ماهنامه دانش یوگا شماره 152
ماهنامه دانش یوگا شماره 152
ماهنامه دانش یوگا شماره 152
صفحه 1
فهرست
Contents
سرمقاله
سخن مدیرمسئول
ویباگیا سواسانا پرانایاما
زندگی ،رهایی و شادمانی
تمرینات عملی ایورودا
چگونه مغزمان را جوان نگه داریم؟
یوگا راهی است که به حقایق رنگ عشق می زند
یوگا و سالمتی
گذر از بی تفاوتی و رسیدن به اقدام
یوگا تراپی و راهکارهایی برای مقابله با بیماری برون روی
نکات کاربردی در سادانا
سم زدایی دیجیتالی اگاهان ه
گیتا ایینگر و پرانایاما
ستو باندا ساروانگاسانا یا حرکت پل
از شاگردی تا مربیگری یوگا
راحتی و پایداری را در شانه هایتان احساس کنید
سینمای عرفانی(نقد فیلم سینمایی :حضور)
اموزش بیکالم شیوه فرزانگان است
یوگا برای زنان
یوگا راهی به سوی سالمتی کامل
زایمان طبیعی بدون درد با یوگا
جرعه ایی از یک کتاب
فنگ شویی اشپزخانه
بی عملی را بیازمایید
مهندسی درون
سانسکریت؛ زبان متون کهن هند
چاکراها؛ گردونه های انرژی
درس هایی از یوگا؛ با پراشانت ایینگر
گاهی اوقات" ،کمتر" واقعا "بیشتر" است!
گیاهان مناسب محل تمرینات یوگا
دمنوش های گیاهی
جادویی یوگا اشنایی با زنبور یوگی
جنگل
ِ
31مزیت اثبات شده یوگا برای کودکان
الغری با یوگا
رنگ امیزی مانداال
جواب جدول شماره قبل
یادداشت های یک یوگی
درامدی بر کتاب "ذن و هنر شادمانی"
پرسش و پاسخ هایی از پاپاجی درباره زندگی
3
4
7
8
10
12
14
16
18
19
20
21
22
24
سال هجدهم -مرداد 1400
25
شماره 152
26
28
30
31
34
36
39
40
41
42
عید سعید غدیر خم مبارک
44
45از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
46مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
48
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
50
52همکاران این شماره :ناهید موسوی ،مهتاب کالنتری ،پری باباجی،
54لعیا نبی فر ،پریساساالری ،سارا توحیدی ،مینا بختیاری ،بهنوش سقایی،
56سوســن عبدالرضایی ،حامد رنگین کمان ،پروانه قاسمیان دستجردی،
58شکوفه شنوافالح ،ســاغرخیاطی ،شهره سلیمانی فر ،نکیسا گودرزی،
60فاطمه توازنی زاده ،پیام صمدی خادم ،ســام ســرابی ،عطیه عظیمی،
60نسترن صافی ،نگارسنجری فر ،ژیال حاتمی ،شیمال خان ،غزاله ادم پور،
61ایدا جوادی ،سما ایجادی.
62
64نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :شهال قاسمیان دستجردی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مدیر امور مالی :عبدالمجید موحدی نائینی
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
تایپیست :مژگان مزروعی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
امور مشترکین و مسئول توزیع :رویا قاسمی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09106714071 -09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها02188842667 :
صندوق پستی15875-3558 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge
تصویــر روی جلد :اجرای حرکت پاریورتا ســوریا یانتراســانا
(وضعیت قطب نما) توسط مسعود موحدی مربی اشتانگایوگا صفحه 2
شماره 152
گیاهان و ادویه جات مناسب دوشاها
به طورکلی درایــورودا ،گیاهان و ادویه جات اشــتها را تحریک
می کنند ،اگنی را برافروخته و پزشــکان ایورودایی اقدامات درمانی
مفیــدی را با انها انجام می دهند .برای به تعادل رســیدن هریک از
دوشــاها ،ادویه های مخصوص و مفیدی وجود دارند که می توان از
انها برای پخت غذاها استفاده کرد ،زیرا درایورودا غذا نوعی داروست.
یوگا راهی است که به حقایق
رنگ عشق می زند
ریچارد فریمن اســتاد معروف اشــتانگایوگا ،کارشناس ومحقق
متون باستانی هند و نویســنده کتاب های اینه یوگا و هنر وینیاسا
که درسنین جوانی ازشاگردان مستقیم پاتابی جویس مبتکر سبک
یوگای اشتانگا بوده ،به همراه همسرش مری تیلورکه او نیز مدرس
یوگا و نگارنده ی کتاب ها و مقاله هایی درباره یوگا ،تغذیه و اشــپزی
گیاهی است ،و در حال حاضر دوره های انالین اشتانگا یوگا وینیاسا
برگزارمی کنند و نمونه ویدئوهای کارهایشان در یوتیوب برای همگان
قابل دسترس می باشد ،طی مصاحبه ای با دانش یوگا ،نقطه نظراتشان
در خصوص یوگا را تشــریح نموده اند .اقای مسعود موحدی مربی
اشــتانگایوگا از کشــور چین با این زوج یوگی که در امریکا زندگی
می کنند به صورت الیو مصاحبه ایی در تیرماه 1400انجام داده است.
سم زدایی دیجیتالی اگاهانه
۱۰
14
۲۱
دسترسی به شبکه های اجتماعی ،ازجمله کانال های اسلک ،رایانامه ها
و اینســتاگرام و ...هزینه های عاطفی و روان شناختی سنگینی برما
تحمیل می کنند .حجم اطالعات دیجیتالی که درطول روز دریافت
می کنیم ،ما را تحت فشــارهای زیادی قرار می دهند .خوشــبختانه
محدود کردن زمان استفاده ازابزارهای الکترونیکی هنوزهم موثرترین
راهکار دردسترس است.
الغری با یوگا
تجربیات و مطالعات فراوان نشان داده اند که عوامل اصلی اضافه وزن
را می توان به طورکلی به دو دســته عوامل جسمی وعوامل روحی
تقسیم کرد .عوامل جسمی مثل پرخوری وکم تحرکی،عوامل روحی
مثل ترس واضطراب .تمرین های یوگا با کارکردن برروی جســم و
روح مــی توانند تمام عوامل چاقی را از بین برده و تناســب اندامی
همراه با سالمتی کامل به شما اهداء نمایند.
۵۸ صفحه 3
همــه چیز درنهایت زیبایی افریده شــده
اســت .هیچ کم و کاستی درجهان هستی
نمی توان یافت .امــا دراین بین ،زیباترین
و کاملترین شــاهکارخلقت یعنی انسان،
خود بــه اثرهنری ناتمامــی می ماند که
پروردگارعالم دائم درحال کامل کردن ان
است .به قول شمس تبریزی هرکدام از ما
شبیه به یک اثرهنری نیمه کاره ایم ،همه ی
ما دارای معایب و نقطه ضعف هایی هستیم
که تا مشــکل و نامالیمتی برایمان پیش
نیاید اشکار نمی شوند .شاید خود را انسانی
کامل بپنداریم ولی درموقعیت های خاصی
رفتارهای غیرمنتظره ایی از ما سرزده باشد
که اصال توقعش را نداشته ایم .شاید خود
را بسیار قوی و محکم تصور کرده ایم ولی
حوداثــی برایمــان رخ داده که خالف انرا
به ما ثابت کرده باشــند .واقعیت این است
که هرحادثه و هررخدادی طوری توسط
کائنات طرح ریزی شده اند که ما را کامل
کنند .هرتجربه ایی که پشت سرمی گذاریم
می توانــد نواقص و معایب مــا را برایمان
اشــکار کند تا درجهت رفع انها بکوشیم.
زیرا این اثرهنری که انسان نام دارد همواره
به دنبال کمال اســت و برای رســیدن به
کمال انتهایی نیست!
3 صفحه 4
فت
با دارما ات ح دنیا
سید عبدالحمید موحدی نائینی
سوامی ویشنودواناندا ۱از شــاگردان " دکتر سوامی شیواناندا "۲و کسی که
سبکی از یوگا را ابداع کرد و به احترام استادش نام ان را سبک یوگای شیواناندا
نامید زمانی که در سن 55سالگی سوار بر هواپیمای یک موتوره ی فوق سبک
شده بود و قصد داشت از المان غربی به المان شرقی پرواز کند و این در حالی
بود که دیوار برلین همچنان بین دو المان غربی و شــرقی وجود داشت و اگر
پرنده ی بدشانسی میخواست از روی این دیوار به ان سو پرواز کند ،با شلیک
گلوله توسط سربازان تا دندان مسلح دو طرف مرز کشته میشد ؛ با بی باکی
و شهامت هرچه تمام از روی این دیوار پرواز کرد و در المان شرقی فرود امد.
دقایقی بعد افراد محلی که صحنه فرود هواپیمای یک نفره را شــاهد بودند و
دیدند مردی با موهای ســفید در حالی که تنها دو لُنگ نارنجی رنگ ،یکی به
روی دوشــش و دیگری به کمرش بسته است ،از هواپیمای فوق سبک فرود
امده نزدیک یک روستا پیاده می شود بالفاصله به پلیس گزارش می دهند .پس
از چند دقیقه سر و کله ی تعدادی مامور پلیس پیدا می شود ،مرد مو سفید
را دستگیر می کنند وبه ایستگاه پلیس می برند ،سوامی ویشنودواناندا با دیدن
رئیس و ماموران بی شمار پلیس با ارامش بسیار سرش را روی زمین می گذارد
وحرکت ایستادن روی سر (سیرشاسانا )۳را انجام می دهد.
ماموران ابتدا تصور می کنند مردی دیوانه از المان غربی به المان شرقی
گریخته و حاال به جای پاسخگویی به پلیس حرکتی عجیب را انجام می دهد
که برایشان کامال غیر عادی است .پس از ساعت ها بازجویی وسوال و جواب او
اظهار می دارد" :مردمان جهان باید با هم برادر و برابر باشند ،انسان ها طالب
صلح و ارامش هستند و وجود دیوار برلین به معنای جداسازی دو قوم و ملت
اســت که هر دو از یک نژادند و بعضا اعضای یک خانواده ،ولی امکان دیدار و
دیدن یکدیگر را ندارند .تا کی دنیا باید درگیر جنگ ،برادر کشی ،ناارامی و زد و
خورد باشد؟" پلیس پس از ساعت ها بازجویی پی می برد که او یک یوگی است
و در عین حال یک خلبان که برای صلح جهانی تالش می کند و برای پافشاری
بر عقیده اش ،حاضر شــده جان خود را به خطر بیاندازد و از مرز المان غربی
عبور و به المان شرقی پرواز کند .البته ساعاتی بعد پلیس المان شرقی او را لب
مرز المان غربی برده و رهایش می کند.
سوامی ویشنودواناندا قبل از عزیمت به المان برای انجام چنین ماموریتی
در یک کنفرانس خبری در ُکنت گاردن ۴لندن در پاسخ به خبرنگاری که از او
می پرسد :ایا انتظار دارید در این سفر زنده بمانید؟ پاسخ می دهد ":تمام جهان
در خطر است ،بنابراین همه ی ما به هرحال باید با ان رو به رو شویم؛ اگر زنده
بمانم میتوانم مدت بیشــتری برای صلح تالش کنم ،اگر زنده نمانم فقط باید
کمی زودتر بروم".
شــرح مطلب باال از استادم سوامی ویشنودواناندا که بین سال های -1363
1358یوگا را از او در هند اموختم دو پیام به همراه دارد:
اول نترسیدن از مرگ
دوم تالش برای رسیدن به هدف
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نترســیدن از مــرگ در فرهنــگ
ســامورایی مربوط به مردان نسل های
گذشته ژاپن است سامورایی ها از مرگ
نمی ترســیدند و زمانی کــه ترس از
مرگ نباشد ادمی بی باک ،جنگنده و
نترس می شود و همین فرهنگ باعث
گشته بود سامورایی هایی تا پای جان
برای رســیدن به هدف و خواسته شان
تالش کنند و سوامی ویشنودواناندا عینا
با روحیه ی جنگندگی و نترســیدن از
مرگ بارها با هواپیما که خود خلبانی
ان را برعهده داشــت در نقاط جنگی
جهان پرواز کرد تــا عقیده و اعتقاد و
خواسته اش که صلح و ارامش و دوست
داشــتن بود را به طالبین ان در جهان
نشان دهد.
مطلــب دوم که کســب موفقیت
و رســیدن به اهداف متعالی اســت و
الزمــه ان پیــروی از قوانین کائنات و
همســو شدن با ان هاســت .کاری که
سوامی ویشــنودواناندا برای رســیدن
بــه باورهای بلندمرتبــه اش که همانا
گســترش فرهنگ یوگا بــرای صلح
جهانی بود از ایــن قوانین بهره گرفت
و نــام خــود را به عنــوان یوگی صلح
طلــب و طالب ارامش برای همیشــه
ماندگار ساخت.
برای این که با برخی قوانین کائنات
برای رسیدن به خواسته ها و ارزو ها که
سوامی ویشنودواناندا هم ان ها را به کار
برد اشنا شویم به هفت قانون معنوی
موفقیت اشاره می کنیم:
.1قانون دارما
دارما در زبان سانسکریت به معنای
"مراقبت" است .به عبارت دیگر دارما
بیان می کنــد که هیچ اتفاقی ،اتفاقی
نیســت .هرکس پــا به عالــم خاکی
۵ صفحه 5
می گذارد وظیفه ای به عهده اش اســت ،من و شــما که برای چند
صباح پا به این عالم هســتی گذارده ایم ،باید به حدی باال برویم تا
پایین را خوب ببینیم .باید به حدی قــدرت را در خودمان افزایش
دهیم تــا بتوانیم به دیگران کمــک کنیم .باید با ارزش شــویم و
ارزش افرینی کنیم.
بر اســاس قانون دارما هرکس بر اســاس توانمندی خود باید از
توان خواهان مراقبت کنــد وبه نیازمندان خدمت نماید .نهایتا دارما
به غلبه بر نفس ،پایان خودخواهی ها و کنارگذاشــتن من و منیت
تاکید دارد.
۶
موالنا جالل الدین محمد بلخی عارف و شــاعر نامی قرن نهم به
زیبایی من و منیت را به خوشه و خرمن تشریح کرده و می گوید:
هر که گوید او منم او من نشد
خوشه ی او الیق خرمن نشد
من نشو از من بشو تا من شوی
خوشه شو تا الیق خرمن شوی
.2قانون توانایی مطلق
زمینه ی وجودی ما در عالم هســتی یــک اگاهی مطلق و یک
توانایی مطلق است .نیرویی ما را به این عالم هستی اورده است .این
نیروی الیزال را باید قدر بشناسیم .برای قدرشناسی باید مراقبه کنیم،
به سکوت بنشینیم ،با طبیعت هم نوا شویم و بر اساس قوانین کائنات
که حافظ ۷شیرین سخن درباره اش می فرماید" :چون کائنات جمله
" داوری نکنیم و مقایسه نکنیم و به قضاوت
به بوی تو زنده اند
این و ان ننشینیم که خواجه شیراز ،خود را زاهد نشان دادن و عیب
رندان گفتــن را نکوهش می کند و قانــون توانایی مطلق را ب ه رخ
می کشــد که برو خود را باش چراکه عاقبت کار هرکس به کشت او
بر میگردد:
عیب رندان مکن ای زاهد پاکیزه سرشت
که گناه دگران بر تو نخواهند نوشت
من اگر نیکم و گر بد تو برو خود را باش
هرکسی ان درود عاقبت کار که کشت
.3قانون بخشایش
سومین قانون معنوی موفقیت ،قانون بخشایش است .این قانون را
می توان قانون داد و ستد نیز خواند .کائنات همواره بر اساس مبادله
پویا عمل می کند ،هیچ چیز ایســتا نیســت" جسم و ذهن ما مدام
در حال دگرگونی اســت ،همه چیز در حال تغییر است ،هیچ کس
نمی توانــد جلوی تغییر را بگیرد ،زمانی که جســم و ذهن ما تغییر
ن تغییرها
می کند باید در رفتارهایمان هم تغییر ایجاد کنیم .یکی از ا
همه چیز را برای خود نخواستن و به عبارتی سهیم شدن با دیگران
و بخشش و بخشیدن است .بخشــش مال ،درست همانند جریان
خون اســت .هرگاه خون از جریان باز ایســتد بدن دچار گرفتگی و
ایستایی میشود .عینا این حالت برای بخشش نکردن اتفاق می افتد.
هرچه بیشتر ببخشیم ،بیشتر دریافت می کنیم ،و فراوانی کائنات را در
۸
زندگیمان احساس می کنیم ،چنانکه استاد حکیم ابولقاسم فردوسی
بخشش را نشانه مردانگی میداند ومیگوید اگر گنجی هم در اختیار
داری ببخش:
به گیتی و بخشش بود مرد به
تو گر گنج داری ببخش و منه
در واقع هرانچه در زندگی ارزش داشته باشد فقط زمانی فزونی می یابد
که بخشــیده شــود ،این را هم فراموش نکنیم چنانچه با عمل بخشیدن
احســاس کنیم چیزی را از دست داده ایم یا با اکراه بخشیده باشیم به این
معناست که بخششــی انجام نداده ایم و کائنات ان را به حساب نمی اورد
.موال علی(ع) پاداش الهی را نتیجه بخشــش و ســخاوتمندی می داند و
می فرماید " :ان که پاداش الهی را باور دارد در بخشش سخاوتمند است" .
.4قانون کارما
چهارمین قانون معنوی موفقیت قانون کارماست " .کارما " هم عمل است
و هم نتیجه عمل ،هم علت است هم معلول .انجام هر عمل نیرویی تولید
می کند که به همان شکل به ما باز می گردد .اسحاق نیوتون ۹فیلسوف و
فیزیکدان انگلیسی بر اســاس علم فیزیک می گوید" :در مقابل هر عمل
همیشــه عکس العملی برابر هست " .درباره قانون کارما چیز ناشناخته ای
وجود ندارد ،همه این اصطالح را شــنیده ایم "هرچه بکاری همان را درو
میکنی " .بدیهی است اگر بخواهیم در زندگی مان شادمانی ایجاد کنیم باید
بذر شادمانی بکاریم .رفتارهای خوب کارمای خوب می سازند و رفتارهای
بد کارمای بد .استاد سخن سعدی ۱۰شیراز به زیبایی به عمل و عکس العمل
اشــاره و به زبان ساده می گوید اگر دشــنام دهی دعا نمی شنوی ،به جز
کشته ی خویشتن هم درو نمی کنی:
چو دشنام گویی دعا نشنوی
به جز کِشته ی خویشتن ندروی
فراموش نکنیم کارما یک قانون پاداش و جزا است .یک نیروی ماورائی
کــه به کارهای خوب پــاداش می دهد و در ازای کارهــای بد ما را تنبیه
می کند .این برداشت از کارما توضیحی برای گرفتاری هایی است که همه ما
گاهی با ان ها مواجه می شویم.
امروزه مفهوم کارما چنان فراگیر شــده اســت که حتی تاثیر ان را بر
بیماران هم مشــاهده می کنیم .بســیاری از افرادی که دچار بیماری های
خاص و ســخت هستند ،اعتقاد دارند در گذشته مرتکب اشتباه یا گناهی
شده اند و بیماری امروزشان عقوبت ان گناه است! گناهی که حتی ممکن
است ان را به یاد نیاورند! به عبارتی ،بسیاری از بیماران فکر می کنند گرفتار
کارما شده اند.
برخی افراد حتی از این هم فراتر می روند چنانکه در سال ۱۹۹۹میالدی
یــک مربی فوتبال در انگلســتان ،به نام گلن هادل ،بــه دلیل اظهار نظر
توهین امیزی که در یک مصاحبه ،بر اســاس برداشت خود از قانون کارما
بیان کرده بود ،از کار اخراج شد .این مربی که به تناسخ اعتقاد داشت گفت
دلیل ناتوانی ها و معلولیت های جسمی و ذهنی مادرزادی ،کارمایی است که
افراد از زندگی های قبلی با خودشان به همراه دارند .این اظهار نظر ،چنان
جنجالی به پا کرد و فشــار افکار عمومی تا اندازه ای شدید بود که انجمن
فوتبال مجبور شد گلن هادل ۱۱را اخراج کند .
در خصوص کارما ،بیشتر بزرگان و اندیشمندان سخن گفته اند و یکی
از زیبــا ترین انها را موالنا جالل الدین محمد بلخی بیان کرده و ان را به
انعکاس صدا در کوه که به سوی ما باز می گردد تشبیه نموده است:
این جهان کوهست و فعل ما ندا
سوی ما اید نداها را صدا
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
5 صفحه 6
.۵قانون کمترین تالش
اگر کار طبیعت را نظاره کنیم ،می بینیم کمترین تالش را برای سرپابودن و
سرزندگی به کار می برد ،علف نمی کوشد رشد کند ،فقط رشد می کند ،ماهی
نمی کوشد شنا کند ،فقط شنا می کند ،پرنده ها نمی کوشند پرواز کنند ،فقط
پرواز می کنند .این طبیعت فکری انهاست .در بهاگواد گیتا ۱۲معروف ترین کتاب
حماسی هند که شــرح جنگ و درگیری دو خانواده برای کسب جاه و مقام
را بیان می کند کریشــنا به ارجونا که در صحنه جنگ حاضر است می گوید:
" کمتر عمل کن و بیشــتر به انجام برسان" که کنایه از پذیرش وضع موجود
است .زمانی که پذیرش باشد سر و کله قانون کمترین تالش و کسب بیشترین
سود و منفعت پیدا می شود ،پذیرش رویدادها ،پذیرش افراد باهر اندیشه و طرز
تفکر ،پذیرش شرایط موجود در نهایت به کمترین تالش و بیشترین سوداوری
ی می شود .پذیرا بودن به این معناست که ما نه چیزی و نه کسی را مقصر
منته
ندانیم ( از جمله خودمان را) ،بپذیریم بروز هر مشــکلی در زندگی موهبتی
است پنهان ،که ما از ان اطالع نداریم ولی کائنات به ان اشراف دارد .ماهاتما
گاندی ۱۳پدر ملت هند اعتقاد دارد":پذیرش سختی ها برای انسان امنیت ایجاد
میکند ،پذیرش موجب ازاد سازی ان ِرژی میشود هرزمان که ناخوشایند ترین
و نا مطلوب ترین وقایع و اتفاقات ممکنه را بپذیریم دیگر چیزی برای از دست
دادن نداریم" هوشیاری ما نسبت به بروز مشکالت در زندگی این اجازه را به ما
می دهد تا مشکل را به فرصت تبدیل کنیم تا اتفاقی بهتر برایمان رقم بخورد.
قانون کمترین تالش برای به دســت اوردن بیشــترین سود و منفعت ،زمانی
حاصل می شــود که ما از نیروی هماهنگی ،دوست داشتن و عشق که موجب
انســجام قوانین کائنات است ،استفاده کنیم و موفقیت و رسیدن به اهداف را
بدون تالش زیاد به زندگی مان دعوت کنیم.
.6قانون قصد و ارزو
این قانون بر این واقعیت اســتوار اســت که در هر نقطه طبیعت انرژی و
اطالعات وجود دارد .در ســطح مادی من و شــما و درخت از عناصر تبدیل
شده یکســانی ساخته شده ایم .تنها تفاوت من و شــما و درخت در انرژی و
اطالعات و اگاهیمان است .متاسفانه بسیاری از ما دقیقا نمیدانیم از زندگی چه
می خواهیم ،چه ارزویی داریم و خواسته واقعی ما چیست .قانون قصد و ارزو
به ما ندا درمی دهد که ابتدا بایستی بزرگترین ارزوی زندگیمان را بشناسیم.
به دنبال ان همواره بایستی ارزوهای بزرگ داشته باشیم تا کائنات براساس ان
عمل نماید .چه زیبا موالنا به ما ندا می دهد " :ارزو می خواه لیک اندازه خواه "
البته برای رسیدن به اهداف و ارزو های بزرگ همواره شکرگزاری و قدرشناسی
الزم اســت .مادامی که به قوانین کائنات عمل نماییم و از ان ها تخلف نورزیم
بــا نیت پاک می توانیم به قوانین طبیعت فرمان دهیم تا رویاها و ارزوهایمان
را براورده سازد و ما را به اهداف مان برساند ،تنها هشداری که وجود دارد این
است که قصدمان را برای خیر و صالح بشریت به کار ببریم.
.7قانون عدم دلبستگی
قانون عدم دلبستگی می گوید که برای رسیدن به هدفی در زندگی باید از
دلبســتگی خود به ان دست بکشیم .این بدان معنا نیست که از ارزوهایمان
دست می کشیم بلکه تنها از دلبستگی به نتیجه ان دست می کشیم ،این عمل
بسیار قدرتمندانه است"لحظه ای که دلبستگی به نتیجه را رها می کنیم ،صاحب
ان چیزی خواهیم شــد که ارزو می کنیم ،هر انچه که خواهانیم میتوانیم از
طریق عدم دلبستگی به دست اوریم ،فراموش نکنیم دلبستگی ،دلخستگی را
به همراه دارد .قانون عدم دلبستگی ،کل فرایند تکامل را سرعت می بخشد .در
6
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
س ُک ِّل َخطِ ی َئه " دوستی و دلبستگی
اصول کافی ۱۴امده استُ :
"ح ُّب الدُّ ن ْیا َراْ ُ
۱۵
به دنیا عامل همه خطاهاســت .وین دایر ســخنران انگیزشی امریکایی هم
اعتقاد دارد وابستگی کمتر ،سفر زندگی راحت تری را به همراه دارد " :هرچه
به افراد و اشیاء وابستگی کمتری داشته باشید در سفر زندگی با موانع کمتری
روبرو خواهید شد".
قوانین کائنات قوانین معنوی هســتند که هرکس با هر سن و سال ،با هر
شرایط فرهنگی ،اقتصادی ،اجتماعی و دینی قصد رسیدن به هر هدف ،ارزو و
خواسته ای را داشته باشد می تواند با رعایت ان ها به نتیجه برسد .قوانین کائنات
قوانین بی برو برگردی هستند که در صورت پیروی از ان ها زندگی ،دلنشین و
پر خیر و برکت و ارامش بخش می شود که کلید ان هم کاشتن تخم محبت و
مهر و عشق است .همانی که موالنا این گونه زیبا به ان می پردازد:
در این خاک در این خاک در این مزرعه ی پاک
به جز مهر به جز عشق دگر تخم نکاریم
حرکت برخالف قوانین کائنات که متاســفانه امروزه توسط بیشتر ادم های
این دوره و زمانه انجام می گیرد زندگی را ســخت و دشوار و پرفراز و نشیب و
پر رنج و درد می کند و نه تنها موجب می شود راحتی و ارامش و خوشحالی و
خوشبختی از انان گرفته شود بلکه بعضا مجبوربه تحمل ضربه های سنگین
در طول عمر دوروزه می شوند.
پروین اعتصامی ،۱۶پراوازه ترین شــاعره زن ایران ســرانجام رعایت نکردن
قوانین هستی وانجام کردار بد را تاریکی سهمگین میداند و می گوید:
سراجام کردار بد ،نیک نیست
جز این سهمگین جای تاریک نیست
ســوامی ویشنودواناندا با الهام از اموزه های استادش دکتر سوامی شیواناندا
با شــجاعت هر چه تمام ،با عدم ترس و با بهره گیری از قوانینی این چنینی
در طول عمر کوتاهش به ارزو های دیرینه اش که انتشــار پیام یوگا بود دست
یافت .او با ابداع ســبک یوگای شیواناندا و ایجاد ده ها اشرام 17و مرکز و مکان
اموزش یوگا در کشورهای مختلف دنیا در طول حیاتش یوگا را به هزاران نفر
اموزش داد و همزمان صلح و ارامش و دوســتی و دوست داشتن و برادری و
برابری که باید روزی در جهان نهادینه شود را تبلیغ نمود و بنا به گفته ی عطار
نیشــابوری 18نام و کار و روش و عقیده و اعتقادش را برای همیشه در جهان
جاودان ساخت:
هرکه کارش از برای حق بود
کار او پیوسته با رونق بود
1927-1993( – Vishnudevananda Saraswati -1میالدی)
1887 -1963( – Swami Sivananda -2میالدی)
Sirsasana -3
Covent Garden -4
Dharma -5
1207-Rumi1273) -6میالدی(
1315 – 1390 -7میالدی
329 – 426 -8هجری قمری
1643-1727( Isaac Newton -9میالدی)
606 – 690 -10هجری قمری
Glenn Hoddle -11
Bhagavad Gita -12
1869 -1948 ( – Mahatma Gandhi -13میالدی)
«حب الدنیا و الحرص علیها» ،حدیث 8
" -14اصول کافى" ،جلد ،2باب ّ
1940 – 2015 ( Wayne Dyer -15میالدی)
1907-1941 -16میالدی
-17مکانی بزرگ بنا شده در طبیعت که در ان ضمن اموزش یوگا ،افراد زیر نظر استاد با دروس معنوی
و قوانین هستی اشنا می شوند و تجربه های خوبی برای زندگی متعارف کسب می کنند.
1146- 1221 -18میالدی صفحه 7
ویباگیا سواسانا پرانایاما ۱؛
تنفس سه مرحله ایی و تنفس کامل یوگی
برگردان :مهتاب کالنتری
@mahtab_kalantari
یک تمرین مقدماتی تنفسی
این تمرین الگوی تنفســی را اصالح می کند و
ظرفیت ریه ها را افزایش می دهد .شامل سه بخش
یا سه مرحله است:
۲
الف :تنفس شکمی ( دیافراگمی) اداما
وضعیــت نشســتن :در وضعیــت
واجراسانابنشینید.
تمرین :دست های خود را رها و ارام در قسمت
پاییــن ران ها قرار دهید ،در وضعیت چین مودرا (
نوک انگشت اشاره و شست با هم درتماس باشند
و سه انگشت دیگررا ثابت نگه دارید).
دم بگیرد ( پوراکا) ،دم عمیق ،به اهســتگی و
به طور مداوم ،شــکم باال بیاید و بر امده شــود.
بازدم کنید ( ریکاکا) ،شکم به اهستگی به درون
فــرو برود.این تنفس را پنج مرتبــه تکرار کنید.
تنفس باید نرم و اهسته ،به طور مداوم و ریلکس
انجام شود.
نکته:درتنفس شکمی لوپ های پایینی ریه ها
پر ازهوا می شــوند .ازحرکت دادن قفســه سینه
اجتناب کنید.
۳
ب :تنفس سینه ای ( بین دنده ای) مادیاما
وضعیت نشستن :واجراسانا
تمرین :دســت ها را درقســمت میانی ران ها
قراردهیــد .دروضعیــت چین مایا مــودرا ( نوک
انگشــت شست واشــاره را در تماس مالیم باهم
قراردهید و سه انگشت دیگر خود را جمع کنید).
زمانیکه دم می گیرید ،قفسه سینه به سمت جلو
حرکت کند ،به سمت بیرون و باال گسترش یابد.
زمان بازدم دیواره قفســه سینه را رها کنید و به
وضعیت اســتراحت برگردید .این تنفس را پنج
مرتبه تکرار کنید.
نکته :از حرکت دادن شکم جلوگیری کنید.
۴
ج :تنفس لوب فوقانی (ترقوه ای) ادیا
وضعیت نشستن :واجراسانا
تمرین :درهر وضعیت مدیتیشــنی که مایلید
بنشینید .دســت های خود را در وضعیت راحت
روی قسمت باالیی ران ها قرار دهید در وضعیت
ادی مودرا (انگشت شست را بگذارید کف دست و
چهار انگشت دیگر را روی ان تا کنید) .زمانیکه دم
می گیرید استخوان های ترقوه و شانه ها به سمت
باال وعقب حرکت کند و زمان بازدم ،شــانه ها را
به حالت اســتراحت به سمت پایین بیاورید .این
تنفس را پنج مرتبه تکرار کنید.
نکته :ســعی کنید که از حرکت دادن شکم و
قفسه سینه جلوگیری کنید.
د :تنفس کامل یوگی
تنفس کامل یوگی ترکیبی ازسه بخش تنفسی
است یعنی تنفس شکمی ،سینه ای و ترقوه ای.
وضعیت نشستن :واجراسانا
تمرین :دست های خود را درناحیه شکم روی
ناف در وضعیــت برهما مودرا قــرار دهید( .بند
انگشــتان دســت ها همدیگر را لمس کنند در
ادی مودرا)
در هنگام دم ،ادهاما ،مودیاما ،و ادیا رابه ترتیب
انجام دهید .هرســه مرحله را که در باال توضیح
دادیم به ترتیب و پشــت سرهم تکرارکنید .ابتدا
تنفس شــکمی ،بالفاصله تنفس سینه ایی و بعد
تنفــس ترقوه ایی .هوا را داخل شــکم وســپس
داخل قفسه ســینه و بعد داخل ترقوه ها و شانه
ها کنید و بعد همراه بازدم به ترتیب شکم و قفسه
سینه و شانه ها را از هوا خالی کنید .این یک دور
محسوب می شود.
این تنفس را پنج مرتبه تکرار کنید.
نکته :تمام طول تمرین تنفسی باید ریلکس و
ارامش بخش باشد بدون کوچکترین تنشی در
چهره .زمان دم و بازدم را دقیقا اندازه بگیرید .یک
ســوم زمان دم را برای ادهاما و یک سوم را برای
مادهایاما و یک ســوم دیگررا برای ادیا اختصاص
دهیــد .همین ترتیــب و زمــان را در بازدم هم
دنبال کنید.
ایــن تمرین تنفســی را می تــوان در حالت
درازکش در وضعیت شاواسانا اجرا کرد و در حالت
نشســته ای که پاها دروضعیت چهار زانو و سرو
گردن و ستون فقرات در یک راستا باشند هم قابل
انجام است.
در تمام تمرینات تنفسی باید دم و بازدم از راه
بینی انجام شود نه از راه دهان.
همان طور که روزبــه روز تعداد انجام تنفس
کامل یوگــی را افزایش می دهید می توانید این
عملکرد را به عنوان عملکردی خودکار و طبیعی
در بدنتان گســترش دهید و بــه تدریج عملکرد
تنفسی شما بهتر و بهتر خواهد شد.
فواید:
هدف این تمرین این است که تمرین کنندگان
از سه جزء مختلف تنفسی (شکم و قفسه سینه و
ترقوه) اگاه باشــند و در تنفس کامل یوگی همه
ایــن اجزا با هم همکاری کنند و از همه این اندام
ها استفاده شود.
حتی انجام ده دقیقــه تنفس کامل یوگی به
صــورت روزانه مــی تواند اثرات معجزه اســایی
داشته باشد.
شــما می توانید قدرت ونشاط بیشتری داشته
باشــید.باعث ارامش شــما درفعالیت های روزانه
می شــود .تفکر و وضوح فکر در شــما بیشــتر
می شود.
زمانــی که احســاس خســتگی و عصبانیت
می کنید تمریــن تنفس کامل یوگی به ارامش
ذهنتان و احیای ان کمک خواهد کرد.
محدودیت :هیچ محدودیتی ندارد.
منبع:
)1-Vibhagya Svasana( Sectional Breathing
2- Adhama
3- Madhyama
4- Adya
Yoga Teacher Training AAYUSH Yogadarshanam
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
7 صفحه 8
زندگی ،رهایی و شادمانی
برگرفته ازکتاب تمرین ها و فلسفه یوگا
اشرام شیوااناندا
برگردان :شهال قاسمیان دستجردی
شادمانی ازدرون می اید ،در بیرون از خود
به دنبالش نگرد.
سوامی شیوااناندا از کتاب سعادت ابدی
مفهوم زندگی از دیدگاه یوگا
سوامی شیوااناندا درکتاب سعادت ابدی ،درباره
زندگی چنین می گویــد ":زندگی بیان خداوند
است .زندگی خوشی و شادمانیست .زندگی سیلی
ازبرکات برای روح و جان اســت .یوگا زندگی را
به رودخانه تشــبیه می کند؛ همه رودها جاری و
بی قرارند تا وقتی که به اقیانوس برســند ،انگاه
با اقیانوس یکی شــده و ارام مــی گیرند .ما نیز
درجریــان زندگی نا ارام و پرجوش و خروشــیم
تــا هنگامی که بــه دریای حقیقــت و معرفت
برسیم" .استاد همچنین می گوید ":زندگی مثل
یک ســفردریایی دربعد زمان است .هرگاه دراین
سفرحواس ما توانســت ازناخالصی ها پاک شود،
نفرت های ما تبدیل به عشق می شوند ،ازبردگی
رها می شــویم ،ضعف های مان تبدیل به قدرت
گشته و اختالفات مان تبدیل به وحدت می شود،
نادانی ما به خرد بدل گشته و عیوبمان رفع شده
و کمال جای انها را می گیرد ،ازمرگ و نیستی به
ابدیت و جاودانگی رسیده و به سعادت ابدی دست
پیدا می کنیم".
زندگی یک فرصت بی نظیراست که خداوند به
بندگانش هدیه داده تا درون خود را کشف کنند.
روح و هــدف اصلی زندگی ،یافتن و بازگشــتن
به سرچشــمه ایســت که ازان بوجود امده ایم.
دســت یابی به خوداگاهی ،راه رسیدن به رهایی
و ازادی مطلق اســت .حقیقت ،روح زندگی و راز
جاودانگیســت اما زندگی مدرن امروزی چیزی
نیســت جزعجله ،سرعت و شــتاب .زندگی بشر
معاصر پر از غم و ترس ،ناامنی و بیماری گشــته
که مســلما این یک زندگی واقعی نیست! انسان
امروزی به دنبال کســب ثروت و قدرت و داشتن
زندگی لوکس بوده و هدف و معنای واقعی بودنش
دراین جهان را گم ،و در نتیجه صلح و ارامش را
ازدرون خود دریغ کرده است.
لذت طلبی و نفسانیات مانند عسلی است که
با زهرترکیب شده باشــد .مراقب این لذت های
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انی و موقت باشید چون در پس هریک از انها
درد ،بیماری ،رنج ،ترس ،خســتگی ،ناامیدی و
بی قراری نهفته است .زندگی دنیوی ماالمال از
اندوه ،نفرت ،خودخواهی ،نگرانی ،جنگ و ستیز،
اختالفات ،یاس و افســردگی است .این زندگی
به عدد صفر می ماند ،پــوچ و تهی .اگرهزاران
صفرکنارهم قرار بگیرند هیچ ارزش و اعتباری
نخواهد داشــت ،امــا اگر عدد یــک را جلوی
انها بگذاریــد دارای ارزش و معنا می شــوند.
منظورازصفر پوچ بودن زندگی دنیایی و منظور
از یک خداوند اســت که تنها با بودن درکناراو
زندگی مــی تواند مفهوم حقیقــی پیدا کند.
بزرگترین لذت درزندگی ،جستجوگری حقیقت
و پیروزی برهرانچه مانع این راه است می باشد.
تنها وقتی زندگی خــود را وقف خدا کنید می
توانید لذت واقعی را در زندگی حس کنید.
زندگی یک مدرســه اســت و جهان هستی
بهترین معلم ماســت .درهرتجربه ایی درسی
نهفته که با مراقبه و توجه می توان ان درس را
فرا گرفت .جهان بهترین دوره ی اموزشی است
که مــی توان تصورکرد .دراین دوره اموزشــی
دروس بخشش و سخاوت ،فداکاری و گذشت،
تحمل و بردباری ،وعشق عالمگیررا می اموزیم.
یاد می گیریم که تنها با ترک کردن خودخواهی،
خشم ،شهوت ،حسد ،کینه و نفرت می توانیم به
شادمانی حقیقی برسیم.
خانواده ایم .جدایی از این یگانگی مرگ است و
وحدت و عشق به کل هستی رسیدن به زندگی
جاودان .دوست داشــتن دیگران ،خراب کردن
تمام موانع بین انسانهاست .اگر این حقیقت را
بفهمیم و به ان عمل کنیم دنیا تبدیل به بهشتی
زیبــا ،مملو ازصلح و ارامش و اســودگی خیال
راه مطمئــن در زندگی برای موفقیت و می شود.
