ماهنامه دانش یوگا شماره 158
ماهنامه دانش یوگا شماره 158
ماهنامه دانش یوگا شماره 158
صفحه 1
فهرست
Contents
3
سرمقاله
4
سخن مدیرمسئول
7
ی می کنیم
بسیاری از ما در افکار خود زندگ
8
یوگا نیدرا؛ ضرورت اسودن
10
ارتباط عاشقانه با جهان از طریق "مراقبه ی تانگلن "
12
کارما و کارمایوگا از کتاب تمرینها و فلسفه یوگا
14
3راه برای کمک کردن به هضم سالم غذا
15
سوترای بیست و چهارم تسلیم در برابر خدا
16
نیروی حال
18
نکات مهم برای مربیان جوان یوگا
20
انعطاف پذیری با یوگا
22
یوگا و ام .اس
26
سینمای عرفانی (نقد فیلم سینمایی:هفت سامورائی)
29
صفحه ی سالمت
30
تریکایا و یوگای تبتی
34
یوگا راهی به سوی سالمتی کامل
38
دلدادگی به زندگی با تمام جنبه های مثبت و منفی اش
خودمراقبتی های روزانه را به تمرینی همیشگی تبدیل کنید 40
41
تغییر را از خود اغاز کن
42
مهندسی درون بدن؛ غذا به مثابه سوخت
45
ارامش درون
46
یک توالی حرکتی برای غلبه بر استرس
48
زندگی؛ گرانبهاترین هدیه
50
راهکارهای حل تنهایی از طریق ایورودا
52
اشپزی ایورودایی
54
یوگای کودک ،غرش شیر
55
یوگای دونفره برای کودکان
56
خود شفقت ورزی با یوگا
58
درس هایی از یوگا؛ با پراشانت ایینگر
60
رنگ امیزی مانداال
60
جواب جدول شماره 5
61
یوگا درگذر زمان
چگونه زندگی انچه که نیاز به دانستنش داریم را به ما میاموزد؟62
3 ways to Cultivate Healthy Digestion
64
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :شهال قاسمیان دستجردی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
تایپیست :مژگان مزروعی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
تصویر روی جلد :از تنوعات پینچا مایوراسانا
توسط مهران فروتن ازمدرسین گروه مسعود موحدی یوگا
سال هجدهم -بهمن 1400
شماره 158
۱۳رجب میالد با سعادت امام علی( ع) مبارک
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
همکاران این شماره :پروانه قاسمیان دستجردی ،حامد رنگین کمان،
نگارسنجری فر ،نگین سنجری فر ،مریم عرفانی فر ،بهاره جعفری صمیم،
اسماعیل ذریت خواه ،سیسا ،نکیسا گودرزی ،لعیا نبی فر ،اذین ملکی،
ســام ســرابی ،مینا بختیاری ،پریســا ســاالری ،فاطمه توازنی زاده،
پیــا م صمــدی خــادم ،نســترن صافــی ،مهنازجعفــری،
ژیال حاتمــی ،پری باباجــی ،تی تالی ،ســماایجادی ،شــیمالخان،
غزاله ادم پــور ،ایداجوادی ،بهنوش ســقایی ،سوســن عبدالرضایی،
مهران فروتن ،شانلی کریمی.
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge صفحه 2
شماره 158
یوگانیدرا؛ ضرورت اسودن
در دنیای امروزی ،اســتراحت دادن به خود نوعی تفریح و جایزه
محسوب می شود ولی حقیقت اینست که استراحت کردن ازضروریات
مهم زندگی است وهر کسی باید درطول شبانه روزساعاتی را به ارام
کردن جسم و ذهن خود اختصاص دهد.
تمرین یوگانیدرا می تواند به ارام ســازی ذهن و بدن کمک کند،
همچنین می تواند به عنوان مرحله ی اولیه ورود به خواب شبانه مورد
استفاده قراربگیرد.
سوترای بیست و چهارم،
تسلیم دربرابر خدا
در سوترای بیســت و چهارم حکیم پاتانجلی می خوانیم که خدا
در درون ماســت و در عین حال در همه جای عالم حضور دارد .اگر
می خواهی بدون اتالف وقت به ســکون و ارامش دست یابی خود را
کامال تسلیم خدا کن .تسلیم در برابر خدا بودن ،به این معناست که
صفات خدایی را درون خود پرورش دهیم و این را بدانیم که خدا با
منیت جمع نمی شود.
یوگا و ام.اس
بیماری ام.اس یکی از بیماری های شــایع عصر حاضر است که مغز،
نخاع و سیستم عصبی را مورد حمله قرارمی دهد .بیماری ام.اس خود
انواع مختلفی دارد که دارای شدت و ضعف های گوناگونند ،اما علت
اصلی تمام انواع انرا استرس زیاد و مداوم و نداشتن یک برنامه زندگی
مرتب و منظم دانسته اند.
تمرین های یوگا ازانجایی که باعث ارامش جسم ،ذهن و روح هستند
می توانند در پیشگیری ،کاهش و یا حتی عالج بیماری ام.اس نقش
موثری داشته باشند.
یوگای دونفره برای کودکان
امروزه پارتنریوگا یا یوگای دونفره در بین تمام گروه های سنی بسیار
پرطرفدار شده اســت .در این نوع یوگا افراد به گروه های دو یا چند
نفره تقسیم می شوند و حرکات یوگا را با هم انجام می دهند .یوگای
دو نفــره بخصوص برای کودکان و نوجوانان فواید بســیاری دارد از
جمله باال بردن سطح اعتماد به نفس و افزایش مشارکت و همکاری
میان انها.
۸
۱۵
۲۲
۵۵ صفحه 3
حدود دو ســال پیش که ویروس کرونا پدیدارشد و
سراسرکره زمین را فرا گرفت ،بسیاری ازمردم براین عقیده
بودند که پیدایش این ویروس نتیجه ی کارمای دسته جمعی همه
انسان هاســت و امده تا درس های زیادی به ما بدهد؛ از جمله احترام به
طبیعت و مادرزمین ،رعایت حقوق دیگران ،توجه بیشــتر به بهداشت و
نظافت ،قدردان لحظه ها و قدردان یکدیگر بودن و ...اما ظاهرا کرونا ،استاد
سخت گیری اســت و تا به تک تک ما انسان ها درس های الزم را ندهد
دست بردارنیست! جهش های گاه و بیگاه کووید 19-که دانشمندان انرا
نتیجه ی توزیع ناعادالنه ی واکسن می دانند یکی دیگر از درس های این
اســتاد است .تعداد زیادی از مردم به خصوص در مناطق محرومی مثل
افریقا هنوز واکسنی دریافت نکرده اند ،درحالی که کشورهای به اصطالح
پیشرفته درحال دریافت دوزهای سوم و چهارم هستند و از ترس کمبود
واکسن ،به ذخیره سازی ان پرداخته اند .البد می دانید که طبق تحقیقات
دانشمندان تنها راه حل محو شدن کرونا درجهان این است که واکسن به
همه ی مردم جهان به طورمساوی تزریق شود ،کرونا فقط وقتی ضعیف و
ناپدید می شود که درهمه جا یکسان پخش شده و رقیق گردد .برقراری
عدالت و مساوات شاید بزرگترین و مهمترین پیام استاد کرونا باشد .اینکه
بدانیم نباید فقط به فکر خودمان باشیم و زندگی و سالمت تک تک ما
درگرو بقا و سالمت همه ی موجودات عالم است.
خانم شانلی کریمی ،مربی نیلوفر بخشیان موسسه فرهنگی ورزشی افافکاوان
3 صفحه 4
قش
گ
ن
یاد ایام ی هک گذشت
سید عبدالحمید موحدی نائینی
چندی پیش ،پس از رفتن به بهشــت زهرا(س) و خواندن فاتحه برای پدر
و مادر و همه کسانی که انجا زیر خاک ارمیده اند ،سری به سرای سالمندان
کهریزک زدم که در ادامه مســیر بهشــت زهرا قرار دارد ،مکانی که درسال
۱۳۵۲توسط پزشک خیری بنام دکترحکیم زاده پایه گزاری شد و حاال حدود
سه هزار نفر سالمند و معلول و بیماران اوتیسمی را نگهداری می کند .از بین
این تعداد ،عده زیادی زن و مرد با سنین باال در انجا نگهداری می شوند ،در
هر اتاق مربوط به بخش سالمندان چند تخت قراردارد .هر تخت متعلق به یک
مرد یا زنی است که روزگار موهایشان را سفید ،پشتشان را خمیده ،عضالت
پاهایشــان را ضعیف و چهره شــان را پر از چین و چروک کرده و مشکالت
جســمی و روحی فراوانی برایشان به وجود اورده ،انها بعضا در حال نشستن
روی صندلی و یا دراز کشــیدن روی تخت بودند .بعضی از انها هم با ویلچیر
خود را جابجا می کردند ،و برخی دیگر هم در راهرو یا حیاط درحال امد و شد
بودند و به کمک عصا قدم های کوتاه برمی داشتند ،پس از مدتی می ایستادند
تا نفس تازه کنند و دوباره به راه خود ادامه دهند.
پرستاران در اتاق ها ،راهروها و حیاط بزرگ و با صفا و پر درخت مجموعه
مستقر بودند و ازانان مواظبت می کردند ،انها در وقت تعیین شده داروهایشان
را می دادند ،هنگام صرف غذا یاریشــان می کردند تا غذایشــان را بخورند،
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تشویق شــان می کردند تا در کالس ها و کارگاهای اموزشی و هنری حضور
پیدا کنند ،به کتابخانه بروند وکتاب مطالعه کنند ،تمرینات ورزشی را درحد
توان در سالن ورزش انجام دهند و ...پرستاران با این نیت این کارها را انجام
می دادند تا سالمندان حاضر در مجموعه احساس نکنند که فراموش شده اند،
حداقل ساعاتی با یکدیگر سرگرم بوده و مراقب باشند تا روزهایی که تنها و
به دور از خانه و خانواده با بیماری و مشکالت فراوان جسمی و ذهنی ،دوران
پیری خود را سپری می کنند کمتر دچار مشکالت روحی و افسردگی شوند
و الاقل ســال های پایانی را با خاطراتی البته نه خیلی شیرین ولی حداقل با
سختی و رنج کمتر سپری نمایند.
در بین سالمندان حاضر در این مرکز استاد دانشگاه ،پزشک ،مدیر ،افراد
تحصیل کرده و در عین حال کسانی که در طول زندگی از بضاعت انچنانی
برخوردار نبودند به چشم می خوردند.
در فرصت بدست امده ضمن خوش و بش و سالم و احوالپرسی با تعدادی
از انان به گفتگو نشســتم ،برخی از انان بنای شکوه و شکایت سر می دادند
که فرزندان و خویشان به انان سر نمی زنند و انها احساس تنهایی می کنند.
برخی دیگر شرح بیماری شان را می دادند ،برخی ازگذشته هایشان می گفتند
و اینکه ایکاش فالن کار را کرده بودم یا فالن عمل را انجام نداده بودم و ...
در بین سالمندان حاضر در مجموعه ،بر حسب تصادف در یکی از اتاق ها با
خانم مسنی برخورد کردم که تازه چند روزی بیشتر نبود که مجبور به اقامت
در این مکان شده بود .به نظر می رسید خیلی دلش تنگ شده بود چرا که
هنوز به فضای این محیط عادت نکرده و احساس بی قراری می کرد .بنظرم
امد بنشینم و کمی به حرف هایش گوش کنم ،مثل اینکه منتظر بود دهان
بگشــاید و اتفاقات زندگی اش را شرح دهد و نا گفته هایی را بازگو کند .پس
از اینکه فهمید اماده گوش کردن به صحبت هایش هستم اینگونه شروع کرد
به صحبت کرد:
چند روزی بیشتر نیست که به خانه سالمندان امده ام .مجبور شدم بیایم.
وقتی زندگی به نقطه ای می رسد که دیگر قادر به حمایت از خودت نیستی ،
بچه هایت کار دارند و به نگهداری از فرزندان خودشان مشغولند و نمی توانند
ازت نگهداری کنند ،چاره ای نداری و مجبوری به این مکان بیایی .البته خانه
سالمندان شــرایط خوبی دارد ،اتاق ها مجهز ،وسایل سرگرمی مهیا ،غذاها
خوشــمزه ،خدمات خوب ،فضا هم زیباست ،ولی ادم خودش هست از صبح
تا شب با خاطراتی از عمر سپری کرده با کارهای کرده و نکرده ،دائما در این
فکرم خانه اخرم اینجاست از این پشیمانم .تا چند ماه پیش می خواستم همه
اموالم را ببخشم ولی دلم راضی نمی شد ،برایم خیلی مشکل بود که انها را به
بچه ها و نوه هایم ببخشم .حاال فکر می کنم بعد از من انها با چیزهایی که با
سختی یک عمر برایشان تالش کرده وجمع اوری شان کرده ام چطور برخورد صفحه 5
می کنند؟! مطمئنا همه لباس ها ،چمدان ها ،کارتن های وسایل دور ریخته
می شــوند .عکس های با ارزش نابود می شــوند،کتابهایی که از نویسندگان
مختلف و مشهور جمع اوری کردم و عاشق انها بودم فله ای فروخته می شوند.
کلکسیونهایم چطور؟ کلکسیون تمبر و سکه که یک عمر انها را جمع کردم
اگر دوستشان نداشــته باشند براحتی از خودشان دور می کنند ،گردنبند و
دستنبند و طالهایی که یک عمر با پس انداز جمع کرده ام دو فرزندم از انها
استفاده خواهندکرد ،مبلمان هم با قیمتی بسیار کم فروخته می شود.
روزی که می خواســتند مرا اینجــا بیاورند دردناکتریــن روز عمرم بود،
زمانی که ماشین اماده بود از بین کوه لباسی که سالها جمع کرده بودم چند
تکه برداشتم ،چند تا از کتابهای مورد عالقه ام،کارت شناسایی و شناسنامه و
دفترچه بیمه و سند خانه ،کارت بانکی و ...با همسایه ها خداحافظی کردم .سه
بار سرم را به طرف درب خانه خم کردم و ان را به دنیا سپردم...
حاال که اینجا هستم متوجه شدم چه ادم پادشاه باشد یا فرد معمولی روی
یک تخت می خوابد ،به اندازه یک بشــقاب غذا می خورد با چند تکه لباس
می تواند سر کند ،بقیه تماما برای تماشا و خودنمایی و فخرفروشی و برتری
خواهی است.
چه خوب اســت ادم ها بفهمند برای زندگی کردن نیاز نیست همه عمر
کار و تــاش کنند و بــه هر دری بزنند ،ادم باید از عمرش اســتفاده کند،
بیخود دورخودش را برای لذت بردن شــلوغ نکند و بعضا اســایش را فدای
ارامش نکند.
اگر ادم ها بدانند در سفر زندگی چه چیزی را قرار است با خودشان ببرند
خود را از دست وسایلی که خورده نمی شوند ،پوشیده و استفاده نمی شوند
نجات می دادند.
یک لحظه فکر می کنم مالی که جمع کرده ام دیگر متعلق به من نیست .در
واقع این مال متعلق به دنیاست .قصر چه کسی شهر ممنوعه است؟ امپراطور
فکر می کرد قصر متعلق به خودش است ولی امروز متعلق به مردم و جامعه
است .حاال می فهمم هرکس هر چه داشته باشد روزی باید رها کند و برود.
در این مجموعه برای ما چند نفر سالمند که در یک اتاق هستیم تنها یک
کابینت ،یک میز ،یک کاناپه ،یک یخچال ،یک تلویزیون ،یک اجاق گاز ،یک
ماشــین لباسشویی و یک تخت برای هر نفر قراردارد .با همین حداقل ها ما
اینجا زندگی می کنیم.
خانم مســن درحالی که نگاهش را از پنجره به بیرون دوخته بود اخرین
صحبتش این بود که زمان به عقب بر نمی گردد و مجبور به پذیرش این وضع
هستم و فقط انتظاری که دارم این است که بچه هایم به من سربزنند.
دیدگاه زن سالخورده این پیام را می داد که ادم ها هیچگاه بیدار نمی شوند،
انها نمی دانند دنیا محل گذر است ،بودن در پی چیزی که همه دوست دارند
داشــته باشند و ان چیزی نیســت جز پول و مال و ثروت و بخاطر بدست
اوردنش حاضرند شــب و روز تالش کرده همه جور سختی و رنج و مشکل
را برای خود فراهم کنند و جوانی و پیری خود را صرف نمایند تا بلکه به ان
برسند و وقتی رسیدند در انتها ،ان را باید بگذارند و بروند .صحبت های زن
ســالخورده این شعر استاد سخن سعدی ( ۶۹۰ - ۶۰۶ه ق)شاعر و نویسنده
قرن هفتم را بیادم اورد که می فرماید:
پیری و جوانی پی هم چون شب و روزند
ما شب شد و روز امد و بیدار نگشتیم
با زن سالمند خداحافظی می کنم و از اتاقش بیرون میایم ،همینطوری که
به سمت درب خروجی می روم به یاد قضیه مردی افتادم که با ذهنیتی دیگر
به سرای سالمندان رفته بود:
پیرمردی 85ساله که ســر و وضع مرتبی داشت ،درحال انتقال به خانه
سالمندان بود .همســر 70ساله اش به تازگی درگذشته بود و او مجبور بود
خانه اش را ترک کند.
پس از چند ساعت انتظار در سرسرای خانه سالمندان ،به او گفته شد که
اتاقش حاضر اســت .پیرمرد لبخندی بر لب اورد .همین طور که عصا زنان
به ســمت محل استقرارش می رفت ،به او توضیح داده شد که اتاقش خیلی
کوچک است و به جای پرده ،روی پنجره هایش کاغذ چسبانده شده است.
پیرمرد درست مثل بچه ای که اسباب بازی تازه ای به او داده باشند ،با شور
و اشتیاق فراوان گفت " :خیلی دوستش دارم ".
به او گفته شد :ولی شما که هنوز اتاق تان را ندیده اید! چند لحظه صبرکنید
االن می رسیم.
او گفت :به دیدن و یا ندیدن ربطی ندارد! شــادی چیزی است که من از
پیش انتخاب کرده ام .این که اتاق را دوست داشته باشم یا نداشته باشم ،به
مبلمان و دکور و ...بستگی ندارد؛ بلکه به این بستگی دارد که تصمیم بگیرم
چگونه به ان نگاه کنم .من پیش خودم تصمیم گرفته ام که اتاق را دوســت
داشته باشم.
این تصمیمی اســت که هر روز صبح ،زمانی که از خواب بیدارمی شــوم
می گیــرم .من دو کار می توانم بکنم؛ یکی این که تمام روز را در رختخواب
بمانم و مشــکالت قسمت های مختلف بدنم را که دیگر خوب کارنمی کنند
بشــمارم ،یا این که برخیزم و به خاطر ان قسمت هایی که هنوز درست کار
می کنند شکرگزار باشم.
" هر روز ،هدیه ای اســت که به من داده می شود و من تا روزی که بتوانم
چشــمانم را باز کنم ،بر روی روز جدید و تمام خاطرات خوشی که در طول
زندگی داشته ام ،تمرکز خواهم کرد.
در حالیکه از درب سرای سالمندان خارج می شدم دیدگاه مرد ۸۵ساله مرا
به یاد شعر معروف مال احمد نراقی (۱۱۸۵ -۱۲۴۴ه ق) مجتهد ،دانشمند و
شاعر قرن سیزدهم انداخت که انگار در وصف حال او سروده است:
جهد کن جهد که وقت من و تو در گذر است
سعی کن سعی که این عمر بسی مختصر است
مالقات با زن سالمند مرا به یاد" برونی ویر" زن پرستار یکی از بیمارستانهای
استرالیا انداخت که سالها مسئول نگهداری از بیماران مسن و در شرف مرگ
بــود .وی اخرین گفته ها ،ارزوهای بربادرفته و حســرت های این افراد را که
تصور می کرده بعدها مورد توجه مراکزعلمی و دانشــگاهی قرارمی گیرد را
جمع اوری و در کتابی به نام «پنج پشــیمانی عمده در لحظه مرگ»منتشر
کرده اســت .او در این کتاب به پنچ خواسته و ارزوی افراد مسن درسالهای
پایانی عمر اشــاره و عمده ترین موارد پشــیمانی و حسرت انان را این گونه
عنوان می کند:
- ۱ای کاش شهامت داشتم زندگی خود را به شکلی سپری کنم
که حقیقتا دوست داشتم؛ و نه به شیوه ای که دیگران از من انتظار
داشتند.
این موضوع ،یکی ازعمده ترین موارد پشیمانی درمیان اکثرافراد بوده است.
وقتی که لحظات پایانی زندگی فرا می رســد ،بســیاری از افراد به روشنی
درمی یابنــد که بخش عمده ای از امال و ارزوهــای خود را عملی نکرده اند.
انهــا درمی یابند کــه دلیل مرگ انها تا حد زیادی بــه تصمیم هایی که در
طول زندگی گرفته اند بستگی داشته است .سالمتی شاید بزرگ ترین نعمت
است؛ و معموال افراد تا زمانی که زندگی انها به خطر نیفتاده قدر این نعمت
را نمی دانند.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
5 صفحه 6
-۲ای کاش این قدر سخت و طوالنی کار نکرده بودم.
معموال افراد مسن از این نکته شکایت داشتند .انها دوران کودکی فرزندان و
همدمی با همسر خود را به خاطر ساعات کار طوالنی از دست داده بودند .ولی
در مورد نسل قدیم که درصد کمتری از زنان شاغل بوده اند این موضوع کمتر
در میان زنان مســن رایج بود .تمام مردان مسنی که با انها صحبت شده ،از
سپری کردن ساعات و روزهای طوالنی در محیط کار پشیمان بودند.
-۳ای کاش شهامت بیان احساسات خودم را داشتم.
بسیاری از افراد درمقاطع مختلف زندگی و یا در شرایط گوناگون ،برای حفظ
مناسبات مسالمت امیز با دیگران از بیان صریح احساسات خود طفره می روند.
به همین خاطر زندگی انها از ان چیزی که واقعا باید باشد فاصله می گیرد و یا
انها هیچگاه ان کسی نخواهند شد که ارزو و یا توانایی ان را داشته اند .بسیاری
از افراد تحت تاثیر تلخکامی و یا ناکامی های ناشــی از مماشــات با دیگران و
محیط ،به بیماری های جدی مبتال می شوند.
-۴ای کاش تماسم را با دوستانم حفظ کرده بودم.
خیلی از افراد تا لحظات پایانی عمر قدر دوســتان خوب و با ارزش و حفظ
تماس با دوستان قدیمی را نمی دانند؛ و معموال در فرصت کوتاه قبل از مرگ
امکان جســت وجو و پیدا کردن این دوستان قدیمی فراهم نیست .بسیاری از
افراد چنان در زندگی خود غرق می شــوند که به سادگی تماس با دوستان را
فراموش و یا کال حذف می کنند .بسیاری در لحظات پایان عمر خود از این که
برای دوستی و روابط خود ارزش کافی قائل نبوده اند دچار پشیمانی می شوند.
-۵ای کاش به خودم اجازه می دادم که شاد تر باشم.
این مورد از پشیمانی درکمال تعجب بسیارعمومیت دارد .بسیاری از افراد
تا لحظات پایانی عمر خود متوجه نشده بودند که شاد بودن در حقیقت یک
انتخاب است .بسیاری سالیان عمر خود را با تکرارعادات و الگوهای همیشگی
زندگی خود طی کرده بودند .بسیاری به اصطالح «ارامش» ناشی از تکرار الگو
و عادات همیشــگی را بر تغییر ترجیح داده بودند .و این هراس از تغییر ،هم
جنبه های فیزیکی و هم جنبه های احساسی و عاطفی زندگی را شامل می شود.
پنج ایکاش " برونی ویر" در کتاب «پنج پشیمانی عمده در لحظه مرگ» کم
و بیش در بسیاری از ادم ها صدق می کند،همه می دانیم عمر کوتاه و زود گذر
است ،بر اساس فلسفه ودانتا زمانی که انسان پا به این کره خاکی می گذارد در
چرخه سامسارا(تولد ،رشد ،پیری و مرگ) قرارمی گیرد ،این چرخه به زحمت
۹۰ ، ۸۰و یا ۱۰۰سال به طول می انجامد ،چنانچه علم چگونه استفاده کردن
ازعمر دراین مدت زمان را داشــته باشیم مسلما برنده خواهیم بود و در پایان
حســرتی به دل باقی نمی ماند ،ولی اگراگاه نباشــیم و روش چگونه استفاده
کردن ازعمر کوتاه را ندانیم بدون شــک درپایان به ایکاشهای زیادی که خانم
"برونی ویر" تنها به پنج تای انها اشاره کرده دچارمی شویم .مطلبی که "چارلی
چاپلین"هم بخوبی به ان اشاره کرده و می گوید " :درصد کمی از انسانها 90
سال عمر می کنند ،مابقی یک سال را نود بار تکرار می کنند " .استفاده بهینه
ازعمر توسط قدیسین وبزرگان و عارفان وعابدان در طول اعصارگوشزد گردیده،
همتی می خواهد تا انســان در هر زمان ،با هر ســن و سال و هر اعتقاد به هر
مرام و مکتب و مسلکی که دارد ،را ه شناخت و خود شناسی و معرفت و کشف
حقیقت را دنبال کند تا اخر سر درحسرت و ارزو و امید باقی نماند و با ارامش
و راحتی و دل خوش در دنیای بعدی ادامه مسیر دهد .برای همین است که
از قدیم گفته اند ":معرفت النفس افضل المعارف" یعنی "خودشناسی بهترین
معارف است"
دکتر دیپاک چوپرا (۱۹۴۶م) نویسنده و پزشک طب کل نگر و از شاگردان
«ماهاریشــی ماهش یوگی(۲۰۰۸-۱۹۱۸م) کســی که تکنیک مدیتیشــن
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تــی .ام( )TMرا ارائه کرد در کتاب "هفت قانون معنــوی موفقیت " به اصول
قدرتمندی اشاره می کند که هر کسی می تواند به سادگی از انها برای تحقق
خواسته های خود اســتفاده کند .این قوانین مشکل و یا مرموز نیستند و به
اسانی قابل درک و اعمال برای همگان هستند .در صورت عمل به انها در طول
زندگی فرد در اخر دچار بهم ریختگی ورنج و مشقت و سختی نمی گردد و
با ارامش مسیر زندگی را طی می کند.
این قوانین معنوی عبارتند از:
-۱قانون توانایی خالص با استعدادهای نهانی
منبع تمامی خلقت ،اگاهی خالص اســت توانایی خالص به دنبال اشــکار
کردن نااشکارهاســت .هنگامی که ما "خود واقعی" و استعدادهای نهانی مان
ِ
را بشناسیم ،انگاه توان اشکارسازی همه چیز را در طبیعت خواهیم داشت.
-۲قانون بخشش و دریافت
جهان هســتی با تحرک درونی و پویا درجریان اســت بخشش و دریافت،
مفهوم اصلی جریان انرژی درجهان می باشــد .به وســیله بخشش از انچه به
دنبالش هستیم ،وفورنعمت در زندگی مان جریان می یابد.
-۳قانون کارما یا عمل و عکس العمل
هرعملی که ما انجام می دهیم باعث تولید نیرو و انرژی می شود که به نوعی
به ما باز می گردد ،برداشت امروز ما همانست که درگذشته کاشته ایم .هرگاه
اقدامی که به شادی و موفقیت دیگران منجر شود ،انتخاب کنیم ،میوه درخت
کارمای ما نیز شادی و موفقیت خواهد بود.
-۴قانون حداقل تالش
هوش طبیعت با رهایی ،مراقبت ازادانه ،هماهنگی وعشــق همراه اســت،
هنگامی که به صورت ازادانه و رها ،هماهنگ ،همراه با لذت وعشــق کاری را
انجام دهیم ،موفقیت و خوشبختی را با کمترین تالش به دست خواهیم اورد.
-۵قانون قصد و ارزو
شایســتگی ذاتی ،درهر قصد و ارزویی اساس تحقق انست .قصد و ارزو در
زمینه استعداد نهانی دارای نیروی سازماندهی نامحدود است .هنگامی که ما
یــک قصد را در زمین باروری توان خالص خــود ایجاد می کنیم ،این نیروی
سازمانده بی پایان را درخود به کارمی اندازیم.
-۶قانون جدا شدن
در جدا شدن ،خر ِد عدم قطعیت نهفته شده است ،در حکمت عدم قطعیت،
رهایی از گذشته و دانسته ها یا همان زندان شرایط گذشته ،نهفته شده است.
در تمایل برای قدم گذاشــتن به دنیای ناشــناخته ها و زمینه ساختن برای
تمامی امکانات؛ ما باید خودمان را تســلیم ذهن خالق که اوای رقص کائنات
است ،کنیم.
-۷قانون دارما یا هدف زندگی
هر کسی یک هدف در زندگی دارد ،یک هدیه منحصر به فرد و یا استعدادی
ویژه برای ارائه دادن به دیگران .هنگامی که ما این استعداد منحصر به فرد را
برای خدمت به همنوعانمان به کار می گیریم ،هدف نهایی تمام اهداف مان را
که همان تجلیل از روح خود است را تجربه می نماییم.
عمل به هفت قانون معنوی موفقیت توســط من و شمایی که در چرخه
تولد ،رشد ،پیری و مرگ قرارداریم و اگرشانس بیاوریم و به سن و سالی برسیم
که کارهایمان را انجام داده باشیم ،به وظایفمان عمل کرده و از سد خواسته ها
و ارزوها عبورکرده باشیم و به قول حکیم نظامی گنجوی( ۶۱۲-۶۰۷هـ .ق)
شاعر و داستانسرای قرن ششم که اعتقاد دارد:
اگر صد سال مانی و یکی روز
بباید رفت ازاین کاخ دل افروز صفحه 7
می توانیم ادعا کنیم ترک کاخ دل افروز برایمان بس ساده و اسان است .کنیم ،هر روز که چشم باز می کنیم از دیدن داشته ها و نه نداشته ها یا به قول
البته این مسئله را فراموش نکنیم که به قول خواجه شیراز(۷۹۲ -۷۲۷ه ق) خواجه حافظ شیرازی ازهست و نیست ها خود را نرنجانیم ،ضمیرمان را خوش
زندگی همیشــه بر وفق مراد نیست و اگر دو روزی دورگردون موافق ما نبود نگه داریم چرا که سر انجام با نیستی همراه خواهیم بود.
نباید غم بخوریم:
به هست و نیست مرنجان ضمیر و خوش می باش
دورگردون گر دو روزی بر مراد ما نرفت
که نیستی ست سرانجام هر کمال که هست
دایما یکسان نباشد حال دوران غم مخور
منابع:
اگربه دو دیدگاه یکی زن مســن مقیم در سرای سالمندان ودیگری مرد
"بوستان سعدی" به اهتمام محمد علی فروغی
۸۵ســاله عازم به انجا نظری بیندازیم متوجه می شویم در مدت زمانی که
"معراج السعاده" اثر مال احمد نراقی
"کلیات دیوان حکیم نظامی" از روی نسخه تصحیح شده وحید دستگردی
در چرخه سامسارا هستیم و میدانیم روزی از این چرخه بیرون می رویم باید
کتاب "پنج پشیمانی عمده در لحظه مرگ" اثر برونی ویر
زندگی را از بعد دیگری تماشا کنیم ،در کردارهایمان تجدید نظرکنیم ،قلبمان
کتاب "سیری در نهج ا لبالغه" اثر شهید مرتضی مطهری
کتاب "هفت قانون معنوی موفقیت" اثر دکتر دیپاک چوپرا
را از نفرت وغیبت ومنیت وکینه و حسد و طمع و خشم و شهوت خالی کنیم،
"دیوان شمس الدین محمد حافظ" به تصحیح محمد قزوینی و قاسم غنی
ساده زندگی کنیم ،بیشتر بخشنده باشیم و کمتر انتظار داشته باشیم ،با دید
"راهنمای بیداری معنوی" ترجمه سید عبدالحمید موحدی
و پاره ای محفوظات نویسنده
مثبت روزگار را پذیرا باشــیم ،خاطرات خوش گذشــته را با خوشحالی مرور
بسیاری از ما در افکار خود زندگی می کنیم
واحد تحریریه
امروزه بســیار کم اند انســان هایی که ظاهر و
باطن شان یکیست،
اگر به انچه می گوییم عمــل نکنیم و انچه در
افکار داریم مطابق با اعمال مان نباشــد ،خود را
ی روح و روان مان
فریب داده و سبب اشــفتگ
خواهیم گشت ،اکثر مردم عالم سخنان حضرت
علی(ع ) حضرت مسیح (ع) ،موالنا و بسیاری از
فالسفه و علما را می پذیرند و تائید می کنند ،اما
ی راه انها را می رود ،در حقیقت این دو
کمتر کس
گانگــی در افکار و گفتار و اعمال و رفتار مان به
شدت به چشم می خورد و انچه در ذهن و فکر
دیده می شود در اعمال و رفتار ظاهر نمی گردد،
علت و ســبب ان چه هســت که پیروان ادیان
اعمال و رفتار و رشد و کمال اموزه های دینی را
فدای کالم ،حرف ،سخن و مناضره نموده اند و
ی دینان و خدا ناباوران نیز گ ر چه از انسانیت،
ب
حقوق انســان ها و اصول اخالقی می گویند ،اما
قادر به انجام ان نیستند و از انها نیز انچه می گویند
ظاهر نمی گردد،
در حقیقت علم ،اطالعات و دانش ظاهری ،هویتی
یو
ی از ما ســاخته اســت و از هویت حقیق
ذهن
ی ما را دور نموده ،لذا انچه در رابطه
ی واقع
زندگــ
با خدا ،عشــق ،محبت ،اخالق ،انسان و انسانیت
ی روز مــره مان دیده
می گوییم ،عمــا در زندگ
نمی شــود ،اما در ذهن ،افکار و گفتار مان فراوان
است ،شــاید بتوان چنین گفت که بسیاری از ما
ی می کنیم نه با افکار خود و
در افکار خود زندگــ
بســیاری از موضوعات و مسائل را تنها یاد گرفته
ایم اما انها را درک نمی کنیم ،زیرا صدق و راستی
افکارمان به عمل و انجام اســت و تنها با تجربه و
انجا م شــان ارزش میابند ،اگر از عشــق ،محبت،
اخالق ،انسانیت و چنین موضوعاتی سخن به میان
می اوریــم ،باید بتوانیم انه ا را بر اســاس تجربه و
ی مان توضیح دهیم نه انکه به
عملکــرد در زندگ
کتابها و گفته های دیگران رجوع کنیم ،اگر به خدا
ی که
اعتقاد داریم و از خدا می گوییم ،تنها روشــ
می توانیم ان را ثابت کنیم ان است که دیگران در
اعمال ،رفتار ،نیات و خلق و خوی ما ان را ببیند،
نه انکه در اسمانها او را به دیگران نشان دهیم و
ی پایبند به اصول و ارزش های
اگر خود را انســان
حقوق بشری می دانیم ،می بایست در روش زندگی
و انجام به ترویج و تبلیغ شــان بپردازیم نه انکه
ی حقوق بشر سازمان
دیگران را به اعالمیه جهان
ملل ارجاع دهیم،
در نهایت اگر به مرحله ای از صداقت با خود برسیم
که به جای نقد و برســی دیگران ،مچ خود مان
را بگیریــم و از دوگانگی ها و اختالف میان افکار،
گفتار ،اعمــال ،نیات و اهداف خود اگاه شــویم
به ســمت ســامت عقل ،رفع نقائص و معیاب
خود و منفعت جامعه و انســان های دیگر قدمی
برداشته ایم!...
