ماهنامه دانش یوگا شماره 147-148
ماهنامه دانش یوگا شماره 147-148
ماهنامه دانش یوگا شماره 147-148
صفحه 1
فهرست
Contents
سرمقاله3...............................................................................................
سخنمدیرمسئول4.............................................................................
جرعه ایی از یک کتاب6.....................................................................
راهنمایان بزرگ7.................................................................................
حرکات یوگا برای افراد مبتدی8........................................................
اثرات پرانایاما برمغز11..........................................................................
همه چیزراجع به جوراب و دستکش یوگا12.....................................
قاعدگی چیست؟14.............................................................................
تحلیلیبرتجربه16................................................................................
ایورودا (تمرینات عملی)18................................................................
نحوه فائق امدن براعتیاد20................................................................
مودرادرمانی23.....................................................................................
مصاحبه دانش یوگا با مسعود موحدی مربی یوگا24.......................
گل نیلوفرابی ،درگل والی روییده ایی که بدان نیالوده29.............
با مدیتیشن ،دریچه قلب و ذهنتان را بگشایید30..........................
یوگا؛ یارشما در خانه34......................................................................
پاکسازی بدن در فصل بهار35...........................................................
مهندسی درون(قسمت هشتم)36....................................................
سفردرحاشیه رود گنگ ،ازواراناسی تا اهلل اباد38..........................
پنج راهکاربرای افزایش تفکر ،تغییروسالمتی درسال نو41...........
چطورجوانان را توانمند کنیم؟42.......................................................
چاکراها؛ گردونه های انرژی43...........................................................
سعادت ابدی( اواتارا)44.....................................................................
اشنایی با کونگ فوی سالمت و ذن46.............................................
دسرهای گیاهی سنتی ایرانی48.......................................................
سوترای نوزدهم(نقش ظرفیت درسامادهی برتر)50........................
یوگا راهی به سوی سالمتی کامل(استاد یوگا)51.............................
شناخت اسانا :شاشانکاسانا52...........................................................
انرژی چی در فنگ شویی53.............................................................
اعصاراگاهی بشر54............................................................................
سینمای عرفانی( نقد فیلم انیمیشن روح)56..................................
تجلیپراجنا57....................................................................................
یوگاپزشکی58.....................................................................................
خانه تکانی ذهن60..............................................................................
مدیتیشن با ترسیم و رنگ امیزی مانداال60....................................
پرسش و پاسخ هایی از پاپاجی61......................................................
پاکسازی دریوگا (ویپاریتاکرانی)62...................................................
اهداف و ارزوهای شما برای سال 1400چیست؟ 63.......................
صاحب امتیاز و مدیر مسئول :سیدعبدالحمید موحدی نائینی
عضو انجمن مدیران مطبوعات
زیر نظر شورای سیاست گذاری
سردبیر و سرپرست گروه مترجمان :شهال قاسمیان دستجردی
مدیر اجرایی :رویا دادجو
مدیر امور مالی :عبدالمجید موحدی نائینی
مشاور امور بین الملل :سید محمد مسعود موحدی نائینی
مدیر امور هنری ،گرافیست و طراح روی جلد :سید محمدرضا موحدی نائینی
روابط عمومی :سهیال موحدی
تایپیست :مژگان مزروعی
سازمان اگهی ها :رابعه ربیعی
امور مشترکین و مسئول توزیع :رویا قاسمی
لیتوگرافی و چاپ :شرکت چاپ انتخاب رسانه (سالم)
سال هجدهم -اسفند 1399و فروردین 1400
شماره 148-147
نوروز ۱۴۰۰بر همگان مبارک باد
از عزیزانی که مایل به همکاری با مجلۀ دانش یوگا هستند ،خواهشمندیم
مقاالت خود را به ادرس پست الکترونیکی مجله ارسال فرمایند.
تحریریۀ مجله در دخل ،تصرف و ویرایش مطالب ارسالی کام ً
ال ازاد است.
همــکاران ایــن شــماره :پروانــه قاسمیان دســتجردی،
شــراره محمد حســینی ،معصومه (مینا) حســینی ،ناهید موســوی،
ســارا توحیــدی ،پــری باباجــی ،حامــد رنگیــن کمــان،
سهیال ثمرقندی ،نسترن صافی ،لیال خیراندیش ،پیام صمدی خادم،
ســید محمــد ازاد ،ژیــا حاتمــی ،مهتــاب کالنتــری،
عطیه عظیمی ،داریوش قاســمیان دستجردی ،بهاره جعفری صمیم،
ی فر ،سام سرابی ،امبیکا ،چانگ
سوسن عبدالرضایی ،شیمال خان ،لعیا نب
فن ،شیرین احمدی ،فاطمه توازنی زاده ،سما ایجادی ،سینا سیاوشان
نشانی :شمال میدان هفت تیر ،ابتدای مفتح شمالی،خیابان مالیری پور ،خیابان
زیرک زاده ،نبش خیابان ارام ،پالک 16+1نبش پالک ۱۷
تماس با تحریریه:
تلفن88318189-88319054 :
تلگرام و واتساپ09902260640 :
تماس با سازمان اگهی ها88842667 :
کدپستی1575783113 :
info@danesheyoga.com
www.danesheyoga.com
@danesheyoga
/yoga.knowledge
تصویر روی جلد :توسط اقای سینا سیاوشان صفحه 2
شماره148-147
گل نیلوفرابی؛ درگل والی روییده
ایی که بدان نیالوده است
گل نیلوفرابی ،گل زیبایی اســت که دراب هــای راکد می روید
گیاهی ابزاد اســت و در رنگ های گوناگون یافت می شــود .این
گل بیانگر نمادهای متعددی است که گاه در فرهنگ های مختلف
مفاهیم مشترکی دارند .ریشه ی گل نیلوفر ابی درخاک ،ساقه ی ان
در اب و گل ان روی ســطح اب قرار دارد و با اینکه در لجن زارمی
رویــد گلبرگ هایش همواره پاکیزه اند ،برای همین ویژه گی ها در
اساطیر و عرفان جایگاه خاصی پیدا کرده است.
29
پاکسازی بدن در فصل بهار
برای سالمتی جســم و روح ،همگام با فصل بهارو نوشدن طبیعت،
خوب است بدن خود را از سموم پاک کنیم و با مصرف خوراکی های
ســالم و طبیعی ،سرحال و شاداب شده و از فصل زیبای بهار بیشتر
لذت ببریم .فصل بهار برای بســیاری از افراد با بیماری های مختلف
مانند انواع الرژی ،ابریزش بینی ،عطسه وکهیر ،سرگیجه و کسالت
همراه اســت .دلیل ان تجمع سمومی اســت که در فصل زمستان
بتدریج در بدن ما جمع می شوند .لذا شروع فصل بهار ،وقت خوبی
برای انجام یک دوره پاکسازی بدن است.
35
اعصاراگاهی بشر
درشرح و تفسیربیکرانگی و گستردگی اعصار در علوم ودایی ،فرزانگان
هند باستان همچون دانشمندان معاصر قادر نبوده اند از معیارهای
اندازه گیری معمول بهره ببرند ،الجرم واحدی که برای برای سنجش
اعصارو دوره های کیهانی در نظر گرفته اند یک روز برهمن بوده است.
اثرپذیری اگاهی ودرک از هستی وعالم وجود در چرخه های یوگا ،از
نظریوگی های باستان ،فقط درمرتبه ی شخصی اتفاق نمی افتد و می
تواند در واحدهای کالن تری همچون خانواده ،قوم ،کشور ،قاره و کل
بشــریت وتمام موجودات گیتی نیز بررسی شود .طبق متون ودایی
اعصار را می توان به چهار دوره ی طال ،نقره ،مس و اهن تقسیم کرد.
این دوره ها همانند فصول سال پس از اتمام ،دوباره ازسرگرفته شده
و اغاز می شوند.
اهداف و ارزوهای شما برای
سال 1400چیست؟
ســال نو و قرن نو از راه می رسد .در شروع هر سال تصمیماتی می
گیریم و برنامه هایی در نظر داریم که امیدواریم درسال جدید بتوانیم
انهــا را عملی کنیم .البته واقعیت این اســت که هرانچه در زندگی
برایمان پیش می اید حاصل افکار و اعمال خودمان است .هر چه
به ان فکر می کنیم و باور داریم برایمان رخ می دهد .خوب اســت
که اهداف و ارزوهای خود برای سال جدید را به صورت یک تابلوی
تجســم خالق در اوریم و با تمرکــز و دادن انرژی مثبت به انها در
تحقق شان گام برداریم.
54
63 صفحه 3
مراسم یا مناسک گذار ،به اداب ورسومی گفته می شود که دربعضی ملل و فرهنگ های بومی
برای عبورازیک مرحله ی زندگی به مرحله ی بعدی برگزارمی شــود .این مراسم عمدتا ورود به
دوران حساســی اززندگی مانند بلوغ ،پیوندزناشویی ،زایش ،غسل تعمید و ..را نوید می دهند.
مراســم گذار به طور کلی دارای سه مرحله است :اول مرحله گسست ،دوم مرحله گذار و سوم
مرحله پیوند دوباره .مرحله گسست همانطور که از نامش پیداست مربوط می شود به جدا شدن
ازمرحله قبل ،مرحله گذار ورود به مرحله جدید ،ومرحله پیوند ،قبول شدن وموفقیت درورود به
مرحله ی جدید اســت .مراسم گذاراغلب چالش هایی به همراه دارد که گاهی توام با تحمل درد
و رنج است وگاهی ترک کردن تعلقاتی است که مربوط به دوره قبلی زندگی بوده اند .شاید این
مراســم برگرفته از چرخش فصول سال باشــد .در بهار تازگی و طراوت وجود دارد ،در تابستان
رشد و کامل شدن و میوه دادن ،سپس در فصل پاییز درختان برگ های خود را می ریزند و به
مادرزمین تقدیم می کنند تا مادرزمین تغذیه کرده و برای محصول دادن جدید اماده شود .انگاه
زمســتان فرا می رسد وطبیعت با تحمل رنج سرما خود را برای رفتن به مرحله بعدی که سال
نو است اماده می سازد ...و دوباره بهاری نو اغازمی شود ،فصلی نو و مرحله ایی تازه از زندگی.
