ماهنامه راز شقایق شماره 50

صفحه 1 ‫ماهنامه فرهنگی و هنری‬ ‫(خبری‪ ،‬تحلیلی‪ ،‬پژوهشی‪ ،‬اموزشی)‬ ‫سال پنجم‪ ،‬شماره ‪ ،50‬اردیبهشت ماه ‪1399‬‬ ‫شماره مجوز ‪75583:‬‬ ‫مدیر روابط عمومی‬ ‫علی اسدابادی (کرمانشاهی)‬ ‫دبیر سرویس هنری‬ ‫دبیر سرویس فرهنگی‬ ‫سرویس عکس‬ ‫فوادمحمدهاشم‬ ‫پروانه فیروزی‬ ‫میالد محمدهاشم‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‬ ‫دکتر علیرضا مفتخری مظاهری‬ ‫سردبیر‬ ‫فاطمه عبدالمحمدی‬ ‫مدیر اجرایی‬ ‫ستاره کوشا‬ ‫طراح و گرافیست‬ ‫حسین شیردل‬ ‫همکاران این شماره‪:‬‬ ‫ســمیه عبدالمحمــدی‪ -‬کبری تبریزیــان‪ -‬کریـــم فیروزی‪ -‬شــایلین مظاهری‪ -‬جعفرمحمدهاشم‪-‬سحر پورحســینی‪ -‬ابـــولفضل فیاض مرند ‪ -‬سمیه قاســمعلی‪ -‬امیــد عزیــزی ‪ -‬محمدرضارســتگار‪ -‬حســین قاســمی‪ -‬ســید امیــر رســتگار‪-‬‬ ‫خلیل مــدادی‪ -‬افشــین اســدزاده‪ -‬زهــرا کالتــه عربــی‪ -‬تحریریــه پایــگاه خبــری شــاینا‪ -‬تحریریــه هفتــه نامــه نســل انقــاب‪ -‬تحریریــه اخبــار اصنــاف‪ -‬هفتــه نامــه مدرن‪-‬دنیــای بچــه هــا‬ ‫سخن مدیرمسئول‬ ‫فهرست مطالب‬ ‫در ایــن شــماره از ماهنامــه راز شــقایق بــه معرفــی‬ ‫کشــور جمهــوری چــک خواهیــم پرداخــت‪ .‬کشــوری‬ ‫در قلــب اروپــا کــه ســال ها بــا دیگــر کشــور شــرق‬ ‫اروپــا یعنــی اســلواکی یــک کشــور مشــترک بــه نــام‬ ‫چکســلواکی را تشــکیل داده بودنــد‪ .‬ایــن کشــور بعــد‬ ‫از ســال ها حکومــت کمونیســت ها در ان بــا عنــوان‬ ‫مســتقل جمهــوری چــک از دول کمونیســتی شــرق اروپــا‬ ‫جــدا شــد و بــه لحــاظ سیاســی خــود را بــه غــرب‬ ‫نزدیــک کــرد‪.‬‬ ‫ایــن کشــور ده میلیونــی بــا گذشــت نزدیــک چنــد دهــه‬ ‫از اســتقالل خــود‪ ،‬بــه لحــاظ اقتصــادی خــود را در‬ ‫رده هــای بــاالی اقتصــاد اروپــا حفــظ کــرده اســت‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک بــا اقتصــادی مبتنــی بــر بــازار ازاد‪،‬‬ ‫باتوجــه بــه موقعیــت ویــژه خــود در اتحادیــه اروپــا و‬ ‫ثبــات سیاســی کــه در ایــن کشــور حکــم فرماســت‪،‬‬ ‫توانســته یکــی از بهتریــن کشــورهای اروپــا بــه لحــاظ‬ ‫صــادرات در ایــن اتحادیــه باشــد‪.‬‬ ‫امــروزه بیشــترین ســرمایه گذاری هــا در ایــن کشــور در‬ ‫زمینــه صنایــع هوانــوردی و خدمــات صــورت مــی گیــرد‪.‬‬ ‫امــا بــه لحــاظ جــذب گردشــگر و توریســت نیــز چــک‬ ‫را یکــی از موفق تریــن کشــورهای اروپــا می تــوان بــه‬ ‫شــمار اورد‪.‬‬ ‫چــک بــا داشــتن طبیعتــی زیبــا در سراســر کشــور در‬ ‫مناطقــی ماننــد بوهمیــا و موراویــا و همچنیــن شــهرهای‬ ‫زیبایــی ماننــد پــراگ یــا برنــو یکــی از موفق تریــن‬ ‫کشــورهای اروپــا بــه لحــاظ جــذب گردشــگر اســت‪.‬‬ ‫در ایــن شــماره عــاوه بــر شــرح بیشــتر مــواردی کــه‬ ‫ذکــر شــد بــه معرفــی برخــی از ســتارگان دنیــای هنــر و‬ ‫ادبیــات چــک نیــز پرداخته ایــم‪.‬‬ ‫بزرگانــی نظیــر بدریــخ ا ِســمِتانا و گوســتاو مالــر در‬ ‫موســیقی و فرانتــس کافــکا و میــان کونــدار در ادبیــات‬ ‫کــه هریــک از ایــن نام هــا قطبــی در عالــم ادبیــات و‬ ‫هنــر اروپــا و دنیــا بــه شــمار می اینــد‪ .‬بــا مطالعــه ایــن‬ ‫شــماره شــناختی نســبی از ایــن کشــور بدســت خواهیــد‬ ‫اورد‪ .‬شــناختی کــه شــما را بــه مطالعــه بیشــتر در مــورد‬ ‫تاریــخ و فرهنــگ ایــن کشــور‪،‬عالقمند خواهــد کــرد‪.‬‬ ‫منتظــر نظــرات و پیشــنهادات شــما عزیــزان از طریــق‬ ‫راه هــای ارتباطــی نشــریه هســتیم‪.‬‬ ‫راز شقایق را در هرجای دنیا بخوانید‬ ‫شــما می توانیــد فایــل ‪ P.D.F‬ماهنامــه راز شــقایق را کــه دارای‬ ‫اطالعــات جامع تــری دربــاره موضــوع هــر شــماره (ســفرنامه‬ ‫کشــورهای دنیــا) اســت و شــامل مباحثــی ماننــد اشــنایی بــا ســاختار‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتصــادی‪ ،‬فرهنگــی‪ ،‬اجتماعــی و جاذبه هــای گردشــگری‬ ‫هــر کشــور می باشــد را بــا مراجعــه بــه ســایت جــار و نصــب‬ ‫اپلیکیشــن مربوطــه‪ ،‬بــا پرداخــت مبلــغ نیــم بهــا دریافــت کنیــد‪.‬‬ ‫در ضمــن شــماره های قبلــی نشــریه نیــز از همیــن طریــق قابــل‬ ‫دریافــت می باشــد‪.‬‬ ‫‪www.jaaar.com‬‬ ‫رمزینه لینک ارشیو‬ ‫رازشقایق در سایت جار‬ ‫روابط ایران و جمهوری چک‬ ‫‪3‬‬ ‫نگاهی به کشور جمهوری چک‬ ‫‪4‬‬ ‫انقالب مخملی‬ ‫‪8‬‬ ‫پیشینه اسالم در جمهوری چک‬ ‫‪12‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪14‬‬ ‫ساختار سیاسی‬ ‫‪16‬‬ ‫نظام اموزشی‬ ‫‪20‬‬ ‫نظام حقوقی‬ ‫‪24‬‬ ‫نظام بهداشت و سالمت‬ ‫‪27‬‬ ‫پراگ‪ ،‬پایتخت‬ ‫‪28‬‬ ‫برنو‪ ،‬دومین شهر مهم چک‬ ‫‪36‬‬ ‫شهرهای معروف جمهوری چک‬ ‫‪40‬‬ ‫سایر مناطق دیدنی‬ ‫‪43‬‬ ‫تاریخ موسیقی چک‬ ‫‪46‬‬ ‫حیات وحش‬ ‫‪50‬‬ ‫معماری‬ ‫‪54‬‬ ‫غذاهای محبوب‬ ‫‪58‬‬ ‫لباس های سنتی‬ ‫‪59‬‬ ‫سینمای و انیمیشن جمهوری چک‬ ‫‪60‬‬ ‫مشاهیر ادبیات‬ ‫‪62‬‬ ‫رویدادهای فرهنگی‬ ‫‪63‬‬ ‫نشانی دفتر مرکزی‪:‬‬ ‫تهران‪ -‬خیابان شریعتی‪ -‬خیابان خواجه نصیر‪ -‬خیابان مقدم‪-‬‬ ‫کوچه کهندانی‪ -‬بن بست اول‪ -‬پالک ‪5‬‬ ‫تلفکس‪77573576 :‬‬ ‫استفاده از مطالب این نشریه با اجازه کتبی و ذکر منبع بالمانع است‪.‬‬ ‫لیتوگرافی و چاپ‪ :‬گنجینه مینیاتور‬ ‫شبکه توزیع فروش‪ :‬شرکت نشرگستر امروز ‪54081 000‬‬ صفحه 2 ‫روابط ایران وچک‬ ‫ابوالفضل فیاض مرند‬ ‫کارشناس سیاسی‬ ‫نخســتین تحــرک سیاســى در مناســبات دو جانبــه جمهــورى اســامى ایــران و‬ ‫جمهورى چــک بــا ســفر معــاون اروپــا و امریــکاى وزارت امــور خارجــه وقــت‬ ‫کشــور بــه پــراگ در اردیبهشــت ‪( ۱۳۷۲‬مــه ‪ )۱۹۹۳‬صــورت پذیرفــت‪ .‬ایــن‬ ‫ســفر بــه منظــور تدویــن مناســبات سیاســى بیــن دو کشــور پــس از تحــوالت‬ ‫چکســلواکى ســابق و تبییــن مواضــع سیاســى دو کشــور صــورت گرفــت‪ .‬در‬ ‫ایــن ســفر طرفیــن عالقــه و اراده خویــش را در جهــت توســعه مناســبات همــه‬ ‫جانبــه در بخش هــاى سیاســى اقتصــادى و پارلمانــى بیــان نمودنــد و لــزوم‬ ‫تبــادل هیأت هــاى مختلــف سیاســى ‪ -‬پارلمانــى بــه مــوازات توســعه تبــادالت‬ ‫اقتصــادى را خاطــر نشــان نمودنــد‪.‬‬ ‫در ادامــه رایزنى هــاى سیاســى بیــن دو کشــور قائــم مقــام وزیــر خارجــه‬ ‫جمهــورى چــک در اواخــر ســال ‪ ۱۳۷۴‬بــا ارســال دعوتنامــه اى بــه همتــاى‬ ‫ایرانــى خــود ضمــن تأکیــد بــر لــزوم توســعه مناســبات سیاســى و تبــادل نظــر‬ ‫مقامــات سیاســى دو کشــور از ایشــان دعــوت نمــود کــه جهــت ادامــه مذاکرات‬ ‫بــه پــراگ ســفر نماینــد‪ .‬ایــن دیــدار در فروردیــن مــاه ‪( ۱۳۷۵‬اوریــل ‪)۱۹۹۵‬‬ ‫صــورت پذیرفــت‪ .‬انجــام ایــن دعــوت در حالــى صــورت گرفــت کــه به دلیــل‬ ‫انتخابــات پارلمانــى ایــن کشــور کــه مقــرر بــود در خــرداد مــاه ‪( ۷۵‬ژوئــن‬ ‫‪ )۱۹۹۵‬برگــزار شــود و از حساســیت خاصــى نــزد ائتــاف احــزاب دولتــى‬ ‫برخــوردار بــود‪ ،‬عمــده تماس هــاى سیاســى خارجــى قطــع شــده بــود‪.‬‬ ‫در پاســخ بــه دیــدار مذکــور قائــم مقــام وزیــر خارجــه چــک در فروردیــن ‪۱۳۷۳‬‬ ‫(اوریــل ‪ )۱۹۹۴‬به طــور رســمى از جمهــورى اســامى ایــران دیــدار نمــود و در‬ ‫مذاکــرات بــا مقامــات عالى رتبــه ایرانــى عــزم و اراده کشــور خــود را نســبت بــه‬ ‫بســط مناســبات مــورد تأکیــد مجــدد قــرار داد‪ .‬همچنیــن دعــوت وزیــر امــور‬ ‫خارجــه چــک از همتــاى ایرانــى وى جهــت بازدیــد رســمى از پــراگ تکــرار گردیــد‬ ‫کــه مقــرر شــد در زمــان مناســبى صــورت پذیــرد‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه انتخــاب جمهــورى چــک بــه عضویــت غیــر دائــم شــوراى امنیــت‬ ‫ســازمان ملــل متحــد بــراى ســال هاى ‪ ۹۵-۹۴‬و نظــر بــه اهمیــت منطقــه اى‬ ‫جمهــورى اســامى ایــران و جایــگاه ویــژه ان‪ ،‬مقامــات ایــن کشــور در جهــت‬ ‫توســعه تماس هــاى سیاســى بــا جمــورى اســامى ایــران عالقــه زیــادى نشــان‬ ‫دادنــد‪ .‬از طرفــى وزراء خارجــه دو کشــور نیــز همــه ســاله در حاشــیه اجــاس‬ ‫مجمــع عمومــى ســازمان ملــل بــا یکدیگــر دیــدار و در زمینــه توســعه مناســبات‬ ‫مذاکــره مى نمودنــد‪ .‬در اجالس هــاى بین المللــى از جملــه بنیــاد بین المللــی کــه‬ ‫در ســوئیس برگــزار مى گــردد وزیــر خارجــه ایــران بــا رئیــس هی ـأت چکــى کــه‬ ‫معمــوالً چکــى کــه معمــوالً نخســت وزیر ایــن کشــور اســت دیــدار و گفت وگــو‬ ‫کرده انــد‪.‬‬ ‫پــس از گشــایش بخــش فارســی رادیــو اروپــای ازاد در جمهــوری چــک در‬ ‫ســال ‪ ۱۹۹۸‬تهــران ضمــن اینکــه پــراگ را متهــم بــه حمایــت از منافــع‬ ‫امریــکا کــرد‪ ،‬ســفیر خــود را نیــز فراخوانــد و روابــط تجــاری بــا جمهــوری‬ ‫چــک را متوقــف کــرد‪.‬‬ ‫پــس از بهبــود مناســبات اتحادیــه اروپــا و ایــران در ســال ‪ ۲۰۱۵‬هیات هایــی‬ ‫از پارلمــان جمهــوری چــک و مقــام هــای بلندپایــه ی ایــن کشــور بــه تهــران‬ ‫ســفر کردنــد و روابــط سیاســی و تجــاری دو کشــور بهبــود یافــت‪.‬‬ ‫اطالعات سفارت چک در ایران‬ ‫ادرس سفارت در تهران‬ ‫فرمانیه‪ -‬خیابان پاسداران شمالی‪ -‬خیابان بوستان‪ -‬کوچه نسترن‪ -‬پالک ‪36‬‬ ‫شماره تماس‪26118851 :‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪3‬‬ ‫در بعــد روابــط اقتصــادی نیــز بایــد گفــت کــه نقطــه عطــف تحــرکات‬ ‫اقتصــادی ســال جاری دو کشــور ســفر علــی طیب نیــا‪ ،‬وزیــر امــور اقتصــادی‬ ‫و دارایــی ایــران بــه جمهــوری چــک در اردیبهشــت مــاه ســال ‪ 94‬در قالــب‬ ‫هیاتــی ‪ 20‬نفــره از فعــاالن اقتصــادی بــوده اســت‪ .‬ســفر هیــات بــزرگ ‪80‬‬ ‫نفــره اقتصــادی بــه همــراه لوبومیــر زائورالــک وزیــر امورخارجــه چــک بــه‬ ‫تهــران نیــز در ‪ 15‬شــهریور ســال ‪ 94‬در حــوزه همکاری هــای اقتصــادی و‬ ‫بازرگانــی قابــل مالحظــه بــود و منجــر بــه توافقاتــی بیــن فعــاالن اقتصــادی‬ ‫دو کشــور شــد‪.‬‬ صفحه 3 ‫نگاهی به کشور‬ ‫علیرضا مفتخری مظاهری‬ ‫حقوقدان و مدرس دانشگاه‬ ‫جمهوری چک‬ ‫جمهــوری چــک کشــوری محصــور در خشــکی واقــع در اروپــای مرکــزی‪ ،‬هم مــرز بــا‬ ‫المــان (شــمال‪‎‬غربی)‪ ،‬لهســتان (شمال شــرقی)‪ ،‬اتریــش (جنوب غربــی) و اســلواکی‬ ‫(جنوب شــرقی) و یکــی از اعضــای اتحادیــه اروپــا اســت‪.‬‬ ‫ایــن کشــور در تاریــخ اول ژانویــه ‪ ۱۹۹۳‬و بــه دنبــال تقســیم کشــور چــک اســلواکی‬ ‫ســابق پدیــد امــد‪ .‬پایتخــت و بزرگ تریــن شــهر ان شــهر پــراگ اســت بــا وجــودی‬ ‫کــه عضــو اتحادیــه اروپــا اســت واحــد پــول ان کرونــا اســت‪.‬‬ ‫جمعیــت جمهــوری چــک ‪ ۱۰‬میلیــون و ‪ ۷۰۸‬هــزار نفــر و زبــان رســمی ایــن کشــور‬ ‫چکــی اســت کــه از زبان هــای اســاوی اســت‪ .‬شــهر پــراگ ‪ ۱.۳‬میلیــون نفــر‬ ‫جمعیــت دارد‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک بــه دریــا راه نــدارد و ســه ناحیــه تاریخــی بوهــم‪ ،‬مورایــوی یــا‬ ‫موراویــا‪ ،‬و بخــش کوچکــی از ســیلزی را شــامل می شــود‪ .‬مــردم چــک از تبــار اســاو‬ ‫و از مردمــان هندواروپایــی هســتند‪.‬‬ ‫مــردم چــک به طــور تاریخــی بــه عنــوان «بی اعتنــا بــه مذهــب» توصیــف شــده اند و‬ ‫ایــن کشــور‪ ،‬رتبــه ســوم بی دین تریــن و ندانم گراتریــن مردمــان را در جهــان دارد‪.‬‬ ‫در سرشــماری ســال ‪ ۲۰۱۱‬میــادی‪ ۴۵.۲ ،‬درصــد پاســخی بــه پرســش در مــورد‬ ‫دیــن خــود ندادنــد و ‪ ۳۴.۲‬درصــد نیــز گفتنــد کــه بی دیــن هســتند‪ ۱۰.۳ .‬درصــد‬ ‫از مــردم ایــن کشــور مســیحی از شــاخه کاتولیــک رومــی هســتند و ‪ ۹.۴‬درصــد نیــز‬ ‫باورهــای دیگــر را دنبــال می کننــد‪ .‬در یــک نظرســنجی ســال ‪ ۲۰۰۵‬میــادی ‪۱۰‬‬ ‫درصــد از مــردم چــک گفتنــد کــه بــه وجــود خــدا بــاور دارنــد‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک نخســتین کشــور از اعضــای پیشــین کمــکان اســت کــه بنــا بــه‬ ‫گــزارش بانــک جهانــی در زمــره کشــورهای توســعه یافته قــرار گرفته اســت‪ .‬ایــن‬ ‫کشــور هم چنیــن ‪۲۷‬میــن شــاخص توســعه انســانی را در اروپــا داراســت‪.‬‬ ‫اب و هوای جمهوری چک‬ ‫جمهــوری چــک دارای اب و هــوای مرطــوب‬ ‫و قــاره ای اســت ‪ .‬در کشــور جمهــوری چــک‬ ‫زمســتان هــای تقریبــا ســرد و تابســتان هــای‬ ‫گــرم همــراه بــا بارندگــی را قابــل مشــاهده‬ ‫اســت ‪ .‬ایــن کشــور در قســمت خشــک اروپــا‬ ‫قــرار دارد و اب و هــوای ان بســیار متاثــر از‬ ‫ارتفاعــات ان مــی باشــد زیــرا از انجــا کــه ایــن‬ ‫کشــور محصــور در خشــکی اســت بنابرایــن‬ ‫تاثیــرات موثــر بــر یــک دریــا یــا اقیانــوس دارد‬ ‫و زمیــن خــود را معمــوال از شــمال تــا جنــوب شــرق و شــرق تکــرار مــی کنــد ‪ ،‬بنابرایــن‬ ‫شــرایط اب و هوایــی مشــابه در سراســر جهــان غالــب مــی شــود و هــوای کشــور بــا ارتفــاع‬ ‫هــای مختلــف ‪ ،‬متفــاوت مــی باشــد ‪ .‬در مناطــق مرتفــع کشــور چــک اب و هــوا خنــک تــر‬ ‫بــوده و میــزان بــارش نیــز بیشــتر اســت ‪ .‬بــه دلیــل موقعیــت هــای کوهســتانی کــه در کشــور‬ ‫چــک وجــود دارد ‪ ،‬اب و هــوا متغیــری در ایــن کشــور حکــم فرمــا اســت ‪.‬‬ ‫دمــا در فصــل هــای تابســتان و زمســتان بســیار متفــاوت مــی باشــد کــه بــه دلیــل موقعیــت‬ ‫جغرافیایــی ان اســت‪ .‬تابســتان هــوا گــرم اســت‪ ،‬گرچــه گرمــای شــدید در این کشــور بســیار‬ ‫کــم دیــده مــی شــود ‪ .‬بــه طــور کلــی اب و هــوا در زمســتان هــا ابــری و ســرد مــی باشــد و‬ ‫در بعضــی مواقــع وقتــی کــه بــا باد هــای ســرد روســیه روبــرو مــی شــوند ســردتر نیــز مــی‬ ‫شــود‪.‬‬ ‫زمســتان معمــوال در سراســر کشــور بــرف مــی بــارد و قســمت هــای بــا ارتفــاع باالتــر بــرف‬ ‫بیشــتر ی را در بــر مــی گیــرد‪ ،‬گرچــه معمــوال در زمیــن هــای همــوار نیــز بــرف و بــاران وجــود‬ ‫دارد‪ .‬میانگیــن هــوا در شــهر پــراگ ‪ ،‬پایتخــت کشــور چــک در مــاه جــوالی بیــن ‪ ۸/۱۱‬و ‪۳/۲۳‬‬ ‫درجــه ســانتیگراد و در مــاه ژانویــه بیــن ‪ ۳/۵‬تــا ‪ ۴/۰‬درجــه ســانتی گــراد مــی رســد کــه ایــن‬ ‫دمــا متغیــر مــی باشــد‪ .‬همچنیــن میانگیــن بارندگــی در کشــور چــک در طــول تابســتان بــه‬ ‫حداکثــر خــود یعنــی حــدود ‪ ۴۱۰‬میلــی متــر مــی رســد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪4‬‬ ‫جغرافیای کشور چک‬ ‫جمهــوری چــک اقلیــم قــاره ای مرطــوب و در کل کشــوری‬ ‫معتــدل بــا بارندگــی هــای مناســب مــی باشــد‪.‬‬ ‫از نظــر تاریخــی بــه ســه ناحیــه بوهــم‪ ،‬موراویا‪ ،‬و ســیلزی‬ ‫تقســیم می شــود‪ .‬بیشــتر مرزهــای جمهــوری چــک‬ ‫از مناطــق کوهســتانی تشــکیل شــده اند‪ .‬در مرزهــای‬ ‫جنــوب غــرب جنــگل بوهــم‪ ،‬در شــمال غــرب کوهســتان‬ ‫ارتــس‪ ،‬و در شــمال کشــور ناحیــه زودت و کوهســتان‬ ‫کرکونوشــه (‪ )Krkonoše‬قــرار گرفته اســت‪ .‬اب هــای‬ ‫روان در ســرزمین چــک پــس از گــذر از دیگــر کشــورها‬ ‫بــه ســه دریــا یعنــی دریــای شــمال‪ ،‬دریــای بالتیــک و‬ ‫دریــای ســیاه می ریزنــد‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک ســرزمین متنوعــی دارد‪ .‬منطقــه بوهــم‬ ‫کــه در غــرب کشــور واقــع شــده توســط رودهــای البــه‬ ‫و مولــداو ابیــاری می شــود و کوهســتان های کم ارتفــاع‬ ‫کرکونوشــه و زودت ان را احاطــه کرده انــد‪ .‬بلندتریــن‬ ‫نقطــه کشــور یعنــی اســنیژکا کــه ‪ ۱۶۰۲‬متــر ارتفــاع‬ ‫دارد در همیــن منطقــه و در مــرز بوهــم بــا لهســتان‬ ‫واقــع شده اســت‪ .‬اســنیژکا در زبــان چکــی بــه معنــای‬ ‫«برف پــوش» اســت‪.‬‬ ‫موراویــا کــه بخــش شــرقی کشــور را تشــکیل می دهــد‬ ‫نیــز منطقــه ای پــر از تپــه و ماهــور اســت‪ .‬ایــن منطقــه‬ ‫توســط رودخانــه مــوراوا ابیــاری می شــود و سرچشــمه‬ ‫رود اودر نیــز در ایــن ناحیــه قــرار دارد‪ .‬مــرز شــرقی‬ ‫موراویــا از کوهســتان بســکید و کارپــات ســفید تشــکیل‬ ‫شده اســت‪ .‬تنهــا مــرز چــک بــا اتریــش کوه هــای کمــی‬ ‫دارد و عمدتــاً بــا رود تایــا مشــخص شده اســت‪.‬‬ ‫کم ارتفاع تریــن نقطــه جمهــوری چــک بــا ‪ ۱۱۵‬متــر‬ ‫ارتفــاع هژنســکو نــام دارد و در محلــی واقــع شــده کــه‬ ‫رودخانــه البــه کشــور را تــرک می کنــد‪.‬‬ صفحه 4 ‫فرهنگ و اعتقادات مردم‬ ‫جمهــوری چک بــه همــراه همســایگانش ماننــد اســلواکی‪ ،‬اتریش‪ ،‬لهســتان‬ ‫و المــان اروپــای مرکــزی را تشــکیل مــی دهنــد‪.‬در سراســر اروپــای غربــی‬ ‫و در امریــکای شــمالی ایــن کشــور هــر چنــد تمایالتــی بــه شــرق اروپــا‬ ‫دارد ولــی در هــر صــورت یــک کشــور اروپــای شــرقی نامیــده نمــی شــود‬ ‫و اغلــب چکــی هــا در خصــوص اینکــه اروپــای شــرقی نامیــده شــوند‬ ‫حســاس هســتند‪ .‬بســیاری از مــردم جمهــوری چــک اگــر انهــا را جــزو‬ ‫اروپــای شــرقی بنامیــد بــا بــی حوصلگــی از شــما خواهنــد پرســید کــه چــه‬ ‫کســی گفتــه مــا مربــوط یــه اروپــای شــرقی هســتیم‪.‬‬ ‫در جمهــوری چــک اغلــب اجنــاس نســبت بــه خیلــی از کشــور هــای‬ ‫اروپایــی ارزان تــر اســت و ایــن بــه دلیــل شــرایط اقتصــادی خــوب ایــن‬ ‫کشــور اســت‪.‬‬ ‫حتــی بهتــر اســت در نــام بــردن ایــن کشــور بصــورت تنهایــی بــه عنــوان‬ ‫چــک خــودداری کنیــد چــون برخــی از مــردم نســبت بــه ایــن موضــوع هــم‬ ‫حســاس هســتند و دوســت دارنــد جمهــوری خطــاب شــوند‪.‬‬ ‫موضــوع دیگــر ایــن اســت کــه برخــی از مــردم جهــان فکــر مــی کننــد‬ ‫کــه جمهــوری چــک بخشــی از جمهــوری شــوروی ســابق بــوده کــه‬ ‫ایــن موضــوع اصــا درســت نیســت هــر چنــد ایــن کشــوی بخشــی از‬ ‫کشــور های بلــوک شــرق شــوروی ســابق محســوب مــی شــد امــا تــا‬ ‫ســال ‪ 1918‬بخشــی از امپراطــوری اتریــش مجارســتان بــود و حتــی در ان‬ ‫زمــان هــم خــود را مســتقل مــی دانســتند‪ .‬کال چکــی هــا دوســت ندارنــد‬ ‫انهــا را جزئــی از امپراطــوری اتریــش مجارســتان و یــا شــوروی ســابق‬ ‫بنامیــد‪ .‬حتــی برخــی از مــردم هــم فرامــوش کــرده انــد کــه بــا اســلواکی‬ ‫اتحــادی داشــته انــد و انــگار کــه دهــه هــا اســت از ایــن موضــوع گذشــته‬ ‫و تعلــق زیــادی بــا انهــا ندارنــد‪.‬‬ ‫قــرن هــا شــک و تردیــد مذهبــی ‪ ،‬کاتولیســت اجبــاری‪ ،‬تجربیات کمونیســم‬ ‫و … باعــث شــده کــه مــردم نســبت بــه دیــن تردیــد داشــته باشــند و‬ ‫همیــن موضــوع شــاید باعــث شــود شــما انهــا را مردمــی بــی دیــن بنامیــد‬ ‫و حتــی فکــر کنیــد انهــا اصــا بــه خــدا اعتقــادی ندارنــد‪ .‬بــه ویــژه ایــن‬ ‫مســئله در شــهرهای بــزرگ بوهمیــان بیشــتر دیــده مــی شــود‪.‬‬ ‫بســیاری از چــک هــا مســیحی هســتند‪ ،‬برخــی یهــودی و ســایر اقلیت هــای‬ ‫دیگــر هــم وجــود دارنــد کــه دوســت ندارنــد خودنمایــی کننــد‪ .‬بــه همیــن‬ ‫دلیــل موعظــه و تبلیــغ دیــن در عمــوم توســط افــراد نوعــی بــی احترامــی‬ ‫تلقــی مــی شــود‪.‬‬ ‫اگــر بــه مــردم و اعتقــادات انهــا و حتــی دیــن انهــا احتــرام بگذاریــد بــدون‬ ‫تردیــد احتــرام انهــا را خواهیــد دیــد‪ .‬علــی رغــم دیــدگاه بســیاری از مــردم‬ ‫بخصــوص مــردم خاورمیانــه مــردم چــک تنهــا ‪ 10‬درصــد کاتولیــک و ‪1‬‬ ‫درصــد پروتســتانی هســتند‪ .‬اقلیــت هــای مذهبــی عمدتــا در پــراگ زندگــی‬ ‫مــی کننــد‪.‬‬ ‫بــا تمامــی ایــن حساســیت هــا بــه دیــن و اعتقــادات ولــی همچنان مراســم‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪5‬‬ ‫مذهبــی ماننــد تعطیــات عیــد پــاک‪ ،‬رون یــان هــوس‪ ،‬ســنت کریــل‪ ،‬روز‬ ‫ماتوســوس و کریســمس بــه شــکل گســترده ای پذیرفتــه شــده و بــه‬ ‫خوبــی جشــن گرفتــه مــی شــود‪ .‬هــر چنــد خــود مــردم اغلــب ایــن‬ ‫کارهــا را فرهنگــی مــی داننــد تــا مذهبــی‪.‬‬ ‫هنــگام ورود و خــروج بــه مغــازه هــا‪ ،‬رســتوران هــا‪ ،‬کافــه هــا و یــا هــر‬ ‫مــکان دیگــری ادب حکــم مــی کنــد کــه ســام کنیــد و در هنــگام خــروج‬ ‫خداحافظــی کنیــد و ایــن یــک موضــوع فــرا گیــر در جمهــوری چــک‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫وقتــی بــا یــک خانــواده چکــی بــه رســتوران و یــا کافــه مــی رویــد ایــن‬ ‫در فرهنــگ مــردم ایــن منطقــه کامــا امــری طبیعــی و پســندیده اســت‬ ‫کــه صورتحســاب شــما را پرداخــت نماینــد چیــزی کــه در کمتــر کشــور‬ ‫اروپایــی خواهیــد دیــد‪ .‬اگــر شــما هــم صورتحســاب انهــا را پرداخــت‬ ‫کنیــد اصــا بــرای انهــا جــای تعجــب نیســت‪.‬‬ ‫بــرای ورود بــه خانــه مــردم چــک نبایــد کفــش هــای خــود را از پــا‬ ‫در بیاوریــد چــون ایــن کار را غیــر بهداشــتی مــی داننــد مگــر اینکــه‬ ‫خودشــان از شــما بخواهنــد کــه کفشــهایتان را در بیاوریــد‪ .‬معمــوال‬ ‫چک هــا در فضــای خانــه از دمپایــی و یــا صنــدل اســتفاده مــی کننــد و‬ ‫بــدون کفــش و یــا دمپایــی در خانــه قــدم نمــی زننــد‪ .‬برخــی از خانــواده‬ ‫هــای ســنتی تــر بــرای شــما یــک جفــت دمپایــی اختصــاص خواهنــد داد‬ ‫تــا شــما کفــش خــود را عــوض کنیــد ولــی ایــن هــم خیلــی کــم دیــده‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫توصیــه مــی شــود در هنــگام گفتگــو بــا مــردم چــک و یــا مــراوده بــا انهــا‬ ‫بــه هیــچ عنــوان از نــام هــای قدیمــی شــهر هــا و شهرســتان هــای ایــن‬ ‫کشــور اســتفاده نکنیــد بخصــوص نــام هایــی کــه در زمــان المــان از انهــا‬ ‫اســتفاده مــی شــد ‪ .‬انهــا ایــن موضــوع را نشــانه جهــل شــما مــی داننــد‬ ‫و ناراحــت مــی شــوند‪.‬‬ صفحه 5 ‫تاریخچهکشورچک‬ ‫محسن علی گلتبار‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫در ســرزمین امــروزی چــک در ابتــدا بوئــی هــا از قبیلــه ســلتیک بــرای چهــار‬ ‫قــرن زندگــی مــی کردنــد‪ .‬پــس از ســقوط امپراطــوری روم ســلت هــا بــه‬ ‫قبایــل ژرمــن پیوســتند‪ .‬در چهــار قــرن بعــدی اســاو هــا از شــرق وارد ایــن‬ ‫ســرزمین شــدند و در قــرن نهــم امپراطــوری بــزرگ مــوراوی کــه از المــان‬ ‫مــدرن تــا اوکرایــن را در بــر داشــت در ایــن ســرزمین پایــه گــذاری شــد‪ .‬بــا‬ ‫ســقوط امپراطــوری مــوراوی زمنــی هــای تــاج بومهــی شــکل گرفــت کــه در‬ ‫تاریــخ مــرز هــای مشــترک یکســان بــا مرزهــای مشــترک چــک هــا داشــتند‪.‬‬ ‫از قــرن ‪ 11‬تــا ‪ 14‬میــادی چــک درگیــر اســتعمار المــان بــود‪.‬‬ ‫تحــت ســلطنت چارلــز چهــارم در نیمــه قــرن ‪ 14‬پادشــاهی بوهمیــان بــه‬ ‫عنــوان مرکــز امپراطــوری رو شــد و پــراگ بــه عنــوان پایتخــت ان انتخــاب‬ ‫شــد‪ .‬ایــن دوران را دوران طالیــی پادشــاهی مــی نامنــد‪ .‬ایــن شــاه روشــنفکر‬ ‫و صلــح جــو زیــر ســاخت هــای فرهنگــی‪ ،‬اموزشــی و هنــری زیــادی در ایــن‬ ‫کشــور ایجــاد کــرد‪ .‬پــل چارلــز پــراگ‪ ،‬دانشــگاه چارلــز‪ ،‬شــهر جدیــد پــراگ‪،‬‬ ‫کلیســای ســنت ویتــس‪ ،‬قلعــه کارلشــتین و بنیــاد شــهر کارولــوی در ایــن‬ ‫زمــان اتفــاق افتــاد‪ .‬بــا مــرگ چالــز در ســال ‪ 1387‬دوران طالیــی بوهمیــان‬ ‫هــم بــه اتمــام رســید‪.‬‬ ‫درگیری هــای مذهبــی تیشــه بــر ریشــه دوران طالیــی چــک زد و پــس از‬ ‫مــرگ چارلــز پادشــاهی او بــا ایــن درگیــری هــای مذهبــی رو بــه هــرج و مــرج‬ ‫و از هــم گســیختگی اورد‪ .‬ظهــور جــان هــاوس و پیروانــش در ســال های‬ ‫‪ 1410‬باعــث رد برتــری کلیســای کاتولیــک روم در ایــن ســرزمین شــد و‬ ‫باعــث بــروز جنــگ هــای زیــادی در ایــن ســرزمین در بیــن اقــوام بــا عقایــد‬ ‫مذهبــی مختلــف شــد‪ .‬نهایتــا کاتولیکوالدیســاو دوم موفــق شــد شــورش هــا‬ ‫را ســرکوب و پادشــاهی را بــا ازادی مذهبــی کمــی ارام کنــد‪.‬‬ ‫پادشــاهی بوهمیایــی بــه دســت امپراطــوری اتریــش بــه رهبــری هابســبورگ‬ ‫افتــاد‪ .‬ایــن رویــداد تاثیــر زیــادی بــر تاریــخ ‪ 400‬ســاله بعــدی جمهــوری‬ ‫چــک داشــت‪ .‬در ســال ‪ 1618‬قیامــی علیــه هابســبورگ رخ داد کــه باعــث‬ ‫ایجــاد جنــگ هایــی در ایــن کشــور شــد‪ .‬ایــن قیــام در ســال ‪1620‬شکســت‬ ‫ســختی خــورد و رهبــران قیــام کننــدگان بــه شــدت مجــازات شــدند‪.‬‬ ‫بــا وجــود اشــغال کشــور چــک توســط اتریشــی هــا ســاخت کاخ هــای‬ ‫بــاروک و ســایر ســاختمان های بــزرگ و مجلــل در قــرن ‪ 17‬و ‪ 18‬در این‬ ‫کشــور رواج فروانــان یافــت‪ .‬ســرزمین چــک در قــرن ‪ 19‬اویــن صنایــع‬ ‫بــزرگ خــود را راه انــدازی کــرد‪ .‬مــوج ملــی گرایــی و ناسیونالیســتی‬ ‫باعــث شــد تــا میــان مــردم اعتراضاتــی شــکل بگیــرد و واکنــش هایــی‬ ‫فرهنگــی بــه المانــی شــدن و تســلط المــان هــا ایجــاد شــود‪.‬‬ ‫کمــی بعــد از پایــان جنــگ جهانــی اول و فروپاشــی امپراطــوری اتریــش‬ ‫مجارســتان کشــورهای وابســته ماننــد چــک و اســلواکی اعــام اســتقالل‬ ‫کردنــد و دولــت جدیــد چکســلواکی را در ‪ 1918‬تاســیس کردنــد‪.‬‬ ‫جمهــوری چکســلواکی در ایــن دوران دوبــاره دورانــی طالیــی نویــن را‬ ‫بــرای خــود رقــم زد و از نظــر اقتصــادی و فرهنگــی رونــق گرفــت‪ .‬امــا‬ ‫بــا ایــن حــال ارتبــاط خوبــی بیــن دولــت بــا جمعیــت ســاوتن المانــی‬ ‫کــه بالــغ بــر ‪ 20‬درصــد از جمعیــت ایــن کشــور بودنــد شــکل نگرفــت‪.‬‬ ‫همیــن موضــوع بــا ظهــور فاشیســم و ملــی گرایــی قومــی توســط هیتلــر‪،‬‬ ‫هورتــای مجارســتانی و اســمگلی ریــدز لهســتانی بهانــه ای شــد تــا‬ ‫شمشــیرهای جدایــی بــرای چــک و اســلواکی تیــز شــوند‪.‬‬ ‫یــک ســال بعــد المــان نــازی ســرزمین هــای باقــی مانــده مجارســتان‬ ‫را اشــغال کــرد و اســلواکی بــه عنــوان یــک کشــور دســت نشــانده از‬ ‫چــک جــدا شــد‪ .‬نســل کشــی هــا و جنایــات وحشــیانه و دســتگیری های‬ ‫جمعــی تــا ســال ‪ 1945‬توســط یهــودی هــا و رومــی هــا در چــک و‬ ‫اســلواکی بــه وقــوع پیوســت‪ .‬در ایــن زمــان رویــدادی بســیار مهــم‬ ‫اتفــاق افتــاد و ان هــم ویــران شــدن کامــل روســتای لیدیــس بــود کــه در‬ ‫‪ 22‬کیلومتــری غــرب پــراگ واقــع شــده بــود و بهانــه ان تــرور ریچــارد‬ ‫هیدریــش توســط تیریــوی بریتانیایــی بــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪6‬‬ صفحه 6 ‫پــس از جنــگ جهانــی دوم چکســلواکی دوبــاره متحــد شــد و تقریبــا تمامــی اقــوام المانــی و ده هــا‬ ‫هــزار مجارســتانی را بــا زور و بــه شــکلی انتقــام جویانــه کــه هنــوز هــم در مــورد ان ابهــام وجــود‬ ‫دارد از ایــن ســرزمین اخــراج کردنــد‪ .‬ایــن اقــدام بهانــه هایــی کــه باعــث مــی شــد از حمــات‬ ‫هوایــی و جنــگ هــای زیــاد در امــان باشــد را از دســت دارد‪ .‬بــا ایــن حــال ایــن شــوروی بــود کــه‬ ‫بــا نفــوذ در ایــن کشــور باعــث فروپاشــی چکســلواکی شــد‪.‬‬ ‫در اغــاز دهــه ‪ 1950‬استالینیســت هــا محاکمــه هــای گســترده ای را بــا الهــام از اتحــاد جماهیــر‬ ‫شــوروی اغــاز کردنــد‪ .‬شــناخته تریــن ایــن محاکمــه هــا بــه حکــم اعــدام میــادا هــوراکاوا دموکرات‬ ‫سوســیال بــود‪ .‬بــا مــرگ اســتالین و از هــم پاشــیدن حــذب استالینیزاســیون کشــور بیشــتر متمایــل‬ ‫بــه کمونیســت شــد کــه بــا رهبــری فــردی بــه نــام الکســاندر دوبچــک همــراه بــود‪ .‬وی عالقــه‬ ‫زیــادی بــه ازاد ســازی چکســلواکی و ایجــاد سوسیالیســم بــا چهــره انســانی داشــت‪.‬‬ ‫در اوت ســال ‪ 1968‬مهاجــم پیمــان ورشــو شــوروی رهبــری لیبــرال نظامــی پریکلواکــی را منحــل کــرد و ازادی هــای زیــادی را بــه پایــان رســاند‪ .‬در ســال بعــد‬ ‫تظاهــرات هــای زیــادی بــر ضــد شــوروی انجــام شــد‪ .‬در نوامبــر ‪ 1989‬پــس از انتخابــات لهســتان و تظاهــرات در مجارســتان و فروپاشــی دیــوار برلیــن مقاومــت‬ ‫علیــه مــردم دیگــر نمــی توانســت موفقیت امیــز باشــد‪ .‬نارضایتــی مــردم و اقدامــات وحشــیانه پلیــس دولتــی باعــث شــد در رویــداد معــروف انقــاب مخملــی‬ ‫مســالمت و صلحــی بــا کمونیســت هــا انجــام و دولــت دموکراتیــک بــر روی کار امــد‪.‬‬ ‫در ژانویــه ‪ 1993‬چکســلواکی بصــورت مســالمت امیــز و توافقــی بــه دو کشــور جمهــوری چــک و اســلواکی تفکیــک شــد‪ .‬جمهــوری جدیــد چــک در ســال ‪1999‬‬ ‫بــه ناتــو پیوســت و در ســال ‪ 2004‬عضــوی از اتحادیــه اروپــا شــد تــا بتوانــد یــک جمهــوری پارلمانــی پایــدار و دموکــرات را تشــکیل داده باشــد‪ .‬پرچــم فعلــی‬ ‫جمهــوری چــک همــان پرچمــی اســت کــه در زمــان اتحــاد خــود بــا اســلواکی تحــت عنــوان چکســلواکی اســتفاده مــی کردنــد‪.‬‬ ‫استقالل چک از اسلواکی‬ ‫پــراگ در روز هفدهــم نوامبــر ‪ ،۱۹۸۹‬شــاهد حوادثــی بــود کــه تغییــر قدرت‬ ‫در ایــن کشــور را رقــم زد‪ .‬تظاهــرات دانشــجویانی کــه بــه یــاد یکــی از‬ ‫همقطــاران دانشــجوی خــود کــه در زمــان اشــغال ایــن کشــور توســط‬ ‫المــان نــازی‪ ،‬کشــته شــده بــود‪ ،‬بــا ســرکوب پلیــس دولــت کمونیســتی‬ ‫چکســلواکی انزمــان همــراه شــد‪ .‬ایــن مســاله‪ ،‬اغازگــر تظاهــرات و‬ ‫اعتــراض هــای گســترده بــود و ســرانجام‪ ،‬بــه ســقوط دولــت وقــت‬ ‫انجامیــد‪.‬‬ ‫واتســاو هــاول‪ ،‬یکــی از فعــاالن هنــری و سیاســی انزمــان‪ ،‬بــا ایــن‬ ‫جنبــش همــراه شــد و ائتــاف صلــح امیــز اجتمــاع مدنــی را تشــکیل داد‪.‬‬ ‫ایــن ائتــاف بــا همراهــی و همــکاری منشــور موســوم بــه ‪ ۷۷‬کــه ناظــر بــر‬ ‫عملکــرد حکومــت وقــت در رابطــه بــا حقــوق بشــر بــود‪ ،‬توانســت برنامــه‬ ‫هــای موثــری را بــرای پیــش بــردن اعتــراض هــا معرفــی کنــد کــه از‬ ‫انجملــه مــی تــوان بــه اعتصــاب هــای سراســری بــا حمــل کلیدهایــی از‬ ‫ســوی معترضــان اشــاره کــرد کــه خواهــان پایــان کار دولــت کمونیســت‬ ‫چکســلواکی انزمــان بودنــد‪.‬‬ ‫ایــن اعتــراض هــا بــه اســتعفای دســته جمعــی اعضــای حــزب کمونیســت‬ ‫منجــر شــد و یکــی از پرقــدرت تریــن دولــت هــای کمونیســت شــرق‬ ‫اروپــا را از بیــن بــرد‪ .‬معترضــان اقــدام بــه تصــرف مــکان هایــی ماننــد‬ ‫میــدان ونسســاس و پارلمــان کشــور کردنــد‪ .‬اقداماتــی ایــن چنیــن کــه‬ ‫بــا ســرکوب خشــونت امیــز پلیــس مواجــه بــود‪ ،‬تظاهرکننــدگان را تحــت‬ ‫رهبــری واتســاو هــاول و هنرمنــدان و سیاســتمدارانی کــه بــه صلــح امیــز‬ ‫بــودن ایــن اعتــراض هــا تاکیــد مــی کردنــد‪ ،‬بــه اهــداف خــود نزدیــک تــر‬ ‫کــرد‪.‬‬ ‫معترضــان بــه یکــی از خواســته هــای خــود یعنــی اســتعفای اعضــای‬ ‫حــزب کمونیســت رســیده بودنــد و بــر دیگــر خواســته هایشــان از جملــه‬ ‫ازادی زندانیــان سیاســی و تحقیــق دربــارۀ رفتــار خشــونت بــار پلیــس بــا‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪7‬‬ ‫تظاهرکننــدگان اصــرار مــی ورزیدنــد‪ .‬واتســاو هــاول بعنــوان رهبــر مخالفان‪،‬‬ ‫مذاکــرات مخالفــان بــا دولــت را رهبــری کــرد و ســرانجام در تاریــخ ‪۲۹‬‬ ‫دســامبر همــان ســال‪ ،‬از ســوی پارلمــان بعنــوان رییــس جمهــوری برگزیــده‬ ‫شــد‪.‬‬ ‫ایــن وقایــع‪ ،‬زمینــه ســاز تقســیم چکســلواکی بــه دو کشــور جمهــوری چــک‬ ‫و جمهــوری اســلواکی در ســال ‪ ۱۹۹۳‬میــادی شــد‪ .‬شــهرهای پــراگ و‬ ‫براتیســاوا بترتیــب بعنــوان پایتخــت ایــن دو کشــور برگزیــده شــدند‪.‬‬ ‫کشــور واحــد دیــروز و دو کشــور همســایه امــروز‪ ،‬هــر دو سیســتم پارلمانــی‬ ‫دارنــد و عضــو اتحادیــه اروپــا هســتند‪ .‬طــی ســال هــای اولیــۀ جدایــی‪،‬‬ ‫مــردم هــر دو کشــور‪ ،‬بــه دلیــل وضعیــت ناگــوار اقتصــادی و گــذار از سیســتم‬ ‫کمونیســتی بــه خصوصــی کــه بویــژه در جمهــوری چــک اجــرا شــد‪ ،‬بــا‬ ‫کاهــش قــدرت خریــد روبــرو شــدند امــا در فاصلــۀ ســال هــای ‪ ۱۹۹۴‬تــا‬ ‫‪ ۲۰۰۸‬میــادی یعنــی پیــش از اغــاز بحــران اقتصــادی در اروپــا جمهــوری‬ ‫چــک بــا بهبــود شــرایط اقتصــادی و رشــد مواجــه بــود‪.‬‬ ‫نظرســنجی هــای امــروز کــه توســط دو موسســۀ تحقیقاتــی در جمهــوری‬ ‫چــک و جمهــوری اســلواکی صــورت گرفتــه نشــان مــی دهــد کــه ‪ ۶۱‬درصــد‬ ‫از مــردم در چــک و ‪ ۵۰‬درصــد از مــردم اســلواکی‪ ،‬وقایــع پاییــز ‪ ۱۹۸۹‬را‬ ‫مثبــت ارزیابــی مــی کننــد‪ .‬وقایعــی کــه بخــش مهمــی از تاریــخ اروپــا و‬ ‫بویــژه کشــورهای کمونیســتی ســابق را تشــکیل مــی دهــد‪.‬‬ صفحه 7 ‫نعمت ا‪ ...‬فیروزی‬ ‫انقالبمخملی‬ ‫انقــاب مخملــی یــا انقــاب ارام یــا انقــاب رنگــی بــه انتقــال قــدرت غیــر‬ ‫خشــونت امیز در چکســلواکی ســابق گفتــه می شــود‪ .‬دوره تحــول و انتقــال از‬ ‫‪ ۱۷‬نوامبــر تــا ‪ ۲۹‬دســامبر ‪ ۱۹۸۹‬بــه طــول انجامیــد‪ .‬دانشــجویان و مخالفــان‬ ‫میانســال در راهپیمایی هــای مردمــی در مخالفــت بــا دولــت یک حزبــی حــزب‬ ‫کمونیســت چکســلواکی شــرکت داشــتند‪ .‬نتیجــه پایانــی انقــاب‪ ،‬خاتمــه‬ ‫حکومــت استالینیســم در چکســلواکی و متعاقــب ان‪ ،‬از میــان بــردن اقتصــاد‬ ‫طراحــی شــده و بازگشــت بــه جمهــوری پارلمانــی بــود‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۷‬نوامبــر ‪ ۱۹۸۹‬پلیــس ضــد شــورش تظاهــرات دانشــجویان را در پــراگ‬ ‫ســرکوب کــرد‪.‬‬ ‫ایــن رخــداد باعــث راه انــدازی مجموعــه ای از تظاهــرات از ‪ ۱۹‬نوامبــر تــا‬ ‫پایــان دســامبر شــد‪ .‬در ‪ ۲۰‬نوامبــر‪ ،‬جمعیــت معترضــان در پــراگ بــه تقریب ـاً‬ ‫پانصدهــزار نفــر رســید‪ .‬در ‪ ۲۴‬نوامبــر‪ ،‬همــه ســران حــزب کمونیســت از‬ ‫جملــه دبیــرکل ان اســتعفا کردنــد‪ .‬اعتصــاب عمومــی دو ســاعته توســط همــه‬ ‫شــهروندان چکســلواکی در ‪ ۲۷‬نوامبــر برگــزار شــد‪.‬‬ ‫در واکنــش بــه فروپاشــی ســایر دولت هــای پیمــان ورشــو و افزایــش‬ ‫اعتراضــات خیابانــی‪ ،‬حــزب کمونیســت چکســلواکی در ‪ ۲۸‬نوامبــر اعــام کــرد‬ ‫کــه قــدرت را تــرک کــرده و نظــام تک حزبــی را از میــان خواهــد بــرد‪ .‬دو روز‬ ‫بعــد‪ ،‬قــوه مقننــه رســماً بخش هایــی از قانــون اساســی را کــه انحصــار قــدرت‬ ‫را در اختیــار کمونیســت ها قــرار مــی داد‪ ،‬حــذف کــرد‪ .‬در اوایــل دســامبر‪،‬‬ ‫ســیم خــاردار و ســایر موانــع از مــرز چکســلواکی بــا المــان غربــی و اتریــش‬ ‫برداشــته شــد‪ .