ماهنامه دنیای بچه ها شماره 35
ماهنامه دنیای بچه ها شماره 35
سال چهارم -شماره - 35اردیبهشت 1400
قیمت 20هزارتومان
معرفی کتاب رازهای بابابزرگ قورباغه
قصه (کواالی قهرمان)
داستان اسطوره ای رستم و سهراب
انیمیشن شاهزاده خانم کاگویا
نگاهی به کشور دانمارک
قصه ماه :بوی عیدی
غذاهای محبوب دانمارکی صفحه 1
ماهنامه دنیای بچه ها
صاحب امتیاز و مدیر مسئول
سال چهارم ،شماره ،35اردیبهشت 1400
سردبیر
شماره مجوز81563 :
شایلین مفتخری مظاهری
تحریریه:
مدیر روابط عمومی
علی اسدابادی (کرمانشاهی)
شاینا مفتخری مظاهری
مدیر اجرایی
فوادمحمدهاشم
میالد محمدهاشم
معرفی کتاب (رازهای بابابزرگ قورباغه) 3
مطالعــه کتــاب یکــی از بهتریــن و بــا ارزش تریــن
عادت هایــی اســت مــا بچه هــا در ایــن ســن می توانیــم
بــه ان عــادت کنیــم و تــا بزرگســالی نیــز ایــن عــادت
پســندیده را ادامــه بدهیــم.
در زمــان اوقــات فراغــت در فصــل تابســتان و قبــل از
ان بــه دلیــل تعطیلــی مــدارس ،بهتریــن کار بــه جــای
مشــغول شــدن و گذرانــدن وقــت بــا وســایلی ماننــد
موبایــل و یــا تبلــت مطالعــه اســت .مــا می توانیــم بــا
کمــک و راهنمایــی بزرگترهــا ،چنــد کتــاب مفیــد بــرای
مطالعــه انتخــاب کنیــم و در یــک زمــان مشــخص
بخوانیــم.
لذتــی کــه در کتــاب خوانــدن وجــود دارد در چیــز دیگــری
نمی تــوان پیــدا کــرد و انســان هیــچ جایگزینــی تــا بــه
امــروز بــا پیشــرفت تکنولــوژی و انــواع رســانه ها بــرای
ان نیافتــه اســت.
یکــی از کارهــای گروهــی دوســتانه کــه بســیار مفیــد
اســت و بعضــی از بچــه هــا بــا همکالسـی های خــود بــه
ان مشــغولند ،درســت کــردن گروه هــای کتابخوانــی
اســت .گروه هایــی کــه در ان ،ضمــن مطالعــه کتاب هــای
مشــخص شــده و صحبــت دربــاره ان ،اعضــاء بــا امانــت
دادن کتــاب بــه همدیگــر بــه نوعــی در بــاال بــردن اگاهی
و ســطح مطالعــه دوستانشــان نیــز کمــک می کننــد.
قصه (کواالی قهرمان)
4
اختراعات مهم بشر (دوچرخه)
5
ورزش (وزنه برداری)
6
انیمیشن (شاهزاده خانم کاگویا)
7
موسیقی(فاگوت)
8
موضوع کتاب
قصه ماه (بوی عیدی)
10
اسطوره ها ( رستم و سهراب )
23
نگاهی به کشور دانمارک
24
حیات وحش دانمارک
26
غذاهای محبوب دانمارکی
28
ورزش دانمارک
30
بابابزرگ هــا معمــوالً چیزهایــی را می داننــد کــه نوه هایشــان هنــوز تجربــه نکرده انــد .بــرای
همیــن شــنیدن تجربه هــای ان هــا شــبیه قصه هــای تــوی کتاب هــا جــذاب و دوست داشــتنی
اســت.
در کتــاب «رازهــای بابابــزرگ قورباغــه» پدربــزرگ عینکــش را بــه چشــم زده ،دســت قورباغــه
کوچولــو را گرفتــه و دوتایــی دارنــد شــاد و خنــدان در جنــگل قــدم می زننــد؛ امــا ایــن یــک
گشــت وگذار معمولــی نیســت!
چون بابابزرگ قصد دارد سه راز قورباغه ای مهم زندگی را به نوه ی خود یاد بدهد.
اخــر قورباغه هــا دشــمنان ترســناک زیــادی دارنــد و همیشــه بایــد حواسشــان را جمــع کننــد.
پــس احتمــال دارد کــه ایــن رازهــا ترســناک باشــند!
بــرای مثــال ،اگــر یــک مــار بــزرگ وســط جنــگل ،از بیــن بوته هــا بیــرون بیایــد و بی صــدا زُل
بزنــد تــوی چش ـم های شــما ،بایــد چ ـه کار کنیــد؟
اولین چیزی که به فکر قورباغه ی کوچولو رسید فرار کردن بود!
امــا بابابــزرگ کار دیگــری کــرد .او می دانســت کــه راز اول شــجاع بــودن اســت؛ امــا همیــن
کــه جلــوی مــار بایســتد و داد بزنــد مــن شــجاع هســتم کافــی اســت؟
بخشی از متن
روزی قورباغه کوچولو و بابابزرگ قورباغه توی جنگل قدم می زدند.
بابابــزرگ بــه قورباغــه کوچولــو گفــت« :تــو داری کم کــم بــزرگ می شــوی و بایــد خیلــی
چیزهــا را یــاد بگیــری .تــو بایــد بدانــی کــه مــا دشــمن های زیــادی داریــم».
قورباغه کوچولو پرسید« :بابابزرگ ،باید چی کار کنیم؟»
بابابزگ جواب داد« :تو باید رازهای زندگی را بدانی!»
معرفی نویسنده کتاب
کیکو کاسزا
شایلین مفتخری مظاهری
دنیای بچه ها را در هرجای دنیا بخوانید
شــما می توانیــد فایــل P.D.Fماهنامــه دنیــای بچــه هــا را
کــه دارای اطالعــات جامع تــری دربــاره هــر شــماره بــا موضــوع
هنــری و فرهنگــی بــرای کــودکان اســت و شــامل مباحثــی ماننــد
داســتان ،معرفــی نویســندگان کــودک ،شــغل هــای اینــده ،مهــارت
هــای موســیقی ،نمایــش ،اشــنایی بــا مفاهیــم روانشانســی کــودکان
و امــوزش زبــان انگلیســی می باشــد را بــا مراجعــه بــه ســایت جــار
و نصــب اپلیکیشــن مربوطــه ،بــا پرداخــت مبلــغ نیــم بهــا دریافــت
کنیــد .در ضمــن شــماره های قبلــی نشــریه نیــز از همیــن طریــق
قابــل دریافــت می باشــد.
www.jaaar.com
رمزینه لینک ارشیو دنیای
بچه ها در سایت جار
رازهای بابابزرگ قورباغه
طراح و گرافیست
فهرست مطالب
سخن
سردبیر
نازنین زینب نوروزی
دبیر تحریریه
سمیه عبدالمحمدی -حسین شیردل -علیرضا محمدهاشم-
کبری تبریزیان-علیرضا مفتخری مظاهری
دبیر سرویس عکس
پروانه فیروزی
معرفی کتاب
فاطمه عبدالمحمدی
نشانی دفتر مرکزی:
تهران -خیابان نامجو -خیابان یزدی -کوچه اسالمی -پالک 1
تلفکس77573576 :
کدپستی1615863111 :
استفاده از مطالب این نشریه با ذکر منبع بالمانع است.
لیتوگرافی و چاپ :گنجینه مینیاتور
شبکه توزیع فروش :شرکت نشرگستر امروز 54081 000
کاســزا در 23دســامبر 1951در اینوشــیما ســیتی کــه یــک جزیــره کوچــک در ژاپــن اســت
از پــدر و مــادر تومیــزو تانــاکا ،تاجــر و ماســوکو تانــاکا ،خانــه دار متولــد شــد.
او همــراه بــا پــدر و مــادرش ،دو بــرادر و پدربــزرگ و مادربــزرگ در یــک خانــواده بــزرگ
بــزرگ شــد.
وی ژاپــن را بــرای تحصیــل در دانشــگاه ایالتــی کالیفرنیــا در نورتریــج در ایــاالت متحــده
تــرک کــرد و در ســال 1975بــا مــدرک لیســانس در طراحــی گرافیــک فــارغ التحصیــل شــد.
کیکــو هنــگام کار بــه عنــوان یــک طــراح گرافیــک ،بــه کتــاب هــای تصویرگــری کتــاب
کــودک عالقه منــد شــد.
او در وقت ازاد شروع به خلق کتاب های تصویری کرد.
اولیــن کتــاب او در ســال 1981در ژاپــن منتشــر شــد و پــس از ان وی بــه انتشــار کتــاب بــه
زبــان مــادری خــود ادامــه داد .وی هــم اکنــون 22کتــاب منتشــر کــرده اســت و کتاب هایــش
بــه 16زبــان ترجمــه شــده اســت.
کیکــو کاســزا نویســنده و تصویرگــر کتــاب مصــور امریکایــی ژاپنــی اســت .اثــار او بــه
چندیــن زبــان ترجمــه شــده اســت و حیوانــات را بــه عنــوان شــخصیت هــای اصلــی بــه نمایش
مــی گــذارد.
وی پــس از ازدواج در ســال 1976بــا ، Gregory J. Kaszaیــک شــهروند امریکایــی و
اســتاد کالــج ،بــرای همیشــه بــه ایــاالت متحــده مهاجــرت کــرد .وی در ابتــدا پــس از فــارغ
التحصیلــی از دانشــگاه بــه عنــوان طــراح گرافیــک کار مــی کــرد ،در حالــی کــه کتــاب هــای
کــودکان را بــه عنــوان ســرگرمی ایجــاد مــی کــرد.
او اولیــن بــار نوشــتن کتــاب هــای کــودکان را بــه عنــوان یــک ســرگرمی از زمانــی کــه خــود
و همســرش در اکــوادور زندگــی مــی کردنــد شــروع کــرد.
3
3 صفحه 2
ثنا محمدی
قـصــــه
ملینا محمدی
اختراعات
مهم بشر
دوچرخه
کواالیقهرمان
یکــی بــود یکــی نبــود تــوی جنــگل هــای اســترالیا کنــار یــک رود خانــه درخــت بزرگــی قــرار داشــت کــه کبوتــری بــا جوجــه هایــش روی ان درخــت زندگــی
می کردنــد.
یــک روز کــه جوجــه هــا تنهــا مانــده بودنــد ،یــک گنجشــک قشــنگ پــر زد کنــار النــه جوجــه هــا نشســت ،جوجه هــا کــه تابحــال هیــچ پرنــده ای جــز مــادر و پــدر
خودشــان ندیــده بودنــد بــا دیــدن گنجشــک از تــرس سرهایشــان را زیــر پرهایشــان کردنــد «مثــا پنهــان شــدند» .
گنجشک گفت :چرا از من می ترسید ؟ به من می گن گنجشک منم بچه هایی مثل شما دارم ،امدم برایشان غذا پیدا کنم.
انها به گنجشک گفتند :چقدر تو زیبا هستی و چه قشنگ سریع بال می زنی و پرواز می کنی؟
گنجشک گفت :خداوند این بالهای زیبا را به من داده تا با ان ها به هرجایی که می خواهم پرواز کنم.
جوجــه هــا داشــتند بــا گنجشــک صحبــت مــی کردنــد کــه درخــت تــکان خــورد فــوری ترســیدند و دوبــاره سرهایشــان را الی پرهــم پنهــان کردند.یــک حیــوان
بــزرگ بــا پنجــه هــای قــوی ،گوشــهای پهــن و بــدن پشــمالو کــه خیلیــم بــا نمــک و مهربــون بــه نظــر مــی رســید بــه درخــت چســبیده بــود.