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
7 صفحه 8
یوگا نیدرا؛
ضرورت اسودن
نویسنده :رینا دشپاند
۱
مترجم :نگار سنجری فر
زمانــی کــه کار خــود را در نیویــورک به
عنوان یــک مربی اغاز کردم ،هر روز صبح زود
برمی خواستم تا برنامه تدریس خود را تنظیم
کنم؛ روز را به تدریس ،مالقات با خانواده ها ،و
جلسات کاری با همکاران می گذارندم .در پایان
چنین روز پر مشغله ای ،به کالس های شبانه ی
تحصیالت تکمیلی می رفتم و در راه بازگشت
به خانــه در متــرو ،اوراق امتحانی را تصحیح
می کــردم .ان زمان فکر می کــردم که اگر به
اندازه کافی کارهای مثبت انجام داده باشم ،ان
وقت می توانم "زمان اســتراحت" را به خودم
جایزه بدهم .اما همیشه یک کار تازه به کارهای
قبلی اضافه می شــد .بعد ،مشــغله ای تازه از
راه می رسید.
در حین این تکاپوی بی پایان ،سطح اضطراب
من به اوج می رســید و هرگــز فرصتی برای
اســتراحت به دست نمی اوردم .پس از گذشت
یک ســال ،واکنش های بدنم شــروع شد .تب
می کردم و پوســتم ملتهب شــده بود .حدس
میزدم این حالت نتیجه استرس بی وقفه باشد.
با گذر زمان بهبود پیدا کردم اما این اتفاق یاداور
این بود که من به طور جدی نیاز دارم از خودم
مراقبت کنم ،مخصوصا استراحت کافی در طول
روز و خواب با کیفیت در طول شب.
تحقیقات نشــان میدهد در زمــان خواب،
سیســتم قلبی-عروقی و سیستم ایمنی بدن
بهبود میابد و حافظه تقویت می شود .بدن در
زمان مراحل مختلف خواب ،نه تنها برای روز بعد
اماده می شود ،بلکه این بازسازی برای طوالنی
مدت نیز اتفاق می افتــد .کمبود خواب باعث
اختالالت خلقی ،تحریک پذیری و عدم تمرکز
می شــود .با نادیده گرفتن حس فرســودگی،
مشکالت فیزیکی پدیدار خواهند شد.
اما به دســت اوردن اســتراحت واقعی کار
راحتی نیست .ما با گذراندن زمان در شبکه های
اجتماعی ،تماشا کردن تلویزیون و نگرانی برای
برنامه های کاری فردا ،در حالت تحریک پذیری
مداوم قرارداریم .در طول این دوران پراسترس،
هر زمانی که تالش می کردم اســتراحت کنم
ذهنم با سرعت در حال کار کردن بود و تعهدات
کاری ام به من فشــار می اورد .من از اینکه به
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
استراحت بیشتر نیاز دارم اگاه بودم ،اما بلد نبودم
چطور به ان دست پیدا کنم.
یادگیری سنت های اسودن
در جســتجوی راه حــل ،تصمیــم گرفتم از
راهکارهای یوگا بهره ببرم .به بررسی جزوه هایی
کــه والدینــم در طول اقامت در یــک معبد در
هندوســتان همراه اورده بودنــد پرداختم .این
جزوه هــا به من یــاداوری کردند که به نیازهای
سال های اولیه زندگی نگاهی تازه بیندازم :پرورش
یافتن ،تغذیه ،سرپناه و خواب.
بــه یــاد زمان هایی افتــادم کــه در کودکی
مادربزرگم در هند بدنم را با روغن مالش می داد.
او من را روی پاهایش می گذاشت بدن و موهایم
را به ارامی با روغن کنجد گرم ماســاژ می داد و
اوازهایی می خواند تا من به خواب فرو بروم .این
یک ســنت کهن جنوب اســیایی است .رسم و
رســوم عصرگاهی مادرم را در دوران کودکی به
خاطــر اوردم؛ او به ما کمک می کرد بدنمان را با
اب گرم شستشــو بدهیم ،و بعد ما را در پتوهای
نرم می پیچید و با خواندن سرودهای یوگا نیدرا،
ما را به خوابی عمیق دعوت می کرد.
در یوگا ســوترای پاتانجالی امده است یکی از
راههای دســت یافتن به سکون ،تمرکز کردن بر
ارامش زمان خواب است که در زبان سانسکریت
تحت عنوان "نیدرا" شــناخته می شــود .شری
سوامی ساتچیتاناندا ســوترای 1.38را اینگونه
ترجمــه می کند" :ســکون می توانــد از طریق
تمرکز بــر تجربه ی رویا بینــی و خواب عمیق
حاصل شود".
مشخصه های خواب خوب چیست؟
خواب چیزی نیســت که ما در ان فرو برویم؛
افکار ما مانند یک دســتگاه خاموش نمی شوند.
ما برای کاســتن سرعت ذهن و جسم ،به زمان و
مرحله بندی نیاز داریم.
پیش از ظهور الکتریســیته ،در مشرق زمین
رســم بر این بوده اســت که در زمان شــامگاه
چراغ های روغنــی برافروزند تا ظهــور تاریکی
را محترم شــمارند و برای شــب اماده شــوند.
حتی با وجود اینکه این روزها برق در دســترس
همگان اســت ،بســیاری از خانواده های شــرقی
ازجملــه خانــواده ی خود من ،همچنان ســنت
برافروختن چــراغ روغنی در زمان غروب را دنبال
می کنند .هر وقت به شعله ی دلپذیر این چراغ ها
نگاه میکنم ،حســی شــبیه به ارامــش در من
شکل می گیرد.
برای دست پیدا کردن به مسیری برای کاهش
سرعت در زمان فرا رسیدن شب ،می توانید رسم و
رسوم استراحت خاصی را دنبال کنید.
• تحرک فیزیکی و غذا خوردن را چند ســاعت
پیش از زمان خــواب متوقف کنید( .خوردن یک
غذای ســنگین نزدیــک به زمان خواب شــبانه
می تواند به ســوءهاضمه و مشــکالت گوارشــی
منجر شود).
•زمانخوابمعقولومنظمیبرایخودتانتعیین
کنید .برای انجام دادن ملزومات قبل خواب مثل
مسواک زدن ،شستشوی پیش از خواب و پوشیدن
لباس مناسب نیم ساعت زمان در نظر بگیرید .اگر
امــاده کردن اعضای خانواده قبل از خواب وظیفه
شماست ،برای این کار هم زمان مشخصی در نظر
داشته باشید.
• پــس از اینکه وارد تخت شــدید ،یک زمان
مشخص برای خاموش کردن چراغ ها تعیین کنید. صفحه 9
تمام دستگاههای الکترونیکی را نیم ساعت پیش
از خواب خاموش کنید.
• تلفن همراه را در ســوی دیگر اتاق و دور از
تخت قرار بدهید .این کار به شما کمک می کند
برای چک کردن پیام ها وسوسه نشوید و صدای
تلفن مزاحمتان نشــود .قبل از این کار ،صدای
زنگ ساعت صبحگاهی را تنظیم کنید.
مراحل باالتر خواب
در یوگا ،خوابیدن یــک وضعیت تهی و پوچ
نیست؛ بلکه بخشــی از فرایند دست یافتن به
ســامادهی یا همان مراقبه ی خالص اســت .به
همین دلیل اســت که امروزه تمرین یوگا نیدرا
به شما تکنیک های پیشرفته اسودن جسمی را
اموزش می دهد تا بدن از نحوه ی دســتیابی به
ارامش اگاهی پیدا کند.
راهکارهای متنوعی برای اماده سازی و ورود
تدریجی بــدن و ذهن به حالت ارمیدگی وجود
دارد که هم برای بزرگساالن کاربردی (وضروری)
هستند و هم برای کودکان؛ به خاطر بیاورید در
دوران کودکی ،چه وضعیتی برای شــما زمینه
ســاز یک خواب عمیق بود .همچنین می توانید
به روش های خواباندن کودکان رجوع کنید .به
عنوان مثال ،تعریف کردن یک داستان با صدایی
ارامش بخش ،قرار گرفتن زیر پتو روی یک بستر
نرم ،تکان دادن بدن به نرمی ،و یا خیره شدن به
ماه درخشان در پس زمینه سرمه ای اسمان؛ این
تجارب را برای خودتان بازسازی کنید.
یــوگا نیدرا بــرای من یکــی از محبوبترین
تمرین هاســت .در یک توالی ثابت ،بخش های
مختلف بدن وارد مرحله ی اسودگی می شوند.
در زمان هایی که تحت استرس شدید قرار دارم،
این تمرین به من کمک می کند به ترتیب تک
تک اندام های بدنــم را ریلکس کنم و به ذهنم
اجــازه بدهم بیــن مرحله ی خــواب و بیداری
پرسه بزند.
از یوگا نیدرا به عنوان راهکاری پیشرفته
برای تن ارامی استفاده کنید
یوگا نیــدرا هم می تواند برای ارام ســازی و
استراحت ذهن و بدن به شما کمک کند ،و هم
بــه عنوان مرحله ی اولیــه ورود به خواب مورد
اســتفاده قرار بگیرد .روش انجام ان به شــرح
زیر است:
در حالتی اسوده روی تخت و یا روی مت یوگا
به پشت دراز بکشید .دست ها و پاها را دراز کنید.
اگر دوست دارید ،می توانید زیر زانوها و یا زیر سر
یک پتوی نازک یا بالش قرار بدهید .چشمها را
ببندید و دم و بازدم عمیق و ارام انجام دهید .در
سکوت و ارامش ،با خود این جمله را تکرار کنید:
"گردن ،سینه ،شــکم ،پشت و لگنم را ریلکس
می کنم ".چند بار این جمله را تکرار کنید.
ســپس با این جمله ادامه بدهید" :شــانه ها،
بازوهــا ،مچ دســت ها و انگشــتانم را ریلکس
می کنم ".جمله بعدی این اســت" :باسن ،پاها،
قوزک پاها و انگشــتان پــا را ریلکس می کنم".
جاری شــدن حس تن ارامی را یکایک اعضای
بدن احســاس کنید .می توانیــد این جمالت
را تا زمان دســت یابی بــه ارامش کامل با خود
تکرار کنید.
دانش یوگا با روش های مختلفی قابل دریافت
است :مطالعه کتاب ،محضر اساتید ،تغییر فصول،
و اگاهــی زمان کودکی؛ راهکارهای یوگا به من
کمک کرده اند بســتر ذهنم را به شــکلی تازه
طراحی کنم :استراحت برای من دیگر یک جایزه
نیست ،بلکه یک ضرورت است.
1-Rina Deshpande
مربی یوگا ،نویسنده و روزنامه نگار اوم یوگا اهل هندوستان
منبعOmYogaMagazine :
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
9 صفحه 10
ارتباط عاشقانه با جهان
از طریق "مراقبه ی تانگلن" ۱
نویسنده :ژاکوبی باالرد
۲
مترجم :نگین سنجری فر
من در دوران دانشجویی در سال ،1999فعال
عدالت اجتماعی بودم .در ان زمان ،کنش گری
به گونه ای بود که مــا زندگی هایمان را قربانی
دغدغه های خود می کردیم ،روشی که کماکان
تا امروز هم ادامه دارد؛ ما ارمان هایمان را زندگی
می کردیم ،و در زمان خوردن و خوابیدن هم از
انها غافل نمی شــدیم .از ما انتظار می رفت که
زندگی مــان را در راه ارمان هایمان فدا کنیم .از
انجایی که کنش گران بیشترین تماس را با انواع
بی عدالتی داشتند ،خشمگین بودن جزء الینفک
زندگی ما بود.
من به عدالــت اجتماعی متعهد بــودم ،اما
می دانســتم که قادر به تــاب اوردن انتظارات
مذکور نیستم .کنش گری من می بایست شکلی
پایدار به خود میگرفت.
مواجهــه ی اولیه ی مــن با یــوگا ،در زمان
دانشجویی رخ داد .اولین استاد یوگای من فلسفه
یوگا را به من اموخت و از ان پس ،انچه اموخته
بودم به بخش جدا نشدنی از زندگی ام مبدل شد.
زمانی که در سال 2003در حال گذراندن دوره
اموزشی 200ســاعته برای تدریس یوگا بودم،
با مراقبه تانگلن اشنا شــدم و ان زمان بود که
به روشــی دست پیدا کردم که بین کنش گری
عدالــت اجتماعــی و تمرکــز درونــی تعادل
برقرار کنم.
تانگلن چیست؟
تانگلن یک رسم تبتی ست که به قرن یازدهم
تعلق دارد .ترجمه واژه تانگلن "دادن و گرفتن"
و یا "فرســتادن و دریافت کردن" است .تانگلن
باعث می شود احساســاتی همچون مهرورزی،
محبت ،بخشندگی ،سپاسگذاری و بخشایندگی
در یک جا جمع شــوند .تانگلن به من اموخت
چگونه با جهان اطــراف ارتباط برقرار کنم و به
گفته ی سالکان تبتی ،با مهارت هر چه تمامتر
خود را به دست ده هزار شادمانی و ده هزار رنج
موجود در جهان بسپارم.
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
با هر دم عشق را فرو ببرید ،و با هر بازدم
عشق را بیرون بدهید
اساس این تمرین ،تنفس کردن عشق است.
من تمرین تانگلن را اینگونه اغاز کردم که با هر
دم عشــق را به درون می کشیدم ،روشی برای
عشق ورزیدن به تمامی جوانب شخصیتی خودم
" تک فرزند بودن ،والد بودن ،یوگی بودن " این
روش تنفس به من اموخت که چگونه در مقام
کسی که در جستجوی عدالت اجتماعی است،
به تمامی موجودات عشقی بی قید و شرط بورزم.
بیرون فرستادن عشــق با هر بازدم ،روشی بود
برای مشــاهده عشق در جهان اطراف ،حتی در
زمان هایی که شرایط غم انگیز و ناخوشایند بود.
با هر دم رنج را فرو ببرید ،و با هر بازدم عشق
را بیرون دهید
جنبه ی دیگر تانگلن ،مواجه کردن ما با رنج
است :رنجی که خودمان تجربه می کنیم و رنجی
که دیگران درگیر ان هســتند .این روش به ما
یاداور می شــود که اسیب و ازردگی را ببینیم،
شناســایی کنیم و بپذیریم ،حتی اگر در تجربه
زیستی خودمان با ان مواجه نشده باشیم.
این بخش از تمرین ،مشاهده رنج و تحمل ان
را به ما می اموزاند :مشاهده مرگ های پراکنده
ناشی از کووید 19-که اسیب پذیرترین افراد را
درگیر کرده است ،بحران محیط زیستی که افراد
بســیاری را بی خانمان ساخته ،قتل خواهران و
برادران رنگین پوســت مان بوســیله نیروهای
پلیس ،استخراج نفت در سرزمین های بومی و
بکر ،و بی شــمار حقایق دردناکی که در جهان
امروز ما وجود دارند.
از ســوی دیگــر ،تانگلن مهــرورزی را به ما
می اموزاند :شهامت انتقال دادن عشق به جای
رنج ،حتی در زمان هایی که خودمان به شــدت
ازرده ایم .مــا در تانگلن می اموزیــم که برای
نشان دادن عشق به دیگران و در موقعیت های
مختلف ،قدرت انتخاب داریم .برای برداشــتن
دادن عشــق و
گام بعدی ،بروز ِ
محبت ضرورت دارد.
با هر دم عشــق را فرو
ببرید ،و با هر بازدم رنج را
بیرون دهید
این مرحلــه از تانگلن به ما
می اموزاند که عشق و زیبایی را
به زندگی یمان دعوت کنیم ،و
به کمک ان درد هایمان را رها
کنیم ،زخمهایمان را شفا بدهیم
و بخشایندگی را تجربه کنیم.
عشــق به تمام همنوع هایم را
بــا هر دم بــه درون می برم ،و
با هر بازدم ،رنج ناشــی از بی
عدالتی ها را بیرون میفرســتم.
با هر دم ،عشق به شان انسانی
از هر نژاد و تفکری را به درون
می برم و با هر بازدم ،احساس
شــرم ،خشــم و رنجش ناشی
از ســتم به همنوعانم را بیرون
می فرســتم .با هر دم ،شهامت
و پایداری قربانیان خشونت را
بــه درون می برم ،و با هر بازدم
خشم و طغیان برعلیه کسانی
که در حق مــن مرتکب ظلم
و خشــونت شــده اند را به بیرون می فرســتم.
بیرون ریختن این احساسات می تواند با گریه،
لرزش ،تشــنج و تعرق بدن اتفاق بیافتد و این
حاالت برای رهایی از انچه بــه ان نیاز نداریم
ضروری هستند.
این فرایند شــامل تغذیه ی روان و تخلیه ی
رنجش هاســت ،ما قدرت و شهامت را به درون
خود می بریــم و رنجش های فــردی را بیرون
می ریزیم تا قلبمــان را از ازردگی رها کنیم .تا
زمانی که سیستم عصبی تان به حالت پایداری
برسد ،به دم و بازدم عمیق ادامه بدهید.
با هر دم عشق را فرو ببرید ،و با هر بازدم
عشق را بیرون بدهید
مرحله ی نهایی این تمرین ،فرو بردن و بیرون
فرستادن عشق است .با فرو بردن عشق با هر دم،
ما شکرگزاری را تجربه می کنیم .با هر دم تمام
همنوعان خود را می ســتاییم ،به تمام سالکان
راه درســتی و عشق ورزی درود می فرستیم ،از
یوگی هایــی که این تمریــن را ترویج کرده اند
سپاســگزاری می کنیم ،و از تمامی اجدادمان صفحه 11
کــه راه مبــارزه بــا بی عدالتــی را پیموده اند
قدردانی می کنیم.
با بیرون فرستادن عشق با هر بازدم ،سخاوت
را تجربه می کنیــم ،اذعان می کنیم که زیبایی
و شــکوه این جهان باید بــا دیگر هم نوعانمان
به اشــتراک گذاشته بشود .ما بخشنده هستیم
چون دیگران با ما بخشنده بوده اند .ما در برابر
به چرخش دراوردن انرژی مســئولیت داریم ،و
هدفمان از میان برداشتن نابرابری هاست.
تمرین مراقبه ی تانگلن
.1چند دقیقه ای در ســکوت بنشینید و دم
و بــازدم خود را نظاره کنید .بــا هر دم و بازدم
در ذهن تــان این جمله را تکــرار کنید" :با هر
دم عشــق را فرو می برم ،و با هر بازدم عشق را
بیرون می فرســتم ".این تمرین را تا پنج دقیقه
ادامه بدهید.
.2در بخش بعدی تمرین ،جمله را با "با هر
دم رنــج را فرو می برم ،و با هر بازدم عشــق را
بیرون می فرستم" جایگزین کنید .می توانید در
ذهنتان به مسائل ازار دهنده مشخصی بپردازید،
و یــا میتوانید اجازه دهید ازردگی از هر رخداد
ناراحت کننده ای در ذهن شکل بگیرد .چنانچه
در این مرحله حس بی قراری به شما دست داد،
برای بازگشتن به لحظه ی اکنون و مکان حاضر،
به فضای اطرافتان نگاه کنید و سه شئ مشخص
را شناسایی کنید .یا می توانید با گرفتن یک دم
عمیق ،کف دست ها را روی پا و بازوها بمالید و
به خود یاداوری کنید که در اینجا و اکنون قرار
دارید .این بخش از تمرین را به مدت پنج دقیقه
ادامه بدهید.
.3هر زمان که احساس کردید ارامش تان را
به دست اورده اید ،تمرین را با جمله "با هر دم
عشــق را فرو می برم و با هر بازدم ،رنج را بیرون
می فرستم" ادامه بدهید .در این بخش می توانید
بر احســاس عشــق و محبت مشخصی تمرکز
کنید ،و زخم هایی که ازارتان می دهند را شــفا
ببخشید .با انجام دادن این تمرین ،از ماجراهایی
که روی انها کار کرده اید عبور کنید.
.4دوبــاره به جمله "با هر دم عشــق را فرو
می برم و با هر بازدم عشق را بیرون می فرستم"
بازگردید .برخالقیت ،زیبایی ،و تمامی خواصی
که زندگی را ارزشــمند می سازند تمرکز کنید.
با هر بازدم ،تمام نیکی هایی که به شــما هدیه
شده است را بیرون بفرستید ،فرصتها ،برتری ها،
و منابعی که در اختیار شما قرارداده شده است
را با جهان به اشــتراک بگذارید .با هر نفسی که
می کشــید ،با خودتان عهد کنید که هر انچه
ارزشمند و نیک است را با انسان های اطرافتان
به اشــتراک می گذارید و هیچ چیز را تنها برای
خودتان نگه نمی دارید .پنج دقیقه بر این بخش
از تمرین وقت صرف کنید ،و سپس به ارامی به
مشــاهده ی دم و بازدم برگردید و تمرین را به
پایان ببرید.
جاکوبی باالرد مربی یوگا و از نویسندگان مجله اوم یوگا
1-TONGLEN MEDITATION
2-Jacoby Ballard
منبع :مجله اوم یوگا2021
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
11 صفحه 12
کارما و کارمایوگا
از کتاب تمرین ها و فلسفه یوگا
اولین گام در مسیر معنوی ،خدمت بدون منیت به انسان هاست.
سوامی شیوااناندا
نویسنده :سوامی سیتاراماناندا
برگردان :شهال قاسمیان دستجردی
@shahla_gh
کارما چیست؟
کارما به معنی عمل است ،هرعملی همیشه نتیجه ایی دارد .قانون کارما
را می توان قانون عمل و عکس العمل هم نامید ،سخن معرفی که می گوید:
"هرچــه بکاریم همان را درو می کنیم ".در واقع هر چه در زندگی دریافت
می کنیم نتیجه ی اعمالی اســت که در گذشته انجام داده ایم .دراین عالم
هیچ چیز تصادفی نیســت ،شایستگی یا عدم شایستگی ،عزت و شرف یا
رسوایی و بی ابرویی ،و خالصه هر انچه در زندگی مان رخ می دهد نتیجه
عملکردهای خودمان است.
کارما ،فلســفه ایی است که از مشــرق زمین برخاسته و ریشه در ادیان
بســیارقدیمی دارد .ایمان داشتن به کارما کمک زیادی به رشد معنوی و
تعالی ما می کند.
به طور کلی ســه نوع کارما وجود دارد :کارمای گذشته ،کارمای حال و
کارمای اینده ،این سه کارما به هم وابسته اند .کارمای حال نتیجه ی کارمای
گذشته است و کارمای اینده نیز حاصل کارمای اکنون است .بدن و ذهنی
که اکنون داریم چیزی نیست جز حاصل کارمای گذشته ی ما .کارماهای
گذشته میل به تکرار و تداوم خود را دارند ولی تصمیم برای انتخاب ان ها
با خود ماســت و در زمان حال شــکل می گیرد .ما می توانیم از کارماهای
گذشته با انچه که اکنون دارد اتفاق می افتد درس های معنوی بگیریم .با
اموختن از کارماهای گذشته و تکرارنکردن اشتباهات قبلی خود می توانیم
از بند کارما خالص شویم.
برخالف انچه اکثریت مردم فکر می کنند کارما نه خوب است و نه بد ،از
نظر اتمن ۱یا روح ،کارما انسان ها را به چرخه ی تولد و مرگ متصل می کند،
هدف یوگا گسســتن این بند اســت تا از زنجیرکارما رها گردیم .رهایی از
کارماها به صورت تدریجی اتفاق می افتد زیرا ما نیاز داریم درس های زیادی
از انها بگیریم و تجربیات بسیاری الزم است تا بتوانیم به حقیقت برسیم.
کارما یوگا 2چیست؟
کارمایوگا عمل کردن بدون منیت و بدون خودخواهی است ،نوعی وقف
کردن خود برای کارهای نیک ،قربانی کردن خود برای رضای خداوند است.
در بهاگوادگیتا 3امده است ":کارما عمل کردن درست است ،کارما رهایی
از منیت و خودخواهیســت ،قربانی کردن خود برای خوشنودی خداست.
کارمایوگا داشتن یک زندگی الهی و کلید رهایی از قید کارماهای گذشته
است".
یوگا بر این عقیده است که با رهایی از بند کارماها ،زندگی معنوی اغاز
می شود .مشکل اساسی وابستگی ما به اعمال مان است ،ما همواره خود را با
اعمال خود شناسایی می کنیم .اگر کار خوب و یا مهمی انجام دهیم دچار
کبر و غرور و فخر فروشی می شویم .ایگو 4یا همان نفس با هرعمل و فعالیت
ما بزرگ گشــته و به ما می قبوالند که ادم مهمی هســتیم .ایگو کارهای
ما را دســته بندی کرده و به انها درجات مختلفی می دهد .اما کارمایوگا،
عمل بدون چشمداشت و خدمت بدون پاداش است ،بدون انتظار تشویق و
قدردانی ،به این شکل ایگو خود به خود محو و نابود می گردد.
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 13
راهنمای کارما یوگا
.1گرایش درســت -در کارما یوگا خلوص نیت شــرط اول است.
اینکه کاری که انجام می دهید تا چه اندازه بزرگ اســت اهمیتی ندارد.
کارما یوگا یک عبادت است و نمی توان انرا با معیار خاصی اندازه گرفت.
ســوامی شــیوااناندا می گوید" :وقتی کارما یوگا انجام می دهید تمام
تمرکزتان را فقط روی ان کار بگذارید و در ذهن خود فقط خدا را به یاد
داشته باشید".
.2انگیزه درست -انگیزه درســت مثل گرایش درست است ،شما
نباید کاری را که انجام می دهید به حساب اورید و نباید انرا ثبت نمایید.
انگیزه شما از انجام کارما یوگا باید پاک و خالص باشد .بنابه گفته سوامی
شیوااناندا" انسان وقتی کاری انجام می دهد منتظر ثمره و نتیجه ی ان
اســت ،بنابراین ذهن نمی تواند کار بدون دستمزد را بپذیرد .یک انسان
خودخواه هرگز نمی تواند خدمت بدون مزد انجام دهد و همواره منفعت
کار را می سنجد ،خدمت بدون دستمزد برایش غیرقابل فهم است" .مانند
داستانی درباره دو دختر که درون رودخانه ایی افتادند و دو مرد جوان در
اب پریدند که انها را نجات بدهند .یکی از ان دو درفکربه خود گفت که
دختر را نجات می دهم و با او ازدواج می کنم ولی مرد دیگر این موقعیت
را فرصتی دانست برای کار نیک و رشد معنوی خود .کار این دومرد در
ظاهر یکسان است ولی انگیزه و نیات انها متفاوت ،که فرق عمل نیک و
عمل خودخواهانه را نشان می دهد.
.3ایــا وظیفه خود را انجام می دهید؟ اغلب انســان ها به تمام
کارهایی که انجام می دهند به عنوان وظیفه نگاه می کنند .کلمه وظیفه
روح را در بند و اســارت نگه مــی دارد .اما وقتی این اعمال برای رضای
خداوند انجام شــوند با عشق همراه شــده و به یادگیری و رشد معنوی
ختم می شوند.
.4بهترین را انجام بده -اگر شما کارما یوگا می کنید از خود بپرسید
کــه ایا بهترین را انجــام می دهم؟ ایا اگر کارم را درســت انجام ندهم
سرزنش می شوم؟ وقتی کار نیکی را پیشه کردید از احتمال خوب نشدن
نتیجه نهراسید .شما نباید از ترس خوب نشدن نتیجه ی کارعقب نشینی
کنید .درحین عمل نیک ،فقط خدا را در نظر داشــته باشید و ابدا فکر
نکنید که دیگران در حال قضاوت شما و یا منتظر نتیجه کارتان هستند.
کارما یوگا چه فوایدی برای شما دارد؟
تنها در این صورت است که بهترین نتیجه را خواهید گرفت .کارمایوگا
* شما مهارت های تازه یاد می گیرید.
را با عشــق و عالقه انجام دهید نه برای رفع تکلیف ،نه با شتاب وعجله.
* شخصیت تان متعالی می شود.
سوامی شیوااناندا می گوید ":یک زندانی نمی تواند زندانی های دیگر را از
* ایگو و منیت شما را محو می کند.
بند برهاند .پس ابتدا خود را از قید و بند ها رها سازید".
* دارای خلوص قلب و خلوص نیت می شوید.
.5کارتان را انجام دهید و نتیجه را به خدا بسپارید -باید این
* برامیال و خواسته های خود غلبه می کنید.
حقیقت را بدانید که خدا تنها فاعل و انجام دهنده ی کارهاست ،شما فاعل
* وحدت با کائنات و جهان هستی را تجربه می کنید.
نیستید ،شما فقط ابزاری هستید در دستان خداوند .شما خواست خدا
* صبور و منعطف تر می گردید.
را نمی دانید پس بهتر است فقط ببینید که هر لحظه او چه می خواهد و
* دیدگاه شما به زندگی وسیع و بازتر خواهد شد.
چه چیزی را برای شما در نظرگرفته است .وقتی کامال تسلیم باشید و هر
* و بالخره کارما یوگا به شما کمک می کند تا در کل روز خدا را دائما به
لحظه خود و کارهایتان را مشاهده کنید انگاه می فهمید که خواست خدا یاد داشته باشید و کامال تسلیم او شوید(.مرحله سامادهی)5
چیست .وقتی تسلیم باشید خداوند از طریق شما عمل می کند ،این راه
حقیقت و اگاهی است .بدین ترتیب شما اجازه می دهید تا کارها درست
انجام شوند بدون تاثیر کارماهای گذشته یتان .ما فقط ارزو کننده ی عمل
هستیم نه فاعل ان ،هیچ کاری باالتر یا پست تر از کار دیگری نیست .کار
1-Atman
2-KarmaYoga
خود را انجام دهید ولی به ان وابسته نباشید و بعد از اتمام کار ،دلبستگی
از متون مقدس هند باستان 3-Bhagavad Gita
نفس یا منیت 4-Ego
به انرا رها کنید.
5-Samadhi
.6خدمت به خدا یا به خود در همه حال -هرانچه را دوســت دارید
برای خــود انجام دهید برای دیگران نیزانجام دهیــد و یا به عبارتی انچه
برای خود می خواهید برای دیگران هم بخواهید .به طور قطع ما بی عدالتی،
بی ادبی ،صدمه دیدن و بی احترامی را برای خود نمی پسندیم ،پس باید در
ارتباط با دیگران مراقب باشیم که اعمال ما با رعایت عدالت ،ادب و احترام
و بی ازاری همراه باشد .ما همگی مانند اعضای یک پیکرهستیم ،هر یک از
ما جزئی از یک کل واحد است ،این مفهوم را درعمل نمایان سازید .مواظب
قدرت ،ثروت و شهرت باشید زیرا این سه کار را دشوار می کنند.
.7نظم در کارها را دنبال کنید -هر تجربه ایی پیام و درسی برای شما
دارد ،سعی کنید همه کارها را به بهترین شکل انجام دهید و بهترین نتیجه
را بگیرید .هر شغلی مستلزم داشتن تجهیزات خود ،مهارت ،تجربه و تمرکز
است ،با داشتن این ها ،گرفتن نتیجه خوب حتمی ست.
.8ویژگی های یک کارمایوگی -یک کارمایوگــی باید از قید و بند
شــهوت ،حرص ،خشم ،کینه و نفرت ،حسد و منیت ها رها باشد چون تنها
در این صورت است که می تواند خدمت صادقانه انجام دهد .او باید همچنین
فروتن ،ارام و مهربان بوده و به دیگران عشق بورزد .کارما یوگی هیچگاه نباید
خود را با دیگران مقایسه کند و خود را باالتر و یا پایین تر از بقیه بداند .عشق
او به دیگران باید عشــقی واقعی و الهی باشد .با رعایت کامل مراحل هشت
گانه ی یوگا( که در شــماره پیش شرح داده شد) ،کارمایوگی به این مراتب
نائل شده و واجد شرایط یک کارمایوگی واقعی بودن می گردد .داشتن نظم
در زندگی و عادت به اعمال نیک ،در نظر داشتن حقوق دیگران و کوشش
برای رفاه سایرین از خصوصیات یک کارمایوگی حقیقی است .زندگی یک
کارمایوگــی باید طوری باشــد که دیگران مــدام از او درس بگیرند و او را
سرمشــق خود قراردهند .کسی که به تمام تمرین های یوگا با ایمان قلبی
عمــل می نماید ،باطن و ظاهری زیبا و قدرتمند پیدا می کند .انجام مرتب
و منظم اســاناها و تمرینات پرانایاما و مدیتیشــن به کارما یوگی ها کمک
می کند تا دارای این خصایص نیکو گردند .سوامی شیوااناندا می گوید ":یک
کارمایوگی باید قدرت صبر و تحمل باالیی داشته باشد تا بتواند به دیگران
خدمت بدون چشمداشت و بی مزد بکند".
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
13 صفحه 14
3راه برای کمک کردن به هضم سالم غذا
نویسنده :امی کیمبرلین
۱
مترجم :حامد رنگین کمان
طبیعت درمانی
اســترس یک عامل اساســی و
شایع در سوء هاضمه مزمن است.
احساس فرسودگی می تواند اسید
معده را کاهــش و در روند هضم
غــذا اختالل ایجاد کنــد .راه حل:
به کارگیری ترفندهای طبیعی که تنش و ناراحتی های
شکمی شما را کاهش می دهند.
افزودن یک مکمل :در هر وعده غذایی ،انزیم های
گوارشی حاوی اسید هیدروکلریک ( )HCIمصرف کنید.
این انزیم یک ترکیب طبیعی است که در تجزیه غذا به
بدن کمک می کند .پروبیوتیک ها همچنین می توانند به
تعادل فلور روده و هضم مناسب غذا کمک کنند .از یکی
از این انزیم هایی که حداقل دوسویه است استفاده کنید.
مصرف سرکه سیب :اسید پایین معده یکی از دالیل
اصلی معده درد است .سرکه سیب اسید بیشتری را وارد
روده و به هضم غذا کمک می کند .می تواند احســاس
سیری را تسکین دهد و درد معده و روده را کاهش دهد.
2-1قاشق غذاخوری سرکه سیب را با همان مقدار اب
رقیق کرده و قبل از غذا مصرف کنید.
مصرف گیاهان دارویی :نارون امریکایی و ریشــه
گل ختمی ارام بخش هســتند .ان ها دیــواره معده را
می پوشانند و تســکین می دهند تا سوءهاضمه کاهش
یابد .نعنا ،گاز و نفخ معده را برطرف می کند .دم کرده این
گیاهان را همراه یا بعد از غذا مصرف کنید .اب الوئه ورا
می تواند به عنوان یک انتی اکســیدان التهاب را کاهش
دهد .به دنبال محصوالتی باشــید کــه فقط حاوی ژل
الوئه ورا هستند .شیرابه یا عصاره کل برگ الوئه ورا ممکن
است باعث اسهال یا گرفتگی عضالت شود.
تریســیا پینجــل ،متخصــص طــب طبیعــی در
اسکاتزدیل ،اریزونا
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
یوگا
یوگا می توانــد ناراحتی را
در زمانی که احســاس نفخ یا
معده درد دارید تسکین دهد.
تمرینات اســان می تواند به
منظم نگه داشتن شما کمک
کند زیرا حرکــت و تنفس را در برمی گیرد که هر
دو برای هضم ســالم غذا بسیار مهم هستند .یوگا
همچنیــن ارتباطات ذهنــی را تقویت می کند که
ممکن اســت به شــما کمک کند تا انتخاب های
اگاهانه تری در مورد زمان غذا خوردن و وعده های
غذایی خود داشــته باشــید .بــا حالت های مالیم
نیروبخشــی که در زیر نشان داده شده شروع کنید.
صبور باشید و دیگران را ببخشید تا از خودداوری و
ناامیدی به عالئم خود بپرهیزید.
شاواسانا به پهلو :برای سوءهاضمه یا سیری
بیش از حد ،به پهلوی چپ دراز بکشــید .زیر سر
خود بالش بگذارید تا گردن و ســتون فقراتتان در
یک راســتا قرار بگیرند و یک تکیه گاه یا بالش بین
پاهای خود قرار دهید .از طریق بینی نفس بکشید،
به تدریج تنفس خــود را کاهش دهید تا زمانی که
انبساط دنده های پایینی و قسمت باالی شکم خود
را احساس کنید.
