ماهنامه دانش یوگا شماره 143
ماهنامه دانش یوگا شماره 143
ماهنامه دانش یوگا شماره 143
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
7
اوتاناسانا؛ خم به جلوی ایستاده
10
افسانه توازن
12
پذیرش غیرجاودانگی
14
یوگا همراه با ابزار
16
کریا یوگا دراب
18
پاکسازی در یوگا
21
شناخت اسانا ماکاراسانا (حالت تمساح)
22
جرعه اى از یک کتاب
23
سوترای شانزدهم :عدم وابستگی و رهایی برتر
24
ایورودا (تمرینات عملی)
26
رازداری در ادبیات فارسی
27
زندگی یک سفر شیرین است اگر...
28
بیماری و عوامل بیماری زا
30
اخبار
چرا خوداگاهی مهم است و چگونه می توان ان را توسعه داد؟ 31
34
یوگا؛ یار شما در خانه یوگا و گیاه خواری
36
مهندسی درون از سر نوشتن ِ سرنوشت
38
تاثر یوگا روی تلومرها
40
مودرا درمانی
پرسش و پاسخ هایی در خصوص یوگا و مراحل مختلف زندگی42
44
سعادت ابدی شات شامپات
46
تو افریننده دنیای خودت هستی
47
راهنمایان بزرگ الئوتسه
48
روزه ی دوپامین باعث شد که قدر لحظه ی حال را بدانم
50
چالش های یک مربی یوگا
چگونه مدیتیشن کنیم وقتی همه چیز خارج از کنترل است 52
54
ایا در نبرد خودابرازگری پیکار می کنید؟
56
سیستم ماهیچه ای
60
یک وعده غذای گیاهی
62
تحلیلی بر تجربه
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سرپرست گروه مترجمان و ویراستار :فائزه نوری
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مدیر امور مالی :عبدالمجید موحدی نائینی
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
حسابدار :سمیه اخوان
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
امور مشترکین و مسئول توزیع :رویا قاسمی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :از تنوعات پینچامایوراسانا ،دریاچه مهارلو شیراز
توسط اقای سجاد کریمی ،باشگاه یوگا چیستا شیراز
سال هجدهم -ابان 1399
شماره 143
۱۳ابان میالد رسول اکرم و امام جعفر صادق علیه السالم گرامی باد
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
همکاران این شــماره :شــراره محمد حسینی ،نســترن صافی،
حامــد رنگین کمان ،سوســن عبدالرضایی ،یاســمن رنگین کمان،
ایدا اللهیاری ،ژیال حاتمی ،شــهال قاسمیان دستجردی ،لعیا نبی فر،
بهاره جعفری صمیم ،پروانه قاســمیان دستجردی ،مریم عرفانی فر،
ناهید موســوی ،پیام صمدی ،شــیرین احمدی ،سهیال ثمرقندی،
مینــا بختیاری ،ســارا توحیدی ،مهتاب مرادیــان ،لیال خیراندیش،
سجاد کریمی ،روح اهلل صفی زاد
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها88842667 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 1
شماره 143
افسانه توازن
«در ســفرهایی که به شهرهای مختلف دنیا داشته ام متوجه شدم در
کالس های یوگا اموزش اصل هایی رایج است که از واقعیت های فیزیکی
بدن انسان فاصله دارد ».این جمله از الستر نویسنده ی کتاب افسانه ی
یوگا :برای داشتن یک تمرین سالم یوگا چه باید یاد بگیرید و چه نباید
یاد بگیرید است .او می گوید« :برخی از تمرینات نه تنها کمکی نمی کنند
بلکه باعث ایجاد اسیب های جدی می شوند ».در این مقاله الستر ،ما را با
دو حرکت که باید از انها پرهیز کنیم اشنا می کند.
بیماری و عوامل بیماری زا؛ مهراک
یا فرسایش مهره های گردنی
مهراک یا فرســایش مهره های گردنی یکی از بیماری های شایع این
روزها است که نه سن و سال می شناسد و نه زن و مرد اما در میان افراد
سالخورده بیشتر دیده می شود .این بیماری می تواند هر هفت مهره را
درگیر کند .در این صورت ،گردن و ماهیچه های ان خشک و دردناک
می شــوند .شاید بهتر است بگوییم این بیماری نوعی نقص در ستون
فقرات است که شیوه ی نادرست زندگی ما عامل ان است.
روزه ی دوپامین باعث شد که
قدر لحظه ی حال را بدانم
در ماه مارس ،برای مراســم خاکســپاری یکی از اقوام ،چند روزی به
خانه ی مادرم رفتم و فقط انجا بود که توانستم از ویروس کرونا که در
محل سکونتم ،بوستون ،همه گیر شده بود ،خالص شوم .در شرایطی
که سیل اخبار ناخوشایند مدام به سویم روانه بود و غرق در رسانه های
اجتماعی بودم ،رفته رفته بار ترس و اضطراب ناشی از همه گیری کرونا
را بر روی شــانه های خود احساس کردم .تصمیم گرفتم که ذهنم را
ت تاثیر قرار
پاکسازی کنم و از شرایطی که سالمت و حال خوبم را تح
داده بود ،رها شوم .بنابراین مدتی دکمه ی تنظیم مجدد مغزم را زدم و
روزه ی دوپامین گرفتم.
10
28
48
تحلیلی بر تجربه
اکثر اشخاص قادر به درک تجارب عمیق نیستند چراکه در تنیدگی
روابط انسانی محبوس هستند؛ روابطی که پوسته ی سطحی فردیت و
شخصیت ایشان را شکل می دهند .محدود بودن در حواس پنج گانه
سبب می شود فرد در سطح غوطه ور باشد و از غوص در ژرفای تجربه
باز بماند .تجربه دانشی نیست که صرفاً از طریق حواس به دست اید.
تجربه ی حسی می تواند نشــانه ای از وجود عواملی باشد که بیش تر
بنیادی هستند .حتی تجارب ذهنی معمول نیز قادر نیستند به ذات
اصول اولیه ی حیات دســت یابند ،چراکه دانش به دســت امده از راه
ذهن محصول غیرطبیعی تجربه ی حسی است .اما حقیقتی مهم تر و
اساسی تر وجود دارد که باید توسط قوه ی مجرب ادراک دور از تعصب
و عواطف شدید کشف شود.
62 صفحه 2
سالم ســام .حال و احوالتان چطور
اســت؟ ایــن روزهــا را چطــوری
می گذرانیــد؟ از زیبایی های پاییز
لذت می برید؟ افتاب پاییزی گرمتان
می کند؟ غروب خورشــید شــگفت زده تان
می کند؟ شــب های بلند پاییز به شــما ارامش
هدیه می دهد؟ یا دلگیرتــان می کند؟ روزهای
طوالنی قرنطینه چ ه حس و حالی در شما ایجاد
می کند؟ کالفه می شــوید؟ امــار ابتال به کرونا
موجب شما تاسف است؟ اوضاع بی ثبات جهان
شما را می ترساند؟
این روز های چه احســاس هایی در شما حضور
دارند؟!
دم و بــازدم عمیقی بگیرید و به دورنتان بروید.
ب خود را در این روزها
حاضر شوید .احساس غال
ببینید و از خودتان بپرسید چه احساس دیگری
این احساس ها را برای شما به وجود اورده اند.
به زنجیره ی احساس های خود اگاه هستید؟!
دوباره دم و بــازدم عمیقی بگیرید و به دورنتان
بروید .حاضر بمانید .به زنجیره ی احســاس های
خود اگاه بمانید و از خودتان بپرسید چه نیازهایی
این احساس ها را برای شما به وجود اورده اند.
نیازهای خود را پیدا می کنید؟!
ایا به ثبات و اطمینان خاطــر نیاز دارید؟ ایا به
اســایش و ازادی نیاز دارید؟ ایــا نیاز دارید در
جمع دوستان و خانواده باشید و معاشرت کنید؟
ایا نیازتان به انتخاب گری براورده نشده است؟
احســاس ها ،فکر ها ،رفتارها و واکنش های ما از
نیازهای ما ناشی می شوند .برخی از نیازهای ما
به درســتی و از راه مناسب پاسخ داده می شوند،
برای برخی راه مناســبی نمی یابیم و به راه های
نامناسب متوســل می شــویم و برخی مغفول
می مانند .به خاطر داشته باشید اینها بیشتر در
سطح ناخوداگاه ما رخ می دهند.
احساس های ما دسترسی خوبی به ما می دهند تا
نیازهای خود را کشف کنیم.
نیازهای خود را با حضور مشاهده می کنید
و می پذیرید؟!
دوبــاره دم و بــازدم عمیقــی بگیرید و به
دورنتان بروید .حاضــر بمانید .با مهربانی
توجه خود را به نیازهایتان معطوف کنید.
بپذیرید که شما چه بخواهید و چه نخواهید
نیازهایی دارید.
برای پاسخ دادن به نیازهایتان چه می کنید؟!
دنیای نیاز ،دنیای امکان است .خالق باشید.
راه های پاســخ دادن به نیازتان را لیســت
کنید .مسئوالنه بهترین راه را انتخاب کنید.
متعهد بمانید و دست به اقدام بزنید.
به خاطر داشته باشید :شاید نتوانید برخی
از نیازهایتان را به ســرعت پاسخ دهید اما
همین که به ان اگاه باشــید و بدانید علت
برخی احســاس ها ،فکرهــا و رفتارهایتان
نیازی براورده نشده است ،ارام تر می مانید و
کمتر خود و دیگران را به دردسر می اندازید.
انجام رحکت تنوع طاووس (مایوراساان) توسط روح اهلل صفی زاد صومعه رسا
3 صفحه 3
لحظهلحظهعمربادلخوشیونشاطردون
سید عبدالحمید موحدی نائینی
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مایکل جکسون ( 1958-2009م ).خواننده ی مشهور امریکایی
با ثروت فراوانی که داشــت در صدد داشتن عمری طوالنی بود و
می خواست حداقل 100سال زندگی کند .او درکاخ مسکونی اش
کلینیکی را با 12پزشک متخصص و همه ی امکانات پزشکی به
کار گرفته بود که هر روز او را از موی سر تا ناخن پا معاینه کنند.
غذای او تا قبل از سرو ،در ازمایشگاه ازمایش می شد ،وی 15
نفر دیگر را نیز برای مراقبت از ورزش و تمرین روزانه اســتخدام
کرده بود و تخت او از فناوری تنظیم سطح اکسیژن برخوردار بود.
تعدادی اهداکننده ی اعضای بدن ،اماده نگه داشــته شده بودند
تا اگر زمانی الزم شــد ،بالفاصله اعضای بدن خود را به وی اهدا
کنند .او با ارزوی داشتن 100سال عمر به ناگاه در 25ژوئن سال
2009برابر با چهارم تیرماه ،۱۳۸۸در ســن 50سالگی ،قلبش
از کار افتاد ،نه تنها تالش بی محابای ان 12پزشــک نتیجه ای
نداشت ،بلکه تالش مشــترک زبده ترین پزشکان لس انجلس و
ایالت کالیفرنیا هم که بالفاصله در کاخش حضور پیدا کرده بودند
نیز نتوانست او را نجات دهد.
کاندیدای دوبار جایزه صلح نوبل که بدون توصیه ی 12پزشک
طی 25سال گذشته هرگز قدمی بر نداشته بود نتوانست ارزوی
100سال زندگی کردن را براورده کند .سفر نهایی محبوب ترین
هنرمند تاریخ نمایش ،مشــهورترین ستاره ی پاپ ،پرجایزه ترین
هنرمند جهان توســط ۲میلیارد نفر به طور زنده از شبکه های
سراسری کشورها مشاهده شــد که طوالنی ترین پخش زنده ی
تلویزیونی را تاکنون دارا بوده است و دومیلیون نفر هم در مراسم
خاکســپاری او حضور داشتند خیلی زودتر از انچه تصور می کرد
اتفاق افتاد .ثروت ،شــهرت ،داشتن طرفداران بی شمار مانع از ان
نشــد که وی خیلی زود تسلیم مرگ نشــود ،وی درحالی که از
همه ی امکانات مادی موجود در جهان برخوردار بود هیچگاه تصور
نمی کرد این چنین مجبور شود بدون بهره گیری موثر از عمر به
این زودی جهان را ترک کند ،او از این قاعده که در زندگی همواره
بایستی شاد بود و از فرصت ها استفاده کرد اگاه نبود.
داســتان زندگی مایکل جکسون این تلنگر را به ما می زند که
عمرمان کوتاه است و باید به خود اییم که تا به حال چه کرده ایم؟
هرچه کرده ایم و هر که بوده ایم از تجارب گذشته استفاده کنیم
و در راهــی قدم برداریم تا در باقیمانده ی عمر متضرر نشــویم.
ک مو بیش همــه هر روز و هر هفته ،هر ماه و هر ســال بی محابا
در تالشــیم تا زندگی خوبی را برای خودمان رقم بزنیم ،همواره
درصدد به دســت اوردن بیشترین ها هســتیم هیچگاه از خود
پرسیده ایم با نمایش یک خانه در محله ای خوب ،داشتن ماشین
لوکس و بری زو بپاش های انچنانی می خواهیم چه کســی را تحت
تاثیر قرار بدهیم؟ ایا همراه با انها از عمرمان هم بهره مناســب
می بریم؟ هرکاری بکنیم و در هر رده ای باشیم بنا به گفته ی استاد
سخن سعدی شیراز ( 606-690ه.ق ).اگر قارون باشیم یا رستم
گرد ان زمانی که مردن فرا می رسد باید مرد:
گر همه قارونی و رستم گرد
ایدت ان زمان که باید مرد
مطالعه ی تاریخ درس های بزرگی به ما می دهد ،اگر به زندگی
پادشــاهان و حکمرانــان و قدرتمندان جهــان نظری بیفکنیم
می بینیم همگی روزی مجبور به ترک این جهان شدند و هر یک صفحه 4
از انها با توجه به ما و منی که داشــتند طبق گفته ی مشهورترین
عارف و شاعر نامی قرن هفتم ایران موالناجالل الدین محمد بلخی
( ۵۸۶-652ه.ش ).از نردبان افتاده اند و بعضاً استخوانشان سخت تر
شکسته است.
نردبان این جهان ما و منی است
عاقبت این نردبان افتادنی است
الجرم ان کس که باالتر نشست
استخوانش سخت تر خواهد شکست
ســقراط (399-470ق.م ).فیلســوف مشــهور یونانی و استاد
افالطون مشکالت انسان را سه اصل ،طمع ،ترس و نادانی می داند.
طمع ،ترس ،نادانی ســه پدیده ای است که هر یک از انها می تواند
عرصه را به انسان تنگ کند و نشاط و ارامش را از او بگیرد ،طمع
از جمله شش دشمنی است که با انسان زاده می شود و تا اخر با او
اســت .شیخ مصلح الدین سعدی چه زیبا داشتن حرص و طمع را
عامل ناخرسندی خدا از انسان می داند چرا که اعتقاد دارد حرص
و طمع زمانی اتفاق می افتد که فرد راضی از تقســیم روزی توسط
خداوند نیست.
خداوند از ان بنده خرسند نیست
که راضی به قسم خداوند نیست
با الهام از این گفته ی سعدی و بهره گیری از پیام سقراط بیائیم
از این پس برای بهره گیری از عمر مثل یک انســان حریص عمل
نکنیم به یاد اوریم جشن عروسی که اخرین بار در ان شرکت کرده
بودیم و شام ان را؟
بیشتر ما یک یا دو فرزند داریم .ایا تا به حال به این فکر کرده ایم
که به چه مقدار نیاز داریم و چقدر می خواهیم؟ ایا ما فکر می کنیم
که فرزندان ما قادر به کسب درامد زیادی نخواهند بود و بنابراین
الزم است مال و منال اضافی برای انها بگذاریم؟
ایا فکر کرده ایم به ازا ی عدم بهره گیری از لذت های زندگی برای
راحتی چند نسل می خواهیم پس انداز کنیم؟
هیچگاه به خود امده ایم ببینیــم ایا ٪5از درامد خود را صرف
خودمــان می کنیــم؟ ایا در هفته مدتــی را با خــود ،خانواده یا
دوستانمان می گذرانیم؟ هیچگاه به این مسئله فکر کرده ایم علیرغم
همه ی تالش و وقت و انرژی و سرمایه ای که همه روزه می گذاریم
چرا بعضاً درونمان شاد و سرحال و با نشاط نیست؟
باید به خود اییم و اشــتباه نکنیم باقی مانده ی عمرمان را مانند
مایکل جکسون که برای ماندن حداقل صد سال برنامه ریزی کرده
بود و از خوشــی های زندگی بهره ای انچنانی نبرد و زودتر از حد
تصورش به پایان رســید هدر ندهیم و همــواره از لحظه لحظه ی
عمرمان با دلخوشی و شادابی استفاده نمائیم ،اگر مال و منالی داریم
به ان دلخوش نکنیم چرا که انها موقتی هستند و سرانجام باید ان
را بگذاریم و برویم ،گاهاً کسی مانند من و شما در جمله اش « :مال
من» را به کار می برد ،با بیان این جمله خدا لبخند تلخی می زند و
می پرسد مال تو؟
پیامی که حکیم عمر خیام نیشابوری ( 440-517ه.ق ).شاعر و
ریاضی دان قرن نهم در همین خصوص به زیبایی ان را بیان می کند
و می گوید:
این خاک که می بینی
گاه از تو و گاه از من
جاوید نخواهد ماند
خواه از تو خواه از من
از طمع که بگذریم به ترس می رســیم ،ترس از جمله مسائلی
است که بعضاً در زندگی گرفتارش می شویم البته بروز ترس به طرز
زندگیمان هم بستگی دارد .ترس از شکست ،ترس از باختن ،ترس
از عدم کارایی ،از سنجش ،تطبیق ،مقایسه ،قضاوت و ...همه و همه
باعث ترس می شــود و مانع از ان می شود که در زندگی از نشاط و
شاد بودن برخوردار باشیم .وین دایر ( 1940-2015م ).نویسنده
و سخنور مشهور امریکایی اعتقاد دارد« :ترس ،به خودی خود وجود
ندارد ،ترس زائیده ی مفاهیم و باورهای کاذب ذهن ما است».
از تــرس که عبور کنیم بــه نادانی می رســیم ،نادانی از دیگر
مشکالت انســان های امروز است که مانع استفاده ی بهینه از عمر
می شود ،برخی به واسطه ی مشکالت ذهنی و ژنتیکی دچار جهل
می شوند که مبحثی است جدا ولی گروهی علیرغم داشتن اگاهی
خود را به نادانی می زنند غافل از این که در پایان متضرر می شوند.
ابن یمین (664-746ه.ش ).شاعر ،فیلسوف و بزرگترین قطعه سرای
قرن هفتم جهل و نادانی اگاهانه را به کوزه ای تشبیه می کند که در
ان اب وجود دارد ولی به واسطه ی عدم اگاهی فرد حمل کننده ان
همواره تشنه است:
ان کس که بداند و نداند که بداند
با کوزه اب است ولی تشنه بماند
مارگوت بیکل ( 1958م ).شــاعر و درمانگر المانی که از طریق
ارتباط با حیوانات و محیط زیست بیماران را معالجه می کند ،می گوید:
«در سفر زندگیمان کوله باری را حمل می کنیم لب ریز از خاطره ها و
تجربه ها و زخم ها ،هرچه کوله بارت سنگین باشد سخت تر به پیش
می روی در کلوخ راه ها و سراشیبی ها ای انسان سبک تر سفر کن».
فلسفه ی یوگا هم اعتقاد دارد زندگی یک سفر است و باید سبک سفر
کرد این ســفر با دوران کودکی اغاز می شود ،در این دوران اگاهی
اندک است و سال های اولیه ی عمر با این نااگاهی سپری می شود.
در سنین باال هم سلول های بدن پیر می شوند و کارکرد اندام های
بدن کند می شود و فرد نمی تواند از همه مواهب زندگی بهره ببرد،
این نکته را فراموش نکنیم یک سوم زمان عمر همه ی ادم ها هم در
خواب سپری می شود .پس بدین ترتیب ببینیم عمرمان که شامل
دوران نوجوانی ،جوانی ،میانسالی و پیری است را چگونه می گذرانیم
و به چه صورت می توانیم گوی ســبقت را در این عمر کوتاه ببریم
و گل نخوریــم ،همه ی ما ک مو بیش در طــول این چهار مرحله از
زندگی به خواســته ها و ارزوهای بلندی فکر می کنیم که بعضاً به
واسطه ی طمع ،جهالت و ترس به انها نرسیده و نمی رسیم و مجبور
به تحمل غم و غصه و نا امیدی می شویم .مشکلی که من و شما و
۸میلیارد جمعیت جهان دارند این اســت با طرز فکر و عملکرد و
اموزش هایی که دیده ایم ،داریم خوشبختی را به تاخیر می اندازیم
و در طــول عمر به دنبــال ان می دویــم و ان را پیدا نمی کنیم .
از دوران کودکی والدین ،معلم ها ،مدرســه ،دانشــگاه ،قدیســان،
سیاست مداران ،دستگاه های ارتباط جمعی و ...همگی به ما اموخته اند
که« :اماده شو ،حاضرشو ،اتفاقی خواهد افتاد ».و ما به اماده شدن
ادامــه داده ایم غافل از این که یک روز همینطور که در حال اماده
شدن هستیم به ســادگی می میریم و «ان» هرگز اتفاق نمی افتد.
زمانی که کودک هستیم به ما می گویند صبر کن ،اول باید بزرگ
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
5 صفحه 5
شــوی ،تحصیل کنی ،به دانشگاه بروی و ما به دانشگاه می رویم،
همه ی ســختی های این دوران را تحمــل می کنیم به این امید
که بعد از ان ،خوشــبختی فراهم می شــود .ولی چون نتیجه ای
نمی بینیم و نمی گیریم همچنان در حال اماده شدن هستیم باز
هم اص ً
ال نمی دانیم که داریم برای چه اماده می شــویم؟ پس از
اتمام دانشــگاه والدین مان می گویند« :باید کار پیدا کنی .اماده
شــو .پس از ان برای ازدواج باید اماده شــوی ،انگاه همه چیز
زیبا خواهد شــد ».گوش به حرف والدین می کنیم و یک روز کار
پیــدا می کنیم و یک روز ازدواج می کنیم .ولی باز هم از لحظه ها
دور می شــویم و همینطور ادامه می دهیم و متوجه می شویم که
چیزی رخ نداده است ،سپس خویشان و اطرافیان فشار می اورند
و می گویند « :چطور می توانی زندگی شاد و زیبایی داشته باشی
بدون اینکه حداقل یک بچه نداشــته باشی؟ » بله درست است ،
پس «اماده شو» ،بچه دار شو و به همین ترتیب به از دست دادن
جشن و ســرور «همین لحظه» ادامه می دهیم .و در اخر متوجه
می شــویم که تمام زندگیمان فقط یک وقت تلف کردن بیهوده
بوده اســت و همواره در حال «اماده شدن» و «حاضر شدن» بوده
و هســتیم .البته این صحبت ها به این معنا نیســت که دانشگاه
نرویــم ،ازدواج نکنیم ،بچه دار نشــویم ،کار نکنیم و ...منظور از
این گفته ها این اســت برای خوشبختی از زمان کودکی بایستی
اماده شــویم ،خوشبختی بایستی پیشاپیش همه ی این مراحل
اتفاق بیفتد ،به مدرســه برویم ،دانشــگاه برویم ،کار هم بکنیم،
اما از انها لذت ببریم ،انها قرار نیســت پس از ســال ها ما را به
سمت شادی و خوشبختی رهنمون سازند ،هر لحظه برای خود
یک پایان اســت ،ان قرار نیست به چیز دیگری تبدیل شود .در
زندگی بایســتی عاشق بشویم و از عشــق لذت ببریم اما به این
فکر نکنیم که اگر ازدواج کنیم خوشــبخت خواهیم شد ،ازدواج
کنیم و شاد باشیم ،اما به این فکر نکنیم اگر بچه دار شدیم و یک
پدر یا مادر شویم شادمان خواهیم شد ،بچه داشته باشیم و شاد
باشیم ،منتظر نباشیم روزی به خوشبختی برسیم ،همواره نباید
شادی و خوشبختی را عقب بیاندازیم .بزرگترین مصیبتی که برای
بشــریت رخ داده است همین عقب انداختن ها است ،این حالتی
است که ک مو بیش همه دچار ان هستیم« .تا ان زمان» را فراموش
کنیم چرا که همه چیز «هم اکنون» در دســترس اســت .شروع
به لذت بردن کنیم ،نپرســیم که چگونه؟ فقط در لحظه زندگی
کنیم ،اینقدر در ذهن زندگی نکنیم مطلبی که «وین دایر» هم به
ان اشــاره می کند و می گوید« :راهی به سوی خوش بختی وجود
ندارد ،خوش بختی خود راه اســت ،راهی که از درون شــما اغاز
می شود و به یاری توانایی هایتان در جهان برون تجلی می یابد».
پس بیایم وارد هستی شویم و با هستی پیش رویم تا خوشبختی
را احساس کنیم .یکی از بزرگان شرق می گوید« :انسان های شاد
دنیای درونشان را می سازند ،انسان های غمگین دنیای بیرونشان
را ســرزنش می کنند ».و ما حواسمان باشد خوشی و شادمانی و
خوشبختی همواره در درونمان رش دو نمو می کند و نه در بیرون ،
بنابراین هیچگاه فکر نکنیم اگر فالن مرحله از زندگی بگذرد همه
چیز درست می شود ،از همه ی چالش ها بایستی لذت ببریم ،هنر
زندگی دوست داشتن مسیر زندگی است چرا که «خوشبختی در
مسیر است نه در مقصد».
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مرد فقیری از خدا سوال می کند چرا من اینقدر فقیر هستم؟
خدا پاســخ می دهد چون یــاد نگرفته ای بخشــش کنی ،مرد
می گوید« :من چیزی ندارم که ببخشــم» و خدا پاسخ می دهد،
دارایی هایت کم نیســت ،یک «صورت» که می توانی «لبخند» بر
ان داشته باشی ،یک «دهان» که می توانی با ان با دیگران «حرف
خوب بزنی» و «یک جفت چشم» که می توانی با انها به دیگران «با
نیت خوب» نگاه کنی .عمل به این سه پیام در طول عمر استفاده
بهینه از زندگی اســت ،بیائیم از زندگی نافرجام مایکل جکسون
که خوشــبختی را در داشتن طول عمر طوالنی می دانست و نه
در لحظه حال درس عبرت بگیریم و برای ماندنمان زمان تعیین
نکنیم و از عمر باقی مانده حداکثر بهره را ببریم.
در کتاب ســیری در نهج البالغه نوشــته ی شهید مطهری
به نقل از امام حســن مجتبی (ع) امده اســت « :چنان باش که
همیشــه زنده ای چنان باش که فردا می میــری ».پس حال که
می بینیم قانون زندگی این چنین اســت که از لحظه بعد باخبر
نیستیم به ســال های سپری شده ی عمرمان نگاه کنیم ،به انچه
خواسته ایم و رســیده ایم ،هر انچه تالش کرده ایم و نرسیده ایم،
همه مصیبت هایی که در گذشــته با انهــا مواجه بوده ایم ،همه
نامردی و نامردمی هایی که در موردمان شده ،همه مشکالت و یا
موقعیت هایی که داشته ایم ،با وجود همه ی اماده شدن ها ،همه ی
حاضرشدن ها ،به این فکر نکنیم چه روزهایی را از دست داده ایم ،
به خود ائیم و از این لحظه به بعد تالش کنیم چه روزهایی را باید
به دست اوریم و از زندگیمان حداکثر استفاده را ببریم .از ترس
و نادانی و طمع که به قول ســقراط مشکل انسان ها است فاصله
بگیریم و «لبخند زدن ،حرف های خوب زدن و با نیت خوب نگاه
کــردن» را وارد زندگیمان کنیم تا در اخر متضرر نشــویم و این
گفته را فراموش نکنیم «زندگــی همانند اب داخل لیوان ترک
خورده است اگر بخوریم تمام می شود و اگر نخوریم حرام می شود
از زندگیمان لذت ببریم چون در هر دو صورت تمام می شود ».و
این را به خاطر بســپاریم خوشبختی بر سه پایه ی استوار است:
«فراموش کردن تلخی های دیروز ،غنیمت شمردن شیرینی های
امروز و امیدواری به رحمت های فردا».
چکیــده ی مطالب باال این پیام ســعدی اســت که می گوید
برو شــادی کن و از این کــه روزی خاک تو را می خورد غمناک
مبــاش ،عمــرت را غنیمــت دان کــه هــر روز دارد از ان کم
می شود :
برو شادی کن ای یار دل افروز
چو خاکت می خورد چندین مخور غم
غنیمت دان اگر دانی که هرروز
ز عمر مانده روزی می شود کم
منابع:
کتاب سقراط نوشته پامالدل ترجمه ی جهان افروز معماریان
بوستان سعدی به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر
گلستان سعدی به اهتمام محمد علی فروغی
مثنوی معنوی موالنا جالل الدین محمد بلخی
راهنمای بیداری بدنی ترجمه ی سید عبدالحمید موحدی
نهج البالغه ترجمه ی سید محمد جعفر شهیدی
قصه های عبرت اموز قرانی به اهتمام قاسم ایمانی
کتاب مصور کامل یوگا ترجمه ی سید عبدالحمید موحدی
کتاب با اقیانوس یکی شدن نوشته ی اوشو صفحه 6
اوتاناسانا؛ خم به جلوی ایستاده
نویسنده :ان سوانسن ،ناتاشا ریزپولس
برگردان :شراره محمدحسینی
اوتاناسانا
خم به جلوی ایســتاده یک حرکت خمیده ی ارام بخش است ،به ارامش و
تسکین ذهن کمک می کند و باعث کشش عضالت پشت نیز می شود.
مرحله به مرحله:
.1از وضعیت تاداسانا( 2وضعیت کوه) ،دست های خود را روی استخوان های
لگن بگذارید و همراه با دم ستون فقرات خود را بکشید .عضالت چهار سر ران
را با باال کشیدن کاسه ی زانو منقبض کنید.
.2همراه با بازدم از لگن خود خم شــوید .همان طور که باالتنه ی خود را به
ســمت پاهایتان می برید ،اجازه دهید تاج سرتان به سمت زمین بیاید .اگر
دســت هایتان به زمین رســید ،انها در کنار کف پاها قرار دهید و انگشتان
دســت ها و پاهایتان را در یک راستا قرار دهید .اگر نتوانستید زمین را لمس
کنید از اجر یوگا استفاده کنید.
.3همراه با بازدم ،ارنج هایتان را صاف کنید و قفسه ی سینه را به سمت بیرون
و باال بکشید .وزن بدن خود را روی توپی های کف پا پخش کنید و لگن خود
را در امتداد پاشنه های پا نگهدارید.
.4با وزن رو به جلو و بدن کشیده ی رو به جلو نفستان را بیرون دهید.
.5کتف های خود را به طرف پایین استخوان خاجی خود بکشید تا گردنتان
کشش داشته باشد و محدود نباشد.
.6برای ســهولت ازاد شدن عضله ی همسترینگ ،انقباض عضالت چهار سر
رانتان را نگهدارید.
.7بین 5تا 10نفس در این وضعیت بمانید.
.8همراه با دم سینه خود را به سمت باال و خارج بکشید ،جناغ سینه ی خود
را از ناف دور کنید و اســتخوان های ترقوه را بکشید .با بازدم دستان خود را
روی لگن بگذارید.
.9با دم ،کف پاهایتان را مثل ریشه روی زمین محکم کنید و از پاها برای باال
بردن باالتنه سر جای خود استفاده کنید.
1
لگن
را در امتداد
پاشنه قرار
دهید.
باال
تنه را
بکشید.
گردن
را بکشید.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
7 صفحه 7
تنوعات اوتاناسانا
اردا اوتاناسانا( 3خم به جلوی ایستاده ی نیمه) با کمک اجر یوگا
به جای اینکه تقال کنید دست های خود را به زمین برسانید استفاده از اجر را
امتحان کنید تا بتوانید دست ها را به زمین نزدیک کنید .اجر کمک می کند تا
باز کردن قفسه ی سینه همراه با انقباض عضالت مرکزی بدن 4راحت تر باشد.
اگر خیلی راحت نیستید ،کمی زانوهای خود را خم کنید.
خم به جلوی ایستاده با زانوهای خم شده
ران هایتان را به هم فشــار دهید و اجازه دهید زانوهایتان خم شوند .این کار
باعث می شود که تمرکز بر روی کشش از عمق عضالت همسترینگ بیشتر از
محل اتصال انها باشد و ثبات بیشتری ایجاد می کند.
خم به جلوی ایستاده به کمک صندلی
برای انجام نمونه ی راحت تر وضعیت ،ســاعدها و ســر خود را روی قسمت
نشــیمنگاه صندلــی قرار دهیــد .زانوهای خــود را خم کنید تا از شــدت
کشش بکاهید.
مراقبت ایمن از بدن در کشش خم به جلو
اوتاناسانا (خم به جلوی ایستاده) وضعیتی معمول است که باعث ماساژ مالیم
اندام های شــکمی ،ارامش سیستم عصبی و کشش عضالت پشت می شود
(همسترینگ ،ســرینی و عضالت کمر) .این وضعیت جدایی ناپذیر سالم بر
خورشــیدها و کالس های یوگا باعث بهبود تعادل و گردش خون می شود و
جلوگیری از اسیب دیدگی
جریان تنفس را با کشش در دیافراگم به چالش می کشد که برای دم گرفتن
گرچه خم به جلو می تواند حرکتی ارام بخش و خویشتن نگر باشد که باعث
در این وضعیت معکوس باید سخت تر کار کند.
بهبود سالمت پشت می شود ،اما همچنین می تواند فشار یا اسیب مخصوصاً
در پشــت پاهایی که منعطف نیستند ایجاد کند .این نکته ها به شما کمک
اناتومی حرکت
5
• وقتی وزن شــما به ســمت جلو می اید ،عضالت دورسی فلکسور مچ پا می کنند تا درحالی که از تمام مزایای این حرکت بهره می برید اسیب نبینید:
منقبض می شوند ،کف و مچ پا در حالت دورسی فلکشن 6ثابت تر هستند.
از ستون فقرات خود محافظت کنید
• هنگامی که باالتنه ی شــما به طرف جاذبه ی زمین رها می شــود ،عضالت
راســت کننده ی ســتون فقرات( 7عضالت متصل به پشت ســتون فقرات حرکات خم به جلو کشــش عمیقی در ســتون فقرات ایجاد می کنند ،که
که ایســتادن و بلند شــدن را امکان پذیر می کنند) و عضالت پشتی بزرگ 8می تواند باعث بهبود سالمت سراسر کمر و کاهش درد کمر شوند .اما هنگام
(بزرگترین عضله ی پشت ،که از ستون فقرات شما محافظت می کند و ان را رفتن و خارج شدن از حرکت ،قسمت پایینی کمر ۱۱که وزن باالتنه ی شما را
ثابت نگه می دارد و به استحکام کمر و شانه کمک می کند) کشیده می شوند .به تنهایی تحمل کند اسیب پذیر می شود .اگر شما کمر درد ،ارتروز ،مشکالت
• عضالت خم کننده ی لگن 9شما منقبض می شوند و عضالت چهار سر ران 10دیســک ،کاهش تراکم اســتخوان ،12یا پوکی استخوان 13دارید ،سعی کنید
ســتون فقرات را در حالت طبیعی نگهدارید (کشــیده و به موازات زمین) و
زانوها را برای ایجاد تثبیت در خم شدن باال می کشند.
• با کشیدن بدن به ارامی به سمت پاها ،عضالت بازو ساعد ها را خم می کنند با زانوهای خم شــده به حرکت بروید و از ان خارج شوید ،همچنیت عضالت
درحالی که عضالت اطراف قفسه ی سینه منقبض می شوند تا کتف ها را تثبیت میانی بدن را منقبض کنید و دســت هایتان را روی ساق پا یا اجرهای یوگا
قرار دهید.
و کشیده سازند و به سمت باال بچرخانند.
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 8
زانوهایتــان را
کمی خم کنید،
ایــن به شــما
کمــک میکند
تا کشــش را در
مرکــز عضالت
همسترینگخود
احساس کنید.
رباط
صلیبی
خلفی ()PCL
تاندون
عضالت
چهارسرران
رباط
صلیبی
قدامی ()ACL
رباط
جانبی خارجی
()LCL
مرکز
عضالت
همسترینگ
مینیسک
رباط
جانبی داخلی
محل
()MCL
اتصال
برای جلوگیری از پارگی
و کشیدگی مینیسک ها،
تاندون ها و رباط ها زانوهای
خود را قفل نکنید.
کشش
را احساس
کنید.
از محل مناسب کشش ایجاد کنید
هنگامی که پشتتان در حال کشیده شدن است ،توجه کنید که کشش
از مرکز عضالتتان باشــد نه از مفاصل یا نقاط اتصال انها .بافت عضالنی
قابلیت کشش بیشتری دارد و جریان خون بیشتری برای سهولت ترمیم،
نســبت به ســاختار مفصلی بافت همبند دارد .خم کردن جزئی زانوها ،دیسک های شما وارد می شوند ،معموال از اساناهای خوابیده یا روی زانو
کانون کشــش را در عضالت همسترینگ تنظیم می کند و از کشیدگی خطرناک تر هستند.