خوداگاهی
زندگیتان را به زندگی ســاده و منظم توام
زندگی و داستان بی پایان ارزوها
با سخت کوشــی مبدل کنید تا لذت واقعی را
کدبانویــی در کلبه خود مشــغول خیاطی و
بچشید .گذشته و اینده را رها کنید و خیالبافی رفوکردن لباس هایش بود که ناگهان ســوزن
ها را کنــار بگذارید .زندگی باارزش ترین هدیه خود را گم کرد .بعد به بیرون از کلبه رفت و انجا
ایی است که تا به حال گرفته اید پس قدرش را دنبال سوزن گشت .وقتی از او ماجرا را پرسیدند
بدانید و از هرلحظه اش به خوبی استفاده کنید .و گفتند چرا در بیرون دنبال سوزن می گردی
در حالی که انرا درون کلبه گم کرده ایی؟ پاسخ
یگانگی در زندگی
داد که چون درون کلبه تاریک اســت و بیرون
زندگی را مانند یک کل ببینید .خداوند تمام روشن! این داستان در مورد انسان هایی صادق
عالم یکیست .جهان هستی خانه ایی است که است که به دنبال شادی و خوشبختی در بیرون
همه ی ما ساکن ان هستیم ،همه اعضای یک از وجود خود می گردند و غافل از این هستند که صفحه 9
دائم با ناخشــنودی و ناکامی ها روبرو می شویم.
به هرخواســته ایی که برســیم ،ارزو و خواسته
ایی دیگری ظاهر می شــود .اگر به خواسته های
خود نرسیم هم دچار یاس و نومیدی می گردیم.
بنابراین مسیری بی انتها را طی می کنیم که پراز
ترس ،اضطراب ،غم و شکست است .تا زمانی که
درجستجوی شادی بیرون از خود می گردیم این
روند ادامه خواهد داشــت .یوگا و مدیتیشن به ما
کمک می کند تا به درون خود برویم و شادمانی
و ارامش حقیقی را انجا بیابیم .انگاه این جستجو
متوقف شده و جواب را پیدا می کنیم.
تمرین ریلکسیشن در یوگا از اهمیت بسیاری
برخورداراست زیرا ریلکسیشن خستگی های ما را
رفع می کند و اجازه می دهد ارزوها و دلبستگی
ها محو شــوند .با پذیرفتن خود واقعی ارامش را
یافته و به خوداگاهی می رسیم.
داســتانی درباره میمونی وجود دارد که دست
خود را درون کوزه ایی می کند تا شیرینی بردارد.
او مشت خود را پراز شیرینی می کند و همین امر
باعث می شــود که نتواند دست خود را از درون
کوزه بیرون بیاورد .او حاضرنمی شود شیرینی ها
را رها کند و برای همین به رنج و دردسر می افتد.
درحالی که اگر شیرینی ها را رها کند می تواند از
این رنج خالص گردد .این داستان حکایت انسان
هایی است که با چنگ زدن به ارزوهایشان به رنج
و عذاب گرفتارمی شوند و با اینکه می دانند رنج
هایشان حاصل خواســته ها و ارزوهایشان است
حاضر نیستند ازانها دل بکنند و نجات یابند .تنها
برای ارزوهای دنیوی پایانی نیست و با رسیدن به با رها کردن فکرارزوها و خواســته هایمان رها و
هرارزو ،ارزویی دیگرسربر می اورد .تنها کافیست شادمان می شویم.
کــه چراغ معرفت را درون خود روشــن کنیم تا
شادی واقعی رابیابیم.
رهایی چیست؟
یوگا براین اعتقاد اســت که رهایــی و ازادی
شادمانی چیست؟
حقیقی را فقــط می تــوان دردرون خود یافت.
مثل داســتان باال ما نیز نمی توانیم شادمانی ازادی حقیقی خود-انضباطی اســت که ازاگاهی
را در بیــرون ازخــود پیــدا کنیم .بــرای یافتن درون برمی خیزد و ان اتمای 1جاودان است که
شــادی و لذت باید به درون خویش ســفرکنیم .یکیست و دومی ندارد .ازادی با انسان متولد می
اگردرجستجوی خوشبختی دردنیای بیرون برویم شود و ان اتصال با روح یگانه ی ابدیست .ازادی
طولی نمی کشد که خسته و ناامید باز می گردیم یعنی داشتن دانش ،صلح و برکت .ازادی حقیقی
زیرا همیشــه فکرمی کنیم مقدار زیادی کاربرای رهایی از اسارت وابستگی ها و دلبستگی هاست.
انجام دادن داریم ،ذهن ما درگیر و اشــفته است با رهایی ازارزوها به رهایی واقعی نائل می اییم.
و این دلیل خســتگی های ماســت .ما نیاز پیدا
مفهوم اشتباه از ازادی
می کنیم تــا برنامه بریزیم ،تالش کنیم و بدویم
برخی از انســان ها تصورات نادرستی ازازادی
تا به خواسته های دنیوی خود برسیم درحالی که
تمام این دوندگی ها انرژی ما را می گیرند و نمی دارنــد و فکر می کننــد ازادی یعنی هرچه می
گذارند شــادی واقعی را تجربه کنیم .ما فکرمی خواهند بخورنــد ،هرچقدر می خواهند بخوابند،
کنیم رسیدن به ارزوها شادمان خواهد کرد ولی وهرکاری که دوســت داشتند بدون هدف انجام
دهنــد .اما این نوع ازادی چیزی نیســت جز بی
قیدی .داشتن هرچه که می خواهیم ازادی نیست
چون ممکن است به معنای پایمال کردن حقوق
دیگران باشــد .شانه خالی کردن از مسئولیت ها
ازادی نیست بلکه به بی بندوباری تعبیرمی شود.
ازادی واقعی فقط درسیاســت یا اقتصاد نیست،
بلکــه ازادی واقعی ،رهایی و ارامش روح اســت.
ازادی واقعی رهایی از مرگ و زندگیست ،رهایی
از قیدهایی اســت که ما را مقید به داشتن دردها
و رنــج ها می کننــد .ازادی واقعی رهایی از بند
ارزوهای مادی اســت ،رهایی از دوست داشتن و
دوست نداشــتن هاست ،رهایی از حرص ،خشم،
نفرت ،شهوت ،کینه و حسادت است.
دلیل اسارت
ذهن دلیل اســارت است و همچنین می تواند
دلیل رهایی و نجات انسان باشد .ذهن ایگو 2یی،
و منیت علت اسارت و بندگیست .جایی که ذهن
ایگویی وجود ندارد اسارتی هم در کار نیست .این
تصورات ذهن اســت که خواسته ها و ارزوها ،و
در نتیجه مشــکالت و مصائب را بوجود می اورد.
ذهن بدون منیت ریشــه در موکشا 3دارد .منیت
و خواسته های نفسانی ،ازادی و ارامش را ازشما
سلب می کند .اولین وابستگی ها به غذا ،اب و هوا
و سپس به خانواده ،دوست و ...پدید می ایند ،هیچ
انسانی را نمی توان از داشتن اینها منع یا سرزنش
کرد .نکته مهم وابستگی ذهن به این احتیاجات
است .نگرانی به از دســت دادن یا بدست اوردن
بیشتر انها .داشتن نیازها و احتیاجات اولیه ایگو
نیست ولی وابستگی ذهنی به انهاست که مشکل
ایجاد کرده و موجب اسارت انسان ها می گردد.
رهایی و شادمانی
درپایان ،داستان شیری را بیان می کنیم که در
میان گوسفندان بزرگ شده بود و همیشه تصور
می کرد که خود نیز یک گوســفند است و حتی
مانند گوســفندان بع بع می کرد .تا اینکه یکروز
وقتی به مرحله بلوغ و رشد رسید تصویر خود را
دراب چشمه دید و تازه فهمید که یک شیر است
نه یک گوسفند .انگاه که خود را شناخت توانست
مثل یک شــیر واقعی غرش کنــد و به ماهیت و
قابلیــت های حقیقی خود پی ببرد .ما نیزهر گاه
از باورهای غلط درباره خود رها شویم ،می توانیم
ماهیت واقعی خدایی مان را بشناسیم.
روح یا جان 1-Atma
نفس و منیت 2-Ego
جاودانگی روح 3-Moksha
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
9 صفحه 10
سی
زد
هم
تمرینات عملی ایورودا
(گیاهان و ادویه جات مناسب دوشاها)
نویسندگان :سوامی دورگاناندا ،۱سوامی شیواداساناندا، 2
سوامی کایالساناندا
3
برگردان :پری باباجی
@parybaba_ji
« بگذارید رژیم غذایــی تان هر چیزی
باشــد ،اما در نظر بگیرید که باید ایجاد
سالمتی کرده و از بیماری جلوگیری کند»
چاراکا
کتاب تمرینات عملی ایورودا چشم انداز سوامی
شــیواناندا را بیان می کند( 1887-1963م)،
اســتاد مشهور یوگای هند و پزشکی که بیش
از 200کتاب در مورد تمام جنبه های یوگا و
همچنین ایورودا نوشته است .در قسمت های
پیشین؛ با دوشای خود؛ عالئم عدم تعادل در
دوشاها و راهکارهایی برای ایجاد سبک زندگی
سالم و با نشاط اشنا شدید .در قسمت پیش به
تغذیه ساتویک ،راجاسیک و تاماسیک پرداخته
شــد و در این قســمت به گیاهان و ادویه ها
می پردازیم.
گیاهان و ادویه جات
بــه طور کلی در ایورودا ،گیاهان و ادویه جات
اشتها را تحریک می کنند ،اگنی را برافروخته
و پزشکان ایورودایی اقدامات درمانی مفیدی را
با انها انجام می دهند .برای به تعادل رسیدن
هر یک از دوشاها ،ادویه های مخصوصی ،مفید
و قابل استفاده هستند که در جداول پایین به
انها اشاره شده است:
گی ،شکر و عسل
در علم ایورودیک ،غذا دارو اســت .مانند تمام
موادی که روزانه مصرف می کنیم ،روغن گی،
شکر و عسل دارای خواص درمانی قدرتمندی
هســتند .گی و عسل باعث قوی شدن اگنی(
اتــش گوارشــی) می گردند اگــر که در حد
متعادل مصرف شوند.
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 11
مزایا :در حالی که شــکر به عنوان شــیرین کننــده در غذاهای
ایورودیک استفاده می شود ،عسل به عنوان دارو است که البته هر
دو باید در حد تعادل مصرف شوند .بهترین نوع شکر ،از نوع خالص
و تصفیه نشــده ان است .شکر سفید و تصفیه شده نوع نامناسب
شــکر است و نباید مصرف شــود .گی مزه شیرینی دارد و تقویت
کننده کل بدن است و اگر در سالمتی کامل هستید ،بهتر است در
اشپزی از گی استفاده کنید.
نکته مهم :از داغ کردن و یا ریختن عسل در مایعات داغ بپرهیزید،
زیرا وقتی عسل داغ می شود تبدیل به اما و سم در بدن می گردد.
همچنین عسل نباید به میزان مساوی با گی مصرف شود.
گی :گی از کره بدســت می اید و یکــی از بهترین روغن ها برای
پخت و پز است .برای بدست اوردن گی ،ابتدا کره را داغ می کنند تا
زمانی که کام ً
ال اب ان تبخیر شود .سپس از صافی عبور داده تا باقی
مانده شیری که به صورت دانه های قهوه ای در ته ظرف مانده است
از ان جدا شده و روغن خالص بدست اید .برای استفاده درمانی از
گی ،هر چه کهنه تر باشــد خواص بیشتری دارد به طوری که گی
100ساله خواص زیادی در کاهش کافای اضافه دارد.
خواص :گی دارای خواص درمانی بســیاری اســت ،باعث بهبود
عملکــرد ذهن ،رنگ چهره ،صدا و تولید بافت های جدید در بدن
می شــود .همچنین از ان به عنوان مکمل در ساخت روغن های
گیاهی استفاده می کنند .از موارد استفاده دارویی می توان به نکات
زیر اشاره کرد:
تسکین دهنده سوختگی و کمک به ترمیم زخممقوی مغزتصفیه کننده خون و درمان بیماری های پوستیتسکین دهنده و تصفیه کننده چشمکیفیت :تاثیر گی بر دوشاها
• سنگین ،نرم ،روغنی ،خنک کننده
شکر
دو نوع شــکر که در ایورودا از انها استفاده می شود شکر جاگری
و شــارکارا ۵هستند .شکر جاگری از شربت قند نیشکر به صورت
جامد شده تهیه می شود و دارای باکتری های مفید است .این شکر
به صورت گلوله شده و یا پودر تولید می شود .شکر شارکارا از نوع
شکر سفیدی است که خالص است و تصفیه نشده است .بر خالف
شکر سفید تصفیه شده که گرما دهنده است ،شارکارا خنک کننده،
سبک و زود هضم است.
خواص :نوع کهنه شکر جاگری اگر در دسترس باشد ،دارای هضم
راحت تری در مقایســه با نوع تازه ان است که کافا را افزایش می
دهد .شــکر شــارکارا به طور کلی کمی کافا را افزایش می دهد و
دارای خواصی نظیر :ادرار اور ،تصفیه کننده خون ،تسکین دهنده
سوزش معده ،برطرف کننده تشنگی و مفید برای چشم هاست.
کیفیت :سنگین ،مرطوب کننده و سرد
تاثیر شکر بر دوشاها
عسل
عسل دارای ویژگی های قابض ،سبک و خشک و همچنین کاهش
دهنده کافا است .بهترین نوع عسل از نوع معروف به جنگلی است
کــه خواص نافذ و تیزی را دارد و تیپ های پیتا و واتا باید در حد
اعتدال از عسل استفاده کنند .از انجایی که عسل خاصیت خشک
کنندگی دارد ،باعث کاهش وزن شده و مناسب افرادی است که می
خواهند وزن اضافه خود را کم کنند.
خواص :عســل باعث رشد و محکمی پوست ،استخوانها ،اعصاب،
چشم ،قلب و صدا می شود و خاصیت ضد میکروبی دارد .از خواص
و فواید دیگر عسل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
درمان سرفه و گلو درددرمان سوختگی(مورد استفاده خارجی)کمک به بهبود زخم ها( استفاده خارجی)به عنوان حامل بســیاری از داروهای گیاهی ،برای بهبود جذب وافزایش اثر انها
عسلی که بیش از یکسال عمر داشته باشد ،چربی بدن را کاهشو عسل تازه وزن بدن را افزایش می دهد.
کیفیت :خنک کننده ،قابض ،نرم و خشک
۴
تاثیر عسل بر دوشاها
1-Swami Durgananda
2-Swami Sivadasananda
3-Swami Kailasananda
4-Jaggery
5-Sharkara
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
11 صفحه 12
چگونه مغزمان را جوان نگه داریم؟
واحد ترجمه
زمانیکه به 30سالگی می رسیم ،مغز ما اهسته و ثابت ،مسیر
یک منحنی نزولی را در پیش می گیرد.
اما این تنزل شناخته شده یک عارضه جانبی غیرقابل فرار نیست ،بلکه
اخیرا گفته می شود شما می توانید با روشهایی تغییرات مربوط به افزایش
سن را خنثی کنید.
روشهای ساده ای که فعال بودن مغز شما را تضمین کند و نیروی ذهنی
تان را قوی نگه دارد.
ورزش می تواند زوال عقل را بخوبی به تاخیر بیندازد
اما می دانید که ورزش منظم می تواند زوال عقل را کام ً
ال معکوس کند؟
طبق تحقیقات تمرینات یوگا ،پیالتس و ایروبیک سرعت و شفافیت تفکر را
بسیار باال برده و همچنین بافت نسج مغز را زیادتر می کند.
پیشنهاد :سه بار در هفته به مدت 50دقیقه پیاده روی تند انجام دهید
تا این تاثیر بر شما ایجاد شود.
برای نتیجه بهتر در پارک یا مکانی پر درخت اینکار را انجام دهید زیرا
تاثیرش 20درصد بیشتر خواهد بود.
مسواک زدن به وضوح با سالمت مغزی ارتباط دارد
این نتیجه پس از مطالعه بر روی هزاران فرد بین 20تا 59ساله انجام
شده است و مشخص شده بیماریهای دندان و لثه با بدترین بیماری های
مغزی در سنین کهولت ارتباط دارد.
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
پس به توصیه های دندان پزشــکتان توجه کنید ،هر روز مسواک حداقل
یکبار و هر بار حداقل 2دقیقه مسواک زدنتان طول بکشد.
از نوشیدن مشــروبات الکلی بپرهیزید ،با افزایش مصرف الکل ،حجم مغز
کاهش می یابد ،و این مشکل در زنان بیشتر است زیرا زنان جثه کوچکتری
دارند و بیشتر در معرض این خطر قرار می گیرند.
مصرف زغال اخته ســرعت عملکرد مغز را افزایش می دهد و باعث رشــد
سلولهای هیپوکامپوس می شوند .زغال اخته را همراه با غالت یا ماست مصرف
کنید و برای فصلهای بعد فریز کنید.
با سودوکو و همچنین حل جدول 10سال جوانتر شوید!
سودوکو سرعت انتقال و تصمیم گیری در مغز را به نحو عجیبی افزایش می
دهد ،اول می توانید با پازل ها و جدولهای ساده که در تمام فروشگاه ها هست
شروع کنید تا در سودوکو حرفه ای شوید!
مدیتیشن بر بهبود سلولهای خاکستری مغزتان اثر می گذارد
و بر رشد مناطقی از مغز که مخصوص کنترل حافظه ،زبان و حواس است
اثر مثبت دارد .با 15دقیقه مدیتیشن در روز شروع کنید ،مثال در ساعت ناهار
یا قبل از ترک محل کار ،راست بنشینید ،چشمها را ببندید ،و به هر چیزی که
در زمان حال حسش می کنید ،تمرکز کنید .چه صدای پرنده ای در دوردست
باشد چه صدای تنفس تان. صفحه 13
9پیشنهاد ویژه برای تقویت مغز
/۱کاری انجام دهید
دانشمندان بر این باورند که نرمش های هوازی منظم می تواند
ساده ترین و مهم ترین راه برای سالمتی طوالنی مدت مغز باشد.
در حالی که قلب و ششها واکنشی سریع نسبت به دویدن بر روی
دستگاه دوی ثابت نشــان می دهند ،مغز هم به ارامی با هر قدم
فعالیت میکند .برای سالمت دائمی مغز ،روزانه حداقل ۳۰دقیقه
فعالیت جســمانی (دویدن و نرمش های هوازی) می تواند نقش
شایان توجهی داشته باشد.
/۲متعادل بخورید
انرژی بسیار زیاد یا انرژی بسیار کم خللی بزرگ در کارایی مغز
ایجاد میکند .رژیم غذایی تشکیل شده از مواد قندی کم با فیبر باال
و چربی و پروتئین معمولی بســیارارام تر از غذاهایی با میزان قند
باال (مانند شیرینی جات و نشاسته) در بدن تجزیه میشوند .سرعت
ثابــت و مالیم هضم در روده مقدار انرژی بیشــتری را به مغز می
رســاند ،و باعث بهینهسازی سوخت و ساز در ارگانهایی می شوند
که می توانند در سالمتی طوالنی مدت نقش بسزایی داشته باشند.
/۳مراقب رژیم غذاییتان باشید
در حالی که پرخــوری فعالیت مغز را کند میکند و در طوالنی
مدت باعث صدمه زدن به مغز میشود ،کمبود کالری هم می تواند
اثر مشابهی را بر مغز بگذارد .رژیم های غذایی مفرط می تواند باعث
طوالنی شدن برخی دردها در بدن و در نتیجه از بین رفتن اسایش
شوند ،احساسی که باعث اعتیاد افراد به الغر ماندن (( )anorexiaترس
از چاق شــدن) شود .بسیاری از مطالعات رژیم های غذایی مفرط
را با حواس پرتی ،اختالل در حافظه و پریشانی مرتبط می دانند.
/۴مراقب بدن خود باشید
بسیاری از بیماری های قابل پیشگیری مانند دیابت نوع دوم ،چاقی،
فشــار خون و… می توانند تاثیر بســزایی در پیر شدن مغز داشته
باشــند .فعال و سالم نگه داشتن سیستم گردش خون با کارهایی از
قبیل سیگار نکشیدن و عدم استفاده از چربی های اشباع شده مانع از
پیری زودرس مغز میشود.
/۵از استراحت و ارامش لذت ببرید
در زمان استراحت و رویا ،خاطرات به ارامی مرور می شوند ،بعضی
دور ریخته می شــوند و بعضی ذخیره می شــوند .مطالعات نشــان
میدهند وقتی دچار کمبود خواب هستیم ،پروتئینی که سیناپسها
(محل تماس دو عصب) را شکل می دهد توانایی کافی برای تفکر و
فراگیری را از دســت میدهد ،عالوه بر این خواب ناکافی با فراموشی
در ایام کهولت رابطه مستقیم دارد.
/۶از قهوه تان لذت ببرید
تحقیقات نشــان داده است که اســتفاده منظم از کافئین ،از مغز
محافظت می کند .بر اســاس یک مطالعه علمی ۲الی ۴بار سرحال
امدن بعد از خستگی در یک روز می تواند به کاهش فراموشی کمک
کند و ۳۰تا ۶۰درصد از بروز الزیمر پیشگیری کند .اینکه ایا کافین
موجود در چای و قهوه باعث رفع خستگی میشود یا انتی اکسیدان
موجود در انها هنوز مشــخص نیســت اما قهوه باعث افزایش سطح
هوشــیاری در این بعد از ظهر و چند سال بعد میشود .نوشیدن زیاد
چای و قهوه مضراست اما اگر گاهی تفننی بنوشید برای رفع خستگی
می تواند لذت بخش باشد.
/۷اجیل خام بخورید
دانــه های روغنی مثل گردو ،بادام ،فندق و ...عالوه بر اینکه منابع
بزرگی از پروتئین گیاهی هستند و می توانند جای گوشت را بگیرند،
حاوی مقدار زیادی فســفر ،کلسیم ،پتاسیم و مواد معدنی الزم برای
بدن هستند .بهتر است از اجیل خام استفاده کنید چون اجیل شور
و بو داده دارای نمک و چربی است .دانه های روغنی به خاطر داشتن
مقدار زیادی فسفر برای بهبود عملکرد مغز بسیار مفید هستند.
/۸خونسرد باشید
استرس تاثیر بد و مخربی روی مغز می گذارد و با ترشح هورمونهای
خطرناکی در ناحیهی هیپوکمپوس ( )hippocampusو سایر قسمت های
مغز ،حافظه را تحت تاثیر قرار میدهد .بعضی از دانشــمندان بر این
عقیدهاند که داشتن یک زندگی متعادل و دنبال کردن فعالیت های
ارامش بخش مانند یوگا ،حضور در اجتماع و انجام فعالیتهای هنری
می تواند روند فراموشــی بر اثر کهولت سن و پیری مغز را به تاخیر
بیاندازد.
/۹از مکمل ها استفاده نکنید
اخیرا استفاده از مکمل ها وسیله ای برای جبران کاستیها تبدیل
شده اند ،لطفاً از مواد طبیعی استفاده کنید.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
13 صفحه 14
یوگا راهی است که به حقایق
رنگ عشق می زند
مصاحبه اختصاصی دانش یوگا با
ریچارد فریمن و مری تیلور
1
از شاگردان مستقیم پاتابی جویس (مبتکر سبک یوگای اشتانگا)
ریچارد فریمن اســتاد معروف اشــتانگایوگا،
کارشناس ومحقق متون باستانی هند و نویسنده
کتاب های اینه یوگا و هنر وینیاســا که درسنین
جوانی ازشــاگردان مستقیم پاتابی جویس مبتکر
سبک یوگای اشــتانگا بوده ،به همراه همسرش
مــری تیلورکــه او نیز مدرس یــوگا و نگارنده ی
کتاب ها و مقاله هایی درباره یوگا ،تغذیه و اشپزی
گیاهی اســت ،و در حال حاضر دوره های انالین
اشــتانگا یوگا وینیاســا برگزارمی کنند و نمونه
ویدئوهای کارهایشان در یوتیوب برای همگان قابل
دسترس می باشد ،طی مصاحبه ای با دانش یوگا،
نقطه نظراتشان در خصوص یوگا را تشریح نموده
اند .اقای مســعود موحدی مربی اشــتانگایوگا از
کشور چین با این زوج یوگی که در امریکا زندگی
می کنند به صورت الیو مصاحبــه ایی در تیرماه
1400انجام داده است.
مسعود موحدی :با ســام .دنیا واقعا با وجود
همه گیری کرونا تغییرکرده است ،یکی از علل ان
هم این اســت که من ایرانی االن در چین زندگی
می کنم .همانگونه که مطلع هســتید من در یک
خانواده یوگی بزرگ شــده ام .هم پدر و هم مادرم
هر دو مربی قدیمی یوگا هستند و از دوران کودکی
یوگا به من اموزش می داده اند ،در سنین نوجوانی
برای کسب اموزه های عمیق تر یوگا به هند عزیمت
کردم و دوره هایــی دران جا گذرانده ام .کمی بعد
که تجربه ام بیشــتر شــد درهند ،ایران و چین
دوره هــای اموزش مربی گری یوگا برگزار کرده و
همچنان مشغول ان هستم .سه سال پیش هم با
دخترچینی که او هم مربی یوگاست ازدواج کرده و
هم اکنون در شهرپکن سکونت دارم .شیوع بیماری
کرونا باعث شد کالس های یوگا در تمام کشورها
بیشــتر به صورت انالین برگزار شــوند .هرچند
کالس های حضوری تاثیر بیشتری برجا می گذارند
ولی کالس های انالین یک حسن دارند و ان این
است که مردم سراسر جهان در هر زمان و هرمکان
می توانند در دوره های اموزشی مورد عالقه شرکت
کرده و از انها بهره ببرند .بعنوان مثال برای بسیاری
از ایرانی ها ســفربه سایر کشورها خصوصا امریکا
بسیار سخت است ،ولی با توجه به شرایط موجود،
انها می توانند به راحتی از کالس های مجازی و از
جمله کالس های یوگای شما استفاده نمایند.
حال لطفا خودتان را معرفی نمایید تا خوانندگان
مجله بیشتر با شما اشنا شوند؟
ریچارد فریمن :بسیارعالی است! من از دوران
جوانی به یوگا عالقه مند شــدم و یوگا را به طور
رسمی از ســال 1968میالدی در شیکاگو شروع
کردم .اســتاد من یک ژاپنی بــود برای همین به
ریچارد فریمن درکالس پاتابی جویس مبتکر سبک اشتانگایوگا
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ریچارد فریمن به همراه همسرش مری تیلور
ذن عالقه زیادی پیدا کردم .درابتدا ســبک من
ایینگربود و ســال ها یوگای ایینگر کار می کردم
و معلم سبک ایینگر شــدم .بعد به میسور رفتم
و اشــتانگایوگا را از پاتابی جویس مبتکر و بوجود
اورنده ســبک یوگای اشــتانگا اموختم .من در
گذشته دوبار به ایران ســفرکردم ،یکبار در سال
1974و بار دوم در ســال .1978باید بگویم که
ایران کشــور زیبایی است و فرهنگی غنی دارد و
البته غذاهای خوشــمزه! ایران دارای روح عرفانی
اســت که به مفاهیم عرفانی و فلسفی یوگا بسیار
نزدیک است .من به نوارهای فارسی هم گوش می
کردم و مقداری فارسی بلدم ،ان هم از طریق گوش
کردن به نوارهایی از "انجمن دوستداران فرهنگ
ودایی" .در سال 1974میالدی با اتوبوس از ایران
به پاکستان و افغانستان و از انجا به هند سفرکردم.
مدتی هم درمالزی اقامت داشتم .حدود 12سال
از عمرم را در اسیا زندگی کرده ام .برای من خیلی
جالب اســت که یوگا می تواند افــراد با زبان ها و
ایین ها و فرهنگ های متفاوت از کشورهای جهان
را اینقدر صمیمانه به هم نزدیک کند.
مسعود موحدی :یوگا در ایران طرفداران زیادی
دارد و بسیاری از کتاب های یوگا به فارسی ترجمه
شده اند از جمله یوگاســوتراهای پاتانجلی .ما در
ایران شاعران بزرگی داریم که اشعار و نوشته های
انها بســیار با روح و مفاهیم یوگا نزدیک اســت،
شاعرانی مانند حکیم عمر خیام وعطار نیشابوری
و ...لطفا درباره فلسفه یوگا برایمان بگویید.
ریچارد فریمن :یوگا از رنــج و راه رهایی از
رنج ســخن می گوید .اصل اساسی رهایی از رنج
هــا ،پیروی از قوانین کائنات که سردســته ان ها
عشــق و دوست داشــتن یکدیگر است می باشد.
اگرخوب بنگریم می بینیم که علت اصلی همه ی
رنج ها ،خشــم ،نفرت ،ارزوها ،سلطه طلبی ها و...
اســت که همگی از نبودن عشق ناشی می شود. صفحه 15
مانتراها(ذکرها) و سرودخوانی مذهبی یکی از راه
هایی است که این عشق را بین انسان ها بوجود می
اورد .به خاطر تاثیرات مانتراها روی خودم عالقه
مند به یادگیری زبان سانســکریت شدم .مانترا
دارای انرژی قوی توام با شــادمانی فراوان اســت
که می تواند براحتی گسترش یابد .دراوایل دهه
80میالدی همسرم مری و من به میسور رفتیم
و مدتــی انجا زندگی کردیــم .در طول تدریس
اشتانگایوگا در میسور مطالب زیادی درباره نقش
یــوگا در درمان بیماری ها و نحــوه انتقال ان به
پرتوجویان اموختیم ،در کل دوران جالبی بود.
مری تیلور :اکنون که درایالت کلرادو امریکا
اقامت داریم و سال ها از انزمان می گذرد همچنان
ارتباطمان را با بســیاری از افرادی که در شــرق
می شــناختیم حفظ کرده ایم .هردوی ما با هم
سفرهای زیادی به کشورهای اسیایی داشتیم و از
تجربیات و اموخته های فراوانی که ریچارد درباره
انها صحبت کرد ،استفاده می کنیم .ریچارد و من
به مدت چهارســال در هند مربی و مدرس یوگا
بودیــم که انرژی خوب ان دوران روی ما تاثیرات
عمیقی گذاشته است.
مســعود موحدی :ســوال بعدی من درباره
6دارشان اســت که یوگا یکی از دارشان هاست.
ممکن است توضیح بیشتری در خصوص دارشان
بدهید؟
ریچارد فریمن :دارشــان بــه معنی دیدن یا
تجربه کردن اســت .این کلمــه عموما به معنای
قرارگرفتــن و دریافت انرژی معنــوی درحضور
شخص یا اشــخاصی اســت که به روشن بینی
رســیده اند .در فلسفه یوگا مایا یعنی توهم ،همه
نمایی از کتاب ریچارد فریمن با نام "هنر وینیاسا"
چیز در این عالم مایاست ،حتی همین جمله هم
مایا اســت .هرپارادوکس و هرچه در ان تناقض
باشد هم مایا و توهم است .اینها حقایقی هستند
که با هندسه و ریاضیات قابل اثباتند .ولی یوگا به
این حقایق رنگ عشق میزند و انها را باعشق بیان
می کند .درست مثل زبان موسیقی که همه چیز
را زیبا بیان می کند .ما چگونه می توانیم یوگا را
بفهمیم و یاد بگیریم؟ ازطریق عالقه و وابستگی
به تمرین ها .تمرین اساناها ،به کاربستن یاما و
نیاما ...درزبان انگلیسی انها را به مهارت ۲ترجمه
می کنیم .تدریس یوگا یک مهارت است یا می
توان گفت یک نوع تردســتی و یا بهتر بگوییم
یک هنراست .برای موفق شدن در یوگا باید انرا
مطالعه کرد و دران عمیق شــد ،انگاه می توان
بازتاب ان را در هــزاران پرتوجو دید که خیلی
امیدوارکننده است.
مری تیلور :امروزه ما به مردمی یوگا یاد می
دهیــم که در دنیایی مــدرن زندگی می کنند.
مهارت برای من مفهوم قابلیــت در تدریس را
دارد .اموختن یوگا به پرتوجویان حکم بازکردن
یک کتاب بسته را دارد ،می تواند خیلی هیجان
انگیزباشــد .برای مثال ،اشتانگایوگا یک سبک
جدید یوگاست ،شــما می توانید برنامه و طرح
یک کالس اشــتانگا را بریزیــد و به مبتدی ها
یاد بدهید ،وقتی شما صادقانه عمل کنید همه
چیز به خوبی اتفاق می افتد و به درستی پیش
می رود.
ریچارد فریمن :بله این خیلی مهم است که
رابطه مربی و پرتوجویان درست باشد .وقتی انها
پس زمینه و اگاهی درباره فلسفه یوگا و به عنوان
مثال یوگاســوتراها داشته باشند همه چیزعالی
خواهد شد.
مسعود موحدی :افــرادی که یوگا را دنبال
می کنند ممکن است به بعد فیزیکی ان بیشتر
عالقه مند باشند و یا بعد ذهنی و روحی ان .شما
چگونه راه را به انها نشان می دهید؟
مری تیلور :درعصرمدرن یک ســوال خیلی
مهم پیش می اید و ان این است که چطورمی
توانیــم یک معلم یــوگای خوب پیــدا کنیم؟
پرتوجویان می خواهند از یک معلم خوب پیروی
کنند .یک معلم خوب باید بتواند هر دو بعد یوگا
را به پرتوجویان یاد دهد چون می دانیم که این
دو بعــد فیزیکی و ذهنــی در یوگا کامال به هم
وابسته اند.
ریچارد فریمن :درطول قــرون متمادی،
اساتید یوگای فراوانی وجود داشته اند .انچه که
درســتی عملکرد انها را نشان می دهد بازتابی
اســت که برروی پرتوجویان خود داشته اند .این
بازتاب بسیار مهم است.
مســعود موحدی :ســوال بعدی من درباره
مدیتیشن است .مدیتیشن چیست؟
ریچارد فریمن :مدیتیشن در تمام تمرین های
یوگا از جمله اساناها وجود دارد .مدیتیشن تمرکز
ذهن است که در کونگ فوی چینی از این تمرکز
برای هنرهای رزمی و جنگ یا دفاع استفاده می
کنند .قبــل از اینکه یوگا را شــروع کنم عکس
زیبایی از یک الهــه ی هندی دیدم که روی من
تاثیرعمیقی گذاشت و حالت مدیتیشن را بسیار
خوب نشان می داد .داشتن تمرکزدر اشتانگا یوگا
مثل همه سبک های یوگا اهیمت بسیاری دارد.
درمدیتیشن ما مراحل مختلفی داریم قبل از انکه
به ســامادی برسیم .به ترتیب پراتی اهارا ،دهارانا
و دیانا نام دارند .مشــاهده افکار ،تمرکز روی یک
موضــوع و تمرکز بر لحظه حال بدون فکر .دراین
مراحل ممکن است بارها و بارها به عقب برگردیم
ولی در نهایت به سامادی ختم می شود.
مری تیلور :درمدیتیشــن ایگو(منیت) نقش
مهمی بازی می کند .همانطور که اشــاره شــد
مدیتیشــن و تمرکزدرتمام تمرینات یوگا وجود
دارد .درایــن تمرین هــا شــاهد خنثــی و محو
شــدن ایگو می شــویم که حس بسیار خوبی را
بوجود می اورد.
مسعود موحدی :سوال بعدی من درباره رژیم
غذایی و نقش ان در تمرینات یوگاســت .تغذیه
چقدر بر روی تمرین های یوگا اثرمی گذارد؟
ریچــارد فریمن :فکرمی کنــم هرکس که
تمرین های یوگا را شروع می کند باید به تغذیه
خود توجه کند .منشاء بســیاری از بیماری ها و
ناخوشی ها داشــتن تغذیه ی ناسالم است .حتی
مبتدی ها نیز باید مراقب تغذیه ی خود باشــند.
تغذیــه ی هر فرد بنا به محل جغرافیایی و ناحیه
ایــی که دران زندگی می کند متفاوت اســت و
هرکس باید مناســب اب و هــوای اقلیمی خود
تغذیه مناسبش را پیدا کند .در بعضی فرهنگ ها
حیوانات باید قربانی شــوند .ولی در یوگا شــاید
قربانی کردن موز اشکالی نداشته باشد(با خنده).
مری تیلور :درکشورهای غربی خوردن گوشت
گوساله خیلی مرسوم اســت ولی استفاده از ان
تاثیرات نامطلوبی برتمرین مدیتیشن می گذارد و
رفتن به حالت تمرکز را مشکل می سازد .ما باید
در انتخاب و نحوه تهیه غذاها خیلی مراقب باشیم.
رژیم غذایی گیاهخواری رژیم مطلوب یوگاســت.
پخت غذاها عالوه بر تاثیرات جغرافیایی ریشــه
فرهنگی نیــز دارد .به هرحال تغذیه گیاهی برای
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
15 صفحه 16
یوگا سالم ترین نوع تغذیه است و جسم و ذهن را
برای بهتر انجام دادن تمرین های فیزیکی ،ذهنی
و روحی یوگا اماده و مستعدتر می کند.
مســعود موحدی :امروزه در ایــران تعداد
بســیاری تمرینات یوگا را انجــام می دهند .اگر
زمانی که شــرایط مناسب باشد از ریچارد و مری
دعوت کنم به ایران ســفر کننــد و تجربه های
خــود را به ایرانیان عالقمند به یوگا انتقال دهند
می پذیرند.
ریچارد فریمن :حتما بــا کمال میل .خیلی
عالقه مندم برای بار سوم به ایران بیایم ،البته این
بار با هدف انتقال تجربــه های مرتبط به یوگا و
مدیتشــن برای عالقمندانی که برای رسیدن به
اول
سالمت جسم و ذهن و رسیدن به ارامش تالش
می کنند.
مســعود موحدی :از اینکه با وجود داشتن
مشغله ی زیاد برای مصاحبه با من وقت گذاشتید
تشکر و سپاســگذاری می کنم .در پایان چنانچه
پیامی برای خوانندگان مجله دانش یوگا در ایران
دارید بیان بفرمایید.
ریچارد فریمن :پیام من به خوانندگان مجله
دانش یوگا همان پیام یوگاست .یوگا اعتقاد دارد
زمانی که انسان پا به عرصه هستی می گذارد در
چرخه سامســارا (تولد ،رشد ،پیری و مرگ) قرار
می گیرد .این چرخه ۷۰یا ۸۰یا ۹۰سال به طول
می انجامد .اگر انســان بداند چه راه و روشی را به
کار ببــرد تا در طول بودن در این چرخه از ارامش و
راحتی برخوردار باشــد برد کرده است ،برای برد در
زندگی ،باید در مسیر کائنات گام بردارد .مسیر کائنات
مسیری است که در ان فرد به سمت و سوی دوستی
و عشــق و مهر و محبــت و معرفت و خدمت کردن
و بخشــش و کمک کردن و ایثار و از خودگذشتگی
گام بر می دارد و براموزه های یوگا تاکید می کند اگر
انسان خالف قوانین کائنات که کردارهایی مثل دروغ
و غیبت و نفرت و حســادت و حرص و طمع و خشم
و شهوت اســت عمل نماید هیچگاه طعم ارامش و
راحتی و سعادت و خوشبختی را نخواهد چشید.
1-Richard freeman & Mary Taylor yoga
2-skill
یوگا و سالمتی
سالمتی از دیدگاه
شخصیت های برجسته یوگا
مترجم :لعیا نبی فر
سالمتی چیست؟
سوامی شیواناندا :سالمتی حالت تعادل میان سه اخالط بدن یعنی
واتا ،پیتا ،کافا یا سودا ،صفرا و بلغم است که در ان ذهن و اندام های بدن
هماهنگ کار کنند ،فرد از ارامش و شادی برخوردار باشد و مسئولیت های
زندگی را به اسانی و راحتی انجام دهد.
ســامتی وضعیتی است که در ان ،فرد گوارش خوب ،اشتهای خوب،
نبــض و تنفس عادی ،کمیت و کیفیت خوب خون ،اعصاب قوی و ذهن
ارام داشــته باشد .ذهنی ســالم در بدنی سالم ،اجابت مزاج راحت ،وضع
عادی ادرار ،گونه های گلگون ،چهره ای درخشان و چشمانی براق نشانه های
سالمتی کامل است.
سالمتی وضعی اســت که در ان ،فرد خوب می خوابد و راحت و فارغ
از هر نوع ناراحتی یا ناخشــنودی است .ضرب اهنگ تنفس کام ً
ال منظم
و درجه حرارت بدن عادی اســت .وقتی کســی در وضع سالمتی کامل
است قلب ،ریه ها ،مغز ،کلیه ها ،کبد و روده ها همه با هماهنگی کامل کار
می کنند و به طور رضایت بخشــی وظایف شان را انجام می دهند .هرکسی
ارزوی چنین وضعی را دارد.
ســامتی حالتی اســت که در ان فرد بپرد ،اواز بخواند ،لبخند بزند،
بخندد ،ســوت بزند و با شــادمانی و شــعف این طرف و ان طرف برود.
وضعیتی اســت که در ان فرد بتواند درست فکر کند ،درست حرف بزند
16
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
و با رغبت ،چابکی و هشــیاری رفتار کند .زندگی با سالمتی کامل به راستی
موهبت است.