‬در ‪ ۱۰‬دســامبر گوســتاو هوشــاک (رئیس جمهــور) نخســتین‬ ‫دولــت عمدت ـاً غیــر کمونیســت از ســال ‪ ۱۹۴۸‬را تشــکیل داد و اســتعفا کــرد‪.‬‬ ‫در ‪ ۲۸‬دســامبر‪ ،‬الکســاندر دوبچــک بــه عنــوان ســخنگوی پارلمــان فــدرال‬ ‫انتخــاب شــد و واتســاو هــاول در ‪ ۲۹‬دســامبر بــه عنــوان رئیس جمهــور‬ ‫چکســلواکی انتخــاب شــد‪.‬‬ ‫اصطــاح انقــاب مخملــی توســط ریتا کلیمــووا کــه مترجــم انگلیســی مخالفان‬ ‫بــود و بعــدا ً در ایــاالت متحــده ســفیر شــد‪ ،‬ابــداع شــد‪ .‬ایــن اصطــاح بــه‬ ‫صــورت داخلــی و بین المللــی بــرای توصیــف انقــاب بــه کار رفــت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪8‬‬ ‫حــزب کمونیســت از ‪ ۲۵‬فوریــه ‪ ۱۹۴۸‬قــدرت را در دســت داشــت‪ .‬پــس‬ ‫از ان‪ ،‬هیــچ حــزب مخالــف رســمی وجــود نداشــت‪ .‬مخالفــان نشــریات‬ ‫خانگــی منتشــر کردنــد‪ ،‬ولــی توســط پلیــس مخفــی شــکنجه شــدند‪.‬‬ ‫افــکار عمومــی بــه دلیــل تــرس از دســت دادن کار یــا تحصیــل‪ ،‬بــه‬ ‫صــورت اشــکار از مخالفــان حمایــت نمی کردنــد‪ .‬اثــار نویســندگان و‬ ‫فیلمســازان بــه دلیــل «نگــرش منفــی بــه رژیــم سوسیالیســت» توقیــف‬ ‫می شــد‪ .‬فرزنــدان کارافرینــان ســابق یــا سیاســتمداران غیــر کمونیســت‪،‬‬ ‫افــرادی کــه برخــی از خانواده شــان در غــرب بودنــد‪ ،‬حامیــان الکســاندر‬ ‫دوبچــک در بهــار پــراگ‪ ،‬مخالفــان اشــغال نظامــی توســط شــوروی‪،‬‬ ‫مبلغــان دینــی و تحریــم کننــدگان انتخابــات در فهرســت ســیاه قــرار‬ ‫می گرفتنــد‪.‬‬ ‫پــس از معرفــی سیاســت های گالسنوســت و پرســترویکای میخائیــل‬ ‫گورباچــف در ‪ ،۱۹۸۵‬ماهیــت فهرســت ســیاه بــه تدریــج تغییــر کــرد‪.‬‬ ‫حــزب کمونیســت چکســلواکی در کالم از پرســترویکا حمایــت می کــرد‪،‬‬ ‫ولــی تغییــرات اندکــی ایجــاد کــرد‪ .‬ســخن گفتــن دربــاره بهــار پــراگ‬ ‫(در ‪ )۱۹۶۸‬هنــوز تابــو بــود‪ .‬نخســتین تظاهــرات ضــد حکومتــی در ‪۱۹۸۸‬‬ ‫(بــرای نمونــه تجمــع شمع به دســتان) و ‪ ۱۹۸۹‬برگــزار شــد‪ ،‬ولــی‬ ‫توســط پلیــس ســرکوب شــد‪.‬‬ ‫در اواخــر دهــه ‪ ۱۹۸۰‬میــادی‪ ،‬نارضایتــی از اســتانداردهای زندگــی و‬ ‫مشــکالت اقتصــادی‪ ،‬منجــر بــه حمایــت عمومــی از اصالحــات اقتصــادی‬ ‫شــد‪ .‬در ‪ ۱۹۸۹‬شــهروندان بــه صــورت اشــکار‪ ،‬نارضایــی خــود از رژیــم‬ ‫را بیــان می کردنــد‪ .‬تعــدادی از شــخصیت های سرشــناس و کارگــران‬ ‫عمومــی طومارهایــی را در حمایــت از واتســاو هــاول (کــه در زنــدان‬ ‫بــود) امضــا کردنــد‪ .‬هم چنیــن در تابســتان ‪ ۱۹۸۹‬طومــاری بــرای پایــان‬ ‫سانســور و اغــاز اصالحــات سیاســی شــدید امضــا شــد‪.‬‬ ‫در اوت‪ ،‬شــهروندان المــان شــرقی ســفارت المــان غربــی در پــراگ‬ ‫را اشــغال کردنــد و خواســتار پناهندگــی بــه المــان غربــی شــدند‪ .‬در‬ ‫روزهــای پــس از ‪ ۳‬نوامبــر‪ ،‬هــزاران نفــر از المــان شــرقی بــا قطــار از‬ ‫پــراگ بــه ســوی المــان غربــی رفتنــد‪ .‬در ‪ ۹‬نوامبــر‪ ،‬دیــوار برلیــن فــرو‬ ‫ریخــت‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۶‬نوامبــر‪ ،‬بســیاری از همســایگان چکســلواکی قانــون اقتدارگرایــی‬ ‫را لغــو کردنــد‪ .‬شــهروندان چکســلواکی ایــن رویدادهــا را در تلویزیــون‬ ‫می دیدنــد‪ .‬شــوروی نیــز از تغییــر در گــروه حاکــم چکســلواکی حمایــت‬ ‫می کــرد‪.‬‬ صفحه 8 ‫‪ ۱۶‬نوامبــر در اســتانه روز جهانــی دانشــجو‪ ،‬دانش امــوزان دبیرســتانی و‬ ‫دانشــجویان اســلواکیایی تظاهــرات صلح امیــزی را در مرکــز براتیســاوا‬ ‫ترتیــب دادنــد‪ .‬حــزب کمونیســت اســلواکی انتظــار ایــن قضیــه را داشــت و‬ ‫ســازمان دهی شــده بــودن تظاهــرات را بــه چشــم یــک مشــکل می دیــد‪.‬‬ ‫نیروهــای نظامــی پیــش از تظاهــرات در حالــت اماده بــاش بودنــد‪ .‬در پایــان‪،‬‬ ‫دانشــجویان بــا ارامــش از میــان شــهر گذشــتند و نماینــده ای را بــرای بحــث‬ ‫دربــاره خواســته های خــود بــه وزارت امــوزش فرســتادند‪.‬‬ ‫فــردای ان روز جنبش هــای تــازه ای بــه رهبــری واتســاو هــاول بــا ایــده‬ ‫جامعـه ای متحــد و بــا هــدف بازســازی سیاســی دولــت بــه راه افتــاد‪ .‬اتحادیه‬ ‫جوانــان سوسیالیســت (نماینــده حــزب کمونیســت چکســلواکی) تظاهــرات‬ ‫بزرگــی را بــرای بزرگداشــت روز جهانــی دانشــجو و پنجاهمیــن ســالگرد‬ ‫قتل عــام دانشــجویان بــه دســت حکومــت نــازی ســازمان داد‪.‬‬ ‫بیشــتر اعضــای اتحادیــه‪ ،‬در باطــن‪ ،‬مخالــف رهبــران کمونیســت بودنــد‪،‬‬ ‫ولــی از تــرس شــکنجه ســخنی نمی گفتنــد‪ .‬ایــن تظاهــرات‪ ،‬فرصتــی بــرای‬ ‫دانشــجویان معتــدل بــود تــا بــه دیگــران بپیوندنــد و نظــرات خــود را بیــان‬ ‫کننــد‪ .‬تظاهــرات در ســاعت ‪ ۱۶‬اغــاز شــد و در حــدود ‪ ،۱۹:۳۰‬توســط‬ ‫پلیــس ضــد شــورش متوقــف شــد‪ .‬انــان همــه راه هــای فــرار را بســتند و بــه‬ ‫دانشــجویان حملــه کردنــد‪ .‬در حیــن پراکنــده شــدن جمعیــت‪ ،‬یــک پلیــس‬ ‫مخفــی بــه زمیــن افتــاد و بدنــش توســط افــراد پلیــس بــه امبوالنــس منتقــل‬ ‫شــد‪ .‬در فضــای تــرس و ناامیــدی شــایعه ای منتشــر شــد کــه یــک دانشــجو‬ ‫مرده اســت‪ .‬ایــن حادثــه باعــث تحریــک شــدن مــردم شــد‪.‬‬ ‫‪18‬نوامبــر دو دانشــجو در خانــه شــخصی نخسـت وزیر بــا او مالقــات کردنــد‬ ‫و انچــه در تظاهــرات رخ داده بــود‪ ،‬بــرای او شــرح دادنــد‪ .‬اعتصــاب در تئاتــر‬ ‫رئالیســتیک اعــام شــد و ســایر تئاترهــا نیــز بــه ســرعت از ان پیــروی‬ ‫کردنــد‪ .‬صحنه هــای تئاتــر تنهــا بــرای بحث هــا عمومــی بــاز بــود‪ .‬بــا‬ ‫ابتــکار عمــل دانشــجویان اکادمــی هنرهــای نمایشــی پــراگ‪ ،‬دانشــجویان‬ ‫پــراگ بــه اعتصــاب پیوســتند‪ .‬ســپس دانشــجویان در تمــام چکســلواکی‬ ‫اعتصــاب کردنــد‪ .‬کارمنــدان و بازیگــران تئاتــر از اعتصــاب حمایــت کردنــد و‬ ‫بــه جــای اجــرای نمایــش‪ ،‬اعالمیــه دانشــجویان و هنرمنــدان را بــرای حضــار‬ ‫می خواندنــد کــه فراخوانــی بــرای اعتصــاب عمومــی در ‪ ۲۷‬نوامبــر بــود‪.‬‬ ‫پوســترها و اعالمیه هــای دست ســاز منتشــر شــد کــه بــا توجــه بــه کنتــرل‬ ‫شــدید حــزب کمونیســت بــر همــه رســانه ها تنهــا راه انتشــار پیــام بــود‪.‬‬ ‫همــان شــب‪ ،‬رادیــو اروپــای ازاد گــزارش داد کــه یــک دانشــجو در تظاهــرات‬ ‫روز گذشــته بــه دســت پلیــس کشــته شده اســت‪ .‬علی رغــم نادرســت‬ ‫بــودن گــزارش‪ ،‬احساســات مــردم برانگیختــه شــد و شــهروندانی کــه مــردد‬ ‫بودنــد‪ ،‬بــر تــرس خــود غلبــه کردنــد و بــه اعتراضــات پیوســتند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪9‬‬ ‫در روز ‪ 19‬نوامبــر‪ ،‬تئاترهــای براتیســاوا‪ ،‬برنــو‪ ،‬اســتراوا و شــهرهای دیگــر‬ ‫اعتصــاب کردنــد‪ .‬اعضــای انجمن هــای هنــری و ادبــی و ســازمان ها و موسســات‬ ‫بــه اعتصــاب پیوســتند‪ .‬گروهــی بــا نخســت وزیر دیــدار کردنــد و او بــه انــان‬ ‫گفــت کــه دو بــار بــا اســتعفایش مخالفــت شده اســت و ایــن تغییــر نیــاز بــه‬ ‫تظاهــرات بزرگــی ماننــد انچــه در المــان شــرقی رخ داد‪ ،‬دارد‪ .‬هم چنیــن از انــان‬ ‫خواســت شــمار تلفــات را پاییــن نگــه دارنــد‪ .‬حــدود ‪ ۵۰۰‬نفــر از جملــه هنرمندان‬ ‫و دانشــمندان اســلواکیایی در انجمــن هنــر براتیســاوا جمــع شــدند و حملــه بــه‬ ‫دانشــجویان پراگــی را محکــوم کردنــد‪.‬‬ ‫هنرمنــدان و تماشــاچیان تئاتــری در پــراگ بــه همــراه واتســاو هــاول و ســایر‬ ‫اعضــای برجســته منشــور ‪ ۷۷‬و ســایر ســازمان های مخالــف‪ ،‬یــک انجمــن‬ ‫عمومــی را تاســیس کردنــد‪ .‬انــان خواســتار برکنــاری افــراد رده بــاالی مســئول‬ ‫خشــونت ها و تحقیــق مســتقل در مــورد حادثــه و ازادی همــه زندانیــان سیاســی‬ ‫شــدند‪ .‬دانشــجویان اعتصــاب کردنــد و مســئوالن دولتــی در تلویزیــون خواســتار‬ ‫ارامــش و بازگشــت مــردم بــه ســر کار خــود شــدند‪ .‬مارتیــن اشــمید در گفتگویــی‬ ‫اعــام کــرد کســی کشــته نشده اســت‪ .‬کیفیــت ضبــط تصویــر پاییــن بــود و‬ ‫همیــن باعــث ادامــه شــایعات شــد‪ .‬چنــد روز طــول کشــید تــا ســخن اشــمید‬ ‫تاییــد شــود و تــا ان زمــان‪ ،‬انقــاب قــدرت بیشــتری بــه دســت اورده بــود‪.‬‬ ‫رهبــران ابتــکار عمــل دموکراتیــک چنــد درخواســت از جملــه اســتعفای دولــت تــا‬ ‫‪ ۲۵‬نوامبــر و تشــکیل دولــت موقــت متشــکل از اعضــای غیــر سازشــکار دولــت‬ ‫فعلــی را مطــرح کردنــد‪.‬‬ ‫روز بعــد‪ ،‬دانشــجویان و اهالــی تئاتــر وارد اعتصــاب دائــم شــدند‪ .‬پلیــس‬ ‫تظاهرات کنندگانــی را کــه بــه دنبــال وارد شــدن بــه تئاترهــای در حــال اعتصــاب‬ ‫بودنــد‪ ،‬در جلــوی کاخ پــراگ متوقــف کــرد‪.‬‬ ‫نماینــدگان انجمــن عمومــی بــه صــورت غیررســمی بــدون هــاول بــا ادامــک‬ ‫مذاکــره کردنــد‪ .‬ادامــک بــا خواســته های دانشــجویان اعــام همــدردی کــرد‪.‬‬ ‫هرچنــد در جلســه فــوق العــاده کابینــه در همــان روز‪ ،‬رای عــدم اعتمــاد دریافــت‬ ‫کــرد‪ .‬دولــت در بیانیــه رســمی هیــچ امتیــازی را ارائــه نکــرد‪ .‬انجمــن عمومــی‬ ‫درخواســت دیگــری را افــزود‪ :‬لغــو جایــگاه حاکمیتــی حــزب کمونیســت از قانــون‬ ‫اساســی‪ .‬روزنامه هــای غیرکمونیســتی اطالعاتــی را منتشــر کردنــد کــه بــا تفســیر‬ ‫کمونیســت ها متناقــض بــود‪ .‬نخســتین تظاهــرات بــزرگ در پــراگ و نخســتین‬ ‫تظاهــرات در براتیســاوا برگــزار شــد‪.‬‬ صفحه 9 ‫در ‪ 21‬نوامبــر نخســتین دیــدار رســمی انجمــن عمومــی بــا نخس ـت وزیر‬ ‫برگــزار شــد‪ .‬نخســت وزیر موافقــت کــرد کــه بــه صــورت شــخصی‬ ‫عــدم اســتفاده از خشــونت در برابــر مــردم را تضمیــن کنــد‪ .‬تظاهــرات‬ ‫برنامه ریزی شــدهٔ بزرگــی در میــدان واتســاو در مرکــز پــراگ برگــزار‬ ‫شــد‪ .‬هنرمنــدان و دانشــجویان بــه کارخانه هــای درون و بیــرون پــراگ‬ ‫رفتنــد تــا بــرای همــکاران خــود در شــهرهای دیگــر‪ ،‬حمایــت کســب کنند‪.‬‬ ‫تظاهــرات بزرگــی در میــدان هویزدوســاو مرکــز شــهر براتیســاوا انجــام‬ ‫شــد‪ .‬دانشــجویان خواســته ها را بیــان کردنــد و از مــردم خواســتند در‬ ‫اعتصــاب سراســری کــه بــرای ‪ ۲۷‬نوامبــر برنامه ریــزی شــده بود‪ ،‬شــرکت‬ ‫کننــد‪ .‬در تظاهراتــی دیگــر در برابــر کاخ عدالــت‪ ،‬ازادی یان کارنوگورســکی‬ ‫کــه زندانــی سیاســی بــود‪ ،‬درخواســت شــد‪ .‬کارنوگورســکی در ‪ ۲۳‬نوامبــر‬ ‫ازاد شــد‪ .‬تظاهــرات بعــدی در هم ـهٔ شــهرهای بــزرگ چکســلواکی بــه راه‬ ‫افتــاد‪.‬‬ ‫کاردینــال فرانتیشــک توماشــک‪ ،‬کشــیش ارشــد کاتولیــک ســرزمین های‬ ‫بوهمــی حمایــت خــود از دانشــجویان را اعــام کــرد و بــا صــدور بیانیـه ای‬ ‫از سیاســت های جــاری دولــت انتقــاد کــرد‪ .‬بــرای نخســتین بــار طــی‬ ‫انقــاب مخملــی‪ ،‬ووبومیــر فلــدک در یــک گردهمایــی‪ ،‬درخواســت لغــو‬ ‫اصــل قانــون اساســی در مــورد ایجــاد «نقــش رهبــری» بــرای حــزب‬ ‫کمونیســت را بیــان کــرد‪.‬‬ ‫همــان شــب‪ ،‬میلــوش یاکــش رئیــس حــزب کمونیســت چکســلواکی نطــق‬ ‫ویــژه ای را در تلویزیــون ارائــه داد‪ .‬او گفــت کــه سوسیالیســم تنهــا راه‬ ‫جایگزیــن بــرای چکســلواکی اســت و بــه گروه هــای معتــرض انتقــاد کــرد‪.‬‬ ‫مقامــات دولتــی به ویــژه رئیــس حــزب کمونیســت‪ ،‬مواضــع تندروانـهٔ خــود‬ ‫را حفــظ کردنــد‪ .‬انــان در طــی شــب‪ ۴۰۰۰ ،‬نفــر از اعضــای شــبه نظامیان‬ ‫خلــق را بــرای ســرکوب معترضــان در پــراگ جمــع کردنــد‪ ،‬ولــی از انــان‬ ‫صرف نظــر کردنــد‪.‬‬ ‫در روز بیســت و ســوم نوامبــر ارتــش امادگــی خــود بــرای‬ ‫اقــدام را بــه اطــاع ســران کمونیســت رســاند‪ .‬ارتــش‬ ‫و وزارت دفــاع بــرای عملیــات بــر ضــد مخالفــان امــاده‬ ‫می شــدند‪ .‬بالفاصلــه پــس از جلســه‪ ،‬وزیــر دفــاع در‬ ‫یــک نطــق تلویزیونــی اعــام کــرد کــه ارتــش هرگــز‬ ‫اقدامــی را بــر ضــد مــردم انجــام نخواهــد داد و خواســتار‬ ‫پایــان تظاهــرات شــد‪.‬‬ ‫در روز ‪ 25‬نوامبــر همــه اعضــای هیئــت رئیســه از‬ ‫جملــه میلــوش یاکــش اســتعفا کردنــد‪ .‬کارل اوربانــک‬ ‫(کمونیســت معتدل تــر) بــه عنــوان دبیــرکل معرفــی‬ ‫شــد‪ .‬تلویزیــون فــدرال‪ ،‬تصاویــری از ‪ ۱۷‬نوامبــر را بــرای‬ ‫نخســتین بــار نمایــش داد و نخســتین بــار‪ ،‬نطق واتســاو‬ ‫هــاول را پخــش کــرد‪.‬‬ ‫تلویزیــون و رادیــوی چکســلواکی پیوســتن خــود‬ ‫بــه اعتصــاب سراســری را اعــام کردنــد‪ .‬بحثــی بــا‬ ‫نماینــدگان مخالفــان در بخــش اســلواکی تلویزیــون‬ ‫فــدرال پخــش شــد‪ .‬پــس از ان‪ ،‬کارکنــان ویراســتاری‬ ‫روزنامه هــای اســلواکی پیوســتن بــه اعتصــاب را اغــاز‬ ‫کردنــد‪.‬‬ ‫رهبــری جدیــد کمونیســت ها یــک کنفرانــس خبــری برگــزار کــرد و در ان‪ ،‬هیــچ ســخنی دربــاره خواســته های تظاهرات کننــدگان گفتــه نشــد‪ .‬شــمار‬ ‫شــرکت کنندگان در تظاهــرات ضــد دولتــی در پراگ‪-‬لتنــا بــه حــدود ‪ ۸۰۰‬هــزار نفــر رســید‪ .‬در براتیســاوا نیــز شــمار معترضــان بــه حــدود ‪ ۱۰۰‬هــزار نفــر‬ ‫رســید‪.‬‬ ‫روز بعــد ادامــک بــرای نخســتین بــار بــا هــاول دیــدار کــرد‪ .‬کارکنــان ویراســتاری پــراودای اســلواکی (روزنامــه مرکــزی حــزب کمونیســت در اســلواکی) بــه‬ ‫مخالفــان پیوســتند‪.‬‬ ‫‪ 27‬نوامبــر اعتصــاب سراســری در سراســر کشــور از ســاعت ‪ ۱۲‬تــا ‪ ۱۴‬بــا موفقیــت و بــا حمایــت ‪۷۵‬درصــد جمعیــت (طبــق گزارش هــا) برگــزار شــد‪ .‬وزارت‬ ‫فرهنــگ‪ ،‬انتشــار ادبیــات ضــد کمونیســتی را در کتابخانه هــا ازاد اعــام کــرد و بــه دهه هــا سانســور پایــان داد‪ .‬انجمــن عمومــی ظرفیــت خــود بــرای مختــل‬ ‫کــردن فرمان هــای سیاســی نشــان داد و خــود را بــه عنــوان صــدای مشــروع ملــت در مذاکــره بــا دولــت معرفــی کــرد‪.‬‬ ‫ً‬ ‫دو روز بعــد مجلــس فــدرال مــاده قانــون اساســی را کــه بــه نقــش رهبــر حــزب کمونیســت اشــاره می کــرد‪ ،‬حــذف کــرد و رســما بــه رهبــری کمونیسـت ها‬ ‫در چکســلواکی خاتمــه داد‪.‬‬ ‫در روز ده دسامبرگوســتاو هوشــاک (رئیس جمهــور) بــه عنــوان نخســتین دولــت در ‪ ۴۱‬ســال گذشــته کــه در ســلطه حــزب کمونیســت نبــود‪ ،‬ســوگند یــاد‬ ‫کــرد‪ .‬او مــدت کوتاهــی پــس از ان اســتعفا داد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪10‬‬ صفحه 10 ‫زندگینامه واتسالو هاول طراح انقالب های ارام‬ ‫واتســاو هــاول‪ ،‬نمــاد مبــارزه بــا ســلطه شــوروی در ســال ‪1936‬‬ ‫میــادی در خانــواده ای بــورژوا در پــراگ‪ -‬درســت کمــی پــس از‬ ‫اشــغال کشــورش توســط ارتــش المــان‪ -‬بــه دنیــا امــد‪.،‬‬ ‫چنــدی پــس از ازادی چکســلواکی از ســلطه المــان در ‪،1945‬‬ ‫شــوروی ها در جریــان کودتــای ســال ‪ ،1948‬قــدرت را در ایــن‬ ‫کشــور بــه دســت گرفتنــد‪ .‬در پــی ایــن رویــداد‪ ،‬تمــام دارایــی هــای‬ ‫خانــواده ایــن مبــارز مصــادره شــد و هــاول جــوان نیــز از ادامــه‬ ‫تحصیــل در دانشــگاه محــروم گردیــد‪.‬‬ ‫انــدک انــدک بــه نویســندگی روی اورد و از ‪ 1956‬اشــعار و نمایشــنامه‬ ‫هایــش را منتشــر کرد‪.‬‬ ‫ســالهای دهــه ‪ ،60‬از دوران خــوش زندگــی او محســوب مــی شــود‪.‬‬ ‫در ‪ ،1964‬واســاو هــاول بــا اولــگا ازدواج کــرد و در ایــن ســالها از‬ ‫نســیم ازادی کــه در ایــن کشــور شــروع بــه وزیــدن گرفتــه بــود‪،‬‬ ‫بهــره فــراوان بــرد‪ .‬نمایشــنامه هــای اولیــه وی کــه در تئاتــر پــراگ‬ ‫بــه روی صحنــه مــی رفتنــد‪ ،‬همگــی بــا بیانــی اغشــته بــه هــزل‪،‬‬ ‫ایدئولــوژی کمونیســم را مــورد تاخــت و تــاز قــرار مــی داد‪.‬‬ ‫و ســرانجام در ‪ ،1968‬تانــک هــای شــوروی بــه ایــن بهــار پایــان‬ ‫بخشــیدند‪ .‬نمایشــنامه هــای هــاول ممنــوع شــدند و نویســنده جوان و‬ ‫فعــال در ایــن زمــان شــش مقالــه سیاســی نوشــت کــه بــه بازداشــت‬ ‫وی انجامیــد‪.‬‬ ‫بــا اتهاماتــی محاکمــه شــد و از ایــن پــس پنــج ســالی را مــی‬ ‫بایســت در زنــدان ســپری کنــد‪ .‬از ایــن زمــان بــه بعــد‪ ،‬وی بــه یکــی‬ ‫ازمعروفتریــن چهــره هــای مخالــف بلــوک شــرق تبدیــل شــد‪.‬‬ ‫در پــی رنــگ باختــن سوسیالیســم انســانی الکســاندر دوبچــک و‬ ‫تحقــق اتحــاد جماهیــر برژنــف‪ ،‬چکســلواکی بــرای ‪ 21‬ســال زیــر‬ ‫ســلطه شــوروی رفــت‪.‬‬ ‫امــا در پایــان دهــه ‪ ،80‬نشــانه هــای ازادیخواهــی در ایــن کشــور‬ ‫هویــدا گردیــد‪ .‬در ‪1989‬بــود کــه واتســاو هــاول طعــم شــیرین‬ ‫دموکراســی را‪ ،‬ان ســان کــه ســودایش را در ســر داشــت‪ ،‬بــه‬ ‫کشــورش چشــانید‪.‬‬ ‫و این همان انقالب مخملین چکسلواکی بود‪.‬‬ ‫بدیــن طریــق‪ ،‬هــاول بــا رای مجلــس کمونیســتی چکســلواکی‪ ،‬ریــس‬ ‫جمهــور ایــن کشــور گردیــد و ســال بعــد نیــز در انتخاباتــی ازاد‪،‬‬ ‫مــردم دوبــاره او را بــه عنــوان ریــس جمهــور انتخــاب کردنــد‪.‬‬ ‫فروپاشــی کمونیســم موجــب بیــداری حرکتهــای ملــی گرایــی شــد‪.‬‬ ‫در ‪ ،1992‬بــه دنبــال تظاهــرات متعــدد در چکســلواکی‪ ،‬تقســیم ایــن‬ ‫کشــور بــه جمهــوری چــک و اســلواکی بــه صورتــی ارام و بــدون‬ ‫خشــونت انجــام گرفــت ‪.‬‬ ‫از انجایــی کــه هــاول موافــق ایــن جدایــی نبــود‪ ،‬از ریاســت جمهوری‬ ‫کنــاره گیــری کرد‪.‬‬ ‫امــا مــردم کنــاره گیــری وی را نپذیرفتنــد و در یــک همــه پرســی‬ ‫دوبــاره بــه او رای دادنــد و او بــرای پنــج ســال دیگــر رئیــس دولــت‬ ‫کشــور جمهــوری چــک شــد‪ .‬ایــن انتخــاب‪ ،‬افتخــاری بــرای ایــن‬ ‫کشــور محســوب می شــد و از ایــن رهگــذر‪ ،‬جمهــوری چــک بــار‬ ‫دیگــر بــا بــازار جهانــی ارتبــاط برقــرار کــرد‪.‬‬ ‫امــا چنــدی بعــد ورق بــرای اقــای هــاول برگشــت و روزهــای تیــره بــر زندگیــش ســایه افکنــد‪ .‬در ‪1996‬همســرش‪ ،‬الــگا بــر اثــر ســرطان درگذشــت‪ .‬خــود وی‬ ‫نیــز در همیــن ســال بــه مصــاف بیمــاری ســختی رفــت و در مــاه دســامبر بــه دلیــل ابتــا بــه ســرطان ریــه‪ ،‬زیــر تیــغ جراحــی قــرار گرفــت‪ .‬بــا ایــن کــه از ایــن‬ ‫بیمــاری جــان ســالم بــه در بــرد ولــی دیگــر از ســامت کاملــی برخــوردار نبــود‪.‬‬ ‫بــا ایــن همــه‪ ،‬هــاول فعالیــت سیاســی اش را دنبــال کــرد و در ‪ 1998‬بــار دیگــر بــرای مقــام ریاســت جمهــوری انتخــاب گردیــد و در زمینــه عضویــت کشــورش‬ ‫در اتحــاد ســازمان پیمــان اتالنتیــک شــمالی‪ ،‬ناتــو تــاش بســیاری کــرد‪ .‬عــاوه بــر ایــن در پیوســتن کشــورهای عضــو پیمــان ورشــو بــه اتحــاد ناتــو نقشــی‬ ‫موثــر ایفــا کــرد‪.‬‬ ‫علیرغــم اینکــه بیمــاری او را رهــا نمــی کــرد ولــی دوره ریاســت را بــه خوبــی بــه پایــان رســاند‪ .‬در ‪ 2002‬هــاول بــا داگمــار وســکرونا‪ ،‬هنرپیشــه تئاتــر و تلویزیــون‬ ‫ازدواج کرد‪.‬‬ ‫در فوریه ‪ ،2003‬واتسالو کالوس‪ ،‬وزیر کشور پیشین او‪ ،‬جانشین وی در مقام ریاست جمهوری چک شد و از این پس از دنیای سیاست کناره گرفت‪.‬‬ ‫چنــد مــاه بعــد‪ ،‬طــی یــک همــه پرســی‪ ،‬مــردم جمهــوری چــک بــه عضویــت ایــن کشــور در اتحادیــه اروپــا رای مثبــت دادنــد‪ .‬و در ســال ‪ 2004‬ایــن کشــور‬ ‫بــه عضویــت اتحادیــه اروپــا درامــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪11‬‬ صفحه 11 ‫کبری تبریزیان‬ ‫پیشینه اسالم در کشور چک‬ ‫اولیــن ســند از ســفر فــردی بــا دانــش قابــل توجهــی از دیــن اســام بــه جمهــوری‬ ‫چــک در ســال ‪ 964 - 965‬میــادی توســط ابراهیــم ابــن یعقــوب ‪ ،‬یــک تاجــر‬ ‫یهــودی از اســپانیای مســلمان نشــین ارائــه شــده اســت‪ .‬خاطــرات وی بــه عنــوان‬ ‫یکــی از اولیــن توصیــف هــا از ورود اســام بــه اروپــای مرکــزی محســوب می شــود‪.‬‬ ‫گهگاهــی‪ ،‬ســربازان مســلمان بخشــی از ارتشــهایی را تشــکیل مــی دادنــد کــه در‬ ‫طــول تاریــخ یــک کشــور بــه ان حملــه مــی شــد‪ .‬در طــول دو محاصــره ویــن گــروه‬ ‫هــای شناســایی ارتشــهای عثمانــی موراویــا رســیدند و پــس از ان طــی قــرن‬ ‫نوزدهــم روابــط قــوی تجــاری میــان اتریــش ‪ -‬مجارســتان و امپراطــوری عثمانــی‬ ‫شــکل گرفــت‪.‬‬ ‫بــر اســاس قانونــی کــه در ســال ‪ 1912‬در ایــن کشــور تصویــب شــده‪ ،‬دیــن‬ ‫اســام بــه عنــوان دیــن رســمی بــه رســمیت شــناخت و رســماً اجــازه حضــور ان را‬ ‫در منطقــه صــادر کــرد‪ .‬قانــون اساســی ایــن کشــور ازادی دینــی را تصریــح کــرده‬ ‫اســت و دولــت بــه طــور کلــی بــه ایــن امــر در عمــل احتــرام مــی گــذارد‪ .‬دولــت‬ ‫جمهــوری چــک در تمــام ســطوح بــه اجــرای قانــون اساســی توجــه کــرده اســت ‪.‬‬ ‫اولیــن انجمــن مســلمانان در ســال ‪ 1934‬در ایــن کشــور تاســیس شــد‪ .‬در ســال‬ ‫‪ 1949‬ثبــت انجمنهــای اســامی پیــش از ان تاریــخ لغو شــد و تالشــهای مســلمانان‬ ‫بــرای ثبــث مراکــز و انجمنهــای اســامی خــود در ســال ‪ 1968‬بــا ناکامــی رو بــه‬ ‫رو شــد‪ .‬در ســال ‪ 1991‬مرکــز جوامــع مســلمانان در جمهــوری چــک تاســیس و در‬ ‫ســال ‪ 1998‬نخســتین مســجد ایــن کشــور در شــهر برنــو و ســال پــس از ان در‬ ‫شــهر پــراگ ســاخته شــد‪.‬‬ ‫ساخت اولین مسجد در چک‬ ‫افتتــاح ایــن مســجد پــس از ســالهای تشــکیل ســتادهای مختلــف توســط جامعــه‬ ‫مســلمانان شــهر برنــو صــورت گرفــت تــا بــرای اقامــه نمــاز جماعــت مکانــی در‬ ‫اختیــار انهــا قــرار گیــرد‪ .‬جامعــه مســلمانان شــهر برنــو‪ ،‬کــه دومیــن شــهر مهــم‬ ‫چــک محســوب مــی شــود مــدت مدیــدی بــود کــه بــرای ســاخت و فعالیــت ایــن‬ ‫مســجد تــاش مــی کردنــد‪ .‬پیــش از ســاخت ایــن مســجد مســلمانان مجبــور‬ ‫بودنــد نمازهــای جماعــت خــود را در اماکــن اجــاره ای و موقــت برگــزار مــی کردنــد‪.‬‬ ‫ســتاد مســلمانان بــرای ســاخت مســجد چندیــن ســال بــه فعالیــت خــود ادامــه‬ ‫داد چــرا کــه مخالفــان ایــن طــرح اســتدالل مــی کردنــد مســجد ویژگیهــای شــهر‬ ‫برنــو را متحــول مــی کنــد‪ .‬امــا نتیجــه ان مصالحــه ای بــود کــه مقامــات محلــی اجاز‬ ‫ســاخت مســجد را بــه ایــن شــرط کــه نمــای خارجــی ان بــا ســاختمانهای اطــراف‬ ‫متفــاوت نباشــد کــه ایــن امــر بــه معنــای عــدم داشــتن منــاره و گلدســته هــای‬ ‫مســجد اســت‪.‬‬ ‫ایــده ســاخت مســجد در چــک در ســال ‪ 1998‬چنــدان جدیــد نبــود‪ ،‬چــرا کــه چنــد‬ ‫ســال پیــش از ان شــهردار بوهیمیــان ایــده ســاخت یــک مســجد‪ ،‬کلیســا و کنیســه‬ ‫در یــک میــدان بــه نشــانه صلــح بیــن المللــی مطــرح کــرد کــه بــا مخالفــت مــردم‬ ‫محلــی مواجــه و بــه زمــان دیگــری موکــول شــد‪ .‬ایــن در شــرایطی اســت کــه‬ ‫مســلمانان موفقیــت خــود را در ســاخت مســجد در شــهر برنــو بــه جمعیــت قابــل‬ ‫توجــه پیــروان اســام در ایــن منطقــه نســبت مــی دهنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪12‬‬ ‫جمعیتشناسیمسلمانانچک‬ ‫تعــداد تقریبــی مســلمانان در جمهــوری چــک امــروز بیــش از ‪20‬‬ ‫هــزار نفــر اســت کــه از ایــن تعــداد ‪ 2‬هــزار نفــر انهــا فعاالنــه‬ ‫عمــل مــی کننــد‪ .‬تعــداد مســلمانان چــک از دهــه ‪ 1990‬بــا افزایــش‬ ‫ناگهانــی رو بــه رو شــد‪ ،‬امــا از ان پــس تاکنــون جمعیــت انهــا ثابت‬ ‫باقــی مانــده اســت‪.‬‬ ‫قســمت اعظــم مســلمانان ایــن کشــور را پناهنــدگان بوســنی و‬ ‫هرزگویــن تشــکیل داده انــد کــه اوایــل دهــه ‪ 1990‬بــه ایــن کشــور‬ ‫پناهنــده شــده انــد و همچنیــن بخشــی از جمعیــت مســلمانان را از‬ ‫کشــورهای اتحــاد جماهیــر ســابق ( اکثــرا ً از منطقــه قفقــاز از اواخــر‬ ‫دهــه ‪ 1990‬تاکنــون) تشــکیل مــی دهنــد کــه اکثــرا ً دانشــجو یــا‬ ‫تاجــر هســتند‪.‬‬ ‫بخــش قابــل توجــه و تاثیــر گــذار جامعــه چــک‪ ،‬مصــری هــا‬ ‫و ســوریه ای هــا و دیگــر کشــورهای خاورمیانــه ای محســوب‬ ‫می شــوند کــه در کشــور چکســلواکی ســابق تحصیــل کــرده و پــس‬ ‫از اتمــام تحصیــات خــود تصمیــم بــه اقامــت دائــم گرفتــه انــد‪.‬‬ ‫بخــش کوچکــی از جمعیــت مســلمانان ایــن جمهــوری اروپایــی را‬ ‫نیــز تــازه مســلمانان چــک تشــکیل داده انــد‪.‬‬ ‫جامعــه مســلمان چــک بــه نحــوی در زندگــی دینــی و امــوزش خــود‬ ‫متمرکــز شــده اســت کــه تمایــز میــان مســلمانان شــیعه و ســنی‬ ‫بــه چشــم نمــی خــورد و هیــچ گــروه یــا حــزب سیاســی اســامی‬ ‫در ایــن کشــور فعالیــت نــدارد‪ .‬امــا متاســفانه چنــدی اســت بعــد از‬ ‫ظهــور داعــش و اقدامــات تروریســتی ایــن گــروه در اروپــا‪ ،‬علیــه‬ ‫مســلمانان چــک نیــز تهدیداتــی صــورت گرفتــه و بعضــا برخــی از‬ ‫تندروهــا موجــب ازار انهــا شــده اند‪.‬‬ صفحه 12 ‫زبان مردم چک‬ ‫زبــان رســمی مــردم در جمهــوری چــک اســاوی اســت کــه بالــغ بــر ‪ 10‬میلیــون‬ ‫نفــر از ایــن زبــان بــرای مکالمــه صحبــت مــی کننــد‪ .‬زبــان اســلواکی نیــز بــه‬ ‫ظــور مــداوم بــه ویــژه در شــهر هــای بــزرگ شــنیده مــی شــود چــرا کــه اقلیــت‬ ‫اســلواکی در شــهر هــا حضــور دارنــد‪ .‬هــر دوی ایــن زبــان هــا را اغلــب مــردم‬ ‫متوجــه مــی شــوند ‪ .‬مــردم جمهــوری چــک بــه زبــان خــود متعصــب هســتند و بــه‬ ‫ان افتخــار مــی کننــد بــه همیــن دلیــل شــما بــه نــدرت مــی بینیــد از زبــان دیگری‬ ‫بــرای مکالمــه اســتفاده کننــد‪ .‬هــر چنــد در بیــن جوانــان هســتند افــرادی کــه‬ ‫بــه زبــان انگلیســی صحبــت کننــد ولــی در بزرگترهــا خیلــی کــم دیــده می شــود‬ ‫کســی بتوانــد انگلیســی را متوجــه شــود‪.‬‬ ‫بــه همیــن دلیــل توصیــه مــی شــود اگــر مســافر جمهــوری چــک هســتید حتمــا‬ ‫کلمــات ضــروری زبــان انهــا را یــاد بگیریــد‪.‬‬ ‫زبــان انگلیســی در مــدارس ایــن کشــور اخیــرا تدریــس مــی شــود ‪ .‬اغلــب مــردم‬ ‫چــک دو زبانــه و یــا ســه زبانــه هســتند‪ .‬مثــا افــراد مســن بعضــا بــه زبــان المانی‬ ‫اشــراف دارنــد و یــا در مناطــق تحــت ســلطه روســیه اســتفاده از زبــان روســی‬ ‫دیــده مــی شــود‪ .‬در برخــی از مــدارس و اموزشــگاه هــا زبــان هــای فرانســوی‬ ‫و اســپانیایی هــم تدریــس مــی شــود‪ .‬اســتفاده از زبــان اســاوی‪ ،‬لهســتانی‪،‬‬ ‫اوکراینــی‪ ،‬کرواســی و اســلوونیایی هــم در جمهــوری چــک دیــده مــی شــود‪.‬‬ ‫یــاد گرفتــن زبــان چکــی بــرای اغلــب مــردم بــا زبــان‬ ‫هــای دیگــر بخصــوص انگلیســی زبــان هــا ســاده نیســت‬ ‫زیــرا زبانــی مشــکل و ســختی اســت و بایــد صبــر و‬ ‫حوصلــه و تمریــن زیــادی بــرای اموختــن ان داشــته باشــید‬ ‫بخصــوص اگــر کســی بــا زبــان هــای حــوزه اســاوی‬ ‫اشــنایی نداشــته باشــد‪ .‬چــک زبــان بســیار حساســی دارد‬ ‫و بــه همیــن دلیــل مهــم تریــن بخــش بــرای یــاد گرفتــن‬ ‫ایــن زبــان نحــوه تلفــظ و حــروف الفبــای انهــا مــی باشــد‪.‬‬ ‫چــک هــا بــه شــدت بــه خارجــی هایــی کــه تــاش‬ ‫می کننــد زبــان انهــا را یــاد بگیرنــد احتــرام مــی گذارنــد‬ ‫حتــی اگــر تنهــا چنــد کلمــه را بگوینــد‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک دارای لهجــه و طرز تلفــظ هــای مختلفی در‬ ‫فرهنــگ خودشــان هســتند بخصــوص در موراویــا و بخشــی‬ ‫از سلیســیه لهجــه هــای زیــادی وجــود دارنــد‪ .‬برخــی از‬ ‫گویــش هــا انقــدر ســخت و عجیــب هســتند کــه حتــی‬ ‫مــردم محلــی خــود جمهــوری چــک هــم نمــی تواننــد بــه‬ ‫راحتــی تشــخیص بدهنــد‪ .‬بــا ایــن حــال همــه مــردم چــک‬ ‫تــا حــدودی مفاهیــم هــم را درک مــی کننــد و بــا زبــان‬ ‫اســاو و یــا بومــی خودشــان بــه خوبــی بــا هــم صحبــت‬ ‫مــی کننــد‪.‬‬ ‫در مقایســه بــا چــک زبــان اســلواکی نــرم تــر و دارای لهجه‬ ‫و طــرز تلفــظ بــا پیچیدگــی کمتــری اســت‪ .‬گرامــر و لغــات‬ ‫چــک و اســلواکی اغلــب بــا هــم شــبیه هســتند ولــی گاهــی‬ ‫برخــی از کلمــات معنــای متفاوتــی دارنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪13‬‬ صفحه 13 ‫ ‬ ‫امید عزیزی‬ ‫اقتصاد چک‬ ‫جمهــوری چــک دارای اقتصــاد توســعه یافتــه‪ ،‬بــا درامــد بــاال اســت کــه مبتنــی بــر‬ ‫خدمــات ‪ ،‬تولیــد و نــواوری اســت‪ .‬چــک یــک کشــور مرفــه و الگــوی اجتماعــی اروپــا‬ ‫را حفــظ مــی کنــد‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک بــه عنــوان عضــو اتحادیــه اروپــا یکــی از اعضــای فعــال و مهــم در‬ ‫بــازار اروپــا اســت و بــه همیــن دلیــل جزئــی از اقتصــاد اتحادیــه اروپــا اســت امــا‬ ‫بــه جــای یــورو از واحــد پــول خــود یعنــی کرونــای چــک اســتفاده مــی کنــد‪ .‬ایــن‬ ‫میــزان ســرانه تولیــد ناخالــص داخلــی را دارد کــه ‪91‬درصــد از میانگیــن اتحادیــه‬ ‫اروپــا اســت و عضــو ‪ OECD‬یــا ســازمان همــکاری و توســعه اقتصــادی اســت‪.‬‬ ‫سیاســت هــای پولــی توســط بانــک ملــی چــک انجــام مــی شــود کــه اســتقالل‬ ‫ان توســط قانــون اساســی تضمیــن شــده اســت‪ .‬جمهــوری چــک در رده ســیزدهم‬ ‫جایــگاه توســعه انســانی در ســازمان ملــل و چهاردهمیــن رتبــه در شــاخص ســرمایه‬ ‫انســانی بانــک جهانــی در مقابــل کشــورهایی ماننــد ایــاالت متحــده ‪ ،‬انگلیــس‬ ‫و فرانســه قــرار دارد‪ .‬اقتصــاد ایــن کشــور توســط گاردیــن بــه عنــوان «یکــی از‬ ‫شــکوفاترین اقتصادهــای اروپــا» توصیــف شــده اســت‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ، 2018‬ســرانه تولیــد ناخالــص داخلــی ایــن کشــور در برابــری قــدرت خریــد‬ ‫‪ 37370‬دالر (مشــابه ایتالیــا یــا اســلوونی) بوده اســت‪.‬‬ ‫ایــن کشــور در ســال ‪ 2017‬رشــد تولیــد ناخالــص داخلــی ‪4.5‬درصــد را تجربــه کــرد‬ ‫و بــه اقتصــاد چــک لقــب یکــی از باالتریــن نرخ هــای رشــد در اتحادیــه اروپــا را داد‪.‬‬ ‫نــرخ بیــکاری در ســال ‪ 2016‬کمتریــن میــزان در اتحادیــه اروپــا بــا ‪2.4‬درصــد و در‬ ‫نــرخ فقــر در ســال ‪ 2016‬از انتهــای جــدول بعــد از دانمــارک نفــر دوم بــود‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک از نظــر شــاخص ازادی اقتصــادی و شــاخص جهانــی نــواوری در‬ ‫ســال ‪ ، 2016‬رتبــه ‪ 29‬جهانــی و در گــزارش جهانــی رقابــت پذیــری رتبــه ‪ 30‬و‬ ‫رتبــه بیســت و پنجــم قــدرت اقتصــادی در تجــارت جهانــی را به خــود اختصــاص داد‪.‬‬ ‫بخــش صنعــت ‪ 37/5‬درصــد اقتصــاد را شــامل مــی شــود ‪ ،‬در حالــی کــه خدمــات‬ ‫‪ 60‬درصــد و کشــاورزی ‪ 5/5‬درصــد اســت‪ .‬بزرگتریــن شــریک تجــاری در زمینــه‬ ‫صــادرات و واردات المــان و اتحادیــه اروپــا بــه طــور کلــی اســت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ 2017‬ســود ســهام بــه ارزش ‪ 270‬میلیــارد ‪ CZK‬بــه صاحبــان خارجــی‬ ‫شــرکت هــای چــک پرداخــت شــده اســت کــه ایــن موضــوع بــه یــک مســئله‬ ‫سیاســی در جمهــوری چــک تبدیــل شــده اســت‪.‬‬ ‫ایــن کشــور از تاریــخ اول مــه ‪ 2004‬بــا عضویــت در منطقــه شــینگن‪ ،‬بــا لغــو‬ ‫کنتــرل هــای مــرزی‪ ،‬مرزهــای خــود بــا همســایگانش (المــان ‪ ،‬اتریــش ‪ ،‬لهســتان و‬ ‫اســلواکی)باز کــرد‪ .‬جمهــوری چــک در تاریــخ ‪ 1‬ژانویــه ‪ 1995‬بــه عضویــت ســازمان‬ ‫تجــارت جهانــی درامــد‪.‬‬ ‫صنعت‬ ‫بزرگتریــن شــرکت ها بــا توجــه بــه درامدشــان در ســال های اخیــر در‬ ‫جمهــوری چــک عبارتنــد از‪ :‬یکــی از بزرگتریــن تولیــد کننــدگان اتومبیــل‬ ‫در اروپــا مرکــزی اوداکــودا اتــو‪ ،‬شــرکت ابــزار چــک گــروپ‪ ،‬کنگلومــرای‬ ‫اگروفــت ‪ ،‬شــرکت تجــارت انــرژی ‪ ، EPH‬شــرکت پــردازش روغــن یونــی‬ ‫پتــرول ‪ ،‬تولیــد کننــده لــوازم الکترونیکــی فوکــس کان و فــوالد موراویــا‪.‬‬ ‫ســایر شــرکت هــای حمــل و نقــل چــک شــامل‪ :‬حمــل و نقــل اوداکــودا‬ ‫(ترامــوا ‪ ،‬واگــن برقــی ‪ ،‬متــرو) ‪ ،‬تاتــرا (کامیــون هــای ســنگین ‪ ،‬دومیــن‬ ‫ســازنده ماشــین در جهــان) ‪ ،‬اویــا (کامیــون هــای متوســط) ‪ ،‬کاروســا و‬ ‫‪( SOR Libchavy‬اتوبــوس) ‪ ،‬ایــرو ودوشــودی (هواپیماهــای نظامــی) زتــور‬ ‫(تراکتــور) ‪ ،‬جــاوا موتــو (موتــور ســیکلت) و چزتــا (اســکوتر برقــی)‪.‬‬ ‫حمــل و نقــل اوداکــودا چهارمیــن تولیدکننــده بــزرگ ترامــوا در جهــان‬ ‫اســت‪ .‬تقریبــاً یــک ســوم از کلیــه ترامواهــای جهــان از کارخانــه هــای‬ ‫چــک امــده اســت‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک همچنیــن بزرگتریــن تولیــد کننــده وینیــل در جهان اســت‬ ‫کــه شــرکت ‪ GZ Media‬ســاالنه حــدود ‪ 6‬میلیــون قطعــه در لودنیــس تولید‬ ‫مــی کند‪.‬‬ ‫‪ áeská zbrojovka‬جــزء ده تولیدکننــده ســاح گــرم در جهــان و پنــج‬ ‫کمپانــی اســت کــه ســاح هــای اتوماتیــک تولیــد مــی کننــد‪.‬‬ ‫در صنعــت مــواد غذایــی موفــق شــرکت هــای ‪Agrofert ، Kofola ، Hamé‬‬ ‫و ‪ Bageterie‬بلــوار شــدند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪14‬‬ صفحه 14 ‫انرژی‬ ‫انــرژی هســته ای در حــال حاضــر حــدود ‪ 30‬درصــد از کل نیازهــای‬ ‫انــرژی را تامیــن مــی کنــد ‪ ،‬پیــش بینــی مــی شــود ســهم ان تــا ‪40‬‬ ‫درصــد افزایــش یابــد‪ .‬در ســال ‪ ، 2005‬بیــش از ‪ 65‬درصــد بــرق توســط‬ ‫نیــروگاه هــای بخــار و احتــراق (بیشــتر زغــال ســنگ) تولیــد مــی شــد‪.‬‬ ‫‪ 30‬درصــد توســط نیروگاههــای هســته ای؛ و ‪ 4.6‬درصــد از منابــع تجدیــد‬ ‫پذیــر ‪ ،‬از جملــه نیــروگاه بــرق‪ .‬بزرگتریــن منبــع انــرژی چــک ایســتگاه‬ ‫هســته ای ‪ Temelín‬اســت‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک وابســتگی خــود را از زغــال ســنگ قهــوه ای بســیار الــوده‬ ‫بــه عنــوان منبــع انــرژی بســیار کــم کــرده اســت‪ .‬گاز طبیعــی از گازپــروم‬ ‫روســیه تهیــه مــی شــود ‪ ،‬تقریبــاً ســه چهــارم مصــرف داخلــی و یــک‬ ‫چهــارم مابقــی از شــرکت های نــروژی تهیــه می شــود‪ .‬گاز روســیه از‬ ‫طریــق اوکرایــن و گاز نــروژ از طریــق المــان منتقــل مــی شــود‪ .‬مصــرف‬ ‫گاز (تقریب ـاً ‪ TWh 100‬در ســال ‪ )2005-2003‬تقریب ـاً دو برابــر مصــرف‬ ‫بــرق اســت‪ .‬موراویــای جنوبــی ذخایــر نفــت و گاز کمــی دارد‪.