ماهنامه دنیای بچه ها شماره 42

1 صفحه 1 ‫سخن سردبیر‬ ‫یلدا‪ ،‬شب زیبایی برای مهربان بودن‬ ‫یکــی از مهمتریــن مراســم مــردم ایــران از دیربــاز کــه درســت در پایــان مــاه اذر و یــک شــب‬ ‫مانــده بــه اول زمســتان برگــزار مــی شــود‪ ،‬شــب یلــدا اســت‪ .‬شــبی کــه درازتریــن شــب ســال اســت‬ ‫و اییــن هــا و رســومات مختلفــی در ایــن شــب بــه یــاد ماندنــی برگــزار می شــود‪ ،‬شــب زیبایــی کــه‬ ‫در شــهرهای مختلــف ایــران اداب و رســومی دارد‪.‬‬ ‫ایــن رســم زیبــا و خــاص بــه ماننــد بســیاری دیگــر از مراســم مــردم ایــران نشــان از اتحــاد همــه‬ ‫قوم هــا و مــردم شــهرهای مختلــف اســت‪.‬‬ ‫در ایــن شــب همــه ایرانیــان اعــم از فــارس‪ ،‬تــرک‪ ،‬کــرد‪ ،‬لــر‪ ،‬بلــوچ و عــرب شــب یلــدا را شــب‬ ‫جشــن‪ ،‬شــادی‪ ،‬دور هم نشــینی‪ ،‬مهــرورزی‪ ،‬دوســتی و صداقــت می داننــد‪.‬‬ ‫یلــدا‪ ،‬گرامــی داشــت فرهنــگ و ســنت های خــوب ایرانــی اســت‪ .‬ســنت هایی ماننــد در کنــار هــم‬ ‫بــودن و مهمــان هــم بــودن و کنــار هــم بــه اینــده روشــن چشــم داشــتن‪،‬‬ ‫در شــماره بعــد دربــاره ایــن جشــن مانــدگار و زیبــا در بخــش اییــن و فرهنــگ بیشــتر خواهیــم‬ ‫دانســت‪.‬‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫ماهنامه دنیای بچه ها‬ ‫سال چهارم‪ ،‬شماره ‪ ،42‬اذر ‪1400‬‬ ‫شماره مجوز‪81563 :‬‬ ‫مدیر مسئول و صاحب امتیاز‪:‬‬ ‫فاطمهعبدالمحمدی‬ ‫سردبیر‪ :‬شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫دبیر تحریریه‪ :‬شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫علیرضا مفتخری مظاهری‪ -‬سمیه عبدالمحمدی‬ ‫ حسین شیردل‪ -‬پروانه فیروزی‪ -‬کبری‬‫تبریزیان‬ ‫نشانی دفتر مرکزی‪:‬‬ ‫تهران‪ -‬خیابان نامجو‪ -‬خیابان یزدی ‪-‬کوچه اسالمی‪ -‬پالک‪1‬‬ ‫کدپستی‪1615863111 :‬‬ ‫فهرست مطالب‬ ‫معرفی کتاب‬ ‫‪2‬‬ ‫قصه‬ ‫‪6‬‬ ‫اختراعات مهم بشر‬ ‫‪10‬‬ ‫مشاهیرایران‬ ‫‪14‬‬ ‫مشاهیرجهان‬ ‫‪18‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪22‬‬ ‫اماکن تاریخی جهان‬ ‫‪26‬‬ ‫اماکن تاریخی ایران‬ ‫‪30‬‬ ‫‪34‬‬ ‫سالمت‬ ‫‪38‬‬ ‫تاریخ‬ ‫ایین و فرهنگ‬ ‫شغل‬ ‫انیمیشن‬ ‫گیم‬ ‫کاردستی‬ ‫بازی‬ ‫تلفن تماس ‪( 77579917 - 77630096 :‬داخلی ‪)2‬‬ ‫شبکه توزیع فروش‪ :‬شرکت نشرگستر امروز ‪54081 000‬‬ ‫‪42‬‬ ‫‪46‬‬ ‫‪50‬‬ ‫‪54‬‬ ‫‪58‬‬ ‫‪62‬‬ ‫لیتوگرافی و چاپ‪ :‬گنجینه مینیاتور‬ ‫شــما می توانیــد فایــل ‪ P.D.F‬ماهنامــه دنیــای بچــه هــا را در ‪ 64‬صفحــه رنگــی‪ ،‬بــا مراجعــه بــه ســایت‬ ‫جــار و نصــب اپلیکیشــن مربوطــه و یــا از طریــق رمزینــه مقابــل دریافــت کنید‪.‬‬ صفحه 2 ‫معرفی کتاب‬ ‫روژان گلکار‬ ‫سالم ترس!‬ ‫موضوع کتاب‬ ‫«ســام تــرس!» کتابــی در مــورد شــناخت‬ ‫احســاس تــرس اســت‪ .‬عنــوان کتــاب از‬ ‫همــان ابتــدا روشــن می کنــد کــه بایــد بــا‬ ‫تــرس اشــنا شــد و بــه او ســام کــرد‪.‬‬ ‫کتــاب «ســام تــرس!» بــا زبانــی ســاده‬ ‫امــکان شــناخت احســاس تــرس را نــه‬ ‫تنهــا بــرای کــودکان‪ ،‬بلکــه بــرای همــه‬ ‫افــراد از نوجــوان گرفتــه تــا بزرگســاالن‬ ‫فراهــم می کنــد‪ .‬تــرس احساســی اســت کــه‬ ‫در واکنــش بــه خطــرات بــروز پیــدا می کنــد‬ ‫و احساســی اســت کــه همــه انســان ها در‬ ‫شــرایط گوناگــون و بــه میزان هــای متفــاوت‬ ‫بارهــا و بارهــا ان را تجربــه کرده انــد‪.‬‬ ‫کتــاب «ســام تــرس!» مخاطــب را دعــوت‬ ‫می کنــد کــه بــه جــای ترســیدن از تــرس‪،‬‬ ‫دربــاره ان گفــت و گــو کنــد‪.‬‬ ‫«ســام تــرس!» پنجــره ای بــرای شــناخت‬ ‫و اشــنایی بــا ترس هــای گوناگــون‬ ‫اســت‪ .‬این کــه بدانیــم یــک نــوع تــرس‬ ‫وجــود نــدارد‪ .‬گاه موضــوع ترس هــای مــا‬ ‫همگانی تــر اســت‪ .‬ماننــد تــرس از جنــگ و‬ ‫خشــونت‪ ،‬صــدای انفجــار‪ ،‬تــرس از دســت‬ ‫دادن عزیــزان و‪...‬؛ امــا ترس هایــی هــم‬ ‫هســتند کــه جنبــه فــردی و شــخصی تر‬ ‫دارنــد‪ .‬مثــل تــرس از جانــوران بـی ازار و حتا‬ ‫خانگــی‪.‬‬ ‫‪3‬‬ صفحه 3 ‫پدیداورنــدگان کتــاب «ســام تــرس!» برایــن‬ ‫باورنــد کــه چــه ترس هــا طبیعــی باشــند یــا‬ ‫نامتعــارف‪ ،‬بایــد دربــاره ان هــا بــا یک دیگــر‬ ‫صحبــت کــرد؛ و خوانــدن ایــن کتــاب فرصتــی‬ ‫اســت بــرای ان کــه ایــن گفــت و گو هــا شــکل‬ ‫بگیــرد‪ .‬در ایــن گفــت و گــو بایــد کــودکان‬ ‫تشــویق شــوند کــه از ترس هایشــان بــدون‬ ‫شــرمندگی صحبــت کننــد‪ .‬بــرای مثــال دربــاره‬ ‫ایــن کــه از تاریکــی می ترســند یــا از برخــی‬ ‫موجــودات خیالــی ماننــد غــول و هیــوال‪.‬‬ ‫در ایــن کتــاب از ‪ ۲۰‬گونــه تــرس صحبــت‬ ‫می شــود ‪ .‬ابتــدا بــه کــودکان اطمینــان می دهــد‬ ‫کــه فقــط ان هــا نیســتند کــه می ترســند‪.‬‬ ‫بزرگ ترهــا‪ ،‬مامان هــا و باباهــا هــم گاهــی‬ ‫می ترســند‪ .‬بعضی هــا از بــاد و بــاران می ترســند‬ ‫و بعضی هــا از کابوس هــای شــبانه و تاریکــی‪.‬‬ ‫بعضی هــا از ادم هایــی کــه داد می زننــد‪ ،‬دعــوا‬ ‫می کننــد و قدرت شــان را بــه رخ می کشــند‬ ‫می ترســند‪ ،‬بعضی هــا حتــا می ترســند کــه‬ ‫خوشــحالی و دیگــر احساسات شــان را نشــان‬ ‫دهنــد‪ .‬بعضی هــا از ســکوت و خلــوت بــودن‬ ‫مکانــی نگــران می شــوند و می ترســند‪ .‬بعضــی‬ ‫بچه هــا از رفتــن بــه مدرســه مــی ترســند‪.‬‬ ‫گاهــی هــم ادم هــا بــدون ان کــه بداننــد چــرا‬ ‫می ترســند‪ ،‬شــاید هــم حس شــان را بــه درســتی‬ ‫نمی شناســند و فکــر می کننــد تــرس اســت و و‬ ‫ده هــا علــت دیگــر‪ .‬خیلــی از بزرگ ترهــا از بــی‬ ‫پول شــدن می ترســند‪ .‬بعضی هــا از دســت‬ ‫دادن توجــه دوست شــان نگران شــان می کنــد‪،‬‬ ‫افــرادی هــم هســتند کــه ترس شــان را مخفــی‬ ‫می کننــد مبــادا کــه بــه دیگــران ســرایت کنــد‪،‬‬ ‫بعضی هــا از شکســت در بازی هــا می ترســند‪ ،‬و‬ ‫از همــه عجیب تــر اینکــه بعضی هــا می ترســند‬ ‫کــه بترســند و همیشــه ســعی می کننــد تــرس‬ ‫خــود را از دیگــران مخفــی کننــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪4‬‬ ‫در هــر صفحــه خیلــی کوتــاه بــه یــک نــوع تــرس‬ ‫اشــاره می کنــد و رنــگ تخــت پــس زمینــه و‬ ‫حــاالت چهره هــا مخاطــب را بــه درک بهتــر ان‬ ‫احســاس هدایــت می کنــد‪ .‬پالــت رنگــی غالــب‬ ‫تصویرهــا قرمــز‪ ،‬ابــی‪ ،‬ســبز‪ ،‬مشــکی و زرد اســت‬ ‫‪.‬طراحی هــا ســاده و مینیمــال هســتند‪ .‬بیــن متــن‬ ‫و تصویــر پیونــد تنگاتنگــی وجــود دارد و تصویرهــا‬ ‫کامل کننــده و گاه برجســته کننده معنــای متــن‬ ‫هســتند‪ .‬به عنــوان نمونــه در صفحــه ای کــه‬ ‫پســرک از ســگ ترســیده‪ ،‬ســگ خیلــی بزرگ تــر‬ ‫از پســر تصویــر شــده اســت‪.‬‬ ‫در صفحــه پایانــی کتــاب درخــت و گربــه ای را‬ ‫می بینیــم کــه کتــاب را بــا ان اغــاز کــرده بودیــم‪،‬‬ ‫بــا ایــن تفــاوت کــه این جــا گربــه بــاالی درخــت‬ ‫رفتــه و همــه پرنــدگان از تــرس گریخته انــد‪ ،‬بــه‬ ‫جــز پرنــده زرد رنــگ کــه در فاصلـه ای نزدیــک به‬ ‫گربــه نشســته و او را نــگاه می کنــد‪ .‬او هوشــیار‬ ‫اســت و همان گونــه کــه در متــن امــده ایــن ترس‬ ‫بــه او کمــک می کنــد کــه در لحظــه خطــر خــود را‬ ‫نجــات دهــد‪ .‬پرنــده بــه تــرس ســام مــی کنــد‪.‬‬ صفحه 4 ‫گزیده ایی از کتاب‬ ‫بعضی ها می ترسند نکند چیزی در خانه مرتب و سرجای اش نباشد‪.‬‬ ‫یــک پســرک ســرخوش و بی خیــال هــم ممکــن اســت از این‪‎‬کــه یــک ســگ بــزرگ ســرراه اش ســبز‬ ‫شــود بترســد‪.‬‬ ‫گاهی شاید از مامان خودت هم بترسی‪ .‬نکند من را قورت دهد؟‬ ‫«یــوار تیبــرگ» زاد ه ســال ‪ ۱۹۶۷‬در پنســیلوانیای‬ ‫امریــکا‪ ،‬شــاعر و روزنامه نــگار ســوئدی اســت کــه‬ ‫بــرای کــودکان هــم کتــاب می نویســد‪ .‬تینبــرگ‬ ‫دانــش اموختــ ه رشــت ه ریاضــی و شــیمی اســت‪.‬‬ ‫امــا از ســال ‪ ۲۰۰۰‬بــا انتشــار شــعرهای خــود‬ ‫بــه عنــوان یــک شــاعر توانــا در ســوئد شــناخته‬ ‫شــد ه اســت‪ .‬او تاکنــون نزدیــک بــه ‪ ۲۰‬کتــاب‬ ‫در گونه هــای گوناگــون ادبــی ماننــد شــعر و‬ ‫کتاب هــای کــودکان منتشــر کــرده اســت‪ .‬یــوار‬ ‫هم چنیــن مترجمــی تواناســت کــه اثــار بســیاری‬ ‫از زبــان نــروژی‪ ،‬فرانســه و انگلیســی بــه ســوئدی‬ ‫برگردانــده اســت‪« .‬پرنــده چــه می گویــد»‪« ،‬مــاه‬ ‫هــم می ترســد» و «تراکتــور ابــی» از دیگــر‬ ‫کتاب هــای کــودکان اوســت‪.‬‬ ‫«زهــره قایینــی» از پژوهشــگران‪ ،‬مترجمــان و‬ ‫نویســندگان ادبیــات کــودک و نوجــوان اســت‪.‬‬ ‫قایینــی از پایه گــذاران موسســه پژوهشــی تاریــخ‬ ‫ادبیــات کــودکان و یکــی از دو نویســنده اصلــی‬ ‫مجموعــه ده جلــدی تاریــخ ادبیــات کــودکان‬ ‫ایــران اســت‪ .‬او در حــال حاضــر مدیریــت‬ ‫موسســه پژوهشــی تاریــخ ادبیــات کــودکان و‬ ‫برنامــه «بــا مــن بخــوان» را بــر عهــده دارد و‬ ‫عضــو هیئــت مدیــره دفتــر بین المللــی کتــاب‬ ‫بــرای نســل جــوان ‪ IBBY‬اســت‪.‬‬ ‫‪5‬‬ صفحه 5 ‫قـصــــه‬ ‫کیانا سپهری‬ ‫پسر کوچولو کی بزرگ می شود؟‬ ‫روزی روزگاری‪ ،‬در کنــار جنگلــی‪ ،‬مزرعــه ای بــود‪.‬‬ ‫تــوی ایــن مزرعــه‪ ،‬پســر کوچولویــی بــا پــدر و‬ ‫مــادرش زندگــی مــی کــرد‪ .‬پســر کوچولــو فقــط‬ ‫یــک غصــه داشــت‪ .‬ان غصــه ایــن بــود کــه دلــش‬ ‫نمــی خواســت کوچــک باشــد‪ .‬مــی خواســت بــزرگ‬ ‫بشــود‪ ،‬بــزرگ بــزرگ!‬ ‫دلــش مــی خواســت قــدش از شــتری هــم کــه در‬ ‫مزرعــه داشــتند بلندتــر شــود‪ .‬دلــش مــی خواســت‬ ‫کــه از همــه حیــوان هــای مزرعــه و جنــگل بلندتــر‬ ‫بشــود‪ .‬پســر کوچولــو روزهــا مــی نشســت و فکــر‬ ‫مــی کــرد چــه کار کنــد تــا قــدش بلندتــر شــود‪.‬‬ ‫ســرانجام یــک روز بــا خــودش گفــت‪« :‬مــی روم و‬ ‫از حیــوان هــا مــی پرســم ان هــا چــه کــرده انــد‬ ‫کــه قدشــان بلنــد شــده اســت‪ .‬ان وقــت مــن هــم‬ ‫همــان کارهــا را مــی کنــم‪».‬‬ ‫پســر بــه راه افتــاد‪ .‬پیــش اســب رفــت و از او‬ ‫پرســید‪« :‬تــو چــه کــرده ای کــه قــدت ایــن قــدر‬ ‫بلنــد شــده اســت؟»‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫اســب گفــت‪« :‬مــن تــا توانســته ام علــف و جــو‬ ‫خــورده ام‪ ،‬هــر روز هــم از صبــح تــا شــب راه‬ ‫رفتــه ام و کار کــرده ام‪ .‬بــرای همیــن اســت کــه‬ ‫قــدم ایــن قــدر بلنــد شــده اســت‪».‬‬ صفحه 6 ‫پســر بــا خــودش گفــت‪« :‬مــن نمــی توانــم علــف و جــو‬ ‫بخــورم‪ ،‬ولــی خــوب غــذا مــی خــورم‪ .‬از صبــح تــا شــب‬ ‫هــم راه مــی روم و کار مــی کنــم‪ ،‬امــا قــدم بــه انــدازه‬ ‫قــد اســب نشــده اســت و بــرای اینکــه قــدم بلنــد شــود‬ ‫حتمــا بایــد کار دیگــری بکنــم‪ .‬خــوب اســت کار دیگــری‬ ‫بکنــم‪ .‬خــوب اســت کــه پیــش گاو بــروم و از او بپرســم‬ ‫کــه بایــد چــه کار کنــم تــا قــدم بلنــد شــود‪».‬‬ ‫پســر بــه راه افتــاد‪ .‬پیــش گاو رفــت و از گاو پرســید‪« :‬تو‬ ‫چــه کــرده ای کــه قــدت ایــن قــدر بلند شــده اســت؟»‬ ‫گاو گفــت‪« :‬مــن تــا توانســته ام علــف و کاه خــورده ام‪.‬‬ ‫هــر روز هــم از صبــح تــا شــب راه رفتــه ام و کار کــرده‬ ‫ام‪ .‬بــرای همیــن اســت کــه قــدم ایــن قــدر بلنــد شــده‬ ‫اســت‪».‬‬ ‫پســر بــا خــودش گفــت‪« :‬مــن نمــی توانــم علــف و کاه‬ ‫بخــورم‪ .‬ولــی خــوب غــذا مــی خــورم‪ .‬از صبــح تــا شــب‬ ‫هــم راه مــی روم و کار مــی کنــم‪ .‬امــا قــدم بــه انــدازه‬ ‫قــد گاو نشــده اســت‪ .‬بــرای اینکــه قــدم بلنــد شــود‬ ‫حتمــا بایــد کار دیگــری بکنــم‪ .‬خــوب اســت کــه پیــش‬ ‫شــتر بــروم و از او بپرســم کــه چــه کاری بایــد بکنــم تــا‬ ‫قــدم بلنــد شــود‪».‬‬ ‫‪7‬‬ صفحه 7 ‫پســر بــه راه افتــاد‪ .‬پیــش شــتر رفــت و از او‬ ‫پرســید‪ «:‬تــو چــه کــرده ای کــه قــدت ایــن‬ ‫قــدر بلنــد شــده اســت؟»‬ ‫شــتر گفــت‪« :‬مــن تــا توانســته ام علــف و جو‬ ‫خــورده ام‪ .‬هــر روز هــم از صبــح تــا شــب راه‬ ‫رفتــه ام و کار کــرده ام‪ .‬بــرای همیــن اســت‬ ‫قــدم ایــن قــدر بلنــد شــده اســت‪».‬‬ ‫پســر بــا خــودش گفــت‪« :‬مــن نمــی توانــم‬ ‫علــف و جــو بخــورم‪ .‬ولــی خــوب غــذا مــی‬ ‫خــورم‪ .‬از صبــح تــا شــب هــم راه مــی روم و‬ ‫کار مــی کنــم‪ .‬امــا قــدم بــه انــدازه قــد شــتر‬ ‫نشــده اســت‪ .‬بــرای اینکــه قــدم بلندتــر‬ ‫شــود حتمــا بایــد کار دیگــری بکنــم»‬ ‫پســر بــاز نشســت و فکــر کــرد‪ .‬یــادش امــد‬ ‫کــه روی درختــی بــزرگ در وســط جنــگل‪،‬‬ ‫جغــدی زندگــی مــی کنــد‪ .‬شــنیده بــود کــه‬ ‫ایــن جغــد داناتریــن حیــوان هاســت‪ .‬بــه راه‬ ‫افتــاد‪ .‬رفــت و رفــت تــا بــه وســط جنــگل‬ ‫رســید‪ .‬درخــت بــزرگ را پیــدا کــرد‪ .‬جغــد‬ ‫روی درخــت نشســته بــود‪ .‬ســرش پاییــن‬ ‫بــود‪ .‬پســر فریــاد زد‪ «:‬جغــد دانــا! جغــد‬ ‫دانــا!»‬ ‫جغــد ســرش را بلنــد کــرد و گفــت‪« :‬چــه‬ ‫خبــر اســت؟ چــرا فریــاد مــی زنــی؟ از خــواب‬ ‫بیــدارم کــردی‪».‬‬ ‫پســر گفــت‪« :‬همــه مــی گوینــد کــه شــما‬ ‫داناتریــن حیــوان جنــگل هســتید‪ .‬خواهــش‬ ‫مــی کنــم بــه مــن بگوییــد چــه کار کنــم تــا‬ ‫قــدم بلنــد شــود؟ چــه کار کنــم تــا بــزرگ‬ ‫شــوم؟ مــن دلــم مــی خواهــد قــدم از قــد‬ ‫اســب بلندتــر شــود‪ .‬دلــم میخواهــد قــدم از‬ ‫قــد گاو بلندتــر شــود‪ .‬دلــم میخواهــد قــدم از‬ ‫قــد شــتر هــم بلندتــر شــود‪ .‬دلــم مــی خواهد‬ ‫بــزرگ بشــوم‪ ،‬بــزرگ بــزرگ!»‬ ‫‪26‬‬ ‫‪8‬‬ صفحه 8 ‫جغــد عینکــش را از چشــمش برداشــت‪ .‬ان را بــا‬ ‫بالــش پــاک کــرد و دوبــاره بــه چشــمش زد‪ .‬پســر را‬ ‫خــوب نــگاه کــرد‪ .‬از او پرســید‪« :‬چــرا مــی خواهــی‬ ‫قــدت بلنــد شــود؟ »‬ ‫پســر گفــت‪« :‬بــرای اینکــه وقتــی کــه یــک ادم‬ ‫قدبلنــد بخواهــد بــا مــن بجنگــد‪ ،‬بتوانــم بــا او‬ ‫بجنگــم و او را شکســت بدهــم‪».‬‬ ‫جغــد گفــت‪« :‬خــوب‪ ،‬مگــر حــاال یــک ادم قدبلنــد‬ ‫مــی خواهــد بــا تــو بجنگــد؟»‬ ‫پسر گفت‪« :‬نه‪ ،‬ولی شاید روزی بخواهد‪».‬‬ ‫جغــد گفــت‪« :‬شــاید هــم هرگــز نخواهــد‪ .‬پــس‬ ‫بــرای کاری کــه شــاید هرگــز پیــش نیایــد‪ ،‬الزم‬ ‫نیســت قــدت بلنــد شــود‪».‬‬ ‫پســر گفــت‪« :‬بلــه‪ ،‬شــاید ایــن کار هرگــز پیــش‬ ‫نیایــد‪ .‬ولــی وقتــی کــه قــدم بلنــد باشــد‪ ،‬مــی‬ ‫مــی توانــم تــا ان دورهــا را ببینــم‪ .‬مــی توانــم تــا‬ ‫اخــر مزرعــه را ببینــم‪ .‬مــی توانــم تــا اخــر جنــگل‬ ‫را ببینــم‪ .‬دیگــر درختــان جلــوی چشــمم را نمــی‬ ‫گیرنــد‪».‬‬ ‫جغــد گفــت‪« :‬بــرای اینکــه تــا اخــر مزرعــه و جنــگل‬ ‫را هــم ببینــی‪ ،‬الزم نیســت کــه قــدت بلنــد باشــد‪.‬‬ ‫مگــر نمــی توانــی بــاالی یــک درخــت بلنــد بــروی و‬ ‫همــه جــا را ببینــی؟»‬ ‫پســر گفــت‪ «:‬چــرا‪ ،‬مــی توانــم بــاالی یــک درخــت‬ ‫بــروم و همــه جــا را ببینــم‪ .‬ولــی گاهــی میــوه‬ ‫درختــان روی شــاخه هــای نــازک و بلنــد انهــا مــی‬ ‫رویــد‪ .‬مــن دســتم نمــی رســد کــه انهــا را بچینــم‪.‬‬ ‫روی ان شــاخه هــا هــم نمــی توانــم بــروم‪ .‬بــرای‬ ‫اینکــه نــازک هســتند و مــی شــکنند و مــن مــی‬ ‫افتــم‪ .‬اگــر قــدم بلنــد باشــد‪ .‬دســتم بــه ان شــاخه‬ ‫هــا مــی رســد و مــی توانــم ان میــوه هــا را بچینــم‪».‬‬ ‫جغــد گفــت‪« :‬بــرای چیــدن ان میــوه هــا الزم‬ ‫نیســت کــه قــدت بلنــد باشــد‪ .‬مگــر نمــی توانــی‬ ‫یــک نردبــان بــه درخــت تکیــه بدهــی و از ان بــاال‬ ‫بــروی و میــوه هــا را بچینــی؟»‬ ‫پســر گفــت‪ «:‬چــرا‪ ،‬مــی توانــم‪ ».‬جغــد گفــت‪:‬‬ ‫‪9‬‬ ‫«خــوب‪ ،‬حــاال بگــو ببینــم‪ ،‬هنــوز دلــت میخواهــد‬ ‫کــه قــدت بلنــد باشــد؟»