ماهنامه دنیای بچه ها شماره 41

1 صفحه 1 ‫سخن سردبیر‬ ‫قدر هنر و هنرمند را بدانیم‬ ‫قــدر و ارزش هنــر و ادبیــات از قدیــم بــرای مــردم کشــور مــا بســیار زیــاد بــوده اســت و فعالیــت در‬ ‫یــک رشــته هنــری و یــا خوانــدن کتــاب و توانایــی نوشــتن بــه عنــوان یــک نویســنده مهارتــی اســت‬ ‫کــه نبایــد ان را دســت کــم و بــی ارزش دانســت‪.‬‬ ‫امــروزه بــا توجــه بــه ســلیقه اکثــر والدیــن‪ ،‬شــغلهای ماننــد مهندســی و یــا پزشــکی بســیار بــرای‬ ‫اینــده بچــه هــا توصیــه مــی شــود‪ .‬ایــن شــغلها در کنــار دیگــر حرفــه هــا بــرای هــر جامعــه ای الزم‬ ‫و مفیــد اســت امــا هــر انســانی در کنــار تحصیــل و یــا شــغل مدنظــر خــود چــه بهتــر کــه بتوانــد عالقــه‬ ‫هنــری خــود را نیــز دنبــال کنــد‪ .‬چــه بســیار فرزندانــی کــه عالقــه زیــادی بــه یادگیــری موســیقی‪،‬‬ ‫عکاســی‪ ،‬داســتان نوشــتن و‪ ...‬داشــتند امــا بــه جهــت اصــرار پــدر و مــادر بــرای پیگیــری مهــارت‬ ‫دیگــری و کنــار گذاشــتن عالقــه و اســتعداد خــود‪ ،‬نتوانســتند در اینــده خــود موفــق باشــند‪.‬‬ ‫موفقیــت فقــط رســیدن بــه القــاب پزشــک و مهنــدس نیســت و بســیار افــرادی موفــق و محبــوب در‬ ‫جامعــه داریــم کــه فقــط بــه دلیــل پیگیــری عالقــه خــود در یــک رشــته هنــری و تــاش بــرای ان بــه‬ ‫موفقیتــی بســیار بیشــتر از یــک پزشــک و یــا مهنــدس رســیدند‪.‬‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫ماهنامه دنیای بچه ها‬ ‫سال چهارم‪ ،‬شماره ‪ ،41‬ابان ‪1400‬‬ ‫شماره مجوز‪81563 :‬‬ ‫مدیر مسئول و صاحب امتیاز‪:‬‬ ‫فاطمهعبدالمحمدی‬ ‫سردبیر‪ :‬شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫دبیر تحریریه‪ :‬شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫علیرضا مفتخری مظاهری‪ -‬سمیه عبدالمحمدی‬ ‫ حسین شیردل‪ -‬پروانه فیروزی‪ -‬کبری‬‫تبریزیان‬ ‫نشانی دفتر مرکزی‪:‬‬ ‫تهران‪ -‬خیابان نامجو‪ -‬خیابان یزدی ‪-‬کوچه اسالمی‪ -‬پالک‪1‬‬ ‫کدپستی‪1615863111 :‬‬ ‫فهرست مطالب‬ ‫معرفی کتاب‬ ‫‪2‬‬ ‫قصه‬ ‫‪6‬‬ ‫اختراعات مهم بشر‬ ‫‪10‬‬ ‫مشاهیرایران‬ ‫‪14‬‬ ‫مشاهیرجهان‬ ‫‪18‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪22‬‬ ‫اماکن تاریخی جهان‬ ‫‪26‬‬ ‫اماکن تاریخی ایران‬ ‫‪30‬‬ ‫‪34‬‬ ‫سالمت‬ ‫‪38‬‬ ‫تاریخ‬ ‫ایین و فرهنگ‬ ‫شغل‬ ‫‪54‬‬ ‫گیم‬ ‫کاردستی‬ ‫بازی‬ ‫شبکه توزیع فروش‪ :‬شرکت نشرگستر امروز ‪54081 000‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪50‬‬ ‫انیمیشن‬ ‫تلفن تماس ‪( 77579917 - 77630096 :‬داخلی ‪)2‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪62‬‬ ‫لیتوگرافی و چاپ‪ :‬گنجینه مینیاتور‬ ‫شــما می توانیــد فایــل ‪ P.D.F‬ماهنامــه دنیــای بچــه هــا را در ‪ 64‬صفحــه رنگــی‪ ،‬بــا مراجعــه بــه ســایت‬ ‫جــار و نصــب اپلیکیشــن مربوطــه و یــا از طریــق رمزینــه مقابــل دریافــت کنید‪.‬‬ صفحه 2 ‫معرفی کتاب‬ ‫روژان گلکار‬ ‫بابا و دایناسور‬ ‫موضوع کتاب‬ ‫«بابــا و دایناســور» داســتان پســری اســت کــه‬ ‫می خواهــد ماننــد پــدرش شــجاع باشــد‪ .‬او از‬ ‫یــک دایناســور کمــک می گیــرد کــه از هیچ چیــز‬ ‫نمی ترســد‪ .‬تــا این کــه دایناســور گــم می شــود‬ ‫و این جــا پــدر بــه کمــک او می ایــد‪ .‬پســر درک‬ ‫می کنــد کــه ترســیدن ایــرادی نــدارد و دوبــاره‬ ‫دایناســورش را می یابــد‪.‬‬ ‫نیکــوالس از برخــی چیزهــا می ترســد امــا دوســت‬ ‫دارد ماننــد پــدرش شــجاع باشــد‪ .‬او یــک دایناســور‬ ‫را بــرای خــود انتخــاب می کنــد چراکــه ان هــا‬ ‫از چیــزی نمی ترســند‪ .‬نیــک بــا وجــود دوســت‬ ‫کوچکــش ســنگ نوردی می کنــد‪ ،‬بــه زمیــن‬ ‫فوتبــال مــی رود و حرفــه ای شــنا می کنــد‪ .‬یــک‬ ‫روز دایناســورش گــم می شــود‪ .‬نیــک احســاس‬ ‫تــرس می کنــد و همه چیــز روی ســرش خــراب‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫‪/www.‬‬ ‫‪tab.ir/‬‬ ‫حــاال بایــد چــه کنــد؟ او در راه خانــه از همه چیــز‬ ‫می ترســد و شــب‪ ،‬خواب هــای بســیار بــدی‬ ‫می بینــد‪ .‬نیــک دیگــر شــجاع نیســت‪ .‬پــدرش از‬ ‫او می پرســد کــه مشــکلش چیســت و او جوابــی‬ ‫نمی دهــد پــدر بــرای او توضیــح می دهــد کــه‬ ‫ترســیدن ایــرادی نــدارد‪ .‬او را همراهــی می کنــد و‬ ‫ـجاع نیــک‬ ‫ان هــا بــا هــم می رونــد و دایناســور شـ ِ‬ ‫را می یابنــد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ صفحه 3 ‫تصویرهــای کتــاب خیره کننــده و زیباســت‬ ‫اســت و شــما را در عمــق داســتان فــرو‬ ‫می بــرد‪ .‬داســتانی لطیــف کــه بــا ارامــش‬ ‫رایــج در کتــاب بــه تــرس می پــردازد‪ .‬متــن‬ ‫کوتــاه و گویاســت و ارتبــاط صمیمــی بیــن‬ ‫پــدر و پســر را بــه خوبــی نشــان می دهــد‪.‬‬ ‫ایــن کتــاب عــاوه بــر امــوزش غلبــه بــر‬ ‫تــرس‪ ،‬بــر اعتمــاد بــه نفــس کــودک نیــز‬ ‫اثــر می گــذارد‪ .‬داســتان و ارتبــاط نیــک‬ ‫بــا پــدرش هــم می توانــد الگویــی بــرای‬ ‫حــرف زدن راحت تــر و برخــورد بهتــر کــودک‬ ‫بــا پــدرش باشــد‪ .‬در اغــاز و پایــان کتــاب‬ ‫زندگی نامــ ه نویســنده‪ ،‬تصویرگــر و مترجــم‬ ‫از زبــان خودشــان اورده شــده اســت‪.‬‬ ‫نویســنده کتــاب «جنیفــر چولدنکــو» اهــل‬ ‫امریکاســت‪ .‬او در انتهــای کتــاب دربــاره خــود‬ ‫می گویــد‪« :‬خانــواده ی مــادرم اهــل تئاتــر‬ ‫بودنــد و خانــواده پــدرم اهــل قصه نویســی‪.‬‬ ‫مــن هــم ارزو داشــتم نویســنده شــوم‪ ».‬او‬ ‫نویســنده ای معــروف اســت کــه اثــار زیــادی‬ ‫از او بــه چــاپ رســیده اســت‪« .‬چولدنکــو»‬ ‫بیشــتر زمــان خــود را بــا شــخصیت های‬ ‫کتاب هایــش می گذرانــد تــا غــروب شــود و‬ ‫زمــان وقــت گذرانــی بــا خانــواده شــود‪.‬‬ ‫«دن ســانتات» تصویرگــر ایــن کتــاب اهــل‬ ‫امریکاســت و نویســندگی هــم می کنــد‪ .‬پــدر‬ ‫و مــادر او دوســت داشــتند پسرشــان پزشــک‬ ‫شــود؛ امــا او در مراحــل اخــر تحصیلــش بــه‬ ‫رشــته طراحــی تغییــر رشــته داد‪ .‬او در اغــاز‬ ‫بــرای بزرگ ســاالن طراحــی می کــرد؛ امــا‬ ‫بعــد از مدتــی بــه کار کــودک روی اورد‪ .‬وی‬ ‫توانســته در ســال ‪ ۲۰۱۴‬مــدال کلــدکات را‬ ‫دریافــت کنــد‪ .‬ســانتات بیــش از ‪ ۶۰‬عنــوان‬ ‫کتــاب دارد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪4‬‬ صفحه 4 ‫گزیده ایی از کتاب‬ ‫وقتــی نیـ ِ‬ ‫ـک کوچولــو دایناســورش را تــوی جیبــش می گذاشــت‪ ،‬شــجاع می شــد‪ ،‬درســت بــه انــدازه‬ ‫نیـ ِ‬ ‫ـک بــزرگ‪.‬‬ ‫پس ازخواندن کتاب بچه ها می توانند در مورد موضوعات زیر با هم گفنگو کنند‪.‬‬ ‫ترس و شجاعت به چه معناست؟‬ ‫از چه چیزهایی می ترسیم؟‬ ‫برای روبه رویی با ترس چه می کنیم؟‬ ‫درباره دایناسورها چه می دانیم؟‬ ‫برای داشتن اعتماد به نفس و شجاعت از چه چیزی یا کسی کمک می گیریم؟‬ ‫دوست داریم کدام ویژگی پدر را داشته باشیم؟‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫قـصــــه‬ ‫کیانا سپهری‬ ‫فیل ها و موش ها‬ ‫در روزگاران قدیــم‪،‬‬ ‫شــهر زیبایــی پــر‬ ‫از خانه هــا و معابــد‬ ‫بــزرگ وجــود داشــت‪.‬‬ ‫شــهر ثروتمنــد بــود‬ ‫و مردمانــش همیشــه‬ ‫خوشــحال و شــاد‬ ‫بودنــد‪ .‬نزدیــک شــهر‪،‬‬ ‫دریاچــه ای بــزرگ بــا‬ ‫ابــی اشــامیدنی قــرار‬ ‫داشــت‪ .‬اب دریاچــه‬ ‫بســیار شــیرین و گــوارا‬ ‫بــود‪.‬‬ ‫امــا بــا گذشــت زمــان‪،‬‬ ‫ایــن شــهر بــه ویرانــه‬ ‫تبدیــل شــد و ســاکنان‬ ‫ان بــه شــهرهای دیگر و‬ ‫دور دســت کــوچ کردنــد‪.‬‬ ‫ان هــا هــر ان چــه کــه داشــتند از جملــه گاو هــای‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫شــیرده‪ ،‬گاو هــای نــر‪ ،‬بز هــا‬ ‫و اســب ها را بــا خــود بردنــد‪.‬‬ ‫حتــی ســگ ها و گربه هــای‬ ‫ولگــرد نیــز تصمیــم گرفتنــد‬ ‫کــه ســاکنان شــهر را دنبــال‬ ‫کننــد و همــراه بــا ان هــا شــهر‬ ‫را تــرک کردنــد‪.‬‬ ‫فقــط موش هــای ایــن شــهر‬ ‫تصمیــم بــه مانــدن گرفتنــد‪.‬‬ ‫حتــی بــدون هیــچ گونــه‬ ‫ســکونتی‪ ،‬پوشــش گیاهــی‬ ‫طبیعــی موجــود در ایــن‬ ‫شــهر بــرای موش هایــی‬ ‫کــه تصمیــم بــه مانــدن‬ ‫داشــتند‪ ،‬غــذای کافــی‬ ‫را تامیــن می کــرد‪ .‬ایــن‬ ‫شــهر بــا تعــداد زیــادی از‬ ‫درختــان میــوه پوشــیده شــده‬ ‫بــود‪ .‬موش هــا می توانســتند انــواع میــوه و‬ ‫ســبزیجاتی کــه در ســطح شــهر رشــد می کــرد‬ ‫را بخورنــد‪ .‬بــه ارامــی‪ ،‬تعــداد موش هــا زیــاد و‬ ‫کل شــهر بــه شــهر موش هــا تبدیــل شــد!‬ صفحه 6 ‫چندیــن نســل از موش هــا در کنــار یکدیگــر‬ ‫در شــهر زندگــی می کردنــد‪ .‬ان هــا پدربــزگ‬ ‫مادربزرگ هــا‪ ،‬پدرمادر هــا‪ ،‬عموهــا‪ ،‬خاله هــا‪،‬‬ ‫دایی زاده هــا‪ ،‬عمه زاده هــا و تعــداد خیلــی خیلــی‬ ‫زیــادی از بچــه موش هــا بودنــد‪ .‬ایــن خانــواده از‬ ‫یکدیگــر‪ ،‬در بیمــاری و ســامتی بــه خوبــی مراقبــت‬ ‫می کردنــد‪.‬‬ ‫دورتــر از شــهر‪ ،‬جنگلــی انبــوه وجــود داشــت‪.‬‬ ‫رودخانــه ی بزرگــی کــه از جنــگل عبــور می کــرد‪،‬‬ ‫بــرای همــه ی حیواناتــی کــه در جنــگل زندگــی‬ ‫می کردنــد‪ ،‬اب اشــامیدنی تامیــن می کــرد‪ .‬در‬ ‫میــان حیوانــات جنــگل‪ ،‬یــک گلــه ی بــزرگ فیــل‬ ‫وجــود داشــت‪ .‬فیل هــا بــا حیوانــات دیگــر در جنــگل‬ ‫ســازش داشــتند‪ .‬جنــگل بــرای ان هــا غــذای کافـی ‪،‬‬ ‫اب و ســرپناه فراهــم می کــرد‪.‬‬ ‫در یــک تابســتان ســخت‪ ،‬رودخانــه بــه دلیــل‬ ‫بــارش کــم بــاران خشــک شــد‪ .‬حیوانــات جنــگل از‬ ‫تشــنگی شــروع بــه مــردن کردنــد‪ .‬ملک ـه ی گل ـه ی‬ ‫فیل هــا از همــه ی فیل هــای جــوان خواســت کــه‬ ‫در جســتجوی اب بــه همــه ســو برونــد‪ .‬پــس از‬ ‫گذشــت چنــد روز‪ ،‬یکــی از فیل هــا بــه نــزد فیــل‬ ‫ملکــه بازگشــت و بــه او دربــاره ی دریاچـه ی نزدیــک‬ ‫شــهر موش هــا گفــت‪ .‬فیــل ملکــه بــه یک بــاره‬ ‫دســتور داد کــه گلــه از جنــگل خــارج شــود و بــه‬ ‫ســمت دریاچــه حرکــت کنــد‪.‬‬ ‫بــه محــض ایــن کــه گلــه ی فیل هــا دریاچــه را‬ ‫دیدنــد‪ ،‬شــروع بــه دویــدن بــه ســمت ان کردنــد‪.‬‬ ‫ماه هــا بــود کــه فیــل هــا رنــگ اب را بــه خــود‬ ‫ندیــده بودنــد و نمی توانســتند جلــوی خــود را‬ ‫بگیرنــد کــه بــه ســمت دریاچــه ندونــد‪ .‬فیل هــا در‬ ‫جریــان ایــن شــور و هیجان شــان‪ ،‬متوجــه نشــدند‬ ‫کــه صدهــا مــوش در زیــر پــای ان هــا لگدمــال‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫موش هــا ســعی کردنــد خــود را نجــات دهنــد‪ ،‬امــا‬ ‫بســیاری از ان هــا کشــته و زخمــی شــدند‪ .‬انهــا‬ ‫می ترســیدند کــه فیل هــا در هنــگام بازگشــت از‬ ‫دریاچــه‪ ،‬نااگاهانــه تعــداد زیــادی مــوش دیگــر را‬ ‫زیــر پــا لــه کننــد‪ .‬یــک مــوش ســالخورده پیشــنهاد‬ ‫کــرد کــه موش هــا بایــد برونــد و کل ماجــرا را بــرای‬ ‫فیــل ملکــه نقــل کننــد‪ .‬عــاوه بــر ایــن ‪ ،‬موش هــا‬ ‫بایــد از فیــل ملکــه بخواهنــد کــه گلــه را از مســیر‬ ‫دیگــری بازگردانــد‪.‬‬ ‫موش هــا کاری کــه مــوش ســالخورده گفتــه بــود‬ ‫را انجــام دادنــد‪ .‬فیــل ملکــه از ان چــه کــه گل ـه ی‬ ‫فیل هــا بــر ســر موش هــا اورده بــود بســیار اظهــار‬ ‫ندامــت کــرد‪ .‬او بــه موش هــا اطمینــان داد کــه گلــه‬ ‫هنــگام بازگشــت بــه جنــگل مســیری متفــاوت را‬ ‫طــی می کنــد و هرگــز از نزدیکــی شــهر موش هــا‬ ‫عبــور نخواهــد کــرد‪ .‬مــوش ســالخورده از فیــل‬ ‫ملکــه بــرای درک نگرانــی موش هــا تشــکر کــرد‪.‬‬ ‫وی همچنیــن بــه فیــل ملکــه گفــت کــه خانــواده ی‬ ‫موش هــا در صــورت نیــاز همیشــه امــاده ی کمــک‬ ‫بــه فیل هــا خواهنــد بــود‪.‬‬ ‫ماه هــای زیــادی گذشــت‪ .‬پادشــاه قلمــرو همســایه‪،‬‬ ‫در حــال ارتقــاء ارت ـش اش بــود و فیل هــای زیــادی‬ ‫را بــرای پادشــاهی خــود می خواســت‪ .‬خدمتگــزاران‬ ‫او بــه جنــگل رفتنــد و تله هایــی بــرای گرفتــن‬ ‫فیل هــا کار گذاشــتند؛ خندق هــای عمیــق حفــر‬ ‫کردنــد‪ ،‬روی ان هــا را بــا بــرگ پوشــاندند و موزهــای‬ ‫زیــادی را روی برگ هــا بــه عنــوان طعمــه قــرار‬ ‫دادنــد‪.‬‬ ‫فیل هــا در حالــی کــه ســعی داشــتند موزهــا را‬ ‫بخورنــد‪ ،‬بــه دام افتادنــد‪ .‬خدمتگــزاران شــاه بــا‬ ‫کمــک ســایر فیل هــای اهلــی خودشــان ‪ ،‬فیل هــای‬ ‫بــه دام افتــاده را بیــرون کشــیدند‪ .‬پــس از خــارج‬ ‫کــردن ان هــا از خندق هــا ‪ ،‬بــه وســیله ی طناب هــای‬ ‫ضخیــم‪ ،‬فیل هــا را بــه درختــان بســتند و بــرای اگاه‬ ‫‪26‬‬ ‫‪8‬‬ صفحه 8 ‫کــردن پادشــاه از وضعیــت‪ ،‬ان جــا را تــرک کردنــد‪.‬‬ ‫فیــل ملکــه یکــی از فیل هایــی بــود کــه بــه دام‬ ‫افتــاده‪ .‬بــود‪ .‬او ارام گرفــت و شــروع بــه فکــر‬ ‫چــاره ای بــرای فــرار کــرد‪ .‬ناگهــان او بــه فکــر‬ ‫مــوش ســالخورده و قــول او بــرای کمــک بــه‬ ‫فیل هــا افتــاد‪ .‬فیــل ملکــه یکــی از فیل هــای جــوان‬ ‫را کــه هنــوز در در دام نیفتــاده و ازاد بــود را صــدا زد‪.‬‬ ‫او از فیــل جــوان خواســت تــا بــه شــهر موش هــا‬ ‫بــرود و کل ماجــرا را روایــت کنــد‪.‬‬ ‫فیــل جــوان دســتور فیــل ملکــه را انجــام داد‪ .‬بــه‬ ‫زودی هــزاران مــوش بــرای کمــک بــه دوســتان‬ ‫خــود بــه جنــگل امدنــد‪ .‬در عــرض چنــد دقیقــه‪،‬‬ ‫طناب هــا را بــا دندان هــای تیــز خــود پــاره کردنــد‪.‬‬ ‫فیل هــا دوبــاره ازاد شــدند‪.‬‬ ‫فیــل ملکــه از مــوش ســالخورده بــه دلیــل بــه خاطر‬ ‫ســپردن ایــن قــول و نجــات فیل هــا از اسارتشــان‬ ‫تشــکر کــرد‪ .‬مــوش ســالخورده خوشــحال بــود کــه‬ ‫مــوش هــا توانســتند بــه فیل هــا کمــک کننــد و‬ ‫بــه ایــن ترتیــب دیــن خــود را ادا کننــد‪ .‬فیل هــا‬ ‫و موش هــا بــه دوســتانی صمیمــی تبدیــل شــدند‪.‬‬ ‫ان هــا از ان پــس در صلــح و ارامــش زندگــی کردند‪.‬‬ ‫‪9‬‬ صفحه 9 ‫اختراعاتی ها‬ ‫دانستن‬ ‫مهم بشر‬ ‫ملینا محمدی‬ ‫کاغذ‬ ‫از زمــان اختــراع نوشــتن‪ ،‬مــردم ســعی کــرده انــد‬ ‫چیزهــای ســاده نوشــتنی را بــر روی پاپیــروس یــا‬ ‫پوســت اهــو بیاورنــد‪ ،‬حــدود ‪ ۳۰۰۰‬ســال طــول‬ ‫کشــید تــا کاغــذ را اختــراع کننــد! کاغــذ در حــدود‬ ‫‪ ۱۰۰‬ســال قبــل از میــاد در چیــن اختــراع شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۰۵‬میــادی‪ ،‬تحــت امپراتــوری هــو تــی‬ ‫سلســله هــان‪ ،‬یــک مقــام دولتــی در چیــن بــه نــام‬ ‫تســای لــون اولیــن کســی بــود کــه صنعــت کاغــذ‬ ‫ســازی را ایجــاد کــرد ‪.‬‬ ‫در دوران باســتان معمــوال بــر روی بامبــو یــا بــر‬ ‫روی تکــه هــای ابریشــمی نوشــته مــی شــد‪ .‬امــا‬ ‫ابریشــم گــران قیمــت و بامبــو ســنگین بــود‪ ،‬کــه‬ ‫در نتیجــه ایــن مــواد اســتفاده و ســاخت اســانی‬ ‫نداشــتند‪.‬‬ ‫بــه نظــر مــی رســد پوســت بســیار ریــز و خــرد‬ ‫شــده درخــت تــوت و بوتــه شــاهدانه را بــا اب‬ ‫مخلــوط کــرده وانــرا بصــورت یــک خمیــر مســطح‬ ‫دراورده اســت ســپس بــرای خــروج اب انــرا تحــت‬ ‫فشــار قــرار داده و در مقابــل نــور خورشــید خشــک‬ ‫کــرده اســت‪ .