ماهنامه دانش یوگا شماره 140
ماهنامه دانش یوگا شماره 140
ماهنامه دانش یوگا شماره 140
صفحه 1
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
7
راهنمایان بزرگ
8
ن ُه راسا
11
سردرد
پرسش و پاسخ هایی در خصوص مفاصل و انعطاف پذیری بدن 12
13
معرفی کتاب
14
سعادت ابدی (سات سانگا)
سال هجدهم -مرداد 1399
17
یوگا همراه با ابزار (دانداسانا)
شماره 140
18
تعیین حریم شخصی سالم
22
همه چیز راجع به زیر انداز (مت) یوگا
24
ایورودا (تمرینات عملی)
26
شری اوروبیندو که بود و چگونه دنیا را متحول ساخت؟
28
مرحله ی تعلیم
30
روغن زیتون یا روغن نارگیل
34
یوگا؛ یار شما در خانه (چرا مراقبه می کنیم؟)
36
مهندسی درون
38
علم مدیتیشن
40
تنفس های اگاهانه
پرانایاما؛ تسکینی برای اعصاب خسته و پرورش نشاط درون 43
44
یوگا تراپی اکوا یوگا در دوران بارداری
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
46
17راهکار بهبود بحران میان سالی زمان
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
49
ایا نوشیدن زیاد اب برای سالمتی مفید است؟
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
مینیمالیسم چیست و سبک زندگی یک مینیمالیست چگونه است؟50
52
شجاعت کنار گذاشتن توهم زمان
54همکاران این شماره :پروانه قاسمیان دستجردی ،حامد رنگین کمان،
عادات سخت
56ناهید موسوی ،ام شانتی ،مینا بختیاری ،مینا حسینی ،پری باباجی،
یوگا و ویروس کرونا
متین سهیلی ،شهال قاسمیان ،پیام صمدی خادم ،ایدا اللهیاری،
60
یک وعده غذای گیاهی
62ناهید موسوی ،عطیه عظیمی ،شراره محمدحسینی ،نسترن صافی،
هفت مزیت یوگا در مدرسه
ژیال حاتمی ،شیمال خان ،مریم عرفانی فر
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سرپرست گروه مترجمان و ویراستار :فائزه نوری
امور مالی :سید عبدالمجید موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :محمدرضا موحدی نائینی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
روابط عمومی :سهیال موحدی
امور مشترکین و مسئول توزیع :محمد مسعود موحدی نائینی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها88842667 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
شماره 140
نُه راسا
واژه ی «راســا» در زبان سانسکریت به معنای «جوهر احساس» است.
ایــن واژه همچنین معانی دیگری چون «ســلیقه»« ،اب»« ،عصاره»،
«ماهیت» و نهایتاً «ســعادت» را در بر می گیرد .راسا ،که نوعی انرژی
روحانی و جسمانی است ،پیوندی میان ذهن و جسم ما برقرار می کند
که افکار و احساســات ما را تحت تاثیر قــرار می دهد .همانگونه که
انرژی در سرتاسر هستی وجود دارد ،راسا نیز مانند جاذبه بر جسم ما
تاثیرگذار است .راسا جوهر هر ان چیزی است که بیرون و درون ما
قرار دارد یا به عبارت دیگر ذات احساس به خویشتن و جهان پیرامون
است .در اداب و رسوم هند نه راسای اصلی وجود دارد که هر یک به
احساسات و روحیات مشخصی اشاره دارند.
سعادت ابدی؛ سات سانگا
گرد و غباری که با باد همراه شــود ،تا اسمان باال می رود اما گرد و
غباری که با گل و الی همنشین شود ،گرفتار باتالقی الوده می شود.
هوا در کنار گل یاســمن عطری دلپذیر دارد اما در کنار الشه ی یک
حیوان بویی ازاردهنده متصاعد می کند .طوطی ک ه همنشین فردی
فاسد شود ناســزا می گوید اما کنار ســادها به تکرار اذکار مشغول
می شود .انسانی که همنشین حکیمان شود ،کسب دانش می کند و
به قلمروی سعادت ابدی نائل می شود .اما اگر همنشین افراد هرزه و
می خواره شود ،راه می خوارگی و فساد در پیش می گیرد.
8
14
تنفس های اگاهانه
دم هــ ا و بازدم ها ،موهبت ها ی خداوند؛ می دانید اولین کاری که یک
انسان بالفاصله بعد از به دنیا امدن انجام می دهد ،چیست؟ بله درست
است! نفس کشیدن .پس حتماً می دانید که اخرین کاری هم که یک
انسان دقیقاً پیش از رفتن از این دنیا انجام می دهد چیست؟ بله! باز
هم نفس کشیدن .زندگی هر انسان فاصله ی بین اولین دم و اخرین
بازدم او است .این مسئله اهمیت دم ه ا و بازدم ها یی را که هر انسان در
هر ثانیه از زندگی ،اگاهانه یا نااگاهانه ،انجام می دهد به خوبی نشان
می دهد .اما به راســتی چه چیزی یا چه چیزهایی نفس کشیدن را،
این دم ه ا و بازدم ه ا را ،با اهمیت می کند؟
پرانایاما؛ تسکینی برای اعصاب
خسته و پرورش نشاط درون
تنفس شــما دریچه ای به ســوی جریان پرانرژی جاری درون شما
اســت .تنفس سطحی و ســخت ،مانند ان چه درطی ورزش شدید
تجربه می کنید ،نشانگر سیســتم عصبی فعال شده و برافروخته ی
ســمپاتیک اســت .از طرف دیگر تنفس عمیق و ارام ،از نوعی که
در شاواســانا یا نشستن در مراقبه تجربه می کنید ،واکنش سیستم
عصبی پاراســمپاتیک را فعال و فرد را در وضعیت ارامش «پذیرش
و اســتراحت» نگه می دارد .اگر دمای باالو حرارت تابســتان شما را
گرمازده و بی حال کرده ،تمرینــات پرانایاما می تواند مانند دارویی
حیات بخش عمل کند و تعادل و ارامش را به شما بازگرداند.
2
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
40
43 صفحه 3
این روزهای کرونایی
یک گــروه تحقیقاتی در زمینه ی محیط زیســت و بیمارى هاى
بیولوژیکى معتقد است کرونا هم حیات بیولوژیک سیاره را متحول
خواهــد کرد و هم موجب کاهش بیــش از ۲۰۰میلیون مترمکعب
گازهاى گلخانه اى و دی اکسیدکربن خواهد شد.
در صورت حفــظ این وضعیت به مدت یک ســال نتایج خوبی
ن ابى تر ،کاهش چند صد میلیون تن
حاصل خواهد شــد :اســما
زباله ی پالســتیکى ،پایین امدن دماى کــره ی زمین در اینده ی
نزدیک ،حفظ بقاى بیش از ۷۰۰گونه ی گیاهى و جانورى ،افزایش
چشمگیر بهداشت عمومى و . ...
دانشمند ارشد این گروه تحقیقاتى ،از کرونا بعنوان «تنفس عمیق»
ســیاره ی زمین نام می برد و می گوید شــاید حیات سیاره ی ابى
نیازمند همین اتفاق است.
پرسش نهایى شاید این است که ایا کرونا می تواند همان حلقه ی
گمشده ی دفاعى این سیاره در برابر موجودى به نام انسان باشد؟
تخریب جنگل ها ،گرمایش زمین ،خطر خشکسالی ،الودگی های
هسته ای ،ذوب شدن یخ های قطبی ،باال امدن سطح دریاها ،مرگ
مرجان ها و گونه های زیســتی ،بروز فاجعه بار طوفان ها ،ســیل ها،
گردبادها و حاال هم کرونا همه ناشی از به هم خوردن توازن زیست بوم
زمین است .امروز کرونا انسان را ،که خود عامل این وضعیت است ،
نگران و وحشت زده کرده است .در چنین شرایطی باید از کرونا درس
بگیریم و به همه توصیه کنیم که در حفظ و حراست از مادر زمین
کوشا باشند .باید حواســمان به محیط زیستمان باشد تا سیاره ی
زمین روزبه روز حالش بهتر شود و ما را گرم تر در اغوش بگیرد.
ارجای رحکت ساماکوانساان (رحکت ۱۸۰ردهج)
مح
متاسفاهن دانش یوگا انم ارجا کننده رحکت را رد اختیار ندارد ارجا کننده ترم این رحکت خود را معرفی ات رد شماره بعدی انمشان قید شود.
3 صفحه 4
نیروی حال
سید عبدالحمید موحدی نائینی
در دهه ی هفتاد ،زمانی که یوگا تازه در ایران به رسمیت شناخته
شــده بود ،در فرهنگسرای ابن سینای تهران یوگا اموزش می دادم.
عالوه بران هر پنج شــنبه بعد از ظهر نیز از اساتید مطرح سالمتی
جسم و ذهن ان زمان دعوت می کردم که به امفی تئاتر فرهنگسرا
بیایند و برای مدعوینــی که به فراگیری تکنیک های ذهن و بدن
عالقمنــد بودند ،ســخنرانی کنند .در یکی از ایــن همایش ها به
توصیه ی یکی از دوســتان ،اقای دکتری به نام حجت حضور پیدا
کرد که استاد فلسفه ی دانشگاه الزهرا بود.
دکتر حجت ضمن ســخنرانی ادعا کرد برای کشف حقیقت و
شناخت ،سال ها به کشورهای مختلف دنیا از هند و چین و شوروی
گرفته تا امریکای جنوبی سفر کرده است .هر کجا متوجه می شد
که استادی در خصوص فلســفه های مختلف دنیا از جمله عرفان
سرخ پوســتی ،عالم ارواح ،مرتاض های هنــدی ،جن و بطور کلی
علوم ماوراالطبیعه ادعایی دارد و شاگردانی را تعلیم می دهد ،نزد او
می رفته تا به کشف انها نایل اید .او می گفت در بسیاری از مدارس
و مراکزی که درســی ،بحثی ،گفتاری ،دوره ای و یا همایشــی در
خصوص علوم ماوراالطبیعه برپا بوده ،حاضر می شده تا از حقیقت
قضایا اطالع کســب کند و پاســخی برای کنجکاوی های خود به
دست اورد.
دکتر حجت ضمن ســخنرانی در یک بعــد از ظهر پاییزی در
فرهنگســرای ابن سینا اظهار داشت« :ســال ها پیش که به دنبال
ماجراجویی بودم برای اطــاع از اینکه چگونه می توان ذهن را به
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کنترل دراورد دریافتم مرتاضی در تبت زندگی می کند که نحوه ی
تمرکز کردن را اموزش می دهد .بنابراین به سرعت مقدمات سفر
را فراهم کردم و عازم لهاســا پایتخت تبت شدم .سپس به معبدی
دورافتاده که محل زندگی استاد بود ،عزیمت کردم .مدتی در معبد
که فاصله ی زیادی با شهر داشت ،به اموزش مشغول شدم .روزها را
با ریاضت فراوان در جلسات تمرین استاد شرکت می کردم .استاد
در این جلسات راه های رسیدن به تمرکز و بودن در لحظه ی حال
را اموزش می داد.
دکتــر حجت در ادامه ،مطلب جالــب و در عین حال عجیبی
تعریف کرد که هرگز از خاطرم نمی رود« :من و تعدادی پرتوجوی
دیگر کــه از نقاط مختلف دنیا در ان معبــد دورافتاده گرد امده
بودیــم ،پس از گذراندن اموزش های اولیه در این مورد که چگونه
ذهنمان را متمرکز کنیم ،تمرینات عملــی را اغاز کردیم .در این
مرحله می بایست تکنیک های اموزش دیده را به کار می بستیم تا
به استاد نشان دهیم از تمرکز صددرصد برخوردار شده ایم .تمرین
عملی به این صورت بود که هر روز صبح در فضای باز معبد دایره وار،
به صورت چهارزانو ،پشــت به استاد می نشستیم .از انجا تا چشم
کارمی کرد جز کوه و ابر و اســمان و خورشــید چیز دیگری نبود.
استاد درحالی که شالقی به دست می گرفت شروع به قدم زدن در
داخل دایره می کرد .هیچ کدام از ما استاد را نمی دیدیم .برای تمام
ما که از نقاط دور و نزدیک در ان معبد دورافتاده جمع شده بودیم،
موضوع عجیب ایــن بود که به محض انکه ذهن یکی از ما که در صفحه 5
حال مراقبه و تمرکز بودیم جای دیگری می رفت استاد از پشت با
شالق به کتفمان می زد .صحنه ی عجیبی بود .معلوم بود استادی
که چنین کاری انجام می داد سال ها روی ذهن خود کارکرده بود و
حاال داشت استعداد ،توانایی و قوه ی تمرکزش را به رخ شاگردانی
که از سراســر دنیا برای یادگیری این تکنیک به تبت امده بودند ،
می کشید .صحبت های دکتر حجت در دهه ی هفتاد در امفی تئاتر
فرهنگسرای ابن سینا این نکته را در ذهن تداعی می کرد که تمرکز
فکر یا تکنیک های بودن در لحظه ی حال ،طالبان زیادی دارد .چرا
که برای کســب ان ،بعضی افراد حاضرند تا معابد دوردست تبت
هم بروند .بله مشــکل امروز هشت میلیارد جمعیت جهان همین
مسئله است ،حضور نداشتن در لحظه ی حال و سیر کردن دائمی
در گذشته و اینده.
اگر به بخش دفتر دوم مثنوی معنوی اثر موالنا جالل الدین محمد
بلخی ( 586-652ه.ش) ،شاعر و عارف قرن هفتم ،گوش فرا دهیم
درمی یابیم که او هم به چنین نکته ای اشاره دارد و می گوید اگر فکر
را از گذشته (ماضی) و اینده (مستقبل) برهانی و به لحظه ی حال
توجه کنی مشکالتت حل خواهند شد.
فکرت از ماضی و مستقبل بود
چون ازین دو رست مشکل حل شود
ش زیر
بیاییــد کمی به زندگی مان عمیق تر شــویم و به پرســ
پاسخ دهیم:
چه مدت از زندگی خود را به انتظار کشیدن می گذرانیم؟ انتظار
برای تعطیالت بعدی ،شــغل بهتر ،بزرگ شدن فرزندان ،رابطه ای
پرمعنا ،موفقیت ،ثروتمند شدن ،مهم شدن .همه ی ما کم و بیش ذاتاً
در انتظاریم ،در انتظار شروع یک زندگی بهتر.
انتظار ،یک حالت ذهنی اســت و در اصل به این معنا اســت که
ما اینــده را می خواهیم و تمایلی به اکنــون نداریم .انچه را داریم
نمی خواهیم و انچه را می خواهیم نداریم .با هر نوع انتظاری ،نااگاهانه
تضادی درونی بین اکنون و اینجا یعنی جایی که نمی خواهیم باشیم
و اینده ی فرافکنی شــده ی خود یعنی جایی که می خواهیم باشیم
ایجاد می کنیم .این نگرش موجب می شود «حال حاضر» را از دست
بدهیم و کیفیت زندگی خود را شدیدا ً کاهش دهیم.
اکهارت تله (1948م) ،نویســند ه و سخنران المانی االصل ساکن
کانادا که با انتشــار کتاب «نیروی حال» در ســال 2011به شهرت
جهانی رســید ،تمام پیامش همین مســئله ی بــودن و ماندن در
لحظه ی حال اســت .او راه حل هایی را ارائه می دهد و عقیده دارد با
پیروی از موارد زیر فرد می تواند از مواهب زندگی در لحظه ی حال
بهره مند شود و به ارامش و خوشبختی نائل اید:
-1هیچ وجود خارجی نمی تواند شما را کامل کند.
-2نفس شما ریشه تمام دردهایتان است.
-3ارامش واقعی تنها از درون وجود خودتان پدیدار می شود.
-4چالش های زندگی را با ارامش و کمال میل بپذیرید.
-5بــه جــای گذشــته و اینده وقت خــود را در زمــان حال
سپری کنید.
اگر به اولین پیشــنهاد اکهارت تله تعمــق کنیم درمی یابیم که
کامــل بودن از نظر وی به این معنی اســت که فرد در زندگی باید
ارامش داشته باشــد .ما انسان ها همه به دنبال چیزی هستیم که
به ما ارامش بدهد .از دیدگاه بعضی ،ان می تواند عشــق ،ثروت یا
فلسفه های اعتقادی باشــد .باید توجه داشته باشیم که مادیات به
مــا ارامش نمی دهند و البته مثــ ً
ا زمانی که اتومبیل یا خانه ای نو
خریــداری می کنیم برای مدتی گمان می کنیم که ارامش داریم و
لذت می بریم ولی پس از مدتی به دنبال اتومبیل یا خانه ی بهتری
هســتیم .این یعنی چیزهای بیرونی مانند پول و اتومبیل و زندگی
انچنانی ارامشــی به دنبال ندارند ولی اسایش چرا .همین موضوع
باعــث گردیده که امروزه میلیاردها نفر مردم دنیا جای اســایش و
ارامش را اشتباه بگیرند .در عصری زندگی می کنیم که تقریباً اغلب
افراد به دنبال اســایش هستند .اســایش مسئله ای بیرونی است و
ارامش مســئله ای درونی .مطلبی که موالنا هم دقیقاً به ان اشاره
می کنــد« :راه لذت از درون دان نه برون ».و لســان الغیب ،حضرت
حافظ ( 727-792ه.ق) ،شــاعر و عارف نامی قرن هشتم هجری،
نیز اعتقاد دارد ،چنانچه انســان بخواهد در حضور باشد باید ازادانه
گذشته و اینده را رها کند و «در عیش نقد» که به معنای در لحظه
بودن است ،بکوشد .او می فرماید« :در عیش نقد کوش»
دومین اشــاره ی اکهارت تله «نفس» اســت .او نفس را ریشه ی
همه ی دردهای ادمیان می داند .اگر به ایه ی ۷۰ســوره ی انعام در
َ
س
قران کریم گوش بسپاریم که می فرمایدَ « :و َذ ّ ِک ْر ب ِ ِه ا ْن ت ُْب َس َل ن َ ْف ٌ
ب َِما َک َس َب ْت» یعنی «به یاد داشته باش که نفس انچه کسب کند بدان
گرفتار می شود ».متوجه می شــویم که نفس همواره در غالب یک
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
5 صفحه 6
دشــمن با ما اســت و باید در طول عمر تالش کنیم او را شکست
دهیم .ماهیت نفس بر این شش اصل استوار است:
.1راحت طلبی و سختی گریزی
.2لذت خواهی
.3سیری ناپذیری
.4حیله گری و نیرنگ بازی
.5توجیه گری
.6تنبلی و کسالت
هر کدام از این شــش اصل به تنهایی می تواند ما را به گذشته و
اینده ببرد و زندگیمان را دچار مشکل کند.
اکهارت تلــه در مرحله ی بعد به پذیــرش چالش های زندگی
می پردازد .مســلماً در زندگی همه ی ما چالش هایی وجود دارند و
ت دیگر ما انسان ها در طول
ما مجبور به تحمل انها هستیم .به عبار
زندگی با رنج هایی مواجه می شویم .در این زمینه ایه چهارم سوره ی
بلد در قران مجید به افرینش انسان همراه با رنج اشاره دارد« :لَق َْد
ان فِی َک َبدٍ» یعنی «ما انسان را در رنج افریدیم» .موالنا
َخلَ ْق َنا الْاِن َْس َ
اعتقاد دارد خداوند برای اعتالی انســان از هر جهت به او بال نازل
می کند تا او قدر یافته ها و موفقیت هایش را بداند« .از هر طرفی تو
را بال داد تا باز کشد به بی جهاتت»1
ویکتور هوگو (۱۸۰۲ -۱۸۸۵م) در شاهکار خود به نام بینوایان
رنج را به گستردگی انسان ها می داند و می گوید« :رنج به گستردگی
انسان ها است .هرکس همان طور رنج می کشد که می تواند».
بودا نیز بــه رنج ،که پیروانش به ان «دوکا »2می گویند ،اشــاره
می کند و اعالم می دارد ،انســان از تولد تا پایان عمر در رنج به سر
می برد .او می گوید« :زاییده شدن رنج است .بیماری رنج است .پیری
رنج است .دوری از عزیزان رنج است .محشور شدن با ناعزیزان رنج
است ،نرسیدن به ارزوها رنج است .وابستگی به دنیا رنج است .کوتاه
سخن انکه پای نهادن به این دنیا تا رفتن از این دنیا همه رنج است.
کودکــی ،نوجوانی ،پیری ،بیماری ،فقر ،اضطراب ،مرگ و ...همه و
همه رنج است.
بدین ترتیب باید بدانیم ،امدن به این دنیا و بودن در ان همیشه
خوشی و ارامش و اسایش به همراه ندارد .ما باید بپذیریم در طول
این زندگی چند روزه نمی توانیم به همه کمک کنیم ،نمی توانیم همه
چیز را عوض کنیم ،همه ما را دوســت نخواهند داشت ،نمی توانیم
همه را راضی کنیم ،عالوه براین نمی توانیم به تمام خواســته ها و
ارزوهای خود برسیم.
بودا اشاره دارد برای رنجی که در طول زندگی مجبور به تحمل
ان هستیم بایستی ارام زندگی کردن در میان طوفان را فراگیریم ،
باید خواسته ها ،ارزوها و لبستگی هایمان را به دنیا کم کنیم ،باید
شــاد باشیم و شــاد زندگی کنیم چرا که شاد بودن و شاد زندگی
کردن تنها در لحظه ی حال و در ماندن در اینجا و اکنون میســر
می گردد.
اگر بتوانیم تمام کاستی ها ،مشکالت ،بی مهری ها ،نابسامانی ها ،
کینه ها ،حسادت ها ،خشم ها ،خیانت ها ،عداوت ها و دروغ ها و ...را
که در طول زندگی به سراغمان می اید بپذیریم ،متوجه می شویم
که خوشبخت هســتیم چرا که «خوشبختی در مسیر است نه در
مقصد ».پذیرش مشــکالت زندگی در عمر دو روزه کار ســاده ای
نیســت .ولی به اعتقاد اکهارت تله ،بــودن و ماندن در زمان حال
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اســت که فرد می تواند بر تمام مشــکالت و سختی ها غلبه کند.
در واقع برای زندگی اســان تر باید نــوع نگاهمان را به دنیا عوض
کنیم .بهترین روش این است که نگران دیروز و فردا نباشیم .نیما
یوشیج (۱۲۷۶-۱۳۳۸ه.ش) ،بنیانگزار شعر نو پارسی ،اعتقاد دارد
وقتی کــه حاصل امدن و ماندن و رفتن مــا در این عالم درنهایت
مشتی کاه خواهد بود ،پس دیگر نگرانی چرا؟ او می گوید« :چایت
را بنوش نگران فردا نباش .از گندمزار من و تو مشــتی کاه می ماند
برای یادها».
بدین ترتیب اگر بتوانیــم در زمان حال زندگی کنیم ،در نتیجه
خواهیم توانست به تمام مشــکالت ،دردها و رنج های خود پایان
دهیم .اکهارت تله تمام درد و رنج انسان را ناشی از بودن در گذشته
و اینده می مانــد و می گوید« :تمام عذاب های ما به دلیل مداومت
بخشــیدن به افکار گذشته و اینده اســت .این درحالی است که
ارامشــی که در جستجوی ان هســتیم در دسترس ما است ،زیرا
خودمان منبع ان هستیم .تمام کاری که باید انجام دهیم این است
که در زمان حال زندگی کنیم».
مرتاضی که توانایی ان را دارد هرگاه شاگردش در لحظه حضور
نداشــته باشد ،متوجه ان شده و از پشت به کتف او شالق بزند به
این معنا است که با تالش و تمرین و خواستن می توان به ذهن غلبه
کرد ،او را به زنجیر دراورد ،در لحظه نگهداشت و ارامش و راحتی
و خوشبختی را احساس کرد.
این نکته را فراموش نکنیم ک ه از گذشته هایی که گذشته و دیگر
هیچ گاه برنمی گردند تنها یک چیز بــه جا می ماند و ان «تجربه»
است .همچنین از اینده ای که هیچکس حتی از یک لحظه ی ان
خبر ندارد و نمی داند که چه چیزی قرار اســت رخ بدهد تنها یک
چیــز برایمان می ماند که می توان به ان دلگــرم بود و ان «امید»
است .بیایید دیروز را رها کنیم و از ان یاد نکنیم ،برای فردایی هم
که هنوز نیامده است ،فریاد نکنیم .از لحظه ی حال استفاده کنیم
و خوش باشیم تا عمرمان بر باد نرود .مطلبی که حکیم عمر خیام
نیشابوری ( ۴۲۰-۵۱۰ه.ق) ،فیلسوف ،ستاره شناس ،ریاضی دان و
شاعر عصر سلجوقیان ،به زیبایی ان را بیان کرده است:
از دی که گذشت هیچ ازو یاد مکن
فردا که نیامده است فریاد نکن
برنامده و گذشته بنیاد مکن
حالی خوش باش و عمر بر باد نکن
-1بی جهاتت :به معنی بی جهت بودن فرد است ،نداشتن هیچ گرایش و تعلقی به
دنیا و تنها روی به سوی حق داشتن.
2- Dukka
منابع مطالب درج شده
.1مجالت یوگای سال های دهه ی هفتاد
.2موالنا جالل الدین محمد بلخی ،مثنوی معنوی به تصحیح
رینولد نیکلسون
.3اکهارت تله ،نیروی حال نشر خانه معنا
.4حافظ ،دیوان حافظ بــه تصحیح محمد قزوینی و دکتر
قاسم غنی
.5قران کریم برگردان ایت اهلل مکارم شیرازی
.6ویکتور هوگو ،بینوایان برگردان حسینقلی مستعان
.7ع.پاشایی ،بودا.
.8نیما یوشیج ،مجموعه اشعار.
.9خیام ،رباعیات خیام. صفحه 7
دوم
راهنمایان بزرگ
الئوتسه
پروانه قاسمیان دستجردی
ای استاد بزرگ ،در درون خود ،جستجو
می کنم ،به دنبال گم گشته ام ،نمی دانم چرا
ذهنم ارام نمی گیرد .تالشــم برای ارامش
چند لحظه ای ا ســت؛ و ســپس دوباره ،...
بیهودگی .چگونه می توان به ارامشی عمیق
دست یافت؟ برای رســیدن به مراقبه ای
عمیق باید به چه راهکاری توسل کرد؟
استاد :تو خود گم گشته ای ،تمام ذات تو
گم گشته اســت؛ به دنبال چه می گردی؟
ایا گم گشته را با گم گشته می توان یافت؟
در درونت گنجینه ای نیست ،غار وجودت
سرشار از تهی اســت .در ان به دنبال چه
می گردی؟ همه چیز از نیســتی اســت و
نیستی خود اصل هستی.
ذهــن ارام نمی گیرد؟ ذهــن را ارام و
قراری نیست .ذهن اصل نا ارامی است .ایا
می توان ذات ناارام را ارام کرد؟ رســیدن
به ارامش در زمان و مکان میســر نیست.
جستجوی ان کاری است نافرجام .تالش
برای ارامش خود عدم ارامش اســت .برای
رسیدن به ارامش نیازی به تالش نیست،
برای کشیدن نفسی عمیق نیاز به سپری
کردن زمان مناسب نیست؛ تنها در انی به
ان می رسی.
با دیدن بازی ذهن ،از ســطح به عمق
می رسی .سطح اب الیه ای نازک ،مرز میان
هوا و اب اســت؛ مرز میان سطح و عمق.
برای رســیدن به زیراب کافی است که
از ســطح اب بگذری ،این تنها در یک
لحظه میسر می شود.
الیه ی سطح را بشکن ،با شکستن در
لحظه ی حال به عمق می رسی.
شکســتن سطح اب ســخت است،
در ان میان چه کســی سختی را به تو
گوشزد می کند؟ ذهن.
این ذهن تو اســت که پیشاپیش به
قضاوت نشسته است ،این ذهن توست
که قبل از عمل به عکس العمل پرداخته
است .ذهن را بشکن ،به عمق برو!
ن است
چگونه ذهن را بشــکنم؟ ای
ن است مانع؛
ن است اندیشه ،ای
سوال ،ای
چگونگی از ذهن بر می خیزد .چگونگی
بازی ذهن است.
کودک برای پریدن در اب به چگونگی
ان توجه نمی کند ،پرنده با دیدن ماهی
در عمق اب ،به چگونگی شکستن سطح
اب نمی اندیشد ،اگر غیر از این بود هیچ
پرنده ای به هیچ ماهی ای نمی رسید.
مانع ذهن ناارام ،در چگونگی است،
چگونگی انجام کار را به روح بسپار؛ به
ان که در درون بــه تو ارامش می دهد.
بــه چگونه انجــام دادن کار نگاه نکن،
این ا ســت تنها مانع تو برای رسیدن به
خواسته ات.
ذهنت را چون کودکی نــاارام و نگران
تنها با لبخند مادر ارام کن ،تنها با عشق و
لبخند است که به ارامش می رسی.
عشق از قلب بر می خیزد و لبخند از روح.
به صدای قلب گوش کن ،او به تو اطمینان
می دهــد .هر زمان که به ندای قلب گوش
دادی ،روحت به لبخند در می اید و ذهن
از میانه می رود.
این دو؛ قلب و روح ،تنها راه توسل برای
رسیدن به عمق و ارامش اند .صدای قلب؛
ضربان طبیعت اســت .ایــن ضربان به تو
اطمینان و ارامش ابدی بودن را می دهد،
اطمینــان کــودک در درون و بــرون از
شکم مادر.
برون چیســت؟ تو هم اکنون در شکم
مادر هستی ،برون معنایی ندارد.
به صدای ضربان مادر گوش کن ،ان طور
که مادر زمیــن به صدای ضربان تو گوش
فرا می دهد.
لبخندت را هویدا کــن ،تا لبخند مادر
را دریابی.
«در بــاغ قدم می زنم ،باغ پر از گل ،عطر
گل در فضا جاری ،ایــن باغ از ان من ،در
درون من اســت .به گل ســام می کنم،
لبخنــد گل را نظــاره می کنــم ،اکنون
گل هستم».
این ا ست اصل نظاره :عشق و لبخند.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
7 صفحه 8
نُه راسا
نویسنده :پیتر مارچلند
برگردان :حامد رنگین کمان
سخت ترین حرکت در یوگا حرکت
در دریای پر تالطم زندگی است.
واژه ی «راســا» در زبان سانســکریت به
معنای «جوهر احســاس» اســت .این واژه
همچنین معانی دیگری چون «ســلیقه»،
«اب»« ،عصاره»« ،ماهیت» و نهایتاً «سعادت»
را در بر می گیرد .راســا ،کــه نوعی انرژی
روحانی و جسمانی اســت ،پیوندی میان
ذهن و جســم ما برقرار می کند که افکار
و احساسات ما را تحت تاثیر قرار می دهد.
همانگونه که انرژی در سرتاســر هســتی
وجود دارد ،راسا نیز مانند جاذبه بر جسم
ما تاثیرگذار است .راسا جوهر هر ان چیزی
اســت که بیرون و درون ما قرار دارد یا به
عبارت دیگر ذات احســاس به خویشتن و
جهان پیرامون است .در اداب و رسوم هند
نه راســای اصلی وجود دارد که هر یک به
احساسات و روحیات مشخصی اشاره دارند.
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نه راسا
واژه سانسکریت
شرینگارا
هاسیا
ادبهوتا
شانتا
رائودرا
ویرا
کارونا
بهایاناکا
ویبهاتسا
معنای اصلی
عشق
خوشی
حیرت زدگی
ارامش
عصبانیت
شجاعت
ناراحتی
ترس
نفرت
هر راســا سرمنشــا چندین احساس
هم خانواده اســت .انرژی حاصل از حضور
یک راســا ،حتی برای چند لحظه ،طوری
بر جســم و ذهن ما چیــره می گردد که
معانی دیگر و احساسات مرتبط
زیبایی ،حس زیبایی شناسی ،سرسپردگی
شوخ طبعی ،خنده ،طعنه
کنجکاوی ،شگفت زدگی ،راز
راحتی ،سکوت و استراحت
خشونت ،ازردگی ،اضطراب
قهرمانی ،تصمیم ،اعتماد به نفس
شفقت ،دلسوزی ،همدردی
دلهره ،نگرانی ،بی قراری ،اضطراب
افسردگی ،نارضایتی ،ترحم به خود
یکی از اعضای خانــواده اش در ما پدیدار
می شــود .به طور مثال ادبهوتا یا راســای
حیرت زدگی می تواند به صورت کنجکاوی،
شگفت زدگی و یا راز نمایان شود و بهایاناکا صفحه 9
یا ترس می تواند به صورت دلهره ،نگرانی،
بی قراری یا اضطراب پدیدار شود.
در رابطه با سه راسا دو معادل به قدری
معنادار هستند که به جای یکدیگراستفاده
می شوند :شرینگارا ،عشق و زیبایی؛ هاسیا،
خوشی و شوخ طبعی؛ و کارونا ،ناراحتی و
دلسوزی .با این حال یکی از این دو معادل
در هر راســا جامع تر است .خوشی بدون
شوخ طبعی ممکن اســت اما شوخ طبعی
بدون خوشــی ممکن نیســت .دلسوزی
همواره عنصری از ناراحتی را در خود دارد
(ایا شخصی که دلســوز است ،در جهانی
ایده ال ترجیح نمی داد هرگز این احساس را
نداشته باشد؟) ،اما ناراحتی بدون دلسوزی
هم ممکن است .عشق می تواند در غیاب
زیبایی هم وجود داشته باشد (شخصی را
در نظر بگیرید که به کسی عشق می ورزد
که از نظر ظاهری یا باطنی زیبا نیســت)،
در حالی که تحسین زیبایی همواره عشق
را به همراه دارد .بنابرین ،عشــق ،ناراحتی
و خوشــی به عنوان راســا یا جوهر اصلی
شناخته می شوند.
در حالی که هر راسا به خودی خود یک
انرژی مشخص اســت ،احساسات حاصل
از ان (بهــاوا) بــه صورت هــای متفاوتی
نمودار می شوند و درک انها به زمینه های
شخصیتی و فرهنگی بستگی دارد .از انجا
که رخ دادن راســا و بهاوا اساساً همزمان
اســت ،این کتاب توجه ویژه ای به تفاوت
این دو نخواهد داشت .با این همه در فصل
بیست و ســوم که در رابطه با هنر است،
توجه بیشتری به این تفاوت شده است.
راساهای مطلوب و نامطلوب
اینکه کدام راســا مطلوب است و کدام
نامطلوب به شــرایط بســتگی دارد .شاید
تصور کنید بعضی از راســاها مانند عشق،
خوشی ،شــجاعت ،ارامش و حیرت زدگی
مطلوبند و برخی دیگــر مانند عصبانیت،
ترس ،ناراحتی و نفرت مطلوب نیســتند.
اما حتــی عصبانیــت در شــرایطی که
قابل توجیه باشد مطلوب است .در حالی که
خوش بودن در هر شــرایطی ،مثال در یک
مجلس ختم ،مطلوب نیست .با این همه
عموماً ،عصبانیت ،ترس ،ناراحتی و نفرت
مطلوب نیستند و سایر راساها مطلوبند.
گاهی پیــش می اید که دلیل بروز یک
راسا مشــخص نیست و ما اصال نمی دانیم
چرا ما را تســخیر کرده اســت .دلیل بروز
یک راســا می تواند اتفاقــات پیرامون ما
باشــد و می تواند برخاسته از افکار درونی
و ناخوداگاه ما باشــد .راساها با روابطی که
با دیگران برقرار می کنیم ،ارتباط تنگاتنگی
دارنــد؛ هرچــه روابط ما مهم تر باشــند،
احساســات ما نیز شدیدتر است .احساس
نفرت تنها می تواند متعلق به کســی باشد
که واقعاً عاشقش هستیم .یک راسا می تواند
کل وجود ما را تسخیر کند و در کسری از
ثانیه تمام منطق ما را زیر سوال ببرد .گاهی
پیش می اید که دوست داریم از احساسی
که داریم فرار کنیم ،اما نمی توانیم.
در هنر هندوستان ،یک تابلوی نقاشی یا
یک نمایشنامه زمانی کامل می شود که در
ان تمام راســاها با نسبتی صحیح در کنار
یکدیگــر قرار بگیرند .همیــن قانون برای
زندگی نیز صدق می کند .اگر راسا نباشد،
زندگی «نی-راسا» (خالی از راسا) می شود
و چیــزی به جز کالبدی پــوچ و تو خالی
از ان باقی نمی ماند .این راســا اســت که
در صحنه ی زندگی ایجاد پستی و بلندی
می کند .تصور کنید جهان خالی از زشتی و
نفرت باشد .در چنین شرایطی دیگر زیبایی
معنایی ندارد .اگر خوشی نباشد ،ناراحتی
نیز قابل تشخیص نیست .از انجا که هدف
هنر هندوســتان ایجاد راسا در مخاطبین
است ،هنرمندان هندی نقش به سزایی در
توسعه علم راسا داشته اند.
راسا سادانا
ما می توانیم اسیر یا امیر راساهای خود
باشیم .همه ی احساسات می توانند در برخی
شرایط قابل توجیه باشند ،اما هیچ احساسی
نیست که در هر شرایطی توجیه پذیر باشد.
عموماً راساهای مطلوب با ایجاد تمایالت
مثبت باعث اعتالی روحیات ما می شوند.
در مقابل راساهایی که از مطلوبیت کمتری
برخوردارنــد در ما ایجــاد تمایالت منفی
می کنند و باعث تنزل روحیات ما می شوند.
تمایالتی مانند تمایل به مالکیت ،امنیت،
لذت ،شــناخت ،عشق ،دانش و روشنگری
در حقیقت تمایل به احساس رضایتی است
که امیدواریم به وسیله ی انها به ان برسیم.
به طور مثال ،شخصی که برای فخرفروشی
به همســایگان خود ماشــینی مدل باال
می خرد ،هدفش فخرفروشی نیست بلکه
احساسی اســت که از ان ناشی می شود.
تمایالت ما ممکن است لباس های متفاوتی
بر تن کنند ،امــا در واقع ،تنها تمایلی که
داریم تمایل به شــاد بودن است .بنابرین
ایا نباید شادی را با جدیت بیشتری دنبال
کنیم؟ همان چیزی که راسا سادانا یا «نظم
احساسات» به دنبال ان است.
با اینکه راســا عامل اصلــی وجود ما به
حساب می اید ،بسیاری از ما از ان غافلیم
و مدیریت ان برای ما ممکن نیست .راسا
سادانا با توصیه های زیر به ما کمک می کند
راساهای خود را بهتر مدیریت کنیم:
● درک ارتباط میان راساهای مختلف و
رابطه ی انها با جسم و ابعاد مختلف زندگی
● انجام تمریناتی کــه از طریق نوعی
روزه داری احساســی مدیریت راسا را برای
مــا اســان تر می کند و درک مــا را از ان
افزایش می دهد.
راسا ســادانا را می توان «روزه داری راسا»
دانســت ،چرا کــه به ما توصیــه می کند
در مدت زمانی مشــخص از داشــتن یک
احســاس پرهیز کنیم یا تنها همان یک
احســاس را داشته باشیم .به عنوان مثال،
ابتــدا به خودمان قــول می دهیم که یک
روز ،یک هفته یا بیشــتر درگیر راساهای
نامطلوب مثــل عصبانیت ،ترس ،ناراحتی
و نفرت نشویم .این کار به معنای سرکوب
کردن این احساسات نیست ،بلکه بستری
برای ارزیابی صحیح و در نتیجه تضعیف
انها اســت .تکنیک هایی نیز وجود دارند
که با درگیر کردن جســم ،انرژی راســا را
ضعیف تر و به نیستی کامل نزدیک می کند.
سادانا نویدبخش اراده ای است که این کار
را در هر شرایطی ممکن می کند ،چرا که
شکســت در این مرحله به «خود» اسیب
می رســاند و این «خود» است که اگر پا به
میدان بگذارد ،راسا شانسی نخواهد داشت.
با انجام مرتب این تمرینات به سرعت یاد
خواهیم گرفت که چگونه احساسات خود را
بی هیچ زحمتی مدیریت کنیم.