سوپتا باداکوناســانا (حالت درازکش با زاویه
محدود) یا حالت درازکش پشــتیبانی شــده :این
حالت ها با ایجاد فضا و بازکردن شکم ،نفخ را کاهش
می دهند .از اجر یوگا ،پتوی تا شــده یا بالش برای
تکیه دادن اســتفاده کنید .به ارامی از طریق بینی
نفس بکشید تا سیستم عصبی تسکین یابد.
کری مائویرکا ،دارنده گواهی 500 E-RYTو ،RPYT
رئیس هیئت مدیره اتحادیه یوگا
تغذیه
وقتی صحبت از هضم
غذا می شــود ،نحوه غذا
خــوردن شــما به اندازه
انچه می خورید اهمیت
پیــدا می کنــد .باید تا
زمانی که ســیر می شــوید غذا بخورید ،نه تا
زمانی که شکمتان کام ً
ال پر شود .کارهای زیر را
انجام دهید:
کاهش سرعت غذا خوردن :خیلی سریع
غذا خوردن معموالً به دلیل عجله داشــتن یا
گرســنگی طوالنی مدت یکــی از دالیل رایج
ســوءهاضمه اســت .جویدن کامل وعده های
غذایی به بدن شــما زمان می دهد تا ان ها را
هضم کند.
اجتناب از حباب هــای ریز :حباب های
ریز هوا در ابمیوه گازدار ،اب گازدار و ســایر
نوشــیدنی های گازدار می توانند وارد شــکم
شــما شــوند و معده درد و احســاس سیری
ناخوشایند در شما ایجاد کنند .ادامس جویدن
و سیگارکشــیدن نیز باعث ایجاد این مشکل
می شوند ،بنابراین از ان ها اجتناب کنید.
شناسایی محرک ها :سیستم گوارش هر
فردی برای خود او تناســب یافته است -یک
نفر نمی تواند لبنیات بنوشد؛ دیگری نمی تواند
گوجه فرنگی بخورد .اما هضم برخی غذاها مانند
محصوالت حاوی شــیر گاو ،پیاز ،سیر ،گندم
(گلوتن) ،سویا ،کافئین ،الکل ،ذرت و تخم مرغ
برای همه سخت تر است .به احساس خود پس
از خوردن این غذاهــا توجه کنید .اجتناب از
ان ها ممکن است سبب رفع ناراحتی شود.
اجتناب از ســه مورد :از غذاهای تند،
روغنی و پرچرب اجتناب کنید .یکی از این سه
مورد را انتخاب کنید .اگر تند است ان را سرخ
نکنید .اگر چربی زیــادی دارد ،بگذارید طعم
مالیمی داشته باشد.
امی کیمبرلین ،متخصص تغذیه ،سخنگوی
اکادمی تغذیه و رژیم غذایی
1-Amy Kimberlain
منبع :یوگاژورنال 2021 صفحه 15
سوترای بیست و چهارم
تسلیم در برابر خدا
مترجم :بهاره جعفری صمیم
Verse 24
:Kleśaدرد ،رنج
:Karmaعمل ،وظیفه ،تکلیف
:Vipākaنتیجه ،اثر بعد از گوارش
:Āśayairمخزن ،قصد ،نیت ،محل استراحت
:Āśayairرنگ نشده ،لمس نشده ،غیر متاثر ،بی نظیر
:Puruṣaviśeṣaروح های خارق العاده
:īśvaraḥقادر ،مدیر ،حاکم ،هادی ،ناظر ،انکه ظرفیت
وجود ،شدن ،انجام و عدم انجام را دارد (خدا)
خــدا (روح) وجود منحصر بفردی اســت که در
جســم ارمیده و در عین حال توسط دردها ،اعمال،
نتایج اعمال همچنین تاثیرات لطیف اعمال و نتایج
انها متاثر نمی گردد.
سریعترین راه رسیدن به پیروزی
وقتی درمی یابیم خدا چیست روشن می شود که
چرا تسلیم ،کوتاهترین مسیر رهایی است.
یوگا معتقد است که خدا در درون ماست و فراگیر
و بدون ابتدا و انتهاست .هم به همه چیز احاطه دارد
و هم در مرکز وجود مــا قرار دارد .تحلیل کلمه به
کلمه سوترای 24نشان می دهد که هدف از تمرین
یــوگا (با عاریه گرفتن عبارتی از انجیل) " ارامش و
دانستن این است که من دارای روح خدا هستم".
ذهن ارام پیش نیاز خودشناســی ،خداشناسی،
شناخت این دنیا و رابطه ما با این دنیاست.
در ایــن ســوترا پاتانجلی به مــا می گوید اگر
می خواهی بدون اتالف وقت زیاد به ســکون ذهن
دست پیدا کنی ،از یک میانبر استفاده کن خودت
را کامال تسلیم خدا کن .اما برای اطمینان از اینکه
خود را به دســت خدایی که ساخته ذهن خودت
اســت نمی ســپاری ،پاتانجلی تعریفی اجمالی از
صفات خدا را در ســوترای بعــدی ارائه می دهد:
خــدا از جهــل( ،)avidyaمنیت( ،)asmitaوابســتگی
( ،)ragaنفــرت( ،)dveshaیا ترس از مرگ ()abhinivesha
متاثر نمی شــود .دراینجا به بررســی بیشتر این
موارد می پردازیم.
ســاده ترین معنی جهل ،دانش یا درک ناقص
است .وقتی پاتانجلی می گوید خدا از درک ناقص
متاثر نمی شود نه تنها منظورش این است که علم
خدا کامل است بلکه به این معنی است که کسانی
که علم انها ناقص اســت نمی توانند روی خدا اثر
بگذارند .هیچکس نمی تواند خدا را در مورد درست
یا غلط بودن چیزی متقاعد کند .خدا را نمی توان
مدیریت کرد .کلمات و الفاظ زیبای دعا که عاری
از احســاس واقعی باشــند روی خدا تاثیری نمی
گذارند .این بدین مفهوم است که در مسیر تسلیم
باید صداقت داشت و در مقابل خدایی دعا کرد که
درســت درون خود شماست تا قلب و ذهن تان از
حقیقت ،قدرت درون و شهامت اکنده شود.
خدا با منیــت جمع نمی شــود .بنابراین به او
بعنوان خدای هندو ،مصری و یونانی هویت ندهید.
خــدا ورای نژاد و هویت دینــی حتی ورای هویت
نجومی است .تسلیم شدن در برابر چنین خدایی
به معنی از دست دادن هویت جزئی ماست چراکه
نور خدا ظلمت منیــت را از بین می برد .بنابراین
تســلیم در برابر خــدا نیازمند جــرات برای رها
کردن اگاهی محدود و دراغوش کشــیدن اگاهی
محیط و فراگیراســت .در این مسیر ،نهایت طلب
شما خداگونه شدن بجای درخواست از خدا برای
مشارکت در ارزوها و نگرانی های کوچکتان است.
خدا با احساسات و عالقه به حرکت در نمی اید.
به هیچ شکل یا اسم ،مناجات یا دعای خاص وابسته
نیست و به قوانین کتاب اسمانی خاصی محدود
نمی شود .ورای دوست داشتن و نداشتن هاست.
تحت تاثیر افکار و احساسات و ارزوهای دیگران
حتی خودش نیســت .به همین دلیل متضمن
قدرت عدالت در خالص ترین شکل خود است.
با توجه بــه اینکه دلبســتگی ( )ragaدر او راه
نمی یابد ،انگیزه ای هم برای سرزنش یا محکوم
کردن کسانی که اورا دوست ندارند یا پاداش دادن
به کسانی که او را دوست دارند ،ندارد .تسلیم خدا
شدن بواسطه ترس و خواهش ،عشق و نفرت ،یک
رفتار کودکانه است نه پرستش.
خدا نه تنها از جهل ،منیت ،وابستگی ،نفرت و
ترس از مرگ تاثیر نمی پذیرد بلکه اعمال ،حاصل
اعمــال و ناحیه ای که حاصل اعمال و نتایج انها
ذخیره می شوند هم بر او اثر نمی گذارند.
معمــوالً وقتی مــا کاری را انجــام می دهیم
عالیــق خودخواهانه مــان انگیــزه و محرک ما
هســتند و لذا از نتیجه مثبت یا منفی انها متاثر
می شویم .انگیزه های خودخواهانه ما خیلی پیشتر
از به نتیجه رســیدن اعمال مان ذهن ما را الوده
می کنند .بنابراین کارما را اسیر خود می نمایند.
"خدا" این حالت خاص اگاهی درعین حال که
عاری از جهل و منیت ،اعمال و نتایج اعمال است
خود سرچشــمه و منبع نیروی همه افعال است.
در کتاب اســمانی امده "او ،بدون اینکه فعلی را
انجام دهد ،همه افعال را انجام می دهد و با اینکه
همه کارها را انجام می دهــد ،کاری نمی کند".
اعمال او بعنوان اعمال کسی تعریف می شود که
غیرفعال است.
تمرین تســلیم در برابر چنین وجود الهی به
معنی تفکر در صفات ذاتی او و پرورش ان صفات
در خود فرد و اعتقاد به این جمله از کتاب مقدس
اســت که " :خدا در قلب همــه موجودات زنده
قرار دارد".
ایــن نور به تنهایی درهر قلبی می تابد .عقیده
به این که ما همواره تحت هدایت و مراقبت این
نور هستیم "تسلیم به خدا" نام دارد؛ صرفنظر از
اینکه ما بدانیم یا ندانیم که هستیم ،از کجا امده
ایم و به کجا می رویم.
پرتوجویی که قلبش اکنده از قدرت تســلیم
است به رهایی از ترس و شک نائل می شود چراکه
به برکت دانش جاودان می داند تاریکی هرگز نور
را نمی بلعد.
منابع:
-23-1-https://yogainternational.com/article/view/yoga-sutra
translation-and-commentary-24-1
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
15 صفحه 16
نیروی حال
اسماعیل ذریت خواه
برگرفته از کتاب نیروی حال نوشته اکهارت تله
هنگامی که اگاهی شما به بیرون معطوف
اســت ،ذهن و جهــان پدیدار می شــوند و
هنگامی که به درون معطوف اســت ،منشاء
خود را درک می کند و به خانه نزد ان کانون
نهائی باز می گردد.
بزرگترین مانــع در راه تجربه حقیقت وجود ،
یکی شــناختن خود با ذهن است که موجب می
شــود فکر غیر ارادی گردد .قادر نبودن به توقف
فکر ،گرفتاری وحشتناکی ست اما از انجا که تقریباً
همه از ان رنج می بریم متوجه ان نیستیم و ان
را حالتی متعارف می پنداریم .ســر و صدای بی
وقفه ذهن ،مانع از ان می شود که قلمروی ارامش
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
درونی را که از وجود جدا نیســت بیابیم .این
همهمه یک « خود توهمی ذهنی » را شکل می
دهد که سایه ای از ترس و رنج بر ما می گستراند.
چنانچــه ذهن به درســتی مورد اســتفاده
قرارگیرد ابزاری عالیســت اما اگر به اشــتباه
به کار گرفته شود بســیار مخرب می گردد .با
این وجود ،مســاله این نیست که از ذهن خود
استفاده نادرســت می کنید بلکه این است که
به طور معمول اص ً
ال از ان اســتفاده نمی کنید!
ذهن از شما استفاده می کند .بیماری این است؛
شما معتقد هستید که ذهن خود هستید و این
یک توهم اســت .ابزار ،شما را تسخیر کرده اند
مانند ان که موجود دیگری شما را تسخیر کرده
باشــد و شــما ندانید و در نتیجه ان موجود را
خود بپندارید.
ازادی با درک این نکته اغاز می شود که شما
ان موجود یعنی فکرکننده نیســتید .دانستن
این واقعیت شــما را قادر می سازد تا ان موجود
را تماشا کنید .همین که شروع به تماشای فکر
کننده نمایید ســطح باالتــری از اگاهی فعال
می شــود ،انگاه به تدریج متوجه می شوید که
شعور گسترده ای در ورای فکر وجود دارد و فکر
فقط ذره ای خرد از ان شعوراســت .همچنین
متوجه می شوید که همه چیزهایی که به راستی
مهم هســتند مانند زیبایی ،عشــق ،خالقیت،
شادی و ارامش درونی از ورای ذهن برمی خیزند
و درطی این مسیر به تدریج بیدار می شوید.
خبر خــوش ان کــه می توانید خــود را از
ذهن تان رها کنید .این تنها ازادی حقیقی ست.
هم اکنون می توانید نخستین گام را بردارید .تا
انجا که می توانید به صدای درون سر خود گوش
دهید .به هرالگوی فکری تکراری ،نوارهایی که
شاید سال هاست در ســرتان نواخته می شوند
توجه ویژه کنید .منظور من از « تماشــای فکر
کننده » همین است .به عبارت دیگر به صدای
درون سر خود گوش کنید و به عنوان شاهدی
حضور داشــته باشــید .هنگامی که به ان صدا
گوش مــی دهید بدون تعصــب گوش دهید ،
یعنی داوری نکنید ،انچه را می شنوید قضاوت
یا محکوم نکنید .به زودی متوجه می شوید که
« صدا انجاســت و من دراینجا به ان گوش می
دهم و ان را تماشا می کنم » این درک من ،این
درک حضور خویش ،یک فکر نیســت بلکه از
ورای ذهن بر می خیزد .پس هنگامی که به یک
فکر گوش می دهید نه تنها به فکر اگاه هستید
بلکه به عنوان شاهد فکر نسبت به وجود خودتان
نیز اگاه می باشــید .این گونه به بعد جدیدی از
اگاهی وارد شده اید.
در حالــی که به فکر گــوش می دهید یک
حضور اگاه ،یک خود عمیق تر را در زیر یا پشت
فکر احســاس می کنید .در این حالت تسلط
فکر بر شــما از بین می رود و به ســرعت محو
می گردد زیرا شما دیگر از طریق یکی دانستن
خود با ذهن بــه ان انرژی نمی دهید .این اغاز
پایان تفکر ناخواسته و اجباری است.
هنگامی که فکر محو می شود شما درجریان
ذهنــی خود یک وقفه یا بــه عبارت دیگر یک
گسســتگی یا « بی ذهنی » را تجربه می کنید.
در ابتدا فاصله ها کوتاه هستند و شاید چند ثانیه
طول بکشند اما به تدریج طوالنی تر می شوند . صفحه 17
هنگام بروز این وقفه ها در خود سکوت و ارامش
خاصی احساس می کنید .این اغاز حالت طبیعی
احساس وصل با وجود است که معموالً ذهن ان
را می پوشاند.
احســاس سکون و ارامش با تمرین ،عمیق تر
می شــود ،در واقع این عمــق انتهایی ندارد .در
ضمن احســاس لطیفی از نشاط به شما دست
می دهد که از اعماق وجودتان بر می خیزد ،این
نشاط وجود است.
در زندگــی روزمره می توانید ایــن مراقبه را
تمرین کنید که کاری را که به طور معمول فقط
به منظور رســیدن به نتیجه ای انجام می دهید
را بــا توجه کامل انجام دهید تا خود ان کار به
نتیجه تبدیل شود .برای نمونه هر بار از پله باال و
پایین می روید به هر گام ،هر لحظه و حتی هر
نفس با دقت توجه کنید .به طور کامل درلحظه
حال باشید .
هنگام شستن دست ها به تمامی دریافت های
حســی مربوط به این کار توجــه کنید :صدا و
احساس اب ،حرکت دســت ها ،عطر صابون و
غیره .هنگامی که سوار اتومبیل می شوید پس از
ان که در را بســتید چند ثانیه تامل و بر جریان
تنفس خود تمرکز کنید ،نسبت به احساس ارام
و در عین حال نیرومند حضور درحال هشــیار
شــوید .برای اندازه گیری میزان موفقیت شما
در این تمریــن ،معیار معینی وجود دارد؛ مقدار
ارامشی که در درون احساس می کنید.
مهمترین گام در ســفر به ســوی روشــن
بینی این اســت که یاد بگیریــد هویت خود را
از ذهن جداکنید .هر بــار که در جریان فکری
خود وقفه ای ایجاد می کنید ،نور اگاهی شــما
نیرومند تر می شود.
شــاید یک روز مچ خود را بگیرید که به سر
و صداهای ذهن خود همچون بازیگوشــی های
یک کــودک می نگرید و لبخند مــی زنید این
بدان معناست که شما دیگر محتوای ذهن خود
را چندان جدی نمی گیریــد زیرا خود را ذهن
نمی پندارید.
روشــن بینی یعنــی بر فراز فکــر رفتن ! در
وضعیت روشن بینی ،بازهم درمواقع لزوم ذهن
استداللی را به کار می برید ،اما با کارایی و تمرکز
بسیار بیشتر .دراین وضعیت هر چند برای اهداف
عملی از ذهن اســتفاده می کنید اما از گفت و
گوهای درونی ناخواســته رها شده اید و سکوت
و ارامش درونی غالب گشته است.
هنگامی که لبریز از مشــکالت هستید جایی
برای ورود هیــچ چیز جدیدی وجود ندارد و راه
حل نمی تواند وارد شــود .پس هرگاه می توانید
جایی باز کنید و فضایی ایجاد نمایید تا بتوانید
زندگــی ورای وضعیت زندگی خــود را بیابید.
حــواس خود را به طور کامل بــه کار بگیرید و
همان جایی که هســتید باشید .به اطراف نگاه
کنید ،فقط بنگرید ،تعبیر و تفسیر نکنید .نور،
شــکل ها ،رنگ ها و بافت ها را ببینید .نســبت
به حضور بی صدای یکایک موضوعات هشــیار
باشید .نسبت به فضایی که امکان وجود چیزها
را فراهم می اورد کامال هشیار باشید .به صداها
گوش دهید و انها را داوری نکنید ،به ســکوت
پشت صداها گوش دهید چیزی را لمس کنید ـ
هر چیزی را ـ و بودن ان را پذیرا باشــید .ضرب
اهنگ تنفس خــود را مالحظه کنید ،هوای دم
و بــازدم را حس کنید ،انرژی حیات را در درون
خود حس کنیــد .بگذارید همه چیز در درون و
بیرون باشد .بودن همه چیز را بپذیرید .عمیق تر
به ژرفای حال فرو بروید.
به این ترتیب شما دنیای مرگ اور پندارهای
ذهنی وابســته به زمان را پشت سر می گذارید .
شــما از ذهن دیوانه که انرژی حیات تان را می
بلعد و اهســته اهسته سیاره زمین را مسموم و
نابود می کند رها می شوید .شما از رویای زمان
بیدار می شوید و به لحظه حاضر گام می نهید.
ذهن همواره به دنبال راهی می گردد تا حال
را طــرد و از ان فرار کند .به عبارت دیگر هرچه
بیشــتر ذهن را هویت خود بدانید ،بیشــتر رنج
خواهید برد یا می توان گفت که هرچه بیشــتر
بتوانید حال را بپذیرید و ان را محترم بشمارید
بیشــتر از درد ،رنــج و ذهن خود محــور ،رها
خواهید شد.
هر لحظه در برابر گذشته بمیرید .به گذشته
نیازی ندارید ،فقط در مواردی که گذشته کام ً
ال
بــه لحظه حاضر مربوط می شــود به ان رجوع
کنید .نیروی این لحظــه و کامل بودن وجود را
حس کنید؛ حضور خود را احساس کنید.
به نفس کشــیدن خود اگاه شوید .هوایی را
که به درون بدن وارد و از ان خارج می شــود را
احساس کنید .میدان انرژی درونی خود را حس
کنید .تمامی انچه که باید در زندگی حقیقی ـ نه
در فرافکنی های تخیلی ذهن ـ با ان روبرو شوید
و به ان رسیدگی کنید ،در همین لحظه است.
از خود بپرسید هم اکنون چه مساله ای دارید؟
نه سال دیگر ،نه فردا و نه پنج دقیقه دیگر .این
لحظه چه مشــکلی دارید ؟ همیشه می توانید با
حال کنار بیایید اما هیچگاه نمی توانید با اینده
برای انکه عمیق تر بــه درون بدن فرو
به توافق برســید و اجباری هم بــرای این کار بروید ،مراقبه زیر را تمرین کنید:
ندارید .پاسخ ،توان و اقدام مناسب یا منابع الزم
در موقع نیاز در اختیار شما قرار خواهند گرفت،
نه پیش و نه بعد از ان.
اگر از انچه دارید راضی نیســتید و یا به دلیل
« نداشــتن های خود » در حــال حاضر کالفه و
خشمگین هستید ،شاید این حاالت روانی انگیزه
ای برای ثروتمند شــدن شــما بشوند ،اما حتی
اگر میلیون ها دالر ثروت کسب کنید ،بازهم به
همین احساس درونی « نداشتن » ادامه خواهید
داد و دراعماق وجود خود ناراضی باقی خواهید
ماند .ممکن است تجربیات پرهیجانی که با پول
قابل خریداری هستند داشته باشید اما انها گذرا
هستند و همواره درنهایت شما را با احساس تهی
بودن و نیاز به خشنودی های بیشتر جسمانی و
روانی رها می کنند .شما نمی توانید انتظار بودن
را بکشــید پس کامل بودن زندگی را درهمین
لحظه احســاس کنید که همین به تنهایی رفاه
حقیقیست.
برای هشیار شدن نسبت به زیبایی ،عظمت و
تقدس طبیعت نیاز به حضور دارید .ایا تاکنون
در یک شــب صاف به اســمان و بــی کرانگی
فضا نگریســته اید؟ از ســکون مطلق و وسعت
باورنکردنی ان به حیرت افتاده اید ؟ ایا به صدای
جویباری که از کوه به جنگل ســرازیر می شود
گوش داده اید ؟ واقعاً گوش داده اید ؟ یا به صدای
یک توکای ســیاه به هنگام غروب در یک شب
ارام تابستانی ؟
برای هشیار شدن نسبت به این چیزها ذهن
باید ارام بگیرد .باید لحظه ای بار مسایل گذشته ،
اینده و همه دانش خود را زمین بگذارید ،در غیر
این صورت نگاه می کنیــد و نمی بینید ،گوش
می دهید و نمی شــنوید ...در این موارد حضور
کامل شما ضروری است.
حضورداشتن در زندگی روزمزه به شما یاری
می دهد تا عمیقاً در خود استوارشوید .درغیر این
صورت ،ذهن که قــدرت و جنبش فراوانی دارد
شما را همچون یک رودخانه خروشان به دنبال
خود می کشاند .
حضور داشــتن به این معناســت که به طور
کامل در بدن خود سکنی گزینید ،همواره بخشی
از توجــه خــود را به میدان انــرژی درون بدن
معطوف بدارید ،یا به عبارت دیگر بدن را از درون
حس کنید .اگاهی به بدنتان شــما را به حال
پیوند می دهد.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
17 صفحه 18
انجام دادن ایــن تمرین به مدت ده تا پانزده
دقیقه در روز کافی اســت .ابتدا توجه کنید که
عوامل بیرونی نظیر تلفن یا افراد ،مزاحم شــما
نشــوند روی یک صندلی بنشینید ،اما به عقب
تکیه ندهید ،ستون مهره ها را صاف نگه دارید،
این کار موجب می شود تا هشیار بمانید .با این
همه اگر شیوه دیگری را برای نشستن در مراقبه
ترجیح می دهید همان گونه بنشــینید .توجه
کنید که بدن اسوده و وانهاده باشد .چشمان تان
را ببندید و چند نفس عمیق بکشید .تنفس را
با شــکم خود احساس کنید .ببینید که چگونه
با هر دم و بازدم شــکم شــما اندکی منبسط و
منقبض می شــود .سپس نسبت به کل میدان
انرژی درون بدن هشیارشــوید .درباره ان فکر
نکنید ،ان را احســاس کنید .با این کار اگاهی
را از ذهــن پس می گیرید ،پــس از ان که بدن
درونی را به روشنی به صورت یک میدان انرژی
دیدید اگر می توانید تجسم را رها کنید و فقط بر
احساس متمرکزگردید .اگر می توانید هر تصویر
ذهنــی را که از بدن دارید نیز کنار بگذارید ،در
این حالت تنها چیزی که باقی می ماند احساس
حضور فراگیر یا « بودن » است .احساس می کنید
بدن درونی بی حد و مرز است .انگاه توجه خود
را عمیق تر بران احساس متمرکز کنید و با ان
یکی شوید.
به میدان انرژی ملحق شوید تا دوگانگی شاهد
و مشــهود یعنی شما و بدن از بین برود .اکنون
تمایز بین درون و بیــرون نیز از بین می رود و
در نتیجه دیگر بــدن درونی باقی نمی ماند .در
حقیقت شما با فرو رفتن عمیق به درون بدن به
ورای بدن رفته اید.
تا هنگامی که احســاس راحتــی می کنید،
درقلمروی وجود ناب بمانید .سپس دوباره نسبت
به جسم ،تنفس و حواس مادی خود اگاه شوید
و چشــمان تان را باز کنید .چند دقیقه به شیوه
مراقبه ،یعنی بدون نام گذاری ذهنی به پیرامون
خــود بنگرید و در این حال به حس کردن بدن
درونی خــود ادامه دهید .اکنــون اجازه دهید
تمرین معنوی شــما این باشد :همچنان که به
امور زندگی می پردازید ،صد در صد توجه خود
را بــه جهان بیرون و ذهن خود معطوف نکنید.
مقــداری از توجــه را در درون نگه دارید .حتی
هنگامی که به کارهای روزمره مشغول هستید
و به ویژه مواقعی که درارتباط با افراد و طبیعت
قراردارید ،بدن درونی را احساس کنید ،سکون
عمیق درون را حس کنید .این در را همواره باز
نگه دارید ،کام ً
ال ممکن اســت در طی زندگی
نسبت به کانون نهائی اگاه باشید .شما ان را به
صورت یک ارامش عمیق در حاشیه حس می
کنید ،سکونی که هیچگاه و در پی هیچ رویدادی
ترکتان نمی کند .شــما پلی بیــن پیدا و ناپیدا
می شوید ،بین جهان و خدا .این حالت وصل با
منشا است و ما ان را روشن بینی می نامیم.
هر گاه به یک پاسخ ،راه حل یا اندیشه بدیع
نیاز دارید ،لحظه ای از فکر کردن دست بکشید
و توجه خــود را بر میدان انــرژی درونی خود
متمرکز کنید ،نســبت به سکون ،هشیارشوید.
انگاه هنگامی که فکر کردن را از سر می گیرید ،
تازه و خالق خواهید بود .خود را عادت دهید تا
درکارهای فکری ،هر چند دقیقه یک باراز تفکر
دست بکشید و به حالت گوش دادن به درون یا
سکون درونی بروید .به عبارت دیگر فقط با سر
خود فکر نکنید بلکه با تمامی بدن فکر کنید.
نکات مهم برای مربیان جوان یوگا
مترجم :نکیسا گودرزی
@nakisa.yoga
نکات ضروری و الزم برای تمام مربیان
یوگا کــه به تازگــی دوره ی مربیگری را
تمام کرده اند
چه پیشــنهادی برای مربیانی که به تازگی از
دوره ی مربیگری فارغ التحصیل شده اند دارید؟
اولین توصیه من به همه ی مدرسین جدید و
کم تجربه ی یوگا این است که در اولین فرصتی
که برایشان پیش امد شــروع به تدریس کنند
و منتظر فرصت ها و موقعیت های عالی شــغلی
نباشند .هرچقدر بیشتر منتظر بمانند اعتماد به
نفس شــان پایین خواهد امد .همچنین به انها
توصیه می کنم که تعــدادی کالس رایگان دایر
کننــد این کالس ها باعث می شــوند انها دیگر
نگرانی و یا استرسی بابت اشتباه کردن و به اندازه
کافی حرفه ای نبودن را نداشته باشند.
با شــاگردان یوگای خود با صداقت و راستی
رفتار کنید .اجازه دهید که انها بدانند که شــما
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 19
به تازگی مربی یوگا شده اید .با انها راجع به
اشــتیاق و عالقه یتان نسبت به یوگا صحبت
کنیــد و از انهــا بخواهید کــه بازخوردها و
نظراتشــان را که می تواند برای کالس یوگا
مفید و سودمند باشد به شما انتقال دهند.
راز موفقیت شما به عنوان یک مربی
یوگا چیست؟
توجه شخصی .من فکر می کنم توانایی ام،
مراقبت و توجه کردن به تمام شــاگردان به
صورت فرد فرد و مجزا از هم ،می تواند یکی از
اصلی ترین دالیل موفقیت من به عنوان مدرس
یوگا باشد .به عنوان یک مربی یوگا بسیار مهم
است که این خصوصیت بدنه ی اصلی و جزئی
جدا نشدنی از سفر تدریس مربیان یوگا باشد.
زمانی که شــما احساس مسئولیت نسبت به
یادگیری و ســطح نیاز روحی و جسمی هر
شخص داشته باشد ،دوستی و پیوندی عمیق
بین شما به وجود خواهد امد.
مربــی حرفه ای یوگا بودن کافی نیســت،
مربیان یــوگای زیادی وجــود دارند که در
سطح پیشــرفته و حرفه ای کار می کنند اما
در کالس هایشان به شــاگردان توجه کافی
و فردی ندارند و به نیاز شــخصی افراد اگاه
نیستند که هر فرد نســبت به نیاز و شرایط
بدنی خود چه چالش هــا و اهدافی می تواند
داشته باشــد .زمانی که شما شاگردهایتان را
بشناســید می توانید نسبت به شرایط فردی
به گونه ای با انها تمرین کنید که به رشــد،
پیشرفت و رسیدن به هدف ایده ال انها کمک
کنید .نحوه ی شــکل گیری روابط دوستانه
معلم با شــاگردان می توانــد برخورد و رفتار
شاگردان با معلم را تعیین کند.
نکات مهم برای ثبات در اموزش یوگا
به عنوان یک شغل
یوگا می تواند یک ســرگرمی یا حرفه ای
جدی و به عنوان یک شغل پایدار باشد .اولین
قدم ،شــما نیاز به تصمیم گیــری دارید .ایا
تصمیم دارید یــوگا را به صورت پاره وقت یا
تمام وقت امــوزش دهید؟ اگر قصد دارید به
صورت تمام وقت کارکنید باید بدانید که به
چه مقدار نیاز به کسب درامد از کالسهایتان
دارید .فراموش نکنید اموزش یوگا یک بیزنس
و حرفه برای شما محسوب می شود و شما نیاز
دارید که هدف و سقف کالسی برای خودتان
مشــخص کنید که شــامل تعداد کالس ها،
هزینــه ی کالس را در شــروع تــرم
دریافت کنید
از دانش اموزانتان بخواهید هزینه را در شروع
ترم پرداخت کنند نه بــا اتمام کالس .فراموش
نکنید شــاگردانی که هزینه را در ابتدای کالس
پرداخت نمی کنند افردای هستند که به صورت
جدی در کالس شــرکت نمی کنند .شــما باید
شاگردانی قانون مند و مصمم را در کالس خود
داشته باشید و این کار باعث می شود افردا مصمم
از بقیه جدا شوند.
تعداد افردای که ثبــت نام می کنند و هزینه ی
کالس ها می شود.
حساب کرده و سپس همه چیز را برنامه ریزی
کنید .اینکه چه مبلغــی را برای هرکالس و هر
تــرم باید دریافت کنید و یا چه تعداد کالس در
طول روز باید برگزار نمایید تا بتوانید مخارجتان
را مدیریت کنید.
شاید در ابتدا کمی سخت به نظر برسد .نحوه ی
برگزاری کالس ها و این که از کجا و چطور شروع
کنید .همه اینها چالش هایی است که شما باید با
ان مواجه شوید ،از این رو من پیشنهاد می کنم
مربیان تازه کار چطور می توانند اضطراب
به دنبال یک مدرس حرفه ای باشید که به شما
نکات مهم را اموزش دهد و شما را از اشتباهات خود را کنترل کنند؟
به یاد بیاورید زمانی که برای اولین بار شروع
سنگین در حرفه و کار حفظ کند.
به رانندگــی کردید و مضطرب بودید .ایا بعد از
اشتباهات رایج زمانی که کالس هایتان را گذشت سالها رانندگی هنوز مضطرب و اشفته
می شــوید؟ اضطراب و استرس میتواند نشانه ی
شروع می کنید
*بیشتر مربیان یوگا یا کســانی که استودیو خوبی باشد.
به یاد دارم در طول اولین جلســه ی تدریسم
دارند باید ســود و زیان و درامــد و هزینه ها را
برای توسعه دادن و پیشرفت کار و حرفه ی خود استرس زیادی داشتم که شیرین ترین تجربه ی
بدانند .من به شما پیشنهاد می کنم که میانگین من تا به االن است .تمرینات منظم و قانون مند
هزینه را در محدوده مکانی خود بررســی کنید .باعث می شود که مبارزه ای بسیار راحت تر از قبل
فراموش نکنید مردم به این فکر می کنند که اگر با اضطراب خود داشــته باشیم اما درمان قطعی
قیمت کالس بیش از اندازه پایین باشد ان کالس نیست .البته قطعا می تواند تعداد اشتباهات ما را
کاهش دهد و فقط با تکرار و اســتمرار می توان
کیفیت خوبی ندارد!
*سعی کنید برای اســتودیوی خود مکانی را خطا و اســترس را به حداقل رســاند .هر چقدر
پیدا کنید که هزینه ی اجاره ان بیشــتر از ٪۲۰بیشتر تدریس کنید سریعتر از استرس و نگرانی
درامد ورودی و ماهیانه ی شما نباشد .من اغلب در حین کالس ها رها می شوید.
مدرســین جوان یوگا را می بینــم که هزینه ی
بســیار باالیی برای دکوراسیون جذاب پرداخت
مربیان یوگا چگونه می توانند در بیزنس
کرده اند .فرامــوش نکنید مردم در درجه اول به خود موفق شوند؟
خاطر کیفیت تدریس به کالس شما می ایند و
اگر شــما مدرس خوبی باشــید اما کسی در
بعد استراحت و ریلکس کردن.
کالس شــما ثبت نام نکند،کمکی به موقعیت
*همیشه اطالعات شاگردان را مطابق بر مسائل شغلی شما نخواهد کرد .اگر فکر می کنید یوگا
مختلف دسته بندی ،نگه داری و بایگانی کنید .یک تمرین معنوی اســت بهتر اســت جنبه ی
شــما باید بدانید که دانش اموزان چه زمانی به حرفه ای و شغلی تان را هم مد نظر داشته باشید.
کالس شما امده اند و چگونه با کالس شما اشنا به عنوان یک مدرس یوگا شــما نیــاز دارید تا
شده اند ،همچنین زمان پرداخت شهریه ی مجدد خودتان،کالس و توانایی هایتان را به درستی به
دوره ی بعد و میانگین و شرایط هر کالس از نظر دیگران ارائه دهید و بشناسانید.
مقدماتی و پیشرفته بودن انها باید سنجیده شود.
در پایین نکاتی را میگویم که به شــما کمک
یک بخــش مجزا با قســمتهای مختلف که خواهد کرد:
همــه ی این اطالعات را در بر بگیرد ،در بایگانی
* به بُرد دو طرفه فکــر کنید ،ایده ی جالبی
استودیو بوجود اورید تا با نگاه کردن به ان ،تمام نیست اگر سود فقط از ان شما باشد.
اطالعات یک دانش اموز را در دســترس داشته
* ان چیزی را انجام دهید که می گویید و ان
باشــید و به شــما کمک کند تا راحت تر دانش چیزی را بگویید که انجام می دهید.
اموزانتان را نســبت به شرایط شان در کالس ها
منبع:
دسته بندی کنید.
OmYogaMagazine 2021
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
19 صفحه 20
انعطاف پذیری با یوگا
مترجم :لعیا نبی فر
چــه چیزی باعث خشــکی در بدن
می شود؟
سوامی ساتیاناندا :خشکی ذهن می تواند
خشــکی بدن ایجــاد کند اما شــاید عوامل
دیگری مسبب ان باشد .یکی از انها کلسیم
اضافی در استخوان هاســت .کلسیم از اجزای
ســازنده ضروری در بدن اســت اما کلسیم
بیش از حد نیز مضر اســت .کم شــدن مواد
اهکی استخوان نیز بیماری خطرناکی است.