‬او ممکــن اســت ایــده خــود از روی‬ ‫پارچــه چــرم‪ ،‬کــه ان زمــان در چیــن بســیار رایــج‬ ‫بــود گرفتــه باشــد کاغــذ تســای لــون یــک موفقیــت‬ ‫بــزرگ بــود و شــروع بــه اســتفاده از ان در چیــن‬ ‫سراســری شــد‪.‬‬ ‫بعدهــا از طریــق جــاده ابریشــم ایــن محصــول‬ ‫پرکاربــرد بــه ســایر نقــاط جهــان گســترش یافــت و‬ ‫درســال ‪ ۶۵۰‬میــادی کاغــذ بــه ژاپــن‪ ،‬کــره و ایــران‬ ‫هــم رســید‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ صفحه 10 ‫هــزاران ســال پیــش پــس از انکــه مــردم چیــن‬ ‫شــروع بــه اســتفاده از کاغــذ کننــد ‪ ،‬مــردم در‬ ‫سراســر اوراســیا از کاغــذ اســتفاده مــی کردنــد‪.‬‬ ‫در دهــه ‪ ۴۰۰‬میــادی‪ ،‬مــردم هنــد نیــز کاغــذ را‬ ‫ســاختند و کاغــذ در دهــه ‪ ۶۰۰‬بــه کــره و ژاپــن‬ ‫رســید‪ .‬بــا گســترش امپراتــوری اســامی بــه‬ ‫پاکســتان حــدود ســال ‪ ۷۰۰‬میــادی‪ ،‬مــردم در‬ ‫خالفــت عباســی هــم شــروع بــه اســتفاده از کاغــذ‬ ‫کردنــد‪.‬‬ ‫بــرای تاجــران جــاده ابریشــم کاغــذ دارای مزیــت‬ ‫بزرگــی بــود‪ :‬جوهــر جــذب میشــد‪ ،‬بنابراین نوشــته‬ ‫هــای ان پــاک نمیشــد وایــن جعــل اســناد را ســخت تــر میکــرد‪.‬‬ ‫در ابتــدا تاجــران کاغــذ خــود را از چیــن‪ ،‬اســیای مرکــزی و هنــد‬ ‫مــی خریدنــد امــا در ســال ‪ ۸۰۰‬میــادی تولیــد کننــدگان در‬ ‫کشــورهای اســامی خــود کاغــذ را ســاختندکه ایــن کاغــذ بــه‬ ‫غــرب اســیا رســید‪ ،‬مــردم ان را بــه جــای کتابچــه هــا کــه در چیــن‬ ‫و هنــد تهیــه مــی شــد‪ ،‬بــه کتــاب تبدیــل مــی کردنــد‪ .‬ایــن طــرح‬ ‫بــه ســمت شــرق گســترش یافــت و حــدود ســال ‪ ۱۰۰۰‬میــادی‪،‬‬ ‫مــردم حتــی در چیــن و هنــد کتــاب هــا را ســاختند‪ .‬در حــدود ســال‬ ‫‪ ۶۰۰‬میــادی نســخه چاپــی کاغذهــای چوبــی اختــراع شــد و در‬ ‫ســال ‪ ۷۴۰‬میــادی اولیــن روزنامــه چــاپ شــده در چیــن دیــده‬ ‫شــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫چیــن مدتهــا از راز تولیدکاغــذ خــود محافظت‬ ‫مــی کــرد و تــاش مــی کــرد ســایر مراکــز‬ ‫تولیــدی شــرقی را از بیــن ببــرد تــا اطمینــان‬ ‫حاصــل کنــد کــه یــک انحصــار وجــود دارد‪.‬‬ ‫بــا ایــن حــال در ســال ‪ ۷۵۱‬میــادی‪ ،‬ارتــش‬ ‫تانــگ توســط تــرکان عثمانــی در یــک نبــرد‬ ‫قدرتمنــد در رودخانــه تــاالس شکســت‬ ‫خــورد‪ .‬بعضــی از ســربازان چینــی و کارکنــان‬ ‫کاغذســازی دســتگیر شــدند و بــه ســمرقند‬ ‫منتقــل شــدند‪ .‬اعــراب کاغــذ ســازی را از‬ ‫زندانیــان چینــی اموختنــد و اولیــن صنعــت‬ ‫کاغــذ در بغــداد را در ســال ‪ ۷۹۳‬میــادی‬ ‫ســاختند‪ .‬انهــا همچنیــن ایــن راز را حفــظ‬ ‫کردنــد و اروپایــی هــا تــا چندیــن قــرن بعــد‬ ‫نتوانســتند کاغــذ را یــاد بگیرنــد‪ .‬مصــری هــا‬ ‫در ابتــدای قــرن بیســتم تولیــد کاغــذ را از‬ ‫اعــراب اموختنــد‪.‬‬ ‫در حــدود ‪ ۱۱۰۰‬میــادی صنعــت کاغــذ بــه‬ ‫افریقــای شــمالی وارد شــد و در ســال ‪۱۱۵۰‬‬ ‫بــه دلیــل جنــگ هــای صلیبــی بــه اســپانیا وارد‬ ‫شــد و اولیــن صنعــت کاغــذ در اروپــا تاســیس‬ ‫شــد‪.‬‬ ‫اروپایــی هــا هنــوز هــم از پوســت اهــو بــرای‬ ‫نوشــتن اســتفاده مــی کردنــد و یــا بــا قیمــت‬ ‫هــای بــاال از مصــر خریــد مــی کردنــد‪ .‬امــا‬ ‫بــه زودی شــرایط تغییــر کــرد تــا اینکــه در‬ ‫ســال ‪ ۱۲۵۰‬میــادی‪ ،‬تکنولــوژی تولیــد کاغــذ‬ ‫مصــری بــه ایتالیــا رســید و ایتالیایــی هــا‬ ‫کاغذهــای خوبــی تولیــد کردنــد و ان را در‬ ‫سراســر اروپــا فروختنــد مــردم در المــان نیــز‬ ‫تولیــد کاغــذ را اموختــه بودنــد انهــا بیشــتر عالقــه منــد بــه یادگیــری چــاپ چینــی بودنــد و مــردی بــه‬ ‫نــام گوتنبــرگ اولیــن کتــاب مقــدس چــاپ شــده در ســال ‪ ۱۴۵۳‬را تولیــد کــرد در ایــن زمــان‪ ،‬مــردم‬ ‫در کشــور ازتــک هــا (مکزیــک مــدرن) نیــز بــه طــور مســتقل کاغــذ را اختــراع کــرده بودندکاغــذ انهــا از‬ ‫الیــاف گیــاه اگارو ســاخته شــده بــود و مــردم از ان بــرای ســاخت کتــاب اســتفاده مــی کردنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪12‬‬ صفحه 12 ‫مراحل تولید و ساخت کاغذ های امروزی‬ ‫چــوب یــک مــاده تجدیــد پذیــر اســت کــه‬ ‫ترکیبــی از ســلولز و لیگنین(مــاده چســبنده‬ ‫الیــاف ســلولز) و مقــدار کمــی رزیــن (صمــغ‬ ‫گیاهــی)و اســید هــای چــرب مــی باشــد کــه‬ ‫در ســاخت کاغــذ هــای امــروزی اســتفاده مــی‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫‪ )۱‬کنــدن پوســت درخــت بــا اســتفاده از یــک‬ ‫اســتوانه چرخشــی گــردان و چیپــس کــردن‬ ‫یــا ورقــه ای کــردن قبــل ازاینکــه بــه خمیــر‬ ‫تبدیــل شــوند‬ ‫‪)۲‬خمیــر کــردن‪ :‬در مراحــل تهیــه خمیــر‪ ،‬ســلولز و نیمــه ســلولز هــا از لیگنیــن جــدا مــی شــودو چیــز هــای‬ ‫دیگــر ماننــد روغــن و رزیــن ان جــدا مــی شــود دو روش اساســی بــرای تهیــه خمیــر وجــود دارد‪.‬‬ ‫الف ‪-‬خمیر سازی شیمیایی‪ ،‬ب‪ -‬خمیر سازی مکانیکی‬ ‫‪)۳‬استفاده از بخار در خمیر سازی‬ ‫‪)۴‬ســفید گری‪:‬یکــی از مهمتریــن مراحــل‪ ،‬شســتن و‬ ‫ســفید کــردن اســت کــه بــرای پــاک ســازی و تصفیــه‬ ‫خمیــر بــکار مــی رود ‪.‬‬ ‫تمامــی مراحــل مــی توانــد در ماشــین کاغــذ انجــام‬ ‫شــود و در نهایــت در صــورت نیــاز بــرای پوشــش دادن‬ ‫کاغــذ هــا و بــرق انداختــن ان از تیغــه پوشــش دهنــده و‬ ‫غلتــک ویــژه بــرق انداختــن اســتفاده مــی شــود‪.‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫ایران‬ ‫مشاهیر‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫هوشنگ سیحون‬ ‫هوشــنگ ســیحون از چهره هــای مانــدگار و درخشــان هنــر‬ ‫معمــاری و نقاشــی ایــران بــه شــمار مــی رود کــه بــا خلــق‬ ‫اثــاری فاخــر ماننــد ارامگاههــای بزرگانــی چــون خیــام‪ ،‬کمــال‬ ‫الملــک‪ ،‬بوعلــی ســینا‪ ،‬نادرشــاه افشــار‪،‬کلنل محمدتقــی خــان‬ ‫پســیان و ده هــا مقبــره و ارامــگاه دیگــر خدمتــی بــزرگ در راه‬ ‫اعتــای نــام فرهنــگ و معمــاری ایــران انجــام داد‪.‬‬ ‫هوشــنگ ســیحون پــدر معمــاری مــدرن ایــران در ‪ ۳۱‬مــرداد‬ ‫‪ ۱۲۹۹‬خورشــیدی در تهــران و در خانــواده ای اهــل موســیقی‬ ‫دیــده بــه جهــان گشــود‪ .‬پــدر بــزرگ او میــرزا عبــداهلل‬ ‫فراهانــی مشــهور بــه پــدر موســیقی ســنتی ایــران و بنیانگــذار‬ ‫ایــن نــوع موســیقی بــود‪ .‬ســیحون پــس از پایــان تحصیــل معمــاری در دانشــکده هنرهــای زیبــای دانشــگاه‬ ‫تهــران بــه دعــوت انــدره گــدار رییــس اداره باستان شناســی وقــت ایــران بــرای ادامــه تحصیــل راهــی‬ ‫پاریــس شــد و در دانشســرای عالــی ملــی هنرهــای زیبــای پاریــس بــوزار در حــدود ‪ ۳‬ســال تحــت تعلیــم‬ ‫اوتلــو زاوارونــی بــه تکمیــل دانــش معمــاری خــود پرداخــت و در ‪ ۱۹۴۹‬میــادی موفــق بــه دریافــت درجــه‬ ‫دکتــری هنــر شــد‪.‬‬ ‫او در بازگشــت بــه ایــران در حالــی کــه تنهــا ‪ ۲۵‬ســال‬ ‫داشــت‪ ،‬نخســتین اثــر معمــاری خــود‪ ،‬بنــای یادبــود ارامــگاه‬ ‫بوعلی ســینا را طراحــی کــرد‪ .‬وی اســتاد دانشــکده هنرهــای‬ ‫زیبــای دانشــگاه تهــران و ســه دوره رییــس ایــن دانشــکده‬ ‫بــود‪ ،‬همچنیــن در طــول ســال های فعالیــت خــود‪ ،‬عضــو‬ ‫شــورای ملــی باستان شناســی‪ ،‬شــورای عالــی شهرســازی‪،‬‬ ‫شــورای مرکــزی تمــام دانشــگاه های ایــران و کمیتــه‬ ‫بین المللــی ایکومــوس وابســته بــه یونســکو و بــه مــدت ‪۱۵‬‬ ‫ســال مســوولیت‪ ،‬مرمــت بناهــای تاریخــی ایــران را برعهــده‬ ‫داشــت‪ .‬ســیحون نزدیــک بــه ســه دهــه در ونکــوور کانــادا زندگــی کــرد و شــهروند افتخــاری فرانســه‬ ‫هــم بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪14‬‬ صفحه 14 ‫ایــن معمــار نامــدار ایرانــی در ســبک معمــاری خــود‬ ‫بیــش از هــر چیــز منطــق را در نظــر می گرفــت‬ ‫زیــرا عقیــده داشــت‪ ،‬هیــچ چیــز نبایــد بــی منطــق‬ ‫در معمــاری بــه کار رود‪ ،‬حتــی کوچکتریــن خــط و‬ ‫کم تریــن نقطــه بایــد دلیــل و معنــی مخصــوص بــه‬ ‫خــود داشــته باشــد‪ .‬او از طرح هــای بی معنــی و‬ ‫بی مغــز بیــزار بــود و عقیــده داشــت کــه حقیقــت‬ ‫بایــد بی پــرده در معمــاری خودنمایــی کنــد در‬ ‫حقیقــت در معمــاری ســیحون اصولــی بــود کــه‬ ‫در دنیــای ابعــاد و انــدازه هــا از معانــی و رازهایــی‬ ‫ســخن مــی گفــت و معانــی و فلســفه نظــری و‬ ‫وجــودی بزرگانــی را کــه معمــار و طــراح ارامــگاه‬ ‫هــر یــک از انــان بــود در نقــش مقبــره شــان اشــکار‬ ‫کــرد‪.‬‬ ‫بــرای نمونــه ارامــگاه حکیــم عمــر خیــام را مبتنــی‬ ‫بــر اصــول ریاضــی و مثلثاتــی خیــام محاســبه و‬ ‫طراحــی کــرد‪.‬‬ ‫ایــن هنرمنــد برجســته‬ ‫در کتــاب «نگاهــی بــه‬ ‫ایــران» در خصــوص‬ ‫بنــای ارامــگاه نــادر شــاه‬ ‫افشــار می نویســد‪ :‬مــاده‬ ‫اصلــی ســاختمان از ســنگ‬ ‫خــارای منطقــه کوهســنگی‬ ‫مشــهد‪ ،‬مشــهور بــه ســنگ‬ ‫هــر کاره اســت‪ ،‬ایــن ســنگ‬ ‫یکــی از مقــاوم تریــن‬ ‫ســنگ هایِــی ســت کــه در‬ ‫ایــران وجــود دارد‪ .‬او دلیــل‬ ‫ایــن انتخــاب را اشــاره بــه‬ ‫صالبــت و عظمــت نــادر‬ ‫شــاه افشــار می دانــد و‬ ‫معتقــد اســت شــکل کلــی و‬ ‫مقبــره نــادر بــه شــکل شــش ضلعــی متناســبی اســت کــه شــکلِ ســیاه چادرهایــی را تداعــی می کنــد‬ ‫دلیــل ایــن امــر همیــن نکتــه اســت کــه نــادر بــه جــای کاخ در زیــر چــادر زندگــی می کــرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ صفحه 15 ‫ســیحون بــر ایــن عقیــده بــود کــه‪ :‬انچــه می ســازم‬ ‫بــا احتیاجــات برنامــه و صاحــب کار بایســتی مطابقــت‬ ‫داشــته باشــد‪ .‬هیــچ چیــز زیادتــر یــا کمتــر از انچــه‬ ‫مــورد احتیــاج اســت‪ ،‬نبایســتی ســاخته شــود‪ .‬بــا‬ ‫تزئینــات زیــاده از حــد موافقــت نــدارم زیــرا اگــر‬ ‫معمــاری بــه خــودی خــود کامــل و زیباســت احتیاجــی‬ ‫بــه رنــگ و روغــن و تزئینــات نــدارد‪ .‬حجم هــا و‬ ‫تناســبات وقتــی زیبــا نباشــند هــر قــدر هــم عوامــل‬ ‫تزئینــی بــه بنــا اضافــه کنیــم‪ ،‬تاثیــری در زیبایــی ان‬ ‫نخواهــد داشــت‪ .‬ســادگی و بــی تکلفــی را هــدف خــود‬ ‫می دانــم یــک معمــار خــوب بایــد مثــل یــک شــعر‬ ‫عالــی ســاده‪ ،‬ســهل و ممتنــع باشــد‪ .‬از شــلوغی و درهــم‬ ‫و برهمــی بــی انــدازه گریزانــم‪ .‬نقشــه ســاده همیشــه‬ ‫زود خوانــده می شــود و اشــخاص را گمــراه نمی کنــد‪.‬‬ ‫طــرح نقشــه یــک ســاختمان مثــل حــل یــک مســاله‬ ‫اســت‪ .‬بایــد همیشــه ســاده ترین راه حــل را در نظــر‬ ‫گرفــت و از راه هــای پیــچ در پیــچ صــرف نظــر کــرد‪.‬‬ ‫بــرای هــر یــک از مصالــح ارزش مخصــوص بــه خودش‬ ‫را قائلــم و همیشــه ســعی کــرده ام بــا بــه کار بــردن بــه‬ ‫موقــع ان هــا ارزش واقعــی ان هــا را بــه معــرض دیــد‬ ‫بگــذارم‪ ،‬امکانــات فنــی و ســاختمانی کشــور خودمــان را‬ ‫همیشــه در نظــر می گیــرم و ســعی می کنــم بــا عوامــل‬ ‫موجــود خــود را تطبیــق دهــم و هدفــم ایــن اســت کــه‬ ‫معمــاری ایــران را بــه پایــه ای برســانم کــه همــان‬ ‫احتــرام خاصــی را کــه در دوره هــای گذشــته بــرای مــا‬ ‫قائــل بودنــد‪ ،‬بــاز هــم داشــته باشــند‪.‬‬ ‫او در طــول فعالیــت خــود در ایــران بناهــای مشــهوری را طراحــی کــرد؛ بناهایــی کــه بــه دســت ایــن‬ ‫هنرمنــد ایرانــی ســاخته شــدند بــه عنــوان بخشــی از تاریــخ معمــاری مــدرن و تلفیــق ان بــا معمــاری‬ ‫ســنتی بــه شــمار مــی رونــد همچنیــن توجــه بــه نــوع شــخصیتی کــه ســیحون بنــا را بــرای او طراحــی‬ ‫می کــرد از ویژگی هــای مهــم کار وی بــه شــمار مــی رود‪.‬‬ ‫طراحــی ارامــگاه ابــن ســینا‪ ،‬نخســتین اثــر معمــاری ایــن هنرمنــد صاحــب ســبک بــه شــمار مــی رود‪ ،‬ایــن‬ ‫بنــا بــه ســبک معمــاری «قرنــی» کــه بوعلــی ســینا در ان زندگــی کــرده بــود از روی قدیمی تریــن بنــای‬ ‫تاریـخ دار اســامی یعنــی بــرج گنبــد قابــوس در شــهر گنبــد کاووس اقتبــاس شــده اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪16‬‬ صفحه 16 ‫باغچه هــای ایــن بنــا متاثــر از باغ هــای ایرانــی‪ ،‬اب نماهــا الهــام گرفتــه از حــوض خانه هــای ســنتی و‬ ‫نمایــی بــا روکار ســنگ های حجیــم و خشــن خــارا کــه بــا ســنگ گرانیــت کوهســتان الونــد اراســته شــده‬ ‫و نمایــان کننــده کاخ هــای باســتانی ایرانیــان اســت‪ .‬در ‪۱۳۲۴‬خورشــیدی طــی برگــزاری یــک مســابقه‬ ‫معمــاری بــرای ارامــگاه ابــن ســینا طــرح هوشــنگ ســیحون بــه عنــوان بهتریــن طــرح مســابقه برگزیــده‬ ‫شــد و کار ســاخت ایــن بنــا در ‪ ۱۳۳۳‬خورشــیدی بــه پایــان رســید‪ ،‬ایــن اثــر جاودانــه در ‪ ۲۱‬اردیبهشــت‬ ‫‪ ۱۳۷۶‬بــه عنــوان یکــی از اثــار ملــی ایــران بــه ثبــت رسیده اســت‪.‬‬ ‫طراحــی ارامــگاه خیــام در نیشــابور یکــی از شــاخص ترین کارهــای ســیحون بــه شــمار مــی رود در واقــع‬ ‫بنــای یادبــود خیــام از ســاختمان های برجســته طراحــی شــده در ایــران اســت کــه تلفیقــی موفــق از‬ ‫عناصــر ســنتی و مــدرن را بــه نمایــش گذاشــته اســت‪.‬‬ ‫ســیحون خــود دربــاره ایــن بنــا گفتــه بــود‪ :‬خیــام‬ ‫ریاضیــدان‪ ،‬منجــم و ادیــب بــود؛ ســعی داشــتم کــه‬ ‫ایــن ســه جنبــه شــخصیتی در مــزارش تجلــی پیــدا‬ ‫کنــد‪ .‬بــه همیــن دلیــل ارامــگاه خیــام تلفیقــی از نجــوم‬ ‫و هندســه و شــعر و نمــاد شــخصیت چندوجهــی خیــام‬ ‫اســت بــه همیــن دلیــل ایــن بنــا در زمــان خــود بــه‬ ‫دلیــل بــه کار بــردن چنــد مفهــوم مختلــف در طراحــی‬ ‫ان تحولــی در معمــاری ایــران بــه وجــود اورد‪.‬‬ ‫ارامــگاه کمال الملــک از دیگــر بناهــای طراحــی شــده‬ ‫توســط ســیحون اســت‪ .‬ایــن بنــا در نیشــابور قــرار‬ ‫گرفتــه اســت‪ .‬حجــم بنــا از قوس هایــی متقاطــع کــه‬ ‫بــر روی اقطــار مربــع زده شــده اند‪ ،‬پدیــد امــده کــه‬ ‫ایــن قوس هــای متقاطــع‪ ،‬تاق هــای چهاربخــش را‬ ‫کــه در معمــاری ســنتی ایــران بســیار دیــده شــده اند‪،‬‬ ‫تداعــی می کننــد و احتمــاالً منبــع الهــام طــراح نیــز‬ ‫بــود ه اســت‪ .‬طــراح بــا بهره گیــری خالقانــه از قــوس‬ ‫و بــا پیچشــی کــه در ایــده کلــی ان ایجــاد کــرده بــه‬ ‫نتیجـه ای ظاهــرا ً متفــاوت بــا هندسـه ای پیچیــده دســت‬ ‫یافتــ ه اســت‪ ،‬ایــن طــرح نواورانــه بــا به کارگیــری‬ ‫ســازه پوســته ای بتنــی اجــرا شــد ه اســت‪.‬‬ ‫از دیگــر طراحــی هــای بــی بدیــل ایــن معمــار‬ ‫سرشــناس مــی تــوان بــه ارامــگاه نادرشــاه اشــاره‬ ‫کــرد‪ .‬ســاختمان ارامــگاه نادرشــاه از قســمت مرکــزی‬ ‫کــه محــل تدفیــن نادرشــاه اســت و ‪ ۲‬تــاالر مــوزه‬ ‫‪17‬‬ ‫تشــکیل شــده کــه یکــی از انهــا مــوزه اســلحه‬ ‫دوره هــای مختلــف تاریــخ ایــران و دیگــری مــوزه‬ ‫اســلحه و اثــار مربــوط بــه دوران نادرشــاه را‬ ‫نمایــش می دهــد‪.