‬‬ ‫اقتصاد چک در بحران کرونا‬ ‫دولــت جمهــوری چــک در پــی بحــران کرونــا و بعــد از مدتــی تعطیلــی کســب و کار در ایــن‬ ‫کشــور در اواخــر فروردیــن مــاه تصمیــم گرفــت بــا هــدف احیــای وضعیــت اســیب دیــده‬ ‫اقتصــادی مغازه هــا و رســتوران ها در سراســر ایــن کشــور بــه تدریــج ظــرف دو مــاه اینــده‬ ‫بازگشــایی شــوند‪.‬‬ ‫جمهــوری چــک بــا جمعیــت نزدیــک بــه ‪ ۱۱‬میلیــون نفــری در مــاه مارس(اســفند) جــزو‬ ‫اولیــن کشــورهای اروپایــی بــود کــه ســریعترین و شــدیدترین تدابیــر ضدکرونایــی را در اروپــا‬ ‫اعمــال کــرد‪.‬‬ ‫اعمــال تدابیــر گســترده ضدکرونایــی طــی دو مــاه در جمهــوری چــک باعــث شــده تــا ایــن‬ ‫کشــور بــه دنبــال بازگشــت محتاطانــه و تدریجــی فعالیت هــای اقتصــادی باشــد‪.‬‬ ‫در حالیکــه برخــی مقامــات جمهــوری چــک هشــدار داده انــد ایــن طــرح بازگشــایی تدریجــی‬ ‫مغازه هــا و رســتوران ها ممکــن اســت موجــب افزایــش شــمار مبتالیــان بــه کرونــا شــود‪،‬‬ ‫دولــت پــراگ اعــام کــرده بازگشــایی مغازه هــا و رســتوران هــا تدریجــی خواهــد بــود بــه‬ ‫طوریکــه قــرار اســت مغازه هــای کوچک تــر از ‪ ۲۰‬اوریــل‪ ،‬مغازه هــای بزرگتــر ‪ ۱۱‬مــه و‬ ‫رســتوران ها و پاســاژها هشــتم ژوئــن بازگشــایی شــوند‪.‬‬ ‫کارل هاولیســک معــاون نخسـت وزیر جمهــوری چــک در ایــن رابطــه گفتــه بــود‪ :‬ایــن ســناریو‬ ‫پیش بینــی شــده براســاس ایــن هــدف اســت کــه ویــروس کرونــا در کجــا و چــه زمانــی‬ ‫تحــت کنتــرل خواهــد بــود‪.‬‬ ‫بــا توجــه بــه اینکــه تــا روز گذشــته قبــل از ایــن تصمیــم شــمار مبتالیــان بــه کمتــر از ‪۳۰۰‬‬ ‫نفــر روزانــه طــی ‪ ۱۰‬روز گذشــته بــوده و پذیــرش مبتالیــان کرونــا در بیمارســتان های ایــن‬ ‫کشــور کمتــر از حداکثــر ظرفیــت سیســتم بهداشــتی بــوده‪ ،‬دولــت تصمیــم بــه بازگشــایی‬ ‫تدریجــی و بــا احتیــاط کســب وکارهــا در جمهــوری چــک گرفتــه اســت‪.‬‬ ‫بــه رغــم اینکــه گفتــه شــده رونــد ابتــا بــه کرونــا در چنــد روز قبــل از اعــام ایــن خبــر‬ ‫صعــودی نبــوده امــا مقامــات جمهــوری چــک از مــردم ایــن کشــور خواســتند همچنــان ماســک‬ ‫بــه صــورت بزننــد و برگــزاری جشــنواره ها و رویدادهــای بــزرگ تــا اطــاع ثانــوی ممنــوع‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫کمپانی اتوموبیل سازی اشکودا‬ ‫اشــکودا‪ ،‬شــرکت خودروســازی مســتقر در جمهــوری چــک اســت‪ ،‬کــه در ســال‬ ‫‪ ۱۸۹۵‬توســط واکالو لوریــن و واکالو کلمنــت تاســیس شــد‪ .‬اشــکودا در ســال‬ ‫‪ ۱۹۹۱‬یکــی از زیرشــاخه های اروپایــی گــروه فولکس واگــن شــد و هم اکنــون از‬ ‫برندهــای متعلــق بــه ایــن کمپانــی المانــی به شــمار می ایــد‪.‬‬ ‫شــرکت اشــکودا امــروزی از دو شــرکت مجــزا تشــکیل شده اســت‪ .‬اشــکودا‬ ‫ورکــس؛ کــه در ســال ‪ ۱۸۵۹‬به عنــوان کارخانــه تولیــد جنگ افــزار و تولیــدات‬ ‫نظامــی فعالیــت خــود را اغــاز نمــود‪ .‬بخــش دیگــر اشــکودا‪ ،‬خودروســازی اشــکودا‬ ‫اســت‪ ،‬کــه در اواخــر دهــه ‪ ۱۸۹۰‬شــروع بــکار نمــود و در اغــاز لوریــن انــد کلمنت‬ ‫نــام داشــت‪ ۵ .‬شــرکت خودروســازی‪ :‬اشــکودا‪ ،‬اوپــل‪ ،‬پــژو‪ ،‬دایملــر و تاتــرا‪،‬‬ ‫قدیمی تریــن شــرکت های فعــال در صنعــت خودروســازی جهــان به شــمار‬ ‫می اینــد‪ ،‬کــه هیچــگاه خــط تولیــد انهــا متوقــف نشــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪15‬‬ صفحه 15 ‫ساختار سیاسی جمهوری چک‬ ‫رامین کاشف زاده‬ ‫نظــام سیاســی جمهــوری چــک یــک دموکراســی نیابتــی پارلمانــی‬ ‫چندحزبــی اســت کــه نخس ـت وزیر در ان رئیــس کشــور تلقــی می شــود‪.‬‬ ‫پارلمــان ایــن کشــور دو مجلســی اســت و اعضای مجلــس نماینــدگان ‪۲۰۰‬‬ ‫نفــر و اعضــای مجلــس ســنا ‪ ۸۱‬نفــر هســتند‪ .‬در اخریــن انتخابــات ســنای‬ ‫ایــن کشــور ائتــاف حاکــم حــزب سوســیال دموکــرات چــک (‪ ،)ČSSD‬انــو‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬و اتحادیــه مســیحی و دموکراتیــک (‪ )KDU-ČSL‬اکثریــت ســنا را در‬ ‫دســت خــود حفــظ کردنــد‪.‬‬ ‫دوره ریاســت جمهــوری چــک پنــج ســاله اســت‪ .‬در نظــام پارلمانــی‬ ‫چــک‪ ،‬رئیس جمهــور از قــدرت چندانــی برخــوردار نیســت و در اداره امــور‬ ‫کشــوری به طــور مســتقیم نقشــی نــدارد امــا در دوره هــای گذشــته در‬ ‫فضــای سیاســی کشــور تاثیــر به ســزایی داشته اســت‪ .‬رئیس جمهــور‬ ‫امــا در تشــکیل کابینــه دخالــت می کنــد و وظیفــه گزینــش قاضی هــای‬ ‫دادگاه حفاظــت از قانــون اساســی را نیــز بــه عهــده دارد‪ .‬طبــق قانــون‬ ‫اساســی چــک‪ ،‬معرفــی نخســت وزیر‪ ،‬انتصــاب هیئــت مدیــره بانــک‬ ‫مرکــزی‪ ،‬انتصــاب قضــات دادگاه قانــون اساســی (بــا تاییــد مجلــس ســنا)‬ ‫و عفــو زندانیــان از جملــه اختیــارات رئیس جمهــور اســت‪.‬‬ ‫همانطــور کــه پیشــتر ذکــر شــد دانشــجویان چکســلواک در ســال ‪۱۹۸۹‬‬ ‫مجموعـه ای از اعتراضــات را علیــه حکومــت کمونیســتی بــه راه انداختنــد‪ .‬ایــن‬ ‫حرکــت بــه رهبــری واتســاو هــاول‪ ،‬نمایشــنامه نویــس و فعــال دموکراســی‪،‬‬ ‫بــا میلیون هــا حامــی‪ ،‬امــور جــاری کشــور را از طریــق تظاهــرات و اعتصــاب‬ ‫مختــل کــرد و موفــق شــد یــک کشــور تــازه و دموکــرات را شــکل بدهــد‪.‬‬ ‫هــاول بــا هماهنگ کــردن موفقیت امیــز سلســله ای از تظاهــرات عمومــی‬ ‫و اعتصابــات در یــک دوره ســه هفتــه ای‪ ،‬بــه چهــره اصلــی مخالفــان چــک‬ ‫مبــدل شــده و ایــن گــروه را در مذاکــرات بــا دولــت در اوایــل دســامبر ‪۱۹۸۹‬‬ ‫هدایــت کــرد‪.‬‬ ‫در ‪ ۲۸‬نوامبــر ســال ‪ ،۱۹۸۹‬یــک روز پــس از اعتصــاب عمومــی شــهروندان‪،‬‬ ‫حــزب کمونیســت رســماً از انحصــار قــدرت سیاســی در چکســلواکی دســت‬ ‫کشــید تــا بــه حکومــت چندحزبــی امــکان بــروز دهــد‪ .‬در ‪ ۱۰‬دســامبر‪،‬‬ ‫رئیس جمهــور کمونیســت‪ ،‬گوســتاو هــوزاک‪ ،‬اســتعفا داد و در ‪ ۲۹‬دســامبر‪،‬‬ ‫پارلمــان چــک‪ ،‬واتســاو هــاول را بــه ریاســت جمهــوری چکســلواکی ازاد‬ ‫منصــوب کــرد‪.‬‬ ‫هــاول بــه عنــوان اخریــن رئیس جمهــور کشــور چکســلواکی و اولیــن‬ ‫رئیس جمهــور چــک پــس از تقســیم چکســلواکی بــه دو کشــور چــک و‬ ‫اســلواکی‪ ،‬گــذار تاریخــی دولــت بــه دموکراســی را تســهیل کــرده و اولیــن‬ ‫انتخابــات ازاد و منصفانــه را در ژوئــن ‪ ۱۹۹۰‬برگــزار کــرد‪ .‬دولــت جدیــد‪،‬‬ ‫قوانینــی مبنــی بــر ازادی در حــوزه سیاســت و اقتصــاد تصویــب کــرد و‬ ‫جامعــه ای بــاز و ازاد را ایجــاد کــرد‪ .‬واتســاو هــاول تــا ســال ‪ ۲۰۰۳‬مقــام‬ ‫ریاســت جمهوری را حفــظ کــرد‪ .‬او بــه خاطــر فعالیــت مدنــی و رهبــری‬ ‫سیاســی اش جوایــز بی شــماری دریافــت کــرد‪.‬‬ ‫واتســاو کالوس از ‪ ۲۰۰۳‬تــا ‪ ۲۰۱۳‬رئیس جمهــور چــک بــود‪ .‬بــرای بــار‬ ‫دوم در انتخابــات ریاســت جمهــوری چــک پیــروز شــد‪ .‬رقیــب اصلــی وی در‬ ‫ان انتخابــات یــان اســوینار اســتاد اقتصــاد دانشــگاه میشــیگان بــود کالوس‬ ‫از ســوی ‪ ۱۴۱‬قانونگــذار پارلمــان در دور ســوم انتخابــات مــورد حمایــت‬ ‫قــرار گرفــت و ایــن در حالــی بــود کــه وی تنهــا بــه ‪ ۱۴۰‬رای نیــاز داشــت‪.‬‬ ‫یــان اســوینار ‪ ۱۱۱‬رای کســب کــرد و یانــا بوبوســیکووا کــه نماینــده حــزب‬ ‫کمونیســت چــک بــود‪ ،‬اندکــی قبــل از رای گیــری کناره گیــری کــرد‪ .‬کالوس‬ ‫پیــش از ان وزیــر اقتصــاد چکســلواکی بــود و بــه خاطــر اصالحــات بازرگانــی‬ ‫در ایــن کشــور از محبوبیــت ویــژه ای برخــوردار اســت‪ .‬وی در ســال ‪۱۹۹۳‬‬ ‫کــه چکســلواکی بــه دو کشــور جمهــوری چــک و اســلواکی تجزیــه شــد‪،‬‬ ‫نخسـت وزیر جمهــوری چــک شــد‪ .‬هــم چنیــن از ســال ‪ ۱۹۹۸‬تــا ســال ‪۲۰۰۲‬‬ ‫رئیــس مجلــس چــک بــود‪ .‬کالوس چندیــن بــار دربــاره از مرکزیت گرایــی‬ ‫اتحادیــه اروپــا شــکایت کــرده بــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪16‬‬ صفحه 16 ‫واتسالف کالوس دومین رئیس جمهور بعد از هاول‬ ‫واتســاف کالوس (زادهٔ ‪ ۱۹‬ژوئــن ‪ ۱۹۴۱‬در پــراگ) سیاســت مدار چــک و‬ ‫دومیــن رئیس جمهــور جمهــوری چــک (از ‪ ۲۰۰۳‬تــا ‪ )۲۰۱۳‬و نخســت وزیر‬ ‫ســابق ایــن کشــور (‪ )۱۹۹۷–۱۹۹۲‬اســت‪ .‬کالوس در دوران نخس ـت وزیری‬ ‫پایه گــذار ازادســازی وســیع اقتصــادی و انتقــال اقتصــاد چــک بــه بــازار ازاد‬ ‫بــود‪.‬‬ ‫کالوس اقتصــاددان اتریشــی و یکــی از بنیان گــذاران حــزب دموکــرات‬ ‫مدنــی کــه بزرگتریــن حــزب راســتگرای چــک اســت‪ ،‬می باشــد‪ .‬او مخالــف‬ ‫پیوســتن بــه اتحادیــه اروپــا بــود‪ ،‬امــا بــا اکــراه پیمــان لیســبون را بــه عنوان‬ ‫رئیس جمهــور چــک امضــا نمــود‪ .‬از او بــا عنــوان مــارگارت تاچــر اروپــای‬ ‫میانــه نیــز یــاد می شــود‪.‬‬ ‫کالوس از اعضــای جامعــه مــون پلــه ریــن اســت‪ .‬او تنهــا اقتصــاددان مکتــب‬ ‫اتریــش (یکــی از مکتب هــای اندیشــه اقتصــادی خــارج از جریــان اصلــی‬ ‫اســت کــه بــر ســازمان یابی خودبه خــودی بــر اســاس ســاز و کار قیمت هــا‬ ‫تاکیــد دارد‪ ).‬اســت کــه تاکنــون رهبــری یــک کشــور جهــان را بــر عهــده‬ ‫داشته اســت‪.‬‬ ‫کالوس در طــول انقــاب مخملــی در ســال ‪ ، 1989‬در هفتــه دوم قیــام‬ ‫سیاســی‪ ،‬وارد سیاســت چکســلواکی شــد ‪ ،‬در حالــی کــه وی خدمــات خــود را‬ ‫بــه عنــوان یــک مشــاور اقتصــادی در انجمــن مدنــی ارائــه داد ‪ ،‬کــه هــدف از‬ ‫ان اتحــاد جنبــش هــای ضــد دولتــی در چکســلواکی و ســرنگونی کمونیســت‬ ‫بــود‪ .‬کالوس در ‪ 10‬دســامبر ‪ 1989‬وزیــر دارایــی چکوســلواکی در «دولــت‬ ‫وحــدت ملــی» شــد‪.‬‬ ‫در اکتبــر ‪ ، 1990‬کالوس بــه عنــوان رئیــس انجمــن مدنــی انتخــاب شــد‪.‬‬ ‫دو مــاه بعــد ‪ ،‬او حامیــان اقتصــاد بــازار ازاد را بــه درون حــزب دموکراتیــک‬ ‫مدنــی هدایــت کــرد‪ .‬در پــی دوره رشــد اقتصــادی بــاال ‪ ،‬کالوس ‪ ODS‬را بــه‬ ‫بزرگتریــن ســهم ارا (‪ )٪29.73‬در انتخابــات قانونگــذاری چــک در ‪ 6-5‬ژوئــن‬ ‫‪ 1992‬هدایــت کــرد‪ ODS .‬بــه عنــوان بزرگتریــن حــزب بــا ‪ 76‬کرســی بــه‬ ‫وجــود امــد ‪ ،‬و کالوس بــه ایــن ترتیــب بــه مقــام نخســت وزیــری جمهــوری‬ ‫چــک رســید‪.‬‬ ‫‪ ODS‬همچنیــن در انتخابــات فــدرال چکســلواکی کــه در همــان روز برگــزار‬ ‫شــد ‪ ،‬بــه شــدت انجــام شــد و بــا ‪ 48‬کرســی بــه بزرگتریــن حــزب تبدیــل‬ ‫شــد بــا ایــن حــال ‪ ODS ،‬هنــوز بــه حمایــت حــزب رقیــب یعنــی ‪HZDS‬‬ ‫بــرای تشــکیل دولــت نیــاز داشــت‪ .‬هنگامــی کــه وی مذاکــرات ائتــاف را بــا‬ ‫والدیمیــر مکیــار ‪ ،‬رهبــر ‪ HZDS‬اغــاز کــرد ‪ ،‬کالوس بــه مکیــار گفــت کــه‬ ‫مگــر اینکــه ‪ HZDS‬مایــل بــه توافــق بــا یــک فدراســیون محکــم تــر باشــد ‪،‬‬ ‫تنهــا گزینــه جایگزیــن بــرای چــک و اســلواکی بــرای تشــکیل ملــل مســتقل‬ ‫اســت‪ .‬از انجــا کــه مکیــار مایــل بــه موافقــت بــا گزینــه پیشــین نبــود ‪ ،‬در ‪23‬‬ ‫ژوئیــه دو رهبــر توافــق کردنــد کــه چکســلواکی را منحــل کننــد و از تاریــخ ‪1‬‬ ‫ژانویــه ‪ 1993‬بــه مرحلــه اجــرا در ایــد‪.‬‬ ‫میلوش زِمان رئیس جمهور‬ ‫میلــوش ِزمــان کــه پیشــتر ســابقه نخســت وزیری چــک را هــم در کارنامــه دارد‪،‬‬ ‫ســال ‪ ۲۰۱۳‬در نخســتین تجربــه انتخــاب مســتقیم رئیس جمهــور چــک توســط‬ ‫مــردم بــه عنــوان رئیس جمهــور برگزیــده شــد‪ .‬او ســومین رئیس جمهــور چــک از‬ ‫زمــان ســقوط کمونیســم در ایــن کشــور اروپــای مرکــزی اســت‪ .‬واتســاو هــاول‪ ،‬و‬ ‫واتســاو کالوس‪ ،‬دو چهــره ای کــه پیــش از او ریاســت جمهــوری چــک را بــه عهــده‬ ‫داشــتند‪ ،‬منتخــب پارلمــان ایــن کشــور بودنــد‪.‬‬ ‫میلــوش زمــان‪ ،‬سیاســتمداری از جنــاج چــپ میانــه بــود کــه بــه راســت‬ ‫گراییــد و بــه یکــی از طرفــداران پروپــا قــرص روســیه و مخالفــان سرســخت‬ ‫سیاس ـت مهاجرپذیری اتحادیــه اروپــا تبدیــل شــد‪ .‬او ادغــام مســلمانان در جوامــع‬ ‫اروپایــی را «غیرممکــن» می دانــد و بــا شــعارهای ضدمســلمان بــه تــب ملی گرایــی‬ ‫در کشــورش دامــن زده اســت‪.‬‬ ‫زمــان به شــدت بــا پذیــرش ‪ ۲‬هــزار و ‪ ۶۰۰‬پناهجویــی کــه اتحادیــه اروپــا بــه‬ ‫عنــوان ســهمیه جمهــوری چــک در نظــر گرفتــه‪ ،‬مخالــف بــود‪ .‬امــا رقیــب انتخاباتــی‬ ‫او در دور دوم ریاســت جمهوری‪ ،‬یعنــی ییــژی دراهــوش‪ ،‬تاکیــد می کنــد کــه‬ ‫کشــورش تــوان پذیــرش ایــن تعــداد پناهجــو را دارد‪.‬‬ ‫زمــان در دور دوم انتخابــات ریاســت جمهــوری چــک در ژانویــه ‪ ۲۰۱۸‬بــرای دومیــن بــار رئیــس جمهــوری ایــن کشــور شــد‪ .‬در دور دوم انتخابــات ریاســت جمهــوری‬ ‫حــدود ‪ ۶۵‬درصــد از ‪ ۸‬میلیــون و ‪ ۴۰۰‬نفــر واجــد شــرایط در انتخابــات شــرکت کردنــد‪ .‬میلــوش زمــان ‪ ۵۱‬و هش ـت دهم درصــد اراء را کســب کــرد و رقیــب او ییــژی‬ ‫دراهــوش بــه ‪ ۴۸‬و دودهــم درصــد ارا دســت یافــت‪ .‬دراهــوش پروفســور شــیمی ‪ ۶۸‬ســاله بــود کــه تــا ان زمــان در صحنــه سیاســت فعالیتــی نداشــت‪ .‬او از ســال ‪۲۰۰۹‬‬ ‫تــا ‪ ۲۰۱۷‬رئیــس اکادمــی علــوم جمهــوری چــک بــود‪ .‬اکثــر نامزدهــای شکســت خــورده دور نخســت‪ ،‬طرفــداران خــود را بــه انتخــاب دراهــوش در دور دوم فراخوانــده‬ ‫بودنــد‪.‬‬ ‫دراهــوش دیدگاه هایــی لیبــرال و متمایــل بــه اتحادیــه اروپــا داشــته اســت‪ ،‬او گفته اســت کــه نگــران اوج گیــری افراط گرایــی و عوام گــری در کشــور اســت‪ .‬او همچنیــن‬ ‫روســیه را بــه لحــاظ خصومتــش بــا ناتــو بــه عنــوان یــک تهدیــد امنیتــی تلقــی کــرده بــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪17‬‬ صفحه 17 ‫اندری بابیش نخست وزیر‬ ‫انــدری بابیــش‪ ،‬نخســت وزیر جمهــوری چــک‪ ،‬بنیان گــذار‬ ‫جنبــش اعتراضــی حــزب «انــو» (اری) اســت‪ ،‬و حــزب او در‬ ‫ســال ‪ ۲۰۱۳‬میــادی ‪ ۷/۱۸‬درصــد ارا را در انتخابــات پارلمانــی‬ ‫چــک داشــت و دومیــن نیــروی مجلــس محســوب می شــد‪.‬‬ ‫رســانه های چــک از انــدری بابیــش کــه ســرمایه داری بــزرگ‬ ‫اســت‪ ،‬بــا عنــوان «دونالــد ترامــپ جمهــوری چــک» یــاد‬ ‫می کننــد‪.‬‬ ‫او بــا شــعارهایی علیــه پذیــرش پناهجویــان و الحــاق بــه منطقه‬ ‫یــورو وارد مبــارزات انتخاباتــی شــد‪ .‬مجلــه فوربــس او را بــا‬ ‫چهــار میلیــارد دالر دارایــی‪ ،‬دومیــن ثروتمنــد چــک معرفــی‬ ‫کرده اســت‪ .‬بابیــش پیشــتر وزیــر دارایــی چــک بــوده امــا در‬ ‫مــاه مــه ‪ ۲۰۱۷‬بــه ظــن کالهبــرداری و تقلــب مالیاتــی از ایــن‬ ‫مقــام خلــع شــد‪ .‬در مــاه ســپتامبر نیــز مجلــس چــک مصونیــت‬ ‫سیاســی او را بــه خاطــر همیــن اتهــام لغــو کــرد‪.‬‬ ‫بابیــش کــه صاحــب شــرکت های مــواد غذایــی‪ ،‬فراورده هــای‬ ‫شــیمیایی و مجموعــه رســانه ای «اگروفــرت» اســت‪ ،‬اتهــام‬ ‫اختــاس را رد کرده اســت‪ .‬انــدری بابیــش نیــز پــس از‬ ‫پیــروزی حزبــش در انتخابــات پارلمانــی اکتبــر ‪ ۲۰۱۷‬بــه عنــوان نخسـت وزیری‬ ‫جمهــوری چــک برگزیــده شــد‪ .‬انــدری بابیــش بــه اتهــام ســوء اســتفاده از‬ ‫بودجــه اروپــا تحــت پیگــرد قضایــی اســت‪ ،‬امــری کــه او تکذیــب می کنــد‪.‬‬ ‫حــزب پوپولیســت «انــو» انــدری بابیــش در انتخابــات پارلمانــی اکتبــر ‪۲۰۱۷‬‬ ‫میــادی موفــق شــد از مجمــوع ‪ ۲۰۰‬کرســی ‪ ۷۸‬کرســی را بــه دســت بیــاورد امــا‬ ‫انــدری بابیــش در اغــاز از ایجــاد ائتــاف بــا شــرکای ائتــاف بازمانــد‪.‬‬ ‫در دســامبر ‪( ۲۰۱۷‬خــرداد ‪ )۱۳۹۷‬میلــوش ِزمــان رئیــس جمهــوری چــک‪ ،‬اندری‬ ‫بابیــش‪ ،‬میلیــاردر و کمونیســت ســابق ایــن کشــور را بــرای بــار دوم بــه عنــوان‬ ‫نخس ـت وزیر برگمــارد تــا وی تــاش کنــد بــه همــراه سوســیال ‪ -‬دموکرات هــا‬ ‫ائتالفــی را تشــکیل دهــد کــه کمونیســت ها به طــور غیررســمی از ان حمایــت‬ ‫می کننــد‪ .‬رئیس جمهــور نیــز عضــو ســابق حــزب کمونیســت اســت کــه بــه‬ ‫عنــوان حامــی روســیه و چیــن در بیــن مــردم مشــهور اســت‪.‬‬ ‫البتــه پارلمــان جمهــوری چــک از تاییــد کابینــه تک حزبــی بــه ریاســت بابیــش‬ ‫ســر بــاز زد‪ .‬مذاکــرات حــزب بابیــش موســوم بــه «اقــدام شــهروندان ناراضــی»‬ ‫بــه اختصــار ‪ – ANO‬بــا حــزب اپوزیســیون سوســیال دموکراتیــک چــک کــه‬‫ســه مــاه بــه طــول انجامیــد بــه ایجــاد دولتــی ائتالفــی بــا ‪ ۹۳‬کرســی متشــکل‬ ‫از ‪ ۷۸‬کرســی متعلــق بــه حــزب بابیــش و ‪ ۱۵‬حــزب بــرای حــزب اپوزیســیون‬ ‫منجــر شــد‪ ۱۵ .‬کرســی دیگــر بــرای کمونیســت ها بــود‪.‬‬ ‫همزمــان هــزاران نفــر از مــردم جمهــوری چــک در سراســر کشــور در اعتــراض‬ ‫بــه خواســته بابیــش بــرای تشــکیل دولتــی کــه به طــور ضمنــی از ســوی‬ ‫کمونیســت ها حمایــت می شــود‪ ،‬تجمــع کردنــد‪ .‬حــزب کمونیســت پیــش از‬ ‫ایــن حمایــت خــود را از بابیــش وعــده داده بــود‪ .‬ایــن حــزب اشــکارا بــا افزایــش‬ ‫شــمار نظامیــان چــک در ماموریت هــای ســازمان ملــل متحــد و ســازمان‬ ‫پیمــان اتالنتیــک شــمالی (ناتــو) بــه ویــژه در کشــورهای منطقــه بالتیــک‬ ‫مخالــف اســت‪.‬‬ ‫در خــرداد ‪ ۹۷‬حــزب سوســیال دموکــرات جمهــوری چــک میروســاو پوخــه‪،‬‬ ‫یکــی از اعضــای پارلمــان اروپــا را بــرای تصــدی وزارت امــور خارجــه ایــن‬ ‫کشــور معرفــی کــرد کــه انتقــادات زیــادی را از ســوی میلــوش زمــان‪ ،‬رئیس‬ ‫جمهــوری چــک و حــزب کمونیســت ایــن کشــور بــه دنبــال داشــت‪« .‬زمان»‬ ‫و حــزب کمونیســت مدعــی هســتند کــه پوخــه در پارلمــان اروپــا بــه جریمــه‬ ‫اعضــای اتحادیــه اروپــا کــه تمــام ســهمیه مهاجــران خــود را نمی پذیرنــد‪،‬‬ ‫رای داده اســت و ایــن خــاف سیاســت های جمهــوری چــک در خصــوص‬ ‫مســئله مهاجــران اســت‪ .‬پوخــه ایــن ادعــا را تکذیــب کرده اســت‪ .‬وویتــش‬ ‫فیلیــپ‪ ،‬رهبــر حــزب کمونیســت ایــن کشــور در مناظــره ای کــه از تلویزیــون‬ ‫جمهــوری چــک در حــال پخــش بــود‪ ،‬اظهــار کــرد‪ ،‬در صورتــی کــه پوخــه‬ ‫وزیــر امــور خارجــه شــود‪ ،‬کمونیسـت ها از دولــت حمایــت نخواهنــد کــرد‪.‬‬ ‫پلیــس در ســال ‪ ۱۳۹۶‬بابیــش و دو نفــر از فرزندانــش را متهــم بــه تقلــب‬ ‫کــرده و اعــام کــرد‪ :‬ان هــا حــدود یــک دهــه پیــش در اســناد مالکیــت یکــی از‬ ‫شــرکت های متعلــق بــه بابیــش دســتکاری کرده انــد تــا ایــن شــرکت واجــد‬ ‫دریافــت ‪ ۲‬میلیــون یــورو کمــک دولتــی بشــود‬ ‫بابیــش کــه زاده اســلواکی اســت و یکــی از غول هــای ثــروت در جمهــوری چــک‬ ‫به شــمار می ایــد بــا اتهــام تقلــب در دریافــت یارانــه از اتحادیــه اروپــا در‬ ‫ســال ‪ ۲۰۰۷‬بــه ارزش ‪ ۲.۵‬میلیــون دالر مرتبــط بــا کمپانــی هولدینگــش بــه نــام‬ ‫«اگروفــرت» روبه روســت‪.‬‬ ‫در ابــان ‪ ۱۳۹۷‬انــدری بابیــش اتهام هــا علیــه خــود در خصــوص اخــال در‬ ‫تحقیقــات مربــوط بــه تقلــب و کالهبــرداری را رد و تاکیــد کــرد کــه اســتعفا‬ ‫نمی دهــد‪ .‬او هرگونــه تخلــف را تکذیــب می کنــد و تحقیقاتــی را کــه علیــه او‬ ‫در حــال انجــام اســت‪ ،‬یــک توطئــه می دانــد‪ .‬ایــن در حالــی اســت کــه یکــی‬ ‫از هم پیمانــان رده پایین تــر حــزب حاکــم در دولــت گفتــه کــه در حــال بررســی‬ ‫تــرک کابینــه اســت و ایــن تصمیــم را بعــد از انتشــار صحبت هــای پســر بابیــش‬ ‫گرفته اســت کــه گفتــه بــود پــدرش ســال گذشــته از او خواســته بــرای عــدم‬ ‫شــرکت در بازجویــی پلیــس خــود را پنهــان کنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪18‬‬ صفحه 18 ‫در اذر مــاه ســال گذشــته بــود کــه ده هــا هــزار‬ ‫شــهروند جمهــوری چــک بــا برپایــی تظاهــرات‬ ‫در خیابان هــای پــراگ‪ ،‬انــدری بابیــش نخســت‬ ‫وزیــر ایــن کشــور شــرق اروپــا را بــه فســاد‬ ‫مالــی متهــم کردنــد و خواســتار کنــاره گیــری وی‬ ‫شــدند‪.‬‬ ‫ایــن اعتــراض بــزرگ در پــی دو راهپیمایــی‬ ‫گســترده در مــاه هــای قبــل از ان برپــا شــد کــه‬ ‫در انهــا حــدود ‪ 250‬هــزار تــن در بــزرگ تریــن‬ ‫تظاهــرات از هنــگام انقــاب ضــد کمونیســتی‬ ‫مخملیــن ‪ 1989‬خواســتار کنــاره گیــری نخســت‬ ‫وزیــر شــده بودنــد‪.‬‬ ‫اقــدام دادســتان کل چــک در بــاره لغــو تصمیــم‬ ‫چنــد روز پیــش بــرای رد اتهامــات وارد شــده بــه‬ ‫بابیــش در بــاره اختــاس و فســادمالی مرتبــط بــا‬ ‫یارانــه هــای اتحادیــه اروپــا‪ ،‬بــه ایــن اعتــراض‬ ‫هــای دامــن زد‪.‬‬ ‫همچنیــن گزارشــی کــه در روزهــای قبــل از‬ ‫اعتراضــات منتشــر شــده کــه نتیجــه گرفتــه اســت کــه شــاید بابیــش بــه خاطــر‬ ‫کســب و کار بــزرگ پیشــین خــود بــا یارانــه هــای اتحادیــه اروپــا‪ ،‬تضــاد منافــع‬ ‫داشــته اســت‪.‬‬ ‫بابیــش بــا تمــام ایــن حواشــی و فشــارها کــه اغلــب بــا دونالــد ترامــپ رئیــس‬ ‫جمهــوری امریــکا مقایســه مــی شــود‪ ،‬بــا رد هرگونــه خالفــکاری‪ ،‬بارهــا اعــام کــرد‬ ‫قصــد تــرک مقــام خــود را نــدارد‪.‬‬ ‫شــبکه تلویزیونــی فرانــس ‪ ۲۴‬نیــز در ‪ 10‬تیــر مــاه ســال گذشــته گزارش‬ ‫داد کــه نخســت وزیــر جمهــوری چــک همزمــان بــا ادامــه بحران سیاســی‬ ‫در کشــورش از احتمــال برگــزاری انتخابــات زودهنــگام پارلمانــی خبر داد‪.‬‬ ‫همزمــان بــا ادامــه بحــران سیاســی کــه در پــی برگــزاری اعتراض هــای‬ ‫خیابانــی یــک مــاه تشــدید شــده‪ ،‬بابیــش اعــام کــرد‪ ،‬در صورتــی کــه‬ ‫احــزاب همــراه دولــت او بخواهنــد از دولــت ائتالفــی خــارج شــوند احتمــال‬ ‫دارد نســبت بــه برگــزاری انتخابــات زودهنــگام در ایــن کشــور اقــدام کند‪.‬‬ ‫انتخابــات اتــی در جمهــوری چــک مطابــق برنامــه‪ ،‬قــرار بــود در اواخــر‬ ‫ســال ‪ ۲۰۲۱‬میــادی برگــزار شــود‪ .‬بــا ایــن وجــود بــا شــدت گیری‬ ‫اعتراض هــای خیابانــی در روز پنجشــنبه گذشــته‪ ،‬دولــت ائتالفــی حداقلــی‬ ‫بابیــش بــا کاهــش مشــروعیت باالیــی مواجــه شــده اســت‪.‬‬ ‫اعتراض هــا پــس از ان شــدت گرفــت کــه سوســیال دموکرات هــا‬ ‫نیــز در واکنــش بــه رد گزینــه پیشــنهادی انهــا بــرای تصــدی ســمت‬ ‫وزارت فرهنــگ توســط «میلــوش ِزمــان» رئیــس جمهــوری‪ ،‬تهدیــد بــه‬ ‫کناره گیــری از دولــت کردنــد و بــه صــف معترضــان پیوســتند‪.‬‬ ‫بابیــش هــم بــا رد درخواســت مالقــات بــا ســران سوســیال دموکرات هــا‬ ‫تاکیــد کــرد کــه همچنــان از وزیــر فعلــی فرهنــگ حمایــت می کنــد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر‪ ،‬در هفته هــای قبــل از ان‪ ،‬هــزاران نفــر از مــردم جمهــوری‬ ‫چــک بــا تظاهــرات علیــه نخســت وزیــر‪ ،‬بزرگتریــن اعتراضــات ضددولتــی‬ ‫پــس از فروپاشــی کمونیســم را برگــزار کردنــد‪.‬‬ ‫نخســت وزیــر جمهــوری چــک بــه کالهبــرداری و فســاد مالــی متهم اســت‬ ‫و طــی هفته هــای اخیــر تظاهــرات و اعتراض هــای گســترده ای علیــه وی‬ ‫صــورت گرفتــه اســت‪ .‬بابیــش اتهامــات علیــه خــود را رد کــرده اســت‪.‬‬ ‫بابیــش بــه کالهبــرداری و سوءاســتفاده از یارانه هــای اتحادیــه اروپــا در‬ ‫راســتای تــاش بــرای ســاخت یــک هتــل و یــک ســالن کنفرانــس متهــم‬ ‫اســت‪ .‬ایــن موضــوع بــه یــک دهــه پیــش بازمی گــردد و پلیــس خواســتار‬ ‫تحقیــق در ایــن بــاره شــده اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪19‬‬ ‫ستاره کوشا‬ صفحه 19 ‫نظام اموزشی‬ ‫جعفر محمدهاشم‬ ‫سیســتم امــوزش و پــرورش چــک توســط وزارت امــوزش و پــرورش ‪،‬‬ ‫جوانــان و ورزش اداره مــی شــود و ســاالنه بودجــه ای بالــغ حــدود ‪۴.۶‬‬ ‫میلیــارد یــورو دارد ‪ .‬برخــی از بهتریــن دانشــگاه هــای جمهــوری چــک از‬ ‫رتبــه علمــی باالیــی در جهــان برخــوردار هســتند ‪.‬‬ ‫کل دوران تحصیــل در مدرســه در جمهــوری چــک ‪ ۱۳‬ســال ( یعنــی از‬ ‫ســن ‪ ۶‬تــا ‪ ۱۹‬ســالگی ) بــه طــول مــی انجامــد کــه کــودکان در ســن ســه‬ ‫ســالگی وارد مهــد کــودک مــی شــوند و از شــش ســالگی دوره ابتدایــی‬ ‫شــروع مــی شــود و شــامل دو مرحلــه اســت ‪.‬‬ ‫مــدارس ابتدایــی و دبیرســتان جمهــوری چــک مــی توانــد دولتــی‪،‬‬ ‫خصوصــی و یــا مــدارس وابســته بــه کلیســا باشــد ‪ .‬چهارســال دبیرســتان‬ ‫اجبــاری نیســت ‪ ،‬در واقــع ایــن دوره بــرای کســانی هســت کــه توانایــی‬ ‫بیشــتری دارنــد و بــرای ادامــه تحصیــل تــاش مــی کننــد ‪.‬‬ ‫سیســتم امــوزش و پــرورش در جمهــوری چــک شــامل بخــش هــای‬ ‫جداگان ـه ای اســت ‪ ،‬در واقــع در ایــن کشــور چندیــن نــوع مدرســه وجــود‬ ‫دارد کــه بــا توجــه بــه اســتعداد دانــش امــوز می تــوان یکــی را انتخــاب‬ ‫کــرد ‪.‬‬ ‫مدارس ابتدایی در جمهوری چک‬ ‫تحصیــل در دوره ابتدایــی بــرای دانــش امــوزان رایــگان بــوده و طــول مــدت ان نــه‬ ‫ســال مــی باشــد ‪ .‬همانطــور کــه در بخــش قبــل اشــاره شــد ‪ ،‬در سیســتم اموزشــی‬ ‫جمهــوری چــک ‪ ،‬دوره ابتدایــی شــامل دو مرحلــه اســت ؛ مرحلــه اول پنــج ســال و‬ ‫مرحلــه دوم چهــار ســال اســت ‪ .‬مرحلــه اول پنــج ســال امــوزش رســمی را پوشــش‬ ‫مــی دهــد ‪.‬‬ ‫کالس هــا توســط یــک معلــم امــوزش داده مــی شــود ‪ ،‬گرچــه بعضــی اوقــات یــک‬ ‫معلــم بــرای زبــان خارجــی و یــا معلــم تربیــت بدنــی نیــز در مــدارس ابتدایــی حضور‬ ‫دارد ‪ .‬ســواالت تدریــس شــده بــه زبــان چکــی هســتند و دروس شــامل ریاضیــات‪،‬‬ ‫علــوم رایانــه ‪ ،‬تاریــخ ‪ ،‬جغرافیــا ‪ ،‬علــم ‪ ،‬هنــر ‪ ،‬موســیقی ‪ ،‬یــک زبــان خارجــی (معموال‬ ‫انگلیســی ) ‪ ،‬تربیــت بدنــی و صنایــع دســتی هســتند ‪.‬‬ ‫مرحلــه دوم شــامل چهــار ســال بــوده و در سیســتم اموزشــی جمهــوری چــک اخرین‬ ‫مرحلــه اجبــاری یــه حســاب مــی ایــد ‪ .‬موضوعــات مــورد عالقــه در ایــن مرحلــه‬ ‫عبارتنــد از زبــان و ادبیــات چکــی ‪ ،‬دو زبــان خارجــی ‪ ،‬ریاضیــات ‪ ،‬علــوم رایانــه ‪،‬‬ ‫تاریــخ ‪ ،‬جغرافیــا ‪ ،‬مدنــی ‪ ،‬فیزیــک ‪ ،‬زیســت شناســی ‪ ،‬شــیمی ‪ ،‬موســیقی‪ ،‬هنــر ‪،‬‬ ‫تربیــت بدنــی و صنایــع دســتی ‪ .‬برخــی از ایــن مــوارد فقــط در کالســهای هشــتم و‬ ‫نهــم اجبــاری هســتند ‪.‬‬ ‫عــاوه بــر مــدارس ابتدایــی نــه ســاله ‪ ،‬دانــش امــوزان در چــک مــی تواننــد در‬ ‫اکادمــی هایــی کــه شــش ســاله و یــا هشــت ســاله هســتند نیــز تحصیــل نماینــد‪.‬‬ ‫تحصیــل در اکادمــی هــای هشــت ســاله بســیار مشــابه دوره ابتدایــی اســت و تقاضــا‬ ‫بــرای انهــا بیشــتر از اکادمــی هــای شــش ســاله اســت ‪ .‬تحصیــل در اکادمــی هــا‬ ‫معمــوال تخصصــی بــرای یــک رشــته بــرای مثــال تربیــت بدنــی و یــا اکادمــی‬ ‫زبانهــای خارجــه مــی باشــد ‪.‬‬ ‫دوره متوسطه‬ ‫پــس از نــه ســال مدرســه ابتدایــی ‪ ،‬دانــش امــوزان بــرای چهــار ســال‬ ‫دیگــر در مــدارس متوســطه ( ترکیبــی از راهنمایــی و دبیرســتان ) در چــک‬ ‫تحصیــل مــی کننــد ‪ .‬بیــش از ‪ ۸۰‬درصــد از فــارغ التحصیــان مــدارس‬ ‫ابتدایــی پــس از کالس نهــم در مــدارس متوســطه مشــغول مــی شــوند‪.‬‬ ‫مــدارس متوســطه جایــی اســت کــه در ان شــما مــی توانیــد بــه علــوم‬ ‫تخصصــی تــر بپردازیــد ‪.‬‬ ‫بســیاری از دانــش امــوزان بــا کمــک مشــاوران مدرســه بــه انتخاب رشــته‬ ‫تحصیلــی مــورد عالقــه خودشــان بــرای ادامــه تحصیــل در چهــار ســال‬ ‫متوســطه یــا دبیرســتان مــی پردازنــد ‪ .‬بــر اســاس سیســتم اموزشــی‬ ‫جمهــوری چــک بــا پایــان یافتــن ایــن دوره در ســن ‪ ۱۹‬ســالگی دانــش‬ ‫امــوز موفــق بــه اخــذ دیپلــم مــی شــود ‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪20‬‬ صفحه 20 ‫امتحان جامع فارغ التحصیلی‬ ‫دبیرســتان هــای معتبــر برجســته در چــک ‪ ،‬بــرای پیشــی گرفتــن ار رقبــای خــود در‬ ‫ســطح امــوزش تــاش مــی کننــد کــه کیفیــت اموزشــی خــود را بــاال نگــه دارنــد ‪.‬‬ ‫طبــق سیســتم اموزشــی جمهــوری چــک پــس از امــوزش کامــل در دوره چهارســاله‬ ‫دانــش امــوز بایــد یــک امتحــان جامــع خروجــی شــرکت کنــد کــه قبولــی در ایــن‬ ‫ازمــون پیــش نیــاز درخواســت بــرای دانشــگاه و مــدارس عالــی اســت ‪.‬‬ ‫ایــن ازمــون ‪ Maturita Test‬نــام دارد و از چنــد موضــوع تشــکیل شــده اســت و‬ ‫شــامل زبــان و ادبیــات چکــی ‪ ،‬ازمــون خوانــدن و دســتور زبــان ‪ ،‬امتحــان نوشــتن‬ ‫ادبیــات ‪ ،‬ریاضــی و یــک زبــان خارجــی ( انگلیســی ‪ ،‬المانــی ‪ ،‬فرانســوی ‪ ،‬اســپانیایی‬ ‫یــا روســی ) بــا مهــارت هــای نوشــتاری ‪ ،‬شــنیداری ‪ ،‬خوانــدن و صحبــت کــردن در‬ ‫ســطح ‪ ( B1‬چارچــوب کلــی اروپایــی بــرای زبانهــا ) بــه عــاوه دو موضــوع اختیــاری‬ ‫از ســایر دروس مــی باشــد ‪.‬‬ ‫امتحانــات بــرای ایــن مــوارد اجبــاری اســتاندارد و توســط ‪ CERMAT‬تنظیــم شــده‬ ‫اســت ‪ .‬ایــن ازمــون از جوانــان ‪ ۱۷‬تــا ‪ ۲۰‬ســال گرفتــه مــی شــود و در صــورت‬ ‫قبولــی در ایــن ازمــون مــی تواننــد بــرای ثبــت نــام در دانشــگاه درخواســت بدهنــد‪.‬‬ ‫مدرسه حرفه ای ‪Vocational‬‬ ‫ایــن مــدارس در واقــه دبیرســتان هــای حرفــه ای هســتند کــه در ادامــه دوران‬ ‫ابتدایــی قــرار دارنــد ‪ .‬انــواع مختلفــی از مــدارک تحصیلــی بســته بــه حرفــه‬ ‫وجــود دارد ‪ .‬دوره هــای حرفــه ای دو ســاله ای وجــود دارد کــه گواهینامــه ندارنــد ‪.‬‬ ‫گواهینامه هــای حرفــه ای پــس از یــک دوره دو یــا ســه ســاله و امتحــان نهایــی بــه‬ ‫دانــش امــوز اعطــا مــی شــود ‪.‬‬ ‫بعضــی از مــدارس حرفــه ای عــاوه بــر گواهینامــه حرفــه ای کــه بــه پیشــرفت‬ ‫تحصیلــی بــرای دانشــگاه کمــک مــی کنــد ‪ ،‬شــرایط تحصیلــی باالتــری را نیــز‬ ‫کســب مــی کننــد ‪ .‬ایــن مــدارس مثــل هــر مدرســه دیگــری بــه مــدت چهــار ســال‬ ‫امــوزش ارائــه مــی دهــد و پــس از پایــان تحصیــات دانــش امــوز بایــد هــر دو‬ ‫مجموعــه امتحانــات را پشــت ســر بگــذارد ‪..‬‬ ‫مدرسه حرفه ای ‪Proffesional‬‬ ‫ایــن مــدارس از مــدارس ‪ Vocational‬تخصصــی تــر عمــل مــی کننــد ‪ .‬مــدراس‬ ‫حرفــه ای چهــار ســاله هســتند و در زمینــه هــای فنــی‪ ،‬اموزشــی‪ ،‬پزشــکی‪ ،‬علمــی‬ ‫و نظامــی ( در همــکاری بــا وزارت دفــاع ) فعالیــت مــی کننــد ‪ .‬طیــف گســترده ای از‬ ‫مهــارت هــای صنعتــی و فنــی تحــت پوشــش شــامل شــیمی فنــی ‪ ،‬مهندســی بــرق‪،‬‬ ‫کشــاورزی ‪ ،‬فنــاوری اینترنــت و یــا تجــارت و بازرگانــی در ایــن مــدارس امــوزش‬ ‫داده مــی شــوند ‪.‬‬ ‫مدارس ویژه و عملی‬ ‫بــرای کــودکان معلــول رشــد یافتــه کــه قــادر بــه شــرکت‬ ‫در دوره ابتدایــی عمومــی نیســتند ‪ ،‬نیــز مــدارس ویــژه ای در‬ ‫نظــر گرفتــه شــده اســت ‪ .‬نامــه مرجــع از یــک روانشــناس‬ ‫اموزشــی و توافــق والدیــن بــرای ثبــت نــام در یــک مدرســه‬ ‫ویــژه مــورد نیــاز اســت ‪ .‬بــا ایــن حــال ‪ ،‬بســیاری از‬ ‫کــودکان نــژاد رومانیایــی ‪ ،‬بــه رغــم فقــدان معلولیــت ‪ ،‬در‬ ‫ایــن مــدارس تحصیــل مــی کردنــد ؛ ایــن سیســتم توســط‬ ‫دادگاه اروپایــی حقــوق بشــر در ســال ‪ ۲۰۰۷‬مــورد انتقــاد‬ ‫قــرار گرفــت ‪.‬‬ ‫پــس از ان مــدارس ویــژه بــا مــدارس ابتدایــی و عملــی‬ ‫جایگزیــن شــدند ‪ ،‬گرچــه مشــکل هجــوم دانــش امــوزان‬ ‫رومانیایــی تبــار هنــوز ادامــه دارد ‪ .‬امــوزش و پــرورش‬ ‫در ایــن مــدارس عمدتــا عملــی اســت و بــرای امــوزش‬ ‫خودکفــا مناســب اســت ‪ .‬در همیــن حــال ” امــوزش یکپارچــه‬ ‫” کــودکان کــم تــوان بــا مشــکالت ذهنــی نیــز در مــدارس‬ ‫عــادی بــا حمایــت معلــم خــاص ‪ ،‬انجــام مــی شــود ‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪21‬‬ صفحه 21 ‫سیستم اموزش عالی جمهوری چک‬ ‫سیســتم امــوزش عالــی جمهــوری چــک بــا دارا بــودن نظــام امــوزش‬ ‫عالــی و بــا قدمتــی در حــدود ‪ ۶۰۰‬ســال در مجمــوع ‪ ۱۰‬دانشــگاه‬ ‫جمهــوری چــک در رتبــه بنــدی دانشــگاه هــا ‪ QS‬رتبــه بــاالی ‪ ۱۵۰‬را‬ ‫دریافــت کــرده انــد‪.‬‬ ‫ایــن کشــور بیــش از ‪ ۳۹۰۰۰‬دانشــجوی خارجــی دارد و بــه طــور‬ ‫چشــمگیری یکــی از مقاصــد محبــوب بــرای متقاضیــان جهــت‬ ‫تحصیــل در اروپــا مــی باشــد‪.‬گزینه هایــی چــون داشــتن دانشــگاه‬ ‫هــای معتبــر‪ ،‬پاییــن بــودن شــهریه دانشــگاه و هزینــه هــای زندگــی ‪،‬‬ ‫فرهنــگ زندگــی رنگارنــگ و پــر تحــرک و…‬ ‫در ســال ‪ 1348‬امپراطــور چارلــز ‪ IV‬یــک دانشــگاه در پــراگ تاســیس‬ ‫کــرد کــه قدیمــی تریــن موسســه اموزشــی در مرکــز اروپــا بــود‪.‬‬ ‫اکنــون دانشــگاه چارلــز چــک نامگــذاری شــده اســت‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ،2001‬ســاختار ســه چرخــه بــه طــور جــدی سیســتم امــوزش‬ ‫عالــی جمهــوری چــک (یعنــی برنامــه هــای کارشناســی‪ ،‬کارشناســی‬ ‫ارشــد و دکتــری) اجــرا شــده اســت‪ .‬اداره مرکــزی امــوزش و پــرورش‬ ‫وزارت امــوزش و پــرورش‪ ،‬جوانــان و ورزش اســت‪.‬‬ ‫زبــان اصلــی تحصیــل در چــک بــه زبــان بومــی چکــی اســت‪ ،‬امــا طیف‬ ‫وســیعی از برنامــه هــای ارائــه شــده بــه زبــان هــای خارجــی (بــه طور‬ ‫عمــده بــه زبــان انگلیســی) بــه طــور خــاص در حــال گســترش اســت‬ ‫تــا دانــش امــوزان بیــن المللــی را بتــوان پوشــش داد‪.‬‬ ‫ارزیابی دانشجویی در چک‬ ‫فراوانــی و روش هــای ارزیابــی دســتاوردهای دانشــجویان بــر‬ ‫حســب رشــته تحصیلــی متفــاوت اســت‪.‬‬ ‫در بعضــی مــوارد‪ ،‬یــک سیســتم ازمــون جزئــی کــه بعــد از هــر‬ ‫تــرم انجــام مــی شــود‪ ،‬در مــوارد دیگــر‪ ،‬بعــد از هــر بخــش تکمیــل‬ ‫شــده‪ ،‬یــک ازمــون جامــع‪ ،‬اغلــب در پایــان یــک مــاژول خــاص‪،‬‬ ‫تجویــز مــی شــود‪ .‬نتایــج مطالعــات در موسســات امــوزش عالــی‬ ‫بــه طــور عمــده توســط سیســتم اعتبــارات یــا امتیــازات ارزیابــی‬ ‫مــی شــود‪.‬‬ ‫سیســتم اعتبــاری بیشــتر تاکیــد شــده اســت‪ ،‬زیــرا اجــازه می دهــد‬ ‫قســمت هــای تکمیــل شــده از مطالعــات و پژوهش هــا بــه رســمیت‬ ‫شــناخته شــود‪ ،‬بنابرایــن بــه انتقــال قابلیــت درون سیســتم کمــک‬ ‫مــی کنــد‪.