‬ ‫پســر گفــت‪« :‬نــه‪ ،‬مــن بــا همیــن قــدی هــم‬ ‫کــه دارم‪ ،‬مــی توانــم هــر کاری دلــم مــی خواهــد‬ ‫انجــام دهــم‪ .‬فقــط بایــد فکــر کنــم و راهــش را‬ ‫پیــدا کنــم‪».‬‬ ‫جغــد گفــت‪« :‬افریــن‪ .‬حــرف خوبــی زدی تــو هــم‬ ‫مثــل همــه بچــه هــا کــم کــم قــدت بلنــد مــی‬ ‫شــود‪ .‬ولــی تــو یــک ســوال دیگــر هــم از مــن‬ ‫پرســیده بــودی؟ یــادت مــی ایــد کــه پرســیده‬ ‫بــودی کــه چــه کار کنــم تــا بــزرگ شــوم‪ ،‬بــزرگ‬ ‫بــزرگ؟ هروقــت بتوانــی درســت فکــر کنــی و راه‬ ‫درســت انجــام دادن هــر کاری را پیــدا کنــی‪ ،‬ان‬ ‫وقــت بــزرگ شــده ای‪ ،‬بــزرگ بــزرگ! کســی کــه‬ ‫درســت فکــر مــی کنــد‪ ،‬چــه کوتــاه باشــد‪ ،‬چــه‬ ‫بلنــد‪ .‬ادم بزرگــی اســت‪».‬‬ صفحه 9 ‫اختراعاتی ها‬ ‫دانستن‬ ‫مهم بشر‬ ‫ملینا محمدی‬ ‫موبایل‬ ‫حــدود ‪ ۴۵‬ســال از عمــر موبایــل می گــذرد و ایــن‬ ‫وســیله کوچــک به قــدری زندگــی مــا را تحــت تاثیــر‬ ‫قــرار داده کــه حتــی اگــر لحظ ـه ای از ان دور باشــیم‪،‬‬ ‫احســاس فلــج بــودن می کنیــم‪.‬‬ ‫ایــن روزهــا برقــراری تمــاس تلفنــی دیگــر‬ ‫ابتدایی تریــن کاربــرد موبایــل محســوب می شــود و‬ ‫ی به نوعــی بــه‬ ‫تقریبــا بــرای انجــام تمــام امــور زندگـ ‬ ‫گوشــی های هوشــمندمان وابســته ایم‪.‬‬ ‫امــا ایــده ســاخت تلفــن همــراه اولیــن بــار از کجــا‬ ‫و توســط چــه کســی شــروع شــد؟ در ایــن مطلــب‬ ‫تاریخچــه موبایــل‪ ،‬مراحــل تکامــل و قابلیت هایــی کــه‬ ‫هــر ســاله بــه ان اضافــه شــد‪ ،‬مــورد بررســی قــرار‬ ‫گرفتــه اســت‪.‬‬ ‫ایــده ابتدایــی ایــن بــود کــه افــراد بتواننــد بیــرون از‬ ‫خانــه و در خودروهایشــان تماس هــای ضــروری را‬ ‫برقــرار کننــد و دقیقــا به همیــن دلیــل بــه مدل هــای‬ ‫اولیــه موبایــل‪ ،‬تلفــن خــودرو گفتــه می شــود‪.‬‬ ‫اولیــن تلفــن همــراه را فــردی به نــام مارتیــن کوپــر ســاخت‪ .‬طــول ایــن گوشــی بی ســیم ‪ ۲۵‬ســانتی‪‎‬متر‬ ‫بــود و حــدود یــک کیلوگــرم وزن داشــت‪ .‬بعــد از مــدت ‪ ۲۰‬دقیقــه شــارژ ان تمــام و بایــد بــه منبــع تغذیــه‬ ‫وصــل می شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۹۸۳‬کمپانــی موتــوروال ایــن ایــده را خریــداری کــرد کــه در نهایــت منجــر بــه تولیــد مــدل‬ ‫‪ 8000X DynaTAC‬شــد‪ .‬طــول ایــن گوشــی تقریبــا یــک فــوت (حــدود ‪ ۳۰‬ســانتی متر) بــود و به مــدت‬ ‫‪ ۳۰‬دقیقــه شــارژ داشــت‪.‬‬ ‫علی رغــم انــدازه بســیار بــزرگ ان‪ ،‬ســاخت یــک تلفــن همــراه و تمــاس تلفنــی بی ســیم در ان زمــان‬ ‫اتفــاق بســیار بزرگــی محســوب می شــد‪ .‬قیمــت اولیــن موبایــل موتــوروال چهــار هــزار دالر بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪10‬‬ صفحه 10 ‫دو ســال بعــد در انگلیــس‪ ،‬دومیــن تلفــن همــراه توســط پســر‬ ‫صاحــب شــرکت «راکال وودافــون» ســاخته شــد‪ .‬ایــن تلفــن همــراه‬ ‫حــدود پنــج کیلوگــرم وزن داشــت‪.‬‬ ‫در ان ســال ها دو شــرکت «راکال وودافــون» و «بی تــی ســل نت»‬ ‫مجــوز راه انــدازی تلفــن همــراه را در انگلیــس داشــتند‪ .‬تنهــا ‪ ۹‬روز‬ ‫پــس از ثبــت اولیــن تمــاس بــا تلفــن همــراه وودافــون‪ ،‬شــرکت‬ ‫ی س ـل نت هــم توانســت اولیــن تمــاس بــا تلفــن همــراه خــود‬ ‫بی ت ـ ‬ ‫را انجــام دهــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۹۸۹‬کمپانــی موتــوروال مــدل دیگــری از تلفــن همــراه بــه‬ ‫نــام میکــرو تــک ‪ MicroTAC‬را طراحــی و بــه بــازار عرضــه کــرد‪.‬‬ ‫ایــن موبایــل کمــی کوچک تــر از مــدل قبلــی و صفحــه کلیــدش‬ ‫پوشــیده بــود‪.‬‬ ‫ســامانه جهانــی ارتباطــات ســیار اولیــن بــار توســط کمپانــی اربیتال‬ ‫(‪ )Orbital‬در انگلیــس و در ســال ‪ ۱۹۹۱‬راه انــدازی شــد‪ .‬تــا پیــش‬ ‫از ســال ‪ ،۱۹۹۲‬تلفــن همــراه تنهــا بــرای تجــار و بازرگانــان مــورد‬ ‫اســتفاده قــرار می‪‎‬گرفــت؛ امــا پــس از ان بــا جــذاب شــدن ایــن‬ ‫کاال بــرای مصرف کننــدگان عــادی‪ ،‬قیمــت موبایــل کاهــش یافــت‪.‬‬ ‫نوکیــا از ایــن فرصــت افزایــش تقاضــا و تولیــد گوشــی های‬ ‫مقرون به صرفــه در بــازار بهــره بــرد و در همیــن ســال مــدل نوکیــا‬ ‫‪ ۱۰۱۱‬را تولیــد کــرد‪.‬‬ ‫امکانات موبایل ها در این دوره‪ :‬پیام کوتاه‪ ،‬بازی های موبایلی‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪11‬‬ صفحه 11 ‫در ســال ‪ ،۱۹۹۷‬کمپانــی زیمنــس مــدل ‪S10‬‬ ‫را در رنگ هــای قرمــز‪ ،‬ســبز‪ ،‬ابــی و ســفید‬ ‫بــه بــازار عرضــه کــرد‪.‬‬ ‫طــی ایــن دوره کمپانــی هاگنــوک ‪Hagenuk‬‬ ‫اولیــن موبایــل بــدون انتــن را تولیــد کــرد‪.‬‬ ‫در واقــع می تــوان گفــت‪ ،‬مدگرایــی در‬ ‫صنعــت موبایــل از همیــن دوره اغــاز شــد‪.‬‬ ‫ســونی اریکســون گوشــی های رنگــی خــود‬ ‫را در ایــن دوره بــه بــازار عرضــه کــرد و نوکیا‬ ‫قاب هــای قابــل تعویــض بــرای مدل هــای‬ ‫ســری ‪ ۵۱۰۰‬در نظــر گرفــت‪.‬‬ ‫قابلیــت موبایل هــا در ایــن دوره‪ :‬ارســال‬ ‫ایمیــل‪ ،‬ویبــره‪ ،‬نمایشــگرهای رنگــی‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۹۹۹‬نوکیــا مــدل ‪ ۷۱۱۰‬را بــه‬ ‫بــازار عرضــه کــرد‪ .‬ایــن اولیــن موبایلــی‬ ‫بــود کــه از ســرویس وپ (‪ )WAP‬بهــره‬ ‫می بــرد‪ .‬وپ سیســتمی اســت کــه در ان‬ ‫پروتــکل ارتباطــی و محیــط برنامه نویســی‬ ‫جهــت پیاده ســازی سیســتم های‬ ‫اطالعاتــی مبتنــی بــر وب‪ ،‬روی موبایل هــا‬ ‫ارائــه می شــود‪.‬‬ ‫یــک ســال بعــد‪ ،‬کمپانــی شــارپ اولیــن‬ ‫موبایــل مجهــز بــه دوربیــن‪ ،‬به نــام‬ ‫‪ J-SH04‬را تولیــد کــرد‪.‬‬ ‫طــول و عــرض ایــن گوشــی به ترتیــب‬ ‫‪ ۱۲۷‬میلی متــر و ‪ ۳۹‬میلی متــر بــود و ‪ ۷۴‬گــرم وزن داشــت‪ .‬ضخامــت ان حــدود ‪ ۱۷‬میلی متــر‬ ‫می شــد کــه بــرای ان دوره یــک نمونــه بــا طراحــی قابــل قبــول به حســاب می امــد‪.‬‬ ‫هرچنــد در ان زمــان ایــن موبایــل تنهــا در بــازار ژاپــن عرضــه شــد؛ امــا تولیــد ان نشــان داد کــه‬ ‫برخــی کاربــران تمایــل دارنــد بــا موبایل هایشــان عکاســی کننــد‪.‬‬ ‫در غــرب موبایل هــای دوربیـن دار اولیــن بــار در ســال ‪ ۲۰۰۲‬تولیــد شــدند‪ .‬اولیــن نمونــه ان ســونی ‬ ‫اریکســون مــدل ‪ T68i‬بود‪.‬‬ ‫امکانــات موبایل هــا در ایــن دوره‪ :‬ســرویس وپ‪ ،‬تماس هــای ویدیویــی‪ ،‬تقویت کننــده ســیگنال‬ ‫موبایــل ســ ه بانــد‪ ،‬جی پــی اس‪ ،‬دوربیــن‪ ،‬ســامانه انشــای هوشــمند‪ ،‬زنگ هــای چندصدایــی‪،‬‬ ‫بلوتــوث‪ MP3 ،‬پلیــر‪ ،‬کارت حافظــه و ‪.MMS‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪12‬‬ صفحه 12 ‫بــا راه انــدازی نســل ســوم شــبکه تلفــن همــراه (‪ ،)3G‬ســرعت‬ ‫دانلــود بــه شــکل قابــل توجهــی افزایــش یافــت و بــه دو مگابایــت‬ ‫بــر ثانیــه رســید‪.‬‬ ‫ایــن ســرویس اولیــن بــار در مــاه مــارس ‪ ،۲۰۰۳‬توســط شــرکت‬ ‫مخابراتــی ‪ Three UK‬ارائــه شــد‪.‬‬ ‫کمپانــی بلک بــری‪ ،‬مــدل ‪ ۸۱۰۰‬پــرل را در ایــن ســال ها بــه بــازار‬ ‫عرضــه کرد‪.‬‬ ‫ســونی اریکســون در ایــن دوره دوربیــن جلــو را بــه مــدل ‪Z1010‬‬ ‫اضافــه کــرد کــه بیشــتر بــرای تماس هــای ویدیویــی از ان اســتفاده‬ ‫می شــد‪ .‬در ایــن ســال ها ایــن قابلیــت چنــدان مــورد توجــه قــرار‬ ‫نگر فت ‪.‬‬ ‫قابلیــت موبایل هــا در ایــن دوره‪ :‬واقعیــت افــزوده‪ ،‬وای فــای‪،‬‬ ‫تقویت کننــده ســیگنال موبایــل چهــار بانــد‪ ،‬اســتاندارد ضــداب‬ ‫بــودن‪ ،‬مرورگــر وب‪.‬‬ ‫اســکرول و ضربــه زدن بــر روی صفحــه نمایــش جایگزیــن‬ ‫دکمه هــای معمولــی شــد‪ LG .‬در اســتفاده از ایــن قابلیت هــا پیشــرو‬ ‫بــود و مــدل پــرادا را بــه بــازار عرضــه کــرد‪ .‬چنــدی بعــد در مــاه مــی‬ ‫‪ ،۲۰۰۷‬اپــل بــا دانشــی برتــر و برنــدی قوی تــر گوشــی هایی بــا‬ ‫صفحــه نمایــش لمســی خازنــی بــه بــازار عرضــه کــرد‪.‬‬ ‫قابلیــت موبایل هــا در ایــن دوره‪ :‬صفحــه نمایــش لمســی خازنــی‪،‬‬ ‫اضافــه شــدن اپلیکیشــن ها‪ ،‬فنــاوری ‪ ،NFC‬شــارژ وایرلــس‪.‬‬ ‫نســل چهــارم شــبکه تلفــن همــراه (‪ )4G‬در ســال ‪ ۲۰۱۲‬از ســوی‬ ‫شــرکت ‪ EE‬در انگلســتان راه انــدازی شــد کــه ســرعت دانلــود را بــه‬ ‫حــدود ‪ ۱۲‬مگابایــت بــر ثانیــه افزایــش داد‪.‬‬ ‫تشــخیص گفتــار (‪ )voice recognition‬در تلفن هــای همــراه‬ ‫مــورد اســتفاده قــرار گرفــت‪ .‬ایــن ســرویس ابتــدا بــرای گــوگل‬ ‫وویــس و ســپس بــرای ‪ ،Siri‬دســتیار صوتــی شــرکت اپــل فعــال‬ ‫شــد‪.‬‬ ‫سامســونگ در ایــن دوره مــدل گلکســی ‪ S5‬را بــه بــازار عرضــه‬ ‫کــرد‪ .‬بــه ایــن مــدل سنســور تشــخیص ضربــان قلــب اضافــه شــد‪.‬‬ ‫قابلیــت موبایل هــا در ایــن دوره‪ :‬تشــخیص گفتــار‪ ،‬دوربین هــای‬ ‫دوگانــه‪ ،‬تشــخیص چهــره‪ ،‬اســکن اثــر انگشــت‪ ،‬نمایشــگرهای ‪Full‬‬ ‫‪ HD‬سنســور تشــخیص ضربــان قلــب‪.‬‬ ‫‪13‬‬ صفحه 13 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫ایران‬ ‫مشاهیر‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫محمود دولت ابادی‬ ‫محمــود دولت ابــادی مــرداد ‪ ۱۳۱۹‬در دولت ابــاد ســبزوار بــه‬ ‫دنیــا امــد‪.‬‬ ‫دولت ابــادی نویســنده رمــان مشــهور کلیــدر از اغــاز مشــاغل‬ ‫مختلفــی را تجربــه کــرد؛ کار روی زمیــن‪ ،‬چوپانــی‪ ،‬پادویــی‬ ‫کفاشــی‪ ،‬صــاف کــردن میخ هــای کــج و بعــد بــه عنــوان‬ ‫وردســت پــدر و بــرادر بــه عنــوان دنــده پیــچ کارگاه تخــت‬ ‫گیوه کشــی‪ ،‬دوچرخــه ســازی‪ ،‬ســلمانی و‪ ....‬بعدهــا تمــام‬ ‫مشــاغلی کــه او در دوران نوجوانــی و جوانــی خــود تجربــه‬ ‫کــرد‪ ،‬در اثــارش نمــود یافــت‪.‬‬ ‫دولت ابــادی ســپس راهــی مشــهد و انــگاه تهــران شــد و در‬ ‫ایــن دوران بــاز هــم مشــاغل دیگــری نظیــر حروفچیــن چاپخانــه‪ ،‬ســلمانی کشــتارگاه‪ ،‬رکالماتــور برنامه هــای‬ ‫تاتــر‪ ،‬ســوفلور کنترلچــی ســینما‪ ،‬ویزیتــور روزنامــه کیهــان و‪ ...‬را بــر عهــده گرفــت‪.‬‬ ‫در همیــن دوران دهــه ‪ ۱۳۴۰‬بــود کــه دولت ابــادی بــه صــورت جــدی بــا تئاتــر اشــنا شــد و ‪ ۶‬مــاه نظــری‬ ‫و ‪ ۶‬مــاه هــم عملــی درس تئاترخوانــد‪.‬‬ ‫در ایــن دوره شــاگرد اول شــد و پــس از ان «شــبهای ســفید داستایوســکی» را بــازی کــرد و بعــد «قرعــه‬ ‫بــرای مــرگ» اثــر «واهــه کاچــا»؛ بــازی در نمایش«اینــس منــدو»‪« ،‬تانیـاً» نگاهــی از پــل اثــر ارتــور میلــر‪ ،‬و‬ ‫بعــد از ان کار در اداره برنامه هــای تئاتــر بــود‪ .‬ســپس بــه گــروه هنــر ملــی پیوســت کــه دوره پربــاری بــرای‬ ‫او بــه شــمار می امــد‪.‬‬ ‫بــازی در نمایــش «شــهر طالیــی» قصــه طلســم و حریــر و ماهیگیــر «نوشــته علــی حاتمــی» ضیافــت و‬ ‫عروسـک ها نوشــته بهــرام بیضایــی‪ ،‬ســه نمایشــنامه پیوســته «مــرگ در پاییــز» نوشــته اکبــر رادی و «تمــام‬ ‫ارزوهـاً نوشــته» نصــرت نویــدی و پــس از ان بــازی در نمایش«راشــومون»که کارگردانــی وی را بعدهــا خــود‬ ‫بــه عهــده گرفــت‪ .‬بعدهــا مشــارکت در انجمــن تئاتــر‪ ،‬بــازی در نمایشــنامه«حادثه درویشی»نوشــته ارتــور‬ ‫میلــر بــا کارگردانــی ناصــر رحمانی نــژاد چهره هــای ســیمون ماشــار اثــر برشــت بــا کارگردانــی مشــترک‬ ‫محســن یلفانــی و ســعید ســلطانپور‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۳۵۳‬مهیــن اســکویی‪ ،‬کارگــردان تئاتــر از او دعــوت کــرد کــه در نمایشــنامه «در اعمــاق» اثــر‬ ‫ماکیســم گورکــی ایفــای نقــش کنــد‪ .‬از ســال ‪ ۱۳۴۰‬تــا ‪ ۱۳۵۳‬تئاتــر و داســتان نویســی‪ ،‬دوشــادوش هــم‪،‬‬ ‫ذهــن دولت ابــادی را تســخیر کــرده بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪14‬‬ صفحه 14 ‫او در همیــن ســال تئاتــر را بــرای همیشــه کنــار گذاشــت‪،‬‬ ‫بــه جــز انتشــار نمایشــنامه ققنــوس و یــا فعالیــت دولــت‬ ‫ابــادی را بــرای تشــکیل ســندیکای تئاتــر در یکــی دو‬ ‫ســال بعــد از انقــاب‪ ،‬دولت ابــادی‪ ،‬کار منظــم داســتان‬ ‫نویســی را بــا انتشــار «تــه شــب» در ســال ‪ ۱۳۴۱‬اغــاز‬ ‫می کنــد‪.‬‬ ‫پــس از «ته شــب»‪ ،‬دولت ابــادی «ادبــار» را بــه همــراه‬ ‫داســتان های «بنــد»‪« ،‬پــای گلدســته امامــزاده»‪« ،‬هجــرت‬ ‫ســلیمان» و «ســایه های خســته»‪ ،‬در مجموعــه «الیه هــای‬ ‫بیابانــی» در ســال ‪ ۱۳۴۷‬منتشــر کــرد‪.‬‬ ‫داســتان بعــدی او «هجــرت ســلیمان» و «ســایه های‬ ‫خســته» اســت‪.‬‬ ‫اثــر بعــدی دولت ابــادی «بیابانــی» اســتو پــس از ان‪،‬‬ ‫دولت ابــادی اولیــن رمانــش را تحــت عنــوان «ســفر»‬ ‫بــه چــاپ رســاند‪ .‬ایــن رمــان از طــرح داســتان محکمــی‬ ‫برخــوردار نبــود‪.‬‬ ‫«ســفر» داســتان یــک گــره‪ ،‬یــک بن بســت اســت‪،‬‬ ‫داســتان بــا یــک بحــران اغــاز می شــود؛ از بیــکار شــدن‬ ‫مختــار و طلیعــه دنیــای جدیــد و ورود ماشــین کــه ایــن‬ ‫گرفتاری هــا را اغــاز کرده اســت‪.‬‬ ‫پــس از ان دولت ابــادی رمــان «اوســنه بابــا ســبحان»‬ ‫را منتشــر کــرد کــه از ســاخت خوبــی برخــوردار‬ ‫اســت‪ .‬رمــان بــا باباســبحان اغــاز می شــود و بعــد‬ ‫عروســش شــوکت و ان گاه پســرها صالــح و مصیــب و‬ ‫دیگــر شــخصیت هایکی یکی پــا بــه صحنــه داســتان‬ ‫می گذارنــد‪.‬‬ ‫رمــان بعــدی دولت ابــادی «باشــبیرو» اســت کــه ایــن‬ ‫اثــر بــا اثــار قبلــی دولت ابــادی تفــاوت فاحشــی دارد‪.‬‬ ‫دولت ابــادی داســتان هایی دارد کــه پــرده داســتان بــه‬ ‫روی یــک زن بــاز می شــود‪« .‬جــای خالــی ســلوچ» و‬ ‫«کلیــدر» و نیــز «باشــبیرو» از ان جمله اســت‪.‬‬ ‫پــس از ان «گاواره بــان» را می نویســد کــه رمانــی‬ ‫کوتاه تــر از «باشــبیرو» و نــه بــه خوبــی «اوســنه بابــا‬ ‫ســبحان» اســت‪« ،‬گاواره بــان» نیــز چــون همیشــه بــا یــک‬ ‫بحــران اغــاز می شــود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪15‬‬ صفحه 15 ‫داســتان بعــدی دولت ابــادی‪« ،‬مــرد» اســت کــه در‬ ‫ســال ‪ ۵۱‬نوشــته می شــود ولــی در ســال ‪ ۵۳‬بــه‬ ‫دســت مخاطبــان می رســد‪.‬‬ ‫داســتان کوتــاه نســبتاً بلنــدی راجــع بــه مــرد شــدن‬ ‫یــک پســر نوجــوان‪ ،‬ایــن نوشــته مثــل بقیــه اثــار‬ ‫دولت ابــادی داســتان فقــر اســت‪ .‬وقتــی دولت ابــادی‬ ‫از مــردم عــادی یــا فرودســت جامعــه صحبــت می کنــد‬ ‫نــگاه او نگاهــی ارمانــی و حماســی اســت‪.‬‬ ‫اثــر بعــدی او «عقیــل عقیــل» اســت‪ .‬ایــن اثــر دیگــر‬ ‫بــا بحــران شــروع نمی شــود بلکــه داســتان بــا فاجعــه‬ ‫اغــاز می شــود؛ زلزلــه! در مرکــز فاجعــه عقیــل قــرار‬ ‫دارد کــه همــه کــس اش مرده انــد جــز دختــرش‬ ‫شــهربانو‪ ،‬کــه بــا او بــه صحــرا رفتــه بوده اســت و جــز‬ ‫پســرش تیمــور کــه در گنابــاد بــه ســربازی رفته اســت‪.‬‬ ‫در «عقیــل عقیــل» ایــن پــدر اســت کــه پســر را گــم‬ ‫کرده اســت امــا در واقــع تیمــور تنهــا پســر عقیــل‬ ‫نیســت کــه همــه کــس و کار اوســت؛ پــس بــاز هــم‬ ‫عقیــل پــدر گــم کــرده ای بیــش نیســت‪.‬‬ ‫پــس از ان «از خــم چنبــر» را منتشــر می کنــد کــه‬ ‫بســیاری معتقدنــد موضــوع یــا ماجــرا در ایــن داســتان‬ ‫اهمیــت نــدارد‪.‬‬ ‫اثــر دیگــری کــه از دولت ابــادی منتشــر می شــود‬ ‫«دیــدار بلــوچ» ســفرنامه کوتاهــی اســت کــه شــرح‬ ‫ســفری اســت کــه دولت ابــادی بــه زاهــدان و ان‬ ‫حــدود داشته اســت‪ .‬ســفرنامه از مشــاهدات وی از‬ ‫زاهــدان اغــاز شــده و بعــد همــراه راوی بــه میرجــاوه و‬ ‫زابــل هــم ســری میزنیــم‪ .‬در ایــن اثــر برخــی افــکار و‬ ‫روحیاتــی کــه دولت ابــادی در جابه جــای اثــارش بــروز‬ ‫داده اســت‪ ،‬در ایــن اثــر نمــودی اشــکار و مســتقیم پیــدا‬ ‫می کنــد‪.‬‬ ‫اثــر بعــدی او «جــای خالــی ســلوچ» اســت‪ .