ماهنامه دانش یوگا شماره 103
ماهنامه دانش یوگا شماره 103
ماهنامه دانش یوگا شماره 103
سال شانزدهم /اردیبهشت /1396شماره 103
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سرپرست مترجمین :راضیه افخمی
امور مالی :سید عبدالمجید موحدی نائینی
مدیر هنری :محمدرضا موحدی نائینی
ویراستار :مریم کیوان
طراح جلد :حسام کاسج
روابط عمومی :سهیال موحدی
امور مشترکین و مسئول توزیع :مسعود موحدی
حروف نگاری :اسماعیل قلعه داری
لیتوگرافی و چاپ :شرکت رواق روشن مهر
از عزیزانــی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هســتند ،تقاضا دارد
مقاالت خود را به صورت فایل ورد ( )Wordارســال نموده و در صورت ترجمۀ
متن ،اصل ان را با ذکر منبع به پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند .مطالب
مندرج در نشریه ،عقاید نویسندگان ان است و لزوماً نظر شورای سیاست گذاری
مجلۀ دانش یوگا نیست .از اینکه مسئولیت اثارتان را بر عهدۀ گرفته و ویرایش
نهایی را به عهده ما می گذارید ،سپاسگزاریم.
هر گونه کپی برداری و نقل قول از مطالب و تصاویر برگرفته از "دانش
یوگا" بدون ذکر منبع منع قانونی دارد.
مطالب و تصاویر ارسالی شما نزد ما به یادگار باقی می ماند.
دفترمجله:میدانهفتتیر،ابتدایمفتحشمالی،کوچهارام،نبشخیابان
زیرک زاده ،پالک 16+1
تلفن88318189-88319054 :
فکس۸۹۷۸۵8۳۰:
کدپستی1575783113 :
صندوق پستی1533-15745 :
شماره پیامک5000133333033 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge
"دانش یوگا" نشریه ای است تخصصی با هدف اطالع رسانی
در زمینۀ اموزش ورزش یوگا .یوگا رشــته ای از ورزش های
همگانی است که برای ارتقای سالمت تن و روان و باال بردن
سطح امادگی جسمانی و در نهایت ایجاد نشاط و شادابی در
میان احاد جامعه کاربرد دارد.
نشریۀ دانش یوگا هر ماه به طور مرتب چاپ و منتشر شده و
در سراسر ایران توزیع می گردد.
همکاراناینشماره:اتناسرابی ،شهالقاسمیاندستجردی،جمشید
شــیخ الرابادی ،مرجان مانوســی فر ،لعیا نبی فر ،نازیال رحیمی،
سارا صادقی ،ســمیه نوزاد ،سوسن عبدالرضایی ،ارزو اهنگ پور،
اریا سیروســی ،ایدا جوادی ،کینا دیلمی ،فرشته چشم رو ،نگار
خالواسماعیلی ومهدی ترفیعی
فهرست
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
6
تجدید حواس
8
یوگا؛ یار شما در خانه
11
چگونه به ورزش کردن عادت کنیم؟
پنج عادت برای داشتن زندگی سالم تر در سال جدید12
14
با یوگا تا اقیانوس هند
17
پرسش از شما ،پاسخ ازما
18
یوگا و نشاط درون
20
بارداری و توپ
22
یوگا برای رفع استرس
24
تغذیه در یوگا
26
گفتار پیامبر اکرم
28
ارزش هایمان چه چیزی به ما می اموزند؟
30
درس هایی برای زندگی
34
عناصر تعیین کننده در طراحی اتاق مراقبه
37
اخبار
عطر خوش سالمتی؛ فواید برجستۀ رایحه درمانی 38
40
سعادت ابدی
42
سیری در درون
45
مراحل اگاهی در یوگا
46
تا اوج پرواز کنید
48
ایا ن ْفس دوست ماست یا دشمن ما؟
50
یوگا و الیه های حیات
52
گردونه های انرژی
56
فعالیت مغز هنگام یوگانیدرا
59
روش وانهادگی هدایت شده؛ شاواسانا
60
پرانا چیست؟
در این شماره می خوانید؛
اردیبهشت ماه 1396
6
12
50
52
تجدید حواس
همه می دانیم که بیداری بهاری ،مانند انقالبی در طبیعت
است و انجام تمرینات در فضای ازاد به ما کمک می کند تا
نگرشی جدید نسبت به جهان اطرافمان داشته باشیم .رفتن
به دل طبیعت ،انجام مراقبه با چشمان باز ،چشم دوختن به
طبیعت و ایجاد ارتباط با ان باعث می شــود تا زیبایی های
طبیعــت و بهار به درون اگاهی مــا نفوذ کند .بهار فرصتی
برایمان فراهم می افریند تا زمانی که از پیله زمســتانی خود
خارج می شویم ،با مرکز انرژی چهارم خود که همان قلبمان
است ،ارتباط بیشتری برقرار کنیم و عشقی را که منبع همه
چیز است ،در خود بجوییم.
پنج عادت برای داشتن زندگی
سالم تر در سال جدید
طبــق مقاله ایــی کــه در ســال 2014در مجلۀ علمی
جامعه در راســتای شخصیت و روان شــناختی اجتماعی
چاپ شــد ،مطالعات نشان داد که چهل درصد فعالیت های
روزانۀ افراد تقریباً در موقعیت های مشابه در هر روز صورت
می گیرد .از ان جایی که عادات بخش بزرگی از روز شــما را
شامل می شوند ،چرا به دنبال انجام عاداتی نباشید که برای
سالمتیتان مفیدتر هستند؟ بهترین زمان برای انجام چنین
برنامه های سالمی شروع سال جدید است.
یوگا و الیه های حیات
تمریــن اســاناها کلیدی اســت بــرای کشــف یکی از
جنبه های عمیق تر فلســفه یوگا موسوم به الیه های حیات .
الیه های حیات اکتشــافی هستند به درون سطوح مختلفی
که در ان هــا وجود روزمرۀ خــود را تجربه می کنید .نفس
فشرده ترین الیه حیات است ،ولی لزوما بد نیست ،بلکه تنها
غالف دیگری اســت که روح بر تن می کند .اگاهی به زمانی
که نفس غالب است به سادگی شما را در عمیق تر شدن به
درون طبیعت حقیقیتان یاری می رساند.
گردونه های انرژی
امروزه با پیشرفت علم ،محققان پی برده اند که انرژی های
زیســتی بدن انســان منحصر به بدن فیزیکی نمی شــود و
انرژی های ظریف تر و نامحسوس تری در انسان جریان دارد.
در اطراف بدن هر انسان ،یک میدان انرژی الکترومغناطیسی
ضربــان دار وجود دارد که به شــکل یک هالۀ رنگین کمان
توصیف شده است .این میدان انرژی نامحسوس در مارپیچ های
متمرکز انرژی جریان می یابد و از این طریق با بدن فیزیکی
در تعامل است.
وان
راخ
ف
ری
مکا
ه
نظر به اینکه عمدۀ مطالب مندرج در ماهنامۀ تخصصی دانش یوگا به شــکل ترجمه
می باشد و ضرورت نیاز به چاپ و انتشار مقاالت تالیفی کام ً
ال مشهود است ،بدینوسیله
از تمامی اساتید ،مربیان وعزیزان خواننده که عالقه مند به رشد و ارتقاء نشریۀ تخصصی
دانش یوگا هستند ،تقاضا دارد مقاالت تالیفی مرتبط با یوگا را از طریق ایمیل به دفتر
نشریه ارسال نمایند .ذکر منابع استفاده شده در مقاالت تالیفی ضروری است.
با سالم و احترام
نقل قول:
به گفتۀ کارشناسان عواملی ازقبیل :سازگاری ،انضباط ،اشتیاق،
هدف مندی ،مسئولیت پذیری ،امادگی ،از خودگذشتگی،
راه حل گرایی(ارائه راه حل) ،پیگیری ،تالش برای رفع نواقص و ...موجب ارتقای کیفیت کار تیمی می شود.
مربیان یوگا ،بر این باورند که اموزه های یوگا ،به تمامی این موارد توجه دارد.
نظر شما چیست؟
با تشکر شورای سیاست گذاری
روح اهلل صفی زاد -صومعه سرا
سخن عشق
روزی زن روســتایی که هرگز حرف
دلنشینی از همسرش نشنیده بود ،بیمار
شد .شــوهر او که رانندۀ موتور سیکلت
بود و از موتورش برای حمل و نقل کاال
استفاده می کرد ،برای اولین بار همسرش
را سوار موتور سیکلت خود کرد.
زن با احتیاط سوار موتور شد ،ولی از
دســتپاچگی و خجالت نمی دانست که
دســت هایش را کجا بگذارد که ناگهان
شوهرش گفت :مرا بغل کن .زن پرسید
چه کار کنم؟ و شــوهر دوباره تکرار کرد:
مــرا بغل کن .زن وقتــی متوجۀ حرف
شــوهرش شــد ،ناگهان صورتش سرخ
شــد .با خجالت دستانش را به دور کمر
شوهرش انداخت و او را بغل کرد ،ولی در
همین فاصله اشک از چشمانش جاری و
صورتش خیس شد.
به نیمۀ راه رســیده بودنــد که زن از
شوهرش خواســت تا به خانه برگردند.
شوهرش با تعجب پرسید :چرا؟ تقریباً به
بیمارستان رسیده ایم ،زن پاسخ داد :دیگر
الزم نیست .بهتر شدم ،دردم ارام شد.
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شــوهر در کمال ناباوری همســرش را
به خانه رســاند ،ولی هرگز متوجه نشــد
که گفتن همــان جملۀ ســادۀ «مرا بغل
کن» چقدر احســاس خوشبختی در قلب
همســرش ایجاد کرده بود که باعث شد در
همین مسیر کوتاه دردش بهبود یابد.
داستانی در خصوص نیروی عشق و تاثیر
ان بر روح و روان و جسم .شکی نیست در
ذات انسان نیروی عظیمی به ودیعه گذاشته
شده اســت که گاهی در تصور نمی گنجد.
موالنا جالل الدین محمد بلخی شاعر پر اوازۀ
قرن هفتم هجری قمری در کتاب مثنوی
معنوی با ســرودن 26000بیت شعر به
تمام موضوعات اشــاره می کند ،زمانی که
به مبحث عشق می رسد ،احساس خجلت
می کند و می گوید:
هر چه گویم عشق را شرح و بیان
چون به عشق ایم خجل گردم از ان
زمانی که این نیــروی عظیم از قلب به
زبان منتقل شــود ،قادر است بر بسیاری
از مشکالت فائق بیاید ،ســدها را بردارد و
همــواره راه را صاف و همــوار نماید .عماد
خراسانی( )1300-1382شاعر و غزل سرا و
از جمله نام اوران شعر و غزل معاصر ایران،
عشــق را سرمنشاء و سرچشــمۀ زندگی
می داند و بــرای دلی که از عشــق نلرزد،
ارزشی قائل نیست.
کاش دائم دل ما از تو بلرزد ای عشق
ان دلی کز تو نلرزد به چه ارزد ای عشق
از زمان کودکی افســانه های زیادی در
خصوص عشق به دلدار شنیده و خوانده ایم
و می توانیم بگوییم که عشق قهرمانی است
که در تمام داســتان های نوشته و نانوشتۀ
عالم حضور دارد .نمونه ای از ان را می توان
در داستان لیلی و مجنون ،فرهاد و شیرین،
ویس و رامین ،سامسون و دلیله و ...مشاهده
کرد .کمتر کسی است که از عشق سخنی
نشنیده باشد یا بعضاً تجربه نکرده باشد.
همۀ ما در زندگی روزمره با انواع مختلفی
ق سر و کار داشته و داریم؛ عشق به
از عش
فرزند ،عشق به همســر ،عشق به والدین،
عشق به زندگی ،عشق به . ...
برای اینکه عشــق را بهتر بشناســیم،
برگردیم به اصل خــود و به خلقت خود و
دریابیم به غیر از عشق زمینی عشق دیگری
هم هســت که با ذات ما اجین اســت .اگر
کمی به درون برویم ،می بینیم که کائنات و
جهان هستی همراه با عشق افریده شده اند.
به عبارت دیگر عشق قانونی است که تمام
ذرات افرینش از کوچک ترین تا بزرگ ترین
جزء ،طبق ان اداره می شود.
پیر تیل هارد د چاردین،)1881-1955( 1
فیلســوف ایده الیست فرانسوی ،نکته را به
این صورت بیان می کند که:
«عشق کششی است که عناصر و ارکان
جهان را به هم پیوند می دهد .در حقیقت
شالودۀ جهان هستی بر عشق استوار است».
موالنا عارف شهیر ایرانی نیز اعتقاد دارد
که اگر عشق نبود ،هستی هم نبود و انسان
هم وجود نداشت.
گر نبودی عشق هستی کی بدی
کی زدی نان بر تو و تو کی شدی
افضل الدیــن محمد کاشــانی حکیم و
دانشمند بزرگ ژرف نگر در علوم الهی قرن
ششم که به بابا افضل کاشانی هم مشهور
است ،عشق را وسیله ای برای افریدن انسان
می داند که با افرینش او چه فتنه و شوری
در جهان به پا شد.
از شبنم عشق خاک ادم گل شد
صد فتنه و شور در جهان حاصل شد
بدین ترتیب متوجه می شویم که دو نوع
عشق در جهان وجود دارد :عشق دنیوی یا
مادی که قب ً
ال به ان اشــاره شد و دیگری
عشق الهی یا اســمانی .درحدیث شریف
نبوی امده اســت که پس از خلقت انسان
خداوند شان عظیمی به او اعطا کرد تا ان
حد که در مواردی انســان را برتر از مالئک
قرار داد .خداوند فرشته را به عقل اختصاص
داد ،بدون شــهوت و غضــب و حیوانات را
شــهوت و غضب داد بــدون عقل ،ولی به
انسان هم عقل داد هم شهوت و هم غضب.
بــا این دیدگاه که اگر شــهوت و غضب او
تسلیم عقلش نشود ،از فرشتگان برتر و اگر
عکس ان اتفاق افتد ،از حیوانات پست تر.
حال که با اقســام عشق ها اشنا شدیم،
ببینیم چگونه انســان با بهره گیری از این
نیروی عظیم که زیــر مجموعۀ خرد قرار
دارد ،می تواند به جایگاه واالتری از فرشته
نایل اید؟ مطلبی که خواجۀ شیراز ،حافظ
شیرین سخن به خوبی ان را بیان کرده است
و اظهار می دارد که انسان و پری(فرشته) هر
دو طفیلی عشقند ،ولی در این میانه انسان
باید برای رسیدن به سعادت در دنیا ارادتی
هم به خرج دهد.
طفیل هستی عشقند ادمی و پری
ارادتی بنما تا سعادتی ببری
اکنون به خود اییم و ببینیم جایگاهمان
در کجا واقع شده اســت ،ایا عاشق هستیم
یا نه و اگر هســتیم ایا گرد عشق زمینی
می چرخیــم یا خیر و اگر گرد این عشــق
می گردیم ایــا عالقه و امادگــی پرواز به
سمت عشق اســمانی را داریم؟ اگر داریم
ابتدا باید ابزارهایش را فراهم اوریم ،زمانی
امادگی رفتن به سوی عشق اسمانی را پیدا
می کنیم که از ابزارهایی همچون محبت و
دوست داشتن و اعتقاد و خلوص و بخشش
و خدمت و شناخت خود واقعی بهره ببریم.
به عبارت دیگر زمانی می توانیم به ســمت
این عشق به پرواز دراییم که ابتدا با نفس
سرکش به جدال بپردازیم و ان را مهار کنیم.
تنها در این حالت است که از افتادن در دام
خصلت هایی همچون تنفر و بدبینی و خشم
و کینه و عداوت و ترس و شهوت و حرص
و طمع و مالمت و نگرانی و سرخوردگی و
سرزنش و غبطه و گناه و یاس و ده ها حالت
منفی دیگــر در امان می مانیم و در نهایت
به سمت حقیقت گام برمی داریم و حقیقت
چیزی نیست جز همان عشق اسمانی که به
قول حافظ در ازل تجلی پیدا می کند و به
همه عالم اتش می زند.
در ازل پرتو حسنت زتجلی دم زد
عشق پیدا شد و اتش به همه عالم زد
یکی از معروف ترین اساتید مشهور هند
هم پیرو عشق اسمانی است و اعتقاد دارد:
«عشق اسمانی دنیایی است کام ً
ال متفاوت
با دنیایی که در ان عشق زمینی وجود دارد
و محدود در عقل اســت .عشــق اسمانی،
دروازۀ دنیایــی کام ً
ال متفاوت را به روی تو
می گشاید و تو را به سرمستی عظیم کیهانی
رهنمون می سازد».
انسان دو پا از ابتدای پای گذاشتن به این
کرۀ خاکی میلش بیشــتر به عشق زمینی
اســت تا اسمانی .هر چند حق انتخاب نیز
به او واگذار شــده ،ولی پر واضح است که
اگر انسان طالب عشــق اسمانی است که
حاصلش خرسندی و شور و مستی و اشتیاق
و امید و سپاس و ازادی و ارامش و راحتی
و لب خندان و نشــاط درون هست ،باید از
هــوش و اگاهیش بهره بگیرد ،ان را به کار
بندد ،از ابزارهای گفته شده استفاده نماید
و ازحرکت کردن به طرف نفس سرکش که
همواره او را به سمت و سوی حاالت منفی
رهنمون می ســازد ،دوری جوید تا به سر
منزل مقصود برسد .چرا که بر اساس گفته
امیر خسرو دهلوی( 651-725ه .ق) شاعر
پارسی گوی هندی اگر هوس که همانا کنایه
از نفس است ،ســر برون اورد خرد از بین
می رود « :نماند خرد چون درامد هوس»
حال که با عشــق اشنا شدیم و معنای
ان را شــناختیم و دانستیم که عشق تنها
مختص بــه فرزنــد و همســر و خانواده
نیســت ،بلکه خلقت ما ،جهان ما ،زندگی
ما و ...بر اســاس عشق الهی بنا شده است،
چه خوبســت از طریق این عشق همچون
شهپری که برای رسیدن به هدف به پرواز
درمی اید ،به پرواز در اییم و به گفتۀ میگوئل
دو اونامونو )1864-1936(2شاعر و نویسندۀ
اسپانیایی توجه کنیم:
«عشــق شهپری است که خدا به انسان
داده تا با ان به نزد او پرواز کند».
و استاد سخن سعدی شیراز نیز زمانی را
خوش تر از زمان عشق سراغ ندارد:
«خوش تر از دوران عشق ایام نیست».
شاید بد نباشد از عشق زن موتور سوار به
همسرش الهام بگیریم و بکوشیم تا همواره
عشق زمینی را پاس بداریم ،ولی هدفمان
صعود به اسمان و بهره گیری از عشق الهی
باشد ،چرا که در این صورت است که همه
کردارها ،رفتارها ،گفتارها ،پندارها و به طور
کلی زندگی دو روزه مان بر اســاس عشقی
الهی پیش خواهــد رفت و این نکته را نیز
فرامــوش نکنیم که عشــق الهی موقتی
نیســت ،زودگذر و درونی نیست و باالخره
پایانش غم و غصه و رنج و ناراحتی نیست و
در نهایت اینکه این عشق افسانه نیست ،زیرا
به قول شــاعر نامی « :زندگی عشق است،
عشق افسانه نیست» .چه خوب است این
گفتۀ حافظ شیرین ســخن را اویزۀ گوش
کنیم که خوش تر از عشــق الهی سخنی
نیست و برای همیشه در این گنبد دوار باقی
خواهد ماند.
از صدای سخن عشق ندیدمخوش تر
یادگاری که در این گنبد دوار بماند
1- Pierre Teilhard de Chardin
2- Miguel de Unamuno
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
5
تجدید حواس
نویسنده جاناتان امبر /1برگردان :ایدا جوادی
النا بروعر معتقد است ،تمریناتی که در
ان ها بر روی قلب متمرکز می شویم ،کمک
می کنند تا فصل جدیــدی در زندگیمان
متجلی شــود .در فصل زمستان ،خودمان
را طوری می پوشــانیم که انــگار با دنیای
بیرون قطع ارتباط کرده ایم و این موضوع
تاثیر زیادی بر روی احساســات و بدنمان
دارد .وقتی که بهار از راه می رسد ،اماده ایم
تا درها را به ســوی تازگی جهان بگشاییم
و در دنیــای درونیمان نیز ناخوداگاه جای
بیشتری باز می کنیم .اخیرا ً با النا دیداری
داشتم .النا ،یکی از بهترین مربیان یوگای
عصر حاضر اســت .در یکی از سفرهایش
به کاریپوال ،به این فکر افتاد که بدن؛ قلب
و روحــش را ،مانند رونــد بیرون امدن از
زمســتان و ورود به بهار ،بیدار نماید .زمان
زیادی را با النا به مطالعه پرداختم و می توانم
اطمینان دهم که او یک مربی سخاوتمند
و دقیق می باشــد .همچنین به این نتیجه
رســیدم که در اموزش گروهی ،او با دقت
و حوصله به تمام افراد رســیدگی می کند.
درک او از یــوگا و تعریــف او از قلب پر از
عشق به عنوان" رگ پویا" ،بیان گر این مطلب
اســت که او نه تنها در بهــار بلکه در تمام
فصول ســال راهنمایی هایی بی انتها برای
شاگردانش به همراه دارد.
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
النا می گویــد :هنگامی که فصل بهار را
اغاز می کنیم ،ضروری اســت که طراوت
و تازگــی بهــار را در ذهنمــان نیز ایجاد
نماییــم و اگر زمانی که تمرین های یوگا را
انجام می دهیم ،این حس را با خود به همراه
داشته باشــیم ،می توانیم یوگا را با مراقبت
ظریف از بدن فیزیکی و اتصال به ارتعاشات
جهانی تمرین نماییم .او می گوید :به محض
اینکه در ساختمان محل اقامتمان که کنار
رودخانه ای در کاریپوال قرار داشت ،ساکن
شدیم ،در گرمای نور خورشید بعداز ظهر،
متوجۀ اولین برگ کوچک درخت شدم که
هنوز به طور کامل ســبز نشده بود و به این
نکته فکر کردم که چقدر باید با طبیعت با
مالیمت رفتــار کنیم و چقدر باید مراقبت
درختان باشــیم تا برگ هایشان به خوبی
رشد کنند.
تمرینات خم به عقب به سبب تاکیدشان
بر روی باز شــدن قلب ،از هنگامی که این
فصل اغاز می شود ،می توانند بسیار مفید
باشند .ما می توانیم به مالیمت بدن فیزیکی
خــود را دلگرم کنیم و ان را سرســبز نگه
داریم .به این ترتیــب ،از روند طبیعت نیز
تبعیت کرده ایــم .من خیلی با این جریان
ارتباط برقرار کــردم؛ پس از گذراندن یک
زمستان ســخت و طوالنی که شانه هایم
منقبض شــده بود و لباس های سنگینی
تنم بود و همچنان مناظر بی ثمر را تماشا
می کردم ،برایم بسیار وسوسه انگیز بود که
الیه های چســبیده به تن را از خودم جدا
کنم و وارد فصل بهار شوم.
بدون شــک یکی از هدایــای ارزنده و
هوشمندانۀ یوگا ،این است که ما را از منافع
زندگی در طبیعت اگاه می سازد و رویکرد
ما نسبت به تمریناتی که بر روی مت یوگا
انجام می دهیم ،راهنمایی است که اگاهمان
می ســازد تا با زندگی خارج از فاصله مت
ارتباط صحیح تری برقرار نماییم.هنگامی که
برای بیداری از خواب زمســتانی تحریک
می شویم ،تمرینات را به ارامی و با استواری
انجام می دهیم که این کار یاریمان می دهد
تا درک عمیق تری نسبت به شروع بهار پیدا
کنیم .با اگاهی بــه مطلب فوق ،قلب را با
یک تمرین خم به عقب ساده مانند کبرای
مقدماتی ،باز می کنیم .بــا رفتن به درون
تمرینات و درک تعادل ظریفی که بین رشد
و و موانــع ان وجــود دارد ،این فرصت را
برای خود فراهم می سازید که درونتان نیز
با طبیعت و بهار همگام شود.
طبیعــت رنگارنگ این فصــل ،مانند
گل های رنگارنگ ،طلوع درخشان خورشید
و مناظر باشکوه و سرسبز اطرافتان می توانند
به شــکل یــک مکمــل قدرتمنــد برای
بیدار کــردن و تازه کردن حــس و انرژی
درونیمــان در تمرینات یــوگا عمل کند.
برای مثال هنگامی که حرکات ایســتاده را
انجام می دهید ،تصور کنید که همانند یک
درخت یا گل در حال شکوفه دادن هستید
و حــس شــکوفایی را در خودتان پرورش
دهید .این فرصت برایمان فراهم شــده که
با تحریک ماهیچه ها و انرژی های ارگانیک
نهفته در وجودمان ،با ارتعاش جهانی بهار
یکی شــویم و این اتحاد را در حد امکان
حفــظ نماییم .هر چه بیشــتر با طبیعت
هم نوا شویم ،بهتر قادر خواهیم بود تا انرژی
موجود در هستی و کائنات را به سوی خود
فرا خوانیم.
همه می دانیم که بیداری بهاری ،مانند
انقالبی در طبیعت است و انجام تمرینات
در فضــای ازاد بــه ما کمــک می کند تا
دیدی جدید نســبت به جهان اطرافمان
داشته باشیم .مث ً
ال می توانیم برای مراقبه به
بیرون از منزل برویم و با چشمان باز مراقبه
کنیم .چشــم دوختن به طبیعت و ایجاد
ارتباط با ان باعث می شــود تا زیبایی های
طبیعــت و بهار بــه درون اگاهی ما نفوذ
کند .هرچه ســاعات اغازین روز به این کار
بپردازید ،احســاس ســرزندگی و طراوت
بیشتری به شما دست می دهد.
اگاهی و توجه به توانایی های جســمی
در طی این مســیر تمرینی عالی اســت،
زیرا روبه رو شدن با فصلی جدید به ما این
امکان را می دهد کــه که بیش از پیش با
خود صادق باشــیم .بهار فرصتی برایمان
می افریند تا زمانی که از پیلۀ زمستانی خود
خارج می شویم ،با مرکز انرژی چهارم خود
که همان چاکرای قلبمان اســت ،ارتباط
بیشتری برقرار کنیم و عشقی را که منبع
همه چیز است ،در خود بجوییم .تنها با یک
نگاه به مناظر بهاری می توانیم دریابیم که
عشق در جهان هستی ما را به سوی خویش
فرا می خواند .هنگامی که ان عشق را حس
می کنیم ،دوســت داریم ان را در درونمان
حفظ نماییم .برای برقراری ارتباط با عشقی
کــه در درونمان وجــود دارد ،باید هنگام
تمرین ،توجه خــود را به قلبمان معطوف
کنیم .زمــان تمرین ،بهتریــن وقت برای
شروع است.
با کمک یــوگا که تغذیۀ روح اســت،
می توانیم ارتباط بــا جهان پیرامونمان را
تجربه کنیم .همراه و هم نوا شــدن با بهار
چیزی جز ترویج عشق نیست .هنگامی که
عشــق در قلبمان ســکنی گزید ،تبدیل
به قدرتمندترین نیرو در جهان هســتی
می شویم .درست همان گونه که جوانه ای
ظریف با رسیدن بهار با قدرتی کامل تبدیل
به شکوفه می شود.
النا تشــویقمان می کند که در هر روز
از بهــار زمانی را برای گوش ســپردن به
نجوای زندگی اختصاص دهیم .شــنیدن
اینکه زندگی به ما چــه می گوید؟ ایا در
زندگیتان چیزی هســت که شــما را در
گذشته نگاه داشته باشد؟ ایا مشکلی دارید
که باعث می شــود تا درمقابل افراد دیگر
بایستید؟ هر زمانی که احساس می کنید
که بسته شده اید ،به یاد بیاورید که منبع
تمام احساسات ،تمایل به عشق ورزیدن و
عشق ســتاندن است .پس اگر انتظاری از
شــخص دیگری دارید ،ابتدا باید عشق را
به او و دیگــران هدیه کنید تا انچه را که
می خواهید ،به دست اورید.
1- Jonathan Ambar
جاناتان امبر:
او فارغ التحصیل کالج امرسون و مربی یوگاست .وی هم اکنون ساکن ایالت ماساچوست امریکا می باشد و مقاله های
زیادی در خصوص یوگا به چاپ رسانده است.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
7
یوگا؛ یار شما در خانه
مرکز یوگای شیواناندا/برگردان :مرجان مانوسی فر
Yoga Your Home Practice Companion
Sivananda yoga Vedanta Centre
Progress your asana learn to relax stay centered
در ادامــۀ تشــریح مطالب کتاب یوگا یار شــما در خانه و
توصیف برخی اساناهای خم به عقب و تشریح حرکات متنوع
ان درســطح مبتدی و نیمه پیشرفته ،به توضیح در خصوص
حرکات خم به جلو و حرکات متنوع مربوط به ان می پردازیم.
تنوعات خم به جلو
هنگام انجام حرکات متنوع خم به جلو ،حرکات مکمل مانند حرکت خط کش مایل را بعد از هر
تنوع انجام دهید و سپس در حالت بدن بی جان استراحت کنید.
خم به جلو روی یک پا
انگشتان
ر ا تا باال
بکشید
مبتدی
-1به صورتی که پاها جلویتان
دراز است ،بنشینید و سپس پای
راســتتان را خم کنید ،طوری که
کــف پــا داخــل ران چپتــان
باشد،به همراه یک دم دست ها را
باالی سر بکشید.
-2بــا بازدم از ناحیۀ کمر روی
پای چپ خم شــوید و دستانتان
را روی ســاق یا مچ و یــا رانتان
بگذارید .با هر بازدم ستون مهره ها
را ارام به جلو رهاتر کنید .هدف
این اســت که شکم روی ران ها و
قفسۀ ســینه روی زانو و سرتان
روی ســاق پایتان رها شــود .در
وضعیت برای 1تا 3دقیقه بمانید.
از حرکت خارج شــده و روی پای
دیگر حرکت را انجام دهید.
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به جلو
نگاه کنید
انگشتان
پا را به سمت
زانو بکشید.
شانه ها
و گردن رارها
کنید
زانوی
راست
را به زمین
نزدیک کنید
حرکت پروانه
مبتدی
-1در وضعیتی که پاها یتان به جلو کشیده شده است ،قرار گیرید و
سپس زانوهایتان را خم کنید و پاها را بگیرید و به بدن نزدیک کنید.
گردن،سر
و پشت بدن
را صاف نگاه
دارید
کف
پاها را به هم
بچسبانید
-2به طــور منظم و با ریتمی ارام زانو ها را به زمین نزدیک کرده و
رها کنید تا به حالت اول برگردد .این حرکت را 2الی 10دور انجام دهید.
قفسه
سینه را باز
و گشوده نگاه
دارید
زانوها
را تا حد امکان
به زمین نزدیک
کنید
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
9
خم به جلوی نیم لوتوس
نیمهپیشرفته
-1در وضعیت پاهای صاف و کشــیده روی زمین بنشــینید و
سپس زانوی چپتان را خم کنید و پای چپتان را روی ران راستتان
نزدیک کشالۀ ران و یا روی لگنتان بگذارید .این حالت را نیم لوتوس
گویند .با یک دم دست ها را به باال ببرید .اگر زانوی چپتان روی زمین
رها نباشد ،باید حرکت سادۀ خم شدن روی یک پا را انجام دهید.
-2همراه با یــک بازدم ،از خط کمر به جلو روی پای
راستتان خم شوید.دســت هایتان را روی ساق پا،مچ و یا
دور پا بگذارید .همراه با هر بازدم مهره به مهره بیشتر به
جلو خم شوید .وضعیت را برای 1تا 3دقیقه حفظ کنید و
وضعیت را روی پای راست اجرا کنید.
انگشتان
به باال
کشیده
می شوند
انگشتان
پا به سمت سر
کشیده
می شوند
نگاه
به روبرو
است
تنوعات خم به جلو
این دســته از خم به جلوها بر خــم کننده ها،دور
کننده هــا و چرخاننده های خارجی مفاصل لگن کار
می کنند .این مفاصل هر گونه وضعیت نشسته ،ایستاده
و راه رفتن در طول روز را راحت تر می کنند .
دائما ًانگشتانتان
را به سمت سر
بکشید
انگشتان
به سمت سر
کشیده
می شوند
خم شدن به جلو با پای باز
نیمهپیشرفته
-1در حالتــی که پاها به طرفین باز و
انگشتانتان به سمت سقف باشد ،همراه با
دم دست ها را به باالی سر بکشید.
-2با بازدم از ناحیۀ کمر به جلو خم شــوید و با
دســت هایتان ســاق پا،مچ و یا نوک پا را بگیرید.
پشت بدن را صاف کنید و با هر بازدم بیشتر به جلو
خم شوید .هدف رساندن قفسۀ سینه تان به زمین
باشــد .برای 1دقیقه در وضعیت بمانید و سپس
دست ها را رها کنید و با دم به حالت اول باز گردید.
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در
حالت نهایی
بمانید و بیشترین
کشش را
ایجاد کنید
با تنفس های
عمیق شکم را
روی پای خم شده
فشار دهید
بدون
انقباض گردن
شانه ها را باال ببرید
وپاشنه ها را بیرون
بکشید
چگونه به ورزش
کردن عادت کنیم؟
ورزش برای داشتن عمر طوالنی و حفظ سالمتی الزم
است .ورزش نه تنها بر طول عمر می افزاید ،بلکه باعث می
شود کیفیت زندگی بهتر شود و احساس بهتری در طول
زندگی داشته باشیم 60 .درصد از مردم اضافه وزن دارند.
این امر حاکی از ان اســت که انجام حرکات ورزشی برای
ما مشکل است.مطالعات نشان داده اند کسانی که به ورزش
عالقه دارند ،خیلی راحت و بدون مشکل می توانند حرکات
ورزشی را انجام دهند .بنابراین قدم اول برای ورزش کردن
این است که چگونه ان را دوست بداریم.
تعیین وقت برای ورزش
سخت ترین کار در ورزش ،برنامه ریزی برای ان است .در
زندگی ما همیشه کار بر ورزش اولویت دارد و ورزش فقط
برای اوقات فراغت اســت .اما این روزها چه کسی اوقات
فراغت و بیکاری دارد؟ پس با ورزش هم باید به شکل یک
کار مثل بقیۀ کارهای روزمره برخورد کرد و برای ان برنامه
ریزی نمود .قدم اول این است که سه بار در هفته 30دقیقه
از وقتتان را فقط به ورزش اختصاص دهید .در جلســات
اول وقتــی زمان مورد نظر فرا رســید ،تمام کارهای خود
را کنار بگذارید .حتی به تلفن جواب ندهید ،ننویســید و
فقط و فقط بــه ورزش مورد عالقه تان ،فکر کنید .با این
کار احساس بهتری نســبت به ورزش پیدا می کنید و به
این نتیجه می رســید که این زمان فقط به ورزش کردن
اختصاص دارد و نه به چیز دیگری .عبور از این مرحله به
خود فرد بستگی دارد و حداقل یک هفته باید برای ان در
نظر گرفته شود.
شروع ورزش
در مرحلۀ بعدی ،ورزشــی را که دوست دارید ،شروع
کنید .بعضی افراد ورزش های گروهی را ترجیح می دهند
و بعضی دیگر از ورزش های انفرادی لذت می برند .عده ای
هم هستند که ورزش کردن در خانه را می پسندند .شما
می توانید انچه را دوســت دارید ،انتخــاب کنید .در این
مرحله باید یک حداقل زمان را برای ورزش تعیین کنید.
مث ً
ال باید خود را موظف کنید تا ســه بار در هفته و هر بار
نیم ســاعت ورزش کنید .حتی اگر بیمار شدید ،مسافرت
رفتید یا به شدت گرفتار بودید ،می توانید در این ساعات
تعیین شــده حرکات سبک کششی را انجام دهید یا قدم
بزنیــد ،اما این وقت را به کار دیگری اختصاص ندهید .به
هــر حال از حداقل زمانی که برای ورزش در هفته تعیین
کرده اید،کمتر ورزش نکنید.
افزایش شدت ورزش
بعد از مدتی که ورزش کردید ،حتماً از یک مربی ورزشی کمک بگیرید
تا حرکات بهتری به شــما بیاموزد .یــاداوری می کنیم که در تمام این
مراحل مهم ترین نکته این است که از حداقل میزان زمانی که برای ورزش
خود در نظر گرفته اید،کمتر ورزش نکنید.
دقت کردن به اثرات مفید ورزش
توجه داشــته باشید که ورزش اثرات بسیار مفیدی در زندگی روزمرۀ
شــما خواهد داشت .شما می توانید با استرس ها به اسانی مقابله کنید،
مشکالت خود را راحت تر حل کنید ،از خوردن غذا لذت بیشتری ببرید
و تمایل بیشــتری به غذاهای گوناگون پیدا کنید .به این ترتیب کیفیت
زندگی شما به مراتب بهتر می شود.
هدف خود را عوض کنید
بیشــتر ما ورزش می کنیم تا الغر شویم یا می خواهیم بدن خود را
عضالنی کنیم .متاســفانه این اهداف در دراز مدت حاصل می شــوند و
ممکن است شما را از ورزش کردن مایوس کنند .همیشه فکر کنید که
ورزش را برای حفظ ســامتی و افزایش انــرژی در انجام دادن کارهای
روزمره می خواهید .در این صورت خیلی زود به اهدافتان دست می یابید.