‬‬ ‫ساختار درجه‬ ‫سیســتم امــوزش عالــی جمهــوری چــک ‪ ،‬برنامــه هــای تحصیــات‬ ‫معتبــر را در ســه ســطح‪ :‬لیســانس‪ ،‬کارشناســی ارشــد و دکتــرا‪ ،‬و‬ ‫همچنیــن دوره هــای یادگیــری مــادام العمــر ارائــه مــی دهنــد‪.‬‬ ‫موسســات امــوزش عالــی مــی تواننــد نوعــی دانشــگاه یــا غیــر‬ ‫دانشــگاهی باشــند‪ .‬موسســات ســنتی دانشــگاه ممکــن اســت انواع‬ ‫برنامــه هــای تحصیلــی را ارائــه دهنــد در حالــی کــه موسســات غیــر‬ ‫دانشــگاهی بــا ارائــه برنامــه هــای کارشناســی کارشناســی بــه طــور‬ ‫عمــده مشــخص مــی شــوند‪.‬‬ ‫اســناد و مــدارک تاییــد تکمیــل تحصیــات و حــق تحصیــات‬ ‫دانشــگاهی دیپلــم عالــی و مکمــل دیپلــم اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪22‬‬ صفحه 22 ‫مدارس عالی‬ ‫مــدارس عالــی ( ‪ ) VOŠ‬امــوزش عالــی رتبــه تــر از‬ ‫دبیرســتان هــای حرفــه ای را ارائــه مــی دهنــد و معمــوال‬ ‫بــا دبیرســتان هــای حرفــه ای ارتبــاط دارنــد ‪ .‬قبــل از‬ ‫فــارغ التحصیلــی ‪ ،‬دانــش امــوزان بایــد امتحانــات نهایی‬ ‫(‪ )absolutorium‬را پــاس کننــد و پایــان نامــه نهایــی‬ ‫را نیــز بنویســند ‪ .‬فــارغ التحصیــان مجــاز بــه اســتفاده‬ ‫از عنــوان” ‪ ” DiS diplomovaný‬یعنــی متخصــص بــا‬ ‫دیپلــم پــس از نــام خــود هســتند ‪.‬‬ ‫دانشگاه های جمهوری چک‬ ‫تحصیــات عالــی در جمهــوری چــک شــامل دانشــگاه هــای دولتــی‬ ‫و خصوصــی و همچنیــن پلیــس دولتــی و اکادمــی هــای امــوزش‬ ‫نظامــی اســت ‪ .‬از انجاییکــه کیفیــت امــوزش در مــدارس متوســطه‬ ‫در چــک متفــاوت و مقایســه گواهینامــه هــای ارزیابی دشــوار اســت ‪،‬‬ ‫بنابرایــن سیســتم اموزشــی جمهــوری چک مانند سیســتم اموزشــی‬ ‫روســیه ‪ ،‬دانشــگاه هــای چــک بــرای پذیــرش ازمــون هــای ورودی‬ ‫قــرار داده انــد ‪.‬‬ ‫بــه عنــوان یــک قاعــده کلــی ‪ ،‬امتحانــات در قالــب کارهــای نوشــته‬ ‫شــده و ازمایشــات انجــام مــی شــود ‪ .‬تســت هــای ورود در مــاه مــه‬ ‫و ژوئــن برگــزار مــی شــود و نتایــج در اکثــر دانشــگاه هــای دولتــی‬ ‫تــا پایــان مــاه فوریــه ارائــه مــی شــود ‪.‬‬ ‫تحصیــل در هــر رشــته ای بــه زبــان چکــی در دانشــگاه هــای‬ ‫دولتــی رایــگان اســت ‪ ،‬بــا ایــن حــال پــس از ســن ‪ ۲۶‬ســالگی ‪،‬‬ ‫دیگــر دانشــجویان از خدمــات اجتماعــی و بیمــه دولتــی بهداشــت‬ ‫شــخصی برخــوردار نخواهنــد بــود ‪.‬‬ ‫کارشناسی ارشد و فوق لیسانس‬ ‫ممکــن اســت از برنامــه هــای کارشناســی بــه عنــوان پیگیــری‬ ‫برنامــه هــای کارشناســی ارشــد (‪ 1‬تــا ‪ 3‬ســال) یــا برنامــه هــای‬ ‫کامــل (‪ 4‬تــا ‪ 6‬ســال) پیــروی کننــد‪ .‬برنامــه هــا بــر کســب و‬ ‫اســتفاده از دانــش نظــری و توســعه خالقیــت و اســتعداد تمرکــز‬ ‫مــی کننــد‪ .‬فــارغ التحصیــان در برنامــه هــای کارشناســی ارشــد‬ ‫بایــد یــک معاینــه دولتــی نهایــی را انجــام دهنــد ‪.‬‬ ‫زبان تحصیل در این مقطع انگلیسی یا چکی ارائه می دهند‪.‬‬ ‫مقطع دکترا‬ ‫طــول دوره در مقطــع دکتــری بــرای فــارغ التحصیــان کارشناســی‬ ‫ارشــد ‪ 3‬ســال در نظــر گرفتــه شــده و تمرکــز بــر خالقیــت مســتقل‬ ‫در تحقیقــات‪ ،‬توســعه و هنــر اســت‪.‬‬ ‫زبــان تحصیــل ارائــه شــده در ایــن مقطــع انگلیســی یــا چکــی‬ ‫می باشــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪23‬‬ صفحه 23 ‫علیرضا مفتخری مظاهری‬ ‫حقوقدان و مدرس دانشگاه‬ ‫نظام حقوقی‬ ‫در کشــور جمهــوری چــک بــه ماننــد دیگــر کشــورهای دنیــا قوانیــن حقوقــی‬ ‫وضــع شــده کــه هــم برمبنــای داخلــی اســت و هــم پیمان نامه هــای‬ ‫بین المللــی اســت کــه در ان عضویــت دارد‪.‬‬ ‫سیســتم حقوقــی چــک متعلــق بــه شــاخه المانــی فرهنــگ حقوقــی (قانــون‬ ‫مدنــی) اســت‪ .‬بخــش هــای عمــده ای از حقــوق عمومــی و خصوصــی بــه‬ ‫شــاخه هایــی تقســیم مــی شــود کــه از جملــه انهــا مــی تــوان بــه قانــون‬ ‫مدنــی ‪ ،‬کیفــری ‪ ،‬اداری ‪ ،‬رویــه و کار اشــاره کــرد و بــه صــورت منظــم‬ ‫مشــخص شــده اســت‪.‬‬ ‫قانــون مکتــوب اساســی مبنــای قوانیــن ایــن کشــور اســت و مهمتریــن‬ ‫منبــع قانونــی عبارتنــد از‪ :‬اییــن نامــه هــای حقوقــی (مصوبــات مجلــس ‪،‬‬ ‫و همچنیــن ائیــن نامــه تفویــض شــده) ‪ ،‬معاهــدات بیــن المللــی (پــس از‬ ‫تصویــب در مجلــس و انتشــار ان) و مصوبــات دادگاه قانــون اساســی جمهوری‬ ‫چــک اســت کــه در ان برخــی از قوانیــن بــه دلیــل مغایــرت بــا مبانــی قانونــی‬ ‫ایــن کشــور ابطــال می شــود‪.‬‬ ‫سیســتم قانــون و عدالــت در جمهــوری چــک از زمــان تغییــر رژیــم ‪1989‬‬ ‫در حــال پیشــرفت اســت‪ .‬در ســال ‪ 1993‬قانــون اساســی جمهــوری چــک‬ ‫بــه تصویــب رســید کــه ســاختار و اصــول حکومــت دموکراتیــک را تشــریح‬ ‫می کنــد و حقــوق و حقــوق شــهروندی را اعــام مــی کنــد‪.‬‬ ‫از ســال ‪ ، 2004‬عضویــت در اتحادیــه اروپــا بــه معنــای اولویــت قانــون‬ ‫اتحادیــه اروپــا بــر قانــون چــک در برخــی مناطــق اســت‪ .‬در برخــی اصالحات‬ ‫قانونــی در ایــن کشــور یــک قانــون جدیــد جزایــی در ســال ‪ 2010‬وارد‬ ‫قانــون شــد و قانــون مدنــی در ســال ‪ 2014‬اصــاح شــد‪.‬‬ ‫قانون اساسی‬ ‫قانــون اساســى جدیــد جمهــورى چــک در ‪ ۱۶‬دســامبر ‪ ۱۹۹۲‬بــه تصویب رســیده‬ ‫اســت از اول ژانویــه ‪ ۱۹۹۴‬به دنبــال تجزیــه چکســلواکى ســابق و تشــکیل دو‬ ‫کشــور مســتقل جمهــورى چــک و اســلواک الزم االجــراء گردیــده اســت‪.‬‬ ‫قانــون اساســى جمهــورى چــک شــامل یــک مقدمــه و ‪ ۱۱۳‬اصــل اســت کــه‬ ‫بیشــترین اصــول ان مربــوط بــه قــوه قانونگــذارى (مقننــه) مى باشــد‪.‬‬ ‫تفکیــک اصــول قانون اساســى جمهــورى چــک براســاس موضوعــات مطروحــه در‬ ‫ایــن قانــون بــه شــرح زیــر اســت‪:‬‬ ‫‪ .۱‬اصول اساسى از اصل ‪ ۱‬الى اصل ‪ ۱۴‬‬ ‫از ‪ ۱۵‬الى ‪ ۵۳‬‬ ‫‪ .۲‬قوه مقننه ‬ ‫‪ .۳‬قوه مجریه از ‪ ۵۴‬الى ‪ ۸۰‬‬ ‫‪ .۴‬قوه قضائیه از ‪ ۸۱‬الى ‪ ۹۶‬‬ ‫‪ .۵‬دفتر عالى بازرسى و نظارت اصل ‪ ۹۷‬‬ ‫اصل ‪ ۹۷‬‬ ‫‪ .۶‬بانک مرکزى چک ‬ ‫‪ .۷‬تقسیمات ادارى کشور از اصل ‪ ۹۹‬الى ‪ ۱۰۵‬‬ ‫‪ .۸‬اصول نهائى از ‪ ۱۰۶‬الى ‪ ۱۱۳‬‬ ‫بــر پایــه اصــول کلــى قانــون اساســی‪ ،‬جمهــورى چــک کشــور مســتقل‪ ،‬یکپارچه و‬ ‫دمکراتیــک اســت کــه براســاس احتــرام و ازادى هــاى شــهروندان و افــراد کشــور‬ ‫به وجــود امــده اســت‪ .‬مــردم منشــاء قــدرت در کشــور مى باشــند کــه ایــن‬ ‫قــدرت از طریــق قــواى ســه گانه مقننــه‪ ،‬مجریــه و قضائیــه اعمــال مى شــود‪.‬‬ ‫سیســتم سیاســى در کشــور نیــز برپایــه عملکــرد ازادانــه احــزاب سیاســى‬ ‫به وجــود مى ایــد کــه در چارچــوب حفــظ اصــول بنیــادى دمکراســى و نفــى‬ ‫هرگونــه زور در جهــت دســتیابى بــه اهــداف خــود فعالیــت مى نماینــد‪ .‬اقتــدار‬ ‫اجرائــى نیــز در اختیــار نخســت وزیر اســت کــه از حــزب پیــروز در انتخابــات و‬ ‫توســط رئیــس جمهــور منصــرف مى گــردد‪ .‬تصمیمــات سیاســى براســاس اراده‬ ‫اکثریــت و بــه شــیوه راى گیــرى صــورت مى پذیــرد‪.‬‬ ‫طبــق قانــون هیــچ تبعــه اى را برخــاف اراده و خواســت خــود نمى تــوان از‬ ‫تابعیــت چــک محــروم نمــود‪ .‬چگونگــى کســب و یــا تــرک تابعیــت نیــز توســط‬ ‫قانــون مشــخص مى شــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪24‬‬ ‫منابع قانون چک (به این ترتیب سلسله مراتبی) است‪:‬‬ ‫قانون اساسی و اقدامات قانون اساسی‬ ‫معاهدات بین المللی تصویب شده توسط پارلمان‬ ‫اساسنامه مصوب پارلمان‬ ‫تصمیمات منتشر شده در دادگاه قانون اساسی‬ ‫دستورالعمل های دولتی و اطالعیه های وزارتخانه ها‬ ‫اقدامــات قانونگــذاری ارگان هــای خودگــردان دولتــی‪ :‬احــکام منطقــه ای و‬ ‫احــکام شــهرداری‬ ‫ائیــن نامــه هــای مجلــس و ســایر مقــررات قانونــی از روزی کــه انتشــار‬ ‫می یابــد الزم االجــرا هســتند‪.‬‬ صفحه 24 ‫براســاس قانــون اساســى جمهــورى چــک تشــکیالت حکومتــى ایــن کشــور کــه در واقــع‬ ‫اعمال کننــدگان اراده ملــى مى باشــند توســط قــواى س ـه گانه مقننــه‪ ،‬مجریــه و قضائیــه اعمــال‬ ‫مى گــردد‪ .‬بــا توجــه بــه اینکــه سیســتم حکومتــى کشــور دمکراســى پارلمانــى مى باشــد‪ ،‬لــذا‬ ‫تفکیــک چندانــى بیــن قــواى مجریــه و مقننــه وجــود نــدارد‪ .‬لکــن سیســتم قضائــى به طــور‬ ‫مســتقل از دو قــوه دیگــر بــه امــور قضائــى کشــور رســیدگى مى نمایــد‪ .‬در زیــر شــرح مختصرى‬ ‫از وظایــف و اختیــارات ایــن ســه قــوه براســاس قانــون اساســى کشــور ارائــه مى گــردد‪.‬‬ ‫قوهمجریه‬ ‫براســاس قانــون اساســی‪ ،‬نخســت وزیر کــه از حــزب پیــروز در‬ ‫انتخابــات پارلمانــى برگزیــده مى شــود مســئول امــور اجرائــى کشــور‬ ‫اســت‪ .‬همچنیــن دولــت متشــکل از نخســت وزیــر‪ ،‬معاونیــن نخســت‬ ‫وزیــر و وزرا‪ ،‬عالى تریــن قــدرت اجرائــى کشــور بــوده و در مقابــل‬ ‫پارلمــان مســئول و جوابگــو مى باشــند‪ .‬نخســت وزیــر توســط رئیــس‬ ‫جمهــور و براســاس نتایــج انتخابــات مجلــس نماینــدگان منصــوب‬ ‫مى گــردد‪ .‬نخســت وزیــر توســط رئیــس جمهــور و براســاس نتایــج‬ ‫انتخابــات مجلــس نماینــدگان منصــوب مى گــردد‪ .‬همچنیــن رئیــس‬ ‫جمهــور بــه پیشــنهاد نخســت وزیــر‪ ،‬وزرا را نیــز منصــوب مى نمایــد‪.‬‬ ‫پــس از انتخــاب نخســت وزیــری‪ ،‬وى موظــف اســت ظــرف مــدت ‪۳۰‬‬ ‫روز کابینــه را تشــکیل و از مجلــس نماینــدگان درخواســت رأى اعتمــاد‬ ‫نمایــد‪.‬‬ ‫اگرچــه رئیــس جمهــور در جمهــورى چــک به عنــوان رئیــس کشــور‬ ‫محســوب و توســط پارلمــان (متشــکل از مجلــس نماینــدگان و ســنا)‬ ‫انتخــاب مى گــردد‪ ،‬لکــن قــدرت اجرائــى محــدودى دارد‪ .‬اختیــارات‬ ‫رئیس جمهــور در مقایســه بــا زمــان چکســلواکى ســابق نیــز محدودتــر گردیــده و امــکان و تــو مصوبــات مجلــس توســط رئیــس جمهــور وجــود نــدارد‪.‬‬ ‫بخشى از وظایف رئیس جمهور چک براساس قانون اساسى این کشور عبارت از‪:‬‬ ‫‪ .۱‬عزل و نصب نخست وزیر و سایر اعضاء دولت و پذیرش استعفا ِء انها‬ ‫‪ .۲‬دعوت به برگزارى اجالس هاى مجلس نمایندگان‬ ‫‪ .۳‬انحالل مجلس نمایندگان‬ ‫‪ .۴‬تعیین تاریخ برگزارى انتخابات مجلسین نمانیدگان و سنا‬ ‫‪ .۵‬رئیس‪ ،‬معاون و قضات دادگاه قانون اساسى‬ ‫‪ .۶‬بخشش مجازات هاى قضائى افراد‬ ‫‪ .۷‬بازگرداندن قوانین تصویب شده به پارلمان به جز مصوبات مربوط به قانون اساسى‬ ‫‪ .۸‬امضاء قوانین‬ ‫‪ .۹‬انتصاب رئیس و معاون دفتر عالى بازرسى‬ ‫‪ .۱۰‬انتصاب اعضاء شوراى بانکى بانک ملى چک (بانک مرکزى)‬ ‫‪ .۱۱‬نمایندگى کشور در امور خارجى‬ ‫‪ .۱۲‬فرمانده کل قواى نیروهاى مسلح‬ ‫قوهقضاییه‬ ‫در جمهــورى چــک امــر قضا توســط دادگاه هــاى مســتقل و بــه نمایندگى از‬ ‫ســوى ملــت اعمــال مى گــردد‪ .‬قضــات در تصمیم گیرى هــا و نظــرات خــود‬ ‫کامـ ً‬ ‫ا ازاد هســتند‪ .‬سیســتم قضائــى کشــور نیــز متشــکل از دیوان عالــی‪،‬‬ ‫دادگاه عالــى ادارى و دادگاه هــاى عالــى منطقــه اى و ناحیــه اى مى باشــد‪.‬‬ ‫(اصــل ‪ ۹۱‬قانون اساســى جمهــورى چــک)‪.‬‬ ‫به منظــور صیانــت از اصــول قانــون اساســى دادگاهــى تحــت عنــوان‬ ‫دادگاه قانون اساســى در کشــور وجــود دارد‪ .‬ایــن دادگاه متشــکل از ‪۱۵‬‬ ‫قاضــى اســت کــه توســط رئیس جمهــور و تاییــد مجلــس ســنا بــراى‬ ‫مــدت ‪ ۱۰‬ســال انتخــاب مى شــوند‪ .‬کلیــه شــهروندان چکــى کــه شــرایط‬ ‫انتخــاب شــدن در مجلــس ســنا را داشــته و داراى تحصیــات در رشــته‬ ‫حقــوق و ‪ ۱۰‬ســال ســابقه کار قضائــى باشــند‪ ،‬مى تواننــد به عنــوان‬ ‫قاضــى دادگاه انتخــاب شــوند‪.‬‬ ‫دادگاه عالــى باالتریــن مرجــع قضائــى بــراى رســیدگى بــه امــور قضائــى‬ ‫به جــز مــوارد مربــوط بــه دادگاه قانون اساســى مى باشــد‪ .‬قضــات ایــن‬ ‫دادگاه نیــز توســط رئیــس جمهــور انتخــاب شــده و مادام العمــر هســتند‪.‬‬ ‫کلیــه شــهروندان چکــى داراى تحصیــات حقوقــى مى تواننــد بــه ایــن‬ ‫ســمت انتخــاب شــوند‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫شقایق|‪25‬‬ ‫|رازشقایق|‬ ‫‪|50‬راز‬ ‫شماره‪41‬‬ ‫شماره‬ ‫‪/https://www.aftabir.com/travel/countries/czechrepublic‬‬ صفحه 25 ‫قوه مقننه‬ ‫از انجائــى کــه نظــام سیاســى حاکــم بــر جمهــورى چــک دمکراســى‬ ‫پارلمانــى مى باشــد لــذا پارلمــان از جایــگاه ویــژه اى برخــوردار‬ ‫اســت‪ .‬قــدرت قانونگــذارى در اختیــار پارلمــان متشــکل از دو مجلــس‬ ‫نماینــدگان و ســنا مى باشــد‪ .‬تعــداد نماینــدگان مجلــس نماینــدگان‬ ‫‪ ۲۰۰‬نفــر مى باشــد کــه بــا رأى مخفــى مــردم و بــه نســبت درصــد‬ ‫ارائــى کــه مــردم بــه احــزاب سیاســى مى دهنــد (‪Proportional‬‬ ‫‪ )System‬بــراى مــدت چهــار ســال انتخــاب مى شــوند‪ .‬احــزاب‬ ‫بــراى راه یابــى بــه پارلمــان مى بایســتى حداقــل ‪ %۵‬از مجمــوع اراى‬ ‫مــردم را کســب نماینــد‪.‬‬ ‫تعــداد نماینــدگان مجلــس ســنا نیــز ‪ ۸۱‬نفــر اســت کــه بــراى‬ ‫مــدت ‪ ۶‬ســال انتخــاب مى شــوند و یک ســوم ایــن نماینــدگان‬ ‫هــر دو ســال یکبــار تعویــض مى گردنــد‪ .‬هــر دو مجلــس رئیــس و‬ ‫نواب هــاى رئیــس ار از بیــن اعضــاء خــود انتخــاب مى نماینــد‪.‬‬ ‫مطابــق قانــون اساســى شــهروندانى کــه بــه ســن ‪ ۱۸‬ســال رســیده‬ ‫باشــند مى تواننــد در انتخابــات شــرکت نماینــد‪ .‬به عــاوه به منظــور‬ ‫نامــزدى در انتخابــات مجلــس نماینــدگان حداقــل ‪ ۲۱‬ســال ســن و‬ ‫بــراى مجلــس ســنا حداقــل ‪ ۴۰‬ســال ســن الزامــى اســت‪ .‬همچنیــن‬ ‫هیــچ فــردى نمى توانــد به طــور همزمــان عضــو مجلســین نماینــدگان‬ ‫و ســنا باشــد‪( .‬اصــل ‪ ۲۱‬قانــون اساســی‪ ،‬جمهــورى چــک)‬ ‫شــرط رســمیت یافتــن هــر دو مجلــس نیــز حضــور حداقــل یــک‬ ‫ســوم اعضــاء مى باشــد‪ .‬تصویــب یــک الیحــه بــا اکثریــت ســاده‬ ‫امکان پذیــر اســت و در مــورد تصویــب و یــا تغییــر قانون اساســى‬ ‫اکثریــت ســه پنجم اراى کلیــه نماینــدگان و ســه پنجم اراى‬ ‫ســناتورهاى حاضــر ضــرورى اســت‪ .‬انتخابــات مجلــس ســنا در‬ ‫جمهــورى چــک بــراى اولیــن بــار در نوامبــر ســال ‪ ۱۹۹۶‬برگــزار‬ ‫گردیــد و همچنیــن انتخابــات مجلــس نماینــدگان نیــز در اخــر مــاه‬ ‫مــه و اول مــاه ژوئــن ســال ‪ ۱۹۹۶‬صــورت گرفــت‪ .‬در انتخابــات‬ ‫مجلــس نماینــدگان احــزاب ائتــاف دولتــى نتونســتند اکثریــت‬ ‫ساده کرســى ها را به دســت اورنــد و ناچــار بــه تشــکیل دولــت‬ ‫اقلیــت (بــا ‪ ۹۹‬کرســى از مجمــوع ‪ ۲۰۰‬کرســی) شــدند‪ .‬لیکــن در‬ ‫انتخابــات ســنا موفــق بــه کســب اکثریــت کرســى هاى ایــن مجلــس‬ ‫گردیدنــد‪.‬‬ ‫تقسیماتکشوری‬ ‫تعــداد کل مراکــز جمعیتــى شــهرى و روســتایى در ایــن کشــور‬ ‫حــدود ‪ ۱۵،۰۰۰‬واحــد بــراورد مى گــردد‪ .‬از اواســط قــرن نوزدهــم‬ ‫تقســیمات ادارى کشــور در غالــب مراکــز شــهردارى ها صــورت‬ ‫مى گرفــت‪ ،‬لکــن تعــداد ایــن مراکــز به دلیــل تغییــر در ترکیــب و‬ ‫شــکل شــهرها کاهــش یافــت‪ .‬در ســال هاى پــس از جنــگ ایــن‬ ‫مراکــز بــه حــدود ‪ ۴۵۰۰‬واحــد کاهــش یافــت ولــى از ســال ‪۱۹۸۹‬‬ ‫ایــن رونــد روبــه افزایــش گذاشــت کــه عمدتــاً به دلیــل تفکیــک‬ ‫مجــدد مراکــز جمعیتــى اســت‪ .‬هم اکنــون ‪ ۶۰۰۰‬واحــد شــهرى‬ ‫داراى شــهردارى در ایــن کشــور وجــود دارد‪.‬‬ ‫تعــداد شــهرهاى داراى جمعیــت بیــن ‪ ۵۰‬الــى ‪ ۱۰۰‬هــزار نفــر در‬ ‫ایــن کشــور کمتــر از ‪ ۲۰‬واحــد اســت‪ .‬در مقابــل تعــداد شــهرهاى‬ ‫کوچــک بــا جمعیــت ‪ ۱۰‬الــى ‪ ۲۰‬هــزار نفــر زیــاد و بــه ‪ ۱۰۰‬واحــد‬ ‫مى رســد‪ .‬تعــداد شــهرهاى بــزرگ بــا جمعیــت بــاالى ‪ ۱۰۰‬هــزار نفــر تنهــا ‪ ۷‬شــهر اســت کــه ‪۲۳‬درصــد کل جمعیــت کشــور را در خــود جــاى داده اســت‪.‬‬ ‫برطبــق قانون اساســی‪ ،‬شــهردارى ها مهم تریــن تقســیمات ادارى کشــور محســوب مى گردنــد کــه اصلى تریــن مراکــز اداره امــور ان منطقــه مى باشــند‪.‬‬ ‫شــهردارى ها نیــز به طــور مســتقل و توســط یــک هیــات مدیــره اداره مى شــوند‪ .‬دولــت تنهــا زمانــى در فعالیت هــاى ایــن واحــد مداخلــه مى کنــد کــه لــزوم چنیــن‬ ‫دخالتــى در حمایــت از قانــون احســاس شــود‪ .‬اعضــاء هیئــت مدیــره نیــز بــا راى مســتقیم و مخفــى انتخــاب مى شــوند و دوره نمایندگــى انهــا ‪ ۴‬ســال مى باشــد‪.‬‬ ‫(اصــول ‪ ۹۹‬الــى ‪ ۱۰۵‬قانون اساســى جمهــورى چــک)‪.‬‬ ‫جمهورى چک دارای ‪ ۷‬منطقه مى باشد که عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ .۱‬بوهیمیاى مرکزى‬ ‫‪ .۲‬بوهیمیاى شمالى‬ ‫‪ .۳‬بوهیمیاى غربى‬ ‫‪ .۴‬بوهیمیاى جنوبى‬ ‫‪ .۵‬بوهیمیاى شرقى‬ ‫‪ .۶‬موراویاى جنوبى‬ ‫‪ .۷‬موراویاى شمالى‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪26‬‬ صفحه 26 ‫نظام بهداشت و سالمت‬ ‫اســتاندارد مراقبــت هــای بهداشــتی در جمهــوری چــک بــه طــور کلــی بــاال‬ ‫اســت ‪ .‬در واقــع‪ ،‬طــرح مراقبــت هــای بهداشــتی کشــور بــه عنــوان یکی از‬ ‫بهتریــن هــا در اتحادیــه اروپــا شــناخته شــده اســت‪ .‬کــه درمــان پزشــکی‬ ‫در سیســتم بهداشــت و درمــان در چــک مقــرون بــه صرفــه و اســتاندارد‬ ‫اســت تاجایــی کــه کشــور چــک بــه عنــوان یــک مقصــد محبــوب بــرای‬ ‫گردشــگری پزشــکی در اروپــا اســت‪.‬‬ ‫بیمــه درمانــی در جمهــوری چــک ‪ ،‬چــه از طریــق یــک تامیــن کننــده‬ ‫بیمــه بهداشــت عمومــی یــا خصوصــی‪ ،‬اجبــاری اســت‪ .‬شــهروندان چــک‪،‬‬ ‫ســاکنان و هــر کســی کــه بــرای یــک کارفرمــای چــک کار مــی کننــد بــه‬ ‫طــور خــودکار تحــت سیســتم مراقبــت هــای بهداشــتی عمومی کشــور قرار‬ ‫میگیرنــد و مشــمول مالیــات ماهانــه مــی شــوند‪ .‬دیگــر مســافران طوالنــی‬ ‫مــدت بایــد از یــک شــرکت بیمــه خصوصــی اســتفاده کننــد و انتظــار میــرود‬ ‫مســافران کوتــاه مــدت بیمــه ســفر مناســب را داشــته باشــند‪.‬‬ ‫بســیاری از پزشــکان در بیمارســتان هــای دولتــی امــوزش دیــده غــرب‬ ‫هســتند و قــادر بــه صحبــت در انگلیــس هســتند‪ ،‬امــا ایــن همیشــه هــم‬ ‫صــادق نیســت‪.‬‬ ‫اگــر چــه مراقبــت هــای بهداشــتی چــک بســیار عالــی و بــه شــدت‬ ‫یاران ـه ای اســت‪ ،‬امــا بیمــاران ممکــن اســت قبــل از دریافــت درمــان بــه‬ ‫مــدت طوالنــی در صــف انتظــار بماننــد‪ .‬در سیســتم بهداشــت و درمــان‬ ‫در چــک مراقبــت هــای ویــژه پزشــکی خصوصــی عالــی اســت و کارکنــان‬ ‫بیمارســتان خصوصــی بســیار ماهــر هســتند‪ .‬اگرچــه مراقبت های بهداشــتی‬ ‫خصوصــی اســتقبال بیشــتری نســبت بــه مراقبــت هــای بهداشــتی عمومــی در‬ ‫جمهــوری چــک دارد‪ ،‬امــا بســیاری از بیمارســتان هــای خصوصــی مجهزتــر بــه‬ ‫نظــر مــی رســد ‪ .‬ایــن بــه ایــن علــت اســت کــه مراکــز خصوصــی پزشــکی دارای‬ ‫نســبت بــاالی کارکنــان انگلیســی زبــان هســتند و بــه دلیــل اینکــه کلینیــک هــای‬ ‫خصوصــی خدمــات مراقبتــی بیشــتری ارائــه مــی دهنــد‪ .‬یکــی دیگــر از مزایــای‬ ‫ایــن اســت کــه بیمــاران اغلــب بــه مــدت طوالنــی بــرای دریافــت درمــان هماننــد‬ ‫بیمارســتانهای عمومــی در صــف انتظــار نیســتند‪.‬‬ ‫کرونا در چک‬ ‫اولیــن بــار اعــام رســمی ورود بیمــاری کرونــا بــه کشــور چــک در یازدهــم اســفند‬ ‫ســال گذشــته توســط وزیــر بهداشــت ایــن کشــور انجــام شــد‪.‬‬ ‫ادام ویتِــخ‪ ،‬وزیــر بهداشــت جمهــوری چــک‪ ،‬اعــام کــرد کــه ســه نفــر مبتــا بــه‬ ‫ویــروس کرونــا در ایــن کشــور شناســایی شــده اند‪ .‬هــر ســه نفــر بــه تازگــی بــه‬ ‫ایتالیــا ســفر کــرده بودنــد‪.‬‬ ‫او از بســتری شــدن ایــن افراد در دو بیمارســتان شــهرهای پــراگ و اوســتی نادالبم‬ ‫در نزدیکــی مــرز المان خبــر داد‪.‬‬ ‫رســانه های چــک نوشــته اند یــک نفــر از افــراد مبتــا شــده دانشــجوی زن‬ ‫امریکایــی اســت کــه از ســفر بــه ایتالیا بازگشــته بــود‪ .‬ایــن بیمــار در بیمارســتانی‬ ‫در شــهر پــراگ بســتری شــده اســت‪.‬‬ ‫نفــر دوم هــم کــه در پایتخــت جمهــوری چــک بســتری شــده اســت نیــز از ســفر‬ ‫بــه ایتالیــا بازگشــته بــود‪ .‬او تبعــه چــک اســت‪.‬‬ ‫نفــر ســوم کــه شــهروند چــک اســت در شــهر اوســتی نادالبم شناســایی شــده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫در اولیــن گام مقامــات ایــن کشــور محدودیتهایــی را بــرای کنتــرل بیمــاری در نظر‬ ‫گرفتنــد‪ .‬جمهــوری چــک بــه همــۀ مغازه هــا و دکان هــا در ایــن کشــور دســتور داد‬ ‫کــه بــرای ده روز مســدود باشــند‪ .‬در ایــن دســتور مغازه هــای مــواد خوراکــی و‬ ‫دواخانه هــا شــامل نیســتند‪.‬‬ ‫در اعالمیــۀ حکومــت جمهــوری چــک همچنــان گفتــه شــده‪ ،‬رســتوران ها نیــز‬ ‫بــرای ده روز مســدود خواهنــد بــود‪.‬‬ ‫ً‬ ‫انــدری بابیــش صدراعظــم جمهــوری چــک قبــا بــه خاطــر ویــروس کرونــا‬ ‫وضعیــت اضطــراری را در ایــن کشــور اعــام کــرده‪ ،‬مــدارس تعطیــل انــد و بــر‬ ‫اجتماعــات بــزرگ مــردم ممنوعیــت وضــع شــده اســت‪.‬‬ ‫همچنــان بــه شــهروندان چــک و کســانی که اقامــت درازمــدت در ایــن کشــور‬ ‫دارنــد‪ ،‬گفتــه شــده اســت از مســافرت بــه خــارج از چــک خــودداری کنند‪.‬‬ ‫جمهــوری چــگ مرزهایــش را نیــز بــا شــماری از کشــورها مســدود ســاخته‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫تــا فروردیــن مــاه همچنــان وضعیــت فوق العــاده ادامــه داشــت و قانونگــذاران‬ ‫جمهــوری چــک اعــام کردنــد از جملــه اهــداف تمدیــد وضعیــت فوق العــاده‬ ‫در ایــن کشــور کمــک بــه دولــت در کنتــرل شــیوع ویــروس کرونــا بــوده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫بابیــش نخس ـت وزیر جمهــوری چــک پیــش از ایــن بــه دنبــال تمدیــد یــک‬ ‫ماهــه وضعیــت اضطــراری در ایــن کشــور بــود تــا کابینــه ایــن کشــور بتوانــد‬ ‫محدودیت هــا در شــهرهای ایــن کشــور را بــه طــور کامــل اجرایــی کنــد‪.‬‬ ‫پیــش از ایــن دولــت جمهــوری چــک بــا هــدف مهــار بهتــر شــیوع کرونــا‬ ‫تدابیــر و مقــررات تعییــن شــده در شــهرهای ایــن کشــور را تمدیــد کــرده‬ ‫بــود‪.‬‬ ‫تــا مــاه فروردیــن حــدود پنــج هــزار نفــر در جمهــوری چــک بــه کرونــا مبتــا‬ ‫شــده اند کــه ‪ ۸۸‬فوتــی بــه دنبــال داشــت‪.‬‬ صفحه 27 ‫معرفی شهر پراگ‪ ،‬پایتخت‬ ‫میالد محمد هاشم‬ ‫پــراگ پایتخــت و بزرگ تریــن شــهر کشــور جمهــوری چــک اســت‪ ،‬همچنیــن‬ ‫‪۱۴‬امیــن شــهر بــزرگ اتحادیــه اروپــا نیــز به شــمار می ایــد‪ .‬ایــن شــهر در‬ ‫شــمال غربــی کشــور چــک بــر روی رودخانــه ولتــاوا بنــا شده اســت و جمعیتــی‬ ‫نزدیــک بــه ‪ ۱.۳‬میلیــون نفــر دارد کــه منطقــه بــزرگ شــهری ان جمعیتــی نزدیــک‬ ‫بــه ‪ ۲‬میلیــون نفــر را شــامل می شــود‪ .‬پــراگ دارای اب و هــوای معتــدل اقیانوســی‬ ‫بــوده و از ایــن رو دارای تابســتان های گــرم و زمســتان های ســرد اســت‪ .‬متــروی‬ ‫پــراگ از اواســط قــرن بیســتم فعــال شــده امــا بیشــتر حمــل و نقــل عمومــی مــردم‬ ‫بــا اســتفاه از خطــوط ترامــوا اســت‪.‬‬ ‫ایــن شــهر زمانــی پایتخــت بوهــم بــوده‪ ،‬به خاطــر موقعیــت راهبــردی اش‪ ،‬بســیار‬ ‫مهــم تلقــی می شــده و در جریــان جنــگ جهانــی هــم بســیار نقش افریــن‬ ‫بوده اســت‪ .‬خصوصیت هــای جغرافیایــی و ویژگی هــای تاریخــی منطقــه پــراگ‬ ‫قدیــم موجــب شــده کــه همــواره جــزو ده شــهر گردشــگرپذیر اتحادیــه اروپــا‬ ‫محســوب شــده‪ ،‬ســالیانه حــدود ‪ ۶‬میلیــون نفــر گردشــگر را از سراســر دنیــا پذیــرا‬ ‫باشــد‪.‬‬ ‫قلعــه پــراگ‪ ،‬پــل تاریخــی چارلــز‪ ،‬ســاعت نجومی و مــوزه ملــی چــک‪ ،‬از دیدنی های‬ ‫پــراگ به شــمار می رونــد‪ .‬تــاالر شــهرداری‪ ،‬گالــری پــراگ‪ ،‬مــوزه کافــکا‪ ،‬مــوزه‬ ‫کمونیســم‪ ،‬مــوزه هنرهــای تزئینــی‪ ،‬بــاغ وحــش پــراگ‪ ،‬گورســتان اولشــانی و تپــه‬ ‫و پــارک پتریــن‪ ،‬از دیگــر جاذبه هــای گردشــگری پــراگ هســتند‪ .‬مرکــز ایــن‬ ‫شــهر ســاختمان هایی بــا نماهایــی هنــری بــا شــیروانی های اجری رنــگ و کوچــه‬ ‫پســکوچه های ســنگفرش بــا تعــداد کثیــری مغــازه سوغاتی فروشــی و کافــه دارد‪.‬‬ ‫شــهر پــراگ در کنــار رودخانــه ولتــاوا و در مرکــز حوضــه ابریــز بوهمــی واقــع‬ ‫شده اســت‪ .‬پــراگ حــدودا ً در همــان عــرض جغرافیایــی واقــع شــده کــه‬ ‫فرانکفــورت‪ ،‬پاریــس‪ ،‬و ونکــوور‪.‬‬ ‫بــر پایــه سرشــماری ســال ‪ ۲۰۱۱‬در حــدود ‪ ۱۴‬درصــد از ســاکنان شــهر خارجــی‬ ‫بودنــد کــه ایــن باالتریــن میــزان در میــان شــهرهای جمهــوری چــک بــود‪.‬‬ ‫تاریخچه‬ ‫نــام پــراگ از یــک واژه اســاوی گرفتــه شــده کــه بــه معنــی ُگــدار یعنــی محــل‬ ‫کم عمــق بــرای گــذر از رودخانــه اســت‪ .‬ایــن نــام بــه خاســتگاه ایــن شــهر بــه عنــوان‬ ‫گــذرگاه رودخانــه ولتــاوا اشــاره دارد‪.‬‬ ‫نخســتین ســاکنان دره ولتــاوا قبایــل ســلتی بودنــد کــه در حــدود ‪ ۵۰۰‬پیــش از میــاد در‬ ‫ایــن محــل ســکنی گزیدنــد‪ .‬قــوم ژرمنــی مارکومــان کمــی پیــش از میــاد مســیح ایــن‬ ‫دره را از ان خــود کــرد و ســپس در ســده ششــم میــادی ایــن دره بــه دســت تیره هــای‬ ‫اســاوی افتاد‪.‬‬ ‫پــراگ در قــرن ‪ ۹‬میــادی بــه وســیله شــاهزاده بورژیــوی یکــم کــه نزدیــک رودخانــه‬ ‫ولتــاوا قلعــه خــود را ســاخت‪ ،‬تاســیس شــد‪.‬‬ ‫شــاهزاده بورژیــوی از خانــدان پریمیســل بــود کــه از شــهر لیــوی هرادیتــس بــه مرکــز‬ ‫بوهمیــا امــد‪.‬‬ ‫خانــدان پریمیســل خانــواده ای حکومتــی بودنــد کــه از قــرن ‪ ۹‬تــا ســال‪ ۱۳۰۶‬در کشــور‬ ‫پادشــاهی چــک حکومــت می کردنــد‪ .‬شــاهزاده وراتیســاف یکــم‪ ،‬پسرشــاهزاده‬ ‫بورژیــوی یکــم‪ ،‬در ســال ‪ ۹۲۱‬ســاختن باســیلیکی بــه نــام یــرژی مقــدس رادر نزدیکــی‬ ‫قلعــه اغــاز کــرد‪ .‬باســیلیک نوعــی معمــاری ســبک رومانســک کلیســا اســت‪ .‬ســاخت‬ ‫ایــن باســیلیک در دوره حکومــت بولیســاف دوم در ســال ‪ ۹۷۳‬بــه پایــان رســید‪.‬‬ ‫در حال حاضر این باسیلیک قدیمی ترین کلیسا در پراگ است‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۹۹۳‬شــاهزاده بولیســاف دوم در نزدیکــی پــراگ نخســتین صومعه را تاســیس‬ ‫کــرد و امــروز ایــن صومعــه قدیمی تریــن صومعــه در کشــور چــک اســت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۹۲۹‬شــاهزاده واتســاف بــرای عبــادت خــود در کنــار قلعــه دومیــن کلیســا‬ ‫را نیــز بــه ســبک رومانســک ســاخت‪ .‬ایــن کلیســا بــه نــام روتونــدا ویــت مقــدس‬ ‫نامگــذاری شــد ولــی در دوره حکومــت شــاهزاده وراتیســاف دوم در ســال ‪۱۰۹۶‬‬ ‫معمــاری ایــن کلیســا بــه باســیلیک تغییــر یافــت‪.‬‬ ‫پــس از کشــته شــدن شــاه واتســاف ســوم کــه اخریــن شــاه چکــی از خانــدان‬ ‫پریمیســل بــود خانــدان لوکســمبورگ تــاج پادشــاهی چــک را بــه دســت اوردنــد‪.‬‬ ‫یــان لوکسنبورســکی (‪ )۱۲۹۶-۱۳۴۶‬در ســال ‪ ۱۳۴۴‬باســیلیک ویــت مقــدس را خــراب‬ ‫کــرد و در ان مــکان ســنگ بنــای ســاخت کلیســایی بــه ســبک گوتیــک را نهــاد‪ .‬بــه‬ ‫دلیــل جنگ هــای زیــاد ســاختن ایــن کلیســا بــه وســیله حکومــت چکوســلواکی در ســال‬ ‫‪ ۱۹۲۹‬بــه اتمــام رســید‪.‬‬ ‫شماره ‪| 49‬راز شقایق| ‪28‬‬ صفحه 28 ‫نــام ایــن کلیســا کاتــدرال ویــت مقــدس اســت و مشــهورترین ســاختمان‬ ‫دینــی جمهــوری چــک اســت‪.‬‬ ‫در ایــن کاتــدرال نمازخانــه واتســاف یکــم وجــود دارد کــه در ان اتــاق خاصــی‬ ‫تعبیــه شده اســت‪ .‬از ایــن اتــاق ویــژه بــرای مخفــی کــردن تــاج پادشــاهی‬ ‫چــک اســتفاده می شــود‪ .‬بــر طبــق افســانه ها اگــر کســی الیــق پادشــاهی‬ ‫چــک نباشــد و ایــن تــاج را بــر ســرش بگــذارد‪ ،‬قبــل از ایــن کــه ســال تمــام‬ ‫شــود‪ ،‬خواهــد مــرد‪.‬‬ ‫در دوره جنــگ صــد ســاله شــاه یــان لوکسنبورســگی در فرانســه بــه وســیله‬ ‫ســربازان انگلیســی کشــته شــد و پســر وی کارل‪ ،‬شــاه چــک شــد‪.‬‬ ‫شــاه کارل چهــارم (‪ )۱۳۱۶-۱۳۷۸‬مشــهورترین شــاه چــک اســت کــه شــهر‬ ‫پــراگ را توســعه داد ونخســتین دانشــگاه چک را تاســیس کــرد‪ .‬دانشــگاه کارل‬ ‫در ســال ‪ ۱۳۴۸‬تاســیس شــد و از لحــاظ قدمــت رتبــه دوم را در دانشــگاه های‬ ‫اروپایــی دارد‪.‬‬ ‫پــل کارل (پــل چارلــز) مشــهورترین پــل پــراگ اســت کــه در ســال ‪۱۳۵۷‬‬ ‫میــادی ســاخته شــد‪ .‬ایــن پــل در قــرن ‪ ۱۹‬بــه وســیله مجســمه های ســنگی‬ ‫تزییــن شــد‪.‬‬ ‫شــاه کارل چهــارم دو پســر داشــت‪ .‬نخســتین پســر واتســاو چهــارم بــود کــه‬ ‫پــس از در گذشــتن کارل چهــارم‪ ،‬شــاه چــک شــد و زیکمونــد پســر دوم بــود‬ ‫کــه شــاه اوهــری شــد‪ .‬واتســاف چهــارم (‪ )۱۳۶۱-۱۴۱۹‬بــه جــای حکومــت‬ ‫کــردن تنهــا بــه شــکار و زنــان عالقــه داشــت‪ .‬در ان زمــان کشــیش یــان هــوس‬ ‫(‪ )۱۳۷۱-۱۴۱۵‬بــه وســیله خطبــه خــود از روحانیــت کاتولیــک انتقــاد کــرد‪ .‬در‬ ‫ســال ‪ ۱۴۱۵‬روحانیــت کاتولیــک یــان هــوس را بــه قتــل رســاند ولــی مــردم‬ ‫چــک علیــه شــاه و روحانیــت کاتولیــک بســیج شــدند و ارتــش صلیبــی کــه بــه‬ ‫وســیله پــاپ و شــاه زیکمونــد بــه کشــور چــک فرســتاده شــده بــود را شکســت‬ ‫دادنــد‪ .‬در ســال ‪ ۱۴۲۰‬یــرژی پودیبــراد شــاه چــک شــد‪ .‬وی اخریــن شــاه چکــی‬ ‫بــود‪ .‬در ســال ‪ ۱۴۷۱‬والدیســاف یاگیلونســکی (‪ )۱۵۱۶-۱۴۵۶‬کــه شــاهزاده‬ ‫لهســتانی بــود تــاج شــاهی چــک را بــر ســر نهــاد‪.‬‬ ‫شــاه والدیســاف یاگیلونســکی در قلعــه پــراگ بزرگ تریــن ســالن بــه ســبک‬ ‫گوتیــک را ســاخت‪ .‬در حــال حاضــر از ایــن ســالن بــرای جشــن انتخابــات‬ ‫رئیــس جمهــوری چــک اســتفاده می شــود‪.‬‬ ‫از نظــر تاریخــی اخریــن امپراتــوری کــه تاثیــر زیــادی بــر شــهر پــراگ گذاشــت‪،‬‬ ‫رودولــف دوم (‪ )۱۵۵۲-۱۶۱۲‬بــود‪ .‬امپراتــور رودولــف دوم از خانــدان هابســبورگ‬ ‫بــود کــه پــراگ را خیلــی دوســت داشــت و پــراگ را مرکــز ســلطنت هابســبورگ ها‬ ‫کــرد‪ .‬رودولــف دوم بــه دانــش‪ ،‬هنــر و علــوم طبیعــی عالقــه داشــت و بــه ایــن‬ ‫دلیــل ستاره شناســان و شــیمیدان ها را بــه پــراگ دعــوت کــرد‪ .‬رودولــف دوم بــه‬ ‫جمــع اوری نقاشــی ها و مجســمه های هنرمندهــای مشــهور نیــز عالقــه داشــت‪.‬‬ ‫در ان زمــان مجموعــه رودولــف دوم بزرگ تریــن مجموعــه در اروپــا بــود‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۶۱۸‬دوبــاره دو نفــر از اعضــای کاتولیک مذهــب خانــواده هابســبورگ‬ ‫را از پنجــره پاییــن انداختنــد و جنــگ سی ســاله شــروع شــد‪ .‬ایــن جنــگ‬ ‫مهیب تریــن جنــگ اروپــا بــود‪ .‬در ســال ‪ ۱۶۴۸‬ارتــش ســوئد پــراگ را اشــغال‬ ‫کــرد و مجموعــه رودولــف دوم را بــه غــارت بردنــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۶۸۹‬شــهر پــراگ در یــک اتش ســوزی نابــود شــد و مــردم دوبــاره‬ ‫ان را بــه ســبک بــاروک کــه نمــاد کلیســای کاتولیــک روم بــود‪ ،‬بازســازی کردنــد‪.‬‬ ‫در ان زمــان ایــن منطقــه چهــار قســمت داشــت کــه امــروز بــه نام هــای شــهر‬ ‫قدیــم‪ ،‬شــهر جدیــد‪َ ،‬ســمت کوچــک و منطقــه قلعــه شــناخته می شــوند‪ .‬ایــن‬ ‫چهــار بخــش در ســال ‪ ۱۷۸۴‬یکــی شــدند و شــهر پــراگ را بــه وجــود اوردنــد‪.‬‬ ‫همان طــور کــه عنــوان شــد‪ ،‬یکــی اثــار و بناهــای متعــدد تاریخــی و مــدرن زیبایــی در ایــن شــهر‬ ‫قــرار گرفتــه اســت‪ .‬پــس جــای تعجــب نــدارد اگــر بگوییــم بــه طــور کلــی نمایشــگاه های اثــار‬ ‫هنــری مــدرن ایــن شــهر‪ ،‬بســیار عجیــب و غریــب هســتند‪ .‬بــا یــک جســت و جــوی ســاده در‬ ‫اینترنــت‪ ،‬بــا خیــل عظیمــی از ایــن اثــار هنــری عجیــب‪ ،‬روبـه رو خواهیــد شــد‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از مــواردی کــه شــهرت ایــن منطقــه را بــه همــراه دارد‪ ،‬تعــداد زیــاد چشــمه های اب‬ ‫گرمــی اســت کــه در ان پیــدا می شــود‪ .‬چشــمه های طبیعــی کــه در اقصــی نقــاط ایــن منطقــه‬ ‫بــه وفــور پیــدا می شــوند‪.‬‬ ‫پــراگ شــهری اســت کــه در گذشــته بزرگ تریــن سیســتم پســتی و انتقالــی را در زیــر زمیــن و‬ ‫بــا اســتفاده از لوله هــای هــوا و پنوماتیکــی داشــته اســت‪ .‬ایــن سیســتم کــه از ســال ‪ ۱۸۸۹‬در‬ ‫ایــن شــهر اغــاز بــه کار کــرد‪ ،‬بــه مــرور زمــان بــه ‪ ۵۵‬کیلومتــر لوله هــای انتقــال‪ ،‬گســترش پیــدا‬ ‫کــرد‪ .‬متاســفانه بخش هــای بســیاری از ایــن سیســتم در ســال ‪ ۲۰۰۲‬توســط ســیلی کــه در ایــن‬ ‫منطقــه اتفــاق افتــاد‪ ،‬از بیــن رفــت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪29‬‬ صفحه 29 ‫مناطق دیدنی پراگ‬ ‫اقتصــاد چــک‪ ،‬درامــد قابــل توجهــی از توریســم و گردشــگری دارد‪ ،‬پــراگ پنجمین‬ ‫شــهر پربازدیــد بعــد از لنــدن‪ ،‬پاریــس‪ ،‬اســتانبول و رم اســت‪ .‬در ســال ‪،۲۰۰۱‬‬ ‫مجمــوع درامــد دریافتــی از گردشــگری‪ ،‬بــه حــدود ‪ ۱۸‬بیلیــون واحــد پــول چــک‬ ‫بــوده‪ ،‬متاســفانه شــهرت شــهر بــا برخــی جرایــم از جملــه جیــب بــری و مشــکالت‬ ‫مشــابه‪ ،‬لکــه دار شــده بــود‪ .‬ولــی در ســالهای اخیــر‪ ،‬وضعیــت خیلــی بهتــر شــده‬ ‫و از ‪ ،۲۰۰۵‬شــهردار پــراگ‪ ،‬تــاش زیــادی در جهــت از بیــن بــردن جرایــم و‬ ‫افزایــش شــهرت شــهر بــا ایــن عنــوان نمــود‪ .‬و نهایتـاً موفــق بــه گســترش ایــن‬ ‫جملــه‪ ،‬در اذهــان نمــود‪ ،‬کــه پــراگ شــهری امــن اســت‪ .‬همچنیــن جمهــوری چــک‬ ‫در کل‪ ،‬نــرخ جــرم پایینــی دارد‪ .‬بــرای گردشــگران‪ ،‬جمهــوری چــک‪ ،‬یــک مقصــد‬ ‫امــن بــرای گردشــگری و دیــدن اســت‪.‬‬ ‫پل چارلز‬ ‫قــدم زدن بــر روی پــل چارلــز یکــی از فعالیت هــای محبــوب گردشــگرانی اســت‬ ‫کــه بــه پــراگ ســفر می کننــد‪ .‬البتــه اگــر ســاعت ‪ ۹‬صبــح بــه ایــن پــل ســر بزنیــد‬ ‫بــا ســیل گردشــگرانی مواجــه می شــوید کــه در میــان هاوکرهــا یــا فروشــندگان و‬ ‫ِ‬ ‫ـاروک پــل بــه قــدم زدن مشــغول هســتند‪ .‬اگــر دوســت‬ ‫نوازنــدگان و مجســمه های بـ‬ ‫داریــد پــل چارلــز (‪ )Charles Bridge‬را در بهتریــن و زیباتریــن حالــت خــود ببینیــد‪،‬‬ ‫هنــگام ســحر از ایــن پــل بازدیــد کنیــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۳۵۷‬چارلــز چهــارم پیتــر پارلِــر‪ ،‬معمــار کلیســای ســنت ویتــوس را مامــور‬ ‫کــرد تــا پلــی جدیــد را جایگزیــن پــل جودیــت (‪ )Judith Bridge‬کنــد‪ .