به جوجه ها نگاه کرد و گفت :نترسید شما که غذای من نیستید .جوجه ها گفتند :ما را چه جوری دیدی ما که پنهان شدیم.
دوچرخــه وســیله نقلیـه ای اســت ســبک و دارای دو چــرخ کــه به کمک
پــا زدن حرکــت می کنــد .تاریخچــه دوچرخه ســواری بــه عنــوان یــک
ورزش بــا تاریخچــه خــود دوچرخــه ،ارتباط کامــل دارد.
اولیــن فــرد در تاریــخ کــه ســوار بــر دوچرخــه شــد ،یــک فرانســوی
بــه نــام ســیوراک بــود .ســیوراک ،در ســال 1690میــادی دوچرخـه ای
چوبــی ســاخت کــه شــاخه هایی عمــودی بــر روی چرخهــای ان قــرار
داشــت و هــر دو چــرخ بــه وســیله یــک چــوب افــق بــه هــم متصــل
می شــد .ایــن دســتگاه ،پنجــه رکاب نداشــت و حرکــت ان بــه کمــک
فشــار دادن پاهــا بــر روی زمیــن صــورت می گرفــت .اهالــی پاریــس،
دوچرخــه ســیوراک را اســب چوبــی عنــوان داده بودنــد.
در ســال ،1817در شــهر کارلســروهه المــان شــخصی بــه نــام بــارون
فــون دریــاس دوچرخــه پایــی کاملتــری ســاخت و یــک زیــن کوچــک
هــم بــر روی ان قــرار داد .دوچرخه هــای فــون دریــاس بــه زودی
در چنــد پایتخــت اروپایــی بــه مــردم معرفــی شــد و شــخصی بــه نــام
دنیــس جانســون یکــی از انهــا را بــا خــود بــه انگلســتان بــرد تــا از روی
ان بســازد و بفروشــد.
در ســال 1860در فرانســه ،کارخانـه داری بــه نــام میشــو بــه دوچرخــه
عالقمنــد شــد و تصمیــم گرفــت تغییراتــی در ان بــه وجــود بیــاورد.
بــرای ایــن کار ،میشــو مهنــدس جــوان و مبتکــری بــه نــام پی یــر
اللمنــت را بــه اســتخدام کارخانــه خــود دراورد.
در ســال 1871در انگلســتان دوچرخ ـه ای بــه بــازار امــد کــه کــم و
بیــش شــبیه بون شــیکر بــود .ایــن دوچرخــه را شــخصی بــه نــام جیمــز
اســتانلی چنــان ســاخته بــود کــه چرخــی بــزرگ در جلــو و چرخــی
کوچــک در عقــب داشــت و بــا یــک پــدال کــه در مرکــز چــرخ جلــو
کار گذاشــته شــده بــود ،حرکــت می کــرد.
در ســال 1889میــادی دانلــپ از تایرهــای هــوادار بــرای دوچرخــه
اســتفاده کــرد .نخســتین تایــری کــه دانلــپ ســاخت ،اکنــون در مــوزه
«ادینبــورد» در انگلســتان نگهــداری می شــود.
ایــن تایــر پیــش از انکــه بــاز نشســته شــود ،حــدود پنــج هــزار کیلومتــر کار کــرده
بــود .در اواخــر ســال ،1888گروهبــان بلفســت بــرای کمپانــی دانلــپ الســتیک
تویــی و رویــی دوچرخــه را ســاخت و از ان تاریــخ تاکنــون دوچرخــه را بــه صورتــی
کــه امــروز معمــول اســت می ســازند.
در ســال 1896بــا شــروع نخســتین دوره بازیهــای المپیــک نویــن ،مســابقات
دوچرخه ســواری بــه عنــوان یــک رشــته ورزشــی مســتقل و پرطرفــدار در برنامــه
بــازی هــا گنجانــده شــد.
در ســال ،1878اولیــن اتحادیــه ملــی دوچرخه ســواران در انگلســتان تاســیس شــد
و ایــن اتحادیــه ،مقــررات خاصــی بــرای مســابقات دوچرخه ســواری در جــاده و
پیســت برقــرار کــرد.
کــواال گفــت :ولــی فقــط شــما ســرتان را پنهــان کردیــد بدنتــان بیــرون بــود جوجه هــای قشــنگ اســم مــن کــواال اســت مــن نوعــی خــرس درختــی هســتم و در
همســایگی شــما بــا خانــواده ام کنــار ایــن درخــت زندگــی مــی کنــم.
در ســال ،1891دوچرخــ ه ســواری بــه نــام پاگربیــل موفــق شــد 142ســاعت
(حــدود 6شــبانه روز) پیوســته رکاب بزنــد .ایــن رکوردگیــری در مکانــی کــه امروزه
مجموعــه بســیار بــزرگ مدیســون اســکوئرگاردن نیویــورک برپــا شــده اســت،
صــورت گرفــت.
جوجــه هــا گفتنــد :خــوش بــه حالــت مــی تونــی همــه جــا بــروی .کــواال گفــت :ولــی مــن و همــه حیوانــات کــه بــال نداریــم دوســت داریــم مثــل شــما پرنــده باشــیم
و در اســمان ابــی و زیبــای خداونــد پــرواز کنیــم خــدا نعمــت بــزرگ پــرواز کــردن را بــه شــما داده صبــر کنیــد بزرگتــر شــوید ،عجلــه نکنیــد ،شــما هــم مــی
توانیــد مثــل مــادر و پــدر خودتــان قشــنگ بــه هرجایــی کــه خواســتید پــرواز کنیــد.
در ســال ،1895لوتر.اچ.پورتــر کتابــی منتشــر کــرد بــا عنــوان «دوچرخه ســواری
بــرای تندرســتی و تفریــح» .پورتــر در کتــاب خــود خاصیــت دوچرخه ســواری را در
کــم کــردن وزن ،افزایــش قــدرت بــدن و بهبــود تنفــس شــرح داده بــود.
یــک مرتبــه کــواال دیــد عقابــی بــه النــه کبوترهــا بــرای شــکار جوجــه هــا مــی ایــد ،کــواال ســریع فریــاد زد :خطــر و خــود را روی النــه ی جوجــه هــا انداخــت و بــا
پنجــه هــای خــود بــه بــال هــای پرنــده شــکاری مــی زد ،تــا پرنــده را دور کنــد.
ن المللــی دوچرخـ ه ســواری ،در ســال 1900بــا تاســیس
پایـ ه هــای فدراســیون بیـ
ن المللــی دوچرخـ ه ســواری ،ریختــه شــد .مرکــز ایــن اتحادیــه در شــهر
اتحادیــه بیـ
پاریــس بــود.
گنجشــک کــه ایــن صحنــه را دیــد خــود را بــه کبوتــر پــدر و مــادر رســاند و گفــت :جوجــه هایتــان در خطــر هســتند زود بیائیــد .خانــم کاکلــی و کــواال بــا کمــک
هــم بــه هــر زحمتــی کــه بــود پرنــده ی شــکاری را دور کردنــد .کــواال کمــی زخمــی شــده بــود ولــی خوشــحال بــود کــه توانســته جوجــه هــای همســایه را نجــات
بدهــد .کبوتــر مــادر از گنجشــک و کــواال بــرای نجــات جــان جوجــه هایشــان تشــکر کــرد و بعــد از ان داســتان شــجاعت کــواال در جنــگل پیچیــد و همــه او را
کــواالی قهرمــان مــی نامیدنــد.
قصه ی ما به سر رسید عقاب به نقشه خودش برای خوردن جوجه ها نرسید .باال رفتم دوغ بود پائین امدیم ماست بود قصه ی ما راست بود.
4
5 صفحه 3
ستایش گماری
ورزش
وزنه برداری
سارا گماری
انیمیشن
داستان شاهزاده خانم کاگویا
بشــر بــرای حفاظــت خــود در غارهــا ،ناگزیــر بــه جابجایــی ســنگ
هــای بــزرگ بــرای قــرار دادن در مقابــل ورودی انهــا بــوده اســت.
مصــری هــا بــرای ســاختن مجســمه هــای عظیــم فراعنــه و اهــرام
ثالثــه ،مــردان قــوی ان روز جهــان را در کنــار نیــل گــرد اوردنــد و
انهــا را بــه ســاختن مجســمه هــای ســنگی وا داشــتند.
مــرد بامبوشــکن یــک روز از دل ســاقه ی بامبــو دختــر کوچــک زیبایــی را پیــدا می کنــد .او را بــه خانــه می بــرد و همــراه
همســرش بــا شــادی دختــر را بــزرگ می کننــد.
کاوش هــای باســتان شناســی نشــان مــی دهــد وزنــه بــرداری
و وزنــه پرانــی بــه همــراه دو و میدانــی و ژیمناســتیک در یونــان
باســتان تمریــن مــی شــده اســت.
بچه های روستا دختر را بامبوی کوچک صدا می زنند اما مرد نامش را شاهزاده خانم می نامد.
همچنیــن وزنــه بــرداری و وزنــه پرانــی جزئــی از بازیهــای تیلــی
تیــان ایرلنــدی هــا در 4000ســال قبــل بــوده اســت.
“میلــو” از اهالــی “کورتونــا” ســالهای ســال قهرمــان المپیک باســتان
بــود و مــدت 28ســال مقــام خــود را حفــظ کــرد.
از دل بامبوهــا بــرای دختــر ســکه های طــا و
لباس هــای رنگارنــگ بیــرون می ریــزد کــه باعــث
می شــود مــرد فکــر کنــد دختــر بایــد زندگــی مثــل
شــاهزاده ها در شــهر داشــته باشــد.
اولیــن اثــار بوجــود امــدن ایــن ورزش زمانــی اســت کــه در یونــان
باســتان ورزشــکاران بــه وزنــه پرانــی وزنــه بــرداری جدیــد در
اروپــا توســط اروپاییــان پایــه گــذاری شــد.
انهــا بــه شــهر می رونــد امــا دختــر روز بــه روز
غمگین تــر می شــود.
بــه نظــر مــی رســد کــه در وهلــه نخســت جوانــان روســتایی بدیــن
کار دســت زدنــد تــا قــدرت و برتــری خــود را نســبت بــه هــم
ســاالن خــود نشــان دهنــد و بــا قدرتشــان خودنمایــی می کردنــد.
ســال ها پیــش تلویزیــون فیلــم «شــاهزاده خانمــی
از مــاه» را پخــش کــرد .ان فیلــم و حــاال ایــن
انیمیشــن محصــول اســتودیو انیمیشــن گیبلــی هــر
دو برداشــتی از یــک افســانه عامیان ـه ی ژاپنــی بــه
نــام «مــرد بامبوشــکن» هســتند.
امــا ایــن اثــر بــا اثــار خــوش اب و رنــگ بــا
کاراکترهــای عجیــب و غریــب بامــزه گیبلــی
متفــاوت اســت .اینجــا همــه چیــز کمرنگ تــر
اســت.
رقابــت هــای وزنــه بــرداری شــامل دو مســابقه «یــک
ضــرب» و « دو ضــرب» اســت .در ابتدا شــرکت کنندگان
در حرکــت « یــک ضــرب »مســابقه می دهنــد و شــروع
بــه بــاال بــردن وزنــه مــی کننــد.
«کاگویــا» نقاشــی های ابرنــگ اســت و بهتریــن
حالــت بــرای تعریــف کــردن افســانه ی قدیمــی کــه
نشــانه هایی از فرهنــگ یــک کشــور کهــن را بــا
خــودش دارد.
نخســت ورزشــکارانی کــه ســبک تریــن وزنــه هــا را
انتخــاب کردنــد ،ان هــا را بــاالی ســر مــی برنــد و
ســرانجام ،کار بــا بلنــد کــردن ســنگین تــرن وزنــه
خاتمــه مــی یابــد.
هــر ورزشــکار ســه بــار فرصــت دارد کــه وزنــه هــای
درخواســتی خــود را بــاالی ســر ببــرد.
