ماهنامه راز شقایق شماره 74
ماهنامه راز شقایق شماره 74
ماهنامه راز شقایق شماره 74
صفحه 1
ماهنامه فرهنگی و هنری
(خبری ،تحلیلی ،پژوهشی ،اموزشی)
سال هشتم ،شماره - 74خرداد ماه ۱۴۰۱
شماره مجوز 75583:
مدیر روابط عمومی
علی اسدابادی (کرمانشاهی)
دبیر سرویس فرهنگی
پروانه فیروزی
سرویس عکس
دبیر سرویس هنری
میالد محمدهاشم
فوادمحمدهاشم
صاحب امتیاز و مدیر مسئول
علیرضا مفتخری مظاهری
سردبیر
فاطمه عبدالمحمدی
مدیر اجرایی
امید عزیزی(کهریزی)
طراح و گرافیست
حسین شیردل
همکاران این شماره:
ســمیه عبدالمحمدی -کبری تبریزیان -کریــم فیروزی -شــایلین مظاهری -جعفرمحمدهاشم-سحر پورحســینی -ابـــولفضل فیاض مرند -سمیه قاســمعلی -امید عزیزی -محمدرضارســتگار -حسین قاسمی -سید امیر رســتگار -امیدمحمدی-
افشــین اســدزاده -زهــرا کالته عربی -تحریریه پایگاه خبری شــاینا -تحریریه هفته نامه نســل انقالب-تحریریــه اخبار اصناف-تحریریه هفته نامــه مدرن-تحریریه دنیای بچه ها -تحریریــه پایگاه خبری قانون مداری
سخن مدیرمسئول
فنالنــد کشــوری کوچــک در شــمال اروپــا و در همســایگی
روســیه و ســوئد ،از کشــورهای سردســیر اروپاســت کــه
تاریخــی پرفــراز و نشــیبی را گذرانــده اســت .دســت بــه
دســت شــدن بیــن حکومــت ســوئد و تــزار روســیه ،تــاش
بــرای اســتقالل تــا اثــرات منفــی و مخــرب جنــگ داخلــی،
کشــتار بیــن ســفیدهای حامــی المــان و ســرخ های حامــی
شــوروی ،جنــگ جهانــی و تهاجــم شــوروی بــه این کشــور،
همگــی بخشــی از تاریــخ کشــوری اســت کــه بــه ســختی
بــه شــرایط کنونــی دســت یافتــه اســت.
فنالنــد هرچنــد تــا دهــه ۱۹۶۰کشــوری بســیار فقیــر
و توســعه نیافتــه بــود و قســمت اعظــم جمعیــت ایــن
کشــور در بخــش کشــاورزی متمرکــز بــود ،امــا بــا
پیوســتن بــه بــازار ازاد جهانــی و تغییــر سیاســت های
اقتصــادی ،اقتصــاد ایــن کشــور بــه ســرعت رشــد کــرد
و توانســت خیلــی زود بــه اتحادیــه اروپــا نیــز بپیونــدد.
امــروزه فنالنــد یکــی از بهتریــن کشــورهای اروپایــی از
نظــر اقتصــادی و رفــاه عمومــی بــه شــمار م ـی رود.
بــه لحــاظ فرهنگــی و ادبــی ،فنالندی هــا هرچنــد تحــت
نفــوذ ســوئدی ها و روس هــا بوده انــد امــا توانســتند
فرهنــگ و زبــان خــود را بــه صــورت مســتقل تــا بــه
امــروز حفــظ کــرده و توســعه دهنــد.
ایــن کشــور سردســیر منطقــه نوردیــک دارای طبیعــت
بکــری اســت کــه گردشــگران بســیاری را همــه ســاله
در فصــول مختلــف ســال بــه خــود جــذب می کنــد .در
تابســتان دارای هــوای مطبــوع و طبیعــت زیبایی اســت و
در زمســتان عالقمنــدان بــه تماشــای شــفق های قطبــی
دیــدار اســمان ایــن کشــور را از دســت نمی دهنــد.
کشــوری کــه بــه نوعــی شــهر رووانیمــی ان بــه عنــوان
شــهر بابانوئــل شــناخته شــده اســت و کریســمس
همــه ســاله میزبــان بســیاری از شــهروندان مســیحی از
سراســر دنیــا اســت .در ایــن شــماره نــکات خوانــدی
بســیاری از ایــن کشــور ارائــه شــده اســت کــه خوانــدن
ان مفیــد خواهــد بــود.
راز شقایق را در هرجای دنیا بخوانید
شــما می توانیــد فایــل P.D.Fماهنامــه راز شــقایق را کــه دارای
اطالعــات جامع تــری دربــاره موضــوع هــر شــماره (ســفرنامه
کشــورهای دنیــا) اســت و شــامل مباحثــی ماننــد اشــنایی بــا ســاختار
سیاســی ،اقتصــادی ،فرهنگــی ،اجتماعــی و جاذبه هــای گردشــگری
هــر کشــور می باشــد را بــا مراجعــه بــه ســایت جــار و نصــب
اپلیکیشــن مربوطــه ،بــا پرداخــت مبلــغ نیــم بهــا دریافــت کنیــد.
در ضمــن شــماره های قبلــی نشــریه نیــز از همیــن طریــق قابــل
دریافــت می باشــد.
www.jaaar.com
رمزینه لینک ارشیو
رازشقایق در سایت جار
فهرست مطالب
روابط ایران و فنالند
3
نگاهی به کشور فنالند
6
تاریخ
8
فرهنگ
13
ساختار اقتصادی
16
ساختار سیاسی
22
نظام اموزشی
26
نظام حقوقی
32
نظام بهداشت و درمان
36
هلسینکی ،پایتخت
40
مناطق دیدنی هلسینکی
48
شهرهای مهم فنالند
54
مناطق دیدنی فنالند
60
موسیقی فنالند
64
ادبیات فنالند
68
معماری
72
لباس های سنتی
76
ورزش فنالند
80
غذاهای محبوب
84
سینمای فنالند
88
رویدادهای فرهنگی
92
نشانی دفتر مرکزی:
تهران -خیابان شریعتی -خیابان خواجه نصیر -خیابان مقدم-
کوچه کهندانی -بن بست اول -پالک 5
تلفکس77573576 :
استفاده از مطالب این نشریه با ذکر منبع بالمانع است.
لیتوگرافی و چاپ :گنجینه مینیاتور
شبکه توزیع فروش :شرکت نشرگستر امروز 54081 000 صفحه 2
روابط ایران و فنالند
روابــط جمهــوری اســامی ایــران و فنالنــد در ســالهای اخیــر تابعــی از روابــط
اتحادیــه اروپــا بــا جمهــوری اســامی ایــران بــوده اســت.
ایــن کشــور تــا ســال ،1386تحــوالت داخلــی و بیــن المللــی ایــران را کمتــر
بــه روابــط دوجانبــه مربــوط مــی ســاخت و روابــط خوبــی با کشــورمان داشــت.
هــر چنــد بعــد از انتخابــات ســال 84رفــت و امدهــای سیاســی از ســوی فنالند
بــه ایــران کمتــر شــد امــا ایــن امــر تاثیــری بــر روابــط اقتصــادی و تجــاری
دو کشــور نداشــت ولــی از زمــان تصویــب قطعنامــه هــا در ســازمان ملــل و
اتحادیــه اروپــا ،روابــط سیاســی و اقتصــادی دو کشــور بــه شــدت کاهــش
یافــت.
بــا انتخابــات ریاســت جمهــوری در ســال 92روابــط سیاســی دو کشــور بهبــود
یافتــه و رفــت و امدهــای سیاســی ارتقــاء یافــت و بــا توافــق برجــام روابط دو
کشــور در ابعــاد مختلــف گســترش یافــت و در پاییــز 94دو هیــات اقتصــادی -
تجــاری بــه سرپرســتی معــاون وزیــر امــور خارجــه و وزیــر توســعه و تجــارت
خارجــی فنالنــد بــا حــدود صــد نفــر از تجــار و مجریــان صنایــع ایــن کشــور
در نــوع خــود بــی ســابقه بــود .در اســفند مــاه 94نیــز هیــات وزیــر کشــاورزی
و محیــط زیســت فنالنــد بــا هیاتــی 35نفــری بــه تهــران ســفر نمودنــد .ســفر
خانــم ابتــکار رئیــس ســازمان حفاظــت از محیــط زیســت در ســال 94از جملــه
ســفرهای قابــل توجــه بــه فنالنــد بــود.
در ســال 95روابــط دو کشــور بطــور بــی ســابقه ای توســعه یافــت و طــی ان از
ســوی جمهــوری اســامی ایــران وزرای امــور خارجــه ،بهداشــت ،و ارتباطات و
فنــاوری اطالعــات و رئیــس ســازمان تامیــن اجتماعــی از فنالنــد دیــدار کردنــد
و از ســوی فنالنــد کمیتــه امــور خارجــی پارلمــان و از همــه مهمتــر رئیــس
جمهــور فنالنــد از تهــران دیــدار کردنــد .ســفر رئیــس جمهــور فنالنــد طــی
یکصــد ســال اخیــر باالتریــن ســطح ســفر رســمی دوجانبــه از ســوی فنالنــد
در روابــط دوکشــور محســوب مــی شــود.
روابط پارلمانی
مناســبات پارلمانــی بــه پیــروی از روابــط سیاســی دو کشــور تاکنــون خــوب
و رو بــه بهبــود بــوده اســت هــر چنــد بعضــا متاثــر از تصمیمــات سیاســی
جمعــی در اتحادیــه اروپــا بــوده و بــه ســردی گراییــده اســت .از جملــه تبادالت
هیاتهــای پارلمانــی فیمابیــن مــی تــوان بــه مــوارد ذیــل اشــاره نمــود:
نایب رئیس پارلمان فنالند به تهران در سال ،1379
رئیس وقت مجلس شورای اسالمی به فنالند در سال ،1387
رئیس کمیسیون سیاست خارجی فنالند به تهران در سال ،1383
گروه دوستی مجلس شورای اسالمی به فنالند در سال ،1385
کمیسیون روابط خارجی پارلمان فنالند به تهران در سال ،1395
خاطــر نشــان مــی ســازد ریاســت گــروه دوســتی دو کشــور در پارلمــان فنالنــد
بــه عهــده اقــای پرتــی ســالوالینن نایــب رئیــس کمیتــه روابــط خارجــی
فنالنــد اســت.
ابوالفضل فیاض مرند
کارشناس سیاسی
در اردیبهشــت ســال 1387هیکــی پوورونــن ،ســفیر فنالنــد در ایــران و هاشــم رهبــری،
رئیــس گمــرک ایــران ،مالقــات کردنــد و در مــورد امضــای تفاهــم نامــه توافق نامــه دو
کشــور کــه روابــط تجــاری انهــا را تقویــت می کنــد ،گفتگــو کردنــد.
در طــی ایــن دیــدار پوروونــن اظهــار داشــت« :روابــط جمهــوری اســامی ایــران و
اروپــا بــه دلیــل سیاســی در چنــد ســال گذشــته ســقوط کرده اســت ،امــا فنالنــد از
روابــط قــوی تــر و حجــم تجــارت بیشــتر بــا ایــران اســتقبال می کنــد».
در اوریــل ۲۰۰۸روســای ســازمان زمین شناســی ایــران و فنالنــد تفاهــم نامــه ای بــرای
افزایــش همکاری هــای علمــی و پژوهشــی امضــا کردنــد.
«ســازمان های زمین شناســی دو طــرف در زمینه هــای مختلــف از جملــه تجزیــه و
تحلیــل داده هــا ،اکتشــاف ،پترولــوژی و امــوزش همــکاری خواهنــد کــرد».
در ابــان ســال 1395حســن روحانــی رئیــس جمهــور وقــت ،در نشســت مشــترک
خبــری بــا ســائولی نینیســتوو رییـس جمهــوری فنالنــد ،بــا اشــاره بــه اینکــه بــه رغــم
دوســتی دو کشــور ،بــه دلیــل مســایل تحریــم روابــط اقتصــادی تهــران و هلســینکی در
ســال های گذشــته در ســطح مطلــوب نبــوده اســت ،اظهــار داشــت :در ماه هــای اخیــر
شــاهد حرکــت رو بــه رشــد در زمینــه روابــط اقتصــادی بیــن دو کشــور بودیــم.
روحانــی بــا بیــان اینکــه روابــط بانکــی و اعتبــار صادراتــی دو پایــه اصلــی بــرای توســعه
روابــط اقتصــادی اســت ،گفــت :در ایــن ســفر تصمیم گیــری کردیــم ،تــا در زمــان کوتــاه
پیــش رو بتوانیــم شــاهد روابــط مطلــوب بانکــی بین دو کشــور باشــیم.
دکتــر روحانــی اظهارداشــت :در زمینــه روابــط علمــی ،دانشــگاهی و فناوری هــای
پیشــرفته بویــژه در حــوزه فنــاوری اطالعــات و ارتباطــات (ای ســی تــی ) ،شــرایط
بســیار خوبــی بــرای توســعه روابــط علمــی و فناورانــه بیــن دو کشــور وجــود دارد.
س جمهــوری گفــت :در زمینــه توریســم و گردشــگری نیــز دو طــرف بــرای توســعه
رییـ
روابــط اظهــار عالقمنــدی کردنــد کــه بتوانیــم روابــط را در ایــن عرصــه نیــز بــا برقــراری
پــرواز مســتقیم و اتصــال خطــوط راه اهــن بیــش از گذشــته تقویــت کنیــم.
روحانــی تصریــح کــرد :در جریــان مذاکــرات ،اســتفاده از ظرفیت هــای روابــط ایــران
و اتحادیــه اروپــا و گســترش ایــن روابــط در حوزه هــای مختلــف علمــی و اقتصــادی را
بویــژه بعــد از برجــام مــورد تاکیــد قــرار دادیــم.
س جمهــوری وقــت خاطرنشــان کــرد :در ایــن مذاکــرات همچنیــن بر عالقمنــدی دو
رییـ
کشــور بــرای مباحــث موجــود بیــن ایــران و اتحادیــه اروپــا در زمینــه حقــوق شــهروندی،
مبــارزه بــا مــواد مخــدر ،حقــوق بشــر و مبــارزه بــا افراطی گــری و تروریســم تاکیــد
شــد.
شماره | 74راز شقایق| 3 صفحه 3
دکتــر روحانــی بــا بیــان اینکــه مســایل منطق ـه ای و شــرایطی کــه امــروز در
عــراق ،ســوریه ،لیبــی و یمــن حاکــم اســت ،جــزء مذاکــرات امــروز بــود ،گفت:
در ایــن زمینــه هــم بــر ضــرورت کمــک کشــورها بــرای مبــارزه بــا تروریســم
و هــم بــر همکاری هــای سیاســی بــرای پایــان بی ثباتــی و نیــز مســاعدت در
راســتای مســایل نوع دوســتانه تاکیــد نمودیــم.
س جمهــوری فنالنــد نیــز در ایــن نشســت مشــترک
ســائولی نینیســتوو ریی ـ
خبــری بــا بیــان اینکــه دو کشــور همکاری هــای دیرینــه ای در حوزه هــای
مختلــف داشــتند و ایــران جــزء اولیــن کشــورهایی بــود کــه اســتقالل فنالنــد
را بــه رســمیت شــناخت ،اظهــار داشــت :جمهــوری اســامی ایــران و فنالنــد
می تواننــد همکاری هــای خــود را در اینــده تقویــت کننــد و بی تردیــد برجــام
نقطــه عطفــی در ایــن حــوزه اســت.
س جمهــوری فنالنــد تالش هــای گســترده بــرای رســیدن بــه توافــق
رییــ
هســته ای را بــه دکتــر روحانــی تبریــک گفــت و اظهــار داشــت :امــروز
می توانیــم همکاری هــای خــود را در زمینه هــای مختلــف هــر چــه بیشــتر
گســترش دهیــم ،لــذا در ایــن ســفر یــک هیــات بــزرگ تجــاری مــن را
همراهــی مــی کننــد و انهــا از مذاکــرات خــود بــا طرف هــای ایرانی شــان
ابــراز رضایــت دارنــد.
نینیســتوو افــزود :ایــران و فنالنــد دارای منافــع مشــترک در حوزه هــای
مختلفــی از جملــه انــرژی ،فناوری هــای نــو و پــاک و حتــی جنــگل داری هســتند
و می توانیــم در ایــن عرصه هــا همکاری هــای مفیــدی داشــته باشــیم.
وی بــا اشــاره بــه مذاکــرات خــود در خصــوص مســایل منطقــه ای از جملــه
تروریســم و مــواد مخــدر ،اظهــار داشــت :در مذاکــرات تاکیــد داشــتیم کــه
مبــارزه بــا ایــن معضــات نیازمنــد همکاری هــای جهانــی اســت.
س جمهــوری فنالنــد همچنیــن بــه موضــوع مهاجــرت و اســیب های ان
رییــ
اشــاره کــرد و گفــت :در جریــان مذاکــرات ایــن موضــوع را مــورد تبــادل نظــر
قــرار داده و توافــق کردیــم کــه کمــک بــه مهاجــران بایــد در کشــور مبــدا
انجــام شــود.
ســائولی نینیســتوو اضافــه کــرد :امــروز متوجــه شــدیم کــه ایــران پذیــرای
مهاجــران فراوانــی اســت و بیــش از ۳میلیــون مهاجــر افغانــی در ایــران
زندگــی می کننــد .بی تردیــد همــکاری بیــن اتحادیــه اروپــا و ایــران در ایــن
زمینــه از اهمیــت زیــادی برخــوردار اســت.
س جمهــوری فنالنــد تاکیــد کــرد :از طریــق ارتقــاء همکاری هــای
رییــ
اقتصــادی می تــوان راه حل هایــی را بــرای ثبــات در منطقــه خاورمیانــه پیــدا
کــرد.
در تیــر مــاه ســال 97ســفیر فنالنــد در ایــران در حاشــیه بازدیــد از واحــد
تولیــدی شــایان بــرق اراک گفــت : :روابــط تجــاری کشــور مــا بــا ایــران در
پســابرجام از ژانویــه ســال 2016افزایــش یافــت و امیدواریــم ایــن همــکاری
هــا در ســال هــای اتــی گســترش یابــد.
وی در ایــن بازدیــد افــزود افــزود :انعقــاد قــرارداد همــکاری و انتقــال دانــش
فنــی تولیــد تجهیــزات فــوق پیشــرفته ال ای دی ملتــرون فنالنــد بــا گــروه
صنعتــی شــایان بــرق اراک بــرای نخســتین بــار انجــام شــد.
وی تصریــح کــرد :افزایــش روابــط تجــاری در حــوزه هــای مختلــف صنعتــی
بــا جمهــوری اســامی ایــران یکــی از خواســته هــای فنالنــد اســت.
ســفیر فنالنــد در ایــران بیــان کــرد :ایــران بــازار بــزرگ بیــن المللــی در حــوزه
نفــت و صنایــع پتروشــیمی محســوب مــی شــود و از ظرفیــت هــای مناســبی
بــرای افزایــش روابــط تجــاری بــا فنالنــد برخــوردار اســت.
نوروانتــو گفــت :ایــن ســفر بــرای اشــنایی هرچــه بیشــتر بــا توانمنــدی هــای
صنعتــی اســتان مرکــزی انجــام شــد و امیــد اســت در اینــده نزدیــک زمینــه
افزایــش همــکاری مشــترک شــرکت هــای فنالنــدی بــا ایــن اســتان فراهــم
شــود.
مدیرعامــل شــرکت شــهرک هــای صنعتــی اســتان مرکــزی نیــز در ســخنانی
گفــت :ایــن اســتان بــا دارا بــودن بیــش از 2هــزار و 900واحــد صنعتــی
فعــال بــه عنــوان چهارمیــن قطــب صنعــت کشــور بــه شــمار مــی رود.
مصطفــی امــره افــزود :اســتان مرکــزی بــا برخــورداری از بیشــترین گــروه
کاالهــای صنعتــی از جملــه فعالیــت در حــوزه ســنگ ســاختمان ،تولیــد عایــق
هــای رطوبتــی و موقعیــت جغرافیایــی مناســب از ظرفیــت قابــل توجهــی
بــرای برقــراری روابــط تجــاری بــا کشــور فنالنــد و ســایر کشــورهای جهــان
برخــوردار اســت.
وی ادامــه داد :اختصــاص 12هــزار هکتــار از زمیــن هــای اســتان مرکــزی
بــه شــهرک هــای صنعتــی ظرفیــت هــای مناســبی بــرای توســعه ســرمایه
گــذاری خارجــی و داخلــی اســت.
بــه گفتــه امــره 35 ،شــهرک و ناحیــه صنعتــی بــا یــک هــزار و 700واحــد
صنعتــی دارای پروانــه بهــره بــرداری در اســتان مرکــزی فعالیــت مــی کننــد.
ســفیر فنالنــد در ایــران در ایــن ســفر ضمــن دیــدار بــا ســید علــی اقــازاده
اســتاندار مرکــزی ،قــرارداد همــکاری و انتقــال دانــش فنــی تولیــد تجهیــزات
فــوق پیشــرفته ال ای دی را بــا گــروه صنعتــی شــایان بــرق اراک امضــا کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 4 صفحه 4
در بهمــن مــاه ســال گذشــته حســین امیرعبداللهیــان در نشســت خبــری مشــترک
بــا پــکا هاویســتو وزیرخارجــه فنالنــد گفــت :مــا بــا اقــای وزیــر گفت وگوهــای
متنوعــی را در حوزه هــای مختلــف انجــام دادیــم .روابــط ایــران و فنالنــد روابطــی
متیــن و در مســیر درســت اســت .مــا در سیاســت خارجــی دولــت اقــای رئیســی
بــر سیاســت خارجــی متــوازن تمرکــز داریــم و نــگاه بــه همــه بخش هــای جهــان
مــورد توجــه جــدی مــا اســت.
وی ادامــه داد :خیلــی خوشــحالم کــه همــکار خوبــم از شــرایط بحرانــی مبتــا بــه
ویــروس کرونــا بــه ســامت عبــور کردنــد و ایــن عامــل تاخیــر ســفر ایشــان بــود.
خوشــحالم کــه امــروز توانســتیم همدیگــر را مالقــات کنیــم .ایــن دومیــن دیــدار
بعــد از نیویــورک اســت .بــرای توســعه همــکاری میــان دو کشــور برنامه هایــی
داشــتیم .ایــن ســفر تحقــق برخــی توافقــات اســت ،امــروز ســند جامــع اجتنــاب
از اخــذ مالیــات مضاعــف میــان ایشــان و اقــای خانــدوزی بــه امضــا خواهــد رســید.
۱۱ســند همــکاری میــان دو کشــور بــه امضــا مــی رســد کــه پایـه ای بــرای توســعه
هرچــه بیشــتر همکاری هــا مــی دانیــم .توافــق داریــم کــه حجــم مبــادالت میــان
دو کشــور قابــل توجــه نیســت .مــا در حــوزه علــم ،فنــاوری تولیــد اب اشــامیدنی و
همکاری هــای دارویــی صحبــت کردیــم.
وزیــر امــور خارجــه گفــت :از توجــه فنالنــد بــه تحــوالت افغانســتان مطلع هســتیم.
همچنــان بــه خواســت خــود بــرای تشــکیل دولــت فراگیــر در افغانســتان تاکیــد
داریــم و وزیــر خارجــه فنالنــد بــا اقــای کاظمــی قمــی ،نماینــده دولــت ایــران در
امــور افغانســتان دیــدار داشــتند .بــر رفــع محاصــره در یمــن و بازگشــت ارامــش
بــه منطقــه اســتقبال می کنیــم .امیدواریــم ایــن دیدارهــا پایــه ای بــرای افزایــش
ســطح روابــط دوجانبــه باشــد مــا اروپــا را تنهــا در ســه کشــور طــرف برجامــی
نمی بینیــم .از توســعه رابطــه بــا ایــن ســه کشــور اســتقبال کــرده و بــه ســایر
کشــورها توجــه داریــم.
در ایــن دیــدار دو طــرف بــه تبــادل نظــر در مــورد روابــط دوجانبــه و مســائل منطقــه
ای و بیــن المللــی پرداختنــد.
وزیــران خارجــه دو کشــور بــا عنایــت بــه نودمیــن ســالگرد تاســیس روابــط میــان
ایــران و فنالنــد ،راه هــای ارتقــاء روابــط سیاســی ،اقتصــادی و پارلمانــی فــی مابیــن
را مــورد بررســی قــرار دادنــد.
دو مقــام ضمــن تاییــد ظرفیــت هــای بــزرگ اقتصــادی و تجــاری دو کشــور تاکیــد
کردنــد مترصــد افزایــش چشــمگیر همــکاری هــا در ایــن حــوزه هــا هســتند .بــر
ایــن اســاس بویــژه بــر عملیاتــی کــردن ظرفیــت هــای مهــم روابــط در حــوزه هــای
حمــل و نقــل ،کشــاورزی ،فنــاوری ،دارویــی ،جنگلــداری و چــوب و کاغــذ ،محیــط
زیســت ،مدیریــت منابــع ابــی و تبــادالت علمــی تاکیــد شــد.
ایرانیان مقیم فنالند
بیشــترین ایرانیــان مقیــم در فنالنــد را افــراد متخصــص تشــکیل مى دهنــد.
عــده زیــادى از ایرانیــان دانشــجویانى هســتند کــه معمــوالً پــس از اتمــام
تحصیــل بــه علــت وجــود بــازار کار تخصصــى و دیگــر مزایــاى رفاهــی،
در کشــور فنالنــد مقیــم شــده و در ان تشــکیل خانــواده داده و مانــدگار
مى شــوند.
دانشــجویان ایرانــی بیشــتر در حــال تحصیــل در مقاطــع کارشناســى ارشــد و
دکتــرا هســتند کــه ک ً
ال در رشــته هاى مختلــف مهندســی ماننــد .مهندســى راه
و ســاختمان ،مهندســى مکانیــک ،دکتــراى داروســازى و شــیمی ،مهندســى
بــرق ،مهندســى تاسیســات ،کامپیوتــر و ..در حــال تحصیــل مى باشــند.
زبــان انگلیســی ،زبــان فنالنــدی ،تعلیــم و تربیــت ،دامپزشــکی ،پزشــکی،
مهندســى و دکتــراى بــرق ،تکنولــوژی ،میکروب شناســى و ازمایشــگاه از
دیگــر رشــته هــای تحصیلــی دانشــجویان ایرانــی در ایــن کــور اســت.
اســتادان ایرانــی مشــغول تدریــس در رشــته های فیزیــک ،زبــان انگلیســی
و کامپیوترمیباشــند.
ایرانیــان فنالنــد در مشــاغل حرفــه اى در رشته هاىدندانســازی ،مهندســى
راه و ســاختمان ،الکترونیــک ،شــیمى و کامپیوتــر و مکانیــک ،ماشــین االت
صنعتــی مشــغول بــه کار هســتند .همچنیــن مشــاغل تجــارى ماننــد بازاریابی،
فــرش فروشــی ،شــرکت هاى تجــارى و خدماتــی ،واردات و صــادرات نیــز
در بیــن ایرانیــان رواج دارد.
و همچنیــن ایرانیــان فنالنــد در مشــاغل ازاد در رشــته های رســتوران داری،
بقالّــی ،ماشــین فروشــی ،مکانیکــى و تعمیــرکار اتومبیــل ،خــرازی مشــغول
بــه کار میباشــند.
شماره | 74راز شقایق| 5 صفحه 5
نگاهی به کشور
علیرضا مفتخری مظاهری
حقوقدان و مدرس دانشگاه
فنالند
Finland
فنالنــد بــا نــام رســمی جمهــوری فنالنــد کشــوری اســت در شــمال
اروپاســت .ایــن کشــور حــدود ۵.۴میلیــون نفــر جمعیــت دارد و پایتخــت
ان شــهر هلســینکی اســت .حــدود یــک میلیــون نفــر از جمعیــت کشــور
در منطقــه کالن شــهری هلســینکی زندگــی می کننــد .فنالنــد از شــمال بــا
نــروژ ،از شــرق بــا روســیه ،از غــرب بــا ســوئد مــرز زمینــی دارد.
یکای پول این کشور یورو است.
دو زبــان فنالنــدی و ســوئدی در ایــن کشــور رســمیت دارنــد۸۹.۳۳ .
درصــد از مــردم کشــور فنالندی زبــان هســتند و ســوئدی در چنــد منطقــه
ســاحلی در غــرب ،جنــوب ،و منطقــه خودگــردان اُلنــد صحبــت می شــود.
حــدود ۶۸درصــد از مــردم ایــن کشــور پیــرو اییــن لوتــری از دیــن
مســیحیت هســتند و ۲۸درصــد نیــز مذهبــی ندارنــد.
کشــور فنالنــد در زبــان فنالنــدی ســوئومی ( )Suomiنامیــده می شــود.
واژه فنالنــد کــه در فارســی بــه کار مــی رود از نــام فرانســوی ان کشــور
گرفتــه شده اســت.
از نظــر مســاحت ،فنالنــد هشــتمین کشــور در اروپــا و پــس از جمهــوری
کنگــو شــصت و پنجمیــن کشــور در جهــان اســت .فنالنــد از نظــر جمعیت
کم ترا ُکم تریــن کشــور در اتحادیــه اروپــا به شــمار می ایــد.
فنالنــد از ســده دوازدهــم تــا اغــاز ســده نوزدهــم جزئــی از ســوئد بــود و
پــس از ان در دوره ای تبدیــل بــه یــک دوک نشــین بــزرگ خودگــردان در
امپراتــوری روســیه شــد و ایــن وضعیــت تــا انقــاب روســیه ادامــه یافــت.
فنالنــد یکــی از کشــورهایی اســت کــه هــر ســاله در صــدر جــدول کیفیــت
بــاالی زندگــی در جهــان قــرار می گیرنــد .ایــن کشــور همچنیــن از تاریــخ
۱۴دســامبر ۱۹۵۵در ســازمان ملــل متحــد نیــز عضو اســت.
مردم
جمعیــت فنالنــد پنــج میلیــون و ۴۷۵هــزار اســت کــه میانگیــن
ســنی ان هــا ۴۱.۶ســال اســت .امیــد بــه زندگــی بــرای زنــان
۸۲.۳۱ســال و بــرای مــردان ۷۵.۱۵ســال اســت .کمتــر از ۰.۱
درصــد از جمعیــت ایــن کشــور (حــدود هــزار و پانصــد نفــر) بــه
بیمــاری ایــدز مبتــا هســتند.
۹۳.۴درصــد از جمعیــت ان فینــی ۵.۷ ،درصــد ســوئدی و ۰.۴
درصــد روســی هســتند.
بقیــه از تبارهــای اســتونیایی ،کولی هــای اروپــا و ســامی
هســتند ۸۴.۲ .درصــد از جمعیــت ان مســیحی و پیــرو کلیســای
لوتــری فنالنــد هســتند .ادیــان اســام و یهــود نیــز بــه ویــژه
میــان مهاجــران فنالنــد رایــج اســت .همچنیــن بخشــی از مــردم
ایــن کشــور بی دیــن می باشــند.
بیشــتر مــردم فنالنــد بــه زبــان فنالنــدی کــه از زبان هــای فینــو
اوگریایــی اســت صحبــت می کننــد .ایــن زبــان کــه تــا حــدودی
بــا زبــان مجــاری نیــز نزدیکــی دارد و بــه همــراه زبان هــای
اســتونیایی ،مجــاری و مالتــی ،زبان هــای رســمی غیــر
هندواروپایــی اتحادیــه اروپــا می باشــند .گاهــی اوقــات فنالنــد
را بــه دلیــل تناســبات فرهنگــی زیــاد بــا کشــورهای ســوئد ،نروژ
و دانمــارک ،در رده کشــورهای اســکاندیناوی قــرار می دهنــد کــه
گذشــته ان هــا بــه وایکینگ هــا برمی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 6 صفحه 6
جغرافیا
فنالنــد بیــن طــول جغرافیایــی ۲۲تــا ۳۲درجــه شــرقی و عــرض
جغرافیایــی ۶۰تــا ۷۰درجــه شــمالی قــرار دارد .فنالنــد از شــمال بــا
نــروژ ،از شــرق بــا روســیه ،از غــرب بــا ســوئد همســایه اســت .خلیــج
بوتنــی در غــرب ،خلیــج فنالنــد در جنــوب و دریــای بالتیــک در جنــوب
غربــی ان قــرار دارد .هلســینکی در جنوبی تریــن نقطــه کشــور قــرار دارد
امــا از همــه پایتخت هــای جهــان بــه شــمال نزدیکتــر اســت .فاصلــه
هلســینکی تــا ســرحد شــمالی کشــور در حــدود ۱۱۲۰کیلومتــر اســت.
مــرز شــمالی فنالنــد نزدیــک بــه انتهــای جنوبــی اب دره هــای ســواحل
اقیانــوس منجمــد شــمالی اســت امــا خــود اب دره هــا در باریکــه ای از
خــاک نــروژ قــرار گرفته انــد .فنالنــد بــه اقیانــوس منجمــد شــمالی راه
نــدارد.
فنالنــد ســرزمینی اســت پَســت ،مشــتمل بــر چندیــن دریاچــه (معــروف
بــه کشــور هــزار دریاچــه بــا پوشــش ۱۰درصــد از مســاحت کل کشــور)
و ۸۶درصــد کشــور پوشــیده از جنگل هــای تونــدرا و تایــگا اســت .رشــته
کوه هــای ان اغلــب در نیمــه شــمالی واقــع شــده اند .بزرگ تریــن
دریاچــه فنالنــد ســایمای بــزرگ نــام دارد کــه ۴۳۷۷کیلومتــر مربــع
مســاحت ان اســت .طوالنی تریــن رود فنالنــد نیــز کمــی یوکــی بــا ۴۸۳
کیلومتــر درازا اســت.
ایــن کشــور ۲۰۰۰۰جزیــره بــا وســعتی بیــش از ۱۰۰۰۰۰کیلومتــر مربع
دارد .تابســتان فنالنــد بســیار درخشــنده و گــرم و کوتــاه و زمســتان ان
بســیار تاریــک ،ســرد و طوالنــی اســت .در الپلنــد در شــمال فنالنــد بــه
مــدت دو مــاه تمــام در زمســتان خورشــید طلــوع نمی کنــد و در تابســتان
نیــز دو مــاه غــروب افتــاب وجــود نــدارد.
قــرار داشــتن یــک ســوم از خــاک فنالنــد در بــاالی مــدار شــمالگان،
ایــن کشــور را پــس از ایســلند ،بــه شــمالی ترین کشــور جهــان مبــدل
ساخته اســت .در شــمالی ترین نقطــه فنالنــد تابســتان ها خورشــید
بــرای ۷۳روز غــروب نمی کنــد و همــه ۲۴ســاعت روز هــوا روشــن
اســت .در زمســتان نیــز ۵۱روز خورشــید طلــوع نمی کنــد .بــه علــت
نامســاعد بــودن اب و هــوای شــمال فنالنــد ،جمعیــت بســیار کمــی در
ایــن مناطــق زندگــی می کنــد.
ریشه نام
تصــور می شــود کــه اولیــن اثــر مکتــوب نــام فنالنــد بــر روی ســه ســنگ
نوشــته شــده باشــد .دو مــورد در اســتان اپلنــد ســوئد پیــدا شــد و ســومی
در گوتلنــد پیــدا شــد و قدمــت ان بــه قــرن ســیزدهم مــی رســد .مــی تــوان
فــرض کــرد کــه ایــن نــام مربــوط بــه نــام قبیلــه فنالنــدی هــا اســت کــه
اولیــن ثبــت شــناخته شــده ان مربــوط بــه ســال 98پــس از میــاد اســت.
سومی
نــام ( Suomiدر زبــان فنالنــدی بــه معنــای «فنالنــد») منشــا نامشــخصی
دارد ،امــا یــک ریشــه شناســی مشــترک بــا ( saameســامی هــا ،مــردم
بومــی الپلنــد) و ( Hämeایالتــی در داخــل کشــور) دارد.
کلمــه فنالنــدی Suomiبــرای اولیــن بــار در ســالنامه ســلطنتی فرانــک
در ســال 811بــه عنــوان نــام شــخصی در هیئــت دانمارکــی بــرای یــک
معاهــده صلــح بــا فرانــک هــا تاییــد شــده اســت .بــا ایــن حــال ،برخــی از
زبــان شناســان تاریخــی ،ایــن تفســیر از نــام را بعیــد مــی داننــد ،بــا ایــن
تصــور کــه ریشــه شناســی دیگــری وجــود دارد یــا اینکــه امــای ان بــه
عنــوان یــک خطــای کتبــی سرچشــمه گرفتــه اســت.
در منابــع تاریخــی اولیــه ،از قــرن 12و ،13اصطــاح فنالنــد بــه منطقــه
ســاحلی اطــراف تورکــو از پرنیــو تــا اووســیکاوپونکی اشــاره دارد .ایــن
منطقــه بعدهــا بــر خــاف نــام کشــور فنالنــد بــه فنالنــد Properمعــروف
شــد .فنالنــد در یــک فراینــد چنــد قرنــی بــه نامــی رایــج بــرای کل کشــور
تبدیــل شــد کــه از زمانــی ایــن فراینــد اغــاز شــد کــه کلیســای کاتولیــک
یــک اســقف نشــین در نوســیاینن در بخــش شــمالی اســتان Suomiاحتماالً
در قــرن دوازدهــم تاســیس کــرد.
ویرانــی فنالنــد در طــول جنــگ بــزرگ شــمالی ( )1721-1714و در طــول
جنــگ روســیه و ســوئد ( )1743-1741باعــث شــد کــه ســوئد شــروع بــه
انجــام تالش هــای عمــده بــرای دفــاع از نیمــه شــرقی خــود در برابر روســیه
کنــد .ایــن تجــارب قــرن هجدهــم احســاس سرنوشــت مشــترکی را ایجــاد
کــرد کــه وقتــی بــا زبــان منحصــر بــه فــرد فنالنــدی همــراه شــد ،منجــر بــه
پذیــرش مفهومــی گســترده از فنالنــد شــد.
شماره | 74راز شقایق| 7
خــاک خــوب در ایــن کشــور کــم اســت .در زمان هــای بســیار قدیــم در عصــر یخبنــدان،
یــخ پهنه هــای خــاک ایــن ســرزمین را کنــده و بــرده و در بســیاری مناطــق جــز ســنگ
خــارا چیــزی بــر جــای نمانده اســت .بخشــی از زمین هــای فنالنــد مردابــی اســت.
تابســتان های ایــن کشــور کوتــاه اســت امــا در عــوض روزهــای تابســتان ان بســیار
طوالنــی اســت .بــه همیــن جهــت کشــاورزان فنالنــد در همــان مقــدار زمیــن کشــاورزی
خــود خــوب عمــل می کننــد.
محصــوالت کشــاورزی ان هــا عبــارت اســت از جــو دوســر ،ســیب زمینی ،گنــدم و جــو.
بســیاری از روســتاهای فنالنــد روســتاهای لبنیاتــی اســت .اقلیــم فنالنــد بــرای روییــدن
علــف مناسـب تر اســت تــا بــرای غــات .چنــد ســده اســت کــه جماعتــی از مــردم فنالنــد
ماهیگیــری می کننــد ولــی چــوب فنالنــد منبــع مهــم ثــروت طبیعــی ان کشــور به شــمار
می ایــد .ســه چهــارم مســاحت کشــور را جنــگل فــرا گرفته اســت. صفحه 7
تاریخ
اگــر یافتــه هــای باســتان شناســی از غــار گــرگ نتیجــه فعالیــت هــای
نئاندرتال هــا باشــد ،اولیــن مــردم فنالنــد تقریبــاً 120000تــا 130000ســال
پیــش در ایــن منطقــه ســاکن شــدند.
مصنوعاتــی کــه اولیــن مهاجــران از خــود بــر جــای گذاشــتند ،ویژگی هــای
مشــترکی بــا اثــاری کــه در اســتونی ،روســیه و نــروژ یافــت می شــوند دارد.
اولیــن مــردم شــکارچی بودنــد و از ابــزار ســنگی اســتفاده مــی کردنــد.
اولیــن ســفال در ســال 5200قبــل از میــاد ،ظاهــر شــد .ورود فرهنــگ Corded
Wareبــه فنالنــد ســواحل جنوبــی بیــن 3000تــا 2500قبــل از میــاد ممکــن
اســت بــا شــروع کشــاورزی همزمــان باشــد .حتــی بــا معرفــی کشــاورزی ،شــکار
و ماهیگیــری همچنــان بخــش مهمــی از اقتصــاد معیشــتی بــود.
در عصــر برنــز ،کشــت دائمــی در تمــام طــول ســال و دامپــروری گســترش یافــت،
امــا فــاز اب و هــوای ســرد ایــن تغییــر را کنــد کــرد.
فرهنگ هــا در فنالنــد ویژگــی هــای مشــترکی در ســفال داشــتند و همچنیــن تبرهــا
شــباهت هایــی داشــتند امــا ویژگــی هــای محلــی در هــر یــک وجــود داشــت.
پدیــده Seima-Turbinoاولیــن مصنوعــات برنــزی را بــه منطقــه و احتمــاالً
زبان هــای فینــو اوگریکــی را بــه ارمغــان اورد.
تمــاس هــای تجــاری کــه تــا کنــون عمدتــاً در اســتونی بــوده انــد شــروع بــه
گســترش بــه اســکاندیناوی کردنــد.
ســاخت مصنوعــات برنــزی از 1300قبــل از میــاد بــا تبرهــای برنــزی از نــوع
Maaninkaاغــاز شــد .برنــز از منطقــه ولــگا و از جنــوب اســکاندیناوی وارد شــد.
در عصــر اهــن ،جمعیــت بــه ویــژه در مناطــق Hämeو Savoافزایــش
یافــت .فنالنــد پرجمعیــت تریــن کشــور منطقــه بــود .تمــاس هــای فرهنگــی
بــا بالتیــک و اســکاندیناوی بیشــتر شــد .ارتباطــات تجــاری در منطقــه
دریــای بالتیــک در طــول قــرن هشــتم و نهــم رشــد و گســترش یافــت.
صــادرات اصلــی از فنالنــد خــز ،بــرده و شــاهین بــه اروپــا بــود .واردات شــامل
ابریشــم و پارچــه هــای دیگــر ،جواهــرات ،شمشــیر بــود.
تولیــد اهــن تقریبـاً در 500ســال قبــل از میــاد اغــاز شــد .در پایــان قــرن نهــم،
فرهنــگ مصنوعــات بومــی ،بــه ویــژه جواهــرات و تزئینــات زنانــه ،بیــش از هــر
زمــان دیگــری ویژگــی هــای محلــی مشــترک داشــت کــه بــه نوعــی بیانگــر هویــت
مشــترک فنالنــدی اســت کــه از تصویــری بــا منشــا مشــترک زاده شــده اســت.
قــرن دوازدهــم و ســیزدهم دوران خشــونت امیــزی در شــمال دریــای بالتیــک
بــود .جنــگ صلیبــی لیوونــی ادامــه داشــت و قبایــل فنالنــدی ماننــد تاواســتیان و
کارلیــان در درگیــری هــای مکــرر بــا نووگــورود و بــا یکدیگــر بودنــد .همچنیــن
در طــول قــرون 12و 13چندیــن جنــگ صلیبــی از قلمروهــای کاتولیــک منطقــه
دریــای بالتیــک علیــه قبایــل فنالنــد انجــام شــد.
بــر اســاس منابــع تاریخــی ،دانمارکــی هــا حداقــل ســه جنــگ صلیبــی علیــه
فنالنــد در ســال 1187یــا اندکــی قبــل از ان ،در ســال 1191و در ســال ،1202
بــه راه انداختنــد.
بــه اولیــن جنــگ صلیبــی علیــه فنالنــد ،احتمــاالً در ســال ،1155بــه احتمــال
زیــاد یــک رویــداد غیــر واقعــی اســت .همچنیــن ،ایــن احتمــال وجــود دارد کــه
المانی هــا در قــرن ســیزدهم بت پرســتان فنالنــدی را بــا زور و خشــونت تغییــر
مذهــب داده باشــند .بــر اســاس نامــه ای از پــاپ از ســال ،1241پادشــاه نــروژ
نیــز در ان زمــان بــا «مباحــث نزدیــک» مبــارزه مــی کــرد.
دوران سوئد
در نتیجــه جنگ هــای صلیبــی (بیشــتر بــا دومیــن جنــگ صلیبــی بــه رهبــری بیرگر
جــارل) و اســتعمار برخــی مناطــق ســاحلی فنالنــد بــا جمعیــت مســیحی ســوئدی
در قــرون وســطی ،از جملــه پایتخــت قدیمــی تورکــو ،فنالنــد بــه تدریــج بخشــی
از پادشــاهی ســوئد شــد.
در ســوئد حتــی در قــرن هفدهــم و هجدهــم ،بــا ســاکنان ان خودســرانه رفتــار
کــرد .پادشــاهان ســوئد ارزش و اعتبــاری بــرای مــردم ایــن ســرزمین قائــل
نبودنــد و بــه نــدرت از فنالنــد بازدیــد مــی کردنــد .در متــون معاصــر ســوئدی،
فنالنــدی هــا بــدوی و زبانشــان پاییــن تــر بــه تصویــر کشــیده مــی شــدند.
زبــان ســوئدی بــه زبــان غالــب اشــراف ،اداره و امــوزش در فنالنــد
تبدیــل شــد .زبــان فنالنــدی عمدتــاً زبانــی بــرای دهقانــان ،روحانیــون و
دادگاه هــای محلــی در مناطــق عمدتــاً فنالنــدی زبــان بــود .در جریــان
اصالحــات پروتســتانی ،فنالنــدی هــا بــه تدریــج بــه اییــن لوتــری گرویدنــد.
در قــرن شــانزدهم ،میکائیــل اگریکــوال اولیــن اثــار مکتــوب را بــه زبــان فنالنــدی
منتشــر کــرد و پایتخــت فعلــی فنالنــد ،هلســینکی ،توســط گوســتاو اول ســوئدی
تاســیس شــد .اولیــن دانشــگاه در فنالنــد ،اکادمــی ســلطنتی تورکــو ،در ســال
1640تاســیس شــد.
شماره | 74راز شقایق| 8 صفحه 8
فنالنــدی هــا در جنــگ ســی ســاله ( )1648-1618بــه عنــوان یــک ســواره
نظــام امــوزش دیــده بــه نــام «هاکاپلیتتــا» شــهرت یافتنــد ،ایــن لشــکر بــه
طــور ناگهانــی برتــری یافــت .حمــات جســورانه و نــوع یــورش و شناســایی
ان هــا چنــان زبانــزد بــود کــه پادشــاه گوســتاووس ادولفــوس از انهــا در نبردهای
مهــم خــود ماننــد نبــرد برایتنفلــد ( )1631و نبــرد رایــن ( )1632اســتفاده کــرد.
فنالنــد در ســال های 1697-1696دچــار قحطــی شــدیدی شــد کــه طــی ان
حــدود یــک ســوم جمعیــت فنالنــد مردنــد و چنــد ســال بعــد نیــز ایــن کشــور
طاعــون ویرانگــری را تجربــه کــرد.
در قــرن هجدهــم ،جنگ هــای بیــن ســوئد و روســیه دو بــار منجــر بــه اشــغال
فنالنــد توســط نیروهــای روســی شــد ،جنــگ هایــی کــه فنالندی هــا ان را
بــه عنــوان خشــم بــزرگ ( )1721-1714و خشــم کوچــک ()1743-1742
می شناســند.
ً
تخمیــن زده مــی شــود کــه تقریبـا یــک نســل کامــل از مــردان جــوان در جریــان
خشــم بــزرگ ،عمدتـاً بــه دلیــل تخریــب خانــه هــا و مــزارع ،و بــه اتش کشــیدن
هلســینکی ،از دســت رفتنــد .در ایــن زمــان فنالنــد واژه غالــب بــرای کل منطقــه
از خلیــج بوتنیــا تــا مــرز روســیه بــود.
دو جنــگ روســیه و ســوئد در بیســت و پنــج ســال بــه عنــوان یــاداوری موقعیــت
مبهــم بیــن ســوئد و روســیه بــرای مــردم فنالنــد بــود .نخبــگان بــه طــور
فزاینــده ای در فنالنــد بــه زودی متوجــه شــدند کــه روابــط فنالنــد بــا ســوئد
بســیار پرهزینــه شــده اســت ،و پــس از جنــگ روســیه و ســوئد (،)1790-1788
تمایــل نخبــگان فنالنــد بــرای قطــع رابطــه بــا ســوئد افزایــش یافــت.
حتــی قبــل از جنــگ ،سیاســتمدارانی توطئه گــر وجــود داشــتند ،از جملــه گئــورگ
ماگنــوس اســپرنت پورتــن ،کــه از کودتــای گوســتاو ســوم در ســال 1772
حمایــت کــرده بــود .وی بعــدا ً مشــاور کاتریــن دوم شــد.
در شــعار ادولــف ایــوار ارویدســون (( )1858-1791روزنامه نــگار ،سیاســتمدار،
نویســنده و مــورخ اهــل کشــور فنالنــد« - ).مــا ســوئدی نیســتیم ،مــا نمــی
خواهیــم روس شــویم ،بنابرایــن اجــازه دهیــد فنالنــدی باشــیم» -هویــت ملــی
فنالنــدی شــروع بــه تثبیــت شــد.
علیرغــم تــاش نخبــگان و اشــراف فنالنــد بــرای قطــع روابــط بــا ســوئد ،تــا
اوایــل قــرن بیســتم هیــچ جنبــش مســتقلی واقعــی در فنالنــد وجــود نداشــت تــا
از ایــن امــر حمایــت کنــد .در عــوض ،دهقانــان فنالنــد از اقدامــات نخبــگان خــود
خشــمگین بودنــد و تقریبــاً منحصــرا ً از اقدامــات گوســتاو علیــه توطئه گــران
حمایــت کردنــد( .دادگاه عالــی تورکــو در حــدود ســال 1793اســپرنگ پورتــن را
بــه عنــوان یــک خائــن محکــوم کــرد ).دوران حکمرانــی ســوئد در ســال 1809
در جنــگ فنالنــد بــه پایــان رســید.
دوران حکمرانی روسیه
در 29مــارس ،1809فنالنــد توســط ارتــش الکســاندر اول روســیه بــه اشــغال روس هــا
درامــد و تبدیــل بــه یــک دوک بــزرگ خودمختــار در امپراتــوری روســیه شــد .ایــن
وضعیــت تــا پایــان ســال 1917ادامــه داشــت.
در ســال ،1812الکســاندر اول ،اســتان ویبــورگ روســیه را بــا دوک نشــین بــزرگ فنالنــد
ادغــام کــرد .در ســال ،1854زمانــی کــه نیــروی دریایــی بریتانیــا و فرانســه ســواحل
فنالنــد و االنــد را در جریــان بــه اصطــاح جنــگ االنــد بمبــاران کردنــد ،فنالنــد درگیــر
مشــارکت روســیه در جنــگ کریمــه شــد .در دوران روســیه ،زبــان فنالنــدی رفتــه رفتــه
رســمی شــد.
از دهــه 1860بــه بعــد ،یــک جنبــش ملــی گــرای پرقــدرت فنالنــدی معــروف بــه
جنبــش Fennomanرشــد کــرد و یکــی از برجســته تریــن چهــره هــای برجســته
جنبــش ،فیلســوف J. V. Snellmanبــود کــه بــه شــدت بــه ایــده الیســم هــگل تمایــل
داشــت و بــرای تثبیــت جنبــش فشــار مــی اورد.
قحطــی فنالنــد در ســال هــای 1868-1866تقریب ـاً 15درصــد از جمعیــت را کشــت و
ان را بــه یکــی از بدتریــن قحطــی هــا در تاریــخ اروپــا تبدیــل کــرد .قحطــی باعــث شــد
امپراتــوری روســیه مقــررات مالــی را تســهیل کنــد و ســرمایه گــذاری در دهــه هــای
بعــدی افزایــش یافــت .توســعه اقتصــادی و سیاســی هرچنــد ســریع بــود امــا ســرانه
تولیــد ناخالــص داخلــی ( )GDPهنــوز نصــف ایــاالت متحــده و یــک ســوم بریتانیــا بــود.
در ســال ،1906حــق رای همگانــی در دوک نشــین بــزرگ فنالنــد بــه تصویــب رســید.
بــا ایــن حــال ،زمانــی کــه دولــت روســیه اقداماتــی بــرای محــدود کــردن خودمختــاری
فنالنــد انجــام داد ،روابــط بیــن دوک نشــین بــزرگ و امپراتــوری روســیه تیــره شــد.
بــرای مثــال ،حــق رای همگانــی ،عم ـ ً
ا بــی معنــی بــود ،زیــرا تــزار مجبــور نبــود هیــچ
یــک از قوانیــن تصویــب شــده توســط پارلمــان فنالنــد را تصویــب کنــد.
میــل بــه اســتقالل ،ابتــدا در میــان لیبرال هــای رادیــکال و سوسیالیســت ها ،جایــگاه
ویــژه ای پیــدا کــرد .ایــن مــورد بــه عنــوان «روسیه ســازی فنالنــد» شــناخته می شــود،
کــه توســط اعالمیــه ای بــه نــام مانیفســت فوریــه توســط اخریــن تــزار امپراتــوری
روســیه ،نیــکالس دوم ،در 15فوریــه 1899تدویــن شــد.
شماره | 74راز شقایق| 9 صفحه 9
جنگ داخلی و استقالل اولیه
پــس از انقــاب فوریــه ،1917موقعیــت فنالنــد بــه عنــوان بخشــی از امپراتــوری
روســیه ،عمدتــاً توســط سوســیال دموکــرات هــا مــورد تردیــد قــرار گرفــت .از
انجایــی کــه رئیــس دولــت ،تــزار روســیه بــود ،پــس از انقــاب مشــخص نشــد
کــه رئیــس اجرایــی فنالنــد کیســت .پارلمــان کــه توســط سوســیال دموکرات هــا
کنتــرل مــی شــد ،قانــون بــه اصطــاح قــدرت را تصویــب کــرد تــا باالتریــن
اختیــار را بــه پارلمــان بدهــد .ایــن امــر توســط دولــت موقــت روســیه کــه تصمیــم
بــه انحــال پارلمــان گرفــت ،رد شــد.
انتخابــات جدیــدی برگــزار شــد کــه در ان احــزاب راســت بــا اکثریــت اندکــی
پیــروز شــدند .برخــی از سوســیال دموکــرات هــا از پذیــرش نتیجــه امتنــاع کردنــد
و همچنــان مدعــی بودنــد کــه انحــال پارلمــان (و در نتیجــه انتخابــات بعــدی)
غیرقانونــی اســت .دو بلــوک سیاســی تقریبـاً بــه همــان انــدازه قدرتمنــد ،احــزاب
راســت و حــزب سوســیال دموکــرات ،باهــم بــه تضــاد و درگیــری رســیدند.
انقــاب اکتبــر در روســیه یــک بــار دیگــر وضعیــت ژئوپلیتیــک را تغییــر داد.
ناگهــان احــزاب راســت در فنالنــد شــروع بــه تجدیــد نظــر در تصمیــم خــود بــرای
جلوگیــری از انتقــال باالتریــن قــدرت اجرایــی از دولــت روســیه بــه فنالنــد کردنــد،
زیــرا بلشــویک ها قــدرت را در روســیه بــه دســت گرفتنــد.
دولــت دســت راســتی بــه رهبــری نخســت وزیــر P. E. Svinhufvudاعالمیــه
اســتقالل را در 4دســامبر 1917ارائــه کــرد کــه دو روز بعــد ،در 6دســامبر ،رســماً
توســط دولــت تصویــب شــد.
فنالند در 4ژانویه 1918استقالل خود را به رسمیت شناخت.
در 27ژانویــه ،1918تیرهــای اغازیــن رســمی جنــگ داخلــی در دو رویــداد
همزمــان شــلیک شــد :از یــک ســو اغــاز خلــع ســاح نیروهــای روســی
توســط دولــت در پوهجانمــا و از ســوی دیگــر ،کودتــای حــزب سوســیال
دموکــرات .دومــی کنتــرل جنــوب فنالنــد و هلســینکی را بــه دســت اورد ،امــا
دولــت ســفید بــه تبعیــد از واســا ادامــه داد .ایــن امــر موجــب جرقــه یــک
جنــگ داخلــی کوتــاه امــا تلــخ شــد .ســفیدها ،کــه توســط امپراتــوری المــان
حمایــت مــی شــدند ،بــر ســرخ ها چیــره شــدند ،کــه بــا تمایــل کولــروو
مانــر بــرای تبدیــل کشــور تــازه اســتقالل یافتــه بــه جمهــوری سوسیالیســتی
کارگــری فنالنــد (همچنیــن بــه عنــوان «فنالنــد ســرخ» شــناخته می شــود)
وکــه فنالنــد را جزئــی از شــوروی مــی دانســتند ،تــاش می کردنــد.
پــس از جنگ ،ده ها هزار ســرخ و افراد مشــکوک به هواداری انهــا در اردوگاه ها
بازداشــت شــدند و هــزاران نفــر در اثــر ســوءتغذیه و بیمــاری جــان خــود را از
دســت دادند .دشــمنی عمیق اجتماعی و سیاســی بین ســرخ و ســفیدها کاشــته
شــد و تــا جنــگ زمســتانی و پــس از ان ادامــه داشــت .حتــی امــروزه ،جنــگ
داخلــی یــک موضــوع حســاس باقــی مانــده در تاریــخ سیاســی فنالند اســت.
پــس از ازمایــش کوتاهــی در مــورد ســلطنت ،زمانــی کــه تــاش بــرای
تبدیــل شــاهزاده فردریــک چارلــز بــه پادشــاه فنالنــد ناموفــق بــود ،فنالنــد
بــه یــک جمهــوری ریاســت جمهــوری تبدیــل شــد و K. J. Ståhlbergبــه
عنــوان اولیــن رئیــس جمهــور ان در ســال 1919انتخــاب شــد.
وی بــه عنــوان یــک ملــی گــرای لیبــرال بــا پیشــینه قانونــی ،دولــت را بــا
گرایــش لیبــرال دموکراســی اداره می کــرد .از حاکمیــت قانــون حمایــت کــرد
و اصالحــات داخلــی را اغــاز کــرد.
فنالنــد همچنیــن یکــی از اولیــن کشــورهای اروپایــی بــود کــه بــه شــدت بــه
دنبــال برابــری بــرای زنــان بــود .مینــا ســیالنپا در کابینــه بــه عنــوان اولیــن
وزیــر زن در تاریــخ فنالنــد در ســال هــای 1927-1926خدمــت کــرد.
مــرز فنالنــد و روســیه در ســال 1920توســط معاهــده تارتــو تعریــف شــد
کــه عمدتــاً از مرزهــای تاریخــی پیــروی می کــرد.
دموکراســی فنالنــد هیــچ کودتــای شــوروی را تجربــه نکــرد و بــه
همیــن ترتیــب از جنبــش ضــد کمونیســتی الپــوا جــان ســالم بــه
در بــرد .بــا ایــن وجــود ،روابــط بیــن فنالنــد و اتحــاد جماهیــر
شــوروی همچنــان پرتنــش باقــی مانــد .افســران ارتــش در فرانســه
امــوزش دیدنــد و روابــط بــا اروپــای غربــی و ســوئد تقویــت شــد.
در ســال ،1917جمعیــت ایــن کشــور ســه میلیــون نفــر بــود .اصالحــات
ارضــی مبتنــی بــر اعتبــار پــس از جنــگ داخلــی بــه اجــرا درامــد و نســبت
جمعیــت صاحــب ســرمایه را افزایــش داد.
حــدود 70درصــد از کارگــران در کشــاورزی و 10درصــد در صنعــت مشــغول
بودنــد .ایــن کشــور از بزرگتریــن بازارهــای صادراتــی بریتانیــا و المــان بــود.
شماره | 74راز شقایق| 10 صفحه 10
جنگ جهانی دوم
فنالنــد در جنــگ زمســتانی 1940-1939پــس از حملــه اتحــاد جماهیــر شــوروی
بــه فنالنــد و در ادامــه جنــگ ،1944-1941پــس از عملیــات بارباروســا ،زمــان
تهاجــم المــان بــه اتحــاد جماهیــر شــوروی ،بــا المــان همســو شــد و بــا
اتحــاد جماهیــر شــوروی جنگیــد .بــه مــدت 872روز ،ارتــش المــان ،بــا کمــک
غیرمســتقیم نیروهــای فنالنــدی ،لنینگــراد ،دومیــن شــهر بــزرگ اتحــاد جماهیــر
شــوروی را محاصــره کــرد.
پــس از اینکــه مقاومــت فنالنــد در برابــر حملــه بــزرگ شــوروی در ژوئــن و ژوئیــه
1944بــه بــن بســت منجــر شــد ،دو طــرف بــه اتــش بــس رســیدند .بــه دنبــال
ان جنــگ الپلنــد ،1945-1944دنبــال شــد.
معاهــدات امضــا شــده بــا اتحــاد جماهیــر شــوروی در ســال های 1947و 1948
شــامل تعهــدات فنالنــد ،محدودیت هــا و غرامت هــا و همچنیــن امتیــازات بیشــتر
ســرزمینی فنالنــد عــاوه بــر معاهــده صلــح مســکو در ســال 1940بــود.
در نتیجــه دو جنــگ ،فنالنــد پتســامو را همــراه بــا بخــش هایــی از کارلیــا و ســاال
واگــذار کــرد .ایــن شــامل 10درصــد از مســاحت زمیــن فنالنــد و 20درصــد از
ظرفیــت صنعتــی ان ،از جملــه بنــادر Viipuriو Liinakhamariبــود.
تقریبـاً از کل جمعیــت فنالنــد ،حــدود 400.000نفــر ،از ایــن مناطــق فــرار کردنــد.
قلمــرو ســابق فنالنــد اکنــون بخشــی از جمهــوری کارلیــا ،اســتان لنینگــراد و
اســتان مورمانســک روســیه را تشــکیل مــی داد .فنالنــد هرگــز توســط نیروهــای
شــوروی اشــغال نشــد و اســتقالل خــود را حفــظ کــرد ،امــا بــا از دســت دادن
حــدود 97000ســرباز .غرامــت جنگــی درخواســت شــده توســط اتحــاد
جماهیــر شــوروی بالــغ بــر 300میلیــون دالر ( 5.5میلیــارد در ســال )2020بــود.
فنالنــد کمــک هــای مارشــال را رد کــرد و اشــکارا بــه خواســته هــای شــوروی
احتــرام گذاشــت .بــا ایــن حــال ،بــه امیــد حفــظ اســتقالل فنالنــد ،ایــاالت متحــده
کمــک هــای مخفــی توســعه ای ارائــه کــرد و بــه حــزب سوســیال دموکــرات
کمــک کــرد .برقــراری تجــارت بــا قدرت هــای غربــی ،ماننــد بریتانیــا ،و پرداخــت
غرامــت بــه اتحــاد جماهیــر شــوروی باعــث شــد فنالنــد از یــک اقتصــاد عمدت ـاً
کشــاورزی بــه یــک اقتصــاد صنعتــی تبدیــل شــود( Valmet .در ابتدا یــک کارخانه
کشــتی ســازی ،ســپس چندیــن کارگاه فلــزی) بــرای ایجــاد مــواد بــرای غرامــت
جنــگ تاســیس شــد .پــس از پرداخــت غرامــت ،فنالنــد بــه تجــارت بــا اتحــاد
جماهیــر شــوروی در چارچــوب تجــارت دوجانبــه ادامــه داد.
در ســال 46 ،1950درصــد از کارگــران فنالنــد در کشــاورزی کار مــی کردنــد و یــک
ســوم در مناطــق شــهری زندگــی مــی کردنــد .مشــاغل جدیــد در تولیــد ،خدمــات و
تجــارت بــه ســرعت مــردم را بــه شــهرها جــذب کــرد .میانگیــن تعــداد تولــد بــه
ازای هــر زن از اوج رونــق نــوزاد 3.5در ســال 1947بــه 1.5در ســال 1973کاهــش
یافــت.
اقتصــاد ایــن کشــور بــه انــدازه کافــی شــغل ایجــاد نکــرد و صدهــا هــزار نفــر بــه
ســوئد مهاجــرت کردنــد و ایــن مهاجــرت در ســال هــای 1969و 1970بــه اوج خــود
رســید.
بــازی هــای المپیــک تابســتانی 1952بازدیدکننــدگان بیــن المللــی را بــه در ایــن
کشــور همــراه داشــت .فنالنــد در ازادســازی تجــارت در بانــک جهانــی ،صنــدوق
بیــن المللــی پــول و موافقتنامــه عمومــی تعرفــه هــا و تجــارت مشــارکت داشــت.
فنالنــد کــه رســماً ادعــا مــی کــرد بــی طــرف اســت ،در منطقــه خاکســتری بیــن
کشــورهای غربــی و بلــوک شــوروی قــرار داشــت .معاهــده نظامــی ( YYAپیمــان
دوســتی ،همــکاری و کمــک متقابــل بیــن فنالندی-شــوروی) بــه اتحــاد جماهیــر
شــوروی اهرمــی در سیاســت داخلــی فنالنــد داد .ایــن مــورد بــه طور گســترده توســط
رئیــس جمهــور Urho Kekkonenعلیــه مخالفــان خــود مــورد ســوء اســتفاده قــرار
گرفــت .او از ســال 1956انحصــار موثــری بــر روابــط شــوروی داشــت کــه بــرای
ادامــه محبوبیــت او بســیار مهــم بــود .در سیاســت ،گرایــش بــه پرهیــز از هــر گونــه
سیاســت و بیانیـه ای وجــود داشــت کــه بتــوان ان را ضــد شــوروی تعبیــر کــرد .ایــن
پدیــده توســط مطبوعــات المــان غربــی «فنالندســازی» نامیــده شــد.
در طــول جنــگ ســرد ،فنالنــد همچنیــن بــه یکــی از مراکــز جاسوســی شــرق و غــرب
تبدیــل شــد ،کــه در ان KGBو CIAنقــش خــود را ایفــا کردنــد .در ســال 1949
ســرویس اطالعــات امنیتــی فنالنــد ( ،)SUPO, Suojelupoliisiیــک مرجــع امنیتــی
عملیاتــی و یــک واحــد پلیــس زیــر نظــر وزارت کشــور تاســیس شــد کــه حوزه هــای
اصلــی فعالیــت ان ضــد اطالعــات ،ضــد تروریســم وامنیــت ملــی اســت.
فنالنــد بــا جامعــه اقتصــادی اروپــا معاهــده ای را امضــاء کــرد کــه عمدتــاً از ســال
1977عــوارض گمرکــی را لغــو کــرد ،اگرچــه فنالنــد بــه طــور کامــل بــه ان ملحــق
نشــد.
در ســال ،1981وضعیــت نابســامان ســامتی رئیــس جمهــور اورهــو ککونــن ،او را
پــس از 25ســال تصــدی ایــن ســمت مجبــور بــه بازنشســتگی کــرد.
فنالنــد بــا احتیــاط بــه فروپاشــی اتحــاد جماهیــر شــوروی واکنــش نشــان داد ،امــا بــه
ســرعت شــروع بــه نزدیکــی بــا غــرب کــرد .در 21ســپتامبر ،1990فنالنــد بــه دنبــال
تصمیــم اتحــاد مجــدد المــان در 9روز قبــل ،بــه طــور یکجانبــه معاهــده صلــح پاریــس
را منســوخ اعــام کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 11 صفحه 11
اب و هوا
هــوای فنالنــد از هــوای خیلــی از کشــورها ســردتر اســت .بــه هــر حــال
هــوا در فصــل هــای مختلــف ســال بســیار متفــاوت اســت .در فنالنــد مناطــق
طبیعــی زیــادی وجــود دارد و در تمــام فصــول مــی تــوان در ایــن مناطــق
رفــت و امــد کــرد.
زمستان
در فنالنــد مــاه هــای فصــل زمســتان عبارتنــد از دســامبر ،ژانویــه و فوریــه.
هــوا در مــاه نوامبــر و مــارچ نیــز ســرد اســت .دمــای هــوا در زمســتان معمــوالً
زیــر ســفر درجــه سلســیوس اســت و مــی توانــد تــا -20درجــه هــم برســد.
هــوا در شــمال فنالنــد ســردتر از جنــوب فنالنــد اســت و درجــه حــرارت مــی
توانــد حتــی -30درجــه باشــد .در زمســتان ممکــن اســت بــرف ببــارد .زمیــن
معمــوالً یــخ زده و لغزنــده اســت.
در زمســتان لبــاس هــای گــرم بایــد پوشــید .حداقــل کاپشــن زمســتانی
گــرم ،کاله ،دســتکش ،شــال گــردن و کفــش هــای زمســتانی گــرم بــه تــن
بایــد داشــت .در هــوای ســرد بهتــر اســت کــه چنــد الیــه لبــاس بــر تــن
باشــد.
در فصــل زمســتان هــوا در فنالنــد معمــوالً تاریــک اســت ،چــرا کــه خورشــید
صبــح طلــوع مــی کنــد و بعــد از ظهــر غــروب مــی کنــد .هــوا در شــمال
فنالنــد تاریــک تــر از جنــوب فنالنــد اســت .در شــمالی تریــن مناطــق فنالنــد
خورشــید تــا چندیــن هفتــه اص ـ ً
ا طلــوع نمــی کنــد.
مــدت روشــنایی کوتــاه ممکــن اســت خســته کننــده و اضطــراب اور باشــد.
در ایــن کشــور مــردم بــه شــیوه هــای مختلــف ایــن شــرایط را می گذراننــد
از جملــه:
با نزدیکان و دوستان خود در تماس هستند.
به طور مرتب ورزش می کنند.
به دنبال رژیم غذایی سالم هستند.
و چراغ های ویژه نوردرمانی تهیه می کنند.
بهار
فصــل بهــار در مناطــق جنوبــی فنالنــد در اواخــر مــاه مــارس و در مناطــق
شــمالی فنالنــد در اواخــر مــاه اوریــل اغــاز مــی شــود .هــوا در بهــار معمــوالً
هنــوز ســرد اســت ،ولــی از زمســتان گــرم تــر اســت .در بهــار طبیعــت
تغییــرات زیــادی مــی کنــد .بــرف هــا اب مــی شــوند و پــس از ایــن کــه
گیاهــان و درختهــا بــرگ در اوردنــد ،رنــگ محیــط ســبز مــی شــود.
تابستان
مــاه هــای فصــل تابســتان در فنالنــد عبارتنــد از ژوئــن ،ژوئیــه و اگوســت.
گرمتریــن مــاه اغلــب ژوئــن اســت .درجــه حــرارت هــوا در فصــل تابســتان
در مناطــق جنوبــی فنالنــد تقریب ـاً 20درجــه سلســیوس بــاالی صفــر و در
مناطــق شــمالی فنالنــد تقریبـاً 15درجــه بــاالی صفــر اســت.
در فصــل تابســتان هــوا در فنالنــد در هنــگام غــروب و شــب هــم روشــن
اســت ،چــرا کــه خورشــید دیــر غــروب مــی کنــد و زود طلــوع مــی کنــد.
هــوا در شــمال فنالنــد روشــن تــر از جنــوب فنالنــد اســت .در مــاه ژوئــن
هــوا از بقیــه مــاه ها روشــن تــر اســت .در ان هنــگام در فنالنــد Juhannus
را جشــن مــی گیرنــد کــه جشــن وســط تابســتان و شــبی بــدون شــب
می باشــد .در شــمالی تریــن مناطــق فنالنــد خورشــید در اوایــل تابســتان
اص ـ ً
ا غــروب نمــی کنــد.
در صورتــی کــه خوابیــدن در هــوای خیلــی روشــن بــرای برخــی دشــوار
باشــد ،بــرای اتــاق خــواب خــود پــرده هــای تاریــک کننــده تهیــه می کننــد.
پائیز
فصــل پائیــز معمــوالً در اواخــر مــاه اگوســت یــا اوایــل مــاه ســپتامبراغاز
مــی شــود .در مــاه ســپتامبر و اکتبــر ،وقــت دوره قهــوه ای ()ruska-aika
در فنالنــد اســت .خیلــی از بــرگ هــای گیاهــان و درختــان کــه در تابســتان
ســبز هســتند ،بــه رنــگ زرد ،نارنجــی و قرمــز در مــی اینــد .طبیعــت در دوره
قهــوه ای زیبــا و رنگارنــگ اســت.
ی وزد .در پائیــز نیــز
در پائیــز هــوا خنــک و معمــوالً بارانــی اســت و بــاد مـ
هــوا تاریــک اســت ،چــرا کــه خورشــید زودتــر از تابســتان غــروب می کنــد.
شماره | 74راز شقایق| 12 صفحه 12
فرهنگ مردم فنالند
برابــری ،اعتمــاد ،صداقــت و ارزش قائــل شــدن بــرای طبیعــت مثــال هایــی از
مســائل مهــم بــرای فنالنــدی هــا هســتند .در ادامــه بــه برخــی از خصوصیــات
فرهنگــی مــردم ایــن کشــور می پردازیــم.
ارزش های فنالندی
برابــری و عدالــت ،ارزشــهای مهمــی بــرای فنالنــدی هــا هســتند .در جامعــه فنالندی
تمــام افــراد بــا هــم برابــر هســتند و بایــد بــا همــه افــراد بــا عدالــت رفتار شــود.
مساوات
بــر اســاس قانــون فنالنــد زنــان و مــردان بــا هــم برابــر هســتند .در فنالنــد ســر کار
رفتــن زنــان حتــی زمانــی کــه صاحــب فرزنــد مــی باشــند ،امــری عــادی مــی باشــد.
زن و مــرد هــر دو مســئولیت رســیدگی بــه فرزنــدان و خانــه را بــر عهــده دارنــد.
اعتماد
عمومــا فنالنــدی هــا بــه افــراد دیگــر و بــه مقامــات اداری اعتمــاد مــی کننــد.
همچنیــن در فنالنــد بــرای دمکراســی و ازادی بیــان ارزش گذاشــته می شــود .همــه
افــراد حــق شــرکت در فعالیتهــای اجتماعــی را دارنــد .همچنیــن در فنالنــد ازادی
بیــان موجــود مــی باشــد.
فردیت
فردگرایــی در فرهنــگ فنالنــدی بیشــتر از دیگــر فرهنــگ هــا بــه چشــم میخــورد.
ازادی فــردی بوضــوح در قوانیــن فنالنــدی دیــده میشــود.
صداقت و وقت شناسی
در فنالنــد بــرای صداقــت و راســتی ارزش قائــل می شــوند .وفای بــه عهــد و صادقانه
صحبــت کــردن امــری مهــم مــی باشــد .وقــت شناســی نیــز بــرای فنالندیهــا اهمیت
دارد .زمانــی کــه قــرار مالقــات داریــد ،بموقــع ســر قــرار خــود حاضــر شــوید .اگــر
بــرای مثــال بــا کارمنــد یــا پزشــکی وقــت داریــد ،بســیار اهمیــت دارد کــه بموقــع
در محــل قــرار خــود حضــور یابیــد .مثــا اگــر بــرای ســاعت 12وقــت گرفتــه ایــد،
کمــی مانــده بــه ســاعت 12در محــل مالقــات باشــید .اگــر ســاعت 12.10بــه انجــا
بیاییــد ،تاخیــر کــرده ایــد.
فروتنی
بســیاری از فنالنــدی هــا بــرای فروتنــی و تواضــع ارزش قائــل هســتند .افــراد در
داخــل یــک گــروه خیلــی خودنمایــی نکــرده ،بــا صــدای بلنــد حــرف نــزده و از خــود
تعریــف نمــی کننــد .یکــی از جنبــه هــای خــوب اخالقــی در فنالنــد ،مــورد توجــه
قــرار دادن بقیــه افــراد و گــوش فــرادادن بــه انهــا مــی باشــد .همچنیــن بــرای کار
کــردن و ســعی و تــاش ارزش فراوانــی قائــل می شــوند.
ارزش طبیعت
طبیعــت بــرای فنالنــدی هــا بســیار موضــوع مهمــی اســت .بســیاری از فنالنــدی
هــا بــودن در طبیعــت را دوســت دارنــد و بــرای مثــال بــه گــردش در طبیعــت
و چیــدن میــوه هــای ریــز جنگلــی مــی پردازنــد .در فنالنــد حقــوق همگانــی
( )jokamiehenoikeudetرعایــت میشــود .بــر اســاس ان افــراد مــی تواننــد
ازادانــه در طبیعــت رفــت و امــد کننــد و الزم نیســت بــرای رفتــن بــه هــر
منطقــه ای از مالــک زمینهــای ان منطقــه اجــازه گرفتــه شــود.
سالم دادن
در فنالنــد دســت دادن یکــی از شــیوه هــای عمومــی ســام دادن در
موقعیت هــای رســمی مــی باشــد .همچنیــن زنــان و مــردان نیــز بــا همدیگــر
دســت مــی دهنــد .دوســتان نزدیــک و خویشــاوندان ممکــن اســت بــا در
اغــوش گرفتــن همدیگــر بــه هــم ســام دهنــد .روبوســی امــری عــادی و
معمــول نیســت.
هنــگام صحبــت کــردن بــا افــراد دیگــر بــه چشــمان او نــگاه کنیــد .نــگاه
کــردن بــه چشــمان همدیگــر در هنــگام گفتگــو در فنالنــد بــه معنــای راســتی
و صداقــت نســبت بطــرف مقابــل محســوب میشــود.
در فنالنــد بــرای خطــاب قــراردادن همدیگــر از ضمیــر شــخصی «تــو» اســتفاده
میشــود .افــراد غریبــه و همــکاران نیــز بــا ضمیــر شــخصی «تــو» مــورد خطــاب
قــرار میگیرنــد .اســتفاده از ضمیــر «شــما» فقــط مختــص شــرایط بســیار
رســمی مــی باشــد .بهتــر اســت کــه بــرای خطــاب قــراردادن ســالمندان نیــز
از ضمیــر شــخصی «شــما» اســتفاده شــود.
شماره | 74راز شقایق| 13 صفحه 13
گفتگو و روابط اجتماعی
برخــاف هــوای بســیار ســرد فنالنــد ،مــردم فنالنــد بســیار روشــن فکــر،
پذیــرا و گــرم هســتند.
یــک فنالنــدی بیشــتر از اینکــه تــودار باشــد ،ارام و متیــن اســت .بــه همیــن
دلیــل ،مــردم فنالنــد بــه راحتــی شــما را بــه خانــه شــان دعــوت مــی نماینــد.
وقتــی یــک فنالنــدی شــما را بــه خانــه اش دعــوت مــی کنــد ،بایــد بدانیــد که
او بــه طــور کامــل پذیــرای شــما شــده و زندگیــاش را بــرای شــما بــاز نمــوده
اســت .بنابرایــن ،الزم نیســت خیلــی رســمی رفتــار کنیــد بلکــه؛ در حقیقــت،
هــر چقــدر طبیعــی تــر باشــید ،میزبــان شــما بیشــتر خوشــش مــی ایــد.
فنالنــدی هــا بــرای شــروع گفتگــو مســتقیما بــه اصــل مطلــب مــی پردازنــد.
شــیوه صحبــت کــردن فنالنــدی هــا مســتقیم و بــدون پیــچ و خــم اســت.
در فنالنــد برداشــت ایــن اســت کــه انچــه افــراد بیــان مــی کننــد ،منظــور
واقعــی انهاســت .انچــه مــی گوییــد واقعیــت دانســته میشــود و از شــما
انتظــار میــرود کــه مطابــق بــا گفتــه هــای خــود عمــل کنیــد.
در حیــن گفتگــوی فنالندیهــا ممکــن اســت تــا حــدی لحظــات ســاکت وجــود
داشــته باشــد .ســکوت موضــوع بــدی نبــوده بلکــه امــری طبیعــی قلمــداد
میشــود .الزم نیســت کــه لحظــات تــوام بــا ســکوت را بــا صحبــت کــردن
پــر کــرد.
صحبــت کــردن بــا صــدای بلنــد ممکــن اســت ناخوشــایند یــا تهدیــد امیــز
بحســاب ایــد.
در فنالنــد قطــع کــردن صحبــت دیگــری هنگامــی کــه او در حــال حــرف زدن
اســت ،بــی احترامــی محســوب میشــود .فنالنــدی هــا قبــل از اینکــه شــروع
بــه صحبــت کــردن کننــد صبــر مــی کننــد کــه طــرف مقابــل گفتگــو ،صحبــت
خــود را کامــل کنــد.
در فنالنــد نشــان دادن احساســات در معــرض عمــوم امــری عــادی نمــی
باشــد .بــاال بــردن تــن صــدا در زمــان صحبــت کــردن و مخصوصــا در اماکــن
عمومــی ،بــی احترامــی محســوب مــی شــود.
اگــر از یــک فنالنــدی بخواهیــد مــردم ایــن کشــور را توصیــف کنــد ،احتمــاالً از
اصطــاح “”sisuاســتفاده خواهــد کــرد ،اصطالحــی کــه بــه راحتــی مــی تــوان
ان را درک کــرد امــا؛ ترجمــه ان دشــوار اســت Sisu .بــه معنــی شــجاعت و
ایســتادگی بســیار در مقابــل مخالفــت ،و سرســختی و پیگیــری امــور اســت.
بــه همیــن دلیــل اســت کــه فنالنــدی هــا بــه ملیــت خــود افتخــار مــی کننــد.
هویت فنالندی
مــردم کشــور فنالنــد نســبت بــه وطــن خــود احســاس بســیار قــوی دارنــد و بــه
عنــوان مردمــی وطــن پرســت در جهــان شــناخته مــی شــوند .حــس وطــن پرســتی
کــه در بیــن مــردم فنالنــد وجــود دارد ،در واقــع از تاریــخ ایــن کشــور سرچشــمه
مــی گیــرد .فنالنــد کشــوری بــا افتخــارات ورزشــی و جنگــی بســیاری اســت امــا؛
در حــال حاضــر پیشــرفتی کــه در عرصــه تکنولــوژی داشــته موجــب شــده تــا بــه
شــهرتی جهانــی دســت پیــدا کنــد .بســیاری از افــراد جهــان نســبت بــه مــردم
فنالنــد و یــا حتــی چهــره هــای تاریخــی ایــن کشــور اشــنایی ندارنــد و فنالنــدی
هــا طــی ســال هــای اخیــر تــاش کــرده انــد تــا تاریــخ خــود را بــه مــردم جهــان
معرفــی کننــد.
اصلیــت بســیاری از چیزهــا بــه ایــن کشــور خــارق العــاده بــر مــی گــردد و فنالندی
هــا بــه وجــود ایــن چیزهــا افتخــار مــی نماینــد .بــرای مثــال ،شــهر هلســینکی در
زمینــه طراحــی ،یــک نمونــه معتبــر جهانــی بــه شــمار مــی رود .ان هــا در ایــن
زمینــه کامــا پیشــرو بــوده و محلــه هــای مشــهور متعــددی در ایــن شــهر وجــود
دارنــد کــه ایــن نکتــه را ثابــت مــی نماینــد .اس ام اس هــم در کشــور فنالنــد
ابــداع شــد .بــه نظــر مــی رســد همــه مــا در زمینــه برقــراری ارتبــاط اســان بــه
فنالنــدی هــا مدیــون هســتیم .در ضمــن ســانتا کالز ( Santa Clausبابــا نوئــل)
هــم فنالنــدی اســت .طبــق داســتان و افســانه هــا ،ســانتا کالز Santa Clausیــا
همــان بابــا نوئــل در الپلنــد ،Laplandمنطقــه ای در کشــور فنالنــد زندگــی مــی
نمایــد.
حریم شخصی
فنالنــدی هــا افــرادی محافظــه کار و تــودار هســتند کــه از دیگــران انتظــار دارنــد
بــه حریــم خصوصــی ان هــا احتــرام زیــادی بگذارنــد .شــخصیت محفــوظ ان هــا
بخشــی از ارزش هــای ان هــا اســت و مودبانــه تلقــی مــی شــود .مــکان هــای
عمومــی ،بــه ویــژه وســایل حمــل و نقــل عمومــی ،بــی ســر و صــدا هســتند.
فنالنــدی هــا بــرای حریــم شــخصی خــود ارزش قائــل انــد .برقــراری تمــاس
چشــمی قابــل احتــرام اســت .لمــس کــردن و بغــل کــردن بــی ادبانــه تلقــی مــی
شــود .فنالنــدی هــا بــا غریبــه هــا صحبــت نمــی کننــد ،امــا در عیــن حــال مهمــان
نــواز هســتند و در صــورت نیــاز بــه شــما کمــک مــی کننــد.
صحبــت کــردن بــا افــراد در ایســتگاه یــا وســایل حمــل و نقــل عمومــی بــی ادبانــه
اســت .ایــن رفتــار فنالنــدی هــا را بــی ادبانــه تلقــی نکنیــد زیــرا بــه فروتنــی و
خجالتــی بــودن ان هــا مربــوط مــی شــود .جلــب توجــه در فنالنــد پذیرفتــه شــده
نیســت .از بلنــد صحبــت کــردن یــا جلــب توجــه بپرهیزیــد .صحبــت دیگــران را
قطــع نکنیــد ،حتــی وقتــی ســاکت هســتند .ممکــن اســت ســکوت افــراد مــدت
طوالنــی تــا حــدود ســه دقیقــه طــول بکشــد .قطــع صحبــت دیگــران بســیار
ناخوشــایند تلقــی مــی شــود.
شماره | 74راز شقایق| 14 صفحه 14
زبان
زبــان مــادری مــردم ایــن کشــور ،فنالنــدی یــا ســوئدی اســت .زبــان فنالنــدی در
ی شــود.
خــارج از ایــن کشــور تنهــا توســط برخــی از اهالــی اســتونی فهمیــده م ـ
ایــن ملــت بــدون داشــتن هیــچ نزدیکــی زبانــی بــا دیگــران ،تــاش می کننــد بــا
اموزش هــای وســیع و جامــع در مــدارس بــه بقــای زبــان مــادری خــود کمــک
کننــد .تقریب ـاً اکثــر اهالــی ایــن کشــور زبــان انگلیســی را می فهمنــد و در دنیــای
تجــارت نیــز بســیار کاربــرد دارد .حتــی شــرکت های بین المللــی فنالنــدی بــه
عنــوان زبــان داخــل شــرکتی خــود از انگلیســی اســتفاده می کننــد.
المانــی امــروزه خیلــی رایــج نیســت امــا افــراد بــاالی ۵۰ســال در گذشــته ان را به
عنــوان زبــان دوم یــاد گرفته انــد .اکثــر مــردم تحصیــل کــرده ،بــه ویــژ ه ان هایــی
کــه ادارات عمومــی را می گرداننــد ،بــه هــر دو زبــان فنالنــدی و ســوئدی مســلط
هســتند .تنهــا برخــی از مناطــق ســاحلی و جزایــر خودمختــار ،منحصــرا ً ســوئدی
ی کننــد .دو زبانــی بــودن ایــن کشــور را در نام هــای انســتیتوهای
صحبــت مــ
عمومــی ،شــرکت ها ،شــهرها و برنامه هــای رادیــو و تلویزیــون مــی توانیــد ببینیــد.
زبــان فنالنــدی دارای ویژگــی هــای خاصــی بــوده کــه بــا اداب و رســوم فنالنــدی
هــا کامــا مطابقــت دارد .مــردم فنالنــد دارای ذهــن بــازی هســتند؛ ممکــن اســت
فکــر کنیــد کــه ایــن نکتــه بخاطــر ایــن اســت کــه در زبــان فنالنــدی ،جنســیت
وجــود نــدارد .ایــن باعــث مــی شــود ارتبــاط برقــرار کــردن بســیار اســان تــر
باشــد .ایــن زبــان بــا چیــزی کــه شــخصیت مــردم فنالنــد را تعریــف مــی نمایــد،
همــراه مــی شــود .ان هــا زبــان خــود را بســیار جــدی مــی گیرنــد ،همــواره کامــا
صــادق هســتند و در همــه حــال ســعی مــی نماینــد از کلمــات درســت اســتفاده
نماینــد .در ایــن زبــان ،حتــی مکــث هــا و ســکوت هــا هــم باعــث برقــراری ارتبــاط
مــی شــوند .اگــر لحظاتــی از ســکوت در مصاحبــه پیــش امــد ،اصــا احســاس
مــوذب بــودن نداشــته باشــید .یــاد بگیریــد کــه از مصاحبــه لــذت بــرده و ان هــا
را درک کنیــد.
ادیان و مذاهب
اکثریــت فنالنــدی هــا مســیحی مــی باشــند .بزرگتریــن جامعــه مذهبــی ،کلیســای
اوانکلی-لوتــری فنالنــد اســت کــه در حــدود 70درصــد از جمعیــت فنالنــد عضــو ان
هســتند .کلیســای ارتودوکــس فنالنــد ،از نظــر بزرگــی دومیــن انجمــن مذهبــی مــی
باشــد .کمــی بیشــتر از 1درصــد جمعیــت فنالنــد عضــو کلیســای ارتودوکــس مــی باشــند.
کلیســای اوانکلی-لوتــری و ارتودوکــس دارای موقعیتــی خــاص در فنالنــد هســتند .از جمله
اختیــارات ایــن کلیســاها حــق اخــذ مالیــات مــی باشــد.
دههــا هــزار مســلمان در فنالنــد زندگــی مــی کننــد .البتــه فقــط بخشــی از انهــا عضــو
انجمــن اســامی هســتند .عــاوه بــر ایــن دو ســه هــزار نفــر یهــودی نیــز در فنالنــد
ســکونت دارنــد .هلســینکی و تورکــو دارای کنیســه مــی باشــند.
از جملــه جوامــع مذهبــی دیگــر فنالنــد مــی تــوان بــه کلیســای کاتولیــک ،کلیســای
پنطیکاســتی ،کلیســای ازاد فنالنــد ،کلیســای ادونتیســت ،کلیســای مورمــون هــا و شــاهدان
یهــوه اشــاره کــرد.
تقریب ـاً یــک ســوم اشــخاصی کــه در فنالنــد زندگــی مــی کننــد رســماً بــه هیــج جامعــه
مذهبــی تعلــق ندارنــد.
در فنالنــد بســیاری از اعیــاد رســمی و تعطیــل ریشــه در دیــن مســیحیت دارنــد .در صفحه
اعیــاد رســمی در فنالنــد در ســایت اینترنتــی InfoFinlandاطالعاتــی در ایــن مــورد کــه
در فنالنــد چــه روزهایــی تعطیــل عمومــی اســت وجــود دارد.
در فنالنــد ازادی ادیــان و مذاهــب وجــود دارد .تمــام افــرادی کــه در فنالنــد زندگــی مــی
کننــد از ایــن حــق برخوردارنــد کــه دیــن و مذهــب خــود را ازادانــه انتخــاب کــرده و
مراســم دینــی خــود را انجــام دهنــد .اگــر کســی نخواهــد ،الزم نیســت هیــچ دینــی را
برگزینــد .هیــچ کــس مجبــور نیســت کــه برخــاف میــل و رغبــت شــخصی خــود در
مراســم دینــی شــرکت کنــد.
حداقــل 20فــرد بالــغ مــی تواننــد جامعــه دینــی و مذهبــی را افتتــاح کننــد .الزم نیســت
کــه حتمــا یــک گــروه مذهبــی خــود را بعنــوان انجمــن دینــی ثبــت کننــد ،بلکــه ان گــروه
مــی توانــد بــدون بــه ثبــت رســاندن تشــکیالت خــود ،فعالیــت نمایــد.
والدیــن دربــاره دیــن و مذهــب کــودک خــود تصمیــم میگیرنــد .در صورتــی کــه والدیــن در
مــورد ایــن موضــوع اختــاف نظــر داشــته باشــند ،هیــچ مذهبــی بــرای کــودک تعییــن نمی
شــود .در صورتــی کــه دادگاه بــه تــک سرپرســت بــودن یکــی از والدیــن رای داده باشــد،
او مــی توانــد بــه تنهایــی در مــورد مذهــب فرزنــدش تصمیــم گیــری کنــد.
کــودکان حــق شــرکت در ســاعتهای امــوزش دیــن خــود در مــدارس را دارا مــی باشــند.
مطالعــه بیشــتر از InfoFinlandو از امــوزش مقطــع ابتدایــی.
فــرد بالــغ یعنــی فــردی کــه بــه ســن 18ســالگی رســیده اســت ،مــی توانــد شــخصا
دربــاره گرایــش دینــی خــود تصمیــم بگیــرد.
شماره | 74راز شقایق| 15 صفحه 15
اقتصاد فنالند
امید عزیزی
(کهریزی)
در خــال ۱۵۰ســال گذشــته ،فنالنــد تحــوالت وســیعی را تجربــه کــرده و
بــه مــدد ان از یــک اقتصــاد فقیــر مبتنــی بــر کشــاورزی بــه یــک جامعــه
مــدرن اطالعاتــی مبــدل شــده اســت .در پنــاه ایــن فراینــد ،فنالنــد در قالــب
یــک دولــت پیشــرفته توســعه یافــت ،در عرصــه جهانــی شــدن پذیرفتــه
شــد و بــه عضویــت اتحادیــه اروپــا درامــد .در دهــه ۱۹۶۰فنالنــد کشــوری
بســیار فقیــر و توســعه نیافتــه بــود و پشــت ســر اغلــب کشــورهای اروپایــی
قــرار داشــت و قســمت اعظــم جمعیــت ایــن کشــور در بخــش کشــاورزی
متمرکــز بــود .در ایــن کشــور ،کشــاورزی نیــز ســخت بــود ،زیــرا دوره رشــد
گیاهــان در ایــن کشــور کوتــاه اســت و شــرایط اب و هوایــی نامســاعد،
برداشــت محصــول را بــا دشــواری مواجــه مــی ســازد .در اواخــر دوره -۶۸
۱۹۶۷فنالنــد خشکســالی کــم نظیــری را تجربــه کــرد و نزدیــک بــه یــک
دهــم جمعیــت خــود را بــه دلیــل گرســنگی و بیمــاری از دســت داد .بعــد
از دهــه ۱۹۶۰،تولیــد ناخالــص داخلــی فنالنــد ســاالنه حــدود۲/۲درصــد
رشــد کــرد.
عوامل دالیل توسعه اقتصادی فنالند
کیفیت و اعتبار مواردی چون قانون ،پول و انسجام اداری
تجارت ازاد و بین المللی شدن
ایــن کشــور بــه طــور ســنتی صــادرات محــور بــوده و بســیار عالقــه منــد و
مشــتاق بــوده اســت تــا اقتصــاد خــود را بــه بازارهــای بیــن المللــی پیونــد
دهــد.
همجواری با بلوک شرق
بــرای اقتصــاد فنالنــد ،روســیه هــم یــک تهدیــد و هــم یــک فرصــت
بــه حســاب امــده اســت .در حــال حاضــر روســیه یکــی از بــزرگ تریــن
شــرکای تجــاری فنالنــد بــه شــمار مــی رود .عــاوه بــر ایــن ،بــه منظــور
تولیــد طیــف وســیعی از کاال هــا بــرای بــازار روســیه ،فنالنــد بــه عنــوان
یــک کانــال مهــم ترانزیــت و واردات بــه مقصــد روســیه نیــز بــه شــمار مــی
رود .ایــن امــر بــا برخــورداری از بنــادر عالــی و تســهیالت حمــل و نقــل در
جــوار مرزهــای روســیه حاصــل شــده اســت.
سرمایه گذاری در سرمایه انسانی و نیروی کار تحصیل کرده
سرمایه گذاری درامر تحقیق و توسعه
تامین مالی مناسب بودجه عمومی و حساب های جاری در حال رشد
شکل گیری یک فضای مطلوب برای تبادل نظر در سطح جامعه
فنالنــد یکــی از کشــورهایی اســت کــه در ان تبــادل نظــر میــان اتحادیــه
هــای کارگــری و ســازمان هــای کارگــری نهادینــه شــده و دولــت این کشــور
نیــز نقــش مهمــی در ایــن میــان ایفــا کــرده اســت.
شاخص فساد اقتصادی
فنالنــد (بــه همــراه کشــورهای دیگــری همچــون دانمــارک و نیوزیلنــد)
ســال های زیــادی بــه عنــوان کشــور نمونــه کــه کمتریــن فســاد اقتصــادی
را داشــته ،معرفــی شده اســت .کشــور فنالنــد در زمینــه هــاى مرتبــط بــا
تحقیقــات و توســعه و ســرمایه انســانى از جملــه کشــورهاى پیشــتاز در
اروپاســت.
ده شریک اول تجاری فنالند
شرکای وارداتی
المــان ،روســیه ،ســوئد ،چیــن ،هلنــد ،فرانســه ،امریــکا ،انگلســتان ،لهســتان،
اســتونی
شرکای صادراتی
المان ،سوئد ،هلند ،امریکا ،روسیه ،چین ،انگلستان ،بلژیک ،فرانسه ،استونی
مهمترین کاالهای صادراتی
تجهیــزات و ماشــین االت حمــل و نقلــی ،فلــزات ،محصــوالت صنعتــی شــیمیایی،
محصــوالت صنعتــی جنگلــی ،محصــوالت صنعتــی الکترونیکــی و الکتریکــی
مهمترین کاالهای وارداتی
تجهیــزات و ماشــین االت حمــل و نقلــی ،فلــزات ،محصــوالت صنعتــی الکترونیکــی
و الکتریکــی ،محصــوالت صنعتــی شــیمیایی ،محصــوالت معدنــی ،منســوجات ،مــواد
غذایــی و محصــوالت کشــاورزی
شماره | 74راز شقایق| 16 صفحه 16
پس از جنگ جهانی دوم
صنعــت فنالنــد پــس از جنــگ جهانــی دوم بــه ســرعت بهبــود یافــت .در
پایــان ســال 1946تولیــد صنعتــی از تعــداد پیــش از جنــگ فراتــر رفــت.
در دوره بالفاصلــه پــس از جنــگ 1946تــا ،1951صنعــت بــه ســرعت بــه
رشــد خــود ادامــه داد.
عوامــل زیــادی در رشــد ســریع صنعتــی نقــش داشــتند ،ماننــد غرامت هــای
جنگــی کــه عمدتــاً در محصــوالت تولیــدی پرداخــت مــی شــد ،کاهــش
ارزش پــول در ســال هــای 1945و ،1949کــه باعــث افزایــش 70درصدی
دالر در برابــر پــول فنالنــد شــد و در نتیجــه صــادرات بــه غــرب و همچنیــن
توســعه را افزایــش داد.
فنالنــد یــک سیاســت فعــال نــرخ ارز را اعمــال کــرد و چندیــن بــار از
کاهــش ارزش بــرای افزایــش رقابــت صنایــع صادرکننــده اســتفاده شــد.
بیــن ســال های 1950و ،1975صنعــت فنالنــد تحــت تاثیــر روندهــای
اقتصــادی بین المللــی قــرار داشــت.
رشــد ســریع صنعتــی در ســال های 1955-1953بــا دوره رشــد
معتدل تــری کــه در ســال 1956اغــاز شــد .دالیــل کاهــش رشــد،
اعتصــاب عمومــی ســال ،1956و همچنیــن روندهــای صادراتــی ضعیــف و
کاهــش مقــررات ســختگیرانه تجــارت خارجــی فنالنــد در ســال 1957بــود
کــه صنعــت را مجبــور بــه رقابــت بــا رقبــای بیــن المللــی کــرد.
رکــود اقتصــادی باعــث کاهــش 3.4درصــدی تولیــد صنعتــی در ســال
1958شــد .بــا ایــن حــال ،صنعــت بــه ســرعت در طــی رونــق اقتصــادی
بین المللــی کــه پــس از رکــود اقتصــادی رخ داد ،بهبــود یافــت.
یکــی از دالیــل ایــن امــر کاهــش ارزش مــارککا فنالنــد بــود کــه ارزش
دالر امریــکا را تــا 39درصــد در برابــر مــارککا فنالنــد افزایــش داد.
اقتصــاد بیــن المللــی در دهــه 1960بــا ثبــات بــود .ایــن رونــد را مــی تــوان
در فنالنــد نیــز مشــاهده کــرد ،جایــی کــه رشــد ثابــت تولیــد صنعتــی در
طــول دهــه ثبــت شــد.
پــس از ازمایش هــای ناموفــق ،فنالنــد محدودیت هــا را کاهــش
داد و در ســال 1973یــک قــرارداد تجــارت ازاد بــا جامعــه اروپــا
منعقــد کــرد و بازارهــای خــود را رقابتی تــر کــرد .تولیــد صنعتــی
فنالنــد در ســال 1975کاهــش یافــت.
ایــن کاهــش ناشــی از توافــق تجــارت ازاد اســت کــه در ســال
1973بیــن فنالنــد و جامعــه اروپــا منعقــد شــد .ایــن قــرارداد
صنعــت فنالنــد را در معــرض رقابــت بین المللــی ســخت تر و
انقبــاض قــوی در صــادرات فنالنــد نســبت بــه غــرب قــرار داد.
در ســالهای 1976و 1977رشــد تولیــد صنعتــی تقریب ـاً صفــر
بــود ،امــا در ســال 1978دوبــاره بــه ســمت رشــد قوی برگشــت.
در ســالهای 1978و 1979تولیــد صنعتــی بــا نرخــی باالتــر از
متوســطرشــد کــرد .محــرک ایــن امــر کاهــش ارزش مــارککا
فنالنــد بــود کــه ارزش مــارککا را در مجمــوع 19درصــد کاهــش
داد .تاثیــرات بحــران نفــت بــر صنعــت فنالنــد نیــز بــا تجــارت
دوجانبــه فنالنــد بــا اتحــاد جماهیــر شــوروی کاهــش یافــت.
بازارهــای امــوزش محلــی گســترش یافــت و تعــداد فزاینــده ای
از فنالندی هــا نیــز بــرای تحصیــل در ایــاالت متحــده یــا اروپــای
غربــی بــه خــارج رفتنــد و مهارت هــای پیشــرفته را بــه دســت
اوردنــد .شــرکت هــا ،هــر چنــد بــا ســوء ظــن در نظــر گرفتــه
شــد .حمایــت از ســرمایه داری گســترده بــود .از ســوی دیگــر،
کمونیســت هــا (اتحادیــه دموکراتیــک خلــق فنالنــد) بیشــترین ارا
( 23.2درصــد) را در انتخابــات پارلمانــی 1958بــه دســت اورده
انــد.
نــرخ پس انــداز در میــان باالتریــن نرخ هــای جهــان قــرار
داشــت و تــا دهــه 1980حــدود 8درصــد بــود .در اغــاز دهــه
،1970ســرانه تولیــد ناخالــص داخلــی فنالنــد بــه ســطح ژاپــن
و بریتانیــا رســید.
سیاســت رســمی بــی طرفــی ،فنالنــد را قــادر ســاخت تــا بــا
بازارهــای غربــی تجــارت کنــد .تجــارت دوجانبــه قابــل توجهــی
بــا اتحــاد جماهیــر شــوروی انجــام شــد ،امــا ایــن امــر بــه یــک
وابســتگی تبدیــل نشــد.
شماره | 74راز شقایق| 17 صفحه 17
ازادسازی اقتصاد
فنالنــد ماننــد ســایر کشــورهای شــمال اروپــا ،سیســتم مقــررات اقتصــادی
خــود را از اواخــر دهــه 1980ازاد کــرده اســت .مقــررات مالــی و بــازار محصول
اصــاح شــد .برخــی از شــرکت های دولتــی خصوصی ســازی شــدند و برخــی
از نرخ هــای مالیاتــی تغییــر کردنــد.
در ســال ،1991اقتصــاد فنالنــد دچــار رکــود شــدید شــد .ایــن امــر بــه
دلیــل ترکیبــی از انبســاط بیــش از حــد اقتصــادی (عمدتـاً بــه دلیــل تغییــر در
قوانیــن بانکــی در ســال 1986کــه اعتبــار را بســیار قابــل دســترس تر کــرد)،
بازارهــای رکــود بــا شــرکای تجــاری کلیــدی (بــه ویــژه بازارهــای ســوئد و
شــوروی) و همچنیــن بازارهــای محلــی ،رخ داد.
رشــد بــا ســایر شــرکای تجــاری و ناپدیــد شــدن تجــارت دوجانبــه شــوروی،
قیمــت بــازار ســهام و مســکن را 50درصــد کاهــش داد.
رشــد در دهــه 1980مبتنــی بــر بدهــی بــود ،و زمانــی کــه بدهی هــا
شــروع شــد ،تولیــد ناخالــص داخلــی 13درصــد کاهــش یافــت و بیــکاری از
اشــتغال کامــل بــه یــک پنجــم نیــروی کار افزایــش یافــت .ایــن بحــران بــا
مخالفــت اولیــه اتحادیــه هــای کارگــری بــا هرگونــه اصالحــات تشــدید شــد.
سیاســتمداران بــرای کاهــش هزینــه هــا تــاش کردنــد و بدهــی عمومــی دو
برابــر شــد و بــه حــدود 60درصــد تولیــد ناخالــص داخلــی رســید .بیشــتر
رشــد اقتصــادی در دهــه 1980بــر اســاس تامیــن مالــی بدهــی بــود و عــدم
پرداخــت بدهــی هــا منجــر بــه بحــران پــس انــداز و وام شــد .در مجمــوع
بیــش از 10میلیــارد یــورو بــرای نجــات بانــک هــای در حــال ورشکســتگی
اســتفاده شــد کــه منجــر بــه ادغــام بخــش بانکــی شــد .پــس از کاهــش
ارزش ،رکــود در ســال 1993بــه پاییــن تریــن حــد خــود رســید.
عضویت در اتحادیه اروپا
فنالنــد در ســال ۱۹۹۵بــه اتحادیــه اروپــا پیوســت .نــرخ رشــد از ان
زمــان یکــی از باالترین هــای کشــورهای OECDبــوده اســت و فنالنــد
در صــدر بســیاری از شــاخص های عملکــرد ملــی قــرار گرفتــه اســت.
فنالنــد یکــی از 11کشــوری بــود کــه بــه فــاز ســوم اتحادیــه اقتصــادی و
پولــی اتحادیــه اروپــا ملحــق شــد و در تاریــخ 1ژانویــه 1999یــورو را بــه
عنــوان واحــد پــول کشــور پذیرفــت .مــارک پــول ملــی ( )FIMاز گــردش
خــارج شــد و بــا یــورو (یــورو) در اغــاز ســال .2002
کشاورزی
اب و هــوا و خــاک فنالنــد رشــد محصــوالت کشــاورزی را بــه یــک چالــش
خــاص تبدیــل کــرده اســت .ایــن کشــور بیــن 60تــا 70درجــه عرض شــمالی
تــا شــمال االســکا -قــرار دارد و زمســتان های ســخت و فصل هــای گــرمنســبتاً کوتاهــی دارد کــه گاهــی اوقــات بــا یخبنــدان قطــع می شــود .بــا ایــن
حــال ،بــه دلیــل اینکــه جریــان رانــش اقیانــوس اطلــس شــمالی ،اب و هــوا
را معتــدل مــی کننــد ،و بــه دلیــل ارتفــاع نســبتاً کــم زمیــن ،فنالنــد دارای
زمیــن هــای قابــل کشــت در 60درجــه عــرض جغرافیایــی شــمالی اســت .در
پاســخ بــه اب و هــوا ،کشــاورزان بــه انــواع محصــوالت زودرس و مقــاوم در
برابــر ســرما متکــی هســتند .بیشــتر زمین هــای کشــاورزی در ابتــدا یــا جنــگل
یــا باتــاق بودنــد و خــاک معمــوالً بــه تصفیــه اهــک و ســال ها کشــت نیــاز
داشــت تــا اســید اضافــی را خنثــی کنــد و بــاروری را توســعه دهــد .بــه طــور
کلــی ابیــاری ضــروری نبــود ،امــا سیســتم هــای زهکشــی اغلــب بــرای حــذف
اب اضافــی مــورد نیــاز بــود.
تــا اواخــر قــرن نوزدهــم ،انــزوای فنالنــد مســتلزم ان بود که بیشــتر کشــاورزان
بــر تولیــد غــات بــرای تامیــن نیازهــای غذایــی اساســی کشــور تمرکــز کننــد.
در پاییــز ،کشــاورزان چــاودار کاشــتند .در بهــار ،کشــاورزان جنوبــی و مرکــزی
جــو دوســر را شــروع کردنــد ،در حالــی کــه کشــاورزان شــمالی جــو را بــذر
مــی کردنــد .مــزارع همچنیــن مقادیــر کمــی ســیب زمینــی ،ســایر محصــوالت
ریشــه ای و حبوبــات کشــت مــی کردنــد .بــا ایــن وجــود ،کل ســطح زیــر
کشــت هنــوز کــم بــود .گاوهــا در تابســتان چــرا مــی کردنــد و در زمســتان
یونجــه مصــرف مــی کردنــد .فنالنــد اساسـاً خودکفــا بــود و تجــارت کشــاورزی
بســیار محــدودی داشــت.
شماره | 74راز شقایق| 18 صفحه 18
ایــن الگــوی ســنتی ،زمانــی کــه غــات ارزان قیمــت وارداتــی از روســیه و
ایــاالت متحــده بــه طــور موثــری بــا غــات محلــی رقابــت کردنــد در اواخــر
قــرن نوزدهــم بــه شــدت تغییــر کــرد .در عیــن حــال ،افزایــش تقاضــای
داخلــی و خارجــی بــرای محصــوالت لبنــی و در دســترس بــودن خــوراک
دام وارداتــی ارزان قیمــت ،تولیــد لبنیــات و گوشــت را بســیار ســوداورتر
کــرد .ایــن تغییــرات در شــرایط بــازار ،کشــاورزان فنالنــد را وادار کــرد
تــا از کشــت غــات اصلــی بــه تولیــد گوشــت و محصــوالت لبنــی روی
اورنــد و الگویــی را ایجــاد کردنــد کــه تــا اواخــر دهــه 1980ادامــه یافــت.
در پاســخ بــه رکــود کشــاورزی در دهــه ،1930دولــت بــا اعمــال تعرفــه
بــر واردات محصــوالت کشــاورزی ،تولیــد داخلــی را تشــویق کــرد.
ایــن سیاســت تــا حــدی موفقیــت امیــز بــود .کل ســطح زیــر کشــت
افزایــش یافــت امــا درامــد مــزارع در فنالنــد نســبت بــه ســایر کشــورها
بــه شــدت کاهــش یافــت .موانــع واردات غــات باعــث بازگشــت بــه
کشــاورزی مختلــط شــد و تــا ســال 1938کشــاورزان فنالنــد توانســتند
تقریبــاً 90درصــد تقاضــای داخلــی بــرای غــات را تامیــن کننــد.
اختــاالت ناشــی از جنــگ زمســتانی و ادامــه جنــگ باعــث کمبــود مــواد غذایی
بیشــتر شــد ،بــه ویــژه زمانــی کــه فنالنــد ســرزمینی از جملــه حــدود یــک
دهــم زمیــن هــای کشــاورزی خــود را بــه اتحــاد جماهیــر شــوروی واگــذار
کــرد .تجــارب رکــود اقتصــادی و ســال هــای جنــگ ،فنالنــدی هــا را متقاعــد
کــرد تــا از منابــع غذایــی مســتقل بــرای جلوگیــری از کمبــود در درگیــری هــای
اینــده جلوگیــری کننــد.
پــس از جنــگ ،اولیــن چالــش اســکان دادن کشــاورزان اواره بــود .بــه اکثــر
کشــاورزان پناهنــده مــزارع داده شــد کــه شــامل برخــی ســاختمان هــا و زمیــن
هایــی بــود کــه قبـ ً
ا در حــال تولیــد بودنــد ،امــا برخــی بایــد بــه «مزارع ســرد»
ً
بســنده مــی کردنــد ،یعنــی زمیــن هایــی کــه تولیــد نمــی شــدند و معمــوال قبل
از تولیــد محصــوالت بایــد پاکســازی یا زهکشــی مــی شــدند .دولــت از عملیات
پاکســازی و زهکشــی در مقیــاس بــزرگ حمایــت کــرد کــه باعــث گســترش
منطقــه مناســب بــرای کشــاورزی شــد .در نتیجــه برنامــه هــای اســکان مجــدد
و پاکســازی زمیــن ،ســطح زیــر کشــت حــدود 450000هکتــار افزایــش
یافــت و در اوایــل دهــه 1960بــه حــدود 2.4میلیــون هکتــار رســید .بنابرایــن
فنالنــد بیــش از هــر زمــان دیگــری زمیــن هــای کشــاورزی را بــه دســت اورد.
در ایــن دوره از گســترش ،کشــاورزان شــیوه هــای تولیــد
مــدرن را معرفــی کردنــد .اســتفاده گســترده از نهاده های
مــدرن -کودهــای شــیمیایی و حشــره کش ها،
ماشــین االت کشــاورزی و ارقــام بــذر بهبــود یافتــه -
به شــدت باعــث بهبــود عملکــرد محصــول شــد .بــا
ایــن حــال ،فراینــد مدرن ســازی مجــددا ً تولیــد مزرعــه
را بــه عرضه هــای خــارج از کشــور ،ایــن بــار بــه واردات
نفــت و کــود ،وابســته کــرد.
تــا ســال 1984منابــع داخلــی انــرژی تنهــا حــدود
20درصــد نیازهــای مزرعــه را پوشــش مــی دادنــد ،در
حالــی کــه در ســال 1950منابــع داخلــی 70درصــد
انهــا را تامیــن مــی کردنــد.
پــس از افزایــش قیمــت نفــت در اوایــل دهــه ،1970
کشــاورزان شــروع بــه بازگشــت بــه منابــع انــرژی
محلــی ماننــد هیــزم کردنــد .وجــود بســیاری از مــزارع
کــه بــرای اســتفاده موثــر از تراکتورهــا بســیار کوچــک
بودنــد ،مکانیزاســیون را نیــز محــدود کــرد .نقطــه ضعــف
دیگــر وجــود مــزارع زیــاد بــا خنــدق هــای زهکشــی بــاز
بــود کــه نیــاز بــه تعمیــر و نگهــداری منظــم دارنــد .در
اواســط دهــه ،1980کارشناســان تخمیــن زدنــد کــه
نیمــی از زمیــن هــای زراعــی نیــاز بــه بهبــود زهکشــی
دارنــد.
در ان زمــان حــدود 1میلیــون هکتــار زهکشــی زیرزمینی
داشــت و مســئوالن کشــاورزی قصــد داشــتند بــه نصــب
چنیــن اثــاری در یــک میلیــون هکتــار دیگــر کمــک
کننــد .بــا وجــود ایــن کاســتی هــا ،حداقــل در مقایســه
بــا کشــاورزی در ســایر کشــورهای اروپایــی کشــاورزی
فنالنــد کارامــد و مولــد بــود .
شماره | 74راز شقایق| 19 صفحه 19
جنگلداری
جنــگل هــا نقــش کلیــدی در اقتصــاد کشــور دارنــد و فنالنــد را بــه یکــی از
تولیدکننــدگان پیشــرو چــوب در جهــان تبدیــل کردنــد؛ در نتیجــه مــواد خــام
بــا قیمــت هــای رقابتــی بــرای صنایــع مهــم فــراوری چــوب فراهــم می شــود.
ماننــد کشــاورزی ،دولــت از دیربــاز نقــش پیشــرو در جنگلــداری ،حمایــت از
بهبودهــای فنــی و ایجــاد برنامــه هــای درازمــدت بــرای اطمینــان از ادامــه
تامیــن صنایــع فــراوری چــوب توســط جنــگل هــای کشــور ایفــا کــرده اســت.
اب و هــوای مرطــوب فنالنــد و خــاک ان بــرای جنــگل هــا ایــده ال هســتند.
درختــان در سرتاســر کشــور بــه جــز در برخــی مناطــق دایــره قطــب شــمال
خــوب عمــل مــی کننــد .
در ســال 1980مســاحت جنگلــی حــدود 19.8میلیــون هکتــار بــود کــه ســرانه
4هکتــار جنــگل را فراهــم مــی کــرد کــه بســیار باالتــر از میانگیــن اروپــا کــه
حــدود 0.5هکتــار بــود .نســبت زمیــن هــای جنگلــی بــه طــور قابــل توجهــی
از منطقــه ای بــه منطقــه دیگــر متفــاوت اســت .در فــات دریاچــه مرکــزی و
در اســتان های شــرقی و شــمالی ،جنگل هــا تــا 80درصــد مســاحت زمیــن
را پوشــش می دادنــد ،امــا در مناطقــی کــه شــرایط بهتــری بــرای کشــاورزی
داشــتند ،به ویــژه در جنــوب غربــی ،جنگل هــا تنهــا 50تــا 60درصــد قلمــرو
را تشــکیل می دادنــد .گونــه هــای اصلــی درختــان تجــاری -کاج و صنوبــر -
مــواد خــام را بــرای کارخانــه هــای چــوب بــری ،خمیــر کاغــذ و صنایــع کاغــذ
تامیــن مــی کردنــد .جنگل هــا نیــز محصــوالت زراعــی قابل توجهــی را تولیــد
می کردنــد.
بــرف هــای ســنگین زمســتانی و شــبکه ابــراه هــا بــرای انتقــال کنــده هــا بــه
اســیاب هــا اســتفاده مــی شــد .چوب برهــا می توانســتند درختــان بریــده شــده
را روی بــرف زمســتانی بــه جاده هــا یــا بدنه هــای ابــی بکشــانند .در جنــوب
غربــی ،فصــل ســورتمه ســواری حــدود 100روز در ســال بــه طــول می انجامیــد.
ایــن فصــل حتــی در شــمال و شــرق طوالنــی تــر بــود .شــبکه دریاچه هــا و
رودخانه هــای ایــن کشــور شــناور شــدن چــوب را کــه وســیله ای ارزان و ســریع
بــود ،تســهیل می کــرد .هــر بهــار ،خدمــه ســیاهه های مربــوط را در پاییــن دســت
بــه نقــاط جمــع اوری شــناور مــی کردنــد .یــدک کــش هــا دســته هــای چــوب را
از رودخانــه هــا و دریاچــه هــا بــه مراکــز پــردازش مــی کشــند .سیســتم ابــراه
بخــش بزرگــی از کشــور را پوشــش مــی داد ،و در دهــه 1980فنالنــد جاده هــا و
راه اهن هــا را بــه مناطقــی کــه ابراه هــا خدمــات رســانی نمی کردنــد گســترش
داد و عم ـ ً
ا تمــام ذخایــر جنگلــی کشــور را بــرای اســتفاده تجــاری بــاز کــرد.
جنگلــداری و کشــاورزی ارتبــاط نزدیکــی بــا هــم داشــتند .در طــول قــرن بیســتم،
برنامه هــای دولتــی بازتوزیــع زمیــن ،مالکیــت جنگل هــا را گســترده کــرده بــود
و زمین هــای جنگلــی را بــه اکثــر مــزارع اختصــاص داده بــود .در دهــه ،1980
کشــاورزان 35درصــد از جنــگل هــای کشــور را کنتــرل مــی کردنــد .ســایر افــراد
27درصــد را داشــتند .دولــت 24 ،درصــد .شــرکت هــای خصوصــی 9 ،درصــد و
شــهرداری هــا و ســایر ارگان هــای دولتــی 5درصــد.
اراضــی جنگلــی کــه در اختیــار کشــاورزان و افــراد دیگــر بــود 75تــا
80درصــد چــوب مصرفــی صنعــت را تولیــد مــی کردنــد .دولــت مالــک
بســیاری از زمیــن هــای فقیرتــر بــود ،بــه ویــژه زمیــن هــای شــمال.
روابــط بیــن جنگلــداری و کشــاورزی دو طــرف ســودمند بــود .کشــاورزان درامــد
خــود را بــا درامــد حاصــل از فــروش چــوب ،مراقبــت از جنــگل هــا ،یــا قطــع
درختــان تکمیــل مــی کردنــد .جنگلــداری بســیاری از مــزارع حاشــیه ای را قابــل
دوام ســاخت .در همــان زمــان ،جوامــع کشــاورز جــاده هــا و دیگــر زیرســاخت
هــا را در مناطــق روســتایی حفــظ کردنــد و کارگرانــی را بــرای عملیــات جنــگل
فراهــم کردنــد .در واقــع ،بــدون جوامــع کشــاورز در مناطــق کــم جمعیــت ،ادامــه
عملیــات فشــرده قطــع درختــان و احیــای جنــگل در بســیاری از مناطــق جنگلــی
مهــم بســیار دشــوارتر بــود.
شماره | 74راز شقایق| 20
وزارت زراعــت و جنگلــداری جنــگل هــا فهرســت بنــدی کــرده و پــان هــای جنــگل
داری را تنظیــم کــرده اســت .طبــق بررســی ها ،بیــن ســال های 1945و اواخــر دهــه
،1970جنگل بانــان ســریع تر از ان چــه جنگل هــا قــادر بــه بازســازی درختــان بودنــد،
درختــان را قطــع کردنــد .بــا ایــن وجــود ،بیــن اوایــل دهــه 1950و ،1981فنالنــد
توانســت مســاحت کل جنــگل هــای خــود را حــدود 2.7میلیــون هکتــار افزایــش دهــد
و جنــگل هــای زیــر 40ســال را حــدود 3.2میلیــون هکتــار افزایــش دهــد .از ابتــدای
ســال ،1965ایــن کشــور برنامــه هایــی را تنظیــم کــرد کــه خواســتار گســترش کشــت
جنگلــی ،زهکشــی زمیــن هــای ذغــال ســنگ نــارس و مناطــق پــراب و جایگزینــی
درختــان کنــد رشــد بــا گونــه هــای بــا رشــد ســریع تــر بودنــد .تــا اواســط دهــه
،1980فنالنــدی هــا 5.5میلیــون هکتــار را زهکشــی کردنــد 2.8 ،میلیــون هکتــار را
بــارور کردنــد و 3.6میلیــون هکتــار را کشــت کردنــد .تنــک کــردن ســهم درختانــی را
افزایــش داد کــه الــوار مناســب تولیــد می کردنــد ،در حالــی کــه گونه هــای درختــی
بهبــود یافتــه بهــره وری را تــا 30درصــد افزایــش داد. صفحه 20
برنامه هــای جامــع جنــگل داری ایــن امــکان را بــرای فنالندی هــا فراهــم کــرده
بــود کــه بــه طــور همزمــان بــازده جنــگل را افزایــش دهنــد و بــر مقــدار و ارزش
ذخایــر در حــال رشــد بیفزاینــد .در اواســط دهــه ،1980جنــگل هــای فنالنــد
هــر ســال نزدیــک بــه 70میلیــون متــر مکعــب چــوب جدیــد تولیــد مــی کردنــد
کــه بــه میــزان قابــل توجهــی بیشــتر از چیــزی اســت کــه قطــع مــی شــد.
در دوره پــس از جنــگ ،کاهــش ســاالنه حــدود 120درصــد افزایــش یافــت و
بــه حــدود 50میلیــون متــر مکعــب رســید .ســوزاندن چــوب بــه یــک پنجــم
ســطح ســالهای بالفاصلــه پــس از جنــگ کاهــش یافــت و منابــع چوبــی را بــرای
صنایــع فــراوری چــوب ازاد کــرد کــه بیــن 40تــا 45میلیــون متــر مکعــب در
ســال مصــرف مــی کردنــد .در واقــع ،تقاضــای صنعــت بــه حــدی بــود کــه
فنالنــد نیــاز بــه واردات 5تــا 6میلیــون متــر مکعــب چــوب در ســال داشــت.