‬پــل جودیــت‬ ‫متعلــق بــه قــرن دوازدهــم اســت‪ .‬ایــن پــل در ســال ‪ ۱۳۴۲‬توســط ســیالب های‬ ‫بســیاری از بیــن رفتــه بــود‪.‬‬ ‫ســاخت پــل جدیــد در ســال ‪ ۱۳۹۰‬بــه اتمــام رســید‪ .‬نــام چارلــز در قــرن نوزدهــم‬ ‫بــر روی ایــن پــل قــرار داده شــد‪ .‬پیــش از ان ایــن پــل کامِنــی موســت (‪Kamenny‬‬ ‫‪ )Most‬یــا پــل ســنگی نامیــده می شــد‪ .‬علی رغــم خســارت های ناشــی از ســیل‪،‬‬ ‫ایــن پــل بــه مــدت ‪ ۵۰۰‬ســال بــه محــل تــردد اتوموبیل هــا تبدیــل شــد‪ .‬پــس از‬ ‫جنــگ جهانــی دوم بــود کــه ایــن پــل بــه تــردد عابریــن پیــاده اختصــاص پیــدا کــرد‪.‬‬ ‫ـرقی پــل بنــا شــد‪ .‬در ســال ‪۱۶۸۳‬‬ ‫اولیــن بنــای یادبــودی کــه بــر روی پــل ســاخته شــد‪ ،‬مجســمه ی صلیــب عیســی بــود کــه در ســال ‪ ۱۶۵۷‬در انتهــای شـ ِ‬ ‫مجســمه ی یســوعیون (‪ )Jesuits‬بــا الهــام از دســتورات کاتولیــک بــر روی پــل ســاخته شــد‪ .‬در اواســط قــرن نوزدهــم مجســمه های بیشــتری بــه ایــن مجموعــه‬ ‫اضافــه شــدند‪ .‬برخــی از مجســمه ها بــه دلیــل ســیل از بیــن رفتــه بودنــد بنابرایــن در قــرن بیســتم چنــد مجســمه جایگزیــن مجســمه های از دســت رفتــه شــدند‪.‬‬ ‫از انجائیکــه بیشــتر ایــن مجســمه ها بــا ماسه ســنگ ســاخته شــدند‪ ،‬به جــای برخــی از مجســمه هایی کــه در معــرض تغییــرات اب وهــوا بودنــد مجســمه های‬ ‫کپــی قــرار داده شــد‪.‬‬ ‫معروف تریــن مجســمه ی پــل چارلــز‪ ،‬بنــای یادبــود ســنت جــان ن ِپومــوک (‪ )St John of Nepomuk‬اســت‪ .‬طبــق افســانه ها واتســاو چهــارم ســنت جــان‪،‬‬ ‫کشــیش ملکــه را به دلیــل ســرپیچی از فرمــان واتســاو‪ ،‬مبنــی بــر فــاش کــردن اعترافــات ملکــه وادار بــه پوشــیدن زره کــرد و ســپس او را از پــل بــه رودخانــه‬ ‫انداخــت‪ .‬البتــه دلیــل اصلــی‪ ،‬اختــاف میــان دربــار و کلیســا بــود‪.‬‬ ‫براســاس ســنت ها اگــر بــه پــاک برنــز مجســمه دســت بکشــید حتمــا بــه پــراگ بــاز خواهیــد گشــت‪ .‬صلیــب برنــزی کــه بیــن مجســمه های ‪ ۱۷‬و ‪ ۱۹‬قــرار گرفتــه‬ ‫اســت‪ ،‬همــان نقطـه ای اســت کــه ســنت جــان بــه رودخانــه پرتاب شــد‪.‬‬ ‫برج هــای پــل دارای چشـم اندازهای زیبایــی هســتند‪ .‬البتــه بایــد مراقــب کیــف پــول و لــوازم بــا ارزش خــود باشــید زیــرا گاهــی اوقــات دزدی هایــی در پــل چارلــز‬ ‫رخ می دهــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪30‬‬ صفحه 30 ‫باسیلیک یرژی مقدس‬ ‫در حال حاضر این باسیلیک قدیمی ترین کلیسا در شهر پراگ است‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ٩٩٣‬شــاهزاده بولیســاف دوم در نزدیکــی پــراگ نخســتین صومعــه‬ ‫را تاســیس کــرد و امــروز ایــن صومعــه قدیمی تریــن صومعــه در کشــور چــک‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ٩٢٩‬شــاهزاده واتســاف بــرای عبــادت خــود در کنــار قلعــه دومیــن‬ ‫کلیســا را نیــز بــه ســبک رومانســک ســاخت‪ .‬ایــن کلیســا بــه نــام روتونــدا ویــت‬ ‫مقــدس نامگــذاری شــد ولــی در دوره حکومــت شــاهزاده وراتیســاف دوم در‬ ‫ســال ‪ ١٠٩۶‬معمــاری ایــن کلیســا بــه باســیلیک تغییــر یافــت‪.‬‬ ‫پــس از کشــته شــدن شــاه واتســاف ســوم کــه اخریــن شــاه چکــی از خانــدان‬ ‫پریمیســل بــود خانــدان لوکســمبورگ تــاج پادشــاهی چــک را بــه دســت اوردنــد‪.‬‬ ‫یــان لوکسنبورســکی (‪ )١٢٩۶-١٣۴۶‬در ســال ‪ ١٣۴۴‬باســیلیک ویــت مقــدس‬ ‫را خــراب کــرد ودر ان مــکان ســنگ بنــای ســاخت کلیســایی بــه ســبک‬ ‫گوتیــک را نهــاد‪ .‬بــه دلیــل جنگ هــای زیــاد ســاختن ایــن کلیســا بــه وســیله‬ ‫حکومتچکوســلواکی در ســال ‪ ١٩٢٩‬بــه اتمــام رســید‪.‬‬ ‫نــام ایــن کلیســا کاتــدرال ویــت مقــدس اســت و مشــهورترین ســاختمان دینــی‬ ‫جمهــوری چــک اســت‪.‬‬ ‫در ایــن کاتــدرال نمازخانــه واتســاف یکــم وجــود دارد کــه در ان اتــاق خاصــی‬ ‫تعبیــه شــده اســت‪ .‬از ایــن اتــاق ویــژه بــرای مخفــی کــردن تــاج پادشــاهی‬ ‫چــک اســتفاده مــی شــود‪ .‬بــر طبــق افســانه ها اگــر کســی الیــق پادشــاهی‬ ‫چــک نباشــد و ایــن تــاج را بــر ســرش بگــذارد‪ ،‬قبــل از ایــن کــه ســال تمــام‬ ‫شــود‪ ،‬خواهــد مــرد‪.‬‬ ‫در دوره جنــگ صــد ســاله شــاه یــان لوکسنبورســگی در فرانســه بــه وســیله‬ ‫ســربازان انگلیســی کشــته شــد و پســر وی کارل‪ ،‬شــاه چــک شــد‪.‬‬ ‫تاالر شهرداری‬ ‫بــدون شــک زیباتریــن ســاختمان پــراگ‪ ،‬ســاختمان شــهرداری پــراگ‪ ،‬بــا‬ ‫طراحــی داخلــی بــی نظیــر بــه ســبک ارت نــوو و ســردر تخــم مرغــی شــکلش‬ ‫اســت کــه طــی ســال هــای ‪ ۱۹۰۶‬تــا ‪ ۱۹۱۲‬میــادی احــداث شــد‪ .‬بنــا کــردن‬ ‫ایــن ســاختمان دنبالــه روی یــک هــدف مهــم بــود کــه ایــن هــدف چیــزی نبــود‬ ‫جــز مقابلــه بــا ســبک مســلط معمــاری المانــی و احیــای ملــی گرایــی در معمــاری‬ ‫خــاص چــک‪ .‬ایــن ســاختمان از یــک ســالن موســیقی و اپــرا در طبقــه بــاال‪،‬‬ ‫ســالن ‪ Smetana‬کــه بزرگتریــن ســالن کنســرت موســیقی پــراگ و محــل‬ ‫برگــزاری جشــن موســیقی بهــار اســت و ســالن ‪ Lord Mayor‬کــه توســط اســتاد‬ ‫معــروف هنــر الفونــس مــوچ بازســازی و دیزایــن شــده‪ ،‬تشــکیل شــده اســت‪.‬‬ ‫کلیسای سنت ویتوس‬ ‫قدمــت کلیســای ســنت ویتــوس بــه ‪ ۶۰۰‬ســال پیــش بــاز می گــردد‪ .‬ســنت‬ ‫ویتــوس یکــی از بزرگ تریــن کلیســاهای وقفــی در اروپــای مرکــزی اســت‪.‬‬ ‫ایــن کلیســا در فرهنــگ و مذهــب جمهــوری چــک اهمیــت زیــادی دارد و‬ ‫ـی قــرن چهاردهــم به نــام قضــاوت نهایــی (‪The last‬‬ ‫گنجین ـه ای بــزرگ از نقاشـ ِ‬ ‫‪ ،)Judgment‬مقبــره ی ســنت واتســاو (‪ )St Wenceslas‬و چارلــز چهــارم گرفتــه‬ ‫ِ‬ ‫ـاروک ســنت جــان نپومــوک (‪،)St John Nepomuk‬‬ ‫تــا ارامــگاه نقــره ای ســبک بـ‬ ‫ـووی الفونــس موچــا‬ ‫ـی ارت نـ ِ‬ ‫کلیســای زیبــای ســنت واتســاو و شیشـه های رنگـ ِ‬ ‫(‪ )Alfons Mucha‬را در خــود جــای داده اســت‪.‬‬ ‫معمــار اصلــی چارلــز‪ ،‬ماتیــاس از اراس (‪ )Matthias of Arras‬کار خــود را در‬ ‫ســال ‪ ۱۳۴۴‬در گــروه ُکــر‪ ،‬بــه ســبک گوتیـ ِ‬ ‫ـک فرانســه اغــاز کــرد امــا ‪ ۸‬ســال‬ ‫بعــد از دنیــا رفــت‪ .‬جانشــین المانــی او‪ ،‬پیتــر پارلــر (‪ ،)Peter Parler‬یــک‬ ‫ـع ُکلــن (‪ )Cologne‬پیــش از مرگــش در ســال ‪،۱۳۹۹‬‬ ‫کهنه ســربا ِز کلیســای جامـ ِ‬ ‫ـرقی کلیســا را بــا ســبکی ازاد و متعلــق بــه اواخــر دوران‬ ‫بیشــتر بخش هــای شـ ِ‬ ‫گوتیــک بــه اتمــام رســاند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪31‬‬ صفحه 31 ‫ساعت نجومی‬ ‫ســاعت نجومــی ســاعتی اســت کــه عــاوه بــر زمــان‪ ،‬اطالعــات‬ ‫نجومــی مثــل موقعیــت دایره البــروج خورشــید‪ ،‬انــدازه و موقعیــت‬ ‫مــاه و این جــور چیزهــا را هــم نشــان می دهــد‪ .‬ســاعت نجومــی‬ ‫پــراگ بــاالی بــرج عمــارت شــهرداری در شــهر قدیــم نصــب شــده‬ ‫و یکــی از پرطرفدارتریــن جاذبه هــای توریســتی شــهر بــه شــمار‬ ‫مـی رود‪ .‬قدیمی تریــن بخــش ســاعت‪ ،‬ســاعت مکانیکــی و صفحـه ی‬ ‫نجومــی ان اســت کــه در ســال ‪ ١٤١٠‬نصــب شــده‪ .‬حــول و حــوش‬ ‫ســال ‪ ،١٤٩٠‬صفحــه ی ســال نما بــه ان اضافــه شــد و بــاالی ان‬ ‫را بــا مجســمه های ســبک گوتیــک تزییــن کردنــد‪ .‬از نظــر ســن و‬ ‫ســال کــه بخواهیــم حســاب کنیــم‪ ،‬ســاعت نجومــی پــراگ (‪Pražský‬‬ ‫‪ )orloj‬در دنیــا رتب ـه ی ســوم را دارد و البتــه قدیمی تریــن ســاعت از‬ ‫ایــن دســت اســت کــه هنــوز کار می کنــد‪ .‬راس ســاعت دوازده‪ ،‬از‬ ‫درگاه بــاالی ســاعت شــمایل ‪ ١٢‬تــن از حواریــون بیــرون می اینــد‬ ‫و چهــار مجســمه ی کنــار ســاعت هــم نمــاد چهــار ویژگی ناپســندند‪.‬‬ ‫بــه ترتیــب از چــپ بــه راســت اولــی غــرور اســت‪ ،‬دومی خساســت‪،‬‬ ‫ســومی مــرگ و چهارمــی خوش گذرانــی‪ .‬در زیــر ایــن چهــار تندیس‬ ‫چهــار شــمایل دیگــر مربــوط بــه یــک تاریخ نــگار‪ ،‬یــک فرشــته‪،‬یک‬ ‫ستاره شــناس و یــک فیلســوف قــرار دارد‪ .‬صفحـه ی نجومــی ســاعت‬ ‫در واقــع بــه یــک اســطرالب مکانیکــی می مانــد‪ .‬برجــی کــه ســاعت‬ ‫روی ان نصــب شــده‪ ،‬اسانســور دارد و بازدیدکننــدگان می تواننــد بــا‬ ‫اسانســور تــا بــاالی ان برونــد‪.‬‬ ‫خانهرقصان‬ ‫‏«خانــه رقصــان» نــام یــک ســاختمان معــروف در شــهر پــراگ‪ ،‬پایتخــت‬ ‫کشــور جمهــوری چــک اســت‪ .‬ایــن ســاختمان نــام هــای دیگــری چــون‬ ‫«ســاختمان رقصــان»‪« ،‬گینگــر و فــرد» یــا «خانــه مســت» نیــز دارد‪.‬‬ ‫واکالو هــاول (‏‪Vaclav ‎Havel‬‏) اخریــن رئیــس جمهــور چکســلواکی‬ ‫و اولیــن رئیــس جمهــور چــک‪ ،‬پیشــنهاد ســاخت خانــه رقصــان را بــه‬ ‫عنــوان یــک‏شــگفتی معمــاری مــدرن مطــرح نمــود‪.‬‏‬ ‫هــاول امیــدوار بــود ایــن ســاختمان دیدنــی‪ ،‬بتوانــد روزی بــه یــک جاذبه‬ ‫گردشــگری بــرای پــراگ تبدیــل شــود‪ .‬ایــن بنــا توســط دو معمــار بــه‬ ‫‏نــام هــای فرانــک گــری (‏‪Frank Gehry‬‏) امریکایــی و والدو میلونیــک‬ ‫(‏‪Vlado Milunic‬‏) کرواتــی ســاخته شــده اســت‪ .‬خانــه‏رقصــان بــر‬ ‫روی ویرانــه هــای ســاختمانی کــه در جریــان بمــب گــذاری ســال ‪۱۹۴۵‬‬ ‫پــراگ ویــران شــد‪ ،‬ســاخته شــده اســت‪.‬‏‏‬ ‫میدانونسسالس‬ ‫میــدان «ونسســاس» بیشــتر یــک بولــوار اســت تــا میــدان‪.‬‬ ‫حــال اســم ان را هرچــه کــه بگذاریــم‪« ،‬ونسســاس» یکــی از‬ ‫معرو ف تریــن مکان هــا بــرای خریــد بــه شــمار مــی رود‪ .‬بنــای‬ ‫یادبــود «ونسســاس» در بــاالی ایــن خیابــان‪ ،‬مکانــی مشــهور بــرای‬ ‫دیدارهــای افــراد مختلــف اســت‪ .‬در ایــن مــکان در ســال ‪۱۹۱۸‬‬ ‫اعالنیــه ی اســتقالل چکســاواکی خوانــده شــده اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪32‬‬ صفحه 32 ‫موزه ملی چک‬ ‫هــدف از تاســیس مــوزه ی ملــی (‪ )Národn muzeum‬در کشــور چک‪،‬‬ ‫پایه گــذاری‪ ،‬اماده ســازی و بــه نمایــش گذاشــتن مجموعه هایــی‬ ‫از علــوم طبیعــی و تاریخــی اســت‪ .‬مــوزه ی ملــی پــراگ در ســال‬ ‫‪ ۱۸۱۸‬افتتــاح شــد و ان اول هــا‪ ،‬بــه بــه خاطــر ایــن کــه متولـی اش‬ ‫گیاه شــناس بــود‪ ،‬رویکــردی بــه ســمت علــوم طبیعــی داشــت‪ ،‬امــا‬ ‫در دهه هــای ‪ ۱۸۳۰‬و ‪ ۴۰‬بــود کــه توجــه متولیــان ان بــه ســمت‬ ‫تاریــخ و اشــیای تاریخــی هــم جلــب شــد‪ .‬زمانــی کــه رومانتیســم‬ ‫در بیــن مــردم محبوبیــت بســیار پیــدا کــرد‪ ،‬ایــن مــوزه بــه عنــوان‬ ‫مرکــزی بــرای نشــان دادن هویــت ملــی مــردم چــک در نظــر گرفتــه‬ ‫شــد‪ .‬بــا تمــام این هــا‪ ،‬اهمیــت ایــن مــوزه در واقــع بــه ایــن دلیــل‬ ‫اســت کــه در ان زمــان و بعــد از ان‪ ،‬افــکار قشــر روشــنفکر جامعــه‬ ‫از طریــق ایــن مــوزه بــه تمــام مــردم منتقــل می شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۴۹‬ایــن مجموعــه بــه بخــش دولتی داده شــد و در ســال‬ ‫‪ ،۱۹۶۴‬ان را بــه پنــج بخــش مســتقل تقســیم کردنــد‪ :‬مــوز ه علــوم‬ ‫طبیعــی‪ ،‬مــوز ه تاریــخ‪ ،‬مــوزه فرهنگ هــای امریــکا‪ ،‬افریقــا و اســیا‪،‬‬ ‫کتابخان ـ ه مــوز ه ملــی ودفتــر مرکــزی موزه شناســی‪ .‬درســال ‪۱۹۷۶‬‬ ‫ششــمین بخــش مســتقل ایــن مجموعــه بــه نــام مــوز ه موســیقی‬ ‫چــک کارش را شــروع کــرد‪ .‬امــروزه مــوزه ملــی بیــش از چهــارده‬ ‫میلیــون اثــر را در تمــام زیرمجموعه هــا و در ده هــا ســاختمان بــه‬ ‫نمایــش گذاشــته اســت‪.‬‬ ‫موزهکمونیسم‬ ‫یــک کاخ اشــرافی قــرن هیجدهمــی را در نظــر بگیریــد کــه یــک طرفــش‬ ‫یــک رســتوران مک دونالــد اســت و طــرف دیگــرش یــک کازینــوی شــلوغ‬ ‫و پــر ســر و صــدا‪ .‬بــرای اختصــاص دادن جایــی بــه مــوز ه کمونیســم‬ ‫(‪ ،)Muzeum Komunismu‬بهتــر از اینجــا پیــدا نمی شــود‪ .‬فســاد دوران‬ ‫حاکمیــت کمونیســم بــر چکســلواکی در ایــن مــوزه بــه نمایــش گذاشــته‬ ‫شــده‪ .‬تصاویــری از مغازه هــای خالــی‪ ،‬مــردم اســیب دیده و ظلــم و ســتمی‬ ‫کــه بــر ان هــا وارد می شــد بــه همــراه فیلم هــای کامــل و جامعــی کــه ارزش‬ ‫فراوانــی دارنــد‪.‬‬ ‫قلعهپراگ‬ ‫قلعـه پــراگ (‪ )Pražsky hrad‬تنهــا یــک قلعــه نیســت‪ ،‬بلکــه بــا مجموعـه ی کلیســاها‬ ‫و کاخ هــا و باغ هایــی کــه از دوره هــای مختلــف تاریخــی بــر جــای مانده انــد‪ ،‬عنــوان‬ ‫بزرگ تریــن قلعــه ی تاریخــی را در کتــاب گینــس بــه خــود اختصــاص داده اســت‪.‬‬ ‫حاکمــان چــک از ایــن قلعــه کــه در ســاحل غربــی رودخانــه قــرار گرفتــه‪ ،‬در طــول‬ ‫تاریــخ بــه عنــوان اقامتــگاه اســتفاده می کردنــد‪ .‬اولیــن ســنگ بنــای قلعــه در قــرن‬ ‫نهــم میــادی گذاشــته شــد و از قــرن دوازدهــم تــا هیجدهــم‪ ،‬چهار بــار ســاختمان های‬ ‫مجموعــه را از پاییــن تــا بــاال بازســازی کردنــد‪.‬‬ ‫بازســازی ســبک گوتیــک در قــرن چهاردهــم توســط چارلــز چهــارم انجــام شــد و‬ ‫احــداث کلیســایی بــه همیــن ســبک را هــم خــود او شــروع کــرد‪ ،‬امــا ســاخت ان شــش‬ ‫قــرن طــول کشــید‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ١٥٤١‬میــادی‪ ،‬بخش هایــی از قلعــه در اتــش ســوخت و طــی حکومــت‬ ‫خانــدان هابســبورگ‪ ،‬ســاختمان هایی بــه ســبک رنســانس بــه ایــن مجموعــه‬ ‫اضافــه شــد‪ .‬اخریــن اســیب هایی کــه بــه ســاختمان ها وارد شــد‪ ،‬طــی جنگ هــای‬ ‫سی ســاله بــود و بعــد از ان‪ ،‬هــم در زمــان ملکــه تــرزا در نیم ـه ی دوم قــرن هیجدهــم‬ ‫و در ده ـه ی ‪ ١٩٢٠‬بــه دســتور رئیس جمهــور چکســلواکی بازســازی شــد‪ .‬مجموع ـه ی‬ ‫ایــن خرابی هــا و بازســازی ها‪ ،‬ایــن قلعــه را تبدیــل کــرده بــه چیــزی کــه امــروز‬ ‫هســت؛ یــک مجموعــه ی جــذاب و اســتثنایی و البتــه موردعالقــه ی توریســت ها‪.‬‬ ‫پــارک بــزرگ و دلبــاز ایــن مجموعــه هــم بــه انــدازه ی ســاختمان های ان جــذاب و‬ ‫تماشــایی اســت و چشــم انداز زیبایــی هــم بــه کنــاره ی شــرقی رودخانــه دارد‪.‬‬ ‫«کلیســای جامــع ســنت ویتــوس» (‪ )Katedrála Svatého Vita‬یکــی از بناهــای دیدنی‬ ‫ایــن ســاختمان اســت کــه بــا معمــاری عال ـی اش‪ ،‬در قــرن دهــم میــادی بــه ســبک‬ ‫گوتیــک ســاخته شــده‪ .‬بســیاری از شــاهان بوهمیــا و امپراتــوران رومــی در ایــن کلیســا‬ ‫دفــن شــده اند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪33‬‬ صفحه 33 ‫تاالر اول تاون‬ ‫تــاالر «الــد تــاون» (‪ )Old Town‬هــم یکــی دیگــر از جاهــای دیدنــی‬ ‫پــراگ و ســاختمانی منحصربه فــرد اســت کــه از چندیــن خانــه‬ ‫کوچــک ســاخته شــده و قدیمی تریــن بخش هــای ان در ســال های‬ ‫دهــه ‪ ۱۳۰۰‬میــادی ســاخته شــده اند‪ .‬عالوه بــر اتاق هــا و‬ ‫ســالن های متعــددی کــه داخــل ایــن تــاالر وجــود دارد (در بســیاری‬ ‫از ایــن فضاهــا‪ ،‬عکس هــا و نمایشــگاه هایی بــه نمایــش گذاشــته‬ ‫شــده اند)‪ ،‬کلیســای کوچکــی متعلــق بــه قــرن ‪ ۱۵‬میــادی نیــز در ان‬ ‫بــه چشــم می خــورد‪.‬‬ ‫برجتلویزیونیزیزکوف‬ ‫برخــی ایــن بــرج ‪ ۲۱۶‬متــری را اثــری نــه چنــدان زیبــا می شــناختند‪.‬‬ ‫امــا درهرحــال‪ ،‬ایــن بــرج بلنــد بــه واســطه ی مجســمه های هنرمنــد‬ ‫معــروف اهــل چــک یعنــی «داویــد چرنــی» بــه یکــی از نمادهــای پراگ‬ ‫حســاب می شــود‪ .‬ایــن مجســمه ها شــامل چنــد نــوزاد اســت کــه در‬ ‫حــال باالرفتــن از بــرج هســتند‪ .‬ایــن نــوزادان در جزیــره ی «کامپــا»‬ ‫هــم دیــده می شــوند و مجســمه های مشــهور پراگی انــد‪ .‬در بــرج‬ ‫«زیزکــوف»‪ ،‬رســتورانی هــم ســاخته شــده کــه بــه خاطــر صبحانه هــا‬ ‫و نوشــیدنی هایش شــهرت خوبــی پیــدا کــرده اســت‪ .‬شــهرت ایــن‬ ‫بــرج بــه خاطــر هتــل یک اتاقــه ان هــم هســت‪ .‬بــا رزرو ایــن اتــاق‬ ‫می توانیــد مناظــر زیبــای پــراگ را بــه تنهایــی از فــراز بــرج مشــاهده‬ ‫کنیــد‪.‬‬ ‫کتابخان هکلمنتیوم‬ ‫کتابخانــه ی «کلمنتیــوم» را بعضــا بــه عنــوان یکــی از زیباتریــن‬ ‫کتابخانه هــای دنیــا می شناســند‪ .‬ایــن کتابخانــه کــه از معمــاری‬ ‫ســبک بــاروک در ســاختارش بهــره گرفتــه‪ ،‬دارای بیــش از ‪ ۲۰‬هــزار‬ ‫جلــد کتــاب اســت‪ .‬عالوه بــر کتاب هــا‪ ،‬نقاشــی های دیــواری و‬ ‫ســاعت های نجومــی عتیقــه هــم از ســایر دیدنی هــای کتابخانــه‬ ‫زیبــای «کلمنتیــوم» عنــوان می شــود‪.‬‬ ‫قبرستانقدیمییهودیان‬ ‫ایــن بخــش از شــهر هــم دیدنی هــای بســیاری دارد‪ .‬از کنیســه و‬ ‫محــل عبادت هــای زیبــا تــا قبرســتان قدیمــی و ‪ 12‬الیــه یهودی هــا‪.‬‬ ‫تمــام ‪ 6‬کنیســه و قبرســتان را می توانیــد بــا بلیــط ‪ 500‬کرونــی‬ ‫ببینیــد‪ .‬کنیســه اســپانیایی بــه ســبک بــاروک ســاخته شــده اســت و‬ ‫امــروزه برخــی از کنســرت های موســیقی کالســیک در اینجــا برگــزار‬ ‫می شــود‪ .‬در ایــن کنیســه بــا زندگــی یهودیــان از ســال ‪ 1900‬تــا‬ ‫بعــد جنــگ جهانــی دوم اگاه می شــوید‬ ‫در زمان هــای قدیــم‪ ،‬یهودیــان فقــط حــق داشــتند مرده هــای خــود‬ ‫را در مــکان خاصــی دفــن کننــد‪ .‬بعــد از مدتــی‪ ،‬دیگــر جایــی بــرای‬ ‫دفــن مــردگان نبــود و ان هــا مجبــور شــدند الیــه ی دیگــری را بــه‬ ‫قبرســتان اضافــه کننــد‪ .‬ســنگ قبرهــا در ایــن قبرســتان انقــدر درهــم‬ ‫و فشــرده هســتند کــه گاهــی نمی شــود بیــن ان هــا حرکــت کــرد‪ .‬تــا‬ ‫االن ایــن قبرســتان ‪ 12‬الیــه دارد و بیــش از ‪ 100‬هــزار نفــر در ان‬ ‫دفــن شــده اند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪34‬‬ صفحه 34 ‫پارک ِلنتا‬ ‫پــارک «لنتــا»‪ ،‬پارکــی بــزرگ در طــول رودخانـه ی «ویتــاوا» اســت‪ .‬یک‬ ‫«مترونــوم» خیلــی بــزرگ و البتــه قدیمی تریــن چرخ وفلــک اروپــا‬ ‫هــم در ایــن پــارک دیــده می شــود‪ .‬بیشــتر مــردم بــرای پیک نیــک و‬ ‫گــردش بــه «لنتــا» می اینــد و در طــول ســال‪ ،‬میزبــان جشــنواره های‬ ‫موســیقی زیــادی اســت‪.‬‬ ‫جزیر هکامپا‬ ‫«جزیــره ی کامپــا» دقیقــا زیــر «پــل چارلــز» واقــع شــده و مــوزه ی‬ ‫هنرهــای مــدرن‪ ،‬مجســمه ی کــودکان غول اســا اثــر «دیویــد چارنــی»‬ ‫(‪ )David Černý‬و «ویــای یــان وریــخ» (‪ ) Jan Werich‬بازیگــر‬ ‫اهــل چــک هــم در ایــن جزیــره قــرار دارد‪ .‬در «جزیــره ی کامپــا»‪،‬‬ ‫دیــواری یــادگاری بــه نــام دیــوار لنیــن ســاخته شــده کــه هــر کســی‬ ‫می توانــد روی ان اثــری هنــری خلــق کنــد یــا چیــزی بنویســد‪.‬‬ ‫رودخانــه ی مصنوعــی و کانالــی موســوم بــه کانــال شــیطان هــم از‬ ‫میــان جزیــره می گــذرد‪ .‬در ایــن رودخانــه ی مصنوعــی کــه طــول‬ ‫کوتاهــی دارد‪ ،‬قایق هــا مســافران را می گرداننــد و ســفری کوتــاه‪،‬‬ ‫امــا خوش منظــره مقابــل دیدگان شــان ایجــاد می کننــد‪.‬‬ ‫ناپالوکا‬ ‫«ناپــاوکا»‪ ،‬منطقـه ای حوالــی رودخانـه ی پــراگ وپاتــوق «هیپســترها»‬ ‫شــده اســت («هیپســترها» بــه افــرادی در ســنین ‪ ۲۰‬و ‪ ۳۰‬ســالگی‬ ‫گفتــه می شــود کــه از نظــر افــکار‪ ،‬پوشــش‪ ،‬ســبک زندگــی و‬ ‫بــا دیگــران متفــاوت هســتند)‪ .‬ایــن منطقــه حال وهــوای عجیبــی‬ ‫دارد؛ اخرهفته هــا بــازاری بــرای کشــاورزان اســت و در ان انــواع‬ ‫جشــنواره های موســیقی و برنامه هــای مفــرح برگــزار می شــود‪.‬‬ ‫«ناپــاوکا» یکــی از پرشــورترین مناطــق پــراگ اســت‪ .‬در فصل هــای‬ ‫گــرم ســال هــم بــازار مــکاره ای روی یــک قایــق در «ناپــاوکا» برپــا‬ ‫می گــردد‪.‬‬ ‫میدان قدیمیشهر‬ ‫مرکــز شــهر قــرون وســطایی پــراگ‪ ،‬روز و روزگاری بــازاری پررونــق‬ ‫بــوده اســت‪ .‬ایــن میــدان پربازدیدتریــن نقطــه از جاهــای دیدنــی‬ ‫پــراگ اســت‪ .‬ســاعت نجومــی‪« ،‬کنیســه اُلدنیــو» (‪ )OldNew‬و کاخ‬ ‫«روکوکــو کینســکی» (‪ )Rococo Kinský‬بــه همــراه ســاختمان های‬ ‫زیبــا و چش ـم گیر دیگــر در دور و اطــراف ایــن میــدان واقــع شــده اند‪.‬‬ ‫بزرگتریــن بــازار کریســمس هــر ســال در میــدان قدیمــی شــهر‬ ‫برگــزار می شــود و خیابان هــا سنگفرش شــده اطــراف ان پــر اســت‬ ‫از کافه هــا و رســتوران های رنگارنــگ‪.‬‬ ‫کلیسایلیدیبیفورتین‬ ‫کلیســای «لیــدی بیفــور تیــن» (‪ ،)Lady Before Týn‬یکــی از زیباترین‬ ‫کلیســاهای «گوتیــک پــراگ» اســت کــه در ســفر بــه پــراگ حتمــا‬ ‫بایــد از ان دیــدن کــرد‪ .‬ایــن کلیســای زیبــا از ســال ‪ ۱۳۰۰‬میــادی‬ ‫در حوالــی میــدان قدیمــی شــهر خودنمایــی می کنــد‪ .‬قدیمی تریــن‬ ‫اُرگ بــادی کلیســایی نیــز در کلیســای «لیــدی بیفورتــن» نگهــداری‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪35‬‬ صفحه 35 ‫شکرا‪ ...‬ابراهیمی‬ ‫برنو دومین شهر مهم چک‬ ‫برنــو از لحــاظ شــمار جمعیــت و مســاحت دومیــن شــهر بــزرگ جمهــوری چــک و مرکز‬ ‫اســتان موراویــای جنوبــی اســت‪ .‬ایــن شــهر مقــر مراجــع قضایــی کل جمهــوری چــک‬ ‫و نیــز چندیــن ســازمان مدیریتــی و دولتــی می باشــد‪ .‬برنــو همچنیــن بــا داشــتن ‪۳۳‬‬ ‫دانشــکده کــه متعلــق بــه ‪ ۱۳‬انســتیتوی تحصیــات تکمیلــی می باشــند مرکــز مهمــی‬ ‫از لحــاظ امــوزش حرفـه ای و تحصیــات تکمیلــی می باشــد‪.‬‬ ‫نمایشــگاه بین المللــی برنــو کــه در ســال ‪ ۱۹۲۸‬تاســیس شــد یکــی از بزرگتریــن‬ ‫نمایشــگاه های اروپــا می باشــد (بیســت و ســومین نمایشــگاه بــزرگ جهــان)‪.‬‬ ‫برنــو در ســال ‪ ۱۲۴۳‬میــادی بنیــان گذاشــته شــد‪ ،‬هرچنــد از ســده پنجــم میــادی‬ ‫تبدیــل بــه منطقــه ای مســکونی شــده بــود‪ .‬ایــن شــهر در محــل ریــزش دو رود‬ ‫ســویتاوا و ســوارتکا قــرار دارد و مرکــز سیاســی و فرهنگــی منطقــه مــوراوی جنوبــی‬ ‫به شــمار می ایــد‪ .‬در برنــو گویشــی بــه نــام هانتِتــس رایــج اســت‪.‬‬ ‫قدیمی تریــن ســاختمان تئاتــر اروپــای مرکــزی بــا نــام ‪ Reduta Theatre‬در برنــو‬ ‫قــرار دارد و ازیــن رو ایــن شــهر پیشــینه ای قدیمــی در تئاتــر دارد‪ .‬اولیــن تئاتــر در‬ ‫برنــو در ســال ‪ ۱۶۶۰‬بــازی شــد‪ .‬تئاتــر ملــی برنــو یــک صحنــه پیشــرو در هنرهــای‬ ‫اپــرا‪ ،‬درام و رقــص بالــه اســت‪.‬‬ ‫برنــو در قســمت جنــوب شــرقی جمهــوری چــک‪ ،‬واقــع در محــل تالقــی رودخانه هــا‬ ‫‪ Svitava‬و ‪ Svratka‬و همچنیــن احاطــه شــده توســط چندیــن نهــر و جویبــار ان از‬ ‫جملــه ‪ Ponávka‬و ‪ Říčka‬وجــود دارد‪ .‬برطبــق طبقه بنــدی اب و هوایــی‪ ،‬برنــو دارای‬ ‫خــط مــرزی بــا اب و هــوای اقیانوســی و اقلیــم قــاره ای مرطــوب می باشــد کــه‬ ‫دارای زمســتان های ســرد و تابســتان هایی گــرم اســت‪ .‬برنــو بــه عنــوان بخشــی‬ ‫از حــوزه رود دانــوب قرنهــا اســت کــه در مســیر تجــارت اروپــای شــمالی و جنوبــی‬ ‫قــرار گرفته اســت‪ .‬ایــن شــهر رابطــه ای دیرینــه بــا ویــن دارد کــه در فاصلــه ‪۱۱۰‬‬ ‫کیلومتــر (‪ ۶۸.۳۵‬مایــل) جنــوب برنــو قــرار دارد‪ .‬از دیگــر همســایه های مهــم برنــو‬ ‫می تــوان بــه شــهرهای پــراگ‪ ،‬براتیســاوا‪ ،‬وروتســواف‪ ،‬بوداپســت و کراکــوف‬ ‫اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫تاریخشهر‬ ‫برنــو تــا زمــان ناپلئــون بــه عنــوان دژی دفاعــی به شــمار می امــد و در ســال‬ ‫‪ ۱۲۴۳‬بــه عنــوان شــهر رســمیت یافــت‪ .‬در ســال ‪ ۱۸۰۵‬در ‪ ۲۰‬کیلومتــری برنــو‬ ‫نبــرد اســترلیتز روی داد‪ .‬کمــی پــس از اغــاز انقــاب صنعتــی‪ ،‬شــهر برنــو کــه در‬ ‫قلمــرو اتریــش قــرار داشــت یکــی از مراکــز صنعتــی اتریــش شــد‪ .‬ایــن شــهر‬ ‫تــا امــروز هم چنــان یکــی از مهم تریــن کارخانه هــای تفنگ ســازی اروپــا را در‬ ‫خــود جــای داده اســت‪.‬‬ ‫برنــو پــس از پایــان جنــگ جهانــی اول جزئــی از جمهــوری چکســلواکی شــد و‬ ‫در ان زمــان ‪ ۵۵‬هــزار المانی زبــان در ایــن شــهر زندگــی می کردنــد کــه پــس‬ ‫از پایــان جنــگ جهانــی دوم ایــن اقلیــت از برنــو اخــراج شــده و بــه اتریــش‬ ‫فرستاده شــد‪ .‬از زمــان جدایــی چــک و اســلواکی در ‪ ۱‬ژانویــه ‪ ۱۹۹۳‬ایــن شــهر‬ ‫بخشــی از جمهــوری چــک اســت‪.‬‬ ‫مرکــز شــهر برنــو بــه خاطــر حفــظ اثــار تاریخــی و هم چنیــن معمــاری نوگرایانــه‬ ‫خــود مشــهور اســت بــه ویــژه بــه دلیــل وجــود ویــا توگندهــات (‪.)۱۹۳۰‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۰۰‬حــدود ‪ ۶۳‬درصــد مــردم برنــو بــه المانــی صحبــت می کردنــد‪،‬‬ ‫برخــاف حومــه شــهر کــه غالبــاً چکــی زبــان بودنــد‪ .‬در ان زمــان زندگــی در‬ ‫ایــن شــهر دوزبانــی بــود و واژه هــا واصطالحــات چکــی و المانــی در هــم امیختــه‬ ‫بــود‪ .‬در ســال ‪ ،۱۹۱۹‬بعــد از جنــگ جهانــی اول دو شــهر همســایه‪ ،‬کرالــوو و‬ ‫هوســوویچه‪ ،‬و ‪ ۲۱‬شهرســتان دیگــر بــه برنــو پیوســتند و ایــن شــهر بســیار‬ ‫گســترش یافــت‪ .‬در دوران اشــغال ســرزمینهای چکــی توســط المانی هــا بیــن‬ ‫ســالهای ‪ ۱۹۳۹‬تــا ‪ ،۱۹۴۵‬کلیــه دانشــگاه های جمهــوری چــک و شــهر برنــو‬ ‫توســط نیروهــای نــازی بــه حالــت تعطیلــی کامــل درامــد‪ .‬انهــا حــدود ‪۳۵۰۰۰‬‬ ‫شــهروند چکــی‪ ،‬امریکایــی و بریتانیایــی را در جریــان جنــگ زندانــی و شــکنجه‬ ‫کردنــد و حــدود ‪ ۸۰۰‬شــهروند توســط نیروهــای نــازی در معــرض عمــوم اعــدام‬ ‫شــدند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪36‬‬ صفحه 36 ‫برنو شهری علمی و پژوهشی‬ ‫طــی دو دهــه اخیــر برنــو بــه یــک شــهر مهــم اموزشــی و اکادمیــک در مرکــز‬ ‫اروپــا تبدیــل شده اســت‪ ،‬بطوریکــه تعــداد دانشــجویان موسســات امــوزش‬ ‫عالــی در ایــن شــهر در ســال ‪ ۲۰۱۰‬بــه ‪ ۸۹۰۰۰‬نفــر رسیده اســت‪ .‬همچنیــن‬ ‫در ایــن شــهر موسســات و مراکــز علمــی و اموزشــی زیــادی راه انــدازی‬ ‫شــده اند کــه در حــوزه تحقیــق و توســعه فعالیــت گســترده ای دارنــد‪ ،‬از ان‬ ‫جملــه می تــوان بــه موسســه مرکــزی فنــاوری اروپــا ‪ CEITEC‬و نیــز مرکــز‬ ‫بین المللــی تحقیقــات بالینــی در برنــو اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫ایــن شــهر جایــگاه ویــژه ای را در زمینه هــای مختلــف علــوم و مهندســی‪ ،‬بــه‬ ‫ویــژه در توســعه نرم افــزار بــه دســت اورده اســت‪ .‬تعــدادی از شــرکت های‬ ‫متمرکــز بــر توســعه سیســتم های عامــل در برنــو وجــود دارد‪ ،‬بــه عنــوان مثــال‬ ‫شــرکت های ‪ AVG technology‬و ‪ IBM‬و ‪ FEI‬و ‪ AT&T‬و هانــی ول و زیمنــس و‬ ‫‪ SGI‬و رد هــت و موتــوروال و‪ ...‬در برنــو فعالیــت دارنــد‪.‬‬ ‫شــهر برنــو دارای ‪ ۷‬دانشــگاه می باشــد کــه عبارتنــد از دانشــگاه ماســاریک‪،‬‬ ‫دانشــگاه فنــی برنــو‪ ،‬دانشــگاه منــدل‪ ،‬دانشــگاه دامپزشــکی و داروســازی برنــو‪،‬‬ ‫اکادمــی موســیقی و هنرهــای نمایشــی یاناچــک‪ ،‬دانشــگاه دفــاع و دانشــگاه‬ ‫بین المللــی تجــارت کــه در میــان انهــا دانشــگاه ماســاریک بــا دارا بــودن بیــش‬ ‫از ‪ ۴۰۰۰۰‬دانشــجو بــه عنــوان بزرگتریــن دانشــگاه شــهر برنــو و نیــز دومیــن‬ ‫دانشــگاه بــزرگ جمهــوری چــک شــناخته می شــود‪.‬‬ ‫ایــن دانشــگاه دولتــی دارای ‪ ۹‬دانشــکده و بیــش از ‪ ۱۹۰‬دپارتمــان‪ ،‬موسســه و‬ ‫کلینیــک می باشــد‪ .‬دانشــگاه ماســاریک بــه عنــوان یکــی از مراکــز مهــم علمــی‬ ‫و پژوهشــی در جمهــوری چــک و اروپــای مرکــزی می باشــد کــه امــروزه از‬ ‫طــرف دانشــجویان و اســاتید از سرتاســر جهــان مــورد توجــه ویــژه ای قــرار‬ ‫گرفته اســت‪.‬‬ ‫بزرگان شهر برنو‬ ‫در برنــو مشــاهیر و دانشــمندان بســیاری زندگــی و فعالیــت داشــته اند‪ .‬از ان جملــه می تــوان‬ ‫بــه یوهــان منــدل (موســس علــم ژنتیــک)‪ ،‬ویکتــور کاپــان (مختــرع توربیــن کاپــان)‪،‬‬ ‫تومــاش ماســاریک (رئیس جمهــور چــک اســلواکی) و ‪ ...‬اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫توماس ماساریک‬ ‫ویکتور کاپالن‬ ‫یوهان مندل‬ ‫حمل و نقل‬ ‫حمــل ونقــل عمومــی در برنــو مشــتمل بــر ‪ ۱۲‬خــط ترامــوای‪ ۱۳ ،‬خــط اتوبــوس‬ ‫برقــی و تقریب ـاً ‪ ۴۰‬خــط اتوبــوس و ‪ ۱۱‬خــط شــبانه اســت‪.‬‬ ‫راه اهــن ایــن شــهر بــا احــداث راه ریلــی بیــن برنــو ‪ -‬ویــن شــروع بــه فعالیــت‬ ‫کــرد‪ .‬همچنیــن برنــو ‪ ۲‬فــرودگاه فعــال دارد‪ ،‬فــرودگاه برنــو کــه یــک فــرودگاه‬ ‫بین المللــی اســت و اغلــب بــه شــهرهای لنــدن‪ ،‬ایندهــوون‪ ،‬میــان و مســکو‬ ‫پروازهــای روزانــه دارد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪37‬‬ صفحه 37 ‫مناطق دیدنی برنو‬ ‫برنــو شهری اســت کــه از فرهنــگ غنــی برخــوردار مــی باشــد‪ .‬ایــن موضــوع را مــی تــوان از مراســم هــای فرهنگــی و جشــن هــای متعــدد کــه جزئــی از بهتریــن‬ ‫جاذبــه هــای توریســتی برنــو هســتند و در ان برگــزار مــی شــوند متوجــه شــد‪ .‬بــه عنــوان مثــال مراســم هایــی شــامل تئاتــر‪ ،‬رقــص بالــه و اپــرا در ایــن شــهر‬ ‫طرفــداران بســیاری دارد و در سراســر اروپــا شــناخته شــده اســت‪.‬‬ ‫در برنــو مــی تــوان هــر چهــار فصــل را تجربــه کــرد‪ .‬اگــر از تابســتان کــه هــوا گــرم و زمســتان کــه ســرد اســت بگذریــم‪ ،‬مــی تــوان گفــت فصــول بهــار و پاییــز‬ ‫بهتریــن زمــان ســفر مــی باشــد کــه اب و هــوا تقریبــا معتــدل هســتند و بــا خیالــی اســوده تــر مــی تــوان بــه تماشــای دیدنــی شــهر رفــت‪.‬‬ ‫قلعه اشپیلبرگ‬ ‫قلعــه اشــپیلبرگ قلعــه ای اســت کــه در بــاالی تپ ـه ای در شــهر برنــو‬ ‫واقــع شــده اســت‪.‬‬ ‫ســاخت ان از اوایــل نیمــه قــرن ســیزدهم میــادی توســط پادشــاهان‬ ‫پرمیســل (ک دودمــان پادشــاهی بوهمــی بــود کــه در ســده های نهــم‬ ‫تــا چهاردهــم میــادی در بوهــم و موراویــا و بخش هایــی از مجارســتان‪،‬‬ ‫ســیلزی‪ ،‬اتریــش و لهســتان حکومــت می کــرد‪ ).‬اغــاز شــد و توســط‬ ‫شــاه اوتــاکار دوم بوهمیــا تکمیــل شــد‪.‬‬ ‫ایــن قلعــه از یــک قلعــه بــزرگ ســلطنتی تاســیس شــده در اواســط‬ ‫قــرن ‪ ، 13‬و اواســط قــرن چهاردهــم‪ ،‬بــه تدریــج بــه یــک دژ بــاروک‬ ‫بــزرگ تبدیــل شــده اســت‪.‬‬ ‫زنــدان قلعــه یکــی از مخوف تریــن زندان هــا در امپراتــوری اتریــش‪-‬‬ ‫مجارســتان و پــس از ان بــوده اســت و همیشــه بــه عنــوان یکــی از‬ ‫قســمت های مهــم قلعــه از ان اســتفاده می شــده اســت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ، 1620‬پــس از نبــرد ســی ســاله کــوه ســفید کــه بیــن بوهــم‬ ‫و امپراتــوری روم بــود بــا شکســت نیروهــای بوهــم‪ ،‬اعضــای برجســته‬ ‫موراویــا بــرای چندیــن ســال در ایــن قلعــه زندانــی شــدند‪ .‬مســئولین‬ ‫شــهر برنــو قلعــه را در ســال ‪ 1560‬خریــداری کــرد و ان را بــه یــک‬ ‫قلعــه شــهری تبدیــل کــرد‪ .‬اســتحکامات زیرزمینــی اشــپیلبرگ بــه‬ ‫شــهر برنــو کمــک کــرد تــا در طــول جنــگ ســی ســال از خــود در برابــر‬ ‫حمــات ســوئدی ها دفــاع کنــد‪.‬‬ ‫در همــان زمــان از اشــپیلبرگ بــاز هــم عنــوان زنــدان اســتفاده شــد‪.‬‬ ‫پروتســتان ها اولیــن زندانیانــی بودنــد کــه مجبــور بــه گذرانــدن دوره‬ ‫محکومیــت خــود در اینجــا شــدند‪ ،‬شــرکت کننــدگان در انقالب هــای‬ ‫‪ ، 1848 -1848‬جنایتــکاران و ســارقان نیــز دیگــر افــرادی بودنــد کــه‬ ‫در ســالهای بعــد دوران محکومیــت خــود را در ایــن قلعــه گذراندنــد‪.‬‬ ‫‪ ، Franz Freiherr von der Trenck‬ســرباز مشــهور اتریشــی‬ ‫از جنجالــی تریــن افــرادی بــود کــه زنــدان خــود را بــه دلیــل تخلفــات‬ ‫زیــاد مالــی و نظامــی در ایــن قلعــه گذرانیــد و در ســال ‪ 1794‬در همیــن‬ ‫مــکان درگذشــت‪.‬‬ ‫تعــدادی از انقالبیــون مهــم فرانســوی کــه در جنگهــای ائتــاف بــا‬ ‫فرانســه اســیر شــدند نیــز در ایــن مــکان بــه زنــدان افتادنــد‪.‬‬ ‫بیــش از یــک ربــع قــرن بعــد ‪ ،‬از ســال ‪ 1822‬بــه بعــد ‪ ،‬ســلولهای ویژه‬ ‫ســاخته شــده بــرای «زندانیــان ایالتــی» در جبهــه شــمالی قلعــه‪ ،‬پــر بود‬ ‫از انقالبیــون ایتالیایــی معــروف بــه «کربونــاری» ‪ ،‬کــه بــرای اتحــاد ‪،‬‬ ‫ازادی و اســتقالل خــود جنگیــده بودنــد‪ .‬شــاعر و نویســنده ایتالیایــی‬ ‫ســیلویو پلیکــو ‪ ،‬کــه هشــت ســال تمــام در انجــا گذرانــد ‪ ،‬زنــدان‬ ‫اشــپیلبرگ را بــا کتــاب خــود ‪ -‬زنــدان مــن‪ -‬مشــهور کــرد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪38‬‬ ‫اخریــن گــروه بــزرگ «ملــی» زندانیــان سیاســی در اشــپیلبرگ نزدیــک بــه ‪200‬‬ ‫انقالبــی لهســتانی کــه بیشــتر انهــا در قیــام کراکــوف ‪ 1846‬شــرکت داشــتند‬ ‫تشــکیل شــد‪ .‬پــس از ان ‪ ،‬فرانتــس جــوزف امپراتــور اتریــش زنــدان اشــپیلبرگ را‬ ‫در ســال ‪ 1855‬منحــل کــرد و پــس از عزیمــت اخریــن زندانیــان ســه ســال بعــد‪،‬‬ ‫محوطــه ان بــه پــادگان تبدیــل شــد کــه تــا صــد ســال دیگــر بــه همیــن ترتیــب‬ ‫باقــی مانــد‪.‬‬ ‫اشــپیلبرگ در دو نوبــت دیگــر دوران تراژیکــی را گذرانــد‪ .‬اول در جنــگ جهانــی اول‬ ‫کــه همــراه بــا زندانیــان نظامــی‪ ،‬معترضــان غیرنظامــی رژیــم اتریش‪-‬مجارســتان‬ ‫در اینجــا زندانــی شــدند و دوم در ســال اول اشــغال چکســلواکی توســط نازیهــا‬ ‫بــود‪ .‬در ان زمــان چندیــن هــزار وطــن پرســت چــک در ایــن قلعــه زندانــی و‬ ‫بســیاری بــه قتــل رســیدند‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ، 1939-41‬ارتــش المــان و گشــتاپو بازســازی گســترده ای را در‬ ‫اشــپیلبرگ انجــام دادنــد تــا بتواننــد ان را بــه صــورت پــادگان هایــی بــا ایدئولوژی‬ ‫رایــش ســوم تبدیــل کننــد‪.‬‬ ‫ارتــش چکســلواکی در ســال ‪ 1959‬از اشــپیلبرگ خــارج شــد و دوران نظامــی خــود‬ ‫را بــه پایــان رســاند‪ .‬ســال بعــد اشــپیلبرگ تبدیــل بــه مــوزه مهــم شــهر برنــو‬ ‫شــد‪.‬‬ صفحه 38 ‫ویالتوگندهات‬ ‫ویــا توگندهــات ســاختمانی تاریخــی اســت در محلــه مرفه نشــین «چرنــا‬ ‫پولــه» در شــهر برنــو جمهــوری چــک‪ .‬ایــن ویــا کــه نمون ـه ای کالســیک از‬ ‫کارکردگرایــی اســت در فهرســت میــراث جهانــی یونســکو قــرار دارد‪.‬‬ ‫ویــا توگندهــات یکــی از نمونه هــای پیشــگام در حــوزه معمــاری نــو در‬ ‫اروپــا اســت و تبدیــل بــه نمــادی از تجددگرایــی شده اســت‪ .