اکاپاداراجاکاپواتساان ،اجرا کننده :فریبا شهابی ،شهرستان گچساران
3 صفحه 4
امد بهار جان اه ای انزنین ربقص ا
سید عبدالحمید موحدی نائینی
اسفند ماه ســال ۹8بود که کرونا در ایران شیوع پیدا کرد .بواسطه ی
ترس از ابتال به ان،کارمندان ادارات دور کار شدند ،مراکز تجاری ،اموزشی،
تفریحی ،ورزشی تعطیل شدند و مردم مجبور شدند همراه با اغاز سال نو
در خانه ها بمانند و مسافرت نروند و شاید تنها نوروزی بود که همه از دید
و بازدید اقوام و نزدیکان خود محروم شدند .ترس از کرونا تا به امروز که در
استانه ی سال ۱۴۰۰هستیم همچنان باقی است .از اسفند سال گذشته تا
اسفند ماه امسال بیشتر از 25۰میلیون نفر در جهان به ان مبتال شدند و
دو میلیون و پانصد هزار نفر هم جان خود را از دست دادند .چشمانمان را
روی هم بگذاریم و یک سال گذشته را مرور کنیم می بینیم چه کسانی با
ما بودند که در اغاز سال 1400دیگر در بین ما نیستند ،چه تغییرات غیر
منتظره ای دورو برمان اتفاق افتاده؟ و باالخره در سال پیش رو،کرونا ما را
به چه ســمت و سویی پیش خواهد برد؟ یک سال خیلی زود گذشت .در
اغاز سال جدید هستیم ،هرچند همچنان بایستی مواظب و مراقب کرونا
باشیم ولی فراموش نکنیم غافله ی عمر چه زود می گذرد ،نوروز که از راه
می رسد زنگ پایان سال را به صدا در می اورد .این واقعه هر سال در چنین
روزهایی تکرار می شــود و در برابر چشــمان گشوده ی ما برگی به اوراق
دفتر عمرمان افزوده می شود.کودکان بزرگ می شوند ،جوانان میانسال و
میانساالن پیر و پیرساالن پیرتر ،و چه زیبا حافظ شیرین سخن عمر را به
قافله ای زودگذر تشبیه می کند و می گوید :
" این قافله عمر چه زود می گذرد".
در هر سن و سالی که هستیم به خاطر می اوریم روشنایی روز و ظلمت
شب در هم فرو می روند و ایام به ایام می پیوندد تا ماه از پشت ماه بر اید
و سالی ،جای خود را به سالی دیگر بدهد .هیچگاه از خود پرسیده ایم در
تعویض و تبادل سال ها ،چه از دست می دهیم و چه به دست می اوریم؟
از کنار این پرسش به راحتی نمی توان گذشت ،اهنگ گذشت زمان توقف
ناپذیر اســت ،در هر شرایطی زمان به کار خودش مشغول است ،تدریج و
نرمش به متن ان راه نمی یابد ،کارش عبور است .بر روی همه چیز تاثیر
می گذارد .مهر حک شــده زمان را روی هر چیــزی می توان دید ،هیچ
شــهر و دیاری از قید گذر زمان رها نیست .من و شما با گوشت و پوست
و استخوان اثار واقعی زمان را در همه ی تحوالت ریز و درشت زندگیمان
لمس می کنیم .فراموش نکنیم نوروز و نوروزها از جنس زمانند ،از امدن
نوروز خوشــحال می شویم اما هر اندازه امدنش را بزرگ و عزیز بشماریم
نمی توانیم ماهیت ان را نادیده بگیریم .چراکه بودن نوروز گذر زمان را به
ما یاداوری می کند که « :روز از نو روزی از نو» .در چنین زمانی بایســتی
بیاندیشیم که در کجای غافله ی هستی ایستاده ایم؟ می دانیم هدف مان
از امدن به این هستی ،رشد و تکامل و رسیدن به تعالی است ،تا به اینجای
کار چیزهایی را به دست اورده ایم و چیزهایی را هم از دست داده ایم؟ به
عبارت دیگر بعضا فرصت های خود را بی انگارانه سوزانده ایم و از عمرمان
استفاده بهینه نکرده ایم؟ چه در شصت سال پیش چه در شش سال پیش.
برویم به زمان های خیلی دور ،به ۷۰۰ســال پیش ،یگانه دوران حافظ
شــیرین ســخن( ۷۲۷-۷۹۲ه ق) که به ما درس رستگاری و اسایش دو
4
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
گیتی را می دهد ولی گروهی از ما همچنان نه با دوستان مروت می کنیم
و نه با دشمنان مدارا ۷۰۰ .سال پیش هم او بود که گفت:
بنشین بر لب جوی و گذر عمر ببین
کاین اشارت ز جهان گذران ما را بس
ولی ما کماکان ان کار دیگر می کنیم ۷۰۰ .سال پیش زبان غیب به
ما ندا می دهد که باید طرحی نو در اندازیم ولی ما کم و بیش همین تعداد
ســال است که درهای فرصت هایمان را بر پاشنه های کهنه ی کهن می
ســاییم و به دعواهای روزانه و منفعت های روزمره سرگرمیم و هیچ طرح
نویی در نینداختیم و مردمان و جوامعی که در این ۷۰۰ســال نبودند ،به
وجود امدند و استقالل یافتند و در جاده های جهان از من و شما سبقت
گرفتند و پیش افتادند و ما کماکان از اشتباهات پیشین درس نیاموختن
را اموختیم ،حســرتی که بعضا من و شما می خوریم هدر دادن "سرمایه
عمر" است چرا که فقط یک بار مجال زندگی کردن به ما داده شده و قابل
تکرار نیست .حال این پرسش پیش می اید این عمر کوتاه ما که چشم به
هم می زنیم روزها و نوروز ها پشت سر هم می ایند و می روند را چگونه
باید سپری کنیم که در اخر دچار حسرت و پشیمانی نشویم هر چند بعید
اســت اخر کار با خود نگوییم ای کاش بهتر از این عمرمان استفاده کرده
بودیم .اما می توان از میزان حسرت ها کاست ،به شرط ان که در پی ان
باشــیم که بهترین شیوه زیستن و بهره گرفتن از اوقات و بهره رساندن به
این و ان را سرلوحه ی زندگیمان قرار دهیم .بد نیست در اینجا به برخی
راه و روش های غنی ساختن درونمایه عمر و زیستن در این "میدان عمل
و ازمون" اشاره کنیم: صفحه 5
-۱گذرا بودن عمر:گاهی یادمــان می رود که عمر ما ،عمر نوح و خضر
نیســت و برای همیشه پای برگرده کره ی خاکی نخواهیم گذاشت و برای
ابد نفس نخواهیم کشــید ،مثل خیلی ها که بــا اجل طبیعی یا حوادث و
ســوانح جان می بازند ،ما نیز باید روزی این جان عاریت را به جان افرین
تســلیم کنیم .پس حال که چنین اســت به این پیام استاد سخن سعدی
شیراز( ۶۰۶-۶۹۰ه ق) توجه کنیم که می گوید همین چند روزه را دریابیم
که اگرچنین نکنیم عمرمان به پنجاه می رسد و هنوز در خوابیم.
ای که پنجاه رفت و در خوابی
مگر این پنج روزه دریابی
.۲دوری ازدشمنان درون :من و شما به هنگام پای گذاشتن به این عالم
خاکی دشمن هایی تعقیبمان می کنند ،دشمنانی که لحظه ای ما را به حال
خود رها نمی کنند ،باید حواســمان جمع باشد ،ان ها را شناسایی نمائیم
و بر ان ها غلبه کنیم .دکتر ســوامی شــیواناندا(۱۸۷۸-۱۹۶۳م ) از بزرگ
ترین اســاتید یوگا و نویسنده ی حدود سیصد جلد کتاب ،به شش دشمن
همراه انسان اشاره می کند :منیت ،طمع ،نفرت ،حسادت ،شهوت و خشم.
دشمنانی که در صورت عدم غلبه بر انها ،انسان را به زمین می زنند و زندگی
را بر او تباه می کنند.
کردار های نیک
ماهاتما گاندی ( ۱۸۸۳-۱۹۴۴م) اســتفاده از عمر را بر اســاس خصلت
هایی می شمرد که در صورت عمل به انها می تواند جایگاه انسان را به سمت
تعالی و معرفت سوق دهد ،خصلت هایی همچون عشق و محبت و مهربانی
و دوست داشتن و خلق و خوی خوب و نیکی کردن.
داشتن امید
پیامبر اسالم (ص) امید را رحمتی برای انسان ها می داند و می فرماید:
امید رحمتی است برای پیروان من .اگر امید نمی بود هیچ مادری فرزند خود
را شیر نمی داد و باغبانی درختی نمی نشاند.
امید و انگیزه به انســان نیرو می بخشد ،هم نشــاط می اورد ،هم مانع
خستگی و به ستوه امدن می شود ،هم زندگی را بر خوردار از "خوشبینی به
اینده" می سازد ،هم ثمره ی کارها و تالش ها را مضاعف می کند .ان هایی
که با روحیه ی خوب زندگی می کنند و به یاس و ناامیدی و افســردگی و
دلسردی مجال ورود به صحنه ی زندگی شان را نمی دهند ،از زندگی خود
لذت بیشتری می برند چراکه اگر جز این باشد زندگی را "مردن تدریجی"
خواهند دید و گذران عمر را یک "جان کندن دراز مدت" خواهند شــمرد.
امید را از پیام شاعر و سخن دان قرن ششم هجری قمری نظامی گنجوی
(530-۵۹۱ه ق) بیاموزیم که می گوید :
در نومیدی بسی امید است
پایان شب سیه سپید است
-۴تجربه اموختن :روزگار پرفراز و نشــیب معلم شایسته ای برای من و
شماست به شــرط ان که بتوانیم از تجربه های تلخ و شیرین ان استفاده
کنیم .گشودن دید عبرت به روی حوادث ،تجربه ادمی را غنی می سازد و
بهره گیری از تجارب دیگران "عمر دوباره" به شــمار می اید .موال (ع) هم
انتخاب نیکو را ثمره ی تجربه می داند و می فرماید":ثمره ی تجربه ،انتخاب
نیکوست".
-۵گام نهادن در مسیر عرفان و شناخت :به هر حال چه در ایام نوروز ،چه
در بقیه ی طول سال نیاز به ارامش داریم .ارامش را اگر از دید بزرگ ترین
شاعر حماسه سرای ایران فردوسی پاکزاد ( ۳۳۹-۴۱۶ه ق) نظاره کنیم در
چهار چیز می توانیم بیابیم .نیکی کردن ،اذیت و ازار نرساندن .گذر کردن از
این دنیا و در نهایت پرستیدن دادگر.
