ماهنامه دانش یوگا شماره 159-160
ماهنامه دانش یوگا شماره 159-160
ماهنامه دانش یوگا شماره 159-160
صفحه 1
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
7
سیکل سالم بر بهار
8
به شادمانی ذاتی خود رجعت کنید!
9
یک روش سریع برای دستیابی به ارامش
10
عمارتی به نام ستون مهره ها
چرا انچه که می خوریم در انجام حرکات یوگا نقشی مهم دارند؟ 12
13
من کیستم؟ از کتاب تمرینها و فلسفه یوگا
14
ایورودا دوستدار شکالت
16
معرفی کتاب
17
تعادل را از راه تغییر بیابید
ایا درسالی که گذشت این پنج رهنمود یوگا را به کار بستید؟ 18
20
ایگو چیست؟
22
یوگا و خودگویی
24
عاشق شدن (جرئه ای از یک کتاب)
26
سینمای عرفانی (دست یافتن به دنیای شاد مستربین)
29
صفحه سالمت
30
طالع شما در سال ۱۴۰۱
34
کشف خود واقعی در سال جدید؛ با هفت ویژگی یوگا
36
جلوگیری از اسیبهای شایع در یوگا
38
هفت سین یوگایی
40
یوگا از جنینی تا فارغ التحصیلی
41
مراقبه برای ورود به سال نو
42
مهندسی درون
45
یوگا؛ راز تداوم موفقیت فوق ستارهها
46
ارمیدگی
48
یوگا و درمان اعتیاد
50
توالی حرکتی برای رهایی از تنش
52
خواص بی شمار سمنو
53
نگاهی 360درجه به پارشواباکاسانا
54
هفت سین یوگایی بچینیم!
55
3راهکار برای اموزش تن ارامی به کودکان
56
خرد کیهانی
58
درس هایی از یوگا؛ با پراشانت ایینگر
60
رنگ امیزی مانداال
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :شهال قاسمیان دستجردی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
تایپیست :مژگان مزروعی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :دوویی پادا شیرشاسانا
توسط لو ازمدرسین گروه مسعود موحدی یوگا
سال هجدهم -اسفند -1400فروردین ۱۴۰۱
شماره ۱۶۰-۱۵۹
نوروزتان مبارک
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
همــکاران ایــن شــماره :پروانــه قاســمیان دســتجردی،
حامــد رنگین کمــان ،سوســن عبدالرضایــی ،ژیــا حاتمــی،
کالنتــری ،نگارســنجری فر،
مینــا بختیــاری ،مهتــاب
نگیــن ســنجری فر ،پریســا ســاالری ،مریــم عرفانی فــر،
ســام ســرابی ،پیام صمدی خادم ،لعیا نبی فر ،فاطمه توازنی زاده،
نســترن صافی ،ایدا جوادی ،غزاله ادم پور ،نکیســا گودرزی ،سیسا،
سما ایجادی ،چانگ فن ،شیمال خان ،بهنوش سقایی ،لو ،پگاه فرخیان.
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
شماره 160-159
ایورودا دوستدار شکالت
ایام نوروز نزدیک اســت و شکالت یکی از پرطرفدارترین تنقالت
پذیرایی دراعیاد .شــکالت انواع مختلف و طعم های گوناگونی دارد،
بعضی از انها مرغوبترند و بعضی دیگر از کیفیت باال و اســتانداردی
برخوردار نیستند.
ایورودا شکالت را ماده مغذی و مفیدی می داند و پیشنهاد می کند
که به جای خرید ان ،براســاس دوشای غالبتان ،شکالت مناسب با
طبع خود را درمنزل تهیه کنید.
سینمای عرفانی؛ دست یافتن
به دنیای شاد مستربین
حتما همه شما مستربین را می شناسید و حداقل چند کلیپی از
این کمدین دیده اید.
مستربین مردی اســت که نه تحصیل کرده ،نه پولدار است و نه
خوش قیافه ،نه هنری دارد و نه خانواده و دوســتی ،ولی همیشــه
شاد است چون همواره درزمان حال زندگی می کند ،کم توقع است
و البته خودش را هم ملــزم نمی داند که همه ی توقعات دیگران را
براورده کند .راز شادمانی او اسان گرفتن زندگی و برای خود زندگی
کردن است.
طالع شما درسال 1401
همه ی ما دوست داریم بدانیم که در سال جدید قراراست چه اتفاقاتی
برایمان رخ دهد ،باید به چه چیزهایی بیشــتر توجه کنیم و مراقب
کدام رفتارهای خود باشــیم .طالع بینی چینی سال 2022میالدی
را سال ببر و برای ما ایرانیان سال 1401را سال پلنگ می داند .ببر
یا پلنگ فرقی نمی کند ،امسال ســالی مملوازتحوالت عظیم و گاه
غیرقابل پیش بینی ست و هرغیرممکنی می تواند ممکن شود .اب،
عنصرحاکم برامسال است پس امید بارش های فراوان میرود.
هفت سین یوگایی
عید نوروز برای ما ایرانیان با خانه تکانی ،خرید لباس و وســایل نو و
چیدن سفره هفت سین همراه است .چند سالی است که عید نوروز
از طرف ســازمان ملل تبدیل به جشنی جهانی شده زیرا با نوشدن
طبیعت ،امدن سال جدید را جشن می گیریم .اموزه های یوگا نیز که
همواره تاکید بر نو شدن لحظه به لحظه و خانه تکانی جسم و روح
دارند ،هفت سینی مخصوص به خود داشته که شامل هفت مفهوم
عمیق فلسفه ی ودانتاست ،هفت کلمه ایی که با حرف سین شروع
می شوند و هریک دارای معانی وسیع و گسترده ایی ست.
۱۴
۲۶
۳۰
۳۸ صفحه 3
انچه را که در زندگی تجربه می کنیم ،تداخل
و برخــورد نیروهــای درون و بیرون ماســت .تضاد
اسمان و زمین ،باد و باران ،اب و اتش ،تغییرفصول سال
و ...به مرور زمان درمی یابیم که نیروهای مشابه نیروهای
طبیعت درون ما نیز فعالند و ساختارهای فکری و ذهنی،
رفتار و گفتارهایمان را تحت تاثیر قرار می دهند .چنانچه
تمایل داشــته باشــیم خود را بهتر بشناسیم و بدانیم که
شخصیتمان چگونه شکل گرفته ،الزم است با حقیقت و
سراب ،تقوا و شرارت ،عشق و نفرت ،نور و تاریکی درونمان
اشنا شویم ،انجاست که می توانیم هر لحظه عمر خود را که
هدیه ی بی نظیر الهی ست تماشا کرده و اگاهانه با انتخاب
تصمیمات صحیح به سوی اینده قدم برداریم.
خوب اســت حال که در اســتانه ی ســال نو قرارداریم با
تمرکز ،تفکر ،مراقبه و مثبت اندیشــی ،خــود را با نوای
الهی هماهنگ سازیم تا با اگاهی کیهانی موجود در درون
خویش ارتباط برقرارکرده ،بهترین تصمیمات را اتخاذ کنیم
و همراه طبیعت نو گردیم .برای بهره گیری بهینه از زندگی
به پیام های بزرگان دیــن و دانش عمل نماییم ،از تکرار
خطاها و عادت های ناپســند بپرهیزیم و به سوی یگانه ی
عالم رهســپار شــویم تا از دوگانگی ها و دورویی ها فاصله
بگیریم و به وحدت برسیم چرا که در وحدت ارامش است
و راحتی ،در وحدت سرمســتی است و نشاط درون و در
وحدت سعادت است و جاودانگی.
اجرای ح کرت ِدوادوات پاانساان توسط خانم پ گاه فرخیان ،مربی انالین بااگشه دانش یوگا
3 صفحه 4
تولدی دیگر همراه با اغاز بهار
سید عبدالحمید موحدی نائینی
ســال 1360زمانی که دو سال از امدنم به هند به قصد تحصیل گذشته
بود با تعدادی از دانشــجوهای هندی اشنا شده بودم و به لحاظ این که فردی
خارجی به حساب می امدم برخی از دانشجویان سعی می کردند با من ارتباطی
برقرار کنند و به اصطالح با دوســت خارجی خود نشست و بر خاستی داشته
باشــند .بر همین اســاس غالبا در زنگ تفریح و اوقات فراغت همواره دور و
برم می چرخیدند تا ضمن اظهار دوســتی و رفاقت ،مرا به دوستان و اشنایان
دیگرخود معرفی کنند .روز اول فروردین ماه ســال 1360که اتفاقا در هند
هم روز تعطیل بود ،دوســتم راجو به دیدنم امد و پیشــنهاد کرد امروز که
روز تعطیل و مصادف با نوروز ایرانیان اســت به دیدار خانواده ای از اشنایانش
برویم و با ان ها اشنا شویم .پیشنهادش را پذیرفتم و به اتفاق او سوار تاکسی
هندی که ریکشا گفته می شود شدیم و دقایقی بعد در منطقه اعیانی شهر ،
جلوی خانه ای از تاکسی پیاده شدیم .انبوه جمعیتی در جلوی خانه مردی که
می خواستیم به دیدنش برویم توجهم را به خود جلب کرد .ابتدا فکر کردم در
خانه مراسمی در حال برگزاری است و ان جمعیت جهت شرکت در مراسم
س و جو کردم ،وی
در انجا ازدحام کرده اند .به همین خاطر از راجو قضیه را پر
ن خانه مردی است ثروتمند و هندی های فقیری که
اظهار داشت صاحب ای
مشاهده می کنی ضمن گذاشتن احترام فراوان به او ،اماده اند همه ی کارهایش
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را انجام دهند؛ در این اثنا متوجه شــدم ماشین بنزی که دم در خانه ی ان
مرد و در حاشــیه خیابان پارک شده است توسط تعدادی از ان افراد فقیر و
درمانده تمیز می شود ،در همین زمان مرد ثروتمند که از بستگان راجو بود از
خانه بیرون امد و ان سی چهل نفر که در اطراف خانه اش کشیک می دادند
و تعدادی از انها هم ماشــین بنزش را تمیــز می کردند به محض دیدن او
محاصره اش کردند و به حالت تعظیم و به سبک هندی یکی یکی به پایش
می افتادند و با پیشانی شــان روی پایش را لمس می کردند .ابتدا فکر کردم
منظور راجو این است که مرد ثروتمند همه روزه به ان ها پول و غذا می دهد
که انها این گونه به او ادای احترام می کنند! ولی کم کم متوجه شدم این گونه
نیست ؛ به همین خاطر از راجو دوباره علت را جویا شدم که قضیه چیست و
چرا این افراد این همه احترام به او می گذارند؟ راجو پاسخ داد که در مکتب ما
به تناسخ اعتقاد هست و گفته می شود چنان چه فردی ضعیف از لحاظ مادی
در این دنیا به فرد ثروتمند احترام بگذارد ،در تولد بعدی اش فردی ثروتمند به
دنیا می اید .برای همین در هند ،فقرا به ثروتمندان احترام می گذارند و بعضا
به انان خدمت می کنند تا زمانی که مردند پس از حدود 400ســال ادمی
ثروتمند در کالبد دیگری به دنیا ایند و از اسایش و رفاه و راحتی برخوردار
گردند .با دیدن ان صحنه ها و شرحی که راجو داد همان جا خشکم زد که این صفحه 5
چه اعتقاد و مکتب و فلسفه ای است که افراد در این دنیا عمر و وقت و انرژی
خود را صرف خدمت به فردی ثروتمند کنند تا در تولد بعدی شان به جای او
پولدار به دنیا بیایند.
ماجرا را در ذهنم مرور کردم و به تفاوت طرز تفکر انان با خودمان پی بردم
که در هند مردم به تناســخ یا تولد های دوباره اعتقاد دارند و ایین اسالم به
تکامل که منشــاء حرکت و زندگی و بالندگی و کامل شدن معتقد است .با
دیدن این صحنه به دوســتم راجو گفتم امروز عید ماست و حاضر نیستم به
این خانه قدم بگذارم چرا که دیدن این صحنه ها جز رنج و عذاب چیز دیگری
به ارمغان نمی اورد.
اکنون دقیقا چهل سال از ان اتفاق می گذرد ،اتفاقی که هیچ گاه از خاطرم
دور نشده و هر سال نزدیک عید صحنه هایی که در ان زمان دیدم در ذهنم
زنده می شود .ما ه های اسفند و فروردین نوید بخش تازه شدن طبیعت است
و سال دوباره در حال نو شدن .نو شدن پیام معنا داری به همراه دارد .نو شدن
هر سال باید نسبت به سال قبل نوتر و کامل تر شویم و اگر
با اگاهی تصمیم بگیریم که در سال جدید چه کارهای تازه
و مثبتی انجام دهیم ضمن استفاده بهینه از عمر ،می توانیم
در مسیر تکامل قرار گیریم و به هدف هایمان در زندگی
نزدیک تر شویم.
به این معناســت که هر سال باید نسبت به سال قبل نوتر و کامل تر شویم و
اگر با اگاهی تصمیم بگیریم که در سال جدید چه کارهای تازه و مثبتی انجام
دهیم ضمن استفاده بهینه از عمر ،می توانیم در مسیر تکامل قرار گیریم و به
هدف هایمان در زندگی نزدیک تر شویم .حال که صحبت از تکامل است ابتدا
اشــاره ای داریم به سیر تکاملی مان و این که هریک از ما در اغاز چه بودیم و
اکنون چه هستیم و چه مراحلی را طی کرده ایم تا به نوروز 1401رسیده ایم؛
تکامل که در بیشتر مکاتب و مذاهب به ان اشاره شده و در واقع هدف وجودی
انسان در ان خالصه می شود از زمانی که همه ی ما اسپرم بودیم اغاز می شود.
در ان موقع ،همه شــعور داشــتیم ،همه در یک جهت حرکت می کردیم ،با
هم حرف می زدیم ،می خندیدیم ،غذا می خوردیم ،زندگی می کردیم .زمانی
که به تخمک رسیدیم از بین میلیون ها اسپرم یکی وارد ان شد ،ما اسپرم ها
این صحنه را می بینیم ،بعبارت دیگر شاهدیم تخمک یک اسپرم را می خورد.
ما اســپرم ها چه می گوییم؟ می گوییم ان اسپرم مرد ،سه روز بعد میلیون ها
اســپرم همه می میرند ولی ان اسپرم به زندگی اش ادامه می دهد و در نهایت
تبدیل به یک بچه می شود ،ارتباط با دل و قلب و روده و بقیه امعاء و احشاء
بدن پیدا می کند ،حرف می زند ،شعور دارد ،می داند موی سر چقدر رشد کند،
ابرو چقدر؟ ۹ماه بعد این بچه متولد می شود چون دل و روده امعاء و احشاء
با این بچه ارتباط برقرار کرده اند تالش می کنند او را نگه دارند ،چرا که با او
دوست هستند ،مدت ها با او ارتباط برقرار کرده بودند ولی زورشان نمی رسد،
این بچه پرت می شــود بیرون ،دل و روده چه می گویند ؟ می گویند این بچه
مرد .ان هایی که بیرون هستند می گویند بچه متولد شد .فرق مرگ و تولد این
است که ایا ما این طرف ایستاده ایم یا ان طرف؟ اگر ان طرفیم می گوییم مرد
و اگر این طرف هستیم می گوییم متولد شد .پس از این حالت ،بعد زمان در
ما شروع به کامل شدن می کند .ما روزی اسپرم بودیم ،سه روز زندگی کردیم
و بعد تبدیل شدیم به بچه ای که 9ماه زندگی می کند ،بعد تبدیل می شویم
به ادمی که حدود 90سال زندگی می کند ،بعد وارد مرحله ای می شویم که
ی کند ،به دنبال ان بعد مکان در ما کامل می شود،
شاید 900هزار سال زندگ
مقدار مســافتی که به صورت اسپرم طی کردیم بسیار کوتاه بوده بعد تبدیل
می شویم به بچه ای که دست و پایش را حرکت می دهد ،بعد تبدیل می شویم
به ادمی که سوار هواپیما از این قاره به ان قاره می رود ،بعد از این که بعد مکان
در ما کامل می شود تبدیل می شویم به موجودی که بین کهکشان ها حرکت
می کند .تکامل یعنی این ،ما زمانی که اســپرم بودیم برای حرکت کردن ُدم
داشتیم ،بعد تبدیل شدیم به بچه ای که بند ناف دارد ،بعد تبدیل می شویم به
ادمی که دست و پا دارد .وقتی از اسپرم به بچه تبدیل می شویم دیگر به ان
دم نیاز نداریم پس ان را از دست می دهیم ،وقتی به صورت بچه می خواهیم
به دنیا بیاییم دیگر به بند ناف احتیاج نداریم ،در نتیجه از ما جدا می شود و
به جای ان دارای دســت و پا می شویم .وقتی می خواهیم برویم به ان طرف
دیگر به این ها هم نیاز نداریم .حاال این جا سوالی پیش می اید که این چیست
که به نام من دارد کامل می شود؟ ان چیست که در حال حرکت است و روز
به روز به سوی تکامل پیش می رود؟ ان جاست که هوش ها مطرح می شوند:
هوش فیزیکی ، ۱هوش معنوی ، ۲هوش اقتصــادی ۳و " ...هوش فیزیکی" ،
رابطه جســم و ذهن را معنا می کند یعنی زمانی که ما بخواهیم بدویم این
ذهن است که باید فرمان بدهد کدام عضالت منقبض و کدام منبسط بشود،
چون ما در حال دویدن هستیم عضالت نیاز به اکسیژن دارند ،پس ذهن به
هوش فیزیکی ،هوش معنوی ،هوش اقتصادی و " ...هوش
فیزیکی" ،رابطه جسم و ذهن را معنا می کند
جسم فرمان می دهد که تندتر نفس بکشیم و بعد ضربان قلبمان را باال می برد
تا گردش خون را تندتر کرده ،اکســیژن بیشتری به عضالت برساند" .هوش
معنوی" رابطه ی ذهن با کائنات اســت .وقتی در شکم مادر هستیم دست و
پا به دست می اوریم چرا که به ان ها نیاز داریم تا بعد از متولد شدن بتوانیم
ارتباط برقرار کرده کارهایمان را انجام دهیم.
"هوش معنوی" به ما اموزش می دهد که بعد از متولد شدن بتوانیم برای
ارتباط با دیگران از ابزارهایی برای داشتن زندگی بهتر بهره ببریم ،ابزارهایی
مانند عشق ،مهر ،محبت و دوست داشتن ،دوست داشته شدن و " ...هوش
اقتصادی" به ما می گوید چگونه کســب درامد کنیم؟ چگونه پول به دست
اوریم ،چگونه امرار معاش کنیم تا اسایش داشته باشیم .در بین این سه هوش ،
هوش معنوی اســت که اولی تر از دو هوش دیگر است چرا که بهره گیری از
۴
این هوش اســت که به ما ارامش می دهد .موالنا جالل الدین محمد بلخی
به خوبی تکاملی که من و شما از ابتدا طی کرده و به بهار 1401رسیده ایم را
این گونه تشریح می کند:
از جمادی ُمردم و نامی شدم
وز نما ُمردم به حیوان سرزدم
در اســتانه سال نو قرار داریم و یکســال دیگر به عمرمان اضافه می شود.
عمری که بنا به گفته صائب تبریزی شاعر قرن یازدهم اگر بیاندیشیم همراه با
یک نسیم مژه بر هم زدن خاموش می شود:
پرتو عمر چراغیست که در بزم وجود
به نسیم مژه بر هم زدنی خاموش است
بدین ترتیب به این جا می رســیم که زمان مان کم است و تولد دیگری در
راه است ،پس برای اماده شدن ان باید بدانیم چه بکنیم و چه نکنیم تا مسیر
تکامل را بطور صحیح طی کنیم.
برای کامل شدن باید دانش خود را ارتقاء دهیم ،کتاب بخوانیم ،از پیام های
بزرگان استفاده کنیم تا با قوانین هستی که همه ی بزرگان و عالمان و عابدان
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
5 صفحه 6
و قدیسین به ان ها اشاره کرده اند اشنا شده زندگی توام با ارامش را برای خود
رقم بزنیم و همانند هندیان به دنبال تولد های دوباره نباشیم و مسیر را اشتباه
نرویم" .رسیدن به ارامش را می توانیم با یاد و نام خدا " شروع کنیم ،در ایه ی
24سوره رعد قران کریم رسیدن به ارامش ،با یاد و نام خدا رقم می خورد "اال
به ذکر اهلل تطمئن القلوب" "اگاه باشید تنها با یاد خدا دل ها ارامش می گیرد"
استفاده بهینه از عمر زمانی اتفاق می افتد که با خودشناسی
و کشف حقیقت ،از دروغ و غیبت و خیانت و حسادت و کینه و
نفرت و عداوت و شهوت و حرص و طمع دوری جوییم و در
عوض به سمت تعالی پیش برویم و عشق و محبت و مهربانی و
بخشش و خدمت و خلوص و ایثار و شور و اشتیاق و خرسندی
و دوستی و دوست داشتن را به همنوعان مان هدیه کنیم
کشف حقیقت عامل دیگری است برای رشد و شکوفایی و تکامل ،مطلبی که
در کتاب بهاگواد گیتا ۵اینگونه به ان اشــاره شده است " :بزرگترین نیروی
مجــاب کننده که در درون ما وجود دارد الوهیت حقیقت نفس اســت" .اگر
حقیقت نفس را درک نکنیم می تواند بر اســاس گفته عارف بزرگ هند دکتر
سوامی شیواناندا ۶در کنار پنج دشمن نفرت ،طمع ،حسادت ،خشم و شهوت
روزگار را بر ما تیره و تار کند .بر خالف اعتقاد هندی ها که نتیجه عمل را در
تولد دوباره شان می بینند ،موالنا جالل الدین محمدبلخی حاصل عملکرد را در
همین عمر کوتاه مشاهده کرده و این گونه زیبا می گوید:
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما اید نداها را صدا
حال که عمرما ن اینقدر کوتاه است باید از ان استفاده کنیم ،ان هم استفاده
بهینه ،استفاده بهینه از عمر زمانی اتفاق می افتد که با خودشناسی و کشف
حقیقت ،از دروغ و غیبت و خیانت و حسادت و کینه و نفرت و عداوت و شهوت
و حرص و طمع دوری جوییم و در عوض به سمت تعالی پیش برویم و عشق
و محبت و مهربانی و بخشــش و خدمت و خلوص و ایثار و شــور و اشتیاق و
خرسندی و دوستی و دوست داشتن را به همنوعان مان هدیه کنیم ،فراموش
نکنیم به غیر از مواردی که ذکر شد کارهای دیگری هم هست که ما را به سمت
کامل شدن هدایت می کند و باید انها را هم سر لوحه زندگی مان قراردهیم از
جمله اینکه :فراموش نکینم در طول زندگی هیچ کس را نباید مقصر بدانیم ،از
خوبان "خاطره" و از بدان باید "تجربه" کسب کنیم .از بدترین ها عبرت بگیریم
و از بهترین ها سرمشق .حرف اشتباهی است که می گویند :با هر کس باید مثل
خودش رفتار کرد .اگر چنین بود از منیت و شــخصیت هر کس چیزی باقی
نمی ماند .اگر جواب هر خطایی بدی بود ،داشــتن زندگی ما خالی از ادم های
خوب بود .اگر خوبی کردیم و بدی دیدیم باید فراموش کنیم اما بد نشویم ،زیرا
این تنها کاری است که از دستمان بر می اید ،مهم نیست با ما چه کرده اند ،ما
قهرمان زندگی خودمان می مانیم ،با وجدان اسوده می خوابیم ،سرمان را پیش
خدا باال می گیریم و به خاطر همه چیز او را شکر می کنیم.
پائولوکوئیلو 7نویسنده مشهور برزیلی مسیر تکامل در عمر کوتاه را به زبان
دیگری این گونه بیان می کند " :هیچ چیز جاودانه نمی ماند جز عشــق ،هیچ
چیز ماندگار نیست جز خوبی ،هیچ چیز عیب نیست جز حسادت و مسخره
کردن دیگران ،هیچ چیز گناه نیســت جز ضایع کردن حق مردم ،هیچ چیز
ثواب نیســت جز خدمت کردن به دیگران و هیچ کس اسطوره نیست ،اال در
مهربانی و انسانیت.
هر زمان که فصل بهار و هنگام نو شــدن طبیعت فرا می رســد ،یاد اقامت
چهارساله در هند بین سالهای ۱۳۶۳-۱۳۵۸می افتم که در ان چهار سال چه
اتفاقــات و چه صحنه هایی را دیدم که خاطرات هر یک می تواند کتابی قطور
شود و صحنه ان مرد هندی که فقیرانی کارهایش را انجام می دادند به این امید
که در تولد بعدی شــان فردی خوشبخت به دنیا بیایند ذهنم را شدیدا به خود
مشغول می کند و با خود می اندیشم که ای کاش سیستم فکری انان بگونه ای
بود که انها هم مدت زمان کوتاه حضور خود در این عرصه را ارج می نهادند و
درصدد استفاده بهینه از ان بودند که بعدا دچار خسران نشوند و ای کاش ان ها
هم زیرک و عاقل بودند ،راه تکامل و کامل شــدن را طی می کردند و درصدد
بهره گیری از عمر دوروزه بر می امدند که به قول حافظ شیرین سخن خوش تر
از عیش و صحبت و باغ و بهار چیزی نیســت و نباید برای رســیدن به ان ها
انتظارکشید برعکس هر زمان که وقت خوش دست داد باید ان را مغتنم شمرد
چرا که بر کسی وقوف نیست که انجام کار چیست:
خوش تر ز عیش و صحبت و باغ و بهار چیست
ساقی کجاست گو سبب انتظار چیست
هر وقت خوش که دست دهد مغتنم شمار
کسی را وقوف نیست که انجام کار چیست
1-Physical intelligence
2-Spiritual Intelligence
3-Economic intelligence
هجری قمری 4-586 – 672
-5مهمترین و اسرارامیزترین بخش حماسه
هندی
میالدی 6-1887 – 1963
میالدی 7-1947
منابع:
.1سیر تکاملی انسان " دکتر محسن مرادی
.2هند در یک نگاه " محمد رضا جاللی نایینی
.3مثنوی معنوی موالنا جالل الدین محمد بلخی به کوشش نیکلسون
.4قران کریم " ایت اهلل مکارم شیرازی
.5کتاب سرود خدایان (بهاگوادگیتا) " محمدعلی موحد
.6دیوان صائب تبریزی به کوشش دکتر پرویز ناتل خانلری
.7کتاب زندگی الهی اثر سوامی شیواناندا " ترجمه و چاپ در مجله دانش یوگا
.8کتاب راهنمای زندگی معنوی " سیدعبدالحمید موحدی
.9کتاب کیمیاگر اثر پائولوکوئیلو
.10دیوان خواجه شمس الدین محمد حافظ به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی
.11پاره ای از محفوظات نویسنده مطلب از سال های دوراقامت در هندوستان
بازگشت همه به سوی اوست
در نهایت تاثروتاسف با خبر شدیم یار قدیمی ،دوست نازنین
و استاد گرانقدر جناب اقای احمد کسب خواه مسئول کمیته
یوگای استان اذربایجان شرقی به دیار ابدی پیوست.
بدینوسیله ضمن عرض تسلیت به جامعه یوگای کشور ،برای
ایشان طلب مغفرت و برای خانواده محترمشان صبر و بردباری
مسالتمی نمائیم.
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مدیرمسئول و هیئت تحریریه مجله دانش یوگا صفحه 7
سیکل سالم بر بهار
با این توالی حرکتی به بهار خوش امد بگویید
تهیه و تنظیم :واحد تحریریه
بهار زیبا ،شاداب و باطراوت از راه می رسد و چه
از این بهتر که با خانه تکانی ،پاکسازی جسم
و روح به استقبالش برویم .اما احتماال درایام
عید نوروز به خاطــر دید و بازدید ،مهمانی،
گردش و مسافرت فرصت کمتری برای انجام
اساناها و مدیتیشن دارید! دراینجا ما سیکل
کوتاهی را به شما پیشنهاد می کنیم(حدود
پنج دقیقه) که درشروع صبح ،حتی قبل از
اینکه رختخواب خود را ترک کنید می توانید
از ان بهره ببرید تا ضمن اینکه رخوت بهاری
را از خود دورمی کنید ،خیالتان راحت باشد
که تمرین یوگای روزانه یتان را نیز انجام داده
اید:
.1صبح که از خواب بیدار می شوید همچنان
که در رختخوابتان هستید درحالت شاواسانا
به پشت دراز بکشید .بدن را کامال رها سازید
و وزن بدنتان را به جاذبه زمین بسپارید .دم
و باز دمی عمیق بگیرید و لبخند بزنید .برای
تمام داشته هایتان شکرگزار باشید .می توانید
از این عبارت تاکیدی استفاده کنید ":خداوند
مهربان و بــزرگ را برای تمامی نعمت هایش
شــکرمی گویم" ( یک دقیقه دراین وضعیت
بمانید).
.2بعد پاهایتان را از ناحیه زانو خم کنید .کف
پاها روی زمین باشــند .دم عمیقی بگیرید و
همراه بازدم باالتنه و ســروگردن را به سمت
راست بچرخانید و پایین تنه را به سمت چپ(
30ثانیه توقف با تنفس طبیعی) .دم بگیرید و
همراه بازدم حرکــت را در جهت عکس تکرار
کنید ( 30ثانیه توقف با تنفس طبیعی).
.3حاال دستهایتان را در باالی سر قالب کنید
و دستها را از باال ،و پاها را از پایین تا می توانید
بکشید .حدود 10ثانیه کشش شدید به بدن
خود بدهید ،ســپس خود را مجددا در حالت
شاواسانا رها کنید( حدود یک دقیقه).
.4در حالــت دو زانو بنشــینید .دســتها را از
پشــت به هم قالب کنید .پشت کامال صاف و
سروگردن را به عقب خم کنید .سعی کنید تا
جایی که می توانیــد کتف ها را به هم نزدیک
کنید .دمی عمیق بگیرید و حدود 10ثانیه در
این حالت بمانید .بعد همانطور که دستهایتان
در پشت به هم قالب شده اند از ناحیه کمر به
جلو خم شوید .سعی کنید پیشانی خود را به
زمین برسانید (.حدود یک دقیقه در این حالت
بمانید) .به وضعیت اول باز گردید.
.5در حالت دو زانو باقی بمانید .به یک نقطه
در روبرو خیره شوید .سعی کنید 30ثانیه به
یک نقطه خیره بمانید بدون اینکه پلک بزنید.
بعد چشــمان خود را ببندید .دست راست را
روی شــکم و دست چپ را روی قفسه سینه
بگذارید 5 .شماره دم بگیرید و همراه دم شکم
را پر از هوا کنید 7 ،شماره بازدم کنید و شکم
را کامال از هوا خالــی کنید( .این عمل را 10
مرتبه تکرار کنید) .در انتها کف دستهایتان را
بــه هم مالش دهید و صورت خود را به نرمی
ماســاژ دهید .هر دو دســت را روی چاکرای
قلب مرکزی بگذاریــد و دم و باز دم عمیقی
بگیرید .لبخند بزنید و "بگویید سالم بر بهار".
برای ارامش و نشــاطی که بدست اورده اید
شکرگزار باشید.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
7 صفحه 8
به شادمانی ذاتی خود
رجعت کنید!
مراحل هشــتگانه یوگا ،که در یوگا سوتراهای
پاتانجالی شــرح داده شده اند مسیر ما را به سمت
خوشحالی و ارامش هموار می سازند .دومین مرحله
یعنی نیاما ،درباره ارتباط ما با جهان اطراف است.
نویسنده :اما کانلی بارکلم
دومین اصل از نیاما ،سانتوشا که به معنای رضایت
مترجم :نگین سنجری فر
اســت ،به ما می اموزاند که چگونــه در الیه های
یوگا ســوتراهای حکیم پاتانجالی ،ابزارهایی در اختیــار ما قرار می دهند که بهزیرین زندگی روزمره ما سرچشــمه ای بی انتها از
سرچشمه بی انتهای شادی در درون خود دست پیدا کنیم.
هماهنگی و ارامش نهان شــده است؛ ما تنها نیاز
داریم از حضور این ژرفا اگاه شویم .حتی در چالش
برانگیزتریــن موقعیت هــای زندگی مان ،رضایت
می تواند ادراک شــود ،حتــی در همین لحظه ی
اکنون که در ان به سر می بریم.
دانســتن این حقیقت ما را از رنــج می رهاند،
چون به این معناســت که جستجو برای شادمانی
به پایان رسیده است .انچه ما در ابزارهای بیرونی
در جســتجوی انیم ،در درون ما واقع شده است.
شادمانی جوهر درونی ماســت ،و ما می توانیم با
استفاده از روش های یوگا ان را کشف کنیم.
در زمان تمرین کــردن روی مت ،می توانیم با
هر نفس از احساس کشش اندام ها حس خوبی را
تجربه کنیم .ما قادر هستیم از خواسته های مادی
خود دست برداریم و به انچه که داریم راضی باشیم.
می توانیــم در زمان مراقبه ی راه رفتن از خط افق
لذت ببریم ،و در طول قدم زدن از اواز پرندگان به
عنوان سمفونی هماهنگ طبیعت برخوردار بشویم.
مراحل هشت گانه یوگا به ما فرصت می دهند
انرژی های درخشــان حیــات را از قلبمان جاری
کنیــم ،و از قدرت هــای درونی مــان برای حفظ
ارامش در زمان بروز مشکالت استفاده کنیم .یوگا
به ما می اموزاند که شــادی و اندوه ،بخشی جدا
نشدنی از زندگی هستند ،و شادمانی درونی ما به
جذر و مد احساســات و تجاربــی که زندگی ما را
در طول زندگــی ،چند بار شــادمانی را به اما ایا این کارها ابزاری برای دست پیدا کردن شکل می دهند وابسته نیست بلکه خوشحالی در
تعویق می اندازیم؟ چند بار به زندگی گذشــته به شــادمانی پایدارهستند؟ اگر نگاهی دقیق عمق وجود ما قرار دارد.
نگاه می کنیم و خوشــحالی هایمان را پیچیده داشته باشیم ،شــاید بتوانیم درک کنیم که
ما قادریم همین لحظه را برای خوشحال بودن
در پرده ای از نوستالژی ها می بینیم؟ ما همیشه ما نیاز داریم زندگی را به گونه ای بسازیم که انتخاب کنیــم ،در هیاهوی تامیــن هزینه های
در انتظار تعطیالت اخر هفته هستیم ،منتظر دیگر نیازی نداشته باشیم از ان بگریزیم.
زندگی ،در تالش برای مراقبت ازاعضای خانواده و
قرار ناهار بعدی ،تعطیــات اتی...ما امیدها و
برای ما ،خوشحالی مانند بادکنکی ست که کسانی که دوستشان داریم ،در زمان وجین کردن
رویاهایمان را به اینده ای موهوم موکول ،و یا به یا جلوتر از ما حرکت می کند یا پشت سرمان علف های هرز حیاطمان و در میانه ی انجام دادن
گذشته رجوع می کنیم ،روزهای خوش کودکی ،قرار دارد ،و ما همیشه در تالشیم نخ ان را به وظایف روزانه ؛ چون لحظه ی اکنون ،همان زندگی
روز ازدواجمــان ،و با خود فکــر می کنیم که دست بیاوریم؛ ما در جستجوی این بادکنک اســت که برای زیســتن به ما هدیه شده است.
زمانی در گذشته ،خوشحالی را حس کرده ایم .هستیم ،و همزمان می دانیم که این بادکنک خوشحالی حق حیاتی ماست ،حقی که از لحظاتی
مــا تالش می کنیــم شــادمانی را در کارهای چقدر شکننده است و هر لحظه ممکن است شگرف تشکیل شده است .تنها اگر به درون خود
واقعی بودنمان را کشف کنیم!
بیهوده ای مانند خریدن لباس تازه ،بیرون رفتن رویاهای شــادمانه ما بترکند و در هوا ناپدید رجعت کرده و جوهر
ِ
برای خوردن یک غذای گران قیمت ،و تماشــا شوند .اما اگر این بادکنک همیشه در دستان
کردن جدیدترین فیلم ها پیدا کنیم .البته هیچ ما باشــد ،و ما توانایی تشــخیص این امر را
معلم یوگا و مدیتیشن 1-Emma Conally-Barklem
اشــکالی در انجام دادن این کارها وجود ندارد ،نداشته باشیم چه؟
منبع :یوگاژورنال
1
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 9
یک روش سریع برای
دستیابی به ارامش
برگرفته از سنت کهن کندالینی یوگا
نویسنده :جسیکا بنکس
1
مترجم :نگار سنجری فر
برای به ارامش رســاندن یک ذهن بی قرار،
می تــوان از روش های مختلفی مانند تمرینات
تنفســی ،مودراها و یا ذکرگویی استفاده کرد.
برای رفع نا ارامی ذهن ،می توانیم از مراقبه های
مختلف کمک بگیریم .اما همه ما ،به یک روش
ســاده احتیاج داریم که در مواقع سرگشتگی از
ان بهره ببریم .به همین خاطر در ادامه شما را با
یک راه حل سریع اشنا می کنیم!
ایــن مراقبه کوتــاه که از ســنت کندالینی
برگرفته شده است ،به شما این امکان را می دهد
که در مدت زمان کوتاه تنفس تان را هماهنگ
کنید و اگاهانه ،سرعت تنفس را کاهش بدهید.
این مراقبه با عمیق تر کردن تنفس ،به شما این
فرصت را می دهد که ذهن تان را به ارامش دعوت
کنید .در این روش ،همان اندازه که از تنفس برای
دستیابی به ارامش بهره می بریم ،از مودرا ۲هم به
همان میزان استفاده می کنیم تا تمرکزمان از ذهن
به سمت قلب معطوف شود .قلب مکانی ست که
می توانید از طریق ان با خو ِد راستین تان ارتباطی
دوبــاره برقرار کنید ،و با ان وجهه از وجودتان که
مضطرب و مغشوش است به مقابله برخیزید.
با انجام دادن این تمرین ،تنها در عرض ســه
دقیقه ،قادر خواهید بود به حس ارامش دســت
پیدا کنید .چنانچه مایلید تجربه ی ژرفتری از سر
بگذرانید ،می توانید مــدت زمان این مراقبه را به
سی و یک دقیقه افزایش بدهید.
نحوه ی انجام تمرین:
وضعیت :در حالت چهار زانــو روی زمین
بنشینید ،و یا روی صندلی نشسته و کف پاها را
روی زمین قرار بدهید .ستون فقرات را صاف نگه
دارید ،شانه ها را ریلکس کنید .چانه را کمی تو
بکشید و قفسه سینه را اندکی جلو بدهید.
مودرا :کف دســت چپ را روی قفسه سینه
هم طرازقلب قرار بدهید .انگشتان دست با سطح
زمین موازی باشــند و ســر انگشتان به سمت
راست اشــاره بروند .ارنج دست چپ را ریلکس
و به ســمت زمین نگه دارید .دست راست را به
موازات شــانه ها باال بیاورید ،و دست را طوری
کنار بدن نگه دارید که انگار دارید ســوگند یاد
می کنید .انگشتان دست راست را درحالت گیانا
مودرا قرار بدهید؛ سر انگشت شست و اشاره را
لمس کنید و ســه انگشت باقیمانده ،کشیده به
سمت سقف باشند.
چشم ها :می توانیــد چشم ها را ببندید ،و با
چشمانی که به اندازه یک دهم میزان طبیعی باز
هســتند (رد باریکی بین پلکها را باز نگه دارید)
مستقیم به روبرو نگاه کنید.
تنفس :از طریق بینی یک دم عمیق بگیرید،
و با پر شدن ریه ،دم را درون قفسه سینه معلق
نگه دارید و اجازه بدهید قفسه سینه کمی باال
بیاید .تا هر زمانی که احساس راحتی می کنید
نفس را درون ریه ها نگه دارید .سپس از طریق
بینی بازدم کنیــد ،و با اتمام بازدم ،تا زمانی که
امکان دارد بازدم بعدی را به تاخیر بیندازید .این
چرخه را تکــرار کنید؛ دم بگیرید ،مکث کنید،
بازدم کنید ،مکث کنید .توجه داشته باشید در
این تمرین ،قرار نیست دم و بازدم را کش بدهیم،
تنها می خواهیم هر کــدام از این چرخه ها را تا
حداکثر زمان ممکن طوالنی کنیم .توجه تان را
بر فرایند دم و بازدم متمرکز کنید.
مدت زمان :تمرین را به مدت ســه دقیقه
انجام بدهیــد .چنانچه حــس می کنید برای
طوالنی تر کردن تمرین اماده هستید ،می توانید
تا سقف سی و یک دقیقه برای این تمرین زمان
صرف کنید.
اتمام مراقبه :برای به پایان بردن تمرین ،سه
بــار دم و بازدم عمیق انجام دهید و تمرین را به
اتمام برسانید.
مربی یوگا در سبک کندالینی اهل انگلستان1-Jessica Banks
حرکات انگشتان دست در یوگا2-Mudra
منبع :یوگاژورنال
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
9 صفحه 10
عمارتی به نام ستون مهره ها
یوگاتراپی و درمان ناراحتیهای ناحیه پشت
مترجم :لعیا نبی فر
برای ســتون مهره ها نه فقــط چند بیماری،
بلکــه بیما ری های زیادی وجــود دارد .بنابراین
اســاناها باید به فراخور ان بیماری انجام شوند.