‬‬ صفحه 17 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫جهان‬ ‫مشاهیر‬ ‫رها سمیعی‬ ‫ماری کوری‬ ‫مــاری کــوری در ســال ‪ 1867‬بــا نــام ماریــا اســکلو دووســکا در‬ ‫ورشــو پایتخــت لهســتان متولــد شــد او در ســن ‪ 19‬ســالگی بــه‬ ‫پاریــس رفــت تــا در انجــا بــه تحصیــل در رشــته شــیمی بپــردازد ‪.‬‬ ‫در انجــا بــا فیزیکــدان جــوان فرانســوی بــه نــام پیــر کــوری اشــنا‬ ‫شــد و ایــن اشــنایی بــه ازدواج انجامیــد‪.‬‬ ‫مــاری کــوری در ســال ‪ 1867‬بــا نــام ماریــا اســکلو دووســکا در‬ ‫ورشــو پایتخــت لهســتان متولــد شــد او در ســن ‪ 19‬ســالگی بــه‬ ‫پاریــس رفــت تــا در انجــا بــه تحصیــل در رشــته شــیمی بپــردازد ‪.‬‬ ‫در انجــا بــا فیزیکــدان جــوان فرانســوی بــه نــام پیــر کــوری اشــنا‬ ‫شــد و ایــن اشــنایی بــه ازدواج انجامیــد‪.‬‬ ‫او بــه پیــر کــوری در انجــام ازمایشــهای عملــی اش دربــاره الکتریســیته کمــک مــی کــرد زمانــی کــه او در‬ ‫ســال ‪ 1895‬در انبــاری چوبــی کوچــک کــه ازمایشــگاه او بــود شــروع بــه کار کــرد نــه او و نــه هیــچ کــس‬ ‫دیگــر چیــزی دربــاره عنصــر شــیمیایی رادیــوم نمــی دانســت ایــن عنصــر هنــوز کشــف نشــده بــود‪.‬‬ ‫البتــه یکــی از همــکاران پژوهشــگر پاریســی فیزیکــدان فرانســوی «هانــری بکــرل» در ان زمــان تشــخیص‬ ‫داده بــود کــه عنصــر شــیمیایی اورانیــوم پرتوهایــی اسراســر امیــز نامرئــی از خــود مــی افشــاند او بــه طــور‬ ‫اتفاقــی یــک قطعــه کوچــک از فلــز اورانیــوم را بــر روی یــک صفحــه فیلــم نــور ندیــده کــه در کاغــذ ســیاه‬ ‫پیچیــده شــده بــود گذاشــته بــود صبــح روز بعــد مشــاهده کــرد کــه صفحــه فیلــم درســت مثــل ایــن کــه‬ ‫نــور دیــده باشــد ســیاه شــده اســت بدیهــی بــود کــه عنصــر اورانیــوم پرتوهایــی را از خــود ســاطع کــرده‬ ‫بــود کــه از کاغــذ ســیاه گذشــته و برصفحــه فیلــم اثــر کــرده بــود‪.‬‬ ‫بکــرل ایــن فراینــد را دوبــاره بــا ســنگ معدنــی موســوم بــه پشــبلند کــه ســنگی ســخت و ســیاه قیرگــون‬ ‫اســت کــه از ان اورانیــوم بــه دســت مــی ایــد‪ -‬تکــرار کــرد ایــن بــار اثــری کــه ســنگ بــر روی صفحــه‬ ‫فیلــم گذاشــته بــود حتــی از دفعــه قبلــی هــم قــوی تــر بــود بنابرایــن مــی بایســت بــه غیــر از عنصــر‬ ‫اورانیــوم یــک عنصــر پرتــوزای دیگــر هــم در ســنگ وجــود مــی داشــت او فرضیــه خــود را بــا خانــواده کــوری‬ ‫کــه بــا او دوســت بودنــد مطــرح کــرد انهــا نیــز ایــن راز را هیجــان انگیــز یافتنــد ایــن چــه پرتوهــای نــادری‬ ‫بودنــد کــه در اشــیایی کــه پرتوهــای نــوری معمولــی از انهــا عبــور نمــی کــرد نفــوذ مــی کردنــد و از میــان‬ ‫انهــا مــی گذشــتند؟‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪18‬‬ صفحه 18 ‫در ان زمــان پیــر کــوری در مدرســه فیزیــک تدریــس مــی کــرد ولــی او‬ ‫تمــام وقــت ازاد خــود را بــه کار مــی برد تا بــه همســرش در ازمایشــهایی‬ ‫کــه انجــام مــی داد کمــک کنــد رئیــس مدرســه فیزیــک یــک انبــاری‬ ‫مضروبــه کنــار حیــاط مدرســه را در اختیــار انهــا گذاشــت ایــن انبــار‬ ‫فضایــی بــود کــه انهــا مــی توانســتند بــدون هزینــه ای دریافــت کننــد و‬ ‫بنابرایــن ان را قبــول کردنــد قــدم بعــدی ایــن بــود کــه ســنگ معدنــی‬ ‫ســیاه را تهیــه کننــد‪.‬‬ ‫اگــر مــی خواســتند اقــدام بــه خریــد ان کننــد خیلــی گــران تمــام میشــد‬ ‫انهــا اطــاع یافتنــد کــه دولــت اتریــش هــزاران کیلــو از ایــن ســنگها دارد‬ ‫کــه چــون اورانیومــش را جــدا کــرده انــد انهــا را بــی ارزش مــی داننــد‬ ‫چــون خانــواده کــوری دنبــال اورانیــوم نبودنــد بلکــه عنصــر ناشــناخته‬ ‫جدیــدی را جســتجو مــی کردنــد ایــن زبالــه هــا را درســت همــان چیــزی‬ ‫یافتنــد کــه بــه ان نیــاز داشــتند‪.‬‬ ‫مــاری و پیــر کــوری ایــن تــوده هــای کثیــف را بــا‬ ‫بیــل درون دیگهــای بزرگــی مــی ریختنــد انهــا را‬ ‫بــا مــواد شــیمیایی مخلــوط مــی کردنــد و بــر روی‬ ‫یــک اجــاق قدیمــی چدنــی حــرارت مــی دادنــد‪.‬‬ ‫دود ســیاه‪ ،‬خفــه کننــده و بدبــوی غلیظــی کــه از‬ ‫دیگهــا برمــی خواســت نفــس انهــا را تقریب ـاً بنــد‬ ‫مــی اورد و اشــک چشمانشــان را ســرازیر مــی کرد‪.‬‬ ‫بــا مراجعــه بــه یادداشــتهای قطــور ازمایشــگاهی‬ ‫مــاری و پیکــر کــوری معلــوم مــی شــود کــه ان دو‬ ‫نفــر از شــانزدهم دســامبر ‪ 1897‬بــه مطالعــه در‬ ‫بــاره پرتــو بکــرل یــا پرتــو اورانیــوم پرداختنــد در‬ ‫اغــاز مــاری فقــط بــه ایــن کار مشــغول شــد ولــی‬ ‫از پنجــم فوریــه ســال ‪ 1898‬پیــر هــم بــه او ملحــق شــد پیــر بــه انــدازه گیــری هــا و بررســی نتایــج‬ ‫پرداخــت ان دو نفــر عمدتـاً شــدت پرتوهــای کانــی هــا و نمکهــای مختلــف اورانیــوم و اورانیــوم فلــزی را‬ ‫انــدازه گیــری مــی کردنــد در نتیجــه تجربــه هــای زیــاد انهــا ایــن بــود کــه ترکیبــات اورانیــوم کمتریــن‬ ‫رادیواکتیویتــه را داشــتند‪.‬‬ ‫رادیواکتیویتــه اورانیــوم فلــزی از انهــا بیشــتر بــود و کانــی اورانیــوم کــه معــروف بــه پشــبلند بــود بیشــترین‬ ‫رادیواکتیویتــه را داشــت ایــن نتایــج نشــان مــی داد کــه احتمــاالً پشــبلند محتــوی عنصــری اســت کــه‬ ‫رادیواکتیویتــه اش خیلــی بیشــتر از رادیواکتیویتــه اورانیــوم اســت در دوازدهــم اوریــل ‪ 1898‬کــوری هــا‬ ‫نظریــه خــود را بــه اکادمــی علــوم پاریــس گــزارش کردنــد در چهاردهــم اوریــل کــوری هــا بــا همــکاری‬ ‫لمــون شــیمیدان فرانســوی بــه جســتجوی عنصــر ناشــناخته مزبــور پرداختنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫نتیجــه گرانبهــای ایــن کار پرزحمــت و طاقــت‬ ‫فرســا تنهــا چنــد قطــره ازمــاده ای بــود کــه‬ ‫انهــا ایــن مــاده را در لولــه هــای ازمایشــگاهی‬ ‫نگهــداری مــی کردنــد بــر اثــر ایــن کارهــای‬ ‫طاقــت فرســا در نخســتین زمســتان مــاری کــوری‬ ‫دچــار نوعــی عفــوت و التهــاب ریــوی شــد تمــام‬ ‫فصــل را مریــض بــود ولــی پــس ازبهبــودی کار‬ ‫پختــن مــواد در دیگهــا را در ازمایشــگاه از ســر‬ ‫گرفــت ســال پــس از ان نخســتین دختــرش بــه‬ ‫نــام ایرنــه متولــد شــد پیــر و مــاری کــوری در‬ ‫مــاه جــوالی (مــرداد مــاه) همــان ســال توانســتند‬ ‫ایــن مســئله را انتشــار دهنــد کــه ســنگ معــدن‬ ‫پشــبلند بــه غیــر از عنصــر اورانیــوم دو عنصــر پرتــوزای دیگــر را نیــز در خــود دارد نخســتین عنصــر را بــه‬ ‫یــاد محــل تولــد و بــزرگ شــدن مــاری کــوری کــه لهســتان (‪ )Poland‬بــوده اســت‪ ،‬پولونیــوم نامیدنــد و‬ ‫دومیــن عنصــر را کــه اهمیــت زیــادی داشــت رادیــوم نامیدنــد کــه از واژه التیــن ‪ radius‬بــه معنــی پرتــو‬ ‫الهــام مــی گرفــت‪.‬‬ ‫در بیســت و ششــم دســامبر ســال ‪( 1898‬پنجــم دی مــاه ‪ )1277‬اعضــای اکادمــی علــوم پاریــس گزارشــی‬ ‫تحــت عنــوان «دربــاره مــاده شــدیدا ً رادیواکتیــوی کــه در پشــبلند وجــود دارد» اگاه شــدند و ایــن روز تاریــخ‬ ‫تولــد رادیــوم اســت‪ .‬پیدایــش رادیــوم در میــان عناصــر رادیواکتیــو طبیعــی تقریب ـاً بــه فوریــت ثابــت کــرد‬ ‫کــه ایــن عنصــر مناســبترین عنصــر رادیواکتیــو بــرای بســیاری کارهاســت بــه زودی معلــوم شــد کــه نیمــه‬ ‫عمــر رادیــوم نســبتاً زیــاد اســت (‪ 1600‬ســال) کشــف رادیــوم یکــی از پیــروزی هــای بنیــادی علــم اســت‪.‬‬ ‫بررســی هــای انجــام شــده روی رادیــوم موجــب دگرگونــی هــای اساســی در دانــش بشــر دربــاره خــواص و‬ ‫ســاخت مــاده شــد و منجــر بــه شــناخت و دســتیابی بــه‬ ‫انــرژی اتمــی شــد خانــواده کــوری بــه همــراه بکــرل بــه‬ ‫خاطــر کشــفی کــه پــس از ان همــه کارطاقــت فرســا بــه‬ ‫ان نائــل شــدند در ســال ‪ 1903‬جایــزه نوبــل (فیزیــک) را‬ ‫از ان خــود کردنــد و بــه ایــن ترتیــب توانســتند وامهایــی‬ ‫را کــه بــرای کارهــای پژوهشــی طوالنــی خــود گرفتــه‬ ‫بودنــد‪ ،‬پرداخــت کننــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪20‬‬ صفحه 20 ‫پیــر کــوری در ســال ‪ 1906‬در ‪ 47‬ســالگی‬ ‫بــه علــت تصــادف بــا اتومبیــل درگذشــت‬ ‫مــادام کــوری پــس از مــرگ شــوهرش‬ ‫بــه مطالعــات خــود ادامــه داد و در ســال‬ ‫‪ 1910‬موفــق بــه تهیــه رادیــوم خالــص‬ ‫گردیــد در ایــن هنــگام اســتاد ســوربون و‬ ‫عضــو اکادمــی طــب شــد و در ســال‪1911‬‬ ‫بــرای دومیــن بــار بــه دریافــت جایــزه‬ ‫نوبــل نائــل شــد (مــاری کــوری بــه غیــر‬ ‫از لینــوس پاولینــگ (برنــده جایــزه نوبــل‬ ‫در شــیمی در ســال ‪ ،1954‬برنــده جایــزه‬ ‫صلــح نوبــل در ســال ‪ )1962‬تنهــا انســانی‬ ‫اســت کــه دوبــاره ایــن جایــزه ارزشــمند‬ ‫را از ان خــود کــرده اســت‪ ).‬مــادام کــوری‬ ‫در چهــارم ژوئیــه ‪ 1934‬یعنــی بیســت و‬ ‫هشــت ســال بعــد از مــرگ شــوهرش و در‬ ‫ســن ‪ 67‬ســالگی درگذشــت‪.‬‬ ‫ایــن واقعیــت کــه پرتوهــای رادیــوم مــی تواننــد بافتهــای زنــده اندامهــا را از بیــن ببرند بــه عنــوان مهمترین‬ ‫دســتاورد کشــف کــوری هــا مشــخص گردیــد پزشــکان و پژوهشــگران علــوم پزشــکی بــه زودی دریافتنــد‬ ‫کــه بــه ایــن وســیله مــی تواننــد غــده هــا و بافتهــای بدخیــم را کــه در ســرطان و همچنیــن بیماریهــای‬ ‫پوســتی و غــدد ترشــحی بــروز مــی کننــد‪ ،‬از بیــن ببرنــد بســیاری از بیمــاران ســرطانی کــه توانســته انــد‬ ‫بــا موفقیــت معالجــه شــوند و از مــرگ نجــات یابنــد عمــر دوبــاره و ســامتی خــود را مرهــون تالشــهای‬ ‫ایثارگرانــه و خســتگی ناپذیــر و انگیــزه واالی ایــن زن بــی همتــا هســتند‪.‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫ورزش‬ ‫ملیکا جبار‬ ‫وزنه برداری‬ ‫وزنــه بــرداری بلنــد کــردن وزنــه هــای مختلــف توســط‬ ‫ورزشــکار در شــکل مــدرن اســت کــه بایــد همــراه بــا‬ ‫قــدرت‪ ،‬ســرعت‪ ،‬تکنیــک‪ ،‬تعــادل و هماهنگــی باشــد‪.‬‬ ‫ایــن ورزش از نخســتین دوره بــازی هــای المپیــک ‪1986‬‬ ‫جــزء المپیــک بــوده اســت و تنهــا ورزش قدرتــی حاضــر‬ ‫در ایــن رقابــت هاســت‪ .‬وزنــه بــرداری در کشــورهای‬ ‫ترکیــه‪ ،‬بلغارســتان‪ ،‬یونــان ورزشــی ســنتی اســت و در‬ ‫روســیه‪ ،‬چیــن‪ ،‬کشــورهای اروپــای شــرقی و اخیــرا ً ایــران‬ ‫ورزشــکار درجــه یــک دارنــد‪.‬‬ ‫بشــر بــرای حفاظــت خــود در غارهــا‪ ،‬ناگزیــر بــه‬ ‫جابجایــی ســنگ هــای بــزرگ بــرای قــرار دادن در‬ ‫مقابــل ورودی انهــا بــوده اســت‪ .‬مصریهــا برای ســاختن‬ ‫مجســمه هــای عظیــم فراعنــه و اهــرام ثالثــه‪ ،‬مــردان‬ ‫قــوی ان روز جهــان را در کنــار نیــل گــرد اوردنــد و انهــا‬ ‫را بــه ســاختن مجســمه هــای ســنگی وا داشــتند‪.‬‬ ‫کاوش هــای باســتان شناســی نشــان مــی دهــد وزنــه‬ ‫بــرداری و وزنــه پرانــی بــه همــراه دو و میدانــی و‬ ‫ژیمناســتیک در یونــان باســتان تمریــن مــی شــده‬ ‫اســت‪ .‬همچنیــن وزنــه بــرداری و وزنــه پرانــی جزئــی از‬ ‫بازیهــای تیلــی تیــان ایرلنــدی هــا در ‪ 4000‬ســال قبــل‬ ‫بــوده اســت‪“ .‬میلــو” از اهالــی “کورتونــا” ســالهای ســال‬ ‫قهرمــان المپیــک باســتان بــود و مــدت ‪ 28‬ســال مقــام‬ ‫خــود را حفــظ کــرد‪.‬‬ ‫او اولیــن وزنــه بــردار علمــی در دنیاســت کــه پیشــرفت و ترقــی و قــدرت خــود را بطــور مرتــب و کــم کــم‬ ‫بدســت اورد‪ .‬بدیــن ترتیــب کــه گوســاله ای را هــر روز از زمیــن بلنــد مــی کــرد و روی دو دســت قــرار مــی‬ ‫داد و تــا هنگامــی کــه گاو تنومنــدی شــد ان را بــر ســر دســت مــی بــرد‪ .‬تاریــخ ایــن کار را ‪ 684‬ســال قبــل‬ ‫از میــاد نوشــته انــد و در حقیقــت وزنــه بــرداری جدیــد از اســاس کار میلــو پیــروی مــی کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪22‬‬ صفحه 22 ‫اولیــن اثــار بوجــود امــدن ایــن ورزش زمانــی‬ ‫اســت کــه در یونــان باســتان ورزشــکاران بــه‬ ‫وزنــه پرانــی (پرتــاب دیســک و وزنــه) عــادت‬ ‫داشــته انــد و لغــت یونانــی “هالتــرس” (پرتاب‬ ‫صفحــه یــا دیســک هالتــر) ریشــه وزنــه‬ ‫بــرداری امــروزی اســت‪ .‬وزنــه بــرداری جدیــد‬ ‫در اروپــا توســط اروپاییــان پایــه گــذاری شــد‬ ‫و بــه نظــر مــی رســد کــه در وهلــه نخســت‬ ‫جوانــان روســتایی بدیــن کار دســت زدنــد‬ ‫تــا قــدرت و برتــری خــود را نســبت بــه هــم‬ ‫ســاالن خــود نشــان دهنــد‪.‬‬ ‫کار نمایــش جوانــان در بلنــد کــردن وزنــه‬ ‫کــم کــم انقــدر بــاال گرفــت کــه مســابقه‬ ‫هایــی ترتیــب داده مــی شــد و در ان زنــان و‬ ‫مــردان بــی شــماری بــرای تماشــا گــرد هــم‬ ‫مــی امدنــد و ایــن مســابقات‪ ،‬محــک قــدرت‬ ‫و نیرومنــدی جوانــان بــود‪.‬‬ ‫رقابــت هــای وزنــه بــرداری شــامل دو‬ ‫مســابقه ی « یــک ضــرب» و « دو ضــرب»‬ ‫اســت‪ .‬در ابتــدا شــرکت کننــدگان در حرکــت‬ ‫« یــک ضــرب »مســابقه مــی دهنــد و شــروع‬ ‫بــه بــاال بــردن وزنــه مــی کننــد‪.‬‬ ‫نخســت ورزشــکارانی کــه ســبک تریــن وزنــه هــا را‬ ‫انتخــاب کردنــد ‪ ،‬ان هــا را بــاالی ســر مــی برنــد و‬ ‫ســرانجام ‪ ،‬کار بــا بلنــد کــردن ســنگین تــرن وزنــه‬ ‫خاتمــه مــی یابــد‪ .‬هــر ورزشــکار ســه بــار فرصــت‬ ‫دارد کــه وزنــه هــای درخواســتی خــود را بــاالی ســر‬ ‫ببــرد‪.‬‬ ‫هــر وزنــه بــردار بــرای بلنــد کــردن وزنــه یــک‬ ‫دقیقــه فرصــت دارد‪ .‬اغــاز ایــن زمــان از لحظــه ای‬ ‫اســت کــه صفحــه گــذار از روی تختــه ‪ ،‬خــارج مــی شــود ‪ ،‬یعنــی بــه محــض اینکــه وزنــه هــا در هالتــر‬ ‫قــرار گرفتنــد و وزنــه ی مــورد نظــر وزنــه بــردار امــاده شــد ‪ ،‬او یــک ذقیقــه فرصــت دارد کــه ان را بــاالی‬ ‫ســر ببــرد‪ .‬اگــر وزنــه بــردار نتوانــد وزنــه ای را بــاالی ســر ببــرد ‪ ،‬بــرای حرکــت بعــدی مــی توانــد وزنــه‬ ‫ا ی ســنگین تــر از ان را درخواســت کنــد‪.‬‬ ‫در صورتــی کــه وزنــه هــای انتخابــی طــوری باشــند کــه وزنــه بــردار دو بــار پشــت ســر هــم مجبــور بــه‬ ‫بلنــد کــردن وزنــه باشــد ‪ ،‬در بــار دوم دو دقیقــه فرصــت دارد کــه وزنــه اش را بــاالی ســر ببــرد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫وزنــه بــرداران تــا اخریــن لحظــه مــی تواننــد وزنــه‬ ‫ی در خواســتی خــود را تغییــر داده و وزن ان را‬ ‫افزایــش دهنــد‪ .‬ایــن حالــت زمانــی رخ مــی دهــد‬ ‫کــه دو یــا چنــد نفــر بــا هــم رقابــت داشــته باشــند‬ ‫و وزنــه هــای خــود را بــا توجــه بــه نتایــج رقیــب‬ ‫انتخــاب کننــد‪ .‬مثــا وزنــه بــرداری کــه درخواســت‬ ‫وزنــه ی ‪ 200‬کیلویــی کــرده ‪ ،‬وقتــی مــی بینــد کــه‬ ‫رقیبــش ‪ 201‬کیلــو را بــاالی ســر بــرده اســت‪،‬‬ ‫درخواســت مــی کنــد کــه بــه جــای ‪ 200‬کیلــو ‪205 ،‬‬ ‫کیلــو بــاالی ســر ببــرد‪.‬‬ ‫مراحل حرکت یکضرب‬ ‫دریکضــرب وزنــه هــا بــا یــک حرکــت از‬ ‫زمیــن تــا بــاالی ســر انتقــال داده مــی شــود‪.