بــرای حفــظ مزیــت نســبی کشــور در محصــوالت جنگلــی ،مقامــات فنالنــد
اقــدام بــه افزایــش تولیــد چــوب بــه ســمت محدودیــت هــای زیســت محیطــی
کشــور کردنــد .در ســال 1984دولــت طــرح جنــگل 2000را کــه توســط وزارت
کشــاورزی و جنگلــداری تهیــه شــده بــود منتشــر کــرد .هــدف ایــن طــرح
افزایــش برداشــت از جنــگل تــا حــدود 3درصــد در ســال و در عیــن حــال حفــظ
زمیــن هــای جنگلی بــرای تفریــحو اســتفاده هــای دیگر بــود .همچنین خواســتار
بزرگ تــر شــدن میانگیــن اندازه هــای جنگل هــای خصوصــی ،افزایــش ســطح
مــورد اســتفاده بــرای جنگل هــا ،و گســترش کشــت و تنــک جنگل هــا شــد .در
صــورت موفقیــت امیــز بــودن ایــن طــرح ،افزایــش تحویــل چــوب تــا پایــان
قــرن بیســتم تــا حــدود یــک ســوم امــکان پذیــر خواهــد بــود .مقامــات فنالنــد
معتقــد بودنــد کــه اگــر فنالنــد بخواهــد ســهم خــود را در بازارهــای جهانــی
محصــوالت چوبــی و کاغــذی حفــظ کنــد ،چنیــن رشــدی ضــروری اســت.
صنعت
از دهــه ،1990صنعــت فنالنــد ،کــه قرن هــا متکــی بــه جنگل هــای
وســیع ایــن کشــور بــود ،بــه طــور فزاینــده ای تحــت ســلطه الکترونیــک
و خدمــات قــرار گرفــت ،زیــرا جهانــی شــدن منجــر بــه کاهــش
صنایــع ســنتی تر شــد .بــرون ســپاری منجــر بــه انتقــال تولیــد
بیشــتر بــه خــارج از کشــور شــد و صنعــت مســتقر در فنالنــد تــا حــد
زیــادی بــر تحقیــق و توســعه و الکترونیــک پیشــرفته متمرکــز شــد.
الکترونیک
صنعــت الکترونیــک و الکتروتکنیــک فنالنــد بــر ســرمایه گــذاری ســنگین در
تحقیــق و توســعه متکــی اســت و بــا ازادســازی بازارهــای جهانــی شــتاب
گرفتــه اســت.
مهندســی بــرق در اواخــر قــرن نوزدهــم بــا ژنراتورهــا و موتورهــای
الکتریکــی ســاخته شــده توســط گوتفریــد اســترومبرگ ،کــه اکنــون بخشــی
از گــروه ABBاســت ،اغــاز شــد .ســایر شــرکت هــای فنالنــدی -ماننــد
Instru، Vaisalaو ( Nelesاکنــون بخشــی از - )Metsoدر زمینــه هایــی
ماننــد اتوماســیون صنعتــی ،فنــاوری پزشــکی و هواشناســی موفــق بــوده
انــد .نوکیــا زمانــی پیشــرو جهانــی در زمینــه ارتباطــات تلفــن همــراه بــود.
فلزات ،مهندسی و ساخت
فنالنــد مــواد معدنــی فراوانــی دارد ،امــا بســیاری از معــادن بــزرگ تعطیــل
شــده اند و اکثــر مــواد خــام اکنــون وارد می شــوند .بــه همیــن دلیــل،
شــرکت ها اکنــون تمایــل دارنــد بــر فــراوری فلــزات بــا ارزش افــزوده بــاال
تمرکــز کننــد .صــادرات شــامل فــوالد ،مــس ،کــروم ،طــا ،روی و نیــکل
و محصــوالت نهایــی ماننــد ســقف و روکــش فلــزی ،لوله هــای فــوالدی
جــوش داده شــده اســت.
در ســال ،2019ایــن کشــور پنجمیــن تولیدکننــده بــزرگ کــروم در جهــان،
هفدهمیــن تولیدکننــده بــزرگ گوگــرد و بیســتمین تولیدکننــده فســفات در
جهــان فســفات بــود.
بــا توجــه بــه وســایل نقلیــه ،صنعــت موتــور فنالنــد بیشــتر از تولیدکننــدگان
تراکتــور ( ،Valtraســابق ،)Valmetماشــین های جنگلــی (،)f.ex. Ponsse
وســایل نقلیــه نظامــی ( ،)Sisu Patriaکامیــون ( )Sisu Autoو اتوبــوس
Valmetتشــکیل شــده اســت.
در فنالنــد کشــتی ســازی صنعــت مهمــی اســت .بزرگتریــن کشــتی هــای
تفریحــی جهــان در فنالنــد ســاخته مــی شــوند .همچنیــن ،شــرکت فنالنــدی
Wärtsiläبزرگتریــن موتورهــای دیزلــی جهــان را تولیــد مــی کنــد و ســهم
بــازار ان 47درصــد اســت .صنعــت تولیــد یــک کارفرمــای قابــل توجــه بــا
حــدود 400.000نفــر نیــروی کار اســت.
شماره | 74راز شقایق| 21 صفحه 21
ساختار سیاسی فنالند
نعمت ا ...فیروزی
نظــام سیاســی فنالنــد جمهــوری اســت کــه بــر اســاس مجلــس اداره
می شــود .رئیس جمهــور مســئول معرفــی نخســت وزیر اســت و کابینــه
را نخســت وزیر اداره می کنــد .نخســت وزیر و کابینــه اش بایــد بتواننــد از
مجلــس رای اعتمــاد بگیرنــد.
مجلــس ایــن کشــور ۲۰۰کرســی دارد کــه نماینــدگان ان بــرای دوره ای چهار
ســاله انتخــاب می شــوند .رئیس جمهــور کــه مســئولیت اصلیــش هدایــت
سیاســت های خارجــی اســت ،هــر شــش ســال یکبــار توســط انجمــن
انتخاباتــی برگزیــده می شــود .ســن رای در ایــن کشــور ۱۸ســالگی اســت
و رای دادن حــق عمومــی اســت.
در حــال حاضــر ســائولی نینیســته رئیس جمهــور ایــن کشــور اســت کــه
در ســال ۲۰۱۲بــه ریاســت جمهــوری انتخــاب شــد .نخســت وزیر فنالنــد
ســانا ماریــن اســت کــه در ســال ۲۰۱۹بــه ایــن سِ ــمت برگزیــده شــد.
مقام هــای فنالنــد بــا جدیــت بیشــتری در حــال بررســی پیوســتن کشورشــان
بــه ائتــاف نظامــی ناتــو به رغــم هشــدارهای روســیه هســتند.
بــه تازگــی بعــد از حملــه روســیه بــه اوکرایــن مقامــات ایــن کشــور در تالش
هســتند پیوســتن بــه ناتــو را بــه ســرعت عملــی کنند.
«پــکا هاویســتو» ،وزیــر امــور خارجــه فنالنــد در فروردیــن مــاه ســال جــاری
گفــت کــه ایــن کشــور کــه ۱۳۰۰کیلومتــر مــرز مشــترک بــا روســیه دارد،
بــه زودی و طــی هفته هــای اینــده مراحــل بعــدی را درخصــوص «احتمــال
درخواســت عضویــت در ناتــو» روشــن خواهــد کــرد.
رســانه های محلــی گــزارش داده انــد کــه «حمایــت مــردم فنالنــد از عضویــت
در ناتــو» پــس از حملــه روســیه بــه اوکرایــن بــه رکــورد باالیــی رســیده
اســت.
همچنیــن ،دبیــرکل ناتــو اعــام کــرد کــه اگــر فنالنــد بخواهــد در بحبوحــه
حملــه روســیه بــه اوکرایــن ،بــه ناتــو بیپونــدد ،تمامــی اعضــای ایــن ائتــاف
از تصمیــم فنالنــد «بــه گرمــی اســتقبال» می کننــد.
ینــس اســتولتنبرگ ،دبیــرکل ناتــو در مصاحبــه ای بــا تلویزیــون
سی ان بی ســی عنــوان داشــت« :اقــدام فنالنــد درخصــوص پیوســتن بــه
ناتــو «نتیجــه مســتقیم» حملــه روســیه بــه اوکرایــن اســت .پیــام ناتــو و مــن
بــه فنالنــد ایــن اســت کــه در ایــن خصــوص تصمیــم خــود را بگیــرد .مــا بــه
تصمیــم ایــن کشــور صــرف نظــر از اینکــه نتیجــه چــه خواهــد بــود ،احتــرام
خواهیــم گذاشــت .امــا اگــر فنالنــد تصمیــم بگیــرد کــه بــه ناتــو بپیونــدد،
مــن مطمئنــم کــه ناتــو از تصمیــم ایــن کشــور بــه گرمــی اســتقبال خواهــد
کــرد».
ســانا ماریــن ،نخســت وزیــر فنالنــد نیــز بعــد از ان اعــام کــرد :هــر دو مســئله پیوســتن
و عــدم پیوســتن بــه ناتــو پیامدهــای خــود را دارد .مــا بایــد تاثیــرات کوتــاه مــدت و بلنــد
مــدت هــر دو انتخــاب را در نظــر بگیریــم .در عیــن حــال بایــد هدفمــان را بــه خاطــر
بســپاریم؛ اطمینــان حاصــل کــردن از امنیــت فنالنــد و شــهروندان ایــن کشــور در تمامــی
موقعیت هــا.
فنالنــد از ســال ۱۹۹۴در برنامــه مشــارکت بــرای صلــح ناتــو شــرکت کــرده و از ان زمــان
تاکنــون بــه شــکلی مــداوم مشــارکت هایش در ایــن ســازمان را افزایــش داده اســت.
فنالنــد مــدت زیــادی اســت کــه شــرط تعییــن شــده از ســوی ناتــو بــرای هزینه کــرد دو
درصــد تولیــد ناخالــص داخلــی در بودجــه دفاعــی را عملــی کرده اســت و در قابلیت هــای
دریایــی و هوایــی ســرمایه گذاری های هنگفــت کرده اســت .اخیــرا ً یــک نظرســنجی
نشــان داد کــه ۲۱درصــد فنالندی هــا از پیوســتن بــه ناتــو حمایــت می کننــد در حالــی
کــه ۵۱درصــد بــا ان مخالــف هســتند و ۲۸درصــد نیــز بی طرفــی را ترجیــح می دهنــد.
دولــت فنالنــد ســاخت شــبکه پناهگاه هــا و تونل هــای زیرزمینــی شــهر هلســینکی
بــه طــول ۲۰۰کیلومتــر را بــرای اســتفاده مــردم در شــرایط جنگــی و بــرای مقابلــه بــا
تهدیدهــای احتمالــی روســیه تکمیــل کرده اســت .مقام هــای فنالنــد از ان بیــم دارنــد کــه
در صــورت تنــش روســیه بــا کشــورهای غربــی ،مــورد حملــه ارتــش روســیه قــرار گیرنــد.
شماره | 74راز شقایق| 22 صفحه 22
قوه در فنالند
روابط سه ّ
از میــان کشــورهای ســرزمین های نوردیــک ،دو کشــور ایســلند و فنالنــد دارای سیســتم
حکومــت جمهــوری و دیگــران ســلطنتی هســتند .البتــه فنالنــد در یــک مرحلــه از تاریــخ
بــه اســتقرار نظــام ســلطنتی نزدیــک شــده بــود و ان هنگامــی بــود کــه در ســال ۱۹۱۸
شــاهزاده المانــی بــه عنــوان پادشــاه فنالنــد انتخــاب گردیــد؛ امــا بــه علــت جنــگ
جهانــی دوم هرگــز موفــق نشــد پــا بــه خــاک فنالنــد بگــذارد؛ بنابرایــن ،اکثــر مــردم
فنالنــد طــی انجــام یــک همه پرســی بــه نظــام جمهــوری رای دادنــد .بــا وجــود ایــن،
ـون اساســی فنالنــد همچنــان رگه هایــی از نظــام ســلطنتی باقــی مانــد و ان بدیــن
در قانـ ِ
ـی بیشــتری نســبت بــه بســیاری از
معنــی اســت کــه بــه رئیس جمهــور قــدرت واقعـ ِ
جمهوری هــای دیگــر اروپــا داده شــد.
ریاست جمهوری
قــدرت رئیس جمهــوری فنالنــد خیلــی بیشــتر از پادشــاهان ســوئد ،هلنــد و انگلســتان
اســت و شــاید قابــل قیــاس نیــز نباشــد .رئیس جمهــور فنالنــد قــادر اســت پارلمــان را
منحــل نمــوده و پیرامــون انتخابــات جدیــد تصمیــم بگیــرد .تصمیم گیــری در سیاســت
خارجــی فنالنــد بــه عهــده رئیس جمهــور اســت .وی فرمانــده نیروهــای مســلح بــه
هنــگام صلــح می باشــد .او همچنیــن تمامــی مقامــات ارشــد کشــور را منصــوب
می نمایــد.
تعــداد دوره هــای ریاســت جمهوری فنالنــد طبــق مت ّمــم قانون اساســی کــه از اکتبــر
۱۹۹۱بــه مــورد اجــراء درامــد و در ژوئیــه ســال ۱۹۹۱از ســوی پارلمــان بــه تصویــب
رســید.
در قانون اساسی مقرر گردید رئیس جمهور فنالند:
مســتقیماً بــا رای مــردم انتخــاب گــردد .پیــش از ایــن توســط ۳۰۰نفــر از نماینــدگان
ویــژه انتخــاب رئیس جمهــور برگزیــده می شــد .ایــن ۳۰۰نفــر را مــردم برمی گزیدنــد.
رئیس جمهور فقط دو بار می تواند به این سمت انتخاب گردد.
برخی از اختیارات وی کاسته و بر اختیارات نخست وزیر افزوده گردید.
انحــال مجلــس از ســوی رئیس جمهــور تنهــا بــه ابتــکار موجــه نخس ـت وزیر و پــس
از شــنیدن توضیحــات رئیــس مجلــس و نظــرات احــزاب صــورت خواهــد گرفــت.
رئیس جمهــور پــس از شــنیدن اظهــارات و دیدگاه هــای احــزاب در پارلمــان بــه
انتخــاب وزیــران اقــدام خواهــد نمــود.
دولــت موظــف اســت بــه هنــگام تشــکیل یــا بــه هنــگام وقــوع از هــر گونــه تغییــرات
سیاســی قابل توجهــی ،برنامــه سیاســی خــود را بــه پارلمــان تســلیم نمایــد و پــس از
گفتگــو پیرامــون بیانیــه و برنامــه سیاســی در پارلمــان ،دولــت می بایــد رای اعتمــاد
حاصــل نمایــد.
اصالحــات مزبــور بــرای دهه هــا اســت کــه مــورد بحــث و مجادلــه محافــل سیاســی
فنالنــد واقــع شده اســت .ایــن گفتگوهــا ســرانجام بــه نتیجــه رســید و فنالنــد بــه
ســوی یــک سیســتم بــا دموکراســی مســتقیم گام گذاشــت و موجــب شــد مــردم خــود
مســتقیماً باالتریــن مقــام کشــور را انتخــاب کننــد.
پارلمان
پارلمــان مهم تریــن ارگان کشــور فنالنــد می باشــد کــه دارای ۲۰۰نماینــده اســت.
دولــت منتصــب رئیس جمهــور بایــد رای اعتمــاد کامــل از پارلمــان بدســت اورد .مرجــع
قانون گــذاری کشــور پارلمــان اســت کــه رئیس جمهــور ان را بــه تصویــب می رســاند.
رئیس جمهــور ایــن قــدرت را نــدارد کــه از اجــراء قوانینــی کــه پارلمــان وضــع کــرده
جلوگیــری نمایــد.
کمیتــه روابــط خارجــی فنالنــد از فعالیت هــای بین المللــی گســترده ای برخــوردار اســت
و معمــوالً جــ ّو داخلــی را جهــت سیاســت گذاری و تصمیم گیــری مهیــا می نمایــد.
بــه علــت قــدرت پارلمــان ،فنالنــد از دیــدگاه غــرب یــک کشــور بــا سیســتم حکومــت
جمهــوری پارلمانــی تلقــی می گــردد کــه عالی تریــن نهادهــای سیاســی ان رئیس جمهــور
و پارلمــان می باشــد.
پارلمــان فنالنــد از ۹گــروه پارلمانــی برخــوردار اســت کــه از نماینــدگان هشــت حــزب
تشــکیل شــده و گــروه نهــم پارلمانــی از ســبزها می باشــند.
شماره | 74راز شقایق| 23
قوه قضاییه
ق ـ ّوه قضائیّــه فنالنــد مســتقل از قــواى دیگــر مى باشــد و ایــن قــوه از نهادهــاى
وزارت دادگســتری ،دیوان عالــى و دیوان عالــى ادارى برخــوردار اســت .سیســتم
دادگســترى فنالنــد شــامل دادگاه هــاى عمومــى جهــت دادرســى شــکایات
و جرائــم و نیــز دیوان عالــى بــه عنــوان عالى تریــن مرجــع قضائــى نظــارت
بــر پایبنــدى قضــات بــر قانــون ،رفتــار مجرمــان قضایــى و مقامــات انتظامــى
مى باشــد.
دیوان عالــى فنالنــد مرکــب از رئیــس و تعــدادى دادســتان مى باشــد .ان دســته
از موضوعــات اداره قضائــى کــه برطبــق مــواد خــاص بایــد بــاز ســوى دیوان عالــى
عمــل گــردد از قبــل توســط وزارت دادگســترى تهیــه شــده و جهــت اجــراء بــه
دیوان عالــى تســلیم مى گــردد.
دیوان عالــى ادارى فنالنــد شــامل رئیــس و تعــدادى دادســتان ذى ربــط مى باشــد.
در صــورت نیــاز بــه تغییــر قوانیــن قضائــى و یــا نیــاز بــه اصــاح و مت ّمــم قوانیــن،
دیوان عالــى و دیوان عالــى ادارى مشــترکاً پیشــنهادهاى مربوطــه را تســلیم
رئیس جمهــور نمــوده تــا مقدمــات قانون گــذارى ان فراهــم گــردد. صفحه 23
.
چهره های سیاسی
سائولی نینیسته
ســائولی نینیســته زاده ۲۴اوت ۱۹۴۸سیاســتمدار فنالنــدی اســت کــه از ســال ۲۰۱۲بــه عنــوان
دوازدهمیــن و رئیــس جمهــور فعلــی فنالنــد در ســاختار سیاســی ایــن کشــور حضور داشــته اســت.
نینیســته کــه یــک وکیــل اســت ،رئیــس حــزب ائتــاف ملــی ( )NCPاز ســال 1994تــا ،2001
وزیــر دادگســتری از 1995تــا ،1996وزیــر دارایــی از ســال 1996تــا ،2003معــاون نخســت
وزیــر از ســال 1995تــا 2001و نامــزد NCPدر انتخابــات ریاســت جمهــوری بــود.
وی از ســال 2007تــا 2011بــه عنــوان رئیــس پارلمــان فنالنــد خدمــت کــرد و
از ســال 2002تاکنــون رئیــس افتخــاری حــزب مــردم اروپــا ( )EPPبــوده اســت.
نینیســته کاندیــدای NCPدر انتخابــات ریاســت جمهــوری 2012بــود کــه در دور دوم قاطعانــه
پیــکا هااویســتو از حــزب ســبز ( )VIHRرا بــا 62.6درصــد ارا شکســت داد.
وی در 1مــارس 2012مســئولیت را بــر عهــده گرفــت .نینیســته در مــاه مــه ،2017اعــام کــرد
کــه بــه دنبــال انتخــاب مجــدد در انتخابــات ریاســت جمهــوری 2018و نامــزدی مســتقل اســت.
NCPو حــزب دموکــرات مســیحی ( )KIاز نامــزدی او حمایــت کردنــد .او در دور اول در 28ژانویــه
2018بــا 62.7درصــد ارا و دوره دوم در 1فوریــه 2018دوبــاره انتخــاب شــد.
نینیســته قبــل از ورود بــه سیاســت بیــن ســالهای 1988-1978شــرکت حقوقــی خــود را در
ســالو اداره می کــرد.
نینیســته از ســال 1977تــا 1992در شــورای شــهر ســالو خدمــت کــرد و در ســال 1987بــه
عنــوان نماینــده پارلمــان فنالنــد از ناحیــه پروپــر فنالنــد انتخــاب شــد .در ســال 1994بــه عنوان
رئیــس حــزب NCPانتخــاب شــد و متعاقبـاً در اولیــن کابینــه وزیــر پائــوو لیپونــن در ســال 1995
بــه عنــوان وزیــر دادگســتری شــد.
نینیســته بــا تغییــر پورتفولیــو ،در ســال 1996وزیــر دارایــی شــد و در کابینــه دوم لیپونــن از ســال
1999تــا 2003فعالیــت وی ادامــه یافــت .در هــر دو دولــت ،نینیســته معــاون سوســیال دموکرات
لیپونــن بــود .بــه عنــوان وزیــر دارایــی ،نینیســته بــه خاطــر سیاســت مالــی ســخت گیرانه اش
معــروف بــود .او اولیــن فنالنــدی بــود کــه در 1ژانویــه 2002بــا یــورو خریــد کــرد.
حزبــش از نینیســته خواســت تــا در انتخابــات ریاســت جمهــوری ســال 2000بــه عنــوان
نامــزد شــرکت کنــد ،امــا او از ایــن کار امتنــاع کــرد .او در ســال 2001بازنشســتگی
تدریجــی خــود را از سیاســت اعــام کــرد و در ان ســال ویــل ایتــاال بــه عنــوان رهبــر
حــزب جانشــین وی شــد .نینیســتو پــس از پایــان دوره خــود بــه عنــوان وزیــر کابینــه
در ســال ،2003نایــب رئیــس هیئــت مدیــره بانــک ســرمایه گــذاری اروپــا شــد.
در مــارس ،2005نینیســته نامــزدی خــود را بــرای انتخابــات ریاســت جمهــوری ســال 2006
اعــام کــرد .او نماینــده NCPبــود و رئیــس جمهــور وقــت تارجــا هالونــن را بــه چالــش کشــید.
او بــرای دور دوم (بــه عنــوان یکــی از دو نامــزد برتــر در دور اول) ،کــه در 29ژانویــه 2006
برگــزار شــد ،واجــد شــرایط شــد ،امــا در مقابــل هالونــن شکســت خــورد.
در ســال ،2006نینیســته اعــام کــرد کــه دوبــاره بــرای انتخابــات پارلمانــی 2007شــرکت مــی
کنــد .او گفــت ،بــا ایــن حــال ،هیــچ برنامــه ای بــرای تصــدی هیــچ شــغل سیاســی بلندپایــه ای
ماننــد نخســت وزیــری در اینــده نــدارد .او در انتخابــات 60563 2007رای کســب کــرد کــه در
انتخابــات پارلمانــی فنالنــد یــک رکــورد بــود .ارای او حــدود 21درصــد بیشــتر از رکــورد هرتــا
کوزینــن در ســال 1948بــود .پــس از انتخابــات ،2007نینیســته تصمیــم گرفــت ســمت رئیــس
مجلــس را بپذیــرد.
نینیســته در ســال 2002در مــورد ادغــام اتحادیــه دموکــرات اروپــا ( )EDUدر EPPمذاکــره کــرد
و رئیــس افتخــاری ان شــد.
نینیســته بــرای دومیــن بــار در انتخابــات ریاســت جمهــوری 2012
کاندیــدای NCPشــد .او بــا کســب 37.0درصــد ارا ،در دور اول
انتخابــات پیــروز شــد و در دور دوم قاطعانــه در مقابــل هااویســتو
از حــزب ســبز روبــرو شــد.
او دور دوم را بــا حــدود 62.6درصــد در مقابــل هااویســتو 37.4
درصــد پشــت ســر گذاشــت .حاشــیه پیــروزی نینیســته بیشــتر از
هــر رئیــس جمهــور قبلــی بــود کــه مســتقیماً انتخــاب شــده بــود.
او اکثریــت را در 14حــوزه از 15حــوزه انتخاباتــی بــه دســت اورد.
بودجــه انتخاباتــی نینیســته حــدود 1.2میلیــون یــورو بــود.
نینیســته پــس از ریاســت جمهــوری متعهــد شــد کــه یــک
کارگــروه ویــژه بــا هــدف جلوگیــری از بیگانگــی در میــان
جوانــان کشــور ایجــاد کنــد و نســبت بــه مشــکالت مناطــق
روســتایی کــم جمعیــت ابــراز نگرانــی کــرد .نینیســته بــر اهمیــت
درک متقابــل بــا کابینــه و پارلمــان تاکیــد کــرد .در ســخنرانی
پیــروزی ،او از کســانی کــه از او در کمپیــن حمایــت کردنــد و
کســانی کــه بــا او مخالــف بودنــد تشــکر کــرد .نینیســته گفــت
کــه نظــرات متفــاوت بیــان شــده بایــد در نظــر گرفتــه شــود.
در مــاه مــه ،2017نینیســته اعــام کــرد کــه بــه دنبــال انتخــاب
مجــدد در انتخابــات ریاســت جمهــوری ،2018بــه عنــوان
یــک نامــزد مســتقل خواهــد بــود .نامــزدی او بــه زودی توســط
حــزب ائتــاف ملــی و دموکرات هــای مســیحی حمایــت شــد .در
انتخابــات ،نینیســته 62.7درصــد ارا را بــه دســت اورد و اولیــن
رئیــس جمهــور فنالنــد شــد کــه در دور اول بــا رای مــردم انتخــاب
شــد.
شماره | 74راز شقایق| 24 صفحه 24
سانا مارین
زاده ۱۶نوامبــر ۱۹۸۵سیاســتمدار فنالنــدی اســت کــه چهــل و ششــمین و
نخســت وزیــر فعلــی فنالنــد از ۱۰دســامبر ۲۰۱۹عضــو حــزب سوســیال
دموکــرات ( )SDPاســت .وی از ســال 2015عضــو پارلمــان فنالنــد بــوده
و بــرای مــدت کوتاهــی از 6ژوئــن 2019تــا 10دســامبر 2019بــه
عنــوان وزیــر حمــل و نقــل و ارتباطــات خدمــت کــرده اســت .پــس از
اســتعفای انتــی ریــن در پــی اعتصــاب پســتی ،ماریــن در 8دســامبر 2019
به عنوان نخست وزیر انتخاب شد.
او در ســن 34ســالگی ،جوانتریــن فــردی اســت کــه ایــن مقــام را در تاریــخ
فنالنــد بــر عهــده دارد و همچنیــن پــس از گابریــل بوریــک از شــیلی ،دومیــن رهبــر
سیاســی جــوان جهــان اســت.
در ســال ،1918ســنای فنالنــد بــه دولــت فنالنــد تبدیــل شــد و ســمت معاونــت
بخــش اقتصــادی بــه نخســت وزیــر رســید.
،Kesärantaواقــع در بخــش غربــی Meilahtiهلســینکی ،از ســال 1919
اقامتــگاه رســمی نخســت وزیــر فنالنــد بــوده اســت.
فنالنــد در طــول اســتقالل خــود کــه در ســال 1917اعــام شــد 72 ،کابینه داشــت.
طوالنــی تریــن کابینــه هــا دو کابینــه نخســت وزیــر پائــوو لیپونــن بــوده انــد کــه
هــر دو کل دوره پارلمانــی یــا 1464روز را دوام اورده انــد.
حرفــه سیاســی ماریــن در ســال هــای پــس از فــارغ التحصیلــی از دبیرســتان و
شــروع عضویــت او بــه حــزب جوانــان سوســیال دموکــرات اغــاز شــد.
او در ابتــدا بــرای انتخابــات شــورای شــهر تامپــره نامــزد شــد کــه در ان ناموفــق
بــود ،امــا در انتخابــات 2012انتخــاب شــد .او ظــرف چنــد مــاه رئیــس شــورای
شــهر شــد و از ســال 2013تــا 2017مشــغول بــه کار شــد .در ســال ،2017او
دوبــاره بــه عضویــت شــورای شــهر انتخــاب شــد .او اولیــن بــار پــس از انتشــار
کلیپ هــای ویدئویــی از ریاســت جلســات جنجالــی اش در یوتیــوب ،شــهرت
یافــت.
ماریــن در ســال 2014بــه عنــوان معــاون دوم حــزب سوســیال دموکــرات ()SDP
انتخــاب شــد .در ســال ،2015او بــه عنــوان نماینــده پارلمــان فنالنــد از ناحیــه
انتخاباتــی پیرکانمــا انتخــاب شــد .چهــار ســال بعــد ،او دوبــاره انتخــاب شــد .در 6
ژوئــن ،2019او وزیــر حمــل و نقــل و ارتباطــات شــد.
در 23اوت ،2020ماریــن بــه عنــوان رئیــس SDPانتخــاب شــد و جانشــین انتــی
ریــن شــد.
انتصــاب نخســت وزیــر پــس از انتخابــات پارلمانــی صــورت می گیــرد کــه
هــر چهــار ســال یــک بــار برگــزار شــود.
بــر اســاس مفــاد قانــون اساســی فنالنــد ،رئیــس جمهــور پــس از مذاکــره
احــزاب در پارلمــان دربــاره توزیــع کرســی هــا در کابینــه جدیــد و برنامــه
دولــت ،نخســت وزیــر را معرفــی مــی کنــد .پارلمــان بایــد نخســت
وزیــر پیشــنهادی را بــا اکثریــت مطلــق رای اعتمــاد بــدون نامزدهــای
دیگــر تصویــب کنــد .اگــر نامــزد از حمایــت کافــی برخــوردار نشــود،
دور جدیــدی از مذاکــرات و نامــزدی دوم توســط رئیــس جمهــور دنبــال
می شــود .اگــر نامــزد دوم نیــز نتوانــد اکثریــت مطلــق را بــه دســت اورد،
رای ســومی برگــزار مــی شــود کــه در ان هــر نماینــده مجلــس مــی توانــد
نامــزدی را معرفــی کنــد .در ایــن دور تعــدد بــرای انتخابــات کافــی اســت.
روش فــوق بــرای اولیــن بــار در ســال 2003بــرای انتخــاب Anneli
Jäätteenmäkiبــه ســمت نخســت وزیــری اســتفاده شــد .قبـ ً
ا فــرض بــر
ایــن بــود کــه رئیــس جمهــور نامــزدی را معرفــی مــی کنــد کــه در دور ســوم
رای گیــری اکثریــت نســبی را بــه دســت مــی اورد کــه معمــوالً رهبــر حــزب
اســت .حزبــی کــه بیشــترین ســهم را در پارلمــان دارد .قبــل از تصویــب
قانــون اساســی ،2000اختیــارات رســمی کامــل بــرای انتصــاب نخســت
وزیــر و بقیــه اعضــای دولــت از امتیــازات رئیــس جمهــور بــود کــه ازاد بــود
از اصــول پارلمانــی انحــراف داشــته باشــد ،اگرچــه وزرای منصــوب بایــد از
اعتمــاد مجلــس برخــوردار مــی شــدند.
بــه طــور رســمی ،نخس ـت وزیر اعضــای باقی مانــده دولــت را نامــزد می کنــد
کــه پــس از ان ،بــا موافقــت پارلمــان ،توســط رئیس جمهــور منصــوب
می شــوند.
در عمــل ،کرســی هــا در جریــان مذاکــرات بــرای تشــکیل دولــت بیــن احزاب
تقســیم مــی شــود ،بــه طــوری کــه نامــزد نخســت وزیــری بایــد نظــرات
احــزاب شــرکت کننــده را در نظــر بگیــرد و نمــی توانــد هرکــس را کــه
می خواهــد معرفــی یــا عــزل کنــد.
شماره | 74راز شقایق| 25 صفحه 25
نظام اموزشی فنالند
جعفر محمدهاشم
سیســتم اموزشــی فنالنــد در ســطح باالیــی قــرار دارد .فاصلــه مابیــن
نتایــج اموزشــی مــدارس مختلــف ،کــم مــی باشــد و تقریبــا همــه افــراد
در زمــان مقــرر شــده ،تحصیــات مقطــع ابتدایــی را بــه پایــان میرســانند.
تحصیــات مقطــع پیــش دبســتانی ،مقطــع ابتدایــی و مقطــع متوســطه
رایــگان مــی باشــد ،و همچنیــن پــس از ان نیــز بیشــتر تحصیــات ،رایگان
هســتند .هــدف ایــن اســت کــه همــه افــراد بــدون بســتگی داشــتن بــه
ســطح درامــد خانــواده ،امــکان دریافــت تحصیــات بــا کیفیــت را داشــته و
تبدیــل بــه یــک شــهروند فعــال شــوند.
پــرورش خردســاالن ،امــوزش پیــش دبســتانی ،امــوزش مقطــع ابتدایــی،
تحصیــات مقطــع متوســطه و تحصیــات عالــی جــزو ایــن سیســتم
اموزشــی مــی باشــند .امــوزش بزرگســاالن بــه افــراد بزرگســال اختصــاص
داشــته و شــامل امکانــات تحصیلــی زیــادی از مقطــع ابتدایــی تــا تحصیالت
عالــی مــی باشــد.
پرورش خردساالن
در فنالنــد کــودکان از ایــن حــق برخــوردار هســتند کــه قبــل از رســیدن بــه ســن
دبیرســتان ،در دوره پــرورش خردســاالن شــرکت کننــد .پــرورش و مراقبــت از
خردســاالن در مهدکــودک و مهــد کــودک خانگــی ترتیــب داده می شــود .کــودک
همچنیــن می توانــد همــراه بــا والدیــن خــود مثـ ً
ا در پــارک بــازی ،در دوره پــرورش
خردســالی مشــارکت نمایــد .هــدف کمــک بــه رشــد و رفــاه کــودک و پیشــبرد
برابــری در امــر امــوزش اســت .در دوره پــرورش خردســالی ،کــودک از جملــه
مهــارت هــای اجتماعــی ،مهــارت هــای زبانــی و مهــارت هــای دســتی و اطالعــات
مختلفــی را می امــوزد .همچنیــن کــودک مهارتهایــی را مــی امــوزد کــه بــه او در
اموختــن بیشــتر کمــک مــی کننــد.
محتــوای برنامــه روزمــره شــامل بــازی زیــاد و بیــرون رفتــن مــی باشــد .اگــر زبــان
مــادری کــودک غیــر از زبانهــای فنالنــدی یــا ســوئدی باشــد ،او بــرای اموختــن
فنالنــدی یــا ســوئدی کمــک دریافــت مــی کنــد .اگــر کــودک نیــاز داشــته باشــد،
می توانــد از اموزش هــای ویــژه هــم برخــوردار شــود.
در فنالنــد شــهرداری هــا دوره پــرورش خردســالی را برنامــه ریــزی مــی کننــد.
هزینــه هــای ان از منابــع مالیاتــی تامیــن میشــود و بــه همیــن دلیــل بــرای خانــواده
هــا ارزان تــر مــی باشــد .عــاوه بــر ایــن در فنالنــد دوره هــای پرورشــی خردســاالن
خصوصــی نیــز وجــود دارنــد .امــوزگاران دوره پــرورش خردســالی ،کارشناســان
بهداشــت و امــور اجتماعــی و مربیــان کــودکان کــه همگــی تحصیــل کــرده هســتند،
بــا کــودکان کار مــی کننــد.
پیش دبستانی
کــودکان در فنالنــد بایســتی قبــل از اغــاز تحصیــات اجبــاری ،بمــدت یکســال در دوره
امــوزش پیــش دبســتانی شــرکت کننــد .معمــوال دوره امــوزش پیش دبســتانی در ســالی
شــروع می شــود کــه کــودک بــه ســن شــش ســالگی مــی رســد .شــهرداری هــا دوره
امــوزش پیــش دبســتانی را برگــزار مــی کننــد و بــرای خانــواده هــا هیــچ هزینــه ای را در
بــر نــدارد .ایــن امــوزش هــا توســط امــوزگاران پــرورش خردســاالن ارائــه مــی شــود
کــه تحصیــات عالــی دارنــد .امــوزش پیــش دبســتانی معمــوال از روزهــای دوشــنبه تــا
جمعــه بــه مــدت چهــار ســاعت در هنــگام فعالیــت مــدارس ارائــه مــی شــود .کــودک
مــی توانــد عــاوه بــر امــوزش پیــش دبســتانی ،در امــوزش دوره پرورشــی خردســاالن
هــم شــرکت کنــد.
در طــول ایــن یــک ســال کــودک مهارتهایــی را مــی امــوزد کــه در مدرســه بــرای او
مفیــد مــی باشــند ،مثــا حــروف الفبــا .البتــه مهــارت روخوانــی هنــوز در ایــن دوره بــه
کــودکان امــوزش داده نمیشــود .اگــر زبــان مــادری کــودک زبانــی غیــر از زبــان فنالندی
یــا ســوئدی باشــد ،او بــرای اموختــن زبــان فنالنــدی و ســوئدی کمــک دریافــت میکنــد.
البتــه بــازی و بیــرون رفتــن نیــز جــزو برنامــه روزانــه مــی باشــد.
شماره | 74راز شقایق| 26 صفحه 26
مقطع ابتدایی
امــوزش مقطــع ابتدایــی در ان ســالی کــه کــودک بــه ســن هفــت ســالگی
میرســد ،اغــاز میشــود .تمــام کودکانــی کــه بطــور ثابــت در فنالنــد ســکونت
دارنــد موظــف بــه شــرکت در امــوزش مقطــع ابتدایــی مــی باشــند .تحصیــات
مقطــع ابتدایــی شــامل 9پایــه اســت.
در فنالنــد امــوزش مقطــع ابتدایــی تحــت نظــارت قانــون مــی باشــد .عــاوه
بــر ایــن اســاس برنامــه هــای اموزشــی سرتاســر کشــوری و همچنیــن برنامــه
هــای اموزشــی محلــی نیــز مــورد اســتفاده مــی باشــند.
امــوزش مقطــع ابتدایــی توســط شــهرداری هــا ارائــه مــی شــود و بــرای
خانــواده هــا رایــگان اســت .در پایــه هــای اول و دوم تعــداد ســاعات اموزشــی
حداقــل 20ســاعت در هفتــه اســت و ایــن مــدت در پایــه هــای باالتــر افزایــش
مــی یابــد.
کلیــه امــوزگاران مقطــع ابتدایــی فنالنــد دارای مــدرک کارشناســی ارشــد مــی
باشــند .امــوزگاران کالســهای 1 - 6مقطــع ابتدایــی در زمینــه علــوم تربیتــی
تخصــص دارنــد .امــوزگاران کالســهای 7 - 9در زمینــه دروســی کــه امــوزش
میدهنــد ،تخصــص دارنــد.
امــوزگاران ازادی زیــادی را در برنامــه ریــزی اموزشــی بطــور خــود ســاخته و
بــر اســاس برنامــه اموزشــی ملــی و محلــی ،دارا مــی باشــند .در برنامــه هــای
اموزشــی اخیــر بــر روی امــوزش چندیــن درس بصــورت وســیع و کلــی ،بررســی
رویدادهــای روزانــه ،فنــاوری اطالعــات و ارتباطــات و فنــاوری ،تاکیــد شــده
اســت.
دانــش امــوزان اغلــب در 6ســال اول دارای یــک معلــم ثابــت هســتند .معلــم
بــر روی دانــش امــوزان خــود شــناخت پیــدا کــرده و مــی توانــد امــوزش را
بنحــوی مناســب بــرای انهــا پیشــرفت دهــد .یکــی از اهــداف مهــم ایــن اســت
کــه دانــش امــوزان شــیوه تفکــر خودســاخته را اموختــه و شــخصاً مســئولیت
یادگیــری را بــر عهــده بگیرنــد.
امــوزگار پیشــرفت دانــش امــوزان در مدرســه را ارزیابــی میکنــد .در مقطــع
امــوزش ابتدایــی تمامــی نمــرات تحصیلــی توســط امــوزگار ارائــه میشــوند.
ازمونهــای سراســری خاصــی برگــزار نمیشــود .ولــی در عــوض نتایــج تحصیلــی
بــر مبنــای نمونــه ســواالتی ارزیابــی میشــوند .ایــن ازمــون معمــوال در کالس
نهــم برگــزار میشــود.
اگــر کــودک یــا نوجــوان بــه تازگــی بــه فنالنــد مهاجــرت کــرده باشــد ،او
میتوانــد اموزشــهای امــاده ســازی در جهــت ورود بــه مقطــع تحصیلــی ابتدایــی
را دریافــت کنــد .امــوزش امــاده ســازی معمــوال یــک ســال طــول مــی کشــد.
پــس از ان چنانکــه دانــش امــوز هنــوز هــم در جهــت یادگیــری زبان کمــک الزم
داشــته باشــد ،مــی توانــد زبانهــای فنالنــدی یــا ســوئدی را بصــورت زبــان دوم
یــا زبــان S2بیامــوزد.
مهاجریــن بزرگســالی کــه کارنامــه نهایــی مقطــع ابتدایــی را از کشــور خــود
دریافــت نکــرده انــد ،میتواننــد مقطــع تحصیلــی ابتدایــی را در دبیرســتان
بزرگســاالن بگذراننــد.
مقطع متوسطه
پــس از مقطــع تحصیلــی ابتدایــی ،عمومــی تریــن گزینــه هــای موجــود
دبیرســتان و تحصیــات حرفــه ای مــی باشــد .انهــا جــزو تحصیــات مقطــع
متوســطه محســوب مــی شــوند .دوره تحصیــات مقطــع متوســطه بــرای دانــش
امــوز رایــگان اســت.
دوره تحصیــات اجبــاری در فنالنــد در ســال 2021گســترش یافــت .پــس از
تحصیــات مقطــع ابتدایــی ،همــه نوجوانــان تــا زمانــی کــه تحصیــات مقطــع
متوســطه را تمــام کننــد یــا بــه ســن 18ســالگی برســند ،بایــد تحصیــل ادامــه
دهنــد.
در صورتــی کــه دانــش امــوز در بهــار ســال 2021یــا پــس از ان در کالس نهــم
اســت ،بایــد درخواســت امــوزش متوســطه نماید.
دبیرستان
دبیرســتان مقطعــی اســت کــه جــزو امــوزش عمومــی بحســاب مــی ایــد و در
انجــا نمــی تــوان بــرای هیــچ حرفــه ای امــاده شــد .در دبیرســتان بــه تحصیــل
همــان موضوعــات درســی مقطــع ابتدایــی پرداختــه مــی شــود ولــی تحصیــل در
دبیرســتان مشــکل تــر و مســتقل تــر اســت .در انتهــای تحصیــات دبیرســتان،
دانــش امــوزان معمــوال مــدرک فــارغ التحصیلــی دبیرســتان دریافــت مــی کننــد.
بســته بــه دانــش امــوز ،تحصیــات دبیرســتان 2الــی 4ســال طــول مــی کشــد.
بعــد از ان مــی تــوان بــرای ورود بــه دانشــگاه ،دانشــگاه علمــی کاربــردی و یــا
تحصیــات حرفــه ای کــه تحصیــات دبیرســتان پیــش نیــاز انهــا مــی باشــد،
تــاش کــرد.
در اکثــر دبیرســتان هــا امــوزش بــه زبــان فنالندی یا ســوئدی اســت .شــهرهای
بــزرگ دارای دبیرســتان هایــی هســتند کــه در انهــا امــوزش بــه زبــان دیگــری
از قبیــل انگلیســی یــا فرانســوی مــی باشــد.
بزرگســاالن مــی تواننــد تحصیــات دبیرســتان را در دبیرســتان بزرگســاالن
بگذراننــد .در انجــا ایــن امــکان وجــود دارد کــه کــورس هــای تکــی و یــا کل
دروس دبیرســتان را گذرانــده و در ازمــون نهایــی دبیرســتان شــرکت کــرد.
محتــوای برنامــه اموزشــی ممکــن اســت شــامل کالســهای حضــوری ،امــوزش
از راه دور ،امــوزش اینترنتــی و تحصیــات خــود ســاخته باشــد.
شماره | 74راز شقایق| 27 صفحه 27
تحصیالت امادگی برای دبیرستان
بــرای تحصیــل در دبیرســتان نیــاز بــه داشــتن مهــارت زبانــی خوبــی می باشــد.
اگــر زبــان مــادری دانــش امــوز زبانــی غیــر از فنالنــدی یــا ســوئدی بــوده و
مهــارت زبانــی او بــرای تحصیــل در دبیرســتان کافــی نباشــد ،او از ایــن امــکان
برخــوردار اســت کــه بــرای ورود بــه دوره تحصیــات امــاده کننــده بــرای
دبیرســتان ( )LUVAدرخواســت دهــد.
تحصیالت حرفه ای
تحصیــات حرفــه ای در مقایســه بــا تحصیــات دبیرســتان بیشــتر حالــت عملی
دارد .در ضمــن ان مــی توانیــد در مــدت ســه ســال مــدرک پایــه حرفــه ای را
دریافــت کنیــد .عــاوه بــر ایــن ،در دوران زندگــی کاری مــی تــوان تحصیــات
حرفــه ای یــا تحصیــات حرفــه ای تخصصــی را گذرانــد .موضــوع مهــم در
تحصیــات حرفــه ای ،یادگیــری در کار اســت .درصــورت تمایــل مــی تــوان
پــس از تحصیــات حرفــه ای ،تحصیــات خــود را تــا مــدارج عالــی ادامــه داد.
همچنیــن اگــر مهارتهــای الزم ایــن دوره تحصیلــی را داشــته باشــید ،ایــن
امــکان وجــود دارد کــه مــدرک حرفــه ای یــا مــدرک تخصــص حرفــه ای خــود را
بــا شــرکت در ازمــون عملــی دریافــت کنیــد.
مــدرک شــغلی را مــی توانیــد بــا شــرکت در دوره اموزشــی قــراردادی نیــز
دریافــت کنیــد .در چنیــن شــرایطی دانــش امــوز در محــل کار مربــوط بــه رشــته
خــود کار مــی کنــد و حداقــل دســتمزدی معــادل بــا دســتمزد دریافتــی در قبــال
تمریــن کار دریافــت کــرده و همزمــان بــه تحصیــات خــود نیــز ادامــه می دهــد.
مقطع عالی
پــس از اتمــام تحصیــات متوســطه مــی تــوان بــه تحصیــات خــود در مقطــع
عالــی ادامــه داد .در فنالنــد مــدارس عالــی حرفــه ای و دانشــگاهها تحصیــات
مقطــع عالــی را ارائــه مــی دهنــد .دانشــگاه هــا و اموزشــگاه هــا خودشــان در
مــورد گزینــش دانشــجو تصمیــم گیــری مــی کننــد.
تحصیــل در مقطــع عالــی میتوانــد بــرای دانشــجویان رایــگان بــوده و یــا
هزینـه ای را در بــر داشــته باشــد .چنانکــه فــرد دانشــجو تبعــه کشــورهای عضــو
اتحادیــه اروپــا و یــا کشــورهای عضــو جامعــه اقتصــادی اروپــا نبــوده و یــا عضــو
خانــواده تبعــه ایــن کشــورها نیــز نباشــد ،و در رشــته هــای تحصیلــی مقاطــع
پاییــن تــر یــا باالتــر عالیــه بــه زبــان انگلیســی تحصیــل کنــد ،در اینصــورت
بایســتی شــهریه تحصیلــی ســالیانه بپــردازد.
مدارس عالی حرفه ای
امــوزش در مــدارس عالــی حرفــه ای در مقایســه بــا دانشــگاه هــا بیشــتر جنبــه
عملــی دارد .ایــن امــوزش شــامل یادگیــری در ضمــن کار نیــز می باشــد .کســب
مــدرک مــدارس عالــی حرفــه ای 4,5 - 3,5ســال طــول مــی کشــد .اگــر پــس
از اتمــام ان قصــد ادامــه تحصیــل داشــتید و خواســتید مــدرک تحصیلــی باالتــر
مدرســه عالــی حرفــه ای را بگیریــد ،بایســتی در ابتــدا ســه ســال تجربــه کاری
در حرفــه مربــوط بــه رشــته خــود را کســب کنیــد.
دانشگاه ها
تحصیــات دانشــگاهی مبتنــی بــر تحقیقــات علمــی مــی باشــد .در دانشــگاه
میتــوان در طــول مــدت حــدودا ً ســه ســال مــدرک کارشناســی را گرفتــه و بــرای
کارشناســی ارشــد بعــد از ان در طــول مــدت حــدودا ً دو ســال مــدرک را دریافــت
کــرد .دانشــگاه هــا در ضمــن بعضــی از برنامــه هــای اموزشــی خــود ،امــوزش
بــه زبــان انگلیســی را نیــز برگــزار مــی کننــد .البتــه در اغلــب برنامــه هــای
اموزشــی ،امــوزش بــه زبــان فنالنــدی یــا ســوئدی مــی باشــد.
پــس از اخــذ مــدرک کارشناســی ارشــد مــی تــوان درخواســت حــق ادامــه
تحصیــل را نمــوده و مــدرک مابیــن فــوق لیســانس و دکتــرا و یــا دکتــرا را
دریافــت کــرد.
سایر امکانات تحصیلی
در فنالنــد مراکــز اموزشــی بســیاری نیــز هســتند کــه بــه اشــخاص از گروه هــای
ســنی مختلــف ،ان دســته از اموزش هــا را ارائــه می کننــد کــه منجــر بــه
دریافــت مــدرک تحصیلــی خاصــی نمی شــوند .قســمت عمــده ایــن اموزش هــا
بــرای بزرگســاالن در نظــر گرفتــه شــده انــد .چنیــن مراکــز امــوزش ازاد کار
مدنــی عبارتنــد از :مــدارس شــهروندان ( ،)kansalaisopistotمــدارس ملــی
( ،)kansanopistotدانشــگاه های تابســتانی ( )kesäyliopistotمراکــز
فراغــت تحصیلــی ( )opintokeskuksetو مراکز اموزشــی ورزشــی (liikunna
.)koulutuskeskukset
اهــداف ایــن مراکــز ،اموزشــی و پرورشــی هســتند .در ایــن مراکــز به عنــوان
مثــال می توانیــد زبان هــای مختلــف ،هنرهــای مختلــف ،کاردســتی و ارتباطــات را
فــرا بگیریــد .معمــوال بایــد دانش امــوز بــرای شــرکت در هــر دوره ی اموزشــی،
شــهریه بپــردازد.
بــه هــر حــال در بعضــی شــرایط ممکــن اســت تحصیــل در ایــن مراکــز
اموزشــی ،رایــگان باشــد .مثــا اگــر در برنامــه ی وفق یابــی شــما ،بــا کســب
مهارت هــای خوانــدن و نوشــتن و یــا ســایر اموزش هــای زبــان موافقــت
صــورت گرفته اســت ،بابــت مشــارکت در دوره ی اموزشــی از شــما شــهریه ای
اخــذ نمی شــود.
شماره | 74راز شقایق| 28 صفحه 28
دانشگاه هلیسنکی
برتریــن دانشــگاه کشــور فنالنــد ،دانشــگاه هلســینکی مــی باشــد کــه در
ســال ۱۶۴۰میــادی در شــهر تورکــو تاســیس و در ســال ۱۸۲۹بــه
شــهر هلیســنکی انتقــال پیــدا کــرد و بــه فعالیــت اموزشــی خــود ادامــه
داد .در حــال حاضــر حــدود ۲۲۵۰۰نفــر در دانشــگاه هلیســنکی مشــغول
بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۶۰درصــد انــان دانشــجوی کارشناســی
و ۴۰درصــد دانشــجوی مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا مــی باشــند
در میــان ۲۲۵۰۰دانشــجو ۱۲۸۶ ،دانشــجوی بیــن المللــی مشــغول بــه
تحصیــل مــی باشــند کــه ۱۴درصــد در مقطــع کارشناســی و ۸۶درصــد در
مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه می دهنــد.
بــا توجــه بــه امــار منتشــر شــده بــرای دانشــجویان بیــن الملــل مــی توان
بــه ایــن نکتــه اذعــان داشــت ،بــه واســطه ی ارائــه ی دورس بــه زبــان
فنالنــدی ،دانشــجویان کمتــری بــرای تحصیــل در مقطــع کارشناســی وارد
دانشــگاه Helsinkiمــی شــوند.
دورس در مقطــع کارشناســی بــه زبــان فنالنــدی و در مقاطع فوق لیســانس
و دکتــرا بــه زبــان فنالنــد و انگلیســی ارائــه مــی شــود و دانشــجویان
ی بــا ارائــه مدرکــی دال بــر تســلط خــود بــرای زبــان انگلیســی مــدرک
ایلتــس اســت و میتواننــد بــرای ادامــه تحصیــل اقــدام کننــد.
رشــته هایــی همچــون فلســفه ،دنــدان پزشــکی ،زبــان شناســی ،مــردم
شناســی ،ارتباطــات و مطالعــات رســانه ،علویــم تربیتــی و اموزشــی،
مطالعــات توســعه ،جغرافیــا ،ممطالعــات محیطــی ،تاریــخ و ادبیــات
زبــان انگلیســی ،روان شناســی ،باســتان شناســی ،تاریــخ ،زبــان هــای
پیشــرفته ،کشــاورزی و جنگلــداری و پزشــکی از جملــه رشــته هــای برتــر
دانشــگاه هلیســنکی مــی باشــند کــه در رتبــه بنــدی جهانــی از جایــگاه
مناســبی برخــوردار هســتند و عالقــه منــدان بــه رشــته هــای ذکــر شــده
مــی تواننــد بــرای ادامــه تحصیــل ایــن دانشــگاه را انتخــاب کننــد.
دانشگاه التو
دومیــن دانشــگاه برتــر فنالنــد کــه در ســال ۲۰۱۰در شــهر اســپو
تاســیس گردیــد تــا بــه امــروز کــه در رتبــه بنــدی جهانــی در جایــگاه
۱۳۳واقــع شــده اســت ،بــه فعالیــت اموزشــی خــود ادامــه مــی دهــد کــه
نــام خــود را از بینیــان گــذار معمــاری مــدرن هرگــو الــوار هنریــک التــو
گرفتــه اســت کــه بزرگتریــن معمــار کشــور فالنــد بــود.
در حــال حاضر حــدود ۱۲۳۰۰دانشــجو در Aalto Universityمشــغول
بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۷۰درصــد انــان در مقطــع کارشناســی و
۳۰درصــد ملبقــی در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات
خــود ادامــه مــی دهنــد .طبــق امــار منتشــر شــده ۱۴۴۰د انشــجوی بیــن
المللــی در دانشــگاه التــو مشــغول بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۱۰درصــد
انــان در مقطــع کارشناســی و ۹۰درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و
دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه مــی دهنــد.
الزم بذکــر اســت تحصیــات در کشــور فالنــد بصــورت رایــگان می باشــد
و دانشــجویان بــدون پرداخــت هزینــه مــی تواننــد در دانشــگاه هــای برتر
ایــن کشــور دوره هــای مــد نظــر خــود را ســپری کننــد .از دیگــر نــکات
حائــز اهمیــت ،شــرایط فــوق العــاده کشــور فنالنــد بــرای دانشــجویان
دکتــرا مــی باشــد کــه در صــورت جلــب نظــر اســتاد راهنمــا بــا دریافــت
حقــوق مــی تواننــد ایــن دوره تحصیلــی را پشــت ســر بگذارنــد.
رشــته هنــر و طراحــی بعنــوان برتریــن رشــته دانشــگاه التــو شــناخته
می شــود کــه در رتبــه بنــدی جهانــی در جایــگاه هفدهــم قــرار دارد .از
دیگــر رشــته هــای برتــر دانشــگاه مــی تــوان بــه مدیریــت کســب و
کار ،علــوم مــواد ،علــوم کامپیوتــری ،مهندســی الکترونیــک و الکترســیته،
مهندســی مکانیــک و شــیمی اشــاره کــرد کــه در رتبــه بنــدی جهانــی از
جایــگاه مناســبی برخــوردار مــی باشــند.
شماره | 74راز شقایق| 29 صفحه 29
دانشگاه UTU
یکــی از برتریــن دانشــگاه هــای کشــور فنالنــد کــه از حیــث وســعت
در رتبــه ی دوم قــرار دارد ،دانشــگاه UTUمــی باشــد کــه در ســال
۱۹۲۰میــادی در شــهر تورکــو فنالنــد تاســیس گردیــد .رونــد پیشــرفت
دانشــگاه تورکــو همچنــان ادامــه دارد ،بصورتــی کــه در حــال حاضــر در
میــان ۲۵۰دانشــگاه برتــر دنیــا قــرار گرفتــه اســت.
شــهر تورکــو در ســاحل جنــوب غربــی فنالنــد واقــع شــده اســت کــه
بایــد ان را بعنــوان کهــن تریــن شــهر فنالنــد دانســت.
در حــال حاضــر حــدود ۱۲هــزار دانشــجو در دانشــگاه تورکــو مشــغول
بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۵۹درصــد انــان در مقطــع کارشناســی۴۱ ،
درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه
مــی دهنــد .امــار دانشــجویان بیــن المللــی بصــورت کلــی متفــاوت اســت
بصورتــی کــه از حــدود ۵۶۶دانشــجوی بیــن المللــی ۷درصــد در مقطــع
کارشناســی و ۹۳درصــد در مقطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا مشــغول
بــه تحصیــل مــی باشــند.
دروس در مقطــع کارشناســی بــه زبــان فنالنــدی ارائــه میشــود بــه همیــن
دلیــل تعــداد دانشــجویان کمتــری بــرای تحصیــل در مقطــع کارشناســی
کشــور فنالنــد را انتخــاب مــی کننــد .دانشــجویان مــی تواننــد دوره هــای
کارشناســی ارشــد دکتــرا را بــه زبــان انگلیســی ســپری کننــد .بــرای
اخــذ پذیــرش از دانشــگاه تورکــو ،دانشــجویان بایــد مدرکــی دال بــر
تســلط خــود بــه زبــان انگلیســی هماننــد IELETSبــه دانشــگاه ارائــه
دهنــد .
پرســتاری بعنــوان برتریــن رشــته تحصیلــی دانشــگاه تورکــو در رتبــه
بنــدی جهانــی در جایــگاه بیســت و چهــارم قــرار دارد .از دیگــر رشــته
هــای برتــر دانشــگاه مــورد نظــر مــی تــوان بــه دندانپزشــکی ،امــوزش و
علــوم تربیتــی ،حقــوق ،پزشــکی پزشــکی ،زبــان هــای پیبشــرفته ،علــوم
زیســتی ،اقتصــاد ،فیزیــک و نجــوم اشــاره کــرد کــه در رتبه بنــدی جهانی
از جایــگاه مناســبی برخــوردار مــی باشــند.
دانشگاه TUT
دانشــگاه TUTبعنــوان چهارمیــن دانشــگاه برتــر کشــور فنالنــد و در رتبــه
بنــدی جهانــی در میــان ۳۲۰دانشــگاه قــرار دارد کــه در ســال ۱۹۶۵میــادی
در شــهر تامپــره تاســیس گردیــد .برتریــن رشــته تحصیلــی در Tampere
، university of Techuologyرشــته ی مهندســی الکترونیــک و الکترســیته
مــی باشــد کــه در رتبــه بنــدی جهانــی در جایــگاه ۱۵۱واقــع شــده اســت.
در حــال حاضــر حــدود ۵۷۰۰دانشــجو در مقاطــع مختلــف در دانشــگاه TuT
مشــغول بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۵۹درصــد انــان در مقطــع کارشناســی
و ۴۱درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه
مــی دهند.امــار دانشــجویان بیــن المللــی نشــان دهنــده ســختی زبــان فنالنــدی
را مــی دهــد بــه طــوری کــه از حــدود ۵۳۱دانشــجوی بیــن المللــی ۴درصــد در
مقطــع کارشناســی و ۹۶درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا مشــغول
بــه تحصیــل مــی باشــند.
تحصیــات در کشــور فالنــد بصــورت رایــگان مــی باشــد و دانشــجویان بــرای
ادامــه تحصیــل مســتلزم پرداخــت هزینــه نمــی باشــند .از دیگــر نــکات حائــز
اهمیــت شــرایط مناســبی کــه بــرای دانشــجویان بیــن المللــی در نظــر گرفتــه
شــده اســت .بدیــن صــورت کــه تحصیــل در مقطــع دکتــرا بعنــوان شــغل در
نظــر گرفتــه مــی شــود و بــه دانشــجویان ایــن مقطــع حقــوق ماهیانــه ای
پرداخــت مــی شــود .بــه واســطه ایــن اطالعــات دانشــجویان زیــادی قصــد
ادامــه تحصیــل در کشــور فنالنــد را خواهــد داشــت تــا در بهتریــن حالــت ممکن
بــه ادامــه تحصیــل بپردازنــد.
از دیگــر رشــته هــای مطــرح دانشــگاه TuTمــی تــوان بــه علــوم کامپیوتــر،
فیزیــک و نجــوم اشــاره کــرد کــه در رتبــه بنــدی جهانــی از جایــگاه مناســبی
برخــودار هســتند و دانشــجویان عالقــه منــد بــه رشــته هــای ذکــر شــده ایــن
دانشــگاه را بعنــوان مقصــد اول خــود انتخــاب مــی کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 30 صفحه 30
دانشگاه ییواسکیال
دانشــگاه ییواســکیال یکــی از برتریــن دانشــگاه هــای کشــور فنالنــد کــه
در ســال ۱۹۳۴میــادی در شــهر ییواســکیال تاســیس گردیــد و در حــال
حاضــر میــان ۳۴۰دانشــگاه برتــر دنیــا قــرار دارد و بــه عنــوان پنجمیــن
دانشــگاه برتــر کشــور فنالنــد شــناخته مــی شــود.
در حــال حاضــر حــدود ۱۰هــزار نفــر در University of Jyvaskyla
مشــغول بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۵۷درصــد انــان در مقطــع
کارشناســی و ۴۳درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه
تحصییــات خــود ادامــه مــی دهنــد .امــار دانشــجویان بیــن الملــل در
ایــن دانشــگاه بســیار پاییــن اســت بصورتیکــه از حــدود ۵۳۰دانشــجو ۵
درصــد در مقطــع کارشناســی و ۹۵درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و
دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه مــی دهنــد.
تحصیــات در کشــور فنالنــد بصــورت رایــگان مــی باشــد و دانشــجویان
بیــن المللــی بــدون پرداخــت هزینــه مــی تواننــد در برتریــن دانشــگاه
هــای ایــن کشــور تحصیــل کــرده و از خدمــات ایــن مراکــز بهــره منــد
شــوند .بــه واســطه شــرایط فــوق العــاده در مقطــع دکتــرای کشــور فنالند
عالقــه منــدان زیــادی بــرای ادامــه تحصیــل کشــور فنالنــد را انتخــاب
مــی کننــد .دانشــگاه هــای کشــور فنالنــد ،مقطــع دکتــرا را بعنــوان شــغل
در نظــر مــی گیرنــد و بــه دانشــجویان ایــن مقطــع حقــوق تعلــق مــی
گیــرد.
از رشــته هــای برتــر دانشــگاه ییواســکیال مــی تــوان بــه امــوزش و علــوم
تربیتــی ،ریاضیــات ،فیزیــک و نجــوم اشــاره کــرد کــه در رتبــه بنــدی
جهانــی از جایــگاه مناســبی برخــوردار هســتند .فلــذا عالقــه منــدان بــه
ادامــه تحصیــل در رشــته هــای ذکــر شــده مــی تواننــد بــرای دانشــگاه
مــورد نظــر اقــدام نماینــد.
دور هــای کارشناســی بــه زبــان فنالنــدی ارائــه مــی شــود و عالقــه مندان
بــرای ادامــه تحصیــل بایــد مدرکــی دال بــر تســلط زبــان فنالنــدی ارائــه
دهنــد تــا پیــش نیازهــای ایــن دانشــگاه را برطــرف کننــد .دانشــجویان
بــرای ادامــه تحصیــل در مقاطــع باالتــر مــی تواننــد دوره هــای تحصیلــی
خــود را بــه زبــان انگلیســی انتخــاب کننــد.
دانشگاه فنالند شرقی
یکــی از دانشــگاه هــای کــه دانشــجویان بــرای ادامــه تحصیــل انتخــاب مــی کننــد
University of Estern Finlandمــی باشــد کــه ششــمین مرکــز برتــر علمــی
کشــور فنالنــد اســت و در رتبــه بنــدی جهانــی در میــان ۳۹۰دانشــگاه برتــر دنیــا
قــرار دارد .ایــن دانشــگاه در ســال ۲۰۱۰در یونســو واقــع در اســتان فنالنــد شــرقی
تاســیس گردیــد و بــه فعالیــت اموزشــی خــود ادامــه مــی دهــد.
در حــال حاضــر حــدود ۱۱۶۰۰دانشــجو در ایــن دانشــگاه مشــغول بــه تحصیــل
مــی باشــند کــه ۵۷درصــد انــان در مقطــع کارشناســی و ۴۳درصــد در مقاطــع
کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه مــی دهنــد .امــاری کــه بیشــتر
مــورد پســند دانشــجویان بیــن المللــی مــی باشــد و در ارتبــاط بــا پذیــرش هــای
مقاطــع مختلــف بــرای دانشــجویان بیــن المللــی مــی باشــد کــه مــی تــوان بــه ان
اشــاره کــرد.
در حــال حاضــر حــدود ۷۸۰دانشــجو بیــن المللــی در دانشــگاه فنالنــد شــرقی
مشــغول بــه تحصیــل مــی باشــند کــه ۶درصــد انــان در مقطــع کارشناســی و ۹۴
درصــد در مقاطــع کارشناســی ارشــد و دکتــرا بــه تحصیــات خــود ادامــه مــی دهنــد.
از نــکات قابــل توجــه مــی تــوان بــه رتبــه دانشــگاه در میــان دانشــگاه هایــی کــه
قدمــت کمتــر از ۵۰ســال دارنــد اشــاره کــرد کــه دانشــگاه فنالنــد شــرقی در رتبــه
۴۶دنیــا قــرار دارد.
رشــته پرســتاری بعنــوان برتریــن رشــته دانشــگاه شــناخته مــی شــود .از دیگــر
رشــته هــای برتــر ایــن دانشــگاه می تــوان بــه کشــاورزی و جنگلــداری ،داروســازی و
داروشناســی ،پزشــکی ،امــوزش و علــوم تربیتــی ،علــوم زیســتی و مطالعــات محیطــی
اشــاره کــرد کــه در رتبــه بنــدی جهانــی از جایــگاه مناســبی برخــوردار هســتند.
شماره | 74راز شقایق| 31 صفحه 31
علیرضا مفتخری مظاهری
حقوقدان و مدرس دانشگاه
نظام حقوقی فنالند
در ســال ، 1734یــک قانــون عمومــی در پادشــاهی ســوئد بــه تصویــب
رســید کــه ایــن قانــون (ســرزمین ) فنالنــد را بــه عنــوان قســمتی از ســوئد
نیــز در بــر گرفــت .در ایــن قانــون ،اییــن دادرســی مذکــور قوانیــن اییــن
دادرســی مذکــور در ایــن قانــون مقرراتــی در مــورد دادگاههــا بندهایــی را
بــا توجــه بــه دادگاههــای قضایــی در برمــی گیــرد :دو محکمــه قضایــی در
شــهر ها (کانرســرات و رادســتوورات ) و دو محکمــه در حــوزه هــای روســتایی
(هارادســرات و الگمابنســرات ) کــه بــه دادگاههــای اســتینافی (هــاورات )
ارجــاع داده مــی شــوند.
قانــون اساســی ، 1789اشــاره ای نیــز بــه دادگاههــای عالــی قضایــی داد در
ســال ،1809فنالنــد بــه دوک نشــین کبیــر تحــت حکومــت روســیه تبدیــل
شــد .ســپس ایــن امتیــاز مخصــوص بــه او داده شــد تــا ماننــد یــک ایالــت
خــود مختــار عمــل کنــد و روش حقوقــی (ســوئدی ) خــودش را در خدمــت
داشــته باشــد.
دادگاههــای قضایــی واقــع در فنالنــد بــه راحتــی ماننــد قبــل بــا همــان
قــدرت و بــا عمــل بــه همــان قوانیــن حقوقــی بــه کار خــود ادامــه دادنــد .امــا
هنگامیکــه دادگاه عالــی اســتکهلم حــق قضــاوت و اختیــار خــود را بــر فنالنــد از
دســت داده بــود ،امپراطــور روســیه مجبــور بــه ایجــاد یــک سیســتم قضایــی
بــرای دوک نشــین کبیــر فنالنــد بــه نــام حــوزه قضایــی ســنای فنالنــد شــد.
بنابرایــن ائیــن نامــه ســوئدی ، 1734بــه عنــوان قوانیــن دادگاهــی فنالنــد
بــه کار خــود ادامــه داد.
حتــی امــروزه ،بــا گذشــت حــدود دویســت ســال از اســتقالل فنالند از ســوئد،
قوانیــن ائیــن نامــه دادرســی 1734علــی رغــم موضــع خــود در ســوئد ،در
فنالنــد هنــوز بــه طــور رســمی از اعتبــار ســاقط نشــده اســت .بــه هــر حــال ،
واضــح و مبرهــن اســت کــه تنهــا قالــب قدیمــی و چنــد بنــد از ان ائیــن نامــه
بــر ســر قــدرت اجرائــی خــود باقــی اســت .محتــوای ائیــن نامــه بــه منظــور
رویارویــی بانیازمندیهــای یــک جامعــه نویــن و مــدرن اصــاح و تجدیــد نظــر
شــده انــد.
روش دادگاه فنالنــد اخیــرا اصــاح شــده و بنابرایــن تشــابه بســیار کمــی بــا
نظــام تاســیس شــده در ســال 1734دارد .بــرای مــدت زمانــی کامــا طوالنی،
نظــام دادگاهــی مبنــی بــر ائیــن نامــه 1734در فنالنــد معتبــر و قانونــی باقــی
مانــد .شــاخص و نمونــه ایــن ســنت فنالنــدی -ســوئدی در تفــاوت بیــن
شــهرها و نواحــی روســتایی در ســاختار دولــت و اجــرای حقــوق مشــهود بــود.
در شــهرها ،اداره دادگســتری و همچنیــن بخــش بزرگتــری از دولــت ،کامــا
در دســت شــهروندان بــود .از طــرف دیگــر ،در نواحــی روســتایی و زراعــی،
ایالــت اختیــارات تقویــت و برپایــی قانــون را در کنتــرل داشــت .اگــر چــه
تنهــا شــهرهای تاســیس شــده تاقبــل از ســال ، 1960دادگاههــای حقوقــی
خــود را حمایــت و نگهــداری مــی کردنــد ،امــا روش دوگانــه و مثنــی تــا پایــان
1993بــه اســتیالی خــود ادامــه داد .اگــر چــه پیــش از ان در ، 1978همــه
دادگاههــای حقوقــی جــزء ســازمانهای دولتــی محســوب مــی شــدند.
دادگاههای اجرائی
اصــاح مهــم دیگــری کــه بــه تدریــج در دهــه 1970و 1980وارد ائیــن نامــه
حقوقــی شــد ،فســخ نظــام مفاصــای حقوقــی بــود .یــک قســمت معتبــر از
درامــد قاضــی ،بــه وســیله حقــوق مشــخصی کــه مســتقیما توســط وکالی دادگاه
بــه او پرداخــت مــی شــد شــکل مــی گرفــت .
فنالنــد یــک کشــور دو زبانــه اســت کــه از زبــان فنالنــدی و ســوئدی اســتفاده
مــی کنــد .تمامــی شــهروندان فنالنــدی حــق دارنــد تــا از زبــان بومــی خــود
در دادگاه و در موضــوع مربــوط بــه خــود اســتفاده نماینــد .نیــاز بــه مهــارت و
قابلیــت زبانــی قضــات در دســتور کار تدارکاتــی انجــام گرفتــه بــرای اصــاح و
تجدیــد نظــر اخیــر دادگاههــای حقوقــی مــورد تاکیــد قــرار گرفــت .
رئیــس قــوه قضاییــه و بــازرس مجلــس ناظــر بــر نظــام قضایــی هســتند .اگرچه
ایــن دو مقــام تــا حــد زیــادی وظایــف مــوازی دارنــد و هر یــک موظفنــد گزارش
ســاالنه فعالیــت هــای خــود را بــه مجلــس ارائــه کننــد ،رئیــس دادگســتری
بــرای مــادام العمــر توســط رئیــس جمهــور منصــوب می شــود و عضــوی از
دولــت اســت کــه رای نــدارد ،در حالــی کــه بــازرس پارلمانــی بــرای یــک دوره
چهــار ســاله توســط مجلــس انتخــاب مــی شــود .هــر دو مقــام از شــهروندان
در مــورد رفتــار کارمنــدان دولــت شــکایت دریافــت مــی کننــد و بــه تنهایــی
میتواننــد از همــه مقامــات دولتــی تحقیــق کننــد و ممکــن اســت بــه دادســتان
دســتور دهنــد کــه علیــه انهــا اقــدام کننــد.
رییــس دادگســتری همچنیــن بــر وکال نظــارت مــی کند.هــر دو مقــام ممکــن
اســت بــا هــر مقــام فنالنــدی تمــاس بگیرنــد تــا در صــورت صالحدیــد ،چنیــن
کمکــی را ارائــه کننــد.
ماننــد ســایر کشــورهای شــمال اروپــا ،دادگاه قانــون اساســی وجــود نــدارد.
مســائلی کــه دادگاهــی از ایــن دســت در جاهــای دیگــر بــه ان رســیدگی میکنــد،
توســط کمیتــه قانــون اساســی مجلــس رســیدگی مــی شــود.
شماره | 74راز شقایق| 32 صفحه 32
دادگاههــای اجرائــی بــه تدریــج در قــرن بیســتم ایجــاد و اغــاز بــه
کار کــرد .ایــن دادگاه در ابتــدا بــه عنــوان دادگاه اجرائــی عالــی در
ســال 1918روی کار امــد و بــه دنبــال ان دادگاههــای ایالتــی در
ســال 1955شــکل گرفتنــد و در اخــر دوبــاره بــه نــام دادگاههــای
اجرائــی ایالتــی فعــال شــدند .
تعــداد دادگاههــای ویــژه همیشــه کــم بــوده اســت .مهمتریــن
دادگاههایــی کــه هنــوز نیــز موجودیــت دارنــد یکــی دادگاه بیمــه
میباشــد کــه بــا بیمــه اجتماعــی و موضوعــات مربــوط بــه مســتمری
و حقــوق بــاز نشســتگی ســر و کار دارد .دیگــری دادگاه داد و
ســتد بــرای امــور مصــرف کننــدگان اســت و مــورد دیگــر ایــن
دادگاه هــا ،دادگاه کار بــرای مناســبات در روابــط شــغلی می باشــد.
همچنیــن یــک دادگاه زنــدان وجــود دارد کــه جرایــم مربــوط بــه
کســانی را کــه بــرای چندمیــن بــار مرتکــب ان جــرم شــده انــد
مــورد بررســی قــرار مــی دهــد .دادگاه عالــی اعــام جــرم ،تنهــا
در مــورد نــادری از اعمــال مجــرم در مظــان اتهــام توســط عضــوی
از دولــت ،عضــوی از یکــی از دادگاههــای عالــی ،یــک شــخصیت
پارلمانــی یــا وزیــر دادگســتری تشــکیل مــی شــود .
قانــون اساســی صریحــا تشــکیل و تاســیس دادگاههــای اضافــی
راممنــوع اعــام مــی کنــد .تعــدادی از دادگاههــای ویــژه در
ســالهای اخیــر منحــل شــدند و اختیــارات انهــا یــه دادگاههــای
عــادی حقوقــی منتقــل شــده اســت .رونــد و خــط ســیر کلــی ،
ســاده تــر کــردن نظــام دســتگاه قضایــی مــی باشــد.
دادگاههای حقوقی
در ســطح محلــی ،هیــچ دادگاه جداگانــه ای بــرای موضوعــات مدنــی وکیفــری
وجودنــدارد .روش ائیــن دادرســی بــر حســب ماهیــت موضــوع دادرســی تفــاوت
مــی کنــد امــا همــان قضــات (وهیــات نصفــه ) صالحیــت دارنــد تــا بــه هــر دو
نــوع محاکمــه هــا رســیدگی کننــد.
مــوارد مدنــی و کیفــری اغلــب در طــول یــک روز و دردســتور جلســه یــک دادگاه
بــه نوبــت و بــه طــور متنــاوب انجــام مــی شــوند .نــام دادگاه جامــع قضایــی
محلــی در شــهرها در نواحــی روســتایی کاراجااوکوســو و تینگســرات مــی باشــد.
کلمــه تینــگ tingبــه قرنهــا پیــش در اســکاندیناوی برمــی گــردد .زمانیکــه
اســتانهای ازاد یــک منطقــه مشــخص بــر ان شــدند تــا بــر روی امــور دولتــی و
قضایــی متــداول زمــان خــود تصمیــم گیــری و قضــاوت کننــد و ایــن حقوقــدان
شــخصی بودکــه اعتمــاد و بــاور عمومــی را بــه همــراه داشــت .
دادگاه محلــی در نواحــی روســتایی همیشــه دارای یــک عضــو هیــات منصفــه
بــوده اســت .دادگاه جامــع قضایــی محلــی نیــز از ایــن ســنت پیــروی مــی کنــد.
در پرونــده هــای کیفــری و در پرونــده هــای مدنــی مشــخصی ،دادگاه از یــک
رئیــس و ســه عضــو هیــات منصفــه تشــکیل مــی شــود .رئیــس بایــد صاحــب
علــم حقــوق باشــد .رئیــس دادگاه در زبــان فنالنــدی المانــی در زبــان ســوئدی
الک مــن نامیــده مــی شــود کــه ایــن نــام از حاکــم و داور ریاســت کننــده و از
همــان کلمــه تینــگ باســتانی بــه ارث رســیده اســت .
دیگــر قضــات تحصیــل کــرده پاتینگــس دومــار یعنــی قاضــی دادگاه نامیــده
می شــوند .اعضــای هیــات منصفــه بعنــوان عضــو هیــات ترجمــه مــی شــود.
انهــا بــرای مــدت زمــان طوالنــی تشــکیل هیــات نمــی دهنــد امــا هــر یــک
بــه طــور انفــرادی در هــر پرونــده قضــاوت و تنهــا مــوارد کیفــری را بررســی
می کننــد .رای یــک عضــو هیــات منصفــه همــان تاثیــر را بــر روی کار دادگاه دارد
کــه رای ان همســان کســی اســت کــه بــه جــای قاضــی صاحــب علــم قضــاوت
مــی کنــد.
در پرونــده هــای پیچیــده رئیــس دادگاه توســط عضــو دیگــری یــاری می شــود.
همچنیــن تعــداد اعضــای هیــات منصفــه ممکــن اســت از 3نفــر بــه 4نفــر
افزایــش یابــد .ســه نفــر حقوقــدان برجســته بایــد در زمانیکــه قانــون صریحــا
خواســتار ان باشــد قضــاوت پرونــده هــای مدنــی خاصــی را عهــده دار شــوند.
همیشــه پرونــده هــای کــم اهمیــت تــری وجــود دارنــد کــه بــه حضــور چندیــن
قاضــی نیــاز نــدارد .ایــن پرونــده هــا مــی تواننــد تنهــا توســط رئیــس دادگاه
بازپرســی وخاتمــه یابنــد .بنابرایــن مــوارد کیفــری کــه در انهــا حداکثــر محازات،
جریمــه بــا یــک ســال زنــدان اســت مــی توانــد بــه طــور عــادی تنهــا توســط
رئیــس دادگاه قضــاوت شــود .در حــدود یــک ســوم تمامــی پرونــده هــای کیفری
شــامل چنیــن پرونــده هــای کــم اهمیتــی مــی باشــد.
در پرونــده هــای مدنــی قاضــی اختیــار دارد تــا بــه تنهایــی دادرســی هــای
مقدماتــی را اســتماع نمایــد .حــوزه قضایــی یــک دادگاه محلــی شــامل یــک یــا
چنــد شــهر مــی باشــد و دادگاه اغلــب بــه هنــگام لــزوم تشــکیل مــی گــردد.
دادگاه هــا در حــوزه هایــی کــه تعــداد زیــادی وکیــل دارنــد بــه چنــد بخــش
تقســیم مــی شــود .اداره دادگســتری نــه تنهــا بــا امــور اجرائــی داخــل دادگاه
ســروکار دارنــد ،بلکــه بــه عنــوان منبــع ثبــت بــرای ادعانامــه امــاک و صــورت
حســاب دارایــی و رهــن نامــه عمــل مــی کنــد.
شماره | 74راز شقایق| 33 صفحه 33
دادگاههای تجدید نظر
6دادگاه اســتیناف در فنالنــد وجــود دارد کــه در قســمتهای مختلــف
کشــور قــرار گرفتــه انــد .در هــر دادگاه اســتیناف یــک رئیــس و
تعــدادی حقوقــدان و صاحــب علــم بــه نــام المانــی یــا الک مــن
مشــاور وجــود دارد.
ایــن دادگاه هــا مختــار هســتند تــا اســتیناف هــا را در برابــر احــکام
مختــص بــه پرونــده هــای کیفــری یــا مدنــی کــه توســط دادگاه
هایــی قضایــی محلــی واقــع در حــوزه دادگاه اســتیناف مذکــور
قرائــت مــی شــوند مــورد بررســی قــرار دهنــد .تنهــا در موقعیــت
هــای اســتثنایی شــخصی ،حکــم مســتقیما» توســط دادگاه اســتیناف
بررســی می شــود.
روش دادرســی و محاکمــه در یــک دادگاه اســتیناف غالبــا بــه صــورت
مکتــوب اســت .امــا دادگاه ممکــن اســت براســاس دادرســی شــفاهی
نیزقضــاوت و حکــم صــادر نمایــد .هــر دادگاه اســتینافی به بخشــهایی
مجــزا تقســیم مــی شــود کــه توســط یــک هاریوکــس المانــی یــا
هاوداتــس الگ مــن اداره مــی شــود .اعضــای دادگاه هایاکودنــووس
یــا هاوواتــس راد نامیــده مــی شــوند .یــک مقــام پاییــن رتبــه دادگاه
(وســیکالی یــا فیســکالیک) بازپــرس ابتدایــی در مــورد پرونــده مــورد
بحــث انجــام مــی دهــد و پــس ان را بــه قضــات ارائــه مــی دهــد.
قضــات بــر اســاس ارشــدیت بــه عضویــت دادگاه اســتینافی منصــوب
مــی شــوند.
دادگاه عالی قضایی
دادگاه عالــی باالتریــن مرجــع رســیدگی قضایــی در پرونــده هــای کیفــری
و مدنــی مــی باشــد .ایــن دادگاه قــدرت دارد تــا اســتیناف راجــع بــه
تصمیمــات نــه تنهــا دادگاه هــای اســتیناف بلکــه تعــدادی از دادگاه هــای
ویــژه را نیــز بررســی کنــد.
ترکیــب معمولــی یــک شــعبه از دادگاه عالــی 5نفــر اســت .امــا بعضــی
از پرونــده هــای کــم اهمیــت تــر توســط تنها2یــا 3قاضــی بررســی و
رای داده می شــود .قاضــی دادگاه عالــی ایکوســنورس یــا ژاســتیتیراد
نامیــده مــی شــود .کارمندانــی کــه پرونــده هــا را ارائــه مــی دهنــد اســیت
لییجانــووس یــا ریفرندیریــراد یــا اویکووســتیری و یاژاســتیتیس کرتــرات
نامیــده مــی شــود.
دادگاه عالــی تنهــا پروندهــای مهــم را بررســی مــی کنــد .یــک شــرط
بــرای حــق بررســی یــک پرونــده اجــازه اســتینافی صــادره از دادگاه مــی
باشــد دادگاه عالــی یــک ســالنامه شــامل مهمتریــن پرونــده هــای بررســی
شــده و صــدور رای شــده توســط ان دادگاه را منتشــر مــی کنــد.
رونــد جریــان دادگاه اغلــب بــه صــورت مکتــوب اســت .امــا دادگاه حــق
انتخــاب دارد تــا دادخواهــی و صــورت جلســه را بــه صــورت شــفاهی
بشــنود.
اعضــای دادگاه عالــی ،اغلــب بــه عنــوان قاضــی چــه در دیگــردادگاه هــای
قضایــی یــا بعنــوان اعضــای دادگاه هــای عالــی از ابتــدای امــر ســابقه
فعالیــت دارنــد .امــا کســانی در میــان قضــات دادگاه عالــی وجــود دارنــد
کــه ســابقا داســتاد دانشــگاه یــا از صاحــب منصبــان وزارت دادگســتری یــا
وکیــل حقوقــی بــوده انــد.
تعــداد قضــات دادگاه عالــی متغیــر اســت ،انهــا در حــال حاضــر بیســت و
دو نفــر مــی باشــند.
دادگاه عالی اداری
دادگاه ایالتــی در گذشــته ،اســتیناف از احــکام دســتگاه هــای اداری توســط مقامات
عالــی اداری رســیدگی مــی شــود و اخریــن دادرســی توســط حکومــت مرکــزی
انجــام مــی گرفــت .هنگامــی کــه دادگاه عالــی اداری در ســال 1918تاســیس
شــد ،ایــن موضــوع -بــه جــز مــواد اســتثنایی -در صالحیــت حکومــت مرکــزی
قــرار گرفــت .بــه موجــب قانــون اساســی ،دادگاه عالــی اداری ،معــادل دیــوان
عالــی کشوراســت.
اعضــای ان هالیــن تونــووس نامیــده مــی شــوند و منشــی هــای قضایــی ان
اســمیت لیجانــروس ویــا هالیــن توســیتر نــام مــی گیرنــد.
اکنــون تعــداد قضــات بیســت و یــک نفــر اســت .بیشــتر پرونــده هــا توســط
شــعبه هــای کــه از 5عضــو تشــکیل مــی شــوند بررســی می شــوند .بیشــتر
اعضــای دادگاه عالــی اداری از میــان کارمنــدان و صاحــب منصبــان خــود دادگاه یــا
دادگاه هــای ایالتــی و یــا از میــان کارمنــدان دولتــی منصــوب مــی شــوند.
شماره | 74راز شقایق| 34 صفحه 34
ایــن دادگاه همچنیــن یــک ســالنامه را کــه محتــوی مجموعـه ای
از جالب تریــن پرونــده هــای دادگاه اســت منتشــر مــی کنــد.
هنگامــی کــه دادگاه هــای ایالتــی ایجــاد شــدند ،اختیــارات انهــا
محــدود بــه پرونــده هــای اســتینافی و دیگــر پرونــده هــای
صریحــا ذکــر شــده در قانــون بــود .امــروزه ،دادگاه اجرائــی
منطقــه ای عنــوان دادگاه هــای عــام در امــور اجرائــی عمــل
می کننــد .بــه هــر حــال هیــات هــای ایالتــی ،بدنه هــای ایالتــی
مرکــزی و وزارتخانــه هــا هنــوز مختارنــد تــا پرونــده هــای
اســتینافی مشــخصی را بررســی کننــد.
بیشــتر پرونــده هــای اســتینافی بررســی شــده توســط دادگاه های
اجرائــی منطقــه ای بــه وضــع مالیــات ونحــوه مالیــات بنــدی
مربــوط می شــوند.دادگاه هــا نــه تنهــا اســتینافها را بررســی
مــی کننــد بلکــه مــی تواننــد منازعــات حقوقــی بیــن ســازمانهای
دولتــی مرکــزی و محلــی و یــا اشــخاص خصوصــی و دولــت را
بررســی کننــد.
دادگاه هــای اجرائــی منطقــه ای همچنیــن پرونــده هــای مربــوط
بــه ازادیهــای مدنــی را مــی شــوند .چنیــن پرونــده هــای شــامل
حبــس یــک کــودک بــر خالفــق رضایــت والدینــش یــا توقیــف
یــک شــخص عقــب مانــده و بیمــار ذهنــی و یــا یــک مصــرف
کننــده دارو و یــا یــک الکلــی می باشــد.
هشــت دادگاه اجرائــی منطقــه ای وجــود دارد .اینهــا مــی تواننــد
بــه بخشــهایی تقســیم شــوند .ســه عضــو مــی تواننــد بــرای
دادگاه قضــاوت کننــد .در دادگاهــای اجرائــی منطقــه ای ماننــد
دادگاه اجرائــی عالــی ،رونــد محاکمــه براســاس اســناد مکتــوب
اســت ،امــا در بعضــی پرونــده هــا دادگاه مــی توانــد گفتــار
دوطــرف محاکمــه و ســخنان شــاهدان را بــه طــور شــفاهی
بشــنوند.
جایگاه قضاوت
بــر طبــق قانــون اساســی ،قضــات توســط رئیــس جمهــوری منصــوب می شــوند.
تمامــی قضــات دارای دوره تصــدی ثابتــی هســتند .بــه هــر حــال تعــداد مشــخصی
از اعضــای مرتبــط بــا دادگاه هــای عالــی ودادگاه هــای اســتینافی بــر یــک اســاس
کاری موقــت منصــوب مــی شــوند .وزارت دادگســتری بــا مــوارد اجرائــی مرتبــط
بــا دادگاه هــای حقوقــی ودادگاه هــای اجرائــی ســروکار دارد.
بانک اطالعات حقیقی
fa.com/post.http://hoghough89
فنالنــد یــک روش بانــک اطالعاتــی درحــال جریــان شــامل دفاترپرونــده ای دادگاه
ایجــاد کــرده اســت .تمامــی اخریــن احــکام دو دادگاه عالــی بــه اضافــه احــکام
دادگاه هــای اســتینافی ،دادگاه هــای اجرائــی منطقــه ای و بیشــتر دادگاه هــای
ویــژه در ایــن بانــک اطالعاتــی ثبــت مــی شــوند و قابــل دسترســی بــرای تعــداد
قابــل مالحظــه ای از اســتفاده کننــدگان مــی باشــد.
کیفیت نظام دادگاه فنالند
دادگاه هــای فنالنــد کارشــان را بــدون رعایــت اصــول تشــریفاتی
مخصــوص ائیــن دادرســی دادگاه در بســیاری از کشــورهای دیگــر
رعایــت مــی شــود انجــام می دهنــد .قضــات هیچگونــه لبــاس ویــژه
ای نمــی پوشــند .اتاقهــای دادگاه ســاده هســتند ،اگرچــه تغییراتــی
کلــی در ســاختمان و عمــارت دادگاه روی داده اس محاکمــه قضایــی
شــفاهی بــه طــور غیــر رســمی اجــرا مــی شــود .همانگونــه کــه تــا
کنــون ذکــر شــده اســت ،قضــات و کارکنــان دادگاه هــای اســتینافی ،
دادگاه هــای اجرائــی منطقــه ای و دادگاه هــای عالــی ،غالبــا بــا اســناد
مکتــوب کار مــی کننــد .بــر اســاس ایــن واقعیــت ،کار در دادگاه هــای
اســتینافی شــاید بتــوان بــه عنــوان چیــزی وارونــه و معکــوس نســبت
بــه دادگاه هــای دیگــر ارزیابــی شــود.
اگرچــه در سلســله مراتــب ایالتــی ،اعضــای دادگاه هــای باالتــر در
رده باالتــری قــرار داده شــده انــد .امــا بــه نــدرت در عمــوم ظاهــر
مــی شــوند .انهــا تنهــا بــر روی کارشــان متمرکــز مــی شــوند و بــه
نــدرت در بحثهــای عمومــی دولتــی و یــا پرونده هــای حقوقــی شــرکت
می کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 35 صفحه 35
سیستم بهداشت و درمان
در فنالنــد بــرای تمــام اشــخاصی کــه بــه طــور دائــم در کشــور
ســکونت دارنــد ،خدمــات بهداشــتی و درمانــی مقــرون بــه صرفــه
ارائــه مــی شــود .عــاوه بــر ایــن ،کارفرمایــان خدمــات بهداشــتی و
درمانــی کاری در اختیــار کارمنــدان خــود قــرار مــی دهنــد .مــی توانیــد
از خدمــات بهداشــتی و درمانــی خصوصــی نیــز اســتفاده کنیــد.
در فنالنــد تمــام شــهرداریها خدمــات درمانــی را بــرای ســاکنان
فراهــم می کننــد .غالبــاً هــر منطقــه ای مرکــز خدمــات درمانــی دارد
کــه خدمــات درمانــی را ارائــه می دهنــد.
هــر فــرد بیمــار می توانــد از خدمــات درمانــی شــهر (منطقــه) محــل
ســکونت خــود اســتفاده کنــد .هــر شــخصی کــه بیمــار شــد می توانــد
وقــت بــرای دکتــر یــا پرســتار درمانــگاه را بوســیله تلفــن و یــا رزرو
وقــت از درمانــگاه انجــام دهــد.
بعــد از ظهرهــا و اخــر هفتــه هــا درمانگاههــا تعطیــل هســتند و
بیماریهــای نــا بهنــگام را درکشــیکهای مراکــز درمانــی مــداوا میکننــد.
مرکــز خدمــات درمانــی اکثــرا ً در ارتبــاط بــا تعــدادی از بیمارســتانها
ترتیــب داده شــده انــد .در شــرایط اضطــراری کــه خطــر جــان در
میــان اســت می تــوان بــه شــماره اورژانــس 112زنــگ زد.
هــر فــرد کــه دارای اقامــت ( )kotikuntaدر فنالنــد باشــد ،در ایــن صــورت
مــی توانــد از خدمــات درمانــی دولتــی اســتفاده کنــد .حــق دریافــت شــهروندی
بســتگی بــه مســائل زیــر دارد:
فرد از چه کشوری به فنالند امده است؟
علت امدن به فنالند چیست؟ (مثال :کار ،تحصیل و یا غیره)
ایــا قصــد مهاجــرت دائــم بــه فنالنــد را داریــد و یــا اینکــه بصــورت موقتــی در
فنالنــد مــی باشــید؟
اگــر بصــورت موقتــی در فنالنــد اقامــت داریــد ،چــه مــدت اســت کــه در فنالنــد
هســتید؟
اگــر فــردی اطمینــان نــدارد کــه ایــا دارای وضعیــت شــهروندی فنالنــد هســت
یــا خیــر ،در ایــن صــورت وضعیــت خــود را از طریــق اداره کل اطالعــات دیجیتالی
و نفــوس ( )Digi- ja väestötietovirastoروشــن می کنــد.
در صورتــی کــه شــخصی حــق شــهروندی فنالنــد و یــا بیمــه درمانــی این کشــور
را نداشــته باشــد ،بــا ایــن حــال ممکــن اســت بــر اســاس مــوارد دیگــری ،حــق
اســتفاده از درمــان و پرداخــت هزینــه از طــرف کال ( )Kelaرا داشــته باشــد .ایــن
حــق را بایــد جداگانــه تقاضــا کــرد.
خدمات درمانی عمومی
مراکــز خدمــات درمانــی عمومــی عبارتنــد از مثـ ً
ا درمانــگاه هــا ،پلــی کلینیــک
هــا و بیمارســتان هــا .زمانیکــه بیمــار میشــوید ،ابتــدا بــا درمانــگاه خــود
( )terveysasemaتمــاس بگیریــد .از درمانــگاه خــود مــی توانیــد بــرای
پزشــک عمومــی و یــا پرســتار وقــت بگیریــد.
اطالعــات الزم دربــاره خدمــات درمانــی شهرســتانهای مختلــف را مــی توانیــد
از ســایتهای اطــاع رســانی محلــی InfoFinlandو یــا ســایتهای اینترنتــی
شهرســتان خــود دریافــت کنیــد.
خدمــات درمانگاههــا بــرای مراجعیــن نســبتا ارزانقیمــت مــی باشــند ،زیــرا
بودجــه الزم بــرای اینگونــه خدمــات از منابــع مالیاتــی تامیــن میشــود.
زمانــی طوالنــی تــر منتظــر وقــت دکتــر بمانیــد .زمانــی کــه از پذیــرش
درمانــگاه وقــت میگیریــد ،بــه شــما اصــاع داده مــی شــود کــه تقریبــا چــه
مــدت زمانــی را بایــد منتظــر وقــت دکتــر خــود بمانیــد .در پذیــرش درمانــگاه
همچنیــن ارزیابــی مــی گــردد کــه ایــا شــما بــه درمــان پزشــک نیــاز داریــد یا
بــه درمــان پرســتار .در فنالنــد پرســتاران مــی تواننــد بیمــاری هــای متعــددی
را درمــان کننــد .پرســتار مــی توانــد در صــورت لــزوم شــما را بــه مطــب
پزشــک بفرســتد .اگــر دارای کارت کال ( )Kela-korttiمــی باشــید ،در زمــان
مراجعــه بــه درمانــگاه ،ان را بهمــراه داشــته باشــید.
شماره | 74راز شقایق| 36 صفحه 36
اگــر نیــاز بــه مراجعــه بــه نــزد پزشــک متخصــص را وجــود داشــته باشــد،
ابتــدا نــزد پزشــک عمومــی بایــد وقــت گرفــت .اگــر نیــاز باشــد ،پزشــک
درمانــگاه فــرد را بــه نــزد پزشــک متخصــص مــی فرســتد .پزشــکان
متخصــص در بعضــی از درمانگاههــا ،پلــی کلینیکهــا و بیمارســتانها حضــور
دارنــد .درمــان تخصصــی بیمــاران ،در بیمارســتانهای مرکزی و بیمارســتانهای
وابســته بــه دانشــگاه هــا انجــام مــی شــود.
در فنالنــد نمــی تــوان از طریــق درمانگاههــای دولتــی ،پزشــک خانگــی
دریافــت کــرد .بعضــی از مراکــز پزشــکان خصوصــی چنیــن خدماتــی را ارائــه
می دهنــد .البتــه مراجعــه پزشــک خصوصــی بــه خانــه ،هزینــه فراوانــی را
بــرای بیمــار بدنبــال دارد.
بخش شبانه روزی خدمات درمانی عمومی
درمانــگاه هــا معمــوالً شــب هــا و ایــام اخــر هفتــه تعطیــل هســتند .رســیدگی
بــه مــوارد بیمــاری ناگهانــی در اینگونــه مواقــع ،در بخــش شــبانه روزی
( )päivystysصــورت مــی گیــرد.
بخــش شــبانه روزی اختصــاص بــه مــواردی دارد کــه نیازمنــد درمــان فــوری
هســتند .چنانکــه بیمــاری فــرد نیــاز بــه درمان فــوری نــدارد ،پس از بازشــدن
دوبــاره درمانــگاه بایــد از انجــا وقــت گرفــت.
درمانگاههــای شــبانه روزی معمــوالً در داخــل خــود بیمارســتانها تعبیــه
شــده اند و در مــورد شهرســتانهای کوچــک ایــن درمانگاهها در شهرســتانهای
مجــاور قــرار دارنــد.
بخــش شــبانه روزی مخصــوص کــودکان و نوجوانــان در اغلــب مــوارد مجــزا
مــی باشــد .بــرای کســب اگاهــی بیشــتر در ایــن بــاره ،از درمانــگاه خــود ،در
مواقعــی کــه بــاز مــی باشــد ،بایــد ســئوال کــرد یــا از ســایت های اینترنتــی
هــر شهرســتان بایــد بــه جســتجوی اطالعــات پرداخــت.
خدمات درمانی خصوصی
اطالعــات تمــاس مراکــز پزشــکان خصوصــی را در اینترنــت در دســترس
مــردم اســت .معمــوال دریافــت وقــت بــرا درمانــگاه خصوصــی در مقایســه
بــا درمانــگاه عمومــی ،ســریعتر اســت.
هزینــه خدمــات درمانــی خصوصــی بــرای مراجعیــن بــه مقــدار قابــل
توجهــی بیشــتر از هزینــه خدمــات درمانــی عمومــی مــی باشــند .مراکــز
پزشــکان مختلــف خدمــات گوناگونــی را ارائــه مــی دهنــد .تمامــی افــراد و
حتــی کســانی کــه دارای شــهروندی فنالنــد نمــی باشــند ،نیــز می تواننــد
از خدمــات درمانــی خصوصــی اســتفاده کننــد.
اگــر فــردی مربــوط مشــمول بیمــه درمانــی ( )sairausvakuutusفنالنــد
باشــد ،در ایــن صــورت اداره بیمــه بازنشســتگی ملــی ،بخــش اندکــی از
هزینــه هــای درمــان بیمــاری و دندانپزشــکی فــرد را مــی پــردازد .البتــه
در بعضــی از مــوارد حتــی افــرادی کــه مربــوط بــه دایــره بیمــه درمانــی
فنالنــد نمی شــوند نیــز حــق دریافــت جبــران هزینــه هــای درمانــی را از
اداره بیمــه بازنشســتگی ملــی ،دارنــد.
جبــران هزینــه هــای درمانــی اداره بیمــه بازنشســتگی ملــی مــی توانــد
در صورتحســاب هزینــه هــای درمانــی ،در نظــر گرفتــه شــده و از مبلــغ
صورتحســاب کــم شــوند .مــدرک کارت کالی بایــد همــراه باشــد .پــس از
پرداخــت هزینــه هــای درمانــی نیــز مــی تــوان از اداره بیمــه بازنشســتگی
ملــی درخواســت جبــران هزینــه هــای مــورد نظــر را کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 37 صفحه 37
مراقبت های درمانی صنوف
اســنفاده از حــق اســتفاده از خدمــات بهداشــت و درمــان عمومــی در فنالنــد بــا
توجــه بــه فعالیــت صنفــی و تجــاری بــه نــوع و طــول مــدت قــرارداد کاری و
همچنیــن اینکــه فــرد از چــه کشــوری بــه فنالنــد امــده ،بســتگی دارد.
کارفرمایــان در فنالنــد موظــف بــه تامیــن مراقبت هــای درمانــی پیشــگیری
کننــده بــرای کارکنــان خــود مــی باشــند.
افــراد دارای فعالیــت هــای صنفــی و تجــاری ،مــی تواننــد در صــورت تمایــل
بــرای خــود خدمــات درمانــی کاری تــدارک ببیننــد .البتــه ایــن افــراد در تــدارک
خدمــات درمانــی کاری بــرای شــخص خودشــان هیــچ اجبــاری ندارنــد ولــی
بــرای پرســنل کاری زیــر دســت خــود بایــد اینگونــه خدمــات را تــدارک ببیننــد.
مراقبــت هــای درمانــی کارکنــان را می تــوان در یکــی از درمانگاههــای محلــی و
یــا از مرکــز پزشــکان خصوصــی برنامــه ریــزی کــرد.
کارکنان فصلی
اگــر فــردی از یکــی از کشــورهای خــارج از اتحادیــه اروپــا بــرای مــدت کمتــر از
90روز بــه عنــوان کارگــر یــا کارمنــد فصلــی بــه فنالنــد امــده باشــد ،مــی تواند
بــرای مــدت کار فصلــی ،حــق اســتفاده از نظــام درمانــی در فنالنــد را دریافــت
کنــد .مــی تــوان بالفاصلــه پــس از دریافــت گواهــی کار فصلــی از اداره مهاجــرت
و یــا دریافــت ویــزای کار فصلــی از نمایندگــی فنالنــد ،از کال درخواســت کــرد.
کار فصلی می تواند مث ً
ال کار کشاورزی یا کار جهانگردی باشد.
در صورتــی کــه فــرد واجــد شــرایط باشــد ،از کال مــدرک دریافــت خواهــد کــرد.
وقتــی کــه ایــن مــدرک را نشــان داده شــود ،بــه همــان قیمتــی کــه اشــخاص
مقیــم فنالنــد از مراکــز درمانــی عمومــی خدمــات دریافــت می کننــد ،فــرد هــم
مــی توانــد دریافــت کنــد.
مراقبت های درمانی دانشجویان
در فنالنــد YTHSبــه دانشــجویان خدمــات پزشــکی ارائــه مــی کنــد .در
صورتــی کــه در یــک دانشــگاه یــا مدرســه عالــی فنالنــدی در حــال تحصیــل
هســتید ،حــق اســتفاده از خدمــات مراقبــت هــای پزشــکی از دانشــجویان را
داریــد .شــما بایــد نخســت مبلــغ مراقبتهــای پزشــکی را بــه کال بپردازیــد .در
صورتــی کــه بــه عنــوان دانشــجوی میهمــان در فنالنــد هســتید ،نمــی توانیــد
از خدمــات YTHSاســتفاده کنیــد.
حــق اســتفاده از خدمــات بهداشــتی عمومــی بــه ایــن بســتگی دارد کــه
دانشــجو از چــه کشــوری بــرای تحصیــل بــه فنالنــد مهاجــرت کــرده باشــد.
اگــر از یکــی دیگــر از کشــورهای اســکاندیناوی بــرای تحصیــات بــه فنالنــد
مــی اییــد ،شــما حــق برخــورداری از خدمــات درمانــی در فنالنــد را داریــد.
شــرایط دریافــت خدمــات درمانــی و هزینــه انهــا بــرای شــما هماننــد ســایر
فنالنــدی هــا مــی باشــد.
اگــر فــردی از یکــی از کشــورهای عضــو اتحادیــه اروپــا ،کشــورهای عضــو
حــوزه اقتصــادی اروپــا ( ،)ETAبریتانیــا یــا از کشــور ســوئیس بــرای
تحصیــل بــه فنالنــد امــده باشــد ،پیــش از امــدن بــه فنالنــد در کشــور خــود
بایــد کارت درمانــی اروپایــی ()eurooppalainen sairaanhoitokortti
تهیــه کــرده باشــد .در صورتــی فــرد کارت درمانــی اروپایــی داشــته باشــد،
در فنالنــد حــق اســتفاده از خدمــات درمانــی را کــه از نظــر پزشــکی ضــروری
محســوب مــی شــوند ،دارد.
مشاوره مادران ،قبل و بعد از زایمان
هــر فــرد بعنــوان ســاکن شــهر (منطقــه) از مرکــز مشــاوره مــادران تمــام اطالعــات
مربــوط بــه مســایل مختلــف اجتماعــی و خدمــات ارائــه شــده را دریافــت می کنــد .در
مرکــز مشــاوره شــرایط ســامتی مــادر و رشــد جنیــن را دنبــال می کننــد.
قبــل از تکمیــل چهارمیــن مــاه بــارداری الزم اســت کــه بــرای اولیــن بــار بــه حضــور
دکتــر مرکــز خدمــات درمانــی رفــت .توصیــه میشــود کــه پــدر کــودک هــم در امــاده
ســازی قبــل از وقــوع تولــد درمشــورتگاه همــراه باشــد .کــودک در زایشــگاه شــهر
(منطقــه) متولــد می شــود کــه بــه شــهر (منطقــه) مســکونی والدیــن مربــوط می شــود.
همچنیــن پــدر فرزنــد می توانــد در هنــگام زایمــان همــراه باشــد.
شماره | 74راز شقایق| 38 صفحه 38
بیمارستان های مهم
بیمارستان مرکزی دانشگاه هلسینکی ()HUCH
بیمارســتان مرکــزی دانشــگاه هلســینکی یــک شــبکه بیمارســتانی در فنالنــد
اســت .ایــن بیمارســتان یکــی از بزرگتریــن بیمارســتان هــای اروپــا اســت
کــه مجموعه هــای درمانــی زیــادی را در فنالنــد تحــت نظــر خــود دارد و
همــه تخصــص هــای اصلــی پزشــکی را در خــود جــای داده اســت.
منطقــه در مانــی ایــن بیمارســتان یکــی از پنــج منطقــه بیمارســتانی اســت
کــه ناحیــه بیمارســتانی هلســینکی و اوســیما ( )HUSرا تشــکیل می دهــد.
مراکز درمانی HUCHدر هلسینکی شامل موارد زیر است:
بیمارســتان ارورا -بیمارســتان کــودکان -بخــش انکولــوژی -بیمارســتان
چشــم و گــوش -بیمارســتان بــرج میلهتــی (بیمارســتان میلهتــی)-
بیمارســتان مثلــث میلهتــی -مرکــز روانپزشــکی -بیمارســتان پوســت و
الــرژی -بیمارســتان جراحــی -بیمارســتان زنــان -بیمارســتان هــای HUCH
در اســپو و وانتــا -بیمارســتان جــوروی -بیمارســتان پیجــاس
بیمارستان دانشگاه تامپره
بیمارســتان دانشــگاه تامپــره بیمارســتانی در منطقــه Kauppiدر تامپــره،
فنالنــد اســت .ایــن بیمارســتان بــه عنــوان یکــی از بیمارســتان های اصلــی
کشــور عمــل می کنــد.
34تخصــص پزشــکی در بیمارســتان دانشــگاه تامپــره حضــور دارند .بیشــتر
فعالیــت هــای تخصصــی در بیمارســتان مرکــزی بــا بیــش از هــزار تخــت و
بیــش از 3000کارمنــد انجــام مــی شــود .ایــن بیمارســتان بــه بیــش از 1
میلیــون فنالنــدی خدمــات ارائــه مــی دهــد.
ایــن بیمارســتان متعلــق بــه ناحیــه بیمارســتان پیرکانمــا اســت کــه 80درصد
ان را پوشــش مــی دهــد .مرکــز اورژانــس 24ســاعته بیمارســتان دانشــگاه
تامپــره بیمارانــی از تامپــره ،هامینکیــرو ،ایکاالینــن ،نوکیــا ،اوریوســی ،پیرکاال،
رووســی ،ساســتاماال ،ویــرات و یلوجــاروی را درمــان می کنــد.
بیمارستان دانشگاه کوپیو
بیمارســتان دانشــگاهی کوپیــو یــک بیمارســتان اموزشــی در دانشــگاه
فنالنــد شــرقی در ناحیــه Puijonlaaksoدر ،Kuopioفنالنــد اســت.
ایــن بیمارســتان بــه عنــوان یکــی از بیمارســتان های اصلــی کشــور عمــل
می کنــد و بیمارســتان مرکــزی پویجــو ،بیمارســتان کــودکان االوا ،بیمارســتان
روان پزشــکی و همچنیــن بیمارســتان ســابق تارینــا را تحــت مدیریــت خــود
دارد.
پــس از کوپیــو ،Kuopioشــهرهای Siilinjärvi، Varkausو Iisalmi
بیشــترین اســتفاده را از خدمــات منطقــه بیمارســتانی دارنــد.
در ســال ،2011بیمارســتان دانشــگاه کوپیــو در مجمــوع 4113نفــر را
اســتخدام کــرد.
بیمارســتان دانشــگاه کوپیــو همچنیــن بزرگتریــن مربــی پزشــکی فنالنــد از
نظــر امــوزش اســت.
ایــن بیمارســتان دارای یــک مرکــز صــرع ( )Epilepsiakeskusاســت
کــه تشــخیص و درمــان صــرع شــدید را در بزرگســاالن و کــودکان ارائــه
می دهــد .تخصــص ویــژه ایــن واحــد ،ضبــط انحنــای مغــز داخــل جمجمــه و
جراحــی صــرع اســت کــه در سراســر کشــور در کوپیــو و هلســینکی متمرکــز
شــده اســت.
امــا بیشــتر روش هــای جراحــی صــرع فنالنــد در Kuopioانجــام می شــود.
بــا توجــه بــه ســایر زمینه هــای تخصصــی در ایــن بیمارســتان ،مرکــز قلــب
ایــن بیمارســتان یــک مرکــز درمانــی پیشــگام در سراســر جهــان در توســعه
جراحــی بای پــس بیولوژیکــی و ژن درمانــی بــرای نارســایی قلبــی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 39
ستاره کوشا صفحه 39
هلسینکی پایتخت
میالد محمد هاشم
هلســینکی پایتخــت و پرجمعیت تریــن شــهر فنالنــد اســت .ایــن شــهر
واقــع در ســاحل خلیــج فنالنــد ،در منطقــه Uusimaaدر جنــوب فنالنــد
قــرار گرفتــه اســت.
منطقــه شــهری ایــن شــهر دارای جمعیتــی بالــغ بــر یــک میلیــون و
دویســت هــزار نفــر اســت کــه ان را بــا اختــاف بســیار زیــاد پرجمعیــت
تریــن منطقــه شــهری در فنالنــد و همچنیــن مهــم تریــن مرکــز کشــور
بــرای سیاســت ،امــوزش ،امــور مالــی ،فرهنــگ و تحقیــق مــی کنــد.
تامپــره در منطقــه پیرکانمــا ،واقــع در 179کیلومتــری ( 111مایلــی)
شــمال هلســینکی ،دومیــن منطقــه شــهری بــزرگ فنالنــد اســت.
هلســینکی در 80کیلومتــری ( 50مایلــی) شــمال تالیــن ،اســتونی،
400کیلومتــری ( 250مایلــی) شــرق اســتکهلم ،ســوئد ،و 300
کیلومتــری ( 190مایلــی) غــرب ســن پترزبــورگ ،روســیه واقــع
شــده اســت و بــا ایــن ســه شــهر پیونــد تاریخــی نزدیکــی دارد.
هلســینکی همــراه بــا شــهرهای اســپو ،وانتــا ،و کاونیاینــن (و شــهرهای اطــراف)،
منطقــه شــهری هلســینکی بــزرگ را تشــکیل می دهــد کــه بیــش از یــک میلیــون
نفــر در خــود جــای داده اســت.
ایــن شــهر کــه اغلــب بــه عنــوان تنهــا کالن شــهر فنالنــد در نظــر گرفتــه
می شــود ،شــمالی تریــن منطقــه پرجمعیــت جهــان بــا بیــش از یــک میلیــون نفــر
و همچنیــن شــمالی تریــن پایتخــت یــک کشــور عضــو اتحادیــه اروپــا اســت.
پــس از کپنهــاگ و اســتکهلم ،هلســینکی ســومین شــهر بــزرگ در کشــورهای
شــمال اروپــا اســت.
فنالنــدی و ســوئدی هــر دو زبــان رســمی شــهر هســتند .ایــن شــهر توســط
فــرودگاه بیــن المللــی هلســینکی ،واقــع در شــهر همســایه ،Vantaaبــا خدمــات
مکــرر بــه بســیاری از مقاصــد در اروپــا و اســیا خدمــات رســانی مــی کنــد.
هلســینکی پایتخــت طراحــی جهانــی بــرای ســال ،2012محــل برگــزاری بــازی
هــای المپیــک تابســتانی ،1952و میزبــان پنجــاه و دومیــن مســابقه اواز یوروویژن
در ســال 2007بــود.
هلســینکی یکــی از باالتریــن اســتانداردهای زندگــی شــهری در جهــان را دارد .در
ســال ،2011مجلــه بریتانیایــی مونــوکل ،هلســینکی را بــه عنــوان قابــل زندگــی
تریــن شــهر جهــان در شــاخص شــهرهای قابــل زندگــی خــود رتبــه بنــدی
کــرد .در بررســی زیســت پذیــری واحــد اطالعــات اکونومیســت در ســال ،2016
هلســینکی در میــان 140شــهر در رتبــه نهــم قــرار گرفــت.
در جــوالی ،2021مجلــه امریکایــی تایــم ،هلســینکی را بــه عنــوان یکــی از
بهتریــن مکان هــای جهــان در ســال 2021به عنــوان شــهری کــه «در اینــده
می توانــد بــه یــک النــه فرهنگــی تبدیــل شــود» و قبــ ً
ا در جهــان بــه عنــوان
پیشــگام محیط زیســت شــناخته شــده اســت ،رتبه بنــدی کــرد.
یــک نظرســنجی بین المللــی در ســال 2021توســط شــرکت مشــاوره Boston
Consulting Groupو موسســه BCG Hendersonانجــام شــد ،هلســینکی
را بــه عنــوان ســومین شــهر برتــر جهــان بــرای زندگــی معرفــی کــرد و لنــدن
و نیویــورک در رتبه هــای اول و دوم قــرار گرفتند.همچنیــن هلســینکی همــراه بــا
رووانیمــی در منطقــه الپلنــد یکــی از مهــم تریــن شــهرهای توریســتی فنالنــد از
نظــر گردشــگری خارجــی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 40 صفحه 40
نام شهر
بــر اســاس نظریــه ای کــه در دهــه 1630ارائــه شــد ،در زمــان اســتعمار
ســوئد در نواحــی ســاحلی فنالنــد ،مســتعمره نشــینان هلزینگلنــد در مرکــز
ســوئد بــه رودخانــه ای رســیده بودنــد کــه امــروزه بــه عنــوان رودخانــه
وانتــا شــناخته مــی شــود و ان را هلســینا («رود هلســینگه») مــی نامنــد
و بــر اســاس ان روســتا و کلیســای هلســینگه در دهــه 1300بــه وجــود
امــد .ایــن نظریــه مشــکوک اســت ،زیــرا تحقیقــات گویــش نشــان مــی
دهــد کــه مهاجــران از اپلنــد و مناطــق مجــاور امــده انــد.
دیگــران ایــن نــام را به عنــوان نامــی برگرفتــه از کلمــه ســوئدی
هلســینگ ،شــکلی قدیمــی از کلمــه ( halsگــردن) ،پیشــنهاد
کرده انــد کــه بــه باریک تریــن بخــش رودخانــه ،یعنــی رپیــدز
اشــاره دارد.ســایر شــهرهای اســکاندیناوی در موقعیــت هــای
جغرافیایــی مشــابه در ان زمــان نــام هــای مشــابهی داشــتند ،بــه
عنــوان مثــال Helsingor .در دانمــارک و Helsingborgدر ســوئد.
هنگامــی کــه در ســال 1548شــهری در روســتای فورســبی تاســیس
شــد ،ان را هلســینگه فــورس« ،هلســینگ رپیــدز» نامیدنــد .ایــن نــام
بــه تندبادهــای دهانــه رودخانــه اشــاره دارد .ایــن شــهر معمــوالً بــه نــام
هلســینگه یــا هلســینگ شــناخته مــی شــد کــه نــام معاصــر فنالنــد از ان
برخاســته اســت.
اســناد رســمی دولــت فنالنــد و روزنامــه هــای فنالنــدی زبــان از ســال
،1819زمانــی کــه ســنای فنالنــد خــود را از تورکــو ،پایتخــت ســابق
فنالنــد ،بــه شــهر منتقــل کــرد ،از نــام هلســینکی اســتفاده کردنــد.
بــه ایــن ترتیــب شــکل هلســینکی در زبــان فنالنــدی نوشــتاری بــه کار
رفــت.
هلســینکی بــه عنــوان بخشــی از دوک نشــین بــزرگ فنالنــد در امپراتــوری
روســیه معــروف بــود.
در زبــان عامیانــه هلســینکی ،ایــن شــهر را ( Stadiاز کلمــه ســوئدی stad
بــه معنــی شــهر) مــی نامنــد .مــردم ســایر مناطــق فنالنــد ممکــن اســت
از (Hesaمخفــف هلســینکی) اســتفاده کننــد.
مذهب مردم
کلیســای Temppeliaukioیــک کلیســای لوتــری در محلــه تولو شــهر اســت.
ایــن کلیســا توســط معمــاران و بــرادران Timoو Tuomo Suomalainen
طراحــی شــد و در ســال 1969افتتــاح شــد.
همچنیــن بــه عنــوان کلیســای صخــره نیــز شــناخته مــی شود.کلیســای
جامــع اســقف هلســینکی ،کلیســای جامــع هلســینکی اســت کــه در
ســال 1852تکمیــل شــد .ایــن مرکــز مذهبــی یــک نقطــه عطــف مهــم
از نظــر مذهبــی در شــهر اســت و دارای 1300نفــر گنجایــش اســت.
21جماعــت لوتــری در هلســینکی وجــود دارد کــه 18تــای انهــا فنالنــدی
زبــان و 3جماعــت ســوئدی زبــان هســتند .اینهــا گــروه جماعــت هلســینکی
را تشــکیل مــی دهنــد.
بزرگتریــن جماعــت ارتدکــس کلیســای ارتدکــس هلســینکی اســت20000 .
عضــو دارد .کلیســای اصلــی ان کلیســای جامــع اوسپنســکی اســت .دو تــا
از بزرگ تریــن جماعــت هــای کاتولیــک عبارتنــد از :کلیســای جامــع ســنت
هنــری ،بــا 4552عضــو ،کــه در ســال 1860تاســیس شــد و کلیســای
کاتولیــک ســنت مــاری ،بــا 4107عضــو ،کــه در ســال 1954تاســیس شــد.
در پایــان ســال 2018بــه میــزان 52.4درصــد از جمعیــت بــه کلیســای انجیلــی
لوتــری فنالنــد وابســته بودنــد .هلســینکی کمتریــن شــهروند لوتــری در فنالنــد
را دارا اســت.
مرکــز اســامی رســالت اهــل بیــت از جملــه مراکــز شــیعیان در ایــن کشــور
اســت .مرکــز شــیعیان هلســینکی نیــز از دیگــر مراکــز شــیعیان اســت.
در ســال ۱۳۹۱اولیــن مســجد شــیعیان بنــام مســجد «حضــرت فاطمــه زهــرا
(س)» افتتــاح گردیــده اســت.
ایــن مرکــز هــر ســاله در روز عاشــورا دســته هــای عــزاداری حســینی را در
خیابانهــای هلســینکی بــه راه مــی انــدازد .همچنیــن مرکــز رســالت اهــل
بیــت(ع) فنالنــد «همایــش اســام ،ضــد خشــونت» را در شــهر هلســینکی
فنالنــد برگــزار کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 41 صفحه 41
تاریخ
از پایــان عصــر یخبنــدان ،پــس از عقب نشــینی پوشــش یخــی ،اولیــن اســتعمارگران
در حــدود 5000ســال قبــل از میــاد بــه منطقــه اطــراف هلســینکی امدنــد .حضــور
انهــا توســط باســتان شناســان در Vantaa، Pitäjänmäkiو Kaarelaمســتند شــده
اســت.
ســکونتگاه هــای دائمــی تنهــا در اغــاز هــزاره اول بعــد از میــاد ،در عصــر اهــن،
زمانــی کــه در ایــن منطقــه تواســتی ها (قــوم کهــن از مــردم فنالنــد هســتندکه در
مناطقــی از اســتان تاریخــی تاواســتیا زندگــی مــی کننــد و بــه گویــش هــای تواســتی
صحبــت مــی کننــد ).ســکونت داشــتند ،پدیــدار شــد .انهــا از ایــن منطقــه بــرای
ماهیگیــری و شــکار اســتفاده مــی کردنــد ،امــا بــه دلیــل کمبــود یافتــه هــای باســتان
شناســی نمــی تــوان گفــت کــه ســکونتگاه هــای انهــا چقــدر بــوده اســت .تجزیــه
و تحلیــل گــرده نشــان داده اســت کــه در قــرن دهــم ســکونتگاه های زراعتــی در
ایــن منطقــه وجــود داشــته اســت و اســناد تاریخــی باقی مانــده از قــرن چهاردهــم
ســکونت گاه های تواســتین را در ایــن منطقــه توصیــف می کنــد.
ســکونتگاه هــای اولیــه توســط وایکینــگ هــا مــورد حملــه قــرار گرفــت و بعــدا ً
توســط مســتعمرات مســیحی شــده از ســوئد اشــغال شــد .انهــا بیشــتر از مناطــق
ســاحلی ســوئد نورلنــد و هالســینگلند وارد شــدند و ایــن امــر بــه ویــژه در ســالهای
1100تشــدید شــد .ســوئدی ها در اواخــر قــرن ســیزدهم پــس از جنــگ صلیبــی
دوم موفقیت امیــزدر مقابــل فنالنــد ،کــه منجــر بــه شکســت تاواســتیان شــد ،خــط
ســاحلی منطقــه هلســینکی را بــرای همیشــه مســتعمره کردنــد.
تاریــخ مکتــوب ســال 1417از روســتای کوســکال در نزدیکــی رودخانه هــای نزدیــک
بــه دهانــه رودخانــه وانتــا ،کــه هلســینکی در نزدیکــی ان تاســیس می شــود ،اشــاره
کــرده اســت.
تاسیس هلسینکی
هلســینکی بــه عنــوان یک شــهر تجــاری توســط گوســتاو اول پادشــاه ســوئد در
12ژوئــن 1550بــه عنــوان شــهر هلســینگفورس تاســیس شــد ،کــه او قصــد
داشــت رقیــب شــهر ( Revalامــروزه بــه نــام تالیــن شــناخته شــده اســت) در
ســواحل جنوبــی خلیــج فنالنــد را ایجــا کنــد.
پادشــاه بــه منظــور ابــاد کــردن شــهر تــازه تاســیس خــود در دهانــه رودخانــه
وانتــا دســتور داد تــا برخــی ســاکنان شــهرهای اطــراف را در شــهر مســتقر کنند.