‬معمــار ایــن‬ ‫ویــا‪ ،‬لودویــگ میــس فــن در روهــه المانــی‪ ،‬ان را بیــن ســال های ‪ ۱۹۲۸‬و‬ ‫‪ ۱۹۳۰‬بااســتفاده از بتــن تقویت شــده ســاخت‪ .‬او ایــن ویــا را بــرای فریتــز‬ ‫توگندهــات و همســرش ِگ ِرتــا ســاخت‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۹۹۲‬مذاکراتــی کــه بــه جدایــی چــک و اســلواکی از هــم انجامیــد‬ ‫در ویــا توگندهــات انجــام شــد‪ .‬ویــا توگندهــات از ســال ‪ ۱۹۹۴‬بــه عنــوان‬ ‫مــوزه بــرای عمــوم قابــل بازدیــد اســت‪.‬‬ ‫پیشینه‬ ‫فریتــز توگندهــات‪ ،‬یــک کارخان ـه دار یهــودی بــود‪ .‬او ســفارش ســاخت ایــن‬ ‫ویــا را بــر روی زمینــی کــه بــه عنــوان هدیــه از بســتگان خــود دریافــت‬ ‫کرده بــود داد‪ .‬شــرکت ســاختمانی ارتــور و موژیــچ ایســلر در تابســتان ‪۱۹۲۹‬‬ ‫کار ســاخت ویــا را اغــاز کــرده و ســاخت ان را پــس از ‪ ۱۴‬مــاه بــه پایــان‬ ‫رســاند‪ .‬فریتــز و گرتــا توگندهــات تنهــا هشــت ســال در ایــن ویــا ســکونت‬ ‫داشــتند و در ســال ‪ ۱۹۳۸‬ناچــار شــدند بــه همــراه فرزندانشــان از چکســلواکی‬ ‫بگریزنــد‪ .‬انهــا در ســوئیس اقامــت گزیدنــد و دیگــر هی ـچ گاه در ویــای خــود‬ ‫زندگــی نکردنــد‪ .‬ویــا توگندهــات در ســال ‪ ۱۹۳۹‬توســط گشــتاپو مصــادره‬ ‫شــد و گشــتاپو از ان بــه عنــوان دفتــر و اپارتمــان اســتفاده می کــرد‪ .‬در ایــن‬ ‫زمــان دکــور داخلــی ســاختمان تغییــر پیــدا کــرد و بســیاری از تزئینــات ان‬ ‫ناپدیــد شــدند‪.‬‬ ‫در پایــان جنــگ جهانــی دوم و پــس از ان ویــا توگندهــات کــه اینــک تبدیــل‬ ‫بــه اصطبــل و اقامتــگاه نظامیــان شــوروی شــده بود بــر اثــر درگیری هــای‬ ‫نظامــی اســیب زیــادی دیــد‪ .‬طــی چنــد دهــه متعاقــب جنــگ جهانــی دوم ایــن‬ ‫ویــا تــا انــدازه ای مرمــت شــد و از ان بــرای مقاصــد مختلــف‪ ،‬ازجملــه بــه‬ ‫عنــوان مرکــز روان درمانــی کــودکان‪ ،‬اســتفاده کردنــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۶۷‬گرتــا توگندهــات بــه همــراه یــک معمــار ارشــد از اســتودیوی‬ ‫میــس در شــیکاگو بــه ویــا بازگشــت و طــرح اصلــی ســاختمان را بــرای او‬ ‫توضیــح داد‪ .‬پــس از ان گروهــی از معمــاران چــک تصمیــم بــه مرمــت ایــن‬ ‫ســاختمان گرفتنــد و پــس از ســال ‪ ۱۹۸۰‬ایــن ســاختمان مرمــت و بازســازی‬ ‫شــد‪ .‬ایــن ســاختمان در ســال ‪ ۲۰۰۱‬در فهرســت فهرســت میــراث جهانــی‬ ‫یونســکو قــرار گرفــت‪ .‬در ‪ ۲۶‬اوت ‪ ۱۹۹۲‬واتســاو کالوس و والدیمیــر مچیــار‪،‬‬ ‫رهبــران سیاســی چکســلواکی در ایــن ویــا مالقــات کــرده و ســند جدایــی‬ ‫چــک و اســلواکی را در ایــن مــکان امضــا کردنــد‪ .‬ویــا توگندهــات از ســال‬ ‫‪ ۱۹۹۴‬تبدیــل بــه مــوزه شــده و مدیریــت ان برعهــده شــهرداری برنــو قــرار‬ ‫گرفته اســت‪.‬‬ ‫پیست موتورسواری ماساریک‬ ‫پیســت ماســاریک از مــکان هــای مهــم ورزشــی شــهر برنــو اســت‪ .‬ایــن پیســت‬ ‫بــه دو مســیر مســابقه موتورســواری اشــاره دارد کــه در نزدیکــی شــهر برنــو‪ ،‬واقــع‬ ‫شــده اند‪ .‬مســیر اصلــی خیابــان از جــاده هــای عمومــی ســاخته شــده و در طوالنــی‬ ‫تریــن مســافت ان ‪ 18‬مایــل (‪ 29‬کیلومتــر) انــدازه گیــری شــد‪.‬‬ ‫در دهــه ‪ ،1930‬رویدادهایــی ماننــد ‪ Grand Prix Masaryk‬تیــم ها و موتورســواران‬ ‫برتــر اروپــا را بــه خــود جلــب کــرد‪ .‬ایــن مســیر بــه نــام اولیــن رئیــس جمهــور‬ ‫چکســلواکی تومــاس ماســاریک نامگــذاری شــده اســت‪.‬‬ ‫مســابقه در جــاده هــای قدیمــی پــس از ســال ‪ ، 1986‬هنگامــی کــه مــدار جدیــد‬ ‫(فعلــی) افتتــاح شــد ‪ ،‬بــه پایــان رســید‪.‬‬ ‫مســابقه جایــزه بــزرگ ســاالنه موتورســواری جمهــوری چــک مهمتریــن رویــداد‬ ‫ایــن پیســت اســت‪ .‬ایــن مســابقات از ســال ‪ 1950‬در اینجــا برگــزار مــی شــود و‬ ‫مشــهورترین مســابقه اتومبیلرانــی در جمهــوری چــک اســت‪.‬‬ ‫مســابقات قهرمانــی جهــان ‪ ، FIA‬مســابقات قهرمانــی جهــان ‪ ،FIA GT1‬فرمــول دو‬ ‫و مســابقات جهانــی ‪ Superbike‬نیــز در ایــن مــکان ســابقه برگــزاری دارنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪39‬‬ صفحه 39 ‫علی اسدابادی‬ ‫(کرمانشاهی)‬ ‫کارشناس ارشد گردشگری‬ ‫شهرهای معروف چک‬ ‫الوموتس‬ ‫الوموتــس کــه ابتــدا توســط رومیــان بوجــود امــد ‪ ،‬تــا االن از تاریخی‬ ‫غنــی ای بهــره بــرده اســت از جملــه دوره ی کوتاهــی کــه پایتخــت‬ ‫منطقــه موراویــا بــوده اســت‪ .‬در زمــان حاضــر‪ ،‬الوموتــس یک شــهر‬ ‫دانشــجوئی ارام امــا ســرزنده اســت کــه تعــدادی بناهــای تاریخــی‬ ‫زیبــا و عجایــب تاریخــی در اطــراف ان پراکنده انــد‪ .‬ســتون تثلیــث‬ ‫مقــدس در میــدان اصلــی یکــی دیگــر از مــکان هــای ثبــت شــده‬ ‫یونســکو در جمهــوری چــک اســت‪ ،‬ایــن میــدان همچنیــن‪ ،‬یــک‬ ‫ســاعت نجومــی را بــه رخ مــی کشــد تــا بــا ســاعت مشــهور‬ ‫نجومــی پــراگ رقابــت کنــد‪.‬‬ ‫کوتناهرا‬ ‫کوتناهــرا ابتــدا در قــرن ‪ 12‬میــادی بــه عنــوان صومعــه بوجــود‬ ‫امــد و رشــد کــرد تــا مکانــی بــزرگ بــرای معــدن کاری نقــره شــد‬ ‫و بنابرایــن‪ ،‬یکــی از ثروتمندتریــن شــهرهای اروپــا در قــرن هــای‬ ‫ســیزدهم تــا شــانزدهم هجــری شــد‪ .‬معــادن در نهایــت تخریــب‬ ‫شــد کــه باعــث شــد شــهر را نیــز بــا خــود بــه زوال بکشــد‪ .‬بــا ایــن‬ ‫وجــود‪ ،‬ایــن شــهر تعــدادی مــکان منحصربــه فــرد بــرای بازدیــد‬ ‫دارد کــه در نهایــت باعــث شــد ایــن شــهر در لیســت یونســکو‬ ‫ثبــت شــود‪ .‬کلیســای ســنت باربــارا یــک مثــال خیــره کننــده از‬ ‫معماری هــای اخــر گــوت هاســت کــه بصــورت خــاص و در عیــن‬ ‫حــال عجیــب و غریــب بــا نــام “کلیســای اســتخوانی” شــناخته‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫تلچ‬ ‫زلین‬ ‫ْزلیــن‪ ،‬از ‪ ۱۹۴۹‬تــا ‪ ۱۹۸۹‬بــا نــام گوتــوالدوف‪ ،‬یکــی از شــهرهای جمهــوری چــک‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫این شهر مرکز استان زلین در جنوب شرقی منطقه تاریخی موراویا است‪.‬‬ ‫جمعیــت ایــن شــهر بــر پایــه امــار ســال ‪ ۲۰۰۶‬برابــر بــا ‪ ۷۹.۵۳۸‬نفــر و مســاحتش‬ ‫‪ ۱۰۲.۸۳‬کیلومتــر مربع اســت‪.‬‬ ‫نخســتین یادکــرد مکتــوب از زلیــن مربــوط بــه ســال ‪ ۱۳۲۲‬میــادی بوده اســت‪.‬‬ ‫زلیــن در ســال ‪ ۱۳۹۷‬بــه شــهر تبدیــل شــد‪.‬‬ ‫توســعه و نوگرایــی زلیــن تــا حــد زیــادی بــه شــرکت کفش ســازی باتــا (‪)Bata‬‬ ‫مرتبــط بوده اســت‪.‬‬ ‫جشنواره فیلم کودکان و نوجوانان زلین هرساله در این شهر برگزار می شود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪40‬‬ ‫تلــچ در اطــراف قلعــه گوتــی اولیــه ان ســاخته شــد‪ ،‬امــا ایــن‬ ‫ســاختمان هــای دوره رنســانس در مرکــز شــهر هســتند کــه وجــه‬ ‫یونســکویی شــهر را ایجــاد کــرده انــد و یکــی از زیباترین شــهرهای‬ ‫چــک بــه شــمار مــی رود و میــدان بــه صــورت عجیبــی بــرای چنیــن‬ ‫شــهر کوچکــی وســعت دارد و چنانچــه بــه مرکــز شــهر برویــد‪ ،‬بــا‬ ‫ســاختمان هایــی از دوره رنســانس در اطــراف محاصــره خواهیــد‬ ‫شــد کــه فــوق العــاده زیبــا رنــگ شــده انــد ‪ ،‬قلعــه رنسانســی‬ ‫باعــث خواهــد شــد حــس کنیــد کــه در ایتالیــا هســتید و ایــن‬ ‫حداقــل قســمتی بــا معمــار ایتالیایــی ای اســت کــه بازســازی ان‬ ‫در اواخــر قــرن شــانزدهم انجــام شــده اســت و بــا وجــود زیبایــی‬ ‫فــوق العــاده تلــچ‪ ،‬ایــن شــهر هنــوز توســط گردشــگران زیــادی‬ ‫مــورد بازدیــد قــرار نگرفتــه اســت‪.‬‬ صفحه 40 ‫بوهم‬ ‫بوهــم ســرزمینی تاریخــی در اروپــای مرکــزی اســت کــه امــروزه در بخــش غربــی‬ ‫جمهــوری چــک جــای گرفتــه اســت‪ .‬ایــن ســرزمین بــه صــورت یــک پادشــاهی در‬ ‫قلمــرو امپراطــوری روم اداره مــی شــد و بعدهــا بــه عنــوان اســتانی در امپراطــوری‬ ‫هابســبورگ اتریــش ضمیمــه شــد‪ .‬بوهــم از جنــوب بــا اتریــش‪ ،‬از غــرب بــا باواریا‪،‬‬ ‫از شــمال بــا ساکســونی و الســوتیا‪ ،‬از شــمال شــرق بــا سیلســیا و از شــرق بــا‬ ‫موراویــا هــم مــرز بــود‪ .‬از ســال ‪ ۱۹۱۸‬تــا ‪ ۱۹۳۹‬میــادی و دوبــاره از ســال ‪۱۹۴۵‬‬ ‫تــا ‪ ،۱۹۹۲‬ایــن ســرزمین جزئــی از خــاک کشــور چکســلواکی محســوب می شــد و‬ ‫از ســال ‪ ۱۹۹۳‬بــه بعــد بیشــتر خــاک کشــور چــک را در بــر گرفتــه اســت‪.‬‬ ‫ایــن شــهر پوشــیده از جنــگل هــای انبــوه و چنــد رودخانــه مــی باشــد‪ .‬هرســاله‬ ‫محصــوالت کشــاورزی بســیار زیــادی در ایــن شــهر تولیــد مــی شــود و همچنیــن‬ ‫در تولیــدات صنعتــی بســیار فعــال اســت‪.‬‬ ‫بوهــم بــه معنــی خانــه ی بویــر اســت‪ .‬ایــن نــام‪ ،‬ریشــه در قــوم کلتــی بویــر دارد‬ ‫کــه شــصت ســال قبــل از مســیح از اقــوام ژرمــن فاصلــه گرفتــه و منشــا ایجــاد‬ ‫بوهــم شــدند‪ .‬بوهــم را کوههــای پوشــیده از جنــگل هــای انبــوه‪ ،‬ماننــد جنــگل بوهم‬ ‫در جنــوب غربــی‪ ،‬فیشــتل گبیرگــه و ارتــس گبیرگــه در شــمال غربــی‪ ،‬زودتــن در‬ ‫شــمال شــرقی‪ ،‬و ارتفاعــات بوهم‪-‬مهــر در جنــوب شــرقی محصــور کــرده اســت‪.‬‬ ‫ایــن منطقــه بــه وســیله رودخانــه هــای البــه و مولــداو و رودهــای جنبــی ان مشــرف‬ ‫مــی باشــد‪ .‬جمعیــت اصلــی بوهــم را چــک هــا تشــکیل داده انــد‪ ،‬ولــی در بعضــی‬ ‫مناطــق مــرزی و داخلــی ‪ ،‬اقلیــت هــای المانــی معــروف بــه زودتــن دویچــه کــه از‬ ‫قــرون وســطی در ان جــا ســاکن بــوده انــد‪ ،‬زندگــی مــی کردنــد‪ .‬بوهــم از نظــر‬ ‫کشــاورزی بســیار غنــی اســت‪ .‬عــاوه بــر تولیــد گنــدم و چغنــدر و میــوه هــای‬ ‫گوناگــون ‪ ،‬تولیــدات صنعتــی ان نیــز فــراوان انــد‪ .‬مرکــز بوهــم شــهر پــراگ‬ ‫بــوده اســت‪.‬به دلیــل نــوع طراحــی‪ ،‬پــراگ بــه شــهر هــزار پیــچ شــهرت یافتــه‬ ‫اســت‪،‬این شــهر بیــش از ‪ ۶۰۰‬ســال قدمــت داشــته و در لیســت میــراث جهانــی‬ ‫یونیســکو قــرار دارد‪.‬شــهر قدیمــی پــراگ بــه صــورت کوچــه هــای مارپیچــی‪،‬‬ ‫خیابــان هــای سنگفرشــی و راههــای باریــک کــه اغلــب بــه میــدان شــهر قدیمــی‬ ‫منتهــی می شــوند‪ ،‬ســاخته شــده اســت‪.‬‬ ‫بوهــم بــه عنــوان بخشــی از اروپا‪،‬کانــون برخــورد تضادهــای مذهبــی و قومــی‬ ‫بــوده و ایــن خــود عاملــی موثــر در توســعه فرهنگــی ایــن ســرزمین اســت‪ .‬عوامــل‬ ‫تعییــن کننــده در فرهنــگ بوهــم‪ ،‬نفــوذ چندجانبــه بخــش هایــی از فرهنــگ المانــی‪،‬‬ ‫فرهنــگ چکــی و فرهنــگ یهــودی اســت‪.‬‬ ‫بوهمشهرنویسندگان‬ ‫اگــر شــما عالقمنــد بــه مــد ‪ ،‬بــه خصــوص فرهنــگ ســایر کشــورها باشــید‪،‬‬ ‫احتمــاال بــا نــام بوهمیــا اشــنا شــده ایــد‪ .‬کلمــه ی بوهمیــا از بوهــم گرفتــه‬ ‫شــده اســت ‪ ،‬ســرزمینی تاریخــی در اروپــای مرکــزی‪ .‬عوامــل تعیین کننــده در‬ ‫فرهنــگ بوهــم ‪ ،‬نفــوذ چنــد جانبــه بخــش هایــی از فرهنــگ المانــی و فرهنــگ‬ ‫چکــی اســت‪ .‬بنابرایــن اســتایل بوهمیــا هــم از فرهنــگ بوهــم نشــات گرفتــه و‬ ‫جهانــی شــده اســت‪ .‬ایــن اســتایل در همــه جنبــه هــای مــد و فشــن تعریــف‬ ‫شــده اســت و در واقــع نوعــی از ســبک زندگــی مــی باشــد کــه در دهــه ‪۱۹۶۰‬‬ ‫و ‪ ۱۹۷۰‬میــادی در میــان جوانــان غربــی بســیار محبــوب شــد‪.‬لباس هــای‬ ‫چیــن دار و گشــاد بــا رنــگ هــای خنثــی بــا گردنبندهــای بلنــد مهــره دار‪ ،‬بــه‬ ‫نوعــی نشــانه ای از زندگــی شــاد و ارام و بــی دغدغه‪.‬فرهنــگ بوهمیــا در واقــع‬ ‫دوســتی بــا طبیعــت مــی باشــد‪.‬‬ ‫بوهــم زادگاه نویســندگان بزرگــی بــوده اســت کــه بســیاری از انــان شــهرتی‬ ‫جهانــی دارنــد‪ .‬نامهــای ایــن بــزرگان عبارتنــد از‪:‬‬ ‫ادالبرت شتیفتر‬ ‫فرانتس کافکا‬ ‫فرانتس ورفل‬ ‫فریدریش توربرگ‬ ‫یاروسالو هاشک‬ ‫کارل چاپک‬ ‫میالن کوندرا‬ ‫میالن کوندرا‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪41‬‬ ‫فرانتس کافکا‬ ‫ادالبرت شتیفتر‬ صفحه 41 ‫لیتومیل‬ ‫ایــن شــهر در شــرق جمهــوری چــک‪ ،‬کــه زمانــی مــرز بیــن دو شــهر بوهمیا‬ ‫و موراویــا بــوده‪ ،‬در مســیر تجــاری مهمــی بــه نــام مســیر تریستِنســین‬ ‫قــرار گرفتــه اســت‪ .‬در اواخــر قــرن شــانزدهم‪ ،‬مهــم تریــن بنــای شــهر‬ ‫کــه قلعــه ای بــه ســبک عصــر رنســانس بــود‪ ،‬ســاخته شــد‪ .‬ایــن قلعــه‬ ‫محــل تولــد اهنگســاز مشــهور موســیقی کالســیک‪ ،‬بدریــخ اســمتانا اســت‪.‬‬ ‫مــکان قابــل ذکــر دیگــر ایــن شــهر‪ ،‬پورتمونیــوم‪ ،‬خانــه ی ســابق نقــاش‬ ‫معــروف جــوزف پورتمــون اســت کــه بــا دیوارهــا‪ ،‬زمیــن هــا‪ ،‬ســقف هــا و‬ ‫لــوازم منقــوش در ســبکی کامــا شــناور‪ ،‬محلــی در ســتایش هنــر گرافیــک‬ ‫مــی باشــد‪.‬‬ ‫کارالوی واری‬ ‫شــهر چشــمه هــای اب گــرم بــرای صدهــا ســال ایــن بــاور را بوجــود‬ ‫اورده کــه اب هــای درمانگــری دارد کــه مــی توانــد از مشــکالت‬ ‫گوارشــی تــا تومورهــای مغــزی را از بیــن ببــرد‪ .‬ماننــد خیلــی از مناطــق‬ ‫بــا چشــمه اب گــرم‪ ،‬اب هــا بــه اســپاهای (چشــمه هــای اب معدنــی)‬ ‫بــزرگ منتقــل شــده اســت‪ .‬ایــن انتقــال در قــرن ‪ 13‬و بــه دســتور‬ ‫چارلــز چهــارم انجــام شــده اســت‪ .‬از انجایــی کــه ایــن چشــمه هــای‬ ‫اب معدنــی جایــگاه نجیــب زادگان بــوده‪ ،‬از معمــاری غنــی برخــوردار‬ ‫مــی باشــد‪ .‬اگرچــه بالیــای طبیعــی بســیاری‪ ،‬بیشــتر بناهــای موجــود‬ ‫پیــش از اوج گرفتــن شــهر کارالوی واری در قــرون ‪ 18‬و ‪ 19‬را از بیــن‬ ‫بــرده اســت‪ .‬شــهر هنــوز هــم بــا عظمــت و خــوش منظــره اســت و‬ ‫چشــمه هــای اب معدنــی هنــوز پــس از گذشــت ‪ 6‬قــرن بــاز هســتند و‬ ‫درمــان هــای معجــزه اســایی را بــرای صدهــا بیمــاری مختلــف عرضــه‬ ‫مــی کننــد‪.‬‬ ‫سسکیکروملوف‬ ‫ایــن شــهر کــه قلعــه ی بوهمیایــی بزرگــی را در خــود دارد‪ ،‬در ناحیــه ی‬ ‫کروملــوف واقــع شــده اســت و در اواخــر قــرن ســیزدهم ســاخته شــده‬ ‫اســت‪ ،‬زمانــی کــه ایــن ناحیــه تحــت اختیــار بوهمیایــی هــا بــوده و بعنــوان‬ ‫دژی بــرای داد و ســتد مــورد اســتفاده قــرار مــی گرفــت‪ .‬موقعیــت ان بــه‬ ‫همــراه گــذر رود مولــداو از ان ‪ ،‬شــهر را محلــی بســیار مناســب بــرای‬ ‫ســاخت و ســاز کــرده اســت‪ .‬ظاهــر شــهر از قــرن ‪ 18‬کمــی تغییــر کــرده و‬ ‫ســاختمان ها بــه خوبــی نگهــداری و حفــظ شــده اســت‪ .‬ایــن شــهر دوســت‬ ‫داشــتنی در کنــار قلعــه اش هنــوز هــم حــال و هــوای یــک شــهر قــرون‬ ‫وســطایی را دارد‪ .‬ســنگفرش هــای منحنــی خیابــان هــا و ســردرهای گــچ‬ ‫کاری شــده بــا رنــگ هــای روشــن‪ ،‬شــهر سســکی کرولــوف را زیبــا و‬ ‫منحصــر بفــرد ســاخته اســت‪ .‬خیابــان هــا مملــو از فروشــگاه هــای جالــب‪،‬‬ ‫غذاهــای خــوش طعــم و جذابیتــی بــی انتهــا هســتند‪.‬‬ ‫پلزن‬ ‫ایــن شــهر بوهمیایــی (منطقــه ای در غــرب جمهــوری چــک)‪ ،‬چهارمیــن‬ ‫شــهر بــزرگ در چــک اســت و بــرای نوشــیدنی هــای خــود شــهرتی جهانــی‬ ‫دارد‪ .‬بــرای کســانی کــه بــه دنبــال معمــاری هــای عظیــم هســتند‪ ،‬کلیســای‬ ‫جامــع ســنت بارتولومئــو‪ ،‬کنیســه ی اعظــم و تــاالر شــهر بــه ســبک عصــر‬ ‫رنســانس در لیســت مــکان هایــی انــد کــه حتمــا بایــد بازدیــد شــوند‪ .‬ایــن‬ ‫شــهر مرکــز تجــارت پــر جنــب و جوشــی دارد و معتبــر تریــن دانشــگاه‬ ‫حقــوق کشــور بــه نــام وســت بوهمیــا در ان قــرار دارد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪42‬‬ صفحه 42 ‫سایر مناطق دیدنی کشور چک‬ ‫فواد محمدهاشم‬ ‫کارشناس تربیت بدنی‬ ‫جمهــوری چــک در حــال تبدیــل شــدن بــه مقصــدی توریســتی بــرای بســیاری از مســافرینی اســت کــه مکانــی بــه جــز تورهــای ســنتی اروپایــی را‬ ‫مــی طلبنــد‪ .‬ایــن کشــور مقصــدی محبــوب بــرای افــرادی اســت کــه معمــاری هــای قدیمــی تــر را مــی پســندند‪ ،‬تــا انــدازه ای بــه ایــن خاطــر کــه ایــن‬ ‫ســرزمین در طــول جنــگ هــای جهانــی تــا حــد زیــادی دســت نخــورده باقــی مانــد و تــا انــدازه ای نیــز بــه ایــن دلیــل کــه در طــول هــزاره ی اخــر‪ ،‬ایــن‬ ‫ناحیــه توســط مللــی مختلــف بــا تاثیــرات معمــاری متفــاوت حکمرانــی مــی شــده اســت‪.‬‬ ‫نتیجــه ی همــه اینهــا قدمــی جــذاب بــه جهــان افســانه ای «اروپــای واقعــی» اســت‪ .‬در ادامــه شــما را بــا تعــدادی از بهتریــن مــکان هــا بــرای بازدیــد‬ ‫در ایــن کشــور اشــنا مــی کنیــم‪.‬‬ ‫موزه یادبود قهرمانان ترور راینهارد هایدریش‬ ‫عملیــات انتروپویــد بــرای تــرور “قصــاب پــراگ” یعنــی راینهــارد هایدریــش‬ ‫نــازی اجــرا شــد امــا در مرحلــه اول موفقیــت امیــز نبــود و هایدریــش راهــی‬ ‫بیمارســتان شــد‪ 7 .‬نفــر از کســانی کــه در ایــن تــرور دســت داشــتند در‬ ‫زیرزمیــن کلیســای ‪ Cyril and Methodius‬پنهــان شــدند‪.‬‬ ‫هایدریــش بعــد از مدتــی در بیمارســتان فــوت شــد و ان ‪ 7‬نفــر لــو رفتنــد و‬ ‫توســط نازی هــا محاصــره شــدند‪ .‬در اخــر پــس از ‪ 6‬ســاعت ایســتادگی و‬ ‫مقاومــت‪ ،‬همـه ی ان هــا کشــته شــدند‪.‬‬ ‫امــروزه کلیســا را بــه مــوزه تبدیــل کردنــد و شــما حتــی می توانیــد جــای‬ ‫گلوله هایــی کــه بــه دیــوار خورده انــد را ببینیــد‪ .‬لباس هــا‪ ،‬اســلحه ها و‬ ‫وســایلی کــه در ایــن واقعــه تاریخــی اســتفاده شــده اند هــم می توانیــد از‬ ‫نزدیــک مشــاهده کنیــد‪.‬‬ ‫موزه الکمی‬ ‫مــوزه الکمــی یــا همــان کیمیاگــری‪ ،‬وســایل و تجهیــزات کیمیاگرانــی کــه‬ ‫تــاش داشــتند تــا از وســایل بــی ارزش طــا بدســت اورنــد را یک جــا‬ ‫جمــع کــرده اســت‪.‬‬ ‫ایــن مــوزه هــم یــک محــل واقعــی از قــرن ‪ 16‬اســت کــه در محلــه‬ ‫یهودی هــا قــرار دارد‪ .‬اینجــا مربــوط بــه زمانــی می شــود کــه کیمیاگــری‬ ‫هنــوز جــرم حســاب می امــد و ان را جادوگــری می دانســتند‪ .‬بازدیــد از‬ ‫ایــن مــوزه حــدود ‪ 30‬دقیقــه طــول می کشــد و تاریخچــه کیمیاگــری و‬ ‫درس پایــه شــیمی را بــه انگلیســی بــرای شــما بازگــو می کننــد‪.‬‬ ‫منطقه ی اهکی موراویا‬ ‫ایــن پدیــده ی زمیــن شناســی در منطقــه ای طبیعــی و حفاظــت شــده‬ ‫درســت در شــمال شــهر برنــو در جمهــوری چــک واقــع اســت‪ .‬ایــن منطقه‪،‬‬ ‫رشــته ی عظیمــی از غارهــای زیــر زمینــی و دره هــای اهکــی اســت کــه‬ ‫در مســاحتی چنــد هــزار کیلومتــری ادامــه پیــدا کــرده اســت‪ .‬ایــن ناحیــه‬ ‫شــامل نقــاط برجســته ای از جملــه دره ی ماکوچــا مــی شــود کــه ‪ 138‬متــر‬ ‫عمــق دارد و در طــی ریــزش ســقف غارهــای زیرزمینــی شــکل گرفته اســت‪.‬‬ ‫عــاوه بــر ایــن غارهــا‪ ،‬منطقــه اهکــی موراویــا دارای مســیرهای دوچرخــه‬ ‫ســواری و پیــاده روی مناســبی بــرای گشــت و گــذار اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪43‬‬ صفحه 43 ‫موزه کمپانی اپل‬ ‫وقتــی دو “اســتیو” در گاراژ خانــه ‪ ،‬مشــغول اختــراع و درســت کــردن‬ ‫یــک کامپیوتــر بودنــد شــاید فکــرش را هــم نمی کردنــد کــه دارنــد بــا‬ ‫ارزش تریــن برنــد جهــان را به وجــود می اورنــد‪ .‬مغــز متفکــر اســتیو‬ ‫جابــز پشــت محصــوالت ایــن کمپانــی بــزرگ بــود و حــاال عکســش در‬ ‫مــوزه اپــل پــراگ بــا همــان عینــک گــردش خودنمایــی می کنــد‪.‬‬ ‫در ایــن مــوزه بــا رشــد کمپانــی اپــل اشــنا می شــوید و ســیر تحــوالت‬ ‫و پیشــرفت محصوالت شــان را خواهیــد دیــد‪ .‬عکس هــای دوران جوانــی‬ ‫اســتیو جابــز و اســتیو وازنیــاک بــه دیوارهــای مــوزه نمــا می دهنــد‪ .‬بازدیــد‬ ‫از ایــن مــوزه ارزوی هــر طرفــدار اپــل و اســتیو جابــز اســت چــون پشــت‬ ‫پــرده کمپانــی اپــل و محصوالتــش را بــا جزئیــات بیــان می کنــد‪.‬‬ ‫باغ وحش پراگ‬ ‫بــاغ وحــش پــراگ بزرگ تریــن بــاغ وحــش اروپاســت‪ .‬حیوان هایــی از‬ ‫جملــه ببــر‪ ،‬زرافــه‪ ،‬میمــون‪ ،‬تمســاح و انــواع پرنــدگان را می توانیــد در‬ ‫ایــن باغ وحــش ببینیــد‪.‬‬ ‫بازدیدکننــدگان معمــوال یــک نقشــه از باغ وحــش تهیــه می کننــد و‬ ‫مسیرشــان را عالمت گــذاری می کننــد چــون بــاغ وحــش ‪ 58‬هکتــار‬ ‫مســاحت دارد‪ .‬بهتریــن زمــان بازدیــد در اول وقــت و در صبــح هنــگام‬ ‫اســت چــون بعــد از ســاعت ‪ 1‬ظهــر حیوان هــا در ســایه ها پنهــان‬ ‫می شــوند یــا بــه النه اشــان می رونــد‪.‬‬ ‫در بخش حیات وحش‪ ،‬بیشتر به این باغ وحش خواهیم پرداخت‪.‬‬ ‫مجموعه وایسهارد‬ ‫ایــن مجموعــه شــامل قلعــه و قبرســتان و بــاغ بــزرگ ‪Vysehrad‬‬ ‫می شــود‪ .‬ایــن قلعــه تنهــا ‪ 3‬کیلومتــر بــا قلعــه پــراگ فاصلــه دارد و‬ ‫روی یــک تپــه قــرار گرفتــه اســت‪ .‬از بــاالی ان نمــای فوق العــاده ای‬ ‫بــه رودخانــه ‪ Vltava‬داریــد‪.‬‬ ‫در قبرســتان ایــن مجموعــه افــراد سرشــناس پــراگ دفــن شــده اند‪.‬‬ ‫میکــوالژ الــز نقــاش‪ ،‬جــوزف بیــکان فوتبالیســت‪ ،‬امــی دســتین‬ ‫خواننــده و بســیاری دیگــر‪ ،‬ایــن قبرســتان را بــه عنــوان خانــه ابــدی‬ ‫خــود انتخــاب کردنــد‪ .‬ایــن قبرســتان کنــار کلیســای ســنت پــاول و‬ ‫ســنت پیتــر اســت کــه بــا ‪ 50‬کــرون می توانیــد از ان بازدیــد کنیــد‪.‬‬ ‫کلیسا سنت نیکوالس‬ ‫ایــن کلیســا در میــدان لیتــل کوارتــز شــهر پــراگ قــرار دارد و بــه‬ ‫عنــوان یکــی از جدیدتریــن کلیســاهای کشــور چــک بــه شــمار‬ ‫مــی رود‪.‬‬ ‫کلیســا ســنت نیکــوالس پــراگ را همچــون یکــی از بهتریــن‬ ‫نمونه هــای معمــاری بــه ســبک بــاروک نیــز یــاد می شــود‪.‬‬ ‫گردشــگران می تواننــد از ناقــوس کلیســا بــاال برونــد و بــه گنبــد ان‬ ‫برســند و شــاهد منظــره زیبایــی از شــهر باشــند‪.‬‬ ‫دیوار لنون‬ ‫یکــی از مکان هــای دیدنــی پــراگ کــه می توانــد جــز بهتریــن گزینه هــای‬ ‫گردشــگری باشــد‪ ،‬بازدیــد از دیــوار لنــون اســت‪.‬‬ ‫جــان لنــون یکــی از اعضــای صلــح طلــب در گــروه موســیقی بیتلــز بــود‪ .‬پــس از ان‬ ‫کــه ایــن خواننــده را بــه قتــل رســاندند ایــن دیــوار ســاده را در نزدیکــی پــل چارلــز‬ ‫و مکانــی بــرای طرفــداران ایــن خواننــده تبدیــل کردنــد‪ .‬جالــب اســت بدانیــد کــه‬ ‫از ایــن دیــوار بــه عنــوان امیــد‪ ،‬صلــح و ارامــش در پــراگ یــاد می شــود و بــرای‬ ‫هــر بازدیدکننــده از پــراگ پیشــنهاد مس شــود حتمــا ایــن دیــوار را در لیســت‬ ‫مکان هــای دیدنــی شــهر قــرار دهنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪44‬‬ صفحه 44 ‫گورستاناولسان‬ ‫در بیــن اکثــر جاذبه هایــی کــه در مقاصــد مختلــف اختصــاص دارد بــه‬ ‫تفریــح و خــوش گذارانــی‪ ،‬جاهایــی هــم هســتند کــه ممکــن اســت بازدیــد‬ ‫از ان هــا باعــث حــال خــوب نشــود امــا از لحــاظ تاریخــی مهــم اســت و‬ ‫می توانــد جذابیت هــای خــاص خــودش را داشــته باشــد‪ .‬یکــی از ایــن‬ ‫مــوارد گورســتان اولســان اســت کــه از مهم تریــن جاهــای دیدنــی پــراگ‬ ‫بــه شــمار می ایــد‪.‬‬ ‫گورســتان اولســانی در ســال ‪ 1680‬بــرای دفــن مردگانــی کــه در اثــر‬ ‫بیمــاری یــا در اثــر جنــگ جــان خــود را از دســت داده انــد‪ ،‬اســتفاده‬ ‫می شــد‪ .‬جالــب اســت بدانیــد کــه ایــن گورســتان را بــه دو قســمت‬ ‫تقســیم کردنــد‪:‬‬ ‫گورســتان مســیحیان و گورســتان یهودیــان کــه اشــخاص مهمــی در ایــن‬ ‫گورســتان دفــن شــده انــد کــه از جملــه ان هــا می تــوان بــه فرانتــس‬ ‫کافــکا نیــز اشــاره کــرد‪ .‬در ســفر بــه ایــن کشــور بازدیــد از ایــن منطقــه‬ ‫می توانــد کمــی ترســناک باشــد امــا جذابیت هــای خــودش را هــم دارد‪.‬‬ ‫صومعه استراهوف‬ ‫صومعــه اســتراهوف را می تــوان دومیــن صومعــه قدیمــی در پــراگ دانســت‬ ‫کــه در قــرن ‪ 12‬ســاخته شــده اســت‪ .‬یکــی از مهم تریــن ســاختمان های‬ ‫ان‪ ،‬کتابخانه هــای فلســفی و مذهبــی را شــامل می شــود و بــه ســبک‬ ‫بــاروک ســاخته شــده اند‪.‬‬ ‫اگــر بــه ســاختمان های تاریخــی و قدیمــی عالقه منــد هســتید صومعــه‬ ‫اســتراهوف عالی تریــن انتخابــی اســت کــه می توانیــد بــرای گشــت و‬ ‫گــذار در چــک انتخــاب کنیــد‪.‬‬ ‫خانهمدونایسیاهپوست‬ ‫خانــه مدونــای ســیاه پوســت کــه برخــی از ان بــا نــام خانــه مــادر ســیاه‬ ‫پوســت پادشــاه نــام می برنــد‪ ،‬در شــهر پــراگ قــرار دارد و قدمــت ان بــه‬ ‫ســال ‪ ۱۹۱۲‬بازمی گــردد‪ .‬از ایــن بنــا به عنــوان اولیــن نمونــه معمــاری‬ ‫ســبک کوبیســم در پــراگ یــاد می شــود و همچنــان بهتریــن نمونــه ان‬ ‫به شــمار م ـی رود‪ .‬امــروزه ایــن بنــا میزبــان مــوزه کوبیســم چــک اســت‪.‬‬ ‫همچنیــن کافــه مشــهوری در طبقــه اول ایــن بنــا از گردشــگران پذیرایــی‬ ‫می کنــد‪.‬‬ ‫کنیسهاسپانیایی‬ ‫کنیســه اســپانیایی بــا قدمتــی کــه بــه ســال ‪ ۱۸۶۸‬بازمی گــردد‪ ،‬کنیسـه ای‬ ‫جدیــد اســت کــه در محلــه یهودی هــای پــراگ قــرار دارد‪ .‬بنــای ایــن‬ ‫کنیســه در محــل کنیســه ای قدیمی تــر ســاخته شــده اســت‪ .‬در محوطــه‬ ‫کنیســه می تــوان مجســمه ای مــدرن از فرانتــس کافــکا‪ ،‬نویســنده مشــهور‬ ‫اهــل چــک را مشــاهده کــرد‪ .‬در کنیســه نیــز نمایشــگاهی دائمی بــا موضوع‬ ‫جامعــه یهــود در ســرزمین های بوهمــی و موروهــا برقــرار اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪45‬‬ صفحه 45 ‫تاریخ موسیقی جمهوری چک‬ ‫خلیل مدادی‬ ‫موســیقی جمهــوری چــک شــامل ســنت هــای موســیقی ایالت هــا و مناطــق مختلــف ایــن‬ ‫کشــور در طــول ســالیان دراز تمــدن ایــن منطقــه و یــا ســازها و اشــیاء تاریخــی اســت کــه‬ ‫مربــوط بــه ایــن هنــر در ســرزمین های چــک (بوهمیــا ‪ ،‬موراویــا و دیگــر مناطــق) بــوده‬ ‫اســت‪ .‬موســیقی چــک همچنیــن بخــش قابــل توجهــی از فرهنــگ و تاریــخ موســیقی خــود‬ ‫را بــا اســلواکی‪ -‬بــه دلیــل اتحــاد ایــن دو کشــور در طــول چنــد دهــه‪ -‬مشــترک اســت‪.‬‬ ‫موســیقی ایــن ســرزمین بیــش از هــزار ســال قدمــت داشــته و ریشــه در موســیقی مذهبــی‬ ‫دارد‪ .‬قدیمــی تریــن اهنــگ ضبــط شــده از ایــن ســرزمین ســرود ‪Hospodine ، pomiluj‬‬ ‫‪«( ny‬پــروردگارا ‪ ،‬بــه مــا رحــم کــن») اســت کــه بــه اواخــر قــرن یازدهــم بازمی گــردد‪.‬‬ ‫موســیقی ســنتی بوهمیــا شــامل فضایــی از موســیقی ایــن منطقــه اســت کــه در ان اســتفاده‬ ‫از ســاز ‪ bagpipes‬یــا نی انبــان معمــول تــر اســت‪.‬‬ ‫درموســیقی ســنتی موراویــان اســتفاده از ســازهای ســیمبالوم (ســازی شــبیه ســنتور)‬ ‫کنتربــاس‪ ،‬کالرینــت و ویولــون معمــول اســت و بــه ایــن ســازها شــناخته می شــود‪.‬‬ ‫موســیقی ســنتی موراویــا‪ ،‬تاثیــرات منطقــه ای زیــادی نســبت بــه دیگــر مناطــق چــک دارد‪.‬‬ ‫موراویــا از موســیقی منطقــه واالچیــا در رومانــی‪ ،‬اوکرایــن‪ ،‬اســلواکی بــه دلیــل مجــاورت و‬ ‫تعامــل بــا ایــن مناطــق تاثــرات زیــادی داشــته اســت‪.‬‬ ‫موسیقی بوهمی‬ ‫شــواهد اولیــه موســیقی از ایــن منطقــه بــه دســت نوشــته هــای کتابخانــه یــک‬ ‫صومعــه سیسترســی (یکــی از فرقه هــای کاتولیکــی راهبــان هســتند کــه وقــت‬ ‫خــود را عمدت ـاً وقــف عبــادت‪ ،‬خوانــدن انجیــل و کار می کننــد‪ ).‬در منطقــه مســکونی‬ ‫ویششــی بــرود (کــه در ســال ‪ 1259‬تاســیس شــده اســت) بــاز می گــردد‪ .‬یکــی‬ ‫از مهمتریــن انهــا‪ ،‬نســخه ای معــروف بــه نســخه شــماره ‪ 42‬اســت کــه بــه ســال‬ ‫‪ 1410‬مربــوط می شــود‪.‬‬ ‫ایــن نســخه شــامل ســرودی بــه نام«عیســی مســیح شــاه بخشــنده» اســت کــه‬ ‫مــردم در هنــگام موعظــه کشــیش اواز ان را مــی خواندنــد‪.‬‬ ‫بــا پیشــرفت و توســعه شــهرها در قــرن‪ 15‬میــادی ‪ ،‬موســیقی نقــش مهمــی را در‬ ‫بوهمیــان ایفــا می کــرد‪ .‬در دانشــگاه چالــز در شــهر پــراگ موســیقی بــه صــورت‬ ‫اکادمیــک تدریــس می شــد‪.‬‬ ‫نســخه های خطــی موجــود از ایــن دانشــگاه در ان دوره نشــان از یــک کار جمعــی‬ ‫در زمینــه تئــوری موســیقی اســت کــه بــا الهــام از تفکــرات یوهــان دو موریــس ‪ ،‬کــه‬ ‫در پاریــس در دانشــگاه و کتابخانــه ایــن شــهر ســابقه کار و تدریــس داشــته اســت‬ ‫تدویــن شــده بــود‪.‬‬ ‫فعالیــت هــای گســترده موســیقی بصــورت عملــی در نیمــه دوم قــرن شــانزدهم در‬ ‫دوره رنســانس صــورت گرفــت‪ .‬گروهــی بــه نــام «مــردان نامه هــای بــرادری» در‬ ‫ایــن دوره بــه صــورت حرف ـه ای بــه موســیقی مشــغول بودنــد و تمرکــز اصلــی انهــا‬ ‫اواز بــود کــه در طــول مراســم تشــریفاتی انجــام مــی شــد‪ .‬کتابــی در مــورد ایــن‬ ‫گــروه در ســال ‪ 1575‬منتشــر شــد کــه فعالیتهــای ان را تــا ســال ‪ 1949‬میــادی‬ ‫هنگامــی کــه گــروه بــه کار خــود پایــان داد‪ ،‬شــرح داده اســت‪ .‬اصالحــات کلیســای‬ ‫کاتولیــک کــه جهــت مقابلــه بــا نهضــت پروتســتانتیزم بــه عمــل اورد‪ ،‬پــس از ســال‬ ‫‪ 1620‬بــر موســیقی منطقــه را نیــز تاثیــر قــرار داد‪ .‬کاهنــان کاتولیــک ترانــه هــای‬ ‫گریگوریایــی را اجــرا مــی کردنــد ‪ ،‬در حالــی کــه مــردم غالبــاً بــر اســاس ســنت‬ ‫پروتســتان‪ ،‬اوازهــای معنــوی مــی خواندنــد‪.‬‬ ‫دوره کالســیک گرایــی چــک عمدتــا توســط دو موســیقیدان بــزرگ ایــن دوره‬ ‫یعنــی توســط فرانتیشــک بریــژی و جــان باتیســت وانهــال شــناخته و بــه نمایــش‬ ‫گذاشــته شــده اســت‪ .‬از جملــه اهنگســازان قــرن ‪ 18‬و ‪ 19‬مــی تــوان به وینســنک​​‬ ‫ماشــک‪،‬یان جاکــوب ریبــا و یــان اگوســت ویتاشــک اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫در قــرن نوزدهــم تولیــدات المانــی و اتریشــی نیــز جایــگاه خــود را در ایــن کشــور‬ ‫ارتقــا دادنــد داشــتند‪ .‬بنیانگــذار موســیقی ملــی چــک بدریــخ اســمتانا بــود کــه‬ ‫خالــق ترانــه معــروف ســمفونیک میهمــن اســت‪ .‬بدریــخ میهــن مــن را بــا الهــام‬ ‫از مناظــر و افســانه های ســرزمین مــادری خــود بوهمیــان ســاخته بــود‪.‬‬ ‫موســیقی ســنتی بوهیمــان و موراویــا بــر کار اهنگســازان کالســیکی چــون لــوش‬ ‫جاناشــک‪ ،‬انتونیــن دورژاک‪ ،‬بدریــخ ســمنتا و بوهوســاو مارتینــو تاثیــر گذاشــت‪.‬‬ ‫اهنگســازان اولیــه ایــن منطقــه عبارتنــد از‪ :‬ادام میچنــا ‪ ،‬هاینریــش بیبــر ‪ ،‬یــان‬ ‫دیســماس زلنــکا ‪ ،‬یوهــان ونــزل اســتامیتز و یــان الدیســاو دوشــک‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪46‬‬ صفحه 46 ‫بزرگان موسیقی چک‬ ‫بدریخ اسمتانا‬ ‫بِدریــخ ا ِسـمِتانا (زاده ‪ ۲‬مــارس ‪ ۱۸۲۴‬در لیتومیشــل ‪ -‬درگذشــته ‪ ۱۲‬مــه‬ ‫‪ ۱۸۸۴‬در پــراگ) اهنگ ســاز اهــل چــک بــود‪.‬‬ ‫او پیشــگام موســیقی ای بــود کــه ارمان هــای اســتقالل طلبی کشــورش‬ ‫را زنــده نــگاه می داشــت؛ بــه همیــن خاطــر‪ ،‬در ایــن کشــور به عنــوان‬ ‫«پــدر موســیقی چــک» شــناخته می شــود‪ .‬در عرصــه بین المللــی‪ ،‬او بــا‬ ‫اثــاری چــون اپــرای عــروس فروخته شــده و مجموعــه شــش پوئــم‬ ‫ســمفونی بــه نــام میهــن مــن‪ ،‬کــه تصویــری از تاریــخ افســانه ها‪ ،‬و‬ ‫مناظــر ســرزمین ملــی اهنگ ســاز ارائــه می دهــد‪ ،‬و بــرای «اولیــن‬ ‫کوارتــت زهــی» بــه نــام بــرای زندگــی مــن شــناخته می شــود‪.‬‬ ‫او یــک پیانســیت بااســتعداد بــود و اولیــن اجــرای عمومــی اش در‬ ‫شش ســالگی بــود‪ .‬بعــد از تحصیــات عمومــی‪ ،‬تحصیــل موســیقی را‬ ‫نــزد یــوزف پراکــش اغــاز کــرد‪ .‬اولیــن ســاخته ناسیونالیســتی او طــی‬ ‫انقــاب ‪ ۱۸۸۴‬پــراگ (کــه او هــم در ان شــرکت داشــت) شــکل گرفــت‪.‬‬ ‫بعــد از اینکــه در پــراگ نتوانســت بــه کارش ادامــه بدهــد‪ ،‬بــه ســوئد‬ ‫رفــت و در انجــا به عنــوان اســتاد و رهبــر گــروه کــر گوتنبــرگ و نوشــتن‬ ‫ـتری عظیــم مشــغول شــد‪ .‬در همیــن دوران‪ ،‬او دو بــار ازدواج‬ ‫اثــار ارکسـ ِ‬ ‫کــرد و صاحــب شــش دختــر شــد کــه ســه دختــر در نــوزادی از دنیــا‬ ‫رفتنــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ،۱۸۷۴‬به دلیــل بیمــاری ســفیلیس‪ ،‬وضعیــت ســامتی اســمتانا‬ ‫رو بــه وخامــت گــذارد و او از رهبــری اپــرای پــراگ اســتعفا کرد‪ .‬اســمتانا‬ ‫در ســال ‪ ۱۸۷۴‬کام ـ ً‬ ‫ا ناشــنوا شــد‪ .‬بــا ایــن وجــود‪ ،‬از ســال ‪ ۱۸۷۴‬تــا‬ ‫ســال ‪ ۱۸۷۹‬میــادی بــه تصنیــف شــش حلقــه پوئــم ســمفونیک بــه نــام‬ ‫میهــن مــن‪ ،‬بــا الهــام از مناظــر و افســانه های ســرزمین مــادری اش‬ ‫پرداخــت‪ .‬او همچنیــن کوارتتــی بــرای ســازهای زهــی را بــه نــام از‬ ‫زندگــی ام (‪ )۱۸۷۶‬تصنیــف نمــود‪ .‬اپــرای دیــوار ابلیــس (‪ )۱۸۸۲‬و‬ ‫تعــدادی قطعــه بــرای پیانــو (شــامل تعــداد زیــادی پولــکا) از دیگــر‬ ‫ـی ســخت اهنگســاز می باشــند‪ .‬اســمتانا به دلیــل‬ ‫اثــار ســال های پایانـ ِ‬ ‫افســردگی و اختــال اعصــاب بــه اسایشــگاه روانــی در پــراگ بــرده شــد‬ ‫و اندکــی بعــد در همان جــا درگذشــت‪.‬‬ ‫برخی از اثار‬ ‫اپرای نامزد فروخته شده‬ ‫اپرای راز‬ ‫سمفونی پیروز‬ ‫پوئم سمفونی میهن من‬ ‫چندین پولکا برای پیانو‬ ‫سه نوازی برای پیانو‪ ،‬ویولن و ویولنسل‬ ‫بوهوسالو مارتینو‬ ‫بوهوســاو مارتینــو اهنگســاز چــک در ‪ ۸‬دســامبر ‪ ۱۸۹۰‬در پولیچــکا بــه دنیــا امــد و در ‪ ۲۸‬اوت‬ ‫‪ ۱۹۵۹‬در لســتل ســوئیس درگذشــت‪ .‬وی در طــول دوران حیــات هنــری خویــش ‪ ۶‬ســمفونی‪،‬‬ ‫‪ ۱۵‬اپــرا و ‪ ۱۴‬بالــه تصنیــف کــرد‪.‬‬ ‫بوهوســاو مارتینــو موســیقی را از ‪ ۶‬ســالگی و بــا اموختــن ســاز ویولــن اغــاز کــرد و بعدهــا‬ ‫بــه ارکســتر فیالرمونیــک پــراگ پیوســت‪ .‬وی در ســال ‪ ۱۹۲۳‬بــه پاریــس رفــت و زیــر نظــر‬ ‫البــر روســل اهنگســاز فرانســوی اموزش هایــش را تکمیــل کــرد‪ .‬پــس از تهاجــم المــان‬ ‫بــه فرانســه‪ ،‬بوهوســاو مارتینــو بــه امریــکا گریخــت و در دانشــگاه پرینســتون بــه تدریــس‬ ‫پرداخــت‪.‬‬ ‫برخی از اثار‬ ‫‪ ۵‬سمفونی‬ ‫سونات فلوت‬ ‫‪ ۷‬چهارتوازی برای سازهای زهی‬ ‫اپرای ژولیت یا کلید رویاها‬ ‫دوبــل کنســرتو بــرای ســازهای زهــی‪،‬‬ ‫پیانــو و تیمپانــی‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪47‬‬ صفحه 47 ‫انتونین دورژاک‬ ‫انتونیــن لئوپلــد د ُورژاک (زاده ‪ ۸‬ســپتامبر ‪ ۱۸۴۱‬در ن ِالهــو ِز ِوس بوهــم درگذشــته‬ ‫‪ ۱‬مــه ‪ ۱۹۰۴‬در پــراگ)‪ ،‬نخســتین اهنگ ســاز بوهِمــی بــود کــه بــه شــهرت‬ ‫ـادری خویــش‬ ‫جهانــی دســت یافــت‪ .