‬‬ ‫حرکت دو ضرب در وزنه برداری‬ ‫حرکــت دوضــرب در دو مرحلــه انجــام مــی‬ ‫شــود‪:‬‬ ‫مرحله اول‪:‬از زمین تا روی سینه‬ ‫مرحله دوم‪:‬از روی سینه تا باالی سر‬ ‫مجموع حرکت یکضرب و دوضرب به عنوان رده بندی نهایی در نظر گرفته می شود‪.‬‬ ‫ابزار وزنه برداری‬ ‫وزنه برداری دارای سه ابزار می باشد‪:‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ ‫هالتر‬ ‫وزنــه ای اســت بــه شــکل صفحــه هــای ســنگین‬ ‫فلــزی کــه در طرفیــن یــک میلــه فلــزی قــرار مــی‬ ‫گیــرد‪ .‬میلــه هالتــر ‪ 60‬تــا ‪ 90‬ســانتیمتر اســت‪.‬‬ ‫صفحه هالتر‬ ‫وزنــه ســنگین مــدوری اســت کــه بــه شــکل‬ ‫دیســک در دو انتهــای میلــه هالتــر بســته مــی‬ ‫شــود‪ .‬شــمار ایــن وزنــه هــا متناســب بــا وزنــی‬ ‫اســت کــه وزنــه بــردار مــی توانــد بلنــد کنــد‪.‬‬ ‫تخته هالتر‬ ‫ســکویی چوبیــن‪ ،‬مربــع شــکل و کــم ارتفــاع‬ ‫اســت بــه ابعــاد ‪ 4‬متــر کــه وزنــه بــرداری روی ان‬ ‫انجــام مــی گیــرد‪.‬‬ صفحه 24 ‫وسایل مورد نیاز برای انجام وزنه برداری‬ ‫کفش‬ ‫کــف کفــش کمــی ارتفــاع دارد و بــه تعــادل وزنــه‬ ‫بــردار در هنــگام بلنــد کــردن وزنــه کمــک مــی کنــد‪.‬‬ ‫مچ بند‬ ‫پهنــای مــچ بنــد هــا نبایــد از ‪ 10‬ســانتی متــر بیشــتر‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫کمربند‬ ‫بــرای جلوگیــری از اســیب دیدگــی مهــره هــای کمــر ‪،‬‬ ‫وزنــه بــرداران در هنــگام بلنــد کــردن وزنــه از کمربنــد‬ ‫اســتفاده مــی کنند‪.‬پهنــای کمربنــد نبایــد بیشــتر از ‪12‬‬ ‫ســانتی متــر باشــد‪.‬‬ ‫محدودیت سنی‬ ‫ورزش هایــی مثــل وزنــه بــرداری و پاورلیفتینــگ بــرای کــودکان ممنــوع اســت چــون بــه عضــات و‬ ‫اســتخوانهای انهــا اســیب مــی زنــد‪.‬‬ ‫قوانین وزنه برداری‬ ‫هر ورزشکار در هر حرکت ‪ 3‬نوبت اجازه وزنه زدن دارد‪.‬‬ ‫زمــان بــرای هــر نوبــت‪ 1 ،‬دقیقــه مــی باشــد‪ .‬زمــان از لحظــه ای کــه صفحــه گــذار از روی تختــه‬ ‫خــارج مــی شــود شــروع مــی شــود‪.‬‬ ‫اگر یک ورزشکار بخواهد دو حرکت متوالی انجام دهد برای بار دوم ‪ 2‬دقیقه وقت دارد‪.‬‬ ‫‪ 3‬چــراغ ســفید یــا دو چــراغ ســفید و یــک چــراغ قرمــز یعنــی حرکــت صحیــح اســت و ‪ 3‬چــراغ قرمــز‬ ‫یــا ‪ 2‬چــراغ قرمــز و یــک چــراغ ســفید یعنــی حرکــت خطــا مــی باشــد‪.‬‬ ‫اگــر هنــگام بــاال بــردن هالتــر دســت هــای وزنــه بــردار خــم شــود و دو مرتبــه راســت شــود خطــا‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫وقتی وزنه بردار موفق شد هالتر را باالی سر ببرد‪ ،‬باید ان را سر جای خود نگهدارد‪.‬‬ ‫اگــر وزنــه بــردار توانســت هالتــر را در بــاالی ســر خــود ثابــت نگهــدارد بایــد یــک لحظــه کوتــاه‬ ‫مکــث کنــد و وقتــی داوران اجــازه دادنــد ان را پاییــن بیــاورد‪ ،‬پاییــن اوردن هالتــر بــدون فرمــان داوران‬ ‫خطاســت‪.‬‬ ‫داور وســط اگــر تشــخیص دهــد حرکــت کامــل انجــام شــده‪ ،‬توســط زنــگ بــه ورزشــکار اعــام مــی‬ ‫کنــد تــا وزنــه را بــه پاییــن بینــدازد‪ .‬بــا صــدای زنــگ‪ ،‬بایــد وزنــه بــه طــور صحیــح بــه زمیــن انداختــه‬ ‫شو د ‪.‬‬ ‫وزنــه بــردار اگــر هالتــر را از تختــه بیــرون بینــدازد خطاســت‪ .‬حتــی اگــر وزنــه را بــه خوبــی مهــار کنــد‪،‬‬ ‫ولــی اگــر هنــگام پاییــن اوردن هالتــر را بیــرون از تختــه بینــدازد بــاز هــم خطاســت‪.‬‬ ‫انداختن وزنه از پشت سر به پایین خطا است‪.‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫اماکن‬ ‫تاریخی جهان‬ ‫سعیده نجار‬ ‫پترا اردن‬ ‫در ســال ‪ 2007‬میــادی ‪ 7‬اثــر برجســته و‬ ‫شــاهکار معمــاری بــه عنــوان عجایــب هفتگانــه‬ ‫جدیــد معرفــی شــدند کــه در میــان ان هــا‬ ‫نــام شــهر پتــرا بــه چشــم مــی خــورد‪ ،‬ایــن‬ ‫شــهر در پادشــاهی اردن‪ ،‬واقــع در قــاره اســیا‬ ‫قــرار دارد و از بــا شــکوه تریــن جاذبــه هــای‬ ‫گردشــگری ایــن کشــور بــه شــمار مــی ایــد‪ ،‬گفتنــی‬ ‫اســت کــه افســانه هــا و راز هایــی در رابطــه بــا‬ ‫نحــوه ســاخت و ســازندگان شــهر پتــرا وجــود دارد‬ ‫کــه ایــن مجموعــه تاریخــی را بــه مکانــی عجیــب و‬ ‫رمز الود تبدیل کرده است‪،‬‬ ‫شــهر پتــرا در واقــع بــه مــدت ‪ 200‬ســال پایتخــت‬ ‫و مقــر حکومتــی یکــی از قــوم هــای باســتانی بــه‬ ‫نــام نبطــی هــا بــوده اســت‪ ،‬بــر طبــق شــواهد موجــود نبطــی هــای یکــی از باشــکوه تریــن حکومتهــای‬ ‫زمــان را داشــته انــد و گفتــه مــی شــود کــه قلمــرو ان هــا از غــرب فلســطین امــروزی اغــاز شــده و تــا‬ ‫صحــرای شــام در شــرق ادامــه داشــت‪ ،‬شــهر پتــرا بــه ســبب موقعیــت مکانــی بســیار مناســب و قــرار‬ ‫گیــری در محــل اتصــال بیــن النهریــن‪ ،‬شــام و عربســتان همــواره مــورد توجــه بــوده و یکــی از مهــم‬ ‫تریــن مناطــق ان زمــان محســوب مــی شــد‪.‬‬ ‫ایــن شــهر مرمــوز و عجیــب معمــاری بســیار‬ ‫منحصــر بــه فــردی دارد چــرا کــه تمامــی دیــوار‬ ‫هــا و قســمت هــای شــهر در دل کوهــا و صخــره‬ ‫هــای قرمــز رنــگ ســاخته شــده و جنــس ان‬ ‫هــا از ســنگ ســخت مــی باشــد‪ ،‬در گذشــته‬ ‫ســاختن چنیــن شــهر و ســازه هــای باشــکوهی‬ ‫ان هــم در دل ســنگ کاری بــس دشــوار بــوده و‬ ‫بــه همیــن جهــت بســیاری از افــراد معتقــد انــد‬ ‫کــه ایــن شــهر منحصــر بــه فــرد و زیبــا توســط‬ ‫موجــودات فــرا زمینــی ســاخته شــده اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪26‬‬ صفحه 26 ‫شــهر پتــرا پــس از گذشــت ‪ 200‬ســال‬ ‫از زمــان تاســیس ان‪ ،‬در ســال ‪105‬‬ ‫میــادی توســط رومیــان محاصــره شــده‬ ‫و تنهــا پــس از چنــد روز بــه تصــرف ان‬ ‫هــا درامــد‪ .‬رومیــان نیــز بیــش از نیــم‬ ‫قــرن بــر ایــن شــهر حاکــم بودنــد تــا‬ ‫اینکــه اعــراب در ســال ‪ 636‬میــادی بــه‬ ‫پتــرا حملــه کــرده و بــا جنــگ و خونریــزی‬ ‫موفــق بــه شکســت رومــی هــا و تصــرف‬ ‫شــهر شــدند‪ ،‬پــس از حــدود ‪ 200‬ســال‬ ‫زلزلــه ای شــدید در جنــوب اردن اتفــاق‬ ‫افتــاد و در اثــر ایــن زلزلــه تــا حــد‬ ‫زیــادی ایــن شــهر را از بیــن بــرده و ان را‬ ‫در دل تاریــخ دفــن کــرد‪.‬‬ ‫همانطــور کــه پیــش تــر اشــاره کردیم‪،‬‬ ‫ایــن شــهر باســتانی بســیار بــا شــکوه‬ ‫بــوده و بخــش هــای مختلفــی نظیــر‬ ‫صومعــه‪ ،‬ارامــگاه ســرباز رومــی‪،‬‬ ‫کلیســا‪ ،‬ســیق‪ ،‬باب ال ســیق‪ ،‬عبادتگاه‬ ‫بــزرگ‪ ،‬خزانــه داری‪ ،‬ســد و تئاتــر‪،‬‬ ‫دادگاه‪ ،‬معبــد ابریشــم‪ ،‬معبــد قصــر و‬ ‫غیــره را در خــود جــای داده اســت کــه‬ ‫در ادامــه بــه معرفــی برخــی از مهــم‬ ‫تریــن ان هــا خواهیــم پرداخــت‪.‬‬ ‫یکــی از بــزرگ تریــن و بــا شــکوه‬ ‫تریــن بنــا هــای موجــود در شــهر پترا‬ ‫صومعــه و عبادتگاهــی مــی باشــد کــه‬ ‫در گذشــته محــل برگــزاری مراســم‬ ‫مذهبــی بــوده اســت‪ .‬ایــن صومعــه‬ ‫حــدود ‪ 47‬متــر عــرض و ‪ 48‬متــر ارتفــاع دارد و خــوب اســت بدانیــد کــه کلمــه «صومعــه» بــا حــروف‬ ‫عربــی بــر روی دیــوار پشــتی ایــن بنــا حــک شــده اســت‪.‬‬ ‫از دیگــر بنــا هــای مهــم شــهر پتــرا مــی تــوان بــه ارامــگاه ســرباز رومــی اشــاره کــرد کــه دارای دو‬ ‫ســاختمان و یــک حیــاط بســیار زیبــا مــی باشــد و از نظــر معمــاری یکــی از شــاهکار هــای موجــود در شــهر‬ ‫پتــرا بــه شــمار مــی ایــد‪ ،‬در حیــاط ایــن ارامــگاه و در داخــل طاقچــه موجــود در ان‪ ،‬مجســمه هــا و طــرح‬ ‫هایــی از افســر هــای رومــی بــه چشــم مــی خــورد کــه بــه زیبایــی هــای بنــا افــزوده انــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫کلیســای شــهر پتــرا در واقــع یــک کلیســای‬ ‫بیزانــس اســت کــه دارای ســاختمانی بســیار‬ ‫زیبــا مــی باشــد‪ ،‬در ســاختمان کلیســا راهروهای‬ ‫طویــل وجــود دارد کــه قــدم زدن در ان بازدیــد‬ ‫کننــدگان را بــه دل تاریــخ مــی بــرد‪.‬‬ ‫در محوطــه ایــن کلیســا مبلمانــی مرمــری کشــف‬ ‫شــده اســت کــه بــه ایــن مجموعــه تعلــق‬ ‫دارنــد‪ ،‬امــروزه برخــی از ایــن مبلمــان مرمــری‬ ‫ترمیــم شــده و گردشــگران مــی تواننــد از ان‬ ‫هــا بازدیــد بــه عمــل بیاورنــد‪.‬‬ ‫ســیق در واقــع بــه راه هــای طوالنــی باریکــی‬ ‫گفتــه مــی شــود کــه بــه بــاب ال ســیق (دروازه‬ ‫شــهر پتــرا) منتهــی مــی شــوند‪ ،‬ایــن مســیر ســنگی حــدود ‪ 160‬متــر طــول دارد کــه از کنــار ســد شــهر‬ ‫اغــاز شــده و تــا خزانــه پتــرا ادامــه مــی یابــد‪ ،‬صخــره هــای مرتفــع ‪ 80‬متــری‪ ،‬اطــراف مســیر را احاطــه‬ ‫کــرده انــد و قــدم زدن در میــان ان هــا حــس ماجراجویــی را بــه بازدیــد کننــدگان القــا مــی کنــد‪.‬‬ ‫اگــر بــه بازدیــد از شــهر پتــرا و بــه داخــل ســیق برویــد کانــال هــای ابــی را خواهیــد دیــد کــه بــه منظــور‬ ‫تامیــن اب شــهر پتــرا تعبیــه شــده بودنــد‪.‬‬ ‫خــوب اســت بدانیــد کــه بــر روی برخــی از دیــواره هــای ســنگی ســیق طــرح هایــی وجــود دارد کــه‬ ‫توســط نبطیــان حــک شــده انــد‪.‬‬ ‫همانطــور کــه پیــش تــر اشــاره کردیــم انتهــای‬ ‫مســیر ســیق بــه دروازه شــهر پتــرا یــا همــان‬ ‫بــاب الســیق مــی رســد کــه شــامل ســه بلــوک‬ ‫بســیار عظیــم و مربعــی شــکل مــی باشــد‪.‬‬ ‫در بــاب الســیق ســتونهایی را خواهیــد دیــد‬ ‫کــه در قــرن اول میــادی ســاخته شــده انــد‬ ‫و بــر فــراز ان هــا ‪ 4‬فضــای هرمــی شــکل و‬ ‫یــک طاقچــه وجــود دارد کــه در داخــل ان هــا‬ ‫مجســمه هایــی زیبــا قــرار داده شــده اســت‪،‬‬ ‫الزم بــه ذکــر مــی باشــد کــه ایــن مجســمه‬ ‫هــا در واقــع نمــادی از کســانی هســتند کــه در‬ ‫دل کــوه دفــن شــده انــد‪.‬‬ ‫از دیگــر جاذبــه هــای بــاب ال ســیق‪ ،‬یــک‬ ‫جفــت کتیبــه تاریخــی مــی باشــد کــه بــر روی دیــواره رو بــه روی بــاب ال ســیق وجــود دارنــد‪ ،‬ایــن‬ ‫کتیبــه هــا بــه زبــان هــای یونانــی و نبطــی مــی باشــند و در ایــن ان هــا بــه یــک بنــای یادبــود مســیحی‬ ‫اشــاره شــده اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪28‬‬ صفحه 28 ‫ایــن عبادتــگاه یکــی از بخــش هــای اصلــی‬ ‫شــهر تاریخــی پتــرا مــی باشــد کــه شــهرت‬ ‫بســیاری دارد‪ ،‬ایــن مجموعــه در واقــع حــدود‬ ‫یــک قــرن پیــش از میــاد مســیح ســاخته شــده‬ ‫اســت‪ ،‬عبادتــگاه و معبــد بــزرگ در ســال ‪1992‬‬ ‫توســط تیمــی از باســتان شناســان کشــف شــد و‬ ‫پژوهــش در ایــن عبادتــگاه تــا بــه امــروز ادامــه‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اولیــن بنــای کــه در ابتــدای ورود نظــر بازدیــد‬ ‫کننــدگان را بــه ســوی خــود جلــب مــی کنــد‬ ‫خزانــه داری اســت‪ ،‬ایــن ســازه ســنگی کــه بیــش از ‪ 40‬متــر ارتفــاع دارد مجلــل تریــن و بــا شــکوه تریــن‬ ‫بنــای موجــود در شــهر پتــرا شــناخته شــده اســت‪ ،‬گردشــگران و بازدیــد کننــدگان بایــد بداننــد کــه نمــای‬ ‫بیرونــی خزانــه داری مملــوء از طــرح هــا و نقــش هــای حکاکــی شــده بــر روی ســنگ اســت‪.‬‬ ‫نبطــی هــا بــه منظــور حفاظــت از شــهر پتــرا در برابــر ســیالب هــای فصلــی ســدی احــداث کردنــد کــه‬ ‫بــا توجــه بــه امکانــات ان زمــان کار بســیار دشــواری بــوده و یکــی از شــاهکار هــای معمــاری موجــود در‬ ‫ایــن مجموعــه محســوب مــی شــود‪ ،‬الزم بــه ذکــر اســت کــه ایــن ســد تاریخــی در ســال ‪ 1964‬توســط‬ ‫حکومــت اردن بازســازی شــد و در حــال حاضــر بســیار ســالم مــی باشــد‪.‬‬ ‫از دیگــر بخــش هــای موجــود در شــهر تاریخــی‬ ‫پتــرا یــک ســالن امفــی تئاتــر بــا ظرفیــت ‪4‬‬ ‫هــزار نفــر مــی باشــد‪ .‬ایــن ســالن ‪ 7‬طبقــه‬ ‫دارد و جالــب اســت بدانیــد کــه ایــن ســالن‬ ‫امفــی تئاتــر در گذشــته یــک بــار توســط‬ ‫رومیــان بازســازی شــده اســت‪.‬‬ ‫طوفــان هــای شــن‪ ،‬بــارش بــاران های شــدید‪،‬‬ ‫وزش بــاد‪ ،‬بــاال رفتــن غلظــت نمــک در منطقــه‪،‬‬ ‫شــهر تاریخــی و ارزشــمند پتــرا را در معــرض‬ ‫نابــودی قــرار داده اســت‪ ،‬البتــه ســازمان‬ ‫جهانــی تــاش هــای بســیاری در راســتای‬ ‫حفاظــت از ایــن جاذبــه اســرار امیــز انجــام داده و خطــر نابــودی شــهر را تــا حــد بســیار زیــادی کاهــش‬ ‫داده اســت امــا بــا ایــن وجــود همچنــان خطــر نابــودی از بیــن نرفتــه اســت‪.‬‬ ‫یکــی از جالــب تریــن و منحصــر تریــن تفریحاتــی کــه مــی توانیــد در شــهر پتــرا تجربــه کنیــد‪ ،‬اشــپزی‬ ‫مــی باشــد‪.‬‬ ‫در اشــپزخانه پتــرا کــه بــه تازیگــی افتتــاح شــده اســت گردشــگران مــی تواننــد بــا کمــک زنــان محلــی‬ ‫بــه طبــخ غــذا هــای ســنتی اردن بپردازنــد و ســپس دســت پخــت خــود را نــوش جــان کننــد‪.‬‬ ‫گردشــگران در صــورت تمایــل مــی تواننــد بــرای خــود یــک ســوپ بــه همــراه غــذای اصلــی پختــه و‬ ‫بــا ســایر بازدیــد کننــدگان بــه رقابــت بپردازنــد‪ ،‬بــه طــور کلــی شــرکت در فعالیــت هــا اشــپزخانه پتــرا‬ ‫تجربــه بســیار جالــب و جدیــد بــرای گردشــگران اردن بــه شــمار مــی ایــد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫شینا اشینه‬ ‫اماکن تاریخی‬ ‫ایران‬ ‫بازار تاریخی یزد‬ ‫بــازار تاریخــی یــزد کــه از لحــاظ معمــاری‬ ‫ارزش تاریخــی دارد‪ ،‬یکــی از جاذبه هــای ایــن‬ ‫شــهر محســوب می شــود‪ .‬ایــن بــازار همیشــه‬ ‫پررونــق اســت و ســاکنان شــهر یــزد بســیاری از‬ ‫خریدهایشــان را از ایــن بــازار انجــام می دهنــد‪.‬‬ ‫البتــه ایــن بــازار پذیــرای گردشــگران داخلــی و‬ ‫خارجــی نیــز می باشــد و معمــوالً افــراد زیــادی‬ ‫بــرای بازدیــد از بافــت معمــاری و خریــد وســایل‬ ‫مختلــف ماننــد ســوغات‪ ،‬صنایع دســتی و ‪ ...‬بــه ان مراجعــه می کننــد‪.‬‬ ‫مجموعــه بازارهــای قدیمــی یــزد بــا معمــاری اصیــل ایــران اســامی بــه همــراه مناره هــا و بادگیرهــای‬ ‫زیبــا هســتند و متشــکل از چندیــن راســته بازار‪ ،‬تیمچــه‪ ،‬ســرا‪ ،‬مســجد‪ ،‬مدرســه‪ ،‬حســینیه‪ ،‬میــدان‪،‬‬ ‫کاروانســرا‪ ،‬اب انبــار‪ ،‬لَــرد و کارگاه تولیــدی می باشــند کــه هنــوز در بیــن مــردم ایــن ســرزمین اهمیــت‬ ‫ویــژه ای دارنــد و عــاوه بــر جنبــه تجــاری‪ ،‬یکــی از جاذبه هــای تاریخــی و پربازدیــد شــهر یــزد نیــز‬ ‫هســتند‪.‬‬ ‫مجموعــه بازارهــای قدیمــی یــزد در دوران‬ ‫پهلــوی بــا احــداث خیابــان قیــام بــه دو‬ ‫قســمت تقســیم شــد و برخــی از فضاهــای‬ ‫اصلــی ان ماننــد بــازار ارســی دوزها‪ ،‬بــازار‬ ‫محمدعلی خــان‪ ،‬بــازار پنجــه علــی و ‪ ...‬به کلــی‬ ‫تخریــب شــد‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر نیمــه شــمالی بــازار از رونــق‬ ‫اقتصــادی بیشــتری برخــوردار اســت‪ .‬عمده ترین‬ ‫کاالهــای مــورد معاملــه در ایــن بــازار پارچــه‪،‬‬ ‫شــیرینی های یــزدی‪ ،‬طــا و فــرش اســت‪ .‬بــازار‬ ‫قیصریــه کــه حــد فاصل میــدان خــان و مدرســه‬ ‫خــان قــرار دارد‪ ،‬از لحــاظ معمــاری نســبت بــه ســایر بازارهــا شــکیل تر اســت و به وســیله دو در چوبــی‬ ‫بــاارزش‪ ،‬بســته می شــود‪ .