ماهنامه دانش یوگا شماره ۱۶۵
ماهنامه دانش یوگا شماره ۱۶۵
صفحه 1
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
8
زمانی که تن نه می گوید
۱۰
یوگا٬بیرون کشیدن جسم از دهان ذهن
12
مدیریت روحیه
۱۵
مهندسی درون بدن
سال بیستم -شهریور1401
۱۸
مارماتراپی
شماره ۱۶۵
20
از کندالینی بیشتر بدانیم
۲۱
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
۲۲
سی تای
۲۴
استاد مهربابا
۲۶
نادی شودانا
۲۷
پیرامون اکرویوگا
۲۸
ارتباط میان ذهن و جسم با سیستم عصبی لیمبیک
۳۴
اجونا در مهابهاراتا
۳۶
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
25شهریور برابر با 16سپتامبر مصادف است با روز جهانی حفاظت از الیه اوزون
۳۸
است
مسری
استرس مانند سرماخوردگی
الیه اوزون تنها سپر حفاظتی بین شما و پرتو زیان بار فرابنفش
۴۰
یوگا
در
دهارانا یا هنر درست دیدن
در صورت عدم پاک نگاه داشتن محیط زیست می توان به احتمال ابتال به سرطان های پوستی ،تار شدن
یبوست اختاللی است در چرخه پاکسازی بدن
۴۳عدسی چشم یا اب مروارید ،کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی ،کاهش فتوسنتز و ...
۴۶
بمانیم؟
کافا را بشناسیم٬چگونه سالمت و پر انرژی
محیط زیست را پاکیزه نگاه داریم.
۴۹
درس هایی از یوگا؛با پراشانت ایینگر٬پرسش و پاسخ
۵۲از عزیزانی که مایل به همراهی با مجلۀ دانش یوگا هستند ،دعوت می گردد
درون من
۵۴مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
یوگا و پزشکی مبتنی بر ارتباط ذهن و بدن
۵۸تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
اعتیاد به غذا و تمایل به پر خوری
۶۰
فواید یوگا نیدرا
همراهان این شماره :سوســن عبدالرضایی ،حامد رنگین کمان،
۶۱
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
لعیا نبی فر ،فاطیما تقی دوســت ،اذر درویش حســن ،نگارسنجری فر،
۶۲
سوترای بیست و هفتم
نگین ســنجری فر ،سارا رشــید چهره برق ،علی دارابی ،منیژه کیانی،
Alternate Nostril
64
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :مریم دارابی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری٬گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نایینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :خانم ملیکا محمودی از تهران،
باشگاه دانش یوگا
مربی :اقای مسعود موحدی
ارغــوان صافی ،فریبــا بیدرام ،ژیــا حاتمی ،بهــاره جعفری صمیم،
ناهید موســوی ،نرجس اقاپــور ،فاطمه توازنی زاده ،ســام پوتاالبی،
پیام صمدی خادم ،امین مطیعی ،شــکوفه شنوا فالح ،نسترن صافی،
هانیه مصطفایی ،مایده حسن زاده.
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
شماره ۱۶۵
کاش می شد سرنوشت
خویش را از سر نوشت
4
به یاد داشــته باشید هیچ کس نمی تواند باعث
موفقیت یا شکست شما شــود .کار و زندگی شما
توسط کارهای گذشته شما شکل می گیرد .اگر قرار
باشد پیشرفت کنید ،تمام دنیا هم نمی تواند مانع
شــود و اگر قرار نباشد موفق باشید ،تمام دنیا هم
نمی تواند کمکی به شما بکند.
زمانی که تن نه می گوید
گر «علم» این توانایی را به ما بدهدکه تهیدستی
یا ان زهرهای مردم ساخته یا فرهنگ جنون امیز
و سرشــار از فشــار روانی را نادیده بگیریم که در
بروز بیماریها ســهم دارند ،تنها می توانیم به پاسخ
های ســاده ی دارویی و بیولوژیکی برسیم .چنین
برخوردی کمک می کند تا ارزش ها و ساختارهای
فراگیر اجتماعی توجیه و نگاه داشته شوند.محیط
ارگانیســم مردمی محیط فیزیکی و روان عاطفی
اوست که به رشد ما شکل می بخشد و روی کنش و
واکنش های ما با دنیا درپوتاالسر زندگی تاثیر دارد..
ارتباط میان ذهن و جسم با
سیستم عصبی لیمبیک
گاهی برای بررســی یک موضوع بهتر هســت که
ان را از زوایــای مختلف دید تا هم اگاهی ما از ان
بیشتر شــود وهم درک ما از موضوع افزایش یابد.
درست مانند مسایلی که در زندگی با انها روبرو می
شــویم .خواه ناخواه همه ما در طول زندگی خود با
تضادهای بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما را از سایر
افراد متفاوت خواهد کرد.
عنصر اب
سنت باستانی یوگا در مورد مصرف عناصر اتش و
اب صحبت می کند که نمادی از انرژی ها و قطبیت
های مردانه و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا
در ویالهای پرانامار در ســانتا ترزا ،کاســتاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه است.
۸
۲۸
۲۱ صفحه 3
دانش یوگا
DANESHE YOGA
20
جشن تولد ۲۰سالگی
مجله دانش یوگا
بیستمین سال انتشار مجله دانش یوگا
بیستم
ن
ن
م
مت
ی
مع
ت
ن
ف
ی
س
س
م
جل
ن سال ا شار ه دا ش وگا رب دو ت داران ال ی ،دا ش و ر ت بارک باد
1401-1381
دو دهه تالش برای گسترش فرهنگ یوگا در اقصی نقاط کشور دو دهه تالش برای اشاعه اموزه های یوگا و رسیدن به سالمتی جسم و ذهن دو دهه ارتباط با جمع وسیعی از دوست داران و عالقمندان به یوگا برای همدلی ،همکاری و همفکری دو دهه تالش برای پشت سر گذاشتن مشکالت فراوان و سرپا نگهداشتن انتشار تنها مجله یوگا در ایران اماده ایم دست در دست برای برداشتن گام های جدید و گسترش هرچه بیشتر اموزه های یوگا برای شماعزیزان و دوست داران دانش یوگا به تالش های مان ادامه دهیم.
3 صفحه 4
نمایی از معبد پوتاال واقع در لهاسا پایتخت تبت
کاش می شد
ی
ن
ش
رسنوشت خو ش را از رس و ت
سید عبدالحمید موحدی نائینی
زمانی که برای سومین بار در مهر ماه سال
۱۳۹۱به اتفاق گروه ایرانی به تبت ســفر
کرده بودیم بنا به اشتیاق و عالقه گروه در
دومین روز سفر عازم معبد پوتاال در شمال
شهر لهاسا پایتخت تبت شدیم که جوان
راهنما و مترجم تبتی بــه نام تنزین که
در طول ســفر با ما بود ادعا داشت مانک
( سالک) معروفی در این معبد زندگی میکند
و بنا به گفته مردم قادر است ایندهنگری
کند و سرنوشت هرکس را بگوید ،به همین
خاطر گروه ایرانی متشکل از سه اقا و پنج
خانم با اشــتیاق فراوان با مینی بوس در
اختیار به سمت معبد پوتاال حرکت کردیم
تا ضمن دیدار از این معروفترین معبد تبت
با قدمت بیشتر از ۱۲00سال از اینده خود
توسط الماروپادین پوچ سالک مشهور تبت
مطلع شویم .گروه پس از رسیدن به معبد
بزرگ پوتاال که بنایــی قصر گونه بوده و
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
معماریش کامال به ســبک بناهای تبتی
است و دیوارهای بیرونیش به رنگ سفید
ْ
وســمبل تبت به حساب میاید ،از ماشین
پیاده شده و با راهنمایی مترجم و یکی از
مانکهای بودایی که تا دم دراصلی معبد به
اســتقبالمان اماده بود داخل معبد شدیم.
معبد پوتاال از قدیمیترین معابد تبت است
که از طریق ۱۲۰۰پله به باالترین قسمت
ان میتوان امد و شد کرد ،این معبد دارای
های بزرگی است که هزاران مجسمه
سالن ْ
طالیی بودا در ان قرار دارد و پنجره هایش
با پرده های ضخیم نارنجی به رنگ ردای
مانکهای بودایی برای حفاظت از ســرمای
بیرون پوشانده شده و تا حدی تاریک است.
گروه پس از عبور از چندسالن تو در تو به
داخل اتاقی کوچک هدایت شد .اتاقی که
در ان گلیمی پهن بود و یک صندلی در ان
قرارداشت ،در طاقچه این اتاق چند مجسمه
کوچک بودا و سه تصویر از مانکهای اعظم
تبت گذاشــته شده بود و بوی روغن که با
ان چراغی روشن شده بود فضای اتاق را پر
کرده بود .پس از مدتی انتظار الماروپازین
پــوچ مانک بلندقد با موهای تراشــیده و
ردایی نارنجی رنگ با چشــمهای تیزبین
وارد شــد و در مقابل گروه ایرانی نشست.
تنزین یا همان راهنمــا هم در کنار گروه
ایرانی نشســت تا صحبتهــای رد و بدل
شده بین گروه ایرانی و المازوپارین پوچ را
ترجمه کند .گروه ایرانی ۸نفره که راه طول
و درازی را طی کرده بود تا از ایران به قطر
و از قطر به نپال و از نپال به تبت سفر کند
حاال در دومین روز سفر به معبدی در معبد
پوتاال واقع در شمال شهر لهاسا امده بود تا
از سالک بودایی که گفته میشد می تواند
اینده ادمها را بگوید از اینده خود خبردار
شــود .دانش یوگا طی ســالهای متوالی صفحه 5
دانش یوگا
DANESHE YOGA
ســفرهای گروهی متعددی به هند و نپال
و تبــت و تایلند و چین و ...برگزار کرده تا
ایرانیان عالقمند با موضوعات مرتبط با طب
کل نگر که مجموعه ای از دانش مرتبط با
ســامتی جســم و ذهن با قدمت هزاران
سال اســت و منبع و ماخذ ان کشورهای
شرقی است اشنا شده دیدگاه جدیدی در
خصوص راه های رســیدن به سالمتی و
نشاط درون کسب کنند و حاال در سومین
بار ســفر به تبت گروه ایرانی اماده است
اینده خود را از زبان المازوپازین پوچ سالک
بودایی بشنود .اطالع از اینده و دانستن این
که سرنوشت هر کس چگونه رقم خواهد
خورد از جمله خواســته هایی است که کم
و بیش هر زن و مردی طالب ان هســتند
و حاال در گوشه ای از بلندترین فالت دنیا
یعنی تبت کشوری ۵میلیون نفری که در
ســال 1950میالدی چیــن به ان حمله
کرد و باعث شد داالیی الما رهبر بودائیان
جهان باتفاق تعدادی از پیروانش از ان جا
بگریزد و به هند برود و همچنان مردمانش
در انتظار این هســتند که روزی استقالل
خود را به دســت اورند و از طرفی چین از
همان زمان با سرعت شروع به از بین بردن
فرهنگ بوداییان تبت نموده که همچنان تا
حاال ادامه داشته و سازمانهای مدافع حقوق
بشــر به این عمل چین معترض هستند.
حاال المازوپازین پوچ روی صندلی نشسته
و به گروه ایرانی اشاره می کند یک به یک
در مقابلش روی صندلی بنشیند تا او اینده
انها را بگوید .نفر اول فاطمه است.خانمی با
حدود چهل سال سن که مربی یوگا بود و
از سالها پیش با خواندن کتاب معبد سکوت
نوشته توماس اسپالدینگ عالقمند بوده
تبت را از نزدیک ببیند .الما اسم او و تاریخ
تولدش را سوال میکند و سپس به چهره اش
خیره می شود و شروع می کند به صحبت
کردن .او مطالبی را به فاطمه میگوید که
تنزین انها را ترجمه می کند .پس از حدود
سه دقیقه الما اشــاره می کند نفر بعدی،
علی دومین نفری اســت کــه مقابل الما
می نشیند ،او هم ابتدا اسم و تاریخ تولدش
را به الما میگوید و سپس الما با نگاه کردن
به چهره اش اینده او را میگوید .به ترتیب
تک تک ایرانی ها در مقابل الما می نشینند
و او با پرســیدن نام و نگاه کردن به چهره
مطالبی را عنوان میکند.
پس از اینکه هر ۸نفر از اینده خود خبردار
شــدند المازوپازین پوچ اشاره میکند که
می خواهد مطلبی بگوید .تنزین عینا کالم
الما را به گروه انتقال میدهد و اشاره میکند
که به صحبتهای الما گوش دهیم .الما در
حالی که خــودش را روی صندلی جابجا
میکند بــه زبان تبتی شــروع به صحبت
می کند و تنزین انها را به انگلیسی ترجمه
می کند و مــن هم صحبتهای تنزین را به
فارســی برای گروه ایرانی تشریح میکنم.
المازوپازین پوچ میگوید هرکدام از شــما
که از ایران به اینجا برای ســفر چند روزه
امده اید گذشته های داشته اید ،هم اکنون
در لهاسا پایتخت تبت هستید و چند روز
دیگر به کشورتان مراجعت می کنید و نزد
خانواده تان میروید .اینده هر کدام از شما
را کم و بیش ظرف چند دقیقه گفتم ،ولی
این نکته را مدنظر داشــته باشید علیرغم
اینکه خصوصیات رفتاری ،حوادث زندگی،
ازدواج ،شغل ،سرنوشت و ...را بر اساس صور
فلکی ،گردش سیاره ها و ستاره ها ،خورشید
و ماه گفتم ولی این نکته را فراموش نکنید
همیشــه سرنوشت بر اســاس زمان تولد
رقم نمی خورد بلکه سرنوشــت بر اساس
عملکرد هرکس شــکل می گیرد .شما اگر
طالب سرنوشــت خوب و ایده ال هستید
باید زندگیتان را براساس قانون دارما پیش
ببرید .دارما تنظیمات سبک زندگی است،
پیروی از دارما نابودی رنج را به همراه دارد
و در عوض ســامت و شــادی و نشاط را
وارد زندگــی می کند .دارما یعنی پرهیز از
اعمال ویرانگر و انجام کارهای سازنده که
ما را در تماس با نیروهای مثبت جهان قرار
می دهد .دارما یعنی ماموریت هر انســان
در جهان هستی .قانون دارما می گوید هر
موجــودی در دنیا وظیفهای دارد ،همه ما
انسانها موجودات منحصر به فردی هستیم،
با ماموریتهای منحصر به فرد ،تک تک ما
ادمها انقدر ارزشمندیم که اگر نباشیم پازل
جامعه بهم میخورد .هستی ما را با رسالت
و ماموریــت خاصی به این دنیا اورده ،باید
بگردیم و ان را پیدا کنیم.
هســتی ما را بــه این جــا اورده تا خوب
باشیم و خدمت کنیم .امدیم که از من به
ما برسیم و اینجاست که سرنوشتمان رقم
می خورد.این را هم فراموش نکنید برخالف
دارما عمل کردن ،درد و رنج و ســختی و
مشکل و بیماری و عدم هماهنگی در امور
زندگی را به همــراه می اورد .دارما برادری
دارد به نام کارما ،کارما یعنی عمل و عکس
العمل .همانگونه که عمل می کنیم نتیجه
ان را هم در این دنیا و هم در دنیای بعدی
تجربه میکنیم.
میراث کارمایی ما با کشتن موجودات دیگر،
رفتارهای جنسی نامشــروع ،دروغگویی،
تهمت زدن بــه دیگران و نفــاق افکنی،
رنجاندن دیگران با کالم ،دزدی ،خشــم،
نفرت داشتن از این و ان ،حرص و طمع،
داشــتن افکار ازمندانه ،داشــتن حسرت
زندگی دیگران ،بدخــواه دیگران بودن و
ارزوی گزند رسیدن به این و ان و افتادن
اتفاق بد برای دوست و اشنا و رفیق و رقیب
و ...همه و همه باعث ایجاد کارمای منفی
میشود و زندگی را بر ما سخت و رنجمان
را زیاد میکند و برعکس انجام اعمال نیک
و پســندیده مثل خدمت کردن ،عشــق
ورزیدن ،بخشــیدن ،حمایت از حیوانات،
خــوش اخالق بــودن ،مواظبت از محیط
زیســت و مراقبت از اموال عمومی نتیجه
مثبت برایمان به بــار میاورد .المازوپازین
پوچ ســالک بودایی به تنزین اشاره میکند
و میگوید به ایرانیان بگو چند چیز میگویم
که میتواند از همین حاال سرنوشت خوب
برای اینده شان رقم بخورد:
مشــتاق چیزهای دنیایی نباشــیدارزوی
افتخارت و شــهرت دنیایی نداشته باشید،
ایــن ارزوها راهی قطعی برای پریشــانی
ذهن و جسم اســت .چرا اینقدر مشتاقید
که دیگران شــما را بشناسند؟ بجای ان
مشــتاق دریافت رحمــت و برکت الهی و
حمایت و تایید افــراد خردمند و مقدس
باشید .این است که ارزش به دست اوردن
و تالش کــردن دارد .اهمیت زیادی برای
نظر مردم قائل نباشــید ،نظر عامه مردم
اغلب درست نیست .به ارزش های اخالقی،
قوانین و اداب ســلوک ،تعالیم الهی و نظر
افراد معنوی و مقدس اهمیت بدهید.با این
طرز فکر هیچوقت بیراهه نخواهید رفت و
سرنوشت خوبی در انتظارتان خواهد بود.
برای داشــتن اینده خوب باید انسان بود،
تفاوت است بین ادم و انسان ،ادمها زندگی
می کنند ولی انسانها زیبا زندگی می کنند،
ادمها میشنوند انسانها گوش میدهند ،ادمها
میبینند ،انســان ها عاشقانه نگاه میکنند،
دانش یوگا شهریور| شماره 163
5 صفحه 6
ادمها در فکر خودشــان هستند ،انسانها به
دیگــران هم فکر میکنند ،ادمها میخواهند
شــاد باشند و انسانها میخواهند شاد کنند،
ادمها اســم اشرف مخلوقات دارند و انسانها
اعمال اشــرف مخلوقات را انجام میدهند.
ادمها انتخــاب کرده اند کــه ادم بمانند و
انســانها تغییر کردن را پذیرفته اند تا انسان
بشوند .اینده ادمها به این بستگی دارد که
ایا میخواهند ادم باشند یا انسان .فراموش
نکنید برای سرنوشــت خوب نیازی نیست
انسان بزرگی شویم ،انسان بودن خود نهایت
بزرگی اســت.به یاد داشته باشید هیچکس
نمیتواند باعث موفقیت یا شکست شما شود.
کار و زندگی شــما توسط کارهای گذشته
شما شکل میگیرد .اگر قرار باشد پیشرفت
کنید ،تمام دنیا هم نمیتواند مانع شود و اگر
قرار نباشد در کارتان موفق باشید ،تمام دنیا
هم نمیتواند کمکی به شما بکند .سرنوشت
هرکس را خــودش تعیین میکند .هرچند
زندگی هریک از ما مســتقل است ولی در
عین حال به زندگی دیگران وابسته و مرتبط
اســت .تا جایی که میتوانید به خود متکی
باشید و تالش کنید مستقل زندگی کنید
چراکه وابســتگی درد و رنج به همراه دارد
در عوض استقالل داشتن شادی و نشاط را
باعث میشــود .از زیر بار مسئولیت هایی که
پذیرفته اید شانه خالی نکنید و خود را کنار
نکشید ،با این کار به ارامش ذهن نخواهید
رســید بلکه نگرانیهای بیشــتری خواهید
داشــت .اوقات بیشــتری را به دعا کردن و
رفتن به درون خود بگذرانید .راه و روشی را
در زندگی انتخاب کنید که همواره ارامش
داشته باشید ،ارامش واقعی ذهن وقتی اتفاق
میافتد که خود ذهن کنار گذاشــته شود.
ذهن یعنی افکار ،افکار یعنی پریشانی ،هرچه
فعالیت کمتر باشــد افکار هم کمتر خواهد
بود ،هرچه افکار کمتر باشد ذهن بیشتر ارام
میشود .همه ی اشفتگیها از ذهن سرچشمه
میگیرد .برای داشــتن سرنوشــتی خوب
بایستی ذهن ارام داشته باشید .همیشه در
حال انجام کار نیکی باشید .با انجام کارهای
نیــک خداوند برنامه زندگیتــان را تنظیم
میکند .زمان زندگی است ،برای زمان خود
ارزش قائل شوید و از ان بطور مفید و موثر
استفاده کنید.
المــا در ادامــه صحبتهایــش اشــاره
میکند:سرنوشــت شــما ،گاهی با ندیدن،
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نشنیدن ،نگفتن انجام دادن یا ندادن تغییر
میکند .سرنوشت شــما به نقشی که بازی
میکنید بســتگی دارد.پس زندگی را برای
همه زیبا کنید ،با محبــت ،با لبخند .الما
گوشــزد میکند :هیچکس را در زندگیتان
مالمــت نکنید این را هــم بدانید ،ادمهای
خوب برایتان شــادی میاورند ،ادم های بد
تجربــه ،بدترینها درس عبرت میشــوند و
بهترینها خاطره .او در ادامه میگوید:درصد
کمی از انسانها نود سال عمر میکنند مابقی
یک سال را نود بار تکرار میکنند .شما تالش
کنید جزو گروه اول باشــید تــا از عمرتان
استفاده بهینه کرده باشید .این نکته را هم
فراموش نکنید :شکســت بخشی از زندگی
است .اگر شکست نخورید نمی اموزید ،اگر
نیاموزید هرگز تغییــر نخواهید کرد و اگر
تغییر نکنید سرنوشت نیکفرجامی نخواهید
داشــت .او در پایان صحبت هایش میگوید:
سرنوشــت خوب زمانی رقــم میخورد که
بدانید تمام چیزها در زندگی موقتی هستند،
اگر خوب پیش میرود از ان لذت ببرید برای
همیشه دوام نخواهد داشت .اگر بد پیش می
رود نگران نباشید برای همیشه دوام نخواهد
داشت و باالخره اینکه زندگی شگفت انگیز
اســت ،اینده شفاف اســت .در صورتیکه
بدانید چطور زندگی کنید سرنوشت خوبی
خواهید داشت.
صحبت های الما تمام میشــود و از جایش
بلند می شــود لبخندی بر لب میاورد ،کف
دو دستش را روی سینه اش بهم میچسباند،
ســرش را به حالت احترام خم میکند و با
حالت خداحافظــی به ســمت درب اتاق
حرکت میکند .تنزین به گروه ایرانی اشاره
میکند از جایمان بلند شــویم و راه خروج
را در پیش گیریم .ایرانیان محو صحبتهای
الماروپازین پوچ شده بودند ،چهره ارام ،سر
تراشیده ،ردای بلند نارنجی رنگ و ...همه و
همه شخصیتی خاص از او ساخته بود .گروه
ایرانــی در حالیکه گفته هــای الما را مرور
میکردند ازپله های معبدپوتاال پایین می ایند
و به سمت مینی بوس پارک شده در فضای
بیرون حرکت می کنند و عازم بازدید از دیگر
دیدنیهای شهر لهاســا می شوند .صحبت
های الما تاثیــر زیادی روی گــروه ایرانی
گذاشته بود ،هرچند کم و بیش الما مطالبی
از زندگی حال و اینــده تک تک ما عنوان
کرده بود ولی صحبت های انتهایی او تاثیر
زیادی برای هرکدام از اعضای گروه داشت.
هر یک از ایرانیان حاضر در مینی بوس نقطه
نظــرات خود را در خصوص صحبتهای الما
ارائه میکردند .یکی میگفت زندگی مرا کامل
و درست شرح داد .دیگری اظهار می کرد تا
حد زیادی مطالبش درست بود و نهایتا همه
از صحبتها و گفته های او تعریف میکردند.
زمانی که گروه صحبت هایشان با هم تمام
شد همانطور که از شیشه ماشین بیرون را
نگاه میکردم بــه فکر صحبت های انتهایی
المــا در خصوص زندگی ،اینــده ،راههای
رقم خوردن سرنوشــت ،ارامش در زندگی
و همه چیزهایی که می تواند زندگی توام با
خوشحالی همراه با استفاده بهینه از عمربه
همراه داشته باشد افتادم .صحبت های او
این پیام را در ذهن تداعی میکرد که زندگی
همواره بر وفق مراد ادمها نیســت .زندگی
سراســر رنج و مشکل و ســختی و ناکامی
است و گاها با شکست همراه می باشد .ادمها
معموال زندگی را دو نیمه فرض میکنند:
نیمــه اول در ارزوی نیمــه دوم و نیمه ی
دوم در حســرت نیمه اول .ولی باید متوجه
شد هستی این فرصت را برای چند صبا در
اختیارمان گذاشــته تا پا به این عالم خاکی
بگذاریم و سرنوشت خوبی را برای خودمان
رقم بزنیــم و به قول رهی معیری (-1347
)1288غزل سرای معاصر اگر چشم باز کنیم
هرچه تمنا کنیم به ان دست پیدا می کنیم:
چشم فرو بسته اگر وا کنی
در تو بود ان چه تمنا کنی
داشــتن زندگی توام با ارامش یعنی خطر،
زندگی یعنی خطر پذیــری ،زندگی یعنی
رفتن از شناخته به ناشناخته ها ،از قله های
به قله دیگر ،صعود به قله های بکر.
حرکت بر پهنه دریاهای ناشناخته بی هیچ
نقشــه راهنما .تنها در این هنگام است که
سرنوشــت رقم خواهد خورد و تنها در این
گیرودارهاســت که خواهیم یافت زندگی
چیســت .سرنوشــت توام با ارامش را باید
با رفتن از بیرون بــه درون بنا کنیم .درون
جایی اســت که نشاط و شادمانی و ارامش
در انجاســت ،برای رفتن بــه درون باید از
لذت های دنیــای مادی دوری کنیم چراکه
لذت حیوانی است شادی انسانیست ،لذت به
بند می کشدمان ،شادی به اوج می رساندمان،
لذت انی و لحظه ای است ،شادی دائمی و
همیشگی است. صفحه 7
دانش یوگا
DANESHE YOGA
لذت افکارمان را به بند میکشاند و شادی ما
را به رهایی میرساند.
بدین ترتیب برای داشــتن سرنوشت خوب
از لذتها و خوشــی هــای بیرونی و زود گذر
حذر کنیم و به دنبال ارامش و نشاط که در
درون اتفاق میافتد باشیم که پایدار و ثابت و
همیشگی است.
نام جول اوستین (۱۹۶۳م) کم و بیش برای
همه اشناست،کشیش و سخنران انگیزشی
امریکایی که می گوید:
اشتباهی در جامعه رواج پیدا کرده و موجب
این امر شــده اســت که اگر بهترین ،سریع
ترین ،با استعدادترین ،زیباترین ،موفقترین
و پولدارترین ادم نباشیم سرنوشت خوب و
اینده مطلوبی نخواهیم داشت.
این باور کامال غلط را باید از ذهن بیرون کرد
و متوجه این حقیقت شد که سرنوشت انسان
بر اســاس مســابقه دادن تعیین نمی شود.
سرنوشــت هر فرد با دیگری متفاوت است
همه در مســیر یکسانی حرکت نمی کنند،
شما سرنوشت یکتایی دارید .شما در مسیر
کامال منحصر به فرد زندگی میکنید و خداوند
تمام انچه را برای پیمودن این مسیر احتیاج
دارید برای شما فراهم کرده است و این شما
هســتید که باید به قوانین حاکم بر کائنات
عمل کنید تا سرنوشت خوب برایتان حاصل
شود .همچنان که در صندلی جلو مینی بوس
نشسته ام و بقیه گروه در صندلیهای عقب تر
و همگی غرق در صحبتهای الما هســتیم
یاد گفته نلسون ماندال (۱۹۱۸-۲۰۱۳م از
فعاالن برجسته مخالف اپارتاید و نخستین
رییس جمهور افریقای جنوبی افتادم که از
او پرسیدند برای داشتن سرنوشت خوب چه
باید کرد و او پاســخ داد :گذشته ات را بدون
هیچ تاسفی بپذیر ،با اعتماد و خردورزی بدون
ترس برای اینده اماده شو .ایمان به گذشت
و انســانیت را نگهدار و ترس را به گوشه ای
بیانداز .شک هایت را باور نکن و هیچگاه به
باورهای انسانیت شک نکن .بدی هایی که به
تو شده است را فراموش کن.
همچنان که مینی بوس در خیابانهای شهر
لهاسا در حرکت است لحظه ای روی صندلی
مینی بوس جابجا میشــوم و به این مسئله
متمرکز میشــوم که موضوعــات مربوط به
سرنوشت ذهن همه ادم ها را در گیر کرده
چرا که بعضیها از زندگی و از سرنوشت خود
انچنان که باید راضی نیستند ،در این حال و
هوا به یاد ایه ی ۳سوره طالق قران میافتم
که میفرماید:
َ
ْ
َ
ــب ُه هرکس
َو َم ْن یَ َت َو َّکل َعلى اهللِ ف ُه َو َح ْس ُ
بر خدا توکل نماید ،خدا او را کفایت میکند
.مقصود از توکل این است که بنده هر کاری
میکند و برایش پیش میاید ،به خدای متعال
واگــذارد؛ زیرا یقین دارد خداوند از او تواناتر
و قویتر اســت و بهترینها را مقدر میســازد
.کسانی که دچار ناراحتی و نگرانی و سختی
های روزگار هستند و زندگی بر وفق مرادشان
نیست برای رهایی از انها بهتر است به قدرتی
که فوق قدرتهاست و فناناپذیر است اعتماد
کنند و خود را به او بســپارند تا سرنوشــت
خوب برایشــان رقم بخورد .این را فراموش
نباید کرد انسان باید دو کار انجام دهد ،یکی
صــدازدن خدا و دیگری گوش ســپردن به
صدای او ،اولی در نیایش و دومی در سکوت.
فراموش نکنیم برای داشتن زندگی خوب و
سرنوشتی متعالی و اینده توام با ارامش باید
بپذیریم زندگی یک گذر است نه ماندن .همه
ما فقط یک بار به دنیا میاییم...
باید افکاری پــاک و فطرتی نیک و درونی
بی االیش و صاف و شــفاف و بدون تیرگی
داشــته باشــیم که به قول صائب تبریزی
(۱۰۸۰ ۱۰۰۰ه.ق) بزرگتریــن شــاعر
وغزل ســرای ســده یازدهم هجری درون را
عاملی میداند برای بهشــتی بودن زندگی و
به زیبایی می گوید:
گر درون تیره نباشد همه دنیاست بهشت
حال خوب زمانــی اتفاق میافتد که خوبی
را بــرای همــه بخواهیم ،تصمیــم بگیریم
خطــا نکنیم ،اعمال و کردارهــای بد انجام
ندهیم چرا که کردارهای بد ،ســرانجاممان
را خراب میکند و بهنگام خواســتن کمک
کســی فریادرســمان نخواهد بود .مطلبی
که اســتاد سخن ســعدی شــیراز (-۶۹۰
۶0۶ه.ق) بــه زیبایــی ان را ایــن گونــه
بیان میکند:
تــو هرگــز رســیدی بــه فریــاد کــس
که میخواهی امروز فریادرس
پس بهجای بدی باید نیکی کنیم که نیکی
کردن نــزد خدا از ارزش واالیــی برخوردار
اســت .مطلبی که ریاضی یــزدی (-۱۳۶۱
۱۲۹۰ه.ش) با استادی ان را اظهار نموده و
اعتقاد دارد که صدها فرشته بوسه بر دست
کســی میزنند که یک گره بسته از خلق باز
کند
صدها فرشته بوسه بران دست میزنند
کز کار خلق یک گره بسته واکند
با دقیق شــدن به مطالب فــوق میتوانیم
بفهمیم تاکنون چه کسی بوده ایم ،گذشته مان
چگونه بوده است ،امروز چه کسی هستیم و
ایندهمان چگونه خواهد بود .همانطور که
روی صندلی مینی بوس نشســته واز پشت
شیشه خیابانهای شهر لهاسا را نگاه میکنم و
غرق در موضوعات زندگی ،مثل امدن،رفتن
ورقم خوردن سرنوشت ادم ها هستم چشمم
به معبدی که ارتفــاع بلندی دارد ودر یکی
ازمعابد قدیمی در مرکز شهر لهاسا واقع شده
میافتد که تصویر دو چشم بزرگ در قسمت
باالی ان نقاشی شده و مردم کوچه بازار هر
روز کــه از انجا عبور میکنند ان را به خوبی
میبینند،
این دو چشــم براساس اعتقاد مردمان تبت
دو چشم بوداست که نظاره گر اعمال ادمها
اســت .در ایین بودایی مــردم بر این باورند
که چشــمان بودا دائما مراقب انها است که
خطا نکنند و از راه راســت خارج نشــوند تا
سرنوشت خوبی در انتظارشان باشد .در این
حال و هوا ذهنم به ایران برمیگردد ،به شیراز
و به خواجه این شهر حضرت حافظ (-۷۹۲
۷۲۶ه.ق) شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم که
با بهره گیری از دانش قرانی سرنوشت ادمها
را با توجه به عملکردشان در غالب جام می و
خون دل و گالب و گل و پرده نشین اینگونه
زیبا بیان کرده است:
جام می و خون دل هریک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
در کار گالب و گل حکم ازلی این بود
کاین شاهد بازاری وان پرده نشین باشد
منابع:
قران کریم باهتمام ایت اهلل مکارم شیرازی
کتاب معبد سکوت اثر توماس اسپالدینگ
سفر به اوج با یوگا تا کوه های هیمالیا -سفرنامه رفتن
به تبت با گروه ایرانی -درج شده در مجله شماره 96
دانش یوگا مورخ مهر 95
دیوان رهی معیری به اهتمام کیومرث کیوان
درس زندگی برای اینده اثر نســلون ماندال موسســه
چک النگ
زندگی باشــکوه اثر جول اوستین ترجمه و تلخیص
پارسا بامشادی و شادی انصاریان
گلستان سعدی باهتمام محمدعلی فروغی
دیوان سید محمد علی ریاضی یزدی
دیوان حافظ به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم
غنی
پاره ای از محفوظات شخصی
راهنمــای بیــداری معنــوی ترجمــه
سیدعبدالحمید موحدی
دانش یوگا شهریور| شماره 163
7 صفحه 8
زمانی که تن نه می گوید
نویسنده:گابورمته
گرداورنده و مترجم :سوسن عبدالرضایی
ما موجوداتی اجتماعی هســتیم و علم
مانند بقیه ی رشــته ها ابعاد ایدئولوژیکی
و سیاســی خــودش را دارد .همانطور که
هانس سلیه اشــاره کرده ،پنداشت های
به رســمیت شناخته نشــدهی دانشمند
اغلب چیزی را کشــف می کند ،که قابل
تامل اســت .کنار امدن با این دیدگاه که
بیماری ها ،خواه ذهنی و خواه فیزیکی در
اصل ژنتیکی اســت به ما اجازه می دهد
تا از پرســش های نا ارام کننده دربارهی
سرشت جامعه ای دوری گزینیم که در ان
زندگی میکنیم .اگر «علم» این توانایی را به
ما بدهد که تهیدستی یا ان زهرهای مردم
ســاخته یا فرهنگ جنون امیز و سرشار
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار روانی را نادیده بگیریم که در بروز
بیماریها سهم دارند ،تنها می توانیم به پاسخ
های ســاده ی دارویی و بیولوژیکی برسیم.
چنین برخوردی کمک می کند تا ارزش ها
و ساختارهای فراگیر اجتماعی توجیه و نگاه
داشته شوند.
محیط ارگانیسم مردمی محیط فیزیکی و
روان عاطفی اوست که به رشد ما شکل می
بخشد و روی کنش و واکنش های ما با دنیا
درپوتاالسر زندگی تاثیر دارد.
محیط یک ســلول ،محیــط بی درنگ
سلول است که مواد پیام اوری را می گیرد
که از سلول های نزدیک و پایانه های عصبی
دوردست سرچشمه می گیرند که از دور و
در اندام های دوری کنترل می شــوند که
مواد شــیمیایی را درون سیستم گردش
خون می ریزد .مــواد اطالعات به گیرنده
های روی سطح سلول می چسبند.
سپس -بســته به اینکه سلول دریافت
کننده در لحظه در چه وضعیتی باشــد -
مواد تاثیرگذارنده ای در پوســتهی سلول
تولید می شود که به هسته می روند ،و به
ژنها رهنمود می دهند که فالن پروتئین
ها را بسازند تا کارکردهایی را پیش ببرند.
بنا به توضیح بروس لیپتون ،این مجموعه
های گیرنــده -تاثیرگذارنده پروتئین -
که به انهــا پروتئین های درک و دریافت
گفته می شــود ،ماننــد «کلیدهایی» کار صفحه 9
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
8
زمانی که تن نه می گوید
۱۰
یوگا٬بیرون کشیدن جسم از دهان ذهن
12
مدیریت روحیه
۱۵
مهندسی درون بدن
سال بیستم -شهریور1401
۱۸
مارماتراپی
شماره ۱۶۵
20
از کندالینی بیشتر بدانیم
۲۱
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
۲۲
سی تای
۲۴
استاد مهربابا
۲۶
نادی شودانا
۲۷
پیرامون اکرویوگا
۲۸
ارتباط میان ذهن و جسم با سیستم عصبی لیمبیک
۳۴
اجونا در مهابهاراتا
۳۶
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
25شهریور برابر با 16سپتامبر مصادف است با روز جهانی حفاظت از الیه اوزون
۳۸
است
مسری
استرس مانند سرماخوردگی
الیه اوزون تنها سپر حفاظتی بین شما و پرتو زیان بار فرابنفش
۴۰
یوگا
در
دهارانا یا هنر درست دیدن
در صورت عدم پاک نگاه داشتن محیط زیست می توان به احتمال ابتال به سرطان های پوستی ،تار شدن
یبوست اختاللی است در چرخه پاکسازی بدن
۴۳عدسی چشم یا اب مروارید ،کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری های عفونی ،کاهش فتوسنتز و ...
۴۶
بمانیم؟
کافا را بشناسیم٬چگونه سالمت و پر انرژی
محیط زیست را پاکیزه نگاه داریم.
۴۹
درس هایی از یوگا؛با پراشانت ایینگر٬پرسش و پاسخ
۵۲از عزیزانی که مایل به همراهی با مجلۀ دانش یوگا هستند ،دعوت می گردد
درون من
۵۴مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
یوگا و پزشکی مبتنی بر ارتباط ذهن و بدن
۵۸تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
اعتیاد به غذا و تمایل به پر خوری
۶۰
فواید یوگا نیدرا
همراهان این شماره :سوســن عبدالرضایی ،حامد رنگین کمان،
۶۱
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
لعیا نبی فر ،فاطیما تقی دوســت ،اذر درویش حســن ،نگارسنجری فر،
۶۲
سوترای بیست و هفتم
نگین ســنجری فر ،سارا رشــید چهره برق ،علی دارابی ،منیژه کیانی،
Alternate Nostril
64
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :مریم دارابی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری٬گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نایینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :خانم ملیکا محمودی از تهران،
باشگاه دانش یوگا
مربی :اقای مسعود موحدی
ارغــوان صافی ،فریبــا بیدرام ،ژیــا حاتمی ،بهــاره جعفری صمیم،
ناهید موســوی ،نرجس اقاپــور ،فاطمه توازنی زاده ،ســام پوتاالبی،
پیام صمدی خادم ،امین مطیعی ،شــکوفه شنوا فالح ،نسترن صافی،
هانیه مصطفایی ،مایده حسن زاده.
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میکنند که کارکرد سلول را با محیط یک
پارچه میکند:
هرچند پروتئین های درک و دریافت از
راه سازوکارهای ژنتیکی مولکولی تولید می
شوند ،اما فعال سازی روند درک و دریافت
با ســیگنال های محیط «کنترل» یا اغاز
میشود ...در مطالعات تازه در بارهی سلول
های بنیادین ،به تاثیــر کنترل کنندهی
محیط بهای کمی داده میشود .سلول های
بنیادین خودشــان سرنوشت خودشان را
کنترل نمیکنند .متفاوت شدن سلول های
بنیادین بر پایه ی محیطی است که خود را
در ان می یابند .برای نمونه ،می توان سه
محیط متفاوت کشــت بافت درست کرد.
اگر سلول بنیادین در کشت شمارهی یک
گذاشته شود ،می تواند
ســلول استخوان شود .اگر همان سلول
بنیادین در کشــت دوم گذاشــته شــود
میتواند سلول عصبی شود ،یا اگر در کشت
سوم ،سلول کبدی میشود .سرنوشت سلول
را کنش و واکنش با محیط کنترل میکند و
نه برنامهی ژنتیکی که در ان است.
نکته ی کلیدی در توضیح دقیق فعالیت
بیولوژیکی این است که درهر لحظه ،سلول
ها -مانند کل ارگانیسم مردمی -میتوانند
در حالت دفاعی با رشــد باشــند و نه هر
دو .درک ودریافت هــای ما از محیط در
حافظهی سلولی ذخیره می شود.
زمانی که تاثیرات اغازین محیط پیوسته
اکنده از فشــار روانی است ،دستگاه روبه
رشــد عصبی و دیگر اندامهای اَبَردستگاه
روان -عصب ایمنی پیام های الکتریکی،
هورمونی و شیمیایی را که مرتب می گیرند
این اســت که دنیا ناامن یا حتی دشمن
خوســت ان درک و دریافت ها در سلول
های ما در ســطح ملکولــی برنامه ریزی
میشود.فشار روانی نتیجۀ کنش و واکنش
میان عامل فشارو دستگاه پردازش کننده
اســت .ان دســتگاه پردازش ،دستگاهی
عصبی است که از مراکز عاطفی مغز تاثیر
می پذیرد.
زیست شناســی باور که در ان دستگاه
پردازش خیلی زود در زندگی کاشته می
شود به شدت روی پاسخ های فشار روانی
ما در پوتاالســر زندگی تاثیــر می گذارد.
ایا عوامل فشار روانی را باز می شناسیم؟
تهدیدهای بالقوه بــه نیکبودمان را بزرگ
میکنیم یا به کمترین میرســانیم؟ خود را
تنهــا درک و دریافت میکنیــم؟ درمانده؟
گویی هرگز نیازی به کمک و یاری نداریم؟
گویی هیچ وقت شایستگی دریافت کمک و
یاری نداریم؟ گویی هیچ وقت شایسته ی
دریافت مهر نیستیم؟
گویی باید برای یافتن شایستگی دریافت
مهر کار کنیم؟ گویی به شکل نومیدانهای
دوســت داشتنی نیســتیم؟ اینها باورهای
ناخوداگاهی است که در سطح سلولی نقش
بسته اند .رفتار ما را کنترل می کنند ،مهم
نیست که خودمان چه فکری میکنیم .ما را
در حالت کرکره های پائین کشیده شده و
دفاعــی نگاه می دارد یا به ما اجازه میدهد
اغوش خود را به رشد و سالمتی بگشاییم.
در اینجا به برخی از این درک و دریافت های
اندرونهای بیشتر از نزدیک نگاه میکنیم.
باید نیرومند باشم.
ایریــس در مقام هنرمنــد و کتابخوانی
ازمند بســیار روشنفکر است .کمابیش ده
سال پیش در سن چهل و دوسالگی برایش
لوپوس تشخیص داده شد .ایریس در اروپا
بزرگ می شود و در ابتدای بیست سالگی
همراه با خانــواده اش به ایــاالت متحده
مهاجرت میکند .پدرش خودکامه و پیش
بینی ناپذیر بود و مادرش به گفتهی خودش:
«جدا از پدرم هستی نداشت».
ایریــس مــی گویــد« :به ایــن پنداره
اندیشیده ام که هنگامی که ذهن نمیکشد،
تن نه میگوید .ان را پیشتر هم شنیده بودم
و با این اصل پیش تر هم به همرایی رسیده
بودم .تنها دوست ندارم در چارچوب خودم
به ان بیندیشم.
پرسیدم« :چرا؟»
به این معناســت کــه به انــدازه کافی
نیرومند نیســتی ...نمیتوانی کاری را کنی
که اگــر به اندازهی کافــی نیرومند بودی
میکردی ».گفته اش مــرا به یاد بیماری با
ســرطان تخمدان انداخت که از پندارهی
من خوشش نمی امد ،میگفت باعث میشد
گمان برم زن بی بو و خاصیتی هستم».
گفتــم« :چه اگر فرد به انــدازه ی کافی
نیرومند نباشد؟ اگر بکوشم یک وزنهی پنج
هزار کیلویی را بلند کنم و کسی بگوید ،برای
اینکار به اندازهی کافی نیرومند نیستی ،به
گمانم می پذیرم».
در ان شــرایط من می گفتم« :مگه ابله
ای؟» «این کل نکته اســت .گاه مشکل این
نیست که ما نیرو نداریم،بلکه چیزهایی را
که از خود میخواهیم شدنی نیستند .برای
همین به انــدازه ی کافی نیرومند نبودن،
چه اشــکالی دارد؟»باور درونی به اندازه ی
کافی نیرومند نبودن که مشخصهی بسیاری
از کسانی است که بیماری مزمن میگیرند،
دفاع است .کودکی که می بیند اورندگانش
نمی توانند او را از لحاظ عاطفی پشتیبانی
کنند ،بهتر است این نگرش را در خود رشد
دهد که «مــن از پس همه کار برمی ایم».
وگرنه دچار حال وهوای نفی شدن می شود.
یکی از راههایی که دســترد به سینه زده
نشود این اســت که هرگز کمک نخواهی،
هیچ وقــت «ناتوانی» را نپذیری -باور کنی
که به اندازهی کافی نیرومندم که به تنهایی
در برابر تمامی فرازونشیب ها بایستم.
ایریس بــی درنگ پذیرفــت که وقتی
دوســتانش به خاطر مشــکالت شان به او
زنگ می زنند ،او داوری نمیکند یا این اتهام
را بــه انها نمی زند که ناتوانند .انها با تکیه
کــردن به او و دیدن او در مقام زنی همدل
و پشتیبان مشکلی ندارند .روشن بود که دو
ایستار داشــتن او -انتظار باالتر از خودش
تا دیگران -هیچ ربطی به نیرو نداشــت .به
ناتوانیای مربوط میشــد که کودک تجربه
کرده اســت .کودک میتواند نیرومندتر از
انچه باید باشد ،زیرا توانی ندارد.
ادامه دارد...