کم خطرترین روش برای تمرین خم کردن ستون فقرات خوابیدن روی
تاندون ها و رباط های اطراف جلوگیری می کند.
پشت در حرکت اپاناسانا( 16زانو خم شده در قفسه ی سینه) ،چهار دست
و پا روی زمین در مارجاریاسانا( 17وضعیت گربه) ،یا باالسانا( 18وضعیت
جلوگیری از کشیده شدن بیش ا ز حد معمول
افرادی که دارای مفاصل بســیار نرم و قابل انعطاف 14هستند در معرض کودک) است.
باز کردن بیش از حد مفصل 15یا در هم قفل کردن ان هستند .اگر شما
هم اینچنین هستید ،فراموش نکنید که کمی زانوهای خود را خم کنید)4 .اوتاناسانا یک وضعیت خم به جلوی ایستاده ی کهن است که سرتاسر
این کار مانع از کشیدن زانوها روی تاندون ها و رباط هایی می شود که به پشت بدن را تحت کشش قرار می دهد.
غضروف های زانو و اســتخوان های پا متصل هستند و از وارد شدن فشار
گذشت
ناهموار بر روی مینیسک ها جلوگیری می کند که ممکن است با
1-Uttanasana
9-Hip flexors
2-Tadasana
10-Quadriceps
زمان ایجاد گردد.
3-Ardha Uttanasana
11-Lower back
رباط
زانو
خوابیده انجام دهید
اوتاناســانا و دیگر اســاناهای ایســتاده که مســتلزم خم کردن ستون
فقرات هســتند ،به دلیل نیروی جاذبــه ی رو به پایینی که به مهره ها و
12-Osteopenia
13-Osteoporosis
14-Hypermobile
15-Hyperextend
16-Apanasana
17-Marjaryasana
18-Balasana
4-Core Muscles
5-Dorsiflexor
در این حرکت پا به سمت پشت یا باال حرکت 6-Dorsiflexion
می کند .وقتی شما در حال باال رفتن از سرباالیی هستید پای شما
.در حالت دورسی فلکشن قرار گرفته است
7-Spinal extensors
8-Latissimus
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
9 صفحه 9
افسانه توازن
برگردان :یاسمن رنگین کمان
«در سفرهایی که به شهرهای مختلف دنیا داشته ام متوجه شدم
در کالس های یوگا اموزش اصل هایی رایج است که از واقعیت های
فیزیکی بدن انســان فاصله دارد ».این جمله از الساتر 1نویسنده ی
کتاب افســانه ی یوگا :برای داشتن یک تمرین سالم یوگا چه باید
یــاد بگیرید 2و چه نباید یاد بگیرید اســت .او می گوید« :برخی از
تمرین ها نه تنها کمکی نمی کنند بلکه باعث ایجاد اسیب های جدی
می شوند ».در این مقاله الســاتر ،ما را با دو حرکت که باید از انها
پرهیز کنیم اشنا می کند.
کشیدن در این حالت ساده است .از انجا که دیافراگم به مهره L1
متصل است ،زمانی که انحنای ستون فقرات را حفظ می کنید نفس
کشیدن ساده تر می شود.
.2انداختن شانه زمانی که دست های خود را به سمت باال
می کشید
برای شناختن مفصل شانه الزم است که از کتف خود که عضو
اصلی حرکت دادن قسمت باالیی بدن است شناخت داشته باشید.
این کار را امتحان کنید :زمانی که ایستاده اید ،بدون مزاحمت برای
حرکت طبیعی کتف ،به ارامی یکی از دست هایتان را از بدن خود
دور کنیــد .دقت کنید که کتف شــما در اغاز این حرکت ،تقریباَ
ثابت است اما در ادام ه و با باال بردن دستتان ،خواهید دید که کتف
شما به سمت باال حرکت می کند و می چرخد .این حرکت در کتف
واکنش طبیعی بدن برای جلوگیری از اسیب است.
حرکت جایگزین :زمانی که دست خود را باال می برید تصور کنید
که می خواهید به چیزی برســید و بدون اینکه فکر کنید ،دستان
خود را تا جایی که می توانید بکشــید .خواهید دید که مرز جانبی
کتف شما به سمت باال می رود .در این حالت می توانید ببینید تا چه
اندازه برای حرکت دادن مفصل شانه خود ازاد هستید.
.1متمایل کــردن اســتخوان دنبالچه در تاداســانا
(حرکت کوه)
با این کار انحنای طبیعی مهره های زیرین کمر به هم می خورد و
مفصل ساکروایلیاک 3که میان ساکروم و ایلیا (استخوان های بزرگ
لگن) قرار دارد از ثبات خارج میشود .این اتفاق میتواند باعث ایجاد
درد در ناحیه ی پایین کمر شــود .احتمال دارد شما سعی کنید با
جلو دادن ســینه این نقصان را جبران کنیــد ،اما این کار انحنای
ستون فقرات شما را صاف می کند و موقعیت مناسبی برای ایستادن
در حالت عادی نیست.
حرکــت جایگزین :در چارچوب یک درب بایســتید طوری که
پشت شما به یکی از گوشــه ها باشد .پاهای خود را به موازات هم
ارام کردن کمر پس از اسیب
و کمی بیشتر از عرض شــانه باز کنید .استخوان دنبالچه ،ستون
چهار روز پس از عمل لگن ،ســیندی لی ،4معلم یوگا و موسس
مهره های میانی و پشت سر خود را به چارچوب درب تکیه دهید.
سعی کنید سر خود را صاف نگهدارید تا چانه شما به موازات زمین مرکز یوگای او ام در نیویورک ،ســعی کرد همراه با دم و بازدم در
باشــد .حاال چند نفس عمیق بکشید و دقت کنید که چقدر نفس تخت خود به ارامی چند حرکت انجام دهد .سیندی متوجه شد که
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 10
زمانی که ستون فقرات شما
در حالت عادی قرار دارد،
ساکروم با ســتون فقرات
شکل سمت چپ :برای داشتن
زاویه 30درجه می سازد.
احساســی عــادی در حرکت
دادن کتــف ،دســتان خود را
طوری به سمت باال بکشید که
انــگار می خواهید چیزی را از
یک قفسه ی بلند بردارید.
دســتان خود را پایین اورید و به انها استراحت دهید .این کار را تا
جایی که می توانید انجام دهید.
خم شدن مالیم به طرفین
نفس خود را فرو دهید و دست چپ را طوری تا باالی سر ببرید
که بازوی شما در کنار گوش قرار گیرد .نفس خود را بیرون دهید و
به ارامی باالتنه ی خود را به طرف راست خم کنید تا در سمت چپ
احســاس کشیدگی کنید .حاال دوباره نفس خود را فرو دهید و به
موقعیت اولیه بازگردید و حاال این کار را از طرف مقابل انجام دهید.
این حرکت ساده به باز و بسته کردن ریه ها و قفسه ی سینه که پس
از یک در جا ماندگی طوالنی تنگ و ضعیف شده اند کمک می کند.
چرخش مالیم
نفس خود را فرو دهید و دست چپ را طوری تا باالی سر ببرید
که بازوی شما در کنار گوش قرار گیرد .نفس خود را بیرون دهید
و به ارامی به طرف راست بچرخید و دست چپ را پایین بیاورید و
روی ران راست قرار دهید و دست راست را پشت خود روی صندلی
یا تخت قرار دهید .برای چند نفس در این حالت بمانید اما مواظب
باشــید زیاد طول نکشد .دوباره نفس خود را فرو دهید و به حالت
اولیه بازگردید .این کار را با طرف مقابل تکرار کنید.
فعال کردن بازو
نفس خود را فرو دهید ،هر دو دست خود را به طرفین باال ببرید
و در ارتفاع شانه های خود نگهدارید .حاال نفس خود را بیرون دهید،
بازو های خود را به سمت بیرون بچرخانید تا کف دستتان به طرف
سقف باشد .حاال نفس خود را فرو دهید بازوهای خود را این بار به
سمت درون بچرخانید تا کف دستتان به طرف زمین باشد .این کار
را تا 30الی 60ثانیه ادامه دهید.
باز کردن قفسه ی سینه به سادگی
نفــس خود را فرو دهید و دســت های خود را از پشــت به هم
برسانید و انگشتان را در هم گره کنید .در این حالت بمانید و همان
نفس های منظمی که با ان تمرین را شروع کردید تکرار کنید و به
باال رفتن قفسه ی سینه و جمع شدن شانه های خود دقت کنید.
این حرکت های ساده نه تنها به او در بازیابی هویتش به عنوان یک
یوگی کمک می کنند ،بلکه با این کار تصور داشتن اندام ازدست داده
در او تداعی می شود .او می گوید« :پس از جراحی ،سخت است که
با بدن خود احساس یکپارچگی کنید اما انجام ساده ترین حرکات
همراه با دم و بازدم ،می تواند به بازگرداندن ان احساس کمک کند».
پارانایاما با حرکات ساده ی بازو
بر روی لبه ی یک تخت یا یک صندلی راحت بشینید ،کمر خود
را صاف کنید و پاهای خود را بر روی زمین بگذارید .نفس بکشید و
ان را تا 4ثانیه (کمتر یا بیشتر بسته به راحتی خود) حبس کنید
و سپس 4ثانیه هوا را بیرون دهید .چند بار این نوع نفس کشیدن
منظم را تکرار کنید و سپس بازوان خود را حرکت دهید .با هر دم،
دست هایتان را از بدن دور کنید و تا گوش خود ببرید و با هر بازدم
گاروداسانا (حرکت عقاب)
نفس خود را فرو دهید ،دست های خود را به سمت جلو ببرید تا
در موازات زمین قرار گیرند و شانه های خود را بکشید .حاال نفس
خود را بیرون دهید ،بازوی راســت را روی بازوی چپ قرار دهید و
ارنج خود را خم کنید .حاال ســاق دست را باال بیاورید تا با زمین
زاویه 90درجه بسازد .پشت دست های شما می توانند رو به روی هم
قرار گیرند .با باال بردن ارنج و کشــیدن انگشت ها به سمت سقف
دوباره نفس های منظم را از ســر بگیرید .حداقل 30ثانیه در این
حالت بمانید و این کار را از طرف مقابل تکرار کنید.
1-Judith Hanson Lasater
2-Yoga Myths: What You Need to Learn and
Unlearn for a Safe and Healthy Yoga Practice
)3-Sacroiliac joint or SI joint (SIJ
4-Cyndi Lee
Alignment Myths, Yoga Journal, Sep Oct 2020
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
11 صفحه 11
پذیرش غیر
«زندگی قبول حرکت بین هستی و ن
نویسنده :ماریشا دومون اس ،ا
مترجم و مولف :ژیال حاتمی (مترجم زبان
روی زیرانداز (مت یوگا)...
واژه ی «وینیاســانا» به معنای همزمان شــدن
تنفس و حرکت اســت .زیرا ،زمانــی که ذهن و
جسم باهم هماهنگ می شوند ،حرکتی را به وجود
می اورند که همان زندگی ناب است.
همیشــه با رفتن روی زیرانداز یوگا و شــروع،
احساسات ناخوشایندی را که در وجودم هست و
س و اساناها
همچنین ذهن شلوغم را با کمک تنف
از وجودم خارج می کنم و بــا اتمام تمریناتم ،به
هنگام جمع کــردن زیراندازم ،کام ً
ال متوجه بهتر
من
شدن حالم و کمتر شدن ناراحتی ام می شومِ .
وجودی هرکس ،نوعی اگاهی از احساسات ،افکار و
عواطف مختلفی است که دائماً در جریان هستند.
این اگاهی بخشی از رودخانه ی متغیر بدن و جهان
هستی اســت .زیرا من وجودی از کل جهان جدا
نیست ،همان طور که یک قطره اب دریا جزئی از
دریا است ،ما نیز جزئی از کل هستیم.
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
همیشه شــنیده ایم که بدن انســان به خاطر
مجموعه ی پیچیده ای از حــرکات مانند جریان
خون ،تنفس ،هضــم و ...به حیــات خود ادامه
می دهد .بنابراین چرا باید با زمان که در حال گذر
است بجنگیم؟ مقاومت در برابر گذرا بودن زندگی
و تالش برای چنگ زدن به زندگی به مثابه حبس
کردن نفس اســت .اگر به این کار ادامه دهیم ،در
نهایت می میریم .مثل غریقــی که در حال غرق
شدن است ،هرچه بیشتر دست و پا بزند ،بیشتر
فرو مــی رود ،اما اگر رها کند و خــود را به زمان
بسپارد ،خودبه خود نجات پیدا می کند.
موسیقی که به هنگام انجام بعضی تمرینات یوگا
گوش می دهیم ،ریتم و جریانش شبیه به زندگی
است و هفت نوت موسیقی کام ً
ال با هفت چاکرای
بدن انسان مطابقت دارد و لذتی به انسان می دهد،
پس بهتر اســت هنگام انجام یــوگا ،به خصوص
شاواسانا از موسیقی ارامش بخش استفاده کنیم.
تغییــر ،حرکت و مرگ مراحل ضــروری زندگی
هستند و هنگامی که سعی می کنیم از هر یک از
این مراحل بگریزیم ،در واقع از زندگی می گریزیم.
به همین دلیل اســت که من حرکت شاواســانا
(حرکت جنازه) را بسیار دوست دارم .زیرا از ورای
ان ،مــا مرگ (وانهادگــی) را که جزئی از زندگی
است تجربه می کنیم.
بهترین روشــی کــه من بــرای درک معنای
غیرجاودانگی یافته ام این است که خود را تسلیم
کنــم ،بــا ان حرکت کنم و در همــه چیز ان را
مشــاهده و تجربــه کنم و دوباره بــه جریان ان
بپیوندم .این دقیقاً همان کاری است که من روی
روانداز یوگا انجام می دهم.
هرگاه که تسلیمم ،در گارگه تقدیر
ارام تر از اهو ،بی باک تر از شیرم
هر لحظه که می کوشم در کار کنم تدبی ر
رنج از پی رنج اید ،زنجیر پی زنجیر
موالنا صفحه 12
رجاودانگی
نیستی و تاریکی و روشنایی است».
استاد پیالتس و یوگا در پاریس
الن دبیلیو واتس
ن های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)
در زندگی...
مانترای من در یوگا این اســت که «هیچ چیز
اتفاقی نیست و انچه که باید ،در کائنات برای ما
اتفاق خوهد افتاد ».اعتقاد واقعی این است که خود
را ،بدون هیچ پیش داوری در ناشــناخته ها غرق
کنیم ،این همان چیزی است که باید در زندگی به
ان دست پیدا کنیم .من به زندگی اعتقاد دارم ،و
به غیرجاودانگی ان ،بنابراین همه ی موقعیت های
خوشایند و ناخوشــایندی را که در زندگی وجود
دارد پذیرا شــده ام .در این دنیایی که همواره در
حال تغییر اســت ،باید این تغییرات را بپذیریم و
با ان همراهی کنیم (انســان نمی تواند بر خالف
جریان اب حرکت کند).
هنگامــی که در زندگی ،افــکار ،روابط و حتی
اموال مان به دنبال ثبات و جاودانگی بیشتر هستیم،
از تجربه ی انسانی دور می شویم .پس زنده بودن
و زندگی یعنی تغییر و حرکــت .ضروریان به ما
خاطر نشان می کنند که همیشه غیرجاودانگی را
در هر لحظه ،هر تنفس و هر حسی احساس کنیم
و این به ما کمک می کند تا مقدس بودن زندگی
و تجربه ی انسانی را درک کنیم.
براساس اموزه های یوگا دریافته ام باید در لحظه
زندگی کنم و قدر هر لحظه را ،چه خوشایند و چه
ناخوشــایند ،بدانم .من در این سفر کوتاه زندگی
خود را رها می کنم (البته برای رسیدن به اهدافم
در زندگی تالش می کنم و نتیجه را رها می کنم تا
با جریان زندگی پیش بروم).
ویژگی گذرا و متغیر بودن این جهان هستی در
واقع جز جدایی ناپذیری از وجود همه موجودات
اســت که به زندگی زیبایی می بخشد .هر چیزی
کــه در این جهان وجــود دارد ،روزی هم از بین
می رود و این همان ویژگی خاصی اســت که باید
به ان توجه کنیم ،چه انسان از زمان تولد تا مرگ
و چه طبیعت با تغییر فصول ،همه در حال تغییر،
حرکت و نو شــدن اســت .پس زندگی و مرگ
همیشــه وجود دارد و ما با انجام یوگا و یادگیری
معرفت های انسانی و تغییر سبک در زندگی مان
بنا بر اتفاقات روز جهان ،لحظه ها را برای خودمان
خوشــایندتر کنیم .هم چنان که درحال حاضر با
پیش امدن ناخواسته ی بیماری همه گیر کرونا ،در
کل دنیا عالوه بر تمام تالش های علمی که برای
نجات از این مهلکه انجام می شود ،ما باید با تغییر
ســبک در همه ی امور زندگی ،بتوانیم با جریان
کائنات هماهنگ شویم و برای ارام کردن ذهن مان
در این شرایط بهتر است که با برنامه ی منظم یوگا
(قضاوت نکردن ،همراه شــدن با جهان هستی،
به گذشته نچسبیدن و تغییر سبک و نگرش در
زندگی) خودمان را بیشتر با مردم ،محیط زیست
و حیوانات سازگارتر کنیم.
برگرفته از مجله فرانسوی یوگاMagazine Yoga, No. 11 :
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
13 صفحه 13
یوگا همراه با ابزار
پراساریتاپاداوتاناسا
خم به جلو با پاهای باز
1
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
در زبان سانسکریت پراساریتا به معنی «کشیدن» یا «پهن کردن» است
و پادا به معنی «پا» یا «ران» .این اســانا کشــش شدیدی در پا ایجاد
می کند .در این وضعیت ،باالتنه در حالت معکوس قرار می گیرد و سر
روی زمین ،اجر یا متکا استراحت می کند .این اسانای ارامش بخش
و درمانی معموالً در پایان توالی ایســتاده ،قبل از ایســتادن روی سر
(ساالمبا شیرشاسانا) انجام می شــود .تمرین این اسانا بدن و مغز را
خنک می کند و به شما احساس ارامش و اسودگی می دهد.
قفسه ی
سینه را باال
بکشید.
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشر شــده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
این کتــاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کی.اس ایینگر در خصوص بدن ،ذهن وسالمتی
است و برای تمامی پرتوجویان با هر سطح مهارت
و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
مجلۀ دانش یوگا از سیمین شمارۀ پیش به ترجمۀ
بخش ابــزار این کتاب پرداخته و در هر شــماره
یکی از حرکت ها را تشریح نموده است .این مقاله،
سیویکمین شماره ای است که به این امر اختصاص
یافته است.
مراقب باشید
بیشتر از یک دقیقه در این اسانا نمانید ،به خصوص اگر
مبتدی هستید .اگر فشار خونتان پایین است زودتر از
وضعیت خارج شوید تا دچار سرگیجه نشوید .به خاطر
داشته باشید در حین انجام این اسانا سر یا گردن خود
را منقبض نکنید.
پشت
خود را کمی
گرد کنید و دنبالچه
را باال بکشید.
کف
دست ها را
پهلو بگذارید و
پهلوها را باال
بکشید.
ران ها
را به داخل و
باال بکشید.
کف
دست ها را روی
زمین فشار دهید
و بازوها و شانه را
باال بکشید.
در وضعیت کوه (تاداسانا) بایستید .دست های خود را روی پهلوها
بگذارید به طوری که انگشــت شست در کمر و انگشتان دیگر در
مقابل بدن قرار گیرند .دم بگیرید و پاهای خود را با فاصله ی 120
ســانتی متر از هم باز کنید .دقت کنید ،پاها موازی و انگشتان
کام ً
ال رو به جلو باشند .لبه ی خارجی کف پاها را به زمین فشار
دهید .پشت را صاف و کشیده نگهدارید.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
با بازدم کشــکک زانوها را باال بکشید ،ستون مهره ها را باز کنید و
باالتنه را به سمت زمین بکشید .درحالی که به جلو خم می شوید ،به
باال نگاه کنید تا مطمئن شوید ستون مهره ها خم نشوند .دست ها
را از پهلوها جدا کنید و روی زمین بگذارید .انگشــت های دست را
از هم باز کنید. صفحه 14
ارنج ها را خم کنید و کف دست ها را روی
زمین محکم کنید .تاج سر را روی زمین،
بین دست ها قرار دهید .جناغ سینه را به
جلو بکشــید و شکم را به داخل بکشید
و منقبض کنید .انتهای استخوان ران و
کشــاله ی ران را به باال حرکت دهید تا
وزن از روی ســرتان برداشته شود .یک
دقیقه در این وضعیت بمانید.
ماهیچه ی
همسترینگ
را تحت کشش
قرار دهید.
سر
و گردن را در
حالت استراحت
قرار دهید.
تنوع اول
سر روی متکا
ابزارها:
متکا به کسانی که بخش پایینی پشت انها
از انعطاف کافی برخوردار نیســت کمک
می کند بدون تقــا و راحت تر به وضعیت
نهایی نزدیک شوند.
امادگی برای حرکت:
متکا را روی زمین بیــن پاهای خود قرار
دهید .گام هــای 2 ،1و 3را دنبال کنید.
وقتی به جلو و سمت زمین خم شدید ،تاج
سر را روی متکا قرار دهید .سر و گردن را
در حالت استراحت نگهدارید .اکنون وزن را
روی پاشنه های خود بیاندازید .یک دقیقه
در این وضعیت بمانید.
مطمئن
شوید کف
دست ها و تاج سرتان
در یک راست قرار
داشته باشند.
تنوع دوم
سر روی اجر
ابزارها:
اجر به کسانی که ستون مهره های منعطفی
ندارند و نمی توانند ســر خود را به راحتی
روی زمین بگذارند کمک می کند .بنابراین
از اجر اســتفاده کنید تا ستون مهره ها و
ماهیچه های پشت شــما به اندازه ی کافی
منعطف شوند .تنوعات اول و دوم به ترتیب
گام های پیشرفته ی وضعیت هستند.
امادگی برای حرکت:
اجر را از ســطح بزرگ تر روی زمین بین
پاهای خود قــرار دهید .گام های 2 ،1و 3
را دنبال کنید .وقتی به جلو و سمت زمین
خم شدید ،تاج سر را روی اجر قرار دهید.
سر و گردن را در حالت استراحت نگهدارید.
اکنون وزن را روی پاشنه های خود بیاندازید.
یک دقیقه در این وضعیت بمانید.
فواید
افســردگی را کــم می کنــد و
اعتمادبه نفس را افزایش می دهد.
مغز و سیستم عصبی سمپاتیک
را ارام می کند.
بــه قلــب و ریه هــا انــرژی
فوق العاده ای می بخشد.
فشارخون را کاهش می دهد.
ســردردهای ناشــی از تنش،
میگــرن و خســتگی را
برطرف می کند.
اندام هــای شــکمی را تقویت و
متناسب می کند.
دردهــای شــکمی را بــا
متعــادل کــردن اســید معده
برطرف می کند.
مفصل زانو را قوی می کند.
مفصل لگن را منعطف می کند.
دردهای پشت را به خصوص در
پایین کمر تسکین می دهد.
جریان قاعدگی را منظم می کند.
1-Prasarita Padottanasana
مطلب یوگا با ابزار از کتاب راهی به
سوی سالمتی کامل اثر ب .ک .اس .
ایینگارانتخاب و ترجمه شده است.
در صورت تمایل ،اصل کتاب به زبان
انگلیسی را عالقمندان می توانند
ازدفتر نشریه دانش یوگا تهیه نمایند.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
15 صفحه 15
کریا یوگا دراب
خالصه نویسی و تصویرسازی :شهال قاسمیان
برگرفته از کتاب کریا یوگا در اب
نویسنده :کمال نیر
برگردان :راضیه افخمی
حدود 70درصد از ســیاره ی ما همانند
بدن انسان از اب تشــکیل شده است .ما
نمی توانیم زندگی خود را بدون اب تصور
کنیم .چنانچه ذهنمان را بگشــاییم حتی
می توانیم در وجود خود ژرف اندیشی کنیم
یا شــروع به انجام تمرینات کریا یوگا در
اب نماییم ،به خصوص اگر برخی مشکالت
جســمانی وجود داشته باشند که نیازمند
توجه خاصی هستند.
کریا یوگا نوعی از یوگا اســت که به طور
خاص در کتاب یوگا سوترای پاتانجالی به ان
پرداخته شده است .کریا یوگا مجموعه ای
خارق العاده از روش ها و اموزه هایی اســت
که سینه به سینه و نسل به نسل از معلمان به
شاگردان منتقل شده است .کریا در مورد
بررسی سطح عقالنی و ذهنی نیست ،بلکه
درک از طریق تجربه و ســپس تجسم ان
برای خود است.
تشکیالت و ســازمان های زیادی برای
کریا یوگا وجود دارند که بنیان گذار انها در
امریکا پاراماهانسا یوگااناندا است .همه ی
این ســازمان ها به طور اساسی یک تمرین
مشــترک در ارتباط با روش های تنفسی
که سبب چرخش انرژی در دوازده سطح
اگاهی یا منزلگاه روح است ،ارائه می دهند.
بــدن فیزیکی همانــا ابزار ایــن تحول و
دگرگونی است.
تحــول ،حرکت از نقطــه ی نااگاهی به
سوی اگاهی و دستیابی به تعادل و توازن
اســت .کریا یوگا عناصر بسیاری در خود
دارد .بــرای مثال ظرافت ســبک ایینگار
در تمرینات فیزیکی کریا هم هســت .اگر
هاتا یوگا را با رو ان شناسی ،ستاره شناسی
و کیمیاگری تلفیق کنیم نتیجه کریا یوگا
خواهد بود.
کریا یوگا روشی جهت تالش به منظور
بهبود زندگی مان است و به همین ترتیب
با بهبــود زندگی خود محیــط اطرافمان
نیــز بهبود می یابد .به منظور شــروع این
دگرگونی الزم است که توانایی هایی را در
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خود پرورش دهیم که با در نظر گرفتن
همه ی نقایص به خود و هویت نفس مان
نظر افکنیم و انچه را که نیازمند انجامش
هستیم دریابیم .این پروسه با تنفس اغاز
می شــود بنابراین باید تکنیک هایی را
بیاموزیم تا به بررســی چگونگی الگوی
تنفسی مان بپردازیم ،همچنین تاثیری
که این شــیوه ی تنفسی بر روی ذهن و
افکارمان می گذارد.
در شــاخه ی فیزیکی یــوگا به درک
بیشتری از بدن می رسیم .شاید این درک
ساده تر از مکانیزم پیچیده ی ذهن باشد.
انحرافات و ساختار نامنظم بدنی مانع از
جریــان یافتن انرژی می گردد و حرکت
انرژی حیاتی (پرانا) که به طور منظم بر
ثبات ذهن اثرگذار است نمایان می گردد.
در چنیــن مواقعی احتمــاالً چرخه ی
تنفسی به نوعی تحریف می شود .برای
مثــال دم و بــاز دم کوتاه تر می شــود.
فرم های خاصی کــه در حین تمرینات
به بدنمان می دهیم ،بینش وسیع تری از
احساس تعادل و توازن را به ما می دهد
و کمک مان می کند تا مجموعه ی بدن-
ذهن را حفظ کنیم و بهبود ببخشیم.
انجام اســاناها در اب کمی از انجام
انها در خشکی متفاوت است .برای مثال
فشار روی استخوان ها و ماهیچه ها در اب
بسیار کمتر از خشکی است .لذا کریا یوگا
در اب ،برای افرادی که از بیماری هایی
مثل ارتروز یا ورم مفاصل ،چاقی و اضافه
وزن رنج می برند و همچنین سالمندان و
زنان باردار توصیه می شود .انجام اساناها
در اب به مراتب راحت تر از انجام انها در
خشکی است .افرادی که دارای مشکالت
مختلف جسمانی هستند و قادر به انجام
اساناها در خشــکی نیستند می توانند
از انجام حرکات در اب اســتفاده کنند.
انجام اساناها نزدیک به دیوار استخر به
جای وسط ان باعث کنترل بهتر بدن در
هنگام انجام اساناها می شود. صفحه 16
به نظر می رســد افراد سالمند عالقه ی
بیشــتری به انجام تمرینــات یوگا در اب
دارند .انها عموماً تصور می کنند که در اب،
در معرض اسیب دیدگی کمتری نسبت به
خشکی قرار می گیرند .افرادی که به تازگی
عمل جراحی را پشت سر گذاشته اند ،اب
را محیطی دلچســب و ارامش بخش برای
انجام حرکات یــوگا می دانند .اب به افراد
کمک می کند تا سنگینی و خشکی بدن
خود را فراموش کنند و در عوض تنها روی
حرکات تمرکز کنند .افراد ســنگین وزن
و همچنیــن زنان بــاردار از حس ازادی و
رهایی در اب لذت می برند .انها احســاس
می کننــد که اب از انها محافظت می کند
و نمی گذارد زمین بیافتند و صدمه ببینند.
به طور کلــی یــوگا در اب بــرای افراد
ســنگین وزن ،بیمارانی که از ورم مفاصل
رنج می برند ،مبتالیان به ارتروز ،معلولین
حرکتی ،بیماران ام اس ،زنان باردار ،زنانی
که در دوران پس از زایمان هســتند ،افراد
سالمند ،بیمارانی که از اختالالت خواب در
عذابند و کسانی که به یوگا عالقه دارند ولی
انجام ان برایشان در خشکی دشوار است،
توصیه می شود.
درســت همانطور کــه تمایــل داریم
کالس هــا و کارگاه های یوگا را با شــرایط
دلپذیری برای پرتوجویان در خشکی فراهم
کنیم ،برای یوگا در اب نیز باید سعی کنیم
جوی یکسان و مناسب ایجاد نماییم .دمای
استخر باید متعادل باشد ،نه سرد باشد و نه
خیلی گرم .ارتفاع اب باید تا باالی قفسه ی
سینه را بپوشــاند تا انجام تمام اساناها در
اب امکان پذیر شــود .پرتوجویان باید در
نزدیکی دیوار اســتخر تمرینــات را انجام
دهند .دیوار استخر یکی از ابزار برای حفظ
تعادل پرتوجویان محســوب می شود .اگر
استخر سرپوشیده است به دستگاه تهویه
هوا نیاز اســت .حدود یک ســاعت زمان
برای تمرین کریایوگا در اب کافی اســت.
پخش موسیقی مالیم در حین تمرینات به
پرتوجویان کمک می کند تا تمرکز بیشتری
روی حرکات داشته باشند .وجود یک مربی
شــنا و غریق نجات نیز الزم است .استخر
باید مجهز به ابزار کمکی نظیر نودل های
فوم ،تخته شنا و دمبل فومی باشد.
زمان ،مکان و شــرایط عواملی هستند
که بر روی شــیوه برخورد ما با زندگی اثر
می گذارند .مربی و پرتوجو ،هر دو باید در
اب احساس راحتی داشــته باشند .برای
همین تمام شرایط مثل دما و تمیزی اب
اســتخر باید هر جلسه کنترل شود .انجام
اساناها در اب گزینه ی مناسبی در جهت
یاری رســاندن به پرتوجویان برای یافتن
اگاهی بیشتر به جسمشــان است .بعد از
اگاهی جسم انها می توانند از تنفس خود
اگاه شــوند و دریابند که کدام قسمت از
تنفس هایشان نیاز به اصالح دارد.
گوسوامی کریااناندا از وضعیت تاداسانا
(کوه) ،به عنوان اسانای بزرگ نام می برد.
او به مفهــوم توانایی جهت ایســتادن بر
روی دو پا اشــاره می کند .این یک مفهوم
فیزیکی نیســت بلکه ذهنی است .بدین
معنا که ما انتظار نداریم که فرد دیگری به
برطرف کردن مشکالت ما بپردازد و روی
پاهای خود می ایستیم .ما قادریم به تنهایی
دنیای درونی مــان را خلق کنیم .برخی از
تمرین کنندگان کریا یــوگا در اب ،عادت
دارند در تمام طــول روز بر روی صندلی
چرخ دار بنشینند ،شــناور شدن در اب از
لحاظ روان شناســی کمک بزرگی به انها
می کند زیرا می توانند با کمک دیوار استخر
بر روی هر دو پای خود بایستند.
رســیدن به مرحله ی خوداگاهی ،برای
افــرادی که انگیــزه ی کافی بــرای انجام
تمرین ها ندارند ،کاری سهل و اسان نیست.
ولــی این امکان وجــود دارد که با قوی تر
کردن جســم ،ذهن را هــم قوی و تربیت
کنیم .سالمت جسم و سالمت ذهن هر دو
بر روی هم تاثیرات متقابل و شگفت انگیز
دارند .کریا یوگا در اب به افرادی که دارای
مشکالت جسمی و فیزیکی هستند کمک
می کند تا به راحتی تمرینات یوگا را انجام
دهند و از مواهب ان استفاده کنند و لذت
ببرنــد .ضمن اینکه خود یک روند درمانی
بــرای بازیابی ســامت جســم و روان به
شمار می اید.
اب همچنین محل خوبــی برای انجام
تمرینات مراقبه است .مراقبه در کنار اب
دریا و اقیانــوس منبع الهام عرفای بزرگی
بوده است.
خوب همانند اب است
بدون تالش همه چیز را سیراب می کند
جمــع شــدن در پســتی را هرگــز
حقارت نمی شمارد
بنابراین همانند تائو است.
از کتاب دائو ت چینگ نوشته ی الئوتسه
دانش یوگا مهر |1399شماره 142
17 صفحه 17
پاکسازی در یوگا
دوم
نویسنده :کریشان کومارسوما
برگردان :نسترن صافی
دانش یوگادرمانی بر این اصل اســتوار شــده که تمرین
منظم یوگا با افزایش توانایی بدن ،کارایی بهتر سیستم های
بدنی ،ارامش و هوشــیاری ذهن و تعادل فیزیکی ،عاطفی و
فیزیولوژیکی فرد به جوان سازی جسم و ذهن منجر می شود.
در این میان پاکســازی و روش های متنــوع انجام دادن ان
همواره مــورد توجه عالقه مندان یوگا بوده اســت .بنابراین
تصمیم بر این شــد که سلســله مباحثی در باب نظافت و
پاکسازی در یوگا را اغاز و عالقه مندان را با شیوه های متداول
ان اشنا کنیم .امید اینکه این تالش مقبول خوانندگان عزیز
قرار گیرد.
در شماره ی قبل توضیح مختصری درمورد پاکسازی ارائه
شد ،در این شماره ضمن ادامه ی معرفی انواع مختلف ان به
اختصار ،دو روش پاکسازی توضیح داده می شود.
مدت
زمان
روش یوگایی
دقیقه 2
صبح و عصر
پاوان موکتاسانا
دقیقه 3
صبح و عصر
ساروانگاسانا
2دقیقه
صبح و عصر
شیرشاسانا( ۳هرنوع)
2دقیقه
صبح و عصر
دانوراسانا
2دقیقه
صبح
شاکتی چاالنا
2دقیقه
صبح و عصر
اودیان باندا
دقیقه 3
صبح و عصر
واات باستی
دقیقه 3
صبح و عصر
اگنی سار کریا
دقیقه 90
صبح و عصر
شانخ پراشاالن +۹نیم ساعت استراحت
دقیقه 20
یکبار در هفته صبح
تنقیه با اودیانا
دقیقه 2
صبح
گانش کریا
دقیقه 2
صبح و عصر
شاهاجا پرانایاما
دقیقه 3
صبح و عصر
انولوماویلوما
دقیقه 5
صبح و عصر
نادی شودانا
دقیقه 3
صبح
کاپاالبهاتی /بهاستریکا
دقیقه 5
صبح و عصر
براماری
دقیقه 2
صبح و عصر
شیتالی /اوجایی
2دقیقه
عصر
اشوانی مودرا
3دقیقه
صبح و عصر
گوراکشاساسانا
10دقیقه
یکبار در هفته
واج رولی (شستشو با دوش)
18
عضو
موضوع
)کولون (روده
۱
شماره
8
۲
۴
۵
۶
۷
۸
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
9
کولون بزرگ
10
ریه
11
پاکسازی یوگایی ریه
10
۱۲
۱۳
۱۴
۱۵
۱۶
ارگان های جنسی پاکسازی جنسی در یوگا
17
18
19
11 صفحه 18
10دقیقه
صبح و عصر
20
دهارنا (تمرکز)
2دقیقه
صبح و عصر
پاسچیموتاناسانا
5دقیقه
صبح و عصر
اردا ماتسیندراسانا
5دقیقه
صبح و عصر
شاواسانا
15دقیقه
صبح
حمام افتاب
10دقیقه
صبح و عصر
بودن در معرض هوا
10دقیقه صبح یک بار در هفته
5دقیقه
صبح
5دقیقه
صبح
مغز و اعصاب
پاکسازی اعصاب در یوگا
12
21
22
پوست
23
پاکسازی پوست در یوگا
13
24
ماساژ
25
حمام کردن
26
ساتکارماها
شش روش پاکسازی در یوگا وجود دارند .این روش ها تراتاکا ،کریای نتی،
دائوتی ،باستی ،کریای نولی و تنفس کاپاالبهاتی هستند .در این شماره دو
روش تراتاکا و کریای نتی مورد بحث قرار می گیرند.