‬ایــن بــازار محــل فــروش پارچه هــای یــزدی اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪30‬‬ صفحه 30 ‫قدیمی تریــن بخــش بــازار تاریخــی یــزد‪ ،‬بــه‬ ‫نــام بــازار حاجــی قنبــر‪ ،‬متعلــق بــه قــرن نهــم‬ ‫هجــری قمــری و جزئــی از مجموعــه فرهنگــی‪،‬‬ ‫تاریخــی “امیــر چخمــاق” اســت‪ .‬در قــرن‬ ‫ســیزدهم هجــری قمــری‪ ،‬بــر ســردر ایــن‬ ‫بــازار‪ ،‬تکیــه زیبــای بلنــدی بــه شــیوه دیگــر‬ ‫تکایــا و حســینیه های یــزد بــا کاشــی معقلــی‬ ‫ســاخته شــد‪.‬‬ ‫از کارگاه هــای تولیــدی بــازار‪ ،‬می تــوان بــه‬ ‫کارگاه مــازاری (محــل ســاییدن حنــا‪ ،‬بــرگ‬ ‫طبیعــی)‪ ،‬کارگاه حلوایــی (محــل تبدیــل کنجــد‬ ‫بــه حلــواارده) و کارگاه رنگــرزی (محــل رنگ امیــزی الیــاف نخــی و پشــمی) اشــاره کــرد کــه هــر یــک‬ ‫بــه اقتضــای نــوع فعالیــت‪ ،‬دارای معمــاری ویــژه خــود هســتند‪.‬‬ ‫بازارهــای تاریخــی یــزد از قــرن چهــارم هجــری قمری‬ ‫رشــد و رونــق بیشــتری یافــت و حاکمــان دوره هــای‬ ‫اتابــکان‪ ،‬ال کاکویــه‪ ،‬تیموریــان و ‪ ...‬بــا گســترش‬ ‫شــهرها و تجــارت‪ ،‬شــروع بــه ســاخت بازارهــای دیگــر‬ ‫در درون حصــار شــهر و امتــداد مهم تریــن راه اصلــی‬ ‫شــهر کردنــد‪ .‬البتــه در طــی قــرون متمــادی بــا تغییــر و‬ ‫گســترش حصــار شــهر‪ ،‬مــکان و وضعیــت بازارهــا نیــز‬ ‫تغییــر یافته انــد‪.‬‬ ‫ایــن بازارهــا محــل فــروش صنایع دســتی قدیمــی و‬ ‫ســنتی اســت کــه عمده تریــن کاالهــای مــورد معاملــه‬ ‫در ایــن بــازار؛ طــا‪ ،‬شــیرینی های یــزدی‪ ،‬پارچــه و‬ ‫فــرش بــوده و هســتند‪.‬‬ ‫برخــی از کارگاه هــای تولیــدی بــازار‪ ،‬شــامل کارگاه‬ ‫مــازاری ( محــل ســاییدن حنــا و بــرگ طبیعــی)‪ ،‬کارگاه‬ ‫حلوایــی (محــل تبدیــل کنجــد بــه حلــواارده) و کارگاه‬ ‫رنگــرزی (محــل رنگ امیــزی الیــاف نخــی و پشــمی)‬ ‫می شــود کــه معمــاری هــر یــک بــر اســاس نــوع‬ ‫فعالیــت ان فــرق می کنــد‪.‬‬ ‫مجموعــه بازارهــای تاریخــی یــزد شــامل بــازار دروازه مهریــز‪ ،‬بــازار تبریزیــان‪ ،‬بــازار زرگرهــا‪ ،‬پنجــه علــی‪،‬‬ ‫مســگری‪ ،‬بــازار حاجــی قنبــر‪ ،‬محمدعلی خــان متعلــق بــه دوره زندیــه‪ ،‬قیصریــه و بــازار خــان مربــوط بــه‬ ‫قــرن ســیزدهم هجــری قمــری می شــوند کــه در ادامــه بــه معرفــی مختصــر ان هــا می پردازیــم‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 31 ‫بازار خان یزد‬ ‫بــازار خــان بــا قدمتــی متعلــق بــه دوره ناصرالدین شــاه‬ ‫قاجــار و بــا ‪ ۲۷۴‬متــر طــول و ارتفــاع بیــن ‪ ۴‬تــا ‪۶‬‬ ‫متــر؛ طویل تریــن‪ ،‬عریض تریــن و معروف تریــن‬ ‫بــازار یــزد می باشــد و از جملــه نقــاط دیدنــی و قدیمــی‬ ‫خشــتی شــهر یــزد نیــز به حســاب می ایــد کــه بــا‬ ‫حســینیه‪ ،‬اب انبــار و حمــام کنــار ان به تدریــج و توســط‬ ‫محمــد تقی خــان بافقــی ساخته شــده اند‪ .‬میــدان‬ ‫خــان بــا مغازه هــای اطــراف خــود‪ ،‬راهــی بــه بــازار‬ ‫مســجد مــا اســماعیل و بــازار قیصریــه دارد‪.‬‬ ‫مجموعــه خــان از چندیــن راســته‪ ،‬بازارهــا و‬ ‫تیمچه هــای متعــددی تشکیل شــده اســت و گرچــه‬ ‫هرکــدام از ایــن بازارهــا نــام خاصــی دارنــد امــا امــروزه‪ ،‬همــه ایــن بازارهــا تحــت عنــوان بــازار خــان‬ ‫معــروف و شــناخت ه شــده اند‪.‬‬ ‫برخــی از بخش هــای بــازار خــان یــزد شــامل بــازار زرگــری‪ ،‬بــازار مــا اســماعیل‪ ،‬بــازار پنجــه علــی‪،‬‬ ‫بــازار عالقبنــدی متعلــق بــه اواخــر قــرن نهــم و بــا شــماره ثبــت ‪ ،۷۷۹۱‬بــازار کاشــیگری‪ ،‬بــازار‬ ‫مســگرها‪ ،‬بــازار چیــت ســازی‪ ،‬بــازار قیصریــه‪ ،‬بــازار صــدری (شــاهزاده فاضــل) مربــوط بــه اواخــر دوره‬ ‫قاجــار بــا شــماره ثبــت ‪ ،۸۵۲۶‬بــازار دروازه مهریــز و بــازار افشــار مربــوط بــه دوره قاجــار بــه شــماره‬ ‫ثبــت ‪ ۸۵۴۲‬می شــوند‪.‬‬ ‫بازار قیصریه یزد‬ ‫بــازار قیصریــه در حدفاصــل میــدان و مدرســه خــان‬ ‫یــزد قــرار دارد کــه محــل فــروش پارچه هــای یــزدی‬ ‫اســت و از نظــر معمــاری نســبت بــه بقیــه بازارهــا نظــم‬ ‫و ترتیــب بهتــری دارد و درب چوبــی باارزشــی در ایــن‬ ‫بــازار اســت کــه بــازار به وســیله همیــن دو درب بســته‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫قیصریــه بــه فضایــی گفتــه می شــده کــه از لحــاظ‬ ‫خصوصیــات معمــاری بــه یــک راســته فرعــی‪ ،‬داالن یــا‬ ‫تیمچــه و در مــواردی بــه یــک ســرا شــبیه بــوده اســت و‬ ‫غالبــاً بــه عرضــه کاالهــای گران بهــا و منســوجات عالــی اختصــاص داشــته اســت‪.‬‬ ‫گفتنــی اســت بــازار قیصریــه یــزد متعلــق بــه اواخــر قــرن دوازدهــم هجــری قمــری اســت و یکــی از‬ ‫پنــج بــازار معــروف ایــران بــه شــمار می ایــد کــه در اســتان های اصفهــان‪ ،‬شــیراز‪ ،‬کرمــان‪ ،‬قزویــن‬ ‫نیــز وجــود دارد‪.‬‬ ‫این بازار در سال ‪ ۱۳۸۱‬با شماره ‪ ۷۷۹۵‬در فهرست اثار ملی کشور به ثبت رسیده است‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪32‬‬ صفحه 32 ‫بازار تبریزیان یزد‬ ‫بــازار تبریزیــان احتمــاالً متعلــق بــه دوره قاجــار اســت و‬ ‫در انتهــای بــازار “پنجــه علــی” قــرار دارد‪ .‬طــول‪ ،‬عــرض‬ ‫و ارتفــاع بــازار بــه ترتیــب ‪ ۵/۳ ،۵۹‬و ‪ ۵/۵‬متــر اســت‪.‬‬ ‫متوســط هــر دهانــه چهــار متــر و مســاحت متوســط ان‬ ‫‪ ۶/۱۹‬مترمربــع اســت‪ .‬ســقف ایــن بــازار به صــورت‬ ‫طــاق و تویــزه بــا قوس هــای هاللــی و بیشــتر جناقــی‬ ‫اســت‪ .‬درب قدیمــی حجره هــا چوبــی و چهارلتــی و‬ ‫مصالــح به کاررفتــه در بنــا خشــت و گل‪ ،‬اجــر و گــچ‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بازار دروازه مهریز یزد‬ ‫بــازار دروازه مهریــز از دیگــر بازارهــای قدیمــی و تاریخــی یــزد اســت کــه جهــت ان شــمالی ‪ -‬جنوبــی‬ ‫اســت و جنــوب ان از «بــازار خــان» شــروع می شــود و بــه کوچــه دارالشــفاء یــا «دروازه تاریخــی» شــهر‬ ‫ختــم می شــود‪.‬‬ ‫ایــن بــازار توســط «علــی اقــا داروغــه یــزدی» در زمــان «گورکانیــان» ساخته شــده و ارتفــاع ایــن بــازار‬ ‫حــدود چهــار متــر و مصالــح به کاررفتــه در ان خشــت‪ ،‬گل‪ ،‬اجــر و گــچ و همچنیــن ســقف ان به صــورت‬ ‫طــاق و تویــزه اســت‪.‬‬ ‫بازار زرگری یزد‬ ‫بــازار زرگــری یــزد نیــز به واســطه شــهرت و‬ ‫معروفیــت طــای یــزد در کنــار بافــت تاریخــی و‬ ‫قدیمــی خــود به واســطه شــهرت و ویژگی هــای‬ ‫خــاص طــای یــزدی همــواره موردتوجــه‬ ‫گردشــگران بــوده اســت‪.‬‬ ‫قدمــت ایــن بــازار بــه ســده های دوازدهــم و‬ ‫ســیزدهم هجــری قمــری بازمی گــردد و ســقف‬ ‫بــازار به صــورت طــاق و تویــزه بــا قوس هــای هاللــی و جناقــی اســت و در طــاق ایــن بــازار نورگیرهایــی‬ ‫دیــده می شــود کــه در وســط راســته بازار نیــز بخشــی به صــورت طــاق اهنــگ می باشــد‪.‬‬ ‫بــازار زرگــری یــزد دارای ‪ ۵۳‬بــاب مغــازه اســت کــه طالهــای موجــود در ان هــا‪ ،‬بــرق چشــمان رهگذران‬ ‫را می ربایــد‪.‬‬ ‫بازار پنجه علی یزد‬ ‫بــازار پنجــه علــی کــه بــه بــازار مســگران یــزد نیــز شــهرت دارد‪ ،‬قدمتــی ‪ ۶۰۰‬ســاله دارد و هنــوز بافــت‬ ‫ســنتی قدیــم خــود را حفــظ کــرده اســت و مســگرها در حجره هایشــان‪ ،‬ســربه زیر و پی درپــی بــا‬ ‫چکــش و مــس‪ ،‬اثــری بی بدیــل خلــق می کننــد‪.‬‬ ‫ایــن بــازار از بازارهــای ســنتی و قدیمــی شــهر یــزد متعلــق بــه قــرن نهــم هجــری قمــری اســت کــه‬ ‫در حدفاصــل خیابــان قیــام قــرار دارد و در ان انــواع مصنوعــات مســی و فلــزی از قبیــل صنایع دســتی‬ ‫تزئینــی‪ ،‬ظــروف اشــپزخانه و ابــزاراالت کشــاورزی ســاخته و عرضــه می شــود و ازای ـن رو عالقه منــدان‬ ‫بــه ظــروف مســی می تواننــد انــواع ظــروف مســی را در بــازار مســگرهای یــزد بیابنــد‪.‬‬ ‫‪33‬‬ صفحه 33 ‫سالمت‬ ‫ساقی بامداد‬ ‫سالمت روان کودک‬ ‫ســامت روانــی فرزنــد بــه انــدازه ســامت جســمی‬ ‫او بســیار مهــم اســت‪ ،‬بــه ویــژه زمانــی کــه موضــوع‬ ‫رفتــار و تحصیــات او مطــرح اســت؛ امــار مراکــز کنتــرل‬ ‫و پیشــگیری از بیمــاری هــا نشــان مــی دهــد کــه یــک‬ ‫پنجــم کــودکان ســاالنه یــک اختــال روانــی را تجربــه‬ ‫مــی کننــد‪ ،‬در حالــی کــه همــه مشــکالت روانــی قابــل‬ ‫پیشــگیری نیســت‪ ،‬امــا مــی تــوان بــا انجــام برخــی‬ ‫اقدامــات‪ ،‬تــا حــدودی بــه حفــظ ســامت روانــی کــودکان‬ ‫کمــک کــرد‪.‬‬ ‫جلب اعتماد‬ ‫رابطــه فرزنــد بــا والدیــن نقــش بســزایی در ســامت روانــی‬ ‫فرزنــد دارد‪ ،‬احســاس امنیــت بــا اعتمــاد بیــن والدیــن و فرزنــد‬ ‫شــکل مــی گیــرد؛ والدیــن بایــد بــه فرزندشــان اطمینــان بدهند‬ ‫کــه قصــد بــراورده کــردن نیازهــای جســمی و هیجانــی او را‬ ‫دارنــد‪ ،‬ایــن نیازهــا شــامل رفــع گرســنگی‪ ،‬تشــنگی‪ ،‬حفاظــت‬ ‫او از ســرما یــا گرمــا و تــرس و غــم و ناراحتــی اســت‪ .‬والدیــن‬ ‫بایــد بــه قــول و وعــده هایــی کــه بــه فرزندشــان مــی دهنــد‬ ‫وفــادار و پایبنــد باشــند‪ ،‬از بیــن بــردن تهدیــدات‪ ،‬عمــل کــردن‬ ‫بــه وعــده هــا و مراقبــت از فرزنــد موجــب جلــب اعتمــاد بیــن والدیــن و فرزنــد مــی شــود‪.‬‬ ‫تقویت روابط خوب با اطرافیان‬ ‫رابطــه والدیــن بــا فرزنــد یــک رابطــه مهــم و حیاتــی اســت‪ ،‬امــا وجــود ایــن رابطــه بــه تنهایــی اهمیت‬ ‫نــدارد؛ فرزنــد بــا داشــتن ســامت روانــی مــی توانــد روابــط متعــددی بــا ســایر اعضــای خانــواده‬ ‫از جملــه پدربــزرگ و مادربــزرگ‪ ،‬اقــوام‪ ،‬خویشــان و دوســتان و همســایگان داشــته باشــد؛ حتــی‬ ‫اگــر والدینــی کــه دوســت دارنــد اوقــات فراغــت و تنهایــی را بــا فرزندشــان ســپری کننــد‪ ،‬بایــد بــه‬ ‫انهــا فرصــت دهنــد تــا بــا اطرافیــان ارتبــاط برقــرار کننــد‪ .‬اوقــات بــازی فرزندتــان را بــا همســاالن‪،‬‬ ‫همســایگان و یــا دوســتانش تعییــن و تنظیــم کنیــد؛ بــه یــاد داشــته باشــید کــه شــما نیــز بهتریــن‬ ‫دوســت دوران کودکــی برایتــان مهــم بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪34‬‬ صفحه 34 ‫اموزش روش های مدیریت استرس‬ ‫به فرزندان‬ ‫در حالــی کــه حفاظــت فرزنــد از حوادث‬ ‫اهمیــت زیــادی دارد و ایــن بهتریــن‬ ‫کاری اســت کــه والدیــن مــی تواننــد‬ ‫انجــام دهنــد‪ ،‬امــا اســترس مــی توانــد‬ ‫موجــب زیــاد شــدن مشــکالت روانــی‬ ‫شــود بنابرایــن والدیــن نمــی تواننــد‬ ‫فرزندشــان را از تجربــه اســترس‬ ‫دور کننــد‪ ،‬زیــرا اســترس بخشــی از‬ ‫زندگــی اســت‪.‬‬ ‫مخالفــت بــا دوســتان‪ ،‬کنــاره گیــری‬ ‫از تیــم ورزش و انجــام تکالیــف درســی از جملــه مــواردی اســت کــه گاهــی اوقــات بــرای فرزنــدان‬ ‫اتفــاق مــی افتــد‪ ،‬بنابرایــن مهــارت هــای الزم بــرای مقابلــه بــا ایــن شــرایط را بــه فرزندتــان بیاموزیــد‪،‬‬ ‫کارهایــی کــه فرزندتــان مــی توانــد بــرای حفــظ ارامــش و دوری از اســترس انجــام دهــد را شناســایی‬ ‫کنیــد و او را در شــرایط ســخت و دشــوار بــه انجــام ایــن کارهــا تشــویق کنیــد‪.‬‬ ‫شکل گیری و ترویج عادت های‬ ‫سالم‬ ‫داشــتن یــک رژیــم غذایــی ســالم‪،‬‬ ‫خــواب کافــی و ورزش و تحــرک نــه‬ ‫تنهــا بــرای حفــظ ســامت جســمی‬ ‫بلکــه بــرای حفــظ ســامت روانــی‬ ‫فرزندتــان نیــز ضــروری اســت‪،‬‬ ‫بنابرایــن رشــد و ترویــج عــادت هــای‬ ‫ســالم را بــرای حفــظ ســامت فکــر و‬ ‫بــدن بــه فرزندتــان بیاموزیــد‪.‬‬ ‫رشد عزت نفس‬ ‫رشــد عــزت نفــس مــی توانــد موجب‬ ‫بهبــود ســامت روانــی فرزندتــان‬ ‫شــود و ایــن یــک موضــوع مهــم‬ ‫بــرای والدیــن محســوب میشــود‪،‬‬ ‫زیــرا والدیــن ســهم مهمــی در تقویــت عــزت نفــس فرزندشــان دارنــد و والدیــن بایــد شــیوه رشــد عــزت‬ ‫نفــس را بــه فرزندشــان بیاموزنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 35 ‫تشویق و تمجید‬ ‫عباراتــی ماننــد «تــو باهــوش تریــن فــرد در مدرســه هســتی»‬ ‫کمکــی بــه رشــد عــزت نفــس فرزندتــان نمــی کنــد‪ ،‬از تشــویق‬ ‫و تمجیــد فرزندتــان بــه انجــام کارهایــی کــه کنترلــی بــر انهــا‬ ‫نــدارد ماننــد میــزان هــوش پرهیــز کنیــد؛ از تــاش و کوشــش‬ ‫او در انجــام وظایــف تمجیــد کنیــد و هرگــز در تمجیــد و تعریفها‬ ‫اغــراق نکنیــد‪.‬‬ ‫استقالل طلبی‬ ‫فرصــت اســتقالل را بــرای‬ ‫فرزندتــان مهیــا کنیــد‪ ،‬کــودکان‬ ‫نســبت بــه اســتقالل و مســتقل‬ ‫بــودن در انجــام وظایــف‬ ‫شــان احســاس خوبــی دارنــد‪،‬‬ ‫بنابرایــن اینکــه والدیــن بتواننــد‬ ‫شــیوه لبــاس پوشــیدن را بــه‬ ‫فرزندشــان امــوزش دهنــد و یــا‬ ‫ضمــن اعتمــاد‪ ،‬او را در تهیــه یک‬ ‫ســاندویچ خانگــی یــاری کننــد‪،‬‬ ‫حــس خوبــی را در کــودکان بــه‬ ‫وجــود اورده و ایــن باعــث مــی‬ ‫شــود کــه کــودکان شایســتگی‬ ‫خــود را در انجــام وظایــف بــه‬ ‫والدیــن نشــان دهنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪36‬‬ صفحه 36 ‫رشد کالمی‬ ‫زمانــی کــه فرزندتــان مــی گویــد‬ ‫«مــن در درس ریاضــی هیچــگاه‬ ‫موفــق نخواهــم بــود»‪ ،‬والدیــن بایــد‬ ‫او را تشــویق کــرده و حتــی موفقیــت‬ ‫کــم او را مــورد تمجیــد قــرار دهنــد‪،‬‬ ‫امــا ایــن جمــات بــه رشــد کالمــی‬ ‫کــودک کمکــی نمــی کنــد؛ زمانــی‬ ‫کــه فرزندتــان افــکار منفــی نســبت‬ ‫بــه خــودش دارد و گاهــی ایــن‬ ‫ســوال را مطــرح مــی کنــد کــه بــرای‬ ‫بهتــر شــدن چــه کاری بایــد انجــام‬ ‫دهــد‪ ،‬بــه فرزندتــان کمــک کنیــد کــه نتایــج موفقیــت امیــز را بــه تصویــر بکشــد‪.‬‬ ‫رشد مهارت های جدید‬ ‫بــه فرزندتــان کمــک کنیــد تــا اســتعدادها و عالیقــش را کشــف کنــد؛ او را در انجــام فعالیت ها مشــارکت‬ ‫دهیــد و تشــویق کنیــد تــا بــا سختکوشــی‪ ،‬کار را بــه بهتریــن شــیوه ممکــن انجــام دهد‪.‬‬ ‫بازی با والدین‬ ‫کودکــی که دارای ســامت جســمی‬ ‫و روانــی اســت‪ ،‬نیــاز بــه بــازی‬ ‫دارد؛ بزرگســاالن نیــز نیــاز بــه‬ ‫بــازی دارنــد‪ ،‬بنابرایــن هــم اکنــون‬ ‫کار و ســایر وظایــف خــود را کنــار‬ ‫بگذاریــد و فقــط روی فرزندتــان‬ ‫متمرکــز شــوید و قــدری از زمــان‬ ‫روزانــه خــود را را صــرف فرزندتــان‬ ‫کنیــد‪.‬‬ ‫والدیــن ضمــن بــازی بــا‬ ‫فرزندشــان نــه تنهــا بــه ایجــاد و‬ ‫شــکل گیــری یــک رابطــه کمــک‬ ‫مــی کننــد‪ ،‬بلکــه زمینــه ارامــش و‬ ‫اســایش خــود را نیــز فراهــم مــی کننــد؛ کــودکان‪ ،‬دیــدن والدیــن و حضــور انهــا را در کنــار خــود و رهایــی‬ ‫انهــا از هرگونــه نگرانــی و دلواپســی را بســیار لــذت بخــش مــی داننــد‪.‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 37 ‫تاریخ‬ ‫تینا ناظمی‬ ‫اشکانیان‬ ‫اشــکانیان سلســله ای بودنــد که توســط‬ ‫پارت هــا و بــا بیــرون رانــدن ســلوکیان‬ ‫بوجــود امدنــد‪ .‬اشــکانیان بــا ‪ ۴۷۶‬ســال‬ ‫حکومــت‪ ،‬طوالنی تریــن حکومــت را در‬ ‫ایــران داشــتند‪ .