ممکن است ورم مهره ها ،دررفتگی دیسک ،نوعی
مشکل ارتروزی یا یک نوع عیب ساختاری باشد.
ممکن است مشکل سیاتیک باشد که روی نخاع
تاثیر می گذارد.
ایا انحراف ســتون مهره ها را می توان با
یوگا درست کرد؟
سوامی ساتیاناندا :انحــراف ستون مهره ها
را می توان در کودکی قبل از شکل گیری نهایی
اســتخوان ها درمان کرد اما بعد از سن هجده تا
بیست سالگی ممکن نیست .تمرین های ساده ای
مانند پاوانموکتاســانا ،بوجانگاســانا ،شاالباسانا،
گوموکاسانا و پاسچیموتاناسانا باید انجام شوند.
چگونه می توان قد را با اســاناهای یوگا
افزایش داد؟
سوامی ساتیاناندا :کشش قوی ستون مهره ها
درحالت های خم به جلو اگر مرتب تمرین شــوند
می توانند دائمی اما شاید به مقدارکم ،به افزایش
قد فرد تمرین کننده کمک کنند .با این حال اگر
ساختار ســتون مهره ها هر نوع بدشکلی داشته
باشــد افزایش قد کام ً
ال محسوســی امکان پذیر
است .اساناهای خم به جلو می توانند به رفع این
بدشکلی ها کمک کرده و قد فرد را افزایش دهند.
چرا سالمتی پشت و ستون مهره ها بسیار
مهم است و کدام اســاناها پشت را قوی
نگه می دارند؟
سوامی ساتیاناندا :برای حفظ سالمتی کامل،
داشتن پشتی قوی ضروری است .مراکز عصبی
حیاتی در نخاع هستند و بنابراین هدف بسیاری
از اساناهای یوگا بهتر کردن وضعیت پشت است.
مارجاری اسانا یا حالت گربه یکی از بهترین هاست.
بوجانگاسانا یا حالت مارکبرا و شاالباسانا یا حالت
ملخ نیز برای تقویت وضعیت پشت مناسب است.
اساناهای زیادی پشت را قوی می کنند.
اساناها باید همیشه با یکدیگر متعادل شوند.
مثال اگر اول اسانای خم به عقب را انجام می دهید
بعدی باید خم به جلو و ســومی باید پیچ به پهلو
باشــد .این وضعیت ها چهار نوع اند :پیچ به پهلو،
خم بــه پهلو ،خم به جلو ،خــم به عقب .عالوه
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بر این چهار نوع ،تمرین دیگری برای کشــش
پشت هست به نام تاداسانا یا حالت درخت نخل.
تمرین منظم اساناهایی که ستون مهره ها را در
این جهت های مختلف حرکت می دهند ،پشت و
ستون مهره ها را سالم نگه می دارد.
چــه اســاناهایی را می تــوان برای
ناراحتی های پشت تمرین کرد؟
سوامی ساتیاناندا :اساناها باید برای ستون
مهره ها در ابتدا به نرمی انجام شوند .کمردرد دالیل
بسیاری دارد ازجمله بد نشستن ،فشار عصبی و
خشکی عمومی بدن .سوپتا واجراسانا ،مارجاری
اســانا ،ویاگراســانا ،تاداســانا ،کاتی چاکراسانا،
اردا ماتسیِندراســانا از مفید ترین اساناها برای
این شرایطند.
چگونه یوگا می تواند دررفتگی دیسک،
ورم مهره ها و سیاتیک را درمان کند؟
سوامی ســاتیاناندا :بیماری هایــی که در
دنیای متمدن امروزی متداول شده اند ،دررفتگی
دیســک و ورم مهره هــای گردن اســت .اینها
بیماری های هندی نیســتند ،اینها بیماری های
فرهنگ بدوی نیستند .انها بیماری های فرهنگ
ک هســتند.
ماورای امروزی اند و بی نهایت دردنا
خدا به هرکسی که دررفتگی دیسک دارد کمک
کند که دردش برطرف شود.
اینها بیماری های عادت های نادرســتند .یوگا
برای چنیــن بیماری هایی چه می کند؟ عجیب
اســت اما اولیــن کاری که می کند برداشــتن
تخت های ابری و الســتیکی یــا ان تخت های
فنری اســت .ان تخت های ناراحت را برمی دارد
و تخت سفتی به بیمار می دهد .برای دررفتگی
دیســک مهم ترین چیز فقط انجام خم به عقب
مالیم اســت .برای نمونه بوجانگاســانا یا حالت
مارکبرا ،شاالباســانا یا حالت ملخ ،ماکاراسانا یا
حالت تمساح و کانداراسانا یا حالت شانه ،بدون صفحه 11
انجام اســاناهای خم به عقب ســنگین و بدون
حالت هایی کــه خم به جلو دارنــد .عالوه براین
می توان باستریکا پرانایاما یا تنفس دم اهنگری
را اگر بشــود از عهده اش برامد ،در حد سبکی
تمرین کــرد .از حالت نیلوفر ابی و سیداســانا
پرهیز کنید .برای نشســتن فقط از واجراسانا یا
دوزانو و نه هیچ حالت دیگری استفاده کنید تا
هر دو زانو کنار هم باشند و فاصله نگیرند .کسی
که دررفتگی دیسک دارد نباید وزنی را روی یک
طرف بیندازد؛ وزن باید روی هر دو طرف متوازن
باشد .اگر کیسه ای را با دست راست یا چپ بلند
کند درد ایجاد می شــود؛ باید با هر دو دســت
بلند شود.
در تحقیقات روشن شده است که دررفتگی
دیسک و سیاتیک می تواند درمان شود .همان
تمرین ها ،ورم مهره های گردن را نیز تســکین
می دهند .تنها تفاوت و نکته اضافه این اســت
که هنگام تمرین بــرای ورم مهره های گردن،
انجام حرکت ها باید تا حد امکان سبک ،مالیم
و اهسته باشند و از حالت های نشستن پادماسانا
و سیداسانا می توان استفاده کرد .زمان تمرین با
ســتون مهره های صاف و عمود و با چانه کمی
روب ه باال بدون حرکت بدن مدتی بنشــینید .از
پنج دقیقه شــروع کنید تا بعد به تدریج به یک
ساعت برســید .به یاد داشته باشید که این کار
برای مراقبه یا سامادی نیست بلکه روشی برای
مهار کردن ورم مهره های گردن است .بسیاری از
کسانی که بیماری سیاتیک ،دررفتگی دیسک و
ورم مهره های گردن دارند در سال های اخیر در
پی کمک امده اند .اولین چیزی که ب ه انها گفته
می شود این است که رختخواب ابری الستیکی
را دور بیندازند .یوگا می تواند دررفتگی دیسک،
سیاتیک و ورم مهره های گردن را درمان کند.
چگونه اســاناهای خم به عقب ستون
مهره ها و پشت را سالم نگه می دارند؟
سوامی ســاتیاناندا :در ســطح جسمی
اســاناهای خم به عقب عضالت شکمی را کش
می اورند و عضالت نگه دارنده ســتون مهره ها
را می کشــند و تقویت می کنند .از فشــار روی
عصب های ســتون مهره ها که از بین مهره های
کنارهم بیرون امده اند کاســته می شــود .این
وضعیت در سراســر بدن بازتــاب خوبی دارد
چراکــه این عصب ها به تمام عضالت ،اندام ها و
عصب های دیگر در بدن انرژی می دهند.
ستون مهره ها عمارتی از مهره ها و دیسک های
روی هم چیده شده است .دسته هایی از عضالت در
تمام طول ان کشیده شده اند و ان را از هر طرف
می پوشانند و حفظ می کنند .صاف و ردیف نگه
داشتن ستون مهره ها با وجود تمام حرکت هایش
کامال به انقباض و کشیدگی حمایت گر و متوازن
عضالت بستگی دارد .خود عضالت را حالت بدن
به طور ناخوداگاه نگه می دارد.
فشــار عصبی و «ناراحتی روحی» ناخوداگاه،
اغلب در کار کششــی عضالت پشــت منعکس
می شــود و به جای اینکــه یکپارچگی همگون
داشته باشد شل می شود .پژوهش ها نشان داده
است که ریشه نود درصد از کمردردها نامتعادلی
عضالنی است .اگر این نامتعادلی ها طوالنی شود
عمارت روی هم چید ه شده ستون مهره ای ناصاف
می شود ،به رباط ها فشار می اید و نشانه های ورم
مهره ها ،دررفتگی دیسک ،ســیاتیک و التهاب
مفاصل بروز می کند.
انجام برنامه متعادل اســاناهای خم به جلو و
خم به عقب می توانــد عیب های مربوط به حالت
بدن و نامتعادلی های عضالنی -عصبی ســتون
مهره ها را رفع کند .مانند همه اســاناها ،انجام
این تمرین ها با نظارت درست و هم زمانی تنفس
اهمیت دارد تا کل عضــات یکپارچه منقبض
شوند .خون ناخالص معموال در ناحیه پشت جمع
می شــود جایی که گردش خون به خاطر عمود
بودن همیشگی بدن غالبا کند است .این اساناها
کمک می کنند خون در ایــن ناحیه به جریان
بیفتد و خالص و غنی شود.
اساناهای خم به عقب در شکم و لگن فشار ایجاد
می کنند و به تقویت عصبی و گردش خونی تمام
اندام های مربوط به انها کمک می کنند .همچنین
اندام های شــکم و لگن را با کش اوردن عضالت
این حوزه به خصوص راست روده ماساژ می دهند.
بااین حال کسانی که قوس کمر (انحراف کمر)
بیش از حد دارند نباید اسانا های خم به عقب را به
غیر از سارال بوجانگاسانا یا حالت ساده مارکبری،
ارداشاالباسانا یا حالت نمیه ملخ و گوموکاسانا یا
حالت صورت گاو انجام دهند.
کدام خم به عقب ها را باید برای سالمتی
کامل ستون مهره ها انجام داد؟
سوامی ساتیاناندا :سه اسانای خم به عقــب
بوجانگاسانا یا حالت مارکبرا ،شاالباسانا یا حالت
ملخ و دانوراســانا یا حالت کمان از قدیم با هم
مجموعه ای را تشــکیل داده اند .اگر این اساناها
پی درپی در جلســات منظم اسانا تمرین شوند
بسیار به تامین یا ایجاد بدنی سالم کمک می کنند.
این اساناها بر همه سامانه های اصلی بدن یعنی
سامانه های عصبی ،غدد درون ریز ،گردش خون،
گوارش و تغذیه تاثیر می گذارند و بنابراین ممکن
است در برقراری یا حفظ سالمتی عمومی تقریبا
ضروری به شمار ایند.
در اهمیت ستون مهره های انعطاف پذیر هرچه
بگوییم کم گفته ایم .عالوه بر اینکه ستون مهره ها
برای تنه و سر ،چارچوبی حمایتی فراهم می کند
از ان همه عصب هایی که در تمام قسمت های
بدن پخش شده است نیز حفاظت می کند .این
مجموعه اســاناهای سه گانه یعنی بوجانگاسانا،
شاالباســانا و دانوراسانا بر کل ستون مهره ها اثر
می گذارند و باعث انعطاف پذیری ان می شوند،
عصب های مربوطه را تحریک می کنند و مقدار
خون خوبی بــه انها می رســانند .به طور کلی
می توان گفت که بوجانگاسانا بر گردن و قسمت
باالی ســتون مهره ها تاثیر دارد ،شاالباســانا بر
قسمت های پایینی ستون مهره ها اثر می گذارد و
دانوراسانا روی کل ستون مهره ها از باال تا پایین
تاثیر دارد.
اگــر برای این ســه اســانای خم به عقب (یا
معادل هایشان) هریک از اساناهای زیر در جایگاه
حالت متقابل انجام شــود ،ســتون مهره ها به
مناسب ترین وضعیت می رسد :پاسچیموتاناسانا
یا حالت کشش ستون مهره ای ،پادا هاستاسانا یا
حالت دست به پا یا مانند ان که ستون مهره ها
بیشتر در ناحیه پایین تنه به جلو خم می شود؛
هاالســانا یا حالت گاواهن که ســتون مهره ها
به ویــژه در ناحیه باالی تنه و گردن به جلو خم
می شــود؛ و اردا ماتسینداسانا یا حالت نیم پیچ
ســتون مهره ای که پیچش را در ستون مهره ها
اعمال می کند.
چگونه بوجانگاســانا ،شاالباســانا و
دانوراسانا یکدیگر را کامل می کنند؟
سوامی ساتیاناندا :دانوراسانا تقریبا همان
فوایــد بوجانگاســانا و شاالباســانا را دارد .اما
تفاوت های قابــل مالحظه ای وجــود دارد .در
شاالباسانا عضالت پشت منقبض می شود اما در
دانوراسانا غیرفعال است .در بوجانگاسانا عضالت
پشــت نیز باید وانهاده باشند اما اثر اصلی روی
گودی کمر در ناحیه استخوان خاجی است .در
دانوراسانا تاثیر اصلی ،فشار شدید درون شکمی
است .هریک از این اســاناها در برنامه اسانایی
جای خود را دارند و یکدیگر را تکمیل می کنند
و بــه همیــن دلیل اســت که بایــد پی درپی
انجام شوند.
منبعHatha Yoga Book, 2013 :
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
11 صفحه 12
چرا انچه که می خوریم در انجام
حرکات یوگا نقشی مهم دارند؟
نویسنده :شارلوت فرس
مترجم :ژیال حاتمی
اگر به تازگی یوگا را شــروع کرده اید و یا یوگا
بخشی از زندگی روزمره شما شده است ،مسئله
تغذیه ،اصل مهمی اســت که باید همواره به ان
توجه کنید .با تغذیه ی درســت ،به هنگام انجام
یوگا احساس سنگینی ناخوشایند نخواهید داشت
و نفس تان به شماره نخواهد افتاد.
از نظریوگی ها ،انســان دارای پنج بدن است:
اولین بدن ،همان بدن فیزیکی است که "انامایا
کوشا" نامیده می شود و به صورت تحت اللفظی
به معنی "بدنی که از مواد خوراکی درست شده
اســت" می باشد .همین مسئله نشان از اهمیتی
اســت که یوگا به تغذیه می دهــد .حتی متون
قدیمی یوگا (مانند متون هاتایوگای پرادیپیکای
قرن پانزدهم میالدی) نیز دربردارنده توصیه های
رژیمی هستند که بر اساس ان ها تغذیه بدن پایه
و بنیاد تغذیه روح است.
زمان تغذیه قبل و بعد از یوگا
بهتر است که یوگا صبح ها بعد از بیدار شدن
و اجابــت مزاج و قبل از خــوردن صبحانه انجام
شــود و در صورتی که شما یوگا را در طی روز یا
عصر انجام می دهید ،بهتر است سه ساعت بعد از
اخرین وعده غذایی به انجام یوگا بپردازید.
به علت تاثیر نیروی جاذبه ی زمین ،اگربا شکم
پر ،یوگا انجام دهید ،حالت بســیار ناخوشایندی
درهنگام حرکات معکوس ،چرخشی و وارونه به
شما دست می دهد و احساس سنگینی و ناراحتی
گوارشــی خواهید داشــت و نهایتا دچار حالت
تهوع می شوید.
صبحانه ایده ال در یوگا چیست؟
ایورودا،یوگاظرفیت
بر اساس تعلیمات یوگا و طب
12دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی
دستگاه هاضمه ی انســان همان مسیر منحنی
حرکت خورشید را دنبال می کند ،با طلوع خورشید،
شــروع به فعالیت می کند و هنگامی که خورشید
در موقعیت سمت الراس قرار دارد ،به اوج فعالیت
می رسد و با غروب خورشــید ،رو به افول می رود.
بنابراین صبحانه ایده ال در یوگا صبحانه ای سبک،
مغذی و راحت الهضم است؛ این صبحانه هم دستگاه
هاضمه را به ارامی فعال می کند و همچنین نیرو و
قوایی برای فعالیت بدن در طی روز فراهم می کند.
"بهتر است روز را با یک لیوان بزرگ اب ولرم یا
ابی با دمای معمولی شروع کنید .سپس ،شما دایره
انتخاب گسترده تری دارید! یک اسموتی با میوه های
رسیده فصل ،مخلوطی از میوه های خشک و اجیل
مانند بــادام ،گردو ،بادام زمینی و ...یا مقداری پوره
غالت در ماست کم چرب ،دو برش نان سبوس دار
(مانند نان جو و یا سنگک) یا شیر بادام".
ناهار ایده ال در یوگا
در یوگا ،ناهار می تواند متنوع تر باشد .هنگام ظهر
سیستم هاضمه کامال فعال شده است و اماده هضم
پروتئین هاست؛ یک پیاله متوسط ازسبزیجات فصل،
چند بر
ش نان تست ترجیحا همراه حمص( 1نخود
پخته ،روغن زیتون و سیر فراوان و سبزیجات معطر
و چند قطره لیموترش) ،اصوال یوگا با پروتئین های
گیاهی بیشتر موافق است.
عصرانه در یوگا
عصرانه یکی از واجبات اســت و بهتر اســت از
میوه های خشک ،اجیل ،میوه های رسیده فصل یا
یک مشت میوه خشک یا یکی دو برش شکالت تلخ
استفاده کنید.
و اما شام؟
تا جایی که ممکن اســت شام باید سبک باشد
تا اعضای هاضمه بتوانند به هنگام شب استراحت
کننــد .بهترین موقع خوردن شــام ،قبل از غروب
خورشید است .اما به طور کلی ،برای اینکه خواب با
کیفیتی داشته باشید ،حتما باید یک ساعت فاصله
بین شام و خواب وجود داشــته باشد .انواع سوپ
کامل سبزیجات ،برنج به همراه حبوباتی مانند دال
عدس ،عدس و ...
در فلسفه ی یوگا و ایورودا سه کیفیت مختلف در
طبیعت وجود دارد:
rajasراجاس (داغ ،تند ،سریع)
tamasتاماس (اهسته ،تلخ و شیرین)
sattvaساتوا (خلوص ،هماهنگی)
براین اساس ،مواد غذایی نیز به سه دسته تقسیم
میشــوند؛ غذاهایی با طبع راجاســیک ،تاماسیک
و ساتویک.
غذاهای راجاســیک که طبعی تلخ ،داغ ،چرب
و پرنمک و تند دارند مانند قهوه ،شــکالت و شکر
تصفیه شــده ،باعث تحریک ذهن و احساســات
می شوند .غذاهای تاماسیک طبعی سرد ،مرطوب،
بی مزه دارند ،نظیر گوشــت ،الکل ،توتون ،سیر و
پیاز و غذاهای فراوری شــده می باشند که باعث
ســنگینی بدن شده و ذهن انســان را به خواب و
رخــوت فرامی خوانند .و اما غذاهای ســاتویک که
ماهیتــی متعادل دارند ،غذاهایــی طبیعی ،کامل
و باکیفیت هســتند مانند میو ها ،سبزیجات تازه،
دانه های روغنــی و غیره .این غذاها بهترین گزینه
برای یوگی ها به شــمارمی روند زیــرا باعث ایجاد
هماهنگی و تزکیه ذهن و جسم و درنتیجه ارامش
می شوند و مغز و ذهن و جسم در یک حالتی صلح
امیز و متعادل قرارمی گیرد.
طبق فلسفه ی یوگا ،باید تغذیه به صورت انتخابی
و مسئوالنه باشد ،باید یک یوگی اگاه باشد که مواد
غذایی چه تاثیــری در دراز مدت یا کوتاه مدت بر
روی جسمش دارند؟ و چه تاثیری برمحیط زیست
می گذارنــد؟ ایا درجریان تهیه این مواد غذایی ،به
کره زمین و دیگر جانداران اســیب وارد می شود؟
پس باید تغذیه ما بر اســاس پیامد صحیحی باشد
که از جهان کائنات و طبیعت می گیریم .با اگاهی
به دانستن فواید و مضرات هر سه نوع تغذیه ،بهتر
اســت که به طورمتعادل ازهر کدام استفاده شود
و هر یوگی باید مســئولیت تغذیه خود را به عهده
بگیرد .اگرچه همه یوگی ها بــا اگاهی ،از خوردن
غذاهای چرب ،پنیرها ،خامه ها ،انواع الزانیا و غیره
پرهیز می کنند.
-1
Hummusحمص غذای لبنانی اســت که از نخود
تهیه میشود
*شــارلوت فرس (روزنامه نگار در حوزه سالمت) (Anne
)Charlotte Fraisse
برگرفته از ســایت فرانســوی https://www.pensees-
sauvages.com
تاریخ چاپ مقاله 16 :اکتبر 2018 صفحه 13
من کیستم؟
از کتاب تمرین ها و فلسفه یوگا
نویسنده :سوامی سیتاراماناندا
برگردان :شهال قاسمیان دستجردی
@shahla_gh
اول مسئله ی" من کیستم؟ " را حل کن ،سپس باقی مسائل
خود به خود حل می شوند.
سوامی شیوااناندا
فلسفه ودانتا چیست؟
فلسفه یوگا ،ودانتا ۱نامیده می شود .نام ودانتا ازمتون باستانی هند یعنی
وداها گرفته شده است .واژه ی ودا ۲از ریشه ی سانسکریت وید ۳به معنی
دانستن ،و انتا ۴به معنی نهایت می اید ،بنابراین معنی لغوی ودانتا یعنی
نهایت دانش .فلســفه ودانتا پایان و نهایت هر چیز را در وحدت و یگانگی
می داند و یا به عبارتی ،یکی شدن فرد با خرد و اگاهی جهانی .این فلسفه،
روح یا جان را خردی واال و بی انتها شرح می دهد و هدف ان ایجاد دوباره
وحدتی است که از ان بوجود امده ایم .فلسفه ودانتا توسط خردمندان هند
باســتان و افراد روشن ضمیر طرح ریزی شده و نسل به نسل تا به امروز
حفظ گشته است .این خردمندان که به انها ریشی 5گفته می شود براین
اعتقاد بودند که طبیعت اتما( 6روح یا جان) خود حقیقی "ســات چیت
اناندا" است.
7
خود واقعی به عنوان سات چیت اناندا
سات یعنی "هســتی مطلق" ،معنی دقیق ان اینست که ما روح
جاودان هســتیم ،همیشــه بوده ایم و همیشــه خواهیم بود .روح ازلی و
ابدیست ،هرگز به دنیا نیامده و هرگز نمی میرد ،ما دارای جسمی موقتی
و زودگذرهســتیم .به خاطر داشته باشیم که جسم های ما فقط مرزهایی
هستند که ما را از یکدیگر جدا می کنند ،خارج ازابعاد جسم فقط یک روح
وجود دارد .ما نیاز داریم با این جسم کارهایی انجام دهیم که موجب رشد
ما شوند .جسم رشد می کند ،بیمارمی شود ،پیرمی شود و عاقبت می میرد،
اما روح ابدی است و هرگز از بین نمی رود .با درک عمیق این حقیقت دیگر
از مرگ نمی هراسید.
چیت به معنی "دانش مطلق" است ،یعنی روح ما همه چیز را ازاغاز
می دانــد و از همه چیز اگاهی دارد .ولی افکار ما مانند غبار و پرده ایی بر
روی ذهن قرارمی گیرند که مانع از دیدن حقیقت می شود .اما اگر این غبار
را از ذهن خود پاک کنیم ،دانش و خرد حقیقی ما ظاهرمی گردد و درهر
لحظه می داند که چه کاری درست است و انرا انجام می دهد .در یوگا به
دنبال دانش ،خارج از وجود خود نمی گردیم بلکه دانش حقیقی را از درون
خود می جوییم .دانش یوگا ،دانشــی اکادمیک نیســت که از تجربیات و
مشاهدات دیگران بیاموزیم ،باید این دانش را در درون خود بیابیم.
اناندا یعنی "خوشــبختی مطلق" معنی ان این است که همه ی
رنج ها ،اوهام و خیاالت اســت .هیچ رنجی حقیقی و واقعی نیست .تمام
رنج هــا در ذهن ما جای دارند .مانند وقتی کــه در خواب می بینید یک
ببر شــما را تعقیب می کند و شــما با ترس از او می گریزید ولی وقتی از
خواب می پرید ببر ناپدید می شود .برای یک یوگی جهان فقط یک خواب
است ،تمام رنج ها و مصائب ان نیز اوهام و خیاالت است .اما اگر از خواب
برخیزید می بینید که در واقع رنجی وجود ندارد .به این درک عمیق ،اناندا
یا خوشبختی واقعی می گویند.
ما از بســیاری چیزها می ترسیم و این ترس ها را واقعی می پنداریم در
صورتی که ترس تنها در ذهن ماست .فرض کنید در اداره ایی قراراست با
رئیس مالقات کنید .شما خیلی از نام رئیس می ترسید .ممکن است او را
ببینید ولی ندانید او رئیس است و فکر کنید یک کارمند عادی ست .شاید
با او راحت باشید و خوش و بش کنید اما به محض اینکه بفهمید او رئیس
است دست و پای خود را گم می کنید .در اینجا معلوم می شود ترس یک
وهم است نه واقعیت .فردی که مالقات کردید یک نفر است ولی شما تنها
از نام او ترسیده اید! مثال دیگری می زنیم .شخصی در تاریکی راه می رفت
و پایش را روی طنابی گذاشت ،فکر کرد او مار است و وحشت زده شروع به
دویدن کرد .پایش به طناب گرفت و به زمین خورد و بی هوش شد .صبح
فردا که بیدارشــد در روشنایی نور روز دید که او یک طناب است نه یک
مار ،مار فقط توهمی در ذهن او بود .به همین ترتیب یک دشمن می تواند
در ذهن شما تغییر کرده و تبدیل به یک دوست شود ،همه چیز به اندیشه
و فکرهای شما بستگی دارد.
طبیعت واقعی ما شــادمانی و مثبت اندیشی است ،غم و منفی گرایی
طبیعت واقعی ما نیســت ،فقط اوهام است .دلبستگی ها ،ارزوها و حس
مالکیت ،غم و رنج را بوجود مــی اورند ،اگر بتوانیم خود را از قید ارزوها
و وابســتگی ها برهانیم به خوشــبختی مطلق یعنی ســات چیت اناندا
نائل می شویم.
خود واقعی ما همان سات چیت انانداست ،افکار و موهومات ،ما را از خود
واقعی مان دور می کنند .یک تمرین موثر برای بازگشت به خود واقعی این
است که از خودمان بپرسیم :من کیستم؟ دراین سوال عمیق شویم .ببینیم
بدون ارزوها و خواســته ها وبدون منیت و حس مالکیت ،چه چیزی باقی
می ماند .انچه باقی می ماند خود واقعی ماست.
1-Vedanta
2-Veda
3-Vid
4-Anta
5-Rishi
6-Atma
7-Sat Chit Ananda
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
13 صفحه 14
ایورودا دوستدار شکالت
نویسنده :وانی لیندا برترون
۱
ترجمه :پروانه قاسمیان دستجردی
@parybaba_ji
ایام نوروز نزدیک اســت و شکالت یکی از پرطرفدارترین تنقالت پذیرایی در
اعیاد .شــکالت انواع مختلــف و طعم های گوناگونی دارد .بعضی شــکالتها از نوع
مرغوبتری هستند و بعضی دیگر از کیفیت باال و استانداردی برخوردار نیستند.
ایورودا شکالت را ماده مغذی و مفیدی می داند و توصیه می کند که به جای خرید
ان ،بر اساس دوشای غالبتان شکالت مناسب با طبع خود را در منزل تهیه کنید.
اکثر ما شــکالت را خیلی دوســت داریم ،ولی
شــکالت هایی که می خریم دارای تنوع باالیی از
نظر کیفیت و ارزش هستند .خیلی از شکالت ها
دارای شکر تصفیه شــده ،افزودنی های ناسالم و
ماندگاری باال هستند ،به طوری که برخی از انها
تاریخ چند ماه یا چند ســاله دارند و اص ً
ال مناسب
خوردن و سالمتی نیستند.
یک خبر خوب برای دوستداران شکالت اینست
که ما می توانیم شکالتهای با کیفیت و ارگانیک
را خودمان درست کنیم .تحقیقات نشان می دهد
که شکالت با کیفیت باال می تواند به عنوان تغذیه
ای سالم در بخشــی از رژیم غذایی سالم ما قرار
گیرند .دیگر نیازی نیســت که با خوردن شکالت
احساس گناه و پشیمانی کنیم ،بلکه می توانیم با
مصرف شکالت با کیفیت ،احساس رضایتمندی
هم بکنیــم .اطالعاتی که از تحقیقــات در مورد
شکالت بدســت امده است ،نشــانگر انست که
شکالت با داشتن فالوونوئیدها و انتی اکسیدانها
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
برای سالمت بدن الزم هســتند .فالوونوئیدها
اساساً از گیاهان بدست می ایند و برای سالمتی
بســیار مفید هستند .یکی از فواید ان کمک به
بدن برای اســتفاده از اکسید نیتریک است که
برای سالمتی خون و فشار خون مفید است .به
این معنی که شکالت باعث کاهش فشار خون
و کاهش اضطراب هم می شــود .می دانیم که
شکالت باعث احساس خوب در فرد می گردد،
پس شــاید دلیل اصلی این احساس خوشایند،
فواید ذکر شده در باال باشد.
ایا تمایل به عمر طوالنی دارید؟
تحقیقات در دانشگاه هاروارد بر روی 8000
نفر که سنین باالی 65سال داشتند ،نشان می
دهد که کســانی که تمایل به خوردن شکالت
داشتند ،عمر طوالنی تری نسبت به بقیه داشتند.
معموالً به ما توصیه می شــود که به خاطر کره
کاکائوی موجود در شــکالت ،از خــوردن ان
اجتناب کنیم .ولی کــره کاکائو به هیچ عنوان
ناسالم نیســت .اولئیک اسید موجود در کاکائو
همانند اولئیک اسیدی است که در روغن زیتون
موجود است و جزو روغن های غیر اشباعی است
که برای سالمتی قلب الزم است .همچنین اسید
اســتئاریک و اسید پالمتیک شــکل سالمی از
چربی های اشباع شده هستند.
کاکائــوی ارگانیــک و خــام دارای انتــی
اکسیدانهای فراوان ،منیزیم و اهن است .شکالت
غنی از ویتامین های A,B,C.D,Eهمچنین پتاسیم
و سدیم است .یکی دیگر از مصارف شکالت ،در
مراکز زیبایی است که از شکالت برای استفاده
به عنوان ماسک بر روی پوست صورت و بدن و
برای تغذیه و درمان پوست به کار می رود.
تجربه ی لذتبخش بعد از خوردن شکالتهای
کارخانه ای که دارای شکر و افزودنی های فراوان
هســتند ،لذتی انی اســت و پس از ان در بدن
باعث تجمع اما ( سموم بدن) می شود .در حالی
که کاکائوی سالم دارای ترکیبی به نام اناندامید
است ،این احساس خوشایند ملکولی به ما کمک
می کند که احساس شادمانی واقعی و طوالنی
تری نسبت به خوردن شکر بکنیم.
تجربه ی طعم شکالت واقعی و باکیفیت باال،
باعث می شــود که اندورفیــن در بدن افزایش
یافته و بر روی خلق و خوی شــما تاثیر مثبت صفحه 15
بگذارد .شکالت ،با داشتن انتی اکسیدانها باعث
کاهش اضطراب شده و به حفاظت بدن در مقابل
رادیکالهای ازاد کمک می کند ،خوردن یک تکه
شــکالت در بعد از ظهر ،باعث تقویت حافظه،
احساس شادمانی و خوشی بعد از گذراندن روزی
خسته کننده و استرس زا می شود.
ایورودا و شکالت
شــکالت خــوب و با کیفیــت دارای خواص
سالمتی بسیاری است ،ولی ایورودا به ما یاداوری
می کند که خوردن هر چیز باید در حد اعتدال
باشــد تا تاثیرات مثبت بر بدن بگذارد .خوردن
بیش از حد شکالت باعث افزایش (راجا )در بدن
شــده و ایجاد فعالیت بیش از حد مغز و گرمی
بیش از حد در بدن می کند.
ایورودا همیشه به دنبال بهترین مواد تشکیل
دهنده در همه ی چیزهایی است که ما به دهان
می گذاریــم .برای تمامی ســاختارهای بدنی،
بهتر اســت که شکالت قبل از وعده های غذای
اصلی و یا به عنوان میان وعده اســتفاده شود،
در اینصــورت اگنی( اتش گوارشــی) عملکرد
خیلی خوبی خواهد داشــت .ترجیحاً شکالت را
در هنگام شــب میل نکنید ،چــون مانع خواب
شده و ذهن را فعال نگه می دارد .کاکائوی خام،
دارای مزه خیلی تلخی(راســا) است ،همینطور
سبک و خشک(ویپاکا) است و انرژی گرم کننده
خوبی(ویریا) دارد .در علم ایورودا ،مصرف بیش از
حد شکالت باعث افزایش راجاسیک شده و ذهن
مشغول و هضم سخت می شود ،به عبارتی کلید
سالمتی تنها در میانه روی در مصرف ان است.
طبیعت وجودی ما یا طبعی که در ما نهادینه
شــده( پراکریتی) ،هرگز تغییر نمی کند ولی با
توجه به فصول ،مراحل زندگی ،میزان اســترس
و ســاعت روز و شب ،دچار اختالل می شود ،به
طبعی که در اثر عوامل ذکر شده به طور موقت
در بدن ایجاد شده است( ویکروتی) می گوییم.
برای اینکه همیشه با طبع اصلی خود در تعادل
باشیم ،راهکارهای ســاده ای وجود دارد .که در
اینجا در مورد مصرف شکالت ،به ان می پردازیم.
دوشاها و مزه های شکالت
پایه و اســاس ایورودا بر شش مزه و دوشاها
بنا شده است .ما می توانیم با توجه به شش مزه
اصلی ،شکالت هایمان را مزه دار کنیم و به مزه
های منحصر به فردی برســیم که برای دوشای
غالب ما مناســب تر باشد .در ایورودا ،شش مزه
عبارتند از :شیرین ،ترش ،شور ،تلخ ،قابض و تند
که هر کدام دارای درجات قوی تا ضعیف هستند.
وقتی که شکالت ها با مزه های اصلی ترکیب می
شوند ،باعث اثرگذاری بیشتری در دوشاها شده
و به خاطر ایجاد تعادل در دوشا ،حس بهتری را
منجر می شوند.
برای تهیه شــکالت می تــوان از کاکائو و یا
شــکالت تخته ای بــدون شــکر و افزودنی ها
استفاده کرد ،شــکالت را اب کرده و هر یک از
مواد زیر را با توجه به دوشــای خود به ان اضافه
کنید .در قالب ریخته و پس از ســرد شدن ،به
شکالت مورد عالقه خودتان دست می یابید.
ترکیبات شکالت مناسب دوشاها
-1نارگیل و برگ لیمو :این ترکیب مناسب
برای دوشای پیتا است .ترکیبی از تمامی مزه ها
را ایجاد می کند و برای یک میان وعده شلوغ و
خسته کننده ،این ترکیب شکالت باعث خنکی و
شادی تواماً می شود .بهتر است که برای تهیه
ان از شکالت %70استفاده شود.
-2پســته و اووکادو :این ترکیب برای
دوشای واتا بسیار مناسب است .ترکیب اووکادو
با طعمی کرمی و شــیرین و پسته با مزه شور،
قابــض و تند و تلخ ،همگی باعث ایجاد طعمی
اعجاز انگیز و خوشمزه می شوند .برای تهیه ان،
بهتر اســت از شکالت شیری استفاده شود که
مناسب دوشای واتا است.
-3فلفل چیلی و تمشــک :این ترکیب
برای دوشــای کافا بسیار مناسب است .مزه ای
تنــد و تیز و قابض که کمک به تعادل کافا می
کند .اگر به ان کمــی زردچوبه و نمک اضافه
شود نیز طعم خیلی خوبی پیدا می کند ،بهتر
اســت برای تهیه ان از شکالت % 70استفاده
شود ،چون برای دوشــای کافا مزه تلخ بهتر از
شیرین است.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
15 صفحه 16
-4تمبر هندی و موز :این ترکیب مزه برای
دوشای واتا مناسب است .ترکیبی از شیرینی و
شــوری و دانه های انتخابی و مناسب دوشای
واتا ،باعث ترکیب بسیار خوشمزه و مفیدی برای
دوشای واتا می شود .حتماً شکالتی که استفاده
می شود از نوع شکالت شیری باشد ،چون تلخی
برای دوشای واتا مناسب نیست.
-5زنجفیل و نارنگی :این ترکیب نیز برای
دوشــای کافا مناسب اســت .ترکیبی از تندی
زنجفیل و شیرینی مالیم نارنگی به همراه مقدار
کمی از فلفل تند و دانه های مناســب دوشای
کافا ،بســیار لذتبخش است .با توجه به دوشای
کافا از شکالت % 70بهتر است تهیه شود.
-6نعناع و ترنج :این ترکیب بسیار مناسب
دوشای پیتا اســت .طعم تلخ و خنک نعناء در
کنار مزه ترش و شیرین ترنج با ترکیب شکالت
تلخی با درصد % 70و همچنین افزودن وانیل،
مزه منحصر بــه فردی را می ســازد که برای
دوشای پیتا بسیار لذتبخش است.
وانی لیندا :برترتــون؛ متخصص طب
ایــورودا بــه مــدت 30ســال و مربی
کالسهای اموزشــی ایورودا به مدت 10
ســال اســت .وی همچنین نویسنده در
زمینه های ایورودا و فرضیه روانشناسی و
شخصیت شناسی یونگ است .وی دارای
کالسهای انالین و ورکشاپهای تخصصی
بیشماری در این زمینه هاست.
منبع:
www.athomewithayurveda.com
Y ogaMagazineDec.2021
معرفیکتاب
هات بِ لی
نویسنده :دکتر سوهاش
جی.شیرساگار
ترجمه ی کاوه محمدی
انتشارات :نشر تاش
قیمت 90000 :تومان
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 17
تعادل را از راه تغییر بیابید
مترجم :حامد رنگین کمان
بــرای اینکه پوروشــا را فــرا بخوانید ،روی
جمالت کوتاهی همچــون "تنها چیزی که ثابت
است ،تغییر اســت" یا "دگرگونی ،اجتناب ناپذیر
اســت" تامل کنید .بار دیگری که دوســت تان را
مالقات می کنید ،به جای سوال "خبر تازه چیه؟"،
از او بپرسید "از اخرین باری که دیدمت چه چیزی
بدون تغییر باقی مونده؟" و بدین شیوه ،چیزهای
پایدار را محترم بشمارید.
مراقبه ی 100
نویسنده :لیزا فیرر ،مربی یوگا ،معلم بخشش ،و
نویسنده ی کتاب عطش :زندگی نامه
چگونه تنفس خود را مشاهده کنیم؟
مشــاهده ی تنفس ،تکنیــک اصلی مورد
اســتفاده ی افرادی اســت که ویپاســانا یا همان
مراقبــه ی "بصیرت" یــا "ذهن اگاهی" می کنند.
این تمرین باستانی مشــرق زمین ،یعنی "واضح
ببینید" یا "عمقی نگا ه کنیــد" .می توانید مانند
تمریــن پرانایاما ،تنفس خود را با شــمردن دم و
بازدم مشــاهده کنید .یا فقط کافی است به نفس
خود همان گونه که می اید و می رود ،بدون تغییر
ان ،توجه کنید.
برای اینکه مراقبه ی خود را روی تنفس تان
متمرکز کنید ،تفاوت های ظریف ان را مشــاهده
کنید .به اینکه چگونه در شکم و قفسه ی سینه تان
به حرکت در می اید و یا هنگامی که وارد بینی تان
و از ان خارج می شــود ،چه حســی می کنید .از
کیفیــت و دمای ان اگاه باشــید ،بدون اینکه به
جزئیات ان بپردازید یــا ان ها را قضاوت کنید .از
ان چیزی که مشاهده می کنید ،جدا بمانید .کافی
اســت هرلحظه با نفس تان همراه شوید .این یک
مراقبه 100درصد است.
۳
وی ِوکا
دیدن شرایط به همان گونه ای
واضح:
بینایی
ِ
که هست ،بدون برداشــت نادرست یا مداخله ی
مهمل بافــی ذهن .وی ِوکا یعنــی همان چیزی که
باعث می شــود به حقیقت یک موقعیت پی ببرید
نه توهم ان .وی ِوکا یعنی قضاوت درســت ،نقطه ی
مقابل ویدیا یا همان یادگیری و دانشــی که از راه
مطالعه به دست می اید .در تمرین جسمانی یوگا،
زمانی که توجه خود را به درون معطوف می کنید
تا بدنتان را در وضعیت مطلوب قرار دهید ،وی ِوکا را
به کار می گیرید.
۲
چیزهای پایدار را محترم بشمارید
نویســنده :رینــا دشــپاند ۱محقــق یوگا و
ذهن اگاهی ،نویسنده و معلم یوگا
طــی مطالعات دربــاره ی زبان سانســکریت،
اموزگارم ما را تشــویق می کرد تا روی پوروشــا
کیهانی ثابت
خوداگاهــی
تمرکــز کنیم (خود یا
ِ
ِ
و بدون تغییر) .پوروشــا باعث تعــادل پراکریتی
(اصــل درحــال تغییر علت و معلول) می شــود.