دانش یوگا شهریور| شماره 163
9 صفحه 10
شماره ۱۶۵
کاش می شد سرنوشت
خویش را از سر نوشت
4
به یاد داشــته باشید هیچ کس نمی تواند باعث
موفقیت یا شکست شما شــود .کار و زندگی شما
توسط کارهای گذشته شما شکل می گیرد .اگر قرار
باشد پیشرفت کنید ،تمام دنیا هم نمی تواند مانع
شــود و اگر قرار نباشد موفق باشید ،تمام دنیا هم
نمی تواند کمکی به شما بکند.
زمانی که تن نه می گوید
گر «علم» این توانایی را به ما بدهدکه تهیدستی
یا ان زهرهای مردم ساخته یا فرهنگ جنون امیز
و سرشــار از فشــار روانی را نادیده بگیریم که در
بروز بیماریها ســهم دارند ،تنها می توانیم به پاسخ
های ســاده ی دارویی و بیولوژیکی برسیم .چنین
برخوردی کمک می کند تا ارزش ها و ساختارهای
فراگیر اجتماعی توجیه و نگاه داشته شوند.محیط
ارگانیســم مردمی محیط فیزیکی و روان عاطفی
اوست که به رشد ما شکل می بخشد و روی کنش و
واکنش های ما با دنیا درپوتاالسر زندگی تاثیر دارد..
ارتباط میان ذهن و جسم با
سیستم عصبی لیمبیک
گاهی برای بررســی یک موضوع بهتر هســت که
ان را از زوایــای مختلف دید تا هم اگاهی ما از ان
بیشتر شــود وهم درک ما از موضوع افزایش یابد.
درست مانند مسایلی که در زندگی با انها روبرو می
شــویم .خواه ناخواه همه ما در طول زندگی خود با
تضادهای بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما را از سایر
افراد متفاوت خواهد کرد.
عنصر اب
سنت باستانی یوگا در مورد مصرف عناصر اتش و
اب صحبت می کند که نمادی از انرژی ها و قطبیت
های مردانه و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا
در ویالهای پرانامار در ســانتا ترزا ،کاســتاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه است.
۸
۲۸
۲۱ صفحه 3
دانش یوگا
DANESHE YOGA
20
جشن تولد ۲۰سالگی
مجله دانش یوگا
بیستمین سال انتشار مجله دانش یوگا
بیستم
ن
ن
م
مت
ی
مع
ت
ن
ف
ی
س
س
م
جل
ن سال ا شار ه دا ش وگا رب دو ت داران ال ی ،دا ش و ر ت بارک باد
1401-1381
دو دهه تالش برای گسترش فرهنگ یوگا در اقصی نقاط کشور دو دهه تالش برای اشاعه اموزه های یوگا و رسیدن به سالمتی جسم و ذهن دو دهه ارتباط با جمع وسیعی از دوست داران و عالقمندان به یوگا برای همدلی ،همکاری و همفکری دو دهه تالش برای پشت سر گذاشتن مشکالت فراوان و سرپا نگهداشتن انتشار تنها مجله یوگا در ایران اماده ایم دست در دست برای برداشتن گام های جدید و گسترش هرچه بیشتر اموزه های یوگا برای شماعزیزان و دوست داران دانش یوگا به تالش های مان ادامه دهیم.
3 صفحه 4
یوگا٬بیرون کشیدن
جسم از دهان ذهن
نویسنده :امین مطیعی
مربی و پژوهشگر یوگا
اجــازه بدهید موضوع مــورد بحثم در این
یادداشــت را با یک مثــال توضیح بدهم.
من سال ها راهنمای طبیعتگردی بوده ام
و ادم هایــی با توانایی هــا و ظرفیت های
مختلف بدنی را در عبور از پیچ و خم های
کوهســتان ها و حاشیه های رودخانه ها و
دشــت های مختلف تماشا کرده ام .دیدن
یک چیز ،همیشــه در این سفرها برای من
از جذاب ترین بخشــهای سفر بوده است.
اینکه چگونه بدن هایِ مســافران طبیعت،
انها را شــگفت زده می کند و در هر سفر،
توانایی و تاب اوری و قدرتی از جسم خود
را می بینند که اصال انتظارش را نداشــته
انــد .انها فکر نمی کردند که بتوانند تا این
مســافت یا ارتفاع را بدون تمرینات خاصی
طی کنند! و بعد از سفر انگار که اعتماد به
نفسشان چند برابر بیشتر از قبل شده باشد
با اشــتیاق خاصی پوتاالغ سفرهای بعدی
را مــی گیرند و حتی گاهــی باد د غبغب
می اندازند از رفتن به برنامه های ســخت
تری حرف می زنند!حاال ســوال این است
که چه اتفاقی مــی افتد که یک نفر ،دچار
چنین درک محدودی از خود می شــود و
تا به حال فرصتی برای کشف این میزان از
انرژی و توانایی را در خود نداشته است؟ او
در کدام قسمت وجودش محدود شده بوده
اســت؟ کدام دیوار ،نمی گذاشته که چشم
انداز وسیع تری از خودش را ببیند؟همیشه
در ابتدای پیماش های طوالنی به همراهان
مان می گفتم که واکنش های بدن شــان
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را در لحظات ابتدایی مسیر ،چندان جدی
نگیرند .جالب اســت که معموال احساس
خستگی و ناتوانی در ابتدای مسیر پیمایش
بیشتر است .این مسئله بسیار عجیب است.
زیرا شما در ابتدای مسیر باید قاعدتا انرژی
بیشتری داشــته باشی! اما جواب این نکته
در موضوع دیگر است .چیزی که شما را در
ابتدای مسیر خسته می کند شدت فشاری
که دارد به بدنتان وارد می شود نیست .بلکه
ناباوری ودرک محدودی اســت که شما از
جسم تان دارید .اینکه شما بدنتان را انقدر
توانمند نمی بینیــد که بتواند از عهده این
پیمایش برایــد .مثل بچه ای که والدینش
هنوز او را باور نکرده اند .شما همیشه بدنتان
را در محــدوده زندگــی روزمره تان تجربه
کرده اید .با دامنه عمل و فعالیت محدودی
که اگر روزی ،حتی کمی بیشــتر از اندازه
همیشگی به ان فشار بیاید یا اندکی زمان
استراحتش تغییر کند احساس می کنید که
خیلی تحت فشار بوده اید و خسته اید .اما
باز هم این خستگی بیشتراز اینکه مربوط
به جسم مان باشد به ذهن ما مربوط دارد.
مثل بچه ای که خسته یا گرسنه نیست اما
مثال مادرش اصرار دارد که او باید بخوابد و یا
باید غذا بخورد! روندی که به مرور باعث می
شود رابطه کودک با بدنش بر اساس درک
واقعی خودش از ان نباشد و دچار یک درک
محدود و نادرســت از جسم خودش بشود
که این شــروع یک جریان شدیدا مخرب و
اسیب زا برای او خواهد بود .چیزی که باعث
می شود ان فرد به مرور زمان ،دیگر نتواند
نیازهای واقعی بدنش را تشخیص دهد و بر
اساس یک درک درست برای رفع ان نیازها
عمل کند .این ماجرا ریشه همان مشکالتی
اســت که ادمها بعدها در بزرگســالی به
عنوان اختالالت خواب یا اختالالت تغذیه
دچارشــان می شــوند و از تنظیم خواب و
درونی ای
خوراک خود بر اســاس پیامهای
ِ
مثل خستگی ،ســیری و گرسنگی ناتوان
می شــوند .زیرا درک انها از بدنشان واقعی
نیست و یک محدوده شرطی شده ذهنی،
توســط والدینی اســت که در اثر وسواس
بیش از حد برای مراقبت و عمل به وظایف
پدری و مادری ،انها را دچار درکی محدود
و ضعیف و ناهماهنگ از جســم خود کرده
اند! حاال برگردیم به همان ماجرای شــروع
پیمایش .چیزی کــه میخواهم بگویم یک
زمان بندی مشخص ندارد و برای هر کس
ممکن است بیست ،ســی یا چهل دقیقه
طول بکشد .منظورم مدت زمانی است که
بدن ما همچنان دارد در حد تصو ِر محدودی
که ذهــن ،از ان دارد عمل می کند .برای
همین در اثر همین نگاه محدود ،در ابتدای
پیمایش خســته می شویم .احساس تحت
فشار بودن را در قفســه سینه و پاهایمان
احســاس می کنیم و پیــش خودمان می
گوییم که اگر در ابتدای مسیر اینطور شده
ام قطعا نمی توانم تا اخرش ادامه بدهم .اما
یا در اثر تشــویق دیگران ،یا اشتیاق دیدن
دریاچه یا همگام شــدن با رودخانه ای که صفحه 11
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زالل و خروشــان ،از کنارمــان می گذرد
انگیزه و نیرو می گیریم و ادامه می دهیم.
تا نقطه ای که دیگر ،گام هایمان دارند بدن
مــان را از حدود ذهنی مان فراتر می برند.
جایی که جسم ،از مرزهای ناباوریِ ذهن،
خارج می شــود و ما در محــدوده ،باور و
تصویر فراتــری از خودمان گام برمیداریم.
طبیعتی که انگار جســم ما را ز پاهایمان
دهــان ذهنی که همواره با
می گیرد تا از
ِ
تزریق احســاس و باور ضعف و ناتوانی ،در
حال بلعیدن ماست بیرون بکشد .تا جسم
بتواند در خانه خود(طبیعت) تجربه دیگری
از حضور و یگانگی اش با جهان پیرامون را
بدون باورهای محدود کننده احساس کند.
کارل گوستاو یونگ می گوید انچه که ما
از خود به عنوان من می شناسیم مثل یک
جزیره کوچک در بیکرانگی یک اقیانوس
بزرگ اســت .یعنی درکی محدود از خود،
که در اثر نــگاه والدین به ما و تحت تاثیر
رویدادها و شرایط زندگی مان شکل گرفته
اســت .ان کســی که در حال زیستن ان
هستیم یکی از بی نهایت شکلهای بودنی
اســت که می توانیم انرا تجربه و زندگی
کنیــم ،و وظیفه ما این اســت که بتوانیم
با عبور از ترســها و موانــع ،از این جزیره
بودن
بیرون بیاییم و وســعت بیشتری از
ِ
خود را تجربــه کنیم .من بخش بزرگی از
این اقیانوس را جسم می دانم .جسمی که
فراســوی مرزهای ذهن ،به شعور بزرگ و
جاری در جهان متصل است .شعوری که
تمام فرایندها و رویدادهای شگفت انگیز
رشد و حیات را در درون و بیرون ما هدایت
می کنــد و به پیــش میراند.هر طریق و
روشــی که بتواند به قول پتنجلی ،ما را از
گرداب کلیشــه های ذهن ،بیرون بیاورد و
جریان سیال و فراگیر و هوشمندی
به این
ِ
که بی خبر از وجودش ،در ان زندگی می
کنیم متصل و اگاه کند ،بدون تردید تجربه
متفاوتی از بودن خواهیم داشــت ،و قطعا
چند جمله قبل را میتوان به عنوان تعریف
جامعی از یوگا دانست که توسط فیلسوف
بزرگ یوگا مطرح شده است.
حاال من یادداشــتم را بــا این چند جمله
تمام میکنــم .ما در جامعه ای زندگی می
کنیم که انواع و اقســام عوامل و نیروها در
حال محدود کــردن ذهن ما و قبض ان
به نفع خودشــان هستند .می شود لیست
بلند باالیی از انها را نوشت که می خواهند
ذهن ما به جای هــم اهنگی با ارتعاش و
جریان اصیل و گشاینده ی حیات ،با منافع
انها همسو باشد.
در ایــن میان ،بدن ما مــی تواند روزنه ی
نجات و نقطه اتصالی برای
وصل شدن به این جریان فراگیر و یکپارچه
باشــد ،و یوگا تیشــه ای اســت که می
توانــد موانع ذهن را از ســر راه این تجربه
یگانه و گشــاینده بــردارد .اتصالی که ما
را بــه منابع اصیل تــری از انرژی و دانش
زندگی می رساند.
موالنا:
یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان
ب
چو زندان شکستید ،همه شاه و امیرید
دانش یوگا شهریور| شماره 163
11 صفحه 12
مدیریت روحیه
مترجم :لعیا نبی فر
جسم و ذهن چگونه بر هم
تاثیر میگذارند؟
سوامی شــیواناندا :ذهن عمیقاً با جسم
مرتبط است .ذهن مطابق جسم عمل میکند
و جسم برطبق ذهن واکنش نشان میدهد.
ذهن بر جســم اثر میگــذارد؛ ذهن پاک و
سالم یعنی جسم سالم .اندوه ذهنی جسم
را ضعیف میکند جسم نیز بهنوبه خود روی
ذهن تاثیر میگذارد .اگر جسم قوی و سالم
باشد ذهن نیز سالم و قوی میشود .اگر جسم
بیمار باشد ذهن نیز بیمار میشود .درد معده
موجب افسردگی در ذهن میشود.
علت اصلی بیماریهایی که جسم را مبتال
میکند افکار بد است .هر چیزی که در ذهن
نگه داشته شــود در کالبد جسمی بیرون
می اید.
هر احساس بد یا دلخوری نسبت به کس
دیگری بالفاصله بر جســم تاثیر میگذارد
و نوعــی بیماری در جســم ایجاد میکند.
هیجان شــدید ،تنفر ،حســادت عمیق و
کهنه ،اضطراب تحلیلبرنده ،حالت عصبانیت
درواقع ســلولهای بــدن را از میان میبرد
و باعــث بیماری قلب ،کبــد ،کلیه ،طحال
و معده میشــود .حالت عصبانیت شــدید
اســیب جدی به ســلولهای مغز میرساند،
مواد شــیمیایی سمی به خون وارد میکند،
افســردگی و شــوک روحی عمیقی ایجاد
میکند و مانع از ترشح شیره معدی ،صفرا و
شیرههای گوارشی دیگر در دستگاه گوارش
میشــود ،انرژی و نیروی حیاتی را تحلیل
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
میبرد ،موجب پیری زودرس میشود و عمر
را کوتاه میکند .وقتی ذهن اشــفته باشد،
جسم اشفته است .هرجا جسم برود ،ذهن
دنبالش میرود .وقتی جســم و ذهن هر دو
اشفته باشــند پرانا در مسیر اشتباه جریان
پیدا میکند .بهجای اینکه کل بدن را پیوسته
و به یک اندازه فرابگیرد به نســبت نابرابر و
بدون توازن به نواسان در میاید.
چگونــه خشــم میتوانــد با هاتــا یوگا
مهار شود؟
سوامی شیواناندا :پرانا مثل گیاه رونده به
ذهن میپیچد .پرانایاما به کنترل ذهن منجر
میشود .پرانایاما در میل شدید به حرف زدن
وقفه میاندازد و به انسان انرژی فراوان برای
بازبینی خشم میدهد.
ایا اســانا و پرانایاما بر احساس و
روحیه تاثیر دارد؟
سوامی شیواناندا:
وقتی کسی یوگا نمیکند ،دستگاه عصبی
او کند اســت و درنتیجه نوعی افســردگی
دارد .بــه عــاوه ،انرژی بــدن مادامی که
دستگاه عصبی فعال نشده باشد معموالً در
یک یا چند مرکز مسدود میماند .وقتی اسانا
و پرانایامای یوگا انجام میشود دستگاه های
مختلفی در بدن مانند دستگاه های تنفسی،
گردش خون ،قلب و عصبی به طور مناسبی
فعال می شــوند .در اثر این فعال شــدن،
احساس ها که در مغز مسدود شده بودند
ازاد می شوند و انرژی پرانایی به مراکز باالتر
مغز وارد می شــود که اجازه میدهد انسان
احساس سبکی و ارامش کند .سامانه غدد
درون ریز چه تاثیری بر رفتار دارد؟
سوامی ساتیاناندا:
پژوهــش های علمی اخیر باعث شــده
است این یافته اساسی یعنی تاثیر ترشحات
درونریز بر ذهن ،رفتار و عاطفه انســان سر
زبان ها بیاید .غده هیپوفیز ،غده صنوبری،
غده تیروئید ،غده تیموس ،غده لوزالمعده،
غــده فوق کلیوی ،تخمــدان ها و بیضه ها
غده های درون ریز هستند .دانشمندان به
نتیجه رسیده اند که اگر کسی ذاتاً عصبانی
باشد ممکن است غده هایش مشکلی داشته
باشند .اگر کسی خیلی فکر می کند امکان
دارد بعضی غده ها بیش از اندازه کار میکنند.
ترشحات درون ریز روی اعمال ،رفتار و افکار
انسان تاثیر دارند .اگر کسی همیشه عصبانی
یا خیلی عاطفی اســت یا اگر کسی خیلی
فکر می کند یــا خیلی می خوابد یا خیلی
نگران است یا خیلی دست پاچه است شاید
به خاطر عیبی در سامانه غدد درون ریزش
باشد.اساناهای مختلفی بر ترشحات درون
ریز تاثیر می گذارند.
برای نمونه سیداسانا یا حالت استاد روی
ترشحات جنســی اثر دارد ،ساروانگاسانا یا
حالت ایستادن روی شانه روی غدد تیروئید
تاثیر میگذارد درحالی که تاثیر هاالسانا یا
حالت گاواهن روی ترشــحات لوزالمعده و
فوق کلیوی است.
چرا یوگی ها برای هماهنگ کردن جسم
و ذهن از تنفس استفاده می کنند؟ صفحه 13
دانش یوگا
DANESHE YOGA
ســوامی نیرانجانانانــدا :تنفــس بازتاب
وضعیت ذهن است.
اگر کســی اشفته باشد نفس کشیدنش
تند است؛ اگر کسی عصبانی باشد تنفسش
کوتاه و سطحی است؛ اگر کسی ارام باشد
بلند و عمیق نفس میکشــد .وضعیت های
ذهن در چگونگی تنفس منعکس می شوند
گاهی شاید نفس حتی محسوس هم نباشد
و خیلی ارام باشد.
با توجه کردن به تنفس کســی میتوان
فهمید چه روحیــه ای دارد ،ایا تهاجمی،
ارام ،افســرده یا مایوس است .همه عالئم
بیماری روحیه و رفتار ذهنی را میتوان در
نوع دم و بازدم فرد مشاهده کرد.
به این دلیل یوگی ها از تنفس اســتفاده
میکنند تا دســتگاه های بدن مثل دستگاه
عصبی را تنظیم و هماهنگ کنند .انها برای
ارام کردن کارهای ذهن از تنفس استفاده می
کنند .چگونه هاتا یوگا به کنترل عصبانیت،
حســادت و ترس کمک می کند؟سوامی
ساتیاناندا :عصبانیت یکی از بزرگترین موانع
زندگی است و حسادت مطلقاً غیرضروری و
بیهوده است .عصبانیت همیشگی نشانه این
است که ادرنالین زیادی در بدن وجود دارد.
شبکه عصبی و غدد به سرعت به وضعیت
های روانی مختلف واکنش نشان می دهند.
هیچ گاه نباید درگیر حسادت یا عصبانیت
شد اما اگر الزم شد تمرین شاشانکاسانا یا
حالت خرگوش مفید اســت .شاشانکاسانا
به کنترل غدد فوقکلیوی کمک می کند و
ذهن را ارام میسازد.
بــا تمریــن روزانه شاشانکاســانا طولی
نمیکشــد که تغییر کلی در ماهیت رفتار
فیزیولوژیکی فرد ایجاد میشود.برای غلبه بر
عقده ترس شاشانکاسانا و انتارمونا یا سکوت
درونی را انجام دهید .اگر شاشانکاسانا روزانه
نیم ساعت انجام شود ترشح ادرنالین میتواند
کنترل شود و ترس و وحشت کمکم کاهش
پیدا میکند .در انتارمونا بگذارید ترس بیاید
و با دیدن تاثیرش بر ذهن ،جسم و احساس
فقط شاهد ان باشید .بعد از مدتی به علت
ترس پی میبرید و متوجه میشوید که ریشه
در تجربه فراموش شده زمان کودکی دارد.
اگر کسی مرتب شاشانکاســانا ،انتارمونا و
پرانایامــا انجام دهد بعــد از مدتی تجربه
کودکــی دوباره از ذهنــش میگذرد و کل
ترس مثل معجزه ای ناپدید میشود.چگونه
هاتا یوگا میتواند برای کاهش پرخاشگری
استفاده شود؟
سوامی ساتیاناندا:
با تنفس های خنک کننده یعنی شیتالی
پرانایاما و شــیتکاری پرانایامــا میتوان با
پرخاشگری مبارزه کرد اما ابتدا الزم است
شــخصیت فرد کامل بررسی شود. .گرچه
پرانایاما پیشنهاد میشود اما طبیعت فرد باید
به فعالیتی خالق و سازنده هدایت شود.
کسی که طبیعت پرخاشگر دارد میتواند
بسیار پرتحرک باشد .شخصیتش را می تواند
برای ایجاد تغییرات بزرگ در جامعه به کار
بگیرد.چگونه با یوگا می توان خشم را مهار
کرد؟ سوامی ســاتیاناندا :حدود چهل سال
پیش ،با معلم معنوی ام ســوامی شیواناندا
مواجه شــدم .او سوامی بسیار ارام ،ساکت،
باگذشت ،بردبار ،باثبات و دلسوزی بود اما به
دلیلی من بسیار عصبانی شدم.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
13 صفحه 14
ان روزها من جوان بودم ،بیست و یک
ساله .دسته کلید را جلوی پایش انداختم
و گفتم «خودت از اشرام مراقبت کن ».بعد
رفتم به اتاقم و در را بستم .انقدر عصبانی
بودم که نمیدانســتم چه کار کنم .دو روز
از اتاقم بیرون نیامدم و چیزی نخوردم.روز
ســوم صدایم کرد و گفت «خیلی عصبانی
هستی ».گفتم «بله ».او گفت «به خاطرش
شرمگین نباش؛ راهی پیدا کن ».گفتم «اما
خیلی دربارهاش فکر میکنم .هر روز صبح
قصد میکنم که عصبانی نشوم ،از کوره در
نروم اما بعد فراموشش میکنم».
گفت «انرژی هایت به هم ریخته است».
به همین دلیل به من حالت یوگایی یاد داد
به نام شاشانکاسانا و گفت ان را تاجایی که
میتوانم انجام دهم
.ابتدا ان اسانا را ده دقیقه پشت سر هم
تمرین می کردم بعدها ان را ســه ساعت
انجــام می دادم زیــرا در جوانی برای من
مشــکل دیگری غیــر از عصبانیت نبود.
انقدر عصبانیت داشــتم که می توانستم
هرکسی را بکشم .نمی توانستم کنترلش
کنم .به همین خاطر فکر کردم «اگر بتوانم
عصبانیــت را کنترل کنم ،هر چیزی را در
زندگی میتوانم مهارکنم».
البته هرکسی مشــکل خودش را دارد.
مشــکل من عصبانیت بود؛ شاید مشکل
شما چیز دیگری باشد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
من شاشانکاسانا انجام دادم و واقعاً کمکم
کرد.پیش از ان ،روشهای متفاوت بسیاری
را انجام می دادم .من در مدرســه مذهبی
درس میخواندم که خواهران مســیحی به
من یاد میدادند که «وقتی عصبی میشوی
اب بخور ».هرکسی هر شیوه امکانپذیری را
پیشنهاد میکرد .منشا شانکاسانا تمام شد.
چگونه؟این عصبانیــت فرایند روانی نبود.
تنهــا فرایندی بود که به تعــادل غده ای
مربوط می شد .در شاشانکاسانا چه کاری
انجام میدهید؟ به جلو خم میشــوید و در
غدد فوق کلیوی کشیدگی یا محرک ایجاد
می شــود و انها متناسب با نیاز بدن کمی
بیشــتر یا کمی کمتر ادرنالین ترشح می
کنند .وقتی ادرنالین وارد می شود و بدن
ان را جذب می کند ،بعد شیمی بدن تغییر
می کند و رفتار دستگاه عصبی سمپاتیک
و پاراسمپاتیک نیز تغییر می کند.وقتی بین
دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
تعادل باشد ،ارامش و مالیمت وجود دارد.
بنابراین در علم هاتا یوگا ،جسم ،ذهن،
عاطفه ،هوش و احساس همه با هم ارتباط
دارند .انها متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته
نمی شوند .مشــکل روانی ،مشاجره ،روان
پریشی ،اسکیزوفرنی ،خشم ،هیجان بیش
ازحد ،ضعف حافظه ،ناهماهنگی ،خستگی
مفرط ،گناه یا حتی بی اشــتیاقی ممکن
است به دلیل دستگاه معیوبی در بدن باشد
.تاثیــر شــامباوی مــودرا بــر
روحیه چیست؟
سوامینیرانجاناناندا:
شامباوی مودرا یا خیره شدن به میان
دو ابــرو ،ذهن را ارام مــی کند درنتیجه
فشــار عاطفی و عصبانیــت را از بین می
برد .تمرکز ،ثبات روانی و وضعیت بیفکری
ایجاد می شــود.تاثیر ناسیکاگرا دریشتی
بر ذهــن چیست؟ســوامی نیرانجاناناندا:
ناسیکاگرا دریشتی یا خیره شدن به نوک
بینی عصبانیت و بیقراریهای ذهن را ارام
میکنــد .نیروهای تمرکز ایجاد میشــود.
اگر مــدت طوالنی همــراه اگاهی انجام
شود به برانگیختن موالدارا چاکرا و ایجاد
وضعیتهای متفکرانه کمک میکند .چگونه
شــاتکارماها ذهن و همچنین جســم را
پاک میکنند؟ســوامی نیرانجاناناندا :ســه
شاتکارمای اول یعنی نتی ،دوتی و باستی
باعث رها شدن انامایا کوشا یا بدن غذایی
یا بدن جسمانی از عیب هایش میشود .سه
شاتکارمای دیگر یعنی کاپالباتی ،نولی و
تراتاکاست که کمک میکند به مسلط شدن
بر اشفتگی های ذهن و متمرکز کردن ان.
تراتاکا پراکندگی های ذهن را کنترل می
کند .کاپالباتی فشــارهای روحی را از بین
می برد .نولی موجب برانگیخته شدن مرکز
پرانا در بدن یعنی مانیپورا چاکرا می شود.
یوگا از این تمرین ها شروع می کند. صفحه 15
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
دانش یوگا
DANESHE YOGA
لذت افکارمان را به بند میکشاند و شادی ما
را به رهایی میرساند.
بدین ترتیب برای داشــتن سرنوشت خوب
از لذتها و خوشــی هــای بیرونی و زود گذر
حذر کنیم و به دنبال ارامش و نشاط که در
درون اتفاق میافتد باشیم که پایدار و ثابت و
همیشگی است.
نام جول اوستین (۱۹۶۳م) کم و بیش برای
همه اشناست،کشیش و سخنران انگیزشی
امریکایی که می گوید:
اشتباهی در جامعه رواج پیدا کرده و موجب
این امر شــده اســت که اگر بهترین ،سریع
ترین ،با استعدادترین ،زیباترین ،موفقترین
و پولدارترین ادم نباشیم سرنوشت خوب و
اینده مطلوبی نخواهیم داشت.
این باور کامال غلط را باید از ذهن بیرون کرد
و متوجه این حقیقت شد که سرنوشت انسان
بر اســاس مســابقه دادن تعیین نمی شود.
سرنوشــت هر فرد با دیگری متفاوت است
همه در مســیر یکسانی حرکت نمی کنند،
شما سرنوشت یکتایی دارید .شما در مسیر
کامال منحصر به فرد زندگی میکنید و خداوند
تمام انچه را برای پیمودن این مسیر احتیاج
دارید برای شما فراهم کرده است و این شما
هســتید که باید به قوانین حاکم بر کائنات
عمل کنید تا سرنوشت خوب برایتان حاصل
شود .همچنان که در صندلی جلو مینی بوس
نشسته ام و بقیه گروه در صندلیهای عقب تر
و همگی غرق در صحبتهای الما هســتیم
یاد گفته نلسون ماندال (۱۹۱۸-۲۰۱۳م از
فعاالن برجسته مخالف اپارتاید و نخستین
رییس جمهور افریقای جنوبی افتادم که از
او پرسیدند برای داشتن سرنوشت خوب چه
باید کرد و او پاســخ داد :گذشته ات را بدون
هیچ تاسفی بپذیر ،با اعتماد و خردورزی بدون
ترس برای اینده اماده شو .ایمان به گذشت
و انســانیت را نگهدار و ترس را به گوشه ای
بیانداز .شک هایت را باور نکن و هیچگاه به
باورهای انسانیت شک نکن .بدی هایی که به
تو شده است را فراموش کن.
همچنان که مینی بوس در خیابانهای شهر
لهاسا در حرکت است لحظه ای روی صندلی
مینی بوس جابجا میشــوم و به این مسئله
متمرکز میشــوم که موضوعــات مربوط به
سرنوشت ذهن همه ادم ها را در گیر کرده
چرا که بعضیها از زندگی و از سرنوشت خود
انچنان که باید راضی نیستند ،در این حال و
هوا به یاد ایه ی ۳سوره طالق قران میافتم
که میفرماید:
َ
ْ
َ
ــب ُه هرکس
َو َم ْن یَ َت َو َّکل َعلى اهللِ ف ُه َو َح ْس ُ
بر خدا توکل نماید ،خدا او را کفایت میکند
.مقصود از توکل این است که بنده هر کاری
میکند و برایش پیش میاید ،به خدای متعال
واگــذارد؛ زیرا یقین دارد خداوند از او تواناتر
و قویتر اســت و بهترینها را مقدر میســازد
.کسانی که دچار ناراحتی و نگرانی و سختی
های روزگار هستند و زندگی بر وفق مرادشان
نیست برای رهایی از انها بهتر است به قدرتی
که فوق قدرتهاست و فناناپذیر است اعتماد
کنند و خود را به او بســپارند تا سرنوشــت
خوب برایشــان رقم بخورد .این را فراموش
نباید کرد انسان باید دو کار انجام دهد ،یکی
صــدازدن خدا و دیگری گوش ســپردن به
صدای او ،اولی در نیایش و دومی در سکوت.
فراموش نکنیم برای داشتن زندگی خوب و
سرنوشتی متعالی و اینده توام با ارامش باید
بپذیریم زندگی یک گذر است نه ماندن .همه
ما فقط یک بار به دنیا میاییم...
باید افکاری پــاک و فطرتی نیک و درونی
بی االیش و صاف و شــفاف و بدون تیرگی
داشــته باشــیم که به قول صائب تبریزی
(۱۰۸۰ ۱۰۰۰ه.ق) بزرگتریــن شــاعر
وغزل ســرای ســده یازدهم هجری درون را
عاملی میداند برای بهشــتی بودن زندگی و
به زیبایی می گوید:
گر درون تیره نباشد همه دنیاست بهشت
حال خوب زمانــی اتفاق میافتد که خوبی
را بــرای همــه بخواهیم ،تصمیــم بگیریم
خطــا نکنیم ،اعمال و کردارهــای بد انجام
ندهیم چرا که کردارهای بد ،ســرانجاممان
را خراب میکند و بهنگام خواســتن کمک
کســی فریادرســمان نخواهد بود .مطلبی
که اســتاد سخن ســعدی شــیراز (-۶۹۰
۶0۶ه.ق) بــه زیبایــی ان را ایــن گونــه
بیان میکند:
تــو هرگــز رســیدی بــه فریــاد کــس
که میخواهی امروز فریادرس
پس بهجای بدی باید نیکی کنیم که نیکی
کردن نــزد خدا از ارزش واالیــی برخوردار
اســت .مطلبی که ریاضی یــزدی (-۱۳۶۱
۱۲۹۰ه.ش) با استادی ان را اظهار نموده و
اعتقاد دارد که صدها فرشته بوسه بر دست
کســی میزنند که یک گره بسته از خلق باز
کند
صدها فرشته بوسه بران دست میزنند
کز کار خلق یک گره بسته واکند
با دقیق شــدن به مطالب فــوق میتوانیم
بفهمیم تاکنون چه کسی بوده ایم ،گذشته مان
چگونه بوده است ،امروز چه کسی هستیم و
ایندهمان چگونه خواهد بود .همانطور که
روی صندلی مینی بوس نشســته واز پشت
شیشه خیابانهای شهر لهاسا را نگاه میکنم و
غرق در موضوعات زندگی ،مثل امدن،رفتن
ورقم خوردن سرنوشت ادم ها هستم چشمم
به معبدی که ارتفــاع بلندی دارد ودر یکی
ازمعابد قدیمی در مرکز شهر لهاسا واقع شده
میافتد که تصویر دو چشم بزرگ در قسمت
باالی ان نقاشی شده و مردم کوچه بازار هر
روز کــه از انجا عبور میکنند ان را به خوبی
میبینند،
این دو چشــم براساس اعتقاد مردمان تبت
دو چشم بوداست که نظاره گر اعمال ادمها
اســت .در ایین بودایی مــردم بر این باورند
که چشــمان بودا دائما مراقب انها است که
خطا نکنند و از راه راســت خارج نشــوند تا
سرنوشت خوبی در انتظارشان باشد .در این
حال و هوا ذهنم به ایران برمیگردد ،به شیراز
و به خواجه این شهر حضرت حافظ (-۷۹۲
۷۲۶ه.ق) شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم که
با بهره گیری از دانش قرانی سرنوشت ادمها
را با توجه به عملکردشان در غالب جام می و
خون دل و گالب و گل و پرده نشین اینگونه
زیبا بیان کرده است:
جام می و خون دل هریک به کسی دادند
در دایره قسمت اوضاع چنین باشد
در کار گالب و گل حکم ازلی این بود
کاین شاهد بازاری وان پرده نشین باشد
منابع:
قران کریم باهتمام ایت اهلل مکارم شیرازی
کتاب معبد سکوت اثر توماس اسپالدینگ
سفر به اوج با یوگا تا کوه های هیمالیا -سفرنامه رفتن
به تبت با گروه ایرانی -درج شده در مجله شماره 96
دانش یوگا مورخ مهر 95
دیوان رهی معیری به اهتمام کیومرث کیوان
درس زندگی برای اینده اثر نســلون ماندال موسســه
چک النگ
زندگی باشــکوه اثر جول اوستین ترجمه و تلخیص
پارسا بامشادی و شادی انصاریان
گلستان سعدی باهتمام محمدعلی فروغی
دیوان سید محمد علی ریاضی یزدی
دیوان حافظ به تصحیح محمد قزوینی و دکتر قاسم
غنی
پاره ای از محفوظات شخصی
راهنمــای بیــداری معنــوی ترجمــه
سیدعبدالحمید موحدی
دانش یوگا شهریور| شماره 163
7 صفحه 8
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
زمانی که تن نه می گوید
نویسنده:گابورمته
گرداورنده و مترجم :سوسن عبدالرضایی
ما موجوداتی اجتماعی هســتیم و علم
مانند بقیه ی رشــته ها ابعاد ایدئولوژیکی
و سیاســی خــودش را دارد .همانطور که
هانس سلیه اشــاره کرده ،پنداشت های
به رســمیت شناخته نشــدهی دانشمند
اغلب چیزی را کشــف می کند ،که قابل
تامل اســت .کنار امدن با این دیدگاه که
بیماری ها ،خواه ذهنی و خواه فیزیکی در
اصل ژنتیکی اســت به ما اجازه می دهد
تا از پرســش های نا ارام کننده دربارهی
سرشت جامعه ای دوری گزینیم که در ان
زندگی میکنیم .اگر «علم» این توانایی را به
ما بدهد که تهیدستی یا ان زهرهای مردم
ســاخته یا فرهنگ جنون امیز و سرشار
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار روانی را نادیده بگیریم که در بروز
بیماریها سهم دارند ،تنها می توانیم به پاسخ
های ســاده ی دارویی و بیولوژیکی برسیم.
چنین برخوردی کمک می کند تا ارزش ها
و ساختارهای فراگیر اجتماعی توجیه و نگاه
داشته شوند.
محیط ارگانیسم مردمی محیط فیزیکی و
روان عاطفی اوست که به رشد ما شکل می
بخشد و روی کنش و واکنش های ما با دنیا
درپوتاالسر زندگی تاثیر دارد.
محیط یک ســلول ،محیــط بی درنگ
سلول است که مواد پیام اوری را می گیرد
که از سلول های نزدیک و پایانه های عصبی
دوردست سرچشمه می گیرند که از دور و
در اندام های دوری کنترل می شــوند که
مواد شــیمیایی را درون سیستم گردش
خون می ریزد .مــواد اطالعات به گیرنده
های روی سطح سلول می چسبند.
سپس -بســته به اینکه سلول دریافت
کننده در لحظه در چه وضعیتی باشــد -
مواد تاثیرگذارنده ای در پوســتهی سلول
تولید می شود که به هسته می روند ،و به
ژنها رهنمود می دهند که فالن پروتئین
ها را بسازند تا کارکردهایی را پیش ببرند.
بنا به توضیح بروس لیپتون ،این مجموعه
های گیرنــده -تاثیرگذارنده پروتئین -
که به انهــا پروتئین های درک و دریافت
گفته می شــود ،ماننــد «کلیدهایی» کار صفحه 9
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میکنند که کارکرد سلول را با محیط یک
پارچه میکند:
هرچند پروتئین های درک و دریافت از
راه سازوکارهای ژنتیکی مولکولی تولید می
شوند ،اما فعال سازی روند درک و دریافت
با ســیگنال های محیط «کنترل» یا اغاز
میشود ...در مطالعات تازه در بارهی سلول
های بنیادین ،به تاثیــر کنترل کنندهی
محیط بهای کمی داده میشود .سلول های
بنیادین خودشــان سرنوشت خودشان را
کنترل نمیکنند .متفاوت شدن سلول های
بنیادین بر پایه ی محیطی است که خود را
در ان می یابند .برای نمونه ،می توان سه
محیط متفاوت کشــت بافت درست کرد.
اگر سلول بنیادین در کشت شمارهی یک
گذاشته شود ،می تواند
ســلول استخوان شود .اگر همان سلول
بنیادین در کشــت دوم گذاشــته شــود
میتواند سلول عصبی شود ،یا اگر در کشت
سوم ،سلول کبدی میشود .سرنوشت سلول
را کنش و واکنش با محیط کنترل میکند و
نه برنامهی ژنتیکی که در ان است.
نکته ی کلیدی در توضیح دقیق فعالیت
بیولوژیکی این است که درهر لحظه ،سلول
ها -مانند کل ارگانیسم مردمی -میتوانند
در حالت دفاعی با رشــد باشــند و نه هر
دو .درک ودریافت هــای ما از محیط در
حافظهی سلولی ذخیره می شود.
زمانی که تاثیرات اغازین محیط پیوسته
اکنده از فشــار روانی است ،دستگاه روبه
رشــد عصبی و دیگر اندامهای اَبَردستگاه
روان -عصب ایمنی پیام های الکتریکی،
هورمونی و شیمیایی را که مرتب می گیرند
این اســت که دنیا ناامن یا حتی دشمن
خوســت ان درک و دریافت ها در سلول
های ما در ســطح ملکولــی برنامه ریزی
میشود.فشار روانی نتیجۀ کنش و واکنش
میان عامل فشارو دستگاه پردازش کننده
اســت .ان دســتگاه پردازش ،دستگاهی
عصبی است که از مراکز عاطفی مغز تاثیر
می پذیرد.
زیست شناســی باور که در ان دستگاه
پردازش خیلی زود در زندگی کاشته می
شود به شدت روی پاسخ های فشار روانی
ما در پوتاالســر زندگی تاثیــر می گذارد.
ایا عوامل فشار روانی را باز می شناسیم؟
تهدیدهای بالقوه بــه نیکبودمان را بزرگ
میکنیم یا به کمترین میرســانیم؟ خود را
تنهــا درک و دریافت میکنیــم؟ درمانده؟
گویی هرگز نیازی به کمک و یاری نداریم؟
گویی هیچ وقت شایستگی دریافت کمک و
یاری نداریم؟ گویی هیچ وقت شایسته ی
دریافت مهر نیستیم؟
گویی باید برای یافتن شایستگی دریافت
مهر کار کنیم؟ گویی به شکل نومیدانهای
دوســت داشتنی نیســتیم؟ اینها باورهای
ناخوداگاهی است که در سطح سلولی نقش
بسته اند .رفتار ما را کنترل می کنند ،مهم
نیست که خودمان چه فکری میکنیم .ما را
در حالت کرکره های پائین کشیده شده و
دفاعــی نگاه می دارد یا به ما اجازه میدهد
اغوش خود را به رشد و سالمتی بگشاییم.
در اینجا به برخی از این درک و دریافت های
اندرونهای بیشتر از نزدیک نگاه میکنیم.
باید نیرومند باشم.
ایریــس در مقام هنرمنــد و کتابخوانی
ازمند بســیار روشنفکر است .کمابیش ده
سال پیش در سن چهل و دوسالگی برایش
لوپوس تشخیص داده شد .ایریس در اروپا
بزرگ می شود و در ابتدای بیست سالگی
همراه با خانــواده اش به ایــاالت متحده
مهاجرت میکند .پدرش خودکامه و پیش
بینی ناپذیر بود و مادرش به گفتهی خودش:
«جدا از پدرم هستی نداشت».
ایریــس مــی گویــد« :به ایــن پنداره
اندیشیده ام که هنگامی که ذهن نمیکشد،
تن نه میگوید .ان را پیشتر هم شنیده بودم
و با این اصل پیش تر هم به همرایی رسیده
بودم .تنها دوست ندارم در چارچوب خودم
به ان بیندیشم.
پرسیدم« :چرا؟»
به این معناســت کــه به انــدازه کافی
نیرومند نیســتی ...نمیتوانی کاری را کنی
که اگــر به اندازهی کافــی نیرومند بودی
میکردی ».گفته اش مــرا به یاد بیماری با
ســرطان تخمدان انداخت که از پندارهی
من خوشش نمی امد ،میگفت باعث میشد
گمان برم زن بی بو و خاصیتی هستم».
گفتــم« :چه اگر فرد به انــدازه ی کافی
نیرومند نباشد؟ اگر بکوشم یک وزنهی پنج
هزار کیلویی را بلند کنم و کسی بگوید ،برای
اینکار به اندازهی کافی نیرومند نیستی ،به
گمانم می پذیرم».
در ان شــرایط من می گفتم« :مگه ابله
ای؟» «این کل نکته اســت .گاه مشکل این
نیست که ما نیرو نداریم،بلکه چیزهایی را
که از خود میخواهیم شدنی نیستند .برای
همین به انــدازه ی کافی نیرومند نبودن،
چه اشــکالی دارد؟»باور درونی به اندازه ی
کافی نیرومند نبودن که مشخصهی بسیاری
از کسانی است که بیماری مزمن میگیرند،
دفاع است .کودکی که می بیند اورندگانش
نمی توانند او را از لحاظ عاطفی پشتیبانی
کنند ،بهتر است این نگرش را در خود رشد
دهد که «مــن از پس همه کار برمی ایم».
وگرنه دچار حال وهوای نفی شدن می شود.
یکی از راههایی که دســترد به سینه زده
نشود این اســت که هرگز کمک نخواهی،
هیچ وقــت «ناتوانی» را نپذیری -باور کنی
که به اندازهی کافی نیرومندم که به تنهایی
در برابر تمامی فرازونشیب ها بایستم.
ایریس بــی درنگ پذیرفــت که وقتی
دوســتانش به خاطر مشــکالت شان به او
زنگ می زنند ،او داوری نمیکند یا این اتهام
را بــه انها نمی زند که ناتوانند .انها با تکیه
کــردن به او و دیدن او در مقام زنی همدل
و پشتیبان مشکلی ندارند .روشن بود که دو
ایستار داشــتن او -انتظار باالتر از خودش
تا دیگران -هیچ ربطی به نیرو نداشــت .به
ناتوانیای مربوط میشــد که کودک تجربه
کرده اســت .کودک میتواند نیرومندتر از
انچه باید باشد ،زیرا توانی ندارد.
ادامه دارد...
دانش یوگا شهریور| شماره 163
9 صفحه 10
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
یوگا٬بیرون کشیدن
جسم از دهان ذهن
نویسنده :امین مطیعی
مربی و پژوهشگر یوگا
اجــازه بدهید موضوع مــورد بحثم در این
یادداشــت را با یک مثــال توضیح بدهم.
من سال ها راهنمای طبیعتگردی بوده ام
و ادم هایــی با توانایی هــا و ظرفیت های
مختلف بدنی را در عبور از پیچ و خم های
کوهســتان ها و حاشیه های رودخانه ها و
دشــت های مختلف تماشا کرده ام .دیدن
یک چیز ،همیشــه در این سفرها برای من
از جذاب ترین بخشــهای سفر بوده است.
اینکه چگونه بدن هایِ مســافران طبیعت،
انها را شــگفت زده می کند و در هر سفر،
توانایی و تاب اوری و قدرتی از جسم خود
را می بینند که اصال انتظارش را نداشــته
انــد .انها فکر نمی کردند که بتوانند تا این
مســافت یا ارتفاع را بدون تمرینات خاصی
طی کنند! و بعد از سفر انگار که اعتماد به
نفسشان چند برابر بیشتر از قبل شده باشد
با اشــتیاق خاصی پوتاالغ سفرهای بعدی
را مــی گیرند و حتی گاهــی باد د غبغب
می اندازند از رفتن به برنامه های ســخت
تری حرف می زنند!حاال ســوال این است
که چه اتفاقی مــی افتد که یک نفر ،دچار
چنین درک محدودی از خود می شــود و
تا به حال فرصتی برای کشف این میزان از
انرژی و توانایی را در خود نداشته است؟ او
در کدام قسمت وجودش محدود شده بوده
اســت؟ کدام دیوار ،نمی گذاشته که چشم
انداز وسیع تری از خودش را ببیند؟همیشه
در ابتدای پیماش های طوالنی به همراهان
مان می گفتم که واکنش های بدن شــان
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را در لحظات ابتدایی مسیر ،چندان جدی
نگیرند .جالب اســت که معموال احساس
خستگی و ناتوانی در ابتدای مسیر پیمایش
بیشتر است .این مسئله بسیار عجیب است.
