ماهنامه راز شقایق شماره 51
ماهنامه راز شقایق شماره 51
ماهنامه راز شقایق شماره 51
ماهنامه فرهنگی و هنری
(خبری ،تحلیلی ،پژوهشی ،اموزشی)
سال پنجم ،شماره ،51خرداد ماه 1399
شماره مجوز 75583:
مدیر روابط عمومی
علی اسدابادی (کرمانشاهی)
دبیر سرویس هنری
دبیر سرویس فرهنگی
سرویس عکس
فوادمحمدهاشم
پروانه فیروزی
میالد محمدهاشم
صاحب امتیاز و مدیر مسئول
دکتر علیرضا مفتخری مظاهری
سردبیر
فاطمه عبدالمحمدی
مدیر اجرایی
ستاره کوشا
طراح و گرافیست
حسین شیردل
همکاران این شماره:
ســمیه عبدالمحمــدی -کبری تبریزیــان -کریـــم فیروزی -شــایلین مظاهری -جعفرمحمدهاشم-سحر پورحســینی -ابـــولفضل فیاض مرند -سمیه قاســمعلی -امیــد عزیــزی -محمدرضارســتگار -حســین قاســمی -ســید امیــر رســتگار-
خلیل مــدادی -افشــین اســدزاده -زهــرا کالتــه عربــی -تحریریــه پایــگاه خبــری شــاینا -تحریریــه هفتــه نامــه نســل انقــاب -تحریریــه اخبــار اصنــاف -هفتــه نامــه مدرن-دنیــای بچــه هــا
سخن مدیرمسئول
فهرست مطالب
ســال ها بــود کــه مــردم ایــران بــا نــام کشــوری
در شــرق اروپــا بــه نــام چکســلواکی اشــنا بودنــد.
چکســلواکی کمونیســتی بــرای مــا ایرانیــان کــه فوتبــال
یکــی از راه هــای ارتبــاط و اشــنایی بــا کشــورهای دنیــا
بــود ،یــاداور ســبک فوتبالــی ماشــینی و بــه شــدت
تیمــی ،ماننــد شــوروی بــود .کشــوری کــه بــه نوعــی در
سیاســت و اقتصــاد پیــرو بلــوک شــرق بــود.
بعــد از فروپاشــی شــوروی کشــورهای بلــوک شــرق
یــک بــه یــک دچــار تحــول شــده و بــا انقالب هایــی
موســوم بــه مخملــی از یــد کمونیســت ها خــود را رهــا
کردنــد.
چــک و اســلواکی نیــز بــه طــور مســالمت امیــز از
یکدیگــر جــدا شــدند و هریــک بــه گونـه ای مســتقل راه
خــود را درپیــش گرفتنــد.
اســلواکی همچنــان ویژگــی یــک کشــور اروپــای شــرقی
را در خــود دارد .حفــظ ســنت ها تــا حــد ممکــن و احیــای
گذشــته تاریخــی کشــور و درپیــش گرفتــن سیاســتی
بــدون حاشــیه و اقتصــادی کــه در بیــن کشــورهایی
چــون المــان و انگلســتان و حتــی همســایه خــود
اتریــش چنــدان قدرتمنــد نیســت امــا پیــش مـی رود ،از
ویژگی هــای اســلواکی اســت.
شــاید بتــوان براتیســاوا را بــه تنهایــی بــرای مطــرح
کــردن نــام اســلواکی در تاریــخ اروپــا کافــی دانســت.
تنهــا پایتختــی در جهــان کــه بــا دو کشــور دیگــر
(مجارســتان و اتریــش) هــم مــرز اســت و در یکــی از
اســتراتژیک ترین نقــاط اروپــا قــرار دارد .خاصیتــی کــه
در طــول تاریــخ باعــث هجــوم حکومت هــای مختلــف و
اســتیالی انــان بــر ایــن منطقــه از اروپــا بــوده اســت.
مطالعــه و بازدیــد از اســلواکی بــرای عالقمنــدان بــه
تاریــخ اروپــا همــواره جــذاب و حیاتــی اســت.
کشــوری کــه در طــول تاریــخ بــا مردمــان ارام و صلــح
طلــب خــود همــواره شــاهد نبردهــای خونیــن بیــن دول
قــدرت طلــب دنیــا بــوده اســت.
بازدیــد از ایــن کشــور زیبــا و تاریخــی بــدون شــک
یکــی از بهتریــن ســفرهای هــر شــخص عالقمنــد بــه
ســفر و گردشــگری خواهــد بــود.
راز شقایق را در هرجای دنیا بخوانید
شــما می توانیــد فایــل P.D.Fماهنامــه راز شــقایق را کــه دارای
اطالعــات جامع تــری دربــاره موضــوع هــر شــماره (ســفرنامه
کشــورهای دنیــا) اســت و شــامل مباحثــی ماننــد اشــنایی بــا ســاختار
سیاســی ،اقتصــادی ،فرهنگــی ،اجتماعــی و جاذبه هــای گردشــگری
هــر کشــور می باشــد را بــا مراجعــه بــه ســایت جــار و نصــب
اپلیکیشــن مربوطــه ،بــا پرداخــت مبلــغ نیــم بهــا دریافــت کنیــد.
در ضمــن شــماره های قبلــی نشــریه نیــز از همیــن طریــق قابــل
دریافــت می باشــد.
www.jaaar.com
رمزینه لینک ارشیو
رازشقایق در سایت جار
روابط ایران و اسلواکی
3
نگاهی به کشور اسلواکی
4
فرهنگ مردم
8
اقتصاد
10
ساختار سیاسی
14
بیوگرافی والدمیر ماچیار
16
نظام اموزشی
18
نظام حقوقی
20
براتیسالوا ،پایتخت
24
کوشیتسه ،دومین شهر مهم اسلواکی
32
مناطق دیدنی اسلواکی
34
تاریخ موسیقی اسلواکی
36
مشاهیر ادبیات
38
حیات وحش
40
معماری
44
لباس های سنتی
48
ورزش اسلواکی
50
غذاهای محبوب
52
هنرمندان اسلواکی
54
سینمای اسلواکی
58
رویدادهای فرهنگی
62
نشانی دفتر مرکزی:
تهران -خیابان شریعتی -خیابان خواجه نصیر -خیابان مقدم-
کوچه کهندانی -بن بست اول -پالک 5
تلفکس77573576 :
استفاده از مطالب این نشریه با اجازه کتبی و ذکر منبع بالمانع است.
لیتوگرافی و چاپ :گنجینه مینیاتور
شبکه توزیع فروش :شرکت نشرگستر امروز 54081 000
روابط ایران و اسلواکی
ایــران از دیربــاز بــا بســیاری از کشــورهای اروپــای شــرقی روابــط نزدیکــی داشــته
اســت .اســلواکی نیــز از ایــن قائــده مســتثنی نبــود .چــه در زمانــی کــه بــا چــک یک
کشــور واحــد را تشــکیل داده بــود و چــه بعــد از اســتقالل.
بعــد از جدایــی دو کشــور از یکدیگــر روابــط دو کشــور بیــش از پیــش گســترده
شــد .ایــن روابــط را می تــوان بــه چهــار بخــش تقســیم نمــود.
ابوالفضل فیاض مرند
کارشناس سیاسی
)1روابط سیاسی
پــس از اســتقالل جمهــوری اســلواک در ســال ، 1371مناســبات میــان دوکشــور
بویــژه در بعــد سیاســی از رونــد خوبــی برخــوردار بــوده اســت .در ایــن مــدت طــرف
اســلواکی ضمــن گشــایش ســفارت در تهــران ،در ســال 1378ســطح ان را از
کاردار بــه ســفیر ارتقــاء داد .در حالیکــه ســفیر ج.ا.ایــران در ویــن بــه عنــوان ســفیر
اکردیتــه در ان کشــور انجــام وظیفــه مــی نمایــد.
)2همکاری های اقتصادی
میــزان مبــادالت تجــاری فیمابیــن دو کشــور در ســال 2004درحــدود 30میلیــون
دالر بــوده کــه نســبت بــه ســال قبــل بیــش از دو برابــر افزایــش داشــته اســت
(میــزان مبــادالت دو کشــور در ســال هــای 2002و 2003بــه ترتیــب 7و 13
میلیــون دالر بــوده اســت) .ســومین اجــاس کمیســیون مشــترک میــان دو کشــور
(پــس از 6/5ســال) در شــهریور 1383در تهــران برگــزار گردیــد و برخــی از زمینــه
هــای همــکاری از ســوی طرفیــن در حــال بررســی و پیگیــری مــی باشــد.
)3وضعیت موافقتنامه ها
تاکنــون موافقتنامــه هــای حمــل و نقــل جــاده ای و هوایــی و تفاهمنامه هــای همکاری
هــای بانکــی ،همــکاری میــان وزارت خارجــه هــای دو کشــور و جانشــینی اســلواکی
در معاهــدات ســابق بــه امضــاء و تصویــب طرفیــن رســیده اســت .موافقتنامــه هــای
حمایــت متقابــل از ســرمایه گــذاری مشــترک ـ اجتنــاب از اخــذ مالیــات مضاعــف ـ
برنامــه همــکاری هــای فرهنگــی ،علمــی و اموزشــی _ تفاهمنامــه ارائــه تســهیالت
در امــور نمایشــگاههای بازرگانــی _ یادداشــت تفاهــم هــای همــکاری میــان رادیــو
و تلویزیــون هــای دو کشــور _ تفاهمنامــه همــکاری علمــی و تکنولوژیــک و برنامــه
همــکاری هــای بهداشــتی در دســت بررســی و پیگیــری مــی باشــد.
) 4همکاری های فرهنگی ،علمی و اموزشی
موضــوع امضــای یادداشــت تفاهــم همــکاری در بخــش هــای مختلــف فرهنگــی،
هنــری ،علمــی و اموزشــی میــان دو کشــور در دســت بررســی مــی باشــد.همچنین در
زمینــه گردشــگری نیــز متــن پیشــنهادی طــرف اســلواکی بــه ســازمان ایرانگــردی و
جهانگــردی تحویــل داده شــده اســت و قــرار اســت ایــن همــکاری هــا در چارچــوب
کمیســیون مشــترک اقتصــادی ( باتوجــه باینکــه وزارت اقتصــاد اســلواک متولــی ایــن
امــر مــی باشــد ) پیگیــری گــردد .در بخــش علمــی نیــز همــکاری هایــی از جملــه
اعطــای بــورس تحصیلــی از ســوی دولــت اســلواکی وجــود دارد .همچنیــن موضــوع
ارزشــیابی مــدارک تحصیلــی دانشــگاه هــای اســلواکی در ایــران ،از ســوی طــرف
اســلواکی پیگیــری مــی شــود.
علیرغــم عــدم وجــود موافقتنامــه ای بــرای مبــادالت فرهنگــی ،مبــادالت در ایــن
بخــش وجــود دارد .حضــور طرفیــن در جشــنواره هــا و نمایشــگاه هــای فیلــم،
موســیقی ،عکــس و نقاشــی ،برگــزاری نمایشــگاه تاریــخ هفــت هــزار ســاله ایــران
در براتیســاوا ،اعــزام تیــم هــای مختلــف ورزشــی از جملــه مــوارد ایــن همــکاری
هــا مــی باشــد.
اطالعات سفارت اسلواکی در تهران
ادرس سفارت اسلواکی در تهران
خیابان باهنر (نیاوران) ،خیابان مقدسی ،پالک ۷۲
شماره تماس۲۲۷۴۰۴۶۶ :
شماره | 51راز شقایق| 3
اقتصــاد اســلواکی بــه تولیــد و صــدور خــودرو و وســایل الکترونیکــی ،بــه ویــژه
بــه المــان وابســته اســت و موتــور محرکــه رشــد اقتصــادی اســلواکی بــه طــور
انحصــاری تقاضــای خارجــی اســت.
منابــع طبیعــی ان شــامل انــواع ذغــال ســنگ ،اوره ،اهــن ،مــس و منگنــز ،نمــک،
زمیــن هــای کشــاورزی و مقــدار کمــی نفــت و گاز اســت .مهمتریــن صنایــع
ان ماشــین ســازی ،صنایــع فلــزی ،صنایــع الکتریکــی و اپتیــک ،صنایــع نظامــی،
خودروســازی ،نســاجی ،منابــع غذایــی و اشــامیدنی ،شــیمیایی ،کاغــذ و چــاپ،
صنعــت بــرق ،صنایــع گاز ،ســرامیک ،و تولید ســوخت هســته ای اســت .فــراورده
هــای کشــاورزی اســلواکی جــو ،ســیب زمینــی ،چغندرقنــد ،رازک ،میــوه ،احشــام
و خــوک و تولیــدات جنگلــی اســت.
اســلواکی همچنیــن عضــوی از منطقــه شــنگن ،ســازمان تجــارت جهانــی،
ســازمان همــکاری اقتصــادی و توســعه و ســازمان ملــل متحــد اســت.
حجــم روابــط تجــاری ایــران و اســلواکی بــا کمــی افزایــش در ســال 2015بــه
14.3میلیــون دالر رســیده اســت .ایــن رقــم بــا توجــه بــه توانمنــدی هــای دو
کشــور حاکــی از فقــدان مناســبات راهبــردی بــرای توســعه روابــط تجــاری دو
کشــور اســت.
اســلواکی کشــوری صنعتــی اســت .صنایــع ســنگین از جملــه ماشــین االت و
فــوالد ،خــودرو ،الکترونیــک ،صنایــع نظامــی ،فنــاوری و همچنیــن معــادن ذغــال
ســنگ مهمتریــن بخــش هــای صنعتــی اســلواکی را تشــکیل مــی دهنــد.
اســلواکی در زمینــه اتومبیــل ســازی پیشــرفت خوبــی داشــته اســت .بــه ویــژه ان
کــه تولیــد خــودرو در ایــن کشــور بــا وجــود کیفیــت بــاال ،از قیمــت تمــام شــده
مناســبی برخــوردار اســت .ایــران و اســلواکی مــی تواننــد در زمینــه صنعــت
خــودرو و قطعــات خــودرو همــکاری هــای مناســبی داشــته باشــند.
جمهــوری اســامی ایــران همــواره تاکیــد کــرده اســت کــه امــاده همــکاری بــا
اســلواکی در زمینــه هــای انــرژی ،راه اهــن ،حفــاری و معــدن ،ماشــین االت و
فــوالد و خدمــات فنــی ومهندســی اســت.
همچنیــن بــا توجــه بــه نیــاز برخــی اســتان هــای ایــران و بــا توجــه بــه
توانمنــدی هــای اســلواکی در حــوزه اب ،ایــران امــاده همــکاری بــا ایــن کشــور
در زمینــه هــای احــداث طــرح هــای زیرســازی ،حــوزه اب و مدیریــت اب ،طــرح
هــای تحقیقاتــی منابــع ابــی ،شــیوه هــای هــای ذخیــره و انتقــال اب اســت.
از دیگــر ظرفیــت هــای همــکاری هــای فــی مابیــن مــی تــوان بــه همــکاری
در بخــش کشــاورزی اشــاره کــرد .دو کشــور مــی تواننــد نســبت بــه تقویــت
روابــط همــکاری در حــوزه گردشــگری و صنعــت توریســم نیــز اقدامــات موثــری
انجــام دهنــد.
در بخــش فنــاوری اطالعــات و زمینــه هــای فعالیــت هــای دانشــگاهی ،بــه ویــژه
بــا در اختیــار داشــتن طــرح هــای تغییــر کاربــری برخــی حــوزه هــای دانشــگاهی
ایــران ،دو کشــور می تواننــد همــکاری هــای مثبتــی در زمینــه هــای اموزشــی و
تحقیقاتــی داشــته باشــند.
تبــادل هیــات هــای تجــاری ،مشــارکت در نمایشــگاه هــای بیــن المللــی و
تخصصــی و اعــزام هیــات هــای تخصصــی مهمتریــن ابــزار توســعه روابــط دو
کشــور هســتند.
نگاهی به کشور
علیرضا مفتخری مظاهری
حقوقدان و مدرس دانشگاه
تاریخچه
اسلواکی
Slovakia
کشــوری کــه امــروزه بــه عنــوان اســلواکی مــی شناســیم ســرزمینی محصــور
در خشــکی هــای اروپــای مرکــزی اســت و ایــن منطقــه در گذشــته هــای
دور بخشــی از امپراتــوری ســامو محســوب مــی شــد .امپراتــوری ســامو
اولیــن واحــد سیاســی اســاوها بــود .بــه بــاور مورخــان و تاریــخ نــگاران
تاریــخ اســلواکی در قــرن پنجــم و ششــم میــادی مهاجــرت قــوم اســاو بــه
ســرزمین اســلواکی اغــاز شــده و انهــا در ایــن دوره از تاریــخ بــه ایــن منطقــه
رســیدند.
کشــور اســلواکی امــروزی بــا جمهــوری چــک و اتریــش در غــرب ،اوکرایــن
در شــرق ،مجارســتان در جنــوب و بــا لهســتان در شــمال همســایه اســت.
زبــان رســمی مــردم ایــن کشــور زبــان اســلوواک اســت کــه ایــن زبــان
اســت از شــاخه زبــان هــای هندواروپایــی و از خانــواده زبان هــای اســاوی
بحســاب مــی ایــد .اســلواکی بــا مســاحت ۴۹۰۳۵کیلومتــر مربــع در ردیــف
صدوبیســت و هفتــم کشــورهای جهــان قــرار دارد.
مــردم قــوم اســاو دســته ای از اقوامــی بودنــد کــه موخــان و محققــان احتمــال
مــی دهنــد ســکونتگاه اولیــه ایــن اقــوام در ابتــدا منطقــه اروپــای شــرقی بــوده
اســت امــا همانطــور کــه شــاهد هســتیم در حــال حاضــر ایــن قــوم در نقــاط
گوناگــون و بخــش هــای وســیعی از اروپــا و دیگــر نقــاط ســکونت دارنــد و
حضــور انهــا محــدود بــه ســکونتگاه تاریخــی شــان نیســت .ســرزمین هایــی
کــه اســاوها امــروزه در ان زندگــی مــی کننــد شــامل قســمتهای مهمــی از
شــبه جزیــره بالــکان ،بخــش هایــی از اروپــای مرکــزی ،منطقــه ی اســیای
میانــه و سرتاســر ســیبری اســت .بــه جــز ایــن مناطــق گروهــی از مــردم قــوم
اســاو بــرای ســکونت و زندگــی بــه نقــاط دیگــر جهــان کــوچ کــرده انــد و
گفتیــم کــه ایــن قــوم بــه زبــان اســلوواک صحبــت مــی کننــد .اســاوها را
عمدتــا بــه ســه شــاخه تقســیم کــرده انــد کــه شــامل ایــن مــوارد اســت:
اسالوهای غربی؛ اسلواک ها ،چک ها ،لهستانی ها
اسالوهای شرقی؛ بالروس ها ،روس ها ،اوکراینی ها
اســاوهای جنوبــی؛ اســلوون ها ،صرب هــا ،کروات هــا ،بوســنیائی ها،
،مقدونی هــا ،بلغارهــا
شماره | 51راز شقایق| 4
و بطــور کلــی بیشــتر مــردم کشــورهای روســیه ســفید ،لهســتان ،جمهــوری
چــک ،روســیه ،اســلواکی ،اســلوونی ،یوگوســاوی ،بوســنی و هرزگویــن و
همچنیــن بیشــتر مــردم ســاکن در کشــورهای اروپــای شــرقی یــا ریشــه و
تبارشــان از ایــن قــوم اســت یــا اینکــه در طــول تاریــخ بــر اثــر اختــاط هــا
و ازدواج هــای مکــرر بــا ایــن قــوم ترکیــب شــده انــد .بــه ایــن ترتیــب مــردم
ســرزمین اســلواکی بــا همسایگانشــان و همچنیــن کشــورهایی کــه نــام بردیم
ریشــه مشــترکی دارنــد و ایــن همریشــگی پیوندهــای گوناگونــی را بیــن انهــا
بوجــود مــی اورد .جالــب اســت بدانیــد کــه نــام کشــور یوگوســاوی بــه معنــی
اســاوی جنوبــی اســت.
مورخــان تاریــخ اســلواکی دربــاره ی تاریــخ ایــن کشــور نوشــته انــد کــه
تــا یکــی دو دهــه اول قــرن نوزدهــم ایــن ســرزمین قســمتی از اتریــش –
مجارســتان محســوب مــی شــد بــود کــه در قســمت مجــاری ان واقــع شــده
بــود .پــس از ان ایــن کشــور بــه مــدت دو دهــه قســمتی از چکســلواکی،
کشــوری کــه پــس از جنــگ جهانــی اول شــکل گرفتــه بــود ،محســوب مــی
شــد و بعــد از ان نیــز بــرای مــدت شــش ســال در ظاهــر بــا عنــوان جمهــوری
اســلواکی رســما کشــوری مســتقل بــود امــا در عمــل و حقیقــت امــر ،اســلواکی
یکــی از مناطــق اقمــاری تحــت ســلطه المــان نــازی بــود.
کشــور اقمــاری یا کشــور تابع و یــا دولــت اقمــاری Satellite stateکشــوری
اســت کــه رســما مســتقل باشــد ولــی شــدیدا تحــت کنتــرل سیاســی ،نظامــی
و اقتصــادی کشــوری دیگــر باشــد .در حقیقــت بــه گونــه ای شــکل هــای
گوناگــون هژمونــی بــر ان کشــور اعمــال مــی شــود تــا جایــی کــه سیاســت
هــای کشــور اقمــاری تابــع کشــور متبــوع اســت و ایــن کشــور تعییــن کننــده
و تاثیرگــذار بــر کلیــه جنبــه هــای گوناگــون امــور داخلــی کشــور تابــع اســت.
اســلواکی بعــد از توافقنامــه مونیــخ خــود مختــار شــد و ســرزمین های جنوبــی
بــه مجارســتان واگــذار شــد .ادولــف هیتلــر رهبــر المــان نــازی نیروهایــش را
امــاده کــرد تــا در قلمــرو چــک و بوهــم و موراویــا نفــوذ خــود را گســترش
دهــد .امــا المــان هــا بــا اطالعــات نادرســت مجارهــا تصمیماتــی گرفتنــد کــه
شــرایط را بــه گونــه دیگــری رقــم زد .مجارهــا گفتــه بودنــد کــه اســلواک ها
بــه مجارســتان پیوســته انــد .بنابرایــن المــان هــا قصــد داشــتند دولتــی
سرســپرده خــود و تحــت نظــر المــان نــازی در اســلواکی بوجــود بیاورنــد تا در
ایــن ســرزمین پایگاهــی مهــم بــرای خــود ایجــاد کننــد کــه حملــه المــان بــه
لهســتان و ســایر مناطــق بــه راحتــی انجــام گیــرد.
از اینــرو هیتلــر نخســت وزیر ســابق اســلواکی ،یــوزف تیســو را بــه برلیــن
دعــوت کــرد و بــا اظهــار بــی عالقگــی بــه سرنوشــت اســلواکی ،بــه او گفــت
اســتقالل اســلواکی را اعــام کنــد و در صــورت عــدم پذیــرش از ســوی
مقامــات اســلواکی او ایــن کشــور را بــه حــال خــود رهــا مــی کنــد.
چنــد روز بعــد تیســو در پارلمــان اســلواکی گــزارش مفصلــی از جلســه اش بــا
هیتلــر ارائــه داد و بیانیــه اســتقالل را خوانــد .نماینــدگان بــا دیــده ی شــک
و تردیــد بــه ایــن قضیــه نــگاه کردنــد .امــا در نهایــت نماینــدگان پارلمــان
بــه اتفــاق ارا بــرای اســلواکی اعــام اســتقالل کــرد کــه در تاریــخ اســلواکی
ایــن اولیــن بــار بــود و رخــدادی مهــم تلقــی مــی شــد .یــوزف تیســو اولیــن
نخســت وزیرجمهــوری جدیــد اعــام شــد.
در ســال ۱۹۶۸تاریــخ اســلواکی شــاهد حضــور نیروهــای بیگانــه ای بــود
کــه بــر اتفاقــات ایــن ســرزمین تاثیــر بزرگــی گذاشــتند .بعــد از خیــزش
هــای ناسیونالیســتی ضدنــازی و قیــام علیــه المــان هــا ،المــان اســلواکی را
تصــرف کــرد در نتیجــه اســتقالل ایــن ســرزمین از بیــن رفــت .امــا ارام ارام
نیروهــای ارتــش ســرخ ســربازان المانــی را از ایــن منطقــه بیــرون کردنــد.
حــاال ســرزمین های رهــا شــده از اشــغال المــان بــه عنــوان قســمتی از
چک اســلواکی بــه ایــن کشــور الحــاق شــد و بــه ایــن ترتیــب اولیــن
جمهــوری اســلواکی بــا فتــح ایــن کشــور توســط نیروهــای ارتــش ســرخ
نابــود و ناپدیــد شــد.
زمانــی کــه نیروهــای ارتــش شــوروی وارد ســرزمین اســلواکی شــدند در ایــن
دوره چکســلواکی شــامل دو کشــور چــک و اســلواکی بــود ،در نیروهــای مهاجــم
مجارهــا هــم حضــور داشــتند ،ایــن نیروهــا بــه بهــار پــراگ در اســلواکی
پایــان دادنــد .در ایــن زمــان دوره ای از اصالحــات تحــت عنــوان بهــار پــراک
در اســلواکی اغــاز شــده بــود کــه نیروهــای مهاجــم هیــچ مجالــی بــرای رشــد
و شــکوفایی درخــت جــوان اصالحــات در بهــار پــراک را ندادنــد.
در اولیــن روز ســال نــو میــادی یعنــی ســال ۱۹۹۳چکســلواکی بــه دو کشــور
جمهــوری چــک و اســلواکی تبدیــل شــد .امــا تاریــخ اســلواکی و حوادثــی کــه
در ایــن ســرزمین در ســال هــای اخیــر رخ داده باعــث ایجــاد تغییــرات زیــادی
در داخــل کشــور شــد .ســال ۲۰۰۴اســلواکی عضــو اتحادیــه اروپــا شــد.
مــردم اســلواکی در ســال ۲۰۰۳در یــک همــ ه پرســی رای مثبــت خــود را
بــرای پیوســتن اســلواکی بــه اتحادیــه اروپــا بــه صنــدوق انداختنــد .در همــان
ســال بــه پیمــان ناتــو پیوســت و در ۲۰۰۷بــه حــوزه شــنگن راه یافــت.
شماره | 51راز شقایق| 5
نژاد
بیشــتر مردمانــی کــه در اســلواکی زندگــی می کننــد به عنــوان اســلواک شــناخته
می شــوند .ســاکنانی کــه اصلیــت مجــاری نیــز دارنــد در ایــن کشــور حضــور دارنــد
و تقریب ـاً یکــی از بزرگ تریــن اقلیت هــای قومــی ایــن کشــور شــناخته می شــوند.
کولی هــا یــا مردمانــی کــه رومــا نامیــده می شــوند ،ســاکنانی کــه اصلیــت روس
و اوکراینــی دارنــد از دیگــر مــردم کشــور اســلواکی می باشــند .گویــش و زبــان
معمــول کشــور اســلواکی ،اســلواکیایی اســت کــه ریشــه در زبــان مــردم کشــور
چــک دارد .چــک زبان هــا و اســلواکیایی زبان هــا کــه دو بخــش اعظــم ایــن
کشــور را تشــکیل می دهنــد به راحتــی باهــم ارتبــاط برقــرار می کننــد و زبــان
همدیگــر را متوجــه می شــوند .درواقــع اســلواکیایی یک زبــان میانــه در ادبیــات
زبان هــای دنیــا شــناخته می شــود و تلفیقــی از زبــان هنــد و اروپایــی اســت.
بــه لحــاظ تاریخــی نیــز در ابتــدای تشــکیل ایــن منطقــه در اروپــا مردمانــی کــه
اســاو نامیــده می شــوند در انجــا ســکونت گزیدنــد.
شهرهای مهم
شــهر براتیســاوا مهم تریــن ،بزرگ تریــن و بــه لحــاظ جمعیتــی پرجمعیت تریــن شــهر
اســلواکی اســت .در تقســیمات کشــوری اســلواکی ،براتیســاوا در جنــوب غربــی ایــن
کشــور و در کنــار دو رود بــزرگ دانــوب و مــوراوا قــرار دارد .نکتــه ی منحصربه فــرد ایــن
شــهر هم مــرزی بــا دو کشــور مســتقل از هــم مجارســتان و اتریــش اســت .دومیــن شــهر
بــزرگ و پرجمعیــت ایــن کشــور تــازه اســتقالل یافته ی اروپایــی کوشیتســه می باشــد کــه
جمعیتــی بالغ بــر دویســت و ســی هــزار نفــر را در خــود جــای داده اســت .شــهر پرشــوف
کــه در قســمت شــرقی اســلواکی قــرار دارد یکــی دیگــر از شــهرهای مهــم ایــن کشــور
اســت .ژیلینــا و نیتــرا در رده هــای بعــدی شــهرهای مطــرح کشــور اســلواکی قــرار دارنــد.
سیستم حمل و نقل عمومی
سیســتم حمــل و نقــل عمومــی در براتیســاوا بــه 3صــورت اتوبــوس ،ترامــوا
(واگــن برقــی) و اتوبــوس هــای برقــی جریــان دارد .قطارهــای قرمــز و ابــی
رنــگ نیــز بــرای حمــل و نقــل عمومــی توریســت هــا وجــود دارد .ایــن
سیســتم هــا در براتیســاوا از 4صبــح تــا نیمــه شــب فعالیــت دارنــد .تمامــی
ایــن وســایل حمــل و نقــل توســط سیســتم گســترده ی ،DPBنظــارت و
کنتــرل مــی شــوند.
بلیــت هــای مــورد نظــر بایــد قبــل از ورود بــه وســیله ی نقلیــه خریــداری
شــوند .شــما مــی توانیــد بلیــت مــورد نظــر خــود را از ایســتگاه هــا ،کیوســک
هــای روزنامــه فروشــی و یــا فروشــگاه هــای مخصــوص حمــل و نقــل عمومی
تهیــه کنیــد .بلیــت مربــوط بــه هــر کــدام از ســه وســیله ی نقلیــه عمومــی را
مــی توانیــد بــه صــورت یــک بلیــت نیــز خریــداری کنیــد.
رانندگــی بــا خــودرو نیــز قوانیــن خــاص خــود را دارد .در صــورت ارتــکاب
بــه هــر نــوع تخلــف 40 ،یــورو جریمــه مــی شــوید .راننــده هــا مســلط بــه
زبــان انگلیســی نبــوده ولــی تابلــو هــا و نمادهــا بــه ایــن زبــان هســتند و
مــی تــوان از انهــا اســتفاده نمــود .همچنیــن مــی تــوان بــا نصــب برنامــه
هــای جهــت یــاب در گوشــی هــای همــراه خــود ،دسترســی راحتتــری بــه
ادرس هــای مــورد نظــر داشــت.
شماره | 51راز شقایق| 6
جغرافیای اسلواکی
مســاحت ایــن کشــور ۴۹۰۳۵کیلومتــر مربــع (صدوبیســت و هفتمیــن کشــور جهــان)
اســت.
بیشــتر ســطح اســلواکی را کوهســتان ها تشــکیل داده انــد و ایــن کوه هــا همگــی
جزئــی از رشــته کوه های بســکید و کارپــات هســتند .کوه هــای کارپــات بیشــتر نیمــه
شــمالی کشــور را دربــر می گیــرد .دش ـت های پســت اســلواکی تنهــا در جنــوب غربــی
و منتهی الیــه جنــوب شــرقی کشــور قــرار گرفته انــد کــه جزئــی از فــات پانونــی
به شــمار می اینــد.
کوه هــای تاتــرا بــا ۲۰قلــه بلندتــر از ۲۵۰۰متــر مرتفع تریــن بخــش از کوهســتان
کارپــات را تشــکیل می دهنــد؛ بیشــتر مســاحت تاتــرا در خــاک اســلواکی قــرار گرفتــه
اســت.
در شــمال ،نزدیــک بــه مــرز لهســتان ،کوه هــای تاتــرای علیــا قــرار دارنــد کــه از
مناطــق محبــوب کوهنــوردی و اســکی اســت و بســیاری از دریاچه هــا و دره هــای
خوش منظــره کشــور در ایــن محــل قــرار گرفتــه اســت .بلندتریــن نقطــه اســلواکی،
یعنــی قلــه گــرالخ ( )Gerlachovský štítکــه ۲،۶۵۵متــر ارتفــاع دارد و کــوه
کریــوان کــه از نمادهــای اســلواکی اســت نیــز در همیــن منطقــه واقــع شــده اند.
مهم تریــن رودهــای اســلواکی عبارتنــد از دانــوب ،واه و هــرون ،و هورنــاد .رود تیســا ۵
کیلومتــر از مــرز اسلواکی-مجارســتان را در بــر می گیــرد.
اســلواکی در میــان کوه هــای خــود صدهــا غــار دارد کــه ۱۵عــدد از ان هــا بــرای بازدیــد
عمــوم بــاز اســت .پنــج غــار اســلواکی بــه نام هــای غــار یخــی دوبشینســکا ،غــار
دومیتســا ،گومباســک ،یاسوفســکا ،و غــار ارگونیتــی اوختینســکا در فهرســت میــراث
جهانــی یونســکو ثبــت شــده اند.
میانگیــن دمــای ســالیانه حــدود ۱۰-۹درجــه ســانتی گراد اســت .میانگیــن دمــای
گرم تریــن مــاه حــدود ۲۰درجــه و میانگیــن دمــای ســردترین مــاه بیشــتر از -۳
اســت .ایــن گونــه اب و هــوا در زاهورســکا نیژنــا و پودونایســکا نیژنــا دیــده می شــود.
اب و هــوای غالــب پایتخــت براتیســاوا ایــن گونه اســت.
میانگیــن دمــای ســالیانه کمتــر از ۵درجــه ســانتیگراد اســت .میانگیــن دمــای گرم ترین
مــاه کمتــر از ۱۵درجــه و میانگیــن دمــای ســردترین مــاه کمتــر از -۵اســت .اب و
هــوای کوهســتانی در کوه هــا و در برخــی روســتاها در دره «اوراوا» و «اســپیش» دیــده
می شــود.
ارتباطات
شــبکه های خصوصــی رادیــو و تلویزیونــی در ســال های اخیــر به شــدت
در ایــن کشــور گســترش یافتــه انــد و اکثــر برنامــه هــای تلویزیونــی
معــروف جهانــی از طریــق شــرکت هــای خدمــات دهنــده کابلــی قابــل
دریافــت هســتند .اســلواکی یکــی از باالتریــن ســرعت های اینترنــت
در جهــان را دارد .تمامــی مناطــق ایــن کشــور تحــت پوشــش اینترنــت
پرســرعت هســتند و در بســیاری از مراکــز عمومــی همچــون فروشــگاه
هــای بــزرگ ،دانشــگاه هــا ،مــدارس و مرکــز تفریحــی و خدماتــی
،اینترنــت پرســرعت وایرلــس رایــگان و بــرای اســتفاده عمــوم ازاد
اســت.
نکات جالب در مورد کشور اسلواکی
اســلواکی از ســال 2004عضــو کشــور هــای منطقــه یــورو یــا همــان
شــنگن شــده اســت.
اسلواکی کشوری ارام و به دور از جنگ و خونریزی است. اسلواکی سرزمین قصر های افسانه ای است.طبیعــت اســلواکی در همــه اروپــا بــا غارهــا و رودخانــه هــا و جنــگلهــای زیبــا شــهرت دارد.
مــردم اســلواکی بســیار خــون گــرم و روشــنفکر هســتند و بــا هیــچمردمــی برخــورد نــژاد پرســتانه نمــی کننــد.
شماره | 51راز شقایق| 7
کبری تبریزیان
فرهنگمردم
مــردم اســلواکی از نــژاد اســاو هســتند کــه در قــرون ششــم و هفتــم
میــادی در حوالــی رودخانــه دانــوب مســتقر شــدند .ایــن مــردم در اصــل
از قشــر دهقانــان بودنــد .ایــن رابطــه ان هــا بــا زمیــن و خــاک هنــوز هــم
قابــل لمــس اســت .در دوران کمونیســم برخــی پروژه هــا در راســتای
صنعتــی شــدن انجــام شــدند و امــروزه جامعــه ایــن کشــور را مردمــی از
جامعــه مــدرن و ســنت های بومــی تشــکیل می دهنــد .تغییــر و تحــوالت
سیاســی ســال ،۱۹۸۹ازادی هــای جدیــدی را بــا خــود بــه همــراه داشــت
کــه نــگاه اجتماعــی عامــه مــردم را تــکان داد .البتــه هنــوز هــم بســیاری
از جنبش هــای فرهنگــی نوپــا بــوده و در نتیجــه بخــش اعظــم جمعیــت
پیــر ایــن کشــور هنــوز هــم روســتایی و وابســته بــه کشــاورزی هســتند.
بــد نیســت بدانیــد کــه علیرغــم برخــی از جنبه هــای جامعــه کــه هنــوز هــم
هویــت مســتقل ملــی خــود را حفــظ کرده انــد ،زبــان ،بســیاری از ســنت ها،
قوانیــن و رســومات هنــوز هــم عمیقــاً تحــت تاثیــر حاکمــان گذشــته،
یعنــی چک هــا ،مجارهــا و اتریش ـی ها اســت .بــه عــاوه ،خانــواده ،مرکــز
ســاختار اجتماعــی اســلواکی محســوب شــده و در کنــار دوســتان نزدیــک،
پایــه حمایــت مالــی و احساســی را تشــکیل می دهــد .معمــوالً خانــواده
اولویــت شــماره یــک هــر فــرد در ایــن کشــور بــه شــمار م ـی رود.
مــردم اســلواکی بــرای حریــم خصوصــی خــود ارزش باالیــی قائــل هســتند .برای
ان هــا اعتمــاد کــردن بــه مــردم جدیــد و وارد کــردن ان هــا بــه حریــم شــخصی
زمــان الزم دارد .در نتیجــه ایــن مــردم همیشــه بســیار رســمی و محافظــه کار
بــه نظــر می اینــد .ان هــا خیلــی اهــل مبالغــه نیســتند و احساساتشــان را بــه
نمایــش نمی گذارنــد .البتــه زمانــی کــه توانســتید بــا ان هــا روابــط دوســتانه ای
را شــکل دهیــد ،کم کــم ایــن حالــت جــای خــود را بــه صمیمیــت می دهــد.
ایــن مــردم همیشــه بســیار مــودب هســتند و بــه نــدرت کســی جــز خانــواده و
دوســتان بســیار نزدیــک ،را بــه اســم کوچــک صــدا می کننــد.
اداب و رسوم مالقات و شام
احوالپرسـی ها در ایــن کشــور گــرم هســتند امــا خیلــی هــم پــر شــور نخواهنــد
بو د .
معمول تریــن حالــت ســام و احوالپرســی شــامل دســت دادن ،ارتبــاط چشــمی
و عبارتــی مناســب زمــان روز خواهــد بــود.
مــردم معمــوالً یکدیگــر را بــا عنــوان «پــان» ( )Panیــا «پانــی» ( )Paniبــه معنــی
اقــا و خانــم و نــام خانوادگــی معرفــی می کننــد.
دوســتان صمیمی تــر ممکــن اســت از همیــن ســاختار امــا بــا نــام کوچــک
اســتفاده کننــد.
هرگــز قبــل از ان کــه شــما را بــه ایــن کار دعــوت کننــد ،از اســم کوچــک کســی
اســتفاده نکنید.
ً
مــردم اســلواکی معمــوال تنهــا خانــواده یــا دوســتان نزدیــک خــود را بــه خانــه
دعــوت می کننــد.
اگــر بــه خانــه یــک اســلواک دعــوت شــدید ،کفــش خــود را قبــل از ورود در
بیاوریــد.
بــرای شــام بــه موقــع برســید ،وقت شناســی در ایــن کشــور یــک صفــت
پســندیده اســت.
خــوب لبــاس بپوشــید و از لباس هــای رســمی کاریتــان اســتفاده کنیــد .ایــن کار
نشــانه احتــرام بــه میزبــان اســت.
ســعی کنیــد هرگــز در موقعیت هــای اجتماعــی ایــن چنینــی ،موضوعــات کاری
را وســط نکشــید.
پاســخ دادن و جبــران کــردن هــر مهمان نــوازی کــه در حــق شــما می شــود،
بــه تقویــت رابطــه در اینــده کمــک خواهــد کــرد.
اداب و رســوم ســر میــز غــذا در ایــن کشــور رســمی هســتند و بــه ســایر
کشــورهای اروپایــی شــباهت دارنــد.
قبل از شروع غذا منتظر دعوت میزبان باشید.
رد کــردن پیشــنهاد غــذای بیشــتر در ابتــدا کاری مودبانــه اســت؛ بایــد بــرای
اصــرار میزبــان بــرای غــذای بیشــتر صبــر کنیــد.
وقتــی بــرای شــام در خانــه دعــوت شــده اید ،غــذای داخــل بشــقابتان را تمــام
کنیــد .بــه ویــژه اگــر غــذا در خانــه درســت شــده باشــد ،ایــن کار نشــانه ادب و
احتــرام شــما اســت.
شماره | 51راز شقایق| 8
مذهب
ازلحــاظ مقولــه ی دیــن ،مســئولین ایــن کشــور اروپایــی ســخت گیری
خاصــی ندارنــد و مردمــان پیــرو ادیــان مختلــف می تواننــد بــا ازادی کامــل در
اســلواکی زندگــی کننــد و بــه مراس ـم های مذهبــی خــود بپردازنــد .مردمــان
پیــرو شــاخه ی کاتولیــک مســیحیت جمعیتــی نزدیــک بــه هفتــاد درصــد
مذهبیــان اســلواکی را تشــکیل می دهنــد .قبــل از جنــگ جهانــی نیــز ،ایــن
کشــور زیبــای قــاره ســبز محــل زندگــی یهودیــان بســیاری بــود کــه در حــال
حاضــر جمعیتــی نزدیــک بــه دوصــدم درصــد از ان هــا در اســلواکی باقــی
مانده انــد .ازلحــاظ فرهنگــی نیــز ایــن کشــور ریشــه دار ،فرهنگــی غنــی
همــراه بــا برگــزاری جشــنواره های ســاالنه دارد .ســنت فولکلــور یکــی از
ســنت های قدیمــی مردمــان اســلواکی اســت کــه هرســاله بــرای ان جشــن
ویخودنــا برگــزار می گــردد.