تغییر دادن هدف
اگر مرتب ورزش کنید،تغییرات ایجاد شــده در ظاهر شما نیز برایتان
لــذت بخش خواهد بود .مث ً
ال وزنتان کاهش می یابد ،عضالتتان شــکل
مناسبی به خود می گیرد و انعطاف پذیری بدنتان زیاد می شود .
برگرفته از :سایت افتاب
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
11
پنج عادت برای داشتن زندگی سالم تر در سال جدید
نویسنده :امیلی هالند / 1برگردان :ارزو اهنگ پور
شاید تا به حال در مورد عادت های روزانۀ
خود فکر کرده باشید .احتماالً اولین کاری
که صبح انجام می دهید ،چک کردن صفحه
توییترتان باشد یا در پایان روز و قبل از به
رختخواب رفتن دوش بگیرید .هر عادتی که
داشته باشید ،به طور خودکار هر روز انجام
می شود و به این معناست که حتی نیازی
به فکرکردن در مورد ان ها ندارید.
خوشــبختانه به عنوان یک انســان این
توانایی را دارید کــه بین عادت های خود،
ان هایی را که دوست دارید ،انتخاب کنید
و ان هایی را که دیگر برایتان مفید نیستند،
کنار بگذارید.
همچنیــن ایــن ظرفیــت را دارید ان
عادت هایــی را انجــام دهیــد کــه برای
سالمتیتان مفید اســت ،گرچه انجام این
کارهــا نیازمنــد صبر بســیاری از جانب
شماســت .طبق تحقیقی کــه در مجلۀ
علمی -روان شــناختی -اجتماعی در اروپا
چاپ شده است ،به طور میانگین حداقل 66
روز الزم است که یک عادت به طور خودکار
توسط شخص انجام شــود .در این مطالعه
افراد شــرکت کننده در تحقیــق باتوجه
به عوامل مختلفــی همچون خصوصیات
شــخصیتی و رفتاری بین 18تا 254روز
زمان الزم داشــتند که یک عادت جدید را
در خود به وجود اورند.
طبق مقاله ایی که در ســال 2014در
مجلۀ علمی جامعه در راستای شخصیت و
روان شناختی اجتماعی چاپ شد ،مطالعات
نشــان داد چهل درصد فعالیت های روزانۀ
افراد تقریبــاً در موقعیت های مشــابه در
هر روز صــورت می گیرد .به عبارت دیگر
تقریباً نیمی از روز شما با انجام عادت هایی
می گذرد که روز گذشــته هم همان ها را
انجام داده بودید.
از ان جایی که عــادات بخش بزرگی از
روز شما را شــامل می شوند ،چرا به دنبال
انجام ان هایی نباشید که برای سالمتیتان
مفیدتر هستند؟ بهترین زمان برای انجام
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چنین برنامه های سالمی شروع سال جدید
در تقویم است.
در ادامه ،پنج عادت در ســال جدید که
برای سالمتی مفید است ،ارائه شده است:
. 1هدفی برای تناســب اندام خود
قرار دهید.
یکی از تصمیماتی کــه اغلب افراد در
ســال جدید می گیرند ،داشتن برنامه ای
برای کم کردن وزن و رســیدن به تناسب
اندام اســت و این گواه ازدحام جمعیتی
اســت که در ماه اول سال در باشگاه ها به
چشــم می خورد .اما اگر در هدف گذاری
خود محدودیتی را قائل نشــوید ،احتمال
انکه برنامۀ کم کــردن وزن خود را ادامه
دهید ،بسیار کم می شود.
راه حل چیست؟ هدفی خاص و مشخص
برای تناســب اندام خود قــرار دهید که
شامل گام هایی باشد که برای رسیدن به
این هدف ضروری است .این هدف گذاری
خــاص می تواند شــامل کم کــردن ده
پوند(معادل 9.071.2کیلو) از وزن شما در
مدت شش ماه یا برنامه ای طوالنی مدت
برای کاهش وزن باشد .روی کاغذ اهداف
خاص خود را با برنامه ای دقیق و همراه با
جزئیات برای رسیدن به ان ها بنویسید .تا
جایی که ممکن است در هدف گذاری خود
خاص و محدود شده عمل کنید.
. 2مواد غذایی با رنگ های مختلف
را به بشقاب غذایی خود اضافه کنید.
یکی دیگر از تصمیمــات معمول افراد
در ســال جدید اســتفاده از مواد غذایی
سالم است و این هدف هم بسیار همگانی
به نظر می رســد و روش خاص و محدود
شده ای را نشان نمی دهد .داشتن انتظارات
غیر منطقی و هدف گذاری های ســخت
مثل جایگزینی ســبزیجات به جای انواع
تنقالت در تمام طول سال ،می تواند نتیجۀ
معکوس در پی داشته باشد.
به جای داشــتن رژیم غذایی سخت که
ادامۀ ان دشــوار خواهد بود و به طور کامل
خــود را ا ز تناول بســیاری از مواد غذایی
محروم می کنید ،به رژیم غذایی خود یک
یا چند مادۀغذایی خوب اضافه کنید .اغلب
زمانی کــه مواد غذایی ســالم تر را انتخاب
می کنید،مانند سبزیجات ،میوه جات ،غالت
سالم و مواد غذایی ارگانیک ،با این فکرکه
با میل نمودن این مواد غذایی چقدر احساس
بهتری دارید ،به طور طبیعی تمایلتان برای
زیاده روی در مصرف مــواد غذایی فراوری
شــده ،الکل و دیگر غذاهایی که به بدنتان
اسیب می زند ،کمتر می شود.
یــک روش عالی برای ادامۀ رژیم غذایی
ســالم خوردن مــواد غذایی بــا رنگ های
متنوع در هر وعدۀ غذایی است .در هنگام
صرف صبحانه ،ناهار و شام به بشقاب خود
میوه هایی با رنگ های روشن و سبزیجات
اضافه کنید .همچنین می توانید این مواد
را بــه میان وعده های روزانۀ خود بیفزایید.
در نهایت نیز می توانید مواد غذایی شامل
پروتـئین و غالت سالم تر را به بشقاب خود
اضافه کنید.
. 3زمانی را برای ارامش و سکوت
در نظر بگیرید.
زندگــی روزانــه اغلــب شــلوغ و پر
هیاهوســت .حتی ممکن است این حس
در افراد به وجود اید که زمان کافی برای
انجام دادن تمام کارهای روزانۀ خود ندارند.
با چنین طرز فکری داشــتن لحظاتی در
روز برای اســتراحت درمیان امور روزمره،
فقط یک نعمت برای افرادی محســوب
می شــود کــه از زمــان ازاد در طی روز
برخوردار باشند.
اما حقیقت این است که اگر به خودتان
اجازه دهیــد زمانی در روز فشــار کار را
کاهش دهید و دوباره انرژی به دست اورید،
به ذهن و بدنتان نیروی دوباره بخشیده اید
و این امر ســبب می گردد کارایی بدن و
ذهن باال رود .بنا براین گرچه افرادی حس
می کنند که فعالیت هایی که برای تمدد
اعصاب انجام می دهند ،بی حاصل است،
در واقــع ،در طوالنی مدت میزان کارایی
خود را افزایش می دهند.
صبح بهترین زمان جهت تمدد اعصاب
است و انرژی الزم برای ادامۀ روز را فراهم
می کند .با این وجود بعضی افراد غروب را
بهترین زمان بــرای این کار می دانند .در
کنارمجموعه کارهای روزانۀ خود زمانی را
انتخاب کنید که به بهترین شکل با برنامۀ
شما هماهنگ است و شما می توانید تنها
در خلوت خود و بــه دور از عامل مزاحم
به تمرین ســکوت و ارامش بپردازید .در
ابتدا زمان ســکوت و ارامش خود را یک
بازۀ زمانی کوتاه مث ً
ال ده دقیقه قرار دهید
و کم کم که به این بازه عادت کردید ،ان را
تا بیســت دقیقه افزایش دهید .این زمان
می تواند از فردی به فرد دیگر متغیر باشد.
در اینجا چندیــن فعالیت برای تمدد
اعصاب پیشنهاد شده است:
مطالع ه
خواندن مجله
انجام دادنمدیتیشن
دوش اب گرم
گوش کردن به موسیقی ارامش بخش
اشپزی
رنگ امیزی
پیاده روی در طبیعت
انجام دادن تمرین های یوگا
تمرکز بر تنفس
.4با تمرکز تنفس کنید.
تنفس شاید غیر ارادی ترین عادت شما
باشد ،اما ایا تا به حال با دقت به هوایی که
به داخل شــش هایتان می برید و از ان ها
خارج می کنید ،توجه کرده اید؟ همان طور
که پژوهش ها نشــان می دهند ،اگر فرایند
تنفس را با دقت انجام دهید ،برای سالمتی
شما منافع بسیاری را به همراه خواهد داشت
مانند:
کاهش استرس
کاهش ضربان قلب
ثبات فشار خون
زمانی که در حال انجام دادن تمرین برای
تمدد اعصاب هســتید ،می توانید تنفس
دقیق را با این روش ها انجام دهید:
تمرینات یوگا
تمرینات تای چی
رهاسازی اندام ها
انجام دادن مدیتیشــن همراه با تمرکز
حواس
انجام دادن مدیتیشن با راهنمایی مربی
تنفس متمرکز همراه با خواندن سرود
شــکل های مختلفی از ایــن تمرین ها
را انجام دهید تــا ببینید کدام یک برایتان
کاربردی تر است .برای انکه این فعالیت ها
به بخشی از کارهای ثابت روزانه تان تبدیل
شــوند ،ان ها را یک الی دوبار و ترجیحاً در
یک زمان مشــخص و حداقل ده تا بیست
دقیقه در روز تمرین کنید.
اگر به تازگی می خواهید تنفس متمرکز را
شروع کنید یا به دنبال راهی برای این گونه
تنفس هستید ،گام های ذیل را دنبال کنید:
در جایی راحت دراز بکشید یا بنشینید.
ترجیحاً چشــمان خود را ببندید و یک
دست خود را روی شکمتان قرار دهید.
از طریق بینی نفس عمیق بکشید و حس
کنید که شکمتان با ال می اید.
سپس با دهانتان و به ارامی هوایی را که
به داخل شش هایتان برده اید ،خارج کرده و
در تمــام مدت تمرکزتان را بر روی تنفس
بگذارید.
نکته :شما می توانید این فعالیت ها را در
زمان استراحت روزانۀ خود نیز انجام دهید.
. 5حس سپاس گزاری را تمرین کنید.
بر اساس یک تحقیق ،ارتباط قوی بین
ســپاس گزاری و حس خوشبختی وجود
دارد .مطالعات نشــان می دهند که افرادی
که سپاس گزاری را تمرین می کنند به طور
کلی نسبت به زندگی خودشان و این دنیا
دید مثبت تری دارند .اگر انســان شاکری
باشید بیشتر از زندگی لذت می برید ،روابط
سالم تری خواهید داشت و سیستم ایمنی
بدنتان قوی تر خواهد شد.
با روش هــای مختلفی می توانید حس
سپاس گزاری را تمرین کنید:
یــک دفتــر روزانه بــرای ثبت
سپاس گزاری هایتان داشته باشید :قبل
از انکه بخوابید ،سه موردی را که شکرگزاری
کرده اید ،بنویسید یا اولین کاری که بعد از
برخاستن از خواب انجام می دهید ،نوشتن
موارد سپاس گزاری باشد.
یک قلک از ســپاس گزاری هایتان
درست کنید :از تکه کاغذ های کوچک
برای ثبت مواردی که برایشــان شکرگزار
بوده اید ،اســتفاده کنید و ان ها را در قلک
بیندازید .زمانی که قلک پر شد ،ان را خالی
کنید و تمام انچه را که درکاغذ ها نوشته اید،
به طــور کامل مرور نماییــد .این می تواند
تمرینــی فوق العاده برای والدینی باشــد
که حس ســپاس گزاری را با فرزندانشان
تمرین می کنند.
یک نامۀ سپاس گزاری برای یک فرد
بنویسید :برای کسی که دوستش دارید
در نامه ای سپاس گزاری خود را بیان کنید.
حتی اگر ان نامه را پست نکنید این حس
عالی ناشــی از ســپاس گذاری به خودتان
برگردانده می شود.
بخشــش را تمرین کنید :عالوه بر
ســپاس گزار بودن ،بخشــنده باشــید .از
اســتعداد ها و مهارت های خود در جهت
کمک به یک فرد بهره جویید .این شخص
می تواند یکی از اعضای خانواده ،دوست یا
یک فرد کام ً
ال غریبه باشد.
مراقب صحبت کردنتان باشــید:
افرادی که سپاس گزار هستند ،این حس را
پنهان نمی کنند .ان ها در مورد موهبت ها و
سرنوشت خوب خود صحبت می کنند و به
جای شکوه از انچه که ندارند ،از وفور نعمت
صحبتمی کنند.
امیلی هلند :
امیلی مدرک کارشناســی ارشــد در رشته روانشناســی عمومی دارد.
او روزنامه نگاریســت که در مورد روانشناســی ،تندرســتی ذهن و زندگی
مطلوب مطلب می نویســد .انگیزه او در ارتباط با تحقیق و اجرای روشهای
جامع در مورد شیوه زندگی اش مانند تغییر رژیم غذایی و انجام مدیتیشن،
اضطراب هایی بود که گریبانگیرش بودند و نهایتاً بر انها غالب شد.
1- Emily Holland
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
13
قس
د مت
وم
بایوگاتااقیانوسهند
سید عبدالحمید موحدی
در شمارۀ مخصوص نوروز 96به بخش اول سفر یک گروه ایرانی به کنار سواحل اقیانوس هند
اشاره کردیم که در زمستان سال 95سفر یک ماهه ای را برای گذراندن دورۀ اموزش مربی گری
یوگا اغاز کرده بودند .این گروه در اولین تعطیلی اخر هفته عازم کانیاکوماری -منطقه ای که
درمحل پیوستن اقیانوس هند ،دریای عمان (عرب) و خلیج بنگال قرار دارد -شدند تا از برخی
جاذبه هــای منحصر به فرد این منطقه دیدن کنند .انان ضمن دیدار از بنای یادبود ســوامی
ویوکاناندا در داخل اقیانوس ،در غاری که وی 120ســال پیش مدت ســه شبانه روز در ان به
مدیتیشن پرداخته بود ،گرد هم امدند و برای دقایقی به مدیتیشن پرداختند.
گروه ایرانی در این سفر یک روزه محو زندگی اساتیدی شدند که سال ها پیش در جنوب هند
به شناخت و معرفت دست یافته بودند و اینک ادامه مطلب:
از جمله شــخصیت های مشــهور منطقۀ
1
جنــوب هنــد دکتــر سوامی شــیواناندا
(1887-1963م) اســت .او که در دهکده ای
به نــام پاتامادی 2ایالت تامیل نــادو واقع در
جنوب هند متولد شــد ،پس از کسب علم و
تحصیل در دانشکدۀ پزشکی به عنوان طبیبی
عالقه مند بــه خدمت کردن ابتدا در مالزی و
سپس در منطقه ای از هیمالیا واقع در شمال
هند مستقر گردید و تا پایان عمر به اموزش
یوگا ،عرفان و علوم وابســته به ان مشــغول
شد .طی این مدت شــاگردانی به او مراجعه
نمودند و تحت تعلیم قرار گرفتند .بعدها هر
یک از شاگردان خود به عنوان استادی مسلم
به کارهای بزرگی دســت زدند و تغییراتی را
برای رفع مشکالت انسان ها به وجود اوردند.
3
از جمله ان ها می توان به ســوامی ساتیاناندا
( )1923 -2009مبتکر ســبک یوگای بیهار،
سوامی ویشــنودواناندا )1927-1993(4
مبتکر ســبک یوگای شــیواناندا و ســوامی
سات چی داناندا )1914 -2002(5مبتکر سبک
یوگای اینتگرال اشاره کرد ،دو استاد اخری هر
دو از مناطقی در کرال و تامیل نادو در جنوب
هند برخاسته بودند.
هر یک از این ســه تن در نقاطی از جهان
مراکــزی را ایجــاد کردند و به هــزاران نفر
داشته های خود را انتقال دادند .داشته هایی که
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
زندگی بسیاری را دگرگون کرد و راه رسیدن
به ســامتی جسم و ذهن را نشــان داد .این
داشته ها همچون مشعلی که تاریکی را کنار
می زند و راه را روشن می سازد ،مسیر را برای
هزاران جوینده راه علم و دانش و طالبین عشق
و معرفت روشن کرده است.
از دیگر مشــاهیر جنــوب هند که عمری
را برای خدمت بــه همنوع و انتقال دانش به
قشــر عظیمی از رهجویان تعلیمات ذهن و
بدن صرف کردند و اثر مثبتــی را از خود بر
جای گذاشتند و نام و یادشان را برای همیشه
ماندگار کردند ،می توان به افراد ذیل اشاره کرد:
کریشنام اچاریا )1888-1989( 6از جمله
اســاتید بزرگ که به منزلۀ پدر یوگای مدرن
شهرت دارد.
او از 16ســالگی بــه یادگیری 6رشــتۀ
علوم باســتانی هند از جمله سانســکریت،
ودانتا ،تارکارشاســترا(علم تجربه و تحلیل)،
واستوشاسترا(معماریودایی)،جیوتیش(ستاره
بینــی ودایی) و یوگا پرداخت و بعد از ان نزد
خاندان مهاراجه در میســور واقع در جنوب
هند به کار تدریس ان مشغول شد .کریشنام
اچاریا بنیانگذار یوگای ســیکلیک اســت و
اساناها را به صورت وینیاسا ،تدریس می نمود.
او شاگردان زیادی تربیت کرد که از بین صدها
شــاگردی که وی یوگا را به انان اموزش داد
سه فرد هســتند که سه سبک مختلف یوگا
را ابــداع کردند که امروزه طرفــداران زیادی
در بین عالقه مندان به یوگا در نقاط مختلف
دنیا دارنــد .ب .ک .س .ایینــگار-2014( 7
8
)1918ســبک یوگای اینگار ،پاتابی جویس
( )1915-2009سبک یوگای اشتانگا و دسی
کاچار )1938-2016( 9سبک یوگای وینی.
جنوب هند مشــاهیر دیگری هم دارد که
کارهــای بزرگی انجــام داده و امروزه پس از
سال ها نام و یادشان به یادگار باقی مانده است.
شــری اوربیندو 10از جمله اساتید به نام هند
است که در سال 1872در کلکته هندوستان
متولد شد .وی تحصیالتش را در انگلستان به
پایان برد و پس از بازگشــت به کار سیاست
پرداخت .پس از ســال ها فعالیت در مناصب
دولتــی نهایتاً در ســال 1910از بنگال 11به
پاندی چری 12عزیمت کرد و در همان جا مسیر
معنوی را پیش گرفت .در سال 1914ماهنامۀ
فلسفی با عنوان " اریا" را برای سال ها منتشر
نمود که مطالبش راه های خوب زیستن را به
انسان نشــان می داد .او پس از مدت ها اقامت
در پاندی چــری کتاب هایی با عنوان زندگی
الهی ،پیوند یوگا ،مقاالتی دربارۀ گیتا ،ایشاوا
و اوپانیشاد را چاپ و منتشر نمود.
شــری اوربیندو باور داشــت کــه اغلب
روش های یوگا راهی هســتند برای رسیدن
به روح ودورشــدن از زندگــی ،اما او به روش
دیگری نیز اعتقاد داشت و ان روش این بود که
باید به روح دست یافت ،چراکه با دست یافتن
به ان می توان به نــور و قدرت و برکت برای
متحول ساختن زندگی نایل امد.
او ســعی کرد این حقیقــت را به همگان
بیاموزد که انسان در همه حال در حال تحول
است و در صورت کسب اگاهی ذهنی توانایی
رســیدن به یک اگاهی حقیقی و زیستن در
یک زندگی کام ً
ال هماهنگ ،خوب ،زیبا ،شاد و
اگاهانه را دارد.
شــری اوربیندو با ســپری کردن سال ها
درمســیر عرفان و یوگا ،شــاگردان زیادی را
تعلیم داد و نهایتاً در دسامبر سال 1950بدن
خاکیش را ترک کرد.
از جمله شــاگردان اوربیندو خانمی به نام
میرا13بود که بعدها معروف به مادر شد .او در
طی 40سال سپری کردن در معیت استاد،
همه اموزه های یــوگا را فرا گرفت و پس از
فوت وی به جانشینیش منصوب شد.
مادر در سال 1960جامعۀ بشری و اشرام
اوربیندو را تاســیس کرد و در ســال 1964
پروژۀ اروویل14یا شهر یگانگی انسان ها را بنا
نهاد .او ســرانجام در هفدهــم نوامبر 1973
درسن 97سالگی در پاندی چری جسم فانی
خود را ترک کرد.
از دیگر چهره های معــروف جنوب هند
می توان به رامانا ماهاریشی 15اشاره کرد .رامانا
ماهاریشــی در سال 1878در شهر کوچکی
در تری چوری نزدیک شهر مادورای واقع در
استان تامیل نادوی هند متولد شد .از همان
ابتدا به نظر می رسید که با کودکان هم سن
و ســالش متفاوت است .در سن 12سالگی
ناخوداگاه تجربیاتی از مراقبه و حضور ذهن
را تجربه کرد.
در سن 16سالگی ترس واقعی از مرگ را
تجربه نمود و از جریان با قدرتی در خود نام
برد که ان را "من واقعی" می نامید .او پس از
این اتفاق مدتی به تپۀ اروناچاال رفت و روزها
و ساعت ها در تنهایی به مراقبه پرداخت.
رامانا ماهاریشــی نهایتاً در ســال 1986
بــه منطقۀ دیگری از اســتان تامیل نادو به
نام " تیرووانا ماالی" 16ســفر کــرد و تا اخر
عمر در انجا مانــد .او در این مدت و ضمن
انجام تمرینات معنوی به اموزش شــاگردان
پرداخت .در سال 1931میالدی بیوگرافی
رامانابا عنوان " تجلی خویشــتن حیات و
اموزه های رامانا ماهاریشــی" توســط یک
نویسندۀ هندی منتشر شد و هم زمان در
همان ســال "پل برانتون" او را مالقات کرد
و کتاب "جســتجو در هند مرموز" را دربارۀ
او منتشــر نمود .به سرعت شــهرت رامانا
ماهاریشــی فزونی یافت و سیل عظیمی
از شــرق و غرب برای دیــدار او به منطقۀ
" تیروواالماالی" سرازیر شدند.
او پس از سال هاســپری کردن در وادی
معرفت و ارائۀ پیام های سازنده اش به هزاران
نفر درسن 71سالگی و در 14اوریل 1950
بدن خاکیش را ترک کرد .حال که با زندگی
رامانا ماهاریشی اشنا شدید ،بد نیست به دو
پیام معروفش اشاره ای داشته باشیم:
"درک خودت بزرگترین خدمتی است که
می توانی به دنیا بکنی"
"بدون خواسته بودن ،بزرگ ترین سعادت
اســت و می تواند با تمرین کردن به دست
اید .حتی یک امپراطور حریف انسان بدون
خواسته نیست".
جنوب هند به یک دلیل دیگر هم مشهور
اســت و ان هم وجود اشرام های مختلف
در جای جای ان اســت .اشــرام به مکان
مخصــوص تمرینات مرتبط با ذهن و بدن
گفته می شود که معموالً در نقاط خارج از
شهر و در طبیعت بســیار زیبا و به دور از
هیاهو واقع شده است.
برنامه های هر اشــرام بسته به اینکه در
کجا و زیرنظر چه استادی قرار دارد ،متفاوت
اســت ولی به طور کلی اشــرام سالن های
متعددی برای تمرین اموزش های مختلف
جســم و ذهن دارد .در این مکان سرسبز،
زیبــا و خوش اب و هوا و به دور از ســر و
صدای وسایط نقلیه شهری اساتید مرتبط
با ذهن و بدن و همچنین مربیان با تجربه و
کار ازمودۀ یوگا دائماً و در طول سال در ان
حضور دارند تا اموزه های خود را طبق برنامۀ
تنظیمی از صبح تا شام به کسانی که هر زمان
از ســال از نقاط دور و نزدیک به ان جا وارد
می شوند ،ارائه نمایند.
از جمله اشــرام های واقع شده در جنوب
هند ،اشرام یوگای شــیواناندا واقع در ایالت
کرال است که شعبه ای از مرکز اصلی یوگای
شیوانانداست .مرکز اصلی یوگای شیواناندا در
ایالت کبک کانادا واقع شده است .اشرام کبک
که مبتکر ایجاد ان ســوامی ویشنودواناندا از
شاگردان دکتر ســوامی شیواناندا است و به
احترام استاد نام ان را شیواناندا می نهد ،در
سال 1957میالدی در حومۀ مونترال کانادا
راه اندازی شــد و به تدریج شعباتی از ان در
نقاط دور و نزدیک جهان ایجاد گردید.
مرکــز یــوگای شــیواناندا با نام اشــرام
یوگای دان وانتاری شــیواناندا 17در منطقۀ
نیردام 18ایالت کــرال واقع در 35کیلومتری
شــهر تریوندارم مرکز ایالت واقع شــده و از
جمله اشرام های موسسۀ بین المللی یوگای
شیوانانداست که همه ســاله عدۀ زیادی به
ان امد و شد می کنند تا تحت تعلیم مربیان
کارازمــوده قرار گیرند .اشــرام دان وانتاری
که در کنار دریاچۀ زیبای نیر 19واقع شــده،
معادل 10000متر مربع وسعت دارد که در
ان سالن اموزشی به مساحت حدود دویست
و چهل متر ،کلینیک ایورودا ،سالن غذاخوری
بزرگ ،اشپزخانه ای وسیع ،ساختمان اداری،
خوابگاه های مردان و زنان ،اتاق های مخصوص
اساتید ،مربیان و کارمندان به چشم می خورد.
این اشرام و به عبارت دیگر باغ بسیار زیبا با
همۀ امکانات اقامتی در سال 1987میالدی
تاسیس شد و از ان زمان تاکنون در تمامی
طول ســال تعلیمات مرتبط با ذهن و بدن
در ان برگــزار می گردد .اشــرام یوگای دان
وانتاری یکی از ده اشرام یوگای شیواناندا در
جهان است و از سال 1375تاکنون بیشتر از
چهارصد نفــر ایرانی تحت اموزش دوره های
مربی گــری ( )TTCو مربی گری پیشــرفته
( )ATTCقرار گرفته انــد و در حال حاضر در
جای جای مختلف ایران و ســایر کشورها به
اموزش یوگا اشتغال دارند.
الزم به ذکر است غیر از اشرام که در فضای
سبز و معموالً در خارج از شهرها بنا می شود،
مراکز فراوانی هم هســت که در شهرها بنا
شده و در ان ها همه روزه یوگا اموزش داده
می شود .مراکز یوگای شــیواناندا که امروزه
تعــداد ان ها به 28واحد می رســد ،معموالً
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
15
مکان هایی هستند که حالت باشگاه را دارند و
کالس های اموزشی و تمرینات یوگا در ان ها
برگزار می شود و همه روزه عالقه مندان برای
شرکت در کالس ها هر صبح و عصربه ان جا
امد و شد می کنند.
و حــاال در دی ماه ســال 1395بار دیگر
اشرام یوگای دان وانتاری به روال 20سال
گذشــته پذیرای 32ایرانی است که همراه
با تعداد زیادی از عالقه مندان به یوگا که از
سراســر جهان به ان وارد شده اند ،اماده اند
تا یــوگا را از زاویۀ دیگری برانداز کنند و به
تجربه های جدیدی دست یابند.
برگردیم به گروه ،به یــوگا ،بنای یادبود
سوامی ویوکاناندا و به اقیانوس هند.
اکنــون چند دقیقه ای اســت 32ایرانی
در دل حفره ای تاریک با چشــمانی بسته
به صورت چهار زانو نشسته و از دنیای بیرون
فاصله گرفته و به دنیای درون سیر کرده اند،
ان ها شاید تنها برای یک بار گذرشان به این
نقط ه از اقیانوس هند بیفتد و در دل صخره ای
در بنای یادبود مردی که برای نخستین بار
یــوگا را از هند به دنیای غرب معرفی کرد،
بنشینند و به مدیتیشن بپردازند.
ایرانی ها پس از انجام مدیتیشــن در دل
غار و رسیدن به تجربه ای جدید در تمرین
مراقبه از قســمت های مختلف بنا بازدید
می کنند و به گرفتن عکس و فیلم مشغول
می شوند .انان پس از بازدید مجددا ً با فری
از صخره ای که در ان بنای یادبود ســوامی
ویوکاناندا واقع شده و از دور همانند کوهی
در داخل اقیانوس به نظر می رسد ،به بندرگاه
برمی گردند.
هوای کانیاکوماری در این فصل از ســال
هم گرم است و هم شرجی و عرق را بر سر
و روی همه می نشاند .گروه پس از دیدار از
بنای یادبود ســوامی ویوکاناندا برای صرف
ناهار به رســتورانی واقــع در تنها خیابان
کوچک این شهر وارد می شوند .در این شهر
کوچک مذهبی رستوران ها همگی غذاهای
گیاهی پخت می کنند و از گوشت و تخم مرغ
و سیر و پیاز خبری نیست به همین لحاظ
همه کسانی که به اینجا امد و شد می کنند
به خوردن این نوع غذاها کام ً
ال عادت دارند.
پس از صرف ناهار گروه به گشت و خرید
در تنها خیابان این شهر واقع شده در انتهای
16
دانش یوگا
جنوب هند که مملو از فروشگاه های صنایع
دستی است ،می پردازند.
غروب هنــگام وقــت عزیمت از شــهر
کانیاکوماری واقع در اســتان تامیل نادو به
منطقۀ نیردام واقع در اســتان کرالســت،
اتوبوس مجهز به دستگاه ایرکاندیشن که در
هوای گرم و شرجی جنوب هند سفری راحت
همراه با اسایش را برای گروه فراهم می سازد،
اماده اســت تا گروه را به منطقۀ نیردام واقع
در 35کیلومتری شهر تریوندرام مرکز ایالت
کرال که فاصله ای حدود 125کیلومتر دارد
انتقال دهد.
قرار اســت در بیــن راه و بــا فاصله 11
کیلومتــری از کانیاکوماری گــروه از معبد
سوچیندرام که در نوع خود در هند معبدی
بی نظیر بوده و در شمارۀ قبل مجله به شرح
ان پرداخته شد ،بازدید به عمل اورد.
فاصلۀ زمانی بیــن کانیاکوماری و نیردام
حدود 3/5ســاعت است ،مسیر جاده توسط
روستاها و شهرهایی که در طول ان قرار دارد
به هم وصل است و کمتر فاصله ای را می توان
یافت که مث ً
ال جنــگل ،مزرعه یا زمین های
کشاورزی در ان قرار گرفته باشد .به همین
خاطر کل مسیر جاده پر ترافیک و پر رفت و
امد است .اتوبوس حدودا ً پس از همان زمان
که گفته شد جلو درب محل اقامت گروه که
در واقع اشــرام یوگای شیواناندا است ،توقف
می کند .اعضاپس از یک روز پر رفت و امد و
پرنشاط در حالی که خستگی در چهرۀ ان ها
نمایان است ،به اشرام ورود می کنند و سپس
به استراحت می پردازند.
شنبه روز 24دی ماه 95ساعت 5صبح
طبق روال هر روز یک یک افرادی که از نقاط
دور و نزدیک دنیا به اشــرام امده و در انجا
اقامت گزیده اند باید از جای برخیزند و نظافت
و امور شــخصی را انجام دهند و به ســمت
ســالن اموزش که ســالنی به وسعت 80در
30متر مربع اســت ،حرکت کنند و در ان
مستقر شوند.
برنامه های اموزشی اشرام یوگای شیواناندا
شامل چند دوره است ،یکی از دوره های ان که
به طور مرتب و در طول سال و هفته ای یک بار
برگزار می گردد« ،دورۀ تعطیالت یوگا»20است،
برنامۀ روزانۀ این دوره به شرح زیر است:
ساعت 6صبح مدیتیشن
ساعت 6/30خواندن اواهای عرفانی
ساعت 7ارائۀ پیام های مرتبط با اموزه های
یوگا و اموزش چگونگی راه های رســیدن به
ارامش درون
ساعت 7/30صرف چای
ســاعت 8انجــام دادن تمرینــات یــوگا
در طبیعت
ساعت 10ناهار
ساعت 11کارمایوگا یا به عبارتی انجام دادن
وظیفه ای بــدون اجر و مزد که برای هر کس
هنگام حضور در اشرام مشخص می شود.
ســاعت 12انجام دادن امــوزش حرکات
پیشــرفتۀ یوگا برای ان دســته که میل به
فراگیری ان ها را دارند.
ساعت 13/30صرف کردن چای گیاهی به
همراه میوه
ساعت 14ارائۀ دروس تئوری یوگا و شرح
موضوعاتی همچون فلســفۀ یوگا ،چگونگی
فراگیری تکنیک های مدیتیشــن و راه های
رسیدن به تمرکز ،تمرینات تنفسی یوگا ،تغذیۀ
صبح ،چگونگی وانهادگی جسم و ذهن و...
ســاعت 15/30انجــام تمرینــات یوگا
در طبیعت
ساعت 18شام
ساعت 20مدیتیشن و پس از ان هر شب
اجــرای برنامه هایی مرتبط با یــوگا از قبیل:
نمایش فیلم های مربوط به زندگانی اساتید و
بزرگان معروف یوگا ،نمایش فیلم های مربوط
به سالمتی تن و روان و بعضاً اجرای موسیقی
کالسیک هندی ،همچنین سخنرانی اساتید
مختلف در خصوص موضوعات مرتبط از جمله
ایورودا و...
ساعت 10خاموشی و استراحت
به غیر از برنامــه "یوگای تعطیالت" که در
طول سال به صورت هر دو هفته یک بار برگزار
می گردد ،چهار دفعه در سال دوره های اموزش
مربی گری بین المللی یوگا 21که اصطالحاً به
ان TTCگفته می شود ،برگزار می گردد.
19. Neyyar
13. Mira
20. Yoga Vacation
14. Auroville
21. International Yoga Teacher’s Training Course
15. Ramana Maharishi
16. Tiruvammamalai
17. Dhan wantari Sivananda Yoga Ashram
18. Neyyardam
نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ادامه دارد...
7. B.K.S. Iyengar
8. Pattabhi Jois
9. Desikachar
10. Sri Aurobindo
11. Bengal
12. Pondicherry
1. Swami Sivananda
2. Pattamadai
3. Swami Satyananda
4. Swami Vishnudevananda
5. Swami Satchidananda
6. Krishnamacharya
پرسشازشما،
پاسخازما
صفحۀسالمتییوگاو ایورودا
نظر مدرس و کارشناس ایورودا /جمشید شیخ الرابادی
زیر ِ
خانم شیرین د 40 ،ساله از تهران
ســام ،مربی یوگا هستم و چند
سالی است که مشغول تدریس یوگا
می باشم .ســوالی که از کارشناس
محترم دارم این است که صحبت های
زیادی در رابطه با طراحی تمرینات در
جلســات تمرینی یوگا در باشگاه ها
می شــنوم .اصــوالً طراحی تمرین
چیست و چه اهمیتی دارد؟ در ضمن
از اینکه چنین صفحه ای در این مجله
برای پاســخ گویی به سواالت ایجاد
کرده اید ،بسیار ممنونم.
با تشکر از خوانندۀ محترم ،سوال بسیار
جالبی پرســیده اید .تمامی رشــته های
ورزشی بر اساس نوع و کیفیتی که دارند،
دارای یک سری ویژگی هایی هستند که
مربیان ان رشــته ها باید ان ها را رعایت
نمایند .در علم تربیت بدنی به پنج هدف
اصلی برای ورزش اشــاره شده اســت که
عبارتنــد از :اهداف جســمانی ،عاطفی،
اجتماعی ،اخالقی و مهارتی که در پاســخ
به سوال فوق ما به جنبه هایی ازاین موارد
اشاره خواهیم نمود و برای مطالعۀ تکمیلی
می توانیــد به کتاب " یــوگا ،ورزش کهن
سالمتی " فصل اول مراجعه نمایید.
اهــداف جســمانی که بــرای ورزش
در نظر گرفته شده است ،عبارتند از :کسب
سالمت جسمانی و امادگی جسمانی که
امادگی جسمانی شــامل موارد زیر است:
-1قدرت -2سرعت -3توان -4استقامت
عضالنی –5اســتقامت قلبــی -عروقی
تنفســی -6انعطاف پذیری -7چابکی -8هماهنگی اعصاب و عضالت -9تعادل
و –10پایداری .البتــه اهداف دیگری در
قسمت های دیگر این تقسیم بندی از جمله
شادابی و نشاط هم اورده شده است.
ازخوانندگانمحترموکسانیکهسواالتخویشرابرای
مجلهارسالمی کنند،تقاضامی شودبرایپاسخ گوییبهتر،
تاریخدقیقتولد،جنسیتودرصورتامکانشغلخویش
را هم مشخص نمایند.
باید از خوانندگان محترم مجله و کسانی که سواالتشان
را ارسال کرده اند ،پوزش بخواهیم که با توجه به حجم
محدود صفحه پرسش از شــما ،پاسخ از ما نمی توانیم
تمامی ســواالت را در یک شماره پاســخگو باشیم.
درهرحال این اطمینان را به سروران عزیز می دهیم که
به ترتیب تمامی پرسشهایشان پاسخ داده خواهد شد.