روش اول
27
تراتاکا
تراتاکا باعث افزایش نیروهای فیزیکی مانند قدرت اراده ،قدرت تمرکز،
قدرت هیپنوتیزم ،ارامش ذهن و حتی افزایش قدرت بینایی می شود.
روش انجام:
در پادماســانا 28یا سیداســانا 29یا هر وضعیتی که در ان راحت هستید
بنشینید .یک شمع روشن در مقابل خود بگذارید .سعی کنید بدون پلک
زدن به شــعله شمع خیره شوید .در شــروع با مدت زمانی که به راحتی
می توانید این کار را انجام دهید اغاز کنید .ســپس چشمانتان را ببندید.
دوبــاره این تمرین را تکرار کنید تا جایی که احســاس کنید اشــک در
چشمانتان جمع شده است.
توجه :کف دســت را روی چشم ها قرار دهید ،چشم ها را بشویید و بعد
تمرینات چشــمی شامل حرکت از چپ به راست ،باال به پایین ،در جهت
عقربه های ســاعت و خالف جهت عقربه های ساعت ،و پلک زدن را انجام
دهید و پس از تراتاکا دوباره کف دستها را روی چشم ها قرار دهید.
فواید تراتاکا:
.1قوه ی بینایی را بهبود می بخشد.
.2به خواب ارام کمک می کند.
.3قدرت اراده و قدرت تمرکز را افزایش می دهد.
.4ذهن را ساکت می کند.
.5سبب درخشش و تاللو نوری در چشم ها می شود.
.6فرد را قادر می سازد که افکار خود رابه دیگران انتقال دهد.
.7چشم سوم را بیدار می کند.
.8اثرات سامسکارا را که در ناخوداگاه ثبت شده از بین می برد.
.9ایــن کریا با بیــدار کردن انرژی نهفته در مرکز مغز هوشــمندی را
ارتقا می بخشد.
.10توانایی خواندن ذهن دیگران را تقویت می کند.
.11موجب پیدایش قدرت هیپنوتیزم می گردد.
.12سبب افزایش قوای جسمانی گوناگون می شود.
روش دوم
کریای نتی
دو نوع نتی وجود دارد :سوترا نتی و جاال نتی
این کریا باعث تمیزی گلو ،چشم ها ،دندان ها ،بینی ،گوش ها و پیشانی
می شــود .ناپاکی ها را از مجاری بینی پاک می کند و باعث روشنی حافظه
می گردد.
30
روش انجام
.1سوترا نتی :یک سوترانتی یا یک لوله بردارید .اگر سوترا نتی را انتخاب
کرده اید ،قبل از اســتفاده ان را در اب بیندازید .اگر لوله یا کاتتر استفاده
می کنید ،یک قطره روغن خــردل از طرف باریک ان بریزید .نتی را با دو
انگشت اول و شســت هر دو دست نگهداری کنید .ببینید از کدام سوراخ
بینی هوا بهتر جریان دارد .از دهان دم بگیرید و نتی را از یکی از سوراخ های
بینی وارد و سمت دیگر نتی را از دهان خارج کنید .پس از استفاده نتی را
شستشو دهید.
.2جــاال نتــی :32ظرف نتی را از اب گرم پر کنیــد .اندکی نمک به ان
بیفزایید .سپس سر خود را به یک طرف متمایل کنید .بگذارید اب از سوراخ
بینی باالیی جریان پیدا کند .اب از سوراخ دیگر بینی جریان پیدا می کند.
در ابتدا ممکن اســت این تجربه ای نا خوشایند باشد .این عمل را با سوراخ
دیگر بینی تکرار کنید .می توانید اب را از راه بینی بنوشید.
31
توجه:
.1نوشیدن اب از دهان و خارج کردن ان از بینی کاپالنتی ویوت کارما
نامیده می شود.
33
.2بعد از این نتی تنفس کاپاالبهاتی انجام دهید.
.3شب قبل می توانید یک قطره گی 34یا روغن در بینی بچکانید.
.4در بسیاری از بیماری ها از نتی ماسه 35و نتی شیر 36استفاده می شود.
.5در تابستان یا در صورت خونریزی از بینی از اب تازه استفاده کنید.
25-Massage
26-Bathing
27-Trataka
28-Padmasan
29-Siddhasan
30-Neti Kriya
31-Sutra Neti
32-Jala Neti
33-Kapalbhati
34-Ghee
35-Ghrit neti
36-Milk neti
منبع:
13-Naadi shodhan
14-Kapal bhati / bhastrika
15-Bhramari
16-Shitali / Ujgai
17-Ashwani mudra
18-Gorakshasana
)19-Vajroli (douching
)20-Dharna (concentration
21-Ardhamatsyendrasana
22-Shavasana
23-Sun bath
24-Air bath
1-Pawan muktasana
2-Sarvangasana
3-Sheersasana
4-Danurasana
5-Shakti chalana
6-Uddiyan bandha
7-Vaat Basti
8-Agnisar Kriya
9-Shankhpralashan
10-Ganesh kriya
11-Sahaja pranayama
12-Anulom - viloma
Yoga Hygiene, from Yoga Therapy book, Krishan Kumar Suman, 2010
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
19 صفحه 19
چرا گاهی از خرید خود راضی هستیم و گاهی
احساس می کنیم پول مان هدر رفته است؟
نویسنده :مهتاب مرادیان
(مدرس و ابداع گر هنر پاالیش مکان و ذهن)
ش تعیین شده است.
خرید در دنیای امروز یک مقوله ی جذاب و گاهی ا ز پی
اغلب ما تحت تاثیر تبلیغات یا توصیه ی اطرافیان به ســمت خرید سوق داده
می شــویم .برای نمونه ،الگوی مصرف و رفتار خریدمان براســاس فکری که از
ســمت تبلیغات القاء شده اســت پیش می رویم .به طور مثال ،با دیدن تبلیغی
بو رنگ به این فکر می کنیم که شــاید خریــد ان کاال ،زندگی مان را
خوش ا
ً
راحت تــر کند پس برای خریدنش برنامه ریزی می کنیم .اما وقعا چه اتفاقی در
ذهن مان می افتد؟ گاهی از مرحله ی ارزیابی گزینه ها و جستجوی اطالعات به
سرعت عبور می کنیم و فقط فکر داشتن ان وسیله ،همه ی ه مو غم مان می شود.
براســاس تجربه ی کارکردن با اقشار مختلف به این جمع بندی رسیدم که
شاید بتوان الگوی خرید و رفتار خرید را در سه دسته ی کلی طبقه بندی کرد
و با در نظر گرفتن این الگوها ،خرید متناســب تر و کارامدتری را تجربه کرد.
همچنین شــاید بتوان با اگاهی از روند خرید ،بهم ریختگی و اشفتگی ذهنی
خود را کاهش داد و تصمیم گیری برای نهایی کردن خرید با صرف انرژی کمتر
انجام پذیرد.
معرفی الگوهای خرید و تاثیر ان بر رفتار خرید افراد:
الگوی شماره ی :1
نیاز فردی
سلیقه ی فردی
بودجه ی مورد نظر
همان طور که مالحظه می کنید نیاز در راس این مثلث قرار دارد و سلیقه ی
فردی و بودجه ی مورد نظر در راســتای هــم قرار می گیرند و به یک اندازه در
فرایند خرید تاثیــر دارند .اما «نیاز فردی» عامل اصلــی پیش برنده در فرایند
خرید اســت .به طور مثال ،اگر قصد خرید ماشــین ظرفشویی داریم و از لحاظ
بودجه ،محدودیتی هم نداریم و همچنین نســبت به ظاهر ان هم حساسیت
نداریم ،بنابراین کارکرد ماشین ظرفشویی و برطرف شدن نیازمان از الویت های
اصلی مان خواهد بود و سعی می کنیم در انتخاب مان ماشینی را در نظر بگیریم
که کارایی خوبی از نظر ما داشته باشد.
الگوی شماره ی :2
بودجه ی مورد نظر
نیاز فردی
سلیقه ی فردی
تصور کنید این بار شرایط خریدمان برای ماشین ظرفشویی ذکر شده با این
الگو تطابق دارد یعنی بودجه ی معینی داریم .بنابراین با انتخاب های محدودتری
روبرو خواهیم بود و گزینه های موردنظر براساس بودجه ی ما پیش می رود و در
نهایت انتخاب ما برای خرید ماشین ظرفشویی ،کاالیی خواهد بود که نیاز فردی
و سلیقه ی شخصی مان را نیز دربرداشته باشد .دقت می کنیم که در هر الگویی،
الویت های مان تغییر می کند.
الگوی شماره ی :3
سلیقه ی فردی
بودجه ی مورد نظر
نیاز فردی
در این الگو ســلیقه ی فردی در راس این مثلث است .برای درک این مثلث،
باز برمی گردیم به خرید ماشین ظرفشویی ،اگر در طراحی و جانمایی ماشین
ظرفشویی در منزل یا محل کار خود ،رنگ و ظاهر ان تعیین کننده است پس
انتخاب ما براساس سلیقه ی فردی که با طرح مان هماهنگ باشد پیش می رود و
بودجه و نیاز فردی مان در راستای یکدیگر حرکت می کنند .مثال دیگری از این
الگو ،می توانیم به خریدهای دلبخواهی اشاره کنیم .وقتی در زمان خرید به این
فکر می کنیم که از چه چیزی خوشمان می اید فارغ از این که مطمئن باشیم
به چه کارمان می اید.
اما همیشــه هنگام خرید از یک الگو تبعیت نمی کنیم .گاهی الزم است در
تصمیم گیری برای نهایی کردن یک کاال ،الگوی خود را تغییر دهیم .به طور مثال،
تصور کنید برای خرید بلیط هواپیما ،بودجه ای را در نظر گرفته اید اما در حین
جمع اوری اطالعات متوجه می شوید به علت کمردردی که دارید راحت بودن
صندلی هواپیما یکــی از عوامل موثر در خریدتــان خواهد بود .پس تصمیم
می گیرید که الگوی شــماره ی ( 1بودجها ی موردنظــر در راس) را با الگوی
شماره ی ( 2نیاز فردی در راس) جایگزین کنیم .اگاهی داشتن از این تغییرات
در حین خرید ،روند خرید را اســان تر می کند .بعد از نهایی شدن خرید بلیط
هواپیما نمی گویید چرا هزینه ی شما طبق پیش بینی شما پیش نرفت.
رفتار خرید تظاهرمابانه و رفتار خرید متعالی:
این که از این الگوها به چه میزان در خریدهای خود استفاده کنیم ،دو طرح
کلی خواهیم داشــت :رفتار خرید تظاهرمابانه و رفتار خرید متعالی .در رفتار
خرید تظاهرمابانه ،خریدهای بی رویه ای است که گاهی نشانه ی رفاه و توانمندی
به شــمار می اید که در دنیای امروز این گونه رفتارها از سمت تبلیغات تقویت
می شوند و اگر توان خرید وجود داشته باشد افراد به راحتی از این الگوها تبعیت
می کنند .و یا گاهی افراد تحت تاثیر اطرافیان خود که گروه مرجع ایشــان به
حساب می ایند به خریدهای بی رویه ادامه می دهند .به طور کلی در رفتار خرید
تظاهرمابانه ،افراد در ذهن خود یک اسودگی کاذب را تجربه می کنند و اغلب
نیاز اصلی شان براورده نشده است.
اما در رفتار خرید متعالی ،از هر ســه الگوی خرید اســتفاده می شود و افراد
بسته به نیاز خود و مشاهده ی الویت های فعلی خود در فرایند خرید ،از یکی از
این الگوها یا ترکیب چند الگو بهره می جویند .نکته ی بسیار مهم در رفتار خرید
متعالی در این اســت که دیگر تبلیغات یا گروه مرجع خاصی ،تعیین کننده ی
رفتار خرید و انتخاب فرد نیستند ،بلکه اگاهی فرد از نیازش به در نظر گرفتن
هریک از الگوها مشخص می کند که کدام الگو را در فرایند خرید خود انتخاب
کند .به طبع در چنین خریدی ،فرد از خریدش راضی است و در طول فرایند
خرید با اسودگی ذهنی ،مرحله به مرحله خرید خود را پیش برده است.
از انجا که همه ی ما درگیر رفتار خرید هســتیم خواندن این مقاله می تواند
ما را نسبت به فرایند خرید اگاه تر کند و رضایت بیشتری نسبت به خریدهای
خود داشته باشیم. صفحه 20
شناخت اسانا
ماکاراسانا (حالت تمساح)
برگردان :لعیا نبی فر
اساس فیزیولوژیکی فواید ماکاراسانا
اثرات مستقیم ماکاراسانا 1بیشتر روی سامانه
عضالنی اسکلتی اســت .کل ستون مهره ها با
تاکید بر ناحیه های کمــر و گردن در معرض
خم به عقب است .اگر ارنج ها نزدیک بدن قرار
بگیرند ناحیه کمر بیشتر تاثیر می گیرد و اگر
ارنج ها دور از بدن گذاشته شوند ناحیه گردن
بیشــتر اثر می پذیرد .وضعیت پاها بر کشش
عضالت عمقی لگن و کمــر تاثیر می گذارد.
بنابراین الزم است فرد وضعیت مطلوب را برای
خودش بسته به ناحیه ای که قرار است روی ان
کار شــود و جایی که احساس راحتی می کند
شناسایی کند.
در حالــت عادی ،وزن بدن در حالت قائم از
طریق ســتون مهره ها منتقل می شود و باعث
تاثیر فشــردگی به خصوص روی دیســک ها
می شود .خم شدن به عقب به دیسک های بین
مهره ای فضای بیشتری می دهد و این فشردگی
را ازاد می کند .به عــاوه ،وزن ،حاصل جاذبه
زمین است و در حالت خوابیده مثل ماکاراسانا،
کشش جاذبه زمین از شکم و ران ها به زمین
منتقل می شود .بنابراین برای موارد سیاتیک
و افتادگی دیسک حالت بسیار مفیدی است.
ماکاراسانا عضالت جلویی ستون مهره ای را
که در عمق شــکم ،قفسه سینه و گردن قرار
دارند تحت کشــش قرار می دهد و خستگی و
درد در این ناحیه ها را برطرف می کند .در مورد
التهاب نهفته مانند اســپوندیلیت 2یعنی ورم
مهره ها ،یا التهاب مفاصل ســتون مهر ها ،این
عضالت دچار گرفتگی می شوند .ماکاراسانا این
عضالت را می کشد درنتیجه گرفتگی عضالنی
را ازاد می کند و باعث تسکین کمردرد می شود.
اســاناهای خم به جلو مانند شاشانکاســانا 3یا
هاالســانا 4به همین شــکل عضالت پسین
ستون مهره ای را تحت کشش قرار می دهد.
ترکیب ماکاراســانا با شاشانکاســانا بر تمام
عضالت اطراف ســتون مهره ای که مسئول
راست بودن حالت بدن است تاثیر می گذارد.
در نوع دیگر ماکاراسانا زانوها خم و پاشنه ها
نزدیک باسن است .فشار افزایش یافته ای در
ناحیه پایین پشت حس می شود و عضالت
چهارســر جلوی ران ها تا بیشترین حدشان
کشــیده می شــوند و خســتگی و درد را
برطرف می کنند.
خالصه کالم ،ماکاراســانا می تواند در هر
نوع کمردردی کمک کند بــه غیر از مورد
اسپوندیلولیســتزیس 5یعنی لغزش مهره،
وضعیتی که در ان یک مهره تصادفی روی
مهره بعدی سر می خورد .خم به عقب معموالً
این سرخوردگی را بیشتر می کند و بنابراین
ممنوعیت دارد .خم به جلوی مالیم با کمک،
مثل ســوپتا پاوانموکتاســانا 6برای چنین
مواردی مفید است.
سامانه عصبی پاراسمپاتیک فعال می شود
و وضعیت عادی غلبه ســمپاتیک برعکس
می شود .درنتیجه ضربان قلب و فشار خون
به ســمت پایین محدوده میــزان طبیعی
می رود و باعث فعالیت ارام بخش برای قلب و
گردش خون بهتر در سطح سلولی می شود.
درعین حال ،سامانه گوارشی فعال می شود و
حرکات دودی ســالم و ترشح افزایش یافته
شیره های گوارشــی را ایجاد می کند .غده
تیروئیــد ب ا مالیمت فشــرده می شــود و
فعالیت های سوخت وساز در بدن بهبود پیدا
می کنند .روده بزرگ و سامانه تناسلی زنان با
مالیمت ماساژ داده می شوند.
فواید پرانایی و ذهنی
وانهادگــی ســامانه عضالنــی کل بدن به
وانهادگی و درون گرایــی ذهن می انجامد .در
ماکاراسانا تنفس اهســته ،عمیق و کارامدتر
می شــود .وقتی اگاهی هم زمــان با نفس در
ســتون مهره ها بــاال و پایین بچرخــد ،پرانا
فعال می شــود .پرانای فعال شده می تواند در
شفابخشــی مشکالت جســمی مفید باشد و
ممکن است موجب وانهادگی هوشیار اما عمیق
و همچنین فواید روحی شود.
ماکاراسانا تنها اسانای غیر مراقبه ای است که
در ان برامــاری پرانایاما 7و ا ِجاپا جاپا دارانا 8را
می توان به مدت کوتاهی انجام داد .همچنین
تنها اسانای وانهادگی است که در ان به خاطر
عمود بودن حالت گردن و سر بهخواب رفتن
ممکن نیست .اگر عضالت گردن کام ً
ال وانهاده
نباشند ،خواب نمی تواند ایجاد شود یا برعکس
به محض اینکه کســی به خواب برود عضالت
گردن کام ً
ال وانهاده می شــوند .در ماکاراسانا،
تمرین کننده درحالی که از نظر جسمی وانهاده
است بیدار و هوشیار می ماند.
در این حالت ،ذهن ارام و درون گرا می شود
و بنابرایــن برای از بین بــردن وضعیت های
اضطراب سودمند است .وقتی اگاهی از ستون
مهره هــا یا هر جایی از بــدن به فضای ذهن
9
منتقل شود خودبه خود شــامباوی مودرای
مالیمی اتفاق می افتد .وضعیت ارام اما اگاهی
کــه به این ترتیب ایجاد می شــود برای تعمق
مطلوب است .بســیاری از کودکان و جوانان
خودبه خود از ایــن حالت برای خواندن و بعد
تعمق روی مطالبی کــه تازه مطالعه کرده اند
استفاده می کنند.
منبع2011 YOGA, Aug :
مهر |1399شماره 143
142
دانش یوگا ابان
21 صفحه 21
جرعه اى از یک کتاب
نویسنده :سیسا
ترس هایی که هم سن خودمان نیستند
گاهــی ترس هایی داریم که هم ســن
خودمان نیســتند .انگار کسی در درون ما
است که هم ســن ما نیست ،انگار بخشی
از ما کوچک تر از خودمان اســت و دنیا را
از دید یک کودک به ما نشــان می دهد و
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احتماالً ان کودک شــاید بسیار ترسیده
باشد که ترس را این گونه به ما القا می کند.
گ ما به خاطراتی
گاهی تمام ترس های بزر
برمی گردنــد که در انها منتظــر بوده ایم،
کسی کمکمان کند یا ترسیده بودیم که به
خاطر رفتاری تنبیه شویم و بخش دردناک
ماجرا انجا است که وقتی بزرگتر می شویم
همچنان می ترســیم برای هــر کار تنبیه
شویم! می ترسیم اشتباه کنیم ،می ترسیم
انتخاب کنیم یا می ترسیم تصمیم بگیریم!
می ترسیم رابطه ای را شروع یا تمام کنیم.
یقیناً وقتــی دنیای درونی مان را کســی
کوچک تر از خودمان اداره کند ،ما خواهیم
ترســید .حقیقت این اســت کــه ادم ها
می توانســتند در کودکی ما را بترسانند،
ما را طــرد کنند ،ما را تنبیه کنند یا ما را
دوست نداشته باشند!!! ادم ها می توانستند
و اختیار داشتند که دنیا را ان گونه که خود
دیده اند به ادم درونی ما تحمیل کنند ،اما
امروز دیگر بزرگ شده ایم .حال ادم درونی
ما در اختیار ما است .حاال ما سرپرست او
هســتیم .حاال ما قرار است دنیا را برای او
به تصویر بکشــیم و حاال ما قرار است او را
بترسانیم یا حمایتش کنیم که تجربه کند،
که بزرگ شــود که رشد کند و هم سن ما
شــود .حال او ما را دارد ،حاال ما قرار است
او را دوست داشته باشیم .اگر به او امنیت
بدهیم ،او ارام ارام بزرگ می شود و می داند
هر تجربه ای داشــته باشــد ما حامی اش
هســتیم و دوستش خواهیم داشت .اگر او
را تنها نگذاریم او هم سن اکنون ما خواهد
شد و ان روز ما با او که بهترین دوستمان
است بدون ترس زندگی را تجربه می کنیم
با ادمی هم سن خودمان در درون خودمان.
در ترسیدن هیچ مشکلی نیست ،ترس
احساسی طبیعی است .اما باید بدانیم که ما
در بیشتر مواقع برای تجربه ی دنیا ،ناگزیر
می ترســیم ،ترســیدن به معنای احتیاط
کردن اســت نه کام ً
ال منفعل شدن و هیچ
کاری نکردن .ما ممکن است بترسیم و با
ترســی پخته به پیش رویم و با اگاهی به
این حقیقت که ترس یک احساس طبیعی
است خودمان را در شرایط سخت و مبهم
و غیرقابل پیش بینی درک کنیم .این درک
قلب مــا را ارام می کنــد و اضطراب ما را
کاهش می دهد و کمکمــان می کند تا با
وجود تمام ترســی که احساس می کنیم،
تصمیم بگیریم به جلو حرکت کنیم.
پس اگاه باشــیم بــه ترس هایی که ما
را جلــو می برنــد و ترس هایی کــه ما را
عقــب می رانند ،ان هــم جاهایی که باید
پیش برویم!
«از کتاب تکه هایی از یک کل منسجم» صفحه 22
سوترای شانزدهم:
عدم وابستگی و رهایی برتر
برگردان :بهاره جعفری صمیم
در ســوترای پانزدهم به رهایــی مرتبه ی پایین
پرداخته شــد و در این سوترا مرتبه ی باالتر رهایی
شرح داده می شود.
باالتریــن مرتبه ی رهایــی که بــه خوداگاهی
می انجامد ،هنگامی به وقــوع می پیوندد که طالب
از هرگونه عطش ،اشــتیاق و ارزومندی حتی امیال
ناشــی از تعامل نیروهای ســاتویک ،راجاســیک و
تاماسیک طبیعت ازاد شود.
:tatانچه
:paraṃفراتر ،ان سوی
:puruṣaاگاهی ،روح فردی
:khyāterحالت مفعولی
khyāti:به معنای دانش ،شناخت ،الهام
:guṇaخصوصیات ،صفات
:vaitṛṣṇyam = vai + tṛṣṇyamحالتی از ذهن که
از هرگونه خواهش رها است.
:vaiبدون ،عاری از
:tṛṣṇyamعطش ،وابستگی ،میل
روشنی شفاف ذهن
یک ذهن کدر و ابرگرفته حقیقت را می پوشــاند.
اما حقیقت از میان عدم وابســتگی با روشنی هرچه
تمام تر می درخشد.
ذهن همانند برکه ای اســت که اگــر تمیز و ارام
باشد ،می توان تصویر خود را در اب ان دید .تمیزی و
ارامی به یک اندازه در ایجاد یک بازتاب واضح اهمیت
دارند .زاللی اب به نبودن الودگی ها بســتگی دارد.
اگر دریاچه ارام ولی کثیف باشــد تصویر مبهم و تار
خواهد بود .اگر اب دریاچه زالل ولی اشــفته باشد،
تصویر هم دســتخوش اعوجاج خواهد شد .ابهی سا
(تمرین روشمند یوگا) برکه ی ذهن را ارام و تمرین
وایراگیا (رهایی) انرا زالل می سازد.
از طریــق ایــن دو انضباط –تمرین روشــمند و
رهایی -ســرانجام ذهن چنان ارام و شفاف می شود
که شروع به درک واقعیت ،درست به همان صورتی
که هست می کند و دیگر مجالی برای پیش داوری و
پیش مشغولی ندارد .به روشنی می تواند واقعیت را از
غیر ان و اگاهی را از موضوع تشخیص بدهد .می تواند
به خوبی ببیند کدام بخش از وجود ما متولد می شود
یکی از نخستین تقسیم بندی های انرژی کیهانی تقسیم ان به سه ارتعاش بنیادین است که با نام های اصول هوشیاری(، )Sattva
انرژی( )Rajasو ماده ( )Tamasبیان می شوند .این تقسیم بندی با عنوان تئوری «تری گونا» یا سه گونا شناخته می شود .گونا به معنای قید و
الزام است زیرا سه گونا در حقیقت اولین قید و بندی است که ما بر کل هستی مشاهده می کنیم .هر پدیده ای در جهان در نهایت در غلبۀ
یکی از این سه گونا است که شامل بدن ،احساسات و ذهن انسان هم می شود.
ساتوا اصل نور ،اگاهی و هوشیاری است که مستلزم سبکی ،رهایی ،توازن و تعادل است.
راجاس اصل انرژی و حرکت است که مستلزم جنبش و میل و فعالیت است.
تاماس اصل تاریکی ،ماده و رخوت است که مستلزم سنگینی و سکون و عدم تمایل است.
چرخۀ حیات و زندگی به واسطۀ این سه گونا به گردش درامده است .برای مثال می توان طبیعت را در نظر گرفت که در زمستان در استراحت
بو جوش و حرکت (راجاس) درمی اید ،در تابستان به اوج بلوغ خود (ساتوا) می رسد و این
و کمون (تاماس) است ،با شروع فصل بهار به جن
چرخه با اغاز پاییز و زمستان دوباره تکرار می شود .ما نیز در پایان فعالیت و حرکت و تالش (راجاس) نیاز به سکون و استراحت (تاماس)
داریم و در صورتی که بتوانیم فعالیت و استراحت خود را با اگاهی و به درستی مدیریت کنیم ،سطحی از توازن و تعادل (ساتوا) را در زندگی
ایجاد کرده ایم .مدیریت اگاهانه روی ارتعاشات تاماس و راجاس در تمامی حوزه ها ،موجب ساتوا است و این هوشیاری و اگاهی ساتوا است
که امکان رشد در زندگی برای رسیدن به اهداف عالی تر حیات را فراهم می سازد.
و در معرض سالخوردگی ،مرگ ،زوال و ویرانی قرار
می گیــرد و کدام بخش از وجود ما ابدی و ماورای
تولد و مرگ اســت .به این حالت ادراک مستقیم
یا پوریوساک هیاته (خوداگاهی) گفته می شود که
معنی تحت اللفظــی ان دانش روح فردی در برابر
دنیای مادی و همه ی تجارب وابسته به ان است.
ایــن درجه از درک و شــناخت تمام ترس ها و
شک ها را از بین می برد چراکه ما دیگر به موضوعات
و تجاربــی که برای ســفرمان زیان اور هســتند
وابسته نیستیم.
هنگامــی کــه بدانید کــه هســتید ،از کجا
امده اید ،منظور از بودن شــما در اینجا چیست و
به کجا می روید ،به ســادگی می توانید برای خود
هدف گــذاری نمایید .پس از تعییــن این هدف،
می توانید جســم ،ذهن ،حواس و همه ی ابزارهای
دنیایی را برای دســتیابی به ان به کار گیرید .این
امر شــما را قادر می سازد کلیه فعالیت های خود
را به روشی معنادار به انجام برسانید .خوداگاهی
حاصل از ذهن ارام و شــفاف همچنین به شــما
کمک می کند مراحل مهم سفر زندگی را شناسایی
نمایید .خواهید دانســت چه مقدار از سفر خود را
کامل کرده اید و چقدر از ان را پیش رو دارید .این
میزان از شناخت تمامی ترس ها و شک ها را از بین
می برد چرا که دیگر به موضوعات و تجارب زیان اور
ســفر خود وابسته نیســتیم .در این مرحله حتی
نیروهای نافذ طبیعت (ســه گونا یا جوهر :ساتوا،
راجــاس و تاماس) که بر شــخصیت ما حکومت
می کنند برای مقاصد عملی بی اثر شده اند.
نیروهای ســاتویک و تاماســیک منشا دوست
داشتن و دوست نداشتن هستند .انرژی ساتویک
ذهن مــا را به گونه ای تحت تاثیــر قرار می دهید
که خوبی ها و فضیلت ها را بپســندیم و بدی ها را
منکر بشماریم .در حالی که انرژی تاماسیک تاثیری
مخالف بــر ذهن دارد .ذهن ما دائماً دســتخوش
امواج ناشــی از تعامل این دو انرژی اســت که ما
را گرفتار در گرداب دوســت داشتن ها و دوست
نداشتن هایمان نگه می دارد .خوداگاهی چشم انداز
واقع گرایانه ای از زندگی را در اختیار ما قرار می دهد
که با داشــتن ان به جای اتالف وقت خود بر سر
دوست داشتن ها و دوســت نداشتن ها ،کل ذهن
و قلب خود را معطوف به رســیدن به هدف غایی
زندگی نماییم.
پس رهایی بر دو نوع است.
ان کس که از کاستی ها و نواقص انچه می بیند
یا می شنود اگاه است ،از انها دل می برد( .سوترای
پانزدهم)
و ان کــس که با تمرین دانش پوریوســا ذهن
خود را پاک می سازد ،حتی از صفات و خصوصیات
ظاهری و باطنی گوناها رها می شود.
منبع :سایت ایران یوگا
23
https://yogainternational.com/article/view/yoga-sutraدانش یوگا ابان |1399شماره 143
1-16-translation-and-commentary
https://tlayt.org/yoga-sutra-1-16-from-knowledge-ofpurusa-there-is-no-thirst-for-the-gunas/ صفحه 23
ایورودا (تمرینات عملی)
«برای ایجاد تعادل در زندگی دریابید چه
کسی هستید و به چه چیزی نیاز دارید»
نویسندگان :سوامی دورگاناندا ،۱سوامی شیواداساناندا، 2
سوامی کایالساناندا
پن
جم
3
برگردان :پری باباجی
کتاب تمرینات عملی ایورودا چشم انداز سوامی شیواناندا (-1963
1887م ).را بیان می کند .ســوامی شیواناندا،استاد مشهور یوگا و
پزشک هندی است که بیش از 200کتاب در مورد تمام جنبه های
یوگا و همچنین ایورودا نوشته است .در شماره ی گذشته با تست
کشف دوشای خود اشنا شدید .اگر تست را انجام داده اید ،در این
قســمت با ارزیابی و کشف دوشای خود ،خواهید دید که چه رژیم
غذایی و فعالیت هایی مناسب دوشای شما است و شما را به سبک
زندگی سالم و ایده ال هدایت می کند.
بدن چگونه ایمنی را می سازد
اگنی یا همان اتش گوارشــی؛ بافت ها ،اوجاس و ماالس؛ همگی
برای ســامتی بدن الزم و ضروری هستند .تمام این چهار بخش
و سالمتی شــان و همچنین عملکردشــان بســتگی به عملکرد
یکدیگر دارد.
چشم انداز ایمنی
در ایورودا ،اگنی به معنای اتش و در بدن؛ اتش گوارشــی است.
اگنی در برابر تمامی مراحل گوارش و هضم غذا دارای مسئولیتی
بسیار مهم است که باعث سالمتی کامل بدن می شود.
اگنی سالم
بدن قادر به هضم غذا و جذب مناســب مواد
مغذی است و همچنین تولید اوجاس بیشتری
می کند که باعث ایجاد ایمنی بیشتر و ظرفیت
بیشتر برای پرانا می شود.
اگنی ضعیف
بدن نمی تواند غذا را به درســتی هضم کند.
به غذای هضم نشــده اما می گویند که تجمع
ان باعث بیماری می گردد .اما مانند ســم در
بدن عمل می کند و وجود ان مانع تولید و یا
کیفیت مطلوب در اوجاس می شود.
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هفت عنصر در بدن عبارتند از پالســما ،خون ،عضالت و پوست،
چربی ،اســتخوان ،اعصاب و مغز استخوان که دائم در حال تولید
هســتند .هر کدام از این عناصر نقش مهمی را در مراحل گوارش
و چرخه ی تولید ،در بدن ایفا می کنند .انها خود همچنین در این
چرخه تولید می شوند و باعث تولید بقیه ی عناصر می شوند مانند
پالسما و خون و سایر بافت ها.
اوجاس اخرین عنصری اســت که در این چرخه تولید می شود و
معموالً به عنوان عنصر هشتم نامیده می شود .اوجاس ماده ای است
که از پرانا (انرژی حیاتی) پشتیبانی می کند و باعث ایمنی بدن در
مقابل بیماری می گردد .ماالس به دفع مواد زاید بدن مانند عرق و
ادرار و مدفوع کمک می کند.
اما و اگنی ضعیف
اگر اگنی ضعیف باشــد ،بافت ها متعــادل نخواهند بود و ماالس
کارایی درستی نشــان نخواهد داد ،درنتیجه غذا به خوبی مراحل
هضم را طی نمی کند و این باعث ایجاد سم در بدن می شود که در
ایورودا به ان اما می گویند.
غذا هضم
می شود.
نسبتا هضم
غذا
ً
می شود.
غذایی که وارد بدن
می شود.
غذایی که وارد بدن
می شود. صفحه 24
همه ی بیماری ها به دلیل اختالل در عملکرد اگنی (اتش گوارشی) است.
بدن ایمن است .میزان مناسب
اوجاس نشان می دهد پرانا به
میزان مناسب تولید می شود،
در نتیجه ایمنی بدن افزایش
می یابد و اما تولید نمی شود.
بدن ایمن نیست .میزان
مناسب اوجاس اندک است و
پرانا به میزان مناسب تولید
نمی شود ،اما در بدن افزایش
می یابد و باعث بیماری
می شود.
عناصر در وضعیت
سالمی هستند.
اما تولید نمی شود.
اوجاس تولید می شود.
میزان ماالس در بدن
مناسب است.
عناصر در وضعیت
ناسالمی هستند.
اوجاس به میزان
مناسب تولید نمی شود.
سبک زندگی ایورودیک
سالمتی حالتی اســت که در ان خوب بخوابید ،غذای خود را به
خوبی هضم کنید ،راحت و عاری از هر گونه بیماری باشید.
«سوامی شیواناندا»
سبک زندگی سالم
سبک زندگی ایورودیک ،براساس سه اصل :اعتدال ،جریان عادی
در زندگی و هماهنگ با ریتم طبیعی دوشاها و اگنی استوار است.
سالمتی چیست؟
ســامتی ،جایگاه صحیح و درست قرار گرفتن ،دوشاها ،بافت ها،
اگنی و مواد زاید اســت که در بدن ،اندیشــه و احســاس تاثیر
می گذارد .ناسالمی از عدم هماهنگی دوشاها شروع می شود .ابتدا
یک یا چند دوشــا دچار اختالل می شوند .اگر به موقع به ارامش
نرسند و اختالل انها مرتفع نشــود ،باعث شروع بیماری در بدن
می گردند .اما و ســموم در بــدن افزایش می یابد و اگنی ضعیف
می شود که نشانگر ضعف سالمتی است.
تغییراتطبیعی
تاثیرات دوشاها روی بدن ما و همینطور نقش اگنی در طول روز
در حال تغییر است .سن ما و فصل ها نیز تاثیرات متفاوتی را ایجاد
می کنند .ما باید تمام این تاثیرات و تغییرات را تشخیص دهیم تا
همواره از سبک زندگی سالمی برخوردار باشیم.
مراحل زندگی
اطمینان حاصل کنید که قدرت دوشاها را در هر مرحله از زندگی
در نظر گرفته اید ،زیرا این امر به شــما کمک می کند که همیشه
در تعادل باشید.
اما در بدن افزایش
می یابد.
میزان ماالس در بدن
نامناسب است.
کودکی :در این زمان دوشــای کافا غالب اســت .کافا باعث رشــد
می شود ،پس نیاز است که حمایت شود.
بزرگسالی :پیتا در زمان بزرگسالی دوشای غالب است .در این سن
بدن شما نیازمند ان است که پیرو این دوشا باشد.
کهنسالی :در ایــن دوران دوشای غالب واتاست .متوجه باشید که
در تعادل باشد.
فصل ها
تغییرات اگنی و دوشــاها در فصل های مختلف کام ً
ال مشهود است.