‬مهمتریــن وقایــع دوره‬ ‫اشــکانی جنــگ حــران بــود کــه در ان‬ ‫ســورنا ســردار اشــکانی‪ ،‬کراســوس‬ ‫ســردار رومــی را شکســت داد‪.‬‬ ‫اســامی بعضــی از شــاهان اشــکانی‬ ‫عبارتنــد از‪ :‬ارشــک (اشــک یکــم)‪ ،‬تیــرداد یکــم (اشــک دوم)‪ ،‬فرهــاد یکــم (اشــک پنجــم)‪ ،‬فرهــاد‬ ‫پنجــم (اشــک پانزدهــم)‪ ،‬اردوان پنجــم (اشــک بیســت و نهــم و اخریــن پادشــاه اشــکانی)‪.‬‬ ‫پــارت در بــر گیرنــده خراســان‬ ‫امــروزی اســت و در کتیبــه داریــوش‬ ‫(بیســتون) یکــی از ایــاالت ایــران‬ ‫می باشــد‪ .‬در اینجــا بــه طــور خالصــه‬ ‫بــه پادشــاهانی کــه در زمــان ان هــا‬ ‫اتفاق هــای بزرگــی افتــاده اشــاره‬ ‫می کنیــم ‪.‬‬ ‫ســومین گــروه از اقــوام اریایــی کــه‬ ‫بــه ایــران امدنــد و در شــرق مســتقر‬ ‫شــدند‪ .‬پارتیــان بودنــد‪ ،‬نــژاد انهــا‬ ‫اریایــی و ایینشــان مــزدا پرســتی رایــج در ایــران شــرقی بــود‪ .‬فرهنــگ اجتماعــی انــان امیــزه ای از‬ ‫اداب و عقایــد مذهبــی و فرهنــگ پهلوانــی بــود؛ کــه بــر حســن ســلوک و رفتــار و شــجاعت مردانگــی و‬ ‫جوانمــردی و نیــروی بدنــی تاکیــد می ورزیــد‪ .‬یکــی از مهمتریــن دالیــل پیوســتن شهرنشــینان شــرق‬ ‫کشــور بــه پارتیــان در قیــام بــر ضــد حکومــت ســلوکی ‪ -‬جــدا از پیوندهــای خویشــاوندی بیــن انــان‬ ‫ حســن ســلوک انهــا بــا مــردم نواحــی اطــراف و ناخرســندی انــان از شــیوه حکومتــی ســلوکیان بــود‬‫کــه تاکیــد بــر تبعیــض قومــی و نــژادی داشــت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪38‬‬ صفحه 38 ‫چادرنشــین و صحراگــردی از پارتهــا مردمانــی‬ ‫چابــک‪ ،‬شــجاع و پرتحــرک ســاخته بــود؛ کــه‬ ‫در ســوارکاری و تیرانــدازی ماهرانــه در هنــگام‬ ‫ســواری نظیــر نداشــتند‪ .‬شــجاع تریــن و قویترین‬ ‫فــرد قبیلــه پهلــوان نــام داشــت‪ .‬هــر شــخصی که‬ ‫بــه ایــن مقــام نایــل می شــد‪ .‬مشــخصا عــاوه‬ ‫بــر قــدرت بدنــی ملــزم بــه داشــتن صفــات و‬ ‫خصایــل اخالقــی نیکــو نیــز می بــود‪.‬‬ ‫اشــکانیان کــه بــه طــور کلــی اطالعــات کمــی از‬ ‫ان هــا در دســت می باشــد؛ در ســال‪ ۲۵۰‬ق‪ .‬م‬ ‫توســط ارشــک (اشــک نخســت) بــر پــا شــد؛ و‬ ‫بیســت و نــه اشــک (پادشــاه) در ایــن سلســله‬ ‫فرمانروایــی کردنــد‪.‬‬ ‫مهــرداد بــا تســخیر عیــام‪ ،‬پــارس‬ ‫و ســپس بابــل و بدنبــال ان شکســت‬ ‫پادشــاه ســلوکی و تصــرف شــهر ســلوکیه‪.‬‬ ‫ایــران را تــا دورتریــن مرزهــای غربــی‬ ‫امتــداد داد‪( .‬عنــوان شــاه شــاهان) کــه‬ ‫اشــک ششــم یعنــی مهــرداد بــا اقتبــاس‬ ‫از شــاهان هخامنشــی برخــود نهــاده بــود‬ ‫بدلیــل اقداماتــی کــه وی در زمــان حیاتــش‬ ‫انجــام داد‪ .‬بــه عنــوان برازنــده تریــن لقــب حتــی پــس از مرگــش نیــز وی را شایســته منحصــر بــه‬ ‫فــرد ایــن عنــوان در خانــدان اشــکانی گردانــد‪ .‬وقتــی کــه مهــرداد در ســنین پیــری چشــم از جهــان‬ ‫فروبســت‪ ،‬او را بماننــد بنیانگــذار واقعــی سلســله پــارت بــا تشــریفات بســیار بــه خــاک رفــت‪ .‬پــارت‬ ‫او را همچــون قانونگــذاری خردمنــد تجلیــل کــرد‪ ،‬چــرا کــه او در تمــام قلمــرو وســیع خویــش نــزد‬ ‫هــر قومــی کــه رســم و بنیــادی پســندیده یافــت‪ .‬انــرا در ســرزمین خویــش رایــج کــرد‪ .‬قلمــرو او از‬ ‫بین النهریــن و بابــل تــا ســرزمین ســغد و هنــد امتــداد داشــت؛ و اقــوام بســیار بــا اداب و رســوم گونــه‬ ‫گــون در ایــن قلمــرو وســیع تحــت حکــم او می زیســت‪.‬‬ ‫پــس از مهــرداد اول بدلیــل پدیــدار شــدن نــا امنــی کــه توســط برخــی اقــوام در شــرق نیــر ســکاها‬ ‫و کوشــانیان بوجــود امــده بــود‪ ،‬در زمــان چنــد اشــک ادامــه یافــت‪ .‬تــا ســرانجام بــا روی کار امــدن‬ ‫اشــک نهــم کــه مهــرداد دوم نــام داشــت‪ .‬توفیــق قابــل مالحظـه ای در غلبــه بــر هــرج و مــرج حاصــل‬ ‫شــد‪ .‬وی پایه هــای حکومــت و ارکان داخلــی انــرا چنــان مســتحکم نمــود کــه حتــی پــس از مــرگ‬ ‫وی نیــز بــا وجــود مدعیــان ســلطنت و پــاره ای اختالفــات داخلــی امپراطــوری اشــکانی از هــم متالشــی‬ ‫نشــد؛ و قــدرت خــود را حفــظ نمــود‪ .‬تدابیــری کــه وی در زمینــه داخلــی و حکومتــی اندیشــید ســبب‬ ‫شــده اســت کــه محققــان وی را یــاداور داریــوش بــزرگ خوانــده بــه وی لقــب مهــرداد کبیــر دهنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 39 ‫بعــد از ان کــه توســط یــک شــاهزاده‬ ‫مقدونــی در تنگــه داردانــل بــه قتــل‬ ‫رســید‪ ،‬ســلطنت خانوادگــی او بــه دســت‬ ‫فرزندانــش افتــاد‪ .‬از ان جایــی کــه ان هــا‬ ‫ناکارامــد بودنــد‪ ،‬تاریــخ ســلوکی هــا در‬ ‫ایــن مرحلــه رو بــه افــول رفــت‪.‬‬ ‫ان هــا بــه خــود الوهیــت مــی دادنــد‬ ‫و زمــان زیــادی را صــرف لــذت طلبــی‬ ‫میکردنــد‪ .‬عــاوه بــر ایــن‪ ،‬مــدام بــا گــروه‬ ‫هایــی ماننــد گاالتیــن هــا مواجــه بودنــد‬ ‫کــه طلــب قــدرت مــی کردنــد‪ .‬در نهایــت‪،‬‬ ‫قدرتــی جدیــد بــه نــام روم ان هــا را‬ ‫شکســت داد‪.‬‬ ‫دوران حکومــت اشــک های دهــم تــا‬ ‫ســیزدهم دوران درگیــری و هــرج و مــرج‬ ‫داخلــی بــود‪ .‬تــا اینکــه بــا روی کارامــدن‬ ‫اشــک ســیزدهم‪ ،‬ارد اول فصــل تــازه ای‬ ‫از روابــط خارجــی ایــران بــا دولت هــای‬ ‫همســایه کــه مهمتریــن انهــا روم بــود‬ ‫اغــاز گردیــد‪ .‬در ان زمــان ایــران در شــرق‬ ‫و روم در غــرب دو قــدرت بالمنــازع بودنــد‬ ‫و هــر دو در پــی گســترش و توســعه‬ ‫قلمــرو و بســط قــدرت؛ و همیــن مســاله گاه و بیــگاه ســبب ایجــاد تعارضاتــی از ســوی طرفیــن بــه‬ ‫خــاک یکدیگــر می شــد؛ ولــی مشــکل اصلــی را رومیــان اغــاز کردنــد و بدیــن ترتیــب روابطــی کــه‬ ‫می توانســت بهتریــن شــکل و ســیاق را داشــته باشــد و ســبب تبــادل فرهنــگ و تمــدن باشــد و در‬ ‫نهایــت بــه شــکوفایی و پیشــرفت در امپراطــوری کــه دنیــا را عمــ ً‬ ‫ا در یــد قــدرت خــود داشــتند‪.‬‬ ‫تبدیــل بــه جنگ هایــی شــد کــه تــا پایــان امپراطــوری پــارت و پــس از ان تــا پایــان امپراطــوری روم‬ ‫ادامــه یافــت‪.‬‬ ‫اشــکانیان از هنگامــی کــه روی کار امدنــد و تشــکیل حکومــت دادنــد‪ ،‬شــیوه ملــوک الطوایفــی را بــه‬ ‫جــای ایجــاد یــک حکومــت مرکــزی کــه همــه در ســایه نظــارت همه جانبــه ان باشــند ترجیــح دادنــد‪.‬‬ ‫بدیــن شــکل کــه برخــی ایالت هــا نظیــر پــارس‪ ،‬اذربایجــان و ارمنســتان از اســتقالل داخلــی برخــوردار‬ ‫بودنــد؛ و در عــوض انقیــاد و تابعیــت اشــکانیان را می پذیرفتنــد و در هنــگام جنــگ نیــز بــه منظــور‬ ‫کمــک بــه پادشــاه و نشــان دادن وفــاداری و اتحــاد بــا او ســپاه خــود را بــه ســمت مرکــز حکومــت‬ ‫گســیل می داشــتند‪ .‬امــا شــاهان ارمنســتان از ایــن موقعیــت بــرای کســب اســتقالل و تجزیــه از‬ ‫قلمــرو اشــکانیان اســتفاده می نمودنــد و بــه رومیــان نزدیــک شــده بودنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪40‬‬ صفحه 40 ‫اردوان پنجــم جنگ هایــی بــا رومیــان داشــت‪ .‬رومیــان در‬ ‫ایــن جنــگ گورســتان های پادشــاهان اشــکانی را ویــران‬ ‫کردنــد و اســتخوان های انــان را دراوردنــد‪.‬‬ ‫ایــن موجــب خشــم دربــار ایــران شــد؛ و شــرایطی را‬ ‫بــرای صلــح قــرار داد کــه رومیــان نپذیرفتنــد و جنگــی‬ ‫ســخت در گرفــت کــه ایرانیــان پیــروز شــدند‪ .‬لکــن‬ ‫جنگ هــای پــی در پــی ادامــه یافــت و هــر دو ســو‬ ‫خســته شــدند‪ .‬در ان هنــگام قیصــر روم شــرایط صلــح‬ ‫را پذیرفــت؛ و حاضــر شــد ‪۵۰‬میلیــون دینــار رومــی بــه‬ ‫ایــران بــه عنــوان خســارت بپــردازد‪.‬‬ ‫در زمــان اردوان بــود کــه اردشــیر پســر بابــک علیــه دولت‬ ‫اشــکانی بــه پاخاســت؛ و ســر انجــام اردوان را در کنار رود‬ ‫جراحــی شکســت داد‪ .‬پــس از چنــد ســال اردشــیر بابــکان‬ ‫همــه ایــران را گرفــت و بدیــن ترتیــب دولــت اشــکانی‬ ‫پــس از ‪ ۴۷۰‬ســال فرمانروایــی ســقوط کــرد‪.‬‬ ‫ارتــاوازد یــا ارتابــاز پســر اردوان پنجــم‪ ،‬اخریــن پادشــاه اشــکانی بــود‪ .‬پــس از مــرگ پــدر‪ ،‬ارتــاوازد‬ ‫یکســال از ‪ ۲۲۶‬تــا ‪ ۲۲۷‬میــادی بــا بــاش ششــم کــه هنــگام پادشــاهی اردوان پنجــم حاکــم بابــل‬ ‫بــود‪ ،‬ســلطنت کــرد‪ .‬همــدان یکــی از اخریــن پایگاه هــای مقاومــت اشــکانیان در برابــر حکومــت‬ ‫تازه نفــس ساســانی بــود‪ .‬ارتابــاز پــس از مــرگ پــدرش‪ ،‬در نبــرد بــا ســپاهیان اردشــیر بابــکان‬ ‫رهبــری مبــارزات را بــه مــدت ‪ ۳‬ســال تــا ‪ ۲۳۰‬میــادی علیــه اردشــیر ادامــه داد‪ ،‬ســکه ای یــک درهمی‬ ‫بــه نــام ارتــاوازد در دســت اســت کــه محــل ضــرب ان همــدان بــه ســال ‪ ۲۲۷‬میــادی اســت‪.‬‬ ‫اشــکانیان بــا اســیران بــه مهربانــی رفتــار می کردنــد و کشــتن ان هــا را روا نمی داشــتند‪ .‬پیمان شــکن‬ ‫نبودنــد‪ .‬جنــگ و شــکار را دوســت داشــتند‪ .‬دروغ گفتــن را گنــاه شــمرده و دشــمن سرســخت ســحر‬ ‫و جــادو بودنــد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 41 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایین و‬ ‫عاطفه مهدوی‬ ‫جشن ابان گان‬ ‫در فرهنــگ ایرانیــان قدیــم و زرتشــتیان امــروز روز دهــم‬ ‫ابــان‪ ،‬ابــان روز نــام دارد وقتــى نــام روز و مــاه در فرهنــگ‬ ‫زرتشــتى یکــى شــد‪ ،‬جشــن برپــا مــى شــود‪ .‬دهــم ابــان‬ ‫نیــز بــه جشــن ابانــگان اختصــاص دارد‪.‬‬ ‫ابــان بــه نــام اب و فرشــته اب اســت‪ .‬ایــن فرشــته بــه نــام‬ ‫«برزیــزد» نیــز خوانــده مــى شــود‪ .‬در اوســتا «اپــم نپــات» و‬ ‫در پهلــوى «ابــان» گفتــه مــى شــود‪ .‬اب جمــع بــاران اســت‪.‬‬ ‫در اوســتا و پهلــوى «اپ» و در سانســکریت «اپــه» و در فرس‬ ‫هخامنشــى «اپــى» اســت‪ .‬ایــن عنصــر ماننــد عناصــر اصلى‬ ‫(اتــش‪ ،‬خــاک‪ ،‬هــوا) در اییــن مقــدس اســت و الــودن ان‬ ‫گنــاه اســت و بــراى هــر یــک از انهــا فرشــته مخصوصــى تعییــن شــده اســت‪.‬‬ ‫معنــى واژه جشــن‪ ،‬ســتایش و پرســتش اســت‪ .‬در جشــن هــاى ایــران باســتان همیشــه شــادى و تفریــح‪،‬‬ ‫بــا ســتایش اهــورا مــزدا و افریــن و نیایــش همــراه بــود‪ .‬بــه ایــن معنــى کــه پیــش از اغــاز برنامــه اصلــى‬ ‫جشــن‪ ،‬بــا حضــور شــرکت کننــدگان ســرودهایى از اوســتا و دعــاى افرینامــه خوانــده مــى شــد‪.‬‬ ‫بعــد از ان برنامــه اصلــى جشــن اغــاز‬ ‫مــى گردیــده اســت‪ .‬جشــن هــاى‬ ‫ایــران باســتان بــه ســه دســته تقســیم‬ ‫مــى شــوند‪ :‬جشــن هــاى ســالیانه یــا‬ ‫گهنبارهــا‪ ،‬جشــن هــاى ماهیانــه و‬ ‫جشــن هــاى متفرقــه‪.‬‬ ‫روز دهــم ابــان در تقویــم باســتانی‬ ‫بــه نــام «ابــان» اســت و اکنــون در‬ ‫گاهشــمارى جدیــد ایــن روز‪ ۶ ،‬روز بــه‬ ‫عقــب امــده و ‪ ۴‬ابــان شــده اســت‪.‬‬ ‫دلیــل ایــن تفــاوت ایــن اســت کــه در‬ ‫گاهشــمارى قدیــم‪ ،‬همــه مــاه هــاى‬ ‫ســال ‪ ۳۰‬روز بودنــد و حــاال کــه شــش مــاه نخســت ســال ‪ ۳۱‬روزه اســت‪ ،‬ایــن روزهــا تغییــر مــى کننــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪42‬‬ صفحه 42 ‫هــرودوت مــى گویــد‪« :‬ایرانیــان بــه اب‬ ‫احتــرام مــی گذرانــد‪ ،‬در ان اب دهــان نمــى‬ ‫اندازنــد و در اب روان دســت نمــى شــویند‪».‬‬ ‫اســترابون مــى گویــد‪« :‬ایرانیــان در اب‬ ‫جــارى خــود را شســت وشــو نمــى دهنــد‪،‬‬ ‫زمانــى کــه ایرانیــان بــه دریاچــه یــا رود‬ ‫یــا چشــمه اى مــى رســند‪ ،‬گــودال هــاى‬ ‫بــزرگ کنــده و قربانــى در کنــار ان مــى‬ ‫کشــند و ســخت پــرواى ان دارنــد کــه‬ ‫هرگــز خــون بــه اب نیامیــزد‪ ،‬چــون ایــن‬ ‫کار ســبب الودگــى اب خواهــد شــد‪ ».‬و در‬ ‫جایــى دیگــر مــى گویــد‪« :‬در ان (اب) الشــه‬ ‫و مــردار نمــى اندازنــد و عمومــاً انچــه‬ ‫ناپاکــى اســت در ان نمــى ریزنــد‪ ».‬کریســتین ســن نیــز مــى گویــد‪« :‬ایرانیــان احتــرام اب را بیــش از‬ ‫هــر چیــز واجــب مــى شــمرند‪».‬‬ ‫در جشــن ابانــگان‪ ،‬پارســیان بــه ویــژه زنــان در کنــار رود‪ ،‬دریــا و یــا چشــمه‪ ،‬فرشــته اب را نیایــش‬ ‫مــى کننــد‪ .‬ابــى را کــه اوصــاف ســه گانــه اش (رنــگ‪ ،‬بــو و مــزه) تغییــر مــى یافــت‪ ،‬بــراى اشــامیدن و‬ ‫شســت وشــو بــه کار نمــى بردنــد‪.‬‬ ‫بیرونــى در اثــار الباقیــه در مــورد جشــن ابانــگان چنیــن مــى نویســد‪« :‬ابــان روز‪ ،‬روز دهــم ابــان اســت و‬ ‫ان عیــدى اســت کــه بــه واســطه توافــق دو اســم‪ ،‬ابانــگان مــى گوینــد‪ .‬در ایــن روز «زو» پســر تهماســب‬ ‫از سلســله پیشــدادیان بــه پادشــاهى رســید و مــردم را بــه کنــدن نهرهــا و تعمیــر انهــا امــر کــرد و در‬ ‫ایــن روز بــه کشــورهاى هفتگانــه خبــر رســید کــه فریــدون‪ ،‬بیوراســب (ضحــاک) را اســیر کــرد و خــود‬ ‫بــه پادشــاهى رســیده و بــه مــردم دســتور داده اســت کــه خانــه و زندگــى خــود را مالــک شــوند‪».‬‬ ‫همچنیــن دربــاره پیدایــش جشــن ابانــگان روایــت اســت کــه در پــى جنــگ هــاى طوالنــى بیــن ایــران و‬ ‫تــوران‪ ،‬افراســیاب تورانــى دســتور داد تــا کاریزهــا و نهرهــا را ویــران کننــد‪ .‬پــس از پایــان جنــگ پســر‬ ‫تهماســب کــه «زو» نــام داشــت دســتور داد تــا کاریزهــا و نهرهــا را الیروبــى کننــد و پــس از الیروبــى‪،‬‬ ‫اب در کاریزهــا روان گردیــد‪ .‬ایرانیــان امــدن اب را جشــن گرفتنــد‪ .‬در روایــت دیگــرى امــده اســت کــه‬ ‫پــس از هشــت ســال خشکســالى‪ ،‬در مــاه ابــان بــاران اغــاز بــه باریــدن کــرد و از ان زمــان جشــن‬ ‫ابانــگان پدیــد امــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 43 ‫زرتشــتیان در ایــن بــه کنــار‬ ‫جــوى هــا و نهرهــا مــى رونــد و بــا‬ ‫خوانــدن اوســتاى ابــزور (بخشــى‬ ‫از اوســتا) کــه توســط موبــد‬ ‫خوانــده مــى شــود‪ ،‬اهــورا مــزدا‬ ‫را ســتایش کــرده و درخواســت‬ ‫فراوانــى اب و نگهــدارى ان را مــى‬ ‫نماینــد و پــس از ان بــه شــادى‬ ‫مــى پردازنــد‪.‬‬ ‫در اوســتا «ابــان» فرشــته اى‬ ‫اســت کــه بــه عنــوان فرزنــد اب‬ ‫هــا معرفــى شــده اســت‪ .‬ایــن‬ ‫اوســت کــه اب هــا را پخــش مــى‬ ‫کنــد‪.‬‬ ‫او نیرومنــد و بلنــد قامــت اســت‬ ‫و داراى اســب تنــدرو‪ .‬او ماننــد‬ ‫هرمــزد مهــر‪ ،‬لقــب اهــوره‬ ‫(ســرور) دارد و مانند امشاســپندان‬ ‫درخشــان اســت‪.‬‬ ‫در وداهــا نــام او بــه صــورت‬ ‫«اپــام نپــات» ظاهــر مــى شــود‬ ‫کــه خــداى اب هــا اســت‪.‬‬ ‫دســتوراتی بــرای احتــرام بــه اب در میــان ایرانیــان‬ ‫باســتان رایــج بــود از جملــه «نخســت بــه اب روى‬ ‫اور و حاجــت خویــش را از ان بخــواه‪ ».‬احتــرام بــه‬ ‫اب امــروز نیــز در کشــور کــم اب ما مشــهود اســت‪.‬‬ ‫در میــان مــردم اب مایــع روشــنى اســت و اگــر‬ ‫ناخواســته ابــى بــه روى کســى پاشــیده شــود‪ ،‬مــى‬ ‫گوینــد اب روشــنایى اســت یــا ایــن کــه پشــت‬ ‫ســر مســافر اب مــى پاشــند تــا ســفرش بــى خطــر‬ ‫انجــام گیــرد و زود بازگــردد و ایــن اعتقــاد کــه اب‬ ‫ناخواســته و یــا نطلبیــده‪ ،‬مــراد اســت همه نشــان از‬ ‫احتــرام و ارزشــى اســت کــه مــردم ایــران نســبت‬ ‫بــه ایــن مایــع حیــات بخــش قائــل هســتند‪ .