اکنون ببینیم کــه طراحی تمرین چه
نقشــی می تواند در رسیدن به این اهداف
داشته باشد .رشته های ورزشی مختلف برای
رســیدن به این اهداف ،روش های خاصی
دارند و تقریباً در اکثر موارد شیوه ای ثابت با
تغییراتی بسیار اندک را دنبال می کنند ،اما
ماهیت یوگا و ورزش یوگا ایجاب می کند تا
طراحــی تمرین درجلســات تمرینی ان
جدی گرفته شــود و مربی بــا روش های
تمرینی و طراحی تمرینات یوگا اشــنایی
داشته باشد .یوگا ورزشی است که مستقیماً
با کارکرد غدد درون ریز بدن سرو کار دارد
و ایــن ارتباط می تواند گاه با افزایش و گاه
با کاهش ترشــح هورمون های هر کدام از
غدد درون ریز بروز نماید .عالوه بر توجهی
که باید بر اناتومی و سیستم اسکلتی فرد
داشته باشــیم ،با کارکرد غدد نیز می باید
اشنا شویم.
اکثر رشــته های ورزشی ساعات تمرین
مشخصی دارند که بر اساس ان ها طراحی
تمرین استاندارد شــده ای برایشان فراهم
شده است ،اما باز هم ماهیت یوگا متفاوت
از این استاندارد هاســت .چرا که علی رغم
توصیۀ اجــرای تمرینات یوگا در ســاعات
ابتدایی صبح ،امروزه در ســاعات و حتی
مکان هایی بســیار متفاوت تمرینات یوگا
انجــام می شــود ،پس الزم اســت برای
حصول به بهترین نتیجه با روش طراحی
تمرین در یوگا اشنایی داشته باشیم.
تمرینات یوگا باید دارای ریتم مناســب
باشــند تا حداکثر بهره وری را پدید اورند.
از عمده وظایــف مربی ،برقراری این ریتم
اســت که عبارتند از :ریتــم تنفس ،ریتم
ضربان قلب ،ریتم موسیقی ،ریتم طبیعت،
ریتم و نیاز فنی هر اسانا ،ریتم بدن ،ریتم
ذهن و ریتم روح .جلسۀ تمرینی را می توان
مناســب دانســت که همۀ این عوامل را
در نظر داشته باشد و در پایان جلسه با رعایت
این ریتم ها ،شــادابی و نشاط را برای ورزشکار
به ارمغان اورد.
طبق اموزه های ایورودا که در یوگا به ان ها
استناد می شــود ،بر اساس دوشاهای جسمی
و ذهنی هر فرد تمرینــات فرق می کند .این
دوشــا ها هم فرد به فرد متفاوت اســت و هم
ساعت به ســاعت و فصل به فصل .یعنی در چه
فصلی از ســال یوگا می کنید ،تابســتان؟ که
دوشای غالب ان پیتاســت یا در چه ساعتی
از روز؟ بین ســاعت 2تا 6صبح؟ که دوشای
غالب ان واتاست .همۀ این ها در طراحی تمرین
یوگا نقش مهمی ایفا می نمایند که یک مربی
یوگا باید با ان ها اشنا باشد .برای مثال فردی
با دوشــای غالب کافا ،در سن 57سالگی که
دوشای غالب سنش واتاست ،در فصل تابستان
که دوشای غالب ان فصل پیتاست ،در ساعت
6تا 10شــب که دوشــای غالب ساعت ان
کافاســت ،چه تمریناتی را انجام دهد و ریتم
تمرین و طراحی تمرین ان چگونه باشــد تا
بیشترین بهره را ببرد و فردی در همین فصل
و ساعت و ســن با دوشــای غالب واتا و پیتا
چه کار می تواند بکند؟ پیچیده شد ،اما واقعیت
دارد .به همین خاطر اســت که در انتهای یک
کالس یوگا ،همه به یک اندازه از تمرینات لذت
نمی برند و بهره نمی گیرند و همیشه هستند
افرادی که بیشتر و بهتر بهره می برند و افرادی
کمتر .این نتیجه بسته به تنوع شرکت کنندگان
است .البته الزم به ذکر است که دانش ایورودا
قواعد خاص و ثابتی دارد که به راحتی می توان
با ان ها اشنا شــد و همیشه با استفاده از ان،
تمرینات را به گونه ای طراحی نمود تا بیشترین
بهره را کســب نماییم .در انتها برای مطالعات
بیشــتر می توانید به کتاب "یوگا ،ورزش کهن
سالمتی" نوشتۀ اینجانب مراجعه نمایید که در
فصل سوم با عنوان :اداب ورزش در ایورودا ،به
تفصیل با طراحی تمرین یوگا اشنا خواهید شد.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
17
یوگا و نشاط درون
نویسنده :سالی کمپتن / 1برگردان :واحد ترجمه
پیمودن یک راه معنوی همیشه به معنای
روبرو شدن با مشکالت نیست .لذت بردن
از ســادگی های زندگی هم می تواند ما را
به همین نســبت در این مســیر معنوی
یاری رساند.
دوست من ساندرا که سالی سخت را از
نظر کاری و مشــکالت شخصی پشت سر
گذاشــته بود ،روزی با مــن تماس گرفت
و گفت در ایــن ماه اخر ،احســاس فوق
العاده ای دارد .در واقع ساندرا سعی کرده بود
در این مــدت باقی مانده ،در هنگام مواجه
با مشــکالت به جای نگرانــی ،توجه خود
را به زیبایی هــا و چیزهایی که از ان لذت
می برده ،جلب نماید .ســاندرا از من سوال
کرد :به نظر تو درســت اســت که فقط از
ان لذت ببرم؟ تو فکر نمی کنی تمرین من
سخن صاحب نظران
سطحی بوده است؟
پــس از اینکه به او اطمینــان دادم ،به حتی در رسوم یوگای باستان نیز این گونه
مــواردی فکر کردم که در بطن ســوالش نبوده است .یکی از دالیلی که ارتباط خوبی
پنهــان بودند .یک واقعیــت عجیب این با یوگی های هیمالیا دارم ،این اســت که
است که بسیاری از ما معتقدیم ،تمریناتی ان ها معطوف زیبایی ها می شــوند .از نظر
کــه انجام می دهیم در هنگام مشــکالت
و ســختی ها ،بیشــتر به کارمان می ایند.
این تنها اعتقاد مذهبی ماست که موجب
می شــود تا تصور نماییم که مشــکالت و
کارهای ســخت بیش از لذت بردن سبب
رشد روحی و معنویمان می شود .این تفکر،
می تواند یک نتیجۀ ساده از احساسات ناکام
دوران کودکیمان باشــد .واقعیت این است
که بیشــتر یوگی های قدیمی نیز ،تعصب
خاصی نسبت به لذت بردن داشتند و ان را
تحریم کــرده بودند .ان هــا معتقد بودند
لذت بردن باعث توقف رشد روحی می شود
و تنها زمانی که با مشکالت مواجه می شوید
و ان ها را پشــت ســر می گذارید ،از نظر
معنوی نیز رشد می کنید.
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ان ها توجه به زیبایی ،لذت و روشنایی ،د ِر
ورودی به مراحل باالتر اگاهی هستند .این
موضوع به این معنا نیست که این یوگی ها
رشد معنوی ندارند.
افــرادی که یوگا انجام می دهند ،بر این
باورند که احساســات انسانی در حقیقت
ابزارهایی هستند که از طریق ان ها قادریم
به خالق خود نزدیک تر شویم .بنابراین اگر
بتوانیم به طــور کامل از لحظات خود لذت
ببریم ،حــال به هر طریــق ممکن ،خواه
تماشای غروب خورشید ،یک نقاشی ،فیلم
خوب ،کنســرت یا یک غذای خوشمزه ،به
مرحله ای باالتر از اگاهی دســت یافته ایم.
برخی از ما تنها بــرای درک کردن چنین
موضوعی به این دنیا امده ایم.
توجه به منبع
کلید رســیدن به نشاط درون چیست؟
بیاموزید که چگونه اگاهی خود را به درون
معطوف کنید و بــدون توجه به موضوعی
که سبب شادیتان گشته است ،منبع ان را
بیابید .به جای اینکه خودتان را هنگام عالقه
به غذا ،فیلم و یا شــخص خاصی ببازید و
به جای اینکه معتقد باشید لذت شما با یک
تخفیف ساده در خرید بیشتر می شود ،توجه
خویش را به ایجاد حس رضایت از خود ،به
درونتان بیاورید .راز لذت بردن در یوگا ،این
اســت که جای بها دادن به موضوعی که با
حذف ان ،شادی شما نیز حذف می شود،
بر روی احســاس لذت و منبع درونی ان
تمرکز کنید .
اگر در هنگام پیــاده روی در طبیعت از
مناظر اطرافتان لذت ببرید ،به اگاهی فوق
العاده ای دســت می یابید .اما من دوست
دارم این لذت را هنگام خرید و یا در مهمانی
هم همراه داشته باشم .از نگاه کردن ویترین
مغازه ها لذت ببــرم ،لباس های مختلف را
امتحان کنم و به عناوین کتاب های مختلف
در قفســۀ کتاب فروشی ها نگاهی بیندازم.
بدون اینکه توجهی به حس گرسنگی خود
داشته باشم ،کتاب های مورد عالقه ام را ورق
بزنم و حس یکی شدن با ان ها را پیدا کنم.
ســپس اگر تمایل داشتم ،بتوانم توجهم را
بــه موارد مورد عالقۀ دیگری جلب کنم .با
این کار ،می توان از لحظه نهایت استفاده را
کرد و این شروع مناسبی برای داشتن یک
حس خوب درونی است.
می توانید چنیــن کاری را در مهمانی و
یا گردهمایی های اجتماعی انجام دهید .به
خودتان لحظه ایی فرصت دهید و مزۀ غذا را
در دهانتان حس کنید ،هنگام رقصیدن به
احساس درونیتان توجه کنید و از حرکات
بدنتان تا حد امــکان لذت ببرید .با ریتم
موســیقی هم نوا شــوید و احساس ناشی
از گوش کردن بــه ان را درک کنید .اجازه
دهید ذهنتان تا جایی که ممکن است ،بر
روی حــس هر تماس ،مزه یا صدا متمرکز
شــود .کور کورانه از هر لذتی عبور نکنید.
ایــن تمرکز ناب بر روی تجربۀ شــادی ،از
مدیتیشن نیز مفیدتر خواهد بود .مخصوصاً
اگــر بتوانید تشــخیص دهیــد که منبع
لذت بردن در درون خود شماســت ،نه بر
روی ابزارهای بیرونی.
مسلماً ،در ابتدا ممکن است کمی مشکل
به نظر اید .اما اگــر ذهنتان را برای تمرکز
بر روی لذت بردن از تمام چیزها شــرطی
کنید و عادت ان را در خود پرورش دهید،
می توانید این عــادت را به تمام مزه هایی
که می چشید ،اجســامی که می بینید یا
لمسشان می کنید ،گسترش دهید .کم کم
حس خستگی ،بی حوصلگی و حساسیت
بیش از حد را از دست خواهید داد.
ایــن دیدگاه در خصــوص لذت بردن،
در حقیقت به جای اینکه ما را خســته و
ملول ســازد ،به ما انرژی داده زیرا توجه
و تمرکز مان معطوف به لذت بردن اســت.
لــذت از یک شــکالت خوشــمزه ،یک
اهنــگ زیبا ،چهره ای تحســین بر انگیز.
همگی برای لحظاتی منجر به اســتراحت
مغزمان می گردند.
هم نوا شدن با لحظه
قدرت زیبایی و لذت بردن ،خواه زیبایی
چهرۀ یک فرد ،لــذت از یک غذای لذیذ
و یــا کاری هنری وحتی حــس لذت از
منظره ای چون تماشــای دریا ،ما را برای
لحظه ای متوقف ســاخته و مسحور خود
می کند .بی قراری که در وجود مان اســت
و ســبب عدم لذت بردن می گردد ،برای
لحظاتی محو می شود ،در نتیجه ،به طور
کامل در لحظۀ حــال زندگی می کنیم و
اگاهی ما با این تجربۀ احساسی خوشایند،
احاطه می گــردد .لحظه ای که این حس
خوشــایند درونــی را در می یابیــم ،در
مرحله ای قرار می گیریم که یوگی ها ان را
شگفتی ســعادت می نامند .این مرحله،
نقطۀ تالقی تجربۀ حسی و معنوی به طور
همزمان است.
ممکن اســت شــما این اگاهی لطیف
وظریف را هر زمانی که چیزی خوشــایند
می چشــید ،می بویید یا لمس می کنید،
احساس نمایید .مخصوصاً اگر به ان عالقه
نیز داشته باشــید ،در ان لحظه ،متوجه
حس برکت ،تحسین و لذت می شوید .برای
دقایقی ،به عمق احساس خود توجه نمایید،
سپس کمی توقف کنید و اگاه باشید که
این حس به درون شما منتقل می شود .به
همین سادگی می توانید حس ارامش را به
درونتان هدایت کنید ،از ان لذت ببرید و با
ان یکی شوید .حتی اگر دیگر ان مسئله ای
که باعث لذت بردنتان شده در دسترستان
نباشــد .احتماالً زمانی کــه این تمرین را
انجام می دهید ،فرصتی را صرف تشخیص
ان می کنید .شما در ان لحظات در حال
انجام کاری هستید که یوگی های دوران
باســتان ان را خود الهی نامیدند .اگاهی
خالق و لذت بردن از بخشی که نه تنها در
تمام لحظات زندگی شما وجود دارد ،بلکه
توسط حواس شما قابل دیدن ،شنیدن یا
حس کردن است.
بازتاب لذات درونی
چنانچه این تمرین برایتان بدل به یک
عادت شــود ،کم کــم درخواهید یافت که
چگونه ادراکتان بهبود بخشــیده می شود.
بنابراین با گذشت زمان خود را در مرحله ای
می یابید که تجارب بهتری از زندگی دارید.
این تجربۀ درونی که شــما ان را به دست
اورده اید ،نه تنها به مکان استراحتی برایتان
تبدیل می شود ،بلکه کم کم دیدگاه شما را
در مورد تجربه هایتــان تغییر می دهد .در
نتیجه به این نکته اگاه می شوید که در پس
هر چیزی زیبایی ای نهفته است.
یکی از بزرگ ترین عرفــای دوران هند
باستان ،می گوید وقتی که ما قادر به تمرکز
بر روی چیزهایی باشــیم که از ان ها لذت
می بریم ،عظمت قلب را در می یابیم و این
خود یک رحمت بزرگ اســت .یوگی های
باستان دربارۀ این پدیده مطالب بسیاری
نوشــته اند .در این مورد که چگونه دیدگاه
انسان ها با گذشــت زمان تغییر می کند و
به این نتیجه می رسند که دنیا ان قدر که
می باید برایشــان شادی اور نیست و اینکه
اگــر بتوانند دیدگاه خــود را تغییر دهند،
موفق خواهند شــد تا بازتاب شادی درونی
خویش را تجربه نمایند.
انچــه الزم اســت مــداوم در حــال
تمرین کردن ان باشــیم ،پــرورش دادن
دیدگاه لذت بردن از تمامی تجارب حکیمانۀ
زندگیمان اســت .همان طور که می دانیم
زندگی کردن در لحظــۀ حال و لذت بردن
تمام وقت از ان مرحله ای پیشرفته از رشد
معنوی اســت .هنوز هم هر وقت به قلب
خود رجوع می کنیم ،شادی ،به منزلۀجزیی
از وجودمان ما را فــرا می گیرد .می توانیم
لحظه ای از این شــادی وصف ناپذیر را به
دری برای شاد زیستن ابدی تبدیل نماییم.
1- Sally Kemptom
سالیکمپتون:
سالی یکی از خالق ترین مربیان پرورش ذهن و بدن به شمار می رود.
او بیش از 30ســال تجربه در تدریس و تمرین یوگا دارد که 20ســال از
این مدت را به عنوان مربی ســیدا یوگا زندگی و تمرین کرده است .او برای
پاسخ دادن به سواالت و حل مشکالت مراجعان عصر حاضر یک هدیۀ الهی
است .ســالی کمپتون نویسندۀ کتاب پیشگامان مراقبه ،قلب مراقبه؛راهی
برای تجربۀ عمیق تر و همچنین نویســندۀ بخش معرفت درمجلۀ یوگا که
در امریکا چاپ و منتشر می شود ،می باشد.
برگرفته ازwww.exercicesyogapro.com :
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
19
بارداری و توپ
گرداورندگان :فرشته چشم ارو ،نگار خالو اسماعیلی (باشگاه یوگا نگار قزوین)
اجرا کننده حرکات :دنیز سلطان زاده
چه
ارم
در شــماره های پیشــین مجلۀ دانش یوگا به تشریح حرکات خم به
پهلو در حالت نشسته بر روی توپ ،ایستاده و انجام حرکات پا با کمک
توپ برای زنان باردار پرداختیم .دراین شماره به ادامۀ توضیح در خصوص
حرکات پا و دیگر اساناها در دوران بارداری می پردازیم.
ادامۀ حرکات پا
نوع دیگر حرکات خوابیده به پشــت است و مادر باید توپ را
بین دو پا مهار کرده و حرکات باال و پایین و به پهلو با دامنۀ کم
و کوتاه انجام دهد.
چمباتمه با توپ
-1ابتدا در حالت ایستاده و کمی متمایل به جلو ،دست را روی
توپ بگذارید و ســپس ارام با اتکا به توپ به وضعیت چمباتمه
تغییر حالت دهید .توپ را در طی چمباتمه جلوی خود نگه دارید
و ارام نفس بکشید .جهت بازگشت از حرکت حتماً از توپ و اتکا
به ان بهره ببرید .چمباتمه ،یکی از حرکات مناسب برای ماه های
اخر بارداری جهت کمک به تسهیل وارد شدن نوزاد به لگن است.
-2در حالت دیگــری از حرکت جهت بهره بــردن هم زمان
عضالت کمر و کف لگن می توان در وضعیت چمباتمه کمر را به
توپی که به دیوار است ،تکیه و کمی فشار داد.
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خم به عقب با توپ
فرم سادۀ حرکت می تواند با اتکای توپ به دیوار و حضور مربی
جهت حمایت از پشت صورت گیرد.
-1در این حالت ،مادر دســت ها را پشت باسن روی توپ قرار
داده و کمی قفسۀ سینه را به سمت باال هدایت می کند .در این
حرکت به علت باز شــدن قفسۀ سینه ،به تنفس از ناحیۀ سینه
کمک می شود.
-2فرم دیگر ،حرکت نشستن دوزانو و قرار دادن توپ در ناحیۀ
کمر است ،سپس ارام ،باسن را از پاشنه جدا کرده و گودی کمر
را روی توپ به سمت سقف بچرخانید .این حرکت برای تخفیف
درد پایین کمر که عارضه ای شــایع در بارداری اســت ،بســیار
مفید می باشد.
پل با استفاده از توپ
این حرکت باعث تقویــت عضالت گلوتئال و تخفیف درد در
ناحیۀ عضالت پشتی و همچنین قدرتمند شدن عضالت عمیق
شکمی می شود .به توپ از پشت تکیه دهید ،زانوها را خم کنید و
شانه های خود را به توپ بچسبانید و با فشار پاشنه ها به زمین لگن
را هم سطح زانو باال بیاورید تا حرکت تبدیل به حالت پل شود.
اسکوات یا نیم خیز با دیوار
نیم خیز نشستن در دوران حاملگی -حتی به مدت کوتاه -به
باز شــدن خروجی لگن کمک کرده و فضای بیشتری را برای
به دنیا امدن نــوزاد فراهم می کند .اگر این تمرین را در دوران
بارداری انجام دهید ،نیم خیز نشستن به هنگام زایمان برای شما
اسان تر خواهد شد.
به کمک توپ صاف و مستقیم و پشت به دیوار بایستید .پاها
را به اندازۀ عرض شانه بازکنید ،سپس همراه با توپ به پایین سر
بخورید تا جایی که زانوها در زاویۀ ۹۰درجه قرار بگیرند ،مراقب
باشید پاشنۀ پا باید حتماً به صورت صاف کف زمین قرار داشته
باشد .اگر نمی توانید زانوها را تا زاویۀ ۹۰درجه خم کنید تا جایی
که می توانید ،انجام دهید ،سپس به حالت اول برگردید.
همان طور که توپ زیر شما حرکت می کند ،تک تک مهره های
کمر را احساس می کنید .در برگشت ابتدا لگن به زمین برسد.
پیچ با توپ
پیچ های دوران بــارداری باید با دامنۀ کم و غالباً موافق انجام
شود .می توانید روی توپ نشسته و به یکی از روش های زیر پیچ
انجام شود.
ادامه دارد...
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
21
یوگابرایرفعاسترس
نویسنده :ب.ک.س.ایینگار / ۱برگردان :سوسن عبدالرضایی
تمرین مستمر اساناها و پرانایاما در یوگا نه
تنها در کاهش اســترس تاثیر به سزایی دارد
بلکه یک روش درمانی طبیعی برای کاهش
اســترس به شــمار می رود .تمرین اسانا و
پرانایامــا در کنار هم انرژی زیادی را در بدن
ازاد می کند و تنش موجود در عضالت تحت
استرس را ازاد می سازد.
از انجاییکه یوگا به علت و ریشۀ استرس
می پردازد و نه نشانه های ان ،بنابراین نیازمند
تمرین مســتمر در این زمینه می باشد .این
تمرینات مداوم ذهن را که همواره به بیرون از
خود مشغول است را متوجه درون می سازد و
همین سبب ارام شدن ذهن می شود.
زمانی که ذهن ناارام است ،میزان استرس
باال است و قرار گرفتن در نهایت حرکت امری
بس دشوار است .به همین دلیل کار با ابزار به
شما کمک می کند از منافع اساناها به راحتی
بهره مند شوید.
استرس چیست؟
قدمت اســترس به انــدازۀ قدمت تمدن
است .حکیمان در زمان های گذشته از تاثیر
مشــغولیات زندگی روزمره بر ذهن و جسم
ادمی اگاه بودند .یوگا به ما کمک می کند که
ذهن را از این شلوغی ها دور کنیم و ارامش را
به ذهن هدیه کنیم .ما از زمان تولد استرس را
تجربه می کنیم و سراسر عمر خود را مشغول
هماهنگ کردن خود با استرس های مختلف
می کنیم .بعضی از مــا به دالیلی در این امر
موفق تر از دیگران عمل می کنیم که می توان
در این زمینه شــخصیت محیط و یا شرایط
جسمی را موثر دانست.
به هر حال هرکســی مجبور است که در
زمان هایی با استرس دست و پنجه نرم کند
و برای همین راهی جز ارام کردن و هماهنگ
کردن ذهن ،بــدن فیزیکی ،بدن روانی ،بدن
معنوی خود ندارد .همۀ ما به نوعی به دنبال
روش هایــی برای کنترل ذهن هســتیم که
هرچه در این امر موفق تر باشیم ،در زنذگی
نیز موفق تر خواهیم بود و یوگا یکی از بهترین
و قابل فهم تریــن و تاثیرگذارترین راه حل را
برای این مســئله پیشنهاد می کند .استرس
پدیده جدیدی نیست .استرس همیشه با ما
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بوده است .البته پیشینیان ما استرس هایی
را که هم اکنــون در زندگی مدرن همراه با
تکنولوژی پیشــرفته با ان مواجه هستیم
نداشــته اند ،امــا روند عــادی زندگی هم
اســترس هایی را برای مــا ایجاد می کند و
ادمی از زمان متمدن شدن به دنبال راه حلی
قابل دسترس برای استرس بوده است.
دریافت پاتانجلی از اســترس موجب شد
او کتاب یوگا ســوترای خود را با این جمله
اغاز کند :
" "Chitha Viriti Niruddhaکــه ترجمه ان این
است :ارام کردن امواج ذهن" که می شود ان
را به این صورت ترجمه کرد" :کنترل امواج
ناشی از افکار یا امواج ذهنی ناشی از استرس"
و او بیان می کند که چگونه یوگا در شرایط
استرس زا می تواند انسان را یاری کند...
دالیل استرس کدامند؟
کماکان همه ما ارامــش را در لذت های
موقت و ناپایدار زندگی جستجو می کنیم و
ارزوها ،خواسته ها و نیازهای ما بی انتهاست.
که اینها همه ما را به دو جهت مخالف سوق
می دهند .در یک سو ذهن ما جذب دنیای
بیرون و جذابیت های ان می شود و از سوی
دیگر ،در عمق وجودمــان به دنبال یافتن
هســتۀ وجودی و خو ِد واقعیمان هستیم.
این تضادها ما را در دام ارزوها ،نارضایتی ها،
خشــم ها ،نگرانی هــا ،خســتگی ها و از پا
افتادن ها گرفتار می کنند و به عبارتی ما را
دچار استرس می کنند.
کنترلاحساسات
احساسات ما دائماً توسط ذهن ما کنترل
می شــوند .پس برای کنترل احساســات
باید بتــوان ذهن را کنترل کــرد .از طریق
ارام سازی احساسات و متوجه ساختن ان ها
به درون می توانیم ان ها را از ســیطرۀ ذهن
بیرون بکشــیم .زمانی که فرد ارام اســت و
ذهن در حالت مدیتیشــن قــرار می گیرد،
افکار و احساسات ما ،در کنترل ما هستند.
از این دیــدگاه ،شــرایط و اتفاقات بیرونی
معموالً استرس زا هستند و می توانند باعث
اسیب های احساسی شده که ممکن است،
زندگی فرد را برای مدت طوالنی کنترل کنند.
بنابراین توجه و بررسی مرتب احساسات و اینکه
کدام احســاس را باید تغییر دهیم و کدام یک
را رها کنیم ،بسیار حائز اهمیت است .تمرینات
یوگا بدن و ذهن شــما را هماهنگ می سازد و
تکنیک های تنفسی با ارام و یکنواخت ساختن
تنفس ،بــدن را ارام و ریلکس می کند و ذهن
را از دنیــای ناارام بیرونی جــدا می کند و این
روند شفابخش می تواند در زندگی روزمرۀ شما
احساس شود .زمانی که فعالیت های روزانۀ خود
را به خوبی و با کفایت انجام می دهید .شخص
ارام دارای انرژی فعال و سیال در روان می باشد،
بــدون انکه انرژی خود را به هدر دهد و در این
وضعیت هیچ یک از نشانه های استرس یعنی
میگرن ،خســتگی مفرط ،اضطــراب و تنش
اتفاق نمی افتد .شرایط بیرونی هرچه که باشد،
ذهن ارام و منســجم بوده و بدن از بیماری به
دور می ماند.
استرس مثبت و استرس منفی
اســترس مثبت می تواند فرد را به ســمت
خالقیت ،تالش و کوشــش برای رســیدن به
هدف و خواســت خود ترغیب کند و استرس
منفی می تواند ،سالمتی فرد را به خطر اندازد و
او را به سمت افسردگی سوق دهد .یوگا به شما
می اموزد که استرس منفی را به استرس مثبت
تبدیل کنید.
اســترس زیاد می تواند ،سالمتی شما را به
خطر بیندازد و به ثبات احساسات شما اسیب
برســاند .امروزه بسیاری از این امر اگاه هستند
که این نوع استرس می تواند خطرناک باشد .این
نوع استرس می تواند فلج کننده بوده و در شما
حس سســتی ،رخوت و عدم توازن ایجاد کند.
با این وجود نوع دیگری از استرس می تواند در
شما ایجاد انگیزه و خالقیت کند که این همان
استرس مثبت و سازنده است.
انواع استرس
ما باید قادر به تشــخیص استرس مثبت از
استرس منفی باشــیم .استرس منفی ما را در
مقابــه با بیماری ها یا ثبات احساســات ناتوان
می ســازد که مانند برخی بیماری ها ،این امر
ممکن است نهفته و پنهان بماند و ممکن است
در بعد جسمانی ما خود را به صورت تنفس های کوتاه و منقطع اشکار سازد .در هر
صورت استرس منفی و مثبت مانند دو روی یک سکه عمل می کنند که معموالً یکی
از ان ها غالب می شود.
هرکسی باید سعی کند روش های تبدیل استرس منفی به مثبت را بیاموزد .در غیر
این صورت ســامتی جسم و ذهن کاری دشوار خواهد بود .ذهن ،بدن و احساسات
ما تحت تاثیر اســترس های فیزیکی ،ذهنی،احساسی ،روحی و روانی می باشند که
معموالً به صورت گرفتگی ها و انقباضات در عضالت ،مفاصل و تحلیل استخوان ها،
پایین امدن سیستم ایمنی بدن یا کم کاری ارگان های حیاتی بدن ،ظاهر می شود.
تنش های احساســی و عضالنی بســیار با
هم مرتبط هســتند و چنانچه این استرس ها
و تنش هــا ادامه پیدا کننــد ،باعث گرفتگی و
کوفتگی عضالت ،درد مفاصل ،انقباض در صورت
و ارواره ها می شوند .چنانچه شما از استرس رنج
می برید ،ممکن است ،سردرد ،میگرن ،بی خوابی،
سوءهاضمه ،احســاس کشیدگی و انقباض در
دیافراگم و یا سندروم روده تحریک پذیر را تجربه
کرده باشید.
واکنش به استرس
انسان ها نسبت به شــرایط مشابه استرس زا
به طرز متفاوتی واکنش نشان می دهند .بعضی
ممکن است عصبانی شوند ،برخی ممکن است
گیج و دســت پاچه یا غمگین شــوند ،ولی در
نهایت استرس منجر به پیری زودرس یا حتی
بیماری های کشنده می شود.
علم ایمن شناســی روان تنــی ،ارتباط بین
جسم ،ذهن و احساسات را ثابت کرده است .اما
یوگی های باستان هزاران سال پیش به ان دست
یافته بودند .براساس علم یوگا سالمتی ذهن بر
جســم تاثیر می گذارد .در حالی که استرس و
فشارهای روانی تمامی سیستم های بدن را دچار
مشکل می سازد.
ارام سازی استرس
برای کاهش اســترس ،جســم و ذهن باید
هماهنگ عمل کننــد .تنش هایی که همراه با
استرس هستند در عضالت ،دیافراگم و سیستم
عصبی باقی می مانند و چنانچه این قسمت ها
وانهاده شوند ،اســترس کاهش می یابد ،حتی
سیستم اعصاب مرکزی و ارگان های داخلی بدن
نسبت به استرس عکس العمل نشان می دهند.
روش هــای تن ارامی عمیــق و وانهادگی در
یوگا همه سیســتم های بدن را تحت تاثیر قرار
می دهد .زمانی که قسمتی از بدن دچار تنش و
انقباض می شــود ،جریان خون در ان قسمت
از بدن کاهش می یابد ،در نتیجه سطح ایمنی
در بدن کاهــش می یابد .حرکات کششــی و
تکنیک های تن ارامــی در یوگا باعث وانهادگی
تنش ها و انقباضات در ان قسمت از بدن شده
و به تســهیل جریان خون در ان ناحیه کمک
می کنــد .در نتیجه ضربان قلب و فشــارخون
تنظیم می شود ،تنفس های تند و سطحی ،ارام
و عمیق می شوند و بدن میزان اکسیژن بیشتری
دریافت می کند و در نهایت استرس از جسم و
ذهن دور می شود.
1- B.K.S.Iyengar
برگرفته از کتاب :سالمتی کامل
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
23
تغذیه در یوگا
نویسنده :ب.ک.س.ایینگار / 1برگردان :سیناسا
غذایی کــه می خوریم و محیطی که در
ان زندگی می کنیم باید برای زندگی بدون
استرس مناسب باشند .اگر ما جذب میوه و
سبزیجات بدن را افزایش دهیم و احساسات
خود را با حس ها ،صداها و مناظر ارام بخش
پرورش دهیم در مسیر یک سبک زندگی
سالم تر گام خواهیم برداشت.
اپانیشــادها ،که از کتاب هــای دینی و
باســتانی هند به شــمار می روند که بین
ســال های 300و 400قبل از میالد گرد
اوری شــده اند ،غذاها را به شــانزده گروه
تقسیم می کند :ده قســمت ان به عنوان
غذاهای غیر مفید طبقه بندی شدند .پنج
قســمت بر انرژی ذهــن می گذارند و یک
قسمت برای هوش ضروری هستند .در این
تقسیم بندی ،غذا ،می تواند اثرات مثبت یا
منفی داشــته باشد که این امر به محیط و
شرایط جوی و جغرافیایی و بنیۀ شخص هم
بستگی دارد .علم یوگا ،غذاها را به سه گروه
تقسیم می کنند .ســاتوا ( ،)Sattvaراجاس
( )Rajasو تاماس ( .)Tamasســاتوا به معنای
عنصر خالص و طبیعی اســت که بیان گر
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
جنبۀ تعادل و ارامش فکری است .راجاس
انرژیی است که به دنبال کامل شدن ،خلق
و به دست اوردن اســت و تاماس بیان گر
سکون و تباهی است.
غــذای ســاتویک کــه شــامل میوه و
ســبزیجات اســت خالص ،کامــل و تازه
اســت .غذای راجاسیک مانند پیاز ،سیر و
فلفل تحریک کننده هســتند .مواد غذایی
تاماسیک مانند الکل و گوشت ،سنگین و
سبب رخوت می گردند .اما اصطالح جدیدی
هم رایج شده که به ان غذای غیرمفید گفته
می شود و می توان گفت که در زمرۀ غذاهای
تاماسیک قرار دارد.
هر فعالیتی در زندگی مــدرن امروزی
با سرعت همراه اســت و این فعالیت ها به
نوع تغذیه و شــیوۀ غذا خــوردن ما اضافه
می شود .غذاهای غیر مفید تاثیرات منفی بر
بدن دارند .ذهن بعد از یک غذای ساتویک
هوشیار می گردد ،اما در غذاهای راجاسیک و
تاماسیک ذهن تنبل می شود .بنابراین سالم
نگه داشتن ذهن و تغذیۀ مناسب اهمیت
فراوانی دارد 5 .ارگان ادراکی یعنی ،چشم،
گوش ،بینی ،زبان و پوست مسیر ورودی به
ذهن هســتند .برای کنترل بهتر ذهن این
حس ها به تغذیۀ مناسب نیاز دارند .موسیقی
ارام بخش برای گوش ها ،مناظر طبیعی زیبا
و ارام بخش برای چشمان ،هوای تازه و بوی
گلها برای بینی ،همگی به پرورش و تغذیه
ذهن کمک می کنند .زبان ،نیاز به غذاهای
مغذی و لذیذ دارد .پوست باید نرم ،تمیز و
لطیف نگه داشته شود و در نهایت ذهن باید
با افکار مثبت و سالم پرورش یابد.
اساناها و استرس
تمرین اســاناها و پرانایاما طبیعی ترین
درمان برای استرس است .بسیاری از مردم
با توسل به مســکن ها ،الکل ،نیکوتین ،یا
غذاهای اماده به اســترس واکنش نشــان
می دهند .این ها ممکن است تسکین موقتی
باشــند اما همان طور که همۀ ما به خوبی
اگاه هســتیم فقط راه حل های موقتی به
حســاب امده و ضررهای زیادی دارند .به
این معنی که عوارض جانبی خطرناک ان ها
سطح اســترس را باال می برد .تکنیک های
سادۀ ریلکسیشن می تواند سطح استرس را
برای کوتــاه مدت کم کند اما نمی تواند علل
استرس را به طور کامل از بین ببرد .یوگی ها و
حکیمان قدیم تاکید کرده اند که اشفتگی یا
اضطراب عاطفی باید با ارامش و سکون درون
درمان گردند .یوگا می تواند به شما کمک کند
که نگرش ها و افکار مثبت را درونی ســازید
و این به شــما اجازه می دهد تا در شــرایط
استرس زا با ارامش برخورد کنید.
یادگیری برای روبروشدن با استرس
هر فردی قدرت تشخیص بین عادت های
خوب و بد و پرورش رفتــار اخالقی را دارد.
فراگیری عادت های خوب مانند تمرین منظم
یوگا به شــما کمک می کند استرسی را که
بیوانرژی بدن ان را دفع می کند خوب بررسی
کنید .تمرین اساناها و پرانایاما نه تنها موثر
اســت ،بلکه طبیعی ترین راه درمان استرس
می باشند و بر خالف سایر درمان ها عوارض
جانبی ندارد .ریلکسیشن صرف ،ذاتاً در مقابله
با عوارض منفی اســترس کافی نمی باشــد.
تمرین منظم یوگا ،در کنار تغذیه ی ســالم و
سبک زندگی مناسب به تولید انبوهی از انرژی
در بدن و سالم سازی سلول ها و ارامش بخشی
عضالت کمک می کند.
ضمن اینکه اثر اساناها و پرانایاما بر ذهن
در طوالنی مدت مشــاهده می گردد ،شما با
تمرین و صرف وقت به زودی احساس ثبات
و بهبــودی را در طول تمریــن و بعد از ان
احساس خواهید کرد .در حین تمرین اساناها
و پرانایاما ،پنج حــس اداراکی که ذهن را به
محیط بیرون هدایت می کنند به سمت درون
سوق می یابند .و هنگامی که بی قراری ذهن
از بین می رود کل وجود شــما ارام می شود
و تاثیر استرس منفی کاهش می یابد .ضمن
اینکه منافع استرس مثبت افزایش می یابد
و حالت ارتجاعی و انعطاف پذیری عصب ها،
ارگان هــا ،ذهن و هوش بــرای خلق یک
ذهن و بدن سالم ایجاد می گردد .شفافیت،
مصمم بودن در اهداف ،داشتن نظم و حس
قوی اخالقی ،طبیعتاً شــما را قادر خواهد
ساخت تا یک زندگی ارام و بدون استرس
و همچنیــن هماهنگ با محیــط خود را
تجربه کنید .