زیرا شما در ابتدای مسیر باید قاعدتا انرژی
بیشتری داشــته باشی! اما جواب این نکته
در موضوع دیگر است .چیزی که شما را در
ابتدای مسیر خسته می کند شدت فشاری
که دارد به بدنتان وارد می شود نیست .بلکه
ناباوری ودرک محدودی اســت که شما از
جسم تان دارید .اینکه شما بدنتان را انقدر
توانمند نمی بینیــد که بتواند از عهده این
پیمایش برایــد .مثل بچه ای که والدینش
هنوز او را باور نکرده اند .شما همیشه بدنتان
را در محــدوده زندگــی روزمره تان تجربه
کرده اید .با دامنه عمل و فعالیت محدودی
که اگر روزی ،حتی کمی بیشــتر از اندازه
همیشگی به ان فشار بیاید یا اندکی زمان
استراحتش تغییر کند احساس می کنید که
خیلی تحت فشار بوده اید و خسته اید .اما
باز هم این خستگی بیشتراز اینکه مربوط
به جسم مان باشد به ذهن ما مربوط دارد.
مثل بچه ای که خسته یا گرسنه نیست اما
مثال مادرش اصرار دارد که او باید بخوابد و یا
باید غذا بخورد! روندی که به مرور باعث می
شود رابطه کودک با بدنش بر اساس درک
واقعی خودش از ان نباشد و دچار یک درک
محدود و نادرســت از جسم خودش بشود
که این شــروع یک جریان شدیدا مخرب و
اسیب زا برای او خواهد بود .چیزی که باعث
می شود ان فرد به مرور زمان ،دیگر نتواند
نیازهای واقعی بدنش را تشخیص دهد و بر
اساس یک درک درست برای رفع ان نیازها
عمل کند .این ماجرا ریشه همان مشکالتی
اســت که ادمها بعدها در بزرگســالی به
عنوان اختالالت خواب یا اختالالت تغذیه
دچارشــان می شــوند و از تنظیم خواب و
درونی ای
خوراک خود بر اســاس پیامهای
ِ
مثل خستگی ،ســیری و گرسنگی ناتوان
می شــوند .زیرا درک انها از بدنشان واقعی
نیست و یک محدوده شرطی شده ذهنی،
توســط والدینی اســت که در اثر وسواس
بیش از حد برای مراقبت و عمل به وظایف
پدری و مادری ،انها را دچار درکی محدود
و ضعیف و ناهماهنگ از جســم خود کرده
اند! حاال برگردیم به همان ماجرای شــروع
پیمایش .چیزی کــه میخواهم بگویم یک
زمان بندی مشخص ندارد و برای هر کس
ممکن است بیست ،ســی یا چهل دقیقه
طول بکشد .منظورم مدت زمانی است که
بدن ما همچنان دارد در حد تصو ِر محدودی
که ذهــن ،از ان دارد عمل می کند .برای
همین در اثر همین نگاه محدود ،در ابتدای
پیمایش خســته می شویم .احساس تحت
فشار بودن را در قفســه سینه و پاهایمان
احســاس می کنیم و پیــش خودمان می
گوییم که اگر در ابتدای مسیر اینطور شده
ام قطعا نمی توانم تا اخرش ادامه بدهم .اما
یا در اثر تشــویق دیگران ،یا اشتیاق دیدن
دریاچه یا همگام شــدن با رودخانه ای که صفحه 11
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زالل و خروشــان ،از کنارمــان می گذرد
انگیزه و نیرو می گیریم و ادامه می دهیم.
تا نقطه ای که دیگر ،گام هایمان دارند بدن
مــان را از حدود ذهنی مان فراتر می برند.
جایی که جسم ،از مرزهای ناباوریِ ذهن،
خارج می شــود و ما در محــدوده ،باور و
تصویر فراتــری از خودمان گام برمیداریم.
طبیعتی که انگار جســم ما را ز پاهایمان
دهــان ذهنی که همواره با
می گیرد تا از
ِ
تزریق احســاس و باور ضعف و ناتوانی ،در
حال بلعیدن ماست بیرون بکشد .تا جسم
بتواند در خانه خود(طبیعت) تجربه دیگری
از حضور و یگانگی اش با جهان پیرامون را
بدون باورهای محدود کننده احساس کند.
کارل گوستاو یونگ می گوید انچه که ما
از خود به عنوان من می شناسیم مثل یک
جزیره کوچک در بیکرانگی یک اقیانوس
بزرگ اســت .یعنی درکی محدود از خود،
که در اثر نــگاه والدین به ما و تحت تاثیر
رویدادها و شرایط زندگی مان شکل گرفته
اســت .ان کســی که در حال زیستن ان
هستیم یکی از بی نهایت شکلهای بودنی
اســت که می توانیم انرا تجربه و زندگی
کنیــم ،و وظیفه ما این اســت که بتوانیم
با عبور از ترســها و موانــع ،از این جزیره
بودن
بیرون بیاییم و وســعت بیشتری از
ِ
خود را تجربــه کنیم .من بخش بزرگی از
این اقیانوس را جسم می دانم .جسمی که
فراســوی مرزهای ذهن ،به شعور بزرگ و
جاری در جهان متصل است .شعوری که
تمام فرایندها و رویدادهای شگفت انگیز
رشد و حیات را در درون و بیرون ما هدایت
می کنــد و به پیــش میراند.هر طریق و
روشــی که بتواند به قول پتنجلی ،ما را از
گرداب کلیشــه های ذهن ،بیرون بیاورد و
جریان سیال و فراگیر و هوشمندی
به این
ِ
که بی خبر از وجودش ،در ان زندگی می
کنیم متصل و اگاه کند ،بدون تردید تجربه
متفاوتی از بودن خواهیم داشــت ،و قطعا
چند جمله قبل را میتوان به عنوان تعریف
جامعی از یوگا دانست که توسط فیلسوف
بزرگ یوگا مطرح شده است.
حاال من یادداشــتم را بــا این چند جمله
تمام میکنــم .ما در جامعه ای زندگی می
کنیم که انواع و اقســام عوامل و نیروها در
حال محدود کــردن ذهن ما و قبض ان
به نفع خودشــان هستند .می شود لیست
بلند باالیی از انها را نوشت که می خواهند
ذهن ما به جای هــم اهنگی با ارتعاش و
جریان اصیل و گشاینده ی حیات ،با منافع
انها همسو باشد.
در ایــن میان ،بدن ما مــی تواند روزنه ی
نجات و نقطه اتصالی برای
وصل شدن به این جریان فراگیر و یکپارچه
باشــد ،و یوگا تیشــه ای اســت که می
توانــد موانع ذهن را از ســر راه این تجربه
یگانه و گشــاینده بــردارد .اتصالی که ما
را بــه منابع اصیل تــری از انرژی و دانش
زندگی می رساند.
موالنا:
یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان
ب
چو زندان شکستید ،همه شاه و امیرید
دانش یوگا شهریور| شماره 163
11 صفحه 12
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
مدیریت روحیه
مترجم :لعیا نبی فر
جسم و ذهن چگونه بر هم
تاثیر میگذارند؟
سوامی شــیواناندا :ذهن عمیقاً با جسم
مرتبط است .ذهن مطابق جسم عمل میکند
و جسم برطبق ذهن واکنش نشان میدهد.
ذهن بر جســم اثر میگــذارد؛ ذهن پاک و
سالم یعنی جسم سالم .اندوه ذهنی جسم
را ضعیف میکند جسم نیز بهنوبه خود روی
ذهن تاثیر میگذارد .اگر جسم قوی و سالم
باشد ذهن نیز سالم و قوی میشود .اگر جسم
بیمار باشد ذهن نیز بیمار میشود .درد معده
موجب افسردگی در ذهن میشود.
علت اصلی بیماریهایی که جسم را مبتال
میکند افکار بد است .هر چیزی که در ذهن
نگه داشته شــود در کالبد جسمی بیرون
می اید.
هر احساس بد یا دلخوری نسبت به کس
دیگری بالفاصله بر جســم تاثیر میگذارد
و نوعــی بیماری در جســم ایجاد میکند.
هیجان شــدید ،تنفر ،حســادت عمیق و
کهنه ،اضطراب تحلیلبرنده ،حالت عصبانیت
درواقع ســلولهای بــدن را از میان میبرد
و باعــث بیماری قلب ،کبــد ،کلیه ،طحال
و معده میشــود .حالت عصبانیت شــدید
اســیب جدی به ســلولهای مغز میرساند،
مواد شــیمیایی سمی به خون وارد میکند،
افســردگی و شــوک روحی عمیقی ایجاد
میکند و مانع از ترشح شیره معدی ،صفرا و
شیرههای گوارشی دیگر در دستگاه گوارش
میشــود ،انرژی و نیروی حیاتی را تحلیل
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
میبرد ،موجب پیری زودرس میشود و عمر
را کوتاه میکند .وقتی ذهن اشــفته باشد،
جسم اشفته است .هرجا جسم برود ،ذهن
دنبالش میرود .وقتی جســم و ذهن هر دو
اشفته باشــند پرانا در مسیر اشتباه جریان
پیدا میکند .بهجای اینکه کل بدن را پیوسته
و به یک اندازه فرابگیرد به نســبت نابرابر و
بدون توازن به نواسان در میاید.
چگونــه خشــم میتوانــد با هاتــا یوگا
مهار شود؟
سوامی شیواناندا :پرانا مثل گیاه رونده به
ذهن میپیچد .پرانایاما به کنترل ذهن منجر
میشود .پرانایاما در میل شدید به حرف زدن
وقفه میاندازد و به انسان انرژی فراوان برای
بازبینی خشم میدهد.
ایا اســانا و پرانایاما بر احساس و
روحیه تاثیر دارد؟
سوامی شیواناندا:
وقتی کسی یوگا نمیکند ،دستگاه عصبی
او کند اســت و درنتیجه نوعی افســردگی
دارد .بــه عــاوه ،انرژی بــدن مادامی که
دستگاه عصبی فعال نشده باشد معموالً در
یک یا چند مرکز مسدود میماند .وقتی اسانا
و پرانایامای یوگا انجام میشود دستگاه های
مختلفی در بدن مانند دستگاه های تنفسی،
گردش خون ،قلب و عصبی به طور مناسبی
فعال می شــوند .در اثر این فعال شــدن،
احساس ها که در مغز مسدود شده بودند
ازاد می شوند و انرژی پرانایی به مراکز باالتر
مغز وارد می شــود که اجازه میدهد انسان
احساس سبکی و ارامش کند .سامانه غدد
درون ریز چه تاثیری بر رفتار دارد؟
سوامی ساتیاناندا:
پژوهــش های علمی اخیر باعث شــده
است این یافته اساسی یعنی تاثیر ترشحات
درونریز بر ذهن ،رفتار و عاطفه انســان سر
زبان ها بیاید .غده هیپوفیز ،غده صنوبری،
غده تیروئید ،غده تیموس ،غده لوزالمعده،
غــده فوق کلیوی ،تخمــدان ها و بیضه ها
غده های درون ریز هستند .دانشمندان به
نتیجه رسیده اند که اگر کسی ذاتاً عصبانی
باشد ممکن است غده هایش مشکلی داشته
باشند .اگر کسی خیلی فکر می کند امکان
دارد بعضی غده ها بیش از اندازه کار میکنند.
ترشحات درون ریز روی اعمال ،رفتار و افکار
انسان تاثیر دارند .اگر کسی همیشه عصبانی
یا خیلی عاطفی اســت یا اگر کسی خیلی
فکر می کند یــا خیلی می خوابد یا خیلی
نگران است یا خیلی دست پاچه است شاید
به خاطر عیبی در سامانه غدد درون ریزش
باشد.اساناهای مختلفی بر ترشحات درون
ریز تاثیر می گذارند.
برای نمونه سیداسانا یا حالت استاد روی
ترشحات جنســی اثر دارد ،ساروانگاسانا یا
حالت ایستادن روی شانه روی غدد تیروئید
تاثیر میگذارد درحالی که تاثیر هاالسانا یا
حالت گاواهن روی ترشــحات لوزالمعده و
فوق کلیوی است.
چرا یوگی ها برای هماهنگ کردن جسم
و ذهن از تنفس استفاده می کنند؟ صفحه 13
دانش یوگا
DANESHE YOGA
ســوامی نیرانجانانانــدا :تنفــس بازتاب
وضعیت ذهن است.
اگر کســی اشفته باشد نفس کشیدنش
تند است؛ اگر کسی عصبانی باشد تنفسش
کوتاه و سطحی است؛ اگر کسی ارام باشد
بلند و عمیق نفس میکشــد .وضعیت های
ذهن در چگونگی تنفس منعکس می شوند
گاهی شاید نفس حتی محسوس هم نباشد
و خیلی ارام باشد.
با توجه کردن به تنفس کســی میتوان
فهمید چه روحیــه ای دارد ،ایا تهاجمی،
ارام ،افســرده یا مایوس است .همه عالئم
بیماری روحیه و رفتار ذهنی را میتوان در
نوع دم و بازدم فرد مشاهده کرد.
به این دلیل یوگی ها از تنفس اســتفاده
میکنند تا دســتگاه های بدن مثل دستگاه
عصبی را تنظیم و هماهنگ کنند .انها برای
ارام کردن کارهای ذهن از تنفس استفاده می
کنند .چگونه هاتا یوگا به کنترل عصبانیت،
حســادت و ترس کمک می کند؟سوامی
ساتیاناندا :عصبانیت یکی از بزرگترین موانع
زندگی است و حسادت مطلقاً غیرضروری و
بیهوده است .عصبانیت همیشگی نشانه این
است که ادرنالین زیادی در بدن وجود دارد.
شبکه عصبی و غدد به سرعت به وضعیت
های روانی مختلف واکنش نشان می دهند.
هیچ گاه نباید درگیر حسادت یا عصبانیت
شد اما اگر الزم شد تمرین شاشانکاسانا یا
حالت خرگوش مفید اســت .شاشانکاسانا
به کنترل غدد فوقکلیوی کمک می کند و
ذهن را ارام میسازد.
بــا تمریــن روزانه شاشانکاســانا طولی
نمیکشــد که تغییر کلی در ماهیت رفتار
فیزیولوژیکی فرد ایجاد میشود.برای غلبه بر
عقده ترس شاشانکاسانا و انتارمونا یا سکوت
درونی را انجام دهید .اگر شاشانکاسانا روزانه
نیم ساعت انجام شود ترشح ادرنالین میتواند
کنترل شود و ترس و وحشت کمکم کاهش
پیدا میکند .در انتارمونا بگذارید ترس بیاید
و با دیدن تاثیرش بر ذهن ،جسم و احساس
فقط شاهد ان باشید .بعد از مدتی به علت
ترس پی میبرید و متوجه میشوید که ریشه
در تجربه فراموش شده زمان کودکی دارد.
اگر کسی مرتب شاشانکاســانا ،انتارمونا و
پرانایامــا انجام دهد بعــد از مدتی تجربه
کودکــی دوباره از ذهنــش میگذرد و کل
ترس مثل معجزه ای ناپدید میشود.چگونه
هاتا یوگا میتواند برای کاهش پرخاشگری
استفاده شود؟
سوامی ساتیاناندا:
با تنفس های خنک کننده یعنی شیتالی
پرانایاما و شــیتکاری پرانایامــا میتوان با
پرخاشگری مبارزه کرد اما ابتدا الزم است
شــخصیت فرد کامل بررسی شود. .گرچه
پرانایاما پیشنهاد میشود اما طبیعت فرد باید
به فعالیتی خالق و سازنده هدایت شود.
کسی که طبیعت پرخاشگر دارد میتواند
بسیار پرتحرک باشد .شخصیتش را می تواند
برای ایجاد تغییرات بزرگ در جامعه به کار
بگیرد.چگونه با یوگا می توان خشم را مهار
کرد؟ سوامی ســاتیاناندا :حدود چهل سال
پیش ،با معلم معنوی ام ســوامی شیواناندا
مواجه شــدم .او سوامی بسیار ارام ،ساکت،
باگذشت ،بردبار ،باثبات و دلسوزی بود اما به
دلیلی من بسیار عصبانی شدم.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
13 صفحه 14
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
ان روزها من جوان بودم ،بیست و یک
ساله .دسته کلید را جلوی پایش انداختم
و گفتم «خودت از اشرام مراقبت کن ».بعد
رفتم به اتاقم و در را بستم .انقدر عصبانی
بودم که نمیدانســتم چه کار کنم .دو روز
از اتاقم بیرون نیامدم و چیزی نخوردم.روز
ســوم صدایم کرد و گفت «خیلی عصبانی
هستی ».گفتم «بله ».او گفت «به خاطرش
شرمگین نباش؛ راهی پیدا کن ».گفتم «اما
خیلی دربارهاش فکر میکنم .هر روز صبح
قصد میکنم که عصبانی نشوم ،از کوره در
نروم اما بعد فراموشش میکنم».
گفت «انرژی هایت به هم ریخته است».
به همین دلیل به من حالت یوگایی یاد داد
به نام شاشانکاسانا و گفت ان را تاجایی که
میتوانم انجام دهم
.ابتدا ان اسانا را ده دقیقه پشت سر هم
تمرین می کردم بعدها ان را ســه ساعت
انجــام می دادم زیــرا در جوانی برای من
مشــکل دیگری غیــر از عصبانیت نبود.
انقدر عصبانیت داشــتم که می توانستم
هرکسی را بکشم .نمی توانستم کنترلش
کنم .به همین خاطر فکر کردم «اگر بتوانم
عصبانیــت را کنترل کنم ،هر چیزی را در
زندگی میتوانم مهارکنم».
البته هرکسی مشــکل خودش را دارد.
مشــکل من عصبانیت بود؛ شاید مشکل
شما چیز دیگری باشد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
من شاشانکاسانا انجام دادم و واقعاً کمکم
کرد.پیش از ان ،روشهای متفاوت بسیاری
را انجام می دادم .من در مدرســه مذهبی
درس میخواندم که خواهران مســیحی به
من یاد میدادند که «وقتی عصبی میشوی
اب بخور ».هرکسی هر شیوه امکانپذیری را
پیشنهاد میکرد .منشا شانکاسانا تمام شد.
چگونه؟این عصبانیــت فرایند روانی نبود.
تنهــا فرایندی بود که به تعــادل غده ای
مربوط می شد .در شاشانکاسانا چه کاری
انجام میدهید؟ به جلو خم میشــوید و در
غدد فوق کلیوی کشیدگی یا محرک ایجاد
می شــود و انها متناسب با نیاز بدن کمی
بیشــتر یا کمی کمتر ادرنالین ترشح می
کنند .وقتی ادرنالین وارد می شود و بدن
ان را جذب می کند ،بعد شیمی بدن تغییر
می کند و رفتار دستگاه عصبی سمپاتیک
و پاراسمپاتیک نیز تغییر می کند.وقتی بین
دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
تعادل باشد ،ارامش و مالیمت وجود دارد.
بنابراین در علم هاتا یوگا ،جسم ،ذهن،
عاطفه ،هوش و احساس همه با هم ارتباط
دارند .انها متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته
نمی شوند .مشــکل روانی ،مشاجره ،روان
پریشی ،اسکیزوفرنی ،خشم ،هیجان بیش
ازحد ،ضعف حافظه ،ناهماهنگی ،خستگی
مفرط ،گناه یا حتی بی اشــتیاقی ممکن
است به دلیل دستگاه معیوبی در بدن باشد
.تاثیــر شــامباوی مــودرا بــر
روحیه چیست؟
سوامینیرانجاناناندا:
شامباوی مودرا یا خیره شدن به میان
دو ابــرو ،ذهن را ارام مــی کند درنتیجه
فشــار عاطفی و عصبانیــت را از بین می
برد .تمرکز ،ثبات روانی و وضعیت بیفکری
ایجاد می شــود.تاثیر ناسیکاگرا دریشتی
بر ذهــن چیست؟ســوامی نیرانجاناناندا:
ناسیکاگرا دریشتی یا خیره شدن به نوک
بینی عصبانیت و بیقراریهای ذهن را ارام
میکنــد .نیروهای تمرکز ایجاد میشــود.
اگر مــدت طوالنی همــراه اگاهی انجام
شود به برانگیختن موالدارا چاکرا و ایجاد
وضعیتهای متفکرانه کمک میکند .چگونه
شــاتکارماها ذهن و همچنین جســم را
پاک میکنند؟ســوامی نیرانجاناناندا :ســه
شاتکارمای اول یعنی نتی ،دوتی و باستی
باعث رها شدن انامایا کوشا یا بدن غذایی
یا بدن جسمانی از عیب هایش میشود .سه
شاتکارمای دیگر یعنی کاپالباتی ،نولی و
تراتاکاست که کمک میکند به مسلط شدن
بر اشفتگی های ذهن و متمرکز کردن ان.
تراتاکا پراکندگی های ذهن را کنترل می
کند .کاپالباتی فشــارهای روحی را از بین
می برد .نولی موجب برانگیخته شدن مرکز
پرانا در بدن یعنی مانیپورا چاکرا می شود.
یوگا از این تمرین ها شروع می کند. صفحه 15
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میکنند که کارکرد سلول را با محیط یک
پارچه میکند:
هرچند پروتئین های درک و دریافت از
راه سازوکارهای ژنتیکی مولکولی تولید می
شوند ،اما فعال سازی روند درک و دریافت
با ســیگنال های محیط «کنترل» یا اغاز
میشود ...در مطالعات تازه در بارهی سلول
های بنیادین ،به تاثیــر کنترل کنندهی
محیط بهای کمی داده میشود .سلول های
بنیادین خودشــان سرنوشت خودشان را
کنترل نمیکنند .متفاوت شدن سلول های
بنیادین بر پایه ی محیطی است که خود را
در ان می یابند .برای نمونه ،می توان سه
محیط متفاوت کشــت بافت درست کرد.
اگر سلول بنیادین در کشت شمارهی یک
گذاشته شود ،می تواند
ســلول استخوان شود .اگر همان سلول
بنیادین در کشــت دوم گذاشــته شــود
میتواند سلول عصبی شود ،یا اگر در کشت
سوم ،سلول کبدی میشود .سرنوشت سلول
را کنش و واکنش با محیط کنترل میکند و
نه برنامهی ژنتیکی که در ان است.
نکته ی کلیدی در توضیح دقیق فعالیت
بیولوژیکی این است که درهر لحظه ،سلول
ها -مانند کل ارگانیسم مردمی -میتوانند
در حالت دفاعی با رشــد باشــند و نه هر
دو .درک ودریافت هــای ما از محیط در
حافظهی سلولی ذخیره می شود.
زمانی که تاثیرات اغازین محیط پیوسته
اکنده از فشــار روانی است ،دستگاه روبه
رشــد عصبی و دیگر اندامهای اَبَردستگاه
روان -عصب ایمنی پیام های الکتریکی،
هورمونی و شیمیایی را که مرتب می گیرند
این اســت که دنیا ناامن یا حتی دشمن
خوســت ان درک و دریافت ها در سلول
های ما در ســطح ملکولــی برنامه ریزی
میشود.فشار روانی نتیجۀ کنش و واکنش
میان عامل فشارو دستگاه پردازش کننده
اســت .ان دســتگاه پردازش ،دستگاهی
عصبی است که از مراکز عاطفی مغز تاثیر
می پذیرد.
زیست شناســی باور که در ان دستگاه
پردازش خیلی زود در زندگی کاشته می
شود به شدت روی پاسخ های فشار روانی
ما در پوتاالســر زندگی تاثیــر می گذارد.
ایا عوامل فشار روانی را باز می شناسیم؟
تهدیدهای بالقوه بــه نیکبودمان را بزرگ
میکنیم یا به کمترین میرســانیم؟ خود را
تنهــا درک و دریافت میکنیــم؟ درمانده؟
گویی هرگز نیازی به کمک و یاری نداریم؟
گویی هیچ وقت شایستگی دریافت کمک و
یاری نداریم؟ گویی هیچ وقت شایسته ی
دریافت مهر نیستیم؟
گویی باید برای یافتن شایستگی دریافت
مهر کار کنیم؟ گویی به شکل نومیدانهای
دوســت داشتنی نیســتیم؟ اینها باورهای
ناخوداگاهی است که در سطح سلولی نقش
بسته اند .رفتار ما را کنترل می کنند ،مهم
نیست که خودمان چه فکری میکنیم .ما را
در حالت کرکره های پائین کشیده شده و
دفاعــی نگاه می دارد یا به ما اجازه میدهد
اغوش خود را به رشد و سالمتی بگشاییم.
در اینجا به برخی از این درک و دریافت های
اندرونهای بیشتر از نزدیک نگاه میکنیم.
باید نیرومند باشم.
ایریــس در مقام هنرمنــد و کتابخوانی
ازمند بســیار روشنفکر است .کمابیش ده
سال پیش در سن چهل و دوسالگی برایش
لوپوس تشخیص داده شد .ایریس در اروپا
بزرگ می شود و در ابتدای بیست سالگی
همراه با خانــواده اش به ایــاالت متحده
مهاجرت میکند .پدرش خودکامه و پیش
بینی ناپذیر بود و مادرش به گفتهی خودش:
«جدا از پدرم هستی نداشت».
ایریــس مــی گویــد« :به ایــن پنداره
اندیشیده ام که هنگامی که ذهن نمیکشد،
تن نه میگوید .ان را پیشتر هم شنیده بودم
و با این اصل پیش تر هم به همرایی رسیده
بودم .تنها دوست ندارم در چارچوب خودم
به ان بیندیشم.
پرسیدم« :چرا؟»
به این معناســت کــه به انــدازه کافی
نیرومند نیســتی ...نمیتوانی کاری را کنی
که اگــر به اندازهی کافــی نیرومند بودی
میکردی ».گفته اش مــرا به یاد بیماری با
ســرطان تخمدان انداخت که از پندارهی
من خوشش نمی امد ،میگفت باعث میشد
گمان برم زن بی بو و خاصیتی هستم».
گفتــم« :چه اگر فرد به انــدازه ی کافی
نیرومند نباشد؟ اگر بکوشم یک وزنهی پنج
هزار کیلویی را بلند کنم و کسی بگوید ،برای
اینکار به اندازهی کافی نیرومند نیستی ،به
گمانم می پذیرم».
در ان شــرایط من می گفتم« :مگه ابله
ای؟» «این کل نکته اســت .گاه مشکل این
نیست که ما نیرو نداریم،بلکه چیزهایی را
که از خود میخواهیم شدنی نیستند .برای
همین به انــدازه ی کافی نیرومند نبودن،
چه اشــکالی دارد؟»باور درونی به اندازه ی
کافی نیرومند نبودن که مشخصهی بسیاری
از کسانی است که بیماری مزمن میگیرند،
دفاع است .کودکی که می بیند اورندگانش
نمی توانند او را از لحاظ عاطفی پشتیبانی
کنند ،بهتر است این نگرش را در خود رشد
دهد که «مــن از پس همه کار برمی ایم».
وگرنه دچار حال وهوای نفی شدن می شود.
یکی از راههایی که دســترد به سینه زده
نشود این اســت که هرگز کمک نخواهی،
هیچ وقــت «ناتوانی» را نپذیری -باور کنی
که به اندازهی کافی نیرومندم که به تنهایی
در برابر تمامی فرازونشیب ها بایستم.
ایریس بــی درنگ پذیرفــت که وقتی
دوســتانش به خاطر مشــکالت شان به او
زنگ می زنند ،او داوری نمیکند یا این اتهام
را بــه انها نمی زند که ناتوانند .انها با تکیه
کــردن به او و دیدن او در مقام زنی همدل
و پشتیبان مشکلی ندارند .روشن بود که دو
ایستار داشــتن او -انتظار باالتر از خودش
تا دیگران -هیچ ربطی به نیرو نداشــت .به
ناتوانیای مربوط میشــد که کودک تجربه
کرده اســت .کودک میتواند نیرومندتر از
انچه باید باشد ،زیرا توانی ندارد.
ادامه دارد...
دانش یوگا شهریور| شماره 163
9 صفحه 10
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
یوگا٬بیرون کشیدن
جسم از دهان ذهن
نویسنده :امین مطیعی
مربی و پژوهشگر یوگا
اجــازه بدهید موضوع مــورد بحثم در این
یادداشــت را با یک مثــال توضیح بدهم.
من سال ها راهنمای طبیعتگردی بوده ام
و ادم هایــی با توانایی هــا و ظرفیت های
مختلف بدنی را در عبور از پیچ و خم های
کوهســتان ها و حاشیه های رودخانه ها و
دشــت های مختلف تماشا کرده ام .دیدن
یک چیز ،همیشــه در این سفرها برای من
از جذاب ترین بخشــهای سفر بوده است.
اینکه چگونه بدن هایِ مســافران طبیعت،
انها را شــگفت زده می کند و در هر سفر،
توانایی و تاب اوری و قدرتی از جسم خود
را می بینند که اصال انتظارش را نداشــته
انــد .انها فکر نمی کردند که بتوانند تا این
مســافت یا ارتفاع را بدون تمرینات خاصی
طی کنند! و بعد از سفر انگار که اعتماد به
نفسشان چند برابر بیشتر از قبل شده باشد
با اشــتیاق خاصی پوتاالغ سفرهای بعدی
را مــی گیرند و حتی گاهــی باد د غبغب
می اندازند از رفتن به برنامه های ســخت
تری حرف می زنند!حاال ســوال این است
که چه اتفاقی مــی افتد که یک نفر ،دچار
چنین درک محدودی از خود می شــود و
تا به حال فرصتی برای کشف این میزان از
انرژی و توانایی را در خود نداشته است؟ او
در کدام قسمت وجودش محدود شده بوده
اســت؟ کدام دیوار ،نمی گذاشته که چشم
انداز وسیع تری از خودش را ببیند؟همیشه
در ابتدای پیماش های طوالنی به همراهان
مان می گفتم که واکنش های بدن شــان
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را در لحظات ابتدایی مسیر ،چندان جدی
نگیرند .جالب اســت که معموال احساس
خستگی و ناتوانی در ابتدای مسیر پیمایش
بیشتر است .این مسئله بسیار عجیب است.
زیرا شما در ابتدای مسیر باید قاعدتا انرژی
بیشتری داشــته باشی! اما جواب این نکته
در موضوع دیگر است .چیزی که شما را در
ابتدای مسیر خسته می کند شدت فشاری
که دارد به بدنتان وارد می شود نیست .بلکه
ناباوری ودرک محدودی اســت که شما از
جسم تان دارید .اینکه شما بدنتان را انقدر
توانمند نمی بینیــد که بتواند از عهده این
پیمایش برایــد .مثل بچه ای که والدینش
هنوز او را باور نکرده اند .شما همیشه بدنتان
را در محــدوده زندگــی روزمره تان تجربه
کرده اید .با دامنه عمل و فعالیت محدودی
که اگر روزی ،حتی کمی بیشــتر از اندازه
همیشگی به ان فشار بیاید یا اندکی زمان
استراحتش تغییر کند احساس می کنید که
خیلی تحت فشار بوده اید و خسته اید .اما
باز هم این خستگی بیشتراز اینکه مربوط
به جسم مان باشد به ذهن ما مربوط دارد.
مثل بچه ای که خسته یا گرسنه نیست اما
مثال مادرش اصرار دارد که او باید بخوابد و یا
باید غذا بخورد! روندی که به مرور باعث می
شود رابطه کودک با بدنش بر اساس درک
واقعی خودش از ان نباشد و دچار یک درک
محدود و نادرســت از جسم خودش بشود
که این شــروع یک جریان شدیدا مخرب و
اسیب زا برای او خواهد بود .چیزی که باعث
می شود ان فرد به مرور زمان ،دیگر نتواند
نیازهای واقعی بدنش را تشخیص دهد و بر
اساس یک درک درست برای رفع ان نیازها
عمل کند .این ماجرا ریشه همان مشکالتی
اســت که ادمها بعدها در بزرگســالی به
عنوان اختالالت خواب یا اختالالت تغذیه
دچارشــان می شــوند و از تنظیم خواب و
درونی ای
خوراک خود بر اســاس پیامهای
ِ
مثل خستگی ،ســیری و گرسنگی ناتوان
می شــوند .زیرا درک انها از بدنشان واقعی
نیست و یک محدوده شرطی شده ذهنی،
توســط والدینی اســت که در اثر وسواس
بیش از حد برای مراقبت و عمل به وظایف
پدری و مادری ،انها را دچار درکی محدود
و ضعیف و ناهماهنگ از جســم خود کرده
اند! حاال برگردیم به همان ماجرای شــروع
پیمایش .چیزی کــه میخواهم بگویم یک
زمان بندی مشخص ندارد و برای هر کس
ممکن است بیست ،ســی یا چهل دقیقه
طول بکشد .منظورم مدت زمانی است که
بدن ما همچنان دارد در حد تصو ِر محدودی
که ذهــن ،از ان دارد عمل می کند .برای
همین در اثر همین نگاه محدود ،در ابتدای
پیمایش خســته می شویم .احساس تحت
فشار بودن را در قفســه سینه و پاهایمان
احســاس می کنیم و پیــش خودمان می
گوییم که اگر در ابتدای مسیر اینطور شده
ام قطعا نمی توانم تا اخرش ادامه بدهم .اما
یا در اثر تشــویق دیگران ،یا اشتیاق دیدن
دریاچه یا همگام شــدن با رودخانه ای که صفحه 11
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
مدیریت روحیه
مترجم :لعیا نبی فر
جسم و ذهن چگونه بر هم
تاثیر میگذارند؟
سوامی شــیواناندا :ذهن عمیقاً با جسم
مرتبط است .ذهن مطابق جسم عمل میکند
و جسم برطبق ذهن واکنش نشان میدهد.
ذهن بر جســم اثر میگــذارد؛ ذهن پاک و
سالم یعنی جسم سالم .اندوه ذهنی جسم
را ضعیف میکند جسم نیز بهنوبه خود روی
ذهن تاثیر میگذارد .اگر جسم قوی و سالم
باشد ذهن نیز سالم و قوی میشود .اگر جسم
بیمار باشد ذهن نیز بیمار میشود .درد معده
موجب افسردگی در ذهن میشود.
علت اصلی بیماریهایی که جسم را مبتال
میکند افکار بد است .هر چیزی که در ذهن
نگه داشته شــود در کالبد جسمی بیرون
می اید.
هر احساس بد یا دلخوری نسبت به کس
دیگری بالفاصله بر جســم تاثیر میگذارد
و نوعــی بیماری در جســم ایجاد میکند.
هیجان شــدید ،تنفر ،حســادت عمیق و
کهنه ،اضطراب تحلیلبرنده ،حالت عصبانیت
درواقع ســلولهای بــدن را از میان میبرد
و باعــث بیماری قلب ،کبــد ،کلیه ،طحال
و معده میشــود .حالت عصبانیت شــدید
اســیب جدی به ســلولهای مغز میرساند،
مواد شــیمیایی سمی به خون وارد میکند،
افســردگی و شــوک روحی عمیقی ایجاد
میکند و مانع از ترشح شیره معدی ،صفرا و
شیرههای گوارشی دیگر در دستگاه گوارش
میشــود ،انرژی و نیروی حیاتی را تحلیل
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
میبرد ،موجب پیری زودرس میشود و عمر
را کوتاه میکند .وقتی ذهن اشــفته باشد،
جسم اشفته است .هرجا جسم برود ،ذهن
دنبالش میرود .وقتی جســم و ذهن هر دو
اشفته باشــند پرانا در مسیر اشتباه جریان
پیدا میکند .بهجای اینکه کل بدن را پیوسته
و به یک اندازه فرابگیرد به نســبت نابرابر و
بدون توازن به نواسان در میاید.
چگونــه خشــم میتوانــد با هاتــا یوگا
مهار شود؟
سوامی شیواناندا :پرانا مثل گیاه رونده به
ذهن میپیچد .پرانایاما به کنترل ذهن منجر
میشود .پرانایاما در میل شدید به حرف زدن
وقفه میاندازد و به انسان انرژی فراوان برای
بازبینی خشم میدهد.
ایا اســانا و پرانایاما بر احساس و
روحیه تاثیر دارد؟
سوامی شیواناندا:
وقتی کسی یوگا نمیکند ،دستگاه عصبی
او کند اســت و درنتیجه نوعی افســردگی
دارد .بــه عــاوه ،انرژی بــدن مادامی که
دستگاه عصبی فعال نشده باشد معموالً در
یک یا چند مرکز مسدود میماند .وقتی اسانا
و پرانایامای یوگا انجام میشود دستگاه های
مختلفی در بدن مانند دستگاه های تنفسی،
گردش خون ،قلب و عصبی به طور مناسبی
فعال می شــوند .در اثر این فعال شــدن،
احساس ها که در مغز مسدود شده بودند
ازاد می شوند و انرژی پرانایی به مراکز باالتر
مغز وارد می شــود که اجازه میدهد انسان
احساس سبکی و ارامش کند .سامانه غدد
درون ریز چه تاثیری بر رفتار دارد؟
سوامی ساتیاناندا:
پژوهــش های علمی اخیر باعث شــده
است این یافته اساسی یعنی تاثیر ترشحات
درونریز بر ذهن ،رفتار و عاطفه انســان سر
زبان ها بیاید .غده هیپوفیز ،غده صنوبری،
غده تیروئید ،غده تیموس ،غده لوزالمعده،
غــده فوق کلیوی ،تخمــدان ها و بیضه ها
غده های درون ریز هستند .دانشمندان به
نتیجه رسیده اند که اگر کسی ذاتاً عصبانی
باشد ممکن است غده هایش مشکلی داشته
باشند .اگر کسی خیلی فکر می کند امکان
دارد بعضی غده ها بیش از اندازه کار میکنند.
ترشحات درون ریز روی اعمال ،رفتار و افکار
انسان تاثیر دارند .اگر کسی همیشه عصبانی
یا خیلی عاطفی اســت یا اگر کسی خیلی
فکر می کند یــا خیلی می خوابد یا خیلی
نگران است یا خیلی دست پاچه است شاید
به خاطر عیبی در سامانه غدد درون ریزش
باشد.اساناهای مختلفی بر ترشحات درون
ریز تاثیر می گذارند.
برای نمونه سیداسانا یا حالت استاد روی
ترشحات جنســی اثر دارد ،ساروانگاسانا یا
حالت ایستادن روی شانه روی غدد تیروئید
تاثیر میگذارد درحالی که تاثیر هاالسانا یا
حالت گاواهن روی ترشــحات لوزالمعده و
فوق کلیوی است.
چرا یوگی ها برای هماهنگ کردن جسم
و ذهن از تنفس استفاده می کنند؟ صفحه 13
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زالل و خروشــان ،از کنارمــان می گذرد
انگیزه و نیرو می گیریم و ادامه می دهیم.
تا نقطه ای که دیگر ،گام هایمان دارند بدن
مــان را از حدود ذهنی مان فراتر می برند.
جایی که جسم ،از مرزهای ناباوریِ ذهن،
خارج می شــود و ما در محــدوده ،باور و
تصویر فراتــری از خودمان گام برمیداریم.
طبیعتی که انگار جســم ما را ز پاهایمان
دهــان ذهنی که همواره با
می گیرد تا از
ِ
تزریق احســاس و باور ضعف و ناتوانی ،در
حال بلعیدن ماست بیرون بکشد .تا جسم
بتواند در خانه خود(طبیعت) تجربه دیگری
از حضور و یگانگی اش با جهان پیرامون را
بدون باورهای محدود کننده احساس کند.
کارل گوستاو یونگ می گوید انچه که ما
از خود به عنوان من می شناسیم مثل یک
جزیره کوچک در بیکرانگی یک اقیانوس
بزرگ اســت .یعنی درکی محدود از خود،
که در اثر نــگاه والدین به ما و تحت تاثیر
رویدادها و شرایط زندگی مان شکل گرفته
اســت .ان کســی که در حال زیستن ان
هستیم یکی از بی نهایت شکلهای بودنی
اســت که می توانیم انرا تجربه و زندگی
کنیــم ،و وظیفه ما این اســت که بتوانیم
با عبور از ترســها و موانــع ،از این جزیره
بودن
بیرون بیاییم و وســعت بیشتری از
ِ
خود را تجربــه کنیم .من بخش بزرگی از
این اقیانوس را جسم می دانم .جسمی که
فراســوی مرزهای ذهن ،به شعور بزرگ و
جاری در جهان متصل است .شعوری که
تمام فرایندها و رویدادهای شگفت انگیز
رشد و حیات را در درون و بیرون ما هدایت
می کنــد و به پیــش میراند.هر طریق و
روشــی که بتواند به قول پتنجلی ،ما را از
گرداب کلیشــه های ذهن ،بیرون بیاورد و
جریان سیال و فراگیر و هوشمندی
به این
ِ
که بی خبر از وجودش ،در ان زندگی می
کنیم متصل و اگاه کند ،بدون تردید تجربه
متفاوتی از بودن خواهیم داشــت ،و قطعا
چند جمله قبل را میتوان به عنوان تعریف
جامعی از یوگا دانست که توسط فیلسوف
بزرگ یوگا مطرح شده است.
حاال من یادداشــتم را بــا این چند جمله
تمام میکنــم .ما در جامعه ای زندگی می
کنیم که انواع و اقســام عوامل و نیروها در
حال محدود کــردن ذهن ما و قبض ان
به نفع خودشــان هستند .می شود لیست
بلند باالیی از انها را نوشت که می خواهند
ذهن ما به جای هــم اهنگی با ارتعاش و
جریان اصیل و گشاینده ی حیات ،با منافع
انها همسو باشد.
در ایــن میان ،بدن ما مــی تواند روزنه ی
نجات و نقطه اتصالی برای
وصل شدن به این جریان فراگیر و یکپارچه
باشــد ،و یوگا تیشــه ای اســت که می
توانــد موانع ذهن را از ســر راه این تجربه
یگانه و گشــاینده بــردارد .اتصالی که ما
را بــه منابع اصیل تــری از انرژی و دانش
زندگی می رساند.
موالنا:
یکی تیشه بگیرید پی حفره زندان
ب
چو زندان شکستید ،همه شاه و امیرید
دانش یوگا شهریور| شماره 163
11 صفحه 12
دانش یوگا
DANESHE YOGA
ســوامی نیرانجانانانــدا :تنفــس بازتاب
وضعیت ذهن است.
اگر کســی اشفته باشد نفس کشیدنش
تند است؛ اگر کسی عصبانی باشد تنفسش
کوتاه و سطحی است؛ اگر کسی ارام باشد
بلند و عمیق نفس میکشــد .وضعیت های
ذهن در چگونگی تنفس منعکس می شوند
گاهی شاید نفس حتی محسوس هم نباشد
و خیلی ارام باشد.
با توجه کردن به تنفس کســی میتوان
فهمید چه روحیــه ای دارد ،ایا تهاجمی،
ارام ،افســرده یا مایوس است .همه عالئم
بیماری روحیه و رفتار ذهنی را میتوان در
نوع دم و بازدم فرد مشاهده کرد.
به این دلیل یوگی ها از تنفس اســتفاده
میکنند تا دســتگاه های بدن مثل دستگاه
عصبی را تنظیم و هماهنگ کنند .انها برای
ارام کردن کارهای ذهن از تنفس استفاده می
کنند .چگونه هاتا یوگا به کنترل عصبانیت،
حســادت و ترس کمک می کند؟سوامی
ساتیاناندا :عصبانیت یکی از بزرگترین موانع
زندگی است و حسادت مطلقاً غیرضروری و
بیهوده است .عصبانیت همیشگی نشانه این
است که ادرنالین زیادی در بدن وجود دارد.
شبکه عصبی و غدد به سرعت به وضعیت
های روانی مختلف واکنش نشان می دهند.
هیچ گاه نباید درگیر حسادت یا عصبانیت
شد اما اگر الزم شد تمرین شاشانکاسانا یا
حالت خرگوش مفید اســت .شاشانکاسانا
به کنترل غدد فوقکلیوی کمک می کند و
ذهن را ارام میسازد.
بــا تمریــن روزانه شاشانکاســانا طولی
نمیکشــد که تغییر کلی در ماهیت رفتار
فیزیولوژیکی فرد ایجاد میشود.برای غلبه بر
عقده ترس شاشانکاسانا و انتارمونا یا سکوت
درونی را انجام دهید .اگر شاشانکاسانا روزانه
نیم ساعت انجام شود ترشح ادرنالین میتواند
کنترل شود و ترس و وحشت کمکم کاهش
پیدا میکند .در انتارمونا بگذارید ترس بیاید
و با دیدن تاثیرش بر ذهن ،جسم و احساس
فقط شاهد ان باشید .بعد از مدتی به علت
ترس پی میبرید و متوجه میشوید که ریشه
در تجربه فراموش شده زمان کودکی دارد.
اگر کسی مرتب شاشانکاســانا ،انتارمونا و
پرانایامــا انجام دهد بعــد از مدتی تجربه
کودکــی دوباره از ذهنــش میگذرد و کل
ترس مثل معجزه ای ناپدید میشود.چگونه
هاتا یوگا میتواند برای کاهش پرخاشگری
استفاده شود؟
سوامی ساتیاناندا:
با تنفس های خنک کننده یعنی شیتالی
پرانایاما و شــیتکاری پرانایامــا میتوان با
پرخاشگری مبارزه کرد اما ابتدا الزم است
شــخصیت فرد کامل بررسی شود. .گرچه
پرانایاما پیشنهاد میشود اما طبیعت فرد باید
به فعالیتی خالق و سازنده هدایت شود.
کسی که طبیعت پرخاشگر دارد میتواند
بسیار پرتحرک باشد .شخصیتش را می تواند
برای ایجاد تغییرات بزرگ در جامعه به کار
بگیرد.چگونه با یوگا می توان خشم را مهار
کرد؟ سوامی ســاتیاناندا :حدود چهل سال
پیش ،با معلم معنوی ام ســوامی شیواناندا
مواجه شــدم .او سوامی بسیار ارام ،ساکت،
باگذشت ،بردبار ،باثبات و دلسوزی بود اما به
دلیلی من بسیار عصبانی شدم.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
13 صفحه 14
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
مدیریت روحیه
مترجم :لعیا نبی فر
جسم و ذهن چگونه بر هم
تاثیر میگذارند؟
سوامی شــیواناندا :ذهن عمیقاً با جسم
مرتبط است .ذهن مطابق جسم عمل میکند
و جسم برطبق ذهن واکنش نشان میدهد.
ذهن بر جســم اثر میگــذارد؛ ذهن پاک و
سالم یعنی جسم سالم .اندوه ذهنی جسم
را ضعیف میکند جسم نیز بهنوبه خود روی
ذهن تاثیر میگذارد .اگر جسم قوی و سالم
باشد ذهن نیز سالم و قوی میشود .اگر جسم
بیمار باشد ذهن نیز بیمار میشود .درد معده
موجب افسردگی در ذهن میشود.