‬در‬ ‫اینجــا‪ ،‬چــون صحبــت از اب و عظمــت ان امــد‪ ،‬بهتــر اســت اناهیتــا ایزدبانــوى اب هــا نیــز معرفــى شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪44‬‬ صفحه 44 ‫ناهیــد‪ ،‬اناهیــد (اردویســور اناهیتــا) ایزدبانــوى بــا‬ ‫شــخصیتى بســیار برجســته اســت کــه قدمــت ســتایش‬ ‫او بــه قبــل از زرتشــت مــى رســد‪« .‬اردوى» بــه معنــاى‬ ‫رطوبــت کــه در دو بخــش «ان» کــه حــرف نفــى اســت‬ ‫و «هیــت» بــه معنــاى الــوده و ناپــاک‪ ،‬بــه مفهــوم اب‬ ‫هــاى پــاک و نیرومنــد معرفــى مــى شــود‪ .‬ایــن ایزدبانــو‬ ‫در کتیبــه اردشــیر دوم هخامنشــى و در بســیارى از ســنت‬ ‫هــا‪ ،‬بــه صــورت خالصــه شــده «اناهیتــا» در مــى ایــد و در‬ ‫اواخــر دوره هخامنشــى در کتیبــه هاى پادشــاهان اردشــیر‬ ‫دوم و ســوم در کنــار هرمــزد و مهــر‪ ،‬ذکــر مىشــود‪.‬‬ ‫اناهیتــا در اوســتا‪ ،‬زنــى اســت جوان‪،‬بلندقامــت‪ ، ،‬زیبــا چهرهــو خــوش لبــاس کــه بــه جواهــر اراســته‬ ‫بــا طوقــى زریــن برگــردن و گوشــواره چهارگــوش در گــوش‪ ،‬کفــش هایــى درخشــان بــه پــا‪ ،‬بــا بــاال‬ ‫پوشــى زریــن و پرچیــن‪.‬‬ ‫ایــن ایزدبانــو بــا صفــات نیرومنــدى‪ ،‬زیبایــى و خردمنــدى بــه صــورت الهــه عشــق و بــارورى در‬ ‫مــى ایــد‪ ،‬زیــرا چشــمه حیــات از وجــود او مــى جوشــد و بدیــن گونــه همتــاى ایرانــى افرودیــت‬ ‫(الهــه عشــق و زیبایــى در یونــان) و ایشــتر (الهــه بابلــى) بــه شــمار مــى ایــد‪.‬‬ ‫اناهیتــا گردونــه اى دارد بــا ‪ ۴‬اســب ســفید‪ .‬اســب هــاى گردونــه او ایــزد ابــر‪ ،‬بــاران‪ ،‬بــرف و‬ ‫تگــرگ هســتند‪ .‬او در بلندتریــن طبقــه اســمان جــاى گزیــده اســت‪ .‬او نطفــه مــردان را پــاک‬ ‫مــى کنــد و زهــدان زنــان را بــراى زایــش امــاده مــى کنــد‪ .‬او خــداى محبوبــى بــود کــه بســیارى‬ ‫را بــه خــود جلــب کــرد و امــروز هــم در هندوســتان پیروانــى دارد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 45 ‫شغل‬ ‫حسنا سجادی‬ ‫کشاورز‬ ‫مشــاغل کشــاورزی بــه تولیــد کــردن مــواد‬ ‫غذایــی (ســبزیجات‪ ،‬میــوه جات‪،‬گوشــت )از راه‬ ‫کشــت وکار یــا همــان زراعــت و جنــگل داری و‬ ‫دامــداری کشــاورزی گفتــه مــی شــود‪.‬‬ ‫مــی تــوان گفــت اگــر کشــاورزی وجود نداشــت‬ ‫تمدنــی هــم وجــود نداشــت ‪ ،‬ایــن کشــاورزی‬ ‫اســت کــه باعــث مــی شــود امــروز مــا مثــل‬ ‫یــک انســان متمــدن زندگــی کنیــم ‪ ،‬تقریبــا‬ ‫هــر چیــزی کــه امــروزه شــما بــه عنــوان مــواد‬ ‫غذایــی مصــرف مــی کنیــد را مــی توانیــم در‬ ‫زیرمجموعــه هــای محصــوالت کشــاورزی قــرار بدهیــم‪ .‬از زمانــی کــه بشــر متوجــه شــد کــه مــی توانــد‬ ‫بــذر گیاهــان را برداشــت کنــد و در جــای دیگــری بــکارد و از ان نگهــداری کنــد و از محصــول نهایــی‬ ‫ان اســتفاده کنــد ‪ ،‬از زمانیکــه بشــر متوجــه شــد کــه مــی توانــد حیوانــات وحشــی را رام کنــد و از شــیر‬ ‫و گوشــت و ‪ ...‬انهــا اســتفاده کنــد‪ ،‬از زمانیکــه بشــر متوجــه شــد کــه از جنــگل مــی تــوان بــه عنــوان‬ ‫یــک منبــع تولیــد خــوراک و پوشــاک و‪ ...‬اســتفاده کــرد‪ ،‬کشــاورزی نیــز بــه تمــدن بشــری اضافــه شــد‬ ‫و بــه بیــان جالبتــر ایــن کشــاورزی بــود کــه باعــث بــه وجــود امــدن تمــدن هــا شــد‪.‬‬ ‫کشــاورزی بــه زیرشــاخه هــای بســیاری طبقه‬ ‫بنــدی مــی شــود کــه امــروزه بــه صــورت‬ ‫مــدرن انجــام مــی شــود‪ .‬کشــاورزی انقــدر‬ ‫گســتره زیــاد و وســیعی از تخصــص هــا و‬ ‫فنــون را شــامل مــی شــود کــه امــروزه ده هــا‬ ‫رشــته دانشــگاهی از گرایــش هــای مختلــف‬ ‫کشــاورزی وجــود دارد و بــه همیــن دلیــل‬ ‫کشــاورزی مــدرن ایــن روزهــا بــه عنــوان‬ ‫علــم کشــاورزی شــناخته مــی شــود‪ .‬طبیعتــا‬ ‫بــا توجــه بــه تعریفــی کــه از کشــاورزی‬ ‫داشــتیم بایــد بدانیــد کــه کشــاورز در واقــع کســی اســت کــه در تولیــد محصــوالت زراعــی ( مزرعــه)‪،‬‬ ‫باغــی ( درختــی ) ‪ ،‬دامــی ( گاو و گوســفند و بــز و ‪ )...‬و یــا طیــور ( مــرغ ‪ ،‬غــاز ‪ ،‬مرغابــی و ‪ ) ...‬فعــال‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪46‬‬ صفحه 46 ‫کشاورز یا زارع‬ ‫بــه کســانی کــه در مزرعــه بــه فعالیــت اقتصــادی در حــوزه‬ ‫تولیــد محصــوالت کشــاورزی مــی پردازنــد ( گنــدم ‪ ،‬جــو ‪،‬‬ ‫یونجــه ‪ ،‬کلــم ‪ ،‬ذرت ‪ ،‬پنبــه ‪ ،‬گوجــه ‪ ،‬خیــار ‪ ،‬کــدو ‪ ،‬برنــج‪،‬‬ ‫لوبیــا ‪ ،‬عــدس ‪ ،‬نخــود ‪ ،‬بــادام زمینــی ‪ ،‬چغنــدر ‪ ،‬هویــج ‪،‬‬ ‫هندوانــه ‪ ،‬خربــزه ‪ ،‬تــوت فرهنگــی ‪ ،‬ســیب زمینــی ‪ ،‬پیــاز‪،‬‬ ‫ســیر ‪ ،‬باقــاال و ‪ ...‬بصــورت کلــی غــات و ســبزیجات )‬ ‫کشــاورز یــا زارع مــی گوینــد‪.‬‬ ‫باغدار یا باغبان‬ ‫بــه کســانی کــه در بــاغ هــا بــه فعالیــت اقتصــادی در حــوزه‬ ‫تولیــد محصــوالت کشــاورزی مــی پردازنــد‪ ( .‬ســیب ‪ ،‬گالبــی‪،‬‬ ‫پرتغــال ‪ ،‬نارنگــی ‪ ،‬هلــو ‪ ،‬گــردو ‪ ،‬بــادام ‪ ،‬الــو ‪ ،‬گوجــه ســبز ‪،‬‬ ‫گیــاس ‪ ،‬البالــو ‪ ،‬انانــاس ‪ ،‬مــوز ‪ ،‬کیــوی ‪ ،‬نارنگــی ‪ ،‬نارگیــل‪،‬‬ ‫انــار ‪ ،‬شــلیل ‪ ،‬انگــور ‪ ،‬اووکادو ‪ ،‬انبــه ‪ ،‬خرمــا و ‪ ...‬بصــورت‬ ‫کلــی میــوه هــا )باغــدار یــا باغبــان مــی گوینــد‪.‬‬ ‫دامدار یا دامپرور‬ ‫بــه کســانی کــه در حــوزه فعالیــت هــای اقتصــادی در حــوزه‬ ‫تولیــد محصــوالت کشــاورزی حیوانــی مــی پردازنــد ‪ ( .‬گاو ‪،‬‬ ‫گوســفند ‪ ،‬بــز ‪ ،‬شــتر‪ ،‬شــترمرغ ‪ ،‬بوقلمــون و ‪ ...‬بصــورت کلــی‬ ‫هــر چیــزی مرتبــط بــا پــرورش و کســب درامــد از طریــق‬ ‫حیوانــات) دامــدار یــا دامپــرور مــی گوینــد‪.‬‬ ‫لفــظ کشــاورز را بیشــتر در بحــث زمیــن و زراعــت خالصــه مــی کننــد امــا ممکــن اســت محصوالتــی‬ ‫مثــل قــارچ در فضاهــای بســته ای تولیــد شــوند کــه الزامــا زمیــن کشــاورزی نیســتند یــا محصوالتــی‬ ‫مثــل گل و گیاهــان زینتــی الزامــا در محیــط هــای کشــاورزی و مزرعــه تولیــد نمــی شــوند ‪ .‬از طرفــی‬ ‫واژه دامــدار یــا دامپــرور اساســا بیشــتر در حــوه نگهــداری و پــرورش حیوانــات اهلــی بــه کار مــی رود‬ ‫و مثــا کســیکه در حــوزه پــرورش ملــخ یــا قورباغــه فعالیــت مــی کنــد را الزامــا نمــی تــوان دامپــرور‬ ‫عنــوان کــرد ‪.‬‬ ‫بعضــا تکثیــر و پــرورش گیاهــان نیــز بــه دســته بنــدی هــای بســیار از جملــه گیاهــان خــودرو یــا‬ ‫کشــت شــده تقســیم بنــدی مــی شــوند کــه شــما صرفــا بایــد بــه ایــن مــوارد اگاه باشــید ‪ .‬بــه ایــن‬ ‫موضــوع دقــت کنیــد کــه برداشــت کــردن گیاهــان خــودرو و بــرای مثــال گیاهــان دارویــی کــه در کــوه‬ ‫و بیابــان ســبز مــی شــوند جــزو کشــاورزی و زراعــت محســوب نمــی شــوند‪ .‬جالــب اســت بدانیــد کــه‬ ‫گونــه هــای نــادری از کشــاورزی نیــز وجــود دارنــد کــه بســیار منحصــر بــه فــرد هســتند ‪ ،‬بــرای مثــال‬ ‫تولیــد و تکثیــر جلبــک ‪ ،‬قــارچ ‪ ،‬باکتــری یــا ویــروس هایــی کــه بــرای مصــارف تجــاری مثــل تخمیــر‬ ‫شــیر و ‪ ...‬اســتفاده مــی شــوند نیــز در دســته بنــدی کشــاورزی قــرار مــی گیرنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪47‬‬ صفحه 47 ‫در دنیــای امــروز بــا نگرانی هــای موجــود و‬ ‫کمبــود منابــع‪ ،‬نیــاز اســت تــا کشــاورزی را‬ ‫بــه ســوی کشــاورزی پایــدار (مث ً‬ ‫ال کشــاورزی‬ ‫زیســتی) یــا کشــاورزی فشــرده (مثــاً‬ ‫صنعتــی) پیــش ببریــم تــا بتوانیــم نیازهــا را‬ ‫در اینــده برطــرف نماییــم‪.‬‬ ‫زراعــت مــدرن‪ ،‬اصــاح نباتــات‪ ،‬ســموم‪ ،‬دفع‬ ‫افــات و کــود و پیشــرفت های تکنولوژیــک‬ ‫بــه شــدت باعــث افزایــش بــازده محصــول‬ ‫می شــوند ولــی بایــد در نظــر داشــت کــه‬ ‫ایــن محاســن در کنــار عیوبــی چــون اســیب‬ ‫گســترده زیســت محیطی و اثــرات منفــی‬ ‫ســامت انســان حاصــل می شــوند‪.‬‬ ‫شــیوه های مــدرن در دامپــروی نیــز بــه همیــن گونه اســت یعنــی بــا افزایــش تولیــد گوشــت مــا‬ ‫مشــکالتی چــون ســتم بــه حیوانــات و تبعــات بهداشــتی ناشــی از انتــی بیوتیــک هــا‪ ،‬هورمــون رشــد و‬ ‫ســایر مــواد شــیمیایی کــه معمــوالً در تولیــد گوشــت های صنعتــی اســتفاده می شــود را داریــم‪.‬‬ ‫تاریخچه‬ ‫از انجــا کــه قدمــت کشــاورزی بــه ده هزار ســال‬ ‫پیــش بازمی گــردد دارای گســتره وســیعی در‬ ‫سراســر جهــان می باشــد‪ .‬توســعه کشــاورزی‬ ‫باعــث افزایــش جمعیــت بشــر بــه نســبت‬ ‫جمعیــت در شــرایط شــکارچی‪-‬گرداورنده‬ ‫گردیــد‪.‬‬ ‫کشــاورزی بــه طــور مســتقل در بخش هایــی‬ ‫از کــره ی زمیــن اغــاز گردیــد و شــامل دامنــه‬ ‫متنوعــی از گیاهــان بــود‪ .‬دســت کم ‪ ۱۱‬منطقــه‬ ‫در دنیــای قدیــم و دنیــای جدیــد بــه عنــوان‬ ‫مرکــز تنــوع یــا مرکــز مبــدا شناخته شــده اند‪.‬‬ ‫دانه هــای وحشــی از حــدود ‪ ۱۰۵۰۰۰‬ســال‬ ‫پیــش جم ـع اوری و بــه عنــوان خــوراک مصــرف‬ ‫گردیدنــد‪.‬‬ ‫ایــران از نخســتین کشــورهای جهــان اســت کــه‬ ‫در ان کشــاورزی و زراعــت اغــاز گردیده اســت‪ .‬در قــرن اول پیــش از میــاد ایرانی هــا همــه درختــان‬ ‫میــوه ای کــه در یونــان کشــت می شــده (بــه اســتثنای زیتــون) کشــت می کرده انــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪48‬‬ صفحه 48 ‫بــا هجــوم اســکندر کشــاورزی ایــران رو بــه‬ ‫زوال گذاشــت و بســیاری از مــزارع از بیــن رفت‬ ‫و ایــن وضــع تــا زمــان بــه حکومــت رســیدن‬ ‫اردشــیر بابــکان ادامــه یافــت‪ .‬ساســانیان بــه‬ ‫بازســازی قنات هــا و تشــویق و گســترش‬ ‫کشــاورزی‪ ،‬باغبانــی و دامپــروری پرداختنــد‪.‬‬ ‫پــس از ساســانیان تــا حملــه مغــول‪ ،‬کشــاورزی‬ ‫ایــران بــه تنــاوب دچــار رکــود (در زمــان بنــی‬ ‫امیــه) و پیشــرفت (در زمــان بنــی عبــاس و‬ ‫حکومتهــای محلــی) گردیــد‪ .‬دانشــمندان ایــن‬ ‫ســرزمین در خــال مطالعــه دربــاره ویژگــی‬ ‫دارویــی گیاهــان بــه امــور کامــ ً‬ ‫ا فنــی نیــز می پرداختنــد و دســتگاه هایی بــرای بهره بــرداری از اب‬ ‫تهیــه دیدنــد کــه از ان جملــه می تــوان چــرخ چــاه خــودکار را نــام بــرد‪.‬‬ ‫عوامل طبیعی موثر در کشاورزی‬ ‫خاک‬ ‫نــوع خــاک قطعــا در رشــد گیاهــان تاثیــر دارد‪ .‬خاکــی کــه بــرای کشــاورزی مناســب اســت‪ ،‬معمــوال از‬ ‫ذرات ماســه‪ ،‬گیاخــاک و رس تشــکیل شــده اســت‪ .‬خاکــی را حاصلخیــز مــی گوینــد کــه ســبب رشــد‬ ‫بیشــتر گیــاه مــی شــود‪.‬‬ ‫حاصلخیــزی خــاک در واقــع بــه معنــی میــزان توانایــی خــاک در پــرورش دادن گیاهــان اســت کــه بــه‬ ‫طــور غیــر مســتقیم یــا مســتقیم در تولیــد غــذای انســان هــا نقــش دارنــد‪.‬‬ ‫اب و هوا‬ ‫هــر محصولــی اب و هــوای خــاص خــود را نیــاز دارد‪ .‬مثــا بــرای کشــت پنبــه احتیــاج بــه اب و هــوای‬ ‫مرطــوب اســت ولــی انــار در اب و هــوای خشــک و خرمــا در مناطــق گــرم کشــت مــی شــود‪ .‬گاهــی مواقــع‬ ‫مناطقــی کــه خــاک شــور دارنــد جــزء مناطــق کشــاورزی بــه حســاب نمــی اینــد ولــی حتــی در ان مناطــق‬ ‫هــم مــی تــوان محصوالتــی بــا ارقــام مقــاوم بــه شــوری کشــت کــرد‪.‬‬ ‫و گاهــی بــا احــداث گلخانــه در مناطقــی بــا اب و هــوای نامناســب یــا در زمســتان مــی تــوان محصــوالت‬ ‫خوبــی تولیــد کــرد‪.‬‬ ‫اب‬ ‫ً‬ ‫ب هــای ابیــاری معمــوال کیفیــت نــا مطلوبــی دارنــد‪ .‬منظــور از کیفیت‬ ‫در مناطــق خشــک ماننــد کشــور مــا‪ ،‬ا ‬ ‫اب ‪ ،‬مطلــوب بــودن ان بــرای مصــرف اســت‪ .‬اب در مــواردی از جملــه کشــاورزی‪ ،‬باغبانــی‪ ،‬اشــامیدن و‬ ‫صنعــت مــورد اســتفاده قــرار مـی گیــرد‪.‬‬ ‫لــذا چنــان چــه اب بــرای باغبانــی و پــرورش گیاهــان زینتــی مناســب و مطلــوب باشــد دارای کیفیــت‬ ‫مناســب اســت‪ .‬خطــرات ناشــی از شــور یــا ســدیمی شــدن خــاک را مــی تــوان بــه ســادگی از روی‬ ‫کیفیــت اب و بــر اســاس مقــدار و نــوع نمــک هــای موجــود در ان پیــش بینــی نمــود‪.‬‬ ‫‪49‬‬ صفحه 49 ‫انیمیشن‬ ‫پانته ا پاد‬ ‫رنگو‬ ‫انیمیشــن رنگــو داســتان زندگــی یــک‬ ‫افتاب پرســت (بزمجــه) خانگــی اســت کــه‬ ‫دچــار بحــران هویــت می باشــد‪ .‬ایــن فیلــم‬ ‫کــه حــال و هوایــی وســترن و کمــدی دارد بــا‬ ‫نقــش بــازی کــردن افتاب پرســت در یــک‬ ‫اکواریــوم اغــاز می شــود و بــا بیــرون امــدن‬ ‫اتفاقــی اش از اکواریــوم‪ ،‬وی وارد دنیایــی‬ ‫متفــاوت می شــود‪ .‬او به طــور اتفاقــی از‬ ‫یــک اتومبیــل بــه درون صحرایــی خشــک و‬ ‫بــی اب و علــف پــرت می شــود‪ .‬بعــد از ان‬ ‫بــا راهنمایــی یــک ارمادیلــوی خردمنــد بــه‬ ‫یــک شــهر کوچــک حیوانــات می رســد کــه‬ ‫مــردم ان در خشــکی و بــی ابــی بــه ســر‬ ‫می برنــد‪.‬‬ ‫بعــد از ان اســم رنگــو را بــرای خــود انتخــاب‬ ‫کــرده و بــا داســتان های خیالــی کــه بــرای‬ ‫مــردم شــهر تعریــف می کنــد و نیــز کشــته شــدن اتفاقــی یــک شــاهین به دســت او بــه کالنتــر‬ ‫و منجــی شــهر تبدیــل می شــود‪ .‬رنگــو در قالــب کالنتــر شــهر و در نتیجــه تحقیقــات پــی‬ ‫می بــرد کــه خشکســالی طبیعــی نبــوده و بــه صــورت مصنوعــی بــه مــردم شــهر تحمیــل‬ ‫شده اســت و بــا کمــک تعــدادی از مــردم ســعی در مقابلــه بــا ان دارد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪50‬‬ صفحه 50 ‫ایــن رویاهــا را بــا هــم تقســیم کننــد بــا ایــن تفــاوت‬ ‫کــه بچه هــا احتمــاالً خیلــی بیشــتر می تواننــد بــا ایــن‬ ‫شــخصیت های غیرقابــل بــاور‪ ،‬مســخره و ســاختگی‬ ‫ارتبــاط برقــرار کننــد»‪.‬‬ ‫اولیــن نکتــه ای کــه در هنــگام دیــدن انیمیشــن رنگــو بــا‬ ‫ان روبــرو مــی شــوید فضــا ســازی هــای نــاب ان اســت‪.‬‬ ‫کمتــر در انیمیشــنی شــاهد بــوده ایــم کــه حیوانــات در‬ ‫نقــش گنگســترهای غــرب وحشــی حضور داشــته باشــند‬ ‫و رنگــو جــزو نمونــه هــای نــادر بــه شــمار مــی ایــد‪.‬‬ ‫عــاوه بــر غــرب وحشــی کــه بــه خوبــی در شــهر کثافت‬ ‫( اســم شــهر همیــن اســت!) بــه تصویــر کشــیده شــده‪،‬‬ ‫نبایــد از موجــودات یــا شــهروندان ایــن شــهر چشــم‬ ‫پوشــی کــرد‪.‬‬ ‫شــهروندان شــهر همگــی از ان دســته حیواناتــی هســتند‬ ‫کــه نمونــه ان فقــط در بیابــان هــای خشــک و بــی علــف‬ ‫پیــدا مــی شــود و شــما مــی توانیــد همگــی انهــا را در‬ ‫ایــن فیلــم کــه مزیــن بــه هنــر هفــت تیرکشــی نیــز‬ ‫شــده انــد مالقــات کنیــد‪.‬‬ ‫انیمیشــن «رنگــو» هنگامــی بــه دنیــای‬ ‫بزرگســاالن پــا می گــذارد کــه شــخصیت‬ ‫سوســمار (جانــی دپ) بــه ســئواالت تفکر‬ ‫برانگیــزی در رابطــه بــا هســتی و معنــای‬ ‫زندگــی می پــردازد‪ .