هــر وزنــه بــردار بــرای بلنــد کــردن وزنــه یــک دقیقــه
فرصــت دارد.
اغــاز ایــن زمــان از لحظــه ای اســت کــه صفحه گــذار از
روی تختــه ،خــارج مــی شــود ،یعنــی بــه محــض اینکــه
وزنــه هــا در هالتــر قــرار گرفتنــد و وزنــه ی مــورد نظــر
وزنــه بــردار امــاده شــد ،او یــک دقیقــه فرصــت دارد
کــه ان را بــاالی ســر ببــرد.
کاگویــا وقتــی در طبیعــت اســت نزدیک تریــن رابطــه
را بــا زمیــن و زمینــی هــا دارد.
اگــر وزنــه بــردار نتوانــد وزنــه ای را بــاالی ســر ببــرد ،
بــرای حرکــت بعــدی مــی توانــد وزنــه ا ی ســنگین تــر
از ان را درخواســت کنــد.
بــه شــهر کــه می ایــد و درگیــر حقه بازی هــا و
تشــریفات می شــود از زمیــن هــم فاصلــه می گیــرد
ان قــدر کــه در یــک لحظــه ارزو کنــد بــه مــاه برگــردد.
در صورتــی کــه وزنــه هــای انتخابــی طــوری باشــند کــه
وزنــه بــردار دو بــار پشــت ســر هــم مجبــور بــه بلنــد
کــردن وزنــه باشــد ،در بــار دوم دو دقیقــه فرصــت دارد
کــه وزنــه اش را بــاالی ســر ببــرد.
6
7 صفحه 4
شاینا مفتخری مظاهری
موسیقی
پریناز اکبری
فاگوت(باسون)
دانستنی ها
جغد ها قادر به حرکت دادن چشمان حود در کاسه چشم نمی باشند.
کرم های ابرشیم در 56روز 86 ،هزار برابر خود غذا می خورند.
فاگــوت از ســازهای بــادی چوبــی اســت کــه قمیــش دوزبان ـه ای دارد .صــدای
ایــن ســاز در ناحیــه بــاس اســت .فاگــوت را در کشــورهای انگلیســی زبان
«باســون» می خواننــد.
هرفرد عادی درسرخود ۹۰تا ۱۲۰هزار رشته مو دارد.
فاگوت (باسون) جزو سازهای بادی چوبی دوزبانه است.
فیل بالغ در روز ۲۲۰کیلوگرم غذا و ۲۰۰لیتر اب مصرف می کند
اصــول ســاختمان ان ماننــد کالرینــت اســت .طــول لولـهٔ ان در مجمــوع کمــی
کمتــر از ۳متــر اســت کــه دوپنجــم ان ،بــه خاطــر راحتــیِ اجــرا و بــه دســت
گرفتــن ســاز بــر روی خــود خــم شــده و در کنــار یــا عقــب لولـهٔ درازتــر قــرار
گرفته اســت.
فیل ها قادرند روزانه ۶۰گالن اب و ۲۵۰کیلو گرم یونجه مصرف کنند .
زبانه ها به وسیلهٔ لولهٔ نازکی به لولهٔ اصلی ساز وصل شده اند.
لولهٔ اصلی ساز به طور مخروطی شکل است.
زنبور عسل دو معده دارد :یکی.برای انبار کردن عسل و یکی برای غذا.
در نت نویســی ایــن ســاز از ســه کلیــد اســتفاده می شــود« :کلیدفــا»« ،کلیــددو»
و «کلیدســل».
ایــن ســاز قــادر بــه ایجــاد اصــوات قــوی و ضعیــف ،انــواع لگاتوهــا (اتصــال
اصــوات پی درپــی ملــودی) و اصــوات منقطــع بــوده و ترکیــب ان بــا ســاز
کرانگلــه در ارکستراســیون بســیار معمــول اســت.
یک دهم مردم جهان در جزیره ها زندگی می کنند .
در مقایســه بــا ســازهای زهــی ،باســون صدایــی معــادل ویولن ســل دارد و
می توانــد ســه اکتــاو اجــرا کنــد.
در مریخ غروب افتاب ابی است.
بــرای نواختــن ،زبانــه دوبــل ایــن ســاز مابیــن لب هــا قــرار داده می شــود و در ان دمیــده
می شــود کــه ایــن امــر منجــر بــه ارتعــاش دو زبانــه در برابــر هــم می شــود.
اولین ادامس را شخصی به نام جان کورتیس در 170سال پیش ساخت .
ایــن دو زبانــه بــا ســرعت خیلــی زیــاد ،بــاز و بســته می شــوند کــه منجــر بــه وارد کــردن مقادیــر
کمــی هــوا در داخــل ســتون هــوای موجــود در ســاز می شــوند کــه ایــن ســتون هــوا ،مطابــق بــا
ایــن مقادیــر کــم هــوای ورودی بــه حرکــت درمی ایــد.
با ۳۰گرم طال میتوان نخی به طول ۸۱کیلومتر درست کرد .
دیواره هــای باســون فوق العــاده ضخیــم هســتند کــه امــکان ســاختن ســوراخ های انگشــت را
بــه صــورت زاوی ـه دار بــا چــوب می دهــد .بنابرایــن باسونیســت می توانــد بــه راحتــی بــه همــه
ســوراخ های انگشــت دسترســی داشــته باشــد .ضخامــت دیــواره نیــز عامــل مهمــی در تعییــن
رنــگ صــدای ســاز اســت.
بدن ما حاوی ۰.۲میلی گرم طالست که بیشتر ان در خون ماست.
فقط دو کشور هستند که نمی توانند بصورت قانونی نوشابه کوکاکوال بفروشند :کره شمالی و کوبا
کانگرو نمی تواند بپرد مگر اینکه دمش روی زمین باشد.
یک کوه اتشفشان می تواند غباررا تا ارتفاع ۵۰کیلومتری به اطراف پرتاب کند.
موش های صحرائی می توانند ساالنه یک سوم منابع وذخائرغذائی جهان رانابود کنند.
گربه های خانگی ۷۰درصد وقت خود را در خواب هستند.
رشد دندانهای سگ ابی هیچگاه متوقف نمی گردد.
8
9 صفحه 5
شایلین مفتخری مظاهری
داستان
بوی عیدی
داستان ماه
بوی عیدی
مامان متولد شهر شیراز بود.
هــر وقــت بــه اســمان نــگاه می کنــم ،شــوق عجیبــی در دلــم ایجــاد مــی شــود .حــس رهایــی تــو قلبــم فریــاد مــی کشــد .پــرواز پرنــده هــا را دوســت
دارم و بــه ایــن فکــر می کنــم کــه کاش مــی توانســتم مثــل ان هــا بــه اوج اســمان برســم.
اما من بیشتر شب های اسمان را دوست دارم.
امســال ســومین ســالی هســت کــه مامــان ســتاره بــه اســمان رفتــه و پیــش خداســت .بابــا هــر وقــت بــه اســمان نــگاه مــی کنــد چشــماش پــر اشــک
مــی شــود و بــه مــن مــی گویــد مامانــت تــو اســمان دارد بــه مــا لبخنــد مــی زنــد .حیــف کــه مــن کوچــک ام و نمــی توانــم بــا ایــن همــه ابــر و ســیاهی
مثــل بابــا محمــدم ،لبخنــد مامــان را ببینــم .
هــر از گاهــی بــه ســختی ســتاره کوچکــی را در اســمان مــی بینــم کــه نورافشــانی می کنــد .بــه او ســام مــی کنــم و ســراغ مامــان ســتاره را از او مــی
گیــرم امــا ان ســتاره بــدون پاســخ فقــط بــه مــن چشــمک مــی زنــد.
شــاید حیوانکــی الل باشــد یــا زبــان مــا را بلــد نباشــد .مــن بایــد ســتاره هــای دیگــر را ببینــم و ادرس مامــان را از ان هــا بپرســم تــا بــار دیگــر لبخنــد
مامــان را ببینــم.
ان موقع ها که من کوچک تر بودم و مامان ستاره تازه به اسمان برگشته بود،
هر هفته به شیراز می امدیم و همراه بابا به حرم شاهچراغ می رفتیم.
بابــا ســاعت هــا کنــار ســنگ مرمــری کــه چیزهایــی روی ان نوشــته شــده بــود مــی نشســت و بعــد از انکــه حســابی بــا گالب ان را می شســت در
حالیکــه موهــای مــن را نــوازش مــی کــرد خیــره بــه ســنگ مرمــر ســیاه نــگاه مــی کــرد و اشــک از گوشــه چشــماش ســرازیر مــی شــد.
زیر لب با صدایی که من متوجه کلمات ان نمی شدم چیزهایی را زمزمه می کرد.
این حالت بابا را اصال دوست نداشتم و بی اختیار اشک من هم در می امد.
خــدا را شــکر ایــن روزهــا ســر بابــا حســابی شــلوغ اســت و یــک ســال اســت کــه بــه ان جــا نرفتــه ایــم و بابــا گریــه نکــرده اســت تــا مــن هــم
مجبــور بشــوم گریــه کنــم.
10
11 صفحه 6
داستان
بوی عیدی
داستان
بوی عیدی
بــا خــودم فکــر کــردم کاش تهــران مــا هــم اینجــوری بــدون الودگــی بــود و می توانســتیم ســتاره هــا را ببینیــم تــا شــاید یکــی از انهــا ادرس مامــان
را بــه مــن مــی داد.
پدربــزرگ تعریــف مــی کــرد وقتــی همســن مــا بــوده اســمان صــاف را مــی دیــده و شــب هــا کــه روی پشــت بــام دراز مــی کشــیدند بــا شــمردن
ســتاره هــا خوابشــون مــی بــرده اســت.
هنــوز چنــد دقیقــه از حضورمــان در خانــه دایــی نگذشــته بــود کــه صــدای داد و فریــاد دایــی کمــال بلنــد شــد و او در میــان نعــره هایــش مرتــب
اســم فریبــا خانــم همــکار بابــا را مــی اورد و بــه او حــرف هــای بــی ادبانــه مــی زد.
چند بار بعد از مدرسه فریبا خانم دنبال من امده بود و من را به اداره بابا رسانده بود.
زن بــدی نبــود و بعضــی وقت هــا بــه خانــه مــا مــی امــد و در جمع و جــور کــردن اتاقــم ،نوشــتن مشــق بــه مــن کمــک مــی کــرد و غذاهایــی را کــه
مــن دوســت داشــتم برایــم می پخــت.
ما هر سال عید برای دیدن خاله فرشته و دایی کمال به شیراز می رفتیم.
اخرین بار عید پارسال بابا محمد قبل دعوا با دایی من را به مسافرت برد .
نصفه شب به شهر شیراز رسیدیم .همه جا پر بود از تاریکی و صدای جیرجیرک ها که اواز می خواندند.
دختر دائی ام اسمش بهاره است و 2سال از من بزرگتراست به استقبالم امد و دست من را گرفت تا به داخل خانه بریم.
در مسیر حیاط چشمم به اسمان افتاد.
اسمان صاف صاف بود و میلیون ها ستاره داشتند به ما چشمک می زدند .بهاره که متوجه بهت من شده بود گفت :چرا ایستادی؟
با خوشحالی گفتم :تا حاال این همه ستاره یک جا ندیده بودم.
بهاره لبخند زد و گفت :اینجا اسمان نسبت به تهران صاف تر است و برای همین می شود اسمان را پر ستاره دید.
12
13 صفحه 7
داستان
بوی عیدی
داستان
بوی عیدی
با وساطت حسین اقا (شوهر خاله فرشته) یقه بابا از دست دایی خارج شد و ان ها از هم جدا شدند .