کــم عمــق بــودن خلیــج اجــازه ســاخت بنــدر را نمــی داد و پادشــاه بــه مهاجــران
اجــازه داد تــا ایــن مــکان نامناســب را تــرک کننــد .در ســال ،1640کنــت پــر
براهــه جــوان ،مرکــز شــهر را بــا تعــداد کمــی از نــوادگان مهاجــران اولیــه بــه
شــبه جزیــره ویرونیمــی در کنــار دریــا ،محلــه کنونــی کروونونهــاکا ،جایــی کــه
اکنــون میــدان ســنا و کلیســای جامــع هلســینکی در ان قــرار دارد ،منتقــل کــرد.
در طــول نیمــه دوم قــرن هفدهــم ،هلســینکی ،بــه عنــوان یــک شــهر چوبــی ،از
اتــش ســوزی هــای منظــم رنــج مــی بــرد و در اغــاز قــرن هجدهــم جمعیــت ان
کمتــر از 1700نفــر بــود .بــرای مــدت طوالنــی ،هلســینکی عمدت ـاً یــک شــهر
اداری کوچــک از فرمانــداران شهرســتان نایلنــد و تواســتهوس بــود ،امــا اهمیــت
ان بــا شــروع ســاخت یــک ســاختار دفــاع دریایــی مســتحکم در قــرن هجدهــم
افزایــش یافــت.
هلســینکی شــهری کوچــک بــود کــه گرفتــار فقــر ،جنــگ و بیمــاری بــود .طاعون
ســال 1710بخــش بزرگــی از ســاکنان هلســینکی را کشــت .در پایــان جنــگ
بــزرگ شــمال در ســال ،1721دولــت ســوئد در حــال عقــب نشــینی هلســینکی
را بــه اتــش کشــید .بــا وجــود ایــن ،در اغــاز قــرن نوزدهــم تعــداد ســاکنان
شــهر بــه 3000نفــر رســید.
ســاخت قلعــه دریایــی Sveaborgدر قــرن 18بــه بهبــود وضعیــت هلســینکی
کمــک کــرد ،امــا تــا زمانــی کــه روســیه در جنــگ فنالنــد ســوئد را شکســت داد
و فنالنــد را بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد در ســال 1809ضمیمــه کــرد.
شــهر شــروع بــه توســعه بــه یــک شــهر قابــل توجــه کــرد .روس هــا قلعــه
Sveaborgرا در طــول جنــگ محاصــره کردنــد و حــدود یــک چهــارم شــهر در
اتــش ســوزی 1808ویــران شــد.
در 8اوریــل 1812امپراتــور الکســاندر اول روســیه پایتخــت فنالنــد را از تورکــو
بــه هلســینکی انتقــال داد تــا نفــوذ ســوئد در فنالنــد را کاهــش دهــد و پایتخــت
را بــه ســن پترزبــورگ نزدیک تــر کنــد.
مقامــات روســی شــهر هلســینکی را بــه ســبک نئوکالســیک بازســازی کردنــد و
قصــد داشــتند ان را بــه یــک پایتخــت شــیک مــدرن در امتــداد خطــوط ســنت
پترزبــورگ تبدیــل کننــد .ایــن طــرح توســط یوهــان البرشــت ارنســتروم در
ســال 1816توســط معمــار المانــی االصــل کارل لودویــگ انــگل اجــرا شــد.
شماره | 74راز شقایق| 42 صفحه 42
ایــن طــرح بــر یــک میــدان بــزرگ شــهری متمرکــز بــود و ســاختمان هــای
اولیــه ســاخته شــده در شــهر شــامل کاخ دولتــی در ضلــع شــرقی میــدان (،)1822
کلیســای قدیمــی هلســینکی ( ،)1826کلیســای تثلیــث مقــدس ارتدکــس ()1826
و تئاتــر انگلــس ( ،)1827اولیــن تئاتــر شــهر بــود.
پــس از اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو در ســال ،1827اکادمــی ســلطنتی تورکــو،
کــه در ان زمــان تنهــا دانشــگاه کشــور بــود ،نیــز بــه هلســینکی منتقــل شــد .ایــن
دانشــگاه بــه دانشــگاه امپراتــوری الکســاندر فنالنــد (بــه نــام امپراتــور الکســاندر
اول) تغییــر نــام داد و در نهایــت بــه دانشــگاه مــدرن هلســینکی تبدیــل شــد .انــگل
ســاختمان اصلــی دانشــگاه (کــه در ضلــع غربــی میــدان ســنا در ســال 1832
تکمیــل شــد) و کتابخانــه دانشــگاه ( )1844کــه اکنــون کتابخانــه ملــی فنالنــد
اســت را طراحــی کــرد.
جابجایــی دانشــگاه نقــش جدیــد شــهر را در دوک بــزرگ (فنالنــد) تثبیــت کــرد و
بــه ان کمــک کــرد تــا در مســیر رشــد مســتمر قــرار گیــرد.
ســاخت و رشــد مجــدد شــهر بــه عنــوان پایتخــت ملــی بــا تکمیــل کلیســای جامــع
هلســینکی در ضلــع شــمالی میــدان ســنا در ســال 1852نهایــی شــد .کلیســای
جامــع کــه از ابتــدا بــه عنــوان نقطــه کانونــی میــدان برنامــه ریــزی شــده بــود،
قــرار بــود در ایــن ســایت قــرار گیــرد .کلیســای لوتــری Ulrika Eleonoraموجود.
بــه ایــن ترتیــب ،ســاخت ان تــا پــس از تکمیــل کلیســای قدیمــی هلســینکی،
جابجایــی محــراب و اثاثیــه ،و تخریــب کلیســای اولریــکا الئونــورا اغــاز نشــد.
ســاخت کلیســای جامــع ،کــه در ابتــدا بــه نــام کلیســای ســنت نیــکالس شــناخته
مــی شــد ،از ســال 1830تــا 1852طــول کشــید .بنابرایــن تــا 12ســال پــس
از مــرگ انــگل تکمیــل نشــد .ایــن بنــا یــک نمــاد قابــل تشــخیص از هلســینکی
اســت کــه هنــگام نزدیــک شــدن بــه شــهر بــا قایــق از خلیــج فنالنــد بــه راحتــی
قابــل مشــاهده اســت.
در طــول قــرن نوزدهــم ،هلســینکی مرکــز اقتصــادی و فرهنگــی فنالنــد شــد .ماننــد
جاهــای دیگــر ،پیشــرفت های فنــاوری ماننــد راه اهــن و صنعتی ســازی عوامــل
کلیــدی در رشــد شــهر بودنــد .اولیــن ایســتگاه راه اهــن هلســینکی در ســال 1862
بــا خدمــات رســانی بــه Hämeenlinnaافتتــاح شــد .از اواخــر قــرن نوزدهــم،
زبــان فنالنــدی بیــش از پیــش در شــهر غالــب شــد ،زیــرا مردمــی کــه از روســتاها
بــه ایــن شــهر مهاجــرت کردنــد ،بیشــتر بــه فنالنــدی صحبــت می کردنــد .در اغــاز
قــرن بیســتم ،شــهر قبـ ً
ا عمدتـاً فنالنــدی زبــان بــود ،اگرچــه اقلیــت ســوئدی زبان
زیــادی در ان وجــود داشــت .امــروزه ســوئدی زبانــان اقلیــت کوچکــی هســتند.
نقــش هلســینکی بــه عنــوان پایتخــت باعــث شــد کــه ایــن شــهر محــل بســیاری
از رویدادهــای برجســته در تاریــخ فنالنــد قــرن 19و 20باشــد .در حالــی کــه 90
ســال اول تحــت حاکمیــت روســیه بــرای توســعه شــهر و کشــور فنالنــد مفیــد
بــود ،روسی ســازی فنالنــد در ســال 1899در زمــان ســلطنت نیــکالس دوم اغــاز
شــد.
در ســال ،1898افســر نظامــی نیکــوالی بوبریکــوف توســط تــزار بــه عنــوان
فرمانــدار کل فنالنــد منصــوب شــد .نقــش بوبریکــوف تســریع رونــد روســی
ســازی و جــذب فنالنــد بــه طــور کامــل در امپراتــوری روســیه ،در صــورت لــزوم
بــا زور بــود .ایــن باعــث شــد کــه او در بیــن فنالنــدی هــا بــه شــدت منفــور شــود
و در ســال 1904در کاخ دولتــی هلســینکی توســط یوگــن شــومان (اشــراف زاده
فنالنــدی) تــرور شــد.
قرن بیستم
جمعیــت هلســینکی در دهــه 1910بیــش از 100.000نفــر بــود و علیرغــم ماهیــت پــر
فــراز و نشــیب تاریــخ فنالنــد در نیمــه اول قــرن بیســتم (شــامل جنــگ داخلــی فنالنــد و
جنــگ زمســتانی کــه هــر دو اثــاری بــر شــهر گذاشــتند) ،هلســینکی بــه رشــد خــود ادامــه
داد.
ً
در اغــاز قــرن بیســتم ،تقریبـا بــه همیــن تعــداد فنالنــدی و ســوئدی زبــان در هلســینکی
وجــود داشــت .اکثــر کارگــران فنالنــدی زبــان بودنــد .زبــان عامیانــه محلــی هلســینکی (یــا
)stadin slangiدر میــان کــودکان و جوانــان فنالنــدی بــه عنــوان یــک زبــان ترکیبــی
فنالندی-ســوئدی از دهــه 1890توســعه یافــت و همچنیــن تحــت تاثیــر زبــان روســی
قــرار گرفــت و از دهــه 1950بــه بعــد ،زبــان عامیانــه فنالنــدی تــر شــد.
نارضایتــی از حاکمیــت روســیه و دعــوت بــه اســتقالل ادامــه یافــت و فنالند در ســال 1917
از انقــاب روســیه بــرای بــه دســت اوردن اســتقالل کامــل اســتفاده کــرد .امــا اشــفتگی
سیاســی-اجتماعی کــه منجــر بــه انقــاب روســیه شــد در فنالنــد نیــز وجــود داشــت و
اســتقالل بالفاصلــه بــا یــک جنــگ داخلــی 3.5ماهــه همــراه شــد .جنــاح سوسیالیســت/
کمونیســت جمعیــت (ســرخ ها) علیــه جنــاح و دولــت محافظــه کار (ســفیدها) قیــام کــرد.
ســیگنال شــروع خصومــت هــا روشــن کــردن یــک فانــوس ســرخ در بــرج تــاالر کارگــران
هلســینکی در منطقــه هاکانیمــی در 26ژانویــه 1918بــود .از انجایــی کــه هلســینکی در
قلمــرو ســرخ در نظــر گرفتــه شــده بــود ،دولــت محافظــه کار فنالنــد شــهر را تــرک کــرد.
و دوبــاره در Vaasaگــرد هــم امــد شــد.
شماره | 74راز شقایق| 43 صفحه 43
دولــت جمهــوری کارگــری سوسیالیســتی فنالنــد (بــه عنــوان رســمی فنالنــد ســرخ
شــناخته مــی شــد) ،در 28ژانویــه 1918در هلســینکی تاســیس شــد .ســربازان
المانــی ،متحــدان گارد ســفید ،هلســینکی را در 13اوریــل 1918از ســرخ هــا پــس
گرفتنــد .در حالــی کــه جنایــات توســط هــر دو طــرف در طــول درگیــری انجــام شــد،
هــزاران زندانــی ســرخ پــس از جنــگ در حالــی کــه توســط ســفیدها در چندیــن
مــکان ،از جملــه قلعــه Suomenlinnaبازداشــت شــده بودنــد ،کشــته شــدند.
طبــق پیمــان مولوتوف-ریبنتــروپ در اوت 1939بیــن اتحــاد جماهیــر شــوروی و
المــان نــازی ،فنالنــد در حــوزه نفــوذ اتحــاد جماهیــر شــوروی قــرار گرفــت .در
نتیجــه ،شــوروی در 30نوامبــر 1939بــه فنالنــد حملــه کــرد تــا جنــگ زمســتانی را
اغــاز کنــد .هلســینکی بالفاصلــه پــس از شــروع جنــگ و ســپس چندیــن بــار دیگــر
در طــول جنــگ بمبــاران شــد .پــس از یــک توافــق نامطلــوب صلــح بــرای پایــان
دادن بــه جنــگ ،فنالنــد از ایــن فرصــت اســتفاده کــرد و در جنــگ جهانــی دوم بــا
المــان نــازی «هم پیمــان» شــد و فقــط علیــه اتحــاد جماهیــر شــوروی جنــگ را
ادامــه داد .ایــن امــر همچنیــن منجــر بــه بمبــاران هــای متعــدد هلســینکی از ســال
1941تــا 1944شــد کــه مهمتریــن انهــا ســه حملــه گســترده در فوریــه 1944بــود.
پــس از جنــگ ،فنالنــد مجبــور بــه پرداخــت غرامــت بــه اتحــاد جماهیــر شــوروی شــد.
بــا وجــود ایــن ،هلســینکی و بقیــه فنالنــد پیشــرفت کردنــد .یــک رویــداد مهــم میزبانــی
بــازی هــای المپیــاد پانزدهــم (بــازی هــای المپیــک تابســتانی )1952بــود .شهرنشــینی
ســریع فنالنــد در دهــه ،1970کــه در اواخــر نســبت بــه بقیــه اروپــا رخ داد ،جمعیــت
کالن شــهر را ســه برابــر کــرد و سیســتم متــروی هلســینکی ســاخته شــد.
شهرنشــینی ســریع فنالنــد در دهــه ،1970کــه دیرتــر نســبت بــه بقیــه اروپــا رخ داد،
جمعیــت کالن شــهر را ســه برابــر کــرد و سیســتم متــروی هلســینکی ســاخته شــد.
تراکــم جمعیــت نســبتاً کــم هلســینکی و ســاختار عجیــب ان اغلــب دلیــل تاخیــر در
رشــد ان عنــوان مــی شــود.
هلســینکی پایتخــت فرهنگــی اروپــا در ســال 2000و پایتخــت طراحــی جهانــی در ســال
2012بود.
از رویدادهــای مهــم ایــن قــرن ،بــازی هــای المپیــک 1952بــود کــه در هلســینکی
برگــزار شــد.
جغرافیای شهر
هلســینکی کــه «دختــر بالتیــک» یــا «مرواریــد دریــای بالتیــک» نامیــده
می شــود ،در نــوک یــک شــبه جزیــره قــرار دارد.
تراکــم جمعیــت در بخــش هــای خاصــی از منطقــه داخلــی شــهر هلســینکی
نســبتاً بیشــتر اســت .بــا رســیدن بــه 16494نفــر در هــر کیلومتــر مربــع
( /42720مایــل مربــع) در ناحیــه کالیــو ،امــا در کل تراکــم جمعیت هلســینکی
3050نفــر در هــر کیلومتــر مربــع (/7900مایــل مربــع) ایــن شــهر را در
مقایســه بــا ســایر پایتخــت هــای اروپایــی نســبتاً کــم جمعیــت قــرار مــی
دهــد.
خــارج از شــهر داخلــی ،بیشــتر هلســینکی از حومــه هــای پــس از
جنــگ تشــکیل شــده اســت کــه توســط تکــه هایــی از جنــگل جــدا
شــده اند .پــارک مرکــزی هلســینکی باریــک بــه طــول 10کیلومتــر
( 6.2مایــل) کــه از داخــل شــهر تــا مــرز شــمالی هلســینکی امتــداد دارد.
شــهر هلســینکی دارای حــدود 11000اســکله قایــق و دارای بیــش از
14000هکتــار ( 34595هکتــار؛ 54.1مایــل مربــع) ابهــای ماهیگیــری
دریایــی در مجــاورت منطقــه پایتخــت اســت .حــدود 60گونــه ماهــی
در ایــن منطقــه یافــت مــی شــود و ماهیگیــری تفریحــی رایــج اســت.
جزایــر مهــم هلســینکی عبارتنــد از Seurasaari، Vallisaari، Lauttasaari
و – Korkeasaariکــه محــل بزرگتریــن بــاغ وحــش فنالنــد بــه نــام بــاغ
وحــش Korkeasaariاســت .از دیگــر جزایــر قابــل توجــه مــی تــوان
بــه جزیــره قلعــه ســوئومنلینا ( ،)Sveaborgجزیــره نظامــی ســانتاهامینا و
ایزوســاری اشــاره کــرد.
جزیــره Pihlajasaariیــک مکان تابســتانی مــورد عالقه بــرای طبیعت گردان
اســت کــه بــا جزیــره اتــش در شــهر نیویــورک قابــل مقایســه اســت.
60ذخیــره گاه طبیعــی در هلســینکی بــا مســاحت 95480هکتــار (38640
هکتــار) وجــود دارد .از کل مســاحت 48190 ،هکتــار ( 19500هکتــار) را
مناطــق ابــی و 47290هکتــار ( 19140هکتــار) را مناطــق زمینــی تشــکیل
مــی دهنــد .عــاوه بــر ایــن ،ایــن شــهر دارای هفــت منطقــه حفاظــت شــده
طبیعــی در اســپو ،ســیپو ،هانکــو و اینــگا اســت.
شماره | 74راز شقایق| 44 صفحه 44
منطقه شهری
منطقــه شــهری هلســینکی کــه بــه عنــوان منطقــه پایتخــت نیــز شــناخته
مــی شــود شــامل چهــار منطقــه شــهرداری اســت :هلســینکی ،اســپو ،وانتــا
و کاونیاینــن.
منطقــه شــهری هلســینکی تنهــا کالن شــهر فنالنــد در نظــر گرفتــه مــی شــود.
ایــن منطقــه بیــش از 1.1میلیــون نفــر جمعیــت دارد و پرجمعیــت تریــن
منطقــه فنالنــد اســت .منطقــه پایتخــت در زمینــی بــه مســاحت 770کیلومتــر
مربــع ( 300مایــل مربــع) و دارای تراکــم جمعیــت 1418نفــر در هــر کیلومتــر
مربــع ( 3670مایــل مربــع) اســت .بــا بیــش از 20درصــد جمعیــت کشــور
تنهــا 0.2درصــد از مســاحت ان ،تراکــم مســکن در ایــن منطقــه بــر اســاس
اســتانداردهای فنالنــد اســت.
هلســینکی بــزرگ شــامل شــهرهای منطقــه پایتخــت هلســینکی و ده منطقــه
شــهرداری اطــراف ان اســت .منطقــه شــهری 3697کیلومتــر مربــع (1427
مایــل مربــع) اســت و بیــش از 1.4میلیــون نفــر (یــا حــدود یــک چهــارم کل
جمعیــت فنالنــد) جمعیــت دارد.
منطقــه شــهری دارای تمرکــز باالیی از اشــتغال اســت؛ یعنــی تقریبـاً 750000
شــغل.با وجــود شــدت کاربــری ،ایــن منطقــه دارای مناطــق تفریحــی و فضــای
ســبز وســیع نیــز مــی باشــد .منطقــه هلســینکی بــزرگ شــمالی تریــن منطقــه
شــهری جهــان بــا جمعیتــی بیــش از یــک میلیــون نفــر و شــمالی تریــن
پایتخــت اتحادیــه اروپــا اســت.
جمعیت شناسی
در 53درصــد از جمعیــت ،زنــان نســبت بیشــتری از ســاکنان هلســینکی را نســبت بــه
میانگیــن ملــی 51درصــد تشــکیل مــی دهنــد .تراکــم جمعیــت هلســینکی 2739.36نفــر
در هــر کیلومتــر مربــع ،هلســینکی را بــه پرجمعیــت تریــن شــهر فنالنــد تبدیــل کــرده
اســت .امیــد بــه زندگــی بــرای مــردان و زنــان کمــی کمتــر از میانگیــن ملــی اســت75.1 :
ســال بــرای مــردان در مقایســه بــا 75.7ســال 81.7 ،ســال بــرای زنــان در مقایســه بــا
82.5ســال.
هلســینکی از دهــه ،1810زمانــی کــه بــه جــای تورکــو بــه عنــوان پایتخــت دوک نشــین
بــزرگ فنالنــد ،کــه بعــدا ً بــه جمهــوری مســتقل فنالنــد تبدیــل شــد ،رشــد زیــادی را
تجربــه کــرد .ایــن شــهر از ان زمــان بــه بعــد بــه رشــد خــود ادامــه داد ،بــه اســتثنای
جنــگ داخلــی فنالنــد .از پایــان جنــگ جهانــی دوم تــا دهــه 1970مهاجــرت گســترده
ای از مــردم از روســتاها بــه شــهرهای فنالنــد ،بــه ویــژه هلســینکی وجــود داشــت .بیــن
ســالهای 1944و 1969جمعیــت شــهر تقریبـاً دو برابــر شــد و از 275000بــه 525600
رســید.
در دهــه ،1960رشــد جمعیــت هلســینکی ،عمدت ـاً بــه دلیــل کمبــود مســکن شــروع بــه
کاهــش کــرد .برخــی از ســاکنان شــروع بــه نقــل مــکان بــه شــهرهای مجــاور اســپو و
وانتــا کردنــد کــه در نتیجــه رشــد جمعیــت در هــر دو شــهر افزایــش یافــت .جمعیــت
اســپو طــی شــصت ســال نــه برابــر شــد (از 22874نفــر در ســال 1950بــه 244353
نفــر در ســال .)2009
وانتــا در همــان بــازه زمانــی تغییــرات چشــمگیرتری را شــاهد بــود :از 14976در ســال
1950بــه 197663در ســال 2009رســید و ســیزده برابــر افزایــش یافــت.
ایــن تغییــرات جمعیتــی ،شــهرداری های هلســینکی بــزرگ را بــه همــکاری بیشــتر در
زمینه هایــی ماننــد حمل ونقــل عمومــی کــه منجــر بــه پایه گــذاری – HSLو مدیریــت
زبالــه شــد ،واداشــت.
کمبــود روزافــزون مســکن و هزینه هــای باالتــر زندگــی در منطقــه پایتخــت،
بســیاری از مــردم را مجبــور بــه یافتــن مســکن در مناطــق روســتایی ســابق و حتــی
بیشــتر از ان بــه شــهرهایی ماننــد لوهجــا ،هامینلینــا ،الهتــی و پــوروو کــرده اســت.
در ســال ،2015حــدود 3500بــی خانمــان در هلســینکی وجــود داشــت کــه حــدود هــزار
نفــر از انهــا خارجــی بودنــد 700.نفــر از بــی خانمــان هــا زیــر 25ســال ســن دارنــد کــه
400نفــر کمتــر از ســال 2013بــود .بــه گفتــه تــارو نیمــن ،رئیــس پشــتیبانی مســکن
در هلســینکی ،بــی خانمانــی کاهــش یافتــه اســت زیــرا تعــداد اســکان ها در واحدهــای
مســکونی موقــت نســبت بــه قبــل بیشــتر شــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 45 صفحه 45
زبان
فنالنــدی و ســوئدی زبــان هــای رســمی هلســینکی هســتند77.8 .درصــد از شــهروندان،
فنالنــدی را بــه عنــوان زبــان مــادری خــود صحبــت می کننــد و 5.5درصــد ســوئدی
صحبــت مــی کننــد.
16.7درصــد باقــی مانــده از جمعیــت بــه زبــان مــادری غیــر از فنالنــدی یــا ســوئدی
صحبــت مــی کننــد.
زبــان عامیانــه هلســینکی یــک گویــش منطقــه ای در ایــن شــهر اســت .ایــن اثــر عمدتـاً
از فنالنــدی و انگلیســی ترکیــب مــی شــود و بــه طــور ســنتی تاثیــرات قــوی روســی و
ســوئدی داشــته اســت .فنالنــدی امــروزه زبــان مشــترک ارتبــاط بیــن فنالنــدی زبانــان،
ســوئدی زبانــان و گویشــوران ســایر زبــان هــا (فنالنــدی هــای جدیــد) در امــور روزمــره
در حــوزه عمومــی بیــن افــراد اســت.
ســوئدی معمــوالً در ســازمان های شــهری یــا ملــی صحبــت می شــود کــه بــه طــور
خــاص بــرای فنالند-ســوئدی زبان ها هــدف قــرار می گیرنــد ،ماننــد بخــش خدمــات
اجتماعــی در Hämeentieیــا مرکــز فرهنگــی Luckanدر .Kamppi
دانــش فنالنــدی نیــز در تجــارت ضــروری اســت و معمــوالً یــک نیــاز اساســی در بــازار
کار اســت.
زبــان فنالنــدی در ســال 1890از زبــان ســوئدی پیشــی گرفــت و بــه زبــان اکثریــت
جمعیــت شــهر تبدیــل شــد .در ان زمــان جمعیــت هلســینکی 61530نفــر بــود.
هلســینکی بــه عنــوان چهــارراه بســیاری از بنــادر بیــن المللــی و محــل اســتقرار بزرگترین
فــرودگاه فنالنــد ،دروازه ورد و خــروج بین المللــی فنالنــد اســت .ایــن شــهر دارای
بیشــترین جمعیــت مهاجــر فنالنــد بــه صــورت مطلــق و نســبی اســت .بیــش از 140
ملیــت در هلســینکی نمایندگــی دارنــد .بزرگتریــن جامعــه اســتونیایی جهــان در خــارج
از اســتونی در ان قــرار دارد .حــدود 1000نفــر ســامی در هلســینکی زندگــی مــی کننــد.
شــهروندان خارجــی 9.6درصــد از جمعیــت را تشــکیل مــی دهنــد ،در حالــی کــه کل
جمعیــت مهاجــر 16درصــد اســت.
در ســال 101825 ،2018ســاکن بــه زبــان مــادری غیــر از فنالنــدی ،ســوئدی یــا
یکــی از ســه زبــان ســامی کــه در فنالنــد صحبــت مــی شــود صحبــت می کردنــد
و 103499نفــر دارای پیشــینه خارجــی بودنــد .بزرگتریــن گــروه ســاکنان غیــر
فنالنــدی از روســیه ( ،)14532اســتونی ( )9065و ســومالی ( )6845هســتند.
یــک ســوم جمعیــت مهاجــر فنالنــد در شــهر هلســینکی زندگــی مــی کننــد.
پیــش بینــی مــی شــود کــه تعــداد افــراد دارای زبــان مــادری خارجــی در ســال 2035
بــه 196500نفــر یــا 26درصــد از جمعیــت برســد 114000 .نفــر بــه زبــان هــای غیــر
اروپایــی صحبــت مــی کننــد کــه 15درصــد از جمعیــت را تشــکیل مــی دهــد.
اقتصاد
هلســینکی بــزرگ تقریبـاً یــک ســوم تولیــد ناخالــص داخلــی فنالنــد را تولیــد می
کنــد .تولیــد ناخالــص داخلــی ســرانه تقریبـاً 1.3برابــر میانگیــن ملی اســت.
درامــد عمــده ایــن شــهر در بخــش هــای دولتــی و فنــاوری اطالعــات مرتبــط بــا
خدمــات اســت.
شــرکت هــای کشــتیرانی پــس کارگاه هــا و کارخانه هــای صنعتــی ســنگین،
تعــداد قابــل توجهــی از افــراد را اســتخدام مــی کننــد.
ارزش افــزوده ناخالــص ســرانه کالن شــهرها 200درصــد از میانگیــن 27منطقــه
شــهری اروپایــی اســت کــه برابــر بــا اســتکهلم و پاریــس اســت .رشــد ســاالنه
ارزش افــزوده ناخالــص حــدود 4درصــد بــوده اســت.
83شــرکت از 100شــرکت بــزرگ فنالنــدی مقــر خــود را در هلســینکی
قــرار دادنــد .دو ســوم از 200مدیــر پردرامــد فنالنــدی در هلســینکی مشــغول
فعالیــت هســتند و 42درصــد در هلســینکی زندگــی می کننــد .متوســط
درامــد 50نفــر از افــراد ثروتمنــد ایــن شــهر 1.65میلیــون یــورو بــود.
اب لولــه کشــی از کیفیــت عالــی برخوردار اســت و توســط تونــل ابــی Päijänne
بــه طــول 120کیلومتــر ( 75مایــل) تامیــن مــی شــود کــه یکــی از طوالنــی تریــن
تونــل هــای ســنگی پیوســته در جهان اســت.
شماره | 74راز شقایق| 46 صفحه 46
حمل و نقل
ماننــد بســیاری از شــهرهای دیگــر ،هلســینکی عمــدا ً در مکانــی روی دریا تاســیس
شــد تــا از مزیــت حمــل و نقــل اســتفاده کنــد .یــخ زدگــی دریــا محدودیــت هایــی
را تــا پایــان قــرن نوزدهــم بــر ترافیــک دریایــی تحمیــل کــرد .امــا در صــد ســال
گذشــته ،مســیرهای منتهــی بــه هلســینکی حتــی در زمســتان بــا کمــک یــخ
شــکن ها بــاز نگــه داشــته شــده انــد ،کــه بســیاری از انهــا در کارخانــه کشــتی
ســازی هلســینکی هیتاالهتــی ســاخته شــده انــد .ورود و خــروج کشــتی هــا نیــز
بخشــی از زندگــی روزمــره در هلســینکی بــوده اســت.
ترافیــک مســیر منظــم از هلســینکی بــه اســتکهلم ،تالیــن و ســن پترزبــورگ از
ســال 1837اغــاز شــد .ســاالنه بیــش از 300کشــتی کــروز و 360000مســافر
کــروز از هلســینکی بازدیــد مــی کننــد.
اســکله هــای کشــتی هــای کــروز بیــن المللــی در بنــدر جنوبــی ،کاتاجانــوککا،
بنــدر غربــی و هرنســاری وجــود دارد .از نظــر مســافرین ترکیبــی خطــوط
هوایــی و کــروز ،بنــدر هلســینکی در ســال 2017از بنــدر دوور پیشــی
گرفــت و بــه شــلوغ تریــن بنــدر مســافری در جهــان تبدیــل شــد.
اتصــاالت کشــتی بــه تالیــن ،ماریهــام و اســتکهلم توســط شــرکت های مختلــف
انجــام می شــود .اتصــال کشــتی بســیار محبــوب MS J. L. Runebergبــه
دومیــن شــهر قدیمــی فنالنــد ،شــهر قدیمــی قــرون وســطایی ،Porvooنیــز
بــرای گردشــگران در دســترس اســت.
کشــتی هــای باربــری Finnlinesبــه ،Gdyniaلهســتان ،Travemünde .المــان؛
و روســتوک المــان نیــز در دســترس هســتند .ســنت پیتــر الیــن نیز شــرکتی اســت
کــه چندیــن بــار در هفتــه خدمــات کشــتی مســافربری را بــه ســن پترزبــورگ
ارائــه مــی دهــد.
حمل و نقل شهری
در منطقــه شــهری هلســینکی ،حمــل و نقــل عمومــی توســط اداره حمــل و نقــل
منطقــه ای هلســینکی ،اداره حمــل و نقــل منطقــه شــهری ،مدیریــت مــی شــود.
سیســتم حمــل و نقــل عمومــی متنــوع شــامل ترامــوا ،قطــار شــهری ،متــرو،
خطــوط اتوبــوس ،دو خــط کشــتی و یــک سیســتم دوچرخــه عمومــی اســت.
سیســتم ترامــوا هلســینکی ،زمانــی کــه اولیــن ترامــوا بــا اســب کشــیده شــد بــه
طــور رســمی در هلســینکی در ســال 1891اغــاز شــد و بــا اضافــه شــدن نیــروی
الکتریکــی ،از ســال 1900بــه طــور مــداوم در حــال کار بــوده اســت.
13مســیر کــه قســمت هــای داخلــی شــهر را پوشــش مــی دهــد ،بهــره بــرداری
مــی شــود .از ســال ،2017شــهر در حــال گســترش شــبکه ترامــوا اســت و
چندیــن پــروژه بــزرگ ســاخت خــط ترامــوا در حــال انجــام اســت.
سیســتم ریلــی رفــت و امــد شــامل مســیر دوگانــه بــرای خدمــات محلــی در دو
مســیر ریلــی در امتــداد راه اهن هــای بین شــهری ،یــک راه اهــن شــهری دو
مســیره بــا ایســتگاهی در فــرودگاه هلســینکی در وانتــا اســت .بهــره بــرداری
الکتریکــی قطارهــای شــهری بــرای اولیــن بــار در ســال 1969اغــاز شــد و از
ان زمــان بــه تدریــج ایــن سیســتم گســترش یافتــه اســت .از ســال ،2017
15ســرویس مختلــف ارائــه شــده اســت کــه برخــی از انهــا خــارج از منطقــه
هلســینکی هســتند .ســرویس هــای مکــرر بــا فاصلــه 10دقیقــه ای در اوج ترافیــک
انجــام مــی شــود.
هیئتتصمیم گیری
هیئــت شهرســتان ( )kaupunginvaltuustoدربــاره موضوعــات هلســینکی
تصمیــم می گیــرد .اعضــای ایــن هیئــت نماینــدگان گــروه هــای سیاســی مختلــف
هســتند .اعضــای ایــن هیئــت هــر چهــار ســال یکبــار از طریــق انتخابات شــهری
انتخــاب مــی شــوند .مــی تــوان از وب ســایت شــهر جلســات هیئــت نماینــدگان
شــهر را پیگیــری کــرده و اطالعــات بیشــتری را دربــاره تصمیمــات اتخــاذ شــده
توســط ایــن هیئــت دریافــت نمائیــد.
شــهردار و فعالیــن امــور شــهر در قســمت هــای مختلــف هلســینکی جلســات
شــبانه بــرای ســاکنین برگــزار مــی کننــد کــه در ان راجــع بــه مســائل شــهر
اطــاع رســانی شــده و بحــث و گفتگــو مــی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 47
هــر شــهروند نیــز مــی توانــد در تصمیــم گیــری تاثیــر بگــذارد .رای دادن در
انتخابــات شــهر شــیوه مهمــی بــرای تاثیــر گــذاری اســت .مــی تــوان همچنیــن
از طریــق کانــال هــای الکترونیکــی مختلــف در توســعه شــهر شــرکت نمــود .مثـ ً
ا
در وب ســایت شــهر هلســینکی یــک فــرم امــاده ،یعنــی ســامانه پیشــنهادات
و انتقــادات وجــود دارد .از طریــق ایــن ســامانه مــی توانیــد پرســش هــا و
توصیه هــای خــود را بــرای شــهرداری ارســال نمــوده و پیشــنهادات و انتقــادات
خــود را ارائــه کــرد.
عــاوه بــر ایــن ،در هــر منطقــه رابــط شــهرداری فعالیــت مــی کنــد کــه می توانــد
در پیــش بــردن توصیــه هــای مردمــی کمــک کنــد .رابــط شــهرداری در ســاعات
مشــخصی در روزهــای از پیــش تعییــن شــده در کتابخانــه منطقــه حضــور دارد و
مراجعیــن را مــی پذیــرد. صفحه 47
مناطق دیدنی هلسینکی
خیابان مانرهایمینتی
ایــن خیابــان کــه از معروف تریــن خیابان هــای فنالنــد اســت بلــوار و خیابــان
اصلــی در هلســینکی مرکــز فنالنــد بــه طــول ۵.۵کیلومتــر اســت.
ایــن خیابــان بــه افتخــار فیلــد مارشــال کارل گوســتاف امیــل مانرهایــم ششــمین
رئیس جمهــور فنالنــد نــام گذاری شده اســت.
تــا قبــل از جنــگ زمســتان ایــن خیابــان هیگینگاتــو نــام داشــت کــه بــه افتخــار
رابــرت هنریــک ریبینــدر فرمانــدار کل فنالنــد در ســال ۱۸۴۰نام گــذاری شــده
بو د .
مهم تریــن دلیــل ایــن تغییــر نــام ،تــردد مــداوم مانرهایــم در طــول جنــگ
داخلــی فنالنــد ،و طــی ســال ۱۹۱۸بــرای پس گرفتــن ایــن منطقــه از نیروهــای
المانــی در ایــن مســیر بــود.
موقعیت
مجســمه ســوارکاری مارشــال مانرهایــم دقیقـاً بــر اســاس همیــن واقعــه تاریخی
در ســال ۱۹۶۰در ایــن خیابــان نصــب شده اســت .ایــن مجســمه در امتــداد
خیابــان مانرهایمینتــی دقیق ـاً در روبــروی مــوزه هنرهــای مــدرن کیاســما واقــع
شده اســت .مانرهایمینتــی ،طوالنی تریــن و مشــهورترین خیابــان هلســینکی ،از
ارت تایــا اغــاز می شــود و بــه ســوی شــمال غربــی ادامــه می یابــد ،از مناطــق
تولُــو و روسـ َ
س می گــذرد تــا اینکــه ســرانجام بــا بزرگراهــی کــه بــه بیــرون
ـک ُ
شــهر مــی رود ،یکــی می شــود .نقــاط اغازیــن هــر دو جــاده ملــی فنالنــد،
بزرگــراه تامپِــره ( )E12و بزرگــراه الهتــی ( ،)E75تقریبــاً در ا ُِرت تایــا واقــع
شــده اند.
بناها و سازه ها
چندیــن مجســمه و بســیاری از ســاختمان ها و بناهــای مهــم و تاریخــی
هلســینکی در ایــن خیابــان قــرار دارنــد کــه از میــان ان هــا ســاختمان مجلــس،
تــاالر فنالندیــا ،و کیاســما قابــل اشــاره هســتند.
موزه ملی هنر فنالند (اتنیوم)
مــوزه ملــی هنــر فنالنــد ،مکانــی زیباســت کــه از اثــار و دیدنــی هــای
فنالنــد بــه شــمار می ایــد .ایــن اثــر خالقان ـه ی زیرزمینــی ،توســط یکــی از
معروف تریــن معمــاران دنیــا ،ســاخته شــده اســت.
ایــن منطقـ ه هــم اکنــون بــه عنــوان یــک دروازه ی جدیــد تجــاری ،اقتصــادی
و در حــال توســعه بــرای فنالنــد شــناخته می شــود .پِلــی همچنیــن شــهرت
زیــادی در طراحــی اســمانخراش ها و ســازه های بلنــد مرتبــه دارد .وی
فضــای نمایشــگاهی ایــن بنــا را بــ ه صــورت ســه طبقــه در زیرزمیــن قــرار
داده اســت و ســقفی بــزرگ از شیشــه و فلــز بــا شــکلی مجســمه وار را بــر روی
ان ایجــاد کــرد کــه باعــث شــد تــا ایــن اثــر بــه یــک نمــاد شــهری منحصــر
بــه فــرد تبدیــل شــود.
در مــوزه ملــی هنــر هلســینکی یــک ا ِلمــان خطــی بــزرگ بــه شــکل پروانــه بــا
ارتفــاع 50متــر رو بــه بــاال ســاخته شــده کــه به طــور ارگانیــک بــه بنــا گــره
می خــورد و از جنــس فــوالد بــا پوشــش تیتانیــوم اســت .اثــار متعــددی در
مــوزه ملــی هنــر فنالنــد نگهــداری می شــوند ازجملــه ،نقاش ـی های پیکاســو،
مجســمه های قدیمــی و دســت نوشــته های هنرمنــدان چینــی .ورودی مــوزه
ملــی هنــر فنالنــد در زیــر نورگیــر بــزرگ و پوشــیده از شیشــه قــرار دارد کــه
گالری هــا و فضاهــای نمایشــگاهی و حتــی طبقــات دیگــر نــور خــود را از ان
دریافــت می کننــد.
همچنیــن ایــن ســاختمان دارای امکاناتــی شــامل ،ســالن همایش و ســخنرانی،
رســتوران ،فروشــگاه ،فضــای بــازی کــودکان ،اطالعــات و پذیــرش اســت کــه
در طبقـه ی منفــی یــک قــرار دارد .دو طبقـه ی زیریــن مــوزه ملــی هنــر فنالنــد
شــامل گالری هــا و فضاهــای نمایشــگاهی ،اسانســور و پلکان هــای بــزرگ
اســت کــه بــه زیبایــی طراحـی شــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 48 صفحه 48
کلیسایجامعاوسپنسکی
کلیســای جامــع اوسپنســکی یــک کلیســای جامــع ارتدکس شــرقی در هلســینکی
مرکــز فنالنــد و کلیســای جامــع اصلــی ارتدکــس ایــن کشــور اســت .نــام ان
از کلمــه اســپنی uspenieاز زبــان اســاوی کلیســایی باســتان گرفتــه شــده
کــه بــه نوعــی نشــان دهنده درگذشــت مریــم مقــدس از زندگــی زمینــی اســت.
ســاالنه حــدود نیــم میلیــون گردشــگر از ایــن کلیســا دیــدن می کننــد .ورود بــه
کلیســای جامــع رایــگان بــوده و در زمســتان ،کلیســای جامــع روزهــای دوشــنبه
بسته اســت.
پــس از انکــه هلســینکی در ســال ۱۸۱۲بــه پایتخــت فنالنــد تبدیــل شــد،
الکســاندر یکــم تــزار روســیه در ســال ۱۸۱۴تصویــب کــرد کــه ۱۵درصــد
از مالیــات واردات نمــک بــه صندوقــی بــرای دو کلیســا ،یکــی بــه لوتری هــا و
یکــی دیگــر بــه ارتدکس هــا اختصــاص داده شــود .بــا ســاخت کلیســای مقــدس
تثلیــث هلســینکی در ســال ۱۸۲۷ایــن نیــاز احســاس شــد کــه بایــد ایــن بنــا
گســترش یابــد .اعتبــار ســاخت کلیســای جامــع اوسپنســکی تــا حــد زیــادی
توســط اهالــی محلــه و خیریــن خصوصــی تامیــن شــد.
معماری
الکســی گورنوســتایف معمــار روس طراحــی ایــن گســترش را انجــام داد امــا بــا
فــوت وی ایــوان ورنــک ادامــه ســاخت بنــا را ادامــه داد در نتیجــه کلیســای جامــع
طراحــی شــده توســط الکســی گورنوســتایف در ۲۵اکتبــر ۱۸۶۸افتتــاح شــد.
بــرای ســاخت کلیســای جامــع اوسپنســکی ۷۰۰هــزار قطعــه اجــر توســط دوبــه
از قلعــه بومارســوند کــه در جنــگ کریمــه تخریــب شــده بــود بــه هلســینکی
اورده شــد .شــمایل نمادیــن کلیســا توســط پــاول اس .سیلتســوف نقاشــی شــد.
نمازخانــه ســرداب کلیســای جامــع بــه نــام الکســاندر هوتوویتســکی نامگــذاری
شده اســت ،کــه در ســال های ۱۹۱۷-۱۹۱۴به عنــوان جانشــین اســقف
کلیســای ارتدکــس هلســینکی خدمــت می کــرد ،و در ســال ۱۹۹۴توســط
کلیســای ارتدکــس روســیه تقدیــس شــد.
ایــن کلیســای در دامنــه تپ ـه ای در شــبه جزیــره کاتایانــوکا مشــرف بــه شــهر
هلســینکی قــرار گرفته اســت .در پشــت کلیســای جامــع ،پالکــی بــه یادبــود
الکســاندر دوم امپراتــور روســیه کــه در زمــان ســاخت کلیســای جامــع ،حاکــم
دوک نشــین بــزرگ فنالنــد بــود ،وجــود دارد .گفتــه می شــود کلیســای جامــع
اوسپنســکی بزرگتریــن کلیســای ارتدکــس در اروپــای غربــی اســت.
کلیسایجامعهلسینکی
در ســال 1852ایــن کلیســا در وســط شــهر بنــا شــد .طــراح ایــن کلیســای نمادین
«کارل لودویــج انجــل »Carl Ludwig Engelاســت کــه طــرح ایــن مجموعــه را از
روی طــرح اصلــی کلیســای «ســنت ایســاک» در ســنت پترزبــورگ الگوبــرداری کرده
اســت .ایــن کلیســا بــه کلیســای «نیکــوالس» هــم شــهرت داشــت و از زمانــی کــه
فنالنــد از روســیه جــدا شــد و مســتقل گردیــد بــه نــام کلیســای هلســینکی شــناخته
شد .
نمــای ایــن کلیســا را در خیلــی از عکــس هــا و خبــر هــای رســانه ایــی مــی تــوان
دیــد زیــرا کــه بســیاری از تظاهــرات هــا رو بــه روی ایــن بنــا اتفــاق افتــاده اســت.
در اصــل ایــن کلیســا را بــه احتــرام «تــزار نیــکالس اول» پادشــاه وقــت روســیه
ســاختند؛ در ان زمــان بــرای ســالهای طوالنــی فنالنــد جــز خــاک روســیه محســوب
مــی شــد .طــرح ایــن بنــا نئوکالســیک بــود و از صلیــب یونانــی الهــام گرفتــه شــد.
ارتفــاع ایــن بنــا 62متــر اســت وســاخت ان 12ســال بــه طــول انجامیــد.
مجســمه «اپوســتلس »Apostlesدر بــاالی ایــن کلیســا قــرار دارد کــه بزرگتریــن
مجســمه ســاخته شــده از جنــس زینــک در دنیاســت .ایــن کلیســا همچنیــن محلــی
بــرای انجــام مراســمات مذهبــی ،اعشــا ربانــی و مراســم ازدواج نیــز مــی باشــد.
بــرای ورود بــه ایــن کلیســا
هزینــه ایــی را بابــت بلیــط
پرداخــت نمــی کنیــد امــا در
تابســتان هــا بــازار کوچکی
در محوطــه ان وجــود دارد
کــه یــک جعبــه بــزرگ در
میــان ان قــرار دادنــد کــه
مبلــغ جمــع اوری شــده
از ان را بــه امــور خیریــه
اختصــاص مــی دهنــد.
ســاالنه 350هــزار نفــر از
ایــن کلیســای زیبــا دیــدن
مــی کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 49 صفحه 49
موزه ملی فنالند
مــوزه ملــی فنالنــد تاریــخ فرهنــگ و هنــر فنالنــد از عصــر حجــر تــا امــروز
را ارائــه می دهــد .ایــن بــه بنــا بــه ســبک معمــاری نوردیــک و ملی گرایــی
رمانتیــک در مرکــز هلســینکی واقــع شــده و بخشــی از اژانــس میــراث فنالند
اســت کــه زیــر نظــر وزارت فرهنــگ و امــوزش فنالنــد فعالیــت می کنــد.
بنای موزه
ســاختمان مــوزه ملــی از ســال ۱۹۰۵تــا ۱۹۱۰تکمیــل و در ســال ۱۹۱۶
بــرای بازدیــد عمــوم افتتــاح شــد .نمــای بیرونــی ایــن بنــا نمایانگر کلیســاها
و قلعه هــای قــرون وســطایی فنالنــد اســت .ســبک معمــاری متعلــق بــه
رمانتیســم ملــی و فضــای داخلــی عمدت ـاً بــه هنــر نــو مرتبــط اســت .ایــن
مــوزه پــس از اســتقالل فنالنــد در ســال ۱۹۱۷بــه عنــوان مــوزه ملــی فنالنــد
نام گــذاری شــد .در ژوالی ســال ۲۰۰۰ایــن بنــا کــه مــورد بازســازی کامــل
قــرار قــرار گرفتــه بــود مجــددا ً افتتــاح شــد.
ســقف ســالن ورودی مــوزه دارای نقاشــی فرســکو بــا موضــوع حماســی ملــی
کالــواال اســت کــه توســط اکســلی گالن-کالــا در ســال ۱۹۲۸انجــام شــده
کــه بــدون هزینــه ورودی قابــل مشــاهده اســت.
نمایشگاه های دائمی
نمایشــگاه های دائمــی مــوزه ملــی بــه چنــد بخــش شــامل پیــش از تاریــخ
فنالنــد ،توســعه جامعــه و فرهنــگ فنالنــد از ســده ۱۲تــا اوایــل ســده ۲۰
طــی دوره پادشــاهی ســوئد تــا دوران امپراتــوری روســیه و فرهنــگ عامیانــه
فنالنــد در قــرن ۱۸و ۱۹بــا مجموعــه ای از ســکه ها ،مدال هــا ،سفارشــات
و تزئینــات هنــری ،نقــره ،جواهــرات و اســلحه تقســیم می شــود.
ایــن مجموعه هــا همچنیــن شــامل برخــی اثــار بومــی امریکایــی پــارک
ملــی میــزا ورده در کلــرادو اســت کــه توســط گوســتاف نوردنســکیلد از طــرف
فنالندی هــای ســوئدی زبان بــه ایــن مــوزه اهــدا شــده بــود .در ســال
۲۰۱۹تعــداد ۶۰۰اثــر مرتبــط بــا مــردم بومــی ایــاالت متحــده امریــکا در
مــوزه باقــی مانــد و بقیــه بــه پــارک ملــی میــزا ورده منتقــل شــد.
تاالر فنالندیا
تــاالر فنالندیــا مکانــی بــرای برگــزاری کنفرانــس و مراســم و نمایشــگاه در
مرکــز هلســینکی واقــع در خلیــج تولــو اســت.
ایــن بنــا کــه توســط معمــار فنالنــدی الــوار التــو در ســال ۱۹۶۲طراحــی
شــده بــود ،طــی ســال های ۱۹۶۷تــا ۱۹۷۱تکمیــل شــد .بــال کنگــره در
ســال ۱۹۷۰طراحــی و در ۱۹۷۳تــا ۱۹۷۵ســاخته شــد .در ســال ،۲۰۱۱
ســاختمان بــا امکانــات جدیــد نمایشــگاه و جلســات توســعه یافــت.
افتتاح
مراســم افتتــاح ایــن تــاالر شــهر هلســینکی در ۲دســامبر ۱۹۷۱بــا اجــرای
ارکســتر فالرمونیــک هلســینکی و همراهــی اینویوهانــی رائوتــاوارا و ایــزاک
اســترن انجــام شــد.
تــاالر فنالندیــا محــل اجــاس ســازمان امنیــت و همــکاری اروپــا در اوت
۱۹۷۵بــود .ایــن گردهمایــی بــا حضــور ۳۵رهبــر جهــان از جملــه رهبــر
اتحــاد جماهیــر شــوروی ،لئونیــد برژنــف و رئیس جمهــور ایــاالت متحــده
جرالــد فــورد برگــزار شــد.
معماری
تــاالر فنالندیــا و بــال کنگــره ان تنهــا بخشــی از یــک طــرح یــک مرکــز
بــزرگ در حوالــی منطقــه خلیــج تولــو بــود کــه توســط الــوار التــو در ســال
۱۹۷۶-۱۹۵۹طراحــی شــد .ویژگــی اصلــی ســاختمان تــاالر فنالندیــا
قســمت بــرج ماننــد بــا ســقف شــیب دار ان اســت .ایده الــوار التــو در
طراحــی ایــن بــود کــه فضــای خالــی زیــاد صــدای صوتــی بهتــری را فراهم
می کنــد .در واقــع اســتفاده از ســقف مشــبک اجــازه می دهــد تــا پــژواک
عمیــق ایجــاد شــود .التــو از ســنگ مرمــر ایتالیایــی کارارا در ســطح داخلــی
و خارجــی بــه عنــوان تضــاد بــا گرانیــت ســیاه اســتفاده کــرد .از نظــر وی،
ســنگ مرمــر کارارا نمــاد فرهنــگ مدیتران ـه ای بــود ،کــه او می خواســت ان
را بــه فنالنــد بیــاورد.
شماره | 74راز شقایق| 50 صفحه 50
موزه کیاسما
کیاســما مشــتق از حــرف یونانــی خــی بــه معنــای تبــادل یــا تقاطــع –
کلمــه رمــزی بــود کــه اســتیون هــال در تعریف طــرح خــود برای مســابقه
طراحــی مــوزه ملــی جدیــد هنرهــای معاصــر در هلســینکی بــه کار بــرده
بــود.
طــرح مــوزه از تلفیــق ســه عنصــر پدیــد امــده اســت :یــک نــوار اب و دو
نــوار ســاختمان.
منطقــه ســاخت مــوزه دارای موقعیتــی مرکــزی مــی باشــد .ایــن ناحیــه
باقیمانــده نقطــه تالقــی دو شــبکه شــهر :محوطــه هــای راه اهــن و خلیــج
تــو ئولــو اســت.
بنــای مــوزه از پنــج طبقــه تشــکیل شــده کــه ایــن طبقــات بوســیله
اسانســور رامــپ وپلــکان باهــم مرتبــط هســتند.
بخــش هــای خدماتــی ماننــد رســتوران و کتابفروشــی وهمچنیــن
بخشــهای اداری در طبقــات همکــف و اول قــرار دارند.گالریهــا در طبقــات
اول-دوم-ســوم و چهــارم بــه صــورت یکــی در میــان تکــرار می شــوند.
گالــری هــای موقــت در طبقــات پاییــن تــر و گالــری هــای دائــم در
طبقــات باالتــر قــرار دارنــد.
در داخــل اتــاق هــای مســتطیل شــکل ان مــی توانیــد اثــار زیــادی از
۴۰۰۰هنرمندهــای مختلــف ببینیــد و در ســکوت محضــی کــه حتــی در
شــلوغ تریــن روزهــا هــم در ایــن مــوزه حکمفرماســت ،مــی تــوان از
تجربــه بازدیــد غــاز مــوزه لــذت بــرد.
سنترال پارک هلسینکی
ســنترال پــارک هلســینکی ( )Keskuspuistoیــک پــارک بســیار بــزرگ،
درســت در وســط شــهر اســت.
ایــن پــارک مســاحتی بیــش از ۱۰کیلومتــر مربــع را اشــغال کــرده و از
اســتادیوم المپیــک شــروع مــی شــود و از شــمال تــا وانتــا در جنــگل
«پالوهِینــا» ( )Paloheinäامتــداد می یابــد .ایــن پــارک بیشــتر یــک
بیشــه بکــر اســت تــا یــک بــاغ اراســته .در اینجــا دوچرخــه و مســیرهای
پیــاده روی زیــادی را پیــدا خواهیــد کــرد .ایــده ایــن پــارک در ســال ۱۹۱۱
توســط معمــاری بــه نــام «برتــل یونــگ» ارائــه شــده و طــی دهه هــا
توســعه یافــت .در نهایــت در ســال ۱۹۷۸ایــن ایــده مــدون گشــته و در
نقشــه اصلــی شــهر جــای داده شــد.
هلســینکی پایتخــت فنالنــد و بزرگ تریــن شــهر ایــن کشــور اســت .فضــای
فوق العــاده هلســینکی طیــف وســیعی از جاذبه هــای تاریخــی ،فرهنگــی و
گــردش در فضــای ازاد را بــرای گردشــگران فراهــم می کنــد.
بیشــتر قســمت شــهر هلســینکی بــر روی یــک شــبه جزیــره گرانیتــی
در ســاحل شــمالی خلیــج فنالنــد رو بــه دریــای بالتیــک قــرار دارد .ایــن
شــبه جزیــره ،تعــداد زیــادی جزیــره کوچــک و بــزرگ دور از ســاحل و
خلیــج کوچــک هــم دارد .هرچنــد هلســینکی تقریبـاً یــک شــهر مســطح بــه
حســاب می ایــد ،امــا تپه هــای پراکنــده ای نیــز در میــان ان بــه چشــم
می خورنــد کــه نماهــای حیــرت انگیــزی از دریــا را می تــوان از بــاالی
ان هــا تماشــا کــرد.
یکــی از روش هــای جــذاب کاوش در ایــن شــهر ،پیــاده روی و یــا گــردش
بــا دوچرخــه اســت .پادشــاه ســوئدی« ،گوســتاووس واســا» هلســینکی را
در ســال ۱۵۵۰در شــمال شــرق مرکــز شــهر فعلــی در دهانــه رودخانــه
«وانتــان یوکــی» بــه عنــوان رقیبــی بــرای شــهر تجــاری «تالیــن» بنــا کــرد.
بعــد از اتش ســوزی بــزرگ در ســال ۱۸۰۸کــه یــک ســوم شــهر نابــود
شــد« ،کارل لودویــگ ا ِنــگل» در ســال ۱۸۱۶مامــور ســاخت مجــدد ان بــر
اســاس نقشــه ای از «یوهــان البرشــت ای ِرنشــتروم» (Johan Albrecht
)Ehrenströmگردیــد .شــهر نوســازی شــده بــه ســبک نئوکالســیک
ســاخته شــد و مرکــز شــهر بــا خیابان هــای عریــض زیبــا و بلوارهــا و
پارک هــای متعــدد خودنمایــی می کــرد.
بعــد از فروپاشــی امپراطــوری روســیه در ۶دســامبر ســال ۱۹۱۷در
هلســینکی یــک جمهــوری شــکل گرفــت .بازی هــای المپیــک تابســتانی
ســال ۱۹۵۲نیــز در ایــن شــهر برگــزار شــد.
شماره | 74راز شقایق| 51 صفحه 51
شهربازی لینانماکی
در شــهر هلســینکی پایتخــت فنالنــد طیــف گســترده ای از دیدنی هــا و
جاذبه هــای طبیعــی ،فرهنگــی و تاریخــی وجــود دارد ،کــه فضــای متفــاوت و
متنوعــی را بــرای گردشــگران فراهــم کــرده اســت.
از انجایــی کــه ایــن کشــور جمعیــت کمــی دارد ،شــهرهای ان مخصوصــا
پایتخــت زیبایــش مقصــد مناســبی بــرای تجربــه ی یــک ســفر ارام و بــی
دغدغــه اســت ،امــا بــرای برخــی گردشــگران کــه بــه دنبــال هیجــان هســتند
مکان هایــی ماننــد شــهربازی لینانماکــی نیــز وجــود دارد تــا در انجــا بــا دیــدن
چــرخ و فلــک بــزرگ ایــن پــارک یــا ریل هــای پــر پیــچ و خــم تــرن هوایــی
بــه وجــد هــر بازدیدکننــده ای بــه وجــد ایــد.
ایــن شــهربازی در ســال 1950میــادی کنــار اســتادیوم المپیــک هلســینکی
ســاخته و بــاز گشــایی شــد و بــه طــور مرتــب عملیــات نوســازی در ان صــورت
می گیــرد ،بــه همیــن دلیــل هیــچ کــدام از وســایل بــازی ،رســتوران ها و
مغازه هــای شــهربازی لینانماکــی فرســوده نیســت و همینطــور هــر ســال
توســعه می یابــد.
کلیسای صخره ای
کلیســای «تمپِلیوکیــو» ( )Temppeliaukioیــا کلیســای صخــره ای ،یــک شــاهکار
هیجان انگیــز از معمــاری مــدرن در هلســینکی اســت کــه در ســال 1969تکمیــل شــد.
ایــن کلیســا بــه طــور کامــل در زیــر زمیــن احــداث شــده و ســقف ان از جنــس مــس
اســت.
در ســال ،1932رقابتــی بــرای معمــاری کلیســا شــکل گرفــت امــا نتیجــه ی مطلوبــی
حاصــل نشــد .در 1936کمیتــه ی مســئول ،رقابــت جدیــدی را برگــزار کــرد .اجــرای
طــرح پروفســور «جــان ســیگفرید ســیرن» ( ،)Johan Sigfrid Sirénبرنــده ی رقابــت
دوم ،بــه دلیــل «جنــگ زمســتان» (جنــگ بیــن فنالنــد و شــوروی ســابق) ناتمــام مانــد.
بعــد از جنــگ ،ســومین رقابــت معمــاری برگــزار شــد و دو بــرادر برنــده ی ایــن مســابقه
شــدند.
کلیســای ســنگی فنالنــد توســط بــرادران معمــار« ،تیمــو و تومــو ســوماالینن» (Timo
)and Tuomo Suomalainenطراحــی گردیــد .ســاخت ایــن بنــا در ســال 1968
اغــاز شــد و یــک ســال بعــد ،در 1969بــه پایــان رســید .معمــاران تصمیــم گرفتنــد تــا
دیوارهــای ســنگی ایــن بنــا ،از دل زمیــن ســر بیــرون اورد و ارتفاعــی در حــدود 12متــر
از ســطح خیابــان داشــته باشــد.
افــکار عمومــی در زمــان احــداث کلیســا ،چنــدان بــا هزینه هــای انبــوه احــداث ایــن بنــا
موافــق نبــود و اعتراض هــای گســترده ی مــردم را در پــی داشــت .بســیاری از روزنامه هــا
از پــروژه ی ســاخت کلیســا بــا القابــی چــون «کلیســای یــک میلیــون مارکــی» و «مخفیگاه
شــیطان» نــام بردنــد .برخــی از اعضــای انجمن هــای مســیحی نیــز بــا نوشــتن شــعار
روی دیــوار کلیســا ،اعتراضــات خــود را نشــان دادنــد .در نهایــت ایــن بنــا بــه یکــی
از مهم تریــن جلوه هــای معمــاری فنالنــد تبدیــل شــد و بازدیــد کننــدگان زیــادی را
بــه ایــن شــهر کشــاند .کلیســای تمپِلیوکیــو در حــال حاضــر بیشــتر بــه نــام انگلیســی
خــود شــناخته می شــود ،یعنــی «کلیســای صخــره ای»« ،کلیســای ســنگی» یــا «کلیســای
داخــل ســنگ» .ایــن کلیســا یکــی از مشــهور تریــن جاذبه هــای گردشــگری هلســینکی
اســت و همیشــه گردشــگران زیــادی در حــال رفــت و امــد بــه انجــا هســتند.
ی های کلیسای سنگی
دیدن
ایــن کلیســای ســنگی زیرزمینــی ،در دل توده هــای عظیمــی از ســنگ گرانیــت طبیعــی،
در وســط یــک میــدان مســکونی عــادی ســاخته شــده و شــکل ایــن بنــا از ســطح زمیــن،
شــبیه بــه مقبــره ی باســتانی «نیوگرنــج» ( )Newgrangeدر کشــور ایرلنــد اســت .امــا
ایــن ســاختار از بیــرون ،بــه زحمــت قابــل دیــدن بــوده و تنهــا گنبــد مســی ان کــه از
بیــن ســنگ ها بیــرون زده ،نمایــان می شــود .اگــر بتوانیــد ایــن نمــا را از بــاال (از طریــق
نقشــه ی ماهــواره ای گــوگل) مشــاهده کنیــد ،شــبیه بــه یــک بشــقاب پرنــده می مانــد
کــه در دل زمیــن جــا خــوش کــرده اســت .قســمت داخــل کلیســا بــه صــورت دایــره
شــکل و ســقف ان نیــز یــک صفح ـه ی مــدور عظیــم از جنــس مــس اســت .روشــنایی
داخــل بــه وســیله ی نورهــای طبیعــی کــه از طریــق 180پنجــره عمــودی شیشـه ای کــه
در گنبــد و دیــوار قــرار دارنــد ،تامیــن می شــود.
نمــای داخلــی زیبــای کلیســا از بــاالی ایــوان مســطح مســی رنــگ ایــن بنــا بــه خوبــی
مشــاهده می شــود .ترکیــب مصالــح طبیعــی و ســاخته شــده بــه وســیله ی انســان کــه
در بنــای کلیســای ســنگی اســتفاده شــده ،بــه صــورت کامـ ً
ا برجســته بــه چشــم می ایــد
و دلیــل شــهرت کلیســا نیــز ،همیــن مســئله اســت .کلیســای ســنگی ،بــه طــور مرتــب
میزبــان کنســرت های کالســیک اســت زیــرا دیوارهــای ســنگی بــه خوبــی حالــت
اکوســتیک دارنــد و شــرایط را بــرای ایــن امــر مناســب می کننــد .هــر یکشــنبه نیــز،
ســاعت 2بعــد از ظهــر ،مراســم عبــادت بــه زبــان انگلیســی در کلیســا برگــزار می شــود.
بــرای اگاهــی از زمانبنــدی رویدادهــا ،تابلــوی اعالنــات را در ورودی کلیســا مالحظــه کنید.
شماره | 74راز شقایق| 52 صفحه 52
میدان بازار
مشــهورترین بــازار کشــور فنالنــد میــدان بــازار هلســینکی اســت کــه بــه
یکــی از جاذبــه هــای پرطرفــدار گردشــگری شــهر تبدیــل شــده اســت.
ایــن بــازار قدیمــی قــرن هاســت کــه محــل تجمــع کاســبان و داد و ســتد
منطقــه بــوده اســت.
حتــی امــروزه نیــز برخــی از مشــهورترین رویدادهــا در ایــن میــدان انجام
مــی شــود و افــراد محلــی و گردشــگران بــرای خریــد بــه ایــن منطقــه
مــی اینــد .ایــن بــازار در کنــار بنــدر قــرار گرفتــه و چشــم انــدازی زیبــای
دریــا از یــک طــرف و ســاختمان هــای قدیمــی و باشــکوه از طــرف دیگــر
ایــن بــازار محلــی را احاطــه کــرده انــد و فضایــی جالــب و تماشــایی بــه
وجــود اورده انــد.
میــدان بــازار هلســینکی میــدان مرکــزی شــهر و یکــی از مشــهورترین
جاذبــه هــای گردشــگری شــهر هلســینکی بــه شــمار مــی رود .ایــن
بــازار در مرکــز شــهر هلســینکی واقــع شــده اســت و دسترســی خوبــی
بــه تمــام مناطــق شــهر دارد .جاذبــه هــای گردشــگری دیگــر هلســینکی
مثــل کاخ ریاســت جمهــوری و هلســینکی ســیتی هــال (Helsinki City
)Hallروبــروی میــدان بــازار هلســینکی قــرار دارنــد.
از بهــار تــا پاییــز میــدان بــازار هلســینکی پــر از ازدحــام فروشــندگان
محلــی اســت کــه انــواع غذاهــای فنالنــدی و ســوغاتی هــا و صنایــع
دســتی را در معــرض فــروش قــرار مــی دهنــد .همچنیــن در محوطــه
میــدان نیــز کافــه هــای مختلفــی وجــود دارد کــه قهــوه هــای خــوب و
مرغوبــی ســرو مــی کننــد.
یکــی از رســوم محبــوب و پرطرفــدار در ایــن میــدان ،برگزاری نمایشــگاه
اتومبیــل هایقدیمــی در اولیــن جمعــه هــر مــاه اســت .عالقمنــدان بــه
اتومبیــل ســوار و کلیکســیونرهای اتومبیــل هــای قدیمــی از نقــاط مختلــف
در ایــن نمایشــگاه حضــور پیــدا مــی کننــد.
میــدان بــازار در شــرقی تریــن بخــش مرکــز هلســینکی ،بیــن بنــدرگاه
جنوبــی و پــارک اســپالناد ( )Esplanade Parkقــرار گرفتــه اســت.
اطــراف ایــن بــازار را بنــدرگاه فــرا گرفتــه و کشــتی هــا مســافران را بــه
جزیــره ســومنلینا ( ،)Suomenlinnaکاخ ریاســت جمهــوری ،کلیســای
کاتــدرال اوسپنســکی ( )Uspenski Cathedralو محوطــه بــازار منتقــل
مــی کننــد.
میــدان مرکــزی بــازار از غرفــه هــای متعــددی تشــکیل شــده اســت
کــه محصــوالت مختلفــی را در معــرض فــروش قــرار مــی دهنــد.
فروشــنده های محلــی محصوالتــی مثــل ماهــی تــازه ،میــوه و ســبزیجات،
قهــوه و صنایــع دســتی و اثــار هنــری محلــی را بــه مشــتریان ارائــه
می کننــد .اگــر بــه ایــن بــازار رفتیــد حتمــا ســوپ ماهــی ســالمون بــا
نــان چــاودار را امتحــان کنیــد .عــاوه بــر ایــن ســوپ ،انــواع و اقســام
غذاهــای محلــی و خوراکــی هــای خوشــمزه را مــی توانیــد در غرفــه
هــای بــازار امتحــان کنیــد .اگــر در ســفر بــه فنالنــد بــه دنبــال ســوغاتی
مناســبی بــرای دوســتان هســتید ،میــدان بــازار هلســینکی بهتریــن
مــکان بــرای ایــن کار اســت .صنایــع دســتی فنالنــد ،اثــار هنــری و
ســوغاتی های بــی نظیــری را مــی توانیــد در غرفــه هــای ایــن بــازار
پیــدا کنیــد.
ایــن میــدان مشــهور عــاوه بــر بــازار ،محــل برگــزاری رویدادهــای ویــژه
ای مثــل بــازار شــاه ماهــی بالتیــک ( )Baltic Herring Marketاســت
کــه در طــول هفتــه اول اکتبــر برگــزار مــی شــود .محوطــه بــازار از ۱۸۸۹
فعــال اســت و طیــف وســیعی از غرفــه هــا مثــل نانوایــی ،کافــه ،قصابــی،
شــکالت فروشــی و صنایــع دســتی را در خــود جــای داده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 53
میــدان بــازار هلســینکی در طــول تابســتان بســیار شــلوغ و پرازدحــام اســت و
غرفه هــای بســیار بیشــتری بــرای فــروش مــواد غذایــی و ســوغاتی وجــود دارد .در
ایــن فصــل هــوا نیــز بســیار مســاعد اســت و اب و هــوای مطبوعــی را در هلســینکی
تجربــه خواهیــد کــرد .امــا در تابســتان و در تعطیــات اخــر هفتــه و تعطیــات رســمی
ایــن بــازار بســیار شــلوغ مــی شــود .بنابرایــن اگــر در ایــن مواقــع بــه هلســینکی ســفر
کــرده ایــد ســعی کنیــد صبــح زود بــه میــدان بــازار هلســینکی برویــد تــا بــا فــراغ بــال
از غرفــه هــا دیــدن کنیــد .در زمســتان میــدان بــازار هلســینکی خلــوت تــر اســت و
تعــداد غرفــه هــا نیــز بــه مراتــب کمتــر اســت .ســالن سرپوشــیده بــازار در تمــام طــول
ســال بــاز اســت و بــه ویــژه در طــول زمســتان بــه دلیــل سرپوشــیده بــودن فضــای
مناســبی ایجــاد مــی کنــد .در جشــن هــا و رویدادهــای رســمی نیــز ایــن بــازار ممکــن
اســت بســیار شــلوغ شــود و گردشــگران بیشــماری از نقــاط مختلــف بــرای بازدیــد از
میــدان بــازار هلســینکی بــه ایــن شــهر ســفر کننــد.
موقعیــت مکانــی بــازار در جنــوب بنــدرگاه قــرار گرفتــه اســت و از ایســتگاه قطــار بــا ۱۰
دقیقــه پیــاده روی مــی توانیــد بــه ایــن مــکان برســید .ایــن بــازار در موقعیــت خوبــی
قــرار دارد و از ســایر نقــاط شــهر نیــز بــه راحتــی مــی تــوان بــه میــدان بــازار هلســینکی
رســید .ترامــوا معمــوال از میــدان عبــور مــی کنــد و ایــن محوطــه را بــه ایســتگاه قطــار
مرتبــط مــی کنــد .اطــراف ایــن میــدان را خیابــان هــای ســنگفرش قدیمــی فــرا گرفته اند.
هرچنــد قــدم زدن روی ایــن خیابــان هــای ســنگفرش شــده بســیار لذتبخــش اســت صفحه 53
شهرهای مهم فنالند
کبری تبریزیان
تورکو
تورکــو پایتخــت ســابق در ســواحل جنــوب غربــی فنالنــد در
دهانــه رودخانــه ائــورا ،در منطقــه پروپــر فنالنــد و اســتان تورکــو
و پــوری ســابق واقــع اســت.
ایــن منطقــه در ابتــدا ( Suomiفنالنــد) نــام داشــت کــه بعــدا ً
نــام کل کشــور شــد .از 31مــارس ،2021جمعیــت تورکــو
194244نفــر بــود و ان را ششــمین شــهر بــزرگ فنالنــد پــس
از هلســینکی ،اســپو ،تامپــره ،وانتــا و اولــو می ســازد.
ســکنه در منطقــه مرکــزی تورکــو زندگــی مــی کردنــد کــه ان
را بــه عنــوان ســومین منطقــه شــهری بــزرگ فنالنــد پــس از
منطقــه پایتخــت و منطقــه مرکــزی تامپــره رتبــه بنــدی می کنــد.
ایــن شــهر بــه طــور رســمی دو زبانــه اســت زیــرا 5.2درصــد
از جمعیــت ان زبــان ســوئدی را بــه عنــوان زبــان مــادری
می شناســند.
معلــوم نیســت کــه تورکــو چــه زمانــی حقــوق شــهر را بــه دســت
اورد .پــاپ گریگــوری نهــم بــرای اولیــن بــار در ســال 1229در
بــوال خــود از شــهر ابــوا نــام بــرد و اکنــون از ان ســال بــه عنــوان
ســال تاســیس تورکــو اســتفاده مــی شــود.
تورکــو قدیمی تریــن شــهر فنالنــد اســت و بــه عنــوان مهم تریــن
شــهر بخــش شــرقی پادشــاهی ســوئد (فنالنــد امــروزی) بــوده
اســت .پــس از جنــگ فنالنــد ،فنالنــد در ســال 1809دوک نشــین
بــزرگ امپراتــوری روســیه شــد و تورکــو پایتخــت دوک نشــین
بــزرگ شــد .بــا ایــن حــال ،تورکــو تنهــا پــس از ســه ســال در
ســال ،1812زمانــی کــه تــزار الکســاندر اول روســیه تصمیــم
گرفــت پایتخــت را بــه هلســینکی منتقــل کنــد ،وضعیــت خــود را
بــه عنــوان پایتخــت از دســت داد.
تنهــا پــس از اخریــن اتــش ســوزی بــزرگ در ســال 1827بــود
کــه اکثــر موسســات دولتــی همــراه بــا اکادمــی ســلطنتی تورکــو
کــه در ســال 1640تاســیس شــد ،بــه هلســینکی منتقــل شــدند
و ســپس بــه دانشــگاه هلســینکی تبدیــل شــد .بنابرایــن موقعیــت
هلســینکی بــه عنــوان پایتخــت جدیــد تثبیــت شــد.
تورکــو تــا پایــان دهــه 1840پرجمعیــت تریــن شــهر فنالنــد
بــود و همچنــان مرکــز تجــاری و فرهنگــی و بنــدر مهمــی اســت.
بــه دلیــل تاریــخ طوالنــی خــود ،ایــن شــهر محــل بســیاری از رویدادهــای مهــم بــوده اســت و
بــر تاریــخ فنالنــد بــه عنــوان پایتخــت ســابق تاثیــر زیــادی گذاشــته اســت .همــراه بــا تالیــن،
پایتخــت اســتونی ،تورکــو بــه عنــوان پایتخــت فرهنگــی اروپــا بــرای ســال 2011تعییــن شــد.
در ســال ،1996ایــن شــهر بــه عنــوان «شــهر کریســمس» فنالنــد اعــام شــد .همچنیــن ،تورکو
رســماً بــه عنــوان پایتخــت غذایــی فنالنــد اعــام شــده اســت ،زیــرا تعــدادی از قدیمی تریــن و
بــا کیفیت تریــن رســتوران های فنالنــد را در کنــار بــازار ماهــی معــروف تاریخــی کــه دو بــار در
ســال برگــزار می شــود ،در خــود جــای داده اســت.
فرهنــگ غذاخــوری و کافه هــای تورکــو اغلــب بــا فرهنــگ غذایــی فرانســوی مقایســه می شــود،
بــه همیــن دلیــل اســت کــه تورکــو به عنــوان «پاریــس فنالنــد» نیــز شــناخته می شــود.
تورکــو بــه دلیــل موقعیــت مکانــی خــود یــک بنــدر تجــاری و مســافربری قابــل توجــه اســت کــه
ســاالنه بیــش از ســه میلیــون مســافر از طریــق بنــدر تورکــو بــه اســتکهلم و ماریهــام ســفر مــی
کنند .
منطقــه تجــاری در اقتصــاد شــهر بــر بنــدر تورکــو و ســایر صنایــع خدمــات محــور متمرکــز اســت.
ایــن شــهر همچنیــن دارای یــک مرکــز فنــاوری پیشــرفته مشــهور اســت .منطقــه پــارک علمــی
تورکــو در Kupittaaمیزبــان بیــش از 300شــرکت در زمینه هــای بیوتکنولــوژی و فنــاوری
اطالعــات و همچنیــن چندیــن موسســه امــوزش عالــی اســت کــه از نزدیــک بــا بخــش تجــاری
کار می کننــد و در اســتراتژی تورکــو کــه ســاالنه توســط شــورای شــهر منتشــر مــی شــود ،بــه
عنــوان عامــل مهمــی در رابطــه بــا توســعه اقتصــادی اینــده شــهر در اینــده دیــده مــی شــود.
ایــن شــهر دارای دو تیــم فوتبــال اســت کــه در ســطح لیــگ برتــر بــازی مــی کننــد.
FC Interو TPSیکــی از قدیمــی تریــن باشــگاه هــای فوتبــال فنالنــد اســت .هــر دو تیــم
بــازی هــای خانگــی خــود را در ورزشــگاه Veritasدر ناحیــه Kupittaaانجــام مــی دهنــد.
HC TPSتورکــو یکــی از موفــق تریــن تیــم هــای هاکــی روی یــخ در تاریــخ فنالنــد هاکــی روی
یــخ اســت کــه 11بــار قهرمــان مســابقات قهرمانــی کشــور شــده اســت.
| 74راز شقایق| 54
شماره 54 صفحه 54
فرهنگ
مکان هــای فرهنگــی در تورکــو شــامل چندیــن تئاتــر ،ســینما ،و گالری هــای هنــری
و یــک ارکســتر فیالرمونیــک شــهری اســت .مرکــز فرهنگــی شــهر چندیــن رویــداد
منظــم را ســازماندهی مــی کنــد کــه مهمتریــن انهــا بــازار قــرون وســطی در مــاه
جــوالی هــر ســال اســت.
تورکــو همچنیــن شــهر رســمی کریســمس فنالنــد اســت و «صلــح کریســمس» در
فنالنــد هــر 24دســامبر از بالکــن ســالن برینــکاال اعــام مــی شــود.
جشــنواره موســیقی تورکــو و جشــنواره راک ( Ruisrockکــه در جزیــره رویســالو
برگــزار مــی شــود) از قدیمــی تریــن در نــوع خــود در کشــورهای شــمال اروپا هســتند.
ایــن شــهر همچنیــن میزبــان فســتیوال راک دیگــری بــه نــام Down by the
،Laituriو یکــی از بزرگتریــن جشــنواره هــای موســیقی الکترونیــک در شــمال اروپــا،
یعنــی «جشــنواره موســیقی جدیــد» اســت.
مــوزه هــای متعــددی ماننــد مــوزه هنــر تورکــو و مــوزه هنــر واینــو التونــن نیــز وجــود
دارد .در دانشــگاه Åbo Akademiمــوزه ســیبلیوس را واقــع شــده کــه تنهــا مــوزه در
فنالنــد متخصــص در زمینــه موســیقی اســت.
جــدای از اینهــا ،چندیــن مــوزه تاریخــی نیــز وجــود دارد کــه دوره قــرون وســطی
شــهر را بــه نمایــش مــی گــذارد ،ماننــد قلعــه تورکــو ،کــه از ســال 1881یــک مــوزه
تاریخــی کاربــردی بــوده اســت و مــوزه ،Aboa Vetusکــه در اواخــر دهــه 1990در
محوطــه باســتانی قــرن چهاردهــم ســاخته شــده اســت.
کاوش هــای بی شــماری هــر ســاله در ایــن شــهر انجــام می شــود تــا بــه وضــوح
بیشــتر در مــورد تاریــخ تولــد شــهر اطالعــات جدیدتــری بــه دســت ایــد .مــوزه
صنایــع دســتی Luostarinmäkiکــه از ســاختمان هــای مســکونی بازمانــده از
اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو در ســال 1827تغییــر شــکل داده اســت ،اولیــن
مــکان اســکاندیناوی بــود کــه جایــزه گردشــگری «ســیب طالیــی» را دریافــت کــرد.
کلیســای جامــع تورکــو کــه بــه عنــوان مهــم تریــن بنــای مذهبــی فنالنــد در نظــر
گرفتــه مــی شــود ،شــاهد رویدادهــای مهــم بســیاری در تاریــخ ایــن کشــور بــوده و بــا
قلعــه تورکــو بــه یکــی از شــناخته شــده تریــن نمادهــای شــهر تبدیــل شــده اســت.
کلیســای جامــع در قلــب تورکــو در کنــار میــدان بــزرگ قدیمــی و در کنــار رودخانــه
ائــورا واقــع شــده اســت .حضــور ان فراتــر از حــوزه محلــی بــا پخــش صــدای زنــگ
هــای ان در ظهــر از رادیــو ملــی گســترش می یابــد .همچنیــن در جش ـن های ســاالنه
کریســمس فنالنــد بســیار مهــم اســت .همچنیــن بــه عنــوان محل اســتراحت بســیاری
از اســقف هــا و کاپیتــان هــای جنگــی و همچنیــن ملکــه ســوئد ،کاتریــن ماندوتــر،
شــناخته مــی شــود.
تورکــو در ســال 2011پایتخــت فرهنگــی اروپا بود و شــورای شــهر پروژه هــای متعددی
را بــرای تقویــت وجهــه شــهر در امــاده ســازی بــرای ان وضعیــت تصویب کرده اســت.
اعــام صلــح کریســمس در فنالنــد از قــرون وســطی هــر ســاله بــه جــز در ســال
1939بــه دلیــل جنــگ زمســتانی یــک ســنت بــوده اســت .ایــن اعالمیــه در میــدان
بــزرگ قدیمــی تورکــو« ،شــهر کریســمس» رســمی فنالنــد ،در ظهــر شــب کریســمس
انجــام مــی شــود.
رسانه ها
پرخواننــده تریــن روزنامــه تورکــو ،و منطقــه اطــراف ان ،روزنامــه صبحگاهــی منطقـه ای روزانــه
تــورون ســانومت اســت کــه روزانــه بیــش از 70درصــد از جمعیــت ان را مطالعــه مــی کننــد.
،Åbo Underrättelserیــک روزنامــه ســوئدی زبــان کــه در تورکــو منتشــر مــی شــود،
قدیمــی تریــن روزنامــه فنالنــد اســت کــه از ســال 1824منتشــر شــده اســت.
روزنامــه رایــگان Turkulainenبــه همــراه نســخه محلــی متــرو اینترنشــنال و روزنامــه ملــی
شــبانگاهی Ilta-Sanomatاز دیگــر روزنامه هــای ایــن شــهر اســت.
همچنیــن تعــدادی روزنامــه محلــی ماننــد ( Kulmakuntaبــرای حومــه هــای شــرقی تورکــو،
از جملــه Varissuoو )Lausteو ( Rannikkoseutuبــرای منطقــه اطراف شــهرهای همســایه
Raisioو )Naantaliوجــود دارد.
روزنامــه Turun Sanomatهمچنیــن یــک ایســتگاه تلویزیونــی منطقــه ای بــه نــام Turku
TVرا اداره مــی کنــد .پخــش کننــده ملــی فنالنــد ،Yleisradioروزانــه از دوشــنبه تــا جمعــه،
اخبــار محلــی را بــرای ســاکنان جنــوب غربــی فنالنــد (شــامل مناطــق جنــوب غربــی فنالنــد
و )Satakuntaنمایــش مــی دهــد .همــه کانــال هــای تلویزیــون ملــی فنالنــد قابــل مشــاهده
هســتند و کانــال هــای رادیویــی ملــی در منطقــه تورکــو قابــل شــنیدن هســتند .عــاوه بــر
ایــن ،تعــدادی از ایســتگاه هــای رادیویــی محلــی ،بــه عنــوان مثــالAuran Aallot، Radio .
Sataو Radio Robin Hoodعملیاتــی هســتند.
ایســتگاه هــای رادیویــی خدمــات عمومــی محلــی عبارتنــد از Yle Turun Radioبــه زبــان
فنالنــدی (نســخه منطقــه ای )Yle Radio Suomiو Yle Vega Åbolandبــه زبان ســوئدی
(نســخه منطقــه ای .)Yle Vega
شماره | 74راز شقایق| 55 صفحه 55
اولو
اولــو از شــهرهای ســاحلی فنالنــد اســت .تفرجگاهــی بــا 208939نفــر ( طبــق
سرشــماری 31دســامبر )2021در منطقــه شــمال اوســتروبوتنیا ،فنالنــد واقــع
اســت.
ایــن شــهر پرجمعیت تریــن شــهر در شــمال فنالنــد و پنجمیــن شــهر پرجمعیــت
کشــور پــس از هلســینکی ،اســپو ،تامپــره و وانتــا و چهارمیــن منطقــه شــهری
بــزرگ در کشــور پــس از هلســینکی ،تامپــره و تورکــو اســت.
اولــو بــه دلیــل جمعیــت زیــاد و موقعیــت ژئوپلیتیــک اقتصــادی و فرهنگــی-
تاریخــی« ،پایتخــت شــمال فنالنــد» نامیــده شــده اســت.
ایــن شــهر همچنیــن یکــی از «ازمایشــگاه های زنــده» اروپــا در نظــر گرفتــه
می شــود ،جایــی کــه ســاکنان ان فنــاوری جدیــد (ماننــد برچســب های NFCو
صفحــه نمایش هــای )ubiرا در مقیاســی در ســطح جامعــه ازمایــش می کننــد.
دانشــگاه اولــو در زمینــه فنــاوری اطالعــات در ســطح بیــن المللــی شــناخته شــده
ا ست .
اولــو در بررســی هــای اخیــر در تصویــر شــهری بســیار موفــق بــوده اســت .در
مطالع ـه ای کــه توســط بررســی اقتصــادی فنالنــد در ســال 2008منتشــر شــد،
بهتریــن رتبه بنــدی شــهرهای بــزرگ را در رتبه بنــدی سراســری ،از جملــه
رتبه بنــدی پاســخ دهندگان در همــه اســتان ها ،دریافــت کــرد.
اولــو کــه زمانــی بــه خاطــر قیــر چــوب و ماهــی قــزل اال شــناخته مــی شــد ،بــه
یــک مرکــز بــزرگ فنــاوری پیشــرفته ،بــه ویــژه در فنــاوری اطالعــات و ســامتی
تبدیــل شــده اســت .ســایر صنایــع برجســته ایــن شــهر عبارتنــد از :پاالیــش
چــوب ،مــواد شــیمیایی ،داروســازی ،کاغــذ و فــوالد.
اولو به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 2026انتخاب شد.
نــام این شــهر برگرفتــه از رودخانه Oulujokiاســت کــه از دریاچــه Oulujärvi
سرچشــمه مــی گیــرد .چندیــن نظریــه دیگــر بــرای منشــا نــام اولــو وجــود
داشــته اســت .یکــی از منابــع احتمالــی کلمــه ای در زبــان ســامی بــه معنــای «اب
ســیل» اســت ،امــا پیشــنهادهای دیگــری نیــز وجــود دارد.
حداقــل ،ســاختار کلمــه ایجــاب مــی کند کــه اگــر در اصل توســط گویشــوران یک
زبــان اورالیــک امــده اســت ،نــام بایــد مشــتق باشــد .بــه احتمال زیــاد ،ایــن زبان
همچنیــن بــه قبــل از ســکونت فنالندی هــا برمی گــردد و بنابرایــن واژه ای قرضــی
از یکــی از زبان هــای ســامی اســت کــه زمانــی در ایــن منطقــه صحبــت می شــد.
محتمــل تریــن نظریــه ایــن اســت کــه ایــن نــام از کلمــه گویشــی فنالنــدی
ouluبــه معنــای «اب ســیل» گرفتــه شــده اســت.
ســامی جنوبــی ،åuloبــه معنــای «بــرف ذوب شــده» åulot ،بــه معنــای
«ذوب» (بــا منشــا نهایــی ناشــناخته) .دو خانــواده کلمــه دیگــر نیــز حــدس زده
می شــود کــه مرتبــط باشــند .اولیــن مــورد در کلمــه گویشــی ســاووی شــمالی
uulaو همتــای ســامی ان oalliدیــده مــی شــود کــه هــر دو بــه معنــای «کانــال
رودخانــه» هســتند.
دومــی ریشــه اورالیــک اســت کــه به عنــوان uwaبازســازی شــده اســت،
بــه معنــای «بســتر رودخانــه» (در فنالنــدی مــدرن بــه صــورت vuoمنعکــس
می شــود ،همچنیــن در مشــتقاتی ماننــد « vuolasجریــان ســنگین»).
تاریخ
اولــو در کنــار خلیــج بوتنیــا ،در دهانــه رودخانــه اولوجوکــی ،کــه یــک منطقــه تجــاری
باســتانی اســت ،واقــع شــده اســت .ایــن شــهر در 8اوریــل 1605توســط پادشــاه ســوئد
چارلــز نهــم در مقابــل قلعــه احــداث شــده در جزیــره لینانســاری تاســیس شــد کــه پــس
از توافــق صلــح بــا روســیه بنــا شــد تــا خطــر حملــه از طریــق ابــراه اصلــی شــرقی-غربی،
رودخانــه اولــو را از بیــن بــرد .اولــو از ســال 1776تــا 2009مرکــز اســتان اولــو بــود.
در ســال ،1822یــک اتــش ســوزی بــزرگ بخــش زیــادی از شــهر را ویــران کــرد.
معمــار کارل لودویــگ انــگل ،کــه عمدت ـاً بــه خاطــر ســاختمان هــای نئوکالســیک (ســبک
امپراتــوری) در اطــراف میــدان ســنای هلســینکی شــهرت داشــت ،بــرای ارائــه طــرح
بازســازی ان اســتخدام شــد .بــا تغییــرات جزئــی ،ایــن طــرح مبنایــی بــرای چیدمــان
مرکــز شــهر اولــو باقــی مــی مانــد.
کلیســای جامــع اولــو در ســال 1832بــه طرح هــای او ســاخته شــد و گلدســته ان در ســال
1844بــه پایــان رســید .در طــول جنــگ النــد ،بخشــی از جنــگ کریمــه ،بنــدر اولــو توســط
نــاوگان بریتانیــا مــورد حملــه قــرار گرفــت و در ایــن حملــه بریتانیایی هــا کشــتی ها را
ویــران کردنــد و خانه هــا را ســوزاندند ،کــه منجــر بــه انتقــاد بین المللــی شــد.
شماره | 74راز شقایق| 56 صفحه 56
جغرافیا و اقلیم شهر
اولــو در شــمال فنالنــد قــرار دارد و فاصلــه قابــل توجهــی از دیگــر شــهرهای ایــن
کشــور دارد .ایــن شــهر در 607کیلومتــری ( 377مایلــی) شــمال پایتخت هلســینکی
واقــع شــده اســت.
شــمالی تریــن و جنوبــی تریــن نقــاط ســرزمین اصلــی فنالنــد تقریبـاً از اولــو فاصلــه
دارنــد .ســواحل اولــو در خلیــج بوتنــی قــرار دارد و ســرزمین اصلــی ســوئد در 180
کیلومتــری مســتقیماً غــرب در سراســر خلیــج بوتنــی قــرار دارد.
اولــو بــه 106ناحیــه شــهری تقســیم شــده اســت .بزرگتریــن انهــا عبارتنــد از:
هاوکیپــوداس ،اولونســالو ،کاکــوری ،ریتاهارجــو ،توئیــرا و کلــو.
شــهرداری Ylikiiminkiدر 1ژانویــه 2009بــا شــهر Ouluادغــام شــد .اولــو و
شــهرداری هــای ،Haukipudas، Kiiminki، Oulunsaloو Yli-Iiدر 1ژانویــه
2013ادغــام شــدند.
اولــو دارای اب و هــوای قــاره ای نیمــه قطبــی ( )Köppen Dfcاســت .ایــن شــهر
بزرگتریــن شــهر فنالنــد بــه طــور کامــل در ایــن منطقــه اب و هوایــی و همچنیــن
یکــی از بزرگتریــن شــهرهای جهــان اســت .ویژگی هــای معمــول ان زمســتان های
ســرد و برفــی بــا تابســتان های کوتــاه و گــرم اســت.
میانگیــن دمــای ســاالنه 3.3درجــه ســانتی گــراد ( 37.9درجــه فارنهایــت) اســت.
میانگیــن بارندگــی ســاالنه 477میلی متــر ( 18.78اینــچ) اســت کــه 105روز در
ســال ،بیشــتر در اواخــر تابســتان و پاییــز می بــارد
ســردترین دمــای ثبــت شــده -41.5درجــه ســانتیگراد ( 42.7-درجــه فارنهایــت)
در فوریــه 1966بــود.
فرهنگ
شــناخته شــده تریــن محصــوالت فرهنگــی صادراتــی شــهر اولــو عبارتنــد از
مســابقات جهانــی ایــر گیتــار کــه هــر ســاله در مــاه اگوســت برگــزار می شــود،
( Mieskuoro Huutajatهمچنیــن بــا نــام Screaming Menشــناخته
می شــود).
بســیاری از هنرمنــدان ،نویســندگان و موســیقی دانــان در ایــن شــهر زندگــی
می کننــد .کنســرت هــای متنوعــی -راک ،کالســیک و جــاز -و همچنیــن رویدادهــای
فرهنگــی دیگــر هــر ســاله برگــزار مــی شــود.
بــه عنــوان مثــال مــی تــوان بــه جشــنواره موزیــک ویدیــو Ouluو مســابقه
موســیقی فیلــم ،Musixineدر مــاه اوت اشــاره کــرد .در مــاه جــوالی ،جشــنواره
ســاالنه راک Qstockبرگــزار مــی شــود.
جشــنواره موســیقی اولــو در زمســتان و جشــنواره موســیقی اولونســالو در تابســتان
برگــزار مــی شــود.
موزه هــای اولــو شــامل مــوزه Ostrobothniaشــمالی ،مــوزه هنــر اولــو (،)OMA
مرکــز علمــی Tietomaaو مــوزه فضــای بــاز تورکانســاری اســت.
مجســمه هــای قابــل توجــه در اولــو شــامل مجســمه فرانــس مایــکل فرانــزن و
مجســمه بابــی در بــازار اســت.
نماینــدگان فنالنــد در یوروویــژن 2021گــروه راک Blind Channelاز اولــو بودنــد.
انهــا در ایــن مســابقات در رده ششــم قــرار گرفتنــد.
حمل و نقل
دومیــن فــرودگاه بــزرگ فنالنــد از نظر حجم مســافر و خدمات رســانی در اولو قرار
دارد و در 15کیلومتــری ( 9مایلــی) جنــوب غربــی مرکــز شــهر واقع شــده اســت.
بنــدر اولــو یکــی از شــلوغ تریــن بندرهــای خلیــج بوتنیــان اســت .ایــن بنــدر
شــامل چهــار منطقــه بنــدری جداگانــه اســت :اســکله هــای نفتــی و فلــه ای
ویرهســاری ،اســکله هــای نوتاســاری و اســکله هــای اوریتــکاری .همچنیــن
یــک ســرویس کشــتی در اولــو وجــود دارد کــه بیشــتر بیــن اولونســالو و جزیــره
هایلوئوتــو اســتفاده مــی شــود.
کوتــاه تریــن زمــان ســفر از ایســتگاه راه اهــن اولــو تــا ایســتگاه راه
اهــن مرکــزی هلســینکی 5ســاعت و 34دقیقــه اســت .از دیگــر مقاصــد
می تــوان بــه کــوالری ،رووانیمــی ،ســیناجوکی و تامپــره اشــاره کــرد.
مهمتریــن جــاده در اولــو بزرگــراه 4اســت کــه از هلســینکی بــه اوتســجوکی
از طریــق الهتــی ،جیواســکیال ،اولــو ،کیمــی و رووانیمــی م ـی رود .بزرگــراه هــای
دیگــری کــه بــه و از اولــو مــی رونــد ،بزرگــراه 20بــه کوســامو و بزرگــراه 22
بــه کجاانــی هســتند.
ایــن شــهر بــه دلیــل شــبکه حمــل و نقــل اختصــاص یافتــه بــه ترافیــک وســایل
نقلیــه غیــر موتــوری ،از جملــه عابــران پیــاده و دوچرخــه (در فنالنــد ترافیــک
ســبک نامیــده مــی شــود) قابــل توجــه اســت.
در ســال ،2010ایــن شــهر دارای بیــش از 600کیلومتــر ( 370مایــل) مســیر و
بیــش از 100زیرگــذر و پــل بــود کــه منحصــرا ً بــه ترافیــک ســبک اختصــاص
یافتــه بــود .ایــن شــبکه در تمــام طــول ســال اســتفاده مــی شــود .نســبت
مســیرهای ترافیکــی ســبک بــه ســاکنین باالتریــن میــزان در فنالنــد اســت و
ســهم دوچرخــه ســواری 20درصــد اســت.
اولــو اغلــب بــه عنوان یک شــهر عالــی بــرای دوچرخه ســواری معرفی می شــود.
در ســال ،2015یــک پارکینــگ زیرزمینــی بــزرگ بــه نــام ( Kivisydänقلــب
ســنگی) در مرکــز شــهر درســت زیــر خیابان هــای خریــد اصلــی افتتــاح شــد.
شــبکه جــاده هــای مــوازی بــرای اتومبیــل هــا و عابــران پیــاده در عمــق 30
متــری ( 98فــوت) در صخــره حفــر شــده اســت.
تســهیالت پارکینــگ شــامل دو رمــپ 900 ،پارکینــگ بازدیدکننــده (قابــل
افزایــش تــا ،)1500شــش نقطــه دسترســی بــه زمیــن اســت کــه توســط 19
اسانســور (قابــل ارتقــا تــا 9و ،)25یــک مرکــز خدمــات بــرای وســایل نقلیــه
تحویــل تجــاری ،و نمایشــگرهای Ubiاســت.
شماره | 74راز شقایق| 57 صفحه 57
تامپره
تامپــره شــهری در منطقــه پیرکانمــا ،واقــع در بخــش غربــی فنالند اســت .تامپره
پرجمعیــت تریــن شــهر داخلــی در کشــورهای شــمال اروپــا اســت؛ جمعیــت ان
244029نفــر بــا منطقــه شــهری بــا 341696نفــر و منطقــه اطــراف شــهری،
کــه بــه عنــوان زیرمنطقــه تامپــره نیــز شــناخته مــی شــود ،دارای 393،941نفــر
در یــک منطقــه اســت.
بــا مســاحت 4970کیلومتــر مربــع ( 1920مایــل مربــع) تامپــره دومیــن منطقــه
شــهری بــزرگ و ســومین شــهر پرجمعیــت در فنالنــد اســت ،پــس از شــهرهای
هلســینکی و اســپو و پرجمعیت تریــن شــهر فنالنــد خــارج از ناحیــه بــزرگ
هلســینکی اســت.
امــروزه ،تامپــره یکــی از قطــب هــای اصلــی شــهری ،اقتصــادی و فرهنگــی در
کل منطقــه داخلــی اســت.
تامپــره و اطــراف ان متعلــق بــه اســتان تاریخــی ســاتاکونتا اســت .ایــن منطقــه
از ســال 1831تــا 1997بــه اســتان تواســتیا تعلــق داشــت و بــه مــرور زمــان
اغلــب بــه عنــوان یــک اســتان متعلــق بــه تواســتیا در نظــر گرفتــه شــده اســت.
بــه عنــوان مثــال ،در Uusi tietosanakirjaکــه در دهــه 1960منتشــر شــد،
منطقــه تامپــره بــه عنــوان بخشــی از اســتان ان زمــان تاواســتیا معرفــی شــده
اســت .در حــدود دهــه ،1950تامپــره و اطــراف ان شــروع بــه تثبیــت خــود بــه
عنــوان اســتان پیرکانمــا کردنــد.
تامپــره بــه دلیــل گذشــته صنعتــی خــود بــه عنــوان مرکــز ســابق صنعــت فنالند،
«منچســتر شــمال» نامیــده مــی شــود ،و همیــن امــر باعــث ایجــاد نــام مســتعار
فنالنــدی ان « »Manseو اصطالحاتــی ماننــد « »Manserockشــده اســت.
همچنیــن ،تامپــره رســما بــه عنــوان «پایتخــت ســونا جهــان» اعــام شــده
اســت ،زیــرا دارای بیشــترین ســوناهای عمومــی در جهــان اســت.
هلســینکی تقریبــاً در 160کیلومتــری ( 100مایــل) جنــوب تامپــره اســت و بــا
قطــار سریع الســیر Pendolinoدر 1ســاعت و 31دقیقــه و بــا ماشــین 2
ســاعت می توانیــد بــه ان برســید.
فاصلــه تــا تورکــو تقریبــاً یکســان اســت .فــرودگاه Tampere–Pirkkala
هشــتمین فــرودگاه پرتــردد فنالنــد اســت کــه در ســال 2017بیــش از 230000
مســافر داشــت.
تامپــره همچنیــن بــه عنــوان یــک مســیر ترانزیــت مهــم بــرای ســه بزرگــراه
فنالنــد عمــل مــی کنــد.
تامپــره اغلــب بــه عنــوان محبــوب تریــن شــهر فنالنــد رتبــه بندی شــده اســت.
توســعه مثبــت تامپــره و منطقــه شــهری تامپــره در طــول قــرن بیســت و یکــم
ادامــه داشــته اســت ،کــه بیشــتر بــه دلیــل ایــن اســت کــه تامپــره یکــی از
مهاجرپذیرتریــن و جــذاب تریــن شــهرهای فنالنــد اســت.
تاریخ
اولیــن ســکونتگاه هــای دائمــی شــناخته شــده در اطــراف تامرکوســکی در قــرن
هفتــم تاســیس شــد ،زمانــی کــه مهاجــران از غــرب منطقــه شــروع بــه کشــت
زمیــن در تاکاهوتــی کردنــد.
ایــن منطقــه عمدتـاً توســط قبایــل تواســتین ســکونت داشــتند .بــرای چندیــن
قــرن ،جمعیــت کــم باقــی مانــد .در قــرن شــانزدهم ،روســتاهای Messukyläو
Takahuhtiبــه بزرگتریــن ســکونتگاه های منطقــه تبدیــل شــدند .روســتاهای
دیگــر نزدیــک الیســکوال Pyynikkälä ،و Hatanpääبودنــد.
صنایــع اولیــه در منطقــه پیرکانمــا در قــرن هفدهــم عمدتـاً اســیاب هــای ابــی و
چــوب بــری بودنــد ،در حالــی کــه در قــرن هجدهــم تولیــدات دیگــر شــروع بــه
ظهــور کردنــد ،زیــرا چندیــن کارخانــه اهــن در مقیــاس کوچــک ،کارخانــه تقطیــر
تامرکوســکی و مدرســه ریســندگی اوتــاواال تاســیس شــد.
قبــل از تولــد شــهر تامپــره ،شــهرداری همســایه ان یعنــی پیــرکاال (کــه بــر
اســاس ان منطقــه پیرکانمــا کنونــی نــام خــود را گرفتــه اســت) مهمتریــن محلــه
از نظــر اداری در ایــن منطقــه در سراســر قــرون وســطی بــود و همــه اینهــا در
قــرن هجدهــم زمانــی کــه اریــک ادنــر ،کشــیش فنالنــدی ،پیشــنهاد تاســیس
شــهر تامپــره را در کرانــه هــای کانــال تامرکوســکی در ســال هــای 1772-1771
داد؛ تغییــر کــرد.
ایــن شــهر رســما بــه عنــوان یــک بــازار در 1775توســط گوســتاو ســوم و چهــار
ســال بعــد 1 ،اکتبــر ،1779حقــوق کامــل شــهر را دریافــت کــرد .در ان زمــان،
ایــن شــهر نســبتاً کوچکــی بــود کــه بــر روی زمین هــای متعلــق بــه عمــارت
تامرکوســکی تاســیس شــد ،در حالــی کــه ســاکنان ان هنــوز عمدتــاً کشــاورز
بودنــد .از انجایــی کــه کشــاورزی در محوطــه شــهر ممنــوع بــود ،ســاکنان بــه
روش هــای دیگــر بــرای تامیــن معیشــت ،عمدتـاً تجــارت و صنایــع دســتی متکــی
شــدند.
هنگامــی کــه فنالنــد بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالند در ســال 1809بخشــی
از امپراتــوری روســیه شــد ،تامپــره هنــوز کمتــر از هــزار نفــر جمعیــت داشــت.
شماره | 74راز شقایق| 58 صفحه 58
تامپــره در قــرن نوزدهــم به عنــوان یــک شــهر بــزرگ تجــاری و مرکــز
صنعتــی رشــد کــرد .تــا ســال ،1850کارخانــه شــهر حــدود 2000نفــر
را اســتخدام کــرد ،در حالــی کــه جمعیــت شــهر بــه 4000نفــر افزایــش
یافــت.
دیگــر صنایــع قابــل توجهــی کــه بــه دنبــال موفقیــت Finlaysonدر
دهــه 1800بــه دنبــال داشــت ،کــوره بلنــد تامپــا ،کارخانــه ماشــین االت
و کارخانــه کتــان ،کارخانــه کاغــذ فرنــکل و کارخانــه پارچــه پهــن تامپــره
بــود.
جمعیــت تامپــره در پایــان قــرن نوزدهــم بــه ســرعت رشــد کــرد ،از حــدود
7000نفــر در ســال 1870بــه 36000نفــر در ســال 1900رســید.
در اغــاز قــرن بیســتم ،تامپــره شــهری از کارگــران و زنــان بــود کــه یــک
ســوم جمعیــت را کارگــران کارخانــه و بیشــتر تشــکیل مــی دادنــد.
اتصــال راه اهــن بــه تامپــره از گســترش بخــش خــط هلســینکی-همینلینا
(امــروزه بخشــی از خــط اصلــی) از طریــق Toijalaدر 22ژوئــن 1876بــه
روی ترافیــک عمومــی بــاز شــد.
شــرکت مشــهور جهانــی نوکیــا ،یــک شــرکت مخابراتــی چندملیتــی ،نیــز
در منطقــه تامرکوســکی شــروع بــه کار کــرد .راپیــدز و پــس از ان ،دومیــن
اســیاب خمیــر کاغــذ در ســال 1868در نزدیکــی شــهر همســایه نوکیــا
افتتــاح شــد ،جایــی کــه منابــع انــرژی ابــی بهتــری وجــود داشــت.
تامپــره مرکــز بســیاری از رویدادهــای مهــم سیاســی فنالنــد در اوایــل قــرن بیســتم بــود .بــه
عنــوان مثــال ،کنفرانــس ســال 1905حــزب سوســیال دموکــرات کارگــر روســیه ()RSDLP
بــه رهبــری لنیــن ،در ســالن کارگــران تامپــره برگــزار شــد ،جایــی کــه تصمیــم گرفتــه شــد،
یــک قیــام مســلحانه راه انــدازی شــود ،کــه در نهایــت منجــر بــه انقــاب اکتبــر 1917در
امپراتــوری روســیه شــد.
همچنیــن ،در 1نوامبــر ،1905در جریــان اعتصــاب عمومــی ،اعالمیــه ســرخ معــروف در
کسکوســتوری اعــام شــد.
در ســال ،1918پــس از اســتقالل فنالنــد ،تامپــره نقــش مهمــی ایفــا کــرد و یکــی از
مکان هــای اســتراتژیک مهــم بــرای جمهــوری سوسیالیســتی کارگــری فنالنــد ( )FSWRدر
طــول جنــگ داخلــی فنالنــد ( 28ژانویــه 15 -مــه )1918بــود .ایــن شــهر مهــم تریــن
شــهر صنعتــی فنالنــد در اغــاز قــرن بیســتم بــود کــه بــا جمعیــت شــاغل عظیمــی شــناخته
می شــد.
تامپــره در طــول جنــگ یــک دژ ســرخ بــود و هوگــو ســالمال فرماندهــی ان را برعهــده
داشــت .نیروهــای ســفید بــه رهبــری ژنــرال مانرهایــم ،شــهر را پــس از نبــرد تامپــره
تصــرف کردنــد و در 6اوریــل 1918حــدود 10000زندانــی ســرخ را دســتگیر کردنــد.
در طــول جنــگ زمســتانی ،تامپــره چندیــن بــار توســط اتحــاد جماهیــر شــوروی بمبــاران
شــد .دلیــل بمبــاران تامپــره ایــن بــود کــه ایــن شــهر یــک اتصــال راه اهــن مهــم بــود
و همچنیــن کارخانــه هواپیماســازی دولتــی و کارخانــه تامپــا کــه مهمــات و ســاح از
جملــه نارنجــک انــداز تولیــد مــی کــرد ،در ان قــرار داشــت .ویرانگرتریــن بمبــاران در 2
مــارس 1940بــود کــه در ان 9نفــر کشــته و 30نفــر از ســاکنان شــهر زخمــی شــدند.
عــاوه بــر ایــن ،ده ســاختمان در ان روز ویــران شــد و 30ســاختمان اســیب دیــد.
زمانــی کــه دانشــگاه اجتماعــی از هلســینکی بــه تامپــره در ســال 1960منتقــل شــد و در
ســال 1966بــه دانشــگاه تامپــره تبدیــل شــد ،تامپــره بــه یــک شــهر دانشــگاهی تبدیــل
شــد.
در ســال ،1979فــرودگاه Tampere-Pirkkalaدر 13کیلومتــری ( 8.1مایــل) از مرکــز
تامپــره در ســمت شــهرداری Pirkkalaافتتــاح شــد.
در اغــاز دهــه ،1990صنعــت تامپــره دســتخوش یــک تغییــر ســاختاری بــزرگ شــد ،زیــرا
تولیــد صنایــع نســاجی تامپــا و تامپــره بــه طــور خــاص بــه شــدت بــر تجــارت دوجانبــه بــا
اتحــاد جماهیــر شــوروی متمرکــز بــود ،امــا زمانــی کــه در ســال 1991فروپاشــید ،شــرکت ها
مشــتریان اصلــی خــود را از دســت دادنــد.
در نتیجــه تغییــر ناگهانــی و رکــود در اوایــل دهــه Finlayson ،1990و Suomen trikoo
مجبــور شــدند تولیــدات خــود را بــه شــدت کاهــش دهنــد .برخــی شــرکت ها ورشکســت
شــدند .امــا اگرچــه ایــن تغییــر حجــم عظیمــی از فضــای صنعتــی خالــی را در مرکــز شــهر
بــر جــای گذاشــت ،امــا در اوایــل دهــه 2000بــه تدریــج مــورد اســتفاده های دیگــری قــرار
گرفــت و منظــره فعلــی شــهر تامپــره بیــش از همــه توســط شــرکت های قدرتمنــد فنــاوری
اطالعــات ،بــه ویــژه واحدهــای تحقیــق و توســعه نوکیــا مشــخص شــد.
اقتصاد
بــه گفتــه دفتــر تجــارت بین المللــی تامپــره ،ایــن منطقــه در مهندســی مکانیــک
و اتوماســیون ،فناوری هــای اطالعــات و ارتباطــات ،بهداشــت و بیوتکنولــوژی و
همچنیــن امــوزش و صنعــت کاغــذ قــوی اســت .نــرخ بیــکاری در اوت 2020بــه
میــزان 15.7درصــد بــود 70 .درصــد مشــاغل در بخــش خدمــات اســت .کمتــر
از 20درصــد در بخــش تولیــد هســتند 34.5 .درصــد از افــراد شــاغل در خــارج
از شــهرداری تامپــره زندگــی مــی کننــد و بــرای کار بــه تامپــره رفــت و امــد
مــی کننــد .در همیــن حــال15.6 ،درصــد از ســاکنان تامپــره در خــارج از تامپــره
کار مــی کننــد .در ســال 2014بزرگتریــن کارفرمایــان Kesko، Pirkanmaan
Osuuskauppa، Alma Mediaو Posti Groupبودنــد.
بــر اســاس مطالعــه ای کــه توســط مرکــز تحقیقــات و امــوزش Synergosدر
دانشــگاه تامپــره انجــام شــد ،کل تاثیــر گردشــگری در منطقــه تامپــره در ســال
2012بیــش از 909میلیــون یــورو بــود.
بزرگتریــن جاذبــه منفــرد در تامپــره ،پــارک تفریحــی Särkänniemiاســت کــه
در ســال 2016حــدود 630000بازدیدکننــده داشــت.
عــاوه بــر ایــن ،در ســال ،2015بــه میــزان 1،021،151شــب اقامــت در هتــل
هــای تامپــره انجــام شــد .ایــن تعــداد از رکــورد ســال قبــل بــا بیــش از 20000
شــب اقامــت فراتــر رفــت .همــه اینهــا باعــث مــی شــود تامپــره دومیــن شــهر
محبــوب فنالنــد بعــد از هلســینکی از نظــر اقامــت در هتــل باشــد.
گردشــگری تفریحــی 55.4درصــد از اقامــت هــای شــبانه و گردشــگری شــغلی
43.2درصــد را بــه خــود اختصــاص داده اســت .ضریــب اشــغال تمامــی مراکــز
اقامتــی بــا بیــش از 20اتــاق 57/0درصــد ،در حالــی کــه ضریــب اشــغال اقامتــگاه
هــا در کل کشــور 48/3درصــد بــوده اســت.
ســود اقتصــادی تامپــره در ســال 2015بدتریــن ســود شــهرهای بــزرگ فنالنــد
بــود.در ســال 2016زیــان ســال مالــی 18.8میلیــون یــورو بــود.
در اقتصــاد شــهر ،بیشــترین درامــد از مالیــات و کمــک هــای دولتــی حاصــل مــی
شــود .در ســال ،2015ایــن شــهر 761میلیــون یــورو درامــد مالیاتــی شــهرداری
دریافــت کــرد .عــاوه بــر ایــن 61.4 ،میلیــون یــورو از مالیــات شــرکت هــا و 64
میلیــون یــورو از مالیــات بــر دارایــی حاصــل شــد.
درامدهــای مالیاتــی انطــور کــه انتظــار مــی رفــت در دهــه 2010افزایــش نیافتــه
اســت ،اگرچــه جمعیــت شــهر افزایــش یافتــه اســت .ایــن امــر تحــت تاثیــر
بیــکاری بــاال قــرار گرفتــه اســت.
شماره | 74راز شقایق| 59 صفحه 59
فاطمه عبدالمحمدی
نویسنده و کارشناس
ارشد فلسفه
مناطق دیدنی فنالند
جزایر الند
در میانــه دریــای بالتیــک ( )Balticمجموعــه ای از جزایــر بــا نــام مجمع الجزایــر النــد
( )Alandواقــع شــده اند .ایــن جزایــر متعلــق بــه فنالنــد هســتند؛ امــا به صــورت
نســبتا خودمختــار اداره می شــوند .بیشــتر ســاکنین ایــن منطقــه به جــای زبــان
فنالنــدی بــه زبــان ســوئدی صحبــت می کننــد.
گردشــگران بــا قایق هــای تفریحــی بــه ایــن جزایــر می رونــد و می تواننــد از
جاذبه هــای ان مثــل کشــتی تبدیل شــده بــه مــوزه بــه نــام پومــرن (،)Pommern
قلعــه متعلــق بــه قــرن چهاردهــم بــه نــام کاســتلهلم
مــوزه دریایــی النــد و
( )Kastelholmدیــدن کننــد .در ایــن منطقــه حتمــا بایــد پــن کیــک بــا مربــای الــو
و خامــه فرم گرفتــه را کــه یکــی از دســرهای خوشــمزه ایــن ناحیــه اســت ،امتحــان
کــرد.
ساونلینا
ســاونلینا ( )Savonlinnaشــهری کوچــک در قلــب ســرزمین دریاچه هــای فنالنــد
اســت؛ مقصــد گردشــگری تاریخــی بســیار زیبایــی کــه حتمــا بایــد از ان دیــدن
کــرد .بزرگ تریــن جاذبــه گردشــگری ایــن منطقــه یعنــی قلعــه اوالف یــا اوالوینلینــا
( )Olavinlinnaکــه در قــرن ۱۵میــادی ســاخته شــده اســت ،در میــان دریاچــه
ســایما و جزایــر متعــدد ان قــرار گرفتــه اســت .ایــن قلعــه فوق العــاده در طــول
تاریــخ و گــذر زمــان از تخریــب در امــان مانــده اســت.
از جملــه مکان هــای دیگــر ســاونلینا مــوزه ارتودوکــس ،مــوزه اســتانی ســاونلینا و
منطقــه ای بــه نــام کریماکــی ( )Kerimäkiاســت کــه بزرگ تریــن کلیســای چوبــی
جهــان در ان اســت .در بــازار ایــن شــهر حتمــا موئیکــو ،غــذای محلــی ایــن منطقــه
کــه بــا شــاه ماهــی درســت می شــود ،را امتحــان کنیــد.
لوی
بــا تعــداد بســیاری از مناظــر بکــر ،فنالنــد یــک مــکان رویایــی بــرای
دوســتداران طبیعــت اســت .بــرای کســانی کــه فضاهــای بــاز را ترجیــح مــی
دهنــد ،پیســت زمســتانی لــوی بــدون شــک یــک انتخــاب عالــی بــرای تفریــح
بــه شــمار مــی ایــد .واقــع در الپلنــد فنالنــدی( قســمتی از ان کــه جــزء فنالنــد
اســت ،).لــوی بــا مســیرهای طوالنــی بــرای اســکی و اســنوبرد ،خودنمایــی
مــی کنــد .همچنیــن امــکان انجــام کارهــای غیــر معمــول ماننــد دیــدن گــوزن
هــای شــمالی ،ماهیگیــری در یــخ و ریلکــس کــردن در ســوناهای بــزرگ روبــاز
بــرای شــما فراهــم اســت .زندگــی شــبانه در لــوی نیــز بــرای ســاکنان فنالنــد
مرســوم اســت بنابرایــن توصیــه مــی شــود قبــل از بازدیــد از بارهــا ،کالب هــا و
اســتراحتگاه هــای لــوی مرکــزی ،ایــن مــکان را تــرک نکنیــد.
کمی
از لحــاظ صنعتــی کمــی شــهری در الپلنــد فنالنــدی اســت و بــه کارخانــه هــای
خمیــر کاغــذ معــروف اســت .بــا ایــن حــال ،بازدیــد کننــدگان ،ایــن شــهر را بــه
قلعــه برفــی نمادیــن ان مــی شناســند .ایــن قلعــه بــه صــورت ســاالنه و تا ســه
طبقــه ســاخته مــی شــود و بــه عنــوان محلــی بــرای برگــزاری مراســم هــای
عروســی و اجراهــای موســیقی زنــده مــورد اســتفاده قــرار مــی گیــرد .مهمانــان
همچنیــن مــی تواننــد شــب را در هتــل برفــی بگذراننــد ،البتــه بــا انتخــاب خــود!
کمــی همچنیــن یــک تفریــح شــبانه پــر طرفــدار دارد و شــما مــی توانیــد بــا
تــور کشــتی یــخ شــکن قطبــی کــه از میــان اب هــای قطبــی عبــور مــی کنــد،
بــه جســتجوی کــوه هــای یخــی باشــکوه و مناظــر باورنکردنــی کــه مقصــد ان
اســت بپردازیــد.
شماره | 74راز شقایق| 60 صفحه 60
شهر جادویی رووانیمی
طبــق اعتقــاد و افســانه های رایــج در فنالنــد ،رووانیمــی پایتخــت الپلنــد زادگاه
بابانوئــل اســت .ایــن شــهر دهــه هــا پیــش توســط بابانوئــل نــام گــذاری شــد.
دفتــر او در دایــره قطــب شــمال قــرار دارد ،جایــی کــه هــر روز ســال کریســمس
اســت.
شــما نمــی توانیــد در مــورد رووانیمــی بــدون نــام بــردن از مشــهورترین ســاکن
او ،بابانوئــل ،یــا دفتــر او در روســتای بابــا نوئــل صحبــت کنیــد.
دفتــر او زمانــی فقــط یــک کابیــن کوچــک بــود و اکنــون تبدیــل بــه یک اســتراحت
گاه بــرای مالقــات در هــر روز از ســال از جملــه کریســمس بــا مــرد بــزرگ شــده
ا ست .
دهکــده بابــا نوئــل در ۸کیلومتــری شــمال رووانیمــی ،پایتخــت الپلنــد فنالنــد
قــرار دارد .ماننــد اســتراحت گاه ،ایــن شــهر از یــک روســتای شــمالی ســاده بــه
شــهری مــدرن تبدیــل شــده اســت ،بــا تمــام امکانــات ارتباطــی و فرهنگــی کــه
مــی توانیــد انتظــار داشــته باشــید.
مرکــز شــهردارای ســه مرکــز خریــد ،یــک میــدان شــهر کــه میزبــان بازارهــا،
مراســم و یــک پیســت اســکیت روی یــخ در زمســتان اســت ،چندیــن پــارک
عمومــی و کافــه هــا در هــر خیابــان دیگــر اســت .پیســت اســکی Ounasvaara
کمتــر از 4کیلومتــر بــا میــدان Lordiدر قلــب شــهر فاصلــه دارد.
رووانیمــی بــرای چندیــن دهــه مرکــز اســتان الپلنــد بــوده اســت .مراکــز فرهنگــی
در اطــراف شــهر شــامل خانــه فرهنــگ کورونــدی (مــوزه هنــر معاصــر و مــدرن و
خانــه ارکســتر مجلســی الپلنــد) و تئاتــر رووانیمــی اســت کــه ســاالنه بیــش از
200نمایــش اجــرا مــی کنــد.
ســاختمان تئاتــر توســط معمــار فــوق ســتاره فنالنــدی الــوار التــو طراحــی شــده
اســت .مــوزه علــم Arktikumبــه هــر ســوال مهمــی کــه در مــورد قلــه هــای
جهــان داریــد پاســخ مــی دهــد .رووانیمــی همچنیــن میزبــان چندیــن تیــم فوتبــال
و هاکــی بــا بــازی هــا و فصــول منظــم و همچنیــن رالــی قطــب شــمال ،مســابقات
| 73راز شقایق| 61
شماره 74
گــوزن شــمالی ،و مســابقات ورزش هــای زمســتانی اســت.
بــرای مســافران ،مرکــز شــهر همچنیــن گســترده تریــن شــبکه خدمــات و ارائــه دهنــدگان
را در تمــام الپلنــد فنالنــد ارائــه مــی دهــد .ســیاحت نورهــای شــمالی شــما را چنــد کیلومتر
از نورهــای شــهر مــی بــرد تــا بهتریــن شــانس را بــرای دیــدن شــفق هــای قطبــی بــه
شــما بدهــد.
رووانیمــی یــک مرکــز شــهری در قلــب بیابــان الپلنــد اســت ،بخشــی از جنــگل بــزرگ
تایــگا کــه در شــمال اســکاندیناوی و روســیه گســترده شــده اســت .بــرای یافتــن فضایــی
بــرای نفــس کشــیدن ،فضایــی بــرای حرکــت ،و فضاهــای وســیع فقــط بایــد چنــد قــدم از
شــهر خــارج شــوید.
در تابســتان ،کوهنــوردان در دامنــه هــای تپــه هــا و جنــگل هایــی پرســه مـی زننــد کــه تنهــا
چنــد دقیقــه از مرکــز شــهر فاصلــه دارنــد .انهــا در کنــار ســانتاوارا ســرگردان مــی شــوند تــا
منظــره ای را بــه شــما یــاداوری کننــد کــه دقیقـاً کجــا هســتید ،بــر بــام جهــان.
شــنا گــران در اب هــای مالیــم رودخانــه Kemijokiاســتراحت مــی کننــد .کســانی کــه بــه
دنبــال ســرعت بیشــتر مــی گردنــد جــت اســکی مـی کننــد و زیــر افتــاب نیمــه شــب غوغــا
مــی کننــد.
در پاییــز ،تــوت هــای شــیرین و قــارچ هــای لذیــذ از کــف جنــگل بیــرون مــی اینــد ،و دیــدن
شــخصی کــه ســطلی پــر از ایــن خوراکــی هــای خوشــمزه را حمــل مــی کنــد ،غیــر معمــول
ق هــای شــمالی پیــروز مندانــه خــود را بــه
نیســت .همچنیــن پاییــز زمانــی اســت کــه شــف
ی گرداننــد.
اســمان مــا بــاز مـ
زمســتان بــرف و یــخ مــی اورد تــا زمیــن را بپوشــاند و ادم برفــی هــای نگهبــان از دهکــده
بابــا نوئــل محافظــت مــی کننــد .هــوای یخبنــدان و افتــاب روشــن رووانیمــی را بــه مکانــی
عالــی بــرای اســکی و ســورتمه ســواری صدهــا کیلومتــر تبدیــل کــرده اســت.