ز روز گذر کردن اندیشه کن
پرستیدن دادگر پیشه کن
به نیکی گرای و میازار کس
ره رستگاری همین است و بس
نوروز ها که تا چشــم به هم می زنیم از راه می رســند و تا به خود می
اییم با موهای به رنگ سفید درامده ،پشت خمیده ،انرژی رو به افول و ...که
حاصل باال رفتن سن و سالمان هست مواجه می شویم باید به خود اییم و
از لحظات باقی مانده حداکثر بهره را ببریم که اگر این کار را نکنیم در اخر
قافله را می بازیم و شرمســاری به بار می اوریم .در چنین شرایطی بارها به
خود طعنه می زنیم و می گوییم کاش زندگی را زندگی کرده بودم ،مسافرت
رفته بودم ،لباس هایی که می خواستم را می خریدم ،کفش های رنگارنگ،
مهمانی های دوســتانه ،خنده های از ته دل ،اگر قافله را ببازیم متوجه می
شویم زندگی چه کاله گشادی سرمان گذاشت ،هر روزمان را به بهانه ی روز
دیگر از ما ربود و ما چه ساده لوح بودیم که حرفش را باور می کردیم ،زندگی
همین است .هنوز دیر نیست ،در هر سن و سالی که هستیم با اغاز سال نو
تصمیم بگیریم کاری که دوست داریم را انجام بدهیم"،دوستت دارم" را به
هرکس که الزم است بگوییم ،هر ازگاهی را با دوستانمان بگذرانیم ،فارغ از
هر فکر سفر کنیم ،بعدتر ها متوجه خواهیم شد اما....
زندگیمان را همین امروز زندگی کنیم ،بیندیشیم که این نوروز سراغاز
اولین بهار قرن جدید است .در بهار صد سال دیگر هیچ کداممان نخواهیم
بــود ،همه رفته ایم انچنان فراموش شــده ایم که انگار هیچ گاه نبوده ایم.
باورش سخت است ولی حقیقت دارد .پس تا می توانیم روزهای باقی مانده از
عمرمان را با نکات و پیام های کلیدی گفته شده در باال همچون :گذرا بودن
عمر ،دوری از دشمنان درون ،کردار نیک ،داشتن امید ،تجربه ی اموختن
و گام نهادن در مســیر عرفان و شناخت سپری کنیم و به این نکته ی مال
احمد نراقی شاعر دوران قاجاریه (۱۱۵۰-۱۲۰۸ش)توجه کنیم که ندا می
دهد عمر مختصرمان با سرعت در گذر است.
جهد کن جهد که وقت من و تو در گذر است
سعی کن سعی که این عمر بسی مختصر است
با الهام از اغاز ســال نو تصمیم بگیریم از لحظه های عمرمان استفاده ی
بهینه کنیم و به بهار زندگی اندیشه کنیم که بهار فصل بیدار شدن طبیعت
اســت و فصل رقص همه ی موجودات و چه خوب اســت در انتها به پیام
واالی شاعر و عارف بزرگ قرن هفتم هجری موالنا جالل الدین محمد بلخی
( ۵۸۶-۶۵۲ه ق) گوش دل بسپاریم که به ما ندا می دهد بهار که می اید
طبیعت به رقص در می اید:
امد بهار جان ها ای شاخ تر برقص ا
چون یوسف اندر امد ،مصر و شکر به رقص ا
سید عبدالحمید موحدی در سال 1358پس از عزیمت به هندوستان برای
ادامه تحصیل با یوگا اشــنا شد و تحت تعلیم سوامی ویشنودواناندا مبتکر
سبک یوگای شــیواناندا قرار گرفت .وی پس از مراجعت به ایران در سال
1363از جمله پیگیری کنندگان به رســمیت شناخته شدن یوگا توسط
ســازمان تربیت بدنی ان زمان بود و پس از به رسمیت شناخته شدن یوگا
در ایران در ســال ۱۳۷۴به عضویت کمیته ی اموزش انجمن یوگا در امد
وباشــگاه دانش یوگا را راه اندازی نمود .وی در سال ۱۳80مجوز مجله ی
دانش یوگا را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی کسب نمود که تاکنون 148شماره از ان چاپ گردیده
و همچنان هر ماه منتشر می شود .
اقای سید عبدالحمید موحدی از سال ۱۳۷۵تاکنون برای ارتقا دانش و اگاهی بخشی هر چه بیشتر
عالقمندان به یوگا مبادرت به اعزام گروه های متعدد به مراکز یوگای خارج از ایران نموده است .
وی در چاپ و انتشار ۵جلد کتاب دوره ی استاندارد یوگا ،دایره المعارف یوگا ،یوگای پیشرفته ،هاتا
یوگا پرادیپیکا ،کتاب کامل مصور یوگا و انچه یک معلم یوگا باید بداند ( راهنمای تمرینات بیداری
معنوی ) مشــارکت داشته است .اقای سید عبدالحمید موحدی و همسرش خانم سهیال موحدی
و دو فرزندش محمدمســعود و محمد رضا همگی مربی یوگا بوده و به گسترش اموزه های یوگا به
عالقمندان مشغولند .
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
5 صفحه 6
جرعه ایی از یک کتاب
اثرمرکب اغاز جهش در زندگی ،موفقیت و درامد شما
سوسن عبدالرضایی
عنوان کتاب :مهندسی درون
نویسنده :سادگورو اثر :دارن هاری
همه ما با نزدیک شدن به پایان سال و شروع سال
جدید ،شــاید به دنبال ارزیابی اهداف خود در سال
گذشته و برنامه ریزی برای سال جدید باشیم ،اینکه
در سال گذشته به کدام اهداف خود دست یافته ایم،
یا بــه عبارتی کدام یــک از اهــداف را برای خود
ســاخته ایم و یا خود را برای رسیدن به انها چگونه
ساخته ایم و چرا رسیدن به بعضی از انها امکان پذیر
نشد ،مسئله ای است که برخی از ما ان را به تقدیر
و برخی به شــانس و بدشانسی نسبت می دهیم! اما
شانس چیست؟ ایا ما واقعاً بدشانس هستیم؟
شانس همیشه و هر روز با ماست و دائم چیزهای
خوش یمنی برای ما رخ می دهند ،چه انها را تشخیص
دهیم ،چه تشــخیص ندهیم .ما خوش شانس تر و
بدشــانس تر از دیگران نیستیم ،فقط تفاوت در این
اســت که وقتی شانس ســر راه ما قرار می گیرد از
ان استفاده کنیم ،چرا که شانس چیزی جز تالقی
فرصت با امادگی نمی باشد و امادگی جز با بهبود و
اماده سازی مداوم ما ،یعنی بهبود مهارت ها ،دانش،
روابــط و منابع مان ،اتفاق نمی افتد .شــانس دیدن
موقعیت ها و مکالمات و شرایط به عنوان موضوعات
قابل تامل است ،اما به هر طریقی که شانس برای ما
اتفاق می افتد ،وظیفه مهم ما اقدام کردن است .اما
برای این اقدام خود را اماده کرده ایم؟
برای اماده بودن باید انتخاب کنیم و اهداف خود
را مشــخص نماییم .چرا که ما فقط انهایی را واقعاً
می-بینیم ،می شنویم و تجربه می کنیم که ذهن مان
روی انها تمرکز می کند و وقتی اهدافمان را تعیین
می-کنیم ،چیزی جدید را برای جســت و جو و
تمرکز به مغزمان می دهیم و این مانند این است
که به ذهن-مان چشــم های جدیدی برای دیدن
می دهیم ،تا از طریق انها همــه مردم ،رویدادها،
مکالمات ،منابــع و ایده-ها و خالقیتی را که ما را
احاطه کرده است ببینیم .همه ما در مورد مکتوب
کردن اهدافمان بسیار شنیده و خوانده ایم ،اما انچه
مهم است نوشتن اهداف در همه جنبه های زندگی
است و نه فقط کسب و کار مالی!
از تمرکز کردن روی فقط یک جنبه از جنبه های
زندگی طوری که از دیگر جنبه های ان غافل شویم،
برحذر باشیم چون بهای سنگینی را برای این کار
خواهیم پرداخت .پس به سمت موفقیت کامل در
تمام جنبه های زندگیمان قدم برداریم و به تعادل
در ان جنبه های زندگی برســیم که برایمان مهم
اســت .کسب و کار ،معنویت ،ســامتی ،خانواده،
شیوه زندگی ،استراحت و تفریح را فراموش نکنیم.
پس باید بسیار بیاموزیم و بسیار رشد کنیم و از
این طریق به ادمی تبدیل شــویم که اماده و توان
رسیدن و نگهداری اهداف خود را دارد .باید بدانیم
کــه اهداف و ارزوهای ما به طــور بالقوه در جهان
هســتی وجود دارد ،اما برای بالفعل شدن انها ما
باید انســانی بزرگتر در اگاهی ،در معنویت ،علم و
دانش ،در مهارت و در دریافت بهترین ها باشیم .در
این مرحله است که وارد فرایند جدیدی می شویم،
فراینــد انجام دادن و در بعضی موارد انجام ندادن
مابقی که بین ما و اهداف ما قرار دارد ،رفتار ماست
کــه از عادت های کوچک و بزرگ ما در طی زمان
شکل گرفته اســت .پس ضروری است که کشف
کنیم ،کدام رفتار با رفتارهایی ،مســیر منتهی به
هدفمــان را مورد و کدام رفتــار و عادات ما ،ما را
در دســتیابی به اهدافمان یاری می کنند .از نحوه
رفتارمان اگاه شویم ،از چه مواقعی غفلت کرده ایم
و عادت های بــد ناخوداگاهی را به وجود اورده ایم
که باعث انحراف از مسیرمان شده است ،و با کنار
گذاشــتن همین عادات نااگاهانــه و به اصطالح
؟؟؟؟؟؟ که رشد شخصیتی و بزرگ شدنمان برای
دستیابی به اهدافمان را دچار مشکل کرده است و
جالب اینکه بسیاری از این عادات ،بد که با لذت های
انی همراهند مانع بزرگی برای ما هســتد چرا که
برخالف انچه همیشــه گفته می شود کارهایی را
انجام دهیم که دوست داریم ،باید بدانیم ادم های
موفق ،کارهایی را انجام داده اند که بسیاری اوقات
انها را دوســت نداشته اند .برای رسیدن به اهداف
دوســت داشتنیشــان ...پس بزرگ شویم ،بزرگ
شدن ناشــی از اخالقیات ،وسعت وجودی بخش،
همدلی ... ،که بدون انها اگر به اهداف و ارزوهایمان
هم برســیم باز با ناکافی بودن خود از دستشــان
میدهیم!
پس کاغــذی بردارید ،ســه هــدف اصلی در
زندگیتان را بنویســید .حاال فهرستی از عاداتی را
یادداشت کنید که پیشرفت تان را در هر یک از این
عرضه ها ،با مانع مواجه ساخته اند .و فراموش نکنیم
اگر چیزی که می گوییم و می نویسیم با انچه انجام
می دهیم ،فرق داشته باشد ،در انچه انجام می دهیم
اثر می گذارد .سپس به ان فهرست عادت هایی را
اضافه کنید ،که الزم اســت کســب کنید و وقتی
که ان عادت ها را طوری تمرین کنید که ماندگار
شوند ،باعث می شوند شــکوهمندانه به اهدافتان
برسید .در این میان چرایی تان را فراموش نکنید،
اینکــه چرا این اهداف را انتخاب کرده اید و پس از
رسیدن به انها می خواهید چه کاری انجام دهید.
