ماهنامه دنیای بچه ها شماره 46

1 صفحه 1 ‫سخن سردبیر‬ ‫عید نوروز و میهمانی های دلنشین‬ ‫یکــی از بهتریــن خوبــی هــای عیــد نــوروز بــه غیــر از تعطیــات نــوروزی و عیــدی گرفتــن‪ ،‬دیــد‬ ‫و بازدید هــای نــوروزی اســت‪ .‬در ســال نــو معمــوال افــراد خانــواده و فامیــل بــه دیــدن بزرگترهــا‬ ‫می رونــد‪ ،‬تــا عیــد را بــه ان هــا تبریــک بگوینــد و ســال خوبــی بــه برکــت دعــای بزرگترهــا داشــته‬ ‫باشــند‪ .‬رســم دیــدو بازدیــد بســیار رســم پســندیده ای اســت کــه از قدیــم بیــن مــردم وجــود داشــته‬ ‫اســت امــا نبایــد فرامــوش کنیــم در ســال جدیــد و بــا توجــه بــه بیمــاری کرونــا کــه همچنــان در انــواع‬ ‫دیگــری در بیــن مــردم وجــود دارد‪ ،‬تــا حــد ممکــن از میهمانی هــای شــلوغ دوری کنیــم تــا خــدای‬ ‫نکــرده بیمــار نشــویم و یــا اگــر احســاس بیمــاری کردیــم بــه میهمانــی نرویــم تــا کســی مبتــا بــه این‬ ‫بیمــاری نشــود‪ ،‬چــرا کــه تحمــل ایــن بیمــاری بــرای پدربزرگ هــا و ماردبزرگ هــای مــا ســخت تر‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بــا رعایــت همــه نکاتــی بهداشــتی هــم می تــوان دل بزرگترهــا را شــاد کــرد و عیــد را تبریــک گفــت‬ ‫و از انهــا عیــدی گرفــت تــا بــه یــاری خــدا ایــن بیمــاری هــر چــه زودتــر از مــردم مــا دور شــود‪.‬‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫ماهنامه دنیای بچه ها‬ ‫سال چهارم‪ ،‬شماره ‪ ،46‬فروردین ‪1401‬‬ ‫شماره مجوز‪81563 :‬‬ ‫مدیر مسئول و صاحب امتیاز‪:‬‬ ‫فاطمهعبدالمحمدی‬ ‫سردبیر‪ :‬شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫دبیر تحریریه‪ :‬شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫علیرضا مفتخری مظاهری‪ -‬سمیه عبدالمحمدی‬ ‫ حسین شیردل‪ -‬پروانه فیروزی‪ -‬کبری‬‫تبریزیان‬ ‫نشانی دفتر مرکزی‪:‬‬ ‫تهران‪ -‬خیابان نامجو‪ -‬خیابان یزدی ‪-‬کوچه اسالمی‪ -‬پالک‪1‬‬ ‫کدپستی‪1615863111 :‬‬ ‫فهرست مطالب‬ ‫معرفی کتاب‬ ‫‪2‬‬ ‫قصه‬ ‫‪6‬‬ ‫اختراعات مهم بشر‬ ‫‪10‬‬ ‫مشاهیرایران‬ ‫‪14‬‬ ‫مشاهیرجهان‬ ‫‪18‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪22‬‬ ‫اماکن تاریخی جهان‬ ‫‪26‬‬ ‫اماکن تاریخی ایران‬ ‫‪30‬‬ ‫‪34‬‬ ‫سالمت‬ ‫‪38‬‬ ‫تاریخ‬ ‫ایین و فرهنگ‬ ‫شغل‬ ‫انیمیشن‬ ‫گیم‬ ‫کاردستی‬ ‫بازی‬ ‫تلفن تماس ‪( 77579917 - 77630096 :‬داخلی ‪)2‬‬ ‫شبکه توزیع فروش‪ :‬شرکت نشرگستر امروز ‪54081 000‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪62‬‬ ‫لیتوگرافی و چاپ‪ :‬گنجینه مینیاتور‬ ‫شــما می توانیــد فایــل ‪ P.D.F‬ماهنامــه دنیــای بچــه هــا را در ‪ 64‬صفحــه رنگــی‪ ،‬بــا مراجعــه بــه ســایت‬ ‫جــار و نصــب اپلیکیشــن مربوطــه و یــا از طریــق رمزینــه مقابــل دریافــت کنید‪.‬‬ صفحه 2 ‫روژان گلکار‬ ‫معرفی کتاب‬ ‫من نوکر بابام نیستم‬ ‫موضوع کتاب‬ ‫داوود پســر ارام و حــرف گوش کنــی اســت کــه‬ ‫هیچ وقــت از پــدرش کتــک نخــورده اســت‪.‬‬ ‫همیــن موضــوع بهانــه ای اســت تــا بــرادران‬ ‫بازیگــوش اش او را «نوکــر بابــا» صــدا بزننــد‪.‬‬ ‫زمانــی کــه بســته ی اســکناس پــدر در چــاه‬ ‫مســتراح می افتــد‪ ،‬ایــن نــام مســتعار کابــوس‬ ‫داوود می شــود‪.‬‬ ‫حــاج حمــزه‪ ،‬پدرخانــواده‪ ،‬کــه مــردی خســیس و‬ ‫ســخت گیر اســت انتظــار دارد یکــی از پســرهایش‬ ‫داخــل چــاه بــرود و پول هــا را بیــرون بیــاورد‪ .‬امــا‬ ‫هیچ کــدام حاضــر نمی شــوند داخــل چــاه برونــد‪.‬‬ ‫داوود هــم از تــرس این کــه مجبــور بــه انجــام‬ ‫ایــن کار شــود بــه خانـه ی عمـه اش پنــاه می بــرد‪.‬‬ ‫پــدر هــم نگــران اســکناس های نازنیـن اش اســت‬ ‫و هــم از سرکشــی فرزنــدان اش عصبانــی اســت‪.‬‬ ‫پــس مســتراح رفتــن را قدغــن می کنــد بــه ایــن‬ ‫امیــد کــه نیــاز بچه هــا بــه پــول بــرای مدرســه‬ ‫ان هــا را داخــل چــاه بفرســتد‪ .‬داوود و بردارهایــش‬ ‫تصمیــم می گیرنــد پــول را از پــدر بدزدنــد امــا‬ ‫داخــل چــاه نرونــد‪.‬‬ ‫ســرانجام در شــب عروســی عمــه‪ ،‬پســر عمویــی‬ ‫کــه بــاالی مســتراح بــازی می کــرد داخــل چــاه‬ ‫می افتــد و مهــراب‪ ،‬پســر بــزرگ خانــواده‪ ،‬او و‬ ‫اســکناس ها را از چــاه مســتراح بیــرون مــی اورد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪//ketabak.org/%D9‬‬ ‫‪%DA%A9%DB%81%‬‬ صفحه 3 ‫کتــاب «مــن نوکــر بابــام نیســتم» در داســتانی‬ ‫شــیرین و طنزالــود‪ ،‬روابــط ســنتی خانوادگــی را در‬ ‫یــک جامع ـه ی ســنتی را بــه خوبــی نشــان می دهــد‬ ‫و روابــط انســانی کــه بــا رفتــار مردانــه و پدرانــه و‬ ‫قــدرت اقتصــادی همــراه هســتند را بررســی می کنــد‪.‬‬ ‫در جامعــه ی ســنتی داســتان‪ ،‬راه ورود پســران بــه‬ ‫عالــم بزرگســالی و مردانگــی در یــک داســتان ســاده‬ ‫نشــان مــی دهــد‪.‬‬ ‫گزیده کتاب‬ ‫از زیــر دســت زارنوشــاد رد می شــوم و مـی روم‬ ‫داخــل‪ .‬مــن حتــی روز روشــن هــم از ایــن‬ ‫ســنگ مســتراح می ترســم‪ .‬مثــل قیــف ســرش‬ ‫گشــاد اســت و وقتــی پایین تــر مــی رود تنــگ‬ ‫می شــود‪ .‬شــب ها وقتــی روی ایــن ســنگ‬ ‫می نشــینم از تــرس فقــط بــه اســمان نــگاه‬ ‫می کنــم و ســتاره ها را می شــمارم‪ .‬عمــو‬ ‫دیگــر گریــه نمی کنــد‪ .‬بــه ایــن طــرف و‬ ‫ان طــرف ســنگ مســتراح نــگاه می کنــد و‬ ‫می گویــد‪« :‬مــن اگــه پــول همراهــم باشــه ده‬ ‫روز هــم بــه مســتراح نمـی رم‪ ».‬زارنوشــاد و پدر‬ ‫نگاهــش می کننــد‪ ،‬ولــی چیــزی نمی گوینــد‪.‬‬ ‫مثــل پــدر ســرم را خــم می کنــم تــوی چــاه‬ ‫مســتراح‪ ،‬ولــی زود ســرفه ام می گیــرد‪ .‬پــدر‬ ‫گوشــم را می گیــرد و محکــم می کشــد‪ .‬از‬ ‫زیــر دســت زارنوشــاد رد می شــوم و می ایــم‬ ‫تــو حیــاط‪ .‬یحیــی و یونــس و ســاره دور مــادر‬ ‫جمــع شــده اند‪ .‬یونــس می گویــد‪« :‬پیــدا‬ ‫نشــد؟» چیــزی نمی گویــم‪ .‬می دانــم اگــر‬ ‫تــوی ســرش هــم بزنــم االن جــرات نمی کنــد‬ ‫چیــزی بگویــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪4‬‬ صفحه 4 ‫احمــد اکبرپــور در مــرداد مــاه ســال ‪ ۱۳۴۹‬در‬ ‫چــاه ورز المِــرد اســتان فــارس زاده شــد امــا‬ ‫کودکی هایــش در گرمــا و شــرجی ســواحل‬ ‫دریــای جنــوب‪ ،‬جایــی کــه داســتان کتــاب روایــت‬ ‫می شــود‪ ،‬گذشــت‪ .‬در بیســت و ســه ســالگی‬ ‫اولیــن و اخریــن مجموع ـه ی شــعرش را بــا عنــوان‬ ‫«مردمــان عصــر پنجشــنبه» منتشــر کــرد‪ .‬پــس از‬ ‫ان بــه ســوی داستان نویســی کشــیده شــد‪ .‬از اثــار‬ ‫او می تــوان بــه کتاب هایــی چــون «دنیــای گوشــه‬ ‫و کنــار دفتــرم»‪« ،‬قطــار ان شــب»‪« ،‬وقتــی ناراحــت‬ ‫باشــیم جاده هــا تمــام نمی شــوند»‪« ،‬اگهــی نشــر‬ ‫الــف»‪« ،‬امپراتــور کلمــات»‪« ،‬رویاهــای جنوبــی»‪،‬‬ ‫«شــب بخیر فرمانــده» و «دختــری ســاکت بــا‬ ‫پرنده هــای شــلوغ» اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫قـصــــه‬ ‫کیانا سپهری‬ ‫پلیسجنگل‬ ‫اردک هــا هــر وقــت دلشــون می خواســت می پریدنــد‬ ‫تــوی اب برکــه و اب رو کثیــف و گل الــود می کردنــد و‬ ‫بــه حــق بقیــ ه حیوونــا کــه می خواســتند اب بخورنــد‬ ‫اهمیــت نمی دادنــد‪ .‬زرافــه مغــرور کــه بــه خاطــر‬ ‫قــد بلنــدش می تونســت برگ هــای بــاالی درختــارو‬ ‫بخــوره بار هــا و بار هــا خونــه پرنده هایــی کــه روی‬ ‫شــاخه های درختــا بودنــد رو خــراب می کــرد و فــرار‬ ‫می کــرد‪.‬‬ ‫روبــاه پیــر‪ ،‬بــا کلــک زدن چندیــن بــار ســر حیوونــای‬ ‫بیچــاره کاله گذاشــته بــود و غذاهاشــونو خــورده بــود‪.‬‬ ‫میمــون بازیگــوش هــم هــر وقــت می رفــت بــاالی‬ ‫درخــت مــوز چنــد تــا مــوز می خــورد و پوستشــونو‬ ‫تــوی راه پــرت می کــرد و بــا همیــن کارش باعــث‬ ‫می شــد بعضــی از حیوونــا در حــال دویــدن زمیــن‬ ‫بخورنــد‪.‬‬ ‫خالصــه مدتــی بــود کــه جنگل ســبز شــلوغ شــده بود و‬ ‫بــی انضباطــی همــه جــا رو پــر کــرده بــود‪ .‬تقریبــا همه ‬ ‫حیوونــای جنــگل از ایــن وضعیــت خســته شــده بودنــد‪.‬‬ ‫اینجــوری جنــگل دیگــه جــای زندگــی نبــود‪ .‬حیوونــا‬ ‫فهمیــده بــودن کــه بایــد بــرای بازگشــتن اســایش و‬ ‫ارامــش بــه جنــگل یــه تصمیمــی بگیــرن اونــا بــا هــم‬ ‫تصمیــم گرفتــن بــرای جنــگل یــه کالنتــری بســازن‪،‬‬ ‫امــا کالنتــری بــدون پلیســه نمی شــه! حــاال چــه‬ ‫کســی بایــد پلیــس جنــگل بشــه؟‬ ‫چــاره کار رای گیــری بــود‪ .‬ده تــا از حیوونــا داوطلــب‬ ‫شــدن تــا پلیــس جنــگل باشــند‪ .‬رای گیــری شــروع‬ ‫شــد و بعــد از دو ســاعت نتایــج اون اعــام شــد‪:‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ صفحه 6 ‫مار خالخالی‬ ‫یوزپلنگ تیزپا‬ ‫کالغ راستگو‬ ‫اشــکال ایــن رای گیــری ایــن بــود کــه بــه جــای‬ ‫یــه نفــر‪ ،‬ســه نفــر انتخــاب شــده بودنــد‪ ،‬چــون‬ ‫هــر ســه نفرشــون بــه انــداز ه مســاوی رای اورده‬ ‫بودنــد از طرفــی‪ ،‬هــر ســه نفرشــون بــرای پلیــس‬ ‫بــودن مناســب بودنــد‪ .‬امــا حیونــا اصــرار داشــتند‬ ‫بیــن ایــن ســه نفــر یکــی رو انتخــاب کننــد و‬ ‫می خواســتند دوبــاره بــرای رای گیــری امــاده شــوند‬ ‫کــه یــه دفعــه صــدای جیــغ خرگوشــه حــواس همــه‬ ‫رو پــرت کــرد‪ .‬اخــه یــه حیــوون بدجنــس کــه نقــاب‬ ‫بــه صورتــش زده بــود تــا کســی اونــو نشناســه‬ ‫کیــف پــول خرگوشــه رو برداشــت و پــا بــه فــرار‬ ‫گذاشــت‪.‬‬ ‫خرگوشــه داد مــی زد‪ :‬ای دزد‪ ،‬دزد کمکــم کنیــد‪،‬‬ ‫دزد همــ ه پوالمــو بــرد‪ ،‬بدبخــت شــدم‪ .‬یوزپلنــگ‬ ‫بــا شــنیدن صــدای خرگوشــه دویــد دنبــال دزده‬ ‫تــا باالخــره کنــار برکــه اونــو دســتگیر کــرد‪ .‬مــار‬ ‫خالخالــی خیلــی ســریع رســید و مثــل یــه طنــاب‬ ‫محکــم اون حیــوون بدجنــس رو بــه درخــت بســت و‬ ‫جلــوی فــرار کردنشــو گرفــت‪ .‬کالغــه خبــر دســتگیر‬ ‫شــدن دزد رو بــه حیونــای جنــگل رســوند و همــه ‬ ‫حیوونــارو بــرد کنــار برکــه‪.‬‬ ‫نقــاب رو کــه از چهــر ه اون برداشــتند دیــدن کســی‬ ‫نیســت جــز ســنجاب قهــوه ای کــه دوســت صمیمــی‬ ‫خرگوشــه اســت‪ .‬قضیــه ایــن بــود کــه ســنجاب‬ ‫قهــوه ای و خرگوشــه نقشــه کشــیده بودنــد تــا‬ ‫بــه حیونــای جنــگل نشــون بــدن کــه ایــن ســه‬ ‫نفــر می توننــد بــا همدیگــه یــک کارگاه پلیســی‬ ‫تشــکیل بدهنــد و هــر ســه نفرشــون پلیســای‬ ‫جنــگل باشــند‪ .‬همــه از ایــن فکــر خــوب خوششــون‬ ‫اومــد و کالنتــری جنــگل رو بــه ســه پلیــس تــازه کار‬ ‫تحویــل دادنــد‪.‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫فیل و دوستانش‬ ‫یــک روز بچــه فیــل قصــه مــا در جنــگل بــه راه افتــاد‬ ‫تــا بــرای خــودش دوســتی پیــدا کنــد‪ .‬اول از همــه‬ ‫خانــم میمــون را روی درخــت دیــد‪ .‬ازش پرســید‪“ :‬بــا‬ ‫مــن دوســت میشــی؟ “میمــون جــواب داد‪“ :‬مــن دنبال‬ ‫دوســتی هســتم کــه مثــل مــن بتونــه روی شــاخه ها‬ ‫تــاب بــازی کنــه‪ ،‬تــو خیلــی بزرگــی نمی تونــی مثــل‬ ‫مــن روی شــاخه درخت هــا تــاب بخــوری‪ ” .‬فیــل‬ ‫قصــه مــا‪ ،‬چــون دوســت نداشــت ناامیــد بشــه‪ ،‬بــه‬ ‫راه افتــاد‪.‬‬ ‫در وســط راه بــه اقــای خرگــوش رســید‪ .‬از خرگــوش‬ ‫هــم خواســت تــا باهــم دوســت بشــوند‪ .‬امــا خرگوش‬ ‫گفــت‪“ :‬مــن دنبــال دوســتی هســتم کــه مثــل مــن‬ ‫بتونــه تــو راه هــای زیــر زمینــی حرکــت و بــازی کنــه‪،‬‬ ‫تــو خیلــی بزرگــی‪ ،‬نمی تونــی همبــازی خوبــی بــرای‬ ‫مــن باشــی”‪ .‬فیــل تصمیــم نداشــت ناامیــد بشــه پس‬ ‫بــه راه خــودش ادامــه داد و در مســیر قورباغــه را دیــد‪.‬‬ ‫ازش پرســید‪“ :‬بــا مــن دوســت میشــی؟ ” قورباغــه‬ ‫گفــت‪“ :‬مــن عاشــق بــاال پائیــن پریدنــم و دنبــال‬ ‫دوســتی مثــل خــودم هســتم‪ ،‬چطــور بــا تــو دوســت‬ ‫بشــم؟ تــو بــرای اینکــه بــا مــن روی ســبزه ها بــاال‬ ‫پائیــن بپــری خیلــی بزرگــی‪”.‬‬ ‫فیــل دوبــاره بــه مســیر ادامــه داد تــا بــه روبــاه رســید‪.‬‬ ‫از روبــاه پرســید‪“ :‬بــا مــن دوســت میشــی؟” روبــاه‬ ‫گفــت‪“ :‬ببخشــید‪ ،‬ولــی تــو خیلــی بزرگــی‪ ”.‬اخــر‬ ‫ســر فیــل کــه دیــد کســی بــا او دوســت نمی شــود‬ ‫ناراحــت و خســته بــه خانــه برگشــت‪.‬‬ ‫چنــد روز گذشــت‪ .‬یــک روز فیــل دیــد کــه همــه ‬ ‫حیوانــات بــا تــرس و لــرز بــه هــر طــرف فــرار‬ ‫می کننــد‪ .‬فیــل از ان هــا پرســید‪“ :‬چــی شــده‪ ،‬چــرا‬ ‫همــه حیوانــات فــرار می کننــد؟ خرگــوش گفــت‪:‬‬ ‫اقــای ببــر گرســنه اش شــده و اومــده تــا شــکار کنــه؛‬ ‫فیــل فکــر کــرد چــکار می تونــه بکنــه کــه حیوان هــا‬ ‫را نجــات بــده؟‬ ‫‪26‬‬ ‫‪8‬‬ صفحه 8 ‫پــس بــه داخــل جنــگل رفــت و بــه ببــر گفــت‪:‬‬ ‫“لطفــا حیوانــات جنــگل را نخــور؟ ” ببــر بــه‬ ‫فیــل گفــت‪“ :‬تــو دخالــت نکــن‪ ،‬ان هــا غــذای‬ ‫مــن هســتند‪ ”.‬بخاطــر همیــن فیــل مجبــور شــد‬ ‫یــک لگــد خیلــی محکــم بــه ببــر بزنــد تــا بــه‬ ‫او درســی بدهــد‪ .‬ببــر هــم از ترســش دویــد‪،‬‬ ‫فــرار کــرد و از جنــگل رفــت‪ .‬فیــل رفــت و بــه‬ ‫هم ـ ه حیوان هــا گفــت کــه می تواننــد بــه داخــل‬ ‫جنــگل برگردنــد‪ .‬همــه حیوانــات از او تشــکر‬ ‫کردنــد و بــه او گفتنــد کــه بــه نظرشــان فیــل‬ ‫بــا اینکــه خیلــی بــزرگ اســت‪ ،‬امــا می توانــد‬ ‫دوســت خیلــی خوبــی بــرای ان هــا باشــد و‬ ‫بــه خاطــر رفتــار زشــت گذشــته خــود از او‬ ‫عذرخواهــی کردنــد‪.‬‬ ‫‪9‬‬ صفحه 9 ‫ملینا محمدی‬ ‫اختراعات‬ ‫مهم بشر‬ ‫موتورسیکلت‬ ‫موتــور ســیکلت هــای دوچــرخ بــا یــک‬ ‫پیشــرانه تامیــن کننــده نیــروی محرکــه‬ ‫(موتــور) بــه عنــوان یــک وســیله نقلیــه ارزان‬ ‫قیمــت و بســیار مفیــد در بســیاری از نقــاط‬ ‫جهــان مــورد اســتفاده قــرار مــی گیــرد‪.‬‬ ‫شــاید بتــوان موتــور ســیکلت را دوچرخــه ای‬ ‫نامیــد کــه در مکانیســم حرکتــی بــه کمــک‬ ‫یــک موتــور احتراقــی توســعه یافتــه اســت‪.‬‬ ‫اولیــن ایــده ســاخت یــک وســیله موتــوری‬ ‫دوچــرخ یــا موتــور ســیکلت توســط‬ ‫دوســازنده المانــی دوچرخــه بــه نــام هــای‬ ‫«گوتلیــب دایملــر» و «ویلهلــم مــی بــاخ» در‬ ‫شــهر بدکانســات (اشــتوتکارت) در ســال‬ ‫‪ ۱۸۵۵‬اجــرا و موتــور ســیکلت اختــراع شــد‪.‬‬ ‫درواقــع وســیله ای کــه ســاخته شــده بــود‬ ‫همــان دوچرخــه موتــور دار بــود کــه بــا مــواد‬ ‫نفتــی تغذیــه مــی­شــد‪.‬‬ ‫بدنــه ان از چــوب و چــرخ هــا ترکیبــی از قطعــات‬ ‫چوبــی بــا تســمه هــا و یــک شاســی فلــزی بــود‬ ‫کــه در کنــار پیشــرانه تــک ســیلندر اتوســیکل و‬ ‫یــک کاربراتــور تلمبــه ای‪ ،‬وســیله نقلیــه ابتدایــی‬ ‫مذکــور را بــه حرکــت در مــی اورد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ صفحه 10 ‫ســازندگان ایــن اختــراع را خــودروی ســواری نــام‬ ‫نهادنــد‪.‬‬ ‫هــدف اولیــه انهــا طراحــی یــک وســیله نقلیــه رســمی‬ ‫نبــود بلکــه تــاش ان هــا بــر طراحــی یــک حمــل کننــده‬ ‫موتــوری چــرخ دار متمرکــز شــده بــود‪.‬‬ ‫البتــه اگــر موتورســیکلت را کســی بــه عنــوان دوچرخـه ای‬ ‫کــه بــا نیــروی بخــار کار کنــد تعریــف نماییــد‪ ،‬نخســتین‬ ‫موتورســیکلت امریکایــی بــوده اســت ولــی نــه بــه شــکل‬ ‫موتورســیکلت هــای امــروزی‪.‬‬ ‫ایــن وســیله در نمایشــگاه هــا و ســیرک هــای امریــکای‬ ‫شــرقی در ســال ‪۱۸۶۷‬توســط «سیلوســتر هــاروارد‬ ‫روپــر» در ماساچوســت در معــرض دیــد همــگان قــرار‬ ‫گرفــت‪.‬‬ ‫یــک نمونــه از ماشــین «روپــر» ســاخت ســال ‪۱۸۶۹‬‬ ‫موجــود اســت؛ ایــن دســتگاه از یــک پیشــرانه دو ســیلندر‬ ‫زغــال ســوز ســاخته شــده و یــک میلــه اتصــال بــه طــور‬ ‫مســتقیم چــرخ عقــب را بــه حرکــت در مــی اورد؛ البتــه‬ ‫بیشــتر بــه یــک ســواری امــروزی مــی مانــد تــا یــک‬ ‫موتورســیکلت‪.‬‬ ‫در اوایــل گســترش صنعــت تولیــد موتورســیکلت‪،‬‬ ‫ســازندگان بســیاری وجــود داشــتند کــه تولیــدات خــود‬ ‫را بــه وســایلی بــا پیشــرانه هــای دورن ســوز مجهــز‬ ‫ســاختند‪.‬‬ ‫در ابتــدای کار تمامــی تولیدکننــدگان طراحــی مــدل هــای‬ ‫ســه یــا چهــار چرخــه را در دســتورکار خــود قــرار دادنــد‬ ‫و ایــن حالــت امنیــت و اطمینــان کافــی بــرای کنتــرل‬ ‫وســیله و زمیــن نخــوردن راننــده را تضمیــن مــی کردکــه‬ ‫بــا قــوی تــر شــدن پیشــرانه هــا و توســعه طراحــی‬ ‫بدنــه دوچرخــه هــا توســط ســازندگان موتورســیکلت‬ ‫کــم کــم توســعه یافــت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫یــک مــدل بســیار جالــب مــدل «میلــت» بــود کــه‬ ‫بعدهــا در ســال ‪ 1892‬طراحــی شــد‪.‬‬ ‫میلــت از یــک موتــور پنــج ســیلندر اســتفاده‬ ‫می کــرد کــه بــه عنــوان توپــی چــرخ عقــب نیــز‬ ‫بــه کار مــی رفــت‪ ،‬ســیلندرها همــراه چــرخ دور‬ ‫مــی خوردنــد و میــل لنــگ ان نیــز محــور عقــب را‬ ‫تشــکیل مــی داد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫اولیــن تولیــد واقعــا موفــق مــدل دوچــرخ‬ ‫«هیلــدن برانــدو ولفهولــر» نــام گرفــت و در ســال‬ ‫‪ ۱۹۸۴‬در مونیــخ عرضــه شــد کــه یــک پیشــرانه‬ ‫دوتایــی مــوازی در پاییــن بدنــه نصــب شــده بــود‬ ‫کــه ســیلندرهای ان جلــو وعقــب مــی رفــت‪.‬‬ ‫میلــه اتصــال مســتقیماً بــه محــور چــرخ عقــب متصل‬ ‫مــی شــد و بــه جــای اســتفاده از چــرخ ســنگین‬ ‫بــرای ذخیــره انــرژی در بیــن احتــراق ســیلندر در‬ ‫ایــن موتــور یــک جفــت تســمه محکــم ارتجاعــی‬ ‫مــورد اســتفاده قــرار گرفتــه بــود کــه هــر کــدام در‬ ‫قســمت خارجــی بــر ســیلندر نصــب مــی شــد‪.‬‬ ‫سیســتم خنــک کننــده موتــور‪ ،‬بــا اســتفاده از یــک‬ ‫مخــزن اب (رادیاتــور) کــه در بــاالی گلگیــر عقــب‬ ‫نصــب شــده بــود‪ ،‬کار مــی کــرد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۸۹۵‬شــرکت فرانســوی «دودیــون باتــن»‬ ‫موتــوری ســاخت کــه امــکان تولیــد انبــوه و عمومــی‬ ‫موتورســیکلت را فراهــم مــی کــرد‪.‬‬ ‫ایــن موتــور ســبک‪ ،‬کوچــک و بــا دور موتــور بــاال بود‬ ‫کــه از باتــری و احتــراق زغــال اســتفاده مــی کرد‪.‬‬ ‫دودیــون باتــن‪ ،‬ایــن موتــور ‪ ۲.۱‬اســب بخــاری را‬ ‫بــرای اســتفاده در موتورهــای شــهری ارائــه کــرد‪،‬‬ ‫موتــور فــوق متوســط شــرکت هــای متعــددی‬ ‫همچــون «ایندیــن» و «هارلــی دیویدســن» در امریــکا‬ ‫کپــی شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪12‬‬ صفحه 12 ‫اگرچــه یــک امریکایــی بــه نــام «پنینگتــون» تعــدادی‬ ‫ماشــین از ایــن دســت را در ســال ‪ ۱۸۹۵‬ســاخت؛ اولیــن‬ ‫تولیدکننــده امریکایــی موتورســیکلت «ارینت‪-‬اســتره» بود‬ ‫کــه توســط شــرکت «هتــز» در «واتهــام ماساچوســت»‬ ‫ســاخته شــد‪ ،‬تــا قبــل از جنــگ جهانــی اول‪ ،‬بــزرگ تریــن‬ ‫تولیدکننــده موتورســیکلت شــرکت ایندیــن بــود‪.‬‬ ‫پــس از ان شــرکت هارلــی دیویدســن ایــن جایــگاه را‬ ‫دراختیــار داشــت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۲۸‬کمپانــی ‪ DKW‬بــود کــه بــه بــزرگ تریــن‬ ‫ســازنده موتورســیکلت تبدیــل شــده بــود‪.‬‬ ‫موتورســیکلت هــای کارخانــه ‪ BMW‬در ســال ‪ ۱۹۲۳‬بــا‬ ‫موتــور دوقلــو یــا «باکســر» وارد عرصــه رقابــت شــد‪.‬‬ ‫پــس از جنــگ جهانــی دوم گــروه ‪ BSA‬در ســال‬ ‫‪۱۹۵۱‬موتورســیکلت هــای «تریومــف» را خریــداری کــرد‬ ‫تــا بدیــن ترتیــب ادعــای تولیــد یکــی از چهــار تولیدکننده‬ ‫موتــور ســیکلت در جهــان تبدیــل شــود و بعــدا بــه عنــوان‬ ‫بــه بزرگتریــن تولیــد کننــده وقــت تبدیــل گــردد‪.‬‬ ‫شــرکت المانــی ‪ NSU‬از ســال ‪ ۱۹۵۵‬تــا ‪۱۹۷۰‬‬ ‫بــه بزرگتریــن ســازنده موتورســیکلت بــدل شــد؛‬ ‫امــا در ‪ ۱۹۷۰‬ســالی که شــرکت هــای ژاپنــی و در‬ ‫راس انهــا «هونــدا» گــوی رقابــت را از دیگــر رقبــا‬ ‫ربــود کا تــا اکنــون نیــز در اختیــار داشــته اســت‪.‬‬ ‫تولیدکننــدگان انگلیســی (تریومف‪-BSA-‬نورتــون)‬ ‫تــا قبــل از از بــه عرصــه امــدن هونــدا جایــگاه‬ ‫غالبــی در تولیــد موتــور ســیکلت در بــازار داشــتند‬ ‫امــا تولیــدات ســریع‪ ،‬ارزان‪ ،‬متنــوع و بــا کیفیــت‬ ‫برتــر ژاپنــی هــا در اوایــل ‪ ۱۹۷۰‬بــازار را از دســت‬ ‫دیگــران و بخصــوص انگلیســی ها خــارج کــرد‪.‬‬ ‫امــروزه شــرکت هــای هونــدا‪ ،‬ســوزوکی‪ ،‬کاوازاکی‬ ‫صنعــت موتورســیکلت را دراختیــار گرفتــه اند‪.‬‬ ‫اگرچــه کمپانــی هــای ماننــد هارلــی دیویدســن‬ ‫هنــوز از محبوبیــت باالیــی برخــوردار هســتند و‬ ‫در ســال هــای اخیــر نیــز برخــی از مــارک هــای‬ ‫دیگــر و بخصــوص مــارک هــای ایتالیایــی ماننــد‬ ‫«دوکاتــی» نیــز توانســته انــد محبوبیــت زیــادی‬ ‫بــه دســت اورنــد‪.‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫ایران‬ ‫مشاهیر‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫پروین اعتصامی‬ ‫پرویــن اعتصامــی بانــوی معاصــر شــعر فارســی اســت کــه در‬ ‫نظــر برخــی از بــزرگان فرهنــگ و ادب‪ ،‬در زمــره بزرگ تریــن‬ ‫شــاعران ایــران زمیــن قــرار دارد‪ .‬اندیشــه نــو و نــگاه انتقــادی‬ ‫پرویــن بــه وقایــع اجتمــاع و طبقــه ضعیــف جامعــه ‪ ،‬یکــی از‬ ‫برجســته ترین نــکات اشــعار او محســوب می شــود‪ .‬در تاریــخ‬ ‫ادبیــات فارســی‪ ،‬پرویــن اعتصامــی تنهــا بانــوی شــاعری‬ ‫معرفــی می شــود کــه زیباتریــن اشــعار سیاســی انتقــادی را‬ ‫بــا نگرشــی زنانــه و بــا اتــکا بــه اخــاق و خــرد و اندیشــه بــه‬ ‫رشــته تحریــر دراورده اســت‪ .‬پرویــن را اســتاد ســبک مناظــره‬ ‫در شــعر فارســی می داننــد‪.‬‬ ‫عمــده اشــعار تعلیمــی‪ ،‬مضامیــن اخالقــی و نــکات اجتماعــی‬ ‫در دیــوان او‪ ،‬بــه ســبک مناظــره ســروده شــده و زبــان و‬ ‫بیــان روان و ســاده پرویــن ‪ ،‬زیبایــی و مانــدگاری ایــن اشــعار‬ ‫را مضاعــف ســاخته اســت‪ .‬پرویــن در جوانــی درگذشــت و‬ ‫تنهــا یــک دیــوان شــعر از او بــه یــادگار باقــی مانــد‪ .‬ایــن‬ ‫نوشــتار نــگاه کوتاهــی دارد بــر زندگــی و اثــار شــاعر توانایــی‬ ‫کــه به عنــوان مشــهورترین بانــوی شــعر فارســی شــناخته‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫رخشــنده اعتصامــی معــروف و متخلــص بــه «پرویــن» را‬ ‫مشــهورترین شــاعر زن ایــران معرفــی می کننــد‪ .‬شــاعری‬ ‫کــه بــا وجــود عمــر کوتــاه‪ ،‬اشــعار فصیــح و ســخنان حکیمانه‬ ‫بســیاری از خــود به جــای گذاشــت کــه هنــوز و همچنــان‬ ‫تاثیرگــذار و دلنشــین و زیبــا اســت‪« .‬یوســف اعتصامــی» پــدر‬ ‫پرویــن‪ ،‬از مترجمــان و شــاعران و نویســندگان بــا ذوق زمــان‬ ‫خــود بــود و پرویــن زبان هــای فارســی و عربــی و انگلیســی‬ ‫را در کودکــی از پــدر اموخــت و از هفــت ســالگی ســرودن‬ ‫شــعر را اغــاز کــرد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪14‬‬ صفحه 14 ‫بســیاری از قطعاتــی کــه بعدهــا مشــهور شــد و از جملــه‬ ‫بهتریــن و زیباتریــن اشــعار پرویــن از ان یــاد می شــود؛‬ ‫اشــعاری اســت کــه او در ســنین کودکــی و نوجوانــی‬ ‫ســروده اســت‪.‬‬ ‫جایــگاه پرویــن در ادبیــات فارســی‪ ،‬جایــگاه مهــم و‬ ‫ویــژه ای ذکــر می شــود و او را در زمــره بزرگ تریــن‬ ‫شــعرای ایــران زمیــن معرفــی می کننــد‪ .‬اســتعداد ذاتــی‪،‬‬ ‫ســواد ادبــی و شــعری پرویــن‪ ،‬در کنــار زبــان روان و‬ ‫ســاده و موضوعــات بکــر و تــازه در اشــعاری کــه عمدتــا‬ ‫اخالقــی و تعلیمــی ســروده می شــده‪ ،‬او را شــاعری بــزرگ‬ ‫و بی ماننــد در میــان شــعرای معاصــر جلــوه می دهــد‪.‬‬ ‫شــعر پرویــن شــعری زنانــه اســت و تــا پیــش از او‬ ‫زنــان شــاعری کــه اثــاری در خــور توجــه داشــته باشــند‪،‬‬ ‫به طــور چشــمگیر وجــود نداشــت‪.‬‬ ‫پرویــن اعتصامــی شــاعر ساختارشــکنی بــود کــه بنــا بــه‬ ‫گفتــه ملک الشــعرای بهــار‪ ،‬شــیوه بدیعی در شــعر داشــت‪.‬‬ ‫نقــل اســت زمانــی کــه تخلــص «پرویــن» را بــرای خــود‬ ‫برگزیــد و بعد هــا کــه تصمیــم گرفــت نــام شناســنامه اش‬ ‫را نیــز بــه ان تغییــر دهــد‪.‬‬ ‫از ســویی دیگــر پــس از انتشــار نخســتین شــعرهای‬ ‫پرویــن‪ ،‬عــده ای بــا غــرض ورزی‪ ،‬شــاعر ایــن اشــعار‬ ‫را مــرد معرفــی کــرده و در جنســیت او تردیــد داشــتند‪.‬‬ ‫تســلط پرویــن بــر زبــان و ادبیــات فارســی‪ ،‬زبــان‬ ‫ســلیس و روان و بیــان فصیــح و شــاعرانه اش‪ ،‬اشــعار‬ ‫وی را متمایــز و برجســته می کنــد‪ .‬ویژگی هــای‬ ‫شــخصیتی پرویــن از دیگــر مــواردی اســت کــه مــورد‬ ‫توجــه بســیاری از بــزرگان فرهنــگ و ادب و اشــنایان‬ ‫ایــن بانــوی بی بدیــل شــعر فارســی قــرار داشــت‪.‬‬ ‫چنانچــه «ســعید نفیســی» نویســنده و پژوهشــگر‬ ‫ادبیــات فارســی‪ ،‬در خصــوص برخــی از ایــن‬ ‫ویژگی هــای شــخصیتی چنیــن می گویــد‪:‬‬ ‫پروینــی کــه مــن دیــدم و بارهــا دیــدم بدیــن گونــه‬ ‫بــود کــه قیافـه ای بســیار ارام داشــت‪ .‬بــا تانــی و وقــار‬ ‫خاصــی جــواب مــی گفــت و می نگریســت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ صفحه 15 ‫پرویــن در ‪ ۲۵‬اســفندماه ســال ‪ ۱۲۸۵‬خورشــیدی‪ ،‬در‬ ‫تبریــز و در خانــواده ای اهــل هنــر و ادب و دانــش‪ ،‬دیــده‬ ‫بــه جهــان گشــود‪.‬‬ ‫پــدرش «یوســف اعتصامــی اشــتیانی» ملقــب بــه‬ ‫«اعتصام الملــک» نویســنده‪ ،‬مترجــم‪ ،‬ناشــر ‪ ،‬مدیــر‬ ‫و موســس ماهنامــه بهــار و مــادرش «اخترالملــوک‬ ‫اعتصامــی» دختــر «عبدالحســین مقــ ّدم العدالــه» از‬ ‫شــاعران دوره قاجاریــه بــود‪« .‬ابوالحســن اعتصامــی»‬ ‫عمــوی پرویــن نیــز از هنرمنــدان معاصــر و مشــهور‬ ‫نقاشــی‪ ،‬خطاطــی و معمــاری در ایــران محســوب‬ ‫می شــو د ‪.‬‬ ‫در ســه ســالگی به همــراه پــدر کــه نماینــده مــردم‬ ‫تبریــز در مجلــس بــود‪ ،‬بــه تهــران مهاجــرت کــرد و‬ ‫بــه ســبب نــام و پیشــه اعتصام الملــک‪ ،‬در همــان اوان‬ ‫کودکــی بــا شــعر و ادب و چهره هــای فرهنگــی ان‬ ‫روزگار اشــنا شــد‪.‬‬ ‫ســپس در کنــار پــدر اندیشــمند خــود و اســاتید بزرگــی چــون «علــی‬ ‫اکبــر دهخــدا»‪« ،‬ملــک الشــعرای بهــار»‪« ،‬عبــاس اقبــال اشــتیانی» و‬ ‫«ســعید نفیســی» بــه فراگیــری دانــش ادبیــات پرداخــت‪ .‬از هفــت‬ ‫ســالگی شــعر می ســرود و در حضــور ایــن بــزرگان معاصــر فرهنــگ‬ ‫و ادب فارســی‪ ،‬کــه از دوســتان پــدر بودنــد و بــه منــزل ایشــان رفــت‬ ‫و امــد داشــتند‪ ،‬اشــعارش را می خوانــد و از جانــب ان هــا مــورد‬ ‫حمایــت و تشــویق قــرار می گرفــت‪.‬‬ ‫اعتصام الملــک کــه خــود از پیشــگامان تجــدد ادبــی در ایــران و از‬ ‫مترجمــان زبردســت ایــن ســرزمین بــود‪ ،‬عــاوه بــر زبــان و ادبیــات‬ ‫فارســی‪ ،‬زبا ن هــای عربــی و انگلیســی را نیــز در منــزل بــه پرویــن‬ ‫س از ان‪ ،‬او را بــه مدرســه امریکایــی تهــران (‪Iran‬‬ ‫امــوزش داد‪ .‬پــ ‬ ‫‪ )bethel‬فرســتاد تــا تحصیــات خــود را تکمیــل کنــد‪ .‬در طــول ایــن‬ ‫زمــان ‪ ،‬پرویــن عــاوه بــر شــعر و شــاعری ‪ ،‬مدتــی را نیــز به عنــوان‬ ‫مــدرس زبــان و ادبیــات فارســی و انگلیســی‪ ،‬در همــان مدرســه‬ ‫فعالیــت کــرد و در ســال ‪ ۱۳۰۳‬فــارغ التحصیــل شــد‪ .