در ســر خیابــان اپارتمــان مــا مغــازه بزرگــی قــرار داشــت کــه در پشــت شیشــه ویتریــن ان تلســکوپ بزرگــی جــا خــوش کــرده
بــود و هــر بــار کــه از کنــارش رد مــی شــدم دلــم مــی خواســت ان را بخــرم.
مــن خیلــی ترســیده بــودم .بابــا در حالیکــه داد مــی کشــید :ســه ســال گذشــته ...بــس کنیــد دیگــه ....بــه طــرف مــن امــد و مــن را بغــل کــرده بــه
ســمت در خانــه رفتیــم.
سرانجام دلم را به دریا زدم از فروشنده قیمتش را پرسیدم.
اگر همه پول های تو جیبی ام را که پس انداز کرده بودم پرداخت می کردم باز هم سیصد هزار تومان کم داشتم.
خجالت می کشیدم به فریبا خانم بگویم ان را برایم بخرد.
شــبانه بــه تهــران برگشــتیم .مــن تمــام ان شــب از شیشــه عقــب ماشــین بابــا بــه اســمان پــراز ســتاره نــگاه مــی کــردم امــا فهمیــدم هیچکــدام زبــان
مــن را بلــد نیســتند تــا بــه ســوالم پاســخ بدهنــد.
بابا هم این روزها خیلی بی پول شده بود و خیلی روزها یادش می رفت پول تو جیبی هفتگی من را بدهد.
از ان موقــع دیگــر بــه شــیراز نرفتیــم بــه جایــش فریبــا خانــم بیشــتر بــه مــن ســر مــی زنــد و برایــم هدایــای زیــادی مــی خریــد .یکــی از ایــن هدیــه
هــا ،کتــاب ســتاره شناســی بــزرگ پــر از عکســهای رنگــی قشــنگ بــود.
فریبا خانم می گوید برای دیدن ستاره ها در تهران باید تلسکوپ داشته باشیم.
14
15 صفحه 8
داستان
بوی عیدی
داستان
بوی عیدی
هر چیز خوب با خودش معایبی هم دارد و این حضور فریبا خانم کل برنامه عید دیدنی من را بهم ریخت.
تنها امیدم به عید نوروز بود که امسال با عیدی هایم بتوانم بقیه پول تلسکوپ را بدست بیاورم.
در لیست من همسایه های اپارتمان امان بودند که به خاطر دیر جنبیدن بابا 3نفرشان به مسافرت رفتند.
بــا توجــه بــه ایــن کــه مــی دانســتم بــه خاطــر ناراحتــی بابــا از دایــی بــه شــیراز نمــی رویــم متاســفانه نیمــی از درامــدم را بــرای
عیــدی گرفتــن از دایــی و خالــه را از دســت داده بــودم .
اگر وضعیت به این شکل ادامه پیدا می کرد من نمی توانستم کسری خرید تلسکوپ را با عیدی جبران کنم.
بایــد نقشــه خوبــی مــی کشــیدم تــا بــا برنامــه ریــزی مناســب از عیــدی هــای دیگــر کســری پــول خریــد تلســکوپ را جبــران
می کــردم.
گفتگــوی مــن و بابــا بــر ســر مــکان هــای عیــد دیدنــی خیلــی بــاال گرفتــه بــود بــرای مثــال در انتخــاب اقــای احمــدی در لیســت
پیشــنهادی مــن بابــا گفــت :اخــه چــه معنــی داره مــن بــرم خونــه اقــای احمــدی کــه پارســال بازنشســته شــده و از اداره مــا رفتــه
اســت؟
بــرای همیــن لیســتی از دوســتان خانوادگــی و فامیل هــای دور و نزدیــک تهیــه کــردم تــا بــا وادار کــردن بابــا بــه عیــد دیدنــی از
ان هــا مــن نیــز بــه عیــدی هایــم برســم.
مــن هــم خــودم را برایــش لــوس کــردم و گفتــم :بــد اســت کــه ادم یــاد همــکارای قدیمـی اش باشــه؟ یــه روز شــما هــم بازنشســته
مــی شــوی و دوســت داری همــکاران ســابقت بــه دیدنــت بیاینــد.
ســرانجام ســال نــو 1398فــرا رســید و بابــا اولیــن عیــدی را کــه 50هــزار تومــان بــود بــه مــن داد و موضــوع پیــش بینــی نشــده
عیــدی 20هــزار تومانــی فریبــا خانــم بــود کــه مــن را یــک قــدم بــه تلســکوپ و دیــدن لبخنــد مامــان تــو اســمان نزدیــک تــر
کــرده بــود.
16
17 صفحه 9
داستان
بوی عیدی
داستان
بوی عیدی
متاســفانه بــا ایــن ســرعت کــه پیــش مــی رفتــم حــاال حــاال هــا نمــی توانســتم تلســکوپ را بخــرم و بایــد کمــی ســرعت را بــاال مــی بــردم.
امــا بارندگــی هــای امســال کل برنامــه ریــزی هــا ی مــن را بهــم زد و زمــان هــای زیــادی مجبــور شــدیم داخــل خانــه باشــیم و بــه عیــد
دیدنــی نرســیم .مــن خیلــی غصــه مــی خــوردم امــا کاری از دســتم بــر نمی امــد.
خالصــه بــا وســاطتت فریبــا خانــم بابــا راضــی شــد بــه خانــه اقــا احمــدی برویــم ولــی متاســفانه ایشــان فقــط 5هــزار تومــان بــه مــن
عیــدی داد و مــن بــا خــودم گفتــم :حیــف از ان همــه انــرژی کــه صــرف گفتگــو و راضــی کــردن بابــا کــردم.
همسایه های اپارتمان ما 4خانواده بودند و فقط اقای موسوی مدیر ساختمان در ایام عید در خانه باقی مانده بودند.
دستی به سر من کشید و گفت :یعنی این همه تالش برای این بودکه عیدی بگیری ؟
گفتم :اره چون دلم می خواست هرچه زودتر تلسکوپ را بخرم و اسمان پر ستاره را ببینم.
فریبا خانم پرسید :چقدر کم داری؟
من پول ها را یک بار دیگر شمردم و گفتم 120 :هزار تومان .
پدرم با ساز مخالفت کوک کرد و گفت :یعنی چی ؟چه معنی داره من برم خونه همسایه عید دیدنی؟
بیچاره که از قصد من بی خبر بود بالخره با وساطت فریبا خانم پذیرفت تا به خانه اقای موسوی برویم.
فریبــا خانــم لبخنــدی زد و گفــت :باشــه مــن ایــن پــول رو بهــت مــی دم بــه شــرطی کــه ایــن لیســت رو کنــار بگــزاری و اون افــرادی
کــه بابــات مــی گویــد بــرای عیــد دیدنــی بــه خانــه اشــان برویــم .
کل زمان عید دیدنی 10دقیقه بیشتر نشد و سرانجام لحظه اصلی فرا رسید.
در حالیکــه در راه پلــه داشــتم کفــش هایــم را می پوشــیدم ،اقــای موســوی از وســط قــران 2تــا اســکناس 10هــزار تومانــی برداشــت
و بــه طــرف مــن گرفــت.
بابا گفت :این چه کاری ؟راضی به زحمت نبودیم.
اقای موسوی هم لبخند زد و گفت :شگون عیده ....
ســرانجام راز مــن اشــکار شــد و فریبــا خانــم وقتــی داشــت کتابخانــه را مرتــب می کــرد لیســت عیــد دیدنــی هــا و پیــش بینــی عیــدی
هــای مــن را پیــدا کــرد.
مــن شــانه هایــم را بــاال انداختــم و گفتــم :بــرای مــن فرقــی نــدارد .مــن هدفــم خریــد تلســکوپ بــا عیــدی هــا بــود .اگــر شــما ایــن پــول
را بــه مــن بدهیــد دیگــر فرقــی نداردکــه عیددیدنــی کجــا بریم.
فریبا خانم باقی پول را به من داد و گفت فردا برای خرید تلسکوپ بروم.
از ذوق خوابم نمی برد سرانجام من به هدف رسیده بودم.
18
19 صفحه 10
داستان
بوی عیدی
داستان
بوی عیدی
دو دل بودم چیکار کنم از طرفی برای خریدن تلسکوپ کلی تالش کرده بودم تا با ان لبخند مامان ستاره را ببینم ،
از یک طرف دیگر شهر مامان سیل امده بود و مردم به کمک نیاز داشتند.
تلســکوپ از پشــت شیشــه مغــازه مــن را صــدا مــی زد تــا ان را بخــرم .بــا قــدم هــای لــرزان بــه ســمت مغــازه تلســکوپ فروشــی
رفتــم و یــک بــار دیگــر بــه تلســکوپ پشــت شیشــه نــگاه کردم.چشــم هایــم را بســتم و ســر انجــام تصمیــم گرفتــم.
ان شــب برخــاف همیشــه کــه ســاعت 10بــه تختوابــم مــی رفتــم از بابــا خواهــش کــردم کنــارش بنشــینم و تلویزیــون نــگاه
کنــم .فریبــا خانــم گفــت :اشــکالی نــدارد چــون مــدارس تعطیــل هســت می توانــم تــا دیــر وقــت بیــدار باشــم .اخبارتلویزیــون
شــهر شــیراز را نشــان مــی داد کــه ســیل مــدارس و خانــه هــا را ویــران کــرده بــود.
مجــری تلویزیــون از مــردم می خواســت کمــک هــای خودشــان را هــر چــه ســریع تر ارســال کننــد .همشــهری های مامــان
ســتاره عیدشــان خــراب شــده بــود و مــن دلــم حســابی بــرای مامــان ســتاره ،خالــه فرشــته و دایــی کمــال تنــگ شــده بــود.
صبــح بــا اشــتیاق بیــدار شــدم و بــه ســمت مغــازه تلســکوپ فروشــی رفتــم .امــا در مقابــل مغــازه چــادری بــزرگ زده بودنــد کــه
روی ان کلمــه هــال احمــر نوشــته بــود .حــس کنجــکاوی مــن را بــه داخــل چــادر کشــاند و در ان جــا عکــس هــای دلخراشــی
از ویرانــی ســیل در شــیراز دیــدم.
خانم داخل چادر گفت :خانم کوچولو برای کمک اومدی؟
20
21 صفحه 11
شایلین مفتخری مظاهری
داستان
بوی عیدی
رها قدیری
اسطوره ها
رستم و سهراب
روزی رستم برای شکار به صحرا رفته بود که متوجه شد اسبش گم شده است.
برای پیداکردن اسب خود به شهر سمنگان که دران نزدیکی بود ،رفت.
شاه سمنگان از او پذیرایی کرد و به او قول داد که اسبش را پیدا کند و تا شب به قولش عمل کرد.
شــاه ســمنگان دختــری داشــت بــه نــام تهمینــه؛
رســتم بــا او ازدواج کــرد و پــس از مدتــی خواســت
کــه بــه ایــران بــاز گــردد پــس مهــره ای بــه تهمینه
داد و گفــت« :اگــر فرزنــدی بــه دنیــا اوردی کــه
پســر بــود ان را بــه بازویــش ببنــد تــا بتوانــم او را
بشناســم».
رســتم رفــت و تهمینــه پــس از مدتــی پســری بــه
دنیــا اورد و نامــش را ســهراب گذاشــت.
ســال ها گذشــت و ســهراب بزرگ شــد و خواســت
بــه دنبــال پدرش،رســتم برود.
مــادرش مهــره ی پــدر را بــه بــازوی اوبســت
و گفــت «:بــا ایــن نشــانه پــدرت تــو را خواهــد
شــناخت.
ان شــب وقتــی بــه تختــواب رفتــم و کتــاب نجــوم را بــاز کــردم تــا بــه عکــس اســمان پــر ســتاره
نــگاه کنــم بــا خــودم گفتــم :ســال بعــد حتمــا بــا پــول عیــدی هایــم تلســکوپ را خواهــم خریــد و
شــروع بــه شــمردن ســتاره هــای داخــل عکــس کتــاب کــردم.