‬او موســیقی فولکلــور (بومــی) ســرزمین مـ‬ ‫ِ‬ ‫را در قالــب موســیقی رمانتیــک قــرن نوزدهــم ارائــه داد‪ .‬راز محبوبیــت د ُورژاک‬ ‫در اســتعداد شــایان توجــه او در خلــق ملودی هــای پرنشــاطِ چــک بــود‪ .‬از اثــار‬ ‫شــاخص او می تــوان بــه ســمفونی شــماره ‪( ۹‬از دنیــای جدیــد) و همچنیــن‬ ‫«رقص هــای اســا ُونیک» اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫پــدر دورژاک کــه قصــاب و مســافرخانه دار بــود‪ ،‬از اشــتیاق پســرش به اهنگســاز‬ ‫شــدن متحیــر بــود‪ .‬پســر نواختــن ویولــون و ســپس پیانــو و ارگ را اموخــت و‬ ‫بــرای ادامــه تحصیــل‪ ،‬بــه پــراگ رفــت‪ .‬در انجــا وارد مدرســه اُرگ شــد‪.‬‬ ‫در تئاتــر ملــی بــه عنــوان نوازنــده ویولــون بــه کار مشــغول شــد و بــا اینحــال‬ ‫به طــور مــداوم بــه اهنگســازی می پرداخــت‪ .‬نخســتین اثــر مهــم او کــه مــورد‬ ‫توجــه قــرار گرفــت یــک ســرود مذهبــی بــرای ُکــر و ارکســتر بــود‪ .‬بدریــخ‬ ‫اســمتانا کــه در ان زمــان‪ ،‬رهبــر تئاتــر ملــی بــود‪ ،‬از صمیــم قلــب او را مــورد‬ ‫تشــویق قــرار داد و هــم او بــود کــه عالقــه بــه زیبایــی اصیــل موســیقی مردمــی‬ ‫ســرزمین بوهــم را در دورژاک بیــدار کــرد‪ .‬روح ایــن موســیقی رفته رفتــه در اثــار‬ ‫دورژاک بیشــتر نمایــان شــد‪ .‬اثــرش بــه نــام «رقص هــای اســاونیک» او را‬ ‫مشــهور ســاخت‪.‬‬ ‫او بــرای مدیریــت کنســرواتوار ملــی موســیقی در نیویــورک بــه ایــاالت متحــده‬ ‫دعــوت شــد‪ .‬در طــی اقامــت ســه ســاله اش در ان کشــور‪ ،‬بــا بســیاری از‬ ‫اوازهــای روحانــی ســیاهان اشــنا شــد‪ .‬تاثیــر عمیقــی کــه ایــن اوازهــا بــر او‬ ‫گذاشــتند در موومــان اهســته ســمفونی نهــم او‪« ،‬از دنیایــی جدیــد»‪ ،‬محســوس‬ ‫اســت‪ .‬ملــودی ایــن اثــر در همراهــی بــا کالم «ویلیــام ارمــر فیشــر» بــه نــام‬ ‫«بــه ســوی خانــه»‪ ،‬از محبوبیــت عمومــی برخــوردار گردیــد‪ .‬دورژاک در ‪ ۱‬م ـهٔ‬ ‫‪ ۱۹۰۴‬در پــراگ درگذشــت‪.‬‬ ‫برخی از اثار‬ ‫رکوئیم‬ ‫سمفونی شماره ‪( ۹‬از دنیای جدید)‬ ‫رقصهای اسال ُونیک‬ ‫سرناد برای سازهای زهی‬ ‫‪ ۱۴‬چهارنوازی (کوارتت) برای سازهای زهی‬ ‫کنسرتوهایی برای ویلنسل‪ ،‬ویلن و پیانو‬ ‫اپوس ‪( ۱۰۱‬هومورسک ها)‬ ‫روسالکا‪ ،‬اپوس‬ ‫ژورف سوک‬ ‫ژوزف ســوک از جوانــی عمیق ـاً درگیــر موســیقی بــود و بــه خوبــی نیــز امــوزش دیــده بــود‪ .‬او‬ ‫ویولــن و پیانــو را از پــدرش ‪ ،‬ژوزف ســوک بــزرگ فــرا گرفــت و توســط انتونیــن بنوویتــز ‪،‬‬ ‫ویلــن ســاز چــک ‪ ،‬در ویولــن امــوزش بیشــتری یافــت‪.‬‬ ‫مطالعــات تئــوری وی بــا چنــد اهنگســاز دیگــر انجــام شــد‪ .‬بــا وجــود امــوزش گســترده‬ ‫موســیقی ‪ ،‬گفتــه مــی شــود کــه مهــارت موســیقی او تــا حــد زیــادی از پــدرش بــه ارث رســیده‬ ‫اســت‪ .‬بــا ایــن حــال نقــل اســت بزرگتریــن الهــام بخــش ســوک در موســیقی بیــش از دیگــر‬ ‫معلمانــش ‪ ،‬اهنگســاز چــک انتونیــن دورژاک بــود‪.‬‬ ‫ســوک کــه بــه عنــوان یکــی از دانــش امــوزان مــورد عالقــه دورژاک شــناخته شــده بــود ‪،‬‬ ‫شــخصاً بــه مربــی خــود نزدیــک شــد‪ .‬ســوک در کنــار ویتســاووا نــوواک و اوتــاکار اوستریســل‬ ‫بــه عنــوان یکــی از اهنگســازان برجســته مدرنیســم چــک بــا تاثیــر بســیار زیــادی بــر ادامــه‬ ‫موســیقی ایــن کشــور شــناخته شــده اســت‪.‬‬ ‫ســوک در ســال ‪ 1933‬بازنشســته شــد‪ ،‬امــا تــا پایــان عمــر همچنــان بــه عنــوان یــک چهــره‬ ‫عمومــی بــا ارزش و الهــام بخــش بــرای چک هــا بــود‪ .‬وی در ‪ 29‬مــه ‪ 1935‬در بنفــف‪ ،‬چــک‬ ‫چلوســواکی ‪ ،‬درگذشــت‪.‬‬ ‫جووانی پونتو‬ ‫ـی یــان واســاف ا ِشــتیخ‬ ‫جووانــی پونت ـ ‏و (‪ ۲۸‬ســپتامبر ‪ ۱۶-۱۷۴۶‬فوریــه ‪ )۱۸۰۳‬بــا نــام اصلـ ِ‬ ‫اهنگســاز‪ ،‬نوازنــده برجســته هــورن و موســیقی دان اهــل جمهــوری چــک بــود‪ .‬او در ‪۲۰‬ســالگی‬ ‫بــه ایتالیــا رفــت و نــام اصلـی اش را بــه «جووانــی پونتــو» تغییــر داد‪.‬‬ ‫پونتــو از پیشــگامان فــن «‪ »hand-stopping‬در نواختــن ســا ِز ُکــر اســت کــه ســبب می شــود‬ ‫ـن دایــره وســیعی از نت هــا باشــد‪.‬‬ ‫ایــن ســاز قــادر بــه نواختـ ِ‬ ‫او در قــرن ‪ ۱۸‬و اوایــل قــرن ‪ ۱۹‬میــادی شــهرتی بین المللــی داشــت و در پاریــس‪ ،‬لنــدن و‬ ‫سرتاســر المــان به خوبــی شناخته شــده بــود‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪48‬‬ صفحه 48 ‫گوستاو مالر‬ ‫گوســتاو مالــر (‪ ۷‬ژوئیــه ‪ ۱۸ - ۱۸۶۰‬مــه ‪ )۱۹۱۱‬اهنگســاز و رهبــر ارکســتر و یکــی از‬ ‫برجســته ترین اهنگســازان دوره رمانتیـ ِ‬ ‫ـک پســین اســت‪.‬‬ ‫مالــر در شــهر کالیشــته (کالیشــتی) در جمهــوری چــک متولــد شــد‪ .‬اثــار مالــر در‬ ‫دوران حیاتــش چنــدان مــورد اســتقبال موســیقی دانان برجســته ویــن قــرار نگرفــت‪.‬‬ ‫موســیقی مالــر‪ ،‬رابطــی بیــن ســبک رمانتیک‪-‬کالســیک و موســیقی مکتــب جدیــدِ‬ ‫وینــی اســت‪.‬‬ ‫او دومیــن فرزنــد از چهــارده فرزنــد خانــواده بــود‪ .‬مالــر در ایگالــو‪ ،‬شــهرکی در موراویا‬ ‫دوران کودکــی اش را گذرانــد‪ .‬در شش ســالگی پــدر و مــادر مالــر او را بــه اموختــن‬ ‫پیانــو گماشــتند‪ .‬مالــر در پانزده ســالگی بــه هنرســتان موســیقی ویــن راه یافــت و‬ ‫نــزد اســتادانی چــون فرانتــز کــرن‪ ،‬رابــرت فــوخ و جولیــوس اپســتین اهنگســازی‪،‬‬ ‫هارمونــی و نواختــن پیانــو را اموخــت‪ .‬ســپس در دانشــگاه ویــن پذیرفتــه شــد و‬ ‫تحــت تعلیــم اهنگســاز المانــی انتــون بروکنــر قــرار گرفــت‪.‬‬ ‫مالــر پــس از پایــان دوره دانشــگاه‪ ،‬به طــور پیوســته در اپراهــای مختلف در کشــورهای‬ ‫اروپــای میانــه و شــرق اروپــا بــه رهبــری ارکســتر پرداخــت‪ .‬ابتــدا در ســال ‪ ۱۸۸۰‬در‬ ‫نمایش خانــه تابســتانی بــاد هــال‪ ،‬ســپس در ســال ‪ ۱۸۸۱‬در لوبلیانــا‪ ،‬در ســال ‪۱۸۸۲‬‬ ‫در الوموتــس‪ ،‬در ســال ‪ ۱۸۸۳‬در ویــن و کاســل‪ ،‬در ســال ‪ ۱۸۸۵‬در پــراگ‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ ۱۸۸۶‬در الیپزیــگ و در ســال ‪ ۱۸۸۸‬در بوداپســت‪.‬‬ ‫هنگامــی کــه در کاســل بــود دلباختگــی او بــه یکــی از خواننــدگان اپــرا بــه ناکامــی‬ ‫انجامیــد و ایــن دل شکســتگی بهانـه ای شــد بــرای ســاختن یکــی از شــاهکارهایش‪،‬‬ ‫چرخــه «اوازهــای یــاری رهســپار» و در ادامــه‪ ،‬انگیــزه ای شــد برای ســاختن نخســتین‬ ‫ســمفونی اش‪.‬‬ ‫مالــر در ســال ‪ ۱۸۸۷‬رهبــری نوازنــدگان اپــرای «حلقــه نی بلونــگ» (اثــر ستایش شــده‬ ‫واگنــر) را بــه دســت گرفــت‪ ،‬زیــرا «ارتــور نیکیــش» رهبــر پیشــین ایــن اپــرا بیمــار‬ ‫شــده بــود‪ .‬برداشــت تــازه مالــر تحســین موســیقی دانان و تماشــاگران را همــراه‬ ‫داشــت‪ .‬یــک ســال بعــد او اپــرای ناتمــام «ســه پینتــو» اثــر کارل ماریــا فن وبــر را‬ ‫اجــرا کــرد کــه بــا اجــرای ان مشــهورتر شــد‪.‬‬ ‫ناســازگاری های او بــا همکارانــش بــه کناره گیــری از اپــرای الیپزیــک در مــاه مــه‬ ‫‪ ۱۸۸۸‬انجامیــد و پــس از چنــد مــاه او را از اپــرای پــراگ نیــز برکنــار کردنــد‪ .‬هــر‬ ‫چنــد او در زمانــی کوتــاه پــس از ان توانســت بــه رهبــری اپــرای ســلطنتی بوداپســت‬ ‫گمــارده شــود‪ .‬اما شــادی ایــن موفقیــت بــرای او دیــری نپایید‪ ،‬چراکه نخســتین ســال‬ ‫رهبــری اش در بوداپســت بــا بیمــاری و مــرگ پــدر و مــادر و خواهــرش هم زمــان شــد‪.‬‬ ‫بــا ایــن کــه او توانســت برنامه هــای اپــرا را بــه پذیــرش عالقه منــدان موســیقی‪،‬‬ ‫و خــود اپــرا را بــه ســوداوری برســاند‪ ،‬گرداننــدگان اپــرا رهبــر دیگــری برگزیدنــد و‬ ‫گزینــش برنامه هــای هنــری را بــه او وانهادنــد و چنیــن بــود کــه بــه جــز کناره گیــری‬ ‫بــرای مالــر چــاره ای نمانــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪49‬‬ ‫ســال ‪ ۱۸۹۵‬نیــز بــرای او ســالی هــم اندوهنــاک و هــم موفــق بــود‪ ،‬اندوهنــاک‪،‬‬ ‫زیــرا کــه کوچک تریــن بــرادرش اوتــو در ایــن ســال دســت بــه خودکشــی زد‪،‬‬ ‫و موفــق‪ ،‬از ان کــه ســمفونی یکــم او در دســامبر ان ســال بــرای نخســتین بــار‬ ‫در برلیــن نواختــه شــد‪ .‬اکنــون کــه او بــه درســتی‪ ،‬رهبــری نامــی و اهنگســازی‬ ‫ازمــوده در میــان کشــورها شــناخته می شــد‪.‬‬ ‫رهبــری نوازنــدگان اپــرای دربــار ویــن مقامــی بســیار ارجمنــد در امپراتــوری‬ ‫اتریــش و مجــار داشــت و بــر پایــه مقــررات امپراتــوری‪ ،‬ایــن منصــب دربــاری‬ ‫نمی توانســت بــه یهودیــان داده شــود‪ .‬بــه همیــن دلیــل او در مــاه فوریــه بــه‬ ‫کلیســای کاتولیــک گرویــد و دو مــاه پــس از ان بــه رهبــری نوازنــدگان ویــن‬ ‫گمــارده شــد‪ .‬او در ایــن هنــگام ســی و هفــت ســاله بــود‪ .‬ده ســالی کــه او در‬ ‫اپــرای دربــاری ویــن ســپری کــرد‪ ،‬و بــه ویــژه همــکاری او بــا الفــرد رولــر در‬ ‫شــمار افتخــارات فرهنگــی ویــن در ان روزگار شــمرده می شــود‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۹۰۲‬او المــا دختــر نقــاش امپرسیونیســت اتریشــی امیــل جاکــوب شــیندلر‬ ‫‪ Emil Jakob Schindler‬را بــه همســری گرفــت‪.‬‬ ‫انگیــزه دامــن کشــیدن از ویــن بــا پیشــنهادی ســخاوت مندانه از اپــرای‬ ‫متروپولیتــن نیویــورک اغــاز شــد‪ .‬در نیویــورک او نخســت کامیــاب بــود ولــی‬ ‫چنــدی نگذشــت کــه در انجــا نیــز از چشــم گــروه رانشــگران اپــرا افتــاد‪ .‬او‬ ‫تابســتان ها را در اروپــا بــه رهبــری نوازنــدگان و نوشــتن هم چیدگی هــای‬ ‫اهنگیــن می گذرانــد و در انجــا بــود کــه ســمفونی نهــم خــود را بــه پایــان‬ ‫رســاند و اوای زمیــن را نوشــت‪.‬‬ ‫مالقــات او بــا فرویــد یکــی از اتفاقــات مهــم زندگــی ایــن دو فــرد تاثیرگــذار در‬ ‫شــاخه هنــر و روانشناســی بــوده اســت‪.‬‬ ‫بــه گفتــه المــا اخریــن واژه او بــه هنــگام مــرگ «موتزارتــک مــن» بــود‪ .‬او‬ ‫را در کنــار دخترکــش در گورســتان گرینزینــگ ویــن بــه خــاک ســپردند‪ .‬بــه‬ ‫خواســت او‪ ،‬در خاموشــی بــه خــاک ســپرده شــد و بــر ســنگ گــور او تنهــا‬ ‫نوشــته شــد «گوســتاو مالــر»‪ .‬بــه گفتــه دوســت نزدیکــش برونــو والتــر ‪ ،‬مالــر‬ ‫روز ‪ ۱۸‬مــاه مــه‪ ۱۹۱۱‬درگذشــت‪.‬‬ صفحه 49 ‫حسین طوسی‬ ‫حیات وحش چک‬ ‫جمهــوری چــک بــا توجــه بــه طبیعــت زیبــا و مناطــق بکــری کــه در ان وجــود‬ ‫دارد‪ ،‬مامــن بســیاری از جانورانــی شــده کــه در برخــی دیگــر نقــاط دنیــا‬ ‫پناهــگاه امنــی بــرای زیســت انهــا وجــود نــدارد‪.‬‬ ‫مقامــات ایــن کشــور بــا علــم بــه ایــن موضــوع مناطــق مختلفــی را بــه عنوان‬ ‫منطقــه حفاظــت شــده در نظــر گرفته انــد کــه بــرای گردشــگران نیــز بســیار‬ ‫جالــب توجــه بــوده اســت‪ .‬ضمــن اینکــه بــاغ وخــش پــراگ هــم یکــی از‬ ‫بهتریــن بــاغ وحشــها و بزرگتریــن انهــا در اروپــا بــوده و جانــوران نــادر و‬ ‫دیدنــی بســیاری در ان در حــال زیســت هســتند‪.‬‬ ‫در ادامــه بــه ایــن مناطــق حفاظــت شــده و همچنیــن بــاغ وحــش معــروف‬ ‫پــراگ خواهیــم پرداخــت‪.‬‬ ‫باغ وحش پراگ‬ ‫ایــن بــاغ وحــش یکــی از شناخته شــده ترین باغ وحش هــای چــک بــه‬ ‫شــمار مــی رود کــه بســیاری از گردشــگران عــاوه بــر ســایر دیدنــی هــای‬ ‫چــک‪ ،‬بازدیــد از ان را در برنامه هــای خــود جــای می دهنــد‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش پــراگ در ســال ‪ 1931‬بــا هــدف ارتقــای دانــش جانورشناســی‪،‬‬ ‫حفاظــت از حیــات وحــش و افزایــش اگاهــی مــردم افتتــاح گردیــد و امــروزه‬ ‫میزبــان گردشــگران و بازدیدکننــدگان بســیاری از سراســر جهــان محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬حیوانــات نــادر و کم نظیــر ایــن بــاغ وحــش ان را بــه یکــی از‬ ‫محبوب تریــن باغ وحش هــای اروپــا تبدیــل کــرده اســت؛ ایــن بــاغ وحــش‬ ‫قســمت های مختلفــی دارد کــه هرکــدام از ان هــا بــه خوبــی ســرگرمتان‬ ‫خواهــد کــرد‪ ،‬از بهتریــن بخش هــای بــاغ می تــوان بــه جنــگل اندونــزی و‬ ‫جزیــره میمــون اشــاره کــرد کــه در ان پوشــش گیاهــی و جانــوران متنوعــی را‬ ‫خواهیــد دیــد و می توانیــد بــا لمورهــای بانمــک بــازی کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی از دالیلــی کــه ایــن بــاغ وحــش را بــه انتخــاب اول بســیاری از‬ ‫خانواده هــا تبدیــل کــرده‪ ،‬وجــود بخــش کــودکان اســت؛ ایــن قســمت‬ ‫مزرع ـه ای مخصــوص اســت کــه کــودکان می تواننــد در ان وارد محوطه هایــی‬ ‫شــوند و از نزدیــک بــا حیوانــات اهلــی مثــل مــرغ‪ ،‬اردک‪ ،‬خرگــوش‪ ،‬اســب‪،‬‬ ‫گوســفند‪ ،‬غــاز و غیــره بــازی کننــد‪.‬‬ ‫عــاوه بــر ان دســتگاه هایی بــرای خریــد خوراکــی در ان وجــود دارد کــه‬ ‫کــودکان می تواننــد از ان خوراکــی بخرنــد و بــا غــذا دادن بــه حیوانــات مــورد‬ ‫عالقه شــان ســاعت ها ســرگرم بــازی و شــادی شــوند‪ .‬جالــب اســت بدانیــد‬ ‫در ســال ‪ 2007‬ایــن بــاغ وحــش توســط مجلــه فوربــز بــه عنــوان هفتمیــن‬ ‫بــاغ وحــش برتــر دنیــا انتخــاب شــد چــرا کــه عملکــرد خوبــی از خــود در‬ ‫زمینــه حفاظــت از حیــات وحــش ارائــه داده اســت و بــا اینکــه وســعتش زیــاد‬ ‫نیســت امــا تنــوع گونه هــای جانــوری زیــادی دارد‪.‬‬ ‫در نوامبــر ‪ ،۲۰۰۵‬ایــن بــاغ وحــش بــا همــکاری رادیــو و تلویزیــون چــک پــروژه ای‬ ‫را شــروع کــرد تــا پــول الزم بــرای حمایــت از گوریــل هــای در معــرض خطــر جمــع‬ ‫شــود‪ ،‬گوریــل هایــی کــه در طبیعــت ازاد زندگــی مــی کننــد‪ .‬ایــن پــروژه بســیار‬ ‫موفــق بــود و توانســت حتــی در فســتیوال بریســتول برنــده جایــزه پانــدا شــود‪،‬‬ ‫جایــزه ای کــه معتبرتریــن جایــزه در زمینــه فیلــم هــای حیــات وحــش اســت‪ .‬ایــن‬ ‫پــروژه توانســت بــه جــذب بیشــتر افــراد بــه بــاغ وحــش کمــک کنــد بــه همیــن‬ ‫دلیــل تــا االن ادامــه دارد‪.‬‬ ‫مجلــه فوربــز در ســال ‪ ۲۰۰۷‬ایــن بــاغ وحــش را هفتمیــن بــاغ وحــش برتــر دنیــا‬ ‫معرفــی کــرد‪ :‬فوربــز در ان ســال در مــورد ایــن بــاغ وحــش نوشــته بــود کــه بــا‬ ‫وجــود اینکــه ایــن بــاغ وحــش وســعت نســبتا کوچکــی دارد امــا ‪ ۴۶۰۰‬حیــوان از‬ ‫‪ ۶۳۰‬گونــه مختلــف دارد و فقــط در چنــد ســال گذشــته یــک زرافــه روتشــیلد و یــک‬ ‫الک پشــت پلنگــی در ان متولــد شــدند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪50‬‬ صفحه 50 ‫جمهــوری چــک دارای ‪ 15‬بــاغ وحــش و ســایر مراکــز حیوانــات ماننــد اکواریــوم هــای دریایــی‪ ،‬پــارک هــای‬ ‫ابــی و ذخایــر اســت‪ .‬هــر بــاغ وحــش گردشــگران خــود را بــا چیزهــای متفاوتــی روبــرو می کنــد کــه در‬ ‫جــای دیگــری نمــی تــوان پیــدا کــرد‪.‬‬ ‫عــاوه بــر بــاغ وحــش پــراگ‪ ،‬بــاغ وحش هــای دیگــر و مناطــق حافظــت شــده دیگــری نیــز وجــود دارد کــه‬ ‫بازدیــد از انهــا بــرای گردشــگران عالقمنــد بــه طبیعــت و حیــات وحــش بســیار جــذاب اســت‪.‬‬ ‫باغ وحش لبرس (ببر سفید)‬ ‫قدیمــی تریــن بــاغ وحــش در لبــرس اســت کــه در ســال‬ ‫‪ 1919‬تاســیس شــد‪ .‬در ان زمــان نــه تنهــا بــه عنــوان یــک‬ ‫بــاغ وحــش بــه شــمار می امــد‪ ،‬بلکــه در زمســتان بــه عنــوان‬ ‫یــک مــکان زمســتانی بــرای کار ســیرک هــا بــود‪.‬‬ ‫امــروزه ‪ Liberec Zoo‬یکــی از مــدرن تریــن بــاغ وحش هــا‬ ‫در جمهــوری چــک اســت‪ .‬شــما مــی توانیــد بیــش از ‪170‬‬ ‫گونــه حیوانــی را در ‪ 13‬هکتــار زمیــن مشــاهده کنیــد‪ .‬ایــن‬ ‫بــاغ وحــش دارای بزرگتریــن گــروه پــرورش شــامپانزه هــا در‬ ‫جمهــوری چــک و گروهــی از االغهــای وحشــی ســومالی اســت‪.‬‬ ‫بــا ایــن حــال‪ ،‬بزرگتریــن جاذبــه ان ببــر ســفید اســت کــه یــک‬ ‫گونــه نــادر از ببــر بنــگال اســت‪ .‬بــاغ وحــش ‪ Liberec‬تنهــا‬ ‫بــاغ وحــش در جمهــوری چــک بــرای نگهــداری ایــن ببرهــا‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫سافاری در دوور کرالوف‬ ‫بــاغ وحــش در ‪ Dvur Králové‬بــرای ســافاری افریقایــی ان معــروف‬ ‫اســت‪ .‬ایــن تنهــا بــاغ وحــش در جمهــوری چــک اســت کــه در محیــط‬ ‫بــاز و طبیعــی امــکان بازدیــد از حیوانــات در ان وجــود دارد‪ .‬از مــاه مــی تــا‬ ‫پایــان مــاه ســپتامبر شــما مــی توانیــد از بــاغ بــاغ وحــش کــه بزرگتریــن‬ ‫تعــداد حیوانــات افریقایــی را در اروپــا نگــه مــی دارد‪ ،‬در اتوبــوس هــای‬ ‫ســافاری مخصــوص در میــان حیوانــات کــه در محوطــه هــای بــزرگ قــرار‬ ‫گرفتــه انــد را بازدیــد کنیــد‪ .‬گردشــگران حتــی مــی تواننــد در ســافاری در‬ ‫هتلــی کــه درون بــاغ وحــش واقــع شــده اســت اقامــت کننــد‪.‬‬ ‫باغ وحش اورادا‬ ‫بــاغ وحــش ‪ Ohrada‬در جنوب شــهر بوهمیــن ‪Hluboká nad Vltavou‬‬ ‫واقــع شــده اســت‪ .‬ایــن بــاغ وحــش بــه طــور عمــده در حفــظ گونــه هــای‬ ‫کوچــک و متوســط حیوانــات تخصــص دارد؛ شــما مــی توانیــد در اینجــا‬ ‫گوزن هــای اروپایــی‪ ،‬خــرس هــای قهــوه ای و گــرگ هــا را ببینیــد‪ .‬جاذبــه‬ ‫اصلــی بــاغ وحــش اورادا رودخانــه ی ســمور دریایــی اســت‪ .‬مناطــق‬ ‫شــنای ایــن ســمورها دارای یــک منظــره مناســب بــرای بازدیــد هســتند‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪51‬‬ صفحه 51 ‫باغ وحش برنو‬ ‫بهتریــن بــاغ وحــش موراویــا بــاغ هــای بــاغ وحش‪-‬جانورشناســی در‬ ‫برنــو اســت کــه یکــی از جدیدتریــن بــاغ وحــش هــا از ایــن نــوع اســت‬ ‫و در ســال ‪ 1950‬تاســیس شــد؛ بــاغ وحشــی کــه از ســال تاســیس بــه‬ ‫تدریــج مــدرن تــر شــد‪.‬‬ ‫در ایــن بــاغ وحــش کــم نظیــر می تــوان ســمورابی کانادایــی و‬ ‫گرگ هــای کمیــاب را مشــاهده کــرد‪.‬‬ ‫مدتــی اســت کــه ایــن بــاغ وحــش بــرای کــودکان نیــز دچــار تغییراتــی‬ ‫شــده اســت تــا عــاوه بــر حیوانــات بــزرگ وحشــی‪ ،‬حیوانــات خانگــی‬ ‫نیــز در ان در یــک فضــای مجــزا بــه نمایــش درایــد‪.‬‬ ‫گردشــگران می تواننــد در اطــراف بــاغ وحــش برنــو ســوار قطــار‬ ‫گردشــگری شــوند‪ .‬گذرانــدن وقــت و رفــع خســتگی در رســتوران ‪U‬‬ ‫‪ Tygra‬بــا یــک منظــره مناســب بــرای تماشــای ببرهــا نیــز از نــکات‬ ‫جالــب بــاغ وحــش اســت‪.‬‬ ‫باغ قاره ها‬ ‫یکــی دیگــر از بــاغ وحــش هــای موراویــا بــاغ وحــش ‪ Zolin‬اســت‬ ‫کــه بــاغ قــاره هــا نامیــده مــی شــود‪ .‬در یــک بازدیــد شــما مــی توانیــد‬ ‫امریــکای جنوبــی‪ ،‬افریقــا‪ ،‬اســیا و اســترالیا را مشــاهده کنیــد‪ .‬همــه‬ ‫چیزهایــی کــه بایــد انجــام دهیــد ایــن اســت کــه وارد تــاالر گرمســیری‬ ‫یوکاتــان‪ ،‬نمایشــگاه امــازون‪ ،‬بازدیــد از غرفــه هــای افریقایــی یــا‬ ‫جزیــره ‪ Catta Lemur‬شــوید‪.‬‬ ‫دیگر باغ وحش های چک‬ ‫بــاغ وحــش ‪ Olomouc‬نیــز از بــاغ وحشــهای شــناخته شــده موراویــا‬ ‫اســت‪ .‬جاذبــه اصلــی ایــن بــاغ وحــش‪ ،‬اکواریــوم ‪ 17،000‬لیتــری‬ ‫حــاوی کوســه هــای ریــف اســت‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش ‪ Ostrava‬بــه عنــوان بخشــی از مناطــق طبیعــی طبیعــت‬ ‫‪ Hornický Orchard‬ایجــاد شــد‪ .‬در نتیجــه‪ ،‬نــه تنهــا یــک بــاغ‬ ‫وحــش کالســیک اســت‪ ،‬بلکــه مــی توانــد بــه عنــوان مرکــز طبیعــی‬ ‫بــرای حیــات حیوانــات در نظــر گرفتــه شــود‪.‬‬ ‫جدیدتریــن مــواردی کــه در ان بــرای نمایــش قــرار گرفته انــد عبارتنــد‬ ‫از؛ جغــد شــمالی‪ ،‬اســب کوچــک و اصطبــل االغ هــا‪ ،‬و یــک بــاغ چینــی‪،‬‬ ‫النــه کرکــس بــزرگ‪ ،‬یــک اکواریــوم کوچــک و مجموعــه ای از النه هــای‬ ‫پرنــدگان چینــی و تبتــی اســت‪ .‬همچنیــن بــاغ وحــش کوچکتــر در‬ ‫‪ Vyskov‬و در ‪ Hodonin‬وجــود دارد‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش پیلــزن بــا یــک بــاغ گیــاه شناســی همــراه ان شــناخته‬ ‫شــده و بــرای جهانگــردان قابــل اســتفاده و بازدیــد اســت‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش بیوپــارک بــه تدریــج در منطقــه ای بــا ‪ 21‬هکتــار مســاحت‬ ‫تاســیس شــد‪ 70 .‬درصــد گونــه هــای حیوانــی کــه در اینجــا نگهــداری‬ ‫مــی شــوند در هیــچ یــک از دیگــر بــاغ وحــش هــای جمهــوری چــک‬ ‫یافــت نمــی شــوند‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش دشــین متخصــص در نگهــداری از خــرس هــای گریزلــی و‬ ‫گــوزن هــای کوهــی اســت‪.‬‬ ‫بــاغ وحــش چلبــی در منطقــه بوهمیــن مرکــزی بســیاری از پرنــدگان‬ ‫نــادر را در خــود پنــاه داده اســت‪ .‬ایــن بــاغ وحــش‪ ،‬بــه پرنــدگان نــادر‬ ‫و گونــه هــای پرنــدگان در معــرض خطــر اختصــاص یافتــه اســت‪ .‬شــما‬ ‫مــی توانیــد قرقــاول قفقــازی و کبــک را در اینجــا ببینیــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪52‬‬ صفحه 52 ‫پارکهای ملی جمهوری چک‬ ‫در جمهــوری چــک ‪ ،‬در حــال حاضــر چهــار پــارک ملــی وجــود دارد‪:‬‬ ‫پــارک ملــی ‪ ، Bohemian Switzerland‬پــارک ملــی پودیجــی‪ ،‬پــارک‬ ‫ملــی ســوماوا و منطقــه حفاظــت شــده چشــم انــداز و پــارک ملــی‬ ‫کرکونوشــه‪ .‬اکوسیســتم هــای منحصــر بــه فــردی کــه در ایــن پارک هــا‬ ‫واقــع شــده اند‪ ،‬بکــر مانــده و تاثیــر زیــادی از فعالیــت هــای انســانی‬ ‫نداشــته انــد‪.‬‬ ‫پارک ملی سوئیس بوهمیان‬ ‫پــارک ملــی ســوئیس بوهمیــان ‪ Bohemian Switzerland‬در ســال‬ ‫‪ 2000‬تاســیس شــد ‪ ،‬اگرچــه بخشــی از ایــن منطقــه از اوایــل ســال‬ ‫‪ 1972‬منطقــه حفاظــت شــده بــوده اســت‪ .‬در ســمت راســت رودخانــه‬ ‫البــه واقــع شــده اســت‪ .‬ایــن منطقــه‪ ،‬جوانتریــن پــارک ملــی جمهــوری‬ ‫چــک اســت‪ .‬پــارک دارای بزرگتریــن طــاق ماســه ســنگی اروپــا اســت‬ ‫کــه دارای ‪ 16‬متــر ارتفــاع (‪ 52‬فــوت) و ‪ 8‬متــر (‪ 26‬فــوت) عــرض و‬ ‫همچنیــن قلمــرو کوهســتانی باســتانی اســت کــه کوهنــوردان را بــه پــارک‬ ‫جلــب مــی کنــد‪.‬‬ ‫پارک ملی پودیجی‬ ‫پــارک ملــی پودیجــی ‪ Podyji‬در منطقــه موراویــای جنوبــی واقــع شــده‬ ‫اســت‪ .‬ایــن پــارک در ســال ‪ 1991‬تاســیس شــد و بــه پــارک ملــی‬ ‫کوچکتــر تیمــال در اتریــش وصــل شــد‪ .‬در حاشــیه پــارک جنگلهــای‬ ‫تقریبــاً طبیعــی در امتــداد دره رودخانــه دیــژ وجــود دارد‪ .‬پودیجــی‬ ‫کوچکتریــن پــارک ملــی جمهــوری چــک اســت کــه ‪ 63‬کیلومتــر مربــع‬ ‫مســاحت دارد‪.‬‬ ‫پارک ملی سوماوا‬ ‫پــارک ملــی ســوماوا ‪ Sumava‬و منطقــه حفاظــت شــده ان در مناطــق‬ ‫پلــزن وجنــوب بوهمیــان در امتــداد مــرز بــا المــان و اتریــش واقــع شــده‬ ‫اســت‪ .‬از ســال ‪ ،1963‬قبــل از انکــه در ســال ‪ 1991‬بــه عنــوان یــک‬ ‫پــارک ملــی معرفــی شــود‪ ،‬بــا نــام منطقــه حفاظــت شــده فعــال بــوده و‬ ‫بــه یکــی از مناطــق بیوســفری یونســکو تبدیــل شــد‪.‬‬ ‫پارک کرکونوشه‬ ‫پــارک ملــی کرکونوشــه ‪ Krkonose‬دارای بلندتریــن رشــته کــوه در جمهــوری‬ ‫چــک اســت‪ .‬ایــن پــارک در ســال ‪ 1963‬بــه عنــوان پــارک ملــی اعــام شــد‬ ‫و میزبــان مناظــر دیدنــی بســیاری از جملــه ابشــار ‪( Pancauský‬باالتریــن در‬ ‫جمهــوری چــک) و ‪ ، Snežka‬باالتریــن کــوه ایــن کشــور اســت‪ .‬ایــن پــارک بــه‬ ‫دلیــل مناظــر خــارق العــاده و باورنکردنــی ‪ ،‬بــه عنــوان یکــی از مناطــق بیوســفر‬ ‫یونســکو در فهرســت قــرار گرفــت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪53‬‬ صفحه 53 ‫معماری جمهوری چک‬ ‫فاطمه عبدالمحمدی‬ ‫نویسنده و کارشناس‬ ‫ارشد فلسفه‬ ‫معمــاری چــک یــا بــه عبــارت دقیــق تــر معمــاری جمهــوری چــک ‪ ،‬اصطالحــی اســت کــه شــامل بســیاری از جنبــش هــای مهــم تاریخــی و معاصــر معمــاری در‬ ‫بوهمیــا ‪ ،‬موراویــا و ســیلزی‪ .‬از ابتــدای شــروع ان تــا بــه امــروز ‪ ،‬تقریبـاً تمــام ســبک هــای تاریخــی نمایــش داده شــده اســت ‪ ،‬از جملــه بســیاری از بناهــای قدیمــی‬ ‫از دوره هــای مختلــف تاریخــی کــه برخــی از انهــا ســایت هــای میــراث جهانــی یونســکو هســتند‪.‬‬ ‫کالسیسیم‬ ‫اگرچــه اواخــر بــاروک در ســرزمین هــای چــک عمدتـاً بــا ســلطنت ماریــا تــرزا‬ ‫(‪ )1740-1740‬همــراه اســت‪ ،‬امــا پــس از مــرگ وی‪ ،‬ایــن ســبک بیشــتر و‬ ‫بیشــتر جایگزیــن کالســیک گرایــی و در نهایــت بــا ســبک امپراتــوری می شــد‪.‬‬ ‫انتقــال از بــاروک بــه کالسیکالیســم بــا بازســازی قلعــه پــراگ توســط معمــار‬ ‫ویــن نیکولــو پاکســی اغــاز شــد‪.‬‬ ‫در کل امپراتــوری اتریــش ‪ ،‬یعنــی در ســرزمین هــای جمهــوری چــک ‪ ،‬هیــچ‬ ‫شــرایطی مناســب بــرای توســعه یکســان موفــق معمــاری کالســیک ماننــد‬ ‫فرانســه یــا روســیه وجــود نداشــت‪ .‬در جمهــوری چــک ‪ ،‬یافتــن یــک ســاختمان‬ ‫از اوایــل دوره کالســیک دشــوار اســت‪ .‬دلیــل ان نیــز رشــد اهســته ارمانهــای‬ ‫روشــنگری بــود‪.‬‬ ‫در زمــان ســلطنت ماریــا تــرزا ‪ ،‬مدرســه اجبــاری معرفــی شــد ‪ ،‬کــه بــه وضــوح‬ ‫در امــوزش جمعیــت امپراتــوری نقــش داشــت‪ .‬پســرش ‪ ،‬امپراتــور جــوزف دوم‪،‬‬ ‫اصالحــات بــه اصطــاح ژوزفیــن را اغــاز کــرد ‪ ،‬کــه طــی ان صدهــا کلیســا و‬ ‫صومعــه در سراســر امپراطــوری از بیــن رفــت و ســاختمان های متروکــه بــه‬ ‫دفاتــر‪ ،‬بیمارســتانهای عمومــی یــا پــادگان تبدیــل شــدند‪.‬‬ ‫در اتریــش بــورژوازی بــه ارامــی توســعه یافــت امــا بــه انــدازه کافــی قــدرت‬ ‫نداشــت تــا تغییــرات را تحــت فشــار قــرار دهــد و فئودالیســم را پایــان دهــد‬ ‫زیــرا از اتفاقــات در فرانســه انقالبــی مــی ترســید‪ .‬بــه همیــن دلیــل اســت کــه‬ ‫کالســیک در ســرزمین هــای چــک عقــب مانــده و خــود را بــه صــورت پراکنــده‬ ‫در ســاختمان هــای کــم اهمیــت تــر جلــوه مــی دهــد‪.‬‬ ‫تکامــل کالسیکالیســم از دوره بــاروک کامــ ً‬ ‫ا مشــهود اســت‪ ،‬زیــرا تزیینــات‬ ‫مجســمه ای بــه تدریــج رهــا مــی شــوند و غنــای تزئیــن ‪ ،‬جــای خــود را بــه‬ ‫ســاختمان هــای کالســیک گرایــی دیرینــه ‪ ،‬کــه بــه امپراتــوری وابســته اند‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫قلعه کوروزلوکی‬ ‫سبک سلطنتی‬ ‫قلعه کاچینا چوتکوف‬ ‫دوره ســبک امپریالیســتی عمدتـاً بــا اولیــن امپراتــوری فرانســه در زمــان ناپلئــون اول‬ ‫همراه اســت‪.‬‬ ‫معمــول بــرای ســاختمان هــای امپراتــوری‪ ،‬اشــکال منظــم بــا حداقــل تزئینــات‪،‬‬ ‫خطــوط مســتقیم و بــه نظــر خــام در معمــاری بنــا اســتفاده می شــود‪ .‬ویژگــی‬ ‫اصلــی معمــاری ســلطنتی اســتفاده مکــرر از ســتون های برجســته و نمــای مثلثــی‬ ‫ســاختمانهای بزرگتــر اســت‪.‬‬ ‫مهمتریــن ســاختمان در ســبک امپراتوری قلعــه کاچینــا چوتکــوف ‪Kacina Chotkov‬‬ ‫اســت ‪ ،‬امــا قلعــه دیگــری نیــز در شــهر کاروینــا وجــود دارد کــه مــورد جالبــی از ایــن‬ ‫ســبک است‪.‬‬ ‫کوســتلتس نــاد اورلیتســی قلعــه دیگــری اســت کــه می تــوان ان را یــک نمونــه‬ ‫جالــب از گــذار از کالســیک گرایــی بــه ســبک ســلطنتی نامیــد‪.‬‬ ‫دوره مدرن (ارت نوو)‬ ‫مــوج ســبک ارت نــوو در دوره قــرن نوزدهــم و بیســتم در معمــاری چــک قابــل‬ ‫توجــه بــود‪ .‬ســاختمانهای ایــن ســبک حتــی در ویالهــای خصوصــی فراگیــر‬ ‫شــدند ‪ ،‬هتــل هــا یــا ســاختمانهای عمومــی (شــهربازی ‪ ،‬مــدارس‪ ،‬خلــوت هــا)‬ ‫و همچنیــن چندیــن کلیســا یــا ســاختمان قلعــه‪.‬‬ ‫مهمترین معماران چک در این دوره عبارتند از‪:‬‬ ‫انتونین بالشانک‪ ،‬اسوالد پولیوکا‪ ،‬جوزف فانتا‪ ،‬یان اتزل و الفونسو موچا‬ ‫از بناهــای مهــم مــی تــوان بــه خانــه شــهری ‪ ،‬ســاختمان بانــک ‪، Vršovice‬‬ ‫ویــا ‪ Bílek‬ویــا‪ ، ounaloun ،‬هتــل پاریــس (پــراگ) ‪ ،‬تئاتــر ‪ Tyl Theater‬و‬ ‫مــوزه شــهر پــراگ اشــاره کــرد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪54‬‬ ‫ساختمان شهرداری پراگ‬ صفحه 54 ‫کوبیسم‬ ‫کوبیســم در درجــه اول در هنرهــای زیبــا (پیکاســو ‪ ،‬بــراک ‪ ،‬ســزان) تجلــی‬ ‫پیــدا کــرد و بــه شــدت بــر برخــی معمــاران تاثیــر گذاشــت؛ امــا نمــی‬ ‫تــوان از کوبیســم خالــص در معمــاری ســخن گفــت ‪ ،‬زیــرا مطمئنـاً بناهــای‬ ‫معمــاری بایــد در درجــه اول کارایــی داشــته باشــند‪ .‬معمــاران شــاغل تحت‬ ‫تاثیــر کوبیســم اشــیاء مشــخصه ای را خلــق کردنــد کــه کمــی عجیــب بــه‬ ‫نظــر مــی رســند‪.‬‬ ‫معمــاری کوبیســتی در چکســلواکی از حــدود ســال ‪ 1911‬شــروع بــه کار‬ ‫کــرد و در دهــه ‪ ، 1920‬در پــراگ توســعه یافــت‪ .‬مهمتریــن بنــای ایــن‬ ‫ســبک معمــاری‪ ،‬خانــه مدونــای ســیاه در ایــن شــهر اســت‪.‬‬ ‫رندوکوبیسم‬ ‫رندوکوبیســم یــک فرمــول محلــی مســتقل از معمــاری چــک اســت‪ .‬پــس از‬ ‫جنــگ جهانــی اول بــه عنــوان یــک شــاخه مســتقل از ســبک کوبیســتی پــس‬ ‫از جنــگ جهانــی اول در چکســلواکی تــازه تاســیس‪ ،‬جایــی کــه بــرای مــدت‬ ‫کوتاهــی بــه ســبک ملــی تبدیــل شــد‪.‬‬ ‫همانطــور کــه از نــام ایــن محصــول پیداســت‪ ،‬بــا اســتفاده از شــکل هــای گــرد‬ ‫ماننــد قــوس هــا‪ ،‬دایــره هــا و بیضــی شــکل مشــخص مــی شــود و بــر اســاس‬ ‫پایــه هــای کوبیســت بنــا شــده اســت کــه همــه ان هــا یادبــودی از ســنت هــای‬ ‫ملــی اســاوی بــود‪.‬‬ ‫رندوکوبیســم بیشــتر در پــراگ ‪ ،‬امــا همچنیــن در جاهــای دیگــر ‪ ،‬بــه ویــژه در‬ ‫قالــب معمــاری صنعتــی مشــهود بــود‪ .‬بلندتریــن ســاختمانهای جهــان در ســبک‬ ‫رندوکوبیســم توســط ‪ Josef Gočár‬و کاخ ‪ Adria‬توســط پــاول ‪ Janák‬در‬ ‫پــراگ بــا ایــن ســبک ســاخته شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ، 1926‬در طــی کنفرانســی در پــراگ ‪ ،‬هنگامــی کــه معمــار فرانســوی‬ ‫لــو کوربوزیــه کاخ ادریــا را دیــد ‪ ،‬ان را «ســاختاری عظیــم بــا ظاهــری اشــوری»‬ ‫نا مید ‪.‬‬ ‫رندوکوبیســم در معمــاری ســعی در نگــه داشــتن عناصــر مشــخصه اســاو‬ ‫داشــت‪ .‬اســتفاده از رنگهــای ملــی قرمــز و ســفید نیــز یکــی از شــاخصه های‬ ‫ایــن ســبک بــود‪.‬‬ ‫ً‬ ‫شــکل ســاختمانهای رندوکوبیســت معمــوال عظیــم ‪ ،‬اســتوانه ای ‪ ،‬گــرد ‪ ،‬شــبیه‬ ‫بــه حلقــه هــای چوبــی اســت‪.‬‬ ‫خانه مدونای سیاه‬ ‫کاخ ادریا‬ ‫کارکردگرایی‬ ‫گالری ملی پراگ‬ ‫ویــا توگنــدات یکــی از مشــهورترین نمونــه هــای معمــاری چــک قــرن بیســتم اســت‬ ‫و میــراث جهانــی یونســکو اســت‪.‬‬ ‫از دهــه ‪ ، 1920‬معمــاری در تــاش اســت تــا کارکردگرایــی ‪ ،‬ســبکی از معمــاری باشــد‬ ‫کــه در درجــه اول معیارهــای کارایــی ‪ ،‬قابلیــت اســتفاده و هــدف عملــی را بــه کار بــرد‪.‬‬ ‫ایــن جهــت بــا شــعار «شــکل زیــر عملکــرد»​​را هدایــت مــی کنــد ‪ ،‬کــه در عمــل در‬ ‫خطــوط ســاده و گاه حتــی ســخت تــر جلــوه مــی کنــد‪.‬‬ ‫نماینــدگان اصلــی این ســبک در ســرزمین هــای چــک معمــاران ‪ Jan Kotěra‬و ‪Josef‬‬ ‫‪ Gočár‬و همچنیــن معمــار برجســته اســلوونیایی ‪ Josip Plečnik‬بودنــد‪ .‬وی طــراح‬ ‫کلیســای مقــدس مقــدس عیســی در پــراگ بــود‪ .‬یکــی دیگــر از معمــاران مهــم خارجــی‬ ‫کــه در چکســلواکی کار می کــرد ‪ ،‬لودویــگ میــس وان دره ‪ ،‬طــراح ویــا توگندهــات بــود‪.‬‬ ‫بناهــای مهــم شــامل‪ :‬گالــری ملــی پــراگ ‪ ،‬اســمان خــراش ‪ ،Baaa‬یادبــود تومــاس‬ ‫باتــا ‪ ،‬تــراس هــای بارانــدوف ‪ ،‬خانــه هــوس ‪ ،‬کنیســه اگــوداس اچیــم (برنــو) و کنیســه‬ ‫اســمچوف از دیگــر بناهــای ایــن ســبک می باشــد‪.‬‬ ‫پستمدرنیسم‬ ‫خانــه رقصــان فرانــک گــری و والدو میلونیــک در پــراگ کــه بــه طــور مســتقیم‬ ‫توســط واتســاو هــاول‪ ،‬ایــده ســاخت ان مطــرح شــد ‪ ،‬اغلــب بــه عنــوان نمــادی‬ ‫از معمــاری پســامدرن یــاد مــی شــوند‪ .‬ژان نــوول (فرشــته طالیــی در اســمیکوف‬ ‫پــراگ) یــا ریــکاردو بوفیــل از مهمتریــن معمــاران پــراگ در ان زمــان بودنــد‪.‬‬ ‫پــروژه هــای دیگــر شــامل پــروژه تبدیــل محیــط اطــراف ایســتگاه ماســاریک اســت‬ ‫کــه توســط برنــده جایــزه پریتزکــر زاهــا حدیــد طراحــی شــده اســت‪ .‬در میــان‬ ‫ســایر پــروژه هــا ‪ ،‬کتابخانــه ملــی در منطقــه ‪ Dejvice‬پــراگ بیشــترین ویژگیهــای‬ ‫ایــن ســبک را داراســت‪ .‬طــرح گســترده ای کــه در مــورد ســاختمان جدیــد کتابخانــه‬ ‫ملــی ژان کاپلیکــی مــورد بحــث قــرار گرفتــه ‪ ،‬فقــط روی کاغــذ باقــی مانــده اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪55‬‬ ‫خانه رقصان‬ صفحه 55 ‫معماری ساختمان خانه رقصان‬ ‫تاریخچــه خانــه رقصــان بــه اواخــر جنــگ جهانــی دوم بــاز مــی گــردد‪،‬‬ ‫درســت زمانــی کــه ســاختمان قبلــی در ایــن محــل‪ ،‬بــا بمبــاران از بیــن‬ ‫رفــت‪ .‬در بیــن ســال هــای ‪ 1948‬تــا ‪ 1989‬هیــچ ســاختمانی در ایــن‬ ‫مــکان ســاخته نشــد‪ .‬بعــد از انقــاب مخملــی‪ ،‬اولیــن رئیــس جمهــور‬ ‫جمهــوری چــک‪ ،‬واتســاو هــاول‪ ،‬خواســتار ایــن شــد کــه ایــن مــکان بــه‬ ‫مرکــز اجتماعــی و فرهنگــی تبدیــل شــود و نیــز ســنبلی از ازادی و زندگــی‬ ‫پــر از امیــد بــرای مــردم باشــد‪.‬‬ ‫هــاول از معمــار مشــهور کــروات‪ ،‬والدو میلونیــک‪ ،‬در خواســت کــرد کــه‬ ‫طراحــی و معمــاری بنــا را انجــام دهــد‪ .‬بعــد از مدتــی‪ ،‬در ســال ‪1992‬‬ ‫بخشــی از زمیــن توســط شــرکت بیــن المللــی بیمــه هلنــدی خریــداری‬ ‫شــد کــه بــا ایــده طراحــی میلونیــک مخالــف بودنــد‪ .‬بــه همیــن دلیــل‬ ‫رونــد طراحــی ایــن بنــا تغییــر پیــدا کــرد‪ .‬نماینــده هلنــدی ایــن شــرکت‬ ‫خواســتار ایــن بــود کــه یــک ســاختمان مــدرن بــرای مرکــز فرهنگــی‬ ‫ســاخته شــود‪ .‬از همیــن رو از فرانــگ گــری دعــوت شــد تــا بــا میلونیــک‬ ‫طراحــی را در دســت بگیرنــد و ایــن دو بــا ترکیبــی از ایــده هــای یکدیگــر‪،‬‬ ‫طراحــی ســاختمان را انجــام دادنــد‪.‬‬ ‫خانــه رقصــان بــا شــکل و ظاهــر عجیبــش‪ ،‬نمونــه ای از ســبک معمــاری‬ ‫ساختارشــکن اســت‪ .