مسلمانان اسلواکی
مســلمانان اســلواکی علــی رغــم تالشــهای خــود در راســتای برقــرار ارتبــاط
بــا پیــروان دیگــر ادیــان بــه دلیــل عــدم بــه رســمت شــناخته شــدن دیــن
خــود توســط دولــت در شــرایط دشــواری قــرار دارنــد.
بــا توجــه بــه رشــد جمعیــت مســلمانان و فقــدان فضــای کافــی در نمازخانــه
هــا و مســاجد تالشــهای مســلمانان ،ضــرورت ســاختن مراکــز اســامی و
مســاجد بیشــتر حــس مــی شــود.
بنیــاد وقــف اســامی مرکــز اســامی ایــن کشــور اســت کــه دارای یــک
محوطــه هــزار متــری در پایتخــت اســت کــه قصــد دارد یــک مســجد جامــع
و مرکــز اســامی در ان بنــا کنــد؛ امــا مقامــات رســمی ایــن کشــور از ارائــه
اجــازه ســاخت خــودداری مــی کننــد.
مقامــات ایــن کشــور رد پاســخ بــه مســئوالن ایــن بنیــاد هربــار بــرای
عــدم ارائــه مجــوز بــه بهانــه هــای سســتی متوســل مــی شــوند .مســلمانان
اســلواکی از داشــتن یــک ســازمان پوششــی محــروم بــوده و هیــچ ســازمانی
بــه نمایندگــی از مســلمانان بــرای گرفتــن مجــوز بــه تــاش در راســتای بــه
رســمیت شــناخت اســام فعالیــت نمــی کنــد.
بایــد گفــت ریشــه مشــکل اســلواکها بــا اســام بــه مشــکالت و مصائــب
تاریخــی مــردم ایــن کشــور بــا تــرکان عثمانــی بــاز می گــردد .اســلواکها
همــواره بــه خاطــرات تلخکامــی کــه ایــن کشــور 150ســال گذشــته از
ترکهــا دارد اشــاره مــی کننــد.
در حــدود 5هــزار مســلمان در اســلواکی زندگــی مــی کننــد کــه ایــن تعــداد
5/4درصــد از جمعیــت کشــوری را تشــکیل مــی دهنــد .امــا تاکنــون تنهــا
چهــار مســجد در سراســر کشــور بــرای اقامــه نمــاز مســلمانان ســاخته شــده
انــد.
اقلیــت مســلمانان درمقابــل عــدم پذیــرش اســام بــه عنــوان یــک دیــن
رســمی از ســوی دولــت تســلیم نشــده و تمــام تــاش خــود را در دفــاع از
دینــی کــه دچــار ســوء تعبیــر شــده انجــام مــی دهــد.
رهبــران و فعــاالن مســلمان بــه واســطه حضــور در مصاحبــه هــای تلویزیونــی
و اظهــار نظــر در روزنامــه هــای برجســته ایــن کشــور ســتاد رســانه ای در
راســتای دفــاع از اســام تشــکیل داده انــد .مســلمانان اســلواکی همــواره در
تــاش بودنــد کــه نمایشــگاهای اســامی برگــزار کننــد تابــه پرسشــهای
اســلواکها پاســخ دهنــد.
در ســال ،1395پارلمــان اســلواکی بــا تصویــب قانونــی در پــی ممنــوع کــردن فعالیــت
گــروه هــای اســامی در ایــن کشــور ،قانونــی را تصویــب کــرده کــه طــی ان ،هیچــگاه
اســام بــه عنــوان یــک دیــن رســمی در ایــن کشــور بــه رســمیت شــناخته نخواهــد
شد .
براســاس ایــن قانــون بــرای اینکــه دیــن وجنبشــی بخواهــد درایــن کشوررســمیت
یابــد تعــداد پیــروان ان نبایــد کمترازپنجــاه هزارنفرباشــد.
الزم بــه ذکــر اســت تعدادمســلمانان ایــن کشــوراروپای شــرقی حدودپنــج هزارنفربوده
وکل جمعیــت ان هــم حدودپنج میلیــون وچهارصدهزارنفراســت.
نصــف ایــن جمعیــت راهــم کاتولیکهاتشــکیل مــی دهند.کارشناســان اعتقــاد دارنــد
قانــون جدیدســختگیرانه وممنــوع کننــده اســت.
درمــدت بیســت ســالی کــه ایــن کشوراســتقالل خــود رابدســت اورده اســت حتــی
یــک مســجد هــم بــرای مســلمانان ان ســاخته نشــده اســت .ازهنگامــی هــم کــه
بحــران مهاجــرت دامــن گیــر کشــورهای اروپایــی شــده اســت ،مقامــات دولتــی ایــن
کشــورگفته اندانهــا فقــط مهاجــران مســیحی را قبــول خواهنــد کــرد.
شماره | 51راز شقایق| 9
امید عزیزی
اقتصاد اسلواکی
جمهــوری اســلواکی در ژانویــه ســال ۱۹۹۳میــادی ایجــاد شــد .در
ابتــدا ایــن کشــور اقتصــادی متمرکــز داشــت و دولــت مرکــزی تمامــی
تصمیمــات اقتصــادی را اتخــاذ می کــرد .ولــی اهمیــت وجــود اقتصــاد
ازاد در ایــن کشــور کــه در اتحادیــه اروپــا واقــع شــده اســت و قصــد
اســتفاده از منابــع مالــی و بــازار واحــد اروپــا را دارد ،ســبب شــد تــا
زیرســاخت های الزم بــرای ایجــاد یــک اقتصــاد ازاد در ایــن کشــور
ایجــاد شــود .گــذار اقتصــادی ایــن کشــور از همــان ســال های اولیــه
تاســیس کشــور اغــاز شــد ولــی موانعــی هــم در ایــن راه وجــود داشــت
کــه باعــث شــد تــا به رغــم اطمینــان در مــورد ضــرورت ایجــاد اقتصــاد
دولتــی ،اجرایــی شــدن ان ســال ها بــه طــول بینجامــد .ســازمان
همکاری هــای اقتصــادی و توســعه در گــزارش اخیــر خــود کــه در مــورد
وضعیــت کشــورهای عضــو ایــن ســازمان ارائــه داده نوشــته اســت:
ایــن گــذار به ســادگی اتفــاق نیفتــاد و عوامــل زیــادی باعــث شــد تــا
ایــن رونــد کنــد شــود ولــی در نهایــت اســلواکی توانســت بــه کشــوری
بــا اقتصــاد ازاد تبدیــل شــود و از فرصت هــای زیــادی در ایــن مســیر
اســتفاده کنــد.
ایــن کشــور اروپایــی جمعیــت بســیار کمــی دارد و مشــکالتی از قبیــل
پیــری جمعیــت و نــرخ تــورم پاییــن مشــکالت زیــادی را برای اســلواکی
ایجــاد کــرده اســت .امــار نشــان می دهــد در ســال ۲۰۱۶میــادی
بــا وجــود تالش هــای پیگیــر دولــت ایــن کشــور در کنتــرل اوضــاع
اقتصــادی هنــوز نــرخ تــورم در ایــن کشــور منفــی ۰/ ۵درصــد بــود
کــه باعــث شــد انگیــزه فعالیــت اقتصــادی کاهــش یابــد .مزیــت اصلــی
اســلواکی فضــای امنــی اســت کــه بــرای ســرمایه گذاران خارجــی
ایجــاد کــرده اســت.
ایــن کشــور اروپایــی کــه از واحــد پولــی یــورو بــرای تبــادالت مالــی
خــود اســتفاده می کنــد و عضــو ســازمان تجــارت جهانــی و اتحادیــه
اروپــا و ســازمان همکاری هــای اقتصــادی و توســعه و ســازمان ناتــو
اســت ،اقتصــادی بــه بزرگــی ۱۶۸/ ۸میلیــارد دالر امریــکا دارد و از
نظــر بزرگــی تولیــد ناخالــص داخلــی جایــگاه هفتــاد و یــک را در دنیــا
بــه خــود اختصــاص داده اســت .ســرانه تولیــد ناخالــص داخلــی ایــن
کشــور در ســال ۲۰۱۶میــادی برابــر بــا ۳۱۲۰۰دالر امریــکا بــود و
در میــان کشــورهای بــا درامــد ســرانه بــاال قــرار داشــت .نــرخ فقــر
در ایــن کشــور کمتــر از ۱۲درصــد گــزارش شــد کــه نشــان از اوضــاع
اقتصــادی خــوب مــردم ایــن کشــور داشــت.
ایــن کشــور اروپایــی تنهــا ۵/ ۴میلیــون نفــر جمعیــت دارد و شــمار نیــروی کار
فعــال در ایــن کشــور برابــر بــا ۲/ ۷۲۴میلیــون نفــر اســت یعنــی حــدود نیمــی
از جمعیــت ایــن کشــور را زنــان خانــه دار ،افــراد ســالمند و کــودکان تشــکیل
می دهنــد .در ســال گذشــته ۷۳درصــد از نیــروی کار ایــن کشــور در بخــش
خدمــات ۲۲/ ۷ ،درصــد در بخــش صنعــت و مابقــی در بخــش کشــاورزی
مشــغول بــه کار بودنــد ولــی هنــوز مشــکل کــم بــودن نیــروی کار در ایــن کشــور
بســیار جــدی اســت و همیــن مســاله باعــث شــده اســت تــا فشــار زیــادی روی
کارفرماهــا بــرای افزایــش دســتمزد وجــود داشــته باشــد .ایــن فشــار از محــل
کــم بــودن عرضــه نیــروی کار و تقاضــای بــاالی ان تحمیــل می شــود و باعــث
افزایــش هزینــه تولیــد در ایــن کشــور شــده اســت کــه بــا شــرایط تورمــی
حاکــم بــر بــازار مطلوبیتــی بــرای اقتصــاد نــدارد.
مطالعــه بدنــه اقتصــادی ایــن کشــور کوچــک اروپایــی نشــان می دهــد
کــه خدمــات بخــش مهمــی از اقتصــاد را به خــود اختصــاص داده اســت و
ایــن وضعیتــی اســت کــه نه تنهــا در اســلواکی بلکــه در تمامی کشــورهای
صنعتــی مشــاهده می شــود .ســال گذشــته ســهم بخــش خدمــات در
اقتصــاد ایــن کشــور برابــر بــا ۶۴/ ۸درصــد و ســهم بخــش صنعــت
برابــر بــا ۳۱/ ۶درصــد بــود در حالــی کــه کشــاورزی و درامــد حاصــل از
ان تنهــا ۳/ ۶درصــد از تولیــد ناخالــص داخلــی ایــن کشــور را بــه خــود
اختصــاص داده بــود .توجــه اســلواکی بــه مســائل زیسـت محیطی ســبب
شــد در بخــش صنعــت از تجهیزاتــی بــا باالتریــن راندمــان اســتفاده
شــود و انتشــار گازهــای االینــده در ایــن کشــور کــم باشــد.
شماره | 51راز شقایق| 10
تجارت و صنعت اسلواکی
یکــی از مزایــای اســلواکی فضــای امنــی اســت کــه بــرای جــذب
ســرمایه ها در نظــر گرفتــه اســت .ایــن فضــای امــن باعــث شــد
تــا ســرمایه گذاران خارجــی از ســرمایه گذاری در ایــن کشــور
اســتقبال کننــد و بــه حفــظ ســرمایه و ســوداوری در ایــن بــازار
اطمینــان داشــته باشــند.
در ســال های اخیــر ایــن کشــور بســتر را بــرای توســعه صنایــع
مختلــف فراهــم کــرد ولــی اصلی تریــن صنایــع ایــن کشــور صنایــع
فلــزی ،غــذا و نوشــیدنی ها ،صنعــت بــرق ،گاز ،نفــت ،ســوخت
هســته ای ،مــواد شــیمیایی ،ماشــین االت صنعتــی و کاغــذ و چــاپ
هســتند .مطالعــات نشــان می دهــد در ســال های اخیــر صنعــت
خــودرو و نســاجی هــم در ایــن کشــور بــا ســرعت باالیــی رشــد
کــرده اســت و محصــوالت ایــن دو صنعــت نه تنهــا در بــازار داخلــی
بلکــه در بازارهــای بین المللــی هــم مــورد اســتفاده قــرار می گیرنــد.
ایــن کشــور کــه از نظــر ســهولت انجــام کار در دنیــا جایــگاه ۳۳را
دارد بــا حمایــت از قوانیــن اتحادیــه اروپــا توانســت از مزایــای بــازار
واحــد اروپــا برخــوردار شــود و بــا ســرعت باالیــی رشــد کنــد.
ایــن کشــور کوچــک و کم جمعیــت اروپایــی ســال گذشــته ۳۵
۷۴/میلیــارد دالر از صــادرات خــود درامــد کســب کــرد .اصلی تریــن
کاالهــای صادراتــی ایــن کشــور عبارتنــد از :خــودرو و قطعــات خــودرو
( ۲۷درصــد از کل صــادرات) ،ماشــین االت و تجهیــزات الکترونیکی (۲۰
درصــد کل صــادرات) ،راکتــور هســته ای ( ۱۲درصــد از کل صــادرات)،
اهــن و فــوالد ( ۴درصــد از کل صــادرات) و در نهایــت نفــت و انــواع
ســوخت ( ۵درصــد از کل صــادرات) .محصــوالت صادراتــی این کشــور
بیشــتر وارد بــازار اروپــا می شــود و المــان و چــک بزرگ تریــن
خریــداران محصــوالت صادراتــی اســلواکی محســوب می شــوند.
ســال قبــل واردات انــواع کاالهــا و تجهیــزات صنعتــی بــه اســلواکی برابــر بــا ۴۷
۷۱/میلیــارد دالر بــود و بیشــترین کاالی وارداتــی بــه ایــن کشــور ماشــین االت
صنعتــی و تجهیــزات حمل ونقــل بــود کــه ۲۰درصــد از کل واردات اســلواکی
را بــه خــود اختصــاص داده بــود .واردات انــواع خــودرو و تجهیــزات و قطعــات
مرتبــط بــا ان ۱۴درصــد از کل واردات ایــن کشــور را بــه خــود اختصــاص داده
بــود .در ســال گذشــته المــان بزرگ تریــن صادرکننــده بــه اســلواکی بــود و ۴
۱۹/درصــد از کل کاالهــای وارداتــی بــه اســلواکی از المــان وارد ایــن کشــور
شــده بــود .ســهم چــک در بــازار وارداتــی اســلواکی برابــر بــا ۱۷/ ۴درصــد و
ســهم اتریــش برابــر بــا ۹/ ۱درصــد بــود.
تــا انتهــای ســال گذشــته موجــودی ســرمایه های خارجــی در ایــن کشــور برابــر
بــا ۵۹/ ۸میلیــارد دالر بــود و بدهــی ناخالــص خارجــی در ایــن کشــور برابــر بــا
۷۵/ ۰۴میلیــارد دالر بــود.
شرایط مالی دولت
ســال گذشــته دولــت اســلواکی موفــق شــد بدهــی خــود را کاهــش دهــد .در ایــن
ســال میــزان بدهــی دولــت برابــر بــا ۵۲/ ۴درصــد تولیــد ناخالــص داخلــی بــود
کــه نســبت بــه ســال قبــل از ان کاهــش داشــت .میــزان درامــد دولــت در ســال
۲۰۱۶میــادی برابــر بــا ۳۴/ ۸۷میلیــارد دالر و میــزان هزینه هــای ان برابــر بــا
۳۷/ ۰۴میلیــارد دالر بــود کــه نشــان از تعــادل بودجــه دارد .البتــه در یــک دهــه
گذشــته دولــت ایــن کشــور کوچــک اروپایــی کســری بودجــه را تجربــه کــرده
بــود ولــی بــه تدریــج شــرایط اصــاح شــد و اجــرای طرح هــای اقتصــادی
مختلــف زمینــه را بــرای متعــادل شــدن بودجــه فراهــم کــرد.
شماره | 51راز شقایق| 11
بــرای اینکــه تصویــری از اوضــاع مالــی ایــن کشــور داشــته باشــیم می توانیــم بــه
گزارش هایــی کــه ســازمان های رتبه بنــدی جهانــی در مــورد اقتصــاد اســلواکی
ارائــه داده انــد مراجعــه کنیــم .موسســه اســتاندارد انــد پــورز در گــزارش اخیــر
خــود وضعیــت مالــی داخلــی و خارجــی ایــن کشــور اروپایــی را A+اعــام کــرده و
تاکیــد کــرد عملکــرد مالــی ایــن کشــور باثبــات و پایــدار اســت .موسســه مــودی
هــم در گــزارش اخیــر خــود اوضــاع مالــی ایــن کشــور را باثبــات و پایــدار و در
وضعیــت A1معرفــی کــرده اســت و در نهایــت موسســه فیــچ در گزارشــی بــا
اشــاره بــه اینکــه شــرایط مالــی اســلواکی باثبــات اســت رتبــه ایــن کشــور را از
نظــر مالــی A+اعــام کــرد.
بررســی گزارش هــا نشــان می دهــد ایــن کشــور از نظــر مالــی در وضعیــت باثباتــی
قــرار دارد و زیرســاخت های مالــی ان هــر روز تقویــت می شــود .در انتهــای ســال
قبــل ارزش ذخایــر ارزی اســلواکی برابــر بــا ۲/ ۶۵۷میلیــارد دالر اعــام شــد کــه
نســبت بــه ســال قبــل از ان دو درصــد کمتــر شــده اســت .هم اکنــون مهم تریــن
خطــری کــه اقتصــاد ایــن کشــور کوچــک را تهدیــد می کنــد برگزیــت و احتمــال
تغییــرات زیــاد در اوضــاع مالــی و اقتصــادی بریتانیــا و کل اروپاســت.
اینده اقتصاد اسلواکی
اقتصــاد اســلواکی در ســال ۲۰۱۷میــادی بــا نــرخ ۳/ ۳درصــد رشــد
خواهــد کــرد و نــرخ رشــد ایــن کشــور در ســال بعــد بــه مــرز ۴/ ۱
درصــد خواهــد رســید کــه دلیــل ان رشــد پایــدار تقاضــا خواهــد بــود.
تقویــت بــازار کار در ایــن کشــور و افزایــش درامــد خانوارهای ســاکن در
ایــن کشــور باعــث شــده اســت تــوان مصــرف در ایــن کشــور رشــد کند
و یکــی از عوامــل اصلــی و ســازنده رشــد اقتصــادی در کشــور تقویــت
شــود .در ســال ۲۰۱۸میــادی نــرخ بیــکاری در ایــن کشــور برابــر بــا
۷/ ۵درصــد خواهــد بــود کــه پایین تریــن نــرخ از زمــان اســتقالل ایــن
کشــور اســت .صادرکننــدگان ایــن کشــور بــه منظــور ایجــاد مــازاد تــراز
حســاب جــاری در کشــور در تــاش هســتند ســهم بیشــتری از بازارهــای
خارجــی را بــه خــود اختصــاص دهنــد .از ســوی دیگــر بــه دلیــل کاهــش
نــرخ بیــکاری در ایــن کشــور و انتظــار افزایــش قیمــت منابــع انــرژی
به نظــر می رســد تــورم در ایــن کشــور رشــد کنــد .از طــرف دیگــر
افزایــش قیمــت مــواد غذایــی و افزایــش فشــار تقاضــا در ایــن کشــور
هــم از عوامــل دیگــری اســت کــه بــه رشــد تــورم در کشــور دامــن زده
اســت .انتظــار م ـی رود تــا انتهــای ســال ۲۰۱۸میــادی نــرخ تــورم در
ایــن کشــور بــه مــرز دو درصــد برســد کــه باالتریــن نــرخ طــی ۱۰
ســال اخیــر اســت.
دولــت اســلواکی پیش بینــی می کنــد تــا ســال ۲۰۱۹میــادی می توانــد
از زیــر بــار کســری بودجــه خــارج شــود و تــوازن را تجربــه کنــد و
در جهــت تحقــق ایــن هــدف افزایــش نــرخ مالیــات در ایــن کشــور و
افزایــش کارایــی بخــش دولتــی در دســتور کار قــرار دارد .از طــرف دیگــر
در ســال های اخیــر اســلواکی موفقیــت زیــادی در جــذب ســرمایه های
خارجــی بــه دســت اورد .ورود ســرمایه های خارجــی بــه ایــن کشــور
کمــک کــرد تــا وارد زنجیــره ارزش جهانــی شــود و درامــد صادراتــی
خــود را افزایــش دهــد .از طــرف دیگــر در ســال های اخیــر بهــره وری
فعالیت هــای اقتصــادی و بهــره وری نیــروی کار هــم در ایــن کشــور رشــد
کــرد کــه نتیجــه ان افزایــش نرخ رشــد اقتصــادی اســلواکی در ســال های
اخیــر نســبت بــه یــک دهــه گذشــته اســت .امــا هنــوز ضعف هایــی
هــم در ایــن کشــور وجــود دارد کــه از جملــه ان می تــوان بــه نیــاز بــه
افزایــش ســطح امــوزش ،ارتقــای ســطح ســامت و اصالحــات بــازار کار
اشــاره کــرد .اصــاح ایــن ضعف هــا می توانــد تضمین کننــده تــداوم
رشــد اقتصــادی در ایــن کشــور باشــد.
شماره | 51راز شقایق| 12
تقاضای داخلی حامی رشد
یکــی از دالیــل مهــم رشــد اقتصــادی در اســلواکی رشــد تقاضــا و مصــرف
داخلــی اســت .افزایــش اعتمــاد مــردم بــه اقتصــاد کشــور و افزایــش
فرصت هــای شــغلی در ایــن کشــور ســبب شــد تــا توانایــی مــردم در خریــد
کاالهــای مختلــف افزایــش یابــد و انتظــار مـی رود بــا ادامــه ایــن شــرایط تــا
انتهــای ســال ۲۰۱۸میــادی ســهم باالیــی از رشــد اقتصــادی بــه مصــرف
داخلــی اختصــاص داشــته باشــد.
از طــرف دیگــر چرخه هــای تجــاری در ایــن کشــور رشــد مثبــت داشــت و
فضــای مالــی در کشــور بــه گون ـه ای بــود کــه امنیــت ســرمایه های خارجــی
را تضمیــن می کــرد .یکــی از صنایعــی کــه درســال های اخیــر بــا ســرعت
باالیــی رشــد و حجــم باالیــی از ســرمایه های خارجــی را جــذب کــرده
خودروســازی اســت کــه ســاالنه بالــغ بــر یــک میلیــون دســتگاه خــودرو
تولیــد می کنــد.
اصالحات اقتصادی
بــا وجــود اینکــه اقتصــاد ایــن کشــور تحــت حمایــت سیاســت های مالــی
رشــد کــرده اســت ولــی هنــوز ایــن اقتصــاد نقــاط ضعــف بســیاری دارد .در
واقــع می تــوان گفــت رشــد اقتصــادی در ایــن کشــور رشــدی همه جانبــه
نیســت و بخش هــای زیــادی از اقتصــاد کشــور از منافــع حاصــل از ایــن رشــد
برخــوردار نشــده اند .بهتریــن راه بــرای توزیــع نتایــج مثبــت حاصــل از ایــن
رشــد در کل جامعــه از طریــق ارائــه فرصــت تحصیــل و کســب مهــارت در
ایــن کشــور اســت کــه باعــث می شــود تمــام مــردم بتواننــد توانایی هــای
خــود را ارتقــا دهنــد و متناســب بــا توانایــی خــود از فرصت هــای اقتصــادی
موجــود در کشــور اســتفاده کننــد.
یکــی از چالش هــای مهــم ایــن کشــور افزایــش ســن جمعیــت اســت کــه
باعــث شــده اســت هزینه هــای تامیــن اجتماعــی در کشــور کــم و شــمار
نیروهــای فعــال در بــازار کار هــر ســال کمتــر شــود .از طــرف دیگــر بدهــی
خانوارهــای ایــن کشــور بــا ســرعت در حــال افزایــش اســت کــه دلیــل ان
افزایــش تخصیــص وام مســکن بــه خانوارهــا بــرای خریــد خانــه اســت.
پیش بینــی می شــود ایــن کشــور شــاهد ایجــاد حبــاب در بــازار مســکن و
تقویــت ثبــات مالــی در کشــور باشــد.
در ســال های اخیــر ورود حجــم باالیــی از ســرمایه های خارجــی بــه بخــش
خودروســازی و صنعــت تولیــد وســایل الکترونیکــی باعــث شــده اســت تــا
ایــن دو بخــش بــا ســرعت باالیــی رشــد کنــد .در نتیجــه صــادرات تولیــدات
ایــن دو بخــش در ســال های اخیــر رشــد کــرد و باعــث شــد تــا اســلواکی
در بــازار کشــورهای عضــو ســازمان همکاری هــای اقتصــادی و توســعه بــه
عنــوان یــک عضــو فعــال در بــازار صادراتــی معرفــی شــود.
اسلواکی رکورددار سرانه تولید خودرو در جهان
کشــور کوچــک اســلواکی قطعــا در صنعــت خودروســازی جهــان جایــگاه
خاصــی نــدارد .امــا ایــن کشــور شــرق اروپــا در یــک بخــش توانســته بــه
رتبــه نخســت جهــان در صنعــت خودروســازی دســت پیــدا کنــد و ان هــم
ســرانه تولیــد خــودرو اســت.
بــه نقــل از روزنامــه پــراودا در ایــن کشــور در چنــد ســاله اخیــر بــه ازای هــر
1000نفــر 171دســتگاه خــودرو تولیــد شــد کــه باالتریــن تعــداد در جهــان
محســوب مــی شــود.
بعــد از اســلواکی نیــز از نظــر ســرانه تولیــد خــودرو جمهــوری چــک قــرار
دارد.
ســه شــرکت خودروســازی فولکــس واگــن ،پژوســیتروئن و کیــا در اســلواکی
دارای کارخانــه تولیــد خــودرو هســتند و در ســال 2012حــدود 927هــزار
دســتگاه خــودرو در ایــن کشــور تولیــد شــد کــه ایــن میــزان تولیــد نســبت
بــه ســال 2011رشــد 20درصــدی را نشــان مــی دهــد.
رئیــس انجمــن خودروســازان اســلواکی در ایــن بــاره گفتــه اســت :براســاس
محاســبات انجــام شــده در زمــان اوج تولیــد 171 ،دســتگاه خــودرو بــه ازای
هــر 1000نفــر در اســلواکی تولیــد شــد کــه باالتریــن رقــم در دنیــا اســت.
شماره | 51راز شقایق| 13
ساختارسیاسیاسلواکی
نعمت ا ...فیروزی
پیــش از انقــاب ســال ، 1989چکســلواکی یــک دیکتاتــوری سوسیالیســتی بــود کــه
توســط حــزب کمونیســت چکســلواکیا بــه همــراه ائتــاف بــه اصطــاح جبهــه ملــی اداره
مــی شــد .قبــل از انتخابــات ازاد دموکراتیــک پــس از انقــاب ،یــک دولــت انتقالــی
ایجــاد شــد کــه گوســتاو هوشــاک بــه عنــوان رئیــس دولــت ســوگند یــاد کــرد .
ایــن دولــت جدیــد از 10کمونیســت و 9غیــر کمونیســت تشــکیل شــده اســت و هــدف
اصلــی ان امــاده ســازی بــرای انتخابــات دموکراتیــک ،ایجــاد اقتصــاد ازاد در کشــور و
اغــاز و امــاده ســازی قانــون اساســی جدیــد بــود.
در تاریــخ 8تــا 9ژوئــن ، 1990انتخابــات پارلمانــی چکســلواکی ســال 1990برگــزار
شــد .دولــت ماریــان چالفــا در 27ژوئــن 1990هنگامــی کــه توســط دولــت فــداکاری
ملــی جایگزیــن شــد منحــل شــد .همچنیــن اخریــن انتخابــات در چکســلواکی ،انتخابات
پارلمانــی ســال 1992بــه ریاســت چلفــا بــود کــه در 5و 6ژوئــن ، 1992برگــزار شــد.
دولــت ســوم چالفــا در 2ژوئیــه 1992منصــوب شــد ،و ان را جایگزیــن دولــت
موقــت یــان استراســکی کــرد .دولــت موقــت در 31دســامبر 1992بــه همــراه انحــال
جمهــوری فدراســیون چــک و اســلواکی منحــل شــد.
اســلواکی جمهــوری دموکراتیــک پارلمانــی بــا یــک سیســتم چنــد حزبــی اســت .اخرین
انتخابــات پارلمــان در 29فوریــه 2020برگــزار شــد و دو مرحلــه از انتخابــات ریاســت
جمهــوری در 16و 30مــارس 2019برگــزار شــد.
رئیــس دولــت اســلواکی و رئیــس رســمی اجرایــی رئیــس جمهور اســت (در حــال حاضر
زوزانــا چاپوتــووا ،اولیــن رئیــس جمهــور زن این کشــور) ،اگرچــه دارای اختیارات بســیار
محــدود اســت امــا طبــق قانــون ،بــا رای مســتقیم و مردمــی تحــت سیســتم حداکثــر دو
دوره ای بــرای یــک دوره 5ســاله انتخــاب مــی شــود .بیشــتر قــدرت اجرایــی بــر عهــده
رئیــس دولــت ،نخســت وزیــر (در حــال حاضــر ایگــور ماتوویــچ) اســت کــه معمــوالً
رهبــر حــزب برنــده اســت ،امــا او بایــد یــک ائتــاف اکثریــت در مجلــس تشــکیل دهد.
نخســت وزیــر توســط رئیــس جمهــور منصــوب مــی شــود .کابینــه بــه توصیــه نخســت
وزیــر توســط رئیــس جمهــور منصــوب مــی شــود.
باالتریــن نهــاد قانونگــذاری اســلواکی ،شــورای ملــی 150نفــری جمهــوری اســلواکی
اســت ( .)Národná rada Slovenskej republikyنماینــدگان بــرای مــدت چهــار ســال
در ایــن شــورا انتخــاب مــی شــوند.
باالتریــن مقــام قضایــی اســلواکی ،دادگاه قانــون اساســی اســلواکی اســت (Ústavný
،)súdکــه در مــورد مســائل قانــون اساســی تصمیــم مــی گیــرد 13 .عضــو ایــن دادگاه
توســط یــک کاندیــدای معرفــی شــده توســط پارلمــان توســط رئیــس جمهــور منصــوب
مــی شــوند.
قانــون اساســی جمهــوری اســلواکی در تاریــخ 1ســپتامبر 1992تصویــب شــد و در
1ژانویــه 1993بــه مرحلــه اجــرا درامــد .در ســپتامبر 1998اصــاح شــد تــا اجــازه
انتخــاب مســتقیم رئیــس جمهــور در ســاختار قانونــی ایــن کشــور فراهــم گــردد و
دوبــاره در فوریــه 2001بــه دلیــل شــرایط ورود بــه اتحادیــه اروپادچــار اصالحاتــی
شــد.
پــس از انتخابــات شــورای ملــی ،رهبــر حــزب اکثریــت یــا رهبــر ائتــاف اکثریــت
معمــوالً توســط رئیــس جمهــور بــه عنــوان نخســت وزیــر تعییــن مــی شــود.
کابینــه ای کــه بــه توصیــه نخســت وزیــر منصــوب شــده اســت بایــد اکثریــت را
در مجلــس بدســت اورد.
از ژوئیــه 2006تــا ژوئیــه 2010ائتــاف متشــکل از ( ، Smerخــط دموکراســی
اجتماعــی) ( SNSحــزب ملــی اســلواکی)و ( HZDSحــزب مــردم -جنبــش بــرای
اســلواکی دمکراتیــک) بــود .پــس از انتخابــات ســال ، 2010ائتالفــی توســط
احــزاب مخالــف ســابق ( ، SDKÚاتحادیــه دموکراتیــک و مســیحی اســلواکی -
حــزب دموکــرات) ( KDHجنبــش دموکراتیــک مســیحی) و Most-Hídو ( SaSازادی و
همبســتگی) تــازه وارد تشــکیل شــد.
از ســال 2012تــا ، 2016پــس از انتخابــات زودرس ،کل دولــت متشــکل از
اعضــای و نامزدهــای حــزب SMER-SDبــود کــه در مجلــس نیــز اکثریــت داشــت.
انتخابــات پارلمانــی ســال 2016بــه ائتالفــی از احــزاب SMER-SD ، SNSو Most-
Hídداد .پــس از انتخابــات پارلمانــی اســلواکی ، 2020شــخصیت هــای مســتقل در
انتخابــات پیــروز شــدند و ایگــور ماتوویــچ نخســت وزیــر اســت.
شماره | 51راز شقایق| 14
در مــورد سیاســت خارجــی ایــن کشــور بایــد گفــت وزارت امــور
خارجــه ایــن کشــور وظیفــه حفــظ روابــط خارجــی جمهــوری اســلواکی
و مدیریــت ماموریت هــای دیپلماتیــک بیــن المللــی ایــن کشــور را بــر
عهــده دارد.
مدیــر ایــن وزارتخانــه میروســاو الجیــک اســت .ایــن وزارت روابــط و
تعامــات اســلواکی را بــا نهادهــای خارجــی از جملــه روابــط دوجانبــه
بــا ملــل منفــرد و نمایندگــی ان در ســازمان هــای بیــن المللــی نظــارت
می کنــد.
اســلواکی در ســال 2004بــه اتحادیــه اروپــا و ناتــو و در ســال 2009
منطقــه یــورو پیوســت.
اســلواکی عضــو ســازمان ملــل اســت (از ســال )1993و در اژانس هــای
تخصصــی خــود شــرکت مــی کنــد .ایــن کشــور در 10اکتبــر 2005بــه
مــدت دو ســال در شــورای امنیــت ســازمان ملــل از 2006تــا 2007
انتخــاب شــد.
ایــن کشــور همچنیــن عضــو منطقــه شــنگن ،شــورای اروپــا (،)CoE
ســازمان امنیــت و همــکاری اســت.
ســازمان تجــارت جهانــی ( ،)WTOســازمان همــکاری اقتصــادی و
توســعه ( ، )OECDســازمان اروپایــی تحقیقــات هســته ای ()CERN
و بخشــی از ( :Visegrád Four V4اســلواکی ،مجارســتان ،جمهــوری
چــک و لهســتان).
اســلواکی روابــط دیپلماتیکــی را بــا 134کشــور ،در درجــه اول از طریــق وزارت
امــور خارجــه خــود حفــظ کــرده اســت .از دســامبر ســال ، 2013اســلواکی 90
ماموریــت در خــارج از کشــور ،از جملــه 64ســفارتخانه ،هفــت ماموریــت در
ســازمانهای چنــد جانبــه ،نــه کنســولگری عمومــی ،یــک دفتــر کنســولی ،یــک
دفتــر اقتصــادی و فرهنگــی اســلواکی و هشــت موسســه داشــت.
44سفارتخانه و 35کنسولگری افتخاری در براتیسالوا وجود دارد.
اســلواکی بــا غــرب و بویــژه ایــاالت متحــده روابــط دیپلماتیــک قــوی را حفــظ
کــرده و در همکاری هــای نظامــی نیــز بیــن دوکشــور وجــود دارد.
برنامــه هــای وزارت دفــاع ایــاالت متحــده نقــش بســزایی در اصالحــات نظامــی
اســلواکی داشــته اســت .صدهــا هــزار امریکایــی امــروزه در خــاک امریــکا
ریشــه اســلواکیایی دارنــد و بســیاری از انهــا پیوندهــای فرهنگــی و خانوادگــی
محکمــی بــا کشــور جمهــوری اســلواکی دارنــد .رئیــس جمهــور وودرو ویلســون
و ایــاالت متحــده در تاســیس دولــت اصلــی چکســلواکی در 28اکتبــر 1918
نقــش اساســی داشــتند.
نیروهــای مســلح جمهــوری اســلواکی 14000پرســنل ثابــت دارنــد.
اســلواکی در مــارس 2004بــه ناتــو پیوســت .ایــن کشــور مشــارکتی
فعــال در اقدامــات نظامــی بــه رهبــری ایــاالت متحــده و ناتــو داشــته
اســت .یــک نیــروی صلــح مشــترک چــک و اســلواکی در کــوزوو وجــود
دارد .از ســال 2006ارتــش بــه یــک ســازمان کامـ ً
ا حرفــه ای تبدیــل
شــد و خدمــت اجبــاری ارتــش لغــو شــد.
نیروهــای زمینــی اســلواکی از دو تیــپ پیــاده نظــام مکانیــزه فعــال
تشــکیل شــده اســت .نیــروی هوایــی و پدافنــد هوایــی از یــک
جنگنــده ،یــک بالگــرد و یــک تیــپ SAMتشــکیل شــده اســت.
نیروهــای امــوزش و پشــتیبانی شــامل یــک عنصــر پشــتیبانی ملــی
(گــردان چنــد منظــوره ،گــردان حمــل و نقــل ،گــردان تعمیــر) ،یــک
نیــروی پــادگان از پایتخــت براتیســاوا و همچنیــن یــک گــردان
اموزشــی و پایــگاه هــای مختلــف لجســتیک و ارتباطــی و اطالعاتــی
هســتند .نیروهــای متفرقــه تحــت فرمــان مســتقیم ســتاد کل شــامل
پنجمیــن هنــگ نیروهــای ویــژه اســت.
شماره | 51راز شقایق| 15
والدیمیر ماچیار
مرد خستگی ناپذیر سیاست در اسلواکی
والدمیــر ماچیــار زاده 26ژوئیــه )1942سیاســتمدار اســلواکی اســت که
ســه بــار بــه ســمت نخســت وزیــری در کشــور اســلواکی ،از 1990تــا
، 1991از 1992تــا 1994و از 1994تــا 1998رســید .وی در دو حــزب
مــردم -جنبــش بــرای اســلواکی دموکراتیــک ( .)ĽS-HZDSاســلواکی را
در زمــان انحــال چکســلواکی در ســالهای 1992- 93رهبــری کــرد و
یکــی از کاندیداهــای اصلــی ریاســت جمهــوری در اســلواکی در 1999و
2004بــود .وی بــه دلیــل داشــتن ســبک مدیریتــی خودکامــه خــود و از
طــرف مخالفــان و همچنیــن ســازمانهای سیاســی غربــی مــورد انتقــاد
قــرار گرفتــه اســت.
ماچیــار در ســال 1942بــه عنــوان بزرگتریــن پســر خانــواده 6نفــره ای
در دتــوا بــه دنیــا امــد .پــدرش خیــاط بــود و مــادرش خانــه دار بــود.
همســر وی مارگیتــا پزشــک اســت و انهــا ســه فرزنــد دارنــد .وی
بــا شــروع فعالیــت در حــزب کمونیســت اســلواکی ،تنهــا راهــی کــه
برجســته در چکســلواکی کمونیســت اســت ،بــه عنــوان رئیــس کمیتــه
در شــهر Hriar nad Hronomشــد ،تنهــا در ســال پــس از حملــه
پیمــان ورشــو 1968بــه چکســلواکی ،هنگامــی کــه او یــک طرفــدار
حرفــه ای داد ،برکنــار شــد - .اصالحــات ســخنرانی در کنگــره ملــی در
ســال 1969و دور انداختــه شــد.
یــک ســال بعــد نیــز وی از حــزب کمونیســت اخــراج شــد و ســپس بــه
لیســت طوالنــی دشــمنان رژیــم سوسیالیســتی کمیتــه مرکــزی حــزب
کمونیســت اضافــه شــد .وی ضمــن کار در یــک کارخانــه شیشــه ،بــه
تحصیــل در دانشــکده حقــوق دانشــگاه کمنیــوس مشــغول بــود.
در اواخــر ســال ، 1989در طــول انقــاب مخملــی ضــد کمونیســتی ،او بــه حــزب
سیاســی جدیــد ،عمومــی علیــه خشــونت ()Verejnos proti násiliu ، VPN
پیوســت ،کــه همتــای اســلواک در انجمــن معــروف مدنــی چــک بــود .در 11
ژانویــه ،1990هنگامــی کــه دولــت بــه دنبــال برخــی افــراد بــا تجربــه سیاســی
بــرای مشــارکت در دولــت اســلواکی بــود ،ماچیــار بــه توصیــه الکســاندر دوبــوک بــه
عنــوان وزیــر کشــور و محیــط زیســت اســلواکی منصــوب شــد ،کــه تحــت تاثیــر
دانــش کامــل ماچیــار بــود.
پــس از اولیــن انتخابــات دموکراتیــک در چکســلواکی در ژوئــن ســال ، 1990وی
بــه عنــوان نخســت وزیــر اســلواکی (نماینــده )VPNدولــت ائتالفــی VPNو جنبــش
دموکراتیــک مســیحی معرفــی شــد .او طرفــدار اصالحــات اقتصــادی و اتحــاد بــا
چــک بــود.
در ســال 1990چشــم انــداز سیاســی جمهــوری چــک و اســلواکی شــروع بــه
توســعه کــرد و بســیاری از احــزاب سیاســی جدیــد ،عمدتـاً از تــاالر مدنــی و VPN
تشــکیل شــدند.
در اواخــر ســال ،1990برخــی از همــکاران ماچیــار در VPNشــروع بــه دوری از وی
کردنــد .اول ،حــزب در اوایــل مــاه مــارس 1991بــه دو فراکســیون تقســیم شــد:
هــواداران (اکثــرا اعضــای کابینــه وی) و مخالفــان ماچیــار (بــه ریاســت فــدور گــول
رئیــس .)VPNدر 23اوریــل ،1991هیئــت رئیســه پارلمــان اســلواکی (شــورای
ملــی اســلواکی) وی را بــه عنــوان نخســت وزیــر اســلواکی برکنــار کــرد و وی توســط
جــان ارنوگورســکی ،رهبــر جنبــش دموکراتیــک مســیحی جایگزیــن وی شــد .ســه
روز بعــد VPN ،رســماً بــه دو دســته تقســیم شــد :جنبــش بــرای یــک اســلواکی
دموکراتیــک ( )HZDSو . VPN
انحالل چکسلواکی
در ســال 1991و ، 1992مذاکــرات مکــرر ،امــا بــی ثمــر ،میــان جمهــوری چــک و جمهــوری اســلواکی در مــورد روابــط اینــده بیــن دو جمهــوری موثــر چکســلواکی
انجــام شــد .برنــدگان انتخابــات ژوئــن 1992در چکســلواکی و نخســت وزیــران جدیــد حــزب دموکراتیــک مدنــی بــه رهبــری ویچــاو کالوس در جمهــوری چــک
و HZDSبــه رهبــری والدیمیــر ماچیــار در اســلواکی بــود .قبــل و اندکــی پــس از ایــن انتخابــات HZDS ،از ایجــاد فدراســیون سست-کنفدراســیون بیــن دو جمهــوری
حمایــت کــرد.