ِ
پراکریتی یعنی هران چیزی کــه تغییر می کند؛
مانند موجودی حساب بانکی تان یا مقدار کالژن
در پوست تان .وابستگی بیش از اندازه به پراکریتی
می تواند ازاردهنده باشد ،زیرا احتمال دارد بیش از
اندازه بر منیت تاکید کند .درنتیجه ،ممکن است
به این باور برسید که هرچیزی باید ان گونه ای که
می خواهید باشد ،به جای اینکه قدردان ان چیزی
باشید که دربرابرتان است.
1-Rina Deshpand
2-Liza Firer
3-Viveka
منبع :مجله اوم یوگا
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
17 صفحه 18
ایا درسالی که گذشت این پنج
رهنمود یوگا را به کار بستید؟
نویسنده :مهتاب کالنتری
معموال در شــروع ســال جدیــد ،اکثر ما
نگاهی به ســال گذشته می اندازیم تا ببینیم
برنامه هایی که قصد انجامشــان را داشــتیم
عملی کرده ایم یا خیــر؟ و بعد برای ورود به
سال نو اماده می شویم و با خود عهد میبندیم
که در ســال جدید به اهدافی که نیمه کاره
مانده اند و هنوز به انها نرســیده ایم ،برسیم.
یوگا پنج رهنمود مهم برای داشــتن زندگی
بهتر را به ما پیشنهاد می کند که شاید تا حد
زیادی با انها اشنا باشید .با مطالعه این مقاله
می توانید خود را محک بزنید و ببینید تا چه
اندازه این پنــج رهنمود را به کار می بندید؟
با مروری برعملکردمان در ســال گذشــته،
می توانیم با انرژی وانگیزه ی بیشتری سال نو
را اغاز کنیم.
یوگی ها زندگی و حیــات را مانند مثلثی
می بینند که جســم فیزیکی انســان ،ســه
مرحلــه ی تولد و رشــد و مــرگ را در ان
می گذراند .از زمان تولد تا ســال های اولیه ی
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
پس از تولد ،روند نوســازی بدن بیشتر از روند
تخریبش می باشــد و درواقع اوج شکوفایی ان
بین 18تا 20سالگی است .در این سنین میزان
بازیابی و رشــد انسان به اوج خودش می رسد و
به نوعی رشد انسان ســیر صعودی دارد .اما به
تدریج به یک حالت ثبات رسیده که این حالت
پایداری تا حدود 35سالگی ادامه می یابد ،اینجا
زمانی است که سرعت بازسازی و نوسازی بدن و
سرعت کاهش میابد و اما بعد از 35سالگی روند
تخریب بر نوسازی پیشی می گیرد و بدن رو به
سوی دوران کهولت و پیری پیش می رود.
یوگا معتقد اســت که ما برای درد کشیدن و
رنــج دیدن به این دنیــا نیامده ایم بلکه اهدافی
عالی تــر و واالتــردر پس تولد ما نهفته اســت.
کشــف بعد معنوی و دانستن هدف زندگی نیاز
به هوشــیاری عمیق و خواسته ای قوی دارد که
این دو ،حاصل جســمی سالم و ذهنی قدرتمند
می باشند ،به همین خاطر است که بزرگان یوگا و
پیشینیان ما روش های کلی و فراگیر یوگا را پی
ریزی کرده اند .بدین ترتیب می توان روند تخریب
و افت جسمانی و ذهنی را تا جایی که می شود
محدود کــرده و یا به تاخیر انداخت .خردمندان
هند باستان سیســتمی را طراحی کرده اند که
باعث دفاع بــدن در برابر بیماری ها و به تعویق
انداختن مرحله ی کاتابولیک ،همین طور نیرومند
ماندن قوای فیزیکی وروانی می شود .این سیستم
یوگا نام دارد و این برنامه ی ســاده ،برپنج اصل
اساسی استوار است:
-1ورزش ( انجام اساناها)
انجام اســاناها ،حرکات صحیح فیزیکی بدن
اســت .با انجام اســاناهای یوگا عالوه بر رشــد
توانایی های جسمی ،رشــد توانایی های ذهنی
نیز فراهم می گردد ،زیرا حرکات یوگا به گونه ای
طراحی شده اند که باعث قدرت ،انعطاف پذیری و
سالمتی جسم می شوند .اساناها تاثیرات عمیق و
شگرفی بر ماهیچه ها ،مفاصل و اندامهای داخلی
بدن دارند .مثال در حرکتی مثل پیچ نشســته، صفحه 19
عالوه بر تاثیرمثبت بر ســتون فقرات ،یک
ماساژ مناســب برای اندام های داخلی بدن
فراهم می شود.
-2تنفس صحیح ( پرانایاما)
براســاس عقاید یوگی ها ،پرانــا انرژی
حیاتی موجود در جهان است که به سالمت
و کنترل جســم و ذهن کمک می کند .در
واقع بارزترین تظاهر پرانا درجســم انسان
حرکات تنفسی می باشد .یوگی ها با انجام
تمرینات تنفسی (پرانایاما) انرژی یا پرانا را
در جسم و ذهن خود ذخیره می کنند .یکی
از بهترین مکان ها برای جذب پرانا طبیعت
است و این یکی از دالیل عمده حال خوب
ما بعد از طبیعت گردی می باشد.
این رهایی باید در سطح بدن و ذهن باشد
بلکه باید در زندگی هم هرچه که برای ما
باعث رنج و ناراحتی می شود را رها سازیم
تا ارامش داشته باشیم و می دانیم ارامش
شرط اول سالمتی است.
-4رژیم غذایی ســالم و طبیعی(
ترجیحاگیاهخواری)
یکی از شــعارهای معروف یوگی ها این
است":خوردن برای زیستن نه زیستن برای
خوردن" .معموال رژیم غذایی یوگایی شامل
گیاهخواری همــراه با مصرف فراورده های
لبنی می باشــد .این رژیم عالوه بر سادگی
و طبیعــی بودن به راحتی قابل هضم بوده
و باعث افزایش سالمتی می شود .غذاهای
ســاده به علــت ســهولت در هضم باعث
-3رهاســازی یا وانهادگی بدن ( ســامتی می گردند و به خوبی جذب بدن
شاواسانا و ریلکسیشن)
می شوند .بهتر اســت غذاهایی که مصرف
روند رهاســازی بدن در شاواسانا ابتدا با می کنید مستقیما از زمین و طبیعت گرفته
اگاهی بر ماهیچه ها و مفاصل شروع می شود شده باشــند تا ارزش غدایی باالیی داشته
و بعد تدریجا به اندام های داخلی و ذهن و باشند.
حتی در مراحل پیشرفته ی رهاسازی برای
رسیدن به صلح درونی اتفاق می-افتد .در
-5مثبت اندیشی ( انجام مراقبه یا
شاواسانا ،ما رها سازی را تجربه می کنیم ،مدیتیشن روزانه)
چرا که می دانیم ارامش واقعی ذهن و روح
وقتی کــه ذهن ارام و بــدون افکارزائد
به دنبال رهایی بدن ایجاد می شود و نه فقط وفاقد اندیشــه های منفی باشــد ما قادر
خواهیم بود که خود واقعی مان ،احساسات
و افکارمان را مشاهده کنیم .انسان درعلوم
زیستی به اقیانوس تشبیه شده است که هر
قدرهم روی اقیانوس مواج باشد در اعماق
اقیانوس همه چیز در ارامش است ،درست
مثل انسان که هر قدرهم درظاهرمتالطم
باشــد بــاز در اعمــاق وجــودش ارامش
نهفته ایی دارد .فقط باید خواهان دستیابی
به ان باشیم .در تمرینات مدیتیشن ،ذهن
چنان متمرکز می گــردد که از قید زمان ،
مکان و متعلقات ان رها می شــود .پس از
رســیدن به این مرحله از تمرکز است که
حرکت به ســوی خودشناسی شروع شده
و درســت تداعی دریاچه ای است که اگر
اب دریاچه ارام و بی حرکت باشــد ،بستر
و کف دریاچه بهتر دیده می شود .به همین
ترتیب اگر ذهن ارام و ســاکت باشــد ما
هویت خود را بهتر درک می کنیم .اساس
تمرینات ذهنی یوگا برپایه ی همین پدیده
اســت .درواقع یوگا نوعی سبک زندگی بر
پایه ی ساده زیستی و انضباط فردی ست
و براســاس فلسفه ی یوگا جسم ما خانه ی
روح ماست ،پس نیازهای ویژه ای دارد که
با عملکرد صحیح و بهینه و تغذیه سالم و
تحرک مناسب و رها سازی جسم ،به موقع
این نیازهایش برطرف می گردد.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
19 صفحه 20
ایگو چیست؟
نویسنده :چانگ فن
شخصیت و ذهن انسانی به صورت تک بعدی
نبوده و عمل نمی کند ،چرا که درون هر انسان سه
قدرت ماورایی به نامهای نهاد( اید) ،من(ایگو) و
من واال( سوپر ایگو) وجود دارد .این سه مانند سه
قدرت درونی به همراه یکدیگر ذهن و شخصیت
انسانی را شکل می دهند و بدون یکدیگر معنایی
ندارند .نمی توان گفت که کدام بد و کدام خوب
است ،بلکه شاید بتوان گفت که کدامیک با نوع و
میزان کیفیتش در هر انسان ،بر روی 2بعد دیگر
تاثیرگذار است .شواهد نشان می دهند که اینگونه
تقسیم بندی ذهن به 3بخش ،به پیش از زمان
افالطون می رســد ،و در طول زمان؛ مورد توجه
اندیشمندان ،فیلسوفان و روانشناسان بزرگی قرار
گرفته است.
زیگموند فروید 1روانشــناس المانی تقسیم
بنــدی ذهــن را به ســه قســمت بدینصورت
بیان می کند:
نهاد یا اید؛ بخش پایدار وجودی انســان است
که از ابتدا در انســان حضور داشته است .بخش
خود یا ایگو؛ بخشی است که مسئول برخورد با
واقعیات جهان پیرامون است .خود واال یا سوپر
ایگو؛ بخشــی اســت که در بر دارنده ی تمامی بعد ان را به معنــای مجموعه ای از جنبش ها
ارمان ها و عقاید و باید و نبایدهای اخالقی است و کنش های روانی مانند؛ برنامه ریزی ،جستجو
و تحقیــق در مورد داده ها ،قضــاوت ،کنترل و
که ما از پدر و مادر و جامعه کسب می کنیم.
تحمل کردن ،مورد بحث و نظــر قرار داد .ایگو
2
-1اید
جزئی از شخصیت است که با واقعیات زندگی در
از نظــر فروید؛ نهاد یــا اید؛ تنهــا جزئی از ارتباط است.
شــخصیت و منبع تمام انرژهای روانی است که
۴
-3سوپر ایگو
از زمان تولد در ضمیر انســانی حضور دارد .نهاد
کام ً
سوپر ایگو بخشی از شخصیت انسانی است که
ال ناخوداگاه است و شامل رفتارهای غریزی
و ابتدایی می شــود .نهاد در اوایل زندگی نقشی دستورالعمل هایی برای قضاوت و سنجش برای
حیاتی را به عهــده دارد ،چرا که تمام نیازهای انســان فراهم می کند .به عبارتی احساس ما در
نوزاد از این طریق بیان می شــود .گرســنگی و خصوص درست و غلط در مورد هر چیز ،از طریق
تشــنگی ،نیاز به خواب و اســتراحت؛ تمامی از سوپر ایگو بیان می شود .سوپرایگو به دو بخش
طریق بخــش نهادی وجود ،اعــام می گردد و تقسیم می شود :خود ایده ال که تمامی قوانین
و دستورالعمل های رفتارهای خوب و شایسته را
نیازمند پاسخگویی هر چه سریعتر است.
تحلیل می کند و وجدان که مســئول تجزیه و
3
-2ایگو
تحلیل تمامی رفتارهایی است که از نظر والدین
فرویــد؛ در ابتــدا واژه ی ایگــو را برای بیان و جامعه نکوهیده است و در فرد احساس گناه و
احســاس خودیت مورد اســتفاده قرار داد ،ولی پشیمانی بوجود می اورد.
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-4تفاوت ایگو(من) و اید(خود)
نقش و عملکرد اصلی ایــد؛ ارضای نیازهای
غریزی و پایه ای انســان اســت که از بدو تولد
با اوســت ،در حالی که ایگــو یا من؛ نقش مهار
کننــده در برابر ابراز هیجانــات بیرونی را دارد.
ایگــو همچنین ســعی در تعادل ســازی بین
اســتانداردهای اخالقی و ایده الیست دارد .در
زمانی که ایگو نتواند به وظایف و عملکردش به
خوبی عمل کند؛ اختالالت و مشــکالت روانی
پدیدار می شوند.
-5نظریه فروید درباره ی ایگو
فروید در مقاله ی رئوس روانکاوری ،به این نکته
اشــاره می کند که ایگو در بدو تولد نوزاد وجود
نداشــته و بتدریج در زمانی که کودک با جهان
پیرامونش ارتباط برقرار می کند؛ شکل می گیرد.
فروید شکل گیری ایگو را بر پایه ی تجربه کردن
و عدم رســیدن کودک به خواسته هایش بیان صفحه 21
می کند .ایــن اتفاقات در طول زندگی فرد باعث
رشد و بزرگ شــدن ایگو می شود .فروید بر این
باور بود که کودک ،بــا تجربه ی پاداش و تنبیه
که از طرف پدرو مادر ،معلمین و محیط اطراف
دریافت می کند؛ می اموزد که چگونه رفتار کند
و در نتیجــه از نهاد درونش دور شــده و ایگو یا
خود شکل می گیرد .به طور کلی می توان گفت
که ایگو تشخیص می دهد که چه چیزی واقعیت
دارد ،چــه کاری را در چه زمانی باید انجام داد و
همچنین به اندیشه و افکار انسجام الزم را داده و
باعث می شود که جهان اطراف به صورت معنایی
درک شود.
-6ایگو و کارکردهــای ان در نظریه ی
روانکاوی و مدل ساختاری شخصیت
ایگو به عنوان بخش خوداگاه انسان؛ مسئول
برنامه ریــزی ،تصمیم گیری و قضاوت اســت.
همچنین در ارتباط با دیگران به صورت مجزا و
واقع بینانه عمل می کنــد .ایگویی که در تعادل
است ،فرد را منطقی کرده و ساختار شخصیتی او
را با ثبات و با عزت نفس می کند .ایگو در مقابل
اضطرابات و امیال انسانی و عاطفی توانایی کنترل
و مهار خود را داشته و قابلیت دفاع از خود را نیز
در برابر مخاطرات داراست .در صورتی که انسان،
بیش از حد در حال قضاوت کردن خود و دیگران
شود ،باعث عدم تعادل در این جنبه از وجودش
یعنی ایگو می گردد و تبدیل به فردی خودخواه
و بسیار نکته بین می شــود .این امر سبب عدم
اطمینان به محیط اطراف شده و فرد را عصبانی و
نامطمئن می کند .افرادی که ایگوی انها از تعادل
خارج شده و بیش از حد بزرگ گردیده است ،به
صورت افرادی غیر قابل تحمل ،خود محور و به
صورت افرادی می شــوند که به خود بیش از هر
کسی اهمیت داده و موجب سلب ازادی و راحتی
در دیگران می شوند.
-۷تعامل نهاد ،ایگو و سوپر ایگو
کلید شــخصیتی سالم در تعادل و تعامل بین
هر سه بخش؛ اید ،ایگو و سوپر ایگو است .فروید
معتقد است که ایگو و قدرت ان ،می تواند تمامی
فشارها و اعمال نفوذ دو نیروی دیگر را به خوبی
مدیریت کند ،در حالی که اگر قدرت ایگو کاهش
یابد و یا بیش از حد باشد ،باعث اختالالت جدی
در روان انسان می گردد .ایگو همچنین به عنوان
واســطی میان اید و جهان اطراف ادمی اســت،
خواسته های اید را با نگرشی واقع بینانه بررسی
و بــه بهترین نحو و به صــورت عاقالنه بر اورده
تصویر -2نگارنده
می نماید .این امر باعث می شود که فرد نیازهای
انی و غریزی خود را مانند گرســنگی و تشنگی
و هر نــوع نیاز دیگر را ســنجیده و حتی ان را
به تعویق انــدازد و به طرز عاقالنه تری با زندگی
روبه رو شــود .در این حالت ســوپر ایگو نیز به
تعادل می رسد.
-۸اگر بین ساختارهای شخصیتی تعادل
وجود نداشته باشد چه می شود؟
از نظــر فروید؛ ایگویی که ســالم و در تعادل
باشــد؛ با توجه به غرایز و نیازهای اید؛ سعی در
براورده کــردن انان از طریق منطق و به صورت
واقعگرایانه می کند به طوری که مانع رفتارهای
نســنجیده و کودکانه و غریزی انسانی می گردد.
در مــورد افرادی که ســوپرایگوی انها در حال
تعادل است ،این امر؛ نشانگر شخصیتی متواضع،
مهربان و از خود گذشته است .در نقطه ی مقابل
این وضعیت؛ کســانی که دارای سوپرایگویی از
تعادل خارج شــده هستند ،انســان هایی بدون
اعتماد به نفس ،خجالتی و ترســو گشــته و در
مقابل دیگران ،بی دفاع می شــوند .این افراد در
گذشــته ی خود غرق شــده و توان رویارویی با
واقعیات زندگی را ندارند .معموالً این افراد گرفتار
دام و ارتباط با افرادی می شوند که دچار ایگوی
از تعادل خارج شده هستند .افرادی که دچار عدم
تعادل در ســوپر ایگوی خود هستند ،باید سعی
کنند که بــا تمرینات ارتباطی با دیگران ،مطرح
کردن عقاید خود و عدم ترس از مورد انتقاد قرار
گرفتن؛ باعث تعادل خود شوند .در یوگا تمرینات
یاما و نیاما کمــک بزرگی به تعادل و توازن بین
ایگو و سوپر ایگو می کنند .تمریناتی نظیر کنترل
خشم ،ارتباط با طبیعت ،ایثار و فداکاری؛ باعث
ایجاد تعادل در ایگو می شــوند .ایــن افراد باید
از خودنگــری و خودخواهی به حالتی بروند که
دیگران و محیط افراد خود را بهتر دیده و با انها تا
جایی که ممکن است ارتباطی دوستانه و خالصانه
برقرار کنند.
همینطور افرادی که سوپرایگوی انها از تعادل
خارج شده اســت باید سعی در انجام تمریناتی
مانند؛ عدم وابستگی ،ارتباط با بزرگان و شنیدن و
خواندن مطالب انان ،نمایند .همچنین تمریناتی
نظیر مدیتیشن و ارتباط با درون ،کمک بزرگی
به شــناخت جایگاه فرد کــرده و تعادل کامل و
میزان شــدن دو کفه ی ترازو از این طریق کام ً
ال
میسر است.
منابع:
1-Freud, Sigmund. The Standard Edition of the
Complete Psychological Works of Sigmund Freud.
Vol. XIX (1999) James Strachey, Gen. Ed
2-Id
3-Ego
4-Super ego
ایگو و سوپر ایگو -www.danesheyoga.com/article/
-Freud, Sigmund. The Standard Edition of the Complete
)Psychological Works of Sigmund Freud. Vol. XIX (1999
James Strachey, Gen. Ed
-www.wikipedia.org/ego
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
21 صفحه 22
یوگا و خودگویی
گرداوری و برگردان :سوسن عبدالرضایی
همه انسان ها ،گفتگوی درونی با خود را تجربه
می کنند که ممکن است در افکار خود با خودشان
ســخن بگویند ،یا اینکه به صــورت بلند ،افکار
خــود را بازگو کنند که به این حالت خودگویی
گفته می شود .تعاریف زیادی از گفتگوی درونی
وجود دارد؛ واتســون گفتگوی درونی را با تفکر
یکسان می داند .مولیر ،گفتار بدون صوت را برای
خودگویی مناسب می داند .خودگویی ها معادل
افکار هســتند ،یعنی انچه که در یک موقعیت
خاص به خود می گوییم ،که ممکن اســت در
کلمات بگنجد ،یا غیرکالمی باشــد ،یا به شکل
احساسات ،تاثیرات یا پاسخ های فیزیکی دراید.
خودگویی های بیشتر ما ناهوشیارانه و نااگاهانه
اتفــاق می افتد و گاهی به شــکل هیجانات در
می ایند کــه با کلمات قابل بیان نمی باشــند.
تکلم درونی ویژگی بشریت است و تفکرات در
شکل مکالمه ی درونی ،ذهن ما را غرق می کنند.
دیدگاه های شناختی مدت هاست که در رابطه
با انچه مردم به خودشان می گویند و چگونگی
رفتارشان ،تاکید دارند و معتقدند ،خودگویی ها
به اندازه کالم دیگران بر احساســات و رفتار ما
تاثیرگذارند .در پژوهش های مختلف به دو بعد
از خودگویی اشاره شده است؛ خودگویی مثبت،
که شــامل تشویق ،پاداش کالمی به خود است
و خودگویی منفی که شامل انتقاد و اشتغاالت
منفی فکر می باشد .خودگویی مثبت ،اعتماد به
نفس و تالش را افزایش می دهد ،خلق را تنظیم
و اضطراب را کاهــش و فعالیت های موثر را راه
اندازی می کند ،اما یــاس و ناامیدی خودگویی
منفی را به وجود می اورد و خود باعث استرس
و اضطراب و تغییر منفی خلق و خو می شود که
البته پژوهش های رفتاری نشــان می دهند77 ،
درصد انچه ما در مورد ان فکر می کنیم منفی
و ناکارامد هستند و علیه خود ما کار می کنند!
بیشتر افرادی که از خودگویی منفی استفاده
می کننــد ،از انچه می گویند اگاه نیســتند و
البته اگاه باشیم ،انچه شــما در مورد خودتان
می گویید به سمت ناهشیار ذهن جهت می یابد
و بر احساســات و عواطف تاثیر مثبت یا منفی
خود را خواهند داشــت اما اینکــه چرا افکار و
خودگویی های منفی می توانند خطرناک باشند،
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ریچ هانســون ان را در یک جمله ســاده بیان
می کند •،ذهن مانند چســب است برای افکار
منفی و مانند تفلون است برای افکار مثبت"
• ایا راهی برای تغییر خودگویی های ما
وجود دارد؟
خبر خوب ان اســت که ما با ذهن اگاهی و
خوداگاهی می توانیم ،بر گفتگوهای درونی خود
اگاه و موجب تغییر در ان ها شویم:
-1از عبــارات و جمــات منفــی در
خودگویی های خود اگاه باشید و این که علت و
ریشه ان ها چیست و چه چیزی و یا اتفاقی باعث
ان ها شده است.
-2حال سعی کنید افکار مثبت را جایگزین
افکار منفی کنید.
-3سعی کنید خودگویی های شما در جهت
راه حل یابی و رشد و پیشرفت شما باشد.
-4بــا خودتان همانند بهترین دوســتتان
صحبــت کنیــد و دســت از کمال گرایــی
منفی بردارید.
-5از برداشت شخصی از اتفاقات خودداری
کنید ،شرط قضاوت اگاهی است.
• ایــا یوگا می توانــد موجب تغییر در
خودگویی های ما شود؟
یــوگا ذهن و بدن را برای به دســت اوردن
هوشیاری به چالش می کشد و تمرینات همراه
با ذهن اگاهی به افراد این فرصت را می دهد که
توجه خود را بر لحظه حال متمرکز ســازند و با
ادامه تمرینات یوگا ،خوداگاهی و ذهن اگاهی
را افزایش و الگوهای افکار منفی تکرار شــونده،
که به خودگویی منفی می انجامد ،مشــخص و
شفاف می شوند.
برای مثال زمانی که مربی درکالس یوگا ما
را به وضعیت صندلی (اوتکات اسانا) می برد ،از
انجا که انجام صحیح این حرکت ،تالش بسیاری
را می طلبــد ،مربی اگاهی ما را روی تنفس مان
متمرکز می کند و همین باعث می شود افکار ما
بدون انکه اگاهی ما را از لحظه اکنون منحرف
سازند ،وجود داشته باشند و ممکن است مربی
با نگه داشتن و مکث در حرکت ،ما را از نقطه ی
امن مان خارج می کنــد و ما را مجبور به مکث
در حرکت بیش از انچه دوســت داریم باشیم،
می کند و ممکن است این افکار و خودگویی ها
در ذهن مان اتفاق بیافتند:
• مــن نمی توانــم در این حرکــت ،بیش از
این بمانم.
• چه مدت باید در این حرکت بمانم؟ کالس
کی تمام می شود؟
• ایا مربــی می داند ،این حرکت چقدر
سخت است؟
هماهنــگ کردن ذهن و بــدن و تمرکز بر
تنفس باعث می شــود قدرت این افکار کم شود
تــا اینکه باالخره مربی مــا را به حرکت خم به
جلو و ســری دیگر از اســاناها هدایت می کند.
در تمرینات بعدی ســعی می کنیم در حرکات
عمیق تر شویم و بیشتر شاهد افکار خود باشیم و صفحه 23
البته افکارشاید دوباره سرازیر شوند اما زودتر از
قبل محو گردند و این بار این افکار و خودگویی ها
در ذهن شفاف تر هم اتفاق می افتد.
• خودت این کالس را انتخاب کردی و با پای
خودت امدی ،اما این وضعیت سخت است.
• هنوز اماده این حرکت نیستی .نیاز به کمی
استراحت بین حرکات داری.
اما خودگویی ها نیز در ادامه اشکار می شوند:
• بلــه من خودم انتخاب کــردم ،این کالس
را بــرای افزایش قدرت جســم و ذهنم انتخاب
کردم پس گفتگوهای درونی من بدین صورت
تغییر می یابند:
1
• ایــن حرکت عضــات ســرینی من را
قوی می کند.
• من اینقدر قوی هســتم که در این حرکت
بمانم .حتی می توانــم در حرکت عمیق تر هم
بشوم و در ادامه گفتگوهای درونی ،مقاومت من
کاهش می یابد و با این حرکت و سری تمرینات
کنار می اییم .که دوباره صدای مربی را می شوم.
حرکت صندلی (اوتکات اسانا ) اما تغییراتی در
من اتفاق افتاده و متوجه می شــوم که راحت تر
می توانــم این چالش را بپذیــرم و بر حرکت و
تنفسم بیشتر تمرکز کنم .هنوز افکار مشابه قبل
وجود دارند اما میان ان ها فضایی ایجاد شــده و
این فضا برای من فرصت انتخاب واکنش و افکار
و عادت های جدید را ایجاد می کند.
در ادامه تمرینات باز صدای مربی برای انجام
حرکت صندلی را می شنوم و با مکث در حرکت
اصال به دنبال خارج شدن از این حرکت نیستم،
حتی بعــد از ان مربی ما را بــه انجام حرکات
دیگری قبل از اســتراحت (شاواســانا) هدایت
می کنــد ،اما من افکار کمتــر و خودگویی های
اگاهانه تر و تمرکز بر تنفســم را بیشتر از قبل
تجربه می کنم.
• بکارگیری مهارت های ذکر شــده در
خارج از مت تمرین
از انجائی کــه یوگا تمریناتــی با ذهن اگاهی
اســت می توانــد در اگاهی شــما نســبت به
خودگویی های تان موثر باشد و حتی به شما در
ت کمک کند .به
بــه کارگیری ماهرانه این مهار
کارگیری همیشه ان ها در خارج از مت تمرین
به این اسانی نیست .اما با تکرار مهارت های ذکر
شده ،این فرصت را خواهید داشت تا ان ها را به
عادت تبدیل کنید ،عادتی که می تواند در زندگی
عادی روزمره شما نیز راهگشا و موثر باشد.
1-Glutes
منبعSrengthen Your Self-Talk In A Skillful Way With Yoga:
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
23 صفحه 24
جرعه
ای از
یک
کتاب
عاشق شدن
از کتاب "عمیق ترین پذیرش بیداری در زندگی روزمره"
نویسنده :جف فوستر مترجم :وحید مهدیخانی
و کتاب"تعالیمی که قادر است قلب را رهایی بخشد" اثر جک کورنفیل
خالصه نویسی :سیسا
زمانی در زندگی تان ،به احتمال زیاد تجربه ی
عاشق شدن داشته اید .ناگهان ،در حضور شخصی
دیگر (یا یــک کار هنری ،یــک گل ،قطعه ای از
موسیقی ،غروب خورشــید و ...شما می توانید به
همه ی انواع شــیوه ها عاشق شوید) ناگهان صرفاً
شگفتی ،مســحور شــدن و حیرت وجود دارد.
گذشــته و اینده کنار می روند ،توهم زمان از هم
می باشد و فقط انچه هست ،وجود دارد؛ واین یک
معجزه ی ناگفتنی است .شما واقعا کسی یا چیزی
را می بینید که در مقابل شماست .چنین احساس
می شــود که ســرانجام ان چه را دنبالش بودید،
یافته ایــد .انچه که همواره در جســت وجویش
بودید ،درست این جا در مقابل شماست .احساسی
مانند به خانه امدن دارد؛ چنانکه گویی چیزی در
شــما سرانجام ارام و قرار یافته است .اما در واقع،
شما حقیقت را پیدا نکردید .هیچکس هرگز عشق
را پیدا نمی کند ،گویی عشــق چیزی اســت که
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می تواند گم شــود! شما واقعاً انچه را به دنبالش
بودید ،نیافتید .انچه واقعا اتفاق افتاد این بود که
برای لحظه ای جست وجوی شما برای عشق ،از
میان رفت .جوینده عشق را نیافت ،جوینده ناپدید
شد! جست وجو ارام گرفت .شما به طور مختصر
جست وجوی عشق را متوقف کردید .و عشقی که
همیشه ان جا بود ،خودش را اشکارکرد .ناگهان
جوینده ای و هیچ زمانی برای جست وجو وجود
نداشت .ناگهان هیچکس جدا از زندگی انجا نبود.
صرفاً زندگی بود با همه ی رازها ،حیرت و سادگی
بیزمانش.
عشــق به اندازه ی هرکلمــه ی دیگری برای
نامیدن انچه پــس از میان رفتن جدایی بین ما
و دیگران باقی می ماند ،خوب اســت .عشــق به
صمیمیت موجود درقلب تجربه ی کنونی اشــاره
می کند ،به صمیمیتی که همیشه انجاست ،اما به
ندرت به ان توجه می شود.
توهم جدایی وقتی شــروع می شــود که فکر
می گوید« :من تو را دوست دارم» به بیان دیگر ،من
به عنوان یک شــخص مجزا ،تو را که یک شخص
مجزای دیگر هســتی ،دوســت دارم .تو عشقی را
فراهم می کنی که من در جســت وجویش بودم.
تو جست وجوی عشق را در من کامل می کنی .تو
پایان جســت وجوی منی .بودن در حضور کسی
که این گونه تجســم پایان جست وجویتان باشد،
کام ً
ال فراگیرنده است ،مانند چهره به چهره شدن
با خداســت .تعجبی ندارد که وقتی شــما عاشق
می شوید ،درحضور معشوق تان یا مرشد معنوی تان،
احساس ضعف می کنید .تعجبی ندارد که احساس
می کنید انها شــما را کامال فرا می گیرند .تعجبی
ندارد که احساس می کنید انها یک قدرت عجیبی
بر شما دارند .شما نا اگاهانه قدرتی را بر روی انها
فرافکنی می کنید که واقعاً ندارند.
«من» عاشق «تو» نمی شوم .بلکه توهم «من» و
«تو» فرو می افتد و این است عشق .به همین دلیل
ما ان را در عشق افتادن ۱می نامیم .توهم جدایی
فرو می افتد و انچه باقی می ماند عشــق است که
همیشه حاضر بوده است اما ظاهرا ً توسط جست و
جوی ما برای چیزی بیشتر ،نادیده گرفته می شد.
هیچ دو نفری هرگز عاشق نشده اند .عشق مرگ
«دو» است ،کنار رفتن توهم جدایی است .لحظه ای
که من فکر می کنم کسی می تواند مرا کامل کند،
شروع به نگاه داشتن او ،تملک و تصاحب او می کنم.
وقتی من عشقی را که همیشه اینجاست .عشقی را
که من در ذاتم هستم ،فراموش می کنم و در این
توهم می افتم که عشق به طریقی در شخصی دیگر
جای دارد ،انگاه می خواهم او را «مال خودم» کنم!
شــما احتماالً می توانید بیشترین تضادها را
در روابطی که برمبنای این توهم مالکیت هستند
ردیابــی کنید« :تو به من تعلق داری .تو مال منی.
دوست منی .شوهر منی .همسر منی ،شریک منی،
و من نیاز دارم که تو مال من بمانی زیرا من بدون
تو چه کسی خواهم بود؟»
ایا واقعاً کســی ایــن قــدرت را دارد که تو را
کامل کنــد؟ ایا هیچکس دیگــر حاوی تمامیتی
است که تو در جســت وجوی انی؟ ایا هیچکس
واقعاً می تواند به تو عشــق بدهد؟ یا ایا عشقی که
از دیگــری می جویــی ،در واقعیت ،ان عشــقی
ی اســت که تو هستی؟ ایا تو
عمیق ترین پذیرش
واقعا به میلیون ها شــیوه ی مختلف در جســت
وجوی خودت هستی؟
ایا در واقع هیچ کسی می تواند مال من باشد؟
ایا تــو واقعا می توانی شــخصی دیگر را تصاحب
کنی؟ ایا کلمه ی «مال من» به چیزی واقعی اشاره صفحه 25
می کند ،به چیزی بجز یک داستان فکری که در
این لحظه پدیدار می شود؟ البته ،هیچ اشکالی در
این باور نیست که کسی مال توست و تو را کامل
می کند .این یک داستان زیباست که بگویی و به
گفتنش ادامه دهی اگر برایت شــادی می اورد .اما
یک مسئله در اینجا هست؛ وقتی تالش می کنی
کسی را حفظ کنی ،به طور اجتناب ناپذیری شروع
به دستکاری او به شــیوه های ظریف و نه خیلی
ظریف می کنی .وقتی که از یک موجود انســانی
دیگر طلب عشق ،تایید ،پذیرش ،ستایش یا حتی
درک شدن می کنی ،مهم نیست او چه کسی باشد،
تو به طور اجتناب ناپذیر شروع به گفتن چیزها و
انجام دادن کارهایی می کنی که او را خشنود کنی
و تحت تاثیر قراردهی و تحت کنترل خود دراوری
تا بر او غلبه کنی ،او را در زندگی خودت نگه داری،
مانع از این شوی که تو را ترک کند؛ و این همه از
ترس تو از «از دست دادن» و نهایتاً ترس تو از دوباره
تنها و ناقص ماندن ،ناشــی می شود .درد همیشه
نتیجه ی این دستکاری است ،هم برای تو هم برای
کسی که سعی می کنی او را کنترل کنی.
در جســت وجوی مان ،در تالش مــان بــرای
چسبیدن به کســانی که دوستشان داریم ،عشق
ما شرطی می شود .ما فراموش می کنیم که عشق
ذاتاً بدون قید و شــرط است .درست همانطور که
اقیانوس در به اغوش کشــیدن موج هایش ،بدون
قید و شرط اســت .ما فراموش می کنیم که واقعا
چه کسی هستیم و شروع به جست وجوی عشق
در بیرون از خودمان می کنیم .ما فراموش می کنیم
که عشق هرگز نتیجه ی دستکاری کردن نیست.
ان هرگز نمی تواند از دست برود یا به دست اید.
ان صرفاً هست.
شــما ممکن اســت در جســت وجوی روشن
ضمیری ،ثروت ،شــهرت یا موفقیت نباشــید ،اما
چگونه موجودات انسانی دیگر را در جست وجوی
عشــق ،دســتکاری می کنید ،به انها می چسبید
و ســعی می کنیــد انها را تغییــر دهید؟ چگونه
جســت وجویتان باعــث نــزاع در صمیمی ترین
روابطتان می شود؟ چگونه از این که واقعا خودتان
را در حضــور مردمی که به انها اهمیت می دهید،
بیان کنید ،به خاطر ترس از طرد شدن یا از دست
دادن انها ،عقب می کشــید؟ اگر شــما در روابط
شخصی صمیمی تان ،تضاد و کشمکش را تجربه
می کنید ،شــاید در جست وجوی چیزی هستید
که دیگری نمی تواند به شما بدهد .بیایید عمیق تر
نگاه کنیم.
1-Fall in love
C H A K R A M A T
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن
چاکراها و به جریان انداختن انرژی در همه اندام های
بــدن روی تختــی کــه هزاران میــخ در ان بــکار رفته بود
می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا انجام می دادند
تا نه تنها بیمار نشوند بلکه همراه با نشاط و ارامش از
عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام
از ایــن روش کهــن مرتاضــان هنــد مبادرت به ســاخت
و تولیــد تشــکچه ســوزن دار قابل اســتفاده بــرای عموم
بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار نموده است.
چاکرامت تشــکچه ای ســوزنی است که اســتفاده از ان
سالمتی را برای همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
25 صفحه 26
سینمای عرفانی
(دست یافتن به دنیای شاد مستربین)
واحد تحریریه
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در دنیای کمدی ،هنرپیشه ای انگلیسی وجود
دارد که او را با نام مســتربین می شناســیم .از
ان جا که فیلم هایش در تلویزیون خودمان هم
بارها پخش شده است ،حتماً شما خواننده عزیز
هم او را می شناســید و حداقل چند کلیپی از
او دیده اید؛ بحث ما درباره نوع نگاهی است که
1
این شخصیت کمدی به زندگی دارد .مستربین
مردی اســت که نه تحصیل کرده ،نه پول دارد
و نه خوش قیافه اســت .او نه هنــری دارد ،نه
خانواده ای ،نه خانه ای از خود و نه حتی دوست و
اشنایی .دائم خراب کاری می کند ،اما شاد است.
در همــان دنیای کوچک و به چشــم ما خالی
خودش ،خوشحال است .به خاطر از دست دادن
چیزی غصه نمی خورد ،حسرت چیزی را ندارد.
تنها کس و کار او یک خرس عروسکی کهنه است
که با تخیل خودش به او موجودیت می بخشد،
با او حرف می زند و او را همه جا با خود می برد.
البته که مستربین ،کاراکتری ساخته و پرداخته
ذهن نویسنده و کارگردانش(راون اتکینسون)
است و نقطه ضعف های بســیاری هم دارد ،اما
دروغ محض نیست .در واقع همه ی ما در زندگی
روزمره با کسانی مواجه می شویم که به زعم ما
چیزی ندارند ،اما احساس شادی و خوشبختی
دارند؛ راستی راز شادمانی این افراد چیست؟
- ۱در لحظه زندگی کردن
ان چه شادی ها را از ما می گیرد و پای غصه ها
را بــه زندگی ما باز می کند ،فارغ بودن از لحظه
حاضر و پرداختن به گذشــته و اینده اســت.
خاطرات تلخ ،حســرت ها ،ارزوهای بر بادرفته،
خوشــبختی از دســت رفته در گذشته و نیز
رنج ها و مخاطرات هنوز نیامده ،ترس های مبهم،
اضطراب های نامعلوم ،نگرانی های بی اساس در
اینده ،باعث می شوند از زمان حال غایب باشیم
و نتوانیم خوبی های لحظه ی حال را ببینیم و از
ان لذت ببریم .فرض کنید در یک روز بهاری در
خیابان راه می روید ،ناگهان باد و بارانی شــروع
می شــود که زمین و زمان را بــه هم می ریزد.
ممکن اســت وقوع چنین رخــدادی ،خرابی،
خسارت یا ترسی را به یادتان اورد .ممکن است
با مقایسه اوضاع کشوری که پیش از یک زلزله ی
وحشتناک چنین اب و هوایی در انجا دیده شده
بود ،بترسید که مبادا این اب و هوا هم زلزله ی
بدی به دنبال داشــته باشد یا نگران شوید که
نکند لباس هــای روی بند رخت تان را باد ببرد
و ...در صورت چنین تصوراتی در لحظه حضور
نخواهید داشت و نمی توانید لطافت هوا و خنکای
باران را روی پوست صورت خود احساس کنید. صفحه 27
پرواز شــکوفه ها و برگ های نورس را در هوا و
تغییر رنگ و حالت دم به دم اسمان را ببینید و
به این ترتیب یکی از زیباترین تابلوهای سمعی و
بصری طبیعت را از دست خواهید داد .مستربین
در لحظه زندگی می کند .به هر اتفاقی در همان
لحظه ای اهمیت می دهد که وجود دارد .وقتی
گذشت فراموشش می کند و به دنبال لحظه ی
بعد می رود؛ لذا مزه های تلخ زیر زبانش نمی ماند
و ترس از اینده عیشش را منقص نمی کند.
- ۲کم توقع بودن
رشــته ی ارزو دراز اســت و هرگــز به اخر
نمی رسد .همواره ان چه را داریم نمی خواهیم و
ان چه را نداریم می خواهیم .واضح است که ناکام
می شویم ،خشمگین می شویم ،افسرده می شویم
و شــادی از کفمان می رود .هر چه از دنیا کمتر
توقع داشته باشیم ،روزگار بر ما خوش تر خواهد
گذشت .مستربین از هیچ کس توقع ندارد و البته
خودش را هم ملزم نمی داند که ضرورتاً همه ی
توقعات دیگران را براورده کند.