رووانیمــی همچنیــن بیــش از هــر جــای دیگــری در جهــان خانــه ایگلوهــای شیشــه ای و
اتاق هــای دیــوار شیشــه ای اســت .هیــچ راهــی بهتــر بــرای تجربــه نورهــای شــمالی در
حــال پیچیــدن و تــکان خــوردن در اســمان وجــود نــدارد.
رووانیمــی عــاوه بــر اقامتــگاه هــای مجلــل و ایگلوهــای شیشــه ای و یخــی ،هتــل هــا و
دهکــده هــای تعطیــات متعــددی دارد.
مــردم محلــی و مســافران بــه طــور یکســان عاشــق تنــوع ،کیفیــت و راحتــی کافــه هــا،
پ هــای شــبانه در شــهر ،در دهکــده بابــا نوئــل و اقامتــگا ه هــا و
رســتوران هــا ،بارهــا و کلــو
اســتراحت گا ه هایــی هســتند کــه در سرتاســر زادگاه بابانوئــل وجــود دارد.
شــهر رووانیمــی در طــول جنــگ جهانــی دوم تقریبــا به طــور کامــل نابــود شــ د (بقایــای
ســازه های نــازی هنــوز هــم در نزدیکــی دهکــده ســانتا کالز دیــده می شــود) ،هرچنــد بــه
لطــف کمک هــای زیــاد یونیســف ،عملیــات بازســازی شــهر بالفاصلــه اغــاز شــد .النــور
روزولــت ،همســر رئیــس جمهــور ســابق امریــکا ،نقــش پررنگــی در یونیســف داشــت و در
ســال ۱۹۵۰بــرای بازدیــد از فراینــد بازســازی ها بــه شــهر رووانیمــی ســفر کــرد .ایــن
ســفر بــه نقطــه عطفــی در تاریــخ شــهر درامــد زیــرا یــک کابیــن مــدار قطــب شــمال بــرای
خوشــامدگویی بــه ایــن بانــو ســاخته شــد .ایــن بازدیــد زمانــی انجــام شــد کــه هنــوز کار
ســاخت و ســاز شــهر در جریــان بــود و بــه همیــن دلیــل ایــن کابیــن را طــوری طراحــی
کردنــد کــه بــرای اقامــت یــک شــب مناســب باشــد و یــک هفتــه بــرای ســاخت ایــن کابیــن
زمــان صــرف شــد.
بازدیــد النــور روزولــت نــه تنهــا بــرای روحیــه مــردم شــهر خیلــی مهــم بــود ،بلکــه
الهام بخــش مــردم بــرای احیــای شــهر شــد .باوجــود رونــد شــتابزده بازســازی ،کابیــن
قطــب شــمال بــه ســرعت بــه یــک جاذبــه گردشــگری تبدیــل شــد و هنــوز هــم بخــش
مهمــی از دهکــده ســانتا کالز بــه حســاب می ایــد.
النــور روزولــت تنهــا بازدیدکننــده معــروف ایــن شــهر نبــود .ســایر رهبــران جهــان نظیــر
لینــدون بــی جانســون (رییــس جمهــور ایــاالت متحــده) ،شــاهزاده کارل گوســتاو (ســوئد)
و لئونیــد برژنــف (دبیــر کل حــزب کمونیســت شــوروی) نیــز بــه ایــن شــهر ســفر کرده انــد.
حضــور بابانوئــل در رووانیمــی نــه تنهــا خاطــره ای شــاد و فراموش نشــدنی بــرای دوران
کودکــی مــردم سراســر جهــان بــه وجــود اورده اســت ،بلکــه زندگــی دوبــاره بــه ایــن شــهر
مخروبــه بخشــید. صفحه 61
پوروو
پــوروو از قدیمی تریــن شــهرهای فنالنــد اســت کــه در ســاحل جنوبــی ایــن کشــور
واقــع شــده اســت.
پــوروو بــه همــراه تورکــو ،اولویــا ،راومــا ،نانتالــی و ویبــرگ یکــی از شــش شــهر
قــرون وســطایی فنالنــد بــود .اولیــن بــار در متــون قــرن چهاردهــم بــه عنــوان یــک
شــهر ذکــر شــده اســت .پــوروو مقــر اســقف ســوئدی زبــان بــورگا از کلیســای انجیلی
لوتــری فنالنــد اســت.
شــهر قدیمــی پــوروو از مقصــد گردشــگری محبــوب کشــور فنالنــد اســت کــه بــه
دلیــل ســاختمان های قــرن 18و 19و کلیســای جامــع قــرن پانزدهــم پــوروو شــناخته
شــده اســت .شــهر قدیمــی و دره رودخانــه Porvoonjokiبــه عنــوان یکــی از مناظــر
ملــی فنالنــد شــناخته مــی شــوند.
منطقــه پــوروو از عصــر حجــر مســکونی بــوده اســت .در دوران ماقبــل تاریــخ ،رودخانه
Porvoonjokiیــک مســیر تجــاری بــرای تاواســتیان قبیلــه فنالنــدی بــود کــه عمدتاً
در مناطــق داخلــی ســاکن بودنــد .تواســتی هــا همچنیــن دارای ســکونتگاه های دائمــی
در ایــن منطقــه بودنــد.
پــوروو در قــرن 13و 14پــس از بــه اصطــاح جنــگ صلیبــی دوم علیــه تاواســتیان در
1250-1249توســط ســوئدی هــا مســتعمره شــد .ایــن اســتعمار توســط کلیســای
کاتولیــک و پادشــاهی ســوئد رهبــری مــی شــد .بــرای اســتعمارگران بــه مــدت چهــار
ســال بــذر ،گاو و معافیــت مالیاتــی بــرای انهــا فراهــم شــد.
قدیمــی تریــن یادهــای مکتــوب شــناخته شــده از پــوروو مربــوط بــه اوایــل قــرن
چهاردهــم اســت .در حــدود ســال ،1380پــوروو ســومین شــهر در فنالنــد شــد کــه
پــس از تورکــو در ســال 1229و اولویــا در ســال ،1365حقــوق رســمی شــهر بــه
ان اعطــا شــد .بــا ایــن حــال ،همچنیــن ادعــا مــی شــود کــه در اوایــل ســال 1347
تاســیس شــده اســت ،کــه ان را بــه دومیــن قدیمــی پــس از تورکــو تبدیــل مــی کنــد.
در ســال ،1760تقریبــاً دو ســوم کل ســاختمان های پــوروو در اتــش ســوزی
کام ـ ً
ا ســوختند .در طــول بازســازی ،برنامــه ریــزی شــهر تغییــری نکــرد ،در عــوض
ســاختمان هــای جدیــدی بــر روی پایــه هــای قــرون وســطایی موجــود ســاخته شــد.
پــس از فتــح فنالنــد توســط ارتــش روســیه در ســال ،1808ســوئد مجبــور شــد
فنالنــد را در ســال 1809بــه روســیه واگــذار کنــد
ً
تــزار الکســاندر اول قانــون اساســی جدیــد فنالنــد (کــه اساسـا قانون اساســی ســوئد
از ســال 1772بــود) را تاییــد کــرد و فنالنــد را بــه عنــوان یــک دوک اعظــم خودمختــار
تبدیــل کــرد.
در دهــه 90میــادی شــهر قدیمــی پــوروو بــه طــور رســمی منحــل شــد و شــهر
جدیــد پــوروو در ســال 1997تاســیس شــد ،زمانــی کــه شــهر پــوروو و شــهرداری
روســتایی پــوروو ادغــام شــدند.
شــهرت «شــهر قدیمــی» بیشــتر بــه دلیــل یــک الگــوی خیابانــی متراکــم
قــرون وســطایی بــا خانه هــای عمدتــاً چوبــی مربــوط بــه قرن هــای
هفدهــم و هجدهــم اســت .شــهر قدیــم در قــرن نوزدهــم بــا یــک طــرح
شــهری جدیــد بــرای شــهر نزدیــک بــود تخریــب شــود ،امــا بــه دلیــل
مقاومــت مردمــی بــه رهبــری کنــت لوئیــس اســپار ،ایــن طــرح لغــو شــد.
بنابرایــن طرحــی بــرای یــک شــهر جدیــد کــه در مجــاورت شــهر قدیمــی
اجــرا شــد .در ایــن طــرح یــک طــرح شــبکه ای ،امــا بــا خانه هایــی کــه از
چــوب ســاخته شــده بودنــد ،در نظــر گرفتــه شــد.
نقطــه مرکــزی شــهر قدیمــی ،کلیســای جامــع قــرون وســطایی Porvoo
اســت .ایــن کلیســای جامــع نــام خــود را بــه انجمــن پــوروو (Porvoo
،)Communionیــک توافــق بیــن کلیســایی بیــن تعــدادی از فرقــه هــای
انگلیســی و لوتــری داده اســت.
ایــن کلیســای جامــع یــاداور کلیســاهای مشــابه قدیمــی در سراســر
فنالنــد اســت ،ماننــد کلیســای ســنت الرنــس ،وانتــا ،زیــرا توســط همــان،
معمــار المانــی پرناجــان مســتری ،طراحــی شــده انــد.
کلیســای جامــع 5بــار ســوخته اســت .اخریــن اتــش ســوزی در 29مــه
2006رخ داد .ســقف کام ـ ً
ا ویــران شــده اســت امــا فضــای داخلــی تــا
حــد زیــادی دســت نخــورده اســت.
ســاختمان های چوبــی قرمــز رنــگ در کنــار رودخانــه جــزو میــراث جهانــی
یونســکو هســتند .شــهر قدیمــی منبــع مهــم گردشــگری در ایــن منطقــه
اســت.
شــهر قدیمــی همچنیــن میزبــان رویدادهــای مختلفــی ماننــد بازار ســاالنه
کریســمس است.
در پایــان قــرن بیســتم ،فشــارهایی بــرای توســعه بخــش غربــی رودخانــه
وجــود داشــت .ایــن نگرانــی وجــود داشــت کــه رشــد مســتلزم ســاخت
یــک پــل دوم از طریــق رودخانــه بــه داخــل شــهر باشــد و در نتیجــه فشــار
بیشــتری بــر شــهر چوبــی قدیمــی وارد کنــد .یــک مســابقه معمــاری در
ســال 1990برگــزار شــد کــه برنــده ان پیشــنهاد ســاخت پــل دوم را داد.
ایســتگاه راه اهــن شــهر خدمــات قطــار منظمــی نــدارد ،امــا قطارهــای
مــوزه ای ویــژه از Keravaدر تعطیــات اخــر هفتــه تابســتان کار می کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 62 صفحه 62
واسا
ایــن شــهر در ســال 1300تاســیس شــد .واســا زمانــی کــه ســوئد به اســتقالل
فنالنــد رای داد بــود ،شــهر مهمــی بــوده اســت .شــهر اصلــی در ســال 1852
ســقوط کــرد امــا بــه شــش کیلومتــری شــمال غربــی در نزدیکــی بنــدر انتقــال
یافــت .خرابــه هــای قدیمــی شــهر در حــال حاضــر یــک پــارک بــزرگ (Vanha
)Vaasa Gamla Vasaاســت کــه ارزش بازدیــد را دارنــد.
ایــن شــهر حــدود 34درصــدش ســوئدی زبــان اســت و ارتباطــات زیــادی
بــا ســوئد دارد .ایــن شــهر جاذبــه هــای زیــادی دارد .خــط ســاحلی طوالنــی،
مــوزه هنــر مــدرن ،Kuntsiبنــدرگاه ،مــوزه ،Ostrobothnianمرکــز طبیعــت
،Terranova Kvarkenمــوزه هنــر Tikanojaو مــوزه دریایــی .Vaasa
در شــمال شــهر در جزیــره Tropiclandiaابمیــوه های گرمســیری ،پارک ابی،
اســتخر ،و ســونا مهیــا اســت .در جنــوب Vasaمــکان معــروف Sederfjärden
کــه در دهانــه ناشــی از شــهاب ســنگ میلیــون هــا ســال پیــش بــه وجــود
امــده اســت قــرار دارد .در ســمت شــمال پــارک ملــی ، Kvarkenیــک مجمــع
الجزایــر بکــر و وحشــی اســت کــه تعــداد بســیار زیــادی از پرنــدگان را دارد.
ایــن شــهر همچنیــن میزبــان تعــدادی از رویدادهــای فرهنگــی قابــل توجــه
ماننــد Night of the Artsمــی باشــد .جشــنواره موســیقی Korsholmکــه
یکــی از مشــهورترین جشــنواره هــای موســیقی محلــه اســت .
دریاچه های فنالندی
همــان طــور کــه از نــام ان پیداســت ،دریاچــه هــای فنالنــدی بخشــی از
فنالنــد اســت کــه دارای دریاچــه هــای بســیاری اســت .در ایــن مــکان تقریبــا
55000دریاچــه وجــود دارد کــه حداقــل 200متــر عــرض دارنــد ( 660فوت)!
ایــن منطقــه در سرتاســر مرکــز فنالنــد و شــرق ان گســترده اســت و توســط
رشــته کــوه هــای زیبــای Salpausselkäو همچنیــن مــرز روســیه محــدود
مــی شــود.
بزرگتریــن دریاچــه در منطقــه دریاچــه Saimaaاســت کــه مــی توانیــد در ان
شــنا کنیــد ،قایــق ســواری کنیــد و یــا تنهــا در مناطــق اطــراف گــردش کنیــد
و از مناظــر لــذت ببرید.همچنیــن در دریاچــه هــای فنالنــدی مــی توانیــد شــهر
دانشــگاهی Jyväskyläیــا قلعــه قــرون وســطایی ســنت اوالف را بیابیــد.
ق قطبی
شف
شــاید اغــراق نباشــد کــه بگوییــم اگــر فقــط بــرای دیــدن شــفق قطبــی هــم
بــه فنالنــد برویــد ،کافــی اســت .فنالنــد شــاید بهتریــن کشــور جهــان بــرای
دیــدن ایــن پرده هــای نورانــی در اســمان اســت .اگرچــه ممکــن اســت شــفق
قطبــی در مناطــق جنوبــی هــم گاهــی دیــده شــوند؛ امــا بهتریــن مــکان بــرای
دیــدن شــفق قطبــی ،مناطــق شــمالی نزدیــک بــه مــدار قطــب شــمال اســت.
بیــن ماه هــای ســپتامبر تــا مــارچ ،اگــر اســمان صــاف باشــد ،بی شــک بــه
راحتــی می توانیــد شــفق قطبــی را تماشــا کنیــد .طیــف گســترده ای از هتل هــا
در شــمال ،بــه طــور ویــژه بــرای گردشــگرانی کــه بــرای دیــدن شــفق
می اینــد ،تــدارک می بیننــد.
کلبه هــای اســکیمویی شیشــه ای در کاکســلوتانن ریــزورت فنالنــد
Kakslauttanen Resortبــه شــما ایــن امــکان را می دهــد تــا بــدون
بیــرون امــدن از تخــت خــود ،نورهــای ســبز و نیلــی بی نظیــر را در اســمان
ببینیــد.
شماره | 74راز شقایق| 63 صفحه 63
موسیقی فنالند
میالد محمدهاشم
موسیقی بومی یا فولک فنالند
«ســرزمین دریاچه هــا» ،طبیعتــی زیبــا ،متنــوع و بســیار پویــا و متغیــر را میزبانــی
می کنــد .فنالندی هــا بــه همراهــی بــا بــرف خــو گرفته انــد امــا بــا افتــاب و روزهــای
افتابــی انچنــان غریبــه نیســتند و همیــن طبیعــت خــاص الهــام بخــش نواهای موســیقی
بــرای مــردم ایــن کشــور بــوده اســت..
فرهنــگ عامــه ،ادبیــات و موســیقی ایــن کشــور ۵.۵میلیــون نفــری هــم ماننــد
طبیع ـت اش غنــی و پویــا اســت .شــاید فنالنــد بیشــتر بــا موســیقی متــال و گروه هــای
سرشناســی چــون Apocalyptica ، Children of Boddom ، HIMو Nightwish
شــناخته شــده باشــند.
در واقعیــت امــا متــال تنهــا عرصــه فعــال و ســابقه دار موســیقی در فنالنــد نیســت .ایــان
ســیبلیوس معــروف بــه پــدر ســمفونی مــدرن معروف تریــن اهنگســاز فنالنــدی اســت
امــا در عرصــه موســیقی معاصــر هــم فنالنــد اســتعدادهای درخشــانی چــون ماکنــوس
لیندبــرگ و کایــا ســاریاهو را در خــود دارد.
موســیقی فولــک فنالندی هــا نیــز متمایــز از فرهنــگ موســیقایی دیگــر کشــورهای
اروپایــی اســت .ایــن نــوع موســیقی کــه ریشــه در ائین هــا و اســطوره های غنــی
مردمــان چندفرهنگــی ایــن ســرزمین دارد ،همــواره مــورد توجــه موزیســین های
فنالنــدی در ســبک های مختلــف قــرار گرفتــه اســت.
فنالنــد هــم ماننــد دیگــر کشــورهای نوردیــک ،فرهنــگ اســاطیری پــر ســابقه ای دارد.
ایــن اســطوره ها انچنــان بــا مردمــان شــمال اروپــا اخــت بوده انــد کــه در طــول قــرون
وســطی ،مســیحیان اروپایــی بــا وجــود تســلط بــر ســرزمین های ایــن منطقــه تــا چنــد
ســال از تســلط بــر قلــب و ذهــن نوردیک هــا عاجــز بودنــد .تــا اینکــه راهــکار را در
تغییــر و تحریــف داســتان ایــن اســاطیر یافتنــد .بــا ایــن حــال بخش زیــادی از داســتان
ایــن اســاطیر در قالــب ترانــه و موســیقی بــه طــور ســینه بــه ســینه بــه نســل های
بعــدی انتقــال یافــت .هــر فرهنــگ شــفاهی امــا بســیار اســیب پذیر اســت .اگــر ثبــت و
مکتــوب نشــود در طــول زمــان خطــر کمرنگ شــدن ،تحریــف شــدن و فراموش شــدن
ان را تهدیــد می کنــد.
در طــول قــرن نوزدهــم ،فنالنــد بــه تملــک روســیه تــزاری در امــد .تقریبـاً در اواخــر این
قــرن بــود کــه روس هــا مشــغول تدویــن برنام ـه ای بــرای «یکسان ســازی فرهنگــی»
یــا همــان از بیــن بــردن زبــان و فرهنگ هــای بومــی شــدند .در همیــن حــال و هــوا
Elias Lonnenatپژوهشــی فشــرده ،ســنگین و طاقت فرســا را بــرای ثبــت اوازهــای
بومــی فنالنــد بــه خــرج داد .نتیجــه تالش هــای او منظومه”کالــه واال” جمــع اوری شــد
کــه مثــل بخشــی از شــاهنامه فردوســی ،داســتان قهرمانــان و اســطوره های فنالنــدی
را روایــت می کنــد.
موســیقی فولــک فنالنــد بیشــتر ریشــه در Rumoدارد .ایــن موســیقی اساســاً اوازی
بــوده و داســتان های مرتبــط بــا اســطوره های Soumiرا نقــل می کــرده .در اســتونی
و مناطــق محــدودی از شــرق روســیه هــم رومــو جریــان داشــته اســت.
کالـه واال درحفــظ و اســتقالل فرهنــگ Soumiنقــش اساســی ایفــا می کنــد و بــه عنــوان
یــک منبــع ،مــورد توجــه موزیســین های فولــک و غیرفولــک فنالنــدی قــرار می گیــرد.
شماره | 74راز شقایق| 64
موســیقی فولــک فنالنــد را می تــوان بــه ســه دســته اصلــی تقســیم کــرد .یکــی کالـه واال کــه از
رومــو مشــتق شــده و شــعرهای منظومــه یــاد شــده در ان هــا خوانــده می شــود .ایــن موســیقی
اصالتــاً اوازی اســت امــا بعدهــا ســر و کلــه ســازهایی مثــل کانته لــه و یوهیکــو و ســازهای
غیرفنالنــدی هــم پیــدا می شــود.
دســته دوم موســیقی ســامی اســت .ایــن موســیقی کــه مختــص ســامی های شــمال اروپــا
بــا نــژاد ســامی کــه عرب هــا و عبری زبانــان را تشــکیل می دهــد متفــاوت اســت .مردمــان
ســامی نزدیکــی و تشــابه زیــادی بــه اســکیموهای قطــب شــمال دارنــد .اســاس ســامی
را اوازهــای یــووک تشــکیل می دهــد .یووک هــا بیشــتر از انکــه یــک فــرم هنــری باشــند
بخشــی اساســی از ســبک زندگی ســامی ها هســتند .ایــن اوازهــا کارکردهــای بســیار متنوعــی
داشــته اند از اعــام دوســتی ،بیــان حــال و هــوای شــخصی ،ســوگواری عزیــز از دســت رفتــه،
اشــتراک خاطــرات ،ترســاندن گرگ هــا و حتــی انتقــال شــمن وار یــک نفــر میــان دنیاهــای
مختلــف.
ایــن ســبک موســیقی یکــی از قدیمی تریــن ســنت های موســیقایی اروپایــی اســت .از
تاریخچــه و ریشــه دقیــق ایــن نــوع موســیقی اطالعــی در دســت نیســت امــا در افســانه ها
امــده کــه یووک هــا در اصــل پیشــکش پریــان و الف هــای ســاکن مناطــق قطبــی بــه انســان ها
بوده انــد .ســامی ها دنیــا را بی اغــاز و بی پایــان می داننــد و فــرم دایــره وار یووک هــا بــه
خوبــی ایــن اعتقــاد ســامی ها را بازتــاب می دهــد.
دســته ســوم موســیقی Pelimanmiاســت کــه نســبت بــه دو تــای قبلــی ســابقه کمتــری دارد.
پلی مانمــی ریشــه در قــرن ۱۷م میــادی دارد و نوعــی موســیقی رقــص اســت کــه همــراه
بــا رقص هــای متعــارف اروپایــی (مثــل مینو ئــه) یــا نســخه های بومی شــده از ان هــا ،اجــرا
می شــود. صفحه 64
نیمــه دوم قــرن بیســتم ،فنالنــد هــم مثــل امریــکا ،انگلیــس ،فرانســه و دیگــر
ـتی بازگشــت بــه فرهنــگ فولکلــور ،را تجربه
مناطــق دنیــا ،جریــان ناسیونالیسـ ٍ
کــرد .در ایــن دوران ،موســیقی فولــک فنالنــد ،یــک رنســانس تمام عیــار را
در خــود دیــد .از یک ســو اکادمــی ایــان ســیبلیوس ،کرســی های مطالعــه
موســیقی فولــک را دایــر کــرد و از ســوی دیگــر برگــزاری چندیــن فســتیوال
مفصــل و موفــق موســیقی فولــک توانســت فنالندی هــا را بــه موســیقی
ســابقه دار کشورشــان عالقه منــد کنــد .بــا توجــه بــه محبوبیــت پــاپ ،راک،
جــز و ســبک های این چنیــن ،بســیاری از موزیســین های فنالنــدی شــروع
بــه ترکیــب عناصــر مختلــف ایــن ســبک ها بــا یکدیگــر کردنــد .شــعرهای
کالــه واال بــا خوانــش گفتــاری پــر ســرعت رپ تــا هارش خوانــدن متــال
تصنیــف شــدند .یووک هــای ســامی هــم در بافــت الکترونیــک بــه کار رفتنــد
تــا در فنالنــد ،زبــان جهانی شــده موســیقی پاپیــوالر کمــی رنــگ و بــوی
بومــی را بــه خــود ببینــد.
در ادامــه نگاهــی می اندازیــم بــه چنــد هنرمنــد برجســته فنالنــدی کــه بــر
مبنــای موســیقی فولــک کشورشــان دســت بــه خلــق اثــار قابــل توجهــی
زده انــد.
قدیمی تریــن و معروف تریــن گــروه نئوفولــک فنالنــدی Värttinä ،اســت
کــه در فســتیوال های بین المللــی مختلــف از جملــه WOMEXاجراهــای
متعــددی داشــته اســت.
ســی ســال پیــش در روســتایی کوچــک در جنوب شــرقی فنالنــد ،خواهــران
( Kaasinenمــاری و ســاری) بــه همــراه چنــد دوســت دیگرشــان گروهــی
را شــکل دادنــد تــا اهنگ هــای فولــک را بازخوانــی کننــد .مــاری کاســینن،
تنهــا بازمانــده ان ترکیــب اولیــه اســت .وارتینــا در طــول ایــن سی ســال،
یــازده البــوم اســتودیویی و کنســرت های متعــددی در سراســر دنیــا برگــزار
کرده انــد .اســاس موســیقی وارتینــا ،تنظیم هــای اکاپــا و همراهــی ســازهای
مختلــف از جملــه کانته لــه اســت .وارتینــا روح تــازه ای در موســیقی فولــک
و پــاپ فنالنــدی دمیــد و توانســت جریان ســاز باشــد و گروه هــای زیــادی
پیــروی وارتینــا شــکل گرفتنــد.
یکــی از ایــن گروه هــا Okraاســت .ترکیــب ش ـش نفره زوج گون ـه اش شــاید
یــاداور گــروه ســوئدی معــروف ”ابــا” باشــد.
اُکــرا در اصــل از دل همــان انســتیتو مطالعــات موســیقی فولــک اکادمــی ایــان
ســیبلیوس در امــد .ایــن گــروه در ابتــدا صرف ـاً تنظیم هایــی اکاپــا از اشــعار
کالـه واال را ارائــه داد امــا پــس از جدی تــر شــدن کار و ورود بــه بــازار موســیقی
ســازبندی ترکیبــی الکترونیــک – اکوســتیک را بــا وکال هارمونــی خــود همــراه
ســاخت .موســیقی Okraدر امتــداد مســیری اســت کــه وارتینــا بــاز کــرد امــا
امضــای خــاص خــودش را دارد .ترکیــب اواز فولــک فنالنــدی ،کانته له نــوازی
دختــران گــروه ،درام و بیت هــای الکترونیــک و گیتــار بیــس یــک پاپ فولــک
نونوارتــر ،پــر انــرژی و جوان پســند تری از وارتینــا را ارائــه داده اســت.
Aila-duoاز دیگــر گروه هــای قابــل توجــه فولــک نوگــرای فنالنــدی اســت .دو
دوســت ســاکن منطقــه اینــاری در شــمال فنالنــد ،یووک هایــی بــه زبــان اینــاری
را بــا تنظیم هایــی جدیــد بازخوانــی می کننــد .جالــب اســت بدانیــد کــه زبــان
ســامی های اینــاری متفــاوت از دیگــر فنالندی هــا اســت و طبــق براوردهــا تنهــا
۴۰۰نفــر در دنیــا بــه ایــن زبــان ســخن می گوینــد! امــا ایناری هــا بــا تمــام قــوا
در حفــظ زبــان و فرهنــگ مــادری خــود تــاش می کننــد .موســیقی ایناری هــا بــه
طــور طبیعــی فاقــد ســاز اســت و یووک هــای ایــن منطقــه عمومـاً بــه صــورت تکــی
خوانــده می شــوند .بــا ایــن حــال ایــا بــا ســازبندی متشــکل از کانته لــه ،مندولیــن،
درام و بیــس رنگ بنــدی زیبایــی را بــه اوازهــای اســرارامیز اینــاری افزوده انــد.
کانته لــه مهم تریــن و برجســته ترین ســاز قدیمــی فنالنــدی اســت .داســتان
شــکل گیری ایــن ســاز در کالــه واال امــده اســت”.وایناموئینن شــخصیت اصلــی
کالــه واال در فرهنــگ فنالنــدی در اصــل یــک خــدا بــوده امــا فاتحــان مســیحی او
را بــه یــک قهرمــان تقلیــل می دهنــد و تحریفاتــی در داســتان زندگــی او اعمــال
می کننــد ،نســخه ابتدایــی ایــن ســاز را بــا کمــک ارواره هــای اردک ماهــی غول پیکــر
و گیســوان دوشــیزه ای زیبــاروی می ســازد .وایناموئینــن ایــن قــدرت را داشــت کــه
بــا خوانــدن خــود و نواختــن کانته لــه هــر کســی را مجــذوب و شــیفته خــود ســازد.
بــا ایــن حــال عــاوه بــر کانته لــه ،فنالندی هــا ســاز منحصــر بــه فــرد دیگــری هــم
دارنــد بــه نام”یوهیکــو” کــه حتــا در خــود فنالنــد هــم چنــدان شــناخته شــده نیســت!
هــر چنــد کــه ایــن روال بــه لطــف چنــد موزیســین فنالنــدی در حــال تغییــر اســت
از جملــه .Pekko Käppiیوهیکــو ســاز ارشـه ای اســت شــبیه بــه کمانچــه مــا کــه
می توانــد از ۲تــا ۴ســیم داشــته باشــد (بــا نهایــت وســعت صوتــی یــک و نیــم
اکتــاو) .دربــاره پیشــینه ایــن ســاز اطالعــات دقیقــی در دســت نیســت امــا نظریـه ای
وجــود دارد کــه ریشــه ان را بــه لیــر اروپایــی و ورودش بــه فنالنــد در قــرن یازدهــم
منتســب می کنــد.
پکــو در چندیــن گــروه مختلــف ســاز می زنــد از جملــه گــروه عجیــب و غریــب خودش
.P.K. & K:H:H:Lاو خــود را تمامـاً وقــف شناســاندن و کشــف پتانســیل های مختلــف
یوهیکــو و گســترش ان کــرده اســت .پکــو تــا کنــون چندیــن نســخه مختلــف از ایــن
ســاز را ســاخته اســت .از جملــه یــک یوهیکــو بــا اســکیت برد و البتــه یــک نســخه
متعارف تــر الکتریــک کــه عمدتــاً بــا ان می نــوازد .موســیقی پکــو را می تــوان
نوعــی پانــک فنالنــدی اصیــل و تمام عیــار دانســت.
شماره | 74راز شقایق| 65 صفحه 65
عــاوه بــر پکــو ،ایلــکا هاینونــن موزیســین جــوان دیگــری اســت کــه بــر مبنــای
ســاز یوهیکــو دســت بــه خلــق اثــار ارزنــده ای زده اســت.
تریــو ایلــکا هاینونــن ،کــه همنــوازی یوهیکــو ،کنتربــاس و درام ســه موزیســین
فنالنــدی اســت نســخه ای شــهری از موســیقی فنالنــد بــا کمــی حــال و هــوای
جــز و کالســیک را ارائــه می دهــد .ایلــکا موزیســین پرســابقه ای اســت کــه پیــش
از تشــکیل تریــو خــودش در گروه هــای متعــددی از راک تــا کالســیک را نواختــه
بــود .در ســال ۲۰۰۰توجهــش بــه یوهیکــو جلــب شــده و تمرکــزش از نوازندگــی
کنتربــاس بــه کشــف قابلیت هــای ایــن ســاز قدیمــی فنالنــدی جلــب می شــود.
اولیــن البــوم ایــن گــروه در ســال ۲۰۱۵ارائــه شــد و نقدهــای مثبــت زیــادی را
بــه خــود دیــد.
بی شــک Alamaailman Vasaratیکــی از گروه هــای بســیار قابل توجــه
در عرصــه فولــک نویــن فنالنــدی اســت .ایــن گــروه شــش نفــره بــا ترکیــب
ســبک های جــز ،تانگــو ،کلزمــر و موســیقی یهودیــان شــرق اروپــا یــک موســیقی
رقصــی کــه در مجالــس شــادی و عروســی ها نواختــه می شــود ،ســبکی مبتنــی
بــر پرفورمنس هــای تئاتــری (ترکیــب بورلســک ،وودویــل و تئاترهــای فکاهــی
اروپــای مرکــزی) و بــه لحــاظ موســیقایی ترکیبــی از پانــک ،گوتیــک و تــا حــدی
هــم موســیقی کولی هــا و ...موســیقی دیوانـه وار ،سرشــار از شــیطنت ،امیختــه بــه
طنــز و بســیار پــر ســر و صدایــی را تولیــد می کننــد.
موسیقی رپ
رپ فنالنــد تقریبـاً در اوایــل دهــه ۹۰میــادی شــکل گرفــت و کم کــم فنالندی های
بیشــتری بــه ایــن نــوع موســیقی توجــه نشــان دادنــد .هــر چنــد کــه نخســتین
رپرهــای فنالنــدی گفتــاواز بــه زبــان انگلیســی را بــه فنالنــدی ترجیــح دادنــد امــا
در اواخــر ایــن دهــه ،هنگامــی کــه Palefaceمعروف تریــن رپــر فنالنــدی در
ســطح جهــان ،البومــی بــه زبــان مــادری اش ارائــه داد ،رپ فنالنــد توجــه بیشــتری
بــه زبــان ســائومی نشــان داد.
یــک عنصــر موثــر در ایــن میــان Asaرپــر پــر کار اســت کــه بــا اســامی مختلــف
تاکنــون چندیــن البــوم رپ و هیپ هــاپ ارائــه کــرده .او در بســیاری از کارهایــش
گریــزی بــه ســنت های اوازی رومــو و دیگــر اوازهــای فولــک فنالنــدی نیــز
می زنــد .متن هــای اســا بیشــتر فلســفی اســت تــا اعتراضــی یــا سیاســی .اســا
همچنیــن از اهالــی ســامی تبار شــمال فنالنــد اســت و بارهــا بــر مبنــای زبــان
ســامی و یووک هــای منطقــه خــود رپ کــرده اســت.
موسیقی کالسیک
دربــاره موســیقی کالســیک فنالنــد می تــوان گفــت ایــن ســبک موســیقی در فنالنــد نیــز بــه ماننــد
دیگــر نقــاط اروپــا بــه شــکل جــدی تــا مراحــل اوج ان دنبــال شــد.
در قــرن هجدهــم کنســرت هــای عمومــی در تورکــو برپــا شــد و اریــک تولینبــرگ شــش کوارتــت
زهــی بســیار معــروف نوشــت .پــس از الحــاق فنالنــد بــه روســیه در ســال ،1809شــهرهای
ویپــوری و هلســینکی بــه مراکــز فرهنگــی تبدیــل شــدند و اپــرا بســیار محبــوب شــد .اولیــن
اپــرای فنالنــد توســط اهنگســاز المانــی فردریــک پاســیوس در ســال 1852نوشــته شــد.
پاســیوس همچنیــن ( Maamme/Vårt landســرزمین مــا) ،ســرود ملــی فنالنــد را نوشــت و
Akademiska Sångföreningenرا در ســال 1838نوشــت کــه هنــوز هم مورد اســتفاده اســت.
در ســال ،1874انجمــن فرهنــگ و امــوزش ( )Kansanvalistusseuraبــه منظــور ارائــه
فرصت هایــی بــرای بیــان هنــری ،جشــنواره Jyväskyläرا در ســال ،1881تاســیس کــرد .در
ســال ،1883گــروه کــر دانشــگاه هلســینکی ( )Ylioppilaskunnan Laulajatبــه عنــوان یکــی
از معــدود گــروه هــای کــر فنالنــدی زبــان در جــو موســیقی عمدتـاً ســوئدی زبــان تاســیس شــد.
در همــان ســال ،رهبــر ارکســتر رابــرت کایانــوس ،ارکســتر فیالرمونیــک هلســینکی
را تاســیس کــرد و مارتیــن وگلیــوس ،اکادمــی ســیبلیوس را تاســیس کــرد.
در دهــه ،1890ناسیونالیســم فنالنــدی مبتنــی بــر Kalevalaگســترش یافــت و ژان ســیبلیوس
بــا ســمفونی اواز خــود Kullervoمشــهور شــد .او بــه زودی کمــک هزینــه ای بــرای تحصیــل
خواننــدگان شــعر در کارلیــا دریافــت کــرد و بــه عنــوان اولیــن موســیقیدان برجســته فنالنــدی بــه
پیشــرفت خــود ادامــه داد .در ســال 1899فنالندیــا را ســاخت کــه نقــش مهمــی در اســتقالل فنالنــد
ایفــا کــرد .او همچنــان یکــی از محبــوب تریــن چهــره هــای ملــی فنالنــد و نمــاد ایــن کشــور اســت.
فنالنــد امــروزه نیــز عرصــه موســیقی کالســیک بســیار پــر جنــب و جوشــی دارد .اهنگســازان را
تعــداد زیــادی رهبــر ارکســتر بــزرگ ماننــد میکــو فرانــک ،ایســا-پکا ســالونن (همچنیــن اهنگســاز
برجســته) ،جوکا-پــکا ساراســت ،اوســمو ونســکا ،ســوزانا مالککــی ،لیــف سگرســتام و ســاکاری
اورامــو OBEهمراهــی می کننــد .بســیاری از خواننــدگان و نوازنــدگان فنالنــدی نیــز بــه موفقیت هــای
بیــن المللــی دســت یافتــه انــد .از جملــه خواننــدگان اپــرا مارتــی تالــوال ،کاریتــا ماتیــا ،ماتــی
ســالمینن ،ســوئیل ایسوکوســکی و توپــی لهتیپــو ،پیانیســت هــا رالــف گوتونــی ،اولــی موســتونن و
پاوالــی جامپپانــن ،و همچنیــن نوازنــده کالرینــت ،کاری کریکــو و نوازنــده ویولــن پــکا کووسیســتو.
افتتــاح اپــرای ملــی جدیــد فنالنــد در ســال 1993و هلســینگین موزیــک کیتالــو جدیــد در ســال
2011موقعیــت موســیقی کالســیک و هنــری را در زیرســاخت ملــی تقویــت کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 66 صفحه 66
اوپرا
اینــه اکتــه و دیگــر خواننــدگان برجســته اپــرا ،اپــرای فنالنــد را در ســال 1911
تاســیس کردنــد .اکتــه همچنیــن در ســال بعــد جشــنواره ای را در ســاوونلینا
افتتــاح کــرد .ایــن پیشــروی جشــنواره اپــرای ســاوونلینا بــود کــه در دهــه
،1960اندکــی قبــل از معــروف شــدن اپــرای جدیــد فنالنــد در دهــه ،1970
اغــاز شــد.
Leevi Madetoja 1924 Pohjalaisiaاپرایــی در مــورد ظلــم و ســتم
روســیه در دهــه هــای قبــل ،در طــول دهــه 1920رایــج شــد .تقریبــاً در
همــان زمــان Aarre Merikanto ،اپــرای Juhaرا بــه ســبک لیبرتــو Aino
Acktéســاخت ،کــه ان را رد کــرد و از Leevi Madetojaخواســت کــه
نســخه دیگــری بنویســد .جوهــا مریکانتــو بــرای اولیــن بــار پــس از مــرگ
اهنگســازان در ســال 1958اجــرا شــد ،و امــروزه بــه طــور گســترده بــه
عنــوان یــک شــاهکار دســت کــم گرفتــه شــده در نظــر گرفتــه مــی شــود.
Aulis Sallinenمــوج جدیــدی از اپــرای فنالنــدی را در دهــه 1970بــا The
Horsemanو The Red Lineاغــاز کــرد .خــط قرمــز بــه زودی در سراســر
جهــان بــا بازتولیدهــای متعــدد شــناخته شــد .مســکو ،لنــدن و شــهر نیویــورک
از اجــرا کننــدگان ایــن اپــرا بودنــد .همــراه بــا کارهــای صحنــه ای ســالینن،
اپــرای جونــاس کوکونــن بــه نــام اخریــن وسوســه هــا کمــک زیــادی بــه
ظهــور جدیــد موســیقی اپــرای فنالنــد کــرد.
مدرنیست ها
اولیــن مــوج موســیقی پــس از کالســیک در فنالنــد در دهــه 1920بــا مدرنیسـت های
جــوان اره مریکانتــو ،واینــو رایتیــو و ســوله رانتــا شــکل گرفــت .بــا ایــن حــال ،ایــن
جنبــش بــا گرایــش ملــی گرایانــه فزاینــده در هنــر قبــل از جنــگ جهانــی دوم رام
شد .
در دهــه ،1940اریــک برگمــان و جونــاس کوکونــن محبوبیــت یافتنــد و نــواوری های
فنــی مهمــی را بــه موســیقی فنالنــد اضافــه کردنــد .نســل جدیــدی از اهنگســازان
فنالنــدی ماننــد Einojuhani Rautavaaraو Usko Meriläinenبــه مدرنیســم
تبدیــل شــدند ،در حالــی کــه ســبک نئوکالســیک صــدای خــود را در موســیقی Einar
Englundداشــت.
در دهــه 1950توجــه بیــن المللــی بــه موســیقی فنالنــد افزایــش یافــت و بــه زودی
بــه نوســازی اهنگســازی فنالنــدی کمــک کــرد.
جامعــه بــه شــدت مدرنیســم ،اروپــای مرکــزی را در امتــداد خطــوط پیــر بولــز و
کارلهینتــس اســتوکهاوزن دنبــال کــرد ،امــا همچنیــن عالقــه زیــادی بــه اهنگســازان
مکتــب لهســتانی پــس از جنــگ ماننــد ویتولــد لوتوسالوســکی نشــان داد .ارکســتر
مجلســی در ســال ،1983بســتر خوبــی را بــرای اهنگســازان و نوازنــدگان بــرای
معرفــی اثــار جدیــد و جریــان هــای ســبک در فنالنــد فراهــم کــرد.
اسکلمه
شماره | 74راز شقایق| 67
اســکلمه (مســتقیماً از کلمــه المانــی Schlagerبــه معنــای ضربــه ابــداع شــده اســت)
یــک کلمــه ســنتی فنالنــدی بــرای یــک اهنــگ ســبک محبــوب اســت.
گئــورگ مالمســتن کار خــود را در دهــه 1930اغــاز کــرد .پــس از جنــگ جهانــی دوم
و دوران پیــش از موســیقی راک ،نام هایــی ماننــد اوالوی ویرتــا یــا تاپیــو رائوتــاوارا از
محبوب تریــن ســتارگان مــرد در فنالنــد بودنــد .ژانرهــای موســیقی خارجــی ماننــد تانگو
مخاطبــان داخلــی خــود را بــه عنــوان عالقمنــدان فنالنــدی خــود یافتنــد .لیــا کینونــن،
کاروال ،انیکــی تاهتــی ،بریتــا کویوونــن و وینــو ککونــن برخــی از تحسین شــده ترین
خواننده هــای فنالنــدی ایــن دوره بودنــد.
از اواخــر دهــه ،1960ایرویــن گودمــن (بــا نــام مســتعار انتــی هاماربــرگ) ،بــا ترکیــب
اهنــگ هــای iskelmäو اعتراضــی تبدیــل بــه یکــی از پــر حاشــیه ترین هنرمنــدان
فنالنــدی شــد.
ســایر خواننــدگان محبــوب فنالنــدی iskelmäاز جملــه کاتــری هلنــا ،دنــی ،فــردی،
ماریــون رانــگ ،تاپانــی کانســا هســتند.
در ایــن ســبک ملــودی هــا دارای یــک «طعــم» قابــل تشــخیص فنالنــدی هســتند
کــه تــا حــدودی بــا ملــودی هــا و هارمونــی هــای روســی و ایتالیایــی مرتبــط
اســت ،اگرچــه تاثیــر اســکاندیناوی و انگلیســی-امریکایی نیــز شــنیده مــی شــود.
موســیقی Iskelmäعمدتـاً و اساسـاً موســیقی رقــص اســت و اگــر نــه تنهــا در مراســم
رقــص و ســالن های سراســر کشــور اجــرا می شــود.
اســکلمه معمــوالً موســیقی غیــر شــهری اســت و بیشــترین محبوبیــت ان در حومــه
شــهر و شــهرهای کوچکتــر اســت.
اکاردئــون بــه طــور ســنتی ســاز اصلــی در موســیقی اســکلمه بــوده و هنــوز هــم
نواختــه مــی شــود ،امــا در بیشــتر مــوارد بــا گیتــار ،پیانــو الکتریــک و ســینت ســایزر
جایگزیــن شــده اســت .ایــن ســازها ،بــا طبــل ،بــاس الکتریــک و اســتفاده گاه و بیــگاه
از ساکســیفون ،ابــزار اصلــی را تشــکیل مــی دهنــد. صفحه 67
سمیه عبدالمحمدی
کارشناس فرهنگی
ادبیات فنالند
قدیمی تریــن متــن بــه زبــان فنالنــدی ،نامــه ای متعلــق بــه قــرن ســیزدهم
اســت .متــن بــه خــط ســیریلیک نوشــته شــده بــود و گویــش زبــان فنالنــدی را
کــه در منطقــه اولونتــس نشــان مــی داد.
اولیــن متــون در فنالنــد در قــرون وســطی بــه زبــان ســوئدی یــا التیــن نوشــته
شــده بــود (حــدود .)1523-1200
ادبیــات فنالنــدی زبــان از قــرن شــانزدهم بــه بعــد ،پــس از تاســیس زبــان
فنالنــدی مکتــوب توســط اســقف اصــاح طلــب لوتــری فنالنــدی ،میکائیــل
اگریکــوال ( )1557-1510بــه ارامــی در حــال توســعه بــود .او در ســال 1548
عهــد جدیــد را بــه فنالنــدی ترجمــه کــرد.
فنالنــد پــس از تبدیــل شــدن بــه بخشــی از امپراتــوری روســیه در اوایــل قــرن
،19بــا افزایــش امــوزش و رشــد ناسیونالیســم مواجــه شــد و همیــن امــر باعــث
افزایــش عالقــه عمومــی بــه فرهنــگ عامــه و فعالیــت ادبــی بــه زبــان فنالنــدی
در ایــن کشــور شــد .بیشــتر اثــار مهــم ان دوره ،کــه بــه زبــان ســوئدی یــا بــه
طــور فزاینــده ای بــه زبــان فنالنــدی نوشــته شــده بودنــد و حــول محور دســتیابی
یــا حفــظ هویــت قــوی فنالنــدی مــی چرخیدنــد.
مشــهورترین مجموعــه شــعر ایــن زبــان Kalevalaاســت کــه در ســال 1835
منتشــر شــد .اولیــن رمانــی کــه بــه زبــان فنالنــدی منتشــر شــد ،هفــت بــرادر
( )1870اثــر الکســیس کیــوی ( )1872-1834بــود.
قرن بیستم
در پایــان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد ،ادبیــات عمدت ـاً شــامل رمانتیــک و درام
بــود ،ماننــد رمــان «اواز گل ســرخ خــون» ( )1905اثــر یوهانــس لینانکوســکی
( ،)1913-1869امــا پــس از ان فنالنــد در ســال 1917اســتقالل خــود را بــه
دســت اورد.
بالفاصلــه پــس از شــروع یــک جنــگ داخلــی ماننــد ســایر جنگ هــای داخلــی،
اتفاقــات ان دوره تاریخــی در ادبیــات بــه تصویــر کشــیده شــد ،ماننــد میــراث
مالیــم ( )1919اثــر فرانــس ایمیــل ســیالنپا ( .)1964-1888ســیالنپا یکــی از
رهبــران قــوی ادبیــات در دهــه 1930در فنالنــد و اولیــن برنــده جایــزه نوبــل
فنالنــد بــود.
از دیگــر اثــار شــناخته شــده در سراســر جهــان مــی تــوان بــه مایــکل فیــن
و یاغــی ســلطان (بــه ترتیــب در ایــاالت متحــده بــا نــام هــای ماجراجــو و
ســرگردان) اثــر میــکا والتــاری ( )1979-1908اشــاره کرد .مصــری (Sinuhe
،)1945 ،egyptiläinenتــا حــدی تمثیلــی از جنــگ جهانــی دوم امــا در مصــر
باســتان قــرار دارد ،شــناخته شــده تریــن اثــر اوســت .بــا وجــود داشــتن
نزدیــک بــه 800صفحــه ،هیــچ کتــاب دیگــری بــه ایــن ســرعت در فنالنــد
فروختــه نشــده اســت و نســخه انگلیســی کوتاهتــر ان در صــدر فهرسـت های
پرفــروش بســیاری در ایــاالت متحــده قــرار داشــت.
یکــی از دالیــل احتمالــی موفقیــت بیــن المللــی ایــن اثــار ،تمرکــز انهــا بــر
ســرخوردگی پــس از جنــگ اســت ،احساســی کــه بســیاری در ان زمــان بــا ان
مشــترک بودنــد.
شــعر فنالنــدی در دهــه 1950کــه بــا پــااوو هاویککــو و ایوا-لیــزا منــر اغــاز
شــد ،لحــن و ســطح انگلیســی هــا و امریکایــی هــا را اقتبــاس کــرد -تــی.
اس .الیــوت و ازرا پاونــد تاثیــرات مهمــی داشــتند و بــه طــور گســترده ترجمــه
شــدند.
ادبیــات المانــی و به ویــژه فرانســوی به طــور ســنتی در فنالنــد بســیار شــناخته
شــده و گاهــی تقلیــد شــده اســت .بــه طــور متناقــض ،ســنت ادبــی بــزرگ
روســیه در فنالنــد کمتــر شــناخته شــده اســت کــه دلیــل ان هــم احتمــاالً بــه
دلیــل بیــزاری سیاســی تاریخــی فنالندی هــا نســبت بــه ایــن کشــور اســت.
تیمــو ک .مــوکا ( )۱۹۷۳-۱۹۴۴پســر وحشــی ادبیــات فنالنــد بــود .در یــک
دوره کمتــر از یــک دهــه در دهــه ،1960مــوکا ناگهــان ظهــور کــرد و 9
رمــان بــه ســبک نثــر غنایــی تولیــد کــرد .دو شــاهکار بــزرگ او رمــان «اواز
بچه هــای ســیبیر» و رمــان «کبوتــر و خشــخاش» هســتند کــه پــس از ان تــا
زمــان مــرگ زودهنــگام نوشــتن را متوقــف کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 68 صفحه 68
قرن بیست و یکم
فنالنــد پــس از یــک ســال موفق بــه عنــوان مهمــان افتخــاری در نمایشــگاه
کتــاب فرانکفــورت در ســال ،2014توانســت نــام خــود را -در ســطح
بین المللــی -بــه عنــوان یــک کشــور ادبــی تغییــر دهــد .کالــه اســکاری
ماتیــا در پاریــس ریویــو می نویســد« :فنالنــد تــا حــد زیــادی از رونــد
نــوار نوردیــک و نویســندگی جنایــی خــارج شــده بــود ،امــا ایــن محرومیــت
نــوع جدیــدی از فرصــت برندســازی را فراهــم کــرد :داســتان های ادبــی
جا ه طلبانــه.
http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8
%d8%84%d9%a8%aa+%d8%d8%a7%8c%d8%db%a8%af%d8%d8%a7%
0=SSOReturnPage=Check&Rand&b1%d8%a7%ba%d8
تــا ســال ،2018صــادرات ادبــی فنالنــد بیــش از ســه برابــر شــد و در
بازارهــای انگلیســی امریــکا از المــان پیشــی گرفتــه اســت.
از نویســندگان برجســته ایــن قــرن می تــوان بــه ســوفی اوکســانن ،پجتیــم
اســتاتوفچی ،لــورا لیندســتت و میکــو ریمینــن اشــاره کــرد کــه برنــده جایزه
فنالندیــا در ســال 2011شــد.
ادبیــات فنالنــدی همچنیــن بــه دلیــل محتــوای فانتــزی و علمــی تخیلــی
خــود در ســطح بیــن المللــی مــورد توجــه قــرار گرفتــه اســت ،کــه در اواخــر
قــرن بیســتم ،تــا حــدی از طریــق یــک جــو ادبــی پــر رونــق ،شــتاب
بیشــتری گرفــت.
زبان سوئدی در ادبیات فنالند
حتــی پــس از اســتقرار زبــان فنالنــدی بــه عنــوان زبــان اصلــی اداره و امــوزش،
زبــان ســوئدی همچنــان در فنالنــد مهــم باقــی مانــد.
یوهــان لودویــگ رونبــرگ ( )1877-1804مشــهورترین نویســنده ســوئدی زبــان
قــرن نوزدهــم بــود .شــعر اغازیــن ســرزمین مــا (از داســتان هــای پرچمــدار اســتال)
هفتــاد ســال قبــل از اســتقالل فنالنــد بــه عنــوان ســرود ملــی بــه زبــان ســوئدی
ســروده شــد .در اوایــل قــرن بیســتم ،مدرنیســم ســوئدی زبــان در فنالنــد بــه عنوان
یکــی از تحسین شــده ترین جنبش هــای تحــت اللفظــی در تاریــخ ایــن کشــور
ظهــور کــرد .شــناخته شــده تریــن نماینــده ایــن جنبــش ادیــت ســودرگران بــود.
مشــهورترین اثــار ســوئدی زبــان فنالنــد کتاب هــای مومیــن نوشــته نویســنده
Tove Janssonهســتند .انهــا همچنیــن در قالــب هــای کمیــک اســتریپ یــا
کارتونــی شــناخته مــی شــوند .با ایــن حال ،یانســون تنهــا یکــی از چندین نویســنده
ســوئدی زبــان بــرای کــودکان بــود کــه اثــارش را مــی تــوان بــه عنــوان بخشــی از
مــوج نواورانــه نویســندگی کــودکان بــه زبــان نوردیــک دهــه 1970-1960درک
کــرد .یکــی دیگــر از نماینــدگان برجســته فنالنــدی ،ایرملیــن ســندمن لیلیــوس بــود.
دیگــر نویســندگان برجســته ســوئدی زبــان فنالنــد در قــرن بیســتم هنریــک تیکانن
و کیــل وســتو هســتند کــه هــر دو بــه خاطــر رمان هــای رئالیســتی اغلــب (نیمــه)
زندگی نامــه ای خــود مــورد توجــه قــرار گرفته انــد .همچنیــن ظهــور ادبیــات
فانتــزی و علمــی تخیلــی فنالنــدی زبــان بــه مــوازات ســوئدی ان رشــد کــرد.
نویسندگان مطرح
تیمو کوستا موکا
تیمــو کوســتا مــوکا ( 17دســامبر 27 - 1944مــارس )1973نویســنده
فنالنــدی بــود کــه در مــورد زندگــی مــردم در الپلنــد نوشــت.
تیمــو مــوکا در Bollnäsدر ســوئد بــه دنیــا امــد ،جایــی کــه خانــواده
او در طــول جنــگ الپلنــد بــه انجــا منتقــل شــده بودنــد .او دوران
کودکــی خــود را در روســتای Orajärviدر شــهرداری Pelloدر شــمال
فنالنــد گذرانــد .ایــن روســتا حضــور پررنگــی از مســیحیان الســتادین و
کمونیســت هــا داشــت کــه بــر توســعه جهــان بینــی مــوکا تاثیــر گذاشــت.
در ســیزده ســالگی بــه مننژیــت مبتال شــد و بــا اینکه از ایــن بیماری جان ســالم
بــه در بــرد ،تــا چهــار ســال بعــد از ســردردهای شــدید رنــج مــی بــرد .در این
مــدت شــخصیت او بــه شــدت تغییــر کــرد و حتــی اقــدام بــه خودکشــی کــرد.
تاثیــر اولیــه بــر نویســندگی مــوکا ،امیلــی مــاه نــو اثــر L.M. Montgomery
بــود .او بــا دختــری کــه از یــک پیشــینه فقیــر بــود ،کــه چیــزی جــز نوشــتن
نمی خواســت ،ارتبــاط برقــرار کــرد و بــه همیــن دلیــل تصمیــم گرفــت کــه
خــودش نویســنده شــود.
او اولیــن داســتان خــود را در ســیزده ســالگی بــرای یک ناشــر فرســتاد .اگرچه
رد شــد ،او همچنــان بــه ارســال داســتان هــا و اشــعار بــرای مدیــر انتشــارات
انتشــارات کاریســتو ،مارتــی کویســت ،ادامــه داد و همیشــه بــا ایــن یادداشــت
مــی گفــت کــه اگــر نوشــته هــا پذیرفتــه نشــدند ،بایــد ســوزانده شــوند.
69
شقایق| 69
|راز شقایق|
| 74راز
شماره 50
شماره صفحه 69
در پاییــز 1961در ســن هفــده ســالگی مــوکا بــه هلســینکی نقــل مــکان کــرد تــا در
اکادمــی هنرهــای زیبــا تحصیــل کنــد تــا نقــاش شــود .او جوانتریــن دانــش امــوزی
بــود کــه در مدرســه ثبــت نــام کــرد و در مــدت کوتــاه و ناموفــق انجــا بــا همســر
اینــده اش تــوال پکــوال اشــنا شــد.
اواخــر همــان ســال ،در 5ژوئــن ،پــدر مــوکا درگذشــت .ایــن از دســت دادن تاثیــری
دیرینــه بــر نویســنده داشــت و در بســیاری از اثــار او مشــهود اســت .در نیمــه دوم
ســال 1962او در مشــاغل مختلــف کار کــرد ،یــک بیــداری مذهبــی مختصــر داشــت
و روزانــه بــه تــوال پکــوال نامــه مــی نوشــت .جســتجوی معنــوی او ســرانجام بــا
رویایــی کــه تجربــه کــرد بــه پایــان رســید ،کــه فــورا ً دیــدگاه هــای او را در مــورد
زندگــی و مــرگ تثبیــت کــرد و در اواخــر ســال شــروع بــه نوشــتن رمــان زمیــن یــک
اهنــگ گنــاه اســت.
او در طــول زندگــی حرفــه ای خــود ،نــه رمــان را بــا ســبک نثــر غنایــی ،دربــاره
زندگــی و شــرایط ســخت در الپلنــد ،منطقــه کودکــی و بیشــتر دوران بزرگســالی اش،
بــه پایــان رســاند .ایــن اثــار بیــن ســال هــای 1964تــا 1970منتشــر شــد.
در ســال ،1973ژورنــال تبلویــد فنالنــدی Hymyمقالــه ای در مــورد مــوکا منتشــر
کــرد کــه گمــان م ـی رود در بدتــر شــدن ســامتی او نقــش داشــته باشــد.
موکا در سال 1973در رووانیمی ،پایتخت منطقه الپلند فنالند درگذشت.
فرانس امیل سیالنپا
فرانــس امیــل ســیالنپا ( 16ســپتامبر 3 - 1888ژوئــن )1964یکــی از
مشــهورترین نویســندگان فنالنــدی بــود و در ســال 1939اولیــن نویســنده
فنالنــدی بــود کــه جایــزه نوبــل ادبیــات را دریافــت کــرد.
درک عمیــق او از دهقانــان کشــورش و هنــر نفیســی کــه بــا ان شــیوه زندگــی
و رابطــه انهــا بــا طبیعــت را بــه تصویــر کشــیده اســت از شــاخصه کارهــای
او بــود.
از معــروف تریــن رمــان هــای او مــی تــوان بــه خدمتــکار ســیلجا (Nuorena
)nukkunutدر 1931اشــاره کــرد.
فرانــس در یــک خانــواده کشــاورز دهقانــی در Hämeenkyröمتولــد شــد.
اگرچــه والدینــش فقیــر بودنــد ،امــا موفــق شــدند او را بــه مدرســه ای در
تامپــره بفرســتند .در مدرســه وی دانــش امــوز خوبــی بــود و بــا کمــک
یــک بــورس خیریــه در ســال 1908بــرای تحصیــل پزشــکی وارد دانشــگاه
هلســینکی شــد .و در انجــا بــا هنرمندانــی ماننــد ارو یارنفلــت و پــکا هالونــن
نقــاش ،یــان ســیبلیوس اهنگســاز و یوانــی اهــو نویســنده اشــنا شــد.
پنــج ســال بعــد ،در ســال ،1913ســیالنپا از هلســینکی بــه روســتای قدیمــی
خــود نقــل مــکان کــرد و خــود را وقــف نوشــتن کــرد.
در ســال 1914ســیالنپا مقاالتــی بــرای روزنامــه Uusi Suometarنوشــت.
در ســال 1916ســیالنپا بــا ســیگرید ماریــا ســالوماکی ازدواج کــرد کــه در
ســال 1914بــا او اشــنا شــده بــود.
اصــوالً ســیالنپا مخالــف هــر گونــه خشــونت بــود و بــه خــوش بینــی علمــی
اعتقــاد داشــت .او در اثــار خــود مــردم روســتایی را بــه عنــوان مردمانــی کــه
زندگــی متحــد بــا زمیــن دارنــد بــه تصویــر می کشــید.
رمــان ( Hurskas kurjuusمیــراث حلیــم) ( )1919دالیــل جنــگ داخلــی
فنالنــد را بــه تصویــر می کشــد و علی رغــم عینــی بــودن ان ،در ان زمــان
بحث برانگیــز بــود.
ســیالنپا بــرای رمــان ( Nuorena nukkunutکــه بــه انگلیســی بــا عنــوان
The Maid Siljaترجمــه شــده اســت) در ســال 1931بــه شــهرت جهانــی
دســت یافــت.
در ســال ،1939او جایــزه نوبــل ادبیــات را «بــه دلیــل درک عمیقــش از دهقانان کشــورش
و هنــر نفیســی کــه بــا ان شــیوه زندگــی انهــا و رابطــه انهــا بــا طبیعــت را بــه تصویــر
کشــیده اســت» دریافــت کــرد .چنــد روز بعــد از دریافــت ایــن جایــزه ،مذاکــرات بیــن
فنالنــد و اتحــاد جماهیــر شــوروی شکســت خــورد و جنــگ زمســتانی اغــاز شــد .ســیالنپا
مــدال طالیــی خــود را اهــدا کــرد تــا بــرای کمــک کشــورش در جنــگ مصــرف شــود.
قبــل از جنــگ زمســتانی ،ســیالنپا اشــعار را بــرای چیــزی کــه بــه عنــوان Sillanpään
marssilauluشــناخته مــی شــود نوشــت تــا روحیــه خــود را در زمانــی کــه پســر
بزرگــش اســکو در تمرینــات نظامــی در ایســتموس کارلــی شــرکت مــی کــرد ،تقویــت
کنــد.
در ســال 1939همســرش زیگریــد بــر اثــر ذات الریــه درگذشــت و هشــت فرزنــد خــود
را بــا ســیالنپا تنهــا گذاشــت.
مدتــی بعــد ،ســیالنپا بــا منشــی خــود انــا فــون هرتــزن ()1983-1900
ازدواج کــرد و بــرای دریافــت جایــزه نوبــل بــه اســتکهلم ســفر کــرد.
در ســال 1941ســیالنپا از همســرش انــا طــاق گرفــت .اعتیــاد بــه الــکل و ســایر
بیمــاری هــای او نیــاز بــه درمــان در بیمارســتان داشــت .در ســال 1943او بــه عنــوان
یــک پیــر ریشــو «پدربــزرگ ســیالنپا» بــه زندگــی عمومــی بازگشــت .حضــور او در رادیــو،
بــه ویــژه ســنت او در صحبــت کــردن در شــب کریســمس از ســال 1945تــا 1963
بســیار محبــوب شــد.
ســیارک Sillanpää 1446کــه در 26ژانویــه 1938توســط ســتاره شــناس و فیزیکــدان
مشــهور فنالنــدی Yrjö Väisäläکشــف شــد ،بــه نــام او نامگــذاری شــد.
شماره | 74راز شقایق| 70 صفحه 70
الکسیس کیوی
الکســیس کیــوی (زاده ۱۰اکتبــر ۳۱ - ۱۸۳۴دســامبر )۱۸۷۲نویســنده
فنالنــدی بــود کــه اولیــن رمــان مهــم بــه زبــان فنالنــدی بــه نــام هفــت بــرادر
را ( )Seven Brothersدر ســال 1870نوشــت.
او همچنیــن بــرای نمایشــنامه Heath Cobblersدر ســال 1864شــناخته
شــده اســت .اگرچــه کیــوی یکــی از اولیــن نویســندگان نثــر و غــزل بــه زبــان
فنالنــدی بــود ،اما همچنــان یکی از بزرگترین نویســندگان محســوب می شــود.
کیــوی بــه عنــوان یــک نویســنده ملــی فنالنــد در نظــر گرفتــه مــی شــود و
تولــد او 10 ،اکتبــر ،بــه عنــوان روز ادبیــات فنالنــد جشــن گرفتــه مــی شــود.
الکســیس در روســتای پالوجوکــی نورمیجــروی ،دوک نشــین بــزرگ فنالنــد بــه
دنیــا امــد .والدیــن او خیــاط دهکــده اریــک یوهــان اســتنوال ()1866-1798
و انــا کریســتینا هامبــرگ ( )1863-1793بودنــد .قبــل از الکســیس ،خانــواده
ســه پســر بــه نام هــای یوهانــس ،امانوئــل و البــرت داشــتند .الکســیس
همچنیــن یــک خواهــر بــه نــام اگنــس داشــت کــه در ســال 1851در ســن
13ســالگی درگذشــت.
در ســال 1846بــه مدرســه هلســینکی رفــت و در ســال 1859در دانشــگاه
هلســینکی پذیرفتــه شــد و در انجــا ادبیــات خوانــد و بــه تئاتــر عالقه منــد
شــد .اولیــن نمایشــنامه او Kullervoبــود کــه بــر اســاس داســتانی غــم انگیز
از Kalevalaبــود .او همچنیــن بــا یوهــان ویلهلــم اســنلمن ،روزنامه نــگار و
سیاســتمدار معــروف اشــنا شــد کــه حامــی او شــد.
در دوران تحصیــل در مدرســه ،کیــوی ادبیــات جهانــی را از کتابخانــه صاحبخانه
اش خوانــد و در دوران تحصیــل در دانشــگاه ،نمایشــنامه هایــی از مولیــر و
شــیلر را در تئاتــر ســوئد در هلســینکی دیــد .کیــوی همچنیــن دوســتانی ماننــد
فردریــک ســیگنائوس و الیــاس لونــروت داشــت.
http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8
%d8%84%d9%a8%aa+%d8%d8%a7%8c%d8%db%a8%af%d8%d8%a7%
0=SSOReturnPage=Check&Rand&b1%d8%a7%ba%d8
از ســال 1863بــه بعــد ،کیــوی وقــت خــود را بــه نوشــتن اختصــاص داد .او
12نمایشــنامه و یــک مجموعــه شــعر نوشــت .نوشــتن رمــان Seitsemän
«( veljestäهفــت بــرادر») ده ســال طــول کشــید .منتقــدان ادبــی ،به ویــژه
اگوســت اهلکویســت برجســته ،ایــن کتــاب را حداقــل از نظــر اســمی بــه دلیــل
«خشــونت» ان رد کردنــد.
رمانتیسیســم در ان زمــان در اوج خــود بــود؛ اهلکویســت همچنیــن نوشــت:
«ایــن اثــر مضحــک لک ـه ای اســت بــر ادبیــات فنالنــد».
مشــخص اســت کــه هیــچ منتقــد دیگــری بــه انــدازه اهلکویســت از
نوشــته های کیــوی متنفــر نبــود .برخــی نیــز بــا نمایــش نوعــی زندگــی نــه
چنــدان فضیلت امیــز روســتایی کــه بســیار دور از واقعیــت بــود ،مخالــف
بودنــد.
در ســال ،1865کیــوی جایــزه دولتــی را بــرای کمــدی Nummisuutaritکــه
هنــوز اغلــب اهــدا می شــود ،دریافــت کــرد .بــا ایــن حــال ،اســتقبال کمتــر
مشــتاقانه از کتاب هــای او تاثیــر خــود را گذاشــته بــود و او از قبــل بــه شــدت
بیشــتری مشــروب می نوشــید.
ســامتی کیــوی در ســال 1870زمانــی کــه او در فرانــزن کرافــت در تاپانیــا،
هلســینکی زندگــی می کــرد بــه طــور کامــل از بیــن رفتــه بــود . ،فروپاشــی
جســمی بــا حصبــه و حمــات هذیــان تســریع شــد و در ســال 1871او در
کلینیــک جدیــد بســتری شــد و از انجــا بــه بیمارســتان روانــی در الپینالتــی
هلســینکی منتقــل شــد
پزشــک معالــج او ،A. T. Saelan ،تشــخیص داد کــه او از مالیخولیــا ناشــی
از «اســیب بــه حیثیــت یــک نویســنده» رنــج مــی بــرد .بــر اســاس اســناد
موجــود ،پزشــکان بــه ایــن نتیجــه می رســد کــه ایــن یــک مــورد کالســیک
اســکیزوفرنی اســت کــه توســط حالت هــای شــدید اضطــراب ایجــاد
می شــود.
کیــوی در ســن 38ســالگی در تووســوال ،در خانــه بــرادرش البــرت در
نزدیکــی دریاچــه تووســوال در فقــر درگذشــت .طبــق برخــی نقــل قول هــا،
اخریــن کلمــات او ایــن بــود« :مــن زندگــی مــی کنــم» .
در اوایــل قــرن بیســتم ،نویســندگان جــوان ولتــر کیلپــی و اینــو لینــو ،کیــوی را
بــه مقــام نمــاد ملــی رســاندند.
در ســال 1939یادبــود الکســیس کیــوی ،مجســمه برنــزی کیــوی توســط واینو
التونــن ،در مقابــل تئاتــر ملــی فنالنــد برپــا شــد .بســیاری از خیابــان هــا در
شــهرها و شــهرهای فنالنــد نیــز بــه نــام کیــوی نامگــذاری شــده انــد ،ماننــد
الکســیس کیــون کاتــو در تامپــره.
در ســالهای 1995تــا ،1996اهنگســاز فنالنــدی Einojuhani Rautavaara
اپرایــی دربــاره زندگــی و اثــار کیــوی نوشــت.
دو فیلــم از کیــوی وجــود دارد« :مــن زندگــی مــی کنــم» محصــول ،1946بــه
کارگردانــی ایلمــاری اونهــو؛ و زندگــی الکســیس کیــوی محصــول ســال 2002
بــه نویســندگی و کارگردانــی یــاری هالونــن.
71
شقایق| 71
|راز شقایق|
| 74راز
شماره 50
شماره صفحه 71
فاطمه عبدالمحمدی
نویسنده و کارشناس
ارشد فلسفه
معماری فنالند
معمــاری فنالنــد بیــش از 800ســال ســابقه دارد و در حالــی کــه تــا
دوران مــدرن ،معمــاری بــه شــدت تحــت تاثیــر جریانــات دو کشــور
حاکــم همســایه فنالنــد ،ســوئد و روســیه بــود ،از اوایــل قــرن 19بــه
بعــد تاثیــرات مســتقیماً از دورتــر در دو مرحلــه زمانــی صــورت گرفــت؛
ابتــدا زمانــی کــه معمــاران دوره گــرد خارجــی در ایــن کشــور ســمت
گرفتنــد و ســپس زمانــی کــه معمــاران فنالنــدی شــروع بــه کار کردنــد.
عــاوه بــر ایــن ،معمــاری فنالنــد بــه نوبــه خــود کمــک قابــل توجهــی
بــه چندیــن ســبک در ســطح بیــن المللــی ،ماننــد ( Jugendstilیــا Art
،)Nouveauکالســیک اســکاندیناوی و کارکردگرایــی کــرده اســت .بــه
طــور خــاص ،اثــار برجســته تریــن معمــار مدرنیســت اولیــه کشــور ،الیــل
ســارینن ،تاثیــر قابــل توجهــی در سراســر جهــان داشــته اســت .حتــی
مشــهورتر از ســارینن معمــار مدرنیســت الــوار التــو بــوده اســت کــه بــه
عنــوان یکــی از چهــره هــای اصلــی در تاریــخ جهانــی معمــاری مــدرن
شــناخته مــی شــود.
التــو در مقال ـه ای از ســال 1922بــا عنــوان «نقــوش از اعصــار گذشــته»،
تاثیــرات ملــی و بین المللــی معمــاری در فنالنــد را مــورد بحــث قــرار داد،
و بــه نظــر او :بــا دیــدن اینکــه چگونــه مــردم در گذشــته مــی توانســتند
نگاهــی بیــن المللــی و بــدون تعصــب باشــند و در عیــن حــال بــه خــود
وفــادار بماننــد ،می توانیــم دالیــل رشــد معمــاری ایتالیــای قدیــم ،اســپانیا
و امریــکای جدیــد را بــا چشــمانی بــاز بپذیریــم.
فردریــک ادلمــان ،منتقــد هنــری روزنامــه فرانســوی لومونــد ،در یــک مقاله
مــروری در ســال 2000در مــورد معمــاری فنالنــد قــرن بیســتم ،گفــت
کــه فنالنــد معمــاران بــزرگ بیشــتری در قیــاس بــا الــوار التــو نســبت بــه
جمعیــت هــر کشــور دیگــری در جهــان دارد.
مهم تریــن دســتاوردهای معمــاری فنالنــد مربــوط بــه معمــاری مــدرن
اســت ،بیشــتر بــه ایــن دلیــل کــه تعــداد ســاختمان های فعلــی کمتــر از
20درصــد اســت کــه بــه قبــل از ســال 1955بــاز می گــردد ،کــه بــه
طــور قابــل توجهــی بــه بازســازی پــس از جنــگ جهانــی دوم و رونــد
شهرنشــینی مربــوط می شــود .جنــگ.
ســال 1249معمــوالً ســال اغــاز حکومــت ســوئد بــر ســرزمینی اســت
کــه اکنــون فنالنــد نامیــده مــی شــود و ایــن حکومــت تــا ســال 1809
ادامــه داشــت و پــس از ان بــه روســیه واگــذار شــد .بــا ایــن حــال ،تحــت
حاکمیــت روســیه ،بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد دارای درجــه
قابــل توجهــی از خودمختــاری بــود.
فنالنــد در ســال 1917در زمــان انقــاب روســیه اســتقالل خــود را از
روســیه اعــام کــرد .ایــن عوامــل تاریخــی تاثیــر قابــل توجهــی بــر
تاریــخ معمــاری فنالنــد ،همــراه بــا تاســیس شــهرها و ســاختن قلعه هــا
(در جنــگ هــای متعــدد بیــن ســوئد و روســیه در فنالنــد) و همچنیــن در
دســترس بــودن ســاختمان هــا داشــته اســت.
بــه عنــوان یــک منطقــه اساسـاً جنگلــی ،الــوار و چــوب مصالح ســاختمانی
طبیعــی بــوده اســت ،در حالــی کــه ســختی اســتفاده و کاربــرد ســنگ
محلــی (عمدتــاً گرانیــت) در ابتــدا کار را دشــوار می کــرد و ســاخت اجــر
قبــل از اواســط قــرن نوزدهــم نــادر بــود.
اســتفاده از بتــن بــا ظهــور دولــت رفــاه در دهــه ،1960بــه ویــژه در
مســکن هــای مــورد تاییــد دولــت بــا تســلط عناصــر بتنــی پیــش ســاخته،
اهمیــت خاصــی پیــدا کــرد .بــا ایــن حــال ،بــا نگرانــی هــای اخیــر در
مــورد پایــداری در ســاخت و ســاز ســاختمان ،افزایــش تدریجــی اســتفاده
از چــوب ،نــه تنهــا بــه عنــوان یــک مــاده تکمیــل کننــده ،بلکــه بــرای
ســازه اصلــی افزایــش یافــت.
شماره | 74راز شقایق| 72 صفحه 72
معمــاری بومــی فنالنــد بــه طــور کلــی بــا اســتفاده غالــب از ســاخت و ســاز
چوبــی مشــخص مــی شــود .قدیمــی تریــن بنــای مســکونی شــناخته شــده
بــه اصطــاح کوتــا ،گوهتــی ،کلبــه یــا چــادر بــا پوششــی از پارچــه ،خــزه
یــا چــوب اســت .ایــن نــوع ســاختمان تــا قــرن نوزدهــم در سراســر فنالنــد
مــورد اســتفاده قــرار گرفــت و هنــوز هــم در بیــن مــردم ســامی در الپلنــد
مــورد اســتفاده قــرار مــی گیــرد.
ســونا یــک نــوع ســاختمان ســنتی در فنالنــد بــود .قدیمی تریــن ســوناهای
شــناخته شــده در فنالنــد از گودال هایــی ســاخته شــده اند کــه در یــک
شــیب در زمیــن حفــر شــده اند و عمدتــاً بــه عنــوان ســکونتگاه در فصــل
زمســتان مــورد اســتفاده قــرار می گیرنــد .اولیــن ســوناهای فنالنــدی همــان
چیــزی اســت کــه امــروزه «ســونای دودی» نامیــده می شــود .ایــن ســوناها
بــا ســوناهای مــدرن تفــاوت داشــتند زیــرا بــدون پنجــره بودنــد و بــا گــرم
کــردن انبوهــی از ســنگها (بــه نــام کیــوا) بــا ســوزاندن مقادیــر زیــادی
چــوب بــه مــدت حــدود 6تــا 8ســاعت گــرم مــی شــدند و ســپس دود را
قبــل از ورود بــه داخــل دریچــه از دریچــه خــارج مــی کردنــد.
ســنت ســاخت و ســاز چوبــی -فراتــر از کلبــه کوتــا -از زمــان هــای ماقبــل
تاریــخ در سراســر منطقــه شــمال شــرقی رایــج بــوده اســت.
عامــل ســاختاری مرکــزی در موفقیــت ان ،تکنیــک اتصــال گوش ـه ها -یــا
«چــوب کاری گوشــه ای» -بــود کــه بــه موجــب ان ،کنده هــا بــه صــورت
افقــی بــه صــورت متوالــی چیــده می شــوند و در انتهــا بریــده می شــوند
تــا اتصــاالت محکمــی را ایجــاد کننــد .منشــا ایــن تکنیــک نامشــخص
اســت .اگرچــه در قــرن اول پیــش از میــاد توســط رومی هــا در شــمال
اروپــا اســتفاده می شــد ،امــا گفتــه می شــود کــه ســایر منابــع قدیمی تــر
احتمالــی مناطقــی از روســیه امــروزی هســتند ،امــا همچنیــن گفتــه می شــود
کــه در میــان مردمــان هندواریایــی اروپــای شــرقی خــاور نزدیــک ،از جملــه
ایــران و هنــد رایــج بــوده اســت .ابزارهــای الزم ،در درجــه اول تبــر بــه
جــای اره بــود کــه در توســعه تکنیــک «چوبــکاری گوشــه» بســیار مهــم
بــود.
نــوع ســاختمان بــه دســت امــده ،یــک پــان مســتطیل شــکل ،کــه در اصــل
شــامل یــک فضــای داخلــی واحــد و بــا ســقف پشــت زینی کم شــیب اســت،
منشــا مشــابهی بــا مــگارون ،خانــه مســکونی اولیــه یونانــی دارد .اولیــن
اســتفاده از ان در فنالنــد ممکــن اســت به عنــوان انبار و بعدا ً ســونا و ســپس
خانــه بــوده اســت .در اولیــن نمونه هــای تکنیــک «چــوب کاری گوشــه ای»
از کنده هــای گــرد اســتفاده می شــد ،امــا شــکل توســعه یافته تری بــه
زودی پدیــدار شــدکه بــرای تناســب بیشــتر و عایق بنــدی بهتــر ،کنده هــا
را بــا تبــر بــه شــکل مربــع دراورد .تیشــه زدن بــا تبــر بــه اره کاری ارجــح
تلقــی مــی شــد زیــرا ســطوح بــرش تبــر در کاهــش نفــوذ اب بهتــر بــود.
بــه گفتــه مورخــان ،اگرچــه اصــول ســاخت و ســاز چوبــی ممکــن اســت
از جاهــای دیگــر وارد فنالنــد شــده باشــد امــا بــه نظــر مــی رســد یــک
نــواوری خــاص در ســاخت و ســاز چوبــی منحصــر بــه فنالنــد باشــد کــه
نمونــه ان را در کلیســای ( )tukipilarikirkkoمی تــوان دیــد .ایــن کلیســا
اگرچــه ظاهــرا ً شــبیه یــک کلیســای چوبــی معمولــی بــه نظــر مــی رســد ،اما
ســتون های توخالــی از کنــده هــای ســاخته شــده در دیوارهــای بیرونــی
در ســاختار ان وجــود دارد کــه خــود دیوارهــا را از نظــر ســاختاری غیــر
ضــروری مــی کنــد .ســتون هــا در داخــل شبســتان توســط تیرچــه هــای
بــزرگ بســته شــده انــد .معمــوالً روی هــر دیــوار طولــی دو ،امــا گهــگاه
ســه ســتون وجــود داشــت.
بزرگتریــن کلیســای ســتونی حفــظ شــده در تورنیــو ( )1686اســت .نمونــه
هــای دیگــر کلیســاهای )1627( Vöyriو )1687( Tervolaهســتند.
شماره | 74راز شقایق| 73
در پیشــرفت های بعــدی ،به ویــژه در بافت هــای شــهری ،قــاب چوبــی بــا
الیــه ای از تخته هــای چوبــی پوشــانده شــد .فــرض بــر ایــن اســت کــه تنهــا
از قــرن شــانزدهم بــه بعــد بــود کــه خانه هــای چوبــی بــه رنگ هــای اشــنای
قرمــز اکــر یــا پونامولتــا ،حــاوی حداکثــر 95درصــد اکســید اهــن ،اغلــب بــا قیــر
مخلــوط می شــدند.
تکنیــک قــاب بنــدی بــرای ســاخت چــوب کــه در سراســر امریــکای شــمالی
رایــج شــد ،تنهــا در قــرن بیســتم بــه فنالنــد امــد .اســتادان ســازندگان فنالنــدی
بــه ایــاالت متحــده ســفر کــرده بودنــد تــا ببیننــد کــه چگونــه صنعتــی ســازی
تکنیــک اســکلت چوبــی پیشــرفت کــرده اســت و در مجــات تجــاری پــس از
بازگشــت بــه طــور مثبــت در مــورد ان نوشــتند .ازمایش هایــی در اســتفاده از
قــاب چوبــی انجــام شــد ،در ابتــدا محبوبیتــی نداشــت و یکــی از دالیــل ،عملکــرد
ضعیــف اب و هوایــی ســاختمان بــود (در دهــه 1930بــا افــزودن عایــق بهبــود
یافــت)؛ همچنیــن قیمــت نســبتاً پاییــن الــوار و نیــروی کار در فنالنــد قابــل توجــه
بــود .بــا ایــن حــال ،بــا شــروع جنــگ جهانــی اول ،سیســتم صنعتــی ســاخت و
ســاز چــوب گســترش بیشــتری یافتــه بــود .همچنیــن یکــی از «واردات» نســبتاً
اخیــر بــه فنالنــد ،اســتفاده از زوناهــای چوبــی بــرای پشــت بــام هــا بــود کــه
قدمــت ان تنهــا بــه اوایــل قــرن نوزدهــم مــی رســد.
پیــش از ان ،سیســتم ســنتی ســقفی بــه اصطــاح از پوســت درخــت غــان (بــه
زبــان فنالنــدی )malkakattoبــود کــه شــامل یــک پایــه تختــه چوبــی بــود کــه
بــا چندیــن الیــه از پوســت درخــت غــان پوشــانده شــده بــود و بــا الیــه ای از
میلــه هــای چوبــی بلنــد تکمیــل مــی شــد.
بــه طــور ســنتی ،کل ســاختار بــدون رنــگ بــود .پوشــش زونــا روشــی بــود کــه
بــرای اولیــن بــار در کشــورهای شــمال اروپــا در طــول عصــر اهــن تولیــد شــد
کــه یــک محصــول عمــده صادراتــی ،بــه ویــژه در اب بنــدی قایــق هــای چوبــی
بــه شــمار می رفــت. صفحه 73
خانــه هــای چوبــی ســنتی در فنالنــد بــه طــور کلــی دو نــوع بــود :فنالنــد
شــرقی ،تحــت تاثیــر ســنت هــای روســی ماننــد ،خانــه Pertinotsa
(واقــع در مــوزه هــوای ازاد Seurasaariدر هلســینکی) در ایــن خانــه،
اتاق هــای مســکونی خانــواده در طبقــات بــاال و انبارهــای حیوانــات و
در طبقــه همکــف قــرار دارنــد و در بــاالی انهــا انبارهــای یونجــه قــرار
دارنــد .دوم فنالنــد غربــی ،تحــت تاثیــر ســنت هــای ســوئدی .بــه عنــوان
مثــال ،در مزرعــه ،Anttiدر روســتای ،Säkyläمزرعــه شــامل گروهــی از
ســاختمان های چوبــی اســت کــه در اطــراف یــک حیــاط مرکــزی مزرعــه
قــرار گرفته انــد .بــه طــور ســنتی ،اولیــن ســاختمانی کــه در چنیــن
مزرع ـه ای ســاخته شــد ،ســونا بــود و پــس از ان اولیــن یــا اتــاق اصلــی
(«توپــا») خانــه اصلــی ،جایــی کــه خانــواده اشــپزی می کردنــد ،غــذا
می خوردنــد و می خوابیدنــد .در تابســتان انهــا در فضــای بــاز اشــپزی
مــی کردنــد و برخــی از اعضــای خانــواده حتــی خوابیــدن در انبارهــا را
انتخــاب مــی کردنــد.
بــا ایــن حــال ،ســاخت و ســاز چوبــی در ســاخت کلیســاها بــه ســطحی
دقیق تــر تبدیــل شــد .اولیــن نمونه هــا توســط معمــاران طراحــی نشــده اند،
بلکــه توســط اســتادان ســازنده طراحــی شــده اند کــه مســئولیت ســاخت
انهــا را نیــز بــر عهــده داشــته اند .یکــی از قدیمی تریــن کلیســاهای
چوبــی شــناخته شــده ،ســانتاماال ،بــا پــان زمیــن مســتطیلی ســاده بــه
ابعــاد 11،5×15متــر در نوســیاینن اســت (فقــط بقایــای باستان شناســی
موجــود اســت) ،کــه قدمــت ان بــه قــرن دوازدهــم می رســد ،قدیمــی
تریــن کلیســاهای چوبــی حفــظ شــده در فنالنــد بــه قــرن هفدهــم بــاز
مــی گــردد (مث ـ ً
ا کلیســای قدیمــی ،Sodankyläالپلنــد.)1689 ،
هیــچ یــک از کلیســاهای قــرون وســطایی باقــی نمانــده اســت ،زیــرا،
ماننــد تمــام ســاختمان هــای چوبــی ،انهــا در معــرض اتــش ســوزی
بودنــد .در واقــع ،تنهــا 16کلیســای چوبــی از قــرن هفدهــم هنــوز وجــود
دارد -اگرچــه خــراب کــردن یــک کلیســای چوبــی نیــز بــرای ســاختن
یــک کلیســای ســنگی بزرگتــر غیــر معمــول نبــود.
طــرح کلیســاهای چوبــی بــه وضــوح تحــت تاثیــر معمــاری کلیســاهای اروپــای
مرکــزی و جنوبــی و همچنیــن روســیه ،بــا پــان هــای صلیبــی و ویژگــی هــا و
جزئیــات گوتیــک ،رومــی و رنســانس بــود .بــا ایــن حــال ،ایــن تاثیــرات اغلــب از
طریــق ســوئد وارد شــد .توســعه کلیســای چوبــی در فنالنــد بــا پیچیدگــی بیشــتر
در طــرح ،افزایــش انــدازه و اصــاح جزئیــات مشــخص شــده اســت.
«کلیســای الپ» ســودانکیال (حــدود ،)1689کلیســای چوبــی اســت کــه بــه
بهتریــن وجــه حفــظ شــده و کمتــر تغییــر یافتــه اســت ،بنــای ایــن کلیســا یــک
بلــوک مســتطیل شــکل ســاده و بــدون رنــگ اســت کــه ابعــاد ان 13در 8.5متــر
اســت و دیوارهــای ان تــا 3افزایــش یافتــه اســت و شــبیه یــک خانــه دهقانــی
اســت.
در مقابــل ،کلیســای Petäjävesiبــه عــاوه ضایعــات و ناقــوس اضافــی دارای
پــان صلیبــی اســت .بازوهــای هــم انــدازه ۱۸×۱۸ ،متــر ،بــا طــاق چوبــی
داخلــی ۱۳متــری فضــای داخلــی کلیســا را منحصــر بــه فــرد کــرده اســت.
پنجره هــای بــزرگ و غیرمعمــول چوبــی نیــز ،نــور مالیمــی بــه ان می دهــد.
حتــی در زمــان ســاخت کلیســای پتاجاوســی ،بــا «پــان متقاطــع» ،نقشــه های
پیچیــده قبـ ً
ا در فنالنــد وجــود داشــت ،امــا در ســال های بعــد نقشـه های زمیــن
حتــی پیچیده تــر شــدند .اولیــن بــه اصطــاح «طــرح صلیــب دوگانــه» در فنالنــد
احتمــاال کلیســای اولریــکا الئونــورا در هامینــا ( ،1731ســوخته در )1742بــود کــه
زیــر نظــر اســتاد ســازنده هنریــک شــولتز ســاخته شــد .ســپس بــا کلیســایی
تــا حــدودی مشــابه جایگزیــن شــد ،کلیســای الیزابــت در هامینــا (،1748-51
تخریــب شــده در ،)1821کــه بــه سرپرســتی اروی جونککارینــن ســاخته شــد.
پــان صلیبــی دوتایــی شــامل یــک صلیــب بــا امتــداد در گوشــه های داخلــی
بــود .ایــن طــرح بــه الگویــی بــرای کلیســاهای بعــدی تبدیــل شــد ،بــه عنــوان
مثــال ،کلیســای ،1754( Mikkeliتخریــب شــده )1806و کلیســای Lappee
،1794کــه دومــی وســعت بیشــتری داشــت.
در طــول قــرون وســطی تنهــا 6شــهر در فنالنــد وجــود داشــت (تورکــو ،اولــو،
راومــا ،نانتالــی ،پــوروو و فیبــرگ) .شــهرهایی بــا ســاختمان های چوبــی کــه بــه
طــور ارگانیــک در اطــراف یــک کلیســای ســنگی و یــا قلعــه رشــد می کردنــد.
هنریــک لیلیــوس ،مــورخ ،اشــاره کــرده اســت کــه شــهرهای چوبــی فنالنــد بــه
طــور متوســطهــر 30تــا 40ســال یــک بــار در اثــر اتــش ســوزی از بیــن مــی
رفــت و ایــن شــهرها هرگــز دقیقـاً همانطــور کــه قبـ ً
ا وجــود داشــتند بازســازی
نشــدند؛ بنابرایــن اســیب اتــش فرصتــی را بــرای ایجــاد ســاختارهای شــهری
جدیــد مطابــق بــا ایــده ال حاکــم فراهــم کــرد .بــه عنــوان مثــال ،طــرح هــای
شــبکه کامـ ً
ا جدیــد ،صــاف کــردن و تعریــض خیابــان هــا ،ســاخت ســاختمان ها
از ســنگ از ایــن تغییــرات اســت .در نتیجــه اتــش ســوزی ها ،بیشــترین قســمت
از شــهرهای چوبــی کــه حفــظ شــده انــد ،مربــوط بــه قــرن نوزدهــم اســت .بــه
عنــوان مثــال ،شــهر اولــو در ســال 1605توســط چارلــز نهــم در کنــار یــک
قلعــه قــرون وســطایی تاســیس شــد و بــه طــور معمــول در زمــان خــود رشــدی
ارگانیــک داشــت .در ســال Claes Claesson ،1651طــرح جدیــدی را ترســیم
کــرد کــه شــامل یــک شــبکه خیابانــی معمولــی بــود ،پیشــنهاد او در باالی قســمت
«قــرون وســطایی» موجــود بــود ،امــا همچنــان موقعیــت کلیســای موجــود را حفــظ
می کــرد .در طــول ســال های بعــد ،اتش ســوزی های بیشــتری (بــه طــور قابــل
توجهــی در ســال های 1822و )1824و مقــررات دقیق تــر در طرح هــای جدیــد
شــهر در مــورد خیابان هــای وســیع تر و اتش ســوزی ها وجــود داشــت.
از 6شــهر قــرون وســطایی فنالنــد ،تنهــا پــوروو طــرح شــهر قــرون وســطایی
خــود را حفــظ کــرده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 74 صفحه 74
اســتفاده از ســاخت و ســاز ســنگ در فنالنــد در ابتــدا بــه معــدود قلعه هــا و
کلیســاهای قــرون وســطایی در ایــن کشــور محــدود شــد .ســاخت قلعه هــا
بخشــی از پــروژه ای بــود کــه توســط حکومــت ســوئد بــرای ســاخت مراکــز
دفاعــی و اداری در سراســر فنالنــد انجــام شــد.
چنــد قلعــه بــا اهمیــت ملــی در طــول دوره قــرون وســطی ،از نیمــه دوم قرن
ســیزدهم بــه بعــد ســاخته شــد :کســتل هولم در االنــد ،تورکــو ،راســبورگ
در ســاحل جنــوب غربــی ،ویبــروگ در جزیــره ای در ســواحل جنــوب شــرقی
و هــام و اوالئینلینــا در مرکــز کشــور.
شــمالی ترین قلعــه کــه حتــی بیشــتر در داخــل ان واقــع شــده ،کجانــی
متعلــق بــه اوایــل قــرن هفدهــم اســت .کووسیســتو ،در جزیــره ای بــه همین
نــام ،و کورشــولما در ســاحل نیــز مربــوط بــه ایــن دوره متاخــر اســت.
بخش هــای اولیــه ســاختمان های قلعــه بــا ساخت وســازهای ســنگی
گرانیتــی ســنگین مشــخص می شــود ،امــا در دوره هــای بعــد بــا جزئیــات
بیشــتر و دقیق تــر ســاخته شــده اند .از نظــر اســتراتژیک ،دو قلعــه مهــم
تورکــو و ویبــورگ بودنــد.
در اغــاز قــرن چهاردهــم ،قلعــه تورکــو بــا بیــش از 40اتــاق یکــی از
بزرگتریــن قلعه هــای شــمال اروپــا بــود و در اواســط قــرن 16تغییــرات
بیشــتری بــرای مقاومــت در برابــر اتــش تــوپ دریافــت کــرد.
ســاخت قلعــه ویبــروگ در ســال 1293بــه دســتور ،Torkel Knutsson
لــرد عالــی ســوئد اغــاز شــد .ایــن قلعــه دقیقـاً در ســال 1475توســط یــک
شــوالیه دانمارکــی االصــل ،بــه نــام اریــک اکسلســون تــوت کــه در خدمــت
تــاج و تخــت ســوئد کار مــی کــرد و همچنیــن فرمانــدار قلعــه Vyborg
بــود ،تاســیس شــد .اهمیــت اســتراتژیک قلعــه ،همــراه بــا قلعــه ویبــورگ،
محافظــت از مــرز شــرقی از جمهــوری نووگــورود بــه شــرق بــود.
ایــن قلعــه در جزیــره ای در تنگــه Kyrönsalmiســاخته شــده اســت کــه
دریاچــه هــای Haukivesiو Pihlajavesiرا بــه هــم متصــل مــی کنــد.
ایــن طــرح بــر اســاس ایــده 3بــرج بــزرگ در یــک خــط رو بــه شــمال
غربــی و یــک دیــوار محاصــره شــده ایجــاد شــد .وضعیــت خــوب تعمیــر
فعلــی قلعــه بــه دلیــل مرمــت کاملــی اســت کــه در دهــه هــای 1960و 70
انجــام شــد .قدیمی تریــن بخــش ســاخته شــده بــا ســنگ ،کــه گفتــه
می شــود در دهــه 1260ســاخته شــده اســت ،ابتــدا از چــوب ســاخته شــد
و ســپس بــا ســنگ بازســازی شــد ،امــا پــس از ان در قــرن چهاردهــم بــا
اجــر قرمــز رنــگ ،منحصــر بــه فــرد تغییــر اساســی کــرد.
ســنت ســاختمان ســنگی قــرون وســطایی در فنالند در 73کلیســای ســنگی
و 9زیارتــگاه ســنگی کــه بــه کلیســاهای چوبــی دیگــر اضافــه شــده اســت
حفــظ شــده اســت.
احتمــاالً قدیمــی تریــن کلیســای ســنگی ،کلیســای ســنت اوالف در جومــاال،
النــد اســت کــه در ســال هــای 1280-1260تکمیــل شــد .کلیســاهای
ســنگی بــا دیوارهــای عظیــم خــود و عمدتــاً بــا فضــای داخلــی واحــد
مشــخص می شــوند .جزئیــات کوچــک ،ماننــد پنجره هــا ،گاهــی اوقــات
بــا جزئیــات اجــر قرمــز تزئیــن می شــوند ،به ویــژه در شــیروانی ها (مثــ ً
ا
کلیســای قدیمــی ســیپو.)1454 ،
یــک اســتثنا در میــان کلیســاها ،کلیســای جامــع تورکــو بــود .در ابتــدا
در اواخــر قــرن ســیزدهم از چــوب ســاخته شــد ،امــا عمدت ـاً بــا ســنگ و
همچنیــن اجــر بــه طــور قابــل توجهــی در قــرن هــای 14و 15بازســازی
شــد و تغییــر کــرد .کلیســای جامــع در جریــان اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو
در ســال 1827بــه شــدت اســیب دیــد و پــس از ان تــا حــد زیــادی بــا
اجــر بازســازی شــد.
شماره | 74راز شقایق| 75
فنالنــد اواخــر قــرن بیســتم و اوایــل قــرن بیســت و یکــم شــاهد تثبیــت
بیشــتر منطقــه پایتخــت بزرگتــر هلسینکی-اســپو-وانتا بــوده اســت .هلســینکی
کــه بــه دلیــل محصــور شــدن در خــط ســاحلی توســط شــهرهای همجــوار
(شهرســتان های روســتایی ســابق) اســپو و وانتــا ،قــادر بــه گســترش بــه خــارج
نیســت ،سیاســت های برنامه ریــزی افزایــش تراکــم شــهری را اتخــاذ کــرده
اســت ،همچنیــن تحــت سیاســت توســعه پایــدار و «ســاختمان ســبز» اســتدالل
می کنــد.
یــک مثــال خــوب ،توســعه مســکن رو بــه ســاحل در ،Katajanokka
هلســینکی ،توســط معمــاران )2006( Nurmela-Raimoranta-Tasaاســت.
سیاس ـت های برنامه ریــزی مهــم قبلــی کــه بــر رشــد شــهری تاثیــر گذاشــت.
مناطــق صنعتــی ،اسکله ســازی و کشتی ســازی ســابق هلســینکی بــا مناطــق
مســکونی جدیــد جایگزیــن شــده اند کــه عمدتــاً بــه ســبک مینیمالیســتی-
کارکردگــرا طراحــی شــده اند .خدمــات پشــتیبانی جدیــدی ماننــد مهدکودک هــا
و مــدارس و امــکان وجــود مراکــز خریــد در مقیــاس بــزرگ و پــروژه هایــی کــه
اغلــب توســط مســابقات معمــاری و شهرســازی پیــش می رونــد شــکل گرفتــه
اســت کــه همه گــی در راســتای توســعه شــهر بــه شــکل جدیــد ان اســت.
از دیگــر نقــاط عطــف مهــم در برنامــه ریــزی شــهری و معمــاری ایجــاد یــک
منطقــه زیســت محیطــی بــر اســاس یــک مســابقه معمــاری در ســال 1995در
مجــاورت پردیــس جدیــد بــرای دانشــگاه هلســینکی بــود.
ســایر شــهرهای بــزرگ ،بــه ویــژه الهتــی ،تامپــره ،اولــو و تورکــو اســتراتژی های
مشــابهی را ماننــد منطقــه هلســینکی بــزرگ اتخــاذ می کننــد ،در حالــی کــه
سیســتم های راه اهــن کارامدتــری را در ایــن شــبکه ها توســعه می دهنــد و
شــبکه های گســترده مســیر دوچرخه ســواری را نیــز ارتقــا می دهنــد. صفحه 75
پوشش سنتی مردم فنالند
امید عزیزی
(کهریزی)
لبــاس ملــی در فنالنــد بســیار روشــن ،رنگارنــگ و جالــب اســت .معمــوالً
لباس هــای ســنتی فنالنــد نســبتاً گــرم هســتند زیــرا هــوا در شــمال اروپــا
ســرد اســت .بســیاری از لــوازم جانبــی در لبــاس فنالنــدی از چــرم و فلــز
ســاخته شــده اســت ،گلــدوزی هــای درخشــان و پارچــه هــای ابریشــمی
زیبــا بــرای تزئیــن اســتفاده مــی شــود .چندیــن قــرن پیــش ،افــراد ثروتمنــد
فنالنــد لباس هــای بســیار زیبایــی می پوشــیدند ،امــا حتــی فنالندی هــای
فقیــر ســعی می کردنــد تــا روشــن و رنگارنــگ بــه نظــر برســند تــا طبیعــت
ســخت اطــراف خــود را تعدیــل کننــد.
قدمــت لبــاس هــای ملــی ســنتی در فنالنــد بــه قــرن 16و 17بــاز می گــردد.
لبــاس هــای ملــی فنالنــد بســیار متفــاوت اســت زیــرا هــر منطقــه دارای
ویژگــی هــای تاریخــی ،اب و هوایــی و ســنتی خــاص خــود اســت .بنابرایــن
در هــر منطقــه ای لبــاس بومــی وجــود دارد کــه توســط ســاکنان یــک منطقــه
خــاص شــکل گرفتــه اســت.
لبــاس فنالنــدی دارای ویژگــی هــای اروپایــی و تاثیــر خــاص طبیعــت ،اب و
هــوا و تاریــخ فنالنــد اســت.
لباس هــای ســنتی زنــان فنالنــد شــامل دمپایــی ،دامــن ،بلــوز نخــی ،جلیقــه
یــا باالتنــه ،ژاکــت ،پیش بنــد ،روســری( ،کاله ،ســربند ،کاله و غیــره) و
کفــش اســت.
لباس هــای ســنتی مــردان فنالنــد شــامل پیراهــن ،شــلوار یــا کــت و
کفش هــای بنــددار یــا ســگک دار اســت.
همچنیــن بســیاری از لــوازم جانبــی مختلــف مانند جواهــرات ،کمربند ،روســری
و غیــره در لباس هــای ســنتی ایــن کشــور وجــود دارد .فنالنــدی هــا معمــوالً
بــرای پیراهــن هــا ،دامــن هــا و جلیقــه هــا از پارچــه هــای ســاده اســتفاده
می کردنــد و اغلــب از گلــدوزی هــای رنگارنــگ بــرای تزئیــن اســتفاده
می شــد .امــا در هــر صــورت کیفیــت لبــاس و پارچــه و تزئینــات بــه وضعیــت
مالــی یــک فــرد بســتگی داشــت.
در طــی قرن هــا ،لباس هــای ملــی در فنالنــد تقریب ـاً متحــول شــد .پیشــرفت
در تکنیــک هــای خیاطــی ،تاثیــر هنرمنــدان ،مــد ،تولیــد صنعتــی لبــاس و
تالش هــای دولــت بــرای حفــظ و احیــای لبــاس ملــی فنالنــد باعــث ایــن
امــر شــد .بزرگتریــن تغییــرات در اواســط قــرن بیســتم اتفــاق افتــاد .امــروزه
لبــاس ملــی فنالنــد بــا نمونــه هــای اولیــه ان بســیار متفــاوت بــه نظــر
می رســد.
امــا مــردم فنالنــد تمــام تالش خــود را مــی کنند تــا ظاهــر تاریخــی لباس های
ســنتی را بازگرداننــد .انهــا «»Suomen Kansallispukuneuvosto
(شــورای لبــاس ملــی فنالنــد) راتاســیس کردنــد کــه مســئول تحقیــق ،ضبــط،
مستندســازی ،امــوزش ،مشــاوره در مــورد ،حفــظ و توســعه ســنت لبــاس
ملــی فنالنــد اســت.
شماره | 74راز شقایق| 76 صفحه 76
لباس هــای ملــی مــردم فنالنــد نســخه های اصالح شــده لباس هــای
مراســم ســنتی اســت کــه مــردم در قرن هــای 18و 19می پوشــیدند .ایــن
لباس هــا مــورد اســتفاده در جشـن ها و انــواع مراســم در بیــن مــردم عــادی،
یعنــی دهقانــان ان دوران بــود.
مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد ،واقــع در ،Jyväskyläامــور مربــوط بــه لباس هــای
محلــی و ملــی مناطــق فنالنــدی زبــان فنالنــد را مدیریــت مــی کنــد .ایــن
مرکــز همچنیــن مناطــق شــهری واگــذار شــده بــه روســیه در منطقــه کارلیــا
را نیــز پوشــش مــی دهــد.
بخــش مهمــی از وظایــف ایــن مرکــز فرهنگــی زنــده نگــه داشــتن ســنت های
لبــاس و بــه اشــتراک گــذاری اطالعــات و مهــارت هــای ایــن رشــته اســت.
دفتــر لبــاس بــراژ ( )Brages dräktbyråدر هلســینکی نهــادی اســت کــه
امــور لبــاس ملــی مناطــق ســوئدی زبــان کشــورمان را مدیریــت مــی کنــد.
مــردان و زنــان در هــر ســنی ایــن لباس هــا را می ســازند و می پوشــند،
از جملــه افــراد حرفــه ای در ایــن زمینــه و عالقه منــدان بــه صنایــع دســتی
و ســاخت لبــاس هســتند .ســاخت لبــاس هــای ملــی مســتلزم یادگیــری
انــواع مهارتهــای صنایــع دســتی اســت .برخــی از افــراد حرفــه ای هســتند
کــه در ســاخت لبــاس هــای ملــی ،بافــت پارچــه هــا ،کنــار هــم قــرار دادن
بخش هایــی از لبــاس هــا یــا ســاخت جواهــرات تخصــص دارنــد.
انجمــن هــای منطقــه ای تایتــو نیــز بخــش مخصــوص بــه خــود را بــرای
تولیــد و توزیــع لبــاس هــای ملــی دارنــد.
بــراژ لباس هــای ملــی مناطــق ســوئدی زبــان را تولیــد می کنــد و انــواع
مختلفــی از ملزومــات ملــی را از بافتــن نــخ تــا جــوراب و کفــش بــه فــروش
می رســاند .کالــج هــای محلــی و مراکــز امــوزش بزرگســاالن و همچنیــن
انجمــن هــای منطقــه ای تایتــو ،دوره هایــی را بــرای ســاخت لبــاس هــای
ملــی برگــزار مــی کننــد.
چندیــن باشــگاه و انجمــن رقــص محلــی مجموعه هــای لبــاس خــود را
دارنــد کــه لباس هــا را بــه اعضــای خــود قــرض داده و یــا بــه دیگــران
اجــاره می دهنــد .انهــا همچنیــن دوره هــای ســاخت لبــاس را بــرای اعضــای
خــود ترتیــب مــی دهنــد .ســازندگان لبــاس و مدرســین دوره نقــش حیاتــی
در انتقــال و تــداوم ســنت لبــاس ســازی دارنــد.
در زمــان اســتفاده از لبــاس هــای محلــی ،لبــاس هــا بــا دســت و از مــواد
طبیعــی ســاخته مــی شــدند .طرح هــای لبــاس جدیــد و بازسازی شــده مــورد
تاییــد هیئــت داوران لبــاس ملــی متشــکل از متخصصــان ایــن حــوزه ،بــا توجــه
بــه مــواد و الگوهــا و ســاختار دوخــت ،تــا حــد امــکان مطابــق بــا مدل هــای
ان هــا ،تکه هــای اصلــی لبــاس ،طراحــی شــده اند.
ســاخت لبــاس شــامل انــواع مختلفــی از روش هــای کار ماننــد بافتــن پارچه هــا،
دوخــت لباس هــای مجالــس و عروســی اســت.
بســیاری از روش هــای کار دیگــر در ســاخت لباس هــای مــدرن اســتفاده
نمی شــود ،ماننــد مجالــس ،دوخــت پارچــه ضخیــم فریــز ،دوخــت و ســاخت
اســتر کاغــذی کاله ســنتی زنانــه ،برخــی مهــارت هاســت کــه بــدون تــاش
بــرای حفــظ و احیــای ســنت لبــاس ملــی فنالنــد ناپدیــد مــی شــدند.
الگوهــای لبــاس هــا نیــز بــا لبــاس هــای مــدرن تفــاوت
قابــل توجهــی دارد .انــدازه لبــاس هــا و همچنیــن گشــادی
و تناســب انهــا بــا لبــاس هــای قــرن بیســت و یکــم
متفــاوت اســت .شــکل لبــاس هــای محلــی از طریــق
بــرش هــا و چیــن هــای مختلــف بــه دســت مــی ایــد.
امــروزه مــدل لبــاس هــای ملــی جدیــد و بازســازی شــده و مــورد
تاییــد هیئــت داوران لبــاس ملــی ،کام ـ ً
ا دســت ســاز و تــا حــد
امــکان کپــی دقیــق لبــاس هــای اصلــی مــی باشــد .پیــش از ایــن،
مــردم می خواســتند مــواد لبــاس را ســبک تــر کننــد و در عیــن
حــال ســاختارها و الگوهــای خیاطــی صنعتــی تــر شــده انــد.
مــواد بــه کار رفتــه در لبــاس هــای محلــی اصلــی نیــز امــکان
اســتفاده از ســاختارهای خیاطــی اصلــی را فراهــم مــی کنــد.
مــواد و روش کار از یکدیگــر پشــتیبانی مــی کننــد .اگــر مــواد
تغییــر کننــد ،چیزهــای زیــادی نیــز بایــد تغییــر کننــد ،کــه باعــث
می شــود نســخه لبــاس بســیار متفــاوت از نســخه اصلــی باشــد.
شماره | 74راز شقایق| 77 صفحه 77
عــاوه بــر روش هــای کاری ســنت لبــاس ملــی ،جنبــه جالــب دیگــر
ایــن اســت کــه هــر لبــاس مخصــوص دوران خــودش اســت .لبــاس
ملــی فقــط یــک لبــاس یــا فراینــد ســاختن یــک لبــاس نیســت ،بلکــه
ســازنده بایــد یــاد بگیــرد کــه چگونــه لبــاس را بپوشــد و اســتفاده
کنــد؛ چــه قســمت هایــی بایــد در لبــاس گنجانــده شــود و چــرا از
انهــا اســتفاده مــی شــود.
یــک فرهنــگ لغــت کامــل از اصطالحــات لبــاس ملــی بــا نــام مــواد و
قطعــات مختلــف لبــاس وجــود دارد کــه می تــوان بــا ان هــا در طــول
فراینــد تولیــد لبــاس محلــی اشــنا شــد.
اصطالحاتــی ماننــد پارککومــی (پارچــه راه راه ویــژه) ،کاملوتــی
(پارچــه پشــمی نــازک) ،ســارکا و ورکا (پارچــه پشــمی درشــت)،
رویجــی (ژاکــت) ،کوســتولی (یــک پارچــه ســفید) پارچــه ای بــا یقــه
بــاز کــه روی پیراهــن پوشــیده مــی شــود) ،رککوپایتــا (پیراهــن بــا
گلــدوزی فــراوان) ،هارتوشــامه (دامــن بــا بنــد شــانه) ،تیکیمیســی
(کاله زنانــه) و غیــره.
تاریخچــه لبــاس هــای ملــی فنالنــد بــه بیــش از 130ســال قبــل
می رســد .عالقــه عمومــی بــه شــیوه زندگــی ســنتی و ثبــت ان
در طــول رمانتیسیســم ملــی و تــاش بــرای بــه دســت اوردن
خودمختــاری ظاهــر شــد .در ایــن مرحلــه ،پوشــیدن لباس هــای مــد
شــده جایگزیــن لباس هــای مراســم رســمی شــده بــود کــه قبــ ً
ا
مــردم عــادی می پوشــیدند.
در چنــد ســاله اخیــر برخــی از پژوهشــگران دانشــگاهی ،ســفرهایی را
بــرای جمــع اوری فولکلــور ترتیــب دادنــد کــه هــدف ان جمــع اوری
اقــام و منســوجات مــردم عــادی بــود.
در نتیجــه ایــن ســفرها( ،مجموعــه هــای قــوم نــگاری باشــگاه هــای
دانشــجویی) متولــد شــد کــه بعــدا ً انهــا بخشــی از مجموعــه مــوزه
ملــی فنالنــد شــدند.
عالقــه بــه صنایــع دســتی عامیانــه منجــر بــه تولیــد مجــدد
لباس هــای محلــی ،یعنــی لباس هــای ملــی شــد و هــدف اصلــی
ایــن بــود تــا مطابــق بــا نمونــه اروپایــی و نوردیــک ،لبــاس ملــی بــه
اســتفاده عمومــی بازگردانــده شــود.
https://wiki.aineetonkulttuuriperinto.fi/wiki/Making_national_costumes
5اگوســت 1885روزی اســت کــه لبــاس هــای ملــی بــرای اولیــن بار
در معــرض دیــد عمــوم قــرار گرفــت .در ان زمــان ،الکســاندر ســوم
امپراتــور روســیه بــه همــراه همســرش در ســفر رســمی بــه فنالنــد
بــود .در ،Lappeenrantaبــه ملکــه یــک قایــق پارویــی هدیــه داده
شــد کــه توســط زنــان جــوان بــا لبــاس ملــی پــارو زده می شــد.
اولیــن مــدل هــای لبــاس ملــی توســط تئــودور شــویندت ،متصــدی
مــوزه تاریخــی و قــوم نــگاری هلســینکی جمــع اوری شــد .ایــن مــدل
هــا در ســال 1898بــه عنــوان مکمــل مجلــه Kotija yhteiskunta
(خانــه و جامعــه) منتشــر شــد .پــس از او ،پروفســور U. T. Sirelius
مــدل هــای لبــاس ملــی بیشــتری منتشــر کــرد.
مســئوالن مــوزه ملــی فنالنــد مــدل هــای لبــاس ملــی متعــددی را
جمــع اوری کــرده انــد و تخصــص خــود را بــه ایــن موضــوع اختصاص
داده انــد .بــا ایــن حــال ،در ســال 1979ایــن وظیفــه توســط شــورای
ملــی پوشــاک ملــی فنالنــد کــه تــا ســال 2010فعــال بــود ،پذیرفتــه
شــد .امــروزه بیــش از 400مــدل لبــاس ملــی جمــع اوری شــده
اســت کــه کمتــر از نیمــی از انهــا از مناطــق ســوئدی زبــان هســتند.
در دوره شــورای ملــی پوشــاک ضوابــط جمــع اوری و ســاخت لبــاس
هــای ملــی بیشــتر مشــخص شــد .هیئــت داوران لبــاس ملــی تشــکیل
شــد و بــا رهبــری کارشناســان لبــاس ،تحقیقــات اساســی در مــورد
لبــاس ملــی راه انــدازی شــد .ایــن منجــر بــه دســتورالعمل هایــی در
مــورد رونــد ســنتی ســاخت لبــاس هــای ملــی و قســمت هــای مختلف
ان شــد .ایــن دســتورالعمل ها ،بــرای مثــال ،ویژگی هــای خــاص
یــک پیراهــن لبــاس محلــی را توضیــح می دهــد و دســتورالعمل های
کلــی در مــورد چگونگــی ســاخت پیراهــن بــرای یــک لبــاس ملــی بــه
اشــتراک گذاشــته می شــود.
پیــش از ایــن ،دســتورالعمل ها و الگوهــای بســیار محــدودی بــرای
ســاخت لباس هــا در دســترس بــود ،کــه بــه ایــن معنــی بــود کــه
لباس هــای ان زمــان ،کپــی دقیقــی از مدل هــای اصلــی خــود نبودنــد.
شماره | 74راز شقایق| 78 صفحه 78
امــروزه ارگانــی کــه مجموعــه مــدل هــای لبــاس ملــی و بازســازی و مدیریــت
مــدل هــای لبــاس موجــود را مدیریــت مــی کنــد ،مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد
اســت .وظایــف کلیــدی ان ترویــج ســنت هــای لبــاس ملــی و همچنیــن
ارتبــاط ،تحقیــق ،حفــظ ،امــوزش و کار مشــاوره ای مرتبــط بــا موضوع اســت.
هیئــت داوران یــک گــروه تخصصــی در کارشناســی لبــاس ســنتی فنالنــد
اســت کــه گزینــش جامعــی از نظــرات و تحقیقــات کارشناســان مختلــف در
ایــن زمینــه را در اختیــار دارد.
مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد بخشــی از مــوزه صنایــع دســتی فنالنــد اســت.
دفتــر لبــاس Brageمســئول لبــاس ســنتی و ملــی فنالنــد در بخــش هــای
ســوئدی زبــان کشــور اســت.
عالقــه بــه صنایــع دســتی در ایــن کشــور دوبــاره در حــال افزایــش اســت.
بســیاری از کســانی کــه بــه دنبــال خریــد یــک لبــاس ملــی هســتند ،مایلنــد
ان را خودشــان بســازند و ایــن مســاله بــه عنــوان یــک چالــش جالــب تلقــی
مــی شــود و یادگیــری مهــارت هــای جدیــد باعــث تنــوع و لــذت در دنیــای
مدرنــی مــی شــود کــه همــه چیــز در ان بــه ویــژه در غــرب بــه ســرعت در
حــال ماشــینی شــدن و دیجیتالــی شــدن اســت.
لبــاس تکمیــل شــده در ایــن پروژه هــا هــدف اصلــی اســت ،امــا فراینــد
ســاخت بــه خــودی خــود مهــم اســت .در طــول ایــن فراینــد ،ســازنده در
مــورد ســاخت لبــاس ســنتی و همچنیــن ســبک زندگــی گذشــته ،خودکفایــی،
روشــی از زندگــی کــه در ان تقریبــاً همــه چیزهــای ضــروری در خانــه بــا
دســت ســاخته مــی شــد ،اشــنا مــی شــود.
مهــارت در صنایــع دســتی بدیهــی و بخشــی از مهارت هــای اساســی هــر زن
بــود .مهارت هــای صنایــع دســتی امــروز دیگــر در خانــه بــا اصــل «از مــادر
بــه دختــر» اموختــه نمی شــوند و بدیهــی اســت دولــت بــا احــداث مراکــز
فرهنگــی در تــاش بــرای امــوزش و ترویــج ایــن مهارت هــا بــه نس ـل های
جدیــد اســت.
معلمــان دوره ،بــه ویــژه ،در انتقــال اطالعــات مربــوط بــه لبــاس هــا و
مهارت هــای مــورد نیــاز بــرای ســاخت انهــا بــه کاربــران لبــاس ،موقعیــت
کلیــدی دارنــد .در دوره هــا ،شــرکت کنندگان می تواننــد بــا الگوهــا و
یــراق االت لباس هــا و بــا تکنیک هــای ســاخت ان هــا بــا امــوزش از یــک
معلــم اختصاصــی اشــنا شــوند.
ایــن دوره هــا بــر پوشــیدن و اســتفاده از لبــاس هــا و همچنین تاریخ و ســنت
انهــا تمرکــز دارد .از ســوی دیگــر ،مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد ،ســازندگان
لبــاس هــای ملــی و معلمــان دوره را امــوزش مــی دهــد.
لباس هــای ملــی و ســاختن ان هــا امــروزه نیــز مــورد توجــه مــردم اســت .اموزش
مقدماتــی ســاخت لبــاس هــای ملــی توســط مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد و Brage
بــرای ســازندگان لبــاس و معلمــان دوره هــا ،گروهــی از دانــش اموزان مشــتاق را
جمــع اوری کــرده اســت کــه عالقمنــد هســتند دانــش موجود خــود را تکمیــل کنند
و اطالعاتــی در مــورد لبــاس هــای ملــی و مهــارت هــای ســاخت انها کســب کنند.
منابــع مکتــوب و اینترنــت نیــز اطالعاتــی در مــورد لبــاس هــای محلــی و ملــی
ارائــه مــی دهنــد .دســتورالعمل های ویــژه مدل هــای لبــاس ملــی ،به ویــژه
مــواردی کــه توســط هیئــت داوران لبــاس ملــی تاییــد شــده اســت ،اطالعاتــی
در مــورد مــواد بــه کار رفتــه در لباس هــا ،دســتورالعمل های دقیــق بــرای
ســاخت لباس هــا و دســتورالعمل های بافــت پارچه هایــی کــه بــا دســت بافتــه
می شــوند ،ارائــه می کنــد کــه می تــوان ایــن اطالعــات را از شــرکت هــای
توزیــع کننــده لبــاس تهیــه کــرد.
روش جســتجوی اطالعــات بــا ظهــور رســانه هــای اجتماعــی تغییــر کــرده
اســت .وب ســایت هــای Brageو مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد اطالعــات زیــادی
در مــورد لبــاس هــا و نحــوه اســتفاده و مراقبــت از انهــا دارنــد .صفحــات
اینترنتــی متخصصــان در ایــن زمینــه نیــز اطالعــات لبــاس ملــی زیــادی بــرای
ارائــه دارنــد.
گروهــی بــرای عالقمنــدان لبــاس ملــی در شــبکه اجتماعــی فیــس بــوک وجــود
دارد کــه چندیــن هــزار عضــو دارد .انهــا تجربیــات خــود را در مــورد بســیاری
از مســائل مربــوط بــه لبــاس هــای ملــی بــه اشــتراک می گذارنــد .ایــن گــروه
همچنیــن یــک راه عالــی بــرای ارتبــاط ســریع ماننــد اطــاع رســانی بــه مــردم
از رویدادهــای مختلــف در ایــن زمینــه اســت.
امــروزه در نســل جــوان ممکــن اســت برخــی بــه لبــاس ملــی بــه عنــوان میــراث
خانوادگــی دسترســی پیــدا کننــد .در ایــن مرحلــه ،انهــا معمــوالً بــه لبــاس
و تاریخچــه ان عالقه منــد مــی شــوند و مــی خواهنــد در مــورد لبــاس ملــی
و ســنت های ان اطالعــات بیشــتری کســب کننــد .شــاید الزم باشــد برخــی
از قســمت هــای از دســت رفتــه را بــه لبــاس اضافــه کننــد یــا انــدازه ان را
بــرای تناســب بهتــر تنظیــم کننــد .در ایــن مواقــع دوره هــای لبــاس ملــی کمــک
بزرگــی اســت.
اســتفاده از تــک تــک بخش هــای لبــاس و تبدیــل ان هــا بــه ســبک لباس هــای
مــدرن ،در نــوع خــود بــه یــک پدیــده محبــوب تبدیــل شــده اســت .طرح هــا
و رنگ هــای زیبــای دامــن فالمــو ســنتی کــه بــا اســتفاده از نخ هــای بــا دقــت
دوختــه شــده ای کــه یــک الگــو را تشــکیل می دهنــد ،درســت می شــود ،وقتــی
بــا یــک پیراهــن ســاده ســت می شــود ،کامـ ً
ا جدیــد دیــده می شــود .اویزهــای
ســاخته شــده از صفحــات نقــره هــر لبــاس و لبــاس مجلســی مــدرن را برجســته
مــی کنــد.
اســتفاده از الگوهــای لبــاس هــای محلــی و ملــی بــا لبــاس هــای ســاخته شــده
از پارچــه هــای مــدرن ،انــواع جالــب و جدیــد فرهنــگ لبــاس را ایجــاد کــرده
اســت کــه در نــوع خــود بــرای مــردم عالقمنــد بــه پوشــش ســنتی دیدنــی و
جــذاب اســت .بــه ویــژه در میــان جوانــان گرایــش کامـ ً
ا جدیــدی بــه صنایــع
دســتی و هنرهــای ســنتی رونــق یافتــه کــه اغلــب ،ایــن میــل بــه یادگیــری
بیشــتر در مــورد ســنت لبــاس ملــی فنالنــدی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 79 صفحه 79
فواد محمدهاشم
کارشناس تربیت بدنی
ورزش فنالند
ورزش در فنالنــد یــک ســرگرمی ملــی در نظــر گرفتــه مــی شــود و بســیاری از
فنالنــدی هــا بــه طــور منظــم از رویدادهــای ورزشــی مختلــف بازدیــد مــی کننــد.
( Pesäpalloبیســبال فنالنــدی) ورزش ملــی فنالنــد اســت ،اگرچــه محبــوب
تریــن ورزش هــا از نظــر بیننــدگان تلویزیونــی و پوشــش رســانه ای هاکــی روی
یــخ و فرمــول یــک اســت.