‬ایــن‬ ‫داســتان بــا غیبــت ســلوچ بــا جــای خالــی او اغــاز‬ ‫می شــود‪ ،‬پــدر نقطــه اطمینــان خانــواده ناگهــان‬ ‫نیســت شــده یــا از بیــن رفته اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪16‬‬ صفحه 16 ‫اثــر بعــدی دولت ابــادی «کلیــدر» اســت‪ ،‬رمانــی در‬ ‫ســتایش کار و زندگــی و طبیعــت‪ ،‬کــه خــود دولت ابــادی‬ ‫بارهــا گفته اســت «دیگــر گمــان نکنــم کــه نیــرو و‬ ‫قــدرت و دل و دماغــم اجــازه بدهــد کــه کاری کاملتــر از‬ ‫کلیــدر بکنــم‪ .‬کلیــدر از جهــت کمــی و کیفــی‪ ،‬کاملتریــن‬ ‫کاری اســت کــه مــن تصــور می کردهــام کــه بتوانــم و‬ ‫شــاید بشــود‪ ،‬گفــت در برخــی جهــات از تصــور خــودم‬ ‫هــم زیادتــر اســت‪.‬‬ ‫کلیــدر‪ ،‬یــک رمــان بلنــد روســتایی اســت در ‪ ۱۰‬جلــد و‬ ‫بالــغ بــر ســه هــزار صفحــه کــه او بیــش از ‪ ۱۵‬ســال‬ ‫عمــرش را صــرف نــگارش ان کرده اســت و حجیــم‬ ‫تریــن رمــان فارســی بــه شــمار م ـی رود ؛ البتــه گمــان‬ ‫نمـی رود کــه دوبــاره چنیــن حادثــه ایــی تکــرار شــود‪ ،‬با‬ ‫زبانــی فخیــم و حماســی و بیــش از شــصت شــخصیت‬ ‫کــه جملگــی تمــام و کمــال پرداختــه شــده اند‪.‬‬ ‫دولت ابــادی‪ ،‬در ادامــه جلــد دوم روزگار ســپری‬ ‫شــده مــردم ســالخورده را می نویســد کــه زندگــی‬ ‫همــه ادم هایــی اســت کــه چــون راوی دردمنــد ایــن‬ ‫اثــر زخمهــا را از ایــن زمانــه بیرحــم بــر جــان خــود‬ ‫احســاس می کنــد‪.‬‬ ‫اثــر بعــدی او ســلوک اســت‪ .‬دولت ابــادی‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ ۱۳۸۲‬در نخســتین دور ه جایــزه ادبــی یلــدا جایــزه یــک‬ ‫عمــر فعالیــت فرهنگــی را دریافــت کــرد‪.‬‬ ‫‪17‬‬ صفحه 17 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫جهان‬ ‫مشاهیر‬ ‫رها سمیعی‬ ‫ایالن ماسک‬ ‫ایــان ماســک کــه ریاســت شــرکت های بــزرگ و نــواوری چــون‬ ‫اســپیس ایکــس و تســا را برعهــده دارد‪ ،‬از جملــه مشــهورترین‬ ‫کارافرینــان ایــن روزهــای دنیــای فنــاوری اســت‪ .‬انچــه ماســک‬ ‫را بــا دیگــر افــراد فعــال در زمینه هــای مشــابه متمایــز می کنــد‪،‬‬ ‫شــخصیت خــاص و عالقــه ی عجیــب رســانه ها و دوســت داران‬ ‫دنیــای تکنولــوژی بــه او اســت؛ تــا جایــی کــه بســیاری او را بــا‬ ‫«مــرد اهنــی» مقایســه می کننــد و کوچک تریــن اظهــار نظــر او‬ ‫تبدیــل بــه تیتــر اخبــار می شــود‪.‬‬ ‫زندگی نامــه ایــان ماســک عــاوه بــر جذابیــت ذاتــی‪ ،‬می توانــد‬ ‫درس هــای بســیاری بــرای کارافرینــان جوانــی داشــته باشــد کــه قصــد دارنــد در زمین ـه ی تکنولــوژی بــه‬ ‫فعایــت و نــواوری بپردازنــد‪.‬‬ ‫ایــان ریــو ماســک در ســال ‪ ۱۹۷۱‬در شــهر پرتوریــای افریقــای‬ ‫جنوبــی بــه دنیــا امــد‪ .‬مــادر ماســک یــک زن کانادایــی و پــدرش‬ ‫مهنــدس الکترومکانیــک اهــل افریقــای جنوبــی اســت‪ .‬پــس از اینکــه‬ ‫پــدر و مــادر ماســک در ســال ‪ ۱۹۸۰‬از یکدیگــر جــدا شــدند‪ ،‬ایــان‬ ‫نوجــوان بــه همــراه خواهــر و بــرادر کوچک تــر خــود بــه زندگــی همــراه‬ ‫بــا پدرشــان ادامــه دادنــد‪.‬‬ ‫ماســک در ســن ‪ ۱۰‬ســالگی و پــس از اشــنایی بــا کامپیوترمتوجــه شــد‬ ‫کــه بــه کامپیوتــر و برنامه نویســی عالقــه دارد‪ .‬او ســپس به صــورت‬ ‫خودامــوز بــه یادگیــری برنامه نویســی روی اورد و در ســن ‪ ۱۲‬ســالگی‬ ‫اولیــن بــازی ویدئویــی خــود را کــه بــا زبــان بیســیک نوشــته شــده بــود و بلســتار نــام داشــت‪ ،‬بــه قیمــت‬ ‫‪ ۵۰۰‬دالر فروخــت‪ .‬جالــب اســت کــه بلســتار‪ ،‬بــازی ســاخت ایــان ماســک نوجــوان‪ ،‬موضــوع فضایــی‪-‬‬ ‫موشکی دارد‪.‬‬ ‫عــاوه بــر عالق ـه ی فــراوان بــه تکنولــوژی و برنامه نویســی‪ ،‬ماســک از همــان کودکــی یــک تاجــر بالقــوه‬ ‫نیــز بــود‪ .‬او بــا ایده هــای تجــاری جــذاب خــود‪ ،‬چندیــن بــار بــرادر‪ ،‬خواهــر و پســرعموهایش را بــه کارهایــی‬ ‫ماننــد «فــروش تخــم مــرغ عیــد پــاک» در محله شــان گماشــته بــود و از ایــن طریــق بــه نوعــی از ان هــا‬ ‫بــرای کســب درامــد اســتفاده می کــرد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪18‬‬ صفحه 18 ‫ظاهــرا در دوران کودکــی‪ ،‬او تفــاوت چندانــی بــا انچــه هالیــوود از یــک‬ ‫«بچــه زرنــگ» بــه نمایــش می گــذارد‪ ،‬نداشــت‪ .‬در دوران مدرســه‪،‬‬ ‫ماســک مرتبــا مــورد ازار و اذیــت همکالســی های خــود واقــع می شــد‪.‬‬ ‫در یکــی از بدتریــن مــوارد ایــن ازار و اذیت هــا‪ ،‬هم کالس ـی های ماســک‬ ‫او را از پله هــای مدرســه بــه پاییــن انداختنــد و ســپس او را بــه قــدری‬ ‫کتــک زدنــد کــه ماســک هشــیاری خــود را از دســت داد و در بیمارســتان‬ ‫بســتری شــد‪.‬‬ ‫پــس از اتمــام تحصیــل در دبیرســتان‪ ،‬ماســک در ســال ‪( ۱۹۸۹‬درســت‬ ‫قبــل از تولــد ‪ ۱۸‬ســالگی) بــرای اینکــه بتوانــد از خدمــت ســربازی در‬ ‫ارتــش افریقــای جنوبــی فــرار کنــد‪ ،‬پــس از اینکــه توانســت از طریــق‬ ‫مــادرش شــهروندی کانــادا را بــه دســت بیــاورد‪ ،‬بــه ایــن کشــور‬ ‫مهاجــرت کــرد‪ .‬او دربــاره ی خدمــت ســربازی می گویــد‪:‬‬ ‫مــن بــا خدمــت نظامــی مشــکلی نــدارم؛ امــا بــه نظــرم خدمــت در ارتش‬ ‫افریقــای جنوبــی و ســرکوب سیاه پوســتان‪ ،‬روش خوبــی بــرای گذرانــدن‬ ‫زمان نیســت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۹۵‬ماســک و بــرادرش کیمبــال‪ ،‬بــا‬ ‫ســرمایه ی ‪ ۲۸‬هــزار دالری پدرشــان شــرکت‬ ‫نرم افــزاری و اینترنتــی ‪ Zip2‬را تاســیس‬ ‫کردنــد‪ .‬شــرکت تــازه تاســیس ان هــا راهنمــای‬ ‫اینترنتــی بــا نــام «‪ »City Guid‬را در اختیــار‬ ‫صنعــت چــاپ روزنامــه قــرار م ـی داد‪ .‬شــرکت‬ ‫نوپــا بــه ســرعت بــه موفقیــت رســید و ان هــا‬ ‫توانســتند بــا روزنامه هــای بزرگــی چــون‬ ‫نیویــورک تایمــز و شــیکاگو تریبیــون همــکاری‬ ‫کننــد‪.‬‬ ‫اگرچــه ایــده و ســرمایه ی اولیـه ی ‪ Zip2‬متعلق‬ ‫بــه ماســک بــود؛ امــا هیئــت مدیــره ی شــرکت‬ ‫هرگــز اجــازه نــداد او مســند ریاســت شــرکت‬ ‫را نیــز بــه خــود اختصــاص بدهــد‪ .‬در نهایــت‬ ‫کامپــک (‪ )Compaq‬در ســال ‪ ۱۹۹۹‬شــرکت‬ ‫‪ Zip2‬را بــه مبلــغ ‪ ۳۴۱‬میلیــون دالر خریــداری‬ ‫کــرد‪ .‬حــدود ‪ ۷‬درصــد از هزینــه ی خریــد‬ ‫(برابــر بــا ‪ ۲۲‬میلیــون دالر) بــه شــخص ایــان‬ ‫ماســک رســید تــا او قبــل از رســیدن بــه ســن‬ ‫‪ ۳۰‬ســالگی میلیونــر شــود و بــرای پروژه هــای‬ ‫بعــدی خــود پــول کافــی داشــته باشــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪19‬‬ صفحه 19 ‫ماســک در ســال ‪ ۲۰۰۰‬بــه دلیــل اختــاف نظــر‬ ‫بــا اعضــای هیئــت مدیــره در مــورد انتقــال‬ ‫زیرســاخت های مبتنــی بــر یونیکــس شــرکت بــه‬ ‫وینــدوز‪ ،‬از مســند ریاســت شــرکت برکنــار شــد؛‬ ‫امــا همچنــان بــه عنــوان عضــوی از هیئــت مدیــره‬ ‫در شــرکت باقــی مانــد‪ .‬در ســال ‪ ۲۰۰۲‬ای بــی‬ ‫‪ PayPal‬را بــه مبلــغ ‪ ۱.۵‬میلیــارد دالر خریــد‬ ‫کــه از ایــن میــزان‪ ۱۶۵ ،‬میلیــون دالر بــه ایــان‬ ‫ماســک رســید‪ .‬تــا پیــش از فــروش ‪،PayPal‬‬ ‫ماســک بــا در اختیــار داشــتن ‪ ۱۱.۷‬درصــد از‬ ‫ســهام شــرکت‪ ،‬بزرگ تریــن ســهام دار ان بــه‬ ‫شــمار می رفــت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۲۰۰۱‬ماســک بــه همــراه دو تــن از دوســتان خــود بــه مســکو رفــت تــا بــرای پروژه هــای فضایــی‬ ‫خــود تعــدادی موشــک قــاره پیمــای دســت دوم از روســیه خریــداری کنــد‪ .‬بــه گفتــه ی دوســت ماســک‪،‬‬ ‫روس هــا کــه بــه او بــه چشــم یــک تــازه کار نــگاه می کردنــد‪ ،‬مرتبــا او را مســخره می کردنــد‪ .‬در نتیجــه‬ ‫ماســک و دوســتانش مجبــور شــدند دســت خالــی بــه امریــکا بازگردنــد‪.‬‬ ‫یــک ســال بعــد ماســک بــرای خریــد ‪ ۳‬موشــک‬ ‫قــاره پیمــا بــه روســیه بازگشــت‪ .‬بــه گفته یکــی از‬ ‫اولیــن ســرمایه گذاران اســپیس ایکــس‪ ،‬ماســک‬ ‫متوجــه شــده بــود کــه مــواد خــام مــورد نیــاز‬ ‫بــرای ســاخت موشــک تنهــا ‪ ۳‬درصــد قیمــت ان‬ ‫را تشــکیل می دهنــد‪.‬‬ ‫بــه لطــف اســتفاده از مهندســی نرم افــزار و‬ ‫طراحــی ماکــت‪ ،‬اســپیس ایکــس توانســت‬ ‫هزینــه ی پرتــاب موشــک را بــا مضربــی از ‪۱۰‬‬ ‫کاهــش بدهــد و همچنــان بــه حاشــیه ی ســودی‬ ‫‪ ۷۰‬درصــدی دســت پیــدا کنــد‪ .‬ماســک کــه‬ ‫بــا ســرمایه ی ‪ ۱۰۰‬میلیــون دالری حاصــل از‬ ‫پروژه هــای قبلــی خــود اســپیس ایکــس را تاســیس کــرده بــود‪ ،‬به صــورت هم زمــان عنــوان مدیــر ارشــد‬ ‫اجرایــی (‪ )CEO‬و مدیــر ارشــد تکنولــوژی (‪ )CTO‬ایــن شــرکت را در اختیــار دارد‪.‬‬ ‫اســپیس ایکــس راکت هایــی بــا نــام فالکــون و کپســول های فضایــی بــا نــام دراگــون تولیــد می کنــد‪ .‬در‬ ‫ســال ‪ ۲۰۰۸‬ناســا بــا عقــد قــراردادی ‪ ۱.۶‬میلیــارد دالری‪ ،‬وظیف ـه ی ارســال محمولــه بــه ایســتگاه فضایــی‬ ‫بین المللــی (‪ )ISS‬طــی ‪ ۱۲‬پرتــاب را بــه اســپیس ایکــس ســپرد‪ .‬در همــان ســال موشــک فالکــون ‪ ۱‬ایــن‬ ‫شــرکت اولیــن موشــک خصوصــی لقــب گرفــت کــه ماهــواره ای را در مــدار زمیــن قــرار داده اســت‪ .‬در ســال‬ ‫‪ ۲۰۱۲‬نیــز فضاپیمــای دراگــون ایــن شــرکت توانســت عنــوان «اولیــن فضاپیمــای ســاخت یــک شــرکت‬ ‫خصوصــی کــه بــه ایســتگاه فضایــی بین المللــی متصــل می شــود» را بــه خــود اختصــاص دهــد و تاریخ ســاز‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪20‬‬ صفحه 20 ‫جالــب اســت بدانیــد در فیلــم‬ ‫«مــرد اهنــی ‪ ،»۲‬از کارخانه هــای‬ ‫اســپیس ایکــس بــه عنــوان مکان‬ ‫اصلــی فیلم بــرداری اســتفاده‬ ‫شــده اســت‪ .‬همچنیــن بــه‬ ‫گفتــه ی جــان فــاورو‪ ،‬کارگــردان‬ ‫ایــن فیلــم ســینمایی‪ ،‬شــخصیت‬ ‫تونــی اســتارک (میلیــاردر نابغ ـه ی‬ ‫داســتان مــرد اهنــی‪ ،‬بــا بــازی‬ ‫رابــرت داونــی جونیــور) از ایــان‬ ‫ماســک الهــام گرفتــه شــده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بــه جــز پاییــن اوردن هزینــه ی‬ ‫ســفرهای فضایــی‪ ،‬یکــی دیگــر‬ ‫از اهــداف اســپیس ایکــس ایجــاد‬ ‫کلونــی در دیگــر ســیارت منظوم ـه ی شمســی اســت‪ .‬ماســک گفتــه اســت قصــد دارد تــا ســال ‪ ۲۰۴۰‬یــک‬ ‫کلونــی بــا جمعیــت ‪ ۸۰‬هــزار نفــر روی مریــخ ایجــاد کنــد‪ .‬او در ســال ‪ ۲۰۱۶‬در ایــن بــاره گفتــه بــود اولیــن‬ ‫پــرواز بــزرگ ارســال محمولــه بــه مریــخ در ســال ‪ ۲۰۲۲‬انجــام خواهــد شــد و پــس از ان در ســال ‪۲۰۲۴‬‬ ‫اولیــن انســان ها بــرای ســکونت بــه مریــخ اعــزام می شــوند‪ .‬بــه گفتــه ی خــود ماســک‪ ،‬هــدف نهایــی‬ ‫اســپیس ایکــس ایجــاد تمدنــی فضایــی بــرای انســان ها اســت‪.‬‬ ‫تســا موتــورز در ســال ‪ ۲۰۰۳‬توســط مارتیــن ابرهــارد و مــارک ترپنینگ‬ ‫تاســیس شــد‪ .‬ماســک نیــز در ســال ‪ ۲۰۰۴‬پــس از ســرمایه گذاری در‬ ‫ایــن شــرکت بــه عنــوان رئیــس هیئــت مدیــره‪ ،‬بــه ان ملحــق شــد‪ .‬در‬ ‫ســال های ابتدایــی‪ ،‬اگرچــه ماســک نقــش فعالــی در طراحــی و تولیــد‬ ‫اولیــن خــودروی الکتریکــی شــرکت بــا نــام رودســتر داشــت‪ ،‬امــا‬ ‫به صــورت عمیــق درگیــر فعالیت هــای روزانــه ی شــرکت نبــود‪.‬‬ ‫در جریــان بحــران اقتصــادی ســال ‪ ،۲۰۰۸‬ماســک باالخــره بــه عنــوان‬ ‫مدیــر عامــل و طــراح ارشــد محصــوالت تســا موتــورز انتخــاب شــد؛‬ ‫ســمتی کــه تــا بــه امــروز همچنــان در اختیــار او قــرار دارد‪ .‬بــه گفتـه ی‬ ‫ماســک‪ ،‬برنامــه ی تســا موتــورز بــرای تولیــد انبــوه خودروهــای‬ ‫الکتریکــی شــامل ســه فــاز می شــود‪ .‬فــاز اول شــامل تولیــد «خــودروی‬ ‫اســپرت گران قیمــت در مقیــاس کــم» بــود کــه در ســال ‪ ۲۰۰۸‬و بــا‬ ‫معرفــی رودســتر ‪ ۱۱۰‬هــزار دالری اغــاز شــد‪ .‬فــاز دوم مربــوط بــه‬ ‫تولیــد «خــودروی میــان رده بــا قیمتــی متوســط و تولیــد در مقیــاس‬ ‫متوســط» بــود کــه در ســال ‪ ۲۰۱۲‬و بــا معرفــی خــودروی ســدان تســا‬ ‫مــدل ‪ S‬عملــی شــد‪ .‬فــاز ســوم و نهایــی بــا «تولیــد انبــوه خــودروی‬ ‫نســبتا ارزان قیمــت» تســا مــدل ‪ 3‬در اواخــر ســال ‪ ۲۰۱۷‬اغــاز شــد‪.‬‬ ‫‪21‬‬ صفحه 21 ‫ورزش‬ ‫ملیکا جبار‬ ‫امادگی جسمانی‬ ‫امادگــی جســمانی یعنــی داشــتن قلــب‪ ،‬عــروق خونــی‪ ،‬ریــه و عضــات ســالمی کــه فــرد بتوانــد بــه بهترین‬ ‫نحــو‪ ،‬کارهــا و وظایــف محولــه اش را انجــام داده و بــا شــور و نشــاط در فعالیتهــای ورزشــی و تفریحــات‬ ‫ســالم شــرکت کنــد‪.‬‬ ‫بایــد توجــه داشــت ایــن تعریــف شــامل عامــه مــردم مــی شــود‪.‬اما زمانــی کــه صحبــت از بخــش ورزشــی‬ ‫و ورزشــکار در میــان باشــد‪،‬عواملی چــون تغذیــه مناســب و کافــی‪ ،‬نــوع کار‪ ،‬میــزان اســتراحت‪ ،‬نداشــتن‬ ‫اضطــراب و فشــارهای عصبــی بســیار بــا اهمیــت بــوده و نمــی تــوان نقــش انهــا را در برنامــه یک ورزشــکار‬ ‫نادیــده انگاشــت‪.‬‬ ‫حــال بــه بیــان مــوارد امادگــی جســمانی کــه شــامل ‪ 4‬فاکتــور بــوده‪ ،‬مــی پردازیــم و هــر چــه ایــن فاکتورها‬ ‫در ورزشــکاران باالتــر باشــد‪ ،‬در بازدهــی مهــارت هــای ورزشــی انهــا تاثیر بســزایی دارد‪.‬‬ ‫مهــم تریــن ایــن فاکتورهــا‪ ،‬اســتقامت قلبــی و ریــوی‬ ‫و یــا بــه عبــارت دیگــر همــان نــام اشــنای «تــوان‬ ‫هــوازی» اســت‪.‬‬ ‫امــا دومیــن فاکتــور‪ ،‬انعطــاف پذیــری اســت‪ ،‬ایــن‬ ‫فاکتــور اجــازه مــی دهــد تــا عضــات در وســیع تریــن‬ ‫دامنــه حرکتیشــان حــول مفصــل بــه حرکــت دراینــد‪،‬‬ ‫ایــن فاکتــور تقریبــاً در تمامــی ورزش هــا مــورد نیــاز‬ ‫بــوده و قابلیــت تحــرک پذیــری را بــاال مــی بــرد‪ .‬ماننــد‬ ‫حــرکات ورزش ژیمناســیک و بالــه‪.‬‬ ‫فاکتورهــای ســوم و چهــارم بــه ترتیــب عبارتنــد از‬ ‫قــدرت عضالنــی کــه بــه معنــای بــه کار بســتن نیــرو‬ ‫وانــرژی حاصلــه از عضــات در حیــن اجــرای فعالیــت‬ ‫هــا اســت (حــدود‪0/45‬از وزن بــدن هــر فــرد را‬ ‫عضــات تشــکیل مــی دهنــد)‪.‬‬ ‫در ورزش هــای قدرتــی ماننــد وزنــه بــرداری و پاورلیفــت بیشــتر مــورد اســتفاده بــوده و تقویــت مــی شــود‪.‬‬ ‫اســتقامت عضالنــی کــه بــه معنــی بــه کارگیــری یــک عضلــه یــا گروهــی از عضــات بــرای انجــام یــک‬ ‫ســری انقباضــات مــداوم در مدتــی نســبتاً طوالنــی بــا کمتریــن احســاس خســتگی اســت و عمــل کششــی‬ ‫بارفیکــس بهتریــن مثــال بــرای ایــن مــورد اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪22‬‬ صفحه 22 ‫بــا توجــه بــه اهمیــت علــم تمریــن و نقــش ان درارتقای‬ ‫عملکــرد ورزشــکاران شــاهد عالقــه روزافــزون مربیــان‬ ‫عزیــز بــه اگاهــی از ابعــاد مختلــف ایــن علــم هســتیم‪.‬‬ ‫امــروزه کســانی کــه بــه گونــه ای بــا ورزشــکاران ســرو‬ ‫کار دارنــد بــه خوبــی مــی داننــد کــه بهــره گیــری از‬ ‫زحمــات تــوان فرســای ورزشــکار و مربــی بــه پیــروی از‬ ‫اصــول علمــی و انضبــاط و جدیــت در بکارگیــری یافتــه‬ ‫هــای علمــی وابســته اســت‪.‬‬ ‫بــرای تحقــق اهــداف تمریــن‪ ،‬بایــد یافتــه هــا و‬ ‫فنهــای چنــد شــاخه از علــم را بــه کار گرفــت؛ تغذیــه‪،‬‬ ‫روان شناســی‪ ،‬مدیریــت‪ ،‬فیزیولــوژی‪ ،‬بیومکانیــک‬ ‫و بیوشــیمی‪ ...،‬بنابرایــن علــوم تمریــن‪ ،‬یعنــی در‬ ‫مجموعــه دانــش هایــی کــه بــرای رســیدن ورزشــکار‬ ‫بــه اوج عملکــرد مــورد نیــاز اســت‪ .‬مربــی بایــد بــا‬ ‫علــوم تمریــن اشــنا باشــد و تــا حــد امــکان از یافتــه‬ ‫هــای انهــا بهــره گیــرد‪ ،‬ولــی انجــام دادن وظیفــه ی‬ ‫متخصــص تغذیــه‪ ،‬روان شناســی یــا دیگــر متخصصــان‬ ‫را کســی از او انتظــار نــدارد‪.‬‬ ‫مفهــوم تمریــن بــه فعالیــت منظــم و برنامــه‬ ‫داری گفتــه مــی شــود کــه بــا هــدف بهبــود‬ ‫عملکــرد ورزشــکار انجــام مــی شــود‪ .