علت اصلی بیماریهایی که جسم را مبتال
میکند افکار بد است .هر چیزی که در ذهن
نگه داشته شــود در کالبد جسمی بیرون
می اید.
هر احساس بد یا دلخوری نسبت به کس
دیگری بالفاصله بر جســم تاثیر میگذارد
و نوعــی بیماری در جســم ایجاد میکند.
هیجان شــدید ،تنفر ،حســادت عمیق و
کهنه ،اضطراب تحلیلبرنده ،حالت عصبانیت
درواقع ســلولهای بــدن را از میان میبرد
و باعــث بیماری قلب ،کبــد ،کلیه ،طحال
و معده میشــود .حالت عصبانیت شــدید
اســیب جدی به ســلولهای مغز میرساند،
مواد شــیمیایی سمی به خون وارد میکند،
افســردگی و شــوک روحی عمیقی ایجاد
میکند و مانع از ترشح شیره معدی ،صفرا و
شیرههای گوارشی دیگر در دستگاه گوارش
میشــود ،انرژی و نیروی حیاتی را تحلیل
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
میبرد ،موجب پیری زودرس میشود و عمر
را کوتاه میکند .وقتی ذهن اشــفته باشد،
جسم اشفته است .هرجا جسم برود ،ذهن
دنبالش میرود .وقتی جســم و ذهن هر دو
اشفته باشــند پرانا در مسیر اشتباه جریان
پیدا میکند .بهجای اینکه کل بدن را پیوسته
و به یک اندازه فرابگیرد به نســبت نابرابر و
بدون توازن به نواسان در میاید.
چگونــه خشــم میتوانــد با هاتــا یوگا
مهار شود؟
سوامی شیواناندا :پرانا مثل گیاه رونده به
ذهن میپیچد .پرانایاما به کنترل ذهن منجر
میشود .پرانایاما در میل شدید به حرف زدن
وقفه میاندازد و به انسان انرژی فراوان برای
بازبینی خشم میدهد.
ایا اســانا و پرانایاما بر احساس و
روحیه تاثیر دارد؟
سوامی شیواناندا:
وقتی کسی یوگا نمیکند ،دستگاه عصبی
او کند اســت و درنتیجه نوعی افســردگی
دارد .بــه عــاوه ،انرژی بــدن مادامی که
دستگاه عصبی فعال نشده باشد معموالً در
یک یا چند مرکز مسدود میماند .وقتی اسانا
و پرانایامای یوگا انجام میشود دستگاه های
مختلفی در بدن مانند دستگاه های تنفسی،
گردش خون ،قلب و عصبی به طور مناسبی
فعال می شــوند .در اثر این فعال شــدن،
احساس ها که در مغز مسدود شده بودند
ازاد می شوند و انرژی پرانایی به مراکز باالتر
مغز وارد می شــود که اجازه میدهد انسان
احساس سبکی و ارامش کند .سامانه غدد
درون ریز چه تاثیری بر رفتار دارد؟
سوامی ساتیاناندا:
پژوهــش های علمی اخیر باعث شــده
است این یافته اساسی یعنی تاثیر ترشحات
درونریز بر ذهن ،رفتار و عاطفه انســان سر
زبان ها بیاید .غده هیپوفیز ،غده صنوبری،
غده تیروئید ،غده تیموس ،غده لوزالمعده،
غــده فوق کلیوی ،تخمــدان ها و بیضه ها
غده های درون ریز هستند .دانشمندان به
نتیجه رسیده اند که اگر کسی ذاتاً عصبانی
باشد ممکن است غده هایش مشکلی داشته
باشند .اگر کسی خیلی فکر می کند امکان
دارد بعضی غده ها بیش از اندازه کار میکنند.
ترشحات درون ریز روی اعمال ،رفتار و افکار
انسان تاثیر دارند .اگر کسی همیشه عصبانی
یا خیلی عاطفی اســت یا اگر کسی خیلی
فکر می کند یــا خیلی می خوابد یا خیلی
نگران است یا خیلی دست پاچه است شاید
به خاطر عیبی در سامانه غدد درون ریزش
باشد.اساناهای مختلفی بر ترشحات درون
ریز تاثیر می گذارند.
برای نمونه سیداسانا یا حالت استاد روی
ترشحات جنســی اثر دارد ،ساروانگاسانا یا
حالت ایستادن روی شانه روی غدد تیروئید
تاثیر میگذارد درحالی که تاثیر هاالسانا یا
حالت گاواهن روی ترشــحات لوزالمعده و
فوق کلیوی است.
چرا یوگی ها برای هماهنگ کردن جسم
و ذهن از تنفس استفاده می کنند؟ صفحه 13
ان روزها من جوان بودم ،بیست و یک
ساله .دسته کلید را جلوی پایش انداختم
و گفتم «خودت از اشرام مراقبت کن ».بعد
رفتم به اتاقم و در را بستم .انقدر عصبانی
بودم که نمیدانســتم چه کار کنم .دو روز
از اتاقم بیرون نیامدم و چیزی نخوردم.روز
ســوم صدایم کرد و گفت «خیلی عصبانی
هستی ».گفتم «بله ».او گفت «به خاطرش
شرمگین نباش؛ راهی پیدا کن ».گفتم «اما
خیلی دربارهاش فکر میکنم .هر روز صبح
قصد میکنم که عصبانی نشوم ،از کوره در
نروم اما بعد فراموشش میکنم».
گفت «انرژی هایت به هم ریخته است».
به همین دلیل به من حالت یوگایی یاد داد
به نام شاشانکاسانا و گفت ان را تاجایی که
میتوانم انجام دهم
.ابتدا ان اسانا را ده دقیقه پشت سر هم
تمرین می کردم بعدها ان را ســه ساعت
انجــام می دادم زیــرا در جوانی برای من
مشــکل دیگری غیــر از عصبانیت نبود.
انقدر عصبانیت داشــتم که می توانستم
هرکسی را بکشم .نمی توانستم کنترلش
کنم .به همین خاطر فکر کردم «اگر بتوانم
عصبانیــت را کنترل کنم ،هر چیزی را در
زندگی میتوانم مهارکنم».
البته هرکسی مشــکل خودش را دارد.
مشــکل من عصبانیت بود؛ شاید مشکل
شما چیز دیگری باشد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
من شاشانکاسانا انجام دادم و واقعاً کمکم
کرد.پیش از ان ،روشهای متفاوت بسیاری
را انجام می دادم .من در مدرســه مذهبی
درس میخواندم که خواهران مســیحی به
من یاد میدادند که «وقتی عصبی میشوی
اب بخور ».هرکسی هر شیوه امکانپذیری را
پیشنهاد میکرد .منشا شانکاسانا تمام شد.
چگونه؟این عصبانیــت فرایند روانی نبود.
تنهــا فرایندی بود که به تعــادل غده ای
مربوط می شد .در شاشانکاسانا چه کاری
انجام میدهید؟ به جلو خم میشــوید و در
غدد فوق کلیوی کشیدگی یا محرک ایجاد
می شــود و انها متناسب با نیاز بدن کمی
بیشــتر یا کمی کمتر ادرنالین ترشح می
کنند .وقتی ادرنالین وارد می شود و بدن
ان را جذب می کند ،بعد شیمی بدن تغییر
می کند و رفتار دستگاه عصبی سمپاتیک
و پاراسمپاتیک نیز تغییر می کند.وقتی بین
دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
تعادل باشد ،ارامش و مالیمت وجود دارد.
بنابراین در علم هاتا یوگا ،جسم ،ذهن،
عاطفه ،هوش و احساس همه با هم ارتباط
دارند .انها متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته
نمی شوند .مشــکل روانی ،مشاجره ،روان
پریشی ،اسکیزوفرنی ،خشم ،هیجان بیش
ازحد ،ضعف حافظه ،ناهماهنگی ،خستگی
مفرط ،گناه یا حتی بی اشــتیاقی ممکن
است به دلیل دستگاه معیوبی در بدن باشد
.تاثیــر شــامباوی مــودرا بــر
روحیه چیست؟
سوامینیرانجاناناندا:
شامباوی مودرا یا خیره شدن به میان
دو ابــرو ،ذهن را ارام مــی کند درنتیجه
فشــار عاطفی و عصبانیــت را از بین می
برد .تمرکز ،ثبات روانی و وضعیت بیفکری
ایجاد می شــود.تاثیر ناسیکاگرا دریشتی
بر ذهــن چیست؟ســوامی نیرانجاناناندا:
ناسیکاگرا دریشتی یا خیره شدن به نوک
بینی عصبانیت و بیقراریهای ذهن را ارام
میکنــد .نیروهای تمرکز ایجاد میشــود.
اگر مــدت طوالنی همــراه اگاهی انجام
شود به برانگیختن موالدارا چاکرا و ایجاد
وضعیتهای متفکرانه کمک میکند .چگونه
شــاتکارماها ذهن و همچنین جســم را
پاک میکنند؟ســوامی نیرانجاناناندا :ســه
شاتکارمای اول یعنی نتی ،دوتی و باستی
باعث رها شدن انامایا کوشا یا بدن غذایی
یا بدن جسمانی از عیب هایش میشود .سه
شاتکارمای دیگر یعنی کاپالباتی ،نولی و
تراتاکاست که کمک میکند به مسلط شدن
بر اشفتگی های ذهن و متمرکز کردن ان.
تراتاکا پراکندگی های ذهن را کنترل می
کند .کاپالباتی فشــارهای روحی را از بین
می برد .نولی موجب برانگیخته شدن مرکز
پرانا در بدن یعنی مانیپورا چاکرا می شود.
یوگا از این تمرین ها شروع می کند. صفحه 15
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
ســوامی نیرانجانانانــدا :تنفــس بازتاب
وضعیت ذهن است.
اگر کســی اشفته باشد نفس کشیدنش
تند است؛ اگر کسی عصبانی باشد تنفسش
کوتاه و سطحی است؛ اگر کسی ارام باشد
بلند و عمیق نفس میکشــد .وضعیت های
ذهن در چگونگی تنفس منعکس می شوند
گاهی شاید نفس حتی محسوس هم نباشد
و خیلی ارام باشد.
با توجه کردن به تنفس کســی میتوان
فهمید چه روحیــه ای دارد ،ایا تهاجمی،
ارام ،افســرده یا مایوس است .همه عالئم
بیماری روحیه و رفتار ذهنی را میتوان در
نوع دم و بازدم فرد مشاهده کرد.
به این دلیل یوگی ها از تنفس اســتفاده
میکنند تا دســتگاه های بدن مثل دستگاه
عصبی را تنظیم و هماهنگ کنند .انها برای
ارام کردن کارهای ذهن از تنفس استفاده می
کنند .چگونه هاتا یوگا به کنترل عصبانیت،
حســادت و ترس کمک می کند؟سوامی
ساتیاناندا :عصبانیت یکی از بزرگترین موانع
زندگی است و حسادت مطلقاً غیرضروری و
بیهوده است .عصبانیت همیشگی نشانه این
است که ادرنالین زیادی در بدن وجود دارد.
شبکه عصبی و غدد به سرعت به وضعیت
های روانی مختلف واکنش نشان می دهند.
هیچ گاه نباید درگیر حسادت یا عصبانیت
شد اما اگر الزم شد تمرین شاشانکاسانا یا
حالت خرگوش مفید اســت .شاشانکاسانا
به کنترل غدد فوقکلیوی کمک می کند و
ذهن را ارام میسازد.
بــا تمریــن روزانه شاشانکاســانا طولی
نمیکشــد که تغییر کلی در ماهیت رفتار
فیزیولوژیکی فرد ایجاد میشود.برای غلبه بر
عقده ترس شاشانکاسانا و انتارمونا یا سکوت
درونی را انجام دهید .اگر شاشانکاسانا روزانه
نیم ساعت انجام شود ترشح ادرنالین میتواند
کنترل شود و ترس و وحشت کمکم کاهش
پیدا میکند .در انتارمونا بگذارید ترس بیاید
و با دیدن تاثیرش بر ذهن ،جسم و احساس
فقط شاهد ان باشید .بعد از مدتی به علت
ترس پی میبرید و متوجه میشوید که ریشه
در تجربه فراموش شده زمان کودکی دارد.
اگر کسی مرتب شاشانکاســانا ،انتارمونا و
پرانایامــا انجام دهد بعــد از مدتی تجربه
کودکــی دوباره از ذهنــش میگذرد و کل
ترس مثل معجزه ای ناپدید میشود.چگونه
هاتا یوگا میتواند برای کاهش پرخاشگری
استفاده شود؟
سوامی ساتیاناندا:
با تنفس های خنک کننده یعنی شیتالی
پرانایاما و شــیتکاری پرانایامــا میتوان با
پرخاشگری مبارزه کرد اما ابتدا الزم است
شــخصیت فرد کامل بررسی شود. .گرچه
پرانایاما پیشنهاد میشود اما طبیعت فرد باید
به فعالیتی خالق و سازنده هدایت شود.
کسی که طبیعت پرخاشگر دارد میتواند
بسیار پرتحرک باشد .شخصیتش را می تواند
برای ایجاد تغییرات بزرگ در جامعه به کار
بگیرد.چگونه با یوگا می توان خشم را مهار
کرد؟ سوامی ســاتیاناندا :حدود چهل سال
پیش ،با معلم معنوی ام ســوامی شیواناندا
مواجه شــدم .او سوامی بسیار ارام ،ساکت،
باگذشت ،بردبار ،باثبات و دلسوزی بود اما به
دلیلی من بسیار عصبانی شدم.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
13 صفحه 14
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
ان روزها من جوان بودم ،بیست و یک
ساله .دسته کلید را جلوی پایش انداختم
و گفتم «خودت از اشرام مراقبت کن ».بعد
رفتم به اتاقم و در را بستم .انقدر عصبانی
بودم که نمیدانســتم چه کار کنم .دو روز
از اتاقم بیرون نیامدم و چیزی نخوردم.روز
ســوم صدایم کرد و گفت «خیلی عصبانی
هستی ».گفتم «بله ».او گفت «به خاطرش
شرمگین نباش؛ راهی پیدا کن ».گفتم «اما
خیلی دربارهاش فکر میکنم .هر روز صبح
قصد میکنم که عصبانی نشوم ،از کوره در
نروم اما بعد فراموشش میکنم».
گفت «انرژی هایت به هم ریخته است».
به همین دلیل به من حالت یوگایی یاد داد
به نام شاشانکاسانا و گفت ان را تاجایی که
میتوانم انجام دهم
.ابتدا ان اسانا را ده دقیقه پشت سر هم
تمرین می کردم بعدها ان را ســه ساعت
انجــام می دادم زیــرا در جوانی برای من
مشــکل دیگری غیــر از عصبانیت نبود.
انقدر عصبانیت داشــتم که می توانستم
هرکسی را بکشم .نمی توانستم کنترلش
کنم .به همین خاطر فکر کردم «اگر بتوانم
عصبانیــت را کنترل کنم ،هر چیزی را در
زندگی میتوانم مهارکنم».
البته هرکسی مشــکل خودش را دارد.
مشــکل من عصبانیت بود؛ شاید مشکل
شما چیز دیگری باشد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
من شاشانکاسانا انجام دادم و واقعاً کمکم
کرد.پیش از ان ،روشهای متفاوت بسیاری
را انجام می دادم .من در مدرســه مذهبی
درس میخواندم که خواهران مســیحی به
من یاد میدادند که «وقتی عصبی میشوی
اب بخور ».هرکسی هر شیوه امکانپذیری را
پیشنهاد میکرد .منشا شانکاسانا تمام شد.
چگونه؟این عصبانیــت فرایند روانی نبود.
تنهــا فرایندی بود که به تعــادل غده ای
مربوط می شد .در شاشانکاسانا چه کاری
انجام میدهید؟ به جلو خم میشــوید و در
غدد فوق کلیوی کشیدگی یا محرک ایجاد
می شــود و انها متناسب با نیاز بدن کمی
بیشــتر یا کمی کمتر ادرنالین ترشح می
کنند .وقتی ادرنالین وارد می شود و بدن
ان را جذب می کند ،بعد شیمی بدن تغییر
می کند و رفتار دستگاه عصبی سمپاتیک
و پاراسمپاتیک نیز تغییر می کند.وقتی بین
دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
تعادل باشد ،ارامش و مالیمت وجود دارد.
بنابراین در علم هاتا یوگا ،جسم ،ذهن،
عاطفه ،هوش و احساس همه با هم ارتباط
دارند .انها متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته
نمی شوند .مشــکل روانی ،مشاجره ،روان
پریشی ،اسکیزوفرنی ،خشم ،هیجان بیش
ازحد ،ضعف حافظه ،ناهماهنگی ،خستگی
مفرط ،گناه یا حتی بی اشــتیاقی ممکن
است به دلیل دستگاه معیوبی در بدن باشد
.تاثیــر شــامباوی مــودرا بــر
روحیه چیست؟
سوامینیرانجاناناندا:
شامباوی مودرا یا خیره شدن به میان
دو ابــرو ،ذهن را ارام مــی کند درنتیجه
فشــار عاطفی و عصبانیــت را از بین می
برد .تمرکز ،ثبات روانی و وضعیت بیفکری
ایجاد می شــود.تاثیر ناسیکاگرا دریشتی
بر ذهــن چیست؟ســوامی نیرانجاناناندا:
ناسیکاگرا دریشتی یا خیره شدن به نوک
بینی عصبانیت و بیقراریهای ذهن را ارام
میکنــد .نیروهای تمرکز ایجاد میشــود.
اگر مــدت طوالنی همــراه اگاهی انجام
شود به برانگیختن موالدارا چاکرا و ایجاد
وضعیتهای متفکرانه کمک میکند .چگونه
شــاتکارماها ذهن و همچنین جســم را
پاک میکنند؟ســوامی نیرانجاناناندا :ســه
شاتکارمای اول یعنی نتی ،دوتی و باستی
باعث رها شدن انامایا کوشا یا بدن غذایی
یا بدن جسمانی از عیب هایش میشود .سه
شاتکارمای دیگر یعنی کاپالباتی ،نولی و
تراتاکاست که کمک میکند به مسلط شدن
بر اشفتگی های ذهن و متمرکز کردن ان.
تراتاکا پراکندگی های ذهن را کنترل می
کند .کاپالباتی فشــارهای روحی را از بین
می برد .نولی موجب برانگیخته شدن مرکز
پرانا در بدن یعنی مانیپورا چاکرا می شود.
یوگا از این تمرین ها شروع می کند. صفحه 15
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
ان روزها من جوان بودم ،بیست و یک
ساله .دسته کلید را جلوی پایش انداختم
و گفتم «خودت از اشرام مراقبت کن ».بعد
رفتم به اتاقم و در را بستم .انقدر عصبانی
بودم که نمیدانســتم چه کار کنم .دو روز
از اتاقم بیرون نیامدم و چیزی نخوردم.روز
ســوم صدایم کرد و گفت «خیلی عصبانی
هستی ».گفتم «بله ».او گفت «به خاطرش
شرمگین نباش؛ راهی پیدا کن ».گفتم «اما
خیلی دربارهاش فکر میکنم .هر روز صبح
قصد میکنم که عصبانی نشوم ،از کوره در
نروم اما بعد فراموشش میکنم».
گفت «انرژی هایت به هم ریخته است».
به همین دلیل به من حالت یوگایی یاد داد
به نام شاشانکاسانا و گفت ان را تاجایی که
میتوانم انجام دهم
.ابتدا ان اسانا را ده دقیقه پشت سر هم
تمرین می کردم بعدها ان را ســه ساعت
انجــام می دادم زیــرا در جوانی برای من
مشــکل دیگری غیــر از عصبانیت نبود.
انقدر عصبانیت داشــتم که می توانستم
هرکسی را بکشم .نمی توانستم کنترلش
کنم .به همین خاطر فکر کردم «اگر بتوانم
عصبانیــت را کنترل کنم ،هر چیزی را در
زندگی میتوانم مهارکنم».
البته هرکسی مشــکل خودش را دارد.
مشــکل من عصبانیت بود؛ شاید مشکل
شما چیز دیگری باشد.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
من شاشانکاسانا انجام دادم و واقعاً کمکم
کرد.پیش از ان ،روشهای متفاوت بسیاری
را انجام می دادم .من در مدرســه مذهبی
درس میخواندم که خواهران مســیحی به
من یاد میدادند که «وقتی عصبی میشوی
اب بخور ».هرکسی هر شیوه امکانپذیری را
پیشنهاد میکرد .منشا شانکاسانا تمام شد.
چگونه؟این عصبانیــت فرایند روانی نبود.
تنهــا فرایندی بود که به تعــادل غده ای
مربوط می شد .در شاشانکاسانا چه کاری
انجام میدهید؟ به جلو خم میشــوید و در
غدد فوق کلیوی کشیدگی یا محرک ایجاد
می شــود و انها متناسب با نیاز بدن کمی
بیشــتر یا کمی کمتر ادرنالین ترشح می
کنند .وقتی ادرنالین وارد می شود و بدن
ان را جذب می کند ،بعد شیمی بدن تغییر
می کند و رفتار دستگاه عصبی سمپاتیک
و پاراسمپاتیک نیز تغییر می کند.وقتی بین
دستگاه عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک
تعادل باشد ،ارامش و مالیمت وجود دارد.
بنابراین در علم هاتا یوگا ،جسم ،ذهن،
عاطفه ،هوش و احساس همه با هم ارتباط
دارند .انها متفاوت از یکدیگر در نظر گرفته
نمی شوند .مشــکل روانی ،مشاجره ،روان
پریشی ،اسکیزوفرنی ،خشم ،هیجان بیش
ازحد ،ضعف حافظه ،ناهماهنگی ،خستگی
مفرط ،گناه یا حتی بی اشــتیاقی ممکن
است به دلیل دستگاه معیوبی در بدن باشد
.تاثیــر شــامباوی مــودرا بــر
روحیه چیست؟
سوامینیرانجاناناندا:
شامباوی مودرا یا خیره شدن به میان
دو ابــرو ،ذهن را ارام مــی کند درنتیجه
فشــار عاطفی و عصبانیــت را از بین می
برد .تمرکز ،ثبات روانی و وضعیت بیفکری
ایجاد می شــود.تاثیر ناسیکاگرا دریشتی
بر ذهــن چیست؟ســوامی نیرانجاناناندا:
ناسیکاگرا دریشتی یا خیره شدن به نوک
بینی عصبانیت و بیقراریهای ذهن را ارام
میکنــد .نیروهای تمرکز ایجاد میشــود.
اگر مــدت طوالنی همــراه اگاهی انجام
شود به برانگیختن موالدارا چاکرا و ایجاد
وضعیتهای متفکرانه کمک میکند .چگونه
شــاتکارماها ذهن و همچنین جســم را
پاک میکنند؟ســوامی نیرانجاناناندا :ســه
شاتکارمای اول یعنی نتی ،دوتی و باستی
باعث رها شدن انامایا کوشا یا بدن غذایی
یا بدن جسمانی از عیب هایش میشود .سه
شاتکارمای دیگر یعنی کاپالباتی ،نولی و
تراتاکاست که کمک میکند به مسلط شدن
بر اشفتگی های ذهن و متمرکز کردن ان.
تراتاکا پراکندگی های ذهن را کنترل می
کند .کاپالباتی فشــارهای روحی را از بین
می برد .نولی موجب برانگیخته شدن مرکز
پرانا در بدن یعنی مانیپورا چاکرا می شود.
یوگا از این تمرین ها شروع می کند. صفحه 15
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
بیس
دانش یوگا
مهندسیدرون
توچ
ه
ا
ر
م
DANESHE YOGA
بدن
بخش پانزدهم و پایانی در مورد بدن!
هواپیمارباییهورمونی
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شمارهی ۱۳۹قدم به قدم کتاب مهندسی درون (راهنمایی برای دستیابی
به سرور و سعادت) نوشتهی عارف و استاد بزرگ معاصر ،سادگورو ،مرور شد.
هدف از این سلسله نوشتارها صرفاً خوانش ِ گزارشوار و گام به گامی از کتاب
مذکور میباشد .هر چند که سادگورو به جهانی بودن ِ یوگا و رها بودن و عدم
تعلق ِ ان به فرهنگ و مذهب خاصی معتقد بوده و ان را در نوشتارهایش بارها
بیان کرده اســت ،ولی از انجایی که خاستگاه ِ نویسنده کشور هند است ،در
مطالب کتاب گاهاً مثال هایی از فرهنگ و جغرافیای ان کشور اورده میشود.
واضح است که در این موارد نمیتوان بر نویسنده خرده گرفت ،چرا که طبق
اصول هرمنوتیک ،انسانها محصول ِ محیطی هستند که در ان رشد یافته اند
و سرک کشیدن ِ ناخوداگاه ِ ما در گفتارها و نوشتارهایمان ،کام ً
ال طبیعی و
غیرقابل اجتناب است.
مقدمه
به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه
اســت و بخش دوم که در این شماره قسمت
پانزدهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی
برای پیمودن راه .تا کنون و در شــمارههای
پیشــین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی
قرار گرفتند .از جمله خاطرهی روشنشدگی
سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری» ،کنترل
خشم ،تعریف یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء
دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های
درونی و رسیدن به وحدت ،ابعاد ِ چهارگانه ی
وجود ِ ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با
هم کار کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم
ِ ســه بدن (یا ســه الیه) ،و حق ِ برابر جهت ِ
دستیابی به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندســی درون هم به
دانش یوگا شهریور| شماره 163
15 صفحه 16
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
شدت بر انها تاکید می کند) برای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصــل اول) توانایــی من در پاســخدهی
نامحدود است ،اما توانایی من برای واکنش
نشان دادن محدود است،
اصــل دوم) من صددرصد بابت هر چیزی
که هستم و نیستم مسئولم ،بابت ِ تواناییها
عـسرتم
و ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از
ان ،تعیین می کنم .من همان کسی هستم
که زندگی خودم را می سازم.
بخش دوم کتاب ،که به بررسی عمیق تر
و دقیقتر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ پرداخته
میشود ،به ســه بخش اصلی تقسیم شده
است که به ترتیب:
«بدن»« ،ذهن» و «انرژی» نامیده شدهاند.
ما تا کنون بخش بدن را بررسی نمودهایم
و در این شماره ،قسمت پانزدهم و پایانی از
بخش بدن را بررسی خواهیم کرد.
از شماره ی بعدی وارد بخش ِ ذهن شده
و قســمت اول از بخــش ذهن تقدیمتان
خواهد گردید.
در 14قسمت اخیر این
موارد به ترتیب زیر مطرح شد:
-1هستی ما به این بدن فیزیکی خالصه
نمیشود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار
اســت« .چیزی که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!»،
-2معنویت یعنی «ســفر نمــودن از بدن
ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بیکران و
بیحد و حصر ِ افرینش»،
-3حواس پنجگانه موجب ِ اعوجاج فکری
و استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات
ِ اصلی خویشتنمان می شود،
-4بدن ابزاری برای درک و دریافت جهان
هســتی بوده و به وسیله ی ان می توانیم
«کائنات را دانلود کنیم!»،
-5بــدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین اســت
و اصــل و بنیــادش از ان اســت؛ ارتباط
دادن بــدن با زمیــن (مثــل راه رفتن با
پــای برهنه) جزء تمرینــات معنوی مهم
محسوب می شود،
-6چرخــه هایی بر جهــان ماده و حیات
انسانی حاکم اســت .همچنین هماهنگ
شدن ِ سیکل های درونی انسان با چرخه ی
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دوازده ســاله ی خورشــیدی از اهمیت
بسیاری برخوردار است،
-7پنــج عنصر ،جایگاه انها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاکسازی انها،
-8رهایی یافتن از «چیزی» که در درون ِ
شماســت و شما دیگر قادر به نگهداشتن ِ
ان نیستید ،همیشه بزرگترین لذت است .و
البته مهم نیست این «چیز» چه باشد!
-9غذایی که میخوریم به مثابه ی سوخت
ِ ماشــینی اســت که حاوی انرژی حیاتی
بــرای زندگی ادمیســت و بایــد به دقت
برگزیده شود،
-10بدن یک سیستم است و متناسب با
کارکــرد ان می توانیم نوع ِ غذایی که می
خوریم را انتخاب کنیم،
-11تناسب میان ِ غذاهایی که می خوریم
بسیار مهم است؛
غذا خوردن بــا حضور و اگاهی مهمترین
تمرینی هســت که می توانید در رابطه با
سالمت تغذیه در پیش بگیریم.
-12چگونه اجتناب ِ اگاهانه از غذا خوردن،
باعث قدرت روحی و معنوی ما می شود.
-13ماهیت اســترس و اینکه چگونه در
میانــه ی فعالیت های روزانه ارام بمانیم و
با جریا ن زندگی نجنگیم.
-14ماهیــت قــوای جنســی و ارتباط ِ
واقعی میان دو جنــس مذکر و مونث در
علوم ودایی.
در این شــماره ابتدا در مــورد ِ غریزه ی
جنســی و علت ِ اصلی تقالی انسان ها با
این موضوع صحبت شده و در ادامه ماهیت
ِ میرا و فناپذیر ِ بدن ِ فیزیکی خاطر نشان
خواهد شد.
هواپیمارباییهورمونی
یکبار کســی از من پرســید « :ایا عجیب
نیســت که انســانها بیش از هر غریزه ی
فیزیکی ِ دیگری ،توسط غریزه ی جنسی
تسخیر می شوند؟»
راســتش را بخواهیــد ایــن موضوع چیز
عجیبی نیست!
این موضوع فقط نوعی دزدی هورمونیست.
در هر صورت ،غریزه ی جنسی انقدرها هم
که گفته می شود ،یک غریزه ی قدرتمند
نیســت .بلکــه ان غریزه ای که بســیار
قدرتمند است ،گرسنگیســت .در بیشتر
اوقات فکر کردن به غریزه ی جنسی ،نوعی
رفتار وسواس گونه و اجباریست.
زمانی که شــما خردســال بودید ،اصالً
برایتان مهم نبود که هر انســانی چه نوع
اندام جنســی ای دارد .فقط ان موقعی که
هورمون هایتان شــروع به فعالیت کردند،
دیگــر قادر نبودید در مــورد ِ این موضوع
فکر نکنید.
و شــما خواهید دید که بعد از یک ســن
مشخص ،و زمانی که بازیگوشی ِ هورمون
ها فروکش می کند ،بار دیگر نســبت به
این موضوع بیتفاوت خواهید شد .شما به
گذشته نگاه خواهید کرد و باورتان نخواهد
شــد که ان کســی که انقدر درگیر ِ این
موضوع بوده است ،شما بوده اید.
واقعیت این اســت که چیز ِ اشتباهی در
مــورد بدن وجود نــدارد؛ تنها اینکه بدن،
محدود است .همچنین محدود بودن هم
چیز غلطی نیست .اگر شما با بدنتان گام
بردارید ،برخی لــذت ها را تجربه خواهید
کرد .اینکه بخواهید محدود باشــید ،جرم
و جنایت نیســت ،بلکه فقط یک زندگی ِ
ناتمام خواهید داشت.
تصور کنید فردا من به شما تکنیکی بیاموزم
تا تمام مردان و زنان ِ دنیا به دنبال ِ شهوت
رانی با شــما باشند .به شما قول می دهم
که شما همچنان ناراضی باقی خواهید ماند.
ذره ای لذت و اندکی درد اتفاق خواهد افتاد
،ولی شما همچنان در وادی ِ جسم و بدن ِ
فیزیکیتان زندگی خواهید کرد.
بدن ،فقط بقا و تولید مثل را می شناســد
و تنها جایی که چهارنعل به سمت ان می
تازد ،گورستان است.
بدن ِ شــما نوعی وام از طرف این کرهی
خاکیست .چیزی که شــما ان را «مرگ»
می نامید ،چیزی نیست جز بازپس گیری
این وام توسط مادرمان زمین .تمام ِ حیات
روی این کره ی خاکی ،فقط نوعی بازیافت
ِ زمین است.
شما ممکن اســت فکر کنید که در حال
حاضر به سوی دفتر کار ،منزل ،و یا مسابقه
فوتبال می روید ،اما تا جایی که مربوط به
بدن است ،شما لحظه به لحظه ،مستقیماً
به ســمت ِ قبرستان در حرکتید .در حال
حاضر شــما ممکن اســت این موضوع را
فراموش کرده باشــید ،ولی هر چه زمان
بگذرد ،این موضوع بیشــتر برایتان واضح صفحه 17
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
خواهد شد که این سرنوشت ،ماهیت ِ طبیعی
ِ بدن ِ فیزیکیتان اســت .اگر تنها چیزی که
می شناسید فقط بدنتان است ،که قرار است
ان را از دســت بدهید ،بنابراین جای تعجب
نیست که اضطراب و ترس همسفران ِ دائمی
شما باشند.
برخی افراد تصور می کنند که «ترس» جزء
الینفک و طبیعی از موجودیتشان است .در
حالیکــه اصال اینطور نیســت .ترس چیزی
نیست جز ناقص بودن ِ موجودیتتان! شما اگر
زندگی را با دیدگاهی وسیعتر و چند ُبـعدی
کشف نکرده باشــید ،و خودتان را صرفاً به
جنبه ی مادی حیات ِ خویش محدود سازید،
ترس ،طبیعی تریــن نتیجه ی این تصمیم
خواهد بود.
ایــا داســتان ِ جورج بـِــست را
شنیده اید؟
او یکی از مشــهورترین بازیکنــان ِ فوتبال ِ
انگلستان در زمان خودش بود .او مصمم بود
تا زندگیاش را به بهترین شیوه ای که بلد بود
بسازد .رسانه ها او را به عنوان کسی توصیف
کرده اند که همواره ســتارگان ِ مشهور فیلم
هــا و مدل های دنیای ُمد در زیر ِ ســایه ی
او بوده اند.
اما زمانی که به مرز سی و پنج سالگی رسید،
مردی بود شکسته ،بخت برگشته و اشفته؛ و
در سن 59سالگی از دنیا رفت .موضوع مهم
«مرگ» نیست ،بلکه ان شیوه ای که زندگی
می کنید مهم اســت .جورج ب ِســت ظاهرا ً
همه چیز داشت ،اما زندگی وحشتناکی را از
سر گذراند.
این موضوع به این خاطر اســت که شیوه ی
مادی محدود است.
بدن ِ فیزیکی ،نقش ِ مشخصی در زندگی و
حیات شــما دارد .اگر بخواهید این نقش را
انقدر بسط بدهید تا تمام ِ زندگی تان را در
بر بگیرد ،فقط زجر خواهید کشــید ،چرا که
در تالشــید تا یک توهم بیافرینید .زندگی،
میلیون ها شیوه برای خم کردن ،شکستن ،به
زانو در اوردن و اسیاب کردن ِ شما بلد است.
چیز ِ اشتباهی در مورد هورمون هایتان وجود
ندارد .اما زمانی که شما یک زندگی ِ اجباری
و وســواس گونه را در پیــش می گیرید ،در
حقیقت برده وار زندگی می کنید.
ممکن است زندگیتان خیلی هم خوب پیش
برود ،مثل شــغل عالی ،خانــواده ی خوب،
روابط رضایت بخش .اما به ارامی و همچنان
که وسواس ها و اجبارهای گوناگون رشد می
کنند ،ما بیچاره تر و بخت برگشــته تر می
شوید .چیزی در شما هست که نمی خواهد
برده باشد.
برای بسیاری از مردم ،رویای ثروت و دارندگی
و سعادت ِ فیزیکی ،چیزهایی هستند که انها
را به ســوی اعمال ِ یاساور و مذبوحانه سوق
می دهند .اگر به الیــه های زیرین ِ روکش
ِ پــرزرق و برق ِ تمد نها نگاه کنید ،اشــکال
ِ گوناکونی از ســوء استفاده های نفرت انگیز
را در انها خواهید یافت .ما حتی به فرزندان
خود نیــز رحم نمی کنیم .اینها عواقب عدم
توجه به تمام ابعاد ِ انســان بودن و محدود
کردن ِ خود به قلمرو محدود ِ جسمانی است.
امروزه مردم برای تبدیل ســاختن ِ بدن به
یک بت ،رنج های بیشماری پدید می اورند.
از منظر مــادی چیزهایی بهتر از مراقبتهای
بهداشــتی ،بیمه ،اتومبیل نمیتوانید بیابید.
شــما نسبت به هر نســلی قبل از خودتان،
امکانات رفاهی و راحتی بیشــتری دارید .اما
مردم به شدت رنج میبرند
.در جوامع مرفه تقریباً یک نفر از هر پنج نفر
فقط برای حفظ تعــادل روانی ،از نوعی دارو
استفاده میکند.
وقتی برای ســالم ماندن بایــد هر روز یک
قــرص بخورید ،قطعاً اســم ِ چنین چیزی
شادی نیست .شــما در استانه ی فروپاشی
هستید زیرا بخش کوچکی از زندگی خود را
به کل زندگی خود تبدیل کرده اید.
مرگ و ثروت
فقط ان زمان که ماهیت ِ فناپذیر ِ خودتان را
بشناسید ،اشتیاق خواهید یافت تا بدانید چه
چیز ِ بیشــتری در مورد ِ زندگی وجود دارد.
در همین هنگام است که مسیر معنوی اغاز
خواهد شد.
روزی روزگاری این اتفاق افتاد و ان زمانی بود
که دو مرد که بیش از هشتاد سال داشتند
با هم مالقــات کردند .یکی از انها دیگری را
شــناخت و گفت« :ایا در جنگ جهانی دوم
شرکت کردی؟» و دیگری گفت« :بله».
اولی پرســید در کجا و در کدام میدان نبرد
حضور داشتی؟
و دیگــری پاســخش را داد .ناگهان اولی
تشرزنان گفت:
«واویال! تو منو نشــناختی؟ بابا ما با هم
توی یک سنگر بودیم!»
بعــد از ان بود که با یکدیگر اُخت شــدند و
مدت طوالنی گپ زدند .تمام چیزی که انها
داشــتند ،فقط چهل دقیقه دیدار در میدان
نبرد بود .اما انها در مورد تک به تک ِ گلوله
هایی که از بیخ ِ گوششان گذشته بود حرف
زدند .انها بیشــتر از چهار ســاعت در مورد
همان چهل دقیقه حــرف زدند .وقتی همه
ی چیزهایــی را که در مــورد ان زمان می
توانســتند بگویند تمام شد ،یکی از دیگری
پرسید« :از جنگ به اینور چکار می کنی؟»
و دیگری گفت:
«هیچی! طی شصت سال گذشته فقط یک
فروشنده بودم!»
ان چهل دقیقه ،به تمام ِ زندگی ِ ان دو نفر
معنا می داد ،چرا که در لحظه لحظه ی ان
فناپذیری ادمی را با تمام وجود لمس کرده
بودند .در طــول ِ نبرد ان ها پیوندی عمیق
ایجاد کرده بودند .اما فراتر از ان ،زندگی این
مرد را می شــد فقط در یک جمله خالصه
کرد :او فقط یک فروشنده بود.
وقتی شــما از طبیعت ِ فناپذیــر ِ خود اگاه
می شوید ،ژرف اندیشی غیرقابل توصیفی را
کشف می کنید .اگر شما نمی توانید ماهیت ِ
ابدی و فناناپذیر ِ خود را درک کنید ،اق ً
ال ان
ماهیــت ِ فناپذیرتان را بفهمید .مرگ پایان ِ
زندگی نیست.
خیلی ســاده ،مرگ فقط پایان ِ بدن است.
اگر شما با شناختی که عمیقاً مبتنی بر ُبـع ِد
مادیتان است زندگی کنید ،بیشتر و بیشتر
با مرگ دست و پنجه نرم خواهید کرد ،چرا
که مرگ پایانیست بر بدن .فقط زمانی که با
حقیقت ِ میرایی ِ خودتان چشــم در چشم
شوید ،اشتیاق به فراتر رفتن ،شکل واقعی به
خود خواهد گرفت.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
17 صفحه 18
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
مارماتراپی
روشی ایورودیک برای پاکسازی بدن
نویسنده:ناهید موسوی
مارماتراپــی هنر کار با نقــاط خاص بدن
با انگیزه پاکســازی ،التیام و بهبود سطح
ســامت فرد و یکی از روش های درمانی
معرفی شده در ایوروداست.در این شاخه از
دانش سنتی ودیک معتقدیم که با تحریک
نقاط منحصر به فرد در بدن میتوان انرژی
حیات را میان بافــت های متفاوت که به
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دالیل ذهنی و فیزیکی دچار نقصان شده
اند از عامل بیماری زا زدود و ســامت را
به ان عضو بازگرداند.درمان به این طریق
بیشتر در جنوب هند مورد توجه بود و پس
از ان به عنوانی روشــی کل نگر در بهبود
سالمت عمومی اقبال همگانی یافت .مارما
تراپیست برای درمان امراض کهنه ،مانند
میگرن و افسردگی تا دردهای مقطعی از
تکنیک های ویژه بهره میبرد.تکنیک های
متعد از ماساژ دستی و سنگ داغ تا استفاده
از رنگ و نور و رایحه درمانی و دارو درمانی
و رژیم غذایی که هم خود فرد در ســطح
عمومی -و هم توســط متخصص اموزش
دیده به صورت ویژه انجام میشود .تمامی صفحه 19
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
دانش یوگا
DANESHE YOGA
روشی که برای بهبود یک اتفاق خاص در
بدن توصیه میشــود و ان چیزی نیســت
جز جریان ســالم و بالمانع انرژی حیات یا
همان پرانا
مارما چیست؟
مجموعه ای از نقاط انرژیک که اولین مرتبه
در ســطح بدن پراکنده اند.این نقاط هم
برای تشــخیص و هم برای درمان بیماری
کاربرد دارند.جمع مارما()مارمانی است()که
به معنی کلیه نقاط موثر اســت.در ایورودا
به 107نقطه مارما در بدن فیزیکی و یک
نقطه در بدن احساســی اشاره شده که در
مجموع 108نقطه اند.هر نقطه در سطح
با یک نقطه در درون بدن هم بسامد است.
بنابــر این تحریک ان بــر همان نقطه اثر
خواهد داشت.
مارماها کجا یافت می شوند؟
همانطور که گفته شد مارما یا نقاط انرژیک
در ســطح بدن هستند اما این بدان معنی
نیست که فقط در الیه های سطحی وجود
دارند.مارما ها در نقاطی یافت می شوند که
دو یا بیشــتر بافت با هم تالقی می کنند.
مانند ماهیچه و تاندون-استخوان و تاندون-
رباط و استخوان-عروق و تاندون-سیستم
عصبی و پوســت-لنف و ماهیچه .بخاطر
تنوع این نقاط شیوه اثر پذیری ان از انرژی
حیات یا پرانا ،نام مارما در زبان سانسکریت
به معنی راز یا واقعیت پنهان امده است.به
این دلیل پنهان گفته میشــوند که گرچه
نقاط در سطح پوست هستند اما در عمق
بدن ریشه دارند.
با توجه به موارد یاد شده حتما پیداست که
تنها با اطالعات محدود ماساژ نمیتوان یک
مارما تراپیست بود.برای این کار فرد باید به
دانش ایورودا در این زمینه مســلط باشد.
تمرین طبق متون و ممارســت فراوان در
یافتن علت مرض بر فرد مکشــوف میکرد
که کدام نقطه یا نقاط را برای درمان کدام
بیماری انتخاب کند تا خللی در بدن فرد
بیش از انکه بود وارد نشــود و درمان به
خوبی پیش رود.
مارماها چگونه کار میکنند؟
ماهاراشــی ماهــش ( )2008,در کتــاب
مارماتراپی قدرت دستان درمانگر ،مارما ها
را به یک کهکشان تشبیه کرده که هر کدام
مانند یک ستاره یا جرم اسمانی نوسان و
مدار ویژه خــود را دارند تا نظم کیهان بر
قرار باشد
.او مارماها را مانند دریچه انرژی کیهانی به
بدن ما می داند .واســطه تبدیل انرژی که
برای ما قابل رویت نیســت از بدن انرژیک
به بدن فیزیکی .مارماها هر کدام اراتعاش
حیاتی مختص به خود را دارند .این نقاط
در حالت سالمت کامل پرانا را به خوبی از
خود عبور داده و از طریق نادی ها به مراکز
اصلی و عمده انرژیک بدن یا همان چاکرا
ها میرساند.
پر واضح که اگر در این کهکشــان درونی
تعداد قابل توجــه از نقاط نتوانند بر طبق
هدف مشــخص خــود کار کنند و جهت
ناســازگاری را کــوک کنند یــا به دلیل
اختاللی از مدار خارج شوند سالمت فرد به
خطر خواهد افتاد.
بیماری های جسمی و ذهنی هر دو میتواند
بر ارتعاش این دریچه ها موثر باشند و عامل
افت انرژی در بدن شوند.
در ایــورودا هر مارما با یــک وایو(کارکرد
پرانا)،دوشا(گونه یا طبع)،داتو(:بافت بدن)
پوتاالتا(:کانال فیزیکی که می تواند عروق-
اعصاب یا لنف باشد) در تبادل است.
عوامل اثر گذار بر کارکرد مارماها:
.1غذای نامناسب
.2خواب کم یا زیاد.3استرس.4الودگی
.5نــور نامناســب ماننــد برخــی
نورهای مصنوعی
.6قطع ارتباط با طبیعت
حتی زمانی که ســعی می کنیم زندگی
مدرنمان را با الگوی ســالمی دنبال کنیم
باز هم عواملی میتواند بر سالمت ما خدشه
وارد کند.بســیاری از بیمــاری هــا مانند
خشکی مفاصل و کمردرد-اختالل حافظه-
چاقی-مشــکالت معده-پیــری زودرس
از این دســته اند.زیرا ما جریــان انرژی را
داریم اما ان را از الودگی پاک نمی کنیم.
حاال بهتر متوجه میشویم که مارما تراپی
چه می کند.
این نقاط را تحریک می کند با ماساژ مالیم
یا کمی عمیق که زمان جهت و فشار دست
درمانگر بستگی به تشخیص خود او و نوع
بیماری دارد .تا ان نقاط مسدود فعال شده
و انرژی حیات(پرانا ) را از خود عبور دهند.
به این ترتیب فرایند طبیعی سم زدایی و
پاک سازی فیزیولوژیکی پاسخ مناسبی به
این محرک است.دقت کنید تحریک پرانا
در اینجا به معنی اقسام پرانا نیست و تنها
خود عنصر حیات مد نظر است.