در متون کالسیک ایورودیک ،فصل ها به صورت زمستان ،تابستان و
بو هوای هندوستان به
بارانی ،توصیف شده اند ،به همان صورت که ا
بو هوای کل دنیا ،می توان
همین صورت است .برای تطبیق ان با ا
با توجه به حرارت و گرما و ســرمای هوا در فصل های مختلف ان را
در نظر گرفت و همچنین دوشای واتا را بین فصل ها تشخیص داد.
زمستان :در زمستان واتا افزایش می یابد .غذاهای مقوی بخورید و
مطمئن شــوید که اگنی شما به خوبی عمل کند ،کافا نیز دوشای
دیگری اســت که در این فصل افزایش می یابد ،پس حتماً غذاهای
گرم بخورید.
بهار :کافا در این فصل ادامه دارد و ایجاد الرژی فصلی و خســتگی
می کند .حتماً مانع اضافه شدن کافا شوید.
تابستان :گرما و حرارت اگنی را ضعیف می کند .پیتا در این فصل
افزایش می یابد و باید مراقب شــدت گرفتن ان باشید مخصوصاً که
اگر هوا شرجی و بارانی باشد.
پاییز :واتــا دوباره افزایش می یابد ،و باعث ضعف اگنی می شــود.
مطمئن باشید که اگنی خود را تقویت می کنید.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
25 صفحه 25
رازداری در ادبیات فارسی
نویسنده :مریم عرفانی فر
در ادبیات فارسی به رازداری و پرده پوشی بسیار اشاره شده است.
به عنوان مثال ،اگر ســیری در مثنوی معنوی موالنا داشته باشیم
و نگاهی هرچند کوتاه و مختصر به اثار ادبی که از گذشــته های
دور تاکنون به ما رســیده بیاندازیم می بینیم که ادیبان و عارفان
گذشته ی ما بسیار به کم گویی و رازداری اشاره کرده اند.
اهمیت رازداری و سکوت
در میــان ضرب المثل های به جا مانده از ادبیات عرب داریم که
«قلوب االحرار قبور االسرار» یعنی دل های ازادگان گورخانه اسرار
است .اســراری که نباید بازگو شود و انسان های ازاده و ازادمنش
هستند که هیچ گاه اسرار را فاش نمی سازند به عبارت دیگر انسان
کم سخن و گزیده گو فردی ازاد منش و ازاد اندیش است و نادرستی
و ناراستی در رفتار و منش او وجود ندارد .موالنا می فرماید:
گورخانه راز تو چون دل شود
ان مرادت زودتر حاصل شود
کســی که سکوت می کند اســرار الهی را نیز در قلب خویش
می یابد چرا که با سکوت خویش فرصت خواهد داشت تا در ایات
الهی و افریده های خدا با نگاهی عمیق و موشــکافانه بنگرد و در
دریای مهر و محبت الهی غرق گردد.
جایگاه اسرار الهی کجاست؟
دل ،مامن و پناه اصلی اسرار الهی است .صاحبان اثار عرفانی در
اغلب اوقات ،هرگاه از اسرار سخن می گویند ،گوشه چشمی هم به
قلب یا دل دارند؛ دل ایمن ترین مکان برای اسرار است .اسرار خدا
در دل مومن قرار می-گیرد و دلی که در پی دوســتی دنیا اســت
افریدگار هستی با ان کاری ندارد.
سکوت و خاموشی در نزد عرفای ایرانی
عرفا به سکوت و کتمان سِ ر بسیار تاکید داشتند و تخلصی که
موالنا برای خود برگزید حاکی از این اهمیت اســت .مولوی رومی
تخلص خاموش را برای خود برگزید تا بر ســکوت و خاموشــی و
اهمیت ان اشــاره داشته باشد .در جای جای مثنوی معنوی نیز به
رازداری اشاره شده است:
گفت پیغمبر که هر که سر نهفت
زود گردد با مراد خویش جفت
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رســول خدا (ص) فرمودند :هرکس اسرارش را پنهان کند زود
می تواند به مراد دلش برســد .پس اگر خواسته و تمنایی دارید و
می خواهید به ان برســید ان را کتمان کنید و در نزد خود پنهان
ســازید .در حدیثی دیگر از رسول اکرم (ص) امده است :نیازهای
خود را با پوشاندن ان ها براورده سازید که هر صاحب نعمتی مورد
حسادت واقع می شود.
اگــر دانه ای را در دل خاک پنهــان کنیم ان دانه در فصل بهار
شکوفا می شــود و موجب سرسبزی باغ می گردد .اگر این دانه در
داخل خاک پنهان نمی شد امکان سرسبزی باغ نیز وجود نداشت.
در مقابل چه چیزی باید سکوت کرد؟
عالوه بر ســکوت در برابر غیر با دیدن جمال یار نیز باید سکوت
کرد .وقتی عارفی از چند وچون هســتی اگاهی یافت نباید لب به
ســخن بگشاید .سالکان راه طریقت همواره خاموشی را بر هر چیز
دیگری ترجیح داده اند.
مستم از باده های پنهانی
وز دف و چنگ و نای پنهانی
موالنا در این بیت نشان می دهد که تا چه اندازه مشتاق خاموشی
و دم نزدن است.
راز در عرفــان مولوی ،حال پنهانی و لطیفه ای میان عاشــق و
معشــوق است که هر کسی را توان دریافت ان نیست و باید برای
دریافت ان محرم بود .حافظ شیرازی می فرماید:
مدعی خواست که اید به تماشاگه راز
دست غیب امد و بر سینه نامحرم زد
عقل و زبان از بیان و تفســیر ان رازها ناتوان اند و یگانه جایگاه
ان دل اســت .از دیدگاه ســالکان راه حق تنها انســان های کامل
محرم اسرار الهی اند .حجاب که بر دل افتد دیگر مامن اسرار الهی
نمی شود .کینه ،حســد ،بخل ،جاه طلبی و ثروت اندوزی و در یک
کالم پیــرو نفس اماره بودن حجاب و مانعی برای دریافت اســرار
الهی هستند .انسان کامل کسی است که درون او از هوای نفسانی
و تعلقات دنیایی خالی است .این ولی واصل و عارف کامل همان نی
است که تهی از هر چیزی است .همان طور که نی توپر دم نایی را
منعکس نمی کند انسانی هم که درونش اکنده از هوای نفس است،
چیزی را منعکس نمی کند .روح انســان کامل از نفخه ی الهی پر
است و از جدایی ها و ایام هجران شکوه و شکایت می کند:
بشنو این نی چون حکایت می کند
از جدایی ها شکایت می کند
منابع:
-1مقاله راز و رازداری در عرفان مولوی؛ غالمرضا پیروز ،علی اکبر باقری خلیلی.
-2شرح جامع مثنوی معنوی دفتر اول .کریم زمانی. صفحه 26
زندگی یک سفر شیرین است اگر...
نویسنده:شین.دستجردی
تا حــاال فکر کرده ایــد که چرا مســافرت را
دوســت داریم و برای رفتن به یک سفر تفریحی
به خصوص اگر به مناطقی باشد که قب ً
ال نرفته ایم
ذوق زده می شویم؟ حتماً برای این است که همه
چیــز برایمان تازگی دارد .به محل هایی می رویم
که تــا به حال نرفته بودیم .افــرادی جدیدی را
مالقات می کنیم .غذاهایی را می چشیم که طعم
انها برایمان تازگی دارد .نمی دانیم قرار است چه
چیزهایی را ببینیم و چه اتفاقاتی برایمان بیفتد
و چه کســانی را مالقات خواهیم کرد .همه چیز
تازه و نو است .تمام لذت مسافرت به همین است.
بر عکس ،اگر هر روز سر یک شغل ثابت برویم،
از مســیری تکراری عبور کنیم ،همان افراد روز
قبل و روزهــای قبل را ببینیم ،همان حرف های
همیشگی را بشــنویم ،طبیعتاً به مرور دل زده و
خسته و فرســوده می شویم .شاید حتی در ابتدا
شغلمان را خیلی دوست داشته ایم و برای رفتن
سرکار انگیزه و هدفی را دنبال می کرده ایم ولی با
تکرار هــر روزه ،ان انگیزه رنگ می بازد و به یک
دل زدگی و روزمرگی مبدل می شود .این است که
برای رهایی از این روزمرگی و اندوه به مســافرت
می رویــم تا حال وهوایمان تازه شــود و انرژی از
دست رفته یمان را بازیابیم.
خبر خوش انکه می توانیم سفر
دلچســبی را همیشگی و دائمی
داشته باشیم .می توانیم ان تازگی
و طراوات و شادمانی را که از لذت
سفری عالی به ما دست می دهد،
همیشــه در اعمــاق وجود خود
حس کنیم .می توانیم همیشــه
مسافری مشــتاق و شاد باشیم.
چگونه؟! با عــوض کردن ذهن و
نگاه خود به زندگی .به جای فکر
کردن به اینکه مث ً
ال چرا دیروز ان
اتفاق افتاد؟! یــا مث ً
ال وای دوباره
امروز همکارانم همان جمله های
هــر روز خود را تکــرار خواهند
کــرد ...و یا مث ً
ال اوه امروز باید باز
همان کارهــای روز قبل را انجام
بدهم ...و یا اینکه وای نکند امروز
رئیس مرا به خاطر اشتباه دیروزم
بازخواســت کند!!! ...به جای این
افکار پریشان و پراکنده که دائم
به ذهنمان هجوم می اورند ،همه
چیز را فقط مشاهده کنیم ،بدون
قضاوت کردن ،بــدون رجوع به
افکار گذشته و بدون نگرانی راجع
به اینده.
درست مثل مسافری که هر روز در سفر است
و به نقاط ناشناخته قدم می گذارد ،همه چیز را
با توجه فقط نــگاه کنیم .از منزل تا محل کار
همه چیز را با دقت ببینیم مثل مســافری که
تازه به این شهر امده است .وقتی همکارانمان را
می بینیم با دقت نگاه شان کنیم مثل اینکه برای
اولین بار است انها را می بینیم و با دقت گوش
کنیم که چه می گویند .به خودمان نگاه کنیم
که چه عکس العملی انجام می دهیم .به صدای
خود گوش کنیم که چه داریم می گوییم .وقتی
این صحنه تمام شــد صحنه ی بعد را ببینیم.
پشــت میزکار می نشینیم .کشــوی میز را باز
می کنیم .خودکار را برمی داریم و ...وقتی به افکار
گذشته و اینده رجوع نکنیم و فقط همه چیز را
طوری ببینیم که انگار برای اولین بار است که
مشاهده اش می کنیم ،همان حس شیرین یک
ســفر هیجان انگیز برایمان پیش می اید .حتی
اگر همکارمان همان حــرف دیروزش را تکرار
کند ،خواهیم دید که دقیقاً همان حرف دیروز
نیست ،مسلماً امروز متفاوت است.
بیاییم در ســفر زندگــی در راه حقیقت و
واقعیت گام برداریم .راه حقیقت ،راه ارامش و
شادمانی بی پایان است .هر لحظه ،لحظه ای تازه
اســت که قب ً
ال هرگز نبوده و بعدا ً نیز هرگز تکرار
نخواهد شــد .بیاییم در راه حقیقت گام برداریم
تا به رنج ها و مصیبت ها و به تمام خســتگی ها و
نا امیدی ها و غم ها پایان دهیم .ذهن و نگاه مان را نو
و تازه کنیم تا حوادث تازه و نو پیش ایند.
زندگی اکنون ما حاصل افکار گذشته ی ما است.
اگر ماللت بار است به این خاطر است که افکار ما
تکراری هستند .ما با فکر و ذهن خود زندگی مان
را می ســازیم .هر کالمی که اکنون می گوییم و به
هر چه اکنون فکر می کنیم اینده یمان را می سازد.
با مشــاهده ی حقیقــت اکنــون ،لحظه به لحظه
زندگی مان را می ســازیم .با تسلیم بودن و پذیرا
بودن می بینیم که هر لحظه ی زندگی چه هدایایی
برایمان به ارمغان می اورد .یکی از این هدایا ارامش
و شعفی است که از سکوت ذهن پدیدار می شود.
اگر توجه کنیم ذهن دائم مشغول ساختن مشکل
و مسئله است و بعد شروع می کند به حل کردن
مســائلی که خودش به وجود اورده .با پایان دادن
به این گفت وگوهــای درونی می بینیم که درواقع
مشکلی وجود نداشته است.
با تغییر دادن ذهن و نگاه خود می توانیم زندگی
را تغییر دهیم .ذهن می تواند شریر باشد یا شریف،
دشمن باشد یا دوست ،خوشحال باشد یا ناراحت.
اگــر ذهن را دگرگــون کنیم زندگــی دگرگون
می شود .افکار و کالم درست شادمانی می اورند و
افکار و کالم نادرست مصیبت و رنج را می سازند.
توجــه در زمان حال ارامش و شــادی می اورد و
قضاوت کردن و نگرانی و کینه و نفرت ،غم و اندوه
و خستگی و ناامیدی به دنبال دارد.
تا وقتی در ذهنمان خودمحوری ،تنفر ،حسد،
کینه ،خشم ،حرص جای دارد ،تا وقتی ذهن دائم
حــوادث قبل را مرور می کند و بر مبنای ان افکار
اینده را می سازد مشکالت کماکان باقی خواهند
ماند .تا وقتی خــود را مرکز عالم بدانیم و مدام از
رنج ها و مصیبت ها که برایمان پیش امده بنالیم،
از اینکه دیگران به من بد کرده اند ،یا فکر به اینکه
چطور مرکز توجه باشم ،به حوادث بد و ناخوشایند
و تکرار روزهای خسته کننده فرصت وقوع دوباره و
دوباره خواهیم داد.
افکار اشفته ذهن را اشفته می سازند و در نتیجه
زندگی مان اشفته می شــود .ذهن ارام و ساکت،
خشــنودی و رضایت را به زندگی مــان می اورد.
نگاه کهنه و تکراری رخدادها و اتفاقات تکراری را
به وجــود می اورند و نگاه نو و تازه به هر لحظه ی
زندگی ،حوادث نو و شــادمانی و تازگی را با خود
همراه می اورد.
و خالصه اینکه...
زندگی یک سفر شیرین است اگر ...
در هر لحظه نگاهمان را نو کنیم.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
27 صفحه 27
بسیاری از شــما می دانید که یوگا
راه کارهای مفیدی برای پیشگیری
و بهبود روند درمان بیماری ها دارد.
شاید حتی تجربه ای شخصی در این
زمینه داشته باشید یا اثر تمرین یوگا
را در بهبود حال اطرافیان خود دیده
باشید .کریشان کومار سومان و دکتر
وی .دی .اهلوالیا در بخشی از کتاب
یوگادرمانی راه کارهای پیشــنهادی
یوگا بــرای برخــی از فراگیرترین
بیماری ها را به اختصار ارائه می کنند.
این کتاب در ســال 2010منتشر و
در سال 2017مورد بازبینی و چاپ
مجدد قرار گرفت .مجله ی دانش یوگا
قصد دارد در هر شماره به ترجمه ی
بخش هایی از این کتاب بپردازد.
در شماره ی گذشته ،علت های کلی
ی بیماری ها ،ویژگی های
شکل گیر
شخص ســالم و درنهایت اختصاصاً
راه کاری درمان بیماری ســیاتیک
ارائه شــد .در این شماره به بیماری
مهراک یا فرسایش مهره های گردنی
خواهیم پرداخت .الزم به ذکر است
که مترجم به فراخور نیاز اطالعات
تکمیلی را از منابــع دیگر به منبع
اصلی اضافه کرده است.
مهراک یا فرســایش مهره های گردنی یکی از
بیماری های شایع این روزها است که نه سن و
سال می شناسد و نه زن و مرد اما در میان افراد
سالخورده بیشــتر دیده می شود .این بیماری
می توانــد هر هفت مهره را درگیر کند .در این
صــورت ،گردن و ماهیچه های ان خشــک و
دردناک می شوند .شاید بهتر است بگوییم این
بیماری نوعی نقص در ستون فقرات است که
شیوه ی نادرست زندگی ما عامل ان است.
نشانه ها:
نشــانه ی اصلی ان ،گرفتگی و انقباض بخش
فوقانی ستون فقرات و درد شدید در ناحیه ی
گردن است .این بیماری از نوع التهابی نیست
ولی در موارد شدید با مشاهده ی التهاب همراه
است .در این بیماری ،به دلیل فرسایش و اسیب
مهره و بافت های پیرامونی حرکت دادن گردن
مشکل است .از سوی دیگر گردن دردناک است
و درد ان ناشی از ریشــه ی اعصابی است که
در ناحیه ابتال تحت فشــار قرار گرفته اند .این
درد اغلب تا ســر و دست ها امتداد می یابد و با
احساس درد یا گزگز همراه است.
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوم
بیماری و عوامل بیماری زا
(مهراک یا فرسایش مهره های گردنی)
برگردان :ناهید موسوی
عوامل:
تنش های روحی ،عادات نامنظم و نامتعادل زندگی
مانند خوردن غذای نامناسب ،وضعیت شغلی شامل
کار کردن در شــرایطی که ســر مدام به جلو خم
می شود .کار کردن زیاد ،خوابیدن در بستر نامناسب،
بالشت بلند ،ورم مهره عمدتاً در مهره شماره 5-4
گردنی ،از بین رفتن راستای طبیعی ستون فقرات
و فشــارهای نامتعادل به گردن و استخوان زایی در
اطراف تنــه ی مهره که دامنه حرکــت را محدود
می کند ،.از جمله عوامل این بیماری است.
به دلیل اهمیت شناسایی دردهای ناحیه ی گردن و
تاثیر به سزای این ناحیه در کیفیت زندگی روزانه
شاید بد نباشــد کمی با اناتومی ستون فقرات در
ناحیه ی گردن و بیماری اسپوندیلیت اشنا شویم.
ستون فقرات 1در افراد بالغ محور اصلی بدن است
و از 26مهره تشکیل شــده است ،هفت مهره در
گردن ،دوازده مهره در قفسه ی سینه ،پنج مهره در
کمــر و دو مهره جامع در بخش خاجی و دنبالچه.
هر مهره شامل جسم مهره ،قوس مهره ای و تعدادی
زائده اســت که محل مفصل و اتصاالت عضالنی و
سوراخ مهره است .نخاع و رشته ی اعصاب نیز از این
ناحیه عبور می کند .این ستون مستحکم در نمای
طرفی دارای چهار قوس اســت که در ناحیه گردن
رو به جلو ،قفسه ی سینه روبه پشت ،کمر رو به جلو
و ناحیه خاجی و دنبالچه رو به پشــت است .ستون
فقرات وزن ســر و تنه و اندام های فوقانی را تحمل
می کند و از طریق لگن به پاها منتقل می کند. صفحه 28
فشاری که بر ستون فقرات وارد می شود از
طریق این ســاختار با منحنی های ویژه به
مفاصل نیمه متحرک و دیسک های لیفی-
غضروفی و ماهیچه های نگهدارنده ی ستون
فقرات وارد و خنثی می شــود .در این میان
گردن به دلیل ارتباط با سر ،دست ها و سینه
و دامنه ی حرکتی متنوع ،بیشتر در معرض
تنش و اسیب اســت .از سوی دیگر گردن
وزن ســر را به تنه منتقل می کند .یکی از
بیماری های شــایع این ناحیه فرســایش
ساختار مهره اســت که به اسپوندیلیت 2یا
مهراک معروف است.
اسپوندیلیت یا مهراک
مهراک عبارت است از فرسایش مهره ها یا
تنه ی مهره که بیشــتر در افراد سالخورده
مشاهده می شود .این بیماری را گاهی مقارن
یا همان اســتئو ارتریت می دانند .مهراک
به خودی خــود غیرالتهابی اســت و در هر
بخش از ســتون فقرات ممکن است عارض
شود .اما پس از ادامه ی روند فرسایش مهره،
اسیب به مفاصل می رسد و از اینجا التهاب
نیز اضافه می شود .در مواردی به دلیل رشد
بافت استخوانی کاذب در محل و پیشرفت
اســیب ،کانال مهره و ملحقات ان از نخاع
و ریشه های اعصاب تاثیر می گیرند و درد را
در تمامی نقاط مرتبط گسترش می دهند.
این اتفاق زمانی حاد می شــود که فاصله ی
میان دو مهره ی فرســوده کم شود و فشار
بر دیســک های میان مهره ای بیشتر شود.
با وجود اینکه بیماری بیشتر در سنین باال
شایع اســت ولی تغیرات سبک زندگی در
سال های اخیر سبب شــده در جوانان نیز
دیده شود.
راهکارهــای مداخله ی یوگا بــرای بهبود
بیماری:
.1کنجال کریا در مــواردی که درد گردن
حاد نباشد.
.2اساناهای یوگا :با توجه به اینکه فاصله ی
میــان دو مهره در این بیماری به شــدت
کاهش می یابد و دیسک و بافت های ماهیچه
و اعصاب در گیر می شــوند ،هر حرکتی که
بتواند عضالت نگهدارنده ی ستون فقرات را
تقویت کند و ظاهر طبیعی به قوس گردن
دهــد و به عالوه فاصله ی میــان مهره ها را
تعدیل کند مضاف بر بهبود شــرایط بیمار
در مرتفع کــردن عوارض روانی ناشــی از
بیماری راهگشــا خواهد بود .مراقب باشید
انجام اساناها محتاطانه و زیر نظر مربی اگاه
صورت گیرد.
اساناهایی از گروه پاوان موکتاسانای گردن و
دست ها با مراعات دامنه ی دقیق حرکت در
فرد بیمار ،مانند حرکات کششی-چرخش
و خمش شانه ها دست ها و سر با کمک ابزار
یــا بدون ان به همراه تنفس جهت افزایش
دامنه ی حرکت و اســتحکام بخشی ستون
فقرات مناسب هستند.
پس از حصــول اطمینــان از توانایی فرد،
روند حرکــت درمانی را با اســاناهای زیر
ادامه دهید:
• تاداســانا یا حالت کوه با رعایت تیلت
قدامی لگن یا حفظ موالباندا و اودیانا باندا
برای افزایش ثبات ستون فقرات
• بوجانگاسانا یا کبری
• شاالباسانا یا ملخ
• ماکاراسانا یا کروکودیل
• اشتراسانا یا شتر بدون بلند کردن گردن
• دانوراسانا یا کمان
• چاکراسانا یا چرخ
• ماتسیاسانا یا ماهی
.3ماساژ شــانه و گردن با روغن خردل
و روغن کرچــک :روغن خردل به دلیل
مقادیر قابل توجه اســید چرب امگا 3و
ســلنیوم به عنوان روغنــی ضد التهاب
بــرای کاهــش درد و ورم در بیمــاران
اســتئوارتریت مناسب اســت و گردش
خون را در بافت ناحیه ی دردناک افزایش
می دهد و سبب افزایش دامنه ی حرکت
در ان موضــع می شــود .روغن کرچک
نیز با داشــتن خواصی نســبتاً مشابه بر
روی سیســتم اعصــاب مرکــزی تاثیر
می گذارد ،در عصاره ی الکلی پوســته ی
ان در دوز پاییــن ،خــواص ضدالتهابی
و انتی هیســتامینی دیده شده است .با
توجه به اینکه کرچک گیاهی سمی است
حتماً باید از روغن مناسبی استفاده شود
که به طور اختصاصی برای ماساژ فراوری
شده است.
.4پرانایامــا :تنفس کامــل یوگا ،تنفس
انولوما ویلوما و تنفس بهرماری به درمان
این بیماری کمک می کنند.
.5یوگانیدرا
.6رعایت رژیم غذایی مغذی و اسان هضم
از میوه و سبزیجات ،جوانه ،حبوبات وغالت
به درمان این بیماری کمک می کنند .به
خاطر داشته باشید برای سرعت بخشیدن
به روند درمان از مصرف ســیب زمینی،
برنج ،فست فود و سرخ کردنی ها ،غذاهای
چرب و شیرین و شور پرهیز کنید.
.7مودرا :وایو مودرا یا مودرای باد -پانکاج
مودرا یا لوتوس به درمــان این بیماری
کمک می کنند.
مراقبت هایپیشگیرانه:
.1قائم بنشینید و ســتون فقرات را در
هنگام کار در شرایط مناسب قرار دهید و
اگر می توانید گاهی به عقب خم شوید تا
عضالت استراحت کنند.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
29 صفحه 29
.2درحالی که روی تخت دراز کشــیده اید،
سر و دســت ها را از تخت اویزان کنید و
برای مدت کوتاهی در این حالت بمانید.
.3پرهیز از استرس
.4کار کردن در حد توان
.5قرار دادن دســتمال خنک روی شکم
پس از دفع به مدت 30دقیقه برای ارامش
اعصاب و رهایی ماهیچه ها
.6از سفرهای غیر ضروری پرهیز کنید.
.7اســتفاده از بالشت استاندارد یا خوابید
بدون بالشــت اگر ســر را مــدام به جلو
می کشید.
.8ورزش بــرای تقویــت و کشــش
ماهیچه های گردن
.9رفع مشــکالت متابولیک گرچه ممکن
اســت غیر مرتبط به نظر برسد به گردش
خون مناســب در بدن ،ارامش اعصاب و
بهبود سالمت عمومی بدن کمک می کند.
می توانید از شربت عسل و لیمو یا لیموناد
که حاوی کلســیم و اهن است برای این
منظور استفاده کنید.
.10در وضعیت نشسته روی صندلی سعی
کنید فاصله مناسب میان دو پا باشد و وزن
بــه راحتی از ران به کف پا و زمین منتقل
شود تا خستگی در اندام فوقانی باقی نماند.
.11اصل انتقال وزن از سر تا پا را در حالت
ایستاده نیز مراعات کنید و سعی کنید در
حالت ایســتاده فاصله کمی میان دو پا به
موازت هم قرار دهید تا تعادل اسان باشد.
.12در هنــگام کار از هــرد دو دســت
استفاده کنید.
.13در هنگام برداشتن اشیا از روی زمین
از زانوها به درستی استفاده کنید و کمتر از
کمر خم شــوید تا وزن سر به جلو کشیده
نشود .توجه به این مسئله در دوران بارداری
بسیار مه م است.
دکترشیردلنیازی رئیس کمیتهیوگایخراسان
شمالی در برنامه ای که در سوم شهریورماه به
مناسبت برگزاری پویش سراسری اماده باش
بصورت الیو برگزار شــد فعالیت های کمیته
یوگای استان خراسان شمالی از ابتدای فعالیت تاکنون را به
این صورت تشریح نمود:
یوگا در خراسان شمالی از سال های 1359-60شروع به فعالیت
نمود با پیگیری های فراوان در ســال 1369اولین مجوز رســمی
تاســیس باشگاه صادر گردید .در سال 1372با اخذ مجوز از اداره
دکتر شیردل نیازی رئیس کمیته یوگای خراسان شمالی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
.14کفش پاشنه دار نپوشید.
.15اگــر الزم اســت وزن خــود را
کاهش دهید.
.16برای پیشگیری از مراحل حاد قبل از
هر عمل مداخله گرانه با پزشک متخصص
مشورت کنید و از موارد احتیاط و دامنه ی
پیشــرفت بیماری مطلع شوید .اگاهی از
شرایط موجود ،دید مناسبی از فرایند پیش
رو به شما و درمانگر خواهد داد و نتیجه را
قابل اعتماد خواهد کرد.
.17روند درمان را مشــتاقانه دنبال کنید
این بیماری توان شــما بــرای حرکت را
کاهش می دهد .اما این به معنی منع کامل
حرکت نیست.
منابع:
1-Vertebral column
2-Spondylitis
Cervical Spondylitis, disease and their Remedies,
from Yoga Therapy book, Krishan Kumar Suman,
2010
)The New England Journal of Medicine (NEJM
کل تربیت بدنی خراســان و اداره کل ارشاد اسالمی اولین پوستر
رنگی حرکات یوگای بجنورد با تیراژ 5000برگ چاپ و در سراسر
کشور منتشر شد.
در ســال 1373و زمانی که هنوز انجمن یوگا شــکل نگرفته بود
در جشــنواره فرهنگی ورزشی بزرگداشت هفته تربیت بدنی برای
اولین بار تیم ورزش یوگای بجنورد در شــهر مشــهد مورد تقدیر
اقای مجتهد زاده مدیر کل وقت قرار گرفت و در همان سال اقای
هاشمی طبا ریاست محترم سازمان تربیت بدنی ،دستور پیگیری به
رســمیت شدن یوگا در ایاران را صادر نمود و در تاریخ 74/04/21
انجمن یوگا شکل گرفت.
از سال 1375استان خراسان شمالی از مربیان رسمی فدراسیون
ورزشهای همگانی برای اموزش یوگا در باشگاه های استان خراسان
شمالی بهره مند گردید.
کمیته یوگای استان خراسان شمالی تاکنون در امر گسترش یوگا
فعالیت های زیر را انجام داده است:
پژوهش های فرهنگی :
-1چاپ پوستر یوگا در سال 1372در تیراژ ۵۰۰۰برگ
-2تالیف رساله یوگا در یک نگاه 1371
-3نگارش پایان نامه با موضوع علل گســترش یوگا در شهرستان
بجنورد در سال 1376توسط دانشگاه شهید بهشتی
-4تاسیس کمیته یوگای خراسان در سال 1377
-5تاسیس کمیته یوگای خراسان شمالی در تاریخ 1384
-6برگزاری دوره مربیگری خانم ها و اقایان در سال1386-13۸۷
-۷برگزاری دوره مربیگری خانم ها در سال 1396
-۸برگزاری دوره مربیگری اقایان در سال 1398
دریافت جام طالیی مسابقات یوگای اقایان در سال 1397برگزار
شده در شهر اراک صفحه 30
سوم
چرا خوداگاهی مهم است و چگونه
می توان ان را توسعه داد؟
نویسنده :مایکل پیترزاک
برگردان:واحد ترجمه
هرکسی به خود شخص ،اسیب برساند .اما چه کار کنیم وقتی کسی را که باید
ببخشیم؛ خودمان هستیم؟
یک فرد موفق را به من نشــان دهید تا من به شما فرد موفق با اهداف باال
و اســتانداردهای فوق العاده ایی را نشان دهم که به محض شکست خوردن ،به
خودش ضربه نمی زنند .افراد زیادی باور دارند که اگر نتوانند به خواسته هایشان
برســند ،دچار مشکل خیلی اساسی می شوند و حتی ترجیح می دهند که به
زندگی خودشــان خاتمه بدهند .به خودتان اهمیت بیشــتری بدهید .ما نیاز
داریم که عاشــق خودمان بشــویم و این فقط با تمرین شفقت به خویشتن
انجام می پذیرد .پس شــروع کنیم که خودمان را برای تمام نواقص گذشته و
حال ببخشیم.
با خودتان دوست شوید
تونی رابینز از جماعتی 10
هزار نفره پرســید :چند نفر از
شما فکر می کنید که به اندازه ی
کافی خودتان را دوست ندارید،
حدود 95درصد دست خود را باال
بردند .بیشتر مردم با خودشان درگیر هستند ،به
خودشــان عشق نمی ورزند و خودشان را باهوش
-3مقایسهنکنید.
و دارای اهــداف و ارزوهای بــزرگ نمی بینند .اگر
«به یاد داشته باشید که برتریت بر دیگران نکته ی مهمی نیست ،مهم اینست
می خواهید رشد کنید ،تکنیکی را که توضیح داد ه شده
4
که از نقص قبلی خود برتر شده باشید ».شلدون
به کار ببرید تا نسبت به خودتان مهربان تر باشید.
به عنوان یک مربی ،افراد زیادی را دیده ام که خودشــان را با همکارانشان
مقایســه می کنند ،با افراد خانواده ،با بعضی استانداردهای امکان ناپذیر که در
-1اصل اولیه
«دوستی با خود بسیار مهم است ،زیرا بدون ان فیلم ها و رسانه های دیگر دیده می شود .من به شما اطمینان می دهم که امکان
نمی توانید با دیگران به درستی دوست باشید ».ندارد در این رقابت برنده شــوید .تمام ما دارای جنبه های مختلف وجودی و
۱
فکری هســتیم که ما را تشکیل می دهد .هیچ دو نفری نیستند که برای یک
( الینور روزولت)
بیایید با عادت های راحت تر شــروع بکنیم ،با موقعیت و یا استعداد و شانسی ،از یک مسیر کام ً
ال شبیه به هم بروند .تعقیب
مســیر زندگی فرد دیگر ،مانند این است که شما بخواهید زندگی خودتان را
پیشرفت در انها ،می توانیم به مراحل باالتر برسیم.
• مانتراها کلماتی معموالً دوبخشــی هستند که تکرار می شوند ،به صورت به جای فرد دیگری تجربه کنید ،و این غیر ممکن است ،فورا ً این کار را متوقف
بلند و یا در ذهن ،مانتراها را می توانید در حین پیاده روی و یا حتی شســتن کنید .این حقیقت را قبل از اینکه یک سال دیگر از زندگی خود را صرف دنبال
ظرف ها تکرار کنید .هر کلمه ای را که دوســت دارید انتخاب کنید .می توانید کردن ایده ی شخص دیگری برای بهتر شدن زندگی خود کنید ،بشناسید .در
جمالتی نظیر «من هر روز با اشتیاق و اعتماد به نفس زندگی می کنم» را تکرار این صورت متوجه می شوید چه چیزی برای شما مهم است ،بنابراین از تمام
کنید که به شما حسی را القا بکند که به تدریج به باور ان برسید .با گفتن این برنامه ها و کشــفیات خود به تنهایی اگاه می شوید .زمانی که این کار را انجام
کلمات شــما اشتباهی انجام نمی دهید ،تنها به ذهن و مغزتان نکاتی را تذکر دادید ،انگار بار سنگینی را از روی قفسه ی سینه ی خودتان برداشته اید.
می دهید که می تواند شما را به سمت حقیقت موضوع راهنمایی بکند.
-4تمرین شفقت به خویشن را انجام دهید.
• تا-دا لیست ،۲تصویر اینهای از لیست کارهای شما است .هر موضوعی را
«ما نمی توانیم نســبت به دیگران رحم و شفقت داشته باشیم ،مادامی که
که به اتمام رساندید به این لیست اضافه کنید .در انتهای روز ،هفته و یا ماه،
5
شما یک لیســت بلند باالیی از دستاورهایتان که کسب کرده اید ،دارید و به نتوانیم نسبت به خود دلسوز و مهربان باشیم ».برنی براون
چاد منگ تن ،6کارمند گوگل بود .در ان زمان ،اموزش ذهن اگاهی را شروع
خودتان تبریک بگویید.
• تجســم منفی :قانون جذب قانونی بسیار قوی و قدرتمند در مقابل افکار کرد ،مباحثی که داالیی الما اموزش می داد .چند نکته ی همه برای شــما که
منفی است .افکار منفی شما را به سمت تصورات غم انگیز و تراژیک 3می برند .می تواند کمک کند تا خودتان را بیشتر دوست داشته باشید این است:
• گام اول « :به همه ی انسان ها توجه کنید».
چرا هنوز شریک زندگی تان را مالقات نکرده اید؟ اگر اخراج بشوم چه می شود؟
• گام دوم «:به خودتان بگویید ،من ارزوی شادی برای این شخص دارم».
اگر کسی که عاشقشم بمیرد چه کار کنم؟ قانون جذب کمک می کند که شما
همین!
از داشته های خود سپاسگزار باشید.
از نتیجه ی ان بی نهایت شگفت زده می شوید .این تمرین ساده به شما کمک
می کند که به همه احساس رحم و شفقت بکنید و وقتی که غرق در این تجربه
-2خودتان را ببخشید.
«عصبانیت مانند ذغال داغی اســت که در دستتان دارید و می خواهید به می شــوید ،می بینید که کار بسیار ساده ای اســت و این باعث می شود انرژی
محبت و عشق را به خودتان بدهید.
دیگری پرتاب کنید ( ».بودا)
1-Eleanor Roosevelt
بخوری
سم
که
است
این
مثل
کســی
نبخشــیدن
همه ی ما می دانیم که
2-Ta-Da List
3-Tragedy
و منتظر باشــی دیگری بمیرد .عصبانیت و نفرت از کسی می تواند بیشتر از
4-W.L.Sheldon
5-Brene Brown
6-Chade-Meng Tan
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
31 صفحه 31
32
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انجام حرکات یوگا توسط جمعی
تصویر انجام حرکات یوگای خود را برایمان صفحه 32
ی از خوانندگان مجله دانش یوگا
ارسال تا در مجله دانش یوگا به چاپ برسد
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
33 صفحه 33
یوگا؛ یار شما در خانه
یوگا و گیاه خواری
مرکز یوگای شیواناندا/برگردان :واحد ترجمه
کتاب yoga your home practice companionاولین بار در سال 2009توسط مرکز
یوگاودانتای شیواناندا در انگلستان به چاپ رسید .این کتاب که به شرح بسیاری از حرکات
یوگا ،تکنیک های تمرکز فکر ،مدیتیشن و انواع پرانایاما می پردازد ،در 256صفحه به طور
تمام مصور منتشر گردیده است ،کتاب یوگا یار شما در خانه اولین بار توسط مجلۀ دانش یوگا
ترجمه شده و از تیرماه سال 1394درهر شمارۀ مجله به چاپ رسیده است.