‬در واقــع‬ ‫تمریــن انجــام فعالیــت هایــی اســت کــه قابلیــت‬ ‫ســازگاری بــدن در برابــر فشــارهای وارد شــده‬ ‫را بــه تدریــج و پیوســته افزایــش مــی دهــد بــا‬ ‫ایــن تعریــف تمریــن فراینــدی تدریجــی و اهســته‬ ‫اســت و در ان هیــچ گونــه عجلــه مجــاز نیســت‪.‬‬ ‫اگرتمریــن بــه خوبــی انجــام شــود بــه تغییــرات‬ ‫اشــکاری در بافتهــا و دســتگاههای بــدن مــی‬ ‫انجامــد کــه ان نیــز خــود بــه بهبــود عملکــرد در‬ ‫ورزش خواهــد انجامیــد‪ .‬بــرای بیــان دقیــق مفهــوم تمریــن بایــد بــه نــکات زیــر توجــه داشــت‪:‬‬ ‫تمریــن بایــد موجــب توســعه ی همــه ســویه شــود؛ یعنــی اســتقامت‪ ،‬قــدرت‪ ،‬ســرعت‪ ،‬انعطــاف و‬ ‫هماهنگــی را بیشــتر کــرده و بــدن ورزشــکار را از توســعه ای هماهنــگ برخــوردار ســازد‪ .‬ایــن ویژگــی‬ ‫بــه عنــوان شــالوده ی عملکــرد بهتــر همــه ی ورزشــکاران در رشــته هــای گوناگــون شــناخته مــی شــودو‬ ‫بــرای همــه ی انهــا الزم اســت‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد موجــب توســعه ی بدنــی ویــژه ی هــر رشــته ورزشــی شــود؛ یعنــی موجــب پیشــرفت‬ ‫عوامــل گوناگــون امادگــی شــود کــه هــر رشــته ورزشــی خــاص بــه انهــا نیــاز دارد‪.‬‬ ‫‪23‬‬ صفحه 23 ‫تمریــن بایــد توانایــی اجــرای همــه ی فنــون الزم را‬ ‫افزایــش داده یــک اجــرای مناســب همــراه بــا بهــره‬ ‫وری ‪ ،‬بیشــترین ســرعت ممکــن‪ ،‬بــاال ســطح تولــی‬ ‫نیــرو‪ ،‬کمتریــن اثرپذیــری از شــرایط ناخواســته و‬ ‫صحیــح تریــن حــرکات را ممکــن کنــد‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد عامــل تامتیــک را نیــز فــرا گیــرد؛ یعنــی‬ ‫مناســب تریــن تاکتیــک را کــه برخواســته از توانایــی‬ ‫هــای هــر ورزشــکار اســت شــامل مــی شــود و‬ ‫همچنیــن راهــکار ورزشــکار را بــرای رو بــه رو شــدن‬ ‫بــا شــرایط مســابقه بهینــه کنــد؛ بنابرایــن در طــول‬ ‫تمریــن‪ ،‬بــه راهکارهــای گوناگونــی مــی تــوان توجــه‬ ‫کــرد کــه بــا در نظــر گرفتــن اهــداف ورزشــکار‪،‬‬ ‫اســتفاده خواهنــد شــد و بــه تکامــل خواهنــد رســید‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد ابعــاد روانــی را نیــز در بــر گیــرد؛ زیــرا‬ ‫بــرای بهبــود عملکــرد و اجــرای ورزش‪ ،‬امادگــی روانی‬ ‫ورزشــکار نیــز الزم اســت‪ .‬عواملــی چــون بهبــود‬ ‫انضبــاط‪ ،‬پشــتکار و پایــداری‪ ،‬خواســتن‪ ،‬اعتمــاد بــه‬ ‫نفــس‪ ،‬انگیــزه و میــل و رغبــت بخشــی از تمریــن بــه‬ ‫شــمار مــی ایــد‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد توانایــی گروهــی را در نظــر بگیــرد‪ .‬یعنــی در ورزشــهای گروهــی امادگــی گروهــی هــدف‬ ‫تمریــن اســت‪ .‬هماهنگــی در امادگــی بدنــی‪ ،‬فنــی و تاکتیکــی گــروه نقــش اصلــی را در موفقیــت داراســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪24‬‬ صفحه 24 ‫تمریــن بایــد توانایــی اجــرای همــه فنــون‬ ‫الزم را افزایــش داده یــک اجــرای مناســب‬ ‫همــراه بــا بهــره وری‪ ،‬بیشــترین ســرعت‬ ‫ممکــن‪ ،‬بــاال ســطح تولــی نیــرو‪ ،‬کمتریــن‬ ‫اثرپذیــری از شــرایط ناخواســته و صحیــح‬ ‫تریــن حــرکات را ممکــن کنــد‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد عامــل تامتیــک را نیــز فــرا‬ ‫گیــرد؛ یعنــی مناســب تریــن تاکتیــک را کــه‬ ‫برخواســته از توانایــی هــای هــر ورزشــکار‬ ‫اســت شــامل مــی شــود و همچنیــن راهــکار‬ ‫ورزشــکار را بــرای رو بــه رو شــدن بــا‬ ‫شــرایط مســابقه بهینــه کنــد؛ بنابرایــن در‬ ‫طــول تمریــن‪ ،‬بــه راهکارهــای گوناگونــی‬ ‫میتــوان توجــه کــرد کــه بــا در نظــر گرفتــن‬ ‫اهــداف ورزشــکار‪ ،‬اســتفاده خواهنــد شــد و‬ ‫بــه تکامــل خواهنــد رســید‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد ابعــاد روانــی را نیــز در بــر گیــرد؛ زیــرا‬ ‫بــرای بهبــود عملکــرد و اجــرای ورزش‪ ،‬امادگــی‬ ‫روانــی ورزشــکار نیــز الزم اســت‪ .‬عواملــی چــون‬ ‫بهبــود انضبــاط‪ ،‬پشــتکار و پایــداری‪ ،‬خواســتن‪،‬‬ ‫اعتمــاد بــه نفــس‪ ،‬انگیــزه و میــل و رغبــت بخشــی‬ ‫از تمریــن بــه شــمار مــی ایــد‪.‬‬ ‫تمریــن بایــد توانایــی گروهــی را در نظــر بگیــرد‪.‬‬ ‫یعنــی در ورزشــهای گروهــی امادگــی گروهــی‬ ‫هــدف تمریــن اســت‪ .‬هماهنگــی در امادگــی بدنــی‪،‬‬ ‫فنــی و تاکتیکــی گــروه نقــش اصلــی را در موفقیــت‬ ‫داراســت‪.‬‬ ‫هــدف تمریــن افزایــش امادگی ورزشــکار اســت‪ .‬در‬ ‫برنامــه تمریــن‪ ،‬حــرکات و فعالیــت هــای گوناگونــی‬ ‫گنجانیــده مــی شــوند کــه بــرای هــر یــک از رشــته‬ ‫هــای ورزشــی خــاص مهــم هســتند‪ .‬بنابرایــن بــرای‬ ‫افزایــش عملکــرد ورزشــکار و بــه اصلــی تمریــن‬ ‫بایــد بــه توانایــی اندامهــای فعــال‪ ،‬عوامــل فنــی و‬ ‫تاکتیکــی و همچنیــن عوامــل روانــی باشــد‪.‬‬ ‫‪25‬‬ صفحه 25 ‫اماکن‬ ‫تاریخی جهان‬ ‫سعیده نجار‬ ‫چیچن ایتزا‬ ‫چیچــن ایتــزا‪ ،‬قب ـ ً‬ ‫ا یکــی از بزرگ تریــن شــهرهای‬ ‫افســانه ای مایــا در مکزیــک بــه حســاب می امــد و‬ ‫امــروزه بــه یــک منطقــه ی باستان شناســی دیدنــی‬ ‫تبدیــل شــده کــه ســبک های معمــاری متنوعــی را‬ ‫دربرمی گیــرد‪.‬‬ ‫«چیچــن ایتــزا» منطقــه ای باســتان شناســی در‬ ‫مکزیــک اســت کــه جــزو میــراث جهانــی یونســکو‬ ‫بــه شــمار م ـی رود و ســاالنه گردشــگران زیــادی را‬ ‫بــه ســمت خــودش جــذب می کنــد‪ .‬ایــن محوطــه ‬ ‫باســتانی در ایالــت «یوکاتــان» واقــع شــده و‬ ‫در دوران «پیشــا ُکلمبــی»‪ ،‬شــهری بــزرگ بــه‬ ‫حســاب می امــد کــه مــردم مایــا ان را بــه وجــود‬ ‫اورده بودنــد و از لحــاظ اقتصــادی‪ ،‬وضعیــت‬ ‫خوبــی داشــته اســت‪ .‬ســبک های معمــاری بی شــماری را می توانیــد در ایــن ناحیــه پیــدا کنیــد کــه‬ ‫بعضــی از ان هــا مختــص مکزیــک نیســتند‪ .‬ایــن گوناگونــی‪ ،‬مهاجرت هــای انجــام شــده بــه ایــن کشــور‬ ‫و مبــادالت فرهنگــی بیــن مــردم را نشــان می دهــد‪ .‬بــه احتمــال زیــاد‪ ،‬شــهر بــزرگ و افســانه ای کــه در‬ ‫ـی امریــکای میانــه از ان یــاد شــده‪ ،‬همــان چیچــن ایتــزا اســت کــه فرهنگ هــای متنوعــی را در‬ ‫اثــار ادبـ ِ‬ ‫خــود جــای داده بــود‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪26‬‬ صفحه 26 ‫چیچــن ایتــزا در زبــان مایایــی بــه معنــی‬ ‫«در کنــار دهان ـه ی چــاه ایتــزا» می باشــد‬ ‫و یکــی از پربازدیدتریــن مناطــق‬ ‫باستان شناســی مکزیــک محســوب‬ ‫می شــود کــه در ســال ‪ ،2016‬بیــش‬ ‫از ‪ 2‬میلیــون گردشــگر از سراســر دنیــا‬ ‫از ان بازدیــد کــرده بودنــد‪ .‬ایــن ناحیــه‬ ‫مدت هــا ملکــی خصوصــی بــه شــمار‬ ‫می رفــت؛ تــا اینکــه ایالــت یوکاتــان ان‬ ‫را در ســال ‪ 2010‬از مالکــش خریــداری‬ ‫کــرد‪ .‬ایــن شــهر بــا اســتفاده از بنــدر‬ ‫شــمالی اش می توانســت منابــع مــورد‬ ‫و‬ ‫نیــازش از جملــه ســنگ «ابســیدین»‬ ‫طــا را از مناطــق دوردســت تامیــن کنــد‪.‬‬ ‫تعــدادی از باســتان شــناس ها در ســال‬ ‫‪ 1980‬اعــام کــرده بودنــد کــه احتمــاالً‬ ‫چیچــن ایتــزا بــر خــاف دیگــر شــهرهای مایــا در دوران پیشاکالســیک‪ ،‬توســط یــک حکمــران اداره‬ ‫نمی شــده‪ ،‬بلکــه اداره ی ان را یــک مجلــس چنــد نفــره بــر عهــده داشــته اســت‪ .‬هــر چنــد کــه طــی‬ ‫سال های اخیر‪ ،‬این نظریه زیر سوال برده شد و عده ای ان را به طور کل رد کردند‪.‬‬ ‫بناهــای ســنگی دیدنــی بســیاری در‬ ‫ایــن محوطــه قــرار دارد کــه بیشــتر‬ ‫ان هــا بازســازی شــده اند‪ .‬ایــن‬ ‫ســاختمان ها قبــ ً‬ ‫ا بــه ایــن شــکل‬ ‫کــه امــروزه می بینیــد‪ ،‬نبودنــد؛ بلکــه‬ ‫معمــوالً ســنگ های اســتفاده شــده‬ ‫در ســاخت ان هــا را بــه رنــگ ســبز‪،‬‬ ‫قرمــز‪ ،‬ابــی و بنفــش درمی اوردنــد‬ ‫کــه تاثیــر و زیبایــی ایــن شــهر را‬ ‫چندیــن برابــر می کــرد‪.‬‬ ‫البتــه ایــن کار‪ ،‬دلیــل بــه خصوصــی‬ ‫نداشــت و صرفــاً هــر رنگــی کــه‬ ‫بیشــتر در ان منطقــه در دســترس‬ ‫بــود را انتخــاب می کردنــد‪ .‬از بناهــای‬ ‫معــروف ایــن منطقــه می تــوان «ال کاســتیلو» یــا «ال کاســتیو»‪« ،‬معبــد جنگجویــان»‪« ،‬زمیــن بــزرگ بــازی»‬ ‫و رصدخان ـه ی «ال کاراکــول» را نــام بــرد‪ .‬ال کاراکــول در زبــان اســپانیایی بــه معنــی «حلــزون» اســت و‬ ‫نامــش را از راه پله هــای پــر پیــچ و خــم داخــل ایــن ســاختمان می گیــرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪27‬‬ صفحه 27 ‫«معبــد کوکولــکان»‪ ،‬از بناهــای اصلــی ایــن‬ ‫شــهر بــه حســاب می‪‎‬ایــد کــه ان را ال‬ ‫کاســتیلو بــه معنــی «قلعــه» نیــز می نامنــد‪.‬‬ ‫ایــن هــرم‪ 30 ،‬متــر ارتفــاع و طرحــی پلــه پلــه‬ ‫دارد‪ .‬در ان زمــان‪ ،‬گاهــی پیــش می امــد کــه‬ ‫ســاختمان های بزرگ تــر را بــر روی بناهــای‬ ‫قدیمــی بســازند و بــا گودبــرداری کــردن‬ ‫ایــن منطقــه بــه ایــن نتیجــه رســیدند کــه ال‬ ‫کاســتیلو نیــز یکــی از همیــن مــوارد بــه شــمار‬ ‫مــی رود‪.‬‬ ‫ان هــا ابتــدا یــک راه پلــه را کشــف کردنــد و‬ ‫در نهایــت فهمیدنــد کــه ایــن ســاختمان‪ ،‬بــر‬ ‫روی یــک معبــد بنــا شــده اســت‪ .‬اگــر هنــگام‬ ‫پدیــده ی اعتــدال بهــاری یــا پاییــزی و در بعــد‬ ‫از ظهــر بــه ایــن قســمت برویــد‪ ،‬می توانیــد‬ ‫ســایه های مثلــث شــکل بخــش شــمال غربــی‬ ‫ایــن هــرم را تماشــا کنیــد کــه شــبیه بــه ماری‬ ‫در حــال پیــچ و تــاب خــوردن بــوده و از پله هــا‬ ‫پاییــن می ایــد کــه احتمــاالً نــام کوکولــکان نیــز از همیــن موضــوع الهــام گرفتــه شــده اســت‪.‬‬ ‫‪ 13‬محوطـه ی بــازی در ایــن منطقــه وجود‬ ‫دارد کــه «زمیــن بــزرگ بــازی» ‪ 150‬متری‬ ‫ان‪ ،‬بزرگ تریــن و جالب تریــن ان هــا بــه‬ ‫حســاب می‪‎‬ایــد و بــا کنده کاری هــای‬ ‫گوناگونــی تزئیــن شــده اســت‪.‬‬ ‫یکــی از ایــن کنده کاری هــا‪ ،‬صحنــه ی‬ ‫گــردن زدن کاپیتــان تیــم بازنــده را‬ ‫نشــان می دهــد! در شــرق ایــن محوطــه‬ ‫می توانیــد از «ســکوی عقاب هــا و‬ ‫جگوارهــا» دیــدن کنیــد کــه در هــر ‪4‬‬ ‫طــرف ان‪ ،‬یــک راه پلــه گذاشــته اند و‬ ‫در هــر گوشــه می توانیــد تصویــر عقاب هــا و جگوارهایــی را ببینیــد کــه حکاکــی شــده انــد‪ .‬معمــاری‬ ‫معبــد جنگجویــان نیــز بــه نوب ـه ی خــودش تماشــایی اســت‪ .‬ایــن معبــد یــک هــرم بــزرگ و پلــه پلــه‬ ‫را دربرمی گیــرد کــه چندیــن ردیــف ســتون حکاکــی شــده را روبــه روی ان قــرار داده انــد کــه نمــاد‬ ‫ســربازان اســت‪.‬‬ ‫در باالی پله ها و نوک هرم می توانید از مجسمه ی «چاک مول» نیز بازدید کنید‪ .‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪28‬‬ صفحه 28 ‫«ســنوت» یــا همــان گودال هــا ابــی‬ ‫معــروف چیچــن ایتــزا‪ ،‬گودال هایــی‬ ‫هســتند کــه بــه طــور طبیعــی در ایــن‬ ‫نواحــی ایجــاد شــده اند‪ .‬در ایــن میــان‪،‬‬ ‫«ســنوت ســاگرادو» یــا همــان «گــودال‬ ‫مقــدس» بــا ‪ 60‬متــر قطــر‪ ،‬طرفــداران‬ ‫بیشــتری دارد و بــا صخره هــای اطرافــش‬ ‫احاطــه شــده اســت‪ .‬ایــن منطقــه بــرای‬ ‫مــردم مایــا حکــم مکانــی مقــدس را‬ ‫داشــته و در زمــان خشکســالی‪ ،‬نذرهــا‬ ‫و قربانی‪‎‬هاشــان را در ایــن مــکان‬ ‫می انداختنــد‪.‬‬ ‫باستان شناســان توانســته بودنــد لــوازم گوناگونــی از طــا‪ ،‬ســفال و لبــاس گرفتــه تــا ســنگ ابســیدین‪،‬‬ ‫صــدف و چــوب را از کــف ایــن ســنوت پیــدا کننــد‪ .‬جاذبه هــای ایــن شــهر باســتانی بــه همیــن مــوارد‬ ‫معــدود خالصــه نمی شــود؛ بلکــه «ســکوی جمجمه هــا» ‪« ،‬ســکوی ونــوس» «معبــد تیبِلــز» ‪« ،‬حمــام‬ ‫بخــار» و خیلــی مــوارد دیگــر نیــز از بناهــای قابــل توجــه چیچــن ایتــزا بــه حســاب می‪‎‬اینــد‪ .‬ظاهــرا ً طــی‬ ‫چنــد ســال گذشــته و بــه دنبــال حادث ـه ای ناگــوار‪ ،‬امــکان بــاال رفتــن یــا بازدیــد از داخــلِ بیشــتر ایــن‬ ‫ســاختمان ها وجــود نــدارد و بازدیدکننــدگان می تواننــد صرفــاً از بیــرون‪ ،‬ان هــا را تماشــا کننــد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ صفحه 29 ‫شینا اشینه‬ ‫اماکن تاریخی‬ ‫ایران‬ ‫بازار سنتی تبریز‬ ‫بــازار تبریــز یکــی از بزرگ تریــن بازارهــای‬ ‫سرپوشــیده جهــان و جــزو زنده تریــن بازارهــای‬ ‫تاریخــی ایــران بــه شــمار م ـی رود کــه در فهرســت‬ ‫میــراث جهانــی یونســکو بــه ثبــت رســیده اســت‪.‬‬ ‫ایــن بــازار کــه شــامل مجموعــه ای از ســاختارهای‬ ‫مختلــف اجتماعــی اســت‪ ،‬در میــان بازارهــای ایــران‬ ‫منحصربه فــرد اســت‪.‬‬ ‫ســازه های اجــری پیوســته‪ ،‬طاق هــا و گنبدهــای بلنــد بــازار‪ ،‬کثــرت تیمچه هــا‪ ،‬اســتقرار تعــدادی‬ ‫مدرســه و مســجد و ســبک طراحــی حجره هــا‪ ،‬همگــی از وجــود نمونــه ای عالــی از محیطــی تجــاری در‬ ‫کنــار زندگــی اســامی حکایــت دارنــد‪ .‬بــازار تبریــز بــا بیــش از پنــج هــزار مغــازه‪ ،‬دارای تعــداد زیــادی‬ ‫مســجد و مدرســه و ســرا اســت کــه از ان جملــه می تــوان بــه بــازار امیــر‪ ،‬بــازار حالجــان‪ ،‬راســته‬ ‫کهنــه‪ ،‬بــازار حــاج محمــد حســین‪ ،‬صفــی‪ ،‬بــازار امیــر ابوالحســن‪ ،‬ســرای حــاج میــرزا علــی نقــی‪،‬‬ ‫تیمچــه حــاج صفرعلــی‪ ،‬تیمچــه و داالن میــرزا شــفیع اشــاره کــرد کــه در ایــن میــان تیمچــه مظفریــه‬ ‫و راســته قیصریــه از زیباتریــن بخش هــای بــازار هســتند‪.‬‬ ‫بــازار تبریــز بــا کوچه پس کوچه هــای‬ ‫متعــدد و پیچ درپیــچ کــه ســال ها تاریــخ‬ ‫و خاطــره را بــا خــود یــدک می کشــد‪ ،‬بــا‬ ‫دیوارهــای اجــری قدیمــی‪ ،‬درهــای چوبــی‬ ‫قهــوه ای‪ ،‬مردمــان مهربــان‪ ،‬بافــت ســنتی و‬ ‫قدمــت طوالنــی‪ ،‬گردشــگران زیــادی را در‬ ‫طــول ســال بــه شــهر تبریــز می کشــاند‪.‬‬ ‫پــس اگــر گذرتــان بــه ایــن بــازار افتــاد‪،‬‬ ‫ضمــن قــدم زدن و لذت بــردن از معمــاری‬ ‫جــذاب ان می توانیــد کاالهــای درجــه یــک‬ ‫و عالــی ماننــد محصــوالت چرمــی‪ ،‬پارچــه‪،‬‬ ‫فــرش دســتباف‪ ،‬اجیــل‪ ،‬صنایــع دســتی و‪ ...‬را‬ ‫بــا قیمت هــای خــوب و مناســب تهیــه کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪30‬‬ صفحه 30 ‫بــازار سرپوشــیده تبریــز بــا مســاحتی بالــغ‬ ‫بــر یــک کیلومتــر مربــع‪ ،‬وســیع ترین‬ ‫مجموعــه به هم پیوســته اجــری در دنیــا‬ ‫اســت کــه از ‪ ۵,۵۰۰‬حجــره‪ ۲۰ ،‬راســته‪۲۵ ،‬‬ ‫تیمچــه و ‪ ۳۵‬ســرا‪ ،‬مدرســه‪ ،‬حمــام‪ ،‬مســجد‬ ‫و کاروان ســرا تشــکیل شــده اســت و از نظــر‬ ‫قرارگیــری تمــام ایــن بخش هــا در کنــار هــم‪،‬‬ ‫در میــان بازارهــای ایــران همچــون نگینــی‬ ‫می درخشــد‪ .‬ایــن بــازار کــه از جاهــای دیدنــی‬ ‫تبریزمحســوب می شــود‪ ،‬در ســال ‪ ۱۳۵۴‬در‬ ‫فهرســت اثــار ملــی ایــران قــرار گرفــت و در‬ ‫ســال ‪ ۱۳۸۹‬به عنــوان بخشــی از شــاه راه‬ ‫ابریشــم و بزرگ تریــن ســازه مســقف جهــان در فهرســت میــراث جهانــی یونســکو بــه ثبــت رســید‪.‬‬ ‫به طــور کلــی‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎی ﺑﺎزار تبریــز شــامل ﺟﻤﻊ اوری‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ و ﺧﺮده ﻓﺮوشــی می شــود‪ .‬اجنــاس‬ ‫مختلفــی در ایــن بــازار بــه فــروش می رســد کــه مهم تریــن ان هــا فــرش دســتباف‪ ،‬کیــف و کفــش‬ ‫چــرم‪ ،‬محصــوالت گیاهــی و دارویــی‪ ،‬ادویــه‪ ،‬پارچــه و‪ ...‬اســت کــه بیشــتر حال وهــوای بازارهــای ســنتی‬ ‫را دارد و در ان از وســایل پیشــرفته امــروزی مثــل موبایــل و کامپیوتــر خبــری نیســت‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه اینکــه مســجد جامــع و مدارســی نظیــر‬ ‫مدرســه صادقیــه در ایــن بــازار وجــود دارنــد‪ ،‬در‬ ‫مناســبت هایی همچــون ایــام نــوروز یــا عــزاداری‬ ‫رمضــان و محــرم‪ ،‬کارکردهــای اقتصــادی بــازار بــه‬ ‫حاشــیه می رونــد‪ .