برخی از منافع مارما تراپی:
.1افزایش سطح انرژی
.2برطرف کردن احساس نامطلوب عاطفی
.3بهبود کارکرد معده و روده
.4کمک به تنظیم خواب
.5خون رسانی به پوست
.6کمک به درمان اعتیاد
.7رشد خالقیت در پی احساس رضایت از خود
.8تعادل دوشا
.9جوان سازی
یک تراپیست حرفه ای با تکیه بر دانش و اگاهی و تجربه
طوالنی مدت میداند کدام
روش را برای درمان کدام ضایعه استفاده کند تا نتیجه
مطلوب حاصل شــود.او مانند واسطه درمان یا محرک
انرژیست.بنابر این اولین قدم در پاک سازی مارما،مهارت
فردی و دانش خود درمانگر است.انگشــتان ما گیرنده
و فرســتنده اطالعات هستند.اوست که می داند مارما
را در کــدام جهت لمس کند و انرژی را به کدام ســو
هدایت کند
.بنابراین می تواند یک و یا ترکیبی از روش ها را امتحان
کند:
روغن داغ
روغن های طبیعی
روغن قی یا گی
سنگ های شفاف یا کریستال که در نقاط ویژه مانند
شاهراه اصلی تا تاج سر قرار داده می شود
سنگ داغ
نور قرمز
رایحه خاص
داروی ایورودیک
ارتعاش درمانی
صوت درمانی
الزم به ذکر اســت در کنار شناخت کالبد فرد ،درمان
یک درمانگر زمانی موثر است که خود را از دانش روز
بی بهره نداند ،علوم قدیم به مدد بینش خالص و صرف
زمان طوالنی متخصصینش از یک سو و از سوی دیگر
تالش عالقه مندان دنیای مدرن به بازگردان انسان به
اصول طبیعی زندگی مدت هاست به محافل اکادمیک
راه یافته و ذکر نام های سنتی بدلیل اشنایی خواننده
با دقت پیشنینان برای رسیدن به کنه مطالب مرتبط
با بدن انسان است
.
تطبیق دادن اسامی تنها زمانی مجاز است که خدشه ای
به اصل موضوع وارد نشود بنابر این شایسته است هنگام
مطالعه این مطلب منابع مرتبط بررسی شود
.
Dr.Eshrott Ernest , Marma therapy The healing.1
2009,power of your hands
www.http://chopra.com,Learn all about marma point.2
2019,therapy
www.http://Yoga pedia,Erin Easterly,marma.3
2019,therapy
دانش یوگا شهریور| شماره 163
19 صفحه 20
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
از کندالینی بیشتر بدانیم
سید عبدالحمید موحدی
درون هر یک از ما نیروهای نامحدودی
نهفته است ولی تا زمانی که خود به ان ها
اگاه نشده ایم ،از طریق هیچ کتاب مقدس
و یا فرستاده ای ،هر چقدر کلماتشان گویا
و رســا باشــد ،قادر نخواهیم بود به وجود
چنین توانایی هایــی در خود پی ببریم؛ و
طبیعی است که اینطور باشــد .زیرا این،
خود فریبی محض اســت که ما به چیزی
که نمی شناسیم معتقد باشیم.
درون هــر یک از ما المپــی الکتریکی
وجــود دارد که موجب نورانی شــدنمان
می شود .ولی اگر ارتباط این المپ با منبع
نیرویش قطع شــود روشــنایی خود را از
دست می دهد .پس اگر جریان الکتریسته
بــه المپ نرســد ،به جای روشــنایی ،در
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاریکی فرو می رویــم و دیگر از المپ هم
کاری ساخته نیست.
مرکزی که راجع به ان صحبت می کنیم،
کالب د است که به دور کالبد فیزیکی کشیده
شده و با چشم غیر مسلح قابل رویت نیست.
نــام ان کالبد اتری اســت و توانایی های
فراوانی در ان نهفته اســت .مراکز انرژی
یا چرخه ها یــا چاکراها ،همچنین اگاهی
ماورائی ،حس ششم ،چشم سوم و ...در ان
واقع است و ان ها را از طریق پنج حس به
کالبد فیزیکی انتقال می دهد.
همانطور که قبال اشاره کردیم ،تا زمانی
که جریان الکتریســته در المپ راه نیافته
اســت ،ان المپ همچنان خاموش باقی
می ماند و به محض این که به ان برســد
فعال و نورانی می شود ،ولی جریان برق به
خودی خود دیده نمی شــود ،حتی اگر در
سیم جاری باشد؛ نیروی برق ،برای اشکار
شــدنش به المپ نیز نیازمند است .پس
برای ظهور نور ،هم به جریان الکتریسته و
هم به المپ نیاز داریم .نیروی حیاتی در ما
وجود دارد اما نمی تواند خود را اشکار سازد
مگر اینکه به مرکزی برسد که رویت ان را
امکان پذیر سازد.
محلی که انــرژی حیاتی در ان ذخیره
شــده ،انتهای ســتون فقرات است ؛ این
محل ،حوزه ای از کالبد اتری اســت که در
نزدیکی مرکز مربوط به احساسات جنسی
قرار دارد .به همین دلیل اســت که ان را
انرژی (کندالینی) می خوانند.
دلیل دیگری که ان را کندالینی می نامند،
این است که شباهت زیادی به ماری دارد
که به دور خود حلقه زده و خوابیده است
.اگر شــما تا به حال مار خفته ای را دیده
باشید متوجه شده اید که چطور در حالی
که ســر خود را باال نگه داشته به دور خود
حلقه زده و خوابیده است .ولی اگر مزاحم
این مار خفته شــوید ،او بیدار می شــود،
حلقه اش را باز می کند و سرش را به طرف
باال به حرکت در می اورد.
دلیل دیگری که به این انرژی ،کندالینی
می گویند ،ان است که این نیروی زندگی،
که مانند بــذر اولیه حیات اســت ،دقیقا
در نزدیکی مرکز تناســلی قــرار دارد و از
همانجاســت که زندگی از جهات مختلف
گسترش یافته و رشد می کند.
بهتر است بخاطر داشته باشید که لذت
ناچیزی که از برقراری یک ارتباط جنسی
حاصل می شود ،در واقع ناشی از ان ارتباط
نیست ،بلکه حاصل ارتعاشاتی از این مرکز
حیاتی اســت که در طول ارتباط جنسی
ایجاد می شود .مار خفته در اثر این ارتباط،
از جای خود حرکــت می کند و ما چنین
می پنداریــم که باالترین لــذت زندگی را
تجربه کرده ایم .ما هرگز نمی توانیم تصور
کنیم که اگر مار به بیداری کامل برسد ،از
تمام وجــود ما عبور کند و به مرکز نهایی
که در باالی ســر قرار دارد برسد ،واقعاً چه
اتفاقی خواهد افتاد؛ چون تجربه ای کامال
ناشناخته است. صفحه 21
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
عنصر اب از ملزومات تمرینات یوگا
DANESHE YOGA
نویسنده :شانون فارلی
مترجم:شکوفه شنوا فالح
بیاموزیــد که چگونه توجــه به عنصر اب
در تمریــن یوگا به بدن شــما می اموزد
که جریان داشــته باشد و این تمرین می
تواند احســاس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق
و لذت شــما را تا حد زیادی افزایش دهد
.بدون اب ،هیــچ تو ،من ،گربه ی بامزه ام
که کنارم نشسته باشــد ،یا درختان سبز
بلند بیرون پنجره ام وجود نخواهد داشت.
اب یکی از حیاتی ترین عناصر حیاتی است.
هیچ یــک از ان چیزهایی که ما به عنوان
عناصر حیاتی می شناســیم بدون وجود
یک منبــع اب معدنــی در زمین وجود
نخواهنــد داشــت.به عنوان انســان ،در
واقع ،ما بیشــتر از اب تشــکیل شده ایم.
بــه طــور متوســط 60 ،درصــد از بدن
انســان بالــغ را اب تشــکیل مــی دهد
در حالــی کــه نــوزادان حــدود
هســتند.
اب
درصــد
75
بنابراین ،منطقی اســت که فلســفه های
باســتانی در مورد ســامت و معنویت به
ما می اموزد کــه پنج عامل اصلی جهان:
-اب ،زمین ،اتش ،هوا/باد ،اتر/فضا-
و تاثیــرات انها بر بدن انســان می تواند
به کیفیت زندگی ما کمــک کند .به این
صورت که سالم تر و شادتر زندگی کنیم.
یوگا به طور ذاتی با پنج عنصر مرتبط است.
مطالعــه ی یوگا و اب به بدن شــما می
امــوزد که جریان داشــته باشــد .ا
یــن عناصر میتوانند به چاکراها ،مراکز
انرژی درونی مرتبط با حاالت و بیماریهای
مختلف مرتبط باشــند و هدف تمرینهای
یوگا رفع انســداد یا حفظ تعادل اســت.
اما ارتباط یوگا مهم تر از ان است .یوگا این
ایده را می دهد که می توانیم ذهن ،بدن و
روح را با تسلط بر ترکیب انرژی های ظریف
درون خود -انرژی هایی که دارای ویژگی
های عناصر طبیعی هستند -شفا دهیم.
این تفکر در اصل از فلسفه هند باستان و
زیربنای یوگا و ایورودا سرچشمه میگیرد.
قبــل تر گفتیم که مطالعــه یوگا و اب به
بدن ما می اموزد که جریان داشته باشد .
اب به عنــوان یک نیــرو دهنده ،خنک
کننده و ارام بخش در نظر گرفته می شود
که برای حفظ سالمتی و طول عمر ما نیاز
است .با چاکرای دوم مرتبط است و عنصر
احساس ،خالقیت ،شهود ،اشتیاق و لذت را
تقویت می کند .سنت باستانی یوگا در مورد
مصرف عناصر اتش و اب صحبت می کند
که نمادی از انرژی ها و قطبیت های مردانه
و زنانه است .نانسی گودفلو ،مدیر یوگا در
ویالهای پرانامار در سانتا ترزا ،کاستاریکا ،
توضیح می دهد که اب اصل زنانه اســت.
منبع اب اصل نقدینگی ،پذیرش ،تسلیم و
شفافیت است .از نظر بدن ،عنصر اب در لگن
و لگــن ما به عنوان نگهدارنده ی اب های
داخلی اندام های تناسلی و دفع ان هاست .
ِ
با در اغوش گرفتن عنصر اب ،به خود اجازه
می دهم تا با موقعیت های زندگی خود بدون
زحمت بیشتر جریان داشته باشیم.میتوانیم
ماهیچه های تحتانی بدن را در اســترس،
فشــار یا زمانی که احساس میکنم تحت
فشار قرار میگیریم منقبض و منبسط کنید.
بــه گفته دکتر دیپاک چوپــرا ،این کار
بصورت مکرر باعث می شود که ماهیچه ها
به راحتی ازاد شوند و روند «به دام انداختن»
احساسات را ایجاد کنند و انرژی به مرکز
احساســات و خالقیت هایتان جریان یابد
.به گزارش مرکز دکتر دیپاک چوپرا زمانی
که اب بدن تامین می باشــد ،می توانید
به راحتی با دیگــران ارتباط برقرار کنید،
احســاس رضایــت و ارامــش
کنیــد ،همــه چیــز را رهــا کنیــد
،برای شادی و لذت بردن و خالقیت خود را
انجام دهید .یک عنصر اب نامتعادل ممکن
است باعث شود از نظر عاطفی احساس بی
ثباتی ،تنش و گیرکردن داشــته باشید».
در واقع اتصال به عنصر اب در یوگا به بدن
ما این امکان را می دهد که ماهیچه های
نشیمنگاه را تقویت و تنش را ازاد و انرژیِ
"چــی" را جذب کنیم و روان تر شــویم .
برخــی از راه هایی که مرکز دکتر دیپاک
چوپــرا برای تولید عنصــر اب در تمرین
یــوگا توصیه می کنــد عبارتنــد از:الیه
های عمیقتــر خود و همچنیــن رهایی
از احســاس و درک ذهنتــان را بررســی
کنید٬پرانا را در دنباله به حرجت دراورید.
٬ژست هایی را بگنجانید که لگن شما را هدف
قرار مــی دهد.تکنیک های مختلف مانند
نفس اوجی را برای تقلید از دریا بیاموزید.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
21 صفحه 22
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
سی تای
سید محمد رضا موحدی
ســی تای یک نوع درمان ژاپنی است که
عمدتا شیوه های سالم ماندن بدن انسان
را از طریق حرکت و لمس تجربه می کند.
شالوده ی درمان سنتی سی تای همراهی
درمان جو در ایجاد حرکت خود به خودی
و احیاء کننده در بدنش است
.این حرکات کامال شــخصی و از فردی به
فرد دیگر متفاوت میباشد.
تفاوت های این حرکات تاکیدی بر تفاوت
های انســانی و مولفه ای برای شــناخت
خصوصیــات خاص فیزیکــی و روانی هر
فرد می باشد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هاروچیکا ناگوچــی (ژاپن )۱۹۰۹-۱۹۷۹
تدوین کننده و توسعه دهنده این سیستم
درمانی می باشــد .سیستمی که در طول
۲۰ســال تبدیل به درمانی موثر و بردن
سوغاتی جالب و شفابخش از سوی ژاپن به
دنیای غرب و عمدتا اروپا شد.
کات ســومی مامین (شــاگرد مســتقیم
ناگوچی در ســال ۱۹۷۲بنیان گذار روش
سی تای در بارسلونا شد.مدرسه سی تای
در بارسلونا در تمامی این سال ها تا به امروز
فعالیت دهی خود را با درمان تعداد کثیری
متقاضی ادامه می دهد.
بخش هــای متمایــز و مهم
سی تای:
قدرت خود تنظیمی:
ســی تای بدن را پدیده ای زنده می نگارد
کــه میــل و گرایش اساســی اش تحقق
تقدیر ســامت است .بدن انسان مرتبا در
جستجوی کســب و حفظ تعادل درونی
در مقابــل عوامل و واقعیــت های دنیای
خارج اســت .وقتی خمیازه یا اهی عمیق
می کشیم و یا سرفه ای می کنیم در واقع
بدنمان به شیوه ی جنگی شخصی در هر صفحه 23
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فــرد با این اعمال در جســتجوی احیای
چیزی یا حسی گمشده است تا به تعادلی
بهتر برسد .مثال کسب ارامشی بیشتر و این
نحوه ی تنظیم خودکار بدن انسان است.
تحقق خود به خودی سالمت بدن انسان از
طریق حرکات مختلف و در جهات مختلف
امکان پذیر است.گاهی جلوه ی قوی ترین
تمایل (خود تنظیمی) به اشــکال مختلف
بیان می شود :درد ٬سرفه و ...
ما عــادت کردیم که این جلوه ها را منفی
ارزیابی کنیم.در صورتیکه انها فقط مولفه
هایی برای رسیدن بدن به تعادل می باشند
.ســی تای برای ما این واقعیت را مطرح
می کند که این عالئم نمایش نیاز بدن به
خود تنظیمی در ارگانیسم است.این خود
تنظیمی گاهــی از طریق حرکات خود به
خودی و احیاء کننــده صورت می گیرد.
حرکاتی که با هماهنگی (جمجمه ستون
فقرات و لگن خاصره) صورت می گیرد.
کاسه سر (جمجمه) ستون فقرات و قسمت
لگــن خاصره بخش هــای هدایت کننده
انرژی اساســی بدن را شامل می شوند و
مسئول ســازماندهی نهایی تمام فعالیت
های ســلولی هســتند(.طبق فلسفه ی
سی تای)
شامل ۵بخش می باشد:
-۱جمجمــه (یکــی از مراکــز مهــم
سیستم عصبی)
-۲قفسه سینه و اعضای زیر مجموعه ی ان
(سیستمحرکتی-تنفسی-تعریق)
-۳گوارشی (مرکز قسمت جذب و گردش )
-۴ادراری (مرکز قسمت دفع)
-۵لگن خاصره (مرکز قسمت تولید مثل و
احیاء سلولی)
سی تای برای سرزندگی سالمتی
تعــادل و هماهنگــی بین قســمت های
متشکل جمجمه و ســتون فقرات و لگن
خاصره را ضروری می داند.
این مهم در تمرینات ســی تای از
طریق ۵حرکت :
-۱افقی
-۲به جلو
-۳به طرفین چپ و راست
-۴چرخش
-۵و بالخره حرکت به ســمت مرکزیت
بدن انجام می گیرد.
این هماهنگــی ماحصل ارتبــاط بین ۵
سیســتم حیاتــی و تمــام فعالیت های
ارگانیســم زنده می باشــد کــه از طریق
انجام منظم سی تای هماهنگی طبیعی و
خدادادی بین حاصل می شود.
پراتیک سی تای:
روش سی تای بسیار ساده است و مراحل
مختلف مشاهده ی دقیق و بدون قضاوت
و توجه به بدن را شــامل می شود .این امر
از طریق تمرین های تنفســی و حرکتی
انجام می گیرد.
حرکات ســی تای شــامل :کاتســوگن
اندو یوکیجیوکی و تاهیکی هستند.
هر کــدام از این تمرینات با ریتم تنفس و
حرکت درمانگر ســی تای یا تمرینات دو
نفره با درمانجو انجام می شود.
سی تای بسیار فراتر از انجام چند حرکت
فیزیکی یا تنفسی است.
سی تای یک فلسفه و فرهنگ زندگی بر
مبنای مشاهده و احترام متقابل به نیازهای
منحصر به فرد افراد می باشد.
در امتداد این مشــاهده ســی تای سوهو
همراهی درمانگر ســی تای با درمانجو در
تشخیص قسمت هایی از بدنش که نقش
بیشتری دارد به نوعی به همراهی و درمان
متقابل می انجامد.
اصول اساسی سی تای نزدیکی تنگاتنگی
برپایه ی پزشکی سنتی ژاپن دارد .اصول
فلســفی ان را میتــوان عــدم قضاوت و
مشاهده و احترام شخصی بیان نمود.
برای اطالع بیشتر میتوان به این سایت رجوع کرد:
WWW.SEITAI.CVP.COM
ادرس سایت های مرتبط:
WWW.ESPAIDO.VOM
WWW.LEITAI.CVP.COM
دانش یوگا شهریور| شماره 163
23 صفحه 24
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
استاد مهربابا
ترجمه :اذر درویش حسن
مهربابا (روان شهریار ایرانی) روز 25فوریه
ســال 1894در یوفا هندوستان دیده به
جهان گشود .نســب والدین او به ایرانیان
زرتشتی برمی گشت .در زمانی که مهربابا
دانش اموز مدرســه بود ،به دلیل داشتن
قریحه عشق و محبت و بخشندگی مورد
توجــه بود .با این حال هیچ نشــانه ای از
تقدیری که در پیش رویــش بود از خود
بــروز نمی داد .در ســال ،1913باباجان،
بانویی مســلمان و روحانی را مالقات کرد.
این بانوی روحانی برای مهربابا مانند یحیی
تعمیدی برای مسیح بود و این نوجوان را با
حقیقت استعداد درویش اگاه کرد .باباجان
بوسه ای به پیشانی مهربابا زد و از ان پس
از حقیقت ذاتی مهربابا پرده برداشته شد.
مهربابا پس از هفت سال شاگردی زیر نظر
باباجان ،اُیانیشــا ماهاراج و ســایر اساتید
وظیفه اصلیش را اغاز کرد.
در اوایــل دهــه 1920اولیــن گــروه از
پرتوجویــان به دور او گــرد امدند و لقب
مهربابا به معنــای درمهربان را به او دادند.
مهربابا گروهی از مریدان خود را به شــهر
بمبئی برد و انهــا را تحت تعالیم اخالقی
اولیه بسیار سختی قرار داد .سال 1923او
به منطقه ای متروکه خارج از احمدنگاردر
مرکز هندوســتان رفت و در انجا اشرامی
برپا کرد به نام مهراباد .به سرعت گروهی از
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاگردان زن نیز به این اشرام پیوستند .از
جمله شاگردان ویژه او که به ایشان ملحق
شدِ ،هرا ایرانی بود.
دهم جــوالی ،1925از این زمان مهربابا
وارد مرحله روزه ســکوت شد .از او سوال
شد که چگونه خواهد توانست اموزه هایش
را به شاگردانش منتقل کند
.انچه او پاســخ داد این بود :من هستم تا
انها را بیدار کنم نه اموزش دهم.
مهربابــا در ابتدا تعالیمــش را روی تخته
یا لوحی می نوشــت ،اما بعدها از نوشتن
اســتفاده نمیکرد بلکه با وسیله ی ایما و
اشاره دست و صورت مفاهیم را به مریدان
انتقال میداد .او بعدها اظهار کرد که :انسان
اصــول و فرمان خداوندی را نمی شــنود.
اصول و اخالقیات الهی از دیرباز برای انسان
فرســتاده شده اســت .پس تجلی کنونی
خداوند در این دوران نشانهء سکوت است.
در این زمان به قدر کافی کلمات و گفتارها
را میان یکدیگــر رد و بدل کردهاید .حال
وقت ان اســت که با این کلمات و مفاهیم
زندگی کنید .مهربابا روزه سکوت را از سال
1925تا لحظهء مرگش یعنی 43سال بعد
حفظ کرد
در دهه ،1920این استاد سه سفر به کشور
ایران داشت و در سال 1931اولین سفر به
غرب را اغاز کرد .او به همراه شاگردانش به
وسیله قایق به بندر مارسِ ی فرانسه رسیدند
(11ســپتامبر) و از انجا رهسپار انگلستان
شدند و در شهر لندن اقامت کردند .مهربابا
چند هفتــه در لندن ماند .مرکز اصلی که
او به اعتکاف نشســت شــهر لندن و شهر
دیون بود .او با بســیاری از شاگردان غربی
خود ،به گفته خودش عاشــقان راه دیدار
کرد .او قبــل از عزیمت به ایاالت متحده،
ســفرهای زیادی به کشورهای دیگر اروپا
داشت که برای انجام ماموریتش بسیار مهم
بودند .کشــورهایی چون ایتالیا ،سوئیس،
فرانســه ،انگلستان و اســپانیا .انچه خود
راجع بــه ماموریتش میگوید این اســت:
هدف ،در کنار هم قراردادن تمام مذاهب
و ادیان اســت ،مانند دانه های تسبیح .تا
بــه رفع نیازهــای هم با قدرت به ســیر
زندگی بپردازند.
اگرچــه مهربابا بــه امور مهمــی چون،
امــوزش و تربیت کــودکان ،تامین غذا و
لباس فقیــران ،مراقبت از بیماران جذامی
(کــه روح های زیبا در قفس های زشــت
بودند) ،پرستاری از بیماران اعصاب و روان
و مشتاقان عشــق الهی اقدام کرد اما ،کار
اصلــی او درمان رنج هــای روحی افرادی
بود کــه درد و االم را تجربه می کردند و
او این کار را بدون در نظرگرفتن سالمتی
ظاهری افراد انجــام میداد .راهکار او برای
این افراد ،بدســت اوردن نیروی عشــق
و محبت بود :من هســتم تا دانه عشق و
محبت را در دل هایتان نشانم .پس با وجود
تمام گوناگونی های ظاهری که در زندگی
با ان مواجه میشــوید و این بار را بر دوش
می کشید ،حس یکی بودن با ایجاد عشق
و محبــت در میان تمام اقوام ،باورها ،فرقه
ها و صفات مختلف مردم هند را به ارمغان
اورده ام .انچه که مورد تاکید او بود یکی
بــودن و برابری انســانها و ناپایدار و گذرا
بودن گوناگونی ها و اختالفاتی است که در
طبیعت انسان ها وجود دارد .انسانها همه
تفاوت های مذکر و مونث ،ســیاه و سفید،
غنی و فقیر ،زشت و زیبا را در طول زندگی
حس می کنند که ایــن فرق ها همچون
پوشیدن و دراوردن لباس های گوناگونی
هستند که با انتخاب خود انجام می دهند.
در سال ،1949مهربابا طریقتی را پیگرفت
با نام حیات نو او به همراه شــاگردان زن و
مرد تا سال 1952در سرتاسر هندوستان
سیر میکرد .در این مدت زندگی بی یاوانه
و بیامید او با همراهانش به صورت ناشناس صفحه 25
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بــرای تامین خوراک و وســایل زندگی از
دیگران کمک میخواســتند و به سخاوت
مردم اعتماد کردند.
پــس از اتمام دورهءحیــات نومهربابا در
ایاالت متحده رفت و در اُکال ُهما در تصادف
با خودرو مصدوم شد.
او بعدها توضیح میداد که جسم مادی من
دچار صدمه و شکستگی شده است .چون
چهارچوب صورت مادی در عصر ماشینی
درهم شکسته شده است ،به صورت معنوی
زندگی اتصال پیدا کردهام
دومین حادثه تصادف در ساتارا () هند،
سال1956رخ داد.
در ایــن حادثه اســتخوان لگن مهربابا به
شدت اسیب دید
بطوریکه پزشــکان در توانایی او برای راه
رفتن تردید داشتند .با وجود اینکه مهربابا
درد و رنج بســیاری را متحمل شــد ،اما
توانست بر این ناتوانی فائق اید و قدرت راه
رفتن پیدا کند.
مهربابا ،این اســتاد بنــام توضیح میداد:
همه ی ادیان،پیامبران،قدیسین و رهروان
راه حقیقت ،همــواره ،به ان یگانه ی ازلی
و ابدی معتقدند که انسانها را با رهنمون
های معنوی به سوی عشق خدایی رهسپار
می کند.
در ســال ،1969زمانی که مهربابا جسم
مادیش را رها کــرد و از این جهان رخت
بربســت خبر درگذشــت او به سرعت در
سرتاسر دنیا انتشار یافت
.پیام خبر اینگونه بود:اواتار مهربابا ،جسم
خاکی اش را در ساعت 12ظهر سی ُام ژانویه
رها کرد تا در قلب رهروانش جاودانه بماند.
بدنش را در مقبرهای در مهراباد به خاک
سپردند که امروزه انجا مکانی ست که همه
روزه مردم از سرتاسر دنیا برای دیدارش به
انجا می روند.
تاگور شاعر زمین
نویسنده :ارونندو بنرجی
مترجم :نگار سنجری فر
ناشر :میراث فرهیختگان
مرکز پخش09012885353 :
C H A K R A M A T
چاکرامت
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن چاکراها و به
جریان انداختن انرژی در همه اندام های بدن روی تختی که هزاران
میخ در ان بکار رفته بود می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا
انجام می دادند تا نه تنها بیمار نشــوند بلکه همراه با نشاط و ارامش
از عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام از این روش
کهن مرتاضان هند مبادرت به ســاخت و تولید تشکچه سوزن دار
قابل استفاده برای عموم بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار
نموده است.
چاکرامت تشکچه ای سوزنی است که استفاده از ان سالمتی را برای
همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا شهریور| شماره 163
25 صفحه 26
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
نا د ی شو د ا نا
نویسنده:عیسیاگودو
مترجم:علی دارابی
حفره بینی جایگزین
نادی شودانا یک تمرین تنفسی یوگا است
که به ما کمــک می کند تا پرانای خود را
متعــادل کنیم و دوگانگی خــود را درک
کنیم .هدف اصلی ان پاکسازی و پاکسازی
کانال های ظریف ذهن و بدن ما است و در
عین حال جنبه هــای مردانه و زنانه ما را
متعادل می کند.
همه ما دو قســمت داریم ،اغلب با معانی
متضاد ،مانند دوگانگی خیر و شر ،روشنایی
و تاریکی ،روز و شب ،سیاه و سفید ،مذکر
و مونث و غیــره .هر جنبه ای از زندگی از
تعامــل متوازن نیروهــای متضاد و رقیب
ایجاد می شود .برای شکوفایی در زندگی،
ســطوح انرژی ما نیاز بــه تعادل و مکمل
یکدیگر دارند.
نادی شودانا در کمک به کاهش اضطراب،
ارامش ذهن و بدن ما ،و ارتقای حس کلی
رفاه موثر است.
اشتباهات رایج
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از فشــار دادن بیش از حد روی هر سوراخ
بینی خودداری کنید.
از فشار دادن بیش از حد با نفس خودداری
کنید .نفس شما باید تا حد امکان طبیعی
جریان داشته باشد.
اگر متوجه شــدید که بازوی شما خسته
شده اســت ،می توانید از چند بلوک برای
استراحت دادن به ارنج خود استفاده کنید.
نکات
نوک انگشتان ســبابه و وسط را به سمت
داخل تا کنید تا زمانی که کف دســت را
در پایه شست راست لمس کنند (ویشنو
مودرا).
برای بستن سوراخ راست بینی از انگشت
شست راست استفاده کنید .از سوراخ چپ
بینی و به عمق شکم نفس بکشید ،سپس
در قسمت تاج سر کمی مکث کنید.
سپس با انگشت حلقه دست راست سوراخ
چپ بینــی را ببندید و همزمان ســوراخ
راست بینی را ازاد کنید.
از طریق بازدم
ســوراخ بینی سمت راســت؛ به ارامی در
انتهای بــازدم مکث کنید .با بســته نگه
داشتن سوراخ چپ بینی ،یک بار دیگر از
سوراخ سمت راست نفس بکشید و اجازه
دهید نفس به سمت راست حرکت کند.
سپس از انگشت شست راست برای بستن
سوراخ راست بینی استفاده کنید
سوراخ چپ بینی را رها می کنید بازدم را از
طریق سوراخ چپ بینی انجام دهید و نفس
را به سمت چپ بدن برگردانید .در انتهای
بازدم به ارامی مکث کنید.
نکته:
هوشــیار بودن در مورد نفس خود ،اگاهی
نسبت به زندگی خود است.
بهترین ابزار برای تعادل احساسات و اتصال
به لحظه حال اســت و تمرین روزانه می
تواند زندگی شما را تغییر
دهــد و به شــما کمک می کنــد ارام تر،
متمرکز و متعادل باشید
منبعYogajournal: صفحه 27
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
اکرویوگا
مترجم :منیژه کیانی
تمرین هــای تعادلی یوگا به ویژه تمرین
های اکرویوگا نه تنها روی تقویت عضالت
و انعطاف پذیری بدن تاثیردارند ،بلکه برای
مغز و سیســتم عصبی نیــز تمرین هایی
فوق العاده محسوب میشوند.هنگام انجام
حرکات متفــاوت در اکرویوگا و تمام انواع
ان از جملــه اکرو وینیاســا ،مغز به طور
چشــمگیری تحریک می شود؛ مخصوصا
مخچه و قشــر جلویی مغز که پیش بینی
پیام هــای دریافتی از بدن و تطبیق با ان
ها را امکان پذیر می سازند ،مناطق مربوط
بــه تمرکز نیز به طرز قابــل مالحظه ای
هنگام انجام تمرینات فعال می شوند .این
مناطق مغز ،مســئول یادگیری ،حافظه و
عملکردهــای اجرایی باالتری چون هوش
ما هستند.به طرز جالبی ،جنبه اجتماعی
اکرویوگا نیز مغــز را تحریک می کند .در
طول اکرویوگا شــما با یــار تمرینی خود
چنان در ارتباط هستید که حرکات ظریف
و ارتباط غیر کالمی شــما ســمت راست
مغــز را کامال فعال می کند .این ســمت
مغز همان جایی اســت که مراکز کنترل
احساســات و توانایی مهارکردن فردی از
انجا می اید و به ما اجازه می دهد پاســخ
های مناسبی چه از لحاظ اجتماعی و چه
احساسی به موقعیت های متفاوت بدهیم.
یکی از مهمترین جنبه های تمرین اکرو
یوگا ،تمرین دائمی تعادل در حرکات است،
که یکی از مهم ترین سیســتم های بدن
یعنی سیستم وســتیبوالر را تحریک می
کند .قبــل از بیان اثرات تمرین اکرو روی
این سیستم ،بهتر است کمی در مورد ان
بیشتر بدانیم.در گوش داخلی ساختمانی
به نام دستگاه وستیبوالر (دهلیزی)وجود
دارد که به ان سیستم تعادلی نیز گفته می
شود .این سیستم عمدتا ورودی هایی را از
محیط حرکتی و موقعیت ما در فضا فراهم
می کند و به مغز می فرستد.هرچند حفظ
تعادل ،شناخته شــده ترین عملکرد این
سیستم است اما به دلیل ارتباطات عصبی،
این سیســتم نقش های مهمی در حفظ
پوسچر ،تون عضالنی ،هماهنگی حرکتی،
بینایی و ...دارد.حرکات ما شــامل حرکات
چرخشــی وجابجایی هســتند .سیستم
وستیبوالر برای نشــان دادن این حرکات
از کانال های نیــم دایره ای برای حرکات
چرخشــی و اتولیتها برای جابجایی های
خطی و افقی تشکیل شــده است .انها با
مایع و سلولهای مویی پر شده اند که وقتی
سر حرکت می کند ،مایع نیز حرکت کرده
و سلول های مویی را تحریک می کند .پس
از ان سیستم وستیبوالر سیگنال هایی به
ساختارهای عصبی ،که حرکات چشم ما را
کنترل می کنند و عضالتی ،که ما را ســر
پا نگه می دارند می فرســتد .رشته های
عصبی از این تشکیالت پایه های اناتومیک
رفلکس چشــمی -دهلیزی را فراهم می
کند که بــرای بینایی واضح الزم اســت.
انشعابات عصبی به عضالت نیز وضعیت ما
را برای این که بتوانیم تعادلمان را در حالت
ایســتاده حفظ کنیم ،کنتــرل می کنند.
سرعت از ملزومات حس وستیبوالر است
و ما در صورتی می توانیم یک بینایی واضح
و روشن داشته باشیم که حرکات چشم ما
بی درنگ با حرکات ســر تطابق پیدا کند؛
در غیر این صورت بینایی ما ،همانند عکس
برداری با دستی لرزان خواهد بود .وظیفه
تطابق بخشی بین سیستم بینایی و حرکات
سر به عهده سیستم وستیبوالر است .
وقتی به هر دلیلی مثل حادثه یا بیماری،
عملکرد سیستم وســتیبوالر کاهش یابد
حرکات سریع ســر دیگر نمی تواند حس
شــود ،در نتیجه حرکات جبرانی چشــم
ایجاد نمی شود و بیمار نمی تواند در طی
حرکات ســر به کمک ان به نقطه ای در
فضا تمرکــز کند.عالوه بر ان مشــکالت
سیســتم وســتیبوالر می تواند منجر به
عالئمی از جمله تعــادل ضعیف ،افزایش
توان در فلکســور های اندام فوقانی (خم
کننده دســت ) و اکستانســور های اندام
تحتانی(صاف کننده های پا) ،ســر گیجه،
مشــکل در جهت یابی فضایــی ،افزایش
ضربان قلب و میزان تنفس شــودبا توجه
به عملکرد مهم این سیستم ،مشاهده می
کنیم که تمرین اکرویــوگا و تقویت ان ،
چگونه میتواند اثر مفید و بســزایی روی
تعادل و ارتباطات عصبی داشــته باشد.به
طور کلی از فوایــد اکرویوگا ،می توان به
موارد زیر نیز اشاره کرد:اکرو یوگا
کمک میکنــد تا قدرت عضالت ,پاها وبازوها و قفسه سینه باال برود.
بدن را نرم و منعطف می کند. شما را نسبت به تصور فضایی از بدن اگاهمی سازد.
شــما را مقــاوم ســاخته و حافظــه راتقویت می کند.
ارتباطات شما را بهبود می بخشد. به تصمیم گیری ســریع شــما کمکمیکند و یاری می کند تا بر ترس از افتادن،
غلبه کنید.
می تواند چگونگی مواجهه با تعارضات رابه شما بیاموزد.
منابع:
https://yogainternational.com/article/view/yogasutrawww.yoga.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
27 صفحه 28
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
ارتباط میان ذهن و جسم
با سیستم عصبی لیمبیک
نویسنده:سارا رشید چهره برق
مقالــه تالیفی می باشــد و ترکیبی از
دانش و اگاهی هایی است که از طریق
مقاالت و کتب مختلف بدست اورده ام.
مقدمه:
گاهی برای بررسی یک موضوع بهتر هست
که ان را از زوایای مختلف دید تا هم اگاهی
ما از ان بیشتر شود وهم درک ما از موضوع
افزایش یابد.درســت مانند مسایلی که در
زندگی با انها روبرو می شویم .خواه ناخواه
همــه ما در طول زندگی خود با تضادهای
بسیاری مواجه می شویم اینکه ما چگونه
با این تضاد ها برخورد می کنیم نتیجه ما
را از سایر افراد متفاوت خواهد کرد.باید این
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مهارت را یاد بگیریم که مسایل زندگی را
از زوایای مختلف نگاه کنیم تا احســاس
بهتری به مــا بدهد ،تــا بتوانیم راه حل
هایی بهتــر را را برای حل انها پیدا کنیم.
اینجاســت که می توانیم ادعا کنیم نتایج
زندگی مــا و کیفیت زندگی ما متفاوت از
سایر افراد هست و زندگی با کیفیت بهتری
داریم ،زیرا هر بار با حل کردن مســایل و
تغییر دیدگاه خود توانسته ایم خودمان را
رشد دهیم.
ظرف وجــود خودمان را بزرگتر کنیم و از
هر لحظه زندگی فارغ از شرایط پیش امده
لذت ببریم.
تمام این صحبت ها را کردم که به شــما
همراهانم بگویم برای شناخت بیشتر بدن و
نحوه عملکرد ان بهتر هست که از زوایای
مختلف ان را بررســی کنیم تا بتوانیم در
شرایطی که سالمتی ما به خطر افتاده بهتر
بتوانیم ان را میدیریت کنیم و ســامتی
جسم و ذهن را برای خود به ارمغان بیاوریم.
شناخت وضعیت های مختلف بدنی:
پاسچر چیست؟
پاسچر یا همان وضعیت بدنی یعنی وضعیت
قرارگیری و ارتباط هر یک از سگمنت های
بدن در ارتباط با خود و با یگدیگر.به طور صفحه 29
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کلی هر یک از مفاصل و دیگر سگمنت ها
هم با هم و هم با یک دیگر باید در تعادل
و ثبات باشــند تا بدن بتواند در هر لحظه
در برابر نیروهایــی که از محیط بیرون به
ان وارد می شود از خودش محافظت کند.
به طور کلی دو نوع وضعیت داریم ،وضعیت
مطلوب و وضعیت نامطلوب.
وضعیت مطلوب:
در وضعیت مطلــوب این ثبات و
تعادل در بین تمام سگمنتها دیده می
شــود طوری که کمترین میزان بار و
فشار و استرس بر روی مفاصل ایجاد
میشود و بدن با کمترین میزان مصرف
انرژی بیشترین کارایی را دارد.
وضعیت نامطلوب:
بــه این معنا که ســگمنت ها و مفاصل با
خود و با یکدیگر ارایشــی نامناسبی دارند
و انرژی زیادی در بدن هدر میرود ،کارایی
بدن کاهش می یابد و همچنین استرس و
فشار زیادی بر سگمنت ها و مفاصل بدن
وارد می شود که اگر این استرس ها و عدم
تعادل ها به مدت زمــان طوالنی در بدن
باقی بمانند و برطرف نشــوند وضعیت ما
تغییر شکل می دهد و بدن به یک وضعیت
نامطلوب سازگار میشود که به ان سازگاری
منفی می گویند.
سازگاری منفی:
نداشتن برنامه ورزشی منظم و پیوسته در
طول روز منجر به فقر حرکتی می شــود ،
به دنبال این فقر حرکتی به مرور الگوهای
حرکتی و شکل بدن تغییر می کند و اگر
این امر برای زمان طوالنی ادامه پیدا کند ،
بخشی از مغز که وظیفه یادگیری را دارد
(موتور لرنینگ) الگوی حرکتی اشتباه را یاد
می گیــرد و ان را جایگزین الگو حرکتی
مناسب و درست می کند
.به عنوان مثال کســی کــه مدت زمان
طوالنی به علت موقعیت شــغلی که دارد
مجبور هســت پشــت میز کار بنشــیند
و پشــت خود را گــرد می کنــد ،دچار
گردپشتی(هایپرکایفوزیس)شده و به مرور
بــه طور مثال اگر طول عضله پشــتی در
حالت نرمال 8سانتی متر باشد در حالت
گردپشــتی به 12سانتی متر افزایش می
یابد.از عضله به مغز پیام عصبی ارسال می
شــود که از این به بعد عضله پشتی طول
12را دارد .
مغز یاد می گیرد که طول عضله پشتی 12
سانتی متر است ،در حالی که طول طبیعی
ان قبل از گرد پشــتی 8سانتی متر بوده.
به همین ترتیــب فرد وضعیتی نامطلوب
خواهد داشــت و اگر به ان رســیدگی و
توجه نکند این وضعیت نامطلوب تبدیل به
ناهنجاری وضعیتی خواهد شد.
تمرین های جســمانی اگاهانــه همراه با
دانش می تواند کمک کند که ما بتوانیم بر
روی موتور رنینگ مغز تاثیر بگذاریم و ان
را اصالح کنیم تا دوباره اندازه طبیعی عضله
را یاد بگیرد و به مرور زمان وضعیت اصالح
شود..در اینجا نقش یک پرتوبخش مجرب ،
با دانش کافی بسیار پر رنگ می شود.یوگا
با ایجاد اگاهی از بدن و تنفس های اگاهانه
ایــن امکان را برای پرتوجو فراهم می کند
که بتواند به مرور و طی یک روند تکاملی
مجددا سالمتی سیستم عضالنی اسکلتی
خود را به دست اورد و وضعیت نامطلوب را
به وضعیتی مطلوب تبدیل کند.
همیــن امر به ظاهر ســاده باعث افزایش
میزان انرژی و اعتماد به نفس در شــخص
شــده و بر روی ارامش ذهن فرد نیز تاثیر
می گــذارد همچنین داشــتن وضعیتی
مناســب کارایی بدن فــرد را باال می برد.
کمک می کند که شــخص دیر تر خسته
شود و ظاهری مناسب داشته باشد.
عوامــل موثــر برای داشــتن
وضعیت مطلوب:
برای داشتن وضعیت مطلوب الزم هست
که چند فاکتور را داشته باشیم:
عناصر غیر فعــال بدن ماننــد لیگامنت
ها(رباطها) و استخوان ها باید سالم باشند.
عوامــل فعــال ماننــد عضــات بایــد
اســتقامت،قدرت و انعطــاف الزم وکافی
داشته باشند.
هماهنگی و تعادل در عضالت
دامنه حرکتی مناسب در مفاصل
داشتن ثبات در مفاصل
ارتباطــی بیــن وضعیت مطلــوب ،ثبات
مفاصل و وضعیت روحی برقرار اســت که
برای بررســی ان الزم هســت که در این
بخش با یک ســری اصطالحات و تعاریف
اشنا شویم.
مفصل چیست؟
برای اینکه از این مقاله درک بهتری داشته
باشیم در ادامه الزم هست که شناختی کلی
اما مفید درباره مفاصل به دست بیاوریم.
مفصل محلی در بدن اســت که از تالقی
دو یا چند استخوان ایجاد میشود که به ما
کمک می کنند بتوانیم حرکت کنیم و در
وضعیت های دینامیک قرار بگیریم.
مفاصل از نظر نوع ساختار و نحوه حرکت
به انواع مختلفی تقسیم می شوند.
انواع مفاصل از نظر نوع حرکت:
مفاصل ثابت(سین ارتروز)
مفاصل نیمه متحرک(همی ارتروز)
مفاصل متحرک(دی ارتروز یا سینوویال)
انواع مفاصل از نظر طرز قرارگیری استخوان
ها در کنار هم:
استوانه ایی،محوری ،بیضوی،گوی و کاسه
ایی،لقمه ایی،زینی اسبی ،مسطح
نگاهی کلی به ســاختمان مفاصل
سینوویال:
همان طور که گفته شد محل تالقی دو یا
چند استخوان مفصل نام دارد .در محلی که
استخوان ها به یکدیگر می رسند ،سطوح
اســتخوان ها با یک الیه نــازک از جنس
غضروفی نرم پوشیده شده اند
.در اطــراف انها مایعی به نام ســینوویال
وجود دارد که توســط غشایی نازک به نام
غشای سینوویال محافظت می شوند .این
مایع سینوویال به حرکت نرم و روان مفصل
کمک می کند و باعث می شود که مفاصل
با یکدیگراصط
حکاک نداشته باشند و بر روی یک دیگر
ساییده نشوند.
در نهایــت دور تــا دور کل مفصل با یک
غشــایی به نام کپســول مفصلی پوشیده
شده است.
عوامل موثر در ثبات مفاصل:
برای داشتن مفاصلی با ثبات مناسب الزم
هست که تمام اجزای تشکیل دهنده یک
مفصل سالم باشند.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
29 صفحه 30
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
هر مفصل دارای دو نوع بافت است ،بافت
فعال و بافت غیر فعال.
بافت غیر فعال شامل استخوان ها،کپسول
مفصلــی و لیگامنت ها می باشــد .نحوه
قرارگیری استخوان ها در کنار هم میتواند
در ثبات مفصل موثر باشد
.به طور مثال مفاصل گوی و کاسه نسبت
به مفاصل مسطح ثبات بیشتری دارند زیرا
گوی و کاسه دو سطح استخوان با یکدیگر
جفت میشود و به نوعی مکمل هم هستند ،
در صورتی که مفاصل مسطح فقط بر روی
هم قرار میگیرند و با یک دیگر جفت نمی
شوندپس نکات را نادیده نگیریم..
بافت هــای فعال مانند عضــات بر روی
ثبات مفاصل نقش دارند.مفاصلی که تعداد
عضالت بیشتر و همچنین عضالت بزرگ
تــر و قوی تری از روی ان عبور کرده اند با
ثبات تر اند.
گیرنده های عصبی که در بافت های فعال و
غیر فعال مفاصل وجود دارند نیز با دریافت
و انتقال پیــام های عصبــی میتوانند در
پایداری و ثبات مفاصل موثر باشند.
فــرد را ارتقا بدهد تا پرتوجو نهایت بهره را
از یوگا ببرد و تاثیر ان را در سالمتی خود
ببیند.مــرور خاطرات و ایجاد احساســات
و همچنین نحوه فکــر کردن ما به طرزی
که باعث شود احساس ما ناخوشایند شود
مستقیم بر روی سیستم عصبی لیمبیک
تاثیر می گذارد.و تغییرات در این سیستم
متقابال باعث کم شــدن ثبات مفصلی و به
دنبال ان وضعیتی نامناســب و وضعیت
جسمانی ناســالم می شود که این خود بر
روی ارامش ذهن تاثیر می گذارد.