سایر ورزش های محبوب عبارتند از فلوربال ،باندی ،فوتبال و رینگت
پسپالو یا بیسبال فنالندی
ایــن بــازی در دو دوره چهــار نوبتــی انجــام مــی شــود .یــک دوره تیمــی برنــده
مــی شــود کــه دوهــای بیشــتری را در نیمــه هــای تهاجمــی خــود بــه نمایــش
بگــذارد .اگــر دوره هــا مســاوی باشــد ،یــک نوبــت یــا اینینــگ اضافــی وجــود
خواهــد داشــت .در صــورت نیــاز ،یــک دور (شــبیه بــه ضربــات پنالتــی) وجــود
دارد.
در طــول یــک اینینــگ یــا نوبــت ،هــر دو تیــم بــه نوبــت در حملــه (باتینــگ) و
دفــاع (فیلدینــگ) بــازی مــی کننــد.
تیــم دفاعــی 9بازیکــن در زمیــن دارد .تیــم تهاجمــی مــی توانــد از ســه جوکــر
(شــبیه بــه ضربــه زننــده هــای تعییــن شــده) در طــول یــک نیمــه عــاوه بــر 9
بازیکــن بــه ترتیــب ضربــات معمولــی اســتفاده کنــد .تیــم تهاجمــی می توانــد
تــا زمانــی کــه ســه بازیکــن از میــدان خــارج شــوند ،ضربــه زدن را ادامــه دهــد.
تفــاوت اصلــی ان بــا بیســبال پرتــاب عمــودی ان اســت کــه ضربــه زدن بــه
تــوپ را اســان می کنــد و تــا حــدودی دینامیــک بــازی را تغییــر می دهــد.
هاکی روی یخ
هاکــی روی یــخ محبــوب تریــن ورزش فنالنــد اســت .لیــگ اصلــی فنالنــد Liiga
دارای میانگیــن حضــور 4850بازیکــن اســت.
فینــال مســابقات جهانــی هاکــی روی یــخ 2016فنالند-کانــادا69 ،درصــد مــردم
فنالنــد ان بــازی را در کانــال تلویزیونــی MTV3تماشــا کردنــد.
تیــم ملــی فنالنــد ســه بــار در ســال های 2011 ،1995و 2019قهرمــان جهــان
شــده اســت و عضــوی از گــروه موســوم بــه «شــش بــزرگ» ،گــروه غیررســمی
شــش کشــور معتبــر و پرافتخــار هاکــی روی یــخ مــردان ،همــراه بــا کانــادا
محســوب می شــود ، .چــک ،روســیه ،ســوئد و ایــاالت متحــده نیــز از دیگــر
اعضــای ایــن گــروه هســتند.
در بازی هــای المپیــک زمســتانی ،2022تیــم هاکــی فنالنــد بــرای اولیــن بــار
در مســابقات مــردان طــای المپیــک کســب کــرد .برخــی از برجســته تریــن
بازیکنــان فنالنــدی عبارتنــد از یــاری کــوری ،تمــو ســلنه ،تــوکا راســک ،تپــو
نومینــن و بــرادران کویــوا.
فنالنــد میزبــان مســابقات جهانــی هاکــی روی یــخ مــردان در ســال هــای ،1965
2003 ،1997 ،1991 ،1982 ،1974و ســوئد در ســال هــای 2013 - 2012
بــوده اســت.
باندی
بانــدی یــک نــوع ورزش زمســتانی شــبیه بــه هاکــی روی یــخ اســت .در ایــن
بــازی بازیکن هــا بــه وســیله یــک چــوب بانــدی تــوپ را بــه ســوی دروازه
حریــف هدایــت می کنــد .بســاری از قوانیــن ایــن بــازی بــا قوانیــن فوتبــال
مشــابهت دارد.زمیــن ایــن بــازی پوشــیده از یــخ و بــه انــدازه زمیــن فوتبــال
می باشــد .هــر تیــم ۱۱بازیکــن دارد کــه یکــی از ان هــا دروازه بــان اســت .یــک
بــازی اســتاندارد بانــدی از دو نیمــه ۴۵دقیقــه ای تشــکیل شده اســت.قوانین
افســاید در بانــدی نیــز کامــ ً
ا مشــابه قوانیــن افســاید در فوتبــال می باشــد.
بانــدی گاهــی اوقــات در کشــورهای اســکاندیناوی فوتبــال زمســتانی نامیــده
می شــود.
ایــن ورزش در سراســر فنالنــد ورزش محبوبــی اســت و اولیــن ورزش تیمــی
اســت کــه بــه قهرمانــی در ســطح ملــی رســید.
شماره | 74راز شقایق| 80 صفحه 80
اتوموبیل رانی
ورزش اتوموبیلرانــی در فنالنــد در دهــه 1950بــا تولــد مســابقات رالــی
محبــوب شــد .در دهــه ،1960راننــدگان فنالنــدی رالــی ماننــد رانــو
التونــن ،تیمــو ماکینــن و پاولــی تویوونــن شــروع بــه برتــری و کســب
موفقیــت در مســابقات بیــن المللــی کردنــد و از ان زمــان تاکنــون فنالنــد
را بــه موفــق تریــن کشــور در مســابقات رالــی قهرمانــی جهــان تبدیــل
کــرده انــد.
Juha Kankkunenو Tommi Mäkinenهــر دو در طول دوران حرفه ای
خــود چهــار بــار قهرمــان جهــان شــدند و مارکــوس گرونهولــم دو بــار در
ســال های 2000و 2002ایــن عنوان را به دســت اورد .رویداد WRCفنالند
و Neste Oil Rallyفنالنــد ،هر ســال 500000تماشــاگر را جذب می کند.
در حــال حاضــر محبــوب تریــن شــکل اتوموبیلرانــی فرمــول یــک اســت.
فرمــول یــک در دهــه 1980توســط کیکــه روزبــرگ در فنالنــد محبــوب
شــد ،کــه در ســال 1982اولیــن قهرمــان فنالنــدی فرمــول یــک جهــان
شــد و زمانــی کــه میــکا هاکینــن دو بــار در ســال هــای 1998و 1999
قهرمــان شــد بــه اوج خــود رســید.
کیمــی رایکونــن ،قهرمــان ســال ،2007از ایــن ورزش در پایــان ســال
2021بازنشســته شــد.
از ســال ،2013والتــری بوتــاس بــرای تیــم هــای فرمــول 1ویلیامــز و
مرســدس شــرکت کــرده اســت.
ســایر اشــکال ایــن رقابــت محبــوب در فنالنــد عبارتنــد از مســابقات
گرانــد پریکــس کــه در اوایــل دهــه 1970قبــل از مــرگ یارنــو ســارینن
بــه اوج خــود رســید.
فلوربال
فلوربــال یــک ورزش محبــوب اســت اســت و ایــن کشــور یکــی از ســه
کشــور موســس فدراســیون بیــن المللــی فلوربــال بــود.
تیــم ملــی فلوربــال مــردان فنالنــد قهرمــان مســابقات جهانــی فلوربــال در
ســال های 2016 ،2010 ،2008و 2018شــده اســت و فلوربــال تنها ورزش
تیمــی اســت کــه فنالنــد در ان از عنــوان قهرمانــی جهــان دفاع کرده اســت
و در ســال های 2012 ،2006 ،2002 ،2000 ،1996و دوم شــد.2014 .
فنالنــد میزبــان مســابقات جهانــی فلوربــال مــردان در ســال هــای 2002
و 2010بــوده اســت و بــار اخــر در ســال 2020نیــز میزبانــی را برعهــده
گرفــت.
ایــن بــازی در فضــای داخلــی بــرای مــردان و زنــان و بــا اســتفاده از 95تــا
115.5ســانتی متــر فضــا چــوب و یــک تــوپ پالســتیکی انجــام مــی شــود.
زمــان بــازی ســه دوره بیســت دقیقــه ای اســت.
فوتبال
فوتبــال در فنالنــد ،بــر خــاف اکثــر کشــورهای اروپایــی ،محبــوب تریــن
ورزش مــردم نیســت چــرا کــه هاکــی روی یــخ اولیــن ورزش محبــوب ایــن
کشــور محســوب می شــود و عالقمنــدان بســیاری دارد.
بــا ایــن حــال فوتبــال و بویــژه تیــم ملــی فوتبــال ایــن کشــور در بیــن مــردم
فنالنــد عالقمنــدان بســیاری دارد و طبــق امــار بازیکنــان شــاغل در ایــن
رشــته ورزشــی رتبــه اول را در کشــور دارد امــا هاکــی روی یــخ در ایــن مــورد
دارای رتبــه نهــم اســت.
جایــگاه فوتبــال در بیــن مــردم بــه طــور مــداوم در حــال افزایــش اســت،
جایــی کــه نــرخ رشــد ســاالنه اخیــرا ً بیــش از 10درصــد بــوده اســت.
نکتــه جالــب در مــورد عالقمنــدان بــه ورزش فوتبــال انکــه در فنالنــد در
فصــل 2006-07بــه میــزان 19.9درصــد از بازیکنــان ثبــت نــام شــده زن
بودنــد.
ً
اتحادیــه فوتبــال فنالنــد ( )Palloliittoتقریب ـا هــزار باشــگاه را بــه عنــوان
عضــو تحــت پوشــش خــود دارد.
بــر اســاس نظرســنجی گالــوپ ،نزدیــک بــه 400000نفــر فوتبــال را در
بیــن ســرگرمی هــای خــود قــرار مــی دهنــد.
شماره | 74راز شقایق| 81 صفحه 81
هلسینکی پایتخت
میالد محمد هاشم
هلســینکی پایتخــت و پرجمعیت تریــن شــهر فنالنــد اســت .ایــن شــهر
واقــع در ســاحل خلیــج فنالنــد ،در منطقــه Uusimaaدر جنــوب فنالنــد
قــرار گرفتــه اســت.
منطقــه شــهری ایــن شــهر دارای جمعیتــی بالــغ بــر یــک میلیــون و
دویســت هــزار نفــر اســت کــه ان را بــا اختــاف بســیار زیــاد پرجمعیــت
تریــن منطقــه شــهری در فنالنــد و همچنیــن مهــم تریــن مرکــز کشــور
بــرای سیاســت ،امــوزش ،امــور مالــی ،فرهنــگ و تحقیــق مــی کنــد.
تامپــره در منطقــه پیرکانمــا ،واقــع در 179کیلومتــری ( 111مایلــی)
شــمال هلســینکی ،دومیــن منطقــه شــهری بــزرگ فنالنــد اســت.
هلســینکی در 80کیلومتــری ( 50مایلــی) شــمال تالیــن ،اســتونی،
400کیلومتــری ( 250مایلــی) شــرق اســتکهلم ،ســوئد ،و 300
کیلومتــری ( 190مایلــی) غــرب ســن پترزبــورگ ،روســیه واقــع
شــده اســت و بــا ایــن ســه شــهر پیونــد تاریخــی نزدیکــی دارد.
هلســینکی همــراه بــا شــهرهای اســپو ،وانتــا ،و کاونیاینــن (و شــهرهای اطــراف)،
منطقــه شــهری هلســینکی بــزرگ را تشــکیل می دهــد کــه بیــش از یــک میلیــون
نفــر در خــود جــای داده اســت.
ایــن شــهر کــه اغلــب بــه عنــوان تنهــا کالن شــهر فنالنــد در نظــر گرفتــه
می شــود ،شــمالی تریــن منطقــه پرجمعیــت جهــان بــا بیــش از یــک میلیــون نفــر
و همچنیــن شــمالی تریــن پایتخــت یــک کشــور عضــو اتحادیــه اروپــا اســت.
پــس از کپنهــاگ و اســتکهلم ،هلســینکی ســومین شــهر بــزرگ در کشــورهای
شــمال اروپــا اســت.
فنالنــدی و ســوئدی هــر دو زبــان رســمی شــهر هســتند .ایــن شــهر توســط
فــرودگاه بیــن المللــی هلســینکی ،واقــع در شــهر همســایه ،Vantaaبــا خدمــات
مکــرر بــه بســیاری از مقاصــد در اروپــا و اســیا خدمــات رســانی مــی کنــد.
هلســینکی پایتخــت طراحــی جهانــی بــرای ســال ،2012محــل برگــزاری بــازی
هــای المپیــک تابســتانی ،1952و میزبــان پنجــاه و دومیــن مســابقه اواز یوروویژن
در ســال 2007بــود.
هلســینکی یکــی از باالتریــن اســتانداردهای زندگــی شــهری در جهــان را دارد .در
ســال ،2011مجلــه بریتانیایــی مونــوکل ،هلســینکی را بــه عنــوان قابــل زندگــی
تریــن شــهر جهــان در شــاخص شــهرهای قابــل زندگــی خــود رتبــه بنــدی
کــرد .در بررســی زیســت پذیــری واحــد اطالعــات اکونومیســت در ســال ،2016
هلســینکی در میــان 140شــهر در رتبــه نهــم قــرار گرفــت.
در جــوالی ،2021مجلــه امریکایــی تایــم ،هلســینکی را بــه عنــوان یکــی از
بهتریــن مکان هــای جهــان در ســال 2021به عنــوان شــهری کــه «در اینــده
می توانــد بــه یــک النــه فرهنگــی تبدیــل شــود» و قبــ ً
ا در جهــان بــه عنــوان
پیشــگام محیط زیســت شــناخته شــده اســت ،رتبه بنــدی کــرد.
یــک نظرســنجی بین المللــی در ســال 2021توســط شــرکت مشــاوره Boston
Consulting Groupو موسســه BCG Hendersonانجــام شــد ،هلســینکی
را بــه عنــوان ســومین شــهر برتــر جهــان بــرای زندگــی معرفــی کــرد و لنــدن
و نیویــورک در رتبه هــای اول و دوم قــرار گرفتند.همچنیــن هلســینکی همــراه بــا
رووانیمــی در منطقــه الپلنــد یکــی از مهــم تریــن شــهرهای توریســتی فنالنــد از
نظــر گردشــگری خارجــی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 40 صفحه 40
اسکی
فنالنــد همیشــه ورزشــکاران موفقــی در ســطح بین المللــی در رشــته هــای
اســکی پــرورش داده اســت .اســکی بــازان مــرد از فنالنــد شــامل ولــی ســارینن
( Veli Saarinenبرنــده یــک طــای المپیــک و ســه عنــوان قهرمانــی جهــان در
دهــه هــای 1920و ،)1930ویککــو هاکولینــن (کــه ســه طــای المپیــک و ســه
طــای قهرمانــی جهانــی را در دهــه هــای 1950و 1960همچنیــن یــک مــدال
نقــره قهرمانــی جهــان در بیاتلــون بدســت اورد) و جوهــا میتــو (کــه یــک مــدال
طــای المپیــک در ســال 1976و دو قهرمانــی کلــی FISکــراس کانتــری جــام
جهانــی را کســب کــرد).
در میــان ورزشــکاران زن ،مارجــو ماتیکاینــن یــک طــا در المپیــک زمســتانی
،1988ســه قهرمانــی جهانــی و ســه جــام جهانــی کســب کــرد و لیســاکرونیمی
ســه طــا در المپیــک و مســابقات جهانــی و دو عنــوان جهانــی کســب کــرد.
فنالنــد بــا کســب 10مــدال طــا 8 ،نقــره و 4مــدال برنــز موفــق تریــن کشــور
در پــرش اســکی در بــازی هــای المپیــک زمســتانی بــوده اســت .نــام هــای قابــل
توجــه عبارتنــد از ،Matti Nykänenبرنــده چهــار مــدال طــای المپیــک ،پنــج
قهرمانــی پــرش اســکی جهــان ،برنــده 1985مســابقات جهانــی اســکی پــرش
،FISچهــار بــار برنــده عنــوان جــام جهانــی و یــک عنــوان قهرمانــی مســابقات
دوبــل اســت.
اخیــرا ً Janne Ahonenیانــن اهونــن یکــی از برتریــن رقبــای ایــن ورزش از
اواســط دهــه 1990بــوده اســت و پنــج مــدال طــای قهرمانــی جهــان و دو جــام
جهانــی را در مجمــوع کســب کــرده اســت.
فنالنــد بــه عنــوان کشــوری قدرتمنــد در اســکی صحرایــی و پــرش بــا اســکی،
در ترکیــب نوردیــک نیــز از موفقیــت برخــوردار بــوده اســت .هیکــی هاســو در
المپیــک 1948و 1952بــه طــور ترکیبــی در نوردیــک طالهــا و همچنیــن یــک
طــای کــراس کانتــری را در رلــه 4در 10کیلومتــر در المپیــک 1952بــه دســت
اورد .او همچنیــن یــک طــای قهرمانــی جهانــی را در ســال 1950بــه دســت
اورد.
Eero Mäntyrantaارو مانتیرانتــا عــاوه بــر پنــج مــدال جهانــی ( 2طــا2 ،
نقــره و یــک برنــز) در المپیک هــای 1964 ،1960و 1968هفــت مــدال ( 3طــا،
2نقــره و 2برنــز) بــه دســت اورد.
ســامپا الیونــن در المپیــک 2002ســه طــای المپیــک و دو جــام جهانــی
ترکیبــی FIS Nordicرا بــه دســت اورد .هانــو مانینــن بــرای چهــار فصــل
متوالــی بیــن ســال هــای 2003-4و 2006-7قهرمــان جــام جهانــی شــد.
در ســال هــای اخیــر اســکی بــازان فنالنــدی در رشــته هــای فنــی اســکی الپایــن
موفقیــت هایــی کســب کــرده انــد .کالــه پاالنــدر قهرمــان جهــان در ســال 1999
و قهرمــان جــام جهانــی اســکی الپایــن در ســال 2003بــود.
تانیــا پوتیاینــن در دهــه 2000ســه عنــوان قهرمانــی جــام جهانــی را بــه دســت
اورد.
دو و میدانی
ورزش دو و میدانــی از لحــاظ تاریخــی بخــش مهمــی از تاریــخ ورزش
فنالنــد و هویــت ملــی فنالنــد بــوده اســت.
گفتــه مــی شــود کــه هانــس کولــه ماینــن در بــازی هــای المپیــک
تابســتانی 1912نــام فنالنــد را بــرای اولیــن بــار در ایــن رشــته در
دنیــا مطــرح کــرد.
از بــازی هــای المپیــک تابســتانی 1920تــا جنــگ جهانــی دوم
فنالنــد دومیــن کشــور موفــق در دو و میدانــی بــود و تنهــا ایــاالت
متحــده موفــق شــد تعــداد بیشــتری مــدال المپیــک از ایــن کشــور در
ایــن رشــته بــه دســت اورد.
رشــته پرتــاب نیــزه تنهــا رویــدادی اســت کــه فنالنــد از دهــه 1900
تــا بــه امــروز در ان موفــق بــوده اســت .بنابرایــن ،در حــال حاضــر
محبــوب تریــن رویــداد دو و میدانــی در فنالنــد بــه شــمار می ایــد.
شماره | 74راز شقایق| 82 صفحه 82
نام شهر
بــر اســاس نظریــه ای کــه در دهــه 1630ارائــه شــد ،در زمــان اســتعمار
ســوئد در نواحــی ســاحلی فنالنــد ،مســتعمره نشــینان هلزینگلنــد در مرکــز
ســوئد بــه رودخانــه ای رســیده بودنــد کــه امــروزه بــه عنــوان رودخانــه
وانتــا شــناخته مــی شــود و ان را هلســینا («رود هلســینگه») مــی نامنــد
و بــر اســاس ان روســتا و کلیســای هلســینگه در دهــه 1300بــه وجــود
امــد .ایــن نظریــه مشــکوک اســت ،زیــرا تحقیقــات گویــش نشــان مــی
دهــد کــه مهاجــران از اپلنــد و مناطــق مجــاور امــده انــد.
دیگــران ایــن نــام را به عنــوان نامــی برگرفتــه از کلمــه ســوئدی
هلســینگ ،شــکلی قدیمــی از کلمــه ( halsگــردن) ،پیشــنهاد
کرده انــد کــه بــه باریک تریــن بخــش رودخانــه ،یعنــی رپیــدز
اشــاره دارد.ســایر شــهرهای اســکاندیناوی در موقعیــت هــای
جغرافیایــی مشــابه در ان زمــان نــام هــای مشــابهی داشــتند ،بــه
عنــوان مثــال Helsingor .در دانمــارک و Helsingborgدر ســوئد.
هنگامــی کــه در ســال 1548شــهری در روســتای فورســبی تاســیس
شــد ،ان را هلســینگه فــورس« ،هلســینگ رپیــدز» نامیدنــد .ایــن نــام
بــه تندبادهــای دهانــه رودخانــه اشــاره دارد .ایــن شــهر معمــوالً بــه نــام
هلســینگه یــا هلســینگ شــناخته مــی شــد کــه نــام معاصــر فنالنــد از ان
برخاســته اســت.
اســناد رســمی دولــت فنالنــد و روزنامــه هــای فنالنــدی زبــان از ســال
،1819زمانــی کــه ســنای فنالنــد خــود را از تورکــو ،پایتخــت ســابق
فنالنــد ،بــه شــهر منتقــل کــرد ،از نــام هلســینکی اســتفاده کردنــد.
بــه ایــن ترتیــب شــکل هلســینکی در زبــان فنالنــدی نوشــتاری بــه کار
رفــت.
هلســینکی بــه عنــوان بخشــی از دوک نشــین بــزرگ فنالنــد در امپراتــوری
روســیه معــروف بــود.
در زبــان عامیانــه هلســینکی ،ایــن شــهر را ( Stadiاز کلمــه ســوئدی stad
بــه معنــی شــهر) مــی نامنــد .مــردم ســایر مناطــق فنالنــد ممکــن اســت
از (Hesaمخفــف هلســینکی) اســتفاده کننــد.
مذهب مردم
کلیســای Temppeliaukioیــک کلیســای لوتــری در محلــه تولو شــهر اســت.
ایــن کلیســا توســط معمــاران و بــرادران Timoو Tuomo Suomalainen
طراحــی شــد و در ســال 1969افتتــاح شــد.
همچنیــن بــه عنــوان کلیســای صخــره نیــز شــناخته مــی شود.کلیســای
جامــع اســقف هلســینکی ،کلیســای جامــع هلســینکی اســت کــه در
ســال 1852تکمیــل شــد .ایــن مرکــز مذهبــی یــک نقطــه عطــف مهــم
از نظــر مذهبــی در شــهر اســت و دارای 1300نفــر گنجایــش اســت.
21جماعــت لوتــری در هلســینکی وجــود دارد کــه 18تــای انهــا فنالنــدی
زبــان و 3جماعــت ســوئدی زبــان هســتند .اینهــا گــروه جماعــت هلســینکی
را تشــکیل مــی دهنــد.
بزرگتریــن جماعــت ارتدکــس کلیســای ارتدکــس هلســینکی اســت20000 .
عضــو دارد .کلیســای اصلــی ان کلیســای جامــع اوسپنســکی اســت .دو تــا
از بزرگ تریــن جماعــت هــای کاتولیــک عبارتنــد از :کلیســای جامــع ســنت
هنــری ،بــا 4552عضــو ،کــه در ســال 1860تاســیس شــد و کلیســای
کاتولیــک ســنت مــاری ،بــا 4107عضــو ،کــه در ســال 1954تاســیس شــد.
در پایــان ســال 2018بــه میــزان 52.4درصــد از جمعیــت بــه کلیســای انجیلــی
لوتــری فنالنــد وابســته بودنــد .هلســینکی کمتریــن شــهروند لوتــری در فنالنــد
را دارا اســت.
مرکــز اســامی رســالت اهــل بیــت از جملــه مراکــز شــیعیان در ایــن کشــور
اســت .مرکــز شــیعیان هلســینکی نیــز از دیگــر مراکــز شــیعیان اســت.
در ســال ۱۳۹۱اولیــن مســجد شــیعیان بنــام مســجد «حضــرت فاطمــه زهــرا
(س)» افتتــاح گردیــده اســت.
ایــن مرکــز هــر ســاله در روز عاشــورا دســته هــای عــزاداری حســینی را در
خیابانهــای هلســینکی بــه راه مــی انــدازد .همچنیــن مرکــز رســالت اهــل
بیــت(ع) فنالنــد «همایــش اســام ،ضــد خشــونت» را در شــهر هلســینکی
فنالنــد برگــزار کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 41 صفحه 41
رینگت
رینگــت ورزشــی اســت کــه بــر روی یــخ انجــام می شــود و از ایــن لحــاظ
بــه هاکــی روی یــخ شــبیه اســت .در واقــع تفاوت هــای ایــن بــازی بــا هاکــی
روی یــخ ایــن اســت کــه :تــوپ ایــن بــازی حلقــه ماننــد و دســته بــازی
نیــز دارای تفاوت هایــی از جملــه دارای وزنــی کم تــر بــا پایانــی صــاف
می باشــد.
رینگــت از ســختی و خشــونت کــم تــری نســبت بــه هاکــی روی یــخ
برخــوردار اســت .ایــن ورزش در درجــه اول مخصــوص بانــوان می باشــد.
ایــن ورزش ابتــدا در ســال ۱۹۶۳در انتاریــو ،ســپس در ایــاالت متحــده ،
فنالنــد ،ســوئد و فرانســه رواج پیــدا کــرد .در کانــادا ،یــک دوره مســابقات
ســاالنه کشــوری بــا نــام مســابقات قهرمانــی رینگــت کانــادا برگــزار
می شــود .ایــن ورزش همچنیــن در بــازی هــای زمســتانی کانــادا نیــز درج
شــده اســت .رینگــت در ســال ۱۹۶۳توســط انجمــن کارگردانــان تفریحــی
شــمال انتاریــو ( )NORDAبــه رهبــری دو بنیانگــذار ان ،ســام جکــس ،از
وســت فریــس ،انتاریــو ،مدیــر پارکهــا و تفریحــات شــهر ، North Bay
انتاریــو و میــرل رد مــک کارتــی ،مدیــر تفریحــی شــهر اســپانوال ،انتاریــو
اختــراع شــد.
در ســال ،1979جوهانــی والســتن ورزش رینگــت را در فنالنــد معرفــی کــرد.
والســتن چنــد تیــم در تورکــو ایجــاد کــرد .اولیــن باشــگاه رینگــت فنالنــد
Ringetteläisiä Turun Sinisetبــود و اولیــن تورنمنــت رینگــت ایــن
کشــور در دســامبر 1980برگــزار شــد.
در ســال 1979جوهانــی والســتن از دو مربــی بــه نام هــای ونــدی کینــگ و
ایولیــن واتســون از Dollard des Ormeauxدر حومــه مونتــرال کبــک در
کانــادا دعــوت کــرد تــا بــه دختــران مختلــف کانــادا ایــن رشــته را امــوزش
دهنــد .بــرای بــازی رینگــت انجمــن رینگــت تورکو در ســال 1981تاســیس
شــد و چندیــن مربــی کانادایــی بــرای تمریــن و تشــکیل بــه انجــا رفتنــد.
بــرای رونــق ایــن رشــته ورزشــی در فتالنــد هفتــه ملــی اســکی و ســپس
یــک تورنمنــت ســاالنه را بــرای گــرد هــم اوردن تمــام تیــم هــای رینگــت
ترتیــب داده شــد.
در ســطح بیــن المللــی ،کانــادا و فنالنــد همیشــه فعــال تریــن ســفیران
در فدراســیون بیــن المللــی بــوده انــد .کانــادا و فنالنــد بــه طــور منظــم در
کشــورهای مختلــف ســفر مــی کننــد تــا نحــوه بــازی رینگــت را نشــان
دهنــد.
بسکتبال
از انجایــی کــه فنالنــد بــرای اولیــن بــار در جــام جهانــی بســکتبال 2014
در ســطح جهانــی ظاهــر شــد ،ایــن ورزش اخیــرا رونــق زیــادی پیــدا کــرد
و توجــه عمومــی زیــادی را در ایــن کشــور بــه خــود جلــب کــرد .و بــرای
تشــویق ایــن تیــم در اســپانیا ،بیــش از 8000هــوادار بســکتبال بــرای
حمایــت از تیــم خــود بــه بــه ایــن کشــور ســفر کردنــد و بــرای ایــن منظــور
بــه طــور کلــی بیــش از 40هواپیمــا رزرو کردنــد.
ماننــد بســیاری از کشــورهای جهــان ،فنالنــد اخیــرا ً پیشــرفت هــای عمده ای
را در حرفــه ای ســازی بــازی بســکتبال نشــان داده اســت.
تیــم هــای زیــادی از ایــن کشــور عــزم رقابت هــای بین المللــی می شــوند
و اســتعدادهای فراوانــی از ایــن کشــور جــذب کشــورهای نظیــر امریــکای
شــمالی و همچنیــن از لیگ هــای معتبــر اروپــای جنــوب شــرقی شــده اســت.
والیبال
تیــم ملــی والیبــال مــردان فنالنــد اغلــب در مســابقات قهرمانــی یــورو
شــرکت کــرده و بــه طــور پیوســته در ایــن رقابت هــا نمایشــی موفقــی از
خــود ارائــه داده اســت.
ایــن تیــم در مســابقات جهانــی در ســال 2014نیــز بازگشــت بــا شــکوهی
داشــت و کشــورهای بــزرگ والیبــال را بــه چالــش کشــید تــا در نهایــت رده
نهــم کار خــود را بــه پایــان برســاند.
لیگ والیبال فنالند باالترین سطح رقابت های والیبال در فنالند است.
شماره | 74راز شقایق| 83 صفحه 83
تاریخ
از پایــان عصــر یخبنــدان ،پــس از عقب نشــینی پوشــش یخــی ،اولیــن اســتعمارگران
در حــدود 5000ســال قبــل از میــاد بــه منطقــه اطــراف هلســینکی امدنــد .حضــور
انهــا توســط باســتان شناســان در Vantaa، Pitäjänmäkiو Kaarelaمســتند شــده
اســت.
ســکونتگاه هــای دائمــی تنهــا در اغــاز هــزاره اول بعــد از میــاد ،در عصــر اهــن،
زمانــی کــه در ایــن منطقــه تواســتی ها (قــوم کهــن از مــردم فنالنــد هســتندکه در
مناطقــی از اســتان تاریخــی تاواســتیا زندگــی مــی کننــد و بــه گویــش هــای تواســتی
صحبــت مــی کننــد ).ســکونت داشــتند ،پدیــدار شــد .انهــا از ایــن منطقــه بــرای
ماهیگیــری و شــکار اســتفاده مــی کردنــد ،امــا بــه دلیــل کمبــود یافتــه هــای باســتان
شناســی نمــی تــوان گفــت کــه ســکونتگاه هــای انهــا چقــدر بــوده اســت .تجزیــه
و تحلیــل گــرده نشــان داده اســت کــه در قــرن دهــم ســکونتگاه های زراعتــی در
ایــن منطقــه وجــود داشــته اســت و اســناد تاریخــی باقی مانــده از قــرن چهاردهــم
ســکونت گاه های تواســتین را در ایــن منطقــه توصیــف می کنــد.
ســکونتگاه هــای اولیــه توســط وایکینــگ هــا مــورد حملــه قــرار گرفــت و بعــدا ً
توســط مســتعمرات مســیحی شــده از ســوئد اشــغال شــد .انهــا بیشــتر از مناطــق
ســاحلی ســوئد نورلنــد و هالســینگلند وارد شــدند و ایــن امــر بــه ویــژه در ســالهای
1100تشــدید شــد .ســوئدی ها در اواخــر قــرن ســیزدهم پــس از جنــگ صلیبــی
دوم موفقیت امیــزدر مقابــل فنالنــد ،کــه منجــر بــه شکســت تاواســتیان شــد ،خــط
ســاحلی منطقــه هلســینکی را بــرای همیشــه مســتعمره کردنــد.
تاریــخ مکتــوب ســال 1417از روســتای کوســکال در نزدیکــی رودخانه هــای نزدیــک
بــه دهانــه رودخانــه وانتــا ،کــه هلســینکی در نزدیکــی ان تاســیس می شــود ،اشــاره
کــرده اســت.
تاسیس هلسینکی
هلســینکی بــه عنــوان یک شــهر تجــاری توســط گوســتاو اول پادشــاه ســوئد در
12ژوئــن 1550بــه عنــوان شــهر هلســینگفورس تاســیس شــد ،کــه او قصــد
داشــت رقیــب شــهر ( Revalامــروزه بــه نــام تالیــن شــناخته شــده اســت) در
ســواحل جنوبــی خلیــج فنالنــد را ایجــا کنــد.
پادشــاه بــه منظــور ابــاد کــردن شــهر تــازه تاســیس خــود در دهانــه رودخانــه
وانتــا دســتور داد تــا برخــی ســاکنان شــهرهای اطــراف را در شــهر مســتقر کنند.
کــم عمــق بــودن خلیــج اجــازه ســاخت بنــدر را نمــی داد و پادشــاه بــه مهاجــران
اجــازه داد تــا ایــن مــکان نامناســب را تــرک کننــد .در ســال ،1640کنــت پــر
براهــه جــوان ،مرکــز شــهر را بــا تعــداد کمــی از نــوادگان مهاجــران اولیــه بــه
شــبه جزیــره ویرونیمــی در کنــار دریــا ،محلــه کنونــی کروونونهــاکا ،جایــی کــه
اکنــون میــدان ســنا و کلیســای جامــع هلســینکی در ان قــرار دارد ،منتقــل کــرد.
در طــول نیمــه دوم قــرن هفدهــم ،هلســینکی ،بــه عنــوان یــک شــهر چوبــی ،از
اتــش ســوزی هــای منظــم رنــج مــی بــرد و در اغــاز قــرن هجدهــم جمعیــت ان
کمتــر از 1700نفــر بــود .بــرای مــدت طوالنــی ،هلســینکی عمدت ـاً یــک شــهر
اداری کوچــک از فرمانــداران شهرســتان نایلنــد و تواســتهوس بــود ،امــا اهمیــت
ان بــا شــروع ســاخت یــک ســاختار دفــاع دریایــی مســتحکم در قــرن هجدهــم
افزایــش یافــت.
هلســینکی شــهری کوچــک بــود کــه گرفتــار فقــر ،جنــگ و بیمــاری بــود .طاعون
ســال 1710بخــش بزرگــی از ســاکنان هلســینکی را کشــت .در پایــان جنــگ
بــزرگ شــمال در ســال ،1721دولــت ســوئد در حــال عقــب نشــینی هلســینکی
را بــه اتــش کشــید .بــا وجــود ایــن ،در اغــاز قــرن نوزدهــم تعــداد ســاکنان
شــهر بــه 3000نفــر رســید.
ســاخت قلعــه دریایــی Sveaborgدر قــرن 18بــه بهبــود وضعیــت هلســینکی
کمــک کــرد ،امــا تــا زمانــی کــه روســیه در جنــگ فنالنــد ســوئد را شکســت داد
و فنالنــد را بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد در ســال 1809ضمیمــه کــرد.
شــهر شــروع بــه توســعه بــه یــک شــهر قابــل توجــه کــرد .روس هــا قلعــه
Sveaborgرا در طــول جنــگ محاصــره کردنــد و حــدود یــک چهــارم شــهر در
اتــش ســوزی 1808ویــران شــد.
در 8اوریــل 1812امپراتــور الکســاندر اول روســیه پایتخــت فنالنــد را از تورکــو
بــه هلســینکی انتقــال داد تــا نفــوذ ســوئد در فنالنــد را کاهــش دهــد و پایتخــت
را بــه ســن پترزبــورگ نزدیک تــر کنــد.
مقامــات روســی شــهر هلســینکی را بــه ســبک نئوکالســیک بازســازی کردنــد و
قصــد داشــتند ان را بــه یــک پایتخــت شــیک مــدرن در امتــداد خطــوط ســنت
پترزبــورگ تبدیــل کننــد .ایــن طــرح توســط یوهــان البرشــت ارنســتروم در
ســال 1816توســط معمــار المانــی االصــل کارل لودویــگ انــگل اجــرا شــد.
شماره | 74راز شقایق| 42 صفحه 42
غذاهای محلی فنالند
پروانه فیروزی
محقق
غذاهــای فنالنــدی بــه دلیــل ترکیــب کلــی غذاهــای ســنتی کشــور و غذاهــای
تنــد بــا اشــپزی بــه ســبک معاصــر قابل توجــه اســت .ماهــی و گوشــت نقش
برجســته ای در غذاهــای ســنتی فنالنــد از بخــش غربــی ایــن کشــور دارنــد،
در حالــی کــه غذاهــای بخــش شــرقی بــه طــور ســنتی شــامل ســبزیجات و
قارچ هــای مختلــف اســت .پناهنــدگان کارلیــا در شــرق فنالنــد بــه رونــق و
تنــوع مــواد غذایــی کمــک کردنــد .بســیاری از مناطــق دارای غذاهــای بســیار
لذیــذ ســنتی هســتند.
در غذاهــای فنالنــدی اغلــب از محصــوالت ســبوس دار (چــاودار ،جــو،
جــو دوســر) و انــواع تــوت هــا (ماننــد زغــال اختــه ،لینگــون بــری،
تــوت ابــری ،و )...اســتفاده می شــود .شــیر و مشــتقات ان ماننــد
دوغ معمــوالً بــه عنــوان غــذا ،نوشــیدنی یــا در دســتور العمــل هــای
مختلــف اســتفاده مــی شــود .شــلغم هــای مختلــف در پخــت و پــز
ســنتی رایــج بودنــد ،امــا در قــرن 18ســیب زمینــی جایگزیــن ان شــد.
طبــق امــار ،مصــرف گوشــت قرمــز افزایــش یافتــه اســت ،امــا بــا ایــن حــال،
فنالندی هــا نســبت بــه بســیاری از ملــل دیگــر گوشــت گاو کمتــر و ماهــی و
مــرغ بیشــتری مصــرف مــی کننــد.
ایــن مســاله عمدتــا بــه دلیــل هزینــه بــاالی گوشــت در فنالنــد اســت.
فنالنــد همچنیــن دومیــن مصــرف ســرانه قهــوه در جهــان را دارد .مصــرف
شــیر نیــز بــاال اســت ،بــه طــور متوســطدر حــدود 112لیتــر ،بــرای هــر
نفــر ،در ســال.
هلســینکی پایتخــت قبـ ً
ا در قــرن 18بــه دلیــل تعــداد زیــاد مســافرخانه هــا
و کافــه شــناخته شــده بــود ،جایــی کــه هــم بــه مــردم محلــی و هــم کســانی
کــه در بنــدر فــرود مــی امدنــد نوشــیدنی هــای مختلــف بــه ویــژه الکلــی
ارائــه می شــد.
در ان زمــان ،مالیــات بــر فــروش الــکل منبــع درامــد بســیار مهمــی بــرای
هلســینکی بــود .بــه تدریــج ،نــوع جدیــدی از فرهنــگ نوشــیدنی در قــرن
بعــد شــروع بــه رشــد کــرد و در اوایــل ســال ،1852اولیــن کافــه فنالنــد،
کافــه اکبــرگ توســط فردریــک اکبــرگ شــیرینی پز تاســیس شــد .همچنیــن
گفتــه مــی شــود کــه اکبــرگ «ســنت ملــی شــیرینی پــزی» فنالنــد را ایجــاد
کــرده اســت.
بایــد گفــت در فنالنــد فرهنــگ کافــه تنهــا در انحصار نخبــگان بــود و رفته رفتــه تبدیل
بــه حرفـه ای ازاد شــد .امــروزه صدهــا کافــه در هلســینکی وجــود دارد کــه قابــل توجه
تریــن انهــا کافــه رگاتا اســت کــه در بیــن گردشــگران خارجی بســیار محبوب اســت.
فنالنــد و پایتخــت ان هلســینکی به عنــوان یــک شــهر بنــدری مهــم در دریــای
بالتیــک ،مدت هاســت کــه بــه خاطــر غــذای ماهــی اش شــناخته می شــود و اخیــرا ً
شــروع بــه تبدیــل شــدن بــه یکــی از پایتخت هــای پیشــرو غــذای ماهــی در شــمال
اروپــا کــرده اســت.
بــه طــور کلــی فرهنــگ غذایــی محلــی در فنالنــد از غذاهــای سرتاســر جهــان و
ترکیباتــی کــه انهــا تشــکیل مــی دهنــد تشــکیل شــده اســت .رســتوران های
مختلــف اســیایی ماننــد چینــی ،تایلنــدی ،هنــدی و نپالــی به ویــژه در منظــره شــهری
هلســینکی برجســته هســتند ،امــا در چنــد ســال گذشــته ،رســتوران هایی کــه
غذاهــای ویتنامــی ســرو می کننــد بســیار پررونــق بوده انــد.
ســومین گرایــش برجســته رســتوران هایی اســت کــه غذاهــای محلــی نــاب ســرو
می کننــد ،کــه بســیاری از انهــا عمدت ـاً در ســرو طعم هــای نــاب نوردیــک تخصــص
دارنــد.
همچنیــن گرایــش بــه غذاهــای روســی در ســالهای اخیــر در ایــن کشــور هنــوز
نســبتاً قــوی اســت ،یکــی از انهــا بلینــی هــای شــور اســت ،یــک پنکیــک غلیــظ
روســی کــه در ماهیتابــه چدنــی ســرخ مــی شــود.
یکــی از مهم تریــن مکان هــای فرهنــگ غذایــی در پایتخــت فنالنــد ،منطقــه
عمومــی عمومــی معــروف بــه Teurastamoدر منطقــه Hermanniاســت کــه بیــن
ســال های 1933و 1992بــه عنــوان کشــتارگاه شــهر فعالیــت می کــرد ،کــه نــام
مــکان نیــز بــه ان اشــاره دارد.
یــک کارنــاوال غــذا در سراســر کشــور بــه نــام روز رســتوران ( )Ravintolapäiväدر
هلســینکی اغــاز شــده اســت و بــه طــور ســنتی از مــاه مــه 2011جشــن گرفتــه مــی
شــود و هــدف از ایــن روز تفریــح ،بــه اشــتراک گذاشــتن تجربیــات غذایــی جدیــد و
لــذت بــردن از محیــط مشــترک بــا گــروه اســت.
شماره | 74راز شقایق| 84 صفحه 84
ایــن طــرح بــر یــک میــدان بــزرگ شــهری متمرکــز بــود و ســاختمان هــای
اولیــه ســاخته شــده در شــهر شــامل کاخ دولتــی در ضلــع شــرقی میــدان (،)1822
کلیســای قدیمــی هلســینکی ( ،)1826کلیســای تثلیــث مقــدس ارتدکــس ()1826
و تئاتــر انگلــس ( ،)1827اولیــن تئاتــر شــهر بــود.
پــس از اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو در ســال ،1827اکادمــی ســلطنتی تورکــو،
کــه در ان زمــان تنهــا دانشــگاه کشــور بــود ،نیــز بــه هلســینکی منتقــل شــد .ایــن
دانشــگاه بــه دانشــگاه امپراتــوری الکســاندر فنالنــد (بــه نــام امپراتــور الکســاندر
اول) تغییــر نــام داد و در نهایــت بــه دانشــگاه مــدرن هلســینکی تبدیــل شــد .انــگل
ســاختمان اصلــی دانشــگاه (کــه در ضلــع غربــی میــدان ســنا در ســال 1832
تکمیــل شــد) و کتابخانــه دانشــگاه ( )1844کــه اکنــون کتابخانــه ملــی فنالنــد
اســت را طراحــی کــرد.
جابجایــی دانشــگاه نقــش جدیــد شــهر را در دوک بــزرگ (فنالنــد) تثبیــت کــرد و
بــه ان کمــک کــرد تــا در مســیر رشــد مســتمر قــرار گیــرد.
ســاخت و رشــد مجــدد شــهر بــه عنــوان پایتخــت ملــی بــا تکمیــل کلیســای جامــع
هلســینکی در ضلــع شــمالی میــدان ســنا در ســال 1852نهایــی شــد .کلیســای
جامــع کــه از ابتــدا بــه عنــوان نقطــه کانونــی میــدان برنامــه ریــزی شــده بــود،
قــرار بــود در ایــن ســایت قــرار گیــرد .کلیســای لوتــری Ulrika Eleonoraموجود.
بــه ایــن ترتیــب ،ســاخت ان تــا پــس از تکمیــل کلیســای قدیمــی هلســینکی،
جابجایــی محــراب و اثاثیــه ،و تخریــب کلیســای اولریــکا الئونــورا اغــاز نشــد.
ســاخت کلیســای جامــع ،کــه در ابتــدا بــه نــام کلیســای ســنت نیــکالس شــناخته
مــی شــد ،از ســال 1830تــا 1852طــول کشــید .بنابرایــن تــا 12ســال پــس
از مــرگ انــگل تکمیــل نشــد .ایــن بنــا یــک نمــاد قابــل تشــخیص از هلســینکی
اســت کــه هنــگام نزدیــک شــدن بــه شــهر بــا قایــق از خلیــج فنالنــد بــه راحتــی
قابــل مشــاهده اســت.
در طــول قــرن نوزدهــم ،هلســینکی مرکــز اقتصــادی و فرهنگــی فنالنــد شــد .ماننــد
جاهــای دیگــر ،پیشــرفت های فنــاوری ماننــد راه اهــن و صنعتی ســازی عوامــل
کلیــدی در رشــد شــهر بودنــد .اولیــن ایســتگاه راه اهــن هلســینکی در ســال 1862
بــا خدمــات رســانی بــه Hämeenlinnaافتتــاح شــد .از اواخــر قــرن نوزدهــم،
زبــان فنالنــدی بیــش از پیــش در شــهر غالــب شــد ،زیــرا مردمــی کــه از روســتاها
بــه ایــن شــهر مهاجــرت کردنــد ،بیشــتر بــه فنالنــدی صحبــت می کردنــد .در اغــاز
قــرن بیســتم ،شــهر قبـ ً
ا عمدتـاً فنالنــدی زبــان بــود ،اگرچــه اقلیــت ســوئدی زبان
زیــادی در ان وجــود داشــت .امــروزه ســوئدی زبانــان اقلیــت کوچکــی هســتند.
نقــش هلســینکی بــه عنــوان پایتخــت باعــث شــد کــه ایــن شــهر محــل بســیاری
از رویدادهــای برجســته در تاریــخ فنالنــد قــرن 19و 20باشــد .در حالــی کــه 90
ســال اول تحــت حاکمیــت روســیه بــرای توســعه شــهر و کشــور فنالنــد مفیــد
بــود ،روسی ســازی فنالنــد در ســال 1899در زمــان ســلطنت نیــکالس دوم اغــاز
شــد.
در ســال ،1898افســر نظامــی نیکــوالی بوبریکــوف توســط تــزار بــه عنــوان
فرمانــدار کل فنالنــد منصــوب شــد .نقــش بوبریکــوف تســریع رونــد روســی
ســازی و جــذب فنالنــد بــه طــور کامــل در امپراتــوری روســیه ،در صــورت لــزوم
بــا زور بــود .ایــن باعــث شــد کــه او در بیــن فنالنــدی هــا بــه شــدت منفــور شــود
و در ســال 1904در کاخ دولتــی هلســینکی توســط یوگــن شــومان (اشــراف زاده
فنالنــدی) تــرور شــد.
قرن بیستم
جمعیــت هلســینکی در دهــه 1910بیــش از 100.000نفــر بــود و علیرغــم ماهیــت پــر
فــراز و نشــیب تاریــخ فنالنــد در نیمــه اول قــرن بیســتم (شــامل جنــگ داخلــی فنالنــد و
جنــگ زمســتانی کــه هــر دو اثــاری بــر شــهر گذاشــتند) ،هلســینکی بــه رشــد خــود ادامــه
داد.
ً
در اغــاز قــرن بیســتم ،تقریبـا بــه همیــن تعــداد فنالنــدی و ســوئدی زبــان در هلســینکی
وجــود داشــت .اکثــر کارگــران فنالنــدی زبــان بودنــد .زبــان عامیانــه محلــی هلســینکی (یــا
)stadin slangiدر میــان کــودکان و جوانــان فنالنــدی بــه عنــوان یــک زبــان ترکیبــی
فنالندی-ســوئدی از دهــه 1890توســعه یافــت و همچنیــن تحــت تاثیــر زبــان روســی
قــرار گرفــت و از دهــه 1950بــه بعــد ،زبــان عامیانــه فنالنــدی تــر شــد.
نارضایتــی از حاکمیــت روســیه و دعــوت بــه اســتقالل ادامــه یافــت و فنالند در ســال 1917
از انقــاب روســیه بــرای بــه دســت اوردن اســتقالل کامــل اســتفاده کــرد .امــا اشــفتگی
سیاســی-اجتماعی کــه منجــر بــه انقــاب روســیه شــد در فنالنــد نیــز وجــود داشــت و
اســتقالل بالفاصلــه بــا یــک جنــگ داخلــی 3.5ماهــه همــراه شــد .جنــاح سوسیالیســت/
کمونیســت جمعیــت (ســرخ ها) علیــه جنــاح و دولــت محافظــه کار (ســفیدها) قیــام کــرد.
ســیگنال شــروع خصومــت هــا روشــن کــردن یــک فانــوس ســرخ در بــرج تــاالر کارگــران
هلســینکی در منطقــه هاکانیمــی در 26ژانویــه 1918بــود .از انجایــی کــه هلســینکی در
قلمــرو ســرخ در نظــر گرفتــه شــده بــود ،دولــت محافظــه کار فنالنــد شــهر را تــرک کــرد.
و دوبــاره در Vaasaگــرد هــم امــد شــد.
شماره | 74راز شقایق| 43 صفحه 43
نان پنیری لیپاجوستو
نــان پنیــری لیپاجوســتو کــه بــه خاطــر صــدای خاصــی کــه موقــع جویدنــش ایجــاد
مــی کنــد بــه پنیــر جیرجیــری هــم معــروف اســت یکــی از معــروف تریــن خوراکــی
هــا و غذاهــای فنالنــدی اســت.
ایــن پنیــر از شــیر اغــوز گاو تهیــه مــی شــود و بــه همیــن دلیل سرشــار از کلســترول
اســت .شــیر را پــس از جوشــاندن و اضافــه کــردن مایــه پنیــر داخــل قالــب هــای
گــردی قــرار مــی دهنــد و در اخــر ان را مــی پزنــد یــا روی اتــش گریــل مــی کننــد
تــا روی ان برشــته و طالیــی شــود.
پنیــر لیپاجوســتو را معمــوال بالفاصلــه پــس از کبــاب کــردن و بــه صــورت گــرم مــی
خورنــد ،امــا مــی تــوان ان را خشــک کــرد و بــرای مــاه هــا و حتــی ســال هــا ان
را نگهــداری کــرد .ایــن پنیــر در فرهنــگ و زندگــی مــردم فنالنــد جایــگاه ویــژه ای
دارد و ان را بــه شــیوه هــای مختلــف مــی خورنــد .معمــوال ایــن پنیــر را بــه بــرش
هــای کوچــک تقســیم مــی کننــد و همــراه بــا قهــوه ســرو مــی کننــد.
گاهــی هــم ان را همــراه بــا مربــای نوعــی تــوت بــه نــام کلودبــری مــی خورنــد یــا
بــه جــای پنیــر فتــا داخــل ســاالد مــی ریزنــد .در اکثــر رســتوران هــا و کافــه هــای
هلســینکی و شــهرهای دیگــر فنالنــد مــی توانیــد ایــن پنیــر خوشــمزه را بــه عنــوان
عصرانــه یــا میــان وعــده ای دلچســب ســفارش بدهیــد و از طعــم یکــی از معــروف
تریــن غذاهــای فنالنــدی لــذت ببریــد.
گوشت گوزن
فنالنــد کشــوری سردســیر در شــمال اروپاســت و جمعیــت زیــادی از گــوزن هــای
شــمالی در ایــن کشــور زندگــی مــی کننــد .بــه همیــن دلیــل گوشــت گــوزن نقشــی
ویــژه در اشــپزی و غذاهــای فنالنــدی دارد و غذاهــای مختلفــی را بــا ان تهیــه
می کننــد.
مــزارع پــرورش گــوزن در سرتاســر فنالنــد وجــود دارد و اکثــر ان هــا بــه مصــرف
داخلــی مــی رســند و صــادرات کمــی از ان هــا انجــام مــی شــود .اگــر تــا بــه حــال
گوشــت گــوزن نخــورده ایــد بایــد بگوییــم کــه طعــم ایــن گوشــت تــا حــدودی
شــبیه بــه گوشــت گاو ،امــا بافــت ســفت تــر و طعــم بیشــتری دارد.
در رســتوران هــای فنالنــد انــواع غذاهــا را مــی توانیــد ببینیــد کــه بــا اســتفاده از
گوشــت گــوزن تهیــه شــده انــد :از خــوراک گــوزن گرفتــه تــا اســتیک گــوزن ،کباب
گوشــت گــوزن و حتــی پاســتا بــا گوشــت گــوزن!
سوپ سوسیس
خــب ،اســم ایــن غــذا ان قــدر طوالنــی و ســخت بــه نظــر مــی رســد کــه افــراد
غیــر فنالنــدی ان را تنهــا ســوپ سوســیس مــی نامنــد.
سیســکون ماکاراکیتــو در زبــان فنالنــدی بــه معنــای ســوپ سوســیس خواهــر
اســت کــه اســمی عجیــب بــرای یــک ســوپ اســت .اگــر اهــل ماجراجویــی
هســتید و دوســت داریــد غذایــی کامــا فنالنــدی را ســفارش بدهیــد پیشــنهاد
مــی کنیــم ایــن ســوپ عجیــب و خــاص را ســفارش بدهیــد .جالــب اســت بدانید
کــه سوسیســی کــه در ایــن ســوپ اســتفاده مــی شــود اختصاصــا بــرای ایــن
ســوپ تهیــه مــی شــود و در هیــچ غــذای دیگــری ایــن نوع خــاص از سوســیس
را مشــاهده نخواهیــد کــرد.
ایــن سوســیس خــام اســت و بــه شــکل گــرد و قلقلــی در امــده و بــه صــورت
خــام داخــل ســوپ ریختــه مــی شــود .بنابرایــن طعــم ان بســیار خــاص اســت
و بــا سوســیس هایــی کــه تــا بــه حــال امتحــان کــرده ایــد مطمئنــا متفــاوت
خواهــد بــود.
خوراک کاسرول کلم
کالیالتیکــو یــا کاســرول کلــم یکــی دیگــر از معــروف تریــن و محبــوب تریــن
غذاهــای فنالنــدی اســت .ایــن خــوراک ســنتی معمــوال در فصــول ســرد ســال
مصــرف مــی شــود و از گوشــت چرخکــرده ،کلــم و ســبزیجات تهیــه مــی
شــود و در اخــر بــا کمــی مربــای تــوت قرمــز روی ان را تزییــن مــی کننــد و
ان را داخــل فــر قــرار مــی دهنــد تــا بپــزد .اگــر بــه ویــژه در فصــل پاییــز بــه
هلســینکی و فنالنــد ســفر کردیــد مــی توانیــد در تمــام رســتوران هــا ایــن
خــوراک خوشــمزه و مقــوی را ســفارش بدهیــد
شماره | 74راز شقایق| 85 صفحه 85
دولــت جمهــوری کارگــری سوسیالیســتی فنالنــد (بــه عنــوان رســمی فنالنــد ســرخ
شــناخته مــی شــد) ،در 28ژانویــه 1918در هلســینکی تاســیس شــد .ســربازان
المانــی ،متحــدان گارد ســفید ،هلســینکی را در 13اوریــل 1918از ســرخ هــا پــس
گرفتنــد .در حالــی کــه جنایــات توســط هــر دو طــرف در طــول درگیــری انجــام شــد،
هــزاران زندانــی ســرخ پــس از جنــگ در حالــی کــه توســط ســفیدها در چندیــن
مــکان ،از جملــه قلعــه Suomenlinnaبازداشــت شــده بودنــد ،کشــته شــدند.
طبــق پیمــان مولوتوف-ریبنتــروپ در اوت 1939بیــن اتحــاد جماهیــر شــوروی و
المــان نــازی ،فنالنــد در حــوزه نفــوذ اتحــاد جماهیــر شــوروی قــرار گرفــت .در
نتیجــه ،شــوروی در 30نوامبــر 1939بــه فنالنــد حملــه کــرد تــا جنــگ زمســتانی را
اغــاز کنــد .هلســینکی بالفاصلــه پــس از شــروع جنــگ و ســپس چندیــن بــار دیگــر
در طــول جنــگ بمبــاران شــد .پــس از یــک توافــق نامطلــوب صلــح بــرای پایــان
دادن بــه جنــگ ،فنالنــد از ایــن فرصــت اســتفاده کــرد و در جنــگ جهانــی دوم بــا
المــان نــازی «هم پیمــان» شــد و فقــط علیــه اتحــاد جماهیــر شــوروی جنــگ را
ادامــه داد .ایــن امــر همچنیــن منجــر بــه بمبــاران هــای متعــدد هلســینکی از ســال
1941تــا 1944شــد کــه مهمتریــن انهــا ســه حملــه گســترده در فوریــه 1944بــود.
پــس از جنــگ ،فنالنــد مجبــور بــه پرداخــت غرامــت بــه اتحــاد جماهیــر شــوروی شــد.
بــا وجــود ایــن ،هلســینکی و بقیــه فنالنــد پیشــرفت کردنــد .یــک رویــداد مهــم میزبانــی
بــازی هــای المپیــاد پانزدهــم (بــازی هــای المپیــک تابســتانی )1952بــود .شهرنشــینی
ســریع فنالنــد در دهــه ،1970کــه در اواخــر نســبت بــه بقیــه اروپــا رخ داد ،جمعیــت
کالن شــهر را ســه برابــر کــرد و سیســتم متــروی هلســینکی ســاخته شــد.
شهرنشــینی ســریع فنالنــد در دهــه ،1970کــه دیرتــر نســبت بــه بقیــه اروپــا رخ داد،
جمعیــت کالن شــهر را ســه برابــر کــرد و سیســتم متــروی هلســینکی ســاخته شــد.
تراکــم جمعیــت نســبتاً کــم هلســینکی و ســاختار عجیــب ان اغلــب دلیــل تاخیــر در
رشــد ان عنــوان مــی شــود.
هلســینکی پایتخــت فرهنگــی اروپــا در ســال 2000و پایتخــت طراحــی جهانــی در ســال
2012بود.
از رویدادهــای مهــم ایــن قــرن ،بــازی هــای المپیــک 1952بــود کــه در هلســینکی
برگــزار شــد.
جغرافیای شهر
هلســینکی کــه «دختــر بالتیــک» یــا «مرواریــد دریــای بالتیــک» نامیــده
می شــود ،در نــوک یــک شــبه جزیــره قــرار دارد.
تراکــم جمعیــت در بخــش هــای خاصــی از منطقــه داخلــی شــهر هلســینکی
نســبتاً بیشــتر اســت .بــا رســیدن بــه 16494نفــر در هــر کیلومتــر مربــع
( /42720مایــل مربــع) در ناحیــه کالیــو ،امــا در کل تراکــم جمعیت هلســینکی
3050نفــر در هــر کیلومتــر مربــع (/7900مایــل مربــع) ایــن شــهر را در
مقایســه بــا ســایر پایتخــت هــای اروپایــی نســبتاً کــم جمعیــت قــرار مــی
دهــد.
خــارج از شــهر داخلــی ،بیشــتر هلســینکی از حومــه هــای پــس از
جنــگ تشــکیل شــده اســت کــه توســط تکــه هایــی از جنــگل جــدا
شــده اند .پــارک مرکــزی هلســینکی باریــک بــه طــول 10کیلومتــر
( 6.2مایــل) کــه از داخــل شــهر تــا مــرز شــمالی هلســینکی امتــداد دارد.
شــهر هلســینکی دارای حــدود 11000اســکله قایــق و دارای بیــش از
14000هکتــار ( 34595هکتــار؛ 54.1مایــل مربــع) ابهــای ماهیگیــری
دریایــی در مجــاورت منطقــه پایتخــت اســت .حــدود 60گونــه ماهــی
در ایــن منطقــه یافــت مــی شــود و ماهیگیــری تفریحــی رایــج اســت.
جزایــر مهــم هلســینکی عبارتنــد از Seurasaari، Vallisaari، Lauttasaari
و – Korkeasaariکــه محــل بزرگتریــن بــاغ وحــش فنالنــد بــه نــام بــاغ
وحــش Korkeasaariاســت .از دیگــر جزایــر قابــل توجــه مــی تــوان
بــه جزیــره قلعــه ســوئومنلینا ( ،)Sveaborgجزیــره نظامــی ســانتاهامینا و
ایزوســاری اشــاره کــرد.
جزیــره Pihlajasaariیــک مکان تابســتانی مــورد عالقه بــرای طبیعت گردان
اســت کــه بــا جزیــره اتــش در شــهر نیویــورک قابــل مقایســه اســت.
60ذخیــره گاه طبیعــی در هلســینکی بــا مســاحت 95480هکتــار (38640
هکتــار) وجــود دارد .از کل مســاحت 48190 ،هکتــار ( 19500هکتــار) را
مناطــق ابــی و 47290هکتــار ( 19140هکتــار) را مناطــق زمینــی تشــکیل
مــی دهنــد .عــاوه بــر ایــن ،ایــن شــهر دارای هفــت منطقــه حفاظــت شــده
طبیعــی در اســپو ،ســیپو ،هانکــو و اینــگا اســت.
شماره | 74راز شقایق| 44 صفحه 44
سوپ نخودفرنگی
ســوپ نخودفرنگــی غــذای ســنتی خانــواده هــای فنالنــد در روزهــای پنــج
شــنبه اســت و در تابســتان هــا بــا نخودفرنگــی تــازه و در ســایر فصــول بــا
نخودفرنگــی خشــک شــده تهیــه مــی شــود.
ایــن ســوپ معمــوال همــراه بــا گوشــت تهیــه مــی شــود و یکــی از محبــوب
تریــن غذاهــای فنالنــدی بــه حســاب مــی ایــد .مــردم فنالنــد عاشــق ایــن
ســوپ ســبز و خوشــرنگ هســتند و ان را همــراه بــا پنکیــک یــا مربــا یــا خامــه
همــزده میــل مــی کننــد.
دلمه کلم
دلمــه کلــم یکــی دیگــر از غذاهــای فنالنــدی اســت کــه البتــه همــان طــور
کــه مــی دانیــد در بســیاری از کشــورهای دیگــر مثــل کشــورهای حــوزه
بالــکان ،مدیترانــه و خاورمیانــه هــم وجــود دارد.
بــا ایــن حــال دلمــه کلــم در فنالنــد بــه ســبک و ســیاقی متفــاوت تهیــه
مــی شــود و معمــوال روی ان بــا کمــی مربــای لینگــون بــری یــا مــورد قرمــز
صحرایــی ( )lingonberryتزییــن مــی شــود.
از ان جــا کــه دلمــه کلــم کامــا بــا ذائقــه مــا ســازگاری دارد اگــر دلتــان یک
غــذای اشــنا خواســت مــی توانیــد ایــن غــذا را در رســتوران هــا ســفارش
بدهیــد .داخــل کلــم هــا را بــا گوشــت ،پیــاز و ادویــه هــای مختلــف پــر مــی
کننــد و بعــد همــراه بــا مربــای لینگــون بــری ســرو مــی کننــد.
شیرینی پای بلوبری فنالندی
شــیرینی پــای فنالنــدی بــا ظاهــری زیبــا و خوشــرنگی کــه دارد در بیــن
محبــوب تریــن شــیرینی هــا و غذاهــای فنالنــدی جــا مــی گیــرد .ایــن نــوع
پــای بیشــتر از ان کــه بــه شــیرینی شــبیه باشــد مثــل یــک کیــک اســت .در
فنالنــد ایــن پــای خوشــمزه را اغلــب همــراه بــا قهــوه مــی خورنــد و تقریبا در
تمــام رســتوران هــا و کافــه هــای فنالنــد و هلســینکی ،پــای بلوبــری را مــی
توانیــد ســفارش بدهیــد .از ان جــا کــه میــوه بلوبــری در فصــل تابســتان مــی
رویــد شــیرینی پــای بلوبــری هــم شــیرینی تابســتانی اســت و از میــوه هــای
تــازه و خــوش طعــم در ان اســتفاده مــی شــود.
کاالکوکو
یکــی از غذاهــای ســنتی فنالنــد غذایــی بــه نــام کاالکوکــو اســت کــه شــاید
بعضــی توریســت هــا از طعــم ان خوششــان نیایــد .امــا خــو ِد مــردم محلــی
عاشــق ان هســتند و ان را یکــی از خوشــمزه تریــن غذاهــای فنالنــدی مــی
داننــد .ایــن غــذا یــک قــرص بــزرگ نــان اســت کــه داخلــش بــا ماهــی
پــر شــده اســت و مــی تــوان ان را پــای ماهــی هــم نامیــد .ایــن غــذا بــه
ویــژه در کوپیــو ،مرکــز منطقــه ســاوونیای شــمالی محبوبیــت زیــادی دارد و
نانوایــی هــای متعــددی کاالکوکــو را بــه فــروش مــی رســانند .حتــی رقابــت
هــای ســاالنه کاالکوکــو هــم در ایــن منطقــه برگــزار مــی شــود و اشــپزهایی
از سرتاســر فنالنــد بــرای رقابــت بــه ایــن جــا مــی اینــد.
سوپ ماهی فنالندی یا لوهیکیتو
یکــی از معــروف تریــن غذاهــای فنالنــدی نوعــی ســوپ ماهــی بــه نــام
لوهیکیتــو اســت .ایــن ســوپ از ماهــی ســالمون ،ســیب زمینــی و ســبزیجات
معطــر تهیــه مــی شــود و گاهــی بــا افــزودن شــیر حالتــی خامــه ای بــه ان
مــی دهنــد .خانــواده هــای فنالنــدی ایــن ســوپ را اغلــب بــرای شــام امــاده
مــی کننــد و دور هــم مــی خورنــد.
شماره | 74راز شقایق| 86 صفحه 86
منطقه شهری
منطقــه شــهری هلســینکی کــه بــه عنــوان منطقــه پایتخــت نیــز شــناخته
مــی شــود شــامل چهــار منطقــه شــهرداری اســت :هلســینکی ،اســپو ،وانتــا
و کاونیاینــن.
منطقــه شــهری هلســینکی تنهــا کالن شــهر فنالنــد در نظــر گرفتــه مــی شــود.
ایــن منطقــه بیــش از 1.1میلیــون نفــر جمعیــت دارد و پرجمعیــت تریــن
منطقــه فنالنــد اســت .منطقــه پایتخــت در زمینــی بــه مســاحت 770کیلومتــر
مربــع ( 300مایــل مربــع) و دارای تراکــم جمعیــت 1418نفــر در هــر کیلومتــر
مربــع ( 3670مایــل مربــع) اســت .بــا بیــش از 20درصــد جمعیــت کشــور
تنهــا 0.2درصــد از مســاحت ان ،تراکــم مســکن در ایــن منطقــه بــر اســاس
اســتانداردهای فنالنــد اســت.
هلســینکی بــزرگ شــامل شــهرهای منطقــه پایتخــت هلســینکی و ده منطقــه
شــهرداری اطــراف ان اســت .منطقــه شــهری 3697کیلومتــر مربــع (1427
مایــل مربــع) اســت و بیــش از 1.4میلیــون نفــر (یــا حــدود یــک چهــارم کل
جمعیــت فنالنــد) جمعیــت دارد.
منطقــه شــهری دارای تمرکــز باالیی از اشــتغال اســت؛ یعنــی تقریبـاً 750000
شــغل.با وجــود شــدت کاربــری ،ایــن منطقــه دارای مناطــق تفریحــی و فضــای
ســبز وســیع نیــز مــی باشــد .منطقــه هلســینکی بــزرگ شــمالی تریــن منطقــه
شــهری جهــان بــا جمعیتــی بیــش از یــک میلیــون نفــر و شــمالی تریــن
پایتخــت اتحادیــه اروپــا اســت.
جمعیت شناسی
در 53درصــد از جمعیــت ،زنــان نســبت بیشــتری از ســاکنان هلســینکی را نســبت بــه
میانگیــن ملــی 51درصــد تشــکیل مــی دهنــد .تراکــم جمعیــت هلســینکی 2739.36نفــر
در هــر کیلومتــر مربــع ،هلســینکی را بــه پرجمعیــت تریــن شــهر فنالنــد تبدیــل کــرده
اســت .امیــد بــه زندگــی بــرای مــردان و زنــان کمــی کمتــر از میانگیــن ملــی اســت75.1 :
ســال بــرای مــردان در مقایســه بــا 75.7ســال 81.7 ،ســال بــرای زنــان در مقایســه بــا
82.5ســال.
هلســینکی از دهــه ،1810زمانــی کــه بــه جــای تورکــو بــه عنــوان پایتخــت دوک نشــین
بــزرگ فنالنــد ،کــه بعــدا ً بــه جمهــوری مســتقل فنالنــد تبدیــل شــد ،رشــد زیــادی را
تجربــه کــرد .ایــن شــهر از ان زمــان بــه بعــد بــه رشــد خــود ادامــه داد ،بــه اســتثنای
جنــگ داخلــی فنالنــد .از پایــان جنــگ جهانــی دوم تــا دهــه 1970مهاجــرت گســترده
ای از مــردم از روســتاها بــه شــهرهای فنالنــد ،بــه ویــژه هلســینکی وجــود داشــت .بیــن
ســالهای 1944و 1969جمعیــت شــهر تقریبـاً دو برابــر شــد و از 275000بــه 525600
رســید.
در دهــه ،1960رشــد جمعیــت هلســینکی ،عمدت ـاً بــه دلیــل کمبــود مســکن شــروع بــه
کاهــش کــرد .برخــی از ســاکنان شــروع بــه نقــل مــکان بــه شــهرهای مجــاور اســپو و
وانتــا کردنــد کــه در نتیجــه رشــد جمعیــت در هــر دو شــهر افزایــش یافــت .جمعیــت
اســپو طــی شــصت ســال نــه برابــر شــد (از 22874نفــر در ســال 1950بــه 244353
نفــر در ســال .)2009
وانتــا در همــان بــازه زمانــی تغییــرات چشــمگیرتری را شــاهد بــود :از 14976در ســال
1950بــه 197663در ســال 2009رســید و ســیزده برابــر افزایــش یافــت.
ایــن تغییــرات جمعیتــی ،شــهرداری های هلســینکی بــزرگ را بــه همــکاری بیشــتر در
زمینه هایــی ماننــد حمل ونقــل عمومــی کــه منجــر بــه پایه گــذاری – HSLو مدیریــت
زبالــه شــد ،واداشــت.
کمبــود روزافــزون مســکن و هزینه هــای باالتــر زندگــی در منطقــه پایتخــت،
بســیاری از مــردم را مجبــور بــه یافتــن مســکن در مناطــق روســتایی ســابق و حتــی
بیشــتر از ان بــه شــهرهایی ماننــد لوهجــا ،هامینلینــا ،الهتــی و پــوروو کــرده اســت.
در ســال ،2015حــدود 3500بــی خانمــان در هلســینکی وجــود داشــت کــه حــدود هــزار
نفــر از انهــا خارجــی بودنــد 700.نفــر از بــی خانمــان هــا زیــر 25ســال ســن دارنــد کــه
400نفــر کمتــر از ســال 2013بــود .بــه گفتــه تــارو نیمــن ،رئیــس پشــتیبانی مســکن
در هلســینکی ،بــی خانمانــی کاهــش یافتــه اســت زیــرا تعــداد اســکان ها در واحدهــای
مســکونی موقــت نســبت بــه قبــل بیشــتر شــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 45 صفحه 45
شا ه ماهی بالتیک
شــا ه ماهــی بالتیــک ( )Fried Baltic Herringیکــی دیگــر از غذاهــای
معــروف در منــوی فنالنــد اســت .در واقــع شــما هــر مــدل شــاه ماهــی را
می توانیــد در ایــن کشــور پیــدا کنیــد کــه البتــه نــوع ســرخ شــده ان
طرفــداران بیشــتری دارد .بــرای تهیــه ایــن غــذا اول ان را در یــک مایــع
خمیــر ماننــد و ادویــه دار می غلطاننــد و ســپس بــه ارامــی در کــره ســرخ
می کننــد تــا زمانــی کــه چیپســی و خوشــمزه شــود .ماهــی دودی و ترشــی
شــا ه ماهــی را معمــوالً به عنــوان پیش غــذا و گاهــی اوقــات هــم بــا ســیب
زمینی هــای کوچــک ســرو می کننــد.
گراویلوهی
گراویلوهــی ( )Graavilohiیــا ســالمون نمــک ســود شــده کــه بــه نــام گراوالکــس
( )Gravlaxشــناخته می شــود را می توانیــد بــه وفــور در سراســر فنالنــد پیــدا
کنیــد .ماهــی ســالمون را در نمــک ،شــکر و شــوید غلطانــده شــده و بــه عنــوان پیش
غــذا بــا نــان چــاودار و ســس خــردل و شــوید ســرو می شــود .بــه دلیــل اب ســرد
و تــازه ابدره هــای ایــن کشــور ،ماهی هــای ســالمون ان رنــگ صورتــی داشــته و
چربــی بیشــتری دارنــد؛ پــس خــوردن ایــن غــذای لذیــذ را از دســت ندهیــد.
سوپ فرنی
فرنــی ( )Porridgeرا بــه عنــوان وعــده صبحانــه در فنالنــد میــل
می کننــد .ایــن فرنــی بــا انــواع چاشــنی ها ســرو می شــود ،البتــه
شــیوه ی معمــول ان بــا کــره و مارمــاالد میــوه اســت .شــما می توانیــد
فرنــی را بــا چاشــنی های متنوعــی از جملــه میــوه خشــک ،اجیــل،
شــکر ،خامــه و حتــی شــکالت اســتفاده کنیــد .فرنــی فنالنــدی انــواع
مختلفــی دارد کــه نبایــد انهــا را بــا فرنــی صبحانــه اشــتباه بگیریــد؛ بــه
عنــوان نمونــه فرنــی بــا برنــج ســیاه اســت کــه بــرای غــذای ســنتی
عیــد پــاک امــاده می شــود.
پای کارلین
کاریاالنپیــراکات ( )Karjalanpiirakatیــا پــای کارلیــن ( )Karelian piesکــه از
ســنتی ترین غذاهــای فنالنــد بــه شــمار م ـی رود ،کیک هــای کوچکــی از نــان
چــاودار اســت کــه بــا برنــج و ســایر چاشــنی ها مثــل پــوره ســیب زمینی و
ریشــه ســبزیجات پــر می شــود .در روش ســنتی روی نان هــای داغ ،تخم مــرغ
پختــه شــده و کــره ریختــه و ســرو می کننــد .ایــن غــذا کــه معمــوالً بــرای
صبحانــه یــا میــان وعــده ســرو مــی رود را می توانیــد در همــه جــای فنالنــد
پیــدا کنیــد.
شماره | 74راز شقایق| 87 صفحه 87
زبان
فنالنــدی و ســوئدی زبــان هــای رســمی هلســینکی هســتند77.8 .درصــد از شــهروندان،
فنالنــدی را بــه عنــوان زبــان مــادری خــود صحبــت می کننــد و 5.5درصــد ســوئدی
صحبــت مــی کننــد.
16.7درصــد باقــی مانــده از جمعیــت بــه زبــان مــادری غیــر از فنالنــدی یــا ســوئدی
صحبــت مــی کننــد.
زبــان عامیانــه هلســینکی یــک گویــش منطقــه ای در ایــن شــهر اســت .ایــن اثــر عمدتـاً
از فنالنــدی و انگلیســی ترکیــب مــی شــود و بــه طــور ســنتی تاثیــرات قــوی روســی و
ســوئدی داشــته اســت .فنالنــدی امــروزه زبــان مشــترک ارتبــاط بیــن فنالنــدی زبانــان،
ســوئدی زبانــان و گویشــوران ســایر زبــان هــا (فنالنــدی هــای جدیــد) در امــور روزمــره
در حــوزه عمومــی بیــن افــراد اســت.
ســوئدی معمــوالً در ســازمان های شــهری یــا ملــی صحبــت می شــود کــه بــه طــور
خــاص بــرای فنالند-ســوئدی زبان ها هــدف قــرار می گیرنــد ،ماننــد بخــش خدمــات
اجتماعــی در Hämeentieیــا مرکــز فرهنگــی Luckanدر .Kamppi
دانــش فنالنــدی نیــز در تجــارت ضــروری اســت و معمــوالً یــک نیــاز اساســی در بــازار
کار اســت.
زبــان فنالنــدی در ســال 1890از زبــان ســوئدی پیشــی گرفــت و بــه زبــان اکثریــت
جمعیــت شــهر تبدیــل شــد .در ان زمــان جمعیــت هلســینکی 61530نفــر بــود.
هلســینکی بــه عنــوان چهــارراه بســیاری از بنــادر بیــن المللــی و محــل اســتقرار بزرگترین
فــرودگاه فنالنــد ،دروازه ورد و خــروج بین المللــی فنالنــد اســت .ایــن شــهر دارای
بیشــترین جمعیــت مهاجــر فنالنــد بــه صــورت مطلــق و نســبی اســت .بیــش از 140
ملیــت در هلســینکی نمایندگــی دارنــد .بزرگتریــن جامعــه اســتونیایی جهــان در خــارج
از اســتونی در ان قــرار دارد .حــدود 1000نفــر ســامی در هلســینکی زندگــی مــی کننــد.
شــهروندان خارجــی 9.6درصــد از جمعیــت را تشــکیل مــی دهنــد ،در حالــی کــه کل
جمعیــت مهاجــر 16درصــد اســت.
در ســال 101825 ،2018ســاکن بــه زبــان مــادری غیــر از فنالنــدی ،ســوئدی یــا
یکــی از ســه زبــان ســامی کــه در فنالنــد صحبــت مــی شــود صحبــت می کردنــد
و 103499نفــر دارای پیشــینه خارجــی بودنــد .بزرگتریــن گــروه ســاکنان غیــر
فنالنــدی از روســیه ( ،)14532اســتونی ( )9065و ســومالی ( )6845هســتند.
یــک ســوم جمعیــت مهاجــر فنالنــد در شــهر هلســینکی زندگــی مــی کننــد.
پیــش بینــی مــی شــود کــه تعــداد افــراد دارای زبــان مــادری خارجــی در ســال 2035
بــه 196500نفــر یــا 26درصــد از جمعیــت برســد 114000 .نفــر بــه زبــان هــای غیــر
اروپایــی صحبــت مــی کننــد کــه 15درصــد از جمعیــت را تشــکیل مــی دهــد.
اقتصاد
هلســینکی بــزرگ تقریبـاً یــک ســوم تولیــد ناخالــص داخلــی فنالنــد را تولیــد می
کنــد .تولیــد ناخالــص داخلــی ســرانه تقریبـاً 1.3برابــر میانگیــن ملی اســت.
درامــد عمــده ایــن شــهر در بخــش هــای دولتــی و فنــاوری اطالعــات مرتبــط بــا
خدمــات اســت.
شــرکت هــای کشــتیرانی پــس کارگاه هــا و کارخانه هــای صنعتــی ســنگین،
تعــداد قابــل توجهــی از افــراد را اســتخدام مــی کننــد.
ارزش افــزوده ناخالــص ســرانه کالن شــهرها 200درصــد از میانگیــن 27منطقــه
شــهری اروپایــی اســت کــه برابــر بــا اســتکهلم و پاریــس اســت .رشــد ســاالنه
ارزش افــزوده ناخالــص حــدود 4درصــد بــوده اســت.
83شــرکت از 100شــرکت بــزرگ فنالنــدی مقــر خــود را در هلســینکی
قــرار دادنــد .دو ســوم از 200مدیــر پردرامــد فنالنــدی در هلســینکی مشــغول
فعالیــت هســتند و 42درصــد در هلســینکی زندگــی می کننــد .متوســط
درامــد 50نفــر از افــراد ثروتمنــد ایــن شــهر 1.65میلیــون یــورو بــود.
اب لولــه کشــی از کیفیــت عالــی برخوردار اســت و توســط تونــل ابــی Päijänne
بــه طــول 120کیلومتــر ( 75مایــل) تامیــن مــی شــود کــه یکــی از طوالنــی تریــن
تونــل هــای ســنگی پیوســته در جهان اســت.
شماره | 74راز شقایق| 46 صفحه 46
سینمای فنالند
حسین شیردل
ســینمای فنالنــد دارای تاریخچــه طوالنــی اســت ،بــه طــوری کــه اولیــن
نمایــش عمومــی تقریبــاً از همــان اوایــل اختــراع فنــاوری مــدرن فیلــم
ســینمایی شــروع شــد (اولیــن نمایــش در جهــان در ســال 1895و در فنالنــد
در ســال 1896بــود).
بیــش از یــک دهــه طــول کشــید تــا اولیــن فیلــم فنالنــدی در ســال 1907
تولیــد و بــه نمایــش درایــد .امــا پــس از اولیــن قــدم هــای ســینمای فنالنــد،
پیشــرفت بســیار کنــد بــود.
پــس از ســال 1907دو دوره ( 1911-1909و )1918-1917وجود داشــت که
هیــچ فیلــم فنالنــدی تولیــد نشــد .ایــن تــا حــدودی ناشــی از وضعیت سیاســی
بــود ،زیــرا فنالند بــه عنــوان بخشــی خودمختــار از امپراتــوری روســیه موقعیت
داشــت و بنابرایــن تحــت تاثیــر وضعیــت سیاســی جهــان قــرار گرفــت.
در ســال 1917فنالنــد یــک کشــور مســتقل شــد و در ســال 1918جنــگ
داخلــی رخ داد .پــس از تثبیــت وضعیــت سیاســی ،جامعــه فنالنــد و زندگــی
فرهنگــی ان شــروع بــه توســعه کــرد .ایــن در مــورد هنرهــای ســینمایی
کامــ ً
ا مشــخص بــود .فیلــم هــای بیشــتری تولیــد شــد و ایــن صنعــت
بخــش مهمــی از جامعــه فنالنــد شــد .اوج ایــن پیشــرفت اندکــی پــس
از دوران صامــت ،در حــدود دهــه هــای 1940و ،1950زمانــی کــه ســه
اســتودیو بــزرگ فیلــم مشــغول فعالیــت بودنــد و بــرای بــازار رقابــت مــی
کردنــد ،بــه وقــوع پیوســت.
رفتــه رفتــه جامعــه بــا رونــق تلویزیــون دچــار تغییــر در ســلیقه شــد .در دهه
60میــادی تــا حــدی بــه دلیــل گرایش هــای سیاســی و تــا حــدی بــه دلیــل
اشــکال جدیــد ســرگرمی ،ماننــد تلویزیــون ،جذابیــت فیلــم هــا مــورد تهدیــد
قــرار گرفــت ،عمـ ً
ا همــه اســتودیوها تعطیــل شــدند و فیلم هــا بــرای توده ها
سیاســی و بیــش از حــد تجــاری شــدند .تعــداد کمــی از فیلمســازان بــا ایــن
پیشــرفت مخالــف بودنــد و بــه تولید فیلــم هــای محبوبــی ادامه مــی دادند که
توســط منتقــدان مــورد انتقــاد قــرار مــی گرفــت امــا مــورد عالقــه مــردم بود.
مهــم تریــن فیلــم هــای فنالنــدی عبارتنــد از« :ســرباز گمنــام» ،بــه
کارگردانــی ادویــن لیــن در ســال ،1955کــه در روز اســتقالل در تلویزیــون
نمایــش داده مــی شــد .فیلــم «اینجــا ،زیــر ســتاره شــمالی» از ســال ،1968
همچنیــن بــه کارگردانــی الیــن ،کــه موضــوع ان جنــگ داخلــی فنالنــد بــود،
نیــز یکــی از مهــم تریــن اثــار تاریخــی ســینمای فنالنــد اســت
فیلــم کمــدی جنایــی «اشــتباه بــازرس پالمــو» محصــول ،1960بــه
کارگردانــی متــی کاســیال ،در ســال 2012توســط منتقــدان و روزنامــه نگاران
فنالنــدی بــه عنــوان بهتریــن فیلــم فنالنــدی تمــام دوران انتخــاب شــد.
احیایــی در ســینمای فنالنــد در دهــه 1990اتفــاق افتــاد کــه تــا حــدی تحت
تاثیــر نســل جدیــد فیلمســازان بــود کــه ایــده هــای جدیــد را ارائــه کردنــد
و تــا حــدودی بــه ایــن دلیــل کــه موفقیــت تجــاری دیگــر «غیــر هنــری»
تلقــی نمــی شــد ،بنابرایــن پــروژه هــای ســینمایی تجــاری حمایــت شــدند.
از اعتبــارات دولتــی در دهــه ،2000ســینمای فنالنــد پویــا و ســرزنده بــود،
بــه طــوری کــه برخــی از فیلــم هــا و فیلمســازان بــه موفقیــت جهانــی دســت
یافتنــد و بســیاری از فیلــم هــا بــا اســتقبال خوبــی از ســوی تماشــاگران و
منتقــدان مواجــه شــدند.
امــروزه حــدود 15تــا 20فیلــم بلنــد فنالنــدی هــر ســال تولیــد مــی شــود و
ســینمای فنالنــد در حــال پیشــرفت در ژانرهــای مختلــف ســینمایی در ســطح
جهانی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 88 صفحه 88
حمل و نقل
ماننــد بســیاری از شــهرهای دیگــر ،هلســینکی عمــدا ً در مکانــی روی دریا تاســیس
شــد تــا از مزیــت حمــل و نقــل اســتفاده کنــد .یــخ زدگــی دریــا محدودیــت هایــی
را تــا پایــان قــرن نوزدهــم بــر ترافیــک دریایــی تحمیــل کــرد .امــا در صــد ســال
گذشــته ،مســیرهای منتهــی بــه هلســینکی حتــی در زمســتان بــا کمــک یــخ
شــکن ها بــاز نگــه داشــته شــده انــد ،کــه بســیاری از انهــا در کارخانــه کشــتی
ســازی هلســینکی هیتاالهتــی ســاخته شــده انــد .ورود و خــروج کشــتی هــا نیــز
بخشــی از زندگــی روزمــره در هلســینکی بــوده اســت.
ترافیــک مســیر منظــم از هلســینکی بــه اســتکهلم ،تالیــن و ســن پترزبــورگ از
ســال 1837اغــاز شــد .ســاالنه بیــش از 300کشــتی کــروز و 360000مســافر
کــروز از هلســینکی بازدیــد مــی کننــد.
اســکله هــای کشــتی هــای کــروز بیــن المللــی در بنــدر جنوبــی ،کاتاجانــوککا،
بنــدر غربــی و هرنســاری وجــود دارد .از نظــر مســافرین ترکیبــی خطــوط
هوایــی و کــروز ،بنــدر هلســینکی در ســال 2017از بنــدر دوور پیشــی
گرفــت و بــه شــلوغ تریــن بنــدر مســافری در جهــان تبدیــل شــد.
اتصــاالت کشــتی بــه تالیــن ،ماریهــام و اســتکهلم توســط شــرکت های مختلــف
انجــام می شــود .اتصــال کشــتی بســیار محبــوب MS J. L. Runebergبــه
دومیــن شــهر قدیمــی فنالنــد ،شــهر قدیمــی قــرون وســطایی ،Porvooنیــز
بــرای گردشــگران در دســترس اســت.
کشــتی هــای باربــری Finnlinesبــه ،Gdyniaلهســتان ،Travemünde .المــان؛
و روســتوک المــان نیــز در دســترس هســتند .ســنت پیتــر الیــن نیز شــرکتی اســت
کــه چندیــن بــار در هفتــه خدمــات کشــتی مســافربری را بــه ســن پترزبــورگ
ارائــه مــی دهــد.
حمل و نقل شهری
در منطقــه شــهری هلســینکی ،حمــل و نقــل عمومــی توســط اداره حمــل و نقــل
منطقــه ای هلســینکی ،اداره حمــل و نقــل منطقــه شــهری ،مدیریــت مــی شــود.
سیســتم حمــل و نقــل عمومــی متنــوع شــامل ترامــوا ،قطــار شــهری ،متــرو،
خطــوط اتوبــوس ،دو خــط کشــتی و یــک سیســتم دوچرخــه عمومــی اســت.
سیســتم ترامــوا هلســینکی ،زمانــی کــه اولیــن ترامــوا بــا اســب کشــیده شــد بــه
طــور رســمی در هلســینکی در ســال 1891اغــاز شــد و بــا اضافــه شــدن نیــروی
الکتریکــی ،از ســال 1900بــه طــور مــداوم در حــال کار بــوده اســت.
13مســیر کــه قســمت هــای داخلــی شــهر را پوشــش مــی دهــد ،بهــره بــرداری
مــی شــود .از ســال ،2017شــهر در حــال گســترش شــبکه ترامــوا اســت و
چندیــن پــروژه بــزرگ ســاخت خــط ترامــوا در حــال انجــام اســت.
سیســتم ریلــی رفــت و امــد شــامل مســیر دوگانــه بــرای خدمــات محلــی در دو
مســیر ریلــی در امتــداد راه اهن هــای بین شــهری ،یــک راه اهــن شــهری دو
مســیره بــا ایســتگاهی در فــرودگاه هلســینکی در وانتــا اســت .بهــره بــرداری
الکتریکــی قطارهــای شــهری بــرای اولیــن بــار در ســال 1969اغــاز شــد و از
ان زمــان بــه تدریــج ایــن سیســتم گســترش یافتــه اســت .از ســال ،2017
15ســرویس مختلــف ارائــه شــده اســت کــه برخــی از انهــا خــارج از منطقــه
هلســینکی هســتند .ســرویس هــای مکــرر بــا فاصلــه 10دقیقــه ای در اوج ترافیــک
انجــام مــی شــود.
هیئتتصمیم گیری
هیئــت شهرســتان ( )kaupunginvaltuustoدربــاره موضوعــات هلســینکی
تصمیــم می گیــرد .اعضــای ایــن هیئــت نماینــدگان گــروه هــای سیاســی مختلــف
هســتند .اعضــای ایــن هیئــت هــر چهــار ســال یکبــار از طریــق انتخابات شــهری
انتخــاب مــی شــوند .مــی تــوان از وب ســایت شــهر جلســات هیئــت نماینــدگان
شــهر را پیگیــری کــرده و اطالعــات بیشــتری را دربــاره تصمیمــات اتخــاذ شــده
توســط ایــن هیئــت دریافــت نمائیــد.
شــهردار و فعالیــن امــور شــهر در قســمت هــای مختلــف هلســینکی جلســات
شــبانه بــرای ســاکنین برگــزار مــی کننــد کــه در ان راجــع بــه مســائل شــهر
اطــاع رســانی شــده و بحــث و گفتگــو مــی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 47
هــر شــهروند نیــز مــی توانــد در تصمیــم گیــری تاثیــر بگــذارد .رای دادن در
انتخابــات شــهر شــیوه مهمــی بــرای تاثیــر گــذاری اســت .مــی تــوان همچنیــن
از طریــق کانــال هــای الکترونیکــی مختلــف در توســعه شــهر شــرکت نمــود .مثـ ً
ا
در وب ســایت شــهر هلســینکی یــک فــرم امــاده ،یعنــی ســامانه پیشــنهادات
و انتقــادات وجــود دارد .از طریــق ایــن ســامانه مــی توانیــد پرســش هــا و
توصیه هــای خــود را بــرای شــهرداری ارســال نمــوده و پیشــنهادات و انتقــادات
خــود را ارائــه کــرد.
عــاوه بــر ایــن ،در هــر منطقــه رابــط شــهرداری فعالیــت مــی کنــد کــه می توانــد
در پیــش بــردن توصیــه هــای مردمــی کمــک کنــد .رابــط شــهرداری در ســاعات
مشــخصی در روزهــای از پیــش تعییــن شــده در کتابخانــه منطقــه حضــور دارد و
مراجعیــن را مــی پذیــرد. صفحه 47
1920قبل از استقالل
1920-1896
شــرکت بــرادران لومیــر Lumièreاولیــن تصاویــر متحــرک را در ســال 1896
در هلســینکی بــه نمایــش گذاشــت ،امــا ســال 1904بــود کــه اولیــن فیلــم هــا
در فنالنــد فیلمبرداری شــدند.
مشــخص نیســت کــه چــه کســی اولیــن فیلــم را ســاخته اســت (بــه نــام
،)Novelty from Helsinki: School Youth at Breakامــا در دســامبر
توســط American Bioscopeنمایــش داده شــد.
اولیــن شــرکت فیلــم فنالنــدی ،اتلیــه اپولــو ،در ســال 1906توســط
مهنــدس K. E. Ståhlbergتاســیس شــد .ایــن شــرکت عمدتــاً
مســتندهای کوتــاه ،و همچنیــن اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدیThe ،
)1907( Moonshinersرا تولیــد کــرد .از همــان ابتــدا ،تولیــد فیلــم
فنالنــد در پایتخــت ایــن کشــور متمرکــز بــود ،اگرچــه بــرای چنــد ســال
از ســال 1907یــک شــرکت قابــل توجــه بــه نــام Oy Maat ja Kansat
وجــود داشــت کــه مســتندهای کوتــاه را در تامپــره تولیــد مــی کــرد.
The Moonshinersیــا مهتاب هــا توســط تئــوو پــورو Teuvo Puro
کارگردانــی شــد کــه کارگردانــی اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدی را نیــز بــه نــام
ســیلوی Sylviبــر اســاس نمایشــنامه ای از Minna Canthرا نیــز بــر عهــده
داشــت.
ایــن فیلــم در ســال 1911بــا دو اقتبــاس کامــل ادبــی دیگــر فیلمبــرداری
شــد ،امــا تــا ســال 1913اکــران نشــد .ســازندگان فیلــم پــول کافــی بــرای
ارســال فیلــم هــا بــه نزدیکتریــن ازمایشــگاه در کپنهــاگ را نداشــتند ،بنابرایــن
گذشــت زمــان باعــث تخریــب فیلم هــا شــد.
ســال های بعــد از ســیلوی ،بــه کمــک اولیــن شــرکت فیلــم بلنــد فعــال بــه
نــام Lyyra-Filmiاثــر Hjalmar V. Pohjanheimoشــکل گرفــت کــه هــم
نمایش هــای کوتــاه و هــم «فیلم هــای هنــری» را تولیــد می کــرد.
در پایــان ســال ،1916مقامــات روســی تمــام فعالیــت هــای فیلمبــرداری در
فنالنــد را ممنــوع کردنــد ،بنابرایــن هیــچ تولیــد خاصــی در فنالنــد در ان ســالها
وجــود نداشــت.
صنعــت فیلــم فنالنــد در دو دهــه اول قــرن بیســتم هرگــز بــه خالقیــت یــا
بهــره وری همســایگان اســکاندیناوی خــود ،ســوئد و دانمــارک نزدیــک
نبــود -حتــی مــی تــوان گفــت کــه بــه ســختی هیــچ صنعــت یــا تولیــدی
وجــود نداشــت .عــاوه بــر ایــن ،بیشــتر فیلم هایــی کــه قبــل از اســتقالل
فیلم بــرداری شــده اند ،از بیــن رفته انــد و از میــان فیلم هــای بلنــد ،تنهــا
ســیزده دقیقــه از ســیلوی باقــی مانــده اســت.
1920سینمای صامت
1920-1930
بــه لطــف یــک شــرکت موفــق بــه نــام ( Suomi-Filmiکــه در ســال 1919
تاســیس شــد) و رهبــر خــاق ان ،Erkki Karuتولیــد معمولــی فیلــم در دهــه
1920شــروع شــد .او همچنیــن مهمتریــن فیلــم هــای ان دوران را کارگردانــی
کــرد و قبــل از مــرگ زودهنگامــش در ســال 1935چهــره اصلــی ســینمای
فنالنــد بــود .کفــاش هــای دهکــده ( )1923شــاهکار صامــت فنالنــد اســت،
یــک کمــدی فولکلــور دلنشــین بــا بــازی بــازی الکســیس کیــوی و دوربیــن
المانــی کــورت جاگــر.
از دیگــر فیلم هــای برجســته کارو می تــوان بــه ایــن مــوارد اشــاره کــرد:
،)1923( The Logroller›s Brideبــا فیلمبــرداری عالــی توســط Jägerو
،Oscar Lindelöfو همچنیــن اولیــن فیلــم فنالنــدی کــه بــه طــور گســترده
در خــارج از کشــور پخــش شــد .وقتــی پــدر دنــدان درد دارد ( ،)1923طنــزی
کوتــاه و سورئالیســتی.
مخاطبــان کشــوری کــه عمدتــا بــا کشــاورزی اقتصــاد خــود را می گردانــد،
تحــت تاثیــر موضوعــات روســتایی Suomi-Filmiقــرار گرفتنــد .پرداختــن
بــه داســتان هــای عمیقــا ملــی حومــه شــهر بــه عنــوان خــط مشــی
شــرکت در طــول دوران صامــت باقــی مانــد .گهــگاه تالش هایــی بــرای
ســاخت فیلم هــای شــهری تر یــا «اروپایی تــر» ماننــد افســانه تابســتانی
کارو ( )۱۹۲۵انجــام می شــد ،امــا عمــوم مــردم از ان دوری می کردنــد.
یکــی از معــدود فیلم هــای ترســناک فنالنــدی در ایــن ســال ها ،طلســم های
شــیطانی ( )1927بــود کــه مــورد توجــه قــرار گرفــت.
کارل فــون هارتمــن ،ســربازی بــود کــه بــه عنــوان مشــاور نظامــی در هالیــوود
کار کــرده بــود و همیــن تجربــه باغــث شــده بــود تــا در فنالنــد بتوانــد در
ســینمای صامــت کراگردانــی کنــد .دو درام جاسوســی او ،پیــروزی عالــی
( )1929و ســراب ( ،)1930کامــا قابــل قبــول بودنــد ،امــا عمــوم را بــه خــود
جــذب نکردنــد.
شماره | 74راز شقایق| 89 صفحه 89
مناطق دیدنی هلسینکی
خیابان مانرهایمینتی
ایــن خیابــان کــه از معروف تریــن خیابان هــای فنالنــد اســت بلــوار و خیابــان
اصلــی در هلســینکی مرکــز فنالنــد بــه طــول ۵.۵کیلومتــر اســت.
ایــن خیابــان بــه افتخــار فیلــد مارشــال کارل گوســتاف امیــل مانرهایــم ششــمین
رئیس جمهــور فنالنــد نــام گذاری شده اســت.
تــا قبــل از جنــگ زمســتان ایــن خیابــان هیگینگاتــو نــام داشــت کــه بــه افتخــار
رابــرت هنریــک ریبینــدر فرمانــدار کل فنالنــد در ســال ۱۸۴۰نام گــذاری شــده
بو د .
مهم تریــن دلیــل ایــن تغییــر نــام ،تــردد مــداوم مانرهایــم در طــول جنــگ
داخلــی فنالنــد ،و طــی ســال ۱۹۱۸بــرای پس گرفتــن ایــن منطقــه از نیروهــای
المانــی در ایــن مســیر بــود.
موقعیت
مجســمه ســوارکاری مارشــال مانرهایــم دقیقـاً بــر اســاس همیــن واقعــه تاریخی
در ســال ۱۹۶۰در ایــن خیابــان نصــب شده اســت .ایــن مجســمه در امتــداد
خیابــان مانرهایمینتــی دقیق ـاً در روبــروی مــوزه هنرهــای مــدرن کیاســما واقــع
شده اســت .مانرهایمینتــی ،طوالنی تریــن و مشــهورترین خیابــان هلســینکی ،از
ارت تایــا اغــاز می شــود و بــه ســوی شــمال غربــی ادامــه می یابــد ،از مناطــق
تولُــو و روسـ َ
س می گــذرد تــا اینکــه ســرانجام بــا بزرگراهــی کــه بــه بیــرون
ـک ُ
شــهر مــی رود ،یکــی می شــود .نقــاط اغازیــن هــر دو جــاده ملــی فنالنــد،
بزرگــراه تامپِــره ( )E12و بزرگــراه الهتــی ( ،)E75تقریبــاً در ا ُِرت تایــا واقــع
شــده اند.
بناها و سازه ها
چندیــن مجســمه و بســیاری از ســاختمان ها و بناهــای مهــم و تاریخــی
هلســینکی در ایــن خیابــان قــرار دارنــد کــه از میــان ان هــا ســاختمان مجلــس،
تــاالر فنالندیــا ،و کیاســما قابــل اشــاره هســتند.
موزه ملی هنر فنالند (اتنیوم)
مــوزه ملــی هنــر فنالنــد ،مکانــی زیباســت کــه از اثــار و دیدنــی هــای
فنالنــد بــه شــمار می ایــد .ایــن اثــر خالقان ـه ی زیرزمینــی ،توســط یکــی از
معروف تریــن معمــاران دنیــا ،ســاخته شــده اســت.
ایــن منطقـ ه هــم اکنــون بــه عنــوان یــک دروازه ی جدیــد تجــاری ،اقتصــادی
و در حــال توســعه بــرای فنالنــد شــناخته می شــود .پِلــی همچنیــن شــهرت
زیــادی در طراحــی اســمانخراش ها و ســازه های بلنــد مرتبــه دارد .وی
فضــای نمایشــگاهی ایــن بنــا را بــ ه صــورت ســه طبقــه در زیرزمیــن قــرار
داده اســت و ســقفی بــزرگ از شیشــه و فلــز بــا شــکلی مجســمه وار را بــر روی
ان ایجــاد کــرد کــه باعــث شــد تــا ایــن اثــر بــه یــک نمــاد شــهری منحصــر
بــه فــرد تبدیــل شــود.
در مــوزه ملــی هنــر هلســینکی یــک ا ِلمــان خطــی بــزرگ بــه شــکل پروانــه بــا
ارتفــاع 50متــر رو بــه بــاال ســاخته شــده کــه به طــور ارگانیــک بــه بنــا گــره
می خــورد و از جنــس فــوالد بــا پوشــش تیتانیــوم اســت .اثــار متعــددی در
مــوزه ملــی هنــر فنالنــد نگهــداری می شــوند ازجملــه ،نقاش ـی های پیکاســو،
مجســمه های قدیمــی و دســت نوشــته های هنرمنــدان چینــی .ورودی مــوزه
ملــی هنــر فنالنــد در زیــر نورگیــر بــزرگ و پوشــیده از شیشــه قــرار دارد کــه
گالری هــا و فضاهــای نمایشــگاهی و حتــی طبقــات دیگــر نــور خــود را از ان
دریافــت می کننــد.
همچنیــن ایــن ســاختمان دارای امکاناتــی شــامل ،ســالن همایش و ســخنرانی،
رســتوران ،فروشــگاه ،فضــای بــازی کــودکان ،اطالعــات و پذیــرش اســت کــه
در طبقـه ی منفــی یــک قــرار دارد .دو طبقـه ی زیریــن مــوزه ملــی هنــر فنالنــد
شــامل گالری هــا و فضاهــای نمایشــگاهی ،اسانســور و پلکان هــای بــزرگ
اســت کــه بــه زیبایــی طراحـی شــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 48 صفحه 48
Suomi-Filmiبــه شــدت بــر تولیــد فیلــم فنالنــد در دهــه 1920تســلط
داشــت .ایــن شــرکت 23فیلــم از 37فیلــم بلنــد ســاخته شــده بیــن -1919
1930را تولیــد کــرد .شــرکت های دیگــر (کــه گهــگاه ظاهــر می شــدند)
بــه نظــر می رســید کــه پــس از تولیــد یــک یــا دو فیلــم ناپدیــد شــدند.
مهمتریــن ایــن شــرکت هــای تولیــد در نیمــه دوم دهــه ظهــور کردنــد.
جاگــر فیلمبــردار المانــی Suomi-Filmiرا تــرک کــرد و شــرکت کومدیــا-
فیلــم خــود را تاســیس کــرد .ایــن شــرکت بــا یــک شــرکت جهانــی فیلــم
( )Ufanametمرتبــط بــود کــه در ان زمــان بیشــتر پخــش فیلــم در فنالنــد
را در اختیــار داشــت ،بنابرایــن تهدیــد بزرگــی بــرای Suomi-Filmiبــود.
Suomi-Filmiاز خــود بــا ارزش هــای ملــی دفــاع کــرد و کومدیا-فیلــم و
Ufanametرا متهــم کــرد کــه مهاجمــان خارجــی بــرای فرهنــگ فنالنــد
هســتند.
کومدیا-فیلمــی تنهــا دو فیلــم ســاخت کــه یکــی از انهــا ،در
بزرگــراه زندگــی ( ،1927بــه کارگردانــی جگــر و راگنــار هارتــوال)
تــاش جالبــی بــرای ســاخت نوعــی کمــدی مــدرن اســت.
در ســال 1929اولیــن دو فیلــم تولیــد شــده توســط یــک شــرکت کوچــک
بــه نــام Fennicaبــه کارگردانــی والنتیــن واال ،کــه یکــی از بزرگتریــن
کارگردانــان ســال هــای طالیــی ســینمای فنالنــد بــه شــمار مــی رود،
بــه نمایــش درامــد .زمانــی کــه او شــروع بــه ســاخت اولیــن فیلــم خــود
(چشــم های تاریــک) کــرد ،تنهــا 17ســال داشــت و بازیگــر اصلــی او
تئــودور تــوگای (بعدهــا تــووو تولیــو) 14ســاله بــود .ایــن فیلــم و بازســازی
فــوری ان The Gypsy Charmerدرام هــای جدیــد و پرشــور بــا تاثیــرات
اشــکارا شــرقی بودنــد .متاســفانه تنهــا مــورد دوم باقــی مانــده اســت.
ســازندگان فیلــم تنهــا نگاتیــو Dark Eyesرا بــا پرتــاب انداختنــد ،زیــرا فکر
مــی کردنــد نســخه بازســازی ان ممکــن اســت بهتــر از اب درایــد اســت.
همچنیــن شــرکت هایی بــرای تولیــد فیلــم در خــارج از پایتخــت وجــود
داشــت ،امــا حداقــل فیلم هایــی کــه در ویپــوری و اولــو ســاخته شــده اند
بســیار ابتدایــی بودنــد کــه حتــی در هلســینکی نمایــش داده نمی شــدند.
بــدون اشــک در نمایشــگاه ( )1927و مــرد جنگل هــای برفــی ( ،)1928دو
فیلمــی کــه در تامپــره توســط اکیال-ســومی و بــه کارگردانــی اونــو اســکوال
ســاخته شــده اند ،حداقــل بــه گفتــه هم عصرانشــان ،تالش هــای بهتــری
بودنــد .هیــچ تولیــد دائمــی در تامپــره باقــی نمانــد ،امــا کارگردانــی بــه نــام
کالــه کارنــا ،ثابــت کــرد کــه در نــوع خــود کارگردانــی بــا اســتعداد اســت.
اولیــن فیلــم او بــا تیــغ شمشــیر ( )1928بــه طــور جســورانه بــه عنــوان
یــک داســتان خنثــی در مــورد جنــگ داخلــی ســاخته شــد و دومیــن فیلــم او،
ترانــه ای در مــورد قهرمانــی کار ( )1929یــک فیلــم جدیــد (هــر چنــد کامـ ً
ا
متعــارف) معرفــی کــرد .نوعــی قهرمــان پرولتــری بــرای عمــوم بــود .ایــن
فیلــم هــا نیــز بــرای همیشــه ناپدیــد شــده اند.
1939دوران طالیی
1939-1934
در ســال 1933کارو از ،Suomi-Filmiاخــراج شــد .او انتقــام خــود را
بــا تاســیس شــرکت جدیــدی بــه نــام Suomen Filmiteollisuus
گرفــت کــه شــروع بــه اســتفاده از حــروف اول SFدر لوگــوی
خــود کــرد .ایــن کمپانــی بــه مراتــب بهتــر از تــاش هــای قبلــی
بــرای رقابــت بــا Suomi-Filmiعمــل کــرد و درســت بعــد از
چنــد کمــدی موفــق بــه کارگردانــی کارو بــه انــدازه رقیــب خــود
رشــد کــرد .بــه نظــر مــی رســید در ایــن مرحلــه تنهــا بــرای کارو
امــکان ایجــاد شــرکت هــای تولیــد موفــق در فنالنــد وجــود دارد.
رقابــت بیــن ایــن دو شــرکت مثمرثمــر بــود .در پایــان ایــن دهــه هــر
ســال حــدود بیســت فیلــم بــا ویژگــی تمــام قــد اســتاندارد ســاخته
مــی شــد .کیفیــت تولیــدات بــاال بــود ،حــوزه ســوژه هــا گســترش
مــی یافــت و محبوبیــت فیلــم هــای داخلــی بیشــتر مــی شــد .صنعــت
فیلــم فنالنــد بــا ســتاره هــا و تهیــه کننــدگان خــاق خــود شــروع بــه
بازافرینــی یــک مینیاتــور داخلــی از هالیــوود کــرد .در کنار دو اســتودیو
بــزرگ ،برخــی از اســتودیوهای کوچــک نیــز عملکــرد خوبــی داشــتند.
صــدا اشــتیاق مــردم را بــرای دیــدن فیلــم هــای داخلــی افزایــش
داده بــود .موفقیــت بــزرگ بــرای فیلم هــای ناطــق فنالنــدی بــا The
)1934( Foreman of Siltala Farmاغــاز شــد .ایــن فیلــم یــک
کمــدی موفــق ســاخته شــده توســط Suomi-Filmiبــود کــه بیــش
از نهصدهــزار نفــر ان را دیدنــد.
شماره | 74راز شقایق| 90 صفحه 90
کلیسایجامعاوسپنسکی
کلیســای جامــع اوسپنســکی یــک کلیســای جامــع ارتدکس شــرقی در هلســینکی
مرکــز فنالنــد و کلیســای جامــع اصلــی ارتدکــس ایــن کشــور اســت .نــام ان
از کلمــه اســپنی uspenieاز زبــان اســاوی کلیســایی باســتان گرفتــه شــده
کــه بــه نوعــی نشــان دهنده درگذشــت مریــم مقــدس از زندگــی زمینــی اســت.
ســاالنه حــدود نیــم میلیــون گردشــگر از ایــن کلیســا دیــدن می کننــد .ورود بــه
کلیســای جامــع رایــگان بــوده و در زمســتان ،کلیســای جامــع روزهــای دوشــنبه
بسته اســت.
پــس از انکــه هلســینکی در ســال ۱۸۱۲بــه پایتخــت فنالنــد تبدیــل شــد،
الکســاندر یکــم تــزار روســیه در ســال ۱۸۱۴تصویــب کــرد کــه ۱۵درصــد
از مالیــات واردات نمــک بــه صندوقــی بــرای دو کلیســا ،یکــی بــه لوتری هــا و
یکــی دیگــر بــه ارتدکس هــا اختصــاص داده شــود .بــا ســاخت کلیســای مقــدس
تثلیــث هلســینکی در ســال ۱۸۲۷ایــن نیــاز احســاس شــد کــه بایــد ایــن بنــا
گســترش یابــد .اعتبــار ســاخت کلیســای جامــع اوسپنســکی تــا حــد زیــادی
توســط اهالــی محلــه و خیریــن خصوصــی تامیــن شــد.
معماری
الکســی گورنوســتایف معمــار روس طراحــی ایــن گســترش را انجــام داد امــا بــا
فــوت وی ایــوان ورنــک ادامــه ســاخت بنــا را ادامــه داد در نتیجــه کلیســای جامــع
طراحــی شــده توســط الکســی گورنوســتایف در ۲۵اکتبــر ۱۸۶۸افتتــاح شــد.
بــرای ســاخت کلیســای جامــع اوسپنســکی ۷۰۰هــزار قطعــه اجــر توســط دوبــه
از قلعــه بومارســوند کــه در جنــگ کریمــه تخریــب شــده بــود بــه هلســینکی
اورده شــد .شــمایل نمادیــن کلیســا توســط پــاول اس .سیلتســوف نقاشــی شــد.
نمازخانــه ســرداب کلیســای جامــع بــه نــام الکســاندر هوتوویتســکی نامگــذاری
شده اســت ،کــه در ســال های ۱۹۱۷-۱۹۱۴به عنــوان جانشــین اســقف
کلیســای ارتدکــس هلســینکی خدمــت می کــرد ،و در ســال ۱۹۹۴توســط
کلیســای ارتدکــس روســیه تقدیــس شــد.
ایــن کلیســای در دامنــه تپ ـه ای در شــبه جزیــره کاتایانــوکا مشــرف بــه شــهر
هلســینکی قــرار گرفته اســت .در پشــت کلیســای جامــع ،پالکــی بــه یادبــود
الکســاندر دوم امپراتــور روســیه کــه در زمــان ســاخت کلیســای جامــع ،حاکــم
دوک نشــین بــزرگ فنالنــد بــود ،وجــود دارد .گفتــه می شــود کلیســای جامــع
اوسپنســکی بزرگتریــن کلیســای ارتدکــس در اروپــای غربــی اســت.
کلیسایجامعهلسینکی
در ســال 1852ایــن کلیســا در وســط شــهر بنــا شــد .طــراح ایــن کلیســای نمادین
«کارل لودویــج انجــل »Carl Ludwig Engelاســت کــه طــرح ایــن مجموعــه را از
روی طــرح اصلــی کلیســای «ســنت ایســاک» در ســنت پترزبــورگ الگوبــرداری کرده
اســت .ایــن کلیســا بــه کلیســای «نیکــوالس» هــم شــهرت داشــت و از زمانــی کــه
فنالنــد از روســیه جــدا شــد و مســتقل گردیــد بــه نــام کلیســای هلســینکی شــناخته
شد .
نمــای ایــن کلیســا را در خیلــی از عکــس هــا و خبــر هــای رســانه ایــی مــی تــوان
دیــد زیــرا کــه بســیاری از تظاهــرات هــا رو بــه روی ایــن بنــا اتفــاق افتــاده اســت.
در اصــل ایــن کلیســا را بــه احتــرام «تــزار نیــکالس اول» پادشــاه وقــت روســیه
ســاختند؛ در ان زمــان بــرای ســالهای طوالنــی فنالنــد جــز خــاک روســیه محســوب
مــی شــد .طــرح ایــن بنــا نئوکالســیک بــود و از صلیــب یونانــی الهــام گرفتــه شــد.
ارتفــاع ایــن بنــا 62متــر اســت وســاخت ان 12ســال بــه طــول انجامیــد.
مجســمه «اپوســتلس »Apostlesدر بــاالی ایــن کلیســا قــرار دارد کــه بزرگتریــن
مجســمه ســاخته شــده از جنــس زینــک در دنیاســت .ایــن کلیســا همچنیــن محلــی
بــرای انجــام مراســمات مذهبــی ،اعشــا ربانــی و مراســم ازدواج نیــز مــی باشــد.
بــرای ورود بــه ایــن کلیســا
هزینــه ایــی را بابــت بلیــط
پرداخــت نمــی کنیــد امــا در
تابســتان هــا بــازار کوچکی
در محوطــه ان وجــود دارد
کــه یــک جعبــه بــزرگ در
میــان ان قــرار دادنــد کــه
مبلــغ جمــع اوری شــده
از ان را بــه امــور خیریــه
اختصــاص مــی دهنــد.
ســاالنه 350هــزار نفــر از
ایــن کلیســای زیبــا دیــدن
مــی کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 49 صفحه 49
موج نو از 1960تا 1980
نســل جدیــدی از فیلمســازان مشــتاق بــرای بــه تصاحــب دراوردن
موفقیــت شــرکت های قدیمــی تولیــد ماننــد Suomi-Filmiو SF
رفتــه رفتــه شــکل گرفتنــد .ریســتو جــاروا از مــوج نــو فرانســوی الهام
گرفــت کــه بــه رئالیســم اجتماعــی کــه در Työmiehen päiväkirja
( )1967منجــر شــد و در نهایــت بــه کمــدی هــای )1976( Lomaو
)1977( Jäniksen vuosiتکامــل یافــت.
نیســکانن Niskanenبــا )1966( Käpy selän allaو
)1967( Lapualaismorsianبــه مــوج نــو پیوســت.
دهــه 1960همچنیــن نشــانگر ظهــور ســبک جدیــدی از فیلم هــای
کمــدی فنالنــدی تحــت رهبــری پرتــی پاســانن بــود.
راونــی مولبــرگ نیــز دو رمــان الپلنــدی رئالیســتی جادویــی تیمــو
کــی مــوکا را روی پــرده بــزرگ اقتبــاس کــردMaa on syntinen :
)1973( lauluو .)1983( Milka
دهه80
80
عصر کائوریسماکی دهه
گارد قدیمــی نســل قبلــی فیلمســازی در اغــاز ســال 1980توســط
یــک محصــول مشــترک فنالنــد و شــوروی بــه نــام Tulitikkuja
lainaamassaو بــه دنبــال ان فیلــم !Täältä tullaan, elämäاثــر
تاپیــو ســومینن Tapio Suominenاز اوج بــه زیــر رفــت
)1981( Valehtelijaو ،)1982( Arvottomatبــه کارگردانــی و
نویســندگی میــکا و اکــی کائوریســماکی ،بــا بازگردانــدن خالقیــت و
تولیــد در مقیــاس کوچــک ،وضعیــت موجــود در صنعــت فیلــم فنالنــد
را شکســتند.
میــکا بــا کالانــی ( ،)1984روســو ( )1985و هلســینکی ناپولــی تمــام
شــب ( )1987بــه دنبــال راه ســنتی تر فیلم ســازی در حرفــه اش
رفــت .اکــی انحرافــات کمتــری در ســبک و مضمــون داشــته اســت
و فیلم هــای او به خاطــر ارتباطــات غیرکالمــی مینیمالیســتی و ارائــه
دیالوگ هــای بی درنــگ شــهرت دارنــد .در حالــی کــه اکــی بیشــتر
بــرای ســه گانــه ســوئومی ،)1996( Kauas pilvet karkaavat
)2002( Mies vailla menneisyyttäو Laitakaupungin valot
( )2006شــناخته مــی شــود ،در اثــار او همچنیــن کمــدی هایــی ماننــد
کابــوی هــای لنینگــراد بــه امریــکا مــی رونــد ( )1989نیــز دیــده
می شــود.
دهه 90میالدی به بعد
اغــاز دهــه 1990بــرای صنعــت فیلــم خیلــی خــوب بــه نظــر نمی رســید ،زیــرا
اقتصــاد ملــی در حــال افــول شــدید بــود .تامیــن مالــی فیلــم در اولویــت بنیــاد فیلــم
فنالنــد تحــت حمایــت دولــت نیســت ،کــه مســئول اکثــر تامیــن مالــی فیلــم در
فنالنــد اســت.
،Poika ja ilves، Häjytو Kulkuri ja joutsenهــر کــدام بیــش از 200000
بیننــده داشــتند و بــه بازگردانــدن محبوبیــت فیلم هــای داخلــی بــه جایــی کــه یــک
دهــه قبــل بــود کمــک کردنــد.
از کارگردانــان پــرکار معرفــی شــده در دهــه 1990مــی تــوان بــه Markku
Pölönen، Auli Mantilaو Jarmo Lampelaاشــاره کــرد .چنــد ژانــر محبــوب را
مــی تــوان از دو دهــه اخیــر شناســایی کــرد.
در ســال ،2005فیلــم علمــی تخیلــی اماتــور طنــز Star Wreck: In
the Pirkinningمنتشــر شــد کــه بــه صــورت انالیــن بــه صــورت
رایــگان منتشــر شــد .ایــن فیلــم بیــش از 9میلیــون بــار دانلــود شــده
اســت و پربیننــده تریــن فیلــم فنالنــدی در ســطح بیــن المللــی اســت.
در ســال ،2011فنالنــد 31فیلــم تولیــد کــرد کــه 24فیلــم بلنــد و هفــت فیلــم دیگــر
مســتند بودنــد .در ســال ،2016ســه فیلــم پربیننــده در فنالنــد همگــی فیلم هــای
خانوادگــی فنالنــدی بودنــد :ریکــی رپــر و ،)2016( The Nighthawkفیلــم پرندگان
خشــمگین ( ،)2016و )2016( !Kanelia kainaloon Tatu ja Patuتولیــد شــد.
از بازیگــران و هنرپیشــه هــای بیــن المللــی فنالنــدی مــی تــوان بــه جاســپر پاکونــن،
پیتــر فرانــزن ،لــورا بیــرن ،ایرینــا بیورکلونــد ،ســامولی ادلمــان ،کریســتا کوســونن،
ویــل ویرتانــن و جونــاس ســوتامو اشــاره کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 91 صفحه 91
موزه ملی فنالند
مــوزه ملــی فنالنــد تاریــخ فرهنــگ و هنــر فنالنــد از عصــر حجــر تــا امــروز
را ارائــه می دهــد .ایــن بــه بنــا بــه ســبک معمــاری نوردیــک و ملی گرایــی
رمانتیــک در مرکــز هلســینکی واقــع شــده و بخشــی از اژانــس میــراث فنالند
اســت کــه زیــر نظــر وزارت فرهنــگ و امــوزش فنالنــد فعالیــت می کنــد.
بنای موزه
ســاختمان مــوزه ملــی از ســال ۱۹۰۵تــا ۱۹۱۰تکمیــل و در ســال ۱۹۱۶
بــرای بازدیــد عمــوم افتتــاح شــد .نمــای بیرونــی ایــن بنــا نمایانگر کلیســاها
و قلعه هــای قــرون وســطایی فنالنــد اســت .ســبک معمــاری متعلــق بــه
رمانتیســم ملــی و فضــای داخلــی عمدت ـاً بــه هنــر نــو مرتبــط اســت .ایــن
مــوزه پــس از اســتقالل فنالنــد در ســال ۱۹۱۷بــه عنــوان مــوزه ملــی فنالنــد
نام گــذاری شــد .در ژوالی ســال ۲۰۰۰ایــن بنــا کــه مــورد بازســازی کامــل
قــرار قــرار گرفتــه بــود مجــددا ً افتتــاح شــد.
ســقف ســالن ورودی مــوزه دارای نقاشــی فرســکو بــا موضــوع حماســی ملــی
کالــواال اســت کــه توســط اکســلی گالن-کالــا در ســال ۱۹۲۸انجــام شــده
کــه بــدون هزینــه ورودی قابــل مشــاهده اســت.
نمایشگاه های دائمی
نمایشــگاه های دائمــی مــوزه ملــی بــه چنــد بخــش شــامل پیــش از تاریــخ
فنالنــد ،توســعه جامعــه و فرهنــگ فنالنــد از ســده ۱۲تــا اوایــل ســده ۲۰
طــی دوره پادشــاهی ســوئد تــا دوران امپراتــوری روســیه و فرهنــگ عامیانــه
فنالنــد در قــرن ۱۸و ۱۹بــا مجموعــه ای از ســکه ها ،مدال هــا ،سفارشــات
و تزئینــات هنــری ،نقــره ،جواهــرات و اســلحه تقســیم می شــود.
ایــن مجموعه هــا همچنیــن شــامل برخــی اثــار بومــی امریکایــی پــارک
ملــی میــزا ورده در کلــرادو اســت کــه توســط گوســتاف نوردنســکیلد از طــرف
فنالندی هــای ســوئدی زبان بــه ایــن مــوزه اهــدا شــده بــود .در ســال
۲۰۱۹تعــداد ۶۰۰اثــر مرتبــط بــا مــردم بومــی ایــاالت متحــده امریــکا در
مــوزه باقــی مانــد و بقیــه بــه پــارک ملــی میــزا ورده منتقــل شــد.
تاالر فنالندیا
تــاالر فنالندیــا مکانــی بــرای برگــزاری کنفرانــس و مراســم و نمایشــگاه در
مرکــز هلســینکی واقــع در خلیــج تولــو اســت.
ایــن بنــا کــه توســط معمــار فنالنــدی الــوار التــو در ســال ۱۹۶۲طراحــی
شــده بــود ،طــی ســال های ۱۹۶۷تــا ۱۹۷۱تکمیــل شــد .بــال کنگــره در
ســال ۱۹۷۰طراحــی و در ۱۹۷۳تــا ۱۹۷۵ســاخته شــد .در ســال ،۲۰۱۱
ســاختمان بــا امکانــات جدیــد نمایشــگاه و جلســات توســعه یافــت.
افتتاح
مراســم افتتــاح ایــن تــاالر شــهر هلســینکی در ۲دســامبر ۱۹۷۱بــا اجــرای
ارکســتر فالرمونیــک هلســینکی و همراهــی اینویوهانــی رائوتــاوارا و ایــزاک
اســترن انجــام شــد.