صبور بودن را فراموش نکنید و تعهد و پایداریتان را
تقویت کنید و خود را در مسیری قرار دهید برای
خیر ،شادی ،اگاهی و خدمت کردن.
سوســن عبدالرضایی فارغ التحصیل
رشته زبان انگلیســی و کارشناسی
ارشــد تربیت بدنی و علوم ورزشــی
و مربی یوگاســت .مــادر دو فرزند و
نویسنده کتاب"یوگا و مدیریت خشم
و کار با یوگا" است .خانم عبدالرضایی
در برگزاری دوره های تربیت مربی با
انجمن یوگا همکاری داشــته و از ســال 96با مجله دانش یوگا
در زمینه ترجمه و تالیف و خالصه نویسی کتاب همکاری دارد. صفحه 7
نهم
راهنمایان بزرگ الئوتسه
نوشته :پروانه قاسمیان دستجردی
صبح اســت و افتــاب از البــه الی درختان
خودنمایی می کند .افتابی که در زمستان گویی
قدرت خود را از دســت داده است .ولی همچنان
امید بخش درختان اســت .درختانی بی برگ و
درختانی با برگ که در حال سپری کردن زمستان
هستند ،زمســتانی که در نام یکی است و دارای
ویژگی های خاص خود که متمایز از دیگر فصول
است .نحوه ی نگرش به زمستان برای هر موجودی
یکسان نیســت .سرمای زمستان برای همگان به
یک گونه نمی باشــد .سوز سرما را یکی تاب می
اورد و دیگری نه ،یکی در زیر برف ها مدفون می
شود و دیگری به راحتی از روی ان عبور می کند.
هیچ قانون ثابتی وجود ندارد؛ در حالی که انسان
مدام در حال جســتجوی ثبات اســت و در همه
حال به ان فکر می کنــد .ثبات در خانه ،درامد،
ارتباطات و روابط ،حتی ثبات ظاهری و سنی .روند
تغییر گاهی تند و گاهی کند است؛ تند مانند گذر
از کودکی به نوجوانــی ،کند مانند دقایق انتظار،
تند مانند گذران عمر ،کند مانند سرد شدن شیر.
بوی برگهایی که در حال سوختن هستند به مشام
می رســد .برگهایی که سالی را با درخت زیسته
اند .عمرشان ماندگار نیست و این نیز نشان از بی
ثباتی است.
چرا در عین مشهود بودن روند تغییرات در همه
چیز ،ادمی به دنبال ثبات اســت؟ در جستجوی
چه ثباتی است؟
اســتاد :تعالیم با تغییرات اغاز می شوند و به
پایان نمی رسند .ذات انسان در جستجوی ثباتی
اســت که از ان خارج شــده و دور مانده؛ مانند
کودکی گم شده در بازار که هر کسی را به اشتباه
مادر خود می پندارد و به ان چنگ می زند.
در ژرفای درون ثبات و سکونی است که مقصد
هر زاهد و سالکی است .سکون در درون تو خانه
دارد ،ولی گویی ســالها وقت الزم است تا به ان
برسی ،در حالی که کافی است تمام حواس خود
را نادیده بگیری تا ان را دریابی
می خواهی معنای سکون را دریابی ،می توانی
ان را بــه راحتی تجربه کنی .ایــا درختی را در
اغوش کشیده ای؟ صدای ســکوت را از درخت
شنیده ای؟ سکوتی بس دلنشین ،و در ان سکوت
غرق گشته ای؟
در زمانی که درخت را به اغوش می گیری؛ در
ان حال به ســکون و ثبات می رسی ،در ان زمان
است که دیگر نیازی به ثبات زندگی نداری ،دیگر
نه خانه مهم است و نه مال.
در سکون همه چیز خاموش می شود ،همه ی
وقایع در زندگی بی ارزش و بی معنی می گردد.
درختان دوســتان خوبی هستند .هر زمان که
احساس نگرانی و تشویش می کنی ،هر زمان که
غوغای بیرون و درون غیر قابل تحمل می شــود،
درختی را در اغوش بکش
درختان صدای درون تو را می شنوند ،زیرا که
با ان یکی هســتند .با در اغوش کشیدن درخت،
نفس هایش را حس می کنی و گرمای وجودش
را نیز هم
هیچ درختی سرد نیست ،هیچ درختی برخورد
بدی با تو ندارد ،سخنان تو را می شنود و تو را پاک
و تصفیه می گرداند.
پاک شدن تنها با شستن بدن و گفتن کلمات
محقق نمی شــود .پاک و خالص شدن در یکی
شــدن با همه چیز اتفاق می افتد .پاک شدن در
زمان سکون واقع می گردد.
هیچ چیز در دنیا مقدس تر از ســکون نیست.
درختان راز سکون را می دانند و از اینروست که
مقدس هستند .انان سخاوتمندانه ان را به تو می
اموزنــد و هدیه می دهنــد .همانطور که با تمام
فصول سازگار و پذیرا هستند ،راز سازگاری و پذیرا
بودن را به تو می اموزند.
در ماوای درون درختی را می بینم که صمیمی
اســت .به او ســام می کنم و او را در اغوش می
کشــم .گویی او نیز شــاخه هایــش را به دورم
پیچیده است.
صدای نفســم از درون درخت به گوشــم می
رسد .گرمای وجودش را احساس می کنم ،صدای
قلبش را می شنوم و نجوایی که می گوید:
در ســکون باش ،سکون همه چیز است ،همه
چیز از ســکون زاده شده اســت .و سکون خود
هیچ است.
جمالت در درونم بارها تکرار می شود و کم کم
محو می گردد ؛ همانطور که جســمم نیز محو و
محو تر می شود .با سکون درخت همراه می شوم،
با درخت یکی می شوم و تنها سکون می ماند.
ســکون هیچ است ،سکون هیچ است و من در
سکون به هیچ می رسم.
در ســکون غرق می شوم ،در درخت محو می
گردم ،اکنون درخت هستم .اکنون سکون هستم.
اینست نهایت ثبات ،اینست سکون
ام ،شانتی ،ام
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
7 صفحه 8
حرکات یوگا برای افراد مبتدی
نویسنده :شهال قاسمیان دستجردی
حرکات یوگا که اسانا نام دارند ،برای تمام افراد در هر سن ،جنس و وضعیت
بدنی می توانند مفید باشــند .اســاناها بهتر است در شــروع زیرنظر مربی
انجام شوند.
برای شروع انجام حرکات یوگا به نکات زیر توجه کنید:
حرکات را روی مت یوگا یا پتوی دو الیه انجام دهید.لباس راحت و ازاد بپوشید.دو تا سه ساعت قبل از حرکات غذای سنگینی نخورید.در هنگام تب ،سردرد ،سرگیجه و بیماری حرکات را انجام ندهید.سعی کنید حرکات را کامال درست و با توجه انجام دهید.حرکات را ارام و اهسته انجام دهید و در حرکت نهایی 10ثانیه توقف کنید.تمرینات یوگا را دو تا شش ماه بعد از عمل جراحی انجام ندهید (.بسته بهنظر پزشک متخصص و مربی یوگا)
هر حرکت خم به عقب و باز کننده با دم ،و هر حرکت خم به جلو و بســتهکننده با بازدم همراه باشد .در حالت نهایی تنفس به صورت طبیعی باشد.
بهترین زمان انجام اساناها صبح و عصر است.اســاناها را همیشــه با طرف راســت شــروع می کنیم و درســمت چپخاتمه می دهیم.
هر حرکت را تا جایی که راحت هستید انجام دهید و به بدن خود فشار زیادوارد نکنید .با تداوم در انجام حرکات بتدریج ماهیچه ها و مفاصل شما نرم و
منعطف شده و حرکات را بهتر و راحتتر انجام می دهید.
در صورت داشــتن مشکالت و بیماری های خاص ،پیش از شروع با پزشکمتخصص و مربی یوگای خود مشورت نمایید.
اردهاکاتی چاکراسانا(کشش پهلو)
صاف می ایســتیم( در حالت تاداسانا) ،دست راست را باال می اوریم(دم می
گیریم) ،بعد خیلی اهسته به سمت چپ از پهلو خم می شویم( همراه بازدم)،
در حرکت نهایی 10ثانیه توقف می کنیم( تنفس طبیعی) ،ســپس خیلی
اهسته به حالت اول بر می گردیم .همین حرکت را با سمت چپ انجام می
دهیم .توجه داشــته باشــید که زانوها و ارنج ها خم نشوند .این اسانا برای
انعطاف ستون فقرات ،ماهیچه های پشــت ،افزایش گنجایش ریه ها ،و اب
کردن چربی های ناحیه کمر مفید است.
پاداهاستاسانا(سر به زانوی ایستاده)
در حالت تاداســانا می ایستیم ،هر دو دست را از طرفین باال می اوریم( دم)،
از کمر خم می شویم( باز دم) و سعی می کنیم کف دست ها را روی زمین و
کنار پاها قرار دهیم ،زانوها نباید خم شوند .در حرکت نهایی 10ثانیه با تنفس
طبیعی توقف می کنیم .ســپس خیلی ارام به حالت اول برمی گردیم .این
اسانا برای ماهیچه های پشت ،عصب سیاتیک ،تاندون ها ،ماهیچه های ران
و ســاق پاها مفید است .با جریان یافتن خون در مغز باعث افزایش حافظه و
قوای ذهنی می شود و برای هضم بهتر غذا و رفع مشکالت گوارشی بسیارموثر
8
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
است .افراد با فشار خون باال ،کسانی که مشکالت قلبی دارند و افرادی که در
ناحیه کمر مشکل دارند با احتیاط انجام دهند.
اردهاچاکراسانا( نیم چرخ)
در حالت تاداسانا می ایستیم ،دو دست را به کمر می زنیم ،همراه دم عمیق
اهســته به عقب خم می شویم ،زانوها خم نشوند ،در حرکت نهایی همراه با
تنفس طبیعی 10ثانیه توقف می کنیم .بعد اهســته همراه بازدم عمیق به
حالت اول بر می گردیم .این اســانا برای انعطاف ستون فقرات ،ماهیچه ها و
مهره های کمر ،افزایش سرعت جریان خون ،افزایش گنجایش ریه ها ،بهبود
اســم ،افزایش اعتماد به نفس مفید است .بیماران قلبی و افراد با فشار خون
باال با احتیاط انجام دهند.
تریکوناسانا(مثلث)
صاف می ایســتیم ،پاها را به اندازه دوبرابر عرض شانه ها از هم باز می کنیم.
دستها را از طرفین باال می اوریم( همراه با دم) تا موازی با سطح زمین شوند.