‬در جشــن فــارغ‬ ‫التحصیلــی مدرســه‪ ،‬پرویــن اعتصامــی دربــاره عــدم توجــه جامعــه‬ ‫بــه زنــان و اهمیــت تعلیــم و تربیــت ان هــا‪ ،‬ســخنرانی کــرد‪ .‬ایــن‬ ‫ســخنان جســورانه در ان روزگار و توســط دختــری نوجــوان‪ ،‬بعدهــا‬ ‫تحــت عنــوان «اعالمیــه زن و تاریــخ» معــروف و مانــدگار شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪16‬‬ صفحه 16 ‫در ‪ ۱۹‬تیرمــاه ســال ‪ ۱۳۱۳‬خورشــیدی‪ ،‬پرویــن اعتصامــی بــه عقــد ازدواج «فضـل اهلل اعتصامــی گرکانــی»‬ ‫پســرعموی پــدرش درامــد و راهــی کرمانشــاه شــد‪ .‬همســر او فــردی نظامــی و رئیــس شــهربانی‬ ‫کرمانشــاه بــود و زندگــی مشــترک ان هــا‪ ،‬تنهــا دو مــاه دوام داشــت و پــس از ایــن زمــان پرویــن بــه‬ ‫خانــه پــدر برگشــت‪ .‬بــه گفتــه بــرادر پرویــن اعتصامــی‪ ،‬روح لطیــف و ازاد ایــن بانــو بــا روحیــه نظامــی‬ ‫همســرش ســازگاری نداشــت و ایــن اختــاف روحــی و اخالقــی ‪ ،‬بــه جدایــی ایــن زوج در ‪ ۱۴‬مــرداد‬ ‫‪ ۱۳۱۴‬منجــر شــد‪.‬‬ ‫پــس از ان واقعــه‪ ،‬مســیر ادبــی فرهنگــی زندگــی پرویــن اعتصامــی‪ ،‬ادامــه یافــت‪ .‬پــدرش اعتصام الملک‬ ‫کــه تــا پیــش از ازدواج بــا چــاپ اشــعار وی‪ ،‬بــه ســبب هنجارهــای حاکــم بــر جامعــه و اوضــاع اجتماعــی‬ ‫ان روزگار مخالفــت می کــرد‪ ،‬بــه انتشــار دیــوان شــعر پرویــن رضایــت داد‪ .‬بدیــن ترتیــب نخســتین و‬ ‫تنهــا دیــوان شــعر بانــوی مانــدگار شــعر فارســی‪ ،‬در ‪ ۱۳۱۴‬منتشــر شــد‪.‬‬ ‫بــا ایــن وجــود‪ ،‬انتشــار دیــوان اشــعار وی کــه «ملک الشــعرای‬ ‫بهــار» نیــز بــر ان مقدم ـه ای نوشــته و توســط چاپخانــه مجلــس‬ ‫شــورای ملــی منتشــر شــد؛ مــورد اســتقبال بســیاری از افــراد‬ ‫قــرار گرفــت‪ .‬پــس از انتشــار نخســتین دیــوان اشــعار در خــرداد‬ ‫مــاه ‪ ۱۳۱۵‬شمســی‪ ،‬پرویــن به عنــوان کتابــدار در کتابخانــه‬ ‫دانشســرای عالــی تهــران (دانشــگاه تربیــت معلــم پیشــین و‬ ‫خوارزمــی کنونــی) مشــغول بــه کار شــد و ‪ ۹‬مــاه بعــد در ابتــدای‬ ‫ســال ‪ ۱۳۱۶‬شمســی بــه کار خــود در کتابخانــه پایــان داد‪.‬‬ ‫کتاب هایــی کــه روزی پرویــن بــا دقــت و ظرافــت از ان هــا‬ ‫نگهــداری می کــرد‪ ،‬بــه کتابخانــه ادبیــات دانشــگاه تهــران منتقــل‬ ‫شــد‪ .‬می گوینــد پرویــن اعتصامــی بــر پشــت جلــد تعــدادی از‬ ‫کتاب هــای کتابخانــه اظهــار نظرهایــی نوشــته کــه شــاید‬ ‫همچنــان باقــی مانــده باشــد‪.‬‬ ‫در دی مــاه همــان ســال بــود کــه پرویــن‪ ،‬ســایه پــدر را از دســت‬ ‫داد‪ .‬چنــد ســال بعــد در فروردیــن مــاه ‪ ۱۳۲۰‬خورشــیدی‪ ،‬بیمــاری‬ ‫حصبــه بــه ســراغ پرویــن امــد و از روزهــای اغازیــن ســال ‪ ،‬او در‬ ‫خانــه بســتری شــد‪.‬‬ ‫وضعیــت پرویــن روز بــه روز وخیم تــر شــده و گفتــه می شــود‬ ‫ســهل انگاری پزشــک و عــدم توجــه بــه معالجــه ‪ ،‬بهبــودی و‬ ‫ســامت وی را بــه خطــر انداخــت‪.‬‬ ‫ســرانجام در تاریــخ ‪ ۱۵‬فروردیــن ســال ‪ ۱۳۲۰‬خورشــیدی ‪ ،‬پروین‬ ‫اعتصامــی در حالــی کــه تنهــا ‪ ۳۴‬ســال از عمــرش می گذشــت‪ ،‬در‬ ‫اغــوش مــادر جــان باخــت‪ .‬پیکــرش را از تهــران بــه قــم منتقــل‬ ‫کــرده و کنــار پــدر‪ ،‬در ارامــگاه خانوادگــی واقــع در حــرم حضــرت‬ ‫معصومــه بــه خــاک ســپردند‪.‬‬ ‫‪17‬‬ صفحه 17 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫جهان‬ ‫مشاهیر‬ ‫رها سمیعی‬ ‫ناپلئون بناپارت‬ ‫ناپلئــون بناپــارت کــه بــا نــام ناپلئــون اول نیــز‬ ‫شــناخته می شــود‪ ،‬یــک فرمانــده ارتــش فرانســوی‬ ‫بــود کــه بیشــتر خــاک اروپــا را در اوایــل قــرن‬ ‫نوزدهــم فتــح کــرد‪ .‬او در جزیــره کورســیکا متولــد‬ ‫شــد و طــی انقــاب فرانســه خیلــی زود مــدارج‬ ‫نظامــی را طــی کــرد‪ .‬وی پــس از بــه دســت اوردن‬ ‫قــدرت سیاســی در فرانســه از طریــق کودتایــی در‬ ‫ســال ‪ ،۱۷۹۹‬در ســال ‪ ۱۸۰۴‬بــه عنــوان امپراطــور‬ ‫تاجگــذاری کــرد‪ .‬ناپلئــون کــه بســیار جاه طلــب بــود‬ ‫و در اســتراتژی های جنگــی مهــارت زیــادی داشــت‪،‬‬ ‫در برابــر ملت هــای مختلــف اروپایــی اعــام جنــگ کــرد و قلمــرو امپراطــوری اش را گســترش داد‪ .‬در‬ ‫نهایــت‪ ،‬بعــد از یــک حملــه ی فاجعه امیــز بــه روســیه در ســال ‪ ،۱۸۱۲‬مجبــور بــه رهــا کــردن تــاج و‬ ‫تخــت شــد‪.‬‬ ‫بعــد از شکس ـت های پیاپــی او را بــه جزیــره ا ِلــب تبعیــد کردنــد‪ .‬ناپلئــون در ســال ‪ ۱۸۱۵‬دوبــاره بــرای‬ ‫مــدت کوتاهــی بــه قــدرت بازگشــت و بعــد از یــک شکســت ســنگین در واترلــو‪ ،‬ایــن بــار بــه جزیــره دور‬ ‫افتــاده ی ســنت هلــن تبعیــد شــد و در همــان جــا در ســن ‪ ۵۱‬ســالگی درگذشــت‪.‬‬ ‫ناپلئــون بناپــارت در ‪ ۱۵‬اوت ســال ‪ ۱۷۶۹‬در جزیــره مدیترانـه ای کورســیکا متولــد شــد‪ .‬او دومیــن فرزنــد از‬ ‫هشــت فرزنــدی بــود کــه مــادرش بــه دنیــا اورد‪ .‬والدیــن او از طبقـه ی اشــرافی بودنــد امــا ثــروت زیــادی‬ ‫نداشــتند‪ .‬ســال قبــل از تولــد ناپلئــون‪ ،‬فرانســه کورســیکا را‬ ‫از ایتالیــا گرفــت‪ .‬او بعدهــا نوشــتار اســم ایــن جزیــره را بــه‬ ‫فرانســوی تغییــر داد‪.‬‬ ‫ناپلئــون وقتــی یــک پســر بچــه بــود بــرای تحصیــل بــه‬ ‫خــاک اصلــی فرانســه نقــل مــکان کــرد تــا زبــان فرانســوی‬ ‫بیامــوزد‪ .‬نهایتــاً در ســال ‪ ۱۷۸۵‬از اکادمــی ارتــش فرانســه‬ ‫فارغ التحصیــل شــد‪ .‬در انقــاب فرانســه کــه در ســال ‪۱۷۸۹‬‬ ‫اغــاز شــد‪ ،‬در کمتــر از ســه ســال انقالبیــون رژیــم پادشــاهی‬ ‫را ســرنگون کردنــد و جمهــوری جــای ان را گرفــت‪ .‬طــی‬ ‫اولیــن ســال های انقــاب‪ ،‬ناپلئــون تصمیــم بــه تــرک‬ ‫ارتــش گرفتــه بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪18‬‬ صفحه 18 ‫در ســال ‪ ،۱۷۹۳‬خانــواده ی بناپــارت جزیــره مــادری را تــرک و بــه‬ ‫خــاک اصلــی فرانســه مهاجــرت کردنــد و ناپلئــون دوبــاره بــه پســت‬ ‫خــود در ارتــش بازگشــت‪.‬‬ ‫ناپلئــون در فرانســه بــا اگوســتین روبســپیر‪ ،‬بــراد ِر رهبــر انقالبــی؛‬ ‫ماکســیمیلیان روبســپیر اشــنا شــد‪ .‬روبســپیر از رهبــران انقــاب و از‬ ‫افــرادی بــود کــه نقــش مهمــی در ایجــاد دوران وحشــت ایفــا کــرده‬ ‫بودنــد‪ .‬از ایــن دوره بــه خاطــر خشــونتی کــه علیــه دشــمنان انقــاب‬ ‫بــه خــرج می دادنــد بــا ایــن عنــوان یــاد می شــود‪ .‬ناپلئــون در‬ ‫همیــن دوران ترفیــع قابــل توجهــی گرفــت‪ .‬بعــد از ســقوط روبســپیر‬ ‫از قــدرت و اعــدام وی بــا گیوتیــن در جــوالی ‪ ،۱۷۹۴‬ناپلئــون بــه‬ ‫خاطــر ارتباطــش بــا ایــن دو بــرادر بازداشــت خانگــی شــد‪ .‬در ســال‬ ‫‪ ،۱۷۹۵‬ناپلئــون بــه ســرکوب شورشــیان ســلطنت طلب علیــه دولــت‬ ‫انقالبــی پاریــس کمــک کــرد و بــه مقــام ژنــرال ارشــد رســید‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ،۱۷۹۲‬دولــت انقالبــی فرانســه دچــار درگیری هــای‬ ‫نظامــی بــا دولت هــای مختلــف اروپایــی شــد‪ .‬در ســال‬ ‫‪ ،۱۷۹۶‬ناپلئــون ســپاه فرانســه را بــرای شکســت ارتــش ‬ ‫بــزرگ اتریــش رهبــری کــرد‪ .‬اتریــش یکــی از رقبــای‬ ‫اصلــی بــود ولــی ایــن جنگ هــا تــا ایتالیــ ا هــم ادامــه‬ ‫یافــت‪ .‬در ســال ‪ ،۱۷۹۷‬فرانســه و اتریــش عهدنامــه ای را‬ ‫امضــا کردنــد کــه منفعت هایــی بــرای قلمــرو فرانســه‬ ‫داشــت‪.‬‬ ‫ســال بعــد گــروه پنــج نفــره ای کــه از ســال ‪ ۱۷۹۵‬فرانســه‬ ‫را اداره می کــرد‪ ،‬پیشــنهاد داد کــه ناپلئــون رهبــری حملــه‬ ‫بــه انگلیــس را بــه عهــده بگیــرد‪ .‬ناپلئــون اعــام کــرد‬ ‫کــه نــاو دریایــی فرانســه هنــوز امادگــی رویارویــی بــا‬ ‫نــاو ســلطنتی بریتانیــا را نــدارد‪ .‬بــه جــای ان پیشــنهاد او‬ ‫ایــن بــود کــه بــه مصــر حملــه کننــد تــا راه هــای تجــاری‬ ‫انگلیــس بــه هنــد را ببندنــد‪ .‬ارتــش ناپلئــون در مقابــل‬ ‫فرماندهــان ارتــش مصــر در جنــگ اهــرام در جــوالی ‪۱۷۹۸‬‬ ‫بــه پیــروزی دســت یافتنــد‪ .‬در اوایــل ســال ‪ ،۱۷۹۹‬ارتــش‬ ‫ناپلئــون بــه ســوریه حملــه کــرد کــه ان زمــان توســط‬ ‫امپراطــوری عثمانــی اداره می شــد و البتــه ایــن تــاش بــا‬ ‫ـی شکســت خــورده بــه پایــان رســید‪.‬‬ ‫یــک محاصــره سیاسـ ِ‬ ‫در ان تابســتان کــه موقعیــت سیاســی فرانســه نامعلــوم‬ ‫بــود‪ ،‬ناپلئــون تصمیــم گرفــت ارتــش خــود را در مصــر رهــا‬ ‫کــرده و بــه فرانســه بازگــردد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫در نوامبــر ســال ‪ ،۱۷۹۹‬در رویــدادی بــه نــام کودتــای‬ ‫‪ ۱۸‬برومــر‪ ،‬ناپلئــون عضــوی از یــک گــروه بــود کــه‬ ‫شــورش موفقیت امیــزی علیــه نیــروی حاکــم بــر‬ ‫فرانســه داشــتند‪ .‬ان گــروه پنــج نفــره ی ســابق بــا‬ ‫کنســولی ســه نفــره جایگزیــن شــد و ناپلئــون بــه‬ ‫عنــوان یکــی از کنســول ها بــه چهــره ی سیاســی‬ ‫پیشــتاز فرانســه تبدیــل شــد‪ .‬در ژوئــن ‪ ۱۸۰۰‬در جنــگ‬ ‫مارنگــو نیروهــای ناپلئــون یکــی از دشــمنان همیشــگی‬ ‫فرانســه یعنــی اتریــش را شکســت دادنــد و انهــا را‬ ‫از ایتالیــا بیــرون کردنــد‪ .‬ایــن پیــروزی بــه افزایــش‬ ‫قــدرت ناپلئــون بــه عنــوان کنســول اول کمــک زیــادی‬ ‫کــرد‪ .‬همچنیــن بــا عهدنامــه امیــن در ‪ ،۱۸۰۲‬بریتانیــای‬ ‫خســته از جنــگ ‪ ،‬بــه مصالحــه بــا فرانســه تــن داد‪ ،‬اگــر‬ ‫چــه ایــن صلــح تنهــا یــک ســال دوام اورد‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ۱۸۰۳‬تــا ‪ ،۱۸۱۵‬فرانســه درگیــر جنگ هــای ناپلئونــی؛ یــک سلســله درگیری هــای بــزرگ بــا‬ ‫ملت هــای مختلــف اروپــا بــود‪ .‬ناپلئــون در ســال ‪ ۱۸۰۳‬و بــرای تامیــن نیــاز ارتــش خــود‪ ،‬لوئیزیانــا را بــه‬ ‫قیمــت ‪ ۱۵‬میلیــون دالر بــه امریــکای شــمالی فروخــت‪ .‬در اکتبــر ســال ‪ ،۱۸۰۵‬ارتــش بریتانیــا نــاوگان‬ ‫ناپلئــون را در جنــگ ترافالــگار شکســت داد‪ .‬در دســامبر همــان ســال‪ ،‬ناپلئــون توانســت بــه یکــی از‬ ‫بزرگ تریــن پیروزی هــای خــود در اُســتِرلیتْز علیــه روســیه و اتریــش دســت یابــد‪ .‬ایــن پیــروزی باعــث‬ ‫انحــال امپراطــوری مقــدس روم و شــکل گیری کنفدراســیون رایــن شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۸۱۰‬روســیه از قانــون محاصــره قــاره ای کــه مبنــی‬ ‫بــر تحریــم کاالهــای انگلیســی بــود‪ ،‬عــدول کــرد‪ .‬ناپلئــون‬ ‫بــرای تالفــی بــا ارتشــی بــزرگ در تابســتان دو ســال بعــد بــه‬ ‫ایــن کشــور حملــه کــرد‪ .‬بــه جــای درگیــر شــدن بــا نیروهــای‬ ‫فرانســوی‪ ،‬روس هــا ترجیــح دادنــد از اســتراتژی عقــب نشــینی‬ ‫اســتفاده کننــد‪ .‬بــه همیــن روش‪ ،‬ارتــش ناپلئــون بــدون انکــه‬ ‫امادگــی الزم را داشــته باشــد‪ ،‬بــه داخــل خــاک روســیه کشــیده‬ ‫شــد‪ .‬تــا اواخــر تابســتان‪ ،‬نیروهــای هــر دو طــرف خســارت های‬ ‫ســنگینی دیــده بودنــد‪.‬‬ ‫نیروهــای ناپلئــون تــا مســکو هــم رســیدند امــا بــا شــهری خالــی‬ ‫از ســکنه و تخلیــه شــده روبـه رو شــدند‪ .‬روس هــا شــهر را اتــش‬ ‫زدنــد تــا نیروهــای دشــمن تمــام اذوقــه ی خــود را از دســت‬ ‫بدهنــد‪ .‬بعــد از گذشــت یــک مــاه انتظــار بــرای تســلیم‪ ،‬ناپلئــون‬ ‫ن روســیه روبــه رو شــد و نیروهایــش در مســکو تلــف‬ ‫بــا زمســتا ‬ ‫شــدند‪ .‬طــی ایــن شکســت ســنگین‪ ،‬تنهــا یــک ششــم ارتــش‬ ‫زنــده از روســیه خــارج شــد‪ .‬دوران افــول قــدرت ناپلئــون بعــد از‬ ‫ایــن شکســت و ناکامی هــای دیگــر از ســمت کشــورهای دیگــر‬ ‫اغــاز شــد و نهایت ـاً بــه تبعیــد او انجامیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪20‬‬ صفحه 20 ‫پنــج ســال بعــد در ســاعت ‪ ۱۱‬ظهــر ‪ ۱۸‬ژوئــن‬ ‫ســال ‪ ۱۸۱۵‬اســت دو ارتــش بریتانیــا و فرانســه‬ ‫در مقابــل هــم قــرار گرفته انــد‪.‬‬ ‫بــا فریــاد امپراتــور جنــگ شــروع می شــود‬ ‫مارشــال نــی دلیرتریــن فرمانــده ناپلئــون کــه‬ ‫فرمانــده ســواره نظــام اســت شــروع بــه حملــه‬ ‫بــه مرکــز ســپاه دشــمن کــه از انگلیســی ها و‬ ‫اســکاتلندی های خشــن تشــکیل شــده بــود‬ ‫می کنــد توپخانــه جنــاح چــپ ارتــش بریتانیــا را‬ ‫هــدف می گیــرد‪.‬‬ ‫در همیــن زمــان بلوشــر ارتــش باقی مانــده پــروس‬ ‫را بــه چندیــن قســمت تقســیم کــرده و بــه واترلــو‬ ‫می فرســتد تــا بــا کمــک ولینگتــون ناپلئــون را‬ ‫شکســت دهنــد یکــی از ایــن دســته ها در راه بــا‬ ‫گروشــی برخــورد کرده گروشــی او را شکســت داده‬ ‫و بــه اســتراحت می پــردازد و می گویــد فــردا بــه‬ ‫ناپلئــون خواهیــم پیوســت غافــل از اینکــه ارتــش‬ ‫پــروس در حــال پیوســتن بــه ولینگتــون اســت و او‬ ‫در حــال اســتراحت اســت‪.‬‬ ‫ارتــش فرانســه فلــج شــده و تــرس و وحشــت در میــان ســربازان‬ ‫فرانســوی مــوج می زنــد ارتــش فرانســه درهــم شکســته و همــه‬ ‫می گریزنــد می گوینــد‪ :‬فقــط یــک نفــر باقی مانــد و بــه جنگیــدن ادامــه‬ ‫داد و او مارشــال نــی بــود انگلیســی ها او را گرفتــه و در دادگاه نظامــی‬ ‫محاکمــه کــرده و او در دفــاع از خــودش فقــط یــک کلمــه گفــت‪« :‬هــر‬ ‫فــردی وظیفــه دارد بــرای کشــورش» بجنگــد و ســپس او بــه اعــدام‬ ‫محکــوم شــد ناپلئــون نیــز بــا وجــود اصرارهــای زیــاد مــردم مبنــی‬ ‫برمانــدن در مقــام امپراتــوری و بــا قــول حمایــت کــردن از او و دوبــاره‬ ‫جنگیــدن ایــن کار را نکــرد و خــودش را بــه یک کشــتی انگلیســی تســلیم‬ ‫کــرد او خــود را بــه انگلیسـی ها تســلیم کــرد و پــس از تشــکیل جلسـه ای‬ ‫نتیجــه ایــن شــد کــه او را بــه جزیــره ای در دریــای اطلــس بــه نــام هلــن‬ ‫مقــدس تبعیــد شــود او در ســنت هلــن روزهــای بســیاری خاطــرات و‬ ‫افتخــارات خــود را همــراه بــا ســربازان بــا وفــای خــود بــه یــاد مـی اورد‪.‬‬ ‫او در ســن ‪ ۵۲‬ســالگی و در ســال ‪ ۱۸۲۱‬بــه علــت شــرایط بــد جســمانی‬ ‫و بیمــاری درگذشــت‪ .‬جســد او پــس از ‪ ۱۹‬ســال بوســیله کشــتی ای‬ ‫بــه فرانســه بازگشــت و بــا اســتقبال بی نظیــر مــردم فرانســه روبــه رو‬ ‫شــد میلیون هــا نفــر از مــردم فرانســه کــه قلبشــان بــرای ایــن امپراتــور‬ ‫رویایــی می تپیــد بــرای اســتقبال امــده بودنــد کــه ایــن نشــانه محبــت و‬ ‫عشــق قلبــی مــردم فرانســه بــه ناپلئــون دی بوناپــارت اســت‪.‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫ورزش‬ ‫ملیکا جبار‬ ‫اسنوکر‬ ‫اســنوکر شــکلی از بیلیــارد اســت کــه روی میــز بزرگی‬ ‫ســبز رنــگ کــه دارای شــش حفــره یــا بــه اصطــاح‬ ‫پاکــت اســت اســت بــازی می شــود‪ .‬چهــار حفــره در‬ ‫چهارگوشــه میــز و دو حفــره دیگــر در وســط کنــاره‬ ‫میــز قــرار دارنــد‪.‬‬ ‫رنــگ ســبز رویــه میــز نشــانی از دورانی ســت کــه‬ ‫بــازی بــر روی چمــن انجــام می شده اســت؛ در ان‬ ‫زمــان ضربه هــا بــا عصــا زده می شــده و بعدهــا بــه‬ ‫میزهــای کنونــی و بــا چوب هــای حرفه ای تــر تکامــل‬ ‫یافته اســت‪ .‬اســنوکر در فرهنــگ لغــت انگلســتان بــه معنــی زیــرک‪ ،‬مارمــوز و‪ ...‬هســت و معنــی ان در‬ ‫بــازی پنهــان کــردن‪ ،‬از دســترس دور کــردن‪ ،‬ســد کــردن و ماســک کــردن اســت‪.‬‬ ‫انــدازه میــز اســتاندارد بــرای بازی هــای رســمی‪ ۱۱ ،‬فــوت در ‪ ۵‬فــوت (معــادل ‪ ۲۸/۳۳۵‬در ‪۴/۱۵۲‬‬ ‫ســانتی متر) اســت کــه شــامل ‪ ۶‬حفــره یــا پاکــت در کنــاره هاســت‪ ۴ .‬پاکــت در کنج هــا و دو پاکــت در‬ ‫وســط بانــد طولــی قــرار دارنــد‪ .‬طــول میــز بیلیــارد در ســمت راســت و چــپ بــه انــدازه چنــد میلی متــر‬ ‫تفــاوت دارد‪ .‬ســمت راســت میــز کــه تــوپ زرد قــرار می گیریــد بزرگتــر و ســمت چــپ میــز کــه تــوپ‬ ‫ســبز قــرار می گیــرد کوچکتــر اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪22‬‬ صفحه 22 ‫ایــن بــازی شــامل ‪ ۲۱‬تــوپ اســت‪ ۱۵ .‬تــوپ قرمــز‬ ‫رنــگ‪ ،‬یــک تــوپ مشــکی‪ ،‬یــک تــوپ صورتــی‪ ،‬یــک‬ ‫تــوپ ابــی‪ ،‬یــک تــوپ قهــوه ای‪ ،‬یــک تــوپ ســبز و‬ ‫یــک تــوپ زرد‪.‬‬ ‫هــر تــوپ قرمــز یــک امتیــاز دارد‪ .‬ســایر توپ هــا بــه‬ ‫ترتیــب‪ :‬تــوپ مشــکی = ‪ ،۷‬تــوپ صورتــی = ‪ ،۶‬تــوپ‬ ‫ابــی = ‪ ،۵‬تــوپ قهــوه ای = ‪ ،۴‬تــوپ ســبز = ‪ ۳‬و تــوپ‬ ‫زرد = ‪ ۲‬امتیــاز اســت‪.‬‬ ‫قوانین‬ ‫داور در ابتــدای بــازی توپ هــا را می چینــد‪ .‬بــه‬ ‫ایــن صــورت کــه توپ هــای قرمــز بــه صورتــی‬ ‫مثلثــی چیــده می شــوند و توپ هــای رنگــی در‬ ‫جایــگاه مخصــوص خــود بــر روی نقــاط ســفید‬ ‫رنــگ مشــخص شــده بــر روی میــز چیــده‬ ‫می شــوند‪ .‬محــل تــوپ ســفید (کــه بــه نــام‬ ‫«کیوبال»نیــز شــناخته می شــود) را بازیکــن‬ ‫شــروع کننده تعییــن می کنــد‪ .‬ایــن محــل‬ ‫نمی توانــد خــارج از نیــم دایــره مشــخص‬ ‫شــده (کــه بــه ‪ D‬معــروف اســت) باشــد‪.‬‬ ‫قاعــده کلــی ایــن بــازی بــه ایــن صورت اســت‬ ‫کــه بازیکنــان بایســتی ابتــدا تمــام توپ هــای قرمــز را پاکــت کننــد (یعنــی داخــل ســوراخ ها بیندازنــد)‬ ‫و ســپس توپ هــای رنگــی را پاکــت کننــد‪ .‬بــرای پاکــت کــردن توپ هــای رنگــی ترتیــب خاصــی‬ ‫وجــود نــدارد‪ .‬البتــه بایــد توجــه داشــت کــه در صورتــی کــه تــوپ رنگــی پیــش از پاکــت شــدن تمــام‬ ‫توپ هــای قرمــز وارد ســوراخی شــوند‪ ،‬ان تــوپ بــه محــل اصلــی خــود در ابتــدای بــازی بازگردانــده‬ ‫خواهــد شــد ا ّمــا در صورتی کــه توپ هــای قرمــز تمــام شــده باشــند‪ ،‬پاکــت کــردن توپ هــای رنگــی‬ ‫تــا اخریــن ان هــا ادامــه می یابــد مگــر انکــه حریــف از ادامــه رقابــت انصــراف دهــد و باخــت را بپذیــرد‪.‬‬ ‫بازیکنی که بیشترین امتیاز را بدست اورد برنده است‪.‬‬ ‫در قوانیــن نســخه انگلیســی ایــن بــازی هــر بازیکــن پــس از زدن هــر تــوپ قرمــز مجــاز بــه زدن یــک‬ ‫رنگــی خواهــد بــود و حداکثــر امتیــازی کــه یــک بازیکــن قــادر بــه گرفتــن ان اســت ‪ ۱۴۷‬امتیــاز اســت‪.‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫خطاها‬ ‫خطاهــا بــرای توپ هــای زرد‪ ،‬ســبز و قهــوه ای چهــار‬ ‫واحــد‪ ،‬ابــی ‪ ،۵‬صورتــی ‪ ۶‬و مشــکی ‪ ۷‬واحــد اســت‪.‬‬ ‫ایــن خطاهــا در صورتــی کــه بازیکــن بــه اشــتباه بــه‬ ‫ان هــا ضربــه بزنــد (توســط تــوپ ســفید‪ ،‬دســت‪ ،‬چوب‪،‬‬ ‫رســت) و همچنیــن بــروز خطاهــای دیگــر در هنــگام و در‬ ‫طــول ضربــه زدن بــه توپ هــا اعــام شده اســت‪.‬‬ ‫اگــر تــوپ ســفید هنــگام وارد شــدن ضربــه بــه‬ ‫هیچ یــک از توپ هــا برخــورد نکنــد ُفــول محســوب‬ ‫شــده و ‪ ۴‬امتیــاز بــرای حریــف محســوب خواهــد شــد‪.‬‬ ‫خطای لمس‬ ‫حالتــی کــه تــوپ ســفید بــا یــک تــوپ دیگــر بــه‬ ‫هــم چســبیده باشــند‪ ،‬بــه ان تــاچ (یــا لمــس) گفتــه‬ ‫می شــود و در تــاچ بــا تــوپ قرمــز بازیکنــی کــه نوبــت‬ ‫ضربــه اش اســت می توانــد تــوپ را بــه هــر ســمتی‬ ‫کــه می خواهــد بزنــد چراکــه در ابتــدا ضربــه ای بــرای‬ ‫او محاســبه خواهــد شــد‪ ،‬الزم اســت ذکــر شــود کــه‬ ‫در هنــگام ایــن جداســازی اگــه توپــی کــه ســفید بــا‬ ‫ان تــاچ شــده تــکان بخــورد خطــا (هــل دادن) رخ داده‬ ‫وابســته بــه اینکــه کــدام تــوپ بــا ســفید تــاچ بــوده‬ ‫(قرمــز‪ ،‬زرد‪ ،‬ســبز و قهــوه ای چهــار امتیــاز خطــا‪،‬‬ ‫ابی=پنــج امتیــاز‪ ،‬صورتــی =شــش امتیــاز و ســیاه=هفت‬ ‫امتیــاز) میــزان خطــا محاســبه می گــردد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ صفحه 24 ‫تجهیزات‬ ‫گچ‬ ‫بــه نــوک (تیــپ) چــوب بیلیــارد زده می شــود تــا تمــاس‬ ‫مناســبی بیــن چــوب و تــوپ ســفید برقرار شــود‪.‬‬ ‫تیپ‬ ‫بــر روی نــوک چــوب بیلیــارد نصــب می شــود تــا هــم‬ ‫اســیب بــه چــوب نرســد و هــم امــکان ضربــات مختلــف‬ ‫و چرخشــی را میســر کنــد‪ .‬جنــس و متریــال ان از مــواد‬ ‫فشــرده و چــرم هســت‪.‬‬ ‫چوب‬ ‫از جنــس چــوب (ســاخته شــده از چــوب درخــت ون‬ ‫(زبــان گنجشــک و چــوب درخــت افــرا) یــا فایبــرگالس‬ ‫بــوده و از ســر ان بــرای ضربــه زدن بــه تــوپ ســفید‬ ‫(کیوبــال) اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫رست‬ ‫از نظــر ظاهــری ماننــد چــوب عــادی بــا ســر ‪ X‬ماننــد‬ ‫می باشــد و هنگامــی اســتفاده می شــود کــه تــوپ‬ ‫ســفید در دســترس نباشــد‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫بــرای چیــدن توپ هــای قرمــز در شــروع بــازی از ان‬ ‫اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫رست و چوب بلند‬ ‫بــرای زدن تــوپ ســفید هنگامــی کــه توســط چــوب‬ ‫و رســت عــادی قابــل دسترســی نباشــد اســتفاده‬ ‫می شــو د ‪.‬‬ ‫اکستنشن‬ ‫یــا همــان تــه چــوب کــه جدیــدا ً بــه جــای چــوب بلنــد‬ ‫اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫مگنت‬ ‫وســیله ای اســت کــه بــرای نگهــداری گــچ از ان در‬ ‫حیــن بــازی اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫اماکن‬ ‫تاریخی جهان‬ ‫سعیده نجار‬ ‫صومعه خور ویراپ‬ ‫یــک صومعــه تاریخــی در محیــط بــاور نکردنــی در دشــت ارارات واقــع شــده اســت‪ .‬ارمنســتان اولیــن‬ ‫کشورمســیحی در جهــان بــود‪ ،‬و اولیــن کلیســای کوچــک جهــان در قــرن هفتــم در ایــن کشــور ســاخته‬ ‫شــد کــه بعدهــا بــه یــک مجموعــه کامــل تبدیــل شــد‪ .‬بــا توجــه بــه کــوه ارارات‪ ،‬کــه نمــاد ایــن منطقــه‬ ‫اســت‪ ،‬صومعــه نیــز قــرن هــا یــک مــکان زیارتگاهــی بــوده اســت‪.‬‬ ‫ایــن محبــوب تریــن مــکان توریســتی کشوراســت‪ .‬ایــن مــکان یــک ســلول زنــدان دارد‪ ،‬جایــی کــه‬ ‫گریگــور لوئیســووریچ زندانــی شــد ‪ -‬یــک رویــداد کــه منجــر بــه تبدیــل کشــور بــه مســیحیت شــد‪.‬‬ ‫ایــن کلیســا جایــی بــرای جــذب زوج هــا‬ ‫بــرای‪ ،‬برگــزاری مراســم ازدواج انهــا‬ ‫میباشــد‪ .‬ایــن مــکان همچنیــن فرصــت‬ ‫گرفتــن عکــس هــای عالــی بــرای‬ ‫عکاســان نیــز فراهــم مــی کنــد‪.‬‬ ‫معــروف تریــن جاذبــه در ارمنســتان‬ ‫ایــن منطقــه میباشــد‪ .‬از لحــاظ تاریخــی‬ ‫و فرهنگــی قابــل توجــه اســت‪ ،‬کــه در‬ ‫محیطــی خیــره کننــده واقــع شــده اســت‪،‬‬ ‫جایــی کــه کــوه ارارات در تمــام جلــوه‬ ‫هــای ان نمایــان مــی شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪26‬‬ صفحه 26 ‫در نتیجــه کوشــش گریگــور روشــنگر‪،‬‬ ‫تیــرداد ســوم در ســال ‪ ۳۰۱‬میــادی‪،‬‬ ‫مســیحیت را دیــن رســمی کشــور‬ ‫اعــام کــرد و ارمنیــان را بــه ایــن‬ ‫اییــن نــو فراخوانــد‪ .‬کلیســای کوچــک‬ ‫در ســال ‪ ۶۴۲‬میــادی در منطقــه‬ ‫توســط نرســس ســوم معــروف بــه‬ ‫ســازنده ســاخته شــد‪ .‬نرســس ســوم‬ ‫کلیســای کوچــک را بــه عنــوان نشــانه‬ ‫ســتایش ســنت گریگــوری برپــا‬ ‫ســاخت و در طــول ســد ه ها بارهــا‬ ‫بازســازی شده اســت‪ .‬در ســال ‪۱۶۶۲‬‬ ‫میــادی‪ ،‬کلیســای بزرگتــر بــه نــام‬ ‫«استواتساتســین مقــدس» بــه معنــی‬ ‫(مــادر مقــدس خــدا) در اطــراف خرابه هــای کلیســای کوچــک قدیمــی‪ ،‬صومعــه‪ ،‬ســالن ناهــار خــوری‬ ‫و حجــره راهبــان ســاخته شــد‪.‬‬ ‫گریگــور روشــنگر‪ ،‬پســر انــاک از «دودمــان‬ ‫پارتیــان» ارمنــی بــود‪ .‬او از شهرســتان‬ ‫«پاهــاو» و ســرزمین پارتهــا برخاســته از‬ ‫خانــدان ســورن و اشــکانی بــود‪ .‬گریگــور‬ ‫در ســزاریا‪ ،‬بــا اییــن مســیحیت اشــنا‬ ‫می شــود و بــه مســیحیت می گــرود‪.‬‬ ‫او زبان هــای ســریانی و یونانــی را‬ ‫می امــوزد‪ .‬تیــرداد ســوم در ســال ‪۲۸۷‬‬ ‫میــادی بــر تخــت پادشــاهی ارمنســتان‬ ‫نشســت‪ .‬انــگاه گریگــور‪ ،‬بــرای خدمــت بــه‬ ‫او بــه دربــار اشــکانیان ارمنــی رفــت‪ ،‬امــا‬ ‫بــه ســبب گرایشــی کــه بــه دیــن مســیح‬ ‫داشــت‪ ،‬از تیــرداد رنــج و ازار بســیار دیــد و‬ ‫بــه فرمــان او ســیزده ســال در ســیاه چال‪،‬‬ ‫صومعــه خــور ویــراپ زندانــی کــرد‪ .‬تیــرداد‬ ‫بــه دردی ســخت جانــکاه گرفتــار شــد‪.‬‬ ‫بــه گفتــه تاریخ نویســان مســیحی روزی‬ ‫فرشــته خداونــد بــه خــواب خواهــر پادشــاه‬ ‫امــد و او را پیــام داد کــه تنهــا یــک تــن‬ ‫می توانــد ایــن درد را درمــان کنــد‪ ،‬و او‬ ‫همانــا گریگــور زندانــی اســت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫پــس‪ ،‬یکــی از بــزرگان ارمنــی را بــه ان ســیاه چــال فرســتادند تــا چنانچــه گریگــور زنــده‬ ‫مانــده باشــد‪ ،‬او را بــه دربــار اورنــد‪ .‬گریگــور مقــدس را‪ ،‬کــه بــه حکــم پــروردگار زنــده مانــده‬ ‫بــود‪ ،‬از ســیاه چــال بیــرون اوردنــد و بــه همــراه انبــوه مردمــان بــه واغارشــاپات‪ ،‬پایتخــت‬ ‫ارمنســتان‪ ،‬بردنــد‪.‬‬ ‫پــس از ازادی گریگــور مقــدس‪ ،‬پادشــاه و بــزرگان از او طلــب بخشــش کردنــد تــا از گنــاه‬ ‫انــان بگــذرد‪ .‬انــگاه گریگــور مقــدس‪ ،‬موعظــه اغــاز کــرد و از رحمــت پــروردگار ســخن گفــت‬ ‫و مــردم را بــه شــناخت خداونــد خوانــد و گفــت‪:‬‬ ‫«اینــک او را بشناســید‪ ،‬کســی کــه شــما را‬ ‫از تاریکــی بــه روشــنایی پرتــو شــکوهمند‬ ‫خویــش فراخوانــد‪ .‬بــه عــرش مواهــب او‬ ‫نزدیــک شــوید و از او بخشــایش جوییــد و از‬ ‫الودگــی و بــدی و کفــر زدوده شــوید‪ .‬جســم‬ ‫خــود را بــا اب زندگــی شست وشــو دهیــد و‬ ‫ســزاوار پوشــیدن جامــه درخشــان افتخــار‬ ‫گردیــد‪».‬‬ ‫گریگــور در ســال ‪ ۳۰۲‬میــادی بــه مقــام‬ ‫روحانــی و رهبــری کلیســای ارمنســتان‬ ‫منصــوب شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪28‬‬ صفحه 28 ‫صومعــه خــور ویــراپ در نقطــه صفــر مــرزی بیــن‬ ‫ارمنســتان و ترکیــه قــرار دارد‪ .‬صومعــه در حــدود ‪۸‬‬ ‫کیلومتــری جنــوب ارتاشــات‪ ،‬اســتان ارارات واقــع‬ ‫شده اســت‪ .‬ایــن بنــا در زمــان سلســله اشــکانی‬ ‫ارمنســتان در دشــت ارارات در ارتفاعــی معــادل ‪۲۳۰۰‬‬ ‫متــر از ســطح دریــا ســاخته شده اســت و ســاخت‬ ‫ان بــه ســده ‪ ۷‬میــادی بــر می گــردد‪ .‬ایــن صومعــه‬ ‫کــه در مــکان پایتخــت کهــن ارمنســتان یعنــی شــهر‬ ‫شــهر باســتانی ارتاشــات بنــا شــده بــود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫شینا اشینه‬ ‫اماکن تاریخی‬ ‫ایران‬ ‫خانه بروجردی ها‬ ‫خانــه بروجــردی هــا در کاشــان را بــه جــرات‬ ‫می تــوان یکــی از زیباتریــن خانه هــای ایــران نامیــد‬ ‫کــه در دوران قاجــار بــا هنرمنــدی بنا هــا و طراحــان‬ ‫بزرگــی‪ ،‬چــون کمــال الملــک ســاخته شــده اســت‪.‬‬ ‫کاشــان یکــی از شــهر های خــاص و تاریخــی ایــران‬ ‫اســت کــه در هــر محلــه ان می توانیــد یــک اثــر‬ ‫قدیمــی و زیبــای تاریخــی را پیــدا کنیــد‪.‬‬ ‫در بیــن ایــن اثــار خانه هایــی خــاص بــا‬ ‫معمــاری منحصــر بــ ه فــرد وجــود دارد کــه‬ ‫بیشــتر شــبیه بــه یــک اثــر هنــری می مانــد‬ ‫تــا خانــه! یکــی از ایــن خانه هــای زیبــا‪،‬‬ ‫کــه حتــی بــه عنــوان زیباتریــن خانــه‬ ‫خاورمیانــه نیــز شــناخته می شــود‪ ،‬خانــه‬ ‫بروجردی هاســت‪ .‬ســاختمانی بــا معمــاری‬ ‫بســیار خــاص کــه چشــم هــر بیننــده ای را‬ ‫بــه خــود جلــب می کنــد‪.‬‬ ‫ایــن خانــه کــه در بخــش جنــوب شــرقی‬ ‫کاشــان قــرار گرفتــه اســت را می تــوان یکــی از‬ ‫جذاب تریــن مکان هــای تاریخــی کاشــان نامیــد‪.