‬امــا «وربینســکی»‬ ‫کارگــردان ان میگویــد او از همــان ابتــدا‬ ‫قصــد داشــته انیمیشــنی بســازد کــه هــم‬ ‫بــرای بچه هــا و هــم بــرای بزرگســاالن‬ ‫جذابیــت داشــته باشــد‪:‬‬ ‫«بچه هــا دوســت دارنــد رویاپــردازی‬ ‫کننــد امــا وقتــی بــزرگ می شــوند‬ ‫دیگــر دنبــال ایــن جنبه هــای رویایــی‬ ‫نمی گردنــد و همــه چیــز را خیلــی‬ ‫جــدی می گیرنــد‪ .‬در ایــن فیلــم هــم‬ ‫بچه هــا و هــم بزرگســاالن می تواننــد‬ ‫‪1‬‬ ‫‪51‬‬ ‫یکــی از ایــن موجــودات بیابانــی کــه اتفاقــا خیلــی خــوب‬ ‫از کار درامــده ‪ ،‬یــک مــار بــزرگ اســت کــه کالهــی بــر‬ ‫ســر دارد و یکجورایــی ابهــت کلینــت ایســتوود را در خاطر‬ ‫تداعــی مــی کنــد! ایــن مــار بــدذات در تمــام زمــان‬ ‫فیلــم همــواره بــرای رنگــو دردســر درســت مــی کنــد و‬ ‫بــه نظــرم جــذاب تریــن شــخصیت فیلــم بعــد از رنگــو‬ ‫همیــن مــار خــوش صداســت! امــا خــود شــخصیت رنگــو‬ ‫کــه جانــی دپ بــه جــای او صحبــت مــی کنــد‪ ،‬سوســمار‬ ‫دســت و پاچالفتــی ایــی اســت کــه بعضــی مواقــع هــم از‬ ‫همــه باهــوش تــر مــی شــود‪.‬‬ صفحه 51 ‫تمــام بــار کمــدی فیلــم بــر روی‬ ‫ایــن سوســمار اســت و تقریبــا تمــام‬ ‫شــوخی هــای فیلــم هــم از زبــان‬ ‫او خــارج مــی شــود‪ .‬البتــه شــما در‬ ‫هنــگام تماشــای ایــن انیمیشــن‬ ‫احســاس خواهیــد کــرد کــه رنگــو بــی‬ ‫شــباهت بــه شــخصیت جــک اســپارو‬ ‫در فیلــم دزدان دریایــی کارائیــب جانی‬ ‫دپ در ان بــازی مــی کــرد نیســت؛‬ ‫نــوع گویــش و رفتــار رنگــو شــباهت‬ ‫هــای زیــادی بــه جــک اســپارو دارد ‪.‬‬ ‫امــا نکتــه جالــب و شــاید هــم عجیــب‬ ‫دربــاره انیمیشــن رنگــو ایــن اســت که‬ ‫شــوخی هــای ان بــه نحــوی چیــده‬ ‫شــده کــه شــاید بــرای افــراد کم ســن‬ ‫و ســال مناســب نباشــد؛ البتــه شــوخی هــای فیلــم بــرای نوجوانــان مشــکلی ایجــاد نمــی کنــد امــا‬ ‫فکــر نمــی کنــم شــوخی هایــی نظیــر ارق زدن بــرای کــودکان نــکات اموزشــی بــه همــراه داشــته‬ ‫باشــد‪ .‬بعــاوه ایــن بایــد طبیعــت غــرب وحشــی را هــم اضافــه کنــم کــه در هــر صــورت هفــت تیــر‬ ‫کشــی و دوئــل جــزو مــوارد الینفــک ان بــوده و نمــی تــوان ایــن دو را از یکدیگــر جــدا کــرد‪.‬‬ ‫البتــه امــروزه بــا دیــدن کودکانــی که همیشــه‬ ‫در حالــل بــازی هــای جنگــی هســتند بایــد‬ ‫بــه ایــن نتیجــه رســید کــه کــودکان امــروز‬ ‫بــرای خودشــان یــک پــا شــخصیت وســترن‬ ‫هســتند‪.‬‬ ‫از لحــاظ گرافیکــی رنگــو یکــی از بهترینهــای‬ ‫انیمیشــن تــا بــه امــروز بــه حســاب مــی ایــد‪.‬‬ ‫کیفیــت بافــت هــا بــی نظیــر اســت و شــما‬ ‫مــی توانیــد اوج ظرافــت و چهــره پــردازی‬ ‫واقــع گرایانــه را در چهــره اکثــر شــخصیت‬ ‫هــای داســتان ببینیــد؛ در ایــن بیــن رنگــو بــه‬ ‫طبــع از شــخصیت هــای دیگــر پــر جزییــات‬ ‫تــر اســت‪ .‬یکــی دیگــر از جلــوه هــای چشــم‬ ‫نــواز فیلــم نورپــردازی ان اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪52‬‬ صفحه 52 ‫بــا توجــه بــه اینکــه مــکان وقــوع اتفاقــات‬ ‫فیلــم در یــک بیابــان ســوزان اســت‪ ،‬بالطبــع‬ ‫نورپــردازی مــی بایســت بــه بهتریــن شــکل‬ ‫ممکــن بــه تصویــر کشــیده مــی شــد کــه‬ ‫خوشــبختانه ســازندگان ان در ایــن مــورد بــه‬ ‫هیــچ عنــوان کــم کاری نکــرده‪ .‬رنگــو را کمپانی‬ ‫پارامونــت بــا همــکاری شــرکت «صنعــت نــور و‬ ‫جــادو» ســاخته اســت‪.‬‬ ‫رنگــو از لحــاظ زیبایــی تصویــری نمونــه خوبــی‬ ‫بــرای رقابــت بــا انیمیشــن هــای کمپانــی‬ ‫عظیــم پیکســار اســت؛ پیکســاری کــه در ایــن‬ ‫چنــد ســال اخیــر بــه معنــای واقعــی کلمــه بــی‬ ‫رقیــب بــوده اســت‪.‬‬ ‫رنگــو انیمیشــن جذابــی اســت کــه اگرچــه‬ ‫در روایــت داســتان و شــوخی هــای نــاب بــه‬ ‫پــای پیکســار نمــی رســد امــا دارای محیطــی‬ ‫متفــاوت از انیمیشــن هــای روز اســت کــه‬ ‫البتــه پیامهــای اخالقــی چندانــی هــم در ان‬ ‫وجــود نــدارد!‪ .‬رنگــو انیمیشــن جذابــی اســت‬ ‫کــه دیــدن ان بــه همــه افــراد بــا هــر شــرایط‬ ‫ســنی توصیــه مــی شــود و بــدون شــک‬ ‫لحظــات ســرگرم کننــده ای را بــا تماشــای ان‬ ‫تجربــه خواهیــد کــرد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ صفحه 53 ‫گیم‬ ‫ثنا محمدی‬ ‫اسکاونجرز‬ ‫حتم ـاً نــام بــازی اســکاونجرز را شــنیده اید‪ ،‬یــک‬ ‫بــازی جدیــد از اســتودیوی میدونــت انترتینمنت‪.‬‬ ‫همانطــور کــه از نــام ایــن بــازی پیداســت‪ ،‬حیــن‬ ‫تجربــه ان قــرار اســت از صفــر شــروع کــرده و‬ ‫بــرای بقــای خــود و ادامــه حیــات بــا بازیکنهــای‬ ‫دیگــر بــه نبــرد بپردازیــد‪ .‬الشــخورها در مناطــق‬ ‫مختلــف نقشــه ایــن بــازی بــه مبــارزه می پردازنــد‬ ‫و ان هــا کــه مهــارت و ســرعت باالتــری داشــته‬ ‫باشــند زنــده می ماننــد‪.‬‬ ‫اســکاونجرز یــک بــازی در ســبک ســوم شــخص اســت کــه المان هــای زیــادی از ســبک های بتــل‬ ‫رویــال را بــه ارث بــرده اســت‪.‬‬ ‫در جریــان داســتان ایــن بــازی شــما‬ ‫بــه همــراه دو بازیکــن دیگــر در قالــب‬ ‫یــک تیــم ســه نفــره بــه ســرزمین های‬ ‫یــخ زده کــه اینــده کــره زمیــن را نشــان‬ ‫می دهــد فرســتاده می شــوید و وظیفــه‬ ‫داریــد تــا مناطــق بیشــتری را تصــرف‬ ‫کــرده و داده هــای بیشــتری را نســبت بــه‬ ‫ســایر بازیکنــان جمــع اوری کنیــد‪ .‬ســپس‬ ‫بــرای اینکــه بــه عنــوان برنــده معرفــی‬ ‫شــوید بایــد ســیاره خــود را بــا داده هایــی‬ ‫کــه جمــع اوری کرده ایــد تحــت خطــر و‬ ‫تهدیــد قــرار دهیــد‪.‬‬ ‫در ابتــدای بــازی شــما از هیــچ چیــزی‬ ‫برخــودار نیســتید و همانطــور کــه نــام‬ ‫بــازی مشــخص می کنــد‪ ،‬بایــد بــرای‬ ‫بدســت اوردن هرچیــزی شــکار کنیــد‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪54‬‬ صفحه 54 ‫اســلحه ها‪ ،‬مهــارت‪ ،‬منابــع‪،‬‬ ‫ایتم هــا و تمــام چیزهایــی‬ ‫کــه بــرای ایــن بــازی‬ ‫طراحــی شــده اند از همیــن‬ ‫طریــق بدســت خواهنــد‬ ‫امــد‪.‬‬ ‫اســتقامت کاراکتــر شــما‬ ‫بــازه محــدودی دارد و طــی‬ ‫انجــام فعالیت هــای مختلــف‬ ‫نظیــر مبــارزه و دندونگــی‬ ‫بــه صــورت مــداوم کاهــش‬ ‫خواهــد یافــت‪.‬‬ ‫امــا شــما می توانیــد بــا‬ ‫اســتفاده از ایتم هــای‬ ‫خوراکــی اســتقامت خــود را افزایــش دهیــد‪.‬‬ ‫ایتم هــای دیگــری نیــز وجــود دارنــد کــه شــما را در برابــر ســرمای طاقــت فرســای ســرزمین های یــخ زده در‬ ‫امــان نگــه می دارنــد‪ ،‬پــس ســعی کنیــد بــا چشــمانی بــاز در مســیر خــود قــدم برداریــد تــا وســایل مفیــد جمــع‬ ‫اوری کنیــد‪ .‬در ادامــه می توانیــد تریلــر منتشــر شــده از ایــن بــازی را تماشــا کنیــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪55‬‬ صفحه 55 ‫ایــن بــازی هنــوز در حــال توســعه اســت‬ ‫و فعــاً بــه صــورت یــک نســخه بتــا بــرای‬ ‫برخــی افــراد خــاص نظیــر اســتریمرها و‬ ‫گیــم تســترها در دســترس قــرار گرفتــه تــا‬ ‫بــه کمــک ان هــا مشــکالت و باگ هــای بــازی‬ ‫شناســایی شــده و تــا زمــان عرضــه رســمی‬ ‫همگــی بــر طــرف شــوند‪ .‬بــازی مذکــور بــه‬ ‫صــورت ترکیبــی از پلیرهــای واقعــی انالیــن‬ ‫و مجــازی اجــرا می شــود‪ .‬توســعه دهنــدگان‬ ‫ایــن بــازی اخیــرا ً یــک ازمایــش جالــب روی‬ ‫ان انجــام داده انــد و موفــق شــده اند ایــن‬ ‫امــکان را فراهــم کننــد تــا حــدودا ً ‪9600‬‬ ‫پلیــر در یــک دوره بــه تجربــه ایــن بــازی‬ ‫مهیــج بپردازنــد‪.‬‬ ‫البتــه جــای دارد بــه ایــن نکتــه اشــاره کنیــم‬ ‫کــه در ازمایــش مذکــور تمــام بازیکنــان‬ ‫واقعــی نبوده انــد‪.‬‬ ‫پــس از اینکــه ازمایــش مذکــور‬ ‫در بــازی بــه پایــان برســد‪،‬‬ ‫توســعه دهنــدگان تصمیــم‬ ‫می گیرنــد تــا فضــای بــازی را‬ ‫بیشــتر بــه چالــش بکشــند‪ ،‬بــه‬ ‫همیــن منظــور تعــداد بازیکنــان‬ ‫را از ‪ 9000‬نفــر نیــز افزایــش‬ ‫داده و در نهایــت مشــخص شــد‬ ‫کــه ایــن بــازی می توانــد تقریبــاً‬ ‫بــدون مشــکل از ‪ 9600‬بازیکنــن‬ ‫پشــتیبانی کنــد‪.‬‬ ‫البتــه حیــن اجــرای ایــن ازمایــش بــار پردازشــی بســیار زیــادی روی سیســتم های بازیکنــان واقعــی‬ ‫وارد می شــود و توســعه دهنــدگان نیــز بــه همیــن خاطــر از تمــام گیمــر تســترهای حاضــر در جلســه‬ ‫عذرخواهــی کردنــد‪ .‬در تصویــر می توانیــد جمعیــت چنــد هــزار نفــری کاربــران حاضــر در یــک‬ ‫جلســه انالیــن ایــن بــازی را مشــاهده کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪56‬‬ صفحه 56 ‫نقشــه ها وســعت بســیار زیــادی دارنــد و مناطــق‬ ‫مختلفــی جهــت ماجراجویــی و پیــدا کــردن ایتم هــا‬ ‫مختلــف وجــود دارد کــه بایــد بــه همــراه اعضــای‬ ‫تیــم خــود بــه جســتجوی ان هــا بپردازیــد‪.‬‬ ‫از لحــاظ تنــوع اســحله ها جــای دارد بگوییــم کــه‬ ‫هــم ســاح ســرد در اختیــار خواهیــد داشــت و هــم‬ ‫ســاح گــرم‪ .‬اســلحه های بســیار زیــادی در نســخه‬ ‫بتــا در دســترس قــرار دارنــد کــه احتمــاالً در نســخه‬ ‫نهایــی شــاهد افزایــش ایــن تعــداد و امــکان ارتقــا‬ ‫قابلیت هــای ان هــا نیــز خواهیــم بــود‪.‬‬ ‫همانطــور کــه گفتــه شــد در ایــن بــازی بــه غیــر از‬ ‫پلیرهــای واقعــی دیگــر بــا پلیرهــای مجــازی نیــز‬ ‫روبــه رو خواهیــد شــد‪ ،‬کاراکترهــای مجــازی ایــن‬ ‫بــازی در قالــب هیوالهــای عجیــب و غریــب بــا‬ ‫شــکل و شــمایل و ابعــاد مختلــف در مقابــل شــما‬ ‫قــرار خواهنــد گرفــت‪.‬‬ ‫بــرای کشــتن برخــی از ایــن موجــودات بــه‬ ‫هــم تیمی هــای خــود نیــاز خواهیــد داشــت‪،‬‬ ‫پــس ســعی کنیــد نزدیــک بــه یــک دیگــر‬ ‫و بــا برنامــه ریــزی هدفمنــد حرکــت کنیــد‪.‬‬ ‫نســخه نهایــی ایــن بــازی بــرای پلــی‬ ‫استیشــن ‪ ،۴‬ایکــس باکــس وان و ‪PC‬‬ ‫عرضــه خواهــد شــد‪.‬‬ ‫‪57‬‬ صفحه 57 ‫کاردستی‬ ‫شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫پروانه کاغذی‬ ‫یکــی از ایــده هــای دوســت داشــتنی و‬ ‫جالــب کاردســتی بــرای بچــه هــا ســاخت‬ ‫پروانــه بــا کاغــذ رنگــی اســت کــه بــا‬ ‫ســاده تریــن وســایل و بــدون پیچیدگــی‬ ‫انجــام مــی شــود‪ .‬بــرای درســت کــردن‬ ‫کاردســتی پروانــه مــی توانیــد کــودکان را‬ ‫نیــز بــا خــود همــراه کنیــد چــرا کــه ایــن‬ ‫مــدل حیــوان کاغــذی بــا ابــزار و وســایل‬ ‫بــی خطــر ســاخته مــی شــود و بچــه هــا از‬ ‫انجــام ان لــذت خواهنــد بــرد‪.‬‬ ‫وســایل مــورد نیــاز‬ ‫درســت کــردن پروانــه‬ ‫کاغــذی‪:‬‬ ‫کاغــذ رنگــی مخصــوص‬ ‫کاردســتی‬ ‫قیچی‬ ‫چسب‬ ‫خودکار‬ ‫چسب دوطرفه‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ صفحه 58 ‫همــه مــواد رو تهیــه کنیــد و از دو رنــگ مختلــف بــرای درســت کــردن بــال هــای پروانــه اســتفاده‬ ‫کنیــد‪ ،‬یکــی در بــاال ودیگــری در پاییــن‪ .‬یکــی از رنــگ هــای مــورد نظــر را برداریــد و بــرای بــال‬ ‫هــای بــاال اســتفاده کنیــد‪ .‬درســت ماننــد شــکل ان را ببریــد‪.‬‬ ‫ماننــد شــکل ‪ ،‬کاغــذ را بایــد خیلــی مرتــب و در فواصــل یکســانی از هــم تــا بزنیــد ‪ ،‬تکــه کاغــذ‬ ‫رنگــی دیگــری اورده و همیــن کار را بــر روی ان نیــز انجــام دهیــد‪ .‬ایــن کاغــذ بایــد از اولــی‬ ‫کوچکتــر باشــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 59 ‫تکــه کاغــذ بــه صورتــی کــه در‬ ‫تصویــر مــی بینیــد‪ ،‬دربیاوریــد‪ .‬دو‬ ‫تــا بــرای شــاخک هــا اســتفاده مــی‬ ‫شــود‪ ،‬یکــی بــرای بــدن پروانــه‬ ‫اســت و دیگــری هــم بــرای اینکــه‬ ‫دو تــا بــال رو نزدیــک هــم نگــه‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫تکــه ای را کــه بــرای پیچیــدن دور‬ ‫بــال هــا انتخــاب کــرده بودیــد را‬ ‫چســب بزنیــد‪.‬‬ ‫دو بــال را از وســط نزدیــک هــم‬ ‫نگــه داشــته و خیلــی دقیــق و تمیــز‬ ‫وســط ان هــا را بــا تکــه کاغــذ‬ ‫چســب دار ببندیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60‬‬ صفحه 60 ‫دو کاغــذ باریــک تــر را کــه بــرای شــاخکها انتخــاب کــرده بودیــد را کمــی تــا کنیــد و یــک صــورت‬ ‫کارتونــی بامــزه هــم بــرای صــورت پروانه بکشــید‪.‬‬ ‫شــاخک هــا را بــه بــدن پروانــه بچســبانید و بعــد بــدن را بــه مرکــز بــال هــا بچســبانید و در پایــان‬ ‫یــک تکــه چســب دورو پشــت پروانــه بزنیــد‪.‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 61 ‫بازی‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫دستمال پشتی‬ ‫دســتمال پشــتی از بازیهــای محلــی و ســنتی‬ ‫کشــورماتن اســت کــه هنــوز در برخــی از‬ ‫شــهرها ایــن بــازی طرفــداران زیــادی دارد‪.‬‬ ‫تعــداد بازیکــن‪ :‬محدودیتــی نــدارد‪ ،‬هرچــه‬ ‫تعــداد بازیکنــان در ایــن بــازی از چهــار نفــر‬ ‫بیشــتر باشــد بــازی جــذاب تــر مــی شــود‪.‬‬ ‫سن بازیکنان‪ 7 :‬الی ‪ 17‬ساله‬ ‫ابزار الزم‪ :‬یک عدد دستمال‬ ‫شرح بازی‬ ‫بازیکــن هــا بــه شــکل دایــره روی زمیــن‬ ‫مینشــینند‪ .‬همــه بایــد بــه ســمت داخــل‬ ‫دایــره بشــینن‪ .‬یکــی از بازیکــن هــا گــرگ‬ ‫مــی شــه‪ .‬دور دایــره پشــت ســر دیگــران مــی چرخــه‪ .‬بــی ســرو صــدا و بــدون ایــن کــه کســی بفهمــه‪،‬‬ ‫دســتمال را پشــت ســر یکــی از بازیکنــان مینــدازه‪ .‬اون هــا بایــد حواسشــون رو جمــع کننــد و گــرگ رو‬ ‫زیــر نظــر داشــته باشــن تــا اگــر دســتمال رو پشــت سرشــون انداخــت‪ ،‬بفهمنــد‪.‬‬ ‫قوانین بازی‬ ‫نفری که گرگ دستمال رو پشتش میندازه براش سه حالت پیش میاد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬اگــر گــرگ یــک دور بچرخــه و متوجــه نشــه کــه دســتمال پشــتش افتــاده‪ .‬بقیــه بازیکــن هــا بــا هــم‬ ‫میخونــن‪ :‬تخــم مــرغ گندیــده‪ ،‬یکــی ز مــا رنجیــده‪ .‬اون بازیکــن بایــد وســط دایــره بشــینه‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪62‬‬ صفحه 62 ‫‪ -۲‬متوجــه دســتمال میشــه‪ .‬بایــد دســتمال رو بــرداره‪،‬‬ ‫گــرگ رو تعقیــب کنــه و ســعی کنــه گــرگ رو بگیــره‪.‬‬ ‫اگــر نتونــه گــرگ رو بگیــره و کــم بیــاره بایــد وســط‬ ‫دایــره بشــینه‪ .‬در حــال تعقیــب و گریــز ســرو صــدا‬ ‫کــردن و تشــویق بقیــه هیجــان بــازی رو خیلــی بیشــتر‬ ‫میکنــه‪.‬‬ ‫‪ -۳‬متوجــه دســتمال میشــه‪ .‬گــرگ رو تعقیــب میکنــه و‬ ‫بهــش هــم میرســه‪ .‬در ایــن صــورت جــای گــرگ بــا‬ ‫اون بازیکــن عــوض میشــه‪.‬‬ ‫ایــن رونــد انقــدر ادامــه پیــدا میکنــه تــا یــک نفــر‬ ‫باقــی بمونــه و برنــده بشــه‪.‬‬ ‫بــرای افــراد وســط دایــره هــم میشــه بــه صــورت‬ ‫توافقــی تنبیــه در نظــر بگیریــم‪.‬‬ ‫ایــن بــازی در گذشــته یکــی از ســر گرمــی هــای کــودکان بــود و جــای اســباب بــازی هــای متنــوع‬ ‫امــروزی را مــی گرفــت‪ ،‬امــا بــا هــدف مشــخصی انجــام نمــی شــد‪ .‬امــروزه‪ ،‬مــی تــوان کــودکان را‬ ‫بــا هــدف تقویــت ســرعت عمــل‪ ،‬دقــت و کنجــکاوی‪ ،‬تقویــت حــواس و تمرکــز و لــذت و هیجــان بــه‬ ‫انجــام ایــن بــازی تشــویق کــرد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 63 ‫تصویری از انیمیشن «رنگو»‬ صفحه 64