ذهن ارام ،بدن فعال
انواع مختلفی از استرس از جمله فیزیکی،
روانی و فیزیولوژیکی وجود دارند .که روزانه با
ان ها سر و کار داریم .تنهـا روش موثر مبارزه
با اثار منفی این استرس ها ترکیب متعادلی
از تمـرینات فعـال و غیر فعـال است .من
از واژه تمریــن غیر فعال زمانی اســتفاده
می کنم که از یوگا با ابزار صحبت می کنم
چرا که به شــما کمک می کند که ارامش
ذهن ،صبــوری و محدودۀ حرکتی خود را
باال ببرید .تمرین فعال اصطالحی اســت
که عموما به وضعیت های کالسیک بدون
استفاده از ابزارها اشاره دارد .این وضعیت ها
به خصوص وضعیت های ایســتاده و خم به
عقبهــا به جوان ســازی و انعطاف پذیری
ستون فقرات کمک می کند .به کارگیری
تمرینات فعال و غیر فعال از فردی به فرد
دیگــر و حتی فصل به فصل دیگر متفاوت
می باشد .برای مثال اســاناهای خوابیده،
معکوس و خــم به جلوها بــرای روزهای
گرم مناســب هســتند چراکه متابولیسم
بــدن را ارام می کنند و انــرژی را ذخیره
می نمایند و در ماه های ســرد زمســتان
حرکات ایســتاده ،خم به عقبها و حرکات
معکوس با تحریک سیســتم های مختلف
بدن ،در بهبود بیماری های شایع در فصل
زمســتان مانند ســرما خوردگی ،سرفه،
خلــط ســینه و ســینوزیت ها می توانند
مناسب باشند.
زمان بندی و توالی تمرینات
مراحل تمرینات ،روش تمرین اساناها با
نظم خاصی انجام می گیرند تا کارایی ان ها
به حداکثر برســد .تمرینات سریع و پشت
سرهم می تواند منیت را باال برده و بدن را
خسته کند .از طرف دیگر تمرینات بسیار
ارام می تواند منجر به افســردگی ،سستی
و احســاس بی قراری و اشــفتگی گردد.
به مــرور زمان با تمرینات یــوگا و اگاهی
از فلسفۀ یوگا و شــناخت بدن خود قادر
خواهید بود تا به تمرینات شخصی مناسب
خود با به کارگیــری تمرینات فعال و غیر
فعال دست پیدا کنید .با افزایش استقامت
و انعطاف پذیــری قــادر خواهیــد بود تا
وضعیت های نشسته را طوالنی مدت انجام
دهید .فواید اساناها به طور انی اتفاق نمی
افتد بلکه نیازمند صرف وقت ،انرژی ،حضور
و اگاهی می باشد .
اساناها با ابزار
اگر شــما معموالً استرس خیلی زیادی
دارید یا احســاس خســتگی می کنید یا
اســیب مختصری دیده اید ،بهتر است که
یوگا را با استفاده از ابزار ها تجربه کنید.
1-B.K.S.Iyengar
برگرفته از کتاب :سالمتی کامل
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
25
گفتار پیامبر اکرم
گرداورنده :شهال قاسمیان دستجردی
در روزگاران گذشــته ،مشکل اساسی
جویندگان حقیقت ،کمبود کتاب و رساله
بود .ولــی در زمان ما برعکــس ،فراوانی
بیش از حد کتاب و مقاله مشکل اساسی
به شــمار می رود .تضاد و همچنین وفور
نظریه ها مانعی بر ســر راه جستجوگران
حقیقت اســت که حاصل ان سردرگمی
نسل امروزی می باشد .اینکه کدام کتاب
را باید خواند یا به حرف چه کسی می توان
اعتماد نمود؟ ...کدام گفته درست و کدام
یک نادرست است؟ ....راه حل منطقی این
اســت که عقل سلیم را مالک قرار دهیم.
عقل سلیم حکم می کند که گفتار بزرگان
را بپذیریم؛ کســانی که با گذشت قرن ها
نامشان همچنان با بزرگی همراه است .ولی
باز شاید این سوال پیش بیاید که از کجا
بدانیم در گفتار تحریفی وارد نشده است؟
جواب این است که هر سخن بر دل نشیند،
ســخن حقیقت است .هر سخن که به ما
ارامش و شادی و راستی را بنمایاند ،سخن
حق اســت .گفتار معنوی ،تــراوش روح
گوینده ای اســت که با مبدا الهی ارتباط
دارد .نشان دیگر اینکه کالم معنوی به هیچ
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
وجه جنبۀ خودستایی ندارد و در راستای
تامین گروه یا ملت خاصی نیست .بلکه
سراســر هدایت و رحمت بــرای تمام
مردم جهان می باشــد .از این رو نیاز به
نمونه هایی است که برای تشخیص حق
از باطل مالک ما قرار گیرد.
رسالت حضرت محمد(ص) رسالتی
برای تمام مردم جهان است .در عصری
که زبان عربی و علم فصاحت به اوج خود
رسیده بود ،ان حضرت گرچه امی بود،
قران را اورد که حتی از لحاظ ظاهر نیز
برجسته ترین شاهکار زبان عرب شناخته
شده اســت .معجزۀ قران برای مخالفان
زمان پیامبر نشــانۀ مسلم و انکار ناپذیر
کالم خداوند بود .هیچ اثری نتوانســت
با قران برابری کنــد .پیامبر اکرم(ص)
عالوه بر مقام نبوت ،انســانی بود امین،
منصف ،مهربان و مظهر فضایل اخالقی
که شــواهد تاریخی گواهی بر ان است.
ســخنان ذیــل از گفتــار ان حضرت
می باشــد و دلیل صدق و درســتی ان
همانا پاکی و صداقتی است که دیدۀ دل
ان را تایید می کند.
از گفتار پیامبراکرم (ص)
اگر خداوند برای بنده ای خیر بخواهد ،قفل
دلش را می گشاید و در ان ایمان و راستی قرار
می دهد .قلبش را نسبت به عملش هوشیار،
دلش را ســلیم ،زبانش را راستگو ،اخالقش را
شایسته ،گوشش را شنوای حق و چشمش را
بینا به حقیقت می کند.
اگر بندۀ خدا به اخرت دل ببندد ،خداوند
به قدر کفایت به او مــال می دهد .گنج او را
در قلبش قرار می دهد تا همواره بی نیاز باشد.
اما اگر به دنیا دل ببندد ،خداوند به او دارایی
فراوان می دهد ،ولی احتیاج را در مقابلش قرار
می دهد تا همواره محتاج باشد.
هر کس غمی از غم های دنیا را از دل مومنی
بردارد ،خدا هم غمی از غم های اخرت از دل
او بر خواهد داشــت .و هر کس در حق مومنی
رازپوشی کند ،خدا هم در دنیا و اخرت در حق
او رازپوشی خواهد کرد.
کار مومن عجیب است ،همه کارها برایش
خیراست و هیچ کس جز مومن چنین نیست.
اگر سختی به او برسد شکرکند و برایش خیر
باشــد و اگر بیماری به او برســد صبر کند و
برایش خیر باشد.
بهترین زهد ان است که از ان چه داری،
راضی و شاکر باشی.
بهترین شکل ایمان ان است که به خاطر
خدا دوســت بداری و به خاطر خدا دشمن
بــداری .انچه برای خود می خواهی ،برای
دیگران هم بخواهــی و انچه برای خودت
نمی خواهی ،برای دیگــران هم نخواهی.
سخن نیک بگویی یا خاموش بمانی.
بهترین ایمان ان است که مردم از دست
و زبان تو در امان و سالمت باشند.
اگر در کســی ســه صفت دیدی به او
امیدوار باش :حیا ،امانت و راستی.
دو صفت را خدا دوست دارد :مهربانی و
گذشــت .و دو صفت را خدا دوست ندارد:
بد خویی و بخل.
اگر خداونــد برای اهــل خانه ای خیر
بخواهد به ان ها دانــش معنوی می دهد.
کوچک ترهــا و بزرگ ترها بــه هم احترام
می گذارند .معیشتشان به مدارا و خرجشان
به اعتدال می شود .عیوبشــان را به ا ن ها
می نمایاند تا برطرفشــان کننــد .اما اگر
برایشــان خیر نخواهد ،ان هــا را به حال
خود شان رها می کند.
اگــر روزی بر من بگــذرد و در ان روز
چیزی یــاد نگیرم کــه مرا بــه خداوند
نزدیک کند ،طلوع افتــاب ان روز بر من
مبارک مباد.
دانشی که ســودی ندهد مثل گنجی
است که خرج نشود.
یکی را به حساب کشیدند ،عمل خیری
نداشــت جز ان که مرد ثروتمندی بود و
با مردم داد و ســتد داشت و به غالمانش
می گفت که از مطالبۀ درماندگان بگذرند.
خداوند به فرشتگانش فرمود :ما در بخشش
از او سزاوارتریم ،پس از تقصیرات او بگذرید.
ببخــش و ســخت نگیــر تــا بــر تو
سخت نگیرند.
برای اعمال بندگان خدا سه دفتر وجود
دارد :یکی دفتری اســت که خدا عمل ان
را نمی امرزد و ان عمل شــرک نسبت به
خداست .دوم دفتری است که در ان بنده
ســتمی نســبت به خود کرده و اگر خدا
بخواهــد انرا می امــرزد ،مانند نمازی که
نخوانده یا روزه ای که نگرفته اســت .سوم
دفتری اســت که خداوند از هیچ چیز ان
نمی گذرد و ان مربوط به ستم هایی است
که بندگان به یکدیگر کرده اند و ناچار باید
تالفی شود.
دو رکعت نماز کســی که به خدا توجه
داشته باشد بهتر از هزار رکعت نماز کسی
است که از خدا غافل باشد.
جهاد تنها ان نیســت کــه در راه خدا
شمشیر بزنید .کشــیدن بار زندگی خود و
خانواده و کسب روزی حالل هم جهاد در
راه خداست.
هر کس بار زندگی خویش و خانواده اش
را به دوش بکشد ،چنان که از غیر خدا بی
نیاز باشد ،جهاد می کند.
سه چیز است که هیچ کس از ان معذور
نیســت :نیکی با پدر و مادر ،چه مسلمان
باشــند و چه کافر .وفای بــه عهد ،چه در
مقابل مســلمان باشد چه کا فر و رد امانت
چه به مسلمان چه به کافر.
می دانی چه کســی از همه بدتر است ؟
کســی که هیچ چیز به هیچ کس نبخشد.
می دانی چه کســی از او هم بدتر اســت؟
کســی که دیگران از شــر او بترسند و به
خیرش امید نداشــته باشند .می دانی چه
کسی از او هم بدتر است؟ کسی که از دین
بهرۀ دنیایی ببرد.
بی نیازترین انســان ها کســی است که
گرفتــار حرص و طمع نباشــد .به قناعت
عادت کنید زیرا قناعت ثروتی اســت که
تمامی ندارد.
بخیل کمتر از همۀانسان ها در اسایش
است .بی نیازی به مال مهم نیست .بی نیازی
حقیقی بی نیازی دل است.
خداوند متعــال می فرماید :اگر بنده ای
یک وجب به من نزدیک شــود ،بیش از دو
وجب به او نزدیک خواهم شد و اگر اهسته
به سوی من اید ،شتابان به سوی او خواهم
رفت.
هنگامی که خداوند مخلوقات را افرید ،بر
خود مقرر داشت که رحمتش بر خشمش
غلبه کند.
خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد.
بخشنده است و بخشش را دوست دارد.
اگــر خداوند ببیند بنــده اش از گناهی
پشیمان شده است ،پیش از انکه بنده طلب
امرزش کند ،او را خواهد بخشید.
توبۀ کامل پشیمانی از گناه است .پشیمان
شــدن مثل توبه کردن اســت .هرکس از
گناهی توبه کند مانند ان اســت که هرگز
گناهی نکرده است.
از تکبر بپرهیزید که شیطان به واسطۀ
تکبر از ســجده به ادم خــودداری کرد .از
حرص بگریزید ،زیرا ادم به واسطۀحرص از
میوۀ ممنوعه خورد .از حسد دوری کنید،
زیرا قابیل به واسطۀ حسد هابیل را کشت.
تکبر و حرص و حسد سرچشمۀ گناهانند.
بهترین شما کسی اســت که به خاطر
دنیا اخرتش را از دســت ندهد و به خاطر
اخرت دنیایش را تباه نکند .بهرۀ هر کس از
این دنیا توشۀ اخرت اوست .هرکس از دنیا
توشــه ای جمع کند ،در اخرت به کارش
خواهد امد.
هر کس برای اخرت کار کند اما دنیا را
بطلبد ،از اخرت بهره ای نخواهد داشت.
هر کس رابطۀ خود با خدا را درست کند،
خداوند رابطۀ او با مردم را درست می کند
و هر کس باطن خود را نیکو سازد ،خداوند
ظاهــر او را هم نیکو می ســازد .هر کس
برای اخرتش کار کند ،خداوند دنیای او را
بی نیاز می سازد.
پرده پوشی کنید تا در انجام کارها کمک
بگیرید ،زیرا هر کس نعمتی داشته باشد،
حســودانی هم دارد .لذت حســود از همۀ
اشخاص کم تر است .از چشم بد به خدا پناه
ببرید ،زیرا چشم بد واقعیت دارد.
خداوند متعــال می فرماید :اگر بندۀ من
قصــد کار نیک کند و نکند ،یک کار نیک
برایش ثبت می کنم .اگــر کار نیک انجام
دهد ،ده تــا هفت صد برابــر برایش ثبت
می کنم .اگر قصد کار بدی کند ،ولی نکند،
به حســابش ثبت نمی کنم و اگر کار بدی
بکند ،یک کار بد به حسابش می نویسم.
بــد کار امیــدوار به رحمت خــدا به او
نزدیک تر اســت تا عابد مایوس از رحمت
حق تعالی.
اگر خداوند برای بنده ای خیر بخواهد ،او
را برای رفع نیازهای دیگران می گمارد.
میانــه روی در خرج کردن نیمی از امرار
معاش است .دوستی با نیکان نیمی از عقل
و درست پرسیدن نیمی از دانش است.
کسی که در دنیا به بالیی مبتال شود ،در
قبال گناهی است که مرتکب شده .خداوند
کریم بزرگ تر از ان است که در روز قیامت
او را از ان گناه بازخواست کند.
خوش رویی کینه را از میان می برد.
هیچ فقری ســخت تر از نادانی نیست.
هیچ ثروتی مفیدتر از عقل نیســت .هیچ
انزوایی ترسناک تر از خودپسندی نیست.
هیچ فضیلتی مانند خوشرویی نیست و هیچ
عبادتی مانند مراقبه نیست.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
27
ارزش هایمان
چه چیزی به ما
میاموزند؟
نویسنده :تریس تورپ /۱برگردان :ساغر.ن.
از ارزش هایتان چه می اموزید؟
هر انسانی در نوع خود ،درک خاصی از این دارد که چه چیز درست است و چه چیز غلط ،چه چیز خوب است و چه چیز بد ،یا چه چیز
خطرناک است و چه چیز ایمن .اما هیچ کس از خود نمی پرسد که چرا این گونه فکر می کند و یا چرا این گونه عمل می کند.
ممکن است دالیل سطحی برای رفتارهایتان داشته باشید ،اما احتماال دلیل شما به اندازه ای نیست که بتوانید معنی کاملی از رفتارتان
به دســت بیاورید .بیشتر مردم روی سیستم هدایت گر خودکار قرار دارند ،روزهایشان را سپری می کنند و کارهایی را انجام می دهند که
والدین ،هم سن وساالن و جامعه به انان اموخته اند.
درهرصورت هرچه که شما را هدایت می کند ،مجموعۀ ارزش های اصلی شماست.
ارزش به چه معنی است؟
ارزش های شما بازنمود درونی (اعم از
تصویــر ،صدا یا احســاس) از ان نکاتی
هســتند که در ذهن ناخوداگاه شــما
کدگذاری شــده اند و برای شما در یک
زمینۀ خاص از زندگی ،مهم ترین موارد
تلقی می شوند.
در روان شناسی شناختی ،ارزش های
اصلی را عمیق تر از باورهای شخص درنظر
می گیرند .ایــن ارزش ها در عمیق ترین
ســطح ذهن ناخوداگاه (نیمه خوداگاه)
شــما معلق هستند .درواقع ان ها خیلی
قبل تــر از باورهــا در ذهن شــما ثبت
می شوند و از کودکی به صورت تصاویری
در ضمیــر ناخوداگاهتــان برنامه ریزی
می شوند .گفته می شــود که این اتفاق
تا سن 3سالگی می افتد و زمانی که سه
ساله هستید ،ارزش های اصلی شما دیگر
برنامه ریزی شده است.
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
طبق نظر موریس ماسی ،جامعه شناس ،رشد
ارزش ها از این زمان بندی تقریبی پیروی می کند.
-1دورۀ ثبت شدن (تا 7سال)
در ایــن دوره ،مانند اســفنج هرچیزی را که
می بینیــد ،می شــنوید ،استشــمام می کنید،
می چشــید ،لمس می کنید و احساس می کنید
را جــذب می کنید .همۀ مســائل درون شــما
ثبت می شود.
-2دورۀ شکل گیری ( 8تا 13سال)
در این دوره ،ویژگی های شخصیتی را از کسانی
که می بینید و کسانی که دوست دارید شبیهشان
باشید ،اقتباس می کنید .از دیگران تقلید می کنید
ِ
مختلف بودن را امتحان می کنید.
و شیوه های
-3دورۀ سازگاری با جامعه ( 14تا 21سال)
در این مرحله ســعی می کنید تا مشــخص
کنید که به کجای جامعه تعلق دارید .همچنان
که فردیت خود را رشــد می دهیــد ،کم کم بر
قوانین و برنامه هایی که قب ً
ال در شما ثبت شده،
پافشاریمی کنید.
از ابتــدای دوره 20ســالگی تا اواســط
30سالگی ،وجهۀ شغلی یا بازنمود شما در
دنیای بیرون ،رشد می کند .به این دلیل است
که بعضی از افراد با مدرک دانشگاهیشان به
هیچ جا نمی رســند .ان ها این رشته را در
18سالگی انتخاب کرده اند و حاال دیگر این
مدرک ،هیچ سنخیتی با شخصیتشان ندارد.
هرکدام از این دوره ها برای رشد مجموعۀ
ارزش هایتــان (ان چه برای شــما بســیار
مهم است) کلیدی هســتند و باورهایتان
(اعتقاداتی که مطمئنید ،درست هستند) از
همین ارزش ها می اید.
بــرای مثال تصور کنید که معیار شــما
موفقیت در شــغل است .وقتی به موفقیت
فکــر می کنیــد ،درمی یابید کــه درمورد
چیســتی و چگونگی موفقیت و این که ایا
قادر به دســتیابی به ان هستید و چرایی
ان ،باورهای متعددی دارید .این ها نگرش
و رویکرد شما را به زندگی مشخص می کند.
ِ
اهمیت شناختن ارزش ها
شناختن ارزش هایتان کمک می کند که مشخص کنید با وقتتان چه کار کنید و چگونه زمانتان را ارزش گذاری کنید .در عمیق ترین
سطح برنامه ریزیتان ارزش های اصلی ،شما را به مسیری هدایت می کنند که وقت خود را طوری سپری کنید که مهم ترین مسائل شما را
پشتیبانی کند .تا زمانی که ارزش های خود را نشناسید ،این اتفاق در سطح ناخوداگاه می افتد.
پنج معیار اول شما بیشترین تاثیر را روی چگونگی زندگیتان می گذارند .با این که ارزش های مهم دیگری هم هستند ،اما ان ها تاثیر
زیادی بر رفتارها و اولویت بندی زمانی شما ندارند.
با اگاه شــدن کامل از ارزش هایتان می توانید به درســتی از ان ها بهره ببرید و برای اتخاذ تصمیمات حساب شده تر و تعیین هدف ،از
ارزش ها استفاده کنید.
چگونه ارزش ها را بشناسید؟
برای شناسایی ارزش هایتان در مسائل عمدۀ زندگی ،از
این گام ها پیروی کنید.
.1موضوعی را در زندگی انتخاب کنید که دوست دارید
در مورد ان ارزش هایتان را شناســایی کنید( .برای مثال:
سالمتی و تناســب اندام ،شــغل ،روابط ،خانواده ،رشد و
پیشرفت شخصی ،معنویت)
.2از خود سوال کنید :چه چیزی برایم در مورد (...زمینۀ
دلخواهتان) ...مهم است؟
.3فهرستی از کلماتی که به ذهنتان می اید ،بنویسید.
ارزش ها باید اهداف را پشتیبانی کنند و برعکس
خیلی مهم اســت که اهداف شــما با ارزش هایتان در یک راستا
باشند و برعکس .اگر معیار و هدف ،یکدیگر را پشتیبانی نکنند ،شما
دچار تعارض معیارمی شوید .برای مثال اگر معیار شما در حرفه تان،
ثروت و فراوانی اقتصادی باشــد اما شغل کارمندی و حقوق بگیری
را انتخاب کرده اید ،این شغل نمی تواند سبک زندگی موردنظرتان
را پشتیبانی کند و دچار تعارض می شوید یا اگر معیارتان در رابطۀ
عاطفی ،ارتباط متعهدانه اســت اما فردی که با او در رابطۀ عاطفی
هستید ،تعهد نمی پذیرد ،در این رابطه تعارض وجود دارد.
هماهنگ ســازی تصمیمــات به صورتی که هــم ارزش ها و هم
اهدافتان را پشتیبانی کند ،به شما کمک می کند به خواسته هایتان
در زندگی برسید .این کاری است که عمدتاً به خودتان بستگی دارد.
نوع دیگری از تعارض ارزش ها زمانی اتفاق می افتد که دو معیار
دارید و هر دو مثبت هســتند ،اما با یکدیگــر تضاد دارند .مث ً
ال اگر
همز مان دو معیار پول و ازادی در وظایف ،برایتان مهم اســت ،این
اتفاق می افتد :برای پول دراوردن ،بیشتر و بیشتر کار می کنید ،اما
.4وقتی دیگر نکته ای به ذهنتان نرسید ،کلمات را بر
اساس ترتیب اهمیتشان شماره گذاری کنید .توجه داشته
باشــید که مطمئناً همه این ها برای شما مهم هستند.
تالش کنید ان ها را به ترتیب اهمیتشان مرتب کنید.
.5بعد فهرست این کلمات را به ترتیب اهمیتشان در
یک کاغذ تمیز یادداشت کنید.
.6اکنون ارزش هایتــان را در این زمینه(موضوع) در
دست دارید.
حال که ارزش هایتان را می دانید ،می توانید در مورد
انتخاب هایتان پیش از تصمیم گیری اگاه تر باشید.
احساس می کنید ازادی شما نادیده گرفته می شود .ازادی فریاد
می زند« :هی! پس من چی؟» .وقتی به این عدم تعادل پی می برید،
کارهایی انجام می دهید که برایتان ازادی فراهم شود؛ مث ً
ال به قیمت
کم کارکردن ،وقت گذرانی می کنید و به تعطیالت می روید .سپس
معیار پول دوباره برجسته می شود .پول فریاد می زند« :هی! پس
من چی؟» و این چرخه دائماً تکرار می شود.
این نوع تعارض ،نیازمند این مســئله است که با متعادل کردن
ارزش هــای متعدد در زندگی خود هماهنگــی ایجاد کنید .باید
ســازش ایجاد کنید و بپذیرید که ناچارید زمانی را به سازگاری
اختصاص دهید تا شیوۀ خوشایند خود را بیابید.
شــروع کنید و ارزش های خــود را در زمینه های مهم زندگی
یادداشت کنید و به زودی در مسیری خواهید بود که اهداف شما
با ان چه به راستی برایتان مهم است ،در یک راستا قرار می گیرند.
اگر زندگی را به این صورت تعدیل شــده درپیش بگیرید ،برایتان
لذت های جدید ،تجربه و رضایت مندی به ارمغان می اورد.
تریس تورپ:
تریس به عنوان اموزگار ارشــد مرکز توانگری چوپرا،
به صورت هفتگی در کالس های برنامۀ سالمتی عالی ،برنامۀ
تاییدیۀ مربیان مرکز دانشــگاهی چوپرا و به عنوان مربی
حاضر در برنامۀ انالین سینکرودستینی تدریس می کند.
تریس به مدت 6سال تحت تعلیم دکتر دیوید سیمون یکی
از بنیانگذاران این مرکز اموزش دیده و دستیار هماهنگی
در کارگاه مداوای قلب بوده است.
1-Tris Thorp
برگرفته ازwww.chopra.com :
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
29
درس هاییبرایزندگی
نویسنده :سوامی ویشنودواناندا
1
گرداورنده :کامال دوی / 2برگردان :سارا صادقی
دعای همیشگی انسان ها این است:
«پــروردگارا به ما ارامش عطا فرما» .باوجود این که در مورد ارامش صحبت می کنیم و مدام برای رســیدن به ان دعا
می کنیم ،اما هنوز در این راه موفق نشده ایم .چه زمانی در تاریخ بشریت صلح و ارامش برقرار بوده است؟ حتی زمانی که تمام
کشورها خلع سالح اتمی شوند ،ما همچنان باخشم و نفرتی که هزاران سال است دلیل بروز تمام جنگ هاست ،دست وپنجه
نرم می کنیم .تا زمانی که نسبت به یکدیگر احساس تنفر و ترس داشته باشیم ،هیچ گاه در ارامش نخواهیم بود.
سوامی ویشنودواناندا
ارامــش برای افراد مختلف دارای معانی
متفاوتی اســت .برای برخی ،ارامش یعنی
خلع ســاح اتمی ،بــرای برخــی دیگر،
عقب نشینی سربازان و نیروهای دشمن از
مرزهاســت .همچنین افرادی هستند که
هنوز مطمئن هســتند که ارامش تنها از
این راه به دست می اید که دولت ها بودجۀ
کافی به مدارس ،بیمارســتان ها ،جاده ها،
افراد کم توان و معلول و سالمندان اختصاص
دهند .از دیدگاه برخی دیگر ،ارامش یعنی
امنیت مالی داشــتن؛ اما برای در ارامش
بودن ،هر فردی می باید به درون خود سفر
کند تا ارامشی فراتر از تمام ادراکات را تجربه
کند .ما باید صفات بد را همچون شــهوت،
خشــم ،نفرت ،حرص ،طمع ،حســادت را
در وجودمان ریشــه کن کنیــم ،قانون یا
احزاب گوناگون قادر بــه از بین بردن این
صفات بد نیستند .
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
***
اویدیا یا همان نادانی ،دلیل کشمکش ها
و جنجال هاســت .چــرا پروتســتان ها و
کاتولیک هــا در ایرلنــد با هــم در جنگ
هســتند؟ ایا ان ها برای خدا می جنگند یا
برای عیسی مســیح؟ ایا حضرت عیسی
مســیح ،کاتولیک بوده یا پروتستان؟ ان ها
برای خدا نمی جنگند ،زیرا خداوند هم اکنون
وجود دارد .چرا هندوها و مسلمانان با هم
در جنگ هســتند؟ دلیل این امر ،نادانی و
عدم درک درست و وجود نفاق است .تنها
شاگردان معنوی واقعی می توانند با تمرین،
نظم و ترتیب ،سخت کوشی و تمرین از این
موانع فراتر برود.
***
انچه در این زمین خاکی یا در جســم
خاکی شما اتفاق می افتد ،برای کل جهان
به یک شکل عمل می کند .با داشتن چنین
درکی دیدگاهتان نســبت به خداوند و
جهان هستی تغییر خواهد کرد و تبدیل
به انسان دیگری می شوید ،اما اگر همان
طرز فکرها و دیدگاه های قدیمی خود را
به دوش بکشــید که مث ً
ال خداوند تنها
اســرائیلی ها را برای حکومت بر جهان
افریده اســت یا عرب ها را ثروتمندترین
افراد افریده اســت ،انگاه به خداشناسی
دســت پیدا نخواهید کرد .اگر عشــق
جهانی داشته باشیم ،انگاه تمام مذاهب
اعم از اســام ،مســیحیت ،پروتستان،
کاتولیک ،افراد باسواد ،بی سواد ،تاجران،
ســرمایه داران ،افراد بی بضاعــت ،افراد
معمولی ،سوامی ها و یوگی ها همگی در
کنار هم به راحتی زندگی خواهند کرد،
در کنــار هم غذا می خورنــد و در کنار
هم به راحتی ابراز عقیده می کنند و این،
همان عشق است.
ســازمان TWOرا فراموش نکنید ،هدف
از این سازمان ،تربیت و اموزش رهبران بر
اســاس الگوهای یوگایی است که به ان ها
مسیر رســیدن به ارامش و تعادل را نشان
می دهد .زمانی که رهبران از ارامش ذهن
برخوردار نباشند و با پیروان خود با خشونت
و عصبانیت رفتار کننــد ،انگاه جنگ ها و
فجایع بیشتری در جهان به وقوع می پیوندد.
زمانی که در مورد جنگ بحث به میان
می اید ،تنها به جنگی که در ویتنام اتفاق
افتاد یا به جنگ های جهانی اول و دوم فکر
می کنیم ،اما به جنگ هایی که هر روزه رخ
می دهد ،توجه کنید .جنگ ها پی درپی در
حال ُرخ دادن هستند و سازمان نظم جهانی
یا همان TWOیاداوری می کند که ما همگی
به عنوان برادران و خواهران انسانی بر روی
این کرۀ خاکی زندگی می کنیم .سعی کنید
این نظریات که من کاتولیک یا پروتستان
هســتم یا من سفیدپوست یا سیاه پوست
هستم ،اهل هندوســتان یا کشوری دیگر
هستم را کنار بگذارید .این گونه افکار می باید
از فکر بشریت پاک شود.
یــوگا به ما می اموزد که شــما وجودی
فناناپذیر هستید .تا زمانی که این وجود را
پیدا کنید تا زمانی که نفهمید که همۀ ما از
یک جوهره خلق شــده ایم ،دارای یک روح،
یک اگاهی ،یک مقام هستیم ،نمی توانید
به ارامش برسید .به همین دلیل است که
سازمان TWOبه کمک اموزش یوگا ،سعی
می کند افراد و رهبران را به گونه ای اموزش
دهد تا ابتدا جاه و مقام را در درون خودشان
پیدا کنند ،حداقل تا مرحله ای برســند تا
جنگ ایجاد نکنند .همۀ ما باید بتوانیم بدون
ان که جنگی را به وجود بیاوریم ،برای مدت
کوتاهی که اینجا هستیم ،همراه با صلح بر
روی این کرۀ خاکی زندگی کنیم.
بیایید نجنگیم ،بیایید این پیام TWOرا
به همگان عرضه کنیم؛ بــرادری جهانی،
اتحاد در کثرت ،ما باید اجازه دهیم هرکسی
عقاید و نظرات خود را ابراز کند ،زبان خود
را داشــته باشــد ،روش زندگی و فرهنگ
خود را داشــته باشد ،چیزی برای محکوم
کردن وجود ندارد .با داشتن و رعایت تمام
این نکات ،زیبایــی را در همه جا خواهیم
داشت .زبان های مختلف ،زیبا است .داشتن
یک زبان واحد ،یــک مذهب ،یک ایمان یا
حتی یک فلســفه که برای همۀ انسان ها
مناسب باشد ،امکان پذیر نیست .زبان های
مختلف ،مذاهب مختلف ،نژادهای مختلف،
فلسفه های مختلف همیشه وجود دارند،
اجازه بدهید این تفاوت ها باشند و هر انچه
می خواهند را داشته باشند ،اگر می خواهید
با ارامش زندگی کنید ،به خواســته های
مذاهب و فلسفۀ یکدیگر احترام بگذارید
و درعین حال فلسفه ،مذهب و ایمان خود
را داشته باشید .این همان زیبایی است .به
این اتحاد در عین کثرت گفته می شود.
***
در همه جا ،انســان ترســو است و این
موضــوع همانند ســرطان ،می تواند وارد
جسم او شــود و او را نابود ســازد ،اما ما
می توانیم این سرطان را ریشه کن کنیم.
این سرطان و این ترس را نابود کن و این
موانع مصنوعی که ســاختۀ دست خود
توست را از بین ببر .موانعی همچون زمانی
که می گویی من یک کانادایی یا امریکایی
هســتم ،من یک عرب ،یک کاتولیک ،یا
هندی هستم .این ها همگی توهمات ذهنی
هســتند .همۀ ما برادران انسانی یکدیگر
هستیم ،این موانع را کنار بزن و نابود کن.
این اولین درسی است که یوگا به همگان
اموزش می دهد .خود را با یک ایدئولوژی
خاص تعریف نکن ،ما همگی در این جهان
برادر و خواهر یکدیگر هستیم .بیایید به
این صورت فکر کنیم و این ســرطان را از
بین ببریم و متوقف کنیم .این طرز تفکر
ریشۀ تمام مشکالت است ،زیرا زمانی که
خود را بــا یک گروه خاص تعریف کنید،
انگاه از کسانی که در گروه شما نیستند،
متنفر خواهید شد .برای مثال اگر فردی
انگلیسی باشــید ،انگاه به طور طبیعی از
فرانسه زبان ها خوشتان نمی اید و بالعکس.
روح های کمتر تکامل یافته از دیگران متنفر
خواهند بــود ،ولی اگر روحمــان را ارتقا
دهیم ،دیگر چنین تفاوت هایی را احساس
نخواهیم کرد .دیگر تصور نمی کنیم که به
یک کشــور خاص تعلّق داریم ،بلکه خود
را متعلــق به همۀ جهان می دانیم .برخی
افراد دیگر هم همین احساس و طرز فکر
را دارند ،بااینکه این افراد در اقلیت هستند،
ولی وجود دارند .من تصور نمی کنم که به
کشور خاصی تعلّق دارم ،من به همۀ دنیا
متعلّقم ،اگر همۀ ما بتوانیم به این شکل
فکر کنیــم ،انگاه می توانیــم تمام موانع
را از ســر راه خود برداریــم .اگر خود را از
گروه یا فرقۀ خاصی تعریف نکنیم ،انگاه
هیچ جنگی وجود نخواهد داشت و سرطان
متوقف می شود.
مرگ هــم برای فرد فقیر و هم برای فرد
ثروتمند به یک میزان دردناک است .لحظه ای
که بــه خود برچســب بزنیم ،بــرای مثال
کمونیست ،غیر کمونیست ،روس و امریکایی،
انگاه از یاد می بریم که این ها همگی انســان
هستند .اگر به این دسته از افراد به عنوان شی ء
و نه انسان نگاه کنیم ،انگاه فکر می کنیم ان ها
مستحق کشته شدن هستند؛ چون با همدیگر
متفاوت هستند و شــما امادۀ نابودی ان ها
هســتید .نه تنها می خواهید که او را بکشید،
بلکه می خواهید او به طرز وحشتناکی کشته
ی کجا رفته است؟
شــود ،پس حس همدرد
همدرد و دلســوز بودن به این معناست که
برای تمام موجوداتی که خداوند خلق کرده
است ،احساس رحم و شفقت داشته باشید.
اگر چنین احساسی داشته باشید ،خداوند از
شما حمایت و مراقبت می کند.
خداوند از انچه در قلب شما می گذرد ،اگاه
است .او در درون تک تک شماست و هرلحظه
بر تمامی اعمالی که انجام می دهید ،اگاه است.
تا زمانی که بی ریا و مخلصانه عمل کنید ،شما
در راه درســت و صحیح قرار دارید .از قوانین
و مقررات معنوی پیروی کن و منتظر بمان
تا رحمت خداوند شــامل حالت گردد ،برای
این کار باید تا می توانی تالش کنی و زمانی
که رحمت خداوند بر تو جاری شد ،انگاه او
با تو همراه می شــود .برای این کار ،این طور
نیست که شما بنشــینید یا بخوابید و هیچ
کاری انجام ندهید و بعد از خداوند بخواهید
که با شــما همراه شود یا این طور نیست که
معلم و راهنمای شما کاری برایتان انجام دهد
و تنها به این خاطر که شــاگرد او هستید از
او بخواهید تا برایتان کاری کند ،اگر این طور
بگویید ،دیگر شاگرد نیستید ،بلکه شما نیز
خود را اســتاد فرض کرده اید ،به استاد خود
ده دالر تقدیم می کنید و از او می خواهید تا
راه بهشت را به شما نشان دهد و همۀ کارها
را برای شما انجام دهد .خداوند با این چیزها
گول نمی خورد ،او از همه چیز اگاه اســت .او
شــما را بهتر از خودتان می شناسد .ساده و
منیت را در خود از بین ببر،
بی االیش باشّ ،
انگاه او تو را در مسیر هدایت می کند.
ادامه دارد...
1-Swami VishnuDevananda
2-Kamla Devi
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
31
جمعی از شرکت کنندگان در دوره ی یوگا
اکادمی ملی المپ
ای کودکان12 ،6 ، 5-و13اسفندماه 1395
پیک -تهران
عناصرتعیین کنندهدر
طراحی اتاق مراقبه
قس
چها مت
پایان رم و
ی
نویسنده :دکتر کریستوفر الیود کالرک
1
برگردان :مهدی ترفیعی
مراقبه و تمرکز از جمله موضوعاتی است که کمتر مورد توجه قرار می گیرد .نتیجۀ این کار عدم
توجه کافی به وجود چنین مکانی در خانه و طراحی اتاق مراقبه در محل سکونت ما شده است.