‬‬ ‫در دوران قاجــار فــردی بــه نــام حــاج ســید حســن‬ ‫نطنــزی کــه تاجــر فــرش بــوده اســت‪ ،‬بــه خاطــر‬ ‫رفــت امــد زیــادش بــه بروجــرد‪ ،‬بــه حــاج حســن‬ ‫بروجــردی معــروف شــده‪ ،‬او بــرای پســرش مهــدی‬ ‫بــه خواســتگاری دختــری مــی رود کــه در خانــه‬ ‫طباطبایــی کاشــان ســاکن بوده انــد‪ .‬خانــواده دختــر‬ ‫شــرط می گذارنــد کــه بایــد خانـه ای درخــور نــام ان هــا بــرای قبــول ایــن ازدواج بنــا کنــد بــرای همیــن‬ ‫حــاج حســن بروجــردی از معمــار بــزرگ ان دوران اســتاد علــی مریــم کاشــانی درخواســت طراحــی و‬ ‫ســاخت چنیــن بنایــی را می کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪30‬‬ صفحه 30 ‫خانــه بروجردی هــا از بخش هــای اصلــی‬ ‫از جملــه اندرونــی‪ ،‬بیرونــی‪ ،‬در هــای ورودی‪،‬‬ ‫راهــرو‪ ،‬حیــاط‪ ،‬اشــپزخانه زمســتان نشــین و‬ ‫‪ ...‬تشــکیل شــده اســت‪ .‬ایــن خانــه در زمینی‬ ‫بــه وســعت ‪ ۱۷۰۰‬متــر مربــع در مســاحتی‬ ‫حــدود ‪ ۳۰۰۰‬متــر ســاخته شــده اســت‪ .‬درون‬ ‫تــاالر ان بــه کتیبــه ای برمی خوریــم کــه‬ ‫رویــان تاریــخ ‪ ۱۲۹۲‬ه‪ .‬ق‪ .‬نوشــته شــده و‬ ‫گویــی تاریــخ ســاخت بنــا را مشــخص کــرده‬ ‫اســت‪ .‬دربــاره خانــه نکتــه جالــب ایــن اســت‬ ‫کــه گفتــه می شــود ســاخت ان حــدود ‪۱۸‬‬ ‫ســال طــول کشــیده و بیــش از ‪ ۱۵۰‬هنرمنــد‬ ‫و بنــا روی ان کار کرده انــد تــا در نهایــت‬ ‫چنیــن اثــر ارزشــمند و مانــدگاری را بــه جــای بگذارنــد‪.‬‬ ‫خانــه بروجردی هــا تنهــا یــک خانــه باشــکوه و زیبــا نیســت‪ ،‬ایــن خانــه درواقــع بــه شــکل جذابــی‬ ‫بــرای زندگــی اســان تر در شــرایط کویــری کاشــان ســاخته شــده بــه گونــه ای کــه در زمســتان ها‬ ‫هــوای داخــل را گــرم نگــه می داشــته و در تابســتان ها بــه وســیله بادگیر هــای خــاص خــود‪ ،‬جریــان‬ ‫هــوا را بــه داخــل هدایــت می کــرده و خانــه را همیشــه خنــک نگــه می داشــته اســت‪.‬‬ ‫وقتــی شــما وارد ایــن خانــه شــوید اولیــن چیزی‬ ‫کــه نظــر شــما را بــه خــود جلــب می کنــد‪ ،‬گــچ‬ ‫بری هــای منحصربه فــرد و اســتادانه ای اســت‬ ‫کــه در روی ســقف‪ ،‬دیوار هــا و حتــی ســتون هایی‬ ‫ســاختمان دیــده می شــود‪ .‬گچ بری هایــی کــه‬ ‫وقتــی از نزدیــک ان هــا را نــگاه می کنیــم بــاور‬ ‫نکردنــی بــه نظــر می رســند‪ .‬ایــن همــه اهمیــت‬ ‫بــه هنــر و زیبایــی ان هــم در یــک خانــه بســیار‬ ‫عجیــب و خــاص اســت‪ .‬گفتــه می شــود طــراح‬ ‫ایــن گچ بری هــا میــرزا محمدخــان غفــاری‬ ‫کاشــانی یــا همــان کمال الملــک معــروف بــوده اســت‪.‬‬ ‫ورودی ایــن خانــه در بخــش شــمالی ســاختمان بــا یــک در چوبــی بــزرگ بــا دوکوبــه‪ ،‬از طرفــی خانــه‬ ‫را بــه کوچــه متصــل می کنــد و از طرفــی بــه هشــتی بزرگــی راه دارد کــه مهمان هــا از ان وارد عمــارت‬ ‫می شــوند‪ .‬هشــتی ایــن خانــه کــه پــس از در ورودی قــرار دارد دارای گنبــدی زیبــا بــا نورگیــری در‬ ‫مرکــز ان اســت‪ .‬بعــد از هشــتی یــک درب چوبــی‪ ،‬مشــابه در اصلــی وجــود دارد کــه شــما را بــه حیــاط‬ ‫اصلــی خانــه هدایــت می کنــد‪ .‬حیــاط خانــه بســیار وســیع و بــزرگ اســت و بیــش از نصــف مســاحت‬ ‫ان را گرفتــه کــه البتــه در فرهنــگ ایرانــی امــری مرســوم بــوده اســت‪ .‬در وســط حیــاط نیــز یــک حوض‬ ‫بــزرگ مســتطیلی شــکل وجــود دارد کــه دیوار هــا و کــف ان ســنگی اســت و اب حــوض نیــز از طریــق‬ ‫قنــات نصــرت ابــاد تامیــن می شــود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 31 ‫وقتــی از کوچه هــای قدیمــی بــه خانــه بروجردی هــا نزدیــک می شــویم‪ ،‬یــک نمــای جالــب چش ـم ها‬ ‫را بــه خــودش جــذب می کنــد؛ بادگیر هایــی شــگفت انگیز قرینــه و هاللــی شــکل کــه بــر روی بــام‬ ‫تــاالر بنــا شــده انــد و کاله فرنگــی روی ان یــک ســازه فــوق العــاده زیبــا و کاربــردی بــرای خنــک‬ ‫کــردن خانــه در گرمــای تابســتان بــه وجــود اورده اســت‪ .‬از نظــر بســیاری از معمــاران ســنتی‪ ،‬ســاختار‬ ‫بادگیر هــا زیباتریــن بخــش ایــن خانــه اســت‪.‬‬ ‫در گذشــته‪ ،‬بــه دلیــل انکــه وســایل‬ ‫رفاهــی سرمایشــی و گرمایشــی‬ ‫بــه شــکل امــروزی در دســترس‬ ‫نبــود‪ ،‬خانه هــا را بایــد طــوری‬ ‫می ســاختند کــه بــه وســیله عناصــر‬ ‫طبیعــی ماننــد بــاد و نــور خورشــید‬ ‫بــا بهــره گیــری از هنــر معمــاری‬ ‫گــرم و ســرد شــوند‪ .‬همیــن نیــاز‬ ‫منجــر بــه بــروز خالقیت هــای فــوق‬ ‫العــاده ای در طراحــی خانه هــای‬ ‫قدیمــی در ایــران شــده اســت‪.‬‬ ‫در خانــه بروجردی هــا در قســمت‬ ‫تابســتان نشــین خانــه یــک تــاالر‬ ‫اصلــی‪ ،‬دو اتــاق بــزرگ‪ ،‬یــک تــاالر‬ ‫شــاه نشــین زیبــا‪ ،‬ســرپوش های‬ ‫فرعــی و اصلــی و یــک ایــوان بــزرگ قــرار دارد کــه بــاد از طریــق بادگیر هــای خانــه بــه ان هــا هدایــت‬ ‫می شــود و ســاکنین تمــام طــول تابســتان و روز هــای گــرم ســال را در ایــن بخــش اقامــت داشــته اند‪.‬‬ ‫امــا زمســتان نشــین خانــه مختصرتــر ســاخته شــده‪ ،‬زیــرا در شــهر کاشــان زمســتان ها بســیار‬ ‫کوتاه تــر اســت‪ .‬در ایــن بخــش یــک ایــوان افتاب گیــر وجــود دارد‪ .‬همچنیــن یــک شــاه نشــین‪ ،‬ســه‬ ‫اتــاق و چنــد اتــاق کوچــک در قســمت غربــی زمســتان نشــین اســت‪.‬‬ ‫اشــپزخانه مجموعــه نیــز در بخــش شــمال شــرقی واقــع شــده اســت‪ .‬اگــر بتوانیــد انجــا را ببینیــد یــک‬ ‫اشــپزخانه بســیار بــزرگ مشــاهده می کنیــد کــه سراســر ان پــر اســت از طاقچه هــا صندوق هــا و‬ ‫یــک انبــار کــه در بخــش شــمال ان قــرار گرفتــه تــا محلــی باشــد بــرای ذخیــره لــوازم اشــپزی کــه از‬ ‫طریــق یــک راهــرو می تــوان بــه ان دســت یافــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪32‬‬ صفحه 32 ‫در بخــش شــمالی ســاختمان یــک مجموعــه‬ ‫دیگــر وجــود دارد کــه از ان بــرای اســکان و‬ ‫خوش امــد گویــی بــه مهمان هــا اســتفاده‬ ‫می کردنــد‪ .‬در بخــش مهمانخانــه چنــد مهتابــی‪،‬‬ ‫چنــد اتــاق کوچــک‪ ،‬بهارخــواب‪ ،‬یــک تــاالر‬ ‫پنــج دری و شاه نشــین وجــود دارد کــه همگــی‬ ‫ان هــا بــا تزئینــات اینــه کاری و گچ بری هــای‬ ‫زیبــا تزییــن شــده اند‪.‬‬ ‫در حــدود ســال ‪ ۱۳۵۳‬دولــت بخــش بیرونــی‬ ‫خانــه بروجردی هــا را خریــداری کــرد و از ان‬ ‫ســال ایــن مجموعــه را بــا شــماره‬ ‫‪ ۱۰۸۲‬در بیــن اثــار ثبــت شــده‬ ‫ملــی قــرار دارد‪ .‬از ان تاریــخ بــه‬ ‫بعــد خوشــبختانه مرمــت و نگهــداری‬ ‫مناســبی از خانــه انجــام شــده اســت‬ ‫و بــه یکــی از جاذبه هــای پربازدیــد‬ ‫کاشــان تبدیــل گردیــده‪ .‬نکتــه جالب‬ ‫دیگــر دربــاره خانــه بروجردی هــا‬ ‫ایــن اســت کــه در ســال ‪ ۲۰۱۶‬بــه‬ ‫عنــوان جاذبــه محبــوب توریســتی‬ ‫توســط یونســکو انتخــاب شــده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫‪33‬‬ صفحه 33 ‫سالمت‬ ‫ساقی بامداد‬ ‫تغذیه مناسب کودک‬ ‫توجــه بــه اینکــه شــرط الزم بــرای‬ ‫دســتیابی بــه توانمندیهــای ذهنــی‬ ‫وجســمی کــودکان‪ ،‬مراقبــت تغدیــه‬ ‫ای از انــان اســت ومراقبــت تغدیــه ای‬ ‫درکــودکان بــه ارتقــای شــاخص هــای‬ ‫رشــد‪ ،‬دریافــت غــذای ســالم ومغــذی‬ ‫وایجــاد باورهــا وعــادت صحیــح‬ ‫غذایــی درکودکــی و بزرگســالی منجــر‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫تغذیــه کــودکان از اهمیــت باالیــی‬ ‫برخــوردار اســت‪ .‬والدیــن بایــد از تمــام‬ ‫گــروه هــا در برنامــه غذایــی کــودکان‬ ‫اســتفاده نماینــد‪ .‬در اینجــا نمونــه‬ ‫برنامــه غذایــی بــرای کــودکان ‪ 2‬تــا ‪8‬‬ ‫ســاله اورده شــده اســت‪.‬‬ ‫صبحانه‬ ‫ نصــف تــا یــک چهــارم لیــوان اب میــوه ‪100‬‬‫درصــد‬ ‫ نصــف تــا یــک عــدد تخــم مــرغ (یــا ‪ 1‬تــا ‪2‬‬‫قاشــق غذاخــوری کــره بــادام زمینــی‪ 15 ،‬تــا‬ ‫‪ 30‬گــرم پنیــر) یــک دوم تــا ‪ 1‬بــرش نــان غلــه‬ ‫کامــل‬ ‫ نصف تا یک لیوان شیر‬‫ میان وعده صبح‬‫ نصــف قاشــق کــره بــادام زمینــی طبیعــی و ژلــه‬‫بــر روی نــان گنــدم کامــل یــا ‪ 3‬تــا ‪ 4‬کراکــر غله‬ ‫کامــل بــا ‪ 15‬تــا ‪ 30‬گــرم پنیــر‪ ،‬ســاندویچ کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪34‬‬ صفحه 34 ‫ناهار‬ ‫ ‪ 30‬تــا ‪ 60‬گــرم گوشــت گاو‪ ،‬بوقلمــون‪ ،‬ماهــی‬‫خردشــده یــا خمیــر ســویا‬ ‫یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان ســبزی بــا ‪ 1‬قاشــق‬‫چایخــوری روغــن زیتون‬ ‫یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان ســیب زمینــی‪،‬‬‫برنــج یــا ماکارونــی‬ ‫ یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان میــوه یــا یــک‬‫چهــارم تــا یــک دوم تــا ‪ 1‬قطعــه میــوه‬ ‫نصف تا یک لیوان ماست ‪ 1‬درصد چربی‬ ‫میان وعده عصرانه‬ ‫نصــف لیــوان شــیر یــا ماســت ســاده بــا یــک چهــارم‬ ‫تــا یــک دوم لیــوان میــوه یــا ‪ 2‬قاشــق غذاخــوری‬ ‫تکــه هــای ســبزی (تذکر‪:‬امــکان خطــر خفگــی بــرای‬ ‫کــودکان زیــر ‪ 3‬ســال‪ ،‬هویــج یــا ســایر ســبزی هــا را‬ ‫بــرای مدتــی کوتــاه در مایکروویــو بپزیــد تــا انهــا را‬ ‫بــرای کــودکان نوپــای کوچکتــر نــرم کنیــد‪).‬‬ ‫شام‬ ‫‪ 30‬تا ‪ 60‬گرم گوشت‪ ،‬بوقلمون‪ ،‬ماهی‪ ،‬یا خمیر سویا‬‫ یک چهارم تا یک دوم لیوان سبزی های سبز تیره یا زرد‪ 1 ،‬اونس پنیر بپاشید‬‫ یک چهارم تا یک دوم لیوان نان غله کامل‪ ،‬سیب زمینی‪ ،‬برنج‪ ،‬یا ماکارونی‬‫یک چهارم تا یک دوم لیوان میوه‬‫ نصف تا یک لیوان شیر بدون چربی یا ‪ 1‬درصد چربی‬‫ میان وعده پس از شام‬‫نصــف ســاندویچ پنیــر بــوداده بــا نــان گنــدم کامــل یایــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان پودینــگ کــم‬ ‫چربــی یــا یــک دوم تــا ‪ 1‬لیــوان شــیر بــدون چربــی یــا ‪ 1‬درصــد چربــی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 35 ‫الگوی تغذیه سالم در کودکان‬ ‫اصــول تغذیــه اطفــال نیــز مشــابه اصولــی اســت کــه‬ ‫تغذیــه بزرگســاالن بــر پایــه ان تنظیــم مــی شــود‪.‬‬ ‫کــودکان ماننــد بزرگســاالن روزانــه بــه انــواع مــواد‬ ‫مغــذی مشــابه مانند‪:‬ویتامیــن هــا‪ ،‬امــاح معدنــی‪،‬‬ ‫کربوهیــدرات هــا‪ ،‬پروتئیــن و چربــی نیــاز دارنــد‪.‬‬ ‫گــروه هــای غذایــی ذیــل بایــد در برنامــه غذایــی روزانه‬ ‫کــودک گنجانده شــود‬ ‫پروتئین‬ ‫هــر وعــده اصلــی غــذای کــودک بایــد شــامل مــواد‬ ‫غذایــی غنــی از پروتئیــن مانند‪:‬غذاهــای دریایــی‪،‬‬ ‫گوشــت لخــم و ماکیــان‪ ،‬تخــم مــرغ‪ ،‬حبوبــات‪،‬‬ ‫محصــوالت ســویا‪ ،‬مغزهــا و دانــه هــای بــدون نمــک‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫نان و غالت‬ ‫غــات سبوســدار مانند‪:‬نــان سبوســدار‪ ،‬غذاهــای‬ ‫تهیــه شــده بــا جــو دو ســر‪ ،‬ذرت بــو داده‪ ،‬ماکارونــی‬ ‫ســبوس دار‪،‬کینــوا و برنــج قهــوه ای در ایــن گــروه‬ ‫قــرار می گیرنــد‪ .‬بهتــر اســت مصــرف غــات تصفیــه‬ ‫شــده ماننــد نــان‪ ،‬برنــج و ماکارونــی ســفید را بــرای‬ ‫کــودکان محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫میوه ها‬ ‫کــودک را بــه مصــرف انــواع میــوه هــای تــازه و خشــک‬ ‫تشــویق کنیــد‪ .‬اگــر تمایــل داریــد ابمیــوه بــه کــودک‬ ‫بدهیــد مطمئــن شــوید کــه شــکر بــه ان اضافــه نشــده‬ ‫باشــد و مقــدار ان را نیــز محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫توجــه کنیــد کــه ‪ 4/1‬لیــوان میــوه خشــک معــادل یــک‬ ‫لیــوان میــوه تــازه اســت‪ .‬میــوه هــا نیــز اگــر بیــش از‬ ‫انــدازه مصــرف شــود مــی توانــد انــرژی اضافــی وارد‬ ‫بــدن کنــد‪.‬‬ ‫سبزی ها‬ ‫در ایــن گــروه غذایــی مــی توانیــد ســبزی هــای تــازه‬ ‫و خشــک‪ ،‬خــام و پختــه را مــورد توجــه قــرار دهیــد‪.‬‬ ‫ســعی کنیــد مصــرف مقادیــر متنوعــی از ســبزی هــای‬ ‫بــرگ ســبز تیــره‪ ،‬قرمــز و نارنجــی و ســبزی هــای‬ ‫نشاســته ای ماننــد نخــود ســبز و ذرت را در برنامــه‬ ‫غذایــی کــودک لحــاظ کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪36‬‬ صفحه 36 ‫لبنیات‬ ‫کــودکان را بعــد از ‪ 2‬ســالگی بــه نوشــیدن‬ ‫محصــوالت لبنــی کــم چــرب یــا عــاری از‬ ‫چربــی مانند‪:‬شــیر‪ ،‬ماســت‪ ،‬و پنیــر کــم چــرب‬ ‫یــا شــیر ســویا عــادت دهیــد‪.‬‬ ‫شــکر اضافــه شــده‪:‬مصرف غذاهــا و‬ ‫نوشــیدنی هایی کــه بــه انهــا شــکر اضافــه‬ ‫شــده اســت را محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫قنــدی کــه بــه طــور طبیعــی در میــوه هــا وجود‬ ‫دارد جــزء ایــن مــورد محســوب نمی شــود‪.‬‬ ‫شــکر اضافــه شــده مانند‪:‬قنــد و شــکر‪ ،‬شــکر‬ ‫قهــوه ای‪ ،‬انــواع شــیرین کننــده هــا‪ ،‬عســل‪،‬‬ ‫شــربت ذرت و گلوکــز اســت‪.‬‬ ‫چربــی هــای ســالم بــه طــور طبیعــی در انــواع‬ ‫زیتــون‪ ،‬مغزهــا‪ ،‬اووکادو و غذاهــای دریایــی‬ ‫وجــود دارد‪ .‬بــرای محــدود کــردن دریافــت‬ ‫چربیهــای ترانــس از مصــرف غذاهــای محتــوی‬ ‫روغــن هــای نیمــه هیدروژنــه (موجــود در انــواع‬ ‫تنقــات ماننــد انــواع کیــک‪ ،‬کلوچــه‪ ،‬دونــات‪،‬‬ ‫کوکــی‪ ،‬کراکــر ‪ )....‬پرهیــز کنیــد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 37 ‫تاریخ‬ ‫تینا ناظمی‬ ‫ال زیار‬ ‫ال زیــار یــا زیاریــان ( ‪ ۳۱۶‬تــا ‪۴۳۴‬‬ ‫هجــری قمــری) خاندانــی از ملــوک و‬ ‫امــرای ایرانی نــژاد بودنــد کــه بیــش از‬ ‫‪ ۱۰۰‬ســال بــر قســمت هایی از ایــران‬ ‫در اطــراف گــرگان حکومــت کردنــد‪.‬‬ ‫بنیان گــذار ایــن سلســله‪ ،‬مرداویــج‬ ‫بــود کــه در اغــاز از فرماندهــان لشــکر‬ ‫امــرای علــوی و ســامانی محســوب‬ ‫می شــد و رفتــه رفتــه بــه دلیــل لیاقــت‬ ‫و کاردانــی توانســت حکومــت مســتقلی‬ ‫ایجــاد کنــد‪.‬‬ ‫مرداویــج در گــرگان علــم اســتقالل برافراشــت و اصفهــان و همــدان را نیــز بــه حیطــه تصــرف اورد و در‬ ‫ســالهای ‪ ۳۱۶‬تــا ‪ ۳۱۹‬ایــران غربــی را تــا حوالــی حلــوان مســخر کــرد‪ .‬ال بویــه نخســت در خدمــت او‬ ‫بودنــد و علــی بــن بویــه از دســت او حکومــت کــرج داشــت‪ .‬مرداویــج ظاهــرا فرمــان خلفــای عباســی‬ ‫را پذیرفتــه بــود و بــرادر او وشــمگیربن زیــار نســبت بــه ســامانیان نیــز اظهــار دشــمنی می کــرد‪ .‬پــس‬ ‫از انکــه ال بویــه بــه ســال ‪ ۳۲۰‬اســتقالل یافتنــد اقتــدار زیاریــان بــه گــرگان و مازنــدران محــدود شــد‪.‬‬ ‫دو خانــواده ایرانــی از نواحــی مازنــدران و گیــان بودنــد کــه‬ ‫توانســتند بــه حکومــت ایــران برســند‪ .‬در واقــع‪ ،‬بعــد از‬ ‫حکومــت نیمــه مســتقل طاهریــان و پــس از صفاریــان و در‬ ‫ایــام امــارت امــرای ســامانی در ماوراءالنهــر‪ ،‬خانواده هایــی‬ ‫از مازنــدران و ســپس گیــان توانســتند بــر قســمت عمــده‬ ‫ایــران غربــی‪ ،‬یعنــی از خراســان تــا بغــداد تســلط یابنــد‪.‬‬ ‫حکومــت ایــن خانواده هــا بــه نــام دیلمیــان شــهرت‬ ‫یافته اســت‪.‬‬ ‫ســرزمینهای طبرســتان و دیلــم کــه در قســمت شــمالی البــرز و در پنــاه کوه هــا و دره هــای صعــب‬ ‫العبــور و جنگلهــای انبــوه قــرار دارد‪ ،‬از قدیــم االیــام (حتــی پیــش از اســام) حاکمیــت خــود را حفــظ‬ ‫کــرده بــود‪ ،‬چنان کــه زمــان انوشــیروان دادگــر تــا مدت هــا ایــن والیــت یــک نــوع حکومــت خــود‬ ‫مختــار داشــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪38‬‬ صفحه 38 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫جهان‬ ‫مشاهیر‬ ‫رها سمیعی‬ ‫ناپلئون بناپارت‬ ‫ناپلئــون بناپــارت کــه بــا نــام ناپلئــون اول نیــز‬ ‫شــناخته می شــود‪ ،‬یــک فرمانــده ارتــش فرانســوی‬ ‫بــود کــه بیشــتر خــاک اروپــا را در اوایــل قــرن‬ ‫نوزدهــم فتــح کــرد‪ .‬او در جزیــره کورســیکا متولــد‬ ‫شــد و طــی انقــاب فرانســه خیلــی زود مــدارج‬ ‫نظامــی را طــی کــرد‪ .‬وی پــس از بــه دســت اوردن‬ ‫قــدرت سیاســی در فرانســه از طریــق کودتایــی در‬ ‫ســال ‪ ،۱۷۹۹‬در ســال ‪ ۱۸۰۴‬بــه عنــوان امپراطــور‬ ‫تاجگــذاری کــرد‪ .‬ناپلئــون کــه بســیار جاه طلــب بــود‬ ‫و در اســتراتژی های جنگــی مهــارت زیــادی داشــت‪،‬‬ ‫در برابــر ملت هــای مختلــف اروپایــی اعــام جنــگ کــرد و قلمــرو امپراطــوری اش را گســترش داد‪ .‬در‬ ‫نهایــت‪ ،‬بعــد از یــک حملــه ی فاجعه امیــز بــه روســیه در ســال ‪ ،۱۸۱۲‬مجبــور بــه رهــا کــردن تــاج و‬ ‫تخــت شــد‪.‬‬ ‫بعــد از شکس ـت های پیاپــی او را بــه جزیــره ا ِلــب تبعیــد کردنــد‪ .‬ناپلئــون در ســال ‪ ۱۸۱۵‬دوبــاره بــرای‬ ‫مــدت کوتاهــی بــه قــدرت بازگشــت و بعــد از یــک شکســت ســنگین در واترلــو‪ ،‬ایــن بــار بــه جزیــره دور‬ ‫افتــاده ی ســنت هلــن تبعیــد شــد و در همــان جــا در ســن ‪ ۵۱‬ســالگی درگذشــت‪.‬‬ ‫ناپلئــون بناپــارت در ‪ ۱۵‬اوت ســال ‪ ۱۷۶۹‬در جزیــره مدیترانـه ای کورســیکا متولــد شــد‪ .‬او دومیــن فرزنــد از‬ ‫هشــت فرزنــدی بــود کــه مــادرش بــه دنیــا اورد‪ .‬والدیــن او از طبقـه ی اشــرافی بودنــد امــا ثــروت زیــادی‬ ‫نداشــتند‪ .‬ســال قبــل از تولــد ناپلئــون‪ ،‬فرانســه کورســیکا را‬ ‫از ایتالیــا گرفــت‪ .‬او بعدهــا نوشــتار اســم ایــن جزیــره را بــه‬ ‫فرانســوی تغییــر داد‪.‬‬ ‫ناپلئــون وقتــی یــک پســر بچــه بــود بــرای تحصیــل بــه‬ ‫خــاک اصلــی فرانســه نقــل مــکان کــرد تــا زبــان فرانســوی‬ ‫بیامــوزد‪ .‬نهایتــاً در ســال ‪ ۱۷۸۵‬از اکادمــی ارتــش فرانســه‬ ‫فارغ التحصیــل شــد‪ .‬در انقــاب فرانســه کــه در ســال ‪۱۷۸۹‬‬ ‫اغــاز شــد‪ ،‬در کمتــر از ســه ســال انقالبیــون رژیــم پادشــاهی‬ ‫را ســرنگون کردنــد و جمهــوری جــای ان را گرفــت‪ .‬طــی‬ ‫اولیــن ســال های انقــاب‪ ،‬ناپلئــون تصمیــم بــه تــرک‬ ‫ارتــش گرفتــه بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪18‬‬ صفحه 18 ‫مرداویج‬ ‫از میــان بزرگتریــن رجــال طبرســتان و دیلــم کــه‬ ‫مدتهــای متمــادی بــا ســامانیان و ســپاهیان خلیفــه‬ ‫عباســی بــرای تحصیــل قــدرت و اســتقالل در زد و‬ ‫خــورد بودنــد‪ ،‬ابوالحجــاج مرداویــج پســر زیــار پســر‬ ‫مردانشــاه‪ ،‬از همــه بزرگتــر و شــجاعتر بوده اســت‪.‬‬ ‫وی منســوب بــه خانــدان امــرای گیــان بــوده کــه از‬ ‫طــرف مــادری از اعقــاب ســپهبدان رویــان به شــمار‬ ‫مــی رود‪.‬‬ ‫او مــردی متهــور و بــی بــاک و البتــه دوســتدار ایــران‬ ‫و عالقمنــد بــه احیــای ایــران عصــر باســتان به ویــژه‬ ‫دوره طالیــی انوشــیروان ساســانی بــود‪.‬‬ ‫مســئله طبرســتان از همــان اوایــل طلــوع انهــا بــرای‬ ‫ســامانیان حــل نشــده باقــی مانــده بــود‪ .‬اســفار‬ ‫پســر شــیرویه‪ ،‬هــر چنــد ابتــدا بــا ســامانیان همــراه‬ ‫بــود‪ ،‬امــا در اخــر کار بــر انــان شــورید و بــه تدریــج‬ ‫گــرگان‪ ،‬طبرســتان‪ ،‬قزویــن‪ ،‬ری‪ ،‬قــم و کاشــان را در‬ ‫قلمــرو خــود اورد‪.‬‬ ‫مرداویــج ابتــدا از یــاران اســفار‬ ‫ابــن شــیرویه بــود‪ .‬پــس از فتــح‬ ‫طبرســتان‪ ،‬از طــرف اســفار ابــن‬ ‫شــیرویه ماموریــت یافــت نــزد ســاالر‬ ‫مســافری کــه در نواحــی طــارم‪،‬‬ ‫امارتــی مســتقل داشــت‪ ،‬بــرود و‬ ‫او را حاضــر بــه بیعــت بــا اســفار‬ ‫کنــد‪ .‬لیکــن مرداویــج کــه دلخوشــی‬ ‫چندانــی از اســفار نداشــت‪ ،‬محرمانــه‬ ‫بــر ضــد او بــا ســاالر ســازش کــرد‪.‬‬ ‫همین کــه ســپاهیان از تصمیــم مرداویــج مطلــع شــدند‪ ،‬بــر اســفار شــوریدند‪ .‬اســفار هنگامــی کــه‬ ‫ن همــه‪ ،‬در ســال ‪ ۳۱۶‬هجــری در نزدیکــی‬ ‫خــود را در تنگنــا دیــد‪ ،‬از قزویــن بــه ری گریخــت‪ .‬بــا ای ـ ‬ ‫طالقــان کشــته شــد‪.‬‬ ‫قلمــرو حکومــت مرداویــج عــاوه بــر مازنــدران و قســمتی از گیــان‪ ،‬بــه شــهرهای ری‪ ،‬قــم و کــرج‬ ‫ابودلــف و ابهــر و باالخــره همــدان رســید‪ .‬حتــی ســپاه خــود را بــه حــدود دینــور نیــز فرســتاد (‪۳۱۹‬‬ ‫هجــری قمــری)‪ .‬وی‪ ،‬اصفهــان را فتــح کــرد و خیــال حملــه بــه بغــداد را داشــت‪ .‬او بــه زبــان اورده‬ ‫بــود کــه مــن شاهنشــاهی ساســانی را برمی گردانــم و قصــد داشــت کــه مدائــن را پایتخــت قراردهــد‪.‬‬ ‫تصمیــم وی ایــن بــود کــه پــس از انجــام مراســم جشــن ســده ‪ ۳۲۳‬هجــری در اصفهــان بــه جانــب‬ ‫بغــداد لشــکر کشــد‪ .‬در همیــن ســال بــه دســت غالمــان تــرک خــود کشــته شــد‪.‬‬ ‫با مرگ مرداویج‪ ،‬سرداران سپاه‪ ،‬وشمگیر بن زیار را به حکومت مننسوب کردند‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 39 ‫در ســال ‪ ،۱۷۹۳‬خانــواده ی بناپــارت جزیــره مــادری را تــرک و بــه‬ ‫خــاک اصلــی فرانســه مهاجــرت کردنــد و ناپلئــون دوبــاره بــه پســت‬ ‫خــود در ارتــش بازگشــت‪.‬‬ ‫ناپلئــون در فرانســه بــا اگوســتین روبســپیر‪ ،‬بــراد ِر رهبــر انقالبــی؛‬ ‫ماکســیمیلیان روبســپیر اشــنا شــد‪ .‬روبســپیر از رهبــران انقــاب و از‬ ‫افــرادی بــود کــه نقــش مهمــی در ایجــاد دوران وحشــت ایفــا کــرده‬ ‫بودنــد‪ .‬از ایــن دوره بــه خاطــر خشــونتی کــه علیــه دشــمنان انقــاب‬ ‫بــه خــرج می دادنــد بــا ایــن عنــوان یــاد می شــود‪ .‬ناپلئــون در‬ ‫همیــن دوران ترفیــع قابــل توجهــی گرفــت‪ .‬بعــد از ســقوط روبســپیر‬ ‫از قــدرت و اعــدام وی بــا گیوتیــن در جــوالی ‪ ،۱۷۹۴‬ناپلئــون بــه‬ ‫خاطــر ارتباطــش بــا ایــن دو بــرادر بازداشــت خانگــی شــد‪ .‬در ســال‬ ‫‪ ،۱۷۹۵‬ناپلئــون بــه ســرکوب شورشــیان ســلطنت طلب علیــه دولــت‬ ‫انقالبــی پاریــس کمــک کــرد و بــه مقــام ژنــرال ارشــد رســید‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ،۱۷۹۲‬دولــت انقالبــی فرانســه دچــار درگیری هــای‬ ‫نظامــی بــا دولت هــای مختلــف اروپایــی شــد‪ .‬در ســال‬ ‫‪ ،۱۷۹۶‬ناپلئــون ســپاه فرانســه را بــرای شکســت ارتــش ‬ ‫بــزرگ اتریــش رهبــری کــرد‪ .‬اتریــش یکــی از رقبــای‬ ‫اصلــی بــود ولــی ایــن جنگ هــا تــا ایتالیــ ا هــم ادامــه‬ ‫یافــت‪ .‬در ســال ‪ ،۱۷۹۷‬فرانســه و اتریــش عهدنامــه ای را‬ ‫امضــا کردنــد کــه منفعت هایــی بــرای قلمــرو فرانســه‬ ‫داشــت‪.‬‬ ‫ســال بعــد گــروه پنــج نفــره ای کــه از ســال ‪ ۱۷۹۵‬فرانســه‬ ‫را اداره می کــرد‪ ،‬پیشــنهاد داد کــه ناپلئــون رهبــری حملــه‬ ‫بــه انگلیــس را بــه عهــده بگیــرد‪ .‬ناپلئــون اعــام کــرد‬ ‫کــه نــاو دریایــی فرانســه هنــوز امادگــی رویارویــی بــا‬ ‫نــاو ســلطنتی بریتانیــا را نــدارد‪ .‬بــه جــای ان پیشــنهاد او‬ ‫ایــن بــود کــه بــه مصــر حملــه کننــد تــا راه هــای تجــاری‬ ‫انگلیــس بــه هنــد را ببندنــد‪ .‬ارتــش ناپلئــون در مقابــل‬ ‫فرماندهــان ارتــش مصــر در جنــگ اهــرام در جــوالی ‪۱۷۹۸‬‬ ‫بــه پیــروزی دســت یافتنــد‪ .‬در اوایــل ســال ‪ ،۱۷۹۹‬ارتــش‬ ‫ناپلئــون بــه ســوریه حملــه کــرد کــه ان زمــان توســط‬ ‫امپراطــوری عثمانــی اداره می شــد و البتــه ایــن تــاش بــا‬ ‫ـی شکســت خــورده بــه پایــان رســید‪.‬‬ ‫یــک محاصــره سیاسـ ِ‬ ‫در ان تابســتان کــه موقعیــت سیاســی فرانســه نامعلــوم‬ ‫بــود‪ ،‬ناپلئــون تصمیــم گرفــت ارتــش خــود را در مصــر رهــا‬ ‫کــرده و بــه فرانســه بازگــردد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫وشمگیر‬ ‫بعــد از قتــل مرداویــج‪ ،‬جمعــی از یــاران او بــرادرش‬ ‫وشــمگیر را از مازنــدران بــه اصفهــان و ری احضــار‬ ‫کردنــد کــه حکومــت را بــه بســپارند‪ ،‬امــا‪ ،‬چنان کــه‬ ‫خواهیــم دیــد حکومــت والیت هــای عمــده دیگــر بــه‬ ‫دســت ال بویــه افتــاد و ایــن خانــواده بعضــی نواحــی‬ ‫قلمــرو حکومــت خــود رابــه حوالــی مرزهــای ایــران در‬ ‫عصــر ساســانی رســاندند‪ .‬در ایــن مــدت‪ ،‬وشــمگیر‬ ‫تنهــا بــه حکومــت گــرگان و قســمتی از مازنــدران اکتفــا‬ ‫کــرد (‪ ۳۲۳‬تــا ‪ ۳۵۷‬هجــری قمــری)‪ .‬جنگ هــای او بــا‬ ‫ال بویــه‪ ،‬بــه شکســت انجامیــد و تقاضــای کمــک از نوح‬ ‫بــن نصــر ســامانی نیــز بی نتیجــه مانــد‪ .‬وشــمگیر در‬ ‫حالــی کــه امــاده نبــرد بــا ال بویــه می شــد‪ ،‬در حیــن شــکار‪ ،‬مــورد حملــه گــرازی قــرار گرفــت و‬ ‫کشــته شــد (اول محــرم ‪)۳۵۷‬‬ ‫بهستون (بیستون) ابن وشمگیر‬ ‫بعــد از درگذشــت وشــمگیر بــر ســر جانشــینی او بیــن دو‬ ‫پســرش ابومنصــور بهســتون و قابــوس اختــاف افتــاد‪ .‬بهســتون‬ ‫از رکن الدولــه دیلمــی یــاری خواســت‪ .‬رکن الدولــه بــه یــاری او‬ ‫برخاســت و از خلیفــه فرمــان حکومــت گــرگان و طبرســتان را بــرای‬ ‫بهســتون گرفــت‪ .‬اختــاف بیــن پســران وشــمگیر تــا ســال ‪۳۶۶‬‬ ‫هجــری قمــری کــه ســال درگذشــت بهســتون اســت‪ ،‬باقــی بــود‪.‬‬ ‫در ایــن ســال قابــوس بــر کلیــه متصرفــات پــدر خــود مســلط شــد‪.‬‬ ‫بیســتون پســر ارشــد وشــمگیر در هنــگام مــرگ پــدر در طبرســتان‬ ‫و قابــوس پســر دوم‪ ،‬همــراه وشــمگیر بــود‪ .‬ســران لشــکر از جملــه‬ ‫ابوالحســن ســیمجور سپهســاالر خراســان‪ ،‬ابتــدا بــا قابــوس بیعــت‬ ‫کردنــد‪ ،‬امــا بیســتون بــا شــنیدن خبــر مــرگ پــدر‪ ،‬از طبرســتان‬ ‫بــه گــرگان امــده‪ ،‬جانشــین پــدر شــد‪ .‬در اغــاز بــا مشــکل هزینــه‬ ‫لشکرکشــی ســامانیان مواجــه بــود‪ .‬امیــر منصــور ســامانی اذوقــه‬ ‫لشــکریان را بــه عهــده وشــمگیر گذاشــته بــود و حــال کــه لشــکر‬ ‫در حــدود دامغــان بــه ســر می بــرد‪ ،‬خواســتار هزینــه لشکرکشــی از‬ ‫بیســتون شــدند‪.‬‬ ‫بیســتون خدعـه ای بــه کار بــرد‪ .‬لشــکریان کــه اذوقـه ای نداشــتند‪ ،‬پراکنــده شــده و برگشــتند‪ .‬بیســتون‬ ‫بــا ال بویــه از در دوســتی درامــد و رکن الدولــه بــا ارســال مــال و لشــکر او را حمایــت کــرد‪ .‬بیســتون‬ ‫بــا دختــر عضــد الدولــه ازدواج کــرد تــا بــه ایــن وســیله‪ ،‬اتحــاد خــود را بــا ال بویــه تحکیــم بخشــد‬ ‫و توانســت حــدود ده ســال بــدون مشــکل بــر گــرگان و طبرســتان حکومــت کنــد‪ .‬در ســال ‪۳۶۰‬‬ ‫عضدالدولــه از خلیفــه بغــداد بــرای بیســتون خلعــت و لــوا و منشــور در خواســت کــرد و خلیفــه منشــور‬ ‫حکومــت والیــت گــرگان و طبرســتان را فرســتاد و او را بــه ظهیرالدولــه ملقــب کــرد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪40‬‬ صفحه 40 ‫پایان کار ال زیار‬ ‫بعــد از امیــر شــمس المعالــی قابــوس‪ ،‬فلــک‬ ‫المعالــی منوچهــر و انوشــیروان فلــک المعالــی‪،‬‬ ‫در ســال ‪ ۴۳۳‬هجــری قمــری طغــرل ســلجوقی از‬ ‫نابســامانی و اختــاف بیــن باکالیجــار و انوشــیروان‬ ‫اگاه شــد و بــه ان منطقــه لشــکر کشــید و گــرگان را‬ ‫بــه راحتــی تصــرف کــرد‪ .‬یکصــد هــزار دینــار بــرای‬ ‫صلــح بــر اهالــی مقــرر و شــهر را بــه مرداویــج بــن‬ ‫بســو دیلمــی‪ ،‬کــه در ســپاه طغــرل بــود‪ ،‬واگــذار‬ ‫کــرد و مقــرر شــد ســالیانه پنجــاه هــزار دینــار بــه‬ ‫عنــوان خــراج بــه طغــرل بپــردازد‪.‬‬ ‫بــه نظــر می رســد انوشــیروان نیــز بــر بخشــی از طبرســتان یــا تمامــی ان حاکــم شــد تــا در مقابــل‪،‬‬ ‫ســی هــزار دینــار بپــردازد و تحــت امــر مرداویــج باشــد‪ .