دقت کنید این یک سیکل معیوب است که
همه فاکتورها همدیگر را تقویت می کنند و
خارج شدن از این سیکل نیازمند اگاهی و
دانش و عمل به این اگاهی ها است.
یوگا علمی اســت که تمام جنبه های ما را
تحت تاثیر قرار می دهد.جسم ،ذهن و روح
همگی در ارتباط با یکدیگر هســتند و بر
روی هم تاثیر می گذارند.با وارد کردن یوگا
به زندگی خود و اســتفاده از ان در زندگی
روزمره خود مــی توانیم زندگی با کیفیت
بهتر در تمام ابعاد را تجربه کنیم.
تاثیر وضعیت روحــی بر روی ثبات
مفاصل:
سیستم عصبی لیمبیک:
کم کم به پایان مقاله می رسیم و تا اینجا
متوجه شدیم که وضعیت مطلوب داشتن
چه اهمیتی دارد و برای ایجاد این وضعیت
باید مفاصلی با ثبات داشــته باشیم و برای
داشــتن مفاصلی قدرتمند و با ثبات الزم
است که وضعیت روحی خود را ارتقا دهیم
و متوجه شدیم که یکی از مراکز عصبی که
نقش به سزایی در وضعیت روحی ما دارد
سیستم عصبی لیمبیک می باشد.
بنابراین الزم هست که در این بخش سیتم
عصبی لیمبیک را بشناسیم.
این سیســتم زیر قشــر مغز و زیر ســاقه
مغــز قــرار دارد .تاالموس،هیپوتاالموس،
گانگلیا،هیپوکامپــوس و امیگــداال جــز
سیســتم عصبی لیمبیک به شــمار می
روند.دو بخش بسیار مهم هیپوکامپوس و
امیگداال در سیستم عصبی لیمبیک وجود
دارد که نقش پردازش احساسات و عواطف
،مــرور خاطرات و حافظه را برعهده دارند .هنگام تجربــه احساســاتی مانند ترس ،
در هیپوکامپوس نورون های جدید از سلول نگرانــی و عصبانیــت سیســتم عصبی
های بنیادی در مغز مدام در حال ســاخته سمپاتیک ما فعال می شود ،با فعال شدن
شدن هستند که به این فرایند نوروجنزیس این سیســتم ضربان قلب و فشار خون باال
شــاید در نگاه اول این عامــل ،ظاهرا ،بی
ارتبــاط با ثبات مفاصل و وضعیت مطلوب
باشــد اما حقیقت این اســت که وضعیت
روحی بسیار نقش مهمی در ایجاد این ثبات
و پایداری دارد.وضعیت ورحی اشــخاص با
تاثیر بر روی بخشــی از مغز به نام سیستم
لیمبیک قادر خواهد بود که بر روی ثبات
مفاصل و وضعیت و در کل سالمتی سیستم
عضالنی اسکلتی فرد تاثیر بگذارد.
گاهــی در کالس های یــوگا متوجه می
شــویم که افراد در هیچ یک از مواردی که
گفته شد اختاللی ندارند اما در حین انجام
اســاناها دچار عدم تعادل و ثبات مفصلی
هستند.پرتوبخشی که بتواند با توجه کردن
کافی به پرتوجو متوجه وضعیت روحی فرد
و ارتباط ان با عدم تعادل و ثبات بدن فرد
بشود بسیار با ارزش است
.پرتوبخــش با دادن تمریــن های اگاهانه
اســاناها و همچنین تمرین های پرانایاما
و مراقبــه ایی قادر خواهــد بود هم از نظر
جسمی و هم از نظر ذهنی وضعیت روحی
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می گویند و باعث می شــود که ما بتوانیم
از طریــق این بخش از مغز کــه مدام در
حال تولید نورون های جدید است مطالب
جدیدی را یاد بگیریم در بخش امیگداال که
شبیه به بادام هست و در کنار هیپوکامپوس
قرار دارد ،پاســخگویی به احساسات مانند
احساس رضایت،ترس و نگرانی و عصبانیت
پردازش می شــود و همچنین این بخش
باعث می شــود که ما بتوانیم احساســات
ناشــی از خاطــرات را به یــاد بیاوریم.در
مطالعاتی در ســال 2010نشان داده شد
که گروهی از افراد هر روز به مدت 8هفته
روزی 30دقیقه مراقبه کردند توانسته اند
که میزان قابل توجهی از ماده خاکستری
امیگــداال را در سیســتم عصبی لیمبیک
کاهش دهند.این بخش خاکستری محلی
برای پردازش احساسات ناخوشایندی مانند
ترس و نگرانی است.بنابراین با تمرین های
مراقبــه می توانیم به میزان زیادی بر روی
عملکرد مغــز تاثیر بگذاریم و ذهن خود را
ارام کنیم.
وضعیــت روحی و ارتبــاط ان با
سالمتی جسم:
کاهــش میزان ترس و نگرانی و ارام کردن
ذهن و جان در مدت زمانی طوالنی میتواند
منجــر به فعــال کردن سیســتم عصبی
پاراسمپاتیک شود که خود بر روی سیستم
عضالنی و اسکلتی تاثیر می گذارد و کمک
می کند که جسمی سالم و قدرتمند داشته
باشیم.درک این موضوع که ما فراتر از ذهن
و افکارمان هستیم ،
ما اگاهی هســتیم و ناظر بر احساســات
هســتیم ما را قادر می سازد تا بتوانیم در
زندگی خود به عنوان یک مشاهده گر و نه
یک واکنشگر باشیم،
این همان هدف اصلی یوگاست ،شناخت
خود و ارتباط بــا خود.مدیریت افکار و به
دنبال ان احساسات ناشی از افکار به ما این
فرصت را مــی دهد که بتوانیم بر عملکرد
مغز به طور اگاهانه تاثیر بگذاریم . صفحه 31
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
میرود ،افزایش گردش خون در عضالت و
ترشح هورمون هایی مانند کورتیزول باعث
ایجاد تنش و گرفتگی در عضالت می شود
و اگر این حالت مدت زمان طوالنی در بدن
باقی بماند ( امروزه در اکثر مواقع افراد در
اســترس ها و نگرانی های طوالنی مدت
باقی مانده اند بدون اینکه متوجه ان باشند
چراکه ما یاد نگرفتــه ایم اگاهانه زندگی
کنیم و به صورت ناخوداگاه فکر می کنیم
،احســاس می کنیم و در کل زندگی می
کنیم) سیستم عضالنی و اسکلتی ما تعادل
و ثبات خود را به مرور از دست می دهد و
زمانی متوجه می شویم که جسم ما تغییر
وضعیت داده و وضعیتی نامناسب را تجربه
می کنیم.اما زمان هایی که ســعی داریم
اگاهانه افکار و احساستمان را کنترل کنیم
و انتخاب کنیم که در شــرایط مختلف در
زندگی چگونه فکر کنیم که احساس بهتری
را تجربــه کنیم در مدت زمان طوالنی اگر
این الگو را تکرار کنیم و سبکی از زند
گی ما شود در بیشتر مواقع سیستم عصبی
پاراســمپاتیک را فعال نگه داشتیم که به
دنبال ان ضربان قلب ،
فشــار خون پایین ،میزان هورمون هایی
ماننــد کورتیزول در خون کاهش می یابد
و گرفتگی در عضالت به مرور کم میشود
بنابراین میتوانیم بر روی سیستم عضالنی
اسکلتی خود تاثیر مثبت بگذاریم و از ایجاد
پاســچری نامطلوب تا حد بســیار زیادی
جلوگیری کنیم.
در نهایت یادمان باشد اگاه باشیم ،
خوب زندگی کنیم و اجازه دهیم دنیا جای
بهتری برای زندگی کردن باشد.
ما همه یکی هســتیم وقتــی از قلبمان
زندگی می کنیم.
منابع:
کتاب اناتومی عمومی تالیف ایمانه شمایلی یگانه
استفاده از بخشی از مطالب دوره اناتومی و حرکات
اصالحی سرکار خانم غزال عمرانی
Medlineplus.gov
Acefitness.org
Qbi.uq.edu.au/brain/br(the university of queensland.
)ustralia
Yogainternational.com
Relationships of fear,anxiety,depression with
physical function in patients with knee osteoarthritis
دانش یوگا شهریور| شماره 163
31 صفحه 32
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
شرکت کنندگان در دوره امو
سال ۱۳۹۳باش صفحه 33
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
وزش مربیگری یوگای ٬اقایان
شگاه دیهیم تهران صفحه 34
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
ارجونا در مهابهاراتا
مترجم:نگار سنجری فر
ماهابهاراتا ،بلندتریــن اثر منظوم جهان،
مجموعه ای ست از سروده های حماسی
که نــگارش ان به فــردی با نام ویاســا
نسبت داده می شــود .این اثر باستانی به
زبان سانســکریت مکتوب شده است و در
برگیرندهء افســانه های متعددی ست که
در مجموع صد هزار بیت معادل با دویست
هزار مصرع را شامل میشود .مضمون اصلی
این اثر برجســتهء حماســی ،مناقشات و
مناسباتی ست که بین دو خانواده با نامهای
پانــداوا و کاراوا رخ می دهد .مناقشــاتی
که نقطهء اوج ان ،برجســته ترین قسمت
حماسهء مهابهاراتا را شکل داده است.
نبرد کوروکشِ ــترا که تقریبا دو هزار سال
پیش از میالد مســیح بیــن دو خانوادهء
پانداوا و کاراوا به منظور تصاحب سلطنت
در مــی گیرد و در نهایت بــه پیروزی بر
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حق خاندان پانداوا منجر می شود .این دو
خانواده در حقیقت عموزاده های یکدیگر
هستند .پدران انها پَندو و دریتاراشترا ،دو
برادر ناتنی و مدعی تصاحب سلطنت بوده
اند .اما چون دریتاراشترا نابینا بوده است و
مطابــق با قانون ان زمان فردی که چنین
محدودیتی داشته قادر به تصاحب سلطنت
نبوده ،نتیجتا پَندو به مقام پادشاهی دست
پیدا می کند.
در مهابهاراتا روایت میشود که دریتاراشترای
نابینا صد فرزند داشــته ،اما پَندو تنها پنج
پسر داشته است .در این اثر امده است پَندو
با وجود انکه دو همسر به نامهای کونتی و
َمدری داشــته است ،به دلیل نفرینی که
به ان دچار بوده اســت قادر به فرزنداوری
نبوده ،اما به جبران این نفرین همســرش
کونتی مجاز بوده است که با بیان مانترایی
خاص ،از ایزدان هند فرزندی بار بگیرد .او
سه فرزند پســر از ایزدان عدالت (دارما) ،
بــاد (وایو) و طوفــان (ایندرا) به دنیا می
اورد .کونتی این موهبت را با همسر دیگر
پَندو به اشتراک میگذارد و َمدری دو پسر
دوقلو به دنیا می اورد .شــاید برجســته
ترین شخصیت حماسهء مهابهاراتا ،یکی از
فرزندان خلف پَندو با نام ارجونا باشد که
در واقع پسر ایندرا ایزد طوفان است.
ارجونا
ارجونا نمایندهء نیکوترین شــاخصه های
انســانی ســت .او فردی دالور ،نیرومند و
متواضع است و به عدالت و حقیقت به شدت
پایبند است .ارجونا جنگاوری تواناست اما
در عین حال از خرد و دانایی نیز برخوردار
است و در امتداد حماســهء مهابهاراتا ،در
ماجراجویی های متعددی مشــارکت می
جوید .البته باید به این حقیقت نیز اشاره
داشــت که ارجونا شــخصیتی خیره سر
اســت و به هیچ عنوان از مرزهای تعاریف
شخصی خود از شرافت تخطی نمی کند، صفحه 35
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حتی اگر منافع دیگران در این میان نادیده
گرفته شود.
انچــه در مورد شــخصیت ارجونا جالب
توجه است ،این است که با وجود برخوردار
بودن از برترین سجایای اخالقی ،شاخصه
هایی همچــون ترس ،ضعف و لجاجت در
او مشاهده می شود و همین مساله موجب
می شود که مخاطب با او هم ذات پنداری
کرده و ارتباط نیرومندی با وی برقرار کند.
علت اینکه شخصیت ارجونا در مهابهاراتا
از اهمیــت خاصی برخوردار اســت تنها
صفات درخشان فردی وی نیست .ارجونا
در میانهء حماسهء مهابهاراتا به شخصیت
اصلی اثر استحاله می یابد.
روایت این گونه است که پیش از اغاز نبرد
عظیم کوروکشِ ترا ،کریشنا ،ایزد محبوب
هندی ها ،با بیــان این که در این نبرد به
شکل مســتقیم دخالتی نخواهد کرد و به
هر دو طرف جنگ یاری خواهد رســاند،
پیشنهادی را مطرح می سازد:
ایــن که هر یک از طرفین نبرد بتواند یا از
کمک سپاه کریشنا برخوردار شود ،و یا از
حضور خود کریشنا در این نبرد بهره ببرد.
خاندان کاراوا یاریِ ســپاه کریشنا را طلب
می کند ،و ارجونا ،سردار برجستهء خاندان
پانداوا درخواســت می کند که کریشنا در
این مسیر وی را همراهی کند.
به این ترتیب ،کریشنا راندن ارابهء ارجونا
را بر عهــده می گیــرد و در این نقطه از
حماســهء مهابهاراتا ،گفتگویی که مابین
کریشــنا و ارجونــا رخ میدهــد به خلق
یکــی از مقدس ترین و حائز اهمیت ترین
متون مذهبی هندوان به نام بهاگواد گیتا
منجر میشود.
سیر داستان به این صورت است که ارجونا
از کریشنا درخواست میکند او را به میدان
جنگ ببرد تا بتواند محل نبرد را بررســی
کند و با دیدن صحنه قرارگیری جنگجویان
در مقابل یکدیگر ،ارجونا شــهامت خود را
برای این رویارویی از دست میدهد.
او شــاهد این است که تمام افرادی را که
در طول حیات خــود دیده و با انها بزرگ
شده در مقابل یکدیگر صف ارایی کرده اند
و به زودی دستشان به خون یکدیگر الوده
خواهد شد.
حضور در میانهء چنین میدانی برای فرد
اخالق گرایی همچون ارجونا دردناک و غیر
قابل تصور است.
کریشــنا در طول مکالماتش با ارجونا به
وی یاداوری میکند که هر انسانی باید به
وظایف زیستی خود (دارما) بپردازد ،عملی
که صحیح اســت را انجــام بدهد (کارما)
و خــود را با نظم طبیعی جهان هســتی
همسو سازد.
کریشــنا به ارجونا می گویــد این نبرد
نتیجهء انتخاب هــای یکایک افراد حاضر
در صحنهء جنگ اســت و مقابله کردن با
حاصل انتخابهای خود ،عملــی به دور از
وظیفهء اخالقی ست .ارجونا باید بجنگد،
چون بنا بر اموزه های کریشنا ،مرگی که
در صحنهء نبرد حاصل میشــود حقیقت
راستین نیســت و گرچه جسم با مرگ از
میان میرود ،اما روح ماهیتی نامیرا دارد و
به حیات خود ادامه خواهد داد.
انچــه در این لحظه حائز اهمیت اســت
پذیرفتن مسئولیت انتخابهایی ست که در
گذشته انجام شده است و سرباز زدن از این
پذیرش ،در تضاد با فلسفهء کارماست
.
کریشــنا به ارجونا یاداور میشود که :ای
پسر کونتی ،چنانچه در این نبرد بمیری به
بهشت خواهی رفت و چنانچه زنده بمانی،
مالک زمیــن خواهی بود .پس برخیز و به
نبرد برو!
شادمانی و اندوه ،پیروزی و شکست ،سود
و خپوتاالن را یکســان بشمار و برای نبرد
اماده شــو .نگران نباش کــه در این میان
گناهی مرتکب شوی.
ای شــادمانی بخــش ،در طریقــت دارما
میبایست ثابت قدم باشی و بر هدف خود
تمرکز کنی.
در غیر این صورت ،به راحتی از مسیر خود
منحرف خواهی شد
در جایی دیگر از ســخنانش ،کریشــنا به
مفهوم یوگا اشاره میکند:
زمانی که ذهن بــر تکالیف خود تمرکز
داشته باشد و از نتیجهء عمل فراغت یابد،
به ارامش و تعادل دست خواهد یافت .این
ارامش بن مایهء یوگا ست ،ای مرد توانمند.
هر عملی که از امیال سرچشــمه بگیرد و
به مقصود لذت بردن از نتیجهء عمل انجام
شــود ،حقیرانه اســت و در تضاد با قوهء
فراست و نظم اگاهانه است.
ای مرد توانمند ،به جستجوی خرد برخیز
و به مانند جاهالن تنگ نظری نباش که به
دنبال نتیجهء اعمال خود هستند.
خــود را وقف یوگا جوهر عمل بنما .تنها
از این طریق است که فرد از نتیجهء اعمال
خود و کارمای نیک و بد رهایی می یابد
در نهایــت با اموزه های کریشــنا ،ارجونا
متقاعــد می شــود که در صحنــهء نبرد
حاضر شود.
نبردی کــه هجده روز به طول می انجامد
و در ان اغلب جنگاوران کشــته میشوند.
سپاه کاراوا شکست را می پذیرد و سلطنت
به وارثــان راســتینش ،خانــدان پانداوا
بازگردانده می شود.
سی و شش سال پس از پادشاهی ،خاندان
پانداوا تصمیم می گیرد از حکم رانی کناره
گیــری کند و به کوه های هیمالیا هجرت
کــرده و جهان را در جســتجوی مقاصد
معنوی ترک گوید.
اعضای این خانواده در هیمالیا چشــم از
جهان فرو می بندند و به ارواح انانی که در
جنگ کشته شده اند می پیوندند.
ارجونا در مهابهاراتا ،یاداور رستم پهلوان در
اسطوره های فارسی و اودیسه در اساطیر
یونان اســت .انچه موجب می شود ارجونا
در دید مخاطب اهمیت پیدا کند ،توانایی
های مافوق بشری او نیست،
بلکه شاخصه های انسانی اوست.
تردیدها ،ضعف ها ،سرگشتگی و اندوهی
که ارجونا در صحنهء نبرد با ان مواجه می
شود شباهتی تام با موقعیت های معمول
انسانی در شرایط مختلف دارد.
ارجونا در میانهء این تناقضات و پیچیدگی
ها ،در نهایت با تکیه بر شهامت و شجاعتی
که در درون خود نهــان دارد وارد میدان
می شود و تصویری از خود ارائه می دهد
که هر یک از ما در مواجهه با سختی ها و
نبردهای زندگی ،ارزومندیم:
ورود به میدان نبردی که در تقابل با ارزش
ها و باورهایمان قــرار دارد ،و گام نهادن
به طریقت سلوک فردی مان با تمام توان
روحانی و معنوی که در الیه های زیرین
روانمان پنهان شده است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
35 صفحه 36
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
اپاری گراها نجات بخش لحظه ها
گرد اورنده:فاطمه توازنی زاده
بنام خدا
تصور کنید وارد زمین بازی کودکان شده
اید .بی شــک اولین چیزهایی که انجا به
چشــم می خورد تــاپ ،سرســره و یک
االکلنگ است .کودکان انچنان با اشتیاق
از پله های سرسره باال می روند که گویی
می خواهند به بلندای جهان برسند .بدون
لحظه ای درنگ خود را رها می کنند و سر
می خورند .کمــی ان طرف تر دو کودک
سرگرم االکلنگ بازی هستند.
احتمــاال کودکی کــه در ارتفاع االکلنگ
اســت خوشــحال تر به نظر می رســد.
کودکی که پایین قرار گرفته بعد از صرف
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مقــداری انرژی و تالش خود را به باال می
رســاند و این تکرار می شــود .دو یا چند
کودک دیگر ســرگرم تاب بازی هستند.
رهایی و خوشــحالی در چهــره ی ان ها
نمایان تر است.
وقتی کودک بــودم چنــد ارزوی بزرگ
داشــتم .یکی از انها داشــتن یک زمین
بازی شــخصی در حیاط خانــه بود .تاب،
سرســره ،االکلنگ و دوچرخه ای که هر
از گاهی سوارش بشوم ،فرمان را به دست
بگیرم ،پاهایم را روی رکاب هایش بگذارم،
رکاب بزنم و گرداگرد ســرزمین ارزوهایم
حرکت کنم.
این روزها وقتی به کودکی می اندیشــم،
تنها چیزی که به یاد می اورم حس رهایی
اســت .کودک در عبور کــردن از وقایع و
رهایی توانایی شــگفت انگیــزی دارد .او
غرق در لحظه هاست و در گذشته و اینده
زندگی نمی کند.
امروز در ســال های جوانی به سر می برم
و در اندیشــه ی ارزوهایم هستم .ایا قله
ی ارزوها مانند بلندای سرســره یا ارتفاع
االکلنگ نیســت؟ به همین انــدازه گذرا
و ناپایدار؛ ادم ناگزیر به رها کردن اســت.
ناگزیر بــه رکاب زدن و عبور کردن .نمی
تــوان تا ابد در قله مانــد .باید فرود امد و صفحه 37
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
دانش یوگا
DANESHE YOGA
زندگی را از نو اغازید .فرود امدنمان همانند
تجربه ی لحظه های زندگیست که هر ان
به گذشته تبدیل می شوند .ایا تا به حال
به تعادل مابین این دولحظه که شــاید در
صدمی از ثانیه اتفاق می افتد اندیشــیده
اید؟ رهایی چطور اتفاق می افتد؟
«امروز»
به «امروز» بیندیشــید .در امروز چه اتفاقی
می افتد؟ چه برنامه ای برای امروز داریم؟
امروز چطور سپری می شود؟ در روز تولد
دخترم ،نامه ای برای او نوشــته بودم .در
بخشــی از نامه به او گفته بودم« :اگر می
توانستم همین حاال فیلم کوتاهی از اینده
را ببینم ،چه احساســی داشــتم؟ حس
رضایت و خشنودی؟ یا ترس و غم و یاس؟
به او گفتــه بــودم« :می گوینــد :اینده
همین امروز اســت .راســتش را بخواهی
گاهی از اینــده ای که امــروزش همین
باشد می ترسم.
اما در پس ایــن ترس ،هیجانی نهفته مرا
وسوســه می کند تا با تمام وجود همین
امروز را زندگی کنم و البته اگر بخواهم با تو
صادق باشم باید بگویم که گاهی هم اصلن
زندگی نمی کنم.
اما این را خوب فهمیدم که زندگی چکیده
ای از ترس ها ،هیجان ها ،شکســت ها ،از
دست دادن ها و دوباره از صفر شروع کردن
هاست .فهمیدم که انچه مهم است شروعی
شجاعانه است.
اغاز همواره زیباســت .مثــل روز تولد که
تکرار زادروز ما انسان هاست».
ان هیجانی که ادم را وسوســه می کند تا
همین امروز را زندگی کند نامش چیست؟
نیرویی که با تمام دشواری های زندگی ما
را به سوی فردا روانه می کند چه نام دارد؟
از دیدگاه من نامش «امید» اســت .هرکجا
امید حضور دارد ،ارزوها نیز هســتند .ان
نیروی اراده ای که ادم را به ســوی اهداف
و ارزوها هدایت می کند ،نامش امید است.
امید در نفس های ما جاری است .امید قلب
تپنده ی جریان زندگی است و هر لحظه به
ادم یاداوری می کند که زنده است و نفس
می کشد .بنابراین نیروی اراده هیچ گاه از
بین نخواهد رفت .در لحظات دشوار زندگی
به خاطر تحمل اسیب های روحی و روانی،
نیروی اراده کمرنگ می شود .تنها به این
دلیل که ما خسته ایم و توان ادامه ی مسیر
را نداریم.
در چنین مواقعی بهتر ان است که به خود
فرصت بدهیم و اســتراحت کنیم .بدیهی
است که ادم خسته نمی تواند به برنامه ی
چند ساعت بعد خود فکر کند ،چه برسد به
اهداف بلند مدت.
دوســت مهربان من «یوگا» از قانونی به نام
اپاری گراها سخن می گوید.
اپاری گراها یعنی«:عدم وابستگی»
اپــاری گراها می گوید« :وابســتگی های
خــود را تا حدی نگه داریــد که به خاطر
انها ناگزیر به از دســت دادن اصول اصلی
زندگی نشوید؛»
امکانات پیرامون ما باید به ما کمک کنند تا
راحت تر به انچه که شایسته است برسیم،
نه اینکه اسیر و در بند انها باشیم .ادمی به
وسیله ی امید توانسته است از درد و رنج
همیشگی زندگی رهایی یابد .امید ،انتظار
برای رســیدن به فردا را سهل تر می کند.
در این میان انچه پایان ناپذیر است ،امیال
و خواسته های ما هستند که به وسیله ی
امید به انها چنگ می زنیم .اپاری گراها به
ما رهایی را می اموزد .می اموزد که چطور
از بند ارزوها رهایی یابیم و امروز را زندگی
کنیم .وگرنه امروز ما در ســودای رسیدن
بــه امیال و ارزوهای فردا ســپری خواهد
شــد .هنگامی که اشــتیاق به تملک در
اوردن چیزی بر ادم چیره می شود ،امیال
و ارزوهــا نمایان می شــوند .ان چیز می
تواند میل رســیدن به یک مقام و جایگاه،
یا تمایل به داشتن یک شی باشد .ارزوها
اگر طعم و مزه داشتند بدون شک شیرین
و خوشمزه بودند .اما چرا طریق رسیدن به
انها به تلخ کامی منتهی می شود؟
ادمی نیاز دارد اینده ی مطلوبی را در ذهن
تصــور کرده و در مســیر ان حرکت کند.
بنابراین امید به اینــده دلیل پدید امدن
امیــال و ارزوها هســتند .رهایی نقطه ی
تعادلی ست که میان امید و ارزو قرار می
گیرد و ما را از بند خالص می کند.
لئو تولستوی می گوید« :امروز که زنده ای
زندگی کن؛ فردا خواهی ُمرد
.همانطور که یک ساعت پیش بایست مرده
باشی .وقتی که پوتاالسر زندگی ات در برابر
ابدیت ،لحظه ای بیش نیســت ،چه جای
انست که خود را عذاب دهی»
حقیقت این است که تنها دارایی ما لحظه
ی حال اســت که همواره دست به نابودی
ان می زنیم.
همه ی ما در زندگی اتفاق هایی را تجربه
کرده ایم که به خاطر انها دچار پریشــانی
ذهن شده ایم.
دغدغه مندی هایی که باعث هجوم افکار
مســموم در ذهن می شــوند .زمانی که
خسته هستیم،
همانطورکه نشســته ایم و استراحت می
کنیم ،یا حتــی در حالــت خوابیده ،می
توانیم نفس های عمیق بکشیم و از معجزه
انها بهره مند شــویم .تنفس عمیق باعث
اکسیژن رسانی به مغز می شود .تمرینات
مستمر تنفسی رفته رفته ذهن را از هجوم
افــکار ازاد می کنند .در حقیقت به کمک
تمرینات تنفسی اگاهانه به استقبال اپاری
گراها مــی رویم .ذهــن ارام می گیرد و
فرصت حرکت به سوی افکار سازنده فراهم
می شود .وقتی اگاهانه نفس می کشیم،
گویی لحظه ها به استقبالمان می ایند و
ما را مانند خودشان عطراگین می کنند.
لحظه ها اغشــته به تازگی هســتند و ما
نیازمند نو شدن هستیم .ما راهی جز عبور
از نگرانی ها و غم ها و نا امید ی ها نداریم.
امروز زنده ایم.
امروز درســت انتخاب مــی کنیم .امروز
درست فکر می کنیم و امروز درست رفتار
می کنیم .واژه ی «امروزی» بودن را کمی
متفاوت تر تجربه کنیم .زیستن در اندیشه
ی امروز ،شالوده ی فرداست.
در بخــش پایانــی نامه بــه دخترم گفته
بــودم « :امروز بر این باورم که قدرت خلق
احســاس در درون ماســت .اینکه احوال
امروز ما مخلوق غم است یا شادی ،چندان
مهم نیست.
رهایی و بهره مندی از انرژی پاک اســت
که اهمیت دارد .لذت زندگی در برداشت و
دریافت ما از رخدادهای زندگی ست .لذت
زندگی در رویارویی با همه ی زندگی ست».
لذت زندگی در همین امروز است.
اگر دلت می خواهد ســوار بر دوچرخه ی
امــروز رکاب بزنــی و ارام و رها از لحظه
هــا عبور کنــی ،انگاه تنفــس اگاهانه را
فراموش نکن.
منبع health.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
37 صفحه 38
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
استرس مانند سرما خوردگی مسری است
مترجم :فریبا بیدرام
محققان هاوایی در بررســی های خود
نشان دادند که استرس مانند سرماخوردگی
مســری اســت و افرادی که بــه ویروس
اســترس مبتال می شوند ان را به دیگران
انتقال می دهند .رئیس شما ناگهان و نفس
زنان وارد دفتر شما می شود و خود به خود
شمارا عصبی می کند .همسرتان پشت میز
می نشیند و شــروع به حرف زدن درباره
مشکالت کار می کند و به این ترتیب برای
شام یک بشقاب اضطراب به شما می دهد.
در حقیقت استرس همانند سرماخوردگی
مســری است که مستقیم از فرد زیر فشار
اســترس به سیســتم عصبی و روانی فرد
مقابــل منتقل می شــود.این محققان در
تحقیقاتی با عنوان واگیری احساسی نشان
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دادند که استرس همانند یک بیماری رفتار
می کند .ابتدا یک ناقل اولیه وجود دارد که
دیگران را الوده می کند و دیگران ان قدر
این اســترس را با خود حمل می کنند تا
همانند بمب منفجر شوند و ان را به افراد
دیگری منتقل کنند.روان شناسان در این
خصوص توضیح دادند :افرادی هستند که
قادرند با سرعت شگفت انگیزی از حاالت
چهره صدا و وضعیت روحی دیگران تقلید
کنند .این افراد کسانی هستند که قادرند
به طور احساسی خود را در زندگی دیگران
شــریک کنند .پدیده استرس کنش پذیر
در زنان بیش از مردان مشــاهده می شود.
علت این مسئله به احتمال قوی ان است
که زنان از توانایی باالتری در شریک شدن
با رنــج های دیگــران برخوردارند اما این
احساســات منفی اســت و اگر به دفعات
تجربه شد توانایی مقاومت را کم می کند
و موجب می شــود که فرد الوده ناگهان
رفتــاری از خود نشــان دهد که مشــابه
رفتار فردی اســت که اســترس اولیه را
وارد کرده است.
برخی از اساناهای یوگا می توانند جهت
کنترل نوســانات روحی و اســترس یاری
رسان ما باشــند..در شماره های مختلفی
از مجله دانش یوگا به این اســاناها اشاره
شده است که با پیگیری و مطالعه مطالب
مربوطه می توان راهکارهای مناسبی برای
شناخت و کنترل هرچه بهتر و بیشتر این
موضوع یعنی استرس را یافت. صفحه 39
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
دانش یوگا
DANESHE YOGA
کتاب جامع و کامل یوگا با ۵۰۲تصویر از مبتدی تا
پیشرفته با شرح کامل هر حرکت همراه با وضعیت اناتومی
به هنگام انجام اساناها٬فلسفه یوگا٬پرانایاما٬تکنیک های
تمرکز۲سیکل های انجام حرکات یوگا٬و ده ها مطلب
مرتبط با اموزه ها و تمرینات یوگا که میتوتند برای مربیان
و شرکت کنندگان در همه سبکهای یوگا قابل استفاده
باشد از جمله موضوعات اصلی این کتاب است.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
39 صفحه 40
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
دهارانا یا هنر درست دیدن در یوگا
نویسنده :سام پوتاالبی
روانشناس و مدرس متون باستانی سانسکریت و تبتی
@samsarabi
تاکنون مطالب و مقاالت بســیاری دربارۀ
هشــت بخش یا هشــت پلۀ یوگا که به
اشــتانگایوگا معروف میباشــد نگاشــته
*مرحله دوم نیاما:
شده است.
ســفری از یک انسان ســاده که در زبان نیامــا یعنی بایدها و اعمالی که یک یوگی
سانسکریت پاشو نامیده می شود تا رسیدن باید حتمــاً انها را انجام دهــد .نیاماها به
به جایگاه اشراق و انسانی اگاه که پاشوپات اختصار از این قرار هستند:
نامیده می شود.
به نظر فرزانگان یا ریشــیهای باســتانی -1پاکیزگی و رعایت بهداشت (ساوچا)
مکتب یوگا یک رهرو می باید یک به یک -2قناعت کردن (سانتوشا)
مراحل هشتگانه را طی کند تا در نهایت به -3انضباط شــخصی که گاهی به ریاضت
یک اَبَرانســان تبدیل شود و به مقام بالق ّوه هم معنا شده (تاپاس)
-4مراقبه بر خود (سوادهیایا)
ای که لیاقتش را دارد برسد؛
یعنی َسرور و تاج ســر تمام موجودات یا -5تســلیم و رضا در برابــر اراده خداوند
پاشوپات در سوتراهای پاتانجالی که موثّق (ایشواراپرانیدهانا)
ترین و مهم ترین منبع و اموزش مکتوب
*مرحله سوم اسانا:
در باب یوگاست
مجموعۀ منظم تمرینات جسمانی که در
.
هشت بخش یا هشت انگای مربوط به نهایت منجر به تعالی روح خواهند شد.
-4دوری از مال و ثروت دنیوی (اپاریگراها) طول این مقاله به این مرحله بسیار مهم و
اساسی در یوگا خواهیم پرداخت!
-5وفاداری و سرسپردگی (براهماچاریا)
یوگا به اختصار اینگونه هستند:
*مرحله نخست یاما:
*مرحله چهارم پرانایاما:
پرانایاما یا تنفس اگاهانه.
مجموعه ای از کدهای اخالقی و پرهیزهایی *مرحله پنجم پراتیاهارا:
پراتیاهــارا توانایی کنترل حواس پنجگانه
و تمرین درگیر نشــدن ذهن و جســم با
محرکهای بیرونی اســت که پایه و اساس
مراقبه ای مثمرالثمر است.
که یک یوگی باید به انها توجه داشته باشد.
یاما در واقع همان نبایدها یا اعمال حرامی
است که منزلت ابتدایی یک رهرو در گرو
رعایت این کدهای اخالقی پنجگانه میباشد
-۱دوری از خشونت ۲ـ دوری از دزدی
دوری از خشــونت (اهیمســا) ٬دوری از *مرحله ششم دهارانا:
دهارانا به معنای درســت نظــر کردن و
دزدی (استیا)
درســت دیدن اســت که به طور ویژه در
-3دوری از دروغ (ساتیا)
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
*مرحله هفتم دهیانا:
دهیانا همــان تمرکز بر مــن حقیقی در
مراقبه اســت که بعدها پس از ورود متون
ودایــی در ژاپن با تلفظ ذن به مفهوم هنر
مراقبه بر وجدان یا من حقیقی مرسوم شد.
*مرحله هشتم سامادهی:
سامادهی اخرین مرحله در اشتانگایوگا می
باشد و مفهوم ان رسیدن به جایگاهیست
در مراقبه کــه یک یوگی یا یوگینی ورای
عقل و استدالل در جذبه و خلسهای عمیق
به سر میبرد.
در میان تمام این مراحل هشــتگانۀ یوگا،
شــاید کمتر از بقیه به توضیح و تفســیر
دهارانا یا همان مرحله ششم پرداخته شده؛
درحالیکه یکی از فلسفی ترین و مهمترین
مباحث در متون مربــوط به مکتب یوگا
میباشد و شخص پاتانجالی در یوگاسوترای
خود فرازهای مهمــی را به ان اختصاص
داده است.
البته باید توجه داشت که اگر کسی نتواند
دهارانا ،هنر درســت دیــدن پدیده ها یا
دارماهای عالم را بیامــوزد ،مطمئناً قادر
به نائل شدن به خلسۀ نهایی یا سامادهی
نخواهد بود و بــرای این مهم ،رهرو بهتر
اســت در ابتدا خوب با تفســیر و تحلیل
هنر دهارانا اشــنا شود و به سادگی از ان
نگذرد که راه به جایی نخواهد برد؛ صفحه 41
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در لغت نامه های سانسکریت واژۀ دهارانا
به معنای دیدن است،
امــا در متون عرفانی هند باســتان ،رنگ
این واژه بیشــتر به انتزاع گراییده است و
به رنگ نگریستن به حقیقت پدیده های
عالم هستی یا دارماهای عالم در امده است.
نگریستن به ذات حقیقی یا جوهر پدیده ها
و گذر کردن از پوست و سطح انها که ذهن
فریب هستند.
در حقیقت همین پوســته و سطحی که
حواس مــا درک می کنــد ،زاییدۀ ذهن
خود بیننده اســت .گرچه اکثر تمرینات و
تانتراهای موجــود در باب دهارانا ،با حس
بصری و به وسیله چشم ها صورت میگیرد،
اما در دهارانا نه تنها چشم بلکه بقیه حواس
نیز باید به چشــم دیگری تبدیل شوند تا
جوهر پدیده های عالم را بشناسند.
متعصبانه
یعنی بر خالف برخی نگرش های
ّ
حس
از
که
و غلط نمی توان گفت کســی
ّ
بینایی به صورت مادرزاد یا در طول زندگی
محروم است قادر نخواهد بود تمرین دهارانا
را انجام دهد.
هنر دهارانا در حقیقــت ارتباط و ادراک
مســتقیم پدیده هــای عالم اســت و نه
ارتباطی که از دل تعاریف ایجاد می شود؛
همان تعاریفی که مربّیان و جامعه در ذهن
ما فرو کرده اند.
به عنوان مثال وقتی یک انســان عادی یا
یک پاشــو به یک درخت جدید نگاه می
کند ،بــرای درک ان در ابتدا به خاطرات
و تعاریفی کــه از درخت دارد مراجعه می
کند و براساس این تعاریف ضبط شده در
بخش خاصی از حافظــه اش که در زبان
سانسکریت به ان ماناس می گویند،
پدیدۀ درخت را به صورت ســطحی و نه
عمقی می فهمد؛
اما چرا این دریافت از نظر یک یوگی
سطحی است؟
از انجا که ما به جای ارتباط مســتقیم با
حقیقــت یک درخت با تعاریف شــرطی
پیشــین یک درخت ارتبــاط می گیریم؛
همان تعاریف به ظاهر جامع ولی محدود و
متعصبانه در باب یک درخت که مث ً
ال باید
ّ
ریشه داشته باشد ،اوند و برگ داشته باشد
و به خواب زمستانی برود؛
رنگ تنهاش قهوه ای و رنگ برگ هایش
ســبز باشد و چه و چه ....؛ که هیچکدام از
ایــن ها حقیقت ذاتی درخت را به ما نمی
نمایانند .یک انســان معمولــی یا همان
اصطالحاً پاشــو ،وقتی به درخت نگاه می
کند از البه الی گفتگوی ذهنی که مقایسۀ
پــی در پی ،مناظرۀ مدام و قضاوتی جانب
دارانه است به یک ایماژ مجازی از درخت
کفایت می کند.
َ
درحالی که یک ابَرانســان ،یا به اصطالح
یوگی ها یک پاشــوپات کســی است که
هنگام نگریســتن به یک پدیده مثل یک
درخت ،کوه ،ســنگ یا هــر پدیدۀ دیگر،
مناظرۀ درونی خود را متو ّقف کرده باشد؛
مناظــرۀ درونــی کــه نتیجۀ نشــخوار
خاطراتِ شــرطی و کاشــته شدۀ گذشته
از یک پدیده اســت .اگر بخواهیم به دور
از تعبیر و تفســیرهای فلسفی به تمرین
دهارانا بپردازیم ،به سادگی باید در هنگام
نگریستن ،لمس کردن ،بوییدن و چشیدن
دانش یوگا شهریور| شماره 163
41 صفحه 42
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
پدیده ها در لحظه باشیم و موقعیت و تجربۀ
کنونــی را با هیچ تجربۀ دیگری مقایســه
نکنیم .از همه مالل اورتر ان است که عالوه
بر تعاریفی که جامعه بــه ما القا می کند،
خود ما نیز به خرافات و نتیجه گیری های
حاصل از شــرطی شدگی پیشینیان دامن
ِ
ادراک حقیقی
شرطی ما
می زنیم و خو ِد
ِ
ما از پدیده ها را مخدوش تر می سازد.
یــک یوگی باید ابتــدا در خلوت خود یک
شــی را برای تمرین دهارانا انتخاب کند و
با متوقف کردن مناظره درونی فقط به ان
شی تمرکز کند؛
بــه مرور که در کنترل نشــخوار ذهنی و
توقف مرور خاطرات و مسدود کردن تداعی
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
های خاطر خودش مو ّفق بشــود ،می تواند
خود حقیقی ان پدیده را دریافت بکند و نه
ان چیزی را که جامعه و سپس خودش از
ان شی یا پدیده ساخته.
به عقیدۀ شــخص پاتانجالــی همان مرد
افســان های یوگا ،تمرین دهارانا یا نظارۀ
درست را می توان بعدها از اشیای کوچکی
همچون خرده سنگ ،شعلۀ شمع ،تمثیل
متوجه پدیده های بزرگتری
ها و یانتراهــا
ّ
همچون درخــت ،کوه و ح ّتی ســتارگان
ِ
حقیقت ذاتی یا ذاتِ حقیقی
اسمان کرد و
َ
پدیده های عالم یا دهارماها را ادراک کرد.
از طریق نظارۀ درســت ،نگریستن راستین
یا خیره نگری در جوهر پدیده هاســت که
می توان به درون نگریِ راستین رسید و تنها
راه رســیدن به یک انسان برتر یا پاشوپات
اموختن هنر دیدن یعنی دهاراناست.
موفقیت در حذفِ
ِ
تعاریف شرطی در
حائل
ِ
هنگام نگریستن به عالَم بیرون و در نهایت
به عالَم درون
و چه خوش گفت حافظ غزل ســرای ما:
میان عاشق و معشوق هیچ حائل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز صفحه 43
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
دانش یوگا
DANESHE YOGA
یبوست
اختاللی است در چرخه پاک سازی بدن
نویسنده دکتر نیتین اونکوله
مدیر موسسه کایوالیا یوگا
تهیه و گرداوری :نگین سنجری فر
دشــواری و درد در زمان دفع مدفوع ،می
تواند در هر سنی بروز کند .احتمال ابتال به
یبوست عموما در تمام مدت زمان عمر ادامه
پیدا می کند ،مگر اینکه تغییرات اساسی در
نحوه خوراک و روش زندگی اعمال شــود.
چنانچه علت بروز یبوست دالیل نهادینی
مانند هموروئید داشــته باشد ،انگاه درمان
بیماری می تواند به رفع مشکل کمک کند.
تاثیر شــگرف سیستم عصبی بر ذهن می
تواند از طریق بررسی شرایط اشخاص مبتال
به یبوست اثبات شود.
زمانی که روده ها از تودهء ســفت و سخت
مدفوع اکنده است ،سیستم عصبی به گونه
ای اسیب می بیند که می تواند به افسردگی
شدید و کارکرد نامناسب مغز منجر شود.
چنانچه فرد در چنین شرایطی با استفاده
از تنقیه روده ها را پاک سازی کند ،حالت
پر نشاطی به انها دست داده و تفکر انها به
حالت نرمال بازمی گردد .سیستم پاکسازی
بدن انســان بسیار شگفت انگیز است .رنج
بیماری سرطان ،می تواند نتیجهء مستقیم
رکود اندامهای داخل شکم باشد.
شــباهت جالــب توجهی بین سیســتم
فاضالب شهری و سیســتم گوارشی بدن
انسان وجود دارد.
در صورتی که لوله های فاضالب دســت
خوش گرفتگی شوند ،نتایج مستقیم ان در
دورترین مناطق شهر تاثیر فاجعه باری بر
ساکنین خواهد داشت.
همان طــور که در چنیــن حالتی خانه
های واقع شــده در ارتفاعات شهر بعدها و
به درجات مختلفی از این اختالل اســیب
خواهند دید ،در بدن انســان نیز اندام های
مختلف در زمان های مختلف تحت تاثیر
مشــکالت حاصله از یبوست دچار اسیب
هایی خواهند شد.
تا زمانی که دیواره های روده اسیب جدی
ندیده باشد شاید فرد در امان باشد؛
امــا این تعادل به دالیل زیــادی در حال
فروپاشی خواهد بود؛
هیچ کس نمی تواند با وجود مقادیر زیادی
پســماند در داخل بدنش ،زندگی سالمتی
داشته باشد.
تصور کنید اگر یک چاه فاضالب در درون
بدن خود حمل کنید،
چگونه قــادر خواهید بــود زندگی
سالمتی داشته باشید؟
یک کارخانهء سرشــار از مواد ســمی در
حال فعالیت اســت ،و تمامی محصوالت
ان به شــاه راه ها و مسیر های داخلی بدن
بازمی گردد.
واکنش انــدام ها و بافت های بدن در برابر
این اثرات مخرب یکسان نیست .در برخی
از موارد ،سیســتم عصبــی این حمالت را
اینگونه تاب می اورد:
سردرد ،بد خوابی ،از کوره در رفتن ،و ناپدید
شــدن قدرت ذهنی؛ دیگر اندام ها ،نشانه
های مجسمی دارند:
-۱گردش خون دچار مشکل می شود
-۲عروق خونی مغز تغییر شکل پیدا می
کنند،
-۳کبد ،کلیه ها و عضالت تحت تاثیر قرار
می گیرند
-۴این در نهایت منجر به افزایش فشــار
خون و بروز سکته می شود.
توجه داشته باشیم که:
حــاال فرض بر این که ،این چاه فاضالب پر
هم شده باشد!
حتــی در جوامع مدرن امروزی که تخلیهء
بهداشتی چاه های فاضالب مرسوم و معمول
اســت ،خالی کردن این مخازن ناخوشایند
تالشی بی وقفه و بی تاملی می طلبد؛ انسان بیماری برایت (تورم و تجمع البومین
متمدن در تخلیه چاه های فاضالب شخصی در کلیه) ،روماتیسم ،یرقان ،و ضعف
چندان خالی از شرم نیست ،و این عمل در عضالنــی همه و همه مــی تواند از
عوارض یبوست باشد.
خفا اتقاق می افتد.