- ۳اسان گیری
بعضی از ما ادم ها گویی افریده شــده ایم که
زندگــی را بر خود و دیگران ســخت بگیریم و
تلخ کنیم .کمال گرایی از ان صفاتی اســت که
متاسفانه نزد خیلی ها حسن محسوب می شود و
به ان مباهات می کنند ،اما کمال گرایی در اصل
نوعی نقطه ضعف است .وقتی دلمان می خواهد
که همه چیزمان درحد کمال باشــد ،خانه مان
بسیار تمیز ،مرتب و لوکس باشد ،کارمان در حد
اعال ،ظاهرمان بی نقص ،فرزندمان شاگرد اول،
همســرمان همه چیز تمام باشد ،یعنی ما خود
را بی نقص و کامل تر از دیگران می دانیم و انتظار
نداریم نقصی در خود و زندگی مان وجود داشته
باشد .حال ان که انچه بی نقص تصور می کنیم،
در ظاهر امر است و نقص ها همه در جایی قرار
دارند که دیده نمی شوند .نقص هایی مانند تکبر،
خودخواهی ،خودمحوری و...
تــاش برای بی نقص بودن باعث می شــود
نســبت به خود و دیگران سخت گیر شویم و به
همــه چیز بیش از حد اهمیــت بدهیم و دائم
نگران به وجود امدن نقصی در هر قســمت از
مجموعه زندگی مان شــویم ،همین شادی را از
ما می گیــرد و تنش و اضطراب را جایگزین ان
می کند .فرض کنید خانواده دور میز جمع باشند
و بخواهند با لذت و شادی غذای خوشمزه ای را
دور هم بخورند و مثــ ً
ا خانم خانه مدام نگران
باشــد که مبادا غذا روی رومیــزی بریزد و ان
را لک کند« .مواظب باش»« ،نریزی ها«« ،دســت
کثیفــت را روی میز نگــذار »...ایا دیگر لذت و
شادی باقی می ماند؟ مستربین اسان گیر است،
نســبت به چیزی تعصب و حساســیت ندارد،
همیشه ساده ترین راه حل را انتخاب می کند و از
ان بسیار لذت می برد.
- ۴برای خود زندگی کردن
بســیاری از ما برای خــود زندگی نمی کنیم
بلکــه بــرای جلب رضایــت دیگــران زندگی
می کنیم ،خــود را جوری می اراییم که دیگران
خوششان بیاید ،لباسی می پوشیم که باب میل
دیگران باشد ،خانه را جوری تزئین می کنیم که
دیگران بپسندند ،از موضوعاتی حرف می زنیم،
کتاب هایی می خوانیم ،به چیزهایی عالقه نشان
می دهیم ...که دیگران دوســت داشــته باشند.
دیگران بپســندند و مورد تایید دیگران باشد.
می دانید که براوردن همه این ها ،چه حجمی از
تالش ،وقت ،انرژی و اســترس را طلب می کند
و این همــه فقط به خاطر این که دیگران از ما
راضی باشــند ،خود ما چه می شویم؟ اگر برای
خود زندگی نکنید و فقط در پی جلب رضایت
دیگران باشید ،نعمت شــادی از کفتان خواهد
رفت .مســتربین برای خود زندگی می کند ،نه
روان اتکینســون ،معــروف به مســتربین
دیگران.
متولد 1955در انگلستان و فارغ التحصیل
مهندسی برق از دانشگاه اکسفورد است .او
- ۵شاکر بودن
فعالیت خود را با کار درشــبکه ایی رادیویی
و باالخره به مهم تریــن بخش مطلب یعنی
اغازنمود .از سال 1980بازیگری را به صورت
حرفه ایی شروع کرد و درسال 1983نمایش
شاکربودن می رسیم .یکی از چیزهایی که بیشتر
طنز "افعی سیاه" را ساخت که برایش جوایز
از همه ما را از شادی ها و لذت های زندگی دور متعــدد بین المللی بــه ارمغان اورد و ثابت کــرد که عالوه بر
می کند ،ناشــکری است .ناشکری یعنی ندیدن بازیگری ،کارگردان با استعدادی نیزهست .اما شهرت جهانی اش
با ســریال کمدی بدون کالم مســتربین از سال 1989شروع
نعمت هــای زندگی و دیــدن ان چیزهایی که شد ،زمانی که 34ساله بود .وی عالوه بر بازیگری و کارگردانی،
می خواهیــم و نداریم و معلوم هم نیســت که صداپیشه ی قابلیست .دوبله شــخصیت های معروف کارتونی
ازجمله در انیمیشن شیرشاه از اثار ماندگار صدا پیشگی اوست.
خواســته هایمان الزاماً به خیر و صالح ما باشد.
ناشکری یعنی ظاهرمان را جور دیگری بخواهیم ،منبع :سایت موفقیت
نه ان جور که هســت ،ارزوی خانواده و همسر
و فرزند دیگری داشــته باشیم ،نه ان هایی که
هســتند .خواســتار کار دیگری ،شهر و کشور
دیگری ،شرایط دیگری ...باشیم .چطور می توان
از کســی که مدام از وضعیتش شکایت دارد و
ناراضی است ،توقع شــاد بودن داشت؟ چنین
شخصی محکوم به ناکامی و نارضایتی همیشگی
اســت .لذت بردن از هرچه داریم ،شکر عملی
است ،جدای از شــکر زبانی .ما نمی توانیم دنیا
را تغییر دهیم ،امــا می توانیم نگرش خودمان
را تغییــر دهیم و از دنیا همان طور که هســت
لذت ببریم .مســتربین از کوچک ترین جزئیات
زندگــی اش لذت می برد و با ان خوش اســت،
حتی از موشی که در دیوار اتاقش النه کرده!
برای دســت یافتن به دنیای شاد مستربین،
خوب اســت حال که در استانه ی ورود به سال
جدید قرار داریم ،پنج درس مهم او را به خاطر
ســپرده و همواره مدنظر داشــته باشیم؛ یعنی
درلحظــه زندگی کنیم ،توقعاتمان را کم کنیم ،
زندگی را اســان بگیریم ،برای خودمان زندگی
کنیم و شکرگزار باشیم.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
27 صفحه 28
دردی جانکاه برای جامعه یوگای ایران
"تو ان تصویر جاویدی که حتی مرگ جادویی
نداند نقشت از لوح ضمیر من ستردن را"
تالم کفایت بیان انچه را که در قلب مان هست نمی کند .با همین واژه های ابتر
اما ،خاموش و صبور ،درد خود را به نظاره می نشینیم تا خوب دانش اموخته باشیم
از کالس درس استادی که قبول و قرار را یادمان داد...
سخت است بی قرار نبودن اما...
در ســوگ فقدان استاد احمد کســب خواه ،پدر معنوی و بنیان گذار یوگای
اذربایجان که به یکباره رخت سفر بستند و خانواده یوگای ایران راترک گفتند
کالمی خود خزیده و شرم
امن بی
کالم هم که باید اینجا به دادمان می رسید ،در ِ
ِ
از ناتوانی دارد...
ی همین است و می دانیم که ان
رسم زندگ
اری ،درست است استاد .می دانیم ِ
نور خدا که در دل شــما بود ،حتماً که با مرگ نسبتی ندارد و به حیاتِ جاودان
پیوند خواهد داشــت .این شما بودید که برای مان نمود این حرف بودید که " از
مرگ چه اندیشی چون جان بقا داری
در گور کجا گنجی چون نور خدا داری"
ِ
راحت جاودان
باشــد که شما نیز در انتهای سفر و در منزلگاه جدید خود ،به
بپیوندید.
دنیا به نفس های زنده جان هایی چون شما نیاز داشت و دارد همیشه .نقش تان
همواره بر لوح ضمیر ما ثبت است.
برای مان دعا کنید و سفرتان به سالمت...
سخت است اما بی قرار نبودن.
کمیته یوگای استان اذربایجان شرقی
برای اطالع خوانندگان محترم
در شــماره 70مجله دانش یوگا مورخ
مــرداد 1393مصاحبه با اســتاد احمد
کســب خواه به عنوان پیش کسوت یوگای
ایران به چاپ رسیده است.
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 29
صف
ح هی
س
المت
الغری به قیمت جان!
چاقــی و اضافــه وزن از معضالت عصر حاضر اســت .دالیل اصلی چاقی را
می توان کم تحرکی ،تغذیه نادرســت ،و مشــکالت روحی-روانی مثل ترس و
استرس دانست .متاسفانه عده زیادی برای کاهش اضافه وزن خود به رژیم های
غذایی نامناسبی پناه می برند که شاید موقتا کاهش وزن به دنبال داشته باشند
ولی اثرات ســوء ان بعدها خود را نشــان خواهند داد .از جمله این رژیم های
نادرست می توان "اب درمانی" و "تک خواری" را نام برد .چند سال پیش تب
ب برای چند روز متوالی بشدت
اب درمانی و رژیم های متکی به مصرف صرفا ا
شایع بود .در حالی که امروزه متخصصان تغذیه به مضرات مصرف بیش از اندازه
اب با جدیت تاکید می کنند.
مســئول کمیته اموزش همگانی انجمن تغذیه ایران در این باره می گوید:
مصرف بیش از اندازه اب منجر به خیز یا ورم ســلولی یا به بیانی تجمع زیاد
اب در داخل ســلول ها می شود که اگر تداوم یابد ،سوء تغذیه و حتی مرگ را
در پی دارد!
رعایت تنوع غذایی مبتنی بر مصرف 5گروه غذایی راز اصلی داشتن یک رژیم
غذایی سالم و درســت است .هر فردی صرف نظر از سن ،جنسیت و وزن ،در
هر روز باید تمام مواد غذایی الزم برای بدن یعنی پروتئین ها ،کربوهیدرات ها،
ویتامین ها ،فیبر و مواد معدنی را دریافت کند .بی شــک کسانی که به منظور
حفــظ رژیم غذایی خود تک خواری می کنند ،یعنی مثال در طول روز صرفا از
یک میوه یا یک ماده پروتئینی خاص استفاده می کنند ،مبتال به نوعی جدی از
سوء تغذیه می شوند .سوء تغذیه در افراد دارای رژیم تک خوری از ان رو اتفاق
می افتد که برخی مــواد غذایی تنها به همراه مواد غذایی دیگر هضم و جذب
می شوند ،همچون منابع گیاهی دارای اهن که همراه با منابع تغذیه ای دارای
ویتامین Cجذب می شوند ،پس فقر مصرف هریک از این مواد ،مانع جذب مواد
مغذی دیگر می شود .یوگا برای کاهش وزن ،یک برنامه ی مرتب و منظم غذایی
شامل مواد سالم و طبیعی را توصیه می کند ،البته همراه با نرمش ،پیاده روی
و اســاناهایی که با دم و بازدم های عمیق همراهند .حرکات خم به جلو( مثل
پاداهاستاسانا) باعث کاهش چربی های ناحیه شکم می شوند و حرکات خم به
پهلوها( مثل تریکوناسانا) چربی های اطراف کمر را اب می کنند .حرکاتی هم که
در انها پاها را باال میاوریم( مثل شاالب اسانا) برروی فرم دهی ران ها و کفل ها
کار می کنند.
چگونه می توانیم از پرخوری در
عید نوروز دوری کنیم؟
عید نوروز اســت و مهمانی ها و تنقالت ،انواع شیرینی و شکالت های هوس
انگیز ،اجیل شــور و ...و پذیرایی های مخصوص و رســم و رسومات ان براه .ما
ایرانی ها معموال وقتــی برای دید و بازدید عید می رویم ،میزبان تمام ســعی
خود را می کند تا چیزی کم و کســر نباشــد .خیلی از افراد تصور می کنند که
عیددیدنی های نوروزی فقط چند روز است و اشکالی ندارد اگر در این چند روزه
خوش بگذرانیم و محدودیت ها را کنار بگذاریم ،عالوه بر ان میزبان ممکن است
ناراحت شــود اگر دست رد به ان خوراکی های وسوسه انگیز بزنیم! اما محققان
اعالم کرده انــد که حتی یک دوره ی کوتاه پرخــوری می تواند عوارض زیادی
برای بدن به همراه داشته باشــد .در تعطیالت نوروز ی عالوه بر پرخوری های
عیددیدنــی ،تحرک اغلب افراد کم می شــود و درنتیجه اضافه وزنی که بعد از
تعطیالت نوروزی بوجود میاید می تواند بســیار خطرناک باشد ،تعادل معده و
در نتیجه کل سیســتم بدن بهم می ریزد ،دســتگاه گوارش ناچار است حجم
سنگینی را تحمل کند که قبال تجربه انرا نداشته است .تحقیقات نشان داده اند
حتی امکان دارد عوارض پرخوری و کم تحرکی این دو هفته تا یکی دوسال بعد
نیز باقی بماند .با علم به این موارد می توانیم جلوی پرخوری و کم تحرکی ایام
تعطیلی را بگیریم و با خود عهد ببندیم هرجا می رویم یکی دو عدد اجیل بیشتر
نخوریم و یا حتی یک عدد شــیرینی را با اعضای خانواده یا دوستانمان تقسیم
کنیم .رودربایستی را کنار بگذاریم و به صاحب خانه ضمن تبریک سال نو بگوییم
که سالمتی از همه چیز مهم تراست .همچنین در طول دو هفته تعطیلی یوگا،
نرمش و ورزش و پیاده روی مخصوصا در هوای پاک بهاری را فراموش نکنیم.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
29 صفحه 30
دنبال انچیزی باشید که واقعا دوست دارید .کمی
عمیق تر فکر کنید و اگر الزم شــد شغل خود را
تغییربدهید .با اعتماد به نفس کامل در قرارمالقات
و مصاحبه های شغلی حاضر شــوید .از تعهدات
مالی پراز ریسک بپرهیزید و از تصمیم گیری های
ناگهانی اجتناب کنید .قدم های کوچک بردارید تا
به اهداف بزرگتان کم کم نزدیک شوید.
تهیه و تنظیم :واحد تحریریه
همه ما دوســت داریم بدانیم که درسال
جدید قراراست چه اتفاق هایی برایمان رخ
دهد ،باید به چه چیزهایی بیشتر توجه کنیم
و مراقب کدام رفتارهایمان باشــیم؟ طالع
بینی چینی ،سال 2022میالدی را سال ببر
و برای ما ایرانیان سال 1401را سال پلنگ
می داند .ببر یا پلنگ تفاوت چندانی ندارد
زیرا هر دو ازدسته ی گربه سانان هستند و
خلق و خوی یکسانی دارند .چینی ها سال
ببر را نماد قدرت عظیم و تحوالت غیرقابل
پیش بینی می دانند .امسال سالی است که
همه ی ناممکن ها ممکن می شــوند .عنصر
حاکم امسال اب است ،پس انتظار بارش های
فراوان می رود .طالع بینی چینی ،امسال را
برای متولدین ماه های مختلف بدین شرح
پیش بینی می کند:
فروردین
ســال نسبتا
خوبــی بــرای
شماســت .البته
شــاید در موارد
مختلفی زندگی
رضایــت کامل
پیدا نکنید ،اما شرایط برایتان خوب پیش می رود.
گاهی اوقات ناامید می شــوید ولــی خیلی زود
می توانید شرایط سخت را مدیریت کنید .اب یک
عنصر قوی در این ســال برای شماست و انرژی
زیادی از اب دریافت می کنید .امســال بیشتر از
سال قبل اوقات خود را با دوستانتان می گذرانید.
برای مواجه شدن با مســائل عاطفی باید قدری
اعتماد به نفس خود را باال ببرید .هراتفاقی بیافتد
شــما نباید از انجام کارهای مهم کنار بکشید .با
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کمی انعطاف و تمرکز می توانید جلوی شکست و
ناامیدی را بگیرید.
اردیبهشت
امســال برای
شما ســالی پراز
جدال و کشمکش
و تالش های زیاد
است زیرا تصمیم
دارید دســت به
کارهای مهمی بزنید .در طول این ســال جواب
بسیاری از ســواالت خود را پیدا می کنید که به
شــما کمک می کنند به اهداف بزرگ زندگی تان
نزدیک شوید .امکان یک جابه جایی چه درمحل
زندگی ،شهر یا محل کارخود را دارید .درهمه حال
باید خیلی محتاطانه عمل کنید .معموال کار زیاد
را به روابط عاشقانه ترجیح می دهید .خوشبختانه
انتخاب هــای شــما درهردو زمینه درســتند .با
انتخاب درســت خود در زمینه ی ازدواج ،کارو یا
رشــته تحصیلی می توانید پــازل زندگی خود را
تکمیل کنید.
خرداد
امســال برای
شــما ترکیبی از
اتفاقات مختلف
اســت .امــکان
مو فقیت هــا ی
یــا
بــزرگ
شکســت های بــزرگ را داریــد بنابراین خیلی
مراقب انتخاب ها وعملکردهایتان باشــید .کمی
حس رقابت ســالم را در خود پرورش دهید و از
ترس شکست های احتمالی عقب نکشید .در کار
تیر
امســال برای
شــما ســالی
معمولی اســت.
باید ســعی کنید
توقعــات خود را
درهمه ی زمینه ها
قدری پایین بیاورید .شرایط همسر و اطرافیانتان
را درک کنید و درمشکالت کنارشان باقی بمانید.
دقت خــود را درمدیریت امورمالی افزایش دهید
و مهارت هــای خود را در زمینه های شــغلی باال
ببرید .درســال جدید سعی کنید وابستگی خود
را به اطرافیان کم کنید و بیشــتر روی پای خود
بایستید .امسال امکان مشکالتی در روابط عاطفی
دارید ،پس در این زمینه با احتیاط عمل کنید تا
خود و شریک زندگیتان را نرنجانید و هردو اسیب
نبینید .به خودتان ایمان داشــته باشید و بدانید
اگر با ارامش عمل کنید از هر موقعیت دشــواری
براحتیعبورمی کنید.
مرداد
امســال بــرای
شــما ســالی پراز
چا لش هــا ی
شغلی ســت .
درزمینه مالی امکان
موفقیت های بزرگ
را دارید .از لحاظ احساســی ساختار زندگی تان
تغییرمی کند .امسال به شکل یک حمایتگربزرگ
برای اطرافیانتان درمیایید و به انها کمک های قابل
توجهی می کنید .باید کمی خود را قوی ترکنید
تا از پس مشــکالت به خوبی برایید .امسال سال
تصمیم گیری های بزرگ برای شماست .پروژه های
مهم را به تاخیرنیندازید زیرا امکان دارد پشیمان
شــوید .معموال تصمیم گیری برای شما مشکل
اســت و اتفاق افتاده که تصمیماتی گرفته اید که
بعدا پشیمان شده اید ،ترس را کنار بگذارید و اول
خوب فکرکنید و بعد با اطمینان وارد عمل شوید. صفحه 31
شهریور
امســال سال
پیچید ه ا یــی
د ر ا نتظــا ر
شما ســت .
تجربیاتمتفاوتی
در زمینه هــای
مختلف خواهید داشت .توصیه می کنیم به شغل
تدریــس و معلمی روی اورید زیرا موفقیت های
زیادی برایتان بدنبال خواهد داشــت .امسال به
بســیاری از ارزوهای دیرینه ی خود می رســید
و تا حد زیادی درکارها پیشــرفت می کنید .در
کارها ثابت قدم بمانید و تردید به خود راه ندهید.
درکار کمی جدی تر باشید و سهل انگاری را کنار
بگذارید .شریک زندگی خود را راحت ببخشید و
نگذارید موضوعات کوچک باعث اختالفات بزرگ
و دوری شما ازهم شود .حس انتقام جویی را کنار
بگذارید و احساسی عمل نکنید.
مهر
امســال برای
شــما ســالی
پرازهیجان است.
به زندگی بســیار
خــوش بیــن
هســتید و بسیار
ماجراجویــی می کنید .گاهی به موانعی برســر
راهتان برمی خورید ولی درلحظه ی اخر راه حل
مناسبی برایش پیدا می کنید .برموانع و مشکالت
به خوبی غلبه می کنید و احساس خوشایندی از
این بابت خواهید داشــت .در زمینه کاری کمی
مطالعاتتان را بیشــتر کنیــد و از کمک گرفتن
ازدیگران نترسید .احتمال افزایش درامد خواهید
داشت و پاداش تالش هایتان را خواهید گرفت.
اگر محصل هستید پیشرفت های چشمگیر در
زمینه تحصیلی خواهید داشت .امسال باید یاد
بگیرید قدری صبورتر باشید و درمسائل عاطفی
شریک زندگی تان را محدود نکنید.
ابان
امســال برای
شــما ســال
اســتراحت و
خــوش گذرانی
اســت .پایــان
مشــکالت و
درگیری های ذهنی شــدید است .شما در چند
ســال گذشــته مشــکالت زیادی را پشت سر
گذاشــته اید و به شما مژده می دهیم که امسال
همه ان سختی ها پایان میابند .شما توانایی مقابله
با همه موانع ســخت را در زندگی دارید و اینک
خوش اقبالی های بزرگی پیش روی شماســت.
در سرمایه گذاری ها سود زیادی می کنید و کال
شانس با شما یاراست .انگیزه و تالش تان با این
خوش اقبالی ها باالتر می رود .در زمینه ی کاری
خیلی به دیگران اعتماد نکنید .رفت و امدهایتان
را با دوستان و نزدیکان بیشتر می کنید و اوقات
خوشی با انها می گذرانید.
اذر
ا مســا ل
چا لش هــا ی
زیــادی پیــش
رو داریــد و باید
خیلــی بیشــتر
از قبــل مراقب
خود باشــید .از لحاظ کاری بایــد تالش تان را
بیشــتر کنید .احتمال بدشانسی در کارخواهید
داشت ولی می توانید گلیم خود را از اب بیرون
بکشید .امسال تمایل تان به رقابت جویی بیشتراز
قبل می شــود .درکارهای تیمی احتمال بحث و
جدل خواهید داشــت ولی سعی کنید ارامش و
خونســردی خود را حفظ کنید .به اذر ماهی ها
توصیه می کنیم امسال صبر خود را افزایش دهند
و مدتی به استراحت و مسافرت بپردازند .در سال
جدیــد می توانید روی دیگــران تاثیرات خوب
بگذارید و همچنین با مشورت کردن با افراد عاقل
به موفقیت های بزرگ برسید.
دی
امســال برای
شــما ســالی
پراز شــادابی و
سرزندگی ست.
می توانید دوباره
خود را پیدا کنید
و بــه خوبی از خودتان مراقبت نمایید .میتوانید
دســت به کارهای جدید بزنید و راه های تازه را
تجربه کنید .اهدافی که درســال جدید انتخاب
می کنید کمی نگران کننده اند ولی درنهایت به
اتفاقات خوب ختم می شوند .امسال سال تغییرات
بزرگ و ســازنده برای شماست .امکان ازدواج و
تغییر شغل برای شما درسال جدید بسیار زیاد
است .دراواسط سال موفقیت های بزرگ مالی به
شــما روی میاورند .اگر بدبینی را کنار بگذارید
و اعتماد به نفس تان را باال ببرید در زمینه های
عاطفی و شغلی بسیار موفق خواهید بود.
بهمن
امســال برای
شــما ســالی
پرازسورپرایزهای
زیبــا و جــذاب
اســت .درسال
جدید احساس
قــدرت می کنیــد و زمان زیادی را بــا خانواده
و دوســتان ســپری می کنید .مثل یک نگین
درهمــه ی مجالس می درخشــید و درهرکاری
اراده کنید موفق می شوید .سرمایه گذاری هایتان
با موفقیت بســیارهمراه می شــوند و از لحاظ
مالی ســود فراوانی می برید .بهتر اســت حس
رقابت جویی را کمــی در خود افزایش دهید و
توانایی های خود را در زمینه های فرهنگی نشان
دهید .امسال امکان ازدواج برای شما وجود دارد
و احتمال اینکه شریک زندگی خود را پیدا کنید
بسیار است ولی سعی کنید غرور را کنار بگذارید
و عشق خود را ابراز نمایید.
اسفند
امســال برای
شــما ســالی
پرازهیجان است.
انرژی تان درسال
جدید دوچندان
می شود .کارهای
بزرگ و مثبت بسیاری انجام می دهید .تصمیمات
درست و قاطعی می گیرید و درشرایط دشوار به
خوبــی عمل می کنید .از لحاظ شــغلی به یک
وضعیت پایدار و دلخواه می رســید و می توانید
قرض ها و بدهی های خود را بپردازید .امســال
اهداف مشــخصی دارید که به خوبی می دانید
چطور به انها برســید ولی مواظب باشید غرق
شدن در کار شما را نســبت به اطرافیانتان بی
توجه نکند .امســال می توانید درهمه زمینه ها
ریسک کنید و از شکست نهراسید زیرا پیروزی
خود را به وضوح می بینید.
منبع :اینترنت
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
31 صفحه 32
جمعی از شرکت کنندگان
خرداد ماه ۱۳۹۵ صفحه 33
ن در همایش عملی یوگا
۱۳۹۵تهران صفحه 34
کشف خود واقعی در سال جدید؛
با هفت ویژگی یوگا
نویسنده:ماریساگری اتا
۱
مترجم :نکیسا گودرزی
هر بار که روی مت یوگا می رویم کاملتر
میشویم.
قبل از شیوع کووید ،19-من به طور منظم در
یک اســتودیو در مرکز شهر میسور ،یوگا تمرین
می کــردم .یوگا شــاال 2محل زندگــی گروهی
متشکل از مربیان و پرتوجویان بود .حدود چهل
نفر هر صبح اخر هفته جمع می شــدند ،مت به
مت می رفتند ،عرق می ریختند ،نفس می کشیدند
و حالت های ما را شــکل می دادند .هوای گرم و
مرطوب هندوســتان ،حضور فیزیکــی را چند
برابر می کرد.
در بهار ،2020زمانی که جهان تاریک شــد،
خیابان ها و مشــاغل خالــی ماندند ،صفحه های
کامپیوترهای ما روشــن شــدند .راه هایی برای
زندگی جدیــد در حرفه ،تحصیل و ارتباطات باز
شد .یوگا شاال به سرعت کالس های خود را به زوم
تغییر داد و ما را که تمرین کنندگان خانگی شدیم
به میل و اراده ی خودمان واگذارکرد .می توانستیم
پشت دکمه های بی صدا و صفحه های سیاه پنهان
شــویم .ما هیچ همســایه ی حصیری نداشتیم
کــه بتوانیم با او پیش برویــم و معلم کیلومترها
دورتر بود...
ولی با این حال ،از طریق فرایند تمرین به این
شیوه بود که بســیار عمیق تر به درون تمرینات
خود رفتم .من یاد گرفتم که چگونه اگاهی خود
را به سه قسمت تقسیم کنم؛ صداهای یادگیری
بچه های طبقه باال از کالس های مجازی مدرسه
یک طرف ،صدای گپ بچه پنج ساله ام در میان
لگوهایــش از طرف دیگر ،و صدای معلم یوگا که
ژســت بعدی را نشــان می داد ...و البته دیالوگ
درونــی من با خودم که در ان گیج شــده بودم.
همگی باعث شدند جنبه ی دیگری از مراقبه برایم
بیشتر شناخته شود .بازگشــت مجدد به درون،
بدون توجه به هرج و مرج دنیای بیرون.
بســیاری از ســواالت دیگر پیش می ایند ،و
شــاید پاسخ هم داده می شــوند .ایا تا زمانی که
معلم پیشــنهاد کرده است ،در حالت معین باقی
می مانم؟ ایا به طور کلی ژست دیگری را انتخاب
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می کنم؟ چه بــه دلیل کمبود انرژی ،یا به دلیل
یک زمزمه درونی که نیازهای بدن من را دقیق تر
می دانست؟ در طول یک سال ،به تمریناتم ادامه
دادم .مــن یــوگا کار می کردم ،بــدون توجه به
وضعیت دنیــای بیرون ،و دنیای درونی ام ،و تنها
گذشــت زمان بود که این هفــت ویژگی یوگا را
برایم اشکار کرد؛
در شروع ســال جدید تصمیم گرفتم
بیشــتر بر روی این هفــت ویژگی یوگا
تمرکزکنم؛ زیرا کمک زیادی به من درکشف
خود واقعی ام کرده اند:
-1انضباط
هر روز که روی مت خود
حاضر می شــوم به تالش و
اراده نیاز دارم .هر بار که من
در یک موقعیت نامناســب
یا سخت بیشتر از انچه که
می خواهم باقــی می مانم،
اراده الزم است برای ماندن
در ان حالت هــای ســخت
و نفس کشــیدن و این که
به بدنتــان بگویید نباید به
حالت راحت قبل برگردی،
فقط به اراده و پشــتکار نیاز
اســت .اصطالح یوگا برای
این انضباط(تاپاس ) 3است.
قدرتــی دســت های لرزان
ما را در مانــدن حالت های
ســخت حمایــت می کند،
همان چیزی است که ما را
در هر مشکلی که روی مت
یوگا پیش می اید پشتیبانی
می کند .وقتــی با اضطراب،
استرس ،اندوه ،بی حوصلگی
و ناامیدی روبرو می شــویم،
از نیروی اراده و پشتکارمان
کمک می جوییم تا سستی
را از میان ببرد .همانطور که به ســادگی تحمل
می کنیــم و نفس می کشــیم ،همیشــه قوی تر
می شــویم و می توانیــم با چالش هــای زندگی
روبرو گردیم.
-2صبر
یوگا به ما صبــوری را می اموزد .بعضی روزها
نمی خواهیم تمرین کنیم .بعضی روزها درکالس
یــک ســاعته تمام مدت احســاس کســالت و
خستگی می کنیم و دوســت داریم هر جایی به
جز اینجا باشیم .ذهن ما به گرد فهرست وظایف صفحه 35
بی پایانــش در زندگی می چرخد و تمام کارها را
مرور می کند ...به اینــده نزدیک و دور می رود...
و بــا این حال ،ما روی مــت می مانیم ،و نتیجه
تالش-های مان را در اینجا احســاس می کنیم،
تمــام ناراحتی ها که در زندگی مان وجود دارد را
مرور می کنیم ،اما با ماندن بر روی مت یوگا و هر
دم و بازدم که حکایت از تسلیم شدن به لحظه ی
حال دارد ،صبر را تجربه می کنیم.
- 3انعطاف پذیری
تمرینات اســانا ،حرکات فیزیکی اشــکاری
هســتند که انعطاف بدن را نشان می دهند و در
طول زمان رشــد می کنند و کامل می شوند ،در
عین حال انعطاف پذیری ذهن را نیز گســترش
می دهند .همانطور که یوگا تمرینی اســت که از
اشکال مختلف و الیه ها و امکانات بی پایان تشکیل
شده است ،ذهن نیز می تواند نرمش پیدا کند تا
ظرافت پیچیده تفکر را در خود رشد دهد .جسم
و ذهن هردو بیشتر با وجوه هم اشنا می شوند و
با هم پیش می رونــد .همانطور که انعطاف بدن
اشکار می شود ،ذهن نیز باز و منعطف می گردد.
-4اگاهی
اگر چندین ســال یوگا را تمرین کرده باشید،
متوجه می شــوید که شــگفتی های زیادی در
مجموعه اشــکال فیزیکی باقی نمانده است .بله،
توالی ممکن است به ترتیب متفاوتی باشد ،و یک
اسانا ممکن است به انواع پیشرفته تر صعودکند.
اما در بیشــتر موارد ،تمرین هر روز به طور قابل
توجهی مشابه تمرین قبلی است .بنابراین به جای
تمرکز بر روی اشــکال بیرونی بدن ،این فرایند
بیشتر به یک هماهنگی خوب میان ذهن و بدن
تبدیل می شود .همانطور که نفس خود را منظم
می کنیم ،تنظیمات ظریف جزئی را در فرم بدن
خود صورت می دهیم و گوشه هایی از احساسات
درونی ،حرکات کوچک و رهاســازی را بررسی
می-نماییــم .ما تجربه ی بــودن در زمان حال،
که از صرف بودن و ماندن ســاخته شده است را
کنکاش می کنیم.
-5فضا
از طریق تمرین اســاناها
در اشکال خاص ،و ماندن در
انها ،قــدرت بدنی و انعطاف
پذیری بدن خود را افزایش
می دهیــم کــه از طریــق
گســترش فضا به دســت
می اوریم .ما بین ماهیچه ها
و مفاصل فضایی ایجاد کرده
و همزمان ذهن ،قلب و روح
را نیــز باز می کنیــم .یوگا
چیزی فراتر از جنبه فیزیکی
را بــه زندگی مــان دعوت
می کنــد و به مــا فرصتی
می دهد تا با خود در سطح
عمیق تر و ساکت تری ارتباط
برقرارکنیــم ،بــرای ارتباط
جهان درونی که در همه ما
وجود دارد.
- 6تعادل
در طــول «موازنه هــای
متــوازن» حس تعــادل ما
اشــکارا به چالش کشیده
می شود ،و همچنین در طول
انتقال از یک حالت به حالت دیگر .اما تعادل ما به
روش های بسیار دیگری ازمایش می شود .زمانی
که قضــاوت می کنیم که چقدر به خودمان روی
مت فشــار اوریم ،زمانی کــه تصمیم می گیریم
چقدر بایــد از یانــگ در مقابل یین اســتفاده
کنیم ،چقدر تالش در مقابل ارامش؟ این اصول
برهماچاریا (استفاده صحیح از انرژی پرانا) از مت
خارج می شود ،زیرا ما میزان مراقبت از خود را در
مقابل انــرژی که به دیگران ارائه می دهیم اندازه
می گیریم .چه زمانی فشار می اوریم و چه زمانی
رها می کنیم؟ روی مت یوگا ،تالش برای متعادل
شدن محدود است اما تمرینی عالی برای وسیع تر
گشتن است.
- 7تشویق
حرکت از یک فعالیت به فعالیت دیگر می تواند
ناگهانــی و غیرممکن به نظر برســد .به همین
ترتیب ،به عنوان یک یوگی ،به دنبال بهتر شدن
در حرکات و اساناها و همچنین انتقال های بهتر
هر حرکت هســتیم .همانطور کــه حرکات ما
بتدریج سبکتر و نرمتر می شوند ،فضایی در وجود
خود ایجاد می کنیم کــه انرژی حیاتی می تواند
در ان جاری شــود .تشویق کردن خود در پایان
هر تمرینی که انجام می دهیم یکی از مهمترین
موارد در پیشرفت در هر زمینه ایی است .پس در
اتمام تمرینات روزانه تشویق ،تشکر و قدردانی از
خود را فراموش نکنید.
بسیاری از غربی ها با این فرض پیش می روند
که یــوگا صرفا یک تمرین فیزیکی ســت که از
یک سری حرکات نرمشی تشکیل شده است .با
این حال ،اســاناها تنها یکی از مسیرهای هشت
گانه ی یوگا هستند .اساناها هرگز به طور کامل
از سایر تمرین هایی که درخت زیبای یوگا را برپا
می سازند جدا نمی شوند .از طریق این تمرینات
قدیمی ،بدن ما تغییر شــکل می دهد ،اما ذهن،
قلــب و روح ما نیــز همراه بدن تغییــر کرده و
رشد می کنند.
ماریسا گری اتا مالک استودیوی 1-Marisa Gray Atha
است که از سال 2002اموزش های صوتی Three Sparrows
خصوصی ارائه می دهد .او از رویکردی جامع استفاده می کند
که به دانش اموزانش قدرت می دهد تا صدای طبیعی
خودشان را پیدا کرده و ازاد کنند ،که شامل اصول یوگا،
.تکنیک الکساندر ،و ادغام ذهن /بدن است
2-Yoga Shala
به معنی ریاضت 3-Tapas
منبع :یوگاژورنال
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
35 صفحه 36
جلوگیری از اسیب های شایع
در یوگا
واحد تحریریه
درست است که تمرین های یوگا دارای فواید
بسیاری هستند ،ولی اگر کامال صحیح و با توجه
کافی انجام نشوند ممکن است باعث بروز برخی
صدمات جدی گردنــد .در اینجا چند نمونه از
اســیب دیدگی های شــایع در یوگا را به شما
معرفی کرده و می گوییم که برای پیشــگیری
ازوقوع انها چه کار باید بکنید.
گلوکوما و مشکالت چشم
رفتن به وضعیت های معکوس می تواند فشار
زیادی به چشم ها وارد کند .افرادی که گلوکاما
(اب ســیاه ) یا دیابت دارنــد ،حتی افرادی که
نزدیک بینی شدید دارند ،ممکن است درمعرض
خطر پارگی شبکیه چشــم قرارگیرند .به شما
توصیه می شود درصورتی که به هرکدام از این
امراض مبتال هســتید ،پیش از انجام حرکات
معکوس ،برای اطمینان با یک چشــم پزشک
مشــورت کنید .اگر اب مرواریــد دارید انجام
حرکات معکوس پرخطر تراست .اگر اخیرا عمل
اب مروارید انجام داده اید با انجام این وضعیت ها
احتمال پارگی شبکیه چشــم را افزایش می-
دهید .انجــام وضعیتهای معکوس برای افرادی
که فشارخون باال دارند نیز خطرناک است.
پارگیهمسترینگ
همســترینگ ها ســه ماهیچه هستند که
درپشت ران ها قراردارند و از کفل شروع شده وتا
قسمت پایینی پشت ساق پا کشیده می شوند .
این ماهیچه ها اغلب در تمرینات یوگا اســیب
می بیننــد ،مخصوصــا در تمرینات شــدید و
طوالنی مدت خم بــه جلو ،که خطرناک ترین
ان خم به جلوی ایســتاده اســت .توجه به این
نکته ضروریســت که به پاســخ های بدنتان در
وضعیت های مختلف گوش دهید و هرگز برای
رسیدن به وضعیت نهایی مثل وضعیت رساندن
کف دســت ها به زمین ،حتی اگر قبال قادر به
انجام این کار بوده اید ،به خود فشارنیاورید .پاره
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شــدن قاعده ماهیچه درقسمت راست نزدیک
محلی که تاندون به اســتخوان نشــیمن لگن
وصل می شــود بیشتر شایع اســت .اسیبهای
همســترینگ هنگام حرکات ناگهانی بیشــتر
اتفاق می افتد ،مخصوصا زمانی که مکان تمرین
سرد اســت و یا بدن شما کامال گرم نشده ،اما
امکان دارد این اتفاق زمانی که بدن شــما گرم
اســت ولی دراواخر یک تمرین طوالنی به
ســرمی برید و خسته هســتید و توجه شما
کم شــده اســت نیز پیش بیاید .بروز پارگی
همسترینگ درافرادی که بدن خشک و کم
انعطافی دارند و با فشــار زیاد کارمی کنند و
همچنین درشــاگردانی کــه بدن منعطفی
دارند ولی فاقد قدرت ماهیچه ای هســتند
شایع تر است .دکترجولی گادمستد می گوید
که تا به حال پارگی همسترینگ را نزدیک
استخوان های نشیمن گاه ،به جز درتمرین
کننده گان یوگا درکس دیگری ندیده است.
او متعجب اســت که با وجــود کالس های
متعدد و تمرینات خانگی که شامل کشش
در همســترینگ اســت ،افرادی که دارای
همسترینگ قوی هستند خیلی کم است.
وضعیت هایی مثل پل (ستوبانداسانا) وبقیه
خم به عقب ها ،ماهیچه های همسترینگ
را قوی می کنند .زمانی که وضعیت پل را
انجام می دهید به حرکت استخوان های
لگــن ( ) ischial tuberositiesو روی زانوهــا
تمرکزکنید و از ایــن عمل برای باال
کشــیدن لگن استفاده
نماییــد .هرچه
بیشــتر د ر
و ضعیــت
بما نید صفحه 37
وهرچه بیشــتر این کار را انجام دهید ،عضالت
همسترینگ خود را قویتر می کنید .
وقتی پارگی یک باراتفاق بیافتد ،هر وضعیتی
که باعث کشــش درعضالت همسترینگ شود
اغلب خطرناک است ،حتی اگرکوتاه مدت باشد.
پــس باید تا موقع بهبود کامل ازخم شــدن به
جلو خوداری شود و سپس به ارامی بعد ازاینکه
عضالت به وسیله بقیه وضعیت ها قوی شدند
مجددا شروع شود .هر کوششی که برای
انجام خم بــه جلوانجام می دهید باید
بعد از درمان اســیب دیدگی باشــد،
درغیراین صورت می تواند شــما را به
وضعیت اول و یا حتــی درمواردی بدتراز
اسیب اولیه بازگرداند .حتی اساناهایی مثل
تریکوناســانا و شاواناسانا شامل یک عامل
خم به جلو و بالقوه ی مشکل افرین هستند.
استفاده از ابزار یوگا مانند گذاشتن اجریوگا
زیر دســت ها ،دربعضی حرکات نظیر ســگ
سرپایین می تواند کشش و فشار را
تا حد زیادی کاهش دهد.
اسیب های شانه
ناراحتی در شــانه ها
یک مشــکل همه گیر
دردنیای مدرن اســت.