بــا ایــن حــال ،همتــای چــک خواســتار ان بــود کــه در ســال 1992دو کشــور جداگانــه مســتقل وجــود داشــته باشــد .همــه پرســی در 23ژوئیــه در براتیســاوا بــرای
منحــل کــردن چکســلواکی و ایجــاد دو کشــور مســتقل صــورت گرفــت و در نتیجــه ،ماچیــار و کالوس در اول ژانویــه 1993بــه عنــوان نخســت وزیــر دو کشــور مســتقل
انتخــاب شــدند .ماچیــار همچنیــن موافــق بــا شــوک درمانــی در بــازار ازاد بــود کــه توســط حــزب پــراگ و کالوس پیشــنهاد شــده بــود.
شماره | 51راز شقایق| 16
در مــارس ، 1993ماچیــار اکثریــت پارلمــان خــود را از دســت داد .در همــان زمــان
HZDSماچیــار همچنیــن پشــتیبانی رئیــس جمهــور ،میخــال کــووی را کــه در ابتــدا
نامــزد HZDSبــود ،از دســت داد .بــا ایــن حــال در مــارس 1994بــود کــه وی بــه
عنــوان نخســت وزیــر توســط پارلمــان (شــورای ملــی جمهــوری اســلواکی) منصــوب
شــد و احــزاب مخالــف دولــت جدیــدی را بــه رهبــری ژوزف موراویــک ایجــاد کردنــد.
بــا ایــن حــال ،پــس از انتخابــات برگــزار شــده در نوامبــر ســپتامبر و اکتبــر ،1994
کــه در ان 35 HZDSدرصــد ارا را بــه دســت اورد ،او در یــک ائتــاف بــا حــزب
راســت افراطــی اســلواکی بــه رهبــری بحــث برانگیــز ، Ján Slotaو حــزب چــپ
رادیــکال اتحادیــه کارگــران اســلواکی بــه سرپرســتی یــان لوپاتــک دوبــاره نخســت
وزیــر شــد .
در دوره بعــد وی بــه دلیــل شــیوه مدیریــت اســتبدادی ،عــدم احتــرام بــه دموکراســی،
سوءاســتفاده از رســانه هــای دولتــی بــرای تبلیغــات ،فســاد در جریــان خصوصــی
ســازی در ســایه شــرکت هــای ملــی کــه در زمــان دولــت وی رخ داده بــود ،دائمــاً
مــورد انتقــاد مخالفــان کشــورهای غربــی و ســازمانهای حقــوق بشــری بــوده اســت.
خصوصــی ســازی در دهــه 1990در اســلواکی و جمهــوری چــک بــه دلیــل ســلب
مالکیــت گســترده غیرقانونــی دارایــی (کــه بــا اصطــاح روزنامــه نــگاری تونلینگ(نقب
زدن) نیــز توصیــف مــی شــود) اســیب دیــد.
در همــان زمــان ماچیــار بــا رئیــس جمهــور اســلواکی ،میخــال کــووو در «جنــگ»
دائمــی بــود .وی همچنیــن بــه همــکاری بــا ســرویس مخفــی اســلواکی ( )SISدر
ربــودن پســر رئیــس جمهــور میخــال کــووی ،جونیــور در اوت 1995در اتریــش ،
متهــم شــد ،امــا ایــن جــرم او هیچــگاه اثبــات نشــد.
پــس از پایــان دوره کــوواچ در مــارس ، 1998مجلــس اســلواکی نتوانســت جانشــین
وی را انتخــاب کنــد ،بنابرایــن ماچیــار نیــز موقــت نقــش رئیــس جمهــور را بــر عهــده
گرفــت .بــه عنــوان رئیــس جمهــور ،وی بــرای برخــی از متهمــان ایــن ادم ربایــی عفو
صــادر کــرد .در نتیجــه ،اســلواکی تحــت حکومــت ویتــا حــدی از غــرب جــدا شــد و
اگرچــه ماچیــار از عضویــت اتحادیــه اروپــا و ناتــو بــرای کشــورش حمایــت کــرد؛ امــا
ســرعت مذاکــرات الحــاق اتحادیــه اروپــا و ناتــو بســیار کندتــر از کشــورهای همســایه
پیــش می رفــت.
ماچیــار و حــزب وی در انتخابــات ســال 1998بــا 27درصــد ارا بــه مقــام نخســت
رســید .بــا ایــن حــال ،او نتوانســت ائتــاف ایجــاد کنــد و میکولــی دوژینــدا از
اپوزیســیون نخســت وزیــر جدیــد شــد .پــس از ان ،ماچیــار یکــی از دو کاندیــدای
اصلــی بــرای اولیــن انتخابــات مســتقیم رئیــس جمهــور اســلواکی در ســال 1999
بــود امــا وی توســط رودولــف شوســتر شکســت خــورد .در ســال ، 2000حــزب خــود
HZDSبــه «حــزب مــردم -جنبــش بــرای یــک اســلواکی دموکراتیــک» تغییــر نــام
داد.
در ســال 2000ماچیــار ظاهــرا ً از جــاه طلبــی هــای سیاســی خــود دســت کشــید .همــکار
او در HZDSاگوســتین ماریــان هســکا گفــت« :جنــگ ناتــو علیــه یوگســاوی در ســال
1999نیــز بــرای مــا ســیگنالی بــود ،تــا دیگــر از اســتقالل سیاســی پیــروی نکنیــم.
در ســال 2000ماچیــار توســط پلیــس اســلواکی بــه اتهــام کالهبــرداری در دوران
ریاســت جمهــوری وی دســتگیر شــد.
ماچیــار بــه شــدت بــرای پیــروزی در انتخابــات 2002تــاش کــرد ،حتــی اگــر تصــور
مــی شــد اگــر او دوبــاره نخســت وزیــر شــود ،بــه هــر فرصتــی اســلواکی بــرای ورود بــه
اتحادیــه اروپــا پایــان مــی دهــد .در انتخابــات ســال ، 2002بــار دیگــر HZDSبیشــترین
درصــد (20درصــد) را کســب کــرد .بــا ایــن حــال ،ماننــد ســال ، 1998هیــچ طــرف
دیگــری مایــل بــه خدمــت تحــت دولــت وی نبــود.
درصــد پاییــن حــزب ماچیــار در مقایســه بــا نتیجــه ســال 1998اختالفــات داخلــی را در
حــزب رقــم زد کــه باعــث شــد بســیاری از اعضــای ســنتی HZDSحــزب را تــرک کننــد.
برخــی از انهــا حــزب ( HZDجنبــش بــرای دموکراســی) را بــه رهبــری ایــوان گاســپارویچ
ایجــاد کردند.
شماره | 51راز شقایق| 17
در انتخابــات ریاســت جمهــوری ســال ، 2004ماچیــار دوبــاره
تــاش کــرد تــا رئیــس جمهــور اســلواکی شــود ،امــا وی در دور
دوم توســط متحــد دیرینــه خــود ایــوان گاســپارویچ شکســت
خــورد .در انتخابــات پارلمانــی اســلواکی در ســال HZDS ، 2006
بدتریــن نتیجــه انتخابــات را در تاریــخ خــود متحمــل شــد و
تنهــا 8.79درصــد ارا را بدســت اورد ،و باعــث شــد تــا ماچیــار
درخواســت بررســی نتایــج انتخابــات را کنــد.
در حالــی کــه HZDSبخشــی از ائتــاف رابــرت فیکــو شــد ،
خــود ماچیــار بــه کابینــه معرفــی نشــد .وی از حضــور در انتخابــات
ریاســت جمهــوری ســال 2009امتنــاع ورزیــد ،امــا همچنیــن
تاکیــد کــرد کــه قصــد بازنشســتگی سیاســی را نــدارد.
در انتخابــات پارلمانــی ســال HZDS ، 2010ماچیــار بــا کاهــش
اراء خــود بــه 4درصــد ،باعــث شــد تــا بــرای نخســتین بــار در
تاریــخ خــود از پارلمــان اســلواکی کنــار گذاشــته شــود.
در انتخابــات HZDS ، 2012شــاهد افــت رای خــود بــه 0.93
درصــد بــود و دوبــاره ایــن رای وی را بــه خــارج از مجلــس هدایت
کــرد .ایــن حــزب در ســال 2014منحــل شــد.
نظام اموزشی اسلواکی
جعفر محمدهاشم
سیســتم اموزشــی اســلواکی بخــش هــای مختلــف و متعــددی را شــامل
مــی شــود کــه بــا ارتقــا هرکــدام از انهــا مــی تــوان بــه نظامــی منســجم
و موفــق رســید .اگــر قصــد مهاجــرت بــه اســلواکی بــرای تحصیــل داریــد
و مــی خواهیــد در رابطــه بــا سیســتم اموزشــی اســلواکی اطالعــات الزم
را بــه دســت اوریــد پیشــنهاد مــی شــود تــا در ایــن رابطــه بــا مطالعــه و
تحقیــق زیــادی در مــورد نظــام اموزشــی ایــن کشــور ،اقــدام کنیــد.
اســلواکی یکــی از اعضــای اتحادیــه اروپــا از کشــور هایــی اســت کــه
سیســتم اموزشــی مــدرن و بــه روزی را در دنیــا دنبــال مــی کنــد .اتریــش،
چــک ،مجارســتان ،لهســتان و اوکرایــن از همســایگان ایــن کشــور بــه
شــمار مــی رونــد و جاذبــه هــای طبیعــی زیــادی ماننــد دریاچــه هــا ،جنــگل
هــا ،غــار هــا و کــوه هــا سراســر ان را پوشــانده انــد .از نظــر اب و هوایــی
ایــن کشــور چهــار فصــل مختلــف دارد و شــما مــی توانید ســردی زمســتان
و گرمــی تابســتان را در ان کامــا تجربــه کنیــد .
سیستم اموزشی اسلواکی در مقطع پیش دبستانی و ابتدایی
ایــن دوره کــه ســنین ۴تــا ۶ســالگی را شــامل مــی شــود بــه صــورت اجبــاری نیســت
و والدیــن مــی تواننــد بــه صــورت دلخــواه فرزنــدان خــود را در ایــن دوره ثبــت نــام
کننــد .بــا وجــود اختیــاری بــودن ،اکثــر پــدر و مــاردان فرزندانشــان را در مــدارس پیــش
دبســتانی ثبــت نــام مــی کننــد بــه طــوری کــه طبــق اخریــن امــار حــدود ۸۰درصــد
کــودکان در ایــن رده ســنی در مقطــع پیــش دبســتانی تحصیــل کــرده انــد .دروســی
ماننــد تربیــت بدنــی ،امــوزش هــای فکــری ،موســیقی و هنــر در ایــن دوره بــا بچــه هــا
کار مــی شــود .
دوره ابتدایــی کــه بــرای تمامــی افــراد ســاکن در اســلواکی ضــروری ســت مــدت ۴ســال
از ســن ۶تــا ۹ســالگی را شــامل مــی شــود .دریافــت شــهریه در مــدارس دولتــی بــه
صــورت انــدک مــی باشــد و تمامــی والدیــن موظــف بــه ثبــت نــام فرزنــدان خــود در
ایــن مقطــع تحصیلــی هســتند .در سیســتم اموزشــی اســلواکی در ایــن مقطــع ارزیابــی
دانــش امــوزان بــه صــورت کتبــی و شــفاهی صــورت مــی گیــرد و از تمــام ایــن ســنجش
هــا نمــره مشــخصی دریافــت نمــی کننــد و کارنامــه کلــی متشــکل از عالــی ،خیلــی
خــوب ،خــوب ،رضایــت بخــش و مــردود اســت .
در میــان ۴ســال تحصیلــی پایــه اول بــا کمــی تفــاوت و نحــوه ســنجش مخصــوص
بــه خــود اجــرا مــی شــود .دروس تحصیلــی عمومــا شــامل زبــان و ادبیــات اســلواکی
،تاریــخ ،ریاضــی ،هنــر ،موســیقی ،تربیــت بدنــی اســت .در مجمــوع دانــش امــوزان
بایــد در کلیــه دروس نمــره رضایــت بخــش بــه بــاال داشــته باشــند و اگــر در یــک یــا دو
درس مــردود شــوند بایــد پایــه تحصیلــی را مجــددا پشــت ســر بگذارنــد .
سیستم اموزشی اسلواکی در دوره متوسطه
در سیســتم اموزشــی اســلواکی ،ایــن دوره ۵ســال بــه طــول مــی انجامــد و
دانــش امــوزان رده ســنی ۱۰تــا ۱۵ســال در ان پذیرفتــه مــی شــوند بــرای
تمامــی افــراد ماننــد مقطــع ابتدایــی اجبــاری اســت و بــا دریافــت شــهریه
تحصیلــی همــراه اســت .تعــداد معلمیــن در دوره متوســطه بیشــتر و تخصــص
انهــا در حــوزه مشــخصی اســت .در امــوزش متوســطه دانــش امــوزان دروس
بیشــتر و تخصصــی تــری را نســبت بــه دبســتان فــرا مــی گیرنــد .
در امــوزش تکمیلــی دوره متوســطه دانــش امــوزان دروس پایــه را بــه صــورت
تخصصــی فــرا مــی گیرنــد و از ســن ۱۵تــا ۱۸ســالگی مــی تواننــد خــود
را امــاده ورود بــه دانشــگاه کننــد .در نهایــت بــرای دریافــت مــدرک دیپلــم
دانــش امــوزان بایــد در ازمونــی بــه نــام Maturitaشــرکت و نمــره قبولــی
کســب کننــد .
شماره | 51راز شقایق| 18
مدارس فنی و حرفه ای در اسلواکی
در مــدارس فنــی و حرفــه ای بــرای کســانی کــه تمایــل بــه ورورد بــه دانشــگاه
ندارنــد و مــی خواهنــد در حــوزه کار هــای فنــی و عملــی مشــغول شــوند امــوزش
هــای الزم وجــود دارد و در برخــی از مــوارد بــه ازمــون هــای تحصیلــی نیــز نیــازی
نخواهنــد داشــت .تحصیــل در ایــن مــدارس نیــز ماننــد دوره تکمیلــی متوســطه ۴
ســال زمــان نیــاز دارد .
تحصیل در دانشگاه های اسلواکی
تحصیــل در بهتریــن دانشــگاه هــای اســلواکی نیازمنــد ســپری کــردن دوره هــای
تحصیلــی گفتــه شــده تــا دریافــت مــدرک دیپلــم اســت .اگــر از کســانی هســتید
کــه مــی خواهیــد بــرای تحصیــل در دانشــگاه هــای ایــن کشــور اقــدام کنیــد بایــد
مــدرک دیپلــم خــود را بــا دیپلــم ایــن کشــور معــادل ســازی کنیــد و یــا در صــورت
لــزوم یــک یــا دو دوره را پشــت ســربگذارید .
دوره هــای ارائــه شــده در سیســتم اموزشــی اســلواکی در مقطــع امــوزش عالــی
شــامل کاردانــی ،کارشناســی ،کارشناســی ارشــد و دکتــرا مــی باشــد .تحصیــل
در تمامــی رشــته هــای تحصیلــی بــه دانشــجویان ارائــه مــی شــود و شــما مــی
توانیــد بــا در نظــر گرفتــن شــرایط خــود درخواســت ورود بــه هــر مقطــع تحصیلــی
در دانشــگاه را داشــته باشــید .تحصیــل در مقطــع کارشناســی ۴ســال ،کارشناســی
ارشــد ۲ســال و دکتــرا ۳تــا ۵زمــان مــی بــرد .تحصیــل پزشــکی و دندانپزشــکی
در اســلواکی نیــز بــه ترتیــب ۶و ۵ســال زمــان بــر مــی باشــد .
اکثــر دانشــگاه هــا ازمــون ورودی برگــزار مــی کننــد کــه بایــد در تاریــخ مشــخص
در انهــا شــرکت کــرد .امــکان تحصیــل بــه زبــان انگلیســی و اســلواکی در دانشــگاه
هــا وجــود دارد کــه البتــه تحصیــل بــه زبــان انگلیســی بیشــتر در مقاطع کارشناســی
ارشــد و دکتــرا امــکان پذیــر اســت و شــما تــا حــدی نیازمنــد فراگیــری زبــان
اســلواکی نیــز هســتید .
تمامــی دانشــگاه هــا تحــت نظــارت امــوزش و پــرورش ایــن کشــور اداره می شــوند
و موسســات علمــی پژوهشــی زیــادی در ارتبــاط و ارائــه خدمــات بــه دانشــگاه هــا
وجــود دارنــد .هزینــه تحصیــل در دانشــگاه های اســلواکی مناســب اســت و کســانی
کــه مــی خواهنــد بــرای پذیــرش در دوره دکتــرا تقاضــا دهنــد مــی تواننــد بــا ارائــه
رزومــه قــوی بورســیه تحصیلــی دریافــت کننــد .
کشــور اســلواکی تــاش مــی کنــد تــا بــا نظــر ســنجی از ســوی والدیــن و دانــش
امــوزان هــر ســاله مشــکالت نظــام اموزشــی را برطــرف کــرده و سیســتمی یــک
پارچــه و بــدون نقــص بــه وجــود اورد .مشــارکت مــردم و والدیــن در امــور اموزشــی
بســیار قابــل توجــه اســت و شــما بــه صــورت مســتقیم بــا فعالیــت هــای فرزندانتان
در مــدارس ایــن کشــور در تمــاس خواهیــد بــود .موسســه هــای امــوزش عالــی
تمــام امــوزش هــای تخصصــی را بــه عالقــه منــدان ارائــه مــی دهنــد و شــما
مــی توانیــد در حــوزه ای کــه بــه ان عالقــه منــد هســتید مهــارت هــای الزم را بــه
بهتریــن شــکل ممکــن دریافــت کنیــد .
اســلواکی کشــوری جــوان و تحصیــل کــرده اســت کــه بــرای توســعه هــر چــه
بیشــتر بــه نیــرو هــای امــوزش دیــده و مســلط در حرفــه هــای مختلــف نیــاز دارد از
ایــن رو تــاش مــی کنــد تــا بــا امــوزش صحیــح بــه پیشــرفت روز افــزون جامعــه
خــود کمــک نمایــد .
شماره | 51راز شقایق| 19
علیرضا مفتخری مظاهری
حقوقدان و مدرس دانشگاه
نظام حقوقی اسلواکی
سیســتم حقوقــی اســلواکی یــک سیســتم حقوقــی بــه اصطــاح «قــاره ای»
و یــا «اقلیمــی» اســت کــه بقایایــی از فرهنــگ حقوقــی کمونیســتی دارد .تــا
ســال ،1950قانــون قابــل اجــرا در قلمــرو اســلواکی فعلــی (در جمهــوری
چکســلواکی و در طــول جنــگ جهانــی دوم) بــر اســاس قانــون مشــترک
مجارســتان بــود و بــه عنــوان بخشــی از ان در قــرن نوزدهــم نگاشــته شــده
بــود.
پــس از تاســیس چکســلواکی در ســال ، 1918قوانیــن ملــی در ایــن ســنت
مداخلــه کــرد و تاثیــرات ناشــی از قوانیــن امپراتــوری اتریــش را وارد کــرد،
کــه اســاس ان قانــون قابــل اجــرا در بخــش چــک چکســلواکی بــود .در
ســال ، 1950دولــت کمونیســت از طریــق اصالحــات حقوقــی شــتابزده در
بیشــتر مناطــق کشــور ،اختالفــات و تضادهــای قانونــی را لغــو و قوانینــی
یکنواخــت بــرای کل قلمــرو چکســلواکی وضــع کــرد .ایــن یکدســتی در
اصالحــات قانونــی بعــدی در اوایــل دهــه 1960و از طریــق تاســیس
فدراســیون در ســال 1968حفــظ شــد .بنابرایــن ،شــباهتهای اساســی بیــن
سیســتم حقوقــی چــک و اســلواکی باقــی مانــده اســت (قانــون اساســی بــا
وجــود اصالحــات در حــال انجــام در جمهــوری چــک هنــوز هــم تــا حــدود
زیــادی یکســان اســت .از جملــه جزییــات برخــی مفــاد) و دســت انــدرکاران
و کاراشناســان حقوقــی اســلواکی اغلــب بــرای پاســخ بــه ســواالت حقوقــی
بــه منابــع چکــی مراجعــه مــی کننــد.
قانــون اساســی اســلواکی («قانــون اساســی» یــا « )»CSRدر تاریــخ
1ســپتامبر 1992توســط شــورای ملــی اســلواکی بــه تصویــب رســید
و از ان زمــان چندیــن بــار اصــاح شــد.
قانــون اساســی شــامل یــک فهرســت حقــوق اساســی و ازادی هــای
اساســی ،مقــررات اساســی در مــورد دولــت و یــک چارچــوب قانونــی
بــرای نهادهــای دولتــی اســت.
همانطــور کــه در قســمت ســاختار سیاســی ایــن کشــور توضیــح داده
شــد ،سیســتم سیاســی ایــن کشــور یــک دمکراســی پارلمانی اســت.
رئیــس دولــت رئیــس جمهــور اســت ،امــا قــدرت و اختیــارات کمتری
نســبت به نخســت وزیــر دارد.
قــدرت واقعــی بــه نخســت وزیــر واگــذار شــده اســت ،کــه بــه نوبــه
خــود مســئولیت سیاســی مجلــس را بــه عهــده دارد .مجلســی کــه بــه
ان شــورای ملــی جمهــوری اســلواکی گفتــه مــی شــود.
در ســاختار اداری ایــن کشــور واحدهــای خودمختــاری ارضــی نیــز
وجــود دارد :ماننــد شــهرداری هــا.
قانونگذاری
قــدرت قانونگــذاری بــه شــورای ملــی جمهــوری اســلواکی («پارلمــان»)
واگــذار شــده اســت .مجلــس دارای 150عضــو اســت کــه همــه انهــا برای
یــک دوره چهــار ســاله در یــک انتخابــات مردمــی طبــق اصــل نمایندگــی
متناســب انتخــاب مــی شــوند.
فعالیــت هــای داخلــی مجلــس توســط قانــون اییــن نامــه پارلمــان اداره
مــی شــود (قانــون شــماره 1996/350مجموعــه).
اجرایی
قدرت اجرایی بین رئیس جمهور و دولت تقسیم شده است.
رئیس جمهور
رئیــس جمهــور رئیــس دولــت اســت .وی در یــک انتخابــات مســتقیم برای
مــدت 5ســال انتخــاب مــی شــود کــه یــک انتخــاب مجــدد نیــز بعــد از ان
امــکان پذیر اســت.
اختیــارات رئیــس جمهــور بیشــتر جنبــه نماینــده و تشــریفاتی دارد و جــز در
مــوارد معــدودی بــرای برخــی انتصابــات کــه در قانــون اساســی مشــخص
شــده اســت ،صالحیــت انتخــاب نــدارد .عــاوه بــر ایــن ،رئیــس جمهــور
مــی توانــد ســفیران را منصــوب کنــد و عفــو عمومــی را فقــط بــا رضایــت
(امضــای) نخســت وزیــر یــا وزیــر مســئول اعطــا کنــد.
شماره | 51راز شقایق| 20
اولیــن رئیــس جمهــوری مســتقل اســلواکی میشــاییل کــواچ (- 1993
)1998بــود و دومیــن رئیــس جمهــور رودولــف شوســتر ()2004 - 1999
ســاختار دولــت باالتریــن مقــام قــدرت اجرایــی اســت .متشــکل از
نخســت وزیــر ،معــاون نخســت وزیــر و وزیــران اســت.
دولــت از نظــر سیاســی مســئولیت پارلمــان اســت .رئیــس جمهــور پــس
از انتخابــات عمومــی نخســت وزیــر را تعییــن مــی کنــد .رئیــس جمهــور
بــه پیشــنهاد نخســت وزیــر تعییــن شــده ،اعضــای دیگــر دولــت را
منصــوب مــی کنــد .دولــت بــه عنــوان یــک نهــاد بایــد ظــرف 30روز
پــس از انتصــاب خــود ،رای اعتمــاد را بــه تصویــب مجلــس برســاند.
معمــوالً دولــت توســط یــک حــزب تشــکیل مــی شــود کــه در انتخابــات عمومــی پیروز شــود.
از طــرف دیگــر ،از رئیــس دوم حــزب بــزرگ خواســته مــی شــود تــا دولــت را تشــکیل دهــد.
بــا ایــن حــال ،دولــت قــرار اســت از سیاســتمدارانی تشــکیل شــود کــه توانســتند از دولــت
خــود در پارلمــان حمایــت کننــد.
دولــت بــا اکثریــت مطلــق تمــام اعضــای ان تصمیــم مــی گیــرد .اعضــای دولــت عمومــاً
همزمــان روســای وزارتخانــه هــای مربوطــه هســتند.
وزارتخانه ها
وزرا بــه پیشــنهاد نخســت وزیــر توســط رئیــس جمهــور منصــوب می شــوند .رئیــس
جمهــور بنــا بــه درخواســت نخســت وزیــر بایــد وزیــر یــا عضــو دولــت را برکنــار کنــد.
تعــداد اعضــا و مقامــات وزارتخانــه هــای توســط یــک اساســنامه تعییــن می شــود.
تعــداد فعلــی وزارتخانــه هــا 14اســت .ایــن مــوارد عبارتنــد از:
وزارت امور مالی
وزارت امور خارجه
وزارت اموزش ،جوانان و ورزش
وزارت فرهنگ
وزارت کار ،امور اجتماعی و خانواده
وزارت بهداشت
وزارت دادگستری
وزارت کشور
وزارت اقتصاد
وزارت ساخت و ساز و توسعه منطقه ای
وزارت کشاورزی
وزارت دفاع
وزارت حمل و نقل ،خدمات پستی و ارتباطات
وزارت محیط زیست
سایر مقامات مرکزی تحت کنترل دولت
تعــداد قابــل توجهــی نمایندگی هــای مرکــزی ،کــه بــر اســاس اساســنامه تاســیس
شــده انــد ،وجــود دارنــد کــه وظایــف اداری و دولتــی مهمــی را انجــام مــی دهنــد .ایــن
اژانــس هــا توســط یــک فــرد دولــت اداره نمــی شــوند .امــا رئیــس انهــا توســط دولــت
منصــوب شــده اســت .ایــن نمایندگی هــا شــامل مــوارد زیــر هســتند:
سایر مقامات مرکزی مستقل از دولت
ســایر مقامــات مرکــزی نیــز وجــود دارنــد ،کــه تــا حــد زیــادی ،
مســتقل از دولــت هســتند و وظایفــی بــه انهــا ســپرده شــده اســت،
کــه بعضــی اوقــات ممکــن اســت خــاف منافــع دولــت باشــد.
اســتقالل انهــا بایــد بــا روال انتصــاب رئیــس مرجــع (بــه طــور
معمــول بــرای مــدت زمانــی معیــن) بــا اســتقالل مالــی تضمیــن
شــود.
دفتر عالی حسابرسی
دفتــر عالــی حسابرســی ،حسابرســی های مربــوط بــه مدیریــت
امــاک دولتــی و اجــرای بودجــه دولــت را انجــام مــی دهــد .رئیــس
و نایــب رئیــس دفتــر عالــی حسابرســی توســط مجلــس انتخــاب
مــی شــوند .ایجــاد دفتــر عالــی حسابرســی در قانــون اساســی
تعییــن و مقــرر شــده اســت و جزئیــات مربــوط بــه عملکــرد ایــن
دفتــر توســط قانــون شــماره 1993/39مجموعــه ،قانــون دفتــر
عالــی حسابرســی تنظیــم مــی شــود.
21
شقایق|21
|رازشقایق|
|51راز
شماره41
شماره
دفتــر ضــد انحصــار -دفتــر امــار -دفتــر ســازمان زمیــن ســنجی و نقشــه بــرداری و
جمهــوری اســلواکی -ســازمان تنظیــم مقــررات هســته ای -دفتــر اســتاندارد ،انــدازه
گیــری و ازمایــش -دفتــر تــدارکات عمومــی -دفتــر مالکیــت صنعتــی -دفتــر ذخایــر
مــواد ایالتــی -اداره امنیــت ملــی
بانک ملی اسلواکی
بانــک ملــی اســلواکی بانــک مرکــزی ایالتــی اســت کــه بــه
حفــظ ثبــات قیمــت ،انتشــار اســکناس و نظــارت بــر مقــررات
بانکــی نظــارت دارد .اییــن نامــه تفصیلــی طبــق قانــون بانــک
ملــی اســلواکی تنظیــم شــده اســت .پــس از ورود اســلواکی
بــه منطقــه یــورو ،بانــک ملــی اســلواکی بخشــی از سیســتم
بانک هــای مرکــزی اروپایــی اســت.
دفتر حافظ حقوق عمومی
دفتــر مدافــع حقــوق عمومــی در ســال 2001در چارچــوب
اصالحــات گســترده قانــون اساســی ایجــاد شــد .وظیفــه ایــن
اداره ،حمایــت از حقــوق و ازادیهــای اساســی مــردم اســت.
ادارات محلی و منطقه ای
شــهرداری هــا و همچنیــن مناطــق بــه اصطــاح واحــد هــای اداری ارضــی باالتــر،
بــه صــورت خودگــران اداره می شــوند و مســئولین ایــن اداره هــا توســط افــرادی کــه
ســاکن مناطــق مــورد نظــر هســتند ،انتخــاب مــی شــوند (حتــی اگــر اتبــاع اســلواکی
نباشــند) .هــر شــهرداری دارای یــک مجلــس یــا گــروه قانونگــذاری و یــک شــهردار
اســت و شــهرداری هــای بزرگتــر دارای یــک شــورا نیــز هســتند.
در اســلواکی حــدود 3000شــهرداری وجــود دارد .ترکیــب ،عملکــرد و اختیــارات
شــهرداریها توســط قانــون شــهرداریها تنظیــم شــده اســت.
مدیریت مستقل حرفه ای
دولــت برخــی از اختیــارات عمومــی را بــه نهادهــای حرفــه ای خودگــردان ســپرده
اســت ،ماننــد:
کانــون وکال اســلواکی کــه بــا توجــه بــه قوانیــن حقوقــی ایــن کشــور ،عضویــت
بــرای کلیــه وکال در ایــن کانــون الزامــی اســت.
اتــاق مشــاوران مالیاتــی ،مجموعـه ای اســت درمــورد مشــاوران مالیاتــی کــه در ایــن
مجموعــه نیــز عضویت کلیــه مشــاوران مالیاتــی اجبــاری اســت.
اتــاق کارکنــان مراقبــت هــای بهداشــتی ،اتــاق دندانپزشــکان اســلواکی ،اتــاق
داروســازان اســلواکی.
اتــاق کارگــران فنــی پزشــکی ،اتــاق فیزیوتراپیســت اســلواکی ،اتــاق تکنســین های
دندانپزشــکی اســلواکی ،اتــاق تکنســین هــای ارتوپــدی اســلواکی ،اتــاق روانشناســی
اســلواکی ،اتــاق جراحــان اســلواکی ،اتاق دامپزشــکان اســلواکی.
دادگستری
اتــاق هــا بــه طــور معمــول نســبت بــه اعضــای ان دارای درجــه خاصــی از اختیــارات
انضباطــی ،اخالقــی و نظارتــی هســتند .اکثــر تصمیمــات اعضــای ایــن اتاقهــا بــا قوانین
اداری قابــل بررســی واجــرا اســت..
قانــون اساســی اســلواکی ،قــوه قضاییــه را بــه دو شــاخه تقســیم مــی کنــد:
دادگاه قانــون اساســی و دادگاه هــای عمومــی .از زمــان اصالحــات قانــون
اساســی در ســال ، 2001دادگاه قانــون اساســی قــدرت از بیــن بــردن
تصمیمــات دادگاههــای عمومــی (بــه دلیــل نقــض حقــوق و ازادیهــای
اساســی) را دارد.
دادگاه عمومی
ســه دادگاه عمومــی وجــود دارد :دادگاه هــای اســتانی ،دادگاه هــای منطقـه ای
و دیــوان عالــی کشــور.
بــه اســتثنای مــوارد اداری و پرونــده هــای مدنــی و جزایــی مشــخص شــده ،
دادگاههــای اســتانی دادگاههــای درجــه یــک بــرای همــه پرونــده هــا هســتند
و دادگاههــای منطقــه ای بــه عنــوان دادگاه تجدیــد نظــر عمــل می کننــد.
دیــوان عالــی کشــور تجدیدنظــر در مــورد تصمیمــات در درجــه اول دادگاه های
منطق ـه ای و تجدیــد نظــر در مــورد احــکام دادگاههــای منطقــه را بــر عهــده
دارد.
ســه دادگاه منطقــه ای نظامــی و یــک دادگاه نظامــی باالتــر وجــود دارد ،
همچنیــن یــک دادگاه ویــژه جنایــی ،یــک دادگاه درجــه یــک نیــز متناظــر بــا
یــک دادگاه منطقــه ای وجــود دارد کــه رســیدگی بــه جرائــم جــدی (ماننــد
فســاد مالــی) را انجــام مــی دهــد.
شماره | 51راز شقایق| 22
مصوبــات قانــون اساســی در ســال 2001شــورای قضایــی را معرفــی کــرد کــه
وظیفــه تصمیمــات اساســی در مــورد قــوه قضاییــه را دارد ،ماننــد انتخــاب قضــات
(انهــا توســط رئیــس جمهــور منصــوب مــی شــوند) ،انتخــاب رئیــس دیــوان
عالــی کشــور ،ســازمان دادرســی انضباطــی علیــه قضــات و انتخــاب نماینــده قــوه
قضاییــه در مباحــث مربــوط بــه بودجــه.
هیــچ محاکمــه ای توســط هیئــت منصفــه صــورت نمــی گیــرد ،امــا افــراد متعهــد
بــا حضــور قاضــی هیئــت هــای قضایــی در پرونــده هــای کیفــری در دادگاه هــای
اســتانی (یعنــی جرائــم کمتــر جــدی) در اجــرای عدالــت شــرکت مــی کننــد.
ایــن افــراد توســط شــوراهای محلــی انتخــاب مــی شــوند .ســه قاضــی کــه یکــی
از انهــا ارشــد اســت در جلســه قضــاوت حضــور دارنــد و در وهلــه اول پرونده هــای
غیــر تخصصــی را بررســی می کننــد .هیئــت هــای اســتیناف و دیــوان عالــی
کشــور فقــط از قضــات حرفــه ای تشــکیل شــده انــد.
اســلواکی دارای سیســتم قضایــی شــغلی اســت ،یعنــی بیشــتر قضات قبــل از ورود
بــه دادگســتری تجربــه حرفــه ای دیگــری ندارنــد .قضــات بــه پیشــنهاد شــورای
قضایــی توســط رئیــس جمهــور بــرای ایــن ســمت منصــوب مــی شــوند و فقــط
پــس از انجــام مراحــل انضباطــی توســط یــک هیئــت ویــژه اخــاق قضایــی ،
متشــکل از قاضیــان ارشــد ،مــی تواننــد تاییــد شــوند.
تصمیمــات دیــوان عالــی کشــور از ســال 2007بــه طــور سیســتماتیک در وب
ســایت ان منتشــر مــی شــود .برخــی از تصمیمــات دادگاههــای پایین تــر در
سیســتم JASPIمنتشــر مــی شــود.
انواع قانونگذاری
قانــون تصویــب شــده توســط مجلــس ممکــن اســت براســاس اکثریــت الزم
بــرای تصویــب چنیــن قانونــی متمایــز شــود.
اقدامــات قانــون اساســی بایــد بــا اکثریــت ســه پنجــم تمــام اعضــای پارلمــان
(یعنــی 90عضــو پارلمــان) بــه تصویــب برســد.
معاهــدات مهــم بیــن المللــی و همچنیــن اعمالــی کــه رئیــس جمهــور تحــت
قــدرت وی بــه حالــت تعلیــق بازگردانــد ،بایــد بــا اکثریــت مطلــق تمــام اعضــای
پارلمــان تصویــب شــود.
اقدامــات معمولــی بایــد بــا اکثریتــی از اعضــای پارلمــان کــه در ایــن جلســه
حضــور دارنــد ،اتخــاذ شــود .پارلمــان وقتــی اکثریــت ســاده ای از همــه اعضــا
حضــور داشــته باشــد ،تشــکیل مــی دهــد.
قوانیــن ادارات دولتــی ،توســط دولــت ،وزارتخانــه هــای مختلــف یــا ســایر
ارگانهــای دولتــی یــا واحدهــای خودمختــاری تصویــب مــی شــود.
اقدامــات قانــون اساســی باالتریــن مرجــع قانونــی اســت .اصالحــات در قانــون
اساســی بــه طــور رســمی در قالــب اقدامــات قانــون اساســی تصویــب می شــوند.
در مــورد معاهــدات بیــن المللــی ،قانــون اساســی مهمتریــن نــوع معاهــدات بیــن المللــی
(یعنــی معاهــدات مربــوط بــه حقــوق بشــر) را مشــخص مــی کنــد .ایــن معاهــدات بیــن
المللــی ،پــس از تصویــب و ابــاغ بــه روشــی کــه توســط قانــون تعییــن شــده اســت از تقدم
اعمــال مجلــس برخــوردار مــی شــوند .ایــن بــدان معناســت کــه در صــورت تعــارض ،پیمــان
بیــن المللــی غالــب اســت و اگــر مغایــر بــا یــک معاهــده بیــن المللــی باشــد ،دادگاه قانــون
اساســی ممکــن اســت یــک عمــل را لغــو کنــد .یکــی از مهمتریــن معاهــدات بیــن المللــی کــه
در ایــن کشــور تصویــب شــد ،کنوانســیون شــورای اروپــا بــرای حمایــت از حقــوق بشــر و
ازادی هــای اساســی اســت.
روند قانونی تصویب یک قانون
پیــش نویــس قوانیــن ممکــن اســت توســط کمیتــه هــای مجلــس ،اعضــای پارلمــان یــا
دولــت معرفــی شــود .در عمــل بیشــتر قوانیــن پیچیــده توســط دولــت پیشــنهاد و ســپس در
مجلــس مــورد بحــث قــرار مــی گیــرد.
همانطــور کــه ذکــر شــد ،تصویــب یــک قانــون بــه اکثریــت ســاده ای از اعضــای حاضــر
پارلمــان نیــاز دارد .ایــن قانــون تصویــب شــده توســط رئیــس پارلمــان ،نخســت وزیــر و
رئیــس جمهــور امضــا مــی شــود .در صورتــی کــه رئیــس جمهــور از امضــای ان امتنــاع ورزد
و ان را وتــو کنــد و بــه پارلمــان بازگردانــد ،پارلمــان ممکــن اســت بــا اکثریــت مطلــق تمــام
اعضــای ایــن حــق وتــو را رد کنــد و حتــی بــدون امضــای رئیــس جمهــور قانــون تصویــب
گــردد.
شماره | 51راز شقایق| 23
براتیسالوا پایتخت اسلواکی
میالد محمد هاشم
براتیســاوا پایتخــت اســلواکی بــا جمعیتــی حــدود پانصدهــزار نفــر ،یکــی
از کوچکتریــن پایتخت هــای اروپایــی اســت امــا بزرگتریــن شــهر ایــن
کشــور اســت .براتیســاوا در جنــوب غربــی اســلواکی قــرار دارد و رود
دانــوب از مرکــز شــهر می گــذرد .ایــن شــهر را می تــوان تنهــا پایتختــی
در جهــان دانســت کــه در مجــاورت و هــم مــرز بــا دو کشــور دیگــر اســت.
براتیســاوا بــا مجارســتان و اتریــش هــم مــرز اســت و ایــن مجــاورت بــه
نوعــی در تاریــخ ایــن شــهر ریشــه دارد .براتیســاوا در تاریــخ خــود جزئــی
از امپراتــوری اتریــش -مجارســتان بــوده اســت.
تاریــخ شــهر بــه شــدت تحــت تاثیــر اقــوام و مذاهــب مختلــف قــرار
گرفتــه اســت ،اقوامــی در اروپــا ماننــد اتریشــی هــا ،کــروات هــا ،چــک هــا،
المانی هــا ،مجارهــا ،یهــودی هــا ،صــرب هــا و اســلواکی هــا .ایــن شــهر
مرکــز اداری پادشــاهی مجارســتان در ســالهای 1783-1536بــود و بســیاری
از شــخصیت هــای تاریخــی اســلواکی ،مجارســتانی و المانــی در ایــن شــهر
اقامــت داشــته اســت.
براتیســاوا مرکــز سیاســی ،فرهنگــی و اقتصــادی اســلواکی اســت .این شــهر
مرکــز اســتقرار رئیــس جمهــورو مجلــس بــوده و دارای چندیــن دانشــگاه و
بســیاری از مــوزه هــا ،تئاتــر هــا ،گالــری هــا و دیگــر موسســات فرهنگــی و
اموزشــی اســت .بســیاری از موسســات مالــی بــزرگ اســلواکی دارای دفاتــر
مرکــزی هســتند.
مالیــات کــم و ســرعت اینترنــت بــاال از مهمتریــن ویژگی هــای شــناخته
شــده ایــن شــهر در اروپــا اســت .در ســال 2017براتیســاوا بــه عنــوان
ســومین شــهر ثروتمنــد اروپــا پــس از هامبــورگ و شــهر لوکزامبــورگ رتبــه
بنــدی شــد .تولیــد ناخالــص ملــی بــاالی ایــن شــهر یکــی از دالیــل بــه
دســت اوردن ایــن رتبــه بــوده اســت.