‬بــازار تبریــز بــا فرارســیدن مــاه‬ ‫محــرم ســیاه پوش می شــود و اغلــب بازاری هــا‬ ‫از هشــتم تــا دوازدهــم محــرم مغازه هــای خــود را‬ ‫می بندنــد‪ .‬تیمچــه مظفریــه به عنــوان مرکــز اصلــی‬ ‫عزاداری هــا‪ ،‬پذیــرای بیشــترین تعــداد دســته های‬ ‫عــزاداری اســت‪ .‬در کنــار عــزاداری‪ ،‬اهالــی بــازار بــه‬ ‫پخــش نذری هایــی مثــل چــای‪ ،‬خرمــا‪ ،‬کلوچــه و‪...‬‬ ‫بیــن عــزاداران حســینی می پردازنــد‪ .‬اییــن عــزاداری‬ ‫در بــازار تبریــز در فهرســت ایین هــای ملــی ثبــت‬ ‫شــده اســت‪.‬‬ ‫قدمــت بــازار تبریــز دقیقــا مشــخص نیســت؛ بــا ایــن حــال‪ ،‬جهانگــردان زیــادی از ابــن بطوطــه و مارکوپولو‬ ‫گرفتــه تــا یاقــوت حمــوی‪ ،‬گاســپار دروویــل‪ ،‬ژان شــاردن‪ ،‬جملــی کاردی‪ ،‬حمــداهلل مســتوفی و غیــره کــه‬ ‫از ســده چهــارم هجــری قمــری تــا عصــر قاجــار از ان دیــدن کرده انــد‪ ،‬عــاوه بــر تمجیــد بــازار تبریــز‪،‬‬ ‫اطالعاتــی دربــاره ان ارائــه داده انــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪31‬‬ صفحه 31 ‫از انجــا کــه شــهر تبریــز در مســیر جــاده‬ ‫ابریشــم قــرار داشــت و به تبــع ان کاروان هــای‬ ‫زیــادی از نقــاط مختلــف دنیــا از ان عبــور‬ ‫می کردنــد‪ ،‬بــازار تبریــز از رونــق بســیار‬ ‫خوبــی برخــوردار بــود و یکــی از مهم تریــن‬ ‫مراکــز دادوســتد ان روزگار بــه حســاب می امــد‬ ‫و چنــان اهمیتــی داشــت کــه دروازه هــای ایــن‬ ‫بــازار به عنــوان دروازه هــای اصلــی شــهر‬ ‫محســوب می شــدند‪.‬‬ ‫نقاشــی هایی از دوران ســلجوقی وجــود دارد‬ ‫کــه طبــق ان هــا‪ ،‬بــازاری در محــل کنونــی بــازار‬ ‫تبریــز قــرار داشــت کــه در عصــر ایلخانــی و بــا‬ ‫انتخــاب تبریــز به عنــوان پایتخــت‪ ،‬ایــن بــازار‬ ‫شــهرت زیــادی پیــدا کــرد و ایــن رونــق تــا دوره صفویــه تــداوم یافــت؛ به طــوری کــه از شــهرهای‬ ‫مختلــف بــرای دادوســتد بــه ایــن بــازار می امدنــد‪ .‬همــان طــور کــه گفتیــم‪ ،‬بــازار تبریــز در طــول‬ ‫تاریــخ طوالنــی خــود دســتخوش حــوادث مختلفــی نظیــر زلزله هــای تخریب کننــده (زلزلــه ســال‪۱۱۹۳‬‬ ‫هجــری قمــری) قــرار گرفتــه و هــر بــار نوســازی و مرمــت شــده اســت‪ .‬در واقــع قدمــت بــازار کنونــی‬ ‫تبریــز بــه اواخــر زندیــه و عصــر قاجــار برمی گــردد‪.‬‬ ‫در زمــان قاجــار که تبریــز در نزدیکــی بازارهــای اروپایی‬ ‫قــرار داشــت و به عنــوان شــهر ولیعهدنشــین محســوب‬ ‫می شــد‪ ،‬رونــق و اهمیــت بــازار حفــظ شــد و همچنــان‬ ‫نقــش شــاه راه اصلــی صــادرات ایــران بــه اروپــا را ایفــا‬ ‫می کــرد؛ به طــوری کــه در قــرن ســیزدهم و مصــادف بــا‬ ‫دوره عبــاس میــرزا‪ ،‬ولیعهــد قاجــار‪ ،‬بــه مرکــز تجــاری‬ ‫معروفــی تبدیــل شــد کــه تاجــران انگلیســی از طریــق‬ ‫جــاده ابریشــم خــود را بــه بــازار تبریــز می رســاندند‪.‬‬ ‫حجــم مبادله هــا در ایــن دوره به انــدازه ای رســید کــه‬ ‫حــدود ‪ ۳۰‬درصــد مــراودات تجــاری ایــران در بــازار‬ ‫تبریــز انجــام می شــد‪ .‬در دوران ولیعهــدی عبــاس میــرزا در کنــار ســاخت مجموعــه کاخ هایــش موســوم‬ ‫بــه عالــی قاپــو در شــرق بــازار‪ ،‬ســراها و تیمچه هــای زیــادی احــداث شــد‪.‬‬ ‫عــاوه بــر ایــن‪ ،‬وجــود مســاجد و مــدارس تاریخــی چــون مســجد جامــع‪ ،‬مدرســه صادقیــه و مدرســه‬ ‫حــاج صفرعلــی‪ ،‬بــر پیشــینه تاریخــی ایــن مجموعــه صحــه می گذارنــد‪.‬‬ ‫از اینــه و انــواع پارچـ ه گرفتــه تــا شیشــه‪ ،‬شــکر‪ ،‬فلــز‪ ،‬قنــد و‪ ...‬اکثــر کاالهــای اروپایی هــا واردشــده بــه‬ ‫ایــران را تشــکیل می دادنــد‪ .‬اجناســی همچــون ابریشــم‪ ،‬تنباکــو‪ ،‬خشــکبار‪ ،‬شــال‪ ،‬مــازو و مــوم نیــز در‬ ‫ایــن بــازار بــه اروپایی هــا فروختــه می شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪32‬‬ صفحه 32 ‫بــازار تبریــز به گونــه ای ســاخته شــده کــه بخــش‬ ‫بیرونــی ان در هماهنگــی بــا بافــت شــهری اســت و بــه‬ ‫بناهــای معمولــی شــباهت دارد‪ .‬عــاوه بــر ایــن‪ ،‬اهمیــت‬ ‫بــازار تبریــز فقــط بــه وســعت ان مربــوط نمی شــود و از‬ ‫نظــر تســلط معمــاران در اســتفاده از اجــر و ســفال های‬ ‫اجــری اهمیــت دارد کــه باعــث ایجــاد فضاهــای متنوعــی‬ ‫شــده اســت‪ .‬یکــی از ویژگی هــای جالــب ایــن بــازار‪،‬‬ ‫دریچه هــای موجــود در مرکــز طاق هــای ان اســت کــه‬ ‫امــکان خــروج هــوای گــرم را میســر می کننــد؛ ضمــن‬ ‫اینکــه در بخش هایــی از بــازار هیــچ دریچــه ای تعبیــه‬ ‫نشــده اســت تــا باعــث وقــوع کــوران نشــود‪ .‬دیوارهــای ضخیــم ایــن ســازه نیــز موجــب حفــظ حــرارت‬ ‫در زمســتان می شــوند‪.‬‬ ‫تیمچه هــای بــازار بــه فــروش یــک کاالی خــاص اختصــاص دارنــد و قیمــت کاالهــای ان گران تــر‬ ‫اســت‪ .‬به عنــوان مثــال بــرای کفاشــان‪ ،‬پارچــه فروشــان‪ ،‬چینــی فروشــان‪ ،‬میــوه فروشــان‪ ،‬کالهــدوزان‪،‬‬ ‫مســگران‪ ،‬حالجــان و غیــره فضایــی جداگانــه در نظــر گرفتــه شــده اســت‪ .‬تیمچــه مظفریــه بــه عرضــه‬ ‫فرش هــای نفیــس‪ ،‬تیمچــه امیــر بــه فــروش طــا و جواهــرات و تیمچــه کالهــدوزان بــه ارائــه کاله هــای‬ ‫پشــمی اذری اختصــاص دارد‪ .‬ایــن تیمچه هــا بــا وجــود شــباهت هایی کــه از لحــاظ تعــداد اضــاع و‬ ‫کادربنــدی دارنــد‪ ،‬الگــوی ساخت شــان متفــاوت اســت و مثــا تیمچه هایــی کــه فــرم طولــی دارنــد‪،‬‬ ‫پراکندگــی نورگیرهــا در ان هــا باعــث شــکل گیری ریتمــی از نــور و تاریکــی می شــود‪ .‬تیمچه هــا‬ ‫ســقفی گنبــدی و اجرکاری شــده دارنــد و درهــای ورودی ان هــا روزهــا بــاز و بــا فرارســیدن شــب و‬ ‫همیــن طــور ایــام تعطیــل‪ ،‬بســته می شــوند‪.‬‬ ‫راســته های اصلــی از طریــق راســته های فرعــی‬ ‫بــه یکدیگــر وصــل شــد ه کــه تیمچه هــا و ســراها‬ ‫در حدفاصــل بیــن ان هــا بنــا شــده اند‪ .‬در محــل‬ ‫ی و چهارراهی هایــی‬ ‫تقاطــع راســته ها‪ ،‬ســه راه ‬ ‫وجــود دارد کــه بــا طاق هــای گنبــدی اجــری‬ ‫تزییــن شــده اســت‪ .‬راســته های بــازار‪ ،‬معابــر‬ ‫عمومــی مســقف و فاقــد در ورودی هســتند کــه‬ ‫مهم تریــن راســته های بــازار تبریــز شــامل‬ ‫راســته بــازار قدیــم‪ ،‬بــازار کفاشــان‪ ،‬بــازار‬ ‫صفــی‪ ،‬بــازار جمعــه مســجد‪ ،‬بــازار یمنــی دوز‪،‬‬ ‫بــازار ابوالحســن‪ ،‬بــازار دلــه زن بــزرگ و کوچــک و‪ ...‬می شــود‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه بارندگــی و بــرودت هــوای تبریــز‪ ،‬راســته های بــازار را به صــورت سرپوشــیده ســاخته اند‪.‬‬ ‫عــاوه بــر ایــن‪ ،‬بلنــدی ســقف ان بــه پنــج تــا ‪ ۶‬متــر می رســد کــه نســبت بــه بازارهــای نقــاط‬ ‫گرمســیری ایــران‪ ،‬ســقف کوتاه تــری دارنــد تــا گرمــا را حفــظ کننــد‪ .‬کاروان ســراهای متعــددی در‬ ‫بــازار تبریــز وجــود دارد‪ ،‬از کاروانســرای بــزرگ امیــر تــا کاروانســرای حــاج ابوالحســن و کاروانســرای‬ ‫حــاج میــرزا محمــد کــه در روزگار خــود پررونــق بودنــد‪ .‬ایــن ســازه ها شــامل محوطـه ای بــرای تخلیــه‬ ‫کاالهــا و بــار چهارپایــان‪ ،‬اتاق هــا‪ ،‬حجــره و انبارهــا می شــوند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ صفحه 33 ‫سالمت‬ ‫ساقی بامداد‬ ‫لکنت زبان درکودک‬ ‫لکنــت زبــان کــودک در واقــع یــک وقفــه در جریــان صحبــت کــردن اســت ‪ .‬بســیاری از کــودکان‬ ‫لکنــت زبــان را در بیــن ‪ 2‬تــا ‪ 5‬ســالگی تجربــه مــی کننــد‪ .‬نشــانه هــای لکنــت زبــان شــامل مــوارد‬ ‫زیــر اســت‪:‬‬ ‫بعضــی بخــش هــای کلمــات‪ ،‬جمــات یــا عبــارات را تکــرار‬ ‫مــی کننــد‪.‬‬ ‫برخی از حروف را کش می دهند‪.‬‬ ‫یــا بجــای بعضــی حــروف صداهایــی غیــر مرتبــط در مــی‬ ‫اورنــد‪.‬‬ ‫تکرار هجا ‪ ،‬کلمات یا عبارات خاص‪.‬‬ ‫صدایی برای هجا های خاص در می اورند‪.‬‬ ‫در بســیاری از مــوارد ‪ ،‬لکنــت زبــان خــود بــه خــود در ســن ‪5‬‬ ‫ســالگی از بیــن مــی رود‪ .‬در بعضــی از کــودکان ممکــن اســت دوره درمــان طوالنــی تــر باشــد ‪ .‬روش‬ ‫هــای درمانــی موثــری بــرای کمــک بــه کــودک بــرای غلبــه بــر لکنــت زبــان وجــود دارد ‪:‬‬ ‫پزشــکان و دانشــمندان کامـ ً‬ ‫ا مطمئــن نیســتند کــه چــرا برخــی از کــودکان لکنــت زبــان دارنــد بــا ایــن‬ ‫حــال بیشــتر انهــا معتقدنــد کــه عواملــی از جملــه مشــکلی در ناقــل هــای عصبــی در مغــز بــا عضــات‬ ‫گفتــاری در اختــال دخیــل هســتند‪.‬‬ ‫بســیاری بــر ایــن باورنــد کــه لکنــت زبــان کــودک ممکــن اســت ژنتیکــی باشــد‪ .‬کودکانــی کــه لکنــت‬ ‫زبــان دارنــد در بیشــتر مــوارد یکــی از اعضــای خانــواده اش نیــز لکنــت زبــان داشــته اســت‪.‬‬ ‫اولیــن نشــانه هــای لکنــت زبــان در زمانــی ظاهــر مــی شــود کــه کــودک بیــن ‪ 18‬تــا ‪ 24‬ماهگــی‬ ‫اســت‪ .‬در ایــن ســن کــودکان شــروع بــه ترکیــب کلمــات بــرای تشــکیل جمــات مــی کننــد‪ .‬ممکــن‬ ‫اســت والدیــن از ​​لکنــت زبــان در کــودک خــود ناراحــت و ناامیــد باشــند ‪ ،‬امــا ایــن مرحلــه کــه کــودک‬ ‫لکنــت زبــان دارد طبیعــی اســت‪.‬‬ ‫ممکــن اســت کــودک بــرای چنــد هفتــه یــا چنــد مــاه لکنــت زبــان داشــته باشــد‪ ،‬ایــن لکنــت زبــان‬ ‫دائمــی نیســت ‪ .‬بیشــتر کودکانــی کــه لکنــت زبــان را قبــل از ‪ 5‬ســالگی شــروع مــی کننــد بــدون نیــاز‬ ‫بــه گفتــار درمانگــر درمــان مــی شــوند‪.‬‬ ‫اگــر لکنــت زبــان بــا عالئمــی ماننــد حــرکات غیــر ارادی بــدن همــراه باشــد توصیــه مــی شــود تــا قبــل‬ ‫از ‪ 3‬ســالگی کــودک بــه یــک متخصــص گفتــار درمــان مراجعــه کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪34‬‬ صفحه 34 ‫معمــوالً وقتــی بچــه هــا وارد مدرســه‬ ‫مــی شــوند و شــروع بــه یادگیــری‬ ‫مهــارت هــای ارتباطــی مــی کننــد‪،‬‬ ‫لکنــت زبــان کــودک از بیــن مــی رود‪.‬‬ ‫یــک کــودک در ســن مدرســه کــه‬ ‫دارای لکنــت زبــان اســت‪ ،‬ازمشــکل‬ ‫خــود اگاه اســت و شــاید از ان خجالــت‬ ‫بکشــد ‪ .‬و حتــی لکنــت زبــان در کــودک‬ ‫باعــث جلــب توجــه همکالســی هــا و‬ ‫دوســتان شــده و باعــث اذیــت کــودک‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫اگــر ایــن اتفــاق در مــورد فرزنــد شــما‬ ‫رخ داد ‪ ،‬بــا معلــم او صحبــت کنیــد کــه‬ ‫مــی توانــد ایــن مســئله را در کالس بــه بچــه هــا گوشــزد کنــد‪ .‬معلــم همچنیــن ممکــن اســت تــا زمــان‬ ‫شــروع گفتــار درمانــی کــودک ‪ ،‬تعــداد موقعیتهــای اســترس زا در گفتــار کــودک را کاهــش دهــد‪.‬‬ ‫اگــر کــودک ‪ 5‬ســاله اســت و هنــوز هــم لکنــت زبــان دارد‪ ،‬بــا پزشــک خــود یــا متخصــص گفتاردرمانــی‬ ‫صحبــت کنیــد‪.‬‬ ‫اگر در جمع از صحبت کردن امتناع می کند‪.‬‬ ‫از ترس ناشی از لکنت زبان کلمات خود را عوض می کند‪.‬‬ ‫در صورتی که لکنت زبان کودک با حرکات بدن همراه باشد‪.‬‬ ‫کلمات و عبارات کامل را اغلب و به طور مداوم تکرار می کند‪.‬‬ ‫برخی از صداها و هجا ها را بیشتر تکرار می کند‪.‬‬ ‫صحبت کردنش تند و سریع است ‪.‬‬ ‫در صورتی که متوجه افزایش تنش در صورت یا سفتی در عضالت گفتاری کودک می شوید‪.‬‬ ‫در صورتی که باعث باال رفتن صدا می شود‪.‬‬ ‫نگرانی های دیگری درباره نحوه گفتار فرزندتان دارید‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪35‬‬ صفحه 35 ‫ایــن مراحــل را بــرای کمــک بــه کــودک امتحــان‬ ‫کنیــد‪:‬‬ ‫از کــودک خــود نخواهیــد کــه همیشــه و بــه طــور‬ ‫دقیــق صحبــت کنــد‪ .‬اجــازه دهیــد صحبــت کــردن‬ ‫برایــش ســرگرم کننــده و لــذت بخــش باشــد‪.‬‬ ‫از وعــده هــای غذایــی خانوادگــی بــه عنــوان‬ ‫زمانــی بــرای گفتگــو اســتفاده کنیــد‪ .‬از چیزهــای‬ ‫ماننــد رادیــو یــا تلویزیــون کــه حواســتان را پــرت‬ ‫مــی کنــد خــودداری کنیــد‪.‬‬ ‫از اصالحــات یــا انتقادهایــی ماننــد “نفــس عمیــق‬ ‫کشــیدن” خــودداری کنیــد ایــن اظهــار نظرهــا‬ ‫هرچنــد خــوب اســت‪ ،‬فقــط کــودک شــما را‬ ‫حســاس مــی کنــد‪.‬‬ ‫هنگامــی کــه کــودک احســاس ناراحتــی مــی کنــد‬ ‫یــا لکنــت زبانــش افزایــش مــی یایــد از وادار‬ ‫کــردن کــودک بــه صحبــت کــردن بــا صــدای بلنــد‬ ‫یــا خوانــدن مطلبــی خــودداری کنیــد‪.‬‬ ‫درعــوض‪ ،‬کــودک را بــه انجــام فعالیــت هایــی کــه نیــازی بــه‬ ‫صحبــت کــردن ندارنــد تشــویق کنیــد‪.‬‬ ‫صحبــت هــای فرزنــد خــود را قطــع نکنیــد یــا بــه او نگوییــد‬ ‫کــه ســریعتر صحبــت هایــش را تمــام کنــد‪.‬‬ ‫به فرزندتان نگویید که قبل از صحبت کردن فکر کند‪.‬‬ ‫فضای ارام در خانه ایجاد کنید‪.‬‬ ‫هنــگام حضــور بــا فرزندتــان یــا دیگــران بــه ارامــی و واضــح‬ ‫صحبــت کنیــد‪.‬‬ ‫تمــاس چشــمی خــود را بــا فرزنــد خــود حفــظ کنیــد و عالئــم‬ ‫ناراحتــی از خــود نشــان ندهیــد‪.‬‬ ‫بگذاریــد کــودک شــما بــرای خــودش صحبــت کنــد و افــکار‬ ‫و جمــات را تمــام کنــد‪ .‬قبــل از پاســخ دادن بــه ســواالت یــا‬ ‫نظــرات فرزندتــان مکــث کنیــد‪.‬‬ ‫بــه ارامــی بــا فرزنــد خــود صحبــت کنیــد‪ .‬ایــن عمــل طــول‬ ‫مــی کشــد! بــرای او در اهســته صحبــت کــردن الگــو باشــید‪،‬‬ ‫ارام صحبــت کــردن بــه گفتــار کــودک شــما کمــک مــی کنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪36‬‬ صفحه 36 ‫هنگامــی کــه لکنــت زبــان شــدت‬ ‫می گیــرد از او نخواهیــد بــه صحبــت‬ ‫بــا دیگــران بپــردازد‪ .‬بــه جــای‬ ‫ان بگذاریــد کاری را کــه نیــاز بــه‬ ‫صحبــت کــردن نــدارد انجــام دهــد‪.‬‬ ‫بــدون ایــن کــه بی حوصلگــی‬ ‫نشــان دهیــد بــه دقــت بــه‬ ‫حرف هــای او توجــه کنیــد‪ .‬ارتبــاط‬ ‫چشــمی داشــته باشــید‪.‬‬ ‫از درســت کــردن و کامــل کــردن‬ ‫جمــات او اجتنــاب کنیــد‪.‬‬ ‫هرچنــد کــه عباراتــی ماننــد «صبــر کــن و نفــس عمیــق بکــش»‪« ،‬یواش تــر» بــه منظــور کمــک بــه‬ ‫اوســت امــا شــاید باعــث شــود او حســاس تر شــود‪ .‬از اســتفاده از ایــن عبــارات بپرهیزیــد‪.‬‬ ‫والدین با ارام و شمرده صحبت کردن می توانند الگوی خوبی برای فرزندان خود باشند‪.‬‬ ‫لکنــت ناگهانــی زبــان اغلــب ناشــی از یــک واقعــه ترســناک بــرای کــودک اســت و الزم اســت کــودک‬ ‫از محیط هایــی کــه باعــث وحشــتش می شــود دور نگهداشــته شــود‪.‬‬ ‫از عنــوان کــردن ایــن اختــال بــه‬ ‫کــودک واهمــه نداشــته باشــید‪ .‬بــه‬ ‫ســوال هــای او در ایــن مــورد بــه‬ ‫گونــه ای پاســخ دهیــد تــا او قبــول‬ ‫کنــد کــه اختــال در گفتــار امــر‬ ‫عــادی اســت و همــه تــا حــدی در‬ ‫زندگــی بــه ان دچــار می شــوند‪.‬‬ ‫لکنــت در همــه کــودکان بــه‬ ‫یــک شــکل نیســت‪ .‬در گروهــی‬ ‫از کــودکان لکنــت همــراه بــا‬ ‫اضطــراب‪ ،‬فشــارهای عصبــی‪،‬‬ ‫تیک هــای جســمانی‪ ،‬تغییــر حــاالت‬ ‫چهــره و حتــی گریــه اســت و در‬ ‫گروهــی دیگــر‪ ،‬لکنــت موجــب‬ ‫ناتوانایی هــای شــدید ارتباطــی‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫‪37‬‬ صفحه 37 ‫تاریخ‬ ‫تینا ناظمی‬ ‫ساسانیان‬ ‫اردشــیر بعــد از ان کــه اخریــن پادشــاه‬ ‫پــارت‪ ،‬اردوان پنجــم (ارتابانــوس)‪،‬‬ ‫را شکســت داد‪ ،‬بایــد بــا حاکمــان‬ ‫متعــددی مــی جنگیــد‪ .‬همیــن امــر او را‬ ‫مدتــی طوالنــی درگیــر جنــگ کــرد‪ .‬او‬ ‫نتوانســت همــه قلمروهــای پــارت هــا‬ ‫را تســخیر کنــد امــا بــرای تغییــر شــکل‬ ‫نظــام حکومتــی پــارت هــا بــه یــک‬ ‫نظــام جدیــد کــه بــا نــام ساســانیان‬ ‫شــناخته مــی شــد‪ ،‬برنامــه ریــزی کــرد‪.‬‬ ‫تاریــخ ساســانیان شــاهد چندیــن جنــگ متوالــی میــان ایــران و روم بــود‪ .