برعکس استخوان ران ،
حفره شانه کامال شکل
نگرفتــه اســت .برای
نگه داشتن برجستگی
عضله بازو و اســتخوان
بــازو درمحــل خــود،
تاندون های چهارعضله
به نوعی باعث تشــکیل
حفره کاذب می شوند .این
تاندون ها به اسانی ملتهب
می گردند وایــن التهاب
دراثرفعالیت زیاد و شدید
به وجــود می اید و نتیجه
ان بــه عنــوان" التهاب
تاندون های ســاختمان
نگــه دارنــده شــانه "
شناخته می شــود .یوگا می تواند باعث اسیب
والتهاب تاندون های نگه دارنده شانه وکتف شود
و یا التهاب کهنه انرا دوباره فعال کند .باال اوردن
بازوها به طور مکررتا باالی سر می تواند مشکل
ساز باشد .بهترین راه برای جلوگیری از اسیب
به شانه ها این است که توازن در بازوها و شانه ها
راحفــظ کنیم ،در انجام اســاناها دقت کنیم و
به سراســتخوان های بازو (نزدیک شانه) اجازه
حرکت به ســمت جلو را ندهیم .به وجود امدن
این حرکت دربعضی اساناها مثل گوموکاسانا (
وضعیت صورت گاو) باعث ایجاد نگرانی در این
ناحیه می شــود .هنگام انجام این گونه اساناها
چنانچه درناحیه شانه احساس ناراحتی می کنید،
بهترین راه اینســت که حرکت را متوقف کرده
وتمرین را برگردانید تا زمانی که نشانه های درد
ازبین برود .همچنین می توانید وضعیت تمرین را
عوض کنید مثال در ویرابادراسانا(2جنگجوی)2
به جای اینکه دســت ها راباالی سرببرید روی
ران ها بگذارید.
احتماال صدمــه زننده تریــن وضعیت برای
ابتال به التهاب تاندون های شــانه اساناهایی با
فشــارزیاد مثل مایوراســانا( وضعیت طاووس)
هستند .اگرشما سراســتخوان بازو را ثابت نگه
ندارید ( اســتخوان بازو به طــور ثابت درحفره
شــانه قرارگرفته اســت ) ویا اگراجازه دهید که
استخوان به سمت مفصل ها حرکت کند ،زمینه
بروز اسیب را درخود فراهم کرده اید .بیشترین
احتمــال برای بــروز این اســیب ضمن انجام
حرکات شدید سبکهایی از یوگا مثل اشتانگایوگا
و وینیاسا ( )Vinyasaزمانی پیش می اید که شما
چندین باربرای رفتــن به وضعیت باال می پرید
ومعموال قبــل از انجام حرکت بعدی فقط چند
ثانیه در وضعیت می مانید.
بهترین راه این است که برای انجام اساناهایی
مثل سگ سرباال ،طاووس و جنگجو ارامتربه این
وضعیت ها بروید تا بتوانید برای رسیدن به تعادل
و توازن الزم ،قبل ازاینکه با ســرعت به مراحل
بعدی بروید تمرکــز کامل کنید .اگرنمی توانید
شانه هایتان را خوب عقب نگه دارید سعی کنید
زانوهای خود را روی مت یوگا قراردهید و تمرین
کنید ،انجام این تمرین مقداری از وزن بدن را از
روی بازوهایتان برمی دارد.
تمرین های یوگا اگر با تمرکز کامل ،با ارامش و
بدون عجله انجام شوند اسیبی به دنبال نخواهند
داشت ،پس بهتر است هر بار که روی مت یوگا
برای انجام اساناها قرار میگیرید به خود یاداوری
کنید که ":می خواهم تمریناتم را کامال درست
انجام دهم".
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
37 صفحه 38
چ
هارم
هفت سین یوگایی
انعطاف پذیری روان شناختی
پروتکل درمانی مای اکت
نویسنده :مینا بختیاری
در ادامه ســری مقاله های دنباله دار اشــنایی
با پروتــکل درمانی مای اکت ،در این شــماره به
مناســبت نوروز ،کمی مکث می کنیم و ارام تر و
عمیق تر با اســتفاده از مفاهیم پروتکل درمانی
مای اکت ،هفت ســین یوگایــی می چینیم و در
کنار هم "ســین"های انرا تمرین می کنیم .الزم
به توضیح اســت که پروتــکل درمانی مای اکت
همانطور که در مقاله های پیشــین توضیح داده
شــد ،تلفیقی از روش درمانی اکت و یوگا است
و برای درمان اختالالتی نظیر وسواس ،اضطراب،
افسردگی ،چاقی ،درد مزمن ،و ...کاربرد دارد.
سومین سال است که همه گیری ویروس کرونا
باعث شــده که ایام نوروز ،فرصت بسیار مناسبی
شود برای خلوت با خود .اگرچه این خلوت برای
خیلی از ما بسیار سخت بوده ،ولی رفته رفته به
ان عادت کرده ایــم و حتی مزیت هایی را نیز در
ان یافته ایم .ما یاد گرفتیم که سالمت عزیزان مان
در گرو رعایت نکاتی است که در ابتدا انجامشان
برایمان بســیار دشــوار بود مثــل حفظ فاصله
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
فیزیکی و استفاده از ماسک .خیلی از ما با تمام
وجــود دیدیم که به هنگام بیماری عزیزان مان،
یا خودمان ،کمک کردن بســیار مشکل بود و
بسیاری افراد خودشان به تنهایی ناچار بودند با
این شرایط دست و پنجه نرم کنند .روزهای بسیار
سختی را سپری کردیم .تنهایی ،سرگرم کردن
کودکان با حداقل امکانات ،نبود تفریح بیرون از
خانه ،از دســت دادن شغل ،شرایط ناخوشایند
اقتصادی و ...که خیلی از این شــرایط همچنان
هم گریبان زندگی های ما را گرفته است .امسال
با هفت سین یوگایی به شما توضیح خواهیم داد
که اگرچه شرایط ناخوشایند همیشه وجود دارد،
لیکن ما می توانیم با تمرین های ذهنی و جسمی
ساده ای خودمان را از اثرات نامطلوب این شرایط
حفظ کنیم .هفت سین یوگایی -مای اکتی ما را
به انعطاف پذیری روان شناختی دعوت می کند.
انعطاف پذیــری روان شــناختی در درمان اکت
(درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد) شــش وجه
دارد :پذیرش ،گســلش ،خود به عنوان زمینه،
حضور در زمان حال ،ارزش ها ،و عمل متعهدانه.
در ســطور پیش رو توضیح می دهیم که چطور
وجهی انعطاف پذیری
این الماس ارزشمند شش
ِ
روان شناختی ،با هفت ســین یوگایی -مای اکتی
حاصل می شــود .قبل از اینکه بــه ادامه مطلب
بپردازیم"،سین"های هفت ســین مان را معرفی
می کنیم کــه عبارتند از :ســاتیا ، 1ســواروپا،2
سوادهیایا ، 3ســاوچا ، 4سانتوشا ، 5ســادانا ، 6و
سامادهی. 7
ساتیا :پذیرش
ساتیا همان حقیقت جویی است ،یعنی که در
رفتار ،گفتار ،و کردار خود همواره در جستجوی
حقیقت باشــیم .این حقیقت ،از پذیرش می اید.
پذیرش این مهم که ما به حکم انسان بودن مان
افکار ،احساسات ،خاطرات ،و حس های جسمی
ناخوشــایند و خوشایند را در کنار هم و همراه با
هم حس می کنیم .باید بپذیریم که ما نیز ضعف ها
و محدودیت هایی داریــم .اما فراموش نکنید که صفحه 39
پذیرش به معنای تسلیم شــدن یا تحمل کردن
نیست .پذیرش در خود ،ابتکار عمل و فاعلیت دارد و
این در حالیست که تحمل یا تسلیم ،منفعالنه است.
پذیرش یعنی اینکه قبــول کنیم که در رویارویی
با شرایط سخت و محتوای ذهنی ناخوشایندمان،
کاری کــه تا به حــال انجام می دادیــم ،ناکارامد
بــوده ،و باید تغییر رویه بدهیــم ،چون اگر کاری
که انجام می دادیم ،کارامد بود ،باید نتیجه مثبت
می گرفتیم .مثال اگر احســاس چاق بودن ،شما را
ازرده می کند ،پذیرش به این معنی نیست که در
برابر ان تسلیم شــوید و بگویید "من چاقم دیگه!
همینی که هست!"(و همچنان ناراحت باشید) .در
اینجا پذیرش به این معنی است که قبول کنید باید
روش های دیگری را برای رویارویی با این احساس
ناخوشــایند در پیش بگیرید .مثال اگر تا امروز به
حس چاق بودن ،از شــدت ناراحتی و با
دنبال این ِ
حرص ،شیرینی می خوردید (و ناراحتی تان هم بعد
از مدتی دوباره برمی گشت) ،از امروز قبول کنید که
این عمل ،ناکارامد بوده و به دنبال این حس ،مثال
چند حرکت کششی انجام دهید یا به باشگاه بروید،
یا از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید.
سواروپا :گسلش
ســواروپا در لغت بــه معنای ازادی اســت .در
پروتکل درمانی مای اکت ،ســواروپا همان ازادی از
الگوهای عادتی رفتار اســت .این ازادی و رهایی با
گسلش میسر می شود .گسلش یعنی فاصله گرفتن
از افکار ،احساسات ،خاطرات ،و تجربیات ناخوشایند
ذهنی و جســمی ،و ایجاد یک فضای خالی که در
ان بتوانیم عمل کارامد را انتخاب کنیم .ذهن انسان
تمایــل دارد که بر مبنای الگوهای از پیش تعیین
شده رفتار کند ،به همین دلیل تا در یک موقعیتی
قرار می گیریم که شبیه موقعیتی است که قبال با
ان روبرو شده ایم ،ذهنمان ما را مجبور می کند که
دوباره به همان شــکل قبلی پاسخ دهیم .اگر یک
زمان کوتاه به خودمان فرصت دهیم که بالفاصله
واکنش نشان ندهیم ،می توانیم در این فاصله ایجاد
شده ،پاسخی که در راستای ارزش های زندگی مان
است را "اگاهانه" انتخاب کنیم .واکنش نااگاهانه
تکراری و از روی عادت در موقعیت هایی که با انها
مواجه می شوید ،و اصرار بر انجام انها ،مانند زمانی
است که با یک هیوالی بزرگ و قدرتمند در حال
طناب کشی هستید و یک دره بین شماست .قطعا
این هیوال از شما قدرتندتر است و شما را به سمت
دره می کشــد ،پس عاقالنه است که طناب را رها
کنید! و این یعنی گسلش.
سوادهیایا :خود به عنوان زمینه
سوادهیایا یعنی مطالعه خود ،یعنی خودشناسی.
این یعنی که ما در هر لحظه از زمان ،در رویارویی
با مسائل ،ابتدا به خود ،و به درون خود نگاه کنیم
و با داشــتن دو سالح پذیرش و گسلش در دست،
خودمان را با محتوای دردناک و ناخوشایند ذهن مان
یکی ندانیم .ان "خود"ی که طی سالیان همراه ما
بوده ،از کودکی تا کنون ،پشــت چشــمان ماست
و شــاهد انچه بر ما می گذرد است .این "خود" از
این محتوای دردناک و ناخوشایند ،جداست .افکار
و احساســات خوب و بد ما مانند مهره های سفید
و سیاه شــطرنج هســتند و این "خود" ،به مثابه
صفحه شطرنج است .مهره ها با هم بازی می کنند،
از بــازی بیرون می رونــد ،همدیگــر را می زنند،
حرکت می کنند ،اما صفحه شطرنج هرگز تغییری
نمی کند .این همان "خود" ماست که تحت تاثیر
این افکار قرار نمی گیرد ،و این امر میســر نیست،
مگر با شناخت عمیق از خود ،مطالعه ان ،پذیرش
محدودیت های ان ،و گسلش از محتوای ذهنی ان.
ساوچا :حضور در زمان حال
ســاوچا به معنای پاکیزگی و خلوص است ،چه
جسمی و چه ذهنی .در پروتکل درمانی مای اکت،
پاکیزگی ذهنی از طریق ذهن اگاهی و مراقبه انجام
می شــود .ما فرا می گیریم که با تمرکز بر تنفس،
کیفیــت ان ،و حرکت ان در بــدن ،در زمان حال
حاضر شویم و مشاهده گر محتوای ذهنی خود اعم
از افکار ،احساســات ،خاطرات ،و حتی حس های
بدنی خود باشیم.
سانتوشا :ارزش ها
سانتوشــا به معنی رضایت و قناعت اســت .در
پروتکل درمانــی مای اکت ،از ارزش هــا به مثابه
قطب نمای کشــتی زندگی یاد می شــود .در این
پروتکل ما یاد می گیریم که در طوفان های زندگی
حتی اگر برای مدتی کشــتی زندگی مان از مسیر
خارج شد ،قطب نما ،که همان ارزش های ما است،
ما را دوباره به مســیر درست هدایت کند .اما این
ارزش هــا چه ویژگی های دارنــد؟ ارزش ها مبتنی
بر دلیل ،تصمیم ،و حل مســئله نیستند .ارزش ها
با هدف ها فــرق می کنند .هدف ها مبتنی بر زمان
اینده هستند ،و قرار است در اینده محقق شوند،
اما ارزش ها مبتنی بر زمان حال ،و در تمام لحظات
زندگی ما ســاری و جاری هستند .ثروتمند شدن،
می تواند یک هدف باشد برای ارزشی مانند کمک
بــه نیازمندان .به بیان دیگر ،ممکن اســت فردی
ارزشــش خدمت رســانی به مردم باشد ،برای این
فرد ،پول دراوردن و ثروتمند شــدن می تواند یک
هدف باشد .ممکن است فرد دیگری استخدام در
یک مرکز خیریه را هدفی بداند در راستای ارزش
خدمت رســانی به افراد .ارزش ها از حیطه انتخاب
می ایند ،یعنی ما برای ان ها دلیلی نداریم .کســی
از ما نمی پرســد "چــرا می خواهی به مردم کمک
کنی؟" یا "چرا می خواهی سالم زندگی کنی؟" یا
"چرا می خواهی والد/همسر/انسان خوبی باشی؟"،
اینها انتخاب های ما هستند .این انتخاب ها ،باید به
دنبال خودشناسی بیایند .وقتی قرار است چیزی
انتخاب ما باشــد ،نه باید تحت تاثیر خانواده باشد،
نه دوســت ،نه جامعه .با این تفاصیل و توضیحات،
فردی که ارزش های زندگی اش را خودش انتخاب
کرده باشد ،همیشه از انجام هر کاری ،و رسیدن به
هر دستاوردی ،هر چند کوچک ،چنانچه در جهت
ارزش هایش باشد ،رضایت دارد و به ان قانع است.
سادانا :عمل متعهدانه
سادانا در فلسفه یوگا ،مجموعه ای از اعمال است
که سادو یا ســال ِک را به رهایی از تعلقات دنیوی
هدایت می کنــد .در پروتکل درمانــی مای اکت،
سادانا بیانگر عمل متعهدانه ای است که در جهت
ارزش هایمان برای رهایی از الگوهای عادتی رفتار
انجام می دهیم .این عمل متعهدانه ممکن اســت
همیشــه هم خوشایند نباشــد .مثال والدینی که
ارزش شــان "وال ِد خوب بودن" است ،ممکن است
از اســتقالل فرزند خود واهمه داشــته باشند ،اما
در نهایت با این اســتقالل موافقت می کنند چون
ان را در راســتای ارزش های خود می بینند .عمل
متعهدانه می تواند لزوما یک عمل بزرگ هم نباشد.
مثال نوشــیدن 2لیوان اب بیشتر در روز می تواند
عملی باشــد که خود را به ان متعهد کنیم برای
داشتن یک بدن ســالم که می تواند یک ارزش در
زندگی هر کسی باشد.
سامادهی :انعطاف پذیری روان شناختی
ســامادهی در لغت یعنی یکی شدن .با رعایت
شــش نکته باال و تمریــن انها ،روان خــود را به
تمامیتی می رسانیم که دارای انعطاف پذیری است.
چنین روانی در رویارویی با تلخی های زندگی دچار
فروپاشی نمی شود و تمامیت خود را حفظ می کند.
هفت سین یوگایی -مای اکتی را انجام دهید!
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
1-Satya
2-Svarupa
3-Svadhyaya
4-Shaucha
5-Santosha
6-Sadhana
7-Samadhi
39 صفحه 40
یوگا از جنینی تا فارغ التحصیلی
نویسنده :جیلیان ازبورن
مترجم :پریسا ساالری
5نکته برای گنجانــدن یوگا در زندگی
خودتان و کودکانتــان ،از دوران جنینی تا
فارغ التحصیلی
یوگا در بارداری و یوگا برای کودکان
زمانیکــه بــرای فرزنــداوری تصمیم جدی
می گیرید ،ضروری اســت که وضعیت سالمتی
خود را بهبود بخشــید زیرا این موضوع می تواند
از زمان قبل از لقاح نیز بر جنین اثرگذار باشــد.
یوگا در این مرحله می تواند نقش بســیار مهمی
ایفا کنــد .برای قرارگرفتن در مســیر بارداری و
ســپس دوران بعد از تولد فرزند ،باید به تقویت
خود ادامه دهید و این موضوع را در ذهن داشــته
باشید که شما مسئول موقتی یک روح دیگر نیز
هستید .در کتاب "پیامبر" جبران خلیل جبران
به ما یاداوری می کند که انها پسران و دختران،
خواهشی هستند که زندگی به خویش دارد ،انها
به واسطه شما می ایند ،اما نه از شما ،و با ان که
با شما هستند ،از ان شما نیستند.
هر شــخصی هر چقدر هــم کوچک در وجود
خودش یک کل یگانه است و سفر شخصی خود
را برای جستجو دارد .مهارت های اموزشی ،فلسفه
و رهبری با استفاده از مثال ها از همان ابتدای تولد
اغاز می شــود و تا بعد از نوجوانــی ادامه میابد.
مسئولیت والدگری یک مســئولیت مادام العمر
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
است .با بخاطر داشــتن این موضوع در ذهن ،در
اینجا به 5نکته از یــوگا می پردازیم که از زمان
لقاح تا فارغ التحصیلی فرزندتان باید درنظر داشته
باشید:
.1والد خودتان باشــید :اگر تصمیم دارید
برای فرزنــد اوری اقدام کنید و یا در انتظار تولد
فرزندتان هستید ،از خودتان مراقبت کنید .هر دو،
هم پدر و هم مادر .با اگاهی غذا بخورید و غذاهای
مفید در برنامــه غذایی خود بگنجانید ،تمرینات
ورزشــی خود را بادقت انتخاب کنید و از سالمت
روان خود مراقبت کنیــد .پول نباید مانعی برای
شرکت در فعالیت هایی مثل یوگا باشد .والدگری
در تمامی مراحل فرایندی پرچالش است ،بنابراین
این خودمراقبتی نباید با تولد فرزند پایان یابد ،این
موضوع را به خاطر داشته باشید.
.2مربی یوگای بارداری داشــته باشید:
زمانیکه کودکی در درون شما در حال رشد است،
وقت ان نیست که تمرکزتان را بر ایستادن روی
دســتانتان بگذارید .یک مربی خوب یوگا شما را
راهنمایی می کند تا در زمان بارداری و بعد از تولد
کودک ،اساناهای متناسب با وضعیت خود انجام
دهید که شامل تمرینات تنفســی و ارام سازی
است .با شرکت در کالس های یوگا نه تنها از انجام
اســاناها بهره مند می شود ،بلکه این امکان برای
شما فراهم می شود تا با افرادی با تجربیات مشابه
با تجربیات خودتــان درکالس مالقات کنید و از
مزیت های یک شبکه ی حمایتی برخوردار شوید.
گاهــی این ارتباطات تا بعد از تولد فرزندان ادامه
میابد زیرا روابطی که در این دوران بحرانی شکل
می گیرد ،بسیار خاص است.
.3حفاظت :اگر بــه فکر امــوزش یوگا به
فرزندتان هســتید ،یــا می خواهیــد او را تحت
امــوزش یک مربی یوگا قراردهید ،از اینکه کامال
اصول حفاظتی رعایت می شود ،مطمئن شوید .در
اموزش یوگا به کودکان باید موارد ویژه ای لحاظ
شوند ،و شما باید رعایت ان موارد را تضمین کنید.
.4اموزش :اینکه کودکان نوپا و کوچک خود را
در انجام یوگا مشارکت دهید ،خیلی ساده تر از ان
است که بخواهید یوگا را بصورت بازی و سرگرمی
در سطح انها ارائه کنید .برخی موسسات یوگا مثل
BWYیوگا را به مدارس اورده اند تا در کنار تحصیل،
بچه ها به انجام حرکات یوگا نیز بپردازند .سال های
نوجوانی می تواند روزهای سختی با خود بهمراه
بیاورد ،پس بکوشید فرزندان خود را با روش های
مناســب حمایت کنید .می توان از مربیان یوگا
بصورت خصوصی یا در مدرســه اســتفاده کرد.
انجام یوگا برای نوجوانان مزایای زیادی دارد و به
انها کمک می کند تا در دوران امتحانات استرس
خــود را کنترل کنند و این تمرینات را به مراحل
بعدی زندگی خود انتقال داده و همه ی عمر از ان
بهره ببرند .می توانید از مسئولین مدرسه بخواهید
برنامه ی تحصیلی فرزندتان را با اضافه کردن یوگا
به ان غنی تر کنند و یا اگر خودتان این توانایی را
دارید ،به او اموزش دهید.
.5دوران تحصیل در دانشــگاه را به یاد
داشته باشــید :ورود به دانشــگاه دوران گذار
بزرگی اســت و عده ای با ورود به دانشگاه اولین
قدم را بــه بیــرون از فضای حمایتــی خانواده
می گذارند .بنابراین فرزندان نیازمند حمایت های
بیشــتری هســتند که اغلب ،ولو ســهوا ،از ان
برخوردار نمی شــوند .باید دانشگاه ها را تشویق
کرد تــا کالس هایی را برگزار کننــد که به رفع
مســائلی که دانشــجویان تازه وارد به دانشگاه با
ان مواجه می شوند کمک کند .برخی موسسات
یوگا مانند BWYمی توانند در حل این مسائل یاری
کننده باشند.
Gillian Osborne
معاونت موسسه
The British Wheel of Yoga صفحه 41
مراقبه برای ورود به سال نو
فاطمه توازنی زاده
@tavazoni_fatemeh
زمســتان چمدان خود را بســته و ارام ارام در
حال رفتن اســت و ما روزها و ســاعت های پایانی
سال را سپری می کنیم .اینکه به سراغ حوضچه ی
خاطرات برویم ،دستمان را در اب فرو ببریم ،موجی
ایجاد کنیم و به تماشــایش بنشینیم ،یا بخواهیم
گام برداریــم و به درون حــوض برویم و کمی در
اب قدم بزنیم ،یا اینکه میل به شــناور شــدن در
ان داشته باشــیم و حتی بخواهیم که در ان غرق
شویم ،امری بدیهی است .مرور بر خاطرات می تواند
گاهی تســلی بخش احوال امروزمان شود و گاهی
ازرده خاطرمان کند .گذشته ،با تمام انچه از طریق
احساسات تجربه اش کردیم ،اتفاقی که ما را ترساند
و یــا انچه که به اتش خشــم گرفتارمان کرد ،ان
رویدادی که باعث ناامیدی مان شد و سبب شد که
غمگین شویم ،در گذشته جا مانده است و جایگاهی
دراکنون نــدارد .اینکه بخواهیــم در روزهایی که
انها را پشــت سرگذاشتیم ،بمانیم و درانجا گشت
و گــذار کنیم ،خواه در شــادی ها و خواه در غم و
غصه ها ،یک انتخاب اســت کــه اختیار می کنیم.
تنها چیزی که وجود دارد همین حاالســت ،امروز
و حاال ،مانند کودکی ست که نیاز به مراقبت دارد.
اسیب پذیر اســت و لحظه ای غفلت و بی توجهی
کافی ست تا دچار لطمه ای جبران ناپذیر شود .چه
زیباست اگر تصورکنیم که برای لحظاتمان مادری
مهربان هســتیم .مادری که حتی در خواب نیز به
نفس های کودکش توجه می کند و او را به مراقبه
می نشــیند .زندگی یک کودک همواره اغشته به
عشق مادراست .مانند یک کودک خود را در اغوش
بگیریم و با همه ی نیرو و توان از ثانیه های ارزشمند
زندگی مواظبت کنیم .قدم به قدم با دقایق زندگی
پیش برویم و همراهی اش کنیم .درســت شبیه به
زمانی که اگاهانه در مسیر دم و بازدم قرارمی گیریم
و نفس ها را همراهی می کنیم .امروز که همه هستی
در انتظار فرارسیدن بزرگترین تحول طبیعت است و
برای ما ایرانیان نوروز نامیده شده است ،چه نیکوست
که مانند نام زیبایش به استقبالش برویم و نوروز را
همین حاال اغاز کنیم .شروع یک روز جدید ،ساعت
های خوش و دقیقه های ناب که حاصل ثانیه هایی
هستند که تنها با حضور و اگاهی ،از ان ما خواهند
شد .حضور در لحظه یعنی مراقبه ،یعنی محافظت
از سرای دل.
برای ورود به مراقبه ،کافی است تا با اهنگ زیبای
قلبمان همراه شــویم و خــود را به جریان زندگی
بسپاریم .مســیر دم و بازدم تفرجگاهی زیبا و ارام
اســت ،اگر اگاهانه ان را به تماشا بنشینیم .فرقی
نمی کند کجا باشــیم .مهم نیست چه زمانی باشد.
قرارگرفتن درخانــه ی دل نیازمند جا و مکان و
ایین خاصی نیست .می توانیم همین حاال دست-
هایمان را روی قلبمان بگذاریم ،به صدایش گوش
جان بسپاریم ،دمی عمیق از قلب بگیریم و بازدم
را به خودش تقدیم کنیم .اما اگر نشســتن روی
مت یوگا ارام ترمان می کند ،انجامش می دهیم.
انچــه اهمیــت دارد رهایی از هجــوم افکار و
خاطره هاســت .ازادی ازهرچیزی که در تاریکی
ذهن اســیرمان کرده است .خداوند برای هر روز
از زندگی بهترین مراقبه را برایمان در نظر گرفته
است .اگرکمی عمیق تر بیندیشیم ،خواهیم دید
که هر پیشامدی در زندگی می تواند به مراقبه ای
عمیق مبدل شود .انچه در بیرون اتفاق می افتد
در درون جستجو کنیم ،شاید تعلیمی در جهت
پاالیش و پاکسازی درونی باشد و بتواند به تغییر
و تحول حالمان ،به بهترین احوال منتهی شود.
مراقبه یعنــی مراقبت از جان و این میســر
نمی شود مگر با خلوص باطن:
ای دگرگون کننده ی قلب ها و چشم ها
ای گرداننده و تنظیم کننده ی روزها و شب ها
ای تغییر دهنده ی حال انسان و طبیعت
حال ما را به بهترین حال دگرگون فرما
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
41 صفحه 42
نو
مهندسیدرون
زد
هم
بدن
بخش دهم
نوع غذایی که می خوریم
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شــماره ی 139قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی به سرور و سعادت)
نوشته ی استاد معاصر هندی ،سادگورو ،مرور شد .هدف از این سلسله نوشتارها صرفا خوانش ِ گزارش وار
و گام به گامی از کتاب مذکور می باشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن یوگا معتقد بوده و ان
را در نوشــتارهایش بارها بیان کرده است ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاها مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده می شود.
مقدمه
به تعبیر ســادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه اســت و بخش دوم که در این شماره
قســمت دهم از ان مرور خواهد شــد ،اقداماتی عملی برای پیمودن راه .تا کنون و در
شماره های پیشین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی قرار گرفتند .از جمله خاطره ی
روشن شدگی سادگورو ،مفهومِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل خشم ،تعریف یوگا به عنوان
ِ تکنولــوژیِ ارتقاء دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردنِ انرژی های درونی و رســیدن به
وحدت ،ابعــاد ِ چهارگانهی وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با هم کار کنند،
دستیابی به شادمانی با تنظیم ِ ســه بدن (یا سه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ دستیابی به
سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندسی درون هم به شدت
بر ان ها تاکید می کند) برای ورود به قلمروهای
روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصل اول) توانایی من در پاسخ دهی نامحدود
اســت ،اما توانایی من برای واکنش نشان دادن
محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابــت هر چیزی
که هســتم و نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و
عـسرتم،
ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیــق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از ان،
تعیین می کنم .من همان کســی هســتم که
زندگی خودم را می سازم.
در بخش دوم کتاب که در این شماره قسمت
دهــم ان را تقدیم خواهیم نمود ،به بررســی
عمیق تر و دقیق تر ِ ســه الیه یا ســه پوشش ِ
پرداخته می شــود و بر همین مبنا ،قسمت دوم
ِ کتاب «مهندســی درون» به سه فصل تقسیم
گردیده اســت که به ترتیب بدن ،ذهن و انرژی
نامیده شده اند .در هر فصل در کنار ِ توضیحات
مربوطه ،تمرینات عملی نیز داده می شــود ،چه
اینکه به باور ِ ســادگورو« ،یوگا» یک سیســتم
اعتقادی یا مذهبی نیســت که شــما بشنوید
و باورش کنید .بلکه سیســتمی هست که باید
به ان عمل کرده و خودتــان ان را به عرصه ی
تجربه ی خودتان بکشانید.
در 9قسمت اخیر نیز این موارد به ترتیب
مطرح شد:
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 43
-1هســتی ما به این بــدن فیزیکی خالصه
نمی شود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار است
« -2چیزی هست که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-3معنویت یعنی «سفر نمودن از بدن ِفردی
ِ مبتنی بر حصارها ،به منشاء بی کران و بی حد و
حصر ِ افرینش»،
-4حواس پنج گانه موجب ِ اعوجاج فکری و
استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات ِ اصلی
خویشتن مان می شود،
-5بدن ابزاری بــرای درک و دریافت جهان
هستی بوده و به وسیله ی ان می توانیم «کائنات
را دانلود کنیم!»،
-6بدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین است و اصل
و بنیادش از ان است؛ ارتباط دادن بدن با زمین
(مثــل راه رفتن با پای برهنــه) جزء تمرینات
معنوی مهم محسوب می شود.
-7چرخه هایــی بــر جهان مــاده و حیات
انســانی حاکــم اســت .همچنیــن هماهنگ
شدن ِ ســیکل های درونی انســان با چرخه ی
دوازده ساله ی خورشــیدی از اهمیت بسیاری
برخوردار است.
-8پنــج عنصــر ،جایگاه ان ها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاک سازی ان ها
-9رهایــی یافتن از «چیزی» کــه در درون
ِ شماست و شــما دیگر قادر به نگه داشتن ِ ان
نیستید ،همیشه بزرگ ترین لذت است .و البته
مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-10غذایی که می خوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی برای
زندگی ادمی ست و باید به دقت برگزیده شود.
در این شماره می پردازیم به:
"بدن یک سیستم است و متناسب با کارکرد
ان می توانیــم نــوع ِ غذایی کــه می خوریم را
انتخاب کنیم".
نوع غذایی که می خوریم
همــواره مباحثاتــی مابین گیاهخــواران و
غیرگیاهخواران در جریان اســت و همیشه در
این باره سواالتی مطرح می شود مبنی بر اینکه
کدامیک بهتر است.
گیاهخــواران در تالش اند تا به گونه ای عمل
کنند که گویی از نظر اخالقی از دیگران یک سر و
گردن باالتر هستند .در حالی که غیرگیاهخواران
ادعا می کنند بنیه ی بدنی قوی تری داشته و برای
کار ِ دنیا مناسب ترند و از همین رو تمام جانداران
دیگر بــر روی کره ی زمین ،می توانند در منوی
غذایی ایشان جای بگیرند .فلسفه های فراوانی بر نهایت شما یک طعم ِ شیرین در دهان ِ خود
مبنای انتخاب ِ غذایی سر بر اورده اند.
حس خواهید کرد .این طعم شیرین به دلیل
در سیستم یوگا ،تنها چیزی که هست حضور ِ امیالز ِ بزاقی یا همان انزیم ِ «پتیالین
سوالی ســت به این مضمون« :ایا غذایی »ptyalin -در بزاق دهن شماست .وظیفه ی این
که می خوریم ،متناســب با بدنی هست انزیم تبدیل کردن ِ کربوهیدارت به شکر است.
امیــاز بزاقی فقط در بــزاق ِ دهن ِ جانوران
که داریم؟»
این واژه ی «متناسب بودن» ،به نتایج متفاوتی گیاهخوار وجــود دارد و نمی توانید ان را در
ختم می شــود .اگر می خواهیم جثه ی بزرگی بزاق ِ دهن ِ گوشتخواران پیدا کنید .به همین
داشــته باشــیم ،پس باید نوع ِ خاصی از غذا را دلیل است که گوشتخواران فقط الزم است که
به سیســتم ِ بدن مان وارد کنیم .و یا اگر بدنی غذای شان را با دندان بریده شده و به تکه های
می خواهیم که ســطح مشخصی از هوشمندی کوچک تر تقسیم نموده و ببلعند .در حالیکه
داشته باشد ،یا هشیارتر و چابک تر باشد ،باز هم گیاهخواران مجبورند غذای شان را بجوند.
عمل ِ جویدن ،امیزه ای از اسیاب کردن و
نوع ِ غذا متفاوت خواهد بود .اگر شــما شخصی
نیستید که صرفا سالمت ِ بدن ِ فیزیکی و لذت مخلوط کردن ِ غذا با بزاق ِ دهان اســت .اگر
از زندگی هدف تان باشد ،بنابراین نیاز دارید که عمل ِ جویدن به درستی انجام شود ،نزدیک
به نوع ِ تغذیه تان نگاه ِ متفاوتی بیاندازید! حتی به پنجاه درصد از روند ِ هضم غذا در دهان تان
اگر هدف تان در زندگی ،تمام موارد باالست ،پس رخ خواهد داد .به بیان ِ دیگر ،انتظار می رود که
الزم اســت که نوع ِ متعادلــی از رژیم غذایی را معده فقط غذای ِ نسبتا هضم شده را دریافت
کرده و عملیاتش را تکمیل کند.
برای خود برگزینید.
در جهــان ِ مدرن ،مــردم در نوعی عجله
فارغ از هدف و انگیزه ای که ما در زندگی داریم،
باید بدانیم این بدن ِ برای چه نوع غذایی طراحی ناهارشان را می بلعند ،بدون ِ اینکه غذای شان
شده است .تعدیل ،اصالح و تطبیق ِ رژیم غذایی ،به درستی جویده شود .در این حالت معده نه
بعد از پاســخ دادن به این سوال معنادار خواهد تنها مجبور است که بار ِ غذای هضم نشده را
بود .اگر توجه فقط به زنده ماندن باشد ،خب هر بر دوش بکشــد ،بلکه حتی مجبور است که
چه دل مان می خواهد باید بخوریم .اما وقتی از غذای نصفه و نیمه و ویران شــده را متحمل
مرحله ی زنده ماندن گذر کردیم و به مرحله ی شود! اشــپزخانه های امروزی جایی است که
انتخاب وارد شــدیم ،مهم است که اگاهانه و نه غذا به طرز موثری ویران می شود .غذایی که
صرفا به اجبار ِ طعمی که زبان می خواهد بچشد ،سرشار از انرژی حیات است ،انقدر پخته شده
و در ترکیبات ِ مختلف جای می گیرد ،که عمال
غذا بخوریم.
در قلمــرو حیــات ِ وحش ،حیوانــات به دو تمام ِ انرژی حیاتی خود را از دست می دهد.
تفاوت بعدی زمانی اشــکار می شــود که
دسته ی گیاهخوار و گوشتخوار تقسیم می شوند.
میان ِ این دو دســته تفاوت های زیادی از نظر شــما به درازای کانال گوارشی در موجودات ِ
گیاهخوار توجه می کنید .در گیاهخواران طول
ساختار بدنی و سیستم ِ فیزیکی وجود دارد.
از منظر ِ سیستم گوارشی ،بگذارید نگاهی به ِ لوله ی گوارشی پنج الی شش برابر ِ طول ِ بدن
هر کدام از دو گروه ِ نام برده بیندازیم .سیســتم اســت .در حالی که در گوشتخواران این عدد
گوارشــی ،همان کانالی هســت کــه از دهان بین دو تا سه برابر طول ِ بدن شان است .تفاوت
اغاز شده و تا نشــیمن گاه امتداد پیدا می کند ِ .بین ِ طول ِ لوله گوارشــی در گوشتخواران و
اگر شــما در امتداد این لوله سفری را در پیش گیاهخواران مشخصا معلوم می کند که چه نوع
بگیرید ،تفاوت های بنیادینی مابین گیاهخواران ِ بدنی برای چه نوع غذایی طراحی شده است.
اگر شما گوشت ِ پخته نشده بخورید ،چیزی
و گوشتخواران خواهید یافت.
اولین مورد این اســت که گوشتخواران ،فقط حدود ِ هفتاد و دو ساعت طول می کشد تا از
ّ
فــک خود انجام سیستم ِ بدنی تان خارج گردد .گوشت ِ پخته
می توانند عمــل بریدن را در
دهند ،در حالی که گیاهخــواران ،هر دو عمل ِ شده ،در حدود پنجاه و دو ساعت زمان می برد.
بریدن و جویــدن را انجام می دهند .خب دلیل سبزیجات ِ پخته شده در حدود بیست و چهار
الی سی ســاعت؛ ســبزیجات ِ پخته نشده،
ِ این تفاوت در چیست؟
فرض کنید شما مقداری برنج پخته نشده را دوازده تا پانزده ســاعت؛ و میوه ها یک و نیم
برای یک دقیقه یا بیشتر ،در دهان بگذارید .در الی سه ساعت.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
43 صفحه 44
اگر یک تکه گوشــت را هفتاد و دو ســاعت
در فضای باز قرار دهید ،خواهد گندید و شــما
را از خانه تــان فراری خواهــد داد! گندیدگی و
فســاد در ایام تابستان ،زمانی که هم دما و هم
رطوبت بیشتر است ،سریع تر هم اتفاق می افتد.
معده ی شما همیشــه جایی شبیه به مناطق
استوایی ست و اگر گوشت هفتاد و دو ساعت در
انجا بماند ،به شدیدترین شکل ِممکن خواهد
گندید .گندیدگی در حقیقت ناشی از فعالیت ِ
باکتری هایی هست که برای این تحول شیمیایی
مورد نیاز هستند و بدن باید انرژی عظیمی برای
مهار ِ سطح باالی فعالیت ِ باکتری ها ا ِعمال کند،
تا این فعالیت ها منجر به بیماری نگردند.
اگر شــما به مالقات ِ دوستی در بیمارستان
بروید ،قطعا برای او پیتزا یا اســتیک نخواهید
برد .معموال برایش میوه می برید .اگر در حیات
ِ وحش باشــید ،اولین چیزی کــه می خورید
چیســت؟ مســلما میوه .بعد از میــوه به فکر
ِ ریشــه های مغــذی خواهید افتاد و ســپس
حیواناتی که در اطراف تان جود دارند! (البته به
شــرطی که امکانات ِ پخت و پز داشته باشید).
میوه قابل هضم ترین غذاست و همه ادم ها این
موضوع را بر مبنای غریزه شان می دانند.
بیشــتر ِ جانوران ِ گوشــتخوار ،هر روز غذا
نمی خورند .مطمئنا سه وعده در روز نمی خورند!
انها می دانند غذایی که می خورند به اهستگی
در سیستم ِ گوارشی شان حرکت می کند .گفته
می شــود که یک ببر هر شش تا هشت روز غذا
می خورد .او وقتی گرســنه است ،چابک بوده
و در اطراف پرســه می زند و در یک چشــم بر
هم زدن ،مقداری در حدود بیســت و پنج الی
ســی کیلو گوشت می خورد .بعد از خوردن هم
در یک گوشــه می خوابد یا بــا تنبلی خاصی،
ســانه ســانه راه می رود .یک مار کبری در
یک وعده حدود شــصت درصد ِ وزن ِ خود را
می خورد و هر دوازده تــا پانزده روز این کار را
تکرار می کند .افراد ِ قبیله ی پیگم ه ۱در مناطق
افریقای مرکزی ،عمدتا به شکار فیل مشغول اند.
انها اعضای بدن فیل هــا را می خورند و خون ِ
تازه شان را می نوشند .طبق گفته ی خودشان،
بعــد از این وعده غذایی ،حدود چهل ســاعت
می خوابند .اما با وجود تغییراتی که در ســبک
زندگی به وجود امده و نیز ظهور ِ شهرنشینی،
واضح است که انسان ها نمی توانند چنین مدل ِ
زندگی را داشته باشند .شما مجبورید هر روز غذا
بخورید و در بازه های زمانی مشخصی بخوابید.
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به این دلیل که لوله ی گوارشــی شما شبیه به
گیاخواران است.