‬پــس از مدتــی‪ ،‬مرداویــج مــادر انوشــیروان را‬ ‫بــه زنــی گرفــت و انوشــیروان از همــه نظــر تحــت فرمــان مرداویــج درامــد و ظاهــرا ً یکــی دو ســالی بــر‬ ‫منطقــه طبرســتان حکومــت کــرد و ان گونــه کــه از نوشــته عنصرالمعالــی کیــکاوس برمی ایــد‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ ۴۳۵‬در هنــگام شــکار کشــته شــد‪ .‬بــه ایــن ترتیــب سلســله زیــاری بــا حملــه ســلجوقیان تقریب ـاً‬ ‫منقــرض شــد و تنهــا بعضــی از افــراد ایــن خانــدان در دوره هــای بعــد بــرای مدتــی بــر بعضــی از قــاع‬ ‫کوهســتانی حکومــت می کردنــد و حکومــت انهــا هی ـچ گاه بــه منطقــه گــرگان و هامــون کشــیده نشــد‬ ‫و از ســوی شــاهان و امیــران جــدی گرفتــه نشــدند‪.‬‬ ‫گنبدقابوس‬ ‫گنبــد قابــوس یــا گنبــد کاووس بنایــی‬ ‫تاریخــی از ســده چهــارم هجــری اســت‬ ‫کــه در شــهر گنبــد کاووس‪ ،‬شــمال ایــران در‬ ‫اســتان گلســتان قــرار دارد‪ .‬ســبک معمــاری‬ ‫بنــا شــیوه رازی اســت‪.‬‬ ‫ایــن بنــا کــه بلندتریــن بــرج تمــام اجــری‬ ‫جهــان به شــمار می ایــد بــر فــراز تپــه ای‬ ‫خاکــی کــه قریــب پانــزده متــر از ســطح‬ ‫زمیــن بلندتــر اســت قــرار دارد‪ .‬ایــن بنــا در‬ ‫ســال ‪ ۳۹۷‬هجــری قمــری (برابــر بــا ‪۳۷۵‬‬ ‫هجــری خورشــیدی) و در زمــان ســلطنت‬ ‫شــمس المعالــی قابــوس بــن وشــمگیر و در‬ ‫شــهر جرجــان کــه پایتخــت پادشــاهان ان‬ ‫دیــار بــوده‪ ،‬بنــا گردیده اســت‪.‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 41 ‫در نوامبــر ســال ‪ ،۱۷۹۹‬در رویــدادی بــه نــام کودتــای‬ ‫‪ ۱۸‬برومــر‪ ،‬ناپلئــون عضــوی از یــک گــروه بــود کــه‬ ‫شــورش موفقیت امیــزی علیــه نیــروی حاکــم بــر‬ ‫فرانســه داشــتند‪ .‬ان گــروه پنــج نفــره ی ســابق بــا‬ ‫کنســولی ســه نفــره جایگزیــن شــد و ناپلئــون بــه‬ ‫عنــوان یکــی از کنســول ها بــه چهــره ی سیاســی‬ ‫پیشــتاز فرانســه تبدیــل شــد‪ .‬در ژوئــن ‪ ۱۸۰۰‬در جنــگ‬ ‫مارنگــو نیروهــای ناپلئــون یکــی از دشــمنان همیشــگی‬ ‫فرانســه یعنــی اتریــش را شکســت دادنــد و انهــا را‬ ‫از ایتالیــا بیــرون کردنــد‪ .‬ایــن پیــروزی بــه افزایــش‬ ‫قــدرت ناپلئــون بــه عنــوان کنســول اول کمــک زیــادی‬ ‫کــرد‪ .‬همچنیــن بــا عهدنامــه امیــن در ‪ ،۱۸۰۲‬بریتانیــای‬ ‫خســته از جنــگ ‪ ،‬بــه مصالحــه بــا فرانســه تــن داد‪ ،‬اگــر‬ ‫چــه ایــن صلــح تنهــا یــک ســال دوام اورد‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ۱۸۰۳‬تــا ‪ ،۱۸۱۵‬فرانســه درگیــر جنگ هــای ناپلئونــی؛ یــک سلســله درگیری هــای بــزرگ بــا‬ ‫ملت هــای مختلــف اروپــا بــود‪ .‬ناپلئــون در ســال ‪ ۱۸۰۳‬و بــرای تامیــن نیــاز ارتــش خــود‪ ،‬لوئیزیانــا را بــه‬ ‫قیمــت ‪ ۱۵‬میلیــون دالر بــه امریــکای شــمالی فروخــت‪ .‬در اکتبــر ســال ‪ ،۱۸۰۵‬ارتــش بریتانیــا نــاوگان‬ ‫ناپلئــون را در جنــگ ترافالــگار شکســت داد‪ .‬در دســامبر همــان ســال‪ ،‬ناپلئــون توانســت بــه یکــی از‬ ‫بزرگ تریــن پیروزی هــای خــود در اُســتِرلیتْز علیــه روســیه و اتریــش دســت یابــد‪ .‬ایــن پیــروزی باعــث‬ ‫انحــال امپراطــوری مقــدس روم و شــکل گیری کنفدراســیون رایــن شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۸۱۰‬روســیه از قانــون محاصــره قــاره ای کــه مبنــی‬ ‫بــر تحریــم کاالهــای انگلیســی بــود‪ ،‬عــدول کــرد‪ .‬ناپلئــون‬ ‫بــرای تالفــی بــا ارتشــی بــزرگ در تابســتان دو ســال بعــد بــه‬ ‫ایــن کشــور حملــه کــرد‪ .‬بــه جــای درگیــر شــدن بــا نیروهــای‬ ‫فرانســوی‪ ،‬روس هــا ترجیــح دادنــد از اســتراتژی عقــب نشــینی‬ ‫اســتفاده کننــد‪ .‬بــه همیــن روش‪ ،‬ارتــش ناپلئــون بــدون انکــه‬ ‫امادگــی الزم را داشــته باشــد‪ ،‬بــه داخــل خــاک روســیه کشــیده‬ ‫شــد‪ .‬تــا اواخــر تابســتان‪ ،‬نیروهــای هــر دو طــرف خســارت های‬ ‫ســنگینی دیــده بودنــد‪.‬‬ ‫نیروهــای ناپلئــون تــا مســکو هــم رســیدند امــا بــا شــهری خالــی‬ ‫از ســکنه و تخلیــه شــده روبـه رو شــدند‪ .‬روس هــا شــهر را اتــش‬ ‫زدنــد تــا نیروهــای دشــمن تمــام اذوقــه ی خــود را از دســت‬ ‫بدهنــد‪ .‬بعــد از گذشــت یــک مــاه انتظــار بــرای تســلیم‪ ،‬ناپلئــون‬ ‫ن روســیه روبــه رو شــد و نیروهایــش در مســکو تلــف‬ ‫بــا زمســتا ‬ ‫شــدند‪ .‬طــی ایــن شکســت ســنگین‪ ،‬تنهــا یــک ششــم ارتــش‬ ‫زنــده از روســیه خــارج شــد‪ .‬دوران افــول قــدرت ناپلئــون بعــد از‬ ‫ایــن شکســت و ناکامی هــای دیگــر از ســمت کشــورهای دیگــر‬ ‫اغــاز شــد و نهایت ـاً بــه تبعیــد او انجامیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪20‬‬ صفحه 20 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایین و‬ ‫عاطفه مهدوی‬ ‫عید نوروز‬ ‫رســم و رســوم عیــد نــوروز مــا ایرانیــان‪ ،‬از اواســط‬ ‫اســفندماه شــروع می­ شــوند‪ .‬یعنــی همیــن کــه عمــو‬ ‫نــوروز ان کولــه پــر از بــارش را روی دوش می­ گــذارد‬ ‫و مــی­ رود تــا بــه خانــه ننــه ســرما برســد‪ ،‬همیــن کــه‬ ‫درخت­هــا تکانــی می ­دهنــد بــه خودشــان تــا بــرای‬ ‫جوانــه و بــرگ امــاده شــوند‪ ،‬رســوم نــوروزی هــم‬ ‫ســروکله شــان پیــدا می ­شــود‪ .‬کاشــت ســبزه‪ ،‬خانــه‬ ‫تکانــی‪ ،‬چهارشــنب ­ه ســوری‪ ،‬هفــت ســین‪ ،‬دیــد و بازدیــد و عیــدی و حتــی ســیزده بــه در!‬ ‫سبزه عید‬ ‫ت ســین بــا‬ ‫ســبزه ســفره هفــ ­‬ ‫ان طــراوت و تازگــی ­اش ان­قــدر‬ ‫در بــاور نــوروزی مــا پُــر رنــگ و‬ ‫لعــاب اســت کــه شــاید یکــی از‬ ‫مهم­تریــن نمادهــای نــوروز هــم‬ ‫محســوب شــود‪ .‬عکس ­هــای‬ ‫نــوروزی‪ ،‬بیلبوردهــا‪ ،‬تبلیغــات‬ ‫و غیــره‪ ،‬همــه و همــه ســبزه را‬ ‫نمــاد امــدن بهــار می ­داننــد‪.‬‬ ‫اصــا شــاید اگــر از کوچکترهــا‬ ‫بپرســیم چــه چیــزی شــما را‬ ‫یــاد نــوروز می­ انــدازد‪ ،‬اولیــن چیــزی کــه بــه ذهنشــان برســد‪ ،‬کاشــت ســبزه بــرای نــوروز باشــد‪.‬‬ ‫ت ســین امــاده کرده ­انــد را‬ ‫لــذت بلنــد کــردن پارچــه نم­ــدار از روی بذرهایــی کــه مادرهــا بــرای هفــ ­‬ ‫کــدام مــا می ­توانیــم فرامــوش کنیــم؟! هرچنــد شــاید امــروز خیلــی از مــا ســبزه امــاده تهیــه کنیــم‪ .‬امــا‬ ‫الاقــل فلســفه ســبزه‪ ،‬کاشــت و امیــد را بــاور داریــم‪.‬‬ ‫کاشــت ســبزه یکــی از زیباتریــن رســم و رســوم عیــد نــوروز از روزگاران دور تــا امــروز اســت‪ .‬بــاور کنیــد‬ ‫یــا نــه‪ ،‬ایرانیــان قدیــم بیســت و پنــج روز قبــل از نــوروز‪ ،‬روی دوازده ســتونِ خشــتِ خــام‪ ،‬غله ­هــای‬ ‫متفاوتــی (گنــدم‪ ،‬برنــج‪ ،‬جــو‪ ،‬عــدس‪ ،‬لوبیــا‪ ،‬نخــود‪ ،‬کنجــد‪ ،‬باقــا و ‪ ) ...‬می­ کاشــته­ اند و اگــر ســبزه ­ها‬ ‫رویــش خوبــی داشــتند‪ ،‬نتیجــه می ­گرفتنــد کــه ســال پُــر برکتــی در راه اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪42‬‬ صفحه 42 ‫پنــج ســال بعــد در ســاعت ‪ ۱۱‬ظهــر ‪ ۱۸‬ژوئــن‬ ‫ســال ‪ ۱۸۱۵‬اســت دو ارتــش بریتانیــا و فرانســه‬ ‫در مقابــل هــم قــرار گرفته انــد‪.‬‬ ‫بــا فریــاد امپراتــور جنــگ شــروع می شــود‬ ‫مارشــال نــی دلیرتریــن فرمانــده ناپلئــون کــه‬ ‫فرمانــده ســواره نظــام اســت شــروع بــه حملــه‬ ‫بــه مرکــز ســپاه دشــمن کــه از انگلیســی ها و‬ ‫اســکاتلندی های خشــن تشــکیل شــده بــود‬ ‫می کنــد توپخانــه جنــاح چــپ ارتــش بریتانیــا را‬ ‫هــدف می گیــرد‪.‬‬ ‫در همیــن زمــان بلوشــر ارتــش باقی مانــده پــروس‬ ‫را بــه چندیــن قســمت تقســیم کــرده و بــه واترلــو‬ ‫می فرســتد تــا بــا کمــک ولینگتــون ناپلئــون را‬ ‫شکســت دهنــد یکــی از ایــن دســته ها در راه بــا‬ ‫گروشــی برخــورد کرده گروشــی او را شکســت داده‬ ‫و بــه اســتراحت می پــردازد و می گویــد فــردا بــه‬ ‫ناپلئــون خواهیــم پیوســت غافــل از اینکــه ارتــش‬ ‫پــروس در حــال پیوســتن بــه ولینگتــون اســت و او‬ ‫در حــال اســتراحت اســت‪.‬‬ ‫ارتــش فرانســه فلــج شــده و تــرس و وحشــت در میــان ســربازان‬ ‫فرانســوی مــوج می زنــد ارتــش فرانســه درهــم شکســته و همــه‬ ‫می گریزنــد می گوینــد‪ :‬فقــط یــک نفــر باقی مانــد و بــه جنگیــدن ادامــه‬ ‫داد و او مارشــال نــی بــود انگلیســی ها او را گرفتــه و در دادگاه نظامــی‬ ‫محاکمــه کــرده و او در دفــاع از خــودش فقــط یــک کلمــه گفــت‪« :‬هــر‬ ‫فــردی وظیفــه دارد بــرای کشــورش» بجنگــد و ســپس او بــه اعــدام‬ ‫محکــوم شــد ناپلئــون نیــز بــا وجــود اصرارهــای زیــاد مــردم مبنــی‬ ‫برمانــدن در مقــام امپراتــوری و بــا قــول حمایــت کــردن از او و دوبــاره‬ ‫جنگیــدن ایــن کار را نکــرد و خــودش را بــه یک کشــتی انگلیســی تســلیم‬ ‫کــرد او خــود را بــه انگلیسـی ها تســلیم کــرد و پــس از تشــکیل جلسـه ای‬ ‫نتیجــه ایــن شــد کــه او را بــه جزیــره ای در دریــای اطلــس بــه نــام هلــن‬ ‫مقــدس تبعیــد شــود او در ســنت هلــن روزهــای بســیاری خاطــرات و‬ ‫افتخــارات خــود را همــراه بــا ســربازان بــا وفــای خــود بــه یــاد مـی اورد‪.‬‬ ‫او در ســن ‪ ۵۲‬ســالگی و در ســال ‪ ۱۸۲۱‬بــه علــت شــرایط بــد جســمانی‬ ‫و بیمــاری درگذشــت‪ .‬جســد او پــس از ‪ ۱۹‬ســال بوســیله کشــتی ای‬ ‫بــه فرانســه بازگشــت و بــا اســتقبال بی نظیــر مــردم فرانســه روبــه رو‬ ‫شــد میلیون هــا نفــر از مــردم فرانســه کــه قلبشــان بــرای ایــن امپراتــور‬ ‫رویایــی می تپیــد بــرای اســتقبال امــده بودنــد کــه ایــن نشــانه محبــت و‬ ‫عشــق قلبــی مــردم فرانســه بــه ناپلئــون دی بوناپــارت اســت‪.‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫ایرانیــان روز ششــم نــوروز را بــه عنــوان‬ ‫نمــادی از برکــت و بــاروری بــه پخــش‬ ‫ایــن ســبزه ­ها می گذراندنــد‪ .‬هرچنــد‬ ‫مــردم ان روزگار بــرای ســبزه ­های‬ ‫خودشــان جــو و ارزن ســبز می­ کردنــد‪.‬‬ ‫امــا امــروز مــا بــرای انتخــاب نــوع‬ ‫ســبزه‪ ،‬هیــچ محدودیتــی نداریــم‪ .‬فقــط‬ ‫ایــن را بدانیــد کــه دهــه اول اســفند باید‬ ‫بــرای ســبز کــردن بعضــی از ســبزه ها‬ ‫(تخــم لیمــو یــا نارنــج) دســت بــه کار‬ ‫شــوید و بــرای ســبز کــردن عــدس و‬ ‫گنــدم همــان ده روز اخــر اســفند کافــی‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫خانه تکانی‬ ‫عبــارت خانــه تکانــی شــما را یــاد چــه‬ ‫چیــزی می ­انــدازد؟! اگــر ذهنیـ ِ‬ ‫ـت شــما‬ ‫در لحظــه شــنیدن‪ ،‬تــکان دادن یــک‬ ‫خانــه بــزرگ در دســت یــک شــخصیت‬ ‫را تداعــی نکنــد‪ ،‬احتمــاال اولیــن حــس‬ ‫مشــترکتان‪ ،‬تیــر کشــیدن کمــر و ســتون‬ ‫فقــرات اســت! هرچنــد در بــاور ایرانیــان‬ ‫خانــه تکانــی بــا مفهــوم امــروزی ان‬ ‫بســیار متفــاوت بــوده اســت‪ .‬یکــی از‬ ‫مهم تریــن رســم و رســوم عیــد در‬ ‫ســال های اخیــر ایرانیــان خانــه تکانــی‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بــه گفتــه ایــران شناســان‪ ،‬گذشــتگان‬ ‫مــا معتقــد بودنــد کــه شــیاطین‪ ،‬پلیــدی‬ ‫و اهریمن ­هــا در گوشــه­ های تاریــک و‬ ‫دور از دســترس خانــه النــه می­ کننــد‪،‬‬ ‫بــه همیــن خاطــر بــرای داشــتن خانــه ­ای پــاک بــرای لحظــه ســال نــو‪ ،‬بایــد یــک روز قبــل تمــام‬ ‫خانــه جــارو شــود‪ .‬انهــا در انتهــای روز خانــه­تکانــی‪ ،‬جاروهــا را در گوشــه خانــه می­ گذاشــتند و‬ ‫لباس­ هــای مخصــوص فصــول گرمــا را بیــرون می ­اوردنــد‪ .‬در واقــع در میــان ایرانیــان باســتانی کــه‬ ‫ســازندگان رســم و رســوم عیــد نــوروز بوده ­انــد‪ ،‬فرصــت خانــه­تکانــی از اول دی و بهمــن تــا لحظــه‬ ‫ســال تحویــل نبــوده اســت! بلکــه در یــک شــبانه روز قبــل از نــوروز خانواده­ هــا دور هــم جمــع مــی­‬ ‫ شــدند و خانه ­هــا را تــکان می ­دادنــد! خان ـ ه تکانــی کمــک می­ کنــد روحیــه کار گروهــی میــان افــراد‬ ‫خانــواده هــم بیشــتر شــود‪ .‬امــا تــا امــروز از خودتــان پرســیده ­اید چــرا می ­گوییــم خانــه تکانــی؟!‬ ‫مثــا چــرا نمی­ گوییــم خانــه تمیــزی؟! خانــه تکانــیِ باســتانی‪ ،‬منحصــر بــه چــوب زدن قالی­ هــا‪،‬‬ ‫مرتــب کــردن لباس ­هــا و محــل طبــخ و گرفتــن خــاک پشــتی­ ها بــوده اســت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 43 ‫ورزش‬ ‫ملیکا جبار‬ ‫اسنوکر‬ ‫اســنوکر شــکلی از بیلیــارد اســت کــه روی میــز بزرگی‬ ‫ســبز رنــگ کــه دارای شــش حفــره یــا بــه اصطــاح‬ ‫پاکــت اســت اســت بــازی می شــود‪ .‬چهــار حفــره در‬ ‫چهارگوشــه میــز و دو حفــره دیگــر در وســط کنــاره‬ ‫میــز قــرار دارنــد‪.‬‬ ‫رنــگ ســبز رویــه میــز نشــانی از دورانی ســت کــه‬ ‫بــازی بــر روی چمــن انجــام می شده اســت؛ در ان‬ ‫زمــان ضربه هــا بــا عصــا زده می شــده و بعدهــا بــه‬ ‫میزهــای کنونــی و بــا چوب هــای حرفه ای تــر تکامــل‬ ‫یافته اســت‪ .‬اســنوکر در فرهنــگ لغــت انگلســتان بــه معنــی زیــرک‪ ،‬مارمــوز و‪ ...‬هســت و معنــی ان در‬ ‫بــازی پنهــان کــردن‪ ،‬از دســترس دور کــردن‪ ،‬ســد کــردن و ماســک کــردن اســت‪.‬‬ ‫انــدازه میــز اســتاندارد بــرای بازی هــای رســمی‪ ۱۱ ،‬فــوت در ‪ ۵‬فــوت (معــادل ‪ ۲۸/۳۳۵‬در ‪۴/۱۵۲‬‬ ‫ســانتی متر) اســت کــه شــامل ‪ ۶‬حفــره یــا پاکــت در کنــاره هاســت‪ ۴ .‬پاکــت در کنج هــا و دو پاکــت در‬ ‫وســط بانــد طولــی قــرار دارنــد‪ .‬طــول میــز بیلیــارد در ســمت راســت و چــپ بــه انــدازه چنــد میلی متــر‬ ‫تفــاوت دارد‪ .‬ســمت راســت میــز کــه تــوپ زرد قــرار می گیریــد بزرگتــر و ســمت چــپ میــز کــه تــوپ‬ ‫ســبز قــرار می گیــرد کوچکتــر اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪22‬‬ صفحه 22 ‫هفت سین‬ ‫عــدد هفــت شــما را یــاد چــه چیــزی می­ انــدازد؟! هفــت رنـ ِ‬ ‫ـگ رنگین کمــان؟! هفــت اقلیــم؟! هفــت‬ ‫شــهر عشــق کــه عطــار گشــته بــود؟! هفــت خــوان رســتم؟! راســتش را بخواهیــد عــدد هفــت در زبــان‬ ‫باســتانی «امــرداد» نــام دارد‪ .‬امــرداد معنــای جاودانگــی و بی ­مرگــی دارد‪ .‬اطالعــات تاریخــی بــه مــا‬ ‫می­ گویــد کــه عــدد هفــت بــرای ایرانیــان قدیــم‪ ،‬عــددی مقــدس بــوده اســت‪.‬‬ ‫محققــان دلیــل اصلــی ایــن مطلــب را عالقــه مــردم بــه علــم نجــوم می ­داننــد‪ .‬چراکــه ســیاره و ســتاره­‬ ‫ هــای هفتگانــه در زندگــی انهــا تاثیــر داشــتند‪ .‬راســتش را بخواهیــد نظریــات متفاوتــی دربــاره هفــت‬ ‫ســین وجــود دارد‪ .‬عــده ­ای می­ گوینــد قبــل از حضــور هفــت ســین در زندگــی ایرانیــان هفــت شــین و‬ ‫قبل­تــر هفــت چیــن وجــود داشــته اســت‪ .‬دانشــنامه ایرانیــکا هــم تاریــخ ایــن رســم و رســوم عیــد نــوروز‬ ‫را مبهــم می ­دانــد‪ .‬بعضــی از محققــان بــه هفــت «ســینی» (طبــق) پــر از خوراکــی اشــاره کرده انــد یــا‬ ‫اصــل را «هفت چیــن» بــه معنــی هفــت چیدنــی دانســته­ اند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪44‬‬ ‫هفــت ســین از قدیــم ســفره­ ای بــود کــه از انــواع خوراکــی ­‬ ‫هــا و نمادهــا پــر می­ شــد‪ .‬خوراکی­ هــا و نمادهایــی کــه هــر‬ ‫ت ســین‬ ‫کــدام نشــانی از یــک بــاور بودنــد‪ .‬شــاید ســفره هفـ ­‬ ‫اشــناترین ایــن خوان ­هــا بــرای مــا باشــد‪ .‬هفــت ســین‬ ‫باســتانی درســت چنــد ســاعت قبــل از رســیدن بــه لحظــه‬ ‫ســال نــو چیــده می ­شــده اســت‪ .‬هفــت ســین امــروزی مــا‬ ‫نیــز نمادهــای مهمــی دارد‪:‬‬ ‫سنجد نماد فرزانگی و زایش‬ ‫سبزه نماد زندگی و شادابی‬ ‫سمنو نماد همبستگی‬ ‫سماق نشان صبر‬ ‫سرکه سمبل پذیرش نامالیمات‬ ‫سیر نشانی از سالمتی‬ ‫تخم مرغ های رنگی نماد زایش‬ ‫سکه نماد رزق و روزی‬ ‫اینه نماد روشنایی‬ ‫شمع یا اتشدان مظهر روشنایی‬ صفحه 44 ‫ایــن بــازی شــامل ‪ ۲۱‬تــوپ اســت‪ ۱۵ .‬تــوپ قرمــز‬ ‫رنــگ‪ ،‬یــک تــوپ مشــکی‪ ،‬یــک تــوپ صورتــی‪ ،‬یــک‬ ‫تــوپ ابــی‪ ،‬یــک تــوپ قهــوه ای‪ ،‬یــک تــوپ ســبز و‬ ‫یــک تــوپ زرد‪.‬‬ ‫هــر تــوپ قرمــز یــک امتیــاز دارد‪ .‬ســایر توپ هــا بــه‬ ‫ترتیــب‪ :‬تــوپ مشــکی = ‪ ،۷‬تــوپ صورتــی = ‪ ،۶‬تــوپ‬ ‫ابــی = ‪ ،۵‬تــوپ قهــوه ای = ‪ ،۴‬تــوپ ســبز = ‪ ۳‬و تــوپ‬ ‫زرد = ‪ ۲‬امتیــاز اســت‪.‬‬ ‫قوانین‬ ‫داور در ابتــدای بــازی توپ هــا را می چینــد‪ .‬بــه‬ ‫ایــن صــورت کــه توپ هــای قرمــز بــه صورتــی‬ ‫مثلثــی چیــده می شــوند و توپ هــای رنگــی در‬ ‫جایــگاه مخصــوص خــود بــر روی نقــاط ســفید‬ ‫رنــگ مشــخص شــده بــر روی میــز چیــده‬ ‫می شــوند‪ .‬محــل تــوپ ســفید (کــه بــه نــام‬ ‫«کیوبال»نیــز شــناخته می شــود) را بازیکــن‬ ‫شــروع کننده تعییــن می کنــد‪ .‬ایــن محــل‬ ‫نمی توانــد خــارج از نیــم دایــره مشــخص‬ ‫شــده (کــه بــه ‪ D‬معــروف اســت) باشــد‪.‬‬ ‫قاعــده کلــی ایــن بــازی بــه ایــن صورت اســت‬ ‫کــه بازیکنــان بایســتی ابتــدا تمــام توپ هــای قرمــز را پاکــت کننــد (یعنــی داخــل ســوراخ ها بیندازنــد)‬ ‫و ســپس توپ هــای رنگــی را پاکــت کننــد‪ .‬بــرای پاکــت کــردن توپ هــای رنگــی ترتیــب خاصــی‬ ‫وجــود نــدارد‪ .‬البتــه بایــد توجــه داشــت کــه در صورتــی کــه تــوپ رنگــی پیــش از پاکــت شــدن تمــام‬ ‫توپ هــای قرمــز وارد ســوراخی شــوند‪ ،‬ان تــوپ بــه محــل اصلــی خــود در ابتــدای بــازی بازگردانــده‬ ‫خواهــد شــد ا ّمــا در صورتی کــه توپ هــای قرمــز تمــام شــده باشــند‪ ،‬پاکــت کــردن توپ هــای رنگــی‬ ‫تــا اخریــن ان هــا ادامــه می یابــد مگــر انکــه حریــف از ادامــه رقابــت انصــراف دهــد و باخــت را بپذیــرد‪.‬‬ ‫بازیکنی که بیشترین امتیاز را بدست اورد برنده است‪.‬‬ ‫در قوانیــن نســخه انگلیســی ایــن بــازی هــر بازیکــن پــس از زدن هــر تــوپ قرمــز مجــاز بــه زدن یــک‬ ‫رنگــی خواهــد بــود و حداکثــر امتیــازی کــه یــک بازیکــن قــادر بــه گرفتــن ان اســت ‪ ۱۴۷‬امتیــاز اســت‪.‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫دید و بازدید در عید نوروز‬ ‫یکــی از رســم و رســوم عیــد بــرای ایرانیــان‪ ،‬دید‬ ‫و بازدیــد اســت‪ .‬ایــن کار در فرهنــگ اســام نیــز‬ ‫بســیار ارزشــمند می باشــد‪ .‬در اســام تاکیــد‬ ‫شــده کســی کــه مومنــی را زیــارت کنــد‪ ،‬گویــا‬ ‫خــدا را در عــرش زیــارت کــرده و کســی کــه‬ ‫در راه دیــدن مومــن بــه مشــکلی برخــورد کنــد‬ ‫خــدا هفتــاد مشــکل از او را برطــرف مــی کنــد‪.‬‬ ‫ایرانیــان در روزهــای اول ســال نــو‪ ،‬بــه دیــدار‬ ‫بزرگ ترهــای خــود می رونــد و از احــوال هــم‬ ‫جویــا می شــوند‪ .‬در ایــن روزهــا اغلــب مــردم‬ ‫ایــران ســعی می کننــد کدورت هــا را کنــار‬ ‫گذاشــته و بــه دیــد و بازدیــد اقــوام و اشــنایان‬ ‫برونــد‪.‬‬ ‫همچنیــن در ایــن دیــد و بازدیــد‪ ،‬بزرگ ترهــا بــه‬ ‫کوچک ترهــا هدیــه ای ماننــد اســکناس نــو یــا‬ ‫تخم مــرغ رنگــی بــه عنــوان عیــدی می دهنــد‪.‬‬ ‫لباس نو‬ ‫لبــاس نــو پوشــیدن در نــوروز بــاور کهنــی اســت کــه از طبیعــت‬ ‫اخــذ شــده اســت‪ ،‬چــرا کــه ایرانی هــا از ســبز شــدن درختــان و نــو‬ ‫شــدن چهــره زمیــن یــاد گرفته انــد کــه بــا امــدن بهــار‪ ،‬لبــاس‬ ‫نــو بپوشــند و ان را دارای شــگون می داننــد‪.‬‬ ‫پوشــیدن لبــاس نــو در ایین هــای نــوروزی‪ ،‬رســمی کهــن در‬ ‫ایــران اســت‪ .‬تهیــه لبــاس بــرای تحویــل ســال‪ ،‬فقیــر و غنــی را‬ ‫بــه خــود مشــغول م ـی دارد‪ .‬در قدیــم تــر توجــه بــه تهیدســتان و‬ ‫زیردســتان بــرای تهیــه لبــاس نــوروزی بــه ویــژه بــرای کــودکان‬ ‫رســمی در حــد الــزام بــود‪ .‬خلعــت دادن پادشــاهان و امیــران در‬ ‫جشــن نــوروز بــرای نــو پــوش کــردن کارگــزاران و زیردســتان‬ ‫بــود‪ .‬خریــد لبــاس نــو و برخــی وســیله هــای فرســوده ای کــه بــه‬ ‫مناســبت نــوروز نیــاز به»نو»ســاختن دارد‪ ،‬رقــم عمــده هزینه هــای‬ ‫فصلــی و گاه ســاالنه خانواده هــا را تشــکیل مــی دهــد‪ .‬بســیاری‬ ‫از خانواده هــا کــه در ســوک یکــی از نزدیــکان لبــاس ســیاه‬ ‫پوشــیده اند‪ ،‬بــه مناســبت نــوروز بــه ویــژه هنــگام ســال تحویــل‬ ‫لباســی دیگــر می پوشــند‪.‬‬ ‫در گذشــته کــه فروشــگاه ها و بازارهــای فــروش لبــاس دوختــه‬ ‫نبــود و مــردم دوختــن لبــاس خــود را بــه خیاط هــا ســفارش‬ ‫می دادنــد‪ ،‬نوبت هــای دوخــت و کار شــبانه روزی خیاطــان یکــی‬ ‫از دشــواری های خانــواده بــود‪.‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 45 ‫خطاها‬ ‫خطاهــا بــرای توپ هــای زرد‪ ،‬ســبز و قهــوه ای چهــار‬ ‫واحــد‪ ،‬ابــی ‪ ،۵‬صورتــی ‪ ۶‬و مشــکی ‪ ۷‬واحــد اســت‪.‬‬ ‫ایــن خطاهــا در صورتــی کــه بازیکــن بــه اشــتباه بــه‬ ‫ان هــا ضربــه بزنــد (توســط تــوپ ســفید‪ ،‬دســت‪ ،‬چوب‪،‬‬ ‫رســت) و همچنیــن بــروز خطاهــای دیگــر در هنــگام و در‬ ‫طــول ضربــه زدن بــه توپ هــا اعــام شده اســت‪.‬‬ ‫اگــر تــوپ ســفید هنــگام وارد شــدن ضربــه بــه‬ ‫هیچ یــک از توپ هــا برخــورد نکنــد ُفــول محســوب‬ ‫شــده و ‪ ۴‬امتیــاز بــرای حریــف محســوب خواهــد شــد‪.‬‬ ‫خطای لمس‬ ‫حالتــی کــه تــوپ ســفید بــا یــک تــوپ دیگــر بــه‬ ‫هــم چســبیده باشــند‪ ،‬بــه ان تــاچ (یــا لمــس) گفتــه‬ ‫می شــود و در تــاچ بــا تــوپ قرمــز بازیکنــی کــه نوبــت‬ ‫ضربــه اش اســت می توانــد تــوپ را بــه هــر ســمتی‬ ‫کــه می خواهــد بزنــد چراکــه در ابتــدا ضربــه ای بــرای‬ ‫او محاســبه خواهــد شــد‪ ،‬الزم اســت ذکــر شــود کــه‬ ‫در هنــگام ایــن جداســازی اگــه توپــی کــه ســفید بــا‬ ‫ان تــاچ شــده تــکان بخــورد خطــا (هــل دادن) رخ داده‬ ‫وابســته بــه اینکــه کــدام تــوپ بــا ســفید تــاچ بــوده‬ ‫(قرمــز‪ ،‬زرد‪ ،‬ســبز و قهــوه ای چهــار امتیــاز خطــا‪،‬‬ ‫ابی=پنــج امتیــاز‪ ،‬صورتــی =شــش امتیــاز و ســیاه=هفت‬ ‫امتیــاز) میــزان خطــا محاســبه می گــردد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ صفحه 24 ‫شغل‬ ‫حسنا سجادی‬ ‫کافه دار‬ ‫کافــه داری یکــی از شــغلهایی اســت کــه نیازمنــد‬ ‫کمــی ســرمایه اســت و اگــر اراده و تــاش داشــته‬ ‫باشــید و نــکات مهــم دربــاره شــغل کافــه داری را‬ ‫بدانیــد می توانیــد در ایــن شــغل موفــق شــوید‪.‬‬ ‫شــغل کافــی شــاپ داری یــا کافــه داری در ایــران‪،‬‬ ‫شــغلی نســبتا جدیــد و نــو و از زیرمجموعــه هــای‬ ‫اتحادیــه ابمیــوه بســتنی و کافــی شــاپ میباشــد‪.‬‬ ‫مهمتریــن نکتــه بــرای کافــه داری یــا کافــی شــاپ‬ ‫داری عالقــه اســت و پــس از ان یــک ســرمایه اولیــه‬ ‫خــوب اهمیــت زیــادی دارد‪.‬‬ ‫تاســیس کافــه رســتوران و کافــی شــاپ‬ ‫از کســب و کارهــای پــر ســود بــه شــمار‬ ‫مــی رود‪ .‬در دنیــای امــروزی‪ ،‬افــراد مختلــف‬ ‫از وقــت گذرانــی در کافــه هــای دنــج و ارام‬ ‫لــذت می برنــد و خســتگی هــا و دغدغه هــای‬ ‫خــود را بــا نوشــیدن یــک نوشــیدنی خوشــمزه‬ ‫و گــپ زدن بــا دوســتان‪ ،‬کنــار مــی گذارنــد‪.‬‬ ‫بــه هــر حــال‪ ،‬راه انــدازی کافــی شــاپ و‬ ‫رســیدن بــه موفقیــت در ایــن امــر‪ ،‬نیازمنــد‬ ‫اطــاع داشــتن از اصــول ان اســت‪.‬‬ ‫معمــوال اصلــی تریــن مخاطبــان کافــه هــا‪ ،‬افــراد جــوان هســتند‪ .‬اکثــر افــراد ‪ 15‬تــا ‪ 35‬ســاله بــه‬ ‫محیــط کافــه هــا عالقــه نشــان مــی دهنــد‪ ،‬زیــرا مــی تواننــد در چنیــن فضاهایــی بــا دوســتان خــود‬ ‫گــپ زده و از نوشــیدنی هــا و خوراکــی هــا لــذت ببرنــد‪.‬‬ ‫بــا دانســتن نیــاز ســنی افــراد جامعــه و اطــاع از نیــاز هــای جامعــه حتــی بهتــر مــی توانیــد تصمیــم‬ ‫بگیریــد کــه چــه نــوع کافــه ای را راه انــدازی کنیــد ‪.‬‬ ‫راه انــدازی کافــی شــاپ بــر اســاس اصــول و مراحــل‪ ،‬کمــک مــی کنــد کــه بــا علــم و دانــش بــه‬ ‫ایــن حرفــه وارد شــوید ‪.‬و بــا اســوده خاطــر بــر ســابقه فعالیــت تــان امیــد وار باشــید ‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪46‬‬ صفحه 46 ‫تجهیزات‬ ‫گچ‬ ‫بــه نــوک (تیــپ) چــوب بیلیــارد زده می شــود تــا تمــاس‬ ‫مناســبی بیــن چــوب و تــوپ ســفید برقرار شــود‪.‬‬ ‫تیپ‬ ‫بــر روی نــوک چــوب بیلیــارد نصــب می شــود تــا هــم‬ ‫اســیب بــه چــوب نرســد و هــم امــکان ضربــات مختلــف‬ ‫و چرخشــی را میســر کنــد‪ .‬جنــس و متریــال ان از مــواد‬ ‫فشــرده و چــرم هســت‪.‬‬ ‫چوب‬ ‫از جنــس چــوب (ســاخته شــده از چــوب درخــت ون‬ ‫(زبــان گنجشــک و چــوب درخــت افــرا) یــا فایبــرگالس‬ ‫بــوده و از ســر ان بــرای ضربــه زدن بــه تــوپ ســفید‬ ‫(کیوبــال) اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫رست‬ ‫از نظــر ظاهــری ماننــد چــوب عــادی بــا ســر ‪ X‬ماننــد‬ ‫می باشــد و هنگامــی اســتفاده می شــود کــه تــوپ‬ ‫ســفید در دســترس نباشــد‪.‬‬ ‫مثلث‬ ‫بــرای چیــدن توپ هــای قرمــز در شــروع بــازی از ان‬ ‫اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫رست و چوب بلند‬ ‫بــرای زدن تــوپ ســفید هنگامــی کــه توســط چــوب‬ ‫و رســت عــادی قابــل دسترســی نباشــد اســتفاده‬ ‫می شــو د ‪.‬‬ ‫اکستنشن‬ ‫یــا همــان تــه چــوب کــه جدیــدا ً بــه جــای چــوب بلنــد‬ ‫اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫مگنت‬ ‫وســیله ای اســت کــه بــرای نگهــداری گــچ از ان در‬ ‫حیــن بــازی اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫انتخــاب فضــا و تــم کافــه مهــم اســت و شــما بایــد در‬ ‫ایــن مرحلــه‪ ،‬نــوع کافــه و خدماتــی کــه قــرار اســت ارائــه‬ ‫دهیــد را مشــخص نماییــد‪ .‬پیــش از تاســیس کافــه‪ ،‬شــما‬ ‫بایــد خدمــات اصلــی را تعییــن کنیــد‪ .‬مثــا برخــی کافه هــا‬ ‫فقــط نوشــیدنی بــه مشــتری هــا ارائــه مــی کننــد‪ .‬پیشــنهاد‬ ‫می کنیــم خــاق باشــید و کافــی شــاپ خــود را متمایــز‬ ‫طراحــی کنیــد‪.‬‬ ‫در مــورد ایــده هایتــان بیشــتر گفتگــو کنیــد‪.‬و مــواردی کــه‬ ‫امــکان اجرایــی دارد در اولویــت بررســی ایــده هــا قــرار‬ ‫بدهیــد‪.‬‬ ‫بــا اســتفاده از ایــده هــای بکــر‪ ،‬المــان هــای جــذاب و‬ ‫طراحــی منحصــر بــه فــرد‪ ،‬شــما مــی توانیــد کافــه تــان را‬ ‫در ذهــن مشــتری هــا مانــدگار کنیــد‪ ،‬هــر روزه مشــتری های‬ ‫جدیــدی پیــدا کنیــد و کافــه تــان را بــه پاتــوق ان هــا بــدل‬ ‫ســازید‪.‬‬ ‫مســلماً مــردم بــرای نوشــیدن یــک فنجــان قهــوه بــه کافــی شــاپ نمــی رونــد‪ .‬اگــر چنیــن بــود‪،‬‬ ‫می توانســتند قهــوه را در منــزل خــود بــا قیمــت ارزان تــر‪ ،‬در کمــال ارامــش‪ ،‬در حــال گــوش دادن‬ ‫بــه موســیقی دلخــواه و در حــال اســتراحت بــر روی مبلمــان راحتــی یــا در باغچــه حیــاط شــان‪ ،‬کنــار‬ ‫ُگل هــا و زیــر ســایه درختــان زیبــا بنوشــند‪.‬‬ ‫امــا افــراد کافــه رو‪ ،‬ترجیــح مــی دهنــد بــه کافــی شــاپ برونــد؛ جایــی کــه نوشــیدن قهــوه تنهــا‬ ‫بهانــه ای اســت بــرای دســت یافتــن بــه تجربــه هایــی دیگــر‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪47‬‬ صفحه 47 ‫اماکن‬ ‫تاریخی جهان‬ ‫سعیده نجار‬ ‫صومعه خور ویراپ‬ ‫یــک صومعــه تاریخــی در محیــط بــاور نکردنــی در دشــت ارارات واقــع شــده اســت‪ .‬ارمنســتان اولیــن‬ ‫کشورمســیحی در جهــان بــود‪ ،‬و اولیــن کلیســای کوچــک جهــان در قــرن هفتــم در ایــن کشــور ســاخته‬ ‫شــد کــه بعدهــا بــه یــک مجموعــه کامــل تبدیــل شــد‪ .