ســپس دست راست را باال اورده و دست چپ را به زمین می رسانیم (همراه
باز دم) .در حرکت نهایی به نوک انگشتان دست راست نگاه می کنیم ،زانوها
و ارنج ها خم نشوند 10 ،ثانیه با تنفس طبیعی توقف می کنیم .بعد اهسته به
حالت اول بر می گردیم .همین کار را با سمت چپ تکرار می کنیم .این اسانا
برای انعطاف پذیری کل بدن ،تمام ماهیچه ها و مفاصل ،تنظیم غده ادرنالین،
ماساژ کبد و کلیه ها و اندام های داخلی ،ماهیچه ها و مهره های کمر بسیار
مفید است .افرادی که دارای درد و مشکالت در ناحیه کمر و پشت هستند با
احتیاط انجام دهند. صفحه 9
است .افرادی دارای مشکل در ناحیه کمر یا ستون فقرات هستند با احتیاط
واجراسانا( نشستن صحیح)
روی زمین با پشتی صاف می نشینیم .پاها مقابلمان کشیده و پاشنه پاها به انجام دهند.
چسبیده باشند ،بعد پای راست را از زانو خم می کنیم .پاشنه پای راست را
زیر کفل راست قرار می دهیم و به همین ترتیب پای چپ را خم می کنیم
و پاشــنه پای چپ را زیر کفل چپ می گذاریم .دســتها را روی ران ها قرار
می دهیم 10 .ثانیه در این حالت می مانیم و بعد اهسته به حالت اول برمی
گردیم .این اسانا برای ارامش و استراحت ماهیچه های پاها ،و گردش خون
در نواحی شکم مفید اســت .افرادی که دارای ارتروز زانو هستند با احتیاط
انجام دهند.
واکاراسانا( پیچ نشسته)
روی زمین باپشتی صاف و پاهای کشیده می نشینیم .پای راست را از زانو خم
می کنیم .مچ پای راست را کنار زانوی چپ قرار می دهیم .دست چپ را از
روی زانوی راســت عبور می دهیم و با دست چپ انگشت شست پای راست
را می گیریم .باال تنه را به سمت راست چرخانده و کف دست راست را روی
زمین خارج از بدن می گذاریم .نیم رخ صورتمان به ســمت راست و به یک
نقطه نگاه می کنیم .در این حالت 10ثانیه با تنفس طبیعی توقف می کنیم.
شاشانکااسانا( خرگوش یا هالل ماه)
به ارامی به حالت اول برمی گردیم و همین حرکت را با ســمت چپ انجام
روی زمین با پشتی صاف می نشینیم .پاها مقابلمان کشیده و پاشنه ها به هم می دهیم .این اسانا برای انعطاف ستون فقرات و ناحیه کمر و پشت و گردن،
چسبیده و کف دستها کنارمان روی زمین باشند .اهسته پای راست را از زانو ماساژاندام های درونی ،تنظیم غدد درون ریز بسیار مفید است .کسانی که در
خم می کنیم و پاشنه پا را زیر کفل راست می گذاریم .به همین ترتیب پای کمر یا ستون فقرات مشکل دارند با احتیاط انجام دهند.
چپ را خم می کنیم و پاشنه پا را زیر کفل چپ می گذاریم .با دست راست
مچ دست چپ را می گیریم .دم عمیق گرفته و همراه بازدم به جلو خم می
شویم .سعی می کنیم پیشانی را به زمین برسانیم .در حالت نهایی 10ثانیه
با تنفس طبیعی توقف می کنیم .بعد اهسته به حالت اول بر می گردیم .این
اسانا برای تمام امعاء و احشــاء و اندام های داخلی ،تقویت حافظه ،انعطاف
ستون فقرات و ماهیچه های پشت مفید است .کسانی که دارای کمردرد و یا
مشکل در ستون فقرات هستند با احتیاط انجام دهند.
پاسچیموتاناسانا( کشش پشت)
روی زمین با پشــتی صاف می نشینیم .پاها مقابلمان کشیده و پاشنه ها به
هم چسبیده باشند .دستها را از دو طرف باال می اوریم(همراه با دم) .به جلو
خم می شویم( همراه بازدم) و سعی می کنیم سر را به زانوها نزدیک کنیم .با
انگشتان سبابه شست پاها را می گیریم .در حرکت نهایی 10ثانیه با تنفس
طبیعی توقف می کنیم .بعد اهســته به حالت اول برمی گردیم .این اســانا
برای کشش و انعطاف پذیری ستون فقرات و ماهیچه های پشت ،ماساژ اندام
های داخلی و تمام امعاء و احشــاء ،تنظیم اسید معده و غدد درون ریز مفید
ماکاراسانا(تمساح)
روی شکم دراز می کشیم .دستها روی زمین به سمت باال کشیده و پاها صاف
و کشیده و از هم جدا باشند .پاشنه پاها رو به یکدیگر قرار بگیرند .دست ها
را از ارنج خم می کنیم .کف دســت راست را روی بازوی چپ و کف دست
چپ را روی بازوی راست می گذاریم .چانه را روی محل تقاطع دو دست قرار
می دهیم 10 .ثانیه با تنفس طبیعی در این حالت توقف می کنیم .به ارامی
به حالت اول بر می گردیم .این اســانا برای ریلکس کردن کل بدن و یافتن
ارامش و رفع دردها و بی خوابی موثر است.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
9 صفحه 10
بوجانگاسانا(مارکبری)
روی شکم دراز می کشیم .دست ها باالی سر صاف و کشیده و پاها کنارهم
قرار بگیرند .چانه روی زمین و کل بدن در یک خط مستقیم باشد .بعد کف
دست ها را کناردنده ها گذاشته و باال تنه را از زمین جدا می کنیم .در این
حالت 10ثانیه با تنفس طبیعی توقف می کنیم .ارام به وضعیت اول بر می
گردیــم .این حرکت برای قوی کردن ماهیچه های پشــت و انعطاف پذیری
ســتون فقرات ،کاهش دردهای پشت ،قوی ساختن مهره های گردن ،بهبود
اســم ،ناراحتی های گوارشی ،و افزایش انرژی بدن مفید است .افراد با فشار
خون باال با احتیاط انجام دهند.
سوپتاواجراسانا( واجراسانای خوابیده)
در حالت واجراسانا قرار می گیریم .اهسته به سمت عقب حرکت می کنیم.
ارنج دســت راســت را روی زمین می گذاریم و بعد ارنج دست چپ را روی
زمین می گذاریم .اهسته پشتمان را روی زمین قرار می دهیم .دستها را باالی
ســر برده و از ارنج خم می کنیم .ساعد ها را در باالی سر روی هم قرار می
دهیم .در حرکت نهایی 10ثانیه با تنفس طبیعی توقف می کنیم .اهسته به
حالت اول برمی گردیم .این اسانا برای افزایش سرعت گردش خون ،اندام های
داخلی ،لگن خاصره ،مفاصل پاها و ماهیچه های پشت مفید است .افرادی که
دارای درد در مفاصل دست و پا هستند با احتیاط انجام دهند.
شاالباسانا( ملخ)
روی شکم دراز می کشیم .دست ها و پاها کشیده و کل بدن روی یک خط
مستقیم باشد .چانه روی زمین و پاها کنار هم قرار بگیرند .دست ها را مشت
کرده و زیر کشــاله ران ها می گذاریم .پاها را صاف و کشیده باال می اوریم.
زانوها نباید خم شــوند .در حالت نهایی 10ثانیه با تنفس طبیعی توقف می
کنیم .ارام به حالت اول بر می گردیم .این اسانا دارای تمام مزایای بوجانگاسانا
است وعالوه بر ان برای نواحی لگن خاصره ،کلیه ها و مثانه ،و ماهیچه ها و
مفاصل پاها بسیار مفید است .کسانی که از ناراحتی مثانه و فشار خون باال رنج
شاواسانا( بدن بی جان)
می برند با احتیاط انجام دهند.
به پشت روی زمین دراز می کشیم .پاها از هم جدا ،پنجه پاها رو به بیرون و
رها باشند .دستها از بدن با فاصله روی زمین قرار بگیرند .کف دست ها رو به
باال ،تنفس طبیعی و چشم ها بسته باشند .وزن کل بدن را به جاذبه زمین می
سپاریم .یکی یکی اعضای بدن را از نوک انگشتان پا تا فرق سر به نوبت رها می
کنیم .مراقبیم هیچ حرکت و انقباضی در هیچ ناحیه از بدن نباشد .به چیزی
فکر نمی کنیم و تمام تمرکزمان را روی دم و باز دم خود می گذاریم .در این
حالت 10دقیقه یا بیشتر باقی می مانیم .این اسانا را در پایان انجام حرکات
یوگا انجام می دهیم .شاواســانا به بدن استراحت کامل داده و برای رفع تمام
خستگی ها ،تنش ها و دردها ،و ارامش تمام اندام های بدن بسیار مفید است.
پاوان موکتاسانا( بادشکن)
به پشت روی زمین دراز می کشیم .دستها و پاها صاف و کشیده و کل بدن
روی یک خط مســتقیم قرار بگیرد .پاها را از زانو خم کرده و دستها را روی
ساق پاها به هم قالب می کنیم .چانه روی زانو ها قرار بگیرد .در حالت نهایی
10ثانیــه با تنفس طبیعی توقف می کنیم .ارام به حالت اول بر می گردیم.
این حرکت برای تمام امعاء و احشاء ،تنظیم اسید معده ،بیماری های گوارشی،
نفخ ،التهاب معده و روده ها بسیار مفید است.
10
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 11
دوم
اثرات پرانایاما بر مغز
نویسنده :ریچارد بادن( سانیاسی شیواگیانا)
برگردان :شراره محمد حسینی
@yoga.sharareh
پرانایاما یا گســترش پرانا ،نیروی حیاتی ،از طریق تمرینات پرانانیگراها و کنترل پرانا انجام می شود.
در شــماره قبل به بررســی برخی روش ها و تمرینات پرانایاما پرداختیــم و دیدیم که تغییر وضعیت
فیزیولوژیکی مغز موجب می شــود که پرانا در محدوده چاکراها یعنی مراکز انرژی در بدن فعال شود.
حال ادامه مبحث...
نادی شودانا
کومباکا 1در تمرین نادی شودانا یا تمرین تنفس
تناوبی بینی به کار می رود .نادی شودانا یک عمل
متعادل ســازی تمام عیار است که سمت چپ و
راست مغز و بدن را بطور یکسان تحریک می کند.
ایــدا ۲و پینگاال ،نادی ۳های اصلی یا کانال های
پرانیک ،که به نوبه خود متعادل هســتند ،روند
تفکر انســان را بهبود می بخشند تا درون گرایی
و برون گرایی را متعادل کنند .یوگی های باستان
ذکــر کرده اند که پس از تعادل و پاکســازی ایدا
و پینگاال ،نادی مرکزی ،سوشــومنا ، ۴شروع به
جریــان می کند ،که منجر بــه افزایش اگاهی و
بهبود وضعیت مراقبه می شود.