انجام مراقبه و تمرکز حتی برای دقایقی کوتاه در طول روز می تواند به افزایش تمرکز ،سالمتی و
قوای بدنی ما کمک شایانی کند .اما مانند هر چیز دیگری یک مراقبۀ موثر به فضا و محیط مناسب
نیاز دارد .در این شماره به توضیح ادامۀ مطالب پیشین در این خصوص می پردازیم.
چیدمان و تنظیم مبلمان
اگر اتاقی برای کار حرفه ای طراحی
می کنید ،اهمیت بیشتری به چیدمان
ان اتــاق بدهید .اگــر می خواهید به
تعدادی هنرجــو دران واحد تدریس
کنید و دوست دارید که هنرجویان با
هم در ارتباط متقابل باشند ،ارایشی
گــرد و یا نیمه گرد بــه مبلمان خود
بدهید .این حالت باعث می شــود که
هنرجویــان یکدیگــر را ببینند و به
ایجاد رابطۀ متقابل و همســویی در
گروه کمک می کنــد .اگر هنرجویان
شــما پهلوبه پهلو و به صورت ردیفی
نشسته و مستقیم به صورت هم نگاه
نمی کنند ،این حالت ،به ان ها ارامش
خاطر کمتری می دهد و مانع ارتباط
گرفتن ان ها باهم می شود.
نحوۀنشستن
صندلی ها و کوسن های مخصوصی برای
تمرین مراقبه طراحی شده است .کوسن های
مخصوص مراقبه (زافو2و زابوتان ،)3نیمکت ها
و صندلی های ارگونومیک ،همگی ایده های
بســیار خوبی برای افزودن به اتاق مراقبه
هستند و می توانند فن مراقبۀ شما را بهبود
بخشند و به شــما کمک کنند تا راحت و
متعــادل بمانید .کوســن های مخصوص
راحتی شما در نشستن کمک می کنند
به
ِ
و چه در حالت نشســتن چهارزانو یا دوزانو
بسیار مفید خواهند بود.
اگر دوست ندارید روی یک سطح سخت
بنشــینید ،در این صورت یــک نیمکت
مخصوص مراقبه به شما کمک خواهد کرد.
یک نیمکت مراقبه با طراحی خوب ،دارای
سطحی با شیب مالیم به سمت پایین بوده
تاثیر بصری مبلمان نرم و ساده
فراموش نکنیم که مبلمان نرم و ســاده ،تاثیر بسیار مثبتی بر
حس بصری ما خواهد گذاشت .صِ رف وجود برخی مبلمان های نرم
و راحت و بالش های مخملی ،ان قدر مهم است که خود به تنهایی
انسان را ارام کرده و وارد مرحلۀ تمدد اعصاب می کند .مبلمان نرم
برای پنهان کردن زوایای ســخت اتاق و مالیم کردن گوشه ها هم
نقش به سزایی دارند.بنابراین فکر خوبی است که اثاث هایی برای
نرم کردن و مالیم کردن فضای داخل بکار ببرید ،مگر اینکه واقعاً
قصد طراحی یک اتاق با طرح حداقلی را داشته باشید.
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
که لگن شما را به سمت جلو اورده و شیب بدن شما
را در حالت درســت قرار می دهد و کمک می کند که
به درستی بنشینید .به شما واقعاً توصیه می کنیم که از
این نوع نیمکت مراقبه استفاده کنید.
همچنین به شــما پیشــنهاد می کنیم از خریدن
نیمکت از جنس چوب ســخت خودداری کنید .این
نیمکت ها زیبا به نظر می رســند ،اما فشار زیادی در
هنگام نشستن به شما وارد می اورند .تالش برای نرم
کردن یک نیمکت چوب سخت با اضافه کردن کوسن،
ممکن اســت مشکل افرین باشد؛ چراکه ممکن است
کوسن بر روی سطح حرکت کند .یک نیمکت با سطح
پوشانده شــده از پَد تهیه کنید .در این صورت بسیار
راحت خواهید بود .هرچند ،در کل خیلی مهم نیست
که از مبلمان خیلی خاص برای انجام مراقبه استفاده
کنید .اگر صندلی دارید که موردعالقه تان است ،از ان
استفاده کنید .راحت باشید ،هر صندلی که به طرز قرار
گرفتن صحیح کمک کند ،مناسب است.
گرمایش و سرمایش
واضح و مسلم است که درجۀ حرارت اتاق شما
در راحتی شما نقش مهم و اساسی دارد .شما با
توجه به موقعیت جغرافیایی محل زندگی ممکن
اســت به هر دو امکانات گرمایشی و سرمایشی
در اتاق خود احتیاج داشــته باشید .در رابطه با
وسایل گرمایشی و سرمایشی ،توصیه می شود به
صدایی که در حین کار تولید می کنند و سالمت
و تمیزی روند کار ان ها توجه کنید.
گرمایش
گرم کننده های ابــی و رادیاتوری ،تقریباً بدون
سروصدا کار می کنند .ان ها گرمایی تمیز و بدون
الودگی در سالن ایجاد می کنند و هوا را گردش
نمی دهند ،چون از فن استفاده نمی کنند .بنابراین
غبار و ذرات معلق کمتری برای شما و مشتریانتان
وجود خواهد داشــت .گرم کننده های قابل حمل،
ممکن است اتاق را سریع تر گرم کنند ،اما صدای
بیشتری تولید کرده و همچنین باعث جابجایی
گردوغبار می شوند .برای بیشتر مردم ،این موضوع
اهمیــت چندانی نــدارد ،اما بــرای ان هایی که
حساسیت و الرژی دارند ،وسایل گرمایش ابی و
رادیاتوری انتخاب بهتر و سالم تری خواهد بود.
گرمای سوختن چوب
شــومینه را نباید فراموش کرد .شــاید خیلی
عملی و به صرفه نباشد ،اما یک اتش روشن برای
یک اتاق مراقبه ،بســیار رویایی و مسحورکننده
خواهد بود.
سرمایش
موضوع صدای تولیدشــده توســط وســایل
سرمایشی بسیار مهم است .بنابراین اگر می خواهید
وسیله ای جدید نصب کنید ،از کولرهای اسپلیت
اســتفاده کنید .کولرهای صدادار را می توانید در
خارج از اتاق و دور از ان نصب کنید و سپس هوا
را از طریق کانال به داخل اتاق هدایت کنید.
تجهیزات و لوازم جانبی
لیست زیر ،فهرست کوتاهی از وسایلی است که می توانید برای باال بردن کلی
کیفیت تمرین مراقبۀ خود ،به اتاقتان اضافه کنید:
اولین چیزی که به ذهن می رسد ،یک سیستم پخش استریو موسیقی است.
شاید تمایل داشته باشید ،تعدادی هدفون نیز در اتاق خود داشته باشید .تمرین
خوبی است که بعد از انجام مراقبه ،مدتی به پشت دراز بکشید ،پس یک جای
راحت روی تخت یا زمین برای این کار درست کنید.
لطفاً در نظر داشته باشید که اگر اتاقی برای مصرف تجاری طراحی می کنید
و تمایل دارید در اتاقتان شمع روشن کنید و عود بسوزانید ،باید از وجود یک
کپسول جلوگیری از حریق اطمینان حاصل نمایید.
اگر در اتاقی که طراحی می کنید ،فضای کمی در اختیار دارید ،بهتر است
یک گنجه ،یک میز تاشو و یک جعبۀ کوچک تزیینی برای نگهداری شمع ها،
عودهــا ،کبریت ،کتاب ها و هر انچه در طول روز به ان احتیاج پیدا می کنید،
در نظر بگیرید.
توصیه می کنیم ،فضای ناب اتاقتان را با اوردن تلویزیون به هم نریزید .توجه
داشــته باشید که هدف از طراحی چنین اتاقی ،انجام مراقبه است و این اتاق
برای تفریح و سرگرمی طراحی نشده است.
پاک سازی فضا و انرژی
ایا تاکنون دقت کرده اید که راه رفتن در بعضی اتاق ها ،چقدر حال شما را
خوب کرده و بعضی دیگر شــما را به شدت خسته می کنند؟ ایا تاکنون توجه
کرده اید که برخی اتاق ها ،چگونه شما را به هم ریخته و چه تنشی بعد از یک
ی می ماند؟ اگر این مســائل را مشاهده کرده اید ،پس حتماً
منازعه در اتاق باق
ً
می دانید که انرژی داخل یک اتاق ،وجودی کامال موثر دارد.
اگر در حال طراحی اتاق مراقبه هســتید ،مراحلی وجود دارد که باید طی
کنید تا مطمئن شوید که اتاقتان انرژی مثبت داشته و سرشار از انرژی و زندگی
هست .درواقع ،شیوه های متعددی برای پاک سازی فضا و انرژی وجود دارد که
توضیح همۀ ان ها در ظرفیت این متن نمی گنجد .در این بخش ،پیشنهادهایی
قرار داده ایم که به شما در پاک سازی فضا و انرژی اتاقتان کمک می کند.
نمادهای مقدس
شما می توانید از سمبل هایی مربوط به هر روش درمان که اشنایی دارید،
استفاده کنید .امواج مثبت ان ها از جمع شدن انرژی های منفی و ناخواسته در
اتاق جلوگیری می کند.
گل و گیاه
ارامــش خاصی در این هدایای طبیعت به ما وجود دارد و قرار دادن گل و
گیاه در اتاق ،به ان حس زندگی می بخشــد .به خوبی می دانیم که گیاهان با
جذب دی اکســید کربن و پس دادن اکسیژن هوا را پاک می کنند ،ولی جدا
از تاثیر بســیار مثبت ان ها بر روی هوای اتاق شــما ،گیاهان زیادی هستند
که تاثیر مثبت به سزایی نیز بر روی انرژی اطرافشان دارند .گیاهان می توانند
انرژی منفی را از بین ببرند .به همین دلیل سالمتی و ظاهر زیبای یک گیاه
خانگی ،می تواند نشان دهندۀ سالمتی انرژی داخل اتاق باشد .کاکتوس؛ گیاه
فوق العاده ای برای دفع انرژی منفی است ،اما در کل هر گیاهی می تواند نقش
موثری در پاک ســازی انرژی اتاق شما داشــته باشد .توجه داشته باشید که
گیاهانی را انتخاب کنید که بتوانند به زندگی خود در اتاق شــما ادامه داده و
با نور و درجه حرارت اتاق شما سازگار باشند .راهی سریع تر از وجود یک گل
پژمرده ،برای خراب کردن حس ناب زندگی در اتاق مراقبۀشما وجود ندارد.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
35
اب
اب نمــاد پاکــی و خلــوص و همچنین
احساســات اســت .یک لیوان و یا کاســۀ
ســرامیکی پر از اب می توانــد برای خلوص
انرژی اتاق شما به کار رود .اب لیوان را به طور
مرتب تعویض کنید و بــا قرار دادن لیوان یا
کاسه زیر نور افتاب ،به ان انرژی بدهید.
نمک
یک ظرف محتوی سنگ نمک طبیعی را
به اتــاق مراقبۀ خود اضافه کنید .این ظرف،
انرژی های منفی را همانند کاسۀ اب به خود
جذب می کند .نمــک داخل ظرف را به طور
مرتب تعویض کنید و بعداز استفاده در این
کار ،از مصرف خوراکی ان پرهیز کنید.
هوای تازه
به راحتی ممکن است ،تعویض هوای اتاق
خود را فراموش کنید .به یاد داشته باشید که
هرچند وقت یک بار ،درها و پنجره های اتاقتان
را بازکنید تا هوای راکد به بیرون رفته و هوای
تازه به داخل بیاید.
ظروفکریستالی
برای تکمیل این گفتار باید از کریســتال یاد کنم .ظروف کریســتالی به طور
وسیعی در اتاق های مراقبه اســتفاده می شوند .دلیل این استفاده ،به غیراز تاثیر
مثبت بر روی انرژی ،ظاهر زیبای این ظروف است.
نتیجه گیری
(زیبایی شناسی ،کارایی و جو حاکم بر فضا)
به تمامی جنبه های اساسی برای طراحی یک اتاق مراقبه اشاره کردیم .اگر تمام
این مطالب را به خوبی اموخته اید ،مهم است که بدانید که اتاق مراقبه شما نباید
لزوماً تمام ویژگی های ذکرشده در این متن را داشته باشد .مهم این است که اتاق
شما فضایی باشد که دوست داشته باشید ،در انجا باشید ،حتی اگر کامل نباشد.
زمانی که شــما فضایی را برای تمرین مراقبه اختصاص می دهید ،این فضا با
خلوص هدف شما امیخته شده و اتاق جایگاهی مقدس برای انجام مراقبۀ موردنظر
شما می شود .این فضا ،فراتر از یک اتاق زیباست .فضایی است که شما را به انجام
مراقبۀ عمیق تشــویق می کند .این فضا نماد خواســتۀ شما برای تجربۀ سکوت
درونیتان است .لحظاتی که در اتاق مراقبۀ خود راه می روید ،هدف و معنایی که
برای این کار تعریف کرده اید .به شــما این مطلب را یاداوری می کند که «اکنون
لحظۀ قرار گرفتن در ارامش است».
عود
عود در مراســم مذهبــی مختلف به کار
می رود و مدت هزاران ســال است به عنوان
برنامۀ هرروزه در معابد ســوزانده می شــود.
ســوزاندن عود راهی فوق العــاده عالی برای
پاک ســازی انرژی و اماده ســازی اتاق برای
انجام مراقبه است.
پاک سازی انرژی با صوت و طنین
همان طور که دنیز لین در کتابش با عنوان
«پاک ســازی فضا» نوشته است ،صوت ،یک
قابلیت خــاص برای برقــراری هارمونی در
اشیا ،انسان و محیط دارد .در طول تاریخ ،در
صومعه ها و معابد از صدای مقدس برای ایجاد
قداست در فضا استفاده شده است .زنگ های
تبتی و کاسه های ایجاد صدا ،وسایل محبوبی
برای پاک سازی انرژی در اتاق مراقبه هستند.
ارتعاشــات صدایــی که این وســایل تولید
می کنند ،تاثیری ارامش بخش و مفید بر روی
هارمونی و خلوص انرژی داخل اتاق دارد .شما
همچنین می توانید با موســیقی مخصوص
مراقبه ،ســطح انرژی مثبت اتاق خود را باال
ببرید .تاثیر مثبت موســیقی مالیم بر روی
انرژی اتاق ،بسیار سریع و انی می باشد.
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
1-Christopher Lloyd Clarke
2- Zafu
3- Zabuton
برگرفته ازwww.the-guided-meditation-site.com :
برگزاری دورۀ یوگای کودکان
بنابــر گزارش کمیتــۀ روابط عمومــی انجمن یوگا و
به همت کمیتۀ ورزش یوگای استان تهران ،سومین دورۀ
یــوگای کودکان در محل اکادمی ملی المپیک مجموعۀ
ورزشی انقالب تهران با حضور هفتاد نفر از مربیان ورزش
یــوگا برگزار شــد .در این دوره ،دروس روان شــناختی و
روان شناســی کودک ،انواع بیماری های کودکان ،رشد و
تکامــل و یادگیری اموزش ،اناتومی بدن کودکان ،تغذیۀ
ورزشی ،نقش تمرینات یوگا در کودکان و تمرینات و
مهارت های خاص یوگا ویژۀ کودکان با حضور اساتید
منتخب دانشگاه در روزهای 12 ، 6 ،5و 13اسفند
ماه سال 1395به صورت تئوری و عملی برگزار شد.
الزم به ذکر اســت امتیاز بازاموزی این کارگاه برای
شرکت کنندگان 15می باشد .خانم ها دکتر موسوی،
دکتر شــریفیان ،دکتر رستمی و خانم خورشیدی
به عنوان مدرسین کارگاه در این دوره حضور داشتند.
برگزاری همایش بزرگ یوگا ویژۀ بانوان در مشهد
بنابر گزارش کمیتۀ روابط عمومی انجمن یوگای مشــهد و به همت کمیتۀ
ورزش یوگای اســتان خراســان رضوی همایش بزرگ یوگا با حضور بیش از
سیصد تن از مربیان و عالقه مندان به یوگا در اسفند ماه سال 1395به مناسبت
گرامیداشت هفتۀ زن در سالن سوم شعبان مشهد برگزار گردید .در این همایش
رایگان بخش های یوگا و بــارداری ،یوگای کودکان و نوجوانان ،یوگای قدرتی
و اکرو یــوگا ،یوگا با توپ ،یوگای قدرت و حرکات پیشــرفتۀ یوگا و یوگای
ســالمندان با مدرسی خانم ها :برهانی ،شــهنواز ،رضایی ،ترشیزی ،قنبریان،
محسنی و منوچهری برگزار گردید .الزم به توضیح است این همایش زیر نظر
مهدی اشرف زاده ،مسئول کمیته یوگای خراسان رضوی و خانم کرمانیان ،نائب
رئیس برگزار گردید.
نفرات برگزیده ی مسابقات یوگای بانوان تهران به
مناسبت دهه فجر
گروه سنی 8تا 12سال:
نفر اول :زهرا مهدوی،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :تینا محمد علی زاده ،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفرات ســوم :مشترکاً ستایش فرخ زاده و زهرا شاکری،
حکم قهرمانی و مدال برنز
گروه سنی 13تا 17سال:
نفر اول :زهرا طاووسیان،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :سحر حاجی زاده ،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفر سوم :نازنین عباسی ،حکم قهرمانی و مدال برنز
گروه سنی 18تا 25سال:
نفر اول :مهشید ملکی ،حکم قهرمانی و مدال طال
گروه سنی 26تا 30سال:
نفر اول :صنم شیرزاد ،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :سمیرا جعفری ،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفرات سوم :مشترکاً دالرام عرفاتی و زهرا خلیلی،حکم
قهرمانی و مدال برنز
گروه سنی 31تا 35سال:
نفر اول :مریم اشرافی،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :سارا داالیی ،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفر سوم :دنیا فرقانی ،حکم قهر مانی ومدال برنز
نمایش حرکات کودکان در همایش بزرگ یوگا
اسفندماه -1395سالن سوم شعبان -مشهد
گروه سنی 36تا 45سال:
نفر اول :زهرا قاسمی،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :نوش افرین سیار ،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفرات ســوم :مشترکاً اتوسا گلشاهیان و ندا رسولی نراقی،
حکم قهرمانی و مدال برنز
گروه سنی 46تا 59سال:
نفر اول :فریبا فوالدفر،حکم قهرمانی و مدال طال
نفر دوم :صغری بختیاری،حکم قهرمانی و مدال نقره
نفر سوم :فریده مجیدی،حکم قهرمانی و مدال برنز
جمعی از برگزیدگان مسابقات یوگای بانوان -بهمن ماه -1395مجموعه ورزشی
دیهیم -تهران
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
37
عطر خوش سالمتی
فواید برجستۀ رایحه درمانی
1
برگردان :نازیال رحیمی
اغلب ما نسبت به حس بویایی خود اگاه نیستیم .شاید به این دلیل
باشد که تنفس از طریق بینی انجام شده و این یک امر عادی برای
ما انسان ها است .اما واقعیت این است که رایحه ها خیلی در زندگی
ما تاثیرگذار هستند .هر بویی می تواند تداعی کننده یک خاطره و
یا ایجاد یک حس و حال خاص در فرد باشــد .برای مثال هنگامی
که بوی بدی به مشــام ما می رسد ،سریعاَ واکنش نارضایت مندانه
نشــان می دهیم و یا اگر یک بوی دلپذیر را استشمام کنیم ،لذت و
رضایت مندی در صورت ما اشــکار می گردد .به بیان دیگر رایحه ها
می توانند نقش مهمی در ســامت جسم و ذهن ما داشته باشند و
امروزه رایحه درمانــی در جایگاه یک روش مکمل در کنار مصرف
داروها برای بهبود سالمتی بیماران مورد توجه قرار گرفته است.
به تعبیر علمی ،اروماتراپی یا رایحه درمانی ،به استفادۀ درمانی از
ا ِسانس ها 2و روغن های معطری که از برگ ها ،گل ها ،ساقه ها ،پوست
درختان ،دانه ها ،ریشه ها و یا حتی پوست گیاهان استخراج می شوند،
گفته می شود .در واقع رایحه درمانی به منزلۀ یک قدرت شفابخش
قوی شناخته شده اســت که میتواند سبب ایجاد افکار مثبت در
ذهن انسان گردد .تاَثیر بهبود دهنده و مثبت استفاده از روغن های
گیاهی که به تمدن باستانی برمی گردد ،بر روی ذهن و جسم انسان
ثابت شده است.
اروماتراپی می تواند به روش های مختلفی انجام شــود .یکی از
ن از داخل بطری
راه های ساده این درمان ،بوییدن عطر خوش روغ
و یا ریختن مقداری روغن بر روی سطح پوست و ماساژ ان می باشد.
از دیگر روش های رایج رایحه درمانی ان اســت که به روغن کمی
گرما داده تا بوی خوش ان در فضا منتشر شود .اضافه نمودن چند
قطره اسانس معطر در وان اب گرم در هنگام استحمام و نیز استفاده
از دستگاه بخور در انتشــار این رایحه های دلچسب نیز روش های
مناسبی بوده و هر کدام از این گزینه ها به نوبۀ خود باعث ایجاد یک
حس متفاوت در ما خواهند شد.
با توجه به اینکه ذهن انسان مرکز فرماندهی بدن را به عهده دارد،
رایحه درمانی می تواند جایگزین شــگفت انگیزی برای دارو باشد و
از فواید فوق العاد ۀ ان در جهت ارامش بخشــیدن به ذهن استفاده
می شود .در ادامه پنج خاصیت مهم اروماتراپی که باعث شادابی و
سالمت بدن می شود ،مورد بررسی قرار گرفته است:
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-1رهاکنندۀ بدن از استرس ها
این اتفاق عجیبی نیست که تمام ا ِسپاها ، 3ذهن شما را به سمت
طبیعت و حس بوییدن گلها و گیاهان می برد .در واقع این محراب
مقدس ،شما را به تجربۀ یک حس ارامش بخش دعوت می کند.
این احساس نه تنها به وسیله ماساژی که روی بدن انجام می شود
بلکه در بدو ورود به فضای ســالن و استشمام رایحه ای خوش بو،
در شما ایجاد می شود .ترکیبات معطری که از روغن های مختلف
به دســت می ایند ،به منزلۀ یک ارا م بخش موثر شناخته شده و
می توانند برای تســکین ذهن و از بین بردن تشویش و اضطراب
استفاده شوند .روغن های اسطوخودوس 4و لیمو 5به شکل یکی از
بهترین روغن ها در رهاسازی تنش ها و استرس ها و نیز روغن های
ِ
پرتقال تلخ 7در پاک سازی احساس خشم
پوست
نعنای بیابانی 6و
ِ
و ناامیدی تاثیر به سزایی دارند.
-2پاک کننده ذهن از خستگی
سلول های خستۀ ذهن به شدت روی عملکرد زندگی
روزانۀ شــما تاَثیر می گذارند .یک قطره روغن ریحان، 8
نعنای بیایانی یا اوکالیپتوس 9می تواند سطح هوشیاری
ذهنی را باال برده و تمرکز شما را افزایش دهد .استفاده
از روغن معطر رزماری نیز باعث می شــود واکنش های
مناسب تری در مواجهه با شرایط مختلف داشته باشید.
-3شفا دهندۀ بی خوابی
با وجود زندگی پر مشغلۀ امروز و وجود مسئولیت های
بی شــمار ،گاهی اوقات ذهن ما متوقف نشده و کارها را
رهــا نمی کند ،به خصــوص در زمانی که قصد خوابیدن
داریم .این موضوع سبب بی خوابی شدید در اغلب افراد
می گردد .رایحۀ ارا م بخش روغن اسطوخودوس ،چوب
صندل 10و بابونه 11به شــما ارامشی عمیق می دهد تا
بتوانید چشمانتان را به راحتی بسته و خواب ارام و لذت
بخشی را تجربه کنید .حمام اب گرم شبانه با چند قطره
بابونــه و یا چکاندن ان روی متکا مثل یک معجزه برای
خواب و یا استراحت شما عمل می کند.
-4درمان کنندۀ افسردگی
عالوه بر رهاسازی استرس ها و تنش ها ،رایحه درمانی معموالَ برای از بین
بردن احساس افسردگی نیز استفاده می شود .اروماتراپی در مقایسه با داروهای
ضد افسردگی ،یک روش کام َ
ال طبیعی برای درمان ان محسوب می شود .با
وجود انکه روش ها و مشاوره های روانشناسی در مواجهه با افسردگی بالینی
بسیار حیاتی هســتند ،ولی هنوز روغن های معطر نقش چشمگیری در از
بین بردن این بیماری دارند .اســتفاده از رایحه هایــی مانند نعنای بیایانی،
اســطوخودوس و یاس 12در از بین رفتن نگرانی ها و وسواس های فکری که
اغلب باعث بروز افسردگی می شوند ،بسیار موثر هستند.
-5باال بردن حافظه
بیماری الزایمر ،یک بیماری جدی و شــایع در بین ســالمندان می باشد.
با وجود انکه الزایمر به عنوان یک بیماری العالج محســوب می شود ،ولی
می توان از رایحه درمانی برای کاهش دادن و یا پایین اوردن ســرعت این
بیماری استفاده کرد .مصرف مداوم رایحه درمانی در افزایش ظرفیت حافظه
برای افراد جوان نیز به اثبات رسیده و همچنین روغن مریم گلی برای بهبود
و تقویت حافظه پیشنهاد می شود.
1 - Aromatherapy
2 - Essence
3 - Spas
4 - Lavender
5 - Lemon oil
6 - Peppermint
7 - Bitter orange peels
8 - Basil oil
9 - Eucalyptus
10 -Sandalwood
11 -Chamomile
12 - Jasmine
برگرفته ازBuddha Journal- December 2016 :
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
39
سعادت ابدی
نویسنده :سوامی شیواناندا / 1برگردان :شیرین فراز
سوادهیایا
سوادهیایا چهارمین مرحلۀ نیاما به معنای
مطالعۀ صحیح کتب مذهبی است.
ســوادهیایا مطالعۀ روزانۀ کتب اسمانی
و کتاب هایی اســت که توسط قدیسین و
خردمندان نوشته شده است.
مطالعه باید با تمرکز همراه باشــد .شما
باید بدانید چه چیزی را مطالعه می کنید و
سعی می کنید ان را در زندگی روزمرۀ خود
به کار برید .اگر اموزه های کتب اسمانی را
در زندگی روزمره خود اعمال نکنید ،سودی
برای شما نخواهد داشت .سوادهیایا شامل
جاپا (ذکر) و تکرار نام خدا نیز می شــود.
پشتکا ر در مطالعه و تمرین روزانه در نهایت
منجر به ارتباط با خدا خواهد شد.
مزایایسوادهیایا
یکــی از قدرتمندتریــن روش ها برای
نگهــداری ذهن جهت رســیدن به کمال
مطلــوب خوانــدن کتــب داســتانی و
زندگی نامه افراد پرهیزکار است .زمانی که
شــما کتاب های معنوی و زندگینامه افراد
پرهیــزکار را می خوانید ایده های مثبت و
قدرتمند به ذهن شــما رسوخ می کنند و
به یک بارۀ قــدرت ذهنیتان اوج می گیرد.
بخش زندگی انســان
ایده ها در ابتدا الهام ِ
می شــوند و او را برای غلبه در جبر زندگی
توانا می ســازند .بنابراین ،سوادهیایا نباید
حتی برای یک روز هم در زندگی پرتوجوی
معنوی متوقف شود.
ســوادهیایا الهام بخش است وذهن رابه
مقام باالی معنوی می رســاند .پاک است
وایده های ناپاک را ازمیان می برد .کانال های
جدید معنوی را می شــکافد تا ذهن را به
حرکت دراورد .ســرگردانی ذهن یا حواس
پرتی را کاهش می دهد .به تمرکز نیز کمک
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می کند .سوادهیایا میل و ارزوی شدید برای
رسیدن به ازادی را فراهم می کند .دلگرمی
و روشــنایی می بخشد .ذهن را با خلوص و
پاکدامنی پر می کند .الهام بخش است و به
ذهن نشاط می بخشد .به تمرکز و مدیتیشن
کمک می کند .عادت هــای بد غذایی را از
بین می برد و ذهن را به ســمت عادت های
جدید سوق می دهد.
با دســتورات و قوانین کتاب های علما و
مقدسین و عمل به ان ها بدن رنجور شما
تسکین می یابد ،ن ْفس اسیب دیدۀ شما شفا
پیدا می کند و خودتان را از هر نوع بیماری
ناشناس نجات می دهید .کتاب های معنوی
مانند دستور العمل کار می کنند ،اموزگاری
دقیق برای همۀ مشــکالت هســتند و در
تاریکی ونابخردی نیز هدایت گر هســتند،
مانند نوشدارو برای بدی ها و شکل دهندۀ
سرنوشت عمل می کنند.
کتب اســمانی در برگیرنــدۀ حکمت
علما ،مقدســین ،عرفا و فالسفه هستند .با
سوادهیایا متوجۀ ذات همه چیز می شوید
وامــور فردی خــود را بــا قوانین حقیقی
طبیعت الهی هماهنگ می کنید .حکمت،
کلید فراوانی قدرت و خوشــی است .رنج و
عذاب و گناهان بی شمار را از بین می برد.
ریشۀ جهالت را می زند و شما را به صلح و
کمال مطلق هدایت می کند.
شما می توانید روزانه یک ساعت و نیم تا
سه ســاعت از وقت خود را برای این هدف
اختصاص دهید .مطالعۀ کتاب های مقدس،
حکم تمرینات پاک کننده و شــفابخش را
برایتان دارند .قلب را پاک می کند و ذهن را
با افکار بلند مرتبه و عالی پر می کند.
بنابراین مطالعۀ کتب اسمانی حقیقت
معنوی را توسط خردمندان که به یگانگی
خدا گوش فرا می دهند ،به پرتوجوی معنوی
منتقل می کند .ان ها هرانچه برای تکامل
تدریجی نیازباشد ،دارند .از این خردمندان
بزرگ که در همه جا حضور دارند باید درس
بیاموزید .برای همیشه یک پرتوجوی معنوی
باشید .همیشه مشتاق معنویت باشید .برای
همیشــه دانش اموز و تشنۀ یادگیری باقی
بمانید .در غیــر این صورت مانند پیرمردی
می شوید که احساس می کند ،به اندازۀ کافی
یادگرفته اســت و نیازی به دانستن بیشتر
ندارد .او مردی مرده اســت در حالی که در
قید حیات می باشد واشتیاقی به گوش دادن
داستان های یگانگی خدا یا مباحث معنوی
ندارد .شما می توانید سال خوردگی و حتی
مرگ را دفن کنید .با حفظ شــور و شوق
درون خودتــان مانند عابدی که مشــتاق
یادگیری و تمرین بیشتر است ،می توانید از
وجود میلیون ها نفر از قدیسین و افراد باخرد
که از دوران قدیم بوده اند ،استفاده کنید.
موانعی که باعث می شــوند نتیجۀ
به دســت امده از سوادهیایا به حالت
نخستینبرگردد.
فرامــوش نکنید که شــما از همه طرف
توســط دنیای مادی احاطه شــده اید .اگر
شــما حتی بــرای یــک روز حرکت خود
را متوقف کنیــد ،عوامل زیــان اور اطراف
فرصتــی برای منهــدم کردن شــما پیدا
می کنند .توپــی که از باالی پله ســقوط
می کنــد ،در کســری از ثانیه بــه زمین
می رســد ،در حالی که اگــر بخواهد به باال
برود ،زمان بیشتری الزم دارد .زندگی کوتاه
اســت و زمان گذرا .اجازه ندهید این ذهن
مقلد ،ثانیه ای استراحت کند .اینجاست که
ســوادهیایا و ادبیات معنوی به کمک شما
می ایند .ان ها ناجی شما هستند .هیچ گاه به
این مساله فکر کرده اید کتب اسمانی تا چه
اندازه اندیشۀ واال برای شما می اورند؟ با
دقت صفحه هایی از این کتب اسمانی
را مطالعه کنیــد و زیر جمله هایی که
در زندگی شما را به راه راست هدایت
می کنند ،خط بکشید .در هنگام فراغت
روی ان ها تامل کنیــد .بعد ،متوجه
می شوید که می توانید موانع بسیاری
را برطرف کرده و از ان ها به ســامت
عبور کنید .ایا ذهن تمایلی به خواندن
بیشتر و بیشتر این عبارات ندارد؟ ان
سالح قوی که خواب را به شما تحمیل
می کند ،توهم اســت .برحذر باشــید
و اگاه! همانگونــه که بارها و بارها غذا
می خورید ،ضروری است بارها و بارها
جمله های معنــوی را بخوانید تا ان ها
از ذهن محو نشــوند و روی قلب شما
حکاکی شــده و جزیی از ذات درونی
شما گردند.
قدرت شگفت انگیز تکرار
با نیروی تکرار عقیده ای قوی درون
ذهن رســوخ می کند که باورهای مارا
می سازد .تکرار ،قدرت و توانایی می دهد
و سبب تحقق بخشــیدن به افکارتان
می شود .اهداف به ذهن ناخوداگاه شما
نفوذ خواهند کرد و سبب از بین رفتن
افکار پلیدی می گردند که در ذهنتان
کمیــن کرده اند .حتی ممکن اســت
اگاه نباشید چه تحول شگفت انگیزی
درونتان درحال رخ دادن اســت .بدین
ترتیب توانایی معنوی شــما افزایش
یافته و قوی تر رشد خواهید کرد .در ان
زمان است که ذره ذره وجودتان همگام
و همسو با معنویت می گردد و شمارا
به سوی ســامادهی و هوشیاری برتر
رهنمود خواهد بود.
1- Swami Sivananda
برگرفته از :کتاب Bliss Divine
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
41
سیری در درون
1
نوسینده :سوامی دورگاناندا /2برگردان :راضیه افخمی
فلسفۀیوگا
معنویت کیهانی سطح باالیی از معنویت
اســت که یاریمان می دهد تا به شناخت
این حقیقت نائل گردیــم که بدن و ذهن
را مهم ترین امور در جهان هســتی قلمداد
ننماییــم .هدف یوگا رســیدن به ســطح
اگاهی ای فراتر از ســبک زندگی ســالم و
تمرینات فیزیکی اســت .یــوگا معنویتی
کیهانی و جهان شمول است که محدود به
هیچ مذهبی نمی گردد .حقیقتی که مذاهب
در اینده به ان دست خواهند یافت ،زمانی
که در ان دیگر بحث و جدلی در خصوص
اینکه "خدای من بهتر از خدای شماست"
وجود نخواهد داشــت .اندک اندک به این
نتیجه می رسیم که این نگرش دیگر مربوط
به دورۀ ما نیست .گر چه هنوز افراد زیادی
وجود دارند که موافق با این مسئله نیستند
اما به شکل هم زمان افزایش چشمگیری در
ازادی های میان مکاتب و اگاهی از معنویت
کیهانی نیز به چشم می خورد.
ذهن می باید خالص گردد .اما به منظور
دســتیابی به این کمال مطلوب الزم است
ذهنمــان را در موقعیتــی ارام بخش قرار
داده و ذکــر خدا را تکرارکنیم .همچنانکه
سعی می کنیم متمرکز بر روی ذکرهایمان
شــویم ،از مســائلی که به ذهنمان هجوم
می اورند و ذهــن را درگیر خود می کنند،
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
شــگفت زده می شویم .چیزهایی همچون
روزنامه ،تلویزیــون ،اموزش های حرفه ای،
روابط فردی ،شــغل و نگرانی و دغدغه ها
در خصــوص اینده .تا انجــا که ذهنمان
بیش از حد شلوغ شده و قادر نخواهیم بود
صلح و ارامشی را دران ایجاد کنیم .جهت
دســتیابی به این هدف الزم است مسائلی
کــه از ذهنمان می گــذرد را پاک کنیم تا
این توانایی را به دســت اوریم که دانش و
عقاید جدید را جذب کنیم .زمانی می توانیم
ذهن را از این امور جدا سازیم که در تمرین
مراقبه قرار گیریم.
ما نمی توانیم انتخــاب اگاهانه ای انجام
دهیم ،چرا کــه انتخاب اگاهانــه بر پایۀ
ادراک و بصیرت اتفاق می افتد .این ادراک
از تجربۀ درونی نشــات می گیرد .زمانی که
ما در تماس با چیــزی بزرگ تر و فراتر از
تجربه های معمول ذهن و بدن قرار گیریم،
انفصال خاصی رخ می دهد که به جای انکه
بر پایه و اســاس جهالــت و تعصب بنیان
نهاده شده باشــد ،از عشقی فارغ از خود و
عاری از نفس پرستی سرچشمه می گیرد
که نیروی عظیم تــری در ان جریان دارد و
فــرد تمرین کننده به تجربیات جدیدتری
نائل می گردد.
تکرار ذکر ابزاری قدرتمند است ،زیرا ما
در حال استفاده از ارتعاشات صدا هستیم
که قدرت خلق ،محافظت و نابود کردن هر
چیزی را در پهنۀ هستی دارد .این اصوات
در درون هر یک از ما ســکنی گزیده اند و
به واسطۀ اســتفاده از ان ها قادر می شویم
به معنویت کیهانی و غیر قابل تغییر متصل
شویم .در این اتصال است که ما بر طبیعت
سبقت جسته و در هســتی ناب غوطه ور
می شویم .این حق طبیعی هر انسان و هدف
هر یوگی یا انسان معنوی است.