‬بــه عــاوه‪ ،‬ایــران بایــد از‬ ‫خــود در برابــر تهدیــدات افتالیــت هــا (هــون هــای ســفید) در مرزهــای شــرقی دفــاع مــی کــرد‪ .‬در‬ ‫ســال هــای پایانــی دوران ساســانیان‪ ،‬قبایــل عــرب در غــرب ایــران و ســرزمین هایــی کــه در جنــوب‬ ‫خلیــج فــارس قــرار داشــتند نیــز بــه تهدیــدی جــدی بــرای امپراتــوری ساســانیان تبدیــل شــدند‪.‬‬ ‫تاریــخ ساســانیان شــاهد چندیــن‬ ‫جنــگ متوالــی میــان ایــران و روم بــود‪.‬‬ ‫بــه عــاوه‪ ،‬ایــران بایــد از خــود در‬ ‫برابــر تهدیــدات افتالیــت هــا (هونهــای‬ ‫ســفید) در مرزهــای شــرقی دفــاع مــی‬ ‫کــرد‪ .‬در ســال هــای پایانــی دوران‬ ‫ساســانیان‪ ،‬قبایــل عــرب در غــرب‬ ‫ایــران و ســرزمین هایــی کــه در جنــوب‬ ‫خلیــج فــارس قــرار داشــتند نیــز بــه‬ ‫تهدیــدی جــدی بــرای امپراتــوری ساســانیان تبدیــل شــدند‪.‬‬ ‫در ان زمــان‪ ،‬معاهداتــی میــان ایــران و روم بســته شــد کــه بــه نوعــی بــرای مدتــی شــرایط اتــش‬ ‫بــس میــان ایــن دو کشــور برقــرار کــرد‪ .‬ایــن دوران هــای صلــح اغلــب بــا نقــض یکــی از طرفیــن بــه‬ ‫پایــان مــی رســید‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬جنــگ دوبــاره شــروع مــی شــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪38‬‬ صفحه 38 ‫امپراتــوری هــای ایــران و روم دو قــدرت جهانی‬ ‫بــزرگ ان دوران بودنــد‪ .‬چنیــن جنگهایــی ظاهرا ً‬ ‫بــه دالیــل مذهبــی و در پــی تغییــر مذهــب‬ ‫ارمنســتان بــه مســیحیت‪ ،‬دیــن امپراتــوری روم‪،‬‬ ‫اتفــاق مــی افتــاد‪.‬‬ ‫در واقــع‪ ،‬نبــود سیاســت مســامحه از یــک ســو‬ ‫و حمایــت رومــی هــا از ارامنــه از ســوی دیگــر‬ ‫علــت هــای واقعــی چنیــن جنــگ هایــی بــود‪.‬‬ ‫عــاوه بــر ایــن‪ ،‬ارمنســتان بــا ان کــه مدتــی‬ ‫طوالنــی بخشــی از ایــران باســتان بــود‪ ،‬تمایــل‬ ‫بیشــتری بــه رومــی هــا نســبت بــه ایرانــی هــا‬ ‫نشــان مــی داد‪.‬‬ ‫ساســانیان همچنیــن مســتقیماً بــا ارامنــه جنگیدنــد‬ ‫و ان هــا را تحــت فشــارهای گوناگونــی قــرار دادنــد‪.‬‬ ‫گاهــی اقدامــات سرســختانه علیــه ارامنــه اعمــال مــی‬ ‫کردنــد ماننــد مالیــات هــای ســنگین‪ ،‬مصــادره امــوال‬ ‫کلیســا و بســتن ان هــا‪ .‬در بعضــی مواقــع دیگــر‪،‬‬ ‫زمانــی کــه پادشــاهان ساســانی مســیحیت را تحمــل‬ ‫مــی کردنــد‪ ،‬ارمنــی هــا فراتــر مــی رفتنــد و اتشــکده‬ ‫هــا را تهدیــد مــی کردنــد‪ .‬بعــد از ان کــه ارامنــه بــا‬ ‫کلیســای روم بــه توافــق نرســیدند‪ ،‬هیــچ تمایــل و‬ ‫عالقــه ای بــه ان هــا نشــان ندادنــد و هیــچ حمایتــی‬ ‫نیــز از ســوی ان هــا دریافــت نکردنــد‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬روم دیگــر بــه بهانــه حمایــت از ان هــا بــه ایــران‬ ‫حملــه نکــرد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪39‬‬ صفحه 39 ‫افتالیــت هــا در دوران ساســانیان حمــات‬ ‫خــود را شــدت بخشــیدند‪ .‬در بســیاری از‬ ‫مــوارد‪ ،‬شــاهان مختلــف ایــران مجبــور‬ ‫بودنــد کــه بــا ان هــا بجنگنــد‪ ،‬امــا بهــرام‬ ‫گــور موفــق شــد تــا شکســت ســختی بــه‬ ‫ان هــا وارد اورد‪ .‬در طــول تاریخ ساســانیان‪،‬‬ ‫ان هــا بــه قــدری بــه ســمت غــرب نفــوذ‬ ‫کــرده بــود کــه حتــی امپراتــوری بیزانــس‬ ‫نیــز مجبــور بــه مقاومــت در برابــر ان هــا‬ ‫شــده بــود‪.‬‬ ‫قبایــل عــرب نیــز شــاهد ناارامــی هــا و اعتراضــات نســبت بــه حکومــت مرکــزی بودنــد‪ .‬شــاپور دوم‬ ‫نیــز ســرکوب خــود را علیــه ان هــا شــدیدتر کــرد‪ .‬او اعــراب را کشــت‪ ،‬چــاه هــا و چشــمه هــای ان‬ ‫هــا را خشــک کــرد و افــرادی را از میــان ان هــا زندانــی کــرد‪ .‬ســپس بــا بــه بردگــی گرفتــن ان هــا‪،‬‬ ‫تحقیرشــان نمــود و شــانه هــای زندانیــان را ســوراخ مــی کــرد تــا درس عبرتــی بــرای ســایرین‬ ‫شــوند‪ .‬بــه همیــن دلیــل‪ ،‬او بــه عنــوان پادشــاهی خشــن‪ ،‬شــاپور ذواالکتــاف‪ ،‬مشــهور بــود‪.‬‬ ‫ساســانیان جامعــه ایــران را بــه دســته هــای مختلفی‬ ‫تقســیم کــرده بودنــد‪ :‬روحانیــون‪ ،‬نظامیــان‪ ،‬مدیــران‬ ‫و همچنیــن کشــاورزان و صنعــت گــران‪ .‬نجیــب‬ ‫زادگان در میــان ســه دســته اول قــرار داشــتند‪ .‬ان‬ ‫هــا در قســمت هــای مختلــف ایــران‪ ،‬منصــب هــای‬ ‫باالیــی در اختیــار داشــتند و در بســیاری از مــوارد‪،‬‬ ‫ایــن منصــب هــا را بــه ارث مــی گذاشــتند‪ .‬اگــر چــه‬ ‫ایــن نظــام از نظــام اداری پــارت هــا باقــی مانــده‬ ‫بــود‪ ،‬امــا اتحــاد و تمرکززدایــی قــدرت موجــود تــا‬ ‫حــدی ان را قابــل تحمــل کــرده بــود‪ .‬انتصــاب برخی‬ ‫از منصــب هــای مهــم در حــوزه قــدرت پادشــاهان بــود‪ ،‬ماننــد وزیــر اعظــم و فرمانــده کل ارتــش‪.‬‬ ‫جامعه ایرانی بر اساس سه ستون اصلی بنا شده بود‪:‬‬ ‫سلطنت فردی‬ ‫قدرت نجیب زادگان‬ ‫تسلط موبدان زرتشتی‬ ‫بعــد از انکــه خســرو انوشــیروان بــر تخــت پادشــاهی ساســانیان نشســت‪ ،‬جامعــه ایــران بــه ســوی‬ ‫دســته ای از اصالحــات اجتماعــی رفــت‪ .‬او قوانیــن جدیــدی در رابطــه بــا مالیات‪ ،‬سلســله مراتــب اداری‬ ‫و خدمــات نظامــی وضــع کــرد‪ .‬وی بــرای رفــع بعضــی از هــرج و مــرج هــا‪ ،‬در قانــون مالکیــت‪ ،‬ارث و‬ ‫ازدواج برنامــه ریــزی کــرد‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬طبقــه متوســط جدیــدی شــکل گرفــت کــه “دهقــان” نامیــده‬ ‫مــی شــدند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪40‬‬ صفحه 40 ‫برتــری اجتماعــی ان هــا بــه مــرور بــا ســقوط نظــام‬ ‫فئــودال بــه پایــان رســید‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬دولــت مرکــزی‬ ‫قــدرت بیشــتری بــه دســت اورد و توانســت جلــوی تاثیــر‬ ‫خانــواده هــای بــزرگان را بگیــرد کــه قــدرت پادشــاهی را‬ ‫تهدیــد مــی کردنــد‪.‬‬ ‫قــدرت و تخصــص زندانیــان رومــی کــه در جنــگ زندانــی‬ ‫شــده بودنــد بــرای ســاخت شــهرها‪ ،‬جــاده هــا و پــل‬ ‫هــا اســتفاده شــد‪ .‬ایــن کار هرگــز در سیاســت هــای کار‬ ‫پیــش از دوره ساســانیان وجــود نداشــت‪ .‬تقریبــاً ‪۸۰۰‬‬ ‫ســال پیــش از ساســانیان‪ ،‬هخامنشــیان باشــکوه تریــن‬ ‫مجموعــه کاخ هــا در جهــان باســتان‪ ،‬تخــت جمشــید‪ ،‬را‬ ‫بــر اســاس سیســتم پرداخــت پــول در برابــر کار ســاخته‬ ‫بودنــد‪ .‬البتــه تاثیــر فرهنــگ رومــی و نظــام اداری را نبایــد‬ ‫نادیــده گرفــت‪.‬‬ ‫یزدگــرد ســوم بــا حمــات‬ ‫جدیــد قبایــل عــرب مواجه شــد‪.‬‬ ‫البتــه‪ ،‬ایــن بــار انگیــزه اعــراب‬ ‫بــا دفعــات قبلــی متفــاوت بــود‪.‬‬ ‫ایــن بــار ان هــا تصمیــم گرفتــه‬ ‫بودنــد تــا دیــن خــود‪ ،‬اســام‪،‬‬ ‫را در سراســر جهــان گســترش‬ ‫دهنــد‪ .‬اعــراب ‪ ۲۵‬ســال پیــش‬ ‫از ایــن حملــه بــا اســام اشــنا‬ ‫شــده بودنــد‪.‬‬ ‫پیامبــر اســام‪ ،‬خســرو پرویــز‪،‬‬ ‫پادشــاه ساســانیان‪ ،‬را بــه دیــن‬ ‫جدیــد خــود دعــوت کــرد‪ .‬او‬ ‫دعــوت پیامبــر اســام را بــا‬ ‫غــرور و عصبانیــت رد کــرد‪.‬‬ ‫ایرانــی هــا‪ ،‬مســلمانان و عــزم قــوی ان هــا را دســت کــم گرفتنــد‪ .‬عــاوه بــر ایــن‪ ،‬دعــوت ان هــا‬ ‫تبدیــل بــه تهدیــد شــد‪ .‬ایــن تهدیــد دو قــدرت برتــر ان زمانــی یعنــی ایرانــی هــا و رومــی هــا را‬ ‫هــدف قــرار داده بــود‪.‬‬ ‫ارتــش ایــران مــاه هــا بــا اعــراب مذاکــره کــرد امــا نتوانســتند بــه صلــح برســند‪ .‬در نهایــت‪ ،‬میــان‬ ‫ایرانیــان و اعــراب مســلمان جنــگ در گرفــت‪ .‬اعــراب موفــق شــدند بعــد از انــدک پیــروزی هایــی‬ ‫در چنــد نبــرد‪ ،‬بــه ایــران حملــه کننــد‪ .‬فرمانــده کل ارتــش ایــران در قادســیه در ســال ‪ ۶۳۷‬میــادی‬ ‫کشــته شــد‪ .‬یزدگــرد ســوم فــرار کــرد امــا در نزدیکــی مــرو توســط اســیابانی کشــته شــد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ صفحه 41 ‫ ها‬ ‫دانستنی‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایین و‬ ‫عاطفه مهدوی‬ ‫جشن اذرگان‬ ‫در نُهمیــن روز از اذرمــاه در تقویــم باســتانی ایــران کــه‬ ‫نــام روز و مــاه یکــی می شــود یعنــی روز اذر در مــاه‬ ‫اذر‪ ،‬جشــن «اذرگان » برگــزار مــی شــود کــه در تقویــم‬ ‫خورشــیدی برابــر اســت بــا ســوم اذر مــاه خورشــیدی‪.‬‬ ‫جشــن اذرگان یکــی از صدهــا جشــن باســتانی ایــران‬ ‫اســت‪ ،‬بــا ایــن حــال ارزش و اهمیــت ان بســیار زیــاد‬ ‫بــوده و زرتشــتیان بســیار زیــادی در سراســر ایــران‬ ‫ایــن روز را بــه جشــن و پایکوبــی و افروختــن اتــش‬ ‫مــی پردازنــد‪.‬‬ ‫اگاهــی از ایــن جشــن نــه تنهــا در میــان پیــروان دیــن زرتشــت بلکــه در میــان افــرادی کــه عالقمنــد بــه‬ ‫تاریــخ ایــران هســتند حائــز اهمیــت اســت‪.‬‬ ‫در ایــران باســتان تمــام روزهــای ســال‬ ‫نــام ویــژه ای داشــته انــد و جالــب اســت‬ ‫بدانیــد کــه روز نهــم بــرج نهــم از یــک‬ ‫ســال زرتشــتی نیــز اذر نــام داشــته و‬ ‫ایــن روز بــه علــت اهمیــت بســیار زیــاد‬ ‫اتــش در ایــران باســتان‪ ،‬بدیــن نــام‬ ‫ملقــب شــده اســت‪.‬‬ ‫ابوریحــان بیرونــی در « اثارالباقیــه »‬ ‫دربــاره جشــن اذرگان نوشــته اســت‪:‬‬ ‫« روز نهــم اذر‪ ،‬عیــدی اســت کــه بــه‬ ‫مناســبت توافــق دو نــام « اذرجشــن» مــی گوینــد و در ایــن روز بــه افروختــن اتــش نیازمنــد اســت و ایــن‬ ‫روز جشــن اتــش اســت و بــه نــام فرشــته ای کــه بــه همــه اتش هــا مــوکل اســت نامیــده شــده‪ .‬زرتشــت‬ ‫امــر کــرده در ایــن روز اتشــکده ها را زیــارت کننــد و در کارهــای جهــان مشــورت نماینــد »‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪42‬‬ صفحه 42 ‫نیاکانمــان اذرگان را روزی‬ ‫خجســته مــی دانســتند و در‬ ‫خانه هــا و بام هــا اتــش‬ ‫افروختــه و ان روز را بــا‬ ‫شــادی و شــادمانی و خوانــدن‬ ‫نیایش هــا و گســتردن ســفره‬ ‫ایینــی بــا خوراکی هــای‬ ‫گوناگــون در اتشــکده ها کــه‬ ‫اذیــن بنــدی شــده بودنــد‪،‬‬ ‫جشــن مــی گرفتنــد‪ .‬بــه‬ ‫هنــگام جشــن‪ ،‬بــر اتــش‬ ‫چوب هــای خــوش ســوز و خــوش بــو مــی نهادنــد و انــگاه بــه مناســبت اغــاز ســرما‪ ،‬از اتــش‬ ‫فــروزان در اتشــگاه‪ ،‬هــر کــس اخگــری بــه خانــه بــرده و ان اتــش تــا پایــان زمســتان در خانه هــا‬ ‫فــروزان بــود و نمــی گذاشــتند خامــوش شــود و ان را نیــک فرجــام و فرخنــده مــی دانســتند‪.‬‬ ‫یکــی از نیایــش هایــی کــه در اذر روز هرمــاه و از جملــه در اذر روز از اذرمــاه خوانــده می شــود « اتــش‬ ‫نیایــش » نــام دارد کــه پنجمیــن نیایــش از پنــج نیایــش « خــرده اوســتا » اســت‪.‬‬ ‫اتــش بــرای ایرانیــان باســتان ارزش‬ ‫و اعتبــار زیــادی داشــت‪ .‬ایرانیــان ان‬ ‫زمــان عقیــده دارنــد تمــام نیــروی‬ ‫انســان از اتــش اســت و اگــر اتــش‬ ‫نباشــد هیــچ انســانی بــر روی کــره‬ ‫زمیــن زنــده نخواهــد مانــد‪ .‬در واقــع‬ ‫ان هــا معتقدنــد بودنــد کــه‪:‬‬ ‫انســان قــوای بــدن خــود را از غذاهــا‬ ‫مــی گیــرد و اگــر اتــش نباشــد هیــچ‬ ‫غذایــی هــم نخواهــد بــود‪.‬‬ ‫اگــر اتــش نباشــد انســان در ســرما و‬ ‫یخبنــدان هــای شــدید از بیــن مــی رود‬ ‫و توانــی بــرای ادامــه حیــات نخواهــد‬ ‫داشــت‪.‬‬ ‫اگــر اتــش نباشــد ســیاهی شــب‬ ‫انســان را از پــای در مــی اورد و یــک‬ ‫انســان نمــی توانــد در مقابــل حیوانــات‬ ‫درنــده از خــود دفــاع کنــد‪.‬‬ ‫اگــر اتــش نباشــد نیــروی بخــار وجــود‬ ‫نداشــته و هیــچ پیشــرفتی بــرای‬ ‫انســان متصــور نخواهــد بــود‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪43‬‬ صفحه 43 ‫افروختــن اتــش مهــم تریــن رســمی اســت‬ ‫کــه در ایــن روز از ســال اجــرا مــی شــود‪.‬‬ ‫برگزارکننــدگان اذرگان بــا فاصلــه از اتــش‬ ‫بــه پایکوبــی مــی پردازنــد و ایــن پایکوبــی‬ ‫را بندگــی در مقابــل خــدای خــود قلمــداد مــی‬ ‫کننــد‪.‬‬ ‫در نهــم اذر مــاه پیــروان اییــن زرتشــت بــا‬ ‫شــیرینی هــا و خوراکــی هــای خوشــمزه از‬ ‫یکدیگــر پذیرایــی کــرده و بــا یکدیگــر در‬ ‫امــورات خــود مشــورت مــی کننــد‪ .‬ان هــا‬ ‫عقیــده دارنــد کــه مشــورت کــردن در ایــن‬ ‫روز بســیار خــوش یمــن اســت و بــه همیــن‬ ‫علــت بســیاری از تصمیمــات مهــم خــود را‬ ‫بــه ایــن روز موکــول مــی کننــد‪.‬‬ ‫انهــا چنــد روز مانــده بــه جشــن اذرگان خانه‬ ‫هــای خــود را تمیــز کــرده و در روز جشــن‬ ‫نیــز لبــاس هــای نــو و تمیــزی بــه تــن مــی‬ ‫کننــد‪ .‬ان هــا عقیــده دارنــد کــه بهتــر اســت‬ ‫در ایــن روز از لبــاس هایــی بــا رنــگ ســفید‬ ‫اســتفاده کننــد و موهــا و ناخــن هــای خــود‬ ‫را مرتــب مــی کننــد و بــه اذیــن بندیبــرای‬ ‫مراســم مشــغول مــی شــوند‪.‬‬ ‫در پایــان مراســم هــر کــدام از‬ ‫اتــش‬ ‫خانــواده هــا مشــعلی از‬ ‫ِ‬ ‫برافروختــه و بــه خانــه خــود مــی‬ ‫بردنــد و خانــه خــود مــی بردنــد‪.‬‬ ‫ان هــا تــا پایــان زمســتان و اتمــام‬ ‫ســرما از ان شــعله مراقبــت مــی‬ ‫کردنــد و اجــازه نمــی دادنــد خامــوش‬ ‫شــود‪ .‬خامــوش شــدن شــعله در‬ ‫طــول زمســتان را بدیمــن دانســته و‬ ‫بــه همیــن علــت تــا پایــان ســرما ان‬ ‫را حفــظ مــی کردنــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪44‬‬ صفحه 44 ‫ایــن جشــن در ایــران امــروز‬ ‫بــه صــورت محــدود برگــزار‬ ‫مــی شــود‪ .‬هرچنــد زرتشــیان‬ ‫در نقــاط مختلــف ایــران‬ ‫پراکنــده شــده انــد بــا ایــن‬ ‫حــال برخــی از شــهرهای‬ ‫ایــران را بــا عنــوان حضــور‬ ‫چنیــن اقلیــت هایــی مــی‬ ‫شناســند‪ .‬بــه عنــوان مثــال‬ ‫همــه مــا مــی دانیــم کــه‬ ‫شــیراز‪ ،‬کرمــان و یــزد بیشــترین میــزان از اقلیــت هــای کشــور را دارنــد‪.‬‬ ‫امــروزه ایــن جشــن در ایــن شــهرها برگــزار مــی شــود و در ســال هــای اخیــر و بــه دنبــال معرفــی ان‬ ‫بــه ایرانیــان بــا شــکوه بیشــتری نســبت بــه دهــه هــای قبــل برگــزار شــده اســت‪.‬‬ ‫‪45‬‬ صفحه 45 ‫شغل‬ ‫حسنا سجادی‬ ‫قالی بافی‬ ‫تقریبــا در همــه منــازل ایرانــی هــا قالــی و یــا‬ ‫فــرش وجــود دارد‪.‬‬ ‫قالــی از دیربــاز مــورد اســتفادۀ مــردم بــوده‬ ‫اســت و هنــوزه هرکســی کــه قصــد خریــد‬ ‫جهیزیــه دارد بــرای منــزل خویــش قالــی تهیــه‬ ‫مــی کنــد‪ .‬بیشــتر قالــی هــا در کارخانــۀ فــرش‬ ‫تولیــد مــی شــوند‪.‬‬ ‫امــا در زمــان هــای قدیــم و زمانــی کــه تحــول‬ ‫بشــری توســعه نیافتــه بــود‪ ،‬بســیاری از بانــوان و‬ ‫مــردان ایرانــی بــه هنــر قالیبافــی مشــغول بودنــد‬ ‫و از ایــن کار بــرای گــذران زندگــی خویــش‬ ‫کســب درامــد مــی کردنــد‪.‬‬ ‫ایــن شــغل نیــاز بــه محدودیــت مکانــی و جــا‬ ‫بــه جایــی خاصــی نــدارد‪.‬‬ ‫شــما میتوانیــد در منــزل خــود فعالیــت کنیــد‬ ‫و بــه کســب درامــد بپردازیــد‪ .‬بــرای اینکــه‬ ‫در ایــن شــغل موفــق شــوید بایــد تــوان‬ ‫جســمانی باالیــی بــرای مــدت هــا نشســتن را‬ ‫داشــته باشــید و ســرعت انگشــتان تــان نیــز‬ ‫بایــد قــوی باشــد‪.‬‬ ‫در ایــن حرفــه ســرعت عمــل حــرف اول را‬ ‫میزنــد و یکــی از وظایــف مربــوط بــه شــغل قالیبــاف داشــتن ســرعت عمــل باالســت‪ .‬بافتــن قالــی‬ ‫بــه صــورت گروهــی و یــا انفــرادی انجــام مــی شــود‪ .‬کــه در ‪ 99‬درصــد گروهــی اســت‪ .‬قالــی بنــا بــه‬ ‫فرهنــگ اجتماعــی هــر منطقــه‪ ،‬دارای انــواع مختلفــی میباشــد و هــر شــهر صنایــع دســتی مخصــوص‬ ‫بــه خــود را دارا میباشــد‪.‬‬ ‫در برخــی مناطــق جاجیــم بافــی و در برخــی دیگــر گلیــم و حصیــر بافــی مــورد توجــه مــردم مــی باشــد‪.