زمانی که توانســتیم راساهای نامطلوب
را مدیریت کنیم ،مرحله ای شروع می شود
کــه در ان مجازیــم تنهــا به اســتقبال
راساهای مطلوب همچون ارامش ،عشق،
حیرت زدگی و شــجاعت برویــم .در این
مرحله ،بــا اســتفاده از اراده ،باید تالش
کنیم در یک بازه ی زمانی مشخص تحت
هیچ شرایطی راساهای مطلوب را از دست
ندهیم .این مراقبت به ما می اموزد که در
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
9 صفحه 10
دل هر اتفاقی همه ی راساها حاضرند و
فقط باید اراده کنیم و ان که مطلوب تر
است فراخوانیم .با این راهکار هر کسی
می تواند افسار راساهای خود را در اختیار
گیرد .هرچند ممکن اســت به نظر اید
مدیریت اتفاقاتی کــه برایمان می افتد
ناممکن اســت ،واکنش ما بــه انها به
خودمان بســتگی دارد .ما حق انتخاب
داریم که خوشــحال یا ناراحت باشیم و
می توانیم با تمریــن ،اراده ی خود را در
داشــتن این احساســات تقویت کنیم.
همان گونه کــه تا خودمــان نخواهیم
کســی نمی تواند ما را از ناراحت بودن
نجات دهد ،اگر ظرفیت خود را با تمرین
افزایش دهیم ،هیچ کس نمی تواند شادی
ما را مختل سازد.
عالوه بر این ،راســا ســادانا نیروهای
ویژه ای به نام «ســیدهیس» در اختیار
رهروان جدی این مسیر قرار می دهد که
شرح انها در بخش دوم امده است.
یوگای راسا سادانا به جای عقب نشینی
از زندگی به اســتقبال ان می رود و به
کســانی تمرین می دهد که از زندگی
انصراف نداده انــد ،بلکه ان را در اغوش
می کشــند .با انکه پیدایش راسا سادانا
به گذشــته ای دور باز می گردد ،طوری
با دیگر شاخه های یوگا عجین شده که
امروزه تقریباً شــاخه ای مجزا از یوگا به
حساب نمی اید.
پیدایش راســا ســادانا بــه پیش از
ساماندهی یوگاکاران و تاسیس اکاراها
(مــدارس) و اشــرام ها (انجمن ها) باز
می گردد .تحولی که در واقع در واکنش
به محبوبیت رو به رشد صومعه ها در قرن
ســوم و چهارم پیش از میالد به وقوع
پیوســت .پیش از ان تعلیم اموزه های
روحانی در گوروکوال (خانه ی معلمان)
اتفاق می افتاد .این معلمان اغلب متاهل
و دارای فرزنــد بودند و به همین دلیل
اموزه هــای انها رابطــه ی تنگاتنگی با
زندگی عادی داشت.
هرچند ترک کامل این جهان خاکی
می توانــد مرحله ی اخر بــازی زندگی
(لی ال) به حســاب اید و هرچند ترک
موقت ان ابزاری اساســی برای رشــد
روحانی اســت ،پــروردگار این جهان
را بــرای فرار کــردن از ان خلق نکرده
است .ما برای پی بردن به هدف زندگی
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بایــد ان را تجربه کنیــم و از ان لذت
ببریم .بســیاری از مردم هند معتقدند
که ســادانایی که در جهان وجود دارد
صادقانه تر از سادانایی است که با ترک
جهان تمرین می شود .منفصل شدن از
چیزی که وجود ندارد ساده تر از منفصل
شــدن از چیزی اســت که وجود ان با
وسوسه امیخته است .درواقع ،حقیقت
سادانا چه در جهان باشد و چه بیرون ان
به شخصی بستگی دارد که ان را تجربه
می کند .پناه بردن به یک غار درحالی که
فکر ما پر اســت از دنیایی که بیرون ان
قرار دارد کاری بی فایده است و همچنین
زندگی در میان مردم و پروراندن رویای
زندگی در غار سودی نخواهد داشت.
یک قدیس واقعی کســی اســت که
امیر همه ی راساها است ،هرچند ارامش
راسای ارجح است .او تنها ارام نیست بلکه
همواره مملو از عشق و خوشحالی است و
متواضعانه از عجایب الهی پیرامونش اگاه
و در کارهایش شجاع است .واکنش یک
قدیس با عصبانیت ،ترس و نفرت همراه
نمی شود هرچند ممکن است با دلسوزی
همراه باشــد .او لزوماً این مدیریت را از
طریق راسا سادانا به دست نیاورده است
بلکه ممکن اســت به صورت طبیعی از
طرق دیگری به دست اورده باشد.
اگر قدیســان پس از دســتیابی به
احواالت عمیقــی از مراقبه پدر یا مادر
شــوند ،می توانند به اســانی به ارامش
درونی خود دسترســی داشته باشند .با
این حال بدون داشــتن تجربه ی الزم،
حتی افرادی که روحی قوی دارند ممکن
است نتوانند برای مدتی طوالنی راسای
ارامش را حفظ کنند .مسئولیت ها این
اجازه را به انهــا نخواهند داد .انها قادر
خواهند بود لحظاتی از ارامش را روزانه
تجربه کنند ،اما زندگی نمی گذارد این
احساس همیشگی باشد.
راسا سادانا یک مسیر عاطفی جایگزین
پیش روی ما می گذارد که شامل راسای
ارامش اســت ،امــا درعین حال توصیه
می کند در راســاهای دیگر نیز به دنبال
شادی و رشــد معنوی باشیم .سادانا به
ما می اموزد تا با چیره شدن به همه ی
راساها ،راسایی را که به ان تمایل بیشتری
داریم انتخاب کنیم که البته معموالً یکی
از راســاهای مطلوب اســت .سه گانه ی
عشــق ،حیرت زدگی و شادی می تواند
در رابطه با نزدیکانمان مورد اســتفاده
قرار گیرد و همچنین می تواند در رابطه
با جهان هستی و خالق ان تجربه شود.
بی باکی و تمرکزی که نتیجه ی راسای
شــجاعت اســت به ما کمک می کند
که نظم شــخصی خود را تقویت کنیم.
دلسوزی می تواند به خدمات ایثارگرانه
منجر شــود و همیشه می توان زمانی را
یافت که ارامشی عمیق را تجربه کنیم.
به وسیله ی راسا سادانا ،افراد می توانند
راحت تر بــا محدودیت هایی که کارما
(سرنوشت) و دارما (وظیفه) برای انها به
وجود می اورند رو در رو شوند و زمانی که
فرزندان انان مستقل می شوند می توانند
ترک جهان یــا راه اصالح ان را انتخاب
کنند کاری که بســیاری از بزرگساالن
در هند انجام می دهند .در این کشــور،
طبیعی اســت که افراد برای یافتن یک
زندگی معنــوی با ترک خانواده ،خانه و
شغل خود به سفرهای طوالنی بروند و
در صومعه ها سکنی گزینند.
راســا ســادانا برای افــرادی که در
جامعه ای مــدرن زندگی می کنند یک
روش معنوی بسیار جذاب است چرا که
ترک زندگی اجتماعی یا طلب نمی کند
و نیاز به زمان گذاشــتن نــدارد .دوری
از عصبانیــت ،ناراحتی ،نفرت یا نگرانی
نیازمند زمان نیست ،به همین دلیل این
شاخه از یوگا برای کسانی مناسب است
که در روز تنها یک ســاعت زمان دارند
که مراقبه کننــد .اگر ما بتوانیم خود را
از احساسات ازاردهنده رها کنیم ،مراقبه
کردن برای ما بسیار مفیدتر خواهد بود.
راسا سادانا دانش چندین علم باستانی
هنــد را در هم می امیــزد .اصلیت ان
تانتریک است .تانترا روشی همه جانبه
برای مطالعه ی هســتی از نــگاه افراد
است و برای تغییر ما بسیار موثر است.
عالوه بر این راسا ســادانا تا حد زیادی
بر پایه ی ایورودا بنا شده است که علم
زندگی شــامل دانش عملی و پزشکی
است .سادانا همچنین بر پایه ی فلسفه
یوگا ،خرد وداهــای اصلی و تا حدودی
ی استوار است.
کتاب های معنوی هند
منبعThe yoga of the nine emothions : صفحه 11
سردرد
برگردان :ناهید موسوی
ســردرد یکی از شــایع ترین دردها است ولی
به خودی خود بیماری محسوب نمی شود بلکه
ی دیگری در بدن است.
نشانه ای از وجود ناخوش
بنابراین می توان با ریشه یابی بیماری و بررسی
عوامل ایجادکنند ه به درمان ان پرداخت .میگرن
از انواع ســردرد اســت دردی بسیار شدید که
گاهی بدون نشانه و اثری از عامل اصلی شیوع
می کند .در بسیاری موارد میگرن را با مشکالت
روحی و روانی مرتبط می دانند .میگرن در زنان
بیش از مردان رایج اســت و به اشکال متفاوت
بروز می کند.
نشانه ها:
• احساس درد و فشار در دوطرف سر
• احساس دردی نواری شکل دور تا دور سر
• احساس تنش در موقع حرکت دادن سر
• حساسیت به تحریک
• حساسیت به نور
گاهی درد از پس سر شــروع می شود و تا لب
پیشــانی کشیده می شــود .در این حالت فرد
احساس می کند که با پتک بر مغز او می کوبند،
دردی ضربان دار و مداوم .میگرن گاهی تنها در
نیمی از سر عارض می شود .
دالیل:
ســردرد می تواند با هرگونه تنشــی اغاز شود.
یبوست ،مشــکالت بینایی ،زندگی در محیط
غیربهداشتی یا مکان های شــلوغ ،قرارگرفتن
بدن در وضعیت نادرســت ،مشــکالت گردش
خون ،چاقی ،عدم تمرکز ،پایین بودن استانه ی
تحریک پذیــری عصبی ،کم خوابــی ،اختالل
در کارکــرد محرک هــای عصبی قطــع درد،
بیماری های حاد ،هرگونه اسیب بدنی و ذهنی،
ترس و عوامل بسیار دیگری می توانند محرک
درد میگرن باشند.
راهکارهای درمانی توسط یوگا:
.1شات کارما
• چکاندن ســه قطره روغن خــردل یا چربی
حیوانی در دو ســوراخ بینی قبــل از رفتن به
رخت خواب
• استفاده از سوترا نتی یا جال نتی یا قوری نتی،
دو بار در روز
• کاربرد روزانه ی کنجال کریا
• استفاده از روش شانکا پراکشانا بعد از سه ماه
• نوشیدن اب از طریق بینی
• استفاده از کیسه اب ولرم
.2اساناها
• ساروانگ اسانا
• پاوان موکت اسانا
• پادوتان اسانا
• شاالب اسانا
• واجراسانا
• بوجانگ اسانا
.3پرانایاما
• تنفس عمیق
• برماری (زنبوری)
• یوگانیدرا در خاتمه
• سوارا یوگا
.4مراقبه صبح و عصر
.5ماساژ یوگا با روغن خردل
.6اســتفاده از میوهای تازه ،سبزیجات ،ساالد،
انواع جوانه ،ســبزی اب پز ،پرهیــز از غذاهای
تند ،اســتفاده از رژیم مبنی بر مصرف اب میوه
و ترکیبات ان نیز می تواند مفید باشد .غذاهایی
مانند مخلوط کشــک با اب به صورت ســوپ،
ترکیب عســل و ابلیمو برای صبحانه .پرهیز از
مصرف چای ،شــکر ،روغن وچربی زیاد ،غذای
فراوری شده ،کنســرو و سرخ کردنی ها .به جای
این غذاها ســعی کنید وعده های غذایی سبک
میل کنید.
اگر قصد مصرف شیرینی جات مانند زولبیا دارید
بهتر است ان را از شب قبل در شیر بخوابانید تا
شیرینی ان کم شود و هنگام صبح میل کنید.
.7بــه دنبال رفع عوامل ایجادکننده ی بیماری
باشید .به ارامش و اسایش خود بها دهید .دوش
بگیرید ،در اب روان شــنا کنید ،از مکان های
الوده به دور باشید ،شادی را در برنامه ی زندگی
خود بگنجانید و از تنش دوری کنید.
.8از جملــه درمان های دیگر قــرار دادن گیاه
۱
هینگ
.9انجام اپانامودرا برای 48دقیقه
.10تغییر راه تنفسی حفره بینی
.11حداقل هفته ای یکبــار رژیم میوه و لیمو
عسل داشته باشید
.12یبوست را جدی بگیرید.
.13خواب کافی داشته باشید.
.14ماســاژ سر با روغن امال (گیاه امله یا انگور
فرنگی) و بادام را تجربه کنید.
.15به مدت 10دقیقه زیر دوش اب بمانید.
موارد بیشتر:
• هرگز به روش های طبیعی را از یاد نبرید.
• زیاد صحبت نکنید.
• بیش از حد چای و قهوه ننوشید.
• از ماســاژ ســیر برای کنار گوش و شقیقه ها
استفاده کنید.
• هنگام درد در ســوراخ بینی ان سمت از سر
که درد احســاس نمی کنید چهــار قطره اب
لیمو بچکانید.
• پودر قلمی شــوره یا کاالمی شورا را با فلفل
سیاه به نسبت برابر ترکیب کنید .پودری را که
به دست می اید در اب گرم بریزید و استعمال
کنید.
• مالیدن زردچوبه به پیشانی و شقیقه ها
• مالیدن ترکیب اب پیاز و نمک و فلفل سیاه به
پیشانی و شقیقه ها
میگرن
• یک تــا دو قــرص ناجیــوان راس (دارویی
ایورودیک برای متعادل کــردن واتا و کافا) به
همراه اب زنجبیل و عســل صبح و شب میل
کنید.
• خوردن نیمی از یک سیب
• فلفل هندی رای را سابیده و بر روی شقیقه ها
ماساژ دهید.
• ماساژ با گیاه براهمی (نعنای هندی)
• اســتفاده از شربت تهیه شــده از براهمی دو
قاشق مخلوط با دو قاشق عسل و کمی کره قی
یا دسی قی (نوعی کره بومی و زرد رنگ هندی)
• استنشــاق اســنوف (انفیه یا برگ تنباکوی
بدون بو)
• مصرف شیرشوالدی (دارویی ایورودیک برای
رفع سردرد) به میزان یک گرم مخلوط در اب
-1کمــا یا انقوزه :گل هایی به رنــگ زرد دارد و میوه و
تخم ان تیره رنگ است .بســیار بد بو است و شیره های
که از بریدن ساقه ی ان بیرون می زند مانند رزین محکم
می شود که همان هینگ یا انقوزه است .از جمله خواص
ان ،درمان ناراحتی های عصبی است برای موارد بیشتر به
ویکی پدیا ی فارسی رجوع کنید.
Krishan Kumar Suman, V. k. Ahluwalia, Yoga Therapy, Lotus Press
.180-177 ,2017
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
11 صفحه 12
پرسش و پاسخ هایی
در خصوص مفاصل و
انعطاف پذیری بدن
برگردان :ام شانتی
از انجایی که وجود درجه ی مشخصی از انعطاف پذیری در بدن
برای انجام بسیاری از اساناهای یوگا و همینطور انجام فعالیت های
روزانه مهم است ،بنابراین درک بدن و شناخت محدودیت های ان
به منظور جلوگیری از اسیب دیدگی و محافظت از مفاصل ضروری
به نظر می رســد .اگر شــما جزء افرادی هستید که بدن منعطفی
دارید ،شاید بهترین کار برای شــما ،تمرکز روی انجام اساناهایی
باشد که قدرت بدنی تان را افزایش می دهد.
تحقیقات نشان دادند که یوگا در سطح گسترده ای انعطاف پذیری
بدن را افزایش می دهد .پس اگر بدن شــما دارای انعطاف پذیری
کمی است ،در واقع این امر انگیزه ی بیشتری برای انجام تمرینات
یوگا به شما می دهد.
ایــا من میتوانم یــوگا کنم ،حتی اگر بــدن منعطفی
نداشته باشم؟
بله ،نشان داده شده که یوگا در سطح گسترده ای انعطاف پذیری
بدن را افزایش می دهد .پس اگر بدن شما دارای انعطاف پذیری کمی
اســت ،در واقع این امر دلیل بیشتری برای انجام تمرینات یوگا به
شما می دهد .اگر دامنه ی حرکتی شما در یک حرکت یوگا به دلیل
سفت بودن عضالت و یا گذراندن دوره نقاهت پس از اسیب دیدگی
محدود شده است ،در این صورت تصور انجام ان حرکت به صورت
کامل تر می تواند کمک کننده باشــد .تحقیقات نشان می دهند که
تصور پیشــرفت در انجام یک حرکت منجر به ایجاد اتصاالتی در
مغز و ارسال سیگنال هایی به عضالت می گردد که منجر به افزایش
دامنه ی حرکتی می شود .همینطور ،تحقیقات نشان می دهند که
تصور انجام یک حرکت و بدست اوردن قدرت بدنی الزم برای انجام
ان ،می تواند به شــکلی قابل اندازه گیری عضالت را نیرومند سازد،
حتی بدون اینکه واقعاً حرکتی انجام شود.
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چرا مفاصل من صدایی مثل صدای ترکیدن می دهند؟
بیشتر مفاصل دارای مایع سینوویال بین استخوان ها هستند که
این مایع حاوی مولکول های محلول گاز می باشد .ایجاد فضای بیشتر
در مفصل ،به عنوان مثال با کشیدن انگشت شست دست ،گازهای
محلول در مایع سینوویال را به بیرون می کشد ،درست مشابه خروج
حباب های گاز دی اکسید کربن از یک نوشیدنی گازدار وقتی در ان
را باز می کنید .زمانی که گازهای خارج شده مجددا ً در داخل مایع
سینوویال حل می شوند ،می توانند بعد از 20الی 30دقیقه صدایی
از خود منتشر کنند .هیچ سند و مدرکی وجود ندارد که این مسئله
منجر به ارتروز شــود ،اما ممکن است به بزرگتر شدن فضای بین
مفاصل بیانجامد .اگر مفصل شما بدون وقفه صدا می دهد ،احتماالً
مفاصل در حال ســاییده شدن بر روی یکدیگر می باشند که طی
زمان می تواند به ساختارهای مفصل اسیب وارد نماید.
ایا ممکن اســت بتوان بــدن را بیش از حــد نرمال
کشش داد؟
بله ،بین ( Hypermobilityتوانایی کشش بدن بیش از حد نرمال
یا به عبارتــی )double jointedو دردهای مزمن در مفاصل رابطه
مســتقیمی وجود دارد .وقتی بدن را کشش می دهید ،می بایست
کشش را در میانه ی عضله خود احساس کنید نه نزدیک مفاصل.
همچنین باید بتوانید در طول انجام کشش تنفس های خود را به
راحتی انجام دهید .اگر احساس ســوزن سوزن شدن ،وارد شدن
ضربه ،بی حس شــدن ،درد و یا هر احســاس دیگری را که منجر
به تغییر حالت صورت و یا حبس تنفس شود ،داشته باشید ،بیش
از حد نرمال بدنتان در حال کشــش عضالت خود هستید .کشش
بیش از حد عضالت ،طول رباط ها و یا تاندون ها را افزایش می دهد
و ازانجایی که رباط ها و تاندون ها فاقد قابلیت کشسانی (ارتجاعی)
زیادی هستند ،به راحتی به حالت قبل از کشش باز نمی گردند .به
عبارت دیگر ،زمانی که تنش (سنگینی یا کشش) وارد شده به بافت
بدن به نقطه تســلیم ( )yield pointمی رسد ،حالت بافت مزبور از
کشسانی (دارای قابلیت کشش) به حالت پالستیکی (بدون قابلیت
کشش) تغییر می نماید (منحنی تنش-کرنش را ببینید) که از لحاظ
بالینی منجر به ایجاد پارگی در بافت می گردد .برای جلوگیری از
اسیب بافت ،بهترین راه ایجاد تعادل ،انجام اساناهای یوگا با هدف
بهبود قدرت بدنی و بهبود انعطاف پذیری بدن می باشد. صفحه 13
باور نادرست
یوگا در محیط گرم انعطاف پذیری را افزایش می دهد
بله ایــن اتفاق می افتد ،اما برای یک لحظه .بعد از ان ،یوگا
در محیط گرم لزوماً در میــزان انعطاف پذیری تاثیری ندارد.
درجه حرارت باال ،متابولیسم بدن را افزایش می دهد و بافت ها
را سریع تر گرم می کند .بنابراین شما می توانید بدن را بیشتر
کشش دهید .با تمرین در شــرایط گرم ،کشش در عضالت،
فراتر از افزایش طبیعی در طول ان ها ،راحت تر انجام می شود
که می تواند باعث اسیب رسیدن به عضله شود( .منحنی تنش-
کرنش را ببینید) برای جلوگیری از اسیب دیدگی به ارامی و با
اگاهی وارد حرکات شوید.
منحنیتنش-کرنش
این منحنی میزان فشــاری را که بافت بدن (عضله ،تاندون
منحنی میزان فشار وارده به بافت ها تا قبل از وارد شدن اسیب
یا رباط) تا قبل از اسیب وارد شدن می تواند تحمل کند نشان
به بدن
می دهد .در ناحیه کشسانی بافت پس از به پایان رسیدن تنش
نمودار انعطاف پذیری اندام های بدن در محیط گرم
همچنان می تواند به حالت اولیه خــود بازگردد .اما در ناحیه
پالســتیکی این اتفاق نمی افتد و بافت بــه حالت اولیه خود
برنمی گــردد .در نقطه ی مقاومت نهایــی ()ultimate fail point
پارگی کامل رخ می دهد .برای جلوگیری از اسیب دیدگی ،فراتر
از توانتان به خودتان فشار وارد ننمایید.
Ann Swanson
ان سوانسن متخصص یوگادرمانی و نویسنده ی کتاب علم یوگا است که به بیش از
ده زبان ترجمه شده است .او کار خود را درمانگری مبتنی بر قلب تعریف می کند.
ان سوانســن افراد را تشــویق می کند که از راه یوگا ،تای چی ،تمرینات ذهنی
جســمی و ذهن اگاهی خود را درمان کنند .تخصــص او مدیریت اضطراب های
روزمره و درمان دردهای مزمن ،مثل کمردرد و ارتروز است.
او خود را دیوانه ی علم معرفی می کند و تمام تمرینات و نظرات خود را با استناد به تحقیقات علمی
و اناتومیکی ارائه می دهد .با این همه معتقد است علم پاسخ تمام سواالت ما را ندارد اما این نباید
موجب توقف ما شود .او همچنین خود را دیوانه ی معنویت هم می داند اما متذکر می شود اما اگر
شما با این کلمه مشکل دارید ،به جای ان بگویید معنا یا غایت.
منبع :کتاب Ann Swnson, Science of Yoga
معرفیکتاب
تکنیک های کریا یوگا
ترجمه :مجتبی ولی بیگی،
منوچهر البرزی
انتشارات :مهرسمان
قیمت 50000 :تومان
ترجمه :مجتبی ولی بیگی،
یوگا خرد و فرزانگی
(جلد دوم)
یوگا خرد و فرزانگی
(جلد اول)
علم مقدس
منوچهر البرزی
تالیف و گرداوری :مجتبی ولی بیگی،
تالیف و گرداوری :مجتبی ولی بیگی،
انتشارات :مهرسمان
منوچهر البرزی
منوچهر البرزی
قیمت 40000 :تومان
انتشارات :مهرسمان
انتشارات :مهرسمان
قیمت 45000 :تومان
قیمت 40000 :تومان
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
13 صفحه 14
سعادت ابدی
سا ت سانگا
۱
نویسنده :سوامی شیواناندا /برگردان :فائزه نوری
در شماره ی گذشــته به شرح مفهوم سانیاسا در فلسفه ی هند
پرداختیم .دانستیم که سانیاسا کلمه ی سانسکریت به معنای سبک
زندگی بر پایه ی کناره گیری و اخرین مرحله از مراحل چهارگانه ی
زندگی اســت .ســه مرحله ی دیگر به ترتیب براهماچاری (دوران
تجرد و اموزش) ،گریهاســتا (دوران تشکیل خانواده) و واناپراستا
(دوران بازنشســتگی) هستند .تقال برای فردی است که به زندگی
مادی گرایش دارد و خرد نصیب سانیاسی ای می شود که از سطح
مادیات فراتر رفته اســت .در شماره ی پیش رو این بحث را با شرح
مفهوم سات سانگا در ادامه می دهیم.
سات سانگا
گرد و غباری که با باد همراه شود ،تا اسمان باال می رود اما گرد و
غباری که با گل و الی همنشین شود ،گرفتار باتالقی الوده می شود.
هوا در کنار گل یاسمن عطری دلپذیر دارد اما در کنار الشه ی یک
حیوان بویی ازاردهنده متصاعد می کند .طوطی ک ه همنشین فردی
فاسد شود ناســزا می گوید اما کنار سادها 2به تکرار اذکار مشغول
می شود .انسانی که همنشین حکیمان شود ،کسب دانش می کند و
به قلمروی سعادت ابدی نائل می شود .اما اگر همنشین افراد هرزه و
می خواره شود ،راه می خوارگی و فساد در پیش می گیرد.
۱
اثار مخرب همنشینی با بدان
اثار همراهی با بدان بســیار مخرب است .چنین روابطی ذهن
را از افکار منفی پر می کند .جوانی که با افراد فاســد و دنیاپرست
همنشین شود ،حقیقت را گم می کند و به شر گرایش می یابد .در
نهایت اندک ایمان خود را به خدا و متون مقدس از دست می دهد
و خود نیز تنها تا سطح دنیاپرستی می رسد.
ذهن تقلید می کند .انســانی که همنشــین فاســدان شود به
بدخلقی ،شــرارت ،شهوت رانی ،نفسانیات ،دورویی و غرور متمایل
می شود .همنشینی با شر تمام فضایل اخالقی نظیر خلوص ،صداقت
و شفقت را زایل می کند.
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 15
بنابراین شایسته است از همنشینی با کسانی که به دروغ گویی،
زنا ،دزدی ،تزویر ،یاوه گویی ،غیبت و ســخن چینی می پردازند و به
خدا و کتاب مقدس ایمان ندارند ،اجتناب کرد.
به این همه تنها همنشــینی با دنیاپرستان نیست که به نتایج
منفی منجر می شــود بلکه مــواردی که در ادامــه می ایند نیز از
مصادق همنشینی مخرب محســوب می شوند :شنیدن موسیقی
مســتهجن ،زندگی در اماکن نامناسب ،رفت و امد به قمارخانه ها،
می خانه ها و فاحشه خانه ها ،مصرف غذاهای تاماسیک ،مشاهده ی
جفت گیری حیوانات ،مطالعــه ی رمان های مبتذل ،توجه افراطی
به جنس مخالف ،مشاهده ی تصاویر برهنه ،پوشش هوس برانگیز،
افکار شــیطانی ،همنشینی با کســانی که از قدیســان بدگویی
می کنند ،ناخداباوران ،کسانی که متون مقدس را محکوم می کنند،
مصرف کنندگان مواد مخدر.
3
برخی از رهروان شــکایت می کنند« :ما پانزده سال تمام سادانا
کردیم اما نشانه ای از پیشرفت معنوی ندیدیم ».روشن است که این
افراد همنشینی های مخرب را کام ً
ال ترک نکرده اند.
همانطور که یک مهدکودک را به منظور حفظ امنیت به خوبی
محصور می کنند رهروی معنویت نیز در اغاز راه باید خود را از اثار
همنشــینی مخرب در امان نگاه دارد در غیــر این صورت خود را
ویران می کند.
سات سانگا یا همنشینی با خوبان
از همنشینی با بدان اجتناب کنید ،در هر مکان و هر زمان و به
هر شکل که می توانید .در رکاب حکیمان و قدیسانی باشید که قادر
به درمان دردهای شما هستند ،زندگی جدیدی به شما می دهند،
شما را تازه می کنند و راه صلح و شادمانی را نشانتان می دهند.
شکوه و قدرت سات سانگا یا همنشینی با خردمندان با جزییات
در متون مقدس بیان شده اســت .کبیر ،4تولسیدس ،8شانکارا 6و
گورو ناناک 7همه از شکوه سات سانگا با ماهاتما 8نوشته اند .رایحه ی
باشــکوه ،ارتعاش معنــوی و حضور قدرتمند انســان های بزرگ
اثر بی نظیری بر ذهن دارد .سات ســانگا ذهن را به اوج انســانیت
می رساند .همانطور که شعله از شعله برمی خیزد ،قلب نیز از قلب
شعله می گیرد.
در شرق به دانش اموزان توصیه می شود در جستجوی همراهی
با مردان مقدس باشند ،به انها گوش بسپارند و جرقه های عشق و
تعهد را در خود بپرورانند .تنها یک روح قدرتمند در انزوا درخشش
می یابــد از این رو رهرویی که در ابتدای مســیر اســت باید برای
قدرتمند ساختن خود از فرصت همنشینی با خوبان سود بجوید.
قدرت سات سانگا
سات ســانگا برای رهایی از چرخه ی موکشا 9بسیار مفید است.
سات ســانگا با یک حکیــم حتی برای یک دقیقه ارزشــمندتر از
حکمرانی بر یک کشــور است .سات ســانگا برای همه انچه را که
مطلوب و خوب اســت به ارمغان می اورد .ساماسکارا10ی دنیوی و
افکار شــیطانی را به کلی تغییر می دهد و حال معنوی تازه ای به
ذهن یک دنیا پرســت می دهد .جهل را ویران می کند .دلسردی را
از میان می برد .فرد را به راه راست هدایت می کند و خورشید خرد
را بر ذهن او می تاباند .اگر می توانید سات سانگا داشته باشید دیگر
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
15 صفحه 16
نیاز نیســت مرتباً به معابد و اماکن مقدس بروید .سات سانگا خود
مقدس ترین معابد اســت .جایی که سات سانگا است کالم مقدس
خداوند نیز جاری است.
چیــزی الهام بخش تــر ،روشــنی بخش تر ،ارامش بخش تــر و
متعالی تر از سات سانگا نیست .سات سانگا بهترین خالص کننده و
روشنایی بخش ادمی است .ایمان به خدا ،متون مقدس ،پرستش
خدا به تدریج در کسی که مدام در سات سانگا است رشد می یابد.
نتایج سات سانگا به همین جا ختم نمی شوند .اثار چنین ارتباطات
مقدسی همواره مصون از خطا است.
نخست همنشینی با خوبان و پاکان است و خدمت به انها .این
همنشینی و خدمت منجر به شناخت خود فعلی ،خود الهی و خود
متعالی می شود .بعد کناره گیری و انزجار کامل از این دنیای مادی
است و سپس اشتیاق برای معبود .این باکتی 11است .هرچه بهاکتی
قوی تر باشــد ،ادمی بیشتر عاشــق معبود می شود .و در نتیجه ی
چنین اشتیاقی معبود نیز او را برگزیده می کند .سپس مستقیم از
جانب خدا به او الهام می شود.
کسانی که پذیرش شــنیدن کالم زندگی بخش خوبان را دارند
قلب های پاکی دارند و ســرانجام به پاهای لوتوس 12معبود سجده
خواهند کرد .در طول تاریخ افراد بســیاری هســتند که از طریق
سات سانگا به مقام قدیسان رسیده اند.
افراد معمولی چطور با سانیاسی ها رفتار کنند؟
سات سانگا تنها قایق امنی است که شما را به ساحل دیگر سعادت
و موکشا می رساند ،هرطور که می توانید تالش کنید سات سانگا را
از دست ندهید .شما باید با میوه و خوراکی به سانیاسی ها نزدیک
شوید و به محض مالقات انها با عشق خالص و اشتیاق با انها سالم
و احوال پرسی کنید .افراد معمولی زمان همنشینی با یک سانیاسی
باید یک چیز را به خاطر بســپارند .هرگز نباید از جزییات زندگی
یک سانیاسی ســوال کنند ،مث ً
ال اینکه در اشرام چگونه روزگار را
می گذارند ،کجا متولد شــده ،در گذشته چه حرفه ای داشته ،چند
سال دارد و از چه مهارت هایی برخوردار است و . ...چرا؟ چون تمام
13
این دغدغه ها برای یک سانیاسی مرده است چرا که او در اتمان
زندگی می کند.
افراد معمولی در حضور یک سانیاسی نباید از موضوعات دنیوی
ســخن بگویند .اگر ســوالی دارند باید ان را از قبل اماده کنند و
توجه داشته باشند که سواالت با معنویت و خدا در ارتباط باشند.
انها نباید وقت زیادی از یک سانیاســی بگیرند و سواالت بیهوده و
احمقانه مطرح کنند.
الزم اســت افراد لباس هایی به رنــگ نارنجی با خود ببرند تا به
سانیاسی ها برای استفاده ی روزان ه هدیه دهند .انها باید با عشق و
اشتیاق از سانیاسی ها بپرسند که ایا می توانند خدمتی به انها کنند
و باید اماده ی انجام خواسته های انها باشند .پیشنهاد و همدلی صرفاً
زبانی هیچ ارزشی ندارد .سانیاسی ها از جمله بهترین و کم گناهترین
انسان های روی زمین هستند .سرسپردگی و ایثاری واالتر از خدمت
به سانیاسی ها نیست .این بهترین خالص کننده است.
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دسترسی اسان به سات سانگا
امروز افراد گله می کنند که دیگر ماهاتمای خوبی وجود ندارد .این
بیش نیست .همنشینی با سادها مسئله ی تقاضا و عرضه
بهانه ای
است .اگر تقاضای صادقان ه باشد ،عرضه به سرعت صورت می گیرد.
این قانون همیشگی طبیعت اســت .اگر واقعاً تشنه باشید ،در دم
استاد خود را می یابید .اما شــما بی هدف و بی برنامه روزگارتان را
سپری می کنید .ذهن شما مملو از خواسته ها و واساناها14ی دنیوی
است .شما هیچ ارزشی برای زندگی ابدی و واالتر قائل نیستید .تمام
وقتتان را در غیبت های بیهوده و صحبت های دنیوی می گذرانید.
برده ی ناامید خواســته ،حرص و نام و ننگ شــده اید .با این همه
شکایت می کنید« :من نمی توانم سات سانگا داشته باشم ».کوتاهی
خودتان را بپذیرید .بپذیرید که اشتباه کرده اید .اشتباهات خود را
خالصانه جبران کنید .کفاره 15بدهید .روزه بگیرید .عبادت کنید .در
تنهایی اشک بریزید .ارواح متعالی در انتظار طالبان مشتاق هستند.
ماهاتما جاری است اما رهروان واقعی اندکی وجود دارند .اگر شما
دلیل بیاورید« ،ماهاتما خوب نیست» ماهاتما نیز دلیلی واقعی خواهد
اورد« ،این رهروان جستجوگران واقعی حقیقت نیستند».
شــما به احتمال زیاد قادر نیســتید معلمان معنــوی واقعی و
ارزشمند را بشناســید ،حتی وقتی با انها در ارتباط هستید ،چرا
که ارواح متعالی ،بزرگی خــود را پنهان می کنند .تنها طالبی که
بعد از جد و جهد بســیار در زندگی فعلی و زندگی های پیشین به
شایستگی رسیده باشــد بزرگی ماهاتما را درک می کند و لطف و
مرحمت او را جلب می کند .طالبان تنبل و سست عنصر اقبالی برای
جلب توجه ارواح بزرگ ندارند.
سات سانگا در عصر حاضر
اگر قادر به سات ســانگا با ماهاتماهای در قید حیات نیســتید،
می توانیــد از منابع و کتاب هایــی که این ارواح بــزرگ به جای
گذاشــته اند بهره ببرید .وقتی چنین کتاب هایی را می خوانید در
ارتباط مقدسی با نویسند ه هستید.
عصر ،حدود چهار یا پنج نفر می توانند در معبد یا مکانی مقدس و
خلوت گرد هم ایند و برای یک یا دو ساعت کتاب های مقدس ایین
خود را مطالعه کنند .با این روش ،ذهن به تدریج خلوص می یابد و
طعم حقیقی مسیر حقیقت چشیده می شود .خانم ها نیز باید همین
مسیر را طی کنند.
در سات سانگا مستقر شوید .به تدریج فواید بی شمار سات سانگا
را خواهید دید .زندگی کوتاه است .زمان به سرعت می گذرد .مرگ
اماده است تا شما را به کام خود بکشد .ان فردایی که از ان سخن
می گویید هرگز نخواهد امد .دشوار بتوان دوباره به این تولد انسانی
دست یافت .از طریق سات سانگا از این امکان برای شناخت خودتان
بهره ببرید .با سات سانگا «سا
ت چی اناندا »16را دریابید و به رهایی
دست یابید.
برداشت های ذهنی 10-Samaskara:
عبادت عاشقانه ی خداوند متعال 11-Bhakti:
وضعیت لوتوس یا نیلوفر ابی که 12-Lotus:
.در ان مراقبه می کنند
ذات ،خود واقعی 13-Atman:
تاثیر تمایالت رفتاری و اثار 14-Vasanas:
کارمایی روی رفتارهای فعلی فرد
15-Prayashcitta
هستی 16-Sat-Chit-Ananda: ،
هوشیاری ،سرور
1-Satsanga
مرتاض2-
تمرین 3-Sadhana
4-Kabir
5-Tulasidas
6-Sankara
7-Guru Nanak
قدیسان بزرگ 8-Mahatmas:
رهایی از چرخه ی زایش های 9-Muksha:
دوباره صفحه 17
یوگا همراه با ابزار
دانداسانا
1
(نشستن صحیح)
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
دانداسانا نقطه ی شروع تمام اساناهای خم به جلو
و پیچ های نشسته است .این اسانا مزایای بی شماری
دارد ،مهمترین انها بهبود وضعیت نشســتن اســت.
دانداسانا به شــما می اموزد که با ستون فقرات کام ً
ال
کشــیده ،صاف بنشینید .عالوه براین ،برای افرادی که
دارای مشاغل کم تحرک هســتند بسیار مفید است.
تمرین مداوم این وضعیت اندام های شکمی و لگن را
ماساژ می دهد و فعال می کند.
ابزار مورد نیاز:
مت یوگا ،دو عدد اجر ،یک حوله ی تاشده
حوله را زیر لگن خود قرار دهید .حوله به مهره های
انتهایی بدنتان کمک می کند تا مســتقیم به سمت
باال گســترش یابند و همســترینگ را هم ازاد کنند.
دو اجر را زیر دســت ها قرار دهید تا نیم تنه را به باال
هدایت کند.
-1روی حوله ی تاشــده بنشینید .ستون فقرات را
صاف و کشیده حفظ کنید و زانوهای خود را خم کنید.
اجرها را از سطح بزرگتر ان کنار هر دو طرف لگن خود
قرار دهید .سپس کف دست هایتان را روی ان بگذارید.
توجه کنید که روی استخوان نشیمنگاهی بنشینید.
-2پاهــای خود را یکی پس از دیگری صاف کنید.
ماهیچه های داخــل ران و پاهای خود را فعال کنید.
ماهیچه ی ســر ساق پا را کشــیده نگهدارید و زانو و
انگشــتان پا را به داخل بکشید .دست ها را روی اجر
فشار دهید و بازو و ساعد خود را به باال بکشید.
-3شکم خود را باال بکشید .دیافراگم را از هر گونه
تنشــی رها کنید .یک دقیقه در این وضعیت بمانید.
اگر مبتدی هستید پاها را کمی از یکدیگر جدا کنید
تا ماندن در وضعیت برای شما اسان تر شود .مبتدیان
سی ثانیه در وضعیت دانداسانا بمانند.
ادامه دارد...
فواید:
بهبود هضم
بهبود عملکرد کلیه ها
جلوگیری از درد سیاتیک
کشیدن و فعال کردن ماهیچه های پا
جلوگیری از خســتگی پا از طریق کشش
ماهیچه های پا
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشر شــده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
این کتــاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کی.اس ایینگر در خصوص بدن ،ذهن وسالمتی
است و برای تمامی پرتوجویان با هر سطح مهارت
و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
مجلۀ دانش یوگا از بیســت و شــش شمارۀ پیش
به ترجمــۀ بخش ابزار این کتاب پرداخته و در هر
شماره یکی از حرکت ها را تشریح نموده است .این
مقاله ،بیست و هفتمین شماره ای است که به این
امر اختصاص یافته است.
مراقب باشید:
اگر مبتال به اسم ،برونشیت ،تنگی نفس ،رماتیسم مفصلی،
زخم یا بولیمی هســتید و یا اگر دوران اســترس پیش از
قاعدگی را سپری می کنید ،این وضعیت را کنار دیوار انجام
دهید .در زمان قاعدگی نیز وضعیت را کنار دیوار انجام دهید.
ماهیچه ی
گلو را ارام
نگهدارید.
شانه
را به عقب
و پایین
بچرخانید.