غــذا خوردن اغلــب به شــکلی روزانه و
متناوب ادامه دارد ،گاهــا تغذیه ازادانه و مراقبت از تغذیه وسالمتی مهم می باشد.
بدون توجــه به کیفیت غذا صورت می
در برخی از موارد ،مشکالت باروری بروز می
گیرد.
قاعدهء کار این است که تنها یک راه برای کند؛ چنان چه در بسیاری از اختالالت زنانه
مشاهده می شود.
تخلیهء مواد اضافی وجود دارد.
و به خاطر داشــته باشــید ،تا زمانی که پوست اشخاصی که مشــکل دفع دارند،
اضافــات غذایی در روده هــا حضور دارند ،بــه صراحت به تجمــع ســموم در بدن
شــرایط برای اتفاقات ناگوار فراهم اســت :اعتراف می کند.
حــرارت ،رطوبت ،فضــوالت نیروژنی ،حال در نظر داشته باشید که این مسمومیت
تاریکی و میکرو ارگانیسم ها؛
مزمن ،که به طور مستمر در حال تخریب
دانش یوگا شهریور| شماره 163
43 صفحه 44
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
اندام ها و بافت های بدن اســت ،شاید
به تنهایی دلیل اصلی بروز ســرطان به
حســاب نیاید؛ اما بــه احتمال زیاد می
تواند با ایجاد اســیب های ســاختاری
مکرر مشخصی ،پیش زمینه را برای بروز
سرطان فراهم کند.
در بخش هایی از روده عبور مواد فشرده
و بیش از اندازه فاســد شــده ،به دلیل
ساختار اناتومیک ان قسمتها و ازردگی
مداوم بافت های غشایی ،زمینه برای بروز
و رشد ســرطان مهیا می شود .ابتال به
بیماری سرطان روده در چنین شرایطی،
اثباتی بر این مدعاست.
استفاده از داروهای مسهل در افرادی که
مشکل دفع دارند ،منشا دیگری برای بروز
اسیب است .باید توجه داشت کسانی که
بدن نیرومند و عضالنی دارند ،با استعمال
داروهای مســهل بیشتر در معرض بروز
ســرطان روده بزرگ هستند .در چنین
اشــخاصی روده ها نیــز بافت عضالنی
داشته ،و در زمان دفع فضوالت سفت و
سخت ،نیروی بیشتری به کار گرفته می
شود .بافت های عضالنی بیشتری شکل
می گیرد ،روده پیچ می خورد ،انقباضات
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شدید شده ،و اسیب و جراحات ناشی از دفع
در زمان یبوست تشدید می شود.
در موارد دیگر ،در جایی که ضعف و سستی بر
بدن حکمفرماست و یبوست نیز وجود دارد،
شرایط متفاوتی پدید می اید .به جای روده
های قوی و عضالنی ،و پیچشها و فشارهایی
کــه از ان صحبت شــد ،روده ها ضعیف و
بیجان بوده ،و توانایی خارج کردن فضوالت
را ندارند .تمامی اندامهای داخلی شکمی به
سمت پایین و در ناحیه لگنی افت می کنند،
که این حالت انتروپتوسیس یا افتادگی روده
نــام دارد .روده ،که قادر به تخلیه نیســت،
برای انجــام وظیفهء خــود نیازمند تنقیهء
مکرر اســت .فرایند گوارش با سر و صدای
زیاد ،بدون انرژی و نا امیدانه پیش می رود.
فرد در چنین شــرایطی ظاهر فالکت باری
پیدا کرده و همیشــه از نفســهای بدبو رنج
می بــرد .در چنین اشــخاصی اما ،به دلیل
فقدان عامل جراحت زا ،سرطان روده کمتر
مشاهده می شود.
حاال فرض کنید که اگر پوســت انسان مواد
مغذی خود را از منابع ســمی دریافت کند،
چه شکل پژمرده و پریشانی خواهد داشت.
حقیقت امر این است که زیبایی از شکم اغاز
میشود و به پوست ختم می شود .بین این
دو ،پتانسیل داشــتن بدن و ذهنی زیبا و
سالمت نهفته است .جهان بیرون ،بازتابی
از طرز تفکر شخص مشاهده کننده است.
چنانچه با نگاه یک فرد یرقانی به جهان نگاه
کنی ،ته رنــگ زرد فالکت را خواهی دید.
با چشــمانی سرشار از سالمتی و شفافیت
به جهان لبخند بــزن ،و جهان تورا به باغ
های گل و درخشــش خورشــید دعوت
خواهد کرد.
جالب است بدانید که در بسیاری از نژادهایی
که تمدن شــهر نشینی در ان ها راه پیدا
نکرده اســت ،بیماری سرطان وجود ندارد.
بنا بر تحقیقات انجام شــده توسط کلنل
ار .مک کاریســون در مدت زمان اقامت نه
ساله در کوه های هیمالیا ،حتی یک مورد
از مشکالت سوهاضمه ،زخم معده یا اثنی
عشــر ،اپاندیس ،کولیت مخاط روده ،و یا
سرطان گزارش نشده است.
همچنین ،دکتر هافمن با انجام تحقیقات
دقیــق در طول مدت هفت ماه ،هیچ گونه
ســرطانی بین سرخپوســتهای امریکا و
نژادهای مختلط جنوب افریقا مشــاهده
نکرده است. صفحه 45
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
این دو مورد ،اســتثنایی نیســتند .غیبت
بیماری سرطان بین مردمانی که از تمدن
شهر نشینی برخوردار نیستند ،امری اثبات
شده اســت .زندگی مدرن و شهرنشینی،
تغییرات جــدی در روش زندگی ما ایجاد
کرده اســت ،و بــروز تومورهــای بدخیم
تنها یکــی از نتایج حاصله از این تغییرات
اســت .چنانچه با به کار گیری مداخالت
هوشمندانه و قواعد بهداشتی طبیعی بتوان
فرد را در مواجهه با دشمن درونی اش یاری
رساند ،این گامی ارزشمند است .من مفتخر
هســتم که اعالم کنم چگونه با انجام یک
مجموعه تمرینات مختص ناحیه شکمی،
می توان به این هدف دست یافت.
دالئل بروز یبوست:
عدم گنجاندن مقادیر کافی فیبر در رژیم
غذاییفقدان نوشیدن مایعات به میزان کافی
افزایش سن و کاهش مداوم تحرک
اســتفاده از داروها ،به ویژه مســکن ها و
داروهای ضد افسردگی ٬از دست دادن اب
بدن و بی تحرکی ناشی از بیماری ها....
بیماری هــای همچون ســندروم رودهء
تحریک پذیــر ،کم کاری غــده تیروئید،
ام اس ،ســکته مغزی ،لوپــوس و بیماری
پارکینسون.
فیســتول معقدی ،شکافتگی پوست در
ناحیــه معقد که می تواند به دفع بســیار
دردناک منجر شود.
درد ناشی از هموروئیدعوارض عمل جراحیجراحت روده بــه دلیل افراط در مصرفمسهل ها
-انسداد ،باریک شدگی و یا سرطان روده
توصیه های کاربردی در زمینه رژیم
غذایی برای پرهیز از ابتال به یبوست :
مقادیــر زیــادی میوه پوســت نکنده،سبزیجات و سبزی های تازه مصرف کنید.
غالت کامل ،نان های سبوس دار و پاستابرای تامین فیبر غیر محلول مفیدند.
روزی سه الی چهار لیتر اب بنوشید. مصرف کربوهیدرات های فراوری شده،ســبوس گندم ،حبوبات و هر ماده غذایی
که بدنتان به ان حساسیت دارد و یا نسبت
به ان کم تحمل است را ،کاهش دهید.
برای برخورداری از مزایای باکتری هایمفید ،ماست تازه و طبیعی مصرف کنید.
نوشیدنی های گرم گیاهی حاوی رازیانه و
نعنا فلفلی بنوشید.
اســانا ها ( تمرینات فیزیکــی یوگا)
و پرانایامــا ( تمرینــات تنفســی )
درمان کننده :
-۱تنفس عمیق با حرکت بازوها در حالت
ایستاده درخت نخل (تاداسانا)
-۲کشش پهلوها ،چرخش بدن در تاداسانا
-۳حرکــت نیمهء ماه در حالت ایســتاده
(اردها چاندارسانا)
-۴حرکت خم به جلو در حالت ایســتاده
(اوتاناسانا)
-۵حرکت خم به عقب در حالت ایستاده
-۶حرکت ملخ (شاالباسانا)
-۷حرکت کبرا (بوجانگاسانا)
-۸حرکت به پهلو ها در حال جمع شدگی
پاها درون شکم ،دراز کشیده به پشت (تاب
خوردن گهواره ای)
-۹حرکات خم به جلو نشسته
-۱۰پاوان موکتاسانا ( نیمه و کامل)
-۱۱تنفس باســتریکا تحــت نظر مربی
یوگای ماهر
-۱۲تنفس عمیق شکمی
-۱۴دیافراگمی
-۱۵تنفس انولوم ویلوم
Dr. Nitin Unkule
www.kaivalyayogainstitute
www.maturedhealth.com
دانش یوگا شهریور| شماره 163
45 صفحه 46
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
کافا را بشناسیم؛
چگونه سالمت و پر انرژی بمانیم؟
مترجم :نرجس اقاپور جویباری
در شــماره قبلی ماهنامه نکاتی مختصر
پیرامون شناخت پیتا به مخاطبین عزیز
مجله ارائه نمودم
در این شماره از ماهنامه قصد دارم شما را
با دوشایی دیگر به نام کافا اشنا کنم
کافا مسئول ســاختار بدن است .وظیفه
نگه داشتن ســلول ها کنارهم ،فرم دادن
ماهیچه ها ،چربی ،اســتخوان و رگ و پی
بر عهده این دوشاست .عملکرد اصلی کافا،
محافظت است.
-2چشم های بزرگ و مالیم ،پوست صاف
و درخشان ،و موهای ضخیم از خصوصیات
مهم کافا هستند.
-3ان هایی که دوشــای کافایشان غالب
است ،خواب کاملی دارند و دارای گوارش
منظم هستند.
-4اما وقتی کافا زیاد می شود ،اضافه وزن،
احتباس مایعات و الرژی نمایان می شود
-5وقتــی کافایی ها از تعــادل خارج می
شوند ،چاق می شوند ،زیادی می خوابند
و از اسم ،دیابت و افسردگی رنج می برند.
سردی ،نرمی ،چربی
-1کافایــی ها بــه طور طبیعــی ارام ،با .1به دنبال انگیزش باشید .از انجا که کافا
ذاتا سرد ،ســنگین و متراکم است ،کلید
مالحظه و دوست داشتنی هستند.
-2انها توانایی ذاتی دارند تا از زندگی لذت متعادل کردن ان ،انگیزش اســت .کافاها
تمایل دارند تا به شرایط موجود و روتین
ببرند و با روتین زندگی راحت هستند.
خصوصیات کافا:
سنگینی ،اهستگی ،استواری ،استحکام ،خصوصیات احساسی:
خصوصیات فیزیکی:
-1تیپ های کافا دارای بنیه و ســاختار
قوی هستنند.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-3وقتی در تعادل باشــند ،قــوی ،قابل
اعتماد ،صبور ،اســتوار و حمایت کننده
هستند
-3ولی وقتی کافا از تعادل خارج شــده و
افزایش می یابد ،انها تمایل پیدا می کنند
تا به چیزها ،کارهــا و روابط ،حتی وقتی
دیگر الزم نیســتند ،بچسبند .کافای زیاد
ذهن به صورت عدم گرایش به تغییر نشان
داده می شود.
-4در مقابله با استرس ،شخص کافایی می
گوید :نمی خواهم به ان بپردازم.
چگونه کافا را متعادل کنیم؟ صفحه 47
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
دانش یوگا
DANESHE YOGA
بچســبند ،بنابراین نیاز دارند تا به خود ،با غذاهای تند ،تلخ و گس برای تسکین کافا
تجربه ها و نگرش های جدید انگیزه بدهند .مفیدند .از غذاهای شــیرین ،ترش و شور
.2یک روتین منظم روزانه را دنبال کنید .پرهیز کنید.
ایده ال اســت که قبل از 6صبح از خواب
توصیه ها:
بیدار شوید و در طی روز نخوابید.
.3خودتان را گــرم نگه دارید و از رطوبت -۱یک روز در هفته ،روزه مایعات بگیرید.
دوری کنیــد .کافاها به شــرایط ســرد و -۲فقط اب ســبزیجات و میوه های تازه و
مرطوب حساس هســتند و گرما برایشان سوپ پوره سبزیجات میل کنید.
-۳مصرف لبنیات را کاهش دهید .لبنیات
سودمند است.
اگر دچار احتقان هستید(یک مشکل نرمال کافــا را افزایش مــی دهند .مــی توانید
برای کافایی ها) ،از گرمای خشک استفاده مقدار اندکی شــیر و یا ماســت کم چرب
کنید .استفاده از کیسه گرم برای پشت یا مصرف کنید.
سان لمپ بر روی قفسه سینه مفید است-۴ .از اغلب شیرین کننده ها پرهیز کنید.
اگر کســالت دارید ،بینی ،گلو و ریه های عســل تنها شــیرین کننده ای است که
برای کافا مفید است .سایر شیرین کننده
خود را در معرض هوای سرد قرار ندهید.
.4روزانه ماســاژ خشک(گارشــانا) انجام ها اگرچه برای جلوگیری از باال رفتن کافا
دهید .برای تحریک جریان خون در بدن ،نباید مصرف شوند ،باعث مشکالتی چون
روزانه بدن خود را بدون روغن ماساژ دهید .گرفتگی سینوس ،الرژی ،سرما خوردگی و
.5نتی انجــام دهید تــا از احتقان بینی بی حالی نیز می شــوند .یک یا دو قاشق
جلوگیری کنید .یک ابزار مفید برای پاک ســوپخوری(نه بیشتر) عســل در روز می
تواند کافا را پایین بیاورد ،فقط در اشپزی از
کردن بینی قوری نتی است.
.6فضای زندگی خود را پاکســازی کنید .عسل استفاده نکنید.
برای جلوگیری از درهم ریختگی ناشی از -۵در وعده های غذایی خود ،چای زنجبیلی
انباشتن وسایل در خانه ،محل کار ،ماشین داغ بنوشــید .بــرای کمک بــه تحریک
و سایر فضاها ،به طور مرتب فضای خود را هضم کنــد ،روزانه 2یــا 3فنجان چای
پاکیزه کنید و چیزهایی که می دانید هرگز زنجبیلی بنوشید.
-۶حبوبات مصرف کنید .همه حبوبات به
استفاده نخواهید کرد ،را دور بریزید.
.7به طور مرتب ورزش کنید .این بهترین جز ســویا ،برای تیپ کافا مناسب هستند.
راه برای جلوگیری از انباشــتگی سموم در موادی که در تهیه انها از دانه سویا استفاده
بدن اســت .روی افزایش اســتقامت بدن شده مثل توفو بایســتی به میزان اندکی
کار کنید .دوندگی ،دوچرخه سواری ،شنا ،مصرف شوند.
ایروبیک و ورزش هــای رقابتی را انتخاب -۷میوه های سبک تر مثل سیب ،گالبی،
کنید .همچنین می توانید با موزیک ریتم انــار و زردالو را میل کنیــد .مصرف میوه
های ســنگین مثل موز ،اووکادو ،اناناس،
دار برقصید.
.8از رایحه های گرم و محرک اســتفاده پرتقال ،هلو ،نارگیل ،خربزه ،خرما ،انجیر را
کنید.رایحه های میخک ،کافور ،دارچین ،کاهش دهید.
اکالیپتــوس ،درخت عرعــر ،و مرزنجوش -۸به میزان زیادی سبزیجات مصرف کنید.
در حالت کلی تمام ســبزیجات برای کافا
مناسب هستند.
.9از رنگ های گرم و درخشــان استفاده مناسبند اما باید مصرف سبزیجات ابدار و
کنیــد .این رنــگ ها شــامل زرد ،قرمز و شــیرین مثل گوجه فرنگی ،و کدو سبز را
کم کنید.
نارنجی هستند.
-۹تمــام ادویه ها به جــز نمک برای کافا
توصیه های غذایی برای کافا:
بر اساس ایورودا ،باید غذاهایی بخوریم که مناسبند .از ادویه های تند مثل فلفل ،دانه
تاثیر متعادل کننده روی دوشای غالب ما خردل و زنجبیل به فراوانی در غذاهای خود
دارند یا دوشایی که افزایش یافته را پایین استفاده کنید.مصرف تمام دانه ها و اجیل را
می اورند .از انجا که کافا سنگین ،چرب و کاهش دهید .از دانه های افتابگردان و کدو
سرد است ،بایستی غذاهایی را مصرف کنیم حلوایی می توانید استفاده کنید.
مصرف گوشت قرمز را محدود کنید.
که سبک ،خشک و گرمند.
اگر گیاهخوار نیســتید ،گوشت مرغ تازه
و ارگانیــک ،بوقلمون ،تخم مرغ و غذاهای
دریایی را مصرف کنید.
چربی و روغن را به مقدار کم مصرف کنید.
از روغــن زیتون بکر ،روغن بــادام ،روغن
ذرت ،روغن افتابگــردان ،و روغن خردل
استفاده کنید.
در غالت ،از جو ،ذرت ،ارزن ،گندم ســیاه،
چاودار استفاده کنید.
به طور کلی یک تغذیه مناسب برای کافا،
باید زنده و پر انرژی باشــد تا کمک کند
سیستم متابولیسم و هضم ،خوب کار کند.
وعده اصلی خود را در نهار میل کنید و برای
شــام میزان کمی غذا میل کنید .حداقل
سه ساعت قبل از خواب چیزی نخورید تا
بدن برای هضم زمان داشته باشد.
نکاتی که در این مقاله اورده شــده است،
فقط برای اســتفاده اموزشــی شماست و
جایگزینی برای توصیه حرفه ای پزشکی،
تشــخیص یا درمان نیســت .همیشه در
رابطه با وضعیت پزشکی خاص خود و قبل
از مصرف هر گونــه مکمل یا رژیم خاص،
برنامه ورزشی یا ســامتی ،از توصیه یک
متخصص کمک بگیرید.
منبع Yoga jurnal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
47 صفحه 48
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
برگزاری دوره های معتبر اماده سازی مربیگری یوگا
دریافت مدرک معتبر مربیگری از سازمان فدراسیون ورزشهای همگانی
به دنبال برگزاری مرتب ازمون های مربیگری معتبر درجه ۱و ۲همچنین دوره های مدرسی توسط انجمن یوگا ،موسسه
دانش یوگا از سال های قبل اقدام به برگزاری دوره های اماده سازی مربیگری یوگا جهت عالقمندان نموده است.
اخرین دوره اماده سازی مربیگری یوگا از اردیبهشت ماه سال جاری بصورت هفتگی با حضور ۱۸تن از متقاضیان برگزیده
و پذیرفته شــده از کل کشور ،بصورت حضوری برای ساکنین تهران و شهرستانهای اطراف و همچنین به صورت انالین
برای عالقمندان شهرستانی برگزار گردید.
شرکت کنندگان عالوه بر فراگیری ۷سطح فنی مورد تایید انجمن یوگا ،با تمرینات پرانایاما ،یوگانیدرا ،مدیتیشن ،طراحی
تمرین ،ایین کالس داری ،ایورودا و ...اشــنا شدند و مقرر است پس از پایان اموزش دوره اماده سازی جهت شرکت در
دوره اموزش مربیگری یوگا به انجمن یوگا معرفی گردند.
دوره بعدی اماده سازی مربیگری توسط موسسه دانش یوگا،در پاییز امسال برگزار می گردد.الزم به ذکر است از شرایط
اصلی داوطلبین شرکت کننده،داشتن حداقل ۶سال تمرین ،تجربه و فعالیت در زمینه یوگا می باشد.
تصویر جمعی از شرکت کنندگان برگزیده و پذیرفته شده در پایان دوره اماده سازی مربیگری یوگا در موسسه دانش یوگا
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
دانش یوگا
DANESHE YOGA
جلسه هجدهم سلسله درس های پراشانت ایینگر
برگردان :نسترن صافی
در جلسه قبل درباره واچیکا کریا صحبت
شد و تاثیری که ســخن گویی در سکوت
بر اســاناهای ما می گذارد .این جلسه تاثیر
واچیکا کریا بر سیستم پرانیک بررسی می
شود.می دانیم که یوگا به معنی ادغام شدن
و درگیرشدن است .بگذارید مثالی بزنیم از
اینکه چگونه ارگان های ســخنگویی روی
مغز تاثیر می گذارند و پرت شدن حواس را
کنترل می کنند .به بچه ها گفته می شد که
کتاب را با صدای بلند بخوانند تا ذهن درگیر
شــود و یادگیری بهتر انجام شود .اگر شما
با صــدای ارام در ذهن خود کتاب بخوانید
ممکن است به راحتی حواستان پرت شود
ولی اگر کتاب های مهم مانند اوپانیشــاد یا
متون فلسفی را با صدای بلند بخوانید ذهن
شما درگیر می شود .چشم های شما درگیر
همراهی با مغز می شوند .ذهن پشت گوش
و ذهن پشت چشم و ذهن پشت ارگان های
صوتی هم درگیر می شوند .پس مغز از سه
جهت درگیر موضوع است و به داخل کشیده
می شود .زمانی که من سخن می گویم شما
تنها شــنوندگان من نیستید بلکه من خود
نیز شنونده ســخنان خودم هستم .ولی در
خواندن در ســکوت تنها ذهن درگیر است.
تنها بلند خواندن مهم نیســت ،بلکه لحن
مخصوصی که به صدای خــود می دهید،
مثال لحن خبری یا سوالی و تعجبی در فهم
مطلب کمک کننده است .پس سخن تاثیر
به سزایی در نفوذ در مغز دارد .در یوگا ما این
درگیری و مشارکت ذهن را نیاز داریم ،پس
به عمل تاثیرگذار سخن گویی نیاز داریم ولی
در اینجا الزم نیست که بلند سخن بگوییم.
گزارش در سکوت درباره دینامیک حرکت،
عمــل ها و عکس العمل هــا ،مقاومت ها،
مشارکت ها و حتی درباره نیت و انگیزه خود
در یوگا می توانید در سکوت سخن بگویید.
شما می توانید دیگران را درباره نیت و انگیزه
تان فریب دهید ولی خودتان را هرگز .شما
خودتان می توانید تشــخیص دهید که ایا
انگیزه های شــما خالصانه هستند یا خود
خواهانه .پس جنبه روانی -حرکتی در این
جا لحاظ می شــود .گزارش دادن در حین
انجام اسانا ها حائز اهمیت بسزایی است.
یک شــانتی مانترا ی بسیار جالب وجود
دارد کــه مضمون دعای ان این اســت که
بگذار ذهن من در کالم من مســتقر شود و
کالم من در ذهنم .ایــن از ان جهت حائز
اهمیت اســت که در زندگی روزانه ما هیچ
تطابق و سازگاری بین عمل ،سخن ،و فکر
ما وجود ندارد .ما به گونه ای فکر می کنیم
و نوع دیگری ســخن مــی گوییم و به نوع
دیگری عمل می کنیم .اینجا مسئله ساتیا
مطرح می شــود معنای حقیقت چیست؟
تنها گفتن حقیقت مهم نیست ،ذهن پشت
ان هم اهمیت دارد .بگذارید داستانی برای
شــما نقل کنم .یکی از شاگردان به اچاریا
گزارش داد که یکی دیگر از شاگردان راجع
به موضوعی دروغ گفته اســت .اچاریا از او
خواســت که حقیقت را بگوید .شاگرد به
دلیل احترام و تاثیر حضور استاد نتوانست
دروغ بگوید .اچاریا بــه او گفت تو از روی
ناچاری مجبور شدی راست بگویی چون من
از تو خواســته بودم .شاگرد اعتراف کرد که
صداقت در ذهن نداشــته ومایل به گفتن
حقیقت نبوده اســت .این بر اساس اصول
اخالقی راست گفتن محسوب می شود ولی
بر اساس دارما این ساتیا نیست چون ذهن او
در هماهنگی با سخنش نبود .از این روست
که در ان شانتی مانترا اینگونه دعا می کنیم
دانش یوگا شهریور| شماره 163
49 صفحه 50
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65
که بگذار ذهن من در ســخن من استقرار
یابد و سخنم در ذهنم .در واچیکا کریا این
ســازگاری اتفاق می افتد چون شما دقیقا
انچه در حال اتفاق افتادن در بدنتان است
را به کالم در می اورید .پس ذهن استقرار
دارد در کالم .ان شاگرد به دلیل احترام به
معلم راست گفت .شما می توانید به معلم
دروغ بگویید ولــی به خودتان نمی توانید.
با واچیکا کریا نه تنها شــما به تصویری از
دینامیک حرکت خود دست می یابید و با
تطابق ذهن و عمل خود را شفاف می کنید
و دانش شــما هم در یوگا افزایش می یابد،
چون با ان درگیر و ادغام شده اید بلکه از
این برتری و موهبت هم بهره مند می شوید
که حقیقت را ادا کرده اید .این همان چیزی
اســت که معروف است به به همان که می
گویی عمل کن و همان عملی را انجام بده
که می گویی ان انسجام و یکپارچگی بین
ذهن و عمل و سخن در گزارش در سکوت
ایجاد می شــود .ابعاد دیگــری هم وجود
دارند که قابل توضیح و کشــف هستند .در
شاواسانا قرار بگیرید و پس از مدتی در ان
مستقر شوید .به هشیاری ذهن و تعامل ان
با تنفس و حرکت قفسه سینه اگاه شوید.
به تعامل ذهن و تنفس خود را بررسی کنید.
متوجه می شــوید که یک سیستم در این
سازوکار درگیر است .حساسیت خود را به
دم و بــازدم باال ببرید .ارام تر و عمیق تر از
نفس های عادی نفس بکشید .می توانید از
وسایل کمکی استفاده کنید و قفسه سینه
را بازتر کنید .یا در چند مرحله دم بگیرید.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شاهد دم و بازدم خود باشید .عکس العمل
ریه ها و فعال شدن انها را مشاهده کنید .به
ماهیچه های درگیر در فعال شدن ریه توجه
کنید .کم کم به یک طرح کلی می رســید
و با افزایش حساسیت خود به روند تنفس
متوجه خواهید شد که راه های بی شماری
برای باز کردن قفســه سینه و فعال کردن
ماهیچــه ها و ریه ها برای پخش دم در ان
وجود دارد .به این روند پرانا کریا می گویند.
در یک ســیکل می توانید دم را با صدای ا
مثل استاد) ادا کنید و ریه ها را فعال کنید.
بازدم را بــا ( مثل ادم) ادا کنید تا از درون
ریه ها منبسط شوند .در سیکل بعدی دم را
بــا ای ( مثل ایمان ) ادا کنید و بازدم را با
او ( مثل کوه) ادا کنید و در ســیکل بعدی
برعکس ،دم را با صدای او ادا کنید و بازدم
را بــا صدای ای اکنون کــه جهان به کرونا
مبتالست ما باید ریه ها را تمرین بدهیم و
فعال کنیم تا کمتر به بیماری مبتال شویم.
منطقی نیســت که عضوی را قبل از انکه
فعال کنیم ،تمرین دهیم .مثل هر قسمت
دیگری از بدن که قبل از تمرین باید فعال
کنیم .با استفاده از ترکیب های مختلف می
توان این تمرین فعالسازی را انجام داد .برای
مثال می توانیم در دم حرف صدادارا ثابت
نگه داریم و در بازدم ریه ها را با ده حروف
صدادار دیگر فعال کنیم .این حروف عبارتند
از:
Ae - e - o – oo – ai – -A
oh – ow – am - aha
این سیســتم پرانایی تنها توســط یوگا
شناخته شده و علم مدرن امروزی شناختی
از ان ندارد .این جریان با حساسیت به جریان
دم و بازدم در سوراخ های بینی محقق می
شود تا بتوانید پرانایام انجام دهید .سیستم
سخن گویی نه تنها برای ارتباط گرفتن با
سایر انسانها اهمیت دارد بلکه برای تنفس
هم بسیار مهم است .تفاوت افراد معنوی با
دیوانگان در این اســت که افراد معنوی و
خردمند با خود در سکوت سخن می گویند
و دیوانگان بلند ســخن مــی گویند حتی
وقتی مخاطبی ندارند .در یوگا هم از شــما
خواسته می شود که در سکوت به خودتان
از دینامیک حرکت و از نیت خودتان و همه
انچه در حال رخ دادن است گزارش بدهید
و تنها برای خودتان این کار را انجام دهید
تا ریه ها از ان بهره بگیرند .گوروجی گاهی
به شاگردانش می گفت که از ماهیچه های
بین دنده ای دم بگیرند و گاهی از انها می
خواست از ماهیچه های خارج دنده ای دم
بگیرند .کسی متوجه سخن او نمیشد گرچه
همه سر تکان می دادند .این دم مخروطی
شکل از رو و معکوس است .به این فرمول
ا-ای و ای ا می گویند .یعنی دم با صدای
ا و بــازدم با صــدای ای و برعکس .تا انجا
که می توانید ارام و نرم نفس بکشید .یکی
ماهیچــه های بین دنده ای داخلی را فعال
مــی کند و دیگری ماهیچه های بین دنده
ای خارجی را .این پروسه با بیومکانیک ریه
ها و با سرعت و اراده انجام نمی شود بلکه
با ادای ارام حروف صدادار محقق می شود. صفحه 51
دانش یوگا
DANESHE YOGA
گفته می شود که کوندالینی که سمبل مار
است با پرانایام نسبت دارد .با پرانایام شما
نفس را جادو می کنید یعنی فرم ســاکت
ادای حروف صدادار به عنوان ساحر تنفس
یک پدیده شگفت اور را خلق می کند .در
یوگای امروزی سیستم تنفس را تنها ریه ها
و سوراخ های بینی فرض می کنند.
با اگاهی بیشتر کم کم تجربه خواهید
کرد که در سیستم پرانایایی شکم جایگاه
اصلی تنفس پرانایامی اســت و در پرانایام
نشسته پشت و ستون مهره حتی از ریه ها
وبینی هم بسیار مهم تر است.
همه ما به وسعت سیستم عصبی و نرون
ها که تقریباً 6000مایل براورد می شود و
سیستم عروقی 60000مایلی واقف هستیم
ولی کمتر کسی میداند که سیستم تنفسی
نمــی تواند با مایل و کیلومتر اندازه گیری
شود چرا که ابعاد نجومی دارد.
در انگلیســی ما تنها 5حرف بی صدا
داریم وبا کمک انها بی نهایت کلمه ادا می
کنیم .بدون حروف صــدا دار کلمه وجود
نداشــت و بدون کلمه هم زبان برای تکلم
به وجود نمی امد .حال چطور این حروف
صدادار درون ما عمل می کنند.
گوروجی پرانا را در کتاب های کالسیک
انرژی کیهانی تعریف می کند
.چرا کیهانی ؟ علت ان این اســت که
همه دنیا با صدا شــروع و راه اندازی شده
اســت .فیزیک مدرن به دنبال بیگ بنگ
اســت .ایا بیگ بنگ یک صدا نیســت؟
پس منشــا خلقت صدا است .برای استرو
فیزیست ها و دانشمندان ستاره شناس این
صدا بیگ بنگ است .
متافیزیک هم صدا را منشاء خلقت می
داند و این صدا برای افراد معنوی ام است.
در سیستم پرانایی در مانتراها از صدا کمک
گرفته می شود.
پس باید به شــکل مانترا باشد در غیر
این صورت ،اگر امانتراک باشد تنها نفس
کشیدن است . .از این روست که در سنت
هندی ما پاتانا پاتانا داریم.
سیستم پرانایام هم براساس صداست
بدون صدا پرانایام وجود ندارد .از این رو
به ان پرانا کریا می گویند ونه شواسا کریا .
باور بر این است که در جهان 51شاکتی
پیتــا وجود دارد .شــاکتی انرژی کیهانی
در شــکل نیروی زنانه است که در خلقت
موجود است.
چرا 51عدد؟ این بر اســاس سیستم
صدایی ســاختار فیزیولوژیکی ماســت و
صداهایی است که ما می توانیم در سیستم
سخن گویی خود ایجاد کنیم.
هر صدایی نماد یک حرف سانسکریت
است .در نتیجه حروف سانسکریت 51عدد
هســتند؛ از ا تا کشا و هریک شاکتی پیتا
مربوط به یک حرف اســت .هیچ تکراری
وجود ندارد.
در اکشا اوپانیشادها تظاهر هر یک از
این صداها در خلقت اورده شده است
.اکشا یعنی از ا تا کشا مثل انگلیسی
که می گوییم از ا تا زد .
ولی این ها مثل حروف انگلیســی فرم
های صدایی نیستند بلکه این حروف فرم
غیر قابل تخریب ( اکشارا) صداها هستند
یعنی فرم های غیرمیرا یی که ریشه خلقت
بــوده و در دنیای درون مــا ( ماکروکوزم)
نیز تاثیرات بســزایی دارند و اینها را یوگا
شناسایی کرده است با عنوان ناد سادانا و
شابداسادانا.
در جلســه بعدی به این می پردازیم که
ایــن صداها چگونه در بــدن فیزیولوژیک
مــا کار می کنند وترکیبــی از وایکاری و
مادهیاتما را بررسی می کنیم.
و همچنیــن از نقاط تقاطــع گره ای
متعددی که در نواحی سر( حوزه هوش)،
قلب (حوزه احساســات) ،و شکم (حوزه
اشتیاق )داریم صحبت خواهیم کرد.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
51 صفحه 52
درون من
نویسنده:هانیه مصطفایی
ایا تو می دانی در درون تو چیست؟
ایا خبر داری در هر شبانه روز چه اتفاقی
در درون تــو می افتد؟ایا به این فکر کرده
ای که چگونه مــی توانی با درونت ارتباط
برقرار کنی ؟در درون تو میلیون ها موجود
زنــده حضور دارند که مــی خواهند با تو
حرف بزنند.
ن کیس رد اندرون
من خسته دل ندا م ت
خم
هک مــن وشــم و
او رد فغان و رد غوغاست
تک تک ســلول های تو زنده است و نفس
می کشــد و در انتظار برقــراری ارتباط با
توســت .ایا می توانی بــا ان ها صحبت
کنی ؟بله تو می توانی.تو قادر هستی با تک
تک ان ها ارتباط برقــرار کنی و با ان ها
سخن بگویی.
من به تو خواهم گفت که چگونه با ان ها
ارتباط برقرار کنی کافیست که مرا تا اخر
این کتاب دنبال کنی .در تک تک ســلول
های بدن ،نرون هایی وجــود دارد که از
طریق این نرون ها ،ســلول ها با مغز در
ارتباطند.این نرون ها ،وظیفه رساندن پیام
هایی از طرف ســلول ها به مغز را دارند.از
این طریق ،ما پیام درد را دریافت کرده و
تجربه می کنیم.
در این جا ما نمــی خواهیم این قضیه را
از نظــر علمی به طور مفصل بازگو کرده و
توضیح دهیــم ،بلکه توضیحی مختصر با
زبان ساده کفایت می کند .
برای درک بهتر ایــن موضوع ،یک مثال
ســاده می زنیم :وقتی قسمتی از پوست
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دست مان در اثر تماس با اتش می سوزد ،
این خبر از طریق نرون سلول های سوخته
به مغزمی رسد و مغز این
خبر را به صورت سوزش تفسیر می کند.
بین ذهن انســان و ســلول های بدن هم
ارتباطی قوی وجود دارد.هر فکری در بدن
احساســی را تولید می کند و احســاس ،
واکنش ســلول های بدن به ان فکر است.
فکر مثبت ،احساس مثبت و فکر منفی ،
احســاس منفــی را بوجود مــی اورد .در
هر احساســی ،نوع ارتعاش انرژی بدن با
متفاوت است.
در احســاس ترس ،ارتعاش انرژی بسیار
ضعیف و در احساس عشق ،ارتعاش انرژی
بسیار قوی است.تو می توانی از این جریان،
به نفع خودت اســتفاده کنــی و خود را
شفا دهی.
شاید این سوال به ذهنت بیاید که منظورت
از شفا دادن چیست ؟
منظــورم از شــفا دادن ،شــفای امراض
جسمی و روحی توست .بله درست است.
تو انقدر توانا هستی که خودت را شفا دهی.
تو اشرف مخلوقات هستی.
خداوند به تو قدرت شفادهی را داده و فقط
کافیست که به یاد بیاوری.سرمنشاء تمام
دردها و رنج ها خودت هستی و شفای این
درد و رنج هم به دست خود توست.
خداونــد در هیچکــدام از درد و رنــج تو
دخالتی ندارد و همه چیز با انتخاب تو رقم
می خورد .تو تنها موجودی هستی که حق
انتخاب داری .
کاوش درون
تو که هستی ؟
ایا می دانی که تو چه هستی ؟
ایا تا بحال این سوال را از خود پرسیده ای
و جوابی برای ان یافته ای ؟
تو خود را چه می انــگاری ؟ایا تو خودت
را یک کالبد فیزیکی می انگاری که تحت
تاثیر قوانین فیزیکی حاکم بر جهان هستی
متولد میشود و رشد می کند و بعد تحت
تاثیر قانون انتروپی میانسال و پیر می شود
و می میرد ؟
یــا خودت را ذهنی می پنداری که مدام و
پیوســته در اینده و گذشته سیر می کند
و برایــت کینه ،نفرت ،خشــم ،ترس و
اضطراب و ...به ارمغان می اوردتوجه کن !
بــه چند جملــه ی قبلی کــه درباره ی
جســمت صحبــت مــی کردیــم کامل
توجه کن.
جسم تو
بله.
ِ
.توجه کن بــه چیزی که در مورد ذهنت
صحبت می کردیم.
بله کامال درست است.
ذهن تو.تو چیزی فراسوی جسم و ذهنت
ِ
هســتی که جســم و ذهن به تــو تعلق
دارنــد .تو هویتی واالتر و جدا از جســم و
ذهنت هستی.
جسم ،لباس توســت در این چند صباح
زندگــی مــادی و ذهــن ابزار تــو برای
فکر کردن.
من معنوی:به درونت توجه کن !
تمام اگاهیت را به درون بدنت ببر.
به کف دستانت .چه احساسی داری ؟
ایا وجود نامتناهی را در پس جسم فیزیکی
ات به شکل ارتعاش احساس می کنی ؟
ذهنــت را ارام کن و توجــه ات را در کف
دستانت و بعد در کل بدنت متمرکز کن.
حضور حقیقی ات را به شکل ارتعاش حس
خواهی کرد.وجود حقیقی و بی شــکل تو صفحه 53
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در پس ِ جســم و ذهنت حاضر اســت .تو
این هویت حقیقی هســتی که فراســوی
قوانین محدود فیزیکی و فراسوی زمان و
مکان است.
تو هویتی هستی که از جنس نور است.
اگر بتوانی هویت حقیقی ات را بشناسی ،
کم کم ذهن ات خاموش خواهد شد.
وتو به عنوان هویتــی حقیقی ،اگاهانه با
بکارگیری ذهنــت در مواقع الزم ،زندگی
سرشار از شادمانی و ارامش خواهی داشت.
شــادمانی و ارامش حقیقی که از درونت
می جوشد و به هیچ یک از عوامل بیرونی
بستگی ندارد.
هویت :من هستم
در پس تمام هویت هایی که ذهن برای تو
ایجاد می کند ،هویتی حقیقی وجود دارد
که بودن ان به هیچ علتی وابسته نیست.
هویت من هســتم بدون متکی به عوامل
بیرونی ،حضــوری کامل دارد و این نقطه
مشــترک تمامی موجــودات جاندار و بی
جان اســت .نقطه مشترکی که عارفان ان
را وحدت وجود می نامند.
این نقطه ،وجه حقیقی تمامی موجودات
اســت .هویتی که خارج از حیطه ی ذهن
اســت .ذهن برای بودن ،نمــی تواند به
تنهایی حضور داشته باشــد و از چیزی ،
برای هویت دادن به خود استفادهمی کند
.یا به عبارت دیگر به تو هویتی کاذب می
دهد.برای مثال در جمله ی :من ثروتمند
هستم.ذهن ،هویت تو را به ثروتمند بودن
نسبت می دهد و به نحوی به تو القاء می
کنــد که هویت و بودن تــو ،در ثروتمند
بودنت اســت و اگر ثروتمند نباشی ،دیگر
وجود نخواهی داشت.
در حالیکه بودن یا نبودن ثروت ،در هویت
حقیقی من هســتم تاثیرگذار نیست.یک
نوزاد ،در لحظــه ای که به دنیا می اید ،
فارغ از تمامی تعلقات و هویت های کاذب
،هویت حقیقی٬من هســتم را داراســت
و در بــی ذهنی کامل با تمام هســتی در
وحدت است.
ذهن شفابخش
تو هویتی حقیقی هستی که به هیچ یک
از هویت های کاذب ساخته ذهن وابستگی
نــدارد .زمانی که از بــودن حقیقیت اگاه
شــوی ،خودت را از جســم و ذهنت جدا
می دانی.
تو به عنوان حقیقت وجودت ،ذهن و جسم
ات را هدایت می کنی .و ذهن تو تبدیل به
جایگاهی مقدس ،برای حضور حقیقی تو
خواهد شد.
هویــت های کاذب ،زمانی توســط ذهن
ســاخته می شــوند که حضور حقیقی تو
کمرنگ باشــد و تو خودت را ذهن و جسم
ات بپنداری.
اینگونه ذهن کنترل تو را در دست می گیرد
و با ایجاد هویت های کاذب ،تو را از هویت
اصلــی ات دور می کند .ولی زمانی که تو با
هویت حقیقی ات اشنا شوی ،این تو هستی
کــه حضور اگاهانه ای خواهی داشــت و از
ذهن ات به درستی استفاده خواهی کرد.
تــو می توانی ذهــن ات را هدایت و کنترل
کنی و با هدایت ذهن ات ،کنترل جسم ات
نیز در اختیار تو خواهد بود.
تو قدرتی بی نهایت هســتی که قادر است
خلق کند ،شفا دهد ،صلح و ارامش برقرار
کند ،تعادل و همزیستی مسالمت امیز را در
زمین و هستی برقرار کند ،منابع طبیعی را
سامان دهد ،مرزهای بین کشورها را برچیند
و عشــق و وحدت و همدلــی را در زمین
برقرار کند.
شاید از اینهمه توصیف در مورد قدرت ات
شــگفت زده شده ای ولی بدان که تو دارای
تمامی این قدرت ها هستی.
تو می توانی ذهن ات را به ذهنی شفابخش
تبدیل کنی .زمانی که تو ذهن ات را کنترل
می کنی ،مــی توانی از طریق ذهن ات ،با
تک تک سلول هایت ارتباط برقرار کنی.
این است رمز شفاگر بودن.
دانش یوگا شهریور| شماره 163
53 صفحه 54
یوگا و پزشکی مبتنی
بر ارتباط ذهن و بدن
ایندریا اناند
گرداورنده و مترجم :حامد رنگین کمان
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان می دهد ،درک ما از سالمت
و نیازهای ان به طور اساسی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
دارند و باید بــه طور کاملتری در مراقبت
های بهداشتی جامع ادغام شوند.
دارند و باید به طور کاملتری در مراقبتهای
بهداشتی جامع ادغام شوند ،تا پیشرفت و
ورود به مرحله ی بعدی محقق شود.
الف .ارتبــاط ذهن و بدن -کار روی ذهن
برای تاثیرگذاری بــر تغییرات بیولوژیکی
در بدن.
ب .دســتکاری بدن-انــرژی ازطریــق
تمرینات یوگای ساده تر مانند پرانا ویدیا و
سوارا یوگا.
رشد و توســعه ی سریع حوزه ی سالمت
کلنگر نشان میدهد ،درک ما از سالمت و
نیازهای ان به طور اساســی درحال تغییر
اســت .با این حال ،دو مفهوم مهم مرتبط
وجــود دارد که در بطن اصلــی یوگا قرار
و احساسمان تغییر میدهیم .افسردگی و
ناامیدی میتواند سیســتم ایمنی را از بین
ببرد ،خطــر حمالت قلبی و ســرطان را
افزایش دهد؛ درحالیکه عشــق ،رضایت و
شادی ما را ســالم نگه میدارد و عمرمان
کلمــات کلیدی:ارتبــاط ذهــن و
بدن؛ پرانا ویدیا؛یوگا؛ نیاما؛ اســانا؛
پرانایاما پراتیاهاراضارنادیاناسامادهی؛ ارتباط ذهن و بدن
پرجناپرادایــوگا نیدرا؛بیماری های در اصل ،ذهــن با بــدن فیزیکی مرتبط
روان تنی
است .ما ماهیت زیستشناختیمان را با فکر
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
را افزایــش میدهــد .ســایر هیجان های
منفی مانند خشم ،حسادت و نفرت نیز به
عنوان نوعی سم برای بدن و روح ما عمل
میکنند و بر کانال های انرژی حیاتی تاثیر
منفی می گذارنــد .درنتیجه ،مراکز انرژی
و سیســتم غدد درون ریز را دچار اختالل
می کنند .ذهن ما بر هر ســلول بدن تاثیر
می گذارد .بنابراین ،بدیهی اســت هنگام
پرداختن به مراقبت های بهداشتی باید به
ارتباط میان زیست شناسی و روان شناسی
توجه بیشتری داشته باشــیم .متاسفانه،
پزشکی مدرن به این موضوع انطور که باید
توجه نکرده و از جایگزین های موجود به
خوبی استفاده نمی کند.
اگرچه یوگا در پوتاالســر جهان بســیار
محبوب شــده اســت ،درک بسیار کمی
درباره ی پتانســیل واقعی ان در مراقبت
های بهداشتی وجود دارد .تمرکز بیش از صفحه 55
دانش یوگا
DANESHE YOGA
حدی بر اســاناهای یوگا یا وضعیت های
بدنی وجود دارد که تنها بخش کوچکی از
«اشتانگا یوگا» است .یوگا ازنظر پاتانجلی،
تالشی روشــمند برای رسیدن به کمال،
ازطریق کنترل عناصــر مختلف طبیعت
انسان -جسمی ،ذهنی و روانی است.
بدن فیزیکــی ،اراده فعال و ذهن فهمیده
بایــد تحت کنترل دراینــد و از ناخالصی
هایشان رها شوند.
هشــت بخش یــوگا (یاما ،نیاما ،اســانا،
پرانایاما ،پراتیاهارا ،دهارنا ،دیانا و سامادی)
به پاکسازی ذهن و بدن کمک می کنند.