‬نمــای خارجــی بــرج شیشــه ای ایــن بنــای بتنــی‪،‬‬ ‫بــا اســتفاده از ‪ 99‬پنــل شیشــه ای متفــاوت اجــرا شــده اســت‪ .‬در بــاالی‬ ‫ســاختمان نیــز ســاختاری خــاص قــرار داده انــد کــه بــه خاطــر شــکل و‬ ‫ظاهــرش بــه ان ســتاره دریایــی مــی گوینــد‪ .‬ایــن ســاختمان شــامل ‪9‬‬ ‫طبقــه اســت و اتــاق و ســالن هــای داخــل ان بــدون هیچ تقــارن و تناســبی‬ ‫ســاخته شــده اســت‪.‬‬ ‫مخالفت در برابر معماری عجیب خانه رقصان‬ ‫امــروزه خانــه رقصــان یکــی از ارزشــمندترین ســاختمان هــای پسـت مدرن‬ ‫در پــراگ و یکــی از مهــم تریــن بخــش هــای معمــاری پایتخــت جمهــوری‬ ‫چــک بــه حســاب مــی ایــد‪ .‬ولــی در بــازه زمانــی خاصــی‪ ،‬ســاخت ایــن بنــا‬ ‫بــا اعتراضاتــی مواجــه شــد‪ .‬مخالفــان ایــن ســاختمان بــه عــدم تناســب‬ ‫ان بــا محیــط اطــراف معتــرض بودنــد‪ ،‬چــون ســاختمان هــای اطــراف بــه‬ ‫ســبک ارت نــوو (‪ ) art Nouveau‬ســاخته شــده بودنــد ولــی معمــاری‬ ‫خانــه رقصــان‪ ،‬بــه ســبک مــدرن و ســاختار شــکن بــود‪ .‬در همیــن حــال‬ ‫مخالفانــی نیــز بــه شــکل عجیــب و غریــب خانــه رقصــان و بــه تکیــه کردن‬ ‫دو ســاختمان بــه یکدیگــر‪ ،‬معتــرض بودنــد‪ .‬بــا وجــود ایــن اعتراضــات این‬ ‫بنــا جــزو ارزشــمندترین مــکان هــای معمــاری چــک بــه حســاب مــی ایــد‬ ‫و کمتــر کســی اســت کــه ارزش ان را ندانــد‪.‬‬ ‫همــان طــور کــه قبــا اشــاره کردیــم‪ ،‬خانــه رقصــان دارای دفاتــر کاری اســت ولــی‬ ‫شــما بــرای بازدیــد از داخــل ان نیــازی نداریــد کــه دفتــری را اجــاره کنیــد‪ .‬در‬ ‫طبقه هــای باالتــر دو رســتوران وجــود دارد کــه بــا ظاهــری مــدرن و امــروزی و بــا‬ ‫کیفیــت بــاال کــه غذاهــای فرانســوی و بیــن المللــی ســرو مــی کننــد‪ .‬شــما می توانیــد‬ ‫از داخــل ایــن رســتوران ها منظــره فــوق العــاده زیبــا از شــهر پــراگ را نیــز تماشــا‬ ‫کنیــد‪.‬‬ ‫یکــی دیگــر از مــکان هــای عمومــی ایــن ســاختمان گالــری خانــه رقصــان اســت‪.‬‬ ‫ایــن گالــری در طبقــه همکــف قــرار دارد و هــدف ان هــا بــه نمایــش گذاشــتن هنرهای‬ ‫مــدرن چــک و سراســر جهــان و حمایــت از هنرمنــدان مســتعد جــوان اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪56‬‬ صفحه 56 ‫معماریکلیسایسنتویتوس‬ ‫ـی کلیســا کــه در بــاالی حیــاط ســوم قــرار گرفتــه‬ ‫در نــگاه اول‪ ،‬نمــای غربـ ِ‬ ‫ورودی ســه گانه‬ ‫اســت‪ ،‬بســیار گوتیــک به نظــر می رســد امــا در حقیقــت درب‬ ‫ِ‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۵۳‬ســاخته شــد‪ .‬درواقــع ایــن قســمت یکــی از اخریــن بخش هــای‬ ‫ساخته شــد ه کلیســا بــود‪ .‬ســنگ فونداســیون ایــن کلیســا در ســال ‪۱۳۳۴‬‬ ‫توســط امپراطــور چارلــز چهــارم (‪ )Charles IV‬در بنایــی گنبدی شــکل بــا ســبک‬ ‫رومــی کــه توســط دوک واتســاو بنــا شــده بــود‪ ،‬قــرار داده شــد‪.‬‬ ‫معمــار اصلــی چارلــز‪ ،‬ماتیــاس از اراس (‪ )Matthias of Arras‬کار خــود را در ســال‬ ‫‪ ۱۳۴۴‬در گــروه ُکــر‪ ،‬بــه ســبک گوتیـ ِ‬ ‫ـک فرانســه اغــاز کــرد امــا ‪ ۸‬ســال بعــد از‬ ‫دنیــا رفــت‪ .‬جانشــین المانــی او‪ ،‬پیتــر پارلــر (‪ ،)Peter Parler‬یــک کهنه ســربا ِز‬ ‫جامــع ُکلــن (‪ )Cologne‬پیــش از مرگــش در ســال ‪ ،۱۳۹۹‬بیشــتر‬ ‫کلیســای‬ ‫ِ‬ ‫ـرقی کلیســا را بــا ســبکی ازاد و متعلــق بــه اواخــر دوران گوتیــک‬ ‫بخش هــای شـ ِ‬ ‫بــه اتمــام رســاند‪.‬‬ ‫جزئیــات رنســانس و بــاروک در قرن هــای بعــد بــه ایــن کلیســا اضافــه شــد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ ۱۸۶۱‬و در دوره ی احیــای ملــی چــک بــود کــه تالش هــای مشــترکی‬ ‫بــرای اتمــام ایــن کلیســای جامــع صــورت گرفــت؛ تمــام بخش هــا و جزئیــات‬ ‫بیــن درب غربــی و گــذرگاه کلیســا در اواخــر قــرن نوزدهــم و اوایــل قــرن بیســتم‬ ‫ســاخته شــد‪ .‬ســرانجام در ســال ‪ ۱۹۲۹‬ایــن کلیســا تقدیــس شــد‪.‬‬ ‫داخــل کلیســا پــر از پنجره هایــی بــا شیشــه های رنگــی اســت‪ .‬ایــن پنجره هــا‬ ‫توســط هنرمنــدان برجســت ه چــک در اوایــل قــرن بیســتم ســاخته شــدند‪ .‬یکــی‬ ‫از اثــار هنرمنــد بــزرگ ارت نــوو‪ ،‬الفونــس موچــا در کلیســای ســوم در ضلــع‬ ‫شــمالی‪ ،‬در ســمت چــپ درب ورودی قــرار گرفتــه اســت‪ .‬ایــن نقاشــی زندگــی‬ ‫ســنت ســیرل و ســنت متودیــوس (‪ )Sts Cyril and Methodius‬را بــه تصویــر‬ ‫می کشــد‪ .‬در مجــاورت ایــن نقاشــی یــک مجســمه ی چوبــی از مصلــوب شــدن‬ ‫ِ‬ ‫فرانتیشــک بیلِــک (‪František‬‬ ‫مســیح به چشــم می خــورد‪ .‬ایــن مجســمه توســط‬ ‫‪ )Bílek‬ســاخته شــد‪.‬‬ ‫در تقاطــع شبســتان و جنــاح کلیســا پنجــره ی جنوبــی بــزرگ و رنگارنــگ قــرار‬ ‫گرفتــه اســت‪ .‬ایــن پنجــره کــه قضــاوت نهایــی را بــه تصویــر می کشــد‪ ،‬در ســال‬ ‫‪ ۱۹۳۸‬توســط مکــس اشوابینســکی (‪ )Max Švabinský‬ســاخته شــد‪ .‬در جنــاح‬ ‫شــمالی کلیســا ســه درب چوبــی بــا نقــوش برجســته ای از قدیســان بوهمیایــی‬ ‫وجــود دارد‪ .‬تابلوهــای کوچک تــر در زیــر هــر قدیــس شــهادت ان هــا را بــه‬ ‫تصویــر می کشــند‪.‬‬ ‫درب ســمت چــپ ســنت ویتــوس را در حالی کــه در دیگــی پــر از روغــن داغ‬ ‫شــکنجه می شــود نشــان می دهــد‪ .‬در کنــار ایــن درب کشــته شــدن ســنت‬ ‫واتســاو بــه تصویــر کشــیده شــده اســت؛ او بــر روی یــک زانــو نشســته اســت‬ ‫و بــه دســتگیره ای بــه شــکل ســ ِر شــیر چنــگ زده اســت‪ ،‬درحالی کــه بــرادر‬ ‫خائنــش از پشــت نیــزه ای را در بــدن او فــرو می کنــد‪ .‬ایــن دســتگیره را در ســمت‬ ‫دیگــر کلیســا کــه اکنــون کلیســای ســنت واتســاو اســت می توانیــد ببینیــد‪.‬‬ ‫از انتهــای راهــروی کلیســا کــه دور می شــوید بــا معبــد ســنت ویتــوس برخــورد‬ ‫می کنیــد‪ .‬گفتــه می شــود ســنت ویتــوس عالوه بــر اینکــه یــک قدیــس بوهمیایــی‬ ‫اســت‪ ،‬حامــی بازیگــران و افــراد معــروف اســت و ان هــا را از رعدوبــرق‪ ،‬حمل ـه ی‬ ‫ســگ و خــواب مانــدن حفــظ می کنــد‪ .‬در همــان نزدیکــی در کلیســای وال ِنشــتاین‬ ‫(‪ )Wallenstein‬ســنگ قبرهــای فرســوده معمــاران کلیســا یعنــی ماتیــاس و پیتــر‬ ‫پارلِــر قــرار گرفتــه اســت‪ .‬ان ســوی ایــن کلیســای زیبــا و ســلطنتی یــک بالکــن‬ ‫زیبــا قــرار گرفتــه دارد کــه طــاق ِ ان به شــکل شــاخه های درختــان حکاکــی شــده‬ ‫اســت‪.‬‬ ‫ش کلیســا‪ ،‬کلیســای ســنت واتســاو (‪)St Wenceslas‬‬ ‫بزرگ تریــن و زیباتریــن بخ ‬ ‫اســت‪ .‬دیوارهــای ایــن کلیســا بــا ســنگ های جــا داده شــده‪ ،‬تابلوهــای طــاکاری‬ ‫ـواری قــرن‬ ‫شــده و ســنگ های نیمه قیمتــی تزئیــن شــده اســت‪ .‬نقاشــی های دیـ‬ ‫ِ‬ ‫زندگــی پــدر مقــدس چــک را بــه تصویــر می کشــند؛ درحالی کــه‬ ‫شــانزدهم‬ ‫ِ‬ ‫نقاشــی های قدیمی تــر صحنه هایــی از زندگــی حضــرت مســیح (ع) را نشــان‬ ‫می دهنــد‪.‬‬ ‫در قســمت جنوبــی کلیســا یــک درب کوچــک وجــود دارد کــه بــا هفــت قفــل‪ ،‬بســته‬ ‫شــده اســت‪ .‬ایــن درب دارای پلکانــی مخفــی بــه تــاالر تاج گــذاری در بــاالی‬ ‫ُگلــدن گِیــت‪ ،‬جایــی کــه جواهــرات بوهمیایــی نگ ـه داری می شــوند اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪57‬‬ صفحه 57 ‫پروانه فیروزی‬ ‫محقق‬ ‫بهترین غذاهای جمهوری چک‬ ‫رژیــم غذایــی مــردم جمهــوری چــک وابســتگی زیــادی بــه انــواع گوشــت ماننــد گوســفند‪ ،‬گاو و مــرغ دارد و البتــه اســتفاده از گوشــت غــاز‪ ،‬اردک و خرگــوش‬ ‫نیــز مرســوم اســت‪ .‬ضمــن اینکــه مــردم چــک بــا نــان و انــواع کیــک نیــز عالقـه ی زیــادی دارنــد‪ .‬مــردم ایــن کشــور غــذای خــود را بــه روش ســنتی طبــخ‬ ‫می کننــد و تنــوع بی نظیــری از انــواع خوراکی هــای خوشــمزه را می تــوان در جمهــوری چــک میــل کــرد‪.‬‬ ‫پنکیک خامه ای‬ ‫‪Koleno‬‬ ‫ایــن پنکیــک شــیرین یکــی دیگــر از غذاهــای معــروف و خــوش خــوراک جمهوری‬ ‫چــک اســت کــه برگرفتــه از دســتور پخــت فرانســوی ولــی بــا روشــی متفــاوت‬ ‫و بهتــر اســت کــه مــردم زیــادی بــه ان عالقــه دارنــد‪ .‬در ایــن پنکیــک از خامــه‪،‬‬ ‫بســتنی‪ ،‬میوه هایــی ماننــد تــوت فرنگــی‪ ،‬پنیــر شــیرین‪ ،‬اجیــل و مربــا اســتفاده‬ ‫می شــود‪.‬‬ ‫وپرو ندلو زلو‬ ‫ایــن غــذا بــا اســم عجیــب و غریبــش یکــی از غذاهــای کالســیک جمهــوری چــک‬ ‫اســت کــه از گوشــت قرمــز همــراه بــا نــان مخصــوص یــا دامپلینــگ و بــرگ کلــم‬ ‫پختــه تهیــه شــده و نســبت بــه دیگــر غذاهــای ایــن کشــور کــه بــا گوشــت طبــخ‬ ‫می شــود‪ ،‬ســبک تر اســت‪.‬‬ ‫تاتاراک‬ ‫همان طــور کــه در تصویــر می بینیــد تاتــاراک ‪ Tatarak‬در واقــع از گوشــت‬ ‫چــرخ کــرده‪ ،‬زرده ی تخم مــرغ‪ ،‬انــواع ادویــه‪ ،‬پیــاز‪ ،‬خــردل‪ ،‬ســیر و حتــی خیــار‬ ‫تــازه یــا ســس کچــاپ تهیــه می شــود و نکتـه ی جالــب اینجــا اســت کــه همـه ی‬ ‫مــواد تشــکیل دهنــده ی ایــن غــذا تــازه هســتند‪.‬‬ ‫دامپلینگ میوه‬ ‫ایــن غــذای شــیرین یکــی دیگــر از دســتپخت های خانگــی مــردم چــک اســت کــه‬ ‫در برخــی رســتوران های پــراگ نیــز یافــت می شــود‪ .‬ایــن غــذای خوشــمزه نوعــی‬ ‫دامپلینــگ میــوه اســت کــه داخــل ان میوه هــای فصلــی ماننــد توت فرنگــی‪ ،‬زردالــو یــا‬ ‫گالبــی قــرار داده می شــود و معمــوال روی ان کــره یــا پنیــر می ریزنــد‪.‬‬ ‫کولنو‬ ‫یکــی از غذاهــای خوشــمزه و پرطرفــدار جمهــوری چــک‪ ،‬بــه ویــژه در شــهر‬ ‫پــراگ‪ Koleno ،‬اســت کــه مشــابه ان در رژیــم غذایــی المــان نیــز وجــود دارد‪.‬‬ ‫ایــن غــذا در واقــع گوشــت ران و زانــوی کباب شــده ی خــوک اســت کــه ظاهــر‬ ‫ان چشــم و دل هــر بیننــده ای را می ربایــد‪ .‬مــردم چــک ایــن غــذا را در کنــار‬ ‫ســبزیجات‪ ،‬ترشــی البالــو‪ ،‬نــان و ســس مخصــوص ســرو می کننــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪58‬‬ صفحه 58 ‫لباس های محلی مناطق مختلف‬ ‫سحر پور حسینی‬ ‫جامعه شناس‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫لبــاس هــای ســنتی چــک بــه نوعــی مبیــن تاریــخ و فرهنــگ مردمــان ایــن منطقــه از اروپاســت‪.‬‬ ‫لبــاس محلــی چــک را مــی تــوان بــه گروه هــای منطقــه ای و قدیمــی کــه از دیربــاز کشــور چــک را‬ ‫شــکل داده انــد تقســیم کــرد‪.‬‬ ‫در بوهمیــا و در مرکــز موراویــا ســبک شــرقی در ســایر مناطــق موراویــا و سیلســیا پوشــش عمومــا‬ ‫بــه ســبک غربــی بــوده اســت‪ .‬در هــر دو منطقــه‪ ،‬لبــاس از پشــم و کتــان (مناســب بــرای فصــل‬ ‫زمســتان) ســاخته می شــوند‪ .‬در طــول تابســتان‪ ،‬لباســها از پارچه هــای بســیار ســبک وزن و ماننــد‬ ‫ابریشــم اســت‪.‬‬ ‫لبــاس هــای ســنتی زنــان شــامل دو پیــش بنــد کــه در بــه جلــو و عقــب‪ ،‬گــره خــورده و یــک بلــوز‬ ‫ســفید اســت و بــرای مــردان‪ ،‬پوشــش معمــوال شــامل کــت بلنــد و یــک ژاکــت کوتــاه اســت‪.‬‬ ‫اطالعــات بــه دســت امــده از قــرن پانزدهــم در مــورد ســبک پوشــش مــردم نشــان می دهــد کــه‬ ‫اســتفاده از برخــی پارچــه هــای تزئینــی ماننــد ابریشــم و مخمــل مخصــوص افــراد حکومتــی و بــا‬ ‫نفــوذ بــوده و طبقــه کشــاورز الزامــا بایــد از پوشــش ســاده اســتفاده می کردنــد‪.‬‬ ‫قــرن شــانزدهم دوره توســعه و فنــاوری صنعــت نســاجی و دوخــت در اروپــا بــود و از ایــن حیــث‬ ‫تنــوع بیشــتری در مــدل لباس هــا بویــژه در زنــان دیــده می شــد‪.‬‬ ‫بوهمیا‬ ‫ســاکنان پلــزن از تــا اواخــر قــرن نوزدهــم از لبــاس هــای ســنتی در ایــن منطقــه‬ ‫اســتفاده می کردنــد‪ .‬زنــان در شهرســتان دامن هــای بلنــد و پرچیــن و بــا‬ ‫الیه هــای زیــاد بــه تــن می کردنــد‪ .‬پارچــه هــای مــورد اســتقاده پنبــه بــود‬ ‫و لباســها بــا روبــان و یــک روســری ابریشــمی گــره خــورده اســت در سراســر‬ ‫قفســه ســینه تزییــن می شــدند‪.‬‬ ‫پوشــش در منطقــه پراچنســکو بوهمیــا در نســل هــا و ســنین مختلــف‪ ،‬متفــاوت‬ ‫بــود‪.‬‬ ‫لبــاس معمــول بــرای یــک پســر نوجــوان شــامل یــک کــت کوتــاه‪ ،‬شــلوار تنــگ‬ ‫و چکمــه هــای بلنــد بــود‪ .‬مــردان مســن تــر پالتــو بلنــد بــه جــای کــت بــه تــن‬ ‫مــی کردنــد‪ .‬پوشــش زنــان هــم در بیــن زنــان جــوان و مســن متفــاوت بــود‪ .‬زن‬ ‫متاهــل دامــن بلنــد بــه تــن مــی کــرد‪ ،‬و یــک روســری ســفید کــه در اطــراف ســر‬ ‫گــره خــورده بــود در ســر داشــت‪.‬‬ ‫ارتفاعات بوهمیا و موراویا‬ ‫ســاکنان ارتفاعــات بوهمیــا و مواریــا لباس هــای ســاده تــری بــه تــن مــی کردنــد‪.‬‬ ‫پســران جــوان معمــوال جلیقــه کوتــاه بــه تــن داشــتند و کــت خــز معمــوال تزئینــی‬ ‫تریــن لبــاس بــرای مــردان بــود‪.‬‬ ‫لباس های محلی معاصر‬ ‫لبــاس معاصــر در جمهــوری چــک را می تــوان متفــاوت از دیگــر کشــورهای‬ ‫غربــی دانســت‪ .‬ایــن تغییــر از ســنتی بــه مــدرن لبــاس در طــول نیمــه دوم قــرن‬ ‫نوزدهــم رخ داده اســت‪.‬‬ ‫بــا موقعیــت مهــم پــراگ بــه عنــوان یــک کالن شــهر در اروپــا بــا ســاکنین ان که‬ ‫از ملیــت هــای مختلــف هســتند نوع پوشــش بســیار ســریعتر از مناطق روســتایی و‬ ‫دور از مرکــز کشــور تغییــر کــرد‪ .‬هنــوز هــم ســاکنان روســتاهای کوچــک مناطقــی‬ ‫ماننــد موراویــا لبــاس محلــی می پوشــند‪.‬‬ ‫اگرچــه اســتفاده از پوشــش محلــی امــروزه در کشــور چــک از رونــق افتــاده‬ ‫اســت امــا بســیاری از نویســندگان و هنرمنــدان چــک ایــن لباس هــا را بــه‬ ‫عنــوان نمــادی از تاریــخ و فرهنــگ چــک دانســته و همچنــان در خلــق اثــار خــود‬ ‫بــه ایــن پوشــش اشــاره کــرده و ســعی در حفــظ و احیــای ان دارنــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪59‬‬ صفحه 59 ‫صنعت سینما و انیمیشن‬ ‫کیانوش زاده یوسف‬ ‫سینما‬ ‫ســینمای جمهــوری چــک (هــم بــه عنــوان کشــوری مســتقل و هــم‬ ‫بــه عنــوان بخشــی از چکســلواکی ســابق) بســتری بــرای بســیاری از‬ ‫کارگردانــان تحسین شــده سینماســت‪ .‬اولیــن کارگــردان و فیلم بــردار‬ ‫جمهــوری چــک ژان کریزنســکی اســت‪ .‬کســی کــه از بخــش دوم‬ ‫دهــه ‪ ۱۸۹۰‬فیلم هــای کوتــاه مســتندی بــه نــام «فیلــم خبــری روز»‬ ‫را می ســاخت‪ .‬اولیــن خانــه دائمــی ســینما در ‪ ۱۹۰۷‬و توســط دیکتــور‬ ‫پونرپــو در پــراگ ســاخته شــد‪.‬‬ ‫صــدا بــرای اولیــن بــار در ســال ‪ ۱۹۳۰‬بــه ســینمای چکســلواکی راه یافت‪.‬‬ ‫پــس از ان بــود کــه صنعــت فیلــم چــک‪ ،‬دوره طالیــی اش را تــا زمــان‬ ‫جنــگ جهانــی دوم تجربــه کــرد‪ .‬اســتودیوهای بارانــدوف در ‪ ۱۹۳۳‬فعــال‬ ‫شــدند کــه بزرگ تریــن اســتودیوهای کشــور و یکــی از بزرگ ترین هــا در‬ ‫اروپــا بــه حســاب می امــد‪ .‬در حــال حاضــر‪ ،‬ایــن اســتودیوها‪« ،‬هالیــوود‬ ‫اروپــا» و بــه خاطــر عالقــه روزافــزود بــه محصــوالت غربــی‪« ،‬هالیــوود‬ ‫شــرق (اروپــا)» خوانــده می شــوند‪.‬‬ ‫ســه فیلــم ســینمای چک‪/‬چکســلواکی برنــده جایــزه اســکار بهتریــن فیلــم‬ ‫خارجی زبــان شــده اند‪ .‬ایــن فیلم هــا و کارگردانــان ان هــا عبارتنــد از‪:‬‬ ‫فروشــگاه در خیابــان اصلــی (‪ )۱۹۶۵‬اثــر یــان کادار و المــار کلــوس‪ ،‬از‬ ‫روی قطارهــا چشــم برنــدار (‪ )۱۹۶۷‬اثــر ییــری منتســل و کلیــا (‪)۱۹۹۶‬‬ ‫اثــر یــان اســویراک‪.‬‬ ‫از دیگــر کارگردانــان مطــرح چــک می تــوان بــه میلــوش فورمــن اشــاره‬ ‫کــرد‪ .‬دو فیلــم مطــرح او پــرواز بــر فــراز اشــیانه فاختــه (‪ ،)۱۹۷۵‬برنــده ‪۵‬‬ ‫اســکار و فیلــم امادئــوس او (‪ ،)۱۹۸۴‬برنــده ‪ ۸‬جایــزه اســکار شــده اســت‪.‬‬ ‫میلوشفورمن‬ ‫یمیشن‬ ‫یــان (ژان) تومــاس فورمــن ملقــب بــه میلــوش فورمــن‪ ،‬متولــد ‪18‬‬ ‫فوریــه ‪ ،1932‬نویســنده‪ ،‬کارگــردان و اســتاد دانشــگاه‪ ،‬یــک چکــی‬ ‫نــوی‬ ‫ امریکایــی اســت‪ .‬او یکــی از مهم تریــن کارگردانــان مــوج‬‫ِ‬ ‫چکســلواکی اســت کــه تــا ســال ‪ 1968‬عمدتــا در چکســلواکی ســابق‬ ‫زندگــی می ­کــرده اســت‪.‬‬ ‫او در ســال ‪ 1967‬فیلــم تــوپ اتشنشــان را بــا موضوعیــت مواجهــه‬ ‫طبیعــت گرایانــه (ناتورالیســتی) بــا یــک حادثــه و رویــدادی شــوم در‬ ‫شــهری دورافتــاده را ســاخت کــه مقامــات چکســلواکی ان را طنــزی‬ ‫گزنــده و تلــخ بــه کمونیســم شــرق اروپــا می ­پنداشــتند و بــه همیــن‬ ‫دلیــل بــرای چنــد ســال نمایــش فیلــم ممنــوع شــد‪.‬‬ ‫فورمــن ‪ ،‬زمانــی چکســلواکی را تــرک گفــت کــه بــا دو فیلــم «پــرواز‬ ‫بــر فــراز اشــانه فاختــه» و «امادیــوس» بــه شــهرتی جهانــی رســیده و‬ ‫بــرای ان دو برنــده بهتریــن کارگــردان اســکار شــده بــود ‪.‬‬ ‫«پــرواز بــر فــراز اشــیانه فاختــه» دومیــن فیلمــی بــود کــه برنــده ‪5‬‬ ‫شــاخه اصلــی اســکار شــد؛ بهتریــن کارگردانــی‪ ،‬بهتریــن بازیگــر‬ ‫نقــش اول مــرد و زن و بهتریــن کارگردانــی و نویســندگی‪.‬‬ ‫میلــوش فورمــن جوایــز متعــددی از جشــنواره­ های مختلــف را در کارنامه‬ ‫هنــری خــود دارد کــه از جملــه انهــا می ­تــوان بــه اکادمــی فیلــم اروپــا‪،‬‬ ‫شــیر چــک‪ ،‬کــن‪ ،‬برلیــن‪ ،‬ســزار‪ ،‬دیویــد ِد دانتِلــو‪ ،‬بفتــا و گلــدن گلــوب‬ ‫اشــاره کــرد ‪.‬‬ ‫فورمــن دو بــار بــه خاطــر فیلم هــای پــرواز بــر فــراز اشــیانهٔ فاختــه (در‬ ‫ایــران بــا نــام دیوانــه از قفــس پریــد نمایــش داده شــده) و امادئــوس‬ ‫برنــدهٔ جایــزهٔ اســکار شــده اســت‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪60‬‬ ‫جوایز اسکار‬ ‫‪ :۱۹۷۵‬دیوانه از قفس پرید (برنده)‬ ‫‪ :۱۹۸۴‬امادئوس (برنده)‬ ‫‪ :۱۹۹۶‬مردم علیه لری فلینت (نامزدی)‬ صفحه 60 ‫انیمیشن‬ ‫انیمیشــن چــک تقریبــا ‪ 100‬ســال قدمــت دارد‪ .‬انیماتورهــای چــک از پیشــگامان‬ ‫انیمیشــن دنیــا محســوب مــی شــوند‪ .‬ظهــور انیمیشــن چــک در دهــه ‪1920‬‬ ‫اغــاز شــد و «عصــر طالیــی» ان بیــن ســالهای ‪ 1950‬و ‪ 1980‬میــادی اســت‪.‬‬ ‫انیماتورهــای چــک شــامل جــری ترانــکا ‪ ،‬کارل زمــن ‪ ،‬بتیســاو پــوارار ‪ ،‬یــان‬ ‫ایوانکماجــر یــا جیــژ بارتــا هســتند‪.‬‬ ‫انیماتورهای چک از انیمیشــن کات اوت ‪ ، Cutout‬انیمیشــن عروســکی و انیمیشــن‬ ‫کالی ‪ Clay‬اســتفاده کــرده انــد‪ .‬انیمیشــن عروســکی بــه دلیــل کمبــود منابــع‬ ‫مالــی و فقــدان امــوزش انیمیش ـن های ســه بعــدی بــه نــدرت مــورد اســتفاده‬ ‫قــرار مــی گیــرد‪ .‬ایــن منجــر بــه رکــود در ســالهای پــس از ‪ 1989‬شــد‪.‬‬ ‫طبــق یــک برنامــه جدیــد تصمیــم بــر احیــای انیمیشــن کالســیک چــک گرفتــه‬ ‫شــد و بــر همیــن مبنــا نســل جدیــد انیماتورهــای جــوان و تــازه کار مشــغول بــه‬ ‫فعالیــت در ایــن زمینــه شــدند‪.‬‬ ‫ســاخت فیلــم هــای انیمیشــن توســط برخــی دانشــگاه های چــک مانند مدرســه‬ ‫فیلــم و تلویزیــون اکادمــی هنرهــای نمایشــی در پــراگ ‪ ،‬اکادمــی هنــر ‪ ،‬معماری و‬ ‫طراحــی در پــراگ یــا دانشــگاه غــرب بوهمیــا پشــتیبانی می شــود‪.‬‬ ‫تولیــد انیمیشــن چــک از دهــه ‪ 1920‬تــا ‪ 1945‬عمدتــاً بــه تبلیغــات بــرای‬ ‫محصــوالت متمرکــز شــد امــا فیلــم هــای تجربــی و نیــز اثــاری بــرای کــودکان‬ ‫نیــز وجــود داشــت‪.‬‬ ‫بیشــتر فیلــم هــا کوتــاه تــر از ‪ 10‬دقیقــه بودنــد‪ .‬برخــی از انیماتورهــا کــه در‬ ‫ایــن دوره کار خــود را اغــاز کــرده انــد عبارتنــد از بتیســاو پــوارار ‪ ،‬استانیســاو‬ ‫لوتــال و ‪...‬‬ ‫انیمیشــن چــک پــس از جنــگ جهانــی دوم رونــق را تجربــه کــرد‪ .‬ایــن امــر‬ ‫بــه دلیــل ملــی شــدن صنعــت فیلــم چکســلواکی و فیلمهــای جــری ترونــکا بــود‪.‬‬ ‫فیلــم انیمیشــن چــک هنگامــی کــه اثــر جــری ترونــکا در ســال ‪ 1946‬برنــده‬ ‫جایــزه جشــنواره فیلــم کــن شــد ‪ ،‬خــود را در ســطح بیــن المللــی نشــان داد‪.‬‬ ‫جــی ترونــکا در پایــان دهــه ‪ 1940‬ســاخته شــده ‪ 3‬فیلــم بلنــد و چنــد فیلــم‬ ‫کوتــاه انیمیشــن کوتــاه ســاخته و یکــی از پرطرفداتریــن انیماتورهــای جهــان‬ ‫بــود‪.‬‬ ‫فیلــم هــای او در دهــه ‪ 50‬ماننــد شــاهزاده بیایــا‪ ،‬افاســنه های قدیمــی چــک و‬ ‫رویــای نیمــه شــب تابســتان بــرای او لقــب «والــت دیزنــی اروپــای شــرقی» را‬ ‫بــه ارمغــان اورد‪ .‬فیلــم نهایــی او یعنــی دســت پنجمیــن تصویــر برتــر پویــا در‬ ‫تاریــخ اعــام شــد‪.‬‬ ‫دوران حمایــت دولــت کمونیســتی یــک خاطــره اســت کــه از ســوی‬ ‫هنرمندانــی کــه توســط ان حمایــت و محــدود شــدند بــا یــک نوســتالژی‬ ‫کنایــه دار یــاد مــی شــود‪ .‬براســاس گفتــه روزنامــه بریتانیایــی گاردیــن‪،‬‬ ‫اصلــی تریــن ســالهای افــول انیمیشــن پــس از دوره کمونیســت ‪1990‬‬ ‫تــا ‪ 1996‬بوده انــد کــه در ایــن بیــن تعــداد فیلمهــای انیمیشــن چــک‬ ‫از متوســط ‪ 140‬در ســال بــه ‪ 50‬عــدد در ســال رســید‪ .‬از ان پــس‪،‬‬ ‫تولیــد افزایــش یافــت ولــی در ســال ‪ 2001‬تنهــا ‪ 75‬انیمیشــن تولیــد‬ ‫شــد کــه بســیاری از انهــا در مدرســه هــای فیلــم ماننــد مدرســه فیلــم‬ ‫معــروف پــراگ ‪ Famu‬تولیــد شــدند‪ .‬دشــوار اســت کــه بــدون مرثیــه‬ ‫ســرایی دربــاره انیمیشــن چــک نوشــت و بایــد ایــن را پذیرفــت کــه دوره‬ ‫انیمیشــن در ان گذشــته اســت‪ .‬در زمــان کمونیســم‪ ،‬سیاســتمداران فکــر‬ ‫مــی کردنــد انیمیشــن از نظــر مــردم ارزشــی نداشــته و خنثــی اســت‬ ‫بــه همیــن دلیــل بودجــه ای را بــه انیمیشــن اختصــاص داده بــود‪ .‬بعــد‬ ‫از انقــاب ایــن بودجــه بــه کمکهــای اندکــی از ســوی وزارت فرهنــگ‬ ‫محــدود شــدند‪.‬‬ ‫انیمیشــن چــک بــه خاطــر میــراث غنــی اش معــروف اســت‪ ،‬حتــی بــا‬ ‫اینکــه بــا بحــران بــه کارش ادامــه مــی دهــد‪ .‬هنــگام صحبــت دربــاره‬ ‫انیمیشــن چــک‪ ،‬کــه مــی توانســتیم انــرا تــا انقــاب سیاســی در‬ ‫اروپــای شــرقی کــه بــه تشــکیل جمهــوری چــک انجامیــد‪ ،‬انیمیشــن‬ ‫چکســلواکی بخوانیــم‪ ،‬دو تصویــر کام ـ ً‬ ‫ا متفــاوت پدیــدار مــی شــود‪ .‬در‬ ‫یــک ســو انیمیشــن قدیــم چــک اســت بــا تنــوع باورنکردنــی اش‪ .‬حتــی‬ ‫دوســتداران انیمیشــنی کــه فرصــت دیــدن کالســیک هــا را نداشــته انــد‪،‬‬ ‫نامهــای اســاتید چــک را مــی داننــد‪ :‬افــرادی ماننــد جــری ترانــکا و کارل‬ ‫ِزمــان‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر کراتکــی فیلــم بــه تولیــد بخــش عظیمــی از کارتون هــای‬ ‫تلویزیونــی کــودکان ادامــه مــی دهــد‪ .‬بودجــه تلویزیــون چــک روزبــروز‬ ‫کمتــر مــی شــود و هزینــه تولیــد انیمیشــن بــاال مــی رود‪ .‬بــا ایــن‬ ‫وجــود هنرمنــدان چــک هنــوز نقــش مهمــی در انیمیشــن جهانــی دارنــد‬ ‫و کارگردانــان از ژاپــن‪ ،‬غــرب اروپــا و امریــکا بــرای کســب تجربــه از‬ ‫انیماتورهــای چــک بــه پــراگ ســفر مــی کننــد‪.‬‬ ‫‪| 49‬راز شقایق| ‪61‬‬ ‫شماره ‪50‬‬ صفحه 61 ‫مشاهیر ادبیات چک‬ ‫سمیه عبدالمحمدی‬ ‫کارشناس فرهنگی‬ ‫اولیــن اثــار ادبــی بــه زبــان چکــی مربــوط بــه ســده چهاردهــم میــادی اســت‪ .‬ادبیــات نویــن چکــی را می تــوان دوره هــای بیــداری ملــی در ســده نوزدهــم؛‬ ‫دوره پیشــرو بیــن دو جنــگ؛ دوره کمونیســم و بهــار پــراگ؛ و ادبیــات پساکمونیســتی جمهــوری چــک تقســیم کــرد‪.‬‬ ‫بــه خاطــر چیرگــی زبــان المانــی بــر فرهنــگ قــرون گذشــته ایــن منطقــه‪ ،‬ادبیــات چــک بــه انــدازه ای کــه انتظــار م ـی رود گســترده نبوده اســت‪ ،‬بــه ویــژه‬ ‫بــا توجــه بــه اینکــه در جمهــوری چــک ادبیــات از محبوبیــت زیــادی برخــوردار اســت و واتســاو هــاول از نویســندگان معــروف‪ ،‬در ایــن کشــور بــه ریاســت‬ ‫جمهــوری برگزیــده شــد‪.‬‬ ‫فرانتسکافکا‬ ‫کافــکا یکــی از بزرگ تریــن نویســندگان المانی زبــان در قــرن بیســتم بــود‪ .‬اثــار‬ ‫کافــکا در زمــرهٔ تاثیرگذارتریــن اثــار در ادبیــات غــرب بــه شــمار می اینــد‪.‬‬ ‫فرانتــس کافــکا بــه دوســت نزدیــک خــود ماکــس بــرود وصیــت کــرده بــود کــه تمــام‬ ‫اثــار او را نخوانــده بســوزاند‪ .‬ماکــس بــرود از ایــن دســتور وصیت نامــه ســرپیچی کــرد‬ ‫و بیشــتر اثــار کافــکا را منتشــر کــرد و دوســت خــود را بــه شــهرت جهانــی رســاند‪.‬‬ ‫پُراوازه تریــن اثــار کافــکا‪ ،‬رمــان کوتــاه مســخ (‪ )Die Verwandlung‬و رمــان محاکمــه‬ ‫و رمــان ناتمــام قصــر هســتند‪ .‬اصطالحــاً‪ ،‬بــه فضاهــای داســتانی کــه موقعیت هــای‬ ‫پیش پاافتــاده را بــه شــکلی نامعقــول و فراواقع گرایانــه توصیــف می کننــد —فضاهایــی‬ ‫کــه در داســتان های کافــکا زیــاد پیــش می اینــد— کافکایــی می گوینــد‪.‬‬ ‫کافــکا در طــول زندگیــش فقــط چنــد داســتان کوتــاه منتشــر کــرد کــه بخــش کوچکــی‬ ‫از کارهایــش را تشــکیل می دادنــد و هیــچ گاه هیچ یــک از رمان هایــش بــه پایــان‬ ‫نرســید (بــه جــز شــاید مســخ کــه برخــی ان را یــک داســتان بلنــد می داننــد)‪.‬‬ ‫نوشــته های او تــا پیــش از مرگــش چنــدان توجهــی بــه خــود جلــب نکــرد‪.‬‬ ‫همانطــور کــه ذکــر شــد‪ ،‬کافــکا بــه دوســتش ماکــس بــرود گفتــه بــود کــه پــس از‬ ‫مرگــش همــهٔ نوشــته هایش را نابــود کنــد‪ .‬دوریــا دیامانــت معشــوقهٔ او بــا پنهــان‬ ‫کــردن حــدود ‪ ۲۰‬دفترچــه و ‪ ۳۵‬نام ـهٔ کافــکا‪ ،‬تــا حــدودی بــه وصیــت کافــکا عمــل‬ ‫کــرد‪ ،‬تــا وقتــی کــه در ســال ‪ ۱۹۳۳‬گشــتاپو انهــا را ضبــط کــرد‪ .‬جســتجو بــه دنبــال‬ ‫ایــن نوشــته های مفقــود هنــوز ادامــه دارد‪ .‬بــرود بــر خــاف وصیــت کافــکا عمــل کــرد‬ ‫و برعکــس بــر چــاپ همـهٔ کارهــای کافــکا کــه در اختیــارش بــود اهتمــام ورزیــد‪ .‬اثــار‬ ‫کافــکا خیلــی زود توجــه مــردم و تحســین منتقــدان را برانگیخــت‪.‬‬ ‫سبک نوشتاری‬ ‫کافــکا کــه در پــراگ بــه‬ ‫دنیــا امــده بــود زبــان چکــی‬ ‫را خــوب می دانســت‪ ،‬ولــی‬ ‫بــرای نوشــتن زبــان المانــی‬ ‫پــراگ (‪،)Prager Deutsch‬‬ ‫گویــش مــورد اســتفادهٔ‬ ‫اقلیت هــای المانــی یهــودی و‬ ‫مســیحی در پایتخــت بوهــم را‬ ‫انتخــاب کــرد‪.‬‬ ‫بــه نظــر کافــکا المانــی پــراگ‬ ‫«حقیقی تــر» از زبــان المانــی‬ ‫رایــج در المــان بــود و او‬ ‫توانســت در کارهایــش طوری‬ ‫از ان بهــره بگیــرد کــه قبــل و‬ ‫بعــد او کســی نتوانســت‪.‬‬ ‫بــا نوشــتن بــه المانــی کافــکا‬ ‫قــادر بــود جمــات بلنــد و‬ ‫تودرتویــی بنویســد کــه سراســر صفحــه را اشــغال می کردنــد‪ ،‬و جمــات‬ ‫کافــکا اغلــب قبــل از نقطـهٔ پایانــی ضربـه ای بــرای خواننــده در چنتــه دارنــد‬ ‫ـ ضربــه ای کــه مفهــوم و منظــور جملــه را تکمیــل می کنــد‪.‬‬ ‫میالن کوندرا‬ ‫میــان کونــدرا زاده ســال ‪ ۱۹۲۹‬در برنــو‪ ،‬چکســلواکی‪ ،‬نویســنده اهــل چــک اســت کــه از ســال‬ ‫‪ ۱۹۷۵‬بــه فرانســه تبعیــد شــد و نهایت ـاً در ســال ‪ ۱۹۸۱‬بــه تابعیــت فرانســه درامــد و خــود را‬ ‫نویســنده ای فرانســوی می دانــد‪.‬‬ ‫بهتریــن اثــر کونــدرا بــار هســتی اســت‪ .‬قبــل از انقــاب مخملــی ‪ ،۱۹۸۹‬حکومــت کمونیســتی‬ ‫کتاب هــای وی را در چــک ممنــوع کــرده بــود‪ .‬او ترجیــح می دهــد بــه دور از هیاهــوی شــهرت‬ ‫زندگــی کنــد و کمتــر بــا رســانه ها گفت وگــو می کنــد‪ .‬میــان کونــدرا تاکنــون چندیــن بــار‬ ‫نامــزد دریافــت جایــزه نوبــل ادبیــات بوده اســت‪.‬‬ ‫خانــوادهٔ او متعلــق بــه طبقـهٔ اجتماعــی متوســط و دارای ســطح فرهنگــی باالیــی بودنــد‪ .‬پــدرش‪،‬‬ ‫لودویــک کونــدرا‪ ،‬نوازنــده پیانــو و شــاگرد لئــوش یاناچــک بــود و بیــن ســال های ‪ ۱۹۴۸‬تــا‬ ‫‪ ۱۹۶۱‬ریاســت اکادمــی موســیقی برنــو را برعهــده داشــت‪.‬‬ ‫او در ســال ‪ ۱۹۶۰‬گزیــده اشــعار گیــوم اپولینــر و تحلیلــی از ان هــا را چــاپ کــرد و در همیــن ســال‬ ‫امــوزش ادبیــات در دانشــکده ســینما بــه عهــده او گذاشــته شــد‪ .‬نخســتین نمایشــنامهٔ او بــا نــام‬ ‫مالــکان کلیدهــا کــه بــه دوران تــرس و خشــونت هنــگام اســتیالی المــان می پرداخــت یــک ســال‬ ‫بعــد بــه چــاپ رســید‪.‬‬ ‫کونــدرا بــه همــراه بســیاری از هنرمنــدان و نویســندگان چکســلواکی بــه حمایــت از جنبــش‬ ‫اصالح طلبانــه حــزب کمونیســت چکســلواکی معــروف بــه بهــار پــراگ در ســال ‪ ۱۹۶۸‬پرداخــت‪.‬‬ ‫پــس از اشــغال کشــور توســط ارتــش شــوروی در اوت ‪ ۱۹۶۸‬نامــش در لیســت ســیاه قــرار‬ ‫گرفتــه و انتشــار کتاب هایــش و عرضــه ان هــا در کتابخانه هــا ممنــوع شــد‪.‬‬ ‫در ‪ ۱۹۸۴‬کتــاب ســبکی تحمل ناپذیــر هســتی (در فارســی بــار هســتی ترجمــه شده اســت) را‬ ‫نوشــت‪ .‬ایــن کتــاب محبوب تریــن کتــاب کونــدرا بــه حســاب می ایــد‪ .‬ســبکی تحمل ناپذیــر‬ ‫هســتی بــه مشــکالت یــک زوج چک بــا یکدیگــر و دشــواری ســازگاری بــا زندگــی در چکســلواکی‬ ‫می پــردازد‪ .‬در ‪ ۱۹۹۰‬کونــدرا کتــاب جاودانگــی را بــه بــازار داد‪ .‬در مقایســه بــا ســایر اثــار کونــدرا‬ ‫کــه بیش تــر تفکــرات سیاســی را مطــرح می کننــد‪ ،‬ایــن کتــاب از درون مایــهٔ فلســفی بیشــتر و‬ ‫عمیق تــری برخــوردار اســت و مفاهیــم جهانی تــری را در خــود می گنجانــد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪62‬‬ ‫برخی اثار‬ ‫شوخی (‪)۱۹۶۷‬‬ ‫والس خداحافظی (‪)۱۹۷۲‬‬ ‫بار هستی (‪)۱۹۸۴‬‬ ‫جاودانگی (‪)۱۹۹۰‬‬ ‫هویت (‪)۱۹۹۸‬‬ ‫جهالت (‪)۲۰۰۰‬‬ ‫جشن بی معنایی (‪)۲۰۱۳‬‬ صفحه 62 ‫رویدادهایفرهنگی‬ ‫جشنواره فیلم کارلووی واری‬ ‫کارلــووی واری جشــنواره فیلمــی اســت کــه هرســاله در مــاه ژوئیــه در شــهر‬ ‫کارلــووی واری در شــمال غربــی جمهــوری چــک برگــزار می شــود‪ .‬جشــنواره‬ ‫کارلــووی واری کــه از ســال ‪ ۱۹۴۶‬اغــاز بــه کار کرده اســت مهمتریــن جشــنواره‬ ‫اروپــای مرکــزی و شــرقی بــه شــمار مــی رود‪ .‬ایــن جشــنواره دارای دو بخــش‬ ‫رقابتــی و غیررقابتــی اســت و جایــزه اصلــی ان گــوی بلوریــن نــام دارد‪ .‬هــدف‬ ‫جشــنواره کارلــووی واری بــر مبنــای جایــگاه ژئوپلیتیــکال جمهــوری چــک در مــرز‬ ‫اروپــای شــرقی و غربــی بنــا نهــاده شــده اســت‪ .‬کارلــووی واری ســالیانه حــدود‬ ‫‪ ۲۰۰‬فیلــم جدیــد را از سراســر جهــان در جمهــوری چــک بــه نمایــش می گــذارد‪.‬‬ ‫افشین اسد زاده‬ ‫جوایز اصلی‬ ‫جایزه بزرگ ‪ -‬کریستال گلوب برای بهترین فیلم (‪)۲۵٬۰۰۰$‬‬ ‫جایزه ویژه هیئت داوران (‪)۱۵٬۰۰۰$‬‬ ‫جایزه بهترین کارگردان‬ ‫جایزه بهترین بازیگر مرد‬ ‫جایزه بهترین بازیگر زن‬ ‫نخســتین دوره جشــنواره فیلــم کارلــووی واری در اوت ‪ ۱۹۴۶‬بــه شــکل غیــر‬ ‫مســابقه ای برگــزار شــد‪ .‬ایــن جشــنواره از ســال ‪ ۱۹۴۸‬بــه جشــنواره ای رقابتــی‬ ‫تبدیــل شــد و جایــزه گــوی بلوریــن نیــز در همــان ســال بــه وجــود امــد‪ .‬ایــن‬ ‫جشــنواره از ســال ‪ ۱۹۵۹‬بــه بعــد‪ ،‬هــر دو ســال یکبــار بــا جشــنواره بین المللــی‬ ‫فیلــم مســکو بــه صــورت یــک ســال در میــان برگــزار می شــد‪ .‬ایــن جشــنواره از‬ ‫ســال ‪ ۱۹۹۴‬تاکنــون بــه صــورت ســاالنه برگــزار می شــود‪.‬‬ ‫جشــنواره کارلــووی واری به عنــوان بزرگتریــن رویــداد ســینمایی اروپــای شــرقی‪،‬‬ ‫بیــش از ‪ ۴۰‬ســال در فضــای بســته سیاســی چکســلواکی سوسیالیســت برگــزار‬ ‫می شــد‪ .‬پــس از تغییــرات سیاســی اجتماعــی ایــن کشــور در پــی انقــاب مخملــی‬ ‫کشــورهای بلــوک شــرق در ســال ‪ ،۱۹۸۹‬مدیریــت جشــنواره بــه گروهــی تــازه‬ ‫از هنرمنــدان ســپرده شــد و در طــی چنــد ســال بــه جشــنواره ای ســازمان یافتــه‬ ‫تبدیــل گردیــد‪.‬‬ ‫جشنوارهفیلمفبیوفست‬ ‫بزرگتریــن جشــنواره فیلــم و دومیــن جشــنواره معــروف جمهــوری چــک پــس از‬ ‫جشــنواره کارلــووی واری اســت‪ .‬ایــن جشــنواره هرســاله در شــهر پــراگ پایتخــت‬ ‫جمهــوری چــک برگــزار می شــود‪.‬‬ ‫فبیوفســت پــس از حــدود ‪ ۱۰‬روز برگــزاری در پــراگ‪ ،‬بــا فیلم هــای برگزیــده‬ ‫جشــنواره‪ ،‬در چهــار شــهر دیگــر جمهــوری چــک و هفــت شــهر در اســلواکی‬ ‫ادامــه می یابــد‪ .‬هفدهمیــن دوره ایــن جشــنواره در مــارس ‪ ۲۰۱۰‬بــا بخش هــای‬ ‫جنبــی گوناگونــی شــامل پانورامــای ســینمای جهــان‪ ،‬پانورامــای امریــکای التیــن‪،‬‬ ‫پانورامــای اســیایی‪ ،‬ســینمای جدیــد لهســتان و همچنیــن بهــار ایرانــی‪ ،‬میزبــان‬ ‫بیــش از ‪ ۱۷۰‬فیلــم از کشــورهای مختلــف جهــان بــود‪ .‬در ایــن دوره هفــت فیلــم از‬ ‫ســینمای ایــران بــه نمایــش گذاشــته شــدند‪.‬‬ ‫تاریخچه‬ ‫جشــنواره فبیوفســت در دســامبر ‪ ۱۹۹۳‬توســط شــرکت ســینمایی و تلویزیونــی‬ ‫فبیوفســت در پــراگ بنیــان نهــاده شــد‪ .‬موسســان اصلــی جشــنواره فــرو فنیــک‬ ‫و پــاول ملونــک بودنــد‪ .‬مــکان برگــزاری ان در اغــاز در یــک شــهر (پــراگ)‪ ،‬در دو‬ ‫تماشــاخانه بــود کــه بــه تدریــج در طــی ده ســال بــه بیــش از ‪ ۱۴۰٬۰۰۰‬تماشــاگر‬ ‫در دو کشــور‪ ۱۲ ،‬شــهر و در حــدود ‪ ۴۳‬تماشــاخانه رســید‪ .‬در ســال ‪۳۳۶ ،۲۰۰۵‬‬ ‫فیلــم از ‪ ۶۵‬کشــور در ایــن جشــنوراه حضــور داشــتند‪.‬‬ ‫جشنوارهانیمیشن(‪)Anifilm‬‬ ‫جشــنواره انیمیشــن جمهــوری چــک (‪ )Anifilm‬رویــدادی اســت کــه رســالت‬ ‫ان ارائــه روندهــا‪ ،‬متدهــا‪ ،‬فناوری هــا و تکنیــک هــای جدیــد انیمیشــن در برنامــه‬ ‫هــای خــود اســت‪ .‬ایــن جشــنواره از اثــار در دســت تولیــد و پــروژه هــای انیمیشــن‬ ‫دســت اول و مولفیــن‪ ،‬تهیــه کننــدگان و پخــش کننــدگان ایــن اثــار نیــز حمایــت‬ ‫مــی نمایــد‪ .‬متخصصیــن فیلــم از سراســر جهــان مــی تواننــد از ایــن جشــنواره بــه‬ ‫عنــوان جایگاهــی بــرای رویارویــی مثبــت و مالقــات بــرای برقــراری ارتباطــات‬ ‫جدیــد بهــره منــد شــوند‪ .‬جشــنواره انیمیشــن جمهــوری چــک‪ ،‬نویســندگان و‬ ‫متخصصیــن حــوزه فیلــم و همینطــور دانشــجویان‪ ،‬اســاتید‪ ،‬نظریــه پــردازان عرصــه‬ ‫فیلــم و تمامــی طرفــداران تولیــدات انیمیشــن از جملــه کــودکان را هــدف قــرار‬ ‫می دهــد‪ .‬ایــن جشــنواره انیمیشــن همچنیــن معرفــی بلنــد مــدت جمهــوری چــک‪،‬‬ ‫منطقــه بوهمیــای جنوبــی و شــهر تریبــورن در عرصــه هــای بیــن المللــی را مــد‬ ‫نظــر دارد‪.‬‬ ‫شماره ‪| 50‬راز شقایق| ‪63‬‬ صفحه 63 ‫پل چارلز‬ صفحه 64