مطلب یوگا با ابزار از کتاب راهی به سوی سالمتی کامل اثر ب .ک .اس .
ایینگارانتخاب و ترجمه شده است .در صورت تمایل ،اصل کتاب به زبان
انگلیسی را عالقمندان می توانند ازدفتر نشریه دانش یوگا تهیه نمایند.
1-Dandasana
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
17 صفحه 18
تعیین حریم شخصی سالم
سه قدم ساده برای ایجاد
حریمی که به ان پایبند باشید
نوشته ی :جیمی فریدلندر
1
برگردان :مینا بختیاری
ایــا می توانیــد حدس بزنید که ســه
سناریوی زیر چه وجه مشترکی دارند؟
.1شما تازه ورزشــتان را تمام کرده اید
که می بینید مادرتان یک پیام صوتی برای
شما گذاشته است« :سالم عزیزم .می تونی
فردا صبح ســاعت 11منو ببری دکتر؟»
درحالی که شما فردا یک تماس مهم کاری
دارید ،می دانید اگر این کار را برای مادرتان
انجام ندهید ،ناراحت خواهد شد.
.2ساعت 10شــب است و تلفن شما
وزوز می کند :یک ایمیل از یک مشــتری
جدیــد .شــما در رختخواب هســتید و
می خواهید چراغ هــا را خاموش کنید که
بخوابید ،اما می دانید که مشــتری انتظار
دارد که پاسخش را قبل از صبح بگیرد.
.3دوستتان به صورت رگباری در حال
پیام دادن به شما است و می گوید که برای
ســومین بار در چهار روز اخیر با شــریک
عاطفی اش بهم زده .شــما می خواهید که
او را از حمایــت خود مطمئــن کنید ،اما
کارتان زمان کافی برای پاسخگویی به او را
برایتان نمی گذارد ،و شما احساس ناراحتی
می کنید.
وجه مشترک :احســاس می کنید به
حریم شخصی شما تجاوز شده است.
تعیین حریم سالم برای برخی از افراد به
طور طبیعی صورت می گیرد ،اما برای بعضی
می تواند به نوعی کشمکش تبدیل شود .اما
صرف نظر از مهارت شما در این زمینه ،یک
اصل ،همیشه درست است :اگر شما برای
خودتان کار می کنید ،یک فعالیت جانبی
کنار ان داشــته باشید یا اینکه از 9صبح
تا 5عصر ،یک سره کار نکنید .ایجاد حریم
فقط مهم نیست ،بلکه ضروری است .از این
گذشته ،وقتی شما کارمند شرکت خاصی
نیستید و برای خودتان کار می کنید ،مردم
اغلب فرض می کنند که انعطاف پذیری یا
وقت ازاد بیشتری نسبت به ان چیزی که
نشان می دهید دارید.
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دکتر رامانی دورواســوال ،2روان شناس
بالینی و اســتاد روان شناســی دانشــگاه
کالیفرنیا لوس انجلس 3می گوید« :یکی از
خطرات عدم تعیین حریم این اســت که
شــما خود را بیش از حد درگیر می کنید
و هر کاری اعم از حرفه ای و شــخصی را
قبول می کنید ،نتیجه اینکه در پایان روز،
کسی که از این روند صدمه می بیند ،خود
شما هستید .این واقعاً مهم است که برای
حفــظ خود ،احترام به خــود و مراقبت از
خود بتوانیم حریمی سالم را برای خود در
نظر بگیریم».
نکات زیــر ،راهنمایی گام بــه گام برای
ایجاد حریم ســالم ،چه شــخصی و چه
حرفه ای ارائه می دهد:
قدم اول؛ ابتدا مشــخص کنید که
حریم شــما در حال خدشه دار شدن
است یا خیر.
تشــخیص اینکه چه زمانی یک حریم،
خدشه دار شده است ،اغلب دشوار است.
دورواســوال می گوید توانایــی افراد در
اینکه متوجه نقض حریمشان شوند ،غالباً
به شرایط تربیت خانوادگی انها برمی گردد.
به عنوان مثال ،اگر خانواده ی شما از حریم
ضعیفی برخوردار بوده ،ممکن است برای
شما به عنوان یک فرد بالغ ،تشخیص اینکه
چه زمانی از حریمتان عبور می شود ،بسیار
دشوار باشد.
خوشبختانه ،چند روش مطمئن وجود
دارد کــه با اســتفاده از انهــا می توانید
تشــخیص دهید که چه زمانی حریم شما
خدشه دار شده.
احساس شهودی :دورواسوال می گوید:
«ما اغلب از نظر فیزیولوژیکی نقض حریم را
احساس می کنیم .ان لحظات ما را ناراحت
می کنند ،درست مثل اینکه روده ی ما با ما
صحبت می کند».
او می گوید بسیاری از ما سعی می کنیم
این احساس ناراحت کننده را برای خودمان صفحه 19
توجیه کنیــم ،با خود فکر می کنیم« :اوه ،
تو خیلی احمقی ،این خیلی بدجنسیه اگه
بگی نه» ،اما اگر ان حس شــهودی به ما
بگوید حریم شــخصی مان در حال نقض
شدن است ،به احتمال زیاد همینطور است.
متوجه می شــوید که احساسات
ناراحت کننده ظاهر می شود:
شانون کاری ،4روان شناس بالینی مستقر
در نیوپورت بیچ 5کالیفرنیا می گوید چند
احســاس مهم ممکن است نشانگر نقض
حریم شما باشد .شما ممکن است:
• نســبت به شــخص دیگر احســاس
ناراحتی کنید.
• از اینکه از چیزی که از شــما خواسته
شــده اســت پیــروی نکنید احســاس
گناه کنید.
• احســاس کنید که شــرایط ،به شما
تحمیل شده است.
• احســاس کنیــد کــه از شــما
بهره کشی می شود.
• احســاس هتک حرمــت یــا
عصبانیت کنید.
کاری می گوید« :حتی ممکن است بیان
اینکه دقیقا چه احساســی دارید ،دشــوار
باشد و همین می تواند به معنای تجاوز به
حریم شخصی شما باشد».
«مــن بین اینکه بــرای خانواده و
دوستانم همیشــه در دسترس باشم
و یــا اینکه به انها بگویــم که واقعا
نمی توانم همیشه در دسترس باشم،
در کشــمکش بودم .می دانستم که
برخی افراد رنجیده می شدند و فکر
می کردند مزاحم من هســتند ،اما
واقعیت این بود که من نیاز داشــتم
کار کنم .من رفتارم را عوض کردم و
در ســاعات کاری به همه ی تماس ها
و پیام ها و ایمیل ها جواب نمی دادم
و حریمی برای خودم مشخص کردم.
تعیین حریم به من کمک کرد که امور
را با وقفه های خیلــی کمتری انجام
دهم و زمانم را بهتر مدیریت کنم .ودر
نتیجه ،کسب و کارم رونق یافت».
چانتــای بریجــز مشــاور امــاک در
لوس انجلس
در رابطــه ،عــدم تعــادل
احساس می شود:
اگر احساس می کنید به طور نامتناسبی
انچه به شخصی دیگر می دهید ،بیشتر از
مقداری اســت که دریافت می کنید ،این
نشانه ای است از نقض حریم شما.
دورواسوال می گوید« :هنگامی که مرزها
نقض می شوند ،روابط به صورت یک طرفه
و بسیار نامتعادل احساس می شوند».
قدم دوم؛ فواید تعیین حریم بهتر
را بدانید.
ایجــاد حریم ،چندان اســان نیســت.
فرایندی ظریف است که نیاز به تمرین و
جسارت ذهنی دارد .به همین دلیل ،مردم
اغلب برای اقدام به ایجاد ان ،بسیار با خود
کلنجار می روند ،حتی اگر متوجه احساس
خشم ،نارضایتی یا گناه شوند.
دورواسوال می گوید« :در ابتدا برای همه،
لحظه های وجود دارد کــه تعیین حریم
راحت نیســت ،انها می گوینــد ،به درک،
بهتره همه ی کارها رو خودم انجام بدم تا
اینکه احساس ناراحتی کنم .اما اگر بتوانند
این ناراحتی ابتدایی حاصل از تعیین حریم
را تحمل کنند ،انــگاه می توانند به جایی
برسند که با احترام ،بگویند نه».
یکی از راه های رفع ناراحتی اولیه ،فکر
کردن به فواید بی شــماری اســت که در
نتیجه ی حفظ حریم و وقت خود به دست
خواهید اورد.
اگر خود اشــتغال هستید و می خواهید
وقتی برای خود داشــته باشید و سعی در
ایجــاد حریمی موثر در مقابــل خانواده و
دوســتانتان دارید ،می توانید کسب و کار
خود را توســعه دهید .یــا اگر خالف این
است ،یعنی مجبورید برای داشتن اوقاتی
شخصی ،حریمتان را با مشتریانتان حفظ
کنید ،انرژی عاطفــی ای ذخیره خواهید
کرد ،که می توانید بــرای افرادی که واقعاً
برایتان مهم هســتند ،ان را صرف کنید،
این حفظ حریم مزایای بی شماری خواهد
داشــت که واقعــاً نیازی بــه ذکر همه ی
انها نیست.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
19 صفحه 20
کاری می گوید« :انچه شــما می توانید
انتظار ان را داشته باشید زندگی ای است
که بر پایه ی ارزش ها ایجاد شــده اســت.
چیزهایــی را کــه از انها لــذت می برید،
بیشتر تجربه خواهید کرد .احساس عزت
نفس و احترام به خود بیشــتری خواهید
داشت .با شما به روشی برخورد می شود که
احساس خوشحالی و ارزشمندی کنید ،و
شما کارهایی را انجام می دهید که انتخاب
کرده اید نه کارهایی که احساس می کنید
به شما تحمیل شده اند».
«در اولین سال های خود اشتغالی ام،
با تعیین حریم شخصی مشکل داشتم.
می ترسیدم که با تعیین این حریم ها،
مشتری هایم سراغ فرد دیگری بروند و
پول خود را جای دیگری هزینه کنند.
اما این قضیه باعث خســتگی شدید
مشقت باری برای من شد .درحالی که
در ان ســال ها با این مسئله دست و
پنجه نرم می کردم ،متوجه شدم که
چقدر از مشــتریانم انتظارات کمی
داشتم .ان وقت بود که تصمیم گرفتم
شــرایطی را بر نوع سرویس دهی و
قراردادهایم پیاده سازی کنم تا مسائل
برای مشتری ها روشن تر شود .اگرچه
در ابتدا کمی از مشتری ها ریزش کرد،
اما این تصمیم واقعا زندگی مرا نجات
داد ،و شادی و رضایت شغلی برایم به
همراه داشت».
جولیــا روهان -صاحب یک پانســون
نگهداری حیوانات در شیکاگو
قدم سوم؛ شروع به مشخص کردن
حریم خود کنید:
با استفاده از این برنامه ی شش مرحله ای
می توانید حریم های شــخصی و حرفه ای
خود را مشخص کنید:
:1به درون نگاه کنید.
دورواســوال می گوید قدم اول این است
که به گذشته ی خود فکر کنید .هنگامی
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
که کــودک بودید ،حریم هایتــان به چه
صورت بود؟ والدین شما در مورد حریم ها
به شما چه چیزی اموخته اند؟ او می گوید
افــرادی که در خانــواده ای با حریم هایی
ضعیف و شکننده بزرگ شده اند ،احتماالً
در بزرگسالی برای تعیین این حریم ها باید
تالش بیشتری کنند.
دورواســوال می گوید« :اگــر لحظه ای
بــه انچه در گذشــته برای شــما تعیین
حریم معنی مــی داده فکر نکنید ،این کار
می تواند برای شــما گیج کننده شود .ان
لحظه ای که شما به خودتان بگویید ،من
با نه گفتن مشــکل دارم ،چون نگرانم اگر
نه بگویم ،دیگر کســی مرا دوست نخواهد
داشــت ،اطالعات مفیــدی در اختیارتان
قرار می دهد».
افــرادی کــه تعیین حریم شــخصی
برایشان بسیار دشوار است ،ممکن است به
راهنمایی یک درمانگر در این مرحله نیاز
داشته باشند.
:2مطمئن باشید که این یک حریم
تعیین شده ی با ارزش است.
کاری می گوید در مورد وضعیت موردنظر
فکر کنید و از خودتان سه سوال بپرسید:
• چه نتیجه ای می خواهم از ان بگیرم؟
• ایا احترام به خود ،حفظ می شود؟
• این رابطه چقدر برای من مهم است؟
هنگامی که به این سواالت پاسخ دادید،
در مورد این که ایا این حریمی اســت که
می خواهید در وهلــه ی اول تنظیم کنید،
وضوح بیشتری پیدا خواهید کرد.
:3به یاد داشته باشید که تا جایی
کــه می توانید حرفتان را روشــن و
واضح بگویید.
کلید ماجرا ،وضوح در گفتار اســت .به
روشی ساده و واضح صحبت کنید تا دیگر
جایــی برای تردید باقــی نماند .به عنوان
مثال ،به جای گفتــن «من خیلی درگیر
کارم هستم ،بعدا ً باهات تماس می گیرم»،
بگوییــد «خیلی دوســت دارم باهات گپ
بزنم اما امروز خیلــی درگیرم ،فردا بعد از
ظهر به محض تموم شــدن کارم ،باهات
تماس می گیرم».
:4گفتگــو را در چهارچوبی مثبت
انجام دهید.
دورواســوال می گویــد اطمینان حاصل
کنیــد که دوســت ،اعضای خانــواده ،یا
مشــتریان شــما می دانند که شما حریم
شــخصی خود را برای برقراری روابط بهتر
با ان ها تعیین می کنید.
ایــن مثال را فرض کنید :خواهر شــما
روزانــه چندین بــار در مــورد فرزند تازه
بــه دنیا امده اش به شــما پیام می دهد و
این باعث می شــود که جریان کاری شما
مدام قطع شــود .اگرچه شــما خواهرتان
را دوســت دارید ،اما کم کم از این کار او
خشمگین می شوید.
ً
به جای گفتــن «لطفا انقدر به من پیام
نده ،من ســرم خیلی شلوغه و با این وضع
نمی تونــم روی کارم تمرکز کنم ».حرفی
مثــل این را بزنید« :می دونــم که تو االن
روزهای خاصی رو ســپری می کنی و منم
دوست دارم همراهت باشم ،اما شاید بتونم
یک وقت دیگر ،وقتی کــه کارم رو تموم
کردم باهات در ارتباط باشم».
اجازه دهید در موردش فکر کنم.
کاری می گوید هنگامی که فردی
درخواستی می کند که ورای مرزهای
حریم شخصی ماست ،معموال تسلیم
می شویم زیرا دفاعی نداریم و از گفتن
نه در ان لحظه بیم داریم.
کاری می گوید« :جمله ای که به همه
پیشنهاد گفتنش را می دهم این است
که بگذارند در موردش فکر کنم .این
جمله هم دوســتانه است و هم برای
شــما فرصتی می خرد تا یک جواب
منطقی تر پیدا کنید».
:5نگرش خود را حفظ کنید.
کاری می گوید ،بسیاری از ما نمی توانیم
با موفقیت حریم های خود را حفظ کنیم،
زیرا همیشــه احساســات ،بر ســر راه ما
قرار می گیرند.
کاری می گوید« :وقتی در مورد شخصی
کــه در حال تجاوز به حریم شــخصی ما
است ،احساساتی منفی در ما شکل گرفت،
یا از طرف انها تهدیدی احســاس کردیم،
اینجاست که باید دوباره تامل کنیم ،چون
ان احساســات منفی انقدر قوی می شوند
که ارتباط ما را ناکارامد می کنند».
این می تواند ناخواسته منجر به مواردی
از قبیــل عــدم تمایل به داشــتن تماس
چشمی یا رفتن در الک تدافعی شود.
لحن و زبان بدن شما به همان اندازه مهم
است که سخنان شما .سعی کنید هرگونه صفحه 21
عصبانیت ،نارضایتی یا خصومت را از لحن و
صدای خود دور کنید و برای داشتن لحنی
ارام و با اعتماد به نفس تالش کنید.
کاری می گویــد« :اگــر ارام باشــیم ،و
بتوانیم نیازهای خود را به شکلی منصفانه
و معقول برای افراد بیــان کنیم و به انها
احتــرام بگذاریم ،به احتمــال زیاد عکس
العملی مثبت به درخواست ما یا نه گفتن ما
نشان می دهند».
:6مرتبــ ًا بــا خودتــان ارتباط
داشته باشید.
تعیین حریــم به معنای نــه گفتن به
تک تک کارهایی که ما نمی خواهیم انجام
دهیم ،نیست .دورواسوال می گوید« :بعضی
اوقات ممکن است به چیزهایی که دلمان
می خواهد نه بگوییــم ،اری بگوییم ،زیرا
صمیمیت بــا ان فرد مــورد نظر ،چنین
رابطه ی متقابلی را می طلبد».
برای اینکه اطمینــان حاصل کنید که
از مرزهــای حریمتان خارج نمی شــوید،
مهم اســت که مرتبــاً درون نگری و تامل
کنیــد .با خود فکر کنید که ایا این رابطه
به اندازه ی کافی ســالم و متعادل هست
که در ان ،گاهــی اوقات با انجام کارهایی
کــه نمی خواهید انجام دهید ،احســاس
راحتی کنید؟
«هر وقت مناسبتی پیش می امد،
من شرکت می کردم .همیشه شغلم را
در اولویت قرار می دادم .روز تولد 90
سالگی مادربزرگم بعد از اجرای سه
برنامه ،دیرهنگام به جشن رسیدم و
نتوانستم اوقات ارامی را با خانواده ام
ســپری کنم و از بابت ان پشیمانم.
اخیرا ً شروع کرده ام به نه گفتن بیشتر.
من هر روز صبح تمام اهدافم را مرور
می کنم ،ســپس از خودم می پرسم
ایا کاری کــه دارم انجام می دهم مرا
به ان اهداف می رســاند یا خیر ،اگر
نمی رساند ،به ان نه می گویم».
دن ِچیــن مدیر و موســس دن ِچین
مجیک در سانفرانسیسکو
دورواســوال می گوید[« :حریم] فقط به
معنی نه گفتن نیســت .در یک رابطه ی
سالم ،همه چیز به زمینه ربط دارد».
****
سخن اخر اینکه ،اگر در کشمکش برای
تعیین حریم های شخصی خود هستید ،به
یاد داشته باشــید که اگر کسی نسبت به
تعیین حریم شــخصی سالم از طرف شما
واکنش نشــان دهد ،احتماالً کسی نیست
که در زندگی شما جایی داشته باشد.
دورواسوال می گوید« :اگر کسی شما را به
خاطر تعیین حریم طرد کند بهتر است که
زودتر ان را بفهمید ،و این مثل ان اســت
که از اصابت یک تیر جاخالی داده باشید!»
تکنیک رکوردزنی
ایا با شخصی که مدام به حریم شما
تجاوز می کند ،سر و کار دارید؟ شانون
کاری روان شناس می گوید که تکنیک
رکوردزنی را به کار ببندید که عبارت
است از مطرح کردن مداوم درخواست
خود به ارامی درحالی که حواســتان
به احساســاتتان هســت و مواظب
ان هستید.
او می گوید« :به مشاهده و تفسیر انچه
ان فرد انجام می دهد ادامه دهید .به جای
اینکه تسلیم افکاری از این قبیل شوید که:
این فرد احمق اســت یــا زندگی من دارد
خراب می شــود ،به ایــن توجه کنید که
ایا صدایش را باال می برد یا مدام دســتش
را تــکان می دهد ،در عــوض این کارهای
او ،شــما در لحظه حضور داشــته باشد،
درخواســت خود یا رد درخواســت انها را
تکرار کنید .این واقعا کارساز خواهد بود».
1-Jamie Friedlander
جیمی فریدلندر نویسنده ی مستقل مستقر در شیکاگو و
سردبیر سابق مجله ی SUCCESSاست .اثار وی در میان
انتشارات دیگر در کتاب هیای �The Cut، VICE، Inc.، Chi
cago Tribuneو Business Insiderمنتشر شده است.
2-Ramani Durvasula
3-California State University, Los Angeles
4-Shannon Curry
5-Newport Beach
منبعSuccess.com :
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
21 صفحه 22
همه چیز راجع به
۱
زیر انداز (مت) یوگا
گرداورنده :مینا حسینی (مربی یوگا)
تاریخچه ی مت یوگا
تمرین یوگا در هند باســتان در اصل بر
روی چمن کوزا ،روی زمین بدون پوشش
و یا حتی یک فرش یا پوست گوزن یا ببر
انجام می شــد .با توجه به کمبود و هزینه
این مت ها ،در حال حاضر حتی در هند به
ندرت از این مت ها استفاده می شود .انجال
فارمر یکی از معروف ترین و برجسته ترین
اساتید یوگا اســت .این مربی به مدت 40
ســال یوگا کرده اســت .فارمر یک عمل
جراحی داشــت که منجر شد دست ها و
پاهایــش هیچ گاه عرق نکننــد .وضعیت
سالمتی فارمر سبب نشد تا او دست از یوگا
مربی فارمر برای
بکشــد .در این وضعیتِ ،
انکه هنگام انجام تمرینات ،بتواند انقباض
الزم را داشته باشــد ،با سطل روی دست
و پاهــای او اب می ریخــت .او درحالی که
در مونیخ مشــغول تعلیم و یادگیری بود،
بــا یک الیه از فرش صنعتی نازک اشــنا
شــد .این الیه فرش بهترین راه حل برای
مشــکل فارمر بود .هنگامــی که به لندن
بازگشــت ،مت یوگا یا همان الیه فرشی
که در مونیخ پیدا کرده بود ،مورد استقبال
دانش اموزانش قرار گرفت .خوشبختانه پدر
فارمر با صاحب شرکت این فرش صنعتی
مالقات کرد و اولین فروشــنده ی مت های
یوگا شــد .با گسترش استفاده از مت یوگا
توســط فارمر ،این تشک تبدیل به ابداعی
نو در درمان شد .چسبندگی مت باعث شد
تا مراجعه به پزشک و درمان های پزشکی
کاهش پیدا کند.
مت یوگا چیست؟
نمی تــوان اهمیت زیرانداز ورزشــی در
انجام حــرکات هــوازی را نادیده گرفت.
زیرانداز ورزشی برای انواع تمرینات هوازی
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خوابیده و نشسته ،تمرین های مخصوص
یوگا ،ایروبیک و پیالتس و هر نوع تمرینی
که نیاز به ســطح نرم ،صاف و تمیز دارد،
مناسب هســتند و باعث افزایش کیفیت
و ایمنی تمرینات شــما خواهند شد .مت
ورزشی یکی از مهمترین لوازم در بسیاری
از رشته های ورزشی است و می تواند تاثیر
زیادی در رغبت ورزشکار به انجام تمرین
داشته باشد .بنابراین سعی کنید در هنگام
خرید مت یا زیرانداز ورزشی ،رنگ و طرح
مورد عالقه خود را درنظر بگیرید.
فراتر از رنگ و طرح که بر انتخاب شما
خیلی تاثیر می گذارد ،مت ورزشی شما را
در مکان خــود ثابت نگه می دارد .مت باید
قابل حمل و راحت باشد و همچنین برای
نگهداری فضای کمی را اشغال نماید.
اســتفاده از زیرانداز یوگا اســیب های
احتمالی ،ایجاد زخــم در پاها و دردهای
مفاصلی را بشــدت کاهش می دهد .بهره
بردن از مت یوگای باکیفیت ،ارتقای عملکرد
و راندمان ورزشکار را با خود به همراه دارد.
پس از انجام حرکات و تمرین ها ،می توان
مت را به راحتی جمع کرد و با اســتفاده
از کاور مخصوص خود به هر مکانی حمل
کرد .فوم این محصول ،از وارد شدن فشار
بــه بدن حین انجــام ورزش تا حد امکان
جلوگیری می کند .نرمی و لطافت تشــک
یــوگا نیز یکی از خصوصیــات قابل توجه
ان به شــمار می رود .عدم جذب تعریق و
رطوبت از دیگر ویژگی های تاثیرگذار مت
یوگا است.
مزایای استفاده از مت یوگا
در صورت عدم اســتفاده از تشــک یا
زیرانداز ،به دلیل تماس بدن با سطح زمین،
امکان بروز حادثه برای ورزشــکار ،بسیار
محتمل است .به طور خالصه می توان گفت
مزایای مت یوگا عبارتند از:
-1متــی خریــداری کنیــد که هیچ
لغزندگی نداشته باشد .لغزندگی مت یوگا
در دوحالت تعریف می شود:
• پای ورزشــکار حین ورزش روی مت
یوگا لیز می خورد.
• مت یوگا روی زمین تکان می خورد و
ثابت نیست.
-2مت یوگا باید نرم باشــد و ضخامت
مناسبی داشته باشد.
زمانــی که برای خرید مــت یوگا اقدام
می کنید ،حتما از نرم بودن مت اطمینان
حاصل کنید .درصورتی که مت ســفت و
سخت باشد ،ممکن است بدن شما اسیب
ببیند .قطر مت یوگا نیز باید مناسب باشد.
توجه داشــته باشــید که منظور از قطر
مناســب برای مت یوگا ،خرید مت یوگا با
بیشترین قطر موجود نیست .بلکه شما باید
از فروشنده قطر مناسب مت برای ورزش
سو جو کنید.
موردنظر خود را پر
-3سموم زیراندازها را جدی بگیرید.
یکی از دالیل اســتفاده از زیرانداز یوگا،
بهداشــتی نبودن کف زمین است .گاهی
مت یوگا از نوعی پالســتیکی اســت که
خود دارای سموم بسیاری است و می تواند
موجب بروز سرطان در ورزشکار شود.
-4مت یوگا باید سبک و نرم باشد.
استاندارد تعریف شده برای مت یوگا 2
کیلوگرم است.
-5کیفیت را فدای قیمت کمتر نکنید
یکی از دالیلی که هموطنان ما به خرید
مت ارزانقیمت روی میاورند ،نداشــتهن
اگاهی از مضررات این مت ها اســت .این
نکته را همواره در نظر داشــته باشید که
یکبار هزینه کردن برای خرید یک محصول
برای چندین ســال ،بهتر از هرسال خرید
همان محصول با قیمت کمتر اســت .مت
ارزان قطعاً کیفیت استاندارد و موردنظر ما
را ندارد و خیلی زودتر از موعد ما را مجبور
به هزینه کردن مجدد می کند .مت یوگای
ارزان قیمت نه تنها ضرر مالی به ما خواهد
زد ،بلکه ممکن است صدمات جانی نیز به
ما وارد اورد.
-6مت یوگا را مناسب با سلیقه ی خود
خریداری کنید.
مت یوگا یکی از مهم ترین لوازم ورزش
یوگا است و می تواند تاثیر زیادی در رغبت صفحه 23
ورزشــکار به انجام تمرین داشــته باشد.
بنابراین ســعی کنید در هنگام خرید مت
یوگا ،رنــگ و طرح مورد عالقــه خود را
درنظر بگیرید.
نکاتی برای خرید مت یوگا
.۱الستیک
هیچ چیزی بدتر از لیز خوردن در حین
انجام یوگا نیســت .پــس وقتی مت یوگا
می خرید به الستیک ان دقت کنید برای
افراد تازه کار مت باید ضخیم تر باشد تا به
تدریج قدرت مفاصل و ماهیچه ها را تقویت
کره و از مصدوم شدن جلوگیری کند.
.۲موقعیت فوم را امتحان کنید.
فوم دار بودن بیش ازحد ،مت را از حالت
ورزشی خارج می کند.
.۳مواد سمی را در ذهن داشته باشید.
برخی از مت هــای یوگا پر از PVCهای
سمی و سرطان زا درجه ی 2هستند .پس
دنبــال مت های بدون PVCو یا ســاخته
شــده از مواد PVCعاری از مواد ســمی و
درجه یک بگردید .پالستیک های طبیعی
مناسبترهستند.
.۴مت سبک انتخاب کنید.
برای تعادل ،وزن تقریبی تا 2کیلوگرم
برای یک مت یوگا مناسب است.
.۵از هزینه کردن نترسید.
مت های با کیفیت اکثــرا ً مت هایی با
قیمت های خیلی ارزان نیستد .صرفه جویی
بیــش از حد باعث تکرار خریدن مت یوگا
می شــود زیرا مت های خیلی ارزان بسیار
نازک و شکننده هستند و از مواد درجه ی
2و درجه ی 3تولید می شوند.
.۶ضخامت
ضخامت یک مت استاندارد بین 6تا 8
میلی متر است که در حین اتصال به زمین
احساس امنیت به شــما می دهد .بدیهی
اســت مت های نازک تــر از 6میلی متر،
مت های مســافرتی هستند و برای ورزش
یوگا اصال مناسب نیستند.
.۷طول
استاندارد مســاحت برای مت یوگا 60
سانتی متر در 170سانتی تر است.
.۸چسبندگی
مت چســبناک از لیز خــوردن حین
حرکت جلوگیری می کند .مت های ساخته
شده از PVCبیشازحد چسبندگی دارند و
برخی حتی از رویههای پارچه ای استفاده
می کنند تا دســت ها در جای خود بمانند.
مت های دوســتدار محیط زیســت اغلب
حداقل لیز خوردگی را دارند و از الستیک
ضد لیز خوردگی استفاده می کنند.
چگونه مت یوگا را بشوریم؟
شســتن مت یوگا هر چند مــاه یکبار
الزم اســت نه به این دلیــل که عمر مت
را زیــاد می کند بلکه مانع تولید بوی بد و
انتقال باکتری ها می شود .اگر هر روز یوگا
می کنید مت خود را ماهی یکبار بشویید
بویژه با اب گرم .برای شســتن مت روش
زیر را امتحان کنید:
.۱ابتدا مت را خیس کنید.
.۲کمی مایع ظرفشــویی را با اب ولرم
ترکیب کنیــد و درلگن یا وان بریزید( .هر
چهار لیتر یک و نیم قاشق مایع ظرفشویی
کافی است).
.۳مت یوگا را در اب فرو برید تاحدی که
اب باالتر مت باشد و چند دقیقه بماند.
.۴حاال با یک دســتمال نخی به ارامی
هر دو طرف مت را بشویید.
.۵اب داخل وان (ســینک یا لگن) را
خارج کرده ،مت را با اب ولرم اب بکشید و
مجدد داخل وان را اب بریزید و مت را در
ان فرو برید .
.۶اگر اب بعد ازیک دقیقه الوده شــد
یعنی مت شما مجدد نیاز به شستشو دارد.
.۷پس از شســتن مت را تکان داده و
روی لبه ای که تیز نباشــد (خط نیندازد)
اویزان کنید تا خشک شود.
.۸اگر می خواهید مت را در وان بشویید
بقدر نیاز اب را اســتفاده نمایید تا از هدر
رفتن اب جلوگیری شود.
چگونهدرمنزلاسپریتمیزکننده ی
مت یوگا بسازیم؟
حتما برای شما هم پیش امده که بعد
از انجام چند جلسه یوگا با کثیفی یا بوی
ناخوشــایند مت یوگا مواجه شده باشید.
معموالً برای تمیز کــردن و معطر کردن
مت یوگا از اســپری هایی با نام اســپری
تمیز کننده ی مت یوگا یا خوشبو کننده ی
مت استفاده می شــود که عالوه بر اینکه
قیمت باالیــی دارند کارایــی زیادی هم
ندارند .ما اینجا به شــما اموزش می دهیم
چگونه خودتان در منزل با کمترین هزینه
این اسپری را بسازید :
مواد مورد نیاز:
.۱قوطی اسپری خالی
.۲اب مقطر
.۳سرکه سفید
.۴اسانس گیاهان معطر
.۵دستمال تمیز
داخل یک قوطی اسپری اب را با نسبت
سه چهارم ،ســرکه یک چهارم و اسانس
گیاهان معطر بریزید و تکان دهید.
بعد از هر بار تمرین می تونید این محلول
را روی مــت خود اســپری کنید و بعد با
دستمال نم دار پاک کنید.
نتیجه گیری و جمع بندی
مت یوگا یک کنایه اســت .این وسیله
نشــان دهنده ی فضایی اســت که ذهن
مــا برای رهایی از هرج و مــرج و اتفاقات
غیرمترقبــه و ناگوار زندگی در چهارچوب
ان را تجربه می کند.
مت یوگا ،از ملزومات جدا نشدنی ،مهم
و تاثیر گذار ورزش یوگا به شمار می روند.
مــت یوگا ،در انجام بهتر تمرین های یوگا
و بهبود عملکرد ورزشکار نقش بسزایی را
ایفا می کنند .برای انجام بهینه هر ورزشی
به یک سری تجهیزات مهم و حائز اهمیت
احتیاج مبرم پیدا می شود .ورزش یوگا هم
از این قاعده مســتثنی نبوده و برای تاثیر
گذاری بیشــتر این ورزش و رســیدن به
نتایج مورد دلخواه خود ،باید در اولین گام
تجهیــزات و ملزومات این ورزش را فراهم
ســاخت .خرید مت یوگا ،نخستین اقدام
برای وارد شدن به دنیای پر نشاط و هیجان
انگیز ورزش یوگا محسوب می شود.
به طور خالصه مواردی که باید راجع به
مت یوگا بدانید به شرح زیر است:
.۱وزن مت یوگا :وزن مت باید به اندازه
ایی باشــد که حمل و نقــل ان در بیش تر
شرایط امکان پذیر باشد
.۲جنس کــه از ان مت یوگا ســاخته
میشود :این موضوع بسیار مهم اثاست که
در نحوه ساخته شدن مت انتخابی شما به
طبیعت ضرر نرسیده باشد ،یا بتوان مت را
به راحتی تجزیه کــرد .زیرا یکی از اصول
یوگا اهیمسا می باشد
.۳مت یوگا باید راحت تمیز شود
.۴مت یوگا باید حداقل ۳-۲سال عمر
مفید داشته باشد
.۵و مهم تراز همه قیمت مت یوگا است،
که معموال از ۱۵تا ۱۴۰دالر اســت پس
ی کــه میتوانید بخرید می تواند
قیمت مت
بین ۱۷۰هزار تومان تا 1میلیون و ششصد
هزار تومان باشد.
1-Yoga Mat
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
23 صفحه 24
شما و بدنتان
• 3دوشــا 7 ،عنصر 3 ،مواد زائد بدن،
مطابق با علم ایورودا این موارد بدن انسان
را تشکیل می دهند.
4
سوامی شیواناندا
ایورودا و بدن
چهــار جنبه در بدن وجود دارد که باید
برای حفظ سالمتی در تعادل باشند ،انها
دوشاها ،عناصر ،مواد زائد و اگنی هستند.
شناخت بدن
بهتر اســت برای ســامتی خود از اثر
ایورودا در کارکرد بدن شــناخت داشــته
باشــیم .بنابراین در این قســمت نخست
می اموزیم که علم کالســیک ایورودا چه
تعریفی از ساختار و عملکرد بدن دارد و در
ادامــه یاد می گیریم که بدن خود را با این
سیستم تطبیق دهیم.
ایورودا (تمرینات عملی)
«برای ایجاد تعادل در زندگی دریابید چه
کسی هستید و به چه چیزی نیاز دارید»
نویسندگان :سوامی دورگاناندا ،۱سوامی شیواداساناندا، 2
سوامی کایالساناندا
3
برگردان :پری باباجی
کتاب «تمرینات عملی ایورودا» چشم انداز
سوامی شیواناندا را بیان می کند (-1963
1887م) ،اســتاد مشــهور یوگای هند و
پزشــکی که بیش از 200کتاب در مورد
تمام جنبه های یــوگا و همچنین ایورودا
نوشته است .در شماره ی پیشین با اهداف
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کلی ایورودا که شــفای بدن ،ذهن و روح
است اشنا شدیم و همچنین ارتباط ایورودا
و یوگا و مباحث کلی ان مورد بررسی قرار
گرفت .در این شــماره به شناخت بدن از
دیدگاه ایورودا می پردازیم.
سیستم تعادل
ایورودا می گوید اســاس ســامتی در
تعادل است .تمام چهار جزئی که نام برده
شد ،از نظر اهمیت یکسان هستند و برای
داشتن بدنی ســالم باید در تعادل باشند.
این تعادل موجب نشــاط و ایجاد ظرفیت
بیشــتر برای پرانا (انرژی حیــات ،انرژی
مورد نیاز بــرای تمام عملکردهای بدن) و
مصونیت از بیماری می شــود .در مطالب
بعدی این مولفه ها را با جزئیات بیشــتری
بررسی می کنیم.
«تعادل در دوشاها سالمتی است و عدم
تعادل در انها بیماری است».
سوامی شیواناندادوشاها ( انرژی)
ســه دوشا (واتا ،پیتا و کافا) انرژی مورد
نیاز بــدن و ذهن را فراهــم می کنند .به
عبارتــی تعادل در هر کــدام از انها اجازه
می دهد که سیستم بدن به خوبی کار کند.
واتــا :6نیــروی حرکــت ،فعالیــت و
احساس است.
پیتــا :7نیــروی تمــام دگرگونی ها و
تغییرات است.
کافا :8قدرت و ثبات بدن است.
5
عناصر( 9بافت)
هفــت داتوس یا همــان عنصر و بافت،
بافت هایی هستند که بدن فیزیکی را شکل صفحه 25
می دهند .بافت های ســالم در بدن کمک به
ایجاد اجــاس می کنند .الزم به ذکر اســت
که اجــاس فرمی از انرژی اســت که پرانا را
پشتیبانی کند .پرانا نیز به نوبه ی خود از خراب
شدن بافت ها محافظت کند.
اگنی( 10اتش گوارشی)
معنــی کلی اگنی اتش بــدن برای هضم
و گوارش اســت .اگنی سالم کمک می کند
غــذا به خوبــی هضــم شــود و در نتیجه
بافت های قوی تری در بدن تشــکیل شوند.
اگنــی همچنین کمک می کند که اما (مواد
باقی مانــده در بدن) کــه باعث عدم هضم و
تشــکیل ســم و بیماری در بدن می شود ،از
بین برود.
مواد زائد بدن
دفع های بدن ،ماننــد ادرار ،مدفوع و عرق
به نام مــاالس خوانده می شــوند .دفع این
مواد به درســتی و در زمان معین ،به تعادل
بدن کمک می کند در غیر این صورت باعث
بیماری می گردد.
11
سه دوشا
دوشاها انرژی هایی هستند که در سرتاسر
بدن و ذهن جریان دارنــد و هر کدام از انها
عملکرد متفاوتی دارند .تمام دوشاها در همه
نوع بدنی یافت می شــوند ،امــا در هر بدنی
میزان انها متفاوت است که ساختار بدنی هر
شخص را می سازند.
دوشاها ،عناصر و گوناها
واتا ،پیتا و کافا سه دوشای اصلی هستند.
سه منبع انرژی که برای سالمتی سیستم های
مختلف بدن و ذهن ضروری هستند .هر کدام
از این دوشاها ،دو تا از عناصر (هوا ،خاک ،اتر،
اتش و اب) را در خود دارند .هر کدام از عناصر
ساختار متفاوتی دارند که در زبان سانسکریت
به ان گونا می گویند .همچنین هر کدام دارای
اصول متفاوتی هستند ،به طور مثال :عنصر
اب دارای سیالیت است .دوشاها ویژگی های
عناصری را که از انها تشکیل شده اند به خود
می گیرند .انها خصوصیات و طبیعت هر دوشا
و نقش ان در بدن را تعریف می کنند.
واتا
واتــا از عناصر هوا و اتر تشــکیل شــده
اســت .عنصر هوا ایجاد حرکت و خشــکی
می کند در حالی که عنصر اتر ان را لطیف و
سبک می کند.
واتا دوشای بســیار مهمی در بدن و ذهن
است ،که بر روی تمام حرکات مانند گردش
خون و اعصاب ،تاثیر می گذارد .جایگاه و مرکز
واتا در کولون 12است.
عملکرد واتا شامل:
• انتقال حرکات مانند تنفس ،گردش خون،
سیگنال های عصبی و دفع ضایعات بدن است.
• ایجاد تمام احساسات در بدن
• شعله ور کردن اگنی (اتش گوارشی)
• تقویت حافظه ،هدایت و درک کردن
پیتا
پیتا از عناصر اتش و اب تشکیل شده است.
گرما و تندی را از اتش و روانی و سیالیت را از
اب گرفته است.
در بدن ،پیتا منبع تغییر و انتقال اســت،
ماننــد عمل هضم و تامیــن گرمای داخلی،
جایــگاه و مرکــز پیتــا در معــده و روده
کوچک است.