تاریــخ قــرن نوزدهــم شــهر بــه شــدت تحــت تاثیــر رویدادهــای مهــم اروپــا
قــرار گرفــت .صلــح بیــن اتریــش و فرانســه در ایــن شــهر کــه در ان زمــان
بــه نــام پرشــبورگ معــروف بــود در ســال 1805امضــا شــد .قلعــه Theben
معــروف توســط نیروهــای فرانســوی ناپلئــون در طــی حملــه بــه 1809
ویــران شــد .در ســال ،1825انجمــن ملــی امــوزش مجارســتانی (اکادمــی
علــوم مجارســتان در حــال حاضــر) در ایــن شــهر تاســیس شــد .در ســال
1843مجــاری زبــان رســمی در قانونگــذاری ،اداره عمومــی و اموزش توســط
حکومــت در شــهر اعــام شــد.
تــا ســال 1848شــهر در اختیــار مجارهــا بــود و از ایــن ســال بــه بعــد تحــت
حاکمیــت اتریــش قــرار گرفت.
ایــن شــهر در ســال 1919بــه نــام امــروزی خــود نامیــده شــد .تــا ان زمــان،
بیشــتر ان بــه زبــان انگلیســی بــه نــام المانــی ،باتوجــه بــه تاثیــر و حضــور
اتریشــی ها در ایــن شــهر و زبــان المانــی فراگیــر در ان ســال ها بــه
پرشــبورگ شــناخته مــی شــد.
پرشــبورگ بــه معنــای ســکونتگاه قــرون وســطایی معنــی شــده اســت کــه
گویــا از نــام قلع ـه ای در ایــن مــکان گرفتــه شــده اســت.
امــا نــام براتیســاوا ،توســط بعضــی از اســاتید تاریــخ و ادبیــات اســلوونی
پیشــنهاد شــد و در نهایــت در مــاه مــارس 1919بــه رســمیت شــناخته شــد.
براتیســاوا در منطقــه معتــدل اروپــا بــه لحــاظ اب و هــوا واقــع اســت میانگیــن دمــای ایــن شــهر در طــول ســال حــدود 10.5درجــه ســانتی گــراد اســت .در گرمتریــن
مــاه دمــا بــه 21درجــه ســانتی گــراد و در ســردترین مــاه ســال دمــا بــه منفــی یــک درجــه ســانتیگراد می رســد.
بــارش در تمــام طــول ســال بــه طــور مســاوی وجــود دارد .بیــن تابســتان هــای گــرم و زمســتان هــای ســرد شــهر اختــاف دمــای هــوا دارای نوســان زیــادی اســت.
ایــن شــهر در یکــی از گــرم تریــن و خشــک تریــن بخش هــای اســلواکی قــرار دارد.
موقعیت جغرافیایی براتیسالوا در اروپای مرکزی به مدت طوالنی از ان یک تقاطع حیاتی برای ترافیک تجاری بین المللی ساخته است.
شماره | 51راز شقایق| 24
شــهر براتیســاوا ،پایتخــت کشــور اســلوواکی بــوده و در جنــوب غربــی اســلواکی در دو
کرانـهٔ رود دانــوب و نیــز کرانـهٔ شــرقی رودخانـهٔ مــوراوا قــرار گرفتــه اســت .جمعیــت ایــن
شــهر حــدود ۴۶۰هــزار نفــر اســت .نــام شــهر براتیســاوا در زمــان هــای دور پرشــبورگ
بــوده اســت .ایــن شــهر بــه تازگــی در بیــن مســیرهای گردشــگری اروپــا شــروع بــه کســب
شــهرت کــرده اســت و بــرای ان دســته افــرادی کــه از جمعیــت کمتــر و قیمت هــای ارزان تــر
لــذت می برنــد ،گزینــه بســیار مناســبی بــرای ســفر هســت .براتیســاوا بــه لحــاظ تاریخــی
شــهرت فراوانــی در اروپــا دارد امــا شــهر بــه انــدازه نــام خــود شــناخته نشــده و قســمت
اعظمــی از ان بکــر بــوده و کمتــر از ان بازدیــد شــده اســت .شــهر براتیســاوا دارای اب
و هوایــی نســبتاً خشــک ،بــا گســتره متنوعــی از دماهــا در تابســتان و زمســتان بــوده کــه
ایــن شــهر را تبدیــل بــه یــک مقصــد عالــی گردشــگری بــا مناظــر دیدنــی و فعالیت هــای
گوناگــون می کنــد .بازارهــا و نمایشــگاه های بهــاره ،جشــنواره های تابســتانی ،بازارهــای
کریســمس ،کروزهــای رودخانــه در کل ســال ،اســکی و پاتینــاژ در زمســتان ،برخــی از
تفریحــات و گردش هــای متعــددی هســتند کــه ایــن شــهر بــرای بازدیدکنندگانــش فراهــم
می کنــد.
در شــهر براتیســاو معمــاری هــای زیبا،
غذاهــای متنــوع و لذیــذ و همچنیــن
مردمــان خونگــرم و مهربانــش همگــی
در کنــار هــم توانســته انــد بهتریــن
ســرمایه هــای ایــن شــهر بــرای جــذب
گردشــگر بــه ســمت کشــور اســلوواکی
شــده انــد .اگــر بــه ایــن شــهر رفتیــد
قلعــه براتیســاوا را حتمــا بازدیــد
کنیــد .در ادامــه بــه مناطــق دیدنــی
شــهر براتیســاوا و از جملــه ایــن قلعــه
دیدنــی بیشــتر پرداختــه شــده اســت.
حمــل و نقــل عمومــی در براتیســاوا توســط شــهرداری مدیریــت می شــود .سیســتم حمــل و نقــل عمومــی شــامل اتوبــوس هــا و ترامواســت .می تــوان
یکــی از امتیــازات ایــن شــهر را گســترش سیســتم حمــل و نقــل در سراســر شــهر و حتــی خــارج از شــهر و کشــور دانســت.
بزرگراه هــای شــهر نیــز دسترســی مســتقیم بــه جمهــوری چــک ،بوداپســت در مجارســتان ،نقــاط دیگــر اســلواکی را فراهــم مــی کنــد .بزرگــراه A6میــان
براتیســاوا و ویــن در نوامبــر 2007افتتــاح شــد.
شــهر براتیســاوا ثروتمندتریــن و مرفــه تریــن منطقــه از لحــاظ اقتصــادی در اســلواکی اســت .بــا وجــود اینکــه شــهر کوچکــی اســت وبــا داشــتن کمتریــن جمعیــت از هشــت
مناطــق دیگــر اســلواکی ،حــدود 26درصــد از تولیــد ناخالــص داخلــی اســلواکی مربــوط بــه براتیســاوا اســت .تولیــد ناخالصــی داخلــی GDPو درامــد ســرانه ( )PPPبــه ارزش
€ 41.800در ســال 2009میــادی کــه 178درصــد از متوســطاتحادیــه اروپــا باالتــر بــود و در نتیجــه پنجمیــن پایتخــت اتحادیــه اروپــا از ایــن لحــاظ لقــب گرفــت .ســال
2009نقطــه عطفــی در اقتصــاد براتیســاوا بــود.
شماره | 51راز شقایق| 25
علی بخشی
مناطقدیدنیشهربراتیسالوا
قلعهبراتیسالوا
قلعــه براتیســاوا بــر بــاالی تپ ـه ای مشــرف بــه شــهر واقــع شــده اســت .در
همیــن مــکان از قــرن ۹میــادی قلع ـه ای وجــود داشــت کــه در ســال ۱۸۸۱
بــه علــت اتــش ســوزی بــه ویران ـه ای بــدل شــد و تــا اواســط دهــه ۱۹۰۰
هــم بازســازی نشــد .ظاهــر بیرون ـی ان شــبیه بــه میــزی برعکــس بــا چهــار
بــرج کــه شــبیه بــه پایه هــای ان هســتند شــده اســت .بــر خــاف نمــای
بیرونــی خســته کننــده و یکنواختــش ،موزه هــای داخلــی ان و نمــای ۳۶۰
درجــه از بــاالی شــهر ،بــرای بازدیــد بســیار ارزشــمند هســتند.
اتاق هــای متعــدد مــوزه تاریــخ و مــوزه ملــی بســیار گران بهــا می باشــند.
بخــش بزرگــی از ان وقــف هنــر شــده و دارای مجموعــه ای از حــدود ۳۵۰۰
نقاشــی ،مجســمه و نســخ چاپــی از هنرمنــدان داخلــی و خارجــی اســت .هنــر
مذهبــی در یــک اتــاق و نقاشــی پرتــره درباریــان ماننــد «ماریــا تــرزا» و
«ماریــا انتوانــت» در اتاقــی دیگــر بــه چشــم می خورنــد .ســایر اتاق هــا هــم
بــا ظــروف شیشــه ای اســلواکی ،مبلمــان چوبــی منبــت کاری شــده ،ســاعت،
اســلحه ،کاله خــود و زره پــر شــده اند .نمایــش فوق العــاده ای از نقــره جــات
شــامل کاســه ،بشــقاب و ســایر لــوازم اشــپزخانه متعلــق بــه قــرون ۱۷تــا ۱۹
نیــز در اینجــا وجــود دارد.
کلیسایجامعسنتمارتین
کلیســای جامــع ســنت مارتیــن ،برتریــن ســازه ی گوتیکــی براتیســاوا محســوب می شــود.
ایــن کلیســا در قــرن ۱۳میــادی و بــه ســبک رومانســک ســاخته شــد و در قــرن ۱۴بــا
ســه راهــرو و گنبــدی گوتیکــی تغییــر چهــره یافــت .کلیســای جدیــد ســنت مارتیــن در
ســال ۱۴۵۲پی ریــزی شــد و در قــرون بعــد ،تحــت بازســازی های طوالنــی متعــددی
قــرار گرفــت .در قــرن ۱۶اینجــا تبدیــل بــه کلیســای تــاج گــذاری پادشــاهان مجارســتانی
شــد و ۱۹امپراتــور مجارســتانی (شــامل ماریــا تــرزا) در اینجــا تاج گــذاری کــرد.
مشــهورترین اثــر هنــری ایــن کلیســا ،مجســمه ای قــرن هجدهمــی از ســنت مارتیــن
و گدایــی اســت کــه توســط مجســمه ســاز اتریشــی باروکــی معــروف« ،رافائــل دونــر»
ســاخته شــده اســت.
در پشــت کلیســا ،بالکنــی وجــود دارد کــه پادشــاه می توانســته در زمــان اجــرای مراســم
مذهبــی باالتــر از حضــار بنشــیند .یکــی از همســایگان کوچــک امــا قابــل توجــه کلیســای
جامــع ،یادمانــی بــرای کنیســه ای اســت کــه بــرای قرن هــا در مجــاورت اینجــا قــرار
داشــت و دولــت کمونیســت حوالــی ســال ۱۹۷۰ان را بــرای ســاختن پلــی جدیــد تخریــب
کــرد.
کاخ پریمات
ایــن کاخ کــه در ســال ۱۷۷۸ســاخته شــده و در مرکــز براتیســاوای قدیــم قــرار دارد،
بــه عنــوان یکــی از زیباتریــن ســاختمان های ایــن شــهر شــناخته می شــود .رنــگ
صورتــی کمرنــگ و ســفید نمــای خارجــی ان بــا مجســمه های مرمریــن بــاالی بنــا و
یــک کاله اهنیــن کاردینــال تکمیــل شــده اســت .ایــن کاله نمــادی از اســقف اعظــم
بــرای افــرادی اســت کــه ایــن کاخ برایشــان ســاخته شــده و تمــام کاردینال هایــی که
طــی ســالیان مختلــف در اینجــا زندگــی می کرده انــد .ایــن کاخ پــر از نقاشــی های
رنــگ روغنــی از خانــدان ســلطنتی هاپســبورگ ،شــامل اثــری از تاج گــذاری مــاری
تــرز از ســال ۱۷۴۲اســت .لوســترهای بــزرگ کریســتالی و درخشــان و دیوارهایــی
کــه بــا پرده هــای منقــوش انگلیســی از قــرن ۱۷تزئیــن شــده اند بســیار توجــه
بیننــده را بــه خــود جلــب می کننــد.
به این کاخ در بخش معماری کشور اسلواکی بیشتر خواهیم پرداخت.
شماره | 51راز شقایق| 26
کلیسایابیبراتیسالوا
ایــن بنــا یکــی از زیباتریــن شــاهکارهای ســبک معمــاری ارنــوو در جهــان
اســت« .کلیســای ســنت الیزابــت» یــا کلیســای کوچــک ابــی ،در بیــن
ســال های ۱۹۱۳-۱۹۰۷ســاخته شــد و همچنیــن یــک دبیرســتان و یــک
خانــه بــرای کشــیش دارد .ایــن کلیســا یــک راهــروی اصلــی و برجــی
اســتوانه ای دارد و طراحــی خارجــی ان بــه ســبک ارنــووی مجارســتانی
بــوده و بــا کاشــی های ماجولیــکای ابــی درخشــان و زیبــا تزئیــن شــده
اســت .ماجولیــکا نوعــی کاشــی بومــی اســلواکی ،ســاخته شــده در شــهر
مــودرا در غــرب ایــن کشــور اســت کــه در تزئینــات ســقف هــم بــه چشــم
می خــورد .ایــن کلیســا در خیابــان بِزروتــووا ( )Bezrucovaدر فاصلــه
اندکــی از میــدان اصلــی قــرار دارد.
کاخسفید اسلواکی
کاخ گراســالکوویچ (کاخ ســفید) کــه امــروزه خانــه رئیــس جمهــور بــه شــمار
می ایــد ،زمانــی محــل اجتماعــات اعضــای اشــرافیت اتریشی-مجارســتانی و
هاپســبورگ بــود .ایــن کاخ در دهه ۱۷۶۰توســط «کنــت انتون گراســالکوویچ»،
رئیــس مجلــس ســلطنتی مجارســتان و مشــاور ماریــا تــرزا ســاخته شــد .گفتــه
می شــود مختــرع معــروف« ،ولفگانــگ فــون کِمپلِــن» بســیاری از اختراعاتــش،
شــامل ماشــین ســخنگو را در اتاق هــای تشــریفاتی ایــن کاخ بــه نمایــش
گذاشــت .ایــن کاخ بــه صــورت شــبانه روزی تحــت محافظــت بــوده و در
باغــی بــزرگ واقــع شــده کــه ورود بــه ان بــرای عمــوم حتــی در زمــان حضــور
رئیــس جمهــور ازاد اســت .ایــن بنــا در میــدان هــودزا ( )Hodzaقــرار دارد.
زیبایــی ان بــه ویــژه در زمــان کریســمس کــه تمــام ان بــا نورپــردازی تزئیــن
می شــود بســیار دیدنــی اســت.
قلعه ِدوین
قلعــه دویــن در بــاالی تقاطــع رودخانه هــای دانــوب و مــوراوا ،یکــی از ســه
قدیمی تریــن قلعــه تاریخــی ثبــت شــده در اســلواکی بــه حســاب می ایــد.
دهکــده دویــن امــروزه بخشــی از براتیســاوا شــده اســت .قدیمی تریــن اثــار
حضــور ســاکنین ایــن منطقــه بــه قــرن ۵قبــل از میــاد بازمی گــردد .بــه لطــف
موقعیــت جغرافیایــی ســودمند ،ایــن قلعــه امــکان کنتــرل مهم تریــن مســیرهای
تجــاری دانــوب و بخشــی از جــاده کهربــا ( )Amber Roadرا داشــته اســت.
ایــن قلعــه نقــش مهمــی بــه عنــوان دژ مــرزی در اســتحکامات لی ِمــس رومانــوس
در برابــر دشــمنان ،در زمــان امپراتــوری روم و بــه عنــوان پایــگاه نظامــی و
مرکــز تجــاری در زمــان امپراتــوری موراویــان اولیــن دولــت اســاوی را داشــت.
ایــن دژ در قــرون ۱۳تــا ۱۶دســتخوش تغییــرات زیــادی شــده و در نهایــت در
ســال ۱۸۰۹توســط ارتــش ناپلئــون نابــود شــد .قلعــه دویــن از ۱۹۶۱یادمانــی
فرهنگــی ملــی محســوب شــده و امــروزه بــه عنــوان مــوزه از ان بهــره بــرداری
می شــود .قلعــه میانــی بــرای نمایشــگاه های فصلــی مرتبــط بــه تاریــخ قلعــه
مــورد اســتفاده قــرار می گیــرد
تاالر شهر قدیمی
ایــن تــاالر در قــرن ۱۵میــادی بــا متصــل کــردن بســیاری از خانه هــای
شهرنشــینان قــد برافراشــته و ســپس تحــت بازســازی های متعــددی طــی
چنــد قــرن قــرار گرفــت .بعــد از زمین لــرزه ی ســال ،۱۵۹۹ایــن بنــا بــه
ســبک رنسانســی بازســازی شــد ،در حالــی کــه بــرج ان بــه ســبک معمــاری
بــاروک در قــرن ۱۸تغییــر چهــره داد .بــرج ایــن بنــا ،از طبیعتــی دفاعــی
برخــوردار بــوده اســت .در ســمت چــپ پنجــره باروکــی ،یــک تــوپ جنگــی
محافظــت شــده وجــود دارد کــه بــرای یادبــود زمــان حمــات ناپلئــون در
ســال ۱۸۰۹در انجــا قــرار داده شــده اســت .در گوشـه ی بــرج ،مجســمه ای از
«مدونــا» متعلــق بــه ســال ۱۶۷۶بــه چشــم می خــورد .در گذشــته تصمیمــات
مجلــس ،احــکام دربــار و دســتورات شــورای شــهر ،از بالکــن ایــن بــرج
اطــاع رســانی می شــده اند.
شماره | 51راز شقایق| 27
هستهتاریخیشهر
از دیدینهــای براتیســاوا میتــوان بــه هســته تاریخــی شــهر اشــاره کــرد .در
ایــن هســته تاریخــی متمرکــز و فشــرده میتــوان بــا کنجــکاوی فــراوان در
کوچــه هــای روشــن و ســرزنده و میــدان هــای دیدنــی ان قــدم زد.
در مرکــز تاریخــی شــهر دیدنیهــای بســیاری ماننــد :فــواره هــای ظریــف
و کوچــک ،اماکنــی بــا معمــاری باروکــی ،یادبودهــای کوچــک و عجیــب و
لوحه هایــی شــامل تصاویــر تاریخــی و باســتانی وجــود دارنــد ،کــه تماشــای
انهــا خالــی از لطــف نیســت.
برخــی از مــکان هــا دارای اهمیــت تاریخــی هســتند ،ماننــد ســاختمان
کتابخانــه دانشــگاه براتیســاوا ،کــه یــک ســاختمان قدیمــی دولتــی اســت کــه
از دوره اصالحــات مجارســتان ،زمانــی کــه بردگــی در قــرن نوزدهــم میــادی
در قلمــروی پادشــاهی منســوخ شــد ،باقــی مانــده اســت .تعــداد زیــادی کافــه،
فروشــگاه هــای صنایــع دســتی و بســتنی فروشــی هــای ژالتــوی ایتالیایــی در
بافــت قدیمــی شــهر بــرای ارائــه خدمــات بــه توریســت هــا وجــود دارد.
خیابان مایکل
خیابــان میکایــل از معروف تریــن مکان هــای دیدنــی براتیســاوا بــا
میکالســکا اولیتــا
ردیــف مغازه هــا و رســتوران هاســت .در زمــان تابســتان،
ْ
( )Michalska Ulicaپــر از جمعیــت گردشــگران ،گروه هــای موســیقی
خیابانــی و مردمــی اســت کــه از شــب های خنــک اســلواکی لــذت می برنــد.
بســیاری از خانه هــای ایــن خیابــان متعلــق بــه قــرن ۱۸بــوده و جنگ هــای
زیــاد ،اشــغالگری ها و قوانیــن کمونیســتی مبنــی بــر فروریختــن ســاختمان های
قدیمــی و تاریخــی را پشــت ســر گذاشــته اند.
در صفحــه بعــد بــه طــور مفصــل تــر بــه دروازه ســنت مایــکل خواهیــم
پرداخــت.
نُوی ُمست (برج جدید)
اگــر می خواهیــد نماهــای شــگفت انگیزتــری از براتیســاوا و قلعـه اش داشــته
باشــید ،بــاال رفتــن از ایــن پــل ،در حومــه پایتخــت اســلواکی را پیشــنهاد
ـایی
می کنیــم .ایــن پــل در ۱۹۷۱کامــل و بازگشــایی شــد .برخــاف غول اسـ ِ
اکثــر ســازه های معمــاری کمونیســتی اســلواکی ،ایــن پــل و برجــش امیــزه ای
از معمــاری قــرون گذشــته براتیســاوا هســتند .ایــن پــل در ۳۰۰متــری بــاالی
دانــوب قــرار دارد .بــرای پیــاده روی بــه ســمت ایــن پــل مســیری تعبیــه شــده
و بــرای بــاال رفتــن از بــرج و تماشــای نماهــای فوق العــاده می توانیــد از
اسانســور اســتفاده کنیــد .در بــاالی بــرج رســتوران معــروف و گران قیمــت
UFOقــرار دارد کــه اگــر مایــل بــه صــرف غــذا در ان هســتید بایــد از قبــل
میزتــان را رزرو کنیــد.
شماره | 51راز شقایق| 28
میدانویزدوسالوو
میــدان هویزدوســاو (‹میــدان هویزدوســاو›) یــک میــدان شــهری در
براتیســاوا اســت .در شــهر قدیمــی ،بیــن پــل جدیــد و تئاتــر ملــی اســلواکی
واقــع شــده اســت .ایــن میــدان بــه نــام پــاول اورزاقــق هویزدوســاو
نامگــذاری شــده اســت .ایــن میــدان 1000ســال در پادشــاهی مجارســتان
وجــود داشــته اســت.
قابــل توجــه تریــن ســاختمان هــا Cathédrale Notre Dame Cloisterو
تئاتــر ملــی اســلواکی اســت کــه مــی تــوان در قســمت شــرقی ان یافــت .پیش
از ایــن ،مهمتریــن اشــراف دختــران خــود را بــرای یادگیــری در ایــن شــبدر
فرســتادند ،مث ـ ً
ا پلفــی ،فرقــچ ،هــراچ و لیشتنشــتاین.
در هفدهــم مــارس ســال ، 1848رهبــر ملــی مجارســتان ،الژوس کوســوت ،از
هتــل زولدافــا بــه جمــع مــردم اعــزام شــد زیــرا فردینانــد پنجــم روز گذشــته
قوانیــن مــارس را در کاخ پریمــا امضــا کــرد.
اولیــن ســالن تمریــن مدرســه شمشــیربازی مجارســتان در انجــا بــود .الژوس
کســوت ،فرانتــس جــوزف ،البــرت انیشــتین و الفــرد نوبــل در این هتــل اقامت
داشــتند .ایــن هتــل مــکان هتــل امــروز کارکلتــون بــود.
در ســال ، 1911مجســمه Sándor Petofiمقابــل تئاتــر ملــی اســلواکی
ســاخته شــد .پــس از اشــغال ارتــش چکســلواکی در ســال ، 1918ایــن شــهر
بــا پویــا مــورد حملــه قــرار گرفــت.
ایــن میــدان در اواخــر قرن بیســتم بازســازی اساســی شــد .قبــل از بازســازی،
شــبیه پــارک شــهری کوچــک dبــود .اکنــون بــه نظــر مــی رســد یــک تفرجگاه
شــهری است.
در 24فوریــه ، 2005جــورج دبلیــو بــوش ،رئیــس جمهــور امریــکا در ســفر
خــود بــه براتیســاوا بــرای اجــاس اســلواک 2005بــا رئیــس جمهور روســیه
والدیمیــر پوتیــن ســخنرانی عمومــی کــرد.
دروازه لورنس
لورینــت گیــت یــک دروازه قــرون وســطایی در شــهر قدیمــی تاریخــی
براتیســاوا ،پایتخــت اســلواکی بــود .ایــن بنــا در قرن 13ســاخته شــده
و بــه دســتور امپراتــور ماریــا تــرزا از اتریــش در قــرن 18همــراه بــا
بیشــتر دیوارهــای شــهر تخریــب شــد ،زیــرا دیوارهــای داخلــی رشــد
شــهر را محــدود مــی کــرد.
برخــاف دروازه مایــکل ،تنهــا دروازه شــهر قــرون وســطایی کــه هنــوز
در براتیســاوا ایســتاده اســت ،لورنــس اســت .ایــن دروازه حــاوی بــرج
بلنــد نبــود .در عــوض ،یــک ســازه عظیــم مربــع شــکل بــا یــک تونــل
طوالنــی در طبقــه همکــف بــود .در جلــوی ان یــک خنــدق اب وجــود
داشــته اســت.
دروازه لورنــس بــه همــراه قدیمــی تریــن قســمت هــای دیوارهــای شــهر
در نیمــه دوم قــرن 13ســاخته شــد .در بیشــتر تاریــخ خــود ،براتیســاوا
بــه عنــوان Pressburgیــا Pozsonyشــناخته مــی شــد .ایــن دروازه بــه طــور
مــداوم طــی قــرن هــا بازســازی و اصــاح شــده اســت.
ً
نــام ان از کلیســای کوچکــی گرفتــه شــده اســت کــه مســتقیما روبــروی
ان علــم شــده اســت( .کــه بعــدا ً در نیمــه اول قــرن شــانزدهم تخریــب
شــد).
شماره | 51راز شقایق| 29
کلیسایسنتجان
کلیســای ترینیتــی ،کلیســای ســنت جــان ماتــا و ســنت فلیکــس والیــز،
کلیســایی بــه ســبک بــاروک در بخــش قدیمــی شــهر براتیســاوا ،در میــدان
ژوپــن اســت.
ایــن کلیســا در محــل کلیســای قدیمــی تــری بــه همیــن نــام ســاخته شــده
اســت .کلیســای ســنت مایــکل در ســال 1529میــادی همــراه بــا شــهرک
ســنت مایــکل در طــول جنگهــای عثمانــی تخریــب شــد ان هــم بــه دلیــل
تســلط و دیــد بهتــر بــر شــهر هنــگام حملــه تــرکان عثمانــی.
ســاخت و ســاز ایــن کلیســای جدیدتــردر ســال 1717اغــاز شــد و در ســال
1727تقدیــس شــد ،اگرچــه کار در فضــای داخلــی تــا نیمــه اول قــرن 18
ادامــه یافــت.
تصــور مــی شــود کــه طــرح ایــن کلیســا از کلیســای ســنت پیتــر در ویــن
برگرفتــه شــده باشــد .طــرح طــاق کلیســا بــا یــک نقاشــی ســبک بــاروک
ایتالیایــی بــه دســت انتونیــو گالــی بــی بیینــا تزئئیــن و خلــق شــده اســت.
محــراب اصلــی کلیســای بــزرگ احتمــاالً توســط A. G. Bussiســاخته شــده
اســت .اصلــی تریــن اثــر هنــری ان محرابــی اســت کــه ســنت جــان ماتــا و
ســنت فلیکــس ،زندانیــان را از اســارت تــرکان عثمانــی رهــا می کننــد.
مجســمه هــای ســنت اگنــس و ســنت کاتریــن واقــع در قســمت پشــت
محــراب اصلــی بــه مجســمه ســاز باواریایــی یوهــان باپتیســت اســتراوب
منتســب اســت .محــراب پشــتی مریــم باکــره در ســال 1736بــه دســتور کنت
زیچی ســاخته شــد .ایــن محــراب دارای نســخه ای از نقاشــی Regensburg
مادونــا اســت .پرتــال اصلــی بــه طــرز غلیظــی بــه ســبک روکوکــو تزئین شــده
اســت و تثلیــث مقــدس را گرامــی م ـی دارد.
در زمــان افتتــاح کلیســا ،یــک صومعــه ترینیتــی در محــل قبرســتان
مجــاور ســاخته شــد .ایــن کلیســا در ســالهای پایانــی قــرن 17متناســب
بــا نیازهــای حکومــت تقریبــا بــه طــور کامــل تخریــب شــد.
در ســال 1844در محــل خــود دوبــاره ســاخته شــد و بــه محلــی عمومــی
بــرای برگزایــری مراســم شــهر تبدیــل شــد .کنســرت هــای اهنگســازان
مختلــف ،بــه عنــوان ماننــد فرانتــس لیســت یــا جونــاس برهامــس در
ســالن بــزرگ ســاختمان ان برگــزار شــد.
از ســال 1939تــا 1994شــوراهای ملــی اســلواکی (از ســال 1992
شــورای ملــی جمهــوری اســلواکی) در ایــن ســاختمان قــرار گرفتنــد
تــا اینکــه ایــن شــورا بــه یــک ســاختمان جدیــد منتهــی بــه قلعــه
براتیســاوا منتقــل شــد.
برخــی از وقایــع مهــم سیاســی کــه در اینجــا اتفــاق افتــاد شــامل
اعالمیــه دولــت تیســو در مــورد اســلواکی مســتقل در 14مــارس 1939و
تصویــب اعالمیــه اســتقالل در 17ژوئیــه 1992بــود
تئاترملیاسلواکی
تئاتــر ملــی نئــو رنسانســی اســلواکی ،در انتهــای میــدان بلنــد
«هِویِزدوســاو» ( )Hviezdoslavovoدر طــی ســال های ۱۸۸۶-۱۸۸۵
در زمــان اتریش-مجارســتان بــر اســاس طراحــی معمــاران برجســته
وینــی ســاخته شــد .ایــن بنــا بــه عنــوان تئاتــر شــهر در ســپتامبر ان
ســال بــا اجــرای اپرایــی از «ف ِرنتــس ا ِرکِل» افتتــاح گردیــد .ابنمــای
مشــهور «گانیمِــد» ( ،)Ganymedeتوســط مجســمه ســاز معــروف
اســلواکی« ،ویکتــور تیلگنــر» ( )Victor Tilgnerدر ســال ۱۸۸۸ســاخته
شــده کــه در روبــروی تئاتــر قــرار دارد.
شماره | 51راز شقایق| 30
دروازه سنت مایکل
در براتیســاوا ،اســلواکی ،دروازه مایــکل تنهــا دروازه منطقــه ای اســت کــه از
اســتحکامات قــرون وســطایی حفــظ شــده و در بیــن قدیمــی تریــن بناهــای شــهری
جــای گرفتــه اســت .ایــن بنــا در حــدود ســال 1300ســاخته شــده اســت و شــکل
فعلــی ان نتیجــه بازســازی هــای بــاروک در ســال 1758اســت کــه طــی ان مجســمه
ســنت مایــکل و اژدهــا در بــاالی ان قــرار گرفتنــد .ایــن بــرج نمایشــگاه ســاح هــای
مــوزه شــهر براتیســاوا را نیــز در خــود جــای داده اســت.
در دوران قــرون وســطی ،ایــن شــهر بــا دیوارهــای مســتحکم احاطــه شــده بــود و
ورود و خــروج فقــط از طریــق یکــی از چهــار دروازه بســیار مســتحکم امــکان پذیــر
بــود .در ســمت شــرقی شــهر ،دروازه لورینــک بــود کــه بــه نــام ســنت الرنــس
نامگــذاری شــده بــود ،در جنــوب ان دروازه ماهیگیــران بــود.
در زمــان تاجگــذاری پادشــاه مجارســتان ( )1563-1863در براتیســاوا (پرســپورگ)
حاکــم بــا همراهــان تــاج گــذاری خــود از طریــق ورود بــه دروازه ویدریــکا انجــام
می دادنــد و در خیابــان تــاج گــذاری انجــام می شــد.
کلیســای جامــع مارتیــن و یکــی از توقــف هــای پــس از تــاج گــذاری در طــول پیــاده
روی در داخــل شــهر ،توقــف در کلیســای جامــع ســنت مارتیــن بــود و دروازه مایــکل
جایــی بــود کــه پادشــاه جدیــد ســوگند پادشــاهی خــود را بــه دســت اســقف اعظــم
تعهــد می کــرد
ایــن دروازه در ســالهای 1529 -34فرســوده شــد ،ســپس در 58-1753بــه شــکل
امــروزی ان بازســازی شــد .در اخریــن بازســازی بــود کــه مجســمه ای از ســنت
مایــکل در بــاالی بــرج قــرار گرفــت.
ایــن دروازه نــام خــود را از کلیســای ســنت مایــکل و پــس از ان بــه نــام uptown
گرفتــه اســت ،از انجــا کــه مــردم وارد شــهر شــدند.
از بیــرون دروازه پلــی اســت کــه از زیــر خنــدق قبلــی در امتــداد دیــوار شــهر طــاق
مــی شــود .از داخــل دروازه یــک عالمــت گوتیــک ســنگی اســت کــه روی ان بازســازی
بــرج در ســال 1758توســط شــورای شــهر و جمعیــت براتیســاوا یــاداوری شــده
اســت.
دروازه مایــکل مرکــز محــوری یــک سیســتم اســتحکام بزرگتــر بــود کــه شــامل دو حلقــه
دیوارهــای شــهر ،دو زیرزمیــن و یــک پــل در حــال عمــود بــر روی رودخانــه شــهر بــود.
در حالــی کــه دیوارهــای شــهر در ایــن قســمت از شــهر ناپدیــد شــده انــد ،دروازه باقــی
مانــده اســت.
پــل بعــدا ً بــا یــک پــل چوبــی جایگزیــن شــد و بنــای اجــری کــه امــروزه در کنــا پــل
اســت در ســال 1727ســاخته شــد و قدیمــی تریــن پــل در شــهر نیــز به شــمار مـی رود.
ایــن منطقــه همچنیــن حــاوی اخریــن بخــش باقــی مانــده از براتیســاوا قدیمــی اســت
کــه نیمــی از ان از ســال 2006در دســترس عمــوم قــرار گرفتــه اســت ،نیمــی دیگــر
بــه دالیــل نامعلــوم بســته اســت.
پل اپولو
پــل اپولــو در براتیســاوا یــک پــل جــاده ای بــر فــراز دانــوب در پایتخــت
اســلواکی اســت .ایــن پــل بــا ســاختار ویــژه خــود یکــی از پل هایــی اســت کــه
دو منطقــه اصلــی و پــر رفــت و امــد را بــه هــم مربــوط ســاخته اســت.
ســاخت ایــن پــل در ســال 2003اغــاز شــد و در در نهایــت بعــد از دوســال،
در 5ســپتامبر 2005بــرای عمــوم افتتــاح شــد .نــام ان از پاالیشــگاه نفــت
«اپولــو» گرفتــه شــد کــه قبــل از جنــگ جهانــی دوم در ســاحل ســمت چــپ
رودخانــه در ایــن منطقــه واقــع شــده بــود.
خطــوط منحنــی ان ،قــوس هــای شــیب دار و زاویــه هــای خــاص ایــن خطــوط
کــه بــرای بیننــده کمــی نامتعــارف اســت ،شــکل هندســی ایــن پــل را بســیار
پیچیــده تــر کــرده اســت .در یــک مانــور بــی ســابقه ،ســازه فــوالدی 54040
تنــی بــه طــول 231متــر ،از محــل ســاخت ان در ســاحل ســمت چــپ بــه
ســمت رودخانــه چرخانــده شــده و بــه موقعیــت نهایــی خــود در ســتونی 40
متــری ســاحل ســمت راســت رســیده اســت.
پــل اپولــو تنهــا پــروژه اروپایــی بــود کــه بــه عنــوان یکــی از پنــج فینالیســت
بــرای جایــزه برجســته مهندســی عمــران ســال ( 2006جایــزه اوپــال) توســط
انجمــن مهندســین عمــران امریکابرگزیــده شــد.
شماره | 51راز شقایق| 31
کوشیتسه ،دومین شهر مهم اسلواکی
شکرا ...ابراهیمی
کوشیتســه (شــهری کــه بــا نام هــای دیگــر نیــز شــناخته مــی
شــود) بزرگتریــن شــهر در شــرق اســلواکی اســت و در ســال
2013پایتخــت فرهنــگ اروپــا (همــراه بــا مارســی ،فرانســه)
بــود .ایــن شــهر در کنــار رودخانــه هورنــاد Hornádواقــع در
شــرق شــرقی رشــته کــوه هــای اســلواکی در نزدیکــی مــرز بــا
مجارســتان واقــع شــده اســت .شــهر بــا جمعیتــی در حــدود
240،000نفــر دومیــن شــهر بــزرگ در اســلواکی پــس از پایتخت
ان یعنــی براتیســاوا اســت.
کوشیتســه ،بــه عنــوان مرکــز اقتصــادی و فرهنگــی شــرق اســلواکی ،مرکــز منطقــه خودمختــاری بــه همیــن نــام اســت .وجــود دادگاه قانون اساســی اســلواکی،
ســه دانشــگاه ،مــکان اقامــت اســقف های کشــور و شــهری بــا بســیاری مــوزه هــا ،گالــری هــا و ســالن های تئاتــر در دل خــود از مهمتریــن ویژگی هــای
ایــن منطقــه اســت .ایــن شــهراز مراکــز صنعتــی مهــم اســلواکی اســت و کارخانــه فــوالد ان بزرگتریــن مرکــز صنعتــی و تولیــدی شــهر اســت .شــهر دارای
راه هــای گســترده ریلــی و فــرودگاه بیــن المللــی اســت.
ایــن شــهر بــه لحــاظ تاریخــی از مهمتریــن شــهرهای اســلواکی اســت .ســاختمان و بنایــی تاریخــی بســیاری کــه میــراث بــه جــا مانــده از اروپــای رنســانس،
بــاروک و گوتیــک هســتند توســط دولــت محافظــت شــده و همــه ســاله گردشــگران بســیاری را بــه خــود جلــب می کنــد.
نخســتین شــواهدی کــه نشــان از ســکونتگاه
در ایــن منطقــه دارد بــه پایــان دوران نوســنگی
مربــوط اســت .پــس از حملــه مغــول در ســال
،1241بــا پادشــاه مجارســتان اقــوام المانــی
را بــه ایــن منطقــه بــرای ســکونت دعــوت کــرد
تــا شــکاف هــای جمعیــت را پــر کنــد .ایــن شــهر
بــه لحــاظ تاریخــی جزئــی از قلمــرو پادشــاهی
مجارســتان بــه حســاب می ایــد.
در اواخــر قــرن 13میــادی کوشیتســه بــه
ســرعت بــه دلیــل موقعیــت اســتراتژیک خــود کــه
بــه نوعــی مســیر تجــارت بیــن المللــی از مرکــز
مجارســتان بــه ســمت لهســتان و از دریــای
بالــکان و دریاهــای دریــای ادریاتیــک و دریــای
اژه بــود ،رشــد چشــمگیری داشــت .پادشــاهی
مجارســتان در توســعه صنایــع دســتی ،کســب و
کار و همچنیــن فراهــم کــردن زیــر ســاخت های
حیاطــی بــرای ایــن شــهر اهمیــت ویــژه ای قائــل
بــود.
ســاخت بزرگتریــن کلیســای جامــع در پادشــاهی مجارســتان -کلیســای جامــع ســنت الیزابــت – کــه بــا
حمایــت امپراتــور ســیگموند صــورت گرفــت از اغــاز قــرن ،15بــر اهمیــت شــهر افــزود.
تاریــخ کوشیتســه بــه شــدت تحــت تاثیــر اختالفــات ســلطنتی بــر ســر تخــت مجارســتان قــرار گرفــت
کــه همــراه بــا فروپاشــی امپراتــوری ،شــهر نیــز دچــار رکــود شــد .قــرن 16میــادی بــه نوعــی دوره
رکــورد شــهر بــه دلیــل جنگ هــای متعــدد در پادشــاهی مجارســتان بــرای تصاحــب ان بــود.
در قــرن 17کوشیتســه همچنــان درگیــر چالــش سیاســی بــود بــه عــاوه اینکــه نیروهــای عثمانــی نیــز
بــرای تصــرف ان دســت به کار شــده
بودنــد.
از ســال ،1657یــک رخــداد فرهنگــی
مهــم بعــد از مدت هــا بــرای شــهر رخ
داد و ان تاســیس دانشــگاه تاریخــی
ســلطنتی بــود ،مرکــزی پژوهشــی
کــه توســط اســقف اعظــم کیشــدی
تاســیس شــد .ایــن دانشــگاه در
ســال 1777ابتــدا بــه یــک اکادمــی
ســلطنتی و ســپس بــه یــک اکادمــی
حقــوق در قــرن نوزدهــم تبدیــل شــد.
پــس از جنــگ جهانــی اول و در جریــان انحــال تدریجــی امپراتــوری اتریــش-
مجارســتان ،ایــن شــهر در ابتــدا بخشــی از «جمهــوری اســلواکی شــرقی» بــود
کــه در تاریــخ 11دســامبر 1918تحــت حمایــت مجارســتان اعــام شــد .در
تاریــخ 29دســامبر ،1918لژیونهــای چکســلواک وارد شــهر شــدند و ان را
بخشــی از کشــور تــازه تاســیس چکســلواکی بــه حســاب اوردنــد .بــا ایــن
حــال ،در مــاه ژوئــن ،1919دوبــاره بــه عنــوان بخشــی از جمهــوری اســلواکی،
شماره | 51راز شقایق| 32
اشــغال شــد .نیروهــای چکســلواک در ژوئیــه 1919دوبــاره ایــن شــهر را بــه
چکســلواکی ملحــق کردنــد.
بعــد از جنــگ دوم جهانــی کــه ایــن شــهر بــه ماننــد بســیاری از شــهرهای
شــرق اروپــا بــه اشــغال المــان نــازی درامــد و جمعیــت یهودیــان ان کشــته و
یــا بــه ارودگاه هــای کار اجبــاری منتقــل شــدند ،در ســال 1945شــهر توســط
ژنرالهــای شــوروی بــه اشــغال درامــد و بــرای مــدت کوتاهــی تبدیــل بــه
پایتخــت جمهــوری چکســلواکی شــد .در ان زمــان جمعیــت زیــادی از اقــوام
المانــی از شــهر اخــراج شــدند و بــه المــان و یــا مــرز روســیه فرســتاده شــدند.