تــاالر فنالندیــا محــل اجــاس ســازمان امنیــت و همــکاری اروپــا در اوت
۱۹۷۵بــود .ایــن گردهمایــی بــا حضــور ۳۵رهبــر جهــان از جملــه رهبــر
اتحــاد جماهیــر شــوروی ،لئونیــد برژنــف و رئیس جمهــور ایــاالت متحــده
جرالــد فــورد برگــزار شــد.
معماری
تــاالر فنالندیــا و بــال کنگــره ان تنهــا بخشــی از یــک طــرح یــک مرکــز
بــزرگ در حوالــی منطقــه خلیــج تولــو بــود کــه توســط الــوار التــو در ســال
۱۹۷۶-۱۹۵۹طراحــی شــد .ویژگــی اصلــی ســاختمان تــاالر فنالندیــا
قســمت بــرج ماننــد بــا ســقف شــیب دار ان اســت .ایده الــوار التــو در
طراحــی ایــن بــود کــه فضــای خالــی زیــاد صــدای صوتــی بهتــری را فراهم
می کنــد .در واقــع اســتفاده از ســقف مشــبک اجــازه می دهــد تــا پــژواک
عمیــق ایجــاد شــود .التــو از ســنگ مرمــر ایتالیایــی کارارا در ســطح داخلــی
و خارجــی بــه عنــوان تضــاد بــا گرانیــت ســیاه اســتفاده کــرد .از نظــر وی،
ســنگ مرمــر کارارا نمــاد فرهنــگ مدیتران ـه ای بــود ،کــه او می خواســت ان
را بــه فنالنــد بیــاورد.
شماره | 74راز شقایق| 50 صفحه 50
رویدادهایفرهنگی فنالند
جعفر محمدهاشم
جشن کریسمس
جشــنهای مهــم و زیــادی در کشــورهای مختلــف برپــا می شــود امــا جشــن
کریســمس Easter,و جشــن نیمــه تابســتان هنــوز مقــام و موقعیــت خــود را
بــه عنــوان جشــنهای مهــم ســال در فنالنــد حفــظ کرده انــد .کریســمس کــه
بــا تاریــک تریــن بخــش زمســتان بلنــد کشــور فنالنــد مصــادف می شــود
تعطیالتــی اســت کــه در بیــن خانواده هــا رواج دارد .تقریبــا در نیمــه روز،
Eveکریســمس در همــه جــای کشــور فنالنــد و از طریــق پایتخــت ســابق
کشــور « ,تارکــو» اعــام می شــود .ایــن رســم برپایــه قوانیــن قــرون وســطی
اســت واهمیــت رســمی خــود را مدتهــا پیــش از دســت داده امــا امــروزه بــه
عنــوان جشــن اغــاز فصــل کریســمس شــناخته می شــود.
Eveکریســمس بــر روز کریســمس تقــدم و برتــری دارد زیــرا کــه زمــان
مهمــی بــرای برپاکــردن جشــن در میــان خانواده هاســت .در غــروب مــردم
بــر ســر مــزار گذشتگانشــان شــمع روشــن می کننــد بــه طــوری کــه
قبرســتان فنالندی هــا ,منظــره ای خیــره کننــده بــه خــود می گیــرد .هــزاران
شــمع در میــان برف هــا می درخشــند ومنظــره ای را بــه وجــود می اورنــد
کــه هیچ بیگانــه ای نمی توانــد ان را فرامــوش کنــد.
ســپس خانواده هــا بــرای صــرف غــذای اصلــی کریســمس کــه در عصــر
خــورده مــی شــود دور هــم جمــع مــی شــوند .دقیقــا در نیمــه هــای شــب
زمــان مالقــات بابانوئــل اســت کــه بــا خــود هدایــای کریســمس را نیــز
همــراه مــی اورد.
کریســمس در شــهر از بــازی بچه هــا ,حیوانــات ,دیــد و بازدیــد ,دعــا
و نیایــش ,تعطیــات خانوادگــی و اداب و رســوم روســتایی تشــکیل شــده
اســت.
جشن نیمه تابستان
دومیــن لحظــه حســاس ســال درســت ۶مــاه بعــد از کریســمس اســت ,وقتــی کــه
شــبهای پایــان ناپذیــر زمســتان جــای خــود را بــه شــبهای روشــن تابســتان فنالنــد
می دهنــد .جشــن نیمــه تابســتان کــه در زمــان انقــاب تابســتانی (اصطــاح ســتاره
شناســی) برپــا مــی گــردد ,از زمان هایــی کــه مــردم بت پرســت بودنــد رواج دارد.
بخصــوص در شــمال اروپــا جایــی کــه تفــاوت بیــن فصلهــای تاریــک و روشــن
بســیار چشــمگیر اســت .جشــن نیمــه تابســتان فنالند ,جشــن حومــه شهرهاســت،
بــه طــوری کــه شــهرهای کوچــک و بــزرگ بــه کلــی خالــی می شــوند ,زیــرا کــه
ایــن تعطیــات بــه طــور نســبی در مناطــق روســتایی و بخصــوص در کلبــه هــای
تابســتانی کــه از یــک طــرف بــا اب ارتبــاط دارنــد ,ســپری مــی شــود.
در جشــن نیمــه تابســتان ,قطارهــا ,اتوبوس هــا و ترامواهــا بوســیله شــاخه های
درخت غــان تزئیــن می شــوند.
اســتفاده از وســایل اتــش بــازی ,جــذاب تریــن قســمت از شــب نیمــه تابســتان
اســت .اساســا در شــرق فنالنــد اتــش بــازی تنهــا بخــش جشــن نیمــه تابســتان
اســت .در فنالنــد غربــی اتــش بــازی بــه طــور نســبی در روز عیــد صعــود و در
یکشــنبه ســفید و در «استروبوســنیا» در یکشــنبه «عیــد پــاک» انجــام می شــود.
امــروز اتــش بــازی جشــن نیمــه تابســتان در همــه جــای فنالنــد ,بــه جــز درمناطــق
ســوئدی زبــان کــه در کنــار ســاحل قــرار دارنــد ,برپــا می گــردد .در قدیــم هــر
روســتایی مراســم اتش بــازی مربــوط بــه خــود را ا نجــام می دادنــد زیــرا جشــن
نیمــه تابســتان یــک جشــن درون روســتایی بــود .امــروزه ،بزرگتریــن اتش بــازی
در جشــن نیمــه تابســتان بــه صــورت عمومــی و همگانــی اســت جایــی کــه مجبــور
هســتید بــرای ورود ,بلیــط تهیــه کنیــد.
عــاوه بــر ایــن اتــش بــازی کــه در کنــار ســاحل مشــاهده می شــود ,یک جشــن
نیمه تابســتان ایــده ال شــامل غان هــای نقــره ای,دوشــیزگان بــا لباســهای ملــی و
پرچمهــای ســفید و ابــی کشــور فنالنــد اســت .روز نیمــه تابســتان بــه پرچــم کشــور
فنالنــد اختصــاص داده مــی شــود و در سرتاســر کشــور پرچمهــای ســفید بــا خــط
ابــی در میــان ان کــه بــه طــور باشــکوهی برافراشــته شــده انــد قابــل مشــاهده
اســت.
شماره | 74راز شقایق| 92 صفحه 92
موزه کیاسما
کیاســما مشــتق از حــرف یونانــی خــی بــه معنــای تبــادل یــا تقاطــع –
کلمــه رمــزی بــود کــه اســتیون هــال در تعریف طــرح خــود برای مســابقه
طراحــی مــوزه ملــی جدیــد هنرهــای معاصــر در هلســینکی بــه کار بــرده
بــود.
طــرح مــوزه از تلفیــق ســه عنصــر پدیــد امــده اســت :یــک نــوار اب و دو
نــوار ســاختمان.
منطقــه ســاخت مــوزه دارای موقعیتــی مرکــزی مــی باشــد .ایــن ناحیــه
باقیمانــده نقطــه تالقــی دو شــبکه شــهر :محوطــه هــای راه اهــن و خلیــج
تــو ئولــو اســت.
بنــای مــوزه از پنــج طبقــه تشــکیل شــده کــه ایــن طبقــات بوســیله
اسانســور رامــپ وپلــکان باهــم مرتبــط هســتند.
بخــش هــای خدماتــی ماننــد رســتوران و کتابفروشــی وهمچنیــن
بخشــهای اداری در طبقــات همکــف و اول قــرار دارند.گالریهــا در طبقــات
اول-دوم-ســوم و چهــارم بــه صــورت یکــی در میــان تکــرار می شــوند.
گالــری هــای موقــت در طبقــات پاییــن تــر و گالــری هــای دائــم در
طبقــات باالتــر قــرار دارنــد.
در داخــل اتــاق هــای مســتطیل شــکل ان مــی توانیــد اثــار زیــادی از
۴۰۰۰هنرمندهــای مختلــف ببینیــد و در ســکوت محضــی کــه حتــی در
شــلوغ تریــن روزهــا هــم در ایــن مــوزه حکمفرماســت ،مــی تــوان از
تجربــه بازدیــد غــاز مــوزه لــذت بــرد.
سنترال پارک هلسینکی
ســنترال پــارک هلســینکی ( )Keskuspuistoیــک پــارک بســیار بــزرگ،
درســت در وســط شــهر اســت.
ایــن پــارک مســاحتی بیــش از ۱۰کیلومتــر مربــع را اشــغال کــرده و از
اســتادیوم المپیــک شــروع مــی شــود و از شــمال تــا وانتــا در جنــگل
«پالوهِینــا» ( )Paloheinäامتــداد می یابــد .ایــن پــارک بیشــتر یــک
بیشــه بکــر اســت تــا یــک بــاغ اراســته .در اینجــا دوچرخــه و مســیرهای
پیــاده روی زیــادی را پیــدا خواهیــد کــرد .ایــده ایــن پــارک در ســال ۱۹۱۱
توســط معمــاری بــه نــام «برتــل یونــگ» ارائــه شــده و طــی دهه هــا
توســعه یافــت .در نهایــت در ســال ۱۹۷۸ایــن ایــده مــدون گشــته و در
نقشــه اصلــی شــهر جــای داده شــد.
هلســینکی پایتخــت فنالنــد و بزرگ تریــن شــهر ایــن کشــور اســت .فضــای
فوق العــاده هلســینکی طیــف وســیعی از جاذبه هــای تاریخــی ،فرهنگــی و
گــردش در فضــای ازاد را بــرای گردشــگران فراهــم می کنــد.
بیشــتر قســمت شــهر هلســینکی بــر روی یــک شــبه جزیــره گرانیتــی
در ســاحل شــمالی خلیــج فنالنــد رو بــه دریــای بالتیــک قــرار دارد .ایــن
شــبه جزیــره ،تعــداد زیــادی جزیــره کوچــک و بــزرگ دور از ســاحل و
خلیــج کوچــک هــم دارد .هرچنــد هلســینکی تقریبـاً یــک شــهر مســطح بــه
حســاب می ایــد ،امــا تپه هــای پراکنــده ای نیــز در میــان ان بــه چشــم
می خورنــد کــه نماهــای حیــرت انگیــزی از دریــا را می تــوان از بــاالی
ان هــا تماشــا کــرد.
یکــی از روش هــای جــذاب کاوش در ایــن شــهر ،پیــاده روی و یــا گــردش
بــا دوچرخــه اســت .پادشــاه ســوئدی« ،گوســتاووس واســا» هلســینکی را
در ســال ۱۵۵۰در شــمال شــرق مرکــز شــهر فعلــی در دهانــه رودخانــه
«وانتــان یوکــی» بــه عنــوان رقیبــی بــرای شــهر تجــاری «تالیــن» بنــا کــرد.
بعــد از اتش ســوزی بــزرگ در ســال ۱۸۰۸کــه یــک ســوم شــهر نابــود
شــد« ،کارل لودویــگ ا ِنــگل» در ســال ۱۸۱۶مامــور ســاخت مجــدد ان بــر
اســاس نقشــه ای از «یوهــان البرشــت ای ِرنشــتروم» (Johan Albrecht
)Ehrenströmگردیــد .شــهر نوســازی شــده بــه ســبک نئوکالســیک
ســاخته شــد و مرکــز شــهر بــا خیابان هــای عریــض زیبــا و بلوارهــا و
پارک هــای متعــدد خودنمایــی می کــرد.
بعــد از فروپاشــی امپراطــوری روســیه در ۶دســامبر ســال ۱۹۱۷در
هلســینکی یــک جمهــوری شــکل گرفــت .بازی هــای المپیــک تابســتانی
ســال ۱۹۵۲نیــز در ایــن شــهر برگــزار شــد.
شماره | 74راز شقایق| 51 صفحه 51
روز دوستی
در ســالهای اخیــر ،مــردم فنالنــد نســبت بــه ارزشــهایی کــه مربــوط
بــه روز مــادر اســت ســرد و ســردتر می شــوند و ممکــن اســت ایــن
روز محبوبیــت خــود را نیــز تــا بــه حــال از دســت داده باشــد .بــه همــان
صــورت کــه خانواده هــا ارزش خــود را بــه عنــوان هســته اولیــه جشــنها
از دســت می دهنــد .گروههــای هــم ســن و ســاالن محبوبیــت خــود را
بیشــتر و بیشــتر کــرده و گروههــای ســنی و ســازمانها و گروههــای خاص
و مختلــف شــروع بــه خلــق روزهــای خــاص خــود می کننــد .درســالهای
انتهایــی دهــه ۱۹۸۰روز «والنتایــن» بــه معنــی «روز دوســتان» جایــی
در تقویم هــای فنالنــدی بــرای خــود بــاز کــرده اســت .ایــن روز بــه
ســرعت در میــان مــردم محبوبتــر می شــود و حتــی ســازمانهایی هــم
بــرای برگــزاری یــک چنیــن جشــنی برنامه ریــزی و ســازمان دهی
شــده اند و حتــی امــروزه ایــن روز راهــی اســت بــرای بــه دس ـت اوردن
اهــداف دیگرماننــد ســامتی ،تحصیل وخیریــه.
اداره پســت فنالنــد بــا تــاش چندیــن ســاله اقدامــات چشــمگیری را
بــرای روز دوســتان ترتیــب داده اســت ماننــد :چــاپ کارتهــا و خریــد
تمبرهــای مخصــوص.
ایــن روز بــه طــور خــاص در میــان دانش امــوزان طرفــدار پیــدا کــرده
اســت امــا بــا ایــن حــال مــواردی در خصــوص اهداف بیــش ازحــد
تجــاری ان برضــد ایــن روز بیــان می شــود.
اداب و رســوم بیگانــه در پشــت بســیاری از جشــنهای کشــورها می توانند
شــکل بگیرنــد و بــا گذشــت زمــان تبدیــل بــه ســنتهای اصیــل شــوند.
روز Mayیکــی از همیــن ســنت ها اســت .تعطیلــی روز Mayفنالنــد
کــه بــه زبــان فنالنــدی « »Vappuگفتــه می شــود ،امیــزه ای از تاثیــرات
مختلفــی ماننــد حرکــت بین المللــی کارگــران ،جشــنهای اروپایــی فصــل
بهــار ،جشــن بهــاره ســنتی دانش امــوزان اسکاندیناوی ،جشــن خیابانــی
امــروزی و مــدرن اســت .این هــا مــواد اولیـه ای بــرای خلــق یــک جشــن
فنالنــدی اصیــل محســوب می شــوند .در روز Mayهــر فنالنــدی امــدن
بهــار را بــدون کوچکتریــن توجهــی بــه ایــن نکتــه کــه ریزش بــرف
هنوزهــم ادامــه دارد جشــن می گیــرد.
عید پاک
در فنالنــد ,عیــد پــاک جنبــه مذهبــی خــود را نســبت بــه تعطیــات
مذهبــی دیگــر بیشــتر حفــظ کــرده اســت امــا ســنتهای غیرمذهبــی
نیــز در اطــراف ان وجــود دارد .بچه هــا در داخــل منــازل ســبزه
پــرورش مــی دهنــد و تخــم مرغهــای عیــد پــاک را تزئیــن و کارتهــای
تبریــک عیــد را درســت می کننــد.
در دهــه ۱۹۸۰مراســم عیــد پــاک بــه روش جدیــدی در میــان دختران
جــوان بوجــود امــد و در همــه جــا گســترش یافت.
در روز یکشــنبه نخــل ریــزان (یکشــنبه قبــل از عیــد پــاک) دختــران
خــودرا بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک درمی اورنــد و بــا شــاخه
هــای نازکــی از درخــت بیــد در دستشــان از خانــه ای بــه خانــه
دیگــر می رونــد و بــه عنــوان جایــزه ای بــرای شــعر مخصوصــی کــه
خوانده انــد بــه انهــا شــیرینی یــا مقــدار کمــی پــول داده مــی شــود.
در یکشــنبه نخل ریــزان مــردم ,دوســتان و خویشــان خــود را بــه
ارامــی بــا یــک ترکــه درخــت بیــد مــی زننــد و در همــان حــال شــعری
بــرای اوردن ســامتی و موفقیــت بــرای انــان می خواننــد .ســنت
پوشــیدن لبــاس بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک تصویــری اســت از
رســوم خرافــی کــودکان ســوئدی کــه حداقــل بــه یــک قــرن پیــش
بــاز مــی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 93 صفحه 93
شهربازی لینانماکی
در شــهر هلســینکی پایتخــت فنالنــد طیــف گســترده ای از دیدنی هــا و
جاذبه هــای طبیعــی ،فرهنگــی و تاریخــی وجــود دارد ،کــه فضــای متفــاوت و
متنوعــی را بــرای گردشــگران فراهــم کــرده اســت.
از انجایــی کــه ایــن کشــور جمعیــت کمــی دارد ،شــهرهای ان مخصوصــا
پایتخــت زیبایــش مقصــد مناســبی بــرای تجربــه ی یــک ســفر ارام و بــی
دغدغــه اســت ،امــا بــرای برخــی گردشــگران کــه بــه دنبــال هیجــان هســتند
مکان هایــی ماننــد شــهربازی لینانماکــی نیــز وجــود دارد تــا در انجــا بــا دیــدن
چــرخ و فلــک بــزرگ ایــن پــارک یــا ریل هــای پــر پیــچ و خــم تــرن هوایــی
بــه وجــد هــر بازدیدکننــده ای بــه وجــد ایــد.
ایــن شــهربازی در ســال 1950میــادی کنــار اســتادیوم المپیــک هلســینکی
ســاخته و بــاز گشــایی شــد و بــه طــور مرتــب عملیــات نوســازی در ان صــورت
می گیــرد ،بــه همیــن دلیــل هیــچ کــدام از وســایل بــازی ،رســتوران ها و
مغازه هــای شــهربازی لینانماکــی فرســوده نیســت و همینطــور هــر ســال
توســعه می یابــد.
کلیسای صخره ای
کلیســای «تمپِلیوکیــو» ( )Temppeliaukioیــا کلیســای صخــره ای ،یــک شــاهکار
هیجان انگیــز از معمــاری مــدرن در هلســینکی اســت کــه در ســال 1969تکمیــل شــد.
ایــن کلیســا بــه طــور کامــل در زیــر زمیــن احــداث شــده و ســقف ان از جنــس مــس
اســت.
در ســال ،1932رقابتــی بــرای معمــاری کلیســا شــکل گرفــت امــا نتیجــه ی مطلوبــی
حاصــل نشــد .در 1936کمیتــه ی مســئول ،رقابــت جدیــدی را برگــزار کــرد .اجــرای
طــرح پروفســور «جــان ســیگفرید ســیرن» ( ،)Johan Sigfrid Sirénبرنــده ی رقابــت
دوم ،بــه دلیــل «جنــگ زمســتان» (جنــگ بیــن فنالنــد و شــوروی ســابق) ناتمــام مانــد.
بعــد از جنــگ ،ســومین رقابــت معمــاری برگــزار شــد و دو بــرادر برنــده ی ایــن مســابقه
شــدند.
کلیســای ســنگی فنالنــد توســط بــرادران معمــار« ،تیمــو و تومــو ســوماالینن» (Timo
)and Tuomo Suomalainenطراحــی گردیــد .ســاخت ایــن بنــا در ســال 1968
اغــاز شــد و یــک ســال بعــد ،در 1969بــه پایــان رســید .معمــاران تصمیــم گرفتنــد تــا
دیوارهــای ســنگی ایــن بنــا ،از دل زمیــن ســر بیــرون اورد و ارتفاعــی در حــدود 12متــر
از ســطح خیابــان داشــته باشــد.
افــکار عمومــی در زمــان احــداث کلیســا ،چنــدان بــا هزینه هــای انبــوه احــداث ایــن بنــا
موافــق نبــود و اعتراض هــای گســترده ی مــردم را در پــی داشــت .بســیاری از روزنامه هــا
از پــروژه ی ســاخت کلیســا بــا القابــی چــون «کلیســای یــک میلیــون مارکــی» و «مخفیگاه
شــیطان» نــام بردنــد .برخــی از اعضــای انجمن هــای مســیحی نیــز بــا نوشــتن شــعار
روی دیــوار کلیســا ،اعتراضــات خــود را نشــان دادنــد .در نهایــت ایــن بنــا بــه یکــی
از مهم تریــن جلوه هــای معمــاری فنالنــد تبدیــل شــد و بازدیــد کننــدگان زیــادی را
بــه ایــن شــهر کشــاند .کلیســای تمپِلیوکیــو در حــال حاضــر بیشــتر بــه نــام انگلیســی
خــود شــناخته می شــود ،یعنــی «کلیســای صخــره ای»« ،کلیســای ســنگی» یــا «کلیســای
داخــل ســنگ» .ایــن کلیســا یکــی از مشــهور تریــن جاذبه هــای گردشــگری هلســینکی
اســت و همیشــه گردشــگران زیــادی در حــال رفــت و امــد بــه انجــا هســتند.
ی های کلیسای سنگی
دیدن
ایــن کلیســای ســنگی زیرزمینــی ،در دل توده هــای عظیمــی از ســنگ گرانیــت طبیعــی،
در وســط یــک میــدان مســکونی عــادی ســاخته شــده و شــکل ایــن بنــا از ســطح زمیــن،
شــبیه بــه مقبــره ی باســتانی «نیوگرنــج» ( )Newgrangeدر کشــور ایرلنــد اســت .امــا
ایــن ســاختار از بیــرون ،بــه زحمــت قابــل دیــدن بــوده و تنهــا گنبــد مســی ان کــه از
بیــن ســنگ ها بیــرون زده ،نمایــان می شــود .اگــر بتوانیــد ایــن نمــا را از بــاال (از طریــق
نقشــه ی ماهــواره ای گــوگل) مشــاهده کنیــد ،شــبیه بــه یــک بشــقاب پرنــده می مانــد
کــه در دل زمیــن جــا خــوش کــرده اســت .قســمت داخــل کلیســا بــه صــورت دایــره
شــکل و ســقف ان نیــز یــک صفح ـه ی مــدور عظیــم از جنــس مــس اســت .روشــنایی
داخــل بــه وســیله ی نورهــای طبیعــی کــه از طریــق 180پنجــره عمــودی شیشـه ای کــه
در گنبــد و دیــوار قــرار دارنــد ،تامیــن می شــود.
نمــای داخلــی زیبــای کلیســا از بــاالی ایــوان مســطح مســی رنــگ ایــن بنــا بــه خوبــی
مشــاهده می شــود .ترکیــب مصالــح طبیعــی و ســاخته شــده بــه وســیله ی انســان کــه
در بنــای کلیســای ســنگی اســتفاده شــده ،بــه صــورت کامـ ً
ا برجســته بــه چشــم می ایــد
و دلیــل شــهرت کلیســا نیــز ،همیــن مســئله اســت .کلیســای ســنگی ،بــه طــور مرتــب
میزبــان کنســرت های کالســیک اســت زیــرا دیوارهــای ســنگی بــه خوبــی حالــت
اکوســتیک دارنــد و شــرایط را بــرای ایــن امــر مناســب می کننــد .هــر یکشــنبه نیــز،
ســاعت 2بعــد از ظهــر ،مراســم عبــادت بــه زبــان انگلیســی در کلیســا برگــزار می شــود.
بــرای اگاهــی از زمانبنــدی رویدادهــا ،تابلــوی اعالنــات را در ورودی کلیســا مالحظــه کنید.
شماره | 74راز شقایق| 52 صفحه 52
روز مادر
ســنت روز مــادر در غــرب امیــزه ای اســت از ارزشــهای خانوادگــی و
تجــاری ،امــا در فنالنــد ایــن طــور نیســت ،تــا انجــا کــه حتــی ایــن روز
ارزش ملّــی خــود را نیــز کســب کــرده اســت .ایــده اختصــاص دادن روزی
خــاص بــرای مــادران در ســال های اولیــه قــرن حاضــر و از امریــکا اغــاز
و ســریعاً در اروپــا گســترده شــد.
در فنالنــد ،مــدارس ابتدایــی اولیــن ســازمان هایی بودنــد کــه جشــن روز
مــادر را برپــا کردنــد و بــر اســاس ان همــه مادرهــا در دومیــن یکشــنبه از
مــاه مــی بــه مــدارس دعــوت می شــدند و در انجــا بــه انــان دســته های
گل اهــدا می شــد و بچه هــا نیــز از انــان پذیرایــی می کردنــد .در ســال
۱۹۱۸روز مــادر بــه طــور کامــ ً
ا خاصــی مهــم جلــوه داده شــد :جنــگ
داخلــی فنالنــد هــزاران بیــوه بــر جــای گذاشــته بــود و در ان ســال انهــا
بــه طــول کام ـ ً
ا مخصــوص مــورد احتــرام و تقدیــر قــرار گرفتنــد .
در ســال ۱۹۱۹جشــن های روز مــادر در سراســر فنالنــد برگــزار شــد.
جنــگ جهانــی دوم عامــل غــم انگیــز دیگــری بــرای یــاداوری ارزش
مــادران شــد و از ســال ۱۹۴۶بــه مــادران شایســته و الیــق مدالهایــی
اهــداء می شــود .اهمیــت ایــن روز بــا حضــور رئیــس جمهــو ر فنالنــد در
جشــن اصلــی در روز مــادر تاییــد می شــود.
فستیوال تانگو
فســتیوال تانگــو یــا تانگــو مارکینــات ( )Tangomarkkinatیکــی از
قدیمی تریــن جشــن های تانگــو در فنالنــد و جهــان بــه شــمار مــی رود و
از ســال ۱۹۸۷تــا بــه امــروز ،هرســاله در مــاه جــوالی در شــهر ســینایوکی
( )Seinäjokiبرپــا می شــود .در طــول ایــن جشــنواره ،مســابقات زیــادی را
می بینیــم کــه شــرکت در ان بــرای مــردان و زنــان ازاد بــوده و در طــی ان
بهتریــن رقصنده هــای تانگــوی ایــن ســرزمین ،خواننــدگان و اهنگســازان بــا
ـده
یکدیگــر بــه رقابــت می پردازنــد .در کنــار ایــن رقابت هــا ،موســیقی زنـ
و رقــص همگانــی برگــزار می گــردد کــه تنهــا بــه رقــص تانگــو محــدود
نمی شــود .بزرگ تریــن رقابــت ایــن جشــنواره ،اواز تانگــو مشــهور بــه تانگــو
رویــال اســت کــه طــی ان ملکـ ه و پادشــاه تانگــو انتخــاب شــده و تمــام ایــن
رویــداد از تلویزیــون پخــش می شــود.
فستیوال فلو
ایــن جشــنواره مربــوط بــه «موســیقی و هنــر شــهری» اســت که در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .هنرمنــدان مختلفــی بــا ملیت هــای متفــاوت و ســبک های متنــوع
در ایــن فســتیوال بــه هنرنمایــی می پردازنــد .همچنیــن فســتیوال فلــو ()Flow
نمایشــگاهایی را در زمینـه ی هنرهــای تجســمی ،فضاهــای شــهری ،فیلــم و نمایــش
فیلــم برگــزار می کنــد.
ایــن جشــنواره تــا بــه امــروز اجــرای هنرمنــدان مشــهوری مثــل گــروه راک امریکایی
بلــک کیــز ،کانیــه وســت ( ،)Kanye Westگــروه بــون ایــور ( ،)Bon Iverگــروه
امریکایــی ِد نشــنال ،کندریــک المــار ( ،)Kendrick Lamarخواننــده ی امریکایــی
ایــرون انــد وایــن ( )Iron & Wineو بســیاری دیگــر را بــه خــود دیــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 94 صفحه 94
میدان بازار
مشــهورترین بــازار کشــور فنالنــد میــدان بــازار هلســینکی اســت کــه بــه
یکــی از جاذبــه هــای پرطرفــدار گردشــگری شــهر تبدیــل شــده اســت.
ایــن بــازار قدیمــی قــرن هاســت کــه محــل تجمــع کاســبان و داد و ســتد
منطقــه بــوده اســت.
حتــی امــروزه نیــز برخــی از مشــهورترین رویدادهــا در ایــن میــدان انجام
مــی شــود و افــراد محلــی و گردشــگران بــرای خریــد بــه ایــن منطقــه
مــی اینــد .ایــن بــازار در کنــار بنــدر قــرار گرفتــه و چشــم انــدازی زیبــای
دریــا از یــک طــرف و ســاختمان هــای قدیمــی و باشــکوه از طــرف دیگــر
ایــن بــازار محلــی را احاطــه کــرده انــد و فضایــی جالــب و تماشــایی بــه
وجــود اورده انــد.
میــدان بــازار هلســینکی میــدان مرکــزی شــهر و یکــی از مشــهورترین
جاذبــه هــای گردشــگری شــهر هلســینکی بــه شــمار مــی رود .ایــن
بــازار در مرکــز شــهر هلســینکی واقــع شــده اســت و دسترســی خوبــی
بــه تمــام مناطــق شــهر دارد .جاذبــه هــای گردشــگری دیگــر هلســینکی
مثــل کاخ ریاســت جمهــوری و هلســینکی ســیتی هــال (Helsinki City
)Hallروبــروی میــدان بــازار هلســینکی قــرار دارنــد.
از بهــار تــا پاییــز میــدان بــازار هلســینکی پــر از ازدحــام فروشــندگان
محلــی اســت کــه انــواع غذاهــای فنالنــدی و ســوغاتی هــا و صنایــع
دســتی را در معــرض فــروش قــرار مــی دهنــد .همچنیــن در محوطــه
میــدان نیــز کافــه هــای مختلفــی وجــود دارد کــه قهــوه هــای خــوب و
مرغوبــی ســرو مــی کننــد.
یکــی از رســوم محبــوب و پرطرفــدار در ایــن میــدان ،برگزاری نمایشــگاه
اتومبیــل هایقدیمــی در اولیــن جمعــه هــر مــاه اســت .عالقمنــدان بــه
اتومبیــل ســوار و کلیکســیونرهای اتومبیــل هــای قدیمــی از نقــاط مختلــف
در ایــن نمایشــگاه حضــور پیــدا مــی کننــد.
میــدان بــازار در شــرقی تریــن بخــش مرکــز هلســینکی ،بیــن بنــدرگاه
جنوبــی و پــارک اســپالناد ( )Esplanade Parkقــرار گرفتــه اســت.
اطــراف ایــن بــازار را بنــدرگاه فــرا گرفتــه و کشــتی هــا مســافران را بــه
جزیــره ســومنلینا ( ،)Suomenlinnaکاخ ریاســت جمهــوری ،کلیســای
کاتــدرال اوسپنســکی ( )Uspenski Cathedralو محوطــه بــازار منتقــل
مــی کننــد.
میــدان مرکــزی بــازار از غرفــه هــای متعــددی تشــکیل شــده اســت
کــه محصــوالت مختلفــی را در معــرض فــروش قــرار مــی دهنــد.
فروشــنده های محلــی محصوالتــی مثــل ماهــی تــازه ،میــوه و ســبزیجات،
قهــوه و صنایــع دســتی و اثــار هنــری محلــی را بــه مشــتریان ارائــه
می کننــد .اگــر بــه ایــن بــازار رفتیــد حتمــا ســوپ ماهــی ســالمون بــا
نــان چــاودار را امتحــان کنیــد .عــاوه بــر ایــن ســوپ ،انــواع و اقســام
غذاهــای محلــی و خوراکــی هــای خوشــمزه را مــی توانیــد در غرفــه
هــای بــازار امتحــان کنیــد .اگــر در ســفر بــه فنالنــد بــه دنبــال ســوغاتی
مناســبی بــرای دوســتان هســتید ،میــدان بــازار هلســینکی بهتریــن
مــکان بــرای ایــن کار اســت .صنایــع دســتی فنالنــد ،اثــار هنــری و
ســوغاتی های بــی نظیــری را مــی توانیــد در غرفــه هــای ایــن بــازار
پیــدا کنیــد.
ایــن میــدان مشــهور عــاوه بــر بــازار ،محــل برگــزاری رویدادهــای ویــژه
ای مثــل بــازار شــاه ماهــی بالتیــک ( )Baltic Herring Marketاســت
کــه در طــول هفتــه اول اکتبــر برگــزار مــی شــود .محوطــه بــازار از ۱۸۸۹
فعــال اســت و طیــف وســیعی از غرفــه هــا مثــل نانوایــی ،کافــه ،قصابــی،
شــکالت فروشــی و صنایــع دســتی را در خــود جــای داده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 53
میــدان بــازار هلســینکی در طــول تابســتان بســیار شــلوغ و پرازدحــام اســت و
غرفه هــای بســیار بیشــتری بــرای فــروش مــواد غذایــی و ســوغاتی وجــود دارد .در
ایــن فصــل هــوا نیــز بســیار مســاعد اســت و اب و هــوای مطبوعــی را در هلســینکی
تجربــه خواهیــد کــرد .امــا در تابســتان و در تعطیــات اخــر هفتــه و تعطیــات رســمی
ایــن بــازار بســیار شــلوغ مــی شــود .بنابرایــن اگــر در ایــن مواقــع بــه هلســینکی ســفر
کــرده ایــد ســعی کنیــد صبــح زود بــه میــدان بــازار هلســینکی برویــد تــا بــا فــراغ بــال
از غرفــه هــا دیــدن کنیــد .در زمســتان میــدان بــازار هلســینکی خلــوت تــر اســت و
تعــداد غرفــه هــا نیــز بــه مراتــب کمتــر اســت .ســالن سرپوشــیده بــازار در تمــام طــول
ســال بــاز اســت و بــه ویــژه در طــول زمســتان بــه دلیــل سرپوشــیده بــودن فضــای
مناســبی ایجــاد مــی کنــد .در جشــن هــا و رویدادهــای رســمی نیــز ایــن بــازار ممکــن
اســت بســیار شــلوغ شــود و گردشــگران بیشــماری از نقــاط مختلــف بــرای بازدیــد از
میــدان بــازار هلســینکی بــه ایــن شــهر ســفر کننــد.
موقعیــت مکانــی بــازار در جنــوب بنــدرگاه قــرار گرفتــه اســت و از ایســتگاه قطــار بــا ۱۰
دقیقــه پیــاده روی مــی توانیــد بــه ایــن مــکان برســید .ایــن بــازار در موقعیــت خوبــی
قــرار دارد و از ســایر نقــاط شــهر نیــز بــه راحتــی مــی تــوان بــه میــدان بــازار هلســینکی
رســید .ترامــوا معمــوال از میــدان عبــور مــی کنــد و ایــن محوطــه را بــه ایســتگاه قطــار
مرتبــط مــی کنــد .اطــراف ایــن میــدان را خیابــان هــای ســنگفرش قدیمــی فــرا گرفته اند.
هرچنــد قــدم زدن روی ایــن خیابــان هــای ســنگفرش شــده بســیار لذتبخــش اســت صفحه 53
فستیوال فیلم خورشید نیمه شب
ایــن فســتیوال از ســال ۱۹۸۶تــا بــه امــروز در نیمـه ی دوم مــاه ژوئــن و
در شــهر ســودانکیال برگــزار می شــود؛ شــهری کــه بــرای پنــج شــبانه روز
متوالــی ،بی وقفــه میزبــان فیلم هــای ملــی و بین المللــی اســت .نــام
ایــن جشــنواره یعنــی خورشــید نیمه شــب ( )Midnight Sunبــه ایــن
مطلــب اشــاره دارد کــه در ایــن موقــع از ســال خورشــید همیشــه در
اســمان فنالنــد دیــده می شــود و دیگــر شــبی وجــود نــدارد.
اســامی مطرحــی در صنعــت فیلم ســازی ازجملــه راجــر کورمــن ،تــری
گیلیــام ،فرانســیس فــورد کاپــوال و بســیاری دیگــر تاکنــون در ایــن
فســتیوال حضــور یافته انــد .خورشــید نیمه شــب یکــی از محبوب تریــن
جشــنواره های فنالنــد محســوب می شــود.
شب والپورگیس
ایــن رویــداد کــه بــا جشــنواره ی بهــاری مصــادف می شــود،
بــه نــام واپــو ( )Vappuیــا رو ِز مــه شــناخته می شــود .ایــن
جشــنواره بــه جشــن بلتِیــن ( )Beltaneکــه جشــنواره ای
مربــوط بــه ســلتی های قبــل از میــاد اســت ،ارتبــاط نزدیکــی
دارد .همچنیــن شــب والپورگیــس ( )Walpurgis Nightبــه
جشــن های روز مــه کــه در سرتاســر اروپــا برپــا می شــود،
شــباهت زیــادی دارد و شــامل تاج گــذاری مجســمه ها در
اطــراف شــهر و کارناوال هــای رنگارنــگ می شــود .مــردم
ایــن روز را در خیابان هــا جشــن می گیرنــد ،بــه پیک نیــک
رفتــه و لباس هــای تزیینــی بــر تــن می کننــد.
موسیقی محلی کاستینن
فســتیوال کاســتینن ( )Kaustinenکــه از ســال ۱۹۶۸تــا امــروز برگــزار
می شــود ،بزرگ تریــن و مهم تریــن فســتیوال رقــص و موســیقی محلــی
در کشــورهای اســکاندیناوی بــه شــمار م ـی رود و بــه مــدت یــک هفتــه در
شــهر کاســتینِن پذیــرای هنرمنــدان حرف ـه ای و مبتــدی از سرتاســر جهــان
می شــود .اگــر از دوســتداران موســیقی محلــی هســتید ،بهتریــن جایی کــه
می توانیــد طــی بازدیــد خــود از فنالنــد در ان حضــور پیــدا کنیــد ،فســتیوال
کاســتینن اســت.
فستیوال متال توسکا
فســتیوال متــال توســکا در فضــای بــاز یکــی از بزرگ تریــن و محبوب تریــن
فســتیوال های متــال در فنالنــد اســت کــه هرســاله در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .از ســال ۱۹۹۸کــه ایــن جشــنواره اغــاز شــده ،هرســاله
جمعیــت بیشــتری را بــه خــود جــذب کــرده اســت .زمــان برگــزاری ایــن
جشــنواره همــواره از مــاه ژوئــن تــا جــوالی تغییــر می کنــد .هنرمنــدان
مطــرح ســبک متــال ازجملــه گــروه فنالنــدی بچه هــای بــودوم (Children
،)Of Bodomگــروه ســوئدی گوســت ( )Ghoastو اوپِــت (،)Opeth
گــروه سوئیســی ســلتیک فراســت ( ) Celtic Frostو بســیاری دیگــر در
ایــن جشــنواره هنرنمایــی کرده انــد.
شماره | 74راز شقایق| 95 صفحه 95
شهرهای مهم فنالند
کبری تبریزیان
تورکو
تورکــو پایتخــت ســابق در ســواحل جنــوب غربــی فنالنــد در
دهانــه رودخانــه ائــورا ،در منطقــه پروپــر فنالنــد و اســتان تورکــو
و پــوری ســابق واقــع اســت.
ایــن منطقــه در ابتــدا ( Suomiفنالنــد) نــام داشــت کــه بعــدا ً
نــام کل کشــور شــد .از 31مــارس ،2021جمعیــت تورکــو
194244نفــر بــود و ان را ششــمین شــهر بــزرگ فنالنــد پــس
از هلســینکی ،اســپو ،تامپــره ،وانتــا و اولــو می ســازد.
ســکنه در منطقــه مرکــزی تورکــو زندگــی مــی کردنــد کــه ان
را بــه عنــوان ســومین منطقــه شــهری بــزرگ فنالنــد پــس از
منطقــه پایتخــت و منطقــه مرکــزی تامپــره رتبــه بنــدی می کنــد.
ایــن شــهر بــه طــور رســمی دو زبانــه اســت زیــرا 5.2درصــد
از جمعیــت ان زبــان ســوئدی را بــه عنــوان زبــان مــادری
می شناســند.
معلــوم نیســت کــه تورکــو چــه زمانــی حقــوق شــهر را بــه دســت
اورد .پــاپ گریگــوری نهــم بــرای اولیــن بــار در ســال 1229در
بــوال خــود از شــهر ابــوا نــام بــرد و اکنــون از ان ســال بــه عنــوان
ســال تاســیس تورکــو اســتفاده مــی شــود.
تورکــو قدیمی تریــن شــهر فنالنــد اســت و بــه عنــوان مهم تریــن
شــهر بخــش شــرقی پادشــاهی ســوئد (فنالنــد امــروزی) بــوده
اســت .پــس از جنــگ فنالنــد ،فنالنــد در ســال 1809دوک نشــین
بــزرگ امپراتــوری روســیه شــد و تورکــو پایتخــت دوک نشــین
بــزرگ شــد .بــا ایــن حــال ،تورکــو تنهــا پــس از ســه ســال در
ســال ،1812زمانــی کــه تــزار الکســاندر اول روســیه تصمیــم
گرفــت پایتخــت را بــه هلســینکی منتقــل کنــد ،وضعیــت خــود را
بــه عنــوان پایتخــت از دســت داد.
تنهــا پــس از اخریــن اتــش ســوزی بــزرگ در ســال 1827بــود
کــه اکثــر موسســات دولتــی همــراه بــا اکادمــی ســلطنتی تورکــو
کــه در ســال 1640تاســیس شــد ،بــه هلســینکی منتقــل شــدند
و ســپس بــه دانشــگاه هلســینکی تبدیــل شــد .بنابرایــن موقعیــت
هلســینکی بــه عنــوان پایتخــت جدیــد تثبیــت شــد.
تورکــو تــا پایــان دهــه 1840پرجمعیــت تریــن شــهر فنالنــد
بــود و همچنــان مرکــز تجــاری و فرهنگــی و بنــدر مهمــی اســت.
بــه دلیــل تاریــخ طوالنــی خــود ،ایــن شــهر محــل بســیاری از رویدادهــای مهــم بــوده اســت و
بــر تاریــخ فنالنــد بــه عنــوان پایتخــت ســابق تاثیــر زیــادی گذاشــته اســت .همــراه بــا تالیــن،
پایتخــت اســتونی ،تورکــو بــه عنــوان پایتخــت فرهنگــی اروپــا بــرای ســال 2011تعییــن شــد.
در ســال ،1996ایــن شــهر بــه عنــوان «شــهر کریســمس» فنالنــد اعــام شــد .همچنیــن ،تورکو
رســماً بــه عنــوان پایتخــت غذایــی فنالنــد اعــام شــده اســت ،زیــرا تعــدادی از قدیمی تریــن و
بــا کیفیت تریــن رســتوران های فنالنــد را در کنــار بــازار ماهــی معــروف تاریخــی کــه دو بــار در
ســال برگــزار می شــود ،در خــود جــای داده اســت.
فرهنــگ غذاخــوری و کافه هــای تورکــو اغلــب بــا فرهنــگ غذایــی فرانســوی مقایســه می شــود،
بــه همیــن دلیــل اســت کــه تورکــو به عنــوان «پاریــس فنالنــد» نیــز شــناخته می شــود.
تورکــو بــه دلیــل موقعیــت مکانــی خــود یــک بنــدر تجــاری و مســافربری قابــل توجــه اســت کــه
ســاالنه بیــش از ســه میلیــون مســافر از طریــق بنــدر تورکــو بــه اســتکهلم و ماریهــام ســفر مــی
کنند .
منطقــه تجــاری در اقتصــاد شــهر بــر بنــدر تورکــو و ســایر صنایــع خدمــات محــور متمرکــز اســت.
ایــن شــهر همچنیــن دارای یــک مرکــز فنــاوری پیشــرفته مشــهور اســت .منطقــه پــارک علمــی
تورکــو در Kupittaaمیزبــان بیــش از 300شــرکت در زمینه هــای بیوتکنولــوژی و فنــاوری
اطالعــات و همچنیــن چندیــن موسســه امــوزش عالــی اســت کــه از نزدیــک بــا بخــش تجــاری
کار می کننــد و در اســتراتژی تورکــو کــه ســاالنه توســط شــورای شــهر منتشــر مــی شــود ،بــه
عنــوان عامــل مهمــی در رابطــه بــا توســعه اقتصــادی اینــده شــهر در اینــده دیــده مــی شــود.
ایــن شــهر دارای دو تیــم فوتبــال اســت کــه در ســطح لیــگ برتــر بــازی مــی کننــد.
FC Interو TPSیکــی از قدیمــی تریــن باشــگاه هــای فوتبــال فنالنــد اســت .هــر دو تیــم
بــازی هــای خانگــی خــود را در ورزشــگاه Veritasدر ناحیــه Kupittaaانجــام مــی دهنــد.
HC TPSتورکــو یکــی از موفــق تریــن تیــم هــای هاکــی روی یــخ در تاریــخ فنالنــد هاکــی روی
یــخ اســت کــه 11بــار قهرمــان مســابقات قهرمانــی کشــور شــده اســت.
| 74راز شقایق| 54
شماره 54 صفحه 54
نمایی از شهر هلسینکی صفحه 96
فرهنگ
مکان هــای فرهنگــی در تورکــو شــامل چندیــن تئاتــر ،ســینما ،و گالری هــای هنــری
و یــک ارکســتر فیالرمونیــک شــهری اســت .مرکــز فرهنگــی شــهر چندیــن رویــداد
منظــم را ســازماندهی مــی کنــد کــه مهمتریــن انهــا بــازار قــرون وســطی در مــاه
جــوالی هــر ســال اســت.
تورکــو همچنیــن شــهر رســمی کریســمس فنالنــد اســت و «صلــح کریســمس» در
فنالنــد هــر 24دســامبر از بالکــن ســالن برینــکاال اعــام مــی شــود.
جشــنواره موســیقی تورکــو و جشــنواره راک ( Ruisrockکــه در جزیــره رویســالو
برگــزار مــی شــود) از قدیمــی تریــن در نــوع خــود در کشــورهای شــمال اروپا هســتند.
ایــن شــهر همچنیــن میزبــان فســتیوال راک دیگــری بــه نــام Down by the
،Laituriو یکــی از بزرگتریــن جشــنواره هــای موســیقی الکترونیــک در شــمال اروپــا،
یعنــی «جشــنواره موســیقی جدیــد» اســت.
مــوزه هــای متعــددی ماننــد مــوزه هنــر تورکــو و مــوزه هنــر واینــو التونــن نیــز وجــود
دارد .در دانشــگاه Åbo Akademiمــوزه ســیبلیوس را واقــع شــده کــه تنهــا مــوزه در
فنالنــد متخصــص در زمینــه موســیقی اســت.
جــدای از اینهــا ،چندیــن مــوزه تاریخــی نیــز وجــود دارد کــه دوره قــرون وســطی
شــهر را بــه نمایــش مــی گــذارد ،ماننــد قلعــه تورکــو ،کــه از ســال 1881یــک مــوزه
تاریخــی کاربــردی بــوده اســت و مــوزه ،Aboa Vetusکــه در اواخــر دهــه 1990در
محوطــه باســتانی قــرن چهاردهــم ســاخته شــده اســت.
کاوش هــای بی شــماری هــر ســاله در ایــن شــهر انجــام می شــود تــا بــه وضــوح
بیشــتر در مــورد تاریــخ تولــد شــهر اطالعــات جدیدتــری بــه دســت ایــد .مــوزه
صنایــع دســتی Luostarinmäkiکــه از ســاختمان هــای مســکونی بازمانــده از
اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو در ســال 1827تغییــر شــکل داده اســت ،اولیــن
مــکان اســکاندیناوی بــود کــه جایــزه گردشــگری «ســیب طالیــی» را دریافــت کــرد.
کلیســای جامــع تورکــو کــه بــه عنــوان مهــم تریــن بنــای مذهبــی فنالنــد در نظــر
گرفتــه مــی شــود ،شــاهد رویدادهــای مهــم بســیاری در تاریــخ ایــن کشــور بــوده و بــا
قلعــه تورکــو بــه یکــی از شــناخته شــده تریــن نمادهــای شــهر تبدیــل شــده اســت.
کلیســای جامــع در قلــب تورکــو در کنــار میــدان بــزرگ قدیمــی و در کنــار رودخانــه
ائــورا واقــع شــده اســت .حضــور ان فراتــر از حــوزه محلــی بــا پخــش صــدای زنــگ
هــای ان در ظهــر از رادیــو ملــی گســترش می یابــد .همچنیــن در جش ـن های ســاالنه
کریســمس فنالنــد بســیار مهــم اســت .همچنیــن بــه عنــوان محل اســتراحت بســیاری
از اســقف هــا و کاپیتــان هــای جنگــی و همچنیــن ملکــه ســوئد ،کاتریــن ماندوتــر،
شــناخته مــی شــود.
تورکــو در ســال 2011پایتخــت فرهنگــی اروپا بود و شــورای شــهر پروژه هــای متعددی
را بــرای تقویــت وجهــه شــهر در امــاده ســازی بــرای ان وضعیــت تصویب کرده اســت.
اعــام صلــح کریســمس در فنالنــد از قــرون وســطی هــر ســاله بــه جــز در ســال
1939بــه دلیــل جنــگ زمســتانی یــک ســنت بــوده اســت .ایــن اعالمیــه در میــدان
بــزرگ قدیمــی تورکــو« ،شــهر کریســمس» رســمی فنالنــد ،در ظهــر شــب کریســمس
انجــام مــی شــود.
رسانه ها
پرخواننــده تریــن روزنامــه تورکــو ،و منطقــه اطــراف ان ،روزنامــه صبحگاهــی منطقـه ای روزانــه
تــورون ســانومت اســت کــه روزانــه بیــش از 70درصــد از جمعیــت ان را مطالعــه مــی کننــد.
،Åbo Underrättelserیــک روزنامــه ســوئدی زبــان کــه در تورکــو منتشــر مــی شــود،
قدیمــی تریــن روزنامــه فنالنــد اســت کــه از ســال 1824منتشــر شــده اســت.
روزنامــه رایــگان Turkulainenبــه همــراه نســخه محلــی متــرو اینترنشــنال و روزنامــه ملــی
شــبانگاهی Ilta-Sanomatاز دیگــر روزنامه هــای ایــن شــهر اســت.
همچنیــن تعــدادی روزنامــه محلــی ماننــد ( Kulmakuntaبــرای حومــه هــای شــرقی تورکــو،
از جملــه Varissuoو )Lausteو ( Rannikkoseutuبــرای منطقــه اطراف شــهرهای همســایه
Raisioو )Naantaliوجــود دارد.
روزنامــه Turun Sanomatهمچنیــن یــک ایســتگاه تلویزیونــی منطقــه ای بــه نــام Turku
TVرا اداره مــی کنــد .پخــش کننــده ملــی فنالنــد ،Yleisradioروزانــه از دوشــنبه تــا جمعــه،
اخبــار محلــی را بــرای ســاکنان جنــوب غربــی فنالنــد (شــامل مناطــق جنــوب غربــی فنالنــد
و )Satakuntaنمایــش مــی دهــد .همــه کانــال هــای تلویزیــون ملــی فنالنــد قابــل مشــاهده
هســتند و کانــال هــای رادیویــی ملــی در منطقــه تورکــو قابــل شــنیدن هســتند .عــاوه بــر
ایــن ،تعــدادی از ایســتگاه هــای رادیویــی محلــی ،بــه عنــوان مثــالAuran Aallot، Radio .
Sataو Radio Robin Hoodعملیاتــی هســتند.
ایســتگاه هــای رادیویــی خدمــات عمومــی محلــی عبارتنــد از Yle Turun Radioبــه زبــان
فنالنــدی (نســخه منطقــه ای )Yle Radio Suomiو Yle Vega Åbolandبــه زبان ســوئدی
(نســخه منطقــه ای .)Yle Vega
شماره | 74راز شقایق| 55 صفحه 55
اولو
اولــو از شــهرهای ســاحلی فنالنــد اســت .تفرجگاهــی بــا 208939نفــر ( طبــق
سرشــماری 31دســامبر )2021در منطقــه شــمال اوســتروبوتنیا ،فنالنــد واقــع
اســت.
ایــن شــهر پرجمعیت تریــن شــهر در شــمال فنالنــد و پنجمیــن شــهر پرجمعیــت
کشــور پــس از هلســینکی ،اســپو ،تامپــره و وانتــا و چهارمیــن منطقــه شــهری
بــزرگ در کشــور پــس از هلســینکی ،تامپــره و تورکــو اســت.
اولــو بــه دلیــل جمعیــت زیــاد و موقعیــت ژئوپلیتیــک اقتصــادی و فرهنگــی-
تاریخــی« ،پایتخــت شــمال فنالنــد» نامیــده شــده اســت.
ایــن شــهر همچنیــن یکــی از «ازمایشــگاه های زنــده» اروپــا در نظــر گرفتــه
می شــود ،جایــی کــه ســاکنان ان فنــاوری جدیــد (ماننــد برچســب های NFCو
صفحــه نمایش هــای )ubiرا در مقیاســی در ســطح جامعــه ازمایــش می کننــد.
دانشــگاه اولــو در زمینــه فنــاوری اطالعــات در ســطح بیــن المللــی شــناخته شــده
ا ست .
اولــو در بررســی هــای اخیــر در تصویــر شــهری بســیار موفــق بــوده اســت .در
مطالع ـه ای کــه توســط بررســی اقتصــادی فنالنــد در ســال 2008منتشــر شــد،
بهتریــن رتبه بنــدی شــهرهای بــزرگ را در رتبه بنــدی سراســری ،از جملــه
رتبه بنــدی پاســخ دهندگان در همــه اســتان ها ،دریافــت کــرد.
اولــو کــه زمانــی بــه خاطــر قیــر چــوب و ماهــی قــزل اال شــناخته مــی شــد ،بــه
یــک مرکــز بــزرگ فنــاوری پیشــرفته ،بــه ویــژه در فنــاوری اطالعــات و ســامتی
تبدیــل شــده اســت .ســایر صنایــع برجســته ایــن شــهر عبارتنــد از :پاالیــش
چــوب ،مــواد شــیمیایی ،داروســازی ،کاغــذ و فــوالد.
اولو به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در سال 2026انتخاب شد.
نــام این شــهر برگرفتــه از رودخانه Oulujokiاســت کــه از دریاچــه Oulujärvi
سرچشــمه مــی گیــرد .چندیــن نظریــه دیگــر بــرای منشــا نــام اولــو وجــود
داشــته اســت .یکــی از منابــع احتمالــی کلمــه ای در زبــان ســامی بــه معنــای «اب
ســیل» اســت ،امــا پیشــنهادهای دیگــری نیــز وجــود دارد.
حداقــل ،ســاختار کلمــه ایجــاب مــی کند کــه اگــر در اصل توســط گویشــوران یک
زبــان اورالیــک امــده اســت ،نــام بایــد مشــتق باشــد .بــه احتمال زیــاد ،ایــن زبان
همچنیــن بــه قبــل از ســکونت فنالندی هــا برمی گــردد و بنابرایــن واژه ای قرضــی
از یکــی از زبان هــای ســامی اســت کــه زمانــی در ایــن منطقــه صحبــت می شــد.
محتمــل تریــن نظریــه ایــن اســت کــه ایــن نــام از کلمــه گویشــی فنالنــدی
ouluبــه معنــای «اب ســیل» گرفتــه شــده اســت.
ســامی جنوبــی ،åuloبــه معنــای «بــرف ذوب شــده» åulot ،بــه معنــای
«ذوب» (بــا منشــا نهایــی ناشــناخته) .دو خانــواده کلمــه دیگــر نیــز حــدس زده
می شــود کــه مرتبــط باشــند .اولیــن مــورد در کلمــه گویشــی ســاووی شــمالی
uulaو همتــای ســامی ان oalliدیــده مــی شــود کــه هــر دو بــه معنــای «کانــال
رودخانــه» هســتند.
دومــی ریشــه اورالیــک اســت کــه به عنــوان uwaبازســازی شــده اســت،
بــه معنــای «بســتر رودخانــه» (در فنالنــدی مــدرن بــه صــورت vuoمنعکــس
می شــود ،همچنیــن در مشــتقاتی ماننــد « vuolasجریــان ســنگین»).
تاریخ
اولــو در کنــار خلیــج بوتنیــا ،در دهانــه رودخانــه اولوجوکــی ،کــه یــک منطقــه تجــاری
باســتانی اســت ،واقــع شــده اســت .ایــن شــهر در 8اوریــل 1605توســط پادشــاه ســوئد
چارلــز نهــم در مقابــل قلعــه احــداث شــده در جزیــره لینانســاری تاســیس شــد کــه پــس
از توافــق صلــح بــا روســیه بنــا شــد تــا خطــر حملــه از طریــق ابــراه اصلــی شــرقی-غربی،
رودخانــه اولــو را از بیــن بــرد .اولــو از ســال 1776تــا 2009مرکــز اســتان اولــو بــود.
در ســال ،1822یــک اتــش ســوزی بــزرگ بخــش زیــادی از شــهر را ویــران کــرد.
معمــار کارل لودویــگ انــگل ،کــه عمدت ـاً بــه خاطــر ســاختمان هــای نئوکالســیک (ســبک
امپراتــوری) در اطــراف میــدان ســنای هلســینکی شــهرت داشــت ،بــرای ارائــه طــرح
بازســازی ان اســتخدام شــد .بــا تغییــرات جزئــی ،ایــن طــرح مبنایــی بــرای چیدمــان
مرکــز شــهر اولــو باقــی مــی مانــد.
کلیســای جامــع اولــو در ســال 1832بــه طرح هــای او ســاخته شــد و گلدســته ان در ســال
1844بــه پایــان رســید .در طــول جنــگ النــد ،بخشــی از جنــگ کریمــه ،بنــدر اولــو توســط
نــاوگان بریتانیــا مــورد حملــه قــرار گرفــت و در ایــن حملــه بریتانیایی هــا کشــتی ها را
ویــران کردنــد و خانه هــا را ســوزاندند ،کــه منجــر بــه انتقــاد بین المللــی شــد.
شماره | 74راز شقایق| 56 صفحه 56
جغرافیا و اقلیم شهر
اولــو در شــمال فنالنــد قــرار دارد و فاصلــه قابــل توجهــی از دیگــر شــهرهای ایــن
کشــور دارد .ایــن شــهر در 607کیلومتــری ( 377مایلــی) شــمال پایتخت هلســینکی
واقــع شــده اســت.
شــمالی تریــن و جنوبــی تریــن نقــاط ســرزمین اصلــی فنالنــد تقریبـاً از اولــو فاصلــه
دارنــد .ســواحل اولــو در خلیــج بوتنــی قــرار دارد و ســرزمین اصلــی ســوئد در 180
کیلومتــری مســتقیماً غــرب در سراســر خلیــج بوتنــی قــرار دارد.
اولــو بــه 106ناحیــه شــهری تقســیم شــده اســت .بزرگتریــن انهــا عبارتنــد از:
هاوکیپــوداس ،اولونســالو ،کاکــوری ،ریتاهارجــو ،توئیــرا و کلــو.
شــهرداری Ylikiiminkiدر 1ژانویــه 2009بــا شــهر Ouluادغــام شــد .اولــو و
شــهرداری هــای ،Haukipudas، Kiiminki، Oulunsaloو Yli-Iiدر 1ژانویــه
2013ادغــام شــدند.
اولــو دارای اب و هــوای قــاره ای نیمــه قطبــی ( )Köppen Dfcاســت .ایــن شــهر
بزرگتریــن شــهر فنالنــد بــه طــور کامــل در ایــن منطقــه اب و هوایــی و همچنیــن
یکــی از بزرگتریــن شــهرهای جهــان اســت .ویژگی هــای معمــول ان زمســتان های
ســرد و برفــی بــا تابســتان های کوتــاه و گــرم اســت.
میانگیــن دمــای ســاالنه 3.3درجــه ســانتی گــراد ( 37.9درجــه فارنهایــت) اســت.
میانگیــن بارندگــی ســاالنه 477میلی متــر ( 18.78اینــچ) اســت کــه 105روز در
ســال ،بیشــتر در اواخــر تابســتان و پاییــز می بــارد
ســردترین دمــای ثبــت شــده -41.5درجــه ســانتیگراد ( 42.7-درجــه فارنهایــت)
در فوریــه 1966بــود.
فرهنگ
شــناخته شــده تریــن محصــوالت فرهنگــی صادراتــی شــهر اولــو عبارتنــد از
مســابقات جهانــی ایــر گیتــار کــه هــر ســاله در مــاه اگوســت برگــزار می شــود،
( Mieskuoro Huutajatهمچنیــن بــا نــام Screaming Menشــناخته
می شــود).
بســیاری از هنرمنــدان ،نویســندگان و موســیقی دانــان در ایــن شــهر زندگــی
می کننــد .کنســرت هــای متنوعــی -راک ،کالســیک و جــاز -و همچنیــن رویدادهــای
فرهنگــی دیگــر هــر ســاله برگــزار مــی شــود.
بــه عنــوان مثــال مــی تــوان بــه جشــنواره موزیــک ویدیــو Ouluو مســابقه
موســیقی فیلــم ،Musixineدر مــاه اوت اشــاره کــرد .در مــاه جــوالی ،جشــنواره
ســاالنه راک Qstockبرگــزار مــی شــود.
جشــنواره موســیقی اولــو در زمســتان و جشــنواره موســیقی اولونســالو در تابســتان
برگــزار مــی شــود.
موزه هــای اولــو شــامل مــوزه Ostrobothniaشــمالی ،مــوزه هنــر اولــو (،)OMA
مرکــز علمــی Tietomaaو مــوزه فضــای بــاز تورکانســاری اســت.
مجســمه هــای قابــل توجــه در اولــو شــامل مجســمه فرانــس مایــکل فرانــزن و
مجســمه بابــی در بــازار اســت.
نماینــدگان فنالنــد در یوروویــژن 2021گــروه راک Blind Channelاز اولــو بودنــد.
انهــا در ایــن مســابقات در رده ششــم قــرار گرفتنــد.
حمل و نقل
دومیــن فــرودگاه بــزرگ فنالنــد از نظر حجم مســافر و خدمات رســانی در اولو قرار
دارد و در 15کیلومتــری ( 9مایلــی) جنــوب غربــی مرکــز شــهر واقع شــده اســت.
بنــدر اولــو یکــی از شــلوغ تریــن بندرهــای خلیــج بوتنیــان اســت .ایــن بنــدر
شــامل چهــار منطقــه بنــدری جداگانــه اســت :اســکله هــای نفتــی و فلــه ای
ویرهســاری ،اســکله هــای نوتاســاری و اســکله هــای اوریتــکاری .همچنیــن
یــک ســرویس کشــتی در اولــو وجــود دارد کــه بیشــتر بیــن اولونســالو و جزیــره
هایلوئوتــو اســتفاده مــی شــود.
کوتــاه تریــن زمــان ســفر از ایســتگاه راه اهــن اولــو تــا ایســتگاه راه
اهــن مرکــزی هلســینکی 5ســاعت و 34دقیقــه اســت .از دیگــر مقاصــد
می تــوان بــه کــوالری ،رووانیمــی ،ســیناجوکی و تامپــره اشــاره کــرد.
مهمتریــن جــاده در اولــو بزرگــراه 4اســت کــه از هلســینکی بــه اوتســجوکی
از طریــق الهتــی ،جیواســکیال ،اولــو ،کیمــی و رووانیمــی م ـی رود .بزرگــراه هــای
دیگــری کــه بــه و از اولــو مــی رونــد ،بزرگــراه 20بــه کوســامو و بزرگــراه 22
بــه کجاانــی هســتند.
ایــن شــهر بــه دلیــل شــبکه حمــل و نقــل اختصــاص یافتــه بــه ترافیــک وســایل
نقلیــه غیــر موتــوری ،از جملــه عابــران پیــاده و دوچرخــه (در فنالنــد ترافیــک
ســبک نامیــده مــی شــود) قابــل توجــه اســت.
در ســال ،2010ایــن شــهر دارای بیــش از 600کیلومتــر ( 370مایــل) مســیر و
بیــش از 100زیرگــذر و پــل بــود کــه منحصــرا ً بــه ترافیــک ســبک اختصــاص
یافتــه بــود .ایــن شــبکه در تمــام طــول ســال اســتفاده مــی شــود .نســبت
مســیرهای ترافیکــی ســبک بــه ســاکنین باالتریــن میــزان در فنالنــد اســت و
ســهم دوچرخــه ســواری 20درصــد اســت.
اولــو اغلــب بــه عنوان یک شــهر عالــی بــرای دوچرخه ســواری معرفی می شــود.
در ســال ،2015یــک پارکینــگ زیرزمینــی بــزرگ بــه نــام ( Kivisydänقلــب
ســنگی) در مرکــز شــهر درســت زیــر خیابان هــای خریــد اصلــی افتتــاح شــد.
شــبکه جــاده هــای مــوازی بــرای اتومبیــل هــا و عابــران پیــاده در عمــق 30
متــری ( 98فــوت) در صخــره حفــر شــده اســت.
تســهیالت پارکینــگ شــامل دو رمــپ 900 ،پارکینــگ بازدیدکننــده (قابــل
افزایــش تــا ،)1500شــش نقطــه دسترســی بــه زمیــن اســت کــه توســط 19
اسانســور (قابــل ارتقــا تــا 9و ،)25یــک مرکــز خدمــات بــرای وســایل نقلیــه
تحویــل تجــاری ،و نمایشــگرهای Ubiاســت.
شماره | 74راز شقایق| 57 صفحه 57
تامپره
تامپــره شــهری در منطقــه پیرکانمــا ،واقــع در بخــش غربــی فنالند اســت .تامپره
پرجمعیــت تریــن شــهر داخلــی در کشــورهای شــمال اروپــا اســت؛ جمعیــت ان
244029نفــر بــا منطقــه شــهری بــا 341696نفــر و منطقــه اطــراف شــهری،
کــه بــه عنــوان زیرمنطقــه تامپــره نیــز شــناخته مــی شــود ،دارای 393،941نفــر
در یــک منطقــه اســت.
بــا مســاحت 4970کیلومتــر مربــع ( 1920مایــل مربــع) تامپــره دومیــن منطقــه
شــهری بــزرگ و ســومین شــهر پرجمعیــت در فنالنــد اســت ،پــس از شــهرهای
هلســینکی و اســپو و پرجمعیت تریــن شــهر فنالنــد خــارج از ناحیــه بــزرگ
هلســینکی اســت.
امــروزه ،تامپــره یکــی از قطــب هــای اصلــی شــهری ،اقتصــادی و فرهنگــی در
کل منطقــه داخلــی اســت.
تامپــره و اطــراف ان متعلــق بــه اســتان تاریخــی ســاتاکونتا اســت .ایــن منطقــه
از ســال 1831تــا 1997بــه اســتان تواســتیا تعلــق داشــت و بــه مــرور زمــان
اغلــب بــه عنــوان یــک اســتان متعلــق بــه تواســتیا در نظــر گرفتــه شــده اســت.
بــه عنــوان مثــال ،در Uusi tietosanakirjaکــه در دهــه 1960منتشــر شــد،
منطقــه تامپــره بــه عنــوان بخشــی از اســتان ان زمــان تاواســتیا معرفــی شــده
اســت .در حــدود دهــه ،1950تامپــره و اطــراف ان شــروع بــه تثبیــت خــود بــه
عنــوان اســتان پیرکانمــا کردنــد.
تامپــره بــه دلیــل گذشــته صنعتــی خــود بــه عنــوان مرکــز ســابق صنعــت فنالند،
«منچســتر شــمال» نامیــده مــی شــود ،و همیــن امــر باعــث ایجــاد نــام مســتعار
فنالنــدی ان « »Manseو اصطالحاتــی ماننــد « »Manserockشــده اســت.
همچنیــن ،تامپــره رســما بــه عنــوان «پایتخــت ســونا جهــان» اعــام شــده
اســت ،زیــرا دارای بیشــترین ســوناهای عمومــی در جهــان اســت.
هلســینکی تقریبــاً در 160کیلومتــری ( 100مایــل) جنــوب تامپــره اســت و بــا
قطــار سریع الســیر Pendolinoدر 1ســاعت و 31دقیقــه و بــا ماشــین 2
ســاعت می توانیــد بــه ان برســید.
فاصلــه تــا تورکــو تقریبــاً یکســان اســت .فــرودگاه Tampere–Pirkkala
هشــتمین فــرودگاه پرتــردد فنالنــد اســت کــه در ســال 2017بیــش از 230000
مســافر داشــت.
تامپــره همچنیــن بــه عنــوان یــک مســیر ترانزیــت مهــم بــرای ســه بزرگــراه
فنالنــد عمــل مــی کنــد.
تامپــره اغلــب بــه عنــوان محبــوب تریــن شــهر فنالنــد رتبــه بندی شــده اســت.
توســعه مثبــت تامپــره و منطقــه شــهری تامپــره در طــول قــرن بیســت و یکــم
ادامــه داشــته اســت ،کــه بیشــتر بــه دلیــل ایــن اســت کــه تامپــره یکــی از
مهاجرپذیرتریــن و جــذاب تریــن شــهرهای فنالنــد اســت.
تاریخ
اولیــن ســکونتگاه هــای دائمــی شــناخته شــده در اطــراف تامرکوســکی در قــرن
هفتــم تاســیس شــد ،زمانــی کــه مهاجــران از غــرب منطقــه شــروع بــه کشــت
زمیــن در تاکاهوتــی کردنــد.
ایــن منطقــه عمدتـاً توســط قبایــل تواســتین ســکونت داشــتند .بــرای چندیــن
قــرن ،جمعیــت کــم باقــی مانــد .در قــرن شــانزدهم ،روســتاهای Messukyläو
Takahuhtiبــه بزرگتریــن ســکونتگاه های منطقــه تبدیــل شــدند .روســتاهای
دیگــر نزدیــک الیســکوال Pyynikkälä ،و Hatanpääبودنــد.
صنایــع اولیــه در منطقــه پیرکانمــا در قــرن هفدهــم عمدتـاً اســیاب هــای ابــی و
چــوب بــری بودنــد ،در حالــی کــه در قــرن هجدهــم تولیــدات دیگــر شــروع بــه
ظهــور کردنــد ،زیــرا چندیــن کارخانــه اهــن در مقیــاس کوچــک ،کارخانــه تقطیــر
تامرکوســکی و مدرســه ریســندگی اوتــاواال تاســیس شــد.
قبــل از تولــد شــهر تامپــره ،شــهرداری همســایه ان یعنــی پیــرکاال (کــه بــر
اســاس ان منطقــه پیرکانمــا کنونــی نــام خــود را گرفتــه اســت) مهمتریــن محلــه
از نظــر اداری در ایــن منطقــه در سراســر قــرون وســطی بــود و همــه اینهــا در
قــرن هجدهــم زمانــی کــه اریــک ادنــر ،کشــیش فنالنــدی ،پیشــنهاد تاســیس
شــهر تامپــره را در کرانــه هــای کانــال تامرکوســکی در ســال هــای 1772-1771
داد؛ تغییــر کــرد.
ایــن شــهر رســما بــه عنــوان یــک بــازار در 1775توســط گوســتاو ســوم و چهــار
ســال بعــد 1 ،اکتبــر ،1779حقــوق کامــل شــهر را دریافــت کــرد .در ان زمــان،
ایــن شــهر نســبتاً کوچکــی بــود کــه بــر روی زمین هــای متعلــق بــه عمــارت
تامرکوســکی تاســیس شــد ،در حالــی کــه ســاکنان ان هنــوز عمدتــاً کشــاورز
بودنــد .از انجایــی کــه کشــاورزی در محوطــه شــهر ممنــوع بــود ،ســاکنان بــه
روش هــای دیگــر بــرای تامیــن معیشــت ،عمدتـاً تجــارت و صنایــع دســتی متکــی
شــدند.
هنگامــی کــه فنالنــد بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالند در ســال 1809بخشــی
از امپراتــوری روســیه شــد ،تامپــره هنــوز کمتــر از هــزار نفــر جمعیــت داشــت.
شماره | 74راز شقایق| 58 صفحه 58
تامپــره در قــرن نوزدهــم به عنــوان یــک شــهر بــزرگ تجــاری و مرکــز
صنعتــی رشــد کــرد .تــا ســال ،1850کارخانــه شــهر حــدود 2000نفــر
را اســتخدام کــرد ،در حالــی کــه جمعیــت شــهر بــه 4000نفــر افزایــش
یافــت.
دیگــر صنایــع قابــل توجهــی کــه بــه دنبــال موفقیــت Finlaysonدر
دهــه 1800بــه دنبــال داشــت ،کــوره بلنــد تامپــا ،کارخانــه ماشــین االت
و کارخانــه کتــان ،کارخانــه کاغــذ فرنــکل و کارخانــه پارچــه پهــن تامپــره
بــود.
جمعیــت تامپــره در پایــان قــرن نوزدهــم بــه ســرعت رشــد کــرد ،از حــدود
7000نفــر در ســال 1870بــه 36000نفــر در ســال 1900رســید.
در اغــاز قــرن بیســتم ،تامپــره شــهری از کارگــران و زنــان بــود کــه یــک
ســوم جمعیــت را کارگــران کارخانــه و بیشــتر تشــکیل مــی دادنــد.
اتصــال راه اهــن بــه تامپــره از گســترش بخــش خــط هلســینکی-همینلینا
(امــروزه بخشــی از خــط اصلــی) از طریــق Toijalaدر 22ژوئــن 1876بــه
روی ترافیــک عمومــی بــاز شــد.
شــرکت مشــهور جهانــی نوکیــا ،یــک شــرکت مخابراتــی چندملیتــی ،نیــز
در منطقــه تامرکوســکی شــروع بــه کار کــرد .راپیــدز و پــس از ان ،دومیــن
اســیاب خمیــر کاغــذ در ســال 1868در نزدیکــی شــهر همســایه نوکیــا
افتتــاح شــد ،جایــی کــه منابــع انــرژی ابــی بهتــری وجــود داشــت.
تامپــره مرکــز بســیاری از رویدادهــای مهــم سیاســی فنالنــد در اوایــل قــرن بیســتم بــود .بــه
عنــوان مثــال ،کنفرانــس ســال 1905حــزب سوســیال دموکــرات کارگــر روســیه ()RSDLP
بــه رهبــری لنیــن ،در ســالن کارگــران تامپــره برگــزار شــد ،جایــی کــه تصمیــم گرفتــه شــد،
یــک قیــام مســلحانه راه انــدازی شــود ،کــه در نهایــت منجــر بــه انقــاب اکتبــر 1917در
امپراتــوری روســیه شــد.
همچنیــن ،در 1نوامبــر ،1905در جریــان اعتصــاب عمومــی ،اعالمیــه ســرخ معــروف در
کسکوســتوری اعــام شــد.
در ســال ،1918پــس از اســتقالل فنالنــد ،تامپــره نقــش مهمــی ایفــا کــرد و یکــی از
مکان هــای اســتراتژیک مهــم بــرای جمهــوری سوسیالیســتی کارگــری فنالنــد ( )FSWRدر
طــول جنــگ داخلــی فنالنــد ( 28ژانویــه 15 -مــه )1918بــود .ایــن شــهر مهــم تریــن
شــهر صنعتــی فنالنــد در اغــاز قــرن بیســتم بــود کــه بــا جمعیــت شــاغل عظیمــی شــناخته
می شــد.
تامپــره در طــول جنــگ یــک دژ ســرخ بــود و هوگــو ســالمال فرماندهــی ان را برعهــده
داشــت .نیروهــای ســفید بــه رهبــری ژنــرال مانرهایــم ،شــهر را پــس از نبــرد تامپــره
تصــرف کردنــد و در 6اوریــل 1918حــدود 10000زندانــی ســرخ را دســتگیر کردنــد.
در طــول جنــگ زمســتانی ،تامپــره چندیــن بــار توســط اتحــاد جماهیــر شــوروی بمبــاران
شــد .دلیــل بمبــاران تامپــره ایــن بــود کــه ایــن شــهر یــک اتصــال راه اهــن مهــم بــود
و همچنیــن کارخانــه هواپیماســازی دولتــی و کارخانــه تامپــا کــه مهمــات و ســاح از
جملــه نارنجــک انــداز تولیــد مــی کــرد ،در ان قــرار داشــت .ویرانگرتریــن بمبــاران در 2
مــارس 1940بــود کــه در ان 9نفــر کشــته و 30نفــر از ســاکنان شــهر زخمــی شــدند.
عــاوه بــر ایــن ،ده ســاختمان در ان روز ویــران شــد و 30ســاختمان اســیب دیــد.
زمانــی کــه دانشــگاه اجتماعــی از هلســینکی بــه تامپــره در ســال 1960منتقــل شــد و در
ســال 1966بــه دانشــگاه تامپــره تبدیــل شــد ،تامپــره بــه یــک شــهر دانشــگاهی تبدیــل
شــد.
در ســال ،1979فــرودگاه Tampere-Pirkkalaدر 13کیلومتــری ( 8.1مایــل) از مرکــز
تامپــره در ســمت شــهرداری Pirkkalaافتتــاح شــد.
در اغــاز دهــه ،1990صنعــت تامپــره دســتخوش یــک تغییــر ســاختاری بــزرگ شــد ،زیــرا
تولیــد صنایــع نســاجی تامپــا و تامپــره بــه طــور خــاص بــه شــدت بــر تجــارت دوجانبــه بــا
اتحــاد جماهیــر شــوروی متمرکــز بــود ،امــا زمانــی کــه در ســال 1991فروپاشــید ،شــرکت ها
مشــتریان اصلــی خــود را از دســت دادنــد.
در نتیجــه تغییــر ناگهانــی و رکــود در اوایــل دهــه Finlayson ،1990و Suomen trikoo
مجبــور شــدند تولیــدات خــود را بــه شــدت کاهــش دهنــد .برخــی شــرکت ها ورشکســت
شــدند .امــا اگرچــه ایــن تغییــر حجــم عظیمــی از فضــای صنعتــی خالــی را در مرکــز شــهر
بــر جــای گذاشــت ،امــا در اوایــل دهــه 2000بــه تدریــج مــورد اســتفاده های دیگــری قــرار
گرفــت و منظــره فعلــی شــهر تامپــره بیــش از همــه توســط شــرکت های قدرتمنــد فنــاوری
اطالعــات ،بــه ویــژه واحدهــای تحقیــق و توســعه نوکیــا مشــخص شــد.
اقتصاد
بــه گفتــه دفتــر تجــارت بین المللــی تامپــره ،ایــن منطقــه در مهندســی مکانیــک
و اتوماســیون ،فناوری هــای اطالعــات و ارتباطــات ،بهداشــت و بیوتکنولــوژی و
همچنیــن امــوزش و صنعــت کاغــذ قــوی اســت .نــرخ بیــکاری در اوت 2020بــه
میــزان 15.7درصــد بــود 70 .درصــد مشــاغل در بخــش خدمــات اســت .کمتــر
از 20درصــد در بخــش تولیــد هســتند 34.5 .درصــد از افــراد شــاغل در خــارج
از شــهرداری تامپــره زندگــی مــی کننــد و بــرای کار بــه تامپــره رفــت و امــد
مــی کننــد .در همیــن حــال15.6 ،درصــد از ســاکنان تامپــره در خــارج از تامپــره
کار مــی کننــد .در ســال 2014بزرگتریــن کارفرمایــان Kesko، Pirkanmaan
Osuuskauppa، Alma Mediaو Posti Groupبودنــد.
بــر اســاس مطالعــه ای کــه توســط مرکــز تحقیقــات و امــوزش Synergosدر
دانشــگاه تامپــره انجــام شــد ،کل تاثیــر گردشــگری در منطقــه تامپــره در ســال
2012بیــش از 909میلیــون یــورو بــود.
بزرگتریــن جاذبــه منفــرد در تامپــره ،پــارک تفریحــی Särkänniemiاســت کــه
در ســال 2016حــدود 630000بازدیدکننــده داشــت.
عــاوه بــر ایــن ،در ســال ،2015بــه میــزان 1،021،151شــب اقامــت در هتــل
هــای تامپــره انجــام شــد .ایــن تعــداد از رکــورد ســال قبــل بــا بیــش از 20000
شــب اقامــت فراتــر رفــت .همــه اینهــا باعــث مــی شــود تامپــره دومیــن شــهر
محبــوب فنالنــد بعــد از هلســینکی از نظــر اقامــت در هتــل باشــد.
گردشــگری تفریحــی 55.4درصــد از اقامــت هــای شــبانه و گردشــگری شــغلی
43.2درصــد را بــه خــود اختصــاص داده اســت .ضریــب اشــغال تمامــی مراکــز
اقامتــی بــا بیــش از 20اتــاق 57/0درصــد ،در حالــی کــه ضریــب اشــغال اقامتــگاه
هــا در کل کشــور 48/3درصــد بــوده اســت.
ســود اقتصــادی تامپــره در ســال 2015بدتریــن ســود شــهرهای بــزرگ فنالنــد
بــود.در ســال 2016زیــان ســال مالــی 18.8میلیــون یــورو بــود.
در اقتصــاد شــهر ،بیشــترین درامــد از مالیــات و کمــک هــای دولتــی حاصــل مــی
شــود .در ســال ،2015ایــن شــهر 761میلیــون یــورو درامــد مالیاتــی شــهرداری
دریافــت کــرد .عــاوه بــر ایــن 61.4 ،میلیــون یــورو از مالیــات شــرکت هــا و 64
میلیــون یــورو از مالیــات بــر دارایــی حاصــل شــد.
درامدهــای مالیاتــی انطــور کــه انتظــار مــی رفــت در دهــه 2010افزایــش نیافتــه
اســت ،اگرچــه جمعیــت شــهر افزایــش یافتــه اســت .ایــن امــر تحــت تاثیــر
بیــکاری بــاال قــرار گرفتــه اســت.
شماره | 74راز شقایق| 59 صفحه 59
فاطمه عبدالمحمدی
نویسنده و کارشناس
ارشد فلسفه
مناطق دیدنی فنالند
جزایر الند
در میانــه دریــای بالتیــک ( )Balticمجموعــه ای از جزایــر بــا نــام مجمع الجزایــر النــد
( )Alandواقــع شــده اند .ایــن جزایــر متعلــق بــه فنالنــد هســتند؛ امــا به صــورت
نســبتا خودمختــار اداره می شــوند .بیشــتر ســاکنین ایــن منطقــه به جــای زبــان
فنالنــدی بــه زبــان ســوئدی صحبــت می کننــد.
گردشــگران بــا قایق هــای تفریحــی بــه ایــن جزایــر می رونــد و می تواننــد از
جاذبه هــای ان مثــل کشــتی تبدیل شــده بــه مــوزه بــه نــام پومــرن (،)Pommern
قلعــه متعلــق بــه قــرن چهاردهــم بــه نــام کاســتلهلم
مــوزه دریایــی النــد و
( )Kastelholmدیــدن کننــد .در ایــن منطقــه حتمــا بایــد پــن کیــک بــا مربــای الــو
و خامــه فرم گرفتــه را کــه یکــی از دســرهای خوشــمزه ایــن ناحیــه اســت ،امتحــان
کــرد.
ساونلینا
ســاونلینا ( )Savonlinnaشــهری کوچــک در قلــب ســرزمین دریاچه هــای فنالنــد
اســت؛ مقصــد گردشــگری تاریخــی بســیار زیبایــی کــه حتمــا بایــد از ان دیــدن
کــرد .بزرگ تریــن جاذبــه گردشــگری ایــن منطقــه یعنــی قلعــه اوالف یــا اوالوینلینــا
( )Olavinlinnaکــه در قــرن ۱۵میــادی ســاخته شــده اســت ،در میــان دریاچــه
ســایما و جزایــر متعــدد ان قــرار گرفتــه اســت .ایــن قلعــه فوق العــاده در طــول
تاریــخ و گــذر زمــان از تخریــب در امــان مانــده اســت.
از جملــه مکان هــای دیگــر ســاونلینا مــوزه ارتودوکــس ،مــوزه اســتانی ســاونلینا و
منطقــه ای بــه نــام کریماکــی ( )Kerimäkiاســت کــه بزرگ تریــن کلیســای چوبــی
جهــان در ان اســت .در بــازار ایــن شــهر حتمــا موئیکــو ،غــذای محلــی ایــن منطقــه
کــه بــا شــاه ماهــی درســت می شــود ،را امتحــان کنیــد.
لوی
بــا تعــداد بســیاری از مناظــر بکــر ،فنالنــد یــک مــکان رویایــی بــرای
دوســتداران طبیعــت اســت .بــرای کســانی کــه فضاهــای بــاز را ترجیــح مــی
دهنــد ،پیســت زمســتانی لــوی بــدون شــک یــک انتخــاب عالــی بــرای تفریــح
بــه شــمار مــی ایــد .واقــع در الپلنــد فنالنــدی( قســمتی از ان کــه جــزء فنالنــد
اســت ،).لــوی بــا مســیرهای طوالنــی بــرای اســکی و اســنوبرد ،خودنمایــی
مــی کنــد .همچنیــن امــکان انجــام کارهــای غیــر معمــول ماننــد دیــدن گــوزن
هــای شــمالی ،ماهیگیــری در یــخ و ریلکــس کــردن در ســوناهای بــزرگ روبــاز
بــرای شــما فراهــم اســت .زندگــی شــبانه در لــوی نیــز بــرای ســاکنان فنالنــد
مرســوم اســت بنابرایــن توصیــه مــی شــود قبــل از بازدیــد از بارهــا ،کالب هــا و
اســتراحتگاه هــای لــوی مرکــزی ،ایــن مــکان را تــرک نکنیــد.
کمی
از لحــاظ صنعتــی کمــی شــهری در الپلنــد فنالنــدی اســت و بــه کارخانــه هــای
خمیــر کاغــذ معــروف اســت .بــا ایــن حــال ،بازدیــد کننــدگان ،ایــن شــهر را بــه
قلعــه برفــی نمادیــن ان مــی شناســند .ایــن قلعــه بــه صــورت ســاالنه و تا ســه
طبقــه ســاخته مــی شــود و بــه عنــوان محلــی بــرای برگــزاری مراســم هــای
عروســی و اجراهــای موســیقی زنــده مــورد اســتفاده قــرار مــی گیــرد .مهمانــان
همچنیــن مــی تواننــد شــب را در هتــل برفــی بگذراننــد ،البتــه بــا انتخــاب خــود!
کمــی همچنیــن یــک تفریــح شــبانه پــر طرفــدار دارد و شــما مــی توانیــد بــا
تــور کشــتی یــخ شــکن قطبــی کــه از میــان اب هــای قطبــی عبــور مــی کنــد،
بــه جســتجوی کــوه هــای یخــی باشــکوه و مناظــر باورنکردنــی کــه مقصــد ان
اســت بپردازیــد.
شماره | 74راز شقایق| 60 صفحه 60
شهر جادویی رووانیمی
طبــق اعتقــاد و افســانه های رایــج در فنالنــد ،رووانیمــی پایتخــت الپلنــد زادگاه
بابانوئــل اســت .ایــن شــهر دهــه هــا پیــش توســط بابانوئــل نــام گــذاری شــد.
دفتــر او در دایــره قطــب شــمال قــرار دارد ،جایــی کــه هــر روز ســال کریســمس
اســت.
شــما نمــی توانیــد در مــورد رووانیمــی بــدون نــام بــردن از مشــهورترین ســاکن
او ،بابانوئــل ،یــا دفتــر او در روســتای بابــا نوئــل صحبــت کنیــد.
دفتــر او زمانــی فقــط یــک کابیــن کوچــک بــود و اکنــون تبدیــل بــه یک اســتراحت
گاه بــرای مالقــات در هــر روز از ســال از جملــه کریســمس بــا مــرد بــزرگ شــده
ا ست .
دهکــده بابــا نوئــل در ۸کیلومتــری شــمال رووانیمــی ،پایتخــت الپلنــد فنالنــد
قــرار دارد .ماننــد اســتراحت گاه ،ایــن شــهر از یــک روســتای شــمالی ســاده بــه
شــهری مــدرن تبدیــل شــده اســت ،بــا تمــام امکانــات ارتباطــی و فرهنگــی کــه
مــی توانیــد انتظــار داشــته باشــید.
مرکــز شــهردارای ســه مرکــز خریــد ،یــک میــدان شــهر کــه میزبــان بازارهــا،
مراســم و یــک پیســت اســکیت روی یــخ در زمســتان اســت ،چندیــن پــارک
عمومــی و کافــه هــا در هــر خیابــان دیگــر اســت .پیســت اســکی Ounasvaara
کمتــر از 4کیلومتــر بــا میــدان Lordiدر قلــب شــهر فاصلــه دارد.
رووانیمــی بــرای چندیــن دهــه مرکــز اســتان الپلنــد بــوده اســت .مراکــز فرهنگــی
در اطــراف شــهر شــامل خانــه فرهنــگ کورونــدی (مــوزه هنــر معاصــر و مــدرن و
خانــه ارکســتر مجلســی الپلنــد) و تئاتــر رووانیمــی اســت کــه ســاالنه بیــش از
200نمایــش اجــرا مــی کنــد.
ســاختمان تئاتــر توســط معمــار فــوق ســتاره فنالنــدی الــوار التــو طراحــی شــده
اســت .مــوزه علــم Arktikumبــه هــر ســوال مهمــی کــه در مــورد قلــه هــای
جهــان داریــد پاســخ مــی دهــد .رووانیمــی همچنیــن میزبــان چندیــن تیــم فوتبــال
و هاکــی بــا بــازی هــا و فصــول منظــم و همچنیــن رالــی قطــب شــمال ،مســابقات
| 73راز شقایق| 61
شماره 74
گــوزن شــمالی ،و مســابقات ورزش هــای زمســتانی اســت.
بــرای مســافران ،مرکــز شــهر همچنیــن گســترده تریــن شــبکه خدمــات و ارائــه دهنــدگان
را در تمــام الپلنــد فنالنــد ارائــه مــی دهــد .ســیاحت نورهــای شــمالی شــما را چنــد کیلومتر
از نورهــای شــهر مــی بــرد تــا بهتریــن شــانس را بــرای دیــدن شــفق هــای قطبــی بــه
شــما بدهــد.
رووانیمــی یــک مرکــز شــهری در قلــب بیابــان الپلنــد اســت ،بخشــی از جنــگل بــزرگ
تایــگا کــه در شــمال اســکاندیناوی و روســیه گســترده شــده اســت .بــرای یافتــن فضایــی
بــرای نفــس کشــیدن ،فضایــی بــرای حرکــت ،و فضاهــای وســیع فقــط بایــد چنــد قــدم از
شــهر خــارج شــوید.
در تابســتان ،کوهنــوردان در دامنــه هــای تپــه هــا و جنــگل هایــی پرســه مـی زننــد کــه تنهــا
چنــد دقیقــه از مرکــز شــهر فاصلــه دارنــد .انهــا در کنــار ســانتاوارا ســرگردان مــی شــوند تــا
منظــره ای را بــه شــما یــاداوری کننــد کــه دقیقـاً کجــا هســتید ،بــر بــام جهــان.
شــنا گــران در اب هــای مالیــم رودخانــه Kemijokiاســتراحت مــی کننــد .کســانی کــه بــه
دنبــال ســرعت بیشــتر مــی گردنــد جــت اســکی مـی کننــد و زیــر افتــاب نیمــه شــب غوغــا
مــی کننــد.
در پاییــز ،تــوت هــای شــیرین و قــارچ هــای لذیــذ از کــف جنــگل بیــرون مــی اینــد ،و دیــدن
شــخصی کــه ســطلی پــر از ایــن خوراکــی هــای خوشــمزه را حمــل مــی کنــد ،غیــر معمــول
ق هــای شــمالی پیــروز مندانــه خــود را بــه
نیســت .همچنیــن پاییــز زمانــی اســت کــه شــف
ی گرداننــد.
اســمان مــا بــاز مـ
زمســتان بــرف و یــخ مــی اورد تــا زمیــن را بپوشــاند و ادم برفــی هــای نگهبــان از دهکــده
بابــا نوئــل محافظــت مــی کننــد .هــوای یخبنــدان و افتــاب روشــن رووانیمــی را بــه مکانــی
عالــی بــرای اســکی و ســورتمه ســواری صدهــا کیلومتــر تبدیــل کــرده اســت.
رووانیمــی همچنیــن بیــش از هــر جــای دیگــری در جهــان خانــه ایگلوهــای شیشــه ای و
اتاق هــای دیــوار شیشــه ای اســت .هیــچ راهــی بهتــر بــرای تجربــه نورهــای شــمالی در
حــال پیچیــدن و تــکان خــوردن در اســمان وجــود نــدارد.
رووانیمــی عــاوه بــر اقامتــگاه هــای مجلــل و ایگلوهــای شیشــه ای و یخــی ،هتــل هــا و
دهکــده هــای تعطیــات متعــددی دارد.
مــردم محلــی و مســافران بــه طــور یکســان عاشــق تنــوع ،کیفیــت و راحتــی کافــه هــا،
پ هــای شــبانه در شــهر ،در دهکــده بابــا نوئــل و اقامتــگا ه هــا و
رســتوران هــا ،بارهــا و کلــو
اســتراحت گا ه هایــی هســتند کــه در سرتاســر زادگاه بابانوئــل وجــود دارد.
شــهر رووانیمــی در طــول جنــگ جهانــی دوم تقریبــا به طــور کامــل نابــود شــ د (بقایــای
ســازه های نــازی هنــوز هــم در نزدیکــی دهکــده ســانتا کالز دیــده می شــود) ،هرچنــد بــه
لطــف کمک هــای زیــاد یونیســف ،عملیــات بازســازی شــهر بالفاصلــه اغــاز شــد .النــور
روزولــت ،همســر رئیــس جمهــور ســابق امریــکا ،نقــش پررنگــی در یونیســف داشــت و در
ســال ۱۹۵۰بــرای بازدیــد از فراینــد بازســازی ها بــه شــهر رووانیمــی ســفر کــرد .ایــن
ســفر بــه نقطــه عطفــی در تاریــخ شــهر درامــد زیــرا یــک کابیــن مــدار قطــب شــمال بــرای
خوشــامدگویی بــه ایــن بانــو ســاخته شــد .ایــن بازدیــد زمانــی انجــام شــد کــه هنــوز کار
ســاخت و ســاز شــهر در جریــان بــود و بــه همیــن دلیــل ایــن کابیــن را طــوری طراحــی
کردنــد کــه بــرای اقامــت یــک شــب مناســب باشــد و یــک هفتــه بــرای ســاخت ایــن کابیــن
زمــان صــرف شــد.
بازدیــد النــور روزولــت نــه تنهــا بــرای روحیــه مــردم شــهر خیلــی مهــم بــود ،بلکــه
الهام بخــش مــردم بــرای احیــای شــهر شــد .باوجــود رونــد شــتابزده بازســازی ،کابیــن
قطــب شــمال بــه ســرعت بــه یــک جاذبــه گردشــگری تبدیــل شــد و هنــوز هــم بخــش
مهمــی از دهکــده ســانتا کالز بــه حســاب می ایــد.
النــور روزولــت تنهــا بازدیدکننــده معــروف ایــن شــهر نبــود .ســایر رهبــران جهــان نظیــر
لینــدون بــی جانســون (رییــس جمهــور ایــاالت متحــده) ،شــاهزاده کارل گوســتاو (ســوئد)
و لئونیــد برژنــف (دبیــر کل حــزب کمونیســت شــوروی) نیــز بــه ایــن شــهر ســفر کرده انــد.
حضــور بابانوئــل در رووانیمــی نــه تنهــا خاطــره ای شــاد و فراموش نشــدنی بــرای دوران
کودکــی مــردم سراســر جهــان بــه وجــود اورده اســت ،بلکــه زندگــی دوبــاره بــه ایــن شــهر
مخروبــه بخشــید. صفحه 61
پوروو
پــوروو از قدیمی تریــن شــهرهای فنالنــد اســت کــه در ســاحل جنوبــی ایــن کشــور
واقــع شــده اســت.
پــوروو بــه همــراه تورکــو ،اولویــا ،راومــا ،نانتالــی و ویبــرگ یکــی از شــش شــهر
قــرون وســطایی فنالنــد بــود .اولیــن بــار در متــون قــرن چهاردهــم بــه عنــوان یــک
شــهر ذکــر شــده اســت .پــوروو مقــر اســقف ســوئدی زبــان بــورگا از کلیســای انجیلی
لوتــری فنالنــد اســت.
شــهر قدیمــی پــوروو از مقصــد گردشــگری محبــوب کشــور فنالنــد اســت کــه بــه
دلیــل ســاختمان های قــرن 18و 19و کلیســای جامــع قــرن پانزدهــم پــوروو شــناخته
شــده اســت .شــهر قدیمــی و دره رودخانــه Porvoonjokiبــه عنــوان یکــی از مناظــر
ملــی فنالنــد شــناخته مــی شــوند.
منطقــه پــوروو از عصــر حجــر مســکونی بــوده اســت .در دوران ماقبــل تاریــخ ،رودخانه
Porvoonjokiیــک مســیر تجــاری بــرای تاواســتیان قبیلــه فنالنــدی بــود کــه عمدتاً
در مناطــق داخلــی ســاکن بودنــد .تواســتی هــا همچنیــن دارای ســکونتگاه های دائمــی
در ایــن منطقــه بودنــد.
پــوروو در قــرن 13و 14پــس از بــه اصطــاح جنــگ صلیبــی دوم علیــه تاواســتیان در
1250-1249توســط ســوئدی هــا مســتعمره شــد .ایــن اســتعمار توســط کلیســای
کاتولیــک و پادشــاهی ســوئد رهبــری مــی شــد .بــرای اســتعمارگران بــه مــدت چهــار
ســال بــذر ،گاو و معافیــت مالیاتــی بــرای انهــا فراهــم شــد.
قدیمــی تریــن یادهــای مکتــوب شــناخته شــده از پــوروو مربــوط بــه اوایــل قــرن
چهاردهــم اســت .در حــدود ســال ،1380پــوروو ســومین شــهر در فنالنــد شــد کــه
پــس از تورکــو در ســال 1229و اولویــا در ســال ،1365حقــوق رســمی شــهر بــه
ان اعطــا شــد .بــا ایــن حــال ،همچنیــن ادعــا مــی شــود کــه در اوایــل ســال 1347
تاســیس شــده اســت ،کــه ان را بــه دومیــن قدیمــی پــس از تورکــو تبدیــل مــی کنــد.
در ســال ،1760تقریبــاً دو ســوم کل ســاختمان های پــوروو در اتــش ســوزی
کام ـ ً
ا ســوختند .در طــول بازســازی ،برنامــه ریــزی شــهر تغییــری نکــرد ،در عــوض
ســاختمان هــای جدیــدی بــر روی پایــه هــای قــرون وســطایی موجــود ســاخته شــد.
پــس از فتــح فنالنــد توســط ارتــش روســیه در ســال ،1808ســوئد مجبــور شــد
فنالنــد را در ســال 1809بــه روســیه واگــذار کنــد
ً
تــزار الکســاندر اول قانــون اساســی جدیــد فنالنــد (کــه اساسـا قانون اساســی ســوئد
از ســال 1772بــود) را تاییــد کــرد و فنالنــد را بــه عنــوان یــک دوک اعظــم خودمختــار
تبدیــل کــرد.
در دهــه 90میــادی شــهر قدیمــی پــوروو بــه طــور رســمی منحــل شــد و شــهر
جدیــد پــوروو در ســال 1997تاســیس شــد ،زمانــی کــه شــهر پــوروو و شــهرداری
روســتایی پــوروو ادغــام شــدند.
شــهرت «شــهر قدیمــی» بیشــتر بــه دلیــل یــک الگــوی خیابانــی متراکــم
قــرون وســطایی بــا خانه هــای عمدتــاً چوبــی مربــوط بــه قرن هــای
هفدهــم و هجدهــم اســت .شــهر قدیــم در قــرن نوزدهــم بــا یــک طــرح
شــهری جدیــد بــرای شــهر نزدیــک بــود تخریــب شــود ،امــا بــه دلیــل
مقاومــت مردمــی بــه رهبــری کنــت لوئیــس اســپار ،ایــن طــرح لغــو شــد.
بنابرایــن طرحــی بــرای یــک شــهر جدیــد کــه در مجــاورت شــهر قدیمــی
اجــرا شــد .در ایــن طــرح یــک طــرح شــبکه ای ،امــا بــا خانه هایــی کــه از
چــوب ســاخته شــده بودنــد ،در نظــر گرفتــه شــد.
نقطــه مرکــزی شــهر قدیمــی ،کلیســای جامــع قــرون وســطایی Porvoo
اســت .ایــن کلیســای جامــع نــام خــود را بــه انجمــن پــوروو (Porvoo
،)Communionیــک توافــق بیــن کلیســایی بیــن تعــدادی از فرقــه هــای
انگلیســی و لوتــری داده اســت.
ایــن کلیســای جامــع یــاداور کلیســاهای مشــابه قدیمــی در سراســر
فنالنــد اســت ،ماننــد کلیســای ســنت الرنــس ،وانتــا ،زیــرا توســط همــان،
معمــار المانــی پرناجــان مســتری ،طراحــی شــده انــد.
کلیســای جامــع 5بــار ســوخته اســت .اخریــن اتــش ســوزی در 29مــه
2006رخ داد .ســقف کام ـ ً
ا ویــران شــده اســت امــا فضــای داخلــی تــا
حــد زیــادی دســت نخــورده اســت.
ســاختمان های چوبــی قرمــز رنــگ در کنــار رودخانــه جــزو میــراث جهانــی
یونســکو هســتند .شــهر قدیمــی منبــع مهــم گردشــگری در ایــن منطقــه
اســت.
شــهر قدیمــی همچنیــن میزبــان رویدادهــای مختلفــی ماننــد بازار ســاالنه
کریســمس است.
در پایــان قــرن بیســتم ،فشــارهایی بــرای توســعه بخــش غربــی رودخانــه
وجــود داشــت .ایــن نگرانــی وجــود داشــت کــه رشــد مســتلزم ســاخت
یــک پــل دوم از طریــق رودخانــه بــه داخــل شــهر باشــد و در نتیجــه فشــار
بیشــتری بــر شــهر چوبــی قدیمــی وارد کنــد .یــک مســابقه معمــاری در
ســال 1990برگــزار شــد کــه برنــده ان پیشــنهاد ســاخت پــل دوم را داد.
ایســتگاه راه اهــن شــهر خدمــات قطــار منظمــی نــدارد ،امــا قطارهــای
مــوزه ای ویــژه از Keravaدر تعطیــات اخــر هفتــه تابســتان کار می کننــد.
شماره | 74راز شقایق| 62 صفحه 62
واسا
ایــن شــهر در ســال 1300تاســیس شــد .واســا زمانــی کــه ســوئد به اســتقالل
فنالنــد رای داد بــود ،شــهر مهمــی بــوده اســت .شــهر اصلــی در ســال 1852
ســقوط کــرد امــا بــه شــش کیلومتــری شــمال غربــی در نزدیکــی بنــدر انتقــال
یافــت .خرابــه هــای قدیمــی شــهر در حــال حاضــر یــک پــارک بــزرگ (Vanha
)Vaasa Gamla Vasaاســت کــه ارزش بازدیــد را دارنــد.
ایــن شــهر حــدود 34درصــدش ســوئدی زبــان اســت و ارتباطــات زیــادی
بــا ســوئد دارد .ایــن شــهر جاذبــه هــای زیــادی دارد .خــط ســاحلی طوالنــی،
مــوزه هنــر مــدرن ،Kuntsiبنــدرگاه ،مــوزه ،Ostrobothnianمرکــز طبیعــت
،Terranova Kvarkenمــوزه هنــر Tikanojaو مــوزه دریایــی .Vaasa
در شــمال شــهر در جزیــره Tropiclandiaابمیــوه های گرمســیری ،پارک ابی،
اســتخر ،و ســونا مهیــا اســت .در جنــوب Vasaمــکان معــروف Sederfjärden
کــه در دهانــه ناشــی از شــهاب ســنگ میلیــون هــا ســال پیــش بــه وجــود
امــده اســت قــرار دارد .در ســمت شــمال پــارک ملــی ، Kvarkenیــک مجمــع
الجزایــر بکــر و وحشــی اســت کــه تعــداد بســیار زیــادی از پرنــدگان را دارد.
ایــن شــهر همچنیــن میزبــان تعــدادی از رویدادهــای فرهنگــی قابــل توجــه
ماننــد Night of the Artsمــی باشــد .جشــنواره موســیقی Korsholmکــه
یکــی از مشــهورترین جشــنواره هــای موســیقی محلــه اســت .
دریاچه های فنالندی
همــان طــور کــه از نــام ان پیداســت ،دریاچــه هــای فنالنــدی بخشــی از
فنالنــد اســت کــه دارای دریاچــه هــای بســیاری اســت .در ایــن مــکان تقریبــا
55000دریاچــه وجــود دارد کــه حداقــل 200متــر عــرض دارنــد ( 660فوت)!
ایــن منطقــه در سرتاســر مرکــز فنالنــد و شــرق ان گســترده اســت و توســط
رشــته کــوه هــای زیبــای Salpausselkäو همچنیــن مــرز روســیه محــدود
مــی شــود.
بزرگتریــن دریاچــه در منطقــه دریاچــه Saimaaاســت کــه مــی توانیــد در ان
شــنا کنیــد ،قایــق ســواری کنیــد و یــا تنهــا در مناطــق اطــراف گــردش کنیــد
و از مناظــر لــذت ببرید.همچنیــن در دریاچــه هــای فنالنــدی مــی توانیــد شــهر
دانشــگاهی Jyväskyläیــا قلعــه قــرون وســطایی ســنت اوالف را بیابیــد.
ق قطبی
شف
شــاید اغــراق نباشــد کــه بگوییــم اگــر فقــط بــرای دیــدن شــفق قطبــی هــم
بــه فنالنــد برویــد ،کافــی اســت .فنالنــد شــاید بهتریــن کشــور جهــان بــرای
دیــدن ایــن پرده هــای نورانــی در اســمان اســت .اگرچــه ممکــن اســت شــفق
قطبــی در مناطــق جنوبــی هــم گاهــی دیــده شــوند؛ امــا بهتریــن مــکان بــرای
دیــدن شــفق قطبــی ،مناطــق شــمالی نزدیــک بــه مــدار قطــب شــمال اســت.
بیــن ماه هــای ســپتامبر تــا مــارچ ،اگــر اســمان صــاف باشــد ،بی شــک بــه
راحتــی می توانیــد شــفق قطبــی را تماشــا کنیــد .طیــف گســترده ای از هتل هــا
در شــمال ،بــه طــور ویــژه بــرای گردشــگرانی کــه بــرای دیــدن شــفق
می اینــد ،تــدارک می بیننــد.
کلبه هــای اســکیمویی شیشــه ای در کاکســلوتانن ریــزورت فنالنــد
Kakslauttanen Resortبــه شــما ایــن امــکان را می دهــد تــا بــدون
بیــرون امــدن از تخــت خــود ،نورهــای ســبز و نیلــی بی نظیــر را در اســمان
ببینیــد.
شماره | 74راز شقایق| 63 صفحه 63
موسیقی فنالند
میالد محمدهاشم
موسیقی بومی یا فولک فنالند
«ســرزمین دریاچه هــا» ،طبیعتــی زیبــا ،متنــوع و بســیار پویــا و متغیــر را میزبانــی
می کنــد .فنالندی هــا بــه همراهــی بــا بــرف خــو گرفته انــد امــا بــا افتــاب و روزهــای
افتابــی انچنــان غریبــه نیســتند و همیــن طبیعــت خــاص الهــام بخــش نواهای موســیقی
بــرای مــردم ایــن کشــور بــوده اســت..
فرهنــگ عامــه ،ادبیــات و موســیقی ایــن کشــور ۵.۵میلیــون نفــری هــم ماننــد
طبیع ـت اش غنــی و پویــا اســت .شــاید فنالنــد بیشــتر بــا موســیقی متــال و گروه هــای
سرشناســی چــون Apocalyptica ، Children of Boddom ، HIMو Nightwish
شــناخته شــده باشــند.
در واقعیــت امــا متــال تنهــا عرصــه فعــال و ســابقه دار موســیقی در فنالنــد نیســت .ایــان
ســیبلیوس معــروف بــه پــدر ســمفونی مــدرن معروف تریــن اهنگســاز فنالنــدی اســت
امــا در عرصــه موســیقی معاصــر هــم فنالنــد اســتعدادهای درخشــانی چــون ماکنــوس
لیندبــرگ و کایــا ســاریاهو را در خــود دارد.
موســیقی فولــک فنالندی هــا نیــز متمایــز از فرهنــگ موســیقایی دیگــر کشــورهای
اروپایــی اســت .ایــن نــوع موســیقی کــه ریشــه در ائین هــا و اســطوره های غنــی
مردمــان چندفرهنگــی ایــن ســرزمین دارد ،همــواره مــورد توجــه موزیســین های
فنالنــدی در ســبک های مختلــف قــرار گرفتــه اســت.
فنالنــد هــم ماننــد دیگــر کشــورهای نوردیــک ،فرهنــگ اســاطیری پــر ســابقه ای دارد.
ایــن اســطوره ها انچنــان بــا مردمــان شــمال اروپــا اخــت بوده انــد کــه در طــول قــرون
وســطی ،مســیحیان اروپایــی بــا وجــود تســلط بــر ســرزمین های ایــن منطقــه تــا چنــد
ســال از تســلط بــر قلــب و ذهــن نوردیک هــا عاجــز بودنــد .تــا اینکــه راهــکار را در
تغییــر و تحریــف داســتان ایــن اســاطیر یافتنــد .بــا ایــن حــال بخش زیــادی از داســتان
ایــن اســاطیر در قالــب ترانــه و موســیقی بــه طــور ســینه بــه ســینه بــه نســل های
بعــدی انتقــال یافــت .هــر فرهنــگ شــفاهی امــا بســیار اســیب پذیر اســت .اگــر ثبــت و
مکتــوب نشــود در طــول زمــان خطــر کمرنگ شــدن ،تحریــف شــدن و فراموش شــدن
ان را تهدیــد می کنــد.
در طــول قــرن نوزدهــم ،فنالنــد بــه تملــک روســیه تــزاری در امــد .تقریبـاً در اواخــر این
قــرن بــود کــه روس هــا مشــغول تدویــن برنام ـه ای بــرای «یکسان ســازی فرهنگــی»
یــا همــان از بیــن بــردن زبــان و فرهنگ هــای بومــی شــدند .در همیــن حــال و هــوا
Elias Lonnenatپژوهشــی فشــرده ،ســنگین و طاقت فرســا را بــرای ثبــت اوازهــای
بومــی فنالنــد بــه خــرج داد .نتیجــه تالش هــای او منظومه”کالــه واال” جمــع اوری شــد
کــه مثــل بخشــی از شــاهنامه فردوســی ،داســتان قهرمانــان و اســطوره های فنالنــدی
را روایــت می کنــد.
موســیقی فولــک فنالنــد بیشــتر ریشــه در Rumoدارد .ایــن موســیقی اساســاً اوازی
بــوده و داســتان های مرتبــط بــا اســطوره های Soumiرا نقــل می کــرده .در اســتونی
و مناطــق محــدودی از شــرق روســیه هــم رومــو جریــان داشــته اســت.
کالـه واال درحفــظ و اســتقالل فرهنــگ Soumiنقــش اساســی ایفــا می کنــد و بــه عنــوان
یــک منبــع ،مــورد توجــه موزیســین های فولــک و غیرفولــک فنالنــدی قــرار می گیــرد.
شماره | 74راز شقایق| 64
موســیقی فولــک فنالنــد را می تــوان بــه ســه دســته اصلــی تقســیم کــرد .یکــی کالـه واال کــه از
رومــو مشــتق شــده و شــعرهای منظومــه یــاد شــده در ان هــا خوانــده می شــود .ایــن موســیقی
اصالتــاً اوازی اســت امــا بعدهــا ســر و کلــه ســازهایی مثــل کانته لــه و یوهیکــو و ســازهای
غیرفنالنــدی هــم پیــدا می شــود.
دســته دوم موســیقی ســامی اســت .ایــن موســیقی کــه مختــص ســامی های شــمال اروپــا
بــا نــژاد ســامی کــه عرب هــا و عبری زبانــان را تشــکیل می دهــد متفــاوت اســت .مردمــان
ســامی نزدیکــی و تشــابه زیــادی بــه اســکیموهای قطــب شــمال دارنــد .اســاس ســامی
را اوازهــای یــووک تشــکیل می دهــد .یووک هــا بیشــتر از انکــه یــک فــرم هنــری باشــند
بخشــی اساســی از ســبک زندگی ســامی ها هســتند .ایــن اوازهــا کارکردهــای بســیار متنوعــی
داشــته اند از اعــام دوســتی ،بیــان حــال و هــوای شــخصی ،ســوگواری عزیــز از دســت رفتــه،
اشــتراک خاطــرات ،ترســاندن گرگ هــا و حتــی انتقــال شــمن وار یــک نفــر میــان دنیاهــای
مختلــف.
ایــن ســبک موســیقی یکــی از قدیمی تریــن ســنت های موســیقایی اروپایــی اســت .از
تاریخچــه و ریشــه دقیــق ایــن نــوع موســیقی اطالعــی در دســت نیســت امــا در افســانه ها
امــده کــه یووک هــا در اصــل پیشــکش پریــان و الف هــای ســاکن مناطــق قطبــی بــه انســان ها
بوده انــد .ســامی ها دنیــا را بی اغــاز و بی پایــان می داننــد و فــرم دایــره وار یووک هــا بــه
خوبــی ایــن اعتقــاد ســامی ها را بازتــاب می دهــد.
دســته ســوم موســیقی Pelimanmiاســت کــه نســبت بــه دو تــای قبلــی ســابقه کمتــری دارد.
پلی مانمــی ریشــه در قــرن ۱۷م میــادی دارد و نوعــی موســیقی رقــص اســت کــه همــراه
بــا رقص هــای متعــارف اروپایــی (مثــل مینو ئــه) یــا نســخه های بومی شــده از ان هــا ،اجــرا
می شــود. صفحه 64
نیمــه دوم قــرن بیســتم ،فنالنــد هــم مثــل امریــکا ،انگلیــس ،فرانســه و دیگــر
ـتی بازگشــت بــه فرهنــگ فولکلــور ،را تجربه
مناطــق دنیــا ،جریــان ناسیونالیسـ ٍ
کــرد .در ایــن دوران ،موســیقی فولــک فنالنــد ،یــک رنســانس تمام عیــار را
در خــود دیــد .از یک ســو اکادمــی ایــان ســیبلیوس ،کرســی های مطالعــه
موســیقی فولــک را دایــر کــرد و از ســوی دیگــر برگــزاری چندیــن فســتیوال
مفصــل و موفــق موســیقی فولــک توانســت فنالندی هــا را بــه موســیقی
ســابقه دار کشورشــان عالقه منــد کنــد .بــا توجــه بــه محبوبیــت پــاپ ،راک،
جــز و ســبک های این چنیــن ،بســیاری از موزیســین های فنالنــدی شــروع
بــه ترکیــب عناصــر مختلــف ایــن ســبک ها بــا یکدیگــر کردنــد .شــعرهای
کالــه واال بــا خوانــش گفتــاری پــر ســرعت رپ تــا هارش خوانــدن متــال
تصنیــف شــدند .یووک هــای ســامی هــم در بافــت الکترونیــک بــه کار رفتنــد
تــا در فنالنــد ،زبــان جهانی شــده موســیقی پاپیــوالر کمــی رنــگ و بــوی
بومــی را بــه خــود ببینــد.
در ادامــه نگاهــی می اندازیــم بــه چنــد هنرمنــد برجســته فنالنــدی کــه بــر
مبنــای موســیقی فولــک کشورشــان دســت بــه خلــق اثــار قابــل توجهــی
زده انــد.
قدیمی تریــن و معروف تریــن گــروه نئوفولــک فنالنــدی Värttinä ،اســت
کــه در فســتیوال های بین المللــی مختلــف از جملــه WOMEXاجراهــای
متعــددی داشــته اســت.
ســی ســال پیــش در روســتایی کوچــک در جنوب شــرقی فنالنــد ،خواهــران
( Kaasinenمــاری و ســاری) بــه همــراه چنــد دوســت دیگرشــان گروهــی
را شــکل دادنــد تــا اهنگ هــای فولــک را بازخوانــی کننــد .مــاری کاســینن،
تنهــا بازمانــده ان ترکیــب اولیــه اســت .وارتینــا در طــول ایــن سی ســال،
یــازده البــوم اســتودیویی و کنســرت های متعــددی در سراســر دنیــا برگــزار
کرده انــد .اســاس موســیقی وارتینــا ،تنظیم هــای اکاپــا و همراهــی ســازهای
مختلــف از جملــه کانته لــه اســت .وارتینــا روح تــازه ای در موســیقی فولــک
و پــاپ فنالنــدی دمیــد و توانســت جریان ســاز باشــد و گروه هــای زیــادی
پیــروی وارتینــا شــکل گرفتنــد.
یکــی از ایــن گروه هــا Okraاســت .ترکیــب ش ـش نفره زوج گون ـه اش شــاید
یــاداور گــروه ســوئدی معــروف ”ابــا” باشــد.
اُکــرا در اصــل از دل همــان انســتیتو مطالعــات موســیقی فولــک اکادمــی ایــان
ســیبلیوس در امــد .ایــن گــروه در ابتــدا صرف ـاً تنظیم هایــی اکاپــا از اشــعار
کالـه واال را ارائــه داد امــا پــس از جدی تــر شــدن کار و ورود بــه بــازار موســیقی
ســازبندی ترکیبــی الکترونیــک – اکوســتیک را بــا وکال هارمونــی خــود همــراه
ســاخت .موســیقی Okraدر امتــداد مســیری اســت کــه وارتینــا بــاز کــرد امــا
امضــای خــاص خــودش را دارد .ترکیــب اواز فولــک فنالنــدی ،کانته له نــوازی
دختــران گــروه ،درام و بیت هــای الکترونیــک و گیتــار بیــس یــک پاپ فولــک
نونوارتــر ،پــر انــرژی و جوان پســند تری از وارتینــا را ارائــه داده اســت.
Aila-duoاز دیگــر گروه هــای قابــل توجــه فولــک نوگــرای فنالنــدی اســت .دو
دوســت ســاکن منطقــه اینــاری در شــمال فنالنــد ،یووک هایــی بــه زبــان اینــاری
را بــا تنظیم هایــی جدیــد بازخوانــی می کننــد .جالــب اســت بدانیــد کــه زبــان
ســامی های اینــاری متفــاوت از دیگــر فنالندی هــا اســت و طبــق براوردهــا تنهــا
۴۰۰نفــر در دنیــا بــه ایــن زبــان ســخن می گوینــد! امــا ایناری هــا بــا تمــام قــوا
در حفــظ زبــان و فرهنــگ مــادری خــود تــاش می کننــد .موســیقی ایناری هــا بــه
طــور طبیعــی فاقــد ســاز اســت و یووک هــای ایــن منطقــه عمومـاً بــه صــورت تکــی
خوانــده می شــوند .بــا ایــن حــال ایــا بــا ســازبندی متشــکل از کانته لــه ،مندولیــن،
درام و بیــس رنگ بنــدی زیبایــی را بــه اوازهــای اســرارامیز اینــاری افزوده انــد.
کانته لــه مهم تریــن و برجســته ترین ســاز قدیمــی فنالنــدی اســت .داســتان
شــکل گیری ایــن ســاز در کالــه واال امــده اســت”.وایناموئینن شــخصیت اصلــی
کالــه واال در فرهنــگ فنالنــدی در اصــل یــک خــدا بــوده امــا فاتحــان مســیحی او
را بــه یــک قهرمــان تقلیــل می دهنــد و تحریفاتــی در داســتان زندگــی او اعمــال
می کننــد ،نســخه ابتدایــی ایــن ســاز را بــا کمــک ارواره هــای اردک ماهــی غول پیکــر
و گیســوان دوشــیزه ای زیبــاروی می ســازد .وایناموئینــن ایــن قــدرت را داشــت کــه
بــا خوانــدن خــود و نواختــن کانته لــه هــر کســی را مجــذوب و شــیفته خــود ســازد.
بــا ایــن حــال عــاوه بــر کانته لــه ،فنالندی هــا ســاز منحصــر بــه فــرد دیگــری هــم
دارنــد بــه نام”یوهیکــو” کــه حتــا در خــود فنالنــد هــم چنــدان شــناخته شــده نیســت!
هــر چنــد کــه ایــن روال بــه لطــف چنــد موزیســین فنالنــدی در حــال تغییــر اســت
از جملــه .Pekko Käppiیوهیکــو ســاز ارشـه ای اســت شــبیه بــه کمانچــه مــا کــه
می توانــد از ۲تــا ۴ســیم داشــته باشــد (بــا نهایــت وســعت صوتــی یــک و نیــم
اکتــاو) .دربــاره پیشــینه ایــن ســاز اطالعــات دقیقــی در دســت نیســت امــا نظریـه ای
وجــود دارد کــه ریشــه ان را بــه لیــر اروپایــی و ورودش بــه فنالنــد در قــرن یازدهــم
منتســب می کنــد.
پکــو در چندیــن گــروه مختلــف ســاز می زنــد از جملــه گــروه عجیــب و غریــب خودش
.P.K. & K:H:H:Lاو خــود را تمامـاً وقــف شناســاندن و کشــف پتانســیل های مختلــف
یوهیکــو و گســترش ان کــرده اســت .پکــو تــا کنــون چندیــن نســخه مختلــف از ایــن
ســاز را ســاخته اســت .از جملــه یــک یوهیکــو بــا اســکیت برد و البتــه یــک نســخه
متعارف تــر الکتریــک کــه عمدتــاً بــا ان می نــوازد .موســیقی پکــو را می تــوان
نوعــی پانــک فنالنــدی اصیــل و تمام عیــار دانســت.
شماره | 74راز شقایق| 65 صفحه 65
عــاوه بــر پکــو ،ایلــکا هاینونــن موزیســین جــوان دیگــری اســت کــه بــر مبنــای
ســاز یوهیکــو دســت بــه خلــق اثــار ارزنــده ای زده اســت.
تریــو ایلــکا هاینونــن ،کــه همنــوازی یوهیکــو ،کنتربــاس و درام ســه موزیســین
فنالنــدی اســت نســخه ای شــهری از موســیقی فنالنــد بــا کمــی حــال و هــوای
جــز و کالســیک را ارائــه می دهــد .ایلــکا موزیســین پرســابقه ای اســت کــه پیــش
از تشــکیل تریــو خــودش در گروه هــای متعــددی از راک تــا کالســیک را نواختــه
بــود .در ســال ۲۰۰۰توجهــش بــه یوهیکــو جلــب شــده و تمرکــزش از نوازندگــی
کنتربــاس بــه کشــف قابلیت هــای ایــن ســاز قدیمــی فنالنــدی جلــب می شــود.
اولیــن البــوم ایــن گــروه در ســال ۲۰۱۵ارائــه شــد و نقدهــای مثبــت زیــادی را
بــه خــود دیــد.