عملکرد پیتا شامل:
• هضم غذا و شعله ور کردن اگنی
• تولید خون و رنگ دانه های پوست
• پرورش هوش و اعتماد به نفس
• قدرت بینایی
کافا
کافا دوشای خاک و اب است .کیفیتی که
از عنصر خاک به کافا می رســد ،سنگینی و
ثبات اســت ،و اب به ان سیالیت و لطافت و
نرمی می دهد.
کافا به بدن ،اســتحکام ،انســجام ،روانی،
خنکی و مصونیت می دهد .همچنین مسئول
التیام بخشی به ان است .مرکز اصلی کافا در
معده و قفسه ی سینه قرار دارد.
عملکرد کافا شامل:
• تامین رطوبت غذا در معده
• تامین استحکام و قدرت و خنکی در قلب
و اندام های حسی
• تثبیت و روغن کاری مفاصل
• ایجاد مزه ها
1-Swami Durgananda
2-Swami Sivadasananda
3-Swami Kailasananda
4-Swami Sivananda
5-Doshas
6-Vata
7-Pitta
8-Kapha
9-Dhatus
10-Agni
ادرار ،مدفوع ،عرق 11-Malas
-12روده بزرگ شامل سکوم ،پس روده یا کولون ،راست روده (و مقعد
.است .وظیفه ی اصلی کولون جذب اب و امالح است
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
25 صفحه 26
شری اوروبیندو که بود و
چگونه دنیا را متحول ساخت؟
۱
برگردان :متین سهیلی
شــری اوروبینــدو ( 1850 - 1872م).
شخصیتی کلیدی در اولین جنبش های استقالل
هند بود .انگلیسی ها او را به اتهام فتنه دستگیر
کردند و پــس از تجربه ی عمیق روحانی ای که
در زندان بر وی گذشــت سیاست را رها کرد تا
جستجوی معنوی را دنبال کند .شری اوروبیندو
در شــهر پاندیچری 2یک اشرام تاسیس کرد و
در انجا به یک فیلســوف ،شاعر و استاد معنوی
برجســته تبدیل شــد .بزرگترین اثر او شــعر
حماســی ساویتری 3و نیز شــاهکار هنری اش،
الوهیت زندگی 4است.
سال های جوانی
5
اوروبینــدو گــوس در پانزدهم اوت ســال
1872در هند متولد شــد .در ســنین جوانی
برای اموزش او را به کلیســای سنت پاول 6در
انگلستان فرستادند .اوروبیندو دانش اموز خوبی
بود و برای مطالعات کالســیک در کالج کینگ
کمبریج 7بورســیه شــد .اوروبیندوی جوان در
دوران دانشجویی به جنبش استقالل طلب هند
عالقه مند شد .وی به دنبال ایجاد فرصتی برای
ورود به خدمات شــهری به عمد از این کار سر
باز زد زیرا نمی خواست برای امپراتوری انگلستان
کار کند.
پس از فارغ التحصیلی تصمیم گرفت به هند
بازگردد و در انجا شــغل معلمی را برگزیند .او
نخستین تجربه ی معنوی خود را هنگام بازگشت
بــه هند توصیف می کنــد و او توضیح می دهد
که چطور بازگشــت به خاکی کــه از ان او بود،
با ارامشــی عمیق همراه شد .اگرچه این تجربه
ناخواسته به وجود امد اما درعین حال همچنان
با جدیت به جنبش استقالل طلب هند پیوست.
اوروبیندو یکی از اولین رهبران هند بود که اشکارا
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خواهان اســتقالل کامل هند شد .در ان زمان،
کنگره ی هند فقط استقالل جزئی می خواست.
در ســال 1908اوروبیندو در طرح ریزی انفجار
علیپور 8نقش داشــت که در ان دو نفر کشته
شدند .در نتیجه ی این رویداد اوروبیندو در انتظار
محاکمه زندانی شد.
اوروبینــدو در زندان تجربه ی معنوی عمیقی
که زندگی اش را دگرگون ساخت ،از سر گذراند.
او شروع به مراقبه ای بســیار عمیق و درونی با
اســتفاده از اموزه های ســوامی ویوه کاناندا 9و
شری کریشنا 10کرد .از اعماق زندان انگلستان،
اوروبیندو دید که برهمــن( 11خدا) بر کل دنیا
احاطــه دارد .چیزی نبــود کــه از وجود خدا
جدا باشد.
در جریان تحوالت معنــوی ،ندایی درونی به
شــری اوروبیندو دستور داد تا از سیاست دست
بکشــد و زندگی خود را وقف معنویت و اگاهی
معنوی جدیــدی کند که به تازگی به دســت
اورده بود .همچنین ندایی از درون به او اطمینان
می داد که در دادگاه بعدی ،تبرئه خواهد شــد.
12
در پی تالش های خستگی ناپذیر سی ار دس
اوروبیندو تبرئه و ازاد شد .بااین حال ،بریتانیا هنوز
هم به او مشکوک بود و به همین دلیل اوروبیندو
تصمیم گرفت به اســتان فرانسوی پاندیچری
نقل مکان و در انجا شــروع به تمرینات مراقبه
و فعالیت های معنوی کند .در پاندیچری ،گروه
کوچکی از جویندگان معنوی که مایل بودند به
عنوان گور و( 13استاد) از شری اوروبیندو پیروی
کنند نیز همراه او شدند .دو سال بعد ،یک عارف
فرانسوی به نام میرا ریچاردز( 14بالنش الفاسا)15
به پاندیچری سفر کرد .شری اوروبیندو در او زن
را دید که به لحاظ روحی با او خویشــاوند بود.
بعدها اوروبیندو گفت که او و میرا ریچاردز یک
روح در دو بــدن بودند .پس از انکه مادر (لقبی
معنوی که به میرا ریچاردز داده بودند) در سال
1920در اشــرام مستقر شد ،مدیریت اشرام را
به عهده گرفت و بدین ترتیب شــری اوروبیندو
بیش از پیش فرصت برای مدیتیشــن و نوشتن
به دست اورد.
شــری اوروبیندو نویســنده ی پــرکاری بود
و اثــار بســیار مفصل و جامعــی از او درباره ی
تکامل معنوی بر جای مانده است .به باور شری
اوروبیندو ،یک نیــروی درونی و یک منبع واال،
الهام بخش او در نوشــته هایش بوده است .وی
تالیفات مبســوطی دارد ،به ویژه ،ســاعت های
زیادی را با صبر و شکیبایی در پاسخ به سواالت
و مشکالت شــاگردان خود صرف کرد .او حتی
ریزترین جزئیات سواالت شاگردانش را با سرعت،
دقت و شوخ طبعی ظریفی جواب می داد .جالب
است بدانید که شری اوروبیندو اغلب از نوشتن
برای روزنامه ها و مجالت معتبر خودداری می کرد
و همچنین درخواست های بازگشت به رهبری
جنبش استقالل هند را رد می کرد .عالوه براین،
شری اوروبیندو یک شاعر بسیار عالی و رده باال
بود .منظومه ی حماسی او ساویتری ،گواهی بر
ســادانا16ی معنوی خود است .او به طورمستمر،
بیش از 20سال این منظومه را سرود ،که گواهی
است محکم بر اگاهی معنوی وی:
«عشــق ســوزاننده از سرچشــمه های
ِ
درخشان معنوی،
غم و اندوه عمیق جاهالن را باطل کرد.
رنج ،در لبخند جاودانه اش گم شد.
زندگی از ان سوی مرگ ،فاتحی بزرگ شد.
اشتباه کردن دیگر برای ذهن ،طبیعی نبود.
[زیرا که] اشتباه نمی تواند به جایی برسد که
اکنده از عشق و بی وزنی است».
از :پرستش مادر الهی ،ساویتری
پس از عزیمت به پاندیچری ،شری اوروبیندو
به ندرت دیدار بــا افراد را قبول می کرد .مگر در
موارد نادر ،که ســکوت خود را می شکست .در
سال ،1939در خالل جنگ دوم جهانی ،شری
اوروبیندو حمایت خود را از تالش های انگلیس
برای مقابله علیه المان نازی اعالم کرد .با توجه
به مخالفت وی با حاکمیت انگلیس در هند ،این
حمایت ،عجیب به نظر می رسید ،اما اوروبیندو
مرتباً دربــاره ی تهدید جــدی المان هیتلری
هشــدار می داد« :هیتلریسم بزرگترین تهدیدی
اســت که جهان تاکنون با ان روبرو شده است
اگر هیتلر برنده ی جنگ شــود ،فکر می کنیدهند دیگر فرصتی برای ازادی داشته باشد؟ همه
می دانند که هیتلر چشم به هند دارد .او اشکارا صفحه 27
در مورد سلطه بر جهان صحبت می کند17( ».
مه )1940
در ســال ،1942هنگامی که انگلیسی ها در
ازای همکاری کامــل در خالل جنگ ،به هند
پیشــنهاد وضع حاکمیت 17دادنــد ،اوروبیندو
نامه ای به گاندی نوشــت و بــه او توصیه کرد
که این پیشــنهاد را بپذیرد .اما گاندی و کنگره
توصیه هــای او را رد کردند .اوروبیندو به سِ ــر
استافورد کریپس 18نوشت« :به عنوان کسی که
زمانی رهبر جنبش استقالل طلب هند بوده و
برای ان کار کرده ام ،اگرچه اکنون فعالیت من
دیگر در حوزه ی سیاسی نیست بلکه در حوزه
معنوی است ،می خواهم قدردانی خود را از تمام
تالش هایی که برای تحقق این پیشنهاد انجام
داده ایــد بیان کنم .من ان را به عنوان فرصتی
قلمداد می کنم که در راســتای تحقق ازادی
و تعیین سرنوشــت خود به هند داده می شود.
به عالوه بــه هند کمک می کند کــه با ازادی
و اتحاد و ســازماندهی خــود ،از جایگاه موثر
بین المللی جهان برخوردار شود .امیدوارم این
پیشنهاد مورد قبول واقع شود و با به کارگیری
مناسب ان ،همه ی اختالفات کنار گذاشته شود.
چنانچه طرفداری من از پیشــنهاد شما ،باعث
پیش برد اسان تر ان می شــود ،بدین وسیله،
حمایت خود را اعالم می کنم».
جدا از این اظهارنظرهای گهگاه در مســائل
عمومی ،شــری اوروبیندو بر کار و نوشتارهای
درونی خود متمرکز شــده بود .در نوامبر سال
،1938به دنبال حادثه ای ،پایش شکســت و
بیش از پیش به اســتراحت و تنهایی پرداخت.
با این حال ،او ارتباط کتبی خود را با شاگردان
اندکش حفظ کرد .اوروبیندو احساس کرد که
رسالت واقعی او ارائه ی یک اگاهی معنوی است.
وی فلسفه ی معنوی خود را اینگونه بیان کرد:
«هــدف من از یوگا ،یک خودســازی درونی
است که هرکسی که از ان پیروی کند می تواند
در لحظــه نفس خود را کشــف کند و به یک
اگاهــی واالی ذهنی ،یک اگاهــی معنوی و
فوق العاده که طبیعت انسان را متحول و الهی
می کند ،دست یابد».
بــه عقیــده ی شــری اوروبیندو ،نوشــتن
زندگینامه ی استادان معنوی غیرممکن است
زیرا قســمت بزرگی از زندگــی انها در دنیای
درونشان اتفاق می افتد و نه در دنیای بیرونشان.
هنــد در 15اوت 1947به اســتقالل خود
رسید .شری اوروبیندو در این مورد اظهار داشت:
« 1۵اوت سال 1947میالدی تولد هند ازاد
است .این برای هند نشانی از پایان یک دوره ی
قدیمی و اغاز عصری جدید است .ما می توانیم
ان را بــا زندگی و عمل خودمان به عنوان یک
ملت ازاد بسازیم .این تاریخ ،تاریخ مهمی است
در عصــر جدیدی که برای اینده ی سیاســی،
اجتماعی ،فرهنگی و معنوی بشــریت در همه
جای دنیا شــروع می شود 15 .اگوست سالروز
تولد خودم نیز هست و طبیعتاً انقدر برای من
خوشحال کننده است که باید این تفاوت بزرگ
را در نظر بگیرم .من این تصادف را نه به عنوان
یک حادثه ی اتفاقی ،بلکه به عنوان مهر تاییدی
از نیروی الهی می دانم که قدم هایم را در کاری
که با ان زندگی ام را شــروع کرده ام راهنمایی
کــرد .در واقع ،در این روز ،او می خواهد به من
بگوید که می توانم تمام حرکت های جهان را که
امیدوارم در طول زندگی ام تحقق یابند تماشا
کنم ،حتی اگر مانند رویاهای غیرممکن به نظر
برســند .در تمام این حرکات ،هند ازاد ممکن
است نقش بزرگی را بازی کند و به عنوان یک
پیشرو قلمداد شود».
شــری اوروبیندو در 5دسامبر سال ،1950
در سن 78سالگی ،جســم خود را ترک کرد.
او گفته بود که می تواند کار معنوی خود را در
دنیای روح نیز ادامه دهد.19
شــری اوروبینــدو چگونــه دنیا را
متحول ساخت؟
زندگی شــری اوروبیندو دو مرحله ی بسیار
متفاوت دارد :سیاسی و معنوی .پس از بازگشت
به هنــد ،اوروبیندو رهبر برجســته ی جنبش
انقالبی هند بود و همچنان نیروی قدرتمندی
در تحقق ارزوی هندیان برای استقالل کامل از
انگلستان بود .فعالیت اوروبیندو در زمانی بحرانی
به وقوع پیوست ،زمانی که او از جنبش جدید و
افراطی طرفداران استقالل کامل هند حمایت و
حتی ان را تشویق کرد.
بااین حال ،هنوز مهم ترین ترکیب شخصیتی
اوروبیندو ،در مقام استاد عارف ،فیلسوف و شاعر،
به اوج ظهور خود نرســیده بود .اووروبیندو در
اوج جنگ جهانی اول ،مجموعه ی اثار فلسفی
خود را با عنوان «اولوهیت زندگی» منتشر کرد و
در ان فلسفه ی خود را در مورد تکامل معنوی
و امیــد برای تبدیل طبیعت انســانی به الهی
توضیح داد.
فلسفه ی شــری اوروبیندو شکاف زیادی با
معنویت هندی داشت .شری اوروبیندو اعتقادی
به دست کشــیدن از جهان نداشت و به دنبال
به دســت اوردن روشــنگری درونــی بود .به
عقیده ی او ،عرفان فقط یک هدف جزئی است.
او همچنین به دنبال دگرگونی طبیعت انسانی و
اولوهیت بخشیدن به زندگی دنیوی بود .شری
اوروبیندو فلســفه ای از «یوگای یک پارچه»20
را ایجاد کرد یوگایی که شــامل همه ی جوانب
زندگی می شــود و معنویت و نور را در همه ی
امور به ارمغان می اورد.
برعکس ،زندگی معنوی مســتقیماً با تغییر
اگاهی ،چشم پوشــی و جدایی از نفس خود و
توجه به خدا شــروع می شود و به یک اگاهی
واالتر می رسد که در ان فرد وجود واقعی خود
را پیدا می کند .درنهایت به ارتباطی مســتقیم
و زنده و ســپس به اتحاد با اولوهیت می رسد.
برای جستجوگر معنوی این تغییر اگاهی همان
چیزی است که او به دنبال ان است و هیچ چیز
دیگری مهم نیست».
شری اوروبیندو ،نوشته هایی در باب یوگا،21
جلد 1
در اغاز جنــگ جهانــی دوم ،اوروبیندو در
میان شــگفتی هم میهنان خود ،از صمیم قلب
از تالش های انگلســتان جهت مقابله با المان
حمایــت کــرد .او در هیتلر نیروهــای تاریک
اهریمنی 22را می دید که در صورت پیروزی در
جنگ می توانستند سیر تحوالت معنوی جهان
را برای قرن ها به عقب بازگرداند.
گفتیم که شــری اوروبیندو باور داشــت که
نوشتن زندگینامه ی استادان معنوی غیرممکن
است زیرا قسمت بزرگی از زندگی انها در دنیای
درونشان اتفاق می افتد و نه در دنیای بیرونشان
و از این جهت قابل مشاهده نیست .او در گفتگو
با شــاگردان در طول جنگ جهانی دوم ،اظهار
داشــت که پس از واقعه ی دانکرک 23از صمیم
قلب به حمایت قوای متفقین 24پرداخت.
در ســا لروز تولــدش 15 ،اوت ،1947هند
استقالل کامل خود را به دست اورد .اوروبیندو
این را نشــانه ی مشــیت الهی دانست که به او
اطمینان داده بود که اســتقالل هند به دست
خواهد امد.
1-Sri Aurobindo
2-Pondicherry
3-Savitri
4-The Life Divine
5-Aurobindo Ghose
6-St Paul’s
7-King’s College Cambridge
8-Alipore
9-Swami Vivekananda
10-Sri Krishna
11-Brahmin
12-C. R. Das
13-Guru
14-Mirra Richards
15-Blanche Alfassa
16-Sadhana
17-Dominion Status
18-Sir Stafford Cripps
سیاست مدار حزب کارگر انگلیس .مترجم
بیوگرافی شری ارووبیندو" ،اکسفورد ،انگلستان" 19-Pettinger, Tejvan.
منتشر شده 3اوت .2009اخرین به www.biographyonline.net.
.روزرسانی 19فوریه 2018
20-Integrated Yoga
21-Aurobindo, Sri, Letters on Yoga, 1th ed. Lotus
Press, 1979.
22-Asuric Forces
23-Dunkirk
-24نبرد دانکرک در دانکرک در فرانسه ،در جریان جنگ جهانی دوم بین قوای
متفقین و المان نازی رخ داد .این نبرد قسمتی از جنگ جهانی دوم در جبهه غربی
بود که شامل دفاع و تخلیه نیروهای انگلیسی از دانکرک از ۲۶می تا ۴ژوئن ۱۹۴۰
بود ،از این واقعه در تاریخ ،به عنوان معجزه یاد می شود .مترجم
در جنگ جهانی دوم انگلستان از متفقین بود .مترجم
منبع:
Biographyonline.net
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
27 صفحه 28
مرحله ی تعلیم
نویسنده :شهال قاسمیان
عشــق تنها راه تعلیم و گسترش یوگا است .اگر
می خواهیم تعالیم یوگا را گســترش بدهیم باید با
نیروی عشــق این کار را بکنیم در غیر این صورت
نتیجه مطلوب را نخواهیم گرفت .چنانچه هدف از
تعلیم یوگا اهداف مادی باشد مثل جمع اوری ثروت
یا رسیدن به شهرت ،در انجام ان موفق نخواهیم بود.
راه یوگا راه عشق است ،به همین علت فقط با عشق
می توان ان را تعلیم داد .عشق ،انرژی زنده و پویایی
اســت که موجب رشد و تعالی می شود .رسیدن به
حقیقت و معنا تنها از طریق قلب صورت می گیرد.
هــر کاری را که با عشــق انجــام دهیم به ثمر
می نشــیند .هر گفته ای که از قلب بیرون بیاید و با
عشق همراه باشد بر دل دیگران اثر می گذارد .قلب،
عشــق را حس می کند و تنها کالمی که با عشق و
صادقانه باشد می پذیرد .شــاید بتوان ذهن را گول
زد ولی قلب هرگز گول نمی خورد .عشــق حقیقی
سرشــار از خلوص و راستی و درستی است .کالمی
که با عشــق همراه نباشــد بر قلب و روح دیگران
تاثیری نمی گذارد.
تمام افکار و کالم ما دارای انرژی هســتند .افکار
و کالم مثبــت ،انرژی مثبت با خود حمل می کنند
و افکار و کالم منفــی ،انرژی منفی .همین ویژگی
باعث می شــود که عشــق حقیقی دارای انرژی و
مغناطیس باالیی باشد و مانند یک اهنربا عمل کند
که دیگران را به سوی خود جذب می کند .هنگامی
که به مراقبه می نشینیم چنانچه حالت تسلیم کامل
و رضایت خاطر داشــته باشــیم ،امواج مغناطیسی
عشــق را که از درونمان برمی خیزد به اطراف خود
می پراکنیم .هر کس در جوار ما قرار بگیرد یا به ما
فکر کند می تواند این مغناطیس عشق را حس کند.
عشق می تواند ما و دیگران را تغییر دهد و باعث رشد
و تعالی مان گردد.
عشــق حقیقی خالی از هر گونه دوروئی و ریا و
تزویر است و هیچ احساس تملکی ندارد .در پنجمین
اصــل از یامــای پاتانجالی یعنــی اپریگراها ،عدم
وابستگی ،به خوبی معنای عشق حقیقی بیان شده
است .اکثراً ،تملک و دلبستگی و وابستگی را با عشق
اشتباه می گیرند ،ولی این دقیقاً نقطه مقابل عشق
و در تضاد کامل با ان اســت .دلبســتگی ،خواهان
تملک فرد یا افراد خاصی اســت و حسد ،بدبینی،
خشم ،غم ،ناامیدی ،حرص و ناخرسندی را به دنبال
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دارد .اما عشق راستین ،گسترده و فراگیر است و به
دنبال خود بخشش ،ایثار ،شادی ،راستی و درستی
می اورد .نمی توانیم کسی را دوست بداریم ولی به او
اعتماد نکنیم .وقتی کسی را دوست داریم هرگز به
او دروغ نمی گوییم و چیزی را از او مخفی نمی کنیم.
وقتی کســی را واقعا دوســت داریم می خواهیم او
شاد و رها و ازاد باشــد .از خوشحالی او خوشحال
می شــویم و در مصائب کنارش می مانیم .عشــق
تواضع و فروتنی است و با کبر و غرور و خودستایی
کاری ندارد .عشق سرچشمه ی همه ی خوبی ها و
پاکی ها است.
اگر کســی را دوست داشته باشیم حاضریم برای
او هــر کاری انجام دهیم و هرگز از خوبی کردن به
او خسته نمی شویم .توقع تشکر و جبران از طرف او
را نداریم .سعی می کنیم مطابق میل او عمل کنیم
و اگر کاری را دوست ندارد انجام نمی دهیم .عشق،
با ایثار و فداکاری همراه اســت .اگر در برابر عشقی
که می دهیم بی مهری دریافت کردیم به این معنی
است که عشق ما خالصانه نبوده برای همین درست
عمل نکرده است ،وگرنه ما هم متقاب ً
ال انرا دریافت
می کردیم .عشقی حقیقی است که به ما و دیگران
شادمانی ،ارامش ،رضایت و خوشنودی می دهد.
عشــق می تواند موجب اصالح ما و اطرافیانمان
شــود .هر گاه کاری با خلوص و عاشقانه انجام شود
در دل دیگران هم اثر می گذارد و باعث اصالح انها
می شــود .برای بدست اوردن عشــق نباید تالش
و تکاپو کنیم .عشــق را نمی توان خرید یا فروخت.
نباید سعی کنیم عشــق را بفهمیم بلکه فقط باید
خود را از ناخالصی ها و ناپاکی ها ،پاک کنیم .انگاه
حضور خداوند را که حقیقت عشــق است در درون
خود می بینیم و این نیروی عشق خودبه خود عمل
می کنــد .خداوند دریای بی کران عشــق و رحمت
است ،کافی اســت به این دریا بپیوندیم تا سراسر
عشق شویم.
اگر کالمی بر روی شــما اثر گذاشت و باعث شد
شما تغییر کنید و حس خوبی داشته باشید ،یقین
داشته باشــید که این کالم با عشق حقیقی همراه
بوده است .عشــق پاک است و همه چیز را تطهیر
می کند ،قلبمان را نورانی کــرده و جهان را نورانی
می کند .عشــق واقعی همه گیر اســت و انرژی ان
همه را در برمی گیرد .برای ابراز عشــق و محبتمان صفحه 29
به دیگــران می توانیم به انهــا کالمی محبت امیز
بگوییم و یا هدیه ای به انها بدهیم .ولی الزم نیست
برای ابراز عشــق ،زیاد فکر کنیم چون وقتی عشق
راســتین داشته باشیم خود عشــق ما را در مسیر
درست قرار می دهد و به ما می گوید هر لحظه چه
بگوییم و چطور عمل کنیم .راه ابراز عشق هم خود
عشق است.
گاهی بعضــی مردم از ابراز عشــق و محبت به
دیگران امتناع می کننــد و معتقدند خوبی کردن
به دیگران باعث می شــود انها خــود را گم کنند
یا متوقع شــوند .دلیل ان این اســت که انها هنوز
معنای عشــق را درنیافته اند و ان را به صورت یک
معاملهمی بینند.
یافتن عشــق در درون خود با انجــام مراقبه و
همچنین دوری از افــکار و اعمال منفی و قضاوت
نکردن خود و دیگران امکان پذیر است .هر گاه عشق
را در درون خــود یافتیم در بیــرون و در اعمال و
زندگی مان نیز متجلی می شود.
هرگاه سراســر وجودمان از عشــق پر و نورانی
شــد ،خودبه خود در مرحله تعلیم قرار می گیریم.
مرحله تعلیم یکی از مراحل یوگا اســت و جدای از
ان نمی باشــد .در این مرحله ما دوست داریم هر
چه از یوگا اموخته ایم به دیگران نیز انتقال دهیم.
نمی خواهیم تمام انها را برای خود نگهداریم .نیروی
عشــق ما را وامی دارد تا ان تعالیم را با دیگران به
اشتراک بگذاریم .خواه در کالس یوگا باشد و خواه
در فضای مجازی و...
تعلیم خود مرحله ی دیگری از یادگیری است .با
تعلیم یوگا در یوگا رشــد می کنیم و جلو می رویم.
اشکاالت و نواقص خود را در می یابیم .وقتی کالمی
می گوییم متوجه می شویم که ایا خود ان را انجام
می دهیم یا خیر .نمی توانیم اهیمسا ،ساتیا ،استیا،
براهماچاریا و اپریگراها را برای پرتوجویان توضیح
دهیم ولی خودمان فردی خشن ،دروغگو ،نادرست،
اسراف کار و یا دلبسته ی دنیا باشیم .چطور می توانیم
درباره ساوچا ،ساتوا ،سانتوشا ،سوادهیایا و سامادهی
صحبت کنیم ولی خودمان نظافت را رعایت نکنیم،
از زندگی شاکی باشیم ،به سخنان بزرگان معنوی و
کتب الهی بی توجه باشیم! یا از بودن در زمان حال
حرف بزنیم ولی دائم در حســرت گذشته و نگران
اینده باشیم!
اگر از تدریس یوگا احساس خستگی می کنیم،
و یا ان رضایتی که باید درون خود احســاس کنیم
نمی بینیم ،یعنی هنوز به مرحله ی عشق نرسیده ایم.
اگر تعلیم یوگا را با حس رقابت و یا برای خودنمایی
انجام می دهیم یعنی معنای عشــق را بدرســتی
نفهمیده ایم و هنوز در یوگا جای نگرفته ایم.
یوگا را بیاموزیم ،تعلیم دهیم و در یوگا رشد کنیم.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
29 صفحه 30
روغن زیتون یا روغن نارگیل:
کدام یک ارزش غذایی بیشتری دارد؟
برگردان :واحد ترجمه
در ســال های اخیــر توضیحــات و
اســتدالل های زیــادی در مــورد فواید
روغن نارگیل ارائه شــده اســت ،مواردی
مانند کاهش چربی بــدن تا جلوگیری از
بیماری های قلبی که به نظر می رســد به
منظور جلب مشتری صورت گرفته است.
اما متاسفانه شــواهد الزم برای تایید این
مطلب بسیار کم و پراکنده است.
بااین همه تحقیقات زیادی وجود دارند
مبنی بر اینکه دیگر روغن های گیاهی فواید
زیادی نســبت به همتایان مشتق شده ی
حیوانی خود دارند .این نمونه ها به خصوص
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به سالمتی قلب بســیار کمک می کنند.
حال با این اوصاف کدام روغن بهتر است؟
هیچ نــوع روغن خاصی نبایــد به عنوان
یــک نوش دارو (دوای همــه ی دردها) در
نظر گرفته شــود ،بااین حال یک نوع از ان
تمام مطبوعات را پر کرده است که انصافاً
مستحق ان است :روغن زیتون.
مورد تحقیقاتــی روغن زیتون در
حال رشد و گسترش است
روغــن زیتون یک چربی اصلی در رژیم
غذایی مدیترانه ای است و مزایای عمومی
ان تا حد زیادی متکی به بررسی کاربرد ان
توسط جوامع اروپایی است .این اطالعات
مفید است ،اما نگاه کردن به روغن زیتون
در چارچوب رژیم هــای غذایی امریکایی،
داده هــای قوی تر را بــرای راهنمای رژیم
غذایی در اینجا فراهم می کند.
مطالعه ی تازه تــری که در ژورنال کالج
کاردیولوژی امریکا منتشر شد با مشاهداتی
بر روی بزرگساالن در ایاالت متحده نشان
داد کــه جایگزین کــردن مارگارین ،کره،
یا مایونز بــا روغن زیتون منجر به کاهش
خطر بیماری هــای قلبی-عروقی ()CVD
ب اســت زیرا
نمی شــود .این موضوع جال
امریکایی ها تمایل دارند نسبت به همتایان
اروپایــی خــود روغــن زیتــون کمتری
مصرف کننــد .در ایاالت متحده ،بیشــتر
مصرف کننــدگان به طور متوســط کمی
کم تر از یک قاشــق ســوپ خوری در روز
روغن زیتون مصرف می کردند ،درحالی که
مصرف روزانه ی جوامع مدیترانه به اندازه
سه قاشق سوپ خوری بود ه است.
وقتی عوامل جمعیتی و سبک زندگی را
در نظر بگیرید ،ان هایی که بیش از نصف
یک قاشق سوپ خوری در روز روغن زیتون
مصرف می کنند ،در مقایسه با ان هایی که
به ندرت از روغن زیتون استفاده می کنند
(کم تر از یک بــار در ماه) کمتر در معرض
ابتال به بیماری های قلبــی عروقی CVD
بودنــد .مصــرف روغن زیتــون با کاهش
احتمال مرگ از CVDنیز همراه بود .حتی
اندکی افزایش در مصــرف روغن زیتون،
مانند جایگزین کردن تقریباً یک قاشــق
چای خوری به جای مارگارین و کره فواید
بی شماری داشت.
روغن زیتون همچنین با کاهش ترکیبات
التهابی که ممکن است در پیشرفت CVD
موثر باشــند ،مرتبط بود .زیتون ها حاوی
مواد شــیمیایی گیاهی به نــام پلی فنول
هستند که ممکن است به کاهش التهاب
کمک کنند .نوعــی از روغن زیتون به نام
روغن زیتون بکر وجــود دارد که به جای
روش هــای شــیمیایی از طریق مکانیکی
استخراج می شــود .تصور می شود که این
نوع روغن ســطوح باالتــری از ترکیبات
گیاهی محافظ را نســبت به روغن زیتون
تصفیه شده دربرداشته باشد .روغن زیتون
فرابکر ( )EVOOمحصول فراوری مکانیکی
است. صفحه 31
اگرچه همچنان تحقیقات بیشتری نیاز
اســت با این وجود این پلی فنول ها ممکن
اســت فوایدی بــرای دیگر قســمت های
بدن مثل مغز داشــته باشند .به خصوص
اگر همراه با دیگر مواد غذایی ســالم مثل
سبزیجات برگدار مصرف شود .به طورکلی
اســتفاده از روغن زیتــون در پخت وپز و
اشپزی منجر به مبارزه با زوال عملکردهای
مغزی می شود که در نتیجه ی سالخوردگی
اتفاق می افتند.
روغن زیتون در مقایســه با روغن
نارگیل چگونه است؟
طرفداران روغن نارگیل به اســیدهای
چرب با زنجیره ی متوسط اشاره می کنند
که به عمــل هضم کمک می کنــد .ادعا
می شــود که این چربی ها به کاهش وزن
و کاهش کلســترول نیز کمک می کنند.
البته این اظهــارات همچنان بحث برانگیز
هســتند .عالوه براین ،تصور رایج این است
که لوریک اسید ،چربی اولیه ی یافت شده در
روغن نارگیل ،متفاوت از دیگر چربی های
زنجیره ای رفتار می کند و ممکن است ان
طور که وعده داده می شود ،عمل نکند.
براســاس مقاله ای در ژورنــال گردش،
کــه داده هایــی را از ازمایش های متنوع
جمع اوری کرده است ،هنوز ثابت نشده که
روغن نارگیل در مقایسه با دیگر چربی های
گیاهی مزیت خاصی بــرای چربی اطراف
کمر و یا چربی بخش های دیگر بدن داشته
باشد .روغن نارگیل که یک روغن گیاهی
استوایی است برخالف روغن زیتون حتی
منجر بــه کاهش عوامل خطــر قلبی نیز
نمی شود .در حقیقت روغن نارگیل غلظت
پایین کلسترول ( )LDLرا افزایش می دهد،
نوعی که با افزایش خطر بیماری های قلبی
همراه است.
نارگیــل یک چربی مهــم در انواعی از
رژیم های سنتی اسیا است و اغلب سالمت
این جوامع ،از جمله مشکالت قلبی کم تر و
عدم مــرگ زودرس را به این مورد مرتبط
می دانند .بااین حال ،این رژیم غذایی اغلب با
محصوالت نارگیل با حداقل فراوری ،مانند
مغــز نارگیل ،که مانند فیبر از مواد مغذی
زیادی برخوردار است .عادات سبک زندگی
در این جوامع اسیایی به طور معمول شامل
خوردن میوه ها ،سبزیجات و ماهی بیشتر از
بسیاری از رژیم های غذایی امریکایی است.
گفته می شــود روغن نارگیل فرابکر که
در امریکا خریداری می شود ،احتماالً کم تر
فراوری شده است و اغلب به روشی شبیه
به EVOOتصفیه می شود.
اخیرا ً در ازمایشی که در BMJمنتشر شد
در طول یک دوره چهار هفته ای مشاهداتی
روی روغــن نارگیل فرابکر انجام شــد که
نشان داد در مقایسه با روغن زیتون فرابکر
( )EVOOتاثیری در افزایش کلسترول LDL
در مصرف کنندگان نداشــته است( .هر دو
روغن بهتر از کره عمل کردند ).متاسفانه،
مطالعات انســانی کافی در مــورد روغن
نارگیل فرابکر برای حمایت از مصرف ان به
عنوان یک چربی اولیه در رژیم غذایی وجود
ندارد .ما اطالعاتی در مورد اثرات بلند مدت
ان در امریکا نداریم.
و برنده … روغن زیتون
فواید استفاده از روغن گیاهی غیراستوایی
بسیار نویدبخش هستند و روغن زیتون را
به یک انتخاب طبیعی در اشپزخانه تبدیل
می کنند .روغن و سرکه را در یک ساالد
میوه تازه امتحان کنید ،یا به جای مایونز
روی ساالد سیب زمینی یا ساالد ماهی تن
بریزید .حین پخت سبزیجات به جای یک
ظــرف کره یا روغن مارگارین چند قطره
روغن زیتون استفاده کنید .روغن نارگیل
را بگذارید برای اســتفاده های گاه به گاه.
مث ً
ال برای طعم دادن به یک خورشــت
سبزیجات و یا به عنوان جایگزین کره در
پختن دسرها باشد.
امیلــی گلســمین متخصص تغذیــه ی بیمارســتان عمومی
ماساچوست اســت و به بیماران و کارمندان بیمارستان در این
زمینه مشاوره می دهد .او دو برنامه به نام های «درست انتخاب
کن ،درســت مصرف کن» و «برچســب زدن چــراغ راهنما» را
برای کافی شاپ بیمارستان طراح کرده است که به افراد کمک
می کند انتخاب های سالمی بیشتری داشته باشند .او همچنین
نویسنده ی پاره وقت مقاالتی در خصوص تغذیه است.
Emily Gelsomin, MLA, RD, LDN
Ref:Health.harvard.edu
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
31 صفحه 32
32
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انجام حرکات یوگا توسط نیر
افزایش سیستم ایمنی در صفحه 33
روهای پلیس بنگالدش برای
ر زمان شیوع بیماری کرونا
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
33 صفحه 34
یوگا؛ یار شما در خانه
(چرا مراقبه می کنیم؟)
مرکز یوگای شیواناندا/برگردان :واحد ترجمه
کتاب yoga your home practice companionاولین بار در سال 2009توسط مرکز
یوگاودانتای شیواناندا در انگلستان به چاپ رسید .این کتاب که به شرح بسیاری از حرکات
یوگا ،تکنیک های تمرکز فکر ،مدیتیشن و انواع پرانایاما می پردازد ،در 256صفحه به طور
تمام مصور منتشر گردیده است ،کتاب یوگا یار شما در خانه اولین بار توسط مجلۀ دانش یوگا
ترجمه شده و از تیرماه سال 1394درهر شمارۀ مجله به چاپ رسیده است.
اثار جسمی مراقبه
وقتــی مشــغول مراقبــه هســتید ،
حواس پرتی های دنیای بیرون کم کم محو
می شوند و سیستم عصبی پاراسمپاتیک
احســاس اســودگی و تعادل را به ارامی
در بدن به جریــان می اندازد ،ضربان قلب
و سرعت تنفس کاهش می یابد و اعضای
داخلــی بــدن در حالت اســتراحت قرار
می گیرند .مطالعات نشان داده اند که مراقبه
سیســتم ایمنی بدن را هوشیار می کند و
در نتیجه وضعیت ســامت بدن را بهبود
می بخشــد و ان را از ابتال بــه بیماری را
محافظت می کند.
اســاتید بــزرگ یوگا ســال ها اســت
دریافته اند ،ارتعاشــات ناشــی از افکار و
هیجانــات تمام ســلول های بدن را تحت
تاثیر قرار می دهند .جالب است بدانید افکار
منفی مانع عملکرد بهینه سلول ها می شوند
و امــکان بازســازی ســلولی و همچنین
هم ایســتایی 1را از بین می برند .در مراقبه
روی افــکار مثبت و هماهنــگ با کائنات
تمرکز می شود .بنابراین موجب سالمت و
اسودگی در سطح سلولی می شود.
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مراقبــه جایگاه مهمی در تمام تمرینات یــوگا دارد .به محض اینکه
در انجام دادن وضعیت ها و تمرینات تنفســی مهارت کافی به دســت
می اورید ،بدنتان نیز اسودگی و راحتی بیشتری احساس می کند .بعد
از این مرحله طبیعتاً احســاس می کنید وقت ان رسیده که به ذهنتان
بیشتر بپردازید .برای این منظور الزم است تمرین مراقبه را اغاز کنید.
مراقبه باعث تعادل ذهنی ،هیجانی و احساسی شما می شود و در نهایت
صلح درون را برای شما به ارمغان می اورد.
بنابراین می توان گفت مراقبه بر ســه بعد جســمی ،ذهنی و روحی
اثرگذار است.
اثار ذهنی مراقبه
یوگی های عصر باستان ذهن نامتمرکز
را بــه میمونی مســت و دیوانه تشــبیه
می کردنــد که در یــک دور باطل از روی
فکری روی فکر دیگر می پرد .البته ظاهر ا ً
به نظر می رسد متوقف کردن ذهن از این
پریدن های بی پایان از فکری به فکر دیگر
ناممکن است.
وقتی مراقبه می کنیــ د ،می اموزید که
چطور روی زمان حال تمرکز کنید .حاضر
بودن به ذهن شــما اجازه نمی دهد که در
گذشته پرسه بزند یا نگران اینده شود.
هرچه ذهن متمرکزتر شود ،اغتشاشات
ارام تــر خواهنــد شــد .در ایــن حالت
درمی یابیــد کــه توانایی روبرو شــدن با
تعارضات را دارید .تعارضاتی که صلح درون
و ارامش ذهنی شــما را بــر هم می زنند.
عالوه بر این می توانید راه حل های خالقانه
و مثبتی برای انها بیابید .درنتیجه احساس
خودکنترلی ،رضایت درونی و هدفمندی
بیشتری خواهید کرد.
شما این اثار را تنها حین تمرین تجربه
نمی کنید بلکه فواید مراقبه در تمام زندگی
شــما گســترش می یابد .مراقبه کمکتان
می کنــد در کار و حتــی تفریــح تمرکز
خود را بهتــر حفظ کنیــد .عالوه براین،
تعادل احساســی ،صبر و قدرت درکی که
ماحصل تمرین مداوم مراقبه است ،منجر
به بهبود روابط شما با اطرافیانتان می شود.