چالش پروتئین
امــروزه تاکید زیادی بر خــوردن ِ پروتئین
می شــود .بسیار مهم است که درک کنیم تنها
سه درصد از بدن ِ ما از پروتئین ساخته می شود
و مــازاد ِ پروتئین ِ مصرفــی می تواند منجر به
سرطان شود .گوشت ِ قرمز سرشار از پروتئین
است و تنها مقدار بســیار کمی از ان می تواند
نیاز بدن انســان را تامین کند .مابقی ِ پروتئین
ِ مصرف شــده که مســیر ِ لوله گوارشی را طی
می کند ،منجر به مشکالت ِ زیادی می شود؛ از
ان جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
(الف) فعالیت ِ باکتریایی بــاال( ،ب) افزایش
میزان ِ خواب( ،ج) افزایش ِ رخوت در بدن( ،د)
کاهش روند ِ تولید ســلول های جدید در بدن،
(هـ) و تمام این موارد بــه صورت افت ِ قدرت ِ
درک و دریافت ِ فرد ظهور می یابد .از این نقطه
نظر ،از گوشت به عنوان ِ ماده غذایی که حامی ِ
یک زندگی معنوی نیست ،یاد می شود .چرا که
زندگی معنوی یعنی افزایش ِ توانایی دریافت و
ادراکاتی ورای محدویت های فیزیکی.
، pygmies - 1پیگمه ها گروهی از اقوام مناطق افریقای مرکزی
هســتند که وجه مشخصه شــان ،کوتاهی قد بیش از حدشان
است که معموالً در حدود ِ نصف متوسط قد بقیه انسان هاست
(مترجم). صفحه 45
یوگا؛ راز تداوم موفقیت فوق ستاره ها
صالح ،رونالدو و مســی چطــور روی فرم
میمانند؟
به گزارش نیل جونز ،محمد صالح مثل همیشه
ارامتریــن مرد انفیلد بود .هواداران و هم تیمی ها و
چند نفری درجایگاه رســانه-ها ،کنترل احساسات
خودشان را از دست داده بودند .اما این فوتبالیست
مصــری فقط لبخند می زد .کاپهــا( لقب هواداران
لیورپول) ان روز به پادشاه مصری تعظیم کردند .او
گل های مهم زیادی برای لیورپول زده ،ولی کمتر به
اندازه ان موشکی که بعد از ظهر اوریل 2019وارد
دروازه چلســی کرد ،خارق العاده بود .شادی پس از
ان گل هم خاص بود.
خودش بعدا درباره حرکت درخت( وریکشاسانا)
اینطور توضیــح داد ":من یوگا کارمی کنم و همان
لحظه بــه ذهنم رســید "...صــاح را درلیورپول
ورزشــکاری حرفه ایی و تمــام عیارمی دانند .وی
ســال ها یوگا کارکرده و یکی از فوتبالیســت های
متعددی اســت که ازیــوگا بهره فــراوان می برند.
مانند کریستیانو رونالدو ،لیونل مسی ،داوید سیلوا،
زالتان ابراهیموویچ و ارلینگ هالند ،که همگی یوگا
را بخشــی از تمرین های ریکاوری خود می دانند و
همینطور رایــان گیگز،پرافتخارترین بازیکن تاریخ
لیگ برتر ،یوگا را یکی از دالیل اصلی تداوم فوتبالش
تا سن 40سالگی توصیف می کند.
تا یک دهه قبل ،اینکه فوتبالیستی حرفه ایی یوگا
کارکند ،خبر مهمی بود اما امروزه چندین باشــگاه
طراز اول اروپایی از مربی های تخصصی اســتفاده
می کنند و برای بازیکنان نسبت به انجام یوگا الزام
بوجود اورده اند نه اختیار.
چرا یوگا؟
دیزبیسلی که مسئول یک باشگاه یوگا در منچستر
است می گوید ":یوگا فواید زیادی دارد مانند منعطف
ساختن بدن و گسترش دامنه حرکتی اندام ها و به
همین خاطر به فوتبالیست ها کمک زیادی می کند
و خطر مصدومیت را کاهش می دهد .قدرت بدنی
را می افزاید و برای تقویت بدن فوق العاده است".
بیســلی با فوتبالیســت های زیادی کارکرده و با
خنده می گوید بیشتر افراد درابتدا نسبت به نتایج
ان خوشــبین نیســتند ...اما به سرعت نظرشان
تغییرمی کند ":ما ترکیب متنوعی از بازیکنان جدید
و قدیمی داریم .جالب اینکه انهایی که مدت زیادی
فوتبــال بازی کرده اند و به تازگی یوگا را شــروع
کرده اند حســرت می خورند که چرا زودتر یوگا را
شروع نکرده اند .این ورزش فشارزیادی به بدن وارد
نمی کند ،دو بازیکن هستند که در حال حاضر با
انها کارمی کنم و به دلیل مصدومیت مجبور شدند
خیلی زود فوتبال حرفه ایی را کنار بگذارند .یکی از
انها 23ســال بیشتر ندارد...او ادامه می دهد ":کج
فهمی های زیادی نســبت به یوگا وجود دارد که
مهم ترین انها به نظر من این اســت که انرا اسان
می پنداریم .واقعا اینطور نیست و فوتبالیست هایی
که با انها کارمی کنم خیلی زود اینرا می فهمند".
انواع یوگا
بیســلی چه نوع یوگایی را برای فوتبالیست ها
پیشنهاد می کند؟ او می گوید ":انواع مختلف یوگا
وجود دارد با فواید گوناگون ،فوتبالیست ها عموما به
دنبال یوگای کالسیک نیستند ،انها مایلند با سرعت
کمتر و دوام بیشتر مثل یوگای قدرتی کارکنند .ما
خیلی روی تعادل ،ایستادن روی یک پا و حرکات
اصالحی کار می کنیــم .فوتبال ورزش نامتعادلی
است .شما بیشتر با یک پا ضربه میزنید و روی یک
پا فشارمی اورید .گاهی هم به سرعت تغییر مسیر
می دهید .بنابراین یوگا برای تقویت مرکزثقل بدن
و ایجاد تعادل بســیار مفید و موثراست" .او ادامه
می دهد ":دراغازهرتمرین ،شما معموال سیکل
"سالم بر خورشــید" کارمی کنید که به عنوان
دستگرمی همه ی اعضای بدن را درگیرمی کند.
من به فوتبالیست ها قبل ازهر مسابقه یا جلسه
تمرین تیم ،یوگای شــدید توصیه نمی کنم اما
ســیکل سالم برخورشــید واقعا نافع است و در
کمتراز 10دقیقه تمرین کاملی به شمار می رود.
منافع روانی یوگا چیست؟
انتونیوکونته ازاین گفته که یوگا و مدیتیشن به
حفظ ارامش او در طول مسابقه کمک می کنند و
بازیکنانی مثل هکتوربیرین گفته اند که استفاده
از یوگا کمک می کند بعد از بازی های دیرهنگام،
خواب بهتری داشته باشند .بیسلی می گوید ":تا
وقتی یوگا انجام نداده اید توضیحش سخت است
امــا من باور دارم فقط به طوالنی شــدن دوران
حرفه ای بازیکن کمک نمی کند بلکه ذهنیت او
را هم تغییرمی دهد .قطعا می تواند برای باال بردن
ارامش مورد اســتفاده قراربگیرد .ضربان قلب را
کاهش می دهد و فواید قلبی –عروقی زیادی دارد.
بعد به تمرکز ،ریکاوری ،کاهش استرس و بهبود
خواب کمک می کند .بازی فوتبال یا هر ورزش
حرفه ای اســترس زیادی به همراه دارد ،فشــار
جسمی و روحی زیادی وارد می کند ولی اگر شما
تکنیک های تنفسی و تمرکزی یوگا را بیاموزید،
خیلی کمکتان می کند تا ارامش و تعادل خود را
حفظ کنید .تنفس بخش بسیار مهمی از زندگی
است که اکثر مردم بدان توجهی ندارند .یکی از
چیزهایی که در طول روز به خودم بارها می گویم
این اســت که ":نفس بکش!" خیلی ها از ناحیه
سینه نفس می کشند چون استرس دارند ،انها
از شکم نفس نمی کشند درنتیجه ریه هایشان به
طور کامل از هوا پر نمی شود ،یوگا به ما این نکات
ظریف را نیز می اموزد.
بســیاری از فوتبالیست ها مثل محمد صالح
و رونالدو هرروز در خانه ،دور از چشــم دیگران
یــوگا کارمی کنند .ولی خیلی دیگــر ازانها در
کالس های عمومی یوگا شرکت می کنند .بیسلی
می گوید":هرکس یک جوراست ،نکته مهم این
اســت که یوگا بخش بزرگــی از زندگی روزمره
شما شود .درمورد فوتبالیست ها ،یوگا می تواند
تاثیرزیــادی در ریکاوری انها داشــته باشــد.
فکرمی کنم با یــک کالس خوب ،دوبار درهفته
نتیجه ی مطلوبی بگیرید .بعد 15دقیقه قبل از
بازی فوتبال چند اســانای ساده را انجام دهید.
یوگا از انجهت که فواید روحی وجسمی فراوانی
دارد مورد توجه بسیاری از ورزشکاران حرفه ایی
درورزش فوتبال و سایر رشته ها قرارگرفته است.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
45 صفحه 46
ارمیدگی
نویسنده :جاناتان اسمیت
مترجم :مجتبی یکرنگ صفاکار
یوگا در زبان سانسکریت معنای وحدت و همبستگی را می دهد و از طرفی
به معنای کنترل کردن اســت .پس به عبارتی یوگا را می توان علم کنترل
امــواج فکر و مهار قوای تن و ذهن به منظور تســلطی همه جانبه بر توان
بالقوه ی خود دانست.
علم یوگا با عمل"کردن روی عوامل خارجی شخصیت و فیزیک بدن که
برای بیشتر مردم قابل لمس اســت ،اغاز می شود .عدم هماهنگی و توازن
در این ســطوح ،سبب ایجاد اختالل در ارگان ها ،ماهیچه ها ،اعصاب و غدد
درون ریز و ســایراندام های بدن می گردد و در انجام وظایف ان ها مشکالتی
پدیــد می اورد .یکــی از اهداف اصلی یوگا هماهنگ نمودن سیســتم ها و
دستگاه های مختلف بدن اســت تا در سایه ی ان شادابی و تندرستی کلی
به دست اید.
ســوامی شــیواناندا یکی از بزرگان یــوگا چنیــن می گوید":یوگا اتحاد
و هماهنگی اندیشــه ،ســخن ،کردار و عمل است یا هماهنگی سر ،قلب و
دست است که ضمن انجام تمرین های یوگا به دست می اید در یوگا اتحاد
بین سطوح جسمی ،ذهنی و احساسی توسعه می یابد و چگونگی تاثیر هر
سطحی بر روی سطح دیگر و چگونگی تعارض ان ها با یکدیگر اشکار می شود
و سرانجام اگاهی به سوی درک زیرکانه ی حقیقت و هستی سوق می یابد".
جسم و ذهن از یکدیگر جدایی ناپذیرند و بین اعمال و ذهن ما رابطه ای
مســتقیم وجود دارد ،تمرینات یوگا بدن و ذهن را هماهنگ می کنند .این
دو جایگاه اصلی تنش ها و عقده ها هستند .هر عقده ای روانی یک مطابقت
فیزیکی با عقده های عضالنی دارند .وقتی از نظر روانی احساس فشار می کنیم
به طور خودکار عضالتمان هم دچار تنش شده و منقبض می گردند .عکس
این مسئله هم صادق است .از این رو فراگیری شیوه ای که بتوانیم از طریق
ان عضالتمان را از تنش رها ســازیم می تواند به ارامش روانی ما نیز کمک
کند ،بنابراین هدف اســاناها رها کردن این عقده ها و تنش هاست ،اساناها
با متعادل کردن بدن در یک ســطح فیزیکی ،اختــاالت روانی را کاهش
می دهند یا مرتفع می کنند .اساناهای یوگا را نمی توان به عنوان یک سری
حرکت ورزشــی تلقی کرد بلکه روش هایی هستند که باعث می شوند بدن
الگوی واقعی خود را به دســت اورد و با افزایش ســطح اگاهی ،ارامش و
تمرکز را تجربه کند .عمده ترین تاثیر ان ،توسعه ی سالمت بدن یا بیداری
کانال های انرژی و توزیع انرژی در تمام اندام های بدن است.
زندگی درجهان امروز تنش زاست و این تنش در تمام ساعات بیداری ،و
حتی موقع خواب با ماست .اگر چاره ای برای مدیریت ان نیندیشیم ،عالوه
بر تبعات جسمی ،می تواند از تمرکز ،کارایی و خالقیت مان بکاهد .ارمیدگی،
نه به معنای عام و غیر تخصصی که امروزه در جامعه رواج یافته ،که به عنوان
یک تکنیک مدرن روان شناختی ،یکی از موثرترین روش ها برای مدیریت
استرس و تنش است .فراگیری ارمیدگی ،اگر چه برای فردی که از اضطراب
رنج می برد نسبتاً ضروری است؛ می تواند برای هر فردی که با کشمکش های
دنیای صنعتی دست به گریبان است نیز مفید باشد .ارمیدگی استفاده های
فراوانی دارد مانند مدیریت استرس و درد ،درمان بی خوابی ،بهبود سالمت،
افزایش بهره وری شغلی و عملکرد ورزشی ،تقریباً در تمام حرفه های کمک
رســانی از ارمیدگی استفاده می شود؛ روان شناســی ،پزشکی ،پرستاری،
مشاوره ،ورزش و بسیاری موارد دیگر....
راه های مختلفی برای رسیدن به ارمیدگی وجود دارد؛ مراقبه(خاموشی
تنفسی ،ارمیدگی عضالنی ،حرکات کششی
ذهن و نیایش درونی) ،تمرینات
46دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
یوگا و تجسم ذهنی . 1وقتی فعالیت های ارامش بخش روزمره مثل مطالعه ی
تفریحی ،گوش کردن به موسیقی ،تماشــای تلویزیون ،پیاده روی و حتی
نوازش حیوانات دســت اموز و شــادی کردن ،همــه این تکنیک ها هدف
مشابهی را دنبال می کنند ،برانگیختن پاسخ ارمیدگی ،و از این نظر تفاوتی
ی می پردازید زیرا
درحاصل کار وجود ندارد .مهم نیست به چه نوع ارمیدگ
همه ان ها اثر یکسانی دارند؛ و ان کاهش تنش های جسمی است.
ارمیدگی می تواند ســفری باشــد به فضای درون ،ســفری با ظرفیت
ماجراجویی و اکتشاف
کلیــد ارمیدگــی ،حفظ توجه و هم زمــان کاهش رفتار اشــکار و نیز
فعالیت های پنهان یا شــناختی است .همه اشکال ارمیدگی ،با یک قانون
بنیادی مرتبط با توجه ،مبنی بر حفظ غیر فعال و ســاده ی تمرکز ســرو
کار دارند.
زندگی پر از تالش است و ما تقال می کنیم به اهداف روزمره خود برسیم،
اینده مان را پیش بینی کنیم و درباره ی گذشــته مان بیندیشــیم .زندگی
درگذار تغییر است ،برنامه ی فعالیت ،برنامه تعطیالت و فهرست خرید طرح
می کنیــم و وقتی تالش های تغییر زندگی و عوارضش ،یعنی فرســودگی
بدن ،ذهن و روح را بر جای گذاشــت ،اســتراحت می کنیم ،خود را رها و
برنامه ریزی ،تالش و ارزیابــی فعاالنه و هدفمند را متوقف می کنیم ،فقط
بر یک چیز ساده تمرکز می کنیم ،بنابراین ارمیدگی عبارت است از تمرکز
غیرفعال ،ساده و مداوم"
هر کســی لحظات ویژه ی تمرکز غیر فعال و ساده را تجربه کرده است،
یکی ممکن است به غروب خورشید چشم بدوزد و همین طور که شعاع های
طالیی از میان ابرهای بنفش می پراکند برای لحظه ای احســاس ارامش و
زیبایی او را فرا بگیرد .یا شاید یکی دیگر بعد از خواندن داستانی تاثیرگذار
چشمانش را ببندد و با احساس جدا و دور شدن از نگرانی های دنیا ،لحظه
را مزه مزه کند.
در طول زندگی ،همه ما از طریق موسیقی ،شعر ،هنر ،نیایش و تجاربی
از این دست ،به طور خود انگیخته با موارد بسیار متنوعی از تمرکز ساده و
غیر فعال روبرو شده ایم .چنین لحظاتی بخشی از گنجینه ی زندگی هستند صفحه 47
ولی این لحظات سریع می ایند و می روند ،خورشید غروب می کند ،موسیقی
تمام می شود ،شعر به پایان می رسد ،.مشغول کارهای روزمره مان می شویم
و ارمیدگی تمام می شود! این کار ،مثل حفظ تعادل توپ بسکتبال بر روی
نوک ارام و ســاکن انگشت ،بسیار دشوار اســت .با پرداختن به یک روش
ارمیدگی مشــخص ،اسان تر می توان حالت تمرکز ساده و غیر فعال را بی
ان که گسیخته شود حفظ کرد.
چرخه ی نو شدگی
ارمیدگی یک فرایند بنیادی التیام و رشد را برمی انگیزد که در ان فرد از
تالش های روزمره دست می کشد ،نو و ترمیم می شود و رو به دنیا می گشاید.
دکتر اســمیت این فرایند را چرخه ی نوشــدگی نامگذاری کرده اســت.
اندیشــه ی وجود یک فرایند چرخه ای نوشدگی 2چندین هزار سال است
که مطرح می باشــد و در وجوه بسیاری نمود می یابد .تمام ادیان درباره ی
3
چرخه هایی سراســری نظیر مرگ و تولد ،توبه و بخشایش ،و نیز پذیرش
و روشنفکری 4سخن می رانند .انچه رویکردهای حرفه ای ارمیدگی به ان
می پردازند مهارت یافتن در روند منظم کنار کشــیدن از استرس روزانه به
منظور التیام یافتن و نوشدن و بازگشت به دنیا پس از تر و تازه و سرحال
شدن اســت .و هر زمان که توقفی می کنیم و اهی می کشیم ،لحظه ای از
ارمیدگی و نوشدگی را به نمایش می گذاریم.
حاالت ارمیدگی
محققان چیزی را شناسایی کرده اند که می توان ان را چرخه ی نوشدگی
نامید ،در حین ارمیدگی چرخه ی نوشــدگی در حال عمل کردن اســت.
حاالت ارمیدگی در واقع ان چیزیســت که باعث اثر بخشــی و ارمیدگی
می شود این حاالت بخشی از اعمال پنهان چرخه ی نو شدگی هستند:
-1خواب الودگی (احساس کسلی کردن و چرت زدن)
-2جدا شدگی (احساس جدا ،دور و بی تفاوت بودن)
-3ارمیدگی جسمی ( احساس بدنی شل و گرم و سنگین بودن)
-4خاموشی ذهن (فکر ساکت ،ارام و رها از افکار)
-5ارمیدگی ذهن (احساس اسوده و ارام بودن و فراغت از هر گونه تنش
و کشمکش درونی)
-6نیرومندی و هشیاری (احساس نیرو گرفتن ،مطمئن ،متمرکز ،روشن
و هشیار بودن)
-7لذت و شادمانی (احساس خوشحالی و سرگرم بودن)
-8عشق و سپاسگزاری (احساس عشــق به دیگران و سپاسگزار بودن
از دیگری)
-9نیایش درونی (احساس سرشار از معنویت و احترام ،نیایش ورز بودن)
ایــن نه حالت ارمیدگی،کلیدهای تحقق وعده ی ارمیدگی برای ارتقای
ســامت ،بهبودی و بهره وری است .حاالت ارمیدگی سبب می شوند همه
انواع ارمیدگی از ماساژ گرفته تا مراقبه اثر کنند.
تصویری از ارمیدگی و حاالت ان
مایکل یک حســابدار است .او ساعت های متمادی سخت کار می کند و
تحت ســطح باالی استرس مزمن زندگی می کند .ضرب االجل مشتری ها،
گزارش های پیچیده ،صورت حســاب ها و تماس های تلفنی و ...او تصمیم
می گیرد یک هفته مرخصی بگیرد و به دوچرخه ســواری در یک منطقه
کوهستانی دنج در همان نزدیکی برود .شب قبل از عزیمت به بستر می رود
و اولیــن حاالت ارمیدگی را تجربه می کند؛ یعنی خواب الودگی .روز بعد،
لوازمش را جمع می کند ،ســوار دوچرخه اش می شود و سفرش را از کوره
راهی میان پارک در ان نزدیکی شــروع می کند .بعد از حدود نیم ساعت
به خلوتی پر درخت می رسد .به عقب نگاه می کند و شهر را در دور دست
می بیند او خوشحال از این که کم کم دارد خانه و کار طاقت فرسایش را مثل
خاطراتی دور احساس می کند ،اهی می کشد او حالت ارمیدگی جداشدگی
را تجربه می کند .مایکل بعد از یک روز دوچرخه سواری به جایگاه اردو زدن
می رسد .دوچرخه اش را کنار می گذارد و روی قطعه ای پوشیده از علف نرم
می نشیند .کش و قوسی به بدنش می دهد ،دراز می کشد و چشم هایش را
می بندد ،ذهنش ساکن و خالی از هر فکری است .او خاموشی ذهن را تجربه
می کند .در بدنش به طرز جالبی ارامش و"رهایی " را احســاس می کند.
حس خوب "فــرور رفتن" در علف نرم او را در بــر می گیرد .او ارمیدگی
جسمی را احساس می کند .بعد از 15دقیقه کم کم متوجه می شود چقدر
ذهنش احســاس اسودگی و ارامش می کند .حاال او واقعاً در اسایش ،و از
دنیای کشمکش ها و درگیری ها در امان است .این حالت ،ارمیدگی ذهنی
اســت .مایکل ،ازاد از کشمکش هایش در محیط کار و خانه ،چشمانش را
می گشــاید و می فهمد چقدر احساس طراوت و نو شدگی می کند .ذهن او
متمرکز و روشن است .این حالت نیرومندی و هوشیاری است.
مایکل که فشارهای روزمره اش چون خاطره ای دور ،بدنش ارام و ذهنش
روشن و اسوده شده است ،شروع می کند به تماشای اسمان باال و درختان
اطراف ،او مجذوب زیبایی و فریبندگی این مناظر می شــود .به او احساس
هماهنگی عمیقی با دنیا دست می دهد او لذت را احساس می کند و زیبایی
این دم را ذره ذره می چشد و حالت ارمیدگی عشق و سپاسگزاری را احساس
می کند .او از این که فرصت تجربه ی این لحظات را داشته سپاسگزار است
و ارزو می کند که ای کاش دوستانش انجا بودند تا این احساس را با یکدیگر
سهیم می شــدند .در این زمان ،غروب فرا می رسد .محیط در سکوت فرو
می رود و به اسمان خیره می شود و پدیدار شدن اولین ستاره ی شامگاهی
در ســپهر بی انتها را نظاره می کند و برای دمی ،مجذوب احساس شگفتی
و هیبت دنیای ژرف پیرامونش گشــته و برای لحظــه ای نیایش ورزی را
تجربه می کند.
محققین ارمیدگی کشــف کرده اند که فواید ارمیدگی خودکار نیستند
بلکه به باورها و نگرش های ما بستگی دارند .هشت باور مرتبط با ارمیدگی
باعث تســهیل و تعمیق حاالت ارمیدگی که فرد قادر اســت تجربه کند
می شوند:
-1دورنمایی عمیق تر(نگرانی هایت را در دور نمایی عمیق تر قرار بده)
-2خدا(به عشق و هدایت پروردگار اعتماد کن)
-3خرد درونی (به خرد التیام بخش جسمت اعتماد کن)
-4عشق (با عشق و محبت با دیگران ارتباط برقرارکن)
-5صداقت (با خود و دیگران صادق باش)
-6پذیرش (چیزهایی که نمی توان تغییر داد را بپذیر)
-7اســان گرفتــن امور (بدان چه وقــت خود را رها کنــی و به خود
اسان بگیری)
-8خوش بینی (دنیا را با خوش بینی نگاه کن)
از این میان ،ســه باور احتماالً قدرتمندتر هســتند؛ باور به خرد درونی،
پذیرش و خوش بینی .در بیانی دقیق تر حاالت ،باورها و نگرش های مرتبط
بــا ارمیدگی متقاب ً
ال بر هم اثر می گذارند و در افزایش ســامت ،کارایی و
رفاهی که با ارمیدگی همراه است تاثیر می گذارند.
1-Visualization
2-The cycle of renewal
3-Acceptance
4-Enlightenment
منابع:
-Smith,j.c.(2000)ABC relaxation theory An attentional behavioral cognitive approach
newyork.springer.
ABC relaxation
training:
apractical
for -1400
health professionals.۱۶۰-۱۵۹
شماره
|۱۴۰۱gvide
فروردین
دانش یوگا اسفند
ارمیدگی توجهی -رفتاری -شناختی درمحیط سالمت -
47 صفحه 48
یوگا و درمان اعتیاد
مریم عرفانی فر
@maryamerfanifar84
برگرفته ازکتاب یوگا و قلب شما /دکتر کی .کی دیتی ،دکتر ام .الگاروت و سولی پاوری
اعتیاد یکی از معضالت دنیای مدرن است،
چه اعتیاد به ســیگار و مواد مخدر و الکل
باشد ،چه اعتیاد به پرخوری و یا استفاده ی
بیش از اندازه از شبکه های اجتماعی .اعتیاد
از هر نوعش می تواند مخرب باشد زیرا باعث
میشــود صدمات زیادی به جسم ،ذهن و
روح خود زده و اوقات گرانبهای عمر را هدر
داده و استفاده کامل را از لحظات زندگی و
فرصت های مفید نبریم .یکی از عهدهایی
که در شروع سال جدید با خود می بندیم
می تواند ترک اعتیاد باشد ،به هر چیزی که
اعتیاد داریم کنارش بگذاریم .تمرین های
یوگا از انجایی کــه با برنامه ریزی مرتب و
منظم و دیســیپلین سر وکار دارند یکی از
بهترین و موثرترین راهکارها برای رهایی از
دام اعتیاد هستند.
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
امروزه دانش بشــر در زمینه همه ی علوم و به
خصوص علم پزشکی بســیار گسترده تر از قبل
شده است ،اما با این حال انسان ها به شادمانی و
خوشحالی روزهای گذشته نیستند! پیشرفت علم
پزشکی انها را خوشحال تر نکرده است .به راستی
چرا چنین است و چرا ما خوشحال نیستیم؟
بیشتر مردم در دوران کنونی خسته و اشفته به
نظر می رسند .ما در حال حاضر انتظارات زیادی از
زندگی داریم و تنش ها و اضطراب هایمان نسبت به
قبل بسیار بیشتر شده است .درگیری های ذهنی،
مشــغله های مختلف کاری و مســائل گوناگون
زندگی ایــن فرصت را به ما نمی دهند که عمیقاً
احساس خوشحالی داشته باشیم.
برای ما ســخت اســت که حتی یک دقیقه از
دســت این درگیری ها خالص شــویم .بنابراین
ســامتی در الویت دوم زندگــی همه ی ما قرار
گرفته است .ما دائما درحال رقابت هستیم ،رقابت
با دیگران سالمتی جسم و روح را به شدت تهدید
می کند .وجود فضای مجازی با همه محاسنی که
دارد و نمی شــود ان را نادیده گرفت ،به شدت و
میزان رقابت مان افزوده است .برای همین است
که هرچه ما پیشــرفت های بیشتری در همه ی
عرصه های زندگی داشته باشیم ولی در عین حال
خسته تر و ناراضی تر هستیم .سالمتی را فراموش
کرده ایم و نمی دانیم گوهری باالتر از سالمتی در
زندگی وجود ندارد.
امروزه وسایل اسایش بیشتری برای ما فراهم
شده است اما مشغله های فکری ما الینحل باقی
مانده اند .مانند این است که انسان های امروزی در
دریای متالطمی در حال دست و پا زدن هستند.
این دویدن ها حاصلی جز سرگشــتگی برای بشر
نداشته است.
مــردم برای این کــه به ارامش دســت پیدا
بکنند به انواع قرص های مسکن و ارام بخش پناه
می اورند .همین مسئله خودش اعتیاداور است.
یعنی برای این که به ارامش برسیم در دام اعتیاد
به قرص های مسکن گرفتار می شویم .این موضوع
حکایت از چاله به چاه افتادن است .حتی جوانان
و نوجوانان نیز به ســمت اســتفاده از قرص های
ارام بخش رفته اند و برای رســیدن به ارامش از
مسکن ها اســتفاده می کنند .شاید قرص ها برای
ارامش فرد موثر باشــند اما نباید فراموش کنیم
که اثر این قرص ها موقتی است .راه حلی است که
در کوتاه مدت جواب می دهد و به این ترتیب شما
کم کم به مصرف قرص های ارام بخش اعتیاد پیدا
می کنید .در واقع با مصرف ســیگار ،مواد مخدر
یا الکل مشــکالت هیچ کس حل نمی شود .اثار
مخرب مصرف این قبیل مواد در درازمدت انسان
را ناتــوان و گرفتار خواهندکــرد .با مصرف مواد
مخدر افراد کم کم برده ی انها می شــوند و یک
ســیکل معیوب ایجاد می گردد .در واقع انسان با
مصرف دراز مدت مواد مخدر در چنگال این مواد
اسیر می شود .راه حل این مسئله چیست؟ چگونه
می توان هم سالمتی را حفظ کرد و هم از میزان
اضطراب و استرس خود کاست؟
ما می توانیم یــوگا را در برنامه ی زندگی خود
بگنجانیــم .یوگا در اینجا برای انســان مثل یک
هدیه بزرگ اســت .روشــی از زندگی که انگیزه
زیستن را در انسان دو برابر می کند.
ممکن اســت ســوالی برایتان مطرح شود که
چطور چنین چیزی امــکان دارد؟ فقط امتحان
کنیــد ...اگر تمرینات بدنی و ذهنی یوگا را انجام
بدهید به اهداف بزرگی دســت پیدا می کنید .با
انجام تمرین های هاتا یوگا بیماری های روان تنی صفحه 49
و ذهنی که به صورت اشفتگی های روانی ظاهر
می شوند را از بین می برید.
با انجام تمرین های یوگا شــرایط فکری نظیر
اضطراب ،ناارامــی و عصبی بــودن را می توان
خنثی کرد .وضعیت های یوگایی بر غدد مترشحه
داخلی نظیر ادرنالین ،تیروئید ،پانکراس و غیره
تاثیــر می گذارند .تمام کاری کــه یوگا می کند
تحریک این غدد به نحوی است که کام ً
ال منظم
و هماهنگ کارکنند یا اصطالحاً به هموستازیس
برسند .به عبارت دیگر وقتی کسی یوگا را تمرین
می کند احساس راحتی بیشتری کرده ،شروع به
فکر کردن بــه گونه ای دیگر می کند و با زندگی
فیلســوفانه تر برخورد می نماید .انسان با تغییر
نگرش ،رفتار و شــیوه ی برخورد با مشــکالت
زندگی ،امادگی بیشــتری برای روبه رو شدن با
تنش ها و فشــارهای روزانه پیدا می کند .به این
ترتیب دیگر نیازی به مصرف مواد مخدر ،الکل یا
سیگار به عنوان پشتیبان و حامی نخواهد داشت.
هر دارویــی دوز (مقدار مصرف) مخصوص به
خــود را دارد؛ بنابراین حتی چیــزی که ارزش
دارویــی دارد باید به اندازه مصرف شــود .همه
چیز حتی غــذا یا دارو اگر بیش از اندازه مصرف
شوند دیگر برای بدن انسان مفید نخواهند بود.
اعتیاد وقتی ایجاد می شود که در مصرف چیزی
زیاده روی کنیم و به ان چیز وابســته شــویم و
از همین نقطه اســت که خطر شــروع می شود.
معموالً افراد به دلیل سرخوردگی ها ،ناراحتی ها
و ناکامی های خود در زندگی معتاد می شوند و در
نهایت کام ً
ال برده ان چیزی می شــوند که به ان
اعتیاد پیدا کرده اند .این موضوع خیلی خطرناک
است .مصرف مواد مخدر اثار مخربی بر روی بدن
می گذارند و تهدیدی جدی برای سالمتی جسم
و ذهن و روح هستند.
یوگا به دو روش می تواند به انسان برای
ترک اعتیاد کمک کند:
-1می تواند از اعتیــاد افراد جلوگیری کند(.
پیشگیری بهتر از درمان است)
-2می توانــد بــه افراد معتاد کمــک کند تا
اعتیادشــان را ترک کنند (.برای اصالح هیچگاه
دیر نیست)
برای ترک اعتیاد باید شخص برانگیخته شده
و انگیزه پیدا کند .اعتیاد راهی بدون بازگشــت
نیســت ولی درمان ان نیاز به زمان کافی دارد و
باید صبر و حوصله زیادی به خرج داد .با افزایش
عزت نفس و اعتماد به نفس و با تمرینات منظم
یوگا ،فرد قادر می شود فشــارها و استرس های
زندگی امروزی را رفع کرده و میزان وابســتگی
خود به مواد اعتیاداور را بتدریج کاهش دهد.
نکته بســیار مهم این است که باید زندگی
کردن به سبک یوگایی را اموخت و با پیروی
از قواعد یاما و نیاما ذهن را نظم و ترتیب داد تا
به تدریج سالمت ذهنی و جسمی به بدن فرد
معتاد بازگردد.
ایا یوگا می تواند به ترک سیگار نیز کمک
کند؟ همه می دانند سیگار چه اثار مخربی بر
روی بدن دارد ،دستگاه تنفسی بیشتر از دیگر
ارگان های بدن در معرض تهدید قرار می گیرد.
مصرف ســیگار منجر به سرطان ریه می شود
و خطر ابتال به بیماری-های قلبی را بیشــتر
می کند .سوالی که در اینجا مطرح می شود این
است که با وجود این که همه از خطرات سیگار
مطلع هستند چرا باز هم سیگار می کشند؟!
علت چیست؟ علت این است که این افراد اراده
خود را از دست داده اند و یوگا دوباره می تواند
اراده انها را قوی کند .یوگا به افراد قدرت اراده
می دهد .تمرینات منظم ذهنی و جسمی یوگا
ی کمک می کند تا سیگار را
به افراد ســیگار
کنار بگذارنــد .یوگا می تواند در رفع هر گونه
اعتیادی موثر باشــد؛ چه اعتیاد به پرخوری،
چــه الکل و مواد مخدر ،و چــه هر عادت بد
و اشــتباه دیگر زیرا اساس یوگا بر پایه نظم و
دیسیپلین است.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
49 صفحه 50
توالی حرکتی برای
رهایی از تنش
نویسنده :خاویر ویلنسکی
۱
برگردان :شیمال خان
ایا شــما فرد مضطربی هستید؟ و یا گاهی نیازدارید خود را ارام سازید؟
این توالی یوگایی به شــما کمک می کند تــا از طریق حرکت و تنفس ،از
تنش ها خالص شده و احساس شادابی و طراوت کنید .هرگاه حس کردید
نیاز به ذخیره کردن انرژی دارید ،این توالی حرکتی را انجام دهید.
باالسانا ( 2وضعیت کودک) با اجریوگا
با وضعیت کودک شروع می کنیم .دو زانو روی زمین بنشینید ،انگشتان
شســت هردو پا مماس یکدیگر باشــند و زانوها کمی ازهم فاصله داشته
باشــند .از ناحیه کمر به جلو خم شــوید و دست ها را روی زمین به طرف
جلو بکشید .پیشانی تان را روی زمین بگذارید ،اگر برایتان مشکل است ،از
اجریوگا کمک بگیرید .بسته به انعطاف بدن خود خم شده و پیشانی را روی
۳
پادانگشت اسانا با اجریوگا
اجریوگا قرار دهید .دم عمیق بگیرید و همراه بازدم عمیق حس کنید فضای
برای رفتن به حرکت بعدی دروضعیت تاداسانا بایستید .پاها را به اندازه
خالی بزرگی در ذهنتان ایجاد می شود .برروی سکوت بوجود امده در ذهن
خود تمرکز کنید و از ان لذت ببرید .به مدت پنج دم و بازدم عمیق در این عرض شــانه ها ازهم جدا کنید .از ناحیه کمربه جلو خم شــوید .بسته به
انعطاف بدنی تان یک یا دو اجریوگا جلوی خود قراردهید یا حتی اجر را
وضعیت باقی بمانید.
از طرف طول روی زمین بگذارید تا جایی که سر شما هنگام خم شدن به
اجر برسد .تاج سر را روی اجر بگذارید .گردن باید کامال رها و ازاد باشد.
گردن را به جلو و شانه ها را به عقب بکشید .سر روی اجر استراحت کند.
به مدت سه دم و بازدم عمیق دراین حالت بمانید و بعد اهسته به وضعیت
تاداسانا برگردید.
وضعیت کودک با کشش پهلوها
در وضعیت کودک باقی بمانید .حاال به سمت راست بچرخید در نتیجه
دســت هایتان از مت یوگا خارج می شوند .کشــش را در دنبالچه و ستون
مهره ها احســاس کنید .کشش را همچنین در پهلوی راست و پای راست
حس کنید .به مدت پنج دم و بازدم عمیق در این وضعیت بمانید .ســپس
اهســته از همین حالت به سمت چپ بچرخید و حرکت را در طرف چپ
تکرار کنید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 51
پادماسانا ۴و خم به جلو(شماره)1
درحالت پادماســانا( لوتوس) روی زمین بنشینید یا اگربرایتان مشکل
است در وضعیت چهارزانو قراربگیرید .اکثرا ما در ناحیه مفصل ران ها تنش
زیادی را حمل می کنیم .این تمرین به رها شدگی مفصل پاها کمک زیادی
می کند .بسته به انعطاف بدن خود اجریوگا را از طول یا عرض جلوی خود
بگذارید .از ناحیه کمر خم شده وپیشانی تان را روی اجر بگذارید .دست ها
را از جلو روی سطح زمین بکشید .اگر انعطاف بدنی شما باالست می توانید
تمرین را بدون اجر نیز انجام دهید .به سر و باالتنه ی خود استراحت دهید
و انها را کامال رها و ازاد بگذارید .توجه تان را روی مفصل ران ها نگه دارید.
به مدت پنج دم و بازدم عمیق در این وضعیت استراحت کنید.
ذخیره سازی انرژی در کاپوتاسانا ( ۵وضعیت کبوتر) با بالش
روی مت یوگا یک بالش بگذارید .مفصل ران ها را روی بالش قراردهید .پای
راســت را جلوی خود گذاشته و از ناحیه زانو خم کنید ،طوری که ساق پای
راست به موازات لبه جلویی مت باشد .پای چپ را کشیده درعقب نگه دارید.
از ناحیه کمر به جلو خم شوید و باال تنه را روی پای راست قراردهید .اگرمایل
هستید پیشانی خود را روی اجریوگا بگذارید و یا اگر می توانید پیشانی را به
زمین برسانید .این حرکت را بدون استفاده از بالش هم می توانید انجام دهید.
در این وضعیت به مدت پنج دم و بازدم عمیق استراحت کنید.
ادامه ی وضعیت کبوتر با بالش
در ادامه حرکت قبل ،حاال سر و باال تنه را باال بیاورید .پشت صاف و کشیده
باشد .برای تمرکز بیشتر به نقطه ایی در روبرو خیره شوید .به مدت پنج دم و
بازدم عمیق دراین وضعیت بمانید .بعد اهسته ازحرکت خارج شده و حرکت
پادماسانا و خم به جلو( شماره)2
را در طرف دیگر تکرارکنید .درپایان ســیکل ،دروضعیت شاواسانا روی مت
مانند حرکت قبل درحالت پادماسانا یا چهارزانو بنشینید .نوک انگشتان درازبکشید .چشم ها را ببندید ،دست ها و پاها را ازاد روی مت رها کنید .وزن
را در پشت خود روی زمین بگذارید .حاال تا جایی که می توانید به جلو خم خود را به جاذبه ی زمین بســپارید .تنفس تان طبیعی باشد و به چیزی فکر
شوید و پیشــانی تان را روی اجریوگا و یا روی زمین بگذارید .در وضعیت نکنید .تا هرچقدر که دوست داشتید در وضعیت شاواسانا باقی بمانید.
نهایی به مدت پنج دم و بازدم عمیق باقی بمانید .به سکوت بوجود امده در
ذهنتان توجه کنید.
1-Javier Wilensky
خاویر ویلنسکی مربی یوگاست ،ویدئوهای اموزشی او در وب سایت Om appموجود است.
Balasana .2
Padangusthasana .3
Padmasana .4
Kapotasana .5
منبع2021 Yoga Magazine :
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
51 صفحه 52
خواص بی شمار سمنو
تهیه و تنظیم :واحد تحریریه
ســمنو دسر خوشمزه و ســنتی ایرانی ،دارای
خواص بیشماری ست .اغلب شنیده ایم که سمنو
بسیارمقوی و مغذی اســت اما دقیقا نمی دانیم
فواید ان برای ســامتی چیست؟ سمنو از دیرباز
درمنوی غذاهای ایرانی وجود داشته و درجشن ها
و مهمانی ها سرو می شده والبته جزو جدا نشدنی
از سفره ی هفت سین درعید نوروزاست .سمنو از
شــیره ی جوانه گندم و ارد گندم تهیه می شود،
شــیرینی موجود در ان از شکر بدست نمی اید
بلکه شیرینی خود جوانه گندم است .جالب است
بدانیم که در طی فرایند جوانه زنی ،قند موجود
در گندم ازاد شده و همین امر باعث شیرین شدن
سمنو می شود.