‬‬ ‫در فــرش بافــی‪ ،‬اصفهــان و تبریــز دارای بیشــینه ای قدیمــی مــی باشــند‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪46‬‬ صفحه 46 ‫پــس از گذرانــدن ســه مــاه امــوزش رایــگان قالیبافــی در‬ ‫مراکــز فنــی حرفــه ای در سراســر کشــور مــی توانیــد یــک‬ ‫دار قالــی شــش متــری را دســت بگیریــد و شــروع کنیــد‪.‬‬ ‫اگــر بخواهیــد بصــورت شــغل بــه ایــن حرفــه نــگاه کنیــد‬ ‫ایــن دار قالــی شــش متــری را مــی توانیــد طــی مــدت زمــان‬ ‫‪ 9‬مــاه بــه اتمــام برســانید‪.‬‬ ‫بســته بــه انکــه ایــن دار قالــی ‪ 6‬متــری را ســفارش گرفتــه‬ ‫باشــید یــا خودتــان شــروع کــرده باشــید بــه طــور میانگیــن‬ ‫ایــن دار قالــی ‪ 8‬میلیــون هزینــه بــرای شــما در بــر داشــته‬ ‫اســت و در پایــان کار ان را از شــما حداقــل ‪ 32‬میلیــون‬ ‫تومــان میخرنــد‪.‬‬ ‫در معرفــی شــغل قالیبــاف‪ ،‬پــس از طــی ایــن مراحــل کــه‬ ‫میتــوان ایــن کار را در منــزل انجــام داد و نیــاز بــه هیــچ‬ ‫تکنولــوژی خــاص و یــا کارگاه خاصــی نیســت‪ ،‬اکنــون بــا‬ ‫کمــی ســرمایه مــی توانیــد یــک کارگاه قالــی بافــی راه‬ ‫انــدازی کنیــد و بــرای دیگــران نیــز کار افرینــی کنیــد و بــا‬ ‫مدیریــت اســان ســود بیشــتری نیــز نصیــب تــان گــردد‪.‬‬ ‫در واقــع بــاز پرداخــت وام اولیــه‪ ،‬ســاالنه ‪ 2‬میلیــون تومــان‬ ‫میباشــد‪ ،‬پــس شــما مــی توانیــد باقیمانــده ‪ 30‬میلیــون‬ ‫تومــان را ســرمایه گــذاری کنیــد و یــک مــکان پنجــاه متــری‬ ‫تهیــه کنیــد‪ ،‬تقریبــا ســه نفــر را بــه کار مشــغول کنیــد تــا‬ ‫در کار بافــت ســه دســتگاه ‪ 6‬متــری شــما را یــاری کننــد؛ و‬ ‫بــرای انهــا کســب درامــد ایجــاد کنیــد‪.‬‬ ‫وظایف شغل قالیباف‬ ‫بایســتی توانایــی رعایــت نــکات ایمنــی و بهداشــتی در‬ ‫کارگاه و پیشــگیری از حــوادث را داشــته باشــد‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا ایمنــی و بهداشــت محیــط کارگاه‪ ،‬نــور‪،‬‬ ‫رطوبــت‪ ،‬تهویــه مطبــوع کفپــوش مناســب و مــوارد‬ ‫دیگــر‬ ‫اشــنایی بــا ایمنــی و بهداشــت در اســتفاده از ابــزار و‬ ‫مــواد اولیــۀ بافــت فــرش را داشــته باشــد‪.‬‬ ‫اشنایی با ایمنی و بهداشت هنر قالی بافی‪.‬‬ ‫طــرز نشســتن روی نیمکــت جهــت پیشــگیری از‬ ‫بیماریهــا‪.‬‬ ‫استفاده از ماسک دهان و رو پوش مخصوص کار مناسب‪.‬‬ ‫اشنایی با بهداشت و مراقبت از فرش در برابر نور و رطوبت و حشرات موذی و عوامل دیگر‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪47‬‬ صفحه 47 ‫شناســایی اصــول شــناخت دســتگاه قالــی‬ ‫بافــی‪.‬‬ ‫توانایی شناخت انواع نقشه ی قالی‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا انــواع نقشــه هــای متــداول در‬ ‫شــغل قالیبــاف‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا انــواع نقشــه از نظــر اجزا‪ ،‬نقشــه‬ ‫هــای سراســری‪ ،‬نقشــه هــای واگیره‪.‬‬ ‫شناســایی اصــول شــناخت انــواع نقشــه ی‬ ‫قالــی‪.‬‬ ‫توانایی انجام چله کشی‪.‬‬ ‫اشنایی با اماده سازی دار‪.‬‬ ‫اشنایی با دار مناسب‪.‬‬ ‫اشنایی با مفهوم سیه بندی‪.‬‬ ‫شناسایی اصول سیه بندی‪.‬‬ ‫اشنایی با روش تشخیص مواد (پشم‪ ،‬پنبه‪ ،‬ابریشم) طبیعی از مصنوعی‪.‬‬ ‫شناسایی اصول تشخیص مواد طبیعی از مصنوعی‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا انــواع رنــگ هــای مصرفــی بــرای مــواد اولیــه‪ ،‬رنــگ هــای طبیعــی و رنــگ هــای شــیمیایی‬ ‫(مصنو عی)‪.‬‬ ‫شناســایی اصــول تشــخیص و انتخــاب مــواد اولیــه‬ ‫متناســب بــا رج شــمار فــرش‪.‬‬ ‫توانایی تشخیص انواع فرش از یکدیگر‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا اصطالحــات و مفاهیــم رایــج در فــرش‬ ‫بافــی‪.‬‬ ‫واحــد انــدازه گیــری (ذرع‪ ،‬چــارک‪ ،‬گــره ذرعــی)‪،‬‬ ‫رج و رج شــمار‪.‬‬ ‫اجــزا و بخــش هــای مختلــف یــک فــرش را‬ ‫بایســتی بشناســد‪.‬‬ ‫توانایی شناخت تاریخچه ی فرش‪.‬‬ ‫اشــنایی بــا تاریخچــه فــرش ‪،‬قبــل از اســام ‪ ،‬بعــد‬ ‫از اسالم‪.‬‬ ‫شناسایی اصول شناخت تاریخچه فرش در شغل قالیباف‪.‬‬ ‫توانایی تشخیص و انتخاب مواد اولیه مصرفی برای بافت فرش‪.‬‬ ‫اشنایی با مواد اولیه مصرفی ‪،‬الیاف مصنوعی ‪،‬پشم ‪،‬پنبه‪ ،‬ابریشم‪.‬‬ ‫اشنایی با خصوصیات فیزیکی پشم‪.‬‬ ‫اشنایی با انواع پشم و کاربرد انها‪ ،‬زنده و مرده‪ ،‬گرده شور و ناشو‪ ،‬سفید و الوان‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪48‬‬ صفحه 48 ‫ایــن کــه بــرای بافــت فــرش بــه چــه ابــزار و لوازمــی نیــاز داریــم‬ ‫عاملــی بســیار مهــم مــی باشــد‪ .‬دار قالــی‪ ،‬دفــه‪ ،‬شــانه‪ ،‬کاردک‪،‬‬ ‫قیچــی‪ ،‬چلــه‪ ،‬کوجــی‪ ،‬ســک و ســیخ پــود کشــی از لــوازم مــورد نیــاز‬ ‫بــرای بافــت قالــی مــی باشــد‪ .‬ابتــدای توضیحــات مــان از معرفــی‬ ‫شــغل قالیبــاف از دار قالــی شــروع مــی کنیــم‪.‬‬ ‫فــرش معمــوال روی یــک چــار چوبــی بــه نــام دار قالــی بافتــه مــی‬ ‫شــود و انــدازۀ دار قالــی بســتگی بــه متــراژ فــرش دارد و بــه همــان نســبت بــزرگ و کوچــک اســت‪.‬‬ ‫معمــوال دار هــای فــرش بــه دو صــورت افقــی و عمــودی ســاخته مــی شــوند‪ .‬معمــوال عمــل بافــت فــرش‬ ‫در دارهــای عمــودی انجــام مــی شــود‪ ،‬امــا برخــی مناطــق ماننــد بنــدر ترکمــن کــه هنرمنــدان ماهــری در‬ ‫امــر قالــی دارد‪ ،‬بــه بافــت فــرش روی دارهــای افقــی قالــی مــی پردازنــد و ســبک کار ان هــا روی دار هــای‬ ‫افقــی اســت‪ .‬در گذشــته دارهــای قالــی چوبــی مرســوم بــود و بــه وســیله چنــد تیــر در گوشــه هــا‪ ،‬ایــن‬ ‫دار بــه هــم متصــل مــی شــد‪ .‬امــا امــروزه دار هــای فلــزی جــای ایــن دار هــا را گرفتــه انــد بــا پیــچ و‬ ‫مهــره بــه یکدیگــر متصــل هســتند‪.‬‬ ‫همــه ی دارهــای قالــی بایــد زاویــه ی‬ ‫نــود درجــه داشــته باشــند و در غیــر‬ ‫ایــن صــورت بافــت فــرش بصــورت کــج‬ ‫پیــش مــی رود و بــه قــول معــروف بــار‬ ‫کــج بــه مقصــد نمــی رســد و ایــن نشــان‬ ‫دهنــدۀ ایــن اســت کــه وظایــف شــغل‬ ‫قالیبــاف بــه خوبــی انجــام نشــده اســت‬ ‫و ایــن فــرش را کســی خریــداری نمــی‬ ‫کنــد‪.‬‬ ‫دارهــای عمــودی فضــای بســیار زیــادی‬ ‫را اشــغال نمــی کننــد و در گوشــه ای از‬ ‫اتــاق هــم مــی تواننــد قــرار بگیرنــد‪ ،‬امــا‬ ‫دارهــای افقــی فضــای زیــادی را اشــغال مــی کننــد‪ .‬البتــه افــرادی کــه روی دارهــای افقــی کار مــی کننــد‬ ‫زودتــر از قالــی بافانــی کــه از دار عمــودی اســتفاده مــی کننــد‪ ،‬دچــار مشــکل کمــر و چشــم مــی شــوند‪.‬‬ ‫بــه ایــن دلیــل کــه نحــوه نشســتن و همچنیــن بافــت انهــا اســتاندارد نیســت و بــه ســتون فقــرات و مهــره‬ ‫هــای کمــر و عضــات پشــت فشــار وارد مــی کنــد‪ .‬معمــوال افــرادی کــه بافــت قالــی را شــغل خــود مــی‬ ‫داننــد اتاقــی را بــرای ایــن کار در نظــر مــی گیرنــد تــا رفــت و امــد در فضــای مربوطــه کمتــر صــورت‬ ‫گیــرد‪.‬‬ ‫در معرفــی شــغل قالیبــاف‪ ،‬شــرایط ارتقــاء شــغل قالــی بافــی بــر ســرعت بــاالی دســتان قالیبــاف‪ ،‬کیفیــت‬ ‫فــوق العــاده فرشــی کــه بافتــه اســت و ابتکاراتــی کــه در حیــن بافــت فــرش خلــق مــی کنــد و نیــز بــه‬ ‫پشــتکار وی نســبت بــه کارش دارد‪ ،‬بســتگی دارد‪ .‬حقــوق و درامــد یــک قالــی بــاف بــه کیفیــت و ســوابق‬ ‫کاری در بافــت هایــی دیگــر و ســرعت کار و تجربــه ی او بســتگی دارد‪ .‬طبیعتــا فــردی کــه تــازه کار اســت‬ ‫و فــردی کــه ســال هــا بــه ایــن حرفــه مشــغول اســت‪ ،‬درامــد متفاوتــی دارنــد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ صفحه 49 ‫انیمیشن‬ ‫پانته ا پاد‬ ‫کورالین‬ ‫پویانمایــی «کورالیــن» در ســال ‪٢٠٠٩‬‬ ‫ســاخته شــد و بســیار مــورد اســتقبال قــرار‬ ‫گرفــت‪.‬‬ ‫داســتان ان براســاس رمانــی از نیــل‬ ‫گیمــن‪ ،‬رمان نویــس معــروف‪ ،‬ســاخته‪ ،‬و‬ ‫در ســبک استاپ موشــن کارگردانــی شــده‬ ‫اســت‪ .‬داســتان کورالیــن داســتان دختــری‬ ‫تنهاســت کــه همــراه بــا پــدر و مــادرش‬ ‫به تازگــی بــه خانــه ای بــزرگ و قدیمــی‬ ‫نقــل مــکان کرده انــد‪.‬‬ ‫کورالیــن اغلــب در خانــه تنهاســت و‬ ‫دوســتی بــرای بــازی نــدارد‪.‬‬ ‫پــدر و مــادرش در حــال کار کــردن روی پــروژه ای مهــم هســتند و اص ـ ً‬ ‫ا وقــت حــرف زدن‬ ‫توجهــی نمی کننــد و اغلــب او را از ســر خــود بــاز‬ ‫بــا او را ندارنــد‪ .‬ان هــا بــه کورالیــن هیــچ ّ‬ ‫می کننــد‪ .‬اینجاســت کــه کورالیــن تنهایــی بیــرون م ـی رود و عروســکی را پیــدا می کنــد کــه‬ ‫دقیقـاً شــبیه بــه خــودش اســت‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪50‬‬ صفحه 50 ‫روی صــورت عروســک بــه جــای چشــم‪ ،‬دکمه هــای‬ ‫کوچکــی دوختــه شــده اند کــه بســیار عجیب انــد‪.‬‬ ‫نیمه شــب کــه کورالیــن خــواب اســت‪ ،‬صــدای غــذا‬ ‫خــوردن یــک مــوش را می شــنود‪ .‬بیــدار می شــود و بــه‬ ‫دنبــال مــوش راه می افتــد‪ ،‬امــا انجــا د ِر کوچکــی را پیــدا‬ ‫می کنــد کــه بــا یــک تونــل بــه دنیــای دیگــری می رســد‪.‬‬ ‫در دنیــای دیگــر‪ ،‬بابــا و مامــان کورالیــن زندگــی می کننــد‬ ‫بــا ایــن تفــاوت کــه بــا او خیلــی مهربــان هســتند و بــه‬ ‫همــه ی خواســته هایش گــوش می کننــد‪ ،‬ا ّمــا مشــکل‬ ‫اینجاســت کــه پــدر و مــادرش چشم هایشــان دکمــه ای‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫ایــن اتّفــاق کورالیــن را وحشــت زده کــرده اســت‬ ‫و ســعی می کنــد از انجــا فــرار کنــد‪ ،‬ا ّمــا کم کــم‬ ‫متوجــه می شــود ایــن پــدر و مــادر به ظاهــر مهربــان‬ ‫ّ‬ ‫می خواهنــد چشــم های واقعــی او را بگیرنــد و به جایــش‬ ‫دکمــه بدوزنــد‪ .‬همــه ی ایــن اتّفاقــات زمانــی بــرای‬ ‫کورالیــن می افتــد کــه بســیار تنهاســت‪ ،‬هیــچ دوســتی‬ ‫نــدارد و پــدر و مــادر واقعــی اش او را نادیــده می گیرنــد‪.‬‬ ‫کورالیــن بــا فکــر نکــردن و ســاختن یــک دنیــای خیالــی‬ ‫در ذهنــش‪ ،‬گویــی ناخواســته چشــمان حقیقت بیــن‬ ‫خــود را از دســت می دهــد و جــذب دنیایــی غیرواقعــی‬ ‫می شــود‪ .‬مــا بــا تماشــای ایــن پویانمایــی می فهمیــم‬ ‫چطــور می توانیــم در ایــن مواقــع بــه خودمــان کمــک‬ ‫کنیــم و بــدون کمــک گرفتــن از کســی‪ ،‬فــرق بیــن خیــال‬ ‫و واقعیّــت را تشــخیص بدهیــم و بیــن ایــن ‪ ٢‬دنیــا تعــادل‬ ‫برقــرار کنیــم‪.‬‬ ‫شخصیت ها‬ ‫اضافی‬ ‫” اضافــی” شــخصیت پســر فیلــم اســت کــه کمــی عجیــب و‬ ‫غریــب بــوده و تنهــا دوســت کورالیــن در شــهر جدیــد ان هــا‬ ‫اســت‪ ،‬در دنیــای دیگــر فیلــم‪ ،‬او پــر چانگــی نمیکنــد و بــه او‬ ‫بــی توجهــی نمیشــود‪.‬‬ ‫اقای کوبنسکی‬ ‫“اقــای کوبنســکی” یــک مــرد روســی اســت‪ .‬او مــوش هایــی را‬ ‫بــرای ســیرک تربیــت میکنــد کــه تــوان پریــدن دارنــد‪ .‬او کــه‬ ‫حــرکات و رفتــار هایــی نامفهومــی از خود نشــان میدهــد و حرف‬ ‫هایــش بــرای کورالیــن قابــل درک نیســت در بعــد دیگــر دنیــا‬ ‫بــا مــوش هــای بــا نمــک ســیرک خــود کــه در دنیــای واقعــی‬ ‫هیــچ گاه دیــده نشــدند نمایــش دلنشــینی بــرای کورالیــن اجــرا‬ ‫میکنــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪51‬‬ صفحه 51 ‫خانم اسپینک و فورسیبل‬ ‫خانــم اســپینک و فورســیبل کــه در طبقــه ی پاییــن قصــر صورتــی‬ ‫زندگــی میکننــد‪ ،‬دو هنــر پیشــه ی تئاتــر هســتند کــه کارشــان‬ ‫رمالــی و جادوگــری اســت و بــه علــت پیــری‪ ،‬زیبایــی گذشــته خــود‬ ‫را از دســت داده انــد‪ .‬ان دو در دنیــای واقعــی‪ ،‬بــا هــم مــدام جــرو‬ ‫بحــث میکننــد‪ .‬خانــم اســپینک بعــد از مــرگ هــر کــدام از ســگ‬ ‫هایــش خشکشــان کــرده و از ان هــا بــرای دکــور اتاقــش اســتفاده‬ ‫میکنــد‪.‬‬ ‫رفتارهــای مرمــوز و عجیــب ایــن دو خانــم بــرای کورالیــن اصــ ً‬ ‫ا‬ ‫جــذاب و دوســت داشــتنی نیســت‪ ،‬حــال ان کــه در دنیــای رویایــی‪،‬‬ ‫ان هــا بســیار زیبــا‪ ،‬دوســت داشــتنی و قــادر بــه خلــق نمایــش‬ ‫هــای جــذاب هســتند‪.‬‬ ‫گربه‬ ‫گربــه دوســت واقعــی کورالیــن بــوده و تنهــا‬ ‫موجــودی اســت کــه مــی توانــد در دو دنیــا رفــت‬ ‫و امــد کنــد؛ او در دنیــای حقیقــی قــادر بــه ســخن‬ ‫گفتــن نیســت و چهــره ی زشــتش باعــث میشــود‬ ‫کــه کمتــر بــه او توجهــی داشــته باشــیم‪ .‬ا ّمــا در‬ ‫واقــع او کاراکتــر اصلــی ایــن شــخصیت در دنیــای‬ ‫رویــا هــا بــرای بیننــده بیشــتر بــه چشــم مــی ایــد‬ ‫و تــازه مخاطــب متوجــه نیــاز کورالیــن بــه گربــه‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫محیــط و افــراد خســته کننــده ی دنیــای واقعــی‬ ‫کورالیــن در ایــن دنیــای مجــازی بســیار دلپذیــر‬ ‫تــر و هیجــان انگیزتــر انــد‪ ،‬ا ّمــا در ایــن دنیــا همــه‬ ‫چیــز انقــدر هــم کــه خــود را خــوب جلــوه میدهــد‪،‬‬ ‫صحیــح نیســت و شــما در وســط ماجــرا متوجــه‬ ‫میشــوید کــه ایــن دنیــای دوســت داشــتنی تبدیــل‬ ‫بــه هیوالیــی وحشــتناک میشــود و دیگر خــود را در‬ ‫اغــوش گــرم یــک مــادر نمیبینیــد‪ ،‬بلکــه ســرما‬ ‫و خشــکی دســتان اســکلت گونــه ی مــادری کــه‬ ‫حــاال تبدیــل بــه عنکبــوت شــده‪ ،‬چشــمانتان را‬ ‫بــاز میکنــد و شــما تــوان درک صحیحــی از ایــن‬ ‫دنیــای رویایــی را پیــدا میکنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪52‬‬ صفحه 52 ‫ادم هــای چشــم دکمــه ای دنیــای تــازه ی‬ ‫کورالیــن‪ ،‬او را ترغیــب میکننــد کــه در ان جــا‬ ‫بمانــد‪ ،‬امــا بــرای ایــن کار او هــم باید چشــمانی‬ ‫دکمــه ای داشــته باشــد و بــرای همیشــه‬ ‫چشــمان واقــع بینانــه اش را تقدیــم بــه مــادر‬ ‫عنکبوتــی جدیــدش کنــد‪ .‬کورالیــن هنگامــی‬ ‫متوجــه ایــن حقیقــت میشــود کــه بــا ســه روح‬ ‫پشــت اینــه بــر خــورد میکنــد و میفهمــد کــه‬ ‫عنکبــوت بــه وســیله ی عروســکی کــه شــبیه‬ ‫کورالیــن ســاخته وارد زندگــی او شــده اســت؛‬ ‫رویاهــای او را در ایــن دنیــا بــه شــکلی زیبــا‬ ‫بــه تصویــر میکشــد‪ ،‬امــا در نهایــت عنکبــوت‪،‬‬ ‫کــودکان را بــه دام ارزو هــای خودشــان انداختــه‬ ‫و از ایــن طریــق زندگــی ان هــارا میبلعــد و ان‬ ‫هــا را در پشــت اینــه حبــس میکنــد‪.‬‬ ‫ان ســه روح بــا ایــن کــه چشــم ندارنــد امــا‬ ‫چشــمان کورالیــن را بــر روی حقیقــت ایــن دنیــا‬ ‫میگشــایند‪ .‬و در نهایــت ایــن گربــه اســت کــه‬ ‫کورالیــن را نجــات میدهــد‪ .‬بــه عــاوه گربــه‬ ‫تنهــا شــخصی اســت کــه چشــمان دکمــه ای‬ ‫نــدارد و شــخصیت او عروســکی در دســتان‬ ‫عنکبــوت نشــده‪ .‬گربــه “دانــای کل” ایــن ماجــرا‬ ‫اســت و چــراغ روشــنی بــر ســر راه کورالیــن تــا‬ ‫او را از خطــرات پیــش رویــش اگاه کنــد‪.‬‬ ‫‪53‬‬ صفحه 53 ‫گیم‬ ‫ثنا محمدی‬ ‫تام کلنسی‬ ‫تــام کلنســی اســپلینتر ســل یکــی از بهتریــن‬ ‫بــازی هــای ســبک اکشــن ‪ ,‬ماجرایــی و مخفــی‬ ‫کاری اســت کــه اولیــن نســخه ان در ســال‬ ‫‪ 2002‬توســط کمپانــی یوبــی ســافت منتشــر‬ ‫شــد و توانســت در همــان نســخه اولیــه توجــه‬ ‫طرفــداران بســیاری را بــه خــود جلــب کنــد ‪.‬‬ ‫شــخصیت اصلــی بــازی مــا شــخصی بــه نــام ســم‬ ‫فیشــر اســت کــه یــک فــرد امــوزش دیــده‬ ‫و یکــی از افســر هــای ســابق نیــروی دریایــی‬ ‫ایــاالت متحــده امریــکا اســت کــه بــرای ‪NSA‬‬ ‫کار مــی کنــد ‪.‬‬ ‫چنــد نســخه منتشــر شــده از ایــن‬ ‫بــازی‪ ,‬از بهتریــن بــازی هــای عرضــه‬ ‫شــده توســط کمپانــی مشــهور و‬ ‫محبــوب یوبــی ســافت ‪ Ubisoft‬اســت‬ ‫کــه تــا بــه امــروز بیــش از ‪ 50‬میلیــون‬ ‫نســخه از ایــن بــازی هــا در سراســر‬ ‫جهــان بــه فــروش رفتــه اســت ‪.