ســهراب بــا لشــکری بــزرگ بــه طــرف ایــران
حرکــت کــرد .شــاه ایــران کــه در ان زمــان کــی
کاووس بــود بــرای مقابلــه بــا دشــمن رســتم را
بــرای جنــگ بــه ســوی ســهراب فرســتاد.
بدجــوری دلــم بــرای دیــدن مامــان بــی تابــی مــی کــرد .چشـم هایم ســنگین شــدند و بــه خــواب
رفتــم .هنــوز لحظاتــی نگذشــته بــود کــه بــا صــدای مامــان ســتاره چشـم هایم را بــاز کــردم.
رســتم و ســهراب در میــدان جنــگ همدیگــر را
نشــناختند و بــه جنــگ پرداختنــد.
پــس از مبــارزه ای طوالنــی رســتم ســهراب را
شکســت داد و او را کشــت.
بعــد از ســال هــا هنــوز صدایــش را وقتــی مــن را صــدا مــی کــرد بــه خاطــر دارم .ان شــب بــدون
نیــاز بــه تلســکوپ ،مامــان را دیــدم کــه رو بــه روی مــن نشســته بــود و لبخنــد مـی زد.
پایان
ســهراب قبــل از مــرگ بــه رســتم گفت«:مــن پســر
رســتم هســتم و اگــر او بدانــد کــه مــن کشــته شــده
ام تــو را زنــده نخواهــد گذاشــت».
رســتم گفــت«:از کجــا بدانــم کــه تــو پســر رســتم
هســتی؟
ســهراب بــازو بنــدش را نشــان داد و رســتم او را
شــناخت ا ّمــا پشــیمانی ســودی نداشــت و رســتم
پســر خــود را کشــته بــود!!
22
23 صفحه 12
نگاهی به کشور
علیرضا مفتخری مظاهری
سده های میانه
دانمارک
به ســال ۱۳۱۹و در ۱۵ژوئــن ،شــاه «والدمــار د ّوم» دانمارکــی کــه
او را فاتــح می نامیدنــد در تنگنــای بــدی گرفتــار شــده بــود .در ایــن
وضعیــت ،اســقف های دانمارکــی کــه همــراه لشــکر جنگــی بودنــد ،بــر
تپـه ای گــرد امــده و بــه دعــا پرداختنــد .بنــا بــر داســتان های در ایــن
هنــگام ،نــاگاه ابرهــا کنــار رفتنــد و پارچــهٔ ســرخ رنگ بزرگــی از
اســمان بــه زیــر افتــاد کــه صلیــب ســپید رنگــی بــران دیــده می شــد.
بــه قــول داســتان ها ایــن نشــانه ای عینــی از جانــب خداونــد بــود کــه
نشــان مــی داد او بــرای دانمارکی هــا ببخشــنده و خیرخــواه خواهــد
بــود.
تاریــخ روشــن و اشــکار دانمــارک بــه ســده دهــم میــادی بازمی گردد.
در اوایــل ســده یازدهــم کنــوت Knud den storeفرزنــد ســوین
فتوحــات زیــادی را در اروپــا بــرای دانمــارک کســب کــرد کــه از ان
جملــه انگلســتان و نــروژ بــود.
پــس از مــرگ کنــوت ،دانمــارک مدت هــا درگیــر کشــمکش های داخلــی
بــود .در طــی ســده های دوازده و ســیزدهم میــادی نیــز بــر وســعت
متصرفــات دانمــارک افــزوده شــد و بــه خاطــر وجــود پادشــاهانی مانند
والدمــار یکــم و دوم بــود در قــرن چهاردهــم والدمــار چهــارم پادشــاه
وقــت ،کوشــش های زیــادی را بــرای عظمــت دانمــارک اغــاز کــرد
کــه تــا انــدازه ای هــم بــه پیشــرفت هایی نایــل امــد ولــی ســرانجام
مغلــوب رقبــای اروپائیــش گردیــد.
Denmark
دانمــارک بــا نــام رســمی پادشــاهی دانمــارک کشــوری اســت در
شــمال اروپــا و پایتخــت ان کپنهــاگ اســت .جمعیــت ایــن کشــور
در ســال ۲۰۱۹حــدود ۵.۸میلیــون نفــر بــراورد شده اســت .زبــان
رســمی ان دانمارکــی اســت .زبان هــای فاروئــی ،گرینلنــدی و
المانــی نیــز بــه عنــوان زبان هــای محلــی در ایــن کشــور رســمیت
دارنــد .واحــد پــول ایــن کشــور کــرون دانمــارک اســت و بــا اینکــه
ایــن کشــور در ســال ۱۹۷۳بــه اتحادیــه اروپــا پیوســته امــا بــه
منطقــه یــورو نپیوسته اســت۸0 .درصــد مــردم دانمــارک مســیحی
پروتســتان هســتند.
جزایــر فــارو و گرینلنــد بخشــی از پادشــاهی دانمــارک به شــمار
می اینــد امــا بــه ترتیــب در ســال های ۱۹۴۸و ۱۹۷۹بــه ان هــا
خودگردانــی اعطــا شده اســت.
دانمــارک جنوبی تریــن کشــور اســکاندیناوی اســت و تنهــا مــرزی
کــه دارد بــا کشــور المــان اســت .پلــی دریایــی بــه نــام پــل
اورســوند ،دانمــارک را بــه ســوئد متصــل می کنــد.
دانمــارک از اعضــای موســس ســازمان ملــل و ناتــو اســت .کشــور
دانمــارک دارای دولــت رفاه اســت و از نظــر کــم بــودن اختــاف
درامــد مــردم ،در رتبــه اول جهــان قــرار دارد .دانمــارک از نظــر
درامــد ســرانه در رتبــه هفتــم جهــان قــرار دارد و در بررســی های
ســاالنه ،مــردم ان مکــررا ً بــه عنــوان «راضی تریــن» مــردم جهــان
اعــام می شــوند و همچنیــن در ســال ۲۰۱۶شــرکت یونیورســام
بــا انتشــار شــاخص ســاالنه شــادی ،کشــور دانمــارک را در رتبــه
نخســت شــادترین و راضی تریــن نیــروی کار در دنیــا قــرار داد .ایــن
کشــور بــه عنــوان کشــوری بــا کمتریــن فســاد اداری در جهــان
به شــمار می ایــد.
کشــور پادشــاهی دانمــارک بعــد از کشــور ژاپــن دارای قدیمی تریــن خانــدان
پادشــاهی اســت .دانمــارک دو ســرود ملــی دارد:
یکی سرود شهروندان (با نام سرزمینی است دوست داشتنی)
و دیگری سرود سلطنتی (به نام شاه کریستیان نزد دکل رفیع ایستاد).
در ســال ۱۳۹۷میــادی پادشــاه وقــت ملکــه مارگریــت (دختــر والدمار
چهــارم) اتحادیــه کالمــار را بیــن دانمــارک و ســوئد و نــروژ برقــرار
ســاخت .اتحــاد بــا نــروژ تــا ســال ۱۸۱۴دوام داشــت ولــی اتحــاد بــا
ســوئد در ســال ۱۵۲۳پایــان یافــت .در ســال ۱۴۴۸کریســتیان اول
بــه پادشــاهی دانمــارک رســید.
او از خانــدان اولندنبــورگ بــوده و نواحــی شلســویگ و هولشــتاین (دو
ناحیــه در جنــوب دانمــارک کــه در ان زمــان دوک نشــین المانــی بودنــد)
را تحــت تســلط دانمــارک دراورد.
پرچــم ایــن کشــور کــه شــامل یــک صلیــب ســپید در میــان ان
اســت قدیمی تریــن پرچمــی در جهــان اســت کــه از ســال ۱۸۲۱
تــا بــه حــال اســتفاده می شــود .صلیــب ســپید ایــن پرچــم را در
پرچــم کشــورهای انگلیــس ،ســوئد ،نــروژ ،فنالنــد و ایســلند هــم
می تــوان دیــد.
تاریخ
پــس از کرســتیان اول پســرش ژان و ســپس پســر ژان ،کریســتیان دوم بــه
پادشــاهی رســیدند .کریســتیان دوم در ســال ۱۵۱۳بــه ســلطنت دانمارک رســید.
وی در ســال ۱۵۲۰بــا اقداماتــی کــه انجــام داد ســوئد را تســخیر و ضمیمــه
دانمــارک کــرد .امــا ســوئدی ها در ســال ۱۵۲۳متحــد شــده و بــا لغــو قــرارداد
کالمــار کشــور خــود را مســتقل اعــام نمودنــد .در همــان ســال اشــراف دانمــارک
علیــه کریســتیان قیــام نمــوده و پــس از ســرنگون کــردن او عمویــش فردریــک
اول را بــه ســلطنت منصــوب کردنــد.
در ســال ۱۵۳۴میــادی پــس از مــرگ فردریــک اول ( ،)۱۵۳۳فرزند او کریســتیان
ســوم بــه پادشــاهی دانمــارک (و همچنیــن نروژ) رســید .وی بــا کمک گوســتاو اول
پادشــاه ســوئد نیروهــای لویــک را کــه بــه دانمــارک تجــاوز کــرده بودند شکســت
داد ( .)۱۵۳۶او مذهــب لوتــری را در دانمــارک تثبیــت کــرده و بــه نروژی هــا نیــز
تحمیــل نمــود .در دوران ســلطنت او دانمــارک بــه عظمــت زیــادی رســید .در ســال
۱۵۵۹فردریــک دوم فرزنــد کریســتیان ســوم بــه پادشــاهی رســید .در زمــان وی
اصالحــات اقتصــادی و سیاســی زیــادی انجــام گرفــت و دانمــارک دارای نیــروی
دریایــی گردیــد .پــس از وی ،پســر اول کریســتیان چهــارم بــه پادشــاهی کشــور
رسید (.)۱۵۵۸
لیکــن بــه علــت خردســالی وی ،تــا ســال ۱۵۹۶حکومــت در دســت نایــب
الســلطنه اش بــود کــه در ان ســال خــود حکومــت را بــه دســت گرفــت .در زمــان
ســلطنت ۶۰ســاله وی ،بارهــا بــا ســوئد جنگیــد؛ و همچنیــن در جنگ هــای ســی
ســاله درگیــر شــد ولــی سیاســت اقتصــادی وی باعــث رونــق بازارهــای کشــور
گردیــد.
در ســال ۱۶۴۸فرزنــد کریســتیان بــا نــام فردریــک ســوم بــه تخــت نشســت.
در زمــان او نیــز جنگ هایــی بــا ســوئد واقــع شــد .جانشــین کریســتیان فرزنــد
وی ،فردریــک چهــارم بــود .وی نیــز طــی جنگ هایــی بــا ســوئد کوشــید تــا
نواحــی شلســویگ و ســوئد جنوبــی را بــه دســت بیــاورد ولــی فقــط موفــق بــه
دســت اوردن ناحیــه اولــی شــد .پــس از او بــه ترتیــب :کریســتیان ششــم (۱۷۳۰
میــادی) ،فردریــک پنجــم ( ،)۱۷۴۶کریســتیان هفتــم ( ،)۱۷۶۶و ســپس فردریک
ششــم ( )۱۸۰۸بــه ســلطنت دانمــارک و نــروژ رســیدند.
تاریخ معاصر
دوران کهن
در زمــان فردریــک ششــم جنگ هایــی میــان دانمــارک و انگلســتان درگرفــت.