هاتا یوگا چه وضعی از سالمتی را می خواهد ایجاد کند؟
سوامی ساتیاناندا :ســامتی هدف اصلی هاتا یوگاست .در یوگا سوترا
( )1:30بیماری به عنوان مانعی برای پیشرفت در یوگا شناخته می شود.
به تعبیر کلی ،سالمتی را می توان ترکیبی از موارد زیر تعریف کرد :مقاومت
در مقابل عفونت ،نبود بیماری ،تحمل جسمی و روحی ،انعطاف پذیری ذهن
و جســم ،ارامش ذهنی ،هماهنگی و ســامت کامل همه اندام ها ،عضالت
و اعصاب در بدن و کنترل شدنشــان با مغز و مراکز عصبی ســتون مهره ها
به عالوه کارکرد بسیار خوب بدن پرانایی .هاتا یوگا می خواهد موجب این وضع
سالمتی شود.
دیدگاه یوگا نسبت به سالمتی و بیماری چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :یوگا می گوید سالمتی نبود بیماری نیست بلکه
تدبیر درست برای وضعیت های بیمارگون است .تصور کسی که به کلی فارغ
از بیماری باشــد ممکن نیست :انسان بدن دارد و ان بدن از اب وهوا ،محیط
پیرامون و خوراک تاثیر می گیرد .بدن از عوامل بســیاری از جمله وراثت اثر
می پذیرد به طوری که هیچ کس نمی تواند به کلی و قطعاً فارغ از بیماری باشد.
چهار جنبه زندگی تغییرناپذیرند :تولد ،بیماری ،پیری و مرگ .وقتی کسی
به این زندگی قدم می گذارد چه دوســت داشته باشد چه نداشته باشد تولد صفحه 17
یافته اســت .در روند زندگی ،میان تولد و مرگ از بیماری و پیری نمی توان
گریخت .هر کسی که متولد می شود دچار بیماری خواهد شد .همین که این
بدن اختیار شود داشتن بیماری در زمانی ،حتمی است .پیری پیش خواهد
امد و مرگ واقعیتی است که نمی توان از ان روی گرداند .باوجوداین هرکسی
تالش می کند روشی بیابد تا از این جنبه هایی که اساس زندگی اند دوری کند.
یوگا نمی گوید که هرگز انسان نباید دچار هیچ نوع بیماری شود ،بلکه یوگا
قائل است به اینکه درد خواهد بود زیرا این قانون طبیعی است اما اگر بتوان
برای ان بیماری تدبیری اندیشید ان تدبیراندیشی ،سالمتی است .از دید یوگا،
ســامتی و بهروزی به معنی سازگاری با شرایط حاکم در زندگی است نه به
معنی نبود بیماری .بر طبق اصول یوگا ،سالمتی مبتنی بر عقل سلیم است.
ســامتی بر مبنای این است که بدن چقدر عادت دارد بدون دچار شدن به
سطوحی از بی تعادلی که موجب بیماری می شوند موثر و باکارایی عملکردهای
مختلفش را انجام دهد .سالمتی نبود بیماری نیست بلکه تدبیر درست برای
بیماری است .این نظریه یوگاست.
بنابراین از دیدگاه یوگا ســامتی جســمی ،تدبیر برای شرایط گوناگون
فیزیولوژیکی است که به شکل ناخوشی ساده یا بیماری مهلک پدید می اید.
هدف یوگا در حوزه ســامتی ریشه کنی یا درمان مشکل نیست بلکه تدبیر
برای این شرایط است .درواقع بدن در معرض شرایط متغیر ،الگوهای سالمتی
متغیر و محیط متغیر اســت؛ بدن به این تغییرهــا واکنش مثبت یا منفی
نشان می دهد.
اگــر بدن به تغییری در خوراک یا محیط پیرامون مانند الودگی به صورت
مثبت واکنش نشان دهد ،ان وقت فرد می گوید «دستگاه ایمنی قوی ای دارم و
چیزی بر من اثر ندارد .سال م هستم ،احساس سالمتی می کنم ،احساس شادی
دارم ».اما اگر به صورت منفی واکنش نشــان دهد شــخص کم کم مشکالت
تنفسی ،مشکالت قلبی و نشــانه های دیگری پیدا خواهد کرد که در حکم
بیماری شناخته می شوند.
هدف یــوگا تبدیل واکنش های منفی بدن به واکنش های مثبت اســت.
بنابراین مداوا یا درمان یا ریشه کنی بیماری نشان دهنده سالمتی نیست بلکه
تدبیر درست برای شرایط فیزیولوژیکی حاکی از سالمتی است .کسی ممکن
است دچار بیماری مهلکی باشد اما اگر بتواند برای ان تدبیر درستی بیندیشد
شاید بتوان ان را از میان برد.
این نظریه را متخصصان سراســر دنیا و نیز بســیاری از کسانی که دچار
بیماری مزمن اند ازمایش کرده اند .گستره وسیعی از تمرین های یوگا وجود
دارد که به فرد توانایی بهینه عمل کردن در زندگی را می دهد.
مفهوم یوگایی سالمتی چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :مفهوم سالمتی در یوگا پی بردن به توانایی ،نیرو و
بنیه طبیعی جســم ،ذهن و عواطف است .هرچه شخص به سرشت طبیعی
خودش نزدیک تر باشــد مشکالت کمتری با ناخوشی یا بیماری وجود دارد.
بیشــتر ناخوشی ها و بیماری ها با بی تعادلی در بدن یعنی درست کار نکردن
اندام ها ،بی تعادلی سامانه عصبی و هورمونی ،بی تعادلی در نظام عاطفی ایجاد
می شوند .اگر بتوان مشکل بیماری را با اصالح کردن بی تعادلی برطرف کرد
برای سالمتی جسمی موثرتر و سودمندتر است.
کسانی که تمرین یوگای منظم و منسجم دارند به راحتی مریض نمی شوند.
روش و شاید اسهال خونی یا یبوست
البته گاهی داشتن اب ریزش بینی و شکم َ
طبیعی است اما دامنه بیماری در تمرین کنندگان یوگا همین است .اگر کسی
فقط ســبک زندگی متعادلی داشته باشد و با خودش در ارامش بماند قطعاً
جایی برای بیماری نیست؛ مفهوم سالمتی یوگایی این است.
سالمتی مطلوب چیست؟
سوامی نیرانجاناناندا :تجربه سالمتی مطلوب تجربه ای متعالی است که در
ان محدودیتی نیست ،تجربه موقعیت های پرتنش وجود ندارد و جریان ازادانه
و بیداری کامل انرژی فرد برقرار است .درست از این زاویه ،ازمایش های علمی
بسیاری برای پی بردن به چگونگی تاثیرگذاری تمرین های اسانا و پرانایاما بر
ساختار بدن و ذهن انجام شده است.
یوگا می گوید وقتی هماهنگی یا تنش در ســطح جســمی باشد با ذهن
حس می شود .برعکس وقتی تنش ذهنی وجود داشته باشد در بدن احساس
می شــود .به همین شیوه وقتی هماهنگی ،تعادل و حسی از سالمتی مطلوب
در بدن باشــد در مغز و در ذهن احساس می شــود .این وضعیت سرانجام بر
قسمت های غیرفعال ذهن تاثیر می گذارد و درنتیجه استعداد پنهان ذاتی درون
انها را بیدار می کند.
چگونه تعریف یوگایی بیماری بر تجویز یوگایی تاثیر می گذارد؟
سوامی ساتیاناندا :یوگا بر بیشــتر وضعیت هــای بیماری اثر سودمندی
دارد؛ اما ابتدا بیماری باید درســت تعریف شــود .یوگا تعریف خودش را دارد.
بیماری در بدن اشکار می شود اما از بدن سرچشمه نمی گیرد؛ بیماری از وضع
بی تعادلی سرچشمه می گیرد .ممکن است ناهماهنگی میان سامانه های عصبی
یا بی تعادلی در ترشــحات هورمونی وجود داشته باشد .این چنین ،بیماری به
شیوه ای موشکافانه تعریف و مطابق با ماهیتش درمان می شود.
برای مثال ،یوگا دیابت را به منزله اختالل گوارشی قلمداد نمی کند .دیابت
به نارسایی انسولین شناخته می شود که شکی در ان نیست .همچنین معلوم
شده است که سامانه های عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک را مراکز باالتر اداره
می کنند و وقتی این مراکز نتوانند درست سامانه عصبی را فعال کنند نارسایی
هورمون در قســمت خاصی ناشی می شود .وقتی یوگا بیمار دیابتی را معالجه
می کند ،مداوا برای نارســایی انسولین نیست؛ او برای ان بیماری که به ظاهر
دچارش است معالجه نمی شود .یوگا تصدیق می کند که فشار و نگرانی باعثش
است بنابراین به مداوای ان می پردازد.
وقتی بیمار روانی مبتال به روان پریشــی ،روان رنجوری یا اشــفتگی روانی
معالجه می شود یوگا او را به منزله شخصیت ،انسان و فردی تلقی می کند که
می تواند فکر و احســاس کند .یوگا او را با تمرین های تمرکز و مراقبه به عمق
ذهنش به سراغ ریشه بیماری اش می برد.
اگر کسی دچار اضطراب شدید باشد تجویزش تمرین هایی نیست که باعث
وضعیت ارامش فوری می شــوند ،بلکه یوگا سعی می کند شخصیت ان فرد
فوران کند و انچه در پس ذهنش نهفته مانده است ابراز شود .این کار با تمرین
تمرکز ،مث ً
ال بر مانترا ،که بخشی از یوگاست میسر می شود .مانترا به عنوان اصلی
علمی ابزار قدرتمندی است .با تمرین مانترا ،فرد سعی می کند مراحل عمیق
اگاهــی را فوران دهد .وقتی وضعیت های درونی ذهن فوران می کنند ان وقت
فرد با تمام افکار ،پریشانی ها ،هیجانات و سرکوب هایی روبه رو می شود که در
عمق درون است.
کالبد جسمی از ذهن انسان اثر می پذیرد .درواقع تمایالت ،عواطف ،احساسات،
اهداف ،هیجانات ،ترس ها ،اضطراب ها و نگرانی های درون ذهن هســتند که
تغییرهای فیزیولوژیکی در بدن ایجاد می کنند .ترشحات فوق کلیوی ،تیروئید
و هیپوفیــز جریان و نظم طبیعی دارند .فکر می تواند بر کار کالبد جســمی
تاثیر بگذارد و حتماً تاثیر می گذارد .ترس ،روان پریشی یا اضطراب بر غده های
درون ریز اثر می گذارند و وضعیت امواج مغزی را تغییر می دهند.
منبع:
2013 ,Hatha Yoga Book
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
17 صفحه 18
گذر از بی تفاوتی و
رسیدن به اقدام
نویسنده :ار دبلیو اروز
مترجم :پریسا ساالری
احتماال شــما با "پاســخ جنگ یــا گریز"
سیستم عصبی خود اشنا هستید ،یک عکس
العمل خودکار که شــما را برای عکس العمل
نشــان دادن به یک خطر یــا گریز از ان اماده
میکند .اما بدون پاســخ ماندن ،کمتر شناخته
شــده و هنگامی فعال میشود که در موقعیتی
بســیار ترســناک تر یا بزرگتر از ان که شما با
ان بجنگید یا از ان فــرار کنید ،قرار بگیرید ،
مانند یک حمله ی فیزیکی .شاید یک بی حسی
فیزیکی و روانشــناختی را نسبت به یک درد
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تجربه کنید که بدن و ذهن شما را برای حرکت
بعدی اماده میکند.
امــا زمانیکه یک تهدید ،ماننــد ویرانی های
محیطی ،تغییرات اب و هوایی ،نابرابری اجتماعی،
یا تبعیض نژادی محیطی (اثر نامتناسب تخریب
محیطی بر جوامع منزوی) ،مربوط به هستی و
مداوم است ،بدون پاسخ ماندن میتواند سیستم
عصبی شــما را منفعل کند ،بدین معنا که قادر
نخواهید بود اقدامی کنید و حتی تصدیق میکنید
که چنین مشکالتی وجود دارند.
تمریناتی که سیستم عصبی و همبستگی مان
را حمایت میکند ،می تواند به ما کمک کند تا به
حضور در دنیا و اقداماتمان ادامه دهیم .یک راه
برای پرهیز از خاموش ماندن در برابر مخاطراتی
که بقا و ســامتی ما را تهدیــد میکنند ،انجام
تمرینات ذهن اگاهی است که با عنوان "منبع-
تصور" شناخته میشود:
"برقــراری ارتبــاط با احساســات مربوط به
امنیت و حمایت ان با تصوری که در گذشــته
ان را تجربه کرده اید ،و سپس به تصویر کشیدن
جهان ایده ال و یا نتیجه ی موردنظر ،تصویری
که کامال برایتان خوشایند است و خو ِد واقعیتان
را حمایت میکند".
این تمرین میتواند پاســخ سیســتم عصبی
دیگری را نیز فعال کند" :سیســتم مشــارکت
اجتماعی "۱که بتازگی توسط استفن پورگس،۲
محقق و روانپزشک ،ابداع شده است .این سیستم
نشــانه های امنیت را از دیگران (مثل زبان بدن
و لحن صدا) و محیط اطرافتان میگیرد .درواقع
هرزمــان که ما با احساســات مربوط به امنیت
ارتباط برقرار میکنیم ،به سیســتم مشــارکت
اجتماعی دســت میابیم .نتیجه ی این احساس
امنیت ما را قادر می ســازد تا بیشــتر در دنیا
مشارکت داشته باشیم ،بیشــتر پاسخ دهیم و
اقدامات بیشتری در دنیا انجام دهیم.
شــما میتوانید به مدتی که دوست دارید این
تمرین را انجام دهید.
زمانی را درنظر بگیرید ،چند دقیقه ی کوتاه یا
چند ساعت ،و نیمه اول ان را به بخش "منبع"
اختصاص دهید .تنهــا زمانی به بخش "تصور"
بروید که بصورت طبیعی احساس کنجکاوی و
اشــتیاق برای ان دارید .من ترجیح میدهم این
تمریــن را صبح ها انجام دهم ،امــا در هر زمان
میتوان ان را انجام داد .شــاید بعدازظهرها فقط
تمرین مربوط به بخــش "منبع" را انجام دهید،
زیرا که بخش "تصور" میتواند بیشتر از اینکه ارام
بخش باشد ،تحریک کننده باشد.
.1منبع
با نگاهی ارام یا چشمانی بسته ،به جاییکه در
ان احساس امنیت میکنید و میتوانید تمام خو ِد
واقعیتان را نشــان دهید ،فکر کنید .شاید خانه
کسی را که دوســتش دارید تصور کنید ،جایی
در طبیعت ،جایی که در مجله یا تلویزیون دیده
اید ،و یا حتی شخص یا عملی که احساس امنیت
و تعلق را به شــما القا میکند .تمامی احساسات
خــود را بکارببرید تا تمامی جزئیات را به تصویر
بکشــید ،به هیجانات و احساساتی که در بدنتان
بوجود می اید ،توجه کنید .در این نقطه بمانید تا
زمانیکه برای رفتن به مرحله ی "تصور" کنجکاو و
مشتاق شوید.
.2تصور
با هیجاناتی که این احساسات را پیش کشیده
اند ،دنیای ایده الی را متصور شوید .شاید مدینه
ی فاضله ی شما جایی باشد که انسان همزیستی
خوشایند و متوازنی با طبیعت دارد ،جاییکه جنگل
های بارانی بکر و رو به رشــد هستند ،یا جاییکه
افراد و جوامعی که بصورت نظام مند بواسطه ی
تبعیض نژادی ،تبعیض جنسیتی ،فقر ،و نابرابری
تهدید نمی شوند .با همان شوق و کنجکاوی ،در
پیش چشم خود ظاهر ،صداها ،بوها ،احساسات و
طعم ها را در ان مکان نمودار کنید .،به یاد داشته
باشید ،ممکن است شــیرین ترین رویاهایتان از
توازن ،همبســتگی و پایداری و عدالت ،در اولین
تصورات شما بصورت کامل شکل نگیرد.
چندین بار به بخش هــای "منبع" و "تصور"
بروید و برگردید .هرزمان که درحین رویاپردازی
(تصور) انفعال و دلســردی در خودتان احساس
کردید ،به محل امن خود بر گردید (منبع) .این
کار ،سیستم مشارکت اجتماعی را فعال میکند و
به شما کمک میکند تا این "بدون پاسخ ماندن"
در ان لحظــه را غیرفعال کنید .بعالوه ،فیبرهای
عصبی را در عصب واگوس " بلندترین رشــته ی
عصبی در بدن که مسئول عملکردهای ناهشیاری
مثل تنفس ،و تنظیم هیجانات است -بکار میگیرد
و ان ها را کمتر دردســترس قــرار میدهد تا در
اینده خاموش نشوند.
)1-Social Engagement System (SES
2-Stephen Porges
منبعYOGAJOURNAL.COM : صفحه 19
یوگا تراپی و راهکارهایی برای
مقابله با بیماری برون روی
۱
اپان مودرا
از کتاب یوگاتراپی نوشته کریشان کومار سومان و دکتر وی.کی .الوالیا
ترجمه :ناهید موسوی
@mahayoga_enviornment
از نام اشــنایش پیداســت که نقطه مقابل
یبوست است .نوعی بیماری که خود نشانه بروز
یا وجود مشــکل دیگری در بدن است .اسهال
از نظر روانی و فیزیکی ممکن اســت تشویش
برانگیز باشد .چه بسا کودکانی را سراغ داریم که
در اثر روان روی جان خود را از دســت داده اند.
بنابر این بی مورد نیست که بسیاری از ان واهمه
دارند .به زبان بسیار ساده باید گفت اسهال زمانی
رخ میدهد که روده ها قــادر به جذب رطوبت
از نخاله های بدن نیســتند یا عاملی مانع این
بازجذب می شــود .در این حالت مدفوع روان
شده و اگر دست کم ســه بار در روز این اتفاق
تکرار شــد باید ان را جــدی گرفت .این حالت
از یک تا بیش از ســه هفته میتواند تداوم یابد
که بسته به شدت و دالیل ایجاد کننده بیماری
اقدامات ضروری انجام می شود.گاهی همراه با
مواد دفعی خون نیز در محتویات موجود است
که الزاما قابل مشاهده نبوده و از طریق ازمایش
تشخیص داده می شود.
امــا نشــانه های رایــج ایــن بیمــاری را
بیشتربشناسیم:
محتویات مدفــوع که ابکی و گاهی همراه با
مایع شفاف اســت ،تداوم داشتن ،درد شکم و
روده ها ،گاهی خون ،کم ابی بدن بویژه پوست و
زبان که از عالیم ان کاهش ادرار است.
عوامل شایع:
عفونت که شــایع ترین ان اســت مشکالت
عصبی مانند ترس و تنش ،مســومیت غذایی،
الرژی ،مصرف خوردنی بســیار سرد در هوای
گرم یا پس از ماندن زیر افتاب ،پرکاری تیروئید،
عدم تحمل الکتوز ،بیماری های التهابی دستگاه
گوارش و سندرم روده تحریک پذیر.
راهکار های پیشنهادی یوگا تراپی:
.1اجرای اودیانا و موالباندا با اغاز دم و تا 100
مرتبه تکرار اگنی ساراکریا.
.2تنفس اوجایی و شیتالی بویژه در هوای گرم
.3پاوان موکتاساناها :واجر اسانا پس از صرف غذا
به همراه تنفس مو مراعات موالبانداه ،شاشانکاسانا
پیچ شکم از سمت چپ و سپس از راست و شاواسانا
.4یــوگا نیــدرا ،اپــان مــودرا ،پریتهیــوی
مودرا(مودرای زمین) ،میــری گی مودرا(مودرای
گوزن یا اهو بدلیل شــکل خاص انگشــتان) این
مودرا ها اســترس را کاسته و برای درمان کم ابی
مفید است.
.5مراعات غذایی داشته باشید .می توانیداز او.
ار .اس خانگی استفاده کنید.
.6اب برنج اب سیب سرشیر و سوپ سبزیجات
امالح از دست رفته بدن را بخوبی تامین می کنند.
.7بارهنگ و اســفرزه را در اب خیسانده میل
کنید تا رطوبت بدن احیاء شود.
.8اب برگ درختی به نام ششــم یا شسم که
بومی هند و جنوب شرق ایران است در درمان این
بیماری موثر اســت .اب این گیاه را به همراه نعنا
فلفلی و نمک میتوان به کودکان داد.
.9پــس از پایان بیمــاری دوران مهمی برای
بازپــروری بدن شماســت از نان غالت ،کشــک
و ســبزیجات پخته شــده در وعــده غذایی خود
استفاده کنید.
موارد بیشتر که میتوان مد نظر داشت:
• هل ســابیده سیاه با عســل زمانی که اسهال
کودکان سبز است مفید میباشد.
• کودکانی که به دلیل مشــکالت هضم الکتوز
شیر اسهال دارند بهتر است اب سیب بخورند.
• مصرف جوشانده برگ چای و کره حیوانی در
دوران بیماری موثر است.
• روزانه دو لیوان اب هویج میل شود.
• یک قاشــق چایخوری پودر دانه خردل و به
همان میزان پودر رازیانه را گرما داده ،سابیده و با
شکر مخلوط کنید از این ترکیب روزی سه مرتبه
هر بار به اندازه یک سوم مصرف کنید.
پریتهوی مودرا
میری گی مودرا
• ســیب بائل که در سیســتان ایران نیز وجود
دارد را بجوشــانید و روزی 3-2بار از جوشانده ان
مصرف کنید.
• به میزان برابر اب لیمو و جوشانده نعنا فلفلی را
با 1/4زنجبیل را مخلوط کرده میل کنید.
• در نیم لیوان اب کمی نمک و پودر گیاه امله
بریزید و بنوشید.
• برای مدتی نوشیدن شیر را حذف کنید.
• پوره انبه مخلوط با زنجبیل بسیار مفید است.
• دو عدد موز را در سرشیر پوره کنید.
• اب و دارچین مخلوط مناسبی است.
• دوغ و عسل به جای شیر.
• از ترکیب 1/2قاشق چایخوری زیره سبز1/2+
عســل+فلفل ســیاه+دوغ شــیرین 4بار در روز
میل کنید.
1-Diarrohea
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
19 صفحه 20
نکات کاربردی در سادانا
1
نویسنده :سوامی شیوااناندا
مترجم :سارا توحیدی
سادانا یک اصطالح سانسکریت است که برای
اشاره به تمرینات معنوی روزانه به کار می رود و
در ان از ابزارهایی مانند اســانا ،پرانایاما ،مراقبه و
مناجات روزانه استفاده می شود ،هر کاری که با
اگاهی ،نظم و نیت رشــد معنوی انجام گیرد می
تواند سادانا تلقی شود.
در این مقاله با برخی نکات کاربردی در سادانا
اشنا می شویم.
.1در گام نخست می بایست مفهوم واضحی از
اهداف زندگی شخصی وجود داشته باشد.
.2هدف باید به نحوی باشد که با تغییرعقیده یا
ارتقای افکار دیگر ،احساسات و تجارب متاثرنشود.
این بدان معناست که هدف باید غایی بوده وهیچ
چیز ورای ان نباشد.
.3از این رو که هدف غایی یکتاست و به طور
مشــخص در مخیله ی فرد نهادینه شده ،هر چیز
دیگر موجود در این جهان تنها به عنوان وســیله
یا دستاویزی برای نیل به هدف محسوب می شود.
.4در انجام ســادانا ممکن است فقط چیزهای
خاصی در جهان به منظــور درک هدف زندگی
محسوب شده و دیگر چیزها صرفاً موانع به شمار
اینــد .اما این تفکر صحیح نیســت ،چراکه همه
چیــز در این دنیا در ارتباط بــا هم بوده و امکان
نــدارد بتوان ضــرورت را از غیرضرورت ،خوب را
از بد و دیگــر چیزها را از هم تفکیک کرد .موارد
به اصطالح غیرضروری یا بالاستفاده همان هایی
هستند که ارتباط پیچیده شان با هدف اصلی مان
در زندگی قابل تشخیص نمی باشند .این امر زمانی
رخ می دهــد که ذهن ما تحت تاثیر احساســات
ناگهانی یا عالیق شدید قرار می گیرد.
.5موارد مذکــور بدین معناســت که نادیده
گرفتن هر جنبه از زندگی به طوریکه گویی منفک
از هــدف زندگی بوده به صالح نبــوده و توصیه
نمی شود.همین جاست که تمرین سادانا با مشکل
مواجه می شــود به این دلیل که از لحاظ انسانی
درنظر داشتن هر جنبه ای از یک موقعیت در حالی
که فرد تالش به درک ان می کند ممکن نیست.
.6حل این مشــکل بــا امــوزش امکان پذیر
می باشد که می بایست توسط یک مرشد شایسته
اتفاق بیافتد ،مرشــدی که به تنهایی قادر باشد
شیوه های پذیرش همه جانبه ی محیط پیرامون را
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
توصیه کند .موضوع اخیر برای یک زندگی روحانی
حقیقی و یا حیات متعالی مراقبه ضروری است.
.7نیازهای معیشــتی و مادی در کنار شــوق
حیاتی موجود در ذات بشــر وجود داشته و باید
در زمان مناســب و به میزان کافی به ان ها توجه
شــود ،البته نه به قصد دستیابی به اسان طلبی
و رضایت ،بلکه به منظور توجه به همه ی ارزوها
و خواسته های انســانی اعم از مادی ،جسمانی و
حیاتی -چشم پوشی کامل از این حقیقت می تواند
منجر به مانعی در تمرینات بعدی سادانا شود.
.8البته الزم است که هر فردی به طور منطقی
تحت راهنمایی های یک مرشــد عزلت گزیده تا
ان زمان که بتواند به طور مســتقل بدون کمک
دیگران قادر به اندیشیدن باشد.
.9هرازگاهی فرد باید توانایی هایش را در مقابله
با عکس العمل خود نســبت به محیط پیرامون
بیازماید حتی زمانی که فــرد در مرکز محیطی
نامناسب و ناارام باشد.عزلت جویی به معنای خود
القایی یا خواب غفلــت و یا ناتوانی در مواجهه با
محیط پیرامون نمی باشد.
.10همچنین نباید به این معنی تلقی کرد که
فرد در زندگی با عزلت گزیدن و زندگی در تنهایی
ناتوان می شود ،به طور خالصه ،دستیابی به طرز
فکری متعادل و ارام ایده ال محســوب می شود
خواه در تنهایی ویا در مرکزمحیطی نا ارام باشد.
.11در هنگام عزلت گزیدن نمی بایست به ذهن
اجازه داده شــود تا به مسائل شخصی و معیشتی
بیاندیشد چرا که این مشکالت ممکن است تمرکز
فــرد به خدا را مختل نمایند .فشــار این تجارب
نابهنگام ممکن است به لحاظ شدت ،عشق ادمی
به خدا را متاثر کند.
.12چنانچه کســی انتظارات دنیوی و مادی
از خدا داشته باشد ،تمرکزش به خدا غیر ممکن
خواهد بود .باید دانست که خداوند باالترازهر چیز
قیمتی و ارزنده در این دنیا قرار دارد.
.13مشکل اســت در حالی که ذهن انسان از
مراقبه خارج شــده و به هر انچه در این جهان به
ان میل می نماید پرداخته ،در این حال بتوان به
چشم اندازی مشخص از هدف زندگی نیز دست
یافت .به همین دلیل است که درک و مطالعه ی
عمیق از اموزه های فلسفی 2و کتب اسمانی 3الزم
می اید تا عقیده به متعالی بودن خداوند در ذهن
انسان رسوخ کند.
4
.14مطالعــه ی جامــع ،مطالعه فــردی و
تکرارذکر یا مانترا 5ســه رکن اصلی در سادانای
روحانی می باشند.
.15مطالعه ی فردی متون مقدس و مذهبی به
معنی مطالعه ی هر کتاب در هر زمان نبوده ،بلکه
به معنی مطالعه ی منظم ،مداوم و روزانه ی متون
مقدس منتخب و یا حتی یک متن واحد می باشد.
چنین مطالعه ای که در زمان معین و به طور روزانه
برای مدتی ثابــت رخ می دهد منتج به بر اوردن
انتظارات خواهد شد.
.16تکــرار مانترا در ابتدا بایــد تنها با خروج
صدای خفیفی از دهــان اتفاق افتاده به طوریکه
مانع انحراف ذهن و توجه ان به دیگر مسائل شود.
اوای بلندتر مانترا قادراســت ذهن را به نقطه ای
متمرکز بازگرداند سپس تکرار مانترا بدون خروج
صدا صرفاً با تکان دادن لب ها ممکن می شــود و
در نهایــت تکرار فقط به صورت درونی در خواهد
امد به نحوی که ذهن به هیچ وجه به دیگر افکار
معطوف نمی شود.
.17باید مدت زمانی مشخص مث ً
ال نیم ساعت
و یا یک ساعت در طول روزدر زمان های مختلف
به تکرار مانترا اختصاص داده شود .به این صورت
حداقل ســه ساعت در روز و نه کمتر تکرار مانترا
انجام می شود .به تدریج با گذشت زمان و بر اساس
ظرفیت فرد می توان این زمان را افزایش داد.
.18در حین تکرار مانترا ذهن باید به معنی ان
بیاندیشد و در برابر حالت روحانی مانترا 6تسلیم
7
باشــد و در نهایت وفاق انسان با روحانیت اعظم
ممکن می شــود .باید تالش کرد تا این احساس
عمیق را هرروز تکرار کرد و گرامی داشت.
.19مراقبه می تواند با تکرار مانترا تلفیق یافته
و یا مستقل از ان انجام شود .مراقبه با تکرارمانترا
به معنی ان اســت که تکرار مانترا درونی بوده و
همزمان بــا ان مراقبه ای عمیق با تفکر بر معنی
مانترا انجام می شود.
.20مراقبه بدون تکرار مانترا مرحله ای واال بوده
که ذهن در تفکر خداوند جذب وتسلیم شده و با
پروردگار یکی می شود .در این مراقبه ،تکرار مانترا
خود به خود متوقف می شود و این واالترین حالت
مراقبه می باشد.
.21در تمام مدت انجام ســادانا ،الزم اســت
وحدانیت خود ،جهان و خدا احساس شود.
1-Sadhana
2-Upanishad
3-Bhagaba-Gita
4-Svadhaya
5-Japa of Mantra
6-Deity of Mantra
7-Great Deity صفحه 21
سم زدایی دیجیتالی اگاهانه
چند روش برای استفاده اگاهانه از شبکه های مجازی
مونیکا کادینا
برگردان :مینا بختیاری
دسترســی راحت به شــبکه های اجتماعی از
جمله کانال های اسلک ، 1رایانامه ها ،و اینستاگرام،
هزینه های عاطفی و روان شناختی سنگینی بر ما
تحمیل کرده است .موسسه پژوهشی PEWگزارش
داده که بیــش از 20درصد امریکایی ها گفته اند
کــه از حجــم اطالعات دیجیتالی کــه در طول
روز دریافت می کنند ،تحت فشــارند .همچنین
2
پژوهشــی دیگر که در مجله رایانه و رفتار انسان
منتشر شده ،نشان می دهد که استفاده روزافزون
از شبکه های مجازی ،ارتباط مستقیمی با افزایش
سطح افسردگی و اضطراب دارد.
خبر خوب اینکه ،محدود کردن زمان استفاده
از ابزارهای الکترونیکی هنوز هم موثرترین راهکار
در دســترس اســت .کال نیوپورت ، 3نویســنده
کتاب مینیمالیسم دیجیتالی :انتخاب یک زندگی
متمرکز در یک جهان پر ســر و صدا ، 4می گوید:
چنــد راهکار بــه ظاهر کوچــک -از اجتناب از
عضویت در همه شبکه های اجتماعی غیر مربوط
به کارتان گرفته تا در نظر گرفتن محدودیت های
زمانی روزانه برای استفاده از ابزارهای الکترونیکی،
تــا چک نکردن تلفن همراه یا ایمیل خود هنگام
بیدارشــدن و نیز قبل از خــواب می تواند تاثیر
بســزایی بر افزایش به زیستی انسان داشته باشد.
با توجه به پژوهشــی که در سال 2018در مجله
روان شناســی اجتماعی و بالینی 5منتشــر شد،
کاهش اســتفاده از شــبکه های اجتماعی به 30
دقیقه در روز و به مدت ســه هفته ،کم شــدن
احساس تنهایی و افسردگی را به دنبال دارد.
خب ،حاال ســوال اینجاست که در رویارویی با
تکنولوژی ،در عین اینکه می خواهیم چندان هم از
دنیا قطع نباشیم ،چطور می شود این فرسودگی
روانی را کاهش داد؟ البته که جواب ،یوگاســت.
دومین مرحله از مراحل هشتگانه یوگا ،همانطور
که پاتانجلــی ان را ذکر کرده ،نیامــا ، 6ما را به
مطالعه خــود دعوت ،و مرحله پنجم ،پراتیاهارا، 7
درون نگــری و دوری از محرک هــای بیرونی را
توصیه می کند .دفعه بعدی که به خودتان امدید
که دارید بی هــدف ،صفحه تلفن همراه یا رایانه
را باال و پایین مــی کنید ،برخی از این تمرینات
ذهن اگاهی را در زندگی روزمره خود بگنجانید:
فاصله اجتماعــی را از صفحات خود در
شبکه های مجازی ،رعایت کنید
فاصله گیری از شــبکه های اجتماعی مجازی
بــه ما این اجازه را می دهد کــه راه های ارتباطی
دیگری با کسانی که دوستشان داریم ،پیدا کنیم و
هدفمندانه ،لحظاتی را به پرورش عادات شخصی
خود اختصــاص دهیم .باال پایین کردن صفحات
شبکه های اجتماعی را با جستجو در درون خود،
و کارهای عمیق خالقانــه ،جایگزین کنید :یک
یوگای وینیاسا ی 8ارام انجام دهید ،یا یک تمرین
ذهن اگاهی ،یا خیلی ساده ،خودتان را به گشت و
گذار در طبیعت دعوت کنید.
نبض خودتان را پیدا کنید
با جســتجوی ریشه احساســاتتان ،به تمرین
مطالعه درون تان بپردازید .سپس به جای اینکه در
صفحات مجازی خود ،مطلبی به اشتراک بگذارید،
افکار درونی تان را به شــکل روزمره بنویسید .به
خودتــان فرصت دهید تا عواطفتــان را از طریق
تمریــن دیانا( 9مراقبه) و تفکــر و تعمق ،کامال
بررسی کنید.
هــدف خود را از حضور در شــبکه های
مجازی ،مشخص کنید
قبل از اینکه مطلبی به اشتراک بگذارید از خود
بپرســید": :هدف من از به اشتراک گذاشتن این
مطلب چیست؟" ایا می خواهید موضوع مهمی
را با مخاطبانتان به اشتراک بگذارید؟ یا به دنبال
جلب تعریف و تمجید و توجه هستید؟ با خودتان
روراســت باشــید .ســپس یکی از تکنیک های
پرانایاما 10ی مبتنی بر ریشه را انجام دهید تا دوباره
بــه ارزش های خود بازگردید و با ان تصویری که
می خواهید از خود با جهان به اشتراک بگذارید،
مجددا همراستا شوید.
به جای افزایش دنبال کننده ،ارتباطات را بسازید
احساس می کنید که تمام وقتتان صرف جذب
مخاطب می شــود تا کســب و کارتــان را رونق
دهیــد؟ به جای این کار ،همیــن انرژی را صرف
تولید محتوای معنادار برای مخاطبین فعلی خود
کنید .برای کسانی که شما را دنبال کرده اند ارزش
قائل شــوید و به دنبال راه هایــی برای در ارتباط
نگه داشتن انها باشید.
حضور در لحظه را مقدم بر کمال طلبی بدانید
هر جا که هستید ،حضور کامل در لحظه حال را
به جای گرفتن یک عکس بی عیب و نقص ،تمرین
کنید .بعضی لحظات فقط برای شــما هستند و
همین کافیست .حفظ به زیستی و ارامش ،باعث
تعادل و افزایش تاب اوری تان می شود.
عشق به خود را تمرین کنید
ارزش گــذاری خودتــان بــر اســاس تعداد
"الیک"ها ،به زیستی شما را تامین نمی کند .اگر
احساس می کنید به یک نیروی مثبت به عنوان
منبع انرژی نیاز دارید ،مراقبه کنید ،خودتان را به
یک ماساژ خانگی مهمان کنید ،و بابت داشته های
خود ،روزانه یک یادداشت شکرگزاری بنویسید.
استراحت کنید
پژوهش هــا نشــان می دهند که شــبکه های
اجتماعــی ،در الگوی طبیعی خــواب ما اختالل
ایجاد می کننــد ،در نتیجه ما کمتر می خوابیم و
در تمام طول روز احســاس خستگی داریم .بعد
از ســاعت ها ،جواب دادن بــه ایمیل های کاری،
واجب تر از به زیســتی شما نیستند .به یاد داشته
باشــید که لحظاتی را برای اســتراحت خودتان
برنامه ریزی و هدف گذاری کنید.
1-Slack
یک چت روم داخلی برای اعضای شرکت هاست که از طریق
ایجاد کانال هایی ،روابط را تسهیل می کند .این شبکه در ایران
تحریم است- .م
2-Computers in Human Behavior
3-Cal Newport
4-Digital Minimalism: Choosing a Focused Life in a Noisy
World
5-Journal of Social and Clinical Psychology
6-niyamas
7-pratyahara
8-Vinyasa flow
9-Dhyana
10-Pranayama
پرانایاما عبارتست از نواع تکنیک های تنفسی در یوگا – م
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
21 صفحه 22
گیتا ایینگر و پرانایاما
مترجم :بهنوش سقایی
ان چه در ذیل امده مصاحبه ای اســت که
دکتر لویس اشــتاینبرگ با موضوع پرانایاما با
گیتا ایینگــر انجام داده ،این مصاحبه ســال
2002در مجله به چاپ رسیده است.
لویــس :پرانایاما موضوعی اســت که
پرتوجویان به راحتی سراغش نمی روند،
در باره اهمیت تمرین های پرانایاما بگویید
و چگونگی پیشرفت در ان.
گیتا :مشکل این جاست که پرتوجویان اغلب
پرانایاما را فقط نوعی تنفس می دانند ،در نتیجه
ان را حوصله ســربر می بینند .جذب موضوع
شــدن راحت نیست ،فرد باید خیلی عمیق به
درون خــود برود ،در حالی که چنین چیزی در
تمرین های اسانا برای شاگرد مبتدی ضروری
نیســت .اغاز کار پرانایاما ،از بیــرون به درون
ساخته می شــود .بنابراین یک تازه کار با انواع
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تمرین به راحتی کنار می اید ،اما برای پرانایاما به
فرایند رفتــن به درون نیاز دارد ،هم بیرون نگری
هم درون نگری می خواهد .پاتانجلی به روشــنی
بیــان کرده که پرانایاما بعد از اســانا قرار دارد.
این فرایند رفتن از بیرون به درون دراســانا هم
هســت ،بدن اماده می شــود برای ادراک کردن،
حساس شدن ،تعادل را احساس کردن ،هم طرازی
درونی و ...اگراین ادراک شــکل بگیرد بعد از ان
پرانایاما می تواند شروع شود.
مشکل دیگر این است که وقتی شاگرد پرانایاما
را شــروع می کند اثر فــوری ان را نمی بیند ،در
نتیجــه فکر می کند هیچ بازخــوردی از تمرین
نــدارد ،در حالی که نتیجه کار در اســانا ،فوری
خودش را نشــان می دهد ،شما احساس خوبی
دارید ،احســاس این که چیز خوبی درشما اتفاق
افتاده ،جانی درخون شــما جریــان پیدا کرده،
احساس تازگی در ذهن می کنید ،حالت رخوت در
شما کاهش یافته ،اما در پرانایاما این حس ها سریع
اتفاق نمی افتد و زمان می برد.
یک مبتدی اگر تصمیمی برای رســیدن به این
هــدف دارد ابتدا باید ریلکس کردن بدن و ذهنش
را یاد بگیرد ،به همان شــکل که در شاواسانا انجام
می دهیــم .من اغلب به ایــن موضوع فکر می کنم
که شاواســانا دروازه ای میان اسانا و پرانایاما است.
اگر شاگردان رهایی را در شاواسانا تجربه کنند به
نفس شان نزدیک تر می شوند ،بعد می خواهند که این
نفس و انرژی درون را بشناسند و جذابیت پرانایاما
خودش را نشــان می دهد .مثــل زمانی که دانه ای
را در خــاک قــرار دادید حاال زمــان جوانه زدنش
رسیده است.