وقتی بدن و اســتخوان های کســی کلسیم
اضافی دارد استخوان ها و بافت هایش خشک
می شــوند و انعطاف پذیری طبیعی شان را از
دست می دهند .بعدها به خاطر کلسیم اضافی
شکل گیری غیرطبیعی استخوان ایجاد می شود
و وقتی شکل گیری غیرطبیعی استخوان در
مفصل باشد ارتروز به وجود می اید.
علت دیگر خشــکی در بــدن وقتی پیش
می اید که مواد خارجی در فضاهای مفصلی
رســوب کنند .این مواد ممکن است سمومی
از عفونت های باکتریایی یــا ته مانده دارویی
باشد که برای بیماری دیگری مصرف شده و
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کامل از جریان خون دفع نشده است .بسیاری از
مواد نگهدارنده و مواد شیمیایی که در غذاهای
فراوری شده امروزی استفاده می شوند نیز به این
شکل خشکی یا ارتروز ایجاد می کنند .همچنین
برنامه غذایی پر از پروتئین به شــکل گوشت و
تخم مرغ از توان بــدن برای دفع فراورده های
تجزیه شــده پروتئین مانند اسید اوریک خارج
است .این مواد در فضاهای مفصلی جمع و باعث
درد می شوند.
بــرای حفظ بدنــی منعطف این ســموم و
فراورده های مربوط به ســوخت و ساز باید فورا ً
از بدن دفع شوند و این کار به هضم خوب نیاز
دارد .بسیاری از کسانی که از خشکی شکایت
دارند دچار یبوســت بلنــد مدت اند .درنتیجه
این ضایعات مربوط به ســوخت و ساز ،خوب
دفع نمی شــوند و در خون ،بافت ها و مفاصل
جمع می گردنــد .همین که یبوســت با الگو
شانکاپراکشاالنا ۱رفع شود و گردش ُکند مایعات
بدن با اساناهایی مانند پاوان موکتاسانا دوباره به
تعادل برسد در بیشتر موارد نشانه های ارتروز از
میان می رود.
چطور ســتون مهره ها و مفاصــل را می توان
انعطاف پذیر کرد؟ پاوان موکتاسانا ،مارجاری اسانا
(کش وقوس گربه) و بوجانگاسانا (حالت مار کبرا)
انجام دهید و با کم کردن مصرف کلسیم برنامه
غذایی را پاکیزه کنید .هروقت روی ستون مهره ها
تمرین انجام می شود مراقب باشید و ان را مالیم
ورزش دهید .وقتی اسانا انجام می شود حالت های
خم به جلو و خم به عقب بایــد با یکدیگر متعادل
شوند .بوجانگاسانا ،شاالباسانا ،پاسچیموتاناسانا،
اردا ماتسیِندراســانا و بسیاری از اساناهای دیگر
انجام دهید.
واقعاً مهم نیست که بدن خشک باشد اما لطفاً
ذهن خشک نداشته باشــید که این محدودیت
بزرگتری در زندگی است.
چگونه تمرین مرتب اســانا عضالت و
مفاصل را سالم نگه می دارد؟
سوامی شــیواناندا :مفاصل ثابت و بزرگ
شــده ای که درنتیجه حرکت ازادانه کمی دارند
ناراحتی بســیاری ایجاد می کننــد .اگر مفاصل
به راحتی حرکت کنند رباط ها و بافت های اطراف صفحه 21
در وضعیت سالمی هســتند .انجام اساناها همه
مفاصل را شامل مفاصل ســتون مهره ها ازادانه
حرکت می دهد .حرکت ازادانه از خشــک شدن
و انقباض ســتون مهره ها جلوگیــری می کند و
مانع از سخت شــدن و فساد استخوان های تیره
پشت می شود .عضالت ناحیه گردن ،پشت و کمر
نیز کش می ایند و شــل می شوند و اینگونه بدن
تندرست می ماند.
اگــر عضالت خــوب ورزش نکننــد منقبض
می شــوند ،درنتیجه جلوی گردش خون و توان
عصبی گرفته می شــود و منجر به اختالالتی در
کارکرد اندام ها و سفتی عمومی اعصاب می شود
و عضالت تحلیل می روند .انجام اســانا عضالت،
اندام ها و اعصاب را ســالم نگه مــی دارد .کارکرد
درست اندام ها نیز به اعصاب خوب و سالم بستگی
دارد.
بنابراین یوگا نظام کامل پرورش جسمی است.
سلطان تمام نظام های ورزشی است .با انجام این
تمرین های یوگایی بدن قوی و ســالم می شود.
هیچ نیازی به نظریه پردازی نیست :انچه الزم دارد
تمرین مرتب ،منظم و مستمر است .ذره ای تمرین
بهتر از یک کوه نظریه است .بسیاری از مردم این
تمرین ها را هر ازگاهــی انجام می دهند و بعد از
چند ماه تمرین را کنار می گذارند به همین دلیل
تمام فایده های این نظام حاصل نمی شود .نظم در
تمرین ضرورت دارد.
اثرات اسانا های خم به جلو بر پاها چیست؟
ســوامی ســاتیاناندا :پاها در حالت های
خم به جلو خیلی خــوب کش می ایند به ویژه اگر
اســاناها درست انجام شــوند و پاها کام ً
ال صاف
باشند .عضالت همســترینگ در پشت پا اغلب
با اســتفاده نامناســب دائماً منقبض می شوند.
حالت های خم به جلو این عضالت را می کشــند و
ســفت می کنند و بعد از تمام شدن اسانا امکان
به ارامی شل شدن را به انها می دهند .مفصل ران
نیز به نحو چشمگیری نرم می شود.
کدام اسانای خم به عقب به افراد مبتدی
کمک می کند که انعطاف پذیرتر شوند؟
سوامی ساتیاناندا :سارال بوجانگاسانا یا حالت
مار کبرای ســاده (ابولهول) به ویژه برای خشکی
پشــت تن خوب است .نوعی از اردا شاالباسانا یا
حالت نیمه ملخ برای افراد مبتدی با پشت ضعیف
و خشک مفید است چون کمک می کند عضالت
پشت سفت شود و عصب ها به خصوص عصب های
پایین تیره پشــت را تحریک می کند و هم زمان
کشــش مورب قوی ای به بدن می دهد .ســارال
دانوراسانا یا حالت کمان ساده را نیز افراد مبتدی
می توانند برای افزایش انعطاف پذیری پشت انجام
دهند.
سارال بوجانگاسانا
اردا شاالباسانا
سارال دانوراسانا
چرا کشــش ســتون مهره هــا برای
انعطاف پذیری مهم است؟
ســوامی نیرانجاناناندا :یکی از حرکت های
بدن کشش یا کش امدن است .کشش را به ندرت
کسی در کارهای روزانه انجام می دهد .شاید اگر
الزم باشد دستش به چیزی باالی کمد برسد یک
لحظه دراز می شــود تا ان را پایین بیاورد اما این
بیشترین کششی است که در زندگی روزمره انجام
می دهد .حرکت کششی حساب شده به رها کردن
فشارهای عصبی کمک می کند و موجب جریان
فراوان خــون در مفاصل و عضالت مختلف بدن
می شود.
در تمرین تاداســانا همه مفاصل و عضالت به
ســمت باال کش می ایند و فشاری که میان انها
جمع شده است ازاد می شود .تاداسانا به کل بدن
کشش می دهد و به رها شدن درد ،فشار عصبی
و خشکی از مفاصل کمک می کند درنتیجه بدن
دوباره پر از نیروی حیات می شــود .وقتی کسی
کم انرژی اســت یا بنیــه ندارد با انجــام ده دور
تاداسانا ،به جای اینکه خسته شود پویا می شود.
تاداسانا
فواید اساناهایی که ستون مهره ها را
می پیچانندچیست؟
سوامی شــیواناندا :فوایدی که از اردا
یاِندراســانا یا وضعیت نیم پیچ ستون
ماتس
یاِندراسانا
مهره ها به دست می اید از پورنا ماتس
یا وضعیت کامل ان خیلی بیشتر است .مایع
سینوویال در مفاصل بیشتر می شود و مفاصل
بسیار فعال می شــوند .تمام چسبندگی های
مفاصل که روماتیســم ایجاد کرده بودند از
میان می رود.
یاِندراســانا سالمتی خوبی عطا
پورنا ماتس
می کند .پرانا شــاکتی ،توان و نیروی حیات
را افزایش می دهــد و درنتیجه بیماری های
بیشماری را از بین می برد .فشار پاشنه روی
ناف خون را به ســمت پشت می راند و تمام
عصب های پشت به خصوص نادی های پشت
تغذیه می شــوند .این وضعیت کندالینی را
برمی انگیزد و موجب ارامش ذهن می گردد.
یاِندرا که اولین
هزاران درود بر یوگی ماتس
بار این اسانا را به شاگردان هاتا یوگا ارائه کرد.
یا ِندراسانا
اردا ماتس
منبع:
Hatha Yoga Book, 2013
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
21 صفحه 22
د
وم و
اخر
یوگا و ام .اس
اذین ملکی
_@azinmaleki
در شــماره پیــش گفتیم که یوگا چه تاثیــری بر بیماری
ام .اس دارد و چگونــه می تــوان با تمرینــات مراقبه ای و
اســاناهای یوگا از پیشــرفت این بیماری جلوگیری نمود.
در این قســمت با انواع بیماری ام .اس و عالئم جســمانی
انها ،و همچنین روش های درمانی یوگا مانند ســیکل سالم
برخورشید با صندلی ،پرانایاماها ،مودرا ها و تغذیه ی مناسب
برای پیشگیری و درمان ام.اس اشنا خواهیم شد.
دو نوع اصلی بیماری ام .اس
نوع اول "عود کننده و فروکش کننده" می باشــد که عالئم تشدید می شوند
و سپس کاهش می یابند یا حتی برای ماه ها یا سال ها ناپدید می شوند .اینها
حمالت حاد هســتند که به انها عود نیز می گویند و در طی ان یا نشانه های
جدید ظاهر می شوند و یا نشانه های موجود شدیدتر می شوند .این تشدیدها
معموالً با بهبودی همراه اســت که ممکن است بیمار را به سطح قبل از عود
بازگرداند یا مقداری ضعف در او باقی بماند.
نوع دوم "ام .اس پیشــرونده" است .برخی از افراد حمالت شدید کمی دارند
یا اص ً
ال دچار حمالت شــدید نمی شــوند ،اما درعوض به مرور زمان عالئم و
ناتوانی بدتر می شود .این الگوی ثابت می تواند به دنبال دوره های قبلی ام .اس
عودکننده فروکش کننده باشــد ،که در این صورت به ان ام .اس پیشرونده ی
ثانویه می گویند .این الگو ممکن است از همان ابتدا وجود داشته باشد که در
این صورت به ان ام .اس پیشرونده ی اولیه می گویند .ام .اس ممکن است در هر
زمانی ،بدون توجه به الگوی خود تثبیت شود.
عالئم اشکار جسمی
عالئم بستگی به این دارد که کدام ناحیه از سیستم عصبی مرکزی مورد حمله
قرارگرفته است که عالئم ،شــدت و مدت زمان ان در افراد متفاوت هستند.
بیشــتر اوقات فرد مبتال به ام .اس بیــش از یک عالمت را تجربه می کند ،اما
همه ی افراد تمام عالئم را تجربه نمی کنند.
عالئم شــامل ضعف ،گزگز ،بی حســی یا اختالل در حس ها ،هماهنگی کم،
خستگی و مشکالت تعادل ،اختالالت بینایی ،حرکت سریع غیرارادی چشم،
لرزش ،تشنج یا سفتی عضالت ،تکلم نامفهوم ،مشکالت روده یا مثانه ،راه رفتن
ناپایدار ،مشکالت جنسی و حساسیت به گرما .در موارد شدید ،ام .اس می تواند
باعث فلج جزئی یا کامل شود.
سالم بر خورشید با صندلی
این ســیکل برگرفته شده از فرم کالسیک سالم برخورشید است که تاثیر به
ســزایی بر بسیاری از نواحی بدن دارد و فرصتی برای ایجاد هماهنگی تنفس
با حرکات سنجیده شده اندام ها و باالتنه فراهم می کند .این سری از اساناها
بیشــتر به عنوان گرم کننده استفاده می شــوند .با توجه به وخامت بیماری
می توانید این سیکل را یا با صندلی و یا بدون صندلی انجام دهید.
احتیاط
در برابر وسوسه ی فشاردادن زبان به سقف دهان یا کام پایین مقاومت کنید تا
نفس را یکنواخت و بدون تالش نگه دارید .ســعی کنید بدون تردید به ارامی
از یک وضعیت به وضعیت دیگر حرکت کنید ،به یاد داشته باشید که تمرین
منظم کلید موفقیت است.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نحوه ی انجام تمرین
دســت ها را به حالت ناماسکار(سالم) جلوی بدن نگه دارید .ارنج ها با زمین
موازی باشــند .انگشــتان خود را به هم فشــار داده و کمی از قفســه سینه
فاصله بگیرند.
کف پا روی زمین و زانوها را در راستای مفاصل لگن نگه دارید.
دست ها را در راستای شانه ها به سمت باال بکشید( توجه داشته باشید شانه ها
داخل گوش نباشند).
همراه با دم ،دســت ها را روی دیوار قراردهید ،بازوها را به سمت باال بکشید،
باسن خود را به سمت عقب نگه داشته ،سر را موازی با عضله دوسر نگه دارید.
ســه دم و بازدم در حرکت بمانید .همراه با دم دست ها را در راستای شانه ها
روی دیوار مقابل قراردهید(مانند شکل.)3
همزمان پای راســت را بیرون از پایه های صندلی به عقب ببرید .زانو را روی
زمیــن بگذارید .اگر زانو به زمین نرســید یک پتو یا بالشــت زیر زانوی خود
قراردهید در صورت امکان ،زانو را در راســتای مفصل ران به عقب بکشــید
(شکل .)4
در حالی که پای راســت را به جلو می برید ،هر دو دست را زیر زانو بگیرید و
با بازدم پا را به ســمت قفسه سینه خود بکشید .هنگام بازدم ،همان گونه که صفحه 23
پیشــانی خود را به دیوار تکیه داده اید دســتان خود را باالی زانوها قرارداده
و ارنج ها را به ســمت جلو فشــار دهید .اجازه دهید تمــام ناحیه کمربند
شــانه ای 1shoulder girdleبه سمت پایین کشیده شود3 .دم و بازدم در حرکت
بمانید(مانندشکل.)5
با دم ،بازوهای خود را باال بیاورید و دستان خود را به باالی زانو فشار دهید تا
بدن به حالت عمودی قرار گیرد.
دو طرف صندلی را بگیرید و باســن را به عقب هل دهید .دست های خود را
محکم فشار دهید تا باسن حداقل 3اینچ (7.62سانتی متر) از صندلی بلند
شود 3 .دم و بازدم در حرکت بمانید .سپس هنگام بازدم ،بنشینید ،بازوها را
به جلو بچرخانید و دوباره دست ها را محکم روی دیوار در راستای شانه ها قرار
دهید .پای راســت را به عقب برگردانید و زانو را در راستای مفصل ران روی
زمین قرار دهید .اگر نیاز بود بالشت یا ملحفه ی تا شده زیر زانو بگذارید.
همرا با دم ،پای پشــت را جلو اورده و در کنار پای دیگر قراردهید پا را با هر
دو دست به سمت جلو کشیده و با بازدم زانو را به سمت قفسه سینه بکشید.
بازوها را دوباره به سمت سقف و به موازات گوش ها باال بیاورید .بازوها را پایین
اورده و دست ها را به حالت ناماسکار جلوی بدن قراردهید.
ارام بنشینید .برای 30ثانیه دم و بازدم کنید .شاهد تنفس و تعادل در بدن
خود باشــید .هر گونه تغییر در ســتون فقرات ،وضعیت قفسه سینه و نرمی
کمربند شانه را مشــاهده کنید و اجازه دهید چشم ها به جلو خیره شوند .این
سیکل را می توان چندین بار به طور متناوب از راست به چپ تکرار کرد.
فواید
این سیکل بسته به هدف شما از تمرین می تواند برای توان بخشیدن و همچنین
ارام کردن سیستم عصبی استفاده شود و باعث افزایش انعطاف پذیری دامنه ی
حرکت و گردش خون در اندام ها به ویژه پاها می شــود .هنگامی که برای مدت
طوالنی با حرکت کم یا بدون حرکت می نشینید ،خون تمایل دارد در اندام های
تحتانی جمع شده و مایه ی ورم و سایر مشکالت شود.
پرانایاما ( انرژی حیات)
کلمه پرانایاما به دو ریشــه تقسیم می شود :پرانا به معنی زندگی یا انرژی نفس
کشیدن و یاما به معنی محدود کردن یا کنترل کردن .پس پرانایاما یعنی کنترل
تنفس .اگرچه پرانا چیزی فراتر از نفس کشــیدن است ،این انرژی است که در
بدن ما جریان دارد و به سلول انسانی اجازه می دهد تا به جنین تبدیل گردد و
یا همچنین حرکت شهاب در کهکشان را کنترل کند .این چیزی است که دست
اویز ضربان قلب ،گل دادن یک گیاه و خنده یک کودک می شود .ما همچنین از
پرانایاما برای از بین بردن انسدادهای بدن ،مانند تنش عضالنی ایجاد شده توسط
ضعف یا حتی سرکوب عواطف و همچنین رفع انسدادهای ذهن و اگاهی مانند
ترس ها و احساسات منفی مانند خشم ،غم و اندوه استفاده می کنیم.
اگاهی از نفس
نخســتین گام درکنترل تنفس ،هوشیاری از ان و حساس شدن به حرکات ان
است .ریتم های تنفس و هوشیاری ما از انها ،وضعیت جسمی ،عاطفی و روحی
فرد را اشکار می کنند.
تمرینات پرانایاما برای غلبه بر بیماری ام.اس
تنفس شکمی
نوعی تنفس است که واکنش طبیعی بدن را فعال می سازد .شکم در هنگام دم
منبسط گشته و در بازدم به ارامی منقبض می شود .این تنفس واتا ،که وایویی
در ناحیه لگن است را متعادل می کند.
باستریکا
بازدم را با صدای چ چ چ با فشــار از دهان به بیرون می دهیم .برای جلوگیری
از ســرگیجه ،بین هر یک دور ،یک دم و بــازدم کامل انجام دهید .این تمرین
دیافراگم ،شکم و عضالت بین دنده ای را درگیر کرده و به پاکسازی ریه ها کمک
می کند و در عین حال تنش های اضافی را از بین می برد.
ویولوما 1
ما تصورمی کنیم که نفس ما نیم تنه را هم از جلو و هم از عقب در سه قسمت:
از استخوان شرمگاهی تا ناف از ناف تا نوک غدد شیری و نوک سینه تا استخوان
ترقــوه پرمی کند و این تاثیری عمیق بر دم شــما دارد .پرتوجویان ،پرانا را در
بسیاری از نواحی بدن احساس می کنند.
تنفس اوجایی ( سو هام )
توجه به صدای «هام» (به معنای «من هســتم») در دم و «ســو» (به معنای ان
هست) در بازدم است .صدای دم و بازدم یک مانترای طبیعی "من هستم" را
ایجاد می کند و یاداور این است که هویت ما بی نهایت است .دم و بازدم اوجایی
با انقباض(فشردن) چاکرای گلو ایجاد شده که هم به کانون مندی یک سویه و
هم به ارامش و اسایش سیستم عصبی می انجامد.
نادی شودانا یا استفاده از دست ها درنادی شودانا
این تنفس به پرتوجویان کمک می کند تا نفوذ پذیر تر شده و از انرژی موجود
در بدن اگاه تر گردند و البته در سیستم یوگا روی کانال های انرژی ظریف ایدا،
پینگاال و سوشومنا نادی 2کار می کند.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
23 صفحه 24
تنفس سیتالی(شیتالی)
در حالت نشســته دهان را بازکرده و لب ها را به شــکل Oدر اورید .زبان را
بیرون اورده و شــبیه نی کنید .در هنگام دم نفــس را از داخل نی به داخل
بکشید .نفس هنگام عبور از این نی مرطوب می گردد .دهان بسته شده و بازدم
از راه بینی انجام می شود .سیتالی را می توان به مدت 5الی 10دقیقه انجام
داد .این پرانایاما بدن را خنک می کند.
مودراها
مودرا روشی دقیق برای در اختیار گرفتن دست ها ،انگشتان ،زبان ،چشم ها و
یا کل بدن اســت .منشا دقیق مودراها ناشناخته اند ،اگرچه اولین بار در هاتا
یوگا پرادیپیکا به ان اشاره شده است.
مودراها ما را به هدف جســت وجوی یک مراقبه ی عمیق تر سوق می دهند .
انها بر روی نیروهای انرژی بدن تمرکز می کنند و نفس و ذهن را به روشــی
موشــکافانه به بخش های خاصی می برند و بر روی سیستم عصبی و فرایند
روانی -فیزیولوژیکی در بدن و ذهن تاثیر می گذارند.
پرانا نادی مودراها ( چین ،چین مایا ،ادی مودرا)
مودراهای فعال ،انرژی و نفس را به ریه ها و تنه هدایت می کنند و صدای – A
U – Mرا در وضعیت های مختلف ایجاد می کنند.
3
چین مودرا
• انرژی /پرانا به قسمت پایین شکم و پشت لوب های تحتانی ریه ها.
• اتصال انگشت شست و ســبابه برای تشکیل دایره .انگشتان دیگر کشیده
شده ،کف دست به پایین ،در کشاله ران قراردهید .ااااااAaaaaaa-
پرانا مودرا
انگشت حلقه و انگشت کوچک انگشت شست را لمس می کنند( مانند شکل).
• انرژی در سراســر بدن جریان می یابد و باتری های ســلولی بدن را «شارژ»
میکند.
• فعال کردن چاکرای ریشه
• تحریک انرژی در کف لگن
• بهبود سالمت کلی و افزایش نشاط
• کاهش خستگی ،ضعف
• از دست دادن انرژی و عصبی بودن
• بهبود بینایی (بیماری های چشمی).
در سطح ذهنی و عاطفی باعث افزایش:
• قدرت ماندگاری و قاطعیت
• اعتماد به نفس
• شجاعت برای شروع چیزهای جدید
• قدرت برای دیدن همه چیز
• چشمان شفاف و ذهن روشن.
۶
چین مایا
• بین 2سینه و پشت
۷
• نوک انگشتان شست و سبابه چسبیده بهم ،سه انگشت دیگر را کشیده و واجرولی مودرا
نوک انگشتان به ارامی به کف دست فشار بیاورید و کف دست ها همچنان رو واجرا نادی را تقویت می کند که اندام های جنسی را با انرژی تامین می کند و
به پایین روی ران ها باشد .اوووووUUUU -
ان را کنترل و تغییر می دهد.
• در هر حالت نشسته ای که راحت هستید قرار بگیرید ،ستون فقرات ایستاده،
دست روی زانو ،چشمان بسته ،بدن ارام است.
• اندام های جنسی را به داخل بکشید (انگار جریان ادرار را متوقف می کنید).
• خیره شده به چاکرای سوادهیستانا(چاکرای دوم)
۸
ویپاریتاکرانی
• اتش گوارش را افزایش می دهد.
• جریان و هضم روده را تقویت می کند.
• چاکراهای مانیپورا (شبکه خورشیدی) و ویشودهی (گلو) را تحریک می کند.
۹
۵
ناماسکار( انجالی مودرا)
ادی مودرا
• باالی سینه و پشت ،لوب های فوقانی ریه ها مممممم _ Mmmmm
• چاکرای قلب را باز می کند ،مرکز تنفسی را ارام می سازد .متانت و ارامش،
• انگشت شست داخل کف دست و چهار انگشت روی ان( مانند مشت نوزاد) تعادل ،هماهنگی ،سکوت ،ارامش را ترویج می کند.
• کف دست ها روی هم قرارگرفته و انرژی بین دست ها جریان میابد.
4
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 25
جانانا مودار
• بر سطح جسمی ،ذهنی ،عاطفی و روحی تاثیر می گذارد.
• رســاندن خون به مغز ،حفظ حافظه ،رفع بی خوابی ،افسردگی ،فشار خون
باال ،برای تمرکز ،مدیتیشن ،تقویت سیستم عصبی.
• جانانا مودرا نماد ماهیت پیوســته اگاهی انسان است .سه انگشت کشیده
نماد ســه گونا (تاماس ،راجاس و ساتوا) هســتند که عالم خرد را در حرکت
نگه می دارند.
• انگشت شست و سبابه دایره ای را ایجاد می کنند که هدف یوگا را به تصویر
می کشد که خود فردی ،با خود جهانی متحد شده است.
۱۰
یونی مودرا
• کف دســت ها را روی هم قراردهید .بند اول هر دو انگشــت شست را بهم
متصل کنید و ســپس انگشتان اشــاره را روی هم قراردهید مانند شکل زیر.
سپس بقیه انگشتان را به داخل بکشید .به این ترتیب یک مثلث رو به پایین
ایجاد می شود .این مثلث روی بدن قرار می گیرد و انرژی ،نفس و نور به طور
اگاهانه توسط تمرین کننده به ان فضا کشیده می شود.
۱۱
رژیم غذایی مناسب
انتخاب رژیم غذایی سالم می تواند برای بهبود افراد مبتال به ام .اس بسیار مفید
باشد و برخی تغییرات در تغذیه ممکن است پیشرفت این بیماری را تغییردهد
یا از عالئم خاصی جلوگیری کند .به طور کلی ،یک رژیم غذایی سالم می تواند
ســامت کلی و کیفیت زندگی فرد را افزایش داده و در عین حال از عوارضی
مانند بیماری های قلبی-عروقی جلوگیری کند.
محققــان دریافته اند که تغذیه خوب می تواند به مدیریت عالئم ام .اس کمک
زیادی بکند .انها بر این باورند که الرژی هایی که باعث التهاب بافتی می شوند،
یکی از عوامل موثر در ابتال به بیماری ام .اس هســتند .دو الرژی غذایی رایج
گلوتن و لبنیات هستند.
رژیم غذایی ممکن است به روش های گوناگون به بیماری ام .اس کمک
کند از جمله:
• پیشگیری یا کنترل پیشرفت ان
• کمک به مدیریت عالئم و کاهش تشدید بیماری
فرد مبتال به ام .اس باید از مواد غذایی زیر دوری کند:
• نوشیدنی های شیرین شده با شکر ،مانند نوشــابه های گازدار و نوشابه های
انرژی زا
• مقادیر بیش از حد گوشت فراوری شده ،از جمله برگر و سوسیس
• نمک
• غذاهای سرخ شده ،مانند سیب زمینی سرخ کرده و چیپس
• غذاهای اماده فراوری شــده ،از جمله پیتزاهای یخ زده ،چربی های ترانس،
مانند روغن نباتی 12و روغن صاف قنادی. 13
توصیه های تغذیه ای برای ام .اس
• کاهش غذاهای الرژی زا و التهاب زا
• افزایش مواد غذایی حاوی ویتامین Bو D
• افزایش انتی اکسیدان ها
نتیجه گیری
بروز ام.اس و سیر بیماری به وضوح تحت تاثیر عوامل محیطی است .برخی از
این عوامل به خوبی توصیف شــده اند و برخی دیگر هنوز به طورکامل اشکار
نشــده اند .مدل های پیش بالینی ،تحقیقــات اپیدمیولوژیک ،۱۴تعداد کمی از
مطالعات اینده نگــر ،و ازمایش های بالینی محدود ،اهمیت رژیم غذایی را در
ام .اس نشان می دهند یوگای اصالحی ،حرکت عضالت و مفاصل ،و به طور کلی
یوگااســاناها تاثیرات به سزایی بربهبود ام .اس دارد .یوگا می تواند تنش را در
عضله ها کاهش دهد ،اجازه دهد بدن هم تراز شود ،تنش و سموم را ازاد کند،
دریافت اکسیژن را افزایش دهد و عملکرد سیستم اسکلتی ،عضالنی ،گردش
خون ،تنفسی ،گوارشی ،دفعی ،غدد درون ریز ،عصبی ،پرانیک و سیستم ذهنی
را بهبود بخشد.
با ارام کردن ذهن و بدن جسمانی ،ابزارهای دگرگونی و تغییر را یاد می گیریم
و قادریم لحظه ای از بخشــش و زیبایی را تجربه کنیم .ما هوشــیاریی ایجاد
می کنیم که به ما این امکان را می دهد به شاهد درونی خود ،انرژی ارگانیک
که روح است ،دسترسی پیدا کنیم و قادریم نه تنها حرکات خود ،بلکه جهان
اطراف خود را مشاهده کنیم .با اگاهی از خود ،می توانیم علل و اثار رفتار خود
را مشــاهده نماییم و از الگوهای عاطفی و ذهنی که ما را به رفتار هم مثبت
و هم منفی ،پیوند می دهند ،هوشــیار شویم .کار یوگا این است که تبعیض و
جدایی ،توهمات و ادراک نادرست را از بین ببرد و وضوح ذهن ،قدرت بدن و
ازادی را به روح بدهد با صرف نظر از اینکه ان جسم یا روح در چه وضعیتی
قرار گرفته است.
-1کمربند شانه ای شامل استخوان های :بازو ،کتف ،جناغ ،ترقوه می باشد.
-2نادی اصلی در مرکز نخاع که کندالینی شاکتی را هدایت می کند.
منابع:
10-Jnana mudras
11-Yoni Mudra
12-Margarine
13-Shortening
14-Epidemiologic
3-Chin mudra
4-Chin maya mudra
5-Adhi mudra
6-Prana Mudra
7-Vajroli Mudra
8-Viparita Karani
9-Namaskar/Anjali Mudra
Loren M. Fishman, M.D. Eric L. Small.2007, Yoga and Multiple Sclerosis.49.
McDougall, K, Nutrition for Multiple Sclerosis
Saraswati, Swami Satyananda. Asana, Pranayama, Mudra and Bandha
Stiles, M, Urquiza , T. 2005, Yoga and Multiple Sclerosis.
www.healthline.com
www.jai-joy.com/category/health-and-wellness
www.medicalnewstoday.com
www.yogahara.com
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
25 صفحه 26
سینمای عرفانی
(نقد فیلم سینمایی:هفت سامورائی)
Seven Samurai
نویسنده:پروانه قاسمیان دستجردی
درباره فیلم:
هفت سامورایی ،فیلمی حماسی به کارگردانی
اکیرا کوروســاوا و محصول سال ۱۹۵۴شرکت
ژاپنی توهو اســت .این فیلم که عموماً از ان به
عنوان یکی از بهترین فیلم های تاریخ سینما یاد
می شود ،طوالنی ترین فیلم کوروساوا است و در
رتبه ی بیستم بانک اطالعات اینترنتی فیلم ها و
در فهرست ده فیلم برتر مجله سایت اندساوند در
ســال های ۱۹۸۲و ۱۹۹۲و در فهرست ده فیلم
برتر کارگردانان همان مجله در سال ۲۰۰۲قرار
دارد .داســتان این فیلم مورد اقتباس سینمای
هالیوود در فیلم (هفت دالور) با بازی یول برینز
و اســتیو مک کوئین ،قرار گرفته است .نوشتن
فیلم نامه این فیلم شــش هفته طول کشید که
در ان فیلم نامه نویســان از مالقات و حتی تلفن
کردن منع شــده بودند .پیش تولید فیلم سه
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ماه طول کشــید و فیلم برداری ان که ۱۴۸روز
پیش بینی شده بود حدود یک سال طول کشید.
این فیلم نامزد اســکار طراحی لباس(سیاه
و ســفید) ،نامزد اســکار طراحی صحنه(سیاه
و ســفید) و برنده شــیر نقره ای و نامزد شــیر
طالیی جشنواره فیلم ونیز در سالهای 1954و
1956شد.
خالصه داستان :
داســتان از جایی شروع می شود که راهزنان
در صــدد حمله به دهکــده کوچکی در ژاپن و
حوالی قرن 17میالدی هستند ولی از انجایی
که محصول دهکده هنوز اماده درو نشده است،
تصمیم می گیرند که در زمان مناسب و پس از
دروی محصــول به دهکده حمله کنند .یکی از
روستائیان که حرفهای راهزنان را شنیده است به
اهالی دهکده خبر می دهد .کشاورزان که همگی
فقیر و درمانده هستند ،یارای مقابله با راهزنان را
ندارند ،افراد پیرتر در فکر پذیرا بودن راهزنان و
التماس و گدایی از انان برای دریافت مقداری از
محصول خود هستند ،در حالی که فرد جوانی به
جنگ و مقابله با راهزنان می اندیشد .در نهایت
همگی متفق القول می شــوند که از پدربزرگ
در ایــن خصوص کمک بخواهنــد .پدربزرگ
که در اســیابی قدیمی زندگی می کند ،به انان
پیشنهاد جنگ با راهزنان از طریق اجیر کردن
ســامورائی ها را می دهد .در ضمن این نکته را
خاطر نشان می کند که سامورائی های گرسنه به
خاطر سه وعده غذا ،برای انان خواهند جنگید.
چند نفر از روستائیان به شهر برای پیدا کردن
ســامورائی ها عازم می شــوند .پس از جستجو
به ســامورائی عاقل و مسنی بر خورد می کنند
که گرچه در ابتدا پیشــنهاد روستائیان را قبول
نمی کنــد ولی در اخر بــه خاطر اینکه تحمل
گریه و ناراحتی روستائیان را ندارد ،و همچنان
مشــتاق دالوری و پیروزی اســت ،برای کمک
به مردم دهکده با انان همراه می شــود .در این
حین سامورائی جوانی که شیفته رفتار سامورائی
مسن(کامبئی شیمادا) شده نیز داوطلب این امر
می شــود .به تدریج انان سامورائی های دیگر را صفحه 27
پیدا می کنند .بر طبق نظر شــیمادا با توجه به
وضعیت دهکده بهتر است هفت سامورائی اجیر
شوند ،ولی در اخر با شش سامورائی راهی دهکده
می شوند .در شب قبل از حرکت ،در زمانی که
در مهمانخانه هستند ،فردی به انان می گوید که
ســامورائی دیگری در ان محل حضور دارد که
مشتاق ملحق شدن به انان است .کیکوچیو که
ظاهرا ً ســامورائی است ولی نوع رفتار و منش او
به هیچوجه شبیه سامورائیان نیست ،مورد قبول
دیگر سامورائی ها واقع نمی شود .در طول مسیر
حرکت به ســوی دهکده ســامورائی ها متوجه
می شوند که کیکوچیو به دنبال انان است و در
نهایت خود را به عنوان هفتمین ســامورائی در
گروه تحمیل می کند.
اهالی دهکده دل خوشی از سامورائی ها ندارند
زیرا به چشــم خود دیده اند که سامورائی ها نیز
به طریقی به انان اسیب رسانده اند ،از اینرو در
ابتدا اســتقبال خوشی از طرف اهالی دهکده از
سامورائی ها نمی شــود .در این زمان است که
کیکوچیو وارد عمل شده و روستائیان را مجبور
به حضور می کند .پس از ان مراحل اماده سازی
خندق ،ابراه و از بین بردن پل ارتباطی دهکده با
مناطق اطراف با نظارت سامورائی ها و همکاری
روســتائیان صورت می گیرد .ســامورائی ها به
روســتائیان اموزش های جنگی داده و انان را
برای مقابله با راهزنان اماده می کنند .ســپس
زمان درو محصول فرا رســیده و همه می دانند
که پس از ان راهزنان خواهند امد.
حمله اغاز شــده و نبرد ســختی بین انان
صورت می گیرد .نبــردی که در ان تمامی 40
راهزن کشــته ،و چند نفری از روســتائیان و 4
نفر از ســامورائی ها از جمله کیکوچیو کشــته
می شــوند .در صحنه پایانی فیلم ،روستائیان با
خوشحالی و اوازخوانی در مزارع در حال کشت
برنج هستند و سه سامورائی باقی مانده ناراحت
و غمگین در کنار قبرهای سامورائی های کشته
شده ایستاده اند .در این زمان است که کامبئی
شــیمادا به دوستان خود می گوید که ما بازنده
شدیم و این روستائیان هستند که برنده واقعی
این نبرد بوده اند.