پــس از اینکــه حــزب کمونیســت در فوریــه 1948قــدرت را در چکســلواکی
گرفــت ،ایــن شــهر بخشــی از بلــوک شــرق شــد .تعــدادی از موسســات
فرهنگــی حــال حاضــر در ان دوران تاســیس شــد و مناطــق مســکونی بــزرگ در
اطــراف شــهر ســاخته شــد .ســاخت و گســترش کارخانــه فوالدســازی اســلواکی
در شــرق ،باعــث شــد جمعیــت از 60،700ســال در ســال 1950بــه 235،000
در ســال 1991افزایــش یابــد .قبــل از فروپــاش چکســلواکی ( ،)1993ایــن
شــهر پنجمیــن شــهر بــزرگ در ایــن فدراســیون بــود.
پــس از انقــاب مخملــی در کشــورهای شــرق اروپــا و جدایــی چــک و اســلواکی
از یکدیگــر ،ایــن شــهر جزئــی از کشــور اســلواکی شــده و تبدیــل بــه دومیــن
شــهر مهــم ایــن کشــور گردیــد.
مناطق دیدنی کوشیتسه
کلیسایجامعسنتالیزابت
ایــن کلیســای مربــوط بــه قــرن چهاردهــم در قلــب مرکــز قرون وســطایی
کوشیتســه قــرار دارد ،کلیســایی بــا شــکوه بــا قدمــت و ارزش فرهنگــی
بــاال کــه کــه از امتیــازات شــهر بــرای جــذب گردشــگر اســت .مــی تــوان
از ایــن کلیســا بــا ســبک معمــاری گوتیــک ( ،)Gothicســبکی نــادر در
شــرق اروپــا بــه عنــوان بزرگتریــن عبادتــگاه در اســلواکی نام برد .چشــم
انــداز جادویــی ان هــر فــرد غیــر مذهبــی را نیــز جــذب خــود خواهــد کــرد.
قســمت باالیــی بــرج شــمالی هــر بیننــده ای را مســحور خــود مــی کنــد.
پــس در هــر صــورت ایــن کلیســا ارزش دیــدن را خواهــد داشــت.
برج سنت ُاوربنز
در بخــش هــای قدیمــی تــر شــهر کوشیتســه در نزدیکــی کلیســای
جامــع ســنت الیزابــت شــگفتی معمــاری دیگــری بــه نــام بــرج سِ ــنت
اُوربِنــز یافــت مــی شــود .ایــن ســاختارقدیمی در درون خــود مــوزه
کوچکــی مربــوط بــه چهــره هــای مومیایــی یافــت مــی شــود کــه قدمــت
طوالنــی و تاریــخ کهــن ایــن شــهر را اثبــات مــی کنــد.
ایــن بــرج از مکان هایــی در شــهر اســت کــه هیــچ گردشــگری ورود
بــه ان را از دســت نخواهــد داد.
سالنتئاتر دولتی
ایــن ســاختمان تاریخــی در اواخــر قــرن نوزدهــم ســاخته شــد و مــی
تــوان از ان بــه عنــوان یکــی از شــگفت انگیزتریــن نمونــه هــای معمــاری
بــاروک در شــهر نــام بــرد .یکــی از شــگفت انگیزتریــن جاذبــه هــای ایــن
ســاختمان ســقف ان مــی باشــد ،ســقف هایــی بــی نظیــر بــا اثــار نقاشــی
هــای غنــی کــه در میــان ان هــا صحنــه هایــی از تــراژدی هــای شکســپیر
نیــز بــه چشــم می خــورد .اجــرای بالــه یکــی از نمایش هــای ثابــت و
پرطرفــدار ایــن ســالن اســت تجربــه ای شــیرین بــرای هــر گردشــگری
اســت کــه بــه ایــن ســالن تئاتــر وارد می شــود.
خیابان اصلی شهر
مــی تــوان از خیابــان اصلــی کوشیتســه بــه عنــوان یکــی از بهتریــن
نمونه هــای اروپایــی نــام بــرد ،خیابانــی بســیار زیبــا بــا مناظــری
شــگفت انگیز در امتــدادش .پیشــنهاد مــی شــود در ایــن خیابــان قــدم
زنیــد تــا از تماشــای مــردم ،کافــه هــا و زندگــی اروپایــی لــذت ببریــد.
ایــن خیابــان در تمــام روز شــلوغ و پرهیاهوســت ،در هنــگام بعدازظهــر
معمــوالً مــوج زیــادی از موزیســین هــا و نوازنــدگان خیابانــی در ایــن مــکان
بــه چشــم مــی خــورد ،امــا محبــوب تریــن زمــان ان هنــگام غــروب اســت،
غروبــی دل انگیــز کــه مــی توانیــد از نشســتن در کافــه هــا و تماشــای مــردم
مهربــان لــذت ببریــد.
شماره | 51راز شقایق| 33
مناطق دیدنی اسلواکی
علی اسدابادی
(کرمانشاهی)
کارشناس ارشد گردشگری
اســلواکی پــر از کافــه ،خیابان هــای پرپیچ وخــم ،شــهرهای زیبــا بــا قلعه هــای مختلــف ،کلیســاهای
گوتیــک و جنگل هــای سرســبز ،اســت .ایــن کشــور کــه بــه خاطــر ابگرم هــای معدنـی اش شــهرت
دارد ،بــه گردشــگران اجــازه می دهــد کــه از ان هــا اســتفاده نمــوده ،در کوه هــای کارپــات گــردش
کــرده و یــا در ورزش هــای زمســتانی شــرکت کننــد .در ایــن بخــش از نشــریه بــه معرفــی برخـی از
نقــاط و شــهرهای دیدنــی ایــن کشــور می پردازیــم.
لیپتوف
بســیاری از بومیــان ،منطقــه لیپتــوف را جواهــر کشــور اســلواکی می داننــد و بــه همیــن دلیــل
ایــن منطقــه گردشــگران بســیاری دارد .بزرگ تریــن پیســت اســلواکی در ایــن منطقــه بــوده و
جاســنا نــام دارد .اگــر بــه ورزش هــای زمســتانی عالقه منــد باشــید می توانیــد در ایــن منطقــه
بــه اســکی و اســنوبرد ،بپردازیــد .اگــر بــه شــنا عالقــه داشــته باشــید می توانیــد بــه پــارک
ابــی تاتراالندیــا برویــد کــه یکــی از بزرگ تریــن پارک هــای ابــی سراســر اروپــای مرکــزی
بــوده کــه اب ان از چشــمه های اب گــرم تامیــن می شــود کــه گویــا خاصیــت درمانــی دارد.
اگــر بــه اماکــن تاریخــی عالقــه داریــد می توانیــد بــه روســتای ارام ویکولینــک برویــد کــه
جــز میــراث یونســکو اســت و یــک خانــه ســنتی ،یــک کلیســای چوبــی و یــک مــوزه محلــی،
در انجــا قــرار دارد.
لوچا
اگــر بــه معمــاری رنســانس عالقــه داریــد بــه شــهر لوچــا ( )Levocaبرویــد زیــرا ایــن
شــهر از ایــن ســبک معمــاری پــر اســت .ماننــد کلیســای کاتولیــک روم ســنت جیمــز کــه
گفتــه می شــود بلندتریــن گنبــد چوبــی اروپــا را دارد .شــهر قدیمــی هــم هنــوز توســط دیــوار
قدیمــی احاطــه شــده و جــز میــراث یونســکو بــه شــمار م ـی رود .در میــدان شــهر می توانیــد
تــاالر شــهر قدیمــی را ببینیــد کــه امــروزه بــه مــوزه تبدیــل شــده و دربــاره تاریــخ منطقــه
اطالعاتــی در اختیارتــان قــرار می دهــد و همچنیــن یــک قفــس اهنــی کــه “قفــس شــرم”
نامیــده می شــود و در گذشــته بــرای تنبیــه مجرمیــن اســتفاده می شــد.
ترنچین
شــهر ترنچیــن ( )Trencínنزدیــک مــرز جمهــوری چــک یــک منطقــه تاریخــی اســت کــه
عمــده شــهرت ان بــه دلیــل قلعــه زیبــای ترنچیــن اســت کــه در میــان صخره هــا ســاخته
شــده ،ایــن قلعــه قرون وســطایی از دو قســمت باالیــی و پایینــی تشــکیل شــده اســت.
همچنیــن در ایــن شــهر یــک میــدان ســنتی وجــود دارد کــه در اطــراف ان ســاختمان ها و
کلیســاهای بــاروک دیــده می شــود .گردشــگران می تواننــد در کوچه هــای تنــگ و باریکــی
کــه در ان هــا بوتیــک ،گالــری و فروشــگاه های صنایع دســتی کــه بــرای خریــد ســوغاتی
مناســب اســت ،گــردش کننــد .هرســاله در ایــن شــهر یــک فســتیوال موســیقی برپــا می شــود
کــه مشــهورترین فســتیوال موســیقی اســلواکی اســت.
شماره | 51راز شقایق| 34
غارهایکارست
در اســلواکی بیــش از ۲۵۰۰غــار وجــود دارد و رفته رفتــه غارهــای
دیگــری نیــز کشــف می شــود ،بــه صورتــی کــه تــا امــروز تنهــا ۴۰۰
عــدد از ایــن غارهــا بررســی شــده اســت .منطقــه غارهــای کارســت در
میــراث یونســکو ثبــت شــده و گردشــگران بســیاری کــه بــه غــار گــردی
عالقــه دارنــد از تورهــای غارنــوردی منطقــه اســتفاده کــرده و بــه بازدیــد
از غارهــا می پردازنــد .اگــر می خواهیــد از یکــی از ســه غــار اراگونیــت
جهــان دیــدن کنیــد ،بایــد بــه غــار اراگونیــت اوکتینســکا برویــد .غــار
دومیــکا نیــز مکانــی دیدنــی بــرای غارنوردانــی اســت کــه در پــی هیجــان
هســتند ایــن غــار رودخانـه ای نیــز در درون خــود بــه نــام اســتیکس دارد
کــه بــرای قایــق ســواری مناســب اســت.
پیهشتانی
ایــن شــهر کــه بــه خاطــر چشــمه های اب گــرم شــهرت دارد ،می تواند
مــکان مناســبی بــرای اســتراحت باشــد زیــرا می تــوان در چشــمه های
اب گــرم درمانــی ان حمــام کــرده و یــا در گل ســولفوریک ان کــه
خاصیــت درمانــی دارد خوابیــد .ایــن چشــمه ها در جزیــره چشــمه های
اب گــرم قــرار دارد و بــا اســتفاده از خــواص زمین گرمایــی کوه هــای
اطــراف بیماری هــای مختلفــی را درمــان می کنــد .همچنیــن در ایــن
شــهر مســیرهای مختلفــی وجــود دارد کــه گردشــگران می تواننــد در
پارک هــای انجــا گــردش کننــد و از مجســمه ها و فواره هــای ان
دیــدن نماینــد .همچنیــن در ایــن جزیــره یــک مرکــز توریســتی وجــود
دارد کــه دارای چندیــن مــوزه و گالــری اســت.
ژیلینا
شــهر ژیلینــا ( )zilinaنزدیــک مــرز جمهــوری چــک و لهســتان ،بــه دلیــل
کلیســای مختلــف و چشــم انداز رشــته کوه های مــاال فاتــرا ،یــک مرکــز
تاریخــی محســوب می شــود .اگــر بــه هنــر عالقــه داریــد می توانیــد
از مــوزه هنــر ژیلینــا دیــدن کنیــد کــه اثــار کالســیک و معاصــر را در بــر
داشــته و شــما را بــا ســنت منطقــه اشــنا می کنــد .اگــر می خواهیــد از
مناظــر طبیعــی لــذت ببریــد بــه ســد ژیلینــا برویــد کــه در انجــا مســیرهای
پیــاده روی ،دو ،اســکیت و دوچرخه ســواری و حتــی زمین هــای والیبــال
و بســکتبال ،قــرار دارد .حتــی می توانیــد در تپــه اســترانیک ،پاراگالیــدر
ســواری کنیــد.
شماره | 51راز شقایق| 35
تاریخموسیقیاسلواکی
خلیل مدادی
موســیقی اســلواکی هــم تحــت تاثیــر مردمــان بومــی اســلواکی و هــم موســیقی مناطــق
همســایه بــوده اســت .در ایــن منطقــه از اروپــای شــرقی ،اثــاری از االت موســیقی پیــش
از تاریــخ وجــود دارد.
ایــن کشــور دارای میــراث غنــی از موســیقی عامیانــه و موســیقی مذهبــی قــرون
وســطایی اســت و بــه ویــژه از قــرن 18بــه بعــد تحــت تاثیــر فرهنــگ موســیقی
اتریش-مجارســتان قــرار گرفــت .در قــرن نوزدهــم اهنگســازانی چــون جــان لووســوال
بــا شــروع بــه نوشــتن موســیقی عاشــقانه متناســب بــا فرهنــگ اســلواکی کردنــد.
در قــرن بیســتم تعــدادی از اهنگســازان بودنــد کــه بــا فرهنــگ اســلواکی اشــنا شــدند.
پــس از ســقوط کمونیســم در ســالهای ، 1990-1990ایــن کشــور نیــز شــروع بــه
توســعه موســیقی محبــوب خــود بــه ســبک غربــی کــرد.
اصطــاح موســیقی اســلواکی شــاید کمــی مبهــم باشــد چــرا کــه بســیاری از مــردم بــا
قومیت هــای دیگــر و ملیتهــای دیگــر کشــورهای اروپایــی در قلمــرو امــروز ایــن منطقــه
کــه امــروزه اســلواکی نامیــده می شــود میزیســتند و تاریــخ موســیقی ایــن منطقــه
صرف ـاً تاریــخ موســیقی اســلواک هــا نیســت.
اولیــن بارلولــه هــای اســتخوانی مربــوط بــه اوایــل دوره برنــز (حــدود 3000ســال قبــل
از میــاد) در منطقــه نیتــرا یافــت شــده انــد کــه گواهــی بــر نقــش اولیــه موســیقی
در فرهنــگ نیتــرا ســلتی اســت .چنیــن ابزارهایــی تــا دوره قــرون وســطا ،بــا وجــود
پیچیدگــی بیشــتر ،بــه طــور مــداوم تولیــد مــی شــدند.
ســایر ابزارهــای اولیــه یافــت شــده شــامل طبــل هــای مربــوط بــه دوره ی پارینــه
ســنگی ،زنــگ هــای اهــن و برنــز از قــرن 3یــا 4میــادی اســت .ســایر ســازهای
عامیانــه منطقــه شــامل فوجــارا (نوعــی ســاز بــادی) و نســخه هــای اســلواکیایی
ازنی انبــان و زنبــورک اســت .انهــا مطمئنــاً در قــرن 15وجــود داشــته انــد.
دوره قرون وسطی
قرن هفدهم و هجدهم
کلیســا و اشــرافزادگان ماننــد هــر جــای دیگــر اروپــا ،در ایــن دوره ،حامیــان
اصلــی موســیقی رســمی بودنــد .اهنگســازان کلیســا در سراســر کشــور فعــال
بودنــد .بــه عنــوان مثــال ،در ســنت پلیفونیــک ،اندریــاس نومــن کــه در اوایــل
قــرن هفدهــم در باردیــو و مناطــق دیگــر بــه فعالیــت مشــغول بــود و یــا ســاموئل
مــارک فلنــر ( ، )1674 -1621در لوچــا .
در شــهرهای بزرگتــر ،بــه ویــژه در براتیســاوا ،تاثیرپذیــری از ســبک کنســرت
ایتالیایــی احســاس می شــد.
تــا قــرن هجدهــم ،نوازنــدگان کاتولیــک شــروع بــه رهبــری موســیقی و تســلط
بــر همــکاران پروتســتان خــود کردنــد .یــک اهنگســاز بــا درجــه بــاال فرانتیشــک
ژاور بودینســکی ( )1776-1776بــود کــه بــه نظــر می رســد در ترناوا ،پرشــوف،
ترنچیــن ،کوشیتســه و جاهــای دیگــر اســلواکی فعــال بــوده اســت.
شماره | 51راز شقایق| 36
از دوره قــرون وســطی بــه بعــد نویســندگان تعــدادی جریــان اصلــی موســیقی در
اســلواکی را شناســایی مــی کننــد .طبقــه بنــدی اصلــی شــامل موســیقی کلیســا ،
موســیقی عامیانــه و موســیقی بــر پایــه ســاز اســت کــه در شــهرها و مکانهــای عمومــی
شــنیده مــی شــود .البتــه هرکــدام از اینهــا طبقــه بنــدی هــای فرعــی متعــددی دارنــد.
برخــی از قدیمــی تریــن اشــکال ضبــط شــده موســیقی در اســلواکی ،اهنــگ اواز مذهبی
(بــه زبــان اســاوویای قدیمــی) از زمــان امپراطــوری بــزرگ موراویــان (قــرن )9اســت
کــه از ایــن طریــق بخــش اعظــم موســیقی مقــدس قــرون بعــدی ســاخته شــده اســت.
نوعــی اواز التیــن نیــز در ایــن دوره اولیــه ،بــه ویــژه پــس از الحــاق اســلواکی بــه
پادشــاهی مجارســتان در ســال ، 1218در ایــن منطقــه رواج داشــت.
از قــرن پانزدهــم تــا هفدهــم میــادی ،پلیفونــی در بســیاری از مراکــز شــهری از جملــه
براتیســاوا ،باردیــو ،لوچــا و کژمــارک توســعه یافــت.
در ســال 1526هنگامــی کــه اســلواکی بــه بخشــی از امپراتــوری هابســبورگ تبدیــل
شــد ،براتیســاوا بــه یــک شــهر پادشــاهی تبدیــل شــد و ایــن امــر تاثیــر زیــادی بــر
توســعه موســیقی رســمی در شــهرهای ایــن کشــور گذاشــت.
قرن نوزدهم
در نیمــه اول قــرن نوزدهــم ،یــک ســنت موســیقی ملــی حــول میــراث مردمی
اســلواکی اغــاز شــد .موســیقی مــدرن اســلواکی از هــر دو ســبک کالســیک و
عامیانــه الهــام گرفتــه شــد .شــخصیت اصلــی کــه ایــن همجوشــی را اغــاز
کــرده اســت ،جــان لووســوال بــا ،متولــد لیپتوفســکی میکولــی (-1943
، )1843معاصــر انتونیــن دورژاک و لئــوش یاناچــک اســت.
حالــت هــا و ملــودی هــای اصیــل اســلواکی را مــی تــوان در بســیاری از
کارهــای او بــه وضــوح شــنید .او همچنیــن نخســتین اپــرا را کــه بــه
اســلواکیایی اجــرا شــد (ویالنــد اســمیت) بــه زبــان المانــی در 1890-1880
نوشــت ،امــا در ســال 1926در اســلواکی در براتیســاوا بــه نمایــش درامــد.
عصرجدید
از اثــار مشــهور قــرن بیســتم مــی تــوان بــه اهنگســازی یوگــن ســوزوچ ،
الکســاندر مویــز ،الکســاندر البرشــت و اپــرای جــان ســیککر اشــاره کــرد.
اهنگســازان معتبــر بیــن المللــی قــرن بیســت و یکــم ایــن کشــور عبارتنــد
از :والدیمــور گــودر ،پیتــر براینــر ،پیتــر ماچاجــدک و ایریــس ســزقی و
لوســیا پــوپ خواننــده اوپــرا.
جان لووسوال بال
جــان لووســوال بــا ( 4ژوئــن 25 - 1843مــه )1936اهنگســاز ،نوازنــده و مدرس
موســیقی اســلواکی بــود کــه ســبک وی بــه جنبــش رمانتیــک ناسیونالیســتی قــرن
نوزدهــم گرایش داشــت.
بــا در لیپتوفســکی میکولــی ،امپراتــوری اتریــش (امــروزه اســلواکی) متولــد شــد و
در یــک خانــواده رومــی کاتولیــک بــزرگ شــد .او قبــل از گرفتــن مدرک دانشــگاهی
در ویــن ،در کالــج در لوچــا و یــک مدرســه مذهبــی در بانســکا بیستریتســا تحصیــل
کر د .
بــا در ســال 1866بــه عنــوان کشــیش منصــوب شــد .از 1869تــا 1881او رهبــر
گــروه موســیقی شــهر کرمنیتســا بــود .وی در ســال 1881کســوت کشــیش را ترک
کــرد و بــه پروتستانتیســم گرایــش یافــت .بعــد از ان مدیــر موســیقی در هرمنشــتاد
در رومانــی امــروز ( ،در ان زمــان پادشــاهی مجارســتان) شــد و در انجــا تــا ســال
1921میــادی مانــد .از ســال 1921تــا 1928در بازنشســتگی در ویــن زندگــی
کــرد .در ســال 1928بــه براتیســاوا رفــت و در انجــا تــا ســال 1936یعنــی زمــان
درگذشــتش اقامــت داشــت.
بــا شــروع بــه تدویــن همزمــان بــا تحصیــل در لوچــا کــرد .در ایــن زمــان کار وی
عمدتــا در مقیــاس کوچــک ،ماننــد موســیقی کلیســا ،تنظیــم اهنــگ هــای محلــی و
برخــی از موســیقی مجلســی بــود .امــا در ســال ، 1873بــا بازدیــد از ویــن و پــراگ،
وی بــرای اولیــن بــار موســیقی دیگــران اهنگســازان دیگــر ،رابــرت شــومان ،
ریچــارد واگنــر و بدشــیچ اســمتانا را شــنید.
ایــن برخــورد بــا موســیقی عاشــقانه تاثیــر عمیقــی داشــت ،کــه نتیجــه اول ان
شــعر ســمفونیک بــا در ســال ( Osud a ideál 1874سرنوشــت و ایــده ال) بــود
کــه در ســال 1876در پــراگ اجــرا شــد.
در زمــان خــود ،بــا بــه عنــوان اهنگســاز و نوازنــده از شــخصیت هــای مهم موســیقی
ماننــد انتــون دونــوک ،یوهانــس برهمــز ،هانــس فــون بالــو ،جــوزف یواخیــم و
ارنســت فــون دوهنــی احتــرام بســیاری داشــت.
بــا بــه اشــکال مختلفــی از جمله اهنــگ ،موســیقی کلیســا ،موســیقی ارگ ،موســیقی
مجلســی و موســیقی ارکســترال نوشــت .اپــرای وی شــامل ویالنــدر اشــمیت (ویالنــد
اهنگــر) اســت و بــر اســاس افســانه المانــی ســاخته شــده اســت .ایــن اپــرا در دوره
1890-1880نوشــته شــده اســت و اولیــن بــار در ســال 1926در براتیســاوا اجــرا
شد .
در دوره هــای اخیــر ،موســیقی و شــهرت بــا توســط اهنگســاز و محقــق اســلواکی،
والدیمــر گــودر ،در میــان دیگــران احیــا شــده اســت.
کنســرواتوار جــان لووســوال بــا ،بانســکوی بیســتریکا ،کــه در ســال 1992تاســیس
شــد ،نــام او را بــه خــود گرفــت.
شماره | 51راز شقایق| 37
سمیه عبدالمحمدی
کارشناس فرهنگی
مشاهیر ادبیات اسلواکی
تــا قــرن 18میــادی ،هیــچ تــاش منظمــی بــرای ایجــاد یــک زبــان ادبــی بــر اســاس گویش هــای زبــان اســلواکی وجــود نداشــت ،ایــن ادبیــات اگرچــه
از نزدیــک بــا چــک ارتبــاط داشــت امــا از اوایــل قــرون وســطی هویتــی جداگانــه بــه وجــود اورده بــود .بــا ایــن حــال ،نــزول ادبیــات چــک در اوایــل قــرن
، 18باعــث افزایــش نمــود متونــی بــا گویش هــای محلــی اســلواکی شــد .اندکــی پــس از ان ،انتــون برنولیــک ،گرامــر ( )1790و فرهنــگ لغــت (-1825
)1825از زبــان اســلواکی تولیــد کــرد و کاربــرد ادبــی ان را تدویــن کــرد.
در دوره احیــای اگاهــی ملــی ،ایــن زبــان توســط تعــدادی از نویســندگان و مهمتــر از همــه جــان هالــو ،کــه از زبــان اســلواکی بــرای تولیــد اشــعار و
حماســه هــای ملــی اســتفاده مــی کردنــد ،بصــورت رســمی بــه کار رفــت.
لوبا لسنا
لوبــا لســنا متولــد 21مــارس ،1954روزنامــه نــگار ،پژوهشــگر ،فیلمســاز ،نمایشــنامه نویــس و
نویســنده معاصــر اســلواکی اســت .در حالــی کــه کار او بیشــتر متمرکــز بــر نوشــتن نمایشــنامه
بــود ،از زمــان انقــاب مخملــی چکســلواکی عمدتــا بــه عنــوان یــک روزنامــه نــگار در حــال
فعالیــت بــوده اســت .همچنیــن چندیــن کتــاب و یــک رمــان را در طــول ایــن مــدت نوشــته وی
بــه عنــوان مشــاور نخســت وزیــر نیــز از ســال 2010تــا 2012مشــغول فعالیــت بــود.
برخی فعالیت های وی در دروان کاری اش عبارتند از:
:1992-1990حضور در تلویزیون عمومی چکسلواکی به عنوان تحلیلگر
:1997-1992حضور در رادیو اروپای ازاد ،به عنوان خبرنگار و تحلیلگر سیاسی
:2002-1997حضور در تلویزیون اسلواکی به عنوان خبرنگار و میزبان گفتگوی سیاسی
:2009-2006سخنران ،خبرنگار و نویسنده امور سیاسی
:2012-2010مشاور نخست وزیر و تحلیلگر سیاسی در دولت اسلواکی
هانا پونیکا
هانــا پونیــکا (ژوئیــه ، 1922چکســلواکی -اوت 2007اســلواکی) نویســنده و مخالفــان کمونیســت
بــود کــه بــا دولــت کمونیســت چکســلواکی ســابق اشــکارا بــه مخالفــت می پرداخــت.
پونیــکا از جملــه روشــن فکرانــی بــود کــه منشــور 77حقــوق بشــر را در مخالفــت بــا حکومــت
کمونیســتی چکســلواکی امضــا کــرد .منشــوری کــه امضــا کننــدگان و گرداورنــدگان ان نقــش
مهمــی در دول چــک و اســلواکی بعــد از انقــاب هــای مخملــی داشــتند.
پونیــکا در اگوســت 1989بــرای فعالیت هــای ضــد جکومتــی خــود بــه مــدت ســه مــاه در
بازداشــت بــود.
او پــس از انقــاب مخملــی و پایــان دوران کمونیســم در چکســلواکی حــزب جنبــش دموکراتیــک
مســیحی کــه بعدهــا تبدیــل بــه یکــی از بزرگتریــن احــزاب اســلواکی شــد را تاســیس کــرد.
هانــا در تاریــخ 21اوت ،2007درگذشــت و در روســتای زادگاه خــود در اســلواکی بــه خــاک ســپرده
شد .
مارتین کوکوچین
مارتیــن کوکوچیــن ( )1928 – 1860نویســنده ،نمایشــنامه نویــس و پروژهشــگر کشــور اســلواکی
بــود .او از برجســته تریــن نویســندگان ادبیــات اســلواکی و یکــی از بنیانگــذاران پــروژۀ مــدرن
اســلواکی اســت .کوکوچیــن در دانشــگاه بــه تحصیــل در رشــته الهیــات در براتیســاوا مطالعــه مــی
کــرد ،امــا تصمیــم گرفــت کــه طــب پزشــکی را در پــراگ مطالعــه کنــد.
پــس از فــارغ التحصیــل شــدن و تکمیــل کارامــوزی خــود در براتیســاوا ،اینســبروک و ویــن ،بــه
دنبــال یافتــن شــغلی در اســلواکی بــه جســتجو پرداخــت .در ســال 1893او شــروع بــه کار بــه
عنــوان یــک پزشــک در روســتای Selcaدر جزیــره Bracدر کرواســی کــرد.
در ســال ،1904ازدواج کــرد ،کــه در ســال 1908بــه امریــکای جنوبــی ،و کشــور شــیلی جایــی کــه
جمعیــت زیــادی از مهاجــران کرواســی وجــود داشــت مهاجــرت کــرد .در طــول ،1924-1922او
دوبــاره در اســلواکی (چکســلواکی در ان زمــان) اقامــت گزیــد امــا در ســال 1924بــه کرواســی رفت
و دوســال بعــد در همان جــا از دنیــا رفــت و در زاگــرب بــه خــاک ســپرده شــد.
برخی از کتابهای او عبارتند از:
1883در جاده قلعه
1886بی پروایی
1891درباره توپ زیرزمینی
1892پایان و شروع
1912خانه ای در دامنه تپه
شماره | 51راز شقایق| 38
جوزف چیگرهرونسکی
جــوزف چیگــر ،زاده 23فوریــه 1896در زولــن ،در کشــورامروزی اســلواکی ،نویســنده ،معلــم ،روزنامــه
نــگار و رئیــس موسســه علمــی فرهنگــی ماتیــکا بــود.
او در یــک خانــواده متوســط بــه لحــاظ اقتصــادی متولــد شــد .پــس پایــان نحصیالتــش بــه عنــوان معلــم
در مناطــق مختلــف شــروع بــه کار کــرد .در جنــگ جهانــی اول در ســال 1917تــا 1918بــه جبهــه ایتالیــا
فرســتاده شــد .تقریبــا بعــد از ایــن زمــان بــود کــه نوشــته هایش در اغــاز دهــه 20میــادی بــه چــاپ
ر سید .
بــه جــز شــغل معلمــی ،ســردبیر مجلــه کــودکان(از 1928تــا )1945نیــز بــود بــود .هرونســکی در ســال
1933از مشــاوران مووســه فرهنگــی ماتیــکا بــود و تــا ســال 1945کــه در مقــام ریاســت موسســه بود در
انجــا مشــغول بــه کار بــود .بــا توجــه بــه فعالیت هــای سیاســی کــه داشــت از تــرس ازار و اذیــت حکومــت
او بــه اتریــش و ایتالیــا مهاجــرت کــرد امــا بــا توجــه بــه اغــاز جنــگ جهانــی دوم در نهایــت در ارژانتیــن،
جایــی کــه او بــه عنــوان یــک طــراح در یــک کارخانــه نســاجی مشــغول بــه کار بود،اقامــت گزیــد .در
خــارج از اســلواکی موسســه ماتیــکا را تاســیس و بــه عنــوان ریاســت شــواری ملــی اســلواکی در خــارج
از کشــور انتخــاب شــد .وی همچنیــن رئیــس افتخــاری انجمــن نویســندگان و هنرمــدان اســلواکی شــد.
هرونســکی در ســال 1960در ارژانتیــن فــوت کــرد .پــس از انقــاب مخملــی ،1989بقایــای جســد او بــه
اســلواکی بازگردانــده شــد و در ســال 1993در گورســتان ملــی مارتیــن دفــن شــد.
زوزکا زوریشکا
زوزکا زوریشــکا متولــد اوریــل ســال 1900و درگذشــته بــه ســال 1984میــادی رمــان نویــس،
بازیگــر و مترجــم اهــل کشــور اســلواکی بــود.
او در خانــواده ای فرهنگــی در شــهر مــودرا اســلواکی متولــد شــد و بعــد از پایــان دوران مقدماتی
تحصیــات ،در یــک کالــج تربیــت معلــم در مجارســتان امــوزش خــود را اغــاز کــرد .ســپس از
ا ن جــا بــه یــک کالــج دیگــر در صربســتان منتقــل و در نهایــت در ســال 1920در موسســه
امــوزش و پــرورش معلمــان در برنــو فــارغ التحصیــل شــد .از 1920تــا 24او بــه عنــوان یــک
معلــم در میــاوا کار مــی کــرد ،ســپس ازدواج کــرد و بــه براتیســاوا نقــل مــکان کــرد ،جایــی کــه
تــا ســال 1945در همانجــا زندگــی کــرد .در طــول جنــگ جهانــی دوم ،از دانشــکده فلســفه
دانشــگاه کامنیــوس ،گــروه فلســفه و تاریــخ هنــر فــارغ التحصیــل شــد .در ســال 1945بــا
همســرش بــه پــراگ رفــت .در ســالهای 1951 - 1949در اســتودیوهای بارانــدو بــه عنــوان
فیلمنامــه نویــس مشــغول بــه کار بــود ،و بعــد از ان تمرکــز خــود را متوجــه ادبیــات و نویســندگی
کــرد .در ســال 1960او عنــوان هنرمنــد شایســته را دریافــت کــرد.
اولیــن کار او در ســال 1922در یــک روزنامــه اســلواک منتشــر شــد و بــه تدریــج شــروع بــه
همــکاری بــا مجــات و روزنامــه هــای دیگــر کــرد .او همچنیــن بــا رادیــو چکوســلواک بــه عنــوان
نمایشــنامه نویــس در حــال همــکاری نیــز بــود ،امــا بــه دلیــل فشــار کار قــرارداد دائمــی کار بــا
ایــن رادیــو را رد کــرد.
هرچنــد او بــه عنــوان یــک هنرپیشــه زن (در تئاتــر ملــی اســلواکی) موفــق بــوده اســت امــا
امــروزه شــهرت او بــه دلیــل اثــار ادبــی وی اســت.
کریستینا رویاوا
کریســتینا رویــاوا ( )1936 -1860اندیشــمند ،پژوهشــگر ،رمــان نویس و شــاعر اســلواکیایی
بــود .او بنیانگــذار موسســه صلیــب ابــی بــود .مرکــزی کــه کــه بــه امــور مذهبــی می پرداخــت
و بــه نوعــی مــروج اخالقیــات از دیــدگاه مســیحی بود.
اثــار ادبــی او بــه 36زبــان دنیــا ترجمــه شــده اســت .در دوران ســلطه حــزب کمونیســت
در چکســلواکی ســابق ،نوشــته هــای او کــه گرایشــی مســیحی داشــت ،اغلــب در بیــن
کتاب هــای ممنوعــه دولــت کمونیســتی قــرار داشــت .از او اکنــون بــه عنــوان یکــی از
بزرگتریــن نویســندگان اســلواکیایی بــا اثــار ادبــی کــه اغلــب بــه زبان هــای مختلــف ترجمــه
شــده یــاد می شــود .برخــی منتقــدان ادبــی او را «کی یرکگــور (فیلســوف مســیحی دانمارکــی
کــه در قــرن 17میزیســته) اســلواکی» مــی داننــد.
برخی از اثار مهم او عبارتند از:
- 1893بدون خدا در جهان
- 1901حقیقت مهم
- 1903خدمتکار
- 1904دیوارهای عجیب و غریب
- 1910چلچله ها به خانه برگشتند
- 1913از دست رفته
- 1924اخرین سفر
- 1929استانیشا
- 1935سرگردان
| 50راز شقایق| 39
شماره 51
حسین طوسی
حیات وحش اسلواکی
در مــورد حیــات وحــش اســلواکی می تــوان بــه بعضــی از مناطــق طبیعــی ایــن کشــور از جملــه کوه هــای تاتــرا اشــاره کــرد .کوه هــای تاتــرا ،رشــته کوهی
در اروپــا اســت کــه مــرز طبیعــی میــان اســلواکی و لهســتان را تشــکیل داده اســت .ایــن کوه هــا مســاحتی برابــر بــا ۷۸۵کیلومتــر مربــع را در بــر گرفته انــد
کــه بخــش عمــده ای از ان ( ۶۱۰کیلومتــر مربــع) در اســلواکی و ۱۷۵کیلومتــر مربــع از ان در لهســتان جــای دارد .بلندتریــن قلــه رشــته کوه تاتــرا ،قلــه گــرالچ
اســت کــه بــا بلنــدی ۲.۶۵۵متــر در اســلواکی واقــع شده اســت .قلــه شــمال غربــی ریســی ( ۲.۴۹۹متــر) نیــز بلندتریــن نقطــه تاتــرا در لهســتان اســت .تاتــرا
بلندتریــن رشــته کو ِه کوه هــای کارپــات اســت.
یکــی از حقایــق فــوق العــاده در مــورد تاتــرا ایــن اســت کــه مــردم در ارتبــاط
تنگاتنگــی بــا حیوانــات مشــغول زندگــی هســتند.
ً
ایــن همســایگان حیوانــات ،دوستانشــان ،نگهبانــان ،عالقمنــدان و بعضـا متاســفانه
دشــمنان انــان یــا همــان شــکارچیان هســتند.
ایــن حیوانــات معمــوال فاصلــه خــود را بــا دهکــده هــا حفــظ می کننــد امــا در
مــواردی کــه خــود را بــه نزدیکــی روســتاها می رســانند بعضــا خطرناکتــر نیــز ظاهــر
می شــوند .بــا ایــن حــال ،در ارتفاعــات باالتــر ،حیــات وحــش واقعــی را مــی
تــوان تجربــه کــرد.
وقتــی بــه ســمت قلــه هــا مــی رویــد ،تنــوع مناطــق گیاهــی و جانــوران تغییــر کــرده
و بیشــتر می شــود.
ایــن تــوع و تغییــر در جنگلهــای پهــن و مخلــوط تــا جنگلهــای صنوبــر (حداکثــر
1.550متــر از ســطح دریــا) شــروع می شــود کــه در ان مــی تــوان خــرس ،گــرگ،
ســیاه گــوش و گــوزن را یافــت .در منطقــه کوهســتانی (تــا 1.800متــر از ســطح
دریــا) ایــن تــوع زیســتی ادامــه می یابــد و بــه تدریــج بــه مراتــع کوهســتانی الــپ
کــه در ان خانــه هــای مارماهــی هــا (تــا ارتفــاع 2.300متــر از ســطح دریــا) قــرار
دارد تغییــر مــی کنــد و بــا قلــه هــای (تــا 2.600متــر از ســطح دریــا) کــه کمتــر
حیوانــی در ان نزدیکی هــا وجــود دارنــد پایــان مــی یابــد.
برخــی از حیوانــات را مــی تــوان در سراســر اســلواکی یــا اروپــا در اب و هــوای
مشــابه یافــت و برخــی از انهــا بومــی هســتند .همــه ایــن حیوانــات کامـ ً
ا محافظــت
مــی شــوند زیــرا تعــداد انهــا بســیار ناپایــدار بــوده و تعــداد زیــادی از انهــا در
معــرض خطــر هســتند.
سیاه گوش
ســیاه گوش یــا کاراکال گربه ســانی کوچــک اســت کــه بومــی خاورمیانــه و
افریقــا اســت و البتــه در مناطقــی از اروپــا نظیــر اســلواکی نیــز مشــاهده شــده
اســت.
کاراکال یکــی از ســنگین ترین و ســریع ترین گربه هــای کوچــک اســت و
مطالعــات ژنتیکــی نشــان می دهــد کــه گربــه طالیــی افریقایــی و یوزگربــه
نزدیک تریــن خویشــاوندان ایــن گربه ســان اند.
کاراکال از نظــر ظاهــری بــه وشــق اوراســیایی شــباهت دارد ولــی کوچک تــر
اســت و جثــهٔ الغرتــر و ظریف تــر و دســت و پــای کشــیده تری دارد .جنــس
نــر کمــی از مــاده بزرگ تــر اســت .وزن بــدن بیــن ۱۶تــا ۲۲کیلوگــرم ،طــول
بدنــش ۵۵تــا ۹۰ســانتی متر بــه اضافــه ۲۲تــا ۳۴ســانتی متر دم اســت و
ارتفــاع ان در ناحیــه شــانه بــه ۴۰تــا ۴۵ســانتی متر می رســد .رنــگ پوســت
بیــن قرمــز شــرابی ،خاکســتری ،خاکــی و گاه ســیاه متغیــر اســت .بچه هــا
خال هــای قرمــز رنــگ در ناحیــه زیریــن بــدن دارنــد و رنــگ بدنشــان تیره تــر
از بزرگســاالن اســت .پــوزه ،گــردن و قســمت های زیریــن بــدن کاراکال ســفید
ـط اشـ ِ
اســت و خـ ِ
ـک ســیاه رنگی دارنــد کــه از گوشــه چشــم تــا دمــاغ امتــداد
می یابــد .صورتــی کوچــک بــا گوش هــای بلنــد دارنــد کــه موهایــی ســیاه رنگ
بــه ارتفــاع ۵ســانتیمتر بــر ان روئیده انــد .گوش هــای کاراکال از گــوش تمامــی
گربه ســانان دیگــر بزرگ تــر اســت .گوش هــا توســط ۲۰عضلــه مختلــف
کنتــرل می شــوند .ایــن دســتگاه حســاس شــنوایی امتیــاز بزرگــی در یافتــن
شــکار بــرای کاراکال محســوب می شــود.
ســیاهگوش گربــه ای اســت کــه حیوانــات کوچــک و ضعیــف ماننــد ســمور را
شــکار مــی کنــد .بــه لطــف دیــد او ،کــه بــی عیــب و نقــص اســت ،ان را بــا
دیــد تیزبینــش می شناســند .ایــن حیــوان مــی توانــد جونــدگان را از 75متــر و
حیوانــات بزرگتــر را از 500متــر تشــخیص دهــد .ســیاه گــوش یــک شــکارچی
اســت و عمدتــا در طــول شــب فعــال اســت .در طــول روزهــا دوســت دارد در
افتــاب در چمنزارهــا وقــت گذرانــد یــا در حفــره هــا و بوتــه هــای صخــره ای
پنهــان شــود.
شماره | 51راز شقایق| 40
گوزن قرمز
گــوزه قرمــز یکــی از بزرگ تریــن انــواع گــوزن اســت کــه بومــی اروپــا ،اســیای صغیــر،
غــرب اســیا و اســیای میانــه و شــمال افریقــا می باشــد .امــا در نقاطــی از اروپــا از جملــه
اســلواکی تیــز وجــود دارد.
تــا ســال ۲۰۰۴واپیتــی یــا ا ِلــک ( )Cervus canadensisگــوزن بومــی شــرق اســیا
و امریــکای شــمالی یکــی از انــواع گــوزن قرمــز محســوب می شــد؛ ایــن بــاور بــر اســاس
دورگه هــای بــاروری کــه از امیــزش ایــن دو جانــور در اســارت بــه دســت امــده بــود،
اتخــاذ شــده بــود ولــی مطالعــات ژنتیکــی اخیــر بــر روی صدهــا نمونــه از زیرگونه هــای
مختلــف گــوزن قرمــز و الــک و همچنیــن دیگــر گونه هــای خانــواده گوزن هــای Cervus
مشــخص کــرده کــه ایــن دو گونه هــای مســتقلی به شــمار می رونــد.