دراین مرحله فرد با نفس اشناتر می شود اما اگر
ما فقط به این فکر کنیم که تنفس باید عمیق باشد،
باید بلند باشد ،کامل باشد ،با این مدل نظرات به یک
گره هایی برمی خوریــم که ان اتفاق الزم نمی افتد.
مبتدی ابتدا باید شاواســانا را به شکل مناسبی یاد
بگیرد .درشاواســانا حرکت نفس را احساس کند،
دم هــا و بازدم ها را ،با نمایان شــدن دم و بازدم به
شعور بدنی شــان اگاه می شوند .یک مبتدی باید
شــش هایش را حس کند ،دنده ها ،ماهیچه های
بین دنده ای ،شــکم و هر وضعیت و حرکت انها را،
این که چه نوع انبساط درونی دارد اتفاق می افتد،
چگونه یک فضایی در هنگام دم درســت می شود
و چگونه با بازدم ارامش شــکل می گیرد؟ و این که
چطور بدن عقب می کشــد؟ اگــر چنین گفتگوی
درونی میان جســم و نفس فرد شــکل بگیرد ،ان
عالقه الزم برای کار هم شکل می گیرد ،حاال در این
جا تنفس اوجایی و ویلوما می تواند مفید واقع شود.
لویس :در مورد دیگر بخش های تمرین پرانایاما
چطور؟ بعضی به هنگام این تمرین ،ارتباطش را با
اسانا درک نمی کنند.
گیتا :بســتگی دارد که فرد در چه مرحله ای از
پیشرفت تمرینش باشد ،یک مبتدی همیشه ترجیح
می دهد که پرانایاما را بعد از اسانا انجام بدهد.
لویس :حتی بعد از تمرین سنگین اسانا؟
گیتا :بعد از تمرین سنگین اسانا یک فرصتی برای
شاواســانا بدهید ،بعد پرانایاما را شروع کنید .البته
بستگی به این دارد که مربی چقدر وقت برای تمرین
در نظر داشته باشد ،وقتی می گویید تمرین سنگین
اسانا ،من یک چیزی حدود دو ساعت تمرین فرض
می کنم .باید زمان را تقسیم کرد .یک ساعت و ربع
یا یک ساعت و نیم تمرین اسانا ،ده دقیقه شاواسانا
و بیســت دقیقه پرانایاما .بعد از تمرین اسانا ،شعور
در بدن افزایش می یابد .با انجام یکســری حرکات صفحه 23
عادی و رایج مثل حرکات ایستاده ،خم به جلو،
کشش ها ،خم به عقب ،پیچ ها ،معکوس ها مثل
شیرشااســانا ،ساروانگاسانا ،می توانید به راحتی
نیم ساعت پرانایاما انجام دهید :ده دقیقه شاواسانا
و بعد برای پنج تا ده دقیقه سیکل های اوجایی
و مشاهده تنفس .ان احساس فشار و خستگی
در هنگام اســانا ،با شاواسانایی که می دهید از
بین می رود ،بدن ریلکس شــده و اعصاب ارام
می شود .یک تازگی در بدن ظاهر می شود و ان
شعور دیگر گذرا نیست .منظورم از شعور اینجا
چیست؟ طی تمرین های اسانا رشته های عصبی
تحریک می شوند و حس نشاط بوجود می اید،
سپس با اساناهایی مثل ساروانگاسانا ،هاالسانا یا
ستوبانداساروانگاسانا احساس ارامش در اعصاب
ایجاد می شود .این در واقع نوعی خوراک برای
اعصابی اســت که در پرانایاما مورد نیاز است.
اگر این خوراک از اسانا برسد پرانایاما راحت تر
انجام می شود .این حرکات اسانا ،فرد را متوجه
بدن ،نفس و ذهنش می کند .خودبینی را مهار
می کند و تواضع جایگزین ان می شود.
بعضی اوقات در تنفس عادی ،ناگهان متوجه
می شــوید که مثال بازدم تان طوالنی تر است،
ق می شــوید ،نگاه می کنید ،بررسی
کمی عمی
می کنید .یا ممکن اســت بفهمیــد که دم تان
عمیق تــر از حالت عــادی اســت ،چطور این
پیشرفت پیش امد؟ چه اتفاقی افتاده در دم یا
بازدم؟ اینجا نوعی درک و اگاهی رخ داده ،سوال
این نیست که ان چه که رخ داده درست بوده یا
نه؟ بلکه سوال این است که ان حساس شدنی
که دنبالش بودیم اتفاق افتاده؟ ایا شما تفاوت
میان دم و بازدم را درک کردید؟ متوجه تغییرات
شده اید؟ حتی اگر افراد فقط مشاهده گر باشند
می توانند با موفقیت مسیر را به طرف پرانایاما
طی کنند .فرد باید به ان چه در حال اتفاق است
توجه کند از طریق بدن ،ذهن و تنفس.
وقتــی پرانایاما را احســاس کردید ترجیح
می دهید زمانی مجزا برای تمرین پرانایاما داشته
باشــید ،نمی خواهید عجله ای در کار باشد .از
درون احساس می کنید که برای رسیدن به یک
اثر ویژه باید تمرین پرانایاما از اســانا جدا شود.
بگذارید راحت به شــما بگویم کــه پرانایاما در
حدود زمانی 45دقیقه تا یک ساعت ،به وضوح
نمی تواند با اسانا مشترک باشد .بیشتر شاگردها
این فرصت را ندارند که هم تمرین طوالنی اسانا
داشته باشند و هم تمرین طوالنی پرانایاما ،اما
شما به عنوان یک شاگرد پیشرفته ،می خواهید
یاد بگیرید و می خواهید که این یادگیری برایتان
جا بیافتد پس نیاز به زمان بیشتری دارید .برای
یک شاگرد مبتدی به جای داشتن یک جلسه
کامل پرانایاما ،بهتر اســت در وضعیت شاواسانا
به پشت بخوابد و یک سری سیکل های تنفسی
انجام دهد ،حرکت قفسه سینه اش را ببیند و به
همین ترتیب پله پله پیش برود.
لویس :از ان جایی که در باره یوگا صحبت
می کنیــم در باره اهمیت وضعیت یا ســمبل
هانومان در یوگا هم توضیح بدهید.
گیتا... :اوه هانومان نماد پراناست و پنج پرانا
در او موجودیت پیدا کرده...
پرانا فقط نفس نیســت ،انرژی است .تنفس
فرایندی است که می توانید ان انرژی را به کار
بگیرید و بفهمید چقــدر می تواند عمیق نفوذ
کند ،تراوش کند ،چقــدر این انرژی غیرمادی
است و تا چه اندازه خالص سازی ان امکان دارد.
چگونه می توان ان را جســتجو کرد؟ ما ان را
درونمان پنهان کرده ایم .این انرژی باید بیرون
بیاید .در یوگا ســوترای پاتانجلی امده که شما
می توانیــد ان را از راه کانال های انرژی کنترل
کنید .این کانال ها باهم از راه پنج پرانا در ارتباط
هستند .وقتی پرانا هر پنج تا ( پرانا ،اپانا ،سامانا،
اودانا ،ویانا) را با هم متحد کرد ان شهد حیات
بیــرون می اید .هر پرانا قدرت خودش را دارد و
انرژی خودش را ،با یکی شدن پراناها این انرژی
رو به باال می رود.
لویس :پرانایاما زندگــی من را دو بار نجات
داده ،وقتــی که هیچ کاری از مــن برنمی امد،
پرانایاما انجام می دادم.
گیتا :بله پرانایاما شــفا می دهد ،چون شما
روی حــواس مربوط بــه ادراک کنترل دارید.
پرانایاما سیســتم عصبی را قوی می کند .شما
حــس می کنید که چگونه عصب هــا انرژی را
حمل می کنند .حتی اگر اطالعات زیادی نداشته
باشید ،با شاواسانا می توانید نفس تان را مشاهده
کنید ،همه این ها به روند درمان قوت می بخشد.
انالوما پرانایاما،
تنوع زیادی در پرانایاما داریم،
پراتیلوما پرانایاما ،ویلومــا پرانایاما و یا هرکدام
دیگر را که بخواهید کار کنید ،مراحل خودش
را دارد .پرانایاما از همان اولین مرحله شروع به
رشد می کند ،این جریان مثل باز شدن یک گل
است که یک باره انجام نمی گیرد .ابتدا شبیه به
یک دانه در جایی قرار می گیرد ،استاد معنوی
از همــان دانه ،مراحل اولیه را شــروع می کند،
ســپس غنچه های گل در مراحل بعدی شکل
می گیرند .بنابراین پرانایامــا مرحله به مرحله
پیش می رود و شــما کم کم به درک ان چه که
در حال اتفاق است پی می برید .بانداها را استاد برایتان
مطرح نمی کند مگر ان که به یک مرحله خاص رسیده
باشــید .او خیلی ارام پیش می رود تا شما به ان رشد
مورد نظر برسید و این را خودتان هم حس می کنید.
لویس :برای بانداها یک مثال بزنید.
گیتا :برای مثال ،یک جاالندهارا باندای ساده را در
نظر بگیرید .سیکل کوچکی از اوجایی انجام می دهید،
سرتان پایین می رود و زمانتان شروع می شود .دوره ای
هم هســت که ســرتان پایین نمی اید ،پس هنوز به
موقعیت مناسب دست پیدا نکرده اید .گلو باید نوعی
فضا بســازد که تنها با قفل چانه شدنی نیست .قفل
چانه ابتدا یک فرایند جســمانی است .اما بعد متوجه
می شــوید که یک اتفاقاتی داخل دیوارهای گلویتان
در حال انجام است .همزمان ســرتان ارام می گیرد،
ســلول های مغزتان ارام می گیرد ،حواس ادراکی تان
ارام می گیرد و سپس سرتان پایین تر می اید .هرچه
بیشتر ارام و فروتن می شوید ،جاالندهار ا باندای بهتری
س درد
اتفاق می افتد .دردهایی مثل گردن درد ،احسا
یا کشیدگی ماهیچه ،بعد از انجام ده ،دوازده یا پانزده
سیکل خودش را نشان می دهد .این یعنی که شما از
مرزتان عبور کرده اید .اگر شــما به مرزی برسید که
گردن تان شروع به درد کند استاد اجازه جلوتر رفتن
را به شــما نمی دهد .می توانید به جای قفل چانه از
بانداژ استفاده کنید .نباید خودتان را تحت فشار قرار
دهید .اســتاد اندازه های ایمن را به شما خواهد داد.
فکر نمی کنم کسی برای انجام پرانایاما باید بترسد و یا
نگرانی داشته باشد.
پیشروی در تکنیک های پرانایاما برای فردی که به
درک عمیقی از ان رسیده با کسی که تازه شروع کرده
متفاوت است .مبتدی باید برنامه ای داشته باشد دقیق
و مشخص ،شاید اوجایی یا انولوما ویلوما انجام دهد اما
باید بچسبد به برنامه اش .با یک برنامه جدی به تدریج
حساس شدن را اغاز می کنید .سیکل های تنفس ممکن
هست مکانیکی پیش برود ،اما سیکل های مکانیکی به
شما می گویند« این راهش نیست ،ارام باش و مشاهده
کن» ،این یعنی حساس شدن .شما شروع می کنید به
یادگیــری نیاموخته هاتان .این فرایند یادگیری زدایی
شما را هدایت می کند که به خود بگویید چه باید یاد
بگیرید .این راهی است برای تربیت خودتان.
دکتــر لویــس اشــتاینبرگ ،lois steinbergیکــی از
کارازموده ترین مدرسان ایینگر یوگاست .او سال های
زیادی را به شــاگردی نزد خانــواده ایینگر در هند
گذرانــده اســت .او همچنین نویســنده کتاب ها و
مقاالت بی شــماری بر پایه دانش فراوانش در زمینه
درمان هست.
the iyengar yoga maida vela journal
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
23 صفحه 24
وضعیت پل باعث ایجاد کشش درنواحی
قفســه سینه و کمرمی شــود ،مفصل
لگن ،عضالت همسترینگ یا عضالت
پشــت ران ها و عضالت باســن را نیز
تقویت می کند.
انجام حرکت؛ گام به گام
الف :روی زمین به پشــت درازبکشید.
زانوهایتان خمیــده و کف پاها برروی
زمین باشد .پاشنه ی پاها و زانوها با هم
در یک راستا قراربگیرند .پاها موازی با
هم و به اندازه پهنای لگن ازهم فاصله
داشــته باشــند .بازوها کنار بدن ،کف
دســت ها را به ســمت پاها و به طرف
پایین بکشید.
ب :یــک فضــای راحــت بیــن پایه
گــردن خود و زمیــن قراردهید .باید
مواظب باشید گردن شما در وضعیت
راحتی باشد.
ج :شــانه ها را کمی باال بکشــید تا به
گوش هایتان نزدیک شوند و به ارامی
عضالت ذوزنقه ای شکل در پایه گردن
درگیــر گردند .انحنای گردن به حالت
طبیعی حفظ شود.
د :بدون اجازه دادن به زانوها برای دور
شــدن ازهم ،لگن خود را باال ببرید و
کف پاها و بازوهای خود را به ســطح
زمین فشار دهید.
ه :انگشتان خود را پشت سر قرار دهید،
سپس شانه ها و بازوها را به سمت باال
وعقب بکشید .مراقب باشید که شانه ها
از گوش ها دورنشوند.
و :کمی چانه را باال بکشــید و ازجناغ
ســینه دورکنید ،تیغه ی شانه ها را در
پشت محکم کنید و جناغ سینه را به
سمت چانه باال بکشید.
ز :ران های خود را به داخل بچرخانید.
ستون فقرات را کشــیده و باسن را به
سمت پشت زانوها هدایت کنید.
ح :پاها را روی زمین نگه دارید و پاشنه
ی پاها را به ســمت دســت ها فشــار
دهید تا عضالت همســترینگ شــما
درگیرشوند.
ط :همراه بازدم پاها و شــانه هایتان را
به ســمت پایین و زمین فشار دهید و
همراه دم لگن و قفسه سینه خود را به
سمت باال بکشید.
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ستو باندا ساروانگاسانا ۱یا حرکت پل
نویسنده :ناتاشا ریزوپولوس
برگردان :مهتاب کالنتری
@mahtab_kalantari
مراقب
باشید زانوها
از هم جدا
باشند
بر
روی ستون
مهره ها تمرکز
کنید
دستها
و کف پاها را
بر روی زمین
فشار دهید
ی :بــه مدت پنج تنفس تا یک دقیقه
دراین وضعیت بمانید ،سپس پشت را
روی زمین قرار دهید.
استفاده از اجریوگا
یک اجریــوگا بین ران های خود برای
درگیرکــردن عضالت داخلــی پاها و
عضــات نیم تنه ی خــود قراردهید
تــا مانــع از باز شــدن بیــش از حد
زانوها بشود.
حرکت پل ترمیمی برای کسانی
که دچاراسیب دیدگی هستند
برای یک نوع پایه ای تر از وضعیت پل،
اجر را زیر بدن خود در ناحیه ساکروم
قــرار دهید جایی بین کمرولگن) .این
کار باعث می شود که انجام این وضعیت
ساده ترشود .اگر سابقه کمردرد دارید
برای شما بسیارمناسب است.
وضعیت پل ترمیمی با استفاده از
کمربند یا طناب یوگا
یک طناب یــوگا را دورتادور ران خود
ببندید وان را فشــاردهید تا عضالت
لگن (باسن) و عضالت پاها فعال شوند.
بند یوگا عضالت داخلی ران ها را فعال
نگه میدارد ومانع از جدا شدن زانوهای
شما و دورشدن انها از خط میانی بدن
می شــود .یک اجر یــوگا زیر بدن در
ناحیه ساکروم قرار دهید تا پشت بدن
شما را از فشار و اسیب محافظت کند.
1-Setu Bandha Sarvangasana
منبع :یوگاژورنال 2021 صفحه 25
اول
از شاگردی تا مربیگری یوگا
بهترین معلمان یوگا ،بهترین شــاگردان
یوگا هستند.
از شــاگردی تا مربیگری یوگا سفری است بی
پایان ،از شــاگردی تا مربیگــری و از مربیگری تا
همیشه شــاگردی ،چرا که بهترین مربیان یوگا،
کسانی نیستند که تنها در دوره های اموزشی الزم
برای ان شرکت کرده باشند ،بلکه انان شاگردان
همیشگی این راه هســتند که همواره در مسیر
تمرین ،یادگیری و رشد هستند ،و چنانچه مشتاق
مربیگری در این رشــته هستید ،ابتدا در این راه
بســیار تمرین کنید ،بسیار بیاموزید و به عبارتی
خود را شــاگرد ان بدانید و بدانید که یوگا و برای
شاگردی یا مربیگری یک سبک زندگی است.
شاید یکی از جاذبه های مربی یوگا بودن برای
پرتوجویان ان ،حضور و ارامش مربیان ان اســت
و در کنار ان ارامشــی که در پایان هرجلســه از
کالس های خــود ان را تجربه می کنند و خیلی
از اوقات ســوالی می پرسند که ایا دراین سن هم
می توانم مربی یوگا باشم؟ ایا این استعداد را دارم؟
ایا می توانم ان را شناسایی کنم؟
اما اســتعداد چیســت و چگونه استعداد خود
را تشــخیص دهیم؟ ایــا درکاری و رشــته ای
که می خواهم فعال باشــم ،اســتعداد ان در من
وجود دارد؟
اســتعداد یعنی یادگیری یک مهارت با صرف
انرژی کمتر و زمان کمتر ،استعداد یعنی توانایی
نهادینه شــده از وجــود ما که باعث می شــود
کارهایی را راحت تــر و زودتر از دیگران به انجام
برسانیم .همین باعث وجود شوق و اشتیاق برای
ان در وجود ما می شود و اگر بتوانیم استعداد خود
را کشف کنیم ،می توانیم به منبع شگفت انگیزی
دســت پیدا کنیم که می توانــد در جنبه های
مختلف زندگی از جمله ،شغل ،رشته تحصیلی و
ورزشی و...به ما کمک کند و چنانچه بدنبال شغل
و حرفه ای عالی و یا یافتن راه هایی برای رشــد و
پیشرفت خود هستید ،شاید جواب شما در یافتن
استعدادتان باشد.
• به دیگران گوش کنید.
نزدیکان شما معموال استعداد شما را می دانند،
حتی وقتــی خود از ان غافلیــد و معموال مدت
طوالنی اســت که به شــما می گوینــد ،در چه
کارهایی و چه چیزهایی خوب هســتید ،اما شما
دقت نمی کردید پس زمان ان اســت که به گفته
ان ها توجه کنید.
• مشــخص کنید چــه کارهایی برای شــما
اسان است.
ترجمه و تالیف :سوسن عبدالرضایی
ایا کارهایی هستند که برای شما انجام دادنشان
اسان باشــد ،انهم زمانی که دیگران برای انجام
دادن ان به سختی می افتد؟
• از چه کارهایی لذت می برید.
ایا موضوع خاصی هســت کــه از صحبت در
مورد ان لذت ببرید و معموال دوستانتان صحبت
راجع به ان را به شما محول کنند؟ ایا موضوعاتی
هستند که هیچ گاه صحبت راجع به ان برای شما
کافی نباشد؟ شاید همین استعداد شما باشد.
• فقط بپرسید.
از هر کســی که مطمئن هســتید ،با صداقت
پاسخ گوی شماست ،بپرسید که انها فکر می کنند
اســتعداد شــما در چیســت؟ از انهــا بخواهید
عادت های بد شــما را فراموش کنند و بجای ان
روی انچه که در ان خوب هســتید تمرکز کنند.
از کســانی که شما را به خوبی می شناسند سوال
کنید ،نتیجه همان استعداد شما خواهد بود.
• برای انجام چه کارهایی اشتیاق بیشتری دارید
و با انجام انها گذر زمان را فراموش می کنید؟
ادامه دارد...
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
25 صفحه 26
راحتی و پایداری را در
شانه هایتان احساس کنید
توسط جودیث هانسون لستر
مترجم :حامد رنگین کمان
ترقوه
تاندون
سوپرا
اسپیناتوس
استخوان
بازو
سر
استخوان
بازو
کتف
من چندین ســال قبل برای معلمان یوگا کارگاه اموزشــی با تمرکز بر
روی اناتومی مفصل شــانه برگزار می کردم .یکی از شاگردانم اذعان داشت
که از درد مزمن شــانه در ادوموکا شــوان اسانا (ژست سگ رو به پایین)
رنج می برد.
همان طور که او ژست خود را نشان می داد ،متوجه شدم که او تیغه های
شانه اش را از پشــت می اورد (همان طور که در بسیاری از ژست ها این را
اموزش می دهند) .من به او پیشــنهاد کردم که بازوهای خود را از داخل
بچرخاند تا کتف (تیغه های شــانه) خود را رها کرده و بچرخاند و انها را به
ســمت دستانش حرکت دهد .درد او از بین رفت و او بعدا ً به من گفت که
دیگر هرگز دچار این درد نشد.
بسیاری از معلمان و شاگردان یوگا یک درک ناقص بنیادین در نحوه ی
حرکت مفصل شانه دارند .به عنوان مثال ،چرخاندن بازوها از بیرون در ژست
ســگ رو به پایین درحالی که کتف های خود را رو به پایین نگه داشته اید
می تواند بر تاندون ســوپرا اسپیناتوس (بخشی از عضالت گرداننده شانه)
بین کتف و سر استخوان بازو (استخوان بازو) تاثیر منفی بگذارد و به طور
منظم این اتفــاق می افتد .این امر می تواند منجر به درد ،التهاب تاندون و
پارگی تاندون شود.
در تمرین اسانا گاهی اوقات نیاز داریم که شانه های خود را ازادانه حرکت
دهیم ،مانند تمرین اوردواهاستاســانا (سالم بر خورشید) ،برای باالبردن و
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کشــش نیم تنه .در مواقع دیگر ،برای ایجاد پایداری از انها می خواهیم که
ثابت بمانند ،مث ً
ال در ژست های پالنک ،ستوباندا ساروانگ اسانا (ژست پل)
یا سگ رو به پایین.
ارزش قائل شدن به ساختار طبیعی بدنتان و اجازه دادن به بیومکانیک
(کاربرد روش های علم مکانیک در بررســی ساختار و کارکرد سازواره های
زنده) ســالم حرکت شانه می تواند تمرین شــما را ایمن تر و درعین حال
راضی تر کند.
در اثر به دام افتادن تاندون سوپرا اسپیناتوس ،درد شانه حادث می شود.
این امر می تواند هنگامی رخ دهد که اســتخوان بازو دقیقاً در انتهای خم
شــدن و دور شدن از بدن رو به سمت بیرون چرخانده شود .به دام افتادن
همچنین هنگامی که تیغه های شــانه به طور عمدی در حالت خم شدن و
دور شدن از بدن نگه داشته شوند رخ می دهد.
ساختار
کتف بر حرکت کل بازو تاثیر می گذارد .عضالت و تاندون های متصل به
ان به حرکت بازو ،اســتخوان ترقوه (استخوان بلندی که از گردن تا شانه
ادامه دارد) ،جناغ ،زند زبرین و زیرین (اســتخوان های ســاعد) ،مچ دست
(استخوان مچ دست) ،اســتخوان کف دست (استخوان دست) و بندهای
انگشت (استخوان انگشت) کمک می کنند. صفحه 27
کتف ها به شکل هرم های وارونه هستند و به گونه ای خمیده می شوند که
چرخش روبه داخل بازو به کاهش یا ازبین بردن درد شــانه در این ژست
به راحتی در پشــت دنده ها قرار بگیرند .محل اتصال کتف و استخوان بازو ،کمک می کند.
مفصل شانه کاسه ای واقعی را تشکیل می دهد .کتف در قسمت جلوی بدن
به ترقوه متصل شــده و جلوی ترقوه به جناغ متصل می شود .این گروه از
مفاصل باید با هم هماهنگ کار کنند تــا حرکت نامحدود و بدون درد در
قسمت باالی بدن میسر شود.
تمرین عملی :یک ژست سگ رو به پایین بهتری بگیرید
در ژست سگ رو به پایین درد شانه شایع است .برای تسکین یا جلوگیری
از درد ،این نکات را امتحان کنید :ژســت بگیرید و نفس بکشــید .بازوهای
خود را در هنگام بازدم به داخل بچرخانید .چرخش رو به بیرون بازوهایتان
می تواند تاندون سوپرا اسپیناتوس عضالت گرداننده شانه را به دام بیندازد
و باعث درد شــود .به انگشتان خود فشار بیاورید و تمام انگشتانتان را روی
زمین نگه دارید .برای جلوگیری از تحمیل وزن اضافه بر شانه ها ،طول را در
ستون فقرات حفظ کنید.
حال ،بگذارید تیغه های شانه بیرونی تان به سمت پایین گردن و به سمت
انگشــتان کوچکتان حرکت کنند که باعث می شــود کتف هایتان به طور
طبیعی بچرخند .با اوردن انتهای نوک انگشتانتان به سمت یکدیگر ،کمی
عملکرد عضالنی بین تیغه های شانه خود ایجاد کنید.
هنگامی که به زمین فشار می اورید نفس کشیدن را فراموش نکنید و وزن
را در نوک انگشتانتان تنظیم کنید تا فشار از مچ دستانتان برداشته شود.
در این ژســت ،بازوها و ساعدتان باید روبه داخل بچرخند تا سر استخوان
چرخش رو به بیرون بازو ،تاندون سوپرا اسپیناتوس را به دام می اندازد و
بازو در عمیق ترین قسمت کاسه مفصل (فضای مقعر محل اتصال استخوان
بازو به تیغه شــانه) قرار گیرد .احتماالً برای تحقق این امر ،کمی چرخاندن باعث ناراحتی می شود.
نوک انگشتانتان رو به سمت داخل کارساز باشد .بگذارید سرتان رو به پایین
به کارگیری اناتومی
اویزان شود و با این ژست چندین بار نفس بکشید.
اگر شانه های شما بدون اسیب دیدگی و بدون درد هستند ،این را امتحان
کنید :بایستید و یک بازو را تقریباً با زاویه 45درجه رو به بیرون و در راستای
پا بکشــید .به خاطر داشته باشید که کتف زیاد حرکت نمی کند .سپس ،به
حرکت دادن بازوی خود در باالی سرتان ادامه دهید .شما بالفاصله احساس
خواهید کرد که کتفتان شروع به چرخش و باال امدن می کند (به شرطی که
با انداختن شانه تان به پشت ،اختاللی در ان ایجاد نکنید).
این چرخش و باالبردن کتف به طور طبیعی درحالی که شما بازوهایتان را
در باالی سرتان در محل دور شدن از بدن و خم شدن حرکت می دهید رخ
می دهد (حرکت بازوهایتان به سمت جلوی بدنتان) و از اسیب دیدگی مفصل
شانه جلوگیری می کند .اگر سعی کنید بدون حرکت کتفتان ،بازوهای خود
را باالی سرتان از بدنتان دور کنید ،احتماالً تا نیمه راه باالبردن ،گیر کنید.
در اینجا روش دیگری برای احســاس حرکت طبیعی کتف وجود دارد:
تصور کنید که می خواهید چیزی که در روی یک قفســه مرتفع اســت را
برداریــد .بدون فکرکردن در مورد حرکت ،دســتتان را دراز کنید .بگذارید
قسمت خارج کتفتان بلند شــود .مقدار ازادی که باید در مفصل شانه تان
حرکت دهید را احساس کنید.
اقتباس از افســانه های یوگا :انچه برای یک تمرین یوگای ایمن و سالم نیاز به یادگیری و عدم
یادگیری دارید توسط جودیث هانسون لستر© 2020توسط جودیث لستر .عکس ها © 2020
توســط دیوید مارتینز .با توافق با انتشارات شامبهاال ،شــرکت بولدر ،کلرادوshambhala. ،
comتجدید چاپ شده اند.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
27 صفحه 28
سینمای عرفانی
(نقد فیلم سینمایی :حضور)
نویسنده :پروانه قاسمیان دستجردی
بخش هــای بهترین بازیگر نقش اول و دوم مرد
درباره فیلم:
1
فیلم حضــور به کارگردانی هال اشــبی ،بر به خود اختصاص دهد .در سال 1981میالدی
گرفتــه از رمانی به همین نام و به نویســندگی نیز در چهار بخش نامزد دریافت جایزه بافتا شد.
جرزی کوزینسکی ،نویسنده لهستانی امریکایی
ساخته شده است .این فیلم که محصول سینمای
خالصه داستان
امریــکای دهه 1970میالدی اســت ،فرهنگ
داســتان از جایی اغاز می شــود که چنسی
امریکایی ان دوران را به گونه ای مورد نقد قرار باغبانی فاقد هویت و مدارک شناســایی ،توسط
می دهد .در دهه 70میالدی در خانه امریکایی ماموران بیمه مورد سوال و بازخواست قرار گرفته
ها ،تلویزیون یکی از عناصر مهم زندگی به شمار است .چنسی که از کودکی در این خانه به عنوان
می رفت که در این فیلم به خوبی به ان اشــاره باغبان بــرای پیرمرد صاحب خانه کار می کرده
شده اســت .حضور تلویزیون در بیشتر سکانس اســت ،در تمام طول عمر زندگی خود از خانه و
هــای فیلم کام ً
ال نمایان اســت ،حضوری که به باغ خارج نشده است .در این مدت با تنها کسانی
طور محسوس و یا نامحســوس بر روی زندگی که ارتباط داشته پیرمرد و زن خدمتکاری است
شخصیت اصلی فیلم ،باغبانی به نام چنسی 2و که هر روز غذای چنسی را برایش می اورده است.
شخصیت های دیگر تاثیر متفاوتی می گذارد.
بــه جز این دو نفر ،همدم مــداوم او در زندگی،
فیلم حضور در ســال 1979میالدی ساخته تلویزیون اســت که تمام مدت شبانه روز به جز
و کاندیــدای دریافت بهتریــن بازیگر نقش اول زمانهایی که در باغ مشــغول باغبانی اســت ،در
مرد( پیتر ســلرز) از مراسم اکادمی شد و اسکار کنار ان نشســته و برنامه های ان را تماشا می
بهترین بازیگر نقش دوم مرد(ملوین داگالس) را کند .حال که پیرمرد مرده اســت و برای چنسی
دریافت کرد .حضور در همین ســال در 6بخش هیچ چیزی به جز چند دســت لباس ،به میراث
کاندیدای دریافت جایزه گلدن گالب شــد و در نگذاشته است ،ماموران بیمه او را مجبور به ترک
نهایت توانســت جایزه ویژه این جشنواره را در خانه می کنند .چنســی با لباسهایی اراسته که
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
همواره اجازه اســتفاده انها را از کمد پیرمرد
داشته و یک چمدان راهی ناکجا اباد می شود.
او هیــچ چیزی از زندگی خــارج از خانه نمی
داند ،خیابانها ،شــلوغی و ترافیک و انسان ها،
همگی از دید چنسی بخشــی از برنامه های
تلویزیون هستند و ارتباط واقعی با انها ندارد.
حتی در بخشهایی از فیلم ،کنترل تلویزیونی
که به همراه دارد را برای تغییر کانال به کار می
برد .در جایــی که مورد توهین قرار می گیرد
سعی می کند که کانال تلویزیون را عوض کند
که این مساله موجب تمسخر دیگران می شود.
ولی با توجه به معنی اســم چنس( شانس)،
بخت با او یار می شود و در اثر تصادفی با خانم
بســیار پولداری به دنیای ثــروت راه پیدا می
کند .خانم پولدار که همســر یک سیاستمدار
مهم و دوست ریاست جمهوری امریکا است ،از
چنسی مانند یک دوست در خانه خود مراقبت
کرده و پیشخدمت ها را موظف به خدمت به
چنســی می کند .چنســی که در اثر تصادف
پایش اســیب دیده اســت ،مدتی در عمارت
کاخ مانند انها مانده و با توجه به مهارتش در
امر باغبانی در انجا ماندگار می شود .دوستی صفحه 29
صاحب خانه بــا رئیس جمهور امریکا باعث می
شود که چنســی با وی اشنا شده و به مجالس
مهم دعوت شــود .در نهایت چنســی به عنوان
دوســت و همدم صاحبخانه در ان عمارت برای
همیشه می ماند.
تحلیل فیلم
فیلم حضور هم از نظر نویسنده ان کوزینسکی
و هم از نظر اشبی به عنوان کارگردان ،ماجرایی
انتقــادی از فرهنگ تلویزیونی حاکم بر مردم در
دهه هفتاد امریکا اســت که در طول شبانه روز
نــگاه خود را از صفحه تلویزیــون بر نمی دارند.
شخصیت چنس که زاده چنین فرهنگی است،
شخصیتی است که شاید فردی غیر عادی به نظر
برسد ،ولی فیلم نشــانگر ان است که تلویزیون
مسئول رشد مبهم اشــخاصی مانند چنس در
جامعه است.
اشبی فیلمنامه اولیه را که کوزینسکی نوشته
بود ،تغییر داد .به نظــر او عمق نکات ریز رمان
و طنز نهفتــه در ان در فیلمنامه انطور که باید
شکل نگرفته بود ،لذا فیلمنامه را بازنویسی کرده
و به نقش چنس که یک باغبان ساده و بی هویت
بود ،تفکــر واالتری چون عدالتخــواه اجتماعی
داد .از ابتدای فیلم شاهد نگاه تبعیض نژادی در
فرهنگ غالب امریکایی هستیم .در سکانسی که
چنس در طی مســیر از محله سیاهپوستان می
گذرد ،جوانان رنگین پوســت که وی را نشانگر
ســمبل مردان پولدار سفید پوست می دانند ،با
وی برخوردی خصومت امیز دارند ولی در جایی
که وی با لباســی متشخص و باب میل سیاست
مداران امریکای حضور دارد ،همگی سخنان وی
را هر چند نا مفهوم و یا حتی خام ،نشان از عمق
مطلب و شخصیت بزرگ او به شمار می اورند.
به طور کلی سخنان چنس که یک عمر باغبانی
کرده است و تماماً مفاهیمی نظیر فصول ،کاشت
گیاهــان و اب و هوا دارد ،در نظر هر فردی که
با وی ارتباط داشته ،تفسیری متفاوت پیدا می
کند .به عبارتی هر کســی از پیام چنس انچه
را که خود درگیر ان اســت ،برداشت می کند.
برای مثال شخصیت با نفوذ بن رند که چنس در
خانه وی اقامت می کند تا رئیس جمهور امریکا
نســبت به چنس حس اعتماد پیدا می کنند،
چرا که وی فردی است مودب با ظاهری بسیار
اراسته که سخنانی نامفهوم به زبان می اورد ،در
فرهنگ امریکایی چنین شخصیتی ،قطعاً مورد
احترام و اعتماد قرار می گیرد .در واقع اشبی می
گوید اگر در امریکا سفید باشید اما احمق ،شما
به هر انچه نیاز دارید ،می رسید.
ولی اگر داســتان را از بعــد عمیق تری نگاه
کنیم ،مــی توان گفت که شــخصیت چنس،
شخصیتی اســت که بدون االیش است ،مانند
کودکی کــه تنها حرف راســت را بر زبان می
اورد .وی بــدون توجه به مقام و اعتبار افراد در
جامعه ،با همه یکسان صحبت می کند ،همه را
با اســم کوچک خطاب می کند و پول و ثروت
و مقــام واال حتی در حد شــخص اول مملکت
یعنی ریاست جمهوری ایاالت متحده امریکا نیز
لحن کالم و نوع رفتــار و ارتباطش را تغییر
نمی دهد .شاید از اینروست که مورد اعتماد
قــرار می گیرد ،گرچه برای خود وی این امر
نیز اص ً
ال مهم نیست .چنس برای خوش امد
دیگران سخن نمی گوید و نوع رفتار او نیز با
افرادی که او را تمسخر و توهین می کنند با
کسانی که از وی تعریف و تمجید می کنند،
یکسان اســت به همان صورت که لباس او
نیز هم در زمــان باغبانی و هم در مهمانی و
خیابان کام ً
ال مرتب و رسمی است .به معنایی
دیگر ،وی در حضور کامل قرار دارد و شرایط
هیــچ تغییری بر خلق و خوی او نمی گذارد.
نگرش او نســبت به همه چیز ناب و خالص
و تازه اســت و برگرفته از تجربه دیگران در
زندگی نیســت .شــاید به عبارتی همه چیز
انطور کــه به نظر می رســد واقعی و جدی
نیست ،مانند سکانس اخر فیلم ،که چنس با
راه رفتن بر روی دریاچه این نکته را به خوبی
نشان می دهد.
درباره کارگردان:
ویلیام هال اشبی 2( 3سپتامبر 27 -1929دسامبر
)1988کارگردان و تدوین گر امریکایی ،در ایالت
یوتا بزرگ شد و شاهد عینی خودکشی پدرش بود.
در دهه شصت میالدی به لس انجلس رفت و به دفتر
کاریابی مراجعه و در خواست کاری در زمینه فیلم
کرد .اشبی که تا چهل سالگی هیچ فیلمی نساخته
بود ،در طول حیات 59ســاله اش حدود 15فیلم
را کارگردانی کرد .از مطرح ترین اثار وی به عنوان
کارگردان ،می توان به اخرین ماموریت ،بازگشت به
وطن ،هرولد و موده ،اخرین گروه و قلب های دست
دوم اشاره کرد .اشبی در سال 1979فیلم حضور را
کارگردانی کرد .او به عنوان تدوین گر نیز فیلمهای
بچه سینســینتی( ،)1965محبوبه( ،)1965روس
ها دارن میان ،)1966(،در گرمای شــب( )1967و
موضوع توماس کراون( )1968را تدوین کرد.
1-Being there
2-Chancy
3-William Hal Ashby
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
29 صفحه 30
اموزش بی کالم شیوه
فرزانگان است
نویسنده :شکوفه شنوا فالح
@chidakaasha
در این یادداشت سعی داریم گفتگوی فارغ
از کالم و بــدون واژه را تبیین کرده و اهمیت
انرا برشــمریم .علت پرداختن به این موضوع
برگرفته ازحکمت فرزانگان اســت .به راستی
فرزانه کیســت؟ فرزانه شاید انسانی است که
از طریق سیروسلوک باطنی به روشن شدگی
رســیده و ادراکاتی برای او روی داده که گاه
قابل تبدیل به واژه و جمله نیستند .فرزانه در
هر جایی که حضور یابد گفتگوی نامرئی بین
او و محیــط پیرامونش رخ می دهد .فرزانه در
ســکوت نو ِر اگاهی را بر دیگران می تاباند .ایا
به یاد دارید که از جایی عبور کنید و ناخواسته
از کســی تنه بخورید؟ یا اینکــه پایتان بطور
خودکار تصمیم بگیرد به پایه ی میز و صندلی
گیر کند و اســیب ببیند؟ فکر می کنید این
اتفاقات ناخواســته و کامــا تصادفی بوده؟ و
ناشی از هیچ نیروی علّی و معلولی نبوده است؟
این رویدادهای به ظاهر شانسی معنادارهستند.
حکایــت حضــور فرزانگان تقریبــا از همین
جنس است.
فرزانه که حاضر شــود ناگهان دردی که در
بدنتــان وجود دارد مثال یک ســردرد ممکن
است ناپدید شود .اضطراب و ترسی که از جای
دیگری همراه خود اورده اید در محضر او فرو
می نشیند .پاسخ مسئله ای که مدتها ذهنتان
را به خود مشغول کرده پدیدار می شود .ممکن
است فکر خالقانه ای به شما الهام شود .شاید
یک اتحادی در ان مــکان بین دو روح انجام
شود .علت وقوع چنین رویدادهایی می تواند
نشــانه ی حضور یک فرزانه در مکان و زمان
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
خاصی باشــد که البته روی پیشانی اش ننوشته
اند ،فرزانه و ظاهر او معمولیست.
ســطح اول :اگــر فــردی فعــال درحوزه ی
خودشناسی و علوم باطنی در مجاورت یک فرزانه
قــرار بگیرد ،خودبخود اموزش الزم را فرا خواهد
گرفت .معموال بین افراد با دیگران از سطوح باالت ِر
اگاهی دوســتی رخ می دهد و این روح ها با هم
قالب می شــوند .هر فردی با فر ِد اگاه تراز خود
معاشرت خواهد داشت و این یک قانون است که
طبیعت ان را پشتیبانی می کند .باگوان راجنیش
اوشــو می گوید :بین دو فرد روشن نشده فقط
بحث و بحث روی می دهد و تمامی ندارد.
سطح دوم :بین دو فردی که یکی روشن شده
و دیگری روشــن نشده اســت ،فر ِد روشن شده
صحبت می کند و فرد روشن نشده سکوت می
کند و میشنود.
سطح ســوم :بین دو فرد روشــن شده هیچ
گفتگویی رخ نمی دهد و هر دو با سکوت ارتباط
برقرار می کنند.