‬بــا توجــه بــه کــوه ارارات‪ ،‬کــه نمــاد ایــن منطقــه‬ ‫اســت‪ ،‬صومعــه نیــز قــرن هــا یــک مــکان زیارتگاهــی بــوده اســت‪.‬‬ ‫ایــن محبــوب تریــن مــکان توریســتی کشوراســت‪ .‬ایــن مــکان یــک ســلول زنــدان دارد‪ ،‬جایــی کــه‬ ‫گریگــور لوئیســووریچ زندانــی شــد ‪ -‬یــک رویــداد کــه منجــر بــه تبدیــل کشــور بــه مســیحیت شــد‪.‬‬ ‫ایــن کلیســا جایــی بــرای جــذب زوج هــا‬ ‫بــرای‪ ،‬برگــزاری مراســم ازدواج انهــا‬ ‫میباشــد‪ .‬ایــن مــکان همچنیــن فرصــت‬ ‫گرفتــن عکــس هــای عالــی بــرای‬ ‫عکاســان نیــز فراهــم مــی کنــد‪.‬‬ ‫معــروف تریــن جاذبــه در ارمنســتان‬ ‫ایــن منطقــه میباشــد‪ .‬از لحــاظ تاریخــی‬ ‫و فرهنگــی قابــل توجــه اســت‪ ،‬کــه در‬ ‫محیطــی خیــره کننــده واقــع شــده اســت‪،‬‬ ‫جایــی کــه کــوه ارارات در تمــام جلــوه‬ ‫هــای ان نمایــان مــی شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪26‬‬ صفحه 26 ‫کاف ـه داران مــی داننــد در قهــوه خانــه و کافــی‬ ‫شــاپ چیــزی فراتــر از قهــوه‪ ،‬خوردنــی‬ ‫و نوشــیدنی وجــود دارد‪ :‬چیــزی از جنــس‬ ‫ارامــش‪ ،‬احســاس‪ ،‬تجربــه و فرهنــگ‪.‬‬ ‫پــس تــا اینجــا متوجــه شــدیم افــراد بیشــتر‬ ‫دنبــال تجربــه ای جدیــد هســتند‪ .‬ایــن تجربــه‬ ‫مــی توانــد صــرف یــک غذا‪،‬محیــط جدیــد‬ ‫یــا هــر چیــز دیگــری باشــد و در ادامــه‬ ‫می خواهیــم المــان هایــی کــه باعــث مــی‬ ‫شــود تجربــه خوبــی بــرای مشــتری رقــم‬ ‫بخــورد را بررســی کنیــم‪.‬‬ ‫انواع کافه‬ ‫کافــه ‪،‬کافــی شــاپ‪،‬کافه کتاب‪،‬کافــه‬ ‫بــازی‪ ،‬کافــه ســینما‪ ،‬کافه رســتوران‪،‬‬ ‫کافــه ایونــت‪ ،‬کافــه گالــری‬ ‫مثــا کافــه ایونــت تکلیــف خــودش‬ ‫و بقیــه را مشــخص کــرده اســت‬ ‫کافــه تخصصــی مخصــوص برگــزاری‬ ‫رویداد‪،‬کــه کســانی کــه اهــل رویــداد‬ ‫باشــند ‪،‬اخبار رویــداد مخصــوص عالقه‬ ‫منــدی هــای خــود را دنبــال مــی کننــد‪.‬‬ ‫کافه را تخصصی کنید‪.‬‬ ‫مخاطــب خــودت رو بشناســید ‪،‬در ایــن‬ ‫صــورت بــه راحتــی میتوانیــد تبلیغــات‬ ‫هــدف منــد و نتیجــه بخــش داشــته‬ ‫باشــید ‪.‬‬ ‫انتخاب درست موسیقی را مطالعه کنید ‪.‬‬ ‫یکی از فاکتورهای مهم جذابیت کافه پخش موسیقی در کافه است‪.‬‬ ‫موسیقی کافه باید الیت و دلنشین و ارام باشد تا ذهن از شنیدن ان خسته نشود‪.‬‬ ‫در واقع موسیقی یک کافه بیانگ ِر هویت کافه است‪.‬‬ ‫کافه هایــی کــه از موســیقی زنــده بــرای مشــتریان خــود اســتفاده مــی کننــد در واقــع جلوتــر از بقیــه‬ ‫هســتند‪.‬‬ ‫رویدادهــای مهــم را از تقویــم پیــدا کنیــد ‪ .‬اگــر رویــداد در پیــش هســت حتمــا بــه کافــه اتصــال‬ ‫بدهیــد و اطــاع رســانی ان در ابــزار تبلیغاتــی خــود اســتفاده کنیــد ‪.‬‬ ‫مثــا مســابقات فوتبــال ‪،‬جشــن هــا ومناســبت هــای دوســت داشــتنی کــه منجــر بــه دورهمــی هــای‬ ‫دوســتانه و خانوادگــی مــی شــود ‪.‬مثــل ‪:‬روز مــادر پــدر و ‪.......‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪48‬‬ صفحه 48 ‫در نتیجــه کوشــش گریگــور روشــنگر‪،‬‬ ‫تیــرداد ســوم در ســال ‪ ۳۰۱‬میــادی‪،‬‬ ‫مســیحیت را دیــن رســمی کشــور‬ ‫اعــام کــرد و ارمنیــان را بــه ایــن‬ ‫اییــن نــو فراخوانــد‪ .‬کلیســای کوچــک‬ ‫در ســال ‪ ۶۴۲‬میــادی در منطقــه‬ ‫توســط نرســس ســوم معــروف بــه‬ ‫ســازنده ســاخته شــد‪ .‬نرســس ســوم‬ ‫کلیســای کوچــک را بــه عنــوان نشــانه‬ ‫ســتایش ســنت گریگــوری برپــا‬ ‫ســاخت و در طــول ســد ه ها بارهــا‬ ‫بازســازی شده اســت‪ .‬در ســال ‪۱۶۶۲‬‬ ‫میــادی‪ ،‬کلیســای بزرگتــر بــه نــام‬ ‫«استواتساتســین مقــدس» بــه معنــی‬ ‫(مــادر مقــدس خــدا) در اطــراف خرابه هــای کلیســای کوچــک قدیمــی‪ ،‬صومعــه‪ ،‬ســالن ناهــار خــوری‬ ‫و حجــره راهبــان ســاخته شــد‪.‬‬ ‫گریگــور روشــنگر‪ ،‬پســر انــاک از «دودمــان‬ ‫پارتیــان» ارمنــی بــود‪ .‬او از شهرســتان‬ ‫«پاهــاو» و ســرزمین پارتهــا برخاســته از‬ ‫خانــدان ســورن و اشــکانی بــود‪ .‬گریگــور‬ ‫در ســزاریا‪ ،‬بــا اییــن مســیحیت اشــنا‬ ‫می شــود و بــه مســیحیت می گــرود‪.‬‬ ‫او زبان هــای ســریانی و یونانــی را‬ ‫می امــوزد‪ .‬تیــرداد ســوم در ســال ‪۲۸۷‬‬ ‫میــادی بــر تخــت پادشــاهی ارمنســتان‬ ‫نشســت‪ .‬انــگاه گریگــور‪ ،‬بــرای خدمــت بــه‬ ‫او بــه دربــار اشــکانیان ارمنــی رفــت‪ ،‬امــا‬ ‫بــه ســبب گرایشــی کــه بــه دیــن مســیح‬ ‫داشــت‪ ،‬از تیــرداد رنــج و ازار بســیار دیــد و‬ ‫بــه فرمــان او ســیزده ســال در ســیاه چال‪،‬‬ ‫صومعــه خــور ویــراپ زندانــی کــرد‪ .‬تیــرداد‬ ‫بــه دردی ســخت جانــکاه گرفتــار شــد‪.‬‬ ‫بــه گفتــه تاریخ نویســان مســیحی روزی‬ ‫فرشــته خداونــد بــه خــواب خواهــر پادشــاه‬ ‫امــد و او را پیــام داد کــه تنهــا یــک تــن‬ ‫می توانــد ایــن درد را درمــان کنــد‪ ،‬و او‬ ‫همانــا گریگــور زندانــی اســت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫در اصــل مشــتری مــداری مــی گوینــد‬ ‫بــرای اینکــه برنــد شــما در ذهــن مشــتری‬ ‫مانــدگار شــود‪ ،‬بیشــتر از ان چیــزی کــه‬ ‫مشــتری مــد نظــرش اســت را بــه او‬ ‫بدهیــد‪.‬‬ ‫مثــا اگــر مشــتری‪ ،‬ســفارش ‪ 3‬تــا قهــوه‬ ‫داشــتند یــک دســر خوشــمزه بــرای انهــا‬ ‫در نظــر بگیریــد تــا انهــا ایــن روش شــما‬ ‫را بــه بیــرون منتقــل کننــد و ازکافــه شــما‬ ‫تعریــف کننــد‪.‬در واقــع بازاریــاب کافــه‬ ‫شــما مــی شــوند‪.‬‬ ‫یــا مــی توانیــد وقتــی بــرای تســویه حســاب بــه صنــدوق مــی رود ‪،‬تخفیــف خوبــی در نظــر بگیریــد ‪،‬در‬ ‫ایــن صــورت مشــتری غافــل گیــر مــی شــود و جــزء مشــتری ثابــت شــما مــی شــود ‪.‬‬ ‫انتخاب اسم کافی شاپ‬ ‫انتخــاب یــک اســم مناســب بــرای کافــه‪ ،‬نقــش مهمــی در موفقیــت ان دارد‪ .‬قبــل از تاســیس کافــه تــان‬ ‫بایــد یــک نــام خــوب بــرای ان پیــدا کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از مــوارد مهــم در راه انــدازی کافــه‪ ،‬انتخــاب محــل ان اســت‪ .‬ایــن کــه کافــی شــاپ شــما‬ ‫در کــدام نقطــه شــهر واقــع اســت‪ ،‬روی جــذب مشــتری تاثیــر زیــادی مــی گــذارد‪ .‬معمــوال مناطــق پــر‬ ‫رفــت و امــد‪ ،‬بهتریــن مــکان هــا بــرای تاســیس کافــه هســتند‪.‬‬ ‫ســعی کنیــد کافــی شــاپ خــود را در کنــار مراکــز خریــد‪ ،‬نزدیــک پــارک هــا‪ ،‬کنــار کتابخانــه و ایــن‬ ‫گونــه مــکان هــا راه انــدازی کنیــد‪ .‬در ضمــن‪ ،‬دسترســی افــراد بــه کافــه خــود و راه هــای ارتباطــی را‬ ‫نیــز در نظــر بگیریــد‪ .‬تاســیس یــک کافــه در منطقــه ای دور افتــاده و بــدون دسترســی‪ ،‬بــا ســرمایه زیــاد‬ ‫هــم نتیجــه خوبــی نــدارد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ صفحه 49 ‫پــس‪ ،‬یکــی از بــزرگان ارمنــی را بــه ان ســیاه چــال فرســتادند تــا چنانچــه گریگــور زنــده‬ ‫مانــده باشــد‪ ،‬او را بــه دربــار اورنــد‪ .‬گریگــور مقــدس را‪ ،‬کــه بــه حکــم پــروردگار زنــده مانــده‬ ‫بــود‪ ،‬از ســیاه چــال بیــرون اوردنــد و بــه همــراه انبــوه مردمــان بــه واغارشــاپات‪ ،‬پایتخــت‬ ‫ارمنســتان‪ ،‬بردنــد‪.‬‬ ‫پــس از ازادی گریگــور مقــدس‪ ،‬پادشــاه و بــزرگان از او طلــب بخشــش کردنــد تــا از گنــاه‬ ‫انــان بگــذرد‪ .‬انــگاه گریگــور مقــدس‪ ،‬موعظــه اغــاز کــرد و از رحمــت پــروردگار ســخن گفــت‬ ‫و مــردم را بــه شــناخت خداونــد خوانــد و گفــت‪:‬‬ ‫«اینــک او را بشناســید‪ ،‬کســی کــه شــما را‬ ‫از تاریکــی بــه روشــنایی پرتــو شــکوهمند‬ ‫خویــش فراخوانــد‪ .‬بــه عــرش مواهــب او‬ ‫نزدیــک شــوید و از او بخشــایش جوییــد و از‬ ‫الودگــی و بــدی و کفــر زدوده شــوید‪ .‬جســم‬ ‫خــود را بــا اب زندگــی شست وشــو دهیــد و‬ ‫ســزاوار پوشــیدن جامــه درخشــان افتخــار‬ ‫گردیــد‪».‬‬ ‫گریگــور در ســال ‪ ۳۰۲‬میــادی بــه مقــام‬ ‫روحانــی و رهبــری کلیســای ارمنســتان‬ ‫منصــوب شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪28‬‬ صفحه 28 ‫انیمیشن‬ ‫پانته ا پاد‬ ‫الفکین ها‬ ‫شــخصیت اصلــی داســتان «الفــی»‪ ،‬یکــی‬ ‫از چندیــن الفکیــن انســان گریز و البتــه‬ ‫مهربانــی اســت کــه سال هاســت پــس از‬ ‫بدی هایــی کــه از انســان ها دیده انــد‪،‬‬ ‫در زیرزمینــی زندگی شــان را می گذارنــد‪.‬‬ ‫ان هــا حتــی در جش ـن های نمایشــی خــود‪،‬‬ ‫از افســانه هایی ســخن بــه میــان می اورنــد‬ ‫کــه انســان های تنبــل‪ ،‬بــزرگ و ناشــکر‬ ‫چگونــه در قبــال کمک هــای بی دریــغ ایــن‬ ‫کوتوله هــای خســتگی ناپذیر و شــجاع‪ ،‬بــا‬ ‫ان هــا بدرفتــاری کرده انــد و ان هــا بــرای‬ ‫محافظــت از خــود بــه زیرزمیــن پنــاه‬ ‫اورده انــد‪.‬‬ ‫بــرای ا ِلف هــا یادگرفتــن یــک کار جدیــد و مهارتــی کــه بتواننــد بــا ان در مســابقاتی کــه در‬ ‫ازای ارائـه ی یــک دسـت اورد و مهــارت جدیــد شــخصی‪ ،‬کالهــی بــه نشــانه ی تقدیــر بــه ان هــا‬ ‫داده می شــود بدرخشــند‪ ،‬موضــوع مهمــی اســت؛ امــا تالش هــای «ا ِلفــی» ِ کوچــک در میــان‬ ‫تمــام شــرکت کنندگان هم سن و ســال خــودش از همــه ناکارامدتــر و پرمخاطره تــر اســت‪ .‬او‬ ‫دوســتی دارد کــه در درســت کــردن شــمع ها مهــارت زیــادی داشــته و رقیبــی کــه بــا ســاختن‬ ‫یــک صندلــی متحــرک باعــث حیــرت اعضــای ارشــد ایــن مســابقه می شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪50‬‬ صفحه 50 ‫صومعــه خــور ویــراپ در نقطــه صفــر مــرزی بیــن‬ ‫ارمنســتان و ترکیــه قــرار دارد‪ .‬صومعــه در حــدود ‪۸‬‬ ‫کیلومتــری جنــوب ارتاشــات‪ ،‬اســتان ارارات واقــع‬ ‫شده اســت‪ .‬ایــن بنــا در زمــان سلســله اشــکانی‬ ‫ارمنســتان در دشــت ارارات در ارتفاعــی معــادل ‪۲۳۰۰‬‬ ‫متــر از ســطح دریــا ســاخته شده اســت و ســاخت‬ ‫ان بــه ســده ‪ ۷‬میــادی بــر می گــردد‪ .‬ایــن صومعــه‬ ‫کــه در مــکان پایتخــت کهــن ارمنســتان یعنــی شــهر‬ ‫شــهر باســتانی ارتاشــات بنــا شــده بــود‪.‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫امــا الفــی بــا ســاخت یــک شــلغم دروکــن و‬ ‫جــدا شــدن پره هــای دورانــی ان و اســیب دیده‬ ‫کاله هــای اطرافیــان‪ ،‬بــه بدتریــن شــکل ســرخورده‬ ‫می شــود‪ .‬کاله او از همــه کوچک تــر و زشــت تر‬ ‫اســت و وجــود یــک ســنجاق قفلی روی ان‪ ،‬از همــان‬ ‫صحنـه ی ابتدایــی ایــن حــس را بــه مخاطــب القــا‬ ‫می کنــد کــه الفــی یــک تفــاوت بــارز بــا همنوعــان‬ ‫خــود دارد‪ .‬فیلــم بــا یــک ســنجاق قفلی ســاده‪،‬‬ ‫واقعیــت امــر را بــرای مــا تشــریح می کنــد‪ ،‬حتــی‬ ‫بــی ان کــه گذشــته ی الفــی را بــه مــا نشــان داده‬ ‫باشــد‪ .‬ایــن یــک دســت اورد بــزرگ بــرای ایــن‬ ‫اثــر‪ ،‬به عنــوان یــک فیلــم مســتقل اســت‪.‬‬ ‫ا ِلف هــا درواقــع ادم کوچولوهایــی هســتند کــه مغزشــان بیشــتر از بدنشــان رشــد می کنــد‪ .‬معمــوالً‬ ‫عمــر خیلــی طوالنــی می کننــد و ماننــد انســان ها غــذا خــورده‪ ،‬کار کــرده و زندگــی می کننــد‪ .‬ا ِلف هــا‬ ‫معمــوال خودشــان را از دیــد انســان ها پنهــان نگــه می دارنــد‪ .‬برخــی معتقدنــد ا ِلف هــا واقعــا وجــود‬ ‫دارنــد و برخــی ان هــا را تنهــا افســانه می پندارنــد‪ .‬در کشــور ایســلند موضــوع وجــود یــا عــدم وجــود‬ ‫ا ِلف هــا حتــی در قــرن حاضــر نیــز موردبحــث بــوده اســت؛ چنان کــه چنــد دانشــمند بــه تحقیــق‬ ‫دربــاره ی ان هــا روی اورده انــد‪.‬‬ ‫بیشــتر مــردم ایســلند اعتقاددارنــد کــه خودشــان یــا اقوامشــان ا ِلف هــا را دیده انــد‪ .‬پیرزنــی در‬ ‫ایســلند معتقــد بــوده کــه ا ِلف هــا مزرعــه اش را کاشــته اند یــا یــک نفــر ادعــا کــرده کــه ا ِلف هــا‬ ‫ســرطانش را شــفا داده انــد‪ .‬بااین حــال چــون اطالعــات به دســت امده از مــردم بــا افســانه و خیــال‬ ‫امیختــه اســت‪ ،‬نمی تــوان بــه ان اعتمــاد کــرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪51‬‬ صفحه 51 ‫شینا اشینه‬ ‫اماکن تاریخی‬ ‫ایران‬ ‫خانه بروجردی ها‬ ‫خانــه بروجــردی هــا در کاشــان را بــه جــرات‬ ‫می تــوان یکــی از زیباتریــن خانه هــای ایــران نامیــد‬ ‫کــه در دوران قاجــار بــا هنرمنــدی بنا هــا و طراحــان‬ ‫بزرگــی‪ ،‬چــون کمــال الملــک ســاخته شــده اســت‪.‬‬ ‫کاشــان یکــی از شــهر های خــاص و تاریخــی ایــران‬ ‫اســت کــه در هــر محلــه ان می توانیــد یــک اثــر‬ ‫قدیمــی و زیبــای تاریخــی را پیــدا کنیــد‪.‬‬ ‫در بیــن ایــن اثــار خانه هایــی خــاص بــا‬ ‫معمــاری منحصــر بــ ه فــرد وجــود دارد کــه‬ ‫بیشــتر شــبیه بــه یــک اثــر هنــری می مانــد‬ ‫تــا خانــه! یکــی از ایــن خانه هــای زیبــا‪،‬‬ ‫کــه حتــی بــه عنــوان زیباتریــن خانــه‬ ‫خاورمیانــه نیــز شــناخته می شــود‪ ،‬خانــه‬ ‫بروجردی هاســت‪ .‬ســاختمانی بــا معمــاری‬ ‫بســیار خــاص کــه چشــم هــر بیننــده ای را‬ ‫بــه خــود جلــب می کنــد‪.‬‬ ‫ایــن خانــه کــه در بخــش جنــوب شــرقی‬ ‫کاشــان قــرار گرفتــه اســت را می تــوان یکــی از‬ ‫جذاب تریــن مکان هــای تاریخــی کاشــان نامیــد‪.‬‬ ‫در دوران قاجــار فــردی بــه نــام حــاج ســید حســن‬ ‫نطنــزی کــه تاجــر فــرش بــوده اســت‪ ،‬بــه خاطــر‬ ‫رفــت امــد زیــادش بــه بروجــرد‪ ،‬بــه حــاج حســن‬ ‫بروجــردی معــروف شــده‪ ،‬او بــرای پســرش مهــدی‬ ‫بــه خواســتگاری دختــری مــی رود کــه در خانــه‬ ‫طباطبایــی کاشــان ســاکن بوده انــد‪ .‬خانــواده دختــر‬ ‫شــرط می گذارنــد کــه بایــد خانـه ای درخــور نــام ان هــا بــرای قبــول ایــن ازدواج بنــا کنــد بــرای همیــن‬ ‫حــاج حســن بروجــردی از معمــار بــزرگ ان دوران اســتاد علــی مریــم کاشــانی درخواســت طراحــی و‬ ‫ســاخت چنیــن بنایــی را می کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪30‬‬ صفحه 30 ‫خانــه بروجردی هــا از بخش هــای اصلــی‬ ‫از جملــه اندرونــی‪ ،‬بیرونــی‪ ،‬در هــای ورودی‪،‬‬ ‫راهــرو‪ ،‬حیــاط‪ ،‬اشــپزخانه زمســتان نشــین و‬ ‫‪ ...‬تشــکیل شــده اســت‪ .‬ایــن خانــه در زمینی‬ ‫بــه وســعت ‪ ۱۷۰۰‬متــر مربــع در مســاحتی‬ ‫حــدود ‪ ۳۰۰۰‬متــر ســاخته شــده اســت‪ .‬درون‬ ‫تــاالر ان بــه کتیبــه ای برمی خوریــم کــه‬ ‫رویــان تاریــخ ‪ ۱۲۹۲‬ه‪ .‬ق‪ .‬نوشــته شــده و‬ ‫گویــی تاریــخ ســاخت بنــا را مشــخص کــرده‬ ‫اســت‪ .‬دربــاره خانــه نکتــه جالــب ایــن اســت‬ ‫کــه گفتــه می شــود ســاخت ان حــدود ‪۱۸‬‬ ‫ســال طــول کشــیده و بیــش از ‪ ۱۵۰‬هنرمنــد‬ ‫و بنــا روی ان کار کرده انــد تــا در نهایــت‬ ‫چنیــن اثــر ارزشــمند و مانــدگاری را بــه جــای بگذارنــد‪.‬‬ ‫خانــه بروجردی هــا تنهــا یــک خانــه باشــکوه و زیبــا نیســت‪ ،‬ایــن خانــه درواقــع بــه شــکل جذابــی‬ ‫بــرای زندگــی اســان تر در شــرایط کویــری کاشــان ســاخته شــده بــه گونــه ای کــه در زمســتان ها‬ ‫هــوای داخــل را گــرم نگــه می داشــته و در تابســتان ها بــه وســیله بادگیر هــای خــاص خــود‪ ،‬جریــان‬ ‫هــوا را بــه داخــل هدایــت می کــرده و خانــه را همیشــه خنــک نگــه می داشــته اســت‪.‬‬ ‫وقتــی شــما وارد ایــن خانــه شــوید اولیــن چیزی‬ ‫کــه نظــر شــما را بــه خــود جلــب می کنــد‪ ،‬گــچ‬ ‫بری هــای منحصربه فــرد و اســتادانه ای اســت‬ ‫کــه در روی ســقف‪ ،‬دیوار هــا و حتــی ســتون هایی‬ ‫ســاختمان دیــده می شــود‪ .‬گچ بری هایــی کــه‬ ‫وقتــی از نزدیــک ان هــا را نــگاه می کنیــم بــاور‬ ‫نکردنــی بــه نظــر می رســند‪ .‬ایــن همــه اهمیــت‬ ‫بــه هنــر و زیبایــی ان هــم در یــک خانــه بســیار‬ ‫عجیــب و خــاص اســت‪ .‬گفتــه می شــود طــراح‬ ‫ایــن گچ بری هــا میــرزا محمدخــان غفــاری‬ ‫کاشــانی یــا همــان کمال الملــک معــروف بــوده اســت‪.‬‬ ‫ورودی ایــن خانــه در بخــش شــمالی ســاختمان بــا یــک در چوبــی بــزرگ بــا دوکوبــه‪ ،‬از طرفــی خانــه‬ ‫را بــه کوچــه متصــل می کنــد و از طرفــی بــه هشــتی بزرگــی راه دارد کــه مهمان هــا از ان وارد عمــارت‬ ‫می شــوند‪ .‬هشــتی ایــن خانــه کــه پــس از در ورودی قــرار دارد دارای گنبــدی زیبــا بــا نورگیــری در‬ ‫مرکــز ان اســت‪ .‬بعــد از هشــتی یــک درب چوبــی‪ ،‬مشــابه در اصلــی وجــود دارد کــه شــما را بــه حیــاط‬ ‫اصلــی خانــه هدایــت می کنــد‪ .‬حیــاط خانــه بســیار وســیع و بــزرگ اســت و بیــش از نصــف مســاحت‬ ‫ان را گرفتــه کــه البتــه در فرهنــگ ایرانــی امــری مرســوم بــوده اســت‪ .‬در وســط حیــاط نیــز یــک حوض‬ ‫بــزرگ مســتطیلی شــکل وجــود دارد کــه دیوار هــا و کــف ان ســنگی اســت و اب حــوض نیــز از طریــق‬ ‫قنــات نصــرت ابــاد تامیــن می شــود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 31 ‫ا ِلف هــا همچنیــن موجوداتــی بودنــد کــه‬ ‫«ار‪.‬ار‪.‬تاکیــن» نویســنده معــروف کتــاب‬ ‫«اربــاب حلقه هــا» از ان هــا در کتاب هایــش‬ ‫داســتان پردازی کــرده و ان هــا را بــه‬ ‫زیرگروه هــای متعــددی تقســیم بندی کــرده ‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫ا ِلف هــای ایــن انیمیشــن خــارج از‬ ‫دســته بندی های شــاخص بــرای ایــن‬ ‫موجــودات هســتند و کوتوله هایــی مهربــان‪،‬‬ ‫رنگــی و بانمک انــد کــه از انســان ها زخــم‬ ‫خورده انــد‪ .‬نکتــه ی جالــب دربــاره ی ان هــا‬ ‫ایــن اســت کــه دوســت ندارنــد کوتولــه خطــاب‬ ‫شــوند‪.‬‬ ‫الفــی بــرای اموختــن یــک مهــارت جدیــد تصمیم‬ ‫می گیــرد از زیرزمیــن خارج شــده و راهــی بــه‬ ‫دنیــای ادم هــا پیــدا کنــد‪ .‬در ایــن مســیر دو‬ ‫شــخصیت دیگــر نیــز بــا او همــراه می شــوند‪:‬‬ ‫یکــی ا ِلــف چــاق و شمع ســاز مهربــان کــه بــه‬ ‫دلیــل وابســتگی زیــاد بــه ا ِلفــی بــه او می پیونــدد‬ ‫و ارزو دارد خورشــید واقعــی را تماشــا کنــد و‬ ‫دیگــری پســرک مخترعــی کــه ذهــن مهندســی‬ ‫او قابــل ســتایش اســت و بــا ســاخت صندلــی‬ ‫متحــرک در مســابقه‪ ،‬بزرگ تریــن کاله را از ان‬ ‫خــود کــرده بــود‪ .‬البتــه او ناخواســته بــه ایــن‬ ‫جمــع پیوســت و به گونــه ای دچــار توفیقــی‬ ‫اجبــاری شــده بــود و از ایــن بابــت احســاس‬ ‫رضایتــی نداشــت‪.‬‬ ‫مــا چیــزی کــه بیشــتر از همــه ی این هــا حائــز‬ ‫اهمیــت اســت ذکــر ایــن نکتــه اســت کــه ایــن‬ ‫ســه کاراکتــر‪ ،‬نمــاد ســه دســته از شــخصیت های‬ ‫اجتماعی انــد‪ .‬الفــی به عنــوان فــردی جســور‪،‬‬ ‫بــا اراده و خســتگی ناپذیر کــه بــه کشــف‬ ‫ناشــناخته ها عالقه منــد اســت و ترس هــا و‬ ‫شکســت هایش مانعــی بــرای دســت یابی بــه‬ ‫ان چــه می خواهــد ایجــاد نمی کننــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪52‬‬ صفحه 52 ‫وقتــی از کوچه هــای قدیمــی بــه خانــه بروجردی هــا نزدیــک می شــویم‪ ،‬یــک نمــای جالــب چش ـم ها‬ ‫را بــه خــودش جــذب می کنــد؛ بادگیر هایــی شــگفت انگیز قرینــه و هاللــی شــکل کــه بــر روی بــام‬ ‫تــاالر بنــا شــده انــد و کاله فرنگــی روی ان یــک ســازه فــوق العــاده زیبــا و کاربــردی بــرای خنــک‬ ‫کــردن خانــه در گرمــای تابســتان بــه وجــود اورده اســت‪ .‬از نظــر بســیاری از معمــاران ســنتی‪ ،‬ســاختار‬ ‫بادگیر هــا زیباتریــن بخــش ایــن خانــه اســت‪.‬‬ ‫در گذشــته‪ ،‬بــه دلیــل انکــه وســایل‬ ‫رفاهــی سرمایشــی و گرمایشــی‬ ‫بــه شــکل امــروزی در دســترس‬ ‫نبــود‪ ،‬خانه هــا را بایــد طــوری‬ ‫می ســاختند کــه بــه وســیله عناصــر‬ ‫طبیعــی ماننــد بــاد و نــور خورشــید‬ ‫بــا بهــره گیــری از هنــر معمــاری‬ ‫گــرم و ســرد شــوند‪ .‬همیــن نیــاز‬ ‫منجــر بــه بــروز خالقیت هــای فــوق‬ ‫العــاده ای در طراحــی خانه هــای‬ ‫قدیمــی در ایــران شــده اســت‪.‬‬ ‫در خانــه بروجردی هــا در قســمت‬ ‫تابســتان نشــین خانــه یــک تــاالر‬ ‫اصلــی‪ ،‬دو اتــاق بــزرگ‪ ،‬یــک تــاالر‬ ‫شــاه نشــین زیبــا‪ ،‬ســرپوش های‬ ‫فرعــی و اصلــی و یــک ایــوان بــزرگ قــرار دارد کــه بــاد از طریــق بادگیر هــای خانــه بــه ان هــا هدایــت‬ ‫می شــود و ســاکنین تمــام طــول تابســتان و روز هــای گــرم ســال را در ایــن بخــش اقامــت داشــته اند‪.‬‬ ‫امــا زمســتان نشــین خانــه مختصرتــر ســاخته شــده‪ ،‬زیــرا در شــهر کاشــان زمســتان ها بســیار‬ ‫کوتاه تــر اســت‪ .‬در ایــن بخــش یــک ایــوان افتاب گیــر وجــود دارد‪ .‬همچنیــن یــک شــاه نشــین‪ ،‬ســه‬ ‫اتــاق و چنــد اتــاق کوچــک در قســمت غربــی زمســتان نشــین اســت‪.‬‬ ‫اشــپزخانه مجموعــه نیــز در بخــش شــمال شــرقی واقــع شــده اســت‪ .‬اگــر بتوانیــد انجــا را ببینیــد یــک‬ ‫اشــپزخانه بســیار بــزرگ مشــاهده می کنیــد کــه سراســر ان پــر اســت از طاقچه هــا صندوق هــا و‬ ‫یــک انبــار کــه در بخــش شــمال ان قــرار گرفتــه تــا محلــی باشــد بــرای ذخیــره لــوازم اشــپزی کــه از‬ ‫طریــق یــک راهــرو می تــوان بــه ان دســت یافــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪32‬‬ صفحه 32 ‫دوســت شمع ســاز کــه بــه عنــوان فــردی تابــع و‬ ‫مهربــان تــا حــدودی بــدون جنــاح مشــخص در عملکــرد‬ ‫بــه تصویــر کشــیده می شــود (در واقــع همــان کاراکتــر‬ ‫دوســت چــاق و مهربــان و پخمـه ای کــه در اکثــر فیلم هــا‬ ‫در کنــار شــخصیت اصلــی حضــور دارد و یار همیشــگی اش‬ ‫اســت)‪.‬‬ ‫و در اخــر پســرک مختــرع‪ ،‬بــا هــوش ریاضیاتــی بــاال‪،‬‬ ‫جاه طلــب و درک عاطفــی نســبتا کمتــری در میــان‬ ‫دیگــر عضوهــای ایــن گــروه ســه نفره‪ .‬ایــن یــک‬ ‫شــخصیت پردازی و پرداخــت منحصر به فــرد نســبت‬ ‫بــه کاراکترهاســت‪.‬‬ ‫مــا ســه نــوع تیــپ شــخصیتی بــه عنــوان ســه کاراکتــر‬ ‫کلیــدی از میــان الف هــا را می بینیــم کــه مخاطــب‬ ‫می توانــد بــا ان هــا همــراه شــود‪ .‬شــخصیت پردازی ها‬ ‫انقــدر ظریــف و بــا دقــت انجام شــده اســت کــه‬ ‫می توانیــم حرکــت بعــدی و تصمیــم اتــی هرکــدام از‬ ‫شــخصیت ها را حــدس بزنیــم‪.‬‬ ‫الفکین هــا تنهــا یــک انیمیشــن ســرگرم کننده نیســت‪،‬‬ ‫بلکــه در پــس اتفاقــات تلــخ و شــیرین خــود دارای‬ ‫الیه هــای بســیار مهمــی از مســئله ی ازخودبیگانگــی اســت‬ ‫نو ســال بــه‬ ‫کــه هرچنــد ممکــن اســت مخاطــب کم س ‬ ‫درک درســتی از ان نرســد امــا یقینــا بیننــده ی بزرگ ســال‬ ‫و باهــوش خــود را متوجــه می کنــد‪ .‬در نیمــه ی ابتدایــی‬ ‫فیلــم و بــا ورود بــه خیابــان انســان ها و فــرار الفــی و‬ ‫دوســتانش از یــک ســگ کــه کاله ان هــا در نظــرش جالب‬ ‫بــه نظــر امــد‪ ،‬ان ســه بــا یــک مــادر و کودکــی کــه درون‬ ‫کالســکه قــرار دارد برخــورد می کننــد‪ .‬مــادر ان قــدر‬ ‫ســرگرم فضــای مجــازی و تلفــن همــراه خــود اســت‬ ‫کــه متوجــه نمی شــود ان ســه بــه کالســکه پنــاه اورده و‬ ‫فرزنــدش در حــال تقــا بــرای گرفتــن شــیرینی از یکــی‬ ‫از ســه کوتولــه ی بامــزه اســت‪.‬‬ ‫‪53‬‬ صفحه 53 ‫در بخــش شــمالی ســاختمان یــک مجموعــه‬ ‫دیگــر وجــود دارد کــه از ان بــرای اســکان و‬ ‫خوش امــد گویــی بــه مهمان هــا اســتفاده‬ ‫می کردنــد‪ .‬در بخــش مهمانخانــه چنــد مهتابــی‪،‬‬ ‫چنــد اتــاق کوچــک‪ ،‬بهارخــواب‪ ،‬یــک تــاالر‬ ‫پنــج دری و شاه نشــین وجــود دارد کــه همگــی‬ ‫ان هــا بــا تزئینــات اینــه کاری و گچ بری هــای‬ ‫زیبــا تزییــن شــده اند‪.‬‬ ‫در حــدود ســال ‪ ۱۳۵۳‬دولــت بخــش بیرونــی‬ ‫خانــه بروجردی هــا را خریــداری کــرد و از ان‬ ‫ســال ایــن مجموعــه را بــا شــماره‬ ‫‪ ۱۰۸۲‬در بیــن اثــار ثبــت شــده‬ ‫ملــی قــرار دارد‪ .‬از ان تاریــخ بــه‬ ‫بعــد خوشــبختانه مرمــت و نگهــداری‬ ‫مناســبی از خانــه انجــام شــده اســت‬ ‫و بــه یکــی از جاذبه هــای پربازدیــد‬ ‫کاشــان تبدیــل گردیــده‪ .‬نکتــه جالب‬ ‫دیگــر دربــاره خانــه بروجردی هــا‬ ‫ایــن اســت کــه در ســال ‪ ۲۰۱۶‬بــه‬ ‫عنــوان جاذبــه محبــوب توریســتی‬ ‫توســط یونســکو انتخــاب شــده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫‪33‬‬ صفحه 33 ‫گیم‬ ‫ثنا محمدی‬ ‫چندبازی اندرویدی‬ ‫الفبای بی پایان‬ ‫ایــن بــازی را می توانیــم یــک مجموعــه ارزشــمند بــرای‬ ‫کــودکان بدانیــم کــه هــر کــدام از اثــار ان‪ ،‬چالــش‬ ‫خاصــی را بــرای کــودک شــما فراهــم می کنــد‪ .‬تعــداد‬ ‫کمــی از اثــار ایــن لیســت‪ ،‬ویژگی هــای ایــن مجموعــه‬ ‫را دارنــد و بــه همیــن دلیــل بایــد توجــه ویــژه ای بــه‬ ‫ان داشــته باشــید‪ .‬از جملــه اثــار ان می توانیــم بــه‬ ‫امــوزش الفبــا‪ ،‬امــوزش خوانــدن و نوشــتن انگلیســی‪،‬‬ ‫شــمارش‪ ،‬وردپلــی و همچنیــن امــوزش زبــان‬ ‫اســپانیایی اشــاره کنیــم‪ .‬بازی هــا نســبتا ســاده هســتند‬ ‫و بــار اموزشــی خوبــی هــم بــرای کــودکان دارنــد‪.‬‬ ‫ایــن بازی هــا ارزش تفریحــی و اموزشــی دارنــد و نســخه های رایــگان ان هــا را می توانیــد بــا محتــوای‬ ‫مناســب تهیــه کنیــد‪ .‬در صــورت عالقــه منــدی‪ ،‬می توانیــد محتــوای بیشــتری را بــا پرداخــت درون‬ ‫برنامه ای هــم داشــته باشــید‪ .‬ایــن اثــار تجربه هــای خوبــی را بــه کــودک شــما انتقــال خواهــد داد و حتــی‬ ‫ارزش هزینــه کــردن هــم خواهنــد داشــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪54‬‬ صفحه 54 ‫سالمت‬ ‫ساقی بامداد‬ ‫تغذیه مناسب کودک‬ ‫توجــه بــه اینکــه شــرط الزم بــرای‬ ‫دســتیابی بــه توانمندیهــای ذهنــی‬ ‫وجســمی کــودکان‪ ،‬مراقبــت تغدیــه‬ ‫ای از انــان اســت ومراقبــت تغدیــه ای‬ ‫درکــودکان بــه ارتقــای شــاخص هــای‬ ‫رشــد‪ ،‬دریافــت غــذای ســالم ومغــذی‬ ‫وایجــاد باورهــا وعــادت صحیــح‬ ‫غذایــی درکودکــی و بزرگســالی منجــر‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫تغذیــه کــودکان از اهمیــت باالیــی‬ ‫برخــوردار اســت‪ .‬والدیــن بایــد از تمــام‬ ‫گــروه هــا در برنامــه غذایــی کــودکان‬ ‫اســتفاده نماینــد‪ .‬در اینجــا نمونــه‬ ‫برنامــه غذایــی بــرای کــودکان ‪ 2‬تــا ‪8‬‬ ‫ســاله اورده شــده اســت‪.‬‬ ‫صبحانه‬ ‫ نصــف تــا یــک چهــارم لیــوان اب میــوه ‪100‬‬‫درصــد‬ ‫ نصــف تــا یــک عــدد تخــم مــرغ (یــا ‪ 1‬تــا ‪2‬‬‫قاشــق غذاخــوری کــره بــادام زمینــی‪ 15 ،‬تــا‬ ‫‪ 30‬گــرم پنیــر) یــک دوم تــا ‪ 1‬بــرش نــان غلــه‬ ‫کامــل‬ ‫ نصف تا یک لیوان شیر‬‫ میان وعده صبح‬‫ نصــف قاشــق کــره بــادام زمینــی طبیعــی و ژلــه‬‫بــر روی نــان گنــدم کامــل یــا ‪ 3‬تــا ‪ 4‬کراکــر غله‬ ‫کامــل بــا ‪ 15‬تــا ‪ 30‬گــرم پنیــر‪ ،‬ســاندویچ کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪34‬‬ صفحه 34 ‫قهرمانان‪ ،‬ساعت انیشتین‬ ‫در مجموعــه بــازی موبایــل بــرای‬ ‫کــودکان ‪ ۷‬ســال بــه پاییــن‪ ،‬بــه‬ ‫گزینــه ای می رســیم کــه المان هــای‬ ‫اموزشــی جالبــی بــرای کــودک شــما‬ ‫خواهــد داشــت‪ .‬صــدای اســتفان فــرای‬ ‫در ایــن مجموعــه بازی هــا وجــود‬ ‫داشــته و بــه صــورت اســتادانه‪ ،‬نقــش‬ ‫البــرت انیشــتین را ایفــا خواهــد کــرد‪.‬‬ ‫ایــن بــازی شــامل دســته بزرگــی از‬ ‫بازی هــای کوچــک اســت کــه بــه‬ ‫بچه هــا کمــک می کنــد تــا بــا مفهــوم‬ ‫زمــان کار کننــد‪ .‬ان هــا اصــول بــازی را‬ ‫بــه صــورت کامــل یــاد گرفتــه و می تواننــد بــا ســاعت انالــوگ اشــنا شــوند‪.