در ســال های ۱۸۱۴ - ۱۵برپایــه پیمــان ویــن ،نــروژ از دانمــارک تجزیــه شــد
و ضمیمــه ســوئد گردیــد؛ ولــی ســایر مســتعمرات همچنــان در دســت دانمــارک
باقی مانــد .پــس از فردریــک ششــم حکومــت بــه دســت یکــی از خویشــان
او (کریســتیان هشــتم) افتــاد .در ایــن دوره دانمــارک پیشــرفت های اقتصــادی
فراوانــی یافــت .پــس از درگذشــت وی ( )۱۸۴۸پســرش فردریــک هفتــم و
ســپس کریســتیان نهــم ( )۱۸۶۳بــه ســلطنت رســیدند .کریســتیان نهــم کــه از
خانــدان ســوندربورگ گلوکســبورگ بــود در کنفرانــس ســال ۱۸۵۲لنــدن مقامــش
در والیتعهــدی تثبــت شــده بــود.
او در اغــاز ســلطنتش در ســال ۱۸۶۳ناحیــه شلســویگ – هولشــتاین را بــه
دانمــارک الحــاق نمــود .در نتیجــه ایــن عمــل جنگــی میــان دانمــارک بــا پــروس
(المــان) و اتریــش روی داد کــه موجــب از دســت رفتــن ناحیــه نام بــرده و چنــد
منطقــه دیگــر شــد .در طــول پادشــاهی کریســتیان نهــم فعالیــت ازادی خواهــان
بــرای تدویــن قانــون اساســی جدیــد تشــدید شــد.
دانمــارک از حــدود ۱۲.۵۰۰ســال پیــش مســکونی بــوده و پیشــینه کشــاورزی
در ایــن ســرزمین بــه ۳۹۰۰پیــش از میــاد بازمی گــردد.
بــه بــاور تاریخدانــان ،پیــش از مهاجــرت مــردم دانمارکــی کــه گروهــی از
ژرمن هــا هســتند ،قــوم دیگــری از ژرمن هــا بــه نــام ژوت هــا بــه ایــن
منطقــه امده بودنــد و ژوتلنــد و جزایــر پیرامــون ان را مســکونی کرده بودنــد.
ژوت هــا بــه همــراه انگل هــا و ساکســون ها ســه قــوم نیرومنــد ژرمــن در
زمــان خــود به شــمار می امدنــد.
از ســده ســوم بــه بعــد در ایــن منطقــه بــه مــرور ســازه های دفاعــی دانه ویرکه
ســاخته شــد و بــا ظهــور شــاهان دانمارکــی ،تالش هــای ساخت وســاز در
ســال ۷۳۷گســترده تر شــد .دانمارکی هــا از ســده هشــتم تــا دهــم میــادی
بــه عنــوان وایکینــگ شــناخته می شــدند .دانمارکی هــا همــراه بــا نروژی هــا
و ســوئدی ها بــه اقصــی نقــاط اروپــا حملــه بــرده و بــه غــارت و تجــارت
پرداختنــد .وایکینگ هــای دانمارکــی بیشــتر در جزایــر بریتانیــا و غــرب اروپــا
فعالیــت داشــتند.
24
25 صفحه 13
حسین طوسی
نازنین زینب نوروزی
حیات وحش
حیات وحش دانمارک
دانمارک
خارپشت اروپایی
خارپشــت اروپایــی ( ، )Erinaceus europaeusهمچنیــن بــه عنــوان
جوجــه تیغــی اروپــای غربــی یــا خارپشــت معمولــی شــناخته مــی شــود
یــک نــوع خارپشــت اســت کــه در اروپــا یافــت مــی شــود ،از ایبریــا
و ایتالیــا بــه ســمت شــمال تــا اســکاندیناوی گســترش یافتــه اســت.
دانمــارک یــک خانــه طبیعــی بــرای انــواع گیاهــان و جانــوران اســت.
پســتانداران شــامل چندیــن گونــه اهــو از جملــه قلیــه ،قرمــز و ایــش ،روبــاه
خرگــوش ،ســنجاب و غیــره هســتند.
همچنین بیش از 300گونه پرنده در این کشور ثبت شده است.
بــه منظــور محافظــت از حیــات وحــش ،ســه پــارک ملــی در دانمــارک
ایجــاد شــده اســت.نکته جالــب در مــورد ایــن پــارک هــا ایــن اســت کــه
دسترســی بــه انهــا ازاد اســت.
روباه قرمز
( ) European hedgehog
ایــن گونــه معمــوالً رایــج و پراکنــده اســت و مــی توانــد در طیــف
گســترده ای از انــواع زیســتگاه زنــده بمانــد.
ایــن حیــوان بــه شــدت مــورد عالقــه باغــداران دانمارکــی اســت ،
هــم بــه دلیــل ظاهــر دوســت داشــتنی ان و هــم بــرای خــوردن طیــف
وســیعی از افــات بــاغ توســط ایــن جانــور کــه بــه کشــاورزان کمــک
مــی کنــد.
در حالــی کــه در حــال حاضــر جمعیــت در بیشــتر دامنــه ان پایــدار
اســت ،تصــور مــی شــود کــه در دانمــارک بــه شــدت در حــال کاهــش
اســت.
ایــن گونــه دارای یــک دم بســیار کوتــاه بــه انــدازه د 20الــی 30میلــی
متــر دارد .وزن ایــن حیــوان از حــدود 120گــرم در هنــگام تولــد بــه
1100گــرم افزایــش مــی یابــد .حداکثــر وزن ثبــت شــده 2000گــرم
اســت ،اگرچــه تعــداد کمــی از نمونــه هــای وحشــی حتــی در پاییــز از
1600گــرم فراتــر مــی رونــد.
( ) Red fox
روبــاه قرمــز ( )Vulpes vulpesبزرگتریــن روبــاه در دانــکارک روبــه قرمــز اســت و حیوانی
گوشــتخوار اســت کــه در کل نیمکــره شــمالی از جملــه بیشــتر امریــکای شــمالی ،اروپــا و
اســیا ،بعــاوه مناطقــی از افریقــای شــمالی وجــود دارد.
روبــاه قرمــز جــدا از انــدازه بــزرگ ،از نظــر توانایــی ســازگاری ســریع بــا محیــط هــای
جدیــد از دیگــر گونــه هــای روبــاه متمایــز اســت.
خفاش
روبــاه هــای قرمــز معمــوالً دوتایــی یــا در گــروه هــای کوچکــی متشــکل از چنــد تولــه
خردســال و یــک نــر بــا چندیــن مــاده بــا هــم زندگــی مــی کننــد.
گونــه ای از خفــاش حشــره خــوار در دانمــارک
زندگــی مــی کنــد کــه در سراســر اروپــا ،اســیا
و افریقــای شــمالی رایــج اســت .ایــن گونــه در
بیشــتر مناطــق اروپــا ،روســیه مرکــزی ،ان ســوی
کــوه اورال ،قفقــاز ،ترکیــه ،خــاور نزدیــک ،تــا
قســمت هــای جنــوب غربــی ســیبری ،هیمالیــا ،
چیــن ،مالــزی ،تایــوان و ژاپــن شــیوع دارد.
ایــن گونــه در وهلــه اول از جونــدگان کوچــک تغذیــه مــی کنــد ،گرچــه ممکــن اســت
خرگــوش ،پرنــدگان ،خزنــدگان ،بــی مهــرگان و جوجــه هــای جــوان را نیــز هــدف قــرار
دهــد .البتــه در زنجیــره غذایــی انهامیــوه و ســبزیجات نیــز خــورده مــی شــوند.
اگرچــه روبــاه قرمــز تمایــل بــه از بیــن بــردن شــکارچیان کوچکتــر ،از جملــه ســایر گونــه
هــای روبــاه دارد ،در برابــر حملــه شــکارچیان بزرگتــر ،ماننــد گــرگ ،کایــوت ،شــغال
طالیــی و گربــه ســانان بــزرگ و بــزرگ اســیب پذیــر اســت.
گرگ خاکستری
( ) Common noctule
مــاده هــا مهاجــرت مــی کننــد امــا نرهــا مهاجــرت
نمــی کننــد .طــول بــال انهــا 40-37ســانتی متــر
اســت و بــا ســرعت 60کیلومتــر در ســاعت پــرواز
مــی کننــد.
( ) Grey Wolf
گــرگ خاکســتری از بیــن تمــام اعضــای خانــواده گــرگ هــا بیشــترین
تخصــص را در زمینــه شــکار دارد کــه بــرای مقابلــه بــا طعمــه هــای
بــزرگ ســازگاری هــای فیزیکــی مناســبی پیــدا کــرده اســت ،در ایــن
حیوانــات ماهیــت اجتماعــی بیشــترمی باشــد.
گــرگ هــا همچنیــن دارای قلمــرو ســرزمینی هســتند کــه بــا جنــگ بــر
ســر قلمــرو ان را حفــظ مــی کننــد البتــه از عوامــل اصلــی مــرگ و میــر
گــرگ هــا همیــن جنــگ هــای قلمرویــی اســت.
جغد انبار
جغــد انبــار (نــام علمــی )Tyto alba :بیشــترین گســتردگی را
میــان جغدهــا دارا می باشــد و میــزان گســتردگی ان در میــان ســایر
پرنــدگان نیــز مثــال زدنــی اســت.
ایــن خانــواده یکــی از دو خانــواده اصلــی جغدهــا را تشــکیل
می دهــد؛ خانــواده دیگــر ،جغــدان راســتین ( )Strigidaeنامیــده
می شــود.
جغــد انبــار بــه غیــر از قطــب و بیابــان هــا تقریبــاً در همــه جــا
یافــت می شــود کــه از ان جملــه می تــوان بــه کمربنــد الپایــد،
بخش هــای اعظــم اندونــزی و جزایــر اقیانــوس ارام اشــاره کــرد.
نام هــای دیگــری نیــز بــر حســب ظاهــر ،محــل ســکونت و
پــرواز ســاکت و ترســناک ایــن پرنــده بــر ان نهــاده شده اســت.
نــام علمــی کــه توســط جووانــی انتونیــو اســکپولیدر ســال ۱۷۶۹
انتخــاب شــد کــه بــه معنــی جغــد ســفید اســت.
گــرگ عمدتــا گوشــت خــوار اســت و از پســتانداران بــزرگ ســمور
وحشــی و همچنیــن حیوانــات کوچکتــر ،دام ،الشــه و زبالــه تغذیــه
مــی کنــد .گرگهــای مجــرد یــا جفــت هــای جفــت معمــوالً در شــکار از
موفقیــت باالتــری نســبت بــه بســته هــای بــزرگ برخــوردار هســتند.
عوامــل بیمــاری زا و انگلــی ،بــه ویــژه ویــروس هــاری ،ممکــن اســت
گــرگ هــا را الــوده کنــد .گــرگ هــای خاکســتری جــد اکثــر نژادهــای
ســگ خانگــی قلمــداد مــی شــود.
اگرچــه تــرس از گــرگ در بســیاری از جوامــع بشــری وجــود دارد امــا
بیشــتر حمــات ثبــت شــده بــه مــردم بــه حیواناتــی کــه از هــاری رنــج
مــی برنــد نســبت داده شــده اســت.
ً
حملــه گــرگ هــا بــه انســان نــادر اســت زیــرا گــرگ هــا نســبتا کــم
هســتند ،از مــردم دور هســتند و بــه دلیــل تجربیاتشــان بــا شــکارچیان
دامــداران و چوپانــان تــرس از انســان ایجــاد کــرده انــد.
26
() Barn Owl
جغــد انبــار جغــدی اســت درازپــا ،بــا بال هــای گســترده ،رنــگ
روشــن و دم تقریب ـاً مربعــی .بســته بــه زیرگونــه ،طــول ان ۲۵تــا
۴۵ســانتی متر و پهنــای بــال ان ۷۵تــا ۱۰۰ســانتی متر اســت.
بــه هنــگام پــرواز می تــوان ان هــا را از روی حــرکات موجــی و
پاهــای پوشــیده از پــر اویــزان ،از جغدهــای عــادی متمایــز دانســت.