تاکنون از خود پرسیده اید که چرا افراد برای
مسایل کوچکی که بینشــان باعث کدورت می
شود جنگ و جدال و بحث بسیار راه می اندازند؟
و اما چرا وقتی کدورتها عمیق و جدی هســتند
ســکوت طوالنی مدتی حاکم می شود؟ بخاطر
اینکه هر چه مسئله از وضوح بیشتری برخوردار
باشــد و هر چه دریافت قلبی قوی تر باشد نیاز
به گفتگو و مشــاجره کمتر و کمتر می شــود.
این می تواند حتی از جنس درک دلشکســتگی
یکدیگرهم باشد .عشــق هم از اینگونه ادراکات
اســت که گفتگو را به حداقل می رساند .هر چه
عشق از خلوص بیشتری برخوردار باشد کلمات
از کارایی کمتری در وصف ان برخوردار خواهند
بود و تعابیر و تفاسیر بیشتر رنگ خواهند باخت.
اما انجا که ادراکی از عشــق نیست مدام حرف
و ادعا و تجمالت سرریز میشــود و برای اثبات
قضیه شلوغکاری می شود .سخن به تنهایی چه
فایده دارد؟ دوصد گفته چو نیم کردار نیســت.
اگر معلم معنوی درســی را بازگو کند و نشــانه
هایی که از روحش ساطع می شود چیز دیگری
بگوید درست مثل این می ماند که در اوج گرمای
تابستان وقتی تشنه هستید یک لیوان اب خنک
و گوارا به شــما بدهند اما شور باشد .شما هرگز
سیراب نخواهید شد .استاد مصطفی ملکیان می
گوید :گفتگو یعنی نوعی سکوت درونی داشتن و
جهان را از چشــم او دیدن و سپس بازگشتن به
عالم خــود و داوری کردن .دون خوان در کتاب
قدرت سکوت نوشــته ی کارلوس کاستاندا می
گوید :کلید ساحری سکوت است .مارینا تسوتایوا
شــاعر و نویسنده ی روســی چه زیبا دعوت به
ســکوت می کند ،او می گوید:اگر دردى دارى
سکوت پیشه کن ،وگرنه درست از همان جا زخم
خواهى خورد.
در دو مورد از ایات قران نیز «سکوت» به عنوان
یک ارزش مطرح شـده است .نخست در داستان
حضرت مریم در ان هنگام که نوزادش متولّد شد
و او از ترس تهمت هاى مردم بى ایمان ،تقاضاى
مرگ کرد .در این هنگام ندائى شــنید که به او
دســتور مى دهد با اشاره به مردم بگو :من براى
خدا روزه گرفته ام و امروز با احدى ســخن نمى
گویم .در ســوره ال عمران ،ایه 41نیز «زکریّا»
پس از شــنیدن مژده فرزند دار شدن ،تقاضاى
ایتی از پروردگار کرد .خداوند فرمود :ایت تو ان
است که سه روز جز با اشاره و رمز با مردم سخن
نخواهى گفت.
کوتاه انکه در کتــب مقدس و تمامی تعالیم
معنوی اساتید و پیامبران بر ارزش سکوت اجماع
دارند و ان را شــرط اول ســلوک می شمارند.
چنانکه کردگار نیز در سکوت با همه ی هستی
سخن می گوید و ما میشنویم اگر شنونده باشیم.
همانطور که موالنا در دیوان شمس میگوید:
خلوتیان گریخته نقل سکوت ریخته
زانک سکوت مست را هست قوی وقایتی
گر چه نوای بلبالن هست دوای بی دالن
خامش تا دهد تو را عشق جز این جرایتی
امید است این خالصه یادداشت مورد توجه و
مقبول طبع مردم صاحب نظر اوفتد .سپاسگزارم
از عزیزانی که تا اخرین سطر همراهی نمودند. صفحه 31
اول
یوگا برای زنان
تهیه و تدوین:
ساغرخیاطی و شهره سلیمانی فر
فواید عمومی یوگا برای سالمتی
در قرن بیســت و یکم ،دانشــمندان به ابزاری
مجهز شــده اند که می تواننــد عمیق تر به بدن
نگاه کنند ،بنابراین توجــه انها به اتفاقاتی جلب
شده که در نتیجه انجام یوگا برای بدن می افتد.
دانشــمندان علوم پزشــکی ،روانشناسان و دیگر
محققان شواهد شگفت انگیزی کشف کرده اند که
چگونه تمرینات یوگا می توانند از لحاظ ذهنی و
جسمی ما را تحت تاثیر قرار دهند و حتی ممکن
اســت منجر به بهبود یا درمان برخی بیماری ها
گردند و به طول عمر ما بیفزایند.
ُمسکن -اثربخشــی یوگا برای برخی از درد
های مزمن ثابت شده اســت .وقتی دانشمندان
المانی یک برنامه تمرین یوگا را با یک برنامه خود
مراقبتی مقایسه کرده اند به این نتیجه رسیدند که
بیــش از نیمی از افراد در رابطه با دردهای مزمن
گردن احســاس بهبودی دارند .محققان دانشگاه
یو ســی ال ای تاثیرات یــوگا را بر روی زنانی که
از ارتریت روماتوئید رنج می بردند بررسی کردند
که برخواسته از یک نوع اختالل خود ایمنی است
که در ان سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل
حملــه میکند .بیش از نیمی از کســانی در یک
برنامه یوگای شــش هفته ای شرکت کرده بودند
به پیشــرفت هایی در کاهش درد و همچنین در
اضطراب و افسردگی ناشی از بیماری اشاره کردند.
یوگا بــرای همه کیم مینز که یــک یوگی و
استادیار دانشگاه ویرجینیا است اخیرا به مطالعه
تاثیرات یوگا برروی انواع مختلفی از بیماری های
رایــج پرداخته از جمله اضافه وزنی که خطر ابتال
بــه دیابت نوع ۲را افزایــش میدهد ۴۲ .نفر که
قبــا تجربه انجام تمرین یوگا نداشــتند در یک
برنامه ی تمرین ۸هفتــه ای بیش از ۸۰درصد
انان احساس ارامش میکردند و گزارش دادند که
عملکرد فیزیکی بهتری دارند.
افسردگی -توجه زیادی به تاثیر یوگا بر روی
افســردگی پایدار شده اســت .یکی از محققان
دانشــگاه براون تاثیرات یوگا بر روی افسردگی را
بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که یوگا باعث
می شود پشیمانی افراد نسبت به گذشته یا نگرانی
ان ها نسبت به اینده به علت توجه و تمرکزی که
تنها متوجه زمان حال است کاهش یابد.
تمرکز -تمرکــز در حین تمرینــات یوگا و
همچنین همگام سازی ان با تنفس به دور شدن
از افکار مزاحم منجر می شــود و همچنین منجر
به بهبود عملکرد مغز می شود .در مطالعات نشان
داده شــده یک تمرین با سرعت یوگا در حد ۲۰
دقیقه در مقایسه با زمانی که پیاده روی تند انجام
میدهند ،به افراد این امکان را می دهد که سریع
تر با چالش های ذهنی روبرو شوند .محققان این
موضوع را هم مورد بررسی قرار داده اند که ایا یوگا
می تواند به بهبود کاهش توانایی های شناختی که
بر اثر افزایش ســن به وجود می ایند کمک کند
یا نه و به این نتیجه رســیدند که بخش هایی از
قشر مغز که با افزایش سن نازک می شوند ،یوگا
می تواند یکی از فاکتور های پیشــگیری از این
پدیده باشد.
التهاب -شواهد نشان میدهند پاسخ التهابی
بدن در زمان های اســترس و زمانی که ســبک
زندگی نا بسامانی داریم افزایش می یابد .و حالت
مزمن التهــاب در بدن می توانــد خطر ابتال به
بیماری را افزایش دهد .محققان دانشــگاه اوهایو
با تحقیق بر روی افرادی که مدتیســت در حال
تمرین یوگا هســتند به این نتیجه رســیدند که
ســطح پایین تری از ای ال ۶که نوعی ســلول
التهابیست را در خون دارند.
ستون مهره ها -محققان المانی ستون مهره
هــای عده ای از معلمان یوگا را با کســانی که از
لحاظ ســامتی وضعیت خوبی داشتند مقایسه
کردند ،دیسک های ســتون مهره های معلمان
یوگا شواهد کمتری از انحطاط را که بر اثر افزایش
ســن رخ می دهد را نشان میدهد .یکی از دالیل
احتمالی ان می تواند نحوه تغذیه دیســک های
نخاعی باشد ،مواد مغذی از طریق رگ های خونی
الیه ســخت دیسک ها به ان ها منتقل می شود.
حرکات خــم به جلو در یوگا و همچنین انعطاف
ستون فقرات منجر به تغذیه رسانی بهتر به مهره ها
می شود.
قلب -در ایــاالت متحده امریکا بیماری های
قلبی اولیــن علت مرگ زنان و مردان اســت .از
عواملی که منجر به وخامت وضعیت سالمتی قلب
می شوند می توان به فشار خون باال ،کلسترول باال ،
قند خون باال و همچنین سبک زندگی نامناسب
اشــاره کرد که یوگا به طور بالقوه ای به کاهش و
بهبود این مــوارد کمک میکند .مطالعاتی که در
دانشگاه کانزاس توسط دانشمندان صورت گرفت،
انها را به این نتیجه رساند که دو بار تمرین یوگا
در هفته می تواند فرکانس فیبریالسیون دهلیزی
را کاهش دهد .این عارضه یک نوع اختالل جدی
در کاهش ریتم قلب است و منجر به سکته مغزی
و نارسایی قلبی می شود.
فشار خون -یک پنجم افرادی که فشار خون
باال دارند از این موضوع اگاه نیستند و سایر افرادی
که اگاه هســتند از عوارض مصرف طوالنی مدت
دارو رنــج می برند ،یوگا از طریــق پایین اوردن
ضربان قلب می تواند به پایین امدن فشار خون تا
حد مطلوبی کمک کند.
دیابت -محققان دانشکده پزشکی پیتزبورگ
دریافتند که بزرگســاالن در معرض خطر ابتال به
دیابت نوع ۲که دو بار در هفته به مدت ســه ماه
تمرینــات یوگا را انجام دادنــد به برطرف کردن
عوامــل خطر زای ان مثل کاهــش اضافه وزن و
فشار خون کمک کرده است.
منبع2013 ,Hatha Yoga Book :
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
31 صفحه 32
32
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انجام حرکات یوگا توسط جمعی
تصویر انجام حرکات یوگای خود را برایمان صفحه 33
ی از خوانندگان مجله دانش یوگا
ارسال تا در مجله دانش یوگا به چاپ برسد
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
33 صفحه 34
یوگا راهی به سوی
سالمتی کامل
اساناها
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشــر شده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
ایــن کتاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کــی.اس ایینگــر در خصــوص بــدن ،ذهن
وسالمتی اســت و برای تمامی پرتوجویان با هر
سطح مهارت و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
1
انگشــتان پا تا نوک انگشتان دست
یوتیتا پارشوا کوناسانا
کشیده می شــوند .به خاطر داشته
کشش پهلوازکنج
درزبان سانسکریت ،یوتیتا به معنی باشید که هنگام این تمرین بدنتان
کشش ،پارشوا به معنی پهلو یا کنار ،را کامــا ثابت نگه دارید و به جلو یا
و کونا به معنی زاویه یا کنج اســت .عقب خم نشوید.
دراین اسانا هردو پهلوی بدن ازنوک
-1دروضعیت تاداســانا بایســتید .دم
بگیریــد ،پاهای خود را به اندازه یک و نیم
مترازهم جدا کنید .همزمان هر دو دست را
از طرفین باال بیاورید تا به موازات شانه ها
قرارگیرند .کف دست ها رو به زمین ،و هر
دو پا روی یک خط باشند .نوک انگشتان
پاهــا رو به جلو ،و کنارپاها را برروی زمین
فشاردهید.
-2همــراه بازدم به ارامی پای راســت
را به ســمت راســت در زاویه 90درجه
بچرخانید .پای چپ را هم کمی به سمت
34
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
راست متمایل کنید .پاها را بکشید و زانوها
را محکم نگه دارید .وزن بدن را روی پاشنه
پاها بیاندازید .کــف پاها روی زمین ثابت
باشــد .مبتدی ها ،توجه کنند که هنگام
چرخش پای راســت ،ران راست را هم به
سمت خارج بچرخانند.
-3زانوی راست را خم کنید تا وقتی که
ران راست موازی زمین گشته و ساق و ران
پا باهم زاویه 90درجه بســازند .یک یا دو
دم و بازدم بگیرید .ساق هر دو پا را محکم
و کشیده نگه دارید.
مراقب باشید
اگرمشکل فشــارخون باال دارید
این اسانا را انجام ندهید .اگردرناحیه
مهره های گردن دچارمشکل هستید،
درحرکت اخرســرخود را به سمت
باال نچرخانید.
-4بازدم ،و همراه ان کف دست راست را
روی زمین بگذارید .توجه داشته باشید که
زیربغل ،کنارزانوی راست قراربگیرد .دست
چپ را باال بیاورید ،مماس با گوش چپ ،تا
جایی که می توانید به سمت خارج بکشید.
ســررا به طرف باال بچرخانیــد و به نقطه
ایی در باال خیره شــوید .دروضعیت نهایی
20تــا 30ثانیه باقی بمانید .مبتدی ها به
جای کف دست راست می توانند انگشتان
خــود را روی زمین بگذارند یا از اجر یوگا
کمک بگیرند. صفحه 35
فواید
افزایش گنجایش ریه ها ،ســفت کردن
ماهیچه های قلب ،برطرف کننده دردهای
ناشــی ازســیاتیک و ارتروز ،بهبود عمل
گوارش ،کاهش دهنده دردهای ناحیه کمر،
کاهش دهنده چربی های ناحیه شــکم و
کمر ،مفید برای رفع خستگی عمومی بدن.
اصالح حرکت
مراقب باشید که دســت چپ را کامال
صاف و کشیده نگه دارید و ارنج خم نشود.
درحرکــت نهایی وزن بــدن را روی کف
دست راست و پاشنه پای راست بگذارید.
روی کشیدگی ستون مهره ها تمرکزکنید.
خروج از حرکت
به همراه دم ،دســت راست را از زمین
جدا کنید .هردو دســت را از دو طرف در
حالت موازی با زمین دراورید .زانوی راست
را صاف کنید .هردو پا را به ســمت روبرو
بچرخانید به طوری که نوک انگشــتان پا
رو به جلو باشند .پاها را کنارهم قرار دهید
وهمراه بازدم دست ها را پایین اورده و در
وضعیت تاداسانا بایستید .تمام مراحل باال را
با طرف دیگرتکرارکنید.
1- Utthita Parsvakonasana
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
35 صفحه 36
زایمان طبیعی
بدون درد با یوگا
نویسنده :پروانه قاسمیان دستجردی
ورزش یوگا موثر در تحمل درد زایمان طبیعی
به طور کلی یوگا ،برای تمام ســنین و به تناســب شرایط فیزیکی افراد،
تمریناتی را تعریف می کند .مسلماً می دانیم که یوگا تنها یک ورزش نیست
که در مدتی ان را انجام دهیم و سپس بعد از به نتیجه رسیدن ،کنار بگذاریم.
بلکه یوگا ســبکی از زندگی سالم است که شــامل تمرینات بدنی ،تنفسی،
تمرکزی و مدیتیشن است .اداب و رفتارهایی که عالوه بر ان در یوگا توصیه
می شود ،نظیر تغذیه ی سالم ،عادات خواب ،رفتارهای اجتماعی و غیره؛ فرد
را در طول زندگی هدایت می کند.
یکــی از مراحل زندگی که برخی از زنــان ان را انتخاب می کنند؛ دوران
بارداری اســت .در این دوران که با پذیرش به دنیا اوردن انســانی دیگر اغاز
می شــود ،همراه با انواع تنش ها ،نگرانی ها ،باید و نبایدها و البته شــادی
ها می تواند توام باشــد .عالوه بر ان تغییر فیزیکی کــه در بدن مادر ایجاد
می شــود ،در خیلی از موارد ممکن است وی را نگران تر کند .در این زمان
بسیاری از پزشکان و روان درمانان ،روش های بسیاری را برای ارامش مادران،
توصیه می کنند.
یکی از موثرترین این درمان ها ،تمرینات بدنی ،ذهنی ،تغذیه ای ،تنفسی
و مدیتیشــن های یوگا اســت .یوگا می تواند عالوه بر نرم و ریلکس کردن
اندامهــای بدن ،به فرد ارامش الزم بــرای تحمل درد را نیز بدهد .می دانیم
که بخش زیادی از احســاس درد ،به علت فشار و تنش و انقباضی است که
فــرد در خود ایجاد می کند .به طور مثال :در موارد ترس ،هیجان ،اضطراب،
اگر فرد شــروع بــه تنفس های منظم و ارام بکنــد ،متوجه کاهش ترس و
هیجان می شود.
در مورد زایمان نیز ،به همین صورت اســت ،یعنی ترس و اضطراب باعث
ایجاد فشار و در نتیجه درد زیاد در طول زایمان می گردد.
تحت چه شرایطی زنان باردار می توانند یوگا کار کنند؟نکته ی مهم اینست که قبل از شروع تمرینات یوگا ،بهتر است با پزشک
مشورت شود .اگر پیش از دوران بارداری ،تمرینات یوگا به طور متداول انجام
می شــده است ،کار راحت تر اســت ،چون مادر دچار نگرانی مضاعف برای
یادگیری تمرینات را نخواهد داشت .در صورتی که پیش از ان یوگا انجام نمی
داده است ،بهتر است وضع فیزیکی توسط پزشک و مربی یوگا ،بررسی شود.
انتظار چه حرکات و حالت هایی را در یوگا باید داشته باشیم؟این نکته بسیار حائز اهمیت است که مادر نسبت به بدن خود اگاهی کامل
داشته باشد .باید در نظر گرفت که تمرینات یوگا برای کمک رسانی به مادر
برای زایمانی بهتر و راحت تر ،با حداقل درد اســت .با توجه به اینکه در این
دوران ،سیستم بدن نسبت به دوران دیگر متفاوت تر و شاید حساس تر است،
حتی کســانی که سالیان سال یوگا انجام می داده اند ،باید بدانند که در این
دوران تمام بخش های بدن ،از جمله تنفس ،گردش خون ،خواب و خوراک؛
متفاوت با شرایط پیش از بارداری است ،لذا پذیرای این شرایط بودن ،بسیار
مهم است.
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
نکات مهمی که مادران باردار قبل از انجام تمرینات باید بدانند،کدام هستند؟
از انجایی که درصد ریسک سقط جنین در هفته های اول و پیش از هفته
ی 14نسبت به ماه های بعد باالتر است ،توصیه می شود که شروع تمرینات
یوگا؛ پس از 14هفته ی اول بارداری باشــد .مادران باید بدانند که هر گونه
فشار و دردی که در طول تمرینات احساس کردند ،حتماً به مربی خود اعالم
کنند و با نظر مربی تمرینات را انجام دهند .همینطور متوجه باشند که به علت
تغییر در تنفس ،بدن زودتر از حد معمول خسته می شود و قطعاً طول مدت
تمرینات را کمتر از دوران پیش از بارداری ،در نظر بگیرند.
بهترین حرکات یوگا برای تسهیل درد زایمان در دوره بارداریچیست؟
حرکاتی که برای اندام های داخلی زنانه بســیار مفیدند؛ از جمله حرکات
توصیه ای در این دوران هســتند .همچنیــن در دوران بارداری حرکاتی که
کمــک به نرمش در بخش لگن و ران ها و قوی کردن انها می کند ،معموالً
مورد تایید قرار می گیرند.
در اینجــا بــه چند نمونــه از تمرینات مفیــد و موثر در انجــام زایمانی
راحت تر ،می پردازیم.
• کشش به پهلو در حالت نشسته()Ardhakati Cakrasana
به حالت نشسته قرار گرفته ،پای راست جمع و کف پا نزدیک به ران پای
چپ باشد ،پای چپ باز و راحت قرار گیرد .دست راست به سمت باال و سپس
به سمت پهلوی چپ متمایل شود .در این حال دست چپ ،بر روی شکم قرار
گیرد .بعد از چند لحظه ،با سمت دیگر بدن انجام گیرد .باید توجه داشت که
در حال باال بردن دست ،عمل دم و در زمانی که دست به سمت پایین اورده
می شــود ،عمل بازدم صورت گیرد .این تمریــن برای کاهش دردهای کمر
موثر است. صفحه 37
• خم شدن به عقب()Ardha Ustrasana
در حالت دو زانو نشسته و به ارامی دست ها را در پشت پا و بر روی زمین
می گذاریم .این حرکت عالوه بر باز شدن قفسه ی سینه ،ماساژ مالیمی به
ستون فقرات و کمر می دهد .در صورت کمر درد ،انجام نشود.
و دست چپ به سمت پایین تا حدی که بتواند پای چپ را لمس کند .پس
از چند لحظه ،این تمرین را در طرف دیگر بدن ،تکرار می کنید .این تمرین
باعث جریان خون مناســب در پاها شــده و گردش خون و لنف به خوبی
انجام می شود.
• حرکت سگ سر پایین))Adho Mukha Svanasana
به حالت ایستاده قرار گرفته ،بتدریج به سمت جلو خم شده و کف دست
ها روی زمین قرار گیرد .سپس دست ها در حالی که بر روی زمین هستند؛
به صورت گامهای کوچک به سمت جلو حرکت کنند ،تا جایی که بدن حالت
مثلث به خود بگیرد .توجه کنید که اگر این حرکت مشــکل اســت ،انجام
ندهید .این حرکت به پاها ،لگن و پشت ،قدرت می بخشد.
• مدیتیشن()Meditation
در پایان تمرینات می توان به مدیتیشن پرداخت ،مدیتیشن کمک می کند
که احســاس ارامش و راحتی کرده و اضطراب و فشار را از ذهن کم کنیم.
همراه با مدیتیشن ،توجه به تنفس و عمل دم و بازدم ،بسیار مهم است .این
کار باعث می شود که تمام بخش های بدن ،ارامش و رهایی از فشار و درد را
حس کرده و در زمانی که درد شروع می شود ،کمتر دچار ترس و نگرانی شد.
• مثلث()Trikonasana
پاها به اندازه ی عرض شانه باز شوند .سپس دستها و بازوان به سمت باال
حرکت کرده و موازی با ســطح زمین قرار می گیرند .در مرحله ی بعد ،در
حالی که بدن به ســمت چپ خم می شود ،دست راست به سمت باال رفته
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
37 صفحه 38
جرعه ایی از یک کتاب
سه ذهن در یک مغز
ذهن خوداگاه ،ذهن ناخوداگاه و ذهن تحلیلی
سوسن عبدالرضایی
هانس برگر روانشناس المانی و دانشمند ،متوجه شدکه بخش های مختلف
مغز ،ارتعاشات و سیگنال های عصبی مخصوص به خود را ساطع می کنند که
همین امر به ساخت دستگاهی برای ضبط امواج مغزی در سال 1924منجر
شــد و امواج مغز براساس فرکانس دسته های الفا ،تتا ،دلتا ،گاما و تبا تقسیم
شدند،که هریک مسئول کنترل و اثرگذاری بر بخش هایی از عملکردهای ذهنی،
هیجانی و رفتاری انسان می باشند .بیشترین فرکانس مغز در هنگام بیداری و
کمترین فرکانس در حالت کما و بیهوشی دیده می شود.
امواج الفا :درکارهای روزمره ،یادگیــری ،تفکر ،کاهش اضطراب ،تقویت
سیســتم ایمنی ،تفکر مثبت ،تعادل و یکپارچگی ذهن و بدن ،ایجاد احساس
سرخوشی و گاهی درونی نمایان می شود.
امواج تتا :در زمینه بهبود بینش و خالقیت در خواب و عمدتا در تفکرات
عمیق و یادگیری حافظه ،بینش و بصیرت تشعشــع پیــدا می کند و در این
موج احساســات ما از دنیای بیرون باز پس گرفته می شــود و عملکرد روی
سیگنال های درونی بدن متمرکز می شود.
امواج بتا :زمانی که هوشیاریم ،مواظب و متوجه ایم ،قضاوت می کنیم و
امواج دلتا :این دامنه در خیالبافی ،تفکرات عمیق و خواب بدون رویا بوجود تصمیم می گیریم .امواج مغزی در محدوده بتا قرار می گیرد.
می اید و به عبارتی ،کندترین فرکانس مغزی انسان است و در این حالت فعالیت امواج گاما :سریع ترین موج مغزی با فرکانس باالست که انتقال دهنده
ذهن ما به صفر می رسد و فرماندهی بدن ما در دسترس ذهن ناخوداگاه عمل ســریع اطالعات در ان واحد به بخش های مرتبط مغزی اســت و باعث
قرار می گیرد.
افزایش درک و قدرت انجام چند فعالیت ذهنی می شود.
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 39
وقتی امواج مغزی خود را از بتا به الفا تغییر می دهید ،قشــر مخ یعنی
ذهن تحلیلی و متفکر خود را کند می کنید .با کند شــدن امواج مغزی ،از
حوزه ی ذهن خوداگاه خارج شده و وارد ذهن ناخوداگاه می شوید .می توان
گفت که اگر کمی اگاه و هشــیار باشــید ،اما فعاالنه درگیر تفکر نباشید،
اگاهی شــما از قشر متفکر مغز خارج شده وارد مغز میانی می شود .جایی
که به ان ناخوداگاه گفته می شود و محل استقرار سیستم عصبی خودکار و
مخچه است.
شاید تا به حال دیده باشیدکه کسی کامال غرق در یک برنامه ی تلویزیونی
شــده و وقتی سعی می کنید با این فرد حرف بزنید ،صدایتان را نمی شنود.
شــاید بتوان گفت که این افراد در حال تجربه ی امواج مغزی الفا هستند.
یعنی حالتی که در ان می توان به راحتی اطالعات را به فرد تلقین کرد .تلقین
پذیری یعنی توانایی پذیرش ،باور و تســلیم شدن به اطالعات بدون تحلیل
ان .در این حالت ،بیننده ان قدر جذب و متمرکز برنامه شــده است که به
نظر مسحور و بی حرکت می اید .انگار برای فرد هیچ چیزی وجود ندارد ،جز
ان چیزی که توجه او را ربوده است.
اگر کسی اطالعاتی را که در معرضش قرار دارد تحلیل نکند ،به احتمال
زیاد ان را پذیرفته و باور کرده و در برابرش تسلیم خواهد شد .چون صافی
تحلیل را برداشــته است .در نتیجه منطقی به نظر می رسد که هر چه فرد
تلقین پذیرتر باشــد ،غیر تحلیلی تر خواهد بود .عکس این قضیه نیز صادق
است :هر چه تحلیلی تر باشید ،تلقین پذیری کمتری دارید .در نتیجه احتمال
انکه ذهنتان وارد حالت امواج مغزی الفا یا خلســه شود ،کمتر خواهد بود.
برای درک رابطه ی بین تلقین پذیری ،ذهن تحلیلی ،حالت الفا و امواج مغزی
نگاهی به شکل ۸-۱بیندازید.
با کند شدن امواج مغزی و گذر از ذهن تحلیلی ،مغز وارد امواج مغزی الفا
شــده و شما نسبت به اطالعات تلقین پذیر می شوید .عکس ان هم صادق
اســت .وقتی سرعت امواج مغزی زیاد شود ،تحلیلی تر می شوید ،مغز از الفا
خارج می شود و تلقین پذیری شما نسبت به اطالعات کاهش می یابد .تلقین
پذیری یعنی توانایی پذیرش ،باور و تســلیم شدن در برابر اطالعات ،بدون
تحلیل ان.
پیوند بین حالت الفا ،تلقین پذیری ،امواج مغزی و ذهن تحلیل
ذهن تحلیلی امواج مغزی
تلقین پذیری
حالت الفا
تلقین پذیری
حالت الفا
ذهن تحلیلی امواج مغزی
شکل8-1
انچه سازندگان اگهی مذکور خوب می دانند این است که بهترین راه برای
برنامه ریزی شــخص در جهت انجام اقدام مطلوب این است که وی را وارد
امواج مغزی الفا کنند تا اطالعات ارائه شده را تحلیل نکند .وقتی اگهی تکرار
می شود و یا اگهی مشابهی با همان پیام پخش می شود ،دیر یا زود این برنامه
وارد ذهن ناخوداگاه بیننده می گردد .هر چه بیشتر در معرض محرک (در
اینجا اگهی) باشید ،واکنش های برنامه ریزی شده خودکارتر می شوند .در
نهایت وقتی محرک را به صورت ناخوداگاه حفظ کردیم و واکنش خودکار
شد ،دیگر ذهن تحلیلی ،نیازی به فکر کردن یا تحلیل اطالعات ورودی ندارد.
در عین حال ،ذهن ناخــوداگاه اطالعات را به هم وصل کرده و ان را مانند
دستگاه های صدا و تصویر ذخیره می کند .هنگامی که این اطالعات در مغز
ثبت شد ،هر بار که در معرض اگهی قرار می گیرید ،شبکه ی عصبی مربوطه
بیشــتر اماده می شود و بیشتر ان برنامه ،فکر یا باور تقویت می گردد .حاال
این اطالعات نه تنها می تواند بر سالمتی شما اثر بگذارد ،بلکه می تواند برای
مشکلی که اگهی ایجاد می کند ،نیز راه حل ارائه بدهد.
موقعیت های دیگری که می توانند ســبب افزایش تلقین پذیری شوند از
جمله شــوک ،ضربه ی روحی یا واکنش احساسی قوی هستند .برای مثال،
وقتی افراد شوکه می شوند و یا در برابر موقعیت های با بار عاطفی زیاد قرار
می گیرند ،مغزشــان وارد حالت دیگری می شود .وقتی مغز به خاطر اضافه
بار حسی توقف کرد (مثال هنگام مواجهه با صحنه ی تصادف) ،شخص وارد
حالت تلقین پذیری می شود .در موارد وخیم شخص تسلیم شوک می شود،
یخ می زند و توانایی تفکرش دچار نقص می شــود .بنابراین وقتی فردی در
معرض یک زخم ترســناک قرار می گیرد و تصویر حالش را به هم می زند
و این حالت با موســیقی و روایت مناسب ترکیب شود و حالت ترسناک و
وحشت اوری ایجادکند ،درهای ذهن ناخوداگاهش باز شده و فرد به راحتی
قابل برنامه ریزی کردن خواهد شد.
اگر یادتان باشد ،ذهن ناخوداگاه درست در پایین ذهن خوداگاه قرار دارد.
بخش لیمبیک مغز جایگاه ناخوداگاه و سیســتم عصبی خودمختار است.
سیستمی که تمام عملکردهای زیستی خودکار بدن را لحظه به لحظه کنترل
می کند .وقتی فکر برنامه ریزی می شود ،سیستم عصبی خودمختار مانند
خادمی که فرمان اربابش را انجام می دهد ،درخواست ان فکر را اجرا می کند.
اگر مرتب به شما بگویندکه سیستم ایمنی با افزایش سن ضعیف می شود
و یک نفر از ســه نفری که به ابله مرغان مبتال شــده اند ،زونا را هم تجربه
خواهد کرد ،انگاه این تجربه ی دارای بار عاطفی به پیام اجازه می دهد که از
ذهن تحلیلی و متفکر شما عبور کند .در واکنش به این اطالعات ،سیستم
عصبی خودمختار از دستور پیروی کرده و شروع به تضعیف سیستم ایمنی
داخلی شما می کند.
برای اینکه تبلیغ کننده ،ثمره ی هزینه های خود را در این تبلیغ به دست
اورد ،بهتر اســت اگهی را اخر شب تکرار کند ،چون در این زمان ما تلقین
پذیری بیشــتری داریم .چرا؟ چون سطوح مالتونین در واکنش به تاریکی
افزایش می یابد و مالتونین باعث می شــود امواج مغزی ما کندتر شــده و
برای خواب و دیدن رویا اماده شویم .از انجایی که در این زمان امواج مغزی
از بتا به الفا ،تتــا و دلتا حرکت می کنند افراد ،کمتر تحلیلی عمل کرده و
پنجره های ناخوداگاه خود را باز می کنند .در صبحگاه که روشنایی روز ،ما را
بیدار می کند و مغزمان شروع به تولید سروتونین می کند ،عکس این فرایند
رخ می دهد .امواج مغزی ما از دلتا به تتا ،سپس به الفا جایی که در ان نیز
ناخوداگاه قابل برنامه ریزی است و در نهایت به بتا تغییر پیدا می کند.
پس اگر تبلیغ کننده باشید و بدانید که اکثریت مردم از طرز کارکرد برنامه
ریزی ناخوداگاه اطالع ندارند ،چه دلیلی دارد که یک سری تبلیغ مخصوص
اخرشب تولید نکنید ،پیام مطلوب خود را در ان جای ندهید ،میزان کافی از
ترس و دغدغه را برای جلب توجه بیننده در ان نگنجانید و سیستم عصبی
خودمختار بیننده را قبل از به خواب رفتن وی ،برنامه ریزی نکرده و اماده ی
فرمانبرداری نکنید؟
یک قاعده ی صاف و ساده :هیچ گاه چیزی را که مایل به تجربه اش نیستید
در تلویزیون یا اینترنت و یا هر رسانه ی دیگری تماشا نکنید ،نه فقط قبل از
خواب ،بلکه هرگز این کار را نکنید.
منبع :کتاب ماورای طبیعی شدن ،نویسنده دکتر جو دیسپنزا
مترجمان :روزبه ملک زاده-هیمن برین
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
39 صفحه 40
فنگ شویی اشپزخانه
نویسنده :نکیسا گودرزی مدرس فنگ شویی
@nakisa.yoga
اشپز خانه مکانی اســت که غذای افراد خانواده
در ان پخت میشود پس ســامت افراد خانواده به
ان گره خورده .اشپزخانه در واقع قلب خانه ونقطه
ای حیاتی محسوب میشود در نتیجه فنگشویی این
بخش از خانه بسیار اهمیت دارد .اولین نکته ای که
باید به ان توجه کرد ،درب ورودی اشپزخانه است
که نباید روبروی در اصلی باز شود ،اگر چنین حالتی
وجود دارد بهتر است بین درب ورودی و اشپز خانه از
پارتیشن یا پاراوان استفاده کنیم تا از خروج یا تبادل
انرژی جلوگیری کنیم و همچنین بهتر است اشپز
خانه در نزدیکی یا کنار سرویس بهداشتی نباشد .از
نظر فنگشویی مهمترین عنصر در اشپز خانه اگنی
یا همان اتش پاک و سوزان است بنابراین بهتر است
که اشــپز خانه در جهت شمال و یا شمال غرب بنا
قرار نگیرد .طراحی اشپزخانه نباید به صورت گرد
یا دایره ای شــکل و یا در مرکز خانه باشد .بدترین
طراحی در منازل دوبلکس است که اکثرا اشپزخانه
ها در نزدیکی راه پله و یا زیر پله واقع شده اند .یکی
دیگر از مواردی که بسیار مهم است نور اشپز خانه
است ،بهتر است اشپز خانه نور طبیعی داشته باشد
و پر نور باشــد و یا حداقل یک پنجره وجود داشته
باشد .حتی االمکان از پرده های ضخیم که مانع از
ورود نور میشوند استفاده نگردد .در صورت نبودن
نور طبیعی یا کافی میتوان از نورهای مصنوعی برای
پر نور و روشــن تر کردن محیط نیز استفاده کرد و
از طیف رنگهای روشــن برای دیوارها و کابینت ها
استفاده کنید .به کار گیری یک سیستم تهویه ی
قوی برای خارج کــردن دود و چربی و انرژی های
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
کهنه و بیات شده بسیار ضروریست .همانگونه
که میدانید در فنگشــویی یک خانه،اشپزخانه
یکی از مهمترین بخشها میباشد پس با نهایت
دقت باید جــز به جز اشــپزخانه را با اگاهی
چیدمان کرد .از نکات مهم دیگر استفاده نکردن
از شــلفهای رو کار و قرار دادن وسایل دکوری
و تزیینی روی این طبقات اســت زیرا ظاهری
شلوغ و نامنظم به محیط میدهد .بهتر است از
تمام دیوارها و فضاهای خالی به بهترین شکل
استفاده کنید .قطعا کمک گرفتن از یک طراح
ماهر برای طراحی کابینت ها و قفسه ها کمک
میکند تا فضایــی زیباتر و دلپذیر تر داشــته
باشیم .دقت داشته باشید که تمام کابینتها باید
در داشته باشندو فضای داخل کابینت ها دیده
نشــوند .هیچ وقت در کابینت ها را باز نگذارید
و اگر فضای کمی برای چیدن وسایلتان دارید
میتوانیــد از نظم دهنده ها مانند ســبد ها در
داخل کمدها استفاده کنید .روی کابینت ها و
کانتر اشــپز خانه را با ظروف کوچک و بزرگ
شلوغ نکنید .بهتر است روی کابینت ها و کانتر
همیشه تمیز و خلوت باشد.
ممکن است خیلی از افراد روی کابینت ها یا
کانتر اشپزخانه را از وسایلی که به ندرت استفاده
میکنندپرنمایند ،ایــن کار باعث ایجاد هرج و
مرج هم در محیط خانه و متعاقبا در ذهن افراد
میشود که خالف اصول اولیه فنگشویی است.
اصول فنگشویی اشپزخانه از شما میخواهد تنها
وســایل و ظروفی که کاربردی هســتند و نیاز
روزانه ی شما هستندرا در اشپزخانه نگه دارید .شما
میتوانید تمام وسایل را از داخل کابینت ها و قفسه ها
بیرون بیاورید و از خودتان بپرسید که اخرین بار چه
زمانی از انها استفاده کرده اید؟! بهتر است وسایلی
که بی مصرف هستند را از محیط خانه و اشپز خانه
دور کنید تا اشپزخانه نظم بگیرد .همچنین ظروف
لب پر ،شکسته یا ترک خورده را از اشپز خانه خارج
کنید و دور بریزید.کارد و چاقو و تمام وسایل برنده
را در کشوها و کابینت های در بسته قرار دهید و به
هیچ وجه ســیر و پیاز و فلفل یا قابلمه و ماهیتابه
را از در و دیوار اشپزخانه اویزان نکنید زیرا این کار
باعث بی نظمی و اشــفتگی میشود .در فنگشویی
هرگونه انباشــتگی باعث اشفتگی ذهن و اضطراب
افراد ساکن در بنا میشود .نکته دیگر که بسیار حائز
اهمیت اســت جدا کردن وسایل برقی از کار افتاده
میباشد .اگر وسیله ای قابل تعمیر است حتما ان را
تعمیر کرده و به چرخه ی مصرف برگردانید در غیر
این صورت بهتر است ان وسیله را دور بریزید .زمانی
که شما از وسایلتان به خوبی مراقبت میکنید و به
انها اهمیت میدهید ،نشان دهنده ی این است که
شما به خودتان اهمیت میدهید .سعی کنید وسایلی
که شــبیه به هم هستند را در کنار هم قرار دهید،
مثال تمام فیلترهای قهــوه را در کنار فنجان های
قهوه بچینید و یا تمام ادویه ها را در یک کابینت و
در نزدیک اجاق گاز قرار دهید.
همه چیز را تمیز و غبار روبی کنید .این کار شامل
نظافت تمام کشــوها و کابینت ها ،لوازم اشپزخانه،
دیوارها و کف اشپزخانه نیز میشود .چند وقت یکبار
تمــام جرمها و چربیهای بیــن درزها که به خاطر
اشپزی یا حتی تهویه نامناسب بوجود امده اند را از
بین ببرید .از عدم انباشتگی و تمیزی یخچال فریزر
غافل نشــوید .غذایی که میخورید و مواد اولیه ای
کــه برای تهیه ی غذا نیاز دارید داخل یخچال انبار
و نگهداری میشود پس انرژی فضای داخل یخچال
روی خوراک ،غذا و نهایتا بدن شما بسیار تاثیر گذار
است .در حالیکه متاسفانه یخچال بعضی از خانه ها
از انباری زیر پله هم کثیف تر و شلوغ تر است ،خوب
تعجبی هم ندارد اگر مدام احساس میکنید عصبی
هستید،کالفه اید ،دلهره دارید و غذایی که میخورید
انرژی ای که باید را به بدن شما نمیرسانند ،پس به
تمیزی و انضباط یخچال خیلی اهمیت بدهید .حتما
از سطلهای زباله در دار استفاده کرده و سطل را در
داخل کابینت قرار دهید و مرتب ان را خالی کنید.