نادی شودانا مغز و نادی ها را هماهنگ می کند ،
فراتر از وضعیت نامنظمی که به طور معمول در ان
ها وجود دارد .زندگی مدرن بدن انسان را از ریتم
های منظم طبیعت خارج کرده و نادی شــودانا به
تعادل بدن ،پرانا و فعالیت های ذهنی کمک می
کند .تحقیقات نشان داده است که نادی شودانا با
قرار دادن یک موج سینوسی منظم بر روی فعالیت
طبیعی نامنظم مغز ،موجهای مغزی را تحت تاثیر
قرار می دهد ،و نظم و انضباط را بر بی نظمی های
۵
روند ذهنی و در نهایت ،ریتم سیستم خودمختار
بدن اعمال می کند.
کومباکا در نادی شودانا با ایجاد یک توقف لحظه
ای در ریتم بدن ،رابطه معمول دی اکسید کربن
/اکســیژن را تغییر می دهــد و در نتیجه ی ان
کل سیســتم بدن تحت تاثیر قرار می گیرد .انتار
کومباکا ۶بر میزان اکسیژن و باهیر کومباکا ۷بر فاز
دی اکسید کربن تاکید دارند .
اوجایی
اوجایی یا تنفس معنوی ،که ناشــی از انقباض
اندک گلو است ،تاثیر نافذی بر روی فعالیت های
مغز از طریق چهار فرایند دارد:
این تنفس فشــار هوا را در ریه ها افزایش می
دهد و عملکرد موثر تمام فضای ریه ها را توســعه
می بخشد .که این ،انتقال اکسیژن به تمام سلول
های درون ریه را به جای درصد قابل توجه کمتری
که در هنــگام تنفس طبیعی منتقل می شــود،
تضمین می کند.
در حالی که بدن در وضعیت ارامی است ،افزایش
انتقال اکسیژن در ریه ها باعث افزایش جریان خون
در بدن می شــود .این تاثیرشبیه به همان چیزی
است که وقتی بدن از نظر جسمی فعال است رخ
می دهد ،به عالوه ی اینکه مزایای قرار گرفتن در
وضعیت ارام را نیز دارد.
ذهــن خوداگاه به ذهن ناخــوداگاه انتقال می
یابد ،و بر سیستم عصبی حاکم بر تنفس تاثیر می
گذارد .ریتمی مالیم بر روی سیستم عصبی اعمال
می شود که تاثیر عمیقی بر سطح روانی ذهن دارد.
انقباض گلو ناشــی از اوجایی بر سینوس های
کاروتید تاثیر می گذارد که باعث تنظیم فشار خون
در عروق خونی می گردد .اوجایی فشار کمی روی
سینوس های کاروتید وارد می کند که با گذشت
زمان فشــار خون را کاهش می دهد ،و منجر به
کاهش تنــش و کند کردن روند شــلوغی ذهن
می شود.
ازمایش بر روی یک استاد یوگی
تاثیر شــیوه های پرانا نیگراها کــه در باال ذکر
شــد ،تا حدی از طریق کارهایی که در پنجمین
کنوانســیون ســاالنه انجمن بیــن المللی دین و
فراروانشناسی در سال 1977انجام گرفته ،اثبات
شده است .این تحقیق نشان داد که یوگی راماناندا
،که سالها تمرین پرانایاما داشت ،توانایی کنترل
عضلــه قلب را دارد و بنابرایــن می تواند عملکرد
قلب خود را کنترل کند .در طول پرانایاما ،یوگی
راماناندا توانست میزان نبض خود را از 100ضربان
در دقیقه به 65-80ضربان در دقیقه کاهش دهد
،اگرچه چنین تغییراتی برای افرادی که پرانایاما را
تمرین نکرده اند خطرناک خواهد بود .همچنین
در این کنفرانس از طریق ازمایش های بیولوژیکی
نتیجه گیری شد که یوگی راماناندا قادر به کنترل
میزان متابولیسم پایه خود از طریق پرانایاما است.
اثرات پرانایاما بر روی مغز که توســط ســوامی
نیرانجاناناندا شــرح داده شــده اســت ،و نتایج
ازمایشات بالینی انجام شــده توسط انجمن بین
المللی تحقیقات دین و فراروانشناســی ،تاثیرات
عمیق پرانایاما بر بدن جســمی و روحی انسان را
اثبات می کند.
-1کومبــاکا یعنی حبس نفــس و یکی از مراحــل پرانایاما در
یوگاست.
-2دو نادی ایدا و پینگاال در دو طرف ســتون فقرات قرار دارند
که نادی سمت چپ را ایدا و سمت راست را پینگاال می گویند.
-3در نظر یوگا حدود 72هزار نادی یا لوله های ظریف در کالبد
اختــری ما قرار دارند که وظیفــه ی انتقال انرژی بر عهده ی ان
هاست.
-4این نادی بین دو نادی ایدا و پینگاال در امتداد ستون فقرات یا
طناب عصبی قرار گرفته است.
5Autonomic nervous system
-6حبس دم
-7حبس بازدم
شراره محمدحسینی متولد هفتمین روز از
گرمترین ماه سال ،مرداد ماه است .حدود
هفت سال پیش یوگا در مسیر زندگیش
قــرار گرفت و به گفته ی او ،هر روزی که
گذشت تاثیر یوگا رابیشتر در زندگی خود
احســاس کرده است .بعد از گذشت چند
ســال تصمیم گرفت این راه را به دیگران
هم نشــان بدهد و در مسیر اموزش یوگا
قرار بگیرد ،اگرچه این راه تا ابد نیاز به شــاگرد بودن و یادگیری
دارد .در کنار امــوزش و یادگیری یوگا ،ادامه ی تحصیالتش در
مقطع کارشناسی ارشــد در رشته ی مترجمی زبان انگلیسی را
ادامه داد تا بتواند با مطالعه و ترجمه ی به روزترین مقاالت یوگا،
دانــش خود و عالقه مندان دیگر را به روز کند و در این مســیر
همکاری با مجله دانش یوگا را انتخاب کرده است.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
11 صفحه 12
همه چیز راجع به جوراب
و دستکش یوگا
تنظیم کننده :معصومه (مینا) حسینی
@so_hum
-1جوراب و دستکش یوگا چیست؟
تمریــن یوگا به تجهیزات زیادی نیاز ندارد ،اما برخی از یوگی ها با تجربه
بیشــتری در تمرینات روزمره ی خود ،برخی از لوازم یوگا را پیدا کرده اند که
انجام تمرینات را اسانتر می کنند .جوراب و دستکش یوگا ،لوازم جانبی هستند
که با هدف کمک برای پیشرفت و رسیدن به بهترین حالت ممکن در حین
تمرینات یوگااستفاده می شــوند .اغلب جوراب های یوگا ،همراه با دستکش
کوچکی که به ان چسبیده است فروخته میشوند .این تجهیزات به شما کمک
می کنند تا تمرکز خود را بهتر نگه دارید و هر گونه نگرانی از لیز خوردن دست
و پاهای خود را فراموش کنید.
جوراب و دســتکش های ضد لغزش یوگا با عملکــردی مقاوم مخصوص
تمرینات یوگا طراحی شــده اند .با اســتفاده از انها می توان ازادانه انگشتان
دست و پا را حرکت داد .کف انها با دانه های پالستیکی جهت ایجاد اصطکاک
بیشــتر با مت یوگا طراحی شده است .با استفاده از جوراب و دستکش یوگا
حرکات یوگا را بدون هیچ گونه لغزشی در بهترین حالت انجام دهید.استفاده
از این محصول با توجه به طراحی انگشتی به انعطاف بیشتر بدن کمک کرده
و افزایش امنیت تمرین را همراه دارد.
-2ایا هنگام تمرینات یوگا ،پوشــیدن جوراب و دستکش یوگا
مناسب است؟
شــما همیشه می خواهید با پای برهنه یوگا تمرین کنید تا بتوانید به طور
کامــل پاهای خود را به مت و زمین متصل کنید و تعادل و قدرت بهتری را
کسب کنید .جوراب در ارتباط شما اختالل ایجاد می کند و ان ها می توانند ان
را سخت تر کنند .اگر نگران بوی جوراب هستید ،قبل از کالس یک شستشوی
سریع بدهید.
یوگا اغلب با پوشیدن لباس های راحت همراه است که به هوا اجازه می دهد
به داخل و خارج از بدن حرکت کند که این حس زمین گیر را فراهم می کند.
12
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
بنابراین بسیاری از مردم دنبال جوراب و دستکشهای بدون انگشت با دهانه
بزرگی در باال هستند .این برای یوگی های باتجربه خوب است اما ممکن است
برای مبتدیان مناسب نباشد.
ان هایــی که با یــوگا کار می کنند می توانند از یــک جفت جوراب بزرگ
بهره مند شوند که به متعادل کردن انرژی کمک می کنند.
عالوه بر این ،شما می توانید از جوراب ها برای بسیاری از فعالیت های دیگر
اســتفاده کنید ( -نرده ای که هنگام تمرین رقص باله به ان تکیه میدهند
،)barreپیالتس و ...که از جوراب با کفی چسبناک استفاده می کنند.
هنگامی که برخی حالت های خاص به چالش کشیده می شوند و شما به این
اطمینان نیاز دارید که شکست نخواهید خورد ،جوراب های یوگا به شما این
اطمینان را میدهند که سقوط نخواهید کرد.
این احتمال وجود دارد که شــما در طول فعالیت بدنی خود عرق بکنید و
اعضای بدن ما معموال اولین چیزهایی هستند که مرطوب می شوند .برای اینکه
اجازه ندهید اتفاقات بد رخ دهند ،بهتر است یک جفت جوراب و دستکش به
همراه داشته باشید که به حفظ انگشت های شما در موقعیت مناسب کمک
می کند تا شما ایمن و سالم باشید.
جوراب و دستکش یوگا همچنین دست و پاهای شما را گرم نگه می دارند
در زمانی که کالس یا استودیوی یوگا سرد می شود و یا زمانی که مدیتیشن
های طوالنی را تمرین می کنید.
با رسیدن به انواع مختلفی از شکل ها و اندازه ها ،شما می توانید یک جفت از
انها را به دست اورید که نیازهای شما را با هر جزئیات کوچک براورده کند.