مــرال یــا گــوزن قرمــز بــه دســت انســان بــه کشــورهای دیگــری چــون ارژانتیــن،
اســترالیا و نیوزیلنــد هــم وارد شــده و بــه جهــت اســیبی کــه بــه پوشــش گیاهــی و حیــات
وحــش بومــی ایــن مناطــق وارد کــرده در فهرســت بدتریــن ۱۰۰گونــه مهاجــم دنیــا قــرار
دارد.
مــرال به طــور کلــی بــا توجــه بــه جمعیــت مناســب و زیســتگاه وســیع در خطــر انقــراض
قــرار نــدارد امــا برخــی از انــواع ان در برخــی مناطــق بــا خطــر انقــراض روبــرو بــوده یــا
هســتند .اتحادیــه بین المللــی حفاظــت محیــط زیســت ۹زیرگونــه مختلــف را بــرای مــرال
تعییــن کــرده کــه ســه تــای ان هــا در معــرض خطــر (دومیــن درجــه حفاظتــی) ،یکــی
اســیب پذیر (ســومین درجــه) و یکــی در اســتانه تهدیــد (چهارمیــن و پائین تریــن درجــه
حفاظتــی) قــرار دارنــد.
مــرال از بزرگ تریــن انــواع گــوزن اســت و در برخــی کشــورها ماننــد انگلســتان و ایرلنــد
بزرگ تریــن پســتاندار وحشــی محســوب می شــود .دودیســی جنســی در ایــن گونــه
شــدید اســت و نرهــا بــا داشــتن شــاخ و انــدازهٔ بزرگ تــر از ماده هــا متمایزنــد .وزن
جنــس نــر ایــن حیــوان به طــور میانگیــن ۱۶۰تــا ۲۴۰کیلوگــرم ،طــول بــدن ۱۷۰تــا
۲۳۰ســانتی متر اســت .در جنــس مــاده وزن بیــن ۱۲۰تــا ۱۷۰کیلوگــرم و طــول بــدن
۱۶۰تــا ۲۱۰ســانتی متر اســت .ارتفــاع در ناحیــه شــانه ۱۰۵تــا ۱۲۰ســانتی متر
و دم حــدود ۱۲تــا ۱۹ســانتی متر اســت .البتــه زیرگونه هــای مختلــف ایــن حیــوان
تفــاوت زیــادی از نظــر انــدازه دارنــد .مرال هــای عظیم الجثــه و شــاخ کوتاه رشــته کوه
کارپــات تــا ۵۰۰کیلــو رشــد می کننــد و مرال هــای جزیــره کــرس فقــط حــدود ۸۰تــا
۱۰۰کیلوگــرم وزن دارنــد .مرال هــای بومــی ایــران هــم از انــواع بــزرگ مــرال محســوب
می شــوند کــه جنــس نــر ان هــا به طــور میانگیــن ۲۵۰کیلوگــرم وزن و ۱۴۰ســانتی متر
ارتفــاع شــانه دارد.
مهمتریــن دشــمنان طبیعــی مــرال در اروپــا گــرگ خاکســتری و پــس از ان خــرس قهوه ای
اســت .ســیاه گوش اوراســیا و گــراز هــم گاهــی بچــه مرال هــا را شــکار می کننــد .در
ایــران دشــمن طبیعــی اصلــی ایــن حیــوان پلنــگ و ســپس گــرگ و خــرس قهــوه ای
اســت.در گذشــته یکــی از دشــمنان ایــن حیــوان ببــر مازنــدران بــود کــه در حــال حاضــر
منقــرض شــده اســت
گــوزن از نظــر اجتماعــی شــبیه خــرس اســت .در حالــی کــه نرهــا بــه جــز دوره جفــت
گیــری بــه تنهایــی زندگــی می کننــد ،ماده هــا در گلــه زندگــی مــی کننــد کــه تعــداد ان
مــی توانــد 50راس باشــد.
ماده این حیوان معموالً یک و به ندرت دو گوساله به دنیا می اورند.
گوزنهــا را مــی تــوان در هنــگام ســحر و غــروب در هنــگام چــرا در چمنزارهــا مشــاهده
کــرد و از ایــن رو رانندگــی ســریع در کنــار چمنزارهــای ایــن منطقــه بســیار خطرنــاک
اســت .گــوزن گیاهخــوار اســت و بــه طــور عمــده گیاهانــی نظیــر ،انــواع تــوت هــا ،راش
،شــاه بلــوط را مــی خــورد.
گرگ خاکستری
گــرگ خاکســتری یــک شــکارچی قــوی و بزرگتریــن نــژاد از ســگ ســانان اســت .وزن ان
تــا 80کیلوگــرم و قــد 90ســانتی متــر اســت.
گــرگ یــک حیــوان اجتماعــی اســت و در یــک کلونــی بــا دیگــر گرگ هــا زندگــی مــی کنــد.
کلونی هــا دارای سلســله مراتــب قــدرت هســتند ،از الفــا گرفتــه تــا امــگا .یــک جفــت الفــا
وجــود دارد کــه گــروه را هدایــت مــی کنــد ،ایــن جفــت اول بایــد غــذا بخــورد تــا نوبــت بــه
بقیــه گرگ هــای گــروه برســد.
عــاوه بــر ایــن ،هیــچ گــرگ دیگــری بــه جــز جفــت الفــا نمــی توانــد تولــه هــای خــود را
حفــظ کنــد .و بــرای ایــن مــوارد هــر حیــوان بایــد از گــروه خــارج شــود .گــروه همچنیــن
بــرای شــکار مهــم اســت .گرگهــا اســتراتژی خــود را دارنــد و منتظــر هســتند کــه طعمــه را
خســته کننــد و بعــد بــه طعمــه حملــه می کننــد.
گرچــه گــرگ خاکســتری خطرنــاک اســت ،امــا بســیار خجالتــی اســت .بــا ایــن حــال ،
ماننــد ســایر حیوانــات ،بــه تدریــج می توانــد بــه منطقــه زیســت انســان نیــز نزدیــک شــود
و از ایــن رو حیوانــات دامــداری را شــکار کنــد .از حــس بویایــی و شــنوایی عالــی بهــره مــی
بــرد .در فضــای ازاد مــی توانــد تــا 3کیلومتــر بــو حــس کنــد و تــا 8کیلومتــر نیــز بشــنود.
دیــد ان نیــز بســیار خــوب اســت ،گرچــه دیــد گرگهــا بــر حرکــت تمرکــز دارد و از ایــن رو
شــیء ایســتا را از دســت نمی دهنــد.
شماره | 51راز شقایق| 41
مناطق طبیعی اسلواکی
کوه های کارپات
کــوه هــای کارپــات رشــته کوههایی بــه شــکل کمــان بــا طــول تقریبــی ۱۵۰۰کیلومتــر
در میــان اروپــای مرکــزی و جنوبــی و ســومین رشــته کوه طوالنــی در اروپــا پــس از
رشــته کوه های اورال بــه طــول ۲.۵۰۰کیلومتــر ( ۱.۵۵۳مایــل) و اســکاندیناوی بــه
طــول ۱.۷۰۰کیلومتــر ( ۱.۰۵۶مایــل) هســتند.
ایــن کوههــا محــل ســکونت بزرگ تریــن جمعیت هــای خرس هــای قهــوه ای،
گرگهــا ،شــوکا و ســیاه گوش ،بــا باالتریــن تراکــم در رومانــی هســتند و نیــز یک ســوم
همــه گونه هــای گیاهــی اروپــا را شــامل می شــوند .تاتــرا بلندتریــن رشــته کو ِه ایــن
کوه هــا اســت.
ایــن کوه هــا بــه صــورت یــک کمــان بــه طــول ۱۵۰۰کیلومتــر در قــاره اروپــا و در
حــوزه کشــورهای اوکرایــن ،لهســتان ،جمهــوری چــک ،اســلواکی ،رومانی و صربســتان
کشــیده شــده و محــل زندگــی گونه هــای جانــوری و گیاهــی متنوعــی اســت.
کوه هــای کارپــات یکــی از محبوب تریــن دیدنــی هــا کشــورهای اســلواکی ،اکرایــن
و چــک محســوب می شــود.
ایــن کوه هــای چشــم اندازهای بکــر و خیره کننــده ای دارد و بــا ســفر بــه دامنه هــای
ان مناظــری را مقابــل چشــمانتان می بینیــد کــه گویــی کارت پســتالی زیبــا را در برابــر
چشــمانتان گرفته ایــد.
جنگل هــا و مراتــع سرســبز ،رودخانه هــای پــراب و زالل ،دریاچــه و روســتاهای
کوچــک و بــزرگ تنهــا بخشــی از زیبایــی ایــن منطقــه خــوش اب و هواســت کــه
بــرای گذرانــدن تعطیــات تابســتانی می توانیــد روی ان هــا حســاب کنیــد.
اردوگاه هــا و پناهگاه هــای متعــددی در مســیر کوهنــوردی و نقــاط مختلــف کــوه
کارپــات وجــود دارد کــه در ان هــا می تــوان اســتراحت کــرد ،عــاوه بــر ان در صــورت
نیــاز نقشــه های راه را می تــوان از مــردم محلــی و یــا در پناهگاه هــا تهیــه نماییــد.
دوچرخه ســواری نیــز از دیگــر تفریحــات هیجان انگیــز گردشــگران در ایــن منطقــه
اســت کــه گردشــگرن ان را از دســت نمی دهنــد.
جالــب اســت بدانیــد ایــن منطقــه بــا داشــتن قدمتــی طوالنــی از نظــر تاریخــی مکانی
بســیار ارزشــمند محســوب می شــود ،چندیــن غــار اســرارامیز در دل ان وجــود دارد
کــه بســیار از ان هــا زیــر نظــر بررســی باســتان شناســان و محققــان اســت.
کــوه هــای کارپــات بــا جنــگل هــا ،رودخانــه هــا ،دریاچــه هــا ،مراتــع بلندپایه ،شــهرها
و روســتاها در منطقــه پوشــیده شــده اســت .ایــن منطقــه فرهنــگ ،تمــدن و تاریــخ
غنــی دارد .همچنیــن بــرای تعطیــات تابســتانی ،راه رفتــن ،ســوار شــدن ،کــوه نوردی
وکاوش بســیار مناســب اســت.
اردوگاه هــای مجهــز ،پناهــگاه هــای مســافرین ،مســیرهای پیــاده روی و مناطقــش
بســیار نــادر اســت .نقشــه هــای جغرافیایــی از مســیرهای پیــاده روی در اســتراحتگاه
هــا یــا از ســاکنین محلــی کــه مســکن را بــرای گردشــگران فراهــم مــی کننــد،
تهیــه مــی گــردد .اب اشــامیدنی بــه طــور گســترده ای از کــوه هــا و رودخانــه هــا در
دســترس اســت.
گرگ هایکارپات
تعجبــی نــدارد کــه چنیــن منظــره طبیع ـی ای کــه بــه خوبــی محافظــت
می شــود ،یکــی از مهیج تریــن مکان هــای اروپــا باشــد کــه دارای
تنــوع زیســتی اســت.
ایــن کوه هــا منزلــگاه بزرگ تریــن جمعیــت گرگ هــا ،خرس هــای
قهــوه ای ،ســیاه گوش ها ،و بزهــای کوهــی اســت .طــی ایــن ســال ها،
کثــرت ایــن حیوانــات تاثیــر بــه ســزایی بــر فرهنــگ انســان های ایــن
منطقــه داشــته اســت .در زمان هــای بســیار دور ،گروه هــای قبیلــه ای
محلــی ،حیوانــات وحشــی را در الوهیــت خــود شــریک می کردنــد .ان هــا
بــه شــدت بــه ارواح محافــظ حیوانــات معتقــد بودنــد و فرزنــدان خــود
را بــه درون جنگل هــا می فرســتادند ،تــا پیــش از ان کــه به عنــوان
انســان (یــا مــردان گرگ نمــا) بازگردنــد ،بــا حیوانــات جنــگل خلــوت
کننــد.
شماره | 51راز شقایق| 42
پارک ملی بهشت اسلواکی
پــارک ملــی بهشــت اســلواکی یکــی از نــه پــارک ملی اســلواکی اســت
کــه بــه دلیــل داشــتن جنــگل ،زمین هــای سرســبز و غارهــای خنــک،
می توانــد بــرای گردشــگران بهتریــن گزینــه باشــد .افــرادی کــه بــه
پیــاده روی عالقــه دارنــد می تواننــد در مســیرهای مخصــوص ایــن
پــارک کــه بیــش از ۳۰۰کیلومتــر طــول دارنــد ،پیــاده روی کننــد و یــا
بــه دوچرخه ســواری و تماشــای پرنــدگان بپردازنــد .در ایــن پــارک
دره ،حوضچــه ،دریاچــه و یــک غــار یخــی بــه نــام Dobšinská
وجــود دارد کــه در میــراث یونســکو ثبــت شــده کــه اب درون ان یــخ
بســته اســت و یکــی از معــدود غارهــای منطقــه اســت کــه بــه روی
عمــوم بــاز اســت.
دانسکی لوهی
منطقــه منظــره محافظــت شــده دانســکی لوهــی Dunajské luhyیکــی
از جوانتریــن مناطــق محافظــت شــده در اســلواکی اســت .ایــن منطقــه
زیبــا از پنــج قســمت جداگانــه در دشــت دانــوب تشــکیل شــده اســت کــه
از براتیســاوا در شــمال غربــی امتــداد مــی یابــد ،بــه دنبــال دانــوب و
مرزهــای بیــن اســلواکی و مجارســتان تــا رودخانــه ای در منطقــه کومورنــو
ادامــه دارد.
ایــن منطقــه در ســه منطقــه -براتیســاوا ،ترنــاوا و نیتــرا واقــع شــده
اســت .درمجمــوع ،از 122.84کیلومتــر مربــع ( 47.43مایــل مربــع) از
مناطــق دشــت ســیل ،تــاالب هــا و بســیاری از منابــع ابــی ماننــد دریاچــه
هــا ،رودخانه هــا و نهرهــا محافظــت مــی کنــد.
دانســکی لوهــی شــامل گیاهــان و جانــوران متنــوع ،از جملــه گونــه هــای
بومــی اســت کــه در مناطــق ســاحلی زندگــی مــی کننــد.
قســمت اول ایــن منطقــه (دورتریــن شــمال) از جنــوب از پاالیشــگاه نفــت
Slovnaftدر جنــوب شــرقی براتیســاوا در ســمت چــپ دانــوب شــروع
می شــود و تــا ابشــار Cunovoامتــداد مــی یابــد.
قســمت دوم در جنــوب غربــی قســمت اول ،در ســمت راســت دانــوب ،در
نزدیکــی منطقــه روســوف و یونــوو قــرار دارد.
ســومین و بزرگتریــن قســمت از جزیــره واقــع در بیــن دانــوب و مــرز بــا
مجارســتان اســت .ایــن منطقــه تقریبـاً بــه طــور کامــل محافظــت مــی شــود.
منطقــه چهــارم کــه در ســمت راســت دانــوب واقــع شــده اســت ،از روســتای
ســاپ شــروع مــی شــود ،بــا روســتاهای مدوویــوف و چیچــوف هــم مرز اســت
و در روســتای کلیشــکا نمــو پایــان مــی یابــد.
قســمت پنجــم و اخــر در جزیــره اوروکلئســکی اســتروت واقــع شــده اســت ،
کــه در شــرق نزدیــک روســتای زالتنیــا اســتراس بــه پایــان مــی رســد.
زلن پلسو ،اسلواکی
ایــن رودخانــه از رودخانه هــای زیبــا و معــروف اســلواکی اســت .اب شــفاف،
زالل و تمیــز ان از چشــمه های طبیعــی می خروشــد و بــا داســتان های محلــی
از جواهــرات گم شــده و جوانــی غــرق شــده همــراه اســت ،داســتان هایی
کــه در طــول راه خــود در مناطــق روســتایی نزدیــک ایــن رودخانــه بســیار
شــنیده می شــود.
شماره | 51راز شقایق| 43
فاطمه عبدالمحمدی
نویسنده و کارشناس
ارشد فلسفه
معماری بومی اسلواکی
معمــاری بومــی و ســنتی اســلواکی بــه همــان زیبایــی و ســادگی فرهنــگ مــردم ســنتی ایــن کشــور اســت .روســتائیان در قــرن هــای گذشــته زندگی
خــود را عمدتــا از راه کشــاورزی تامیــن می کردنــد ،ان هــا را بــه شــدت بــه موطــن و ســرزمین خــود دلبســته بودنــد .طبیعــت خــاص اســلواکی و
تپــه هــا و کوه هــای پرشــمار ایــن منطقــه از اروپــا فرهنــگ متنوعــی را بــه ســاکنان بومــی ایــن کشــور بخشــیده اســت .باتوجــه بــه اســتقرار هــر
روســتا در یــک دره و یــا کوهســتان و دوری و مســافت روســتاها از یکدیگــر در نتیجــه امیــزش و همســان بــودن فرهنــگ هــا و اداب روســوم کمتــر
بــه چشــم خــورده و در نتیجــه مناطــق مختلــف کشــور بــه لحــاظ ســنتی از تنــوع زیــادی برخــوردار اســت .ایــن تنــوع را حتــی می تــوان در نــوع
معمــاری بومــی مناطــق مختلــف اســلواکی مشــاهده نمــود.
امــا بــرای کســانی کــه مــی خواهنــد نــگاه دقیقتــری بــه گذشــته داشــته باشــند،
بناهایــی خــاص وجــود دارد .بــرای حفــظ ایــن شــاهکارهای صنعتگــران کــه اغلــب
ناشــناخته هســتند ،دولــت اســلواکی مــوزه هایــی در فضــای بــاز بوجــود اورده بــه
نوعــی کــه خانه هــای اینچنیــن را حفــظ و ان هــا را محیــای بازدیــد گردشــگران
نیــز کــرده اســت .در ایــن میــان برخــی از روســتاهای اســلواکی همچنــان معمــاری
اصیــل خــود را در بــه شــکل اســتثنایی حفــظ کرده انــد .از شــناخته شــده تریــن ان هــا
در نزدیکــی تپــه ســیدوروو ،منطقــه ولکولینــک را می تــوان نوعــی مــوزه ازاد در
فضــای بــاز دانســت .ایــن روســتا بــه شــکل دقیقــی بازســازی شــده و تقریبــا حــدود
50منــزل مســکونی بــا ویژگی هــای خــاص روســتاهای کوهســتانی اســلواکی در
قرن هــای پیــش احیــا شــده اســت .طــرح روســتا و ســاختار کلــی ایــن خانه هــا
حفــظ شــده و امــروزه از مناطقــی اســت کــه مــورد توجــه گردشــگران نیــز می باشــد.
در ایــن روســتا ،خانــه هــای چوبــی کــه در کنــار هــم و در کنــاری رودی قــرار دارنــد
کــه اب اصلــی روســتا را تامیــن می کــرده اســت .قدمــت روســتا بــه قــرن 18و
19بــاز می گــردد و اوج شــکوفایی ایــن روســتا در ایــن دوران بــود .ورودی هــای
پایه هــای ســنگی ،دیوارهــای خانــه را تشــکیل مــی دهنــد کــه بــا خــاک رس ســفید
یــا ابــی پوشــیده شــده بــود .اکثــر ان هــا دارای ســه اتــاق بــا یــک پذیرایی مبله شــده
بــا اشــیا و لــوازم تزئینــی وجــود دارنــد کــه هــر خانــه بــه شــکل مــوزه ای مجزاســت
کــه تصویــری از زندگــی ســاکنان خانــه و نیــز کل دهکــده در قــرن نــوزده اســت.
اگرچــه روســتا بــه عنــوان یــک منطقــه میــراث ملــی اعــام شــده و تحــت کنتــرل
شــدید محافظــت دولــت اســلواکی اســت اما زندگــی همچنــان در ایــن منطقــه جریان
دارد .بســیاری از ســاختمان هــا در اختیــار ســاکنان منطقــه هســتند و صاحبانشــان
اغلــب از ان هــا بــه عنــوان اقامت گاهــی بــرای تفریــح اخــر هفتــه ســود می برنــد
تــا از محیــط روســتای لــذت ببرنــد.
شماره | 51راز شقایق| 44
نشــانه های تاریخــی کــه نشــان دهنــده زمــان و دوره ســاخت
هــر بنــا باشــد در بناهــای قدیمــی سراســر اســلواکی وجــود
داشــته و بــرای پژوهشــگران از نــکات مهــم تاریــخ معمــاری
ایــن منطقــه اســت .ورود اســتعمارگران المانــی در نــوع بناهــا
وســاختمان ها بویــژه در مناطــق معدنــی تاثیــر گذاشــت .بعدهــا،
زمانــی کــه عثمانی هــا در قــرن هــای شــانزدهم و هفدهــم ،بــا
شکســت پادشــاهی مجارســتان قلمــرو ایــن پادشــاهی را اشــغال
کردنــد مجارهــا در اســلواکی امروزیــن پنــاه گرفتنــد و نفــوذ خــود
را نیــز اضافــه کردنــد .در عیــن حــال ،بخش شــرقی کشــور ،نقطه
ارتبــاط بیــن دو تمــدن بــزرگ جهــان یعنــی فرهنــگ غربــی روم
و بیزانــس بــود .معمــاری کلیســای کاتولیــک و ارتدکــس یونانــی
بــه نــام مرواریــد شــرق اســلواکی بــا زیبــای منحصــر بــه فــرد
خــود ،ایــن تالقــی را بــه طــور خــاص منعکــس مــی کنــد.
قوانیــن حکومت هــای مذهبــی نیــز بــر شــکل ســاختمان های
اســلواکی تاثیــر گذاشــت ،پنــج کلیســای مهــم ایــن کشــور
بــا توجــه بــه رســمی بــودن مذهــب کاتولیــک در ایــن منطقــه
ســاخته شــد .اســلواکی در قرن هــای 16و 17میــادی ،زمانــی
کــه پروتســتان های اســلواکی بعضــی از ازادی هــا ،از جملــه
حــق ســاختن کلیســاها را بــه دســت اوردنــد ،شــاهد ســاخت
کلیســاهایی مخصــوص پروتســتان ها نیــز بــود.
درمــورد خانه هــای مســکونی مــردم بایــد گفــت ایــن خانه هــا از
مــواد محلــی ماننــد ســنگ ،خــاک رس ،و چوب ســاخته می شــدند.
از ان جــا کــه چــوب دوام زیــادی نــدارد و ســاختمان های عــادی
مــردم چنــدان مقــاوم و بــه اهمیــت کلیســاها و کاخ هــا نبودنــد،
تعــداد محــدودی از ان هــا باقــی ماندنــد .بــا ایــن حــال ،تقریبــا
هــر روســتای اســلواکی دارای یــک یــا دو نمونــه از ایــن منــازل
مســکونی قدیمــی اســت.
چیچمانی
برلولس
روســتای چیچمانــی دهکــده ای خــاص در شــمال غربــی اســلواکی اســت کــه حــدود 250
نفــر ســکنه دارد ،چیچمانــی سال هاســت کــه فضــای خــاص ان توجــه گردشــگران را جلــب
کــرده اســت .جنــگل هــای متراکــم ایــن منطقــه از اســلواکی نــه تنهــا چــوب را بــه عنــوان
مــواد اولیــه بناهــا و منــازل مســکونی بــرای ســاکنان منطقــه معرفــی کــرد بلکــه یــک شــیوه
خــاص زندگــی را نیــز توســعه داد .در کنــار پــرورش دام و کشــاورزی خانواده هــا ســعی مــی
کننــد بــا بافــت پارچــه انــواع و اقســام پوشــاک را نیــز تهیــه و تولیــد کننــد .بــه علــت قوانیــن
موروثــی نســبتا ســخت در بیــن ســاکنان ایــن روســتا ،درچیچمانــی تــا قــرن بیســتم نوعــی
ارتبــاط فامیلــی و خانوادگــی بیــن اهالــی وجــود داشــت.
چیچمانــی بــرای نقاشــی هــای زینتــی بــر روی ســاختمان هــای چوبــی اش شــناخته شــده
اســت .روســتائیان بــرای اولیــن بــار از الک الــکل تزئینــی بــرای خانــه هــا بــرای محافظــت
از پوســیدگی درهــا و دیوارهــا اســتفاده می شــد .بــه تدریــج نقاشــی هــا بــه ســطوح اطــراف
پنجــره هــا و و حتــی ســقف خانه هــا نیــز نفــوذ کــرد .پــس از نیمــه دوم قــرن ،19شــهروندان
شــروع بــه نقاشــی اشــکال هندســی انتزاعــی ،حیوانــات و گیاهــان در سراســر دیوارهــای
بیرونــی خانــه هــای خــود کردنــد.
اتــش ســوزی بزرگــی کــه در ســال 1921در ایــن روســتا رخ داد تقریبــا تمــام بخــش شــمالی
روســتا را ویــران کــرد .امــا معمــار برجســته اســلواکی ،داســان جورکویــچ ،بخــش ویــران
شــده روســتا را بــا تــاش خــود بازســازی کــرد .بــه دلیــل ســاخت و ســاز مجــدد در مکانــی
کــه در اتــش ســوخته بــود ،خانــه هــای چوبــی جدیــد برخــی از خصوصیــات اصلــی خــود را از
دســت داده اســت.
بازســازی خانه هــا کــه پــس از اتــش ســوزی پایــان یافــت بــرای ســاخت یــک بنــای یادبــود
بــه مــردم محلــی فراخوانــی داده شــد در نهایــت ،زنــان ایــن روســتا در یــک مســابقه عمومــی
بــرای زیبــا تریــن خانــه نقاشــی شــده ،روســتای تــازه ســاخته شــده ،رقابتــی شــکل گرفــت
کــه باعــث تزیینــات زیبــای برخــی خانه هــا در ایــن منطقــه گردیــد.
روســتای برلولــس ،در شــرق اســلواکی ،نمونــه دیگــری از اســتفاده از
مــواد محلــی اســت .بــه دنبــال پنــاه گرفتــن مــردم محلــی از هجــوم
ترک هــای عثمانــی در قــرن هــای 16و ،17مــردم بــه ایــن منطقــه
امــده و بــا اســتفاده از ســنگ هــای اتشفشــانی خانــه هــای خــود را در
گوشــه ای از روســتای کــه ان را ســودرا می نامیدنــد ســاختند و در ان
ســاکن شــدند.
ان هــا خیابان هــای مســکونی و تجــاری را بــه همیــن ســنگ ها و
صخره هــای کوه هــای اتشفشــانی منطقــه ،ســاختند .یکــی از همیــن
منــازل مســکونی کــه خانــواده ای بــه نــام Homolaتــا ســال 1988
نســل در نســل در ان زندگــی مــی کردنــد ،اکنــون تبدیــل بــه مــوزه
شــده اســت .ایــن خانــه دو طبقــه شــامل یــک اتــاق نشــیمن ،ورودی،
انبــار ،اشــپزخانه ،کارگاه و ســنگبری اســت.
یاهودنیک
یاهودنیــک را شــاید بتــوان بزرگتریــن مــوزه معمــاری اســلواکی دانســت کــه در شــمال غربــی
ایــن کشــور واقــع اســت .یکصــد و بیســت و نــه ســاختمان بازســازی شــده در 28هکتــار زمیــن
روســتا ،شــامل کلیســاهایی متعلــق بــه نیمــه دوم قــرن 19و نیمــه اول قــرن بیســتم و منــازل
مســکونی اســت کــه از ان دوران بــه یــادگار مانــده اســت.
ایــده اصلــی ایــن بــود که یــک مجموعــه کامــل از ســاختمان هــای ســنتی از کل اســلواکی در ان
بازســازی شــود .در حــال حاضــر ،ایــن مــوزه بــزرگ فضــای بــاز از اکثــر مناطــق اســلواکی کــه
دارای ســبک خــاص خــود در معمــاری بناهــای مســکونی هســتند ،نمونه هایــی در خــود دارد.
بازدیدکننــدگان ایــن روســتا می تواننــد شــاهد انــواع منــازل روســتایی بــه همــراه مبلمــان و
وســایل کشــاورزی ،تخــت و روپــوش ،لبــاس هــای محلــی و حتــی اســباب بــازی هــای چوبــی
باشــند .در میــان ســاختمان هــای مهــم و معــروف تــر ایــن روســتا ،یــک خانــه متعلــق بــه یکــی
از دهقانــان مربــوط بــه ســال ، 1748کلیســای رومــی کاتولیــک مربــوط بــه ســال 1792و یــک
خانــه بــاغ دو طبقــه مربــوط بــه ســال 1731از همــه شــناخته شــده تــر هســتند.
اورویان
روســتای اورویــان در واقــع یــک روســتای کوچــک بــا کلیســای چوبــی محلــی ان اســت .در
روســتا خانــه هــای بازســازی شــده ای وجــود دارد کــه بواقــع از مالــکان پیشــتر خریــداری
شــده اســت .از نــکات قابــل توجــه ایــن روســتای مــوزه شــده وجــود دو کارخانــه چــوب بــری
و تولیــد پارچــه اســت .ســاکنان ایــن روســتا از دهکده هــای جنــوب شــرقی کوه هــای اوراوا
بودنــد کــه بــه صــورت قبیلــه ای می زیســتند.
شماره | 51راز شقایق| 45
اثار شاخص معماری اسلواکی
قلعه براتیسالوا
طبــق اســناد تاریخــی اولیــن ســاکنینی کــه در ایــن قلعــه حضــور داشــتند،
متعلــق بــه عصــر ســنگ بوده انــد .تاریــخ ایــن قلعــه از زمــان ســلت ها
کــه دژی بــه نــام «اوپیــدوم» ( )Oppidumســاختند بــه طــور جــدی اغــاز
شــد .بــه مــدت ۴قــرن مــرز امپراطــوری روم از ایــن ناحیــه می گذشــت .در
زمــان امپراطــوری موراویــان کبیــر ،اســاو ها دژی ســاختند کــه در ان زمــان،
مرکــزی بســیار مهــم بــه شــمار می رفــت .در قــرن ۱۰براتیســاوا بخشــی
از دولــت مجارســتان شــد و در قــرن ۱۵در زمــان حکومــت «زیگیســموند»
( )Sigismundاز لوکزامبــورگ ،قلع ـه ای بــه ســبک گوتیــک پــی ریــزی کردنــد.
در ایــن زمــان یــک ورودی جدیــد در ضلــع شــرقی تعبیــه شــد کــه بــه دروازه
زیگیســموند شــهرت داشــت .در قــرن ۱۶شــاه فردینانــد دســتور بازســازی
قلعــه بــه ســبک رنسانســی را داد و در ۱۷نیــز ان را بــه ســبک باروکــی تغییــر
دادنــد.
قلعــه براتیســاوا جاذبــه گردشــگری اصلــی ایــن شــهر و مهم تریــن نمــاد
ان بــه شــمار م ـی رود .ایــن قلعــه کــه در گذشــته توســط «موراویــای کبیــر»
کنتــرل می شــد ،بــه مــدت ۲۰۰ســال جواهــراالت ســلطنتی مجارســتان را در
خــود نگهــداری می کــرد و امــروزه محــل برگــزاری نمایشــگاه های متعــدد
و جایــی عالــی بــرای قــدم زدن در محوطــه ای بی نظیــر بــا مناظــر دلپذیــر
اســت .در ایــن قلعــه می توانیــد مجموعه هایــی از مــوزه ملــی اســلواکی را
تماشــا کنیــد .قلعــه براتیســاوا طــی تاریــخ شــاهد تغییــرات متعــددی بــوده
امــا اخریــن مرحلــه ایــن تغییــرات توســط «ماریــا تــرزا» صــورت گرفــت کــه
تمــام عناصــر دفاعــی را از ان خــارج کــرده و بــر توســعه ماهیــت مســکونی
ان تمرکــز نمــود .جالب تریــن ســازه ای کــه بعدتــر بــه ایــن مجموعــه اضافــه
شــد« ،ترزیانــوم» ( )Theresianumنــام داشــت کــه در ســال ۱۷۶۸بــه
ضلــع شــرقی کاخ الحــاق گردیــد.
در نزدیکــی تپــه ســیدوروو ،منطقــه ولکولینــک را می تــوان نوعــی مــوزه ازاد در
فضــای بــاز دانســت .ایــن روســتا بــه شــکل دقیقــی بازســازی شــده و تقریبــا
حــدود 50منــزل مســکونی بــا ویژگی هــای خــاص روســتاهای کوهســتانی
اســلواکی در قرن هــای پیــش احیــا شــده اســت .طــرح روســتا و ســاختار
کلــی ایــن خانه هــا حفــظ شــده و امــروزه از مناطقــی اســت کــه مــورد توجــه
گردشــگران نیــز می باشــد.
در ایــن روســتا ،خانــه هــای چوبــی کــه در کنــار هــم و در کنــاری رودی قــرار
دارنــد کــه اب اصلــی روســتا را تامیــن می کــرده اســت .قدمــت روســتا بــه
قــرن 18و 19بــاز می گــردد و اوج شــکوفایی ایــن روســتا در ایــن دوران بــود.
ورودی هــای پایه هــای ســنگی ،دیوارهــای خانــه را تشــکیل مــی دهنــد کــه بــا
خــاک رس ســفید یــا ابــی پوشــیده شــده بــود .اکثــر ان هــا دارای ســه اتــاق بــا
یــک پذیرایــی مبلــه شــده بــا اشــیا و لــوازم تزئینــی وجــود دارنــد کــه هــر خانه
بــه شــکل مــوزه ای مجزاســت کــه تصویــری از زندگــی ســاکنان خانــه و نیــز کل
دهکــده در قــرن نــوزده اســت.
اگرچــه روســتا بــه عنــوان یــک منطقــه میــراث ملــی اعــام شــده و تحــت
کنتــرل شــدید محافظــت دولــت اســلواکی اســت امــا زندگــی همچنــان در ایــن
منطقــه جریــان دارد .بســیاری از ســاختمان هــا در اختیــار ســاکنان منطقــه
هســتند و صاحبانشــان اغلــب از ان هــا بــه عنــوان اقامت گاهــی بــرای تفریــح
اخــر هفتــه ســود می برنــد تــا از محیــط روســتای لــذت ببرنــد.
شماره | 51راز شقایق| 46
قلعــه براتیســاوا بــر روی تپــه ای در بــاالی بافــت قدیمــی شــهر و رود دانــوب
قــرار دارد .اگــر می خواهیــد بــه خوبــی محوطــه اطــراف را کاوش کنیــد توصیــه
می کنیــم بــه جــای اســتفاده از وســایل نقلیــه عمومــی مســیر را پیــاده طــی کنیــد.
اگــر ایــن پیشــنهاد را پذیرفتیــد ،بهتــر اســت بــه جــای اســتفاده از خیابــان اصلــی
و شــلوغی های خــاص ان ،از گذرگاه هــای باریــک و نــه چنــدان اشــکار محلــه
قدیمــی اســتفاده کنیــد کــه ســکوت و زیبایــی خاصــی دارنــد .اگــر هــم خواســتید
از وســایل نقلیــه عمومــی اســتفاده کنیــد ،اتوبــوس شــماره ۲۰۳و ۲۰۷مناســب
خواهنــد بــود.
چهــار دروازه بــرای ورود بــه قلعــه وجــود دارد کــه تنهــا ســه عــدد از ان هــا هنــوز
هــم قابــل دســترس هســتند .چمــن ســبز و ســر زنــده ای محوطــه دور قلعــه را
پوشــانده و نیمکت هایــی بــه همــراه چراغ هــای روشــنایی بــه ایــن فضــای ســبز
حــال و هوایــی رمانتیــک می دهنــد .یــک بــاغ باروکــی در پشــت قلعــه از ژوئــن
ســال ۲۰۱۶افتتــاح شــد و ورود بــه ان بــرای عمــوم ازاد اســت .ایــن بــاغ بــرای
یــاداوری اخریــن مرحلــه باروکــی اش قبــل از اتــش ســوزی ســال ۱۸۱۱دوبــاره
ســاخته شــد .قلعــه و تمــام مجموعه هــای اطرافــش در ایــن اتــش اســیب دیدنــد.
بعــد از ایــن ســانحه تــا ۱۵۰ســال هیــچ کاری بــا ویرانه هــا نکردنــد و اولیــن
بازســازی ها در ســال ۱۹۶۸انجــام شــد.
محوطــه جلــوی قلعــه بــه نــام «حیــاط افتخــار» بــه وســیله دو طــاق پیــروزی و
اتاق هــای نگهبانــی گارد ســلطنتی محــدود می شــود .مناظــر ۳۶۰درجــه و
بی بدیلــی کــه از ایــن نقطــه می توانیــد تماشــا کنیــد باورنکردنــی خواهــد بــود.
یکــی از علــل حضــور افــراد زیــادی کــه مشــغول عکــس گرفتــن در ایــن قســمت
هســتند همیــن امــر اســت.
ســاختمان اصلــی قلعــه از ۴بــرج تشــکیل می شــود .بلندتریــن ان هــا بــرج «تــاج»
بــوده کــه در گوشــه جنــوب غربــی قــرار دارد و از بــاالی ان می تــوان منظــره زیبایــی
از کل براتیســاوا ،دانــوب و حتــی اتریــش را مشــاهده کــرد .از طریــق راهــروی
باریکــی در مــوزه تاریــخ قلعــه ،می تــوان بــه ایــن ناحیــه دسترســی داشــت.
مــوزه تاریــخ کــه پیش تــر از ان یــاد کردیــم ،در داخــل قلعــه قــرار داشــته و
نمایشــگاه های متفاوتــی از نقاشــی ،مجســمه ،صنایــع دســتی و هنرهــای گوناگــون
دیگــری نظیــر مبلمــان تاریخــی ،شیشــه کاری ،اکسســوار لبــاس و نقره جــات را
می تــوان در ان تماشــا کــرد .در یکــی از منحصــر بــه فردتریــن مجموعه هــای
مــوزه بــه نــام گنجینــه طالیــی «کوشیتســه» ( )Košiceکــه در ســال ۲۰۰۹گــرداوری
شــد ،گنجینه هــای طالیــی قــرن ۱۷متشــکل از ۲۹۰۰ســکه طــا ،نشــان و یــک
زنجیــر طالیــی بــه نمایــش گذاشــته شــده اند .هماننــد بیــرون قلعــه ،فضــای
داخلــی اینجــا نیــز مــورد بازســازی های واقــع شــده اســت.
کلیسای سنت مارتین
یکــی از دیدنــی هــا و جاذبــه هــای توریســتی کشــور اســلواکی ،کلیســای ســنت
مارتیــن مــی باشــد کــه در مــرز غربــی شــهر قدیــم و پاییــن تــر از قلعــه براتیســاوا
قــرار گرفتــه اســت.
کلیســای ســنت مارتیــن بــزرگ تریــن و قدیمــی تریــن کلیســای شــهر براتیســاوا
مــی باشــد.
ایــن کلیســا در قــرن پانزدهــم بــه ســبک گوتیــک ســاخته شــده و در کنــار قلعــه
براتیســاوا چشــم انــداز زیبــای شــهر را در بــر گرفتــه اســت .بــرج مرتفــع کلیســای
ســنت مارتیــن در چشــم انــداز شــهر براتیســاوا کامــا مشــخص اســت و احتمــاال
اولیــن چیــزی اســت کــه متوجــه ان خواهیــد شــد.
نمــای بیرونــی کلیســای ســنت مارتیــن ترکیبــی از ســبک نئــو گوتیــک و طراحــی هــای
بــاروک مــی باشــد و مجســمه هــا و تندیــس هــای متعــددی هــم در نمــای بیــرون دیده
مــی شــود .ایــن بــرج بخشــی از اســتحکامات شــهر محســوب مــی شــود بــا ایــن
تفــاوت کــه در داخــل حصارهــای شــهر ســاخته شــده انــد.
کلیســای ســنت مارتیــن بزرگ تریــن و قدیمی تریــن کلیســای شــهر اســت کــه
همچــون کتــاب تاریخــی وقایــع زیــادی را در خــود جــای داده و ماننــد مــادری مهربــان
پذیــرای گردشــگران زیــادی اســت و بــا نقاشـی های دیــواری بســیار زیبــای مذهبــی
از ان هــا پذیرایــی می کنــد.
بیشــتر شــهرت ایــن بنــا بــه خاطــر ایــن اســت کــه کلیســای ســنت مارتیــن در
بیــن ســال های ۱۵۶۳تــا ۱۸۳۰محــل تاجگــذاری پادشــاهان مجارســتانی بــوده
و مراســم های ســلطنتی در انجــا اجــرا می شــده اســت ،زیــرا در گذشــته ایــن
کشــور تحــت ســلطه ی مجارســتان بــوده و بخشــی از خــاک ایــن کشــور در زمــان
هــای گذشــته محســوب مــی شــد.
نمــای بیرونــی ایــن بنــا بــه ســبک نیــو گوتیــک ،ســبک قــرن ۱۸و ۱۹کــه در ان
بنــا بــا گلدســته و پنجره هــای نــوک تیــز زینــت داده مــی شــدند ســاخته شــده
و همچنیــن مجســمه ها و تندیس هــای متعــددی در بیــرون کلیســا خــود نمایــی
می کننــد.
چیــزی کــه بیشــتر از همــه در کلیســای ســنت مارتیــن جلــب توجــه می کنــد بــرج
بلنــد ان اســت کــه از بــاالی ان می تــوان کل شــهر را دیــد و عکاســی کــرد.
اگــر روزی بــه دیــدن ایــن مــکان مقــدس و دنــج رفتیــد ،حتمــا ســری بــه قلعـه ی
براتیســاوا کــه در نزدیکــی کلیســای ســنت مارتیــن قــرار دارد ،بزنیــد و یــک روز
فرامــوش نشــدنی را بــرای خــود خلــق کنیــد.
مشــهورترین اثــر هنــری اینجــا ،مجســمه ای قــرن هجدهمــی از ســنت مارتیــن و
گدایــی اســت کــه توســط مجســمه ســاز اتریشــی باروکــی معــروف« ،رافائــل دونر»
ســاخته شــده اســت .در پشــت کلیســای ســنت مارتیــن ،بالکنــی وجــود دارد کــه
پادشــاه می توانســته در زمــان اجــرای مراســم مذهبــی باالتــر از حضــار بنشــیند.