کمتر تحت تاثیر رفتارهــای دیگران قرار
می گیرید ،کمتر دچار خشــم می شوید و
افراد دیگر و محدودیت هایشــان را بیشتر
درک می کنید. صفحه 35
اثار معنوی مراقبه
هرچــه در تمرین های مراقبه عمیق تر
شــوید ،حالتی از بودن را تجربه می کنید
که پیــش از این تجربــه نکرده اید .گویی
احســاس می کنید ابرهای ســیاه زندگی
روزی ناپدید خواهند شــد و شما اسمان
ابی را خواهید دید .در چنین حالتی ،صلح
درون ،اســودگی ،مثبت نگری را بیش از
پیش احســاس می کنید و به حسن نیت
دیگــران و به طورکلــی زندگــی اعتماد
می کنید .سرانجام درمی یابید که فراتر از
جهان اشنای افکار و احساسات ،قلمروی
بی نهایتی است از بیداری و هوشیاری .شما
در این حالت از شــناخت سطحی بدن و
ذهن خــود می گذرید و بــه خوداگاهی
نائل می ایید .درنهایت ،با هر انچه شــما
را دربرگرفته اســت احساس یکی بودن و
وحدت خواهید کرد.
هدف نهایی مراقبه
براســاس نســخه های یوگایی باستان ،
هدف نهایی مراقبه سامادهی یا هوشیاری
کیهانی است .در این حالت ،شما شناختی
عمیق را تجربه می کنید ،توهم ایگو (فردیت
یا به عبارتــی جدایی از هســتی) ناپدید
می شود و همه چیز به بیداری ،هوشیاری
و خود برتر تبدیل می شود .سپس افکاری
از این دســت از ذهن شــما می-گذرند:
«من بدنم نیستم ،من ذهنم نیستم ،ذهن
من پر اســت از داســتان هایی که خودم
ســاخته ام ،من داستان های ذهنم نیستم.
بدنم بین من و دیگران فاصله نمی اندازد.
من هرگز تنها نیستم و همواره در وحدت
هستم ».ســپس تمام احساسات منفی و
افــکار محدودکننده ای که در مورد بدن و
خود درونی تان داشــته اید از بین خواهند
رفت .از احســاس جداافتادگی از هستی
رهایی می یابید ،غایت زندگی را درمی یابید
و درنهایــت ترس از مــرگ در وجودتان
ناپدید می شود.
یوگی های واقعی دوســت دارند همه ی
اوقات خود را به این شــکل سپری کنند.
انها دوســت دارند زندگی را همچون یک
مراقبــه ی بی پایان ببیننــد .اگر مبتدی
هستید ،برای شــروع ،تنها خود را از یک
عادت قدیمی و ریشه دار رها کنید .یعنی
خودتــان را بــا چیزهایی کــه از ذهنتان
می گذرد ،یکــی ندانید .رســیدن به این
مرحله نیاز به تمرین دارد اما به هرحال هر
سفری با گام اول اغاز می شود.
نشستن برای مراقبه
اگر برای مراقبه اماده می شــوید ،از بدنتان شــروع کنید و ان را ارام کنید .هرگاه بدن
ساکن شود ،ذهن ارام می شود .درنهایت موضوع تمرکز را در مرکز توجه خود قرار دهید.
ادامه دارد...
تمایل به حفظ وضعیت ثابت و پایدار 1- Homeostasis:
به
ارامی به یک
شی که در سطح
بینایی خود قرار
داده اید ،خیره
شوید.
در
حالتی ارام
قرار بگیرید .ستون
فقرات خود را صاف
و کشیده حفظ
کنید.
بدن
خود را با یک
پارچه بپوشانید
تا گرم بماند.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
35 صفحه 36
اول
مهندسیدرون
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
بخش اول از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
سادگورو کیست؟
جاگی واسودِو 1معروف به سادگورو ،یوگی،
عارف و موســس ســازمان داوطلبانه ی ایشا
( )Ishaست.
شــهرت جهانــی او بواســطه ی ســازمان
داوطلبانه ی ایشــا می باشــد .ســازمان ایشا
برنامه هــای گســترده ی یــوگا ،پروژه هــای
انسان دوســتانه و همچنیــن مرتبــط بــا
محیط زیســت را در مقیاس های بزرگ دنبال
می کند .این ســازمان در سال 1992تاسیس
گردید .اولین پروژه گســترده ای که توســط
ســادگورو و از طریق ســازمان ایشا اغاز شد،
توسعه ی مراقبت های مرتبط با سالمتی افراد
فقیر در پنجاه و چهار هزار روستای ایالت تامیل
نادوی هند بود .در پروژه بعدی ،کاشــت صد و
چهارده میلیون اصله درخت در همان ایالت در
راستای توسعه ی جنگل ها انجام گردید.
او ســخنرانی هایی در مجمع جهانی اقتصاد
(ســال های 2017 ،2007و ،)2020سازمان
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ملل (سال های 2016و ،)2018دانشگاه های
مختلف از جمله استنفورد ،ام ای تی ،هاروارد،
وارتون و همچنین موسسات بی شمار دیگری
داشته است.
او در ســال 2017دومین نشــان پرافتخار
ملی هنــد را به خاطر فعالیت هایش در زمینه
معنویــت دریافت نمــود .در ســال ، 2012
او جایــگاه نود و دومیــن را در بین صد چهره
تاثیرگذار و قدرتمند هند بدست اورد و در سال
2019رتبه ی چهلــم در بین پنجاه نفر را به
خود اختصاص داد.
سادگورو بر خالف نظر اکثر مخاطبانش ،نه
خود را عارفی مدرن و نه عارفی متعلق به جهان
باستان می داند بلکه اعتقاد دارد که متعلق به
عصر و زمانه ی خویش اســت .همان طور که
بقیه ی استادان و معلمان یوگا نیز همین گونه
بوده اند .به نظر او فقط حکما ،دانشــمندان و
متالهان می توانند مدرن و سنتی تلقی شوند؛
فقط یک سیستم فلسفی می تواند پسوند قدیم
و جدید به خود بگیرد .اما یک معلم یوگا فقط
می تواند متعلق به دوره و زمانه ی خودش باشد.
او می گوید« :یک معلم یوگا تاریکی را می زداید
و دری برای شما می گشــاید .دری که دیروز
گشــوده ام و دری که فردا خواهم گشود هیچ
ارتباطی با هم ندارند؛ دری که امروز برای شما
می گشایم ارزش خواهد داشت».
به بیان ســادگورو حقیقت ،بی زمان است،
درحالی که فناوری و زبان ،پدیده هایی زمان مند
می باشــند که اگر غیر از ایــن بود محکوم به
نابودی بودند.
از نظر ســادگورور ،ایمان و منطق ،معنویت
و علم ،تقدیس شــده و مــادی نمی توانند به
راحتی دوگانه تلقی شوند .او مردم را موجوداتی
معنوی می بیند که لباسی از ماده بر تن کرده اند
و نه بر عکس .او ازادی را بســتر مناسبی برای
هر شــکل از حیات می دانــد .حقیقت برای
او نه مقصد اســت ،نه نتیجــه و نه موضوعی
بــرای گمانه زنی های معنــوی ،بلکه حقیقت
یعنی تجربه ی زیســتن .او عمیقاً باور دارد که
اگاهی از ذات حقیقی ِ خویشتن برای همگان
ممکن است.
سادگورو هنوز هم مانند دوران کودکی اش
هیچ قیــد و بند و برچســبی را نمی پذیرد و
همان قدر که خود را وقف زندگی معنوی نموده،
به تفریحات و عالیقش نیز می پردازد و همچنان
عالقه اش را به موتورسواری ،کوهنوری ،گلف و
طبیعت گردی پیگیری می نماید.
در شماره ی بعدی ،زندگینامه ی خودنوشته ی
ســادگورو به نقل از فصل اول کتاب مهندسی
درون ،تقدیم خوانندگان خواهد شد.
معرفی اجمالی کتاب «مهندسی درون»2
در این شــماره و در شماره های اتی مجله،
ســری مطالــب «مهندســی درون» خدمت
خوانندگان تقدیم خواهد گردید .در این سلسله
مطالب فصل به فصل از «کتاب مهندسی» درون
نوشته سادگورو به طور منظم و مطابق فهرست
مطالب کتاب مذکــور ،ترجمه ،خالصه و ارائه
خواهد شد.
نویسنده،کتابشرا«راهنمایتمرین کنندگان
ِ یوگا جهت دســتیابی به شادمانی »3توصیف
می کند .در بخش معرفی این کتاب می گوید که
ی به شیوه ی
نوشتار حاضر نه یک کتاب خودیار
مرسوم است و نه کتابی در بردارنده ی تئوری ها
و نظریات محض« .چه اینکه فروکاستن ِ دانشی
وزین همچون یوگا بــه چهارچوبی از عقاید و
نظرات ،هما ن قدر تاسف انگیز است که تبدیل
کردن صرف ان به یک سری مجموعه حرکات
ِ مفید برای سیستم قلبی-عروقی بدن ».او ادعا صفحه 37
می کند که در این کتاب شگرد و فنی متعلق به
جهان باستان را ارائه می کند که در عین حال و
به طرزی بی نقص ،شگردی کام ً
ال به روز و مدرن
نیز می باشد.
او می گوید« :من شیفته ی پیشنهاد و معرفی
چیــزی جدید نیســتم ،بلکه به هــر انچه که
حقیقت می باشد عالقمندم .اما امیدوارم وقتی در
این کتاب دیدگاهی عمیق که نشــات گرفته از
ســویدای دل خواننده است با حقیقتی باستانی
تالقی می کند ،ان مس ِقدیمی به طالی جدیدی
مبدل شود که گویا نخستین بار است نوای ان در
تاریخ به گوش می رسد».
بر اســاس همین مفاهیم ،نویسنده کتابش را
به دو بخش کلی تقســیم می کند ،بخش اول را
ترسیم و ارائه ی نقشه ی سرزمین مورد نظرش نام
می نهــد و بخش دوم را به عنوان راه هایی جهت
مسیریابی در حوزه های تبیین شده می پندارد.
انچه در بخش اول مطرح می شــود ،یک سری
اطالعات دانشــگاهی و تدوین شده نیست بلکه
ی است برای ورود به بخش دوم .بستری که
بستر
عملگرا بودن شرط الزم برای ورود به انجا است.
در بخش اول دیدگاه هایی مطرح می شــوند
که به قول نویســنده تابلوهــای راهنمایی برای
مسیریابی هستند و فقط اگر خودتان پا در این
مسیر بگذارید ،از انها بهره خواهید برد .این بخش
با زندگینامه ی خودنوشته ی نویسنده اغاز شده
و در ادامه با بررســی مفاهیمی چون سرنوشت،
مسئولیت ،ســعادت و بهروزی و از همه مهم تر
یوگا همراه می شود .در انتهای بخش نیز در مورد
سادانا 4صحبت خواهد شد که به عنوان ابزارهایی
جهت کاربــردی کردن دیدگاه های ارائه شــده
معرفی می شود.
یک گورو یا یک معلم یوگا 5کیست؟
ســادگورو در ابتدای کتاب مهندسی درون،
پیش از انکه حتی کالمــی با خواننده در میان
بگذارد ،به همان شــیوه ی بذله گویی مخصوص
به خــود در مورد لغت گــورو نظرات خویش را
اغاز می کند.
روزی مــردی بــه داروخانــه ای مراجعه و از
داروفروش ،دارویی برای برطرف کردن سرفه های
شدیدش درخواست می کند .دکتر به او دارویی
می دهد که مرد دیگر جرات نمی کند سرفه کند.
ان دارو ،داروی مسهل و روان کننده ی شکم بود!
مرد داروفروش معتقد بوده که مشکل ِ مرد را
به خوبی حل کرده است.
ســادگورو بعد از بیان لطیفه ی فوق می گوید:
«داروی روان کننده شــکم امروزه نمادی از تمام
راه حل هایی هســت که به انســان هایی که در
جســتجوی ســعادت و نیک بختی هستند،
فروخته می شود».
ِ
ســادگورو عقیــده دارد که بر خــاف باور
اکثریت ،گورو وظیفــه اش تعلیم ،ائین اموزی
یا تغییر عقاید مردم نیســت؛ بلکه یک گورو یا
یک معلم یوگا تاریکی ها را از میان بر می دارد.
یک معلــم یوگا وظیفــه اش تابانــدن نور به
ابعادی از وجود و شخصیت ما است که توسط
دریافت های حسی قابل شناسایی و دسترسی
نیست .او می گوید« :بنیادی ترین رسالت ِ یک
گورو پوشاندن لباسی از نور بر تن ِ درونی ترین
هسته ی وجود ی ادمیزاد است».
سپس ســادگورو به تعدادی از اموزه های به
ظاهر موقر و متین که امروزه به طرز خطرناکی
مورد توجه قرار گرفته است اشاره می کند.
• در لحظــه بــاش« :6در این جمله فرض بر
ان است که اگر شما بخواهید می توانید در این
لحظه در جای دیگری باشــید! چطور چنین
چیزی ممکن اســت؟ زمان ِ حــال تنها جای ِ
ممکن است که شما می توانید باشید .اگر شما
زنده اید ،در همین لحظه زندگی می کنید .و اگر
بمیرید ،در همیــن لحظه خواهید مرد .لحظه
حال ابدیت اســت .حتی اگر تالش کنید ،ایا
می توانید از لحظه ی حال فرار کنید؟
ی اســت
در این لحظه مشــکل ِ شــما رنج
که بابــت رخدادهای ده ســال پیش متحمل
می شوید و شــما زجر می کشید بابت اتفاقات
ِ احتمالی که پس فردا ممکن اســت رخ دهد
و هیچ کدامشــان حقیقت ندارنــد .اینها فقط
نقش افرینی های خاطرات و رویا های ما هستند.
این به هیچ وجه به معنی این نیست که ما باید
ذهن 7خودمان را نابود کنیم! بلکه به ســادگی
از نیاز به کنترل و مهــار ان حکایت می کند.
ذهن ما نتیجه ی میلیون ها سال فرایند تکامل
در طبیعت است و ذخایر عظیمی از خاطرات،
و توانایی فوق العاده ای در پیش بینی احتماالت
دارد .شما هر موقع به ان نیاز دارید به سراغش
بروید و هر زمان نیازی نبود ،ان را کنار بگذارید.
اجتناب از گذشــته و روی برگرداندن از اینده،
در حقیقت حقیر شــمردن ِ کارخانه ی شگفت
انگیز ِ ذهن است.
بنابراین جملــه ی «در لحظه باش» منجر به
محدودیــت روانی فلج کننده ای می شــود که
حقیقت وجودی ما را زیر سوال می برد».
• در هر لحظه فقط یک کار انجام بده« :8این
نیز یک شعار خودیاری دیگر است .چرا شما باید
فقط یک کار انجام بدهید در حالی که ذهن شما
یک پدیده با ســاختار چند بعدی است و قادر
اســت در هر لحظه به فعالیت هایی در سطوح
مختلف بپردازد؟ چرا به جای در دســت گرفتن
افسار ِ ان ،در مقام ِ نابودی اش براییم؟»
• تفکر مثبت« :9وقتی که این عبارت را بیش
از حد ســاده می انگاریم و ان را به سطح تکرار
چند عبــارت تاکیدی مثبت تنــزل می دهیم،
شعار تفکر مثبت به شیوه ای جهت ماست مالی
کردن واقعیت درونی و سرســری برخورد کردن
با حقیقت وجودی تان تبدیل می شــود و شما از
ان به عنوان یک داروی ارام بخش بهره می برید.
این شعار ممکن اســت در اغاز حسی از اعتماد
به نفس و خوش بینی در شــما پدید اورد ولی
در دراز مدت محدودیت هایی ایجاد خواهد کرد.
چرا که انکار یا ُمثله کردن بخشــی از حقیقت،
چشم اندازی کج و معوج از زندگی را به شما نشان
خواهد داد».
ســادگورو تاکید دارد که به عنوان یک گورو
نه مجموعه اصول مدونی بــرای تعلیم دارد ،نه
فلســفه ای برای بازگو کردن و نه حتی سیستم
اعتقادی خاصی برای پخش و انتشار .او می گوید
راه حــل ،فقط دگرگونی ِ خویشــتن 10اســت.
طریق مجموعه اصول اخالقی
«دگرگونی خود ،از
ِ
یا تغییر در شیوه های رفتاری حاصل نمی شود،
بلکه تنها از گذرگاه ِ تجربه ی نامحدود ِ حقیقت
ِ انچه که هستیم میسر می شود .به گونه ای که
هیچ چیزی از خود ِ گذشــته مان بر جای نماند.
خوددگرگونی ،یک تحول ِ جهت دار در مســیر
درک و تجربه ی زندگی ا ست .این تحول همان
یوگا ،کســی کــه در این مســیر گام می گذارد
یک یوگی و انکه راهنمای این مســیر اســت
گورو می باشد».
«هدفم در این کتاب این اســت که به شــما
کمک کنم از حضور همیشگی خودتان شادمان
شــوید .این کتاب به جای موعظه و پند ،دانش
پیشکش شما می کند .به جای تعلیم ،شیوه و فن
در اختیارتان می گذارد و به جای دســتورالعمل،
مســیر را برای شما نمایان می کند .اکنون زمان
ِ ان است که دانش را بکاوید ،شیوه را بکار بندید
و مســیر را طی کنید .در این مسیر ،معلم ِ یوگا
نه یک مقصد که همان نقشــه ی راه است ».یک
حی و حاضر.11
نقشه ی مسیر یابی ِ ّ
1- JAGGI VASUDEV
2- Inner Engineering
3- A Yogi’s Guide to Joy
4- Sadhana
5- Guru
!6- Be in the moment
در مکتب ها و فلسفه های گوناگون شرق و غرب ) (Mindواژه ی ذهن 7-
معانی و حدود ثغور مختلفی دارد .از انجا که نویسنده ،متعلق به جامعه ی
هند بوده و خود را معلم یوگا می داند ،طبیعتاً از واژگان در معنای خاستگاه
خودش بهره می برد ،بنابراین توصیه می شود که خوانندگان محترم برای
داشتن تعریفی دقیق از واژه ی «ذهن» به کتاب های مرتبط با روانشناسی
یوگا مراجعه نمایند .در صورت تمایل به جستجوی انالین ،دوستان می توانند
: Chitta, Antahkarana, Buddhi,از واژگان کلیدی زیر بهره ببرند
).مترجم( Manas, Ahamkara
!8 - Do only one thing at a time
9- Positive Thinking
10- Self-transformation
!11- GPS: Guru Pathfinding System
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
37 صفحه 38
علم مدیتیشن
گوشــه ی خلوت .تمرین روزانه ی مراقبه .یوگا .ذن .این کلمات
همگی به گوش غربی ها اشنا است .تمرینات مراقبه که از فلسفه
و رسوم شرقی مشــتق شده اســت امروزه در امریکا بسیار رایج
اســت .مدیتیشن دیگر فقط مختص به شرق دور نیست .در واقع،
امروزه بســیاری از شرکت های مشهور همچون گوگل و اپل برای
کارمندانشــان دوره های اموزشی مدیتیشــن برگزار می کنند .در
برخی سیستم های اموزشــی نیز کودکان را تشویق می کنند در
کارهای روزانه و در ارتباط با هم کالســی های خود توجه و تمرکز
بیشتری نشان دهند .روان شناسان بیماران خود را تشویق می کنند
تا به طور منظم زمانی را به تمرینات مدیتیشن اختصاص دهند تا
ی انها بهبود یابد.
سالمت عاطفی و ذهن
چنین تمرکز نســبتاً جدیدی از تمرینات دوران باستان مشتق
شده است .بسیاری از فلسفه ها و مذاهب اصلی که قدمتی هزاران
ســاله دارند شاخه های تمرینات مراقبه خود را حفظ کرده و ارتقاء
داده اند ،هر چند بیشتر اوقات با اسامی متفاوتی خوانده می شوند.
بسیاری از این تمرینات نسل به نسل منتقل شده اند تا به گروهی از
افراد رسیده اند که از روش های اموزشی منظمی استفاده می کنند.
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
روزگار در حال تغییر است .در یک نظرسنجی که موسسه ی
خدمــات درمانی امریکا 1با همکاری مراکز کنترل و پیشــگیری
بیماری در ســال 2012انجام داد ،هجده میلیون امریکایی اظهار
داشتند که تا حدی در بعضی از انواع مدیتیشن شرکت می کنند.
عالوه بر ان ،تعداد شــرکت کنندگان کالس های یوگا نســبت به
دهه ی قبل دو برابر شده است .در واقع ،مدیتیشن دیگر تنها یک
سرگرمی ساده ی خانگی یا روشی معنوی برای خودیاری نیست.
با پایان یافتن قرن بیســتم و ورود به قرن بیســت و یکم،
دنیای علم در نهایت به همان نتایجی رســید که مذاهب و دنیای
معنوی همــواره از ان مطلع بودند به این معنی که مزایای واقعی
و ملموس مدیتیشــن تنها به گروه خاصی از افراد اختصاص ندارد.
بعالوه ،تحقیق در زمینه مدیتیشن و تاثیر ان بر بشر و دنیای اطراف
او موجب شد تا منحصرا ً یک مهارت جدی شناخته شود .هم زمان
با پیشرفت تصویربرداری مغزی و اعصاب ،فواید مدیتیشن روی مغز
غربی ها بررسی شد و در نتیجه به همان حمایتی دست یافت که
فرهنگ ما طالب ان بود.
با گسترش یوگا و سبک های بدنی ،تکنیک های سنتی مدیتیشن
به وجود امدند «بنشینید و به دم و بازدم خود توجه کنید» .بعضی از
افراد برای دستیابی به روشن بینی مراقبه می کنند .سایرین مراقبه
را روشــی برای تعلیم حس همــدردی می دانند .هنوز هم بعضی
افراد به امید داشتن جسمی سالم مراقبه می کنند و امیدوارند که
به این طریق ســامت و موفقیت را بــه زندگی خود جذب کنند.
علی رغم نوع متفاوت تمرینات و اهداف نهایی ان ،یافته های علمی صفحه 39
مدیتیشن ساختار مغز را تغییر می دهد
اساســی ترین برداشت علم از مدیتیشــن این است که مدیتیشن
می تواند از طریق ســاختار و کارکــرد تغییراتی را در مغز ایجاد کند.
مطالعات انجام شده دهه های اخیر به کرات نشان از بهبود در همه چیز
دارد از حافظه گرفته تا کنترل درد .با این وجود ،پیش از برجسته سازی
این فواید ،الزم است نگاهی بیندازیم به تغییرات کالبدشناختی که به
سوی تغییرات عملی پیش می رود.
نشــان می دهند که بعد از انجام مدیتیشن تغییرات ذهنی و جسمی
قابل توجهی پدید می اید.
تعیین میزان کارایی و درستی مدیتیشن به عنوان یک علم می تواند
مســئله هیجان انگیزی باشد چراکه عقاید شخصی هم در ان دخیل
اســت .این مســئله در مورد وقایعی صدق می کند که منشا ذهنی
دارند و به ســختی قابل رویت و قابل ازمایش هستند .این قضیه برای
مفاهیمی همچون مدیتیشن که موضوع نسبتاً جدیدی است به مراتب
ســخت تر خواهد بود چرا که احتیاج به بررســی دقیق علمی دارد و
روش ها و پروتکل های ان هنوز ناشناخته است .محققان دانشگاه جان
هاپکینز 2مطالعات جامعی روی هزاران مقاله ی دهه های قبل با موضوع
مدیتیشــن انجام دادند که در نهایت به چهــل و هفت مقاله ی برتر
رسیده اند که به طور کامل تاثیرات مدیتیشن را بررسی می کند.
محققین این دانشگاه با بررســی اثار دیگری طرح های مطالعاتی
پیشــرفته ای برای اینده ترسیم کردند .بســیاری از مطالعات اولیه
مدیتیشن با مشکالت گوناگونی مواجه شدند .به این ترتیب نتوانستند
تاثیر درمانی قابل انتظار را داشته باشند ،چون از گروه های نظارتی فاقد
صالحیتی تشکیل شده بوند و به موارد مطالعاتی دیگر اجازه می دادند
که به طور چشم گیری روی اطالعاتشان اثر بگذارد.
با وجود چنین مواردی ،مدیتیشن به عنوان یک مورد مطالعاتی در
دنیای پزشــکی رونق بسیاری گرفت .مبلغان مشهور و قابل احترامی
همچون جان کابات زین 3و بسل ون در کوک 4روان پزشک توانستند
با مشارکت انستیتوهای پزشکی درمان های جایگزینی را وارد پزشکی
غرب کنند.
بافت مغز
سیستم عصبی مرکزی بدن انسان ،که شامل مغز و نخاع است ،از
دو نوع بافت تشکیل شده است :ماده ی خاکستری و ماده ی سفید .به
زبان ساده می توان گفت ،ماده ی خاکستری تماماً از سلول های عصبی
تشکیل شــده که نورون 5نامیده می شود ،در حالی که ماده ی سفید
متشکل از اکسون 6ها است .اکسون ها برجستگی های انگشتی هستند
که تمــام نورون ها را به یکدیگر وصل می کنند .ماده ی خاکســتری
اساساً مسئول پردازش اطالعات مغز است ،درحالی که ماده ی سفید
به انتقال پیام ها کمک می کند.
در گزارش منتشرشــده مطالعات علم عصب و رفتارهای زیستی
ســال ،2014در نتیجه تصویر برداری عصبی از 21مورد مطالعاتی
تحلیلی مقایسه ای صورت گرفت .این مطالعه تغییرات ساختار مغز را
که بر اثر مدیتیشن ایجاد شده بود مورد ارزیابی قرار داد .بررسی های
انجام شده نشان دادند انجام مدیتیشن-حتی برای مدت زمانی محدود
به تقریب اً نیم ساعت در روز طی هشت هفته -می تواند اثر قابل توجهی بر
قسمت های مختلف ماده ی خاکستری بگذارد و موجب ایجاد تغییراتی
در انــدازه بافت مغز شــود .این تغییرات که در انــدازه ی مغز بوجود
7
می اید بخشی از یک پدیده خارق العاده است که نورو پالستیسیتی
خوانده می شود.
نوروپالستیسیتی به توانایی بافت مغز جهت به عهده گرفتن وظایف
هنگام اسیب دیدگی گفته می شود تا بتواند خود را با محیط جدید وفق
دهــد .افزایش حجم بخش های خاصی از مغز می تواند موجب بهبود
عملکردهای متفاوت ان شــود ،در حالی که کاهش حجم بخش های
مشخصی از مغز می تواند موجب کاهش واکنش های نگران کننده و
استرس زا باشد.
ً
نتایج اولیه ی مطالعات ســال 2014تقریبا امید وار کننده است و
مشخص می کند که انجام مدیتیشن فواید مثبتی روی بافت ماده ی
ســفید دارد .تغییرات و اسیب دیدگی بافت سفید مغز می تواند نقش
قابل مالحظه ای در ایجاد ناتوانی ها و بیماری های عروقی سال خوردگان
داشته باشــد .هم زمان با فرسوده شدن ماده ی سفید ،افراد بیشتر در
معرض خطر افسردگی ،مشکالت حرکتی ،ناراحتی های قلبی -عروقی
و اختالالت شناختی خواهند بود .این یافته های اولیه مشخص می کنند
که مدیتیشــن می تواند برای ماده ی سفید عصبی نقشی محافظتی
داشته باشد و به حفظ انسجام مغز در طول فرایند پیری کمک کند.
ادامه دارد...
)1-National Institute of Health (NIH
یکی از شاخه های وزارت بهداشت و خدمات انسانی امریکا
2-Hopkins University
3-Jon Kabat-Zinn
4-Bassel Van der kolk
5-Neurons
6-Axons
انعطاف پذیری عصبی مغز7-Neuroplasticity:
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
39 صفحه 40
اول
تنفس های اگاهانه
مولف :ایدا اللهیاری
دم ه ا و بازدم ها ،موهبت ها ی خداوند
می دانیــد اولین کاری که یک انســان
بالفاصله بعد از به دنیا امدن انجام می دهد،
چیست؟ بله درست است! نفس کشیدن.
پس حتماً می دانید که اخرین کاری هم که
یک انسان دقیقاً پیش از رفتن از این دنیا
انجام می دهد چیســت؟ بله! باز هم نفس
کشــیدن .زندگی هر انسان فاصله ی بین
اولین دم و اخرین بازدم او است .این مسئله
اهمیت دم ه ا و بازدم ها یی را که هر انسان
در هر ثانیه از زندگی ،اگاهانه یا نااگاهانه،
انجــام می دهد به خوبی نشــان می دهد.
اما به راســتی چه چیزی یا چه چیزهایی
نفس کشیدن را ،این دم ه ا و بازدم ه ا را ،با
اهمیت می کند؟
شاید اولین و ساده ترین پاسخ ،اکسیژن
باشــد .یکــی از مهم ترین اهــداف انجام
تنفس ،بدســت اوردن اکســیژن از هوا با
انجام عمل دم و خارج کردن مواد ســمی
از بــدن ،مثل دی اکســیدکربن اضافی ،از
طریق بازدم است .اکســیژن وارد شده به
بدن از راه بینی (یا دهان) از طریق شش ها
وارد جریان خون می شــود و به این ترتیب
در اختیــار تمامی ســلول ها ی بدن قرار
می گیرد و سلول ه ا نیز اکسیژن ورودی را
به همراه غذاهای میل شده و اب ،طی چند
واکنش شــیمیایی به پروتئین ،اسیدهای
امینه و کربوهیــدرات (به عبارتی انرژی)
تبدیل می کنند.
از طرف دیگر ،محصول جانبی واکنش
شــیمیایی مذکور ،دی اکسیدکربن است
که میــزان اضافی ان ،کــه موردنیاز بدن
نیســت ،طی عمل بازدم از طریق شش ها
از بدن خارج می شود .در واقع بدن انسان
به حجمی از دی اکســیدکربن برای ایجاد
تعادل در ترکیب خون نیاز دارد که میزان
ان بر وضعیــت عمومی بــدن تاثیرگذار
اســت .به این ترتیب که در صورت انجام
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تنفس ها ی سریع که به ان تنفس عصبی
نیز گفته می شــود ،سطح دی اکسیدکربن
خون از حد تعــادل کاهش می یابد که به
ایجاد خســتگی ،ســرگیجه و در سطوح
باالتر خشم و ســردرد منجر می گردد .از
طرف دیگر در صــورت انجام تنفس ها ی
بیش از حد ارام ،سطح دی اکسیدکربن در
خون از حد تعــادل افزایش می یابد که از
نشانه ها ی عمومی ان می توان به گیجی و
خواب الودگی اشاره کرد.
اما فواید نفس کشیدن فقط به دریافت
اکســیژن (کســب انرژی) و رها شدن از
دی اکســیدکربن اضافی ختم نمی شــود.
مزیــت مهم دیگر ناشــی از اثرات متقابل
1
سیستم تنفسی و سیستم عصبی خودکار
بدن بر یکدیگر می باشد .رابطه ی این دو به
یک خیابان دوطرفه تشبیه شده است .به
عبارتی با کنترل تنفس ه ا می توان سیستم
عصبی خودکار را کنترل نمود و با کنترل
سیســتم عصبی خودکار نیــز می توان بر
روی تنفس ه ا تاثیر گذاشت .در اینجا الزم
اســت قدری در خصوص سیستم عصبی
خودکار بدن صحبت کنیم .سیستم عصبی
خودکار ،مسئول عملکردهای غیرارادی و
حیاتی بدن مانند ضربان قلب ،ســوخت و
ســاز ،تنفس و هضم می باشد .به عبارتی
اعمالی که هر روز و بدون نیاز به کنترل ما
انجام می شوند .این سیستم عصبی شامل
2
دو بخش است؛ سیستم عصبی سمپاتیک
و سیســتم عصبــی پاراســمپاتیک،3که
تحت تاثیر تغییرات روحی و بدنی انســان
قرار دارند و با فعال شــدن یکی ،دیگری
غیرفعال می گردد.
سیســتم عصبی ســمپاتیک ،عموماً با
اســترس فعال می گردد و بــدن را برای
مبــارزه امــاده می کند .بــه عبارتی ،این
سیستم عصبی یک مکانیسم بقا است که
با فعال شدن ان ،ضربان قلب و فشارخون
افزایش می یابد ،تنفس ه ا تند می شــوند و
به اصطالح ،بدن برای جنگ و گریز 4اماده
می شود .برعکس ان نیز صادق است؛ انجام
تنفس ها ی ســریع و منقطــع باعث فعال
شدن سیستم عصبی سمپاتیک شده و این
سیستم با تصور اینکه خطری در راه است،
با تولید هورمون هایی بدن را اماده ی مبارزه
می نماید که از نتایج ان می توان به ایجاد
استرس ،اضطراب و خشم اشاره نمود.
سیســتم عصبی پاراسمپاتیک مسئول
ایجاد ارامش در بدن اســت .فعال شــدن
این سیســتم باعث کاهــش ضربان قلب،
فشارخون و ارام شدن تنفس ه ا می گردد و
5
به اصطالح بدن را برای استراحت و هضم
اماده می نمایــد .تنفس ها ی ارام و عمیق
این سیستم عصبی را فعال نموده و مغز با
تصور اینکه همه چیز در امن و امان است،
به اعضای بدن دســتور رهایی و استراحت
می دهد .به همین دلیل اســت که وقتی
عصبانی یا مضطرب می شوید و ضربان قلب
تند می شود ،می توانید با انجام تنفس ها ی
عمیق اگاهانه مغز را متقاعد نمایید
ارام و
ِ
که هیچ مســئله ی نگران کننده ای وجود
ندارد .حتــی اگر واقعاً ان مســئله وجود
داشته باشد.
اما چطور می توان این کار را انجام داد؟
هــر چند عمل تنفس مانند ضربان قلب و
هضم غذا از فرایندهای سیســتم عصبی
خودکار بدن انسان محسوب می شود ،یعنی
شما نیازی ندارید برای نفس کشیدن ،فکر
کنید و ایــن عمل به صــورت خودکار و
بدون نیاز بــه تفکر اگاهانه اتفاق می افتد،
اما برخالف ضربان قلــب یا هضم غذا که
فقط عده ی اندکی می توانند انه ا را کنترل
نمایند ،شما می توانید با یادگیری کنترل
تنفس و انجــام تنفس ها ی اگاهانه ،اثرات
ان را در متعــادل و منظم نمودن عملکرد
سیســتم عصبی خودکار مشاهده نمایید.
یکی از ساده ترین نتایج ان ،فائق امدن بر
استرس ها ،اضطراب ه ا و خشم می باشد.
اما در یوگا توجه به عمل تنفس به یک
دلیل دیگر نیز صورت می گیرد؛ کمک به
جاری شدن ازادانه ی نیروی حیات یا نفس
(پرانا )6در سرتاسر کانال ها ی انرژی موجود
در بدن (نادی ها .)7گفته می شود نادی ها ،
شــبکه گســترده ای از کانال ها ی انرژی
کل یکپارچه
هستند که هر فرد را به یک ِ
تبدیل می کنند و عموماً به رودخانه ها یی در صفحه 41
بدن تشبیه می شوند که در این رودخانه ه ا
نیروی حیات (پرانــا) جریان دارد .با انجام
تنفس هــا ی کارا و جاری شــدن پرانا در
سرتاسر بدن و باز شدن مسیر نادی ها ،دو
نادی اصلی (ایدا 8و پینگاال )9که در سمت
چپ و راست ستون فقرات پیچیده شده اند
نیز در تعادل قرار گرفته و منجر به جاری
شدن پرانا در نادی مرکزی (سوشومنا،)10
که جایگاه ان از انتهای ستون فقرات تا تاج
سر می باشــد ،می گردد و شاید ساده ترین
نتیجه ی ان اگاهی از درون و رســیدن به
ارامش درونی است.
تمــام انچــه کــه در خصــوص فواید
تنفس ها ی اگاهانه در باال گفته شــد ،به
خودی خود بسیار حیاتی و مهم می باشند.
اما هدف اصلی من از صحبت در خصوص
تنفس ها ی اگاهانه ،فراهــم اوردن امکان
قدم گذاشتن در مسیر اگاهی برای کسانی
اســت که راه رفتن در این مسیر را رویای
خود ســاخته اند .وارد شدن به این مسیر،
از طریق تنفس ها ی اگاهانــه ،از انجا که
برای انســان قابل لمس می باشد ،یکی از
ساده ترین راه ه ا به حساب می اید .دقیق تر
بگویم ،زندگی سرشار است از اعمالی که ما
هر روز به صورت عادت گونه ،بدون کنترل
و بــدون اگاهی انجام می دهیــم؛ دیدن،
شــنیدن ،بوکردن ،تکان دادن دســت ها ،
حرکت پاها ،نفس کشیدن و . ...ما تبدیل
به ماشــین ها یی شده ایم که بدون هرگونه
تالشی برای کنترل اگاهانه ی اعمال خود و
بدون توجه به احساسات درونی خود ،فقط
در حال هدف گذاری مادی و فراهم اوردن
امکان رســیدن به ان هدف هستیم .البته
دور از انصاف است اگر نگویم ،ما در این راه
بســیار خوب و حرفه ای عمل می کنیم .ما
انسان ها ،به کوچکترین واکنش ها ی درون
یک اتم اگاه شــده ایم .ما مدعی تسلط بر
زمین تا فراز اسمان ه ا هستیم.
اما ،چرا هنوز نتوانســته ایم بر تضادها و
تناقض ها ی درونی خود اگاه شــویم؟ چرا
درون انســان پیشــرفته امروزی سرشار
است از استرس ،اضطراب و خشم؟ پاسخ
ساده ی من این است؛ چون حاضر نیستیم
برای درون خود سرمایه گذاری کنیم .شاید
فقط به این علت که این نوع سرمایه گذاری
فاقد سود مادی است .اما چه چیزی باالتر
از ارامش درونی؟! متاســفانه باید بگویم،
همانطور که ما انســان ه ا تا درگیر بیماری
نشویم ،قدر عافیت را نمی دانیم .تا درگیر
استرس و اضطراب هم نشویم ،قدر ارامش
و اســایش درونی را درک نخواهیم کرد.
منظــورم از ارامش درونــی به هیچ وجه
رسیدن به سطح باالی تعالی و طی نمودن
مراحل باالی عرفان نیست .راستش من هم
ن مفاهیم ندارم .منظورم
سررشــته ای از ا
اگاهی از فکرها ،اندیشــه ها ،اســترس ها ،
نگرانی ها ،ناراحتی ها ،دلخوری ه ا و به طور
کلی احساسات درونی مان ،شناخت ان ه ا و
احترام گذاشتن به ان ه ا است.
همانطور که قب ً
ال اشــاره کــردم ،انجام
تنفس هــا ی اگاهانه از این جهت که برای
انسان ملموس اســت ،یکی از ساده ترین
راه ه ا برای ورود به مسیر اگاهی محسوب
می شــود .این در حالی است که بسیاری
از انســان ه ا از نحوه ی تنفــس خود اگاه
نیســتند .اخرین باری که اگاهانه تنفسی
ارام و عمیق انجام داده اید ،چه زمانی بوده
است؟ نگران نباشید .من هم جزء افرادی
بوده ام که به این امر توجهی نداشته ام .البته
علت ان می تواند ناشــی از خودکار بودن
عملکرد سیستم تنفسی باشد که انسان به
طور عادی نیازی برای توجه کردن به ان
در خود نمی بیند .این عدم توجه ،منجر به
ایجاد الگوهای تنفسی نادرستی شده است.
شاید این الگوهای تنفسی نادرست به نوعی
دستاورد دنیای مدرن هم محسوب شود.
در دنیای مدرن همه چیز به سرعت پیش
می رود .انگار همه چیز و همه کس در حال
دویدن و درصدد پیشــی گرفتن هستند.
انســان ه ا نیز برای اینکــه از قافله عقب
نمانند ،انگار مدام بدون توجه به خودشان
و اطرافشان تنها در حال دویدن می باشند.
در این ماراتن زندگــی ،خیلی از دونده ها
تنها روی نقطــه پایان تمرکز کرده اند و با
تمام وجود و بدون توجه به نحوه ی تنفس
خود ،فقط می دوند .عموماً این افراد کسانی
هستند که قبل از رسیدن به نقطه ی پایان
از نفس خواهند افتاد .در عوض افرادی که
با اگاهی از نحوه ی تنفس خود ،کنترل ان
و برنامه ریزی برای ان می دوند ،کســانی
هستند که به نقطه ی پایان خواهند رسید.