بی شــک Alamaailman Vasaratیکــی از گروه هــای بســیار قابل توجــه
در عرصــه فولــک نویــن فنالنــدی اســت .ایــن گــروه شــش نفــره بــا ترکیــب
ســبک های جــز ،تانگــو ،کلزمــر و موســیقی یهودیــان شــرق اروپــا یــک موســیقی
رقصــی کــه در مجالــس شــادی و عروســی ها نواختــه می شــود ،ســبکی مبتنــی
بــر پرفورمنس هــای تئاتــری (ترکیــب بورلســک ،وودویــل و تئاترهــای فکاهــی
اروپــای مرکــزی) و بــه لحــاظ موســیقایی ترکیبــی از پانــک ،گوتیــک و تــا حــدی
هــم موســیقی کولی هــا و ...موســیقی دیوانـه وار ،سرشــار از شــیطنت ،امیختــه بــه
طنــز و بســیار پــر ســر و صدایــی را تولیــد می کننــد.
موسیقی رپ
رپ فنالنــد تقریبـاً در اوایــل دهــه ۹۰میــادی شــکل گرفــت و کم کــم فنالندی های
بیشــتری بــه ایــن نــوع موســیقی توجــه نشــان دادنــد .هــر چنــد کــه نخســتین
رپرهــای فنالنــدی گفتــاواز بــه زبــان انگلیســی را بــه فنالنــدی ترجیــح دادنــد امــا
در اواخــر ایــن دهــه ،هنگامــی کــه Palefaceمعروف تریــن رپــر فنالنــدی در
ســطح جهــان ،البومــی بــه زبــان مــادری اش ارائــه داد ،رپ فنالنــد توجــه بیشــتری
بــه زبــان ســائومی نشــان داد.
یــک عنصــر موثــر در ایــن میــان Asaرپــر پــر کار اســت کــه بــا اســامی مختلــف
تاکنــون چندیــن البــوم رپ و هیپ هــاپ ارائــه کــرده .او در بســیاری از کارهایــش
گریــزی بــه ســنت های اوازی رومــو و دیگــر اوازهــای فولــک فنالنــدی نیــز
می زنــد .متن هــای اســا بیشــتر فلســفی اســت تــا اعتراضــی یــا سیاســی .اســا
همچنیــن از اهالــی ســامی تبار شــمال فنالنــد اســت و بارهــا بــر مبنــای زبــان
ســامی و یووک هــای منطقــه خــود رپ کــرده اســت.
موسیقی کالسیک
دربــاره موســیقی کالســیک فنالنــد می تــوان گفــت ایــن ســبک موســیقی در فنالنــد نیــز بــه ماننــد
دیگــر نقــاط اروپــا بــه شــکل جــدی تــا مراحــل اوج ان دنبــال شــد.
در قــرن هجدهــم کنســرت هــای عمومــی در تورکــو برپــا شــد و اریــک تولینبــرگ شــش کوارتــت
زهــی بســیار معــروف نوشــت .پــس از الحــاق فنالنــد بــه روســیه در ســال ،1809شــهرهای
ویپــوری و هلســینکی بــه مراکــز فرهنگــی تبدیــل شــدند و اپــرا بســیار محبــوب شــد .اولیــن
اپــرای فنالنــد توســط اهنگســاز المانــی فردریــک پاســیوس در ســال 1852نوشــته شــد.
پاســیوس همچنیــن ( Maamme/Vårt landســرزمین مــا) ،ســرود ملــی فنالنــد را نوشــت و
Akademiska Sångföreningenرا در ســال 1838نوشــت کــه هنــوز هم مورد اســتفاده اســت.
در ســال ،1874انجمــن فرهنــگ و امــوزش ( )Kansanvalistusseuraبــه منظــور ارائــه
فرصت هایــی بــرای بیــان هنــری ،جشــنواره Jyväskyläرا در ســال ،1881تاســیس کــرد .در
ســال ،1883گــروه کــر دانشــگاه هلســینکی ( )Ylioppilaskunnan Laulajatبــه عنــوان یکــی
از معــدود گــروه هــای کــر فنالنــدی زبــان در جــو موســیقی عمدتـاً ســوئدی زبــان تاســیس شــد.
در همــان ســال ،رهبــر ارکســتر رابــرت کایانــوس ،ارکســتر فیالرمونیــک هلســینکی
را تاســیس کــرد و مارتیــن وگلیــوس ،اکادمــی ســیبلیوس را تاســیس کــرد.
در دهــه ،1890ناسیونالیســم فنالنــدی مبتنــی بــر Kalevalaگســترش یافــت و ژان ســیبلیوس
بــا ســمفونی اواز خــود Kullervoمشــهور شــد .او بــه زودی کمــک هزینــه ای بــرای تحصیــل
خواننــدگان شــعر در کارلیــا دریافــت کــرد و بــه عنــوان اولیــن موســیقیدان برجســته فنالنــدی بــه
پیشــرفت خــود ادامــه داد .در ســال 1899فنالندیــا را ســاخت کــه نقــش مهمــی در اســتقالل فنالنــد
ایفــا کــرد .او همچنــان یکــی از محبــوب تریــن چهــره هــای ملــی فنالنــد و نمــاد ایــن کشــور اســت.
فنالنــد امــروزه نیــز عرصــه موســیقی کالســیک بســیار پــر جنــب و جوشــی دارد .اهنگســازان را
تعــداد زیــادی رهبــر ارکســتر بــزرگ ماننــد میکــو فرانــک ،ایســا-پکا ســالونن (همچنیــن اهنگســاز
برجســته) ،جوکا-پــکا ساراســت ،اوســمو ونســکا ،ســوزانا مالککــی ،لیــف سگرســتام و ســاکاری
اورامــو OBEهمراهــی می کننــد .بســیاری از خواننــدگان و نوازنــدگان فنالنــدی نیــز بــه موفقیت هــای
بیــن المللــی دســت یافتــه انــد .از جملــه خواننــدگان اپــرا مارتــی تالــوال ،کاریتــا ماتیــا ،ماتــی
ســالمینن ،ســوئیل ایسوکوســکی و توپــی لهتیپــو ،پیانیســت هــا رالــف گوتونــی ،اولــی موســتونن و
پاوالــی جامپپانــن ،و همچنیــن نوازنــده کالرینــت ،کاری کریکــو و نوازنــده ویولــن پــکا کووسیســتو.
افتتــاح اپــرای ملــی جدیــد فنالنــد در ســال 1993و هلســینگین موزیــک کیتالــو جدیــد در ســال
2011موقعیــت موســیقی کالســیک و هنــری را در زیرســاخت ملــی تقویــت کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 66 صفحه 66
اوپرا
اینــه اکتــه و دیگــر خواننــدگان برجســته اپــرا ،اپــرای فنالنــد را در ســال 1911
تاســیس کردنــد .اکتــه همچنیــن در ســال بعــد جشــنواره ای را در ســاوونلینا
افتتــاح کــرد .ایــن پیشــروی جشــنواره اپــرای ســاوونلینا بــود کــه در دهــه
،1960اندکــی قبــل از معــروف شــدن اپــرای جدیــد فنالنــد در دهــه ،1970
اغــاز شــد.
Leevi Madetoja 1924 Pohjalaisiaاپرایــی در مــورد ظلــم و ســتم
روســیه در دهــه هــای قبــل ،در طــول دهــه 1920رایــج شــد .تقریبــاً در
همــان زمــان Aarre Merikanto ،اپــرای Juhaرا بــه ســبک لیبرتــو Aino
Acktéســاخت ،کــه ان را رد کــرد و از Leevi Madetojaخواســت کــه
نســخه دیگــری بنویســد .جوهــا مریکانتــو بــرای اولیــن بــار پــس از مــرگ
اهنگســازان در ســال 1958اجــرا شــد ،و امــروزه بــه طــور گســترده بــه
عنــوان یــک شــاهکار دســت کــم گرفتــه شــده در نظــر گرفتــه مــی شــود.
Aulis Sallinenمــوج جدیــدی از اپــرای فنالنــدی را در دهــه 1970بــا The
Horsemanو The Red Lineاغــاز کــرد .خــط قرمــز بــه زودی در سراســر
جهــان بــا بازتولیدهــای متعــدد شــناخته شــد .مســکو ،لنــدن و شــهر نیویــورک
از اجــرا کننــدگان ایــن اپــرا بودنــد .همــراه بــا کارهــای صحنــه ای ســالینن،
اپــرای جونــاس کوکونــن بــه نــام اخریــن وسوســه هــا کمــک زیــادی بــه
ظهــور جدیــد موســیقی اپــرای فنالنــد کــرد.
مدرنیست ها
اولیــن مــوج موســیقی پــس از کالســیک در فنالنــد در دهــه 1920بــا مدرنیسـت های
جــوان اره مریکانتــو ،واینــو رایتیــو و ســوله رانتــا شــکل گرفــت .بــا ایــن حــال ،ایــن
جنبــش بــا گرایــش ملــی گرایانــه فزاینــده در هنــر قبــل از جنــگ جهانــی دوم رام
شد .
در دهــه ،1940اریــک برگمــان و جونــاس کوکونــن محبوبیــت یافتنــد و نــواوری های
فنــی مهمــی را بــه موســیقی فنالنــد اضافــه کردنــد .نســل جدیــدی از اهنگســازان
فنالنــدی ماننــد Einojuhani Rautavaaraو Usko Meriläinenبــه مدرنیســم
تبدیــل شــدند ،در حالــی کــه ســبک نئوکالســیک صــدای خــود را در موســیقی Einar
Englundداشــت.
در دهــه 1950توجــه بیــن المللــی بــه موســیقی فنالنــد افزایــش یافــت و بــه زودی
بــه نوســازی اهنگســازی فنالنــدی کمــک کــرد.
جامعــه بــه شــدت مدرنیســم ،اروپــای مرکــزی را در امتــداد خطــوط پیــر بولــز و
کارلهینتــس اســتوکهاوزن دنبــال کــرد ،امــا همچنیــن عالقــه زیــادی بــه اهنگســازان
مکتــب لهســتانی پــس از جنــگ ماننــد ویتولــد لوتوسالوســکی نشــان داد .ارکســتر
مجلســی در ســال ،1983بســتر خوبــی را بــرای اهنگســازان و نوازنــدگان بــرای
معرفــی اثــار جدیــد و جریــان هــای ســبک در فنالنــد فراهــم کــرد.
اسکلمه
شماره | 74راز شقایق| 67
اســکلمه (مســتقیماً از کلمــه المانــی Schlagerبــه معنــای ضربــه ابــداع شــده اســت)
یــک کلمــه ســنتی فنالنــدی بــرای یــک اهنــگ ســبک محبــوب اســت.
گئــورگ مالمســتن کار خــود را در دهــه 1930اغــاز کــرد .پــس از جنــگ جهانــی دوم
و دوران پیــش از موســیقی راک ،نام هایــی ماننــد اوالوی ویرتــا یــا تاپیــو رائوتــاوارا از
محبوب تریــن ســتارگان مــرد در فنالنــد بودنــد .ژانرهــای موســیقی خارجــی ماننــد تانگو
مخاطبــان داخلــی خــود را بــه عنــوان عالقمنــدان فنالنــدی خــود یافتنــد .لیــا کینونــن،
کاروال ،انیکــی تاهتــی ،بریتــا کویوونــن و وینــو ککونــن برخــی از تحسین شــده ترین
خواننده هــای فنالنــدی ایــن دوره بودنــد.
از اواخــر دهــه ،1960ایرویــن گودمــن (بــا نــام مســتعار انتــی هاماربــرگ) ،بــا ترکیــب
اهنــگ هــای iskelmäو اعتراضــی تبدیــل بــه یکــی از پــر حاشــیه ترین هنرمنــدان
فنالنــدی شــد.
ســایر خواننــدگان محبــوب فنالنــدی iskelmäاز جملــه کاتــری هلنــا ،دنــی ،فــردی،
ماریــون رانــگ ،تاپانــی کانســا هســتند.
در ایــن ســبک ملــودی هــا دارای یــک «طعــم» قابــل تشــخیص فنالنــدی هســتند
کــه تــا حــدودی بــا ملــودی هــا و هارمونــی هــای روســی و ایتالیایــی مرتبــط
اســت ،اگرچــه تاثیــر اســکاندیناوی و انگلیســی-امریکایی نیــز شــنیده مــی شــود.
موســیقی Iskelmäعمدتـاً و اساسـاً موســیقی رقــص اســت و اگــر نــه تنهــا در مراســم
رقــص و ســالن های سراســر کشــور اجــرا می شــود.
اســکلمه معمــوالً موســیقی غیــر شــهری اســت و بیشــترین محبوبیــت ان در حومــه
شــهر و شــهرهای کوچکتــر اســت.
اکاردئــون بــه طــور ســنتی ســاز اصلــی در موســیقی اســکلمه بــوده و هنــوز هــم
نواختــه مــی شــود ،امــا در بیشــتر مــوارد بــا گیتــار ،پیانــو الکتریــک و ســینت ســایزر
جایگزیــن شــده اســت .ایــن ســازها ،بــا طبــل ،بــاس الکتریــک و اســتفاده گاه و بیــگاه
از ساکســیفون ،ابــزار اصلــی را تشــکیل مــی دهنــد. صفحه 67
سمیه عبدالمحمدی
کارشناس فرهنگی
ادبیات فنالند
قدیمی تریــن متــن بــه زبــان فنالنــدی ،نامــه ای متعلــق بــه قــرن ســیزدهم
اســت .متــن بــه خــط ســیریلیک نوشــته شــده بــود و گویــش زبــان فنالنــدی را
کــه در منطقــه اولونتــس نشــان مــی داد.
اولیــن متــون در فنالنــد در قــرون وســطی بــه زبــان ســوئدی یــا التیــن نوشــته
شــده بــود (حــدود .)1523-1200
ادبیــات فنالنــدی زبــان از قــرن شــانزدهم بــه بعــد ،پــس از تاســیس زبــان
فنالنــدی مکتــوب توســط اســقف اصــاح طلــب لوتــری فنالنــدی ،میکائیــل
اگریکــوال ( )1557-1510بــه ارامــی در حــال توســعه بــود .او در ســال 1548
عهــد جدیــد را بــه فنالنــدی ترجمــه کــرد.
فنالنــد پــس از تبدیــل شــدن بــه بخشــی از امپراتــوری روســیه در اوایــل قــرن
،19بــا افزایــش امــوزش و رشــد ناسیونالیســم مواجــه شــد و همیــن امــر باعــث
افزایــش عالقــه عمومــی بــه فرهنــگ عامــه و فعالیــت ادبــی بــه زبــان فنالنــدی
در ایــن کشــور شــد .بیشــتر اثــار مهــم ان دوره ،کــه بــه زبــان ســوئدی یــا بــه
طــور فزاینــده ای بــه زبــان فنالنــدی نوشــته شــده بودنــد و حــول محور دســتیابی
یــا حفــظ هویــت قــوی فنالنــدی مــی چرخیدنــد.
مشــهورترین مجموعــه شــعر ایــن زبــان Kalevalaاســت کــه در ســال 1835
منتشــر شــد .اولیــن رمانــی کــه بــه زبــان فنالنــدی منتشــر شــد ،هفــت بــرادر
( )1870اثــر الکســیس کیــوی ( )1872-1834بــود.
قرن بیستم
در پایــان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد ،ادبیــات عمدت ـاً شــامل رمانتیــک و درام
بــود ،ماننــد رمــان «اواز گل ســرخ خــون» ( )1905اثــر یوهانــس لینانکوســکی
( ،)1913-1869امــا پــس از ان فنالنــد در ســال 1917اســتقالل خــود را بــه
دســت اورد.
بالفاصلــه پــس از شــروع یــک جنــگ داخلــی ماننــد ســایر جنگ هــای داخلــی،
اتفاقــات ان دوره تاریخــی در ادبیــات بــه تصویــر کشــیده شــد ،ماننــد میــراث
مالیــم ( )1919اثــر فرانــس ایمیــل ســیالنپا ( .)1964-1888ســیالنپا یکــی از
رهبــران قــوی ادبیــات در دهــه 1930در فنالنــد و اولیــن برنــده جایــزه نوبــل
فنالنــد بــود.
از دیگــر اثــار شــناخته شــده در سراســر جهــان مــی تــوان بــه مایــکل فیــن
و یاغــی ســلطان (بــه ترتیــب در ایــاالت متحــده بــا نــام هــای ماجراجــو و
ســرگردان) اثــر میــکا والتــاری ( )1979-1908اشــاره کرد .مصــری (Sinuhe
،)1945 ،egyptiläinenتــا حــدی تمثیلــی از جنــگ جهانــی دوم امــا در مصــر
باســتان قــرار دارد ،شــناخته شــده تریــن اثــر اوســت .بــا وجــود داشــتن
نزدیــک بــه 800صفحــه ،هیــچ کتــاب دیگــری بــه ایــن ســرعت در فنالنــد
فروختــه نشــده اســت و نســخه انگلیســی کوتاهتــر ان در صــدر فهرسـت های
پرفــروش بســیاری در ایــاالت متحــده قــرار داشــت.
یکــی از دالیــل احتمالــی موفقیــت بیــن المللــی ایــن اثــار ،تمرکــز انهــا بــر
ســرخوردگی پــس از جنــگ اســت ،احساســی کــه بســیاری در ان زمــان بــا ان
مشــترک بودنــد.
شــعر فنالنــدی در دهــه 1950کــه بــا پــااوو هاویککــو و ایوا-لیــزا منــر اغــاز
شــد ،لحــن و ســطح انگلیســی هــا و امریکایــی هــا را اقتبــاس کــرد -تــی.
اس .الیــوت و ازرا پاونــد تاثیــرات مهمــی داشــتند و بــه طــور گســترده ترجمــه
شــدند.
ادبیــات المانــی و به ویــژه فرانســوی به طــور ســنتی در فنالنــد بســیار شــناخته
شــده و گاهــی تقلیــد شــده اســت .بــه طــور متناقــض ،ســنت ادبــی بــزرگ
روســیه در فنالنــد کمتــر شــناخته شــده اســت کــه دلیــل ان هــم احتمــاالً بــه
دلیــل بیــزاری سیاســی تاریخــی فنالندی هــا نســبت بــه ایــن کشــور اســت.
تیمــو ک .مــوکا ( )۱۹۷۳-۱۹۴۴پســر وحشــی ادبیــات فنالنــد بــود .در یــک
دوره کمتــر از یــک دهــه در دهــه ،1960مــوکا ناگهــان ظهــور کــرد و 9
رمــان بــه ســبک نثــر غنایــی تولیــد کــرد .دو شــاهکار بــزرگ او رمــان «اواز
بچه هــای ســیبیر» و رمــان «کبوتــر و خشــخاش» هســتند کــه پــس از ان تــا
زمــان مــرگ زودهنــگام نوشــتن را متوقــف کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 68 صفحه 68
قرن بیست و یکم
فنالنــد پــس از یــک ســال موفق بــه عنــوان مهمــان افتخــاری در نمایشــگاه
کتــاب فرانکفــورت در ســال ،2014توانســت نــام خــود را -در ســطح
بین المللــی -بــه عنــوان یــک کشــور ادبــی تغییــر دهــد .کالــه اســکاری
ماتیــا در پاریــس ریویــو می نویســد« :فنالنــد تــا حــد زیــادی از رونــد
نــوار نوردیــک و نویســندگی جنایــی خــارج شــده بــود ،امــا ایــن محرومیــت
نــوع جدیــدی از فرصــت برندســازی را فراهــم کــرد :داســتان های ادبــی
جا ه طلبانــه.
http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8
%d8%84%d9%a8%aa+%d8%d8%a7%8c%d8%db%a8%af%d8%d8%a7%
0=SSOReturnPage=Check&Rand&b1%d8%a7%ba%d8
تــا ســال ،2018صــادرات ادبــی فنالنــد بیــش از ســه برابــر شــد و در
بازارهــای انگلیســی امریــکا از المــان پیشــی گرفتــه اســت.
از نویســندگان برجســته ایــن قــرن می تــوان بــه ســوفی اوکســانن ،پجتیــم
اســتاتوفچی ،لــورا لیندســتت و میکــو ریمینــن اشــاره کــرد کــه برنــده جایزه
فنالندیــا در ســال 2011شــد.
ادبیــات فنالنــدی همچنیــن بــه دلیــل محتــوای فانتــزی و علمــی تخیلــی
خــود در ســطح بیــن المللــی مــورد توجــه قــرار گرفتــه اســت ،کــه در اواخــر
قــرن بیســتم ،تــا حــدی از طریــق یــک جــو ادبــی پــر رونــق ،شــتاب
بیشــتری گرفــت.
زبان سوئدی در ادبیات فنالند
حتــی پــس از اســتقرار زبــان فنالنــدی بــه عنــوان زبــان اصلــی اداره و امــوزش،
زبــان ســوئدی همچنــان در فنالنــد مهــم باقــی مانــد.
یوهــان لودویــگ رونبــرگ ( )1877-1804مشــهورترین نویســنده ســوئدی زبــان
قــرن نوزدهــم بــود .شــعر اغازیــن ســرزمین مــا (از داســتان هــای پرچمــدار اســتال)
هفتــاد ســال قبــل از اســتقالل فنالنــد بــه عنــوان ســرود ملــی بــه زبــان ســوئدی
ســروده شــد .در اوایــل قــرن بیســتم ،مدرنیســم ســوئدی زبــان در فنالنــد بــه عنوان
یکــی از تحسین شــده ترین جنبش هــای تحــت اللفظــی در تاریــخ ایــن کشــور
ظهــور کــرد .شــناخته شــده تریــن نماینــده ایــن جنبــش ادیــت ســودرگران بــود.
مشــهورترین اثــار ســوئدی زبــان فنالنــد کتاب هــای مومیــن نوشــته نویســنده
Tove Janssonهســتند .انهــا همچنیــن در قالــب هــای کمیــک اســتریپ یــا
کارتونــی شــناخته مــی شــوند .با ایــن حال ،یانســون تنهــا یکــی از چندین نویســنده
ســوئدی زبــان بــرای کــودکان بــود کــه اثــارش را مــی تــوان بــه عنــوان بخشــی از
مــوج نواورانــه نویســندگی کــودکان بــه زبــان نوردیــک دهــه 1970-1960درک
کــرد .یکــی دیگــر از نماینــدگان برجســته فنالنــدی ،ایرملیــن ســندمن لیلیــوس بــود.
دیگــر نویســندگان برجســته ســوئدی زبــان فنالنــد در قــرن بیســتم هنریــک تیکانن
و کیــل وســتو هســتند کــه هــر دو بــه خاطــر رمان هــای رئالیســتی اغلــب (نیمــه)
زندگی نامــه ای خــود مــورد توجــه قــرار گرفته انــد .همچنیــن ظهــور ادبیــات
فانتــزی و علمــی تخیلــی فنالنــدی زبــان بــه مــوازات ســوئدی ان رشــد کــرد.
نویسندگان مطرح
تیمو کوستا موکا
تیمــو کوســتا مــوکا ( 17دســامبر 27 - 1944مــارس )1973نویســنده
فنالنــدی بــود کــه در مــورد زندگــی مــردم در الپلنــد نوشــت.
تیمــو مــوکا در Bollnäsدر ســوئد بــه دنیــا امــد ،جایــی کــه خانــواده
او در طــول جنــگ الپلنــد بــه انجــا منتقــل شــده بودنــد .او دوران
کودکــی خــود را در روســتای Orajärviدر شــهرداری Pelloدر شــمال
فنالنــد گذرانــد .ایــن روســتا حضــور پررنگــی از مســیحیان الســتادین و
کمونیســت هــا داشــت کــه بــر توســعه جهــان بینــی مــوکا تاثیــر گذاشــت.
در ســیزده ســالگی بــه مننژیــت مبتال شــد و بــا اینکه از ایــن بیماری جان ســالم
بــه در بــرد ،تــا چهــار ســال بعــد از ســردردهای شــدید رنــج مــی بــرد .در این
مــدت شــخصیت او بــه شــدت تغییــر کــرد و حتــی اقــدام بــه خودکشــی کــرد.
تاثیــر اولیــه بــر نویســندگی مــوکا ،امیلــی مــاه نــو اثــر L.M. Montgomery
بــود .او بــا دختــری کــه از یــک پیشــینه فقیــر بــود ،کــه چیــزی جــز نوشــتن
نمی خواســت ،ارتبــاط برقــرار کــرد و بــه همیــن دلیــل تصمیــم گرفــت کــه
خــودش نویســنده شــود.
او اولیــن داســتان خــود را در ســیزده ســالگی بــرای یک ناشــر فرســتاد .اگرچه
رد شــد ،او همچنــان بــه ارســال داســتان هــا و اشــعار بــرای مدیــر انتشــارات
انتشــارات کاریســتو ،مارتــی کویســت ،ادامــه داد و همیشــه بــا ایــن یادداشــت
مــی گفــت کــه اگــر نوشــته هــا پذیرفتــه نشــدند ،بایــد ســوزانده شــوند.
69
شقایق| 69
|راز شقایق|
| 74راز
شماره 50
شماره صفحه 69
در پاییــز 1961در ســن هفــده ســالگی مــوکا بــه هلســینکی نقــل مــکان کــرد تــا در
اکادمــی هنرهــای زیبــا تحصیــل کنــد تــا نقــاش شــود .او جوانتریــن دانــش امــوزی
بــود کــه در مدرســه ثبــت نــام کــرد و در مــدت کوتــاه و ناموفــق انجــا بــا همســر
اینــده اش تــوال پکــوال اشــنا شــد.
اواخــر همــان ســال ،در 5ژوئــن ،پــدر مــوکا درگذشــت .ایــن از دســت دادن تاثیــری
دیرینــه بــر نویســنده داشــت و در بســیاری از اثــار او مشــهود اســت .در نیمــه دوم
ســال 1962او در مشــاغل مختلــف کار کــرد ،یــک بیــداری مذهبــی مختصــر داشــت
و روزانــه بــه تــوال پکــوال نامــه مــی نوشــت .جســتجوی معنــوی او ســرانجام بــا
رویایــی کــه تجربــه کــرد بــه پایــان رســید ،کــه فــورا ً دیــدگاه هــای او را در مــورد
زندگــی و مــرگ تثبیــت کــرد و در اواخــر ســال شــروع بــه نوشــتن رمــان زمیــن یــک
اهنــگ گنــاه اســت.
او در طــول زندگــی حرفــه ای خــود ،نــه رمــان را بــا ســبک نثــر غنایــی ،دربــاره
زندگــی و شــرایط ســخت در الپلنــد ،منطقــه کودکــی و بیشــتر دوران بزرگســالی اش،
بــه پایــان رســاند .ایــن اثــار بیــن ســال هــای 1964تــا 1970منتشــر شــد.
در ســال ،1973ژورنــال تبلویــد فنالنــدی Hymyمقالــه ای در مــورد مــوکا منتشــر
کــرد کــه گمــان م ـی رود در بدتــر شــدن ســامتی او نقــش داشــته باشــد.
موکا در سال 1973در رووانیمی ،پایتخت منطقه الپلند فنالند درگذشت.
فرانس امیل سیالنپا
فرانــس امیــل ســیالنپا ( 16ســپتامبر 3 - 1888ژوئــن )1964یکــی از
مشــهورترین نویســندگان فنالنــدی بــود و در ســال 1939اولیــن نویســنده
فنالنــدی بــود کــه جایــزه نوبــل ادبیــات را دریافــت کــرد.
درک عمیــق او از دهقانــان کشــورش و هنــر نفیســی کــه بــا ان شــیوه زندگــی
و رابطــه انهــا بــا طبیعــت را بــه تصویــر کشــیده اســت از شــاخصه کارهــای
او بــود.
از معــروف تریــن رمــان هــای او مــی تــوان بــه خدمتــکار ســیلجا (Nuorena
)nukkunutدر 1931اشــاره کــرد.
فرانــس در یــک خانــواده کشــاورز دهقانــی در Hämeenkyröمتولــد شــد.
اگرچــه والدینــش فقیــر بودنــد ،امــا موفــق شــدند او را بــه مدرســه ای در
تامپــره بفرســتند .در مدرســه وی دانــش امــوز خوبــی بــود و بــا کمــک
یــک بــورس خیریــه در ســال 1908بــرای تحصیــل پزشــکی وارد دانشــگاه
هلســینکی شــد .و در انجــا بــا هنرمندانــی ماننــد ارو یارنفلــت و پــکا هالونــن
نقــاش ،یــان ســیبلیوس اهنگســاز و یوانــی اهــو نویســنده اشــنا شــد.
پنــج ســال بعــد ،در ســال ،1913ســیالنپا از هلســینکی بــه روســتای قدیمــی
خــود نقــل مــکان کــرد و خــود را وقــف نوشــتن کــرد.
در ســال 1914ســیالنپا مقاالتــی بــرای روزنامــه Uusi Suometarنوشــت.
در ســال 1916ســیالنپا بــا ســیگرید ماریــا ســالوماکی ازدواج کــرد کــه در
ســال 1914بــا او اشــنا شــده بــود.
اصــوالً ســیالنپا مخالــف هــر گونــه خشــونت بــود و بــه خــوش بینــی علمــی
اعتقــاد داشــت .او در اثــار خــود مــردم روســتایی را بــه عنــوان مردمانــی کــه
زندگــی متحــد بــا زمیــن دارنــد بــه تصویــر می کشــید.
رمــان ( Hurskas kurjuusمیــراث حلیــم) ( )1919دالیــل جنــگ داخلــی
فنالنــد را بــه تصویــر می کشــد و علی رغــم عینــی بــودن ان ،در ان زمــان
بحث برانگیــز بــود.
ســیالنپا بــرای رمــان ( Nuorena nukkunutکــه بــه انگلیســی بــا عنــوان
The Maid Siljaترجمــه شــده اســت) در ســال 1931بــه شــهرت جهانــی
دســت یافــت.
در ســال ،1939او جایــزه نوبــل ادبیــات را «بــه دلیــل درک عمیقــش از دهقانان کشــورش
و هنــر نفیســی کــه بــا ان شــیوه زندگــی انهــا و رابطــه انهــا بــا طبیعــت را بــه تصویــر
کشــیده اســت» دریافــت کــرد .چنــد روز بعــد از دریافــت ایــن جایــزه ،مذاکــرات بیــن
فنالنــد و اتحــاد جماهیــر شــوروی شکســت خــورد و جنــگ زمســتانی اغــاز شــد .ســیالنپا
مــدال طالیــی خــود را اهــدا کــرد تــا بــرای کمــک کشــورش در جنــگ مصــرف شــود.
قبــل از جنــگ زمســتانی ،ســیالنپا اشــعار را بــرای چیــزی کــه بــه عنــوان Sillanpään
marssilauluشــناخته مــی شــود نوشــت تــا روحیــه خــود را در زمانــی کــه پســر
بزرگــش اســکو در تمرینــات نظامــی در ایســتموس کارلــی شــرکت مــی کــرد ،تقویــت
کنــد.
در ســال 1939همســرش زیگریــد بــر اثــر ذات الریــه درگذشــت و هشــت فرزنــد خــود
را بــا ســیالنپا تنهــا گذاشــت.
مدتــی بعــد ،ســیالنپا بــا منشــی خــود انــا فــون هرتــزن ()1983-1900
ازدواج کــرد و بــرای دریافــت جایــزه نوبــل بــه اســتکهلم ســفر کــرد.
در ســال 1941ســیالنپا از همســرش انــا طــاق گرفــت .اعتیــاد بــه الــکل و ســایر
بیمــاری هــای او نیــاز بــه درمــان در بیمارســتان داشــت .در ســال 1943او بــه عنــوان
یــک پیــر ریشــو «پدربــزرگ ســیالنپا» بــه زندگــی عمومــی بازگشــت .حضــور او در رادیــو،
بــه ویــژه ســنت او در صحبــت کــردن در شــب کریســمس از ســال 1945تــا 1963
بســیار محبــوب شــد.
ســیارک Sillanpää 1446کــه در 26ژانویــه 1938توســط ســتاره شــناس و فیزیکــدان
مشــهور فنالنــدی Yrjö Väisäläکشــف شــد ،بــه نــام او نامگــذاری شــد.
شماره | 74راز شقایق| 70 صفحه 70
الکسیس کیوی
الکســیس کیــوی (زاده ۱۰اکتبــر ۳۱ - ۱۸۳۴دســامبر )۱۸۷۲نویســنده
فنالنــدی بــود کــه اولیــن رمــان مهــم بــه زبــان فنالنــدی بــه نــام هفــت بــرادر
را ( )Seven Brothersدر ســال 1870نوشــت.
او همچنیــن بــرای نمایشــنامه Heath Cobblersدر ســال 1864شــناخته
شــده اســت .اگرچــه کیــوی یکــی از اولیــن نویســندگان نثــر و غــزل بــه زبــان
فنالنــدی بــود ،اما همچنــان یکی از بزرگترین نویســندگان محســوب می شــود.
کیــوی بــه عنــوان یــک نویســنده ملــی فنالنــد در نظــر گرفتــه مــی شــود و
تولــد او 10 ،اکتبــر ،بــه عنــوان روز ادبیــات فنالنــد جشــن گرفتــه مــی شــود.
الکســیس در روســتای پالوجوکــی نورمیجــروی ،دوک نشــین بــزرگ فنالنــد بــه
دنیــا امــد .والدیــن او خیــاط دهکــده اریــک یوهــان اســتنوال ()1866-1798
و انــا کریســتینا هامبــرگ ( )1863-1793بودنــد .قبــل از الکســیس ،خانــواده
ســه پســر بــه نام هــای یوهانــس ،امانوئــل و البــرت داشــتند .الکســیس
همچنیــن یــک خواهــر بــه نــام اگنــس داشــت کــه در ســال 1851در ســن
13ســالگی درگذشــت.
در ســال 1846بــه مدرســه هلســینکی رفــت و در ســال 1859در دانشــگاه
هلســینکی پذیرفتــه شــد و در انجــا ادبیــات خوانــد و بــه تئاتــر عالقه منــد
شــد .اولیــن نمایشــنامه او Kullervoبــود کــه بــر اســاس داســتانی غــم انگیز
از Kalevalaبــود .او همچنیــن بــا یوهــان ویلهلــم اســنلمن ،روزنامه نــگار و
سیاســتمدار معــروف اشــنا شــد کــه حامــی او شــد.
در دوران تحصیــل در مدرســه ،کیــوی ادبیــات جهانــی را از کتابخانــه صاحبخانه
اش خوانــد و در دوران تحصیــل در دانشــگاه ،نمایشــنامه هایــی از مولیــر و
شــیلر را در تئاتــر ســوئد در هلســینکی دیــد .کیــوی همچنیــن دوســتانی ماننــد
فردریــک ســیگنائوس و الیــاس لونــروت داشــت.
http://danesh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%d8
%d8%84%d9%a8%aa+%d8%d8%a7%8c%d8%db%a8%af%d8%d8%a7%
0=SSOReturnPage=Check&Rand&b1%d8%a7%ba%d8
از ســال 1863بــه بعــد ،کیــوی وقــت خــود را بــه نوشــتن اختصــاص داد .او
12نمایشــنامه و یــک مجموعــه شــعر نوشــت .نوشــتن رمــان Seitsemän
«( veljestäهفــت بــرادر») ده ســال طــول کشــید .منتقــدان ادبــی ،به ویــژه
اگوســت اهلکویســت برجســته ،ایــن کتــاب را حداقــل از نظــر اســمی بــه دلیــل
«خشــونت» ان رد کردنــد.
رمانتیسیســم در ان زمــان در اوج خــود بــود؛ اهلکویســت همچنیــن نوشــت:
«ایــن اثــر مضحــک لک ـه ای اســت بــر ادبیــات فنالنــد».
مشــخص اســت کــه هیــچ منتقــد دیگــری بــه انــدازه اهلکویســت از
نوشــته های کیــوی متنفــر نبــود .برخــی نیــز بــا نمایــش نوعــی زندگــی نــه
چنــدان فضیلت امیــز روســتایی کــه بســیار دور از واقعیــت بــود ،مخالــف
بودنــد.
در ســال ،1865کیــوی جایــزه دولتــی را بــرای کمــدی Nummisuutaritکــه
هنــوز اغلــب اهــدا می شــود ،دریافــت کــرد .بــا ایــن حــال ،اســتقبال کمتــر
مشــتاقانه از کتاب هــای او تاثیــر خــود را گذاشــته بــود و او از قبــل بــه شــدت
بیشــتری مشــروب می نوشــید.
ســامتی کیــوی در ســال 1870زمانــی کــه او در فرانــزن کرافــت در تاپانیــا،
هلســینکی زندگــی می کــرد بــه طــور کامــل از بیــن رفتــه بــود . ،فروپاشــی
جســمی بــا حصبــه و حمــات هذیــان تســریع شــد و در ســال 1871او در
کلینیــک جدیــد بســتری شــد و از انجــا بــه بیمارســتان روانــی در الپینالتــی
هلســینکی منتقــل شــد
پزشــک معالــج او ،A. T. Saelan ،تشــخیص داد کــه او از مالیخولیــا ناشــی
از «اســیب بــه حیثیــت یــک نویســنده» رنــج مــی بــرد .بــر اســاس اســناد
موجــود ،پزشــکان بــه ایــن نتیجــه می رســد کــه ایــن یــک مــورد کالســیک
اســکیزوفرنی اســت کــه توســط حالت هــای شــدید اضطــراب ایجــاد
می شــود.
کیــوی در ســن 38ســالگی در تووســوال ،در خانــه بــرادرش البــرت در
نزدیکــی دریاچــه تووســوال در فقــر درگذشــت .طبــق برخــی نقــل قول هــا،
اخریــن کلمــات او ایــن بــود« :مــن زندگــی مــی کنــم» .
در اوایــل قــرن بیســتم ،نویســندگان جــوان ولتــر کیلپــی و اینــو لینــو ،کیــوی را
بــه مقــام نمــاد ملــی رســاندند.
در ســال 1939یادبــود الکســیس کیــوی ،مجســمه برنــزی کیــوی توســط واینو
التونــن ،در مقابــل تئاتــر ملــی فنالنــد برپــا شــد .بســیاری از خیابــان هــا در
شــهرها و شــهرهای فنالنــد نیــز بــه نــام کیــوی نامگــذاری شــده انــد ،ماننــد
الکســیس کیــون کاتــو در تامپــره.
در ســالهای 1995تــا ،1996اهنگســاز فنالنــدی Einojuhani Rautavaara
اپرایــی دربــاره زندگــی و اثــار کیــوی نوشــت.
دو فیلــم از کیــوی وجــود دارد« :مــن زندگــی مــی کنــم» محصــول ،1946بــه
کارگردانــی ایلمــاری اونهــو؛ و زندگــی الکســیس کیــوی محصــول ســال 2002
بــه نویســندگی و کارگردانــی یــاری هالونــن.
71
شقایق| 71
|راز شقایق|
| 74راز
شماره 50
شماره صفحه 71
فاطمه عبدالمحمدی
نویسنده و کارشناس
ارشد فلسفه
معماری فنالند
معمــاری فنالنــد بیــش از 800ســال ســابقه دارد و در حالــی کــه تــا
دوران مــدرن ،معمــاری بــه شــدت تحــت تاثیــر جریانــات دو کشــور
حاکــم همســایه فنالنــد ،ســوئد و روســیه بــود ،از اوایــل قــرن 19بــه
بعــد تاثیــرات مســتقیماً از دورتــر در دو مرحلــه زمانــی صــورت گرفــت؛
ابتــدا زمانــی کــه معمــاران دوره گــرد خارجــی در ایــن کشــور ســمت
گرفتنــد و ســپس زمانــی کــه معمــاران فنالنــدی شــروع بــه کار کردنــد.
عــاوه بــر ایــن ،معمــاری فنالنــد بــه نوبــه خــود کمــک قابــل توجهــی
بــه چندیــن ســبک در ســطح بیــن المللــی ،ماننــد ( Jugendstilیــا Art
،)Nouveauکالســیک اســکاندیناوی و کارکردگرایــی کــرده اســت .بــه
طــور خــاص ،اثــار برجســته تریــن معمــار مدرنیســت اولیــه کشــور ،الیــل
ســارینن ،تاثیــر قابــل توجهــی در سراســر جهــان داشــته اســت .حتــی
مشــهورتر از ســارینن معمــار مدرنیســت الــوار التــو بــوده اســت کــه بــه
عنــوان یکــی از چهــره هــای اصلــی در تاریــخ جهانــی معمــاری مــدرن
شــناخته مــی شــود.
التــو در مقال ـه ای از ســال 1922بــا عنــوان «نقــوش از اعصــار گذشــته»،
تاثیــرات ملــی و بین المللــی معمــاری در فنالنــد را مــورد بحــث قــرار داد،
و بــه نظــر او :بــا دیــدن اینکــه چگونــه مــردم در گذشــته مــی توانســتند
نگاهــی بیــن المللــی و بــدون تعصــب باشــند و در عیــن حــال بــه خــود
وفــادار بماننــد ،می توانیــم دالیــل رشــد معمــاری ایتالیــای قدیــم ،اســپانیا
و امریــکای جدیــد را بــا چشــمانی بــاز بپذیریــم.
فردریــک ادلمــان ،منتقــد هنــری روزنامــه فرانســوی لومونــد ،در یــک مقاله
مــروری در ســال 2000در مــورد معمــاری فنالنــد قــرن بیســتم ،گفــت
کــه فنالنــد معمــاران بــزرگ بیشــتری در قیــاس بــا الــوار التــو نســبت بــه
جمعیــت هــر کشــور دیگــری در جهــان دارد.
مهم تریــن دســتاوردهای معمــاری فنالنــد مربــوط بــه معمــاری مــدرن
اســت ،بیشــتر بــه ایــن دلیــل کــه تعــداد ســاختمان های فعلــی کمتــر از
20درصــد اســت کــه بــه قبــل از ســال 1955بــاز می گــردد ،کــه بــه
طــور قابــل توجهــی بــه بازســازی پــس از جنــگ جهانــی دوم و رونــد
شهرنشــینی مربــوط می شــود .جنــگ.
ســال 1249معمــوالً ســال اغــاز حکومــت ســوئد بــر ســرزمینی اســت
کــه اکنــون فنالنــد نامیــده مــی شــود و ایــن حکومــت تــا ســال 1809
ادامــه داشــت و پــس از ان بــه روســیه واگــذار شــد .بــا ایــن حــال ،تحــت
حاکمیــت روســیه ،بــه عنــوان دوک نشــین بــزرگ فنالنــد دارای درجــه
قابــل توجهــی از خودمختــاری بــود.
فنالنــد در ســال 1917در زمــان انقــاب روســیه اســتقالل خــود را از
روســیه اعــام کــرد .ایــن عوامــل تاریخــی تاثیــر قابــل توجهــی بــر
تاریــخ معمــاری فنالنــد ،همــراه بــا تاســیس شــهرها و ســاختن قلعه هــا
(در جنــگ هــای متعــدد بیــن ســوئد و روســیه در فنالنــد) و همچنیــن در
دســترس بــودن ســاختمان هــا داشــته اســت.
بــه عنــوان یــک منطقــه اساسـاً جنگلــی ،الــوار و چــوب مصالح ســاختمانی
طبیعــی بــوده اســت ،در حالــی کــه ســختی اســتفاده و کاربــرد ســنگ
محلــی (عمدتــاً گرانیــت) در ابتــدا کار را دشــوار می کــرد و ســاخت اجــر
قبــل از اواســط قــرن نوزدهــم نــادر بــود.
اســتفاده از بتــن بــا ظهــور دولــت رفــاه در دهــه ،1960بــه ویــژه در
مســکن هــای مــورد تاییــد دولــت بــا تســلط عناصــر بتنــی پیــش ســاخته،
اهمیــت خاصــی پیــدا کــرد .بــا ایــن حــال ،بــا نگرانــی هــای اخیــر در
مــورد پایــداری در ســاخت و ســاز ســاختمان ،افزایــش تدریجــی اســتفاده
از چــوب ،نــه تنهــا بــه عنــوان یــک مــاده تکمیــل کننــده ،بلکــه بــرای
ســازه اصلــی افزایــش یافــت.
شماره | 74راز شقایق| 72 صفحه 72
معمــاری بومــی فنالنــد بــه طــور کلــی بــا اســتفاده غالــب از ســاخت و ســاز
چوبــی مشــخص مــی شــود .قدیمــی تریــن بنــای مســکونی شــناخته شــده
بــه اصطــاح کوتــا ،گوهتــی ،کلبــه یــا چــادر بــا پوششــی از پارچــه ،خــزه
یــا چــوب اســت .ایــن نــوع ســاختمان تــا قــرن نوزدهــم در سراســر فنالنــد
مــورد اســتفاده قــرار گرفــت و هنــوز هــم در بیــن مــردم ســامی در الپلنــد
مــورد اســتفاده قــرار مــی گیــرد.
ســونا یــک نــوع ســاختمان ســنتی در فنالنــد بــود .قدیمی تریــن ســوناهای
شــناخته شــده در فنالنــد از گودال هایــی ســاخته شــده اند کــه در یــک
شــیب در زمیــن حفــر شــده اند و عمدتــاً بــه عنــوان ســکونتگاه در فصــل
زمســتان مــورد اســتفاده قــرار می گیرنــد .اولیــن ســوناهای فنالنــدی همــان
چیــزی اســت کــه امــروزه «ســونای دودی» نامیــده می شــود .ایــن ســوناها
بــا ســوناهای مــدرن تفــاوت داشــتند زیــرا بــدون پنجــره بودنــد و بــا گــرم
کــردن انبوهــی از ســنگها (بــه نــام کیــوا) بــا ســوزاندن مقادیــر زیــادی
چــوب بــه مــدت حــدود 6تــا 8ســاعت گــرم مــی شــدند و ســپس دود را
قبــل از ورود بــه داخــل دریچــه از دریچــه خــارج مــی کردنــد.
ســنت ســاخت و ســاز چوبــی -فراتــر از کلبــه کوتــا -از زمــان هــای ماقبــل
تاریــخ در سراســر منطقــه شــمال شــرقی رایــج بــوده اســت.
عامــل ســاختاری مرکــزی در موفقیــت ان ،تکنیــک اتصــال گوش ـه ها -یــا
«چــوب کاری گوشــه ای» -بــود کــه بــه موجــب ان ،کنده هــا بــه صــورت
افقــی بــه صــورت متوالــی چیــده می شــوند و در انتهــا بریــده می شــوند
تــا اتصــاالت محکمــی را ایجــاد کننــد .منشــا ایــن تکنیــک نامشــخص
اســت .اگرچــه در قــرن اول پیــش از میــاد توســط رومی هــا در شــمال
اروپــا اســتفاده می شــد ،امــا گفتــه می شــود کــه ســایر منابــع قدیمی تــر
احتمالــی مناطقــی از روســیه امــروزی هســتند ،امــا همچنیــن گفتــه می شــود
کــه در میــان مردمــان هندواریایــی اروپــای شــرقی خــاور نزدیــک ،از جملــه
ایــران و هنــد رایــج بــوده اســت .ابزارهــای الزم ،در درجــه اول تبــر بــه
جــای اره بــود کــه در توســعه تکنیــک «چوبــکاری گوشــه» بســیار مهــم
بــود.
نــوع ســاختمان بــه دســت امــده ،یــک پــان مســتطیل شــکل ،کــه در اصــل
شــامل یــک فضــای داخلــی واحــد و بــا ســقف پشــت زینی کم شــیب اســت،
منشــا مشــابهی بــا مــگارون ،خانــه مســکونی اولیــه یونانــی دارد .اولیــن
اســتفاده از ان در فنالنــد ممکــن اســت به عنــوان انبار و بعدا ً ســونا و ســپس
خانــه بــوده اســت .در اولیــن نمونه هــای تکنیــک «چــوب کاری گوشــه ای»
از کنده هــای گــرد اســتفاده می شــد ،امــا شــکل توســعه یافته تری بــه
زودی پدیــدار شــدکه بــرای تناســب بیشــتر و عایق بنــدی بهتــر ،کنده هــا
را بــا تبــر بــه شــکل مربــع دراورد .تیشــه زدن بــا تبــر بــه اره کاری ارجــح
تلقــی مــی شــد زیــرا ســطوح بــرش تبــر در کاهــش نفــوذ اب بهتــر بــود.
بــه گفتــه مورخــان ،اگرچــه اصــول ســاخت و ســاز چوبــی ممکــن اســت
از جاهــای دیگــر وارد فنالنــد شــده باشــد امــا بــه نظــر مــی رســد یــک
نــواوری خــاص در ســاخت و ســاز چوبــی منحصــر بــه فنالنــد باشــد کــه
نمونــه ان را در کلیســای ( )tukipilarikirkkoمی تــوان دیــد .ایــن کلیســا
اگرچــه ظاهــرا ً شــبیه یــک کلیســای چوبــی معمولــی بــه نظــر مــی رســد ،اما
ســتون های توخالــی از کنــده هــای ســاخته شــده در دیوارهــای بیرونــی
در ســاختار ان وجــود دارد کــه خــود دیوارهــا را از نظــر ســاختاری غیــر
ضــروری مــی کنــد .ســتون هــا در داخــل شبســتان توســط تیرچــه هــای
بــزرگ بســته شــده انــد .معمــوالً روی هــر دیــوار طولــی دو ،امــا گهــگاه
ســه ســتون وجــود داشــت.
بزرگتریــن کلیســای ســتونی حفــظ شــده در تورنیــو ( )1686اســت .نمونــه
هــای دیگــر کلیســاهای )1627( Vöyriو )1687( Tervolaهســتند.
شماره | 74راز شقایق| 73
در پیشــرفت های بعــدی ،به ویــژه در بافت هــای شــهری ،قــاب چوبــی بــا
الیــه ای از تخته هــای چوبــی پوشــانده شــد .فــرض بــر ایــن اســت کــه تنهــا
از قــرن شــانزدهم بــه بعــد بــود کــه خانه هــای چوبــی بــه رنگ هــای اشــنای
قرمــز اکــر یــا پونامولتــا ،حــاوی حداکثــر 95درصــد اکســید اهــن ،اغلــب بــا قیــر
مخلــوط می شــدند.
تکنیــک قــاب بنــدی بــرای ســاخت چــوب کــه در سراســر امریــکای شــمالی
رایــج شــد ،تنهــا در قــرن بیســتم بــه فنالنــد امــد .اســتادان ســازندگان فنالنــدی
بــه ایــاالت متحــده ســفر کــرده بودنــد تــا ببیننــد کــه چگونــه صنعتــی ســازی
تکنیــک اســکلت چوبــی پیشــرفت کــرده اســت و در مجــات تجــاری پــس از
بازگشــت بــه طــور مثبــت در مــورد ان نوشــتند .ازمایش هایــی در اســتفاده از
قــاب چوبــی انجــام شــد ،در ابتــدا محبوبیتــی نداشــت و یکــی از دالیــل ،عملکــرد
ضعیــف اب و هوایــی ســاختمان بــود (در دهــه 1930بــا افــزودن عایــق بهبــود
یافــت)؛ همچنیــن قیمــت نســبتاً پاییــن الــوار و نیــروی کار در فنالنــد قابــل توجــه
بــود .بــا ایــن حــال ،بــا شــروع جنــگ جهانــی اول ،سیســتم صنعتــی ســاخت و
ســاز چــوب گســترش بیشــتری یافتــه بــود .همچنیــن یکــی از «واردات» نســبتاً
اخیــر بــه فنالنــد ،اســتفاده از زوناهــای چوبــی بــرای پشــت بــام هــا بــود کــه
قدمــت ان تنهــا بــه اوایــل قــرن نوزدهــم مــی رســد.
پیــش از ان ،سیســتم ســنتی ســقفی بــه اصطــاح از پوســت درخــت غــان (بــه
زبــان فنالنــدی )malkakattoبــود کــه شــامل یــک پایــه تختــه چوبــی بــود کــه
بــا چندیــن الیــه از پوســت درخــت غــان پوشــانده شــده بــود و بــا الیــه ای از
میلــه هــای چوبــی بلنــد تکمیــل مــی شــد.
بــه طــور ســنتی ،کل ســاختار بــدون رنــگ بــود .پوشــش زونــا روشــی بــود کــه
بــرای اولیــن بــار در کشــورهای شــمال اروپــا در طــول عصــر اهــن تولیــد شــد
کــه یــک محصــول عمــده صادراتــی ،بــه ویــژه در اب بنــدی قایــق هــای چوبــی
بــه شــمار می رفــت. صفحه 73
خانــه هــای چوبــی ســنتی در فنالنــد بــه طــور کلــی دو نــوع بــود :فنالنــد
شــرقی ،تحــت تاثیــر ســنت هــای روســی ماننــد ،خانــه Pertinotsa
(واقــع در مــوزه هــوای ازاد Seurasaariدر هلســینکی) در ایــن خانــه،
اتاق هــای مســکونی خانــواده در طبقــات بــاال و انبارهــای حیوانــات و
در طبقــه همکــف قــرار دارنــد و در بــاالی انهــا انبارهــای یونجــه قــرار
دارنــد .دوم فنالنــد غربــی ،تحــت تاثیــر ســنت هــای ســوئدی .بــه عنــوان
مثــال ،در مزرعــه ،Anttiدر روســتای ،Säkyläمزرعــه شــامل گروهــی از
ســاختمان های چوبــی اســت کــه در اطــراف یــک حیــاط مرکــزی مزرعــه
قــرار گرفته انــد .بــه طــور ســنتی ،اولیــن ســاختمانی کــه در چنیــن
مزرع ـه ای ســاخته شــد ،ســونا بــود و پــس از ان اولیــن یــا اتــاق اصلــی
(«توپــا») خانــه اصلــی ،جایــی کــه خانــواده اشــپزی می کردنــد ،غــذا
می خوردنــد و می خوابیدنــد .در تابســتان انهــا در فضــای بــاز اشــپزی
مــی کردنــد و برخــی از اعضــای خانــواده حتــی خوابیــدن در انبارهــا را
انتخــاب مــی کردنــد.
بــا ایــن حــال ،ســاخت و ســاز چوبــی در ســاخت کلیســاها بــه ســطحی
دقیق تــر تبدیــل شــد .اولیــن نمونه هــا توســط معمــاران طراحــی نشــده اند،
بلکــه توســط اســتادان ســازنده طراحــی شــده اند کــه مســئولیت ســاخت
انهــا را نیــز بــر عهــده داشــته اند .یکــی از قدیمی تریــن کلیســاهای
چوبــی شــناخته شــده ،ســانتاماال ،بــا پــان زمیــن مســتطیلی ســاده بــه
ابعــاد 11،5×15متــر در نوســیاینن اســت (فقــط بقایــای باستان شناســی
موجــود اســت) ،کــه قدمــت ان بــه قــرن دوازدهــم می رســد ،قدیمــی
تریــن کلیســاهای چوبــی حفــظ شــده در فنالنــد بــه قــرن هفدهــم بــاز
مــی گــردد (مث ـ ً
ا کلیســای قدیمــی ،Sodankyläالپلنــد.)1689 ،
هیــچ یــک از کلیســاهای قــرون وســطایی باقــی نمانــده اســت ،زیــرا،
ماننــد تمــام ســاختمان هــای چوبــی ،انهــا در معــرض اتــش ســوزی
بودنــد .در واقــع ،تنهــا 16کلیســای چوبــی از قــرن هفدهــم هنــوز وجــود
دارد -اگرچــه خــراب کــردن یــک کلیســای چوبــی نیــز بــرای ســاختن
یــک کلیســای ســنگی بزرگتــر غیــر معمــول نبــود.
طــرح کلیســاهای چوبــی بــه وضــوح تحــت تاثیــر معمــاری کلیســاهای اروپــای
مرکــزی و جنوبــی و همچنیــن روســیه ،بــا پــان هــای صلیبــی و ویژگــی هــا و
جزئیــات گوتیــک ،رومــی و رنســانس بــود .بــا ایــن حــال ،ایــن تاثیــرات اغلــب از
طریــق ســوئد وارد شــد .توســعه کلیســای چوبــی در فنالنــد بــا پیچیدگــی بیشــتر
در طــرح ،افزایــش انــدازه و اصــاح جزئیــات مشــخص شــده اســت.
«کلیســای الپ» ســودانکیال (حــدود ،)1689کلیســای چوبــی اســت کــه بــه
بهتریــن وجــه حفــظ شــده و کمتــر تغییــر یافتــه اســت ،بنــای ایــن کلیســا یــک
بلــوک مســتطیل شــکل ســاده و بــدون رنــگ اســت کــه ابعــاد ان 13در 8.5متــر
اســت و دیوارهــای ان تــا 3افزایــش یافتــه اســت و شــبیه یــک خانــه دهقانــی
اســت.
در مقابــل ،کلیســای Petäjävesiبــه عــاوه ضایعــات و ناقــوس اضافــی دارای
پــان صلیبــی اســت .بازوهــای هــم انــدازه ۱۸×۱۸ ،متــر ،بــا طــاق چوبــی
داخلــی ۱۳متــری فضــای داخلــی کلیســا را منحصــر بــه فــرد کــرده اســت.
پنجره هــای بــزرگ و غیرمعمــول چوبــی نیــز ،نــور مالیمــی بــه ان می دهــد.
حتــی در زمــان ســاخت کلیســای پتاجاوســی ،بــا «پــان متقاطــع» ،نقشــه های
پیچیــده قبـ ً
ا در فنالنــد وجــود داشــت ،امــا در ســال های بعــد نقشـه های زمیــن
حتــی پیچیده تــر شــدند .اولیــن بــه اصطــاح «طــرح صلیــب دوگانــه» در فنالنــد
احتمــاال کلیســای اولریــکا الئونــورا در هامینــا ( ،1731ســوخته در )1742بــود کــه
زیــر نظــر اســتاد ســازنده هنریــک شــولتز ســاخته شــد .ســپس بــا کلیســایی
تــا حــدودی مشــابه جایگزیــن شــد ،کلیســای الیزابــت در هامینــا (،1748-51
تخریــب شــده در ،)1821کــه بــه سرپرســتی اروی جونککارینــن ســاخته شــد.
پــان صلیبــی دوتایــی شــامل یــک صلیــب بــا امتــداد در گوشــه های داخلــی
بــود .ایــن طــرح بــه الگویــی بــرای کلیســاهای بعــدی تبدیــل شــد ،بــه عنــوان
مثــال ،کلیســای ،1754( Mikkeliتخریــب شــده )1806و کلیســای Lappee
،1794کــه دومــی وســعت بیشــتری داشــت.
در طــول قــرون وســطی تنهــا 6شــهر در فنالنــد وجــود داشــت (تورکــو ،اولــو،
راومــا ،نانتالــی ،پــوروو و فیبــرگ) .شــهرهایی بــا ســاختمان های چوبــی کــه بــه
طــور ارگانیــک در اطــراف یــک کلیســای ســنگی و یــا قلعــه رشــد می کردنــد.
هنریــک لیلیــوس ،مــورخ ،اشــاره کــرده اســت کــه شــهرهای چوبــی فنالنــد بــه
طــور متوســطهــر 30تــا 40ســال یــک بــار در اثــر اتــش ســوزی از بیــن مــی
رفــت و ایــن شــهرها هرگــز دقیقـاً همانطــور کــه قبـ ً
ا وجــود داشــتند بازســازی
نشــدند؛ بنابرایــن اســیب اتــش فرصتــی را بــرای ایجــاد ســاختارهای شــهری
جدیــد مطابــق بــا ایــده ال حاکــم فراهــم کــرد .بــه عنــوان مثــال ،طــرح هــای
شــبکه کامـ ً
ا جدیــد ،صــاف کــردن و تعریــض خیابــان هــا ،ســاخت ســاختمان ها
از ســنگ از ایــن تغییــرات اســت .در نتیجــه اتــش ســوزی ها ،بیشــترین قســمت
از شــهرهای چوبــی کــه حفــظ شــده انــد ،مربــوط بــه قــرن نوزدهــم اســت .بــه
عنــوان مثــال ،شــهر اولــو در ســال 1605توســط چارلــز نهــم در کنــار یــک
قلعــه قــرون وســطایی تاســیس شــد و بــه طــور معمــول در زمــان خــود رشــدی
ارگانیــک داشــت .در ســال Claes Claesson ،1651طــرح جدیــدی را ترســیم
کــرد کــه شــامل یــک شــبکه خیابانــی معمولــی بــود ،پیشــنهاد او در باالی قســمت
«قــرون وســطایی» موجــود بــود ،امــا همچنــان موقعیــت کلیســای موجــود را حفــظ
می کــرد .در طــول ســال های بعــد ،اتش ســوزی های بیشــتری (بــه طــور قابــل
توجهــی در ســال های 1822و )1824و مقــررات دقیق تــر در طرح هــای جدیــد
شــهر در مــورد خیابان هــای وســیع تر و اتش ســوزی ها وجــود داشــت.
از 6شــهر قــرون وســطایی فنالنــد ،تنهــا پــوروو طــرح شــهر قــرون وســطایی
خــود را حفــظ کــرده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 74 صفحه 74
اســتفاده از ســاخت و ســاز ســنگ در فنالنــد در ابتــدا بــه معــدود قلعه هــا و
کلیســاهای قــرون وســطایی در ایــن کشــور محــدود شــد .ســاخت قلعه هــا
بخشــی از پــروژه ای بــود کــه توســط حکومــت ســوئد بــرای ســاخت مراکــز
دفاعــی و اداری در سراســر فنالنــد انجــام شــد.
چنــد قلعــه بــا اهمیــت ملــی در طــول دوره قــرون وســطی ،از نیمــه دوم قرن
ســیزدهم بــه بعــد ســاخته شــد :کســتل هولم در االنــد ،تورکــو ،راســبورگ
در ســاحل جنــوب غربــی ،ویبــروگ در جزیــره ای در ســواحل جنــوب شــرقی
و هــام و اوالئینلینــا در مرکــز کشــور.
شــمالی ترین قلعــه کــه حتــی بیشــتر در داخــل ان واقــع شــده ،کجانــی
متعلــق بــه اوایــل قــرن هفدهــم اســت .کووسیســتو ،در جزیــره ای بــه همین
نــام ،و کورشــولما در ســاحل نیــز مربــوط بــه ایــن دوره متاخــر اســت.
بخش هــای اولیــه ســاختمان های قلعــه بــا ساخت وســازهای ســنگی
گرانیتــی ســنگین مشــخص می شــود ،امــا در دوره هــای بعــد بــا جزئیــات
بیشــتر و دقیق تــر ســاخته شــده اند .از نظــر اســتراتژیک ،دو قلعــه مهــم
تورکــو و ویبــورگ بودنــد.
در اغــاز قــرن چهاردهــم ،قلعــه تورکــو بــا بیــش از 40اتــاق یکــی از
بزرگتریــن قلعه هــای شــمال اروپــا بــود و در اواســط قــرن 16تغییــرات
بیشــتری بــرای مقاومــت در برابــر اتــش تــوپ دریافــت کــرد.
ســاخت قلعــه ویبــروگ در ســال 1293بــه دســتور ،Torkel Knutsson
لــرد عالــی ســوئد اغــاز شــد .ایــن قلعــه دقیقـاً در ســال 1475توســط یــک
شــوالیه دانمارکــی االصــل ،بــه نــام اریــک اکسلســون تــوت کــه در خدمــت
تــاج و تخــت ســوئد کار مــی کــرد و همچنیــن فرمانــدار قلعــه Vyborg
بــود ،تاســیس شــد .اهمیــت اســتراتژیک قلعــه ،همــراه بــا قلعــه ویبــورگ،
محافظــت از مــرز شــرقی از جمهــوری نووگــورود بــه شــرق بــود.
ایــن قلعــه در جزیــره ای در تنگــه Kyrönsalmiســاخته شــده اســت کــه
دریاچــه هــای Haukivesiو Pihlajavesiرا بــه هــم متصــل مــی کنــد.
ایــن طــرح بــر اســاس ایــده 3بــرج بــزرگ در یــک خــط رو بــه شــمال
غربــی و یــک دیــوار محاصــره شــده ایجــاد شــد .وضعیــت خــوب تعمیــر
فعلــی قلعــه بــه دلیــل مرمــت کاملــی اســت کــه در دهــه هــای 1960و 70
انجــام شــد .قدیمی تریــن بخــش ســاخته شــده بــا ســنگ ،کــه گفتــه
می شــود در دهــه 1260ســاخته شــده اســت ،ابتــدا از چــوب ســاخته شــد
و ســپس بــا ســنگ بازســازی شــد ،امــا پــس از ان در قــرن چهاردهــم بــا
اجــر قرمــز رنــگ ،منحصــر بــه فــرد تغییــر اساســی کــرد.
ســنت ســاختمان ســنگی قــرون وســطایی در فنالند در 73کلیســای ســنگی
و 9زیارتــگاه ســنگی کــه بــه کلیســاهای چوبــی دیگــر اضافــه شــده اســت
حفــظ شــده اســت.
احتمــاالً قدیمــی تریــن کلیســای ســنگی ،کلیســای ســنت اوالف در جومــاال،
النــد اســت کــه در ســال هــای 1280-1260تکمیــل شــد .کلیســاهای
ســنگی بــا دیوارهــای عظیــم خــود و عمدتــاً بــا فضــای داخلــی واحــد
مشــخص می شــوند .جزئیــات کوچــک ،ماننــد پنجره هــا ،گاهــی اوقــات
بــا جزئیــات اجــر قرمــز تزئیــن می شــوند ،به ویــژه در شــیروانی ها (مثــ ً
ا
کلیســای قدیمــی ســیپو.)1454 ،
یــک اســتثنا در میــان کلیســاها ،کلیســای جامــع تورکــو بــود .در ابتــدا
در اواخــر قــرن ســیزدهم از چــوب ســاخته شــد ،امــا عمدت ـاً بــا ســنگ و
همچنیــن اجــر بــه طــور قابــل توجهــی در قــرن هــای 14و 15بازســازی
شــد و تغییــر کــرد .کلیســای جامــع در جریــان اتــش ســوزی بــزرگ تورکــو
در ســال 1827بــه شــدت اســیب دیــد و پــس از ان تــا حــد زیــادی بــا
اجــر بازســازی شــد.
شماره | 74راز شقایق| 75
فنالنــد اواخــر قــرن بیســتم و اوایــل قــرن بیســت و یکــم شــاهد تثبیــت
بیشــتر منطقــه پایتخــت بزرگتــر هلسینکی-اســپو-وانتا بــوده اســت .هلســینکی
کــه بــه دلیــل محصــور شــدن در خــط ســاحلی توســط شــهرهای همجــوار
(شهرســتان های روســتایی ســابق) اســپو و وانتــا ،قــادر بــه گســترش بــه خــارج
نیســت ،سیاســت های برنامه ریــزی افزایــش تراکــم شــهری را اتخــاذ کــرده
اســت ،همچنیــن تحــت سیاســت توســعه پایــدار و «ســاختمان ســبز» اســتدالل
می کنــد.
یــک مثــال خــوب ،توســعه مســکن رو بــه ســاحل در ،Katajanokka
هلســینکی ،توســط معمــاران )2006( Nurmela-Raimoranta-Tasaاســت.
سیاس ـت های برنامه ریــزی مهــم قبلــی کــه بــر رشــد شــهری تاثیــر گذاشــت.
مناطــق صنعتــی ،اسکله ســازی و کشتی ســازی ســابق هلســینکی بــا مناطــق
مســکونی جدیــد جایگزیــن شــده اند کــه عمدتــاً بــه ســبک مینیمالیســتی-
کارکردگــرا طراحــی شــده اند .خدمــات پشــتیبانی جدیــدی ماننــد مهدکودک هــا
و مــدارس و امــکان وجــود مراکــز خریــد در مقیــاس بــزرگ و پــروژه هایــی کــه
اغلــب توســط مســابقات معمــاری و شهرســازی پیــش می رونــد شــکل گرفتــه
اســت کــه همه گــی در راســتای توســعه شــهر بــه شــکل جدیــد ان اســت.
از دیگــر نقــاط عطــف مهــم در برنامــه ریــزی شــهری و معمــاری ایجــاد یــک
منطقــه زیســت محیطــی بــر اســاس یــک مســابقه معمــاری در ســال 1995در
مجــاورت پردیــس جدیــد بــرای دانشــگاه هلســینکی بــود.
ســایر شــهرهای بــزرگ ،بــه ویــژه الهتــی ،تامپــره ،اولــو و تورکــو اســتراتژی های
مشــابهی را ماننــد منطقــه هلســینکی بــزرگ اتخــاذ می کننــد ،در حالــی کــه
سیســتم های راه اهــن کارامدتــری را در ایــن شــبکه ها توســعه می دهنــد و
شــبکه های گســترده مســیر دوچرخه ســواری را نیــز ارتقــا می دهنــد. صفحه 75
پوشش سنتی مردم فنالند
امید عزیزی
(کهریزی)
لبــاس ملــی در فنالنــد بســیار روشــن ،رنگارنــگ و جالــب اســت .معمــوالً
لباس هــای ســنتی فنالنــد نســبتاً گــرم هســتند زیــرا هــوا در شــمال اروپــا
ســرد اســت .بســیاری از لــوازم جانبــی در لبــاس فنالنــدی از چــرم و فلــز
ســاخته شــده اســت ،گلــدوزی هــای درخشــان و پارچــه هــای ابریشــمی
زیبــا بــرای تزئیــن اســتفاده مــی شــود .چندیــن قــرن پیــش ،افــراد ثروتمنــد
فنالنــد لباس هــای بســیار زیبایــی می پوشــیدند ،امــا حتــی فنالندی هــای
فقیــر ســعی می کردنــد تــا روشــن و رنگارنــگ بــه نظــر برســند تــا طبیعــت
ســخت اطــراف خــود را تعدیــل کننــد.
قدمــت لبــاس هــای ملــی ســنتی در فنالنــد بــه قــرن 16و 17بــاز می گــردد.
لبــاس هــای ملــی فنالنــد بســیار متفــاوت اســت زیــرا هــر منطقــه دارای
ویژگــی هــای تاریخــی ،اب و هوایــی و ســنتی خــاص خــود اســت .بنابرایــن
در هــر منطقــه ای لبــاس بومــی وجــود دارد کــه توســط ســاکنان یــک منطقــه
خــاص شــکل گرفتــه اســت.
لبــاس فنالنــدی دارای ویژگــی هــای اروپایــی و تاثیــر خــاص طبیعــت ،اب و
هــوا و تاریــخ فنالنــد اســت.
لباس هــای ســنتی زنــان فنالنــد شــامل دمپایــی ،دامــن ،بلــوز نخــی ،جلیقــه
یــا باالتنــه ،ژاکــت ،پیش بنــد ،روســری( ،کاله ،ســربند ،کاله و غیــره) و
کفــش اســت.
لباس هــای ســنتی مــردان فنالنــد شــامل پیراهــن ،شــلوار یــا کــت و
کفش هــای بنــددار یــا ســگک دار اســت.
همچنیــن بســیاری از لــوازم جانبــی مختلــف مانند جواهــرات ،کمربند ،روســری
و غیــره در لباس هــای ســنتی ایــن کشــور وجــود دارد .فنالنــدی هــا معمــوالً
بــرای پیراهــن هــا ،دامــن هــا و جلیقــه هــا از پارچــه هــای ســاده اســتفاده
می کردنــد و اغلــب از گلــدوزی هــای رنگارنــگ بــرای تزئیــن اســتفاده
می شــد .امــا در هــر صــورت کیفیــت لبــاس و پارچــه و تزئینــات بــه وضعیــت
مالــی یــک فــرد بســتگی داشــت.
در طــی قرن هــا ،لباس هــای ملــی در فنالنــد تقریب ـاً متحــول شــد .پیشــرفت
در تکنیــک هــای خیاطــی ،تاثیــر هنرمنــدان ،مــد ،تولیــد صنعتــی لبــاس و
تالش هــای دولــت بــرای حفــظ و احیــای لبــاس ملــی فنالنــد باعــث ایــن
امــر شــد .بزرگتریــن تغییــرات در اواســط قــرن بیســتم اتفــاق افتــاد .امــروزه
لبــاس ملــی فنالنــد بــا نمونــه هــای اولیــه ان بســیار متفــاوت بــه نظــر
می رســد.
امــا مــردم فنالنــد تمــام تالش خــود را مــی کنند تــا ظاهــر تاریخــی لباس های
ســنتی را بازگرداننــد .انهــا «»Suomen Kansallispukuneuvosto
(شــورای لبــاس ملــی فنالنــد) راتاســیس کردنــد کــه مســئول تحقیــق ،ضبــط،
مستندســازی ،امــوزش ،مشــاوره در مــورد ،حفــظ و توســعه ســنت لبــاس
ملــی فنالنــد اســت.
شماره | 74راز شقایق| 76 صفحه 76
لباس هــای ملــی مــردم فنالنــد نســخه های اصالح شــده لباس هــای
مراســم ســنتی اســت کــه مــردم در قرن هــای 18و 19می پوشــیدند .ایــن
لباس هــا مــورد اســتفاده در جشـن ها و انــواع مراســم در بیــن مــردم عــادی،
یعنــی دهقانــان ان دوران بــود.
مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد ،واقــع در ،Jyväskyläامــور مربــوط بــه لباس هــای
محلــی و ملــی مناطــق فنالنــدی زبــان فنالنــد را مدیریــت مــی کنــد .ایــن
مرکــز همچنیــن مناطــق شــهری واگــذار شــده بــه روســیه در منطقــه کارلیــا
را نیــز پوشــش مــی دهــد.
بخــش مهمــی از وظایــف ایــن مرکــز فرهنگــی زنــده نگــه داشــتن ســنت های
لبــاس و بــه اشــتراک گــذاری اطالعــات و مهــارت هــای ایــن رشــته اســت.
دفتــر لبــاس بــراژ ( )Brages dräktbyråدر هلســینکی نهــادی اســت کــه
امــور لبــاس ملــی مناطــق ســوئدی زبــان کشــورمان را مدیریــت مــی کنــد.
مــردان و زنــان در هــر ســنی ایــن لباس هــا را می ســازند و می پوشــند،
از جملــه افــراد حرفــه ای در ایــن زمینــه و عالقه منــدان بــه صنایــع دســتی
و ســاخت لبــاس هســتند .ســاخت لبــاس هــای ملــی مســتلزم یادگیــری
انــواع مهارتهــای صنایــع دســتی اســت .برخــی از افــراد حرفــه ای هســتند
کــه در ســاخت لبــاس هــای ملــی ،بافــت پارچــه هــا ،کنــار هــم قــرار دادن
بخش هایــی از لبــاس هــا یــا ســاخت جواهــرات تخصــص دارنــد.
انجمــن هــای منطقــه ای تایتــو نیــز بخــش مخصــوص بــه خــود را بــرای
تولیــد و توزیــع لبــاس هــای ملــی دارنــد.
بــراژ لباس هــای ملــی مناطــق ســوئدی زبــان را تولیــد می کنــد و انــواع
مختلفــی از ملزومــات ملــی را از بافتــن نــخ تــا جــوراب و کفــش بــه فــروش
می رســاند .کالــج هــای محلــی و مراکــز امــوزش بزرگســاالن و همچنیــن
انجمــن هــای منطقــه ای تایتــو ،دوره هایــی را بــرای ســاخت لبــاس هــای
ملــی برگــزار مــی کننــد.
چندیــن باشــگاه و انجمــن رقــص محلــی مجموعه هــای لبــاس خــود را
دارنــد کــه لباس هــا را بــه اعضــای خــود قــرض داده و یــا بــه دیگــران
اجــاره می دهنــد .انهــا همچنیــن دوره هــای ســاخت لبــاس را بــرای اعضــای
خــود ترتیــب مــی دهنــد .ســازندگان لبــاس و مدرســین دوره نقــش حیاتــی
در انتقــال و تــداوم ســنت لبــاس ســازی دارنــد.
در زمــان اســتفاده از لبــاس هــای محلــی ،لبــاس هــا بــا دســت و از مــواد
طبیعــی ســاخته مــی شــدند .طرح هــای لبــاس جدیــد و بازسازی شــده مــورد
تاییــد هیئــت داوران لبــاس ملــی متشــکل از متخصصــان ایــن حــوزه ،بــا توجــه
بــه مــواد و الگوهــا و ســاختار دوخــت ،تــا حــد امــکان مطابــق بــا مدل هــای
ان هــا ،تکه هــای اصلــی لبــاس ،طراحــی شــده اند.
ســاخت لبــاس شــامل انــواع مختلفــی از روش هــای کار ماننــد بافتــن پارچه هــا،
دوخــت لباس هــای مجالــس و عروســی اســت.
بســیاری از روش هــای کار دیگــر در ســاخت لباس هــای مــدرن اســتفاده
نمی شــود ،ماننــد مجالــس ،دوخــت پارچــه ضخیــم فریــز ،دوخــت و ســاخت
اســتر کاغــذی کاله ســنتی زنانــه ،برخــی مهــارت هاســت کــه بــدون تــاش
بــرای حفــظ و احیــای ســنت لبــاس ملــی فنالنــد ناپدیــد مــی شــدند.
الگوهــای لبــاس هــا نیــز بــا لبــاس هــای مــدرن تفــاوت
قابــل توجهــی دارد .انــدازه لبــاس هــا و همچنیــن گشــادی
و تناســب انهــا بــا لبــاس هــای قــرن بیســت و یکــم
متفــاوت اســت .شــکل لبــاس هــای محلــی از طریــق
بــرش هــا و چیــن هــای مختلــف بــه دســت مــی ایــد.
امــروزه مــدل لبــاس هــای ملــی جدیــد و بازســازی شــده و مــورد
تاییــد هیئــت داوران لبــاس ملــی ،کام ـ ً
ا دســت ســاز و تــا حــد
امــکان کپــی دقیــق لبــاس هــای اصلــی مــی باشــد .پیــش از ایــن،
مــردم می خواســتند مــواد لبــاس را ســبک تــر کننــد و در عیــن
حــال ســاختارها و الگوهــای خیاطــی صنعتــی تــر شــده انــد.
مــواد بــه کار رفتــه در لبــاس هــای محلــی اصلــی نیــز امــکان
اســتفاده از ســاختارهای خیاطــی اصلــی را فراهــم مــی کنــد.
مــواد و روش کار از یکدیگــر پشــتیبانی مــی کننــد .اگــر مــواد
تغییــر کننــد ،چیزهــای زیــادی نیــز بایــد تغییــر کننــد ،کــه باعــث
می شــود نســخه لبــاس بســیار متفــاوت از نســخه اصلــی باشــد.
شماره | 74راز شقایق| 77 صفحه 77
عــاوه بــر روش هــای کاری ســنت لبــاس ملــی ،جنبــه جالــب دیگــر
ایــن اســت کــه هــر لبــاس مخصــوص دوران خــودش اســت .لبــاس
ملــی فقــط یــک لبــاس یــا فراینــد ســاختن یــک لبــاس نیســت ،بلکــه
ســازنده بایــد یــاد بگیــرد کــه چگونــه لبــاس را بپوشــد و اســتفاده
کنــد؛ چــه قســمت هایــی بایــد در لبــاس گنجانــده شــود و چــرا از
انهــا اســتفاده مــی شــود.
یــک فرهنــگ لغــت کامــل از اصطالحــات لبــاس ملــی بــا نــام مــواد و
قطعــات مختلــف لبــاس وجــود دارد کــه می تــوان بــا ان هــا در طــول
فراینــد تولیــد لبــاس محلــی اشــنا شــد.
اصطالحاتــی ماننــد پارککومــی (پارچــه راه راه ویــژه) ،کاملوتــی
(پارچــه پشــمی نــازک) ،ســارکا و ورکا (پارچــه پشــمی درشــت)،
رویجــی (ژاکــت) ،کوســتولی (یــک پارچــه ســفید) پارچــه ای بــا یقــه
بــاز کــه روی پیراهــن پوشــیده مــی شــود) ،رککوپایتــا (پیراهــن بــا
گلــدوزی فــراوان) ،هارتوشــامه (دامــن بــا بنــد شــانه) ،تیکیمیســی
(کاله زنانــه) و غیــره.
تاریخچــه لبــاس هــای ملــی فنالنــد بــه بیــش از 130ســال قبــل
می رســد .عالقــه عمومــی بــه شــیوه زندگــی ســنتی و ثبــت ان
در طــول رمانتیسیســم ملــی و تــاش بــرای بــه دســت اوردن
خودمختــاری ظاهــر شــد .در ایــن مرحلــه ،پوشــیدن لباس هــای مــد
شــده جایگزیــن لباس هــای مراســم رســمی شــده بــود کــه قبــ ً
ا
مــردم عــادی می پوشــیدند.
در چنــد ســاله اخیــر برخــی از پژوهشــگران دانشــگاهی ،ســفرهایی را
بــرای جمــع اوری فولکلــور ترتیــب دادنــد کــه هــدف ان جمــع اوری
اقــام و منســوجات مــردم عــادی بــود.
در نتیجــه ایــن ســفرها( ،مجموعــه هــای قــوم نــگاری باشــگاه هــای
دانشــجویی) متولــد شــد کــه بعــدا ً انهــا بخشــی از مجموعــه مــوزه
ملــی فنالنــد شــدند.
عالقــه بــه صنایــع دســتی عامیانــه منجــر بــه تولیــد مجــدد
لباس هــای محلــی ،یعنــی لباس هــای ملــی شــد و هــدف اصلــی
ایــن بــود تــا مطابــق بــا نمونــه اروپایــی و نوردیــک ،لبــاس ملــی بــه
اســتفاده عمومــی بازگردانــده شــود.
https://wiki.aineetonkulttuuriperinto.fi/wiki/Making_national_costumes
5اگوســت 1885روزی اســت کــه لبــاس هــای ملــی بــرای اولیــن بار
در معــرض دیــد عمــوم قــرار گرفــت .در ان زمــان ،الکســاندر ســوم
امپراتــور روســیه بــه همــراه همســرش در ســفر رســمی بــه فنالنــد
بــود .در ،Lappeenrantaبــه ملکــه یــک قایــق پارویــی هدیــه داده
شــد کــه توســط زنــان جــوان بــا لبــاس ملــی پــارو زده می شــد.
اولیــن مــدل هــای لبــاس ملــی توســط تئــودور شــویندت ،متصــدی
مــوزه تاریخــی و قــوم نــگاری هلســینکی جمــع اوری شــد .ایــن مــدل
هــا در ســال 1898بــه عنــوان مکمــل مجلــه Kotija yhteiskunta
(خانــه و جامعــه) منتشــر شــد .پــس از او ،پروفســور U. T. Sirelius
مــدل هــای لبــاس ملــی بیشــتری منتشــر کــرد.
مســئوالن مــوزه ملــی فنالنــد مــدل هــای لبــاس ملــی متعــددی را
جمــع اوری کــرده انــد و تخصــص خــود را بــه ایــن موضــوع اختصاص
داده انــد .بــا ایــن حــال ،در ســال 1979ایــن وظیفــه توســط شــورای
ملــی پوشــاک ملــی فنالنــد کــه تــا ســال 2010فعــال بــود ،پذیرفتــه
شــد .امــروزه بیــش از 400مــدل لبــاس ملــی جمــع اوری شــده
اســت کــه کمتــر از نیمــی از انهــا از مناطــق ســوئدی زبــان هســتند.
در دوره شــورای ملــی پوشــاک ضوابــط جمــع اوری و ســاخت لبــاس
هــای ملــی بیشــتر مشــخص شــد .هیئــت داوران لبــاس ملــی تشــکیل
شــد و بــا رهبــری کارشناســان لبــاس ،تحقیقــات اساســی در مــورد
لبــاس ملــی راه انــدازی شــد .ایــن منجــر بــه دســتورالعمل هایــی در
مــورد رونــد ســنتی ســاخت لبــاس هــای ملــی و قســمت هــای مختلف
ان شــد .ایــن دســتورالعمل ها ،بــرای مثــال ،ویژگی هــای خــاص
یــک پیراهــن لبــاس محلــی را توضیــح می دهــد و دســتورالعمل های
کلــی در مــورد چگونگــی ســاخت پیراهــن بــرای یــک لبــاس ملــی بــه
اشــتراک گذاشــته می شــود.
پیــش از ایــن ،دســتورالعمل ها و الگوهــای بســیار محــدودی بــرای
ســاخت لباس هــا در دســترس بــود ،کــه بــه ایــن معنــی بــود کــه
لباس هــای ان زمــان ،کپــی دقیقــی از مدل هــای اصلــی خــود نبودنــد.
شماره | 74راز شقایق| 78 صفحه 78
امــروزه ارگانــی کــه مجموعــه مــدل هــای لبــاس ملــی و بازســازی و مدیریــت
مــدل هــای لبــاس موجــود را مدیریــت مــی کنــد ،مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد
اســت .وظایــف کلیــدی ان ترویــج ســنت هــای لبــاس ملــی و همچنیــن
ارتبــاط ،تحقیــق ،حفــظ ،امــوزش و کار مشــاوره ای مرتبــط بــا موضوع اســت.
هیئــت داوران یــک گــروه تخصصــی در کارشناســی لبــاس ســنتی فنالنــد
اســت کــه گزینــش جامعــی از نظــرات و تحقیقــات کارشناســان مختلــف در
ایــن زمینــه را در اختیــار دارد.
مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد بخشــی از مــوزه صنایــع دســتی فنالنــد اســت.
دفتــر لبــاس Brageمســئول لبــاس ســنتی و ملــی فنالنــد در بخــش هــای
ســوئدی زبــان کشــور اســت.
عالقــه بــه صنایــع دســتی در ایــن کشــور دوبــاره در حــال افزایــش اســت.
بســیاری از کســانی کــه بــه دنبــال خریــد یــک لبــاس ملــی هســتند ،مایلنــد
ان را خودشــان بســازند و ایــن مســاله بــه عنــوان یــک چالــش جالــب تلقــی
مــی شــود و یادگیــری مهــارت هــای جدیــد باعــث تنــوع و لــذت در دنیــای
مدرنــی مــی شــود کــه همــه چیــز در ان بــه ویــژه در غــرب بــه ســرعت در
حــال ماشــینی شــدن و دیجیتالــی شــدن اســت.
لبــاس تکمیــل شــده در ایــن پروژه هــا هــدف اصلــی اســت ،امــا فراینــد
ســاخت بــه خــودی خــود مهــم اســت .در طــول ایــن فراینــد ،ســازنده در
مــورد ســاخت لبــاس ســنتی و همچنیــن ســبک زندگــی گذشــته ،خودکفایــی،
روشــی از زندگــی کــه در ان تقریبــاً همــه چیزهــای ضــروری در خانــه بــا
دســت ســاخته مــی شــد ،اشــنا مــی شــود.
مهــارت در صنایــع دســتی بدیهــی و بخشــی از مهارت هــای اساســی هــر زن
بــود .مهارت هــای صنایــع دســتی امــروز دیگــر در خانــه بــا اصــل «از مــادر
بــه دختــر» اموختــه نمی شــوند و بدیهــی اســت دولــت بــا احــداث مراکــز
فرهنگــی در تــاش بــرای امــوزش و ترویــج ایــن مهارت هــا بــه نس ـل های
جدیــد اســت.
معلمــان دوره ،بــه ویــژه ،در انتقــال اطالعــات مربــوط بــه لبــاس هــا و
مهارت هــای مــورد نیــاز بــرای ســاخت انهــا بــه کاربــران لبــاس ،موقعیــت
کلیــدی دارنــد .در دوره هــا ،شــرکت کنندگان می تواننــد بــا الگوهــا و
یــراق االت لباس هــا و بــا تکنیک هــای ســاخت ان هــا بــا امــوزش از یــک
معلــم اختصاصــی اشــنا شــوند.
ایــن دوره هــا بــر پوشــیدن و اســتفاده از لبــاس هــا و همچنین تاریخ و ســنت
انهــا تمرکــز دارد .از ســوی دیگــر ،مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد ،ســازندگان
لبــاس هــای ملــی و معلمــان دوره را امــوزش مــی دهــد.
لباس هــای ملــی و ســاختن ان هــا امــروزه نیــز مــورد توجــه مــردم اســت .اموزش
مقدماتــی ســاخت لبــاس هــای ملــی توســط مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد و Brage
بــرای ســازندگان لبــاس و معلمــان دوره هــا ،گروهــی از دانــش اموزان مشــتاق را
جمــع اوری کــرده اســت کــه عالقمنــد هســتند دانــش موجود خــود را تکمیــل کنند
و اطالعاتــی در مــورد لبــاس هــای ملــی و مهــارت هــای ســاخت انها کســب کنند.
منابــع مکتــوب و اینترنــت نیــز اطالعاتــی در مــورد لبــاس هــای محلــی و ملــی
ارائــه مــی دهنــد .دســتورالعمل های ویــژه مدل هــای لبــاس ملــی ،به ویــژه
مــواردی کــه توســط هیئــت داوران لبــاس ملــی تاییــد شــده اســت ،اطالعاتــی
در مــورد مــواد بــه کار رفتــه در لباس هــا ،دســتورالعمل های دقیــق بــرای
ســاخت لباس هــا و دســتورالعمل های بافــت پارچه هایــی کــه بــا دســت بافتــه
می شــوند ،ارائــه می کنــد کــه می تــوان ایــن اطالعــات را از شــرکت هــای
توزیــع کننــده لبــاس تهیــه کــرد.
روش جســتجوی اطالعــات بــا ظهــور رســانه هــای اجتماعــی تغییــر کــرده
اســت .وب ســایت هــای Brageو مرکــز ملــی لبــاس فنالنــد اطالعــات زیــادی
در مــورد لبــاس هــا و نحــوه اســتفاده و مراقبــت از انهــا دارنــد .صفحــات
اینترنتــی متخصصــان در ایــن زمینــه نیــز اطالعــات لبــاس ملــی زیــادی بــرای
ارائــه دارنــد.
گروهــی بــرای عالقمنــدان لبــاس ملــی در شــبکه اجتماعــی فیــس بــوک وجــود
دارد کــه چندیــن هــزار عضــو دارد .انهــا تجربیــات خــود را در مــورد بســیاری
از مســائل مربــوط بــه لبــاس هــای ملــی بــه اشــتراک می گذارنــد .ایــن گــروه
همچنیــن یــک راه عالــی بــرای ارتبــاط ســریع ماننــد اطــاع رســانی بــه مــردم
از رویدادهــای مختلــف در ایــن زمینــه اســت.
امــروزه در نســل جــوان ممکــن اســت برخــی بــه لبــاس ملــی بــه عنــوان میــراث
خانوادگــی دسترســی پیــدا کننــد .در ایــن مرحلــه ،انهــا معمــوالً بــه لبــاس
و تاریخچــه ان عالقه منــد مــی شــوند و مــی خواهنــد در مــورد لبــاس ملــی
و ســنت های ان اطالعــات بیشــتری کســب کننــد .شــاید الزم باشــد برخــی
از قســمت هــای از دســت رفتــه را بــه لبــاس اضافــه کننــد یــا انــدازه ان را
بــرای تناســب بهتــر تنظیــم کننــد .در ایــن مواقــع دوره هــای لبــاس ملــی کمــک
بزرگــی اســت.
اســتفاده از تــک تــک بخش هــای لبــاس و تبدیــل ان هــا بــه ســبک لباس هــای
مــدرن ،در نــوع خــود بــه یــک پدیــده محبــوب تبدیــل شــده اســت .طرح هــا
و رنگ هــای زیبــای دامــن فالمــو ســنتی کــه بــا اســتفاده از نخ هــای بــا دقــت
دوختــه شــده ای کــه یــک الگــو را تشــکیل می دهنــد ،درســت می شــود ،وقتــی
بــا یــک پیراهــن ســاده ســت می شــود ،کامـ ً
ا جدیــد دیــده می شــود .اویزهــای
ســاخته شــده از صفحــات نقــره هــر لبــاس و لبــاس مجلســی مــدرن را برجســته
مــی کنــد.
اســتفاده از الگوهــای لبــاس هــای محلــی و ملــی بــا لبــاس هــای ســاخته شــده
از پارچــه هــای مــدرن ،انــواع جالــب و جدیــد فرهنــگ لبــاس را ایجــاد کــرده
اســت کــه در نــوع خــود بــرای مــردم عالقمنــد بــه پوشــش ســنتی دیدنــی و
جــذاب اســت .بــه ویــژه در میــان جوانــان گرایــش کامـ ً
ا جدیــدی بــه صنایــع
دســتی و هنرهــای ســنتی رونــق یافتــه کــه اغلــب ،ایــن میــل بــه یادگیــری
بیشــتر در مــورد ســنت لبــاس ملــی فنالنــدی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 79 صفحه 79
فواد محمدهاشم
کارشناس تربیت بدنی
ورزش فنالند
ورزش در فنالنــد یــک ســرگرمی ملــی در نظــر گرفتــه مــی شــود و بســیاری از
فنالنــدی هــا بــه طــور منظــم از رویدادهــای ورزشــی مختلــف بازدیــد مــی کننــد.
( Pesäpalloبیســبال فنالنــدی) ورزش ملــی فنالنــد اســت ،اگرچــه محبــوب
تریــن ورزش هــا از نظــر بیننــدگان تلویزیونــی و پوشــش رســانه ای هاکــی روی
یــخ و فرمــول یــک اســت.
سایر ورزش های محبوب عبارتند از فلوربال ،باندی ،فوتبال و رینگت
پسپالو یا بیسبال فنالندی
ایــن بــازی در دو دوره چهــار نوبتــی انجــام مــی شــود .یــک دوره تیمــی برنــده
مــی شــود کــه دوهــای بیشــتری را در نیمــه هــای تهاجمــی خــود بــه نمایــش
بگــذارد .اگــر دوره هــا مســاوی باشــد ،یــک نوبــت یــا اینینــگ اضافــی وجــود
خواهــد داشــت .در صــورت نیــاز ،یــک دور (شــبیه بــه ضربــات پنالتــی) وجــود
دارد.
در طــول یــک اینینــگ یــا نوبــت ،هــر دو تیــم بــه نوبــت در حملــه (باتینــگ) و
دفــاع (فیلدینــگ) بــازی مــی کننــد.
تیــم دفاعــی 9بازیکــن در زمیــن دارد .تیــم تهاجمــی مــی توانــد از ســه جوکــر
(شــبیه بــه ضربــه زننــده هــای تعییــن شــده) در طــول یــک نیمــه عــاوه بــر 9
بازیکــن بــه ترتیــب ضربــات معمولــی اســتفاده کنــد .تیــم تهاجمــی می توانــد
تــا زمانــی کــه ســه بازیکــن از میــدان خــارج شــوند ،ضربــه زدن را ادامــه دهــد.
تفــاوت اصلــی ان بــا بیســبال پرتــاب عمــودی ان اســت کــه ضربــه زدن بــه
تــوپ را اســان می کنــد و تــا حــدودی دینامیــک بــازی را تغییــر می دهــد.
هاکی روی یخ
هاکــی روی یــخ محبــوب تریــن ورزش فنالنــد اســت .لیــگ اصلــی فنالنــد Liiga
دارای میانگیــن حضــور 4850بازیکــن اســت.
فینــال مســابقات جهانــی هاکــی روی یــخ 2016فنالند-کانــادا69 ،درصــد مــردم
فنالنــد ان بــازی را در کانــال تلویزیونــی MTV3تماشــا کردنــد.
تیــم ملــی فنالنــد ســه بــار در ســال های 2011 ،1995و 2019قهرمــان جهــان
شــده اســت و عضــوی از گــروه موســوم بــه «شــش بــزرگ» ،گــروه غیررســمی
شــش کشــور معتبــر و پرافتخــار هاکــی روی یــخ مــردان ،همــراه بــا کانــادا
محســوب می شــود ، .چــک ،روســیه ،ســوئد و ایــاالت متحــده نیــز از دیگــر
اعضــای ایــن گــروه هســتند.
در بازی هــای المپیــک زمســتانی ،2022تیــم هاکــی فنالنــد بــرای اولیــن بــار
در مســابقات مــردان طــای المپیــک کســب کــرد .برخــی از برجســته تریــن
بازیکنــان فنالنــدی عبارتنــد از یــاری کــوری ،تمــو ســلنه ،تــوکا راســک ،تپــو
نومینــن و بــرادران کویــوا.
فنالنــد میزبــان مســابقات جهانــی هاکــی روی یــخ مــردان در ســال هــای ،1965
2003 ،1997 ،1991 ،1982 ،1974و ســوئد در ســال هــای 2013 - 2012
بــوده اســت.
باندی
بانــدی یــک نــوع ورزش زمســتانی شــبیه بــه هاکــی روی یــخ اســت .در ایــن
بــازی بازیکن هــا بــه وســیله یــک چــوب بانــدی تــوپ را بــه ســوی دروازه
حریــف هدایــت می کنــد .بســاری از قوانیــن ایــن بــازی بــا قوانیــن فوتبــال
مشــابهت دارد.زمیــن ایــن بــازی پوشــیده از یــخ و بــه انــدازه زمیــن فوتبــال
می باشــد .هــر تیــم ۱۱بازیکــن دارد کــه یکــی از ان هــا دروازه بــان اســت .یــک
بــازی اســتاندارد بانــدی از دو نیمــه ۴۵دقیقــه ای تشــکیل شده اســت.قوانین
افســاید در بانــدی نیــز کامــ ً
ا مشــابه قوانیــن افســاید در فوتبــال می باشــد.
بانــدی گاهــی اوقــات در کشــورهای اســکاندیناوی فوتبــال زمســتانی نامیــده
می شــود.
ایــن ورزش در سراســر فنالنــد ورزش محبوبــی اســت و اولیــن ورزش تیمــی
اســت کــه بــه قهرمانــی در ســطح ملــی رســید.
شماره | 74راز شقایق| 80 صفحه 80
اتوموبیل رانی
ورزش اتوموبیلرانــی در فنالنــد در دهــه 1950بــا تولــد مســابقات رالــی
محبــوب شــد .در دهــه ،1960راننــدگان فنالنــدی رالــی ماننــد رانــو
التونــن ،تیمــو ماکینــن و پاولــی تویوونــن شــروع بــه برتــری و کســب
موفقیــت در مســابقات بیــن المللــی کردنــد و از ان زمــان تاکنــون فنالنــد
را بــه موفــق تریــن کشــور در مســابقات رالــی قهرمانــی جهــان تبدیــل
کــرده انــد.
Juha Kankkunenو Tommi Mäkinenهــر دو در طول دوران حرفه ای
خــود چهــار بــار قهرمــان جهــان شــدند و مارکــوس گرونهولــم دو بــار در
ســال های 2000و 2002ایــن عنوان را به دســت اورد .رویداد WRCفنالند
و Neste Oil Rallyفنالنــد ،هر ســال 500000تماشــاگر را جذب می کند.
در حــال حاضــر محبــوب تریــن شــکل اتوموبیلرانــی فرمــول یــک اســت.
فرمــول یــک در دهــه 1980توســط کیکــه روزبــرگ در فنالنــد محبــوب
شــد ،کــه در ســال 1982اولیــن قهرمــان فنالنــدی فرمــول یــک جهــان
شــد و زمانــی کــه میــکا هاکینــن دو بــار در ســال هــای 1998و 1999
قهرمــان شــد بــه اوج خــود رســید.
کیمــی رایکونــن ،قهرمــان ســال ،2007از ایــن ورزش در پایــان ســال
2021بازنشســته شــد.
از ســال ،2013والتــری بوتــاس بــرای تیــم هــای فرمــول 1ویلیامــز و
مرســدس شــرکت کــرده اســت.
ســایر اشــکال ایــن رقابــت محبــوب در فنالنــد عبارتنــد از مســابقات
گرانــد پریکــس کــه در اوایــل دهــه 1970قبــل از مــرگ یارنــو ســارینن
بــه اوج خــود رســید.
فلوربال
فلوربــال یــک ورزش محبــوب اســت اســت و ایــن کشــور یکــی از ســه
کشــور موســس فدراســیون بیــن المللــی فلوربــال بــود.
تیــم ملــی فلوربــال مــردان فنالنــد قهرمــان مســابقات جهانــی فلوربــال در
ســال های 2016 ،2010 ،2008و 2018شــده اســت و فلوربــال تنها ورزش
تیمــی اســت کــه فنالنــد در ان از عنــوان قهرمانــی جهــان دفاع کرده اســت
و در ســال های 2012 ،2006 ،2002 ،2000 ،1996و دوم شــد.2014 .
فنالنــد میزبــان مســابقات جهانــی فلوربــال مــردان در ســال هــای 2002
و 2010بــوده اســت و بــار اخــر در ســال 2020نیــز میزبانــی را برعهــده
گرفــت.
ایــن بــازی در فضــای داخلــی بــرای مــردان و زنــان و بــا اســتفاده از 95تــا
115.5ســانتی متــر فضــا چــوب و یــک تــوپ پالســتیکی انجــام مــی شــود.
زمــان بــازی ســه دوره بیســت دقیقــه ای اســت.
فوتبال
فوتبــال در فنالنــد ،بــر خــاف اکثــر کشــورهای اروپایــی ،محبــوب تریــن
ورزش مــردم نیســت چــرا کــه هاکــی روی یــخ اولیــن ورزش محبــوب ایــن
کشــور محســوب می شــود و عالقمنــدان بســیاری دارد.
بــا ایــن حــال فوتبــال و بویــژه تیــم ملــی فوتبــال ایــن کشــور در بیــن مــردم
فنالنــد عالقمنــدان بســیاری دارد و طبــق امــار بازیکنــان شــاغل در ایــن
رشــته ورزشــی رتبــه اول را در کشــور دارد امــا هاکــی روی یــخ در ایــن مــورد
دارای رتبــه نهــم اســت.
جایــگاه فوتبــال در بیــن مــردم بــه طــور مــداوم در حــال افزایــش اســت،
جایــی کــه نــرخ رشــد ســاالنه اخیــرا ً بیــش از 10درصــد بــوده اســت.
نکتــه جالــب در مــورد عالقمنــدان بــه ورزش فوتبــال انکــه در فنالنــد در
فصــل 2006-07بــه میــزان 19.9درصــد از بازیکنــان ثبــت نــام شــده زن
بودنــد.
ً
اتحادیــه فوتبــال فنالنــد ( )Palloliittoتقریب ـا هــزار باشــگاه را بــه عنــوان
عضــو تحــت پوشــش خــود دارد.
بــر اســاس نظرســنجی گالــوپ ،نزدیــک بــه 400000نفــر فوتبــال را در
بیــن ســرگرمی هــای خــود قــرار مــی دهنــد.
شماره | 74راز شقایق| 81 صفحه 81
اسکی
فنالنــد همیشــه ورزشــکاران موفقــی در ســطح بین المللــی در رشــته هــای
اســکی پــرورش داده اســت .اســکی بــازان مــرد از فنالنــد شــامل ولــی ســارینن
( Veli Saarinenبرنــده یــک طــای المپیــک و ســه عنــوان قهرمانــی جهــان در
دهــه هــای 1920و ،)1930ویککــو هاکولینــن (کــه ســه طــای المپیــک و ســه
طــای قهرمانــی جهانــی را در دهــه هــای 1950و 1960همچنیــن یــک مــدال
نقــره قهرمانــی جهــان در بیاتلــون بدســت اورد) و جوهــا میتــو (کــه یــک مــدال
طــای المپیــک در ســال 1976و دو قهرمانــی کلــی FISکــراس کانتــری جــام
جهانــی را کســب کــرد).
در میــان ورزشــکاران زن ،مارجــو ماتیکاینــن یــک طــا در المپیــک زمســتانی
،1988ســه قهرمانــی جهانــی و ســه جــام جهانــی کســب کــرد و لیســاکرونیمی
ســه طــا در المپیــک و مســابقات جهانــی و دو عنــوان جهانــی کســب کــرد.
فنالنــد بــا کســب 10مــدال طــا 8 ،نقــره و 4مــدال برنــز موفــق تریــن کشــور
در پــرش اســکی در بــازی هــای المپیــک زمســتانی بــوده اســت .نــام هــای قابــل
توجــه عبارتنــد از ،Matti Nykänenبرنــده چهــار مــدال طــای المپیــک ،پنــج
قهرمانــی پــرش اســکی جهــان ،برنــده 1985مســابقات جهانــی اســکی پــرش
،FISچهــار بــار برنــده عنــوان جــام جهانــی و یــک عنــوان قهرمانــی مســابقات
دوبــل اســت.
اخیــرا ً Janne Ahonenیانــن اهونــن یکــی از برتریــن رقبــای ایــن ورزش از
اواســط دهــه 1990بــوده اســت و پنــج مــدال طــای قهرمانــی جهــان و دو جــام
جهانــی را در مجمــوع کســب کــرده اســت.
فنالنــد بــه عنــوان کشــوری قدرتمنــد در اســکی صحرایــی و پــرش بــا اســکی،
در ترکیــب نوردیــک نیــز از موفقیــت برخــوردار بــوده اســت .هیکــی هاســو در
المپیــک 1948و 1952بــه طــور ترکیبــی در نوردیــک طالهــا و همچنیــن یــک
طــای کــراس کانتــری را در رلــه 4در 10کیلومتــر در المپیــک 1952بــه دســت
اورد .او همچنیــن یــک طــای قهرمانــی جهانــی را در ســال 1950بــه دســت
اورد.
Eero Mäntyrantaارو مانتیرانتــا عــاوه بــر پنــج مــدال جهانــی ( 2طــا2 ،
نقــره و یــک برنــز) در المپیک هــای 1964 ،1960و 1968هفــت مــدال ( 3طــا،
2نقــره و 2برنــز) بــه دســت اورد.
ســامپا الیونــن در المپیــک 2002ســه طــای المپیــک و دو جــام جهانــی
ترکیبــی FIS Nordicرا بــه دســت اورد .هانــو مانینــن بــرای چهــار فصــل
متوالــی بیــن ســال هــای 2003-4و 2006-7قهرمــان جــام جهانــی شــد.
در ســال هــای اخیــر اســکی بــازان فنالنــدی در رشــته هــای فنــی اســکی الپایــن
موفقیــت هایــی کســب کــرده انــد .کالــه پاالنــدر قهرمــان جهــان در ســال 1999
و قهرمــان جــام جهانــی اســکی الپایــن در ســال 2003بــود.
تانیــا پوتیاینــن در دهــه 2000ســه عنــوان قهرمانــی جــام جهانــی را بــه دســت
اورد.
دو و میدانی
ورزش دو و میدانــی از لحــاظ تاریخــی بخــش مهمــی از تاریــخ ورزش
فنالنــد و هویــت ملــی فنالنــد بــوده اســت.
گفتــه مــی شــود کــه هانــس کولــه ماینــن در بــازی هــای المپیــک
تابســتانی 1912نــام فنالنــد را بــرای اولیــن بــار در ایــن رشــته در
دنیــا مطــرح کــرد.
از بــازی هــای المپیــک تابســتانی 1920تــا جنــگ جهانــی دوم
فنالنــد دومیــن کشــور موفــق در دو و میدانــی بــود و تنهــا ایــاالت
متحــده موفــق شــد تعــداد بیشــتری مــدال المپیــک از ایــن کشــور در
ایــن رشــته بــه دســت اورد.
رشــته پرتــاب نیــزه تنهــا رویــدادی اســت کــه فنالنــد از دهــه 1900
تــا بــه امــروز در ان موفــق بــوده اســت .بنابرایــن ،در حــال حاضــر
محبــوب تریــن رویــداد دو و میدانــی در فنالنــد بــه شــمار می ایــد.
شماره | 74راز شقایق| 82 صفحه 82
رینگت
رینگــت ورزشــی اســت کــه بــر روی یــخ انجــام می شــود و از ایــن لحــاظ
بــه هاکــی روی یــخ شــبیه اســت .در واقــع تفاوت هــای ایــن بــازی بــا هاکــی
روی یــخ ایــن اســت کــه :تــوپ ایــن بــازی حلقــه ماننــد و دســته بــازی
نیــز دارای تفاوت هایــی از جملــه دارای وزنــی کم تــر بــا پایانــی صــاف
می باشــد.
رینگــت از ســختی و خشــونت کــم تــری نســبت بــه هاکــی روی یــخ
برخــوردار اســت .ایــن ورزش در درجــه اول مخصــوص بانــوان می باشــد.
ایــن ورزش ابتــدا در ســال ۱۹۶۳در انتاریــو ،ســپس در ایــاالت متحــده ،
فنالنــد ،ســوئد و فرانســه رواج پیــدا کــرد .در کانــادا ،یــک دوره مســابقات
ســاالنه کشــوری بــا نــام مســابقات قهرمانــی رینگــت کانــادا برگــزار
می شــود .ایــن ورزش همچنیــن در بــازی هــای زمســتانی کانــادا نیــز درج
شــده اســت .رینگــت در ســال ۱۹۶۳توســط انجمــن کارگردانــان تفریحــی
شــمال انتاریــو ( )NORDAبــه رهبــری دو بنیانگــذار ان ،ســام جکــس ،از
وســت فریــس ،انتاریــو ،مدیــر پارکهــا و تفریحــات شــهر ، North Bay
انتاریــو و میــرل رد مــک کارتــی ،مدیــر تفریحــی شــهر اســپانوال ،انتاریــو
اختــراع شــد.
در ســال ،1979جوهانــی والســتن ورزش رینگــت را در فنالنــد معرفــی کــرد.
والســتن چنــد تیــم در تورکــو ایجــاد کــرد .اولیــن باشــگاه رینگــت فنالنــد
Ringetteläisiä Turun Sinisetبــود و اولیــن تورنمنــت رینگــت ایــن
کشــور در دســامبر 1980برگــزار شــد.
در ســال 1979جوهانــی والســتن از دو مربــی بــه نام هــای ونــدی کینــگ و
ایولیــن واتســون از Dollard des Ormeauxدر حومــه مونتــرال کبــک در
کانــادا دعــوت کــرد تــا بــه دختــران مختلــف کانــادا ایــن رشــته را امــوزش
دهنــد .بــرای بــازی رینگــت انجمــن رینگــت تورکو در ســال 1981تاســیس
شــد و چندیــن مربــی کانادایــی بــرای تمریــن و تشــکیل بــه انجــا رفتنــد.
بــرای رونــق ایــن رشــته ورزشــی در فتالنــد هفتــه ملــی اســکی و ســپس
یــک تورنمنــت ســاالنه را بــرای گــرد هــم اوردن تمــام تیــم هــای رینگــت
ترتیــب داده شــد.
در ســطح بیــن المللــی ،کانــادا و فنالنــد همیشــه فعــال تریــن ســفیران
در فدراســیون بیــن المللــی بــوده انــد .کانــادا و فنالنــد بــه طــور منظــم در
کشــورهای مختلــف ســفر مــی کننــد تــا نحــوه بــازی رینگــت را نشــان
دهنــد.
بسکتبال
از انجایــی کــه فنالنــد بــرای اولیــن بــار در جــام جهانــی بســکتبال 2014
در ســطح جهانــی ظاهــر شــد ،ایــن ورزش اخیــرا رونــق زیــادی پیــدا کــرد
و توجــه عمومــی زیــادی را در ایــن کشــور بــه خــود جلــب کــرد .و بــرای
تشــویق ایــن تیــم در اســپانیا ،بیــش از 8000هــوادار بســکتبال بــرای
حمایــت از تیــم خــود بــه بــه ایــن کشــور ســفر کردنــد و بــرای ایــن منظــور
بــه طــور کلــی بیــش از 40هواپیمــا رزرو کردنــد.
ماننــد بســیاری از کشــورهای جهــان ،فنالنــد اخیــرا ً پیشــرفت هــای عمده ای
را در حرفــه ای ســازی بــازی بســکتبال نشــان داده اســت.
تیــم هــای زیــادی از ایــن کشــور عــزم رقابت هــای بین المللــی می شــوند
و اســتعدادهای فراوانــی از ایــن کشــور جــذب کشــورهای نظیــر امریــکای
شــمالی و همچنیــن از لیگ هــای معتبــر اروپــای جنــوب شــرقی شــده اســت.
والیبال
تیــم ملــی والیبــال مــردان فنالنــد اغلــب در مســابقات قهرمانــی یــورو
شــرکت کــرده و بــه طــور پیوســته در ایــن رقابت هــا نمایشــی موفقــی از
خــود ارائــه داده اســت.
ایــن تیــم در مســابقات جهانــی در ســال 2014نیــز بازگشــت بــا شــکوهی
داشــت و کشــورهای بــزرگ والیبــال را بــه چالــش کشــید تــا در نهایــت رده
نهــم کار خــود را بــه پایــان برســاند.
لیگ والیبال فنالند باالترین سطح رقابت های والیبال در فنالند است.
شماره | 74راز شقایق| 83 صفحه 83
غذاهای محلی فنالند
پروانه فیروزی
محقق
غذاهــای فنالنــدی بــه دلیــل ترکیــب کلــی غذاهــای ســنتی کشــور و غذاهــای
تنــد بــا اشــپزی بــه ســبک معاصــر قابل توجــه اســت .ماهــی و گوشــت نقش
برجســته ای در غذاهــای ســنتی فنالنــد از بخــش غربــی ایــن کشــور دارنــد،
در حالــی کــه غذاهــای بخــش شــرقی بــه طــور ســنتی شــامل ســبزیجات و
قارچ هــای مختلــف اســت .پناهنــدگان کارلیــا در شــرق فنالنــد بــه رونــق و
تنــوع مــواد غذایــی کمــک کردنــد .بســیاری از مناطــق دارای غذاهــای بســیار
لذیــذ ســنتی هســتند.
در غذاهــای فنالنــدی اغلــب از محصــوالت ســبوس دار (چــاودار ،جــو،
جــو دوســر) و انــواع تــوت هــا (ماننــد زغــال اختــه ،لینگــون بــری،
تــوت ابــری ،و )...اســتفاده می شــود .شــیر و مشــتقات ان ماننــد
دوغ معمــوالً بــه عنــوان غــذا ،نوشــیدنی یــا در دســتور العمــل هــای
مختلــف اســتفاده مــی شــود .شــلغم هــای مختلــف در پخــت و پــز
ســنتی رایــج بودنــد ،امــا در قــرن 18ســیب زمینــی جایگزیــن ان شــد.
طبــق امــار ،مصــرف گوشــت قرمــز افزایــش یافتــه اســت ،امــا بــا ایــن حــال،
فنالندی هــا نســبت بــه بســیاری از ملــل دیگــر گوشــت گاو کمتــر و ماهــی و
مــرغ بیشــتری مصــرف مــی کننــد.
ایــن مســاله عمدتــا بــه دلیــل هزینــه بــاالی گوشــت در فنالنــد اســت.
فنالنــد همچنیــن دومیــن مصــرف ســرانه قهــوه در جهــان را دارد .مصــرف
شــیر نیــز بــاال اســت ،بــه طــور متوســطدر حــدود 112لیتــر ،بــرای هــر
نفــر ،در ســال.
هلســینکی پایتخــت قبـ ً
ا در قــرن 18بــه دلیــل تعــداد زیــاد مســافرخانه هــا
و کافــه شــناخته شــده بــود ،جایــی کــه هــم بــه مــردم محلــی و هــم کســانی
کــه در بنــدر فــرود مــی امدنــد نوشــیدنی هــای مختلــف بــه ویــژه الکلــی
ارائــه می شــد.
در ان زمــان ،مالیــات بــر فــروش الــکل منبــع درامــد بســیار مهمــی بــرای
هلســینکی بــود .بــه تدریــج ،نــوع جدیــدی از فرهنــگ نوشــیدنی در قــرن
بعــد شــروع بــه رشــد کــرد و در اوایــل ســال ،1852اولیــن کافــه فنالنــد،
کافــه اکبــرگ توســط فردریــک اکبــرگ شــیرینی پز تاســیس شــد .همچنیــن
گفتــه مــی شــود کــه اکبــرگ «ســنت ملــی شــیرینی پــزی» فنالنــد را ایجــاد
کــرده اســت.
بایــد گفــت در فنالنــد فرهنــگ کافــه تنهــا در انحصار نخبــگان بــود و رفته رفتــه تبدیل
بــه حرفـه ای ازاد شــد .امــروزه صدهــا کافــه در هلســینکی وجــود دارد کــه قابــل توجه
تریــن انهــا کافــه رگاتا اســت کــه در بیــن گردشــگران خارجی بســیار محبوب اســت.
فنالنــد و پایتخــت ان هلســینکی به عنــوان یــک شــهر بنــدری مهــم در دریــای
بالتیــک ،مدت هاســت کــه بــه خاطــر غــذای ماهــی اش شــناخته می شــود و اخیــرا ً
شــروع بــه تبدیــل شــدن بــه یکــی از پایتخت هــای پیشــرو غــذای ماهــی در شــمال
اروپــا کــرده اســت.
بــه طــور کلــی فرهنــگ غذایــی محلــی در فنالنــد از غذاهــای سرتاســر جهــان و
ترکیباتــی کــه انهــا تشــکیل مــی دهنــد تشــکیل شــده اســت .رســتوران های
مختلــف اســیایی ماننــد چینــی ،تایلنــدی ،هنــدی و نپالــی به ویــژه در منظــره شــهری
هلســینکی برجســته هســتند ،امــا در چنــد ســال گذشــته ،رســتوران هایی کــه
غذاهــای ویتنامــی ســرو می کننــد بســیار پررونــق بوده انــد.
ســومین گرایــش برجســته رســتوران هایی اســت کــه غذاهــای محلــی نــاب ســرو
می کننــد ،کــه بســیاری از انهــا عمدت ـاً در ســرو طعم هــای نــاب نوردیــک تخصــص
دارنــد.
همچنیــن گرایــش بــه غذاهــای روســی در ســالهای اخیــر در ایــن کشــور هنــوز
نســبتاً قــوی اســت ،یکــی از انهــا بلینــی هــای شــور اســت ،یــک پنکیــک غلیــظ
روســی کــه در ماهیتابــه چدنــی ســرخ مــی شــود.
یکــی از مهم تریــن مکان هــای فرهنــگ غذایــی در پایتخــت فنالنــد ،منطقــه
عمومــی عمومــی معــروف بــه Teurastamoدر منطقــه Hermanniاســت کــه بیــن
ســال های 1933و 1992بــه عنــوان کشــتارگاه شــهر فعالیــت می کــرد ،کــه نــام
مــکان نیــز بــه ان اشــاره دارد.
یــک کارنــاوال غــذا در سراســر کشــور بــه نــام روز رســتوران ( )Ravintolapäiväدر
هلســینکی اغــاز شــده اســت و بــه طــور ســنتی از مــاه مــه 2011جشــن گرفتــه مــی
شــود و هــدف از ایــن روز تفریــح ،بــه اشــتراک گذاشــتن تجربیــات غذایــی جدیــد و
لــذت بــردن از محیــط مشــترک بــا گــروه اســت.
شماره | 74راز شقایق| 84 صفحه 84
نان پنیری لیپاجوستو
نــان پنیــری لیپاجوســتو کــه بــه خاطــر صــدای خاصــی کــه موقــع جویدنــش ایجــاد
مــی کنــد بــه پنیــر جیرجیــری هــم معــروف اســت یکــی از معــروف تریــن خوراکــی
هــا و غذاهــای فنالنــدی اســت.
ایــن پنیــر از شــیر اغــوز گاو تهیــه مــی شــود و بــه همیــن دلیل سرشــار از کلســترول
اســت .شــیر را پــس از جوشــاندن و اضافــه کــردن مایــه پنیــر داخــل قالــب هــای
گــردی قــرار مــی دهنــد و در اخــر ان را مــی پزنــد یــا روی اتــش گریــل مــی کننــد
تــا روی ان برشــته و طالیــی شــود.
پنیــر لیپاجوســتو را معمــوال بالفاصلــه پــس از کبــاب کــردن و بــه صــورت گــرم مــی
خورنــد ،امــا مــی تــوان ان را خشــک کــرد و بــرای مــاه هــا و حتــی ســال هــا ان
را نگهــداری کــرد .ایــن پنیــر در فرهنــگ و زندگــی مــردم فنالنــد جایــگاه ویــژه ای
دارد و ان را بــه شــیوه هــای مختلــف مــی خورنــد .معمــوال ایــن پنیــر را بــه بــرش
هــای کوچــک تقســیم مــی کننــد و همــراه بــا قهــوه ســرو مــی کننــد.
گاهــی هــم ان را همــراه بــا مربــای نوعــی تــوت بــه نــام کلودبــری مــی خورنــد یــا
بــه جــای پنیــر فتــا داخــل ســاالد مــی ریزنــد .در اکثــر رســتوران هــا و کافــه هــای
هلســینکی و شــهرهای دیگــر فنالنــد مــی توانیــد ایــن پنیــر خوشــمزه را بــه عنــوان
عصرانــه یــا میــان وعــده ای دلچســب ســفارش بدهیــد و از طعــم یکــی از معــروف
تریــن غذاهــای فنالنــدی لــذت ببریــد.
گوشت گوزن
فنالنــد کشــوری سردســیر در شــمال اروپاســت و جمعیــت زیــادی از گــوزن هــای
شــمالی در ایــن کشــور زندگــی مــی کننــد .بــه همیــن دلیــل گوشــت گــوزن نقشــی
ویــژه در اشــپزی و غذاهــای فنالنــدی دارد و غذاهــای مختلفــی را بــا ان تهیــه
می کننــد.
مــزارع پــرورش گــوزن در سرتاســر فنالنــد وجــود دارد و اکثــر ان هــا بــه مصــرف
داخلــی مــی رســند و صــادرات کمــی از ان هــا انجــام مــی شــود .اگــر تــا بــه حــال
گوشــت گــوزن نخــورده ایــد بایــد بگوییــم کــه طعــم ایــن گوشــت تــا حــدودی
شــبیه بــه گوشــت گاو ،امــا بافــت ســفت تــر و طعــم بیشــتری دارد.
در رســتوران هــای فنالنــد انــواع غذاهــا را مــی توانیــد ببینیــد کــه بــا اســتفاده از
گوشــت گــوزن تهیــه شــده انــد :از خــوراک گــوزن گرفتــه تــا اســتیک گــوزن ،کباب
گوشــت گــوزن و حتــی پاســتا بــا گوشــت گــوزن!
سوپ سوسیس
خــب ،اســم ایــن غــذا ان قــدر طوالنــی و ســخت بــه نظــر مــی رســد کــه افــراد
غیــر فنالنــدی ان را تنهــا ســوپ سوســیس مــی نامنــد.
سیســکون ماکاراکیتــو در زبــان فنالنــدی بــه معنــای ســوپ سوســیس خواهــر
اســت کــه اســمی عجیــب بــرای یــک ســوپ اســت .اگــر اهــل ماجراجویــی
هســتید و دوســت داریــد غذایــی کامــا فنالنــدی را ســفارش بدهیــد پیشــنهاد
مــی کنیــم ایــن ســوپ عجیــب و خــاص را ســفارش بدهیــد .جالــب اســت بدانید
کــه سوسیســی کــه در ایــن ســوپ اســتفاده مــی شــود اختصاصــا بــرای ایــن
ســوپ تهیــه مــی شــود و در هیــچ غــذای دیگــری ایــن نوع خــاص از سوســیس
را مشــاهده نخواهیــد کــرد.
ایــن سوســیس خــام اســت و بــه شــکل گــرد و قلقلــی در امــده و بــه صــورت
خــام داخــل ســوپ ریختــه مــی شــود .بنابرایــن طعــم ان بســیار خــاص اســت
و بــا سوســیس هایــی کــه تــا بــه حــال امتحــان کــرده ایــد مطمئنــا متفــاوت
خواهــد بــود.
خوراک کاسرول کلم
کالیالتیکــو یــا کاســرول کلــم یکــی دیگــر از معــروف تریــن و محبــوب تریــن
غذاهــای فنالنــدی اســت .ایــن خــوراک ســنتی معمــوال در فصــول ســرد ســال
مصــرف مــی شــود و از گوشــت چرخکــرده ،کلــم و ســبزیجات تهیــه مــی
شــود و در اخــر بــا کمــی مربــای تــوت قرمــز روی ان را تزییــن مــی کننــد و
ان را داخــل فــر قــرار مــی دهنــد تــا بپــزد .اگــر بــه ویــژه در فصــل پاییــز بــه
هلســینکی و فنالنــد ســفر کردیــد مــی توانیــد در تمــام رســتوران هــا ایــن
خــوراک خوشــمزه و مقــوی را ســفارش بدهیــد
شماره | 74راز شقایق| 85 صفحه 85
سوپ نخودفرنگی
ســوپ نخودفرنگــی غــذای ســنتی خانــواده هــای فنالنــد در روزهــای پنــج
شــنبه اســت و در تابســتان هــا بــا نخودفرنگــی تــازه و در ســایر فصــول بــا
نخودفرنگــی خشــک شــده تهیــه مــی شــود.