یکــی از همســایگان کوچــک امــا قابــل توجــه کلیســای ســنت مارتیــن ،یادمانــی
بــرای کنیســه ای اســت کــه بــرای قرن هــا در مجــاورت اینجــا قــرار داشــت و
دولــت کمونیســت حوالــی ســال ۱۹۷۰ان را بــرای ســاختن پلــی جدیــد تخریــب
کــرد.
کاخ پریمات
براتیســاوا در کشــور اســلواکی همچــون گنجینــه ای از بناهــا و ســاختمان هاجذاب و
دیدنــی (ماننــد کاخ پریمــات) اســت کــه نیازمنــد چندیــن روز اقامــت در ایــن شــهر
اســت تــا بتــوان زیبایی هــای ان را دیــد و در خیابان هــای ان پرســه زد.
یکــی از دیدنی هــای جــذاب براتیســاوا کاخ پریمــات اســت کــه همچــون نگینــی در
میــان گنج هــا می درخشــد و از فاصل ـه ی دور شــما را بــه خــود می خوانــد .ایــن بنــا در
ســال ۱۷۷۸ســاخته شــد کــه امــروزه در بخــش قدیمــی شــهر براتیســاوا قــرار دارد
و بعــد از گشــت و گــذار در کوچــه پــس کوچه هــای تاریخــی شــهر بــه ان می رســید.
کاخ پریمــات یکــی از زیباتریــن ســاختمان های شــهر شــناخته می شــود زیــرا نمــای
بیرونــی ان بــه رنگ هــای صورتــی کــم رنــگ و ســفید اســت و همچنیــن در بــاالی
بنــا مجســمه هایی مرمــری و کاله اهنــی کاردینــال دیــده می شــود کــه باعــث شــده
تــا ایــن ســاختمان بــا ابهــت بــه نظــر برســد و در نــگاه اول مجــذوب ان می شــوید.
کالهــی کــه در بــاالی کاخ پریمــات وجــود دارد نمــادی از اســقف اعظــم اســت کــه
بــرای افــرادی کــه ایــن کاخ برایشــان ســاخته شــده قــرار داده شــده اســت.
کاخ پریمــات براتیســاوا نــام قصــری بــه ســبک نئوکالســیک اســت کــه در شــهر
قدیمــی براتیســاوا قــرار گرفتــه اســت و یکــی از معــروف تریــن جاذبــه هــای
گردشــگری براتیســاوا بــه حســاب مــی ایــد.
ایــن قصــر حــد فاصــل ســال هــای ۱۷۷۸تــا ۱۷۸۱و بــر اســاس طراحــی معمــاری
شــهیر ان زمــان Melchior Hefele ،ســاخته شــده اســت .ایــن قصــر بــا معمــاری و نمــای
باشــکوه و زیبایــی کــه دارد نگینــی خوشــرنگ در شــهر براتیســاوا محســوب مــی
شــود .ایــن قصــر تاریخچــه جالــب و شــنیدنی ای دارد :ناپلئــون و فرانتــس یکــم در
ایــن قصــر بــا یکدیگــر دیــدار کردنــد و پیمــان صلــح بســتند.
در ســفر بــه براتیســاوا پیشــنهاد مــی کنیــم حتمــا از ایــن قصــر باشــکوه و زیبــا دیــدن
کنیــد و از نمــای باشــکوه بیرونــی و همیــن طــور محیــط ارام و باشــکوه داخلــی دیــدن
کنیــد و از مجســمه باشــکوه ســنت جــرج کــه در حــال کشــتن اژدهاســت بازدیــد کنیــد.
فضــای داخلــی کاخ پریمــات ،بــه انــدازه نمــای بیرونــی اش شــکوه و عظمــت دارد و
پرتــره هــا و نقاشــی هــای متعــددی از رهبــران قدیــم منطقــه بــه دیوارهــا اویختــه
شماره | 51راز شقایق| 47
شــده اســت .همچنیــن چلچــراغ بــزرگ و پرتاللــو و ســتون هــای خیــره کننــده و
باشــکوهی هــم در قســمت هــای مختلــف وجــود دارد.
ایــن بنــا نقاشـی های زیبایـی را در خــود جــای داده کــه بــا رنــگ روغــن کشــیده
شــده و تصاویــر خانــدان ســلطنتی هابســبورگ را بــه نمایــش گذاشــته اســت.
همچنیــن اثــری از تاجگــذاری مــاری تــرز در ســال ۱۷۴۲وجــود دارد کــه گویــی
تمــام وقایــع را بــه طــور زنــده بــرای شــما نمایــش می دهــد.
لوســترها و دیوارهایــی بــا پرده هــای منقــوش انگلیســی قــرن ۱۷در داخــل کاخ
پریمــات باعــث شــده تــا بــا قــدم زدن در ان یــک زندگــی ســلطنتی تمــام عیــار
را حــس کنیــد و لــذت ببریــد .چیــزی کــه بــه جذابیــت بیشــتر ایــن بنــا پرداختــه
اســت تــاالر ایینــه اســت .جایــی کــه تحســین همــگان را برمی انگیــزد و بــا
حضــور در ان خودتــان را در ایینه هــا می بینیــد و شــگفت زده می شــوید .گویــی
کــه خودتــان را در میــان ایینه هــا گــم کرده ایــد و حســی سرشــار از تعجــب و
لــذت بــه شــما دســت می دهــد.
در ایــن تــاالر بــود کــه ناپلئــون و فرانســیس اول عهــد ه نامــه ی پرســبورگ
(عهدنامـه ای کــه در ان اتریــش شکســت خــود در جنــگ بــا فرانســه را پذیرفــت
و از اتحــاد بــا کشــورهای دیگــر دســت کشــید و متصرفــات خــود در ایتالیــا را بــه
فرانســه بخشــید) را در ســال ۱۸۰۵امضــا کردنــد.
سحر پور حسینی
جامعه شناس
لباس های سنتی اسلواکی
فرهنــگ مذهبــی و دینــی مردمــان اروپــا و بویــژه شــرق قــاره
ســبز نقــش مهمــی در تاریــخ هــر کشــور ایفــا مــی کنــد.
مردمــان اســلواکی نیــز از ایــن قاعــده مســتثنی نبودنــد.
لباس هــای ســنتی بیشــتر در میــان مردمــان کشــاورز
منطقــه رواج داشــت و تولیــد می شــد لباســی کــه بــا الهــام
از طبیعتــی کــه در جــوار ان می زیســتند ســاخته می شــد.
تمــام رنــگ هــا و نقــوش لباس هــا بــه صــورت بداهــه و
بــا توجــه بــه نــوع کارکــرد لبــاس توســط خــود روســتاییان
طراحــی و دوختــه می شــد لباس هایــی کــه حاصــل چنــد
قــرن تجربــه طراحــی و بافــت لبــاس در ایــن منطقــه بودنــد.
فــرض بــر ایــن اســت کــه هــر دو لبــاس مــردان و زنــان در اصــل بــر پایــه دوخــت پیراهــن بــود .در قــرون وســطی ،پیراهــن بــا توجــه بــه اینکــه زن یــا
مــرد از ان اســتفاده می کــرد ،بــه تدریــج تغییــر شــکل ،یافــت و بــا اضافــه شــدن برخــی از تزیینــات لبــاس بــرای زنــان و مــردان رفتــه رفتــه متفــاوت شــد.
از چنــد قــرن پیــش لبــاس ســنتی بــه طــور قابــل توجهــی تحــت تاثیــر محیــط جغرافیایــی و شــرایط اب و هوایــی قــرار گرفــت .ایــن عوامــل مــواد اولیــه
پوشــاک هــر منطقــه را تعییــن می کردنــد.
دنیــای علــم و پیشــرفت صنعــت در قــرن 18قــرن هجدهــم باعــث تنــوع در الگــوی لباس هــا و تزیینــات
گردیــد .رنگ امیــزی راحتتــر پارچه هــای پنبـه ای و حتــی ابریشــمی ایــن امــکان را بوجــود اورد تــا طیــف
گســترده ای از الگوهــای خارجــی نیــز بــه الگوهــا و تزیینــات داخلــی اضافــه گــردد .رفتــه رفتــه تنــوع
در جنــس پارچه هــا ،الگوهــای دوخــت و رنگ هــا باعــث شــد تــا بــا توجــه بــه هزینــه تمــام شــده
لباس هــا رفتــه رفتــه پوشــاک طبقــات مختلــف اقتصــادی مــردم متفــاوت گــردد.
جنــس کلــی ســاختار یــک لبــاس بــا توجــه بــه پارچه هــای بــه کار رفتــه و همچنیــن ویژگی هــای
ظاهــری ان شــامل ضخامــت ،رنــگ و...در هــر منطقــه متفــاوت بــود .در مناطــق و روســتاهایی کــه در
ارتفــاع نبــوده و ســردی هــوا کمتــر بــود ،لبــاس از پارچــه کتانــی ســاخته شــده و انــدازه ان گشــاد و
راحــت بــود .در مناطــق کوهســتانی پارچــه هــای پشــمی و خــز مــورد کاربــرد بیشــتری داشــتند و جنــس
پارچه هــا ضخیــم تــر بــود.
توســعه صنعــت نســاجی در قــرن هجدهــم و انقــاب صنعتــی اروپــا در قــرن نوزدهــم بــه معنــای ایــن
بــود کــه عــاوه بــر پارچــه هــای منســوجات خانگــی ،پارچــه هــای ســاخته شــده از پنبــه ،پشــم و حتــی
ابریشــم نیــز کــه در کارخانجــات نســاجی تولیــد می شــد ،در پوشــاک ســنتی اســلواکی راه یافتــه اســت.
پارچه هــای جدیــد خــود بــه خــود ،تغییــر شــکل و ســبک نــوع دوخــت و تزیینــات لبــاس را بــه همــراه
داشــتند و بــا رنــگ هــای متنــوع تــری نیــز عرضــه مــی شــدند.
پایــان قــرن نوزدهــم و اغــاز قــرن بیســتم ،تغییــرات قابــل توجهــی در تولیــد و توســعه لباس هــای
ســنتی مشــاهده شــد .از یــک طــرف ،اشــکال محلــی بیشــترین پیشــرفت را تجربــه کردنــد و از ســوی
دیگــر ،اولیــن نشــانه هــای کاهــش تولیــد بــه شــکل ســنتی ظاهــر شــد .مهمتریــن عامــل در کاهــش
تولیــد لبــاس هــای ســنتی ،فاصلــه شــکل گرفتــه بیــن قشــر شهرنشــین و روستانشــین بــه لحــاظ
اقتصــادی بــود.
مــردم فقیــر بــا توجــه بــه مــواد اولیـه ای کــه در دســترس داشــتند ماننــد گذشــته لبــاس خــود را تامیــن
می کردنــد امــا انچــه بــرای ثروتمنــدان مهــم بــود فاصلــه گرفتــن و جــدا شــدن از طبقــه پاییــن اجتمــاع
بوســیله هزینــه کــردن در نــوع پوشــش بــود .زنــان کــه در روســتاها بــه دلیــل موقعیــت مهمــی کــه در
اقتصــاد خانــواده داشــته و پــا بــه پــای مــردان کار می کردنــد ،پوشاکشــان بــه دلیــل کاربــردی بــودن ان
تفــاوت چندانــی بــا مــردان نداشــت امــا رفتــه رفتــه در فرهنــگ شهرنشــینی پوشــش زنــان بــه ســمت
ظرافــت زیبایــی و جلوه گــری پیــش رفــت کــه خــود بــه خــود هزینــه لبــاس نیــز در ایــن نــوع پوشــش
افزایــش می یافــت .حتــی در میــان مردانــی کــه کار در کارخانه هــای صنعتــی را در روســتاها ترجیــح داده
بودنــد ،لباس هــا دیگــر متفــاوت از ان چیــزی بــود کــه در روســتاها اســتفاده می شــد.
امــروزه توســعه و اســتفاده از لبــاس هــای اصلــی ســنتی تنهــا در چندیــن منطقــه کوچــک در سراســر
اســلواکی دیــده می شــود.
شماره | 51راز شقایق| 48
همــراه بــا جنبــه هــای اقتصــادی و اجتماعــی در توســعه لبــاس هــای
محلــی نکتــه و ویژگــی مهــم و اولیــه پوشــاک جنبــه ی کاربــردی ان اســت
کــه حفاظــت و پوشــش بــدن اســتِ .ویژگــی کــه بــا توجــه بــه موقعیــت
زیســتی و کاری فــرد متفــاوت بــود .امــا زمانــی کــه تولیــد لباس هــای
مراســم و جشــن ها تحــت هــر عناوینــی رواج یافــت ،کاربــردی بــودن
لبــاس کمرنــگ تــر شــده و جــای خــود را بــه تزیینــات بیشــتر و اولویــت
در ظاهــر کــرد .در ایــن نــوع لباس هــا می تــوان گفــت نــگاه مذهبــی و
ملــی و طبقــه اجتماعــی و اقتصــادی افــراد در تنــوع ان دخیــل بــود.
لباس هــای مراســم رســمی عمدتــا شــامل لباس هــای مراســم عــزا و
عروســی بــود .لباس هــای کــه طراحــی ان تحــت تاثیــر تغییــر معیارهــای
زیبایــی شناســی و نزدیــک شــدن ایــن معیارهــا بهــم در اروپــای در حــال
تغییــر بــود.
بایــد گفــت لبــاس هــای بومــی اســلواکی عمدتــا توســط فــرم بصــری ان
شــناخته می شــوند.
ســرپوش و کفــش بخشــی جدایــی ناپذیــر از لبــاس ســنتی
اســلواکی اســت .زنــان متاهــل از یــک نــوع پوشــش ماننــد
کاله کــه کل موهــا را می پوشــاند و یــا از روســری اســتفاده
می کردنــد و دختــران مجــرد نیــز از روســری و یــا نوعــی
هدبنــد کــه روی پیشــانی و جلــوی موهــا را فقــط می پوشــاند
بــرای پوشــش ســر ســود می بردنــد.
مــردان چــه مجــرد و چــه متاهــل همیشــه کاله بــر ســر
داشــتند .ایــن کاله هــا در زمســتان و فصــول ســرد ســال
عمدتــا کاله هــای خــز بــود .در مــورد کفش هــا بایــد گفــت
انــواع کفش هــا باتوجــه بــه کاربــرد ان اســتفاده می شــد.
شماره | 51راز شقایق| 49
از ســوی دیگــر ،بــرای متخصصــان و قــوم شناســان مطالعــه ماهیــت داخلــی
لبــاس ســنتی ایــن منطقــه بــر اســاس مطالعــه ترکیــب ان از جزییــات مختلــف
لبــاس ،ســبک و توســعه ان جــذاب اســت .چنیــن مطالعــه ای امــکان مــی دهــد
کــه لبــاس هــای ســنتی را در زمینــه هــای منطقــه ای ،فرهنگــی و قومــی گســترده
تــر قــرار دهــد.
براســاس ترکیــب قطعــات لبــاس ابتدایــی ،مــی توانیــم در مورد ســه نوع پوشــش
در لبــاس مردانــه و دو نــوع درلبــاس زنانــه صحبــت کنیــم .لبــاس مردانــه شــامل
شــلوار کتانــی ،پیراهــن بــا اســتین بلنــد و گشــاد بــود .قطعــات لبــاس شــامل
شــلوار پارچــه ای کمربنــد و پیراهــن بــا اســتین بلنــد بــود .لبــاس شــفاف شــامل
شــلوار تــوری تــوری و یــک پیراهــن بــا دســتبند بــر روی اســتین .لبــاس «لبــاس
زنانــه» شــامل نوعــی پیراهــن بــدون اســتین ،یــا پیراهــن کوتــاه بــا اســتین هــای
تنــگ و دامــن بــود .در لبــاس هــای رســمی پیراهــن بلنــد بــا اســتین بلنــد و
دامــن بــود .عــاوه بــر ایــن ،لبــاس هــای اصلــی مــردان و زنــان شــامل قطعــات
تزئینــی دیگــری ماننــد جلیقــه ،کــت وکمربنــد نیــز می باشــد.
پانتوفــل معمــوال در غــرب و جنــوب غربــی اســلواکی رواج داشــت .نوعــی چکمــه بــه نــام
کاپــس kapceدر کل اســلواکی بــه طــور عمــده در فصــل زمســتان معمول بــود و کراپس
krpceکفش هــای چرمــی بــود کــه در تابســتان مــورد اســتفاده قــرار می گرفــت .ایــن
نــوع کفــش چرمــی در شــرق اســلواکی بیشــتر کاربــرد داشــت و بــه نوعــی مخصــوص
ایــن منطقــه از اســلواکی بــود .امــا از اغــاز قــرن بیســتم بــود کــه کفش هــای تولیــد
کارخانجــات بــه طــور گســترده ای در ایــن کشــور رواج گرفــت.
در جریــان توســعه در دو قــرن گذشــته ،انــواع اساســی لبــاس و کفــش در اســلواکی بــه
دو دســته مشــخصه تقســیم می شــوند :لبــاس و کفــش مناطــق روســتایی ،لباس هــای
ســنتی مناطــق کوهســتانی کــه عمدتــا مناطقــی سردســیر و در ارتفاعــات بودنــد .لبــاس
ســنتی اســلواکی را معمــوال بــا لباس هــای ســنتی مناطــق روســتایی و کوهســتانی شــمال
شــرقی چــک ،جنــوب لهســتان ،غــرب اوکرایــن و جنــوب رومانــی بــه هــم نزدیــک و
مرتبــط می داننــد.
فواد محمدهاشم
کارشناس تربیت بدنی
ورزش اسلواکی
فعالیــت هــای ورزشــی بــه طــور گســترده در اســلواکی در بیــن مــردم و ورزشــکاران
حرفـه ای انجــام مــی شــود .جــدای از بخــش ورزش عمومــی کــه دربیــن همــه مــردم
رایــج اســت ،بخــش عمــده ای از ورزش اســلواکی توســط ورزشــکاران حرفــه ای
شــناخته شــده اســت .هاکــی و فوتبــال بــه طــور ســنتی بــه عنــوان محبــوب تریــن
ورزش هــا در اســلواکی شــناخته شــده انــد .در ایــن میــان تنیــس ،هندبال ،بســکتبال،
والیبــال ،و دو و میدانــی نیــز از ورزش هــای محبــوب مــردم ایــن کشــور بــه شــمار
می اینــد.
یکــی از محبــوب تریــن ورزش هــای تیمــی در اســلواکی ورزش
هاکــی روی یــخ اســت .اســلواکی 2فوریــه 1993عضــو IIHF
شــد و از ان زمــان 4مــدال را در مســابقات قهرمانــی جهانــی
کســب کــرده اســت کــه شــامل 1طــا 2 ،عــدد نقــره و 1مــدال
برنــز اســت.
تــازه تریــن موفقیــت ورزش هاکــی ایــن کشــور ،مــدال نقــره
مســابقات قهرمانــی جهانــی IIHFدر ســال 2012در هلســینکی
فنالنــد اســت.
ایــن کشــور دارای 8280بازیکــن رســمی هاکــی اســت و در
رتبــه بنــدی جهانــی IIHFدر رتبــه هفتــم دنیــا قــرار دارد.
از مهمتریــن قهرمانــان هاکــی کــه در NHLســابقه بــازی دارنــد
و هنــوز در ایــن لیــگ مشــغول رقابــت هســتند می تــوان اســتن
نیکیتــا ،پیتــر شتســتنی ،ماریــان ســتیس ،انتــون شاتســتنی،
پیتــر بانــدرا ،ژیگمونــد پالفــی ،ماریــان گابریــک ،ماریــان حســا،
پــاول دمتــرا و زدنــو چــارا را نــام بــرد.
فوتبــال محبــوب تریــن ورزش در اســلواکی اســت .ایــن کشــور دارای بیــش از 400،000بازیکــن رســمی فوتبــال اســت .از ســال ،1993تیــم ملــی
فوتبــال اســلواکی فقــط یــک بــار بــه جــام جهانــی در ســال 2010صعــود کــرده اســت کــه در ایــن بازی هــا ،از تیــم ملــی فوتبــال هلنــد شکســت خــورد
امــا در یــک بــازی غیرقابــل پیــش بینــی بــا نتیجــه 3بــر 2بــر ایتالیــا پیــروز شــد .امــا برابــر نیوزلنــد متوقــف شــد و در نهایــت نتوانســت از دور اول بــه
مرحلــه بعــد صعــود کنــد.
در ســال ،2016تیــم ملــی فوتبــال اســلواکی بــه مســابقات قهرمانــی یــورو 2016کــه در فرانســه برگــزار می شــد صعــود کــرد .در ایــن مســابقات در
دور اول از ولــز شکســت خــورد ،روســیه را شکســت داد و برابــر انگلســتان بــه تســاوی بــدون گل رســید و بــه مرحلــه بعــد صعــود کــرد.
ایــن تیــم در ایــن مرحلــه بــه مصــاف المــان رفــت بــا نتیجــه 3بــر صفــر شکســت خــورد و حــذف شــد .ایــن دوره از رقابت هــای را شــاید بتــوان
بهتریــن نتایــج فوتبــال ایــن کشــور در تاریــخ رقابت هــای بین المللــی برشــمرد.
معــروف تریــن بازیکنــان اســلواکی عبارتنــد از :مــارک هاشــیک ،مارتیــن شــکرتل ،جــورج کــوکا ،پیتــر دووبوفســکی ،کارول دوابــی ،انتــون اونــروس،
ماریــان ماســنی ،یــان سوشــلیک ،جــان پنوریــک ،یــوزف چپکویــچ ،ادولــف شــارر ،انــدره کوشــناک و یــوزف ادامــک.
کوشیتســه یکــی از باشــگاه های قدیمــی و قدرتمنــد
فوتبــال اســلواکی اســت کــه همانطــور کــه از نــام ان
مشــخص اســت متعلــق بــه شــهر کوشیتســه می باشــد.
ایــن باشــگاه کــه در ســال 1952تاســیس شــد ،دو بــار
قهرمانــی لیــگ اســلواکی ،پنــج بــار قهزمانــی مســابقات
حذفــی اســلواکی و یــک بــار برنــده جــام حذفــی
چکســلواکی بــوده اســت.
موفــق تریــن دوره هــای ایــن باشــگاه در دهــه هــای
1970و 1990بــود کــه بیشــتر ان ســال ها ایــن تیــم در
رده هــای بــاالی فوتبــال چکســلواکی و اســلواکی حضــور
داشــت .دو نفــر از ملــی پوشــان مطــرح یــورو ،1976
یعنــی دوشــن گالیــس و جاروســاوا پــوالک ،بــرای
کوشیتســه بــازی می کردنــد.
شماره | 51راز شقایق| 50
میروسالو شاتان قهرمان هاکی
میروســاو شــاتان (متولــد 22اکتبــر )1974از بازیکنــان حرفــه ای ســابق هاکــی
اســلواکی اســت کــه اخریــن بازی هــای وی بــرای تیــم باشــگاهی اســلون براتیســاوا
بــوده اســت.
در ســال هــای 1991و 1992بــود کــه او بــرای یــک تیــم محلــی بــازی کــرد و در ان
تیــم اســتعداد خــود را در ایــن ورزش نشــان داد .میروســاو بــرای ایــن تیــم در 22
بــازی 30گل بــه ثمــر رســاند .هنگامــی کــه 18ســاله بــود بــه دلیــل درخشــش در
ایــن تیــم بــه جــای خدمــت ســربازی بــه تیــم HK Dukla Trencínپیوســت .او
در فصلهــای 93-1992و 94-93در انجــا حضــور داشــت و در ایــن تیــم خــود را بــه
عنــوان یکــی از موثرتریــن بازیکنــان تیــم خــود را همراهــی کــرد.
شــاتان رفتــه رفتــه بــه NHLمعتبرتریــن لیــگ حرفــه ای هاکــی جهــان نزدیــک
می شــد .او در ســال 1993بــه ادمونتــون ایلــرز پیوســت و بــا ایــن تیــم در لیگ هــای
چکســلواک و اســلواکی بــازی کــرد .در المپیــک زمســتانی ســال 1994بــرای تیــم
کشــورش 9گل بــه ثمــر رســاند و بهتریــن بازیکــن اســلواکی شــناخته شــد.
شــاتان در تاریــخ 3اوت 2005بــه عنــوان یــک بازیکــن ازاد بــا
نیویــورک قــرارداد امضــا کــرد .او در ایــن تیــم 35گل در یــک فصــل
بــه ثمــر رســاند .در ایــن تیــم بــه عنــوان یکــی از موفــق تریــن
بازیکنــان در رهبــری تیــم بــرای شکســت رقبــا شــناخته شــد.
در دوم دســامبر ،2006 ،او ســیصدمین گل خــود را در NHLدر برابــر
پیتســبورگ بــه ثمــر رســاند.
در تاریــخ 24مــارس ،2007شــاتان بــه دالیــل شــخصی بــازی در
فیالدلفیــا را از دســت داد ،و در نهایــت در 305بــازی متوالــی بــازی
کــرد .ایــن چهارمیــن رکــورد از ایــن دســت بــود.
در 3ژوئیــه ،2008شــاتان قــرارداد یــک ســاله بــا پیتســبورگ امضــا
کــرد .در فصــل ،2009-2008در روز 4مــارس ،2009هزارمیــن
بــازی خــود را در تاریــخ ورزش خــود بــه پایــان رســاند.
در تاریــخ 2ژانویــه ،2010شــاتان بــا بوســتون براونــز قــرارد داد بســت و بــه ایــن تیــم
پیوســت .او اولیــن بــازی خــود را در مقابــل اتــاوا انجــام داد و اولیــن گل خــود را در ایــن
تیــم مقابــل شــیکاگو بلــک هــاوک بــه ثمــر رســاند.
در ابتــدای ســال ،2011شــاتان NHLرا تــرک و بــه دینامــو مســکو نقــل مــکان کــرد
و تــا پایــان فصــل 2011-2010بــا ایــن تیــم قــرارداد را امضــا کــرد.
در 8ســپتامبر ،2011شــاتان بــه اســلوانی بازگشــت و بــا تیــم اســلوان براتیســاوا
قــرارداد امضــا کــرد .بعــد از یــک فصــل بــه Extraliga KHLنقــل مــکان کــرد و
کاپیتــان ایــن تیــم شــد.
شــاتان در تاریــخ 20مــی 2014در ســن 39ســالگی از هاکــی حرفــه ای اعــام
بازنشســتگی کــرد .در ســپتامبر ســال ،2015شــاتان بــه عنــوان مدیــر تیــم اروپــا
بــرای رقابــت در مســابقات جهانــی جــام جهانــی هاکــی منصــوب شــد .تیــم اروپــا در
دور مســابقات دوم بعــد از شکســت خــوردن از کانــادا از ایــن رقابت هــا حــذف گردیــد.
شماره | 51راز شقایق| 51
معرفی غذاهای اسلواکی
پروانه فیروزی
محقق
وعده هــای غذایــی گوناگــون و خوشــمزه اســلواکی عــاوه بــر اینکــه در رســتوران ها طبــخ می شــود بــه صــورت خانگــی و بــه شــکل
ســنتی نیــز ســرو می شــود .پایــه اساســی مــواد غذایــی انــان ریشــه در روســتاها و ســنت انــان دارد و بــا کیفیت تریــن محصــوالت
گوشــتی ،لبنــی و ســبزیجات را شــامل می شــود.
هماننــد بســیاری از غذاهــای اروپایــی ســبک رژیــم غذایــی انــان بســیار ســنگین و دلپذیــر اســت و شــامل ســیب زمینی ،پنیــر ،انــواع
کوفته هــا و کره هــای حیوانــی اســت .کلــم در بســیاری از وعده هــای غذایــی انــان بــه چشــم می خــورد و تنــوع میوه هــا نظیــر ســیب،
مــوز ،هلــو ،زردالــو ،گیــاس ،الــو ،انگــور ،پرتقــال ،کیــوی بــه شــکل هوس برانگیــزی در انــواع دســرها وجــود دارد.
پیروگی
پیروگــی یــک غــذای مخصــوص و ســنتی روســی -اکراینــی اســت کــه بــا میــوه،
ســیب زمینــی لــه شــده ،پنیــر و یــا گوشــت تهیــه می شــود .در پخــت ایــن غــذا
می توانیــد از ســیب هــم اســتفاده کنیــد .توصیــه ایــن اســت کــه پیروگــی بایــد
در روزهــای گــرم درســت شــود ،طعــم لذیــذ ایــن غــذا طرفــداران بســیاری در
اســلواکی دارد.
پیسکاویسا
پیسکاویســا (گوشــت کبابــی) یــک غــذا از نواحــی جنوبــی اســلواکی اســت کــه هــم
اکنــون در کشــورهایی نظیــر بوســنی ،صربســتان ،کرواســی ،اســلوونی و مقدونیه ســرو
می شــود .بــه دلیــل اســتفاده از گوشــت قرمــز در طبــخ ایــن غــذا شــاید خــوردن ان
بــرای بعضــی از افــراد چنــدان ســاده نباشــد امــا هنگامــی کــه شــروع بــه خــوردن ان
کنیــد ،دیگــر نمی توانیــد از پــای میــز غــذا بلنــد شــوید .پیسکاویســا بــه راحتــی نظــر
طرفــداران غذاهــای ســنگین کبابــی را بــه خــود جلــب می کنــد.
پاسترمایلیا
پاســترمایلیا یــک نــوع نــان مقدونــی اســت کــه بــا خمیــر و گوشــت پختــه می شــود.
ایــن نــان معمــوالً بــه شــکل تخــم مرغــی پختــه می شــود و بــا تکه هایــی از گوشــت
تزییــن می گــردد .نــام ایــن نــان از کلمــه پاســتارما ( )pastrmaبــه معنــی گوشــت
ادویــه زده و خشــک شــده گوســفند اســت.
تاراتور
تاراتــور یــک غــذای ســنتی بالکانــی اســت کــه از معــده شــما در مقابــل غذاهــای
ســنگین محافظــت می کنــد .ایــن ســوپ ســرد (یــا ســاالد مایــع) ترکیبــی از ماســت،
خیــار ،ســیر ،روغــن ســبزیجات ،اب و گــردو اســت کــه بــه صــورت ســرد و یــا
حتــی بــا یــخ در فصــل تابســتان در کشــور بلغارســتان و جمهــوری مقدونیــه ســرو
می شــود .گاهــی ســاکنین محلــی در تهیــه ایــن غــذا بــه جــای ماســت از ســرکه و
اب ،بــه جــای خیــار از کاهــو و هویــج و بــه جــای گــردو از نــان اســتفاده می کننــد.
شماره | 51راز شقایق| 52
برینزووههالوشکی
ِ
برینــزووه هالوشــکی یکــی از غذاهــای ملــی اســلواکی اســت کــه در
کشــورهای جمهــوری چــک و لهســتان هــم طبــخ می شــود .ایــن
غــذای ســالم ترکیبــی از هالوســکی (تکه هــای اب پــز شــده ی خمیــر
ســیب زمینــی) و برینــدزا (نوعــی پنیــر نــرم گوســفنی) اســت کــه بــا
تکه هــای دودی و نمــک ســود شــده ی گوشــت تزییــن می شــود.
سارما
ســارما غذایــی تهیــه شــده از برگ هــای چغنــدر ،انگــور و کلــم اســت کــه بــه
دور گوشــت و یــا حبوبــات و اجیــل خــرد شــده پیچیــده می شــود .ایــن غــذا در
مناطــق زیــادی ،از کشــورهای امپراتــوری پیشــین عثمانــی گرفتــه تــا بخشــی
از بالــکان و نواحــی اروپــای مرکــزی ســرو می شــود .ســارما در بیــن ســاکنین
اســلواکی بســیار محبــوب اســت و اگرچــه ظاهــر بســیار خاصــی نــدارد ،ناهــار
بســیار دلچســبی را بــرای شــما بــه ارمغــان م ـی اورد .ایــن غــذا عمدت ـاً بــا
شــروع فصــل زمســتان تهیــه می شــود.
پاسزتکیک سزچنیسکی
پاســزتکیک یــک غــذای خــاص لهســتانی اســت کــه شــهرت زیــادی
در اســلواکی نیــز دارد .ایــن غــذا در واقــع خمیــر پــر شــده از گوشــت
و ســبزیجات اســت کــه بــه صــورت ماشــینی ســرخ می شــود و در
رســتوران های مختلــف ســرو می گــردد؛ اگرچــه کــه نوعــی از ایــن
غــذا نیــز وجــود دارد کــه بــه صــورت خانگــی بــه روشــی متفــاوت تهیــه
پاســزتکیک شــهرت زیــادی در زمــان حکومــت مردم گــرای
می شــود.
لهســتان داشــت و هــم اکنــون نیــز طرفــداران زیــادی در ایــن کشــور
دارد ،تاحــدی کــه بــه یــک رویــداد تاریخــی تبدیــل شــده اســت.
کندل
کنــدل نوعــی پودینــگ پرشــده از میــوه اســت کــه بــه راحتــی کنتــرل
اشــتهایتان را از شــما می گیــرد .ایــن غــذا بــه صــورت الیــه ای از
خمیــر ســیب زمینــی کــه بــا ذرات میــوه پــر می شــود ،تهیــه می گــردد.
کنــدل اغلــب در کشــورهایی نظی ـ ر چــک ،اســلواکى ،لهســتان ،اســلوونی،
کروواســی ،بوســنی و صربســتان بــه عنــوان یــک ناهــار شــیرین صــرف
می شــود .ایــن غــذای خوشــمزه بــه پیروگــی شــبیه اســت امــا بــا ایــن
تفــاوت کــه اب پــز می شــود.
سالو
ســالو یــک غــذای بســیار خوشــمزه و ســنتی از طــرف کشــورهای اروپــای
شــرقی اســت کــه از تکه هــای چربــی بــدون پوســت و پختــه شــده
گوشــت تهیــه می شــود .ســالو بــا ایــن نــام در کشــورهایی مثــل بــاروس،
روســیه و اوکرایــن پختــه می شــود ولــی می توانیــد در ســایر کشــورهای
منطقــه نیــز ان را بــا نــام دیگــری پیــدا کنیــد .ســالو در کشــورهای اروپــای
شــرقی بــا فلفــل قرمــز و ســایر ادویه هــا و در اروپــای جنوبــی بــه صــورت
دودی طبــخ می شــود.
شماره | 51راز شقایق| 53
هنرمنداناسلواکی
اســلواکی بــا اینکــه زمــان زیــادی از اســتقالل ان نمی گــذرد امــا ســرمایه تاریخــی و فرهنگــی کــه در خــود
دارد زمینــه بســیار خوبــی بــرای رشــد هنــر در ایــن کشــور بــه شــمار مـی رود .انــواع کاخ خــا و کلیســاهای
ســاخته شــده درمحــدوده ایــن کشــور و شــهر تاریخــی براتیســاوا از دیربــاز و عالقمنــدی امــروز مــردم
بــه هنر هــای تجســمی و موســیقی باعــث رونــق و رشــد هنــر ایــن کشــور همــگام بــا دیگــر کشــورهای
اروپــا بــوده اســت.
اســلواکی بــا دارا بــودن هنرمندانــی پیشــگام در زمینــه هنــر مــدرن در دورانــی کــه بــا کشــور چــک بــه
عنــوان کشــور چکســلواکی شــناخته می شــد تــا بعــد از اســتقالل ،از کشــورهای شــناخته شــده و موفــق در
زمینــه هــای هنرهــای تجســمی در اروپاســت.
الدویت فوال
الدویــت فــوال( )1980 ،1902نقــاش ،طــراح صحنــه ،مجســمه ســاز زاده
براتیســاوا اســلواکی بــود .او یکــی از مهمتریــن چهــره هــای هنــر اســلواکی در
قــرن بیســتم محســوب مــی شــود.
تالش هــای او بــرای شــکل گیــری و رونــق هنــر مــدرن در اســلواکی بســیار
دارای اهمیــت اســت .ســبک شــخصی وی بــا «شــعر تصویــری» خــاص
براســاس ســطح و فضــا ،ترکیبــی از عناصــر عقالنــی و عاطفــی ،رنگ درخشــان،
دانــش هنــر عامیانــه و هنــر مدرنیســم جهــان شــناخته مــی شــود .ســبک کار
فــوال عمدتــا بــا ســبک مــدرن پــراگ و الهــام از ان قیــاس می شــود .در
اثــار او ،الهــام از اثــار واســیلی کانیندســکی ،مــارک شــاگال ،پابلــو پیکاســو
و پــل کلــی را می تــوان یافــت .در مانیفســت مدرنیســت هــای اســلواکی ،او
و دوســتش ،میــکالس گاالنــدا ،از جایــگاه اســتواری بــه ســبب تــاش بــرای
تلفیــق ســبکهای هنــری برخــوردار هســتند.
ایوان پاول
ایــوان پــاول ،زاده مــاس 1955نقــاش مطــرح کشــور اســلواکی اســت .ایــوان و
برادرانــش متیــج و در شــهر پریــه ویــدزا رشــد کردنــد و بــه مدرســه رفتنــد .پــاول
در همــان شــهر تحصیــات مقدماتــی خــود را بــه پایــان رســاند و پــس از فــارغ
التحصیلــی از دبیرســتان مهندســی بــرای تحصیــل در رشــته هنرهــای تجســمی بــه
اکادمــی هنرهــای زیبــای براتیســاوا رفــت و زیــر نظــر اســاتید ان دانشــگاه تحــت
امــوزش قــرار گرفــت .پائــول در ســال 1981از اکادمــی هنرهــای زیبــا فــارغ التحصیل
شــد و از ان زمــان بــه صــورت اختصاصــی بــه نقاشــی ،گرافیــک و مجســمه ســازی
می پــردازد.
مارتینبنکا
مارتیــن بنــکا (ســپتامبر ،1888ژوئــن )1971نقــاش و تصویرســاز اســلواکی
بــود .از او بــه عنــوان بنیانگــذار نقاشــی مــدرن اســلواکی در قــرن بیســت
و یکــم یــاد مــی شــود .همچنیــن بــه بنــکا توســط دولــت اســلواکی لقــب
هنرمنــد ملــی داده شــده اســت.
هنــر تزئینــی بنــکا ،تحــت تاثیــر هنــر بومــی شــرق اروپــا بــوده و بــه شــدت
بــا رویکــرد هنــری جنبــش هــای باهــاوس المــان و اوانــگارد شــوروی در ان
زمــان در تضــاد بــود .ایــن هنرمنــد اســلواک 30ســال در پــراگ زندکــی کــرد
و تحــت هنرمنــدان کوبیســتی ان جــا نیزقــرار گرفــت .بنــکا همچنیــن خالــق
چندیــن نــوع فونــت نیــز در زمینــه طراحــی حــروف بــوده اســت.
شماره | 51راز شقایق| 54
والدیمیر پاپوویچ
والدیمیــر پاپوویــچ متولــد 27نوامبــر ،1939هنرمنــد نقــاش اســلواکی اســت کــه بیــش از 50ســال
ســابقه کار هنــری در ایــن کشــور را داراســت.
والدیمیــر در ســال 1939در شــرق اســلواکی ( )Vysoká nad Uhomجایــی در میــان قلــه
کوه هــای تاتــرا بــه دنیــا امــد.
پــس از اتمــام اکادمــی هنرهــای زیبــا و طراحــی در براتیســاوا ( ،)1965-1959او اولیــن اثــر «کاغــذ
خــرد شــده» خــود را ،مجموعــه مقاطــع و هنــر عمــل دربرگیــرد کاغــذ ارائــه کــرد.
او به طور منظم در سمینارهای بین المللی در نقاشی و هنری شرکت می کند.
اثــار او در نمایشــگاه هــای داخلــی و بیــن المللــی متعــدد ،و همچنیــن بخشــی از مجموعه هــای
عمومــی و خصوصــی ارائــه شــده اســت.
بالژیچ باالژ
بالژیــچ بــاالژ متولــد 29اکتبــر 1958در اســلواکی (ســابق چکســلواکی) هنرمنــد معاصــر اســلواکی
اســت .فعالیــت هــای او بــه عنــوان یــک هنرمنــد معمــوال بــا موضوعــات سیاســی ،محیــط زیســت و
نوعــی مفهــوم گرایــی همــراه اســت.
بــاالژدر اکادمــی هنرهــای زیبــا براتیســاوا تحصیــل کــرده اســت و در ســال 1983بــا مــدرک
کارشناســی ارشــد هنرهــای زیبــا از ایــن دانشــگاه فارغ التحصیــل شــد .از ســال 1999رئیــس
بخــش امــوزش هنرهــای زیبــا بــوده اســت .او از ســال 1999تاکنــون عضــو موســس گــروه
هنرمنــدان شــرق بــوده اســت.
او از دهــه 90میــادی تــا کنــون نمایشــگاه های انفــرادی و گروهــی مختلفــی در اســلواکی و درگــی
نقــاط دنیــا از جملــه امریــکا داشــته اســت .اثــار او هــم اکنــون زینــت بخــش گالــری هــای مهــم
براتیســاوا و شــهر پــراگ اســت.
جانکو الکسسی
جانکــو الکسســی (ژانویــه - 1894ســپتامبر 1970در براتیســاوا) نقــاش مشــهور ،نویســنده و مکزیکــی
اســلواک بــود .از او بــه همــراه مارتیــن بنــکا و الدویــت فــوال بــه عنــوان یکــی از شــخصیت هــای مهــم در
اغــاز هنــر مــدرن اســلواکی یــاد مــی شــود.
و در اکادمی هنرهای زیبا پراگ به تحصیل پرداخت و از سال 1937در براتیسالوا ساکن شد.
وی فعالیــت هنــری خالقانــه خــود را بــا اثــار اکسپرســیون و بــا انگیــزه هــای اجتماعــی از محیــط پیرامــون
شــهری اغــاز کــرد و ســبک نقاشــی خــود را بــا الهــام از تصنیف هــا ،افســانه ها و ترانه هــا فولکلــور زادگاهــش
ایجــاد و ان را اســتحکام بخشــید.