‬‬ ‫مــوارد پیچیده تــری هــم در ایــن بــازی وجــود دارد و حتــی بزرگســاالن نیــز می تواننــد بــا ان ســرگرم شــوند‪.‬‬ ‫مــا امیــدوار هســتیم کــه بــا دانلــود رایــگان بــازی بــرای کــودکان ‪ ۵‬ســاله و پیرامــون ان‪ ،‬بتوانیــد عالقــه و‬ ‫لــذت کــودک خــود را بــه ایــن مجموعــه جــذب کنیــد و کمــی هــم از بــار اموزشــی چنیــن بازی هایــی اســتفاده‬ ‫کنیــد‪ .‬ســازنده ایــن بــازی در اینــده اثــار ارزشــمند دیگــری هــم روانــه بــازار خواهــد کــرد کــه همیــن رونــد‬ ‫موفــق را ادامــه می دهنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪55‬‬ صفحه 55 ‫ناهار‬ ‫ ‪ 30‬تــا ‪ 60‬گــرم گوشــت گاو‪ ،‬بوقلمــون‪ ،‬ماهــی‬‫خردشــده یــا خمیــر ســویا‬ ‫یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان ســبزی بــا ‪ 1‬قاشــق‬‫چایخــوری روغــن زیتون‬ ‫یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان ســیب زمینــی‪،‬‬‫برنــج یــا ماکارونــی‬ ‫ یــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان میــوه یــا یــک‬‫چهــارم تــا یــک دوم تــا ‪ 1‬قطعــه میــوه‬ ‫نصف تا یک لیوان ماست ‪ 1‬درصد چربی‬ ‫میان وعده عصرانه‬ ‫نصــف لیــوان شــیر یــا ماســت ســاده بــا یــک چهــارم‬ ‫تــا یــک دوم لیــوان میــوه یــا ‪ 2‬قاشــق غذاخــوری‬ ‫تکــه هــای ســبزی (تذکر‪:‬امــکان خطــر خفگــی بــرای‬ ‫کــودکان زیــر ‪ 3‬ســال‪ ،‬هویــج یــا ســایر ســبزی هــا را‬ ‫بــرای مدتــی کوتــاه در مایکروویــو بپزیــد تــا انهــا را‬ ‫بــرای کــودکان نوپــای کوچکتــر نــرم کنیــد‪).‬‬ ‫شام‬ ‫‪ 30‬تا ‪ 60‬گرم گوشت‪ ،‬بوقلمون‪ ،‬ماهی‪ ،‬یا خمیر سویا‬‫ یک چهارم تا یک دوم لیوان سبزی های سبز تیره یا زرد‪ 1 ،‬اونس پنیر بپاشید‬‫ یک چهارم تا یک دوم لیوان نان غله کامل‪ ،‬سیب زمینی‪ ،‬برنج‪ ،‬یا ماکارونی‬‫یک چهارم تا یک دوم لیوان میوه‬‫ نصف تا یک لیوان شیر بدون چربی یا ‪ 1‬درصد چربی‬‫ میان وعده پس از شام‬‫نصــف ســاندویچ پنیــر بــوداده بــا نــان گنــدم کامــل یایــک چهــارم تــا یــک دوم لیــوان پودینــگ کــم‬ ‫چربــی یــا یــک دوم تــا ‪ 1‬لیــوان شــیر بــدون چربــی یــا ‪ 1‬درصــد چربــی‬ ‫‪1‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 35 ‫اکادمی کودکان‬ ‫اینتلیجــوی یکــی از توســعه دهنــدگان محبــوب در‬ ‫گــوگل پلــی اســتور اســت کــه در ســاخت و انتشــار‬ ‫بازی هــای کــودکان و نوجوانــان تبهــر دارد و یکــی‬ ‫از محبوبتریــن بازی هــای ایــن گــروه‪ ،‬بــازی‬ ‫اموزشــی و زیبــای اکادمــی کــودکان اســت‪.‬‬ ‫ایــن بــازی قشــنگ کودکانــه نیــز می توانــد‬ ‫هیجــان زیــادی را بــه کــودک شــما منتقــل کنــد و‬ ‫بــه عنــوان بــازی بــرای کــودکان ‪ ۸‬ســاله می توانــد‬ ‫بســیار مناســب باشــد‪.‬‬ ‫والدیــن می تواننــد بیشــتر برنامه هــا و بازی هــای‬ ‫ایــن توســعه دهنــده را مدنظــر قــرار داده و‬ ‫هرکــدام از ان هــا را تجربــه کننــد‪ .‬بچه هــای‬ ‫کوچک تــر لــذت بیشــتری از ان هــا خواهنــد بــرد‬ ‫و همــه ایــن بــازی موبایــل مناســب کــودک ‪ ۴‬ســاله‬ ‫و باالتــر خواهــد بــود‪ .‬گزینه هــای دیگــری هــم‬ ‫توســط ایــن توســعه دهنــده ارائــه شــده اســت کــه‬ ‫پولــی هســتند و بــرای دریافــت محتــوای بیشــتر‬ ‫می توانیــد ان هــا را مدنظــر قــرار دهیــد‪ .‬همــه ایــن‬ ‫بــازی بچگانــه پســرانه و دخترانــه را بــه صــورت‬ ‫رایــگان می توانیــد دریافــت کنیــد و الزامــی بــه‬ ‫پرداخــت هزینــه نخواهیــد داشــت‪.‬‬ ‫لگو‬ ‫یکــی از عالقــه مندی هــای کــودکان امــروزی‪ ،‬لگوهــا هســتند‪ .‬بنابرایــن بازی هــای لگــو هــم بــرای ان هــا‬ ‫جــذاب خواهنــد بــود و ســاعت ها می تواننــد بــا ان ســرگرم شــوند‪ .‬عناویــن زیــادی در ایــن زمینــه‬ ‫وجــود دارد کــه بــه کمیــک بوک هــا‪ ،‬اســتار وارز و چندیــن مجموعــه دیگــر نیــز ارتبــاط پیــدا می کنــد و‬ ‫می توانیــد ان هــا را دریافــت کنیــد‪ .‬بیشــتر ایــن بازی هــا ماجراجویانــه بــوده و مکانیس ـم های مختلفــی را‬ ‫بــرای کــودک شــما فراهــم می کننــد‪ .‬یادگیــری ان هــا تقریبــا بــرای همــه بچه هــا ســاده و لــذت بخــش‬ ‫اســت و همــه ان هــا را می توانیــد بــه صــورت رایــگان تجربــه کنیــد‪.‬‬ ‫تعــداد کمــی از ایــن بــازی هــای بچــه گانــه وجــود دارنــد کــه بــا محصــوالت تعامــل دارنــد و می توانیــد‬ ‫بــا خریــد فیزیکــی لگوهــا‪ ،‬بــه درک بهتــر بازی هــا توســط کــودک خــود کمــک کنیــد‪ .‬بــه عنــوان مثــال‪،‬‬ ‫شــما می توانیــد ارقــام موجــود در بازی هــا را خریــداری کــرده و از ان هــا در بــازی ‪LEGO Hidden‬‬ ‫‪ Side‬اســتفاده کنیــد‪ .‬لگوهــا چنیــن تجربه هــای ارزشــمندی را بــه کــودک شــما خواهنــد داد و همــراه‬ ‫بــا واقعیــت افــزوده ارائــه می شــوند‪ LEGO .‬یکــی از معــدود توســعه دهنــدگان اســت کــه ایــن مــوارد‬ ‫فانتــزی را بازی هــای مخصــوص کــودکان ارائــه کــرده اســت و ان هــا را تســت می کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪56‬‬ صفحه 56 ‫الگوی تغذیه سالم در کودکان‬ ‫اصــول تغذیــه اطفــال نیــز مشــابه اصولــی اســت کــه‬ ‫تغذیــه بزرگســاالن بــر پایــه ان تنظیــم مــی شــود‪.‬‬ ‫کــودکان ماننــد بزرگســاالن روزانــه بــه انــواع مــواد‬ ‫مغــذی مشــابه مانند‪:‬ویتامیــن هــا‪ ،‬امــاح معدنــی‪،‬‬ ‫کربوهیــدرات هــا‪ ،‬پروتئیــن و چربــی نیــاز دارنــد‪.‬‬ ‫گــروه هــای غذایــی ذیــل بایــد در برنامــه غذایــی روزانه‬ ‫کــودک گنجانده شــود‬ ‫پروتئین‬ ‫هــر وعــده اصلــی غــذای کــودک بایــد شــامل مــواد‬ ‫غذایــی غنــی از پروتئیــن مانند‪:‬غذاهــای دریایــی‪،‬‬ ‫گوشــت لخــم و ماکیــان‪ ،‬تخــم مــرغ‪ ،‬حبوبــات‪،‬‬ ‫محصــوالت ســویا‪ ،‬مغزهــا و دانــه هــای بــدون نمــک‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫نان و غالت‬ ‫غــات سبوســدار مانند‪:‬نــان سبوســدار‪ ،‬غذاهــای‬ ‫تهیــه شــده بــا جــو دو ســر‪ ،‬ذرت بــو داده‪ ،‬ماکارونــی‬ ‫ســبوس دار‪،‬کینــوا و برنــج قهــوه ای در ایــن گــروه‬ ‫قــرار می گیرنــد‪ .‬بهتــر اســت مصــرف غــات تصفیــه‬ ‫شــده ماننــد نــان‪ ،‬برنــج و ماکارونــی ســفید را بــرای‬ ‫کــودکان محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫میوه ها‬ ‫کــودک را بــه مصــرف انــواع میــوه هــای تــازه و خشــک‬ ‫تشــویق کنیــد‪ .‬اگــر تمایــل داریــد ابمیــوه بــه کــودک‬ ‫بدهیــد مطمئــن شــوید کــه شــکر بــه ان اضافــه نشــده‬ ‫باشــد و مقــدار ان را نیــز محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫توجــه کنیــد کــه ‪ 4/1‬لیــوان میــوه خشــک معــادل یــک‬ ‫لیــوان میــوه تــازه اســت‪ .‬میــوه هــا نیــز اگــر بیــش از‬ ‫انــدازه مصــرف شــود مــی توانــد انــرژی اضافــی وارد‬ ‫بــدن کنــد‪.‬‬ ‫سبزی ها‬ ‫در ایــن گــروه غذایــی مــی توانیــد ســبزی هــای تــازه‬ ‫و خشــک‪ ،‬خــام و پختــه را مــورد توجــه قــرار دهیــد‪.‬‬ ‫ســعی کنیــد مصــرف مقادیــر متنوعــی از ســبزی هــای‬ ‫بــرگ ســبز تیــره‪ ،‬قرمــز و نارنجــی و ســبزی هــای‬ ‫نشاســته ای ماننــد نخــود ســبز و ذرت را در برنامــه‬ ‫غذایــی کــودک لحــاظ کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪36‬‬ صفحه 36 ‫ماینکرفت‬ ‫ماینکرفــت یکــی از محبوب تریــن‬ ‫بازی هــای تاریــخ اســت کــه نــه تنهــا‬ ‫کــودکان‪ ،‬بلکــه حرفه ای تریــن گیمرهــای‬ ‫صنعــت بــازی را چــه در پلتفــرم موبایــل و‬ ‫چــه پلتفرم هــای دیگــر‪ ،‬بــه خــود درگیــر‬ ‫کــرده اســت‪ .‬بــازی از یــک دنیــای خالــی‬ ‫شــروع کــرده و امــکان ســاخت و ســاز‬ ‫را بــا کمــک ابزارهــای معدنــی و صنایــع‬ ‫مختلــف فراهــم می کنــد‪ .‬ایــن دنیــا حالــت‬ ‫پویــا داشــته و موجــودات دیگــری ماننــد‬ ‫انســان های دیگــر حیوانــات هــم کــم کــم‬ ‫وارد می شــوند‪ .‬خــود شــما نیــز می توانیــد ان هــا را ایجــاد کــرده و بــه دنیایــی کــه خودتــان ســاخته اید‪،‬‬ ‫اضافــه کنیــد‪ Minecraft .‬یکــی از بهتریــن بــازی اندرویــد بــرای کــودکان اســت و می توانیــد ان را در حالــت‬ ‫‪ Creative‬تنظیــم کنیــد تــا بچه هــای کوچک تــر بتواننــد ان را تجربــه کننــد‪ .‬ایــن بخــش نگرانــی خاصــی‬ ‫نــدارد و در کمــال ارامــش در دنیــای ان غــرق خواهنــد شــد‪ .‬بچه هــای بزرگ تــر می تواننــد در حالــت‬ ‫‪ Survival‬بــازی را تجربــه کــرده و از چالش هــای بیشــتر ان لــذت ببرنــد‪ .‬مهــم نیســت کــه شــما چــه حالتــی‬ ‫را بــرای فرزنــد خــود انتخــاب کنیــد؛ بچه هــا معمــوال ماینکرفــت را دوســت دارنــد و حتمــا راهــی بــرای لــذت‬ ‫بــردن از ان پیــدا می کننــد‪.‬‬ ‫حتــی بــا خریدهــای درون برنامـه ای‪ ،‬می توانیــم تم هــای بیشــتری را بــرای بــازی خریــداری کــرده و ابزارهــای‬ ‫بیشــتری بــرای کــودک خــود فراهــم کنــد‪ .‬خیلــی اوقــات هــم ایــن خریدهــا لزومــی ندارنــد و بــازی از ان هــا‬ ‫تاثیــر نمی پذیــرد‪.‬‬ ‫‪57‬‬ صفحه 57 ‫لبنیات‬ ‫کــودکان را بعــد از ‪ 2‬ســالگی بــه نوشــیدن‬ ‫محصــوالت لبنــی کــم چــرب یــا عــاری از‬ ‫چربــی مانند‪:‬شــیر‪ ،‬ماســت‪ ،‬و پنیــر کــم چــرب‬ ‫یــا شــیر ســویا عــادت دهیــد‪.‬‬ ‫شــکر اضافــه شــده‪:‬مصرف غذاهــا و‬ ‫نوشــیدنی هایی کــه بــه انهــا شــکر اضافــه‬ ‫شــده اســت را محــدود کنیــد‪.‬‬ ‫قنــدی کــه بــه طــور طبیعــی در میــوه هــا وجود‬ ‫دارد جــزء ایــن مــورد محســوب نمی شــود‪.‬‬ ‫شــکر اضافــه شــده مانند‪:‬قنــد و شــکر‪ ،‬شــکر‬ ‫قهــوه ای‪ ،‬انــواع شــیرین کننــده هــا‪ ،‬عســل‪،‬‬ ‫شــربت ذرت و گلوکــز اســت‪.‬‬ ‫چربــی هــای ســالم بــه طــور طبیعــی در انــواع‬ ‫زیتــون‪ ،‬مغزهــا‪ ،‬اووکادو و غذاهــای دریایــی‬ ‫وجــود دارد‪ .‬بــرای محــدود کــردن دریافــت‬ ‫چربیهــای ترانــس از مصــرف غذاهــای محتــوی‬ ‫روغــن هــای نیمــه هیدروژنــه (موجــود در انــواع‬ ‫تنقــات ماننــد انــواع کیــک‪ ،‬کلوچــه‪ ،‬دونــات‪،‬‬ ‫کوکــی‪ ،‬کراکــر ‪ )....‬پرهیــز کنیــد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 37 ‫کاردستی‬ ‫شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫فواید کاردستی‬ ‫نحــوه درســت کردن کاردســتی بــا کــودک بــرای مادرانی‬ ‫کــه ســعی می کننــد بــرای کــودک خــود وقــت و انــرژی‬ ‫بگذارنــد‪ ،‬موضــوع مهــم و چالش برانگیــزی است؛درســت‬ ‫مثــل انــواع بــازی هــای نمایشــی بــرای کــودکان‪.‬‬ ‫درســت کــردن کاردســتی بــرای کــودکان‪ ،‬لــذت خاصــی‬ ‫دارد؛ خصوصــا اگــر انهــا را در درســت کــردن کاردســتی‬ ‫کودکانــه شــریک کنیــم و مســئولیت هایی را هــم بــه‬ ‫انهــا بســپاریم‪ .‬توجــه داشــته باشــید کــه حتمــا الزم‬ ‫نیســت در پایــان یــک کاردســتی زیبــا و بــدون عیــب و‬ ‫نقــص داشــته باشــید‪ ،‬همیــن کــه فرزنــد شــما بــا شــما‬ ‫همراهــی کــرده اســت‪ ،‬از ایــن همراهــی لــذت بــرده‬ ‫اســت و در نهایــت موفــق بــه خلــق اثــری شــده اســت‪،‬‬ ‫کافــی اســت‪.‬‬ ‫نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک تنهــا مربــوط بــه شــکل و طــرح‬ ‫و رنــگ کاردســتی نیســت‪.‬‬ ‫شــما بایــد بدانیــد کــه در حیــن درســت‬ ‫کــردن کاردســتی بــا فرزنــد خــود‬ ‫چگونــه رفتــار کنیــد تــا خالقیــت او‬ ‫شــکوفا شــود‪ ،‬اســتقالل او حفــظ شــود‬ ‫و هیجانــات او نیــز کنتــرل شــود‪ .‬اینکــه‬ ‫ابــزار و وســایلی را بــرای ســاختن و‬ ‫درســت کــردن کاردســتی ســاده بــرای‬ ‫کــودکان تهیــه کنیــد‪ ،‬تنهــا یــک بخــش‬ ‫از ماجــرای کاردســتی درســت کــردن بــا‬ ‫کــودک اســت‪ .‬شــما بایــد بدانیــد کــه بــه هــر کــودک بــه تناســب ســن و ســالی کــه دارد‪ ،‬چــه‬ ‫مســئولیتی بــرای ســاخت کاردســتی بدهدیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ صفحه 58 ‫تاریخ‬ ‫تینا ناظمی‬ ‫ال زیار‬ ‫ال زیــار یــا زیاریــان ( ‪ ۳۱۶‬تــا ‪۴۳۴‬‬ ‫هجــری قمــری) خاندانــی از ملــوک و‬ ‫امــرای ایرانی نــژاد بودنــد کــه بیــش از‬ ‫‪ ۱۰۰‬ســال بــر قســمت هایی از ایــران‬ ‫در اطــراف گــرگان حکومــت کردنــد‪.‬‬ ‫بنیان گــذار ایــن سلســله‪ ،‬مرداویــج‬ ‫بــود کــه در اغــاز از فرماندهــان لشــکر‬ ‫امــرای علــوی و ســامانی محســوب‬ ‫می شــد و رفتــه رفتــه بــه دلیــل لیاقــت‬ ‫و کاردانــی توانســت حکومــت مســتقلی‬ ‫ایجــاد کنــد‪.‬‬ ‫مرداویــج در گــرگان علــم اســتقالل برافراشــت و اصفهــان و همــدان را نیــز بــه حیطــه تصــرف اورد و در‬ ‫ســالهای ‪ ۳۱۶‬تــا ‪ ۳۱۹‬ایــران غربــی را تــا حوالــی حلــوان مســخر کــرد‪ .‬ال بویــه نخســت در خدمــت او‬ ‫بودنــد و علــی بــن بویــه از دســت او حکومــت کــرج داشــت‪ .‬مرداویــج ظاهــرا فرمــان خلفــای عباســی‬ ‫را پذیرفتــه بــود و بــرادر او وشــمگیربن زیــار نســبت بــه ســامانیان نیــز اظهــار دشــمنی می کــرد‪ .‬پــس‬ ‫از انکــه ال بویــه بــه ســال ‪ ۳۲۰‬اســتقالل یافتنــد اقتــدار زیاریــان بــه گــرگان و مازنــدران محــدود شــد‪.‬‬ ‫دو خانــواده ایرانــی از نواحــی مازنــدران و گیــان بودنــد کــه‬ ‫توانســتند بــه حکومــت ایــران برســند‪ .‬در واقــع‪ ،‬بعــد از‬ ‫حکومــت نیمــه مســتقل طاهریــان و پــس از صفاریــان و در‬ ‫ایــام امــارت امــرای ســامانی در ماوراءالنهــر‪ ،‬خانواده هایــی‬ ‫از مازنــدران و ســپس گیــان توانســتند بــر قســمت عمــده‬ ‫ایــران غربــی‪ ،‬یعنــی از خراســان تــا بغــداد تســلط یابنــد‪.‬‬ ‫حکومــت ایــن خانواده هــا بــه نــام دیلمیــان شــهرت‬ ‫یافته اســت‪.‬‬ ‫ســرزمینهای طبرســتان و دیلــم کــه در قســمت شــمالی البــرز و در پنــاه کوه هــا و دره هــای صعــب‬ ‫العبــور و جنگلهــای انبــوه قــرار دارد‪ ،‬از قدیــم االیــام (حتــی پیــش از اســام) حاکمیــت خــود را حفــظ‬ ‫کــرده بــود‪ ،‬چنان کــه زمــان انوشــیروان دادگــر تــا مدت هــا ایــن والیــت یــک نــوع حکومــت خــود‬ ‫مختــار داشــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪38‬‬ صفحه 38 ‫می توانیــد از کاغذهــای ســاده و بــدون رنــگ اســتفاده کنیــد و از کــودک خــود بخواهیــد کــه رنــگ‬ ‫کــردن کاغــذ را بــر عهــده بگیریــد‪ .‬از او بخواهیــد یــک دایــره یــا هــر شــکلی دیگــری کــه نیــاز‬ ‫اســت‪ ،‬بکشــد‪ ،‬ان را رنــگ کنــد و شــما مســئول بــرش دادن کاغــذ باشــید‪ .‬بــرای او توضیــح دهیــد‬ ‫کــه چــون کــودک اســت‪ ،‬اســتفاده از قیچــی خطرنــاک اســت و کــم کــم بایــد مهــارت اســتفاده از‬ ‫قیچــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫می توانیــد چســباندن قطعــات کاردســتی را نیــز بــه کــودک واگــذار کنیــد‪ .‬چســباندن کاغــذ خطــری‬ ‫را متوجــه کــودک شــما نمی کنــد‪ .‬انجــام همــه ایــن کارهــا نــه تنهــا بــرای کــودک هیجــان دارد‪ ،‬او‬ ‫را ســرگرم می کنــد‪ ،‬بلکــه مهــارت دس ـت ورزی را نیــز بــه او امــوزش می دهــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 59 ‫مرداویج‬ ‫از میــان بزرگتریــن رجــال طبرســتان و دیلــم کــه‬ ‫مدتهــای متمــادی بــا ســامانیان و ســپاهیان خلیفــه‬ ‫عباســی بــرای تحصیــل قــدرت و اســتقالل در زد و‬ ‫خــورد بودنــد‪ ،‬ابوالحجــاج مرداویــج پســر زیــار پســر‬ ‫مردانشــاه‪ ،‬از همــه بزرگتــر و شــجاعتر بوده اســت‪.‬‬ ‫وی منســوب بــه خانــدان امــرای گیــان بــوده کــه از‬ ‫طــرف مــادری از اعقــاب ســپهبدان رویــان به شــمار‬ ‫مــی رود‪.‬‬ ‫او مــردی متهــور و بــی بــاک و البتــه دوســتدار ایــران‬ ‫و عالقمنــد بــه احیــای ایــران عصــر باســتان به ویــژه‬ ‫دوره طالیــی انوشــیروان ساســانی بــود‪.‬‬ ‫مســئله طبرســتان از همــان اوایــل طلــوع انهــا بــرای‬ ‫ســامانیان حــل نشــده باقــی مانــده بــود‪ .‬اســفار‬ ‫پســر شــیرویه‪ ،‬هــر چنــد ابتــدا بــا ســامانیان همــراه‬ ‫بــود‪ ،‬امــا در اخــر کار بــر انــان شــورید و بــه تدریــج‬ ‫گــرگان‪ ،‬طبرســتان‪ ،‬قزویــن‪ ،‬ری‪ ،‬قــم و کاشــان را در‬ ‫قلمــرو خــود اورد‪.‬‬ ‫مرداویــج ابتــدا از یــاران اســفار‬ ‫ابــن شــیرویه بــود‪ .‬پــس از فتــح‬ ‫طبرســتان‪ ،‬از طــرف اســفار ابــن‬ ‫شــیرویه ماموریــت یافــت نــزد ســاالر‬ ‫مســافری کــه در نواحــی طــارم‪،‬‬ ‫امارتــی مســتقل داشــت‪ ،‬بــرود و‬ ‫او را حاضــر بــه بیعــت بــا اســفار‬ ‫کنــد‪ .‬لیکــن مرداویــج کــه دلخوشــی‬ ‫چندانــی از اســفار نداشــت‪ ،‬محرمانــه‬ ‫بــر ضــد او بــا ســاالر ســازش کــرد‪.‬‬ ‫همین کــه ســپاهیان از تصمیــم مرداویــج مطلــع شــدند‪ ،‬بــر اســفار شــوریدند‪ .‬اســفار هنگامــی کــه‬ ‫ن همــه‪ ،‬در ســال ‪ ۳۱۶‬هجــری در نزدیکــی‬ ‫خــود را در تنگنــا دیــد‪ ،‬از قزویــن بــه ری گریخــت‪ .‬بــا ای ـ ‬ ‫طالقــان کشــته شــد‪.‬‬ ‫قلمــرو حکومــت مرداویــج عــاوه بــر مازنــدران و قســمتی از گیــان‪ ،‬بــه شــهرهای ری‪ ،‬قــم و کــرج‬ ‫ابودلــف و ابهــر و باالخــره همــدان رســید‪ .‬حتــی ســپاه خــود را بــه حــدود دینــور نیــز فرســتاد (‪۳۱۹‬‬ ‫هجــری قمــری)‪ .‬وی‪ ،‬اصفهــان را فتــح کــرد و خیــال حملــه بــه بغــداد را داشــت‪ .‬او بــه زبــان اورده‬ ‫بــود کــه مــن شاهنشــاهی ساســانی را برمی گردانــم و قصــد داشــت کــه مدائــن را پایتخــت قراردهــد‪.‬‬ ‫تصمیــم وی ایــن بــود کــه پــس از انجــام مراســم جشــن ســده ‪ ۳۲۳‬هجــری در اصفهــان بــه جانــب‬ ‫بغــداد لشــکر کشــد‪ .‬در همیــن ســال بــه دســت غالمــان تــرک خــود کشــته شــد‪.‬‬ ‫با مرگ مرداویج‪ ،‬سرداران سپاه‪ ،‬وشمگیر بن زیار را به حکومت مننسوب کردند‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 39 ‫بــرای درســت کــردن کاردســتی حتمــا الزم نیســت لــوازم خاصــی داشــته باشــید یــا بخریــد؛ شــما‬ ‫می توانیــد بــا اســتفاده از دســتمال کاغــذی‪ ،‬وســایل دور ریختنــی مثــل بطری هــا و بســیاری از وســایل دم‬ ‫دســتی‪ ،‬ایــده کاردســتی خالقانــه داشــته باشــید و و کاردســتی اســان و ســاده درســت کنیــد‪.‬‬ ‫درســت کــردن خرچنــگ کاغــذ‪ ،‬کوســه کاغــذی یــا فرفــره رنگــی بــا کاغذهــای رنگــی و غیــر رنگــی‬ ‫بــرای کــودک جذابیــت دارد‪ .‬می توانیــد از علــم اوریگامــی بــرای درســت کــردن کاردســتی های کاغــذی‬ ‫کمــک بگیریــد‪ .‬معمــوال در مقطــع پیــش دبســتانی و مهــد کــودک‪ ،‬کالس ســاخت کاردســتی بخشــی از‬ ‫اموزش هایــی اســت کــه بــرای مهــارت دســت ورزی کــودکان در دســتور کار قــرار می گیــرد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام مهارت هــای حرکتــی ظریــف‬ ‫بــه تمرکــز نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل از ســن‬ ‫پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته باشــد‪.‬‬ ‫معمــوال بــدون اینکــه بــا موضوع دسـت ورزی‬ ‫در کــودکان اشــنا باشــید‪ ،‬زمانــی کــه ســعی‬ ‫می کنیــد نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک را بــرای او توضیــح دهیــد‪ ،‬ناخواســته‬ ‫از علــم دســت ورزی نیــز کمــک می گیریــد‪.‬‬ ‫منظــور از دسـت ورزی و امــوزش دسـت ورزی‬ ‫ایــن اســت کــه کــودک بتوانــد بــا تمرکــز‪،‬‬ ‫مهارت هــای ظریــف حرکتــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫ایــن مهــارت بســته بــه ســن و ســال کــودک‬ ‫در ســطوح مختلفــی طبقه بنــدی می شــوند‪.‬‬ ‫مثــا از یــک کــودک دو ســاله انتظــار نمـی رود‬ ‫کــه بتوانــد قیچــی در دســت بگیــرد و کاغــذ‬ ‫را بــرش بزنــد‪ ،‬امــا بایــد بتوانــد چســباندن‬ ‫کاغــذ را بــه خوبــی انجــام دهــد‪ .‬البتــه کــه‬ ‫بــرای یــاد گرفتــن ایــن مهــارت حتمــا بایــد‬ ‫امــوزش ببینــد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع‬ ‫توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام‬ ‫مهارت هــای حرکتــی ظریــف بــه تمرکــز‬ ‫نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات‬ ‫کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل‬ ‫از ســن پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک‬ ‫می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60‬‬ صفحه 60 ‫وشمگیر‬ ‫بعــد از قتــل مرداویــج‪ ،‬جمعــی از یــاران او بــرادرش‬ ‫وشــمگیر را از مازنــدران بــه اصفهــان و ری احضــار‬ ‫کردنــد کــه حکومــت را بــه بســپارند‪ ،‬امــا‪ ،‬چنان کــه‬ ‫خواهیــم دیــد حکومــت والیت هــای عمــده دیگــر بــه‬ ‫دســت ال بویــه افتــاد و ایــن خانــواده بعضــی نواحــی‬ ‫قلمــرو حکومــت خــود رابــه حوالــی مرزهــای ایــران در‬ ‫عصــر ساســانی رســاندند‪ .‬در ایــن مــدت‪ ،‬وشــمگیر‬ ‫تنهــا بــه حکومــت گــرگان و قســمتی از مازنــدران اکتفــا‬ ‫کــرد (‪ ۳۲۳‬تــا ‪ ۳۵۷‬هجــری قمــری)‪ .‬جنگ هــای او بــا‬ ‫ال بویــه‪ ،‬بــه شکســت انجامیــد و تقاضــای کمــک از نوح‬ ‫بــن نصــر ســامانی نیــز بی نتیجــه مانــد‪ .‬وشــمگیر در‬ ‫حالــی کــه امــاده نبــرد بــا ال بویــه می شــد‪ ،‬در حیــن شــکار‪ ،‬مــورد حملــه گــرازی قــرار گرفــت و‬ ‫کشــته شــد (اول محــرم ‪)۳۵۷‬‬ ‫بهستون (بیستون) ابن وشمگیر‬ ‫بعــد از درگذشــت وشــمگیر بــر ســر جانشــینی او بیــن دو‬ ‫پســرش ابومنصــور بهســتون و قابــوس اختــاف افتــاد‪ .‬بهســتون‬ ‫از رکن الدولــه دیلمــی یــاری خواســت‪ .‬رکن الدولــه بــه یــاری او‬ ‫برخاســت و از خلیفــه فرمــان حکومــت گــرگان و طبرســتان را بــرای‬ ‫بهســتون گرفــت‪ .‬اختــاف بیــن پســران وشــمگیر تــا ســال ‪۳۶۶‬‬ ‫هجــری قمــری کــه ســال درگذشــت بهســتون اســت‪ ،‬باقــی بــود‪.‬‬ ‫در ایــن ســال قابــوس بــر کلیــه متصرفــات پــدر خــود مســلط شــد‪.‬‬ ‫بیســتون پســر ارشــد وشــمگیر در هنــگام مــرگ پــدر در طبرســتان‬ ‫و قابــوس پســر دوم‪ ،‬همــراه وشــمگیر بــود‪ .‬ســران لشــکر از جملــه‬ ‫ابوالحســن ســیمجور سپهســاالر خراســان‪ ،‬ابتــدا بــا قابــوس بیعــت‬ ‫کردنــد‪ ،‬امــا بیســتون بــا شــنیدن خبــر مــرگ پــدر‪ ،‬از طبرســتان‬ ‫بــه گــرگان امــده‪ ،‬جانشــین پــدر شــد‪ .‬در اغــاز بــا مشــکل هزینــه‬ ‫لشکرکشــی ســامانیان مواجــه بــود‪ .‬امیــر منصــور ســامانی اذوقــه‬ ‫لشــکریان را بــه عهــده وشــمگیر گذاشــته بــود و حــال کــه لشــکر‬ ‫در حــدود دامغــان بــه ســر می بــرد‪ ،‬خواســتار هزینــه لشکرکشــی از‬ ‫بیســتون شــدند‪.‬‬ ‫بیســتون خدعـه ای بــه کار بــرد‪ .‬لشــکریان کــه اذوقـه ای نداشــتند‪ ،‬پراکنــده شــده و برگشــتند‪ .‬بیســتون‬ ‫بــا ال بویــه از در دوســتی درامــد و رکن الدولــه بــا ارســال مــال و لشــکر او را حمایــت کــرد‪ .‬بیســتون‬ ‫بــا دختــر عضــد الدولــه ازدواج کــرد تــا بــه ایــن وســیله‪ ،‬اتحــاد خــود را بــا ال بویــه تحکیــم بخشــد‬ ‫و توانســت حــدود ده ســال بــدون مشــکل بــر گــرگان و طبرســتان حکومــت کنــد‪ .‬در ســال ‪۳۶۰‬‬ ‫عضدالدولــه از خلیفــه بغــداد بــرای بیســتون خلعــت و لــوا و منشــور در خواســت کــرد و خلیفــه منشــور‬ ‫حکومــت والیــت گــرگان و طبرســتان را فرســتاد و او را بــه ظهیرالدولــه ملقــب کــرد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪40‬‬ صفحه 40 ‫مثــا کودکــی کــه مهارت هــای دســت ورزی قــوی دارد‪ ،‬در ســنین پیــش دبســتانی قــادر بــه‬ ‫مدادگرفتــن و اغــاز تمریــن نوشــتن اســت‪ ،‬امــا کودکــی کــه ایــن مهــارت را نیاموختــه در ســنین‬ ‫دبســتان بــا نارسانویســی‪ ،‬درشــت نویســی و بدخطــی مواجــه می شــود‪ .‬برخــی والدیــن می گوینــد‬ ‫کــودک عالقـه ای بــه نقاشــی نــدارد؛ ایــن در حالــی اســت کــه کــودک مهارت هــای دسـت ورزی را‬ ‫بــه دســت نیــاورده اســت‪ .‬الزم اســت والدیــن کنــار کــودک بنشــینند و فعالیت هــای دس ـت ورزی را‬ ‫بــا او انجــام دهنــد‪ .‬والدیــن بایــد امــوزش مهارت هــای دس ـت ورزی بــه کــودکان را قبــل از شــروع‬ ‫ســن مهدکــودک در برنامه هــای اموزشــی فرزندانشــان بگنجاننــد‪.‬‬ ‫مثــا والدیــن می تواننــد از کــودک بخواهنــد شــکلی را رنگ امیــزی کنــد‪ ،‬بــدون اینکــه از خــط بیــرون‬ ‫بزنــد‪ .‬یــا یــک دایــره بکشــد‪ ،‬یــک‬ ‫مثلــث بکشــد؛ و یــا اینکــه خمیــری‬ ‫بــه دســت او بدهنــد و از او بخواهنــد‬ ‫کــه خمیــر را بــه شــکل یــک حیــوان‬ ‫یــا یــک ادم درســت کنــد‪ .‬خمیــر را‬ ‫ورز دهــد یــا‪ . ...‬یــا حتــی از شــن‬ ‫بــازی هــم می تواننــد بــرای امــوزش‬ ‫مهــارت دس ـت ورزی کمــک بگیرنــد‪.‬‬ ‫ایــن نکتــه را همــواره بــه یــاد داشــته‬ ‫باشــید کــه بایــد بــه تناســب ســن‬ ‫کــودک‪ ،‬انتظــار بــه جــا و درســتی از‬ ‫او داشــته باشــید‪ .‬در واقــع در هــر‬ ‫کــودک بــا توجــه بــه رشــد و افزایش‬ ‫درک‪ ،‬مــاه بــه مــاه مهارت هــای‬ ‫مختلفــی ظاهــر می شــود‪ .‬بــه یــاد‬ ‫داشــته باشــید کــه مهــارت دس ـت ورزی پایــه بســیاری دیگــر از مهارت هــا مثــل نقاشــی کشــیدن و‬ ‫نوشــتن اســت و در واقــع شــامل بــه کار گیــری عضــات ظریــف ســر انگشــتان اســت‪.‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 61 ‫پایان کار ال زیار‬ ‫بعــد از امیــر شــمس المعالــی قابــوس‪ ،‬فلــک‬ ‫المعالــی منوچهــر و انوشــیروان فلــک المعالــی‪،‬‬ ‫در ســال ‪ ۴۳۳‬هجــری قمــری طغــرل ســلجوقی از‬ ‫نابســامانی و اختــاف بیــن باکالیجــار و انوشــیروان‬ ‫اگاه شــد و بــه ان منطقــه لشــکر کشــید و گــرگان را‬ ‫بــه راحتــی تصــرف کــرد‪ .‬یکصــد هــزار دینــار بــرای‬ ‫صلــح بــر اهالــی مقــرر و شــهر را بــه مرداویــج بــن‬ ‫بســو دیلمــی‪ ،‬کــه در ســپاه طغــرل بــود‪ ،‬واگــذار‬ ‫کــرد و مقــرر شــد ســالیانه پنجــاه هــزار دینــار بــه‬ ‫عنــوان خــراج بــه طغــرل بپــردازد‪.‬‬ ‫بــه نظــر می رســد انوشــیروان نیــز بــر بخشــی از طبرســتان یــا تمامــی ان حاکــم شــد تــا در مقابــل‪،‬‬ ‫ســی هــزار دینــار بپــردازد و تحــت امــر مرداویــج باشــد‪ .‬پــس از مدتــی‪ ،‬مرداویــج مــادر انوشــیروان را‬ ‫بــه زنــی گرفــت و انوشــیروان از همــه نظــر تحــت فرمــان مرداویــج درامــد و ظاهــرا ً یکــی دو ســالی بــر‬ ‫منطقــه طبرســتان حکومــت کــرد و ان گونــه کــه از نوشــته عنصرالمعالــی کیــکاوس برمی ایــد‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ ۴۳۵‬در هنــگام شــکار کشــته شــد‪ .‬بــه ایــن ترتیــب سلســله زیــاری بــا حملــه ســلجوقیان تقریب ـاً‬ ‫منقــرض شــد و تنهــا بعضــی از افــراد ایــن خانــدان در دوره هــای بعــد بــرای مدتــی بــر بعضــی از قــاع‬ ‫کوهســتانی حکومــت می کردنــد و حکومــت انهــا هی ـچ گاه بــه منطقــه گــرگان و هامــون کشــیده نشــد‬ ‫و از ســوی شــاهان و امیــران جــدی گرفتــه نشــدند‪.‬‬ ‫گنبدقابوس‬ ‫گنبــد قابــوس یــا گنبــد کاووس بنایــی‬ ‫تاریخــی از ســده چهــارم هجــری اســت‬ ‫کــه در شــهر گنبــد کاووس‪ ،‬شــمال ایــران در‬ ‫اســتان گلســتان قــرار دارد‪ .‬ســبک معمــاری‬ ‫بنــا شــیوه رازی اســت‪.‬‬ ‫ایــن بنــا کــه بلندتریــن بــرج تمــام اجــری‬ ‫جهــان به شــمار می ایــد بــر فــراز تپــه ای‬ ‫خاکــی کــه قریــب پانــزده متــر از ســطح‬ ‫زمیــن بلندتــر اســت قــرار دارد‪ .‬ایــن بنــا در‬ ‫ســال ‪ ۳۹۷‬هجــری قمــری (برابــر بــا ‪۳۷۵‬‬ ‫هجــری خورشــیدی) و در زمــان ســلطنت‬ ‫شــمس المعالــی قابــوس بــن وشــمگیر و در‬ ‫شــهر جرجــان کــه پایتخــت پادشــاهان ان‬ ‫دیــار بــوده‪ ،‬بنــا گردیده اســت‪.‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 41 ‫بازی‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫شکرپنیر‬ ‫نحــوه انجــام بــازی شــکرپنیر‬ ‫بدیــن ترتیــب اســت کــه‬ ‫کــودکان از هــر گــروه جنســی‬ ‫کــه باشــند (دختــر یــا پســر)‪،‬‬ ‫ایســتاده و دســتهای یکدیگــر‬ ‫را می گیرنــد و بــه صــورت‬ ‫حلقــه در می اینــد‪ .‬کودکــی‬ ‫در وســط حلقــه می نشــیند و‬ ‫انهــا در حالــی کــه دســت در‬ ‫دســت بــه دور او می گردنــد‪،‬‬ ‫ایــن شــعر را در نقــش و حــاالت مختلــف می خواننــد‪:‬‬ ‫‪ -1‬نفــر وســط را بــا دســت گــره خــورده اشــاره می کننــد و چنیــن می خواننــد‪« :‬بُوقیزیــن مامــان جانــی‪،‬‬ ‫شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن دختــره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪ .‬اگــر بازیکــن وســط پســر باشــد‪ ،‬چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬بُــو اوغالنیــن مامــن جانــی‪ ،‬شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن پســره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪.‬‬ ‫‪ -2‬در حالــی کــه بــا دســتها اطــراف را اشــاره می کننــد می خواننــد‪ُ « :‬قونشــوالرا پایالییــر» بــرای در و‬ ‫همســایه ها می بــره‪.‬‬ ‫‪ -3‬در ادامــه در حالــی کــه دســتهای خــود را بــاال می برنــد‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪« :‬اُوجالیغــی بُــو بُویــدا»‬ ‫قــد و بــاالش ایــن هــوا‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪62‬‬ صفحه 62 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایین و‬ ‫عاطفه مهدوی‬ ‫عید نوروز‬ ‫رســم و رســوم عیــد نــوروز مــا ایرانیــان‪ ،‬از اواســط‬ ‫اســفندماه شــروع می­ شــوند‪ .‬یعنــی همیــن کــه عمــو‬ ‫نــوروز ان کولــه پــر از بــارش را روی دوش می­ گــذارد‬ ‫و مــی­ رود تــا بــه خانــه ننــه ســرما برســد‪ ،‬همیــن کــه‬ ‫درخت­هــا تکانــی می ­دهنــد بــه خودشــان تــا بــرای‬ ‫جوانــه و بــرگ امــاده شــوند‪ ،‬رســوم نــوروزی هــم‬ ‫ســروکله شــان پیــدا می ­شــود‪ .‬کاشــت ســبزه‪ ،‬خانــه‬ ‫تکانــی‪ ،‬چهارشــنب ­ه ســوری‪ ،‬هفــت ســین‪ ،‬دیــد و بازدیــد و عیــدی و حتــی ســیزده بــه در!‬ ‫سبزه عید‬ ‫ت ســین بــا‬ ‫ســبزه ســفره هفــ ­‬ ‫ان طــراوت و تازگــی ­اش ان­قــدر‬ ‫در بــاور نــوروزی مــا پُــر رنــگ و‬ ‫لعــاب اســت کــه شــاید یکــی از‬ ‫مهم­تریــن نمادهــای نــوروز هــم‬ ‫محســوب شــود‪ .‬عکس ­هــای‬ ‫نــوروزی‪ ،‬بیلبوردهــا‪ ،‬تبلیغــات‬ ‫و غیــره‪ ،‬همــه و همــه ســبزه را‬ ‫نمــاد امــدن بهــار می ­داننــد‪.‬‬ ‫اصــا شــاید اگــر از کوچکترهــا‬ ‫بپرســیم چــه چیــزی شــما را‬ ‫یــاد نــوروز می­ انــدازد‪ ،‬اولیــن چیــزی کــه بــه ذهنشــان برســد‪ ،‬کاشــت ســبزه بــرای نــوروز باشــد‪.‬‬ ‫ت ســین امــاده کرده ­انــد را‬ ‫لــذت بلنــد کــردن پارچــه نم­ــدار از روی بذرهایــی کــه مادرهــا بــرای هفــ ­‬ ‫کــدام مــا می ­توانیــم فرامــوش کنیــم؟! هرچنــد شــاید امــروز خیلــی از مــا ســبزه امــاده تهیــه کنیــم‪ .‬امــا‬ ‫الاقــل فلســفه ســبزه‪ ،‬کاشــت و امیــد را بــاور داریــم‪.‬‬ ‫کاشــت ســبزه یکــی از زیباتریــن رســم و رســوم عیــد نــوروز از روزگاران دور تــا امــروز اســت‪ .‬بــاور کنیــد‬ ‫یــا نــه‪ ،‬ایرانیــان قدیــم بیســت و پنــج روز قبــل از نــوروز‪ ،‬روی دوازده ســتونِ خشــتِ خــام‪ ،‬غله ­هــای‬ ‫متفاوتــی (گنــدم‪ ،‬برنــج‪ ،‬جــو‪ ،‬عــدس‪ ،‬لوبیــا‪ ،‬نخــود‪ ،‬کنجــد‪ ،‬باقــا و ‪ ) ...‬می­ کاشــته­ اند و اگــر ســبزه ­ها‬ ‫رویــش خوبــی داشــتند‪ ،‬نتیجــه می ­گرفتنــد کــه ســال پُــر برکتــی در راه اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪42‬‬ صفحه 42 ‫‪ -4‬در ادامــه همانطــور کــه بــه دورش می گردنــد‪ ،‬دســتها را پاییــن اورده و چنیــن می خواننــد‪« :‬اَلچالیغــی بُــو‬ ‫بُویــدا» قــد کوتاهــش ایــن قــدر‪.‬‬ ‫‪ -5‬در حالــی کــه بازوهایشــان را کامــا‬ ‫بــاز کــرده و حلقــه را بــه بزرگتریــن‬ ‫انــدازه خــود رســانده اند چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬گئنیشــلیغی بُــو بُویــدا»‬ ‫گشــاده دل ایــن هــوا (یــا گشــاده رو‬ ‫ایــن هــوا)‪.‬‬ ‫‪ -6‬در حالــی کــه بازوهایشــان را جمــع‬ ‫کــرده و بــه هــم نزدیــک می شــوند‪،‬‬ ‫یعنــی حلقــه را بــه کوچکتریــن حــد‬ ‫می رســانند‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪:‬‬ ‫«داراشــلیغی بُــو بُویــدا» تنــگ نظریــش‬ ‫ـدر‪.‬‬ ‫ایــن َقـ َ‬ ‫‪ -7‬در ادامــه حلقــه را کمــی بــاز می کننــد‬ ‫و در حالــی کــه بــا دســتها بــه نفر وســط‬ ‫اشــاره می کننــد تــا بلنــد شــود چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬قالــخ‪ ،‬دوروبَــره بــاخ‪،‬‬ ‫سئویرســن‪َ ،‬چــک قاباغــا‪ ،‬بــاخ»‬ ‫کیمــی‬ ‫َ‬ ‫از جــات بلنــد شــو‪ ،‬دوروبــرو نــگاه کــن‪،‬‬ ‫هــر کدومــو دوســت داری‪ ،‬پیــش بکــش‬ ‫و نــگاه کــن‪ .‬انــگاه کــودک وســطی‪ ،‬برخاســته و یکــی از کــودکان حلقــه را انتخــاب کــرده و جایــش را بــا او‬ ‫عــوض می کنــد و در دور بعــدی بــه دور نفــر وســطی کــه تــازه نشســته اســت می گردنــد و بــازی را ادامــه‬ ‫می دهنــد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 63 ‫ایرانیــان روز ششــم نــوروز را بــه عنــوان‬ ‫نمــادی از برکــت و بــاروری بــه پخــش‬ ‫ایــن ســبزه ­ها می گذراندنــد‪ .‬هرچنــد‬ ‫مــردم ان روزگار بــرای ســبزه ­های‬ ‫خودشــان جــو و ارزن ســبز می­ کردنــد‪.‬‬ ‫امــا امــروز مــا بــرای انتخــاب نــوع‬ ‫ســبزه‪ ،‬هیــچ محدودیتــی نداریــم‪ .‬فقــط‬ ‫ایــن را بدانیــد کــه دهــه اول اســفند باید‬ ‫بــرای ســبز کــردن بعضــی از ســبزه ها‬ ‫(تخــم لیمــو یــا نارنــج) دســت بــه کار‬ ‫شــوید و بــرای ســبز کــردن عــدس و‬ ‫گنــدم همــان ده روز اخــر اســفند کافــی‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫خانه تکانی‬ ‫عبــارت خانــه تکانــی شــما را یــاد چــه‬ ‫چیــزی می ­انــدازد؟! اگــر ذهنیـ ِ‬ ‫ـت شــما‬ ‫در لحظــه شــنیدن‪ ،‬تــکان دادن یــک‬ ‫خانــه بــزرگ در دســت یــک شــخصیت‬ ‫را تداعــی نکنــد‪ ،‬احتمــاال اولیــن حــس‬ ‫مشــترکتان‪ ،‬تیــر کشــیدن کمــر و ســتون‬ ‫فقــرات اســت! هرچنــد در بــاور ایرانیــان‬ ‫خانــه تکانــی بــا مفهــوم امــروزی ان‬ ‫بســیار متفــاوت بــوده اســت‪ .‬یکــی از‬ ‫مهم تریــن رســم و رســوم عیــد در‬ ‫ســال های اخیــر ایرانیــان خانــه تکانــی‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بــه گفتــه ایــران شناســان‪ ،‬گذشــتگان‬ ‫مــا معتقــد بودنــد کــه شــیاطین‪ ،‬پلیــدی‬ ‫و اهریمن ­هــا در گوشــه­ های تاریــک و‬ ‫دور از دســترس خانــه النــه می­ کننــد‪،‬‬ ‫بــه همیــن خاطــر بــرای داشــتن خانــه ­ای پــاک بــرای لحظــه ســال نــو‪ ،‬بایــد یــک روز قبــل تمــام‬ ‫خانــه جــارو شــود‪ .‬انهــا در انتهــای روز خانــه­تکانــی‪ ،‬جاروهــا را در گوشــه خانــه می­ گذاشــتند و‬ ‫لباس­ هــای مخصــوص فصــول گرمــا را بیــرون می ­اوردنــد‪ .‬در واقــع در میــان ایرانیــان باســتانی کــه‬ ‫ســازندگان رســم و رســوم عیــد نــوروز بوده ­انــد‪ ،‬فرصــت خانــه­تکانــی از اول دی و بهمــن تــا لحظــه‬ ‫ســال تحویــل نبــوده اســت! بلکــه در یــک شــبانه روز قبــل از نــوروز خانواده­ هــا دور هــم جمــع مــی­‬ ‫ شــدند و خانه ­هــا را تــکان می ­دادنــد! خان ـ ه تکانــی کمــک می­ کنــد روحیــه کار گروهــی میــان افــراد‬ ‫خانــواده هــم بیشــتر شــود‪ .‬امــا تــا امــروز از خودتــان پرســیده ­اید چــرا می ­گوییــم خانــه تکانــی؟!‬ ‫مثــا چــرا نمی­ گوییــم خانــه تمیــزی؟! خانــه تکانــیِ باســتانی‪ ،‬منحصــر بــه چــوب زدن قالی­ هــا‪،‬‬ ‫مرتــب کــردن لباس ­هــا و محــل طبــخ و گرفتــن خــاک پشــتی­ ها بــوده اســت‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 43 ‫نمایی از انیمیشن «الفکین ها»‬ صفحه 64 ‫هفت سین‬ ‫عــدد هفــت شــما را یــاد چــه چیــزی می­ انــدازد؟! هفــت رنـ ِ‬ ‫ـگ رنگین کمــان؟! هفــت اقلیــم؟! هفــت‬ ‫شــهر عشــق کــه عطــار گشــته بــود؟! هفــت خــوان رســتم؟! راســتش را بخواهیــد عــدد هفــت در زبــان‬ ‫باســتانی «امــرداد» نــام دارد‪ .‬امــرداد معنــای جاودانگــی و بی ­مرگــی دارد‪ .‬اطالعــات تاریخــی بــه مــا‬ ‫می­ گویــد کــه عــدد هفــت بــرای ایرانیــان قدیــم‪ ،‬عــددی مقــدس بــوده اســت‪.‬‬ ‫محققــان دلیــل اصلــی ایــن مطلــب را عالقــه مــردم بــه علــم نجــوم می ­داننــد‪ .‬چراکــه ســیاره و ســتاره­‬ ‫ هــای هفتگانــه در زندگــی انهــا تاثیــر داشــتند‪ .‬راســتش را بخواهیــد نظریــات متفاوتــی دربــاره هفــت‬ ‫ســین وجــود دارد‪ .‬عــده ­ای می­ گوینــد قبــل از حضــور هفــت ســین در زندگــی ایرانیــان هفــت شــین و‬ ‫قبل­تــر هفــت چیــن وجــود داشــته اســت‪ .‬دانشــنامه ایرانیــکا هــم تاریــخ ایــن رســم و رســوم عیــد نــوروز‬ ‫را مبهــم می ­دانــد‪ .‬بعضــی از محققــان بــه هفــت «ســینی» (طبــق) پــر از خوراکــی اشــاره کرده انــد یــا‬ ‫اصــل را «هفت چیــن» بــه معنــی هفــت چیدنــی دانســته­ اند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪44‬‬ ‫هفــت ســین از قدیــم ســفره­ ای بــود کــه از انــواع خوراکــی ­‬ ‫هــا و نمادهــا پــر می­ شــد‪ .‬خوراکی­ هــا و نمادهایــی کــه هــر‬ ‫ت ســین‬ ‫کــدام نشــانی از یــک بــاور بودنــد‪ .‬شــاید ســفره هفـ ­‬ ‫اشــناترین ایــن خوان ­هــا بــرای مــا باشــد‪ .‬هفــت ســین‬ ‫باســتانی درســت چنــد ســاعت قبــل از رســیدن بــه لحظــه‬ ‫ســال نــو چیــده می ­شــده اســت‪ .‬هفــت ســین امــروزی مــا‬ ‫نیــز نمادهــای مهمــی دارد‪:‬‬ ‫سنجد نماد فرزانگی و زایش‬ ‫سبزه نماد زندگی و شادابی‬ ‫سمنو نماد همبستگی‬ ‫سماق نشان صبر‬ ‫سرکه سمبل پذیرش نامالیمات‬ ‫سیر نشانی از سالمتی‬ ‫تخم مرغ های رنگی نماد زایش‬ ‫سکه نماد رزق و روزی‬ ‫اینه نماد روشنایی‬ ‫شمع یا اتشدان مظهر روشنایی‬ صفحه 44 ‫دید و بازدید در عید نوروز‬ ‫یکــی از رســم و رســوم عیــد بــرای ایرانیــان‪ ،‬دید‬ ‫و بازدیــد اســت‪ .‬ایــن کار در فرهنــگ اســام نیــز‬ ‫بســیار ارزشــمند می باشــد‪ .‬در اســام تاکیــد‬ ‫شــده کســی کــه مومنــی را زیــارت کنــد‪ ،‬گویــا‬ ‫خــدا را در عــرش زیــارت کــرده و کســی کــه‬ ‫در راه دیــدن مومــن بــه مشــکلی برخــورد کنــد‬ ‫خــدا هفتــاد مشــکل از او را برطــرف مــی کنــد‪.‬‬ ‫ایرانیــان در روزهــای اول ســال نــو‪ ،‬بــه دیــدار‬ ‫بزرگ ترهــای خــود می رونــد و از احــوال هــم‬ ‫جویــا می شــوند‪ .‬در ایــن روزهــا اغلــب مــردم‬ ‫ایــران ســعی می کننــد کدورت هــا را کنــار‬ ‫گذاشــته و بــه دیــد و بازدیــد اقــوام و اشــنایان‬ ‫برونــد‪.‬‬ ‫همچنیــن در ایــن دیــد و بازدیــد‪ ،‬بزرگ ترهــا بــه‬ ‫کوچک ترهــا هدیــه ای ماننــد اســکناس نــو یــا‬ ‫تخم مــرغ رنگــی بــه عنــوان عیــدی می دهنــد‪.‬‬ ‫لباس نو‬ ‫لبــاس نــو پوشــیدن در نــوروز بــاور کهنــی اســت کــه از طبیعــت‬ ‫اخــذ شــده اســت‪ ،‬چــرا کــه ایرانی هــا از ســبز شــدن درختــان و نــو‬ ‫شــدن چهــره زمیــن یــاد گرفته انــد کــه بــا امــدن بهــار‪ ،‬لبــاس‬ ‫نــو بپوشــند و ان را دارای شــگون می داننــد‪.‬‬ ‫پوشــیدن لبــاس نــو در ایین هــای نــوروزی‪ ،‬رســمی کهــن در‬ ‫ایــران اســت‪ .‬تهیــه لبــاس بــرای تحویــل ســال‪ ،‬فقیــر و غنــی را‬ ‫بــه خــود مشــغول م ـی دارد‪ .‬در قدیــم تــر توجــه بــه تهیدســتان و‬ ‫زیردســتان بــرای تهیــه لبــاس نــوروزی بــه ویــژه بــرای کــودکان‬ ‫رســمی در حــد الــزام بــود‪ .‬خلعــت دادن پادشــاهان و امیــران در‬ ‫جشــن نــوروز بــرای نــو پــوش کــردن کارگــزاران و زیردســتان‬ ‫بــود‪ .‬خریــد لبــاس نــو و برخــی وســیله هــای فرســوده ای کــه بــه‬ ‫مناســبت نــوروز نیــاز به»نو»ســاختن دارد‪ ،‬رقــم عمــده هزینه هــای‬ ‫فصلــی و گاه ســاالنه خانواده هــا را تشــکیل مــی دهــد‪ .‬بســیاری‬ ‫از خانواده هــا کــه در ســوک یکــی از نزدیــکان لبــاس ســیاه‬ ‫پوشــیده اند‪ ،‬بــه مناســبت نــوروز بــه ویــژه هنــگام ســال تحویــل‬ ‫لباســی دیگــر می پوشــند‪.‬‬ ‫در گذشــته کــه فروشــگاه ها و بازارهــای فــروش لبــاس دوختــه‬ ‫نبــود و مــردم دوختــن لبــاس خــود را بــه خیاط هــا ســفارش‬ ‫می دادنــد‪ ،‬نوبت هــای دوخــت و کار شــبانه روزی خیاطــان یکــی‬ ‫از دشــواری های خانــواده بــود‪.‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 45 ‫شغل‬ ‫حسنا سجادی‬ ‫کافه دار‬ ‫کافــه داری یکــی از شــغلهایی اســت کــه نیازمنــد‬ ‫کمــی ســرمایه اســت و اگــر اراده و تــاش داشــته‬ ‫باشــید و نــکات مهــم دربــاره شــغل کافــه داری را‬ ‫بدانیــد می توانیــد در ایــن شــغل موفــق شــوید‪.‬‬ ‫شــغل کافــی شــاپ داری یــا کافــه داری در ایــران‪،‬‬ ‫شــغلی نســبتا جدیــد و نــو و از زیرمجموعــه هــای‬ ‫اتحادیــه ابمیــوه بســتنی و کافــی شــاپ میباشــد‪.‬‬ ‫مهمتریــن نکتــه بــرای کافــه داری یــا کافــی شــاپ‬ ‫داری عالقــه اســت و پــس از ان یــک ســرمایه اولیــه‬ ‫خــوب اهمیــت زیــادی دارد‪.‬‬ ‫تاســیس کافــه رســتوران و کافــی شــاپ‬ ‫از کســب و کارهــای پــر ســود بــه شــمار‬ ‫مــی رود‪ .‬در دنیــای امــروزی‪ ،‬افــراد مختلــف‬ ‫از وقــت گذرانــی در کافــه هــای دنــج و ارام‬ ‫لــذت می برنــد و خســتگی هــا و دغدغه هــای‬ ‫خــود را بــا نوشــیدن یــک نوشــیدنی خوشــمزه‬ ‫و گــپ زدن بــا دوســتان‪ ،‬کنــار مــی گذارنــد‪.‬‬ ‫بــه هــر حــال‪ ،‬راه انــدازی کافــی شــاپ و‬ ‫رســیدن بــه موفقیــت در ایــن امــر‪ ،‬نیازمنــد‬ ‫اطــاع داشــتن از اصــول ان اســت‪.‬‬ ‫معمــوال اصلــی تریــن مخاطبــان کافــه هــا‪ ،‬افــراد جــوان هســتند‪ .‬اکثــر افــراد ‪ 15‬تــا ‪ 35‬ســاله بــه‬ ‫محیــط کافــه هــا عالقــه نشــان مــی دهنــد‪ ،‬زیــرا مــی تواننــد در چنیــن فضاهایــی بــا دوســتان خــود‬ ‫گــپ زده و از نوشــیدنی هــا و خوراکــی هــا لــذت ببرنــد‪.‬‬ ‫بــا دانســتن نیــاز ســنی افــراد جامعــه و اطــاع از نیــاز هــای جامعــه حتــی بهتــر مــی توانیــد تصمیــم‬ ‫بگیریــد کــه چــه نــوع کافــه ای را راه انــدازی کنیــد ‪.‬‬ ‫راه انــدازی کافــی شــاپ بــر اســاس اصــول و مراحــل‪ ،‬کمــک مــی کنــد کــه بــا علــم و دانــش بــه‬ ‫ایــن حرفــه وارد شــوید ‪.‬و بــا اســوده خاطــر بــر ســابقه فعالیــت تــان امیــد وار باشــید ‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪46‬‬ صفحه 46 ‫انتخــاب فضــا و تــم کافــه مهــم اســت و شــما بایــد در‬ ‫ایــن مرحلــه‪ ،‬نــوع کافــه و خدماتــی کــه قــرار اســت ارائــه‬ ‫دهیــد را مشــخص نماییــد‪ .‬پیــش از تاســیس کافــه‪ ،‬شــما‬ ‫بایــد خدمــات اصلــی را تعییــن کنیــد‪ .‬مثــا برخــی کافه هــا‬ ‫فقــط نوشــیدنی بــه مشــتری هــا ارائــه مــی کننــد‪ .‬پیشــنهاد‬ ‫می کنیــم خــاق باشــید و کافــی شــاپ خــود را متمایــز‬ ‫طراحــی کنیــد‪.‬‬ ‫در مــورد ایــده هایتــان بیشــتر گفتگــو کنیــد‪.‬و مــواردی کــه‬ ‫امــکان اجرایــی دارد در اولویــت بررســی ایــده هــا قــرار‬ ‫بدهیــد‪.‬‬ ‫بــا اســتفاده از ایــده هــای بکــر‪ ،‬المــان هــای جــذاب و‬ ‫طراحــی منحصــر بــه فــرد‪ ،‬شــما مــی توانیــد کافــه تــان را‬ ‫در ذهــن مشــتری هــا مانــدگار کنیــد‪ ،‬هــر روزه مشــتری های‬ ‫جدیــدی پیــدا کنیــد و کافــه تــان را بــه پاتــوق ان هــا بــدل‬ ‫ســازید‪.‬‬ ‫مســلماً مــردم بــرای نوشــیدن یــک فنجــان قهــوه بــه کافــی شــاپ نمــی رونــد‪ .‬اگــر چنیــن بــود‪،‬‬ ‫می توانســتند قهــوه را در منــزل خــود بــا قیمــت ارزان تــر‪ ،‬در کمــال ارامــش‪ ،‬در حــال گــوش دادن‬ ‫بــه موســیقی دلخــواه و در حــال اســتراحت بــر روی مبلمــان راحتــی یــا در باغچــه حیــاط شــان‪ ،‬کنــار‬ ‫ُگل هــا و زیــر ســایه درختــان زیبــا بنوشــند‪.‬‬ ‫امــا افــراد کافــه رو‪ ،‬ترجیــح مــی دهنــد بــه کافــی شــاپ برونــد؛ جایــی کــه نوشــیدن قهــوه تنهــا‬ ‫بهانــه ای اســت بــرای دســت یافتــن بــه تجربــه هایــی دیگــر‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪47‬‬ صفحه 47 ‫کاف ـه داران مــی داننــد در قهــوه خانــه و کافــی‬ ‫شــاپ چیــزی فراتــر از قهــوه‪ ،‬خوردنــی‬ ‫و نوشــیدنی وجــود دارد‪ :‬چیــزی از جنــس‬ ‫ارامــش‪ ،‬احســاس‪ ،‬تجربــه و فرهنــگ‪.‬‬ ‫پــس تــا اینجــا متوجــه شــدیم افــراد بیشــتر‬ ‫دنبــال تجربــه ای جدیــد هســتند‪ .‬ایــن تجربــه‬ ‫مــی توانــد صــرف یــک غذا‪،‬محیــط جدیــد‬ ‫یــا هــر چیــز دیگــری باشــد و در ادامــه‬ ‫می خواهیــم المــان هایــی کــه باعــث مــی‬ ‫شــود تجربــه خوبــی بــرای مشــتری رقــم‬ ‫بخــورد را بررســی کنیــم‪.‬‬ ‫انواع کافه‬ ‫کافــه ‪،‬کافــی شــاپ‪،‬کافه کتاب‪،‬کافــه‬ ‫بــازی‪ ،‬کافــه ســینما‪ ،‬کافه رســتوران‪،‬‬ ‫کافــه ایونــت‪ ،‬کافــه گالــری‬ ‫مثــا کافــه ایونــت تکلیــف خــودش‬ ‫و بقیــه را مشــخص کــرده اســت‬ ‫کافــه تخصصــی مخصــوص برگــزاری‬ ‫رویداد‪،‬کــه کســانی کــه اهــل رویــداد‬ ‫باشــند ‪،‬اخبار رویــداد مخصــوص عالقه‬ ‫منــدی هــای خــود را دنبــال مــی کننــد‪.‬‬ ‫کافه را تخصصی کنید‪.‬‬ ‫مخاطــب خــودت رو بشناســید ‪،‬در ایــن‬ ‫صــورت بــه راحتــی میتوانیــد تبلیغــات‬ ‫هــدف منــد و نتیجــه بخــش داشــته‬ ‫باشــید ‪.‬‬ ‫انتخاب درست موسیقی را مطالعه کنید ‪.‬‬ ‫یکی از فاکتورهای مهم جذابیت کافه پخش موسیقی در کافه است‪.‬‬ ‫موسیقی کافه باید الیت و دلنشین و ارام باشد تا ذهن از شنیدن ان خسته نشود‪.‬‬ ‫در واقع موسیقی یک کافه بیانگ ِر هویت کافه است‪.‬‬ ‫کافه هایــی کــه از موســیقی زنــده بــرای مشــتریان خــود اســتفاده مــی کننــد در واقــع جلوتــر از بقیــه‬ ‫هســتند‪.‬‬ ‫رویدادهــای مهــم را از تقویــم پیــدا کنیــد ‪ .‬اگــر رویــداد در پیــش هســت حتمــا بــه کافــه اتصــال‬ ‫بدهیــد و اطــاع رســانی ان در ابــزار تبلیغاتــی خــود اســتفاده کنیــد ‪.‬‬ ‫مثــا مســابقات فوتبــال ‪،‬جشــن هــا ومناســبت هــای دوســت داشــتنی کــه منجــر بــه دورهمــی هــای‬ ‫دوســتانه و خانوادگــی مــی شــود ‪.‬مثــل ‪:‬روز مــادر پــدر و ‪.......‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪48‬‬ صفحه 48 ‫در اصــل مشــتری مــداری مــی گوینــد‬ ‫بــرای اینکــه برنــد شــما در ذهــن مشــتری‬ ‫مانــدگار شــود‪ ،‬بیشــتر از ان چیــزی کــه‬ ‫مشــتری مــد نظــرش اســت را بــه او‬ ‫بدهیــد‪.‬‬ ‫مثــا اگــر مشــتری‪ ،‬ســفارش ‪ 3‬تــا قهــوه‬ ‫داشــتند یــک دســر خوشــمزه بــرای انهــا‬ ‫در نظــر بگیریــد تــا انهــا ایــن روش شــما‬ ‫را بــه بیــرون منتقــل کننــد و ازکافــه شــما‬ ‫تعریــف کننــد‪.‬در واقــع بازاریــاب کافــه‬ ‫شــما مــی شــوند‪.‬‬ ‫یــا مــی توانیــد وقتــی بــرای تســویه حســاب بــه صنــدوق مــی رود ‪،‬تخفیــف خوبــی در نظــر بگیریــد ‪،‬در‬ ‫ایــن صــورت مشــتری غافــل گیــر مــی شــود و جــزء مشــتری ثابــت شــما مــی شــود ‪.‬‬ ‫انتخاب اسم کافی شاپ‬ ‫انتخــاب یــک اســم مناســب بــرای کافــه‪ ،‬نقــش مهمــی در موفقیــت ان دارد‪ .‬قبــل از تاســیس کافــه تــان‬ ‫بایــد یــک نــام خــوب بــرای ان پیــدا کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از مــوارد مهــم در راه انــدازی کافــه‪ ،‬انتخــاب محــل ان اســت‪ .‬ایــن کــه کافــی شــاپ شــما‬ ‫در کــدام نقطــه شــهر واقــع اســت‪ ،‬روی جــذب مشــتری تاثیــر زیــادی مــی گــذارد‪ .‬معمــوال مناطــق پــر‬ ‫رفــت و امــد‪ ،‬بهتریــن مــکان هــا بــرای تاســیس کافــه هســتند‪.‬‬ ‫ســعی کنیــد کافــی شــاپ خــود را در کنــار مراکــز خریــد‪ ،‬نزدیــک پــارک هــا‪ ،‬کنــار کتابخانــه و ایــن‬ ‫گونــه مــکان هــا راه انــدازی کنیــد‪ .‬در ضمــن‪ ،‬دسترســی افــراد بــه کافــه خــود و راه هــای ارتباطــی را‬ ‫نیــز در نظــر بگیریــد‪ .‬تاســیس یــک کافــه در منطقــه ای دور افتــاده و بــدون دسترســی‪ ،‬بــا ســرمایه زیــاد‬ ‫هــم نتیجــه خوبــی نــدارد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ صفحه 49 ‫انیمیشن‬ ‫پانته ا پاد‬ ‫الفکین ها‬ ‫شــخصیت اصلــی داســتان «الفــی»‪ ،‬یکــی‬ ‫از چندیــن الفکیــن انســان گریز و البتــه‬ ‫مهربانــی اســت کــه سال هاســت پــس از‬ ‫بدی هایــی کــه از انســان ها دیده انــد‪،‬‬ ‫در زیرزمینــی زندگی شــان را می گذارنــد‪.‬‬ ‫ان هــا حتــی در جش ـن های نمایشــی خــود‪،‬‬ ‫از افســانه هایی ســخن بــه میــان می اورنــد‬ ‫کــه انســان های تنبــل‪ ،‬بــزرگ و ناشــکر‬ ‫چگونــه در قبــال کمک هــای بی دریــغ ایــن‬ ‫کوتوله هــای خســتگی ناپذیر و شــجاع‪ ،‬بــا‬ ‫ان هــا بدرفتــاری کرده انــد و ان هــا بــرای‬ ‫محافظــت از خــود بــه زیرزمیــن پنــاه‬ ‫اورده انــد‪.‬‬ ‫بــرای ا ِلف هــا یادگرفتــن یــک کار جدیــد و مهارتــی کــه بتواننــد بــا ان در مســابقاتی کــه در‬ ‫ازای ارائـه ی یــک دسـت اورد و مهــارت جدیــد شــخصی‪ ،‬کالهــی بــه نشــانه ی تقدیــر بــه ان هــا‬ ‫داده می شــود بدرخشــند‪ ،‬موضــوع مهمــی اســت؛ امــا تالش هــای «ا ِلفــی» ِ کوچــک در میــان‬ ‫تمــام شــرکت کنندگان هم سن و ســال خــودش از همــه ناکارامدتــر و پرمخاطره تــر اســت‪ .‬او‬ ‫دوســتی دارد کــه در درســت کــردن شــمع ها مهــارت زیــادی داشــته و رقیبــی کــه بــا ســاختن‬ ‫یــک صندلــی متحــرک باعــث حیــرت اعضــای ارشــد ایــن مســابقه می شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪50‬‬ صفحه 50 ‫امــا الفــی بــا ســاخت یــک شــلغم دروکــن و‬ ‫جــدا شــدن پره هــای دورانــی ان و اســیب دیده‬ ‫کاله هــای اطرافیــان‪ ،‬بــه بدتریــن شــکل ســرخورده‬ ‫می شــود‪ .‬کاله او از همــه کوچک تــر و زشــت تر‬ ‫اســت و وجــود یــک ســنجاق قفلی روی ان‪ ،‬از همــان‬ ‫صحنـه ی ابتدایــی ایــن حــس را بــه مخاطــب القــا‬ ‫می کنــد کــه الفــی یــک تفــاوت بــارز بــا همنوعــان‬ ‫خــود دارد‪ .‬فیلــم بــا یــک ســنجاق قفلی ســاده‪،‬‬ ‫واقعیــت امــر را بــرای مــا تشــریح می کنــد‪ ،‬حتــی‬ ‫بــی ان کــه گذشــته ی الفــی را بــه مــا نشــان داده‬ ‫باشــد‪ .‬ایــن یــک دســت اورد بــزرگ بــرای ایــن‬ ‫اثــر‪ ،‬به عنــوان یــک فیلــم مســتقل اســت‪.‬‬ ‫ا ِلف هــا درواقــع ادم کوچولوهایــی هســتند کــه مغزشــان بیشــتر از بدنشــان رشــد می کنــد‪ .‬معمــوالً‬ ‫عمــر خیلــی طوالنــی می کننــد و ماننــد انســان ها غــذا خــورده‪ ،‬کار کــرده و زندگــی می کننــد‪ .‬ا ِلف هــا‬ ‫معمــوال خودشــان را از دیــد انســان ها پنهــان نگــه می دارنــد‪ .‬برخــی معتقدنــد ا ِلف هــا واقعــا وجــود‬ ‫دارنــد و برخــی ان هــا را تنهــا افســانه می پندارنــد‪ .‬در کشــور ایســلند موضــوع وجــود یــا عــدم وجــود‬ ‫ا ِلف هــا حتــی در قــرن حاضــر نیــز موردبحــث بــوده اســت؛ چنان کــه چنــد دانشــمند بــه تحقیــق‬ ‫دربــاره ی ان هــا روی اورده انــد‪.‬‬ ‫بیشــتر مــردم ایســلند اعتقاددارنــد کــه خودشــان یــا اقوامشــان ا ِلف هــا را دیده انــد‪ .‬پیرزنــی در‬ ‫ایســلند معتقــد بــوده کــه ا ِلف هــا مزرعــه اش را کاشــته اند یــا یــک نفــر ادعــا کــرده کــه ا ِلف هــا‬ ‫ســرطانش را شــفا داده انــد‪ .‬بااین حــال چــون اطالعــات به دســت امده از مــردم بــا افســانه و خیــال‬ ‫امیختــه اســت‪ ،‬نمی تــوان بــه ان اعتمــاد کــرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪51‬‬ صفحه 51 ‫ا ِلف هــا همچنیــن موجوداتــی بودنــد کــه‬ ‫«ار‪.‬ار‪.‬تاکیــن» نویســنده معــروف کتــاب‬ ‫«اربــاب حلقه هــا» از ان هــا در کتاب هایــش‬ ‫داســتان پردازی کــرده و ان هــا را بــه‬ ‫زیرگروه هــای متعــددی تقســیم بندی کــرده ‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫ا ِلف هــای ایــن انیمیشــن خــارج از‬ ‫دســته بندی های شــاخص بــرای ایــن‬ ‫موجــودات هســتند و کوتوله هایــی مهربــان‪،‬‬ ‫رنگــی و بانمک انــد کــه از انســان ها زخــم‬ ‫خورده انــد‪ .‬نکتــه ی جالــب دربــاره ی ان هــا‬ ‫ایــن اســت کــه دوســت ندارنــد کوتولــه خطــاب‬ ‫شــوند‪.‬‬ ‫الفــی بــرای اموختــن یــک مهــارت جدیــد تصمیم‬ ‫می گیــرد از زیرزمیــن خارج شــده و راهــی بــه‬ ‫دنیــای ادم هــا پیــدا کنــد‪ .‬در ایــن مســیر دو‬ ‫شــخصیت دیگــر نیــز بــا او همــراه می شــوند‪:‬‬ ‫یکــی ا ِلــف چــاق و شمع ســاز مهربــان کــه بــه‬ ‫دلیــل وابســتگی زیــاد بــه ا ِلفــی بــه او می پیونــدد‬ ‫و ارزو دارد خورشــید واقعــی را تماشــا کنــد و‬ ‫دیگــری پســرک مخترعــی کــه ذهــن مهندســی‬ ‫او قابــل ســتایش اســت و بــا ســاخت صندلــی‬ ‫متحــرک در مســابقه‪ ،‬بزرگ تریــن کاله را از ان‬ ‫خــود کــرده بــود‪ .‬البتــه او ناخواســته بــه ایــن‬ ‫جمــع پیوســت و به گونــه ای دچــار توفیقــی‬ ‫اجبــاری شــده بــود و از ایــن بابــت احســاس‬ ‫رضایتــی نداشــت‪.‬‬ ‫مــا چیــزی کــه بیشــتر از همــه ی این هــا حائــز‬ ‫اهمیــت اســت ذکــر ایــن نکتــه اســت کــه ایــن‬ ‫ســه کاراکتــر‪ ،‬نمــاد ســه دســته از شــخصیت های‬ ‫اجتماعی انــد‪ .‬الفــی به عنــوان فــردی جســور‪،‬‬ ‫بــا اراده و خســتگی ناپذیر کــه بــه کشــف‬ ‫ناشــناخته ها عالقه منــد اســت و ترس هــا و‬ ‫شکســت هایش مانعــی بــرای دســت یابی بــه‬ ‫ان چــه می خواهــد ایجــاد نمی کننــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪52‬‬ صفحه 52 ‫دوســت شمع ســاز کــه بــه عنــوان فــردی تابــع و‬ ‫مهربــان تــا حــدودی بــدون جنــاح مشــخص در عملکــرد‬ ‫بــه تصویــر کشــیده می شــود (در واقــع همــان کاراکتــر‬ ‫دوســت چــاق و مهربــان و پخمـه ای کــه در اکثــر فیلم هــا‬ ‫در کنــار شــخصیت اصلــی حضــور دارد و یار همیشــگی اش‬ ‫اســت)‪.‬‬ ‫و در اخــر پســرک مختــرع‪ ،‬بــا هــوش ریاضیاتــی بــاال‪،‬‬ ‫جاه طلــب و درک عاطفــی نســبتا کمتــری در میــان‬ ‫دیگــر عضوهــای ایــن گــروه ســه نفره‪ .‬ایــن یــک‬ ‫شــخصیت پردازی و پرداخــت منحصر به فــرد نســبت‬ ‫بــه کاراکترهاســت‪.‬‬ ‫مــا ســه نــوع تیــپ شــخصیتی بــه عنــوان ســه کاراکتــر‬ ‫کلیــدی از میــان الف هــا را می بینیــم کــه مخاطــب‬ ‫می توانــد بــا ان هــا همــراه شــود‪ .‬شــخصیت پردازی ها‬ ‫انقــدر ظریــف و بــا دقــت انجام شــده اســت کــه‬ ‫می توانیــم حرکــت بعــدی و تصمیــم اتــی هرکــدام از‬ ‫شــخصیت ها را حــدس بزنیــم‪.‬‬ ‫الفکین هــا تنهــا یــک انیمیشــن ســرگرم کننده نیســت‪،‬‬ ‫بلکــه در پــس اتفاقــات تلــخ و شــیرین خــود دارای‬ ‫الیه هــای بســیار مهمــی از مســئله ی ازخودبیگانگــی اســت‬ ‫نو ســال بــه‬ ‫کــه هرچنــد ممکــن اســت مخاطــب کم س ‬ ‫درک درســتی از ان نرســد امــا یقینــا بیننــده ی بزرگ ســال‬ ‫و باهــوش خــود را متوجــه می کنــد‪ .‬در نیمــه ی ابتدایــی‬ ‫فیلــم و بــا ورود بــه خیابــان انســان ها و فــرار الفــی و‬ ‫دوســتانش از یــک ســگ کــه کاله ان هــا در نظــرش جالب‬ ‫بــه نظــر امــد‪ ،‬ان ســه بــا یــک مــادر و کودکــی کــه درون‬ ‫کالســکه قــرار دارد برخــورد می کننــد‪ .‬مــادر ان قــدر‬ ‫ســرگرم فضــای مجــازی و تلفــن همــراه خــود اســت‬ ‫کــه متوجــه نمی شــود ان ســه بــه کالســکه پنــاه اورده و‬ ‫فرزنــدش در حــال تقــا بــرای گرفتــن شــیرینی از یکــی‬ ‫از ســه کوتولــه ی بامــزه اســت‪.