‬‬ ‫ســری بــازی هــای اســپلینتر ســل‬ ‫طرفــداران بســیاری دارد بــه همیــن‬ ‫خــاط تصمیــم گرفتیــم تــا مجموعــه‬ ‫بــازی هــای تــام کلنســی را بــرای شــما‬ ‫خواننــدگان عزیــز امــاده کنیــم و بــه‬ ‫اختصــار بــه هرکــدام پرداختــه ایــم ‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪54‬‬ صفحه 54 ‫اولیــن نســخه بــازی بــا نــام‬ ‫تــام کلنســی اســپلینتر ســل در‬ ‫ســال ‪ 2002‬توســط کمپانــی‬ ‫بــازی ســازی یوبــی ســافت بــه‬ ‫بــازار عرضــه گردیــد ‪ .‬کاراکتــر‬ ‫اصلــی بــازی ســم فیشــر اســت ‪.‬‬ ‫در اوریــل ســال ‪ 2004‬رئیــس‬ ‫جمهــور گرجســتان در یــک‬ ‫حملــه تروریســتی بــر اثــر‬ ‫منفجــر شــدن یــک اتومبیــل‬ ‫بمــب گــذاری شــده در تفلیــس‬ ‫پایتخــت گرجســتان بــه قتــل مــی‬ ‫رســد و یــک مولتــی میلیــاردر بــه‬ ‫نــام نیکــوالدزه در یــک کودتــا‬ ‫بــدون خونریــزی قــدرت را در‬ ‫دســت مــی گیــرد ‪ .‬چنــد مــاه بعــد در مــاه اوت ســال ‪ 2004‬یــک افســر ســابق نیــروی دریایــی ایــاالت متحــده‬ ‫امریــکا در حــال بازگشــت بــه خانــه اســت ولــی بــه یــک همــکاری در گروهــی ســری کــه بــه تازگــی تاســیس‬ ‫شــده و بــا لقــب اچلــون ســوم شــناخته مــی شــود ‪ ,‬دعــوت مــی گــردد ‪ .‬بلــه ایــن فــرد کســی نیســت جــز ســم‬ ‫فیشــر ‪ .‬حــال او بــه ماموریــت فرســتاده مــی شــود تــا عامــان ایــن جنایــت را پیــدا کنــد ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪55‬‬ صفحه 55 ‫فــردای پانــدورا ‪ ,‬دومیــن بــازی از ســری‬ ‫اسپلینترســل اســت کــه توســط یوبی ســافت‬ ‫تولیــد و در ســال ‪ 2004‬انتشــار یافــت‪.‬‬ ‫داســتان ایــن بــازی توســط نویســنده‬ ‫امریکایــی تــام کلنســی نوشــته شــده اســت‪.‬‬ ‫تومــاس لئــو کلنســی جونیــور نویســنده ای‬ ‫امریکایــی اســت کــه بــه خاطــر نــگارش‬ ‫جزئیــات تکنیکــی طرح هــای داســتانی‬ ‫جاسوســی و فنــون نظامــی مربــوط بــه دوران‬ ‫جنــگ ســرد و پیامدهــای پس از ان‪ ،‬شــناخته‬ ‫شــده اســت ‪.‬‬ ‫او در ‪ 2‬اکتبــر ســال ‪ 2013‬و در ســنا ‪66‬‬ ‫ســالگی از دنیــا رفــت ‪ .‬داســتان بــازی در‬ ‫بهــار ســال ‪ 2006‬و در اندونــزی اتفــاق مــی‬ ‫افتــد زمانــی کــه ایــاالت متحــده امریــکا در‬ ‫حــال امــوزش بــه نظامیــان کشــوری اســت‬ ‫کــه تــازه بــه اســتقالل رســیده انــد ولــی هنــوز‬ ‫شــبه نظامیــان چریکــی جدایــی طلــب در‬ ‫کشــور جنــگ هایــی بــه راه مــی اندازنــد ‪.‬‬ ‫نظریــه اشــوب ‪ ,‬ســومین بــازی از ســری اسپلینترســل اســت کــه توســط یوبی ســافت تولیــد و در ســال‬ ‫‪ 2005‬انتشــار یافــت ‪.‬‬ ‫در ژوئــن ‪ , 2007‬تنــش میــان کشــورهای چیــن ‪ ،‬کــره شــمالی ‪ ،‬کــره جنوبــی و ژاپــن بــاال گرفتــه اســت‬ ‫و بــا توجــه بــه شــکل گیــری نیروهــای وزارت اطالعــات ژاپــن و نقــض مــاده ‪ 9‬قانــون اساســی ‪ ,‬نیروهــای‬ ‫چینــی و کــره شــمالی بــرای حمــل و نقــل ژاپنــی هــا در دریــای زرد محدودیــت هایــی را برقــرار کردنــد ‪.‬‬ ‫از انجــا کــه ژاپــن متحــد ایــاالت متحــده اســت ‪ ,‬نیــروی دریایــی ایــاالت متحــده یــک نــاو جنگــی بســیار‬ ‫پیشــرفته را بــه دریــای زرد اعــزام مــی کنــد تــا بتواننــد چیــن و کــره جنوبــی را بــه عقــب براننــد ‪.‬‬ ‫ضــروری ‪ ,‬چهارمیــن بــازی از ســری اسپلینترســل اســت کــه توســط یوبی ســافت تولیــد و در ســال ‪2006‬‬ ‫بــه طــور انحصــاری بــرای کنســول ‪ PSP‬انتشــار یافــت ‪ .‬بــازی در ســال ‪ 2009‬شــروع مــی شــود و حــوادث‬ ‫پــس از ماجــرای قبــل را روایــت مــی کنــد ‪ .‬ســم فیشــر دختــر خــود را در یــک تصــادف از دســت داده و‬ ‫او را بــه خــاک ســپرده اســت ‪ .‬فیشــر در قبرســتان ‪ ,‬مجــرم را دســتگیر و او را مــورد بازجویــی قــرار مــی‬ ‫دهــد ‪.‬‬ ‫در طــول ایــن زمــان ســم اتفاقــات گذشــته را بــه یــاد مــی اورد و شــما بایــد انهــا را بــه عنــوان ماموریــت‬ ‫انجــام دهیــد ‪ .‬اولیــن ماموریــت در ســال ‪ 1992‬و در کلمبیــا رخ مــی دهــد ‪ .‬در ان زمــان فیشــر یکــی‬ ‫از اعظــای نیــروی دریایــی بــه شــمار مــی رود ‪ .‬افســر فرمانــده او ‪ ,‬داگالس شــتلند توســط چریــک هــای‬ ‫فــارک دســتگیر شــده اســت ‪ .‬حــال او بایــد ماموریــت نجــات را بــه تنهایــی انجــام دهــد ‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪56‬‬ صفحه 56 ‫مامــور دوجانبــه ‪ ,‬ســری بعــدی بــازی از ســری‬ ‫اسپلینترســل اســت کــه توســط یوبی ســافت تولیــد و در‬ ‫ســال ‪ 2006‬انتشــار یافــت ‪ .‬ســم فیشــر بــا از دســت‬ ‫دادن دختــر خــود در یــک حادثــه رانندگــی زمــان‬ ‫زیــادی بــرای ســوگواری نــدارد زیــرا او بایــد بــه یــک‬ ‫گــروه تروریســتی مســتقر در امریــکا نفــوذ کنــد ‪ .‬ایــن‬ ‫یــک ماموریــت مهــم و بســیار پرخطــر اســت و در ان‬ ‫مرزهــای حــق و باطــل اشــکار مــی شــود و ممکــن اســت‬ ‫بــا یــک کار اشــتباه ‪ ,‬جــان هــزاران نفــر بــه خطــر بیفتــد‪.‬‬ ‫محکومیــت‪ ,‬قســمت بعــدی بازی از ســری اسپلینترســل‬ ‫اســت کــه توســط یوبی ســافت تولیــد و در ســال ‪2010‬‬ ‫انتشــار یافــت ‪ .‬پــس از اتفاقــات نســخه مامــور دو‬ ‫جانبــه‪ ,‬ســم دیگــر ان ســم گذشــته نیســت و بــرای‬ ‫هیــچ ســازمانی کار نمی کنــد ‪.‬‬ ‫او تنهــا یــک هــدف دارد و ان هــم ایــن اســت کــه پرده‬ ‫از راز قتــل دختــرش بــردارد ولــی متوجــه مــی شــود کــه‬ ‫دختــرش زنــده اســت و مــی خواهــد هــر کســی را کــه‬ ‫باعــث ایــن ماجــرا شــده اســت پیــدا کــرده و نابــود کنــد‬ ‫‪ .‬در اواســط بــازی مــی فهمــد کســی کــه باعــث و بانــی‬ ‫ایــن حــوادث شــده خیلــی بــزرگ تــر ان چیــزی اســت‬ ‫کــه فکــرش را مــی کنــد ‪.‬‬ ‫اخریــن نســخه ایــن ســری از بــازی ها‪,‬‬ ‫تــام کلنســی بخــش نــام دارد و هنــوز‬ ‫تاریــخ عرضــه ان مشــخص نیســت ‪.‬‬ ‫بیمــاری خطرناکــی تمامــی نیویــورک‬ ‫را دربرگرفتــه و هــرج و مــرج و کمبــود‬ ‫اب و غــذا ‪ ,‬در شــهر بیــداد مــی کنــد ‪.‬‬ ‫‪ The Division‬در اصــل یــک واحــد‬ ‫طبقــه بنــدی شــده از عوامــل تاکتیکــی‬ ‫موثــر اســت ‪.‬‬ ‫افــرادی کــه بــا ظاهــر عــادی در میــان‬ ‫مــا ولــی بــرای جلوگیــری از ســقوط‬ ‫جامعــه مبــارزه مــی کننــد ‪ .‬تنهــا شــما‬ ‫بــا ویــروس در مبــارزه نیســتید بلکــه افــرادی هــم هســتند کــه از ایــن موقعیــت سواســتفاده کــرده و‬ ‫تهدیــدی بــرای شــما بــه شــمار مــی اینــد ‪ .‬وقتــی همــه چیــز ســقوط کنــد ‪ ,‬زمــان مبــارزه و ماموریــت‬ ‫فــرا مــی رســد ‪.‬‬ ‫‪57‬‬ صفحه 57 ‫کاردستی‬ ‫شاینا مفتخری مظاهری‬ ‫کاردستی با بطری نوشابه‬ ‫کاردســتی ســاختن از وســایل دور ریختنــی‬ ‫یکــی از بهتریــن کارهایــی اســت کــه‬ ‫خالقیــت کــودکان را بــاال مــی بــرد‪.‬‬ ‫انچــه کــه امــروز قصــد معرفــی ان را داریــم‬ ‫ســاخت کاردســتی بــا مــواد بازیافتــی و دور‬ ‫ریختنــی اســت کــه مــی توانــد فرهنــگ‬ ‫صرفــه جویــی را نیــز بــه کــودک امــوزش‬ ‫دهــد‪.‬‬ ‫ســاخت کاردســتی کــودکان از جملــه فعالیــت هــای جذابــی اســت کــه‬ ‫اغلــب والدیــن ســعی مــی کننــد امــوزش هــای متنوعــی در ایــن زمینــه‬ ‫را بــه کــودکان امــوزش دهنــد‪ .‬از وســایل و مــواد اولیــه مختلفــی مــی‬ ‫تــوان بــرای ســاخت کاردســتی بــرای کــودکان اســتفاده نماییــد‪.‬‬ ‫ســاخت کاردســتی بــا مــواد بازیافتــی و دور ریختنــی مــی توانــد فرهنــگ‬ ‫صرفــه جویــی را نیــز بــه کــودک امــوزش دهــد‪ .‬همانگونــه کــه میدانیــد‬ ‫ســاخت کاردســتی بــا مــواد دور ریختنــی و بــی اســتفاده مــی توانــد‬ ‫تــا حــد زیــادی باعــث بــه وجــود امــدن خالقیــت و ابتــکار در کــودکان‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫کاردســتی ســاختن نیــاز بــه کمــی ابتــکار دارد و یــک ســری وســایل‬ ‫ســاده کــه اگــر ایــن وســایل از بیــن وســایل دورریختنــی انتخــاب‬ ‫شــوند‪ ،‬ســاخت کاردســتی جالــب تــر و لــذت بخــش تــر خواهــد بــود‪.‬‬ ‫وســایل دور ریختنــی را دور نریزیــد و بــا خالقیــت و ابتــکار خــود از‬ ‫انهــا وســایل زیبــا و تزیینــی و یــا کاردســتی هــای زیبــا بــرای کــودکان‬ ‫بســازید‪.‬‬ ‫ســاخت کاردســتی بــا مــواد بازیافتــی ایــده جالــب و قابــل توجهــی‬ ‫اســت کــه بــه راحتــی و بــا کمتریــن امکانــات مــی تــوان ان را تهیــه‬ ‫کــرد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪58‬‬ صفحه 58 ‫در ادامــه نمونــه هایــی از کاردســتی هــای خالقانــه بــرای کــودکان کــه بــا انــواع مــواد بازیافتــی‬ ‫تهیــه شــده انــد را مشــاهده مــی نماییــد کــه هــر یــک مــی تواننــد الگــوی مناســبی بــرای باشــند‬ ‫تــا از ایــن طریــق نحــوه ســاخت کاردســتی را بــا مــواد دور ریختنــی و بازیافتــی را بــه کــودکان‬ ‫امــوزش دهیــد‪.‬‬ ‫همــه مــا هــر روزه زبالــه هــای زیــادی تولیــد مــی کنیــم کــه اســیب جــدی بــه محیــط زیســت مــی‬ ‫زنــد‪ .‬بطری هــای نوشــابه‪ ،‬قوطی هــای خالــی‪ ،‬پالســتیک هــا و چیزهــای بســیاری زیــاد دیگــری‬ ‫کــه زباله هــای روزانــه مــا هســتند‪.‬‬ ‫اگــر حواســمان باشــد کــه خطــر الودگــی محیــط زیســت جــدی اســت‪ ،‬می توانیــم زندگــی دوبــار ه‬ ‫ای بــه برخــی از زباله هــا بدهیــم‪ .‬از ان هــا وســایل جدیــد زیبــا و قابــل اســتفاده و یــا کار دســتی‬ ‫هــای تزئینــی جــذاب بســازیم‪ .‬در ضمــن خالقیــت و نــواوری‪ ،‬بــرای تولیــد وســایل جدیــد در مــا‬ ‫بــاال مـی رود و همچنیــن مــی توانیــم وســیله ای بــرای ســرگرمی کودکانمــان فراهــم کنیــم‪.‬‬ ‫نوشــابه ســال هاســت کــه مهمــان ســفره هــای ماســت و جــزو نوشــیدنی هــای محبــوب خانــواده‬ ‫هــای ایرانــی اســت‪ .‬امــا بطــری هــای نوشــابه از ابتــدا اینگونــه نبودنــد و ماننــد امــروزه محیــط‬ ‫زیســت را دچــار خطــر نمــی کردنــد‪ .‬اســتفاده از ان هــا بــرای کاربردهــای جدیــد شــاید بتوانــد‬ ‫کمــک زیــادی بــه حفــظ محیــط زیســت در مقابــل رهــا کــردن ان هــا در طبیعــت باشــد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪59‬‬ صفحه 59 ‫ســاخت کاردســتی بــا بطــری نوشــابه ایــده جالــب و قابــل‬ ‫توجهــی اســت کــه بــه راحتــی و بــا کمتریــن امکانــات مــی‬ ‫تــوان ان را تهیــه کــرد‪ .‬بطــری هــای نوشــابه بــه دلیــل در‬ ‫دســترس بــودن مــی تواننــد مــواد اولیــه مناســبی بــرای‬ ‫ســاخت هــر نــوع کاردســتی و وســایل تزیینــی باشــد‪.‬‬ ‫همچنیــن مــی تــوان بــه راحتــی ســاخت انــواع مختلــف‬ ‫کاردســتی بــا وســایل دور ریختنــی از جملــه بطری نوشــابه‬ ‫را بــه کــودکان نیــز امــوزش داد‪.‬‬ ‫در ادامــه تصاویــر زیبــا و متنــوع انــواع کاردســتی بــا‬ ‫بطــری نوشــابه و همچنیــن وســایل کاربــردی در منــزل را‬ ‫مشــاهده مــی فرماییــد کــه هــر یــک از ایــن مــدل هــای‬ ‫زیبــا مــی تواننــد ایــده جالبــی بــرای ســاخت کاردســتی‬ ‫شــما باشــند‪.‬‬ ‫بــه عنــوان اولیــن نــوع کاردســتی‬ ‫بــا بطــری نوشــابه‪ ،‬بــا انــواع بطــری‬ ‫هــای نوشــابه میتوانیــد وســایل‬ ‫تزیینــی مختلــف تهیــه کنیــد‪ .‬بــرای‬ ‫ایــن کار کافیســت بــا توجــه بــه‬ ‫مــدل هــای ایــن ســبک کاردســتی و‬ ‫ایــده گرفتــن از انهــا وســایل جدیــد‬ ‫و جالبــی بســازید کــه کاربردهــای‬ ‫زیــادی نیــز در منــزل دارنــد‪.‬‬ ‫یــا بــرش دادن ســطح بطــری و‬ ‫فراهــم اوردن اشــکال مختلــف بــه‬ ‫شــکل گلبــرگ‪ ،‬میتوانیــد گل هــای‬ ‫متفاوتــی بــا انــواع بطــری بســازید‬ ‫و در تزییــن منــزل از انهــا اســتفاده‬ ‫کنیــد‪ ،‬ایــن نــوع کاردســتی بــا‬ ‫بطــری جنبــه تزیینــی دارد و در‬ ‫مــکان هــای مختلــف منــزل میتوانیــد‬ ‫از ان اســتفاده کنیــد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪60‬‬ صفحه 60 ‫ســاخت کاردســتی کــودک یکــی از کاربردهــای مهــم بطــری نوشــابه اســت کــه بــا ایــده هــای‬ ‫خالقانــه و جالــب میتوانیــد کاردســتی هــای کودکانــه جدیــدی بســازید‪ ،‬همچنیــن بــا امــوزش نحــوه‬ ‫ســاخت کاردســتی بــا بطــری نوشــابه ‪ ،‬بــه ایجــاد خالقیــت در کــودک کمــک کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی از کاربردهــای جالــب بطــری نوشــابه‪ ،‬ســاخت گلــدان اســت کــه بــه شــیوه هــای مختلــف‬ ‫انجــام میگیریــد و مــی توانیــد در ان گل هــای طبیعــی یــا مصنوعــی قــرار دهیــد و بــه عنــوان‬ ‫گلــدان تزیینــی از ان اســتفاده کنیــد‪ .‬در صورتــی کــه مایلیــد رنــگ گلــدان را تغییــر دهیــد‪ ،‬از انــواع‬ ‫اســپری رنــگ اســتفاده کنیــد‪.‬‬ ‫همچنیــن شــما مــی توانیــد بــه عنــوان کاردســتی بــا بطــری نوشــابه‪ ،‬لــوازم کاربــردی و قابــل‬ ‫اســتفاده و زیبــا در منــزل بســازید و از انهــا اســتفاده کنیــد‪.‬‬ ‫‪61‬‬ صفحه 61 ‫بازی‬ ‫شایلین مفتخری مظاهری‬ ‫گردو بازی‬ ‫جــوز یــا گــردو یکــی از مغزهــای غذایــی‬ ‫محبــوب هســت کــه در فرهنــگ ایرانــی‬ ‫و بــازی هــای ســنتی ایرانــی بــا عنــوان‬ ‫گردوبــازی نیــز از ان بهــره گیــری می گــردد‪.‬‬ ‫در ایــن بــازی کــه از بــازی هــای بســیار‬ ‫قدیمــی طالقــان میباشــد بازیکنــان بــه هــر‬ ‫تعــداد کــه باشــند بــرای شــروع بــازی هــر‬ ‫کــدام یــک عــدد گــردو بــه نــام « مــال»‬ ‫بــرای شــرکت در بــازی بــه روی زمیــن مــی‬ ‫گذرانــد‪.‬‬ ‫گــردو هــا در یــک مســیر مســتقیم و بــه‬ ‫فاصلــه مســاوی از هــم چیــده می شــوند‬ ‫بعــد نفــرات بــه ترتیــب گردویــی راکــه بــه نســبت گــرد تــر و کوچــک تــر هســت و«کلــه» نامیــده‬ ‫می شــود بــه فاصلــه مســاوی از نخســتین گــردو روی زمیــن قــرار داده و انگشــت میانــه دســت راســت‬ ‫را پشــت انگشــت اشــاره دســت چــپ قــرار داده و بــا کشــیدن انگشــت میانــه انــرا بــه ضــرب بــه کلــه‬ ‫می زننــد « تقریبــا مثــل تیلــه بــازی» و کلــه را بــه ســمت نخســتین مــال رهــا می کننــد‪.‬‬ ‫اگــر کلــه بــه مــال اصابــت کنــد ‪ ،‬مــال از ان صاحــب کلــه خواهــد شــد و اگــر کلــه بــه مــال اصابــت‬ ‫نکنــد در جــای خــود باقــی مــی مانــد تــا ســایرین بترتیــب کلــه هــای خــود را رهــا کــرده و دوبــاره نوبــت‬ ‫بــه نخســتین نفــر برســد‪.‬‬ ‫‪26‬‬ ‫‪62‬‬ صفحه 62 ‫اگــر کســی بــا کلــه خــودش بــه کلــه نفــری کــه‬ ‫قبــا مــال بــرده هســت بزنــد مــال بــرده شــده‬ ‫را از صاحــب کلــه مغلــوب مــی گیــرد و معمــوال در‬ ‫هنــگام زدن کلــه صاحــب مــال مــی گویــد «هــرچ‬ ‫کلــه یــا مالــش» یعنــی اگــر کلــه مــن بــه کلــه و‬ ‫یــا بــه مــال کنــار ان برخــورد کــرد از ان مــن‬ ‫خواهــد بــود‪ .‬بدیــن ترتیــب صاحــب کلــه مغلــوب‬ ‫از ان دور حــذف خواهــد شــد‪.‬‬ ‫اگــر کلــه ای جلــوی مالــی قــرار بگیــرد بــه‬ ‫نحــوی کــه مانــع از زدن ان مــال توســط کلــه‬ ‫هــای دیگــر بشــود‪ ،‬صاحبــان کلــه هــای دیگــر‬ ‫بــا گفتــن کلمــه « دو گــن» می تواننــد کلــه ســد‬ ‫معبــر کننــده را بــه کنــاری گذاشــته و مــال را زده‬ ‫و دوبــاره کلــه را در جــای قبلیــش قــرار دهند‪.‬اگــر‬ ‫صاحــب کلــه مزاحــم گذشــته از همــه ی بگویــد«‬ ‫چورتــه کیــل» دیگــر نمی تــوان کلــه وی را کنــار‬ ‫گذاشــت‪.‬‬ ‫ترتیــب زدن کلــه هــا بــه ایــن ترتیــب هســت کــه کســی کــه اول کلــه اش را مــی زنــد در دور بعــد نفــر اخــر‬ ‫مــی شــود و نفــر اخــر ایــن دور نفــر اول دور بعــد هســت و بــه ایــن ترتیــب دور مــی چرخد‪.‬نــام کســی‬ ‫کــه اول مــی زنــد « پیشــال » نــام نفــر بعــدی « دومــال» و نفــر ســوم «ســه مــال» و ‪ ...‬و نفــر اخــر «گــو‬ ‫گلوان»میباشــد‪.‬‬ ‫بازی برای هر فرد زمانی خاتمه میابد که تمام مال هایش را از دست بدهد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ صفحه 63 ‫تصویری از انیمیشن «کورالین»‬ صفحه 64