ایــن ســوپ معمــوال همــراه بــا گوشــت تهیــه مــی شــود و یکــی از محبــوب
تریــن غذاهــای فنالنــدی بــه حســاب مــی ایــد .مــردم فنالنــد عاشــق ایــن
ســوپ ســبز و خوشــرنگ هســتند و ان را همــراه بــا پنکیــک یــا مربــا یــا خامــه
همــزده میــل مــی کننــد.
دلمه کلم
دلمــه کلــم یکــی دیگــر از غذاهــای فنالنــدی اســت کــه البتــه همــان طــور
کــه مــی دانیــد در بســیاری از کشــورهای دیگــر مثــل کشــورهای حــوزه
بالــکان ،مدیترانــه و خاورمیانــه هــم وجــود دارد.
بــا ایــن حــال دلمــه کلــم در فنالنــد بــه ســبک و ســیاقی متفــاوت تهیــه
مــی شــود و معمــوال روی ان بــا کمــی مربــای لینگــون بــری یــا مــورد قرمــز
صحرایــی ( )lingonberryتزییــن مــی شــود.
از ان جــا کــه دلمــه کلــم کامــا بــا ذائقــه مــا ســازگاری دارد اگــر دلتــان یک
غــذای اشــنا خواســت مــی توانیــد ایــن غــذا را در رســتوران هــا ســفارش
بدهیــد .داخــل کلــم هــا را بــا گوشــت ،پیــاز و ادویــه هــای مختلــف پــر مــی
کننــد و بعــد همــراه بــا مربــای لینگــون بــری ســرو مــی کننــد.
شیرینی پای بلوبری فنالندی
شــیرینی پــای فنالنــدی بــا ظاهــری زیبــا و خوشــرنگی کــه دارد در بیــن
محبــوب تریــن شــیرینی هــا و غذاهــای فنالنــدی جــا مــی گیــرد .ایــن نــوع
پــای بیشــتر از ان کــه بــه شــیرینی شــبیه باشــد مثــل یــک کیــک اســت .در
فنالنــد ایــن پــای خوشــمزه را اغلــب همــراه بــا قهــوه مــی خورنــد و تقریبا در
تمــام رســتوران هــا و کافــه هــای فنالنــد و هلســینکی ،پــای بلوبــری را مــی
توانیــد ســفارش بدهیــد .از ان جــا کــه میــوه بلوبــری در فصــل تابســتان مــی
رویــد شــیرینی پــای بلوبــری هــم شــیرینی تابســتانی اســت و از میــوه هــای
تــازه و خــوش طعــم در ان اســتفاده مــی شــود.
کاالکوکو
یکــی از غذاهــای ســنتی فنالنــد غذایــی بــه نــام کاالکوکــو اســت کــه شــاید
بعضــی توریســت هــا از طعــم ان خوششــان نیایــد .امــا خــو ِد مــردم محلــی
عاشــق ان هســتند و ان را یکــی از خوشــمزه تریــن غذاهــای فنالنــدی مــی
داننــد .ایــن غــذا یــک قــرص بــزرگ نــان اســت کــه داخلــش بــا ماهــی
پــر شــده اســت و مــی تــوان ان را پــای ماهــی هــم نامیــد .ایــن غــذا بــه
ویــژه در کوپیــو ،مرکــز منطقــه ســاوونیای شــمالی محبوبیــت زیــادی دارد و
نانوایــی هــای متعــددی کاالکوکــو را بــه فــروش مــی رســانند .حتــی رقابــت
هــای ســاالنه کاالکوکــو هــم در ایــن منطقــه برگــزار مــی شــود و اشــپزهایی
از سرتاســر فنالنــد بــرای رقابــت بــه ایــن جــا مــی اینــد.
سوپ ماهی فنالندی یا لوهیکیتو
یکــی از معــروف تریــن غذاهــای فنالنــدی نوعــی ســوپ ماهــی بــه نــام
لوهیکیتــو اســت .ایــن ســوپ از ماهــی ســالمون ،ســیب زمینــی و ســبزیجات
معطــر تهیــه مــی شــود و گاهــی بــا افــزودن شــیر حالتــی خامــه ای بــه ان
مــی دهنــد .خانــواده هــای فنالنــدی ایــن ســوپ را اغلــب بــرای شــام امــاده
مــی کننــد و دور هــم مــی خورنــد.
شماره | 74راز شقایق| 86 صفحه 86
شا ه ماهی بالتیک
شــا ه ماهــی بالتیــک ( )Fried Baltic Herringیکــی دیگــر از غذاهــای
معــروف در منــوی فنالنــد اســت .در واقــع شــما هــر مــدل شــاه ماهــی را
می توانیــد در ایــن کشــور پیــدا کنیــد کــه البتــه نــوع ســرخ شــده ان
طرفــداران بیشــتری دارد .بــرای تهیــه ایــن غــذا اول ان را در یــک مایــع
خمیــر ماننــد و ادویــه دار می غلطاننــد و ســپس بــه ارامــی در کــره ســرخ
می کننــد تــا زمانــی کــه چیپســی و خوشــمزه شــود .ماهــی دودی و ترشــی
شــا ه ماهــی را معمــوالً به عنــوان پیش غــذا و گاهــی اوقــات هــم بــا ســیب
زمینی هــای کوچــک ســرو می کننــد.
گراویلوهی
گراویلوهــی ( )Graavilohiیــا ســالمون نمــک ســود شــده کــه بــه نــام گراوالکــس
( )Gravlaxشــناخته می شــود را می توانیــد بــه وفــور در سراســر فنالنــد پیــدا
کنیــد .ماهــی ســالمون را در نمــک ،شــکر و شــوید غلطانــده شــده و بــه عنــوان پیش
غــذا بــا نــان چــاودار و ســس خــردل و شــوید ســرو می شــود .بــه دلیــل اب ســرد
و تــازه ابدره هــای ایــن کشــور ،ماهی هــای ســالمون ان رنــگ صورتــی داشــته و
چربــی بیشــتری دارنــد؛ پــس خــوردن ایــن غــذای لذیــذ را از دســت ندهیــد.
سوپ فرنی
فرنــی ( )Porridgeرا بــه عنــوان وعــده صبحانــه در فنالنــد میــل
می کننــد .ایــن فرنــی بــا انــواع چاشــنی ها ســرو می شــود ،البتــه
شــیوه ی معمــول ان بــا کــره و مارمــاالد میــوه اســت .شــما می توانیــد
فرنــی را بــا چاشــنی های متنوعــی از جملــه میــوه خشــک ،اجیــل،
شــکر ،خامــه و حتــی شــکالت اســتفاده کنیــد .فرنــی فنالنــدی انــواع
مختلفــی دارد کــه نبایــد انهــا را بــا فرنــی صبحانــه اشــتباه بگیریــد؛ بــه
عنــوان نمونــه فرنــی بــا برنــج ســیاه اســت کــه بــرای غــذای ســنتی
عیــد پــاک امــاده می شــود.
پای کارلین
کاریاالنپیــراکات ( )Karjalanpiirakatیــا پــای کارلیــن ( )Karelian piesکــه از
ســنتی ترین غذاهــای فنالنــد بــه شــمار م ـی رود ،کیک هــای کوچکــی از نــان
چــاودار اســت کــه بــا برنــج و ســایر چاشــنی ها مثــل پــوره ســیب زمینی و
ریشــه ســبزیجات پــر می شــود .در روش ســنتی روی نان هــای داغ ،تخم مــرغ
پختــه شــده و کــره ریختــه و ســرو می کننــد .ایــن غــذا کــه معمــوالً بــرای
صبحانــه یــا میــان وعــده ســرو مــی رود را می توانیــد در همــه جــای فنالنــد
پیــدا کنیــد.
شماره | 74راز شقایق| 87 صفحه 87
سینمای فنالند
حسین شیردل
ســینمای فنالنــد دارای تاریخچــه طوالنــی اســت ،بــه طــوری کــه اولیــن
نمایــش عمومــی تقریبــاً از همــان اوایــل اختــراع فنــاوری مــدرن فیلــم
ســینمایی شــروع شــد (اولیــن نمایــش در جهــان در ســال 1895و در فنالنــد
در ســال 1896بــود).
بیــش از یــک دهــه طــول کشــید تــا اولیــن فیلــم فنالنــدی در ســال 1907
تولیــد و بــه نمایــش درایــد .امــا پــس از اولیــن قــدم هــای ســینمای فنالنــد،
پیشــرفت بســیار کنــد بــود.
پــس از ســال 1907دو دوره ( 1911-1909و )1918-1917وجود داشــت که
هیــچ فیلــم فنالنــدی تولیــد نشــد .ایــن تــا حــدودی ناشــی از وضعیت سیاســی
بــود ،زیــرا فنالند بــه عنــوان بخشــی خودمختــار از امپراتــوری روســیه موقعیت
داشــت و بنابرایــن تحــت تاثیــر وضعیــت سیاســی جهــان قــرار گرفــت.
در ســال 1917فنالنــد یــک کشــور مســتقل شــد و در ســال 1918جنــگ
داخلــی رخ داد .پــس از تثبیــت وضعیــت سیاســی ،جامعــه فنالنــد و زندگــی
فرهنگــی ان شــروع بــه توســعه کــرد .ایــن در مــورد هنرهــای ســینمایی
کامــ ً
ا مشــخص بــود .فیلــم هــای بیشــتری تولیــد شــد و ایــن صنعــت
بخــش مهمــی از جامعــه فنالنــد شــد .اوج ایــن پیشــرفت اندکــی پــس
از دوران صامــت ،در حــدود دهــه هــای 1940و ،1950زمانــی کــه ســه
اســتودیو بــزرگ فیلــم مشــغول فعالیــت بودنــد و بــرای بــازار رقابــت مــی
کردنــد ،بــه وقــوع پیوســت.
رفتــه رفتــه جامعــه بــا رونــق تلویزیــون دچــار تغییــر در ســلیقه شــد .در دهه
60میــادی تــا حــدی بــه دلیــل گرایش هــای سیاســی و تــا حــدی بــه دلیــل
اشــکال جدیــد ســرگرمی ،ماننــد تلویزیــون ،جذابیــت فیلــم هــا مــورد تهدیــد
قــرار گرفــت ،عمـ ً
ا همــه اســتودیوها تعطیــل شــدند و فیلم هــا بــرای توده ها
سیاســی و بیــش از حــد تجــاری شــدند .تعــداد کمــی از فیلمســازان بــا ایــن
پیشــرفت مخالــف بودنــد و بــه تولید فیلــم هــای محبوبــی ادامه مــی دادند که
توســط منتقــدان مــورد انتقــاد قــرار مــی گرفــت امــا مــورد عالقــه مــردم بود.
مهــم تریــن فیلــم هــای فنالنــدی عبارتنــد از« :ســرباز گمنــام» ،بــه
کارگردانــی ادویــن لیــن در ســال ،1955کــه در روز اســتقالل در تلویزیــون
نمایــش داده مــی شــد .فیلــم «اینجــا ،زیــر ســتاره شــمالی» از ســال ،1968
همچنیــن بــه کارگردانــی الیــن ،کــه موضــوع ان جنــگ داخلــی فنالنــد بــود،
نیــز یکــی از مهــم تریــن اثــار تاریخــی ســینمای فنالنــد اســت
فیلــم کمــدی جنایــی «اشــتباه بــازرس پالمــو» محصــول ،1960بــه
کارگردانــی متــی کاســیال ،در ســال 2012توســط منتقــدان و روزنامــه نگاران
فنالنــدی بــه عنــوان بهتریــن فیلــم فنالنــدی تمــام دوران انتخــاب شــد.
احیایــی در ســینمای فنالنــد در دهــه 1990اتفــاق افتــاد کــه تــا حــدی تحت
تاثیــر نســل جدیــد فیلمســازان بــود کــه ایــده هــای جدیــد را ارائــه کردنــد
و تــا حــدودی بــه ایــن دلیــل کــه موفقیــت تجــاری دیگــر «غیــر هنــری»
تلقــی نمــی شــد ،بنابرایــن پــروژه هــای ســینمایی تجــاری حمایــت شــدند.
از اعتبــارات دولتــی در دهــه ،2000ســینمای فنالنــد پویــا و ســرزنده بــود،
بــه طــوری کــه برخــی از فیلــم هــا و فیلمســازان بــه موفقیــت جهانــی دســت
یافتنــد و بســیاری از فیلــم هــا بــا اســتقبال خوبــی از ســوی تماشــاگران و
منتقــدان مواجــه شــدند.
امــروزه حــدود 15تــا 20فیلــم بلنــد فنالنــدی هــر ســال تولیــد مــی شــود و
ســینمای فنالنــد در حــال پیشــرفت در ژانرهــای مختلــف ســینمایی در ســطح
جهانی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 88 صفحه 88
1920قبل از استقالل
1920-1896
شــرکت بــرادران لومیــر Lumièreاولیــن تصاویــر متحــرک را در ســال 1896
در هلســینکی بــه نمایــش گذاشــت ،امــا ســال 1904بــود کــه اولیــن فیلــم هــا
در فنالنــد فیلمبرداری شــدند.
مشــخص نیســت کــه چــه کســی اولیــن فیلــم را ســاخته اســت (بــه نــام
،)Novelty from Helsinki: School Youth at Breakامــا در دســامبر
توســط American Bioscopeنمایــش داده شــد.
اولیــن شــرکت فیلــم فنالنــدی ،اتلیــه اپولــو ،در ســال 1906توســط
مهنــدس K. E. Ståhlbergتاســیس شــد .ایــن شــرکت عمدتــاً
مســتندهای کوتــاه ،و همچنیــن اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدیThe ،
)1907( Moonshinersرا تولیــد کــرد .از همــان ابتــدا ،تولیــد فیلــم
فنالنــد در پایتخــت ایــن کشــور متمرکــز بــود ،اگرچــه بــرای چنــد ســال
از ســال 1907یــک شــرکت قابــل توجــه بــه نــام Oy Maat ja Kansat
وجــود داشــت کــه مســتندهای کوتــاه را در تامپــره تولیــد مــی کــرد.
The Moonshinersیــا مهتاب هــا توســط تئــوو پــورو Teuvo Puro
کارگردانــی شــد کــه کارگردانــی اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدی را نیــز بــه نــام
ســیلوی Sylviبــر اســاس نمایشــنامه ای از Minna Canthرا نیــز بــر عهــده
داشــت.
ایــن فیلــم در ســال 1911بــا دو اقتبــاس کامــل ادبــی دیگــر فیلمبــرداری
شــد ،امــا تــا ســال 1913اکــران نشــد .ســازندگان فیلــم پــول کافــی بــرای
ارســال فیلــم هــا بــه نزدیکتریــن ازمایشــگاه در کپنهــاگ را نداشــتند ،بنابرایــن
گذشــت زمــان باعــث تخریــب فیلم هــا شــد.
ســال های بعــد از ســیلوی ،بــه کمــک اولیــن شــرکت فیلــم بلنــد فعــال بــه
نــام Lyyra-Filmiاثــر Hjalmar V. Pohjanheimoشــکل گرفــت کــه هــم
نمایش هــای کوتــاه و هــم «فیلم هــای هنــری» را تولیــد می کــرد.
در پایــان ســال ،1916مقامــات روســی تمــام فعالیــت هــای فیلمبــرداری در
فنالنــد را ممنــوع کردنــد ،بنابرایــن هیــچ تولیــد خاصــی در فنالنــد در ان ســالها
وجــود نداشــت.
صنعــت فیلــم فنالنــد در دو دهــه اول قــرن بیســتم هرگــز بــه خالقیــت یــا
بهــره وری همســایگان اســکاندیناوی خــود ،ســوئد و دانمــارک نزدیــک
نبــود -حتــی مــی تــوان گفــت کــه بــه ســختی هیــچ صنعــت یــا تولیــدی
وجــود نداشــت .عــاوه بــر ایــن ،بیشــتر فیلم هایــی کــه قبــل از اســتقالل
فیلم بــرداری شــده اند ،از بیــن رفته انــد و از میــان فیلم هــای بلنــد ،تنهــا
ســیزده دقیقــه از ســیلوی باقــی مانــده اســت.
1920سینمای صامت
1920-1930
بــه لطــف یــک شــرکت موفــق بــه نــام ( Suomi-Filmiکــه در ســال 1919
تاســیس شــد) و رهبــر خــاق ان ،Erkki Karuتولیــد معمولــی فیلــم در دهــه
1920شــروع شــد .او همچنیــن مهمتریــن فیلــم هــای ان دوران را کارگردانــی
کــرد و قبــل از مــرگ زودهنگامــش در ســال 1935چهــره اصلــی ســینمای
فنالنــد بــود .کفــاش هــای دهکــده ( )1923شــاهکار صامــت فنالنــد اســت،
یــک کمــدی فولکلــور دلنشــین بــا بــازی بــازی الکســیس کیــوی و دوربیــن
المانــی کــورت جاگــر.
از دیگــر فیلم هــای برجســته کارو می تــوان بــه ایــن مــوارد اشــاره کــرد:
،)1923( The Logroller›s Brideبــا فیلمبــرداری عالــی توســط Jägerو
،Oscar Lindelöfو همچنیــن اولیــن فیلــم فنالنــدی کــه بــه طــور گســترده
در خــارج از کشــور پخــش شــد .وقتــی پــدر دنــدان درد دارد ( ،)1923طنــزی
کوتــاه و سورئالیســتی.
مخاطبــان کشــوری کــه عمدتــا بــا کشــاورزی اقتصــاد خــود را می گردانــد،
تحــت تاثیــر موضوعــات روســتایی Suomi-Filmiقــرار گرفتنــد .پرداختــن
بــه داســتان هــای عمیقــا ملــی حومــه شــهر بــه عنــوان خــط مشــی
شــرکت در طــول دوران صامــت باقــی مانــد .گهــگاه تالش هایــی بــرای
ســاخت فیلم هــای شــهری تر یــا «اروپایی تــر» ماننــد افســانه تابســتانی
کارو ( )۱۹۲۵انجــام می شــد ،امــا عمــوم مــردم از ان دوری می کردنــد.
یکــی از معــدود فیلم هــای ترســناک فنالنــدی در ایــن ســال ها ،طلســم های
شــیطانی ( )1927بــود کــه مــورد توجــه قــرار گرفــت.
کارل فــون هارتمــن ،ســربازی بــود کــه بــه عنــوان مشــاور نظامــی در هالیــوود
کار کــرده بــود و همیــن تجربــه باغــث شــده بــود تــا در فنالنــد بتوانــد در
ســینمای صامــت کراگردانــی کنــد .دو درام جاسوســی او ،پیــروزی عالــی
( )1929و ســراب ( ،)1930کامــا قابــل قبــول بودنــد ،امــا عمــوم را بــه خــود
جــذب نکردنــد.
شماره | 74راز شقایق| 89 صفحه 89
Suomi-Filmiبــه شــدت بــر تولیــد فیلــم فنالنــد در دهــه 1920تســلط
داشــت .ایــن شــرکت 23فیلــم از 37فیلــم بلنــد ســاخته شــده بیــن -1919
1930را تولیــد کــرد .شــرکت های دیگــر (کــه گهــگاه ظاهــر می شــدند)
بــه نظــر می رســید کــه پــس از تولیــد یــک یــا دو فیلــم ناپدیــد شــدند.
مهمتریــن ایــن شــرکت هــای تولیــد در نیمــه دوم دهــه ظهــور کردنــد.
جاگــر فیلمبــردار المانــی Suomi-Filmiرا تــرک کــرد و شــرکت کومدیــا-
فیلــم خــود را تاســیس کــرد .ایــن شــرکت بــا یــک شــرکت جهانــی فیلــم
( )Ufanametمرتبــط بــود کــه در ان زمــان بیشــتر پخــش فیلــم در فنالنــد
را در اختیــار داشــت ،بنابرایــن تهدیــد بزرگــی بــرای Suomi-Filmiبــود.
Suomi-Filmiاز خــود بــا ارزش هــای ملــی دفــاع کــرد و کومدیا-فیلــم و
Ufanametرا متهــم کــرد کــه مهاجمــان خارجــی بــرای فرهنــگ فنالنــد
هســتند.
کومدیا-فیلمــی تنهــا دو فیلــم ســاخت کــه یکــی از انهــا ،در
بزرگــراه زندگــی ( ،1927بــه کارگردانــی جگــر و راگنــار هارتــوال)
تــاش جالبــی بــرای ســاخت نوعــی کمــدی مــدرن اســت.
در ســال 1929اولیــن دو فیلــم تولیــد شــده توســط یــک شــرکت کوچــک
بــه نــام Fennicaبــه کارگردانــی والنتیــن واال ،کــه یکــی از بزرگتریــن
کارگردانــان ســال هــای طالیــی ســینمای فنالنــد بــه شــمار مــی رود،
بــه نمایــش درامــد .زمانــی کــه او شــروع بــه ســاخت اولیــن فیلــم خــود
(چشــم های تاریــک) کــرد ،تنهــا 17ســال داشــت و بازیگــر اصلــی او
تئــودور تــوگای (بعدهــا تــووو تولیــو) 14ســاله بــود .ایــن فیلــم و بازســازی
فــوری ان The Gypsy Charmerدرام هــای جدیــد و پرشــور بــا تاثیــرات
اشــکارا شــرقی بودنــد .متاســفانه تنهــا مــورد دوم باقــی مانــده اســت.
ســازندگان فیلــم تنهــا نگاتیــو Dark Eyesرا بــا پرتــاب انداختنــد ،زیــرا فکر
مــی کردنــد نســخه بازســازی ان ممکــن اســت بهتــر از اب درایــد اســت.
همچنیــن شــرکت هایی بــرای تولیــد فیلــم در خــارج از پایتخــت وجــود
داشــت ،امــا حداقــل فیلم هایــی کــه در ویپــوری و اولــو ســاخته شــده اند
بســیار ابتدایــی بودنــد کــه حتــی در هلســینکی نمایــش داده نمی شــدند.
بــدون اشــک در نمایشــگاه ( )1927و مــرد جنگل هــای برفــی ( ،)1928دو
فیلمــی کــه در تامپــره توســط اکیال-ســومی و بــه کارگردانــی اونــو اســکوال
ســاخته شــده اند ،حداقــل بــه گفتــه هم عصرانشــان ،تالش هــای بهتــری
بودنــد .هیــچ تولیــد دائمــی در تامپــره باقــی نمانــد ،امــا کارگردانــی بــه نــام
کالــه کارنــا ،ثابــت کــرد کــه در نــوع خــود کارگردانــی بــا اســتعداد اســت.
اولیــن فیلــم او بــا تیــغ شمشــیر ( )1928بــه طــور جســورانه بــه عنــوان
یــک داســتان خنثــی در مــورد جنــگ داخلــی ســاخته شــد و دومیــن فیلــم او،
ترانــه ای در مــورد قهرمانــی کار ( )1929یــک فیلــم جدیــد (هــر چنــد کامـ ً
ا
متعــارف) معرفــی کــرد .نوعــی قهرمــان پرولتــری بــرای عمــوم بــود .ایــن
فیلــم هــا نیــز بــرای همیشــه ناپدیــد شــده اند.
1939دوران طالیی
1939-1934
در ســال 1933کارو از ،Suomi-Filmiاخــراج شــد .او انتقــام خــود را
بــا تاســیس شــرکت جدیــدی بــه نــام Suomen Filmiteollisuus
گرفــت کــه شــروع بــه اســتفاده از حــروف اول SFدر لوگــوی
خــود کــرد .ایــن کمپانــی بــه مراتــب بهتــر از تــاش هــای قبلــی
بــرای رقابــت بــا Suomi-Filmiعمــل کــرد و درســت بعــد از
چنــد کمــدی موفــق بــه کارگردانــی کارو بــه انــدازه رقیــب خــود
رشــد کــرد .بــه نظــر مــی رســید در ایــن مرحلــه تنهــا بــرای کارو
امــکان ایجــاد شــرکت هــای تولیــد موفــق در فنالنــد وجــود دارد.
رقابــت بیــن ایــن دو شــرکت مثمرثمــر بــود .در پایــان ایــن دهــه هــر
ســال حــدود بیســت فیلــم بــا ویژگــی تمــام قــد اســتاندارد ســاخته
مــی شــد .کیفیــت تولیــدات بــاال بــود ،حــوزه ســوژه هــا گســترش
مــی یافــت و محبوبیــت فیلــم هــای داخلــی بیشــتر مــی شــد .صنعــت
فیلــم فنالنــد بــا ســتاره هــا و تهیــه کننــدگان خــاق خــود شــروع بــه
بازافرینــی یــک مینیاتــور داخلــی از هالیــوود کــرد .در کنار دو اســتودیو
بــزرگ ،برخــی از اســتودیوهای کوچــک نیــز عملکــرد خوبــی داشــتند.
صــدا اشــتیاق مــردم را بــرای دیــدن فیلــم هــای داخلــی افزایــش
داده بــود .موفقیــت بــزرگ بــرای فیلم هــای ناطــق فنالنــدی بــا The
)1934( Foreman of Siltala Farmاغــاز شــد .ایــن فیلــم یــک
کمــدی موفــق ســاخته شــده توســط Suomi-Filmiبــود کــه بیــش
از نهصدهــزار نفــر ان را دیدنــد.
شماره | 74راز شقایق| 90 صفحه 90
موج نو از 1960تا 1980
نســل جدیــدی از فیلمســازان مشــتاق بــرای بــه تصاحــب دراوردن
موفقیــت شــرکت های قدیمــی تولیــد ماننــد Suomi-Filmiو SF
رفتــه رفتــه شــکل گرفتنــد .ریســتو جــاروا از مــوج نــو فرانســوی الهام
گرفــت کــه بــه رئالیســم اجتماعــی کــه در Työmiehen päiväkirja
( )1967منجــر شــد و در نهایــت بــه کمــدی هــای )1976( Lomaو
)1977( Jäniksen vuosiتکامــل یافــت.
نیســکانن Niskanenبــا )1966( Käpy selän allaو
)1967( Lapualaismorsianبــه مــوج نــو پیوســت.
دهــه 1960همچنیــن نشــانگر ظهــور ســبک جدیــدی از فیلم هــای
کمــدی فنالنــدی تحــت رهبــری پرتــی پاســانن بــود.
راونــی مولبــرگ نیــز دو رمــان الپلنــدی رئالیســتی جادویــی تیمــو
کــی مــوکا را روی پــرده بــزرگ اقتبــاس کــردMaa on syntinen :
)1973( lauluو .)1983( Milka
دهه80
80
عصر کائوریسماکی دهه
گارد قدیمــی نســل قبلــی فیلمســازی در اغــاز ســال 1980توســط
یــک محصــول مشــترک فنالنــد و شــوروی بــه نــام Tulitikkuja
lainaamassaو بــه دنبــال ان فیلــم !Täältä tullaan, elämäاثــر
تاپیــو ســومینن Tapio Suominenاز اوج بــه زیــر رفــت
)1981( Valehtelijaو ،)1982( Arvottomatبــه کارگردانــی و
نویســندگی میــکا و اکــی کائوریســماکی ،بــا بازگردانــدن خالقیــت و
تولیــد در مقیــاس کوچــک ،وضعیــت موجــود در صنعــت فیلــم فنالنــد
را شکســتند.
میــکا بــا کالانــی ( ،)1984روســو ( )1985و هلســینکی ناپولــی تمــام
شــب ( )1987بــه دنبــال راه ســنتی تر فیلم ســازی در حرفــه اش
رفــت .اکــی انحرافــات کمتــری در ســبک و مضمــون داشــته اســت
و فیلم هــای او به خاطــر ارتباطــات غیرکالمــی مینیمالیســتی و ارائــه
دیالوگ هــای بی درنــگ شــهرت دارنــد .در حالــی کــه اکــی بیشــتر
بــرای ســه گانــه ســوئومی ،)1996( Kauas pilvet karkaavat
)2002( Mies vailla menneisyyttäو Laitakaupungin valot
( )2006شــناخته مــی شــود ،در اثــار او همچنیــن کمــدی هایــی ماننــد
کابــوی هــای لنینگــراد بــه امریــکا مــی رونــد ( )1989نیــز دیــده
می شــود.
دهه 90میالدی به بعد
اغــاز دهــه 1990بــرای صنعــت فیلــم خیلــی خــوب بــه نظــر نمی رســید ،زیــرا
اقتصــاد ملــی در حــال افــول شــدید بــود .تامیــن مالــی فیلــم در اولویــت بنیــاد فیلــم
فنالنــد تحــت حمایــت دولــت نیســت ،کــه مســئول اکثــر تامیــن مالــی فیلــم در
فنالنــد اســت.
،Poika ja ilves، Häjytو Kulkuri ja joutsenهــر کــدام بیــش از 200000
بیننــده داشــتند و بــه بازگردانــدن محبوبیــت فیلم هــای داخلــی بــه جایــی کــه یــک
دهــه قبــل بــود کمــک کردنــد.
از کارگردانــان پــرکار معرفــی شــده در دهــه 1990مــی تــوان بــه Markku
Pölönen، Auli Mantilaو Jarmo Lampelaاشــاره کــرد .چنــد ژانــر محبــوب را
مــی تــوان از دو دهــه اخیــر شناســایی کــرد.
در ســال ،2005فیلــم علمــی تخیلــی اماتــور طنــز Star Wreck: In
the Pirkinningمنتشــر شــد کــه بــه صــورت انالیــن بــه صــورت
رایــگان منتشــر شــد .ایــن فیلــم بیــش از 9میلیــون بــار دانلــود شــده
اســت و پربیننــده تریــن فیلــم فنالنــدی در ســطح بیــن المللــی اســت.
در ســال ،2011فنالنــد 31فیلــم تولیــد کــرد کــه 24فیلــم بلنــد و هفــت فیلــم دیگــر
مســتند بودنــد .در ســال ،2016ســه فیلــم پربیننــده در فنالنــد همگــی فیلم هــای
خانوادگــی فنالنــدی بودنــد :ریکــی رپــر و ،)2016( The Nighthawkفیلــم پرندگان
خشــمگین ( ،)2016و )2016( !Kanelia kainaloon Tatu ja Patuتولیــد شــد.
از بازیگــران و هنرپیشــه هــای بیــن المللــی فنالنــدی مــی تــوان بــه جاســپر پاکونــن،
پیتــر فرانــزن ،لــورا بیــرن ،ایرینــا بیورکلونــد ،ســامولی ادلمــان ،کریســتا کوســونن،
ویــل ویرتانــن و جونــاس ســوتامو اشــاره کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 91 صفحه 91
رویدادهایفرهنگی فنالند
جعفر محمدهاشم
جشن کریسمس
جشــنهای مهــم و زیــادی در کشــورهای مختلــف برپــا می شــود امــا جشــن
کریســمس Easter,و جشــن نیمــه تابســتان هنــوز مقــام و موقعیــت خــود را
بــه عنــوان جشــنهای مهــم ســال در فنالنــد حفــظ کرده انــد .کریســمس کــه
بــا تاریــک تریــن بخــش زمســتان بلنــد کشــور فنالنــد مصــادف می شــود
تعطیالتــی اســت کــه در بیــن خانواده هــا رواج دارد .تقریبــا در نیمــه روز،
Eveکریســمس در همــه جــای کشــور فنالنــد و از طریــق پایتخــت ســابق
کشــور « ,تارکــو» اعــام می شــود .ایــن رســم برپایــه قوانیــن قــرون وســطی
اســت واهمیــت رســمی خــود را مدتهــا پیــش از دســت داده امــا امــروزه بــه
عنــوان جشــن اغــاز فصــل کریســمس شــناخته می شــود.
Eveکریســمس بــر روز کریســمس تقــدم و برتــری دارد زیــرا کــه زمــان
مهمــی بــرای برپاکــردن جشــن در میــان خانواده هاســت .در غــروب مــردم
بــر ســر مــزار گذشتگانشــان شــمع روشــن می کننــد بــه طــوری کــه
قبرســتان فنالندی هــا ,منظــره ای خیــره کننــده بــه خــود می گیــرد .هــزاران
شــمع در میــان برف هــا می درخشــند ومنظــره ای را بــه وجــود می اورنــد
کــه هیچ بیگانــه ای نمی توانــد ان را فرامــوش کنــد.
ســپس خانواده هــا بــرای صــرف غــذای اصلــی کریســمس کــه در عصــر
خــورده مــی شــود دور هــم جمــع مــی شــوند .دقیقــا در نیمــه هــای شــب
زمــان مالقــات بابانوئــل اســت کــه بــا خــود هدایــای کریســمس را نیــز
همــراه مــی اورد.
کریســمس در شــهر از بــازی بچه هــا ,حیوانــات ,دیــد و بازدیــد ,دعــا
و نیایــش ,تعطیــات خانوادگــی و اداب و رســوم روســتایی تشــکیل شــده
اســت.
جشن نیمه تابستان
دومیــن لحظــه حســاس ســال درســت ۶مــاه بعــد از کریســمس اســت ,وقتــی کــه
شــبهای پایــان ناپذیــر زمســتان جــای خــود را بــه شــبهای روشــن تابســتان فنالنــد
می دهنــد .جشــن نیمــه تابســتان کــه در زمــان انقــاب تابســتانی (اصطــاح ســتاره
شناســی) برپــا مــی گــردد ,از زمان هایــی کــه مــردم بت پرســت بودنــد رواج دارد.
بخصــوص در شــمال اروپــا جایــی کــه تفــاوت بیــن فصلهــای تاریــک و روشــن
بســیار چشــمگیر اســت .جشــن نیمــه تابســتان فنالند ,جشــن حومــه شهرهاســت،
بــه طــوری کــه شــهرهای کوچــک و بــزرگ بــه کلــی خالــی می شــوند ,زیــرا کــه
ایــن تعطیــات بــه طــور نســبی در مناطــق روســتایی و بخصــوص در کلبــه هــای
تابســتانی کــه از یــک طــرف بــا اب ارتبــاط دارنــد ,ســپری مــی شــود.
در جشــن نیمــه تابســتان ,قطارهــا ,اتوبوس هــا و ترامواهــا بوســیله شــاخه های
درخت غــان تزئیــن می شــوند.
اســتفاده از وســایل اتــش بــازی ,جــذاب تریــن قســمت از شــب نیمــه تابســتان
اســت .اساســا در شــرق فنالنــد اتــش بــازی تنهــا بخــش جشــن نیمــه تابســتان
اســت .در فنالنــد غربــی اتــش بــازی بــه طــور نســبی در روز عیــد صعــود و در
یکشــنبه ســفید و در «استروبوســنیا» در یکشــنبه «عیــد پــاک» انجــام می شــود.
امــروز اتــش بــازی جشــن نیمــه تابســتان در همــه جــای فنالنــد ,بــه جــز درمناطــق
ســوئدی زبــان کــه در کنــار ســاحل قــرار دارنــد ,برپــا می گــردد .در قدیــم هــر
روســتایی مراســم اتش بــازی مربــوط بــه خــود را ا نجــام می دادنــد زیــرا جشــن
نیمــه تابســتان یــک جشــن درون روســتایی بــود .امــروزه ،بزرگتریــن اتش بــازی
در جشــن نیمــه تابســتان بــه صــورت عمومــی و همگانــی اســت جایــی کــه مجبــور
هســتید بــرای ورود ,بلیــط تهیــه کنیــد.
عــاوه بــر ایــن اتــش بــازی کــه در کنــار ســاحل مشــاهده می شــود ,یک جشــن
نیمه تابســتان ایــده ال شــامل غان هــای نقــره ای,دوشــیزگان بــا لباســهای ملــی و
پرچمهــای ســفید و ابــی کشــور فنالنــد اســت .روز نیمــه تابســتان بــه پرچــم کشــور
فنالنــد اختصــاص داده مــی شــود و در سرتاســر کشــور پرچمهــای ســفید بــا خــط
ابــی در میــان ان کــه بــه طــور باشــکوهی برافراشــته شــده انــد قابــل مشــاهده
اســت.
شماره | 74راز شقایق| 92 صفحه 92
روز دوستی
در ســالهای اخیــر ،مــردم فنالنــد نســبت بــه ارزشــهایی کــه مربــوط
بــه روز مــادر اســت ســرد و ســردتر می شــوند و ممکــن اســت ایــن
روز محبوبیــت خــود را نیــز تــا بــه حــال از دســت داده باشــد .بــه همــان
صــورت کــه خانواده هــا ارزش خــود را بــه عنــوان هســته اولیــه جشــنها
از دســت می دهنــد .گروههــای هــم ســن و ســاالن محبوبیــت خــود را
بیشــتر و بیشــتر کــرده و گروههــای ســنی و ســازمانها و گروههــای خاص
و مختلــف شــروع بــه خلــق روزهــای خــاص خــود می کننــد .درســالهای
انتهایــی دهــه ۱۹۸۰روز «والنتایــن» بــه معنــی «روز دوســتان» جایــی
در تقویم هــای فنالنــدی بــرای خــود بــاز کــرده اســت .ایــن روز بــه
ســرعت در میــان مــردم محبوبتــر می شــود و حتــی ســازمانهایی هــم
بــرای برگــزاری یــک چنیــن جشــنی برنامه ریــزی و ســازمان دهی
شــده اند و حتــی امــروزه ایــن روز راهــی اســت بــرای بــه دس ـت اوردن
اهــداف دیگرماننــد ســامتی ،تحصیل وخیریــه.
اداره پســت فنالنــد بــا تــاش چندیــن ســاله اقدامــات چشــمگیری را
بــرای روز دوســتان ترتیــب داده اســت ماننــد :چــاپ کارتهــا و خریــد
تمبرهــای مخصــوص.
ایــن روز بــه طــور خــاص در میــان دانش امــوزان طرفــدار پیــدا کــرده
اســت امــا بــا ایــن حــال مــواردی در خصــوص اهداف بیــش ازحــد
تجــاری ان برضــد ایــن روز بیــان می شــود.
اداب و رســوم بیگانــه در پشــت بســیاری از جشــنهای کشــورها می توانند
شــکل بگیرنــد و بــا گذشــت زمــان تبدیــل بــه ســنتهای اصیــل شــوند.
روز Mayیکــی از همیــن ســنت ها اســت .تعطیلــی روز Mayفنالنــد
کــه بــه زبــان فنالنــدی « »Vappuگفتــه می شــود ،امیــزه ای از تاثیــرات
مختلفــی ماننــد حرکــت بین المللــی کارگــران ،جشــنهای اروپایــی فصــل
بهــار ،جشــن بهــاره ســنتی دانش امــوزان اسکاندیناوی ،جشــن خیابانــی
امــروزی و مــدرن اســت .این هــا مــواد اولیـه ای بــرای خلــق یــک جشــن
فنالنــدی اصیــل محســوب می شــوند .در روز Mayهــر فنالنــدی امــدن
بهــار را بــدون کوچکتریــن توجهــی بــه ایــن نکتــه کــه ریزش بــرف
هنوزهــم ادامــه دارد جشــن می گیــرد.
عید پاک
در فنالنــد ,عیــد پــاک جنبــه مذهبــی خــود را نســبت بــه تعطیــات
مذهبــی دیگــر بیشــتر حفــظ کــرده اســت امــا ســنتهای غیرمذهبــی
نیــز در اطــراف ان وجــود دارد .بچه هــا در داخــل منــازل ســبزه
پــرورش مــی دهنــد و تخــم مرغهــای عیــد پــاک را تزئیــن و کارتهــای
تبریــک عیــد را درســت می کننــد.
در دهــه ۱۹۸۰مراســم عیــد پــاک بــه روش جدیــدی در میــان دختران
جــوان بوجــود امــد و در همــه جــا گســترش یافت.
در روز یکشــنبه نخــل ریــزان (یکشــنبه قبــل از عیــد پــاک) دختــران
خــودرا بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک درمی اورنــد و بــا شــاخه
هــای نازکــی از درخــت بیــد در دستشــان از خانــه ای بــه خانــه
دیگــر می رونــد و بــه عنــوان جایــزه ای بــرای شــعر مخصوصــی کــه
خوانده انــد بــه انهــا شــیرینی یــا مقــدار کمــی پــول داده مــی شــود.
در یکشــنبه نخل ریــزان مــردم ,دوســتان و خویشــان خــود را بــه
ارامــی بــا یــک ترکــه درخــت بیــد مــی زننــد و در همــان حــال شــعری
بــرای اوردن ســامتی و موفقیــت بــرای انــان می خواننــد .ســنت
پوشــیدن لبــاس بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک تصویــری اســت از
رســوم خرافــی کــودکان ســوئدی کــه حداقــل بــه یــک قــرن پیــش
بــاز مــی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 93 صفحه 93
روز مادر
ســنت روز مــادر در غــرب امیــزه ای اســت از ارزشــهای خانوادگــی و
تجــاری ،امــا در فنالنــد ایــن طــور نیســت ،تــا انجــا کــه حتــی ایــن روز
ارزش ملّــی خــود را نیــز کســب کــرده اســت .ایــده اختصــاص دادن روزی
خــاص بــرای مــادران در ســال های اولیــه قــرن حاضــر و از امریــکا اغــاز
و ســریعاً در اروپــا گســترده شــد.
در فنالنــد ،مــدارس ابتدایــی اولیــن ســازمان هایی بودنــد کــه جشــن روز
مــادر را برپــا کردنــد و بــر اســاس ان همــه مادرهــا در دومیــن یکشــنبه از
مــاه مــی بــه مــدارس دعــوت می شــدند و در انجــا بــه انــان دســته های
گل اهــدا می شــد و بچه هــا نیــز از انــان پذیرایــی می کردنــد .در ســال
۱۹۱۸روز مــادر بــه طــور کامــ ً
ا خاصــی مهــم جلــوه داده شــد :جنــگ
داخلــی فنالنــد هــزاران بیــوه بــر جــای گذاشــته بــود و در ان ســال انهــا
بــه طــول کام ـ ً
ا مخصــوص مــورد احتــرام و تقدیــر قــرار گرفتنــد .
در ســال ۱۹۱۹جشــن های روز مــادر در سراســر فنالنــد برگــزار شــد.
جنــگ جهانــی دوم عامــل غــم انگیــز دیگــری بــرای یــاداوری ارزش
مــادران شــد و از ســال ۱۹۴۶بــه مــادران شایســته و الیــق مدالهایــی
اهــداء می شــود .اهمیــت ایــن روز بــا حضــور رئیــس جمهــو ر فنالنــد در
جشــن اصلــی در روز مــادر تاییــد می شــود.
فستیوال تانگو
فســتیوال تانگــو یــا تانگــو مارکینــات ( )Tangomarkkinatیکــی از
قدیمی تریــن جشــن های تانگــو در فنالنــد و جهــان بــه شــمار مــی رود و
از ســال ۱۹۸۷تــا بــه امــروز ،هرســاله در مــاه جــوالی در شــهر ســینایوکی
( )Seinäjokiبرپــا می شــود .در طــول ایــن جشــنواره ،مســابقات زیــادی را
می بینیــم کــه شــرکت در ان بــرای مــردان و زنــان ازاد بــوده و در طــی ان
بهتریــن رقصنده هــای تانگــوی ایــن ســرزمین ،خواننــدگان و اهنگســازان بــا
ـده
یکدیگــر بــه رقابــت می پردازنــد .در کنــار ایــن رقابت هــا ،موســیقی زنـ
و رقــص همگانــی برگــزار می گــردد کــه تنهــا بــه رقــص تانگــو محــدود
نمی شــود .بزرگ تریــن رقابــت ایــن جشــنواره ،اواز تانگــو مشــهور بــه تانگــو
رویــال اســت کــه طــی ان ملکـ ه و پادشــاه تانگــو انتخــاب شــده و تمــام ایــن
رویــداد از تلویزیــون پخــش می شــود.
فستیوال فلو
ایــن جشــنواره مربــوط بــه «موســیقی و هنــر شــهری» اســت که در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .هنرمنــدان مختلفــی بــا ملیت هــای متفــاوت و ســبک های متنــوع
در ایــن فســتیوال بــه هنرنمایــی می پردازنــد .همچنیــن فســتیوال فلــو ()Flow
نمایشــگاهایی را در زمینـه ی هنرهــای تجســمی ،فضاهــای شــهری ،فیلــم و نمایــش
فیلــم برگــزار می کنــد.
ایــن جشــنواره تــا بــه امــروز اجــرای هنرمنــدان مشــهوری مثــل گــروه راک امریکایی
بلــک کیــز ،کانیــه وســت ( ،)Kanye Westگــروه بــون ایــور ( ،)Bon Iverگــروه
امریکایــی ِد نشــنال ،کندریــک المــار ( ،)Kendrick Lamarخواننــده ی امریکایــی
ایــرون انــد وایــن ( )Iron & Wineو بســیاری دیگــر را بــه خــود دیــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 94 صفحه 94
فستیوال فیلم خورشید نیمه شب
ایــن فســتیوال از ســال ۱۹۸۶تــا بــه امــروز در نیمـه ی دوم مــاه ژوئــن و
در شــهر ســودانکیال برگــزار می شــود؛ شــهری کــه بــرای پنــج شــبانه روز
متوالــی ،بی وقفــه میزبــان فیلم هــای ملــی و بین المللــی اســت .نــام
ایــن جشــنواره یعنــی خورشــید نیمه شــب ( )Midnight Sunبــه ایــن
مطلــب اشــاره دارد کــه در ایــن موقــع از ســال خورشــید همیشــه در
اســمان فنالنــد دیــده می شــود و دیگــر شــبی وجــود نــدارد.
اســامی مطرحــی در صنعــت فیلم ســازی ازجملــه راجــر کورمــن ،تــری
گیلیــام ،فرانســیس فــورد کاپــوال و بســیاری دیگــر تاکنــون در ایــن
فســتیوال حضــور یافته انــد .خورشــید نیمه شــب یکــی از محبوب تریــن
جشــنواره های فنالنــد محســوب می شــود.
شب والپورگیس
ایــن رویــداد کــه بــا جشــنواره ی بهــاری مصــادف می شــود،
بــه نــام واپــو ( )Vappuیــا رو ِز مــه شــناخته می شــود .ایــن
جشــنواره بــه جشــن بلتِیــن ( )Beltaneکــه جشــنواره ای
مربــوط بــه ســلتی های قبــل از میــاد اســت ،ارتبــاط نزدیکــی
دارد .همچنیــن شــب والپورگیــس ( )Walpurgis Nightبــه
جشــن های روز مــه کــه در سرتاســر اروپــا برپــا می شــود،
شــباهت زیــادی دارد و شــامل تاج گــذاری مجســمه ها در
اطــراف شــهر و کارناوال هــای رنگارنــگ می شــود .مــردم
ایــن روز را در خیابان هــا جشــن می گیرنــد ،بــه پیک نیــک
رفتــه و لباس هــای تزیینــی بــر تــن می کننــد.
موسیقی محلی کاستینن
فســتیوال کاســتینن ( )Kaustinenکــه از ســال ۱۹۶۸تــا امــروز برگــزار
می شــود ،بزرگ تریــن و مهم تریــن فســتیوال رقــص و موســیقی محلــی
در کشــورهای اســکاندیناوی بــه شــمار م ـی رود و بــه مــدت یــک هفتــه در
شــهر کاســتینِن پذیــرای هنرمنــدان حرف ـه ای و مبتــدی از سرتاســر جهــان
می شــود .اگــر از دوســتداران موســیقی محلــی هســتید ،بهتریــن جایی کــه
می توانیــد طــی بازدیــد خــود از فنالنــد در ان حضــور پیــدا کنیــد ،فســتیوال
کاســتینن اســت.
فستیوال متال توسکا
فســتیوال متــال توســکا در فضــای بــاز یکــی از بزرگ تریــن و محبوب تریــن
فســتیوال های متــال در فنالنــد اســت کــه هرســاله در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .از ســال ۱۹۹۸کــه ایــن جشــنواره اغــاز شــده ،هرســاله
جمعیــت بیشــتری را بــه خــود جــذب کــرده اســت .زمــان برگــزاری ایــن
جشــنواره همــواره از مــاه ژوئــن تــا جــوالی تغییــر می کنــد .هنرمنــدان
مطــرح ســبک متــال ازجملــه گــروه فنالنــدی بچه هــای بــودوم (Children
،)Of Bodomگــروه ســوئدی گوســت ( )Ghoastو اوپِــت (،)Opeth
گــروه سوئیســی ســلتیک فراســت ( ) Celtic Frostو بســیاری دیگــر در
ایــن جشــنواره هنرنمایــی کرده انــد.
شماره | 74راز شقایق| 95 صفحه 95
نمایی از شهر هلسینکی صفحه 96
اتوموبیل رانی
ورزش اتوموبیلرانــی در فنالنــد در دهــه 1950بــا تولــد مســابقات رالــی
محبــوب شــد .در دهــه ،1960راننــدگان فنالنــدی رالــی ماننــد رانــو
التونــن ،تیمــو ماکینــن و پاولــی تویوونــن شــروع بــه برتــری و کســب
موفقیــت در مســابقات بیــن المللــی کردنــد و از ان زمــان تاکنــون فنالنــد
را بــه موفــق تریــن کشــور در مســابقات رالــی قهرمانــی جهــان تبدیــل
کــرده انــد.
Juha Kankkunenو Tommi Mäkinenهــر دو در طول دوران حرفه ای
خــود چهــار بــار قهرمــان جهــان شــدند و مارکــوس گرونهولــم دو بــار در
ســال های 2000و 2002ایــن عنوان را به دســت اورد .رویداد WRCفنالند
و Neste Oil Rallyفنالنــد ،هر ســال 500000تماشــاگر را جذب می کند.
در حــال حاضــر محبــوب تریــن شــکل اتوموبیلرانــی فرمــول یــک اســت.
فرمــول یــک در دهــه 1980توســط کیکــه روزبــرگ در فنالنــد محبــوب
شــد ،کــه در ســال 1982اولیــن قهرمــان فنالنــدی فرمــول یــک جهــان
شــد و زمانــی کــه میــکا هاکینــن دو بــار در ســال هــای 1998و 1999
قهرمــان شــد بــه اوج خــود رســید.
کیمــی رایکونــن ،قهرمــان ســال ،2007از ایــن ورزش در پایــان ســال
2021بازنشســته شــد.
از ســال ،2013والتــری بوتــاس بــرای تیــم هــای فرمــول 1ویلیامــز و
مرســدس شــرکت کــرده اســت.
ســایر اشــکال ایــن رقابــت محبــوب در فنالنــد عبارتنــد از مســابقات
گرانــد پریکــس کــه در اوایــل دهــه 1970قبــل از مــرگ یارنــو ســارینن
بــه اوج خــود رســید.
فلوربال
فلوربــال یــک ورزش محبــوب اســت اســت و ایــن کشــور یکــی از ســه
کشــور موســس فدراســیون بیــن المللــی فلوربــال بــود.
تیــم ملــی فلوربــال مــردان فنالنــد قهرمــان مســابقات جهانــی فلوربــال در
ســال های 2016 ،2010 ،2008و 2018شــده اســت و فلوربــال تنها ورزش
تیمــی اســت کــه فنالنــد در ان از عنــوان قهرمانــی جهــان دفاع کرده اســت
و در ســال های 2012 ،2006 ،2002 ،2000 ،1996و دوم شــد.2014 .
فنالنــد میزبــان مســابقات جهانــی فلوربــال مــردان در ســال هــای 2002
و 2010بــوده اســت و بــار اخــر در ســال 2020نیــز میزبانــی را برعهــده
گرفــت.
ایــن بــازی در فضــای داخلــی بــرای مــردان و زنــان و بــا اســتفاده از 95تــا
115.5ســانتی متــر فضــا چــوب و یــک تــوپ پالســتیکی انجــام مــی شــود.
زمــان بــازی ســه دوره بیســت دقیقــه ای اســت.
فوتبال
فوتبــال در فنالنــد ،بــر خــاف اکثــر کشــورهای اروپایــی ،محبــوب تریــن
ورزش مــردم نیســت چــرا کــه هاکــی روی یــخ اولیــن ورزش محبــوب ایــن
کشــور محســوب می شــود و عالقمنــدان بســیاری دارد.
بــا ایــن حــال فوتبــال و بویــژه تیــم ملــی فوتبــال ایــن کشــور در بیــن مــردم
فنالنــد عالقمنــدان بســیاری دارد و طبــق امــار بازیکنــان شــاغل در ایــن
رشــته ورزشــی رتبــه اول را در کشــور دارد امــا هاکــی روی یــخ در ایــن مــورد
دارای رتبــه نهــم اســت.
جایــگاه فوتبــال در بیــن مــردم بــه طــور مــداوم در حــال افزایــش اســت،
جایــی کــه نــرخ رشــد ســاالنه اخیــرا ً بیــش از 10درصــد بــوده اســت.
نکتــه جالــب در مــورد عالقمنــدان بــه ورزش فوتبــال انکــه در فنالنــد در
فصــل 2006-07بــه میــزان 19.9درصــد از بازیکنــان ثبــت نــام شــده زن
بودنــد.
ً
اتحادیــه فوتبــال فنالنــد ( )Palloliittoتقریب ـا هــزار باشــگاه را بــه عنــوان
عضــو تحــت پوشــش خــود دارد.
بــر اســاس نظرســنجی گالــوپ ،نزدیــک بــه 400000نفــر فوتبــال را در
بیــن ســرگرمی هــای خــود قــرار مــی دهنــد.
شماره | 74راز شقایق| 81 صفحه 81
اسکی
فنالنــد همیشــه ورزشــکاران موفقــی در ســطح بین المللــی در رشــته هــای
اســکی پــرورش داده اســت .اســکی بــازان مــرد از فنالنــد شــامل ولــی ســارینن
( Veli Saarinenبرنــده یــک طــای المپیــک و ســه عنــوان قهرمانــی جهــان در
دهــه هــای 1920و ،)1930ویککــو هاکولینــن (کــه ســه طــای المپیــک و ســه
طــای قهرمانــی جهانــی را در دهــه هــای 1950و 1960همچنیــن یــک مــدال
نقــره قهرمانــی جهــان در بیاتلــون بدســت اورد) و جوهــا میتــو (کــه یــک مــدال
طــای المپیــک در ســال 1976و دو قهرمانــی کلــی FISکــراس کانتــری جــام
جهانــی را کســب کــرد).
در میــان ورزشــکاران زن ،مارجــو ماتیکاینــن یــک طــا در المپیــک زمســتانی
،1988ســه قهرمانــی جهانــی و ســه جــام جهانــی کســب کــرد و لیســاکرونیمی
ســه طــا در المپیــک و مســابقات جهانــی و دو عنــوان جهانــی کســب کــرد.
فنالنــد بــا کســب 10مــدال طــا 8 ،نقــره و 4مــدال برنــز موفــق تریــن کشــور
در پــرش اســکی در بــازی هــای المپیــک زمســتانی بــوده اســت .نــام هــای قابــل
توجــه عبارتنــد از ،Matti Nykänenبرنــده چهــار مــدال طــای المپیــک ،پنــج
قهرمانــی پــرش اســکی جهــان ،برنــده 1985مســابقات جهانــی اســکی پــرش
،FISچهــار بــار برنــده عنــوان جــام جهانــی و یــک عنــوان قهرمانــی مســابقات
دوبــل اســت.
اخیــرا ً Janne Ahonenیانــن اهونــن یکــی از برتریــن رقبــای ایــن ورزش از
اواســط دهــه 1990بــوده اســت و پنــج مــدال طــای قهرمانــی جهــان و دو جــام
جهانــی را در مجمــوع کســب کــرده اســت.
فنالنــد بــه عنــوان کشــوری قدرتمنــد در اســکی صحرایــی و پــرش بــا اســکی،
در ترکیــب نوردیــک نیــز از موفقیــت برخــوردار بــوده اســت .هیکــی هاســو در
المپیــک 1948و 1952بــه طــور ترکیبــی در نوردیــک طالهــا و همچنیــن یــک
طــای کــراس کانتــری را در رلــه 4در 10کیلومتــر در المپیــک 1952بــه دســت
اورد .او همچنیــن یــک طــای قهرمانــی جهانــی را در ســال 1950بــه دســت
اورد.
Eero Mäntyrantaارو مانتیرانتــا عــاوه بــر پنــج مــدال جهانــی ( 2طــا2 ،
نقــره و یــک برنــز) در المپیک هــای 1964 ،1960و 1968هفــت مــدال ( 3طــا،
2نقــره و 2برنــز) بــه دســت اورد.
ســامپا الیونــن در المپیــک 2002ســه طــای المپیــک و دو جــام جهانــی
ترکیبــی FIS Nordicرا بــه دســت اورد .هانــو مانینــن بــرای چهــار فصــل
متوالــی بیــن ســال هــای 2003-4و 2006-7قهرمــان جــام جهانــی شــد.
در ســال هــای اخیــر اســکی بــازان فنالنــدی در رشــته هــای فنــی اســکی الپایــن
موفقیــت هایــی کســب کــرده انــد .کالــه پاالنــدر قهرمــان جهــان در ســال 1999
و قهرمــان جــام جهانــی اســکی الپایــن در ســال 2003بــود.
تانیــا پوتیاینــن در دهــه 2000ســه عنــوان قهرمانــی جــام جهانــی را بــه دســت
اورد.
دو و میدانی
ورزش دو و میدانــی از لحــاظ تاریخــی بخــش مهمــی از تاریــخ ورزش
فنالنــد و هویــت ملــی فنالنــد بــوده اســت.
گفتــه مــی شــود کــه هانــس کولــه ماینــن در بــازی هــای المپیــک
تابســتانی 1912نــام فنالنــد را بــرای اولیــن بــار در ایــن رشــته در
دنیــا مطــرح کــرد.
از بــازی هــای المپیــک تابســتانی 1920تــا جنــگ جهانــی دوم
فنالنــد دومیــن کشــور موفــق در دو و میدانــی بــود و تنهــا ایــاالت
متحــده موفــق شــد تعــداد بیشــتری مــدال المپیــک از ایــن کشــور در
ایــن رشــته بــه دســت اورد.
رشــته پرتــاب نیــزه تنهــا رویــدادی اســت کــه فنالنــد از دهــه 1900
تــا بــه امــروز در ان موفــق بــوده اســت .بنابرایــن ،در حــال حاضــر
محبــوب تریــن رویــداد دو و میدانــی در فنالنــد بــه شــمار می ایــد.
شماره | 74راز شقایق| 82 صفحه 82
رینگت
رینگــت ورزشــی اســت کــه بــر روی یــخ انجــام می شــود و از ایــن لحــاظ
بــه هاکــی روی یــخ شــبیه اســت .در واقــع تفاوت هــای ایــن بــازی بــا هاکــی
روی یــخ ایــن اســت کــه :تــوپ ایــن بــازی حلقــه ماننــد و دســته بــازی
نیــز دارای تفاوت هایــی از جملــه دارای وزنــی کم تــر بــا پایانــی صــاف
می باشــد.
رینگــت از ســختی و خشــونت کــم تــری نســبت بــه هاکــی روی یــخ
برخــوردار اســت .ایــن ورزش در درجــه اول مخصــوص بانــوان می باشــد.
ایــن ورزش ابتــدا در ســال ۱۹۶۳در انتاریــو ،ســپس در ایــاالت متحــده ،
فنالنــد ،ســوئد و فرانســه رواج پیــدا کــرد .در کانــادا ،یــک دوره مســابقات
ســاالنه کشــوری بــا نــام مســابقات قهرمانــی رینگــت کانــادا برگــزار
می شــود .ایــن ورزش همچنیــن در بــازی هــای زمســتانی کانــادا نیــز درج
شــده اســت .رینگــت در ســال ۱۹۶۳توســط انجمــن کارگردانــان تفریحــی
شــمال انتاریــو ( )NORDAبــه رهبــری دو بنیانگــذار ان ،ســام جکــس ،از
وســت فریــس ،انتاریــو ،مدیــر پارکهــا و تفریحــات شــهر ، North Bay
انتاریــو و میــرل رد مــک کارتــی ،مدیــر تفریحــی شــهر اســپانوال ،انتاریــو
اختــراع شــد.
در ســال ،1979جوهانــی والســتن ورزش رینگــت را در فنالنــد معرفــی کــرد.
والســتن چنــد تیــم در تورکــو ایجــاد کــرد .اولیــن باشــگاه رینگــت فنالنــد
Ringetteläisiä Turun Sinisetبــود و اولیــن تورنمنــت رینگــت ایــن
کشــور در دســامبر 1980برگــزار شــد.
در ســال 1979جوهانــی والســتن از دو مربــی بــه نام هــای ونــدی کینــگ و
ایولیــن واتســون از Dollard des Ormeauxدر حومــه مونتــرال کبــک در
کانــادا دعــوت کــرد تــا بــه دختــران مختلــف کانــادا ایــن رشــته را امــوزش
دهنــد .بــرای بــازی رینگــت انجمــن رینگــت تورکو در ســال 1981تاســیس
شــد و چندیــن مربــی کانادایــی بــرای تمریــن و تشــکیل بــه انجــا رفتنــد.
بــرای رونــق ایــن رشــته ورزشــی در فتالنــد هفتــه ملــی اســکی و ســپس
یــک تورنمنــت ســاالنه را بــرای گــرد هــم اوردن تمــام تیــم هــای رینگــت
ترتیــب داده شــد.
در ســطح بیــن المللــی ،کانــادا و فنالنــد همیشــه فعــال تریــن ســفیران
در فدراســیون بیــن المللــی بــوده انــد .کانــادا و فنالنــد بــه طــور منظــم در
کشــورهای مختلــف ســفر مــی کننــد تــا نحــوه بــازی رینگــت را نشــان
دهنــد.
بسکتبال
از انجایــی کــه فنالنــد بــرای اولیــن بــار در جــام جهانــی بســکتبال 2014
در ســطح جهانــی ظاهــر شــد ،ایــن ورزش اخیــرا رونــق زیــادی پیــدا کــرد
و توجــه عمومــی زیــادی را در ایــن کشــور بــه خــود جلــب کــرد .و بــرای
تشــویق ایــن تیــم در اســپانیا ،بیــش از 8000هــوادار بســکتبال بــرای
حمایــت از تیــم خــود بــه بــه ایــن کشــور ســفر کردنــد و بــرای ایــن منظــور
بــه طــور کلــی بیــش از 40هواپیمــا رزرو کردنــد.
ماننــد بســیاری از کشــورهای جهــان ،فنالنــد اخیــرا ً پیشــرفت هــای عمده ای
را در حرفــه ای ســازی بــازی بســکتبال نشــان داده اســت.
تیــم هــای زیــادی از ایــن کشــور عــزم رقابت هــای بین المللــی می شــوند
و اســتعدادهای فراوانــی از ایــن کشــور جــذب کشــورهای نظیــر امریــکای
شــمالی و همچنیــن از لیگ هــای معتبــر اروپــای جنــوب شــرقی شــده اســت.
والیبال
تیــم ملــی والیبــال مــردان فنالنــد اغلــب در مســابقات قهرمانــی یــورو
شــرکت کــرده و بــه طــور پیوســته در ایــن رقابت هــا نمایشــی موفقــی از
خــود ارائــه داده اســت.
ایــن تیــم در مســابقات جهانــی در ســال 2014نیــز بازگشــت بــا شــکوهی
داشــت و کشــورهای بــزرگ والیبــال را بــه چالــش کشــید تــا در نهایــت رده
نهــم کار خــود را بــه پایــان برســاند.
لیگ والیبال فنالند باالترین سطح رقابت های والیبال در فنالند است.
شماره | 74راز شقایق| 83 صفحه 83
غذاهای محلی فنالند
پروانه فیروزی
محقق
غذاهــای فنالنــدی بــه دلیــل ترکیــب کلــی غذاهــای ســنتی کشــور و غذاهــای
تنــد بــا اشــپزی بــه ســبک معاصــر قابل توجــه اســت .ماهــی و گوشــت نقش
برجســته ای در غذاهــای ســنتی فنالنــد از بخــش غربــی ایــن کشــور دارنــد،
در حالــی کــه غذاهــای بخــش شــرقی بــه طــور ســنتی شــامل ســبزیجات و
قارچ هــای مختلــف اســت .پناهنــدگان کارلیــا در شــرق فنالنــد بــه رونــق و
تنــوع مــواد غذایــی کمــک کردنــد .بســیاری از مناطــق دارای غذاهــای بســیار
لذیــذ ســنتی هســتند.
در غذاهــای فنالنــدی اغلــب از محصــوالت ســبوس دار (چــاودار ،جــو،
جــو دوســر) و انــواع تــوت هــا (ماننــد زغــال اختــه ،لینگــون بــری،
تــوت ابــری ،و )...اســتفاده می شــود .شــیر و مشــتقات ان ماننــد
دوغ معمــوالً بــه عنــوان غــذا ،نوشــیدنی یــا در دســتور العمــل هــای
مختلــف اســتفاده مــی شــود .شــلغم هــای مختلــف در پخــت و پــز
ســنتی رایــج بودنــد ،امــا در قــرن 18ســیب زمینــی جایگزیــن ان شــد.
طبــق امــار ،مصــرف گوشــت قرمــز افزایــش یافتــه اســت ،امــا بــا ایــن حــال،
فنالندی هــا نســبت بــه بســیاری از ملــل دیگــر گوشــت گاو کمتــر و ماهــی و
مــرغ بیشــتری مصــرف مــی کننــد.
ایــن مســاله عمدتــا بــه دلیــل هزینــه بــاالی گوشــت در فنالنــد اســت.
فنالنــد همچنیــن دومیــن مصــرف ســرانه قهــوه در جهــان را دارد .مصــرف
شــیر نیــز بــاال اســت ،بــه طــور متوســطدر حــدود 112لیتــر ،بــرای هــر
نفــر ،در ســال.
هلســینکی پایتخــت قبـ ً
ا در قــرن 18بــه دلیــل تعــداد زیــاد مســافرخانه هــا
و کافــه شــناخته شــده بــود ،جایــی کــه هــم بــه مــردم محلــی و هــم کســانی
کــه در بنــدر فــرود مــی امدنــد نوشــیدنی هــای مختلــف بــه ویــژه الکلــی
ارائــه می شــد.
در ان زمــان ،مالیــات بــر فــروش الــکل منبــع درامــد بســیار مهمــی بــرای
هلســینکی بــود .بــه تدریــج ،نــوع جدیــدی از فرهنــگ نوشــیدنی در قــرن
بعــد شــروع بــه رشــد کــرد و در اوایــل ســال ،1852اولیــن کافــه فنالنــد،
کافــه اکبــرگ توســط فردریــک اکبــرگ شــیرینی پز تاســیس شــد .همچنیــن
گفتــه مــی شــود کــه اکبــرگ «ســنت ملــی شــیرینی پــزی» فنالنــد را ایجــاد
کــرده اســت.
بایــد گفــت در فنالنــد فرهنــگ کافــه تنهــا در انحصار نخبــگان بــود و رفته رفتــه تبدیل
بــه حرفـه ای ازاد شــد .امــروزه صدهــا کافــه در هلســینکی وجــود دارد کــه قابــل توجه
تریــن انهــا کافــه رگاتا اســت کــه در بیــن گردشــگران خارجی بســیار محبوب اســت.
فنالنــد و پایتخــت ان هلســینکی به عنــوان یــک شــهر بنــدری مهــم در دریــای
بالتیــک ،مدت هاســت کــه بــه خاطــر غــذای ماهــی اش شــناخته می شــود و اخیــرا ً
شــروع بــه تبدیــل شــدن بــه یکــی از پایتخت هــای پیشــرو غــذای ماهــی در شــمال
اروپــا کــرده اســت.
بــه طــور کلــی فرهنــگ غذایــی محلــی در فنالنــد از غذاهــای سرتاســر جهــان و
ترکیباتــی کــه انهــا تشــکیل مــی دهنــد تشــکیل شــده اســت .رســتوران های
مختلــف اســیایی ماننــد چینــی ،تایلنــدی ،هنــدی و نپالــی به ویــژه در منظــره شــهری
هلســینکی برجســته هســتند ،امــا در چنــد ســال گذشــته ،رســتوران هایی کــه
غذاهــای ویتنامــی ســرو می کننــد بســیار پررونــق بوده انــد.
ســومین گرایــش برجســته رســتوران هایی اســت کــه غذاهــای محلــی نــاب ســرو
می کننــد ،کــه بســیاری از انهــا عمدت ـاً در ســرو طعم هــای نــاب نوردیــک تخصــص
دارنــد.
همچنیــن گرایــش بــه غذاهــای روســی در ســالهای اخیــر در ایــن کشــور هنــوز
نســبتاً قــوی اســت ،یکــی از انهــا بلینــی هــای شــور اســت ،یــک پنکیــک غلیــظ
روســی کــه در ماهیتابــه چدنــی ســرخ مــی شــود.
یکــی از مهم تریــن مکان هــای فرهنــگ غذایــی در پایتخــت فنالنــد ،منطقــه
عمومــی عمومــی معــروف بــه Teurastamoدر منطقــه Hermanniاســت کــه بیــن
ســال های 1933و 1992بــه عنــوان کشــتارگاه شــهر فعالیــت می کــرد ،کــه نــام
مــکان نیــز بــه ان اشــاره دارد.
یــک کارنــاوال غــذا در سراســر کشــور بــه نــام روز رســتوران ( )Ravintolapäiväدر
هلســینکی اغــاز شــده اســت و بــه طــور ســنتی از مــاه مــه 2011جشــن گرفتــه مــی
شــود و هــدف از ایــن روز تفریــح ،بــه اشــتراک گذاشــتن تجربیــات غذایــی جدیــد و
لــذت بــردن از محیــط مشــترک بــا گــروه اســت.
شماره | 74راز شقایق| 84 صفحه 84
نان پنیری لیپاجوستو
نــان پنیــری لیپاجوســتو کــه بــه خاطــر صــدای خاصــی کــه موقــع جویدنــش ایجــاد
مــی کنــد بــه پنیــر جیرجیــری هــم معــروف اســت یکــی از معــروف تریــن خوراکــی
هــا و غذاهــای فنالنــدی اســت.
ایــن پنیــر از شــیر اغــوز گاو تهیــه مــی شــود و بــه همیــن دلیل سرشــار از کلســترول
اســت .شــیر را پــس از جوشــاندن و اضافــه کــردن مایــه پنیــر داخــل قالــب هــای
گــردی قــرار مــی دهنــد و در اخــر ان را مــی پزنــد یــا روی اتــش گریــل مــی کننــد
تــا روی ان برشــته و طالیــی شــود.
پنیــر لیپاجوســتو را معمــوال بالفاصلــه پــس از کبــاب کــردن و بــه صــورت گــرم مــی
خورنــد ،امــا مــی تــوان ان را خشــک کــرد و بــرای مــاه هــا و حتــی ســال هــا ان
را نگهــداری کــرد .ایــن پنیــر در فرهنــگ و زندگــی مــردم فنالنــد جایــگاه ویــژه ای
دارد و ان را بــه شــیوه هــای مختلــف مــی خورنــد .معمــوال ایــن پنیــر را بــه بــرش
هــای کوچــک تقســیم مــی کننــد و همــراه بــا قهــوه ســرو مــی کننــد.
گاهــی هــم ان را همــراه بــا مربــای نوعــی تــوت بــه نــام کلودبــری مــی خورنــد یــا
بــه جــای پنیــر فتــا داخــل ســاالد مــی ریزنــد .در اکثــر رســتوران هــا و کافــه هــای
هلســینکی و شــهرهای دیگــر فنالنــد مــی توانیــد ایــن پنیــر خوشــمزه را بــه عنــوان
عصرانــه یــا میــان وعــده ای دلچســب ســفارش بدهیــد و از طعــم یکــی از معــروف
تریــن غذاهــای فنالنــدی لــذت ببریــد.
گوشت گوزن
فنالنــد کشــوری سردســیر در شــمال اروپاســت و جمعیــت زیــادی از گــوزن هــای
شــمالی در ایــن کشــور زندگــی مــی کننــد .بــه همیــن دلیــل گوشــت گــوزن نقشــی
ویــژه در اشــپزی و غذاهــای فنالنــدی دارد و غذاهــای مختلفــی را بــا ان تهیــه
می کننــد.
مــزارع پــرورش گــوزن در سرتاســر فنالنــد وجــود دارد و اکثــر ان هــا بــه مصــرف
داخلــی مــی رســند و صــادرات کمــی از ان هــا انجــام مــی شــود .اگــر تــا بــه حــال
گوشــت گــوزن نخــورده ایــد بایــد بگوییــم کــه طعــم ایــن گوشــت تــا حــدودی
شــبیه بــه گوشــت گاو ،امــا بافــت ســفت تــر و طعــم بیشــتری دارد.
در رســتوران هــای فنالنــد انــواع غذاهــا را مــی توانیــد ببینیــد کــه بــا اســتفاده از
گوشــت گــوزن تهیــه شــده انــد :از خــوراک گــوزن گرفتــه تــا اســتیک گــوزن ،کباب
گوشــت گــوزن و حتــی پاســتا بــا گوشــت گــوزن!
سوپ سوسیس
خــب ،اســم ایــن غــذا ان قــدر طوالنــی و ســخت بــه نظــر مــی رســد کــه افــراد
غیــر فنالنــدی ان را تنهــا ســوپ سوســیس مــی نامنــد.
سیســکون ماکاراکیتــو در زبــان فنالنــدی بــه معنــای ســوپ سوســیس خواهــر
اســت کــه اســمی عجیــب بــرای یــک ســوپ اســت .اگــر اهــل ماجراجویــی
هســتید و دوســت داریــد غذایــی کامــا فنالنــدی را ســفارش بدهیــد پیشــنهاد
مــی کنیــم ایــن ســوپ عجیــب و خــاص را ســفارش بدهیــد .جالــب اســت بدانید
کــه سوسیســی کــه در ایــن ســوپ اســتفاده مــی شــود اختصاصــا بــرای ایــن
ســوپ تهیــه مــی شــود و در هیــچ غــذای دیگــری ایــن نوع خــاص از سوســیس
را مشــاهده نخواهیــد کــرد.
ایــن سوســیس خــام اســت و بــه شــکل گــرد و قلقلــی در امــده و بــه صــورت
خــام داخــل ســوپ ریختــه مــی شــود .بنابرایــن طعــم ان بســیار خــاص اســت
و بــا سوســیس هایــی کــه تــا بــه حــال امتحــان کــرده ایــد مطمئنــا متفــاوت
خواهــد بــود.
خوراک کاسرول کلم
کالیالتیکــو یــا کاســرول کلــم یکــی دیگــر از معــروف تریــن و محبــوب تریــن
غذاهــای فنالنــدی اســت .ایــن خــوراک ســنتی معمــوال در فصــول ســرد ســال
مصــرف مــی شــود و از گوشــت چرخکــرده ،کلــم و ســبزیجات تهیــه مــی
شــود و در اخــر بــا کمــی مربــای تــوت قرمــز روی ان را تزییــن مــی کننــد و
ان را داخــل فــر قــرار مــی دهنــد تــا بپــزد .اگــر بــه ویــژه در فصــل پاییــز بــه
هلســینکی و فنالنــد ســفر کردیــد مــی توانیــد در تمــام رســتوران هــا ایــن
خــوراک خوشــمزه و مقــوی را ســفارش بدهیــد
شماره | 74راز شقایق| 85 صفحه 85
سوپ نخودفرنگی
ســوپ نخودفرنگــی غــذای ســنتی خانــواده هــای فنالنــد در روزهــای پنــج
شــنبه اســت و در تابســتان هــا بــا نخودفرنگــی تــازه و در ســایر فصــول بــا
نخودفرنگــی خشــک شــده تهیــه مــی شــود.
ایــن ســوپ معمــوال همــراه بــا گوشــت تهیــه مــی شــود و یکــی از محبــوب
تریــن غذاهــای فنالنــدی بــه حســاب مــی ایــد .مــردم فنالنــد عاشــق ایــن
ســوپ ســبز و خوشــرنگ هســتند و ان را همــراه بــا پنکیــک یــا مربــا یــا خامــه
همــزده میــل مــی کننــد.
دلمه کلم
دلمــه کلــم یکــی دیگــر از غذاهــای فنالنــدی اســت کــه البتــه همــان طــور
کــه مــی دانیــد در بســیاری از کشــورهای دیگــر مثــل کشــورهای حــوزه
بالــکان ،مدیترانــه و خاورمیانــه هــم وجــود دارد.
بــا ایــن حــال دلمــه کلــم در فنالنــد بــه ســبک و ســیاقی متفــاوت تهیــه
مــی شــود و معمــوال روی ان بــا کمــی مربــای لینگــون بــری یــا مــورد قرمــز
صحرایــی ( )lingonberryتزییــن مــی شــود.
از ان جــا کــه دلمــه کلــم کامــا بــا ذائقــه مــا ســازگاری دارد اگــر دلتــان یک
غــذای اشــنا خواســت مــی توانیــد ایــن غــذا را در رســتوران هــا ســفارش
بدهیــد .داخــل کلــم هــا را بــا گوشــت ،پیــاز و ادویــه هــای مختلــف پــر مــی
کننــد و بعــد همــراه بــا مربــای لینگــون بــری ســرو مــی کننــد.
شیرینی پای بلوبری فنالندی
شــیرینی پــای فنالنــدی بــا ظاهــری زیبــا و خوشــرنگی کــه دارد در بیــن
محبــوب تریــن شــیرینی هــا و غذاهــای فنالنــدی جــا مــی گیــرد .ایــن نــوع
پــای بیشــتر از ان کــه بــه شــیرینی شــبیه باشــد مثــل یــک کیــک اســت .در
فنالنــد ایــن پــای خوشــمزه را اغلــب همــراه بــا قهــوه مــی خورنــد و تقریبا در
تمــام رســتوران هــا و کافــه هــای فنالنــد و هلســینکی ،پــای بلوبــری را مــی
توانیــد ســفارش بدهیــد .از ان جــا کــه میــوه بلوبــری در فصــل تابســتان مــی
رویــد شــیرینی پــای بلوبــری هــم شــیرینی تابســتانی اســت و از میــوه هــای
تــازه و خــوش طعــم در ان اســتفاده مــی شــود.
کاالکوکو
یکــی از غذاهــای ســنتی فنالنــد غذایــی بــه نــام کاالکوکــو اســت کــه شــاید
بعضــی توریســت هــا از طعــم ان خوششــان نیایــد .امــا خــو ِد مــردم محلــی
عاشــق ان هســتند و ان را یکــی از خوشــمزه تریــن غذاهــای فنالنــدی مــی
داننــد .ایــن غــذا یــک قــرص بــزرگ نــان اســت کــه داخلــش بــا ماهــی
پــر شــده اســت و مــی تــوان ان را پــای ماهــی هــم نامیــد .ایــن غــذا بــه
ویــژه در کوپیــو ،مرکــز منطقــه ســاوونیای شــمالی محبوبیــت زیــادی دارد و
نانوایــی هــای متعــددی کاالکوکــو را بــه فــروش مــی رســانند .حتــی رقابــت
هــای ســاالنه کاالکوکــو هــم در ایــن منطقــه برگــزار مــی شــود و اشــپزهایی
از سرتاســر فنالنــد بــرای رقابــت بــه ایــن جــا مــی اینــد.
سوپ ماهی فنالندی یا لوهیکیتو
یکــی از معــروف تریــن غذاهــای فنالنــدی نوعــی ســوپ ماهــی بــه نــام
لوهیکیتــو اســت .ایــن ســوپ از ماهــی ســالمون ،ســیب زمینــی و ســبزیجات
معطــر تهیــه مــی شــود و گاهــی بــا افــزودن شــیر حالتــی خامــه ای بــه ان
مــی دهنــد .خانــواده هــای فنالنــدی ایــن ســوپ را اغلــب بــرای شــام امــاده
مــی کننــد و دور هــم مــی خورنــد.
شماره | 74راز شقایق| 86 صفحه 86
شا ه ماهی بالتیک
شــا ه ماهــی بالتیــک ( )Fried Baltic Herringیکــی دیگــر از غذاهــای
معــروف در منــوی فنالنــد اســت .در واقــع شــما هــر مــدل شــاه ماهــی را
می توانیــد در ایــن کشــور پیــدا کنیــد کــه البتــه نــوع ســرخ شــده ان
طرفــداران بیشــتری دارد .بــرای تهیــه ایــن غــذا اول ان را در یــک مایــع
خمیــر ماننــد و ادویــه دار می غلطاننــد و ســپس بــه ارامــی در کــره ســرخ
می کننــد تــا زمانــی کــه چیپســی و خوشــمزه شــود .ماهــی دودی و ترشــی
شــا ه ماهــی را معمــوالً به عنــوان پیش غــذا و گاهــی اوقــات هــم بــا ســیب
زمینی هــای کوچــک ســرو می کننــد.
گراویلوهی
گراویلوهــی ( )Graavilohiیــا ســالمون نمــک ســود شــده کــه بــه نــام گراوالکــس
( )Gravlaxشــناخته می شــود را می توانیــد بــه وفــور در سراســر فنالنــد پیــدا
کنیــد .ماهــی ســالمون را در نمــک ،شــکر و شــوید غلطانــده شــده و بــه عنــوان پیش
غــذا بــا نــان چــاودار و ســس خــردل و شــوید ســرو می شــود .بــه دلیــل اب ســرد
و تــازه ابدره هــای ایــن کشــور ،ماهی هــای ســالمون ان رنــگ صورتــی داشــته و
چربــی بیشــتری دارنــد؛ پــس خــوردن ایــن غــذای لذیــذ را از دســت ندهیــد.
سوپ فرنی
فرنــی ( )Porridgeرا بــه عنــوان وعــده صبحانــه در فنالنــد میــل
می کننــد .ایــن فرنــی بــا انــواع چاشــنی ها ســرو می شــود ،البتــه
شــیوه ی معمــول ان بــا کــره و مارمــاالد میــوه اســت .شــما می توانیــد
فرنــی را بــا چاشــنی های متنوعــی از جملــه میــوه خشــک ،اجیــل،
شــکر ،خامــه و حتــی شــکالت اســتفاده کنیــد .فرنــی فنالنــدی انــواع
مختلفــی دارد کــه نبایــد انهــا را بــا فرنــی صبحانــه اشــتباه بگیریــد؛ بــه
عنــوان نمونــه فرنــی بــا برنــج ســیاه اســت کــه بــرای غــذای ســنتی
عیــد پــاک امــاده می شــود.
پای کارلین
کاریاالنپیــراکات ( )Karjalanpiirakatیــا پــای کارلیــن ( )Karelian piesکــه از
ســنتی ترین غذاهــای فنالنــد بــه شــمار م ـی رود ،کیک هــای کوچکــی از نــان
چــاودار اســت کــه بــا برنــج و ســایر چاشــنی ها مثــل پــوره ســیب زمینی و
ریشــه ســبزیجات پــر می شــود .در روش ســنتی روی نان هــای داغ ،تخم مــرغ
پختــه شــده و کــره ریختــه و ســرو می کننــد .ایــن غــذا کــه معمــوالً بــرای
صبحانــه یــا میــان وعــده ســرو مــی رود را می توانیــد در همــه جــای فنالنــد
پیــدا کنیــد.
شماره | 74راز شقایق| 87 صفحه 87
سینمای فنالند
حسین شیردل
ســینمای فنالنــد دارای تاریخچــه طوالنــی اســت ،بــه طــوری کــه اولیــن
نمایــش عمومــی تقریبــاً از همــان اوایــل اختــراع فنــاوری مــدرن فیلــم
ســینمایی شــروع شــد (اولیــن نمایــش در جهــان در ســال 1895و در فنالنــد
در ســال 1896بــود).
بیــش از یــک دهــه طــول کشــید تــا اولیــن فیلــم فنالنــدی در ســال 1907
تولیــد و بــه نمایــش درایــد .امــا پــس از اولیــن قــدم هــای ســینمای فنالنــد،
پیشــرفت بســیار کنــد بــود.
پــس از ســال 1907دو دوره ( 1911-1909و )1918-1917وجود داشــت که
هیــچ فیلــم فنالنــدی تولیــد نشــد .ایــن تــا حــدودی ناشــی از وضعیت سیاســی
بــود ،زیــرا فنالند بــه عنــوان بخشــی خودمختــار از امپراتــوری روســیه موقعیت
داشــت و بنابرایــن تحــت تاثیــر وضعیــت سیاســی جهــان قــرار گرفــت.
در ســال 1917فنالنــد یــک کشــور مســتقل شــد و در ســال 1918جنــگ
داخلــی رخ داد .پــس از تثبیــت وضعیــت سیاســی ،جامعــه فنالنــد و زندگــی
فرهنگــی ان شــروع بــه توســعه کــرد .ایــن در مــورد هنرهــای ســینمایی
کامــ ً
ا مشــخص بــود .فیلــم هــای بیشــتری تولیــد شــد و ایــن صنعــت
بخــش مهمــی از جامعــه فنالنــد شــد .اوج ایــن پیشــرفت اندکــی پــس
از دوران صامــت ،در حــدود دهــه هــای 1940و ،1950زمانــی کــه ســه
اســتودیو بــزرگ فیلــم مشــغول فعالیــت بودنــد و بــرای بــازار رقابــت مــی
کردنــد ،بــه وقــوع پیوســت.
رفتــه رفتــه جامعــه بــا رونــق تلویزیــون دچــار تغییــر در ســلیقه شــد .در دهه
60میــادی تــا حــدی بــه دلیــل گرایش هــای سیاســی و تــا حــدی بــه دلیــل
اشــکال جدیــد ســرگرمی ،ماننــد تلویزیــون ،جذابیــت فیلــم هــا مــورد تهدیــد
قــرار گرفــت ،عمـ ً
ا همــه اســتودیوها تعطیــل شــدند و فیلم هــا بــرای توده ها
سیاســی و بیــش از حــد تجــاری شــدند .تعــداد کمــی از فیلمســازان بــا ایــن
پیشــرفت مخالــف بودنــد و بــه تولید فیلــم هــای محبوبــی ادامه مــی دادند که
توســط منتقــدان مــورد انتقــاد قــرار مــی گرفــت امــا مــورد عالقــه مــردم بود.
مهــم تریــن فیلــم هــای فنالنــدی عبارتنــد از« :ســرباز گمنــام» ،بــه
کارگردانــی ادویــن لیــن در ســال ،1955کــه در روز اســتقالل در تلویزیــون
نمایــش داده مــی شــد .فیلــم «اینجــا ،زیــر ســتاره شــمالی» از ســال ،1968
همچنیــن بــه کارگردانــی الیــن ،کــه موضــوع ان جنــگ داخلــی فنالنــد بــود،
نیــز یکــی از مهــم تریــن اثــار تاریخــی ســینمای فنالنــد اســت
فیلــم کمــدی جنایــی «اشــتباه بــازرس پالمــو» محصــول ،1960بــه
کارگردانــی متــی کاســیال ،در ســال 2012توســط منتقــدان و روزنامــه نگاران
فنالنــدی بــه عنــوان بهتریــن فیلــم فنالنــدی تمــام دوران انتخــاب شــد.
احیایــی در ســینمای فنالنــد در دهــه 1990اتفــاق افتــاد کــه تــا حــدی تحت
تاثیــر نســل جدیــد فیلمســازان بــود کــه ایــده هــای جدیــد را ارائــه کردنــد
و تــا حــدودی بــه ایــن دلیــل کــه موفقیــت تجــاری دیگــر «غیــر هنــری»
تلقــی نمــی شــد ،بنابرایــن پــروژه هــای ســینمایی تجــاری حمایــت شــدند.
از اعتبــارات دولتــی در دهــه ،2000ســینمای فنالنــد پویــا و ســرزنده بــود،
بــه طــوری کــه برخــی از فیلــم هــا و فیلمســازان بــه موفقیــت جهانــی دســت
یافتنــد و بســیاری از فیلــم هــا بــا اســتقبال خوبــی از ســوی تماشــاگران و
منتقــدان مواجــه شــدند.
امــروزه حــدود 15تــا 20فیلــم بلنــد فنالنــدی هــر ســال تولیــد مــی شــود و
ســینمای فنالنــد در حــال پیشــرفت در ژانرهــای مختلــف ســینمایی در ســطح
جهانی اســت.
شماره | 74راز شقایق| 88 صفحه 88
1920قبل از استقالل
1920-1896
شــرکت بــرادران لومیــر Lumièreاولیــن تصاویــر متحــرک را در ســال 1896
در هلســینکی بــه نمایــش گذاشــت ،امــا ســال 1904بــود کــه اولیــن فیلــم هــا
در فنالنــد فیلمبرداری شــدند.
مشــخص نیســت کــه چــه کســی اولیــن فیلــم را ســاخته اســت (بــه نــام
،)Novelty from Helsinki: School Youth at Breakامــا در دســامبر
توســط American Bioscopeنمایــش داده شــد.
اولیــن شــرکت فیلــم فنالنــدی ،اتلیــه اپولــو ،در ســال 1906توســط
مهنــدس K. E. Ståhlbergتاســیس شــد .ایــن شــرکت عمدتــاً
مســتندهای کوتــاه ،و همچنیــن اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدیThe ،
)1907( Moonshinersرا تولیــد کــرد .از همــان ابتــدا ،تولیــد فیلــم
فنالنــد در پایتخــت ایــن کشــور متمرکــز بــود ،اگرچــه بــرای چنــد ســال
از ســال 1907یــک شــرکت قابــل توجــه بــه نــام Oy Maat ja Kansat
وجــود داشــت کــه مســتندهای کوتــاه را در تامپــره تولیــد مــی کــرد.
The Moonshinersیــا مهتاب هــا توســط تئــوو پــورو Teuvo Puro
کارگردانــی شــد کــه کارگردانــی اولیــن فیلــم بلنــد فنالنــدی را نیــز بــه نــام
ســیلوی Sylviبــر اســاس نمایشــنامه ای از Minna Canthرا نیــز بــر عهــده
داشــت.
ایــن فیلــم در ســال 1911بــا دو اقتبــاس کامــل ادبــی دیگــر فیلمبــرداری
شــد ،امــا تــا ســال 1913اکــران نشــد .ســازندگان فیلــم پــول کافــی بــرای
ارســال فیلــم هــا بــه نزدیکتریــن ازمایشــگاه در کپنهــاگ را نداشــتند ،بنابرایــن
گذشــت زمــان باعــث تخریــب فیلم هــا شــد.
ســال های بعــد از ســیلوی ،بــه کمــک اولیــن شــرکت فیلــم بلنــد فعــال بــه
نــام Lyyra-Filmiاثــر Hjalmar V. Pohjanheimoشــکل گرفــت کــه هــم
نمایش هــای کوتــاه و هــم «فیلم هــای هنــری» را تولیــد می کــرد.
در پایــان ســال ،1916مقامــات روســی تمــام فعالیــت هــای فیلمبــرداری در
فنالنــد را ممنــوع کردنــد ،بنابرایــن هیــچ تولیــد خاصــی در فنالنــد در ان ســالها
وجــود نداشــت.
صنعــت فیلــم فنالنــد در دو دهــه اول قــرن بیســتم هرگــز بــه خالقیــت یــا
بهــره وری همســایگان اســکاندیناوی خــود ،ســوئد و دانمــارک نزدیــک
نبــود -حتــی مــی تــوان گفــت کــه بــه ســختی هیــچ صنعــت یــا تولیــدی
وجــود نداشــت .عــاوه بــر ایــن ،بیشــتر فیلم هایــی کــه قبــل از اســتقالل
فیلم بــرداری شــده اند ،از بیــن رفته انــد و از میــان فیلم هــای بلنــد ،تنهــا
ســیزده دقیقــه از ســیلوی باقــی مانــده اســت.
1920سینمای صامت
1920-1930
بــه لطــف یــک شــرکت موفــق بــه نــام ( Suomi-Filmiکــه در ســال 1919
تاســیس شــد) و رهبــر خــاق ان ،Erkki Karuتولیــد معمولــی فیلــم در دهــه
1920شــروع شــد .او همچنیــن مهمتریــن فیلــم هــای ان دوران را کارگردانــی
کــرد و قبــل از مــرگ زودهنگامــش در ســال 1935چهــره اصلــی ســینمای
فنالنــد بــود .کفــاش هــای دهکــده ( )1923شــاهکار صامــت فنالنــد اســت،
یــک کمــدی فولکلــور دلنشــین بــا بــازی بــازی الکســیس کیــوی و دوربیــن
المانــی کــورت جاگــر.
از دیگــر فیلم هــای برجســته کارو می تــوان بــه ایــن مــوارد اشــاره کــرد:
،)1923( The Logroller›s Brideبــا فیلمبــرداری عالــی توســط Jägerو
،Oscar Lindelöfو همچنیــن اولیــن فیلــم فنالنــدی کــه بــه طــور گســترده
در خــارج از کشــور پخــش شــد .وقتــی پــدر دنــدان درد دارد ( ،)1923طنــزی
کوتــاه و سورئالیســتی.
مخاطبــان کشــوری کــه عمدتــا بــا کشــاورزی اقتصــاد خــود را می گردانــد،
تحــت تاثیــر موضوعــات روســتایی Suomi-Filmiقــرار گرفتنــد .پرداختــن
بــه داســتان هــای عمیقــا ملــی حومــه شــهر بــه عنــوان خــط مشــی
شــرکت در طــول دوران صامــت باقــی مانــد .گهــگاه تالش هایــی بــرای
ســاخت فیلم هــای شــهری تر یــا «اروپایی تــر» ماننــد افســانه تابســتانی
کارو ( )۱۹۲۵انجــام می شــد ،امــا عمــوم مــردم از ان دوری می کردنــد.
یکــی از معــدود فیلم هــای ترســناک فنالنــدی در ایــن ســال ها ،طلســم های
شــیطانی ( )1927بــود کــه مــورد توجــه قــرار گرفــت.
کارل فــون هارتمــن ،ســربازی بــود کــه بــه عنــوان مشــاور نظامــی در هالیــوود
کار کــرده بــود و همیــن تجربــه باغــث شــده بــود تــا در فنالنــد بتوانــد در
ســینمای صامــت کراگردانــی کنــد .دو درام جاسوســی او ،پیــروزی عالــی
( )1929و ســراب ( ،)1930کامــا قابــل قبــول بودنــد ،امــا عمــوم را بــه خــود
جــذب نکردنــد.
شماره | 74راز شقایق| 89 صفحه 89
Suomi-Filmiبــه شــدت بــر تولیــد فیلــم فنالنــد در دهــه 1920تســلط
داشــت .ایــن شــرکت 23فیلــم از 37فیلــم بلنــد ســاخته شــده بیــن -1919
1930را تولیــد کــرد .شــرکت های دیگــر (کــه گهــگاه ظاهــر می شــدند)
بــه نظــر می رســید کــه پــس از تولیــد یــک یــا دو فیلــم ناپدیــد شــدند.
مهمتریــن ایــن شــرکت هــای تولیــد در نیمــه دوم دهــه ظهــور کردنــد.
جاگــر فیلمبــردار المانــی Suomi-Filmiرا تــرک کــرد و شــرکت کومدیــا-
فیلــم خــود را تاســیس کــرد .ایــن شــرکت بــا یــک شــرکت جهانــی فیلــم
( )Ufanametمرتبــط بــود کــه در ان زمــان بیشــتر پخــش فیلــم در فنالنــد
را در اختیــار داشــت ،بنابرایــن تهدیــد بزرگــی بــرای Suomi-Filmiبــود.
Suomi-Filmiاز خــود بــا ارزش هــای ملــی دفــاع کــرد و کومدیا-فیلــم و
Ufanametرا متهــم کــرد کــه مهاجمــان خارجــی بــرای فرهنــگ فنالنــد
هســتند.
کومدیا-فیلمــی تنهــا دو فیلــم ســاخت کــه یکــی از انهــا ،در
بزرگــراه زندگــی ( ،1927بــه کارگردانــی جگــر و راگنــار هارتــوال)
تــاش جالبــی بــرای ســاخت نوعــی کمــدی مــدرن اســت.
در ســال 1929اولیــن دو فیلــم تولیــد شــده توســط یــک شــرکت کوچــک
بــه نــام Fennicaبــه کارگردانــی والنتیــن واال ،کــه یکــی از بزرگتریــن
کارگردانــان ســال هــای طالیــی ســینمای فنالنــد بــه شــمار مــی رود،
بــه نمایــش درامــد .زمانــی کــه او شــروع بــه ســاخت اولیــن فیلــم خــود
(چشــم های تاریــک) کــرد ،تنهــا 17ســال داشــت و بازیگــر اصلــی او
تئــودور تــوگای (بعدهــا تــووو تولیــو) 14ســاله بــود .ایــن فیلــم و بازســازی
فــوری ان The Gypsy Charmerدرام هــای جدیــد و پرشــور بــا تاثیــرات
اشــکارا شــرقی بودنــد .متاســفانه تنهــا مــورد دوم باقــی مانــده اســت.
ســازندگان فیلــم تنهــا نگاتیــو Dark Eyesرا بــا پرتــاب انداختنــد ،زیــرا فکر
مــی کردنــد نســخه بازســازی ان ممکــن اســت بهتــر از اب درایــد اســت.
همچنیــن شــرکت هایی بــرای تولیــد فیلــم در خــارج از پایتخــت وجــود
داشــت ،امــا حداقــل فیلم هایــی کــه در ویپــوری و اولــو ســاخته شــده اند
بســیار ابتدایــی بودنــد کــه حتــی در هلســینکی نمایــش داده نمی شــدند.
بــدون اشــک در نمایشــگاه ( )1927و مــرد جنگل هــای برفــی ( ،)1928دو
فیلمــی کــه در تامپــره توســط اکیال-ســومی و بــه کارگردانــی اونــو اســکوال
ســاخته شــده اند ،حداقــل بــه گفتــه هم عصرانشــان ،تالش هــای بهتــری
بودنــد .هیــچ تولیــد دائمــی در تامپــره باقــی نمانــد ،امــا کارگردانــی بــه نــام
کالــه کارنــا ،ثابــت کــرد کــه در نــوع خــود کارگردانــی بــا اســتعداد اســت.
اولیــن فیلــم او بــا تیــغ شمشــیر ( )1928بــه طــور جســورانه بــه عنــوان
یــک داســتان خنثــی در مــورد جنــگ داخلــی ســاخته شــد و دومیــن فیلــم او،
ترانــه ای در مــورد قهرمانــی کار ( )1929یــک فیلــم جدیــد (هــر چنــد کامـ ً
ا
متعــارف) معرفــی کــرد .نوعــی قهرمــان پرولتــری بــرای عمــوم بــود .ایــن
فیلــم هــا نیــز بــرای همیشــه ناپدیــد شــده اند.
1939دوران طالیی
1939-1934
در ســال 1933کارو از ،Suomi-Filmiاخــراج شــد .او انتقــام خــود را
بــا تاســیس شــرکت جدیــدی بــه نــام Suomen Filmiteollisuus
گرفــت کــه شــروع بــه اســتفاده از حــروف اول SFدر لوگــوی
خــود کــرد .ایــن کمپانــی بــه مراتــب بهتــر از تــاش هــای قبلــی
بــرای رقابــت بــا Suomi-Filmiعمــل کــرد و درســت بعــد از
چنــد کمــدی موفــق بــه کارگردانــی کارو بــه انــدازه رقیــب خــود
رشــد کــرد .بــه نظــر مــی رســید در ایــن مرحلــه تنهــا بــرای کارو
امــکان ایجــاد شــرکت هــای تولیــد موفــق در فنالنــد وجــود دارد.
رقابــت بیــن ایــن دو شــرکت مثمرثمــر بــود .در پایــان ایــن دهــه هــر
ســال حــدود بیســت فیلــم بــا ویژگــی تمــام قــد اســتاندارد ســاخته
مــی شــد .کیفیــت تولیــدات بــاال بــود ،حــوزه ســوژه هــا گســترش
مــی یافــت و محبوبیــت فیلــم هــای داخلــی بیشــتر مــی شــد .صنعــت
فیلــم فنالنــد بــا ســتاره هــا و تهیــه کننــدگان خــاق خــود شــروع بــه
بازافرینــی یــک مینیاتــور داخلــی از هالیــوود کــرد .در کنار دو اســتودیو
بــزرگ ،برخــی از اســتودیوهای کوچــک نیــز عملکــرد خوبــی داشــتند.
صــدا اشــتیاق مــردم را بــرای دیــدن فیلــم هــای داخلــی افزایــش
داده بــود .موفقیــت بــزرگ بــرای فیلم هــای ناطــق فنالنــدی بــا The
)1934( Foreman of Siltala Farmاغــاز شــد .ایــن فیلــم یــک
کمــدی موفــق ســاخته شــده توســط Suomi-Filmiبــود کــه بیــش
از نهصدهــزار نفــر ان را دیدنــد.
شماره | 74راز شقایق| 90 صفحه 90
موج نو از 1960تا 1980
نســل جدیــدی از فیلمســازان مشــتاق بــرای بــه تصاحــب دراوردن
موفقیــت شــرکت های قدیمــی تولیــد ماننــد Suomi-Filmiو SF
رفتــه رفتــه شــکل گرفتنــد .ریســتو جــاروا از مــوج نــو فرانســوی الهام
گرفــت کــه بــه رئالیســم اجتماعــی کــه در Työmiehen päiväkirja
( )1967منجــر شــد و در نهایــت بــه کمــدی هــای )1976( Lomaو
)1977( Jäniksen vuosiتکامــل یافــت.
نیســکانن Niskanenبــا )1966( Käpy selän allaو
)1967( Lapualaismorsianبــه مــوج نــو پیوســت.
دهــه 1960همچنیــن نشــانگر ظهــور ســبک جدیــدی از فیلم هــای
کمــدی فنالنــدی تحــت رهبــری پرتــی پاســانن بــود.
راونــی مولبــرگ نیــز دو رمــان الپلنــدی رئالیســتی جادویــی تیمــو
کــی مــوکا را روی پــرده بــزرگ اقتبــاس کــردMaa on syntinen :
)1973( lauluو .)1983( Milka
دهه80
80
عصر کائوریسماکی دهه
گارد قدیمــی نســل قبلــی فیلمســازی در اغــاز ســال 1980توســط
یــک محصــول مشــترک فنالنــد و شــوروی بــه نــام Tulitikkuja
lainaamassaو بــه دنبــال ان فیلــم !Täältä tullaan, elämäاثــر
تاپیــو ســومینن Tapio Suominenاز اوج بــه زیــر رفــت
)1981( Valehtelijaو ،)1982( Arvottomatبــه کارگردانــی و
نویســندگی میــکا و اکــی کائوریســماکی ،بــا بازگردانــدن خالقیــت و
تولیــد در مقیــاس کوچــک ،وضعیــت موجــود در صنعــت فیلــم فنالنــد
را شکســتند.
میــکا بــا کالانــی ( ،)1984روســو ( )1985و هلســینکی ناپولــی تمــام
شــب ( )1987بــه دنبــال راه ســنتی تر فیلم ســازی در حرفــه اش
رفــت .اکــی انحرافــات کمتــری در ســبک و مضمــون داشــته اســت
و فیلم هــای او به خاطــر ارتباطــات غیرکالمــی مینیمالیســتی و ارائــه
دیالوگ هــای بی درنــگ شــهرت دارنــد .در حالــی کــه اکــی بیشــتر
بــرای ســه گانــه ســوئومی ،)1996( Kauas pilvet karkaavat
)2002( Mies vailla menneisyyttäو Laitakaupungin valot
( )2006شــناخته مــی شــود ،در اثــار او همچنیــن کمــدی هایــی ماننــد
کابــوی هــای لنینگــراد بــه امریــکا مــی رونــد ( )1989نیــز دیــده
می شــود.
دهه 90میالدی به بعد
اغــاز دهــه 1990بــرای صنعــت فیلــم خیلــی خــوب بــه نظــر نمی رســید ،زیــرا
اقتصــاد ملــی در حــال افــول شــدید بــود .تامیــن مالــی فیلــم در اولویــت بنیــاد فیلــم
فنالنــد تحــت حمایــت دولــت نیســت ،کــه مســئول اکثــر تامیــن مالــی فیلــم در
فنالنــد اســت.
،Poika ja ilves، Häjytو Kulkuri ja joutsenهــر کــدام بیــش از 200000
بیننــده داشــتند و بــه بازگردانــدن محبوبیــت فیلم هــای داخلــی بــه جایــی کــه یــک
دهــه قبــل بــود کمــک کردنــد.
از کارگردانــان پــرکار معرفــی شــده در دهــه 1990مــی تــوان بــه Markku
Pölönen، Auli Mantilaو Jarmo Lampelaاشــاره کــرد .چنــد ژانــر محبــوب را
مــی تــوان از دو دهــه اخیــر شناســایی کــرد.
در ســال ،2005فیلــم علمــی تخیلــی اماتــور طنــز Star Wreck: In
the Pirkinningمنتشــر شــد کــه بــه صــورت انالیــن بــه صــورت
رایــگان منتشــر شــد .ایــن فیلــم بیــش از 9میلیــون بــار دانلــود شــده
اســت و پربیننــده تریــن فیلــم فنالنــدی در ســطح بیــن المللــی اســت.
در ســال ،2011فنالنــد 31فیلــم تولیــد کــرد کــه 24فیلــم بلنــد و هفــت فیلــم دیگــر
مســتند بودنــد .در ســال ،2016ســه فیلــم پربیننــده در فنالنــد همگــی فیلم هــای
خانوادگــی فنالنــدی بودنــد :ریکــی رپــر و ،)2016( The Nighthawkفیلــم پرندگان
خشــمگین ( ،)2016و )2016( !Kanelia kainaloon Tatu ja Patuتولیــد شــد.
از بازیگــران و هنرپیشــه هــای بیــن المللــی فنالنــدی مــی تــوان بــه جاســپر پاکونــن،
پیتــر فرانــزن ،لــورا بیــرن ،ایرینــا بیورکلونــد ،ســامولی ادلمــان ،کریســتا کوســونن،
ویــل ویرتانــن و جونــاس ســوتامو اشــاره کــرد.
شماره | 74راز شقایق| 91 صفحه 91
رویدادهایفرهنگی فنالند
جعفر محمدهاشم
جشن کریسمس
جشــنهای مهــم و زیــادی در کشــورهای مختلــف برپــا می شــود امــا جشــن
کریســمس Easter,و جشــن نیمــه تابســتان هنــوز مقــام و موقعیــت خــود را
بــه عنــوان جشــنهای مهــم ســال در فنالنــد حفــظ کرده انــد .کریســمس کــه
بــا تاریــک تریــن بخــش زمســتان بلنــد کشــور فنالنــد مصــادف می شــود
تعطیالتــی اســت کــه در بیــن خانواده هــا رواج دارد .تقریبــا در نیمــه روز،
Eveکریســمس در همــه جــای کشــور فنالنــد و از طریــق پایتخــت ســابق
کشــور « ,تارکــو» اعــام می شــود .ایــن رســم برپایــه قوانیــن قــرون وســطی
اســت واهمیــت رســمی خــود را مدتهــا پیــش از دســت داده امــا امــروزه بــه
عنــوان جشــن اغــاز فصــل کریســمس شــناخته می شــود.
Eveکریســمس بــر روز کریســمس تقــدم و برتــری دارد زیــرا کــه زمــان
مهمــی بــرای برپاکــردن جشــن در میــان خانواده هاســت .در غــروب مــردم
بــر ســر مــزار گذشتگانشــان شــمع روشــن می کننــد بــه طــوری کــه
قبرســتان فنالندی هــا ,منظــره ای خیــره کننــده بــه خــود می گیــرد .هــزاران
شــمع در میــان برف هــا می درخشــند ومنظــره ای را بــه وجــود می اورنــد
کــه هیچ بیگانــه ای نمی توانــد ان را فرامــوش کنــد.
ســپس خانواده هــا بــرای صــرف غــذای اصلــی کریســمس کــه در عصــر
خــورده مــی شــود دور هــم جمــع مــی شــوند .دقیقــا در نیمــه هــای شــب
زمــان مالقــات بابانوئــل اســت کــه بــا خــود هدایــای کریســمس را نیــز
همــراه مــی اورد.
کریســمس در شــهر از بــازی بچه هــا ,حیوانــات ,دیــد و بازدیــد ,دعــا
و نیایــش ,تعطیــات خانوادگــی و اداب و رســوم روســتایی تشــکیل شــده
اســت.
جشن نیمه تابستان
دومیــن لحظــه حســاس ســال درســت ۶مــاه بعــد از کریســمس اســت ,وقتــی کــه
شــبهای پایــان ناپذیــر زمســتان جــای خــود را بــه شــبهای روشــن تابســتان فنالنــد
می دهنــد .جشــن نیمــه تابســتان کــه در زمــان انقــاب تابســتانی (اصطــاح ســتاره
شناســی) برپــا مــی گــردد ,از زمان هایــی کــه مــردم بت پرســت بودنــد رواج دارد.
بخصــوص در شــمال اروپــا جایــی کــه تفــاوت بیــن فصلهــای تاریــک و روشــن
بســیار چشــمگیر اســت .جشــن نیمــه تابســتان فنالند ,جشــن حومــه شهرهاســت،
بــه طــوری کــه شــهرهای کوچــک و بــزرگ بــه کلــی خالــی می شــوند ,زیــرا کــه
ایــن تعطیــات بــه طــور نســبی در مناطــق روســتایی و بخصــوص در کلبــه هــای
تابســتانی کــه از یــک طــرف بــا اب ارتبــاط دارنــد ,ســپری مــی شــود.
در جشــن نیمــه تابســتان ,قطارهــا ,اتوبوس هــا و ترامواهــا بوســیله شــاخه های
درخت غــان تزئیــن می شــوند.
اســتفاده از وســایل اتــش بــازی ,جــذاب تریــن قســمت از شــب نیمــه تابســتان
اســت .اساســا در شــرق فنالنــد اتــش بــازی تنهــا بخــش جشــن نیمــه تابســتان
اســت .در فنالنــد غربــی اتــش بــازی بــه طــور نســبی در روز عیــد صعــود و در
یکشــنبه ســفید و در «استروبوســنیا» در یکشــنبه «عیــد پــاک» انجــام می شــود.
امــروز اتــش بــازی جشــن نیمــه تابســتان در همــه جــای فنالنــد ,بــه جــز درمناطــق
ســوئدی زبــان کــه در کنــار ســاحل قــرار دارنــد ,برپــا می گــردد .در قدیــم هــر
روســتایی مراســم اتش بــازی مربــوط بــه خــود را ا نجــام می دادنــد زیــرا جشــن
نیمــه تابســتان یــک جشــن درون روســتایی بــود .امــروزه ،بزرگتریــن اتش بــازی
در جشــن نیمــه تابســتان بــه صــورت عمومــی و همگانــی اســت جایــی کــه مجبــور
هســتید بــرای ورود ,بلیــط تهیــه کنیــد.
عــاوه بــر ایــن اتــش بــازی کــه در کنــار ســاحل مشــاهده می شــود ,یک جشــن
نیمه تابســتان ایــده ال شــامل غان هــای نقــره ای,دوشــیزگان بــا لباســهای ملــی و
پرچمهــای ســفید و ابــی کشــور فنالنــد اســت .روز نیمــه تابســتان بــه پرچــم کشــور
فنالنــد اختصــاص داده مــی شــود و در سرتاســر کشــور پرچمهــای ســفید بــا خــط
ابــی در میــان ان کــه بــه طــور باشــکوهی برافراشــته شــده انــد قابــل مشــاهده
اســت.
شماره | 74راز شقایق| 92 صفحه 92
روز دوستی
در ســالهای اخیــر ،مــردم فنالنــد نســبت بــه ارزشــهایی کــه مربــوط
بــه روز مــادر اســت ســرد و ســردتر می شــوند و ممکــن اســت ایــن
روز محبوبیــت خــود را نیــز تــا بــه حــال از دســت داده باشــد .بــه همــان
صــورت کــه خانواده هــا ارزش خــود را بــه عنــوان هســته اولیــه جشــنها
از دســت می دهنــد .گروههــای هــم ســن و ســاالن محبوبیــت خــود را
بیشــتر و بیشــتر کــرده و گروههــای ســنی و ســازمانها و گروههــای خاص
و مختلــف شــروع بــه خلــق روزهــای خــاص خــود می کننــد .درســالهای
انتهایــی دهــه ۱۹۸۰روز «والنتایــن» بــه معنــی «روز دوســتان» جایــی
در تقویم هــای فنالنــدی بــرای خــود بــاز کــرده اســت .ایــن روز بــه
ســرعت در میــان مــردم محبوبتــر می شــود و حتــی ســازمانهایی هــم
بــرای برگــزاری یــک چنیــن جشــنی برنامه ریــزی و ســازمان دهی
شــده اند و حتــی امــروزه ایــن روز راهــی اســت بــرای بــه دس ـت اوردن
اهــداف دیگرماننــد ســامتی ،تحصیل وخیریــه.
اداره پســت فنالنــد بــا تــاش چندیــن ســاله اقدامــات چشــمگیری را
بــرای روز دوســتان ترتیــب داده اســت ماننــد :چــاپ کارتهــا و خریــد
تمبرهــای مخصــوص.
ایــن روز بــه طــور خــاص در میــان دانش امــوزان طرفــدار پیــدا کــرده
اســت امــا بــا ایــن حــال مــواردی در خصــوص اهداف بیــش ازحــد
تجــاری ان برضــد ایــن روز بیــان می شــود.
اداب و رســوم بیگانــه در پشــت بســیاری از جشــنهای کشــورها می توانند
شــکل بگیرنــد و بــا گذشــت زمــان تبدیــل بــه ســنتهای اصیــل شــوند.
روز Mayیکــی از همیــن ســنت ها اســت .تعطیلــی روز Mayفنالنــد
کــه بــه زبــان فنالنــدی « »Vappuگفتــه می شــود ،امیــزه ای از تاثیــرات
مختلفــی ماننــد حرکــت بین المللــی کارگــران ،جشــنهای اروپایــی فصــل
بهــار ،جشــن بهــاره ســنتی دانش امــوزان اسکاندیناوی ،جشــن خیابانــی
امــروزی و مــدرن اســت .این هــا مــواد اولیـه ای بــرای خلــق یــک جشــن
فنالنــدی اصیــل محســوب می شــوند .در روز Mayهــر فنالنــدی امــدن
بهــار را بــدون کوچکتریــن توجهــی بــه ایــن نکتــه کــه ریزش بــرف
هنوزهــم ادامــه دارد جشــن می گیــرد.
عید پاک
در فنالنــد ,عیــد پــاک جنبــه مذهبــی خــود را نســبت بــه تعطیــات
مذهبــی دیگــر بیشــتر حفــظ کــرده اســت امــا ســنتهای غیرمذهبــی
نیــز در اطــراف ان وجــود دارد .بچه هــا در داخــل منــازل ســبزه
پــرورش مــی دهنــد و تخــم مرغهــای عیــد پــاک را تزئیــن و کارتهــای
تبریــک عیــد را درســت می کننــد.
در دهــه ۱۹۸۰مراســم عیــد پــاک بــه روش جدیــدی در میــان دختران
جــوان بوجــود امــد و در همــه جــا گســترش یافت.
در روز یکشــنبه نخــل ریــزان (یکشــنبه قبــل از عیــد پــاک) دختــران
خــودرا بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک درمی اورنــد و بــا شــاخه
هــای نازکــی از درخــت بیــد در دستشــان از خانــه ای بــه خانــه
دیگــر می رونــد و بــه عنــوان جایــزه ای بــرای شــعر مخصوصــی کــه
خوانده انــد بــه انهــا شــیرینی یــا مقــدار کمــی پــول داده مــی شــود.
در یکشــنبه نخل ریــزان مــردم ,دوســتان و خویشــان خــود را بــه
ارامــی بــا یــک ترکــه درخــت بیــد مــی زننــد و در همــان حــال شــعری
بــرای اوردن ســامتی و موفقیــت بــرای انــان می خواننــد .ســنت
پوشــیدن لبــاس بــه شــکل زن زیبــای عیدپــاک تصویــری اســت از
رســوم خرافــی کــودکان ســوئدی کــه حداقــل بــه یــک قــرن پیــش
بــاز مــی گــردد.
شماره | 74راز شقایق| 93 صفحه 93
روز مادر
ســنت روز مــادر در غــرب امیــزه ای اســت از ارزشــهای خانوادگــی و
تجــاری ،امــا در فنالنــد ایــن طــور نیســت ،تــا انجــا کــه حتــی ایــن روز
ارزش ملّــی خــود را نیــز کســب کــرده اســت .ایــده اختصــاص دادن روزی
خــاص بــرای مــادران در ســال های اولیــه قــرن حاضــر و از امریــکا اغــاز
و ســریعاً در اروپــا گســترده شــد.
در فنالنــد ،مــدارس ابتدایــی اولیــن ســازمان هایی بودنــد کــه جشــن روز
مــادر را برپــا کردنــد و بــر اســاس ان همــه مادرهــا در دومیــن یکشــنبه از
مــاه مــی بــه مــدارس دعــوت می شــدند و در انجــا بــه انــان دســته های
گل اهــدا می شــد و بچه هــا نیــز از انــان پذیرایــی می کردنــد .در ســال
۱۹۱۸روز مــادر بــه طــور کامــ ً
ا خاصــی مهــم جلــوه داده شــد :جنــگ
داخلــی فنالنــد هــزاران بیــوه بــر جــای گذاشــته بــود و در ان ســال انهــا
بــه طــول کام ـ ً
ا مخصــوص مــورد احتــرام و تقدیــر قــرار گرفتنــد .
در ســال ۱۹۱۹جشــن های روز مــادر در سراســر فنالنــد برگــزار شــد.
جنــگ جهانــی دوم عامــل غــم انگیــز دیگــری بــرای یــاداوری ارزش
مــادران شــد و از ســال ۱۹۴۶بــه مــادران شایســته و الیــق مدالهایــی
اهــداء می شــود .اهمیــت ایــن روز بــا حضــور رئیــس جمهــو ر فنالنــد در
جشــن اصلــی در روز مــادر تاییــد می شــود.
فستیوال تانگو
فســتیوال تانگــو یــا تانگــو مارکینــات ( )Tangomarkkinatیکــی از
قدیمی تریــن جشــن های تانگــو در فنالنــد و جهــان بــه شــمار مــی رود و
از ســال ۱۹۸۷تــا بــه امــروز ،هرســاله در مــاه جــوالی در شــهر ســینایوکی
( )Seinäjokiبرپــا می شــود .در طــول ایــن جشــنواره ،مســابقات زیــادی را
می بینیــم کــه شــرکت در ان بــرای مــردان و زنــان ازاد بــوده و در طــی ان
بهتریــن رقصنده هــای تانگــوی ایــن ســرزمین ،خواننــدگان و اهنگســازان بــا
ـده
یکدیگــر بــه رقابــت می پردازنــد .در کنــار ایــن رقابت هــا ،موســیقی زنـ
و رقــص همگانــی برگــزار می گــردد کــه تنهــا بــه رقــص تانگــو محــدود
نمی شــود .بزرگ تریــن رقابــت ایــن جشــنواره ،اواز تانگــو مشــهور بــه تانگــو
رویــال اســت کــه طــی ان ملکـ ه و پادشــاه تانگــو انتخــاب شــده و تمــام ایــن
رویــداد از تلویزیــون پخــش می شــود.
فستیوال فلو
ایــن جشــنواره مربــوط بــه «موســیقی و هنــر شــهری» اســت که در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .هنرمنــدان مختلفــی بــا ملیت هــای متفــاوت و ســبک های متنــوع
در ایــن فســتیوال بــه هنرنمایــی می پردازنــد .همچنیــن فســتیوال فلــو ()Flow
نمایشــگاهایی را در زمینـه ی هنرهــای تجســمی ،فضاهــای شــهری ،فیلــم و نمایــش
فیلــم برگــزار می کنــد.
ایــن جشــنواره تــا بــه امــروز اجــرای هنرمنــدان مشــهوری مثــل گــروه راک امریکایی
بلــک کیــز ،کانیــه وســت ( ،)Kanye Westگــروه بــون ایــور ( ،)Bon Iverگــروه
امریکایــی ِد نشــنال ،کندریــک المــار ( ،)Kendrick Lamarخواننــده ی امریکایــی
ایــرون انــد وایــن ( )Iron & Wineو بســیاری دیگــر را بــه خــود دیــده اســت.
شماره | 74راز شقایق| 94 صفحه 94
فستیوال فیلم خورشید نیمه شب
ایــن فســتیوال از ســال ۱۹۸۶تــا بــه امــروز در نیمـه ی دوم مــاه ژوئــن و
در شــهر ســودانکیال برگــزار می شــود؛ شــهری کــه بــرای پنــج شــبانه روز
متوالــی ،بی وقفــه میزبــان فیلم هــای ملــی و بین المللــی اســت .نــام
ایــن جشــنواره یعنــی خورشــید نیمه شــب ( )Midnight Sunبــه ایــن
مطلــب اشــاره دارد کــه در ایــن موقــع از ســال خورشــید همیشــه در
اســمان فنالنــد دیــده می شــود و دیگــر شــبی وجــود نــدارد.
اســامی مطرحــی در صنعــت فیلم ســازی ازجملــه راجــر کورمــن ،تــری
گیلیــام ،فرانســیس فــورد کاپــوال و بســیاری دیگــر تاکنــون در ایــن
فســتیوال حضــور یافته انــد .خورشــید نیمه شــب یکــی از محبوب تریــن
جشــنواره های فنالنــد محســوب می شــود.
شب والپورگیس
ایــن رویــداد کــه بــا جشــنواره ی بهــاری مصــادف می شــود،
بــه نــام واپــو ( )Vappuیــا رو ِز مــه شــناخته می شــود .ایــن
جشــنواره بــه جشــن بلتِیــن ( )Beltaneکــه جشــنواره ای
مربــوط بــه ســلتی های قبــل از میــاد اســت ،ارتبــاط نزدیکــی
دارد .همچنیــن شــب والپورگیــس ( )Walpurgis Nightبــه
جشــن های روز مــه کــه در سرتاســر اروپــا برپــا می شــود،
شــباهت زیــادی دارد و شــامل تاج گــذاری مجســمه ها در
اطــراف شــهر و کارناوال هــای رنگارنــگ می شــود .مــردم
ایــن روز را در خیابان هــا جشــن می گیرنــد ،بــه پیک نیــک
رفتــه و لباس هــای تزیینــی بــر تــن می کننــد.
موسیقی محلی کاستینن
فســتیوال کاســتینن ( )Kaustinenکــه از ســال ۱۹۶۸تــا امــروز برگــزار
می شــود ،بزرگ تریــن و مهم تریــن فســتیوال رقــص و موســیقی محلــی
در کشــورهای اســکاندیناوی بــه شــمار م ـی رود و بــه مــدت یــک هفتــه در
شــهر کاســتینِن پذیــرای هنرمنــدان حرف ـه ای و مبتــدی از سرتاســر جهــان
می شــود .اگــر از دوســتداران موســیقی محلــی هســتید ،بهتریــن جایی کــه
می توانیــد طــی بازدیــد خــود از فنالنــد در ان حضــور پیــدا کنیــد ،فســتیوال
کاســتینن اســت.
فستیوال متال توسکا
فســتیوال متــال توســکا در فضــای بــاز یکــی از بزرگ تریــن و محبوب تریــن
فســتیوال های متــال در فنالنــد اســت کــه هرســاله در شــهر هلســینکی
برگــزار می شــود .از ســال ۱۹۹۸کــه ایــن جشــنواره اغــاز شــده ،هرســاله
جمعیــت بیشــتری را بــه خــود جــذب کــرده اســت .زمــان برگــزاری ایــن
جشــنواره همــواره از مــاه ژوئــن تــا جــوالی تغییــر می کنــد .هنرمنــدان
مطــرح ســبک متــال ازجملــه گــروه فنالنــدی بچه هــای بــودوم (Children
،)Of Bodomگــروه ســوئدی گوســت ( )Ghoastو اوپِــت (،)Opeth
گــروه سوئیســی ســلتیک فراســت ( ) Celtic Frostو بســیاری دیگــر در
ایــن جشــنواره هنرنمایــی کرده انــد.
شماره | 74راز شقایق| 95 صفحه 95
نمایی از شهر هلسینکی صفحه 96