سمنو دارای مواد مغذی زیادی ست که ارزش
غذایــی انرا بــاال می برد؛ این مــواد مغذی برای
ســامتی و رشــد بدن ضروری اند و شامل انواع
ویتامین ها ،کلسیم ،اهن ،مس ،فسفر و سایر مواد
معدنی هســتند .اگر برای تهیه سمنو از بادام هم
استفاده کنید عالوه بر مواردی که نام بردیم فیبر،
پروتئین و منگنز را هــم به انها اضافه می کنید.
گاهی برای تزئین سمنو از خالل پسته هم کمک
می گیریم که پتاســیم و تیامین را نیز به خواص
ســمنو می افزایند ،و گل سرخ که به ان خاصیت
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ارامبخشــی می دهد .با ایــن توصیفات می توان
سمنو را غذایی کامل دانست که نیازهای روزانه ی
بدن هر فردی را تامین می کند.
هــر 100گــرم ســمنو انرژی معــادل 300
کیلوکالری دارد و شامل 52گرم کربوهیدرات16 ،
گرم پروتئین 3 ،گرم چربی 13 ،میلی گرم اهن،
40میلی گرم کلسیم و 207میلی گرم پتاسیم
است .طب سنتی طبع سمنو را گرم و معتدل بیان
می کند ،بنابراین برای افرادی که احســاس سرما
و ضعف می کنند خوراک مقوی و کاملی ســت.
ویتامین های موجود در ســمنو برای سالمتی و
جوانی پوست و مو بسیار مفیدند و مانع از پیری
زودرس و چروک شــدن پوست شده و از سرعت
سفید شدن موها می کاهند.
سمنو را به خاطر داشتن فواید بسیاری که در باال
به انها اشاره شد برای دوران بارداری و شیردهی
مادران بســیار مفید می-دانند ،همچنین کمک
زیادی به رشــد و سالمت کودکان می کند ،برای
افراد مسن هم غذایی سهل الهضم به شمارمی اید.
می توانید سمنو را در وعده های صبحانه و عصرانه
درکنار چای و سایر دمنوش ها سرو کنید و یا به
عنوان دسر بعد از ناهار و شام میل نمایید .سمنو
به مقدار فراوانــی انرژی زاســت درنتیجه برای
ورزشکاران و کسانی که فعالیت های بدنی زیادی
دارند بسیار مفید می باشد .فیبر موجود در سمنو
برای دستگاه گوارش بسیار مفید بوده و یبوست را
برطرف می کند.
طبخ سمنو به شکل سنتی ان بسیار مشکل و
زمان براست ،لذا دراینجا طرز تهیه سمنوی خانگی
را به شما یاد می دهیم ،می-توانید به کمک این
دستورســاده درمنزل و درمدت زمانی کوتاه انرا
تهیه نمایید.
طرز تهیه سمنوی خانگی
مواد الزم :جوانه گندم تازه نیم کیلو ،ارد گندم
دو کیلو ،بادام ،پســته و گل سرخ برای تزئین به
مقدارالزم.
ابتــدا جوانه گندم ها را درمخلوط کن ریخته و
خوب چرخ کنید .جوانه های چرخ شــده را با 8
لیــوان اب مخلوط کــرده و از صافی عبوردهید
تا شــیره ان از تفاله ها جدا گــردد .ارد گندم را
درقابلمه ای بریزید و شیره جوانه ها را کم کم به ان
اضافه کنید و مرتب هم بزنید تا ارد گلوله نشود.
قابلمه را روی حرارت قراردهید و دائم هم بزنید و
مراقب باشید ته نگیرد .در صورت لزوم ،باز به ان
اب اضافه کنید تا به غلظت الزم برســد .بگذارید
به مدت یکساعت روی حرارت مالیم بپزد ،وقتی
کامال به شکل ســمنو درامد حرارت را خاموش
کرده و پس از سرد شدن ،سمنو را داخل کاسه ها
بریزید و با پسته و بادام و گل سرخ تزئینش کنید.
منبع :اینترنت صفحه 53
نگاهی 360درجه
بهپارشواباکاسانا
نویسنده :دکترکی کی موریس
1
برگردان :بهنوش سقایی
پارشواباکاســانا یا کالغ ازپهلو ،2حرکتی پرچالش است که انجام صحیح ان
دقت فراوانی می طلبد .این اســانا وضعیت پیچ در اسانای کالغ است و به
انعطاف ســتون فقرات ،قدرت باالتنه ،ماهیچه های شکمی قوی ،تمرکز و
تعادل بسیار نیاز دارد .از وضعیت کالغ شروع کنید و پیچ را انجام دهید .در
کنار اگاه بودن به خودتان از چالش های این حرکت لذت ببرید.
فواید:
قوی کردن مچ دســت ها ،بازوها ،شانه ها ،تقویت ماهیچه های شکمی ،باال
بردن انعطاف در ستون فقرات ،بهبود تعادل بدن ،افزایش تمرکز و باال بردن
قدرت تصمیم گیری.
مراقب باشید:
اگر در قسمت مچ دست ،ارنج ،شانه یا کمر دچار اسیب دیدگی هستید ،و
همچنین در دوران بارداری این اسانا را انجام ندهید.
تنوعات حرکت:
از وضعیت کاکاسانا شروع کنید .ارنج ها را خم کنید وتاج سر را با احتیاط به
طرف زمین بیاورید .پاهایتان را مانند رفتن به حرکت شیرشاسانا 3از زمین
جدا کنید ،سپس با دادن پیچ به بدن دروضعیت پارشواباکاسانا قرار بگیرید.
از پارشواباکاسانا به عقب جهش کنید و به وضعیت چاتورانگا دانداسانا 4بروید.
نگاهتــان را متمرکز کنید بــرای کمک به تعادل بهتر بــه نقطه ای ثابت
خیره شوید.۵
رفتن به حرکت
ابتدا در وضعیت اسکوات قراربگیرید ،خم شوید و دست ها را جلوی پاهایتان
روی زمین قرارداده و به اندازه عرض شانه ها ازهم دور کنید .پاشنه هایتان را
باال بکشید و پاها و لگن را به طرف راست بچرخانید .پاها را به هم فشاردهید.
ران چپ را به بازوی راست نزدیک کنید .سر ،سینه و دست هایتان را رو به
جلو نگه دارید .ارنج ها را خم کنید و شکم را به سمت چپ بچرخانید .پاها را
تا جایی که می توانید باال بکشید و به طرف شانه راست ببرید .وزن بدن را به
طور مساوی روی هردو دست تقسیم کرده و کف پاها را از زمین جدا کنید.
پاهای جمع شده را روی بازوی راست محکم کنید .دست ها همچنان کشیده
باشند ،ارنج راست را برای نگه داشتن پاها کمی خم کنید.
تمرکز روی دست ها
دســت چپ شما نقطه تعادل وزنی است که روی دست راست قرار گرفته،
پس محکم نگهش دارید.
تمرکز روی پاها
پاها و انگشت ها را به طرف باال جمع کنید .زانوها را منقبض کنید و ساق ها
را برعکس ران ها به هم فشار دهید .ماهیچه های نزدیک کننده 6داخل ران
می توانند زانوها را به یکدیگر فشرده کنند .درشت نی قدامی 7برای خمش
مچ پا و بردن پنجه ها به طرف باال موثر است.
ماندن درحرکت
دست هایتان ســتون انجام این حرکت است .انگشتان دست ها را از هم باز
کنید .از عضالت خم کننده مچ ،برای خم کردن ساعد و فشار کف دست به
زمین استفاده نمایید .از ماهیچه ی سه سر بازو ،برای صاف کردن ارنج و باال
کشیدن بدن کمک بگیرید.
سفت کردن پاها
زانوها را با انقباض عضله چهارسر ران ،باال بکشید.
چرخاندن شکم
ازعضله بازکننده ســتون فقرات ،چرخاننده پشتی و مورب شکمی 8برای
پیچاندن بدن استفاده کنید.
شــکم را داخل بکشید و به چپ بچرخانید .همزمان پاها را به طرف راست
نگه دارید.
تمرکز روی باالتنه
عضله دندانه ای قدامی و عضله ســینه ای کوچک ۹موجب انبســاط پشت
و کشــش استخوان کتف و دورشــدن از محور میانی می شوند .از عضالتی
که گفته شد وعضله سینه ای بزرگ ۱۰برای تحکیم شانه ها استفاده کنید.
قفسه سینه را منبسط نگهدارید .در وضعیت نهایی به مدت پنج دم و بازدم
توقف کنید.
بیرون امدن از حرکت
پاها را به طرف زمین پایین بیاورید .به وضعیت اسکوات برگردید .حرکت را
در طرف دیگر تکرار کنید.
دکتر کی کی موریس پزشک ،مربی یوگا ،یوگا تراپیست و 1-Dr. KiKi Morriss
.موسس مرکز یوگای رزهیل در امریکا است
2-Parsva Bakasana/ side crow
3-Tripod Head stand
4-Chaturanga Dandasana
نگاه خیره 5-Dristi
6-adductor
7-Tibialis anterior
8-Erector spinal
9-Serrstuse anterior
10-Pectoralis major
منبع :مجله اوم یوگا
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
53 صفحه 54
یوگ
ای
ک
ود
ک
هفت سین یوگایی بچینیم!
غزاله ادم پور
@ghazaleadampour
حاال کــه عید نوروز نزدیک شــده و همه بزودی در
خانه هایشــان سفره ی هفت ســین می چینند ،دوست
داری با کمک هم یک هفت ِ
سین یوگایی درست کنیم؟
بیا با هم بگردیم و ببینیم کدام اساناهای یوگا با حرف
"سین" شروع می شوند.
می توانی انها را به تصاویرشان وصل کنی؟
یکــی از "ســین "ها را تــو بنویــس و تصویرش را
نقاشی کن.
-1سرسره
-2سگ سرپایین
-3سگ سرباال
-4ساروانگ اسانا یا شمع
-5سیمهاگارجان اسانا یا غرش شیر
-6ستوبانداسانا یا حرکت پل
-7؟
اگردوست داری تصویر انرا برای ما بفرست تا در استوری
54دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی
یوگایوگابه نمایش بگذاریم.
مجله دانش صفحه 55
3راهکار برای اموزش
تن ارامی به کودکان
نویسنده :گوپاال امیریفیر
مترجم :ایدا جوادی
@ayda_javady
ارامش را به سادگی نمی توان برای کودکان توضیح داد ،شاید دلیلش این است
که خود ما به اندازه کافی این کار را انجام نمی دهیم و یا شاید دردنیای مدرن
امروزی انقدر حجم اســترس باالست که راهکاری برای تن ارامی ،ان هم به
منظور اموزش به کودکان به ذهنمان نمی رسد.
در اینجا ســه راهکار پیش رویتان گذاشــته ایم که تفاوت میان درازکشیدن
معمولی و ریلکس کردن را براحتی به کودکان بیاموزید:
روش اول؛ اسپاگتی
از کودکان بپرســید که ایا تا بحال اسپاگتی نپخته دیده اند؟ اسپاگتی نپخته
بســیار سفت وغیرقابل انعطاف است .اما وقتی انرا بپزید چه اتفاقی می افتد؟
بله درست است ،نرم و انعطاف پذیر می شود .اگراسپاگتی پخته را بلند کنید،
بدون هیچ مقاومتی به هر ســمتی که بخواهید حرکت می کند و این همان
چیزیســت که شما می خواهید ،یعنی استراحت دادن به پاها و بازوها و تمام
اندامهای بدنتان.
برای تمرین اســپاگتی ،کودکان را به گروه های دو نفره تقســیم کنید .یکی
ازکودکان مانند اسپاگتی خشک باشد و دومی اشپزی که بررسی می کند ایا
اسپاگتی درست شده است یا نه؟ شریک اسپاگتی فقط باید وانمود کند
که خشک و خواب است ،فقط کم کم نرم شود .دست ها و پاهایش را نرم
و رها حرکت دهد .هروقت اشــپز از پخته شدن کامل اسپاگتی مطمئن
شد می توانند نقش های خود را عوض کنند.
روش دوم؛ ابلیمو
هنگامی که درســت قبل از تن ارامی عضالت خود را ســفت می کنیم،
تفــاوت میان تنش و ارامش را بــه بدن می اموزیم و البته این کار به ما
کمک می کند تا استراحت عمیق تری داشته باشیم .از کودکان بخواهید
نشسته و زانوهایشان را بغل کنند ،دقیقا مانند وقتی که می خواهند اب
لیموترشــی را بگیرند ،زانو ها را محکم در بدن فشارداده و تصورکنند در
حال خوردن همان ابلیمو هستند که بسیار ترش است یعنی صورت خود
را جمع کنند .تا می توانند لیمو را فشــار دهند ،و بعد پاها را رها کرده و
فورا به پشت روی زمین دراز بکشند .این کار را دو یا سه بار تکرار کنند.
روش سوم؛ انقباض و انبساط
از کودکان بخواهید نفسی عمیق کشیده و بعد تمام بدن خود را منقبض
کنند .پاها ،دســت ها ،پایین تنه ،باالتنه ،شــانه ها و صورت شان را .حاال
نفسی عمیق کشیده و همراه بازدم ،تمام عضالتی که سفت گرفته بودند را
رها کنند .در این روش می توانید تمام اعضای بدن را با هم منقبض و بعد
رها کنید و یا اینکه با هر نفس یک عضو از بدن را سفت گرفته و سپس
رها کنید و بعد سراغ عضو بعدی بروید.
این سه روش را در مورد کودکان ازمایش کنید و نتایج فوق العاده ی انها
را ببینید.
منبع:
rainbowyogatraining.com
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
55 صفحه 56
خرد کیهانی
1
نویسنده :سام سرابی
@samsarabi
نــگاه فرزانگان هنــد باســتان و حکیمان
ودایــی در باب پدیدار شــدن پدیده های عالم
هســتی و اجزا و عناصر تشکیل دهنده جهان،
با نگاه دانشــمندان امروزی تفاوت های اساسی
دارد .از نظر دانشمندان عصر حاضر ،برداشت،
2
تعبیر و تفســیر فرزانگان دوران هند باستان
در باب عناصر تشــکیل دهنده جهان ،نگاهی
اســت برخاســته از خیاالت و حدس یاتی که
امــروزه اصطالحا به ان شــبه علم می گویند.
اما هســتند برخی از دانشــمندان امروزی که
در این رویکردهای باســتانی به دنبال اسراری
می گردند که یا در قالب استعاره و انتزاع به طور
غیرمستقیم بیان شده اند و یا با بیانی متفاوت
همان حقیقتی را عنوان می کنند که علم تجربی
و اماری امروز به ان دست یافته است .یکی از
مباحث بنیانی که به شدت مورد مناقشه عالمان
تجربی امروزیست ،مبحث پانچابهوتی ۳است
یعنی همان شرح ساختار اجزا و عناصر تشکیل
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دهنده جهان از پنج عنصر ،اما قبل از اینکه بشر از
اتم و یا کوانتوم چیزی بداند.
در متون ودایی ، ۴یوگاشاستراهای سانسکریت
پاتانجالی ، ۵کتب سانسکریت مربوط به هاتایوگا
و ایورودا ،پنج عنصر تشکیل دهنده جهان از این
قرار هســتند .اب(جله یا اپــا) ،باد(وایو یا واتا)،
خاک(پریتوی یا بهومی) ،اتش(اگنی) و در نهایت
اکاش . ۶در برخی از متون قرون جدید ما به تمام
این عناصــر "پانچا ماها بهوتی" می گوییم و این
در حالیست که در اکثر منابع مکتوب باستانی و
همچنین ان بخش از دانشی که شفاهی سینه به
سینه در مکاتب مختلف یوگا نقل می شود برای
عنصر ،المان یا بهوتی اکاش است که لقب ماها
بهوتا یعنی عنصر اعظم یا جوهر اصلی را استفاده
می کنند .گرچه وجــود تک تک این پنج عنصر
وابسته به یکدیگر است و با نبود حتی یکی از این
عناصر ،دیگر عناصر نیز از وجود ساقط می شوند،
اما اکاش داستان دیگری دارد و از اهمیت باالیی
در ذهن اگاهی و رسیدن به اشراق برخوردار است؛
به همین دلیل در متون قدیمی تر پسوند ماها 7به
معنای بزرگ یا ســر و سرور فقط به همراه اکاش
دیده می شود.
ارســطو حکیم مشــهور یونانی پیش از میالد
نیــز در میان همین پنج عنصــر از اتر نام می برد
و تعاریفــی که خود ارســطو و پیروانش در قرون
بعــدی از اتر دارند مشــابهت بســیاری با اکاش
در نگــرش یوگی های ودایی هند باســتان دارد.
بعدها این اتــر در برخی از متون به فضا برگردان
شده اســت .اکاش همچون یک بوم نقاشی ست
کــه بقیه عناصر در بســتر ان با یکدیگر ترکیب
می شوند و عالم هستی و پدیده هایش در سطوح
مختلف انرژی متجلی می شــوند .به بیانی دیگر
اکاش بعنوان توان بالقوه ایست برای بقیه عناصر
و به میزان حضور اکاش ســطوح مختلف مواد از
زمخت ترین تا لطیف ترین تعریف می شوند و این
اصل گاهی ارتباط مســتقیم با انــواع کالبدها و صفحه 57
سطوح اگاهی انسان در مکاتب مختلف یوگا دارد.
اسامی دیگری نیز وجود دارند که گاهی در متون
باستانی جایگزین اکاش می شوند که می توانند
شــرح و بیان خوبی باشند برای مفهوم حقیقی
اکاش .اسامی همچون ویبهو ، 8امورتا 9و نیتیا. 10
ویبهــو به معنای وجودی اســت که همه جا
گسترده شده است و هر فضای خالی را پوشش
می دهد در حالیکه هر فضای پری نیز خود مدیون
و منتج از حضور اوست .امورتا یعنی پدیده ایست
که هیچ شکل و قیافه جسمانی مشخصی ندارد
و منعطف می باشد و در نهایت ،نیتیا یعنی ابدی
و جاودان است.
برخی از دانشمندان ،امروزه به تعریف مشترکی
با نگاه کهن در باب اکاش رســیده اند .به عنوان
مثال افــرادی همچون دکتــر دیپاک چوپرا که
به دنبال ایجاد ادبیاتــی انطباقی ما بین نگرش
باستانی و امروزی هستند ،اینگونه شرح می دهند
که بدن ما از ارگان های مختلفی تشــکیل شده
اســت و هر ارگان از سلول های متعددی شکل
گرفته است .ما دیگر امروزه می دانیم هر سلول از
اتم هایی تشــکیل شده است و هر اتم از هسته و
الکترون ها و پارتیکل های دیگر که به دور هسته
می گردند و فضای خالی بین الکترون هایی که به
دور مرکز اتم می گردند با هسته اتم ،در مقیاس
اتمیک بسیار زیاد است و این فواصل بین اجزای
ریزاتمیک به قدری هســتند کــه ما عمال باید
ماهیت یــک اتم را به میزان۹۹۹/۹۹درصد تهی
بدانیم و ایــن فضای موجود که اکثریت را در بر
دارد همان اکاش می باشد.
در ایوورودا طب ســنتی هند باســتان ،باور
بر این اســت که در کالبد هر فــرد می تواند دو
اختــال در ارتباط بــا اکاش رخ بدهد که یک
یوگی باید از دچار شــدن به ان دوری کند و یا
پس از تشــخیص عارضه به درمان ان بپردازد.
اختالل استامبها 11زمانی رخ می دهد که عنصر
دیگری در بدن نسبت به اکاش پیشی می گیرد و
سوخت و ساز و گردش اکاش را در بدن مختل
می کند .اثر اســتامبها در بدن مادی شاید منجر
به شیوع انواع غده ها و رسوبات وریدی و امثالهم
بشــود؛ همچنین اســتامبها می تواند در روند و
چرخش انواع کالبدهای ذهنی و پرانیک نیز اثر
منفی بگذارد.
12
اختالل کهاوایگونیا زمانــی اتفاق می افتد
که حضــور اکاش بیش از انــدازه در کالبدهای
مختلف خودنمایی کند .اثر این اختالل مربوط به
اکاش(سندرم اکاشیک) می تواند منجر به کبودی
و اماس و مانند ان بشود و همچنین باعث ایجاد
موها ۱۳یا همان توهمات و حالت های اســکیزو
فرنیک در شخص شود.
اگر اکاش در حالت دهاماکایا ۱۴یا متعادل در
بدن جریان داشته باشد به ان اکاشا نابها می گویند.
اکاشانابها همان اکاش ناب و خالصی ست که در
کالبد فرد جریان میابد و باعث سرحالی ،شادابی،
تیزهوشی و ذهن اگاهی فرد می شود.
اکاشــا نابها در میان یوگی ها و یوگینی های
باســتان معنای ضمنی خردکیهانی را پیدا کرد؛
همان اگاهــی نابی که از مصدر و سرچشــمه
الهی و هســتی بخش صادر می شــود .مبادرت
به تمرینات هاتا یوگا و عمــل کردن به نیاماها
و یاماها(بایدها و نبایدها در یوگا) و بیدارســازی
و تنظیم چرخــش چاکراها می تواند در دریافت
اکاشــانابها یا خردکیهانی خالص موثر باشــد.
گاهی یوگی ها پــا را فراتر می گذارند و موفقیت
دریافت هرچه بیشتر اکاشــانابها را هم معنای
دریافت الهامات غیبی می دانند .در شاستراهای
سانسکریت ،توانایی های ماورایی همچون دیدن
و شفاف سازی گذشته های دور و پیش بینی اینده
نیز از نشانه های دریافت مناسب اکاش یا همان
اکاشانابها است.
در میــان چاکراهای موجود در کالبد پرانیک
ما ،این چاکرای ویشــودهی 15اســت که اگر به
خوبی فعال شود می تواند بهترین اکاشانابها را
دریافت کند.
در ایورودا طب سنتی هند ،کسی که دارای
ویشودهی ســالمی باشد دارای سیستم ایمنی
سالمتری نسبت به دیگران است.
قدیم رسم بود که پس از کشیدن اب از چاه
و قبل از نوشیدن اب ،ان را از یک صافی که از
موی دم گاومیش بافته شده بود رد می کردند
تا همچون یک فیلتر از ورود حشرات و اضافات
دیگر به قدح اب جلوگیری بکند و در نهایت اب
پاک و گوارایی برای نوشیدن حاصل می شد .به
این صافی ،ویشودهی می گفتند در حالیکه ما
همین نام را بر روی چاکرای گلو یا همان چاکرای
پنجم مشاهده می کنیم .به باور خردمندان هند
باستان وقتی ویشــودهی فرد به طور متعادل
فعال بشود ،اکاشــا نابها وارد جان ما می شود
و تمام کالبدها تغذیه خواهند شــد .کم کاری و
منفعل بودن و یا فعالیت و برانگیختگی ناهنجار
ویشــودهی ،هر دو اینها می توانند باعث ایجاد
اختالل درگردش اکاش در بدن شخص باشد.
روش هــای متفاوتی برای بهبود وجود دارند
از جمله گفتن اذکارفرعی و اذکاراصلی مربوط
به چاکرای ویشودهی ،نظاره کردن به یانترای
مخصوص چاکرا 16ی ویشــودهی و همچنین
باندها 17ی ویشــودهی که با مکیدن قســمت
نــرم خرخره به داخل و حبس نفس پس از ان
انجام می گیرد و در نهایت مراقبه هایی که ویژه
ویشودهی می باشند می توانند میزان اکاشانابها
را در کالبدهــای مختلف جســمانی ،ذهنی و
پرانیک باال ببرد .به امید ان روزی که با شــاکر
بودن و عشــق به حضرت حق ،دریافت هر چه
بیشتر این خرد کیهانی باشیم.
در زبان سانسکریت 1-AkashaNabha
2-Rishis
3-PanchaBehuti
متون باستانی هند4-Vedas
-5یا یوگاسوتراهای حکیم پاتانجالی کسی که حدود
2000سال پیش یوگا را نوشت
6اکاش در زبان هندی به معنای اسمان است که در اینجا
عنصر اتر یا اثیری معنی میدهد
7-Maha
8-Vibhu
9-Amurta
10-Nitya
11-Stambha
12-Khavaigunya
13-Moha
-14در شماره 155دهاماکایا به تفصیل شرح داده شد
15-Vishudhi
مراکز انرژی در کالبد اختری 16-Chakra
قفل هایی در کالبد اختری 17-Bandhas
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
57 صفحه 58
و دوازد
ه
س یز د م
هم
درس هایی از یوگا؛
با پراشانت ایینگر
" ارتقاء ذهن به سطوح باالتر "
گرداوری و ترجمه :نسترن صافی
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در شــماره های پیش گفتیم که پراشانت
ایینگر جلسات یوگای انالین برگزار می کند
که بیشتر درباره فلسفه و مفاهیم یوگاست.
تا کنون درباره مفاهیم هیمســا و اهیمسا،
یاما و نیاما ،صحبت کردیم و گفتیم که چطور
اساناها دارای پتانسیلی برای مراقبه هستند.
تفاوت های مراقبه و دیانا را هم شرح دادیم.
همچنین گفتیم که دیانا نیاز به قابلیت خاصی
ندارد و پاتانجالی به سه صورت به ان اشاره
کرده است؛ اول زمانی که ذهن در حالت ترس
و اضطراب و ناهماهنگی بسر می برد و نیاز به
ابزاری دارد تا به وضعیت نرمال برگردد .دوم
زمانی است که ما در سلوک به سمت روحانی
شدن نیاز داریم که ذهن را به حوزه ای فراتر
ارتقاء بدهیم .در این جلسه به ادامه ی بحث
می پردازیم و نیز کالبدهای مختلف بدن و
نیازهای انها را توضیح می دهیم.
بــرای درک عمیق تــر تفاوت بیــن مراقبه و
دیانا بهتراســت با یک مثال شروع کنیم .از نظر
ازمایشگاهی شاید تفاوتی بین اب اقیانوس و ابی
که در رگهای شما جاری است وجود نداشته باشد؛
اما بدیهی اســت که در اقیانوس شما موج دارید،
حباب و کف می بینید ،شــاهد جزر و مد هستید
که هیــچ یک در رگهای شــما اتفاق نمی افتند.
اقیانوس سرشار از شگفتی وعظمت است و لذا به
ان رتنکار 1گفته می شود ،به معنی جواهر .دیانا
هم مانند اقیانوس وسیع و در برگیرنده بی نهایت
پدیده خارق العاده است که مراقبه یکی از انهاست.
دیانا یک ساختار باز و یک مفهوم گسترده است در
حالی که مراقبه یک مفهوم اختصاصی تر است که
نیاز به کیفیت و قابلیت خاصی برای تحقق دارد.
در جلسه پیش از خدای درون هر کس به عنوان
یکی از مصادیق دیانا نــام بردیم .در زبان هندی
هم از دیانا معنی توجه و دقت مستفاد می شود؛
"دیانا سه سونا " 2یعنی لطفا با دقت گوش کنید.
مــا نمی گوییم مراقبه وار گــوش کنید چون در
قابلیت همگان نیست که مراقبه کنند ولی هرکس
می تواند تا حدی تمرکز کند .این متوجه بودن و
درگیر شــدن با موضوع و اجتناب از پرت شــدن
حواس از ان دیانا اســت .پاتانجالی در سه جای
مختلف به دیانا اشاره دارد:
زمانی که شــما دچار ترس ،اضطراب ،نگرانی
و اشفتگی هســتید ،در این وضیت شما قادر به
مراقبه نیستید ولی می توانید از ابزارهای مختلف
بهــره بگیرید تا ذهن را ارام و تثبیت کنید .حتی
صحبت کردن با یک نفر یا گوش دادن به حرفهای
فرد دیگری می تواند به شما ارامش بدهد و همین صفحه 59
دیاناست .دیانا می تواند حتی یک فکر یا خاطره ای
باشد که شما را از وضعیتی که در ان گیر کرده اید
رها کند .هر تالشی که برای برگرداندن ثبات ذهن
بکار می گیرید دیانا محسوب می شود .پاتانجالی
در فصل دوم ،پس از توصیف پنج وریتی کلشا که
۴
می توانند باعث ازار ما شوند شامل کاما ۳و موها
(شــهوت و هوس) ،کرودا( ۵خشم وعصبانیت)،
لوبا( ۶طمع) ،مادا ( ۷غرور) ،ماتســا( ۸شرارت) به
این مفهوم دیانا اشــاره دارد .اگر اینها از نســبت
طبیعی خود خارج شوند ما نیاز داریم به وضعیت
عــادی برگردیم .به عنوان شــاگرد یــوگا ،انجام
اساناهایی مانند ویپاریتا کارنی ، ۹اردها هاالسانا،۱۰
جانوشیرشاسانا ۱۱و روپ شیرشاسانا ۱۲می توانند
این برانگیختگی را فرو نشــانند و این خود نوعی
دیانا است .البته ابزارهایی هم هستند که ممکن
اســت برای ارام کردن خود به انهــا پناه ببریم
مانند الکل و مواد مخدر و ...ولی انها در راســتای
دارما و ادهیاتما و ســفر معنوی قرارندارند .ازهر
ذکری(جاپا )۱۳که استفاده کنید نوعی دیاناست.
زمانی که در جایی ثابت و اســتوار می نشینید و
چشمان خود را می بندید و همه چیزهایی را که
باعث تفرقه ذهن می شــوند از خود دورمی کنید ،
شما در حال انجام دیانا هستید نه مراقبه .در دنیای
پر تنش امروز برای مدیریت اســترس و اضطراب
و برای بیمارانی که از فشارخون باال رنج می برند
،دیانا می تواند بســیار کمک کننده باشد .به این
دلیل است که دیانا توسط افراد مقدس توصیه ی
اکید شده است.
در سطح بعدی دیانا زمانی به کار گرفته می شود
که شما در یک سطح ذهنی نرمال قرار دارید ودر
حال ارتقاء به سطوح باالتر ذهنی هستید .در این
وضعیت شما می توانید ذهن را به یک روند فکری
واال و ناب متصــل کنید تا به الیه های باالتری از
شــناخت و دریافت دســت پیدا کنید .زمانی که
شــما به یک موسیقی مالیم وارام بخش گوش
می کنید یا یک منظره زیبا را تماشــا می کنید و
یا با یک انســان معنوی تعامل می کنید ،در حال
ارتقاء ذهن به سطوح باالتر از ارامش و روحانیت
هستید و این نوعی از دیاناست .اگر در این سطح
زندگی می کنید و می خواهید به جلو قدم بردارید،
دیانا یک الزام اســت .چیزی درون ما هســت که
با هیچ اسکنی حتی انسفالوگراف هم نشان داده
نمی شــود ولی نیاز به دیانا دارد .هیچ شکست و
موفقیتی هم در کار نیست .برخی می گویند مراقبه
من موفق نبود یا نتیجه عکس داد و مســتاصل و
ناامید می شوند در حالی که در دیانا هیچ موفقیت
و شکســتی وجود ندارد .بــرای ادم خوبی بودن
باید این نوع دیانا را تجربه کنید .وقتی شما تشنه
یا گرســنه هســتید به کیفیت اب و غذا توجه
نمی کنید ،بلکه خود را به هر طریق سیر میکنید.
این دیانا برای جسم ما یک نیاز است واحتیاج به
هیچ قابلیتی هم ندارد.
حال سطح ســوم دیانا را بررســی می کنیم؛
دانشمندان اذعان دارند که نقشه و عملکرد نود و
پنج درصد مغز هنوز شناخته شده نیست و این در
مورد نقشه بدن هم صدق می کند .اناتومی در علم
مدرن قادر به شناسایی تمامی جنبه های جسم ما
14
نیست .کلمه اناتومی از ریشه سانسکریت اناتمیا
امده است به معنی غیر روح ،یعنی هرچه که در
حوزه روح قرار ندارد .علم مدرن اطالعات نســبتا
وسیعی در باره بدن و نیازهای بیرونی ما ارائه داده
است .مثال چه چیزی برای پوست خوب است یا
چه مواد غذایی به کبد لطمه می زنند و از این دست
اطالعات ،اما نقش ذهن درعلم تغذیه نادیده گرفته
شده است .از انجایی که بسیاری از پدیده ها درون
ما هنوز شناسایی نشده اند پس به نیازها و الزامات
انها هم وقوف نداریم .درحالی که در خرد سنتی،
۱۵
بدن ما به سه نوع کالبد تقسیم می شود :ستوال
شریرا ( بدن زمخت) ،سوکســما شریرا ( ۱۶بدن
لطیف) ،کارنا شریرا ( ۱۷کالبد عللی) .ما با نیازهای
بدن زمخت اشنایی داریم؛ انچه روندهای تصفیه
و پاکسازی است .کالبد لطیف یا اتری(اثیری) یا به
تعبیر برخی بدن الکترونی با ما به دنیا می اید ولی
با مرگ ما از بین نمی رود بلکه مهاجرت می کند.
این کالبد بدون تولد و مرگ اســت و بدون "من"
میباشد یعنی با ایگو ۱۸ارتباط ندارد و با هیچ ابزار
علمی قابل مشاهده نیست .مابه نیازهای این بدن
اشنا نیستیم .ادهیاتما 19این بخش های وجود ما
را می شناســد و برای انها طرح و نقشه ارائه می
کند .در بهاگوادگیتا گفته شده یوگا در زمانی کوتاه
به ثمردهی نمی رسد بلکه پس از چندین و چند
سفر به بار می نشــیند .پس این کالبد مهاجرت
کننده نیاز به مراقبت و اموزش دارد .نیازی نیست
برای تامین نیازهای کالبد لطیف کارزیادی انجام
دهیم .تنها به یک ابزار شــگفت انگیز نیاز داریم
۲۰
و ان ذکرگویی اســت ،پاتانجالی انرا سوادهیایا
می نامد که از اصول نیاما ۲۱و کریا ۲۲یوگاست .ما
ان را خود شناسی می نامیم ولی این جاپاست که
می تواند از کالبد لطیف ما مراقبت کند .ذکر و ثنا
می تواند در سکوت انجام شود و می تواند زبانی یا
ذهنی باشد ،و در همه احوال ؛ راه رفتن ،صحبت
کردن یا غذا خــوردن انجام پذیرد .به جاپای در
حال حرکت چاالجاپا 23گفته می شود .جاپا زمان
و مکان نمی خواهد؛ در هر زمان و مکان و به هر
طریقی می توان انرا انجــام داد .جاپا به درد بدن
زمخت نمی خورد و ما ممکن اســت ان را اتالف
وقت شمرده و ازان غفلت ورزیم .در بهاگوادگیتا
می خوانیم اگر شــما هدیه کوچکی به من( یعنی
خــدا) بدهید مثل اب یا برگ یا گل و با ان یکی
شده باشــید برای من کافی اســت .در غیر این
صــورت حتی ذکر نام خدا و زمزمه کردن ان هم
کافی ست .هیچ شرایط و قابلیت خاصی نمی طلبد.
درعلم مدرن اجزای بــدن را ارگان می نامند ،در
24
حالی که در خرد ســنتی ما بــه انها جناندریاز
گفته می شــود .ایندریاز سیســتم گــوارش یا
اندوکرین یا سیستم عصبی .ایندریا از ایندرا می
اید که در وداها به پادشاهان الهی گفته می شود.
علت ان این است که کارکرد اعضا و ارگانهای ما
شگفت انگیز هستند .قلب بدون وقفه هشتاد سال
کار می کند و ریه ها هر لحظه در حال دم و بازدم
هستند ولی این شگفتی ها برای ما عادی شده اند
و هنوز به درک عظمت ان نرســیده ایم .پانتئون
می گویــد درون ما 330میلیون از صفات خدایی
وجود دارند که هــر کدام عملکرد متفاوتی دارند
و این یک شگفتی عظیم است .ادهیاتما تمرینات
و راهکارهایی برای خدمت کردن به این نیروهای
اســمانی ارائه می دهد که یکی از انها دهیاناست.
افکار متعالی و ارام بخش قطعا کالبد لطیف ما را
تغذیه می کنند .حتی شنیدن افکار خوب و تعامل
با انســان های پاک و متعالی می تواند برای بدن
لطیف فواید زیادی داشته باشد .اکنون ما دردوران
کالی یوگا ۲۵بســر می بریم و نباید تنها چیزهایی
را که برای چشــم و گوش مان خوشایند هستند
دنبال کنیم بلکه بایــد با ذکرالهی به بدن لطیف
خدمت کنیم؛ گرچه ظاهرا خوشایندمان نباشد.
همانگونه که ما روغن کرچک را دوســت نداریم
ولی می-دانیم که به روده های ما فایده می رساند.
پس جاپا و ناما خود نوعی مراقبه و سادانا ۲۶ست.
همه ما قادریم ذکر بگوییم و حتی اگر خیلی هم
در ان غرق نباشیم ذکر کار خود را انجام می دهد
و به کالبد لطیف سود می رساند .در جلسه اینده
به بررسی نوع سوم دیانا می پردازیم.
14-Anatmia
15-Sthula sarira
16-Suksma sarira
17-Karana sarira
18-Ego
19-Adhyatma
20-Svadhyaya
21-niyama
22-kriya
23-Chala japa
24-jnanindryas
25-Kali yoga
تمرینات معنوی روزانه 26-Sadhana
1-Retenkar
2-Dhyana se suna
3-kama
4-Moha
5-Krodha
6-Loba
7-Mada
8-Matsa
9-Viparita karni
10-Ardha halasana
11-Janu sirsasana
12-Rope sirsasana
13-Japa
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
59 صفحه 60
رنگ امیزی مانداال
مانداال رنگ کنید و جایزه بگیرید!
سما ایجادی
رنــگ امیــزی مانــداال تمرین
بسیار خوبی برای افزایش تمرکز
و توجه اســت و ضمــن بهبود
عملکرد ذهنی ،خالقیت را نیز باال
میبرد .عید نوروز نزدیک است و
از رســوم این عید ایران باستان،
رنگ کردن تخم مرغ اســت که
ان نیز دست کمی از رنگ امیزی
مانداال ندارد چرا که دقت و توجه
زیادی می طلبد.
مانــداالی تخم مرغی شــکل
شــماره نوروزی را رنگ کنید و
تصویر انرا برای ما بفرســتید .به
3تا از بهترین کارها جایزه تعلق
خواهد گرفت.
هر روزتان نوروز
نوروزتان پیروز
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
کتاب «تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون» تقدیم می شــود به تمام کســانی که
عالقمندند در زمینه ی خاستگاه و دانش یوگا اطالعاتی جامع و عمیق به دست
اورند .این مجموعه ی ارزشمند حاصل چهارده سال مطالعه ،تحقیق و تالش
مستمر گرداورندگان است که برای نخستین بار در ایران به چاپ می رسد.
کتاب تاریخ یوگا به زبان ساده سیر تحول تاریخی ،اجتماعی و فرهنگی یوگا
را با قدمتی بیش از پنج هزار سال در هفت فصل به خواننده ارائه می دهد .در
این کتاب عالوه بر اشاره به ریشه های اولیه ی یوگا ،خالصه ای از تفسیرهای
متون سنتی یوگاسوترا ،گوراکشاپاداتی ،هاتها یوگا پرادیپیکا ،گراندا سامهیتا،
شیوا سامهیتا و زندگی نامه ی استادان ممتاز یوگا نوشته شده است.
اولین نشانه های یوگا مربوط به اثار کشف شده از تمدن دره ی سند است،
این تمدن کهن از بزرگ ترین تمدن های اولیه است که در گستره ی وسیعی
بین دو رود عظیم ســند و ساراسواتی قرار داشته .در نقشه های جغرافیایی
امروزی جایگاه این تمدن در محدوده ی شــمال شرق افغانستان ،پاکستان
کنونی و شمال غرب هند است.
پایه ی تمرین های عملی یوگا در متون قدیمی وداها به چشم می خورد.
این متون ابتدا به شــکل شــفاهی و حدود دو هزار و پانصد ســال قبل به
شکل نوشــته درامده اســت .دانش عملی یوگا هزاران سال قبل فقط در
اختیار افراد خاصی از طبقات باالی جامعه ی هند قرار داشــت ،اما در عصر
پرشــتاب و پرتنش کنونی در دسترس همگان قرار دارد .یوگا دانش ،هنر،
فلسفه و هم زمان روشی برای پیشگیری و درمان است .یوگا متعلق به تمام
انسان هاست و در هر دوره ی تاریخی با شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود
تطبیق پیدا کرده و از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر هیچ گاه متوقف نشده
اســت .این سنت همیشه در حال رشد ،حرکت و تحول بوده ،اما جوهره ی
اصلی ان همواره ثابت باقی مانده است.
تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون بیان می کند که یوگا فراتر از تمرین های بدنی،
راه عمیق خودشناسی است که از راه اموزش و تمرین های مناسب و اصولی
اگاهی ،بصیرت ،ارامش درونی و سالمتی جسم را پرورش می دهد.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
61 صفحه 62
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
62دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071 صفحه 63
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
63 صفحه 64
احساســات واقعی برای شــما مشکل می شود و
به شــما این امکان را می دهد که نسبت به افراد
اطراف خود اسیب پذیر باشید.
از اطرافیان خود لذت خواهید برد
وقتی چاکرای قلب بسته دارید ،تمایل به انزوا
و گوشــه گیری دارید .نیاز بیش از حد به منزوی
شدن نشانه ان است که چاکرای قلب شما التیام
نیافته اســت .یک چاکرای قلب باز از مشــارکت
در لــذت بردن از زمان با کیفیــت ،با افرادی که
دوستشان دارید استقبال میکند.