پس از پی بردن به نیازهای معنویمان ،در
خواهیم یافت که این نیازها ارتباطی به غرب
یا شرق ندارد .تمرینات یوگا را یاد بگیرید،
تمرین کنید وان هــا را درونی کنید .این
تمرینات معاشران شما تا اخرعمرهستند.
گر چه ممکن اســت بدن در برخی مواقع
چون زمان بیماری قادر به انجامشان نباشد
و به واسطۀ تاثیرات کارمیک یا ساماسکاراها
قبلی که اکنون بیدار شــده اند ،فرد بیمار
شده یا عکس العمل های نامطلوب دیگری
را تجربه نماید ،امــا هیچ فردی نمی تواند
ارزش هــای درونی را کــه از طریق اتصال
به ان هــا می توانیم با حقیقــت کیهانی
هماهنگ شویم ،انکار سازد .حتی اگر همه
چیز درهم شکسته شود ،تنها ارام بنشینید
و به حقیقت کیهانی متصل شوید ،همان
انرژی تغییر ناپذیردر طبیعت که همیشه
در درونتان جاری است .این انرژی از طریق
استفادۀ نادرست از حواس (پنج حس) در
زندگی روزمره نادیده گرفته می شود و در
نتیجه ما از این حس معنوی دور می گردیم.
مسیرهای بسیاری وجود دارد ،اماحقیقت
تنها یکی اســت .ان فردی که به حقیقت
دســت یافت خود را یک یوگی ،مسیحی،
یهودی ،هندو و یا مسلمان نمی داند .تمام
انسان های بصیر که در حال تجربه حقیقت
کیهانی می باشــند و به این ادراک دست
یافته اند ،دســت از هرنوع تکاپو و جدلی بر
می دارند .چرا که به این بینش رســیده اند
که نیاز به هیچ چنگ زدنی نیست .افرادی
که برسر این مسئله با هم می جنگند ،هنوز
به اگاهی ناب از حقیقت دست نیافته اند و
به واسطۀ وابستگی به یک نام یا نژاد هنوز
در حال مجادله هســتند .این همان هدف
تالش های سوامی ویشــنودواناندا ،مبتکر
سبک یوگای شیواناندا ،در غرب بوده است
که از طریق تمرینات یوگا از میان ناهمگونی
و تنــوع ،انســان ها را بــه یکپارچگــی و
اتحاد برساند.
وجود غیر جسمانی
ایــا ما هــم اکنون کنجکاو هســتیم؟
اگــر در این مورد مطمئن نیســتیم ،پس
مشــکلی وجود دارد .من در حال صحبت
کردن هستم .شما در حال گوش کردنید.
سوالی عمیق و همیشگی که چنانچه ان را
بی پاسخ گذاریم ،روحمان را عذاب خواهد
داد ،این اســت :چه کسی گوش می کند؟
گوش من اســت که در حال گوش
ایا این ِ
دادن است؟ اما انچه در پس گوش های من
قرار گرفته چه چیزی است؟ ذهن من؟ در
پس ذهن چیســت؟ کم کم این حس در
وجودتان ایجــاد می گردد که ماهیتی غیر
فیزیکــی (غیرمادی) در انجــا ماوا گزیده
است که از جنس ذهن نیست .این ماهیت
اگاهــی نام دارد .پس ذهــن در این میان
نقشــی ندارد .بعد جسمانی ما هر لحظه با
ماست و در مکان قرار دارد.می توانیم چنین
نتیجه گیری کنیم که وجود ما در دو سطح
خالصه می شود :سطح غیر جسمانی (الهی)
و ســطح جسمانی (فیزیکی) .اما مشکل از
انجا ناشــی می گردد که ما توجهمان را از
بعد غیر جسمانی وجودمان برداشته و ابدا َ
توجهی به ایــن بخش نمی کنیم .چنانچه
برای مدت زمانــی طوالنی توجهمان را از
چیــزی روی برگردانیم ،چه اتفاقی خواهد
افتاد؟ حتــی فراموش خواهیم کرد که ان
مورد خاص ،وجــود دارد .مث َ
ال تصور کنید
که خورشید به مدت دو سال وجود نداشت.
احتماالَ برخی افراد می گفتند" :شاید هرگز
خورشید وجود نداشــته یا این توهمی از
گذشته است که بر جای مانده .مردم اعتقاد
داشــتند که در گذشــته خورشید وجود
داشــته اما در حقیقت هرگز چیزی شبیه
به خورشــید وجود نداشته است ".پس از
گذشت 25ســال از عدم رویت خورشید،
نســل های جدید خورشــید را افسانه ای
خواهند پنداشت که توسط نیاکانمان دهان
به دهان بازگو شده است .انان قطعاَ چنین
می گویند ":هرگز خورشــید وجود نداشته
است .ما هرگز ان را ندیده ایم".
همین مســئله در مورد بعد غیر مادی
وجودمان نیزصــدق می کند،چنانچه ان را
به فراموشــی ســپاریم .حال در موقعیتی
قرار گرفته ایم کــه در مورد وجودش دچار
شبهه شده ایم .نهایتاَ متقاعد خواهیم شد
و قاطعانه و با ایمان خواهیم گفت":من یک
موجود مادی و فیزیکی هستم" و قسمت
دیگر معادله را فراموش خواهیم کرد" :من
همچنین موجودی غیر مادی هستم" .بعد
غیر جسمانی من هم اکنون اینجاست و با
بعد جسمانیم همنشین است .در حقیقت
بخــش غیر مادی وجــود ،به بخش مادی
اگاهی و روح می دهد و همین بخش است
که شکل دهندۀ بعد فیزیکی مان می شود .
قسمتی از من همیشه با خداست ،با این
اگاهی بی حد و مرز و منبع انرژی بیکران.
این همان چیزی اســت که فلسفه شرق
بیان می دارد :جایگاه خدا در هیچ مکان یا
فضایی نیست .او در بهشت یا مکانی خاص
قرار ندارد.
خدا فراتر از تصورات ماســت ،اما جدای
از ما نیست .درک این مفهوم نیاز به انجام
مراقبه های مکرر ،تفکر و تعمق های بسیار
دارد .بیشــتر مواقع کمــی تفکر و تعمق
می کنیم و این مفهوم را سحر امیز و فریبنده
می یابیم ،اما مجددا َ ذهن به سمت دیگری
تغییر جهــت می دهد.مث ً
ال اینکه" :شــام
چیست؟ "سوال اینجاســت که چه مدت
ذهن قادر است متمرکز بر روی این تعمقات
و تفکرات باقی بماند؟ ذهن ما جهت تمرکز،
تفکر ،تعمق و مراقبه عمیق و غوطه ور شدن
در بیکران مورد تربیت و اموزش قرار نگرفته
است .در حالی که همگی این ها مولفه های
بســیار مهم و حیاتی در زندگی می باشند.
ما عموماً در خصوص اموری که مربوط به
نیم کرۀ چپ مغز اســت ،اموزش دیده ایم.
اموری که مربوط به زندگی روزمرۀ یکایک
ما می باشند و بنابراین در قفس ذهن خود
محبوس شده ایم .هرگزاموزش ندیده ایم که
فراتر از این محدودیت ها پیش رویم و هنوز
تصور می کنیم که رها و ازاد هستیم.
قسمتی از وجود ما همیشه با خداست.
هرگز جــدا نمی گردد ،هیــچ گاه منفصل
نمی گــردد .حتی اگــر هم اکنــون ان را
احساس نکنیم .تنها شنیدن این حقیقت
مایۀ تسلی و ارام بخش است .این حقیقتی
مســرت بخش است که هرگز از خویشتن
خویش جدا نمی شــویم .این امکان وجود
ندارد که مــا از حقیقت وجودی خود جدا
شویم .این اتصالی کامل و ایده ال است و از
ازل وجود داشته است.
ازادی حقیقی کجاست؟
ازادی چیســت؟ اسارت و بردگی به چه
معناست؟ همه خواهان ان هستند که مورد
درک و فهم بقیۀ افــراد قرار بگیرند .هیچ
فردی تمایل ندارد مورد کامجویی بقیه قرار
گیرد .برعکس ،ما ترجیح می دهیم از بقیه
جهت دست یابی به ارزوها و خواسته هایمان
استفاده کنیم .انتظار داریم که بقیه ارزوها و
خواسته های ما را درک کنند و اگر برایشان
ممکن اســت ،از ان ها حمایت کنند .همه
می خواهند ارباب و رئیس باشند و به بقیۀ
افراد تجویز کنند که چه کاری انجام دهند.
اما ایا این معنای ازادی است؟
بر اساس سخنان ســوامی شیواناندا که
البته این سخن در اوپانیشاد نیز ذکر شده
است ،ازادی حقیقی است که در هنگام تولد
به تمامی افراد تعلق می گیرد .ازادی ماهیت
و جوهرۀ طبیعی روح جاودانی بشــر است.
هیچ قدرت و هیچ طرح بشری قادر نیست
تغییری در ان ایجاد کند یا ان را سرکوب
نماید .اما مهم است که مفهوم ازادی درونی
واقعی را دریابیم و به این مهم پی ببریم که
چه چیزی فرد را به سمت اسارت و بردگی
می کشاند؟ ازادی واقعی به معنای زندگی
هرزه و بی بند و بار نیست .همچنین به ان
معنا نیست که به هر انچه که خواستۀ دلمان
است ،دست یابیم .مفهوم ازادی حرکت به
سمت میل و ارزو و خواهش هایمان نیست.
ثروت هنگفت ،ازادی نمی اورد .همچنین
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
43
ازادی به معنای فاتح شدن و تسخیر کردن
دیگر ملیت ها نیســت .این ازادی نیست
که به سادگی مسئولیت های یک انسان را
از او بگیریم.
بر اســاس اموزه های یوگا ،ازادی واقعی
همــان ازادی که از قید و بندهای تن بهدور است -به معنای رهایی از گردونۀ تولد
و مرگ است که مفهومی بسیار پیچیده در
خود دارد .این مفهوم از ازادی به اهستگی
از طریق انفصال از بدن ایجاد شــده که در
نتیجــه فرد را از عصبانیــت و حرص و از
رها می سازد .خواســته های ناکام منجربه
عصبانیت و روابط بین افراد به دلیل حس
ناکامی به ســادگی دچار تنش و مشــکل
می گردد .عصبانیت و حــرص و از تا حد
زیادی مربوط به تجربیاتی هستند که افراد
در بدو تولد و دوران کودکی کسب کرده اند.
بــه این معنا که در اوان طفولیت چگونه با
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انان رفتار شده است .در هند گفتار مشهوری
وجود دارد مبنــی بر اینکه به کودکان باید
خوراک داده شود و این جمله صرفاً به معنای
خــوراک برای بدن فیزیکی نیســت ،بلکه
خوراک در اینجا مفهومی بس وسیع تر در
خود دارد .خوراک به معنی تمامی نیازهایی
اســت که الزمۀ رشــد کودک می باشــد.
به منظور انکه کودکان را خشــنود و راضی
نگاه داشــته و حس موفقیت در امور را در
ان ها ایجاد کنیم ،الزم است زمانی را به انان
اختصاص داده و با ان ها تعامل داشته باشیم.
در روابط بین افراد نیز همین مسئله صدق
می کند .در این مواقع ضروری است که افراد
هم دلی و عالقه را در تعامالت خود نشــان
دهنــد .در قلمروی معنویت نیز معلم تمام
تالش خود را می کند که دانش اموزانش را
خشنود و راضی نگاه دارد .استادانی همچون
سوامی شیواناندا و ســوامی ویشنودواندا و
بقیۀ اساتید نیازهای پرتوجویانشان را درک
کرده و تا جایی که برایشان امکان دارد به
سوال پاسخ داده و خود را در دسترس ان ها
قرار می دهند.
رضایت و خرسندی غیر طبیعی به
سادگی کســب می گردد .برای مثال
تور شهری ،غذای خوب و کفش های
نو به راحتی دست یافتنی می باشند.
برحســب تجربه تمامی افراد قادر به
درک ان حســی هستند که در پس
این رضایت مندی قرار دارد و اینکه این
نوع رضایت چه حسی را در بردارد و
چه سریع این خواسته ها ما را خسته
و ملول می سازند .ضروری است که این
حد از سطحی بودن و بی مایگی مورد
تشخیص و شناسایی قرار گیرد.
1- The Inner Path
2-Swami Durgananda
برگرفته از کتاب :سیری در درون
مراحل اگاهی در یوگا
اولیــن مرحلــه در جهــت کســب
اگاهی،مشــاهدۀ بدن خودتان است .شما
به وســیلۀ اســاناهای یوگا ارام ارام از هر
حرکت و هــر وضعیت بدن خــود اگاه و
هوشیار خواهید شد .به مرور که اگاهی شما
افزایــش می یابد ،معجزه ای اتفاق می افتد!
بســیاری از کارهایــی که قب ً
ال بــه انجام
دادنشــان عادت داشتید ،به سادگی حذف
خواهند شد و تمایل شما به تجربۀ زندگی
اگاهانه تر بیشتر خواهد گردید .عادات مفید
جدیدی در شــما شــکل خواهد گرفت و
بسیاری از خواستن ها تعدیل خواهندشد.
بدن شــما ارامــش بیشــتری را تجربه
خواهد کرد و هماهنگی بیشــتری را در ان
احساسخواهید نمود.
دومین مرحله ،اگاه شــدن از افکار تان
اســت .افکار شما بسیار ظریف تر از بدنتان
اســت و البته خطرناک تــر! هنگامی که از
افکار خود اگاه می شوید ،بسیار شگفت زده
خواهید شــد که در درونتان چه می گذرد.
اگر هر انچــه از ذهنتان می گــذرد را در
برگه ای ثبت کنید ،هنگامی که دوباره ان را
مرور کنید ،بسیار تعجب خواهید کرد .لطفاً
در بخش مراقبه (مدیتیشن) افکار خود را
بنویسید و سپس ان ها را مطالعه فرمایید.
تنها به مدت ده دقیقه هر انچه از ذهنتان
می گذرد را بر روی کاغذی یادداشت کنید،
پس از خواندن ان متوجه خواهید شد که چه
ذهن شلوغ و اشفته ای دارید! به علت عدم
وجود اگاهی ،این اشفتگی دائماً به صورت
یک "جریــان" در درون مــا در حال گذر
است و این افکار هر انچه انجام می دهید را
تحت تاثیر قرار می دهد و بر هر انچه انجام
نمی دهید نیز تاثیر می گذارد .این جریان
مداوم افکار و گفتگوهای ذهنی دائمی که
در درون شماست ،باید متحول شود .معجزۀ
اگاهی این است که برای این تحول نیازی
نیست که کار خاصی انجام دهید ،جز اینکه
اگاه و هوشــیار باقی بمانیــد .پدیدۀ ناظر
خاموش بودن و مشاهده کردن ،این اشفتگی
را تغییر می دهد .به مرور زمان و پس از انجام
مداوم تمرینات ،به اهستگی این نابسامانی
افکار کاهش یافته و حتی ناپدید می شود.
در نهایت نیز افکار شما از یک الگوی خاص
تبعیت می کند! اینجاست که نه تنها دیگر
اشوب و اغتشاشــی در افکارتان مشاهده
نمی کنید ،بلکه افکارتان بیشــتر و بیشتر
هماهنگ خواهند شــد و ارامشی ژرف بر
وجودتان حاکم می شود.
ســومین مرحله ،هنگامی کــه بدن و
ذهــن شــما در ارامش باشــند ،متوجه
خواهید شد که ان ها هماهنگ با یکدیگر
عمل می کنند و در واقع پلی میانشان وجود
دارد .بــرای اولین بار هماهنگی میان ذهن
و بدن به وجود خواهد امد و این هماهنگی
کمک شــایانی برای برداشتن مرحلۀ سوم
خواهدکــرد؛ اگاه شــدن از احساســات و
هیجانات .این ظریف ترین الیۀ وجودی شما
و مشــکل ترین مرحلۀ اگاهی است ولی اگر
بتوانید از افکار خود اگاه شوید ،با این مرحله
تنها یک قدم فاصله خواهید داشت .فقط کمی
اگاهی بیشتر مورد نیاز است که احساسات و
هیجانات شما ظاهر شوند .هنگامی که شما از
تمامی مراحل این سه الیه اگاه شوید ،هر سه
تبدیل به یک پدیده می شوند و در این صورت
مرحلۀ چهارم اتفاق می افتد که چیزی نیست
که شما بتوانید شخصاً ،ان را انجام دهید .این
مرحله به خودی خود اتفاق می افتد.
چهارمین مرحله ،اگاهی نهایی اســت که
باعث می شــود تا انسان کام ً
ال بیدار و رستگار
شــود .در این مرحله انســان از اگاهی خود
مطلع می شود و تنها انسان هایی که به اشراق
رســیده اند ،می دانند که این مرحله چیست.
بدن لذت را می شناسد ،ذهن شادی را تجربه
می کنــد ،دل خوشــحالی را درک می کند و
فقط افــرادی که در مرحلۀ چهارم قرار دارند،
می دانند ســرور و بهجت چیست .نکتۀ مهم
این اســت که شما اگاه و هوشیار به مشاهده
ادامه می دهید و به این ترتیب ،ارام ارام شاهد
درونی شــما ثابت و پایدار می شود و تغییر و
تحول درونی در شــما صــورت می گیرد .در
این حالت انچه مورد مشاهده قرار می دادید،
ناپدید می شود و برای اولین بار خود « شاهد»
موضوع «مشاهده» می شوید و به مقصد نهایی
می رسید :زندگی اگاهانه.
برگرفته از :باشگاه علمی تخصصی یوگا پرنده ازاد
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
45
تا اوج پرواز کنید
نویسنده:اتناسرابی
می گوید وقتی باران می بارد ،همۀپرندگان به ســوی
پناهگاه و النه هایشــان پرواز می کنند تا پنهان شوند و
از باران در امان بمانند .اما عقاب برای دور شدن از باران
باالتر از ابرها به پرواز در می اید.
« روزی مرد کشــاورزی یک تخم عقاب پیدا کرد و
ان را در النۀ مرغی گذاشت تا از ان مراقبت شود .عقاب با
بقیۀ جوجه ها از تخم بیرون امد و با ان ها بزرگ شد .در
تمام زندگیش ،همان کارهایی را انجام می داد که مرغ ها
می کردند .برای پیدا کردن کرم ها و حشــرات زمین را
ن ُوک می زد و گاهی با دست و پا زدن بسیار ،کمی پرواز
می کرد .ســال ها گذشت و عقاب خیلی پیر شد .روزی
پرندۀ با عظمتی را باالی سرش و بر فراز اسمان ها دید.
همچنان که محو تماشــای ان پرنده بود ،می دید که او
با یک حرکت کوچک و جزیــی بال های طالییش ،بر
خالف جریــان باد پرواز می کند .عقــاب پیر بهت زده
نگاهش می کرد و از همسایه اش پرسید :این کیست؟
سلطان
همســایه اش پاســخ داد :این یک عقاب است،
ِ
پرندگان .او متعلق به اسمان است و ما زمینی هستیم.
عقابی که میان مرغ ها بزرگ شده بود ،مثل یک مرغ
زندگی کرد و مثل ان ها ُمرد ...چون با تما ِم درونش باور
کرده بود که یک مرغ است».
شرح حال بسیاری از ما انسان هاست که
این حکایتِ ،
شکل بودن ما را تعیین می کند .افراد
شرایط و محیطمان ِ
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بسیاری هستند که معنای بودن و باور درونیشان را از اطرافیان و معاشرانشان
ِ
اجتماعی کنونی باور
موقعیت مالی و یا شرایط
می گیرند .خودشان را مطابق
ِ
می کنند و خود را محدود به انچه که ظاهرا ً هستند ،توصیف می کنند و مطابق
الگوی رفتاری اطرافیانشان زندگی می کنند.
اینکه در کدام شهر و چه شرایطی زندگی می کنیم ،فرزند چندم هستیم و
از داشتن پدر ،مادر یا هر دو محروم هستیم یا خیر ،اینکه در نازو نعمت بزرگ
شــده ایم یا در تنگ دستی و سختی ،از لحاظ جسمانی در شرایط مطلوبی
ِ
بودن ما کم یا به ان
هســتیم یا خیر ،هیچ کدام ذره ای از
واقعیت انســان ِ
اضافه نمی کند .تمام انسان ها نیروی بسیار عظیم درونی دارند که از ان قدرت
می گیرند و می توانند خواسته های خود را خلق کنند و شرایط مطلوبی ایجاد
تمامی انسان ها با
نمایند .قدرت ذهنی ،توانایی فکری و استعداد درخشان در
ِ
هر شکل و شرایطی وجود دارد.
نوابغ کسانی هستند که بدون توجه به کمبودها یاشرایط دشوار موجود ،با
تمرکز دقیق بر استعدادها و امتیازاتشان ،از ان ها بهره می گیرند.
تمــام کائنات در زیبایی و نظم و اتحاد قرار دارند و هر یک از
ما بخش مهم و تاثیر گذاری از این کائنات هستیم و اساسی ترین
انتخاب انسان ،هم راستا شدن با زیبایی ها و خلق دستاوردهایی
برای ارامش و رشد خود و سایر مخلوقات است.
اگر تسلیم نداشته ها و محدودیت ها و شرایط محیطی شویم،
محیط حقارت بار ما را مجبور می کند از رویاهایمان دست بکشیم،
کانال های انتقال انرژی های حیاتی را در درونمان مسدود کنیم و
در خشم و ناامیدی و انزوا خود را به تقدیر بسپاریم و بنشینیم و به
انتظار مرگ باشیم .تا جایی که کم کم تبدیل شویم به چیزی که
شرایط از ما پدید خواهد اورد .ترس هایمان بر ما غالب می شود و
به تدریج همه چیز و همه کس را بزرگ تر و برتر از خود می بینیم
و اعتماد به نفس در ما رو به نابودی می رود و دست از تالش برای
زندگی شادتر و بهتر بر می داریم و در بی انگیزگی کامل ،در عین
زنده بودن می میریم.
لطفــاً دقایقــی در روز در نهایت ارامش و ســکون به مراقبه
بنشینید و از جریان زیان بخش افکارتان مراقبت کنید ،ذهنتان را
مدیریت کنید ،به خودتان اگاه شوید ،توانایی های خود را ببینید
و با عظمت خویش رو به رو گردید .ســپس به انچه در درونتان
مالقات خواهید کرد ،ایمان و اعتماد داشته باشید.
داوود نبــی گفته اســت« :هرکس ان چیزی اســت که در
ضمیر می پندارد»
اعتماد و باور داشته باشید که در زمرۀ بهترین ها هستید .انچه
از ما پدید می اید ،محصول افکار ماســت .ما در زندگیمان روند
کشف را طی نمی کنیم بلکه روند افریدن را طی می کنیم.
ما چیزی نیستیم که به نظر می اید و قرار نیست حقیقت خود
را از البه الی اجرها و وســایل خانه و یا بین چرخ های اتومبیل
اخرین سیستم کشف کنیم .بلکه ما ذات منحصر به فردی داریم
که جهت بخشیدن به ان وظیفۀ ما است و اینکه هریک از ما عالیق
ویژه ای داریم که با جان بخشیدن به ان ها حقایق زندگیمان
را خلق می کنیم .ما بهترین جلوۀ خود را می افرینیم .به شرط
انکه نگذاریم محیط ،افکارمان را علیه ما به شورش بیندازد و
ما را از پرواز باز دارد.
اگر خود را فراتر از محیط و شرایط باور کنیم ،اگر ماهیت
واقعی انســانی عظیم و توانمند را در خود ببینیم ،می توانیم
فراتر از حدود زمینی چشم هایمان پرواز کنیم و در فراسوی
اســمان ذهن ،به اوج بودن برسیم .هرچه ذهنمان تواناتر و
ِ
خالق تر باشــد و هرچه با ایمان بیشــتری به سوی باورها و
اهدافمان حرکت کنیم ،پرواز ما مرتفع تر و عظمت ما اشکارتر
خواهد بود.
به خاطر رویاهایی که عاشقشان هستید بر ترس های خود
فایق ایید با خود رو به رو شــوید و شجاعانه دست به عمل
بزنید .دانســتن به تنهایی هیچ فایده ای ندارد و تا زمانی که
از دانش و توانمندی هایمان اســتفاده نکنیم و اهدافمان را تا
مرحلۀ بهره برداری تعقیب نکنیم ،درواقع هیچ چیز نمی دانیم.
چرا که دانش ما باید در شیوۀ زندگیمان متجلی گردد و ما را
به پیروزی برساند.
هــرگاه در ارامش قرار داشــتید ،لحظه ای بنشــینید و
چشــم هایتان را ببندید و هم چنان کــه عمیق و ارام نفس
می کشــید ،در اعماق ذهن اگاهانه خود بال هایتان را برای
پرواز باز کنید به سمت یک پرتگاه بلند بروید و بی هیچ ترس
عمق پرتگاه ،به امید اسمان بی کران خوشبختی
و تردیدی از ِ
و موفقت بال بگشایید و مانند یک عقاب بر فراز اسمان ها پرواز
کنید .جهش عظیم خود را با بی توجهی به شرایط محیطی
کنونیتان ،تجربه کنید .سلطان خود باشید و بهترین خود را
پدیدار کنید.
فراموش نکنید که «شیفتگان پرواز را میل خزیدن نیست»
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
47
ایا ن ْفس دوست ماست یا دشمن ما؟
نویسنده :راجر گابریل /1برگردان :مینا رستم زاد
شنیدن این سخن که شما به نابودی یا
از بین بردن نفس نیاز دارید ،از زبان افرادی
که در مســیر معنوی قــرار دارند ،متداول
است .الزم اســت که بدانید داشتن نفس
به اندازۀ داشتن ذهن و عقل ضرورت دارد.
به جای متمرکز شدن برروی نابودی نفس،
هدفتان را باید بر روی متعادل سازی نفس
و هماهنگیش با تمام الیه های دیگر زندگی
قرار دهید .نفس موجب پدیدار شدن عقل،
ذهــن و جهان فیزیکی به عنوان طرح های
کارمایی می شــود .این بدین معناســت
کــه ما فراموش کرده ایم کــه در واقع چه
کسی هستیم و در عوض نفس تمام وقایع
و نقش هــای ما را به وجود مــی اورد و اگر
ابزارهایش را به کار بگیرد ،افسار زندگی ما
را در دست خواهد گرفت.
نگاهی دقیق تر به نفس
تا حدود دو سالگی نفس نسبتاً خاموش
است .ســپس در ذهن پدیدار می شود .با
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اینکه این امر احتماالً برایتان چالش برانگیز
است ،شما وارد دوره ای می شوید که نفس
نقش مهمی در زندگیتان بازی می کند .در
طول رشدتان نفس شما را در تحصیالت،
کار ،ازدواج و به طــور کلــی در زندگــی
حمایت می کند .نفس خواستار سازماندهی
کارهاســت ،اما متاسفانه نه تنها زندگیتان
را کنترل می کند ،بلکه جهــان اطرافتان
را نیز کنترل خواهد کــرد .اگر نفس مهار
نشود ،جنبۀ منفیش به صورت تکبر ،غرور،
خودخواهی ،قضاوت و پیش داوری پدیدار
می شود .در موارد شدیدتر نفس به شکل نیاز
به کنترل شهوت ،قدرت ،تعصب یا وسواس
با مادی گرایی پدیدار می شــود .متاسفانه
بسیاری از مردم از رویکرد معنوی زندگی
چشم پوشی کرده اند و درگیر ویژگی های
اغوا کنندۀ نفس شده اند .این امر منجر به
یک تعریف از نفس شــده است؛ مبنی بر
اینکه خدا هم در وجود خود ماســت و هم
در دنیای بیرونمان متجلی اســت .افرادی
کــه به زندگی فراتــر از مادی گرایی تحقق
بخشــیده اند ،دیر یا زود و در نهایت در سفر
معنوی به اصل خود می رســند .اگرچه این
زمان ســخت ترین دوران نفس است .نفس
خواستار کنترل است ،در حالی که تمرینات
معنوی شما را از محدودیت ها خارج می کند
و به شــما ازادی می بخشد .وقتی که اولین
تمرینات روزمرۀ معنویتان (سادانا) 2را انجام
دادید ،بــه نفس توجه چندانــی نخواهید
داشــت .این یک رژیم غذایی جدید در ماه
گذشته و برنامۀ ورزشی ماه قبل بوده است که
پایانی ندارد .اگرچه همان طور که به تمرینات
ادامه دهید و مدیتیشن و یوگا و اسانا و غیره
را به طور منظم انجام دهید ،نفس شروع به
رشد می کند .نیروی محرکه در نفس ترس
اســت و اگر به ان اجازه دهید ،نفس ،ترس
را به تمام نواحی زندگیتان متصل می کند.
هرگونه طمع ،شهوت ،عدم تحمل و خشم
مبتنی بر ترس اســت و حدس می زنید که
چه چیزی پشت ان است؟ نفس.
نفس تمام نقطه ضعف هایتان ،تمایالت
سرکوب شــده تان و نواحی قابل انکارتان
را می داند و از انها به زیان شــما استفاده
می کند تا شما دســت از مسیر معنویتان
بکشید .اکثر شک و تردید و نگرانی هایی که
با ان ها مواجه می شــوید ،بر پایه و اساس
نفس است:
ایا این کار را درست انجام می دهم؟
ایا راه درست را می روم؟
ایــا ایــن مربــی از گفته هــای خود
مطمئن است؟
حتی افکار ســاده ای مانند وقت کافی
ندارم یا چه موقع مدیتیشن تمام می شود،
مواردی هستند که به صورت ماهرانه توسط
نفس ایجاد می شوند.
در حال حاضر این امر بدین معنا نیست
که شما نباید از عقل ســلیم تان استفاده
کنیــد ،بلکه هنگامی که این نــوع افکار یا
تردیدهــا به وجــود می اینــد ،از خودتان
بپرســید ایا این خود من هستم یا نفسم؟
طبق نظریۀ "ماهاریشــی ماهش یوگی، "3
مبتکر روش مدیتیشــن متعادل یا تی ام،
هنگامی که تردید به وجود می اید ،در ابتدا به
ان شک کنید .معموالً شک و تردید همان
نفس است.
هنگامی که راهکارهایتان نتیجه بخش
باشد ،شما در مسیر پیشرفت هستید .تا
زمانی که زنده اید ،نفس با شما خواهد بود.
یک مربی روشــن فکر نباید در دام تکبر
و غرور بیفتــد و باید کام ً
ال اگاه باشــد.
در مراحــل اولیۀ ســامادهی ،یک یوگی
کیفیت هــا و قدرت های جدید و هیجان
انگیزی را کســب می کند .اگــر این امر
سبب فروتنی او شود ،ان مربی به سطح
باالیی از ســامادهی دست یافته است .در
غیر این صورت احتماالً او قدرت و شهرتی
موقتی به دســت می اورد ،امــا از لحاظ
معنوی پیشرفت نخواهد کرد و در نهایت
موجب ســقوط اوخواهد شــد .به همین
دلیل اســت که ودانتا به ما می گوید که
"به دنبال کســانی باشــید کــه جویای
روشنگری هستند ،اما از کسانی که ادعای
یافتن ان را دارند ،دوری کنید".
چگونه نفس را کنترل کنیم؟
برای کنترل نفس باید به طور اگاهانه
زندگی کنید .از انتخاب هایتان اگاه باشید
و بدانید که چرا ان ها را برگزیده اید .از اثر
ان انتخاب ها بردیگران اگاه باشــید .یک
ضرب المثل عربی می گوید:
راجر گابریل:
راجر متولد لیورپول انگلستان است .او سال های اولیۀ زندگیش را در انگلستان سپری کرده است .برای نخستین بار مدیتیشن را در اوایل دهۀ
70تمرین کرد و سپس به ان عالقه مند شد و خیلی زود یک مربی مدیتیشن شد که زیر نظر یوگی ماهاریشی ماهش اموزش می دید .راجر بعد
از مهاجرت به امریکا شروع به مطالعۀ ایورودا در سیستم مراقبت های بهداشتی هند باستان نمود .در سال 1985در حالی که به تاسیس مراکز
ایورودا و مدیتیشن کمک می کرد ،دیپاک چوپرا را مالقات کرد و به عضویت موسسۀ او درامد .از ان زمان راجر ،در برنامه های اموزشی گسترده،
سمینارها و کارگاه های اموزشی شرکت کرده و به مردم هزاران نفر از تمام قاره ها مدیتیشن اموخت و در اموزش صدها مربی مدیتیشن ،ایورودا
و یوگا نقش بزرگی ایفا نمود.
حرفی که از دهان بیرون می اید ،باید ســه
دروازه بان داشته باشد.
قبل از اینکه حرفــی از دهان بیرون بیاید،
در ابتدا یک دروازه بان باید بپرســد که ایا این
حرف صحیح است؟ این امر فورا ً از حرف های
ناصحیح جلوگیری می کند ،اما اگر کلمه ها از
اولین دروازه بان عبور کنند ،دومین دروازه بان
می پرســد که ایا این حرف خوب است؟ برای
حرف هایی که کیفی هستند ،اخرین دروازه بان
می پرسد که ایا گفتن این حرف ضرورت دارد؟
شاید تا به حال اصطالحی به این صورت شنیده
باشید که فردی دارای نفس بزرگ است .در واقع
معنی متضادی دارد .افــرادی که غرور دارند،
دراصل ،نفس ضعیفــی دارند که می خواهند
برای زندگیشان بجنگند ،مانند حیوان درنده ای
که در گوشــه ای پنهان شده اســت .نفستان
را دوست داشته باشــید و با ان بازی کنید و
لحظات خوبی را داشته باشید .نفس را دوست
خود بدانید و با ان جدی نباشید .جدیت بازی
با نفس حاصلی جز قربانی شدن خود فرد ندارد.
نفستان را با از خود گذشتگی و شفقت ،تواضع
و فروتنی در جهت مثبت پرورش دهید .وقتی
که نفستان را دوست داشته باشید ،نفس جای
صحیح خود را پیدا می کند و بزرگ ترین حامی
شما در مسیر روشنگری خواهد شد.
1- Roger Gabriel
2-Sadhana
3-Maharishi Mahesh Yogi
برگرفته ازwww.chopra.com :
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
49
یوگا و الیه های حیات
نویسنده :ادام برادی / 1برگردان :کینا دیلمی
طی چند دهۀ اخیرتمرینات یــوگا به پدیده ای جهانی بدل
شــده اند .کالس ها ،کتاب ها ،ویدئوهــا و منابع انالین یوگا این
تکنیک بی زمان را به شکل بی سابقه ای در دسترس پرتوجویان
قرار داده اند .هر چند بســیاری از پرتوجویان یوگا را به سادگی،
سیســتمی برای تناســب اندام و به طور عمــده متمرکز روی
ویژگی های قدرت ،تعادل و انعطاف بدنی می بینند که از طریق
اساناهای (وضعیت های بدنی) خاص طی یک جلسه هاتا یوگا
به دست می ایند ،اما یوگا چیزی فراتر از یک روند ورزشی عادی
است؛ یوگا علم است ،فلسفه و مسیری تمام و کمال برای زندگی
است .جنبۀ فیزیکی وضعیت های یوگا تنها بخش بسیار کوچکی
از بدنۀ بس عمیق تر این دانش است.
کشف الیه های حیات
داشــتن تمرینات اســانا ،هنوز کلیدی
اســت برای کشــف یکــی از جنبه های
عمیق تر فلســفۀیوگا موسوم به "الیه های
حیات" .الیه های حیات اکتشافی هستند
به درون ســطح های مختلفی که در ان ها
وجود روزمرۀ خود را تجربه می کنید .شما
صرفاً یک ماشین زیستی که فکر کردن را
اموخته نیستید ،شما موجودی چند بعدی
هســتید که در ســطوح مختلف هم زمان
زندگی می کند.
این جنبه از فلســفۀ یوگا نخستین بار
توسط حکیم هندی "ادی شانکارا" تفسیر
شــد؛ کودکی اعجوبه متولد قرن هشــتم
میــادی .شــانکارا از ســنین کودکی به
سانسکریت مسلط بوده و تفسیرهای خود
را از وداها در نوجوانی ارائه می داده اســت.
او بعدها به دنبال تاســیس چهار مســند
در هندوســتان رفت و ان را وقف یاری به
همنوعانش برای فائــق امدن بر رنج های
بشــری نمود .تفســیر او از فلسفه شرق با
عنوان "ادوایتا" یا " عدم دوگانگی" شناخته
شده بود.
هســتۀ اموزه هــای او ،درک کــردن
ایــن مســئله بــود کــه روح وجوهــر
غیر مادی شما چگونه به شکل جنبه های
چند وجهی وجود شما خود را ابراز می دارد
و با فهمیدن شکل هایی که به خود می گیرد،
می توانید به شکل ساده تری از البه الی این
پنهان کاری ها به الیۀ عمیق تر نگاه بهتری
بیندازید.
بیایید نگاه نزدیک تری به هر کدام از این
الیه ها و زیر مجموعه های ان ها بیندازیم و
ببینیم چگونه می توانیم طی تمرینات یوگا
به ان ها حیات بخشیم.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
الیۀ نخست :بدن فیزیکی
این سطحی است که دران شما واقعیت
فیزیکی خود یا عرصۀ مولکول ها را تجربه
می کنید .این سطح شامل سه الیۀ متمایز
است :بدنۀ مبسوط یا محیط ،بدن شخص و
بدن انرژیایی .با ارتقای اگاهی حین تمرینات
یوگا می توانید هرکدام را به شکل های زیر
تجربه کنید.