27 صفحه 14
پروانه فیروزی
غذاهای محلی
دانمارک
کربینتر | Krebinetter
قطعــا یکــی از بهتریــن بخش هــای هــر ســفر خارجــی عــاوه بــر اشــنایی بــا فرهنــگ و اداب و رســوم ان کشــور ،امتحــان کــردن
غذاهــای محلــی ان یــا بــه اصطــاح دقیق تــر شــکم گردی اســت کــه بخـش جدایی ناپذیــری از تفریحــات هــر گردشــگری اســت.
دانمــارک از کشــورهایی اســت کــه دارای فرهنــگ غذایــی بی نظیــری بــا غذاهــای لذیــذ و بــاب طبــع بســیاری از گردشــگران اســت.
یکــی دیگــر از معــروف تریــن غذاهــای دانمارکــی کربینتــر اســت کــه کوفتــه هــای
چــرب و چیلــی (معمــوال گوشــت خــوک) هســتند کــه داخــل پــودر
ـکل و
نازنین شـ
بیضــی
نوروزی
زینب
ســوخاری غلتانــده و بعــد کامــا در روغــن ســرخ مــی شــوند تــا کامــا تــرد و برشــته
شــوند .ســپس ایــن کوفتــه هــا را همــراه بــا ســیب زمینــی ابپــز و ســبزیجات دیگــر
ســرو مــی کننــد .همــان طــور کــه در تصویــر مــی بینیــد کربینتــر تــا حــدودی شــبیه
بــه فریکادلــر اســت ،هرچنــد ترکیباتشــان کمــی بــا هــم فــرق دارنــد.
اگرچــه ایــن کوفتــه هــا بســیار خوشــمزه و لذیــذ هســتند امــا بــه انــدازه فریکادلــر
رایــج و متــداول نیســتند و در کپنهــاگ در برخــی رســتوران هــا ایــن نــوع کوفتــه را
ســرو مــی کننــد.
اسموربرود | Smørrebrød
پاته جگر | Leverpostej
اســموربرود یکــی از معــروف تریــن غذاهــای دانمارکــی اســت کــه در واقــع نوعــی
ســاندویچ روبــاز اســت.
ایــن غــذا از یــک تکــه نــان چــاودار کــره ای تشــکیل مــی شــود کــه روی ان بــا مــواد
و ترکیبــان مختلــف و متنوعــی پوشــیده مــی شــود .ترکیباتــی روی ایــن ســاندویچ از
ترکیبــات کامــا گیاهــی گرفتــه تــا تکــه هــای گوشــت و ماهــی ،پنیــر ،ســبزیجات را
شــامل مــی شــود و در شــهرهای مختلــف دانمــارک از جملــه کپنهــاگ بســیار محبــوب و
متــداول اســت .بــرای تهیــه اســموربرود یــک الیــه نــازک ســس را روی نــان مــی مالنــد
و بعــد ترکیبــات دلخــواه مثــل ماهــی و گوشــت را روی ان قــرار مــی دهنــد.
ایــن غــذا همــان طــور کــه از اســمش مشــخص اســت از ترکیــب جگــر ،پیــاز ،ارد،
تخــم مــرغ ،نمــک ،فلفــل و ادویــه هــای مختلــف تهیــه مــی شــود کــه بــا یکدیگــر
ترکیــب مــی شــوند و بــه صــورت ترکیبــی یکدســت و کرمــی روی نــان مالیــده
مــی شــود و بعــد در فــر قــرار داده مــی شــود .پاتــه جگــر یکــی از معــروف تریــن
غذاهــای دانمارکــی اســت و بــه دو صــورت گــرم و ســرد ســرو مــی شــود.
پاتــه جگــر یکــی از غذاهــای اصلــی جشــن کریســمس هــم هســت و همیشــه ســر
میــز شــام کریســمس یــک کاســه پــر از پاتــه جگــر هــم وجــود دارد.
امــروزه یکــی از متــداول تریــن غذاهــای دانمارکــی اســت و تقریبــا تمــام رســتوران
هــا و فروشــگاه هــا ان را بــا قیمتــی مقــرون بــه صرفــه و ارزان مــی فروشــند.
فریکادلر | Frikadeller
فریکادلــر بــه معنــای کوفتــه گوشــتی اســت و ایــن کوفتــه هــای کوچــک و
خوشــمزه جــزء محبــوب تریــن و خوشــمزه تریــن غذاهــای دانمارکی هســتند.
بــرای تهیــه ایــن کوفتــه هــا ،گوشــت چــرخ کــرده را بــا تخــم مــرغ ،پیــاز ،ارد
و شــیر ترکیــب مــی کننــد و ان هــا را بــه صــورت کوفتــه هــای کوچکــی در
مــی اورنــد و بعــد داخــل روغــن یــا کــره ســرخ مــی کننــد تــا کامــا برشــته
و طالیــی بشــوند .در تمــام رســتوران هــای کپنهــاگ و شــهرهای دیگــر
دانمــارک مــی توانیــد فریکادلــر را ســفارش بدهیــد و از طعــم لذیــذ یکــی از
معــروف تریــن غذاهــای دانمارکــی لــذت ببریــد .در دانمــارک ایــن کوفتــه هــا
را معمــوال در کنــار ســیب زمینــی و ســاالد ســرو مــی کننــد.
شاه ماهی | Herring
شــاه ماهــی یکــی از محبــوب تریــن ماهــی هــا در منطقــه اســکاندیناوی اســت و مــردم
دانمــارک هــم از هــزاران ســال قبــل ایــن نــوع ماهــی را مصــرف مــی کــرده انــد .شــاه
ماهــی بــه صــورت هــای مختلــف خــورده مــی شــود :بــه صــورت ترشــی و شــور ،دودی،
ســرخ شــده ،ســوخاری ،همــراه بــا ســس خــردل در واقــع در منــوی رســتوران هــای
دانمــارک مــی توانیــد شــمار بســیار زیــادی از غذاهایــی کــه بــا شــاه ماهــی تهــی مــی
شــوند را مشــاهده کنیــد.
استکت فلسک | Stegt Flæsk
یکــی از متــداول تریــن روش هــا بــرای مصــرف شــاه ماهــی ،ســاندویچ اســموربرود اســت
کــه در ابتــدای مطلــب بهتریــن غذاهــای دانمارکــی در مــورد ان مفصــل صحبــت کردیــم.
ایــن غــذا بــه صــورت پرســی و همــراه بــا پیــاز ،کیپــر ( ،)Caperســبزیجات و صــد البتــه
نــان چــاودار کــره ای ســرو مــی شــود.
ایــن غــذای ملــی را می توانیــد در هــر اغذیه فروشــی و رســتورانی در
دانمــارک پیــدا کنیــد.
اســتکت فلســک در واقــع بــرش هــای چربــی ســرخ شــده اســت کــه
همــراه بــا ســیب زمینــی و ســس جعفــری ســرو مــی شــود .ایــن بــرش
هــا پــس از ســرخ شــدن شــبیه بــه بیکــن مــی شــوند و بــه دلیــل بافــت
چیپســی و تــردی کــه دارنــد بســیار در بیــن دانمارکــی هــا محبــوب هســتند.
فالسکستگ | Flæskesteg
یکــی از معــروف تریــن غذاهــای دانمارکــی اســت و مــردم دانمــارک ان را بــه ویــژه در میهمانــی
هــا و مناســبت هــای خــاص ســرو مــی کننــد .در واقــع ،اگــر بــه فــردی دانمارکــی اســم ایــن
غــذا را بگوییــد فــورا بــه یــاد کریســمس مــی افتــد .ایــن غــذا گوشــت کبــاب شــده اســت کــه
در مراســم ویــژه و خــاص تهیــه مــی شــود و بعــد بــه بــرش هــای نــازک تقســیم مــی شــود و
همــراه بــا ســبزیجات و ســس هــای مختلــف ســرو مــی شــود.
ایــن غــذای بســیار محبــوب دانمارکــی معمــوال بــا ســیب زمینی و ســس
جعفــری ســرو می شــود.
پولسر | Pølser
پولســر نــه تنهــا از ســنتی ترین غذاهــای دانمارکــی اســت ،بلکــه از محبوب تریــن غذاهــای
ایــن کشــور نیــز بــه حســاب می ایــد .پولســر کــه همــان هــات داگ اســت را می توانیــد
در اکثــر اغذیه فروشــی های کپنهــاگ و شــهرهای دیگــر دانمــارک پیــدا کنیــد .ایــن غــذای
ســنتی همــراه بــا ســس گوجه فرنگــی ،خــردل ،پیــاز سرخ شــده و خیارشــور تهیــه و امــاده
ســرو می شــود.
گوشــت را بــا ادویــه هــای مختلــف و ســبزیجات معطــر مثــل بــرگ بــو و میخــک مــزه دار مــی
کننــد و ســاعت هــا بــا حــرارت کــم در فــر قــرار مــی دهنــد تــا ارام ارام گوشــت کبــاب شــود
و بپــزد .ایــن گوشــت کبابــی همــراه بــا ســیب زمینــی اب پــز ،کلــم قرمــز و سســی کــه از اب
گوشــت تهیــه شــده ســرو مــی شــود .همــان طــور کــه گفتیــم فالسکســتگ غــذای اصلــی و
رســمی جشــن کریســمس اســت و تمــام خانــواده هــای دانمارکــی از چنــد روز مقدمــات تهیــه
ایــن غــذا را فراهــم مــی کننــد.
28
29 صفحه 15
فواد محمدهاشم
پیتر اشمایکل
ورزش
دانمارک
() Peter Schmeichel
معرفی کتاب
پیتــر ا ِشــمایکِ ل (زاده ۱۸نوامبــر )۱۹۶۳دروازه بــان اســطوره ای بازنشســته
اهــل دانمــارک اســت کــه در دهــه نــود میــادی بــا درخشــش در باشــگاه
نوروزیتیــم ملــی فوتبــال دانمــارک ،از بهتریــن دروازه بانــان
یونایتــد و
منچســتر
نازنین زینب
جهــان به شــمار می امــد .پیتــر اشــمایکل بــا ۲۴جــام ســومین دروازه بــان
پرافتخــار تاریــخ بــه شــمار مــی ای ـد .
پیتــر اشــمایکل در مهم تریــن رقابت هــای فوتبــال جهــان ،همچــون جــام
جهانــی فوتبــال ،جــام ملت هــای اروپــا ،و لیــگ قهرمانــان اروپــا بــازی
کرده اســت.
او در اواخــر دوران فعالیــت خــود به عنــوان بازیکــن فوتبــال ،تیــم منچســتر
یونایتــد را تــرک کــرد و در تیم هایــی همچــون اســپورتینگ لیســبون پرتغــال
و اســتون ویــا و منچسترســیتی انگلســتان بــازی کــرد .پیتــر اشــمایکل پــدر
کاســپر اشــمایکل است.
پرطرفدارتریــن ورزش هــا در کشــور دانمــارک مــی تــوان به فوتبــال ،قایقرانــی و دیگــر ورزش های
ابــی ،هندبــال ،بدمینتــون و ژیمناســتیک اشــاره کــرد و همچنیــن گروهــی از مــردم نیــز بــه ورزش
اتومبیـل رانــی عالقـ ه مندنــد .
ایــن کشــور یکــی از کشــورهایی اســت کــه در جهــان دارای بیشــترین تعــداد دوچرخ ـ ه ســوار
ی باشــد و در ســاعات شــلوغی ترافیــک شــهر ،تعــداد زیــادی دوچرخــه ســوار-والدینی کــه
مــ
فرزنــدان خــود را حمــل مــی کننــد – را در راه منــزل یــا محــل کار ،مهدکــودک و کودکســتان
مشــاهده خواهــد کــرد .