تحلیل فیلم:
عنوان فیلم و عــدد هفت که در عنوان فیلم
امده است ،به نظر اشــاره به رقم اسطوره ای و
نمادین هفت دارد .می توان گفت عددی مقدس
در کنار اســطوره ای کــه در تاریخ ژاپن به نام
ســامورائی شناخته شده اســت ،ترکیبی قوی
تر و نمادین تر داده اســت .در فرهنگ باستانی
ژاپن ،ســامورائی ها نماد اسطوره ای از رشادت،
شهامت و سلحشــوری بوده اند .سامورائی ها بر
خالف مردم عادی که می بایست برای احترام به
امپراطور سر خود را می تراشیدند ،از این کار مبرا
بودند .لباس و شمشیر انان نیز با ارزش و مقدس
به شمار می امد به طوری که کسی اجازه دست
زدن به ان را نداشت.
در فیلم ،با هفت سامورائی اشنا می شویم که
عالوه بر نوع رفتاری که سامورائی ها بر طبق ان
تعلیم دیده و رفتار می کننــد ،هر کدام دارای
خلق و خوی متفاوتی هستند .اولین سامورائی
که دعوت روستائیان را پذیرا می شود ،کامبئی
شیمادا ،رهبر گروه است و دارای مغزی متفکر
که تمامی نقشه ها و مراحل حمله را می کشد.
گوروبه ئی ،ســامورائی است که بسیار رزم اور و
هوشــمند عمل می کند .شی چی روجی که از
دوستان قدیمی کامبئی اســت ،با اطمینان و
مانند او سرد و گرم روزگار چشیده است .کیوزو،
سامورائی ارام ،کم حرف و دقیق است .هیهاچی
که نسبتاً جوان تر است و روحیه ای طنزگونه و
شــاد دارد .کاتسوشیرو که از همه جوانتر و کم
تجربه تراست،شیفتهرفتارسامورائی هایمسن تر
شده و با دقت تعالیم انان را انجام می دهد .ولی
هفتمین سامورائی که در اصل سامورائی نیست
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
27 صفحه 28
و حتی شجره نامه و شمشیر سامورائی متعلق
به خود ندارد ،کیکوچیو به معنی پســر بچه ،با
بازی زیبای توشیرو میفونه ،فردی است ظاهرا ً
بی ادب ،بدخلق و خل و چل که به هیچ عنوان
روحیه سلحشوری ندارد .اما کیکوچیو با وجود
ایــرادات زیادی که از نظر دیگران دارد ،بهترین
ارتباط را با کودکان و اهالی ده و ســامورائی ها
برقرار می کند در زمان های حساس او نخستین
فردی است که با پیگیری هایش کار را به نتیجه
می رساند .کیکوچیو نه سامورائی است و نه کام ً
ال
روستایی و همین امر نیز شاید باعث می شود که
نقطه پیوند بین سامورائی ها و روستائیان شود .او
اولین فردی بود که به دنبال کامبئی راه افتاد و
کسی بود که در اخرین نبرد سردسته راهزنان
را کشت و در نهایت به عنوان یکی از سامورائی
های شجاع شناخته شــده و به دست راهزنان
کشــته و در کنار سه سامورائی شجاع دیگر به
خاک سپرده می شود.
خلق و خوی هفت سامورائی به عبارتی و در
مجموع نشــان از خلقیاتی است که در هر فرد
می تواند وجود داشــته باشد و با به کارگیری از
تمامی این خلقیات اســت که فرد می تواند در
نبرد زندگی پیروز شــود .از منظری دیگر هفت
ســامورائی می توانند نشــان از هفت چاکرا و
هفت مرکز انرژی باشند که مسئولیت هر کدام
در بدن چیزی اســت و با همکاری درست این
مراکز انرژی اســت که بدن( کــه در این فیلم
دهکده اســت) می تواند به بقاء خود ادامه دهد.
کامبئی شیمادا مغز متفکر (چاکرای ساهاسرارا)،
گوروبه ئی هوشــمند(چاکرای اجنــا) ،کیوزو
درون گرا( چاکرای ویشودهی) ،کیکوچیو شجاع
و دلســوز(چاکرای اناهاتا) ،شــی چی روجی با
اطمینان( چاکرای مانیپورا) ،هیهاچی با احساس
و خالق(چاکرای سوادهیســتانا) و کاتسوشیرو
جوان و پرشور( چاکرای موالدهارا)
درباره کارگردان:
اکیرا کوروســاوا( 1مارس 1910سپتامبر ) 1998کارگردان،
نویســنده و تهیــه کننــده ژاپنــی ،یکــی از مهم ترین و
تاثیرگذارترین فیلمســازان تاریخ سینما شناخته می شود.
وی در ســال 1936وارد صنعت فیلمسازی ژاپن شد و در
طول زندگی حرفه ای خود 30فیلم ساخت که در 15فیلم
توشیرومیفونه نقش افرینی داشــته است .کوروساوا جوایز
معتبر بســیاری را از جشنواره های بین المللی دریافت کرد
از جمله :جایزه اســکار بهترین فیلم غیر انگلیسی در سال
« 1975درســواوزاال» ،جایزه بهتریــن فیلمنامه از اکادمی
فیلم ژاپین در سال 2001برای «امه اگارو» ،جایزه بهترین
کارگردانی برای فیلم «اشــوب» و جوایز بســیاری دیگر که
نشانگر نبوغ و توانمندی او در ساخت فیلم است .از فیلمهای
مطرح کوروســاوا می توان به :سریر خون 1975بر گرفته از
نمایشــنامه مکبث اثر شکسپیر ،دژ پنهان ،1985یوجیمبو
،1961ریش قرمــز ،1965دودســکادن 1970و مادادایو
1993اشاره کرد.
1-Akira Kurosawa
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 29
پیری از پاها شروع می شود
صف
ح هی
س
المت
تغذیه ساتویک به جای
رژیم های الغری
شــاید به جرات بتوان گفت که یکی از مهم ترین پیامدهای بهره گیری دراز
مــدت از رژیم های غذایی غیر اصولی ،بیزاری از رژیم های غذایی و روی اوردن
حریصانه به خوردن اســت که بی شــک عوارض خطرناکی را به دنبال خواهد
داشــت .با این حال متخصصان تغذیه ابتال به عوارضی چون پوکی استخوان،
ریزش مو ،ریختن دنــدان ،کم خونی ،کاهش بینایی و ضعف اعصاب را پس از
گرفتن رژیم های غیر اصولی گریز ناپذیر می دانند.
برلیانت بزرگمهر ،مســئول کمیته اموزش همگانی انجمن تغذیه ایران در
گفــت و گو با جــام جم با تاکید بر این که رژیم هــای الغری غلط ،رژیم های
بســیار کم کالری هستند که نمی توانند نیازهای طبیعی بدن را تامین کنند،
می گوید :رژیم های غیر اصولی دیگر نیز شــامل رژیم های بدون کربوهیدرات
(مواد نشاســته ای چون نان و برنج) ،اب درمانی ،رژیم چربی ،رژیم پروتئین و
رژیم تک خوری می شود.
متاســفانه افرادی که به رژیم غذایی ســخت عادت می کنند ،پس از مدتی
نسبت به رژیم هایی که حتی متخصصان تغذیه به انها می دهند نیز وسواس پیدا
کرده و تصور می کنند که انها هم پرکالری هســتند و بر این اساس خودسرانه
از رژیم های کم کالری تری اســتفاده می کنند که بــر این منوال نه تنها دچار
سوءتغذیه و انواع بیماری ها می شوند ،بلکه بدنشان پس از مدتی ،دیگر نه تنها
نسبت به هیچ رژیمی جواب نمی دهد ،بلکه حتی با خوردن غذای طبیعی هم
چاق می شوند!
یوگا تغذیه سالم و طبیعی را برای تناسب اندام و سالمتی همیشگی پیشنهاد
می دهد .بهتر است به جای رژیم های غلط که موقتا وزن شما را پایین می اورند
و با عوارض بسیاری همراهند ،تغذیه ساتویک را انتخاب کنید .با رعایت تغذیه
ساتویک( تغذیه از مواد سالم و طبیعی که به شکل ابپز ،بخارپز و یا خام تهیه
می شوند) به تدریج اضافه وزن خود را کاهش می دهید ،بدون عوارض جانبی و
همراه با سالمتی و شادابی پایدار.
در پیری نباید از سفید شدن مو ،یا افتادگی پوست ،یا چین و چروک بترسیم.
اما از ضعف پاها باید ترسید .از جمله عالئم طول عمر ،که در مجله ی امریکایی
« »Preventionفهرست شــده« ،عضالت قوی پا» در صدر فهرست ذکر شده است.
اگر پاها را به مدت دو هفته حرکت ندهید ،قدرت پا ده ســال کاهش می یابد.
تحقیقاتی در دانشگاه کپنهاگ دانمارک نشان داد که چه پیر و چه جوان ،اگر دو
هفته بی تحرک بمانند ،قدرت عضل ه پا به یک /سوم تقلیل پیدا می کند که معادل
30-20سال پیر شدن است .با ضعیف شدن عضالت پا ،حتی اگر بعدا ً تمرینات
توان بخشی انجام دهید ،بهبودی مدت زمان زیادی طول می کشد .بنابراین ،انجام
ورزش های منظم و مناسب مانند یوگا و پیاده روی ،بسیار مهم است .اساناهایی
مانند تاداسانا(کوه) ،وریکشاسانا(درخت)،ناتاراجاسانا(رقص) و ویرابهادراسانای
(جنگجو) 1و 2باعث استحکام استخوان ها ،ماهیچه ها و مفصل پاها می شوند.
فشــار کل بدن روی پاهاست .پا ستونی اســت که بار کل بدن انسان را به
دوش می کشد ٪50 .از استخوان ها و ٪50از عضالت بدن ،در دو پا قرار دارند.
بزرگ ترین و محکم ترین مفاصل و اســتخوان های بدن هم در پاها هســتند.
استخوان های قوی ،عضالت قوی و مفاصل انعطاف پذیر مثلث اهنینی را تشکیل
می دهند ،که مهم ترین بار بدن انســان را بر دوش دارند ٪70 .فعالیت انسان و
مصرف انرژی در طول زندگی فرد ،توســط دو پا انجام می شود .ایا میدانستید
که ران های یک جوان قــدرت کافی برای بلند کردن یک اتوموبیل کوچک را
دارند؟ پاها مرکز حرکت بدن هستند .در هر دو پا با هم ٪50 ،از سلسل ه اعصاب
و ٪50از رگ هــای خونی قرار دارنــد و ٪50از خون از طریق انها جریان دارد.
این یک شبک ه گردش خون بزرگ است ،که کل بدن را به هم متصل می کند.
فقط وقتی پاها سالم هستند ،خون به نرمی جریان می یابد .بنابراین کسانی که
عضالت پای قوی دارند ،قطعاً قلب قوی هم دارند.
پیری از پاها به باال شــروع می شود .هرچه پیرتر می شویم ،از دقت و سرعت
انتقال دســتورات بین مغز و پاها کاسته می شــود .به عالوه ،به اصطالح «کود
اســتخوانی کلسیم» دیر یا زود با گذشــت زمان از بین می رود و افراد مسن را
مستعد پوکی اســتخوان می کند .ورزش پا ،حتی بعد از 60سالگی ،هرگز دیر
نیســت .اگرچه پاها ب ه تدریج و با گذشت زمان پیر می شوند ،اما ورزش پا ،یک
کار مادام العمراست .فقط با تقویت پاها می توان از پیری بیشتر جلوگیری کرد.
هــر روز 40-30دقیقــه پیاد ه روی کنید یا حداقل هفته ای ســه ســاعت
ورزش های هوازی قدرتی انجام دهید تا مطمئن شوید پاهای شما ورزش کافی
را انجام می دهند و عضالتشان سالم می ماند.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
29 صفحه 30
تریکایا و یوگای تبتی
نویسنده :سام سرابی
@samsarabi
بــرای یک یوگی اهل تبــت واژه کایا ،واژه ای
اشنا است ،کلمه ایست که شاید هر روز ان را از
زبان استادان یوگا می شنود .ولی واژه اشنای کایا
با سه پیشــوند دهاما ،سامبهوگا و نیرمانا معانی
مختلفی را در ذهن یوگی اهل تبت زنده می کند.
کایا در معنــای عام به معنای کالبد اســت.
همچون دیگر مکاتــب یوگا ،مفهوم کالبد ،فقط
کالبد جسمانی و مادی را در بر نمی گیرد ،بلکه
انواع کالبدها با سطوح مختلف اگاهی در کیهان
و به تبعیــت از ان واحد اگاهی انســانی را نیز
شامل می شود.
واژگان متعددی همچون شاریرا ،کوشا ،روپا و
معادل های بسیار دیگری در مکاتب گوناگون یوگا
وجود دارند؛ همچنین در مدارس یوگا تقســیم
بندی های متنوع انواع کالبدها و تفاوتهای ظریفی
در مفاهیم انها عنوان می شوند.
تری کایا تقســیم بندی ســه گانه ایست از
کالبدها که در مقایسه با تقسیم بندی های پنج
گانه و هفت گانه انواع دیگر تقسیم بندی کالبدها
ساده تر ،قابل فهمتر و کاربردی تر است.
برای تشریح انواع کایاها یا همان تری کایاهای،
ماهایانای تبتی مرســوم است که ابتدا از برترین
کایا یعنی دهاما کایا شروع می کنند.
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دهاماکایــا تلفــظ پالــی همــان دهارما کایای
سانسکریت است ،پالی زبانیست که اکثر تعلیمات
یوگی های فرقه های هینه یانا و ماهایانا به این زبان
ثبت و ضبط شده اســت و گاهی حتی یوگی های
مکاتب سانسکریت نیز امروزه از تلفظ خاص انها بهره
می برند .دهاما یا دهارما یکی از واژگان نادریست که
می تواند در متــون کهن مفاهیم متعددی به خود
بگیــرد و این رنگارنگی و رنگ پذیری واژه دهاما بر
اساس مضمون و مفهوم کلی متن یا متون تفسیری
که شاسترا نامیده می شوند تغییر می کند .دهاما به
مفاهیم مختلفی در شاسترا ها و اشلوکاهای باستانی
یوگی ها به کار رفته است ،نمونه ای از انها اینچنین
هستند :دهاما یا دهارما در معانی مختلفی همچون؛
طریق معرفت ،پدیده های متجلی شــده از پروشا
روح الهی ،ماموریت روحانی یک ســالک در ســفر
خودشناسی ،تمرینات و اموزش های خاص معنوی
یک فرقه یا استاد مکتبی خاص ،ازمون روحانی و....
ولی در واژه دهاماکایا ،شــاید بتوان دهاما را در
مفهوم کالبد خدایــی ،برترین کالبد ،من حقیقی،
سرچشمه هستی ،مقری رها از هر گونه ذهنیات و
شرطی شدگی در نظر گرفت.
دهاماکایا ان ســطح اگاهی بالقــوه در تمامی
انسان ها می باشد که فقط عارفان و رهروان یوگا در
مراتب باالی طی طریقشان در مراقبه های پیشرفته
به ان سفر می کنند یا بهتر است بگوییم نظری به
ان می اندازند .دهاماکایا همان اگاهی یگانه گیتی
اســت که همه از ان متجلی و منعکس شــده ایم
و دهاماکایــا مغــز اگاهی یک رهرو اســت که در
سامادهی به ان نظری می اندازد و در ماهاسامادهی
به ان نائل می شود و در اخر برمی گزیند که در ان
حل شود.
سامبهوگاکایا کالبدیست عظیم و نورانی که در
وهم یک رهرو نمی گنجد و در عالم روحانی خاصی
به نام سرزمین پاک هم اکنون می زید .سامبهوگاکایا
یکی از سطوح اگاهی یا کالبدهای نشکفته در انسان
اســت که می تواند با تمرینات ویپاسانا و شاماتا و
انواع مراقبه ارام ارام میدان خود را گسترده کند و
به هیبت و هیئتی عظیم و نورانی در سرزمین پاک
تبدیل بشود .برای نائل شدن به کالبد دهاماکایا باید
ابتدا ســامبهوگاکایا را با تمرینات معنوی به درجه
اعال رسانید.
به روایتی دیگر هم اکنون که ما ظاهرا در کالبد
جســمانیمان زندگی را تجربه می کنیم ،دو کالبد
اصلــی دیگر ما نیز همزمان وجود دارند و هر کدام
در سطح خود دارند به کسب و طی طریقشان ادامه
می دهند ،اما وقتی رهرو از حضورشــان اگاه شود
می توانــد اگاهی ذهنی و جســمانی فعلی خود را
در کالبدهای دیگرش منتقل کند و لحظاتی را در
حال دریافت فیوضات پروشــا یا روح الهی از اکاشا
یا اگاهی کیهانی سپری کند .یک یوگی یا یوگینی
حقیقی و یک گورو(استاد) حتی در لحظات ارتباط
با دوستان و شاگردانش یا در حال وعظ و راهنمایی
همراهانش ســعی می کند اگاهی خود را معطوف
کالبد ســامبهوگاکایایش بکند .در سرزمین پاک
همه انســانها در کالبد سامبهوگاکایا هم شکل هم
هستند و از لحاظ ظاهری همه عظیم ،نورانی و در
اوج ارامش به سر می برند.در اسطوره های ماهایانا
اینگونه امده اســت که در ســرزمین پاک ،تنها از
روی رنگ لباس ها می شود واحدهای اگاهی را در
کسوتهای عظیمشان بازشناخت .فرق یک ریشی ،
یوگی ،گــورو و یا یک بهاکتا در این اســت که او
می تواند همزمان در حالی که در نیرماناکایا همان
کالبد جسمانی است در یک لحظه از ان به سطوح
اگاهی سامبهوگا و دهاما تغییر اگاهی بدهد.
نیرماناکایا همان بدنی اســت که از پانچابهوتی
یا پنج عنصر تشکیل شده اســت؛ اب ،باد ،خاک،
اتــش و اکاش که هیچ کــدام از این عناصر بدون
حضور دیگر عناصــر موجودیت پیدا نخواهند کرد
و تمامشــان ناپایدار و در حال دگرگونی هستند .از
نظر فرزانگان هند باستان در اب میزانی هر چقدر صفحه 31
ناچیز از عناصر دیگر باید حضور داشــته باشد تا
اب موجودیــت پیدا کند و همچنین در باره بقیه
عناصر که وجودشان به هم وابسته است و این فقط
در تجلی مادی است که شکل ظاهری یک عنصر
مسلط منعکس و متجلی می شود .پس هیچکدام
از اجزای سازنده نیرماناکایا یا کالبد جسمانی ،قائم
به ذات و پایدار و دور از دگرگونی نمی باشند؛ پس
جســم هم که حاصل انهاست ،خود قائم به ذات،
پایدار و دور از دگرگونی نمی باشد.
امــا همین نیرماناکایای میــرا و گذرا همچون
معبدیست که در خود سامبهوگاکایا و دهاماکایا را
محافظت می کند و در عالم مادی همچون پنجره
و یا چشمی برای کالبدهای باالتر عمل می کند تا
جهان پایین را به تماشا بنشینند.
هدف از تقسیم بندی کالبدها ،سطوح مختلف
اگاهی و مطرح کردن انواع کایاها این اســت که
یک یوگی بداند قادر اســت با تانتراها یا به زبان
امــروزی تاکتیکهای مختلف موجــود در یوگا در
هر کدام از کایاها حضور خود در عالم هســتی را
تجربه کند .اما زمانی این اتفاق می افتد که یوگی
در طول زندگی خود در نیرماناکایا یا همان کالبد
جســمانی و مادی خود بتواند بین سه کالبد خود
وفــاق ،یکدلی و هماهنگی ایجــاد کند .اگر رهرو
در یک نیرماناکایای سالم به سر ببرد مطمئنا در
کالبد سامبهوگاکایایش حضور اگاهانه تری خواهد
داشــت ،او می تواند در کالبد مادی خود بر روی
زمین قدم بزند در حالیکه همزمان عظمت کالبد
ســامبهوگاکایای خود را حس می کند و می تواند
در حالیکه وعظ می کند ،مستمعین را از فیوضات
ان بهرهمند سازد .دانش ایورودا نیز برای همین
از نظر یک یوگی مورد توجه خاصی است .انسان ها
ذاتا در سه دوشــا یا طبع اصلی دنیای مادی را از
طریق نیرماناکایای خــود درک می کنند .طبایع
مسلط بر انسان از این قرار هستند :واتا یا سرد ،پیتا
یا گرم و کافا یا معتدل.
با وجــودی که در حالت پراکریتــی یا ذاتی و
ژنتیک ،فرد یکی از دوشاهای مذکور را در جایگاه
دوشای مسلط در نیرماناکایای خود نشان می دهد
امــا در ان واحد ،هرکدام از دو دوشــای دیگر نیز
به نسبت در او فعال هســتند .یک نیرمانا کایای
ارمانی برای فرزانگان فرهنگ سانسکریت ان است
که بین هر سه دوشا به هماهنگی و توازن رسیده
باشد ،که اصطالحا ان را سامادوشا می نامند .ساما
یعنی واال و برتر و دوشا هم به معنی طبع می شود؛
پس می توان نام شــخصی که دارای نیرماناکایای
سالم است را سامادوشا گذاشت .گرچه رسیدن به
چنین جایگاهی بسیار ارمانی و دور از ذهن به نظر
می رســد اما یک یوگی باید تا جایی که می تواند
به جایگاه سامادوشــا نزدیکتر شود .برای رسیدن
به این تعادل ایورودا تنها از طریق دســتور تغذیه
و انجام اساناها وارد عمل نمی شود بلکه به بهبود
بخشیدن به امور ذهنی و به تبعیت از ان به اصالح
عملکردهای شناختی فرد نیز می پردازد.
می توان این چنین نتیجه گرفت که ان یوگی
موفق اســت که توانسته باشــد بین کالبدها و یا
ســطوح مختلف اگاهی خود تعادل برقرار کند ؛
یــا بین توانایی های بالقوه و بالفعل خود توســط
تمرینات معنوی تــوازن برقرار نماید .یک چنین
رهرویی قادر اســت از تمام مراتب اگاهی پنهان
در وجود خود لذت ببرد و زندگی اش را در سطح
باالتر و لذت بخش تری زندگی کند.
باشد که تمام انســان ها با حضوری اگاهانه بر
روی زمین قدم بزنند و این زندگی شــگفت انگیز
را تجربه کنند.
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
02188318189-02188319054
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
31 صفحه 32
جمعی از شرکت کنندگان در د
تیرماه - ۱۳۹۲کمیته صفحه 33
دوره بازاموزی دوره داوری یوگا
ه ملی المپیک تهران صفحه 34
یوگا راهی به سوی
سالمتی کامل
اساناها
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشــر شده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
ایــن کتاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کــی.اس ایینگــر در خصــوص بــدن ،ذهن
وسالمتی اســت و برای تمامی پرتوجویان با هر
سطح مهارت و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
ویراسانا
وضعیت قهرمان
این اسانا یکی از وضعیت های نشسته است .ویرا در زبان سانسکریت به معنی قهرمان
یا جنگجوست .تمرین منظم ویراسانا به تقویت عمومی بدن ،انبساط قفسه سینه وافزایش
حجم ریه ها ،رهایی از دردهای پشت و مشکالت مفصلی ،افزایش قدرت تحمل و پایداری
کمک می کند.
مراقب باشید
اگر دچار درد یا مشکالتی در زانوها هستید،
هنگام تمرین پتویی تا شــده زیــر پاهایتان
قرارداده و مرحله 4و 5را انجام ندهید.
قفسه سینه
منبسط باشد
با کمک
انگشتان دست
ماهیچه های ساق
پاها را به طرف
بیرون بکشید
-1روی زانوهایتــان قراربگیریــد ،کف
پاها رو به ســقف باشند .کف پاها را حدود
نیــم متر از هم جدا کنیــد .جریان انرژی
را از نــوک انگشــتان پا تــا زانوهای خود
احساس کنید.
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-2کمی به طرف جلو خم شــوید و در
حالی که می نشینید با انگشتان دست ها
ماهیچه های ســاق پاها را به طرف بیرون
بکشــید .کفل ها را روی زمین قراردهید و
ماهیچه های ران ها را به هم بچسبانید.
مبتدی ها -اگر برایتان مشــکل اســت
که در این وضعیت روی زمین بنشــینید،
کفل ها را روی پاشنه ی پاها قراردهید.
انگشتان
پاها روی زمین
رها باشند
-3کفل ها را روی زمین رها کنید و کف
دســت ها را روی ران هایتان بگذارید .وزن
بدن را روی ران ها بیاندازید .حاال با فشــار
دادن ساق پاها برروی زمین ،کمر و ستون
مهره ها را صاف کنیــد .جریان انرژی را از
انتهای ســتون مهره ها تا قفسه سینه و به
طرف باال حس کنید.
مبتدی ها -با فشردن کف دست ها روی
هر دو ران ،باالتنه را از ناحیه لگن به طرف
باال بکشید تا پشت تان کامال صاف شود. صفحه 35
فواید
مفیــد برای درمــان نقــرس ،رهایی از
دردهای پشــت و گرفتگی شانه ها ،تقویت
مهره های گــردن و مفاصل بازوها و زانوها.
کاهش درد ارتروز ارنج ها و انگشتان دست،
اصالح قوزپشت و مشکالت دنبالچه .اصالح
دیسک کمر و افزایش جریان خون در پاها.
ستون
مهره ها صاف
و انتهای لگن
رها باشد
-4دســت ها را از دو طــرف بــاال
بیاورید تا موازی با ســطح زمین شوند.
بعد دست ها را روبروی خود قرارداده و
انگشتان هر دو دســت را در هم قالب
کنید .سپس دست ها را از مچ چرخانده
تا کف دست ها رو به بیرون شوند .ستون
مهره ها را همچنان صاف نگه دارید.
انگشتان
دست ها را در هم
قالب کنید
دست ها را از
ناحیه مچ به طرف
بیرون بچرخانید
دست ها
کامال بر زمین
عمود باشند
-5دست ها را صاف و مستقیم
باالی سرتان ببرید .کف دست ها
رو به سقف باشــند .قفسه سینه
منبســط ،ارنج ها قفل و محکم و
سر و گردن در یک خط مستقیم
قــرار بگیرند .مراقب باشــید که
باالتنه به ســمت جلو خم نشود.
در وضعیت نهایی با تنفس طبیعی
حدود یــک دقیقه باقی بمانید .با
تمرین مداوم ،بتدریج مدت توقف
را به پنج دقیقه افزایش دهید.
جناغ
سینه را باال
ببرید
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
35 صفحه 36
ارنج ها را
قفل کنید
سرتان
را صاف نگه
دارید
باالتنه
به جلو خم
نشود
گردن
ریلکس باشد
استخوان
جناغ را باال
بکشید
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 37
کتف ها را
به هم نزدیک
کنید
ویراسانایپیشرفته
هنگامی که مغزهوشیار باشد ،کل بدن نیزهوشیار
می شود .وقتی شما دست هایتان را به سمت باال
می کشید ،اگاهی از طریق جریان انرژی به سرتاسر
بدن منتقل می شود .شما تنها دست هایتان را باال
می برید که یک فعالیت فیزیکی اســت ،ولی مغز
فرمان گســترش انرژی را به تمام بدن ،از جمله
به پاها می دهد .با انجام این اســانا ذهن به طور
ناخوداگاه روی پاها متمرکز می-ماند .تصور کنید
که این جریان انرژی از طریق زمین به پاهای شما
منتقل شــده و از انجا به سمت باال و تا انگشتان
دست ها گسترش می یابد .این عمل ذهن شما را از
درگیری ها و بدن تان را از دردها می رهاند.
خروج از حرکت
دســت ها را از دو طــرف پاییــن بیاورید .کف
دست ها را روی زمین گذاشــته و با فشار دست
روی زمین ،پاها را یکی یکی صاف کنید.
با فشار
دادن کفل ها به
سمت پایین ستون
مهره ها را صاف
کنید
وزن بدن را
روی زانوهایتان
بیاندازید
1-Virasana
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
37 صفحه 38
سوم
دلدادگی به زندگی
با تمام جنبه های
مثبت و منفی اش
مفهوم اسانا ها در پروتکل درمانی مای اکت
نویسنده :مینا بختیاری
قرار است که در این سری مقاله های دنباله دار،
پروتکل درمانی مای اکت معرفی شــود .پروتکل
درمانی مای اکت همانطور که در مقاله های پیشین
توضیح داده شد ،تلفیقی از روش درمانی اکت و
یوگا است و برای درمان اختالالتی نظیر وسواس،
اضطراب ،افسردگی ،چاقی ،درد مزمن ،و ...کاربرد
دارد .در مقاله ای که در شــمارۀ قبلی ماهنامه به
چاپ رســید ،خواندیم که بنای پروتکل درمانی
مای اکت ،بر دو ســتون ،اســتوار است :نخست،
ســتونی است که متشکل از دو مفهوم سادهانا و
نظریۀ چهارچوب رابطه ای است که اولی از اکت
می اید و دومی از فلسفۀ یوگا .در مورد این ستون
در شــماره 157ماهنامۀ دانش یوگا ،به تفصیل
توضیح داده شــد .در سطور پیش رو به توضیح
ستون دوم بنای مای اکت می پردازیم که تلفیقی
از اساناها (تمرین های بدنی یوگا) با زمینه گرایی
کارکردی اســت -که اســاناها از فلسفۀ یوگا ،و
مفهوم زمینه گرایی کارکردی از روش درمان اکت
سرچشمه می گیرند.
زمینه گرایی کارکردی ،جنبشی علمی است که
برای سنجش انعطاف پذیری روان شناختی شکل
گرفت .در مفهوم زمینه گرایی کارکردی ،کارکرد
به معنای عملی اســت که کارامد است ،و زمینه
به معنای شــرایطی خاص است .هدف نهایی در
درمــان اکت کمک به مراجع برای درک کارکرد
رفتارهایش در یک زمینه یا شرایط خاصی است
که مرتبط با زندگی خودش است .در اکت هیچ
عملی خوب یا بد شناخته نمی شود .ما می خواهیم
بدانیم که کارکرد رفتاری که مراجع انجام می دهد،
در ان شرایط خاص چیست ،و او را از گرفتار شدن
در چرخۀ رنج ازاد کنیم .در اینجا ذکر یک مثال
ضروری اســت .فرض کنید فردی با تمام وجود
احساس می کند که چاق است ،این احساس چاق
بودن ،یک محتوای ذهنی دردناک و ناخوشایند
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اســت که در هر صورت به او هجوم اورده ،و ما
در روش درمانی اکت به درست یا نادرست بودن
این احساس ،نمی پردازیم .ممکن است به لحاظ
استانداردهای سالمت ،این فرد اضافه وزن داشته
یا نداشته باشد ،به هر حال این محتوای ذهنی
دردنــاک ،همواره همراه اوســت .حاال ما از این
فرد می پرســیم زمانی که این احساس دردناک
چاق بودن به سراغ شــما می اید ،شما چه کار
می کنید؟ ممکن اســت در جواب بگوید بسیار
ناراحت می شوم ،حرص می خورم ،سراغ یخچال
می روم و یک قاچ بزرگ از پیتزایی که از شــب
قبل مانده را با ولع می خورم .ســپس از این فرد
می پرسیم ایا با این کار ،این احساس ناخوشاید
چاق بــودن ،از بین می رود؟ ممکن اســت در
جواب بگوید بله از بین می رود .اما اگر از این فرد
بپرسیم که ایا این احساس برای همیشه از بین
می رود ،به طوری که روزهای بعد هرگز به سراغ
شــما نخواهد امد؟ قطعا جواب ،منفی خواهد
بود .ممکن اســت پیتزا خوردن در شــرایطی
دیگر ،مثال وقتی فردی به مهمانی دعوت شده
و کنار دوستانش اســت ،یا گرسنه است ،عمل
ناکارامدی نباشد ،اما در مثالی که ذکر شد ،پیتزا
خوردن رفتاری است که فرد برای اجتناب و فرار
از احساس ناخوشایندش انجام داده ،و از طرفی،
از احساس ناخوشایندش نیز کم نکرده است ،و
حتی او را از ارزش زندگی اش که احتماال بدنی
سالم داشتن است ،دور کرده است .پس ،از دید
اکت ،عمل ناکارامد عملی اســت که در شرایط
خاص فرد ،او را از حرکت در راستای ارزش های
زندگی اش باز مــی دارد .در نتیجه برای محک
زدن یک رفتار ،به عنــوان یک رفتار کارامد یا
ناکارامد ،شناســایی ارزش های زندگی فرد ،در
وهلۀ اول اهمیــت قرار می گیرد .این رویکرد به
رفتار ،زمینه گرایی کارکردی نامیده می شود.
اما اســاناها یا تمرینات بدنی یوگا چه هدفی
دارند؟ اســاناها در فلســفۀ یوگا ،مجموعه ای از
اموزه های جسمی هســتند که در یک سیستم
خاص در هم تنیده می شود تا کارکرد خاصی داشته
باشد .ما در پروتکل درمانی مای اکت از اساناها به
عنوان تمرن های جســمی ،به عنوان راهی برای
درک جهان بهره می بریم .از این منظر ،اســاناها
به ما می اموزند که زندگی انسان مجموعه ای در
هم تنیده از خوب و بد ،خیر و شر ،زشت و زیبا ،و
درست و نادرست است ،و ما گاهی برای درک نور
و روشنایی ،نیاز داریم که به سمت تاریکی حرکت
کنیم (یعنی قبول تمامی جنبه های زندگی) .پس
انجام اساناها در فلسفۀ یوگا انسان را برای رسیدن
اصطالح
به روشــن بینی ،نه به عزلــت ،و نه -به
ِ
اکت -به گسلش ،بلکه به درگیر شدن با زندگی و
دلدادگی به تمام جنبه های ان و -در کال ِم اکت
پذیرش این
به پذیرش ،و عمل دعوت می کند.ِ
مهم که ما به حکم انســان بودن می توانیم افکار،
احساســات ،تجربه ها ،و خاطره های خوب و بد،
زشــت و زیبا ،و نیک و شر و نیز حس های بدنی صفحه 39
خوب و بد داشــته باشــیم ،و تنها چیزی که مهم
اســت ،عمل کارامد در راستای ارزش های مان در
مواجهه با این افکار ،احساسات ،تجربه ها ،خاطرات،
و حس های بدنی است .با انجام اساناها در پروتکل
درمانی مای اکت ،درمانجو می اموزد تا از روی عادت
و مطابق با الگوهای عادتی رفتار ،عمل نکند ،بلکه
با حضور فعــال و اگاهانه در هر لحظه از زمان ،در
رویارویی با محتوای ذهنی و جسمی ناخوشایندش،
با فاصله گیری از ان ،به خود فرصتی دهد که عمل
کارامد در جهت ارزش های زندگی اش انجام دهد.
در مثالی که در سطور پیشین عنوان کردیم ،فردی
که بر این مبنا عمل می کند ،به محض رویارویی با
احساس دردناک چاق بودن ،همانند یک عروسک
کوکی به ســمت یخچال نمــی رود ،بلکه مثال با
انجام چند تنفس عمیق و مشــاهدۀ این احساس
ناخوشــایندی که به او هجــوم اورده ،به خود این
فرصت را می دهد که یک عمــل متعهدانه (مثل
پیاده روی ،یا عملی هــر چند کوچک ،مثل انجام
چند حرکت ســاده کششــی) را انتخــاب کند و
انجام دهد.
تلفیــق زمینه گرایــی کارکردی و اســاناها در
پروتکل درمانی مای اکــت به درمان جویان کمک
می کند تا با زندگی خود با دلدادگی رویارو شــوند
و با جهان ،تعامل کامل داشته باشند .ما مراجع را
تشــویق می کنیم که الگوهای عادتی رفتار خود را
در مواجهه با موقعیت های مختلف ،کنار بگذارد و
زندگی خود را از حالت خلبان اتوماتیک دربیاورد.