اینکــه می گویم اکثر افــراد از نحوه ی
تنفس خود اگاه نیســتند ،علت ان دقیقاً
همان الگوی تنفســی اســت که در باال
اشــاره کردم .دم و بازدم ها ی نااگاهانه که
عموماً منجر به تنفس ها ی سریع ،منقطع،
کوتاه و سطحی می شوند .به عبارتی ،اکثر
انسان ه ا از ظرفیت شش ها ی خود به طور
کامل اســتفاده نمی کنند .این یعنی عدم
انجــام بهینه عمل نفس کشــیدن و عدم
امکان استفاده از انرژی اضافی ناشی از ان
در زندگی.
اگر شما یکی از ان انسان ها یی هستید
که اکنون متوجه شده اید کام ً
ال نااگاهانه،
کوتاه ،منقطع ،ســطحی و یا سریع تنفس
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
41 صفحه 42
می کنید ،شــاید از شنیدن این مطلب که
ظرفیت شــش ها ی یک انسان با تمرین و
ممارست قابلیت افزایش هم دارد ،ناراحت
شــوید که چرا تاکنون متوجه این مطلب
نشــده اید .اما همیشه فرصت برای جبران
وجود دارد .همان طور که قب ً
ال اشــاره شد،
هر چند ما عمل تنفــس کردن را به طور
نااگاهانه انجــام می دهیم ،خبر خوب این
است که هر کسی می تواند کنترل کردن
نحوه ی تنفس خود را بیاموزد.
و خبر خوب و شــگفت اور دیگر اینکه،
عمیــق اگاهانه در طی
تنفس ها ی ارام و
ِ
زمان سیستم عصبی را شرطی کرده و بعد
از مدتی سیستم عصبی این نوع تنفس ها
را به عنوان تنفس ها ی عادی می پذیرد که
این امر منجر به متعادل شدن تنفس ها ی
نااگاهانه نیز می گردد.
با تمام چیزهایی که گفته شد ،شاید با
خودتان فکر کنید که دیگر وقت ان است
که مــن هم انجام تنفس هــای اگاهانه را
شروع کنم .در واقع من برای همین تصمیم
گرفتم این مطلب را بنویسم .چون خودم
در سن سی ســالگی متوجه شدم که من
اص ً
ال نفس نمی کشم!
ان اوایــل که در حــال اموختن انجام
اسانای یوگا 11بودم ،متوجه شدم که وقتی
در حــال انجام یک حرکت هســتم ،اص ً
ال
نفس نمی کشم .وقتی مربی اعالم می کرد
که نفس هــا ی خود را حبس نکنید ،اوایل
با خودم می گفتم ،مگر می شــود با حبس
تنفس حرکــت را انجــام داد؟! اما وقتی
اگاهی ام را سمت تنفسم می اوردم ،متوجه
می شــدم که بله! من هم زمــان با انجام
حرکات یوگا نمی توانم نفس بکشم.
چون این مسئله برایم خیلی عجیب به
نظر می رسید و از انجایی که انسان سمجی
هستم و می بایســت از چیزی که فکرم را
مشغول کرده در کمترین زمان ممکن سر در
بیاورم ،تصمیم گرفتم تنفس ها ی خود را در
شرایط مختلف زندگی ام مورد بررسی قرار
دهم .بنابراین در شرایط مختلف ،نحوه ی
تنفس ها ی خود را مشــاهده می کردم .در
حال کارکــردن ،صحبت کردن ،راه رفتن،
رانندگی ،یوگا کردن و . ...و درنهایت متوجه
ان حقیقت تلخ و شــوکه کننده شدم .من
تقریباً نفس نمی کشــیدم .انقــدر کوتاه،
منقطع ،سطحی و تندتند نفس می کشیدم
که به نظرم هم ردیف با نفس نکشیدن بود.
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ان زمان بود که بعد از مطالعاتی که انجام
دادم ،دلیل اصلی خیلی از مشــکالتم ،از
جمله سردردهای متوالی و عدم توانایی ام
در کنترل استرس ه ا و اضطراب ها ی خود
را متوجه شدم .اینجا نقطه ی عطف زندگی
من بود؛ من در سی سالگی تصمیم گرفتم
دوباره نفس کشیدن را بیاموزم.
هر چقــدر از شــرکت در کالس یوگا
بیشتر می گذشــت ،اطالعات بیشتری در
خصــوص نحوه ی تنفس کــردن خود به
دست می اوردم .مث ً
ال متوجه شدم که بیش
از سه ثانیه نمی توانم دم عمیق انجام دهم.
اما بازدم عمیق را به نســبت دم راحت تر
انجام می دادم یا در حین انجام اســاناهای
یــوگا نمی توانم نفس هــای ارام و عمیق
ی خود را به سمت
انجام دهم و وقتی اگاه
تنفس هایم معطــوف نمی کردم ،نااگاهانه
نفس خود را حبس می نمودم .هرچه بیشتر
توجه می کردم ،بیشتر اگاه می شدم .شروع
کردم به انجام تمرین های تنفسی اگاهانه ی
ســاده ای که از اساتید مجرب یوگای خود
اموخته بودم و در این راه کمکم می کردند
و بعد از مدت نه چنــدان کوتاهی ،اثرات
توجه به نحوه ی نفس کشیدن یا به عبارتی
تنفس هــای اگاهانه و ســایر تمرین های
ی من پدیدار شد.
تنفسی در زندگ
من کسی بودم که همیشه ته دلم بدون
هیچ گونه دلیلی شــور می زد .من کسی
بــودم که پیش از هر اتفــاق مهمی قلبم
انگار توی دهنم می زد .من کسی بودم که
در زمان ســال تحویل گریه می کردم .من
کسی بودم که در زمان صحبت کردن در
جمع احســاس خفگی می کردم .اما دیگر
اثری از ان دل شــوره ه ا نمی دیدم .قبل از
هر اتفــاق مهم زندگی ام می توانســتم به
خودم بگویم «تو می توانی» .دیگر در زمان
سال تحویل می توانستم احساسات خود را
کنترل نمایم .دیگر وقتی در جمع صحبت
می کردم مضطرب نمی شــدم .راحت تر به
خودم و احساســاتم فکر و توجه می کردم.
نمی گویم این ه ا همه فقــط به این دلیل
س اگاهانه را اموختم ،چرا که
است که تنف
مطمئنم انجام تمرین های جسمی یوگا و
همچنین مراقبــه در این راه کمک کننده
بودند ،اما با قاطعیــت می توانم بگویم که
س اگاهانه و انجام نفس های
یاد گرفتن تنف
ارام و عمیــق در زمان مناســب ،یکی از
اصلی ترین دالیل در مسیری که طی کردم
محسوب می شوند.
1-Automatic nervous system
)2-Sympathetic nervous system (SNS
)3-Parasympathetic nervous system (PNS
4-Fight or Flight
5-Rest and Digest
6-Prana
7-Nadis
8-Ida
9-Pingala
10-Sushumna
11-Asana صفحه 43
پرانایاما؛ تسکینی برای اعصاب
خسته و پرورش نشاط درون
کریستال فنتون
برگردان :واحد ترجمه
تنفس شــما دریچه ای به سوی جریان
پرانرژی جاری درون شــما است .تنفس
سطحی و سخت ،مانند ان چه طی ورزش
شــدید تجربه می کنید ،نشانگر سیستم
عصبی فعال شده و برافروخته ی سمپاتیک
است (همان سیستم واکنش ستیز -گریز -
بر جای ماندن) .از طرف دیگر تنفس عمیق
و ارام ،از نوعی که در شاواســانا یا نشستن
در مراقبه تجربه می کنید ،واکنش سیستم
عصبی پاراســمپاتیک را فعال و فرد را در
وضعیت ارامش «پذیرش و استراحت» نگه
می دارد .اگر دمای باال و حرارت تابســتان
شــما را گرمازده و بی حال کرده ،تمرینات
پرانایاما می تواند مانند داروی حیات بخش
عمــل کنــد و تعــادل و ارامــش را به
شما بازگرداند.
قبل از شروع
دقایقــی را صرف بررســی خود کنید.
بی حرکــت بنشــینید و بــدون قضاوت
خودتان را مشاهده کنید .ببینید که در هر
دم و بازدم چه حســی دارید .چه حرکات
فیزیکی در بدنتان در حال وقوع اســت و
چه احســاس هایی را تجربــه می کنید؟
ســپس نفس خود را کامل داخل و خارج
کنید و به بدن خود اجازه دهید که به طور
کامل دی اکسید کربن در حال خروج را با
اکسیژنی که تاز ه وارد شده جایگزین کند.
این باعث می شــود که شما روی لحظه ی
حال تمرکز کنید و از مزایای کامل تمرینات
خنک کننده ی پرانایاما بهره مند شوید .این
تنفس ها کمک می کننــد گرمای اضافی
حاصل از ورزش های چالشی و پرتکاپو و یا
اساناهای باتحرک زیاد را ازاد و ان را برای
بدن سودمند کنید.
تنفس شیتالی یا شیتکاری
برای انجام پرانایامــای خنک کننده ی
شیتالی ،دو طرف زبان را به سمت یکدیگر
باال بیاورید تا به شــکل حرف Uانگلیسی
دراید .نفس خــود را از میان ان طوری به
داخل بکشید که انگار هوا را از داخل نی به
درون می مکید .از بینی بازدم را رها کنید.
این چرخه را هشــت تا ده بار تکرار کنید.
اگر قادر به گرد کردن زبان نیستید ،پرانایاما
شــیتکاری را تمرین کنید :لب ها را از هم
باز کرده و دندان هــای فک باال و پائین را
به ارامی روی هــم قرار دهید .درحالی که
زبان در پشت دندان ها در حالت شناور قرار
گرفته ،از شکاف بین دندان ها دم را داخل
کنید .ممکن اســت در حیــن دم صدای
هیس مانندی ایجاد شود .از بینی بازدم را
رها کنید .تمرین را برای هشت تا ده چرخه
تکرار کنید.
تنفس چاندرا بدانا
این تکنیک تنفسی -که به نام تنفس
ماه نامیده می شــود -با ارتعاشات و امواج
ارام بخــش و رو به درون مــاه در ارتباط
اســت و در تقابل با انــرژی رو به بیرون و
گرم کننده ی خورشیدی است .بنابراین در
حرارت و گرمای شــدید تابستان شما را
به تعادل کامل می رساند .با شست دست
راست سوراخ بینی سمت راست را بگیرید
و با سوراخ بینی ســمت چپ دم بگیرید
و باال تنه را از هوا پر کنید .هر دو ســوراخ
بینی خود را ببندید و برای دو تا سه شماره
نفس را نگهدارید .سوراخ بینی راست را ازاد
کرده و به ارامی بازدم را رها کنید( .تنها از
ســوراخ بینی چپ دم بگیرید و از سوراخ
بینی راست بازدم را رها کنید ).این چرخه
را دوازده بار تکرار کنید.
تنفس نادی شودانا
این تکنیک انرژی شما را متعادل می کند،
ارامش به همراه می اورد و هوشیاری شما
را باال می ببرد .انگشــت کوچک و انگشت
حلقه ی خود را به کف دســت بچسبانید.
با انگشــت نشــانه و میانه انگشت شست
را رو بــه باال بگیرید .دســت چپ خود را
روی ران رها کنید .به ارامی دو انگشــت
کشیده شــده خود را برای مسدود کردن
ســوراخ بینی چپ به کار بگیرید و تا چهار
شماره از سوراخ بینی راست دم بگیرید .با
فشار شســت راست سوراخ بینی راست را
بسته و با ازاد کردن سوراخ بینی چپ بازدم
را با چهار شماره رها کنید .از سوراخ چپ با
چهار شماره دم بگیرید .سپس سوراخ بینی
چپ را بســته ،سوراخ بینی راست را باز و
با چهار شــماره بازدم را از ان خارج کنید.
این چرخه را چهار تا شش بار تکرار کنید.
کریستال فنتون مربی یوگا و خبرنگار است .او به شاگردانی
در همه سطوح و حتی مبتدی با تاکید روی هم ترازی
صحیح ،ذهن اگاهی و هماهنگی تنفس با حرکات اموزش
می دهد .برای اطالعات بیشتر می توانید به
Crystalfenton.contently.com
مراجعه کنیــد ویا کانال اینســتاگرام او را دنبال کنید.
Instagram@ct912
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
43 صفحه 44
یوگا تراپی
اکوا یوگا در دوران بارداری
نویسنده :کامال نیر
برگردان :ناهید موسوی
درست 24سال پیش در استخر اب گرم بیمارستانی در انگلستان
پسر بزرگم را به دنیا اوردم .در انگلستان زایمان یا کار در این مراکز
رایج است %18 .مادران باردار برای زایمان به این مکان ها می ایند.
در واقع تجربه این محیط ابی برای من کمی متفاوت شروع شد:
«تــوی توالت» .انقباضات من کمی زودتر از حد معمول اتفاق افتاد
درست زمانی که ماما برای صرف چای من را تنها گذاشت .در ان
زمان چون از شرایط خودم خجالت می کشیدم به اتاق دیگری رفتم
که استراحت کنم .انجا زنان دیگری بودند که انها هم مثل من هنوز
اماده ی به دنیا اوردن نوزادشان نبودند .کمی اکسیژن گرفتم .فشار
سیم و پد دستگاه مخصوصی را که به پشت و کمرم وصل بود حس
می کردم .پزشکی ان اطراف نبود .کیسه ابم ناگهان پاره شده بود اما
نمی خواستم مثل بچه ها جیغ وداد راه بیاندازم .ازطرفی به من گفته
بودند که ان قدر بزرگ شده ام که شرایط را درک کنم.
به محض ورود به اســتخر زایمان در حالــت صندلی یوگا قرار
گرفتم .به مدد تمرین های یــوگا در دوران بارداری بارها وضعیت
جنگجو و صندلی را تمرین کرده بودم .دقایقی بعد ماما پســرم را
روی شکمم گذاشت و به من لبخند زد.
اب همیشــه برایم موضوع جالبی بــود .حالتی مانند در اغوش
کشیده شدن که باعث شناور ماندن می شود ،همان ویژگی معروف
به هیدواستاتیک.
تقریبا دو دهه است که مربی یوگا در اب هستم .به نظر من اب
بستر مناسبی برای خانم های باردار بخصوص در سه ماهه ی دوم و
سوم بارداری است .اب می تواند دردها و مشکالت انها را کم کند.
مشکالتی مانند:
• ورم اندام تحتانی
• کمردرد
• درد سینه ها
• اضطراب
• کم خوابی
• احساس سنگینی
• سوء هاضمه
• تحریک پذیری
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چنانچه اسانا و تمارین ارام تنی به ان اضافه شود روش مناسبی
برای ارامش مــادر و کودک خواهد بود .ورود به اب محرک حس
عمیقی است و مانند یک ماســاژ سطحی عمل می کند از سویی
می تواند پوست را نیز ابرسانی کند.
در امریکا چیزی حــدود %30زنان روش ســزارین را انتخاب
می کنند و به عقیده ی من انها تنها به دلیل ترس این کار می کنند.
پس از دو دهه تمارین اکوا یوگا و اموزش ان به زنان باردار متوجه
شــدم برای برخی اموزش یوگا بیشتر جنبه تمرین فیزیکی دارد
تا معنوی .این دیدی اســت که پزشــکان دارند .انها زنان باردار را
برای تمرین و کاهش درد و مشکالت پیش از زایمان به ما معرفی
می کنند .این تفاوت نگاه من و پزشــکان است .هر چند می توان
گفت بســیاری از عالیم و مشــکالت در این دوران با تمرین اسانا
مرتفع خواهد شد.
باید بگویم تنفس در یوگا مســتقیماً با چاکرای موالدهارا 1که
محل ان حدودا ً در انتهای دنبالچه است مرتبط می شود .این چاکرا
مرتبط با زمین و عناصر مشابه ان در بدن [مثل سیستم استخوانی]
اســت .برای به جریان انداختن انــرژی در موالدهارا روی اپانا وایو
کار می کنیــم که عامل جابجایی و تحرک درونی اســت .اپانا وایو
با احســاس ترس و بی ثباتی در ارتباط است بنابراین اگر با زمین
متصل شــود می تواند این احســاس را تخلیه کند .این مسئله در
پاکسازی حس اضطراب و نگرانی مادران باردار کمک کننده است.
رابطه انرژیک با کف پا در اب برای هاتا یوگا کمی مشکل تر از ارتباط
با کف دست خواهد بود .کشش و انبساط های درون اب این مشکل
را جبران می کند که خود عامل مثبتی است برای دوران بارداری.
بچه در درون رحم رشد می کند و پس از ان برای تجربه ی درس ها
و فرصت های زندگی پا به دنیای وسیع تری می گذارد .اولین مراحل
رشــد غیرمادی او در همین دوران بارداری اســت و این تجربه ی
مشترک مادر و کودک از دنیای کارماها است.
از نظر «شری گراویتی »3این دوران سخت ترین دوران اموزشی
کودک اســت و نتیجه زمانی روشن می شود که کودک پا به دنیا
می گذارد .بهتر اســت برای این دوران یک جدول طراحی کنید تا
تغییرات و تمایالت فرزندتان را بررسی کنید این جدول در تربیت
هوشمندانه ی او به شما کمک خواهد کرد.
زایمان می تواند یک تجربه ی معنوی باشــد .اما خوداگاهی در
این راه در بطن ذهن و جان ما نهفته است .از انجایی که بدن زنان
باردار مدام درحال تغییر و تحول اســت استراحت کردن برایشان
دشوار است .دردهای عجیب و افکار مزاحم
می تواننــد به درون الیه هــای وجودی فرد
رســوخ کنند و فرد را مضطرب و پریشــان
کنند.
جز در مــواردی که فرد از بــودن در اب
احساس خوشــایندی ندارد در سایر مواقع
تجربه ی تمریــن در اب در کاهش این االم
موثر است و فرد را برای زایمان اماده می کند.
در دوران ویکتوریایی نیز پزشکان تفرج در
ســاحل را برای افراد به عنوان درمان توصیه
می کردند .مــا تجربه ی تفریــح در چنین
مکان هایــی را داریم .رنــگ اب به تنهایی صفحه 45
احســاس ارامش دارد (بیشــتر افراد رنگ ابی را مرتبط با حس
ارامش می دانند).
با وجود اینکه امروزه موسســات یوگا در غرب زیادند اما یافتن
مکانی که مناســب تمرین در دوران پیش از زایمان باشــد بدلیل
هزینه ی باالی احداث ان دشــوار است .بنابراین شاید به سختی
بتوان کالســی یافت که مناسب ســطح امادگی فرد باشد (جالب
اســت بدانید برخی افراد یوگا را بــرای اولین بار در دوران بارداری
تجربه می کنند ).با ایــن وجود می توان از یک کالس یوگا در اب
سطح عمومی کار را شروع کرد ولو اینکه شما تنها فرد باردار گروه
باشــید می توانید زیر نظر مربی با کمی حذف و اضافه تمرین ها را
بخوبی انجام دهید.
فرد پس از ورود به اســتخر متوجه می شود که انجام حرکاتی
مانند جنگجوی 4 2برای او امکان پذیر است زیرا اب کمک می کند
کشش بهتری در بدن ایجاد کند و شناور بودن کار را برای او اسان
می کند .پس از ان می توان در اب شــناور بود و دست ها را در دو
طرف باز کرد و تمرین را ادامه داد.
تنفس بخش مهمی از کار بر روی انقباضات بدنی فرد است .یکی
دیگر از مزایای اکوا یوگا این اســت که بدلیل فشار اب بر قفسه ی
سینه تخلیه نفس اسان تر است و فرد می تواند عمیق تر تنفس کند.
این تمارین به قرار گرفتن کودک در کانال مناســب تا زمان تولد
کمک شایانی می کنند.
در نهایت جهت ایجاد حس ارامش و رهایی تکنیک «یوگا نیدرا»5
روش مناســبی برای تخلیه ی استرس خواهد بود .در سه ماهه ی
دوم بارداری به افراد توصیه می شود هر از گاهی بر پهلوی چپ دراز
بکشند و یا در شــب در حین خوابیدن به پهلوی چپ بالشی مان
پای خود قرار دهد تا احســاس ارامــش کند .در اب این وضعیت
در یوگانیدرا و به حالت شــناور بر پشت امکان پذیر است منوط بر
انکه فرد در هوشیاری کامل باشد .مربی ان زمان می تواند با ایجاد
اصوارت توســط کاسه فلزی وارد اب شود و این احساس ارامش را
تشــدید کند .درمان از طریق موسیقی بخش موثر کار است .من
شخصاً عالقه مندم که پدر نوزاد نیز در این هنگام وارد استخر شود
و درمان را کامل کند.
از نظر من وضعیت جنگجو برای ایجاد تعادل در بدن و باز کردن
6
مفصل لگن حالت مفیدی اســت.دیگر اساناها مانند حالت مثلث
و نیمه ی ماه 7نیــز در جای خود برای افزایــش قدرت و انعطاف
موارد مناسبند.
تمرین مراقبه به همراه سرود و تکرار اصوات تجربه ی دلچسب
دیگری برای مادر و کودک خواهد بود .تمامی الیه های بدن انسان
در حین تمرین در اب می توانند شــکوفا شوند بخصوص ان الیه
از بدن که مرتبط است با احساس سعادتمندی و معروف است به
اناناندامایا 8یا الیه سعادتی.
اگر مادری از فرا رسیدن زمان تولد نوزاد مطمئن نیست ،می تواند
هنگامی که ماه کامل اســت درون اب برود .این زمانی اســت که
بیشتر نوزادان متولد می شنوند و ببیند که ایا این کار تغیری در او
ایجاد می کند یا خیر.
پــس از اینکه کامل در اب قرار گرفــت و بدنش اب را به خود
جذب کرد می تواند از اب خارج شــود دوش بگیرد و با اســپری
ویتامین سی و چند قطره روغن اثار کلر را از روی پوست پاک کند
پس از ان یک خوردنی سبک برای خود اماده داشته باشد .پس از
ان می توان از ماســاژ با روغن به سبک ابهیانگا 9لذت برد .در این
روش با اوردن ضرباتی بر روی استخوان های بلند و ماساژ دایره وار
در اطراف مفاصل از مچ تا شانه و گردن را ارام می کنند.
در زیر دستور ساخت اسپری اورده شده است:
• یک فنجان اب معدنی
• یک قاشق چای خوری نمک سدیم اسکوربات
• پنج قطره از روغن گیاهی مورد عالقه تان
پس از تمرین یک خواب خوب در منزل مکمل مناســبی برای
مادر و کودک خواهد بود.
کامال نیر:
کامال یکی از معدود زنانی است که تحولی در
کریا یوگا ایجاد کرده است و مشغول به تدریس
یوگا در چند دهه ی اخیر است .او نویسنده ی
کتاب «یوگای سالمندان» و «کریا یوگا در اب»
است و به اموزش مربیان و پرتوجویان به صورت بین المللی می پردازد.
می توانید با ایمیل زیر با ایشان در ارتباط باشید:
camyoga@gmail.com
6-Trikonasana
7-Ardha Chandrasana
نیام خوشبختی 8-Anandamaya Kosha:
نوعی ماساژ ایورودیک که با در 9-Abhyanga:
نظرگرفتن طبع غالب هر فرد شرایط و یا موادی خاص را برای
.درمان توصیه می کند
1-Muladhara Chakra
جریان انرژی در اندام تحتانی 2-Apana Vayu
3-Sri Gravity
)4-Warrior Pose(Virabhadrasana II
5-Yoga Nidra
منبع AsanaJournal:
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
45 صفحه 46
17راهکار بهبود بحران
میان سالی زمان
برگردان :عطیه عظیمی
امی کاپتا 1بیش از 15ســال است که
در حال نوشتن مقاالت سالمت و شیوه ی
زندگی اســت .کارهای او در وب سایتش
منتشر می شــوند .او همچنین در رابطه
با مواردی که در تخصصش نیســت با یک
متخصــص تغذیه ،پزشــک یا متخصص
سالمتی مصاحبه می کند.
برخی از زنان بین دهــه ی 40و اوایل
دهه ی 50با چالشــی مواجه می شــوند،
چیــزی که از ان به عنــوان «بحران میان
ســالی» یاد می شــود .این اصطالح که در
دهه ی 60ابداع شــد ،به بحران هویت و
اعتماد به نفس اشــاره دارد که می تواند در
میان سالی اتفاق بیافتد .هیچ مدرک تجربی
وجود ندارد که نشان دهد بحران میان سالی
یک پدیــده ی واقعی اســت ،اما تغییرات
بســیار در زندگــی و عوامل اســترس زا
باعث می شــوند افراد وارد بحران عاطفی
میان سالی شوند.
دکتر روبــی لودویــگ ،2روان درمانگر
و نویســنده ی کتاب اکنون بهترین سن
شــما می گوید« :مــا به نوعی بــه دنبال
بحران میان سالی هستیم ».همچنین «این
موضوع نوعی پیش داوری است زیرا ما واقعاً
می توانیم بحران را در تمام مراحل مختلف
زندگی خود تجربــه کنیم .در واقع عنوان
بحران میان سالی برچسبی است که ما ان
را انتخاب می کنیم.
ایــن 17عالمــت احتمالی به شــما
کمــک می کنــد که ایــن بحــران را در
خودتان یا شــخصی که دوســتش دارید،
تشخیص دهید:
.1اضافــه وزن یا الغر شــدن در
این دوره
به گفتــه ی جنیفــر ویکام ،مشــاور
حرفــه ای ،بحران های میان ســالی اغلب
دارای ویژگی های مشــابهی با افسردگی
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
هستند که تغییرات شدید وزن یکی از انها
است .انجمن روان شناسی امریکا افزایش
وزن یــا کاهش وزن را بــه عنوان یکی از
عوامل بحران عاطفی ذکر کرده است.
بــه گفته ی ویکام ،3برخــی از تغییرات
می تواننــد عالئمی معمولــی و عادی در
بحران میان سالی باشــند ،اما اگر شما یا
نزدیکان شما دستخوش تغییر و تحوالت
ناگهانی هستید ،بهتر است به یک درمانگر
و فرد متخصص مراجعه نمایید.
.2بی تفاوتــی و بی عالقگــی در
این دوره
فردی در دوره ی میان ســالی قرار دارد ،
احتمــال دارد ناگهان عالقه یا اشــتیاق
خود را برای چیزهایی که در گذشــته از
انها لــذت می برده از دســت بدهد ،این
می تواند نشــانه ی بحران احساسی باشد.
بی تفاوتی یک الیه ی عمیق تر و پیچیده تر
را به بحران میان سالی اضافه می کند ،زیرا
می تواند بر میزان تمایل فرد برای کمک به
خود یا جستجوی کمک تاثیر بگذارد.
بی تفاوتــی ممکن اســت مســائل را
پیچیده تــر کند .از دســت دادن عالقه به
زندگی می تواند یکی از عالمت های جدی
این دوره از زندگی باشد.
درمانگرهــا در زمان رویارویــی با این
افــراد انها را ،تشــویق می کنند تا هر روز
در مورد اتفاقــات مثبتی که برای انها رخ
داده است ،فکر کنند .رها کردن گذشته و
سپاسگزاری برای هر روز از زندگی و انتظار
اتفاقات مثبت را داشتن از راهکارهای دیگر
برای غلبه بر احســاس بی تفاوتی در این
دوره است.
.3حسادت به دیگران و اطرافیان
گاهــی در این دوره افراد دائماً خود را با
دیگران مقایسه می کنند و به موفقیت های
دیگــران حســادت می کنند .ایــن مورد
برای کســانی که دچار بحران میان سالی
می شوند ،غیر معمول نیست ،به خصوص
هنگامــی که به نقطــه ای از زندگی خود
رسیده اند که احســاس می کنند دیگران
دستاوردهای بیشتری نسبت به انها دارند.
اریکا مک کوردی ،4مشاور ،کسانی را که
در طول بحران میان سالی احساس حسادت
را تجربه می کنند تشــویق می کند تا به
یاد داشــته باشند که افراد تجربیات کام ً
ال
متفاوتی از زندگــی دارند و این تجربیات
است که بر توانایی ها و فرصت های ما برای
موفقیت تاثیر می گذارد.
«گاهی متوجه می شــوید که بیشتر از
انکه به اینده ی خود فکر کنید ،به تجزیه
و تحلیل گذشته ی دیگران می پردازید ،در
ایــن زمان به یاد اورید که دســتاوردهای صفحه 47
درمان ان مصرف دارو ،مدیتیشن و مشاوره
و ارتباط با متخصص است.
.5پرسیدن پرسش های عمیق از
خود در این دوره
یکی از عواملی که نشان دهنده ی بحران
میان ســالی است احساس ناســازگاری با
زندگی اســت .در این دوره فرد به توقف و
مکث و جلو نرفتن تمایل دارد .مدام از خود
می پرسد که ایا در مسیر صحیح قرار دارد یا
نه .به عبارت دیگر ،شروع به ارزیابی جایگاه
خودشان در زندگی می کنند ،جایگاهی که
در زندگی دارند و جایگاهی که باید باشند.
در این دوره به این فکر می افتیم که ایا
رویاهایی که والدینمان در نظر گرفته بودند
دنبال کرده ایم یا اینکه در مسیر زندگی به
کدامیک از انها رسیده ایم.
با این حال ،به خاطر داشــته باشید که
یک دوره ی خوداندیشــی می تواند مثبت
باشد .مطالعه ای در سال 2016از انجمن
روان شناســی انگلیس نشــان داد افرادی
که بحران میان سالی را تجربه می کنند با
تمرکز روی هدف خود در جهان هســتی،
احتماالً برای چالش های خود راه حل های
خالقانه ای پیدا می کنند.
این گونه تفکرات و کنجکاوی می تواند
نکته ای مثبت باشد و افراد میان سال مسلح
به این دانش ،بحران های زندگی در دوره ی
میان سالی را اسان تر تحمل کنند.
دیگران تا حد زیادی براســاس مجموعه
فرصت ها و انتخاب هایی اســت که انجام
داده انــد و کامــ ً
ا متفــاوت از تجربیات،
انتخاب ها و فرصت های شما است».
.4تجربه ی دردهای عمومی در بدن
در این دوره
این مسئله که مشکالت روانی می توانند
منجر به بروز مشــکالت جســمی شوند
واقعیــت دارد و بایــد به ان توجه شــود.
ســردردها و مشکالت گوارشی که به نظر
نمی رسد دلیل جسمی داشته باشند غالباً
با این نوع بحران عاطفی مرتبط هستند.
مث ً
ال نمونه ای از تجربه ی عالئم بیماری
جسمی ،میگرن شدید است .این بیماری به
دلیل استرس هایی که در سنین میان سالی
احســاس می شــود ،عارض می شود و راه
.6تصمیمات عجوالنه
در نتیجه ی تفکرات عمیق ،این امکان
وجــود دارد که شــما نتیجه گیری های
مهمی راجع به وضعیــت زندگی خود به
دست بیاورید ،مانند این که ازدواج شما به
شکلی که انتظار داشتید نیست ،یا زندگی
حرفه ای شما خوب پیش نمی رود .در این
مواقــع این خطر وجود دارد که شــخص
تصمیمات نادرستی بگیرد و به پیامدهای
بلندمــدت و احتمالی این تصمیمات فکر
نکند که اغلب منجر به پشیمانی می شوند.
به عبارتی می تــوان این حالت را دوری از
واقعیت نامید.
.7احســاس می کنید که به ارامی
حافظه ی خود را از دست می دهید.
گاهی زنان به دفتر من می ایند و اظهار
می کننــد که احســاس می کنــم دیوانه
شــده ام ،فراموش می کنم وسایلم را کجا
گذاشــته ام و گاهی فراموش می کنم چرا
وارد یک اتاق شــدم ،زود عصبی می شوم،
فرزندانــم نمی خواهند کنــار من بمانند.
پزشکان اعتقاد دارند این تغییرات ناگهانی
در صفات شخصیتی ممکن است به دلیل
کاهش استروژن باشد ،که می تواند پنج تا
ده سال قبل از یائســگی شروع شود و به
همین دلیل زنان احساس می کنند که وارد
بحران میان سالی شده اند.
درســت اســت که یائســگی یا تغییر
زندگی در دوران میان سالی می تواند بسیار
چالش برانگیز باشد و ممکن است زندگی را
مختل کند اما این روزها کام ً
ال قابل درمان
اســت و اگر این تغییرات در خلق و خوی
شــما قابل توجه باشــد ،به شدت توصیه
می شود با پزشک مشورت کنید.
.8کم خوابی در زمان خواب شب
اگر نیمه ی شب از خواب بیدار می شوید
و ساعت ها به ساعت خیره می شوید ،ممکن
اســت هورمون های شــما مقصر باشند.
پزشــکان معتقدند حتی اگر زنان در این
زمان دوره ی ماهانه داشته باشند ،ممکن
اســت به دلیل کاهش ســطح استروژن و
تستوسترون ،متوجه تغییرات متداولی در
یائسگی شوند.
در حقیقــت ،بنیاد ملی خــواب اظهار
می دارد که کاهش ســطح اســتروژن در
دوران یائسگی می تواند زن را مستعد ابتال
به عوامل محیطی و سایر عوامل کند ،که
ایــن امر می تواند خــواب را مختل کند و
منجر به بی خوابی شود.
.9چشم انداز نامناسبی از اینده
یکــی از چیزهــای شــگفت انگیز در
مورد جوانان این اســت که انها واقعاً فکر
می کنند اینده جایی است که تمام رویاها
به حقیقت می پیوندند .اما این دیدگاه در
دوران میان ســالی تغییر می کند ،بنابراین
اینده لزوماً جایــی که همه این چیزهای
مثبت در ان اتفاق می افتد نیست .در واقع،
اینــده به طور بالقــوه می تواند یک زمان
ترسناک باشد.
یا باور کنید یا نه ،شــاید عاقالنه باشد
که درس زندگی را از جوانان بیست و یک
ساله بگیرید .جوانان در دوران جوانی اینده
را با روشی خوش بینانه تر می بینند و این
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
47 صفحه 48
چیزی است که باید در زندگی میان سالی
به ان فکر کنیم .
.10دائم ًا احساس کسالت می کنید
بی حوصلگــی می توانــد نشــانه ای از
بحران میان سالی باشد .حقیقت این است،
فشارهای بزرگسالی می توانند در این زمان
افراد را به شدت بی حوصله کنند.
یک راه حل ممکــن ،انجام کاری خارج
از روال معمول اســت که می تواند شما را
ســرحال بیاورد .به عنوان مثال ،شــاید از
تماشای برنامه ی اشــپزی لذت می برید،
پس در یــک کالس تزئین کیک ثبت نام
کنیــد .اگر گوش دادن به موســیقی روح
شــما را ارام می کند ،به موســیقی گوش
دهید یا در کنســرت های منطقه شرکت
کنید .همه ی اینهــا می توانند گزینه های
خوبی باشند.
شــباهت هایی بین دوران میان ســالی
و نوجوانــی وجــود دارد ،شــباهت هایی
مثل یادگیــری و درگیر بودن با تجربیات
هیجان انگیز و جدید در زندگی که می تواند
مانع از کســالت و بی حوصلگی در هر دو
دوره ی نوجوانی و میان سالی شود.
.11حس از دست دادن
ایا شما این احساس ناخوشایند را دارید
که چیزی در زندگی شما از بین رفته است
و با این وجود نمی دانید این چیزها دقیقاً
چیست؟ این مشکل را می توان افسردگی
بالینی نامید ،حســی مثل از دست دادن
امال و ارزوها زمانی که گذشــته را با حال
مقایسه می کنید و می ینید در زمان حال
به ارزوهای خود نمی رسید.
در ایــن مرحله از زندگــی ،ما عاقل تر
هستیم و خود را بهتر می شناسیم .بنابراین ،
چه به اهداف خود رسیده ایم یا نه می توان
اهداف تازه ای ایجاد کرد و همیشه امیدی
برای دستیابی به اهداف اینده وجود دارد.
.12نگرانی در مورد ظاهر خود
تمایل به احساس خوب نسبت به ظاهر
یک چیز اســت ،اما ساعت ها خیره شدن
به خود در اینه برای شــمردن خطوط و
چین و چروک های ظاهر شده در صورت
یک بحران می باشــد .بعضــی از افراد در
این ســنین به صورت افراطی به تغییرات
ظاهری خود توجه می کنند و این وسواس
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در افراد مجرد احتماالً نسبت به افرادی که
در روابط متعهدانه هســتند بیشتر است.
احتمــاال این افراد تمایل دارند بیشــتر به
وزن و تناسب خود اهمیت دهند .تغییرات
ظاهری و فیزیکی یک تغییر اجتناب ناپذیر
است اما صرفاً نشــان دهنده ی بدتر شدن
ظاهر افراد در این سنین نیست.
.13متوقف کردن مراقبت از خود
در حالــی که برخــی از زنــان در دوره
میان سالی خود سعی در بهتر کردن ظاهر
خود دارند ،برخی دیگر ممکن است مراقبت
از ســامتی و زیبایی خود را کام ً
ال متوقف
کنند .مردم در این ســنین هرگز نباید از
رســیدگی و مراقبت از خــود غفلت کنند
و در غیراین صــورت افــراد دچــار بحران
میان سالی خواهند شد .البته نیاز نیست که
ظاهر همه مانند بازیگران باشد اما حداقل
می توان با امیدواری به ظاهر و سالمتی خود
رسیدگی کنیم.
.14فکر می کنید پیر شده اید
به ارامی چشــمان خــود را ببندید و از
خودتان این سوال ســاده را بپرسید :چند
ســال دارم؟ اگر خود را بزرگتر از سن خود
می دانید یا خود را «پیرزن» می نامید ،ممکن
است در بحران میان سالی قرار داشته باشید.
احساس سن باالتر ،باعث می شود در مقایسه
با کســانی که دارای نگــرش مطلوب تری
نســبت به پیری هستند ،ســامت روانی
کمتــر و رضایت از زندگــی پایین تری را
تجربه کنید .این احساس منفی ممکن است
از محیطی که در ان زندگی می کنید ،ناشی
شود .بسیاری از خانم ها در سال های میانی
و سالخوردگی خود ،به منظور تقویت شرایط
عاطفی خود ،درک جوانی را در خود پرورش
می دهند و ان را حفظ می کنند.
.15تمایالت جنسی ندارید
اگر اخرین باری را که تمایل به برقراری
ارتباط جنسی داشتید به خاطر نمی اورید،
احتمــاالً هورمون های شــما وارد دوره ی
جدیدی از زندگی می شوند .عدم تمایل به
رابطه ی جنســی در زنان می تواند به دلیل
خشکی واژن و کمبود میل جنسی در زمان
یائسگی باشد .اما امروزه برای مقابله با تمام
این عالئم اعم از درد جنســی ،درمان های
هورمونی و غیرهورمونی وجود دارد.
.16فکر می کنید ســال های خوب
زندگی شما به پایان رسیده است
اعتقاد به این واقعیت که همه ی اتفاقات
شــگفت انگیزی که قرار اســت در طول
زندگی شــما روی دهد قب ً
ال اتفاق افتاده
است و اتفاق جالبی برای اینده وجود ندارد
می تواند نشانه ی این باشد که شما در حالت
بحران هســتید .در این دوره فرد احساس
می کند کــه تنها زمانی که می توانســت
احساس خوشبختی کند ،دوران جوانی او
بوده است و اما این درست نیست! در عین
حال بســیاری از افراد بهترین سن زندگی
خود را با بزرگتر شدن و رسیدن به سنین
میان سالی می گذرانند .زیرا لذت بردن انها
از زندگی ارتباط کمتری با افزایش سن و
ارتباط بیشتری با چگونگی مفهوم رضایت
انها از زندگی دارد .
.17هر روز بد برای شــما معنای
بحران میان سالی را دارد
درســت اســت که یک روانشناس به
نام الیوت ژاک 5در ســال 1965اصطالح
«بحــران میان ســالی» را ابــداع کــرده،
بااین وجود تحقیقات نشــان می دهند که
این به اصطــاح «بحــران» حتی ممکن
اســت واقعاً وجود نداشته باشد .طبق یک
مطالعه ی 25ساله که توسط دانشگاه البرتا
انجام شده است ،وقتی 40ساله می شوید
خوشبختی متوقف نمی شــود .در عوض،
یک مسیر کلی صعودی برای شادی وجود
دارد که در نوجوانان و اوایل دهه ی بیست
ما شروع می شود.