‬‬ ‫‪53‬‬ صفحه 53 ‫گیم‬ ‫ثنا محمدی‬ ‫چندبازی اندرویدی‬ ‫الفبای بی پایان‬ ‫ایــن بــازی را می توانیــم یــک مجموعــه ارزشــمند بــرای‬ ‫کــودکان بدانیــم کــه هــر کــدام از اثــار ان‪ ،‬چالــش‬ ‫خاصــی را بــرای کــودک شــما فراهــم می کنــد‪ .‬تعــداد‬ ‫کمــی از اثــار ایــن لیســت‪ ،‬ویژگی هــای ایــن مجموعــه‬ ‫را دارنــد و بــه همیــن دلیــل بایــد توجــه ویــژه ای بــه‬ ‫ان داشــته باشــید‪ .‬از جملــه اثــار ان می توانیــم بــه‬ ‫امــوزش الفبــا‪ ،‬امــوزش خوانــدن و نوشــتن انگلیســی‪،‬‬ ‫شــمارش‪ ،‬وردپلــی و همچنیــن امــوزش زبــان‬ ‫اســپانیایی اشــاره کنیــم‪ .‬بازی هــا نســبتا ســاده هســتند‬ ‫و بــار اموزشــی خوبــی هــم بــرای کــودکان دارنــد‪.‬‬ ‫ایــن بازی هــا ارزش تفریحــی و اموزشــی دارنــد و نســخه های رایــگان ان هــا را می توانیــد بــا محتــوای‬ ‫مناســب تهیــه کنیــد‪ .‬در صــورت عالقــه منــدی‪ ،‬می توانیــد محتــوای بیشــتری را بــا پرداخــت درون‬ ‫برنامه ای هــم داشــته باشــید‪ .‬ایــن اثــار تجربه هــای خوبــی را بــه کــودک شــما انتقــال خواهــد داد و حتــی‬ ‫ارزش هزینــه کــردن هــم خواهنــد داشــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪54‬‬ صفحه 54 ‫قهرمانان‪ ،‬ساعت انیشتین‬ ‫در مجموعــه بــازی موبایــل بــرای‬ ‫کــودکان ‪ ۷‬ســال بــه پاییــن‪ ،‬بــه‬ ‫گزینــه ای می رســیم کــه المان هــای‬ ‫اموزشــی جالبــی بــرای کــودک شــما‬ ‫خواهــد داشــت‪ .‬صــدای اســتفان فــرای‬ ‫در ایــن مجموعــه بازی هــا وجــود‬ ‫داشــته و بــه صــورت اســتادانه‪ ،‬نقــش‬ ‫البــرت انیشــتین را ایفــا خواهــد کــرد‪.‬‬ ‫ایــن بــازی شــامل دســته بزرگــی از‬ ‫بازی هــای کوچــک اســت کــه بــه‬ ‫بچه هــا کمــک می کنــد تــا بــا مفهــوم‬ ‫زمــان کار کننــد‪ .‬ان هــا اصــول بــازی را‬ ‫بــه صــورت کامــل یــاد گرفتــه و می تواننــد بــا ســاعت انالــوگ اشــنا شــوند‪.‬‬ ‫مــوارد پیچیده تــری هــم در ایــن بــازی وجــود دارد و حتــی بزرگســاالن نیــز می تواننــد بــا ان ســرگرم شــوند‪.‬‬ ‫مــا امیــدوار هســتیم کــه بــا دانلــود رایــگان بــازی بــرای کــودکان ‪ ۵‬ســاله و پیرامــون ان‪ ،‬بتوانیــد عالقــه و‬ ‫لــذت کــودک خــود را بــه ایــن مجموعــه جــذب کنیــد و کمــی هــم از بــار اموزشــی چنیــن بازی هایــی اســتفاده‬ ‫کنیــد‪ .‬ســازنده ایــن بــازی در اینــده اثــار ارزشــمند دیگــری هــم روانــه بــازار خواهــد کــرد کــه همیــن رونــد‬ ‫موفــق را ادامــه می دهنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪55‬‬ صفحه 55 ‫اکادمی کودکان‬ ‫اینتلیجــوی یکــی از توســعه دهنــدگان محبــوب در‬ ‫گــوگل پلــی اســتور اســت کــه در ســاخت و انتشــار‬ ‫بازی هــای کــودکان و نوجوانــان تبهــر دارد و یکــی‬ ‫از محبوبتریــن بازی هــای ایــن گــروه‪ ،‬بــازی‬ ‫اموزشــی و زیبــای اکادمــی کــودکان اســت‪.‬‬ ‫ایــن بــازی قشــنگ کودکانــه نیــز می توانــد‬ ‫هیجــان زیــادی را بــه کــودک شــما منتقــل کنــد و‬ ‫بــه عنــوان بــازی بــرای کــودکان ‪ ۸‬ســاله می توانــد‬ ‫بســیار مناســب باشــد‪.‬‬ ‫والدیــن می تواننــد بیشــتر برنامه هــا و بازی هــای‬ ‫ایــن توســعه دهنــده را مدنظــر قــرار داده و‬ ‫هرکــدام از ان هــا را تجربــه کننــد‪ .‬بچه هــای‬ ‫کوچک تــر لــذت بیشــتری از ان هــا خواهنــد بــرد‬ ‫و همــه ایــن بــازی موبایــل مناســب کــودک ‪ ۴‬ســاله‬ ‫و باالتــر خواهــد بــود‪ .‬گزینه هــای دیگــری هــم‬ ‫توســط ایــن توســعه دهنــده ارائــه شــده اســت کــه‬ ‫پولــی هســتند و بــرای دریافــت محتــوای بیشــتر‬ ‫می توانیــد ان هــا را مدنظــر قــرار دهیــد‪ .‬همــه ایــن‬ ‫بــازی بچگانــه پســرانه و دخترانــه را بــه صــورت‬ ‫رایــگان می توانیــد دریافــت کنیــد و الزامــی بــه‬ ‫پرداخــت هزینــه نخواهیــد داشــت‪.‬‬ ‫لگو‬ ‫یکــی از عالقــه مندی هــای کــودکان امــروزی‪ ،‬لگوهــا هســتند‪ .‬بنابرایــن بازی هــای لگــو هــم بــرای ان هــا‬ ‫جــذاب خواهنــد بــود و ســاعت ها می تواننــد بــا ان ســرگرم شــوند‪ .‬عناویــن زیــادی در ایــن زمینــه‬ ‫وجــود دارد کــه بــه کمیــک بوک هــا‪ ،‬اســتار وارز و چندیــن مجموعــه دیگــر نیــز ارتبــاط پیــدا می کنــد و‬ ‫می توانیــد ان هــا را دریافــت کنیــد‪ .‬بیشــتر ایــن بازی هــا ماجراجویانــه بــوده و مکانیس ـم های مختلفــی را‬ ‫بــرای کــودک شــما فراهــم می کننــد‪ .‬یادگیــری ان هــا تقریبــا بــرای همــه بچه هــا ســاده و لــذت بخــش‬ ‫اســت و همــه ان هــا را می توانیــد بــه صــورت رایــگان تجربــه کنیــد‪.‬‬ ‫تعــداد کمــی از ایــن بــازی هــای بچــه گانــه وجــود دارنــد کــه بــا محصــوالت تعامــل دارنــد و می توانیــد‬ ‫بــا خریــد فیزیکــی لگوهــا‪ ،‬بــه درک بهتــر بازی هــا توســط کــودک خــود کمــک کنیــد‪ .‬بــه عنــوان مثــال‪،‬‬ ‫شــما می توانیــد ارقــام موجــود در بازی هــا را خریــداری کــرده و از ان هــا در بــازی ‪LEGO Hidden‬‬ ‫‪ Side‬اســتفاده کنیــد‪ .‬لگوهــا چنیــن تجربه هــای ارزشــمندی را بــه کــودک شــما خواهنــد داد و همــراه‬ ‫بــا واقعیــت افــزوده ارائــه می شــوند‪ LEGO .‬یکــی از معــدود توســعه دهنــدگان اســت کــه ایــن مــوارد‬ ‫فانتــزی را بازی هــای مخصــوص کــودکان ارائــه کــرده اســت و ان هــا را تســت می کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪56‬‬ صفحه 56 ‫ماینکرفت‬ ‫ماینکرفــت یکــی از محبوب تریــن‬ ‫بازی هــای تاریــخ اســت کــه نــه تنهــا‬ ‫کــودکان‪ ،‬بلکــه حرفه ای تریــن گیمرهــای‬ ‫صنعــت بــازی را چــه در پلتفــرم موبایــل و‬ ‫چــه پلتفرم هــای دیگــر‪ ،‬بــه خــود درگیــر‬ ‫کــرده اســت‪ .‬بــازی از یــک دنیــای خالــی‬ ‫شــروع کــرده و امــکان ســاخت و ســاز‬ ‫را بــا کمــک ابزارهــای معدنــی و صنایــع‬ ‫مختلــف فراهــم می کنــد‪ .‬ایــن دنیــا حالــت‬ ‫پویــا داشــته و موجــودات دیگــری ماننــد‬ ‫انســان های دیگــر حیوانــات هــم کــم کــم‬ ‫وارد می شــوند‪ .‬خــود شــما نیــز می توانیــد ان هــا را ایجــاد کــرده و بــه دنیایــی کــه خودتــان ســاخته اید‪،‬‬ ‫اضافــه کنیــد‪ Minecraft .‬یکــی از بهتریــن بــازی اندرویــد بــرای کــودکان اســت و می توانیــد ان را در حالــت‬ ‫‪ Creative‬تنظیــم کنیــد تــا بچه هــای کوچک تــر بتواننــد ان را تجربــه کننــد‪ .‬ایــن بخــش نگرانــی خاصــی‬ ‫نــدارد و در کمــال ارامــش در دنیــای ان غــرق خواهنــد شــد‪ .‬بچه هــای بزرگ تــر می تواننــد در حالــت‬ ‫‪ Survival‬بــازی را تجربــه کــرده و از چالش هــای بیشــتر ان لــذت ببرنــد‪ .‬مهــم نیســت کــه شــما چــه حالتــی‬ ‫را بــرای فرزنــد خــود انتخــاب کنیــد؛ بچه هــا معمــوال ماینکرفــت را دوســت دارنــد و حتمــا راهــی بــرای لــذت‬ ‫بــردن از ان پیــدا می کننــد‪.‬‬ ‫حتــی بــا خریدهــای درون برنامـه ای‪ ،‬می توانیــم تم هــای بیشــتری را بــرای بــازی خریــداری کــرده و ابزارهــای‬ ‫بیشــتری بــرای کــودک خــود فراهــم کنــد‪ .‬خیلــی اوقــات هــم ایــن خریدهــا لزومــی ندارنــد و بــازی از ان هــا‬ ‫تاثیــر نمی پذیــرد‪.‬‬ ‫‪57‬‬ صفحه 57 ‫کاردستی‬ ‫شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫فواید کاردستی‬ ‫نحــوه درســت کردن کاردســتی بــا کــودک بــرای مادرانی‬ ‫کــه ســعی می کننــد بــرای کــودک خــود وقــت و انــرژی‬ ‫بگذارنــد‪ ،‬موضــوع مهــم و چالش برانگیــزی است؛درســت‬ ‫مثــل انــواع بــازی هــای نمایشــی بــرای کــودکان‪.‬‬ ‫درســت کــردن کاردســتی بــرای کــودکان‪ ،‬لــذت خاصــی‬ ‫دارد؛ خصوصــا اگــر انهــا را در درســت کــردن کاردســتی‬ ‫کودکانــه شــریک کنیــم و مســئولیت هایی را هــم بــه‬ ‫انهــا بســپاریم‪ .‬توجــه داشــته باشــید کــه حتمــا الزم‬ ‫نیســت در پایــان یــک کاردســتی زیبــا و بــدون عیــب و‬ ‫نقــص داشــته باشــید‪ ،‬همیــن کــه فرزنــد شــما بــا شــما‬ ‫همراهــی کــرده اســت‪ ،‬از ایــن همراهــی لــذت بــرده‬ ‫اســت و در نهایــت موفــق بــه خلــق اثــری شــده اســت‪،‬‬ ‫کافــی اســت‪.‬‬ ‫نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک تنهــا مربــوط بــه شــکل و طــرح‬ ‫و رنــگ کاردســتی نیســت‪.‬‬ ‫شــما بایــد بدانیــد کــه در حیــن درســت‬ ‫کــردن کاردســتی بــا فرزنــد خــود‬ ‫چگونــه رفتــار کنیــد تــا خالقیــت او‬ ‫شــکوفا شــود‪ ،‬اســتقالل او حفــظ شــود‬ ‫و هیجانــات او نیــز کنتــرل شــود‪ .‬اینکــه‬ ‫ابــزار و وســایلی را بــرای ســاختن و‬ ‫درســت کــردن کاردســتی ســاده بــرای‬ ‫کــودکان تهیــه کنیــد‪ ،‬تنهــا یــک بخــش‬ ‫از ماجــرای کاردســتی درســت کــردن بــا‬ ‫کــودک اســت‪ .‬شــما بایــد بدانیــد کــه بــه هــر کــودک بــه تناســب ســن و ســالی کــه دارد‪ ،‬چــه‬ ‫مســئولیتی بــرای ســاخت کاردســتی بدهدیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ صفحه 58 ‫می توانیــد از کاغذهــای ســاده و بــدون رنــگ اســتفاده کنیــد و از کــودک خــود بخواهیــد کــه رنــگ‬ ‫کــردن کاغــذ را بــر عهــده بگیریــد‪ .‬از او بخواهیــد یــک دایــره یــا هــر شــکلی دیگــری کــه نیــاز‬ ‫اســت‪ ،‬بکشــد‪ ،‬ان را رنــگ کنــد و شــما مســئول بــرش دادن کاغــذ باشــید‪ .‬بــرای او توضیــح دهیــد‬ ‫کــه چــون کــودک اســت‪ ،‬اســتفاده از قیچــی خطرنــاک اســت و کــم کــم بایــد مهــارت اســتفاده از‬ ‫قیچــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫می توانیــد چســباندن قطعــات کاردســتی را نیــز بــه کــودک واگــذار کنیــد‪ .‬چســباندن کاغــذ خطــری‬ ‫را متوجــه کــودک شــما نمی کنــد‪ .‬انجــام همــه ایــن کارهــا نــه تنهــا بــرای کــودک هیجــان دارد‪ ،‬او‬ ‫را ســرگرم می کنــد‪ ،‬بلکــه مهــارت دس ـت ورزی را نیــز بــه او امــوزش می دهــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 59 ‫بــرای درســت کــردن کاردســتی حتمــا الزم نیســت لــوازم خاصــی داشــته باشــید یــا بخریــد؛ شــما‬ ‫می توانیــد بــا اســتفاده از دســتمال کاغــذی‪ ،‬وســایل دور ریختنــی مثــل بطری هــا و بســیاری از وســایل دم‬ ‫دســتی‪ ،‬ایــده کاردســتی خالقانــه داشــته باشــید و و کاردســتی اســان و ســاده درســت کنیــد‪.‬‬ ‫درســت کــردن خرچنــگ کاغــذ‪ ،‬کوســه کاغــذی یــا فرفــره رنگــی بــا کاغذهــای رنگــی و غیــر رنگــی‬ ‫بــرای کــودک جذابیــت دارد‪ .‬می توانیــد از علــم اوریگامــی بــرای درســت کــردن کاردســتی های کاغــذی‬ ‫کمــک بگیریــد‪ .‬معمــوال در مقطــع پیــش دبســتانی و مهــد کــودک‪ ،‬کالس ســاخت کاردســتی بخشــی از‬ ‫اموزش هایــی اســت کــه بــرای مهــارت دســت ورزی کــودکان در دســتور کار قــرار می گیــرد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام مهارت هــای حرکتــی ظریــف‬ ‫بــه تمرکــز نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل از ســن‬ ‫پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته باشــد‪.‬‬ ‫معمــوال بــدون اینکــه بــا موضوع دسـت ورزی‬ ‫در کــودکان اشــنا باشــید‪ ،‬زمانــی کــه ســعی‬ ‫می کنیــد نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک را بــرای او توضیــح دهیــد‪ ،‬ناخواســته‬ ‫از علــم دســت ورزی نیــز کمــک می گیریــد‪.‬‬ ‫منظــور از دسـت ورزی و امــوزش دسـت ورزی‬ ‫ایــن اســت کــه کــودک بتوانــد بــا تمرکــز‪،‬‬ ‫مهارت هــای ظریــف حرکتــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫ایــن مهــارت بســته بــه ســن و ســال کــودک‬ ‫در ســطوح مختلفــی طبقه بنــدی می شــوند‪.‬‬ ‫مثــا از یــک کــودک دو ســاله انتظــار نمـی رود‬ ‫کــه بتوانــد قیچــی در دســت بگیــرد و کاغــذ‬ ‫را بــرش بزنــد‪ ،‬امــا بایــد بتوانــد چســباندن‬ ‫کاغــذ را بــه خوبــی انجــام دهــد‪ .‬البتــه کــه‬ ‫بــرای یــاد گرفتــن ایــن مهــارت حتمــا بایــد‬ ‫امــوزش ببینــد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع‬ ‫توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام‬ ‫مهارت هــای حرکتــی ظریــف بــه تمرکــز‬ ‫نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات‬ ‫کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل‬ ‫از ســن پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک‬ ‫می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60‬‬ صفحه 60 ‫مثــا کودکــی کــه مهارت هــای دســت ورزی قــوی دارد‪ ،‬در ســنین پیــش دبســتانی قــادر بــه‬ ‫مدادگرفتــن و اغــاز تمریــن نوشــتن اســت‪ ،‬امــا کودکــی کــه ایــن مهــارت را نیاموختــه در ســنین‬ ‫دبســتان بــا نارسانویســی‪ ،‬درشــت نویســی و بدخطــی مواجــه می شــود‪ .‬برخــی والدیــن می گوینــد‬ ‫کــودک عالقـه ای بــه نقاشــی نــدارد؛ ایــن در حالــی اســت کــه کــودک مهارت هــای دسـت ورزی را‬ ‫بــه دســت نیــاورده اســت‪ .‬الزم اســت والدیــن کنــار کــودک بنشــینند و فعالیت هــای دس ـت ورزی را‬ ‫بــا او انجــام دهنــد‪ .‬والدیــن بایــد امــوزش مهارت هــای دس ـت ورزی بــه کــودکان را قبــل از شــروع‬ ‫ســن مهدکــودک در برنامه هــای اموزشــی فرزندانشــان بگنجاننــد‪.‬‬ ‫مثــا والدیــن می تواننــد از کــودک بخواهنــد شــکلی را رنگ امیــزی کنــد‪ ،‬بــدون اینکــه از خــط بیــرون‬ ‫بزنــد‪ .‬یــا یــک دایــره بکشــد‪ ،‬یــک‬ ‫مثلــث بکشــد؛ و یــا اینکــه خمیــری‬ ‫بــه دســت او بدهنــد و از او بخواهنــد‬ ‫کــه خمیــر را بــه شــکل یــک حیــوان‬ ‫یــا یــک ادم درســت کنــد‪ .‬خمیــر را‬ ‫ورز دهــد یــا‪ . ...‬یــا حتــی از شــن‬ ‫بــازی هــم می تواننــد بــرای امــوزش‬ ‫مهــارت دس ـت ورزی کمــک بگیرنــد‪.‬‬ ‫ایــن نکتــه را همــواره بــه یــاد داشــته‬ ‫باشــید کــه بایــد بــه تناســب ســن‬ ‫کــودک‪ ،‬انتظــار بــه جــا و درســتی از‬ ‫او داشــته باشــید‪ .‬در واقــع در هــر‬ ‫کــودک بــا توجــه بــه رشــد و افزایش‬ ‫درک‪ ،‬مــاه بــه مــاه مهارت هــای‬ ‫مختلفــی ظاهــر می شــود‪ .‬بــه یــاد‬ ‫داشــته باشــید کــه مهــارت دس ـت ورزی پایــه بســیاری دیگــر از مهارت هــا مثــل نقاشــی کشــیدن و‬ ‫نوشــتن اســت و در واقــع شــامل بــه کار گیــری عضــات ظریــف ســر انگشــتان اســت‪.‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 61 ‫بازی‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫شکرپنیر‬ ‫نحــوه انجــام بــازی شــکرپنیر‬ ‫بدیــن ترتیــب اســت کــه‬ ‫کــودکان از هــر گــروه جنســی‬ ‫کــه باشــند (دختــر یــا پســر)‪،‬‬ ‫ایســتاده و دســتهای یکدیگــر‬ ‫را می گیرنــد و بــه صــورت‬ ‫حلقــه در می اینــد‪ .‬کودکــی‬ ‫در وســط حلقــه می نشــیند و‬ ‫انهــا در حالــی کــه دســت در‬ ‫دســت بــه دور او می گردنــد‪،‬‬ ‫ایــن شــعر را در نقــش و حــاالت مختلــف می خواننــد‪:‬‬ ‫‪ -1‬نفــر وســط را بــا دســت گــره خــورده اشــاره می کننــد و چنیــن می خواننــد‪« :‬بُوقیزیــن مامــان جانــی‪،‬‬ ‫شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن دختــره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪ .‬اگــر بازیکــن وســط پســر باشــد‪ ،‬چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬بُــو اوغالنیــن مامــن جانــی‪ ،‬شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن پســره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪.‬‬ ‫‪ -2‬در حالــی کــه بــا دســتها اطــراف را اشــاره می کننــد می خواننــد‪ُ « :‬قونشــوالرا پایالییــر» بــرای در و‬ ‫همســایه ها می بــره‪.‬‬ ‫‪ -3‬در ادامــه در حالــی کــه دســتهای خــود را بــاال می برنــد‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪« :‬اُوجالیغــی بُــو بُویــدا»‬ ‫قــد و بــاالش ایــن هــوا‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪62‬‬ صفحه 62 ‫‪ -4‬در ادامــه همانطــور کــه بــه دورش می گردنــد‪ ،‬دســتها را پاییــن اورده و چنیــن می خواننــد‪« :‬اَلچالیغــی بُــو‬ ‫بُویــدا» قــد کوتاهــش ایــن قــدر‪.‬‬ ‫‪ -5‬در حالــی کــه بازوهایشــان را کامــا‬ ‫بــاز کــرده و حلقــه را بــه بزرگتریــن‬ ‫انــدازه خــود رســانده اند چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬گئنیشــلیغی بُــو بُویــدا»‬ ‫گشــاده دل ایــن هــوا (یــا گشــاده رو‬ ‫ایــن هــوا)‪.‬‬ ‫‪ -6‬در حالــی کــه بازوهایشــان را جمــع‬ ‫کــرده و بــه هــم نزدیــک می شــوند‪،‬‬ ‫یعنــی حلقــه را بــه کوچکتریــن حــد‬ ‫می رســانند‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪:‬‬ ‫«داراشــلیغی بُــو بُویــدا» تنــگ نظریــش‬ ‫ـدر‪.‬‬ ‫ایــن َقـ َ‬ ‫‪ -7‬در ادامــه حلقــه را کمــی بــاز می کننــد‬ ‫و در حالــی کــه بــا دســتها بــه نفر وســط‬ ‫اشــاره می کننــد تــا بلنــد شــود چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬قالــخ‪ ،‬دوروبَــره بــاخ‪،‬‬ ‫سئویرســن‪َ ،‬چــک قاباغــا‪ ،‬بــاخ»‬ ‫کیمــی‬ ‫َ‬ ‫از جــات بلنــد شــو‪ ،‬دوروبــرو نــگاه کــن‪،‬‬ ‫هــر کدومــو دوســت داری‪ ،‬پیــش بکــش‬ ‫و نــگاه کــن‪ .‬انــگاه کــودک وســطی‪ ،‬برخاســته و یکــی از کــودکان حلقــه را انتخــاب کــرده و جایــش را بــا او‬ ‫عــوض می کنــد و در دور بعــدی بــه دور نفــر وســطی کــه تــازه نشســته اســت می گردنــد و بــازی را ادامــه‬ ‫می دهنــد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 63 ‫نمایی از انیمیشن «الفکین ها»‬ صفحه 64 ‫کاردستی‬ ‫شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫فواید کاردستی‬ ‫نحــوه درســت کردن کاردســتی بــا کــودک بــرای مادرانی‬ ‫کــه ســعی می کننــد بــرای کــودک خــود وقــت و انــرژی‬ ‫بگذارنــد‪ ،‬موضــوع مهــم و چالش برانگیــزی است؛درســت‬ ‫مثــل انــواع بــازی هــای نمایشــی بــرای کــودکان‪.‬‬ ‫درســت کــردن کاردســتی بــرای کــودکان‪ ،‬لــذت خاصــی‬ ‫دارد؛ خصوصــا اگــر انهــا را در درســت کــردن کاردســتی‬ ‫کودکانــه شــریک کنیــم و مســئولیت هایی را هــم بــه‬ ‫انهــا بســپاریم‪ .‬توجــه داشــته باشــید کــه حتمــا الزم‬ ‫نیســت در پایــان یــک کاردســتی زیبــا و بــدون عیــب و‬ ‫نقــص داشــته باشــید‪ ،‬همیــن کــه فرزنــد شــما بــا شــما‬ ‫همراهــی کــرده اســت‪ ،‬از ایــن همراهــی لــذت بــرده‬ ‫اســت و در نهایــت موفــق بــه خلــق اثــری شــده اســت‪،‬‬ ‫کافــی اســت‪.‬‬ ‫نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک تنهــا مربــوط بــه شــکل و طــرح‬ ‫و رنــگ کاردســتی نیســت‪.‬‬ ‫شــما بایــد بدانیــد کــه در حیــن درســت‬ ‫کــردن کاردســتی بــا فرزنــد خــود‬ ‫چگونــه رفتــار کنیــد تــا خالقیــت او‬ ‫شــکوفا شــود‪ ،‬اســتقالل او حفــظ شــود‬ ‫و هیجانــات او نیــز کنتــرل شــود‪ .‬اینکــه‬ ‫ابــزار و وســایلی را بــرای ســاختن و‬ ‫درســت کــردن کاردســتی ســاده بــرای‬ ‫کــودکان تهیــه کنیــد‪ ،‬تنهــا یــک بخــش‬ ‫از ماجــرای کاردســتی درســت کــردن بــا‬ ‫کــودک اســت‪ .‬شــما بایــد بدانیــد کــه بــه هــر کــودک بــه تناســب ســن و ســالی کــه دارد‪ ،‬چــه‬ ‫مســئولیتی بــرای ســاخت کاردســتی بدهدیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ صفحه 58 ‫می توانیــد از کاغذهــای ســاده و بــدون رنــگ اســتفاده کنیــد و از کــودک خــود بخواهیــد کــه رنــگ‬ ‫کــردن کاغــذ را بــر عهــده بگیریــد‪ .‬از او بخواهیــد یــک دایــره یــا هــر شــکلی دیگــری کــه نیــاز‬ ‫اســت‪ ،‬بکشــد‪ ،‬ان را رنــگ کنــد و شــما مســئول بــرش دادن کاغــذ باشــید‪ .‬بــرای او توضیــح دهیــد‬ ‫کــه چــون کــودک اســت‪ ،‬اســتفاده از قیچــی خطرنــاک اســت و کــم کــم بایــد مهــارت اســتفاده از‬ ‫قیچــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫می توانیــد چســباندن قطعــات کاردســتی را نیــز بــه کــودک واگــذار کنیــد‪ .‬چســباندن کاغــذ خطــری‬ ‫را متوجــه کــودک شــما نمی کنــد‪ .‬انجــام همــه ایــن کارهــا نــه تنهــا بــرای کــودک هیجــان دارد‪ ،‬او‬ ‫را ســرگرم می کنــد‪ ،‬بلکــه مهــارت دس ـت ورزی را نیــز بــه او امــوزش می دهــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 59 ‫بــرای درســت کــردن کاردســتی حتمــا الزم نیســت لــوازم خاصــی داشــته باشــید یــا بخریــد؛ شــما‬ ‫می توانیــد بــا اســتفاده از دســتمال کاغــذی‪ ،‬وســایل دور ریختنــی مثــل بطری هــا و بســیاری از وســایل دم‬ ‫دســتی‪ ،‬ایــده کاردســتی خالقانــه داشــته باشــید و و کاردســتی اســان و ســاده درســت کنیــد‪.‬‬ ‫درســت کــردن خرچنــگ کاغــذ‪ ،‬کوســه کاغــذی یــا فرفــره رنگــی بــا کاغذهــای رنگــی و غیــر رنگــی‬ ‫بــرای کــودک جذابیــت دارد‪ .‬می توانیــد از علــم اوریگامــی بــرای درســت کــردن کاردســتی های کاغــذی‬ ‫کمــک بگیریــد‪ .‬معمــوال در مقطــع پیــش دبســتانی و مهــد کــودک‪ ،‬کالس ســاخت کاردســتی بخشــی از‬ ‫اموزش هایــی اســت کــه بــرای مهــارت دســت ورزی کــودکان در دســتور کار قــرار می گیــرد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام مهارت هــای حرکتــی ظریــف‬ ‫بــه تمرکــز نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل از ســن‬ ‫پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته باشــد‪.‬‬ ‫معمــوال بــدون اینکــه بــا موضوع دسـت ورزی‬ ‫در کــودکان اشــنا باشــید‪ ،‬زمانــی کــه ســعی‬ ‫می کنیــد نحــوه درســت کــردن کاردســتی بــا‬ ‫کــودک را بــرای او توضیــح دهیــد‪ ،‬ناخواســته‬ ‫از علــم دســت ورزی نیــز کمــک می گیریــد‪.‬‬ ‫منظــور از دسـت ورزی و امــوزش دسـت ورزی‬ ‫ایــن اســت کــه کــودک بتوانــد بــا تمرکــز‪،‬‬ ‫مهارت هــای ظریــف حرکتــی را یــاد بگیــرد‪.‬‬ ‫ایــن مهــارت بســته بــه ســن و ســال کــودک‬ ‫در ســطوح مختلفــی طبقه بنــدی می شــوند‪.‬‬ ‫مثــا از یــک کــودک دو ســاله انتظــار نمـی رود‬ ‫کــه بتوانــد قیچــی در دســت بگیــرد و کاغــذ‬ ‫را بــرش بزنــد‪ ،‬امــا بایــد بتوانــد چســباندن‬ ‫کاغــذ را بــه خوبــی انجــام دهــد‪ .‬البتــه کــه‬ ‫بــرای یــاد گرفتــن ایــن مهــارت حتمــا بایــد‬ ‫امــوزش ببینــد‪.‬‬ ‫شــاید تــا بــه حــال بــه ایــن موضــوع‬ ‫توجــه نکــرده باشــید‪ ،‬امــا بــرای انجــام‬ ‫مهارت هــای حرکتــی ظریــف بــه تمرکــز‬ ‫نیــاز داریــد؛ تمرکــز در حرکــت دادن عضــات‬ ‫کوچــک‪ .‬امــوزش ایــن مهارت هــا قبــل‬ ‫از ســن پیــش دبســتان بــه کــودک کمــک‬ ‫می کنــد تــا یادگیــری ســریع تری داشــته‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60‬‬ صفحه 60 ‫مثــا کودکــی کــه مهارت هــای دســت ورزی قــوی دارد‪ ،‬در ســنین پیــش دبســتانی قــادر بــه‬ ‫مدادگرفتــن و اغــاز تمریــن نوشــتن اســت‪ ،‬امــا کودکــی کــه ایــن مهــارت را نیاموختــه در ســنین‬ ‫دبســتان بــا نارسانویســی‪ ،‬درشــت نویســی و بدخطــی مواجــه می شــود‪ .‬برخــی والدیــن می گوینــد‬ ‫کــودک عالقـه ای بــه نقاشــی نــدارد؛ ایــن در حالــی اســت کــه کــودک مهارت هــای دسـت ورزی را‬ ‫بــه دســت نیــاورده اســت‪ .‬الزم اســت والدیــن کنــار کــودک بنشــینند و فعالیت هــای دس ـت ورزی را‬ ‫بــا او انجــام دهنــد‪ .‬والدیــن بایــد امــوزش مهارت هــای دس ـت ورزی بــه کــودکان را قبــل از شــروع‬ ‫ســن مهدکــودک در برنامه هــای اموزشــی فرزندانشــان بگنجاننــد‪.‬‬ ‫مثــا والدیــن می تواننــد از کــودک بخواهنــد شــکلی را رنگ امیــزی کنــد‪ ،‬بــدون اینکــه از خــط بیــرون‬ ‫بزنــد‪ .‬یــا یــک دایــره بکشــد‪ ،‬یــک‬ ‫مثلــث بکشــد؛ و یــا اینکــه خمیــری‬ ‫بــه دســت او بدهنــد و از او بخواهنــد‬ ‫کــه خمیــر را بــه شــکل یــک حیــوان‬ ‫یــا یــک ادم درســت کنــد‪ .‬خمیــر را‬ ‫ورز دهــد یــا‪ . ...‬یــا حتــی از شــن‬ ‫بــازی هــم می تواننــد بــرای امــوزش‬ ‫مهــارت دس ـت ورزی کمــک بگیرنــد‪.‬‬ ‫ایــن نکتــه را همــواره بــه یــاد داشــته‬ ‫باشــید کــه بایــد بــه تناســب ســن‬ ‫کــودک‪ ،‬انتظــار بــه جــا و درســتی از‬ ‫او داشــته باشــید‪ .‬در واقــع در هــر‬ ‫کــودک بــا توجــه بــه رشــد و افزایش‬ ‫درک‪ ،‬مــاه بــه مــاه مهارت هــای‬ ‫مختلفــی ظاهــر می شــود‪ .‬بــه یــاد‬ ‫داشــته باشــید کــه مهــارت دس ـت ورزی پایــه بســیاری دیگــر از مهارت هــا مثــل نقاشــی کشــیدن و‬ ‫نوشــتن اســت و در واقــع شــامل بــه کار گیــری عضــات ظریــف ســر انگشــتان اســت‪.‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 61 ‫بازی‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫شکرپنیر‬ ‫نحــوه انجــام بــازی شــکرپنیر‬ ‫بدیــن ترتیــب اســت کــه‬ ‫کــودکان از هــر گــروه جنســی‬ ‫کــه باشــند (دختــر یــا پســر)‪،‬‬ ‫ایســتاده و دســتهای یکدیگــر‬ ‫را می گیرنــد و بــه صــورت‬ ‫حلقــه در می اینــد‪ .‬کودکــی‬ ‫در وســط حلقــه می نشــیند و‬ ‫انهــا در حالــی کــه دســت در‬ ‫دســت بــه دور او می گردنــد‪،‬‬ ‫ایــن شــعر را در نقــش و حــاالت مختلــف می خواننــد‪:‬‬ ‫‪ -1‬نفــر وســط را بــا دســت گــره خــورده اشــاره می کننــد و چنیــن می خواننــد‪« :‬بُوقیزیــن مامــان جانــی‪،‬‬ ‫شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن دختــره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪ .‬اگــر بازیکــن وســط پســر باشــد‪ ،‬چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬بُــو اوغالنیــن مامــن جانــی‪ ،‬شــکر پنیــر پیشــیریر» مــادر ایــن پســره‪ ،‬شــکر پنیــر می پــزه‪.‬‬ ‫‪ -2‬در حالــی کــه بــا دســتها اطــراف را اشــاره می کننــد می خواننــد‪ُ « :‬قونشــوالرا پایالییــر» بــرای در و‬ ‫همســایه ها می بــره‪.‬‬ ‫‪ -3‬در ادامــه در حالــی کــه دســتهای خــود را بــاال می برنــد‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪« :‬اُوجالیغــی بُــو بُویــدا»‬ ‫قــد و بــاالش ایــن هــوا‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪62‬‬ صفحه 62 ‫‪ -4‬در ادامــه همانطــور کــه بــه دورش می گردنــد‪ ،‬دســتها را پاییــن اورده و چنیــن می خواننــد‪« :‬اَلچالیغــی بُــو‬ ‫بُویــدا» قــد کوتاهــش ایــن قــدر‪.‬‬ ‫‪ -5‬در حالــی کــه بازوهایشــان را کامــا‬ ‫بــاز کــرده و حلقــه را بــه بزرگتریــن‬ ‫انــدازه خــود رســانده اند چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬گئنیشــلیغی بُــو بُویــدا»‬ ‫گشــاده دل ایــن هــوا (یــا گشــاده رو‬ ‫ایــن هــوا)‪.‬‬ ‫‪ -6‬در حالــی کــه بازوهایشــان را جمــع‬ ‫کــرده و بــه هــم نزدیــک می شــوند‪،‬‬ ‫یعنــی حلقــه را بــه کوچکتریــن حــد‬ ‫می رســانند‪ ،‬چنیــن می خواننــد‪:‬‬ ‫«داراشــلیغی بُــو بُویــدا» تنــگ نظریــش‬ ‫ـدر‪.‬‬ ‫ایــن َقـ َ‬ ‫‪ -7‬در ادامــه حلقــه را کمــی بــاز می کننــد‬ ‫و در حالــی کــه بــا دســتها بــه نفر وســط‬ ‫اشــاره می کننــد تــا بلنــد شــود چنیــن‬ ‫می خواننــد‪« :‬قالــخ‪ ،‬دوروبَــره بــاخ‪،‬‬ ‫سئویرســن‪َ ،‬چــک قاباغــا‪ ،‬بــاخ»‬ ‫کیمــی‬ ‫َ‬ ‫از جــات بلنــد شــو‪ ،‬دوروبــرو نــگاه کــن‪،‬‬ ‫هــر کدومــو دوســت داری‪ ،‬پیــش بکــش‬ ‫و نــگاه کــن‪ .‬انــگاه کــودک وســطی‪ ،‬برخاســته و یکــی از کــودکان حلقــه را انتخــاب کــرده و جایــش را بــا او‬ ‫عــوض می کنــد و در دور بعــدی بــه دور نفــر وســطی کــه تــازه نشســته اســت می گردنــد و بــازی را ادامــه‬ ‫می دهنــد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 63 ‫نمایی از انیمیشن «الفکین ها»‬ صفحه 64