یوگا پیشنهاد می دهد برنامه ی غذای الکتو-
گیاه خــواری (گیاه خواری همــراه با مصرف
لبنیات) را دنبال کنید و از خوردن گوشــت،
ماهی و تخم مرغ پرهیز کنید و مصرف لبنیات
را به حداقل برســانید .این برنامه ی غذایی بر
پایه ی سبزیجات و گیاهان تاکید می کند انرژی
مورد نیاز خود را مســتقیم از خورشید ،منبع
حیات ،دریافت کنید .غذای شما باید تازه باشد
و بهتر است از مواد غذایی ارگانیک تهیه شود.
چرا گیاهخوار شویم؟
براســاس ســنت یــوگا رژیــم غذایــی
گوشت خواری اصول اهیمسا ،احترام به تمامی
موجودات زنده ،را نقض می کند .از سوی دیگر
گیاه خواری فواید بسیاری برای سالمتی شما
دارد .تحقیقات نشــان می دهند گیاهخواران
سراســر دنیا ســالم تر از دیگران هستند و در
مقایسه با گوشــت خواران طول عمر بیشتری
دارند .انها اضافه وزن و فشــار خون ندارند و
کمتر دچار مشکالت قلبی ،دیابت ،زوال عقل و
ن می شوند.
بسیاری از سرطا
چرا یــوگا با گوشــت خواری موافق
نیست؟
گوشــت مقدار زیــاد کلســترول ،چربی
اشباع نشده و مواد سرطان زا نظیر باقی مانده ی
ســموم افات شــیمیایی در خود دارد .وقتی
گوشت سرخ یا کبابی می شود ،هیدروکربن های
اروماتیک چندحلقه ای 1ســرطان زایی تولید
می کند .از سوی دیگر اگر دودی شود ،نیترات و
نیتریت های ان خطر سرطان را به خصوص در
کودکان افزایش می دهند .یافته های مطالعه ای
در چین در سال 2006نشان می دهند هرچه
میزان مصرف مواد غذایی حیوانی کمتر باشد،
سالمتی افزایش می یابد .اگر فرد مواد مغذی
مــورد نیاز بدن خــود را از غذاهــای گیاهی
تامین کند ،از پیشــرفت تومورهای سرطانی
جلوگیری می کند.
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نگرانی دیگر این اســت کــه کارخانه های
تولید انبوه محصوالت گوشتی محل مناسبی
برای پرورش ســالمونال ،2ای.کلی ،3لستریا 4و
کامپیلوباکتر 5می شــوند .به عالوه ،هورمون ها،
انتی بیوتیک ها و واکسن هایی که به حیوان ها
می زنند ،بقایی را در بدن حیوان به جا می گذارد
که سالمتی انسان را تهدید می کنند.
چرا یوگا با گیاه خواری موافق است؟
مواد غذایی گیاهی منبع غنی انتی اکسیدان ،
فیبر و ویتامین است .این مواد همچنین شامل
فیتوکمیکال یا گیامغذی اســت که از ابتال به
بسیاری از ســرطان ها پیشگیری می کند ،به
تعادل هورمونی بــدن کمک می کند ،موجب
ســامتی قلب می شــود و فشــار خــون را
کاهش می دهد.
داشتن برنامه ی غذایی سالم از دیگر سو بر
داشتن ســبک زندگی سالم و دوستدار محیط
زیســت تاکید می کند .بیایید چند دقیقه ای
به تبعات گوشــت خواری بیاندیشــیم :برای
تولید 500گرم گوشــت 11لیتر اب مصرف
می شــود اما برای تولید 500گرم گندم تنها
110لیتر اب .به همین دلیل بسیاری بر این
باورند که بهترین راه سیر کردن جمعیت زمین
گیاه خواری است.
در طول روز باید 6وعده ی غذایی مصرف کند.
ســپس نوبت به تنقالت می رســد که شامل
لبنیات ،اجیل و دانه های گیاهی می شــود که
باید در 5وعده مصرف شــود .مــاده ی مورد
نیاز دیگر سبزیجات هستند که باید روزانه در
چهار وعده مصرف شوند .این مواد منبع غنی
ویتامین ،مواد معدنی و فیتوکمیکال ها هستند.
ســپس نوبت به میوه ها می رسد که باید دوبار
در روز مصرف شوند .درنهایت ،چربی و روغن
مصرف کنید اما مراقب باشید این مواد تنها در
دو وعده ی غذایی تان حضور داشته باشند.
کلسیم خود را تامین کنید
کلسیم برای سالمت استخوان ها ،ماهیچه ها
و انعقــاد خون ضروری اســت .اگر از برنامه ی
غذایی الکتو-گیاه خواری پیروی کنید ،کلیسم
مورد نیاز خود را تامین می کنید.
همــه نیاز دارند روزانه 6تــا 8وعده غذای
غنی از کلسیم مصرف کنند .در زیر غذاهایی را
می بینید که یک وعد ه غذای گیاهی پرکلسیم
را معرفی می کنند:
کینوای پخته 120 ،گرم
بروکلی ،کلم پیچ ،بامیه یا اسفناج 115 ،گرم
پخته یا 230گرم خام
ارده 30 ،میلی لیتر
توفو 100 ،گرم
هرم برنامه ی غذایی الکتو-گیاه خواری 6شیر گاو ،ماست یا شیر سویا 125 ،میلی لیتر
این هرم نتیجه ی تازه ترین دســتاوردهای برگه یا مویز 130 ،گرم
تحقیقاتی اســت و تمام نیازهای غذایی یک
خانم بزرگسال در طول روز را تامین می کند .یک روش راحت برای اندازه گیری
اگر ســبک زندگی پرتحرکی دارید و در هفته اندازه گیــری با فنجان بــه اندازه گیری با
دو تا سه باز ورزش می کنید ،باید مصرف تمام فنجان های امریکایی اشاره دارد .این راه اسانی
گروه های غذایی را افزایش دهید .اگر کم تحرک برای اندازه گیری محتویات غذاها اســت .شما
نو سال بیشــتری دارید ،مصرف می توانید از یک پیمانه ی اســتاندارد نیز برای
هستید یا س
این کار استفاده کنید:.
خود را کاهش دهید.
در قاعده ی این هرم مواد ســبوس دار قرار 230میلی لیتر= 1فنجان
دارند .ســبوس پای ثابت یک برنامه ی غذایی 115میلی لیتر= یک دوم فنجان
گیاهی سالم است .یک خانم بزرگسال معمولی 55میلی لیتر= یک چهارم فنجان صفحه 34
روغن ها و چربی ها
روغن زیتون
در دو وعده ،یا هر نوع روغن گیاهی دیگر= 10میلی لیتر
میوه ها
میوه هایی از خانواده ی توت
در یک وعده ،هر نوع میوه ی
نرمی = 75گرم
سیب
در یک وعده ،خام=
90گرم
سبزیجات
کدو حلوایی
در یک وعده ،خام = 140گرم
بروکلی
در یک وعده ،هر نوع در یک وعده ،خام= 90
گرم
سبزی= 35گرم
پنیر فتا
در یک وعده ،هر
نوع پنیر نرمی=
30گرم
لوبیا
اجیل و دانه ها
در یک وعده ،هر نوع
حبوبات پخته ای= 90گرم
در یک وعده ،هر
نوعی= 40گرم
حبوبات ،لبنیات ،اجیل
و دانه های گیاهی
نخود
در یک وعده ،یا هر
نوعی حبوبات پخته ای =
90گرم
برگ های ساالدی
فلفل قرمز
در یک وعده ،هر نوع
سبزی= 90گرم
توفو
در یک وعده= 110گرم
غالت و سبوس ها
برنج قهوه ای
در یک وعده ،پخته =
100گرم
گرانوال
در یک وعده=
75گرم
بلغور
در یک وعده ،پخته =
90گرم
1-Polycyclic aromatic hydrocarbon
2-Salmonella
3-E.coli
4-Listeria
5-Campylobacter
کینوا
در یک وعده،
پخته= 95گرم
-6الزم به ذکر است که مواد معرفی شده در این هرم پیشنهادی هستند و لزوما تمام مناطق دنیا به این مواد نه
دسترسی دارند و نه نیاز .انچه در این جدول برای حوانندگان ایرانی مفید است دسته بندی طبقات هرم است .م
پاستا
در یک وعده ،پخته=
70گرم
نان سفید
در یک وعده=
90گرم
دانش یوگا مهر |1399شماره 142
35 صفحه 35
چ
هارم
مهندسیدرون
ِ
نوشتن سرنوشت
از سر
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
بخش سوم از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
یک بار در یــک کنفرانس بین المللی با
موضوع ریشــه کن نمودن فقر در جهان،
به همراه جمعی از فرهیختگان و برندگان
جوایز نوبل شــرکت کرده بودم .در حین
برگــزاری همایش ،یکــی از همان حضار
من را مــورد خطاب قرار داد و گفت« :چرا
اص ً
ال ما می خواهیم همچین چیزی را حل
کنیــم؟ مگر تمام این چیزها خواســت و
اراده ی خدا نیست؟» و من پاسخ دادم« :بله!
اگر شــخص دیگری در حال مرگ باشد و
یا دیگری گرسنه باشد ،خواست و اراده ی
خداوند است .اما اگر شکم خودتان خالی یا
فرزندتان از گرسنگی رو به موت باشد ،شما
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
طرح و برنامه ی خودتان را خواهید داشت،
مگر نه؟»
زمانــی که اجبــار داریم تــا کاری برای
خودمان انجام دهیــم ،ان موضوع را کام ً
ال
تحت اختیــار و اراده ی خودمــان در نظر
می گیریم .اما زمانی که مســئله مربوط به
عســرت و گرفتاری ســایرین می شود ،از
چیزی به نام سرنوشــت و قضاوقدر سخن
می گوییم .واژه ی سرنوشت متداول ترین سپ ِر
بال در مواجهه با شکســت است .یک ترفند
جبرگرایانه برای سازگارکردن خودمان با هر
نوع شرایط نامساعد .بازگشت به درون ،اولین
ی اســت .اقدامی از منفعل بودن
قدم ِ رهای
ی مهم به منظور در
به سوی پویایی و قدم
دست گرفتن سرنوشت خویش.
بیماری هایی که صدها ســال با عنوان
«خواست و اراده ی خداوند» قربانی می گرفت
و سرنوشــتی محتوم برای مبتالیانشــان
تلقی می شــد ،امروزه تحت کنترل انسان
قرار گرفته اســت .به عنوان مثال ،بیماری
فلــج اطفال که تا چند دهــه قبل قربانی
می گرفت ،امروزه با واکسیناسیون به راحتی
ریشه کن گردیده است.
انسان بودن یعنی اینکه شما قادرید هر
شــرایطی را همان گونه که دوست دارید،
بازتعریف کنید .اما امروزه بسیاری از افراد
ان گونه که شرایط ایجاب می کند شکل و
شمایل خود را تغییر می دهند .این موضوع
به یک دلیل خیلی ساده رخ می دهد؛ اینکه
مردم عکس العمل ِ شرایطی می شوند که از
ن متاثر شده اند.
ا
پرسش محتوم و اجتناب ناپذیری که در
این مواقع از خود می پرسند چنین است:
«چرا در چنین شرایطی قرار گرفته ام؟ ایا
این سرنوشت من نیست؟»
هر انچه را که نمی خواهیم مسئولیتش
را برعهــده بگیریم ،و هــر ان چیزی که
منطقی به نظر نمی رسد ،خیلی سریع بر ان
برچسب سرنوشت می زنیم .واژه سرنوشت،
همان قدر که لغتی تســلی بخش است ،به
همان اندازه واژه ای مخرب و تضعیف کننده
نیز است.
به منظور قالب بندی کردن و شــکل و
شمایل بخشیدن به شرایط ،بدان گونه که
خودتان خواســتار ان هستید ،اولین قدم
شناختن ِ خودتان است .مشکل اصلی اینجا
است که شــما اص ً
ال نمی دانید چه کسی
هســتید .خویشتن ِ شما ان چیزهایی که
روی هم تلنبار کرده اید ،نیســت .بدن تان
انباشــته ای از غذاها و خوراکی ها اســت.
ذهنتان انباره ای از تاثیرات حواس پنج گانه
اســت .چیزهایی که شــما گرد اورده اید
می توانند متعلق به شــما باشند ،اما هرگز
نمی توانند خود ِ شما باشند .شما در تکاپوی
شناسایی خودتان براساس اندوخته هایتان
هســتید ،اما حتی شما به اندوخته هایتان
اگاهــی ِ کامل ندارید .شــما براســاس
چیزهایی چــون تجارب زندگی ،ژنتیک و
محیط پیرامونتان ،تمایالت و گرایش های
خاصی یافته اید .اما خبر خوش اینجا است
که شما با مقدار مشخصی تالش درونی و صفحه 36
به کار بستن سازوکارهای درونی قادرید
تمام تمایالتتان را دگرگون سازید.
ما انســان ها به عنــوان موجوداتی
فاقد ِ بــال ِ پرواز افریده شــده ایم ،اما
در طی صد ســال اخیر توانسته ایم به
پرواز دراییم .مــا این کار را نه با نقض
قوانین طبیعت ،بلکه با درک و دریافت
عمیق تر نســبت به این قوانین ،ممکن
ساختیم .ســازوکاری هم که ما در این
کتاب درصدد بهره جویی از ان هستیم
بخــش کوچکــی از دانــش ِ عمیقی
اســت که اشخاص ماهر را قادر خواهد
ســاخت فرایند مرگ و زندگی خود را
تحت کنترل خویش دراورند.
سرنوشــت شــما ،به صورتی کامالً
ناخــوداگاه توســط خودتان نوشــته
می شــود .اگــر شــما بــر روی بدن
فیزیکی تان تسلط داشته باشید ،پانزده تا
بیست درصد از سرنوشتتان تحت تسلط
خودتان خواهد بود .اگر افسار ذهنتان را
در دست بگیرید ،حدود شصت درصد
از زندگی تــان را در کنتــرل خویش
خواهید داشــت .و اگر قدرت ِ مدیریت
ِ انرژی هــای حیاتی تــان 1را بیابید ،بر
صددرصد زندگی و سرنوشتتان مسلط
خواهید بود.
هم اکنون نیز شــما در حال انتخاب
زندگی تان هســتید ،فقط نکته اینجا
است که از این انتخاب اگاهی ندارید .اما
هر انچه که ناهشیارانه انجام می دهید،
می تواند به حوزه ی هشیاری تان کشانده
شــود .چنین چیزی دنیای متفاوتی را
رقم خواهــد زد .چنین تغییری تفاوت
میان جهالت و روشن شدگی ا ست.
ناخشــنودی هایی همچون خشــم،
ترس ،غضب ،نگرانی و فشار عصبی به
این دلیل برای شــما پیش می ایند که
واحدهای بنیادین وجودتان ،یعنی بدن
فیزیکی ،ذهن و انرژی های حیاتی تان،
به صالح دید خودشان در حرکتند .ذهن
و بدن به منظور خدمت کردن به حیات
شما افریده شــده اند ،پس چرا حیات
خود را اسیر ذهن و بدن تان ساخته اید؟
ایــا کل این موضوع ،یک کژاندیشــی
مطلق از کارکرد زندگی نیست؟
از سر نوشتن ِ سرنوشت ،به این معنی
نیســت که هر چیزی به ان شکلی که
شما می خواهید رخ خواهد داد .دنیای
بیــرون هیچ گاه به طــور کامل مطابق
معیارهای شــما نخواهد بــود .انتظار
کشیدن برای اینکه جهان پیرامون تان
براســاس انچه شما می خواهید تجلی
یابد ،همان شــیوه ی مرسوم استبداد و
دیکتاتوری 2است.
زمانی که درد ،عســرت و یا خشــم
پدید می ایند ،زمان ان است که نگاهی
بــه خود بیاندازید و ایــن را بدانید که
دســت اندازی به پیرامو تــان دردی از
شــما دوا نخواهد کرد .برای رسیدن به
بهروزی و ســعادت تنها کسی که باید
مرمت شود ،خود ِ «شما» هستید .زمانی
که شما بیمار می شوید ،این شما هستید
که نیاز به دارو و درمان دارید .زمانی که
گرسنه شده اید ،شما نیاز به غذا دارید،
نه دیگری .تنها کســی که باید ترمیم
شود ،خود ِ شمایید و متاسفانه فهمیدن
همین موضوع ساده و پیش پاافتاده گاه
به اندازه ی تمام عمرمان طول می کشد.
افرینــش سرنوشــت خودتــان،
به هیچ وجه به این معنی نیست که شما
بر روی تمام شرایطی که در این جهان
نوشتن
موجود است ،حاکم شوید .از سر
ِ
ی است که شما
سرنوشــت ،به این معن
به طور پیوسته گام به سوی نیک بودی و
بهروزی خودتان بردارید و غایت نهایی
جانتان را بجویید ،بدون توجه به اینکه
در اطرافتان چه می گذرد .به زبان ساده
یعنی اینکه شما فارغ از اینکه حوادث
و شــرایط پیرامونتان چیست ،مچاله
نشوید ،بلکه بر انها مستولی گردید.
روال معنــوی به معنــای تحمیل
انگاره های خود بر جهان هستی نیست،
بلکه به معنای ســاختن ِ خویشتن به
ی اســت که خلقت ،خالق و هر
شیوه ا
ذره در این جهان در اطاعت شما باشند.
زمانی که شما تنها به دنبال خواستن ها
و نخواستن های تان باشید ،در این جهان
هستی احساس تنهایی خواهید کرد و
مدام دچــار روان نژندی های متفاوتی
چون عــدم امنیــت و بی ثباتی روانی
خواهید شد .اما زمانی که هستی تسلیم
شما میشود ،شما را به مرتبه ی واالتری
از فیض و رحمــت رهنمون می گردد،
جایی که هر ریگ و صخره و درخت و
ذرات متشکله اتم ،با شما به همان زبانی
ســخن می گویند که قــادر به درکش
هستید .در هر لحظه ،میلیون ها معجزه
در حال وقوع اســت؛ گلی که شــکوفه
می دهد ،پرنــده ای که نغمه می خواند،
زنبوری که وزوز می کند و دانه ی برفی
که شنا کنان در هوای تمیز عصرگاهی
می گذرد .اگــر شــما بیاموزید چطور
زندگی کنید ،زیستن تان یک معجزه ی
روزانه خواهد شد.
بــا بی اعتنایــی به هویــت حقیقی
خودتان ،زندگــی برای تان رخ نخواهد
گشود .شما ممکن است خود را شخص
خوبــی بیانگارید ،اما اگــر باغچه تان را
ابیاری نکنید ،ایــا گلی خواهد روئید؟
شما باید امور درست را در پیش گیرید،
تا شاهد نتایج باشید .قضاوت ها در مورد
خوب و بد ،ساخته و پرداخته ی انسان و
اجتماع است .از منظر ضوابط اجتماعی
انها کام ً
ال به جا و درســت اند .اما جهان
هســتی کاری به ایــن نتیجه گیری ها
ندارد .هستی قضاوت گر نیست .رویکرد
او نسبت به همه ی ما یکسان است.
اگر شما می خواهید ماهیگیری کنید،
مهم نیست چند ســاعت کنار دریاچه
ی که بر نوک
منتظر نشسته اید ،تا زمان
قالبتــان کرم نگذاریــد ،ماهی گیرتان
نخواهد امد .مادامی که شــما کارهای
درســت و به جا انجام ندهید ،چیزهای
درســتی برای تان پیــش نخواهد امد.
اصول و قواعد و فلسفه ها تنها یک رشته
پیامدهای اجتماعی هســتند .زمان ان
رسیده اســت که خودتان را به همان
صورت که هســتید دریابید ،یعنی یک
موجود جهان شــمول و یــک موجود
صاحب ِ زندگی .از دیدن ِ خود به چشم
یک ابژه روان شناســانه دست بردارید.
فقط در این صورت سرنوشت تان از ان
ِ خودتان خواهد شد .صد در صد متعلق
به خودتان.
من به شــما وعدهای پوچ و مهمل
نمی دهــم .بلکه تضمیــن می کنم که
چنین است.
-1جهت مطالعه بیشتر کلید واژه های Vital force energyو
Pancha Pranaپیشنهاد می گردد( .مترجم)
-2مهاتما گاندی رهبر بزرگ هند می فرماید« :همان تغییری
باشید که می خواهید در پیرامون تان ببینید!»( .مترجم)
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
37 صفحه 37
همیشه شــنیدهایم که می گویند یوگا
برای ســامتی و افزایش طول عمر مفید
اســت و از تاثیر مثبت ان نیز روی ذهن
اگاه هســتیم .در این مقالــه میخواهیم
یکی از دالیل مفید بودن را از لحاظ تاثیر
فیزیولوژیکی روی ســلولهای بدن بررسی
کنیم .برای این منظور باید گذری به علم
ژنتیک بزنیم و کمی با ساختار کروموزوم
اشنا شویم.
در هســته ی همه ســلولها کروموزوم
وجود دارد و این کروموزومها از رشتههای
DNAبه شــدت متراکم تشکیل شدهاند.
کار کروموزومهــا حمل اطالعات ژنتیکی
موجودات مختلف در قالب ژن اســت .در
سلولهای انســانی تعداد کروموزومها 46
عدد اســت که در کنار هــم طولی برابر با
200نانومتر دارند که اگر از حالت فشرده
خارج شوند طول ژنوم (ماده ژنتیکی) در هر
سلول برابر با 2متر میشود( .شکل )1همان
طور که در شکل می بینید کالهکهای سر
کروموزومها تلومر نامیده میشوند .تلومرها
از جنس DNAهســتند و در ســلولهای
انســانی و مهرهداران از صدهــا تا هزاران
توالی تکراری پشت ســر هم TTAGGG
تشکیل شدهاند .پس تلومرها ساختارهای
انتهایی کروموزوم در یوکاریوتها هستند که
وظیفه ی حفاظــت و جلوگیری از تجزیه
شــدن و ایجاد پیوستگیهای نابهجا و غیر
صحیــح را در کروموزوم برعهــده دارند.
طول تلومرها رابطه ی معکوسی با افزایش
سن ســلول دارد ،یعنی سلولهای طبیعی
انســان به تدریج با تقسیم سلولی تلومرها
را از دســت میدهند .تا جایی که منجر به
توقف رشد ســلول و پیری سلول میشود.
(شــکل )2در غیاب تغییرات ژنومی ،این
سلولها نمیمیرند بلکه در حالت ارام باقی
میمانند و مجموعهای متفاوت از پروتئینها
را در مقایسه با ســلولهای ساکن جوان
تشکیل میدهند.
بنابراین ،کوتاه شــدن مــداوم تلومر به
توقف چرخه ی ســلولی و مرگ ســلولی
می انجامــد .بعضــی از ســلولهای بــدن
راهکارهایی بــرای جلوگیری از این پیری
سلولی دارند که مکانیزم غالب استفاده از
انزیم تلومر از اســت .تلومراز انزیمی است
که مســئول سنتز DNAتلومرها است که
تا حدی فرسایش تلومر را جبران میکند.
با این حال سطح بیان تلومراز در سلولهای
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاثر یوگا روی تلومرها
نویسنده :شیرین احمدی
شکل )1ساختار کروموزوم
شکل )2کوتاه شدن طول تلومرها به دلیل تقسیم سلولی صفحه 38
بالغ پســتانداران برای حفظ طول اصلی
تلومر کافی نیست و در نتیجه باعث کوتاه
شدن تدریجی کروموزومها در طول زندگی
میشود .کشف کارکرد تلومر و انزیم تلومراز
منجر به دریافت جایزه نوبل پزشــکی در
سال 2009برای سه
ارتبــاط بیــن تلومــر و تلومــراز بــا
برخی بیماریها
ارتروز یک بیماری شایع در افراد مسن
به شمار میرود که جز بیماریهای عضالنی
اسکلتی مزمن است .ارتروز مانند بسیاری
دیگر از بیماریهای وابســته به سن با طول
تلومر و ســلولهای خونی در ارتباط است
به طوری کــه طول تلومر در ســلولهای
غضروفی این افراد 20تا % 25کوتاهتر از
افراد سالم است.
پوکی استخوان بیماری اسکلتی دیگری
است که با اختالل در ساختار میکروسکپی
و تراکم اســتخوان ایجاد میشــود و خطر
شکســتگی را به همراه دارد .مشخصه ی
اصلــی در پوکی اســتخوان کاهش تراکم
مواد معدنی است .مطالعات نشان داده اند
کــه طول تلومر در بیمــاران دارای پوکی
اســتخوان به طور چشــمگیری کوتاهتر
است .بنابراین اندازهگیری طول تلومر به
عنوان یک عامل هشداردهنده برای پوکی
استخوان است]1[ .
مانند دیگــر اختالالت مربوط به ترمیم
،DNAناهنجاریهــای مربــوط بــه تلومر
مستعد ابتال به سرطانهای مختلف هستند.
[ ]2مطالعات مختلف نشــان داده اند که
کاهــش طول تلومر به طور چشــمگیری
با انواع ســرطانها مانند مری ،کلیه ،سر و
گــردن و تخمدان در ارتباط اســت .یکی
از کارهــای تلومرهــا این اســت که مانع
چسبیدن کروموزومها به هم میشود .وقتی
کروموزومها به هم وصل شوند باعث ایجاد
سرطان میشود که یکی از انواع ان سرطان
سینه اســت .در معرض قرار گرفتن اشعه
،UVالودگی هــوا و داروهای الکالوئیدها
طول تلومر را کم میکند ]3[ .کوتاه شدن
تلومر هم در ســلولهای طبیعــی هم در
سلولهای ســرطانی اتفاق میافتد اما کوتاه
شــدم تلومر با گذشت عمر میتواند منجر
به اسیبهای ژنتیکی شود که این اسیبها
ممکن اســت در نهایت موجــب افزایش
میزان ابتال به سرطان شود]4[ .
استرس باعث از بین رفتن زودتر سلولها
میشود و واکنشی که بدن در مقابل از بین
رفتن سلولها نشــان میدهد این است که
سلولها وادار میشوند بیشتر تقسیم سلولی
انجام دهند تا بتوانند ســلولهای از دست
رفته را جبران کنند .هرچی سلولها بیشتر
تقسیم شــوند طول تلومرهای انها زودتر
کوتاه میشــود ،پس افراد استرســی طول
تلومرهای کوتاهتری نسبت به افراد سالم
دارند و در سنین پایینتری میمیرند]5[ .
چطــور میتوانیم از کوتاه شــدن طول
تلومرها جلوگیری کنیم؟
همان طور که گفته شــد بــا افزایش
ســن ،تلومرها کوتاه میشوند .مطالعات بر
روی لبه ی بیولوژیکی مولکولی نشان داده
است که به نظر میرسد یک سبک زندگی
یوگایی شــامل اســانا ،مدیتیشن و رژیم
غذایی گیاهی باعــث افزایش طول تلومر
میشــود که ممکن است در افزایش طول
عمر و سالمتی تاثیر بگذارد.
مطالعهای در سال 2015نشان داده است
که کاهش طول تلومر منجر به مجموعهای
از بیماریهای مرتبط با پیری نظیر دیابت،
بیماریهای قلبی و عروقی ،فشار خون باال و
زوال عقل میشود .در اینجا مطالعهای روی
افراد 40-30سال که دارای بیماری خاصی
نیستند در دو گروه انجام شده است .گروه
اول شامل افرادی است که یوگا نکردهاند
و گروه دوم شامل افرادی است که حداقل
2ســال یوگا کردهاند .طول تلومر در هر
دو دســته به روش PCRاندازگیری شد و
مشخص شد که طول تلومر افراد گروه دوم
نسبت به گروه اول بلندتر است .مطالعات
در این زمینه نشــان داده اند که یوگا یک
درمان کمکی موثــر در بهبود پروفایلهای
لیپیدی ،فشار خون ،بهبود عملکرد قلب،
ضربان قلب و بهبود نارساییهای قلبی است.
[]6
مطالعــه ی دیگــری نیــز روی مردان
31ســال با چاقی کالس 1و شــاخص
تودهبندی 2^Kg/m 29.5انجام شــده
اســت .این گروه به دلیل سابقه خستگی
بی انگیزگی و دشــوار بودن کاهش وزن به
بخش پزشکی موسسه علوم پزشکی دهلی
نو مراجعه کــرده بودند .این افراد طی 90
روز مــورد ارزیابی قرار گرفتنــد و از روز
اول فعالیت تلومراز و ســطح بتا اندروفین،
کرتیزول پالسما مورد بررسی قرار گرفت.
طی این برنامه انها روزی 2ساعت به انجام
یوگا می پرداختند که یک ساعت ان مربوط
به مدیتیشن بود .نتیجه به این شکل بود
که بعد از 90روز ســطح بتــا اندروفین و
تلومراز افزایش یافته بود که نشان می دهد
یــوگا نه تنها پیری را به تاخیر می اندازد و
زندگی سالم جوانی را طوالنی میکند بلکه
از بیماریهای مرتبط با سبک زندگی مثل
استرس نیز جلوگیری میکند]7[.
مطالعه ای روی 271زن در رده ی سنی
55ســال که سرطان ســینه داشتند و از
اســترس باالیی رنج می بردند انجام شده
است .این افراد به مدت سه ماه در جلسات
اسانا و مدیتیشن شرکت کردند که میزان
ان 90دقیقه در هفته بود و خود افراد نیز
به مدت 45دقیقه در خانه یوگا میکردند.
نتیجه بعــد از 90روز ایــن بود که طول
کروموزمهــای این افراد افزایش پیدا کرده
بود که در واقــع روی طول تلومرها تاثیر
گذار بوده است]8[ .
اینهــا نمونهای از مطالعــات و مقاالت
نوشتهشــده در این زمینه بود که نشــان
میدهد یوگا نقش به ســزایی در افزایش
طول تلومرها بازی میکند .افزایش و کنترل
طــول تلومرها عاملی بــرای جلوگیری از
بســیاری بیماریها و از جمله پیری است.
البته پیر شــدن فرایند بسیار پیچیدهای
اســت و ما هنوز چیزهای زیادی راجع به
ان نمیدانیم .اما مطالعات بسیاری در این
زمینه در حال انجام است.
1- D LI, Q Yuan, W Wang. The role of telomeres in
musculoskeletal diseases. The journal of international
medical research 40(4);2012 pp.1242-1250.
;)2- cancer in dyskeratosis congenita. Blood. 113(26
2009 pp. 6549-57.
3- Jerry W. Shay, Woodring E. wright. Role of telomere
and telomerase in cancer. Seminars in cancer biology
21; 2011 pp.349-353.
4- Telomere shortening in human diseases, FEBS
Journal 280; 2013 pp. 3180-3193.
5- telomere length correlates with subtelomeric DNA
methylation in long-term mindfulness practitioners.
)Scientific reports 10:4564 (2020
6- Association of leukocyte telomere length with oxidative stress in yoga practitioners. Journal of clinical and
diagnostic research. 9(3);2015 pp1-3.
7- Telomerase activity and cellular aging might be
positively modified by a yoga-based lifestyle intervention: a case report, the journal of alternative and
complementary medicine. 2015 pp.1-3.
8- Birendranath Banerjee, Raghavendra Rao, Kodaganur S. Gopinath, Ajay Kumar, Sridevi Hegde. Effects
of an integrated yoga program in modulating psychological stress and radiation induced genotoxic stress
in breast cancer patients undergoing radiotherapy.
Integrative cancer therapies 6(3);2007 pp.242-250.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
39 صفحه 39
دوم
مودراهای تتوا
4
-1وایو مودرا
روش :این مودرا می تواند در هر حالتی انجام شــود .اما بهترین
5
اسانا برای ان واجراسانا 6است .ستون فقرات خود را صاف نگهدارید.
انگشــت اشــاره را خم کنید و ان را در پایین شست قرار دهید و
انگشت شست را روی ان نگهدارید.
با توجه به ظرفیتتان این مودرا را انجام دهید .پیشنهاد میشود به
مدت 48دقیقه در این مودرا بمانید.
فواید:
-1وایو مودرا 51نوع اختالل را کنترل می کند .اختالالت واتایی
مانند سیاتیک ،درد معده ،فلج ،درد کمر ،درد شکم ،درد بدن ،درد
زانو و مفاصل ،درد ســتون فقــرات ،درد دور کمر و همچنین درد
قسمت های دیگر بدن را از بین می برد.
-2دردهای گردن را از بین می برد.
-3بی ثباتی ذهن را از بین می برد.
-4اختالالت گازی را متوقف می کند.
-5ناخالصی های موجود در گردش خون را از بین می برد.
-6وبا ،پارکینسون و بیماری های دیگر را درمان می کند.
-7بیماری های قلبی را کنترل می کند.
توجه داشته باشید:
با کاهش درد یا متعادل شدن تنفس ،مودرا را قطع کنید.
مودرا درمانی
نویسنده :کریشان کومار سومان
برگردان :سهیال ثمرقندی
علم ژســتهای دســت هدیه ای از طرف یوگی ها و
ریشی های 1باستانی است .بدن انسان رازهای بسیاری
دارد .بدن مــا زبان مخصوص خــود را دارد و فقط از
ماهیچ ه و استخوان
تشــکیل نشــده اســت بلکه دارای اگاهی و انرژی
قدرتمندی است .بدن ما پنج عنصر (تتوا )2دارد
که شامل خاک ،اب ،اتش ،هوا و اتر (اکاشا )3است.
انجام دادن مودراها موجب تعادل عناصر بدن می شوند.
مودراها احساس های درونی انسان را بیان می کنند.
نقاط حساسی در دست ها و بدن
وجــود دارد که مودراها بر انها اثر میگذارند .مودراها
قو خو و انرژی ما را تغییر می دهند.
خل
در شماره ی گذشته ،به چیســتی مودرا ،اهمیت و
فواید ان پرداختیم .همچنین انواع مودراها و انواع عناصر
بدن و اثرگذاری و جایگاه اختصاصی انها در دست مورد
بررسی قرار گرفت .در این شماره به معرفی پنج مودرا از
زیر مجموعههای مودراهای تتوا خواهیم پرداخت.
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-2اکاش مودرا
روش :باالترین قسمت انگشت شســت ،نوک انگشت میانی را
لمس می کند.
مناسب ترین اسانا برای این مودرا واجراسانا است .برای 16تا 48
دقیقه این مودرا را نگهدارید.
7
توجه داشته باشید:
این مــودرا را هنگام راه رفتن و میل کــردن وعده های غذایی
انجام ندهید.
فواید:
-1اکاش مودرا احساس پوچی را از بین می برد.
-2توانایی شنوایی را بهبود می دهد.
-3اختالالت مربوط به گوش مانند وزوز کردن گوش و درد گوش
را درمان می کند.
-4بــه بهبود بیماری هــای قلبی و اختالل هــای مرتبط به ان
کمک می کند.
-5استخوان ها را تقویت می کند.
-6برای درمان ناشنوایی در مدت طوالنی حدود یک ساعت در
روز اثرگذار است.
-7برای قوی شدن استخوان ها مفید است. صفحه 40
8
-5پریتیوی مودرا
-3شونیا مودرا
نوک انگشــت انگشتری و شســت را به هم متصل کنید و سه
نوک انگشت میانی را با فشاری مالیم در پایین شست قرار دهید
سپس انگشت شســت را روی ان قرار دهید .سه انگشت دیگر را انگشت دیگر را صاف نگه دارید.
فواید:
صاف نگه دارید.
-1باعث قدرت و سالمت بدن می شود.
فواید:
-2درخشش و گرمای بدن را افزایش می دهد.
-1انگشت میانی نماینده ی عنصر اتر (اسمان) است و بیماری های
-3موجب افزایش خوشبختی ،جوانمردی و همچنین روشنایی
مربوط به صدا و درد گوش را درمان می کند.
ذهن و بدن می شود.
-2ترشحات گوش و ناشنوایی را بهبود می دهد.
-4عشق ،شفقت ،تحمل و صبر را پرورش می دهد.
-3لثه ها را تقویت می کند.
-5ویتامین های بدن را افزایش می دهد.
-4برای درمان دردهای گلو و اختالالت تیروئید مفید است.
-6تمرین های منظم این مودرا ضعف بدن ،الغری ،چاقی و سایر
-5صداهایی را که در گوش شنیده می شود از بین می برد.
بیماری ها را درمان می کند.
-7دستگاه گوارش را تقویت می کند.
توجه داشته باشید:
-8نیروی زندگی و خلوص را پرورش می دهد.
از انجــام ایــن مــودرا در زمــان پیــاده روی و غــذا خوردن
-9بدنی مناسب و فعال ایجاد می سازد.
خودداری کنید.
-10قد و وزن بدن را متعادل می کند.
-11توجه ذهن را به معنویت معطوف می کند.
-12به افزایش زیبایی کمک می کند.
-13سرما و اب مروارید را بر طرف می کند.
توجه داشته باشید:
پریتیوی مودرا برای 24دقیقه می تواند انجام شود.
10
-4سوریا مودرا
انگشت انگشتری را خم کنید و ان را در پایین شست قرار دهید
و با فشاری ارام انگشت شست را روی ان نگهدارید.
9
فواید:
-1بدن را متعادل می کند.