دکتر لودویگ می گوید« :من فکر می کنم
مهم است که ما بحران میان سالی را دوباره
تعریف کنیم و ان را از حالت منفی خارج
کنیم ».زنان میان ســال در قرن بیست و
یکم مانند زنان میان سال در دهه ی 70و
80نیستند .اکنون نگرش انها تغییر کرده
است .زنان در دهه ی 40و 50خود امروز
فرزنــدان خود را قدرتمندتر و بهتر از قبل
تربیت می کنند.
1-Amy Capetta
2-Robi Ludwig
3-Jennifer Wickham
4-Erica McCurdy
5-Elliot Jaques
منبع:
womansday.com صفحه 49
ایا نوشیدن زیاد اب
برای سالمتی مفید است؟
اسانا ژورنال
برگردان :واحد ترجمه
وقتی بچه ها از مدرسه به منزل می رسند،
اولین کاری که انجام می دهند نوشــیدن
مقدار زیادی اب است .این عادت تا سنین
نوجوانــی ادامه پیدا می کنــد .همچنین
در دوران بزرگســالی از طرف متخصصان
تغذیه ،پزشــکان ،کارشناسان سالمت و یا
دوستان این توصیه را می شنویم« :اب زیاد
بنوش ،برای سالمتی مفید است و سموم را
از بدنت خارج می کند ».ولی پیروی از این
توصیه کار درستی نیست زیرا ممکن است
ما هنوز شناخت کافی از وضعیت بدن خود
نداشته باشیم و اطالعاتمان در این زمینه
کامل نشــده باشــد .اگر مطالعات خود را
گســترش دهیم و به دانشی که در طول
هزاران ســال در این زمینه گرداوری شده
رجــوع نماییم درمی یابیم که ســخت در
اشتباه بوده ایم.
امروزه مطالعه متون ایورودایی حقایق
بیشتری را برای ما اشکار می کند .یکی از
مشــکالت بزرگ پزشکی مدرن این است
که یک راه حل واحد را به تمام اشــخاص
پیشــنهاد می دهد ،ان هم بدون توجه به
نوع و ساختار بدنی هر کس و حتی بدون
توجه به اینکه ان شــخص بیمار است یا
ســالم .مردم هم نااگاهانه از گفته ی انها
پیروی می کنند.
حال بیاییــد از دیدگاه دانش ایورودا به
موضوع نوشیدن اب بپردازیم .در معده ی ما
اسیدها و انزیم هایی مخصوص هستند که
عمل هضم غذا را به عهده دارند .در ایورودا
به مجموع این انزیم ها ،اسیدها و شیره ی
معدی «اگنی» یا اتش گوارشی می گویند.
این اتش به خورشــید تشبیه می شود که
در وسط منظومه شمســی قرار دارد و با
نور خود به ســیارات اطراف گرما و انرژی
می دهد ،عالوه براین با بهره گیری از نیروی
جاذبه ســیاره ها را نگه مــی دارد و باعث
می شود در مدار معین خود صحیح حرکت
کنند .اگنی در بدن انسان کار خورشید را
انجام می دهد و ضمن ایجاد سوخت و ساز و
تولید گرما و انرژی در بدن باعث می شود
تمام ارگان ها درست کار کنند .وقتی اگنی
درست کار کند دستگاه گوارش نیز درست
کار می کنــد و در نتیجه بدن و ذهنی ما
سالم و شــاد و پرانرژی می شود .حال اگر
این تعادل دچار به هم ریختگی شود انواع
مشــکالت و بیماری ها پدیدار می شوند.
اتــش نیاز به محافظــت دارد تا خاموش
نشــود .در کتاب باســتانی گیتا ،کریشنا
می گوید :من اتشی هســتم که درون تو
را روشــن می کند .این اتــش را می توان
به دو شــکل تعبیر کرد .یکی نور معنوی
درونی یعنی خداوند و دیگری اگنی یعنی
اتش گوارشــی که باعث حیــات در بدن
انسان می گردد.
بزرگترین دشمن اتش اب است .اتش
با اب خاموش می شــود .نوشیدن بیش از
حــد اب می تواند اگنــی را خاموش کند
هدف یوگا و ایورودا از ابتدا تعالی انســان
بوســیله نیروهای فوق بشری بوده است.
راز این تعالی و تکامل در
هماهنگی با طبیعت نهفته
اســت .این دانش باستانی
مربوط به مذهب و یا منطقه خاصی
نیســت و تمام جهان را بدون هیچ
مرزی دربر می گیرد .اســاس دانش
ایــورودا ،زندگی صحیــح با پیروی
از قوانیــن طبیعت و همگام بودن با
ان است .مطالعه ی متون ایورودایی
مانند«چاکراسامیتا»«،شاسروتاسامیتا»،
«اشتانگاهریدایام» و «اشتانگا سانگرام»
به ما نشان می دهند که نوشیدن مقدار
زیادی اب برای بدن نه تنها مفید نیست
بلکه بسیار مضر است.
اب اکســیر حیات است ولی به شرط
انکه درســت ،به اندازه و به موقع مصرف
شــود در غیر این صورت تبدیل به ســم
می شــود .به این مثال توجه کنید ،وقتی
شــیر اب را باز می کنیــم اب از منبع
حرکــت می کنــد و از صافی ها و
فیلترهای متعددی عبور می کند
تا به شــیر اب برســد .در بدن ما
نیز وقتی اب می نوشــیم اب وارد
روده ها می شود و توسط مویرگ ها
به خون راه پیدا می کند و از طریق خون
وارد کلیه ها می شــود .کلیه ها فیلترهای
بدن هستند و ســموم و امالح ناخالص را
از اب جدا و دفع می کنند و درنهایت اب
تصفیه شــده و مفید را به خون و از انجا
به سراسر بدن منتقل می کنند .نوشیدن
مقدار زیــاد اب تحمیل کردن کار اضافی
به کلیه ها است .این کار باعث می شود از
کلیه ها بیش از حد کار بکشیم و در نتیجه
کلیه ها زودتر از تاریخ انقضای خود فرسوده
گردند و چه بســا دچار بیماری هایی مثل
سندرم کلیه ها شود.
براساس تحقیقاتی که در دانشگاه موناش
استرالیا صورت گرفته ،نظریه ی نوشیدن
هشت لیوان اب در طول روز به کلی مردود
شناخته شده اســت .پرفسور مایکل فرل
استاد دانشگاه موناش اضافه می کند تنها
زمانی که تشنه هستیم باید اب بنوشیم.
نو شــید ن زیاد اب خطر رقیق شدن
اســید معده و سدیم
را در خــون افزایش
می دهد کــه عوارضی
چون سستی ،بی حالی،
تشنج ،تهوع و حتی حالت
کما را در پی دارد.
براســاس دانش ایورودا
باید روز خود را با نوشــیدن
حدود 250میلی لیتر اب گرم
اغاز کنیم .نوشــیدن اب گرم
در شــروع روز به پاک شدن
روده ها و بهبود عمل هضم در
کل روز کمک بسیاری می کند.
همچنین یک تا دو ساعت بعد
از هــر وعده غذایی حدود 100
تا 150میلی لیتر اب بنوشیم .هر
وقت تشنه هســتیم حدود 150
میلی لیتــر اب را جرعه جرعه و
ارام بنوشیم.
از ایــن پس هر کس به
شما گفت مقدار زیادی
اب بنــوش چــون برای
ســامتی ات مفید است،
تمــام مطالب بــاال را برای
او شــرح دهید .یقیناً دیگر این
گفته ی خود را تکرار نخواهد کرد.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
49 صفحه 50
مینیمالیسم ۱چیست و سبک زندگی
یک مینیمالیست چگونه است؟
نویسنده :کیمبرلی زاپاتا
برگردان :شراره محمدحسینی
زندگــی مینیمالیســتی یــا زندگــی
ســاده گرایانه چیز جدیدی نیســت .این
مفهوم که مســتلزم رهایی از تجمالت و
ساده زیســتن است مدت زیادی است که
وجــود دارد .در حقیقــت ،در طول تاریخ
اشــاره های زیادی به مینیمالیســم شده
اســت( .برای مثال بوداییان هزاران سال
است که ازحفظ دارایی های مادی اجتناب
می کنند ).بااین وجود ،تا قبل از قرن بیستم
هنوز به خط فکری تبدیل نشــده بود اما
با شروع این قرن نویســندگان ،عکاسان،
معماران و مهمترین هنرمندان این ایده را
پذیرفتند و ترویج دادند .بر اساس گفته ی
نیویورک تایمز شروع جنبش مینیمالیستی
از دنیای هنر بود.
مینیمالیسم هم مانند تمام جنبش ها با
گذشت زمان تغییر کرده است .اما به لطف
مــاری کوندو و پیدایش جنبش خانه های
کوچک 2مفهوم مینیمالیسم مجددا ً احیا
شده اســت .امروزه مردم سراسر کشور (و
سراسر جهان) در حال درک مفهوم کمتر
غنی تر بــودن هســتند .در اینجا همه ی
چیزهایی که الزم اســت در مورد ســبک
زندگی مینیمالیستی بدانید گرداوری شده
است ،که مزیت بالقوه ی ان دادن نظم به
مسیر زندگی شما است.
تعریــف ســبک زندگــی یک
مینیمالیست تا حدودی روشن است
اگرچه معنای مینیمالیســم برای افراد
مختلف متفاوت اســت ،امــا کیلب بک
متخصص حرفه ای سالمت و بهداشت برند
معتبر میپل هالیستیک 3معتقد است که
همه مینیمالیســت ها یک هدف مشترک
دارنــد .او می گوید« :یک مینیمالیســت
اگاهانه بر انچه مهم است تمرکز می کند.
برای برخی ،این بــه معنای حذف کردن
چیزهایی است که خوشحالشان نمی کند».
یا همانطورکه ماری کندو عنوان می کند «
.4»sparks joyبااین همه اشیا و وسایل تنها
بخشی از معادله هستند.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
موضوعات مرتبط
با این ایده های فضاســازی کمد،
همیشه مرتب بمانید
چک لیست نهایی خانه تکانی بهاری
شما
اســتفانی ســفریان ،مجری پادکست
مینیمالیســت پایدار ،توضیــح می دهد:
«مینیمالیســم یک انتخاب خودخواسته
برای زندگی با حداقل ها اســت .به عنوان
مثال چون من از کمتر داشتن لذت می برم،
خانــه و زندگی خود را عاری از شــلوغی
نگه مــی دارم و ان را در تقویم اجتماعی
خود لحاظ می کنــم ،در نتیجه زمان ازاد
بیشتری برای انجام کارهایی مورد عالقه ام
خواهم داشــت ان هم در کنار کسانی که
دوستشان دارم».
یکیازمهم ترینمزایایمینیمالیسم
زمان است
مزایای زیادی برای زندگی مینیمالیستی
وجود دارد .خرت و پرت کمتر یعنی زمان
کمتری برای تمیز و مرتب کردن وســایل
صرف می شــود و زمان بیشــتری در روز
بــه خانواده و دوســتان اختصــاص داده
می شود .مینیمالیسم به ما امکان می دهد
که بــر اولویت های خود تمرکز کنیم .بک
می گویــد« :بــا حفظ محیطی عــاری از
شــلوغی ،می توانید تمرکز و بازدهی خود
را افزایش و از این طریق اســترس خود را
کاهش دهید .البته این رشد فقط از لحاظ
روانی نیســت ».داربی سکسبی و رنا رپتی
مطالعه ای در سال 2009انجام دادند که
نشــان داد ریخت و پاش می تواند ســطح
هورمون کورتیزول 5و هورمون اســترس
را در شــما افزایش دهد .در نتیجه ،خالی
کردن خانه از وسایل اضافه به شما کمک
می کند ذهن ازادتری داشته باشید.
و البته ،پول
مینیمالیسم همچنین تاثیرات مثبتی
از نظــر مالی برای شــما دارد .ســفاریان
می گوید« :من پول بیشتری در حساب های
بانکی خود دارم چون نسبت به خریدهایم
نکته سنج تر شده ام .به خصوص در مقابل
چیزهایی که دلــم می خواهد و چیزهایی
6
که واقعاً احتیاج دارم ».مشاور مالی ،گورو
ســوز اورمان در تور چشــم انداز اوپرا در
ســال 2020می گوید« :ســامتی زمانی
ایجاد می شــود که همان قدر که از خرج
کردن لذت می برید از پس انداز کردن هم
لذت ببرید».
ایا این ســبک را می پسندید؟ در
اینجــا نکاتی برای نحوه ی شــروع
زندگی مینیمالیســتی گــرداوری
شده است
اسان ترین روش برای شروع زندگی به
سبک مینیمالیستی ارزیابی افراد و وسایل
اطراف شــما است .مونت توضیح می دهد:
«وقتی پای اشیا وسط می اید ،شما باید سه
سوال از خودتان بپرسید ،ایا از ان استفاده
می کنــم؟ ایا دوســتش دارم؟ و ایا به ان
احتیاج دارم؟» اگر مــوردی فاقد هدف یا
اشتیاق باشد ،احتماالً جایی در زندگی شما
ندارد .گرچه ،عمــل کردن به این روش از
صحبت راجع به ان سخت تر است.
از خــودت بپــرس ،ایا از ان اســتفاده
می کنــم؟ ایا دوســتش دارم؟ و ایا به ان
احتیاج دارم؟
قدم هــای کوچک برداریــد .در صورت
لزوم ،لیســت مثبت و منفی درست کنید صفحه 51
و اگر هنوز تصمیــم نگرفته اید که چیزی
را نگهدارید یــا نه ،ان را کنــار بگذارید.
نظم بخشــیدن و چیزهای به دردنخور را
دور ریختن (کنماری )7با گذشــت زمان
اسان تر می شود.
اما در مورد مــردم ،افرادی باید در کنار
شــما باشند که شــما را تشویق کنند ،به
چالش بکشند ،حمایت کنند و باعث شادی
شــما شــوند .لیزا جیکوبز ،وبالگ نویس
و طــراح داخلی با رویکرد انــرژی پایدار،8
می گوید« :مینیمالیسم لزوماً داشتن تعداد
کمی از هر چیز نیست».
البتــه برخی از رابطه هــا را راحت تر از
سایرین می توان قطع کرد .اما برای مثال
اگر یکی از اعضای خانواده ی شــما سمی
باشد ،ممکن است کنار گذاشتن ان سخت
باشد ،اما در این موارد حد و مرز گذاشتن
کلید موفقیت شــما است .شانون توماس،
درمانگر تروما 9و نویسنده ی کتاب «درمان
اسیب های پنهان »10می گوید« :ارتباط خود
را قطع کنید و فقط به طور فیزیکی حضور
داشته باشید ،تا احساساتتان توسط اقدامات
اعضای خانواده جریحه دار نشــود .به عالوه
سعی کنید از دعوا و مشاجره دوری کنید».
ایــا یــک «فهرســت بازبینی»
مینیمالیستی برای خانه وجود دارد؟
اشــیایی وجــود دارنــد کــه همه ی
مینیمالیست ها (و افراد) باید انها را داشته
باشــند به عنوان مثال ،رختخواب ،لباس
و غــذا .بااین وجود محتــوای یک خانه ی
مینیمالیســتی در افراد مختلف متفاوت
خواهــد بود .ســفاریان می گوید« :یکی از
نکته هــای جالب در مورد مینیمالیســم
این اســت که برای همه متفاوت اســت.
به عنوان مثال ،وســایل ضروری برای یک
عکاس با وســایل ضروری برای یک معلم
متفاوت است».
وسایلی را که دارای معنا و هدف هستند
نگهدارید.
بک می گویــد« :اگرچه مینیمالیســم
متناســب با ســبک های مختلف زندگی
نیســت ،اما هدف برای همه این است که
وسایلی را داشته باشند که برای انها هدف
و مفهوم خاصی دارد .ایده ی این سبک این
است که مدام از خود بپرسید ،می دانم که
این وســیله را می خواهم ،اما واقعاً به ان
احتیاح دارم؟»
هرگاه زیادی مواظب وسایلت بودی،
به یاد بیاور که موارد دیگری هم وجود
دارد.
وقتی زندگی مینیمالیســتی را شروع
می کنید ،باید روزانه مینیمالیسم را تمرین
کنید .بااین وجــود ،چرا زمان خود را برای
پاکســازی افراد و وسایل اطراف از زندگی
خود هدر می دهید اگر دوباره می خواهید
جای انها را با چیزهای بی ارزش پر کنید؟
بک ثبت روزانه ی وقایع و تنظیم یک روال
منظم را پیشنهاد می دهد.
او می گویــد« :تبدیــل شــدن به یک
مینیمالیست یک فرایند درونی و بیرونی
است .با یک تقویم شکرگزاری شروع کنید
یا لیســتی از مواردی را که می خواهید به
دست بیاورید تهیه کنید وشروع به بررسی
موارد خارج از لیســت کنید ».ســفاریان
همچنیــن اضافــه می کند« :بهتر اســت
برنامه ی روزانه ی خود را بررســی کنید و
دریابید که کدام بخش از زندگی روزمره ی
خود را می توانید تغییر دهید تا بار خود را
سبک تر کنید».
«ضروری است که برنامه ی خود را ساده
کنید و بــه کارهایی که نباید انجام دهید
بله نگویید .ان هــم فقط به این دلیل که
از نه گفتن احســاس گناه می کنید .فقط
زمانی بله بگویید که واقعاً دوســت دارید
یا مجبورید».
طبیعی اســت که برخی وظایف باید به
انجام برسند و برخی جلسات نمی توانند به
تعویق بیافتند ،این یعنی شما نمی توانید
جلسه ی کاری با رییس خود را لغو کنید
فقط چون دوست ندارید .با این حال ،شما
می توانید (و بهتر است) اسایش خود را در
اولویت قرار دهید.
بــک می گوید« :فرقــی نمی کند زمان
درست کردن صبحانه را نصف کنید یا به
جای اینکه موقع صبحانه خوردن حواستان
به موبایلتان باشد کتاب بخوانید .این شما
هستید که مشخص می کنید چه بخشی از
کارهای روزمره ی شما می تواند ساده شود.
و درنهایت برنامه ی خــود را مطابق با ان
تنظیم می کنید».
-1ساده گرایی یا مینیمالیسم یا کمینه گرایی یا هنر کمینه یا هنر موجز
یک مکتب هنری است که اساس اثار و بیان خود را بر پایه سادگی بیان
و روش های ســاده و خالی از پیچیدگی معمول فلســفی یا شبه فلسفی
بنیان گذاشته است.
-2یک تعریف عمومی از جنبش معمارانه و اجتماعی است که طرفدار
ساده زیستی در خانه های کوچک است.
-3برند معتبری که محصوالت بهداشتی ارگانیک تولید می کند.
-4خانــم Marie Kondoکتابی به این نام دارد که عنوان می کند
هر چیزی را که درون شــما احساس شادی و شعف ایجاد نمی کند دور
بیاندازید.
-۵هورمون کورتیزول توســط غده فوق کلیه (ادرنال) و در پاســخ به
استرس هایی که بر شما وارد می اید ترشح می گردد.
-۶به اموزگاران و راهنمایان دینی در دین های هندوگرایی ،بوداگرایی،
سبک گرایی و جنبش های دینی دیگر گورو گفته می شود .گورو در اصل
همان نقشی را در این دین ها دارد که مرشد در صوفی گری .در دین های
اسیایی ،به گورو به عنوان کانالی برای دریافت فرزانگی نگریسته می شود.
-KonMaring -7متد کنماری یک روش برای مرتب کردن وسایل
اســت که ماریو کندو مبتکر این روش ان را در کتاب خود توضیح داده
است.
ط زیست
-8مبنی بر حفظ محی
-9هر نوع ضربه ،جراحت ،شــوک ٬اسیب و حادثه واردشده بر بدن ،در
علم پزشکی ،تروما ( )Traumaمحسوب می شود.
Healing from Hidden Abuse10
منبع Oprahmag.com:
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
51 صفحه 52
شجاعت کنار
گذاشتن توهم زمان
مصاحبه ای با سوامی کریشناناندا
۱
نسترن صافی
سوامی کریشناناندا ( ۱۹۲۲-۲۰۰۱م ، ).یوگی ،قدیس ،نویسنده
و فیلسوف هندی است .او از جمله برجسته ترین شاگردان سوامی
شیواناندا است .سوامی شیواناندا در ۱۴ژانویه ، ۱۹۴۶او را به مقام
سانیاســی منصوب کرد و سوامی کریشناناندا نام نهاد.کریشناناندا
از ســال ۱۹۶۱تا پایان عمر ریاســت «انجمن زندگی الهی» را بر
عهده داشت .کتاب ها و مقاالت بسیاری در زمینه ی یوگا ،معنویت،
جامعه شناســی و روان شناســی از او به جا مانده اســت .اولین و
مهم ترین کتاب او «ادراک کمال» اســت ،می گویند این کتاب در
چهارده روز به پایان رسیده است .از دیگر کتاب های او می توان به
«درخت زندگی»« ،فلسفه ی زندگی»« ،درس هایی از اوپانیشادها» و
«قلب و روح تمرینات معنوی» اشاره کرد .کریشناندا همچنین مدیر
موسسه ی تحقیقاتی و کمیته ی انتشاراتی شیواناندا بود.
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
سوامی کریشــناناندا (خطاب به اندرو کوهن :)۲افراد زیادی اینجا
نشسته اند و منتظر شنیدن هستند.
اندرو :خوب پیام امروز شجاعت دست شستن از توهم زمان است.
رها کــردن این باور که بین یک فرد و خود واقعی اش ،بین یک فرد
و بقیه ی اجزای هستی فاصله و شکافی وجود دارد .این کار شجاعت
زیاد و اراده ای برای مرگ قطعی و بی قید وشرط در همین لحظه حال
می طلبد .پس پیام من امروز و هر روز و هر لحظه این است که حتی
یک لحظه هم بیشتر صبر نکنید .این پیام من است.
کریشــنا :خیلی کوتاه و مختصر گفتید .لطفاً با جزئیات بیشتر ی
مطلب را باز کنید.
اندرو :بســیار خوب .بسیاری از جستجوگران [حقیقت] با ایمان و
تعصب به این مطلب باور راسخ دارند که زمان طوالنی و سخت کوشی
فراوان الزم است تا فاصله ی بین جایی را که االن هستند و جایی را که
می خواهند باشند پر کنند .درحالی که این باور راسخ که اص ً
ال از اساس
چنین فاصله ای وجود دارد باعث ایجاد توهم جدایی می شود .حال اگر
ما جرات دست شستن از این فاصله را داشته باشیم ،درمی یابیم که
هیچ مکانی برای ایستادن نداریم .هر چقدر هم که جستجو کنیم قادر
نیستیم ســکنی بگزینیم .به هر کجا که نگاه می کنیم ،هیچ چیزی
نمی بینیم .هیچ چیزی نمی بینیم و درعین حال همه چیز را هم زمان
می بینیم .رسیدن به چنین مرحله ای به شجاعت زیادی نیاز دارد .چرا
که اگر بخواهیم در ان سطح بدانیم و ببینیم و در ان ساحت وجودی
قرار بگیریم ،باید بخواهیم که هر فکر ،نظریه و برداشــتی نسبت به
اینکه چه کسی هستیم و یا حقیقت چیست را رها کنیم .برای تحقق
این امر باید بخواهیم که بی قید و شرط بمیریم برای ذات مطلق و باید
بخواهیم که همه چیز -همه چیز و همه چیز و همه چیز -را به ان
و تنها ان ذات یگانه بدهیم؛ حتی ســادانا3ی خود را که از هر چیزی
برایمان عزیزتر و با ارزش تر اســت ،طوری که خالی و لخت شویم ،و
هیچ چیز وهیچ چیز و هیچ چیز نداشته باشیم.
کریشــنا :جمله ای که شــما گفتید بســیار زیبا بود ،ما باید این
فکر را که بین انچه هســتیم و انچه باید باشــیم فاصله وجود دارد
کنار بگذاریم.
اندرو :بله ،زمان.
کریشنا :اه بله به ان زمان می گوییم .ایا فاصله یا زمانی بین انچه
ما هســتیم و باید باشــیم وجود دارد؟ این باور وجود دارد که زمانی
بسیار طوالنی بین این دو حالت وجود دارد .کسی ممکن است بگوید:
«من می خواهم روزی یک فرمان روا بشــوم ،چقدر طول می کشد تا
این ارزو تحقق یابد؟ کســی باور نمی کند کــه این جریان بی زمان
اســت و بدون فاصله .ما ارزو می کنیم که یک فرمان روا شویم .خود
ارزو در فرایند و جریان زمان انجام می شود و چنین به نظر می رسد
که بین موقعیت کنونی و انچه در اینده اتفاق خواهد افتاد فاصله ی
زمانی زیادی وجود دارد .همه ی انچه ما در این دنیا در جستجوی ان
هستیم مشابه لحظه هایی از یک رویا است .چه چیزی در این دنیای
خیالی ارزش و اهمیت دارد؟ در یک رویا کسی ممکن است گدا و فرد
دیگری پادشــاه باشد .اما هر دو از یک ماده ی بی هویت ،انچه که ما
امور خیالی می نامیم ساخته شده اند .اگر شما در خواب و خیال شاه
باشــید و فرد دیگری گدا باشد ،اساساً هیچ تمایز و برتری بین شما
وجود ندارد .هر دو از یک جنس ساخته شده اید .اگر یک فیل داشته
باشیم که از شکر ساخته شده و یک موش که از شکر ساخته شده؛
ایا هیچ تفاوتی بین انها وجود دارد؟ یک فیل شــکری و یک موش صفحه 53
شکری .در واقع یک تفاوت بزرگ دارند ،ولی در کل هیچ فرقی بین
انها وجود ندارد.
این جمله ی کوتاهی که شما گفتید -درباره برداشتن فاصله بین
انچه ما هستیم و انچه باید باشیم به سختی قابل درک است .ما چنان
وابســته به زمان و انقدر به جریان فکر که تنها در قالب زمان اتفاق
می افتد محدود هستیم ،که نمی توانیم درک کنیم که فاصله ای بین
انچه هستیم و انچه باید باشیم وجود ندارد .برای مثال ما موجوداتی
میرا هستیم و می خواهیم نامیرا شویم .چقدر طول می کشد تا میرا
به نامیرا تبدیل شود؟ انچه که می گویند حداقل بر اساس گفته های
کتب مقدس ،ســال های بی شماری از تولدها و مرگ ها .خوشبختانه
یا بدبختانه انچه شــما باید باشید دقیقاً همان چیزی است که االن
هستید .یعنی چیزی که باید باشید درون انچه که االن هستید پنهان
شده است.
شما به خود اعلی و خود سفلی هم اشاره کردید .در بسیاری از ما
خود متعالی و خود پســت تر وجود دارد .انچه که شما هستید خود
پست تر و انچه باید باشید خود متعالی شما است و این هر دو در یک
زمان و در یک مکان وجود دارند .حاال چقدر زمان می برد تا شما خود
پست تر را تعالی بخشــیده و به خود برتر تبدیل کنید؟ شاید کمی
مضحک به نظر بیاید ولی شــبیه فاصله ی بین حماقت و خرد است؛
چقدر حماقت از خرد به دور اســت؟ چند کیلومتر؟ ایا فاصله ی این
دو خیلی زیاد نیست؟
چنین گفته می شــود که «هوش و درایت زیاد به دیوانگی نزدیک
اســت ».اما ایا می توان گفت که هوش سرشــار یا نبوغ از دیوانگی
عمیق تر اســت؟ نبوغ به دلیل کیفیت بی نظیرش متفاوت از شرایط
معمول به نظر می رســد .برای مثال کســی می تواند شبیه البرت
اینشتین فکر کند؟ معادله معروف او E=MC2است ممکن است شما
تا حدودی از ان سردراورید ،اما چیزهایی در ان هست که نمی توان
از ان ســر دراورد .برای مثال در قلمروی بسیار بسیار دورتر از جاذبه
زمین ،جایی که زمان وجود ندارد ،دیگر خبری از گذشــته و حال و
اینده نیست.
در بهاگاواد گیتا ، 4نبرد عظیم ماهابهاراتا 5در شــرف وقوع بود .اما
هنوز حتی اغاز هم نشــده بود .هیچکس دست به سالح نبرده بود.
نور عظیم کیهانی که ما ان را «ویشواروپا »6یا کریشنا 7در هیئت ذات
مطلق می نامیم ،در برابر ارجونا 8ایســتاده بود .او می خواست بگوید،
«من این نبرد را از قبل تمام شده اعالم می کنم .نبرد پایان یافته است.
حال ما تنها یک ابزار هستیم ،کاری که باید انجام می شده قب ً
ال انجام
شده است».
چطور شری کریشنا ،تجسم ذات مطلق ،می تواند به ما بگوید که
انچه هنوز اغاز نشــده از قبل پایان یافته اســت؟ اینها امور متعالی
هســتند چرا که فراتر از محدوده ی زمان می روند .انچه ما را احمق،
نادان ،محدود ،ابله و مضطرب می ســازد وابستگی به زمان است .ایا
کسی زمان را دیده ؟ شما زمان را دیده اید؟
کریشــنا :ایا زمان وجود دارد؟ شما به چیزی باور دارید که وجود
ندارد .چه چیزی باعث می شــود که تصور کنیــد زمان وجود دارد،
وقتی کســی نمی تواند ان را هیچ جایی ببیند؟ حداقل شما فضا را
می توانید به عنوان یک گستره ی وسیع درک کنید .اما می توانید زمان
را ببینیــد؟ و با این وجود زمان همه ی دنیا را تحت تاثیر قرار داده و
مقید کرده اســت؛ چنان که گفته می شود «سرنوشت شما در دست
زمان است ».چطور می توانید چیزی به نام زمان را بپذیرید وقتی که
با چشــم دیده نمی شود .چطور است که زمان دیده نمی شود؟ دلیل
این امر باید روشن شــود .یک موجود باید قابل مشاهده باشد .مردم
می گویند «هیچ دلیلی برای وجود خدا نیست چون با هیچ ابزار تجربی
یا حسی قابل دیدن و قابل ادراک نیست ».ولی هنوز به زمان باور داریم.
فرض کنید که شما قرار است فردا اعدام شوید .امروز در سر شما
چه می گذرد .روح شــما به لرزه خواهد افتاد و کسی نمی داند چه بر
سر ان می اید .فردا خواهید دانست.
وقتی شــما دارید غرق می شــوید و امیدی به نجات ندارید ،خود
واقعی ظاهر می شود تا ببیند چه می توانید انجام دهید .زمانی که شما
همه چیز را از دست می دهید و کسی حاضر نیست به شما نگاه کند،
قدرت عظیمی در شما شکل می گیرد.
اندرو :پس مشکل اینجاست که برای مردم سخت است که درک
کنند که درحال غرق شدن هستند.
کریشنا :چه کسی باور دارد که فردا اخرین روز زندگی بشر است؟
اندرو :دقیقاً .ایا کسی باور خواهد کرد؟ این که کل دنیا توهم است،
چیزی که مایا 9نامیده می شــود .ایا درست است که ما فردا به درک
حقیقت نائل می شویم؟
اندرو :هیچ کس نمی داند .هیچ کس نمی داند.
کریشنا :کافی است یک زمین لرزه اتفاق بیفتد .چه برسران شاه،
ان فرمان روا و ان مرد ثروتمند می اید؟ چه بالیی سر انها می اید؟ به
شرایط اسفبار بعد از زلزله ی ژاپن نگاه کنید .ولی هیچ کس باور ندارد
که ممکن است فردا این اتفاق دوباره بیفتد.
امروز شما ممکن است نخســت وزیر قدرتمندی باشید و فردا در
حال قدم زدن در کوچه ی پشــتی این ساختمان باشید .من شاهد
ادم های زیادی از این دست بوده ام؛ یک وزیر مهم که کل کشور زیر
سلطه ی قدرت او است ،فردا می اید و اینجا می نشیند.
بنابراین خود برتر ما تنها درون ما نیست ،بلکه خود ما است .ولی ما
به ان اجازه ابراز وجود نمی دهیم و دلیل ان هم حرص و عادات منفی
و حماقت خود پست تر است .خود پست تر ما در جریان زمان گرفتار
شده ،و می خواهد دنیای فانی را فتح کند .هر انچه شما در این دنیا
بخواهید به دست اورید از بین رفتنی است .بدنی هم که برای لذت
جویی از این امورفانی تربیت شده ،خود از بین رفتنی است .فانی در
جستجوی فانی است .این خرد شگفت انگیز انسان است.
اندرو :من گمــان می کنم که این بزرگتریــن چالش جوینده ی
حقیقت است ،دست شستن از زمان ،رها کردن اینده.
کریشنا :چیزی به نام اینده وجود ندارد .در جایی که زمان وجود
نــدارد ،اینده ای هم نخواهد بود .انجا ابدیت اســت .در ابدیت هیچ
دیروز و فردایی نخواهد بود ،فقط اینجا اســت .اگر شما به وجود خدا
قائلید ،خداوند ابدیت است ،پس تصور اینکه امور به چه منوال هستند
غیرممکن است .ذات مطلق متعالی درون قلب های ما در حال رقص
و ترنم است و ما برای مشاهده ی ان سماع نزدیک تر می اییم.
اندرو :سپاسگزارم .در پناه خالق مطلق باشید.
1-Swami Krishnananda
ذات مقدس خداوند فراتر از شکل ها 6-Vishvarupa:
2-Andrew Cohen
و فرم ها
سلوک معنوی3-Sadhana-
نماد معلم معنوی در داستان مذکور 7-Krishna:
کتاب مقدس کشور هند 4-Bhagavad Gita:
نماد مرید در داستان مذکور 8-Arjuna:
توهم 9-Maya-داستان حماسی ادبی کشور هند که در 5-Mahabharata:
کتابی به همین نام به چاپ رسیده است
منبع :
www.dlshq.org
(انجمن زندگی الهی)
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
53 صفحه 54
«با فشــار دادن بــر روی دکمه ی
مکث عادات خود ،می توانید کارهای
اعجاب انگیزی برای سالمت و شادی
خود انجام دهید».
امروز از زمانی که هر نوشــیدنی الکلی
را می نوشیدم 25 ،سال می گذره ،بله من
کام ً
ال به خاطر این موضوع از خودم احساس
رضایت می کنم .یک شب من و دوستانم
بعــد از مدت یک ماه ،قــرار مالقاتی برای
شام گذاشــتیم؛ تصمیم گرفته بودیم که
برای مدت یک ماه لب به نوشیدنی الکلی
نزنیم ،نه برای اینکه مشــکلی با نوشیدن
داشــتیم و یا مشکل پزشکی مانع این کار
شده باشه ،بلکه فقط می خواستیم بعد از
یک ماه که همدیگر را می بینیم ،به عنوان
خوش گذرانی تا می توانیم بنوشیم .ازاین رو
ان شــب فقط ابجو نوشــیدیم .ما به طور
ناگهانــی تصمیم به ترک عــادت گرفته
بودیم ،نه مثل بچه ای که کم کم از شــیر
گرفته می شه و یا اینکه شب ها یک گیالس
کوچک بنوشیم ،به طوری که هم خودمان
عادت کنیم و هم کبدمان عادت کنه .برای
همین همان شب بطری بازکن را در کشو
گذاشتم و اروم گرفتم .نمی خوام بگم که
الکل باقی مانده در بدنم رســوب کرده بود
اما سعی کردم نوشیدن الکل را با چای لیمو
و زنجفیل جایگزین بکنم ،فقط برای اینکه
نکته ای را به خودم ثابت کرده باشم.
معلم یــوگای من فرد فرزانــه ای بود،
بنابراین وقتی گفت کــه هر چیزی فقط
یک عادته و می تونی اون رو بشــکنی ،من
باورش کــردم .خیلی خوب این مطلب رو
درک کــردم؛ قطعــاً اون دروغ نگفته بود،
ولی من بخشــی را که بــه ان اضافه کرد
فراموش کردم ،اینکه ترک عادت واقعاً کار
سختیه .نکته اینه که خیلی زود این مساله
برام شفاف شد و من شروع کردم که حس
بهتری داشته باشــم فقط به خاطر اینکه
من پاک شــده بودم .فکرش را نمی کردم
که حتی نوشیدن یک لیوان در شب ،باعث
بشه که مغزم را هاله ای از غبار در بر بگیره
و وقتی که به این حقیقت پی بردم شــام
خوردن بدون نوشــیدن حتی یک لیوان
شراب که به نظرم لذتبخش بود ،نشانگر ان
بود که من عادتم را شکسته بودم .همه ی
انها عادت بود ،یک الگو که من بدون فکر،
ان را دنبــال می کردم .یــک رفتار که به
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
عادات سخت
نویسنده :مگ جکسون
برگردان :واحد ترجمه
خودم اجازه داده بودم که همراهم باشــه،
فقط به خاطر اینکــه فکر می کردم با اون
بیشتر خوش می گذره .پیش از ان دوست
داشتم فکر کنم که زن حساسی مثل من
می تونه باوری قوی نسبت به مسائل دیگه
هم داشته باشه ،ولی من نتوانسته بودم.
پیدا کردن راه هایی که بتوانیم بهترین
زندگی را داشته باشیم ،یکی از چیزهایی
است که تمرینات یوگا می تونه ما را تشویق
به انجامش کنه .حتی عینکی به ما می ده
که با اون می توانیم خودمان را ببینیم .نه
الزاماً به وسیله ی الگوی بزرگتری از رفتارها صفحه 55
و افکار ،ان هم بر روی تشک باریک تمرین.
بلکه بــا توجه کردن بــه الگوهای ذهنی
خودمون هم زمان انجام اســاناها و هم در
بخش های دیگر زندگی.
به الگوهایتان زمان انجام دادن اســاناها
توجــه کنیــد ،ایــا از چیزهــای جدید
می ترســید؟ چون نگرانید کــه نتوانید از
پس انها بر بیایید؟ ایا انجام انها را سخت
می بینید؟ ایا بیشتر مدت زمانی که روی
تشک یوگا می گذرانید به این فکر می کنید
که مربی می خواهد شما تمرین را به شکلی
عالی انجام دهید به جای انکه حقیقتاً به
این تمرینات نیاز داشته باشید؟
با بدنتان چــه کار می کنید؟ به محض
اینکه کار اشتباهی را انجام می دهید ،بخش
منتقد درونتان گوشزد می کند« :اه ،باشه،
من مطمئنم موقعیت دیگری هم هســت
که انجامش بدهــی ».یا با گریه زخم زبان
می زنه« :وای من چه ادم ناجوری هستم!»
اولین گام برای تغییر هر چیز اگاه بودن
از ان اســت .تشخیص اینکه چه چیزی را
می خواهید تغییر دهید .واقع بین باشید .در
خیلی از مواقع ما نیاز به حمایت داریم ،و
در این لحظه جمعی از دوستان که مایل به
حمایت هستند ،سرو کله شون پیدا می شه.
وقتی بر روی تشک یوگا در حال نشستن
و مدیتیشــن هستید ،شما یک کارشناس
هستید؛ شاید بدون اگاهی این کار را انجام
می دهیــد ولی در نهایــت می خواهید به
احساس حقیقی دست یابید .می خواهید به
ذهنی شفاف برسید و در مرکز درون قرار
بگیریــد ،کاری که برای من خیلی بهتر از
نوشیدن الکل عمل کرده است .مخصوصاً
وقتی که می خواستم با دوستانم باشم در
حالی که با نوشیدن ،قادر به حضور واقعی
نبودم .به خاطر بســپاریم که این تمایالت
می تواند روزانه و یا ساعتی در حال گوشزد
به ما باشــد که چطــور می خواهید کل
زندگیتان با داشتن احساس قدرت زندگی
کنیــد .باید در نظر بگیریم که ایا فقط در
طول 60دقیقــه ی تمرینات یوگا بر روی
تشک ،می توانیم به قدرت و توانایی دست
یابیم و یا اینکه به عنوان یک انسان زندگی
حقیقــی را درک و تجربــه کنیم و در ان
جاری شویم.