اســتفاده از اینه ها و کاشــی هــای اینه ای در
اشــپزخانه به خصوص اگر تصویر شعله های گاز را
منعکس میکنند اصال توصیه نمیشود .اجاق گاز در
اشپزخانه سمبل ثروت و قدرت است پس بهتر است صفحه 41
به تمیزی و نظافت ان بیشــتر دقت کنید و سعی
کنید از تمام شعله های اجاق به یک اندازه استفاده
کنید .بین اجاق گاز از یک سو و ظرفشویی(ماشین
یا سینک)و یخچال از سویی دیگر باید حداقل یک
متر و نیم فاصله باشــد و جا نمایی انها به صورتی
باشند که ســه راس یک مثلث را تشکیل دهند.تا
حد امکان از قرار دادن اجاق گاز در کنار ظرفشویی
خودداری کنید.
همیشــه یک ظرف میوه یا گل و گیاه روی میز
صبحانه یا کانتر قرار دهید.گیاهان و گلها منبع انرژی
چی هســتند و باعث ایجاد انرژی مثبت و فضایی
دلپذیر تر میشــوند .دقت کنید شیرهای اب چکه
نکنند یا نشتی نداشته باشند .همچنین تمام درب
ها چه درب ورودی اشــپزخانه و چه درب کابینت
هابه راحتی و بدون صدا باز شوند.
بی عملی را بیازمایید
فاطمه توازنی زاده
@tavazoni_fatemeh
زندگــی من طبق یک ســری قوانیــن منظم و
انضبــاط خاصی پیش میرفت ،همراه با اهداف بلند
مدت و کوتاه مدت ،همه چیز مرتب و منظم ســر
جای خــودش بود ومطابق برنامه پیش رفتن باعث
نظم فکری ام می شــد .این فرایندی بود که به من
ارامش و حس قدرت درونی میداد چون برایم قوی
بودن چنین تعریفی داشت .من یاد گرفته بودم که؛
قوی بودن یعنی ارام بودن .به کار بردن فعل گذشته
به این خاطر نیست که در حال حاضر بی برنامه و بی
هدف و نا ارام هستم ،نه برعکس ،همه اینها سرجای
خود هستند ،اما ...هدف ها در من پویایی ایجاد می
کنند و برایم حکم سیستم گردش خون را دارند .فکر
کردن به انها نوید جریان زندگیست ،هر کدام از انها
در ذهنم ،در پوشه ی خاصی قرار دارند و حتی زمان
بررسی انها هم از قبل تعیین شده اند.
بعضی از این پوشــه ها هم توســط خودم ایجاد
نشده و تحت اراده و میلم نیستند ،سیستم خودکار
مغز اداره کردن انها را به عهده دارد .مثل پوشه های
مربوط به خاطرات ،خاطراتی که گاهی انگیزه می
شــوند برای ادامه دادن ،که هرکدام تداعی کننده
نوعی حس خاص هســتند .حس المســه ،حس
شنوایی ،حس چشــایی ،حس بینایی ،والبته حس
بویایــی که گاهی از طریق رایحــه ای خاص ما را
به اعماق گذشــته ای دور ،خاطره ایی شــیرین یا
تلخ میبرد.
همان طور که گفتم همه چیز طبق روال و با برنامه
پیش میرفت و من هرروز روی یک سری کارها تیک
مثبت میزدم به نشــانه اینکه انجام شــد ،همه چیز
مرتب و ارام و به دنبال ان حس رضایت درونی.
در یک محدوده ی امن ،همه جانبه به امور زندگی
ام رسیدگی می کردم و البته االن که در حال نوشتن
این مقاله هســتم باور دارم که همین مساله اشتباه
من بود .پویا و پرتالش باش ،مصمم و با انگیزه ادامه
بــده اما از محدوده ی امن خــودت عبور کن ،رها و
ازاد ادامه بــده و بی عملی را در هر لحظه از زندگی
ات تجربه کن .هیچ وقت فکر نمیکردم انقدر ضعیف
باشم که یک موجود چند میلی متری بتواند ارامشم
را بر هم ریزد .اما اتفاق افتاد ...حداقل برای چند روز.
خیلی زود شکســتش دادم و معنــای ورود ان به
زندگــی ام را دریافتم و تلخ ترین روزهای زندگی ام
تبدیل شد به شیرین ترین انها .هروقت که درختان
حیاط خانه یمان سمپاشی میشد ،از ترس اینکه مبادا
بوی سم به مشامم برســد و ازارم بدهد همه ی در
و پنجره ها را تا ســاعتها می بستم و تا چند روز هم
در حیاط افتابی نمیشــدم .اما اینبار بوی سم به من
ارامش داده بود! فکر میکنم یکی دیگر از شــگفتی
های مغز انســان برایم اشکار شده بود و این موضوع
را مدیــون همان مهمان ناخوانده ی چند میلی تری
هستم .اخر چطور ممکن بود؟ ارامش گرفتن از یک
رایحه ی به نظر مضر و خطرناک برای انسان.
فنگشویی هر قسمت از خانه نشان دهنده و
اینه ی درونی شماست هر چه نامنظم تر باشد
شــما مضطرب تر و ذهنی اشفته تر خواهید
داشــت و هرچه منظم تر و به دور از انباشتگی
باشــید ارامش جســمی و ذهنی عمیق تری
خواهید داشت.
تمام محاسبات ذهنی ام ،تمام انچه که در
حوضچه ی خاطراتم درباره ی ارامش یافتن از
یک رایحه تعریف شــده بود ،به سرعت درهم
شکست .شک کن ،گاهی به همه چیز شک کن
و اگاهانه تر رفتار کن
و باز هم به خالق بزرگ این جهان از صمیم
قلب اعتماد کن و ایمان داشته باش .مبهوت از
چنین تجربه ای بدون اینکه پاسخی برای این
پدیده در ذهنم داشته باشم چشم به افق دوخته
و در ســکوت غرق شده بودم .گاهی انجام نده،
نپرس ،نگو ،نخواه ،مثل یک مجسمه بی حرکت
و ســاکن .بی عملی را تجربه کن ،همه چیز در
همین لحظه اتفاق می افتد .انگار زمان متوقف
میشود ،تمام جهان در یک لحظه خالصه می
شود و پاسخ همه ی چراهای من فقط در همین
لحظه بود و دوباره خــود را در حالی یافتم که
مشغول نوشــتن لحظات بود .اری لحظات را
میتوان نوشت...
اما پیش از این نمیدانستم که نوشتن انچه
در لحظــات می گذرد هم حاصل تجربه ی بی
عملی بودن است.
می تــوان بی عملی را تجربــه کرد ،هنگام
نوشیدن یک فنجان قهوه ،یا در حال پختن غذا،
موقــع پیاده روی یا حتی وقتی در مرکز خرید
در جستجوی یافتن لباس مورد نظرت هستی.
هیچ چیز در این جهان مطلق نیست ،لحظه ای
هست و در چشــم به هم زدنی نیست .جهان
همواره در حال تغییر است و سرشار از شگفتی.
اهداف و برنامه هایت هم درست بعد از لحظه
ی رسیدن به انها ،روانه ی حوضچه ی خاطرات
میشوند و ممکن است دستخوش تغییرگردند.
زندگی گاهی نیاز بــه هیچ برنامه خاص از
قبل تعیین شــده ای نــدارد .گاهی همه چیز
انطور که می خواهی پیش نمیرود ،گاهی جهان
برایت چالــش های هیجان انگیزتر از انچه که
در ذهن برنامه ریزی کرده ای ترتیب میدهد و
اگر بی عملی را تجربه نکرده باشی ،ممکن است
غافلگیر شوی.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
41 صفحه 42
دوا
زد
هم
مهندسیدرون
شنیدنزندگی
ِ
بخش سوم
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
در این سلســله مطالب که از شماره 139تقدیم گردیده است ،خوانش و تلخیص ِ کتاب
مهندسی درون نوشته ی عارف و استاد معاصر ،سادگورو ،قدم به قدم ارائه شد .همان گونه
که او خودش تقسیم بندی نموده است ،بخش اول کتابش نقشه راه است و بخش دوم که در
این شماره قسمت سوم از ان مرور خواهد شد ،اقداماتی عملی برای پیمودن راه.
مقدمه
در شــماره های پیشین مروری شــد بر کتاب
مهندســی درون «راهنمــای تمرین کننــدگان ِ
یوگا جهت دســتیابی به شــادمانی» ،و خاطره ی
روشن شدگی سادگورو ،مفهوم ِ «مسئولیت پذیری»،
کنترل خشم و ســوء تعبیرهای متداول و مرسوم
جهانی در ارتباط با مســئولیت پذیری و تنهایی و
عشق تقدیم گردید.
همچنین ســه قانون طالیی (که هسته اصلی و
بنیاد ِ تفکر سادگورو در این کتاب است) برای ورود
به قلمروهای روحانی ارائه شد:
-1توانایی من در پاسخ دهی نامحدود است ،اما
توانایی من برای واکنش نشان دادن محدود است،
-2من صددرصد بابت هر چیزی که هســتم و
نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و ناتوانی هایم ،بابت
عـسرتم،
شادی و ُ
-3من تنها کســی هســتم که ماهیت ِ دقیق
ِ تجربــه ام را در این زندگــی و فراتر از ان ،تعیین
می کنم .من همان کسی هستم که زندگی خودم
را می سازم.
سادگورو یوگا را یک تکنولوژی برای ارتقاء دادن،
فعال کردن ،و پاالیش کردن ِ انرژی های درونی مان
معرفی کرد و خاطرنشان ساخت که در عین حال
یوگا کارکــردی عمیق تر هم دارد .یوگا در لغت به
معنی اتحاد و وحدت ( )Unionاست .تمام تمرکز یوگا
بر این اســت تا شما را به تجربه ای نائل کند که در
ان «من» و «تو» از میان برخیزد .و به جایی برسید
که به تمامی من باشــم و یا تو باشی! هر فرایندی
که شــما را به این مهم رهنمون سازد« ،یوگا»ست.
و در نهایت ،در انتهای بخش اول ،سادگورو به این
موضوع اشاره نمود که ادمی از چهار بُـــعد شکل
یافته است :بدن ،ذهن ،احساسات و انرژی که اگر
در تعامل و هماهنگی با هم کار نکنند ،دستیابی به
سرور و سعادت ناممکن خواهد بود .در ابتدای راه،
انسان فقط می تواند به بدن ِ فیزیکی ،بدن ِ ذهنی
و بدن ِ انرژیکی خودش دسترســی داشته باشد و
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بعد از تنظیم این ســه بدن (یا اصطالحاً سه الیه)،
قادر خواهد بود به شــادمانی و سرور دست یابد .او
همچنین خاطرنشان ســاخت که حق ِ دستیابی
به ســرور و ســعادت برای همگان به یکســان به
ودیعه گذاشته شده و هیچ کس واجد ِ شرایط تر از
دیگری نیست.
در بخش دوم کتاب که در این شــماره قسمت
سوم ان را تقدیم خواهیم نمود ،به بررسی عمیق تر
و دقیق تر ِ سه الیه یا سه پوشش ِ یادشده پرداخته
می شــود و بر همیــن مبنا ،قســمت دوم ِ کتاب
«مهندسی درون» به سه فصل تقسیم گردیده است
که به ترتیب بدن ،ذهن و انرژی نامیده شــده اند.
در هر فصل در کنار ِ توضیحات مربوطه ،تمرینات
عملی نیز داده می شود ،چه اینکه به باور ِ سادگورو،
«یوگا» یک سیستم اعتقادی یا مذهبی نیست که
شما بشنوید و باورش کنید .بلکه سیستمی هست
که باید به ان عمل کرده و خودتان ان را به عرصه ی
تجربه ی خودتان بکشانید.
در دو قســمت قبل ،سادگورو اعجاب انگیزبودن
بدن ِ فیزیکی مان را خاطرنشان ساخت و سپس به
محدودیت اصلی ان اشاره نمود .و ان اینکه زندگی
و منشا ان ،به این بدن فیزیکی خالصه نمی شود و
بُعدی ورای بدن فیزیکی در کار است .به ما اموخت
«چیزی هســت که عاشق دیوار نیست!» همچنین
معنویت را برای ما اینگونه تعریف کرد« :سفر نمودن
از بدن ِفردی ِ مبتنی بر حصارها ،به منشا بی کران
و بی حد و حصــر ِ افرینش ».همچنین محدودیت
حواس پنج گانه را مشــخصاً بررســی نمود و به ما
خاطرنشان ساخت که شناسایی خودمان با انچه که
از طریق حواس مان دریافت می کنیم ،یک اعوجاج
فکری و اســتنتاج گمراه در شــناخت ذات ِ اصلی
خویشتن مان است .و حتی اگر سودای قدم نهادن
در مســیرهای معنوی را نداریم ،عقل سلیم حکم
می کند که حداقل خود را در چهارچوب ها محدود
نکنیم و گامی فراتر بگذاریم و بین «شناســنده» و
«شناسایی شده» تفاوت قائل شویم.
در این شــماره تاثیر بدن در طی مسیر معنوی
بررسی شده و هاتایوگایی که امروزه به ان پرداخته
می شــود ،مورد مداقه قرار گرفته و تمرین معنوی
جدیدی ارائه خواهد شد.
شنیدن زندگی
حد
برای رســیدن به حالت ِ پایدار ِ شادمانی و ّ
اعلی ِ یگانگی شــیوه های زیادی وجــود دارند .اما
این شــیوه های متنوع ،همگی مــا را به تعادل و
یکپارچگی رهنمون می سازند و میان ان ها تفاوت و
یا سلسله مراتبی حاکی از بدتر بودن یا بهتر بودن
وجود ندارد .یوگا کام ً
ال بی طرف است چرا که تمام
مفاهیم ِ خودشناسی را برای رساندن شما به مقصد
نهایی تان بکار می بندد.
قسمت بزرگی از درک ِ شما از چیزی که هستید،
مبتنی بر شکل دهی و صورت بندی «بدن»تان است.
دانش ِ استفاده از بدن به منظور ِ شتاب بخشیدن
به فرایند ِ تکامل شما ،هاتا یوگا نامیده می شود .ها
( )haنمایانگر خورشــید است و تا ( )thaنمیانده ماه.
هاتا یوگا یعنی دانش ِ متعادل ساختن ِ این دو بُعد
ِ سیستم انسان.
بدن شــما تمایالت ،مقاومتهــا و طبع ِ ویژه ی
خود را داراست .فرض کنید شما تصمیم گرفته اید
که فردا پنج صبح از خواب برخاســته و پیاده روی
کنید .شــما ســاعت را تنظیم می کنید و ساعت
زنگ می خورد و شما حرکت های کوچکی به بدن ِ
خودتان می دهید ،اما بدن تان غرولند می کند و حتی
ممکن است به شما بگوید «خفه شو و بگیر بخواب!»
حال کاری که هاتایوگا با بدن تان می کند این است
که به ان نظم می دهد ،پاالیش اش می کند و ان را
برای مراحل ِ باالتر ِ انرژی و برای احتماالت ِ بزرگتر
اماده می سازد.
هاتا یوگا صرفاً یک تمرین ِ ورزشی نیست! بلکه
هدف ِ «اســانا»ها یا وضعیت های یوگا در حقیقت
یافتن ِ ادراکی از مکانیســم بدن ،ایجاد ِ یک حال
و هوای ویژه و اســتفاده از وضعیت های بدنی برای صفحه 43
جهت دهی به انرژی تان است .ان نوعی از وضعیت
ِ بدن ِ فیزیکی که به شــما اجازه ی دسترســی به
طبیعت ِ برترتان را می دهد ،یوگاســانا ()yogasana
نامیده می شــود که به عبارت ِ بهتر تطبیق دادن ِ
هندسه ی درونی تان با هندسه ی کائنات است.
خـم و ویژگی های یک نفر را به
چـم و َ
اگر شما َ
خوبی بشناسید و او را در حالت ِ نشسته مشاهده
کنید ،براحتی درخواهید یافت که چه اتفاقی برای
او می افتد .اگر شما خود را تماشا کنید ،زمانی که
عصبانی هستید یکجور می نشینید ،زمانی که شاد
هستید یک نوع دیگری می نشینید و زمانی هم که
افسرده و غمگین هستید بدن تان به شیوه خاصی
می نشــیند .در هر سطح از شعور و اگاهی ،و یا در
حالت های مختلف ِ روانی ،بدن تان به طور طبیعی
تمایل به نشســتن در یک شــیوه ی مشخصی را
دارد .برعکس کردن ِ این روند یعنی علم اســاناها.
اگر شما اگاهانه به بدن تان وضعیت های متفاوتی
را تحمیل کنید ،شــما قادر خواهید بود که سطح
اگاهی خودتان را ارتقاء دهید.
بدن ،هم می تواند ابزاری برای رســیدن به رشد
روحانی باشــد و هم مانعی در این مســیر .تصور
کنید قسمتی از بدن تان مثل دست ،پا و یا کمرتان
درد کند .این درد وقتی شــدید باشد ،تمایل برای
دست یافتن به چیزی باالتر در شما محو می شود
و تمام انچــه که در ان لحظه حضــور دارد ،درد
است .در همین لحظه اگر شــما کمر درد داشته
باشید ،مهم ترین موضوع ِ عالم برای شما کمر است.
سایرین ممکن است درکی از این موضوع نداشته
باشند ،اما برای شما ،این مساله بزرگترین چیزی
هســت که وجود دارد .حتی اگر خــدا به طرزی
ناگهانی جلوی شما ســبز شود ،شما از او عاجزانه
خواهید خواســت تا کمردرد ِ شــما را پایان دهد!
شــما چیز دیگری نخواهید خواست ،چرا که بدن
فیزیکی تان قدرت ِ فوق العاده ای روی شــما دارد.
زمانی که بدن تان ،ان طور که باید و شاید عملکرد
ندارد ،تمام ارزوهای دیگر در زندگی تان از دســت
خواهند رفت .درد داشــتن و به فراسوی ان رفتن
توانایــی خاصی می طلبــد که اکثر ِ مــردم فاقد
ان هستند.
افراد زیادی هستند که صرفاً با انجام یک تعداد
اســانای ساده ،کمردردشان را بهبود بخشیده اند و
حتی گاهاً از اجبار به عمل جراحی رهایی یافته اند.
این فقط کمر شــما نیســت که منعطف خواهد
شد ،بلکه خود ِ «شــما» هم منعطف خواهید شد.
زمانی که شــما انعطاف پذیر هســتید ،می توانید
«گوش کنید» .اموختن ِ شــنیدن ،جوهر زندگی
هوشیارانه است.
صرف ِ مقداری زمان و انرژی برای دیدن ِ اینکه
بدن یک مانع نیســت ،از اهمیــت فوق العاده ای
برخوردار است .یک بدن ِ دردناک می تواند مانعی
بزرگ و در عین حال کنترل گ ِر شما باشد .انگیزه ها
و اجبارهای متداولی مثل گرســنگی و شــهوت
جنسی می توانند بر شما حکمرانی کنند و نگذارند
تا شــما به ورای بدن ِ فیزیکیتــان قدم بگذارید.
فرامــوش کــردن ِ اینکه بــدن ِ فیزیکی تان فقط
بخشی از «شما»ســت بسیار مرسوم است .اساناها
کمک می کنند تا بدن در جایگاه درست و تعریف
شده ی خودش قرار بگیرد.
زمانی که شما به ابعاد ِ عمیق مراقبه و درون پویی
گام می گذارید ،انرژی های شــما خیزش خواهند
داشــت و ابعاد ِ ژرفی از تجربه به روی تان گشوده
خواهد گشــت .بسیار مهم اســت که بدانید بدن
همچون یک کانال ارتباطی این موضوع را تسهیل
می کند و ممکن می ســازد .اگر این کانال مسدود
شود ،دیگر عملکرد ِ صحیح ِ خود را نخواهد داشت.
بنابراین اماده سازی بدن پیش از ورود به شکل های
جدی تر ِ مراقبه به شــدت مهم اســت .هاتایوگا
تضمین می کند که بدن قادر خواهد شــد صعود
انرژی را با لطافت و شادمانی فراهم سازد.
برای بیشتر ِ مردم ،رشــد روحانی با درد اتفاق
می افتد زیرا اماده سازی های ضروری برای ان انجام
نشده اســت .ادم های زیادی هستند که متاسفانه
اجازه می دهند تا تماماً توســط شرایط بیرونی به
دام افتند .این موضوع که «رشد فقط با درد اتفاق
می افتد» ،به صــورت یک روال متداول در دنیا جا
افتاده اســت .در حالیکه رشد روحانی می تواند با
سرور و شادمانی به وقوع بپیوندد؛ البته به شرطی
که بدن و ذهن برای ان اماده شده باشند .اساناها
با تجهیز کردن ِ شما با شالوده ای استوار و محکم،
می توانند شما را برای رشد و تغییر اماده سازند.
امــروزه انچه که مردم تحت عنــوان ِ هاتایوگا
شــکل عمیــق و گیرای
می اموزند ،دیگر به ان
ِ
کالسیک اش نیست .استودیوهای یوگا که شما این
روزها می بینید ،به صورت گســترده ای بر جنبه ی
فیزیکی این دانش تکیه کرده اند .تکیه ی صِ رف بر
جنبه ی فیزیکی ِ یوگا شبیه به تولد ِ نوزادی مرده
اســت! نه تنها موثر نیست بلکه یک تراژدی تمام
عیار اســت .اگر شــما خواهان ِ یک روال ِ زندگی
هستید ،الزم است تا به شیوه ای که تمام ِ ابعاد یوگا
می اموزد تغییر یابید.
هاتایوگا به معنای ایســتادن روی سر یا حبس
دم و بــازدم نیســت .بلکه راهی ســت برای پدید
اوردن ِ تمــام تفاوت ها .زمانی بود که من هاتایوگا
را به صورت یک برنامه ی دو روز در هفته اموزش
می دادم .مردم صرفاً با انجام دادن ِ اســاناها ،با شور
و هیجان در تمرینات مســتغرق می شدند و اشکی
از سر ِ شوق و خلسه می ریختند .علت ِ اینکه دیگر
چنین اتفاقی نمی افتد ،این اســت که هاتایوگا به
جای اینکه یک سیســتم اماده سازی باشد ،تبدیل
شده است به سیســتمی پاره پاره که هدف ِ نهایی
ان خودش اســت .در نتیجه ،در دنیای امروز ،هاتا
یوگا برای تعداد اندکی صلح و ســامتی به ارمغان
می اورد و برای بســیاری از مردم نمایشی مضحک
از درد شده است .برای کسی که تنها ارمانش صلح
و سالمتی ســت چنین چیزی می تواند قابل قبول
باشــد .اما در یوگا شــما به دنبال ِ راهی هستید تا
خودتان را به ابزار ِ دریافت کننده ی احتماالتی ورای
پنج حس تان دگرگون ســازید .پس الزم است که
هاتایوگا به ان شکل و فرم کالسیک و اصلی خودش
در دسترس قرار بگیرد.
تمرین معنوی
بــه دور و برتــان نگاهی بیاندازید .بــه خانواده،
همکاران و دوستان تان .ایا می توانید ببینید که هر
کسی سطح ِ متفاوتی از درک و دریافت را داراست؟
این موضوع را به دقت مشــاهده کنید .وقتی شما
متوجه می شوید که کسی درک و دریافت ِ واضح تری
دارد ،ببینید چطور بدن اش را مدیریت می کند .این
افراد معموالً نوعی توازن و تعــادل را حتی بدون ِ
اینکه تمرین کنند ،دارا هســتند .اما اندکی تمرین
می تواند تفاوت شــگرفی به وجود بیاورد .اگر شما
روزی چند ساعت با ستون فقراتی صاف بنشینید،
خواهیــد دید که چین چیزی چه تاثیر عمیقی در
زندگی تان دارد .شما خواهید فهمید که مقصود ِ من
از هندسه ی وجود شما چیست .ان طور که شما به
بدن تان شکل و فرم می دهید تقریباً هر چیز ِ دیگری
را در مورد شما تعیین می کند.
روش ِ دیگر بــرای گوش دادن به زندگی ،توجه
کردن به ان با عینک ِ تجربه اســت ،نه استفاده از
ذره بیــن ِ عقل و یا احساســات .چیزی از خودتان
را برگزینید ،مثل تنفــس ،ضربان قلب ،نبض ،و یا
انگشــت کوچک تان را .حدود یــازده دقیقه به ان
توجه کنید .این کار را حداقل روزی ســه بار انجام
دهید .به هر نوع حسی که پیش می اید توجه کنید،
اما بــه کاری که انجام می دادیــد ادامه دهید .اگر
حواس تان پرت شد ،ایرادی ندارد .دوباره توجه تان
را متمرکز کنید .این تمرین ِ ســاده به شما کمک
خواهد کرد تا از حالت ِ گوش به زنگ بودن ِ ذهنی،
به وادی بیداری حرکت کنید .شما خواهید فهمید
که کیفیت ِ زندگی ای که تجربه می کنید شروع به
تغییر کرده است.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
43 صفحه 44
سانسکریت؛
زبان متون کهن هند
نویسنده :سام سرابی ،مدرس زبان های سانسکریت،
تبتی و زبان های باستانی
@samsarabi
از انجایــی که عده بســیاری از مردم جهان به
علوم ،روشها و تمرینات معنوی ودایی هند باستان
همچون یوگا و ایورودا یا همان طب ســنتی هند
باستان عالقه بسیاری پیدا کرده اند ،به تبعیت از
این گرایش جهانی ،امــروزه میزان عالقمندان به
یادگیری زبان باستانی هند(زبان سانسکریت) نیز
در دنیا رو به افزایش است .اکثر متون ودایی هند
باستان به زبان سانسکریت به رشته تحریر درامده
اند و هنوز بســیاری از اشرامها ،مکتب خانه ها و
دانشــکده های علوم ودایی به زبان سانسکریت به
تدریس مبانی ریگ وداها یا همان متون باستانی
هند می پردازند.
دو نوع نگرش در تجزیه و تحلیل زبان سانسکریت
وجود دارد .یک نگاه ،نگاهیســت که صرفا جوانب
زبانشناسانه ،علمی و تاریخی این زبان را همچون
دیگر زبان های باســتانی مورد مداقه قرار می دهد
و اما نگاه دیگر نگاهیست که برای این زبان جنبه
ای اســمانی و مذهبی قائل است .فارغ از اینکه ما
طرفدار کدام نگاه باشیم نمی توان این واقعیت را
کتمان کرد که اگر قرار است در جایگاه یک یوگی
یا یوگینی به یوگا بپردازیــم ،اگر بتوانیم با متون
اصلی همچون اشلوکاها(قصیده ها و شطحیات)،
سوتراها و شاستراها(شــرح متون ودایی)به زبان
اصلی ان یعنی سانســکریت ارتباط برقرار کنیم
درک عمیقتری را نسبت به یوگا خواهیم داشت.
از نقطــه نظــر زبانشناســی و تاریخــی ،زبان
سانسکریت بی شــک کهن ترین زبان هند است.
مدارک مستند باستانشناســی گواه این هستند
که ما به صورت مکتوب سنگنبشــته ها و متون
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
مکتوبی متعلق به 3500ســال پیش به این زبان
داریم .شاید بتوان زبان سانسکریت را نخستین زبان
مکتوب هند دانست .اکثر زبان شناسان این زبان
را قویترین و تکنیکی ترین زبان از لحاظ ساختار
دســتور زبانی می دانند و از نظر انها دلیل ســهل
اموزی زبان سانسکریت همین ویژگی ساختاری
مشــخص و مبین ان است .وجود حاالت مختلف
صرفی و نحوی سانسکریت در کنار تعداد واژگان
بســیار باالی ان برای هر پدیده ممکن ،شــگفت
انگیز و منحصر به فرد اســت.گاهی زبان شناسان
پا را فراتر می گذارند و به جای اینکه سانســکریت
را مشتق از زبان فرضی هند و اروپایی بدانند ان را
ریشه تمام زبان های دنیا معرفی می کنند! یکی از
معجزات سانسکریت این است که شما می توانید
با کمترین حجم واژگانی و با فشرده ترین جمالت،
عمیقترین و کلیدی ترین مفاهیم فلسفی و روحانی
ودایی را بیان کنید در حالیکه اگر بنا باشــد این
فرازها از سانسکریت به زبان دیگری برگردان شوند
شاید چندین برابر بیشــتر به واژگانی برای شرح
ان نیاز داشته باشــیم .برای مثال فقط برای انواع
دوست داشتن و یا عاشق بودن 96واژه ی مختلف
را می توان در واژه نامه های سانســکریت جستجو
کرد که هر کدام بــار مفهومی و رنگ متفاوتی را
بیان می کنند .زبان شناســان قویا معتقد هستند
که در سخن گفتن و یا نوشتن انواع متون علمی و
غیره به وسیله زبان سانسکریت احتمال سوء تفاهم
در درک مطلب متن به صفر می رسد .ثمرات این
کشف زبانشناســانه تا جایی تاثیر گزار بوده است
که بسیاری از دانشمندان ناسا زبان سانسکریت را
به عنوان بهترین گزینه برای نوشتن برنامه نویسی
های رایانه ای دانسته اند و بسیاری از دانشمندان
علوم رایانه ای خصوصا در زمینه هوش مصنوعی به
یادگیری این زبان ترغیب شده اند.
اما نگاه اســطوره شناسی و ایینی هند به زبان
سانسکریت داستانی متفاوت دارد .یکی از اسامی
این زبان( دوا پاشــا) به معنای زبان خدایان است.
نام دیگری که برای ان در متون ایینی هند میتوان
یافت(دوا ناگری)به معنای زبان شهر خدایان است؛
یعنی خدایان اسطوره ای هند باستان در شهرهای
خود به این زبان ســخن می گفتند .ریشی های
هند باســتان در داستانهای خود نقل کرده اند که
این زبان توسط خود برهما همان اسطوره افرینش
در ودا ها ،در طبقات اســمانی خلق شــده است
و پس از ان به ریشــی ها یا فرزانگان ،گویندگان
و نویســندگان ریگ وداها الهام شده است و انها
نیز این زبان را به مریــدان خود اموزش داده اند.
متن ســاما ودا نخستین متنی است که با قدمتی
3500ساله به زبان سانسکریت نوشته شده است.
لفظ اصلی این زبان سامیاک کریتام است .سامیاک
به معنای عالی و کریتام یعنی شکل داده شده پس
سامیاکریتام و یا سامسکریتام که تلفظهای باستانی
مختلفی برای سانســکریت هســتند یعنی عالی،
خوش و با ظرافت شکل داده شده.
باور ایینی و اســطوره ای دیگــر در باب زبان
سانســکریت این اســت که یکی از تجلیات ادی
شانکارا از خدایان اسطوره ای هند در تجلی به نام
ناتراج در هنگام رقص و پایکوبی معروف افرینش و
ویرانی خود ،با نواختن طبلک(دامارو)خود با هر تقه
و ضرب طبلک خود ،یکی از حروف سانسکریت را
تولید کرد .از نگاهی زبانشناسانه ارتباط بین واژگان
و پدیــده های ملموس و یا انتزاعی عالم هســتی
قراردادیست ولی ریشــی های هند بر این باورند
که ارتباط بیــن واژگان و پدیده ها یا دهارماهای
عالم ،ازلی و ابدیســت و از جانب برهما افریدگار
عالم وجود ،صورت گرفته و نه تنها تفاهمی ضمنی،
بشری ،تصادفی یا قراردادی نیست بلکه ارتباطی
ذاتی و جوهریست .مثال واژه ی اکشا که به معنای
اسمان اســت و یا واژه بهومی به معنای زمین به
صورت جوهری و ازلی با قدرت ،ارتعاش و ماهیت
وجودی اســمان و زمین در ارتباط است .از انجا
که هر حــرف از الفبای سانســکریت دارای طبع
و فرکانســی مخصوص به خود اســت و چیدمان
حروف مشخصی در کنار یکدیگر ترکیبی را فراهم
می کند که بــا ذات ان پدیده ارتباطی ازلی دارد.
بعنوان مثال برهما در نام گزاری اسمان با چیدمانی
اسمانی ازحروف(ا,ک,ش,ا)استفاده کرده است که صفحه 45
مثل ترکیبی شیمیایی که یک کیمیاگر معجون
ویــژه ای با ان درســت می کند ،واژه اکشــا به
معنای اسمان همچون کیمیایی از جانب برهما
متجلی شد.
الفبای سانسکریت برخالف اکثر سیستم های
الفبایی زبانهای دیگر که با یک حرف صدا دار اغاز
می شوند مثل :الف,ب,پ,ت ....در زبان فارسی ویا
( )ABCDدر زبان انگلیسی و به تبعیت در زبان های
التین دیگر؛ برای حروف صدا دار خود سیســتم
بسیار گسترده تری دارد و برای هر حرف صدادار
خود نوع کوتاه و کشیده ای را نیز گنجانده است
و حــروف صداداری وجود دارند که در هیچ زبان
دیگری یافت نمی شوند.
هف
تمو
اخر
فرزانگان هند در متون ودایی از تاثیر بیان این
صداها با ترتیبی خاص ،برای فعال شدن چاکراها
و پاک شــدن نادی ها(مجراهای جریــان پرانا)
نکات بســیار ظریفی را بیان کرده اند که دست
یافتن بــه ترکیب رازامیز حروف سانســکریت
برای فعال کردن و پاکســازی نادی ها و چاکراها
مســتلزم دانســتن سیســتم الفبایی و تقسیم
بندی انواع حروف صدادار و بی صدای ان اســت.
حروف بی صدا نیز در سانسکریت به دسته های
مختلف سخت ،نرم ،تودماغی و شبه مصوت ها و
بستگانشان تقسیم میشوند که ازچیدمان صحیح
و هدفمند این حروف با در نظرگرفتن طبیعت هر
حرف صدادار و بی صدا ،مانتراها و فرازهای ودایی
چاکراها؛ گردونه های انرژی
هفت چاکرا
گروه تحریریه
در قســمت های گذشــته گفتیم که چاکراها
مراکزانرژی هســتند در کالبــد اختری .ما هفت
چاکرای اصلــی داریم که بــرروی کانال مرکزی
یعنی سوشومنانادی قراردارند .هرچاکرا بنابه محل
قرارگیری خود وظایفی به عهــده دارد و کنترل
نواحــی خاصــی از بدن را انجام مــی دهد .تمام
تمرینات یوگا درجهت پاکســازی چاکراهاست،
زیــرا اگرچاکراها پاک و باز نباشــند قادربه انجام
وظایفشان به خوبی نخواهند بود .هرچاکرا شعباتی
به اندام های دیگربدن هم دارد از جمله در دست
ها و پاها.
هفت چاکرای اصلی عبارتند از:
.1موالدهارا چاکرای اول چاکرای ریشــه ،که
در ناحیه لگن خاصره قراردارد و کنترل اندام های
دفع و تولید مثل به عهده انست.
.2سوادیستانا -دومیــن چاکرا که درنواحی
کمرواقع شده و کار ان کنترل و حفاظت ازشبکه
سرخرگی است.
.3مانی پورا -چاکرای سوم که در نواحی شکم
قرار دارد و دســتگاه گــوارش و کبد و کلیه ها را
کنترل می کند.
.4اناهاتا -یا چاکرای قلب که در قفســه ی
ســینه قرار دارد و کنترل قلــب و ریه ها را عهده
دار می باشد.
.5ویشــودهی -یا چاکرای گلو که شانه ها،
گردن و اندام های گفتاری و شنیداری را شامل می
شود و وظیفه اش کنترل این نواحی است.
.6اجنا -ششــمین چاکرا که به ان چاکرای
چشم سوم نیز می گویند برروی پیشانی واقع شده،
در بین دو ابرو و کاران کنترل و محافظت ازاندام
های بینایی ،مغزوسیستم عصبی است.
.7ساهســرارا -هفتمین چاکرا بر روی تاج
ســرقرار دارد و هنگامی که پاک و باز باشد انسان
حالت رسیدن به خوداگاهی و اتصال به کائنات را
تجربه می کند.
هریــک ازچاکراهــا ممکن اســت براثرعوامل
خارجی یا داخلی دچارگرفتگی شوند .اگرچاکرایی
دچارمشــکل شــود امکان دارد درنواحی که ان
حاصل می شوند که متحول کننده مراکز پرانیک و
چاکراهای بدن هستندکه مجال توضیح ان در این
مقال نمی باشد.
نگاهی اجمالی به جدولی از حروف سانسکریت
با اوانگاری التیــن و ذکر یک مثال از حروفی که
مانترای مرکزی یک چاکرا (بیجه مانترا) و مانتراهای
گلبرگهای یانترای یک چاکرا را میسازند ،می تواند
ما را به درک بهتری از اهمیت زبان سانســکریت
برساند .الزم به ذکر است که تلفظ دقیق و صحیح
حروف سانسکریت که برای هر چاکرا تنظیم و یا به
زبانی ارکستراسیون شده اند در موثر بودن تاثیر انها
بر فعال سازی چاکراها بسیار مهم هستند و باید به
درستی اموزش داده شوند.
چاکرا قراردارد مشکالت و بیماری هایی پدیدار
شــوند .راه هایی که برای پاکســازی و گشودن
چاکراها وجود دارد بسیاراست .بهترین راه پاک
نگه داشــتن چاکراها ،جلوگیری از افکارمنفی
است .شــهوت ،خشم ،حرص ،دلبستگی ،ترس،
حســد ،دروغ ،غیبت ،کینه و نفرت ،کبروغرور
افکاری هستند که باعث گرفتگی و بسته شدن
چاکراها می شوند.
برای پاکســازی چاکراها می توان از عبادات،
مانترا و ذکر ،انجام اســاناها و مدیتیشن کمک
گرفت .ماســاژ بدن و نظافت ،تغذیه سالم نیز از
راه های پاکسازی چاکراها هستند .با پاکسازی
چاکراها شــاهد رفــع تدریجی بیمــاری ها و
مشکالت درزندگی مان خواهیم بود .همانطور که
در قســمت های قبل خواندیم می توان با انجام
مراقبه و تمرکزروی هرچاکرا مشکالت مربوط به
انرا رفع نمود.
تمریــن :در حالت مراقبه نشســته و یکی
یکی بــر روی هر چاکرا تمرکز کنید .می توانید
با ذکرمانترای مخصوص هرچاکرا به بازشدنش
کمک نمایید .هر چاکرا مانترای مخصوص دارد
که به ترتیب :الاااامممممم( برای چاکرای اول)،
واااممممم( برای چاکرای دوم) ،راااااممممم( برای
چاکرای سوم) ،یااامممم( برای چاکرای چهارم)،
هااامممم( برای چاکرای پنجم) ،اووووممممم(
برای چاکرای ششم)می باشند .مانترای چاکرای
هفتم سکوت است .می توانید مانترای هر چاکرا
را 3یــا 7یا 21بار تکرار کــرده ودرپایان روی
چاکــرای هفتم یعنی تاج سردرســکوت مدتی
تمرکز کنید.
با تشکر از ســرکارخانم عطیه عظیمی برای
تهیه این سری مقاالت
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
45 صفحه 46
پن
جم
درس هایی از یوگا؛
با پراشانت ایینگر
مراقبه در عمل
گرداوری و ترجمه :نسترن صافی
در این جلســه بحث بر سر درک عمیق تر از
اصول یاما و نیاماست .اینکه ایا اصول یاما و نیاما
اصول اخالقی هســتند یا به مفاهیمی عمیق تر
اشــاره دارنــد .چنانکه میدانیم مــا در تعامالت
اجتماعــی از اصول و موازیــن اخالقی بهره می
گیریم .بستری که ما در ان تمرین موازین اخالقی
می کنیم ،در جهت حفظ اعتبار و ابرویمان است.
در حالی که در تجربه معنــوی ما نیاز به اعتبار
و ابــرو نداریم .بنابراین یــوگا مرجع اجتماعی
ندارد .شما کام ً
ال فردی عمل می کنید و به درون
سفر می کنید.
مــا همواره خود را از نظر اخالقی نســبت به
دیگران برتر می دانیــم و دیگران را مورد ارزیابی
و قضاوت اخالقی قرار میدهیم .نکته اینجاســت
که اگر شــما هیمسا( 1خشونت) ندارید ،به این
معنی نیست که شما اهیمسا( 2عدم خشونت)
را تمرین می کنید .اگر شــما ادم بدی نیستید
به این معنی نیســت که ادم خوبی هستید .اگر
شما عمل غیراخالقی انجام نمی دهید ،دلیل بر
این نیست که شما ادم اخالقی هستید .همانطور
که اگر کسی زشــت نباشد به معنی این نیست
که زیباست .اگر فردی انسان خوبی است ،به این
دلیل نیست که عهد و پیمانی برای خوب بودن
بســته باشد ،او به سادگی خوب است .اگر کسی
نجیب است ،نجابت ذات اوست ،نه اینکه سوگند
و پیمانی برای نجابت خورده باشد .این نوع بودن
و دارمای اوست.