-2وزن را کاهش می دهد.
-3به منظور امادگی گوارش گرمای بدن را افزایش می دهد.
-4خورشید منبع انرژی است و سوریا مودرا انرژی را از خورشید
دریافت می کند و باعث پر انرژی شدن شخص می شود.
-5تنش ها را از بین می برد.
-6کلسترول را از بین می برد.
-7برای دیابت و مشکالت کبد مناسب است.
-8سردردهای شدید را از بین می برد.
-9گواتر را از بین می برد.
منبع:
Treatment by Mudra, from Yoga Therapy Book, Krishan
Kumar Suman, 2010
یوگی های بزرگ یا حکیمان 1-Rishi :
عنصر یا جنبه ای از واقعیت در 2-Tattva :
مکاتب فلسفی هندی
اسمان) اصطالهی برای فضا در( 3-Akasha :
کیهان شناسی هندی
مودرا عناصر 4-Tattva mudra :
مودرا هوا 5-Vayu mudra :
وضعیت نشستن دوزانو 6-Vajrasana :
مودرا اتر 7-Akash mudra :
8-Shoonya mudra
9-Surya mudra
10-Prithivi mudra
معرفی نویسنده :کریشان کومار سومان اسرار یوگا را در دوران زندگی دانشجویی کشف کرد.
وی برنده ی جایزه ایالتی اداره ی اموزش دهلی شــد .بســیاری از کتاب های عمومی او در مورد
اساناهای یوگا و تنفس هستند و تعداد کمی درمورد چگونگی درمان بیماری ها با کمک تمرینات
یوگا است .او برنده ی جایزه های زیادی مانند yogacharyaو ayurveda rattanشده است.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
41 صفحه 41
پرسش و پاسخ هایی در خصوص یوگا و مراحل مختلف زندگی
نویسنده :ان سوانسن
برگردان :ام شانتی
انجام تمرین های یوگا در مراحل مختلف زندگی (از کودکی تا دوره ی بارداری و سالمندی) نه تنها ممکن و کام ً
ال بی خطر است ،بلکه تحقیقات نشان می دهند
که یوگا و سایر تمرین های ان ،از جمله مدیتیشن ،می توانند فواید بسیاری برای هر مرحله از زندگی داشته باشند.
یوگا تمرینی جامع است و به تمام جنبه های روحی ،ذهنی و جسمی یک کودک توجه دارد
و به این ترتیب ،نیازهای اساسی او را برای یادگیری های اجتماعی و عاطفی براورده می کند.
دهد و یا حتــی ان را متوقف کنــد .این پدیده
ایا می دانید که:
تحقیقات نشــان می دهند که یوگا ،زمانی که درنتیجه ی فرایند پیرشدن رخ می دهد.
به صورت یک درمان جســمی ذهنی و همراه با
ایا یوگا در دوران بارداری بی خطر است؟ و
تمرین بدنی انجام شــود ،میتوانــد عالئم اصلی
کمبود تمرکز در عارضه ی بیش فعالی ( )ADHDایا فوایدی هم دارد؟
بلــه ،کالس های یوگای بارداری که پزشــکان
از جمله عدم تمرکز ،بیش فعالی و تکانشگری را در
هم پیشنهاد می کنند ،کام ً
ال دردسترس هستند.
کودکان و نوجوانان بهبود بخشد.
2
تحقیقات انجام شده از طریق اندازه گیری ضربان
ایا یوگا برای کودکان مفید است؟
تمرکز روی تحصیــات اکادمیک در کودکان
می تواند منجــر به نشســتن های طوالنی مدت
• بهبود مثبت اندیشــی ،توان
و نادیده گرفتن ســایر مهارت های اساســی در
جسمی ،تن درســتی و سالمت
زندگی گــردد .یوگا به عنــوان تمرینی جامع به
ذهنی
تمام جنبه های روحی ،ذهنی و جســمی کودک
• بهبود وزن کــودک در زمان
توجه دارد و بهاین ترتیب نیاز اساســی او را برای
زایمان (کاهش ریســک زایمان
یادگیری های اجتماعی و عاطفی ( )SELبراورده
نارس)
می کنــد .یــوگا می تواند بر همــه ی جنبه های
یادگیری اجتماعی و عاطفی تاثیرگذار باشــد که
شامل موارد زیر است:
• خوداگاهی :تشخیص و شناسایی احساسات
• خودکنترلــی :کنتــرل احساســات و
مدیتیشن چگونه بر مغز اثر می گذارد؟
مدیریت استرس
بسیاری از نواحی مغز همراه با پیرشدن کوچک
• اگاهی اجتماعی :احترام گذاشتن به نظرات
می شوند .اما تحقیقات انجام شده 3از طریق MRI
دیگران
• مهارت هــای ارتباطی :ایجــاد و مراقبت از مغز افراد ۵۰ساله ای که مدیتیشن انجام می دهند
در مقابل افرادی که مدیتیشــن نمی کنند ،نشان
شبکه های اجتماعی
• تصمیم های مســئوالنه :گرفتن تصمیمات می دهد که ســاختارهای کلیدی مغز افرادی که
مدیتیشــن انجام می دهند ،مشابه افراد ۲۵ساله
مثبت اگاهانه
است .این تحقیقات نشان می دهند که مدیتیشن
به عنوان مثال ،برخی تحقیقات نشان می دهند 1ممکن است بتواند سرعت زوالی را که در بافت های
که استفاده از روش های یوگا درمانی راهی ماندگار مغز همراه با فرایند پیرشدن رخ می دهد کاهش
برای بهبود ســامت جسمی و روحی کودکان و دهد یا حتی مانع ان شوند .هرچند احتماالَ سایر
نوجوانان است .عالوه براین ،برنامه های مدیتیشن فاکتورها ،از جمله ســبک زندگی و رژیم غذایی
در مــدارس منجر به بهبود تــاب اوری در مقابل نیز در این فرایند دخیل هســتند ،اما مدیتیشن
اســترس و بهبود عملکردهــای ادراکی کودکان و نتایج ذهنی ناشــی از ان نیز ســهم معناداری
دارند .این تحقیقات همچنین نشان می دهند که
گردیده است.
مغــز می تواند در ۸هفته این تغییرات را در خود
تحقیقات نشان می دهند که مدیتیشن ممکن ایجاد کند و یک تمرین ذهن اگاهانه ۳۰دقیقه ای
است بتواند سرعت زوال بافت های مغز را کاهش در روز (شامل اســکن بدن ،انجام تمرینات یوگا
و مدیتیشــن) می تواند منجر بــه بهبود حافظه
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
قلب جنین ،نشــان می دهند که یــوگا در دوران
بارداری نه تنها برای مادر و جنین بی خطر است،
بلکه دارای فوایدی نیز در دوره ی بارداری ،زایمان
و پس از زایمان است.
تحقیق کوچک دیگری نیز نشــان می دهد که
یوگا در دوران بارداری دارای اثرات مثبت به شرح
ذیل است:
• کاهــش درد لگن و بهطورکلی
ناراحتی های جســمی در دوره ی
بارداری
• کاهش عالئم استرس ،افسردگی
و اضطراب
• کاهش افسردگی پس از زایمان
و نیز بهبود توانایی حل مســئله در فرد گردد.
همچنین ،نتایــج پرسشــنامه ای در ارتباط با
ذهن اگاهی نشــان می دهد کــه یک تمرین ۸
هفته ای یوگا توانســته سه ویژگی را که ممکن
است در ایجاد ذهنی مثبت در فرایند پیرشدن
سهیم باشد بهبود بخشــد :توانایی مشاهده ی
محیط درونی و بیرونی ،عمل کردن با اگاهی به
جای عکس العمل نشان دادن و داشتن تجربه ی
درونی بدون قضاوت.
مفهوم یوگایــی تعادل یا ارامش فکری به ما
می اموزد که تغییــرات و چالش ها را با ظرافت
مدیریت کنیم.
یــوگا چگونه بر فرایند پیرشــدن اثر
می گذارد؟
طبق نظر کارشناسان ،یوگا دارای فوایدی به
شرح ذیل است که به بهبود سالمت در فرایند
پیرشدن کمک می کند: صفحه 42
• نیرومند شــدن عضالت برای مقابله با زوال نماید .تمرین مــداوم یوگا از زمیــن خوردن ها ســینه ای) ،مچ دست ها و لگن -نیرومند می کند.
طبیعی استخوان بندی بدن که همزمان با فرایند جلوگیری و اســتخوان هایی که در معرض پوکی شما میتوانید با انجام دادن اساناهایی مانند گربه،
اســتخوان هســتند مانند مهرههای T9و T10جنگجوی ۲و ملخ خود را در برابر چنین مشکالتی
پیرشدن رخ می دهد.
• بهبود انعطاف پذیری بدن برای جلوگیری از (مهره های مســتقر در ابتدای ســتون مهره های نیرومند سازید.
کاهش دامنه ی حرکتی
• بهبود تعادل حرکتی و تعادل ایســتایی که
باعث کاهش ریسک زمین خوردن فرد می شود.
• بهبــود چاالکی ذهنی و جســمی که باعث
عکس العمل های سریع تر می گردد.
یوگا قــدرت بدنی ،انعطاف پذیــری ،تعادل و
چاالکی در حوزه های ذهنی و جســمی را بهبود
می بخشــد و همه ی اینها تعداد سال هایی را که
می توانیــد بدون بیماری زندگــی کنید افزایش
می دهد .باور نادرست:
من برای انجام تمرین یوگا خیلی پیر هستم.
مطالعات انجام شــده در حوزه ی یوگا بر روی
بزرگساالن نشان می دهند که یوگا انعطاف پذیری،
قدرت بدنی ،تعادل و فعالیت های عملکردی مانند
بلند شــدن از روی صندلی را بهبود می بخشــد.
تمرینات یوگا قابل اصالح و تعدیل نیز هســتند.
شما می توانید تمرینات تنفسی را به صورت ساده
و اساناهای یوگا را به کمک صندلی ،اجر یوگا یا
پتو انجام دهید.
یــوگا می تواند کمکم کند تــا بی نیاز از
دیگران باشند؟
بله ،تمرین یوگا می تواند به شــما کمک کند
تا اســتقالل خود را از طریــق حفظ توانایی های
عملکردی نگاه دارید ،که در این صورت خواهید
توانست فعالیت های روزانه ی خود را انجام دهید و
به انجام انچه که دوست دارید ادامه دهید .پیاده
کردن فلسفه ی یوگا در زندگی به یافتن هدف و
معنا در زندگی کمک می کند که با اســتقالل و
سالمت ذهنی همراه است .به عنوان مثال ،مفهوم
یوگایی تعادل یا ارامش فکری 4به ما می اموزد که
تغییرات و چالش ها را با ظرافت مدیریت کنیم.
ایا می دانید که:
در ســال ۲۰ ،۲۰۵۰درصد جمعیت جهان در
ســن 60ســال و باالتر خواهند بود .این مسئله
اهمیت اماده نگهداشتن بدن با فعالیت های مانند
یوگا ،به منظور سالم پیرشدن را افزایش می دهد.
چگونه یوگا روی اســتخوان های من در
فرایند پیر شدن اثر می گذارد؟
یــوگا عمــ ً
ا می توانــد از شــما در مقابــل
شکستگی های مرتبط با پوکی استخوان محافظت
1-A review of research from Harvard and the Kripalu Center for Yoga and Health
2-Including a 2015 study from the Alpert Medical School at Brown University
3-Harvard neuroscıentist Sara Lazar,PhD and her team
4-Equanimity
منبع :کتاب
Science Of Yoga
دانش یوگا مهر |1399شماره 142
43 صفحه 43
سعادت ابدی
شات شامپات
نویسنده :سوامی شیواناندا
برگردان :واحد ترجمه
رهرویی که طالب حقیقت است و در مسیر حقیقت گام برمی دارد باید خود
را به چهار روش رســتگاری ۱مجهز نماید :ویوکا ،۲وایراگیا ،۳شات شامپات ۴یا
موموکشــاتوا .5تنها در این صورت است که می تواند دلیرانه و بی هیچ ترسی
در مســیر گام بردارد .بدون سرسپردگی به این چهار کیفیت هیچ گونه رشد
6
معنوی ای صورت نمی گیرد .این چهار کیفیت قدمتی به اندازه ی قدمت وداها
یا خود این دنیا دارند .هر مذهبی و ایینی این چهار فضیلت را به گونه ای برای
پیروانان خود توصیف کرده است .شاید نام ها متفاوت باشند اما باطن همه یکی
است .این مسئله کام ً
ال معنوی است و به جهان مادی هیچ ارتباطی ندارد .تنها
افراد کوته اندیش به تشتت ارا روی می اورند و در خصوص این فضیلت ها تردید
می کنند و سوال مطرح می کنند .اگاهی از خویشتن 7چیزی نیست که بتوان
با مطالعات عقالنی ،استدالل ،منطق و حتی پرسش و پاسخ دریافت .دستیابی
به این اگاهی از کســب هر دانشی دشوارتر است .برترین سطوح علم و دانش
عملی حقیقتی که از این اگاهی ریشه گرفته،
مرسوم نیز به تنهایی به شناخت
ِ
راه نخواهد داشت .دستیابی به این سطح اگاهی نیاز به انضباط دارد ،انضباطی
که در جهان مدرن در هیچ دانشگاه و مدرسه ای اموزش نمی دهند .راه رسیدن
به این هدف از مسیر برترین اگاهی 8می گذرد.
ویوکا به تمایز بین حقیقی و دروغین ،9مانا و فانی ،10خود و غیر خود 11اطالق
می شود .ویوکا نباید حالتی گذرا یا مقطعی در رهرو باشد .یک ویوکی (کسی
که خوب تمیز می دهد) باید همیشه هوشیار باشد و هرگز در چیزی را اغراق
نکنــد .ویوکا قدرت درونی و ارامش ذهنی به ارمغان می اورد .وایراگیا از ویوکا
زاده می شود.
وایراگیا حالتی از بی تفاوتی و بی تعلقی است اما نه ان بی تفاوتی منفعالنه ای
که به کناره گیری از وظایف و مســئولیت های اجتماعی منتهی می شود .یک
وایراگی (کســی که بی تعلقی رسیده است) نه مجذوب چیزی می شود و نه از
چیزی می گریزد .انسانی که در بند تعلقات مادی است همواره در یکی از این دو
حالت گرفتار می شود و برده ی خواسته ها و تعلقات خویش است .برای رسیدن
به این حالت تمرین های متنوعی وجود دارد که تجربه های متنوعی را نیز رقم
ن کرده است استاد رها کردن خود از
می زند .کســی که خود را وقف این تمری
بند داشته های گذرا و فانی است .این شخص قدرتمندترین ،خوشحال ترین و
ثروتمندترین فرد جهان است.
سومین فضیلت از شات شامپات یا شش فضیلت شامل شاما ،داما ،اپاراتی،
تیتیکاشــا ،شرادا و سامادانا است .این شش کیفیت با همدیگر همراه هستند
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
و یکی انگاشــته می شوند چرا که حاصل تمامشان به دست اوردن کنترل
ذهنــی و انضباط اســت .تمرکــز و مراقبه بدون کنتــرل و انضباط ذهن
میسر نیست.
شاما
به حالت ارامش و ســکون ذهن اطالق می شــود که با خاموش شــدن
واساناها( 13تموجات ذهنی) حاصل می شود .در این حالت ذهن در محفظه ی
قلب محبوس است و اجازه ندارد به حواس و اشیای حسی چنگ بزند .ذهن
فرمانده ده ایندیریا است ،پنج اندام ادراک و پنج اندام عمل .کنترل این موارد
ممکن نیست مگر با کنترل فرمانده انها یعنی ذهن .اگر کسی در شاما ساکن
شود ،داما یا کنترل حواس در ادامه می اید .هیچ احساسی بدون همکاری یا
فرمان ذهن مستقل عمل نمی کند.
12
داما
به کنترل ایندیراها اطالق می شــود .این یک کنترل منطقی است .این
کشتن یا خفه کردن حواس نیســت .این بدن قلعه ی متحرک خدا است.
باید ان را سالم و قوی نگدارید .ابزاری است که شما را به ان سوی ساحل
بی مرگی و شــجاعت می رساند .اسبی است که شما را به مقصد می رساند.
بسیاری از رهروان در ابتدای راه گمان می کنند این به معنای کنارگذاشتن
کامل اندام های تولیدمثل اســت .انها گمان می کنند در این مســیر باید
تمایالت جنسی به کلی از بین برود .حتی ممکن است سعی کنند با مصرف
برخی ترکیبات این تمایالت را از بین ببرند یا نادیده بگیرند درحالی که این
تمایالت در ذهن است .اگر ذهن در کنترل شما باشد ،این تکه گوشت چه
می تواند بکند؟ این افراد هرگز به مقام برهماچاریا 15نمی رســند .ذهن انها
تغییری نمی کند اما با روش های بیرونی تمایالت خود را سرکوب می کنند. صفحه 44
این حرص بیشــتر را موجب می شود .چیزی که برای ما مهم است کنترل
اگاهانه ی حواس است .در این صورت ما را به چاه دنیا و مادیات نمی افکنند و
خدمتگزار شایسته ی ما می شوند .برخی می پرسند وقتی شاما تمرین می کنیم
لزوم تمرین داما چیست؟ باید به انها بگویم داما و تمرین کنترل حواس نیز
به همان اندازه اهمیت دارد چون مســیر رســیدن به کنترل و ارامش ذهن
است .وقتی ذهن تحت کنترل است حواس نمی توانند از کنترل خارج شوند
با این وجود تمرین داما به شــما اطمینان می دهد زودتر به مرحله ی شــاما
دست یابید.
اپاراتی
سپس نوبت به اپاراتی می رسد .اپاراتی بی نیازی و غنا است .اپاراتی ذهن
را از نیاز به لذت های جســمانی رها می سازد .این حالت ذهن از پس تمرین
مداوم ویوکا ،وایراگیا ،شــاما ،داما حاصل می شود .شــانکارای مقدس 17در
ویوکاشودامانی 18می نویسد« :اپاراتی یا در درون ساکن شدن حالتی است که
در ان عملکردهای ذهن دیگر وابســته به اشیای و گزاره های بیرون نیست».
برخی این حالت را رســیدن به مقام سانیاسی با دست شستن از گزاره های
بیرونی می دانند.
16
تیتیکشا
قدرت شکیبایی کردن اســت .رهرو باید با صبوری تضادهای این دنیا را
تاب بیاورد ،گرما و ســرما ،خوشی و ناخوشــی و . ...شانکارای مقدس 20در
ویوکاشودامانی 21می نویسد« :بردباری در برابر مشکالت بدون تقالی افراطی
یــا فرار کــردن از انها و همزمان رها بودن از رخوت و اضطراب تیتکشــا یا
شکیبایی است».
22
برخی برای دستیابی به تیتیکشا به ریاضت میان پنج اتش روی می اورند.
انها خود را میان چهار اتش محصور می سازنند و خورشید از باالی سرشان
به عنوان پنجمین اتش می تابد .اما کریشنا در باگاوادگیتا این رهروان دیوانه
را محکوم می کند« :انهایی که چنین ریاضت های مهلکی را به جان خود روا
می دارند ،هنوز از منیت و تزویر خود رها نشــده اند و تحت تاثیر تمایالت و
وابستگی های حسی و دنیایی ،تمام بدن خود را شکنجه می کنند و همراه ان
من را نیز که در بدن انها ساکن هستم شکنجه می کنند .انها گمان می کنند
مسیر کتب مقدس را در پیش گرفته اند اما در گمراهی هستند .بدانید که این
روشی شیطانی برای دستیابی به تیتیکشا است».
برخی بر این باورند که تیتیکشــا پایان راه اســت اما تیتیکشــا تنها یک
ابزار اســت .برخی دیگر خواسته های انسانی را نادیده می گیرند تا خود را از
تجربه های ناخوشایند رهایی بخشند و تنها از تجربه های خوشایند بهره گیرند.
این احمقانه اســت .ایا روشــنایی بدون تاریکی معنا دارد؟ تنها کسی که به
عمق این معنی پی برده باشــد در سرور و شادمانی خواهد بود .انسان عاقل
گله و شکایت نمی کند .او خود را در موقعیت های غیرقابل تغییر و همیشگی
مشاهده می کند تا به حقیقت ورای این ظواهر پی ببرد ،تا حکمت ورای این
تضادهای این دنیا را کشف کند و سپس پویایی و تازگی و طراوت این جهان
را با ذهنی عاری از توهم و قضاوت ببیند .او هوشمندی را در تک تک ذرات
عالم می بیند .این تیتیکشای واقعی است .این از تیتیکشای صرفاً فیزیکی برتر
ن و شکنجه ی بدنی می پردازد .چنین افرادی در
است که تنها به انجام تمری
مواجهه با مشکالت حقیقی و جدی زندگی شکست می خورند .یک تیتیکشو
(کسی که تمرین تیتیکشا می کند) که با دانش و اگاهی تمرین می کند پادشاه
تمام تمرین کنندگان است.
19
شرادا
شــرادا ایمان به پروردگار ،کالم بزرگان ،گفته های کتب مقدس و باالتر از
همه به خود است .این ایمان کور نیست .این ایمان براساس استدالل ،شواهد
23
و تجربیات اســت .این ایمانی ماندگار است .ایمانی کامل و بدون تزتزل است.
باور سطحی و کورکورانه به ســنت های اجتماعی در بسیاری از مذاهب دنیا
چیزی نیست که شما را به سطوح باالی معنویت برساند .در این شرایط ذهن
همیشه در کشمکش است و دچار تردیدهای فراوانی می شود .فرقه های مذبی
مختلف در سراسر جهان تالش می کنند مردم را به خود جذب کنند تا قدرت
و تعداد خود را افزایش دهند .در حالی که هیچ کمکی به پرورش معنوی انها
نمی کنند .شرادا یک کیفیت عمیق است که بدون رشد معنوی ممکن نیست.
شــرادا شــما را به یک جهتی و یکتاگرایی و وحدت سوق می دهد که پس از
ان خودشناسی پدید می اید .اگر ایمان بلغزد یا متزلزل باشد ،رهرو به سرعت
بی انگیزه و هدف رها می شود و هرگز به سر منزل مقصود نمی رسد.
سامادانا
سامادانا میوه ی تمرین شــاما ،داما ،اپاراتی ،تیتکشا و شرادا است .سامادانا
تعادل ذهنی از طریق معطوف کردن توجه اســت که منجر به تمرکزی عالی
می شــود .این مرحله ذهــن را به اتمن معطوف می ســازد و اجازه نمی دهد
گزاره های بیرونی در ان خللی وارد اورند .این ساکن شدن در درون است .لنگر
انداختن در خود اســت .شانکارای مقدس می گوید« :ذهنی که در این مرحله
قدم بگذارد اسیر خواسته ها و تمایالت دنیایی نمی شود ،بی اهمیتی انها را در
می یابد و به تمرین خود برمی گردد این بازگشت ،سامادانا است ».ذهن در این
حالت از اضطراب و دردی رها اســت .نسبت به خوش های این دنیا بی تفاوت
است .ساکن و خاموش است .رهرو یا تمرین کننده هر گامی را بدون وابستگی
برمی دارد .نه چیزی را دوست دارد و نه از چیزی بیزار است .او از صلح عمیق
درونی و قدرت ذهنی برخوردار است.
برخی از رهروان در تنهایی و انزوا به تمرین می پردازند و از ان رضایت دارند
اما گاه که به شهر و میان مردم برمی گردند ،از پرسه زنی و تشویش ذهن خود
شکایت می کنند .انها بی قرار و عصبی می شوند و قادر نیستند در میان جمع
به مدیتیشن بپردازند .این ضعف بزرگی است .این دستیابی به سامادانا نیست.
تنها رهرویی می تواند بگوید که در سامادانا ساکن شده است که بتواند حتی در
میدان جنگ ،انجا که از هر سو تیر می بارد ،ارامش و صلح درونی خود را حفظ
کند .کریشنا ،سامادانا را این طور تعریف می کند« :هر مسئولیتی را به بهترین
شکل انجام بده ،با روح الهی همسو و متحد باش ،وابستگی ها را زمین بگذار،
و در هر شــرایطی ،چه در شکست و چه در پیروزی ،میانه رو باش ».در جایی
دیگری از گیتا نوشته است« :شخص باانضباط در میان گزاره هایی که حواس او
را می ربایند گام برمی دارد و هوشیار می ماند ،از وابستگی ها و تنش ها رها است
و به سوی صلح گام برمی دارد».
درنهایــت به مرحله ی پایانی تمرین یعنی موموکشــاتوا می رســیم .این
خواسته ی عمیق برای ازادی و رهایی از چرخه ی باززایی یا همان تولد و مرگ
اســت .اگر کسی سه مرحله ی ویوکا ،وایراگیا و شات شامپات را سپری کند،
موموکشاتوا خود از راه می رسد .رهرو باید تمام این چهار مرحله را به بهترین
شکل تمرین کند تا به سطوح باالتری دست یابد.
24
14-Dama
کنترل تمایالت جنسی 15-
16-Aparati
.از فیلسوفان و متالهین هندی 17-Sri Sankara:
رساله ای مربوط به قرن هشتم 18-Vivekachudamani:
.نوشته ی شانکارای مقدس
.به معنای بردباری بر رنج است 19-Titiksha:
.از فیلسوفان و متالهین هندی 20-Sri Sankara:
رساله ای مربوط به قرن هشتم 21-Vivekachudamani:
.نوشته ی شانکارای مقدس
22-Panch Agni Tapas
23-Sraddha
24-Samaddhana
1-Sadhana Chatushtaya
2-Viveka
3-Vairagya
4-Shat-Sampat
5-Mumukshutva
6-Vedas
7-Brahmavidya
اگاهی که تنها با دانش برامده از عثل و 8-Para Vidya:
.حواس ادراک نمی شود و فراتر از اینها است
9-Sat and Asat
10-Nytia and Anitya
11-Atman and Anatman
12-Sama
گرایش های رفتاری یا تاثیرات ذهنی که 13-Vasanas:
.زندگی امروز فرد را تحت تاثیر قرار می دهد
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
45 صفحه 45
تو افریننده دنیای خودت هستی
نویسنده :ایدا اللهیاری
تو افریننده ی دنیای خودت هستی
دنیای تو همان چیزی می شــود که تو
می بینــی .همان چیزی می شــود که تو
می خواهی .دنیای تــو ،در نگاه تو افریده
می شود .تنها کســی که مسئول تک تک
لحظه های زندگی تو است ،خودت هستی.
تو با تصمیم هایی که در زندگی می گیری،
اینده ی خود را می سازی و فرصت ها را به
زندگی خود دعوت می کنی.
این جمله« :تو افریننده ی دنیای خودت
هستی» ،یکی از مهم ترین راهنمایان سفر
ی من است .زمانی که تصمیم گرفتم
زندگ
شغل خود را عوض کنم و معلم یوگا بشوم،
این جمله را با تمام وجود در زندگی خود
احساس کردم .جسارت عملی کردن این
تصمیم برای من شــاید حدود دو سال به
طول انجامید؛ چون مطمئن نبودم تصمیم
درستی گرفته ام یا نه .همینطور نگران این
بودم که ایــا از عهده ی این کار برمیایم یا
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نه .اما وقتــی تصمیم خود را نهایی کردم،
خــود را بــرای نتایج احتمالــی ان اماده
کرده بودم .وقتی با تمام وجود باور داشته
باشی و تالش کنی ،حتی اگر به نتیجه ی
کام ً
ال مطلوب نرســی ،حداقل می دانی که
چیزی کم نگذاشته ای .اینجا است که اگر
موفقیت های کوچکی به دســت بیاوری،
این موفقیت هــا انگیزه هایی برای ادامه ی
راه خواهند بود و اگر جاهایی هم شکست
بخوری ،این شکست ها معلم های ارزشمند
تو در این مسیر به حساب خواهند امد.
برای عملــی کردن این جمله تنها الزم
است اندکی زمان صرف کنی و به زندگی
که می خواهی داشته باشی و به تغییراتی
که دوســت داری در زندگــی خود ایجاد
کنی ،فکر کنی .شاید در این مسیر مراحل
زیر بتوانند راهنمای خوبی باشند:
• هدف خود را مشــخص کن ،برای ان
اســم تعیین کن و در یــک دفتر بنویس.
مهم نیســت که هدف تو چقــدر دور از
دسترس باشد .مهم این است که به ان باور
داشته باشی.
• با تمام وجود برای رســیدن به هدف
خود تالش کن .مسلماً فقط با نوشتن هدف
و بعد نشستن و تماشا کردن ،هدف محقق
نمی شــود .تمام تالش خود را به کار بگیر.
نباید چیزی کم بگــذاری .هر کاری که از
دستت برمی اید انجام بده.
• محقق شدن هدف خود را تصور کن.
تجسم کردن یک ابزار قدرتمند است .عالوه
بر تالش کردن ،با تجســم کردن و با باور
اینکه در ان موقعیت هستی ،یک قدم به
هدف خود نزدیک تر خواهی شد.
• همیشــه با خود تکــرار کن که «من
افریننده ی دنیای خودم هستم ».دنیای من
همانی می شود که من می خواهم .همانی
می شود که من می بینم. صفحه 46
چ
هارم
راهنمایان بزرگ
الئوتسه
نویسنده :پروانه قاسمیان دستجردی
در خلــوت نشســته ام و بــه مراقبه
می پردازم ،غمی عمیق را در درون خود
احســاس می کنم ،به دنبال منشــاء ان
می گردم ولی نمی دانم از چیست.
ای راهنمای بزرگ ،ای استاد؛ این غم
از کجاست؟ چرا مرا ارام و قراری نیست؟
خوشــی را چگونه پیدا کنم؟ در کجا به
جستجویش بپردازم؟
اســتاد :در اعماق وجود گودالی است
عمیق و بی انتها ،گودالی که در زمانی به
جز در زمان مراقبه دست یافتنی نیست.
گودالی که مســیر عبور به جهانی دیگر
است ،زمانی که به مراقبه می نشینی ،وارد
این گودال می شوی ،وارد مسیر می شوی،
هرچه عمیق تر ،در گودال پیش می روی،
مادامی که در مراقبه هســتی به جلو نه؛
بلکه به عمق می روی ،به مرکز درون ،تا
زمانی که به مرکز نرســیده ای ،غم تو را
رها نمی کند.
غم تو همچون غم طفلی است که به
دنبال مادر می گردد ،تا زمانی که به مادر
نرسیده ،غم رهایش نمی کند ،تا زمانی که
به مرکز نرسیده ای از غم رها نمی شوی.
چشم برون بربند ،چشم درون بگشا،
وارد گودال شــو ،در گودال همه چیز و
هیچ چیز در انتظار تو اســت .هرکه به
ســمت تو امد ،تنها نظاره کن و سپس
رهایــش کن .بــا دیدن هر چیــز زیبا،
لذت بخش و لطیف شاد نشو ،هر چقدر
مناظر با شــکوه و عظیم بود .و با دیدن
هرچیز نازیبا ،خشــن و مخوف نترس و
غمگین مشو ،به ارامش تو خدشه ای وارد
نمی شود .هرچه بیشتر به عمق می روی،
با ریشه ات ارتباط بیشتری برقرار می کنی.
ارتباط با اصل خود را از دســت نده.
در انتظــار دیدن هیچ چیــز باش ،برای
رســیدن به مقصد خاصی به عمق مرو،
تنها به حس شهودی ات اجازه بده تا هر
کجا کــه می خواهد تو را راهنمایی کند.
پذیرا باش ،پذیرای هرچیزی بودن ،یعنی
در مرکز ماوا داشتن ،با پذیرا شدن ،همه
چیز مهیا می شــود ،با پذیرا شدن ،تمام
اسباب پذیرایی فراهم می گردند .تو تنها
پذیرا باش ،اکنــون در مرکز قرار داری،
اکنون در اغوش مادر هستی ،اغوش گرم
مادر را پذیرا بــاش ،ان طور که او تو را
پذیرا است .خود را در اغوشش رها کن،
بی هیچ مقاومتی ،بی هیچ فشــاری ،ایا
اکنون غمی داری؟
هر چیز که در برون از تو است ،تو را از
خوشی دور می کند .خوشی را نمی توان
به چنگ اورد ،خوشی جریانی است که
ارام به درونت راه می یابد .مانند پرنده ای
که به ارامی به ســویت پر می کشد و با
دریافت عشقت در دستانت قرار می گیرد.
پرنده ای که بــه زور به چنگ اید ،دیگر
پرنده نیســت .نام پرنده با پرواز عجین
اســت ،پرنده ی در قفس مرغی خانگی
است ،نامش را پرنده نگذار.
نام خوشبختی را که می خواهی مالکش
شوی؛ خوشبختی نگذار .خوشی جریان
اب اســت در رود ،اب محروم از جریان
نامش رود نیست ،برکه است .درونت را به
برکه تبدیل نکن .جریان اب را رها کن،
به اب زالل می رســی ،جریان خوشی را
سد نکن ،به خوشی ابدی می رسی.
چشم از برون بربند ،چشم درون بگشا،
غمی نیست ،خوشی و شــادمانی از ان
تو است.
در مسیر رود قدم می زنم ،جریان رود
را نظاره می کنم.
در اب حرکت می کنم ،خنکی اب را
احساس می کنم ،جریان اب را نیز.
اب به من حیاتی دوباره می دهد ،برون
و درونم شسته می شود.
زاللی اب را نظاره می کنم ،اکنون اب
هستم ،اکنون زالل هستم.
ایــن اســت رهایــی از غــم ،ایــن
است خوشی.
ام ،شانتی ،ام
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
47 صفحه 47
در روزهــای عادی ،مغز من با ســرعت باالیی فعال اســت .در
روزهای همه گیری کرونا ،این سرعت ،حتی بیشتر هم شده است.
به درمان گرم گفتم که شــب ها رویاهایی می بینم که با سرعت و
مانند فیلم ویدیویی که ان را روی دور تند گذاشــته باشند ،تمام
اتفاقات و احساســات طول روز مرا گلچین می کند و پشت سر هم
نمایش می دهد .او خاطر نشــان کرد که من فقط در حال حرکتم
و دائماً عملکردم را ارزیابی می کنم و برای کار بعدی ام برنامه ریزی
می کنم .ان زمان بود که فهمیدم ممکن است سالمت روانی من از
نیاز مداومم به حرکت و حرکت و حرکت ضربه بخورد.
در ماه مارس ،برای مراسم خاکسپاری یکی از اقوام ،چند روزی
به خانه ی مادرم رفتم و فقط انجا بود که توانستم از ویروس کرونا
که در محل سکونتم ،بوستون ،همه گیر شده بود ،خالص شوم .در
شرایطی که سیل اخبار ناخوشایند مدام به سویم روانه بود و غرق
در رســانه های اجتماعی بودم ،رفته رفته بار ترس و اضطراب ناشی
از همه گیری کرونا را بر روی شانه های خود احساس کردم .تصمیم
گرفتم که ذهنم را پاکســازی کنم و از شرایطی که سالمت و حال
ت تاثیر قرار داده بود ،رها شوم .بنابراین مدتی دکمه ی
خوبم را تح
تنظیم مجدد مغزم را زدم و روزه ی دوپامین گرفتم.
روزه ی دوپامین عملی است برای جلوگیری از رفتارهای تکانشی
مانند باال پایین کردن شــبکه های اجتماعی ،رابطه ی جنســی،خوردن برخی غذاها و نوشــیدن الکل که با سطح باالیی از ترشح
مواد شیمیایی همراه است که حال ادم را خوب می کنند .هدف از
این روزه ،کنترل بهتر رفتارهای احتماالً اعتیاد اور است.
کامرون ســپه 2که مدرک دکتری دارد و اســتادیار بالینی در
بخش روان پزشــکی در دانشــگاه کالیفرنیا ،دانشکده ی پزشکی
سانفرانسیسکو است ،این موضوع را وارد عرصه های گفت وگو کرد.
او به لطف محبوبیت خود در میان کارافرینان باتجربه ای که به دنبال
بهینه ســازی عملکرد حرفه ای خود هستند ،موفق به این کار شد.
وی گفت که کنترل کردن این پدیده امری ناشــدنی است زیرا ما
نمی توانیم خود را از چیزی که در مغزمان رخ می دهد محروم کنیم.
به اعتقاد او ،ســطح دوپامین در پاسخ به چیزهایی که باعث لذت
می شــوند ،قطعاً افزایش می یابد ،اما ایا ممکن است محروم کردن
خود از تحریکات بیرونی ،تجربه های حسی واقعی تر و زنده تری برای
ما به ارمغان اورد یا خیر؟ ایا ممکن است به جای اینکه هر وزوز و
بــوق تلفن همراهم توجه ام را جلب کند ،بدون هیچ مشــکلی در
خوردن تنقالت مورد عالقه ام غرق شوم؟ دکتر سپه ادامه می دهد:
من امیدوار بودم که اجتناب طوالنی مدت از عادات بدم باعث شود
لذت را بیشتر تجربه کنم.