.1بدن مبسوط یا محیط :به محیطی
کــه دران طــی تمرینات یــوگا حرکت
می کنید ،اگاه باشید .فضا ،تصاویر ،صداها،
دمــا ،هوایی کــه در ان تنفس می کنید،
مت زیر پای شما ،سایر شاگردان یا مربی،
این ها همه بخشی از بدن محیطی بزرگ تر
شما هستند .سعی کنید ارتباط بین خود
و این بدن بزرگ تر را که شــما عضوی از
ان هستید ،حس کنید و این را تشخیص
دهید که مرزهای مستحکمی بین شما و
این عناصر به هم پیوسته وجود ندارد .شما
موجودی منفرد و جدا نیستید؛ شما بخشی
درهم تنیده از کیهان هستید.
.2بدن شــخص :موســوم به "انامایا
کوشا"2یا "غالفی ســاخته از خوراک" .این
الیه ای از بدن فیزیکی شماست ،متشکل
از سلول ها ،بافت ها ،ارگان ها ،استخوان ها و
ماهیچه ها .حاملی است برای تجربۀ جهان
و با تمرکز بر حس هــا در بدن خود حین
تمرینات یوگا می توانید در بدن خود منزل
کنید .یوگا فرصت فوق العاده ایســت برای
کســب تجربه ای در درون بدن که گرایش
به عدم حضور درون جســم را که در طول
روز همراه می باشد ،به چالش می کشد .هر
وضعیت چه حسی دارد؟ چگونه می توانید
ان را عمیقاً تجربه کنید و گفتمان بین ذهن
و جسم را تعمیق بخشید؟
.3بدن انرژیایی" :پرانامایا کوشــا" 3یا
"غالفی ســاخته از انرژی حیاتی" شــامل
نیــروی زندگی کــه به بدن شــما روح و
جان می بخشــد .بدون پرانا یا انژی حیاتی
نمی توانید زندگی کنید و هنگامی که پرانا
ازادانــه در جریان اســت ،حس می کنید
بیدار ،سرزنده ،شاداب و خالق هستید .طی
تمرینات یوگا این الیه از حیات معموالً از
طریق تمرینات تنفسی موسوم به پرانایاما
مستقیماً تجربه می شود .در طی حرکت یا
استقرار در وضعیت ها ،توسعۀ بدن انرژیایی
خود را درحالی که نفس هایتان عمیق ترشده
و این نیروی حیاتی را بین تمام سلول های
بدنتان به حرکت در می اورد ،حس کنید.
الیۀ دوم :بدن ظریف یا عرصۀ ذهن
با عمیق تر شــدن در وجــود خود ،در
این مرحله شــما خود را بــا ذهن ،عقل و
نفســتان باز می شناســید .تمرکز دوباره
روی این الیه های ظریف تر حین تمرینات
یوگا ،می تواند تجربۀ یوگای عمیق تری را
امکان پذیر سازد.
.1ذهن :با عنوان "مانومایا کوشــا" 4نیز
شناخته می شود .این سطحی است که در
نقش انبار اثار حســی شما عمل می کند.
هرگاه ورودی از یکــی از حواس پنج گانۀ
خــود دریافت کنید ،در این ســطح ثبت
می شود .با تنظیم حواس خود در تمرینات
یوگا به این الیه از حیات تغییر مکان دهید.
طی حرکــت در وضعیت ها چه می بینید؟
چه می شــنوید؟ چه بو ،مزه و یا حســی
می کنید؟ این کیفیات ذهنی منحصر به فرد
یــا مولفه های درونی ادراک حســی ،پایۀ
تجربیات ذهنی شــما را شکل می دهند و
تحت تاثیرحاالت روانی متغیرشما هستند.
توجه کنید که چگونه تجربیات حسی شما
بسته به حالت حسی ،خلق و خو یا حاالت
متغیر اگاهی شما با یکدیگر فرق می کنند.
با افزایش تمرکز روی حواستان حین تمرین
می توانید تجربۀ خود را از اگاهی به لحظۀ
اکنون عمیق تر کنید.
.2عقل" :بودیمایا کوشا" 5یا الیه ای که
در ان شما بین تجربیات خود تبعیض قائل
شــده ،ان ها را ارزیابی و قضاوت می کنید.
ورودی حســی ذهن را تحلیل می کند تا
بتوانید مناســب ترین گزینه ها را انتخاب
کرده و خواسته و ناخواسته های خود را از
هم تشخیص دهید.
برای مثال ،حین تمریــن یوگا متوجه
عقــل خود باشــید کــه وضعیت هایی را
که می پسندید یا نمی پســندید ،ارزیابی
می کند؛وضعیت هایــی که بــرای بدن و
دوشــای شــما حس بهتری دارند ،فواید
خاص یک اســانای به خصوص یا پرهیز از
یک حرکت برای پیشگیری از صدمات .عقل
همواره وضعیت را بررسی ،مقایسه و ارزیابی
می کند ،اما هدف نهایی ان یاری شما برای
تمیز واقعیت و وهم اســت .با تنظیم عقل
خود و مشاهدۀ چرخۀ ان طی ارزیابی های
لحظه به لحظه متوجه خواهید شد که این
الیه نه تنها واقعیت نهایی نیست بلکه تنها
الیه ای دیگر از وجود شماست.
6
.3نفس :در یوگا با عنــوان "اهامکارا"
یــا "قالب من" شــناخته شده اســت که
بی واسطه ترین و شناخته شده ترین درک
شــما از مفهوم "من"" ،خود" و "مربوط به
من" است .الیه ای است که با مقام و جایگاه
شما در زندگی ،اهمیت به خود و نیاز شما
به تایید و دیده شــدن ،شناسایی می شود.
نفس شــما تمایل به دیده شــدن و حس
منحصر به فرد و بهتر از دیگران بودن را دارد.
ضمــن تمرین یــوگای خــود ببینید
می توانید به نفس خود اگاه شوید که:
می پرســد" :ایــن چــه ســودی برای
من دارد؟"
تالش می کند مورد توجه قرار گیرد.
دروضعیتی خودنمایی می کند.
خود را با دیگران مقایسه می کند.
و یک سلفی یوگا می گیرد.
طبق نظر شانکارا نفس فشرده ترین الیۀ
حیات است ،ولی لزوماً بد نیست ،بلکه تنها
غالف دیگری است که روح بر تن می کند،
هر چند غالفــی متقاعد کننده .اگاهی به
زمانی که نفس غالب است به سادگی شما
را در عمیق تر شــدن بــه درون طبیعت
حقیقی تان یاری رساند.
روشــی ســاده برای تفکر دربارۀ فعل و
انفعاالت درونــی الیه های بدن ظریف این
اســت که زمانی که نخســت وارد کالس
یوگا می شوید و به فضای درون می نگرید
و اثار حسی را دریافت می کنید ،این سطح
ذهنی است .ســپس عقل وارد بازی شده
و جایگاهی که می خواهید طی کالس در
ان مستقر شوید را ارزیابی می کند و نهایتاً
زمانی که مت خود را روی زمین می گذارید،
مکان
نفس خودنمایی کرده و می گوید :این
ِ
"من" است.
جسم سببی :عرصۀ استعداد ناب
ارتقــای بــدن فیزیکی و بــدن ظریف
در حــوزۀ قلمروی روح اســت ،ســطحی
بی انــدازه از امکانات نامتناهــی و اگاهی
بی حد و مرز است .همچنین شامل الیۀ سه
الیۀ زیر برای اکتشاف است.
.1روح فردی :هر کدام از ما جنبه ای از
روح خالص داریم که مختص ما اســت .اثر
انگشت روحمان که خواسته ها و خاطرات
متمایــز و مشــخصمان را در بــر دارد .در
این مرحله شــما به سواالت عمیق ت ِر "من
کیســتم؟"" ،چه می خواهــم؟" و "چگونه
می توانــم کمک کنم؟" پاســخ می دهید.
هنگام جلســات یوگای خود می توانید با
پذیرش ورود به سکون مابین وضعیت ها با
روح خود رودررو شوید .این حالت موسوم به
"اتما دارشان" یا "نگاه اجمالی به روح است".
زمانی که جســم و ذهن مستقر شده و در
اساناها یکی می شوند ،شما اغوش خود را
در مقابل شاهد همیشه حاضر باز می کنید.
همین که به مــاوای درون راه یابید و به
ســکون قلبتان اگاه گردید مفهوم "من" یا
"خود" را از دســت می دهید .هر لحظه از
هر اسانا مولود این هوشیاری ساکت است
و هر چه این سکوت عمیق تر باشد ،تاثیر ان
بیشترخواهدبود.
.2روح جمعی :این الیه ،اگاهی گروهی
ما است یا ترکیب هایی از روح های متعدد
فردی که با یکدیگر تشدید می شوند .این
الیه از الگوهای کهن هستند .این انرژی ها
میــل به ظهور از طریق شــما را دارند .در
تمرین یوگا می توانید با تجســم کیفیاتی
که ارزو دارید ،در زندگی خود ظاهر کنید،
ان ها را بذرپاشی کنید .زیبایی تمرینات یوگا
در این مرحله این است که خو ِد اساناها در
بردارنــدۀ انرژی های اولیه ای هســتند که
می توانند پاسخگوی خواسته هایتان باشند.
برای مثال اجــازه دهید عمیقاً در نقش
شــجاعت یک جنگجو در ویرابادراسانا فرو
روید ،در استقرار یک کوه در تاداسانا ،انعطاف
یک درخت در وریکشاســانا باقی بمانید.
نیروی خورشیدی را در سوریاناماسکار صدا
زنید .فراخواندن این صفات به درون خود به
شما اجازه جانبخشی به ان صفات الهی که
در هر کدام از ما منتظر ظاهر شدن هستند
را می دهد.
.3قلمرو جهانی :این عمیق ترین الیه
از وجود ماســت؛ عرصۀ استعداد ناب که از
خود صفاتی ندارد ولــی همچنان خود را
به منزلۀ جهان نامتناهی از همه شــکل ها
و موجودات اشکار می سازد .این اقیانوسی
از اگاهی اســت ،بدون تمایز ،فرای زمان و
مــکان ،الیه ای که از طریق ان خود فردی
را با خود جمعی یکی می کنید .در تمرینات
یوگا بی واســطه ترین تجربه از این الیه را
هنگام شاواسانا یا وضعیت نعش در انتهای
هر جلسه دارید .وقتی بدن فیزیکی عمیقاً
در حال استراحت بوده و بدن ظریف مستقر
و ساکت است ،روح می تواند توسعه یافته
و بدون مرز اوج گیرد و با سرچشمۀ خود،
یعنی قلمرو غیرمادی هوشیاری یکی شود.
طی این وضعیت از فرصت اســتفاده کرده
و نه تنها در پایان کالس استراحت کنید،
بلکه یوگا یا یگانگی ذهن ،بدن و روح را در
عمیق ترین سطح ان در اغوش بگیرید.
این نقشۀ ظریف و زیبا از الیه های حیات
که شانکارا تهیه نموده وسیله ای سودمند
اســت که به شــما در داشــتن تجربه ای
عمیق تر حین جلسات یوگا یاری می رساند.
از طریق این نقشه می توانید مسیری را که
در ان اگاهی شما خود را به طرق مختلف
ابراز می کند تا واالترین پتانســیل شما را
بیدار کند ،تشخیص دهید.
ادام برادی:
مربی ودایی و معلم یوگا ،نویســنده و هنرمند رزمی ،ادام برادی،
نزدیک به بیست ســال همراه "مرکز چواپرا" بوده است .او یک مزبی
یوگا ی دارای مجوز اســت که در "مراقبۀ صدای کهن"" ،هفت قانون
معنویت یوگا" و "ســامتی کامل :سبک زندگی ایورودیک" اموزش
دیده ًو در ناحیۀ ایالت فلوریدا ،شهر اورالندو مشغول تدریس است.
برگرفته ازwww.chopra.com :
1-Adem Brady
2-Annamaya Kosha
3-Pranayama Kosha
4-Manomaya Kosha
5-Bodhimaya Kosha
6-Ahamkara
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
51
گردونه های انرژی
نویسنده :پاتریسیا مرسیر /1برگردان :سمیه نوزاد
مقدمه
در دوران ها وتمدن های مختلف،
انســان ها همیشــه در پی یافتن
قدرت های درونی خویش بوده اند و
همواره کوشیده اند تا به روش های
گوناگون بر توانایی جسمانی،روحی
و روانی خویش بیفزایند .این امر در
نقاط مختلف دنیا منجر به بروز و
ظهور ایین ها و باورهای گوناگونی
شده که هرکدام در نوع خود جالب
توجه و قابل بررســی هستند .در
دنیای شرق در منطقۀ وسیعی که
از شبه قارۀ هند تا چین گسترده
شده ،در دوران باستان ،متفکران و
اندیشمندانی می زیستند که تمام
عمر خود را صرف اندیشــیدن به
انرژی های بــدن و بهره گیری از
ان ها در جهت حفظ ســامت و
بهروزی کردند .بــه اعتقاد ان ها
بدن انسان عالوه بر بدن فیزیکی
دارای انرژی های نامحسوسی است
که چرخــش و جابه جایی ان ها
سالمتی و بیماری را در بدن رقم
می زند و از این طریق ،از سویی با
ذهن و روح انسان و از سویی دیگر
با بدن فیزیکی در ارتباط دائم است.
ورود این انرژی های ظریف به بدن
و خروج ان هــا از بدن ،در نقاطی
شــبیه به گرداب صورت می گیرد
که چاکرا نام دارند .چاکراها مراکز
اصلی انــرژی نامحســوس بدن
هستند که بســته به ویژگی های
انرژیکی(فعال) و موقعیتی که در
بدن دارند ،عمیقاً با سالمتی انسان
در ارتباط هستند .گفتار مختصری
که پیش روی شماست ،چکیده ای
است از کتابی به نام «گردونه های
انرژی» که با موضــوع چاکراها و
ویژگی هــای منحصربه فرد ان ها
نوشته شده است و می تواند منبع
جامع و کاربردی در شناخت بهتر
چاکراها باشد.
52
انرژی نامحسوس
امروزه با پیشــرفت علم ،محققان پی
برده اند که انرژی های زیستی بدن انسان
منحصر بــه بدن فیزیکی نمی شــود و
انرژی های ظریف تر و نامحسوس تری در
انســان جریان دارد .ما انسان ها عالوه بر
بدن فیزیکی ،انرژی های زیستی ظریفی
در پیرامون خود داریم .در اطراف بدن هر
انسان ،یک میدان انرژی الکترومغناطیسی
ضربان دار وجود دارد که به شکل یک هالۀ
رنگین کمــان مانند یا یــک بدن نورانی
درخشان توصیف شده است .این میدان
انرژی نامحسوس در مارپیچ های متمرکز
انرژی ،مثــل گرداب ،جریان می یابد و از
این طریق با بــدن فیزیکی ما در تعامل
است .در اموزه های یوگا این مراکز انرژی
مارپیچی با نام چاکرا شناخته می شوند
که واژه ای سانســکریت اســت به معنی
«چرخ انرژی».
ازان جاکه همــۀ انرژی ها قابل رویت
نیســتند ،میدان انرژی زیســتی بدن،
نامحسوس و نامرئی اســت .اما به ندرت
افرادحساســی هم یافت می شــوند که
می تواننــد این انرژی هــای ظریف را در
اطراف بدن مشاهده کنند و البته اعتقاد
روان شناســان بر این است که کودکان
قادرند این انرژی ها را در اطراف انســان
ببینند .برطبق مشــاهدات ،این میدان
انرژی به شــکل هاله ای رنگیــن ،بدن را
احاطه کرده و براســاس شرایط جسمی،
احساسات و رشد معنوی فرد ،رنگ های
درون ان متغیــر و متفاوت اســت .این
رنگین کمان از ذرات انرژی تشکیل شده
که با فرکانس های متفاوت نوســان پیدا
می کنند و نور رنگی ایجاد می کنند .در
سنت یوگا اعتقاد بر این است که افرادی
که به طبیعت احترام زیادی می گذارند،
این شانس می یابند که این هالۀ نورانی را
بر بدن انسان ببینند.
در طول تاریخ ،فرهنگ های مختلف در
سرتاسر دنیا به وجود میدان انرژی بدن
اگاه بودند و می تــوان ردپای این باور را
در سنت های چین و هند ،مصر و یونان و
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
حتی امریکای جنوبی جستجو کرد .بعدها وجود انرژی های
زیستی در اطراف موجودات زنده با کشف روش های علمی
از جمله عکس برداری کرلیان و الکترونوگرافی ثابت شد و
دانشمندان توانستند تصاویری از وجود انرژی بیوالکتریکی
(یا به تعبیر یوگا ،پرانا؛ انرژی حیاتی کائنات) را ثبت کنند.
امروزه دانشــمندان می توانند میدان الکترومغناطیسی
نزدیک به پوست را اندازه گیری کنند و معتقدند که این
میدان به صورت یک نور طالیی بسیار زیبا در اطراف بدن
مشاهده می شــود .عالوه براین میدان الکترومغناطیسی،
یک میدان ظریف تر انرژی به صورت یک بدن درخشان (با
فرکانس های باالتر) از بدن به سمت بیرون امتداد می یابد
که گاهی تا 9متر گسترده می شود.
در فاصلۀ ســال های 1930تا 1950تحقیقات علمی
دکتر ویلهلــم ریچ وجود میدان هالــه ای و ارتباط ان با
چاکراها (به عنوان گرداب های انرژی) را نشان داد و اکنون
محققان پذیرفته اند که میدان انرژی بدن ماتریسی است
که ســلول های بدن فیزیکی بر روی ان رشد می کنند .با
توجه به اینکه انرژی های این میدان هرچه از بدن فاصلۀ
بیشتری می گیرند ،فرکانس های متفاوت تری می یابند و
تند تر و ظریف تر می شوند ،می توان این میدان را به صورت
الیه هایی توصیف کرد که جنــس انرژی ان ها به مراتب
ظریف تر و لطیف تر می شــود و رنگ های متفاوتی ایجاد
می کند .در سنت یوگا هرکدام از این الیه ها با نام خاصی
معرفی می شوند که عبارتند از بدن اتریک ،بدن عاطفی،
بدن ذهنی ،بدن ذهنی برتر ،بدن معنوی ،بدن ســببی و
بدن کتریک.
مسیرهای انرژی
در ســنت یوگا اعتقاد بر این است که جریان انرژی در
بدن انرژیکی از مسیرها و کانال های مشخص عبور می کند
که به ان ها نادی می گویند و نیروی حیاتی یا پرانا از این
طریق در تمام بدن جریان می یابد .نخســتین نادی بدن
که در راســتای ستون فقرات قرار دارد سوشومنا نام دارد
و چاکراهای اصلی مثل جواهراتی روی ان ردیف شده اند.
دو نادی (مسیر انرژی) دیگر در دوسمت
این نادی اصلی قــرار دارند که به صورت
مارپیچ بــه دور سوشــومنا می پیچند و
حاوی جریان های زندگی بخش هستند.
یکــی از ان ها به نام ایــدا حاوی نیروی
حیاتی یا هســتی پایین رونده و دیگری
به نام پینگاال حاوی نیروی روانی یا هستی
باالرونده است .محل تالقی ایدا و پینگاال
با نادی سوشومنا مکان چاکراهای اصلی
بدن است .نیروی حیاتی توسط چاکراها
جذب می شود و اگر مســیرهای نورانی
مرتبط با هاله باز باشند ،انرژی از تارهای
هاله ای عبور می کند ،بدن فیزیکی ما را در
سالمت نگه می دارد و تمام ابعاد انسانی ما
(بدن ،روح و ذهن) را با هم ادغام می کند.
وقتــی این مجموعــه کام ً
ال بــا زندگی
هماهنگ باشد ،خط مرکزی انرژی یعنی
سوشومنا از طریق میدان هاله ای دقیقاً تا
هســتۀ زمین امتداد می یابد و این «بند
ناف» ما با مادر زمین است.
گردونه های انرژی
چرخ هــای اصلــی انرژی
بــدن هفت چاکرا هســتند
که عبارتنــد از چاکرای پایه،
چاکــرای خاجــی ،چاکرای
شبکۀ خورشــیدی ،چاکرای
قلب ،چاکــرای گلو ،چاکرای
پیشانی و چاکرای تاج .در قرن
بیستم محققان اذعان کردند
که چاکراهــای اصلی با غدد
درون ریز بدن مرتبط هستند
و به ایــن نتیجه رســیدند
که جایگاه ســنتی چاکراها
با جایــگاه و عملکــرد غدد
درون ریز و همچنین با جایگاه
گره های عصبی روی ستون
فقــرات مطابقــت دارند .در
جدول زیر می توانید اطالعات
کلی این چرخه های انرژی را
مشاهده کنید.
نام چاکرا
رنگ موثر
عنصر
حس بدنی
غده درون ریز
پایه (موالدهارا(
قرمز
خاک
بویایی
بیضه ها و تخمدان ها
خاجی (سوادهیستانا(
نارنجی
اب
چشایی
)ادرنال فوق کلیوی(
شبکۀ خورشیدی (مانی پورا(
زرد
اتش
بینایی
پانکراس
قلب (اناهاتا(
سبز یا صورتی
هوا
المسه
تیموس
گلو (ویشودهی(
فیروزه ای
)اتر اکاشا(
شنوایی
تیروئید و پاراتیروئید
پیشانی (اجنا(
ابی تیره
روح
ادراک فراحسی
هیپوفیز
تاجی (ساهاسرارا(
بنفش یا طالیی
روح
همۀحواس
پینه ال (صنوبری(
چاکراها و زندگی
عملکرد چاکراها دریافت ،تعدیل و گسیل کردن انرژی حیاتی
اســت و از این طریق است که انسان با پیرامون خود ،با طبیعت
و کائنات ارتباط برقرار می کند یا انرژی حیاتی نامحسوســی که
به هالۀ فرد وارد می شــود ،توسط چاکراها دریافت شده و در هر
چاکرا جنبه هایی از ان متعادل می گردد و طبیعت ان به صورتی
دگرگون می شود که برای بدن قابل استفاده باشد .از سوی دیگر
هــر چاکرا با پژواک خاص خود از طریق هاله ،پیام های انرژیکی
به پیرامون بدن و کائنات می فرســتد که به شــکل ضربان های
الکترومغناطیسی نامحسوس در محیط پخش می شود.
چاکراها با عواطف ما رابطۀ مســتقیم دارند و به این عواطف
پاسخ می دهند .عواطف متفاوت ما می توانند میدان هاله ای ما را
تحت تاثیر قرار دهند ،ان را کوچک و بزرگ کنند و رنگ هایش را
تغییر دهند .وقتی دونفر عاشق هم هستند ،چاکراهایشان یکدیگر
را تکمیــل می کنند و میدان هاله ای درونــی ان ها با هم ادغام
می شود و وقتی رابطه ای پایان می یابد ،انرژی چاکراها تحلیل می رود
و به دردهای عاطفی و جســمی منجر می شود .برای فائق امدن به
احساساتی که به ما اسیب می زنند ،تکنیک های تن ارامی و رهاسازی
بدن کمک موثری هســتند و بسیاری از دردها را التیام می بخشند.
هنگامی که چاکراها در تعادل و ســامت باشــند ،نیروی کندالینی
(نیرویی که به اعتقاد یوگی ها در کف لگن انسان به صورت یک میدان
انرژی وجود دارد و مانند یک مار چنبره زده و خوابیده است) ،فرصت
می یابد تا بیدار شده و به سمت باال (در مسیر ستون فقرات) حرکت
کند و اگاهی فرد را ارتقا بخشد .یونگ ،روان شناس برجستۀ اروپایی،
این نیرو را همان نیروی جنسی اولیه ای می دانست که اگر به درستی
هدایت شود ،فرد را از لحاظ روحی و روانی به تعادل می رساند.
عوامل دیگــری که می توانند روی چاکراها و کیفیت انرژی ان ها
موثر باشــند ،خوراکی ها ،نورها و رنگ ها ،بلورها و رایحه ها هستند.
گفته می شود رنگ خوراکی های طبیعی که در سبد غذایی یک انسان
قرار دارند ،با ســامت چاکراهای او در ارتباطند .برای مثال چاکرای
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
53
پایۀ کم کار ممکن است با خوردن میوه ها
و ســبزیجات قرمــز بازیابی شــود .موز
می تواند چاکرای شــبکۀ خورشیدی را
ارام کند و میوه های ابی و ارغوانی ،تعادل
را در چاکراهای پیشــانی و تاج به ارمغان
می اورنــد .در کنار این هــا متخصصان
میدان هاله ای ،برای ارام سازی و مداوای
چاکراهای نامتعــادل از نورهای رنگی و
محیط هــای رنگی و رایحــۀ روغن های
معطر مربوط به چاکراها استفاده می کنند.
ارتعاش بلورهایی که در طبیعت متبلور
شده اند و ســنگ های تراش-خورده ای
که با رنگ هر چاکــرا طنین می اندازند،
می توانند نارسایی های انرژیکی چاکراها را
مداوا کرده و روی کارکرد این گردونه های
رنگین تاثیر بگذارند.
برای مداوای چاکراهــای نامتعادل از
روش های دیگری از قبیل انواع ماســاژ،
طب فشاری ،حرکت درمانی و طب سوزنی
نیز استفاده می شود .این روش ها هر کدام
به شیوه ای موثر ،نادی های مسدود شده را
پاکسازی کرده و انرژی های متوقف شده
در مسیرها را به جریان می اندازند .درنتیجه
جریان پیوســتۀ انرژی در میدان هاله ای
بهبــود می یابد و چرخــش گردونه های
انرژی به درستی انجام می پذیرد.
در ادامه به معرفی هر کدام از چاکراهای
اصلی می پردازیــم و ویژگی های ان ها را
به اختصار مورد بررسی قرار می دهیم.
رنگ گردونــۀ پایۀ قرمــز و جایگاه
فیزیکی ان بین رکتوم و اندام تناســلی
است .شبکۀ اعصاب مرتبط با موالدهارا،
خاجی دنبالچه ای است و وقتی به درستی
فعالیــت کند ،ثبات اخالقــی و ذهنی
و امنیت را به همــراه دارد .این گردونه
با اندام هــای پایینی بدن ،پاهــا ،اندام
تناسلی و حتی ستون فقرات در ارتباط
اســت و کارکرد ان روی هورمون های
غدد جنســی تاثیر می گذارد و از لحاظ
عاطفی ،روی عواطف و نیازهای جنسی
تاثیر مستقیم دارد.
یانترای (نقوش هندســی) موالدهارا
به شــکل یک نیلوفر با چهــار گلبرگ
اســت که یک مربع زرد رنگ به نشانۀ
انرژی هــای زمین در میــان خود دارد.
برای اثرگذاری روی موالدهارا از عقیق
جگری و زمــرد اســتفاده می کنند و
روغن های فرار معطر مناسب برای ان را
چوب ســدر و نعنای هندی می دانند.
یکی از اساناهای مناسب برای موالدهارا
وضعیت عقاب (گاروداسانا) می باشد.
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
گردونۀ شبکۀ خورشیدی (مانی پورا چاکرا)
گردونۀخاجی(سوادهیستاناچاکرا)
گردونۀ پایه (موالدهارا چاکرا)
چاکرای پایــه ،انرژی زمین را از طریق
پاها به ســمت باال انتقال می دهد تا برای
بدن فراوری و تثبیت شــود .انرژی زمین
باعث ایجاد تعادل در بدن و غدد جنسی
می شود .عالوه براین موالدهارا انرژی های
نامطلوب و غیرقابل اســتفاده را از همۀ
چاکراها گرفته و به زمین بازمی گرداند تا
درون بدن ماندگار نشوند.
دفعی ،دستگاه ادراری و قسمت های پایین
پشت (کمر) به کارکرد این گردونه متصلند.
یانترای سوادهیســتانا به صورت نیلوفر
شــش پر توصیف شده که درون ان تصویر
هالل مــاه ( نماد تجدید حیــات) و یک
تمســاح بــا دم ماهی نقش بسته اســت.
بلورهای درمان گر این گردونه ،زمرد کبود
و سنگ ماه می باشد و روغن های فرار چوب
صندل و یاسمین برای ان مفید هستند .از
جمله اساناهای یوگا که برای سوادیستانا
مفید است ،وضعیت تعادلی رقص (ناتاراج
اسانا) می باشد.
چاکــرای خاجی مرکز ابــراز وجود
و لذت جویی اســت و به طــور کلی با
جنسیت در ارتباط است .این چاکرا هم
مثل مرکز اول ،انرژی نامطلوب و معیوب
را از بدن به ســمت زمین بازمی گرداند.
رنگ ایــن مرکــز نارنجــی و جایگاه
فیزیکــی ان بخش باالیی اســتخوان
خاجی می باشد .شبکۀ اعصاب مرتبط
با سوادهیستانا شــبکۀ خاجی است و
فعالیت درست ان به خالقیت ذهنی و
اشتیاق می انجامد .ارتباط عاطفی ما با
دیگران بــه کارکرد صحیح این گردونه
وابسته است .گردونۀ خاجی با غدۀ فوق
کلیوی ارتباط مستقیم دارد و اندام های
چاکرای شــبکۀ خورشیدی را خورشید
بدن انسان می دانند که نور و انرژی حیاتی
را تغییرشکل داده و سرتاسر بدن فیزیکی
را تنظیم می کند .تمام کارکردهای بدن از
مانی پورا کنترل می شود و پاکسازی همۀ
اســترس ها باید در این چاکرا اتفاق بیفتد.
رنگ زرد متعلق به این مرکز انرژی اســت
و جایــگاه فیزیکی ان کمــی باالتر از ناف
است .شبکۀ اعصاب وابسته به ان هم شبکۀ
خورشیدی نام دارد و کارکرد درست ان به
قدرت ذهنی و رشد روحی منجر می شود.
مانی پورا با دســتگاه گــوارش و اندام های
شــکمی مرتبط اســت و کارکردش روی
لوزالمعده (پانکراس) و ترشــحات ان تاثیر
مستقیممی گذارد.
یانترای گردونۀ شــبکۀ خورشــیدی،
نیلوفری بــا ده گلبرگ اســت که تصویر
قوچی به نشانۀ قدرت و شجاعت درون ان
نقش بسته است .بلورهای سیترین و یاقوت
کبود برای این گردونه مفید هستند .عطر
درمان گر این گردونه ،مریم گلی کبیر و سرو
کوهی است .وضعیت صورت گاو (گوموک
اسانا) برای این چاکرا بسیار مفید است.
گردونۀ قلب (اناهاتا چاکرا)
چاکرای قلب مرکز ارتباط عاطفی عمیق
و مرکز عشــق به افرینش است .دردهای
عاطفی و قضاوت های نادرست سالمت این
چاکرا را به خطر می اندازد .دوستی ،عشق،
درک کردن دیگران و عشق بی قیدوشرط به
کارکرد صحیح این چاکرا مربوط است .رنگ
این گردونه ،سبز است و جایگاه فیزیکی ان
در مرکز سینه روی جناغ سینه است .شبکۀ
اعصاب قلب ،وابســته به این چاکرا است و
کارکرد صحیح این مرکز ،هیجان ســالم و
فداکاری را برای فرد بــه ارمغان می اورد.
اندام های مرتبط با این چاکرا ،قلب ،قفسۀ
سینه و دستگاه گردش خون هستند و غدۀ
درون ریز مرتبط با ان تیموس می باشد.
یانترای قلب نیلوفر دوازده پر اســت که
یک اهو به نشــانه روشنی و سرعت ،درون
ان جای دارد .سنگ دلربای سبز و زبرجد
روی انرژی های اناهاتا تاثیر دارد و رایحۀ رز
و ملیســا ،طنین همدالنه ای با این گردونه
دارند .وضعیت کبرا (بهوجانگ اسانا) اسانای
مفیدی برای اناهاتاست.
گردونۀ گلو (ویشودهی چاکرا)
چاکــرای گلــو مــکان حــرف زدن و
اوازخواندن و ابراز وجود ماست .ویشودهی
در حرکت انرژی به ســمت تاج ســر ،پل
مهمی تلقی می شــود و فرد را به ســمت
قلمروی معنــوی می برد .رنگ این گردونه
ابی فیروزه ای است و باالی استخوان ترقوه
روی گودی گلو جای دارد .شــبکۀ اعصاب
مربــوط به این گردونه ،گرۀ عصبی گردنی
اســت و کارکرد صحیح ان منجر به تفکر
روان و جاری و استقالل عاطفی می گردد.
کارکرد غدۀ تیروئید مستقیماً با ویشودهی
در ارتباط است و در نتیجه ،تنظیم سطح
مواد الی در خون و ســوخت و ساز بدن در
ارتباط با این گردونه قرار می گیرد.
نیلوفر شــانزده گلبرگ ،تصویر یانترای
ویشودهی اســت و یک فیل سفید درون
ان قــرار دارد .بلورهای فیــروزه و کوارتز
روی نیروهای ویشــودهی تاثیر می گذارند
و رایحــۀ بابونه و اســتوقدوس به جریان
صحیح انرژی در ویشودهی کمک می کنند.
اسانای شیر (سیمه اسانا) برای این گردونه
مناسب است.
گردونۀ پیشانی (اجنا چاکرا)
در چاکرای سوم ،انرژی نادی های اصلی
بدن به هم می رسند و فرد را به قلمرو دانش
و خرد وارد می کنند .نیروی تصور و قدردانی
از طبیعت معنوی فرد در اجنا فعال می شود
و دید درونی انســان با این چاکرا وابستگی
کامل دارد .رنگ گردونۀ پیشانی ابی سیر
است و در وسط پیشانی جای دارد .شبکۀ
عصبی مربوط به ان هیپوتاالموس اســت
و درصورتی که تعادل داشــته باشد ،شهود
و شــفافیت را برای فرد به ارمغان می اورد.
جمجمــه ،گوش ،چشــم و همۀ اعضای
صورت با اجنا ارتباط دارند و سردردها در
اثر اختالل این گردونه حاصل می شــوند
و غدۀ هیپوفیــز از لحاظ انرژیکی با ان در
ارتباط است.
یانترای اجنا نیلوفری است که نودوشش
گلبــرگ دارد ،امــا دو گلبــرگ ان بــه
تصویرکشیده می شود .بقیۀ گلبرگ ها در
پشت این دو گلبرگ پنهان هستند .الماس،
زمــرد و الجورد بر انرژی هــای اجنا تاثیر
می گذارند و رایحۀ کندر و ریحان برای این
گردونه درمان گر است .از اساناهای مرتبط
با اجنا سگ سرپایین است.
گردونۀ تاجی (ساهاسرارا چاکرا)
چاکرای تاجی جایــگاه خوداگاهی ناب
اســت و نماد تعادل دوگانگی در انسان و
توانایی او در تجربۀ اگاهی متعالی اســت.
رنگ این گردونه ،بنفش و جایگاه فیزیکی
ان روی سر است .شــبکۀ اعصاب وابسته
به تاج ،قشر مخ اســت و تعادل ان منجر
به اگاهی متعالی می شــود .غدۀ پینه ال و
هیپوفیز با انرژی های تاج هماهنگ هستند
و سیستم مرکزی اعصاب و مغز با این چاکرا
در ارتباط می باشند.
یانتــرای تــاج نیلوفر هزار پر اســت و
تصویرش به گونه ای اســت کــه می تواند
روی ســر یوگی بــه نماد روشــن گری و
دانش محض قرار گیرد .بلورهای کوارتز و
امیتیســیت روی انرژی های تاج موثرند و
عطر چوب صندل سرخ و زیرفون با چاکرای
تــاج طنین می اندازند .یکی از اســاناهای
موثر برای این گردونه ،ایســتادن روی سر
(سیرشاسانا)می باشد.
در کنــار این گردونه هــای اصلی تعداد
زیادی گردونۀ فرعی روی بدن وجود دارند
و کارکردهــای فرعی بــدن و چاکراهای
اصلــی ،از طریــق این چاکراهــای فرعی
کنترل می شــوند .عــاوه بر ایــن امروزه
تعدادی چاکرای جدید توســط محققان
معرفی شــده اند که گفته می شود انسان
را با انرژی های جدید منظومۀ شمســی و
کیهان اشــباع می کنند .چاکراهای سیارۀ
زمین ،دروازۀ ستاره ای و ستارۀ روح از جمله
چاکراهای نوین هستند که به نظر می رسد
باید برای درک ان ها منتظر دســتاوردها و
یافته های جدیدتری باشیم.
پاتریسیامرسیر:
نویسنده ،سخنران و مدرس در زمینه تکامل اگاهی است و همچنین
به عنوان درمانگر کل نگر در زمینه درمانگری با استفاده از ماساژ ،سنگ،
رنگ ،رایحه و نور فعالیت مــی کند .وی کتاب های مختلفی به زبانهای
انگلیســی ،فرانســه و اســپانیایی در زمینه یوگا ،چاکراها ،رنگ درمانی،
بلوردرمانی و غیره دارد و هم اکنون درحال نگارش کتابی در مورد گیاهان
درمانی می باشد .کتاب های وی به بسیاری از زبانها ترجمه شده است.
1- Mercier Patricia
برگرفته از کتابChakra Bible :
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
55
فعالیت مغز هنگام
یوگانیدرا
نویسنده:رابرت نیلسون / 1برگردان :لعیا نبی فر
پژوهشــگران؛ دکتر هانس لو 2و دکتر
ترواز کجار 3از موسسه ِکنِدی در کپنهاگ
دانمارک برای اولین بار موفق شده اند هنگام
وانهادگی عمیق مراقبــه ای (یوگانیدرا) ،با
زمان نوردهی کوتاهی به مدت یک دقیقه
برای هر تصویر ،از مغز عکس بگیرند.