پاتانجالی در مبحث یاما و نیاما ،وراتا 3را مطرح
می کند که به عهد و پیمان ترجمه می شــود؛
گرچه عهد و پیمان از اراده ناشی می شود و وراتا
با تمرین دارمیک 4بدســت می اید .تنها بحث
تمرین اهیمسا ،ســاتیا ، 5براهماچاریا 6نیست.
اینجا بحث وراتا است .در انگلیسی نمی توان برای
ان کلمه ای در نظر گرفت بلکه به مفهوم تمرین
دارمایی است .ما انوروراتا 7یا پیمانهای اتمیک و
8
کوچک را می توانیم تمرین کنیم .ولی ماهاوراتا
یا پیمانهای بزرگ قابل تمرین کردن نیســتند.
وراتا قــدرت و قابلیت بیشــتری می طلبد ،یک
اعتالی فرهنگی الزم اســت تا فرد قادر شود در
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
این حوزه قرار گیرد .چون این یک تمرین دارمایی
اســت .افراد اخالق مدار لزوما در این حوزه قرار
نمی گیرند .پس یاما و نیاما کاری با اصول اخالقی
ندارند .انووراتا یعنی باید عهد و پیمانهای کوچک
ببندیم و این قابل تمرین کردن است ولی عهد و
پیمانهای بزرگ قابل تمرین کردن نیســتند .به
این دلیــل پاتانجالی عهد و پیمان را در مبحث
یاما و نیاما مطرح کرده است که در ساحت دارما
قرار دارند ..به این دلیل یاما و نیاما تمرین اصول
اخالق نیستند.
9
پاتانجالــی کلمه انوشــتانام را بــرای یوگا
مطرح می کند که باز هم در انگلیســی معادلی
برایــش نداریم .ما گمان مــی بریم که می توان
یوگا را تمرین کرد ،البته که قبل از رســیدن به
انوشتانام الزم است که حرکات را تمرین کنیم،
اصول ســادانا را بدانیم و غیره تا اماده شویم .اما
انوشتانام مفهومی اســت مرتبط با دارما ،کارما،
جنانا ،مانترا و یوگا .ما تصوری از یوگا انوشــتانام
نداریم فقط تمرین یوگا را بلدیم وگمان میکنیم
که می توان با تمرین ان را بدســت اورد .گرچه
تمرین و سادانا و نظم و مقررات در ابتدا ضروری
هستند ولی با مفهوم انوشتانا تفاوت دارند .یاما و
نیاما در انوشتانا اتفاق می افتند ،در واقع در دارما،
کارما ،جنانا ،مانترا ،و یوگا تحقق می پذیرد .پس
یاما و نیاما بســیار متفاوت از مباحث اخالقی و
مذهبی هستند.
سوالی از من شــده بود درباره مراقبه .مراقبه
امروزه مد شــده است .افراد برای رفع استرس یا
بهبود بیماری خود به مراقبه پناه می برند .نکته
این اســت که همه می خواهند مراقبه کنند ولی
نمی خواهند بدانند که مراقبه چیست ،گوروجی
همواره می گفت یوگا یک مراقبه پویا و دینامیک
است .مراقبه با دیانا 10متفاوت است .دیانا مفهوم
بسیار وسیع تری اســت که مراقبه تنها بخشی
از ان اســت .جهان غرب ایــن دو را یکی تصور
می کند .مراقبه معموال به معنی نشستن در جایی
و بستن چشم ها در نظر گرفته می شود ،در حالی
که مراقبه یک عمل ذهنی -روحی است که در
مغز ،از مغز و مربوط به مغز و توســط مغز انجام
می شود .مراقبه همراه با فکر است و با بی ذهنی
محض که پاتانجالی انرا کنترل کردن چیتا مینامد
تفاوت دارد .در مراقبه جریان فکر وجود دارد .مردم
این دنیا مرتب در حال فکر کردن و دچار ترافیک
شدید فکری هستند .همواره درون ما یک جریان
فکر برقرار است .مراقبه هم یک روند فکر است که
در حوزه مشخصی انجام می شود .با این تفاوت که
هر محتوای فکری کیفیت ورود به ساحت مراقبه
را ندارد .تنها افکار متعالی به ان حوزه راه پیدا می
کنند .هر جا که فکر هست ،فکر کننده هم هست.
یک مثلث فکر ،روند فکر کردن و فکر کننده وجود
دارد .مــا درباره فکرهایمان فکر می کنیم و مرتباً صفحه 47
حول فکر خود دور می زنیم
و این ساحت مراقبه نیست و
هرگز بــه مرحله مراقبه نمی
رســد .به عبارت دیگر روند و
جهت فکر ما درباره افکارمان
است .هرگز درباره خود روند
فکر کردن فکــر نمی کنیم.
ما باید یــک جریان فکری را
در تفکــر و در متفکر دنبال
کنیم .باید راجع به پروسه فکر
تحقیق کنیــم .چرا این فکر
الزم اســت .از کجا امده؟ در
چه حوزه ای است؟ هدف ان
چیست؟ ایا من باید به روند
فکر کردن راجع به ان ادامه
دهم؟ ایا ارزشــش را دارد؟
فایده ای دارد؟ یا شــاید باید
ان را رها کنم .اگر شما قانع
شوید که فکری به نفع شما
نیست چرا به این پروسه ادامه
بدهید .پس درباره پروسه فکر
کردن فکــر کنید .هدف این
فکر چیست؟ این روند فکری
به چه حــوزه ای تعلق دارد؟
به حوزه دریافت ،شــناخت،
احساس ،خاطره ،یا تجربه ها
؟ این تحقیق و تفحص درباره
ماهیــت و محتوای فکر خود
نوعی مراقبه است .گاهی فکر
خوب و مفید است ولی زمان
ان درست نیست یا در فضای
مناســب و موقعیت درستی
مطرح نشــده است ،فقط به
فکر کردن ادامه ندهید .راجع
به همه اینها فکر کنید.
حاال بروید ســراغ خود فرد متفکر .ایا من در
حالت مناســب ذهنی برای بررسی پروسه فکر
کردن یا رسیدن به مرحله بی ذهنی هستم؟ ایا
من تعصب دارم؟ اگر شخص فکر کننده ،غمگین،
ازرده ،متغیر ،ناراحت یا متعصب است ،پس زمان
مناسبی برای فکر کردن نیست بلکه متفکر باید
در ساحت درست قرار گیرد .پس مراقبه ابتدا به
معنی تامل درباره فکر ،دربــاره متفکر و درباره
خود روند فکر کردن اســت به جای مرتب فکر
کردن و فکر کردن .برخی افکار پتانسیل نگرانی،
تنفــر ،درد و ......دارند .اینهــا باید مورد مداقه و
مراقبت قرار گیرند و بایــد از انها اجتناب کرد.
پس روند فکر کردن ،حوزه فکر و فکر کننده باید
با دقت بررسی و تنظیم شوند و فیلترینگ روی
انها صورت گیرد .ســپس برای رفتن در حالت
مراقبه باید محتوای فکری خاصی را انتخاب کرد.
موضوعات یوگا بهتریــن موضوعات برای مراقبه
هستند .هر محتوای فکری شما را به مراقبه نمی
رساند .سپس باید فرد تفکر کننده را شناخت و
مورد ارزیابی قرار داد.
حاال چرا یوگای ایینگر مراقبه فعال اســت .ما
شاگردان یوگای ایینگر نباید مغرور شویم و گمان
کنیم که یوگای ما نیز دینامیک و پویا است .برای
خود ایینگر اینگونه بود .جایی که ذهن -نفس-
بدن در تعامل باشند ،اســاناها به درستی انجام
شــوند موجودیت و هویت فردی ،11موضوع ،12و
ابزار 13همه باید درست باشند .گاهی موجودیت
فــرد از اراده می اید .در مــورد گوروجی چنین
بود .او نمی خواست شیرشاسانای 14کامل انجام
دهد .بلکه هویت فــردی او روی میز جراحی در
حال تراشــیده شدن و شــکل گیری بود .او این
موجودیت فردی خود را موضوع قرار می داد که
به ان خودشاهد بودن 15می گوییم .ما پروسه را
اشــتباه گرفته و به تصحیح فیزیکی شیرشاسانا
می پردازیم .گوروجی می گفت در هر اســانایی
یک روند فکــری وجود دارد و یک عامل بیرونی
هم همیشه دخیل می شود .در حالی که در یوگا
عامل بیرونی نباید وارد شــود .بلکه باید هر سه
18
وجــه کارما کریا ، 16جنانا کریا 17و دهیانا کریا
در یوگاسانا ادغام شوند .باید از خود پرسید من
چه کار دارم میکنم؟ ایا ابزارها به درستی و موجه
استفاده شده اند؟ ما با اسانا به عنوان یک منظره
دیدنی برخورد می کنیم و دغدغه اینکه در درون
ما چه می گذرد نداریــم .می خواهیم به انتهای
حرکت برویم .در مراقبه شــما در مراحل باالتر
عملکرد ذهن قرار دارید یعنی پروســه های غرق
شدن در تفکر ، 19تامل ، 20و مراقبه 21اگر بازتاب
و تامل وجود نداشــته باشد نمی توانید به مراقبه
بپردازید .ولی ما در فهم اینها دچار اشــتباه شده
ایم .ما تصور می کنیم که ابتدا باید تمرکز کنیم تا
به مراقبه برویم .تمرکز همیشه روی چیز هایی که
با حواس دریافت می شوند ،صورت می گیرد .پس
تمرکز در واقع یک پدیده روانی -حسی است که
در مراحل باالتر منجر می شود به مجذوب شدن
.شما در یک موضوع حسی جذب می شوید .ما
مراقبه را یک حلقه ارتباط فرض می کنیم که ما
را از مرحله حسی -روانی به مرحله ذهنی روانی
می اورد .و این به دلیل ترجمه اشــتباه دهارانا،
دهیانا ،و سامادی به تمرکز ،مراقبه و صعود است.
در حقیقت در حوزه ذهنی-روانی مراحل در فکر
فرو رفتن ،تامل کردن و مراقبه کردن یکی پس از
دیگری انجام میشوند یعنی پروسه با فکر درباره
روند فکر کردن اغاز می شود؛ ولی موضوعی که
به ان فکر می کنیم باید ارزش تامل داشته باشد
وگرنه شــما را به مراقبه نمی رســاند .این روند
چرخشــی فکر ،روند فکری و متفکر باعث ایجاد
تامل می شود و بعد از ان به ساحت مراقبه دست
مــی یابیم .پس در مراقبه به تمرکز نیاز نداریم
بلکه به یک موضوع مناســب و خوب برای فکر
کردن نیاز داریم تا به دور ان تنیده و بافته شود و
هر موضوعی ارزش ان را ندارد.
پس از شناســایی این سه گانه فکر ،روند فکر
کــردن و متفکر ، 22انهــا را از هم جدا کنید و
هر یک را موضوع مورد بررســی قرار دهید و بعد
دوباره بــه این چرخه ادامه دهیــد تا به مراقبه
برسید .اگر گورجی یوگای ایینگر را مراقبه فعال
می نامید برای این بود که او با همه وجوه خود از
مرکز تا محیط خود در تعامل بود .تمام جنبه های
موضوع ،هویت فــردی ،و ابزار را بکار می گرفت.
او خــود را مخاطب قرار میداد ،تراش میداد و به
مراقبه در اسانا می رسید .همانطور که در جلسه
23
قبل گفتیم از خود بپرسید ایا من تریکوناسانا
انجام می دهم یا تریکوناسانا روی من انجام می
شــود .ایا تریکوناسانا با تنفس و ذهن من همراه
شــده و در خدمت ذهن و تنفس من هست؟ و
این افقی را برای شــما روشن می کند که در ان
اســانا می تواند مراقبه ای صورت پذیرد .پس در
روند طبیعی و اصیل انجام حرکات یوگا همواره
حالت ذهن تحت تاثیر یک الگوی فکری ،ترتیب
و محتوای فکری خاصی قرار دارد .در یوگا شــما
روی حالت ذهن خــود کار می کنید؛ این مثل
یک داروی روان گردان نیســت که بخورید و به
حالت ارام بخش برســید .باید روی ان کار کرد.
بیشتر افراد معمولی به دنبال روند حرکتی اساناها
می روند ولی شما باید به دنبال روند فکری اسانا
ها بروید تا به مراقبه برســید .اســاناها روند بیو
شیمیایی و الکتریکی بدن را تغییر می دهند اما
بنیان مراقبه روی انجام حرکت نیســت بلکه بر
اساس فکر محقق میشود و این اساس "مراقبه در
عمل" 24در یوگای ایینگر است.
13-Instrumental entity
14-Sirsasana
15-Auto-witnessing
16-Karma kriya
17-Gnana kriya
18-Dhyana kriya
19-Pensivity
20-Eeflexivity
21-Editativity
22-Thought/thinking/thinker
23-Trikonasana
24-Meditation in action
1-Himsa
2-Ahimsa
3-vrata
4-Darmic
5-Satia
6-Brahmacharia
7-Anu-vrata
8-Maha-vrata
9-Anushthanam
1
ِ 0-Dhyana
11-Subjective entity
12-Objective entity
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
47 صفحه 48
گاهی اوقات" ،کمتر"
واقعا "بیشتر" است!
برگردان :نگار سنجری فر
شــاید این گفته ،مفهوم عمیقتری از یک شعار
داشته باشد؛ مینیمالیســم که به ساده گرایی و یا
کمینه گرایی در فارســی ترجمه شــده یک روش
زندگی اگاهانه و پایدار است که با برخی قواعد اصلی
یوگا همخوانی کامل دارد .در ادامه ،با دستورالعمل ما
برای ساده تر کردن زندگیتان و ایجاد فضای بیشتر
برای ارامش ،اشنا خواهید شد.
زمان پیوســتن به مینیمالیسم فرا رسیده است.
شاید علتش این باشد که ما تقریبا تمام سال گذشته
را در خانه هایمان گرفتار بوده ایم و از خیره شــدن
به اسباب و اثاثیه مان کالفه هستیم ،و یا شاید این
زندگی مدرنی که مــا را به مصرف گرا بودن صرف
دعوت میکند باعث خلق این ایده شده که بهتر است
تنها وسایل ضروری مان را در خانه نگه داریم .شاید
ماری کوندو ،مشاور ژاپنی که روشهای سازمان دهی
خاص وی توسط نتفلیکس به نمایش درامده است،
ان کسی باشد که موضوع مینیمالیسم را به رسانه
های جمعی منتقل کرده است؛ اما بی شک موضوع
از ان به بعد توســط شبکه های اجتماعی خود به
خود هدایت شــده است .کافیســت در اینستاگرام
واژه مینیمالیســت را جســتجو کنیــد و بارانی از
تصاویر بر سرتان ببارد .تصاویری که اغلب فضاهای
داخلی بــا خطوط پاک و پاکیزه ،پیشــخوان های
اشــپزخانه ی باز و گشوده ،و کمدهای لباس تمیز
و مرتب را به نمایش میگذارند .جالب اینجاست که
استقبال از مینیمالیسم ،از سمت برخی منتقدین
با واکنشهای شدیدی مواجه شده است .انها اعتقاد
دارند مینیمالیسم راه و روش مرتاضانه ایست که به
تازگی مد شده و تنها مختص قشر خاصی از جامعه
است .کافیســت نگاهی بیندازید به سایتهایی که
"جارختی های کپســولی" را به قیمتهای گزاف به
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
فروش میرســانند ،با این ایده که داشتن چنین
امکانــات مد روزی تنها راه حــل برای چپاندن
همه وســایلتان داخل کمد لباس است .البته بد
نیســت توجه کنیم به تعداد افرادی که هر روزه
خانه هایشان را به باد میدهند تا زندگیشان را به
اتوبوس مدرسه بازسازی شده و دیگر ماشینهای
قابل سکونت منتقل کنند تا بتوانند روش زندگی
کولی وار ،ماورای ذن و ســاده زیستی را تجربه
کنند .سال گذشته ،در حالی که اغلب بخشهای
اقتصادی با مغز زمین خوردند ،بعضی از شرکتهایی
که کارشان تغییر شکل دادن خودروهای مختلف
به فضای قابل سکونت بود در قیاس با سال قبل
با افزایش درامد تا سقف دو برابر مواجه شدند.
اما مینیمالیســم چیزی بیشتر از یک موضوع
گذرا در شبکه های اجتماعی ست .به گفته دِوین
ووندرهار ،یک مشاور مینیمالیست و بنیان گذار
وبسایت مینیمالیست مدرن ،کمینه گرایی یک
فلسفه و یک ســبک زندگی به حساب می اید.
او میگوید" :به نظــرم می اید تصوری که مردم
از مینیمالیســت دارند یک اتاق کامال ســفید و
خالی از هر گونه وسایل است .اما این تمام ماجرا
نیست؛ مینیمالیســت ،زیستن به شکل صحیح
است ،و ربطی به وســایل و اسباب منزل ندارد.
ســاده گرایی ،زندگی کردن در فضایی ست که
به شما حس شادی القا میکند ".برای اثبات این
مدعا ،تحقیقاتی در سال 2010بر روی گروهی
از بانوان انجام شد و نشان داد تراکم باالی اثاثیه
در منزل ،باعث افزایش سطح هورمون استرس یا
همان کورتیزول در بدن میشود.
وسایل مختصر ،میتواند باعث ایجاد این حس
شــود که ما کنترل بهتری بر محیط اطرافمان
داریم ،ســطح اســترس را کاهش دهد و توجه
ما را بر مســائل مهمتر زندگیمان متمرکز سازد.
در عمــل ،این اتفاق زمانی می افتد که شــما از
شر وســایلی که کاربرد ندارند و یا خوشحالتان
نمیکنند خالص شــوید ،تا از وسایلی که به درد
میخورند نهایت اســتفاده را ببرید و یا وسایلی
را که نیازدارید با نســخه جدیدتر و کارامدتری
جایگزین کنید.
به نقل از رجینا وونگ ،مشاور مینیمالیست و
نویسنده وبسایت "زندگی عالی با ساده گرایی"،
مینیمالیســت فراهم کردن بیشترین فضا برای
وسایلی ســت که بیشتر از هر چیز دیگری شما
را خوشحال میکنند .او میگوید" :ساده زیستی به
این معنا نیســت که خودتان را از چیزی محروم
میکنید؛ بلکه هدف ان شادمانی ست .ما باید بر
چیزهایی تمرکز کنیم که زندگی بدون انها امکان
ندارد ،نه اینکه وسایلی دور خودمان جمع کنیم
که نقش چندانی در زندگی ما ایفا نمیکنند ".در
ادامه او هشدار میدهد که اگر میخواهید با ذهنی
اگاه این سبک زندگی را انتخاب کنید ،باید مراقب
دامهای تبلیغاتی مرسوم باشید .ساده گرایی صرفا
درباره دیوارهای سفید و کمدهای خالی نیست،
و لزوما به این معنا نیست که تنها صد قلم جنس
داشــته باشید که بتوانید در یک کوله پشتی جا
بدهید! هرچند اگر چنین چیزهایی خوشحالتان
میکند ،میتوانید از انها لذت ببرید!
به عقیدهء وونگ ،مینیمالیست یک نامگذاری
اشتباه است .او ترجیح میدهد از اصطالح "زیستن
هدفمند" استفاده کند؛ زندگی به سبک و سیاقی
که توجه اصلی ان بر این باشد که ما که هستیم،
به چــه چیزهایی نیاز داریم و میخواهیم چگونه صفحه 49
زندگی کنیم .در مورد این ایده ،ووندرهار هم توافق
نظر دارد و گفته اســت" :در واقع ،مینیمالیست
بیشــتر با قصد و برنامه شما سر و کار دارد :اینکه
ذهن و فضایتان را خالی نگه دارید تا جا برای افراد
و اتفاقاتی باز شود که برای شما شادی و ارامش به
همراه می اورند".
امــا خالی کردن زندگیتان برای دســتیابی به
ارامش ذهن به همین سادگی"ها هم اتفاق نمی
افتد .ووندرهار میگویــد" :این کارها به زمان نیاز
دارد ".به همین خاطر هم هست که اگر ندانید از
کجا باید شروع کنید ،دچار اشفتگی خواهید شد.
به همین خاطر وی پیشنهاد میدهد برای شروع،
از همان نقطه ای که در ان قرار دارید شروع کنید.
هرچیزی که عالقه شما را تحریک میکند ،همان
نقطه اغاز کار شماســت .حتی اگر الزم اســت،
کارتان را با بیرون ریختن وســایل اضافی از یک
اتاق خواب تنگ و تاریک شــروع کنید .شاید هم
الزم باشــد گاراژ خانه را از نو چیدمان کنید ،پس
دست به کار بشوید!
مینیمالیسم ،مثل هر راه و روش دیگری ،کامال
شــخصی ســت؛ بیش از انکه هدف رسیدن به
مقصد باشد ،این سفر است که اهمیت دارد .وونگ
میگوید اگر ایجاد تغییر در کل فضا برایتان دشوار
است ،میتوانید کار را از مرتب کردن کیف دستی
تان شــروع کنید .کیف دستی هم کوچک است
و هم رسیدگی به ان اســان است ،اما به محض
اینکه حس خوب یک کیف پول مرتب و یک کیف
ســبک تر را تجربه کنید ،انگیزه تان برای پروژه
های بزرگتر تامین خواهد شــد .شاید نقطه اغاز
برای شــما مرتب کردن یک کمد درهم برهم ،و
یا هدف گرفتن عادت وقتگیر چرخ زدن در شبکه
های اجتماعی باشد.
مینیمالیســم دیجیتال مفهوم جالب توجهی
است! هرجا که با صفحه نمایشگر سر و کار دارید،
میتوانید با محدود تر کردن میزان قرار گرفتن در
برابر صفحه نمایشگر رفتارهای مخربی که دنیای
دیجیتال برایتان به ارمغان اورده اســت را تحت
کنترل بگیرید .میتوانید دنبال کردن صفحه هایی
را که موجب بــاال گرفتن حس اضطراب و تردید
درباره خودتان میشوند را پایان بدهید .وارد هیچ
کانال ،رسانه و شبکه ای که ضربان قلبتان را باال
میبرد نشوید .وودرهار میگوید " مینیمالیست در
همه اشکال خود ،جا بازکردن برای چیزهایی ست
که واقعا به انها نیــاز دارید ،و حذف همزمان هر
انچه که برایتان اشفتگی به همراه می اورد".
اگر بخواهیم از چنین منظری به مینیمالیسم
نــگاه کنیم ،میتوانیم ارتبــاط بین کمینه گرایی
و اپاریگراهــا در یــوگا را به خوبــی درک کنیم:
اپاریگراها (عدم وابســتگی) پنجمین یاما از یوگا
سوترای پاتانجالی ست.
جولی برنیر ،متخصص ایــورودا و مدرس یوگا
کــه بنیان گــذار مرکز "ایــورودای حقیقی" در
لس انجلس اســت میگویــد" :اپاریگراها زندگی
کردن درغیاب احساس تعلق است :جمع نکردن
چیزهایی که به انها نیاز نداریم ،و وابســته نبودن
به متعلقاتمان؛ بخش اعظمی از زندگی بر اساس
طریقت یوگا و سبک زندگی ایورودا بر این اساس
استوار اســت که ما به درون خودمان بازگردیم و
تحوالت درونی را تجربه کنیم؛ اما در عین حال،
نیازمند ان هســتیم که با جهان بیرون ،افراد و
متعلقات مادی خود ،در هماهنگی زندگی کنیم.
برای دســت یافتن به این منظور ،باید هر انچه
را که به ان عشــق میورزیم و هــر انچه که به
ان نیازمندیم را بشناســیم ،و بخشهای اضافه ی
زندگیمان را حذف کنیم .با دنبال کردن این یاما
(اپاریگراها) ما چیزی بیش از انچه مورد نیازمان
اســت نمیخریم ،و خود را از قید و بند چیزهای
اضافــی که به انهــا نیازی نداریم مــی رهانیم.
همین باعث میشــود به شــکلی کامال طبیعی،
مینیمالیستبشویم!"
تمام اینها که گفته شد ،به این معنا نیست که
هر چه دارید و ندارید را دور بیاندازید! با افزایش
اگاهــی در الگوهای مصرف ،قــادر خواهیم بود
مراقبت بیشتری از محیط زیست به عمل بیاوریم.
بخشــی از این فرایند ،استفاده طوالنی مدت از
چیزهایی ست که در اختیار ما قرار دارند .بخش
دیگر ان ،حذف چیزهایی ست که در زمره مواد
تجدید پذیر قرار نمی گیرند .با این اقدام ،چرخه
االینــده ی عرضه چنین محصوالتی را قطع می
کنیــم .فرقی ندارد قلبتان برای زندگی کولی وار
در ون های قابل ســکونت مــی طپد ،و یا اینکه
میخواهید ذهنتان را از اشفتگی رهایی ببخشید
و قدمی برای حفاظت از ســیاره مــان بردارید؛
پیشنهاد ما این است :زندگیتان را ساده تر کنید،
خانه را خلوت کنید ،فرصتهای جدیدی برای انچه
دارید ایجاد کنید ،و برای عشق ورزیدن به انچه
حقیقتا دوست دارید زمان بیشتری صرف کنید.
منبع :یوگاژورنال
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
49 صفحه 50
اگر فضای مورد نظر شما ،پنجره ندارد ،این گیاه
ی زیبا و برگ های انبوه ان
را انتخاب کنید .گل ها
هم فضای زیبایی برای شما فراهم می کند و هم
میزان پاکسازی هوای ان باالست.
گیاهان مناسب محل
تمرینات یوگا
نویسنده :خانم انا هارت (مدرس یوگا و طراح داخلی)
مترجم :ژیال حاتمی
(مترجم زبان های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)
قبل از پرداختن به انتخاب گیاهان مناسب،
بد نیست که درباره تاثیر گیاهان و یوگا نکاتی
را بدانید .گیاهان بــرگ دار خاصیت تصفیه
کنندگی هوای بیشــتری دارنــد .در واقع،
برگ های بزرگ انها گازهای بیشــتری را در
خود نگه می دارند و اکســیژن بیشتری ازاد
می کنند و همین مســئله معیارمهمی برای
انتخاب گیاهان است.
رسیدگی به گیاهان:
برای مناسب سازی محل یوگا با گیاهان ،نیازی
به دانش و مهارت باالی باغبانی نیست ،شما
می توانید از گیاهانی استفاده کنید که نیاز به
مراقبت و رسیدگی کمتری دارند و راحت تر
با فضاهای مختلف خود را سازگار می کنند.
فضای مناسب برای گیاهان در محل
انجام یوگا:
برای بهره بردن از فواید گیاهان در کنار یوگا،
شما می توانید با توجه به مساحت فضایی که
برای انجام یوگا در نظــر گرفته اید ،گیاهان
متناسب با ان را انتخاب کنید .به طور مثال،
برای فضاهای باریک ،از گیاهان در گلدان های
کوچک استفاده کنید و اگر فضای شما نسبتاً
تاریک اســت ،بهتر است از گیاهانی استفاده
کنید که به میزان نور کمتری نیاز دارند.
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
تاثیر گیاهان بر روی پاکسازی هوا:
بعضی از گیاهان اپارتمانی نسبت به دیگر گیاهان
در تصفیه و پاکســازی هوا عملکرد بهتری دارند.
به همین دلیــل در انجام حرکات یوگا که هدف
اصلی ما پاکسازی درون و بیرون است ،وجود این
گیاهان بســیار اهمیت دارد .بخصوص در انجام
حرکات تنفسی (پرانایاما) که در یوگا بسیار مهم
اســت و کیفیت هوا نقش مهمی دارد .به همین
دلیل اســت که حرکات تنفسی و مدیتیشن در
جنگل و در طبیعت تاثیر خیلی بیشتری دارد.
گیاهان معطر:
گیاهان معطر و گل دار با رایحه های مختلف هم
برای فضای یوگا مفید هستند ،اما باید توجه کنید
که گیاهانی انتخاب نمایید که عطر و رایحه مالیم
و دلنشین داشته باشــند ،زیرا گیاهان با بوهای
تند و شدید باعث تحریک مجاری تنفسی شده
و بهتر اســت که فقط از گیاهان با رایحه مالیم
استفاده شود.
در ادامه به گیاهانی که برای انجام حرکات یوگا
مناسب تر است ،اشاره می کنیم:
زنبق (لی لی صلح)
گیاهی ست که بسیار مورد توجه قرار می گیرد .زیرا
حتی در فضاهای کم نور هم بخوبی رشد می کند.
گیاه بامبو
گیاه بامبو که به نماد صبر و پایداری معروف است،
خواص انتی اکسیدان داشته و برای بیماری اسمی
نیز بسیار مفید اســت ،در کشورهای شرقی این
گیاه را به گیاه شانش و خوش اقبالی می شناسند.
بامبو به نورهای شــدید تمایل بیشتری دارد .اما
در عین حال ،می تواند خود را با تغییر میزان نور
تطبیق دهد (در این بین ،ممکن است تعدادی از
برگ های خود را از دســت بدهد) .به طور کلی،
این گیاه باید در محیط مرطوبی نگه داری شود اما
نباید بیش از اندازه به ان اب داد ،همچنین نباید
ان را در اب راکد نگه دارید. صفحه 51
بنفشهافریقایی:
این گیاه ســمبل وفاداری و تحســین است و با
گلهای رنگارنگش می تواند تمرکز بر روی نکات
مثبت در افــراد را تحریک کرده و افزایش دهد.
بنفشه افریقایی را می توان در گلدانهای کوچک و
در فضاهای اپارتمانی نگهداری کرد.
رزماری:
گیاه رزماری خواص بســیاری در اشپزی دارد،
امــا در عین حال ،می توانــد زینت بخش محل
زندگی شما نیز باشد .از گیاه رزماری برای درست
کردن پرچین هم استفاده می شود ،در عین حال
می توان ان را در گلدان های کوچک و بزرگ در
فضاهای اپارتمانی نیز نگهداری کرد ،البته باید
در نظر داشت که این گیاه برای رشد بهتر به نور
زیادی نیاز دارد.
گیاه الوئه ورا:
از زمان های بســیار دور ،از خــواص درمانی این
گیاه در زمینه های مختلف اســتفاده شده است.
این گیاه کام ً
ال با فلسفه وجودی یوگا و سالمت
روان که در یوگا به ان بســیار توصیه می شــود
منطبق اســت .از ژل و مایع درون ان به عنوان
پماد و ضماد اســتفاده می شود ،باید به خاصیت
تصفیه کنندگی هوای ان نیز اشاره کرد .پرورش
الوئه ورا در فضاهای اپارتمانی بسیار اسان است و
به نگهداری و رسیدگی زیادی نیاز ندارد.
گیاه فیکوس
این گیاه بخاطر زیبایی ان بسیار مورد توجه قرار
می گیرد ،در عین حال ،برای تصفیه هوای داخل
نیز بســیار موثر است .در واقع گیاهی مخصوص
مناطق هاوایی بوده که به اسانی خود را با شرایط
جدید تطبیق می دهد ،مثل یک یوگی که سعی
می کند با اموزه های یوگا خود را با هر شرایطی
سازگار کند.
گیاه سرخس:
از این گیاه نیــز برای تزئیــن فضاهای داخلی
بخصوص دفتر کار یا سالن زیاد استفاده می شود،
پس چرا از ان برای محیط یوگا استفاده نکنیم؟
این گیاه خاصیت پاک کنندگی و تصفیه ســازی
باالیــی دارد و همچنیــن در فضایــی بــا نور
غیرمستقیم نیز به خوبی رشد می کند ،بنابراین
می تواند گزینه مناسبی برای اتاق یوگا باشد.
گیاه سیترونال (علف لیمو):
اخرین گیاهی که برای بهره وری بیشتر محیط
یوگا به ان اشــاره می شود ،گیاه سیترونال است
که گیاه بســیار معطری اما با رایحه مالیم است.
می تــوان از ایــن گیاه به صــورت یک دمنوش
عالی به هنگام تمرین یوگا نیز استفاده کرد .در
اشپزی نیز کاربرد زیادی دارد و همچنین فضای
ارامش بخشی را فراهم می کند.
برگرفته از وبالگ فرانسوی /https://blog.anaheart.fr
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
51 صفحه 52
دمنوش اهی گیاهی
تهیه و تنظیم :شیمال خان
دم کــردن گیاهان و میوه ها یا گرفتن عصاره انها یکی از متداول ترین و قدیمی ترین
روش های مصرف داروهای گیاهی است و از گذشته های دور تا کنون انواع دمنوش های
گیاهی مورد توجه بسیاری از مردم بوده است .دمنوش نوعی نوشیدنی گیاهی است که
با استفاده از گل ،برگ ،ساقه ،ریشه ،دانه ،پوست یا اجزای دیگر گیاهان دارویی که قابل
حل در اب هستند ،به صورت خشک یا تازه تهیه می شود .دمنوش های گیاهی عالوه
بر خواص درمانی فراوان ،نوشــیدنی های بسیار خوبی برای رفع خستگی در طول روزو
پذیرایی از مهمان هستند.
دمنوش ترکیبی کرفس و شیرین بیان
مواد الزم :ساقه کرفس خرد شده یک پیمانه ،شیرین بیان نصف پیمانه ،لیمو عمانی یک
عدد ،نبات یا عسل به مقدار داخواه.
طرز تهیه :ساقه کرفس تازه و شسته شده و خرد شده را به همراه شیرین بیان و لیمو
عمانی که با چنگال ســوراخ کرده ایم داخل یک قوری ابجوش به مدت 15دقیقه دم
می کنیم .برای شیرین کردن این دمنوش از عسل یا نبات استفاده می کنیم .از خواص
این دم نوش ترکیبی می توان به کاهش چربی خون ،کاهش فشار خون باال ،رفع کننده
بوی بد دهان ،رفع ســوزش معده ،کاهش دهنده درد ،درمان زخم های دهانی ،و رفع
خستگی اشاره کرد.
دم نوش ترکیبی انارو چای سبز و دارچین
مواد الزم :پوســت خشک و ریز شده انار نصف پیمانه ،دانه های انار تازه نصف پیمانه،
چای سبز یک قاشق غذاخوری ،پودر دارچین یک قاشق چایخوری.
طرز تهیه :تمام مواد باال را به مدت بیست دقیقه در یک قوری ابجوش دم می کنیم.
سپس از صافی عبور داده و در فنجان می ریزیم .در صورت تمایل با عسل یا نبات سرو
می کنیم .این دمنوش دارای خاصیت های بیشماری است از جمله ضدالتهاب ،کاهش
فشــار خون ،بهبود درد و ورم مفاصل ،خاصیت چربی ســوزی ،مفید برای کبد ،بهبود
حافظه ،ضد سرطان ،پیشگیری از الزایمر ،کاهش قند خون ،رفع اضطراب و افسردگی.
دمنوش ترکیبی گل گاوزبان و سنبل الطیب
مواد الزم :گل گاو زبان یک قاشــق سوپ خوری ،سنبل الطیب یک قاشق غذاخوری،
لیمو عمانی یک عدد ،عسل یا نبات به مقدار دلخواه.
طرز تهیه :گل گاو زبان و سنبل الطیب و لیمو عمانی سوراخ شده را داخل یک قوری
اب جوش به مدت پانزده دقیقه دم کنید و ســپس با نبات یا عســل میل نمایید .این
دمنوش بسیارارامش بخش است و برای تمدد اعصاب و روان و تنظیم فشار خون توصیه
می شود .لیمو عمانی نیز دارای کلسیم و پتاسیم غنی بوده برای کاهش چربی و فشار
خون بسیار مفید است.
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 53
دمنوش ترکیبی به لیمو و زیرفون
مواد الزم :به لیمو یک قاشــق مربا خوری ،زیرفون یک قاشــق غذاخوری ،اب دو
لیوان ،عسل یا نبات به مقدار دلخواه.
طرز تهیه :تمام مواد باال را در یک قوری چینی یا پیرکس بریزید و روی حرارت
پایین قرار دهید تا بجوشد .سپس بگذارید تا حدود نیم ساعت دم بکشد .می توانید
در هنگام نوشــیدن چند قطره لیمو ترش تازه بــه ان اضافه کنید .به لیمو دارای
خواص درمانی فراوانی اســت که در طب ســنتی برای درمان سرماخوردگی ،تب،
اضطراب ،ســوءهاضمه ،بی خوابی و کاهش اضافه وزن استفاده می شود .از خواص
زیرفون می توان به کاهش استرس ،رفع بی خوابی ،سم زدایی بدن ،درمان برنشیت،
درمان سردرد ،تسکین رماتیسم اشاره کرد.
دمنوش بادرنجبویه
یک قاشق غذاخوری برگ بادرنجبویه را در یک قوری اب جوش دم کنید و بگذارید
15دقیقه دم بکشــد .برای شــیرین کردن ان می توانید از عسل یا نبات استفاده
کنید .بادرنجبویه از دیرباز استفاده های فراوانی در طب سنتی ایرانی داشته است.
از خواص درمانی ان می توان سالمت قلب ،بهبود عملکرد کبد ،کاهش قند خون،
التیام سریع زخم ها را نام برد.
دمنوش بابونه
یک قاشــق مرباخوری بابونه خشک شــده را درفنجان ریخته و روی ان ابجوش
بریزیــد و بگذارید حدود 3دقیقه بماند تا خواص ان جدا شــده و داخل اب حل
شود .بابونه را می توانید در قوری ابجوش هم دم کنید .بابونه از جمله گیاهانی است
که طبع گرم و خشــک دارد ومنبع خوبی از انتی اکســیدان هاست و برای مقابله
با افسردگی و اضطراب ،تقویت دســتگاه گوارش ،رفع بی اشتهایی ،کاهش درد و
التهاب ،جوان کننده پوست ،جلوگیری از بروز مشکالت قلبی بسیار مفید است.
دمنوش دارچین
دو یا ســه عدد چوب دارچین را با اب سرد شسته و خرد کنید و داخل یک قوری
اب جوش ریخته و بگذارید 15الی 20دقیقه دم بکشــد .برای تعدیل طبع گرم
دارچین به ان اب لیمو ترش تازه اضافه کنید .برای شــیرین کردن ان می توانید
از نبات یا عسل اســتفاده کنید .دارچین ادویه ایی است خوشبوو خوش طعم که
در بســیاری از خوراک ها مورد استفاده قرار می گیرد .دارچین برای جلوگیری از
الزایمر بسیار مفید است از خواص دیگر دارچین :مفید برای قلب ،کمک کننده به
بهداشت دهان ،درمان سرما خوردگی ،کاهش اضافه وزن ،کنترل کننده قند خون،
جلوگیری از عفونت ،تقویت سیستم ایمنی بدن ،تسکین دهنده درد های عضالنی
و سردرد است.
دمنوش زنجبیل
ابتدا ریشــه زنجبیل را بشویید و ان را به تکه های ضخیم تقسیم کنید .سپس در
یک ظرف ،اب را جوش اورید و زنجبیل های خرد شــده را داخل ابجوش بریزید
و بگذارید 10دقیقه بماند .می توانید چای زنجبیل را با لیمو و عســل میل کنید.
زنجبیل یک گیاه فوق العاده اســت که خواص و فواید ان برای سالمتی انسان بی
شمارمی باشد .زنجبیل یک گیاه دارویی ضد التهاب بوده برای درمان دردها ،ارتروز،
الرژی ،اسم ،تهوع ،سالمت کبد و کلیه ها ،بهبود عملکرد دستگاه گوارش ،خاصیت
ضد ســرطان ،جلوگیری از بیماری های قلبی و عروقی ،کاهش قند خون ،کاهش
اضافه وزن و درمان سرفه و سرماخوردگی بسیار مفید است.
دمنوش گل نسترن
تعداد پانزده عدد گل نسترن را در یک قوری به همراه دولیوان اب جوش و مقدار
دلخواه نبات به مدت نیم ساعت دم کنید .سپس دم نوش را از صافی عبور داده و در
فنجان ها بریزید .گل نسترن برای رفع تشنگی ،کاهش التهاب معده ،رفع یبوست
بسیار مفید بوده وعملکرد کلیه ها و کبد را بهبود می بخشد.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
53 صفحه 54
یوگ
ای
ک
ود
ک
جادویی یوگا
جنگل
ِ
اشنایی با زنبور یوگی
غزاله ادم پور
@ghazaleadampour
سالم .حاضری به جستجو در جنگل جادویی یوگا ادامه دهیم؟
شماره ی قبل با ببر یوگی اشنا شدیم .حاال می خواهیم باز هم در
این جنگل جستجو کنیم تا با موجودات دیگر هم اشنا شویم .اگر
اماده هستی با ما همراه باش:
صدای وزوز زنبورها را می شنوی؟! بیا با هم جلوتر برویم تا از ان ها راز
وزوز زنبورها را بشنویم:
چهارزانو بنشین.