ایــن دلدادگی و ازادی از الگوهای گرفتار کنندۀ و
عادتی رفتار ،میسر نخواهد شد ،مگر با تمرین توجه
و مشاهده ،که در پروتکل درمانی مای اکت از طریق
انجام اســاناهای یوگا به ان پرداخته شــده است.
مراجع فرا می گیرد که به هنگام انجام تمرین های
بدنی ،به کیفیت تنفس خود توجه کند ،و تغییراتی
را در تمرین ،با توجه به بافت و زمینه ای که در ان
حضور دارد ،از جمله شرایط جسمی اش در ان روز
خاص ،اعمال کند .این اعمال تغییر در تمرین های
اسانا ،با توجه به کیفیت تنفس ،و شرایط جسمانی
مراجع ،همان عمل در جهت ارزش های او خواهد
بود :احترام به جسم .زمانی که انسان توجه به درد
و مشــاهدۀ تجربیات اطراف خود را متوقف کند،
حساسیت به زمینه و بافت زندگی خود را از دست
می دهد ،و تصور می کند که شرایط زندگی اش مانند
شرایط دیگران است و او نیز باید همان کارهایی را
انجام دهد که دیگران انجام می دهند .چنین فردی
در حین انجام تمرین های بدنی یوگا به ناگهان خود
را در حالی می یابد که در حال نفس نفس زدن برای
انجام حرکتی است که دیگران از پس ان برمی ایند
و او صرفــا برای رقابت با انهــا ان را بدون توجه به
شرایط جسمانی اش انجام می دهد .با از بین رفتن
حساسیت به بافت زندگی ،ما از انتخاب اینکه در هر
لحظه از زمان ،می خواهیم چگونه زندگی کنیم ،باز
می مانیم .این یعنی از مسیر ارزش هایی که انتخاب
خودمان هستند ،منحرف می شویم ،و گاهی حتی
نمی دانیم چه چیزهایی ارزش ما در زندگی هستند.
مای اکت با کمک اســاناهای یوگا به درمان جو
می اموزد ،که هر شــخص باید خود ،مســیر خود
را در زندگی اش با توجه به شــرایط و بافت خاص
زندگی اش برگزیند .ما در جلسات نخست تصدیق
می کنیم که " این مســیر ،مســیر شماســت ،و
هیچ کس جز شما نمی تواند انرا بپیماید".
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
39 صفحه 40
خودمراقبتی های روزانه را به تمرین
همیشگی تبدیل کنید
نویسنده :ویلد یانگ
1
مترجم :پریسا ساالری
تمرین خود مراقبتی صحیح
ویویان گارسیا تونون ،موسس مرکز ماساژ "می
فالور" در واشــنگتون معتقد است که پرورش و
رسیدگی به ذهن ،بدن و روح بیش از پیش ضرورت
پیدا کرده است .با تکیه بر درمان های احیاگرکه
ریشه در سنت های درمانی و شفادهنده ی شرق و
غرب دارد ،می توان خود مراقبتی روزانه ای را که
در خانه انجام می شود ،بهبود بخشید و به ایینی
همیشگی برای حفظ سالمتی تبدیل کرد .ویویان
پیشــنهاد می کند که پیش از شروع 10 ،تنفس
عمیق شکمی انجام دهید .او بر این باور است که
با شروع خود مراقبتی ها در محلی ارام ،می توان
تنش های روزانه را دور کرده و بیشــترین مزایای
ســامتی را دریافت نمــود .می توانید هر یک از
موارد زیر را برای شروع امتحان کنید:
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در ماساژ غرق شوید
اســاس ایورودا بر این باور است که با تنظیم
دوشــای (طبع) اصلی خود می توانید به متعادل
کردن تمامی جنبه های زندگی تان کمک کنید.
یک راه برای رســیدن به این هدف ،انجام ماساژ
ابهیانگا 2یا ماساژ با روغن های ایورودیک است.
ویویان بیان می کند که این ماساژ نه تنها ارامش
را در بدن گســترش می دهــد بلکه باعث بهبود
سالمت پوست نیز می شود.
ابهیانگا را چطور انجام دهیم؟ هفته ای دو تا سه
مرتبه (که می توان ان را با تمرینات صبحگاهی
یا پیش از خواب ادغام کــرد) روغن گرم کنجد
یا نارگیل را با ســر انگشتان روی شقیقه هایتان
بصورت دورانی ماســاژ دهید و به ســمت پایین
بدن حرکت کنید ،از جمجمه تا انگشتان پا .پیش
از اینکــه دوش بگیرید 10 ،دقیقه زمان بدهید تا
روغن جذب پوست شود.
تمدد اعصاب با صداهای شفابخش
یکی از محبوب ترین روش ها ،گوش ســپردن
به نواهای شــفابخش و ارامش بخش اســت .در
این روش از االت موســیقی و ابزارهایی استفاده
می شود که مولد صداها و ریتم هایی هستند که
امواج مغزی را از حالت الفا به تتا می برد ،تا موجب
ارامش ذهن و کاهش استرس شود.
تســکین با نواها را چطور انجام دهیم؟ ویویان
می گوید از کاسه ی تبتی( کاسه مرتعش) یا گونگ
کریســتالی یا فلزی استفاده کنید ،و اگر به انها
موسیقی درمانی گوش کنید
دسترسی ندارید به
ِ
(می توانید موزیک مدیتیشن موردعالقه ی خود را
دانلود کنید) .اگر با دســتگاه پخش انها را گوش
کنید ،برخی از جزئیات و ارتعاشات موسیقی را از
دســت خواهید داد ،بنابراین از هدفون یا هدست
اســتفاده کنید ،زیرا که به اطرافیان شما نیز این
حس را منتقل می کند که شــما به فضای کمی
نیاز دارید!
به انجام کشش های روزانه متعهد باشید
ویویان معتقد اســت که تلفیــق فعالیت های
روزانه با تمرینات ورزشــی منظــم می تواند به
دستیابی و حفظ تندرستی کمک کند .تحقیقات
نشــان می دهند که انجام کشــش ها به بهبود
حرکت مفاصل و ســامت ستون فقرات مرتبط
است .او اضافه می کند که انجام منظم کشش ها به
کاهش تنش های ریشه دار کمک کرده و همچنین
از کوتاه شــدن قد که بر اثر پیری بوجود می اید،
جلوگیری می کند.
تمرین های کششــی را چطــور انجام دهیم؟
ویویان پیشنهاد می کند که اگر مبتدی هستید
این کشــش ها را به ارامی انجام دهید و تا جایی
پیش بروید که بدنتان همراهی می کند .گردنتان
را به طرفین بکشــید و در هر ســمت دو دقیقه
در حالت کشــش بمانید یا سه تنفس پاکسازی
انجام دهید.
اگر مدتی اســت که تمرینات یــوگا را انجام
می دهید ،به مرور این کشــش ها را در تمرینات
روزانــه ی خــود بگنجانید تا تکمیــل کننده ی
تمرینات سنگین روزانه شوند .در روزهای گرم تر
ســال ،این تمرینات را صبح ها و در باغ ،حیاط یا
حتی ساحل انجام دهید.
نویسنده و روزنامه نگار مجله اوم یوگا 1-Wyld Young
2- Abhiyanga
منبع:
Om Yoga Magazine2021 صفحه 41
تغییر را از خود اغاز کن
فاطمه توازنی زاده
@tavazoni_fatemeh
کســان گوینــد چون ســعدی جفــا دیدی
تحول کن
رها کن تا بمیرم بر سر کوی وفاداران
ایــا ارامــش خاطر درکشــتی امن خــود ،بر
امواج دریای احساســات را اموخته ای؟ یا روزگار
می گذرانی و خود را به دست انچه نامش را تقدیر
نهاده اند سپرده ای؟ روزها و شب هایت چطور سپری
می شوند؟ درگذران زندگی دقایقی را برای توجه به
خــود و تامل به انچه در تــو و پیرامونت می گذرد
صرف کن .دچــار روزمرگی نباش کــه در دنیای
پیرامون ما هزاران دلیل بــرای تحیر وجود دارد و
هر کدام به تنهایی می تواننــد راهنما و انگیزه ای
باشند برای نگرشی عمیق تر و به دنبال ان داشتن
عکس العملی بهتر بــرای مواجهه با دگرگونی های
زندگی .این رویکرد را می توانی از خودت اغاز کنی.
ابتدا به جســمت توجه کن ،به عالیم و نشانه هایی
که هرروز در اثر احساســات مختلف در تو نمایان
می شوند ،بی شک با نشانه هایی مانند سرخ شدن
گونه ها ،به شماره افتادن نفس ها و ضربان قلب که
در تمام جســمت حس می شــوند ،اشنا هستی و
می دانی که احتماال به سبب طوفانی شدن دریای
درون است .ایا می توانی تپش های قلبت را دقایقی
قبل از تحویل ســال نو نادیده بگیری؟ ســکون و
سکوت در لحظه موعود را چطور؟ می دانی درست
در همان لحظاتی که به ضرب اهنگ زیبای وجود
مبدل شده ای ،جسم وجانت در حال تغییر و تحولی
عظیم است؟
گمان نمی کنم که با تغییر مخالفتی داشته باشی،
چــرا که به زیبایی ،با تغییر و تحول فصل ها همراه
می شــوی .امروز در انتظار بهــاری و فردا گرمای
تابستان را در اغوش می کشی ،برای رسیدن پاییز
روزشماری می کنی و قدم نهادن به زمستان را در
بلندترین شب سال جشن می گیری .دریا گاهی ارام
است و گاهی طوفانی ،برای انکه بتوانی در شرایط
بحرانی ســکاندار خوبی برای کشتی زندگی باشی،
الزم است با ان روبرو شوی ،نه اینکه از ان بگریزی و
انکارش کنی .زمانی بر ترس و اضطراب پیروز خواهی
شد که بپذیری جزئی از تو و در بخشی از وجودت
هستند .مقاومت در برابر جریانات زندگی راه چاره
نیســت ،پذیرش تغییراتی کــه در زندگی ایجاد
می شوند و همچنین دســت و پنجه نرم کردن با
اتفاقات ،خود هنر محسوب می شود" .ویکتور فرانکل
در کتاب «انســان در جســتجوی معنا» می گوید:
تالش انســان برای یادگیری هنر زندگی کردن به
ارزشــمندتر شدن او منجر می شــود ".احساسات
دستخوش تغیر هســتند مثل روزها و شب ها که
می گذرند و هیچ کدام شبیه هم نیستند " ،جنید
بغدادی می گوید :انسان صادق در یک روز به چهل
حال دراید و منافق چهل سال در یک حالت بماند.
" شکوه و عظمت ثانیه ها و دقایق زندگی به سبب
تحوالتیســت که در حال وقوع هستند .هیچ کدام
از لحظات زندگی شــبیه به هم نیستند .جهان هر
لحظه در حال تغییراست و سرشار از شگفتی .انچه
تو را رنج می دهد ،متغیرات بیرونی نیستند ،مقابله
تو در برابر انهاســت که چه بخواهی چه نخواهی
اتفاق خواهند افتاد ،پس با انها همراه شــو ،چرا بر
ثبات و پایــداری انچه که امــروز داری اصرار می
ورزی؟ خــود را از زندان ذهن ،همان جایی که در
بند افکار گذشــته و اینده اسیر مانده ای ،ازاد کن.
با دم و بازدمت همراه شو ،نفس های عمیق بکش،
تنفس عمیق و اگاهانه مانند اتش ،به ســوزاندن
افکار مزاحم کمک می کند و به تو گرما و ارامش را
هدیه می دهد.
برای لحظاتی چشــمانت را ببند و خودت را در
دوران کودکی تصور کن ،ببین که چطور سیر تکامل
خود را روز به روز و هفته به هفته سپری کرده ای،
در دنیــای کودکی و شــادی عمیق ان رها شــو،
می دانی دلیل ان شادی و نشاط بی وقفه چیست؟
مقاومت نکردن در برابر انچه که هرروز برایت اتفاق
می افتاد و از همه مهمتر زیســتن در لحظه حال و
اکنون .تغییر هر لحظه در تو ایجاد می شــد و تو
در لحظه-های زندگی غرق در شــادی بودی .هر
انچه امروز هســت ،فردا دستخوش تغییر است ،تو
نیز تغییر کن ،اجازه بده این تحول در تو نیز اتفاق
بیفتد ،تو پیشرو باش و تغییر را از خودت اغاز کن،
این یعنی هم اوازی با اوای زندگی .خواهی دید که
انچه گمان می کردی دچار تغییر شده و سبب رنج
و اندوه تو ،چیزی جز فرایند طبیعی زندگی نیست.
انقالب درونی حماسه ایست که هر لحظه در تو و در
تک تک سلول هایت اتفاق می افتد .تمام انچه برای
همگامی با تحول بزرگ این جهان نیاز داری همراه
شدن با تغییرات درونی خودت و جهان هستی ست.
کافیست عظمت و شکوه ان را بنگری و ارامشی که
در پس این تحول ،اذین جانت می شــود را ببینی.
این همان لحظه ایست که انتخاب کردی ،امروز را
زندگی کن.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
41 صفحه 42
مهندسیدرون
ه
جد
هم
بدن
بخش نهم
غذا به مثاب ه سوخت
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
از شــمار ه 139قدم به قدم کتاب مهندســی درون (راهنمایی برای دستیابی به سرور و سعادت)
نوشته ی استاد معاصر هندی ،سادگورو ،مرور شد .به تعبیر سادگورو ،بخش اول کتاب نقشه راه است
و بخش دوم که در این شماره قسمت نهم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی برای پیمودن راه.
مقدمه
تا کنون و در شماره های پیشین مفاهیم و موارد زیادی مورد بررسی قرارگرفتند ،از
ِ
مفهوم «مسئولیت پذیری» ،کنترل خشم ،تعریف
جمله خاطره ی روشن شدگی سادگورو،
ِ
یوگا به عنوان ِ تکنولوژی ِ ارتقاء دادن ،فعال کردن ،و پاالیش کردن انرژی های درونی و
ِ
ِ
وجود ادمی که باید در تعامل و هماهنگی با هم کار
ابعاد چهارگانهی
رسیدن به وحدت،
ِ
ِ
ِ
کنند ،دستیابی به شادمانی با تنظیم سه بدن (یا سه الیه) ،و حق برابر جهت دستیابی
به سرور و سعادت برای همگان.
همچنین ســه اصل طالیی (که سادگورو در
دوره های حضوری ِ مهندسی درون هم به شدت
بر ان ها تاکید می کند) برای ورود به قلمروهای
روحانی ارائه شد ،که عبارتند از:
اصل اول) توانایی من در پاسخ دهی نامحدود
اســت ،اما توانایی من برای واکنش نشان دادن
محدود است.
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اصــل دوم) من صددرصد بابــت هر چیزی
که هســتم و نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و
عـسرتم.
ناتوانی هایم ،بابت شادی و ُ
اصل سوم) من تنها کسی هستم که ماهیت
ِ دقیــق ِ تجربه ام را در این زندگی و فراتر از ان،
تعیین می کنم .من همان کســی هســتم که
زندگی خودم را می سازم.
در بخش دوم کتاب که در این شماره قسمت
نهــم ان را تقدیــم خواهیم نمود ،به بررســی
عمیق تر و دقیق تر ِ ســه الیه یا ســه پوشش ِ
پرداخته می شــود و بر همین مبنا ،قسمت دوم
ِ کتاب «مهندســی درون» به سه فصل تقسیم
گردیده اســت که به ترتیب بدن ،ذهن و انرژی
نامیده شده اند .در هر فصل در کنار ِ توضیحات
مربوطه ،تمرینات عملی نیز داده می شــود ،چه
اینکه به باور ِ ســادگورو« ،یوگا» یک سیســتم
اعتقادی یا مذهبی نیســت که شما بشنوید و
باورش کنید .بلکه سیستمی است که باید به ان
عمل کرده و خودتان ان را به عرصه ی تجربه ی
خودتان بکشانید.
در هشت قسمت اخیر نیز این موارد به ترتیب
مطرح شدند:
-1هســتی ما به این بــدن فیزیکی خالصه
نمی شود و بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار است.
« -2چیزی هست که عاشق دیوار [و حصار و
محدودیت] نیست!».
-3معنویت یعنی «سفر نمودن از بدن ِفردی
ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بی کران و بی حد و
حصر ِ افرینش».
-4حواس پنج گانه موجب ِ اعوجاج فکری و
استنتاج گمراه کننده ای در شناخت ذات ِ اصلی
خویشتن مان می شود.
-5بدن ابزاری بــرای درک و دریافت جهان
هستی بوده و به وسیله ی ان می توانیم «کائنات
را دانلود کنیم!».
-6بدن ِ فیزیکی ،جزئی از زمین است و اصل
و بنیادش از ان است؛ ارتباط دادن بدن با زمین صفحه 43
(مثــل راه رفتن با پای برهنــه) جزء تمرینات
معنوی مهم محسوب می شود.
-7چرخه هایــی بــر جهان مــاده و حیات
انســانی حاکــم اســت .همچنیــن هماهنگ
شدن ِ ســیکل های درونی انســان با چرخه ی
دوازده ساله ی خورشــیدی از اهمیت بسیاری
برخوردار است.
-8پنــج عنصــر ،جایگاه ان ها در ســاختار
وجودی انسان و نحوه ی پاک سازی ان ها.
-9رهایــی یافتن از «چیزی» کــه در درون
ِ شماست و شــما دیگر قادر به نگه داشتن ِ ان
نیستید ،همیشه بزرگ ترین لذت است .و البته
مهم نیست این «چیز» چه باشد!
در ایــن شــماره در موردکیفیــت ِ غذایی
که می خوریــم و انرژی پرانیــک ِ ان صحبت
خواهد شد.
غذا به مثاب ه سوخت
بدن ِ فیزیکی تان صرفاً انباشته ای از غذاهاست.
یوگا توجه مخصوصی بــه غذا دارد چرا که نوع
ِ غذایی که شــما به این سیستم بدنی تان وارد
می کنید ،تاثیر ِ عظیمی بــر نوع ِ بدنی خواهد
داشــت که قرار اســت ساخته شــود .دانش ِ
یوگایی عظیمی در ایــن مورد که چه بخورید،
چطور بخوریــد و چه موقعــی بخورید ،وجود
دارد .نوع ِ غذایی که وارد ِاین سیستم می کنید،
معیــن می کند که بدن تان چطــور در خودش
راحت باشد.
ایا شــما قصد دارید بدن تــان را به گونه ای
تربیت کنید که چونان یک گربه ی وحشی تیزپا
بدود؟ یا می خواهید بدن تان را طوری بســازید
که یک وزنه ی دویســت کیلویی را حمل کند؟
یا شاید هم قصد دارید بدن تان را ابزاری سازید
برای دریافت ِ امکانات ِ مراقبه ای از جهان ِ باال؟
شما باید بر اســاس ِ قصد و نیت ِ خود و اینکه
با زندگی تان چه می خواهید بکنید ،غذا بخورید.
شــیوه ی غذا خوردن تان ،نه تنها ســامت ِ
فیزیکی تــان را تحت تاثیر قــرار می دهد ،بلکه
حتی شــیوه ی تفکر ،احساســات و تجربیات
ِ زندگی تان را نیز متاثر خواهد ســاخت .تالش
برای هوشمندانه غذا خوردن ،به این معنی ست
که این بدن برای چه کاری طراحی شده است و
بهترین سوختی که به این سیستم باید وارد شود
تا به باالترین عملکردش برسد ،چیست؟
فرض کنید که شــما یک ماشــین بنزینی
داشته باشــید ولی داخل ان گازوئیل پر کنید.
ممکن است این ماشین ،حتی چند متر هم راه
بــرود ،ولی قطعاً نه ان کارایی معمول را خواهد
داشت و نه بطور طوالنی دوام خواهد اورد .بطور
مشابه اگر هر انچه داخل بشقاب مان می اید را
وارد این سیســتم بکنیم ،نه تنها کارایی بهینه
نخواهد داشــت بلکه حتی از طول عمرش نیز
خواهیم کاست.
حال سوال مهم اینجاست که سیستم ِ انسان
برای مصرف ِ چه نوع غذایی طراحی شده است؟
اگر شما غذای مشخصی بخورید ،بدن شادمان
خواهد شــد .همچنین اگر نوع ِ دیگری از غذا
را بخورید ،بدن تان کِـــ ِرخت و بی حال شده و
خواب تان نیز افزایــش خواهد یافت .اگر در هر
شــبانه روز هشت ســاعت بخوابید و صد سال
هم عمر کنید ،یک ســوم عمرتــان را در خواب
بوده اید! ســی یا چهل درصد ِ بعدی را مشغول
غذا خوردن ،دستشــویی رفتن ،و سایر کارهای
ِ روزمره خواهید بود .با این محاســبات ،زمان ِ
خیلی کمی برای زندگی باقی می ماند!
شما برای دریافت ِ نیرو و توان غذا می خورید،
اما اگر شما وعده ی غذایی خیلی بزرگی بخورید،
بیشتر ســرحال خواهید شد یا بیشتر کرخت و
بی حال؟ بسته به نوع ِ غذایی که خورده اید ،ابتدا
یک حالتی از کرختی به شما دست خواهد داد
و سپس کم کم احساس خواهید کرد که نیرو و
توان یافته اید .به نظرتان چرا این گونه است؟
یک جنبه از این موضوع این است که بدن تان
نمی تواند غذای پخته را به همان شکلی که وارد
ِ بدن می شــود ،هضم کند و بــرای این کار به
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
43 صفحه 44
انزیم های مشخصی نیاز دارد .انزیم های مورد نیاز
هم توسط ِ بدن ترشح می شوند و هم در داخل
ِ خود ِ غذاها موجودند .وقتی غذایی را می پزید،
حدود هشــتاد الی نود درصد از انزیم های ان را
از بین می بریــد .بنابراین بدن تالش می کند تا
این انزیم هــای از بین رفته را مجددا ً جایگزین
کند .بدن نمی تواند تمام ِ انزیم های نابود شده را
جایگزین کند .به همین دلیل بسیاری از مردم،
حــدود ِ پنجاه درصد از غذایی را که می خورند،
دفع می نمایند.
جنبه ی دیگر ،فشــار بر روی سیستم ِ بدن
است .بدن مجبور اســت این همه غذا را صرفاً
بــرای دریافت مقدار محــدودی انرژی جهت ِ
انجام ِ فعالیت هــای روزانه پردازش کند .اگر ما
غذایی با انزیم های مورد نیاز را بخوریم ،کارایی
سیستم ِ بدن کام ً
ال متفاوت خواهد بود .در این
حالت نسبت ِ غذایی که بدن جذب می کند به
نســبت ِ دفع ،کام ً
ال فرق خواهد کرد .خوردن ِ
غذاهای طبیعی ِ پخته نشده ،در حالتی که هنوز
ســلول های ان ها زنده است ،حس ِ سالمتی و
سرزندگی ِ عظیمی برای این سیستم به ارمغان
خواهد اورد.1
فرد به سادگی می تواند این موضوع را تجربه
کند .از پزشــک تان ،یا متخصص تغذیه ،و یا از
معلــم یوگای تان در این مورد نپرســید ،وقتی
پای ِ غذا وســط است همه چیز به بدن مربوط
می شود .از زبان تان که انواع طعم ها را می چشد
و دوست شــان دارد در مورد غذا سوال نکنید!
بلکه از بدن تان بپرسید که بیشتر از هر چیزی
با چــه نوع غذایی راحت اســت .هر غذایی که
بدن تان با ان راحت اســت بهترین غذایی است
که شما می توانید میل کنید .شما باید بیاموزید
کــه به بدن ِ خود گوش فــرا دهید .2همچنان
که اگاهی تان بسط و گسترش می یابد ،خواهید
اموخت که دقیقــاً چه نوع غذایی چه کاری در
بدن تان انجام می دهد .شما حتی نیاز نخواهید
داشت که ان غذا را در دهان ِ خود بگذارید .بلکه
صرفاً با نگاه کردن به ان و لمس کردنش ،مقدار
نیرو و توان ِ نهفته در ان را درخواهید یافت.
تمرین معنوی
یک وعده غــذای عالی برای خــود تدارک
ببینید ،ســپس با توجه کردن به یک موضوع ِ
خاص سعی کنید تا عصبانی و خشمگین شوید!
مثال بــه زمین و زمان فحش دهید! و ســپس
غذای تان را بخورید .شــما متوجه خواهید شد
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
که ان روز ان غــذا در بدن تان چه کار خواهد
کرد .3در وعده ی بعدی ،با احترام و عشــق به
اینکه زندگی چیزی برای تان اماده کرده و شما
می توانید از ان بهره ببرید ،به سمت غذا دست
دراز کنید .در این مورد هم خواهید فهمید که
چه اثراتی بر روی شما خواهد داشت( .هر چند
اگر شما فردی حساس باشید ،ترجیح خواهید
داد فقط حالت دوم را تجربه کنید!)
بســیاری از مردم می توانند با کاهش دادن
ِ غذای شان به ســی درصد ِ مقدار ِ همیشگی،
بسیار پرتوان تر باشند و حتی وزن هم کم نکنند.
تمام ماجرا این است که شما در درون ِ خودتان
تا حد پذیرش ،ایــن موضوع را دارید .بر همان
اساس ،بدن تان تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
اگر شما بتوانید با سی درصد ِ غذای همیشگی،
به تمام فعالیت ها و کارهای روزانه تان برسید ،به
این معنی ست که ماشین ِ بسیار ِ کارامدی در
اختیار دارید!
لب مطلب
انرژی پرانیک (حیاتی) موجود در تمام انواع
دانه های مغذی بســیار زیاد است .به این دلیل
که تمام ِ ان ها یک زندگی ِ متمرکز شــده در
خود دارنــد .این موضوع چیزی غیــر از مواد
مغذی موجود در انهاســت .انچه که شما ان
را صرفاً اجیل می نامید ،در حقیقت نوعی دانه
است .یک دانه در اینده گیاهی خواهد بود .یک
دانه به تنهایی قادر است که تمام کره ی زمین
را سرســبز کند .متعاقباً خوردن ِ هر چیزی به
شــکل ِ دانه ،می تواند به مقــدار قابل توجهی
سالمت انســان را در تمام ِ مراتب ِ وجودی اش،
بهبود بخشد.
تا جایی کــه ممکن اســت ،دانه هایی را که
می خواهید بخورید ،شش الی هشت ساعت در
اب بخیسانید .اکثر ِ دانه ها نوعی مواد ِ طبیعی
خودمراقبتــی دارند .خیســاندن ِ دانه ها باعث
ســمی شسته شده و به
می شــود که این مواد
ّ
ســطح دانه بیایند و با کندن ِ پوست ِ دانه ها ،به
کلی از بین بروند .همچنین خیســاندن ِ ان ها
باعث می شود که چگالی ِ پروتئین ِ متمرکز شده
در ان ها کاهش یافته و راحت تر هضم شوند.
دکتــر دیوید فراولی (از اســاتید مطرح ِ یــوگا ،و درمانگرایورودایی) در کتاب ، Ayurvedic Healingکه یکی از کتاب های
درسی دانشجویان ِ ایورودا در کشور امریکاست ،می گوید:
«هــر چند که رژیم غذایی خامگیاهخــواری یک ابزار قدرتمند
اســت ،اما محدودیت های خاص خــود را دارد و نباید به عنوان
نوش دارو و درمان تمامی دردها تلقی شود».
با احترام به نظرات ســادگورو ،بنده نیز به عنــوان ِ دانش اموز ِ
یوگا و ایورودا ،و همچنین بر اســاس تجربه ی شــخصی ام در
خام گیاهخــواری و گیاهخــواری طی پنج ســال اخیر ،به دور
از تعصــب باید عرض کنم که یک نســخه ی ثابت و یک رژیم
غذایی مشخص برای همه مفید نیست و متناسب با تیپ بدنی،
فصول ِ مختلف سال ،و عوامل مهم ِ دیگر ،می تواند بسیار متغیر
باشــد .شاید یک ســری قواعد ِ کلی در تغذیه ی یوگایی وجود
داشته باشــند ،ولی باید اذعان کنم که خامگیاهخواری یکی از
این قواعد کلی نیســت! هر چنــد از طرفی هم باید اضافه کنم
که خامگیاهخواری بــه عنوان یک روش درمــان برای برخی
بیماری های سه دوشایی مثل سرطان یا دیابت (و البته در برخی
بیماران و نه همه ی انها) می تواند به عنوان ســریع ترین روش
عمل کند .هر چند که باید تحت نظر درمانگر ِ مجرب ِ ایورودا و
به دقت طراحی شده و بکارگرفته شود.
«گوش دادن به بدن» اصلی ترین ایده ی تغذیه ی اگاهانه است.شــاید به جرات بتوانم اذعان کنم که هســته ی اصلی ِ دانش ِ
ایورودا (طب سنتی هند) بر همین جمله استوار است.
تیــک نــات هــان ( )Thich Nhat Hanhاز اســاتید معنویمعاصر که الهام بخش انســان های بسیاری بوده است در یکی
از سخنرانی هایش می گوید« :اگر می خواهی خشمگین نشوی،
خشم نخور!» (مترجم) صفحه 45
ارامش درون
مترجم :سید محمد مهدی سرکشیک زاده مقدس
یوگا و برنامه های مدیتیشــن برای کودکانی
که در کانون هــای اصالح و تربیت هســتند،
فرصتی را فراهم می اورد تا زندگی خود را به
شکلی تغییر دهند که در ان احساس ارامش و
راحتی داشته باشند.
جی .دی الفونزو ( )J. D. Alfonzoکه هفده سال دارد
تا به حال بیشتر از یک بار زندانی شده است .وی به
تازگی پس از اینکه در پارکی در اوکالهمای کالیفرنیا
تیراندازی کرد ،متهم به حمله با سالح گرم و نقض
ازادی به قید التزام خود شده است .اکنون او مجبور
اســت روزی بیشتر از 18ســاعت را تنها در سلول
انفرادی در مرکز اصالح و تربیت نوجوانان شهر خود
بگذراند و این مسئله سبب شده وی احساس انزوا و
عصبی بودن داشته باشد .در مدت زمان اندکی که
بین دیگران بود ،عصبانیت اش باعث ستیزه جویی او
گردید .الفونزو که با کمترین تحریکی دعوا می کرد
گفت «من مانند یک تفنگ بودم و فقط کافی بود
تا کسی ماشه مرا فشار دهد تا اختیارم را از دست
بدهم» .هنگامی که او متوجه شد تعدادی دیگر از
زندانی ها با چهره هایی خندان و شیرینی به دست
از جلسات گروهی باز می گردند ،او به این مسئله
عالقه مند شد .پس از پرس و جو فهمید که اگر به
مدت یک هفته از قوانین زندان تبعیت کند ،او از
امتیاز شرکت در گردهمایی هایی برخوردار خواهد
شد که گروهی با نام طرح اگاهی ذهن بدن (Mind
)Body Awareness (MBA) Projectســه بار در هفته ان را
تشکیل می دهد.
این پســرها در انجا با پرسش هایی فلسفی از
جمله «من کیستم؟» و یا «ایا من از کاری که انجام
می دهم جدا هستم؟» مواجه می شدند .ان ها در
مورد خوبی ،هویت و بخشش تحقیق می کردند و
به عالوه ،مهارت هــای گوش کردن و همدلی خود
را بهبود می بخشــیدند .همچنین سردسته گروه
تمرینات ،مدیتیشن ســاده ای را اموزش می داد تا
به زندانی ها کمک کند در هنگام برانگیخته شــدن
هر احساســی در حال حاضر ،ارامش خود را حفظ
نماینــد .پســرها نفس های خود را میشــمردند و
بدن های خود را اسکن می کردند تا وارد بدن شده،
ارام شوند و احســاس رهایی از هرگونه واکنش به
ان ها دست دهد.
اوایل این فکر که مدت زمان کمتری را در تنهایی
بگذرانــد باعث جلب توجه الفونزو شــد (به همراه
قول شیرینی) ،اما هنگامی که شروع به شرکت در
جلســات MBAکرد ،بی صبرانه منتظر ان بود .در هر
جلسه فرصتی برای رهایی از تنهایی و انزوا ،اندکی
خوداگاهی و فرصتی برای ارتباط با کســانی فراهم
می شد که مانند او زندگی شان پر از مسائل مربوط به
مواد مخدر و گروه های خالفکار بود .او می گوید «من
همیشه فکر می کردم به تله افتاده ام و همواره دیگران
را به خاطر مشکالت خودم سرزنش می کردم .در این
مــورد خوب فکر کردم و با دیگران صحبت کردم و
در نتیجه این قدرت را به دست اوردم تا افکار خود
را منظم کنم .این مسئله واقعا چشمانم را باز کرد».
اکنون الفونزو با ازادی مشــروط در خانه به سر
می برد و دستگاه کنترل به قوزک پایش بسته شده
اســت .او در مورد نحوه استفاده از تکنیک تنفسی
صحبت می کند که در جلســات گروهی اموخته
بود تا به این روش بر خشــم خود مسلط باشد .وی
اظهــار می دارد« :خشــم من و دیگــر افراد در هم
امیخته نمی شود .پس من نفس می کشم و شروع به
شمارش می کنم تا افکار نامناسب را از سرم بیرون
کنم .اکنون چشــمانم بازتر اســت و می دانم چه
چیزی واقعا اهمیت دارد .دخترم (مالیا ناتالیا ( Malia
)Nataliaنه ماهه) به این نیاز دارد تا من ارام تر باشم».
ارمغان یوگا و ذهنیــت (هماهنگی ان با تجربه
فردی ،یادگرفتن تشــخیص درک فرد از واقعیت،
تســلط بر ذهن ،ارتباط با دیگران ،داشــتن افکار
مثبت) به شکل خاصی برای کاهش استرس ،ترس و
دردهایی مناسب است که معموال جوانان تجربه می
کنند .متاسفانه همه جوانانی که در خطر هستند ،در
معرض چنین اموزش هایی قرار نمی گیرند .با این
حال تعداد اندکی از موسسات غیرانتفاعی به دنبال
اشنا ساختن نوجوانان بیشتری با تمرینات تفکری
هستند .بدین شــکل انان ابزارهای ارزشمندی به
دست خواهند اورد تا به روش هایی جدید با زندگی
رفتار کنند.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
45 صفحه 46
یک توالی حرکتی برای
غلبه بر استرس
نویسنده :الکسا سیلواگیو
۱
برگردان :شیمال خان
مغزمــا نمی تواند تفاوت بین گریختن از یــک ببر و دریافت یک ایمیل
مهم کاری را تشخیص دهد .هر دوی این موقعیت ها توسط بخش بادامی
مغز یا امیگداال 2کنترل می شوند که یک نوع پس زنی یا فرار از پریشانی
یا خطر احتمالی است ،چه واقعی باشد و چه خیالی! پاسخ به هرموقعیتی
که دران احســاس خطر می کنیم ،می تواند به شــکل جنگ و گریز و یا
منجمد شــدن نمایان شــود .هورمون هایی نظیر کورتیزول و ادرنالین در
چنین موقعیت هایی بی درنگ ترشح شده و ضربان قلب را باال می برند ،کف
دستها احتماال عرق کرده و شما احساس می کنید که باید از این وضعیت
بگریزید .این پاســخ بیولوژیکی بدن می تواند زندگی شــما را تحت تاثیر
قراردهد .واکنش بدن در برابر احساس خطر فرایندی طبیعی است اما اگر
به صورت مداوم و زیاده از حد تکرارشود چندان خوش ایند نیست .ترشح
زیــاد هورمون های ترس می توانند زندگی ما را مختل کنند و قادرخواهند
بود برروی بسیاری از اندام های بدن از جمله معده ،روده ها ،قلب ،سیستم
عصبی و ...تاثیرات طوالنی مدت نامطلوب بگذارند و حتی باعث مشکالت
روانی مانند افسردگی ،اختالالت خواب و نگرانی دائم شوند.