وقتی تمرینات بدنی خاصی را با تمرینات
ذهنــی ترکیب مــی کنیم ،راهــی برای
اســتفاده از منابع درونــی ارتباط ذهن و
بدن ایجاد می کنیم .راه ســاده برای انجام
این کار این است که در حالت مراقبه قرار
گرفته و بدنتان را ارام کنید ،در حالی که
شما به ذهن اموزش می دهید.
هر چه فرد بتواند از طریق چهار عضو اخر
تمرینات یوگا به حالت مراقبه دست یابد و
ان را حفظ کند ،بیشتر می تواند عقده های
ریشه دار را از سه حالت ذهن -خوداگاه،
ناخوداگاه و ناخوداگاه حذف کند.
هنگامی که ســاتوا (ذهن) از ناخالصی ها
(تاماس و راجاس) خالی می شــود ،یوگا
کامل می شود « -انگاه روان پاک می شود،
مانند خورشیدی می درخشد.
ذهن اصلی ترین وسیله ای است که برای
همه ی کارهایی که انجام می دهیم از ان
استفاده می کنیم ،اما تعداد کمی از ما می
دانیم چگونه از ان به درســتی استفاده و
مراقبت کنیم .همه ی مشــکالت روانی و
بسیاری از مشکالت جسمی چیزی نیستند
جز استفاده ی نادرست از ذهن (پراجناپرادا)
که ناشی از نااگاهی از چیستی ذهن و نحوه
ی استفاده از ذهن است.
اگر بدانیم ذهن نوعی ابزار است و چگونه
ان را کنترل کنیم ،شگفت زده خواهیم شد
که به چه نتایجی دست خواهیم یافت .با
به دســت اوردن کنترل ذهن خود ،تحت
ســلطه ی محرک های ناشی از حواس و
شرطی شدن جهان خارج نخواهیم بود و
دیگر قربانی ذهنمان نخواهیم شد .تکنیک
های یوگای پراتیاهارا یــا درون گرایی به
کنترل ذهن کمک می کنند.
یوگانیدرا وســیله ای ایده ال برای بیرون
اوردن سامســاکاراهای منفی ریشه دار و
هدایت ذهن برای جایگزینی انها با ویژگی
های مطلوب و/یا برطرفکردن افکار منفی
در زمان مناسب طی تمرین است.
فقط وقتی عمیق ترین افکار خود را تغییر
دهیم ،می توانیم واقعاً خود را تغییر دهیم و
از محدودیت های ذهن فراتر برویم.
یوگانیدرا
یوگانیدرا اساســاً نوعــی پراتیاهارا (درون
گرایی) است که در ان اگاهی به تدریج از
دنیای بیرونی ،بدن ،فرایند تنفس ،ضمیر
خوداگاه و در نهایت ضمیر ناخوداگاه خارج
می شــود .همان طور که انرژی عصبی از
کانال های حسی خارج می شود و حالت
پراتیاهارا حاصل می شود ،تعادل روان تنی
خودبه خود بازیابی میشود و انرژی حاصل
برای التیام و جوان ســازی بافت ها ،غدد
و اندام های تحت فشــار هدایت می شود.
یکی از شــایع ترین بیماری ها در جامعه
ی مدرن تنش یا اســترس اســت -خواه
عضالنی ،ذهنی یا عاطفی ،که ریشــه ی
اکثر مشــکالت قلبی عروقی نیز هســت.
یوگانیدرا یا خواب روانی نســبت به خواب
معمولــی یا هــر تمرین دیگــری روش
کارامدتــر و موثرتری برای رفع این تنش
ها و ایجــاد ارامش و تجدید قوای روانی و
فیزیولوژیکی است.
گفته می شــود که یک جلسه ی 25تا
30دقیقه ای یوگا نیدرا به اندازه 2ساعت
خواب معمولی ارامش بخش است.
بیشتر بیماری های روان تنی نیز از تنش
هایی در بدن و ذهن ناشــی می شوند که
علم پزشکی مدرن توانایی درمان کامل انها
را ندارد .کارایی تمرین های یوگا به عنوان
نوعی روش درمان کننده و تسکین دهنده
در ســال های اخیر در بســیاری از مراکز
تحقیقاتی در پوتاالسر جهان مورد بررسی
قرار گرفته است که نتایج بسیار مطلوبی نیز
به همراه داشته است.
یوگانیدرا در شــرایط حاد و مزمن ،به ویژه
در شــرایط مرتبط با استرس مانند فشار
خون باال ،بیماری عروق کرونر و ارتریت نیز
مفید است .بیماری هایی با مولفه ی روان
تنی باال مانند اســم ،زخم معده و سردرد
میگرنی به درمان با یوگانیدرا پاسخ مثبت
می دهند .همچنیــن یوگانیدرا در درمان
بی خوابی ،اعتیاد به مواد مخدر و اعتیاد به
الکل نیز موفق بوده است.
اســتفاده از یوگانیدرا توسط افراد سالم و
فعال به عنوان وســیله ای برای پاکسازی
ذهن ،تســکین تنش های انباشته شده و
پیش گیری از بیمــاری های روانی-تنی،
گســترده ترین کاربرد یوگانیدرا به شمار
میرود .با پیروی از دســتورالعمل های از
پیش تعیین شــده ،تمرین برایتان اسانتر
شــده و با تمرکز بــر جنبه ی «شــفا یا
شخصیت سازی» فواید بیشتری از تمرین
حاصل خواهد شد.
مدیتیشن
اکنون که مدیتیشن وارد تجربه و زندگی
و فرهنــگ غربی شــده اســت ،محققان
تحقیقاتی را برای اندازه گیری علمی تجربه
ذهنی سکوت و مراقبه انجام داده اند .انها
کشف کرده اند که وضعیت فیزیولوژیکی
حاصل از مدیتیشــن موجــب تغییرات و
عملکرد کارامدتــری در زمینه ی کاهش
تنفس ،کاهش مصرف اکســیژن و کاهش
ســرعت متابولیسم می شــود .مهم ترین
نتیجه ی به دست امده حاکی از ان است
که انجام مرتب مدیتیشن موجب معکوس
شــدن عدم تعــادل هورمونــی مرتبط با
استرس می شود که یکی از عوامل تسریع
روند پیری شــناخته می شــود .تمرینات
تمرکز می تواند هوشیاری را بسیار بهبود
بخشیده و قدرت اراده را تقویت کند.
ذهن را میتوان بــر درون و بر یک نقطه
متمرکز کرد .نیــروی متمرکز همچنین
در خوددرمانــی یا درمان دیگران بســیار
موثر است.
گفته می شــود که در حالت تمرکز ذهن
مانند پرتو لیزر اســت در مقایشه با حالت
عادی که مانند المپ است.
همچنین ثابت شــده اســت افرادی که
طوالنی مدت مدیتیشن می کنند ممکن
است ســن بیولوژیکی بین 5تا 12سال
کمتر از سن تقویمی خود داشته باشند
برای نزدیک به 15سال ،بیش از 100نفر از
تمرین کنندگان حرفه ای یوگا و مدیتیشن
و تعداد زیادی از افراد مبتدی در ازمایش
های علمی در دانشــگاه ویسکانســین-
مدیســون و حداقــل 19دانشــگاه دیگر
دانش یوگا شهریور| شماره 163
55 صفحه 56
شرکت کرده اند تا ثابت کنند که تمرینات
یوگا تغییرات قابــل توجهی در عملکرد و
ساختار ذهن و مغزشان ایجاد می کند.
در این این مطالعات مشــخص شــد که
تمرین های مبتنی بر یوگا و مدیتیشــن،
ممکن اســت تاثیر عمیقی بر فرایندهای
بیولوژیکی حیاتی برای سالمت جسمانی
داشته باشد.
حتی با درنظرگرفتــن احتیاط های الزم،
تحقیقات انجام شده نویدبخش اثربخشی
روش هــای تمرین و تعلیــم ذهن برای
افزایش سالمتی انسان هستند.
اســتفاده از پرانا ویدیا (هنر و علم شفای
خود و دیگران)
پرانا دربرگیرنــده ی نیروی حیات جهانی
است .بدن فیزیکی انبار انرژی پرانیک است.
هر فیبر بدن با سیستم پیچیده ای از کانال
های انرژی با پرانا مرتبط می شود .بنابراین،
عملکرد بدن فیزیکی به طورمســتقیم با
کیفیــت و کوانتوم انرژی جــاری در بدن
پرانیک مرتبط است.
برخی از حکیمان شرقی دریافتند که پرانا
را میتوان بــه میل خود افزایش یا کاهش
داد و یا هدایت و دســتکاری کرد تا بدن
فیزیکی سالم و جوان بماند .هدف درمانی
و طب سوزنی بازگرداندن جریان ازاد پرانا
در کانال های انرژی است .اما یک تمرین
کننده پرانا ویدیا می تواند پرانا را با استفاده
از چیزی بیشــتر از توجــه حرکت دهد،
زیــرا توجه یا اگاهی عمیق و پرانا مترادف
هستند .استفاده از پرانا برای درمان انقدر
مهم است که در هیچ نوع درمانی نباید از
ان غافل شد .باور عمومی بر این است که
هر چه پرانای ما بیشتر باشد ،فرایندهای
ذهنی و بدنی ما زنده و پویاتر است.
منبع اصلی پرانای بــدن از طریق تنفس
اســت که در ظاهر اکســیژن و در سطح
ظریف انرژی حیاتی را به ارمغان می اورد.
هنگامــی که تنفس تصفیه می شــود ،و
اهسته و منظم است ،گردش پرانا به تمام
سطوح بدن و ذهن می رسد و حالت تعادل
کامل را ایجاد می کنــد .تنفس نقطه ی
اتصال بین ذهن ،بدن و روح است.
هر تغییر حالت روحی و احساسی ابتدا در
نفس و سپس در بدن بازتاب پیدا می کند.
این پدیده به صورت معکوس نیز عمل می
کنــد؛ تغییر الگوی تنفس نیز باعث تغییر
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
احساسات می شود .اکثر تمرین کنندگان
یــوگا در مــورد اینکه چگونــه میتوان از
پارنایاماهــای مختلف بــرای تاثیرگذاری
بر عملکردهــای مختلف بدن اســتفاده
کرد ،نظــری دارند ،اما تعداد کمی ممکن
اســت اطالعات زیادی در مورد پرانا ویدیا
داشته باشند.
تمرینات پراناویدیا نمونــه ای مهم اما نه
چندان شــناخته شده از درمان است .انها
به تدریج کوانتوم پرانا را در بدن گسترش
می دهند .بلوک های انرژی با باال و پایین
رفتن پرانــا در کانال های نادی یا پرانیک
حذف شده و با ازادشدن انرژی ،برای توزیع
برای تغذیه اندام ها ،ماهیچه ها ،استخوان
ها ،سلول ها و اتم ها در دسترس قرار می
گیرنــد .وقتی پرانا ازادانه و به وفور جریان
داشته باشد ،بر حاالت منفی ذهن و تنش
های عاطفی غلبه می کند .وضعیت روانی،
منعکس کننده ی شــرایط پرانیک نهفته
است و بنابراین با هدایت جریان پرانا ذهن
ارام و ارامتر می شود .هنگامی که تسلط
کامل بر جریان پرانا به دست می اید ،بدن-
ذهن طوری احیا می شود حسی مانند تولد
دوباره را موجب می شود.
برای اینکه شیوه های درمانی پرانیک موثر
واقع شــوند ،الزم است دید پرانا شاکتی -
نیروی خفته -را بیدار کنید .شــارژکردن
بدن خود یا بدن شخص دیگر با پرانا تنها
زمانی باید انجام شود که درمانگر یا تمرین
کننده بیداری واقعی پرانیک را تجربه کرده
باشد .شفا فقط از طریق بدن پرانیک اتفاق
می افتــد .همان طور که مــی توان ولتاژ
الکتریســیته را افزایــش داد ،ذخیره ی
پرانا در بدن را نیز مــی توان افزایش داد.
با استفاده از تمرکز شدید ،اگاهی و تجسم
نقطه ای ،انرژی روانی از طریق کانال های
پرانیک خاص در بــدن به گردش در می
ایــد ،به گونه ای که مقــدار زیادی انرژی
پرانیک تولید می کند و سپس می تواند به
سمت نواحی ضعیف هدایت شود.
پرانانیدرا
پرانانیدرا یک تمرین منحصربه فرد است
که هدف دوگانه ایجــاد پراتیاهارا (کناره
گیــری حواس از محرک هــای بیرونی یا
درون گرایی) و همچنین حســاس کردن
تمرین کننده به تجربه ی پرانا را دارد که
به ویژه در پرانا ویدیا مفید است.
تجســم پرانا به عنوان جریانــی از ذرات
نوری که در کانال های انرژی جریان دارند،
تاثیــرات هر تمرین را تشــدید می کند.
تمرین پرانانیدرا برای درک تجربه ی انرژی
پرانامایا کوشــا در سطح ضمیرخوداگاه ما
طراحی شده است.
پرانمایا کوشا نشان دهنده ی انرژی حیاتی
اســت که موجب پویایی بدن فیزیکی یا
کوشــا اننامایا و ذهن یا مانومایا کوشا می
شــود .پرانیدرا به عنوان نوعی فیزیوتراپی
و روان درمانی در تغییر دیدگاه و ســبک
زندگی مفید اســت .مانند یوگا نیدرا نیز
می توان ان را متناســب با فرد هماهنگ
و تمرین کرد.
سوار یوگا
ترجمه ی تحت اللفظی ســورا به معنای
صدای نفس خود شخص است.
ســوارا جریان پرانا از طریق سوراخ های
بینی اســت که جنبه ی بســیار ظریف و
حیاتی از تنفس است .ســوار یوگا علمی
کامل با کاربردهای بسیار زیاد است .در این
مقالــه تنها می توانیم به کاربرد روزمره ی
ان در مراقبت های بهداشتی بپردازیم .این
امر که ســوراخ بینی فعال تقریباً هر 60تا
90دقیقه تغییر می کند ،حقیقت چندان
شناخته شده ای نیســت .این ریتم تمام
فرایندهای روانــی و فیزیولوژیکی بدن را
تنظیم می کند.
در بدن انسان ،سه سوارا (از طریق سوراخ
چپ ،راست و هردو ســوراخ بینی) با سه
سیستم اصلی -ذهن -چیتا ،نیروی حیات
پرانــا و روح -اتما مطابقت دارند .ذهناعصاب حسی را کنترل می کند.
پرانا پنج اندام حرکتی را کنترل می کند
و اتما یا روح کنترل کننده ی کلی است.
در ســاده ترین شکل ان ،توجه به تنفس
از ســوراخ راســت یا چپ بینی می تواند
در تسکین یا بهبود بسیاری از بیماری ها
مفید باشد.
بیمارانی که از بیماری هایی مانند چاقی،
ادم ،ســفتی عضالنی و فلج رنج می برند،
باید روی تنفس از ســوراخ راســت بینی
تمرکز کنند که انرژی زا اســت ،مرتبط با صفحه 57
دانش یوگا
DANESHE YOGA
فعالیت سمت چپ مغز بوده و فعالیت بدنی
را کنترل می کند.
تنفس از سوراخ راست بینی نیز به غلبه بر
خواب الودگی ،کدری و خستگی کمک می
کند .بیمارانی که از بیماری هایی مبتنی بر
گرما مانند تــب ،بیماری های زوال ،زخم،
فلج ،کاهش وزن و غیره رنج میبرند،
باید بر تنفس از ســوراخ چپ بینی تاکید
کنند که خنک کننده و ارامبخش است،
ســمت راســت مغز را تحریک و فعالیت
ذهنی را کنترل می کند.
این نوع تنفس ،همچنین درشرایط بیش
فعالی ذهن از جمله بی خوابی ،بی قراری و
تحریک عصبی مفید است .با متعادل کردن
تنفس سوراخ راست و چپ بینی از طریق
پرانایاما و ســایر تکنیک هــا ،می توان با
استفاده از کل مغز ،بهره وری خود را بهینه
و فواید دیگری نیز به دســت اورد .دست
کاری سوارا براساس نیاز دشوار نیست و می
تواند در زندگی روزمره بسیار مفید باشد.
نتیجه
در کنار پیشــرفت های معنــوی ،درمان
فیزیکــی و روانی یکی از ســتودنی ترین
دستاوردهای یوگا است .یوگا برای درمان
اختالالت روانی و ذهنی بسیار عالی است،
زیرا ازطریق ارامش عمیق و مراقبه بر ذهن
تاثیر می گذارد .چیزی که موجب قدرتمند
و موثرتر شــدن اثــرات یوگا می شــود،
عملکرد ان براساس اصول کلی هماهنگی
و یکپارچگی و تعادلی است که در سیستم
عصبی و غــدد درون ریز و اندام های بدن
ایجاد می کند.
درحالــی که یوگا به عنــوان نوعی درمان
جایگزین و موفق برای بیماری هایی مانند
اسم ،دیابت ،فشار خون ،ارتریت ،اختالالت
گوارشــی و ســایر بیماری های مزمن و
اساسی شــناخته می شود ،پزشکی مدرن
هنوز در تالش برای دســت یابی به نتایج
رضایت بخش است.
در گذشته ،حکمت و تکنیک های یوگای
باطنی ســوارا یوگا ،پرانا ویدیا و بســیاری
دیگر ،که به ما می اموخت چگونه پرانا را
گســترش داده و هدایت کنیم تا به نتایج
جســمی ،ذهنی و معنوی مطلوب دست
یابیم ،محدود به تعداد اندکی بود.
امــروزه این تکنیک ها به طور گســترده
دردسترس هستند و اگر به طور گسترده
تری مورد ازمایش و بررســی قرار بگیرند،
می توانند درک ما از ســامت و مدیریت
ان را متحــول کننــد .افــراد دارای تفکر
علمی ،اغلب همه ی ایده های کلنگر را به
عنوان مزخرفات متافیزیکی رد می کنند.
باوجودایــن ،تالش های گســترده ای در
پوتاالسر جهان برای ترکیب علوم اعصاب،
هوش هیجانی و پزشکی مبتنی بر یوگا و
مدیتیشن در قالب کل یکپارچه انجام می
شود .امروزه ،به طور گسترده ای پذیرفته
شــده است که سالمت جســمی پایدار با
ســامت عاطفی و روانــی درهم امیخته
اســت ،و اکنون به طور فزاینــده ای این
واقعیت که بهزیستی روانی خود عمیقاً با
تجربــه ی معنوی مثبت از زندگی مرتبط
اســت ،به رسمیت شــناخته می شود .به
دلیل پیامدهای روانی ،هیجانی و معنوی
مواد بیوشیمیایی مانند اندورفین ،ادرنالین
و ســروتونین کــه تحت تاثیــر وضعیت
ذهنی ،عاطفی و جســمی افراد قرار دارند
و همچنین بر انهــا موثرند ،بحث و توجه
گسترده ای را به خود اختصاص داده اند.
اگر بخواهیم ســطوح ناپیدای بدنمان را
با اســتفاده از تمرین های یوگای باطنی
کاوش کنیم ،می توانیم از قدرت خالقانه
ی عظیمــی بهــره ببریم ،کــه درونمان
نهفته است.
منابع:
Yoga & Ayurveda, Self- )2013( Frawley, David
Healing and Self- Realisation, Motilal Banarsidass
.Publishers Pvt Ltd, Delhi, India
Ayurveda and the Mind )2000( Frawley, David
, Motilal Banarsidass Publishers Pvt Ltd, Delhi,
.India
Yogic Management )1986( Karmananda S, Swami
of Common Diseases , Bihar School of Yoga,
.Munger, Bihar, India
Swara Yoga, )2009( Mukti bodhananda, Swami
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
Prana & )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
.Pranayama, Yoga Publication Trust, Munger, India
Prana )2013( Niranjanananda Saraswati, Swami
Vidya (From the Teachings of Swami Satyananda
Saraswati), Yoga Publication Trust, Munger, Bihar,
.India
Yoga Nidra, )1993( Satyananda Saraswati, Swami
.Bihar School of Yoga, Munger, Bihar, India
Tattwa Shuddhi, )2013( Swami Satyasangananda
.Yoga Publication Trust, Munger, Bihar, India
دانش یوگا شهریور| شماره 163
57 صفحه 58
اعتیاد به غذا و متایل به پر خوری
گرداورنده :فاطیما تقی دوست
شــاید اسم اعتیاد به غذا را شنیده باشید
ولی ان را خیلی جدی نگرفته باشید.
شاید فکر کنید هر گاه که اراده کنید می
توانید غذا خــوردن را رها کنید و به وزن
ایده ال خود برسید اما باید بدانید که اگر
به غذا اعتیاد داشته باشید ،رژیم گرفتن و
نگه داشتن ان کار اسانی نیست!
پرخوری اجباری نوعی اعتیاد رفتاری است
به این معنی که فرد ممکن است با رفتاری
مانند خوردن غذا که باعث لذت شدید می
شود ،مشغول شود درست همانند اعتیاد به
اینترنت ،در این افراد ســیگنال های لذت
از خوردن غذاهای پرکالری ممکن است بر
سایر ســیگنال های مغزی مانند سیگنال
سیری غلبه کند،
در نتیجه ،انها حتی در مواقع سیری نیز به
خوردن ادامه می دهند.
محققان معتقدند که تنها حدود شش هفته
خوردن غذای ســالم و به اندازه می تواند
وابســتگی افراد به غذاهای ناسالم ،به ویژه
نمک را از بین ببرد.
اما نکته بســیار مهم در طی روند
درمان اعتیاد به غذا این اســت که
هیچوقت نباید غذاهایی که دوست
داریــد را به صورت کامــل از رژیم
غذایــی خــود حذف کنیــد و هم
چنیــن انقدر کم غــذا نخورید که
گرسنه بمانید.
تمایل به خوردن
ممکن اســت هر از چند گاهی تمایل به
زیاد خوردن داشــته باشــیم که البته این
موضوع میتواند طبیعی هم باشد .اما باید
بدانیم که غذاخوردن به شــکلی با ما یک
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رابطه احساسی ایجاد می کند .در حقیقت
ما از لحظه تولد بــا غذا پرورش می یابیم
به شــکلی غذا یک نوع جایزه است و می
توانیم بگوییــم که با ان رابطه عاطفی نیز
داریــم ،پس غذا خوردن یک موضوع مهم
در زندگی ما می باشد.
افراد که به پراشتهایی مبتال میشوند ،اکثر
اوقات از وزن بــاالی خود معذب بوده و از
فرم بدنیشان احساس شرم میکنند.
البته ذکــر این نکته ضروری اســت که
پرخــوری گاهبهگاه به معنــای ابتالی به
اختالل پرخوری نیست.
درصورتیکــه عالئم زیر در فرد مشــاهده
شــود ،احتمال ابتال به اختالل پراشتهایی
وجود دارد:
غذا خوردن افراطی و بیشتر از حد معمولفرد تا زمانی که احساس ندامت کند به غذا
خوردن ادامه میدهد اما پسازاین پرخوری
بیش ازحد بازهم گرسنه است
تنهایی غذا خوردن؛زیرا فــرد از پرخــوری در انظار عمومی
احساس شرم دارد
عــدم اعتمادبــه نفــس و نارضایتی ازفرم بدنی
امتنــاع از شــرکت در جمعهای
دوستانه و فعالیتهای اجتماعی
افــراد مبتال به بولیمیا بالفاصله بعد از غذا
خوردن افراطی استفراغ میکنند یا با ورزش
شدید این میزان کالری دریافتی را از بین
میبرند .اما افرادی کــه اختالل پرخوری
دارند؛ کالری دریافتی را از نمیســوزانند.
بنابراین ایــن افراد از اضافه وزن شــدید
رنج میبرند.
ترس از گرســنه ماندن ریشــه در غریزه
ما دارد .زیرا اجداد ما همیشــه در معرض
قحطی و گرسنگی بوده اند .بااینکه امروزه
شرایط بســیار تغییر کرده و دیگر قحطی
وجود نــدارد اما مغز ما همواره از بروز این
مشکل در هراس است.
به همین ســبب ،حتی ترس از گرســنه
ماندن نیز ولع غذا خوردن را در ما بیشــتر
میکند .بنابراین بــرای کاهش وزن اولین
قدم کنترل و مدیریت صدای بدن اســت.
در ادامه به معرفی چند راهکار ســاده اما
بســیار پرکاربرد برای غلبه بر پراشتهایی
اشاره میکنیم.
ً
در اولین قدم معموال از روش رفتاردرمانی
شناختی استفاده میشود.
یعنی فرد مبتال به این بیماری ،با گفتگو
درمانی و صحبت کردن صریح و بیپرده در
مورد مشکل خود ،در مورد افکار ،احساسات
و پرخوری خود به درک بیشتری میرسد.
سپس درمانگر ممکن است در مورد الگوی
فکری و رفتار غذا خوردن به شما اموزش
دهد .در ضمن این روش ،به شما ابزارهایی
برای مقابله با اضطراب ناشــی از مشکالت
جسمی و اضافه وزنتان ارائه میدهد.
گاهی اوقات نیز داروهای ضدافسردگی یا
ضد اضطراب برای مقابله با پرخوری تجویز
میشود .درمان اثربخش و موفق پرخوری
در اکثــر مــوارد ترکیبــی از رویکردهای
درمانی گوناگون خواهد بود.
اما از نظر ایورودا به دلیل عوامل احساسی
و استرس وارد شــده به فرد ،دوشای واتا
موجب تحریک اتش هاضمه شده و معده
را فعال می کند و گرسنگی در فرد ظاهر و
احساس می شود. صفحه 59
دانش یوگا
DANESHE YOGA
در دانــش ایــورودا برخــی راهکارهای
غیردارویی پیشنهاد شده که می توانند به
مرور زمان به کنترل احساس گرسنگی در
فرد بیانجامند:
احساســتان را بنویســید و ان را توصیف
کنید .این روش موجب تخلیه انرژی بلوکه
شــده در ناحیه ی شکمی شــده و اتش
گوارشی را کاهش می دهد.
مراقبه و تمرین تنفســی انجام دهید .در
مواقعی که احســاس گرسنگی به پوتاالغ
تان می اید در حالت مراقبه بنشــینید و
چشم هایتان را ببندید و به ریتم تنفسی
خــود توجه کنید 10 .تــا 15دقیقه این
تمرین را انجام دهید و پس از ان 12نفس
عمیق بکشید و سپس یک فنجان اب گرم
بنوشید .روزانه یوگا تمرین کنید .اساناهای
ســام بر ماه ،اسانای شــتر و مارکبرا و
اســاناهایی که به ستون فقرات تان پیچ و
تاب می دهند را بیشتر تمرین کنیدوزانه
پیاده روی کنید 20 .دقیقه پیاده روی ارام
در فضای ازاد ،تمایل به خوردن را در شما
کنترل می کند.
و در پایان
باید توجه داشته باشیم ذهن واگاهی ما
بــر بدن در روند اعتیاد به پر خوری و
چاقی نقش مهمی را ایفا میکند.
گاهــی یک فرد با خوردن یک لیوان اب
حس چاقی به او میدهد و یک فرد حس
الغری در حالیکه اب همان اب هست
و این ذهن ما و باور ان است.
در دوره تکنسین ان ال پی تکنیک های
وجــود دارد که ذهن را به ســمت باور
متعادل چاقی و الغری و یا به عبارتی
اعتیاد به پر خوری در فرد را کنترل
می کند .به عبارتی چاقی به معضل بزرگ
جوامع مدرن تبدیلشــده است .دراینبین
چاق شدن به دلیل پرخوری یک بیماری
بهحساب میاید که احتیاج به درمان دارد.
کاهش اعتمادبه نفس و احســاس شــرم
ناشــی از این اختــال زندگــی روزمره
مبتالیان را تحت تاثیر قرار میدهد.
بنابراین بهتر است با کمک گرفتن از
متخصصین و اغاز یک سبک زندگی
سالم و جدید عالئم این اختالل در
بدن انسان ۸۰درصد از اب است و اگر اسرع وقت از بین برود.
این ۸۰درصد تامین شود تاثیرات مثبت
زیادی در کل سیستم بدن و حتی ذهن
بر جا میگذارد
:
منبع Yogajournal
دانش یوگا شهریور| شماره 163
59 صفحه 60
عصبی و پاراسمتیک است .تحقیقات انجام
شده توســط نینا مارکیل (مربی و محقق
یوگا) و همکارانش در ســال 2012نشان
داده است که انجام یوگا نیدرا حتی بدون
انجام اســاناهای دیگر تاثیر مثبتی روی
تغییرات ضربان قلب دارد.
-3بهبود الگوهای ذهنی و کاهش
استرس:
فواید یوگا نیدرا
نویسنده :انجمن اناهانا که در حوزه سالمت ذهن و
بدن فعالیت می کند
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و
فرانسه و مربی یوگا)
یــوگا نیدرا یا خــواب یوگایــی یک نوع
مدیتیشن اســت که تحت نظر یک استاد
انجام می شــود و بدن به حالت استراحت
عمیق فرو مــی رود .فواید یوگا نیدرا برای
بدن و همین طور روح و روان انسان بسیار
قابل مالحظه اســت .ابتدا بــه حالت دراز
کشیده (حالت جنازه) بدن قرار می گیرید،
استاد بدن و روح را به ارامش (مرز خواب
در حالی که بدن کامال هوشــیار اســت)
هدایــت می کند .در ایــن حالت ،بدن به
طور طبیعی خود را دوباره ترمیم می کند
و اوضاع عمومی بدن بهبود می یابد .خواب
یوگایی (یوگا نیدرا) کامال علمی است که
در طی ان ،امواج مغزی کندتر می شــوند
و به این ترتیب به انســان کمک می کند
تا در عمیق ترین حالت اگاهی قرار گیرد.
طبق نظر محققین دانشگاه مینوزتا ،به مرور
زمــان و با تمرین منظم ،پرتو جویان یوگا
نیدار یــاد می گیرند که به حالت دلتا فرو
روند ،این حالت عمیق ترین حالت خواب
است در حالی که کامال نسبت به درون و
محیط بیرون هوشــیار و اگاه هستیم .از
نظر علمی ،چهار موج مغزی در انســانها
وجود دارند .این امواج «دلتا»« ،تتا»« ،الفا» و
«بتا» نامیده میشوند .موج «دلتا» پایینترین و
موج «بتا»باالترین فرکانس را دارد .ما بیشتر
زندگی خــوداگاه خود را در ســطح «بتا»
میگذرانیم.برای ورود به کلیدیترین بخش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ذهنمان یعنی ضمیــر ناخوداگاه چارهای
جز حضور اگاهانه در سطح «الفا» نداریم.
در ایــن حالت ،ذهن ما نه در حالت خواب
عمیق است و نه هوشیاری کامل .هر کدام
از ما این حالت را به طور ناخوداگاه بارها و
بارها در طول زندگی خود تجربه کردهایم.
مثال چند ثانیه قبل از اینکه به خواب برویم
ذهن ما در حالت الفا قرار می گیرد.حالت
دلتا :اخرین سطح ریلکسیشن عمیق است
که محدوده فرکانس امــواج مغزی 3 -1
بار در ثانیه است و اغلب در عمیق ترین و
سنگین ترین خواب ها ظاهر میشود
.در ایــن حالت ،فعالیت ذهن خوداگاه ما
به صفر میرسد و ذهن ناخوداگاه ما کنترل
کامل بدن را به دست میگیرد.در ادامه به
فواید یوگا نیدرا می پردازیم:
-1بهبود ترمیم پذیری مغز:
یــوگا نیدرا به بهبود قابلیت ترمیم پذیری
مغز کمک شــایانی می کنــد زیرا در این
حالت ،انســان توجه و تمرکــز خود را بر
روی خواســته و اهــداف خود قــرار می
دهد و فعالیــت مغز نیز در راســتای ان
تغییر می کند.
-2بهبود تغییرات ضربان قلب:
تغییرات ضربان قلب یک فاکتور سنجش
و ارزیابی مهم سالمت قلب و سیستم های
استرس در بعضی موارد بد هم نمی باشد.
زیرا ســطح مناسبی از اســترس در واقع
منبع انگیزه و تالش برای انســان اســت.
اما در عین حال ،اســترس زیاد باعث می
شود که روح انســان از تعادل خارج شده
و اسیب های فیزیکی و روانی ایجاد کرده
و الگوهــای ذهنی فــرد را مختل میکند
و در نتیجــه به تصمیم گیری ها و نتیجه
گیری های اشتباه منجر می شوند و انسان
قضاوت خود را بر اســاس فرضیات و افکار
غیرمنطقــی انجام می دهد کــه در دوره
سالمندی این افکار عمیق تر هم می شوند.
از انجا که این افکار در ناخوداگاه انســان
ریشه دوانده است ،بنابراین کامال منطقی
است که برای دسترسی به انها و ترمیمشان
نیز باید وارد ناخوداگاه شد .در جریان انجام
یوگا نیدرا ،انسان به الگوهای ذهنی خود از
زاویه جدیدی دست پیدا می کند و به جای
انکه تحت تاثیر این افکار و احساسات خود
باشــد ،به عنوان یک نظارهگر شاهد انها
شــده و بنابراین خیلی راحت تر می تواند
این افکار را مدیریت کند.
با انجــام یوگا نیدرا انســان رابطه خود با
افــکارش را نیز بهبود مــی دهد و به این
ترتیب ســطح اســترس کلی وی کاهش
می یابد و در نتیجــه در حالت بیداری و
هوشیاری انسان ارامش بیشتری دارد.
-4بهبــود عــزت نفــس و
اعتماد به نفس:
با انجــام یوگا نیــدرا اگر شــخص عزت
نفس و اعتمــاد به نفس پایینی داشــته
باشــد ،این وضعیت بهبود می یابد.در دو
دانشگاه مختلف در کشور ترکیه تاثیر یوگا
نیدرا،محققان بر روی عزت نفس افرادی که
دچار سوختگی شده بودند تحقیق کرده و
به نتایج بســیار خوبی دست پیدا کردند و
پذیرش این بیماران در اثر عزت نفس باالتر
رفته است. صفحه 61
دانش یوگا
DANESHE YOGA
-5بهبود چاالکی و چابکی انسان
در حالت بیداری:
هنگامی که انسان در حال فعالیت است ،به
مرور زمان ناخوداگاه وی دچار االم و رنج
می گردد که با انجام یوگا نیدرا میتوان به
میزان قابل مالحظه ای ارامش کسب کرد
.در واقع ،به خاطــر افزایش تمرکز ذهن
و هوشیاری انســان بر روی بدن چابکی و
چاالکی شــخص در انجام امور روزمره نیز
افزایش مــی یابد .کال در تحقیقات علمی
درباره یوگا نیدرا ثابت شده است که با اگاهی
کامل تری ،انســان می تواند به فواید این
نوع یوگا بیشتر پی ببرد :کاهش کلی سطح
استرس٬کاهشنشخوارفکری٬کاهشهیجانی
احساســات٬حافظه کاری٬بهبود عملکرد
شناخت و درک انسان٬بهبود تمرکز٬بهبود
ایمنی بدن٬درمــان دردهای مزمن درمان
اختالالت استرس بعد از بیماری مانند هر
فعالیت دیگری ،انجام یوگا عاری از ریسک
نیست ،بنابراین اگر شخص بیماری خاصی
دارد ،بــرای انتخاب نوع یــوگا و حرکات
مناســب ،حتما باید نظر پزشک خود را با
مربی یوگا در میان بگذارد و ترجیحا مربی
یوگایی را انتخاب کند که زیر نظر انجمن
پزشکی یوگا فعالیت می کند.
برگرفته از سایت فرانسوی
https://www.anahana.com/fr/yoga/yoga-nidra-benefits
هفت چیزی که هر مبتدی باید درباره یوگا بداند
مترجم:مایده حسن زاده
در این مطلــب جانت النگ نویســنده این
موضوع ٬به هفت مورد مهمی اشاره می کند
که هر مبتدی باید قبل از رفتن به هر کالسی
که از ابتدا شروع می کند بداند.
-1تمریــن فیزیکی مربوط به فرد اســت نه
وضعیت بدن رســانه هــای اجتماعی برای
یوگا نعمت و نفرین بــوده اند.این پیام یوگا
را گســترش میدهد اما این ایده را تداوم می
بخشــد که چگونگی وضعیت بدنی ما هدف
اصلی یوگا هســت.اصل وضعیت یوگا ،اسانا
به طور ســنتی درباره داشتن یک بدن قوی
و ســالم است ،بنابراین ساعت ها نشستن در
مدیتیشن(حالت مراقبه) برای شما راحت تر
است.یوگا درباره ی شما و دستاوردهای شما
از یوگاســت و این طور نیســت که با حالت
هایی که در اینســتاگرام می بینید مطابقت
داشته باشــد.رهاکردن این طرز فکر و تصور
بسیار دشوار است زیرا این برخالف عملکرد
دستیابی به روشــی هست که ما در مدرسه
یا کار یاد می گیریم.این فقط برای مبتدیانی
نیســت که با این مفهوم درگیر هستند بلکه
همه ی ما در حال پیشــرفت هستیم .وقتی
صحبت از ایگو(نفس) میشود ،اما در یوگا هیچ
جایزه ای وجود ندارد.2.نیازی نیست که بدن
منعطفی داشته باشید بلکه باید ذهن خود را
باز کنیدهر روز نسبت به جایی که در محل
تمرین قرار می گیرید اگاه تر و هوشــیارتر
باشید و با صداهایی که به نظر ساده می رسد
خود را تطبیق دهید ،اما این اساس ذهن باز
هست که موجب رشد چشمگیری می شود
ما وضعیت هایی را پیدا می کنیم که از انها
لذت می بریم و همچنین حرکاتی که ازانها
لذت نمی بریم و این کامال همانطور هست که
باید باشد.با در نظر گرفتن چرایی ان ،چرا یک
وضعیت برای ما مناسب هست و در وضعیت
دیگر چنین احساسی نداریم درحالی که این
به یک ذهن باز نیاز دارد.اما همچنین یوگا پر
از ایده ها ،مفاهیم و چهارچوب هایی هست
کــه ذهن باز را هم دعــوت می کند .مفهوم
اینکه ما انرژیتیک هســتیم مــی تواند برای
بعضی ها ایده بزرگی باشــد و در بعضی افراد
دیگر به سرعت تشدید شود.خوداگاهی برای
دیگران می تواند بســیار شگفت انگیز باشد.
اما یوگا پر از خوداموزی،چالش و شناســایی
چیزهــای جدید هســت.3.یک مربی خوب
یوگا کارگشاســت وبه شما کمک می کند تا
بهتر تمرینات یوگا را انجام دهیدنحوه تمرین
یوگا به صورت ایمن فراتر از اموزش اســت،
به طوری که میتوان استدالل کرد مربی شما
مشعلدار شما در سفر به قلمروهای ناشناخته
هست نسبت به مربی که در مدارس سنتی
دیدیم و می شناسیم.تجربه شما بعنوان یک
مبتدی برای شــخص شــما منحصر به فرد
خواهد بود.شــما از طریق بدن ،ذهن ،تجربه
زندگی اینهــا را درک می کنید...این یوگای
شما،سفر یوگای شــما خواهد بود.4..تغییر
وضعیت و حالت بدن به این معنی نیســت
که شما به اندازه کافی خوب نیستید ،چنین
چیزی وجود ندارد!همه ما نیاز به اصالح تغییر
وضعیت بدنی داریم .حالت هایی وجود دارد
که همه ما را به چالش می کشد فرقی نمی
کند که شما در یوگا سطح مبتدی یا متوسط
باشــید.می توان گفت که یک مبتدی زمانی
یک فرد متوسط می شود که بدون تردید به
یوگا تکیه کند .مربیان یوگا وضعیت هایی را
اموزش می دهند که انهــا را به چالش می
کشــد و البته چرخ یوگای انگلیس روشی
مرحله ای برای بررسی و کشفیات جدید در
یوگا اموزش می دهد که به این معنی است
که حالت بدن هرکسی متفاوت است -و همه
ان ها خوب و برابر هستند.
.5یوگا یک ورزش رقابتی نیســت:هر بدنی
متفاوت است ،بنابراین مقایسه خودتان با هر
شخص دیگری نتیجه معکوس دارد.
.6برای شروع هیچوقت دیر نیستفرقی نمی
کند شما 18ساله باشید یا 80ساله یک یوگا
برای شــما در بیرون وجود دارد .برای خود
محدودیتی قــرار ندهید چون هیچوقت دیر
نیست.مربیان یوگا از دوران نوجوانی یوگا را
تمرین نکرده اند و همه انها با هر پیش زمینه
و شکل و اندازه ای هستند.
.7وقت گذاشــتن برای سکون و سکوت چیز
بدی نیست!زمانی که یوگا را شروع می کنید
ممکن است این یکی از بزرگترین چالشهای
شما باشد.ایســتادن در حالت کوه(تاداسانا)
بدون این کــه وقتتان را صرف این کنید که
ممکن اســت در اینده چه اتفاقی بیفتد می
توانــد بزرگ ترین و اولیــن درس برای یک
هنرجوی یوگا باشد.سکوت و سکون ،تمرکز
روی یــک چیز -یا حتی هیچ چیز می تواند
چالش بزرگی باشد .ما با فرهنگ انجام دادن
زندگی مــی کنیم ،انجام نــدادن هیچ چیز
می تواند شما را به حالت دیگری از وجود ببرد.
منبعyougajournal:
دانش یوگا شهریور| شماره 163
61 صفحه 62
سوترای بیست و ششم
استاد برتر
مترجم :بهاره جعفری صمیم
اوم بــه صورت صوت اســت .صدای به
اندازه افرینش فراگیر اســت .با تکرار می
توان تجربه مســتقیمی از اگاهی ای فراتر
از زمان و مکان به دســت اورد و از جهل،
هویت کاذب ،دلبســتگی ،بیزاری و ترس
از مرگ رهایــی یافت .با تکرار می توان از
اســارت کارما ازاد شد .می توان بر ضمیر
ناخــوداگاه ،جایی که تاثیرات کارمایی در
ان نهفته است،
تســلط یافت ،و می توان به قلمرو شهود
دسترســی پیدا کرد .به گفته اســتادان
مختلــف ،اوم نماینــده همــه مانتراهای
مقدس است .بنابراین ،یک یوگی با تکرار
مانتراهایی که از نظر تقــدس برابر با اوم
هستند ،به اتحاد با خدا می رسد.
هنگامی کــه در مورد خــدا صحبت می
کنیــم ،این صدای مهم را داریم . -صوتی
که یک اوای جهانی محســوب می شود.
در مســیحیت و اســام وجود دارد .این
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
صدا در همه ادیان وجود دارد .کلمه امین
شــامل همین اجزا است .به نظر می رسد
که این ارتعــاش صوتی خاص به باالترین
حد نزدیک می شــود .از ناف شروع شده
و تا حلــق ،بینی و در نهایت تا ســر باال
مــی رود .منجر به چنیــن تجربه ای می
شــود که فرد کام ً
ال به سمت و داخل صدا
کشیده می شود.
در یــوگا این صدا را بــرای دعا و یاد خدا
انتخاب کرده اند .اگر نام خداوند تکرار شود،
اثر ارام بخش دارد.
می تواند به حفظ و نگهداشتن ذهن کمک
کند .کل فکر به اوم معطوف می شــود که
نماینده خداســت .این صدا بــه گونه ای
ساخته شــده که نوع خاصی از احساسات
و تفکر را برمی انگیزد.
فرقی نمی کند چه فرهنگی باشد .اصرار بر
مکتب خاصی نیست صدایی است که می
تواند ما را از چیزهای معمولی ناخالص به
چیزی باالتر و خالص برســاند .در فرهنگ
هندی اصرار بر درک ،تکرار ،به یاد اوردن
خدا دارند که این خود یک تکنیک اســت
ولــی تنها تکرار مداوم صــدای اوم نیز ،بر
ذهــن تاثیر می گذارد و باعث می شــود
که ذهن متمرکز شــود ،ارام شود و ما را
به درون ببرد.
این کوتاه ترین صدا است
نه کلمه یا جمــات طوالنی -صدایی که
انگار درون را به هم می زند.
فرد را معنوی ،ساکت ،متمرکز و بنابراین
حفظ می کند .بدین ترتیب یاد خدا اسان
تر می شود .به جای جمالت طوالنی ،فقط
یک صدای کوچک اســت که شــما را از
شــکم ،دیافراگم ،به سمت باال حرکت می
دهد ،به لب ها و بعد به باالی سر می برد.
این صدا اینگونه حرکت می کند و شگفتی
می افریند. صفحه 63
دانش یوگا
DANESHE YOGA
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا شهریور| شماره 163
63 صفحه 64
••ALTERNATE NOSTRIL
)OMFM With:Jesus AgudoBREATHING (NADI SHODANA
Benefits
Nadi shodhana is a yogic breathwork exercise which helps us to balance our prana and understand •
our duality. It is primarily aimed at clearing and purifying the subtle channels of our mind and body,
We all have two parts, often with opposite •.while balancing our masculine and feminine aspects
meanings, like the duality of good and evil, light and dark, day and night, black and white, masculine
and feminine, and so on. Every aspect of life is created from a balanced interaction of opposite and
.competing forces. To thrive in life, our energy levels need to balance and complement each other
Nadi shodhana is effective at helping to reduce anxiety, calming our mind and body, and promoting •
.Avoid pressing down on each nostril too hard •Common Mistakes.an overall sense of wellbeing
.Avoid pushing too hard with your breath; your breath should flow as naturally as possible •
.If you find that your arm gets tired, you can use a couple of blocks to rest your elbow on •
Fold the tips of the index and middle fingers inward until they touch the palm at the base of the •
.)right thumb (Vishnu mudra
Use the right thumb to close the right nostril. Inhale through the left nostril and deep into the belly,
Next, use the ring finger of the right hand to close the •.then pause briefly at the crown of the head
left nostril and simultaneously release the right nostril. Exhale through
the right nostril; pause gently at the bottom of the exhalation. Keeping the left nostril closed, inhale
once again through the right nostril, allowing the breath to travel up the right side of
Then, use the right thumb to close the right nostril asyou release the left nostril. Exhale through the •
left nostril, surrendering the breath back down the left side of the body. Pause gently at the bottom
Awareness.of the exhalation
Being conscious about our breath is being conscious about our lives. Breathwork is the best tool to •
balance our emotions and connect to the present moment, and daily practice can change your life.
Helping you to be calmer, focused and balanced
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64 صفحه 65