-3ویژگی های جوراب و دستکش یوگا
• کف جوراب و دستکش دارای استپ های پالستیکی با چسبندگی باال
• مدل پنج انگشتی برای تنفس بیشتر
• قابلیت جذب باالی تعریق پا و دست صفحه 13
5-4مراقب باشید
• قابل شستشو با ماشین لباسشویی
بعضی از مردم دوست ندارند پابرهنه باشند یا پاهایشان در معرض نمایش
• جنس نخ
باشــد .یا شــاید یک تتو روی پاهای خود داشته باشید که مطمئن نیستید
• از پاها و دستهای شما محافظت می کند.
دیگران از ان تقدیر می کنند .شاید فقط احساس راحتی بیشتری با جوراب ها
-4شش دلیل برای استفاده از جوراب و دستکش یوگا
و دستکشهای یوگا داشته باشید.
1-4پاها و دست های سرد
مطمئنا همه ما باید از بدنمان مراقبت کنیم و دوســت نداریم که دست و 6-4مد و زیبایی
پای سردی داشته باشیم .استودیوهای یوگا ممکن است در زمستان کمی سرد عالوه بر زیبایی در پوشش هنگام یوگا و تمام عواملی که باعث میشود ما از
باشند و یا تهویه هوای سرد داشته باشند .و برای اینکه دست و پای ما دچار جوراب و دستکش یوگا استفاده کنیم ،استفاده از این جوراب ها ،ماساژ مالیم
را هنگام راه رفتن روی کاشی های کف اتاق به شما میدهند.
سرما نشوند ،ما از این محصوالت استفاده میکنیم.
2-4سر نمیخورد
درست است که همه ما در هنگام تمرینات یوگا از مت استفاده میکنیم اما -5انواع جوراب و دستکش یوگا
گاهی به علت تعریق کف دست و پا احتمال لیز خوردن وجود دارد .نقطه های اگر به یک کالس یوگا مراجعه کرده اید ،شکی نیست که کسانی را در حین
پالستیکی که در کف جوراب و دستکشهای یوگا وجود دارند باعث میشوند تمرین یوگا دیده اید که از جوراب ها و دستکشهای یوگا به طور منظم استفاده
که شــما روی مت سر نخورید و یا اگر روی پارکت و یا کف استودیوی یوگا میکنند که نقطه های چسبناک روی قسمت زیرین دارند تا مانع از لیز خوردن
بدون مت قصد انجام تمرینات یوگا را دارید مشکلی برای شما پیش نمی اید .شــما به روی مت شوند .بعضی از ان ها جای انگشت پا دارند و برخی ندارند.
اندازه های مختلف ،شکل ها ،ورنگ های متنوع ان ها پاسخگوی سلیقه های
3-4از پاها و دست های شما محافظت می کند
اکثر اســتودیوهای یوگا دارای یک سیاست ورود بدون کفش هستند .اگر مختلف است.
فکر راه رفتن با پای برهنه روی زمین کثیف شما را اذیت میکند و یا فکر شما جوراب های یوگا یا بی انگشــت هســتند و یا پنجه های جداگانه ای دارند
را مشغول میکند ،در ان زمان جوراب های یوگا راهی خوب برای محافظت از و تجربه ای شــبیه به این که پاهابرهنه هســتند ،ایجاد می کنند .همچنین
دستکش های "یوگا" یک طرح انگشت باز دارند ،به طوری که شما می توانید
پاهای شما در برابر گرد و غبار و دوده است.
4-4بهداشتی
مت را به طور ایمن نگه دارید .جوراب و دستکش از Gaiam، Pointe Studioو Toesox
در حالی که در بســیاری از اســتودیوهای یوگا همه بدون کفش هستند برای کسانی که نیاز به فشار اضافی دارند یا برای کسانی که به سادگی به کمی
میکروبهای بدی وجود دارند که ممکن است باعث بیماریهای مختلفی شوند .گرما در استودیو نیاز دارند ،وجود دارد.
پس بهتر است که از جوراب و دستکشهای یوگا استفاده کنیم.
معصومه (مینا) حسینی متولد سی ام شهریور ،1360از دوران نوجوانی به یوگا عالقمند شده و چون درانزمان کالسهای زیادی برای یوگا وجود نداشت با کتاب
های موجود یوگاراشروع کرده است .بعد ازگذشت چند سال که یوگا در کشور بیشتر شناخته شد به کالسهای یوگا رفته وبه گفته ی خود هر روز به معجزه
یوگا بیشتر پی برده و به این باور رسیده که یوگا فقط یک ورزش نیست بلکه یک سبک زندگی است .در سال 1391مدرک مربیگری خود را از فدراسیون
ورزشهای همگانی دریافت نموده و از همان سال تا به امروز به اموزش یوگااشتغال دارد .در سال 1399پس از 18سال ،از شغل کارمندی استعفاداده و با
عشق فراوان تمام وقت خود را تنها به یوگااختصاص داده.او همچنین در سال 99موفق به اخذ مدرک بین المللی یوگا سبک وینیاسافلو از موسسه یوگا الیانس
امریکا شده و مدارک دوره های مختلفی از جمله یوگای بارداری ،کودکان ،سالمندان ،اناتومی و فیزیولوژی و ....را نیز دریافت نموده است.
وی سالها در کنار اساتید بزرگی همچون خانم مریم عراقی اموزش دیده و در کنارایشان کالس های بسیاری برگزار کرده است .مینا حسینی در حال حاضر
کالس های انالین عمومی و خصوصی ،و کالسهای حضوری خصوصی برگزار می کند.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
13 صفحه 14
قاعدگی چیست؟
نویسنده :کریشان کومار سومان
مترجم :ناهید موسوی
@mahayogashop
پریود ریزیش غشای داخلی رحم است که هر ماه در
جنس ماده تکرار میشود .این پدیده از اوایل دوران
بلوغ تا پایان سن یائسگی بطور منظم تکرار شده و
زمان تــداوم ان در دوران برون ریزی چیزی میان
7-3روز است .با این وجود بدلیل تغییرات در سطح
هورمون ها در دوران بارداری و شــیردهی متوقف
میشود که متناسب با شــرایط و نیاز بدن است .بد
نیست بدانیم بیرون رانده شدن خون از رحم بدلیل
وجود انقباضات منظم دیواره رحم است با این حال
زمانی که این انقباض افزایشــی باشــد عامل ایجاد
درد و مشــکالت دیگری است که بطور کلی به ان
دیسمنوره میگوییم .دیســمنوره درد انتشار یابنده
به هیپ ،پشــت ران ها ،زیر ناف و فضای کلی لگن
به همــراه دارد و گاهی تظاهرات بالینی دیگر مانند
خونریزی دردناک و شــدید ،اسهال یا یبوست نیز
به ان عالوه میشود .بطور کلی ترشح انزیم پروستا
گالندین ،نوعی اســید چرب ،از دیــواره رحم را در
دیســنوره موثر میدانند.این اسید میتواند انقباضات
دیواره رحم را کنترل کند .در نقطه مقابل امنوره را
14
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
داریم که عدم قاعدگی اســت مانند اتفاقی که در
دوران شیردهی یا بارداری میافتد.
نشانه ها:
در امنوره معموال نشانه ها به این قرار است:
سردرد ،ریزش مو ،ترشحات شیر مانند از پستان،
ضربان قلب نامنظم ،تنفس نامنظم ،اسپاسم در زیر
ناف تا ران.
در دیسمنوره نیز عالمی مانند:
قاعدگی دردناک ،دفع لخته خون ،درگیری اعماء و
احشای پیرامونی ،درد ناحیه تحتانی کمر()lumbago
دیستمنوره وامنوره هر دو بر اثر استرس تشدید
شــده و داشتن ســابقه خانوادگی در ابتال به ان
موثر است.
دالیل:
فعالیت نداشتن ،یا در مقابل ان کار شدید ،الودگی
های محیط زیســتی ،ناراحتی های روان ،اسیب
روحی و جسمی ،بطور کلی بر اساس نظر سازمان
سالمت و رفاه جهانی( )WHOمراعات چهار چیز در
زندگی الزم است.
AHARخوردن غذای سالم VIHAR،داشتن روشی برای
بازیابی و بازپروری خــود ،چگونه از خود مراقبت
میکنم ACHAR،داشــتن نظم و حدود در زندگی،
نشــان دهنده رفتار فرد VICHAR،داشتن طرز فکر
مناســب به خود ،روش فکر فــرد ،هدف و انگیزه
فرد در زندگی ،این اصول بسار مطاق مراحل یاما
در ACHARو نیامــا در VIHARاســت gogii.com(.برای
اطالعات بیشتر)
ن روشــی
رفتارنامتعادل ،افکارناموزون ،نداشــت
برای ازاد کردن و رهایی خود از مشــکالت،غذای
نامناسب ،یبوست ،ضعف اعصاب در ناحیه تحتانی
کمر یا کارکرد نامتعادل غدد ،زندگی در مکانهای
بسیار سرد یا بسیار گرم،کم خونی ،اگاهی نداشتن
بــه دوران قاعدگی و روش هــای مراقبت در این
دوران از دالیل تشــدید و ازدیاد موارد ابتال به این
مساله است.
راهکارهای یوگا :
.1انجام شانکا پراکشــاالنا( shankaبه معنی صدف
حلزون و prakshalanaشستشــوی کامل)اشــاره به
شستشــوی کامل از دهان تا مقعد با اب و نمک
دارد .برای مطالعه از روش صحیح به yogapoint.com
مراجعه شود.
.2نشستن روی تیوب و ماساژ زیر ناف و در نهایت
حفظ موالباندا برای مدت 4دقیقه.
.3یوگاســانا را در دوران قاعدگی انجام ندهید اما
پس از ان تمرین های:تیریکون اسانا ،تاداسانا ،جا صفحه 15
نوشیرشاسانا،پاسچیموتاناسانا،سوپتاواجراسانا،بوج
انگاسانا،شاالباسانا،دانوراسانا،ماکاراسانا ،هاالسانا،
سارونگ اسانا،ماتسی اسانا وشاو اسانا انجام شود.
.4تنفس عمیق را تمرین کنید و اگر احساس بی
رمقی دارید انولوما را انجام دهید .بد نیست در
این دوران اشوینی مودرا را امتحان کنید با این
ترتیب که روی زمین دراز بکشــید و هر دو پا را
به زمین عمود کنید عضالت کف لگن را منقبض
و منبسط کنید ،این کار را میتوان کنار دیوار نیز
انجام داد.
بــرای اطالعــات بیشــتر بــه easyaurveda.com
مراجعه شود.
.5از تنقیه برای برطرف کردن یبوست میتوانید
استفاده کنید.
.6غذای اســان هضم میل کنید .مصرف نمک
و اب یخ را کاهش دهیــد و اب لیمو و پرتقال
مصرف کنید.
.7نان روغنی چاپاتی را گرم مصرف کنید.
.8نارگیل بخورید.
.9دو بار در روز از شربت نیشکر و کمی نمک به
اندازه یک قاشق مصرف کنید.