به نظرم بهتره که هشــداری بدهم ،ایا
تمرینات یوگا را زیــادی انجام می دهید؟
ایا به شما حس خوبی می دهد و احساس
می کنید که در مسیر درستی قرار دارید؟
باید بدانید که هر چیزی می تواند تبدیل به
عادت شود و فراموش نکنید که عادت ها را
بشکنید .من متوجه شدم که دستاوردهای
ارزشمندی را بر روی تشک تمرین و خارج
از ان در زندگی ام بدســت اوردم .به قول
صوفی ها ،درجات رضایت از خود می تونه
جایی متوقف شه .من دریافتم که دوست
دارم اساناهای بیشتری انجام بدهم ،البته
این بیشــتر نیاز بود تا خواســته .باالخره
می توانم زبان بدنم را بشــنوم که هر روز
به چه چیزی نیــاز داره ،حاال دیگر مدت
بیشتری را در حالت مدیتیشن می نشینم،
همینطور اگاهم که چقــدر از وقتم را در
شــبکه های اجتماعی ســپری می کنم و
چقدر احســاس پوچی می کنم .تمرینات
یــوگا کمــک می کنه که متوجــه درون
شوید ،ببنید که در هر لحظه چه احساسی
دارید ،به چه چیزی فکر می کنید و به این
توجه کنید که همه چیز تنها در لحظه ی
اکنون است.
(دکمــه ی مکث را روی عادت هایتانفشار دهید .به چیزهای مزاحم اگاه باشید.
این به شــما نشان می دهد که بدانید کجا
قرار دارید و چه احساســی دارید .به شما
اجازه می دهد که واقعاً متوجه این موضوع
شوید که به کجا می روید .به عالوه خواسته
و مقصودتان را به شــما یاداوری می کند.
پس از ان دوباره تمرینات بی پایان یوگا را
در زندگی حقیقی ادامه دهید).
منبع:
Reallifeyoga.net/Meg Jackson
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
55 صفحه 56
یوگا و ویروس کرونا
چگونه به خودمان در مقابل ویروس کرونا
کمک کنیم راه کارهایی برای حفظ ارامش و
ن در مواجه با ویروس کرونا
افزایش ایمنی بد
نویسنده :سلین میکونه
۱
برگرفته از وبالگ فرانسوی گرین یوگا
۲
برگردان :ژیال حاتمی
(مترجم زبان های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)
ویروس کرونا و بحران
بحران چیست؟
بحران از کلمه ی « »crisisگرفته شــده کــه به معنی «تصمیم،
قضــاوت» اســت .در دوران بحران ،ما همــواره مجبوریم قضاوت
کنیم و تصمیم بگیریم تا بتوانیم از ان شــرایط خاص عبور کنیم.
بحران به مثابه ی یک نشان گر عمل می کند ،نشانگری برای اصالح
رفتارهایمان .به همین دلیل مهم است که شما با «نئوکورتکس»3
خودتان ارتباط برقرار کنید .جدیدترین الیه ی حافظه ی انسان که
به وسیله ی ان به دنیای اطراف خود مفهموم می بخشد.
هنگامی که ترس بر انسان غلبه می کند ،براساس حافظه ی غریزی
و حافظه ی احساسی عمل می کند .غریزه و احساس و واکنش های
ناشــی از ا نها در مواجهه با ماشــین یا حیوانی که به سمت انسان
می اید کارامد است ،اما در مواجهه با ویروس کرونا که ناموئی است،
نمی توانیم به صورت غریزی یا احساسی عمل کنیم .در این مورد
خاص ،برعکس ،مقاومت انسان در مقابل عوامل اسیب رسان کاهش
پیدا می کند و در نتیجه شما اسیب پذیرتر هم می شوید.
ایده ال ترین حالت این است که شما بین سه حافظه تان (حافظه
غریزی ،حافظه احساسی و حافظه نئوکورتکس) تعادل ایجاد کنید.
حافظه ی نئوکورتکس تصمیم های منطقی اتخاذ می کند ،حافظه
غریزی بقای ما را تضمین می کند و حافظه احساسی ،احساساتمان
را کنترل می کند .هنگامی که توازن و تعادل میان این سه حافظه
برقرار باشد ،ما در ایده ال ترین حالت خودمان قرار داریم و بهترین
تصمیم ها را می گیریم.
برای حفظ ارامش خود و دوری از اســترس ،باید از هرانچه که
باعث اشــفتگی و اضطرار شما می شود ،بپرهیزید .پس به صورت
کام ً
ال اگاهانه انتخاب کنید که خود را در معرض چه اخبار و افرادی
قرار دهید .در واقع ،رسانه ها از میل درونی در رابطه با ترس استفاده
می کنند (انسان از ترس می گریزد و درعین حال برای کسب اگاهی،
به سمت این اخبار کشیده می شود) .بنابراین از گوش دادن مداوم
به اخبار بپرهیزید .داشتن اگاهی خوب است ،اما در حال حاضر ،به
صورت مــداوم خود را در معرض اخبار در مورد ویروس کرونا قرار
دادن ،فقط باعث می شــود که در دریایی از ترس و استرس غرق
شــویم که وجودمان را به مرور زمان تحلیل می برد .این نوع ترس
هم ما را به سمت رفتارهای غیرمنطقی سوق می دهد و هم سطح
ایمنی بدن را به شدت کاهش می دهد.
بنابرایــن ،خود را از اخبــار و افرادی که همــواره در مورد این
بحــران صحبت می کنند ،دور نگه دارید تا روحیه ی مثبت خود را
حفظ کنید.
ارتعاش ویروس هایی مانند ویروس کرونا
براساس فیزیک کوانتوم ،زیربنای این جهان ارتعاش است .اندره
ســیمونتون در این باره تحقیقی انجام داده با داده های علمی نشان
داده هرچه در این جهان وجود دارد ،امواجی از خود ساطع می کند.
او ثابت کرده است که ویروس ها مانند ترس های ما در اطراف ما با
ارتعاش کم وجود دارند .ازاین رو ویروس در محیطی که هم فرکانس
با ان باشد ،امکان رشد و بروز پیدا می کند .بنابراین ترس دروازه ی
ورود این ویروس به دنیای شما است و به این ترتیب ،انرژی و دنیای
فیزیکی به هم را پیوند می دهد .پس به خاطر داشته باشید که شما
با ترس ویروس را به دنیای خودتان دعوت می کنید.
اگــر افکار منفی ،ترس و اخبار ناخوشــایند در مورد کوید19-
باعث ایجاد اغتشــاش در بندبند ســلول های بدن مان می شــود،
می توانیم ضدحمله انجام دهیم و خود را در افکار مثبت ،روحیه ی
باال ،مدیتیشــن ،شادی و عشــق غرق کنیم تا با وجود درونی مان
هماهنگ باشیم.
خواب و استراحت ،ایمنی بدن را تقویت می کنند
ً
برای تقویت سیستم ایمنی بدن ،خواب و استراحت کامال ضروری
هستند .بنابراین باید به اندازه کافی استراحت کنید .زیرا بدن نیز،
در صورت کمبود خواب و استراحت تحلیل می رود و همین مسئله
باعث کاهش میزان ایمنی بدن در مقابل اســیب ها و بیماری های
مختلف می شود .هنگام استراحت ،بدن سلول ها را بازسازی می کند
و سم های ایجاد شده در اثر فعالیت های روزانه را از بدن می زداید.
ایمنی بدن و کوید19-
ن به جای توجه
اصلی ترین دیدگاه یوگا «مشــاهده ی دنیای درو
صرف به دنیای بیرون» اســت .البته این به این معنا نیست که در
این دوران بحرانی «ویروس کرونا» از رفتارهای پیشــگیرانه ی سالم
غفلت کنیم .قطعاً باید پیشگیری های الزم را انجام دهیم ،دست ها
را مرتب با اب و صابون بشوییم ،فاصله اجتماعی را رعایت کنیم و
تا حدامکان خودمان را در معرض خطر قرار ندهیم و به توصیه های
استرس زیاد سیستم ایمنی بدن را فلج می کند
متخصصان در این باره توجه کنیم.
اما این رفتارها ،با اینکه کام ً
باید اســترس تان را کنترل کنیــد .ابتدا به ارائه ی لیســتی از
ال ضروری هستند ،به دنیای بیرون
روش های کنترل استرس می پردازم:
وجودمان مربوط هستند و برای تقویت ایمنی مان ناکافی اند.
تنفس دیافراگمیبراساس اموزه های یوگا ،درون ما ،اصلی ترین بخش زندگی مان
مدیتیشناست که باید مرکز توجه مان باشد .ایمنی بدن مان به سطح استرس
انجام حرکات یوگاو تغذیه مان وابســته اســت .بنابراین باید بــه روش های مختلف،
فعالیت بدنیاسترس مان را کنترل کنیم.
ارتباط با طبیعتویروس کوید 19-و ترس
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 57
افتاب گرفتن خوردن مواد غذایی سالمشاید بهتر است به جای تقویت سیستم ایمنی بگوییم که اجازه
دهید سیســتم ایمنی بدن براســاس ماهیت خود عمل کند .زیرا
رفتارهای غیرطبیعی ما در موقعیت های بحرانی ،فقط باعث تغییر
روند طبیعی سیستم بدن مان می شود.
عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن ما به دو عنصر وضعیت تغذیه
و دفع سموم بدن بستگی دارد .در صورتی که سلول های بدن ،انچه
را که نیاز دارد ،به میزان کافی دریافت کند ،به صورت صحیح عمل
کرده و در مقابل بیماری ها مقاومت می کند.
نقش یوگا در تقویت ایمنی بدن
پاکسازی بدن برای سالمت مان و تقویت سیستم ایمنی بدن مان
ضروری است.
براساس طب ایورودا ،شستشوی روزانه مخارج بینی با اب نمک
ولرم بسیار موثر اســت .برای این کار ،بهتر است که اب هم دمای
بدن باشد و توصیه می شود از نمک دریایی بدون هیچ گونه افزودنی
استفاده کنید.
با این کار ،مجاری تنفســی و سینوس ها را تمیز می کنید و در
نتیجه ایمنی بدن را تقویت می کنید.
هضم و دفع خوب نیز در حفظ سالمت و باال نگه داشتن سیستم
ایمنی بدن بسیار اهمیت دارد .بنابراین باید ماهیچه های شکمی را
تقویــت کنید تا در صورت تنبلی کبد ،معده و روده ها ،عمل هضم
و دفع به درســتی انجام شــود .زیرا ماهیچه های شکم ،نه تنها در
سیستم گردش خون نقش مهمی دارند بلکه ،به عملیات دفع نیز
کمک زیادی می کنند .برای تقویت ماهیچه های شکمی ،حرکات
زیر را توصیه می کنم:
در حالت نشسته یا ایستاده ،با تمام قدرت بازدم انجام دهید ،بهطوری که شکم منقبض شود.
در حالت ایســتاده ،پاها را باز کنید ،به سمت جلو خم شویدو دســت ها را محکم بر روی ران ها قرار داده و شکم تان را منقبض
کنید .نفس خود را تا زمانی که می توانید نگه دارید ،حبس کنید.
این کار را سه بار به صورت متناوب انجام دهید .هر بار ،چند ثانیه
به بدن تان استراحت دهید.
خود را از این سیر قهقرایی برهانم .به خودم استراحت کامل دادم،
بعد از ســه هفته ،دوباره ســامت خود را بدون هیچ گونه عوارض
جانبی بازیافتم .انجام حرکات یوگا که باالتر اشاره کردم ،مدیتیشن
و پاکســازی در این مدت بســیار موثر بود .در صورتی که به این
ویروس مبتال شده اید ،به شما توصیه اکید می کنم که با انجام یوگا،
ابتدا درون خودتان را ارام کنید ،مطمئن باشید که بدن تان نیز در
ادامه شفا می یابد.
حرکات یوگا برای تقویت سیستم ایمنی
به مکانیســم دفاعی بدن در برابــر بیماری ها و عوامل خارجی،
سیســتم ایمنی بدن گفته می شــود .در حقیقت ،دو نوع سیستم
ایمنی وجود دارد :ذاتی و اکتسابی.
در این مقاله ،مجال پرداختن به انها به تفصیل وجود ندارد ،اما
باید خاطر نشان کنم که یوگا به تقویت هر دو نوع سیستم ایمنی
کمک می کند که البته برای رســیدن بــه این هدف ،انجام مرتب
(روزانه) اساناها ،بخصوص اساناهای مذکور ،ضروری است.
انجام اســاناهای یوگا ،به دو دلیل اصلی باعث تقویت سیستم
ایمنی بدن به صورت کام ً
ال طبیعی می شود:
سطح ترشح هورمون های استرس را کاهش می دهد. از طریق انجام تنفس های صحیح و عمیق ،شــش ها دستگاهلنفاوی را که وظیفه ی ان ،سم زدایی از بدن است تحریک می کنند.
ازان جا که یوگا به ســم زدایی بدن کمک می کند ،التهاب های
مزمن نیز کاهش پیدا می کنند .در نتیجه ،سیستم التهابی به طور
دائم درگیر نخواهد بود و بنابراین در صورت نیاز ،مث ً
ال به هنگام ابتال
به ویروس کوید 19-یا موارد مشابه ،موثرتر عمل می کند.
حرکات یوگای معکوس تاثیر بیشتری بر تقویت سیستم
ایمنی بدن دارند
در واقع ،به خاطر تاثیر نیروی جاذبه ی زمین ،حین انجام حرکات
معکــوس جریان جذب و انتقال چربــی و جذب اب میان بافتی و
تغذیه نسوج اسان تر می شود .غدد لنفاوی فوقانی (گردن و زیربغل)
خون و اب بیشتری دریافت می کنند و غدد لنفاوی تحتانی (شکم
و کشاله ران ها) نیز کمی تخلیه می شوند .به همین دلیل ،کارایی
بهتری خواهند داشت.
برای حفظ سالمت نایژه ها ،حرکاتی که در حالت پشت به زمین
انجام می شوند و ستون فقرات مانند یک نگه دارنده عمل می کند،
تجربه ی شخصی من در رابطه با ویروس کرونا و یوگا
گمان می کنم که من نیز به ویروس کرونا مبتال شدم ،البته ان مفید هستند.
حرکت ســوپتا بادهاکوناسانا به شارژ عمیق بدن کمک می کند.
موقع ،هنوز تست کرونا رایج نبود ،از طرف دیگر ،به ان اندازه بیمار
نبودم که نیازی به بستری شدن داشته باشم .اما به مدت دوهفته،
به شــدت ســرفه می کردم ،تب منقطع داشتم و خستگی مفرط
احساس می کردم.
به نظر من این اتفاقی نبود .هنگامی که بیمار شــدم ،احساس
خستگی شــدیدی می کردم .همان طور که پیشــتر اشاره کردم،
استراحت برای تقویت سیستم ایمنی ضروری است.
در این مدت ،به شــدت کم اشتها شده بودم و حس چشایی ام را
از دســت داده بودم به طوری که روزها ،فقط به خوردن یکی دوتا
میوه اکتفا می کردم .یک روز ،هنگامی که دوش می گرفتم ،از این
وضعیت خود ســخت براشفته شدم و تصمیم گرفتم کاری کنم و
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
57 صفحه 58
حرکت ماریچیاسانا یک :این حرکت یک حرکت پیچشی رو
حرکت ســوپتا ویراســانا به اســتراحت مغز و ارام کردن بدن
به جلو است که باعث ارامش روح و کشیدگی ستون فقرات می شود
کمک می کند.
و در واقع به عنوان ماساژ پشت محسوب می شود.
در صورت درگیر شدن شش ها و نایژه ها که یکی از عالئم
ابتال به ویروس کرونا اســت ،انجام حرکات زیر را به شما
توصیه می کنم:
فقــط حرکاتی را که مخصوص بازکردن عضالت بدن هســتند
انجــام دهید .در واقع ،عارضه های مربوط به شــش ها باعث ایجاد
حرکت ماریچیاسانا سه :این حرکت باعث تقویت و بازسازی
درد می شــوند ،بنابراین فقط باید حرکات نرمی را که برای شــما
عمیق بدن می شود.
امکان پذیر هستند انجام دهید.
نکته :در صورتی که تب دارید ،فقط حرکت پرانایامای خوابیده
و مدیتیشن و در نهایت حرکاتی را که در تصاویر باال اشاره کرده ام
انجام دهید .زیرا انجام حرکات سخت ،باعث باال رفتن تب می شود.
همان طور که قب ً
ال اشاره کردم ،براساس طب ایورودا ،عفونت های
ویروسی در اثر وجود سموم زیاد در بدن به وجود می ایند ،بنابراین
هضم ناقص باعث انباشــتگی این سموم می شود ،به همین دلیل،
انجام حرکات پیچشی که ماهیچه های شکمی را به ارامی می فشرند
و ماساژ می دهند ،برای عملکرد بهتر هضم موثرند.
حرکت بهارادواج اسانا به کمک صندلی :این حرکت پیچشی
نشســته ،اندام های شــکمی را تحریک کرده و به صورت عمیق
سم زدایی نموده و سیستم عصبی را ارام می کند.
حرکات یوگا برای تقویت سیســتم ایمنی بدن و کاهش
سطح استرس
اگر زمان کافی دارید و از قبل با یوگا اشنایی دارید ،انجام حرکات
زیر برای شما بسیار سودمند است:
قبــل از انجام حرکات زیر ،ابتدا بــدن را با حرکات رو به جلو و
سر مانند حرکت ادوموکا شوان اسانا (سگ سرپایین) و یا حرکت
ســوریا ناماسکار (سالم بر خورشــید) گرم کنید .این دو حرکت،
عالوه بر تقویت سیستم گردش خون و اکسیژن به بهبود عملکرد
سینوس ها نیز کمک می کنند .بعد از گرم کردن بدن ،حرکات زیر را
حرکت جاتهارا پریوارتاسانا (حرکت پیچشی شکم) :این انجام دهید:
-1سیرشاسانا :ایــن حرکت برای ارامش فکری ،ایجاد تعادل
حرکت به ستون فقرات استراحت و انرژی بیشتری به بدن می دهد.
در سیستم هورمونی و سیستم ایمنی بدن مفید است .اما در نظر
داشته باشــید در صورتی که مبتدی هستید ،این حرکت را فقط
زیر نظر مربی انجام دهید .این حرکت به افرادی که از گردن درد،
مشکالت قلبی ،فشار باال ،ناشــنوایی (حتی جزئی) ،وزوز گوش و
مشکالت چشــمی رنج می برند توصیه نمی شود .همچنین هنگام
عادت ماهیانه به هیچ عنوان این حرکت را انجام ندهید.
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 59
-5ادو موکا سوخاسانا :در این حرکت پاها را روی هم قرار
داده و به سمت جلو خم می شوید.
-2ساروانگاسانا :این حرکت را به عنوان مادر همه حرکت های
-6ویپاریتا کارانی :پاها به دیوار تکیه کرده و زیر باسن متکایی
یوگا می شناسند .انجام این حرکت ،بدن را از نظر فیزیکی ،فکری و
احساسی به تعادل می رساند .عالوه براین مغز را تازه و ارام می کند .قرار دهید ،این حرکت انعطاف بدن ،واکنش های شیمیایی بدن و
سیستم عصبی را تقویت می کند.
-3هاالسانا :این حرکت بخصوص برای بی خوابی مفید است.
همانطور که قب ً
ال اشــاره کردم ،تمام حرکات که بدن در حالت
سیســتم عصبی بدن را ارام می کند ،ایمنی بدن و متابولیســم را
افزایــش می دهــد و دســتگاه هاضمــه را تقویــت می کنــد .معکوس قرار می گیرد ،باعث تغذیه ی غدد ،افزایش کارایی گردش
خون و تعادل متابولیسم بدن می شود.
-7شاواسانا :این حرکت پایانی ،از مهم ترین حرکات یوگا است
که برای ارام کردن بدن توصیه می شود.
-4ستوباندها ساروانگاسانا :این حرکت انعطاف بدن را بیشتر
کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت و چاکرای قلب را باز می کند.
1-Celine Miconnet
2-blog.green-yoga.fr/
تاریخ انتشار 7 ،اوریل 2020
3-
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
59 صفحه 60
یک وعده غذای گیاهی
تهیه و تنظیم :شیمال خان
اردور گوجه و ریحان
مواد الزم :گوجه گیالسی 500گرم
پنیر کم چرب یا پنیر گیاهی (وگان)
برگ ریحان تازه یک پیمانه
روغن زیتون یک چهارم پیمانه
سرکه بالزامیک دو قاشق غذاخوری
نمک و فلفل به مقدار الزم
گردوی تازه و زیتون برای تزئین
طرز تهیه :گوجه های گیالســی را از وســط به دو قسمت تقسیم
می کنیم .پنیر را به قطعات کوچک مکعبی برش می زنیم .سپس
هــر مکعب پنیر را به همراه یک برگ ریحان میان دو برش گوجه
قرار می دهیــم و انها را با خالل دندان بــه هم متصل می کنیم.
گوجه های اماده شده را روی سینی کنار هم می چینیم .برای تزئین
اطراف انها از گردو و زیتون و برگ ریحان استفاده می کنیم .روغن
زیتون ،ســرکه بالزامیک ،نمک و فلفل را در کاسه ای می ریزیم و
با یکدیگر مخلوط می کنیم .ســپس انها را روی محتویات سینی
اضافه می کنیم.
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
سوشی گیاهی با کلم
مواد الزم :شوید خرد شده 100گرم
برنج دو پیمانه
گشنیزنیم کیلو
باقال یک پیمانه
شنبلیله 300گرم
سیر 10حبه
پیاز درشت دو عدد
فلفل قرمز یک قاشق چای خوری
تمبر هندی یک پیمانه
کلم سفید یک عدد
شکر قهوه ای و نمک و زردچوبه و روغن و سرکه سفید به مقدار الزم
طرز تهیه :پیاز را نگینی خرد می کنیم و در روغن تفت می دهیم .ســپس
سیر رنده شده ،نمک ،زردچوبه و فلفل را به ان اضافه می کنیم و در حالی که
انها را مخلوط می کنیم تفت می دهیم .شنبلیله و گشنیزها را خرد می کنیم
و به پیاز داغ اضافه می کنیم .اب تمبر هندی را که از شب قبل در یک لیوان
اب خیس کرده ایم از صافی عبور می دهیم و با کمی نمک و شــکرقهوه ای
روی حرارت مالیم می گذاریم تا اب ان تبخیر و غلیظ شــود .برنج و باقال و
شــوید را مانند باقالپلو دم می کنیم .برگ های کلم را با اب جوش و کمی
سرکه می جوشانیم تا نرم شوند .سپس برگ ها را پهن و باقال پلو را روی انها
می ریزیم و پیازداغ را در بین ان قرار می دهیم .برگ ها را می پیچانیم و برش
می زنیم .از تمبر هندی به عنوان سس روی سوشی ها استفاده می کنیم.
ساالد سبزیجات تابستانی مجلسی
مواد الزم :پیازچه خردشده یک پیمانه
خیار قلمی دو عدد حلقه شده
هویج رنده شده یک پیمانه
خیار شور رنده شده یک پیمانه
قارچ ورقه شده یک پیمانه
ساقه کرفس خردشده یک پیمانه
گل کلم ریز خردشده یک پیمانه
گوجه فرنگی ریز یک پیمانه
تربچه ریز حلقه شده نصف پیمانه
جعفری ریزشده یک پیمانه
طرز تهیه :تمام ســبزیجات باال را روی سینی کنار هم می چینیم .سپس
دو حبه ســیر ،دو قاشق غذاخوری اب لیموترش تازه ،یک قاشق غذاخوری
سرکه ســیب ،یک قاشق غذاخوری عسل ،یک قاشق غذاخوری ماست کم
چرب یا ماست وگان و یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را با کمی نمک و
فلفل درون مخلوط کن می ریزیم و خوب مخلوط می کنیم و برای سس روی
ساالد استفاده می کنیم.
اسموتی هندوانه و کیوی
مواد الزم :هندوانه بدون هسته دو پیمانه
کیوی پوست کنده شده دو عدد
اب سیب یک پیمانه
یخ یک پیمانه
عسل یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه :تمام مواد باال را درون مخلوط کن می ریزیم و مخلوط می کنیم.
سپس اسموتی را در لیوان ها می ریزیم و برای تزئین ان ازبرش های کیوی یا
برگ های نعنای تازه استفاده می کنیم.
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
61 صفحه 62
هفت مزیت یوگا در مدرسه
نویسندگان :بتانی باتزر ،1لیزا فلین
2
برگردان :مریم عرفانی فر
تحقیقــات جدیــد نشــان می دهنــد که
امــوزش یوگا در مدرســه بــه دانش اموزان
کمک می کند احســاس بهتری داشته باشند
و نمره های بهتری کســب کننــد .در یکی از
مدارس دس موینس در ایووا یوگا بخشــی از
برنامه ی روزانه ی مدارس است .هر روز صبح،
همه ی کالس هــا روز را با بحث «خوب باش»
در مورد موضوعاتی مانند قدردانی ،شــهروند
خوب ،صلح طلب بودن و خواب کافی شــروع
می کنند .تنفس ،اساناهای یوگا و یک مراقبه ی
اگاهانه ی ذهن به دانش اموزان کمک می کند
تا توجه خــود را به لحظه ی حال جلب کنند
و انها را برای یادگیــری درباره ی زمان اماده
کنند .بعد از ناهار المپ ها کم نور می شــوند و
موسیقی مالیمی پخش می شود .دانش اموزان
ده دقیقه برای استراحت و فعالیت هایی مانند
خاطره نویســی ،رنگ امیزی یا گوش دادن به
داستانی ارامش بخش زمان دارند .معلمان حتی
در اوقات دیگر روز نیز از یوگا استفاده می کنند
و همگی موافق هستند که این زمان ارزشمند
است .یکی از معلمان می گوید« :تمرینات یوگا
در طــول روز مانند ضربــه زدن به دکمه ی
تنظیم مجدد برای همه ی ما اســت تا دوباره
به تدریس ادامه دهیم ».با تمرینات یوگا نمرات
دانش امــوزان بیش از هجــده درصد افزایش
و تعــداد دانش اموزانی که به دفتر مدرســه
نمی رفتند کاهش یافته است .تنها این مدرسه
نیست که از یوگا استفاده می کند بلکه مدارس
در سراسر کشور ،از سانفرانسیسکو تا دی سی،
در کالس درس یوگا می کنند .دانش اموزان،
معلمان و والدین اثار بســیار مثبتی را گزارش
می دهند .اما ایا تحقیقــات از تجربیات ان ها
حمایت می کند؟ از برنامه های یوگا در مدارس
چه انتظاری می توان داشت؟
ً
یــوگا در مدرســه نســبتا جدید اســت،
بااین حال میزان مطالعات در این زمینه ،زیاد
و امیدوارکننــده اســت .در اینجا هفت روش
وجــود دارد که ادغام یوگا در مدارس می تواند
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از دانش اموزان و معلمان پشــتیبانی کند و به
مدارس کمک کند تا بســیاری از چالش های
اموزشی روز را برطرف کنند.
.1تنظیم احساسات
بــرای موفقیت دانش اموزان در مدرســه و
زندگی مهارت های خودتنظیمی بســیار مهم
اســت :توانایی نظارت و انطباق رفتار ،توجه و
احساس نشــان دادن در پاسخ به نشانه های
درونی ،محیط و بازخــورد دیگران .تحقیقات
نشان می دهند که انجام یوگا در مدرسه ممکن
است به نفع خود دانش امو زان باشد.
به عنوان مثال ،یک ازمایش کنترل شده ی
تصادفی از 37دانش اموز دبیرســتانی نشان
داد که انجام 40دقیقه یوگا به مدت ســه بار
در هفته برای 16هفته ،در مقایسه با شرکت
در کالس اموزش استاندارد تربیت بدنی ()PE
توانایی انها را به میزان قابل توجهی در تنظیم
احساسات خود بهبود بخشیده است.
عالوه بر ایــن مطالعه روی 142دانش اموز
کالس ششــم نشــان داد کســانی که چهار
دقیقه اگاهانه یوگا انجام دادند در مقایســه با
دیگر دانش اموزان که تمرینات اگاهانه ی یوگا
نداشتند بهتر می توانستند احساسات خود را
تنظیم کنند.
.2موفقیت در دانشگاه
بیشــتر مدارس از موفقیت در دانشــگاه،
به عنوان معیاری مهم برای موفقیت دانش اموز
اســتفاده می کنند .متاســفانه ،بســیاری از
دانش اموزان برای رســیدن به نمرات خوب یا
حفظ انها بســیار تالش می کنند .این مسئله
ممکن اســت ان ها را به سمت ترک تحصیل
بکشاند .اما تحقیقات نشان می دهند که یوگا
می تواند توجــه و حافظه را بهبود بخشــد و
استرس ناشی از تحصیل و موفقیت در دانشگاه
را کاهش دهد.
یوگا در مدرســه تاثیر مثبتی روی نمرات
دانش اموزان نیز دارد .به عنوان مثال ،در یک
مطالعه به طور تصادفی 112دانش اموز انتخاب
شــدند .یک گروه دوبار در هفته و به میزان 45
دقیقه در کالس یــوگا و گروه دیگر در کالس
PEشرکت داشتند .نتایج نشان داد گروهی که
در کالس یوگا شــرکت داشتند نمرات بهتری
کسب کردند.
یک ازمایش کنترل شــده ی مشابه دیگر،
95دانش امــوز دبیرســتانی را کــه در یــک
برنامه ی یوگا یــا یک کالس PEاســتاندارد
شرکت داشتند مقایسه کرده است .این مطالعه
نشــان داد دانش اموزانی که در برنامه ی یوگا
شــرکت کرده انــد قادر به حفــظ معدل خود
بودند ،درحالی که دانش امــوزان در گروه PE
در طی برنامه ی 12هفتــه ای با کاهش نمره
مواجه شدند.
یوگا می تواند با ارتقای خود تنظیمی عملکرد
دانشــگاهی را بهبود بخشد که به نوبه ی خود،
می تواند استرس را کاهش دهد ،بنابراین منجر
به افزایش توجه و یادگیری می شود.
.3کاهش اضطراب دانش اموزان
کــودکان و نوجوانان در مدرســه و خانه در
معرض انواع عوامل اســترس زا قرار دارند .این
عوامل اســترس زا می تواند از فشارهای شدید
و مزمن مانند زندگی در فقر یا سوءاســتفاده تا
عوامل استرس زای نسبتاً جزئی مانند اضطراب
امتحان متغیر باشند .نوجوانان مبتال به استرس
کنترل نشده در معرض خطر مشکالت بهداشت
روان و اختالالت اضطرابی هســتند ،به همین
دلیل برخی از محققــان تحقیق کردند که ایا
یوگا در مدرسه ممکن است به کاهش اضطراب،
تنش و استرس کمک کند؟
در یــک ازمایش تصادفی کنترل شــده 97
دانش اموز کالس چهارم و پنجم حضور داشتند،
برخی دانش اموزان ملزم به شرکت در برنامه ی
45دقیقــه ای یوگای در چهار روز هفته بودند.
طی حضــور دانش اموزان در مدرســه ،دوازده
هفته یوگای اگاهانه منجر به کاهش چشمگیر
پاسخ های مشکل ساز دانش اموزان به استرس،
مانند تجربه ی افکار منفی تکراری و احساسات
شدید و ناگهانی شد.
بررسی برنامه ی کالس های درس یوگا ،نشان
داد ،گروهــی از دانش اموزان کالس دوم که به
مدت نیم ســاعت در هفته یوگا تمرین کردند
در مقایسه با قبل کاهش معنی داری در میزان
کورتیزول نشــان دادند .کورتیزول در بزاق ما
منجر به افزایش استرس می شود و کورتیزولی
که در نتیجه عوامل استرس زا ایجاد شده است
ممکن است برای سالمت روان و جسم ما مضر
باشــد .این مطالعه نشــان می دهد که یوگا در
مدرسه اضطراب را کم می کند .مطالعه ای روی صفحه 63
49دانش اموز دبیرستانی شهری برای شرکت
در یــک برنامه ی یوگا و ذهن اگاهی به مدت
چند ترم در هفته ،انجام شد و دانش اموزان از
کاهش اضطراب خود خبر دادند .در مطالعه ی
دیگری 51دانش اموز دبیرستانی که تصادفی
انتخاب شــده بودند ،در یــک برنامه ی 10
هفته ای یوگا شــرکت کردنــد .در ادامه این
گروه با گروه PEکه چند بار در هفته ورزش
می کردند مقایسه شدند .این مطالعه نشان داد
که تنش و اضطراب در گروه PEبدتر شده اما
در گروه یوگا بهبود یافته است.
.۴یــوگا در مدرســه ممکــن اســت به
دانش امــوزان در زمینه ی کاهش اســترس
کمک کنــد تا با رویدادهــای منفی زندگی،
مانند مشــکالت در خانه و یــا گرفتن نمره
پاییــن در کالس ،کنار بیایند .به عنوان مثال،
یک ازمایش کنترل شــده ی تصادفی از ۱۵۵
دانش امــوز کالس چهــارم و پنجم صورت
گرفت ،برخی از دانش اموزان به شــرکت در
یک برنامه یوگای هشت هفته ای که برای یک
ساعت در هفته تشکیل شده بود ،ملزم شدند.
این مطالعه نشــان داد کــه برنامه ی یوگا به
دانش اموزان کمک کرد تا اغلب با رویدادهای
دشوار زندگی ،کنار بیایند.
مطالعــه ی دیگــری نشــان داد کــه ۳۰
دانش امــوز ابتدایی و راهنمایــی که در یک
برنامه ی یــوگای ۱۰هفته ای یک بار یا دو بار
در هفته شرکت کردند ،قابلیت انعطاف خود
را بهبود بخشیدند و توانایی مقابله ی موفق با
رویدادهای چالش برانگیز زندگی را به دست
اوردنــد .محققــان نتیجه گرفتنــد که یوگا
می تواند حس کنترل و خودکارایی را با وجود
استرس افزایش دهد و در نتیجه انعطاف پذیری
را بهبود بخشد.
.5دانش اموزان رفتارهای مشکل ساز
کمتری دارند
بیش از ۸۰درصد از نوجوانان بزهکار در طی
ســال تحصیلی گذشته مورد ازار و اذیت قرار
گرفتند .قلــدری می تواند منجر به اثار منفی
متعددی بر دانش اموزان از جمله مشــکالت
عملکرد تحصیلی شود .عالوه بر این رفتارهای
مشــکل مانند قلدری اغلب منجر به تعلیق و
ارجاع انضباطی می شود که به این معنی است
که این دانش اموزان از مطالب مهم درسی نیز
غافل می شوند.
اما تحقیقات نشان می دهند که یوگا ممکن
است در این زمینه به انها کمک کند .به عنوان
مثال ،دانش اموزان کالس ســوم تا پنجم که
در یــک برنامه ی ده هفتــه ای یوگا به مدت
یک ساعت در هفته شرکت کرده بودند ،بعد
از اجــرای برنامه ،زورگویــی دیگران را کمتر
گزارش کردند.
به همین ترتیب ،مطالعــه ای دیگر از 159
دانش اموز کالس ششــم و نهم انجام شــد.
برخی از این دانش اموزان برای نیمســال در
یک برنامه ی سالمتی اجتماعی-عاطفی یوگا
شــرکت کردند .این برنامه چند روز در هفته
به مدت نیم ساعت تشکیل شد .نتایج نشان
دادند که دانش اموزان در گروه یوگا غیبت ها
و بازداشــت های غیرقابل محاسبه ی کمتری
داشتند و در مقایسه با دانش اموزانی که طبق
معمول به مدرســه می رفتند ،بیشتر مشغول
درس می شــدند .این اثار مثبت ممکن است
ناشی از اگاهی بیشتر دانشجویان از احساسات
و رفتارها باشــد محققــان توضیح می دهند
که این امر ممکن اســت به کنترل رفتارهای
تکانشی و واکنش های منفی به منظور دستیابی
به خواسته های موقعیتی و رسیدن به اهداف
شخصی کمک کند.
.۶بررســی های اماری ســامت فیزیکی
تخمیــن می زنند که نزدیک به یک ســوم از
جوانان امریکایــی دارای اضافه وزن یا چاقی
هستند و نداشتن فعالیت فیزیکی روزانه عامل
کلیدی چاقی اســت .یوگا به عنوان شکلی از
ورزش بســیار مناسب اســت .زیرا روش های
غیررقابتــی و مالیــم را به جوانــان اموزش
می دهد تا در فعالیت فیزیکی شرکت کنند.
مطالعه ی ۱۲هفتــه ای از ۱۶دانش اموز
کالس اول کــه در کالس ۴۵دقیقه ای یوگا
در هفته شرکت داشتند نشــان داد که یوگا
می تواند توانایی های حرکتی ،از جمله تعادل،
قدرت و انعطاف پذیری را بهبود بخشد .عالوه-
بر این ،در مطالعه ی دیگری که شامل برنامه ی
یک ســاله از فعالیت های یوگا برای ۵تا ۱۵
دقیقه در روز بود ،صدها پدر و مادر ،دانشجو
و معلــم PEاظهار کردند ،ســامت فیزیکی
دانش اموزان از جمله وضعیــت بدنی ان ها،
کیفیت خواب ،خستگی و رژیم غذایی بهبود
یافته است.
به نظر می رسد که یوگا یک فعالیت کششی
اســت ،اما تنوع و توالی حاالت بدنی همراه با
تنفس عمیق روش بسیار متنوع و موثری برای
افزایــش گســتره ای از مهارت های مربوط به
سالمتی ایجاد می کند.
.7بهتر شــدن معلمــان و وضعیت
کالس درس
طرفداران برنامه های ذهن اگاهی در مدارس
معتقدند مزایای این برنامه ها فقط شامل حال
دانش اموزان نیســت و می تواند بر فضای
کالس درس و اثربخشی معلمان اثر بگذارد.
تحقیقات مقدماتی در مورد برنامه های یوگا
برای مربیان نشان می دهد که یوگا ممکن
است برای معلمان نیز مفید باشد.
به عنوان مثال ،مطالعه ای تصادفی روی
مربیان انجام شــد و مربیــان در برنامه ی
یــوگای دو دقیقه ای و به مــدت چهار روز
در هفته شــرکت کردند .نتایج نشــان داد
که برنامه در هفته چهارم به مربیان کمک
کرد تا اگاهی ،روحیــه ی مثبت ،مدیریت
کالس و شــرایط جسمانی خود را در حین
انجام کارهای منظم خود بهبود بخشــند.
این مربیان همچنین بهبود فشــار خون و
کورتیزول داشتند.
قول مدرسه یوگا
انجام یوگا در مــدارس هنوز در مراحل
ابتدایی خود اســت .تحقیقــات از اجرای
این برنامه ها پشــتیبانی می کنند ،اما مهم
اســت که به خاطر داشته باشید که برخی
مطالعــات کامل نیســتند و بســیاری نیز
از پرسشــنامه های خودگزارشگر استفاده
می کنند کــه در ان دانش اموزان ،به جای
جمــع اوری داده های عینــی و یا گزارش
والدین و معلمان ،خود را ارزیابی می کنند.
برای روشن شــدن مزایای این برنامه ها باید
تحقیقات جدی تری انجام شود .در دو سال
گذشــته بیش از ۳۵۰مطالعه ی جدید به
بررسی فواید یوگا برای جوانان پرداخته اند
و این نشانه ی روشنی است از این که عالقه
به این موضوع به ســرعت در حال افزایش
است .ما مطمئن هستیم که یوگا در مدارس
به گســترش خود ادامه خواهــد داد و به
دانش اموزان کمک خواهد کرد که سالمت
اجتماعی ،عاطفی و فیزیکی ،موفقیت درسی
و جو مثبت تحصیلی را تجربه کنند.
1-Bethany Butzer
بتانی باتزر
بتانی باتزر ،روا ن شناس ،پژوهشگر و مشاور در زمینه ی یوگا
برای کالس درس است .او نویسنده ،معلم و پژوهشگر روانشناسی
.مثبت نگر است
2-Lisa Flynn
لیزا فلین
بنیانگذار و مدیر دو موسسه در زمینه ی یوگا برای کودکان است .این
موسسات طراح برنامه های ویژه ای برای مربیان ،مشاوران و معلمان
یوگا در مورد پرورش سالمت جسمانی ،روانی ،اجتماعی و شناختی
کودکان و نوجوانان است .لیزا فلین چند جلد کتاب در مورد یوگای
کودکان نوشته است
https://greatergood.berkeley.edu/article/item
دانش یوگا مرداد |1399شماره 140
63 صفحه 64
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانش یوگا
تمرینات عملی یوگا
اموزش حرکات پیشرفته یوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
danesheyoga.com
اموزش یوگا برای کودکان
instagram.com/danesheyoga
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
اموزش مبانی ایورودا
aparat.com/danesheyoga
یوگا نیدرا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
88318189-88319054 صفحه 65