از جملــه چهــره هــای مشــهور ورزش دانمــارک مــی توانیــم بــه فوتبالیســت و مربــی فوتبــال
میکایــل الودروپ و دروازه بــان دانمارکــی افســانه ای انهــا یعنــی پیتــر اشــمایکل اشــاره کنیــم.
او یکــی از بهتریــن دروازه بان هــای جهــان در دهــه نــود اســت .او فوتبــال را بــا تیــم کوچــک
محــل تولــدش شــروع کــرد و در ســن ۲۰ســالگی بــا هویــدوور اولیــن بــازی خــود را در لیــگ
دســته اول دانمــارک انجــام داد و بــا درخشــش در اولیــن ســال حضــورش بــه تیــم ملــی زیــر
۲۱ســال دانمــارک دعــوت شــد.
قبــل از شــروع فصــل ( ۱۹۸۷میــادی) بــه بروندبــی مشــهورترین باشــگاه دانمــارک رفــت و در
همیــن ســال توســط ســپ پیونتــک بــه تیــم ملــی دعــوت شــد و نخســتین بــازی ملــی خــود
را در ۲۰مــی ۱۹۸۷برابــر یونــان انجــام داد .او بــه همــراه بروندبــی چهــار بــار در ســال های
۱۹۹۰ ،۱۹۸۸ ،۱۹۸۷و ۱۹۹۱قهرمــان لیــگ دانمــارک شــد و در پایــان فصــل ۱۹۹۰–۹۱بــا
رقــم ۵۳۰هــزار پونــد بــه منچســتر یونایتــد رفــت .در تابســتان ( ۱۹۹۲میــادی) زمانــی کــه
یوفــا تیــم یوگســاوی را بــه علــت جنــگ داخلــی از حضــور در جــام ملت هــای اروپــا محــروم
کــرد تیــم ملــی دانمــارک بــا خــوش شانســی در ســوئد حضــور یافــت و در حالیکــه تیم هــای
دیگــر ایــن تیــم را چنــدان جــدی نمی گرفتنــد ،بــا درخشــش بازیکنــان قدرتمنــد و جویــای
نــام خــود بــه مقــام قهرمانــی اروپــا رســید .در منچســتر یونایتــد او هشــت فصــل رویایــی
را ســپری کــرد و همــواره یکــی از عوامــل موفقیت هــای ایــن تیــم بــود .پــس از قهرمانــی
ســه گانه یونایتدهــا در ســال ( ۱۹۹۹جــام باشــگاه های اروپــا ،لیــگ برتــر و جــام حذفــی
انگلیــس) ،او پــس از انجــام بیــش از ســی صــد بــازی بــرای ایــن تیــم ،اولدترافــورد را تــرک
کــرد و بــه پرتغــال رفــت و بــه اســپورتینگ لیســبون کمــک کــرد تــا در ســال ( ۲۰۰۰میــادی)
قهرمــان لیــگ پرتغــال شــود .پــس از دو فصــل حضــور در پرتغــال بــار دیگــر بــه انگلیــس
بازگشــت و در اســتون ویــا و منچســتر ســیتی بــازی کــرد .اشــمایکل بــه مــدت ۱۴ســال
دروازه بــان اصلــی تیــم ملــی دانمــارک بــود و بــه همــراه ایــن تیــم در ۱۲۹بــازی حضــور
یافــت تــا رکــورددار بــازی بــرای تیــم ملــی کشــورش هــم باشــد.
فوتبال
اتحادیــه فوتبــال دانمــارک به اختصــار دی بی یــو(( )DBUبــه دانمارکــیDansk Boldspil- :
)Union; DBUبلندپایه تریــن نهــاد فوتبــال در کشــور دانمــارک اســت؛ کــه بــه برگــزاری و
نظــارت بازی هــای لیــگ و تیم هــای ملــی در هــر دو رده مــردان و زنــان می پــردازد.
ایــن فدراســیون در شــهر بروندبــی قــرار دارد .ویکــی از اعضــای فیفــا و یوفــا اســت .از ســال
۲۰۰۸ایــن اتحادیــه بــر فوتســال دانمــارک نیــز نظــارت دارد.
دی بــی یــو در ســال ۱۸۸۹تاســیس شــد امــا تاقبــل از المپیــک تابســتانی ۱۹۰۸لنــدن به طــور
رســمی ثبــت نشــد و بــه همیــن علــت بــرد در تورنومنــت بازی هــای فوتبــال در ۱۹۰۶به طــور
رســمی بــا نــام ایــن فدراســیون ثبت نشــد.
ســوپر لیــگ فوتبــال دانمــارک (بــه انگلیســی )Danish Superliga :معتبرتریــن لیــگ
فوتبــال در کشــور دانمــارک اســت کــه از ســال ۱۹۹۱میــادی تاکنــون در ایــن کشــور برگــزار
می شــود ۱۴ .باشــگاه در ایــن مســابقات حضــور دارنــد.
باشــگاه فوتبــال کپنهاگــن بــا ۱۲قهرمانــی پرافتخارتریــن تیــم ایــن مســابقات بــه حســاب
می ایــد
جــام حذفــی فوتبــال دانمــارک (بــه دانمارکــی )Landspokalturneringen :مســابقاتی
اســت کــه بــه صــورت حذفــی در کشــور دانمــارک از ســال ۱۹۵۵تاکنــون برگــزار می شــود.
ایــن جــام از ۱۰۴تیــم کــه از سراســر کشــور دانمــارک در ان حضــور دارنــد برگــزار می شــود.
باشــگاه فوتبــال ای جـی اف ارهــوس بــا ۹قهرمانــی پرافتخارتریــن تیــم ایــن ســری مســابقات
بــه حســاب می ایــد
دانمــارک قهرمــان فوتبــال در مســابقات بیــن المللــی 1906و دارنــده مــدال نقــره در بــازی
هــای المپیــک 1908و 1912اســت .بــا ایــن حــال ،دانمــارک بــه عنــوان اماتورهایــی کــه
حرفــه ای شــدن بیــن المللــی خــود در باشــگاه هــای خارجــی را ممنــوع مــی کــرد ،تــا ســال
1986واجــد شــرایط جــام جهانــی فیفــا نبــود ،اگرچــه انهــا در ســال 1960نقــره المپیــک
دیگــر را بــه دســت اوردنــد.
ً
از ســال ، 1983ایــن تیــم بــه طــور مــداوم بــه عنــوان یــک طــرف کامـا قابــل رقابــت شــناخته
شــده اســت ،بــا پیــروزی در مســابقات قهرمانــی اروپــا 1992ســوئد بــه عنــوان برجســته
تریــن پیــروزی خــود ،بــا شکســت دادن مدافــع عنــوان قهرمانــی هلنــد در نیمــه نهایــی و
المــان در فینــال .انهــا همچنیــن بــا شکســت ارژانتیــن در فینــال ،جــام پادشــاه فهــد 1995را
فتــح کردنــد .بهتریــن نتیجــه انهــا در جــام جهانــی در ســال 1998بــه دســت امــد ،جایــی کــه
انهــا در یــک چهــارم نهایــی برابــر برزیــل 2-3شکســت خوردنــد .دانمــارک نیــز در ســال هــای
2002 ، 1986و 2018دور دوم مســابقات جــام جهانــی را انجــام داد.
دوچرخه سواری
از نظــر تاریخــی ،موفــق تریــن نــام دانمــارک در دوچرخــه ســواری تورولــد الــگارد
بــوده اســت کــه شــش بــار ،ســه عنــوان اروپایــی و 24عنــوان دانمارکــی عنــوان
دوومیدانــی حرفــه ای جهــان را کســب کــرده اســت.
در ســالهای اخیــر ،دانمــارک بــه عنــوان یــک کشــور دوچرخــه ســواری قدرتمنــد
شــناخته شــده اســت ،بجــارن رییــس در ســال 1996در تــور فرانســه پیــروز شــد و
مایــکل راسموســن در تــور 2005و 2006بــه مقــام پادشــاه کوهســتان رســید.
دیگــر دوچرخــه ســواران معــروف دانمارکــی عبارتنــد از :برشــل ،نیکــی سورنســن ،بــو
هامبــورگ ،یســپر اســکیبی ،یاکــوب فاگلســانگ و الرس مایکلســن.
تیــم ساکســو بانــک موفــق تریــن تیــم دوچرخــه ســواری در دانمــارک بــوده اســت:
ایــن تیــم در ســال 1998بــه عنــوان تیــم هوم-جــک و جونــز تاســیس شــد و از ســال
بعــد توســط بجــارن رییــس هدایــت مــی شــد .ایــن تیــم تــا ســال 2014بــه عنــوان
یــک تیــم ثبــت شــده در دانمــارک شــرکت مــی کــرد ،پــس از انکــه پــس از فــروش
بــه اولــگ تینکــوف تاجــر روس ،ثبــت نــام خــود را بــه روســیه تغییــر داد ،اگرچــه
رییــس تــا ســال 2015بــه عنــوان مدیــر تیــم باقــی مانــد.
در ســال ، 2008کارلــوس ساســتر در حالیکــه ســوار بــر بانــک ساکســو بــود ،برنــده
تــور دوفرانــس شــد ،یکــی از پنــج تورنمنــت بــزرگ کــه تیــم در یــک دوره 8ســاله
کســب کــرد .انهــا همچنیــن در ایــن بناهــا از موفقیــت برخــوردار بودنــد ،بــا فابیــان
کانســارا (کــه در ســال 2008میــان و ســن ریمــو و در ســال 2010در تــور فالنــدر
برنــده شــد) ،انــدی شــلک (کــه در ســال 2009برنــده لیــژ -باســتوگن -لیــژ شــد)
و نیــک نوینــس (برنــده تــور) فالنــدر در ســال .)2011عــاوه بــر ایــن ،کانســارا در
حالــی کــه بــرای تیــم ســواری مــی کــرد ،دو عنــوان قهرمانــی مســابقات قهرمانــی
جهــان بــه وقــت قهرمانــی را بدســت اورد.
در ســالهای گذشــته ،دوچرخــه ســواری دانمــارک از مــوارد پیــش بینــی رنــج مــی بــرد.
بارنــه رییــس ،بــو هامبورگــر ،رولــف سورنســن ،جســپر اســکیبی ،مایــکل راسموســن
همــه بــه اســتفاده از دوپینــگ اعتــراف کردنــد و یــا بــا دوپینــگ ارتبــاط داشــتند .امــا
بــا وجــود همــه تبلیغــات بــد ،دوچرخــه ســواری هنــوز هــم یــک ورزش محبــوب در
دانمــارک اســت.
در سال ، 2011کپنهاگ میزبان مسابقات جهانی UCIدر جاده بود.
هنگامــی کــه دانمــارک رســماً جــای یوگســاوی را بــه دلیــل محرومیــت جهانــی بــه
دلیــل جنگهــای بالــکان بدســت اورد بــا تکیــه زیــاد بــه دروازه بــان پیتــر اشــمایکل و
دفــاع او ،و همچنیــن جرقــه خــاق برایــان الدروپ یکــی از بزرگتریــن شــگفتی هــای
تاریــخ ایــن رویــداد را ایجــاد کــرد.
انهــا بــرای کســب جــام قهرمانــی اروپــا تحــت ســبک بــازی دفاعــی ســرمربی نیلــزن
دانمــارک بــا پیشــروی از مرحلــه گروهــی و پیــش از انگلیــس و فرانســه ،در نیمــه
نهایــی هلنــد مدافــع عنــوان قهرمانــی یــورو 1988را در ضربــات پنالتــی شکســت داد.
ســپس ،در فینــال ،دانمــارک برابــر المــان ،قهرمــان جــام جهانــی جــام جهانــی 0-2 ،
پیــروز شــد و اطمینــان حاصــل کــرد کــه دانمــارک اولیــن جــام بیــن المللــی خــود را بــه
دست اورد.
30
31 صفحه 16
منطقه گردشگری دیوارهای کرنیش صفحه 17