تمرینات یوگا ،یعنی اساناها ،پرانایاما و مدیتیشن می توانند کمک زیادی
بکنند تا براسترس خود غلبه کنید .تمرین های یوگا از انجایی که بسیارارام
انجام می شوند بر ذهن تاثیرات مثبت گذاشته و افکار را از پریشانی نجات
می دهند .می توانید امتحان کنید ،مدتی بر دم و بازدم های خود تمرکز کرده
و سعی کنید تنفس تان را ارام نمایید .خواهید دید که چه طور افکارتان ارام
گرفته و یا حتی متوقف می گردند .هنگامی که حرکات بدن را ارام می کنید،
عصب ها پیام ارامش را به مغز ارسال می کنند و به ان خبرمی دهند که همه
چیز مرتب است و جای نگرانی نیست.
در اینجا ســیکل حرکتی برای شــما طرح ریزی کرده ایم که می تواند
اســترس را از شــما دورکند .درحین انجام این توالی حرکتی بدن شما به
ارامی در وضعیت تعادل قرارگرفته و احساس راحتی خیال و ارامش عمیقی
خواهید کرد.
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
یوتاناسانا( خم به جلوی ایستاده)
-1دروضعیت تاداسانا بایستید .پاها کمی از هم فاصله داشته باشند .از
ناحیه مفصل ران به جلو خم شوید .سر و گردن و دست هایتان را رها کنید.
اگردر پشتتان احساس ناراحتی می کنید زانوها را کمی خم کنید .به مدت
10دم و بازدم در این وضعیت بمانید.
کشش گردن روی صندلی
-2روی یک صندلی بنشــینید .دســت ها را از دو طرف اویخته و رها
نگه دارید .ســر را از ناحیه گردن به سمت چپ رها کنید تا گوش چپ به
شانه چپ نزدیک شود .فک را رها کنید .وقتی ما استرس داریم ناحیه فک
منقبض می شود .این تمرین به رهایی این ناحیه کمک می کند .به مدت 8
دم و بازدم در این حالت بمانید و سپس در طرف دیگر تکرار کنید. صفحه 47
اوتکاتاسانا( وضعیت صندلی)
-3در وضعیت تاداسانا بایستید .پاشنه پاها را کنارهم و محکم روی زمین
نگــه دارید .زانوهایتان را خم کنید ،درســت مثل اینکه روی یک صندلی
نشسته اید .وزن بدن را به عقب بیاندازید طوری که بتوانید انگشتان پاهایتان
را ببینید .دست ها را باالی سر ببرید و گردن را ازاد بگذارید .این حرکت به
عنوان یک اسانای قدرتی نیز شناخته شده است و به شما قدرت و اعتماد
به نفس می دهد .در این وضعیت به مدت 8دم و باز دم بمانید.
سوپتاماتسیندراسانا( پیچ ستون مهره ها)
-6از وضعیت پل ،لگن را پایین اورده و روی مت بگذارید .لگن را کمی
به ســمت راست بچرخانید .ساق پای راست را از روی ران چپ عبوردهید.
حاال هر دو زانو را به سمت چپ بیاندازید .شانه ها را روی زمین نگه دارید
و در ایــن وضعیت به مدت 8تنفس باقی بمانید .حرکت را در طرف دیگر
تکرارکنید.
شاواسانا( وضعیت بدن بی جان)
-7به پشت روی زمین درازبکشید .پاها را از هم جدا کنید و اجازه دهید
تا رها و ازاد باشند .دست ها را در دو طرف بدن ازاد بگذارید ،کف دست ها
اکاپاداکاپوتاسانا(وضعیتکبوتر)
رو به ســقف باشند .تمام وزن بدنتان را به جاذبه زمین بسپارید و بگذارید
-4در وضعیت میز قراربگیرید .ســپس زانوی چپ را به مچ دست چپ همه تنش ها از جســمتان خارج شوند .درهر ناحیه از بدن انقباضی حس
نزدیک کنید .زانوی چپ را موازی با طول مت نگه دارید .اگر راحتید پای کردید انرا رها کنید .دم و بازدم هایتان طبیعی باشند .دراین وضعیت 5الی
چپ را برای کشش بیشتر اندکی جلو بیاورید .حال باالتنه را به سمت جلو 20دقیقه استراحت کنید.
بکشید و قفسه سینه را به پای چپ که خوابیده بر روی زمین است نزدیک
کنید .ارنج ها و ســاعدها روی زمین باشــند .پشت صاف و صورت روبه رو
مدیتیشن با تکان دادن بدن
باشــد .پای راست در پشت کشیده شود .در این وضعیت به مدت 10دم
اگردچار اســترس شدید هســتید و یا به تازگی تجربه ی پرتنشی مثل
و بازدم بمانید.
تصادف با اتومبیل داشته اید ،مدیتیشن با تکان بدن را به شما توصیه میکنم.
این مدیتیشن در واقع واکنش طبیعی بدن به استرس است .شاید متوجه
شده باشید که هنگام ترس و نگرانی لرزشی در بدنتان پدیدارمی شود که
حاصل ازاد شــدن هورمون کورتیزول برای ارام سازی بدن در مواجهه با
استرس اســت .حاال ما این عمل را اگاهانه انجام می دهیم به این صورت
که روی مت یوگا میایستیم ،پاها به اندازه عرض شانه ها از هم جدا باشند،
به ســر خود تکان نسبتا شدیدی به چپ و راست می دهیم .این تکان را از
ســر به شانه ها و بازوها و دســت ها منتقل می کنیم و از انجا به کل بدن.
این حرکت را یک تا سه بار تکرار می کنیم .این مدیتیشن ازتمرینی که به
ستوبانداساروانگاسانا( وضعیت پل)
ملوان ها( دروضعیت های اضطراری) داده می شود اقتباس شده است .بعد
-5به پشت روی زمین دراز بکشید .کف پاها را روی زمین بگذارید .پاها از این تمرین راحت بنشینید یا به پشت روی زمین دراز بکشید .چشمان
را به اندازه عرض لگن از هم جدا کنید .مفصل ران ها را به سمت باال بکشید .خود را ببندید و تمرکز خود را روی دم و بازدم هایتان نگه دارید .پنج شماره
دستها را به هم قالب کرده و زیر استخوان خاجی قراردهید .با فشار دست ها دم بگیرید ،پنج شــماره هوا را درون شکم خود حبس کنید و پنج شماره
روی زمین ،تعادل خود را حفظ کنید .کتف ها و قسمت باالیی پشت روی بازدم کنید .این تمرین را 10مرتبه تکرار کنید .من از این تمرین نتایج فوق
زمین ،وشانه ها رها باشند .در این وضعیت به مدت 2تا 5دقیقه باقی بمانید .العاده ایی گرفته ام و امیدوارم روی شما هم تاثیرات بسیار مطلوبی بگذارد.
مدرس یوگا در موسسه "ول نس" در لس انجلس است .او از سال 1-Alexa Silvaggio
2005.یوگا را اغازنموده و از سال 2013رسما به عنوان مربی یوگا مشغول به کار است
2-Amygdala
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
47 صفحه 48
زندگی؛ گرانبهاترین هدیه
مریم عرفانی فر
@maryamerfanifar84
برگرفته از کتاب :قانون هشتاد -بیست /نوشته ی ریچارد کخ
زندگی یک هدیه بزرگ از طرف خداوند
است .هدیه ای بی نظیر که به ما داده شده و
ما باید قدر ان را بدانیم .اما چطور می توانیم
قدر زندگی را بدانیم؟ پاســخ این است که
باید شکرگزار نعمت های الهی باشیم .هرچه
بیشتر سپاسگزار نعمت های الهی باشیم از
مواهب بیشتری در زندگی بهره مند خواهیم
شد .از سوی دیگر با شاد بودن و لذت بردن
از زندگی می توانیم بهترین اســتفاده را از
هدیه بی نظیر الهی داشــته باشیم .چطور
می توانیم در زندگی شــاد باشیم؟ این هم
راه حل ســاده ای دارد .شما با به کار بستن
چند تکنیک شاد می توانید زندگی شادی
برای خود و اطرافیانتان بسازید.
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-1ورزش کنید
یکــی از کارهایــی که زندگی را برای شــما
لذت بخــش می کند ورزش روزانه اســت .حتماً
ورزش روزانــه را در برنامه خود بگنجانید .برای
شروع یک روز عالی ورزش کردن بهترین گزینه
اســت .انجام چند حرکت یوگا همراه با تنفس
عمیق به شما در این زمینه کمک خواهد کرد.
-2روحیه خود را تقویت کنید
برای انجام این کار رفتن به کنسرت یا گالری
هنری یا ســینما و تئاتر ،خواندن شعر ،تماشای
طلوع و غروب خورشــید یا یــک منظره زیبا در
طبیعت ،یا نگاه کردن به ستاره ها و اسمان شب،
رفتن به پارک یا اماکن مذهبی می تواند برای شما
یک برنامه عالی و در عین حال هیجان انگیز باشد.
-3مهربانی کنید
منظــور از مهربانی کردن انجــام یک کار خیریه
بزرگ نیســت .از مهربانی های کوچک غافل نشوید.
انجام یک کار خیر بسیار کوچک می تواند نتایج بسیار
بزرگی داشــته باشد .راهنمایی کردن کسی ،لبخند
زدن به افراد یا غذا دادن به حیوانات می تواند از جمله
این کارها باشد .انجام کارهای خیر کوچک می تواند
روحیه شما را بسیار تغییر دهد.
مهربانی کردن و عشــق به زندگــی را هر روز با
خودتان تمرین کنید .عاشــق زندگی باشــید تا از
ثمرات ان بهره مند گردید .عشــق بدهید تا عشــق
بگیرید .عشق نیروی بســیار قدرتمندی در جهان
است از ان غافل نشوید.
-4تفریح لذت بخش با دوستان
ســعی کنید اوقاتی را با دوستانتان سپری کنید.
انجام یک پیاده روی ساده با دوستان ،یا صرف قهوه
یا چای با انها می تواند ســاعات لذت بخشی را برای
شما فراهم کند.
-5اشپزی کنید
درست کردن یک غذای ساده و صرف ان در کنار
خانواده می تواند روحیه شما را بهبود ببخشد .وقتی
اعضای خانواده دستپخت شما را میل کرده و از شما
تشکر می کنند روحیه شما تغییر می کند.
-6یادتان نرود شادی وظیفه شماست
پس تا می توانید شــاد باشید .ما باید شاد بودن
را انتخاب کنیم .هر روز بــه خودمان بگوییم امروز
بهترین روز زندگی من است .امروز هدیه ای از طرف
خدواند برای من است .من قصد دارم از لحظه لحظه ی
زندگــی ام لذت ببرم چرا که قدر این هدیه بی بدیل
خداوند را می دانم.
-7کاری که دوست دارید انجام دهید
مهم نیست کاری که انجام می دهید چیست .مهم
این اســت که ان کار را با تمام وجود دوست داشته
باشید .شاد بودن مســتلزم این است که به فرایند
انجام کاری توجه کنید و از ان لذت ببرید.
-8خوش بین و امیدوار باشید
به نظر می رســد خوش بینی یکــی از الزمه های
موفقیت و شادی است و به شما انگیزه می دهد .این
موضوع به لحاظ پزشــکی نیز ثابت شده است .روان
شناسی در دانشگاه کانزاس به نام سی .پی .اشنایدر
امید را این گونه تعریف می کند" :عقیده داشتن به
این که شما اشتیاق و راهی برای اجرای اهداف خود
هر چه که باشــند ،دارید .این اشتیاق موتور حرکت
شماست .نیرویی که به شما انگیزه می دهد" .وقتی از
انجام کاری لذت می برید حتما برای شما موفقیت در
پی خواهد داشت. صفحه 49
یوگا و بیماری پارکینسون
نویسنده :گرگوری باپتیستا
۱
مترجم :ژیال حاتمی
بر اساس تحقیقی که در مجله جاما نرولوژی
در ســال 2019چاپ شده اســت ،تمرینات
یوگا چون با اگاهی انجام می شوند ،می توانند
اضطراب و افســردگی و همین طور مشکالت
حرکتی را در افراد مبتال به بیماری پارکینسون
تا حدی کاهش داده و در افرادی که تمرینات
کالســیک یوگا را به صورت جــدی و مداوم
دنبال می کنند ،این عــوارض به صورت قابل
مالحظه ای کاهش میابند.
نیمــی از بیماران مبتال به پارکینســون از
اضطراب و یا افسردگی رنج می برند ،بنابراین در
درمان این افراد ،باید به این عوارض نیز توجه
شود .تحقیقات نشان داده اند که انجام حرکات
فیزیکی برای ســامت بیماران پارکینســون
مفید است .به همین ترتیب ،ثابت شده است
که فعالیتهایی با رویکرد "ذهن و روان" مانند
یوگا و سبکهای مختلف یوگا نظیر یوگا ریتمیک
تاثیرات بسیار مفیدی بر روی سالمت این افراد
دارنــد .این فعالیتها عالوه بر بدن ،روی ذهن و
روان شخص نیز تاثیر دارد به همین دلیل ،تاثیر
مثبتی نیز بر روی بیماری پارکینسون دارند.
محققین از افرادی که به بیماری پارکینسون
ســبک یا متوسط مبتال بودند استفاده کردند،
البته میزان بیماری این افراد به صورتی بود که
توانایی راه رفتن و ایستادن بدون کمک گرفتن
از کسی را داشتند .همچنین ،افرادی که بنا به
بیماریهای روانی شــان مجبور به مصرف دارو
بودند ،از این ازمایش کنار گذاشته شدند.
افراد را به دو دسته تقسیم کردند 71 .نفر در
یک برنامه تمرینی یوگا با اگاهی از اینکه تمرینات
یوگا برای کاهش عوارض بیماری انهاست شرکت
کردند و 68نفر هم در برنامه حرکات کششــی
برای باال بردن انعطاف بدن شــرکت کردند .در
پایــان دوره ،افراد هر دو گروه از نظر پارامترهای
حرکتی عالئم بهبودی مشابهی را نشان دادند.
در ایــن میان ،گروهی کــه در تمرینات یوگا
شــرکت کرده بودند ،عالوه بــر بهبود فیزیکی،
مشاهده شد که تا حد قابل توجهی عالئم اضطراب
و افسردگی نیز در انها کاهش پیدا کرده است و
کیفیت زندگی انها با وجود بیماری شان بهبود
پیدا کرده است .اما کسانی که در برنامه تمرینات
کششی شرکت کرده بودند ،در این زمینه روانی
هیچ تغییر و پیشترفتی نداشتند .این نتایج نشان
می دهند که یوگا یک عامل ثانویه ی بسیار موثر
برای مدیریت اضطراب و عالئم افسردگی در افراد
مبتال به پارکینسون است که می تواند همچنین
بر روی میزان ارامش و کیفیت زندگی افراد نیز
تاثیر بگذارد.
معموال در افراد میان ســال حــدود 45-40
ســال که دچار عالئم اولیه بیماری پارکینسون
هســتند ،دارو درمانی تجویز نمی شود ،و به انها
بیشتر توصیه می شــود که به انجام ورزش هایی
نظیر یوگا بپردازند تا بتوانند سیر زندگی طبیعی
خــود را همچنان حفظ کنند .این بیماری باعث
رخوت و کرختی ماهیچه ها می شود ،در نتیجه
این افراد باید سعی کنند که ریتم زندگی فعالی
داشته باشند .بیشتر پزشــکان گمان می کنند
که بیماری پارکینســون به دلیل افت دپامین به
وجود می اید ،اما در حقیقت باید علت اصلی افت
دپامین را شناسایی و برطرف کرد که معموال به
دالیل روانی اتفاق می افتد .به هر حال ،وقتی افراد
از نظر روانی و ذهنی در ســطح پایینی هستند،
عالئم بیماری شــان تشدید می شود .بنابراین پر
واضح است که مدیریت روان و ذهن نقش موثری
دارد و به همین دلیل یوگا می تواند در این افراد
نقش حمایتی و کمک کننده داشته باشد.
در نتیجــه ی این تحقیق ،بــا توجه به اینکه
بیماری پارکینســون فقط یک اسیب فیزیکی
محدودکننده نیست ،بلکه بار روانی و احساسی
نیز دارد .پس بهتر اســت که دســت اندرکاران
ســامت ،رویکردی جامع (در زمینه جســم و
روان) را در پیش بگیرند.
همچنین در یــک تجربه ی دیگــر درکانادا،
مشاهده شــد که در طول دوره ای از یوگا برای
بیماران مبتال به پارکینسون ،مربی یوگا با استفاده
از توصیه های یک پزشک عصب شناس حرکات
یوگا را بــرای این افــراد طراحی کرده که باعث
انعطاف پذیری بدن و ارامش روانی این افراد شده
بود .بیماری پارکینسون یک بیماری عصبی است
که به مرور زمــان توانایی حرکت افراد را مختل
می کند .اما در کالس های یوگا این افراد نسبت
به بدن خود اگاه تر می شــوند .فرق اســاناهای
یوگا با ورزش های دیگر نظیــر ایروبیک و ...در
این است که پرتو جویان به شهود بدن و اگاهی
بیشتری بر روی بدن خود دست پیدا می کنند و
حتی زیر نظر مربی تعلیم دیده از جهت پزشکی
می توان گفت که مشــاهده گر یاخته های بدن
خود می شوند.
همــه اســاناهای یــوگا و همــه تنفس ها و
مراقبه ها مفید هستند ،مخصوصا دراین کالس ها
یوگا ریتمیک و حتی یوگای چشم و گاهی یوگا
با وســایلی مانند توپ و دمبل به این افراد بسیار
کمک می کند .حرکاتی که برای بهبودی بیماری
پارکینسون سودمندترند عبارتند از :حرکت کوه،
سیکل سالم برخورشید ،حرکات معکوس و خم
به جلــو ،حرکات جنگجوی یــک و دو ،حرکت
درخت ،حرکــت کودک ،حرکت پا روی دیوار ،و
البته شاواسانا.
(-1پزشک و روان درمانگر در مرکز مونپولیه)
(Grégory Baptista, Médecin, psychothérapeute, instructeur
MBSR/CT, coordonnateur du Centre de Mindfulness de
)Montpellier
برگرفته از سایت فرانسوی:
https://www.pensees- http://meditation-medecine.fr/leyoga-en-pleine-conscience-dans-la-maladie-de-parkinson
تاریخ چاپ مقاله 9 :می 2019
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
49 صفحه 50
راهکارهای حل تنهایی
از طریق ایورودا
نویسنده :ساهارا رز
۱
ترجمه :پری باباجی
@parybaba_ji
هر ادمــی تنهایی را در موقعیت های مختلف
احساس کرده است .متاســفانه بیشتر ما با این
احساس تنهایی در تعطیالت مواجه شده ایم ،چه
در زمانی که اطرافمان مملو از فامیل ،دوســتان
و اقــوام بوده اســت و قطعاً چــه در زمانی که
تنها بوده ایم.
به طور کلی احســاس تنهایــی زمانی درک
می شود که ارتباط با دیگران و یا حتی خودمان
صورت نگیرد ،به گونه ای که دران زمان نتوانیم
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
زمان واقعی را درک کنیــم و از ان بهره ببریم.
تنهایی به صورت یکسان بر روی همه تاثیر نمی
گذارد ،ممکن است شــما تنها در خانه و یا هر
محلی باشید ولی احســاس تنهایی نکنید و یا
بلعکس در جمعی از افراد و نزدیکان باشــید و
احساس تنهایی کنید .
خوشبختانه پیشینیان ما در دوران های بسیار
قدیم از طریق علم ایورودا راهکارهایی برای حل
این مساله پیدا کرده اند .در علم ایورودا هر کسی
با سه دوشای اصلی سروکار دارد .این دوشاها یا
انرژی های بدن عبارتند از :واتا (انرژی هوا) ،پیتا
(انرژی اتش) و کافا (انرژی زمین) .این انرژی ها
در زمان های مختلف زندگی قابل تغییر هستند
به همان صورتی که ما در حال تغییر و دگرگونی
هستیم ( .برای شناخت دوشای خود می توانید
ســری کامل مقاله های ایورودا ،از شماره تیرماه
99تــا مهــر 1400مجلــه ی دانش یــوگا را
مطالعه کنید).
با شناخت دوشای اصلی خود ،شما می توانید
با نحوه برخوردتان با خود و موقعیت های مختلف صفحه 51
دراطرافتان بیشــتر اشنا شــوید .همچنین
شــما می توانید با تنهایی خود ارتباط بهتری
برقرارکنیــد .موقعیت های مختلفی را که در
ان احساس تنهایی کرده اید ،در نظر بگیرید.
باید بدانید که احساس تنهایی به هیچ عنوان
شــرم اور نیست ولی نیاز است که خودتان را
در زمانی که احساس تنهایی می کنید ،بیشتر
درک کنید .ایــن در زمانی صورت می گیرد
که از نحوه برچســب گــذاری به تنهایی رها
شــده و به نحوه پاســخ گویی به احســاس
تنهایی تان برسید.
دالیلی که می توانید برای تنهایی خود در
زمان تعطیالت بیاورید بســته به نوع دوشــا
متفاوت است .ممکن است هیچ کاری نکنید
و یا به وظایف خــود در محل کار فکر کنید.
به هر حال نکته مهم اینست که به نیاز ذهن
و بدنتــان به طور همزمان توجه کنید .دانش
ایورودا می تواند به شما در موقعیت تنهایی،
پذیرش ان و نحوه ارتباط با ان کمک کند .به
طوری که نه تنها در زمان تعطیالت بلکه هر
زمان و هر لحظه از زندگی به کمک شما بیاید.
اگر دوشای اصلی تان
واتا است
افــرادی با دوشــای
واتا ،غالبــاً مانند عنصر
هوا در حال تغییر و به
دنبال چیزهای تازه در زندگی هســتند .در
زمان تعطیالت ،حتماً به مهمانی های زیادی
می روند ،در خوردن زیاده روی می کنند و با
افراد زیادی معاشرت می کنند .گرچه این امر
باعث دوری از احساس تنهایی در دوشای واتا
می شود ،ولی انجام بیش از حد این امور برای
دوشای واتا مناسب نیست .بهترین کار میانه
روی و توازن است ،زیرا زیاده روی در ان باعث
اختالل در دوشای واتا می گردد.
راه حل :از برخــی از مهمانی ها اجتناب
کنیــد و زمانی برای تنهایی با خود ســپری
کنیــد .در هــر زمان فقط بــر روی یک کار
متمرکز شــوید و در ان حال با تنهایی خود
روبه رو و پذیرا گردید .دوشــای واتا مســتعد
بی قراری ،اضطراب و حتی بی خوابی اســت،
پس بیشتر متمرکز در خانه ماندن شوید ،با
طبیعت ارتباط برقرار کرده و دوشــای کافا را
از زمین دریافت کنید .بیشتر مدیتیشن کنید،
حــرکات ارام یوگا مانند هاتــا یوگا و یا یین
یوگا را انجــام داده و بدنتان را با روغن کنجد ایده های خالقانه را از دوشای واتا دریافت
ماساژ دهید ،اینها باعث می شوند که صداهای کرده و در نتیجه به تعادل می رسید.
اضافــه در ذهن تان خاموش گردند .پیاده روی
کنید و اگر هوا ســرد است در خانه بمانید و با
اگــر دوشــای
اصلی تــان کافا
انجام یوگانیدار در درون به طبیعت بروید .اگر
است
نمی توانید خودتان را در حالتی ارام قراردهید،
دوشــای کافــا
به کارهایی نظیر نقاشــی ،نواختن ساز و گوش
بــا طبعــی زمینی،
دادن به موســیقی و یا هر کار خالقانه ی دیگر
تمایل به استراحت،
بپردازید ،زیرا این امر باعث می شود که زیبایی
را به زندگی تان راه دهید .تنهایی را پذیرا باشید حمایت کردن و پایداری و استقامت دارد.
به جای اینکه سعی در اجتناب از ان بکنید و در به طور طبیعی شما دائماً سعی می کنید
تا مطمئن شوید که همه راضی و خشنود
مسیر خواسته هایتان گام بردارید.
باشند و در نتیجه خود را دراولویت بعدی
اگر دوشای اصلی تان قرار می دهید .تعطیالت معموالً برای کافاها
پیتا است
که تمایل بــه پذیرایی و ارتباط با دیگران
بــه خاطــر خاصیت دارند ،زمان بسیار مناسبی است .گرچه این
اتشین پیتا ،شــما غالباً مسئله باعث می شود که خودتان را بیش
میل به رسیدن به اهداف از پیش فراموش کرده و به دیگران بیشتر
و خواســته هایتان دارید و به شــدت برای ان رسیدگی کنید .در نتیجه وقتی خودتان را
تــاش می کنید .در زمانی کــه نمی توانید به در خانه می یابید ،بیشتر احساس تنهایی و
خواســته هایتان برسید ،تمایل به تنهایی پیدا غم و غصه می کنید.
می کنید .ممکن اســت بــرای کاری که انجام
راه حل :خودتان را دراولویت قراردهید.
می دهید دچار وســواس شوید .متاسفانه ،این شما بیشــتر از هر کســی الیق عشق و
امر باعث می شــود که کمتر با دیگران ارتباط محبت هستید .تمایل به بیش از حد وقت
برقرارکنید و در نتیجه تنها شــوید .وقتی که گذاشتن برای دیگران باعث فراموش کردن
دائم در حال کار کردن هستید ،زمانی را برای خواسته هایتان می شــود .به جای ان ،در
ارتباط با دیگران نخواهید داشت .کار زیاد باعث حالی که در خلوت هستید ،به خودتان و
فرسودگی شغلی و افزایش فشار عاطفی شده و خواسته هایتان توجه کنید .احساسات خود
شما را گیج می کند.
را پنهان نکنید ،مسافرت بروید ،برقصید و
راه حل :در حین تعطیالت ،هویت شــغلی تمرینات یوگا را انجام دهید .مراقبت های
خود را کنار بگذارید و خود واقعی تان را هویدا روزانه را جزو دستور کار قرار دهید .جریان
کنید .میــل ذاتی برای ارتبــاط ،صمیمیت و خون و لنف های بدنتان را با ماساژ خشک
خوشــحالی در جمع را تجربه کنید .کارهای و گرم به جریان و حرکت بیاندازید .زمانی
خالقانه را به طور جداگانه تجربه کنید .بگذارید که دریافتید خود را با تنهایی وفق دهید به
که تعطیالت برای شما موقعیتی ایجاد کند که جای ان که از ان فرار کنید و یا پنهانش
به خود واقعی تان بیاندیشــید و سبک زندگی کنید ،با دیگران نیز می توانید ارتباط بهتر
مورد عالقه تان را پیدا کنیــد .زندگی خود را و معنا دار تری را داشته باشید.
با توجه به عالقه تان خلق کنید نه بر اســاس
قوانین و معیارهــا .فراموش نکنید که فقط بر ساهارا رز:
روی لحظه اکنون تمرکــز کنید .تمایل تان را یکی از بهترین نویســندگان کتابها و پادکســت های
اموزشــی در زمینه ایورودا است .وی کتابهای باستانی
از روی عادت های نوشــیدن کافئین به سمت ایورودا را برای زندگی امروز تدوین کرده اســت .به قول
ورزش بکشــانید و در نتیجه با خودتان ارتباط خود او« :من اینجا هستم که به شما در مورد دارما( هدف
روح) کمک کنم .من همیشه می دانستم که در این سیاره
برقرارکنید .زمانی که خودتان را از کار زیاد به بدنیا امده ام تا به دیگران کمک کنم ،ولی نمی دانســتم
سمت زندگی ارام بکشانید ،قطعاً دارای توانایی چطور».
1-SAHARA ROSE
و انرژی بیشتری می شوید .در حالی که دوشای
کافا را با اســاناهای زمینی افزایش می دهید،
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
51 صفحه 52
اشپزی ایورودایی
«غذایی که سرشار از مواد تازه و انتی اکسیدانهای
طبیعی است ،قطع ًا شادی بخش است».
سراشپز تی تالی
ناهار یا شام :پنیر توفو و سبزیجات
پنیر توفو که از سویا گرفته می شود ،یکی از مواد و خوراکهایی است که
در فصل زمستان توصیه می شود .پنیر توفو به علت انتی اکسیدانها و خواص
دیگر باعث مقاومت بدن در برابر سرماخوردگی و بیماری های مختلف است.
پنیر توفو برای تمامی دوشاها مناسب است ،زیرا چربی مضر برای کافا و پیتا
ندارد و برای هر سه دوشای واتا ،پیتا و کافا مناسب است.
مواد الزم:
پنیر توفو در ابعاد 5در 8سانتی( دو تکه)روغن زیتون بکر (سه قاشق غذاخوری)پودر سیر ،زیره ،زردچوبه (هر کدام 1/4قاشق چایخوری)پرتغال متوسط ( 1/2خرد شده با 1/2فنجان اب پرتغال)اووکادو خردشده ( 1/2فنجان)چغندر لبو پخته ( 1/2فنجان)گردو خرد شده ( 1/4فنجان)سس ساالد:
اسفناج ( 2فنجان)روغن نارگیل ( 2قاشق غذاخوری)سرکه سیب ( 3قاشق غذاخوری)عسل طبیعی ( 2قاشق چایخوری)زنجفیل رنده شده ( 1/2قاشق چایخوری)سس ماست:
ماست یونانی ( 1فنجان)جعفری خرد شده ( 1فنجان)لیموی تازه ( 2قاشق غذاخوری)-پودر گشنیز ( 1/4قاشق چایخوری)
چگونه از دستورات غذایی پیروی کنید
با پیروی از دســتورات ایورودیک و اگاهی از دوشــای خود ،می توانیدمطمئن باشید که غذای شما همواره با بدن تان سازگار خواهد بود .همچنین
باید در نظر بگیرید که شــاید در مواقعی با عدم توجه به غذاهایی که می
خورید باعث عدم تعادل دوشــاها می شــوید و در این صورت باید هرچه
سریعتر به تغذیه سالم و همراه با دوشای خود روی برگردانید.
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دستور اماده سازی:
فر را در حرارت 220درجه سانتیگراد گرم کنید ،پنیر توفو را در ظرفمناسب قرار داده و با روغن زیتون ،زردچوبه ،پودر سیر ،زیره و نمک و کمی
اب پرتغال مخلوط کنید .برای مدت یکســاعت مخلوط در یخچال مانده و
سپس به مدت 15تا 20دقیقه در فر پخته شود.
برای تهیه ساالد ،اسفناج ها ،اووکادو ،گردو و چغندر را مخلوط کرده وپرتغال ها را روی انها بریزید.
ســس ساالد مخلوطی از تمامی موادی اســت که اماده کرده اید .اگرروغن نارگیل منجمد شده است ،بهتر است ابتدا کمی گرم شده و زمانی که صفحه 53
به حالت مایع درامد با سرکه ،عسل ،اب پرتغال و نمک و فلفل و زنجفیل
مخلوط شود.
برای تهیه ســس ماســت نیــز ،تمامی مــواد را به خوبــی با هممخلوط کنید.
تقویت کننده های مغز:
برگهای سبز مانند اسفناج که دارای ویتامین Kهستند ،به سالمتی مغزکمک قابل توجهی می کنند.
اووکادو دارای امینو اسیدهایی است که اضطراب را کاهش می دهد.گردو نسبت به مغزهای دیگر دارای خواص بیشتری برای مغز است.چغندر لبو ،کمک به خون رسانی به مغز می کند.چربی موجود در روغن نارگیل ،باعث کاهش استرس می شود.عســل ماده طبیعی و سرشار از انتی اکسیدان است که باعث تقویتحافظه شده و همچنین اضطراب را کاهش می دهد.
ناهار یا شام مناسب کودکان :پاستا و سبزیجات
پاستاها و ماکارونی ها از جمله خوراکهای خوشمزه و باب میل کودکان
هستند که سرشار از فیبر و کربوهیدرات بوده و به علت ویتامین ، Aکمک
به رشد سلولهای جدید پوستی می کنند .ماکارونی غنی از پتاسیم است
و به بهبود ســامت قلب و عروق کمک می کند .همچنین پاستا غنی از
اهن اســت و می تواند به بیماری کم خونی کمک کرده و باعث افزایش
تشکیل سلول های قرمز خون شود .ولی باید در نظر گرفت که مانند تمامی
کربوهیدرات ها ،گرچه برای دوشای واتا مناسب است ولی مصرف زیاد ان
باعث چاقی و افزایش دوشای کافا می شود.
مواد الزم:
پاستا ( دو فنجان)پیاز خرد شده ( 1/2فنجان)کلم بروکلی خرد شده ( 1/2فنجان)فلفل دلمه ای سبز و قرمز خرد و یا خالل شده( 1فنجان)ادویه :زردچوبه ،نمک ،فلفل ســیاه و زنجفیل ( هرکدام 1/4قاشــقچایخوری)
روغن زیتون فرادما ( 3قاشق غذا خوری)دستور اماده سازی:
اب را به جوش اورده و پاستا ها را به مدت 10دقیقه می پزیم .سپسابکش می کنیم.
کلم بروکلی را در اب جوش به مدت 3دقیقه می جوشانیم.در ماهیتابه ای روغن زیتون ریخته و روی اجاق روشــن می گذاریم،پیاز ها را با نمک و زردچوبه ابتدا تفت داده و سپس بروکلی ها ،فلفل های
سبز و قرمز را اضافه کرده و به مدت 10دقیقه تفت می دهیم .پاستا اماده
سرو است.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
53 صفحه 54
یوگ
ای
ک
ود
ک
غرش شیر
غزاله ادم پور
@ghazaleadampour
سالم سالم
تابحال شده عصبانی یا غمگین بشوی؟ شاید گاهی دلت
بخواهد داد و فریاد یا گریه کنی! یا خیلی خوشحال باشی
و بخواهی بلند بلند بخندی.
یوگا می تواند به تو کمک کند تا احساسات خودت را نشان
دهی .امروز می خواهیم همراه هم یکی از تمرین های یوگا
را انجام دهیم که وقتی عصبانی و قاطی پاتی و خط خطی
شدی بتوانی به کمک این تمرین خشم خودت را ببینی و
نشان دهی .شاید بعد از این تمرین ارام تر شدی!
گوشــه ای از اتاق خودت را انتخــاب کن و انجا دوزانو
بنشین.
زانوهایــت را کمی ازهم دور کن و کف دســت هایت را
روی زمین بگذار.
سرت را باال بگیر و به سقف نگاه کن.
ِ
اخــر اخر بیــرون بیاورو همزمــان بگو:
زبانــت را تــا
اااااااااا....
می توانی چنــد بار دیگر این تمرین را تکرار کنی .یادت
باشد برای انجام این تمرین گوشه ای از اتاق یا جایی که
دوست داری را انتخاب کنی و هروقت عصبانی یا غمگین
شدی در همین مکان این تمرین را انجام دهی.
حتما بعد از این تمرین مدتی با چشم بسته استراحت کن
و از خودت بپرس « :چه احساسی دارم؟ »
اگر دوست داری احساست را در کادر زیر نقاشی کن:
اگر دوست داری از خودت و نقاشی هایت عکس بگیر و برای ما به ادرس m.danesheyoga@gmail.comبفرست و جایزه بگیر.
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 55
یوگای دونفره
برای کودکان
مترجم :ایدا جوادی
@ayda_javady
امروزه پارتنر یوگا ،یوگای دونفره یا گروهی در بین تمام سنین بسیار پرطرفدار
شده است .در این نوع یوگا ،افراد به دسته های دو یا چند نفره تقسیم می شوند
و حرکات یوگا را با هم انجام می دهند .پارتنر یوگا ،در میان کودکان و نوجوانان
هم محبوب بوده و هم فوایدی بیش از بزرگساالن برای انها دارد.
از فواید یوگای دو نفره یا گروهی برای کودکان:
ایجاد تماس چشــمی و اعتماد بین کودکان ،بــاال رفتن تعامل و همکاری
میان انها و اموختن مهارت های ارتباط گروهی ،باال رفتن خالقیت و ایجاد
صمیمیت بین کودکان است.
یوگای دو نفره و یا گروهی شامل:
انجام حرکات یوگا توسط کودکان با دوستانشان ،و یا انجام حرکات با مشارکت
بین کودکان و والدینشان(خانوادگی) است.