فواید درمان چاکرای قلب
و جمالت تاکیدی+
موســیقی حمام صوتی برای باز کردن
۱
اناهاتاچاکرا
اناهاتاچاکرا ،چهارمین چاکرای اصلی اســت
و جایی اســت که ما عشــق به خــود و دیگران
و همچنیــن شــفقت ،همدلــی و بخشــش را
پیدا می کنیم.
مراکزانرژی در بدن ما ،نقش مهمی در رشــد
جســمی ،ذهنی ،عاطفی و همچنین روحی مان
دارنــد .متعادل کــردن چاکراهــا و اطمینان از
همسو بودنشان ،نشانگرداشتن یک سبک زندگی
سالم است.
چاکرای قلب در مرکز قفســه سینه ،درارتفاع
غده تیموس (درست پشت جناغ) قراردارد .درزبان
سانسکریت این چاکرا ،اناهاتا نامیده می شود که
به معنای "بی نهایت" "،بی کران"" ،بی صدمه"
یا "ضربه نخورده"و خالص است .اناهاتا با عشق و
شفقت نسبت به خود و دیگران و قدردانی همراه
است .عشــق بی قید و شرط ،شفقت و شادی با
چاکرای اناهاتا مرتبط است .این چاکرا سرچشمه
حقایق عمیقی اســت که قابل توضیح نیستند.
اناهاتا پیوندی بین چاکراهــای پایینی و باالیی
است که قلمرو فیزیکی و معنوی را به هم متصل
می کند .ایجاد تعادل در چاکرای قلب می تواند از
راه های مختلفی به شما کمک کند .دراینجا چند
دلیل قوی برای چرایی تمرکز شــما برای بهبود
چاکرای قلب می اوریم:
وقتی چاکرای قلب شما باز می شود چه
اتفاقی می افتد؟
شما قادر خواهید بود رها شوید و احساس
ازادی کنید
رها کردن کینه ها ،یک قــدرت و ازادی قوی
است .وقتی چاکرای قلب شفا یافته دارید ،براحتی
می توانید احساس کینه و نفرت را رها کنید و با
یک طرزفکر سالم به راه خود ادامه دهید .هنگامی
که چاکرای قلب شما بهبود نمی یابد ،تمایل دارید
حتی برای افرادی که دوستشان دارید کینه داشته
باشید و بخشیدن خود یا دیگران برای شما سخت
و دشوارمی گردد.
شما صمیمیت را در اغوش خواهید گرفت
و از ان نمی ترسید
صمیمی شدن فقط به معنای نزدیک بودن به
کسی از لحاظ فیزیکی نیست ،بلکه به معنای باز
بودن و اســیب پذیر بودن از نظرعاطفی در برابر
اشخاص اســت .وقتی چاکرای قلب التیام نیافته
داریــد ،اعتماد کردن و به اشــتراک گذاشــتن
دوباره شروع به اعتماد خواهید کرد
چاکرای قلب بهبود یافته به شما کمک می کند
تا نسبت به افرادی که توسط انها احاطه شده اید
اعتماد کنید .این به شما کمک می کند تا ایمان
خود را به خودتان تایید کنید .فردی که چاکرای
قلب التیام نیافتــه دارد ،اعتماد کردن به دیگران
را سخت می بیند و معتقد است که همه بالخره
درنقطه ایی به او خیانت خواهند کرد.
عبــارات تاکیــدی بــرای گشــودن
چاکرای قلب
خواندن جمالت تاکیدی درســکوت همراه با
موســیقی مدیتیشــن مخصوص چاکرای قلب،
می تواند بسیار مفید باشد ،زیرا تمرکز را بر روی
مرکزانــرژی که می خواهید شــفا دهید اورده و
اهداف مدیتیشن را تعیین می کند .دراینجا برخی
ازجمالت تاکیدی چاکرای قلب را ذکرمی کنیم
که می توانید انهــا را انتخاب کرده و تکرارکنید.
می توانید با خیال راحــت عبارات تاکیدی مورد
عالقه ی خود را نیز به این لیست اضافه کنید:
عشق ،چراغ راهنمای من در زندگی است.
قلب من پر از عشق است.
من پر از عشق هستم.
من دیگران را می بخشم.
من خودم را می بخشم.
من کامال برای دادن و دریافت عشق باز هستم.
من الیق عشق و محبت هستم.
مــن همــه را دوســت دارم ،همــه مــن را
دوست دارند.
من عمیقاً خودم را دوست دارم.
ســایت yoyogic.comتنــوع بســیار زیبای
مدیتیشــن چاکراها ،با توضیحات و راهنمایی به
زبان فارسی برای شما دارد.
1- Anahata Chakra
yoyogic.com
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 65
سطوح اگاهی انسان در مکاتب مختلف یوگا دارد.
اسامی دیگری نیز وجود دارند که گاهی در متون
باستانی جایگزین اکاش می شوند که می توانند
شــرح و بیان خوبی باشند برای مفهوم حقیقی
اکاش .اسامی همچون ویبهو ، 8امورتا 9و نیتیا. 10
ویبهــو به معنای وجودی اســت که همه جا
گسترده شده است و هر فضای خالی را پوشش
می دهد در حالیکه هر فضای پری نیز خود مدیون
و منتج از حضور اوست .امورتا یعنی پدیده ایست
که هیچ شکل و قیافه جسمانی مشخصی ندارد
و منعطف می باشد و در نهایت ،نیتیا یعنی ابدی
و جاودان است.
برخی از دانشمندان ،امروزه به تعریف مشترکی
با نگاه کهن در باب اکاش رســیده اند .به عنوان
مثال افــرادی همچون دکتــر دیپاک چوپرا که
به دنبال ایجاد ادبیاتــی انطباقی ما بین نگرش
باستانی و امروزی هستند ،اینگونه شرح می دهند
که بدن ما از ارگان های مختلفی تشــکیل شده
اســت و هر ارگان از سلول های متعددی شکل
گرفته است .ما دیگر امروزه می دانیم هر سلول از
اتم هایی تشــکیل شده است و هر اتم از هسته و
الکترون ها و پارتیکل های دیگر که به دور هسته
می گردند و فضای خالی بین الکترون هایی که به
دور مرکز اتم می گردند با هسته اتم ،در مقیاس
اتمیک بسیار زیاد است و این فواصل بین اجزای
ریزاتمیک به قدری هســتند کــه ما عمال باید
ماهیت یــک اتم را به میزان۹۹۹/۹۹درصد تهی
بدانیم و ایــن فضای موجود که اکثریت را در بر
دارد همان اکاش می باشد.
در ایوورودا طب ســنتی هند باســتان ،باور
بر این اســت که در کالبد هر فــرد می تواند دو
اختــال در ارتباط بــا اکاش رخ بدهد که یک
یوگی باید از دچار شــدن به ان دوری کند و یا
پس از تشــخیص عارضه به درمان ان بپردازد.
اختالل استامبها 11زمانی رخ می دهد که عنصر
دیگری در بدن نسبت به اکاش پیشی می گیرد و
سوخت و ساز و گردش اکاش را در بدن مختل
می کند .اثر اســتامبها در بدن مادی شاید منجر
به شیوع انواع غده ها و رسوبات وریدی و امثالهم
بشــود؛ همچنین اســتامبها می تواند در روند و
چرخش انواع کالبدهای ذهنی و پرانیک نیز اثر
منفی بگذارد.
12
اختالل کهاوایگونیا زمانــی اتفاق می افتد
که حضــور اکاش بیش از انــدازه در کالبدهای
مختلف خودنمایی کند .اثر این اختالل مربوط به
اکاش(سندرم اکاشیک) می تواند منجر به کبودی
و اماس و مانند ان بشود و همچنین باعث ایجاد
موها ۱۳یا همان توهمات و حالت های اســکیزو
فرنیک در شخص شود.
اگر اکاش در حالت دهاماکایا ۱۴یا متعادل در
بدن جریان داشته باشد به ان اکاشا نابها می گویند.
اکاشانابها همان اکاش ناب و خالصی ست که در
کالبد فرد جریان میابد و باعث سرحالی ،شادابی،
تیزهوشی و ذهن اگاهی فرد می شود.
اکاشــا نابها در میان یوگی ها و یوگینی های
باســتان معنای ضمنی خردکیهانی را پیدا کرد؛
همان اگاهــی نابی که از مصدر و سرچشــمه
الهی و هســتی بخش صادر می شــود .مبادرت
به تمرینات هاتا یوگا و عمــل کردن به نیاماها
و یاماها(بایدها و نبایدها در یوگا) و بیدارســازی
و تنظیم چرخــش چاکراها می تواند در دریافت
اکاشــانابها یا خردکیهانی خالص موثر باشــد.
گاهی یوگی ها پــا را فراتر می گذارند و موفقیت
دریافت هرچه بیشتر اکاشــانابها را هم معنای
دریافت الهامات غیبی می دانند .در شاستراهای
سانسکریت ،توانایی های ماورایی همچون دیدن
و شفاف سازی گذشته های دور و پیش بینی اینده
نیز از نشانه های دریافت مناسب اکاش یا همان
اکاشانابها است.
در میــان چاکراهای موجود در کالبد پرانیک
ما ،این چاکرای ویشــودهی 15اســت که اگر به
خوبی فعال شود می تواند بهترین اکاشانابها را
دریافت کند.
در ایورودا طب سنتی هند ،کسی که دارای
ویشودهی ســالمی باشد دارای سیستم ایمنی
سالمتری نسبت به دیگران است.
قدیم رسم بود که پس از کشیدن اب از چاه
و قبل از نوشیدن اب ،ان را از یک صافی که از
موی دم گاومیش بافته شده بود رد می کردند
تا همچون یک فیلتر از ورود حشرات و اضافات
دیگر به قدح اب جلوگیری بکند و در نهایت اب
پاک و گوارایی برای نوشیدن حاصل می شد .به
این صافی ،ویشودهی می گفتند در حالیکه ما
همین نام را بر روی چاکرای گلو یا همان چاکرای
پنجم مشاهده می کنیم .به باور خردمندان هند
باستان وقتی ویشــودهی فرد به طور متعادل
فعال بشود ،اکاشــا نابها وارد جان ما می شود
و تمام کالبدها تغذیه خواهند شــد .کم کاری و
منفعل بودن و یا فعالیت و برانگیختگی ناهنجار
ویشــودهی ،هر دو اینها می توانند باعث ایجاد
اختالل درگردش اکاش در بدن شخص باشد.
روش هــای متفاوتی برای بهبود وجود دارند
از جمله گفتن اذکارفرعی و اذکاراصلی مربوط
به چاکرای ویشودهی ،نظاره کردن به یانترای
مخصوص چاکرا 16ی ویشــودهی و همچنین
باندها 17ی ویشــودهی که با مکیدن قســمت
نــرم خرخره به داخل و حبس نفس پس از ان
انجام می گیرد و در نهایت مراقبه هایی که ویژه
ویشودهی می باشند می توانند میزان اکاشانابها
را در کالبدهــای مختلف جســمانی ،ذهنی و
پرانیک باال ببرد .به امید ان روزی که با شــاکر
بودن و عشــق به حضرت حق ،دریافت هر چه
بیشتر این خرد کیهانی باشیم.
در زبان سانسکریت 1-AkashaNabha
2-Rishis
3-PanchaBehuti
متون باستانی هند4-Vedas
-5یا یوگاسوتراهای حکیم پاتانجالی کسی که حدود
2000سال پیش یوگا را نوشت
6اکاش در زبان هندی به معنای اسمان است که در اینجا
عنصر اتر یا اثیری معنی میدهد
7-Maha
8-Vibhu
9-Amurta
10-Nitya
11-Stambha
12-Khavaigunya
13-Moha
-14در شماره 155دهاماکایا به تفصیل شرح داده شد
15-Vishudhi
مراکز انرژی در کالبد اختری 16-Chakra
قفل هایی در کالبد اختری 17-Bandhas
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
57 صفحه 58
و دوازد
ه
س یز د م
هم
درس هایی از یوگا؛
با پراشانت ایینگر
" ارتقاء ذهن به سطوح باالتر "
گرداوری و ترجمه :نسترن صافی
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در شــماره های پیش گفتیم که پراشانت
ایینگر جلسات یوگای انالین برگزار می کند
که بیشتر درباره فلسفه و مفاهیم یوگاست.
تا کنون درباره مفاهیم هیمســا و اهیمسا،
یاما و نیاما ،صحبت کردیم و گفتیم که چطور
اساناها دارای پتانسیلی برای مراقبه هستند.
تفاوت های مراقبه و دیانا را هم شرح دادیم.
همچنین گفتیم که دیانا نیاز به قابلیت خاصی
ندارد و پاتانجالی به سه صورت به ان اشاره
کرده است؛ اول زمانی که ذهن در حالت ترس
و اضطراب و ناهماهنگی بسر می برد و نیاز به
ابزاری دارد تا به وضعیت نرمال برگردد .دوم
زمانی است که ما در سلوک به سمت روحانی
شدن نیاز داریم که ذهن را به حوزه ای فراتر
ارتقاء بدهیم .در این جلسه به ادامه ی بحث
می پردازیم و نیز کالبدهای مختلف بدن و
نیازهای انها را توضیح می دهیم.
بــرای درک عمیق تــر تفاوت بیــن مراقبه و
دیانا بهتراســت با یک مثال شروع کنیم .از نظر
ازمایشگاهی شاید تفاوتی بین اب اقیانوس و ابی
که در رگهای شما جاری است وجود نداشته باشد؛
اما بدیهی اســت که در اقیانوس شما موج دارید،
حباب و کف می بینید ،شــاهد جزر و مد هستید
که هیــچ یک در رگهای شــما اتفاق نمی افتند.
اقیانوس سرشار از شگفتی وعظمت است و لذا به
ان رتنکار 1گفته می شود ،به معنی جواهر .دیانا
هم مانند اقیانوس وسیع و در برگیرنده بی نهایت
پدیده خارق العاده است که مراقبه یکی از انهاست.
دیانا یک ساختار باز و یک مفهوم گسترده است در
حالی که مراقبه یک مفهوم اختصاصی تر است که
نیاز به کیفیت و قابلیت خاصی برای تحقق دارد.
در جلسه پیش از خدای درون هر کس به عنوان
یکی از مصادیق دیانا نــام بردیم .در زبان هندی
هم از دیانا معنی توجه و دقت مستفاد می شود؛
"دیانا سه سونا " 2یعنی لطفا با دقت گوش کنید.
مــا نمی گوییم مراقبه وار گــوش کنید چون در
قابلیت همگان نیست که مراقبه کنند ولی هرکس
می تواند تا حدی تمرکز کند .این متوجه بودن و
درگیر شــدن با موضوع و اجتناب از پرت شــدن
حواس از ان دیانا اســت .پاتانجالی در سه جای
مختلف به دیانا اشاره دارد:
زمانی که شــما دچار ترس ،اضطراب ،نگرانی
و اشفتگی هســتید ،در این وضیت شما قادر به
مراقبه نیستید ولی می توانید از ابزارهای مختلف
بهــره بگیرید تا ذهن را ارام و تثبیت کنید .حتی
صحبت کردن با یک نفر یا گوش دادن به حرفهای
فرد دیگری می تواند به شما ارامش بدهد و همین صفحه 59
دیاناست .دیانا می تواند حتی یک فکر یا خاطره ای
باشد که شما را از وضعیتی که در ان گیر کرده اید
رها کند .هر تالشی که برای برگرداندن ثبات ذهن
بکار می گیرید دیانا محسوب می شود .پاتانجالی
در فصل دوم ،پس از توصیف پنج وریتی کلشا که
۴
می توانند باعث ازار ما شوند شامل کاما ۳و موها
(شــهوت و هوس) ،کرودا( ۵خشم وعصبانیت)،
لوبا( ۶طمع) ،مادا ( ۷غرور) ،ماتســا( ۸شرارت) به
این مفهوم دیانا اشــاره دارد .اگر اینها از نســبت
طبیعی خود خارج شوند ما نیاز داریم به وضعیت
عــادی برگردیم .به عنوان شــاگرد یــوگا ،انجام
اساناهایی مانند ویپاریتا کارنی ، ۹اردها هاالسانا،۱۰
جانوشیرشاسانا ۱۱و روپ شیرشاسانا ۱۲می توانند
این برانگیختگی را فرو نشــانند و این خود نوعی
دیانا است .البته ابزارهایی هم هستند که ممکن
اســت برای ارام کردن خود به انهــا پناه ببریم
مانند الکل و مواد مخدر و ...ولی انها در راســتای
دارما و ادهیاتما و ســفر معنوی قرارندارند .ازهر
ذکری(جاپا )۱۳که استفاده کنید نوعی دیاناست.
زمانی که در جایی ثابت و اســتوار می نشینید و
چشمان خود را می بندید و همه چیزهایی را که
باعث تفرقه ذهن می شــوند از خود دورمی کنید ،
شما در حال انجام دیانا هستید نه مراقبه .در دنیای
پر تنش امروز برای مدیریت اســترس و اضطراب
و برای بیمارانی که از فشارخون باال رنج می برند
،دیانا می تواند بســیار کمک کننده باشد .به این
دلیل است که دیانا توسط افراد مقدس توصیه ی
اکید شده است.
در سطح بعدی دیانا زمانی به کار گرفته می شود
که شما در یک سطح ذهنی نرمال قرار دارید ودر
حال ارتقاء به سطوح باالتر ذهنی هستید .در این
وضعیت شما می توانید ذهن را به یک روند فکری
واال و ناب متصــل کنید تا به الیه های باالتری از
شــناخت و دریافت دســت پیدا کنید .زمانی که
شــما به یک موسیقی مالیم وارام بخش گوش
می کنید یا یک منظره زیبا را تماشــا می کنید و
یا با یک انســان معنوی تعامل می کنید ،در حال
ارتقاء ذهن به سطوح باالتر از ارامش و روحانیت
هستید و این نوعی از دیاناست .اگر در این سطح
زندگی می کنید و می خواهید به جلو قدم بردارید،
دیانا یک الزام اســت .چیزی درون ما هســت که
با هیچ اسکنی حتی انسفالوگراف هم نشان داده
نمی شــود ولی نیاز به دیانا دارد .هیچ شکست و
موفقیتی هم در کار نیست .برخی می گویند مراقبه
من موفق نبود یا نتیجه عکس داد و مســتاصل و
ناامید می شوند در حالی که در دیانا هیچ موفقیت
و شکســتی وجود ندارد .بــرای ادم خوبی بودن
باید این نوع دیانا را تجربه کنید .وقتی شما تشنه
یا گرســنه هســتید به کیفیت اب و غذا توجه
نمی کنید ،بلکه خود را به هر طریق سیر میکنید.
این دیانا برای جسم ما یک نیاز است واحتیاج به
هیچ قابلیتی هم ندارد.
حال سطح ســوم دیانا را بررســی می کنیم؛
دانشمندان اذعان دارند که نقشه و عملکرد نود و
پنج درصد مغز هنوز شناخته شده نیست و این در
مورد نقشه بدن هم صدق می کند .اناتومی در علم
مدرن قادر به شناسایی تمامی جنبه های جسم ما
14
نیست .کلمه اناتومی از ریشه سانسکریت اناتمیا
امده است به معنی غیر روح ،یعنی هرچه که در
حوزه روح قرار ندارد .علم مدرن اطالعات نســبتا
وسیعی در باره بدن و نیازهای بیرونی ما ارائه داده
است .مثال چه چیزی برای پوست خوب است یا
چه مواد غذایی به کبد لطمه می زنند و از این دست
اطالعات ،اما نقش ذهن درعلم تغذیه نادیده گرفته
شده است .از انجایی که بسیاری از پدیده ها درون
ما هنوز شناسایی نشده اند پس به نیازها و الزامات
انها هم وقوف نداریم .درحالی که در خرد سنتی،
۱۵
بدن ما به سه نوع کالبد تقسیم می شود :ستوال
شریرا ( بدن زمخت) ،سوکســما شریرا ( ۱۶بدن
لطیف) ،کارنا شریرا ( ۱۷کالبد عللی) .ما با نیازهای
بدن زمخت اشنایی داریم؛ انچه روندهای تصفیه
و پاکسازی است .کالبد لطیف یا اتری(اثیری) یا به
تعبیر برخی بدن الکترونی با ما به دنیا می اید ولی
با مرگ ما از بین نمی رود بلکه مهاجرت می کند.
این کالبد بدون تولد و مرگ اســت و بدون "من"
میباشد یعنی با ایگو ۱۸ارتباط ندارد و با هیچ ابزار
علمی قابل مشاهده نیست .مابه نیازهای این بدن
اشنا نیستیم .ادهیاتما 19این بخش های وجود ما
را می شناســد و برای انها طرح و نقشه ارائه می
کند .در بهاگوادگیتا گفته شده یوگا در زمانی کوتاه
به ثمردهی نمی رسد بلکه پس از چندین و چند
سفر به بار می نشــیند .پس این کالبد مهاجرت
کننده نیاز به مراقبت و اموزش دارد .نیازی نیست
برای تامین نیازهای کالبد لطیف کارزیادی انجام
دهیم .تنها به یک ابزار شــگفت انگیز نیاز داریم
۲۰
و ان ذکرگویی اســت ،پاتانجالی انرا سوادهیایا
می نامد که از اصول نیاما ۲۱و کریا ۲۲یوگاست .ما
ان را خود شناسی می نامیم ولی این جاپاست که
می تواند از کالبد لطیف ما مراقبت کند .ذکر و ثنا
می تواند در سکوت انجام شود و می تواند زبانی یا
ذهنی باشد ،و در همه احوال ؛ راه رفتن ،صحبت
کردن یا غذا خــوردن انجام پذیرد .به جاپای در
حال حرکت چاالجاپا 23گفته می شود .جاپا زمان
و مکان نمی خواهد؛ در هر زمان و مکان و به هر
طریقی می توان انرا انجــام داد .جاپا به درد بدن
زمخت نمی خورد و ما ممکن اســت ان را اتالف
وقت شمرده و ازان غفلت ورزیم .در بهاگوادگیتا
می خوانیم اگر شــما هدیه کوچکی به من( یعنی
خــدا) بدهید مثل اب یا برگ یا گل و با ان یکی
شده باشــید برای من کافی اســت .در غیر این
صــورت حتی ذکر نام خدا و زمزمه کردن ان هم
کافی ست .هیچ شرایط و قابلیت خاصی نمی طلبد.
درعلم مدرن اجزای بــدن را ارگان می نامند ،در
24
حالی که در خرد ســنتی ما بــه انها جناندریاز
گفته می شــود .ایندریاز سیســتم گــوارش یا
اندوکرین یا سیستم عصبی .ایندریا از ایندرا می
اید که در وداها به پادشاهان الهی گفته می شود.
علت ان این است که کارکرد اعضا و ارگانهای ما
شگفت انگیز هستند .قلب بدون وقفه هشتاد سال
کار می کند و ریه ها هر لحظه در حال دم و بازدم
هستند ولی این شگفتی ها برای ما عادی شده اند
و هنوز به درک عظمت ان نرســیده ایم .پانتئون
می گویــد درون ما 330میلیون از صفات خدایی
وجود دارند که هــر کدام عملکرد متفاوتی دارند
و این یک شگفتی عظیم است .ادهیاتما تمرینات
و راهکارهایی برای خدمت کردن به این نیروهای
اســمانی ارائه می دهد که یکی از انها دهیاناست.
افکار متعالی و ارام بخش قطعا کالبد لطیف ما را
تغذیه می کنند .حتی شنیدن افکار خوب و تعامل
با انســان های پاک و متعالی می تواند برای بدن
لطیف فواید زیادی داشته باشد .اکنون ما دردوران
کالی یوگا ۲۵بســر می بریم و نباید تنها چیزهایی
را که برای چشــم و گوش مان خوشایند هستند
دنبال کنیم بلکه بایــد با ذکرالهی به بدن لطیف
خدمت کنیم؛ گرچه ظاهرا خوشایندمان نباشد.
همانگونه که ما روغن کرچک را دوســت نداریم
ولی می-دانیم که به روده های ما فایده می رساند.
پس جاپا و ناما خود نوعی مراقبه و سادانا ۲۶ست.
همه ما قادریم ذکر بگوییم و حتی اگر خیلی هم
در ان غرق نباشیم ذکر کار خود را انجام می دهد
و به کالبد لطیف سود می رساند .در جلسه اینده
به بررسی نوع سوم دیانا می پردازیم.
14-Anatmia
15-Sthula sarira
16-Suksma sarira
17-Karana sarira
18-Ego
19-Adhyatma
20-Svadhyaya
21-niyama
22-kriya
23-Chala japa
24-jnanindryas
25-Kali yoga
تمرینات معنوی روزانه 26-Sadhana
1-Retenkar
2-Dhyana se suna
3-kama
4-Moha
5-Krodha
6-Loba
7-Mada
8-Matsa
9-Viparita karni
10-Ardha halasana
11-Janu sirsasana
12-Rope sirsasana
13-Japa
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
59 صفحه 60
رنگ امیزی مانداال
مانداال رنگ کنید و جایزه بگیرید!
سما ایجادی
رنــگ امیــزی مانــداال تمرین
بسیار خوبی برای افزایش تمرکز
و توجه اســت و ضمــن بهبود
عملکرد ذهنی ،خالقیت را نیز باال
میبرد .عید نوروز نزدیک است و
از رســوم این عید ایران باستان،
رنگ کردن تخم مرغ اســت که
ان نیز دست کمی از رنگ امیزی
مانداال ندارد چرا که دقت و توجه
زیادی می طلبد.
مانــداالی تخم مرغی شــکل
شــماره نوروزی را رنگ کنید و
تصویر انرا برای ما بفرســتید .به
3تا از بهترین کارها جایزه تعلق
خواهد گرفت.
هر روزتان نوروز
نوروزتان پیروز
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
کتاب «تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون» تقدیم می شــود به تمام کســانی که
عالقمندند در زمینه ی خاستگاه و دانش یوگا اطالعاتی جامع و عمیق به دست
اورند .این مجموعه ی ارزشمند حاصل چهارده سال مطالعه ،تحقیق و تالش
مستمر گرداورندگان است که برای نخستین بار در ایران به چاپ می رسد.
کتاب تاریخ یوگا به زبان ساده سیر تحول تاریخی ،اجتماعی و فرهنگی یوگا
را با قدمتی بیش از پنج هزار سال در هفت فصل به خواننده ارائه می دهد .در
این کتاب عالوه بر اشاره به ریشه های اولیه ی یوگا ،خالصه ای از تفسیرهای
متون سنتی یوگاسوترا ،گوراکشاپاداتی ،هاتها یوگا پرادیپیکا ،گراندا سامهیتا،
شیوا سامهیتا و زندگی نامه ی استادان ممتاز یوگا نوشته شده است.
اولین نشانه های یوگا مربوط به اثار کشف شده از تمدن دره ی سند است،
این تمدن کهن از بزرگ ترین تمدن های اولیه است که در گستره ی وسیعی
بین دو رود عظیم ســند و ساراسواتی قرار داشته .در نقشه های جغرافیایی
امروزی جایگاه این تمدن در محدوده ی شــمال شرق افغانستان ،پاکستان
کنونی و شمال غرب هند است.
پایه ی تمرین های عملی یوگا در متون قدیمی وداها به چشم می خورد.
این متون ابتدا به شــکل شــفاهی و حدود دو هزار و پانصد ســال قبل به
شکل نوشــته درامده اســت .دانش عملی یوگا هزاران سال قبل فقط در
اختیار افراد خاصی از طبقات باالی جامعه ی هند قرار داشــت ،اما در عصر
پرشــتاب و پرتنش کنونی در دسترس همگان قرار دارد .یوگا دانش ،هنر،
فلسفه و هم زمان روشی برای پیشگیری و درمان است .یوگا متعلق به تمام
انسان هاست و در هر دوره ی تاریخی با شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود
تطبیق پیدا کرده و از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر هیچ گاه متوقف نشده
اســت .این سنت همیشه در حال رشد ،حرکت و تحول بوده ،اما جوهره ی
اصلی ان همواره ثابت باقی مانده است.
تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون بیان می کند که یوگا فراتر از تمرین های بدنی،
راه عمیق خودشناسی است که از راه اموزش و تمرین های مناسب و اصولی
اگاهی ،بصیرت ،ارامش درونی و سالمتی جسم را پرورش می دهد.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
61 صفحه 62
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
62دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071 صفحه 63
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
63 صفحه 64
احساســات واقعی برای شــما مشکل می شود و
به شــما این امکان را می دهد که نسبت به افراد
اطراف خود اسیب پذیر باشید.
از اطرافیان خود لذت خواهید برد
وقتی چاکرای قلب بسته دارید ،تمایل به انزوا
و گوشــه گیری دارید .نیاز بیش از حد به منزوی
شدن نشانه ان است که چاکرای قلب شما التیام
نیافته اســت .یک چاکرای قلب باز از مشــارکت
در لــذت بردن از زمان با کیفیــت ،با افرادی که
دوستشان دارید استقبال میکند.
فواید درمان چاکرای قلب
و جمالت تاکیدی+
موســیقی حمام صوتی برای باز کردن
۱
اناهاتاچاکرا
اناهاتاچاکرا ،چهارمین چاکرای اصلی اســت
و جایی اســت که ما عشــق به خــود و دیگران
و همچنیــن شــفقت ،همدلــی و بخشــش را
پیدا می کنیم.
مراکزانرژی در بدن ما ،نقش مهمی در رشــد
جســمی ،ذهنی ،عاطفی و همچنین روحی مان
دارنــد .متعادل کــردن چاکراهــا و اطمینان از
همسو بودنشان ،نشانگرداشتن یک سبک زندگی
سالم است.
چاکرای قلب در مرکز قفســه سینه ،درارتفاع
غده تیموس (درست پشت جناغ) قراردارد .درزبان
سانسکریت این چاکرا ،اناهاتا نامیده می شود که
به معنای "بی نهایت" "،بی کران"" ،بی صدمه"
یا "ضربه نخورده"و خالص است .اناهاتا با عشق و
شفقت نسبت به خود و دیگران و قدردانی همراه
است .عشــق بی قید و شرط ،شفقت و شادی با
چاکرای اناهاتا مرتبط است .این چاکرا سرچشمه
حقایق عمیقی اســت که قابل توضیح نیستند.
اناهاتا پیوندی بین چاکراهــای پایینی و باالیی
است که قلمرو فیزیکی و معنوی را به هم متصل
می کند .ایجاد تعادل در چاکرای قلب می تواند از
راه های مختلفی به شما کمک کند .دراینجا چند
دلیل قوی برای چرایی تمرکز شــما برای بهبود
چاکرای قلب می اوریم:
وقتی چاکرای قلب شما باز می شود چه
اتفاقی می افتد؟
شما قادر خواهید بود رها شوید و احساس
ازادی کنید
رها کردن کینه ها ،یک قــدرت و ازادی قوی
است .وقتی چاکرای قلب شفا یافته دارید ،براحتی
می توانید احساس کینه و نفرت را رها کنید و با
یک طرزفکر سالم به راه خود ادامه دهید .هنگامی
که چاکرای قلب شما بهبود نمی یابد ،تمایل دارید
حتی برای افرادی که دوستشان دارید کینه داشته
باشید و بخشیدن خود یا دیگران برای شما سخت
و دشوارمی گردد.
شما صمیمیت را در اغوش خواهید گرفت
و از ان نمی ترسید
صمیمی شدن فقط به معنای نزدیک بودن به
کسی از لحاظ فیزیکی نیست ،بلکه به معنای باز
بودن و اســیب پذیر بودن از نظرعاطفی در برابر
اشخاص اســت .وقتی چاکرای قلب التیام نیافته
داریــد ،اعتماد کردن و به اشــتراک گذاشــتن
دوباره شروع به اعتماد خواهید کرد
چاکرای قلب بهبود یافته به شما کمک می کند
تا نسبت به افرادی که توسط انها احاطه شده اید
اعتماد کنید .این به شما کمک می کند تا ایمان
خود را به خودتان تایید کنید .فردی که چاکرای
قلب التیام نیافتــه دارد ،اعتماد کردن به دیگران
را سخت می بیند و معتقد است که همه بالخره
درنقطه ایی به او خیانت خواهند کرد.
عبــارات تاکیــدی بــرای گشــودن
چاکرای قلب
خواندن جمالت تاکیدی درســکوت همراه با
موســیقی مدیتیشــن مخصوص چاکرای قلب،
می تواند بسیار مفید باشد ،زیرا تمرکز را بر روی
مرکزانــرژی که می خواهید شــفا دهید اورده و
اهداف مدیتیشن را تعیین می کند .دراینجا برخی
ازجمالت تاکیدی چاکرای قلب را ذکرمی کنیم
که می توانید انهــا را انتخاب کرده و تکرارکنید.
می توانید با خیال راحــت عبارات تاکیدی مورد
عالقه ی خود را نیز به این لیست اضافه کنید:
عشق ،چراغ راهنمای من در زندگی است.
قلب من پر از عشق است.
من پر از عشق هستم.
من دیگران را می بخشم.
من خودم را می بخشم.
من کامال برای دادن و دریافت عشق باز هستم.
من الیق عشق و محبت هستم.
مــن همــه را دوســت دارم ،همــه مــن را
دوست دارند.
من عمیقاً خودم را دوست دارم.
ســایت yoyogic.comتنــوع بســیار زیبای
مدیتیشــن چاکراها ،با توضیحات و راهنمایی به
زبان فارسی برای شما دارد.
1- Anahata Chakra
yoyogic.com
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 65
کتاب «تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون» تقدیم می شــود به تمام کســانی که
عالقمندند در زمینه ی خاستگاه و دانش یوگا اطالعاتی جامع و عمیق به دست
اورند .این مجموعه ی ارزشمند حاصل چهارده سال مطالعه ،تحقیق و تالش
مستمر گرداورندگان است که برای نخستین بار در ایران به چاپ می رسد.
کتاب تاریخ یوگا به زبان ساده سیر تحول تاریخی ،اجتماعی و فرهنگی یوگا
را با قدمتی بیش از پنج هزار سال در هفت فصل به خواننده ارائه می دهد .در
این کتاب عالوه بر اشاره به ریشه های اولیه ی یوگا ،خالصه ای از تفسیرهای
متون سنتی یوگاسوترا ،گوراکشاپاداتی ،هاتها یوگا پرادیپیکا ،گراندا سامهیتا،
شیوا سامهیتا و زندگی نامه ی استادان ممتاز یوگا نوشته شده است.
اولین نشانه های یوگا مربوط به اثار کشف شده از تمدن دره ی سند است،
این تمدن کهن از بزرگ ترین تمدن های اولیه است که در گستره ی وسیعی
بین دو رود عظیم ســند و ساراسواتی قرار داشته .در نقشه های جغرافیایی
امروزی جایگاه این تمدن در محدوده ی شــمال شرق افغانستان ،پاکستان
کنونی و شمال غرب هند است.
پایه ی تمرین های عملی یوگا در متون قدیمی وداها به چشم می خورد.
این متون ابتدا به شــکل شــفاهی و حدود دو هزار و پانصد ســال قبل به
شکل نوشــته درامده اســت .دانش عملی یوگا هزاران سال قبل فقط در
اختیار افراد خاصی از طبقات باالی جامعه ی هند قرار داشــت ،اما در عصر
پرشــتاب و پرتنش کنونی در دسترس همگان قرار دارد .یوگا دانش ،هنر،
فلسفه و هم زمان روشی برای پیشگیری و درمان است .یوگا متعلق به تمام
انسان هاست و در هر دوره ی تاریخی با شرایط اجتماعی و فرهنگی موجود
تطبیق پیدا کرده و از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر هیچ گاه متوقف نشده
اســت .این سنت همیشه در حال رشد ،حرکت و تحول بوده ،اما جوهره ی
اصلی ان همواره ثابت باقی مانده است.
تاریخ یوگا از اغاز تا اکنون بیان می کند که یوگا فراتر از تمرین های بدنی،
راه عمیق خودشناسی است که از راه اموزش و تمرین های مناسب و اصولی
اگاهی ،بصیرت ،ارامش درونی و سالمتی جسم را پرورش می دهد.
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
61 صفحه 62
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
62دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071 صفحه 63
دانش یوگا اسفند -1400فروردین |۱۴۰۱شماره ۱۶۰-۱۵۹
63 صفحه 64
احساســات واقعی برای شــما مشکل می شود و
به شــما این امکان را می دهد که نسبت به افراد
اطراف خود اسیب پذیر باشید.
از اطرافیان خود لذت خواهید برد
وقتی چاکرای قلب بسته دارید ،تمایل به انزوا
و گوشــه گیری دارید .نیاز بیش از حد به منزوی
شدن نشانه ان است که چاکرای قلب شما التیام
نیافته اســت .یک چاکرای قلب باز از مشــارکت
در لــذت بردن از زمان با کیفیــت ،با افرادی که
دوستشان دارید استقبال میکند.
فواید درمان چاکرای قلب
و جمالت تاکیدی+
موســیقی حمام صوتی برای باز کردن
۱
اناهاتاچاکرا
اناهاتاچاکرا ،چهارمین چاکرای اصلی اســت
و جایی اســت که ما عشــق به خــود و دیگران
و همچنیــن شــفقت ،همدلــی و بخشــش را
پیدا می کنیم.
مراکزانرژی در بدن ما ،نقش مهمی در رشــد
جســمی ،ذهنی ،عاطفی و همچنین روحی مان
دارنــد .متعادل کــردن چاکراهــا و اطمینان از
همسو بودنشان ،نشانگرداشتن یک سبک زندگی
سالم است.
چاکرای قلب در مرکز قفســه سینه ،درارتفاع
غده تیموس (درست پشت جناغ) قراردارد .درزبان
سانسکریت این چاکرا ،اناهاتا نامیده می شود که
به معنای "بی نهایت" "،بی کران"" ،بی صدمه"
یا "ضربه نخورده"و خالص است .اناهاتا با عشق و
شفقت نسبت به خود و دیگران و قدردانی همراه
است .عشــق بی قید و شرط ،شفقت و شادی با
چاکرای اناهاتا مرتبط است .این چاکرا سرچشمه
حقایق عمیقی اســت که قابل توضیح نیستند.
اناهاتا پیوندی بین چاکراهــای پایینی و باالیی
است که قلمرو فیزیکی و معنوی را به هم متصل
می کند .ایجاد تعادل در چاکرای قلب می تواند از
راه های مختلفی به شما کمک کند .دراینجا چند
دلیل قوی برای چرایی تمرکز شــما برای بهبود
چاکرای قلب می اوریم:
وقتی چاکرای قلب شما باز می شود چه
اتفاقی می افتد؟
شما قادر خواهید بود رها شوید و احساس
ازادی کنید
رها کردن کینه ها ،یک قــدرت و ازادی قوی
است .وقتی چاکرای قلب شفا یافته دارید ،براحتی
می توانید احساس کینه و نفرت را رها کنید و با
یک طرزفکر سالم به راه خود ادامه دهید .هنگامی
که چاکرای قلب شما بهبود نمی یابد ،تمایل دارید
حتی برای افرادی که دوستشان دارید کینه داشته
باشید و بخشیدن خود یا دیگران برای شما سخت
و دشوارمی گردد.
شما صمیمیت را در اغوش خواهید گرفت
و از ان نمی ترسید
صمیمی شدن فقط به معنای نزدیک بودن به
کسی از لحاظ فیزیکی نیست ،بلکه به معنای باز
بودن و اســیب پذیر بودن از نظرعاطفی در برابر
اشخاص اســت .وقتی چاکرای قلب التیام نیافته
داریــد ،اعتماد کردن و به اشــتراک گذاشــتن
دوباره شروع به اعتماد خواهید کرد
چاکرای قلب بهبود یافته به شما کمک می کند
تا نسبت به افرادی که توسط انها احاطه شده اید
اعتماد کنید .این به شما کمک می کند تا ایمان
خود را به خودتان تایید کنید .فردی که چاکرای
قلب التیام نیافتــه دارد ،اعتماد کردن به دیگران
را سخت می بیند و معتقد است که همه بالخره
درنقطه ایی به او خیانت خواهند کرد.
عبــارات تاکیــدی بــرای گشــودن
چاکرای قلب
خواندن جمالت تاکیدی درســکوت همراه با
موســیقی مدیتیشــن مخصوص چاکرای قلب،
می تواند بسیار مفید باشد ،زیرا تمرکز را بر روی
مرکزانــرژی که می خواهید شــفا دهید اورده و
اهداف مدیتیشن را تعیین می کند .دراینجا برخی
ازجمالت تاکیدی چاکرای قلب را ذکرمی کنیم
که می توانید انهــا را انتخاب کرده و تکرارکنید.
می توانید با خیال راحــت عبارات تاکیدی مورد
عالقه ی خود را نیز به این لیست اضافه کنید:
عشق ،چراغ راهنمای من در زندگی است.
قلب من پر از عشق است.
من پر از عشق هستم.
من دیگران را می بخشم.
من خودم را می بخشم.
من کامال برای دادن و دریافت عشق باز هستم.
من الیق عشق و محبت هستم.
مــن همــه را دوســت دارم ،همــه مــن را
دوست دارند.
من عمیقاً خودم را دوست دارم.
ســایت yoyogic.comتنــوع بســیار زیبای
مدیتیشــن چاکراها ،با توضیحات و راهنمایی به
زبان فارسی برای شما دارد.
1- Anahata Chakra
yoyogic.com
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 65