پاســتل بیشــترین ابــزار مــورد اســتفاده او در نقاشــی هایش بــود .الکســی بــه خصــوص در مناظــر شــهری
نقاشــی ماهــری بود.هــر چنــد اثــار زیــادی بــه ســبک اکسپرسیونیســم انتزاعــی نیــز در عمــر هنــری اش از
خــود بــر جــای گذاشــته اســت.
او همچنیــن چنــد مــدل بــرای پــروژه هــای معمــاری نیــز ایجــاد کــرد و در هنــر معمــاری نیــز مهــارت داشــت.
از او چنــد اثــر مکتــوب نیــز بــه جــای مانــده اســت .ماننــد سرنوشــت هنرمنــدان اســلواکی کــه در ســال 1948
بــه تالیــف دراورد.
والدمیر کومپانک
والدمیــر کومپانــک ( )2011- 1927هنرمنــد مجســمه ســاز کشــور اســلواکی و برنــده جایــزه
هــردر در ســال 1967بــود .ایــن جایــزه کــه بــه نــام یوهــان گاتفریــده هــردر ،فیلســوف
المانــی نامگــذاری شــده اســت ،جایــزه معتبــر بیــن المللــی اســت کــه هــر ســاله بــه
محققــان و هنرمنــدان اروپــای مرکــزی و جنــوب شــرقی اروپــا کــه زندگــی و کار انهــا بــه
فرهنــگ کشــورهای اروپایــی و روابــط صلــح امیــز انهــا مربــوط اســت اهــدا می شــود.
کوپانــک بیــن ســالهای 1947و 1949او در دانشــگاه فنی اســلواکی در براتیســاوا ،و ســپس
از 1949تــا 1954در دانشــکده هنرهــای زیبــا تحصیــل کرد.
مجســمه هــای چوبــی او ایدئولــوژی هــای روســتایی را در خــود دارنــد .کوپانــک در زمینــه
ســاخت اســباب بــازی هــای چوبــی کــه بســیار هــم محبــوب بودنــد فعالیــت داشــت.
شماره | 51راز شقایق| 55
ریچاردمولر
ریچــارد مولــر (زاده 6ســپتامبر )1961خواننــده ،ترانــه ســرا و بازیگــر
اســلواک اســت .او یکــی از موفــق تریــن و پــراوازه تریــن خواننــده هــا در
ایــن کشــور و همچنیــن کشــور چــک بــه شــمار مـی رود .مولــر رکــورد فــروش
یــک میلیــون البــوم از اثــار خــود را در کارنامــه خــود دارد.
او بــه عنــوان یــک روزنامــه نــگار و منتقــد در حــوزه موســیقی کار خــود را
شــروع کــرد .در اغــاز دهــه ، 1980ضمــن مطالعــه نظریــه درام و فیلمنامــه
در اکادمــی هنرهــای نمایشــی در براتیســاوا ( ، )VŠMUشــروع بــه نوشــتن
مقالــه روزانــه و تخصصــی بــرای نشــریات موســیقی کــرد ،راهــی کــه از نظــر
خــود وی می توانســت از طریــق ان بــه هنرمنــدان حــوزه موســیقی نزدیــک تــر
شــود.
اولیــن اهنــگ او ،رادیــو ،بــا گــروه Burciak Pavla Danekaضبــط شــد.
ایــن اهنــگ در نمــودار موســیقی 5xpبســیار موفــق بــود ,مولــر را تشــویق
کــرد تــا بــا مارتیــن کارواش دوســت و همــکارش گــروه جدیــدی را پایــه
گــذاری کنــد و ان را Banketنامیدنــد.
اولیــن البــوم انهــا )1986( Bioelektrovízia ،بــا اســتقبال زیــادی همــراه
شــد؛ او همچنیــن در دهــه 90اهنگــی بســیار محبــوب بــا دانیــل جونــاس نــام
( Na Zlatých pieskoch v leteدر شــن های طالیــی تابســتان ) ســاخت
کــه بــه محبوبیــت وی بســیار کمــک کــرد.
پــس از ســال ، 1990ریچــارد مولــر فعالیــت انفــرادی خــود را اغــاز کــرد.
در همــان ابتــدای کار او کار موفــق و بــزرگ «فــدرال» در کشــور چکســلواکی،
موفقیــت هــای بزرگــی را تجربــه کــرد ،ترانــه هایــی کــه بــه زبــان چکــی از
البــوم V penzionu Svetتوســط پتــر هاپــکا و میشــال هورچــک نوشــته شــده
بــود.
نتیجــه همکاری هــای مولــر بــا جــارو فلیــپ و هنریــش لئوکــو دو البــوم انفــرادی
اول مولــر بــود .پــس از چنــد ســال نیــز ب ســه البــوم ، )1996( .L.S.Dاپتیــک
شــب ( )1998و پایــان جهــان ( )1999از وی تولیــد شــد.
در ســال 2003در طــول اقامــت خــود در نیویــورک ســیتی ،مولــر اولیــن
البــوم کــه بــه طــور کامــل نوشــته خــود وی بــود بــه نــام «Monogamous
»Relationshipرا ســاخت.
وقتــی هنریــش لئوکــو دوبــاره بــه مقــام تهیــه کننــده اثــار وی رســید 44 ،
جدیدتریــن البــوم بــا همــکاری موســیقی دانانــی چــون عمــر حکیــم درامــر ،
انتونــی جکســون بیسیســت و ویــل لــی و گیتاریســت تولیــد شــد.
بــا همیــن ترکیــب و بــا اضافــه شــدن گیتاریســت مایــک کافــری و کلیفــورد
کارتــر پیانیســت ،ریچــارد مولــر در دســامبر 2005تــور موســیقی اســلواکی و
جمهــوری چــک برگــزار کــرد کــه مــورد اســتقبال مــردم واقــع شــد.
ژنت پتری ادام
ژنــت پتــری ادام (زاده 24فوریــه )1956از هنرمنــدان مجارتبــار در اســلواکی
اســت .وی رئیــس و اســتاد اســتودیو تصویــر معاصــر در دانشــکده هنرهــای
دانشــگاه فنــی کوشیتســه اســت.
او در درجــه اول بــه دلیــل نقاشــی انتزاعــی اش بــا بــوم هــای خــاص هندســی
خــود و طرحهــای و رنگهــای خالــص و جســورانه اثــار خــود مشــهور اســت.
ســن پترزبــورگ در روژنــاوا ،چکســلواکی متولــد شــد .از ســال 1971تــا 1975
در دانشــکده هنرهــای کاربــردی کوشیتســه (گــروه گرافیــک) تحصیــل کــرد .وی
از ســال 1976تــا 1982در اکادمــی هنرهــای زیبــا و طراحــی در براتیســاوا در
اســتودیوی نقاشــی ایــن دانشــکده تحــت تعلیــم قــرار گرفــت.
وی از ســال 1999در ایــن دانشــکده بــه عنــوان مــدرس و اســتاد دانشــگاه
مشــغول بــه تدریــس اســت.
در ســال 2007ژنــت پتــری در بوداپســت (مجارســتان) جایــزه و تقدیرنامــه
رســمی دولتــی ایــن کشــور را دریافــت کــرد اهــدا شــد .ایــن هنرمنــد نقــاش
امــروزه در روژنــاوا و کوشیتســه کرواســی بــه زندگــی و کار مشــغول اســت.
شماره | 51راز شقایق| 56
الدیسال ورتل
الدیســاو ورتــل ( 29دســامبر 3 - 1953اوت )2017یــک هنرمنــد نقــاش
و طــراح گرافیــک بــود .وی در ســال 1990طراحــی پرچــم فعلــی اســلواکی
را بــه عهــده گرفــت و انجــام داد.
وی همچنیــن بــرای بیــش از 100شــهر و شــهرداری در اســلواکی ،نشــان
خــاص هــر شــهر طراحــی و یــا بازســازی کــرده کــه بصــورت رســمی مــورد
اســتفاده قــرار می گیــرد.
ورتــل در 29دســامبر ســال 1953بــه دنیــا امــد .وی از ســال 1979تــا
زمــان مرگــش در ســال ، 2017اســتودیوی طراحــی گرافیــک خــود بــه نــام
Signumرا در براتیســاوا اداره کــرد.
وی بــا دولــت اســلواکی همــکاری کــرد تــا بعــد از انقــاب مخملــی ،
نمادهــای ملــی جدیــد اســلواکی را ایجــاد کنــد کــه از جملــه ان پرچــم ملــی
ایــن کشــور و لبــاس نظامــی رســمی بــود.
در ســال ، 1994وی کتــاب خــود را بــه نــام («قدیمــی تریــن خانــه هــای
اســلواکی») را منتشــر کــرد وی همچنیــن نقشــه ای را در قالــب پوســتر در
ســال 1996منتشــر کــرد کــه نشــانگر پرچــم هــای رســمی شــهرداری و
لباســی رســمی بــرای 136شــهر در اســلواکی اســت.
ورتــل در 3اگوســت ، 2017در پــی یــک بیمــاری جــدی ،در ســن 63
ســالگی درگذشــت.
کلمانسوکول
کلمــان ســوکول ( 12دســامبر 12 - 1902ژانویــه )2003یکــی از برجســته
تریــن نقاشــان ،گرافیســت هــا و تصویرگــران اســلواکی بــود .از او بــه
عنــوان بنیانگــذار گرافیــک مــدرن اســلواکی یــاد می شــود.
کلومــان ســوکول در لیپتوفســکی میکــوالس متولــد شــد .وی در مــدارس
خصوصــی اوژن کــرون در کوشــیس و گوســتو مــال در براتیســاوا و
همچنیــن اکادمــی هنرهــای زیبــا در پــراگ تحــت نظــر اســاتیدی ماننــد
مکــس اووابینســکی و تاویــک فرانتیــزک تحصیــل کــرد .
در چکســلواکی ،وی بــه عضویــت انجمــن هنرمنــدان گرافیــک ایــن کشــور
درامــد .ســپس دوره کوتاهــی را در پاریــس زیــر نظــر فرانتیشــکا کوپــا
گرافیســت و نقــاش مطــرح چکــی گذرانــد .وی دعــوت وزارت فرهنــگ و
امــوزش مکزیــک را بــرای امــوزش کار خــود پذیرفــت و از ســال 1937تــا
1941اســتاد دانشــگاه فنــون گرافیــک در Escuela de las Artes del
Libroو در دانشــگاه مکزیکــو ســیتی شــد.
بیــن ســالهای 1942و 1946در نیویــورک ســکونت داشــت .در ســال
1946بــه اســلواکی بازگشــت و در دانشــگاه فنــاوری اســلواکی و دانشــگاه
کمنیــوس تدریــس کــرد .در ســال ( 1948هنگامــی کــه کمونیســت هــا
قــدرت در چکســلواکی را بــه دســت گرفتنــد) او دوبــاره بــه ایــاالت متحــده
رفــت .وی در بریــن مــاور ،حومــه فیالدلفیا مســتقر شــد .از دهــه 1960او به
یــک انــزوای خودخواســته پنــاه بــرد و در ایــن دوره یــک ســبک ســمبولیک-
اســاطیری خــاص خــود را ایجــاد کــرد .در دهــه 1990بــه اریزونــا رفــت و تا
اخــر عمــر یعنــی تــا 100ســالگی در همانجــا ســکونت داشــت.
کار ســوکول بــا الهــام از وینســنت ون گــوگ ،کوتــه کلویتــس ،جــورج گــروس و بــه
شــدت از اکسپرسیونیســم گــروه Die Brückeالهــام گرفتــه شــده اســت .در ابتــدا ،او
روی تکنیــک هــای گرافیکــی تمرکــز کــرد کــه بعدهــا بــا نقاشــی در مکزیــک بــه پــرورش
بیشــتر ان پرداخــت .نقاشــی هــای او غالب ـاً در نمایشــی چشــمگیر بــه ایــن بــاور منجــر
مــی شــود کــه وی تنــوع ســبک اکسپرسیونیســم اســلواکی را در ســطح اروپــا گســترده
کــرده اســت.
ســوکول از نظــر شــکل و شــمایل اثــارش بــه حــد و مرزهــای گرافیــک وفــادار مانــد .جنبه
هــای هنــری ،قومــی و اجتماعــی در کارهــای او ادغــام مــی شــود .اگرچــه انگیــزه اصلــی
اثــار او انســان اســت ،امــا انگیــزه هــای اجتماعــی بــر کارهــای بیانگــر وی حاکــم اســت
و ایــن گرایــش برابــر اســت بــا ســبک ســخت و خشــن حکاکــی هــا و نقاش ـی های وی.
اثــار او غالب ـاً رنــج ،مصیبــت و درد انســان را بــه تصویــر می کشــید.
شماره | 51راز شقایق| 57
ستاره کوشا
سینمای اسلواکی
کیانوش زاده یوسف
فرهنــگ ســنتی در کشــور اســلواکی در طــی قرن هــای اخیــر یکــی از
غنی تریــن و قوی تریــن فرهنگ هــا در میــان مــردم اروپــا بــوده اســت.
چــه در زمانــی کــه اســلواکی بــه همــراه جمهــوری چــک کشــور چکســلواکی
را تشــکیل داده بودنــد و چــه بعــد از اســتقالل اســلواکی در 1993همــواره
فرهنــگ و ســنت براتیســاویایی بــه عنــوان نمــاد فرهنــگ ایــن کشــور جلوه
گــری داشــته اســت.
از ایــن رو بــا ظهــور و بــروز ســینما در اروپــا ،اســلواکی نیــز از ســینما بــرای
اشــاعه ی فرهنــگ خــود اســتفاده کــرد .اولیــن فیلــم در اســلواکی در 1919
یعنــی یکســال پــس از پایــان جنــگ جهانــی اول ســاخته شــد.و جالــب
اینکــه در همیــن ســالها چیــزی بیــن 8تــا 10ســالن کوچــک نمایــش فیلــم
در براتیســاوا وجــود داشــت.
در 1921امــا اولیــن فیلــم داســتانی بــه مفهــوم واقعــی کلمــه در اســلواکی
ســاخته شــد .فیلمــی بــا نــام «یانوســیک» بــه کارگردانــی «یاروســاو گــری
ســیاکل» کــه نمایــش در کشــورهای دیگــر نیــز داشــت.
در بیــن ســالهای 1922تــا 1939کــه جنــگ اســتقالل اســلواکی پیــش امــد،
ســینمای ایــن کشــور رونــد رو بــه رشــدی داشــت .تــا جایــی کــه در ســال
1938اولیــن مدرســه فیلمســازی بــا نــام « موسســه هنرهــای نمایشــی» در
براتیســاوا تاســیس شــد کــه هدایــت و مدیریتــش بــر عهــده دو نفــر از
پیشــگامان ســینمای اســلواکی یعنــی «پلیــکا» و «کادار» بــود.
«یــان کادار» بــه نوعــی افتخــار و پــدر ســینمای اســلواکی نیــز محســوب
می شــود .او عــاوه بــر تدریــس ســینما در مدرســه ســینمایی هنرهــای
نمایشــی براتیســاوا ،چندیــن فیلــم مهــم نیــز ســاخته اســت .بهتریــن
اثــر مانــدگار وی بــه احتمــال زیــاد «فروشــگاه پائیــن شــهر» محصــول
1965هســت کــه برنــده ی جایــزه ی اســکار بهتریــن فیلــم خارجــی
زبــان نیــز شــد.
دهــه 50و 60بــرای ســینمای اســلواکی روزهــای خوبــی نبــود .اشــغال
چکســلواکی و چنبــره ی فرهنــگ و سیاســت شــوروی ســابق بــر ایــن
کشــور چنــان خفقانــی ایجــاد کــرد کــه جــز معــدود چهره هــای تثبیــت
شــده؛خبری از نســل جــوان در بدنــه ســینمای اســلواکی دیــده نمی شــد.
بــا ایــن حــال تــک چهــره هایــی ماننــد «اســتفان اوهــر» بــا فیلــم «رد
خورشــید» محصــول 1963؛ «یــوراگ جاکوبیســکو» بــا فیلــم « پرنــدگان،
یتیم هــا و احمق هــا» محصــول 1969و یــا «الیــان راب گریلــت» بــا فیلــم
« بهشــت و بعــد از ان» محصــول 1970حضــوری موفــق در ایــن ســالها
داشــتند.
در دهــه 80همزمــان بــا بــاز شــدن تدریجــی فضاهــای فرهنگــی بدنـه ی
ســینمای اســلواکی نیــز در شــرف بلــوغ دوبــاره قــرار گرفــت و فیلمســازانی
ماننــد «مارتیــن هولــی» بــا فیلــم «ســواران شــب» ظهــور پیــدا کردنــد.
ســینمای اســلواکی بعــد از اســتقالل ایــن کشــور در 1993جهــش خوبــی
داشــته اســت .در ســالهای اخیــر کارگردانانــی ماننــد «پــاول بارابــاس»،
«یــوراگ وتــا»« ،مارتیــن ســولیک» و « دوســان ترانســیک» در ســینمای
اســلواکی مطــرح بودنــد.
یمیشن
در ســطح بازیگــری نیــز ســینمای اســلواکی هنرپیشــه هــای
توانمنــدی ماننــد « میشــل دوکولومانســکی» « ،جــوزف کرونــر»،
ماریــان البــودا»،
پانــا پاهوفونــا» « ،امیلیــا واســاریوا» و « ماگــدا واســاریوا» را بــه
ســینمای جهــان عرضــه کــرده اســت.
در حــال حاضــر در کشــور جمهــوری اســلواکی 209ســالن
ســینمای فعــال وجــود دارد و میــزان تولیــد ســالیانه فیلــم حــدود
8فیلــم اســت .تعــداد ســینماروهای ایــن کشــور نیــز در ســال
حــدود 3میلیــون و 600هــزار نفــر گــزارش شــده اســت.
شماره | 51راز شقایق| 58
باتوری
فیلمهای مطرح سینمای اسلواکی
یــو ر ا ی
باتوری درامی تاریخی است که در سال 2008توسط
یاکوبیســکو ســاخته و کارگردانــی شــده اســت .فیلمبــرداری ایــن اثــر در
دســامبر 2005اغــاز شــد و ایــن فیلــم در ژوئیــه ســال 2008اکــران شــد.
ایــن اولیــن فیلــم انگلیســی زبــان یاکوبیســکو و تولیــد بیــن المللــی ســینماهای
اســلواکی ،جمهــوری چــک ،مجارســتان و انگلســتان بــود.
ایــن فیلــم براســاس داســتان زندگــی الیزابــت باتــوری ،یکــی از کنتس هــای
مجارســتان در قــرن شــانزدهم و هفدهــم ســاخته شــده اســت .داســتان او در
بخشــی از پادشــاهی مجارســتان کــه اکنــون در خــاک اســلواکی اســت ،رخ
می دهــد .در ایــن اثــر کنتــس بیمــاری اســت کــه ازمایشــات پزشــکی و کالبــد
شــکافی ابتدایــی را در مکانــی در زیــر قلعــه خــود انجــام مــی دهــد .او بــا یــک
جادوگــر مشــهور بــه نــام داروولیــا اشــنا می شــود و ایــن اشــنایی باعــث
اتفاقــات خونینــی در زندگــی وی می شــود.
یاکوبیســکو کارگــردان ایــن فیلــم در مــورد انگیــزه ســاختن ایــن فیلــم در
مصاحبــه ای گفتــه بــود:
مــن تصمیــم گرفتــم ایــن فیلــم را بســازم زیــرا کنتــس الیزابــت باتــوری از
مشــهورترین اشــراف مجارســتانی اســت کــه در اســلواکی امــروز زندگــی کــرده
اســت .او انقــدر مشــهور اســت کــه در کتــاب رکوردهــای جهانــی گینــس نــام او بــه
عنــوان خش ـن ترین قاتــل زنجیــره ای جهــان گنجانــده شــده اســت .ظاهــرا وی در
طــول زندگــی خــود 650نفــر را بــه قتــل رســانده اســت.
ایــن فیلــم در اصــل ترکیبــی از ژانرهــا اســت .انچــه در مــورد ایــن داســتان جالــب
اســت ایــن اســت کــه فاقــد حــس طنــز اســت و همچنیــن نوعــی داســتان جنایــی
اســت زیــرا دو راهــب در مــورد انچــه در واقــع در مــورد باتــوری اتفــاق مــی افتــد ،
تحقیــق مــی کننــد.
در مــورد ســبک فیلمســازی کارگــردان ایــن اثــر بایــد گفــت؛ ســبک هنــری او از نــوع
واقع گرایــی جادویــی اســت و منتقــدان و روزنامه نــگاران در ســال ۲۰۰۰میــادی،
او را بهتریــن کارگــردان اســلواکی در قــرن بیســتم لقــب دادنــد.
باغ
بــاغ یــک اثــر بلنــد ســینمایی اســلواکی در ســال 1995بــا همــکاری
فرانســوی و چــک بــه کارگردانــی مارتیــن شــولیک اســت .ایــن فیلــم یــک
داســتان شــاعرانه از جاکــوب ،مــردی اســت کــه در اوایــل دهــه 30میــادی
زندگــی می کنــد.
فیلــم نشــان دهنــده روابــط و تمایــات جاکــوب در محیــط بــی نظیــری از بــاغ
پدربزرگش اســت.
پــدر از بیــکاری جاکــوب خســته شــده و او را از خانــه بیــرون مــی انــدازد .او
بــه جاکــوب مــی گویــد بــاغ قدیمــی پدربــزرگ خــود را بفروشــد و اپارتمــان
خــودش را بخــرد .جاکــوب زمانــی کــه بــه بــاغ مراجعــه می کنــد ،ایــن بــاغ
بــه مکانــی جادویــی پــر از غافلگیــری و رمــز و راز تبدیــل مــی شــود.
او نقشــه ای را پیــدا مــی کنــد کــه او را بــه ســمت یــک بطــری قدیمــی
کــه ســالها پیــش پنهــان شــده بــود ســوق مــی دهــد .اتفاقــات عجیبــی در
بــاغ اتفــاق مــی افتــد و بعضــی از انهــا واقع ـاً معجــزه بــه نظــر مــی رســند.
ســرانجام جاکــوب تمــام دارایــی خــود را از دســت مــی دهــد امــا ارامــش
خــود را پیــدا مــی کنــد.
بــاغ یکــی از شــناخته شــده تریــن فیلــم هــای پــس از دوره کمونیســت
اســلواکی اســت .بــه خصــوص در اســلواکی و جمهــوری چــک از محبوبیــت
خاصــی برخــوردار اســت .ایــن فیلــم جایــزه ویــژه هیئــت داوران در چهلمیــن
جشــنواره بیــن المللــی فیلــم کارلــووی واری در ســال 1995و جشــنواره چــک
در ســال 1996بــه دســت اورد.
ایــن فیلــم بــه عنــوان فیلــم منتخــب ســینمای اســلواکی بــرای بهتریــن فیلــم
زبــان خارجــی در 68میــن جوایــز اســکار انتخــاب شــد ،امــا بــه عنــوان نامــزد
پذیرفتــه نشــد.
| 49راز شقایق| 59
شماره 51
همه چیزهایی که دوست دارم
همــه چیزهایــی کــه دوســت دارم نــام فیلمــی اســت تولیــد ســال 1999بــه
کارگردانــی مــت منــاش .ایــن اثــر یــک تولیــد بیــن المللــی بیــن لهســتان ،
جمهــوری چــک و اســلواکی بــود .فیلــم نماینــده رســمی کشــور اســلواکی در
رشــته بهتریــن فیلــم خارجــی زبــان در هفتادمیــن دوره جوایــز اســکار بــود امــا
نتوانســت بیــن برگزیــدگان نهایــی انتخــاب شــود.
فیلــم داســتان یــک خانــواده یهودی-چــک تبــار را قبــل از حملــه نازی هــا بــه
چکســلواکی روایــت می کنــد.
پــس از تکذیــب اولیــه در مــورد خطــر حملــه نازی هــا ،خانــواده قــادر نیســتند
بــا واقعیــت تهدیــد قریــب الوقــوع نــازی هــا راهــی بــرای خــروج از کشــور
پیــدا کننــد .دایــی خانــواده نیــکالس وینتــون اســت کــه توانســت در طــول
حملــه نازی هــا چندصــد کــودک یهــودی را از چکســلواکی نجــات دهــد.
ایــن عملیــات بعــدا ً بــا عنــوان Kindertransportمهربانــی شــناخته شــد.
داســتان فیلــم بــه شــدت روی اعضــای خانــواده متمرکــز شــده اســت ،در
حالــی کــه نیــکالس وینتــون (بــا بــازی روپــرت گریــوز) بــه طــور خالصــه در
صحنــه هــای کلیــدی نزدیــک پایــان فیلــم ظاهــر می شــود.
منــاش از داســتانهایی کــه توســط مــادرش بازگــو شــده بــود ،ایــده «فیلمــی
راجــع بــه جنــگ از منظــر کــودکان» را بــه دســت اورد.
وی بــرای الهــام گرفتــن بیشــتر ،از مــوزه یهودیــان پــراگ بازدیــد کــرد و
کتــاب مرواریدهــای دوران کودکــی ورا گیســینگ را مطالعــه کــرد کــه در ان
مختصــرا ً از نیــکالس وینتــون در نجــات صدهــا کــودک قبــل از جنــگ یــاد
شــده اســت.
منــاش وقتــی وی از الیــس کلیمــووا خواســت کــه فیلمنامــه را بــه انگلیســی
ترجمــه کنــد ،الیــس بــه او گفــت یکــی از کــودکان نجــات یافتــه اســت و
وینتــون هنــوز زنــده اســت .پــس از مالقــات بــا او ،منــاش مصمــم شــد کــه
نــه تنهــا ایــده اصلــی فیلــم خــود را بســازد ،بلکــه مســتندی را نیــز بخاطــر
نیــکالس وینتــون بســازد.
چراندن اسب روی بتن
ایــن اثــر ســاخته اشــتفان اوهــر فیلمــی اســت کــه
مباحــث جــدی اجتماعــی را ارائــه مــی دهــد کــه
شــامل توانایــی زن بــرای اســتقالل خــود در جامعــه
،معاشــرت و یــا ســقط جنیــن اســت و انهــا را
بــا کمــدی و طنــز امیــزی همــراه ســاخته اســت.
مختصاتــی کــه فیلــم را بــه یکــی از بزرگتریــن
فیلم هــای ســینمای اســلواکی تبدیــل کــرد طوریکــه
حتــی یــک ربــع قــرن بعــد ،بــا ارائــه نســخه
DVDان در عــرض چنــد هفتــه تمــام نســخه ها
بــه فــروش رفــت .ایــن فیلــم بــه نوعــی زنــان را
در مقابــل یــک جامعــه بــا محوریــت مــردان نشــان
می دهــد .فیلمــی کــه در دوره خــود بــا توجــه بــه
پرداختــن بــه موضــوع زنــان بــا توجــه بــه فضــای
فیلمســازی دهــه 80در اروپــای شــرقی و مرکــزی
بســیار خــاص بــود.
عنــوان کنایــه امیــز و بــه نوعــی نــا امیدکننــده ایــن
فیلــم نیــز اشــاره ای بــه تالشــی بــرای دســتیابی به
نکتــه غیرممکــن دارد کــه و از جملـه ای از یــک ترانه
عامیانــه گرفتــه شــده اســت.
ایــن فیلــم در ســیزدهمین جشــنواره بیــن المللــی
فیلــم مســکو توانســت نشــان نقــره ای جشــنواره را
بدســت اورد.
شماره | 51راز شقایق| 60
اشــتفان اهــر فــارغ التحصیــل ( FAMUدانشــکده فیلــم و تلویزیــون اکادمــی هنرهــای
نمایشــی) در پــراگ در ســال 1955اســت .وی پــس از فــارغ التحصیلــی شــروع
بــه کار در اســتودیوهای فیلــم کولیبــا (کــه پــس از ان بــه اســتودیوی ویــژه فیلــم و
اســتودیو فیلــم کوتــاه) در براتیســاوا گفتــه شــد.
اوهــر ابتــدا در بخــش فیلــم کوتــاه کار کــرد .دومیــن فیلــم بلنــد او « ،خورشــید در
شــبکه» همچنــان بــه عنــوان نقطــه عطفــی در توســعه ســینمای اســلواکی و چــک
شــناخته مــی شــود.
شاهزاده نمک
شــاهزاده نمــک فیلمــی از افســانه های اســلواکی اســت کــه بــر اســاس
رمانــی از پــاول دوبینســکی ســاخته شــده اســت .نکتــه اصلــی فیلــم اشــاره
بــه ارزش نمــک اســت .خوراکــی کــه بــرای زندگــی الزم و از طــا و زمــرد بــا
ارزش تــر اســت.
فیلــم داســتانی را دربــاره پادشــاه پیــر ،پراوســاو مــی گویــد کــه مــی خواهــد
تــاج و تخــت خــود را بــه یکــی از ســه دختــرش منتقــل کنــد .نزدیکتریــن
دختــر بــه او کــه از همــه بیشــتر بــه او عالقــه دارد جوانتریــن ان هاســت و
ماروشــکا نــام دارد.
امــا پادشــاه مــی خواهــد تصمیــم خــود را بــا اســتدالل و نــه تنهــا از طریــق
احساســات عملــی کنــد .بنابرایــن او توصیــه هــای دلقــک و مشــاور دربــار را
دنبــال مــی کنــد تــا بهتریــن تصمیــم را بگیــرد.
تصمیــم بــه برپایــی مراســمی بــه نــام اعترافــات در مــورد دختــران می شــود
در مراســم اعترافــات بزرگتریــن دختــر ،کــه عاشــق پــول و قــدرت اســت ،بــا
اعتــراف اینکــه پــدر را بیشــتر از طــا دوســت دارد ،پــدر را خوشــحال می کنــد.
همســر وی نیــز وعــده قــدرت و نظــم را بــه کشــور مــی دهــد .خواهــر دیگــر که
وســواس جواهــرات دارد ،اعتــراف مــی کنــد کــه او را بیشــتر از هــر جواهــرات
گــران قیمــت دوســت مــی دارد .جوانتریــن خواهــر یعنــی ماروشــکا اعتــراف
مــی کنــد کــه او را بیشــتر از نمــک دوســت دارد ،زیــرا نمــک بــرای زندگــی
اجتنــاب ناپذیــر اســت .همســر وی ،نیــز بــه پادشــاه قــول رفــاه ،عدالــت و
نیکــوکاری را نســبت بــه مردمــش مــی دهــد.
پادشــاه اعتــراف ماروشــکا را توهیــن تلقــی مــی کنــد ،زیــرا از نظــر او نمــک
کافــی وجــود دارد و همــه ،حتــی افــراد فقیــر مقــداری نیــز دارنــد .دامــاد وی
ســعی مــی کنــد از ماروشــکا دفــاع کنــد ،امــا پــدرش او را از دربــار بیــرون
می کنــد.
وقتــی ایــن اتفــاق می افتــد الهــه طبیعــت پادشــاهی پراوسوســاو نفریــن
می کنــد .از ایــن پــس ،هــر دانــه نمــک طــا مــی شــود .ایــن واقعــه نــه
تنهــا پادشــاهی را تحــت تاثیــر قــرار مــی دهــد ،بلکــه شــاهزاده را نیــز
تحــت تاثیــر قــرار مــی دهــد.
در همیــن حــال پراووســاو و دو دختــر دیگــر او از طــای موجــود خــود لــذت
می برنــد ،امــا پــس از مدتــی جــای خالــی نمــک حــس می شــود و همــه
مــردم در جســتجوی مــاده ای هســتند کــه بــه خــوراک انهــا را مــزه دهــد.
هنگامــی کــه بیمــاری هــا شــروع بــه گســترش مــی کننــد ،پراوسوســاو
تصمیــم مــی گیــرد طــا را رهــا کنــد و ان را بــرای نمــک در کشــور همســایه
مبادلــه کنــد .امــا حمــل واگــن هایــی بــا طــا از مــرز ایــن طالهــا بــه نمــک
تغییــر مــی یابــد و بعــد از ایــن تشــخیص مــی دهنــد کــه پادشــاهی انهــا
نفریــن شــده اســت.
ماروشــکا پــس ازرفتــن در ملــک پادشــاه طبیعــت (عالــم امــوات) بــا گروهی
مالقــات مــی کنــد کــه بــه او کمــک مــی کننــد پیــرزن خردمنــدی را پیــدا
کنــد ،کــه بایــد بــه او توصیــه کنــد کــه کجــا بــه دنبــال شــاهزاده نمکــی
باشــد.
دختــر جــوان بــا هــر ســختی شــاهزاده نمکــی را می یابــد و بــا او ازدواج
می کنــد و الهــه طبیعــت نیــز بــه عنــوان هدیــه کیســه نمکــی بــه انهــا هدیــه
می دهــد تــا بــه ســرزمین خــود ببرنــد.
پراوسوســاو بــا بازگشــت موراشــکا تــاج خــود را بــه وی مــی دهــد و ایــن
امــر را بــرای مــردم یــاداوری مــی کنــد و اطمینــان مــی دهــد کــه چنیــن
داســتانی هرگــز تکــرار نخواهــد شــد ،مــردم بایــد از ان زمــان بــه اســتقبال
هــر غریبــه نــه تنهــا بــا نــان ،بلکــه بــا نمــک نیــز برونــد.
از مضامیــن مهــم فیلــم بــه تصویــر کشــیدن ســنت قدیمــی اســلواکی در
پذیرایــی از میهمانــان بــا نــان و نمــک اســت .نــان نمــادی از ابــزار الزم
بــرای زندگــی اســت ،در حالــی کــه نمــک نمــادی از عشــق و عملــی اســت
کــه زندگــی را معنــی مــی دهــد .حکمــت ناشــی از تجربــه زندگــی ،خصوصـاً
در مــورد زندکــی افــراد عــادی ،همانطــور کــه توســط دوبینســکی جمــع اوری
شــده ،در ایــن روایــت اورده شــده اســت.
بــه طــور کلــی ایــن اثــر را می تــوان مختــص فرهنــگ مردمــان شــرق اروپــا
دانســت کــه در ان بــا توجــه بــه نــوع زندگــی احتــرام بــه طبیعــت و ســاده
زیســتی بســیار اهمیــت داشــته اســت و اگــر ایــن احتــرام از بیــن رفتــه و
اســیبی بــه طبیعــت وارد شــود عواقــب ســختی در انتظــار مــردم خواهــد بــود.
شماره | 51راز شقایق| 61
افشین اسد زاده
رویدادهای فرهنگی
یکــی از مهمتریــن مــواردی کــه معــرف فرهنــگ اســلواکی اســت ،جشــنواره هــای متنــوع ان اســت .تعــداد زیــادی از جشــنواره هــا کــه نــه تنهــا تابســتان
کــه اوج ان اســت بلکــه در فصــول دیگــر ســال نیــز در هــر جــا مشــاهده می شــود .در ایــن جشــنواره ها می تــوان تاریــخ و فرهنــگ ســنتی مــردم
اســلواکی را در کنــار زندگــی و عالقمندی هــای امروزشــان تماشــا کــرد.
بــرای گردشــگران مناســب تریــن فصــل بــرای ســفر بــه ایــن کشــور ماننــد ســایر نقــاط دنیــا فصــل تابســتان اســت و بــه طبــع در ایــن فصــل فرصــت
حضــور در جشــنواره های زیــادی بــرای گردشــگران میســر خواهــد بــود.
جشنواره هروسوف
موضــوع ایــن جشــنواره ســاده امــا بســیار خالقانــه اســت .ســاکنان روســتای کوهســتانی
هروســوف در مرکــز اســلواکی درب خانه هــا و باغ هــای خــود را خــود را بــه روی عمــوم
مــردم عالقمنــد در تعطیــات اخــر هفتــه بــرای نشــان دادن انــواع اداب و رســوم ســنتی
در ایــن روســتا بــاز می کننــد تــا مــردم عالقمنــد ،بــا اشــنا شــدن بــا فرهنــگ ســنتی
روســتاییان ایــن منطقــه کــه تــا حــدودی فرامــوش شــده اســت .بتواننــد باعــث معرفــی
ان بــه دیگــر نقــاط اســلواکی و حتــی اروپــا و دنیــا گردنــد.
عــاوه بــر دیــدن مراســم مختلــف ســنتی در ایــن روســتا و مشــاهده پوشــش و لبــاس
ســنتی و یــا معمــاری خــاص ایــن منطقــه در کنــار اجــرای موســیقی محلــی لــذت وافــری
بــه بازدیدکننــدگان می دهــد.
فستیوال تاجگذاری
در هــر کتــاب راهنمــا کــه شــهر براتیســاوا را بــرای عالقمنــدان معرفــی می کنــد از
ایــن شــهر بــه عنــوان پایتخــت پادشــاهی مجارســتان نیــز یــاد می شــود.با توجــه
بــه چنیــن ســابقه ای در نتیجــه در ایــن پایتخــت پادشــاهی مراســم مختلفــی اجــرا
می شــده اســت کــه یکــی از انــان تاجگــذاری بــوده اســت.
در تابســتان هرســال در براتیســاوا شــاهد تکــرار تاریــخ خواهیــد بــود .در ایــن شــهر
جشــن ها و مراســم مربــوط بــه تاجگــذاری بــه عنــوان نمــادی از ایــن مراســم در
ســال های دور اجــرا می شــود کــه بــرای گردشــگران و بازدیدکننــدگان تماشــای ان
بســیار جــذاب خواهــد بــود.
جشنواره موسیقی محلی ویچودنا
عالقمنــدان بــه شــنیدن و اجــرای موســیقی محلــی ایــن منطقــه از اروپــا بایــد
بداننــد کــه یکــی از بهتریــن جشــنواره های موســیقی محلــی در ایــن کشــور
برگــزار می شــود .جشــنواره ویچودنــا نوعــی جشــنواره موســیقی اســت کــه در
فضــای بــاز و در میــان مــردم اجــرا می شــود .جشــنواره در یــک محیــط زیبــا
کــه بــه شــکل ســنتی امــاده و تزئیــن شــده اســت همــه ســاله در روســتای زیبــا
و کوهســتانی ویچودنــا در شــمال اســلواکی امــاده میزبانــی از عالقمنــدان بــه
موســیقی ســنتی ایــن کشــور اســت.
جشنواره موسیقی گراپ
ایــن جشــنواره محبــوب موســیقی بــا هــدف اجــرای موســیقی بــی کالم ،موســیقی پــاپ ،راک و
الکترونیــک توســط هنرمنــدان مختلــف در سراســر ایــن کشــور بــه طــور منظــم همــه ســاله در
فــرودگاه شــهر پیژتانــی برگــزار مــی شــود .ایــن جشــنواره بــه تدریــج از یــک رویــداد کوچــک
موســیقی بــه یکــی از بزرگتریــن جشــنواره هــای موســیقی در اســلواکی تبدیــل شــد .جشــنواره
موســیقی گــراپ در لیســت 10جشــنواره هــای کوچــک مهــم موســیقی اروپــا قــرار دارد.
شماره | 51راز شقایق| 62
جشنواره موسیقی بهار کوشیتسه
بزرگتریــن جشــنواره موســیقی در دومیــن شــهر بــزرگ اســلواکی ،قدیمــی تریــن
جشــنواره موســیقی کشــور اســت .هــر دو ارکســتر فیالرمونیــک چــک و اســلواکی در
طــول جشــنواره موســیقی کالســیک ایــن مــاه مــه مــی توانــد موســیقی زیبایــی را
کــه در ســال 1956برگــزار شــد برگــزار کنــد .ایــن جشــنواره همچنیــن ارکســترهای
مجلــل ،اپــرا و دیگــر نوازنــدگان کالســیک بــا اســتعداد را جــذب مــی کنــد.
جشنواره مراسم عروسی
ایــن مراســم ســه روزه ای اســتادانه ای کــه بــه مــدت ســه قــرن بــه عنــوان
مجتمــع بــزرگ مجارســتان در براتیســاوا برگــزار مــی شــود ،زمانــی کــه 11پادشــاه
هابســبرگ تــاج هــای خــود را در گنبــد شــهر ســنت مارتیــن دریافــت کردنــد .بــا
وجــود اینکــه Hapsburgsدیگــر زمیــن را اداره نمــی کردنــد ،زندگــی شــگفت انگیزشــان
ایــن بــود کــه مجــددا در فوریــه ســپتامبر بــا پیــاده روی اســب ســواری ،تیرانــدازی
تظاهــرات ،جشــن هــای عامیانــه و بازیگــران کــه ســوگند پادشــاه را در همــان نقطــه
ای قــرار دادنــد کــه پادشــاهان نخســتین پادشاهانشــان بودنــد،
جشنواره سیب
ســیب فروتــن ســتاره اصلــی ایــن جشــنواره مــاه اکتبــر در یــک حیــاط
قلعــه قــرون وســطایی در جامعــه باغــی مــدرا ،تنهــا در 30دقیقــه دور از
براتیســاوا اســت .چندیــن ســیب تــازه جمــع اوری شــده ،بــذر ســیب و
محصــوالت ســیب امــاده مــی شــوند تــا نمونــه هــا را جمــع اوری و هــر
ســقوط خریــداری کننــد .جشــنواره همچنیــن شــامل بــازی هــای کــودکان و
رقابــت هــای امــاده ســازی ســیب بیــن تیــم هــای بیــن دو تــا چهــار نفــر
اســت.
جشنواره بین المللی ارواح و هیوالها
قلعــه بوژنیــچ فضــای رمانتیــک قــرن 12را بــرای ایــن مراســم فراهــم می کنــد .ایــن قلعــه
محیــط مناســب بــرای ایــن فســتیوال ارواح ســاالنه و هیــوال اســت کــه هــر ســال بیــش
از 50،000بازدیــد کننــده را مــی پذیــرد .مشــارکت مخاطبــان در طــول ایــن جشــن پــر از
هیــوال کــه در سراســر داســتان ،شــخصیت هــا و ایــده هــای مختلــف در هــر ســال متمرکــز
اســت ،بــه شــدت تشــویق مــی شــود .بازدیدکننــدگان همچنیــن مــی تواننــد از تجــاوزات
بیگانــه ،جادوگــران ،خــون اشــام هــا ،عاشــقانه های غــم انگیــز ،و اســتخر هــای حــاوی
غــذا و نوشــیدنی هــا برخــوردار شــوند.
شماره | 51راز شقایق| 63
قلعه براتیسالوا