لب هایت را به ارامی روی هم بگذار اما دندان هایت را به هم فشار نده.
چشم هایت را ارام ببند.
با انگشت اشار ه گوش هایت را بگیر و ارام بگو :مممم. ....
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 55
زنبورها می گویند با این کار ذهنت ارام می شــود .اگر شب ها خوابت نمی برد می توانی از
این تمرین که زنبورها به ما یاد داده اند استفاده کنی و خودت را ارام کنی و اماده ی خواب
شوی.
اگر دوســت داری خودت را در کادر زیر در حال انجام این تمرین نقاشی کن و احساس
خودت را بعد از انجام این تمرین بنویس.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
55 صفحه 56
اول
31مزیت اثبات شده
یوگا برای کودکان
مترجم :ایدا جوادی
@ayda_javady
باید بپذیریم که با گذشت زمان ،افراد بزرگسال بیشتر و بیشتر با مزایای درمانی
یوگا اشنا می شوند.
و البته امارها نیز نشان می دهند که بیش از چهارصد هزار کودک در امریکا،
به فراگیری یوگا مشغولند.
اگر به دنبال راه جدید و مفیدی برای ســرگرم کردن کودکانتان می گردید،
یوگا بهترین گزینه برای انتخاب است .یوگا در عین سرگرمی ،مزایای بسیاری
برای سالمت روح و جسم کودکان دارد.
در ادامه این مقاله سعی می کنیم چند مزیت اثبات شده یوگا از نظر علمی
را برایتان بیان نماییم:
-1یوگا راهی جالب برای رسیدن به ارامش است.
در دنیای پر استرسی که ما در ان زندگی می کنیم ،هر چیزی که بتواند به
کودکان کمک کند تا ارام شوند ،مثبت است.
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
طی یک مطالعه 8هفته ای در مالزی ،از دانش اموزان کالس ســوم خواسته
شد تا یک برنامه یوگا را دنبال کنند.
اگرچه فقط در یک نمونه کوچک انجام شد ،به این نتیجه رسید که شرکت
کنندگان تکنیک های مدیریت استرس را فراگرفته اند ،که به انها کمک می
کند تا ارام شوند.
-2دامنه توجه کودکان را بهبود می بخشد.
همه کودکان تا حدی تمرکز کردن را اموخته اند.
در مقاله ای که توسط انجمن ملی روانشناسان مدرسه منتشر شد ،مشخص
شد که یوگا به کودک در تمرکز موثرتر کمک می کند.
در این مطالعه کودکانی مورد بررسی قرار گرفتند که دارای مشکالت توجه و
تمرکز بودند ،اما مشکلشان بیش از اندازه تشخیص داده نشده بود.
نتایج این مطالعه نشان داد ،با انجام حرکات یوگا ،نه تنها توجه و تمرکزشان
به میزان قابل توجهی باال رفت ،همچنین
معلمان معتقد بودند که کودکان بعد از انجام حرکات یوگا ،به غیر از تمرکز باال،
از کاری که انجام میدهند لذت بیشتری می برند.
نتایج تحقیقات را اینگونه گزارش دادند که ٪96از معلمان تغییر مثبتی در
توانایی تمرکز دانش اموز مشاهده کرده اند ،بیش از نیمی از انها نیز ان را به
عنوان یک پیشرفت قابل توجه توصیف نموده اند. صفحه 57
-3یوگا ،ارتباط میان بدن و ذهن را زیاد می کند
لیزا فلین ،نویسنده کتاب یوگا برای کودکان ،توضیح می دهد که چگونه بچه
ها می توانند بعد از انجام حرکات یوگا ،بین بدن و ذهن خود ارتباط برقرار
کنند ،و انجام یوگا واقعاً می تواند به رشدشان کمک کند.
:او اظهار داشت
اکثر کودکان امریکایی از اقشــار مختلف ،اضافه وزن ،استرس و عصبانیت
و مشــکالت توجه و یادگیری دارند .یک تفکیک واقعی از ذهن و بدنشان
وجود دارد.
در طول کتاب خود ،فلین نشان می دهد که چگونه کودکان با یادگیری یوگا
می توانند در لحظه حضور بیشتری پیدا کنند
انهــا به طور فزاینده ای از ذهن و بدن خود اگاه خواهند شــد و مدیریت
احساسات ،ایجاد انعطاف پذیری و بهبود سالمتی را اسان می کنند.
-4انجام یوگا ،برای باال بردن تعادل بدن ،خوب است
یک مطالعه ،متمرکز بر دانشــجویان درون شهری ساکن برانکس ،نتایج
جالب توجهی را نشان داد.
دانش اموزان کالس چهارم و پنجم کالس یوگا را 12هفته بعد از مدرسه
دنبال کردند ،با این امید که این امر باعث بهبود ســامت روحی و جسمی
انها شود.
اگرچه درک دانشــجویان از وضعیت سالمتی خود هیچ تفاوتی نشان نمی
دهد ،اما پیشــرفتهای قابل توجهی در تعادل انها نســبت به گروه مقایسه
مشاهده شد.
-5یوگا ،انعطاف بدن را افزایش می دهد
یکی از مشــهورترین دالیلی که بزرگســاالن به یوگا می پردازند ،بهبود
انعطاف بدنی انها است ،به طوری که انجام دادن برخی حرکات یوگا ،باعث
می شود شما بیش از دیگران انعطاف پذیر باشید.
یافته های حاصل از یک پروژه در سال 2016در برزیل ،نشان داد که چگونه
یوگا توانایی های حرکتی کودکان بین 6تا 8سال را بهبود می بخشد.
نمــرات انها تغییرات مثبت در انعطاف پذیری ،و همچنین قدرت و تعادل
را نشان می دهد .نه تنها این ،بلکه فوایدی نیز در رفتارهای اجتماعی انها
دیده شد.
-6قدرت را باال می برد.
اگر به دنبال ایجاد قدرت در بدن خود هستید ،یوگا شگفت اور است
یک مطالعه کوچک ،متمرکز بر کودکان 7تا 9ساله مدرسه ،نشان داد که
12هفته تمرین یوگا منجر به بهبود قدرت بدنی می شود.
اگر بچه ها تمرین را متوقف کنند ،تاثیر ان دوام نخواهد داشت ،بنابراین پس
از شروع باید یوگا را ادامه دهید.
-7سالمتی ذهنی انها را بهبود می بخشد.
با توجه به سالمت روان فرزندان ،که نگرانی گسترده ای میان کودکان در
حال رشد است ،یوگا می تواند به افراد در بهبود سالمت ذهنی شان کمک
کند.
محققان از سراسر جهان در ســال 2014گرد هم امدند تا مجموعه ای از
شواهد را بررسی کنند.
انها نتیجه گرفتند که تمرین منظم یوگا می تواند به طور کلی سالمت
روانی کودک را بهبود بخشد.
همچنین می تواند به کودکان کمک کند تا با افسردگی و استرس های
روزمره زندگی که در اثر مصرف زیاد رسانه ایجاد می شود مقابله کنند.
یوگی های کوچک بهتر قادر به تنظیم احساسات خود بودند و عزت
نفس خود را بهبود بخشــیدند ،که محققان را به پیشنهاد تحقیقات
بعدی در اینده و همچنین معرفی یوگا در برنامه درسی سوق داد.
-8تقویت ایمنی بدن
.تحقیقات نشان می دهد که روش های درمانی ذهن و بدن مانند
یوگا می توانند به تقویت ایمنی کودک شما کمک کنند
نتایج 34مطالعه انجام شــده بر روی تاثیر نشان داد که تمرین یوگا
و مدیتیشــن چه در کوتاه مدت و چه در طوالنی مدت باعث کاهش
نشــانگرهای التهاب و بهبود پاسخ های ایمنی به بیماری های عفونی
می شود.
هنوز در این زمینه ،تحقیقات بیشتری باید انجام شود اما نتایج اولیه
امیدوار کننده است.
-9کودکان را برای داشــتن تغذیه سالم تشویق و ترغیب
می کند
.اگر می خواهید کیفیت خوراک کودکانتان باالتر برود ،یوگا می تواند
به شما در تربیت ذهنی مناسب در این زمینه کمک کند
پروژه "ایت" در مینه سوتا تالش کرد تا بفهمد یوگا چگونه می تواند
به تشویق تغذیه سالم و ورزش کودکان کمک کند
.با انجام این تحقیق مهم و با دیدن 1820نوجوان و بزرگســال نتایج
دلگرم کننده بود.
به دنبال تمرین منظم یوگانشــان داده شــد که کــودکان از میوه و
سبزیجات بیشتر استفاده می کنند .انها همچنین غذاهای میان وعده
ای ،فست فود و نوشیدنی های شیرین را کمتر مصرف کردند.
-10استرس و اضطراب را کاهش می دهد
امارهای انجمن روانشناســی امریکا نشــان می دهد که از هر پنج
کودک یک نفر "اضطراب" را گزارش می دهد.
تقریبــاً 4.1میلیون کودک در ایاالت متحده بین 3تا 17ســال با
اختالل اضطراب تشخیص داده شده اند.
نشان داده شده است که یوگای منظم برای کنترل استرس و اضطراب
بسیار مفید است.
با تمرکز بر دانش اموزان کالس ســوم ،یک مطالعه در سال 2018
با بررسی استرس و اضطراب در کودکان ،نشان داد که چگونه تمرین
منظم یوگا می تواند به کم کردن اضطرابشان کمک کند.
نتایج نشــان داد که بعد از تمرین حرکات منظم یوگا ،نمرات روانی -
اجتماعی و کیفیت زندگی در کودکان افزایش یافته است ،که هر دو با
سالمت عاطفی ارتباط دارند و در نتیجه سطح سالمت عاطفی کودکان
نیز افزایش پیدا می کند.
در عین حال که یوگا مزایای فوق العاده جدی دارد ،هنوز هم می توان
ان را ورزشی سرگرم کننده دانست.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
57 صفحه 58
الغری با یوگا
نویسنده :شهال قاسمیان دستجردی
با یوگای الغری معبد جسم خود را دوباره
بنا کنید
همه ما افرادی را می شناســیم که باریک و
الغر هستند بدون اینکه سعی و تالشی برای الغر
شدن بکنند و بالعکس افرادی را هم می شناسیم
که به قول خودشان با نوشیدن اب هم چاق می
شــوند .این یک حقیقت است که هر کدام از ما
برحسب عوامل موروثی و ژنتیکی با ساختارویژه
ایی بدنیا مــی اییم ولی نمی توان تاثیر ورزش،
رژیم غذایی مناســب و عادات صحیح زندگی را
نادیده گرفت .شاید اگر افراد باریک اندام نیز کم
تحرک و پرخورشوند دچار اضافه وزن گردند.
تجربیات و مطالعات نشان داده اند که عوامل
عمــده اضافه وزن را به طور کلی می توان به دو
دســته تقسیم کرد ،دسته اول عوامل جسمی و
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دسته دوم عوامل روحی .عوامل جسمی اضافه
وزن عبارتنــد از وراثت ،پرخوری ،عادات بد و
نادرســت تغذیه و کم تحرکی .عوامل روحی
شــامل احساســات منفی از قبیل احساس
ترس ،خشم و نفرت ،اضطراب و استرس ،بی
خوابی ،خســتگی ،خجالت و عدم اعتماد به
نفس .این احساسات منفی باعث انباشته شدن
الیه های چربی در بدن می شوند به گونه ایی
که انگار شخص می خواهد بوسیله ان سپر و
الیه محافظی دور خود ایجاد کند تا از شر این
احساسات منفی در امان بماند .در واقع علل
اضافه وزن بیشتر روحی است تا جسمی ،زیرا
عوامل جســمی به خاطر عوامل روحی پدید
می ایند .وقتی شــخصی احساس غم و اندوه
می کند گوشــه گیر و کم تحرک می شود و
برای ایجاد حس خوب در خود به پرخوری روی می
اورد .اکثــر افراد چاق زندگی بهم ریخته ایی دارند
و عالقه به حفظ و نگه داری اشیای بدرد نخورپیدا
می کنند .اگر به یخچال و قفســه های اشپزخانه
انها سری بزنید این انباشتگی و درهم و برهمی را
مشاهده خواهید کرد که بیانگر بهم ریختگی روحی
و روانی شان است.
تاثیر یوگا بر تناســب اندام را دست کم
نگیرید
بســیاری از افراد که با یوگا اشنایی کافی ندارند
انرا ورزشی کم تحرک می انگارند و فکر می کنند
یوگا نمی تواند باعث کاهش اضافه وزن شــود .در
جواب این افراد باید بگوییم که یوگا تمام شــرایط
الزم در جهــت بوجود اوردن اندامی متناســب را صفحه 59
داراســت .یوگا برای رفع مشــکالت جسمی
اساناها ،پرانایاما و تغذیه ساتویک را دارد و برای
غلبه بر مشکالت روحی ،مدیتیشن و یوگانیدرا
ودیگر تعالیم معنوی را توصیه می کند.
افراد چاق قبــل از هر چیز باید طرز فکر و
نگرش خود را به زندگی تغییر دهند و ســبک
زندگی درســتی در پیش بگیرند .پیشنهاد می
شــود این تغییر را با یک خانه تکانی اساســی
شــروع کنند .کمدها و گنجه ها را از وســایل
اضافی خالی کنند .وســایلی که نیــاز ندارند
ببخشند و یا دور بریزند .تمام خانه را تمیز کرده
و برق بیاندازند .کابینت های اشپزخانه و درون
یخچال را از بیسکویت ها ،ابنیات ها ،شکالت
ها و سایر تنقالت مصنوعی خالی کنند .بر طبق
اصل ســاوچات یعنی نظافت و پاکیزگی که از
اصول اولیه یوگاســت ،هر روز به نظافت خود و
خانه بپردازند و نگذارند هیچگاه انباشتگی و بهم
ریختگی پیش بیاید .و بدین ترتیب راه را برای
عبور انرژی های حیاتی باز می کنند.
بعد از ان نوبت خانه تکانی روح می رسد .بهتر
است لیستی از تمام افکار منفی خود تهیه کنند.
تمام خاطرات بد ،تمام افرادی که به انها بدی
کرده اند ،تمام شکست ها و ناکامی ها ،هر انچه
به نحوی موجب نگرانی ،غم و ازارشان می شود
را فهرست وار و یا باشرح کامل بنویسند ،بعد ان
لیست و نوشــته ها را بارها و بارها بخوانند .در
هنگام نوشتن ممکن است اشکهایشان جاری
شود و دستانشان بلرزد اما وقتی ده یا بیست یا
سی بار ان را بخوانند نظرشان عوض می شود.
باید انقدر این لیست را بخوانند تا به نظرشان
کسل کننده و تکراری و یا حتی مضحک بیاید.
بعد لیســت را پاره کنند و دور بریزند و بگویند
تمام ان اتفاقات تمام شــده و من همه کس و
همه چیز و حتی خودم را هم می بخشــم .به
این صورت می توانند یک خانه تکانی اساسی
روحی انجام دهند .وقتی روح و قلب ســبک و
پاک می شود اشــتهای کاذب نیز خودبه خود
محو می گردد.
بعــد ازان نوبت پیش گرفتــن یک برنامه
غذایی ســاتویک ،یعنی تغذیه ســالم اســت،
خوراکی هایی طبیعی که به صورت ابپزوبخارپز
یا خام مصرف می گردند نه تنها دارای کالری
کمتری نسبت به غذاهای سرخ شده ،کنسروی،
فست فود و موادخوراکی مصنوعی دارند ،بلکه
سرشار از ویتامین ها ،مواد معدنی و مغذی برای
بدن هســتند .دانه ها ،جوانه ها ودمنوش ها و
تغذیه گیاهی اصول تغذیه ساتویک را تشکیل
می دهند.
با رها کردن افکار و احساسات منفی اشتهای
کاذب کم شــده و بتدریج به شــکل طبیعی
خود در می اید .یوگی های باستانی گفته اند:
بگذارید شــکمتان یک بخش غذا ،یک بخش
مایعات و یک بخش از هوا پر شود .براهماچاریا
یکی دیگر از اصول اولیه یوگا به معنی اســراف
نکردن ودر پیش گرفتن پرهیزگاری است که
در مورد تغذیــه هم به کار می رود .یک یوگی
باید همیشــه به اندازه غذا بخورد و از اسراف و
پرخوری بپرهیزد.
ایا یوگا باعث الغری می شود؟
در جواب این ســوال باید گفت بله یوگا می
تواند باعث الغری و تناسب اندام شود .تمرینات
یوگا در صــورت اســتمرار و مداومت موجب
کاهش وزن و رســیدن به اندام متناســب می
شــوند .دم و باز دم صحیح از راه ســوراخ های
بینی و با دهان بسته ،که در اساناها و پرانایاما
روی ان تاکید می شــود ســوخت و ساز بدن
وگردش خــون را افزایش داده ،و در نتیجه ان
اضافه وزن کاهش میابد.
هر حرکت خم به جلو و بسته شدن با بازدم،
و هر حرکت خم به عقب و باز شدن با دم همراه
است .این هماهنگی بین حرکت و دم و بازدم،
عادت به تنفس صحیح را در پی دارد .مدیتیشن
نیز یکی از راهکارهای بسیار موثریوگا برای الغر
شدن است .مدیتیشــن ذهن را از افکار منفی
خالی کــرده و با ایجاد ارامش و تعادل ،کمک
می کند تا راحتتر در مسیر درست قرار بگیریم
و احساسات منفی و عادت های اشتباه گذشته
را سریعتر و اسانتر رها کنیم .انجام حدود 10
دقیقه مدیتیشن پیش از صرف غذا می تواند
اشــتهای زیاد به خوردن غــذا را کم کند و به
شخص این اجازه را بدهد که بفهمد واقعا چقدر
گرسنه است؟
تجســم و باور خود در انــدام و وزن دلخواه
و وضعیــت ســامتی مطلوب کــه در تمرین
یوگانیدرا انجام می دهیم تاثیرات شگرفی دارد
که امروزه توســط دانشمندان به اثبات رسیده
اســت .محققان دریافته اند که در مغز قسمتی
وجود دارد که ابعاد بدن را تعیین می کند ،نکته
جالب اینکه خود ما می توانیم به این قســمت
دســتورات الزم را داده و ســایز و اندازه های
دلخواهمان را انتخاب کنیــم .این امر فقط از
طریق تمرین یوگانیدرا و تداوم ان میسر است.
ابتدا قرار گرفتن در حالت شاواسانا و بعد دادن
دستورات الزم به مغزجهت تجسم و تعیین ابعاد
جدیــد به بدنمان .با تکرار این تمرین با نتایج
اعجاب اور ان روبرو خواهیم شد.
حرکات یوگا برای الغری شکم و پهلوها
برای یــوگای الغری معموال از اســاناهای
ساده و اسانی اســتفاده می کنیم که براحتی
توســط افرادی که دارای اضافه وزن هســتند
هم بتواندانجام شــود .اساناهایی که برای اب
کردن چربی های شــکم مفیدند مثل تنفس
ببر یا گربه ،پاداهاستاســانا ،پاوان موکتاســانا،
ناواسانا هستند که بیشــترین فشار را بر روی
ناحیه شکم دارند.
اساناهای مناسب برای اب کردن چربی های
کمرو پهلوها مانند تری کوناســانا ،اردهاکاتی
چاکراسانا ،اوشتراسانا و واکاراسانا هستند .برای
الغری نواحی کفل و ران ها شــاالب اســانا،
دانوراسانا ،پاسچیموتاناسانا بسیارمفیدند.
میزان کالری سوزی با ورزش یوگا
تعداد کالری که با انجام حرکات یوگا مصرف
می شــود به وزن افراد و مدت زمان تمرینات
بستگی دارد .بطور متوسط طی نیم ساعت انجام
حرکات یوگا فردی که 60کیلو وزن دارد حدود
120کالــری ،و فردی کــه 85کیلو وزن دارد
حدود 170کالری می سوزاند .طبیعی است که
هر چقدر مدت زمان تمرین بیشتر شود میزان
کالری سوزی نیز افزایش پیدا می کند .بنابراین
اگر تمرینات یوگا به طور مرتب انجام شوند به
مرور تاثیر کالری سوزیشان نمایان می گردد.
تحقیقــات نشــان داده اند که بــا تنفس
کاپاالباهاتی ،اگر در یک دقیقه 120ضربه انجام
شــود معادل 10دقیقه دویدن ســریع کالری
مصرف می شود .کالری سوزی با یوگا به عوامل
مختلفی وابسته است ،عواملی مثل نوع و سبک
یوگا ،مدت زمان انجام تمرینات ،جنســیت و
ساختار بدنی شخص.
یوگا بوسیله اساناها ،پرانایاما ،تغذیه ساتویک،
مدیتیشن و یوگانیدرا ،راه و روش و گرایش های
ذهنی و روحی و به طور کلی ســبک زندگی را
تغییر داده و با بوجود اوردن احساسات مثبت،
خواب راحت ،اشتهای مناسب و به اندازه ،نظم و
ترتیب ،شادی و سبکی روح ،سالمت جسمی و
روحی و تناسب اندام را تضمین می کند.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
59 صفحه 60
رنگ امیزی مانداال
مانداالهــا معمــوال نقــوش
هندسی کامال متقارن هستند،
اما درمیان مانداالهای مدرن
انواع غیرمتقــارن نیزفراوان
است .ولی حتی رنگ امیزی
مانداالهــای نامتقــارن هم
باعث افزایش ارامش ،تمرکزو
تقویت قوای ذهنی می شود.
مانداالی یین ویانگ را رنگ
امیزی کنید ،تصویرانرا برای
ما بفرستید و جایزه بگیرید.
جواب جدول
شماره قبل
سما ایجادی
پیشنهادات شما راهگشایی است برای هرچه پربازدیدترشدن
مطالب مجله.
-17پانچا
-9جاپا
-1یوگانیدرا
-10اشرام -18واجراسانا
-2انولوماویلوما
-11چی
-3اهیمسا
-12رودراکشا
-4یوگااناندا
-13استیا
-5نادی
-14شاچی
-6یانترا
-15یین و یانگ
-7ودانتا
-16دهارانا
-8گاروداسانا
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 61
یادداشت های یک یوگی
فاطمه توازنی زاده
@tavazoni_fatemeh
یادداشت کردن اهداف ،برنامه ها و کارهای روزانه راه بسیار مفید
و موثری برای یادگیری و همچنین دانستن میزان پیشرفت مان در
همه امور زندگی است .شما خواننده عزیز هم می توانید یادداشت
های مرتبط با تجربه ها و تمرین های روزانه ی یوگا و مدیتیشن
خود را برای ما بفرستید تا در این صفحه به چاپ برسانیم.
من یک یوگینی هستم با تیپ شخصیتی درونگرا ،که به مبارکی ورود
یوگا به زندگی ام یا بهتر اســت بگویــم ورود من به دنیای دانش یوگا،
انعطاف پذیری خیلی بیشتری نسبت به گذشته پیدا کرده ام.
بلــه در ذهن من هم یک عالمت ســوال بزرگ بــه وجود امده بود؟
اخر چطوری؟ مگرمیشود؟! من درونگرا و کم حرف ،با این بدن خشک و
بی انعطاف!
ســالهای خیلــی دور ،یادم می اید روزی مــرد بزرگی گفت :خوب
اســت که ســاکت و کم حرف و ارام هســتی ،البته اگــر ...از درون هم
همینطور باشی!
ان روزها اصال معنی این جمله ی پر رمز و راز را درک نمیکردم .سال
1385بود ،من کجا و درک این جمله کجا!
البته ان وقت ها تقریبا یکی دو ســالی بود که با یوگا اشنا شده بودم،
هفته ای یک بار به کالس یوگا می رفتم ،بدون اینکه هیچ تمرینی داشته
باشــم .فقط تا هفته بعدی و کالس بعدی حال خوبی نصیبم میشد که
توصیف نشدنیست .برای یک دختر 19ساله با هیجانات درونی ای که هر
دقیقه هم در نوســان بود ،بدست اوردن ان ارامش و حس خوب ،خیلی
مهم و حیاتی بود .اوایل دهه نود ،یک روز گرم در فصل تابستان .برق قطع
شده بود و ما در باشگاه یوگا مشغول تمرین بودیم ،حرکت پاسچی موتاناسانا،
مکث در حرکت! و جسم خشک من...
تمرین صبر و انعطاف پذیری و تاب اوری در شــرایط ســخت ،گفتگوی
درونــی من :االن بهترین زمان برای یوگانیدراســت ،گرما در این بی برقی
هم کمی از یادمان می رود ...اســتاد :خب بچه ها فرصتی فراهم شده برای
خودسازی و تمرین صبر ...و در بهترین حالت باید با تصویرسازی دریک مکان
خنک و دلپذیر به اجرای اساناها ادامه میدادیم ....باز جای شکرش باقی بود
که یوگا به ما این فرصت را داده که هر کسی در حد و توان خودش اساناها
را انجام دهد .من فکر میکنم در زندگی یک یوگی یا یوگینی این کوچکترین
چالش است .زندگی من ،دنیایی قبل از یوگا دارد و کهکشهانی بعد از یوگا.
سالهاســت که طبق تعالیم یوگا مدیریت زمان را یاد گرفتم و برنامه ریزی
ساالنه و ماهانه و روزانه ام ترک نمیشود.
از اولین روز نوروز ،من برنامه ی تمام سال را میدانم و قدم به قدم پیش
میروم .و همین باعث رشد و پیشرفتم شده است تا جایی که چند سالی است
که مدرک مربی گری یوگا را هم گرفتم.
اما یوگای کودک ،باعث شــد عشق به قصه نویسی و قصه گویی در من
به وجود بیاید تا جایی که کتابی در حوزه ی یوگای کودک نوشتم و در حال
حاضر عضوی از اعضای انجمن قصه گویی هستم و مدتیست که این افتخار
را پیدا کردم که برای مجله دانش یوگا مقاله بنویسم.
یوگا به من اموخت که تحت هر شرایطی در زندگی ،از زمان ،این موهبت
ارزشــمند ،که در اختیار انســان قرار دارد ،به بهترین نحو استفاده کنم و از
معجزه ی حضور در لحظه ها بهره مند شوم.
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
61 صفحه 62
درامدی بر کتاب "ذن
و هنر شادمانی" 1
اثر کریس پرنتیس
2
نویسنده :نگار سنجری فر
"ذن و هنــر شــادمانی" کتاب ســاده و بی
تکلفی ست؛ نه شــما را تحت فشار قرار میدهد
و نه راهکارهای پیچیده و غیر قابل هضمی ارائه
میکند .تنها به یک ســری نکات کاربردی اشاره
میکند ،اشــاراتی که نه تنهــا قابل قبول به نظر
میرسند ،بلکه تا حدود زیادی شما را قانع میکنند.
من دوست دارم فکر کنم کتابها روح دارند! هر
کتابی یک موجود زنده اســت ،داستان خودش
را دارد ،مســیر خودش را طــی میکند ،در زمان
مشخصی ســر راه ما قرار میگیرد و پیام الزمی
بــرای ما به همراه دارد .مالقات من با کتاب "ذن
و هنر شــادمانی" در یک غروب مه الود در شهر
دارجیلینگ 3هندوســتان اتفاق افتاد .ان زمان
دانشــجوی فوق لیسانس رشته مطالعات محیط
زیســت در شهر کلکته 4بودم ،و گاهی برای فرار
از هیاهــوی کلکته و اب و هوای بســیار گرم و
مرطوب شهر ،به شمال شرق هند سفر میکردم
تا نفســی تازه کرده باشم .بعد از گذران یک روز
مخملی پوشــیده از بوته
دل انگیــز در تپه های
ِ
های چای دارجیلینگ ،در میدان اصلی شهر به
تماشای مردم نشسته بودم .ناگهان چشمم به یک
کتاب فروشی خیلی قدیمی و مرموز افتاد ،که در
یــک فرورفتگی در میدان جا خوش کرده بود .از
انجایی که کتاب فروشی از دوران کودکی محل
امن و محبوب من بوده ،به سمت کتاب فروشی
راه افتادم .بوی کاغذ معجزه میکند! فروشگاه پر
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بود از کتابهای دست دوم و جدید ،و روی میزی
که وســط مغازه قرار داشــت یک کتــاب زرد و
نارنجی جذاب با عنوان “”Zen and The Art of Happiness
چشمم را گرفت .نویسنده کتاب امریکایی بود ،اما
این دلیل کافی برای این نبود که به داخل کتاب
ســرک نکشم .چه قلم نرم و روانی داشت ،چقدر
بی تکلف و ساده نوشته بود ،و خالصه بگویم ،در
یک کالم کتاب کوچک دلم را برد!
کتاب "ذن و هنر شــادمانی" از ان روز همدم
من شــد .با اشــتیاق خواندنش را تمام کردم و
دوباره از ابتدا شــروع به خواندن ان کردم .برای
کسانی که دوستشــان داشتم ،کتاب را سفارش
دادم و خواندنش را توصیه کردم .در نهایت ،عالقه
ی زیادم به این کتاب من را واداشــت تا ترجمه
کتاب را شــروع کنم ،هرچند در ان زمان منابع
مالی کافی برای چاپ کتاب نداشــتم .اما درست
مانند مثالی که "کریس پرنتیس" نویسنده کتاب
"ذن و هنر شــادمانی" در کتاب اورده ،به محض
برقراری ارتباط با جهان هستی ،پاسخی که به ان
نیاز داری به تو داده میشود! هزینه های نشر این
کتاب توسط دوستان خوبم و شاگردهای عزیزم
تامین شد و در نهایت کتاب زیر چاپ رفت.
مهمترین پیام کتاب برای من شاید این بود که
جهان هستی از اشتباه مبراست ،و هیچ نقصانی در
وقایعی که در زندگی با انها مواجه میشویم وجود
ندارد .جهان ما ،حاصل میلیونها سال قانونمندی
و نظم مقدس اســت ،و علم نوین به خوبی اثبات
کرده کوچکترین خطایی در هر یک از شــاخصه
هــای کائنات میتواند به نابودی حیات بر کره ی
خاکی ما منجر شــود .ما انسانها ،و حیاتی که به
ما هدیه شده است حاصل کمال و شکوهمندی
بی عیب و نقصی هستیم که الیق ستایش است.
چه اتفاقــی برای ما می افتد که بــه روی تمام
این زیبایی چشــم میبندیم ،و به کلی منکر این
حقیقت میشویم که ما بخشی از کائناتیم و زندگی
ما به مثابه بخشــی از یک کلیت عظیم و واحد،
فاقد هر گونه نقص و اشتباه است؟
چــرا باور میکنیم هر واقعــه ای که پیش می
اید برعلیه ماســت ،و ما برای بقا نیــاز داریم با
تمام اتفاقهای ناخوشــایند زندگیمان بجنگیم و
به هر کســی که بر خالف میل ما رفتار میکند
چنگ و دندان نشــان بدهیم؟ جواب این سوال
در کتاب "ذن و هنر شادمانی" وجود دارد .چون
ما از مرکزیت خــود ،که در واقع همان مرکزیت
کائنات است منحرف میشویم .در متن کتاب به
نقل از الن واتس 5امده است "ذن به زبان ساده،
یعنی رسیدن به مرکزیتی که در اینجا و اکنون در
جریان است ".ما در کشمکش با نیازهای روزمره
زندگی مدرن و فرهنگ مصرف گرایی ،مرکزیت
خود را از دست میدهیم و این گم گشتگی ،باعث
میشود چشــمانمان به روی ساده ترین حقایق
زندگی بسته شود :که ما انسانها موجوداتی معنوی
هســتیم ،و حضور ما بر روی این کره ی خاکی
تصادفی نیست .هر یک از ما ،درست مانند تمامی
موجودات ،تمامی ســیارات ،و تک تک اتمهای
تشــکیل دهنده ی این جهان به دلیل مشخصی
موجودیت یافته ایم.
ما انســانهای مدرن ،راهمان را گم کرده ایم!
بیــرون از خودمــان به دنبال ارامــش و امنیت
میگردیم .فکر میکنیم با به دست اوردن متعلقات
مادی ،به شادمانی دست پیدا میکنیم اما غافل از
اینکه نیازهای ما پایانی ندارد و به محض دســت
پیدا کردن به چیزی ،میل و ارزو برای چیز دیگر
در وجودمان شــعله میکشد .سرگردانیم ،توانایی
مواجهه با جهان درون را از دست داده ایم ،جایی
که همه ی پاسخها در ان نهفته است.
ما سالکان طریقت کمال هستیم؛ برای درک
این موضوع ،تنها نیاز داریــم "حضور" در اینجا
و اکنــون را درک کنیــم .دمی ســاکت با خود
بنشینیم ،و چند سوال ساده از خودمان بپرسیم:
"ایا هر اتفاقی که تا کنون برای من افتاده ،برای
خیر و صالح من نبوده؟ ایا بخش اعظمی از رنج و
عذاب من ،به این خاطر نیست که من در جهانی صفحه 63
زندگی میکنم کــه زاده ی تخیالت منفی و غیر
واقعی خودم است؟ ایا با جستجوی شادمانی در
جهان بیرون ،من فرصت مالقات با الوهیت نهفته
در درونم را از دست نمیدهم؟ ایا هر واقعه ای در
تناســب تمام و کمال با عملی نیست که از پیش
واقع شده است؟" سوالها بی پایانند ،اما جواب انها
ساده است .این ماییم که هر لحظه را رقم میزنیم!
این نــگاه ما به وقایع زندگی ماســت که مفهوم
واقعی ان اتفاقهــا را مخدوش میکند .بله ،دنیای
امروز دنیای خشــونت و سختی ست ،مشکالت
مادی ،اجتماعی ،و روانی بسیاری ما را احاطه کرده
است .اما انتخاب مسیری که در ان گام برمیداریم
بر عهده ما نهاده شــده است .ماییم که ارزشهای
زیستی خود را تعریف میکنیم .ایا هدف شما دست
پیدا کردن به شــادمانی و صلح است؟ پس ان را
خواهید یافت! در "دائو ِد چینگ " 6امده اســت:
"برای انان که خود را با مســیر مطابقت داده اند،
مسیر تمامی نیرویش را واگذار خواهد کرد ".اگر به
دنبال شادمانی میگردید ،و ان را پیدا نمیکنید باید
بدانید همه پاسخها در درون شما پنهان است .همه
ی انچه برای ما اتفاق می افتد ،در راستای سعادت
بهترین انهاست،
و تکامل ماست .بدترین اوقات،
ِ
چون در سخت ترین موقعیتهای زندگیست که ما
با توان واقعی خود مواجه میشویم .مصائبی که در
مسیر ما قرار میگیرند ،ابزاری هستند برای پاالیش
روح ما ،و یادگیری درسهای تازه ای که برای ادامه
زندگی به انها احتیاج مبرم داریم.
به یاد داشته باشید ،هیچ اتفاقی به تنهایی ،در
خود حامل شــادی یا اندوه نیست .نگرش ذهنی
شما مهمترین عامل در تعیین نتیجه ی زندگی
شماســت .برای شکســتن الگوهای کهن هیچ
گاه دیر نیســت .در متن کتاب امده است "یک
موقعیت تنها زمانی مطلوب اســت که فرد ان را
بپذیرد ".اتفاقهای زندگی را با نگاه تازه ای بنگرید،
و اگاه باشید که هر انچه در مسیرتان قرار میگیرد،
بخش ضروری رشــد و توســعه مهارتهای فردی
و معنوی شماســت .از جنگیدن با زندگی دست
بردارید ،تغییرات را در اغوش بگیرید ،و فرصت را
برای دیدن معجزات زندگی فراهم کنید.
"انچه ما امروز هستیم ،نتیجه افکار ماست
زندگی ما بر اســاس تفکر مــا و منطبق بر ان
شکل گرفته است".
7
داماپادا
1-Zen and The Art of Happiness
2-Chris Prentiss
3-Darjeeling
4-Kolkata
5-Alan Watts
6-Dao De Jing
7-Dhammapada
C H A K R A M A T
مرتاضان هند از قرن ها پیش تاکنون برای فعال کردن
چاکراها و به جریان انداختن انرژی در همه اندام های
بــدن روی تختــی کــه هزاران میــخ در ان بــکار رفته بود
می ایســتادند ،دراز می کشــیدند و یوگا انجام می دادند
تا نه تنها بیمار نشوند بلکه همراه با نشاط و ارامش از
عمر طوالنی برخوردار گردند و اینک دانش یوگا با الهام
از ایــن روش کهــن مرتاضــان هنــد مبادرت به ســاخت
و تولیــد تشــکچه ســوزن دار قابل اســتفاده بــرای عموم
بمنظور رسیدن به نشاط و سالمتی پایدار نموده است.
چاکرامت تشــکچه ای ســوزنی است که اســتفاده از ان
سالمتی همه اعضای خانواده را به ارمغان می اورد.
chakrakala.com
02188319054
دانش یوگا مرداد |1400شماره 15۲
63 صفحه 64
پن
جم
و
ا
خر
پرسش و پاسخ هایی
از پاپاجی
درباره زندگی
Sri Poonja Papaji
گرد اوری :واحد تحریریه
سوال :من کیستم؟
جواب :هرکسی که تصورمیکنی هستی .هرگاه ساختن هویت برای خود
را متوقف کنی ،درخواهی یافت که واقعا چه کسی هستی.
سوال :خدا کیست؟
جواب :وقتی یــک جهان رویایی برای خــودت تصورمی کنی و دران
زندگی می کنی همچنین یک خدا تصورمی کنی که مراقب ان باشد،
وقتــی تصور و فرافکنی را متوقف کنی هم جهان و هم خدای خیالیت
ناپدید می شوند .انگاه می فهمی خداوند کیست.
سوال :پس ازخود یافتگی ایا هیچ چیزی درمورد زندگی درک می کنیم
یا زندگی درقلب خودش همیشه یک راز باقی می ماند و معمایی نیست
که حل شود؟
جواب" :خود "همیشه یک رازخواهد بود زیرا هرگزهیچ چیزی نمی تواند
از ان جدا باشد که انرا بفهمد یا تحلیل کند یا درک نماید.
سوال :معنای زندگی چیست؟
جواب :چرا باید هیچ معنایی داشــته باشد؟ هرمعنایی که به ان نسبت
دهید فقط تصویری اســت درذهن شــما .زندگی بــا هیچ تصوری که
شما ممکن اســت درموردش داشته باشید تاثیرنمی گیرد و شرح داده
نمی شود.
سوال :ایا ممکن است درمورد چگونه زندگی کردن وصرفا اینجا و اکنون
بودن صحبت کنید؟ گاهی من با بودن دراطراف شما احساس می کنم
که درفعالیت های روزمره با ما سهیم می شوید.
جواب :قبل از روشن ضمیری ،تو فکرمی کنی من باید چوب ببرم و یا اب
حمل کنم ،پس ازروشن ضمیری چوب بریده می شود و اب حمل می
شود اما ان هیچ کاری با تو ندارد .ان فقط اتفاق می افتد.
سوال :چرا ما در زندگی مان انقدرترس داریم؟ چرا اعتماد کردن در هر
لحظه انقدردشوار است؟
جواب :اگردرنفس زندگی کنیم به طوراتوماتیک وضعیت های خصمانه
درمورد بقیه جهان ایجاد خواهیم کرد .برای دفاع از نفس باید خودخواه
64
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
باشــیم و باید ازبقیه مردم بترسیم زیرا همه انها تهدیدی برای بقایمان
هستند .چگونه می توانیم درچنین وضعیتی به کسی اعتماد کنیم؟
سوال :بسیاری از مردم معتقدند که چیزی به نام نفس سالم وجود دارد.
شخصی که نفس سالم دارد ممکن است اطمینان به خود داشته باشد و
از توانایی ها و محدودیت ها ،دوست داشتن و یا تنفرهای خود اگاه باشد
و به خودش ارزش باالیی بدهد .ایا چیزی به نام نفس سالم وجود دارد؟
ایا ان هرگز می تواند به رهایی منجر شود؟
جواب :شخصی که به خود اطمینان دارد ازدیگران به ازادی نزدیکترنیست.
چنین کسی شاید احساس کند که شاد است و نیازبه هیچ تغییراساسی
درزندگی خود ندارد .شخصی که درک کرده که نفسش به طورپیوسته
موجب بوجود امدن مشکالت درذهنش می شود شانس بیشتری برای
جستجوی رهایی دارد .چیزی به نام نفس سالم وجود ندارد .همانطورکه
بیماری سالم وجود ندارد .نفس نمی تواند به رهایی منجرشود یا نشود،
فقط می تواند مانع شــود .نفس و رهایی نمی توانند با هم وجود داشته
باشند .وقتی نفس ناپدید شود رهایی جای ان را می گیرد. صفحه 65