اما به گفته ی کارشناسان ،این یک سوء تفسیر بزرگ است ،زیرا
سطح دوپامین چیزی نیســت که بتوانیم با جلوگیری از تحریک
بیش ازحد ،میزان ان را کاهش دهیم .دوپامین مانند دارو نیســت
که بتوانیم در مورد ان ســطح مقاومــت تعریف کنیم .بااین حال،
کارشناسان می گویند اگر روزه ی دوپامین شما را ترغیب به ترک
استرس و استفاده از شیوه های ذهن اگاهی می کند ،می تواند مفید
باشد .سپه پیشــنهاد کرد که روزه را طوری در زندگی خود ادغام
کنیم که حداقل اخالل در ان ایجاد شود ،حتی اگر یک ساعت اخر
یک روز کاری باشد.
من 12ساعت را بدون نگاه کردن به تلفنم گذراندم مدت زمانی
که احساس می شد که خیلی مسخره است اما قابل کنترل بود.
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
روزه ی دوپامین باعث شد ک
روزه ی دوپامین حتی ممکن اســت شامل مواردی غیر از کار و
وقت صرف کردن با موبایل باشد .شرم اور است اعتراف کنم که تنها
نصف روز چک نکردن ایمیل ،پاســخ ندادن به پیام ها یا باال پایین
نکــردن توییتر ،ترس زیادی را برای من ایجاد می کرد .اما به دلیل
قرنطینه ،دیگر امکان شرکت در یک کالس هات یوگا یا نوشیدن
قهوه با دوستان را نداشتم فعالیت هایی که در گذشته به من کمک
می کردند تا از فشــارها خالص شوم .و این گونه شد که من شروع
کردم به تجربه ی این موضوع که در واقع هیچ زمانی ارزشمندتر از
زمان حال نیست.
من یک روز دوشــنبه ســاعت 10صبح روزه ام را شروع کردم،
می دانســتم که 12ســاعت بدون خــوردن تنقالت احســاس
ناخوشــایندی خواهم کرد .درحالی که کنار پنجره نشســته و به
خورشــید خیره شده بودم ،به جای اینکه با نوشیدن قهوه ،کافئین
وارد بدنم کنم و مثل همیشــه ،صفحه ها و شبکه های اجتماعی را
باال پایین کنم ،اب گازدار برای صبحانه نوشیدم و مصمم بودم که
در انجام وظایف ان روز ،وســواس را از خودم دور کنم .بعد از 15
دقیقه ،تمایل عجیبی برای چک کردن توییتر در خود احســاس
کردم -کاری که معموالً روزانه 50بار انجام می دهم. صفحه 48
که قدر لحظه ی حال را بدانم
نویسنده :مگان جانسون
۱
برگردان :مینا بختیاری
هرچه زمان می گذشت ،انگیزه ام برای چک کردن تلفنم بیشتر
می شد .مدام از خودم می پرسیدم که چه موضوعاتی را ممکن است
از دســت داده باشم؟ برای مقابله با غرق شدن در این حس ،روی
کارهای کم انرژی که روزه ی دوپامین اجازه ی انجام انها را می دهد،
متمرکز شدم ،مانند نوشتن یک لیست شکرگزاری یا انجام حرکات
کششی مالیم .پرندگان را که در اســمان پرواز می کردند ،تماشا
می کــردم و با خود فکر کنم که چگونه کارهای هر روزه شــان را
بی تاثیر از همه گیری کرونا ،انجام می دهند .مدیتیشنی 10دقیقه ای
به خوابی دو ساعته روی کاناپه تبدیل شد .پس از ان ،یک پیاده روی
تفریحی در محله انجام دادم ،که معموالً در طول ان یا پادکســت
گــوش می دادم یا ضربان قلبم را در ســاعت هوشــمندم ردیابی
می کــردم .اما این بار ،فقط پیاده روی کردم و در خودم حضور پیدا
کردم .از کنار پدر و دختری رد شدم که جلوی خانه شان توپ بازی
می کردند درحالی که تالش می کردم نســبت بــه انچه در اطرافم
می گذرد اگاه باشــم ،لذت را در چهره ی ان پدر و دختر دیدم .این
دلم را گرم کرد و خوشــحال بودم که به جای صرف کردن وقت با
وسایل الکترونیکی ،حواسم به اطرافم بوده است.
اوایل بعدازظهر بود که شکمم کمی قاروقور کرد و این باعث شد
بفهمــم زمان هایی که در طول روز دهانم بی اختیار می جنبد و در
حال خوردن هله هوله هستم ،در واقع انقدرها هم گرسنه نیستم.
دوش طوالنی و مفصلی گرفتم ،اتشی روشن کردم و به هر شعله ای
که افروخته می شــد با دقت خیره شدم .وقتی که به تبدیل شدن
خاکســترها به دوده دقت می کردم ،احساس می کردم هیپنوتیزم
می شوم و با ان مانند یک پاسخ سیستم عصبی خودمختار برخورد
کردم .در اتاق نشیمن نشستم و مشغول زیر و رو کردن مجالت و
کاتالوگ هایی شدم که برای ســوزاندن در کنار اجاق بودند .وقت
زیادی را به خواندن انها ســپری کردم و ارام ارام در نوشته ها غرق
شــدم .در حالی که معموالً هر شب قبل از خواب فقط حدود 10یا
15دقیقه مطالعه می کردم ،این بار بیش از صد صفحه از کتابی را
بلعیدم که معموالً مطالعه ی ان یک ماه طول می کشید.
وقتی ســاعت 10شــب به انتهای روزه رسیدم ،از خوردن یک
وعد ه غذا بسیار هیجان زده بودم .اگرچه مثل قحطی زده ها گرسنه
بودم ،سعی کردم به ارامی غذا بخورم و تفاوت بین انچه را که واقعاً
نیــاز دارم و انچه را که مثل روبــات در طول روز مصرف می کنم
درک کنم .و درنهایت ،حاال می توانســتم تلفن خود را چک کنم!
پیام ها و ایمیل ها را مرور کردم و به افراد و دوستانی که پیام ارسال
کرده بودند پاســخ دادم .بعد از اینکه همــه چیز را مرور کردم ،به
نکته ی مهمی پی بردم و ان این بود :واقعاً چیز خاصی را از دست
نداده بودم.
گرچه روزه ی من تمام شــد ،اما قرنطینه تمدید شد .ولی حاال،
به زمان نگاه متفاوتی دارم .با خود فکر می کنم ایا می توانم از انچه
اموخته ام برای بهبود تجربه ی خود از جهان اطرافم استفاده کنم؟
محدودیت های همه گیری هنوز ادامه دارند و برخالف روزهای قبل
از همه گیری ،قادر به شــرکت در کالس های ورزشــی نیستم ،به
همین علت پیاده روی شــبانه 5مایلی در دورهای یک مایلی ،در
محله را شروع کردم .من این تکرار را پذیرفتم ،با این امید که تمرین
زیاد باعث شــود مغز فعال من به لحظه ی حال حاضر اگاه شود ،و
تجربه ای را که هنگام روزه ی دوپامین داشــتم ،تکرار شود .من از
تماشای یک درخت مگنولیای صورتی زیبا در حیاط جلوی خانه ای
کلنگی و یک جفت فنچ طالیی رنگ که روی شاخه ای نشسته بودند
مسحور شدم.
وقتی دیدم چگونه این لذت های ســاده خوشــحالم می کنند،
فهمیدم که شــاید زندگی در قرنطینه ،به خودی خود یک روزه ی
دوپامین باشــد .هفته هایی که برای محافظت از خودم و دیگران
مجبور بودم در خانه بمانم ،مجبور شدم تحریکات را از دنیای طبیعی
اطرافم دریافت کنم .تا پیش از همه گیری ،حواس من زیادی فعال
بودند .اکنون وقت نگذاشتن برای تعقیب قطارهای مترو و ساعت ها
کار در کافه ها به مــن اجازه داده که به زندگی روزمره ام نگاه کنم
و روش های ذهن اگاهی را کشف کنم که واقعاَ انها را کم داشتم.
حاال ،این طور نیست که به طور منظم 12ساعت به تلفنم نگاه
نکنم ،اما همیشــه میزانــی از روزه ی دوپامین را رعایت می کنم و
هــر روز صبح ،در حالی که بیرون از منــزل در نور افتاب قهوه ام را
می نوشم ،به مدت 5دقیقه مراقبه می کنم.
1-Megan Johnson
2-Cameron Sepah
منبع:
Dopamine Fasting, Yoga Journal, Sep Oct 2020
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
49 صفحه 49
یــوگا همواره به عنوان یک ورزش ذهن
ـ بدن معرفی می شود .با وجود این ،بیشتر
مــردم اغلب تصور می کند یوگا یک ســره
ورزش اســت ،گرچه محققــان ان را یک
راه معنــوی و اســرارامیز معرفی کرده اند
و اســاتید یوگا نیز ان را بسیار متفاوت از
ورزش می دانند .کســانی که با یوگا اشنا
می شوند ،در مراحل اولیه ان را به صورت
حرکات جسمی می شناسند و ممکن است
برای کاهش وزن و رســیدن به ارامش از
ان اســتفاده کنند ،اما بــه تدریج ان را به
عنــوان ورزش ذهنی و جســمی در کنار
هم به کار می گیرند و به ســطح تازه ای از
اگاهی وارد می شوند که از ابتدا تصوری از
ان نداشته اند و در این میان مربی و معلم
یوگا بودن افتخار بزرگی است .شمایی که
مردم را با یوگا اشــنا می کنید ،کار بزرگی
می کنید .شما وسیله ای هستید برای بهتر
کردن زندگی مردم و این یک مســئولیت
بزرگ است.
اما در این راه چالش های بسیاری پیش
رو خواهید داشت به خصوص اگر بخواهید
مربی موفقی باشید و حرفه ای در این مسیر
قدم بردارید.
مربیان موفق اگاه هستند که کوچکترین
اعمــال و حــرکات و کلماتشــان از نگاه
شاگردانشان دور نمی ماند .بنابراین همواره
بایســتی خود را شــاگردی در راه علم و
اطالعات و تکنیک های زندگی و مربی گری
بدانید ان هم در جهان ارتباطات و اطالعات
امروزی و وســایل ارتبــاط جمعی که هر
لحظه در حال پیشرفت و گستردگی است.
شــاید مهارت های ارتباطی بهترین عامل
برای پیش بینی موفقیت در مربیگری باشد،
زندگی یک مربی سرشــار از جریان تداوم
ارتباط است ،اینکه مطالعه کند ،بنویسد،
گوش کند ،اموزش دهــد ،دلداری دهد،
متقاعد کند ،اجرا کند و مشاهده کند .اگر
مربی بتواند به خوبی ارتباط برقرار کند ،راه
برای رسیدن به تجربه ی پرارزش مربیگری
برایش مهیــا می شــود در حالی که نقص
ارتباطی می تواند به درگیــری ،دلزدگی،
استرس و نارضایتی شغلی بیانجامد.
و این جز با داشتن فلسفه مربیگری میسر
نمی شود و هیچ چیز به اندازه ی یک فلسفه
خوب توســعه یافته هم برای زندگی و هم
برای مربیان یوگا کاربردی نیست .فلسفه ی
ما هــر روز ما را هدایت می کند و به ما در
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چالش های یک مربی یوگا
نویسنده :سوسن عبدالرضایی
تفسیر رویدادها کمک می کند و به چگونه
زیستن ،چگونه اموختن و چگونه اموزش
دادن ما جهت می بخشد و کلید ایجاد یک
فلسفه مربیگری و زندگی یادگیری شناخت
خود ان و اولویت بندی های شما در اموزش
و زندگی اســت و اگر وقتتــان را در ایجاد
و حفظ فلسفه ی مربیگری سرمایه گذاری
کنید به شــما کمک خواهــد کرد تمرکز
بیشتری داشته باشید از استرس بکاهید،
حد و مرزها را کنار بزنید .به لذت بیشتری
در کارتان دســت بیابید و از همه مهم تر
اینکه بهتــر مربیگری کنیــد .پس برای
پروراندن یک فلسفه ی مربیگری ،شما به
اولویت بندی مهمترین ها بــرای خودتان
نیاز خواهید داشت و این امر مستلزم تفکر
دائمی و به روزرســانی سازمان یافته است،
یک فلســفه ی مربیگری همیشه کاری در
دست اقدام دارد که باید برای تناسب یافتن
با تجارب ،نگرش هــا ،ارزش ها و باورهای
شما مشخص شــود و از طرفی متناسب صفحه 50
بــا هنجارهــای جامعه و اموزش باشــد.
برای فهمیدن اینکه فلسفه ی مربیگریتان
چه باید باشــد ،به شــناخت خودتان نیاز
دارید ،خوداگاهی سرعت و موفقیت شما
و ورزشــکارانتان را در یادگیری و اجرای
مهارت های مختلف بــاال خواهد برد .پس
ابتــدا در مورد ارزش هایتان فکر کنید و به
طــور منظم افکار و اعمالتان را رصد کنید
و ســپس از افراد مورد اعتمادتان بازخورد
بگیرید تا به شــما کمــک کنند بفهمید
ایا درک شــما از رفتارتان با مشــاهدات
دیگران یکسان است تا بتوانید هم به رشد
روانشــناختی و اجتماعی خودتان کمک
کنید و هم راهنمایی برای ورزشــکاران و
پرتوجویان خود باشید و فراموش نکنیم که
موفقیت در هر کاری یعنی بهتر شــدن و
رشد کردن.
از چالش های دیگر مربیان گوش دادن
با توجه است چرا که ارتباط نه تنها شامل
فرستادن پیام تاثیرگذار است بلکه گوش
دادن با توجــه را نیز در بردارد و دوم بیان
بزرگ در اهمیت به دقت گوش فرا سپردن
بــه ورزشــکاران و پرتوجویــان خوداگاه
هستند .فرســتادن پیام به گیرنده که ان
چیزی که می خواهید بگویید اهمیت دارد
و برای شــما رازش قائل می شوند و زمانی
که مربی شــنونده خوبی باشد ،اطالعات
مهم را از دســت نمی دهــد .پس در مورد
الگوهــای کلی گوش دادن بایســتی فکر
کنید و از دیگــران در مورد مهارت گوش
دادنمان و ارزیابی ان ،اگاه شویم و فراموش
نکنیم مهمترین ابــزار بهبود گوش دادن،
همدلی اســت که به معنــای درک یک
شخص از چارچوب داوری همان فرد است
مربیانی که شنونده های همدلی هستند با
ذهنی باز توجه می کنند و هدفشان درک
ورزشکارانشان و دیگر مربیان است چرا که
با گوش دادن همدالنه ،شما قادر خواهید
بود تا دنیا را از چشم گوینده ببینید و خود
را جای او بگذارید و شما در مورد فهماندن
نقطه نظر خوتان یا اماده شدن برای صحبت
کردن نگرانی نداریــد که البته به معنای
موافقتشــان با طرف مقابلتان نمی باشد
بلکه بدین معنا اســت که به طور طبیعی
ســعی می کنید تا دیدگاه طرف مقابل را
درک کنید.
در کنار همه ی انچه گفته شد مربیان
یوگا بایســتی از مهارت های ذهنی مورد
نیاز برای پیشــرفت و برتری غافل نشوند
مهارت هایی مانند انگیزه ،مدیریت انرژی،
مدیریت ارام سازی ،تثبیت ،هدف گذاری،
انرژی دهی و ...و از همه مهم تر اینکه نیمی
از علم های یوگا نیازمند این توصیه هستند
که چگونه می تواند حرکات «تجویزشــده
و ارائه شــده» یوگا را تعدیل کرد ،تا فشار
زیادی بر روی مفاصل نباشــد و از طرفی
خــود مربیان و معلمان یــوگا با حرکات
تکراری که بیشتر اوقات بدون گرم کردن و
سرد کردن الزم در کالس ها برای نمایش
حرکات به پرتوجویان نمایش داده می شود
اسیب نبینند که این امر نیز جز اگاهی و
برنامه ریزی در کار راه چاره ای ندارد.
از چالش های دیگر مربیان و مخصوصاً
مربیان یوگا بحث ساده سازی وضعیت ها
و اساناهای یوگا است .اینکه هر وضعیت
بایستی به فراخور وضعیت و توان جسمانی
و ذهنی پرتوجویان (شاگردان) برنامه ریزی
و ایمن ســازی شــود ،پس مربیان یوگا
بایســتی با اگاهی و تمریــن و یادگیری
ســبک ها و روش های مختلــف یوگا و با
تمرین خود به ان دســت یابند و قادر به
استفاده ی ان در کالس های خود باشند.
در نهایت ذکر این مطلب الزم است که
توانایی مربیان یوگا برای ایجاد محیطی که
به یادگیری ،پیشــرفت و اگاهی جسمی
و ذهنــی پرتوجویــان و شــاگردان یوگا
می انجامد نیازمند شــخصیتی اگاه ،پویا،
توانا ،پژوهنده و همدل مربیان یوگا است
پس مریبان یوگا با توجه به وســعت یوگا
و اموزش های یوگا همــواره در تمرین و
یادگیری باشند.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
51 صفحه 51
چگونه مدیتیشن کنیم وقتی احساس
می کنیم همه چیز خارج از کنترل است
برگردان :واحد ترجمه
مدیتیشن روشی است که فرهنگ های
مختلــف ان را برای ارامــش ذهن به کار
می گیرند و در زمان قرنطینه می تواند کلید
نجات ما باشد.
با ادامه ی تدابیری مثــل فاصله گذاری
اجتماعی ،افراد بیشــتری به مراقبه روی
می اورند و جستجو در اینترنت برای کسب
اطالعات در این زمینه بســیار زیاد شــده
است .این روشی است که در فرهنگ های
مختلف و بــه روش های مختلــف مورد
استفاده قرار گرفته است ،این کارها همیشه
برای ارام کــردن ذهن و واکنش کمتر ما
بوده است .اما در سال های اخیر تحقیقات
درمورد این روش کهن نشــان می دهد که
مدیتیشــن می تواند واکنش های سیستم
ایمنــی ما را بهبود بخشــد و اســترس و
افسردگی را کاهش دهد.
اما ایا با وجود همه ی اتفاق هایی که
در جهان می افتد و همه ی چیزهایی
که خارج از کنترل ما است ،مدیتیشن
می تواند باعث شــود ما در قرنطینه
دوام بیاوریم؟
وقتی اولیــن اقدام ها برای فاصله گذاری
اجتماعی انجام شــد ،من و همسرم که از
قبل در خانه کار می کردیم ،مجبور شدیم
در کنار شــغل خود ،یادگیــری از راه دور
کودک پنج ســاله ی خــود را نیز مدیریت
کنیم .این عمل یک شــعبده بازی اســت
که غیرممکن به نظر می رســد ،یک بازی
مسخره که در ان هیچ کس برنده نمی شود.
گاهی اوقات ،بودن در کنار خانواده ام -توان
فرار نداشــتن یا نداشتن تمرکز روی یک
چیز -باعث می شود دادوفریاد راه بیاندازم.
شــب ها نمی توانم بخوابم ،چون ذهنم با
خودش مسابقه گذاشت ه است.
وقتی از تعقیب فکرهایم خسته می شوم،
صاف به پشت دراز می کشــم ،دستانم را
روی شکم می گذارم و نفس هایم را دنبال
می کنم .بدنم را دقیقاً بررسی می کنم ،تمام
قســمت های بدنم را ،از انگشتان گرفته تا
فک .و همه را یکی یکی به روشی که رایج
شده ارام می کنم و سرانجام می خوابم.
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
جســیکا مــوری ،۱مربــی مراقبــه و
ذهن اگاهی می گوید« :اکنون احساســات
همه ی ما برانگیخته شده است ».ما از ترس
و نگرانی دوچرخه سواری می کنیم .مراقبه
می توانــد به ما کمک کند تا یاد بگیریم با
این احساسات شدید چگونه برخورد کنیم
و لحظات شادی داشته باشیم.
او می گوید« :اگر در پایان احساس شکست
شــما ده درصد کمتر از زمان شروع باشد،
کارتــان را درســت انجام دادیــد و کام ً
ال
ارزش ادامه دادن را دارد ».شــما می توانید
زمان مدیتیشــن را به عنوان بخشــی از
یــک برنامه ی تمرینی ســه تا پنج دقیقه
افزایش دهید.
فکر نکنید باید مدیتیشــن را به
روشی خاص و درست انجام دهید و
نگران نباشید که نکند ان را نادرست
انجام داد ه باشید.
یک افسانه در مورد مدیتیشن وجود دارد
که می گوید ،اگر ان را درست انجام دهید،
باید احساس خوشبختی و ارامش در ذهن
داشته باشید .به همین علت ،زمانی که ان
را تجربه نمی کنید فکر می کنید که اشتباه
کرده اید .مایکلسون ۲پیشنهاد می کند که
تنها با پنج دقیقه مدیتیشن شروع کنید.
به مدیتیشن عادت کنید
انوشــکا فرناندوپول ،۳مربی مدیتیشن
بودایی ،توصیــه می کند هر روز یک زمان
و مکان را انتخاب کنید که بتوانید مراقبه
کنید .وی می گویــد« :این مکان می تواند
فقط یک صندلی معمولی یا یک تشکچه
باشــد ،اما منظم بــودن می تواند به ایجاد
عادت کمک زیادی کند».
اعتقــاد بر این اســت که پیــدا کردن
دوستی که مدیتیشن می کند یا یک گروه
-هر کسی که بتواند مسئولیت پذیری شما صفحه 52
را افزایــش دهد -می تواند به پیشــرفت
منظم شــما کمک کند .به همین دلیل
است که برنامه های کاربردی گوشی های
هوشمند مانند افکار شخصی ،ارامش و ده
درصد شادتر ،که مراقبه های هدایت شده و
چالش های مداوم را فراهم می کنند بسیار
محبوب هستند.
مراقبه ی ساده ی شماره :1به بدن و
نفس خود توجه کنید
مراقبه های مبتنی بر بــدن می توانند
روی زمین انجام شــوند ،فرناندوپول یک
مراقبه ی نشسته را به اشتراک می گذارد
که به شما امکان می دهد فقط بر روی ان
تمرکز کنید.
مراقبه کنندگان باید در وضعیت ارام و
پایدار بنشینند ،ارام باشند و توجه خود را
به احساسات بدن و تنفس جلب کنند .اگر
همچنان بر انچه در بدن می گذرد متمرکز
باشید ،اجازه می دهید این همه سروصدای
پس زمینه ،افکار و صداها بیایند و بروند و
اگر متوجه شدید که در فکر فرو رفته اید،
فقط به ارامی توجه خود را به بدن و تنفس
جلب کنید.
مراقبه ی ساده ی شماره :2مهربانی
را تمرین کنید
مدیتیشن رایج دیگر و میلی که می تواند
به خصوص در چنین زمانی طنین انداز شود،
مراقبه ی مهربانی است.
در این حالت ،پس از استقرار در صندلی
خود ،بی ســروصدا عبارات مثبت را برای
خود و دیگران تکرار کنید« :خوب باشــم.
خوشــحال باشم ،سالمت باشــم ،راحت
زندگی کنم ».پس از چندین بار تکرار این
عبارات برای خود ،می توانید ارزوی سالمتی
برای دیگران داشته باشــید .از دوستان و
خانواده ی خود شروع کنید .برای دیگران و
همسایه های خود و درنهایت سراسر جهان
مهربانیبفرستید.
مراقبه ی ساده ی شماره :3به ذهن
خود در طول روز توجه کنید
فرناندوپــول می گوید اگر شــما برای
مراقبه ی نشســته اماده نیســتید ،وقتی
کار بدنی ســاده ای مانند ظرف شستن یا
راه رفتن انجــام می دهید ،روی بدن خود
تمرکز کنید.
او می گوید« :سعی کنید در حین انجام
کار توجــه را در بدن یا دســت های خود
حفظ کنید .توجه کنید که ایا ذهن شما به
رویاپردازی ،نگرانی یا برنامه ریزی معطوف
است .به ارامی توجه را به بدن برگردانید و
دوباره با فعالیت بدنی ارتباط برقرار کنید».
درنهایت ،تمرین مدیتیشنی را که مورد
توجه شما قرار دارد ،پیدا کنید.
این روش های مراقبه کــه به ما امکان
می دهــد روی چیزی ســاده مانند بدن
یا تنفــس ،یا حتــی یک فکــر تکراری
تمرکز کنیــم ،حتی بــرای مبتدی ترین
مراقبه کنندگان هم قابل انجام اســت .اما
مانند هر تمرینی ،اگر شــکلی از مراقبه را
پیدا نکنید که بــا ان ارتباط برقرار کنید،
احتماالً تمرین خود را ادامه نخواهید داد.
بســیاری از برنامه هــای گوشــی های
هوشــمند دارای برنامه هــای مقدماتی و
همچنین دوره های مراقبه ســطح باالتری
هستند که می توانید با کمک انها راه خود
را ادامه دهید .بــه همین ترتیب ،برخی از
بــزرگان مراقبه به طور مرتــب دوره هایی
برگــزار می کنند که می توانیــد از طریق
ایمیل در دوره های انها شرکت کنند ،مانند
دوره ی چهل روزه ی ذهن اگاهی تارا براچ و
جک کرن فیلد.4
درنهایت ممکن اســت بخواهید سخت
تمرین کنید تــا تکنیکی را پیدا کنید که
برای شــما مناسب اســت .نقطه ی عطف
من خواندن کتاب اسرار مدیتیشن دیوید
جی ای 5بود .کتاب او به بررســی انچه او
با عنوان «راه های بسیار به سوی یگانگی»
توصیف کرده اســت ،می پردازد و شــامل
فصلی در مورد انواع مختلف مراقبه است،
از مدیتیشــن ذهن -جســم تا مانتراهای
مدیتیشن و شاخه های مختلفی که هر یک
از این انواع می تواند داشته باشد .وب سایت
وی به عنــوان یک راهنمــای مرجع زنده
عمل می کند و همچنین شــامل امکاناتی
برای شرکت در دوره های انالین و اموزش
مربیان است.
6
ســایت هایی ماننــد ایودیــو دهارما ،
ارشــیوی از گفت وگوهــای دهارما که در
مرکــز مراقبــه بینش در ریدود ســیتی،
کالیفرنیا ارائه می شود ،شامل گنجینه ای
از اطالعات در مورد تعالیم بودایی و فنون
مراقبه است .این مرکز همچنین دوره هایی
شــامل نیروی ذهــن ،مراقبه هــا و دیگر
دوره های هدایت شده را ارائه می دهد.
و البته در این مدت ،بسیاری از مربیان
مدیتیشن با دسترسی رایگان به برنامه های
خود و یا با جلســات مراقبــه ی مجازی،
در دســترس یادگیرندگان هستند .خود
فرناندوپــول هر هفته در الیو انســتاگرام
مراقبه های هدایت شده دارد.
فقط به خاطر داشــته باشید :مدیتیشن
درمان همه ی مشــکل هایی کــه اکنون
احســاس می کنید نخواهد بود .اما چیزی
که می تواند به شما بدهد این است :توانایی
داشــتن کنترل و عکس العمل مناسب در
برابر هر انچه زندگی با صمیمیت زیاد برای
شما دارد.
1-Jessica Morey
2-Michaelson
3-Anushka Fernandopulle
4-Tara Brach and Jack 5-Kornfield
6-Davidji’s Secrets of 7-Meditation
8-Audio Dharma
منبعhttps://www.theguardian.com/us-news/2020/:
apr/08/how-to-meditate-at-home-on-your-ownmethod-tips
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
53 صفحه 53
ایا در نبرد خودابرازگری پیکار می کنید؟
من به شما خواهم گفت؛
چگونه به اسانی و با صداقت افسار از صدای خود گسیختم
نویسنده :بری ریسمن
برگردان :حامد رنگین کمان
ســال ها بود که به جایگاهم به عنوان یک مربی یوگا ،که کسی
او را نمی شــناخت ،راضی بودم .با انکه نزدیک به دو دهه بود که
مربیگری می کردم و با یکی از دوستانم باشگاه معتبری در مونترئال
داشتیم ،نمی توانستم صدای درونم را بیان کنم .حتی اندیشیدن به
این کار حس ترس و اسیب پذیری را در من تداعی می کرد.
هر ساله مربیانی را می دیدم که نه به اندازه ی من دانش داشتند
و نــه تجربه و مهارت ،اما به عنوان ســفیر برندهای معتبری چون
لولولمون 1انتخاب می شــدند ،مهمان ویژه جشنهای بزرگ بودند
و از فرصتهای مغتنمی که در اختیارشــان بود بهره میبردند .هر
چند من در خود عطشــی نمی دیدم که بــه انچه که این مربیان
رسیدهاند ،دســت یابم ،نمی توانستم اتشی را که در وجودم برای
اعتالی روحیه ی یاد دادن زبانه می کشید خاموش کنم .با این همه
خودستایی و خودگویی در نگاه من با اموزه های یوگا همسو نبود .از
ان می ترسیدم که در نگاه دیگران خودپسند و درمانده جلوه کنم یا
حتی بدتر ،لباس کسی را بر تن کنم که تنها شیفته ی ارقام و پول
است .بخشی از این احساس به شخصیت اسیب پذیر و بی شهامت
من باز می گشت .همواره صدایی در درونم ،بی توجه به پیروزی هایم،
این پرسش را زمزمه می کرد :تو که هستی که بخواهی به دیگران
بگویی چگونه زندگی کنند.
اما از ســال ۲۰۱۶که باشگاه خود را برای تمرکز روی نوشتن و
چاپ کتابم به نام «در یوگا پیشــرفت کنید »2فروختم ،می دانستم
که باید با خودابرازگری کنار بیایم .در این راســتا از یک مشــاور
بو کار کمک گرفتم و او حرفی به من زد که به کلی دیدگاهم را
کس
دگرگون ساخت .او به من گفت اینکه انچه درباره ی یوگا و اموزش
ان می دانــم در اختیار دیگران بگذارم خودســتایی نیســت بلکه
سخاوتمندی اســت .لزومی نداشت تبلیغ کتابم پژواک خودبینی
و نیاز باشــد .بلکه با این کار فرصتی می یافتم تا دانسته های خود
را به کســانی برســانم که به ان نیاز دارند .این نگاه باعث شد که
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انگیزه ام برای تبلیغات از فروش به خدمت رسانی تغییر کند .نگاهی
که می توانستم به اسانی و با اشتیاق پذیرای ان باشم.
در همین راســتا مشغول به ســاخت برنامه ای انالین شدم که
«یوگی های حرفه ای» نام داشت و به مربیان این حرفه کمک می کرد
انچه را می اموزند به کار ببندند همچنین در کنار ان ،وبالگی برای
نوشــتن اهداف و انگیزه هایم ساختم و ان را در اختیار مخاطبانم
در صفحات اجتماعی و لیســت ایمیلم قرار دادم .در این وبالگ از
عالقه ام به اساناها نوشتم که نه فقط به عنوان یک تمرین جسمی
بلکه به عنوان بخشــی از یک جریان به هم پیوسته از تمرینات که
جزئی از ســنت های یوگا به حســاب می امدند .افرادی که با من
هم نظر بودند ،برایم می نوشتند که انها هم به یکپارچگی تجربیات
یوگا باور دارند و این تعامل ســازنده مســیری را گشود که ارتباط
بهتری با خوانندگانم بر قرار کنم.
در عرض پنج سال ،مربیان و شاگردان یوگا از سرتاسر جهان به
جمع مخاطبانم پیوســتند و از این گرد هم امدن ،گروهی شکوفا
به وجود امد .سال گذشته که برای معرفی کتابم عزم سفر کردم،
با شــاگردانی از ونکوور ،نیویورک ،لندن و میالن مالقات داشــتم.
تا ان روز هرگز نمی دانســتم دعــوت از مخاطبان می تواند به این
اسانی باشد.
هر کدام از ما زمانی که پای خود را بر روی تشک یوگا می گذاریم،
مهارت ها ،شرایط و چالش های مخصوص خود را پیش رو داریم .با
شناسایی این تجربیات و بیان کردن تمایالت و اهداف خود ،انچه
روند تدریس ما را از دیگران متمایز می کند خواهیم یافت .در این
مسیر به انان که رســالت داریم یاری می رسانیم و جایگاه خود را
در این جهان خواهیم ساخت .البته من می دانم بسیاری از ما برای
کسب این مهارت به زمان و انگیزه نیاز داریم .بنابراین در اینجا به
شما پنج راه ســاده و عملی خواهم گفت که استعدادهای خود را
بیابید و انها را شکوفا کنید. صفحه 54
.۱انچه را که می دانید با دیگران به اشتراک بگذارید
داستان زندگی شما منحصر به فرد است .گاهی به راهی که از ان امده اید نگاهی بیاندازید و تجربیاتی را که در
طول ســالها کسب نموده اید شناســایی کنید .نقاط عطف ،مربیان و اموخته های خاطره انگیز را به یاد اورید و به
گنجی که از خرد اندوخته اید افتخار کنید .به شاگردان خود بگویید یوگا چه نقاط عطف بی نظیری در زندگی شما
به ارمغان اورده است.
• رویدادهای زندگی خود را یادداشــت کنید و هر کدام را که در شــکل گیری شخصیت شما نقشی داشته اند
مشخص کنید .تالش کنید در مورد هر کدام به صورت مجزا بنویسید و ان را در یک وبالگ یا صفحه اینستاگرام
منتشر کنید.
.۲نامه ای سرگشاده بنویسید و ان را به اشتراک بگذارید
شاگردان باید چه انتظاری از کالس های شما داشته باشند؟ و شما چه انتظاری از انها دارید؟ با نوشتن پیامی
محبت امیز در رابطه با انچه در کالس شما اتفاق می افتد ،پیوندی عمیق با شاگردان خود برقرار کنید.
• پیام عاشقانه ی خود را در محل تدریس نصب کنید تا شاگردان با فضای کالس شما اشنا شوند .اگر کالستان
انالین اســت ،این پیام را پیش از شروع کالس یا در قالب یک پیام خوش امد گویی برای شرکت کنندگان ارسال
کنید .این پیام را همواره در وب سایت خود داشته باشید.
.۳در یوگا برند شوید و برای ان نامی بگذارید
از عباراتی مانند هات یوگا ،یین یوگا ،یوگا قدرتی ،یوگای ترمیم کننده ،یوگای دردسترس و هر کلیشه ی استاندارد
دیگری فراتر بروید .فارغ از سبکی که تدریس می کنید ،چه چیزی در کالس شما بارز است؟ چه چیزی کالس های
شما را یگانه ،متفاوت و منحصر به خالقیت های شما می کند؟ من نام سبک خود را یوگای هاتا مبتنی بر توازن و
متمرکز بر قلب گذاشته ام .این نام انعکاس فلسفه ای است که روش تدریس من در اموزش اسانا را در بر می گیرد.
• نام سبک جدید خود را به صفحات اجتماعی انالین و پروفایل های اجتماعی خود اضافه کنید تا به شما کمک
کند از دیگران متمایز شوید .همچنین از هشتگ ها و تگالین هایی استفاده کنید که شناسه ی سبک شما باشند.
.4در خودسازی و خودشناسی بکوشید
دوســت دارید دیگران با چه خصوصیاتی شما را بشناسند؟ دوست دارید سخاوتمند ،حساس یا دلسوز باشید؟
منظم و حرفه ای باشید؟ پاسخگو یا صمیمی باشید؟ یا اینکه همیشه اماد ه به نظر برسید؟ دست به کار شوید و
خود را برای داشتن ویژگی هایی که دوست دارید مهیا کنید .اگر نمی دانید باید از کجا شروع کنید ،از شاگردان خود
کمک بگیرید و از انها بپرسید چه ویژگی های مثبتی در تدریس شما می بینند و به پاسخ هایی که می گیرید اعتماد
کنید .من با این روش توانستم با رضایت خاطر پذیرای خصوصیاتی همچون محترم ،بی ادعا ،شفاف و باسواد باشم.
• لیستی از ویژگی های اصلی خود تهیه کنید و ان را در محل کار خود نصب کنید تا ارزش های خود را فراموش
نکنید .مطمئن شوید که این ویژگی ها در تمام تصمیمات کاری شما دخیل هستند .سپس در وبالگ یا صفحات
مجازی خود پست هایی بگذارید که به لیست شما جان دهند .این پست ها می توانند شامل یک نقل قول انگیزشی،
چند بیت شعر یا تصاویری از مناظر طبیعی یا اثار هنری باشد که بارقه ای از اندیشه را در خود جای داده اند .حتی
می توانید خاطره ای از زندگی خود تعریف کنید که ارزش های شما را منعکس کند.
.5به شاگردان جدید خوش امدگویی کنید
وقتی سرتان شلوغتر می شود ،ممکن است فراموش کنید که این مبتدیان هستند که پایه های شاگردان موفق را
می سازند .ظرافت در خوش امدگویی و استقبال از شاگردان جدید می تواند باعث ایجاد یک وفاداری طوالنی مدت
در انان شود .زمانی را که یک مبتدی بودید به یاد اوردید .چه چیزی شما را به اینجا رسانده؟ چه چیزی به شما
امید و پشتکار داده؟ به عنوان یک مبتدی ،شنیدن چه چیزی به شما انرژی مثبت داده است؟ و چه تشویق هایی
به شما انگیزه داده است؟
• بخشــی از وب ســایت خود را به مبتدیان اختصاص دهید .ویدیویی ضبط کنید و در ان به صورت ویژه به
شاگردان جدید خوش امدگویی کنید و اطالعاتی را در اختیار انان قرار دهید که برای شروع یک تمرین به ان نیاز
دارند .در اخر مطمئن شوید که فضای کالس شما برای شاگردان جدید گرم و صمیمی است.