یافتن همراه مناسب برای پارتنر یوگا
مهمترین نکته در پارتنر یوگا ،یافتن همراهی مناســب است .اگر این تصمیم
را به کودکان واگذار کنیم به احتمال زیاد انها همیشــه یک نفر ثابت را برای
انجــام حرکات انتخاب می کنند ،درحالی که هــدف ما از یوگای دو نفره باال
بردن تعامل کودکان با یکدیگر و باال بردن مهارت های ارتباطی انهاست .پس
در ادامه چند روش برای انتخاب همراه در کالس یوگای کودک به شما
پیشنهاد می دهیم:
روش اول
جفت کردن کودکانی اســت که وجه اشتراک ظاهری با هم دارند ،مثال
دو نفر که لباس هم رنگ دارند و یا رنگ چشمانشان یکی است و یا مت
هم رنگ دارنــد و ......از انها می خواهیم که حرکات را همراه با یکدیگر
انجام دهند.
روش دوم
تاریخ تولد ان هاست .سن تمام کودکان را با ماه و روز نوشته و به ترتیب
سن انها را با هم قرار میدهیم.
روش سوم
محل تولد ان هاســت .شهر یا بیمارستان تولد تمام پرتوجو ها را نوشته
و ان ها را از نزدیک ترین محل به برگزاری کالس با هم قرار میدهیم.
روش چهارم
مرتب ســازی بر اساس قد پرتوجوهاست.ان ها را به ترتیب قد کنار هم
گذاشته و قد های نزدیک به هم را با هم در یک گروه قرار میدهیم.
روش پنجم
انتخاب دایره ای است .از پرتوجویان می خواهیم دور یک دایره بایستند،
دو نفری که روبروی هم قرار دارند را با هم در یک گروه قرار می دهیم.
روش ششم
بر اســاس نام و یا نام خانوادگی ان هاست .نام کوچک و یا نام خانوادگی
پرتوجویان را به ترتیب حروف الفبا نوشته و ان ها را دو به دو با هم در
یک گروه قرار می دهیم.
ایا شــما هم از پارتنر یوگا در کالس هایتان استفاده می کنید؟ ایا نتایج
فــوق العاده یوگای گروهی را پس از این جلســات به وضوح می بینید؟
اگر تابحال از پارتنر یوگا استفاده نکرده اید پیشنهاد می کنیم حتما انرا
امتحان کنید.
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
55 صفحه 56
خود شفقت ورزی با یوگا
مترجم :سوسن عبدارضایی
در مســیر زندگی ،بــا اتفاقات خوشــایند و
ناخوشایندی مواجه می شویم که تنها راه گذر از
انها ،تالش برای اسیب کمتر به خود و دیگران و
در بهترین حالت ممکن ،کمک به خود و دیگران
است که یکی از راه های مورد توجه در این مسیر،
خود شفقت ورزی است.
تصورکنید ،هنگامــی که قهوه یا چای خود را
روی لباس یــا روی میزی می ریزید ،یا هنگامی
که در یک روز پر مشــغله دیر به قرارکاری خود
می رسید ،یا با همه سعی و تالش تان نمره و رتبه
خوبی در درس یا شــغل خود کسب نمی کنید،
گفتگوی شما با خودتان چگونه است؟ حال تصور
کنید ،دوست صمیمی شما در موقعیت های باال به
شما چه می گوید .عجیب نیست که دوست شما
موفقیت ها و نکات مثبت شما را یاداوری می کند،
اما خودتان در این مواقع مشغول سرزنش خود و
گفتگوهای منفی ذهنی می شوید؟!
خود شفقتی ،یکی از مفاهیم مهم رواشناختی
اســت که به عنوان منبع بالقــوه در برابر عوامل
اســترس زا و مشــکالت هیجانی ،مــورد توجه
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
روانشناســان بالینی و ورزشی قرار گرفته است.
این ویژگی که در دستیابی به پتانسیل شخصی و
بهزیستی مفید است ،با میل به کاهش رنج فردی
در زمان سختی و دشواری مشخص می-شود و
براساس چهارچوب روانشناسی مثبت نگر مفهوم
سازی شده است .خودشفقتی شکلی از پذیرش
خود است و نمایانگرگرمی و پذیرش جنبه های
ناخوشایند خود در زندگی می باشد ،مولفه های
اصلی خودشفقتی ،خود مهربانی ،حس مشترک
انسانی و ذهن اگاهی است .منظور از خود مهربانی
این اســت که زمانی که فرد اســیب می بیند،
شکست می خورد یا احساس بی کفایتی می کند،
به جای اینکه رنجی را که متحمل شــده است
نادیده گرفته و یا خود را به باد انتقاد و ســرزنش
بگیرد ،نسبت به خود مهربان باشد و خود را درک
کند ،به عبارتی تا فرد خــود را با همه انچه که
هست نپذیرند ،نمی تواند با خود مهربان باشند و
حس مشترک انسانی ،به عنوان یک مولفه دیگر
خودشناســی به این معناست که تجارب فردی،
جزئی از تجارب همه انسان هاست ،و اینکه کامل
نبودن ،شکســت خوردن و تجربه های سخت و
ســختی های زندگی غیر قابل اجتناب هستند ،و
ذهن اگاهی به عنوان مولفه سوم خودشفقتی به
معنای توجه به همه احساســات خود و پذیرش
انها همانگونه که هســتند بــدون بزرگ نمایی
نگریستن است.
تحقیقات نشــان دهنده انست که کسانی که
خود شفقتی بیشتری دارند ،استرس و اضطراب
کمتر و اعتماد به نفس و شادی بیشتری را تجربه
می کنند و نسبت به خود و دیگران حس بخشش
و گذشت بیشــتری دارند ،اما همانگونه که برای
ساختن بدن قوی ،نیازمند تجربیات بدنی مناسب
است ،خودشفقتی نیز ،نیازمند تمرینات منظم و
مناسب ان است و یوگا برای شفقت ورزی به خود
و دیگران است ،چرا که یوگا تمرین اگاهی بر بدن
و ذهن است و با انجام اساناها و پرانایاما (تمرینات
تنفسی) می اموزیم که در لحظه حال حضور یابیم
وظیفه یوگا جز تمرینات خود شفقت ورزی نیست.
هنگامی که اهیسما(بی ازاری) نسبت به خود
و دیگران را تمرین می کنیم یا زمانی که بر ساتیا
(راستی و درستی) متمرکز می شویم ...مهربانی را
تمرین می کنیم ،چرا که جز با اگاه بودن برجسم،
افکار ،احساسات و قضاوت هایمان نمی توانیم در
راه مهربانــی قدم برداریم و یوگا مســیری برای
مهربانــی با خــود و همه موجودات اســت و یا
افزایش سطح انرژی مثبت ما را به پذیرش روانی
نزدیک تر می کند. صفحه 57
پنج گام خودشفقت ورزی در یوگا
-1قصد و نیت تمرین های یوگا با خودشفقت
ورزی
در ابتدای انجام اســاناها ،پرانایاما یا مدیتیشن،
قصد و نیت خود را برای شــفقت ورزی به خود به
صورت واضح و شفاف مشخص کنید .منظور از قصد
و نیت این اســت که تمرینات را با توجه و تمرکز
بیشتر ذهنی انجام دهید و در طی تمرینات ،با اگاه
بــودن از محدودیت های خــود ،از انجام انها لذت
ببرید .متوجه افکار منفی و گفتگوهای درونی خود
در هنگام تمرین باشــید و با تکرار و تمرین روش
ذکر شده مدلی را می اموزید که می توانید ان را در
خارج از مدت تمرین دنبال کنید.
-2با خودتان همانند بهترین دوست خود
رفتار کنید
بر روی مت یوگا گاهی خودشــفقت ورزی ما ،با
مقایسه خود با دیگران و خود قضاوتی همراه می شود،
که منجر به اسیب و یا خستگی مفرط ما می گردد،
چــه کم و چه زیاد ان نتیجه ای جــز رنج برای ما
ندارد .بنابراین در تمرینات نیز برخود مراقبتی اگاه
باشید و با خود همانند بهترین دوستتان رفتار کنید.
در این مواقع می توانید از وضعیت ها خارج شده و یا
در وضعیت کودک قرار بگیرید.
-3با تنفس خود ارتباط برقرار کنید
کیفیت ،عمق و امتداد تنفس شما در تمرینات
با اینکه به چه میــزان با خود مهربان و منعطف
هســتید ،در ارتباط اســت .بنابرایــن هر زمان
تنفس شما ســخت و سطحی و کوتاه شد ،خود
و تنفس تــان را با ارامش و مهربانی همراه کنید،
تا کیفیت تمرینات بهبود یابد و سطح استرس و
اضطراب شــما کاهش یافته و سطح هوشیاری و
انرژی تان افزایش یابد.
-4تمرینات یوگا را با چشــمان بسته
انجام دهید
در طی تمرینات اگر اگاهی خود را روی تنفس
متمرکز کنید و یا با چشمان بسته اساناها را انجام
دهید ،باعث می شــود از مقایسه و خود انتقادی
فاصله بگیرید .پس بیشــتر براحســاس ناشی از
وضعیت ها تمرکز کنید و از تجربیات ناشی از ان
اگاه باشید تا در زندگی روزمره نیز به جای اینکه
اجازه دهید دیگران واکنش های شــما را هدایت
کنند ،تمرکزتان را بر قدرت درونی و عزت نفس
خود نگه دارید.
-5عشق و مهربانی را به خود هدیه کنید
در فلسفه یوگا ،اساناها تمریناتی هستند ،برای
یــوگا در زندگی و بر روی مت تمرین هر چالش
و تمرینی را هرگونه که انجام دهید ،در نهایت
دســتان خود را بر روی قلبتان بگذارید و تکرار
کنیــد :این تجربه ای از زندگی اســت ،تالش،
رنج و لذت ،باشــد که در امنیت باشــم ،باشد
که ســامت باشم ،باشــد که در ارامش باشم.
بهتر اســت که ان را با همه موجودات شریک
شوید .باشد که همگان در شــادی ،ارامش ،و
سالمت باشند.
خود شــفقت ورزی و یوگا بــه ما می اموزد
که تمام جنبه هــای وجودی خود را در اغوش
بگیریم و بپذیریم .با پذیرش تمامیت خود قادر
خواهیم بود تفاوت های دوســتان ،بستگان و
دیگران را پذیرا باشیم تا فضایی از پذیرش خود
به دیگران و جهان هســتی را ایجاد کنیم .پس
هر روز تمرین شفقت ورزی را درکنار تمرینات
یوگا انجام دهیم.
منبع:
*4 powerful ways to cultivate selfcompassion in yoga By
Christine heilborn/ April 16th, 2020
*Pralticing yoga in a way that cultivatr self-vompassion,
lena;Schmidt,2020
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
57 صفحه 58
یازد
هم
درس هایی از یوگا؛
با پراشانت ایینگر
" تاثیر سخن گویی در اسانا "
گرداوری و ترجمه :نسترن صافی
در جلسه گذشــته راجع به اثرات وسیع جاپا
وناما در سادانا صحبت کردیم .امروز می خواهیم
اجزاء یک عمل ادهیاتمایی را بررســی کنیم .ما
بطور معمول اسانا را با تنظیم بدن اغاز و سپس
تنفس و ذهن را در ان دخیل می کنیم و عمدتا
به دنبال تجربه ارامش ،ســکوت ،تعادل و تعالی
هستیم .انچه که به ان کمتر توجه می کنیم این
است که اسانا قادر اســت ماده و جوهره فکر را
بــرای ما تامین کند؛ به ایــن معنی که عالوه بر
تنظیم بدن -ذهن -تنفس برای کامل کردن و
به سرانجام رساندن اسانا باید کریا ۱محقق شود
2
که قسمت مهم ادهیاتما است .در واقع ادهیاتما
4
شامل کایا 3به معنی بدن و ارگان های ان ،واچا
به معنی گفتار و سخنگویی ،وماناس 5به معنی
ذهن است .در کالس های معمول اموزش یوگا،
بدن و ذهن را در اســانا به کار می گیریم اما تنها
معلم که کالس را اداره می کند سخن می گوید و
بقیه شاگردان در سکوت اسانا را انجام می دهند و
از نظر خودشان اسانا را کامل فرض می کنند .در
حالیکه اسانا از دیدگاه ادهیاتمایی کامل نمی شود
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مگر با عمل سخنگویی . ۶گفتار یکی از اجزاء کریا
اســت که برای ما ماده و موضوع فکر تولید می
کند .زمانی که در حال انجام اسانا هستیم ،نقش
خــود را به عنوان انجام دهنــده ،توزیع کننده و
دریافت کننده ۷می شناسیم و فواید اسانا تعادل،
ارامش و تعالی را دریافت و اگر اشتباه انجام دهیم
درد را تجربه می کنیم ،اما ازگزارش دادن درباره
تعامل ذهن -بــدن -تنفس غافلیم .ما نباید از
روی عادت به اسانا وارد شویم .مدت زمانی طول
می کشــد که دراســانا باقی بمانیم تا بتوانیم به
تفسیر و ترجمه حرکت در خودمان بپردازیم .این
یک روند اموزشی است که در ان شروع می کنیم
به خواندن و تفسیر کنش ها ،واکنش ها ،مقاومت
و هر نوع عکس العمــل دیگری که درعضوهای
درگیر حرکت اتفاق می افتند .مانند یک مفســر
ورزشــی که درباره یک رویداد ورزشی گزارش
مســتمر می دهد ،شــما باید از حواس ،اعضا و
ارگان ها ،تنفس ،و ذهن گزارش مســتمر داشته
باشید .برای انجام این کار نیازمند مشاهده دقیق،
هشیارانه و با حساســیت باال هستید .جدای از
جنبه نمایشی اسانا که به دریافت توجه مثبت و
تشویق می-انجامد ،نقش خود را به عنوان مفسرو
گزارشگر درک کنید .در حین تفسیر ارتباط بدن
ذهن -تنفس باید شــاهد عمل -انجام دهنده
عمل -جریان عمــل 8و تاثیرات متقابل انها بر
یکدیگرباشــید .شما حرکت را انجام می دهید اما
تنها زمانی که شــروع به بررسی و مطالعه پویایی
حرکت می کنید ،حرکت در شما اتفاق می افتد و
خود موضوع عمل واقع می شــوید .این روند به
جز با انجام گزارش بی وقفه وهمراه با حساسیت،
شناخت و هشــیاری امکان وقوع پیدا نمی کند.
این گزارش در سکوت انجام می پذیرد .ما عموما
می خواهیم حرکت را به نمایش بگذاریم و به این
گزارش ساکت درونی عادت نداریم؛ پس شما در
حال خلق یک رویه جدید هستید .هر قدر گزارش
شما دقیق تر باشــد ،به این معنی است که شما
مشاهده گر بهتری هستید.
در شــروع اســانا پس از تنظیمات بدن ،دم و
بازدم را مشــاهده کنید .به عمق ،شدت ،و تناوب
ان حســاس شــوید؛ مثال ممکن است مشاهده
کنید که در حبس پس از بازدم اودیانا مودرا اتفاق
می افتد .اندک اندک گزارشگر ماهرتری می شوید
و مفاهیم را شفاف تر دریافت می کنید .زمانی که
شما چیزی را مشاهده و دریافت می کنید در حال
تولید یک جریان فکر هســتید و این فکر نیاز به
شفاف ســازی دارد .به کالم در اوردن مشاهدات
به شفاف ســازی تجربه شما کمک می کند و به
این دلیل اســت که واچا کریــا از اهمیت خاصی
برخوردار است .متاسفانه یوگای مصرفی مدرن از
این نکته غافل شــده و تنها به کمال بدن و ذهن
پرداخته اســت .در اغاز اسانا می توانید از تنظیم
واصالح اعضای بدن ،گزارش تهیه کنید و بعد به
گزارش درباره روند و چگونگی تنفس و تاثیرات و
نتایج ان در اسانایی که انجام می دهید بپردازید.
سپس روند ذهنی را بررسی و گزارش کنید .پس
از ان به تفســیر تاثیرات تعامــل ذهن -بدن -
تنفــس بپردازید .به کالم در اوردن تجربه ای که
در حال گذراندن ان هســتید ،ان را کریستالیزه
و شفاف می کند وبه ایجاد و خلق مفاهیم ذهنی
می انجامد یعنی ماده و موضوع فکر تولید می کند
که می تواند ما را به ســمت مراقبه ســوق دهد.
پس عمل گــزارش و تفســیردرباره انچه که در
درون اتفاق می افتد ،جنبه اموزشی یوگاست که
مطالعه در مورد پویایــی یوگا و تحقق یافتن ان
را میســر می سازد .با این فرض می توان گفت که
ماده خام اساسی برای مراقبه در اسانا نهفته است.
برای انکه بتوانیــد مراقبه کنید ودر یوگا اموزش صفحه 59
ببینید ،باید گزارشگر خوبی باشید .این بار که اسانا
انجام می دهید ،پس از انجام به مشاهده ،تحلیل،
بررســی و کنکاش ،تامل و بازتــاب و به گزارش
دهی بپردازید تا ماده و موضوع فکر ایجاد شده و
به مراقبه منجر شود.
مشــاهده ← دریافت ← شــفاف سازی ←
موضوع تفکر ← مراقبه
نکتــه دیگری کــه می خواهیم امــروز به ان
بپردازیم ،توضیــح یوگا به عنــوان چیتا وریتی
نرودا 9است .در حالت بیداری ،شناخت و دانش
ما در حوزه دنیای بیرون اتفاق می افتد .شناخت،
دریافت ،ارجاع ،تصــور و خیال ،حافظه همه در
حوزه مانو وریتی یعنــی در الیه روحی – روانی
و در مغز انجام می شــوند .تمامی این ابزارها که
مرتبط با مانو وریتی ۱۰هســتند در خواب عمیق
بدون رویا مهار و کنترل می شــوند .ما در بیرون
بــا دنیای خارج ۱۱و در درون با جهان درون ۱۲در
ارتباط هســتیم ؛ در یوگا ما با جهان درون ســر
وکار داریم و یوگا وسیله ای است برای مهار ذهن
یعنی در حال انجام یوگا این کنترل به طرز شگفت
انگیزی اتفاق می افتد .یوگا از تالطم انداختن چیتا
وریتی اســت نه مانو وریتی .متاســفانه در زبان
انگلیسی ترجمه ای برای کلمه چیتا وجود ندارد و
ان را معادل ذهن می گیریم .شاید ترجمه دقیق
تر"کل ذهن" 13باشد؛ اگر چیتا را یک کوه یخ در
نظــر بگیریم ،مانو یا ذهن تنها نوک قله این کوه
یخ اســت ،پس ما تنها به حجم اندکی از کل این
کوه عظیم یخ دسترسی داریم .گفته می شود که
اگر دمای اقیانوس ها یک درجه کمتر شود ،زندگی
در خشــکی نیز به خطر افتاده و رو به نابودی می
رود .چیتــا مانند اقیانوس و ذهــن مانند نواحی
خشک زمین است .پس تغییرات چیتا با تظاهرات
و عواقب گسترده و عمیقی در ذهن همراه است.
مثال دیگر تفاوت عصبانی شــدن شما از دست
یک فرد و عصبانی شــدن شما از دست خودتان
اســت .تظاهرات و عواقب این دو با هم متفاوتند.
به همین گونــه بین وریتی های بیرون و درون ،و
اثرات ،تظاهرات و نتایج انهــا تفاوت وجود دارد.
یوگا با چیتا در ارتباط اســت و ما از طریق درگاه
اسانا و پرانایاما به مهار چیتا دست پیدا می کنیم.
بنابراین باید با وریتی های درون اشنا شویم و در
مســیر انجام اساناها بسته به عمق و مهارت شما
مهار وریتی های درون امکان پذیر می شــود .در
واقع ماهیت ابزاری ۱۴شما با وریتی های درون به
ظهور می رسد .در طول انجام اسانا ،وریتی هایی
متفاوتی در مراحل انجام دادن ،ماندن در حرکت،
درک کردن و نفوذ ،اســتقرار در حرکت در حال
تحقق یافتن هســتند .به عبارتی وریتی هایی که
برای ورود به مرحله اســتقرار انجام می شوند با
وریتی هایــی که در فاز جذب شــدن در حرکت
انجام می شــوند متفاوت هستند .با دست یابی و
کار با این وریتی ها ما به حوزه وحدت بین ماهیت
فاعلی -ماهیت ابزاری -موضوع می رسیم.
به طور خالصه ،مهار یک ذهن اشفته کار یوگا
نیست .برای این کار داروهایی در حوزه سایکوتراپی
وجــود دارند .ابزارهای مانــو وریتی مانند تخیل،
حافظه ،شــناخت ،دریافــت و ...در خواب عمیق
مهار و تعدیل می شــوند .پس از ان که به تنظیم
و مدیریت ذهنی – روانی نائل شــدید ،می توانید
به معبــر ورودی یوگا وارد شــوید .یوگا با مهار
نوسانات چیتا سرو کار دارد وما را با دروازه هایی از
حوزه های وریتی در درون مان اشنا می سازد .پس
در حین انجام اســانا به تفسیر و گزارش از درون
و در ســکوت بپردازید .این واچا کریا باعث شفاف
سازی و خلق ماده و موضوع فکری شده و ما را به
سوی مراقبه سوق می دهد .در جلسه اینده راجع
به مفهوم دیانا بیشتر صحبت می کنیم.
1-Kriya
2-Adhyatma
3-Kaya
4-Vacha
5-Manas
6-Speechly act
7-Doer/dispenser/reciever
8-Doing/doer/done
9-Chita vritti nirodha
10-Manovrrtis
11-World
12-Universe
13-Mind stuff
14-Subjective entity
- objective entity- instrument entity
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک ۶ماه ( 6شماره) 2۵0000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
59 صفحه 60
رنگ امیزی
مانداال
مانداال رنگ کنید
و جایزه بگیرید!
رنگ امیزی مانداال راه بسیارخوبی برای
افزایش تمرکز ،حافظه وقوای ذهنی است.
این مانداالی نامتقارن را با رنگهای دلخواه
رنگ امیزی کنید و تصویر انرا برای ما بفرستید.
به زیباترین کارها جوایزی تعلق خواهد گرفت.
برنده رنگ امیزی مانداالی شماره
157مجله دانش یوگا
خانم اعظم زمانی از زنجان
جایزه برای ایشان ارسال گردید.
جواب جدول
شماره 5
طرح ازسما ایجادی
@samajadi
.1یوگای بیکرام
.2شری چاکرا
.3اللیتا چاکرا
.4ارامش
.5کاسه ی مرتعش
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
س
وم و
اخر
یوگا درگذر زمان
گرداوری و ترجمه :بهنوش سقایی
در قسمت های گذشته مختصری درباره تاریخچه یوگا صحبت کردیم
و دوره هــای مختلف یوگا را در طول زمان شــرح دادیم .گفتیم که
قدمت یوگا به بیش از 5000ســال می رســد و طی قرون متمادی،
ســبک های مختلف یوگا ظهور کرده اند .در ادامه با برخی مفاهیم
فلسفی و واژگان یوگا اشنا می شویم.
1
دارشانا
فلسفه درمفهوم هندی ان با دارشانا مرتبط است.کلمه سانسکریت دارشانا از
ریشه دریش به معنای جست و جوی مشتاقانه امده است ،بنابراین دارشانا،
جســت وجویی مشتاقانه در ذات واقعیت است .شش مکتب فکری دارشانا
عبارتند از:
سانکهیا 2دارشانا ،یوگا دارشــانا ،پوروا 3میمانسا 4دارشانا ،ودانتا 5دارشانا،
ویشه شیکا 6دارشانا ،نیایا 7دارشانا.
ارتباط میان سانکهیادارشانا و یوگادارشانا
موســس مکتب سانکهیا حکیمی به نام کاپیال ۸بوده است .واژه سانکهیا به
معنای شــمارش است .این مکتب به عنوان دانش صحیح یا فلسفه اعداد و
قطعیات شناخته می شود .ســانکهیا بر پایه دوگانگی وجود است و اصول
متافیزیکی ان پروشا ۹و پراکریتی ۱۰است .پروشا یا روح ،هشیاری یا بیداری
خالص و پراکریتی اصل ماده اســت .هردوی این ها فناناپذیر و مســتقل از
یکدیگرند .تمامی جهان ،خارج از پراکریتی بوجود امده است .پروشا همانند
فراوانی موجودات زنده بی شمار است .سانکهیا معتقد است خلق جهان نتیجه
وحدت میان پراکریتی و پروشا است.
۱۳
۱۲
۱۱
پراکریتی شــامل سه کیفیت یا گونا اســت :ساتوا گونا ،راجا گونا و
تاما ۱۴گونا .از ان جایی که پراکریتی دلیل مادی جهان به شمار می اید ،تمام
موجودات جهان ،زنده و غیرزنده ،ازگوناها تشکیل شده اند .ساتواگونا مرتبط
با کیفیت هایی مثل خوشحالی ،خوشی ،شفقت ،خوب بودن ،روشن کردن و
سازندگی است .راجاگونا با کیفیت هایی مثل درد ،رنج ،اشفتگی و خواهش،
و تاماگونا با سســتی ،خمودی ،تاریکی ،چشم پوشــی ،ویرانی و منفی بافی
همراه است.
مکتب سانکهیا تنها ســه راه برای کسب دانش قبول دارد :درک مستقیم،
اســتنتاج ،مصادیق معتبر .فلسفه ســانکهیا هدف زندگی بشر را رهایی از
چرخه تولد -زندگی -مرگ -تولد دوباره می داند .چنین جریانی در صورت
ازادی انسان از تمام بدبختی ها و عذاب های زندگی ممکن می شود .درد یا
بدبختی از سه منبع می اید:
-1درون ذاتی یا از ذهن و بدن خود فرد
-2برون ذاتی یا خارج از خود فرد اما از دنیای طبیعی
-3برون ذاتی از جهان فراطبیعی
درد و رنج درون ذاتی ،جســمی و یا روانی اســت .رنج های جسمی زمانی
پدید می ایند که بدن از تعادل کافا ،واتا و پیتا خارج شود یا مشکلی درغذا
و عادت ها پیش اید .رنج های روانی با ارزوها ،حســادت ،نفرت و یا عشــق
شدید که اندوه را سبب شود ،مرتبط است .انچه که فلسفه سانکهیا مطرح
می کند در تمرین های یوگا محقق می شود بنابراین سانکهیا و یوگا همیشه با
هم می ایند .سانکهیا به منزله یوگای تئوری و یوگا ،سانکهیای عملی است.
یوگادارشــانا انچنان که در یوگا سوترا معرفی شده ،توسط حکیم پاتانجلی
نوشته شده اســت .یوگاسوترا منبع پایه یوگا محسوب می شود و مشتمل
برچهار بخش و 195سوترا است .این سوتراها ،اشتانگایوگا یا یوگای هشت
گانه را معرفی می کنند.
بســیاری از تمرین های یوگا برای همه زمان هــا ،با اقتدار ،معتبر و علمی،
همان طور که اشــتانگایوگای پاتانجلی در نظر داشــته است همچنان در
دسترس بوده و هم اکنون نیز قابل استفاده اند.
8-Kapila
9-Purusha
10-Prakriti
11-Guna
12-Sattva
13-Raja
14-Tama
1-Darshana
2-Sankhya
3-Purva
4-Mimansa
5-Vedanta
6-Vaisheshika
7-Nayaya
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
61 صفحه 62
جرعه
ای از
یک
کتاب
رمز گشایی پیام های معنوی در زندگانی روزمره
چگونه زندگی انچه که نیاز به
دانستنش داریم را به ما می اموزد؟
نویسنده :دکتر پل دبل
مترجم :محمود دانایی
خالصه نویسی :سیسا
نشانه های بزرگان معنوی
چه عواملی نشانه ی رشد کامل است؟ به طور
قطع می توان گفت که تنها رشــد قد و قامت ،و
حتی توانایی بیشــتر عقل کافی نیســت که ما
فــردی را از نظر جســمانی کامــل تلقی کنیم.
وقتی ما به مرحله ی رشد کامل می رسیم ،هنوز
مانند یک نوجــوان پانزده ســاله موقعیت های
مختلف زندگی را تحلیل می کنیم .اما معموال به
علت تجربه ی بیشــتر ،می توانیم به راه حل های
معقول تری برسیم.
چیزی که سبب می شــود ما بزرگ محسوب
شویم ان است که فکر ،احساسات و اعمالمان مثل
افراد بزرگ باشد و ضمنا بتوانیم تمامی امکانات،
اســتعدادها و الویت های خود را در شرایط خاص
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
فــردی بــه کار ببندیم .یعنی توانایــی ان را به
دست اورده باشیم که از ان استعدادها ،در جهت
بهبود زندگی خود و منافع جامعه استفاده کنیم.
عامل دیگر اینکه تا چه حد در ایجاد یک زندگی
اجتماعی و حرفه ای به کاری که هم موجب امرار
معاش مناسب بشود و هم چالش هایی را به وجود
اورد که در رویارویی با انها به پیشرفت بیشتری
برسیم ،موفق هستیم؟
مطلب دیگر ان است تا چه حد بتوانیم از نقاط
قدرت خود برای جبران نقاط ضعفمان اســتفاده
کنیم ،و تا چــه میزان قادریم ارزش هایی که در
طول قرون ،پسندیده تلقی شده اند را با راستی و
درستی به کارگیریم تا بتوانیم شهروند شریف و
قابل احترامی به شمار اییم؟
به همین ترتیب ،فردی کــه از نظر معنوی به
پختگی رسیده اســت افکار ،احساسات و اعمال و
رفتارش درست مشــابه کسانی است که در طول
تاریخ بشر به ان مرحله رسیده اند ،ولی به نحوی
کامال خاص خودش و متناســب با شرایط زمان و
مکان زندگی اش.
چنین فردی ممکن است در جنبه های مادی
زندگی از موفقیت چشمگیری برخوردار باشد منتها
توجه و تمرکز خاص او روی سودمندی زندگی از
دیدگاه معنوی است ،نه مادی .این گونه اشخاص
موازین اخالقی را کامال رعایت می کنند و از سطح
باالیی از شــرافت و صداقت برخوردار می گردند.
با وجود این عالئم ،تشــخیص کسانی که پختگی
و بینش و بصیرت خاصی دارند ،برای کســی که
حتی به مرحله ی نوجوانی معنوی هم نرسیده کار
دشواریست ،زیرا عوالم بعد معنوی که در ان به سر
می برند ،ان قدر با بعد معنوی ما متفاوت است که
حتی در دورنمای میدان ادراک ما هم نیستند؛ تنها
تظاهرات ظاهــری و مادی انان به نظر ما می اید.
به همین سبب نمی توانیم تمام توانایی های انها را
تشخیص داده و درک کنیم.
من معتقدم اگر بیشتر دقت کنیم ،نشانه هایی
را پیــدا می کنیم که مــا را قانع می کنند بزرگان
معنوی در تمامی ادیان و ایین های اصیل معنوی
وجود دارند و ضمنا این ویژگی فقط شامل کسانی
نمی شود که در گذشــته های دور می زیسته اند،
بلکه مردان و زنانی هم در عصر حاضر توانسته اند به
مرحله ای برسند که رابطه ی عمیقی با خدا برقرار
کنند .خرد معنوی تمام بــزرگان معنوی از مبدا
واحدی سرچشــمه گرفته است .انها می خواهند
به دیگران هم بیاموزند که توجه شــان را بر مبدا
خردشان قرار دهند نه بر خودشان .ضمنا هر یک از
انها شخصیت خاص خود را دارند و بلوغ و رشد و
خرد و بینش شان براساس خصوصیات ،توانایی ها و
شرایط فردی شان ظاهر می شود.
تنهــا خصوصیتی کــه معتقدم بــه طور قطع
نشانه ی یک بزرگ معنوی است ،فایده و اثری است
که وجود او می تواند برای ما که هنوز به ان مرحله
نرســیده ایم ،داشته باشد .این افراد بر امیال مادی
خود مسلط هستند و در مقابل هدایت معنوی شان،
انتظار هیچ گونه تعریف و تمجید ،ســود مالی یا
کمکی از جانب ما ندارند .کمک انها شبیه کمک
معلم به شاگرد اســت ،یعنی برای اموزش دادن
به ما احساس مســئولیت می کنند و در ازای ان
هم توقعی ندارند .انها پاداش معنوی را به دســت
می اورند که کیفیت ان برای ما قابل تصور نیست.
اثری که در نوشته ها و گفتارشان مشاهده می شود صفحه 63
مقام انها را تایید می کند و اثری مشابه پیام های
معنوی ،بر ما دارد .چنین کیفیتی زاییده ی سحر
نیســت ،بلکه حاصل شناخت برترشان از عملکرد
بعد معنوی اســت کــه ان را در اختیــار ما قرار
می دهند.
برای فراگیری فیزیک ،مالقات با انشتین ضروری
نیست .البته فراهم شدن چنین موقعیتی ممکن
است بسیار انرژی بخش باشد .من از اینکه با دو نفر
که انها را بزرگ معنوی محسوب می کنم ،مالقات
کرده ام احساس خوشبختی می کنم ،اما ضرورتی
نــدارد که ما چنین افرادی را بشناســیم ،زیرا در
هر حال هر کدام از ما می بایســت بتوانیم ارتباط
شخصی خود را با مبداء پیام ها برقرارکنیم و به رشد
هوش معنوی مان بپردازیم ،راه نیل به این مقصود
هم در تمامی سنت ها مطرح شده و پیام ها هم انها
را تحکیم می بخشند؛ با نیت معنوی ،مبانی اخالقی
را به کار بندیم .بنابراین ،ضروری تر از مالقات یک
بزرگ معنوی این اســت که اصول اعتقادی را که
او برای هدایت ما به ســوی رشد معنوی ارائه داده
است ،سرلوحه ی زندگی خود قراردهیم.
البته بزرگان معنوی در بعضی موارد خاص ما را
یاری می دهند ،اما نمی توانیم انتظار داشته باشیم
که انها کاری را که بر عهده ی ماســت ،به عهده
بگیرند ،زیرا در این صورت ما هیچ وقت به مرحله ای
نخواهیم رسید که به رشد و پیشرفت خود و درک
اهمیت ان بپردازیم .بنابراین ،چه شما چنین کسی
را بشناســید و چه نشناسید ،می بایست براساس
مبانی اصلی نظام اعتقادی خود ،به خصوص انهایی
که در تمامی ادیان اصیل مشترک هستند ،عمل
کنیــد و به تدریج خرد نهفته ی انهــا را در خود
تحلیــل ببرید و قدم به قدم براســاس راهنمایی
پیام هایتان مراتب رشــد معنوی را طی کنید .در
واقع ،حتی امکان دارد بــا فردی که به مرحله ی
پختگی معنوی رسیده اســت مالقات کنید ولی
متوجه نشــوید ،زیرا چنین افرادی الزم نمی دانند
که خودشان را به شما بشناسانند .مطمئن باشید
اگر زمانی فرا برسد که برای رشد بیشتر به چنین
فردی نیازمند باشــید ،على رغم موقعیت و میزان
پیشرفتتان ،امکان مالقات برایتان فراهم می شود.
در این میان ،تا به ان مرحله برسید ،الزم است
بدانیــد که بزرگان معنوی در زمان ما وجود دارند
و صور خیالی مربوط به تاریخ گذشــته نیستند .با
درک این واقعیت به راحتی می توانید بپذیرید که
بعد معنوی وجود دارد ،فعال اســت و در دسترس
کسانی است که در جستجوی ان هستند؛ بنابراین
شما هم تشویق خواهید شد که با این بعد ارتباط
برقرار کنید.
C H A K R A M A T
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن
چاکراها و به جریان انداختن انرژی در همه اندام های
بــدن روی تختــی کــه هزاران میــخ در ان بــکار رفته بود
می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا انجام می دادند
تا نه تنها بیمار نشوند بلکه همراه با نشاط و ارامش از
عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام
از ایــن روش کهــن مرتاضــان هنــد مبادرت به ســاخت
و تولیــد تشــکچه ســوزن دار قابل اســتفاده بــرای عموم
بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار نموده است.
چاکرامت تشــکچه ای ســوزنی است که اســتفاده از ان
سالمتی را برای همگان به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا بهمن |1400شماره 158
63 صفحه 64
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 65