عکس ها با استفاده از یکی از پیشرفته ترین
دســتگاه های پژوهش های پزشکی یعنی
اســکنر پی .ایی .تی (مقطع نگاری با گسیل
الکترون مثبت ) 4در بیمارســتان دانشگاه
دولتی در کپنهاگ گرفته شدند .مقطع نگاری
یا توموگرافی از واژه یونانی توموس به معنای
مقطع مشتق می شود.
در اسکنر پی .ایی .تی چندین مقطع 4/25
میلی متری از مغز ثبت می شود و تصویری
ســه بعدی از فعالیت مغز بــا اندازه گیری
جریان خون در قسمت های مختلف گرفته
می شــود .این کار با تزریــق اب به همراه
ماده ردگذار رادیواکتیو ضعیفی در جریان
خون به نتیجه می رسد .وقتی یک قسمت
مغز به شــکل خاصی فعال اســت ،جریان
خون افزایش می یابد و با مقایســه چندین
تصویر می توان مشاهده کرد که در شرایط
معین،کجا فعالیت مغز زیاد می شود؟
وقتی ان پژوهشگران با ما تماس گرفتند،
اظهــار داشــتند که خواهان ســنجش و
اندازه گیری اگاهی هستند .قب ً
ال در مدرسه
اسکاندیناویایی یوگا و مراقبه با چند طرح
پژوهشی مختلف در رابطه با یوگا همکاری
کرده بودیم ،امــا اندازه گیری خوداگاهی و
چگونگی عملکرد مغز با کنترل هوشیارانه
اگاهی کام ً
ال برای ما تازه بود.
موافقت شــد که ازمایش به هفت نفر
5
محدود شــود که به طور منظم کریا یوگا
انجام می دادند .کریا یوگا مراقبه ای اســت
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
که نتایج بسیار متمایزی در اندازه گیری های
دیگر داده است .ازمایش شونده ها صبح پیش
از رفتن به بیمارستان برای اسکن های مغز،
کریا یوگا انجام می دادند.
ازانجایی کــه در حال حاضر در اســکنر
پی .ایی .تــی فقــط دراز کشــیدن امکان
دارد ،مغز فــردی را که در وضعیت مراقبه
می نشــیند ،نمی تواند مورد سنجش قرار
گیــرد .بنابراین با پژوهشــگران به توافق
رسیدیم که کســانی را مورد ارزیابی قرار
دهیم که با یوگانیدرای ضبط شده سوامی
جاناکانانــدا 6تمرین می کردنــد .این کار
اطمینان می داد که مغــز تمام افرادی که
اندازه گیری می شــوند ،با تمرینات یکسان
بوده است.
اندازه گیری ها
ازمایش شونده ها یکی یکی به مدت یک
ســاعت و نیم در اســکنر پی .ایی .تی دراز
کشــیدند .در طول ان زمان ،هر فرد کام ً
ال
بی حرکت و در همان وضعیت می خوابید.
فقط یــک دقیقه زمان می خواســت تا
اطالعات اســکن مغز جمع اوری شود ،اما
الزم بود وقفه ای ده دقیقه ای پیش از گرفتن
تصویر وجود داشته باشد .هشت تصویر از
اطالعات اسکن شده تولید شد .این تصویرها
نشان می دهند که چه قسمت هایی از مغز
پیش (یک تصویر) ،در طول (چهار تصویر)
و بعد از یوگانیدرا (سه تصویر) فعال بودند.
ارامش کســی که در اسکنر پی .ایی .تی
خوابیــده بود بــا عکس برداری هــا به هم
نمی خورد ،بلکه یوگانیدرای عمیق و بدون
وقفه ای را از ابتــدا تا انتها تمرین می کرد.
هم زمان فعالیت مغز را دســتگاه نوار مغز
(ایی .ایی .جی) 7در کل مدت روند یوگانیدرا
اندازه گیری می کرد .همان طورکه پیش بینی
می شد ،منحنی ایی .ایی .جی نشان داد که
ازمایش شونده ها در طول کل یوگانیدرا در
وضعیت مراقبه ای بودند.
سپس تصویرهای مغزشان یک اندازه شد،
چراکه مهم بود قســمت های مختلف مغز
درست هم اندازه و در جای یکسانی (فضای
تاالریچ )8باشند .اطالعات تصویرها مقایسه
و میانگین ها محاسبه شدند.
چند تصویر هنگام وضعیت بیداری عادی
با چشم های باز و تصویرهایی از چهار مرحله
مختلف در مدت یوگانیدرا گرفته شدند .با
مقایســه این اطالعات و حــذف فعالیت
عادی از فعالیت هنگام یوگانیدرا ،مشاهده
قسمت هایی از مغز که فعالیتشان افزایش
یافته بود ،ممکن شــد .بــرای پی بردن به
ویژگی وضعیت عادی در مقایسه با وضعیت
هنگام یوگانیــدرا ،ارزش های تصویرهای
پیش و پس از یوگانیدرا ترکیب شدند و بعد
ارزش های چهار تصویر گرفته شده در مدت
یوگانیدرا کم شدند.
ســپس پژوهشــگران بر ان شدند که
تفاوت میان بخش های مختلف یوگانیدرا
بر روی مغــز را مورد ارزیابــی قرار دهند.
درحالی که اولین تصویر گرفته می شد ،فرد
ازمایش شونده در حال تجربه بدنش به ویژه
قســمت های مختلف صــورت بود .عکس
بعدی در طول تجربه شادی و خوشنودی،
ســومی در زمان تجربه روز تابســتانی در
طبیعت بیرون شــهر و چهارمی در پایان
یوگانیدرا و در زمان تجربه «من کیستم»،
گرفته شد.
پــس از امــاده شــدن اطالعــات
نمونه برداری شــده ،دو تصویــر متفــاوت
به دست امد .این تصویرها نشان دادند که
کارهــای «ملموس تر» مانند تجربه بدن و
منظره ،کم وبیش ناحیه های یکســانی را
در مغز فعال کردند ،درصورتی که کارهای
«انتزاعی تر» مانند شــادی و من کیستم،
ناحیه های دیگری را به کار انداختند.
نتایج
ی فعالیت هــای مغــز
اندازه گیــر
(ایی .ایی .جــی) در طول یوگانیدرا نشــان
دادند که افراد ازمایش شــونده تمام مدت
در وضعیــت وانهادگــی عمیقی شــبیه
وانهادگی مربــوط به خواب بودند .فعالیت
تتا در تمام بیســت و یک الکترود به طور
چشمگیری افزایش یافت .کاهش فعالیت
الفا ناچیز بود که نشان می دهد این وضعیت
مراقبه ای به کلی متفاوت از وضعیت خواب
است و شــامل اگاهی هوشیارانه می شود.
ازاین گذشته ،این وضعیت در کل مغز برای
مدت چهل و پنــج دقیقه ای که وانهادگی
طول کشید ،ثابت و با توزیع یکنواخت بود.
وقتی اندازه گیری هــای وضعیت پیش
و پس از یوگانیدرا که شــخص فقط دراز
می کشد و اســتراحت می کند ،با وضعیت
در طول یوگانیدرا مقایســه شــد ،تفاوت
چشمگیری را میان این دو وضعیت نشان
داد .این مغایرت برای کسی که بخواهد به
نتایجی شبیه به انچه در این مقاله توصیف
شده دست یابد ،اهمیت استفاده از فن را
تایید می کند.
تصویرهای اســکنر پی .ایی .تی نشــان
می دهنــد که افــراد ازمایش شــونده در
مــدت وانهادگی در وضعیــت خواب الوده
یا نــااگاه نبودند که از فــردی در چنین
وضعیت عمیقی می توان انتظار داشــت.
ازمایش شونده ها بر انچه اتفاق می افتاد اگاه
و هوشیار بودند .بنابر اینکه ازمایش شونده
درکجای یوگانیدرا قرار داشــت ،چگونگی
ترتیــب فعالیــت نواحی معینــی از مغز
کام ً
ال مشــخص بود .انچه در مغز در طول
یوگانیدرا رخ می داد یا جایی که ان اتفاق
می افتد ،تصادفی نبود.
با کمال تعجب در تصویرهای هفت معلم
یوگایی که سنجش می شــدند ،شباهت
چشــمگیری بود .انچه ممکن است برای
کســانی که هیچ تجربه مراقبه ندارند پر از
تناقض به نظر برســد ،شاید این حقیقت
باشد که این نتایج واضح که میزان تمرکز
باالیی را نشان می دهند ،کام ً
ال بدون تالش
ایجاد شده اند.
در یوگانیدرا وضعیت های گوناگونی که
تجربه می شــوند ،از روی اجبار نیســتند.
برعکس ،ایی .ایی .جی نشــان می دهد که
ازمایش شونده از ابتدا تا انتها کام ً
ال وانهاده
اســت .او فقط با گوش دادن به دستورها و
واضح تجربه کردن انچه اتفاق می افتد ،مانند
کودکی که بــه قصه پریان گوش می دهد،
بدون هیچ تالشــی فعال اســت و شرکت
می کند.
این نتایج تجربه یوگی را تایید می کنند:
تمرکز ،وضعیتی خودبه خودی است که
هرگاه به روشــی استفاده شود که انچه را
مسدودش می کند از میان ببرد ،خودبه خود
ایجاد می شود و براساس انچه این پزشکان
گفتند« :انتظار نداشــتیم مراقبه کنندگان
بتواننــد اگاهی خود را تا این اندازه کنترل
کنند ،»...ثابت می شود که ان 1/5کیلوگرم
(جرم مغز) با محتوای ناشناخته اش می تواند
فعالیت های خودش را به طرز حیرت انگیز
و دقیقــی کنترل کنــد .از دیــد کل نگر
نشــان می دهد که جسم و روح با یگانگی
عمل می کنند .
نتیجه گیری
اگاهی در طــول یوگانیــدرا وضعیتی
بسیار عمیق و پایدار اســت .در عین حال،
اندازه گیری ها برای اولین بار نشان می دهند
که فرد در چنین وضعیت عمیقی می تواند
کام ً
ال اگاه باشد و می تواند اگاهانه فعالیت
مغز را هم زمــان تجربه و کنترل کند .این
دریافت تایید می کند که مراقبه ،چهارمین
وضعیت اصلــی ،هم تراز با رویــا ،خواب و
بیداری اســت .بنابراین می توان گفت این
نتایــج خبر بســیار مهمــی در این حوزه
پژوهشی است.
علتشگفتی
ُ
(شرحی از روانشناس رانی ارنل )
اندازه گیری هــای ایی .ایی .جی قب ً
ال تنها
یک بعدی مثل مقاومت پوست ،فشار خون
و مانند ان بوده اند و فقط نشان می دادند که
وضعیت تغییر کرده است؛ به این معنی که
بُعد عمودی مث ً
ال عمیق شدن ان وضعیت،
توصیف می شد .از طرف دیگر ،اندازه گیری
یا اثبات محتــوای ان وضعیت تغییریافته
ناممکن بوده اســت .با این پژوهش اخیر،
9
بُعد افقی به اندازه گیرهای وضعیت تغییریافته
اگاهــی اضافه می شــود و بــه ان زندگی
می بخشد .انچه در سطوح عمیق تر اگاهی رخ
می دهد ،اکنون می تواند اندازه گیری و نمایش
داده شود.
این پژوهش نشــان می دهد که بعضی از
مراکز حســی در مغز فعالند ،اما ان فعالیت،
درونی اســت .براســاس تجربــه خودمان
می دانیم که تجربه های درونی تغییرپذیرتر از
ان هایی هستند که با حس هایمان دریافت
می کنیم .افکارمان ،تصوراتمان و رویاهایمان
مدام شــکل های جدیدی به خود می گیرند.
وقتی اجازه می دهیم این مراکز با تجربه های
درونی درگیر شوند ،تکانه ها (اندازۀ حرکت)
خواهند امد در حالیکه از هیچ چیز بیرونی
اگاه نیستیم؟ از سطوح عمیق تر؟ از اطراف؟ یا
در مراکز دیداری و المسه شکل می گیرند؟ ایا
مرکز زبان همان عملکرد را در سطح عمیق تر
و درونی داردیا عملکردهای دیگری دارد؟
با انجــام اندازه گیری ها و ترکیبشــان با
گزارشــی کــه مراقبه کننــده از تجربه اش
می دهد ،اینجا دنیای «جدیدی» برای کشف
کردن است .همچنین این پژوهش بسیاری
از توصیف های پیشــین براساس تجربه های
وانهادگــی و مراقبه افــراد را تایید می کند
و نشــان می دهد که انچــه از درون تجربه
می شود ،واقعیت دیگری از تجربه حس های
بیرونی است که تا اندازه ای از قوانین متفاوتی
پیروی می کند.
-1استراحت:
این تصویر براســاس عکس هایی اســت
که پیش و پس از یوگانیدرا گرفته شــده اند.
تصویر نزدیک ترین وضعیت را به اگاهی زمان
بیداری عادی اما بدون حالت خستگی یا فشار
عصبی نشان می دهد .کسانی که از یوگانیدرا
استفاده می کنند ،اظهار می دارند که نه تنها
از وانهادگی عمیق در طول ان بهره می برند،
بلکه یوگانیدرا تاثیر قطعی و ســودمندی بر
بقیه روزشان نیز دارد .در این تصویر ،جلوی
مغز ،فعال و مسئول کنترل برتر است .یکی
از قابلیت هایش اطمینان از این اســت که ما
بتوانیم در معاشرت های پیچیده ،درست عمل
کنیم ،چراکــه پیام های ناحیه های عمیق تر
غریزی و عاطفی مغز را «پردازش می کند».
ساقه مغز و مخچه نیز فعالند که نشانگر این
است که فرد « اماده فعالیت» می باشد.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
57
یا متمرکز شــدن گرفته شــده اند .در مــدت زمان این
«تجربه های انتزاعی» در یوگانیــدرا ،مرکز بیان و زبان
بسیار فعال بود .بااین حال ،باید گفت که تصویرها فقط
قسمت هایی را نشان می دهند که بیشترین فعالیت رخ
می دهــد و نــه فعالیــت معمولــی در کل مغــز.
-2مراقبه یا یوگانیدرا:
این تصویر وضعیت عمومی را در کل یوگانیدرا نشان می دهد.
مرکز دیداری در پشــت سر و مرکز حس بساوایی (حس المسه
و جهت یابی) در باالی ســر فعالند و با سامانه لیمبیک 10رابطه
دارندکه حاکی از توانایی افزایش یافته برای تجسم است و مهم تر
اینکه نشــانگر ارتباط بهتر و موثرتر با عواطف می باشد .بعضی از
ازمایش شونده ها فعالیت مشخصی نیز در مرکز حافظه بلندمدت
داشتند که با گزارش های افرادی که مراقبه می کنند از این نظر
مشترک است که خاطرات بسیار واضح می توانند هنگام مراقبه
یا پس از ان نمایان شــوند .بااین حال ،باید تاکید شود که تجربه
ازمایش شــونده ها و استفاده مرتبشان از کریا یوگا احتماالً اثرات
یوگانیدرا را تشدید می کند.
-3هنگام تجربه های «انتزاعی»:
این تصویر براســاس اندازه گیری هایی به وجود می اید که در
طول تجربه شادی و در پایان وانهادگی و در طول تجربه همسانی
-4هنگام تجربه های «ملموس»:
دراصل وقتی ازمایش شونده ها قسمت های مختلف
بدن (به ویــژه صورت) و روز تابســتانی دلپذیری را در
طبیعت بیرون شــهر تجربه می کردند ،مراکز دیداری و
بساوایی فعال بودند.
توضیح :باید مجسم کرد که قسمت های درخشان،
داخل مغزند و فقط روی سطح قشر مخ نیستند .از طرف
دیگر ،فعالیت در قشــر مخ است .تمام ناحیه های فعال
دراصل در هر دو نیمه مغز یکسان و قرینه اند.
1-Robert Nilsson
-5تمرین های کندالینی یوگا که برای سرعت بخشیدن به تحول طبیعت بشری در نظر گرفته شده اند
2-Dr. Hans Lou
3-Dr. Troels Kjaer
4-Positron Emission Tomography
6-Swami Janakananda
)7-electroencephalograph (EEG
دستگاه محورهای مختصات سه بعدی معروف به «اطلس» مغز انسان که برای ترسیم موقعیت ساختار مغز ،مستقل از تفاوت های فردی در اندازه و شکل کلی مغز استفاده می شود 8-Talairach space
9-Ronny Ohrnell
-10قسمتی از ساختار مغز در دو طرف تاالموس ودرست زیر مخ که از عملکردهایی شامل عواطف ،رفتار ،انگیزش ،حافظه بلندمدت و بویایی را پشتیبانی می کند
برگرفته ازSwami Satyananda Saraswati. 1998. Yoga Nidra. Munger: Yoga Publication Trust :
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
روش وانهادگی هدایت شده؛
شاواسانا (حالت جسد )
نویسنده :لوک کترهاگن /1برگردان :اریا سیروسی
به همان میزان که اختصاص وقت برای
وانهادگی روزانه مشــکل است ،دلیل های
فراوانی بــرای انجام ایــن کار وجود دارد.
مهم تــر از همــه اینکه موجب احســاس
بهتری می گردد .فقط ده دقیقه استراحت
با چشمان بسته می تواند مسئله ای را تغییر
دهد ،اعصــاب به هم ریخته را ارام ســازد
و احســاس خســتگی را برطرف کند .اما
ســودهای دیگری نیز وجود دارند .با انجام
منظم وانهادگی شما ارام ترین روز را تجربه
خواهید کرد.
هنگامی که به مدیریت تنش می رسیم،
روش های وانهادگی به شــما امکان تبدیل
و مدیریت کــردن پرتنش ترین واکنش را
به بهترین واکنش می دهد .مسئله ،تمرین
منظم اســت .تمرینی که با قرارگرفتن در
حالت ،شروع می شود ،زیرا حالتی که شما
برای وانهادگی انتخاب می کنید ،اثر عمیقی
بر خو ِد فرایند وانهادگی دارد.
بهترین حالت وانهادگی شاواسانا است؛
حالت جسد ،زیرا این حالت ،قابلیت درونی
و ذاتی بدن را برای شفا و تازه سازی تقویت
می کند .برای به دست اردن بهترین استفاده
از این حالت شــما باید با روشی منسجم
وارد شده و نشانه های ان را بیاموزید تا قادر
باشــید وانهادگی را هم در جسم و هم در
ذهن خود ایجاد کنید.
دستورات مرحله به مرحلۀ شاواسانا
برای شــروع ،به پشت روی زمین ،روی
ســطحی صاف و محکم ،درازبکشید و ارام
بگیرید .یک بالش نازک زیر ســر و گردن
خود قرار دهید .شکل این بالش باید چنان
باشد که قوس طبیعی گردن را حفظ نماید.
پاها را به اندازۀ 30تا 45سانتی متر از هم
دور سازید .فاصله را طوری تنظیم کنید که
اتصال های پا به لگن در حالت وانهاده قرار
گیــرد .کتف ها را از هــم و از گوش ها دور
ســازید ،تا جایی که به حالت تخت و ارام
روی ســطح زمین قرار گیرد .اجازه دهید
وزن باالتنۀ شــما روی کتف ها ارام گیرد.
سپس دست ها را به اطراف رها کرده و 20
تا 25سانتی متر دور از بدن ،کف دست ها را
رو به باال قرار دهید.
به ارامی ،پایین تنه را بکشــید ،عضالت
سرینی را به طرف استخوان خاجی حرکت
دهید .پایین ستون فقرات قوسی طبیعی
دارد .یک پتوی تاشده یا بالش زیر زانوهای
خود قــرار دهید .ارتفاع تکیه گاه زیر زانوها
را طــوری تنظیم کنید که حداکثر راحتی
به دست اید.
هنگامی که اماده شــدید ،چشــم ها را
ببندید ،سر خود را به دو طرف حرکت داده
و سپس به ارامی در مرکز قرار دهید و سر را
روی بالش رها کنید.
وانهادگیهدایت شده
حاال یک دقیقه وقت برای بررسی جسم
خود صرف کنیــد .بدن را به نحوی تنظیم
کنید که تا حد ممکــن در حالت راحتی
قرار گیرد .یک قســمت جمع شدۀ لباس
که ناهموار اســت و زیر بدن شما قرار دارد
یا یک بالش کج می تواند شــما را از مسیر
وانهادگی منحرف کند .این جزئیات ریز را
نادیده نگیرید .هنگامی که قسمت هایی از
اعضای بدن شــما ،در حالت راحتی کامل
قرار ندارند ،در نهایت در سیســتم مرکزی
عصبی اغتشاش به وجود خواهدامد.
حاال توجه خود را به تنفس متمرکز کنید.
دم را از طریق بینی به درون بکشــید و از
تنفسی که ریه های شما را پر می کند ،اگاه
باشید .شکم شما پر می شود .بدون توقف،
بازدم را شروع کنید .به تنفس از بینی ادامه
دهید ،در حالی که اجازه می دهید که شکم
به طــور طبیعی باال و پایین رود .هماهنگ
با نفسی که خالی می شود ،وانهاده شوید و
اجازه دهید ریتم طبیعی تنفس اختیار دم و
بازدم و جریان طبیعی ان دو را به دنبال هم
به دست گیرد.
بــرای به دســت اوردن بهترین نتیجه
از شاواســانا ،باید با روشــی منسجم وارد
ان شــوید و یاد بگیرید که نشانه هایش را
تشخیص دهید تا وانهادگی به درون جسم
و ذهن شما رسوخ کند.
به زودی در پشت بدن همان طور که روی
زمین در حال استراحت هستید ،احساس
گرمایی مالیم می کنیــد .اجازه دهید این
احســاس به جلوی بدن نفوذ کند .چهره
را شــل کنید ،جلوی گردن ،حلق ،سینه و
باالی شانه ها ،تمام بازوها از شانه ها تا نوک
انگشتان دست ها را رها کنید .قفسۀ سینه
و منطقۀ دور قلب را وانهاده کنید .شکم را
همان طور که با تنفس باال و پایین می رود،
وانهاده سازید .باالی ران ها را شل کنید .در
این حالــت وانهادگی در تمام بدن تا نوک
انگشــتان پا ایجاد می شود .سپس توجه را
برگردانید و معطوف تاج سر خود کنید.
همان طور که عضالت وانهاده می شوند،
تکانه های(اندازۀ حرکت) عصبی به ان ها و
از ان ها کاهش یافته و مغز ارامش می یابد.
پیامــی از ارامش در درون تمام سیســتم
عصبی پخش شده و به ارامی تنش هایی که
به درون جســم و ذهن شما خزیده است،
ازاد می شوند .این حالت را به مدت حدود
10دقیقــه حفظ کنیــد .به ارامی متوجه
می شوید که افکار نگران کننده و تنش زا یا
پرت کنندۀ حواس بی اهمیت شده و خارج
می گردند .به روش پردازش ذهن که سبب
از بین رفتن وانهادگی می شود ،اگاه باشید.
همان طور که تشخیص می دهید ،الگوهای
فکری چگونه بدن شما را تحت تاثیر خود
قرار می دهند ،کم کم توانایی تغییر می یابید
و قادر خواهید بود قدرت شفابخشــی بدن
خود را افزایش دهید.
1-Luke Ketterhagen
لوک کترهاگن:
در نیوروچل ایالت نیویورک متولد شده است .وی مدرک فوق لیسانس
خود را از دانشــگاه مارکوت در رشته علوم بیومدیکال و مدرک مربیگری
یــوگا را از Himalayan Instituteاخذ کــرده و پس از ان خود را وقف
مطالعه در زمینۀ یوگا نموده اســت .تخصص وی در هاتایوگا ،مدیتیشن،
رژیم غذایی و تغذیه است.
دانش یوگا اردیبهشت |1396شماره 103
59
پراناچیست؟
پرانا واژه ای سانســکریت به معنای نیروی
حیاتی است که وجود این انرژی حیات بخش
نامرئی عامل سالمتی و زندگی در کرۀخاکی
می باشد .این واژه در فرهنگ شرق چی Chiیا
کی Kiنامیده می شود که ما انسان ها ان را از
طریق اب ،هوا ،زمین ،درختان ،گیاهان یا به
کمک دعا ،نیایش و مراقبه دریافت می کنیم.
بنابر ایــن پرانا در همه جا یافت می شــود و
حضور دارد .پرانا در هوا هست ،اما هوا نیست.
در غذا هســت ،اما غذا نیست .در اب هست.
اما با ان تفــاوت دارد .تمام مواردی که ذکر
شد ،تنها حامالن پرانا هستند .پرانا دستاورد
انرژی های نهفته ای اســت کــه در جهان و
انسان وجود دارد که به اشکال مختلف ظهور
می کند و نور ،گرما ،انرژی الکترومغناطیسی و
. . .از تجلیات ان می باشند .این انرژی قابل
دیدن و لمس کردن نیست ،اما مانند هوایی
که تنفس می کنیم ما را دربرگرفته و موجب
ایجاد توازن در روح ،روان و جسم ما می شود
و همه جامدات و موجودات جهان فیزیکی و
پدپده های روحی و روانی را شامل می گردد.
هرقدر پرانا متراکم تر گردد ،به ماده و جهان
فیزیکی نزدیک تر است و هرچه رقیق تر باشد
به تجلیات روحی متمایل تر است .از دیدگاه
سوامی شــیواناندا پرانا ثمرۀ کلیۀ نیروهایی
است که در جهان متجلی هستند و تنفس
تجلی ظاهری پرانا اســت .در فلســفۀ یوگا
اعتقاد بر این اســت که با اجرای روش های
صحیح کنتــرل تنفس می تــوان این مادۀ
لطیف را در درون کنترل نمود وان را جذب
کرد .بنابر این هوا سرشار از پرانای ازاد است
و اعضای بدن می توانند پرانــای ازاد هوا را
از طریق تنفس جذب کنند.
با این تعریــف درمی یابیم که پرانا همان
انرژی درونی بدن انسان نیز هست که در غرب
به اشــتباه از ان به نام بایو الکترومغناطیس
یاد شده اســت .پرانا نیروی واحدی اســت
که وظایف بســیاری را انجــام می دهد ،اما
متناسب با وظایفی که انجام می دهد نام ها و
جایگاه های مختلفی در بدن دارد که عبارتند
از :پرانا ( ،)pranaاپانا ( ،)apanaسامانا (،)samana
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اودانــا ( )udanaو ویانــا ( .)vianaاین نیرو در
تمام سطوح بدن انســان توزیع شده و برای
حرکت ،مســیرهای خاصی دارد که در علوم
ودایی و فلسفۀ یوگا این مسیرها ،نادی ها یا
کانال های انتقال انرژی نامیده می شوند .در
هنگام تجربۀ استرس های مداوم ،خستگی،
بی حرکتی ،تنفس نامناسب ،تغذیۀ نادرست،
عملکردهای ناصحیح و ارتکاب گناه یا عدم
انجام وظیفۀ صحیح ارگان ها و . . .انرژی در
این مسیرها بلوکه می شود و مواد سمی تولید
می گردد ،پس بدن به ناچار در جهت بیماری
قدم برمی دارد ،اما با جریان یافتن پرانا در بدن
این سموم که عامل ایجاد انواع بیماری های
جسمی ،روحی و روانی هستند ،تصفیه و ازان
دفع می گردند .اینجاست که بدن استحکام و
حالت طبیعی و متعادل خود را که دستیابی
به ان غیر ممکن به نظر می رســید ،به دست
می اورد .هدایت کردن پرانا با قدرت تمرکز و
اگاهی وبا کنترل کردن اراده نیز امکان پذیر
است که می توان از ان در جهت پیشرفت و
خود ترمیمی استفاده نمود.
زمانی کیفیت پرانا تا حــد عالی در بدن
افزایش می یابد که انسان متعادل و همگام با
طبیعت زندگی کرده و به تمام ابعاد وجودی
خود توجه اگاهانه داشــته باشد .پرانا به سه
روش که شامل روش طبیعی (خود به خود)،
اکتسابی (از طریق تمرین) و دریافت از منبع
باالتر ،افزایــش می یابد .همان طور که گفته
شد ،افزایش میزان پرانا در شخص با هم سویی
و هماهنگی با جهان هستی و منشاء و حاکم
ان یعنــی خداونــد ارتباط مســتقیم دارد.
بنابراین ،هر چه میزان تسلیم و سرسپردگی
شخص به نیروی الهی حاکم بر جهان بیشتر
شود ،از این نیرو بیشتر برخوردار می گردد و
اجازۀ استفاده از ان را نیز می یابد .به تعبیری
دیگر کسی که تسلیم ارادۀ خداوند است و به
او توکل می کند ،بیشترین مقدار جذب پرانا را
دارد .ارادۀ چنین شخصی ارادۀ خداوند است.
بنابرایــن او از تمام توانمندی های الزم برای
پیش برد اعمال هم سویی که انجام می دهد،
برخوردار است .برعکس ،هنگامی که شخص
از چنین هماهنگی و تسلیم و رضا دور گردد،
از این نیرو تهی می شود .این موضوع در شکل
بیرونــی به صورت کاهش موفقیت نمود پیدا
می کند و در مواردی حتی سالمتی فرد مختل
می شــود یا در موارد حــاد ان ،موجب بروز
بیماری های سخت و حتی مرگ می گردد .در
نظر بگیرید که شاخه ای از درخت جدا شود،
برای ان چه اتفاقی خواهد افتاد؟ شــاخۀ دور
مانــده از اصل ،نیروی دائمی و حیات-بخش
درخت را از دست می دهد و سرنوشت معلومی
خواهد داشت . . .پژمرده و خشک و بی جان!
اما زمانی که شخص اگاهانه ،افزایش تدریجی
پرانــا در بدن خود را اغاز می نماید ،به تدریج
زنده و فعال گشــته و از حالت مرده یا نیمه
مرده خارج می شــود .زندگی مســئوالنه و
اگاهانه به همــراه توجه ویژه بــه ابعاد الهی
انسان در کنار مراقبت بر اداب و رسوم دینی
و مذهبــی ،پرهیز از حرافی و پرگویی ،انجام
تمرینات فیزیکی یوگا یا اســاناها ،تمرینات
تنفسی یوگا یا پرانایاما ،تمرینات مراقبه ای یوگا
یا مدیتیشــن و بانداها ،مودراها ،تغذیه سالم،
حضور در طبیعت و . . .روند جریان یافتن پرانا
در بــدن را افزایش می دهد و با افزایش پرانا،
نیروی حیاتی و به تبع ان ،خالقیت ،اگاهی
و حضور شخص بسط می یابد .از نتایج دیگر
این افزایش ســرعت در تصمیم گیری ،تفکر
روشــن و بدون پراکندگی ،به دور از شرطی
شــدگی های معمول ،افزایــش صبر ،تحمل
و محبت اســت .با این روال انسان در چرخۀ
ایجاد شده قرار می گیرد و باز هم میزان پرانا
در فــرد افزایش می یابد .نهایتــاً نیز معجزه
اتفاق می افتد و تعادل و هماهنگی ،ارامش و
رضایت ،سالمتی ،طیب خاطر و سرور درونی
تجربه می گردد .فرد بیدار و رستگار می شود و
مرحلۀ نهایی یوگا به وقوع می پیوندد! بنابر این
در این جهان تنها احیای مجدد و بازگشت به
اصل خود کــه همانا زندگی اگاهانه و جاوید
در محضر خداوند است ،این معجزه را ممکن
می سازد . . .این راه کمال انسان است.
تجربۀ زندگی اگاهانه همراه با ســامتی
کامل شما ارزوی ماست
برگرفته از :باشگاه یوگا پرندۀ ازاد
اموزشگاه ساینا یوگا
زیرنظر استاد مهرانگیز نظری نوکانی
مدرس یوگای بانوان کشور نویسنده،محقق و پژوهشگر
دارنده لوح تقدیر از انجمن یوگا وتربیت بدنی
ویژه بانوان ،اقایان ،کودکان ،نوجوانان و بارداری
اماده سازی مربی از مبتدی تا پیشرفته
اساناها ،پرانایاما ،یوگا نیدرا
مرکز تخصصی اندیا ماساژ
زیر نظر فدراسیون پزشکی ورزشی کشور
رفع اسپا سم و دردهای عصبی -عضالنی و یوگا تراپی
حرکات اصالحی و ماساژهای تخصصی ورزشی
مرکز کوهنوردی اراد کلهر(تورهای علمی ،فرهنگی،تفریحی)
زیر نظر هیئت کوه نوردی استان تهران
برگزار کننده همایش ها و سمینارهای مرتبط با یوگا و سالمت
نمابر 77202319
77451395 09198576129 09126144172
تلگرام sainayoga@gmail.com @sainayoga :
ادرس :بزرگراه رسالت ،ضلع شمال شرقی چهار راه سرسبز ،ساختمان پزشکان عتیق ،شماره 707
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ues come your beliefs—or
convictions that you trust as
being true.
For example, imagine you
value having success in
business. As you think of
success, you will find that
you have a number of beliefs
about what success looks
like, sounds like, feels like,
and also whether or not you
are able to achieve it and
why. This sets your attitude
on how you approach your
life.
Importance of Knowing
Your Values
Knowing your values is key
to determining what you do
with your time and how you
evaluate the time that you
spend. At the deepest level
of your programming, your
core values drive you to
spend your time in ways that
support what is most important to you. Until you know
what your values are, this
is happening at the unconscious level.
Your top five values are the
most influential in how you
live your life. While others
exist and are important, they
do not have as much influence on your behaviors or
help you prioritize your time.
By becoming consciously
aware of your values, you
can use them to make more
informed decisions and set
goals.
How to Identify Your Values
To identify your values in a
major area of your life, follow
these simple steps:
1.Choose an area of life in
which you’d like to identify
63
103 | شماره1396 دانش یوگا اردیبهشت
your values (For example:
health and fitness, career,
relationships, family, personal growth and development,
or spirituality).
2.Ask yourself: “What’s
important to me about (fill in
the area of life)?
3.Write down a list of words
that come to mind.
4.When you can’t think of
anything else, number the
words according to their
order of importance to you.
NOTE: Of course these
things are ALL important
to you. Do your best to put
them in order of importance.
5.Next, re-write your list of
words in order of importance
on a fresh sheet of paper.
6.You now have your values
in this area of life.
Now that you know what
your values are, you can
be more conscious of your
choices before you make
them.
Values Should Support
Goals and Vice Versa
It’s important that your goals
be in alignment with your
values and vice versa. If they
do not directly support one
another, you will encounter a
values conflict.
For example, if you value
financial abundance in
business, and you take a
salaried position that does
not support the lifestyle you
want, there will be conflict.
Or, if you value open communication in a relationship,
and the person you are in
a relationship with does not
openly communicate, there
will be conflict.
Coordinating your decisions
to support both your values
and your goals will help you
achieve the things you want
in your life. This is something
that, for the most part, is in
your control.
Another form of values conflict is when you have two
values that are both positive
but are competing with one
another. For example, if you
value money and freedom
in your career, here’s how it
could play out:
In order to make more money, you work more and more,
but your freedom begins to
feel neglected and starts
shouting “Hey! What about
me?!?” Realizing the imbalance, you start doing things
to create more freedom,
like taking down time and
vacations, at the expense
of working less. When your
value for money isn’t being met, it suddenly begins
shouting “Hey! What about
me?!?” This back and forth
then becomes a cycle.
This type of conflict requires
you to harmonize your life by
balancing your various values. You will need to make
compromises and accept
that there may be an adjustment period before you find
your happy medium.
Start by writing out your
values in each major area of
life and you’ll soon be on the
road to aligning your goals
with what is truly most important to you. Living this kind of
balanced life can bring new
joy, experience, and satisfaction.
www.Chopra.com
What Your Values Can
Teach You
By Tris Thorp
Everyone operates with
some kind of understanding of what’s right or wrong,
good or bad, scary or safe.
But not many people ask
themselves why they think
this way or do what they do.
You may have some surfacelevel idea of what makes
you tick, but probably not to
the extent that you are able
to make any real sense of
it. Most people are on autopilot, going about their days,
and doing things in whatever
ways they were taught by
their parents, peers, and
society.
What’s really driving you,
though, is your set of core
values.
What Are Values?
Your values are an internal
representation (a picture,
feeling, or sound) of what
is encoded in your unconscious mind as being the
most important things to you
in an area of your life.
In cognitive psychology, core
values are considered to be
deeper than beliefs. They
hover at the deepest level
of your unconscious (subconscious) mind. Values are
actually imprinted in you long
before your beliefs and are
programmed as images in
your unconscious mind as a
young child. It’s said that this
occurs between the age of 0
and 3, and by the time you
are 3 years old, your core
values have already been
programmed.
According to sociologist
Morris Massey, the development of values follows this
approximate timeline:
•The Imprint Period (ages
0-7)
Like a sponge, you absorb
everything you see, hear,
smell, taste, touch, and feel.
You are imprinted by everything.
•The Modeling Period
(ages 8-13)
You adopt the characteris-
tics of whoever you look up
to and who you want to be
like. You copy other people
and try on different ways of
being.
•The Socialization Period
(ages 14-21)
During this phase, you try to
determine where you fit into
society. As you develop your
individuality, you begin to
push back on earlier programming and rules.
Between your early 20s and
mid-30s, you develop your
business persona—or how
you present yourself to the
outside world. This can explain why some people don’t
do anything with their college
degree. They picked it when
they were 18 years old, and
it no longer resonates with
who they are.
Each of these periods are
key to developing your set
of values—what you hold as
being the most important to
you. And from those valدانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
64