1-Lululemon
2-Evolving your yoga
منبع:
Struggling with Self-promotion, Yoga Journal, Sep Oct 2020
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
55 صفحه 55
سوم
سیستمماهیچه ای
نویسنده :ان سوانسن
برگردان :فائزه نوری
مقدمه
بســیاری از شــما می دانید که یوگا و
مدیتیشن مفید است .شاید این موضوع
را بــه صــورت عینی در رونــد تمرین
متوجه شده باشید یا به شکلی شهودی
بر اساس عقل سلیم درک کرده باشید.
ارام ســازی در کنار تحرک جسم و روح
ما را سالم تر و شاداب تر می کند .تا پیش
از این ،تاثیرات این چنینی یوگا شــبیه
معجزه بود اما در سال های اخیر مطالعات
بسیاری در این خصوص صورت گرفته
و شــواهد علمی معتبری در حمایت از
تمرین های یوگایی فراهم کرده است .ان
سوانسن در کتاب علم یوگا با بیانی ساده
برخــی از این مطالــب را بیان می کند.
این کتاب که در ســال ۲۰۱۹در ۲۲۴
صفحه منتشر شد ،ضمن بررسی اندام ها
ن ،اثر انجام
و دســتگاه های مختلف بد
تمرین های یوگا بر بخش های مختلف
بــدن را توضیح می دهد .مجله ی دانش
یوگا در هر شــماره به ترجمه ی بخشی
از ایــن کتاب می پردازد .در شــماره ی
گذشته با سیستم اسکلتی اشنا شدید
و این شــماره به سیســتم ماهیچه ای
می پردازیم.
4
ماهیچه های سینه ای
ماهیچه ی سینه ای بزرگ
ماهیچه ی سینه ای کوچک
56
ماهیچه ی دوسر بازویی
27
ماهیچه ی بازویی
(ماهیچه ای عمیق است و در تصویر دیده نمی شود).
ماهیچه ی بازویی زبرزندی
28
ماهیچه های
بین دنده ای
5
ماهیچه ی
6
بازویی
7
ماهیچه های شکمی
ماهیچه ی راست شکمی
9
ماهیچه ی مایل بیرونی
10
ماهیچه ی مایل درونی
8
(ماهیچه ای عمیق است و در تصویر دیده نمی شود).
ماهیچه ی عرضی شکمی
11
حــدود 640ماهیچــه در بدن شــما
وجود دارد .ماهیچه های اســکلتی 1به
استخوان ها متصل هســتند و موجب
حرکت می شــوند .برخی از ماهیچه ها
سطحی تر هستند (یعنی به سطح بدن
شما نزدیک ترند) و برخی دیگر عمیق تر.
نگاهی به سیستم ماهیچه ای
به شما پیشنهاد می کنیم ضمن مطالعه ی
اطالعــات مربوط بــه ماهیچه های این
بخش ،تالش کنید هم به شکل فیزیکی
ان ماهیچــه را لمس کنید و هم محل
قرارگیری ان را داخل بدن تصور کنید.
این کار باعث می شود بهتر یاد بگیرید و
مهم تر از ان ارتباط بین بدن و ذهن خود
را بهبود بخشــید .بیشتر ماهیچه های
این بخش براســاس عملکردشــان در
گروه هایی دسته بندی شده اند.
سلول های این نوع بافت موازی با یکدیگر
و به شکل رشته ای هستند.
ماهیچه های خم کننده ی مفصل ارنج
26
ماهیچه های خم کننده ی مفصل ران
13
ماهیچه ی تهیگاهی مازویی یا ایلیوپسواس
12
( ترکیب دو ماهیچه ی مازویی بزرگ و تهیگاهی)
ماهیچه ی راست را نی
14
(ماهیچه های چهار سر ران را ببینید).
ماهیچه ی خیاطه
ماهیچه های نزدیک کننده ی ران
15
(نوشته ی زیر را ببینید).
ماهیچه های نزدیک کننده ی ران
16
ماهیچه ی چهار سر ران
ت رانی
ماهیچه ی راس
ماهیچه ی پهن درونی
20
ماهیچه ی پهن بیرونی
21
ماهیچه ی پهن میانی
19
(ماهیچه ای عمیق است و در تصویر دیده نمی شود).
ماهیچه های خم کننده ی مچ پا
23
ماهیچه ی درشت نی پیشین
24
ماهیچه ی بلند بازکننده ی انگشتان پا
25
ماهیچه ی بلند بازکننده ی انگشت شست پا
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
22
ماهیچه های عمیق
ماهیچه هایاسکلتی
بافت های ماهیچه ای ســه نوع
هســتند :اســکلتی ،صاف ۲و
قلبی .۳تمرکز این بخش روی
ماهیچه های اســکلتی اســت
چون باعــث حرکت مفصل ها
در وضعیت های یوگا (اساناها)
می شوند .شکل باال یک بافت
اســکلتی را زیر میکروسکوپ
نشان می دهد.
ظاهر مخطط این بافت ناشی
از رشــته های قابل مشاهده ی
ساختار داخلی ماهیچه هستند.
ماهیچه های سطحی صفحه 56
ماهیچه های بازکننده ی گردنی
42
ماهیچه ی نواری سر
43
ماهیچه ی نواری گردن
44
ماهیچه ی ذوزنقه ای
29
ماهیچه ی باالبرنده ی کتف
45
ماهیچه ی لوزی شکل
46
ماهیچه ی لوزی شکل بزرگ
ماهیچه ی دالی
30
ماهیچه ی لوزی شکل کوچک
ن مهره ها
ماهیچه های بازکننده ی ستو
47
ماهیچه های بازکننده ی گردنی (باال)
ماهیچه ی پشتی بزرگ
31
ماهیچه ی راست کننده ی ستون مهره ها
ماهیچــه ی عرضی خــاری (ماهیچه هایی
کوچک و عمیق در راستای ستون مهره ها)
ماهیچه ی سه سر بازویی
32
ماهیچه های دندانه ای پسین
48
ماهیچه های سرینی
33
ماهیچه ی سرینی بزرگ
ماهیچه ی سرینی میانه
ماهیچه ی سرینی میانه
ماهیچه ی سرینی کوچک
ماهیچه ی گالبی شکل یا پریفورمیس
49
ماهیچه ی بازکننده ی مفصل ران
34
ماهیچه های سرینی
ماهیچه ی نزدیک کننده ی ران بزرگ
ماهیچه ی نزدیک کننده ی بزرگ ران
ماهیچه ها جریان خون بیشــتری دارند و درنتیجه
می توانند بیشتر تحت کشش قرار گیرند.
ماهیچه های همسترینگ شامل:
ماهیچه ی دو سر رانی
35
ماهیچه ی وتری
36
ماهیچه ینیم غشایی
37
ماهیچه ی خم کننده ی کف پا
38
ماهیچه ی درشت نی پسین
39
سلول های کالژن در مقابل
ماهیچه های ساق پا شامل:
ماهیچه ی دوقلو
کشیدگی و انقباض مقاوم هستند.
40
تاندون ها
تاندون ها رشــته های محکم و بافت های همبند سختی هستند
که ماهیچه ها را به اســتخوان ها متصل می کنند .انها دسته ای
ســلول های کالژن موازی هســتند و بنابراین قابلیت کشسانی
اندکی دارند .جریان خون در تاندون ها اندک است ،به همین دلیل
شما باید ماهیچه ها را تحت کشش قرار دهید نه تاندون ها را.
ماهیچه ی نعلی
41
ماهیچه های سطحی
ماهیچه های عمیق
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
57 صفحه 57
ساختار ماهیچه ای
ماهیچه های اســکلتی دسته ای از دسته ای از دســته ای از سلول های
ماهیچه ای موازی ،رگ های خونی و رشــته های عصبی هســتند که با
بافت های همبند مثل نیام 50پوشــید ه شــده اند .نیام میــان درون و
پیرامون ماهیچه ها و بخش های دیگر بدن شــما شــبکه ای می سازد.
پروتئین های میکروســکوپی درون ماهیچه ها باعث انقباض و کشش
ماهیچه ای می شوند.
نیام
دسته ای از سلول های ماهیچه ای
چگونه ماهیچه ها کار می کنند
ماهیچه ها معموالً به صورت جفت های متقابل کار می کنند .وقتی یکی از این
جفت ها (اگونیست) منقبض می شود ،جفت دیگر (انتاگونیست) رها می شود.
از ســوی دیگر ماهیچه های هم افزا 54اطراف مفصل ها درگیر می شوند تا از
حرکت ان حمایت کنند.
انواع کشش ماهیچه ها
کشــش هم تنش 55به تغییر در طول یک ماهیچه اطالق می شــود .وقتی
عمل بازکردن یا خم کردن روی ماهیچه ای انجام شــود و یا از یک اسانا به
اســانایی دیگر منتقل شوید ،این کشش صورت می گیرد .کشش دیگری به
نام هم درازا 56وجود دارد .این کشــش وقتی صورت می گیرد که ماهیچه ای
را بدون تغییر طول منقبض می کنید ،در زمان ماندن در یک اســانا انقباض
هم درازا رخ می دهد.
ل ماهیچه ای
سلو
انتاگونیست
به ان فیبر ماهیچه ای هم می گویند.
ماهیچه ی دو ســر بازویی انتاگونیست است چون در حالت
استراحت قرار دارد.
تارچه یا میوفیبریل
51
پروتئین های میکروسکوپی منقبض کننده ی ماهیچه
خم شدن
صفحه ی z
52
زاویه ی مفصل افزایش می یابد.
خط M
لبه ی یک سارکومر
53
میان یک سارکومر
تارهای نازک
از پروتئینی به نام اکین ساخته شده اند.
اگونیست
ماهیچه ی ســه ســر بازویی اگونیست اســت چون کشیده
تارهای ضخیم
می شود و با انقباض خود ارنج را خم می کند.
از پروتئینی به نام میوزین ساخته شده اند.
نیام پاشنه را به انگشتان
پا متصل می کند.
مجموعه ای از بافت های
همبند تخت
نیام کف پایی
58
نیام
نیام ساختاری شبیه پوسته ی
نازک سفیدرنگ درون پرتقال
دارد .یعنی بخش هایی را که
یک مجموع ه را می ســازند از
هم جدا می کنــد .نیام فقط
در پیرامون ماهیچه ها وجود
ندارد .بلکه در اطراف اندام های
حیاتی و همچنین در سراسر
بدن شما تنیده شده است .این
شبکه ی نیامی که در سراسر
بدن گســترده شــده است
توضیح می دهد چرا اسانایی
که روی پای شما کار می کند
همزمان می توانــد گرفتگی
شانه های شما را نیز رها کند.
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کشش برونگرا
وقتی اتفاق می افتد که طول ســلول های ماهیچــه ای افزایش یابد تا زاویه
مفصل ها تغییر کند .وقتی ارنج خود را خم می کنید تا وزنی را پایین بگذارید
در ماهیچه ی دوســر بازویی شما این کشش اتفاق می افتد و یا مثال وقتی
زانوی خود را خم کنید تا از وضعیت جنگجوی دو به وضعیت مثلث منتقل
شوید در همسترینگ این کشش اتفاق می افتد..
حرکت و نیام
تحقیق ها نشان می دهند که سلول های کالژن نیام که پیرامون ماهیچه های
سالم قرار دارند در یک ساختار متقاطع شبکه ای قرار دارد .بی تحرکی و باال
رفتن ســن موجب می شود نیام ساختار یکپارچه ی خود را از دست بدهد.
انجام دادن اساناها به سالمت نیام کمک می کند و موجب می شود دامنه ی
حرکتی شما افزایش یابد .از همه مهم تر موجب انبساط خاطر شما می شوند.
57 صفحه 58
ساختار دوتایی شبکه ی کالژن سالم
ساختار بی نظم شبکه ی کالژن بی تحرک
سلول های کالژن
اگونیست
ماهیچه ی دو ســر بازویی بــا انقباض خود
کشیده می شود تا ارنج خم شود.
خم شدن
زاویه ی مفصل کمتر می شود.
کشش ماهیچه ای
این عمل با پیام سیستم عصبی اغاز می شود و وجود کلسیم
موجب رفع انسداد از اکین تارهای ضخیم می شود .این باعث
اتصال تارهای ضخیم و نازک به یکدیگر می شــود .تارهای
ضخیم تارهای نازک را به سوی خط Mمی کشند و موجب
می شوند صفحه ی zبه یکدیکر نزدیک تر شوند.
انتاگونیست
ماهیچــه ی ســ ه ســر بازویــی در حالت
استراحت قرار دارد.
خط M
تارهای ضخیم
سارکومر در حالت استراحت
تارهای نازک
صفحه ی Z
سارکومر در حالت انقباض
44-Splenius Cervicis
45-Levator Scapulae
46-Rhomboids
47-Spinal Extensors
48-Serratus Posterior
49-Piriformis
الیه پرده مانندی از جنس 50-Fascia:
بافت همبند که ماهیچه ها را از هم جدا
می کند و یا گروه های ماهیچه ای را در جای
.خود ثابت نگه می دارد
51-Myofibril
52-Z Disk
هر میوسیت (سلول 53-Sarcomere:
عضالنی) یا تار یا میون شامل میوفیبریل
(تارچه) است که زنجیره های بسیار طوالنی
از سارکومرها هستند .سارکومرها واحدهای
.انقباضی سلول هستند
54-Synergist Muscles
55-Isotonic Contraction
56-Contraction Isometric
57-Eccentric Contractions
58-Concentric Contraction
22-Ankle Dorsiflexors
23-Tibialis Anterior
24-Extensor Digitorum Longus
25-Extensor Hallucis Longus
26-Elbow Flexors
27-Biceps Brachii
28-Brachioradialis
29-Trapezius
30-Deltoids
31-Latissimus Dorsi
32-Triceps Brachii
33-Gluteals
34-Hip Extensors
35-Biceps Femoris
36-Semitendinosus
37-Semimembranosus
38-Ankle Plantar Flexors
39-Tibialis Posterior
40-Gastrocnemius
41-Soleus
42-Cervical Extensors
43-Splenius Capitis
به نام ماهیچه های 1-Skeletal Muscle:
.اسکلتی یا مخطط شناخته می شوند
2-Smooth Muscle
3-Cardiac Muscle
4-Pectorals
5-Intercostal Muscles
6-Brachialis
7-Abdominals
8-Rectus Abdominis
9-External Abdominal Oblique
10-Internal Abdominal Oblique
11-Transverse Abdominal Muscle
12-Hip Flexors
13-Iliopsoas
14-Rectus Femoris
15-Sartorius
16-Adductors
17-Pectineus Muscle
18-Gracilis Muscle
19-Vastus Medialis
20-Vastus Lateralis
21-Vastus Intermedius
کشش درونگرا
وقتی اتفاق می افتد که طول سلول های ماهیچه ها کاهش یابد تا زاویه مفصل ها
تغییر کند .وقتی ارنج خود را خم می کنید تا وزنی را بلند کنید این کشش در
ماهیچه ی دوسر بازویی شما اتفاق می افتد و یا مث َ
ال وقتی زانوی خود را خم
کنید تا در وضعیت جنگجوی دو قرار گیرید در همسترینگ اتفاق می افتد.
58 صفحه 59
یک وعده غذای گیاهی
تهیه و تنظیم :شیمال خان
جوپرک یک پیمانه
اش چغندر و اسفناج
پیاز یک عدد بزرگ
مواد الزم:
سیر سه حبه
چغندر سه عدد متوسط
اســفناج تازه و خردشــده دو اب انار یک لیوان
ابغوره نصف لیوان
پیمانه
سبزی اش تازه و خردشده یک شــکر قهوه ایــی یک قاشــق
سوپ خوری
پیمانه
نمک و زردچوبه و نعناع و فلفل
نخود و لوبیا یک پیمانه
سیاه و روغن به مقدار الزم
برنج نصف پیمانه
طرز تهیه
ابتدا نخود و لوبیا را که از شــب قبل خیسانده اییم می پزیم .وقتی
حبوبات کام ً
ال نرم و پخته شد ،چغندرها را خوب شسته و مکعبی
خرد می کنیــم و به حبوبات اضافه می کنیم .بعد از پخته شــدن
چغندرها ،برنج و جوپرک را هم به اش اضافه می کنیم .پیاز را نگینی
خرد می کنیم و داخل روغن تفت می دهیم و سیر له شده و نمک و
زردچوبه و فلفل ســیاه و نعناع را به پیاز داغ اضافه می کنیم و تفت
می دهیم و همراه سبزی ها و اسفناج به اش اضافه می کنیم .در پایان
اب انار و ابغوره و شــکر قهوه ایی را اضافه می کنیم و هم می زنیم و
می گذاریم کمی بجوشد .پس از جا افتادن سرو می کنیم.
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 60
گوجه فرنگــی نگینــی خردشــده چهار
یک نوع پلوی هندی
عدد متوسط
مواد الزم
هویج حلقه حلقه شده چهار عدد شنبلیله خردشده یک قاشق غذاخوری
گشنیز خردشده یک قاشق غذاخوری
گل کلم ریزشده دو پیمانه
فلفل دلمه باریک خرد شــده دو زردچوبه یک قاشق مرباخور
پودر زیره یک قاشق مربا خوری
عدد
نخود فرنگی یک پیمانه
قارچ خردشده یک پیمانه
برنج پنج پیمانه
پیازبزرگ خالل شده یک عدد
سیب زمینی نگینی خردشده یک نمک و روغن و اب به مقدار الزم
ادویه :فلفل قرمز ،فلفل ســیاه ،زنجبیل و
عدد متوسط
پودر کاری و دارچین به مقدار دلخواه
سیر رنده شده یک عدد
طرز تهیه
هویج و گل کلم و قارچ و سیب زمینی را جداگانه در روغن تفت می دهیم و کنار
می گذاریم .ســیر و پیاز خردشــده را در روغن تفت می دهیم تا طالیی شوند و
سپس گوجه فرنگی ها را به انها می افزاییم .شنبلیله و گشنیز و نمک و زردچوبه و
نخود فرنگی و سایر ادویه جات را با هم مخلوط می کنیم و تفت می دهیم .مخلوط
اولیه را به مخلوط دوم اضافه می کنیم و می گذاریم چند دقیقه با هم بخارپز شوند.
برنج را ابکش می کنیم و مایه اماده شده را البه الی برنج ها می ریزیم و می گذاریم
با هم دم بکشند.
دسر جوانه گندم
مواد الزم
خرمای بدون هسته نیم کیلو
ارده نیم کیلو
ارد جوانه گندم سه قاشق غذاخوری
پودر بادام و فندق و گردو از هر کدام
یک قاشق غذاخوری
پودر هل یک قاشق مرباخوری
پودر پسته و پودرنارگیل به مقدار الزم.
طرز تهیه
ابتــدا ارد جوانه ی گندم را کمی تفت می دهیم و پودر هل و پودر بادام و گردو
و فندق را به ان می افزاییم .ان را از روی حرارت برمی داریم و خرما و ارده را به
انها می افزاییم و خوب ورز می دهیم تا به شکل خمیری یک دست دراید .خمیر
را روی دیس پهن می کنیم و با وردنه یا ته قاشق ان را صاف می کنیم .با کارد ان
را برش های لوزی شکل می دهیم و با پودر پسته و پودر نارگیل تزئین می کنیم.
ساالد میوه
مواد الزم
نارنگی دو عدد
پرتقال دو عدد
موز دو عدد
دانه های انگور یک پیمانه
هویج رنده شده نصف پیمانه
اب نصف پیمانه
پودر قند 120گرم
اب لیموترش دو قاشق سوپ خوری
پوست لیموترش رنده شده یک قاشق
غذاخوری
طرز تهیه
اب و پودر قند و پوست لیموی رنده شده را روی حرارت گرم کنید تا پودر قند
خوب اب شود و چند جوش بزند .سپس ان را از روی حرارت بردارید و بگذارید
تا خنک شود .اب لیموترش را به ان اضافه کنید .میوه ها را پوست بگیرید و خرد
کنید و دانه های انگور و هویج رند شده را نیز به انها بیافزایید .مخلوط اب و پودر
قند و پوست لیمو را به ساالد اضافه کنید و خوب با هم مخلوط کنید .ساالد را
چند ساعت در یخچال نگه دارید و بعد سرو نمایید.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
61 صفحه 61
که دربرگیرنده ی حقیقت بیش تری اســت ،دارای
خطای کم تری است .قضاوت های مختلفی که در
حالت اگاهی رخ می دهند با میزان واقعیت مرتبط
هستند که ممکن است این میزان بر حسب غنی
بودن محتویات کم یا زیاد باشد .هرچه حقیقت یک
قضاوت تجربی کم تر باشــد ،به همان اندازه خطا
بیش تر است و هرچه حقیقت بیش تر باشد ،خطای
موجود در تجربه کم تر می شود.
تحلیلیبرتجربه
نویسنده :سوامی کریشناناندا
برگردان :سارا توحیدی
مدخل پرسش
بلندپروازی ،اشــتیاق برای فهم بیش تر و قانع
نبودن بر ســطحی نگری در موضوعات پیرامون
از ویژگی های بارز بشــر توســعه یافته است .این
بلندپــروازی از یک نگرش دقیــق و مطالعه ی
طبیعت تجربه نشات می گیرد .تجربه واژه ای است
کــه داللت بر تمامیت حاالت اگاهی دارد که در
ان شــخص به محتوای اگاهی خود می رسد .به
تعبیری ،زمانی که انسان به محتویات اگاهی خود
دانش می یابد ،تجربه اش نیز افزون می شود .هرچه
ایــن محتویات عمیق تــر و از اگاهی که ان ها را
دریافت می کند دورتر باشند ،فرد دانش کمتری
نســبت به ان ها خواهد داشت و تجارب کم تری
نیز به دســت می اورد .در زندگی انسان تعبیرات
بسیاری شکل می گیرند که فقط به کمک اگاهی
نقادانه و روشن می توان به شناخت ان ها رسید.
اکثر اشخاص قادر به درک تجارب عمیق نیستند
چراکه در تنیدگی روابط انسانی محبوس هستند؛
روابطی که پوسته ی سطحی فردیت و شخصیت
ایشان را شکل می دهند .محدود بودن در حواس
پنج گانه سبب می شود فرد در سطح غوطه ور باشد
و از غوص در ژرفای تجربه باز بماند .تجربه دانشی
نیســت که صرفاً از طریق حواس به دســت اید.
تجربه ی حسی می تواند نشانه ای از وجود عواملی
باشــد که بیش تر بنیادی هستند .حتی تجارب
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنی معمول نیز قادر نیستند به ذات اصول اولیه ی
حیات دست یابند ،چراکه دانش به دست امده از راه
ذهن محصول غیرطبیعی تجربه ی حسی است .اما
حقیقتی مهم تر و اساســی تر وجود دارد که باید
توسط قوه ی مجرب ادراک دور از تعصب و عواطف
شدید کشف شود .مهم ترین وظیفه ی فلسفه اقدام
به مطالعه ی تعبیرات تجربه است .فلسفه بررسی و
مطالعه ی عقالنی و منظم حقیقت ادراکی در طیف
وسیعی از تجارب می باشد.
محتوای تجربه مشتمل بر یک عامل دو وجهی
است؛ خطا و حقیقت .به طور کلی حقیقت کامل و
بی نقص تعریف می شــود و انچه که ورای ظرفیت
هر تجربه ای باشد حقیقت غایی 1خوانده می شود.
ممکن است تجربه ای در برهه ای از زمان به عنوان
شکل یا فرایندی از اگاهی درست و واقعی به نظر
بیاید اما توســط تجربه ای دیگر که خطا انگاشته
می شده نقض شود .همان طور که در زندگی روزمره
شاهد ان هســتیم ،این درست نیست که بگوییم
همه ی خطاها یکســان هســتند و یا در قیاس با
حقیقت شــدت و ضعف ندارنــد .همراه بودن یک
تجربه با خطا ممکن اســت اما این خطا می تواند
بزرگ یا کوچک باشــد که مبین ان است تجربه
چقدر از حقیقت دور بوده است .در خصوص خطا
و واقعیت درجات مختلفی وجــود دارد .در قیاس
با مواردی کــه حقیقت کم تری دارنــد ،هر انچه
زمینه ی تحلیل موضوع
علم به خطا منوط به داشتن علم به حقیقت است
و بالعکــس .برای درک صحیــح از طبیعت ادراک
امیخته با خطا الزم است مطالعه و تحلیلی عمیق
از ذات تمامی تجربه هایمان داشته باشیم .پر واضح
اســت تجربه تجزیه ناپذیر و دربرگیرنده ی کلیتی
است .این کلیت ســاختاری منسجم و متشکل از
اجزاء جداگانه است که اشاره به وجود یک تجربه ی
مطلــق 2دارند .می توان تجربه ی مطلق را به عنوان
واقعیتی متشکل از اگاهی نسبت به یک موضوع و
محتوای غیرمجزا توصیف کرد ،اما تجربه ی مطلق
دربرگیرنــده ی بی کرانگی اکنده از ابدیت اســت.
در ایــن تجربه ی غیرمتمایز تمام عواملی که تحت
عنوان موضــوع تلقی می شــوند ،ماهیت وجودی
ان را تشــکیل می دهند .این به معنای سرشاری
و اکندگی بزرگی اســت که فاقد هرگونه کاستی،
کمبود و نیاز است .در این تجربه خطا جایی ندارد
چراکــه نمی توان میان موضــوع و منطق قضاوت
تفاوتی قائل شــد .درحقیقــت در تجربه ی مطلق
هیچ گونــه قضاوتی وجود ندارد به این دلیل که هر
قضاوتی پیش فرضی از یک ارتباط اگاهانه مبتنی
بر اصلی دوگانه می باشد .تمام قضاوت ها طبیعتی
اندیشمندانه دارند به همین جهت نمی توان میان
اگاهی و محتوا تفاوتی قائل شــد .به مجرد ایجاد
چ تجربه ی مطلقی حاصل
تمایز ممکن اســت هی
نشود .در تجربه ی مطلق ذات و عرض تفکیک پذیر
نیســتند و در حقیقت و ارزش برابرند و تشــکیل
دهنده ی ماهیت وجودی ان هستند.
فقدان دسترسی به حقیقت خود زمینه ساز خطا
اســت ،حتی اگر این خطا ناچیز و یا بزرگ باشد.
در واقع شــروع خطا با افزایــش اگاهی فرد همراه
اســت .در زمان فروپاشی اگاهی مطلق به تجارب
متکثر ،فردی که تمــام ارزش تجربه ی اگاهانه را
به خود نسبت می دهد ،درصدد بر می اید کلیت را
به عنوان یک مفهوم عینیت یافته ی ذهن خود در
نظر گیرد .در نتیجــه ی این خطا ،مطلق از طریق
حواس پنج گانه که اجزاء ناپیوسته ی جهان مادی
هستند درک می شود؛ اجزایی که دارای ذات متغیر،
رفتار تخیل گونه و بی توجه به خواســته و نیت فرد
هســتند .به نظر می رسد هســتی به امال ادمیان صفحه 62
توجهی نداشته باشد چراکه از قانون مطلق پیروی
می کند ،قانونی که مستقل از فهم مملو از خطای
فرد فرد انسان ها عمل می کند .هستی هرگز خطا
نمی کند ،اما مسیر عملکرد حقیقت دربرگیرنده ی
جهان هســتی برای اگاهی ناپیوسته قابل درک
و قابل مشــاهده نیســت ،از ان رو که اگاهی در
میــان دیوارهــای محدودیت ســاختاری خود
محبوس است.
فرد از طریق حواس پنج گانه ی خویش اقدام به
درک جهان هستی می کند اما این درک ناقص است.
خطا همین است .بنابراین خطا منسوب به افراد،
مطلقاً نامعتبر و فاقد موجودیت است .ارزش ها و
طبایعی که از طریق انسان به جهان هستی بیرونی
تحمیل می شود در واقع محتوای درونی دارند و به
هستی تعلقی ندارند .هستی فینفسه بری از صفات
اختصاصی ،فراارزشی ،غیرابزاری ،غیرموضوعی ،بال
تغییر ،غیرقابل مشاهده و جداناپذیر از واقعیت است
لیکن این حقیقت برای انســان ناشناخته است و
همین جهالت زندگی فردی و اجتماعی ادمی را
به گمراهی می کشاند.
در این جا راز شکاف عمیق میان واقعیت گرایی
و ارمان گرایــی و همچنین تعامــل میان این دو
دیدگاه پدیدار می شود .جهان هستی ذاتاً مستقل
از هوی و هوس ادمی است و با این استدالل حق
با واقعیت گرایی اســت که محتوای تجربه امری
مستقل از اگاهی تجربه است .اما ارزش های تجربی
در هستی که موثر بر شکل گیری اگاهی فردی و
موجب برانگیختگــی و واکنش های طبیعی فوق
می شوند جزئی تفکیک ناپذیر از اگاهی هستند و
به جهان هستی ارتباطی ندارند .با این توجیه حق
با ارمان گرایی است که محتوای اگاهی با اگاهی
یکسان است .لذا واقع گرایی و ارمان گرایی به طور
نسبی درست می باشــند .با این وجود موضوعات
قضاوتی این دو نظریه فرا از درون خود در مطلق
( که به مفهوم کلیت همه چیز ،همه ی موضوعات،
اهداف ،محتوا ،اگاهی و هر انچه که واقع گرایی و
ارمان گرایی درست می پندارند اما همچنان فراتر از
همه چیز است) رشد یافته اند.
قضاوتی بر تجربه
تالش فرد به منظور فهم ذات حقیقت با یاری
جســتن از فرعیاتی که از ذات کل جدا هســتند
منتج به قضاوت حقیقت می شــود .چنانچه قب ً
ال
ذکر شــد ،تفکیک ذات و عرض در عالم هستی
مبتنی بر ادراک توام با خطای ان شخصی است
که محور تجرب ه می باشــد .در نظر فرد هستی یا
دارای موجودیت مســتقل خود است و یا متعلق
به یک موجودیت دیگر است .موجودیت از اساس
خود جدا می شود و در چنگال شخص پر از امال
و خواســته های جاری قرار می گیرد .شــخص
تجربه گر هستی را به عنوان دال یا موضوعی در
نظر می گیــرد و از این رو با قرار دادن جهان به
عنوان داللتی بر اگاهی اکتسابی خطای بزرگی
شــکل می گیرد ،چراکه این گونه هستی هویت
واقعــی خود را از دســت می دهــد و به عنوان
موجودی سرکوب شده مجبور به تسلیم در برابر
خواسته های شخص تجربه گر می شود .با توجه به
وجود مطلق که جوهره ی اصلی هستی و اگاهی
است بزرگی این خطا بیشتر نمود می یابد .تعجبی
ندارد که انســان از این اتفاق رنجور شود چراکه
دور شدن از مطلق خود نوعی قتل نفس است.
تصور کنید درشــکه ای بخواهد اسب را حرکت
دهد که خالف عادت است.
در هر قضاوتی جوهر از ویژگی هایش و دال از
مدلول متمایز می شود .همان طور که در قسمت
باال به ان اشاره شــد به جز تفاوت میان جوهر
اصلی و صفات ان ،میان جوهر فرعی و صفاتش
نیز تمایزی وجود دارد .انتســاب هستی به یک
شــخص تجربه گر به عنوان یک ویژگی می تواند
مثالی برای تبیین تفــاوت میان جوهر اصلی و
ویژگی های ان باشــد .در نسبت دادن یک مار
به طناب ،نقره به مروارید ،اب به سراب ،موضوع
رویــا به خود رویا و غیره میــان جوهر فرعی و
ویژگی هایــش این تمایز وجود دارد .شــاکله ی
محتوای ادراک توام با خطا در این دو ســطح از
تجربه به ترتیب خطای تجربی و خطای ظاهری
نام دارند که اولی از ادراکات به اصطالح صحیح
در زندگی واقعی و دومی از ادراکات اشــتباه در
مواجهه با واقعیت در زمان تجربه حاصل می شود.
در هر دو ســطح از ادراکات تــوام با خطا (
ادراک تجربی و ادراک ظاهری) تفاوتی بین ذات
و عرض شکل می گیرد .ادراک تجربی خطاپذیر
ممکن اســت در طبیعت اگاهی کیهانی تلقی
شــود چرا که در همه انســان ها مشترک است
حتی ان هایی که ظرفیت دریافت اگاهی باالتری
دارند ،اما ادراک ظاهری خطاپذیر امری شخصی
است و فقط برای همان فرد دارای اعتبار است.
خطای ظاهــری به اســانی در زندگی روزمره
قابل رویت اســت ،برای مثال مار و طناب ،نقره
و مروارید ،بیابــان و اب ،بیداری و رویا را با هم
اشتباه می گیریم و به نظر می رسد در این فرایند
کشــف حقیقت تجربی دانش درســتی داشته
باشیم .با وجود این حقیقت موضوع متفاوت از
ان چیزی اســت که بدان اندیشیده ایم یا اطالع
داریــم .درک صحیح مفهــوم انچه که خطای
تجربی نام دارد بســیار دشوار است ،خطایی که
در نتیجه ی جدایی انسان از جهان هستی ایجاد
می شود .جهان همواره در تکاپوی رهایی خود از
سیطره ی ادمی است به این دلیل که در طرح واره ی
هستی جایی برای تجربه ی شخصی وجود ندارد.
در تقابل بی پایان مطلق و فرد این مطلق است که
پیوسته پیروز می شود .انسان تاوان خطاهای خود را
با فالکت در زندگی و مرگ می پردازد ،این عقوبتی
است که انســان به جهت روی گردانی از واقعیت
خواهد دید.
بنابراین اگر قصد کشف حقیقت غایی را داشته
باشیم ،باید در قضاوت حقیقت در زندگی روزمره
خطای فوق طبیعی را بیابیم و حذف نماییم .دال و
مدلول باید در هم ادغام شوند همان گونه که جهان
و فرد باید به وحدانیت برسند و در اغوش بی نهایت
به هم بپیوندنــد .در قلمرو تجربه نه حقیقت و نه
ادراک هیچیــک نمی تواننــد در ارزیابی حقیقت
کمکی کنند؛ به ایــن دلیل که در تصور و ادراک
ذات و عــرض از هم جدا شــده اند .قضاوت مان از
حقیقت چنانچــه به طور مطلق متکی به حواس
پنج گانه باشــد کام ً
ال با خطا همــراه خواهد بود.
مادامی که انســان اگاهانه حــواس خویش را در
ســایه ی ایمان و باور به کار نگیرد ،قادر به عبور از
دروازه ی حقیقت نخواهد بود .فردیت ادمی باید در
وجود هستی محو شود.
ان گاه که دریابیم هیچ چیز در طبیعت این جهان
هستی از هم جدا نیستند ،خطای قضاوت هایمان
از حقیقت اشــکار می شــود .ذات اشیاء صامت و
بی حرکت نیست و به خودی خود موجود نیستند
بلکه در هم اثر می گذارند و اثر می پذیرند ،بنابراین
دارای وجودی مستقل نیستند و به وحدتی منبع
اشاره دارند گویی همچون محلولی در هم اغشته
شــده اند و جزئی از همدیگر هستند .هنگامی که
تالش می کنیم ذات اشیاء را به صورت ویژگی های
تفکیک شــده بشناســیم ،قانون وحــدت ،درهم
پیوستگی و تعامل نیروهای طبیعت با همدیگر را
نقض کرده ایم .بدین سان در قضاوت مان از حقیقت
تنها به درک ظهور اشــیاء می رسیم و از مفهوم و
ارزش واقعی ان ها غافل می مانیم .هر قضاوتی که
به عوامل تشکیل دهنده ی موضوع ادراک توجهی
نداشته باشد به شــناخت واقعی حقیقت نخواهد
رسید.
( ادامه دارد)
1-Ultimate Truth
2-Absolute Experience
3-SRI SWAMI KRISHNANDA
4-Rishikesh
5-Divine Life Society
An Analysis of Experience, from the Divine Life magazine,
January 2033
منبع:
سوامی کریشناناندا 25 ( 3اوریل 23 _1922نوامبر )2001فیلسوف،
حکیم الهی و مرتاض هندی بیش از چهل کتاب به رشته ی تحریر
دراورده که مهم ترین ان ها «درخت زندگی» است و نیز سخنرانی های
بسیاری در زمینه ی یوگا ،مذهب ،عرفان ،فلسفه و متافیزیک داشته
اســت .سوامی از ســال 1961تا پایان عمر در ریشی کش 4هند به
عنوان دبیرکل «انجمن زندگی معنوی» 5فعالیت می کرد.
دانش یوگا ابان |1399شماره 143
63 صفحه 63
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی)6037991199530522 :
اشتراک شش ماهه 120000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزش حرکات پیشرفته یوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برای کودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
88318189-88319054 صفحه 64