.10دو قاشق عسل و اب میوه امله را میل کرده
و تا دوساعت چیزی نخورید.
روش های پیشنهادی دیگر:
پرهیز ار کار سنگین،استراحت ،گرما درمانی زیر
ناف در صورت کم شــدن قاعدگی و باالی ناف
بــرای ازدیاد ان،در امنوره دوش اب گرم بگیرید و
نوشیدنی های گرم بنوشید.
یائسگی یا منوپاز:
بخش پایانی از چرخــه قاعدگی را در بر میگیرد.
این زمانی است که قاعدگی برای همیشه متوقف
میشــود و حدودا مابین ســن 49تا 52سالگی
اتفاق میافتد .در این دوران تخمدان ها اســتروژن
کمتری ترشح میکنند که باعث بروز عالیم ثانویه
یائسگی است .اگر منوپاز به مدت یک سال متوقف
شــود میتوان ان را حتمی دانست .دوران پیش از
منوپاز برای زنان اغاز دوره تحوالت روانی و عصبی
اســت .در این دوران تجربیاتی مانند گرگرفتگی
عمومیت دارد.
نشانه ها:
گر گرفتگی ،عــرق کردن،عصبــی بودن،نگرانی
بیمورد،تحریک پذیری،گزگز شدن و خواب رفتن
دســت و پا،گاهی بروز خونریزی نامنظم که بوی
نامطبوع دارد و دردناک است،سردرد،مشــکالت
ارتباطی،مشــکل در دفــع ادرار،تکــرر
ادرار،دردهای اســتخوانی و مفصلی،درد ســینه و
کمر،یبوست،احساس گرســنگی مداوم،خارش و
موارد دیگر نیز مشــاهده شده که بسته به شرایط
افراد تفاوت هایی دارد.
راهکارهای یوگا :
.1یوگاسانا:جانوشــیر شاســانا،اردها ماتســی
اندراسانا،اشــتر اســانا،یوگا مودرا،ســوپتا
واجراسانا،ساروانگاسانا،دانوراسانا،ناواسانا،سارپاسانا،پ
اوانموکتاسانا،بوجانگاسانا،شاالب اسانا،هاالسانا،ماتسی
اسانا،شاواسانا
.2پرانایامــا :تنفــس اوجایی،انولومــا ویلوما،تنفس
بهراماری،تنفسعمیق.
.3مراقبه :تکرار مانترای اووومممم به مدت 5دقیقه.
نشستن در سوکاسان یا پاماسانا برای مدت 10دقیقه
و تمرکز بر روان بودن تنفس.
.4حمام کــردن در اب پاکیزه هنگام صبح و پیش از
خواب به همراه تمرین موالباندا ،اودیانا باندا وجاالباندا
تا 20مرتبه در حالی که در وان اب نشسته اید.
.5داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی:
• نوشیدن شــربت لیمو و عســل در هنگام صبح و
خوردن میوه های فصل.
• شــیر کم چرب یا سرشــیر و یا کره برای صبحانه
مناسب است.
• نان اسفناج یا سبزیجات برگ سبز ،ساالد سبزیجات
و شیر نارگیل ،عصاره گیاه امله و شیر سویا.
• اب هویج و اسفناج و لبوی قرمز مصرف کنید.
• زمان صرف شــام در هنگام غروب است و پیش از
خواب یک لیوان شیر بخورید.
توصیه های بیشتر:
.1از استرس و تنش در حد امکان دوری کنید گاهی
باید به دنبال اموختن راه های جدید برای کنترل ارام
تنی بود و گاهی باید خود را برای رویارویی با شرایط
حساس اماده کرد هر دو را بیاموزید تا از عوارض این
دوران بخوبی در امان بمانید.
.2از پوشــیدن لبــاس نایلونی و حــاوی مواد نفتی
پرهیز کنید.
.3برای خشک کردن عرق خود حوله مرطوب و تمیز
داشته باشید.
.4دوش روزانه بگیرید.
.5از جوشانده دارویی صندل استفاده کنید.
.6تمرین های یوگا نقش بسزایی در کاهش عوارض و
افزایش حس بهزیستی شما دارد ،انها را بصورت مداوم
در برنامه زندگی خود بگنجانید.
در نهایت بدانید یائسگی بیماری نیست و تنها بخشی
از حیات با ارزش شماســت .اطالعــات کافی زنان و
اگاهی اطرافیان در مــورد این دوران نقش غیر قابل
انکاری در حفظ نشــاط و شادابی شما خواهد داشت.
اگاهانه برخورد کنیم و به دیگران نیز اگاهی بدهیم.
شاد و پیروز باشید.
ناهید موسوی متولد ۱۳۶۱اصفهان ،مربی
یوگاســت .او می گوید زمانیکه در رشــته
باستان شناسی در دانشگاه اصفهان مشغول
تحصیل بوده به جهان بینی یوگا عالقه مند
شــده و گذراندن دوره های تراپی ،اناتومی و
اســیب شناســی به وی کمک نموده تا در
زمینه تاثیر یوگا بر سالمت جسم و روان در
زندگــی ،به ویژه در زنان تحقیق کند .خانم
موسوی است ترجمه کتاب یوگاتراپی و صفحه درمان بیماری ها با یوگا
را برای مجله دانش یوگا به عهده گرفته است.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
15 صفحه 16
پن
جم
تحلیلی بر تجربه
نویسنده :سوامی کریشناناندا
برگردان :سارا توحیدی
درقسمت گذشته خواندیم که هیچگونه خطا و زشتی و اشتباهی
در تجربه ی تام یافت نمی شود .اشتباه در نگاه مشاهده گر وجود
دارد .انسان شــرور همه چیز را شر می بیند .ادراک خطا ناشی از
اگاهی خطاگونه اســت .و همچنین زیبایی ماهیتی اســت که به
تنهایی به ســوژه ایی تعلق ندارد بلکه به ارتباط ویژه موجود میان
سوژه و ابژه بستگی دارد ...حال ادامه مطلب شماره قبل:
اگرچه تمام تجارب شخصی تا حدی شکلی از خطا هستند ،کل
خطا خود عنصری از کمال در هستی به شمار می اید .هدف زندگی
انســان غلبه بر تعامالت طبیعی در ارتباط با موضوعات قابل درک
بیرونی به منظور ارتقاء خود در تمامیت هســتی مطلق می باشد
که جوهره ی واقعیت همه افراد اســت .این تعامالت میان طبایع
فرد ممکن است خوداگاه و یا ناخوداگاه باشند .تمایالت ناخوداگاه،
غریزه و فرایندهای عقالیی و منطقی فرد ،خوداگاه تعبیر می شوند.
ورای این تعامالت دوگانه ی طبیعت یک اصل عالی و یکپارچه ساز
وجــود دارد که به اختصار الهام و درک مســتقیم باالترین جوهر
تجربه نامیده می شود.
این تمایالت غریزی قدرتمند بوده و از انجایی که در نهانخانه ی
درونــی افراد تنیده شــده اند غیرقابل مهار می باشــند .قوی ترین
تمایالت مربوط به ناخوداگاه و خارج از اراده به محافظت از خود و
بقای نسل برمی گردد .محافظت از خویش گاهی به اشتباه غریزه ی
جســتجوی غذا تلقی می شود .یافتن غذا هدف غایی افراد نیست؛
غذا وســیله ای است برای نیل به اراده ی زیستن و عشق به زندگی
که در هر فردی به صورت ذاتی نهادینه شــده و هدف محســوب
می شــود .خوردن غذا برای هرکس به تنهایی یک هدف به شمار
نمی اید؛ هدف از خوردن و اشــامیدن زیستن در قالب شخصیت
فردی محصور در پیکره ی یک انســان می باشد .میل مزبور ،که در
حیطه ی خرد عقل گرا نیســت ،دیگر تمایالت را به لحاظ شدت و
حدت مغلوب کرده ،خود را به اشکال مختلفی نشان داده و دارای
شقوقی است .میل خوردن و اشــامیدن همچون افساری زندگی
جسمانی فرد را کنترل کرده و با نادیده گرفتن تمامی تالش های
فرد بســان حائلی پیش روی انسان قرار می گیرد .این غریزه ،میل
برای زیستن و این عشق به فردیت خود به واسطه ی درکی عمیق تر
و احساسات مربوط به تجاربی گسترده تر-که بر شخصیت فیزیکی و
مادی برتری دارند -قابل مهار می باشند .اما هرگونه دخالت نابخردانه
در این میل بدون داشتن درک عمیق و صحیح از ان موجب طغیان
ان شده و تالش فرد را برای مهار ان نابود می کند .صیانت از ذات
رابطه ای نزدیک با غریزه ی تولید مثل دارد که البته پیش از یافتن
هر شیوه ای برای مهار ان باید ذات امیال مذکور را مورد تحلیل قرار
داد .میل به بقای نسل به اشتباه غریزه ی جنسی تعبیر می شود .در
واقع این میل ارتباط چندانی با شخصیت جنسی فرد ندارد .به این
دلیل که شخصیت جنسی تنها وسیله ای برای تزاید نسل و به دنیا
اوردن موجودی از جنس خود اســت .غریزه ی جنسی دستاویزی
برای نیل به این مقصود می باشــد .هر چیــزی که موضوع امیال
شــدید یا هوس باشد غریزه ی جنسی تعبیر نمی شود ،بلکه لذتی
برامده از تخلیه ی فشار حاصل از غریزه در جهت تولید مثل است.
هم جنس گرایی و دلبســتگی مفرط به اشیا در جهت ارضای غرایز
نه تنها کمکی به تولید مثل واقعی نمی کنند؛ بلکه به دلیل ایجاد
نقص در غدد جنسی و ناکامی موجب بروز انحرافات جنسی و ایجاد
سیر قهقرایی در این غریزه ی اصیل می شود .هدف تمایل به تولید
مثل لذت جویی فردی نیســت؛ بلکه تداوم نسل بشر مورد هدف
است .خصوصیات جنسی -که منبعی برای جذابیت و جذب جنس
مخالف هستند -صرفاً تجلی بیرونی و توسعه یافته ی هورمون های صفحه 17
تولید مثل می باشند و از این طریق امادگی و بلوغ فرد برای تولید
مثل و امیزش شناسایی می شود .عامل ایجاد جذابیت خصوصیات
ظاهری جنس مخالف نیســت؛ بلکه عالمتی است که توسط فرد
درک شــده ،ارزش گرفته و فرد را مجبور به هماهنگی خود با ان
ارزش ها می کند .خصوصیات بیرونی به به روشــنی نشان دهنده ی
شکلی است که موجب تحریک در جنس مخالف می شود .هرچه
این موضوع برای فرد اهمیت بیش تری داشته باشد ،ارزشی که خود
را با ان مرتبط می ســازد نیز بیش تر خواهد بود .برقراری ارتباط با
جنس مخالف فعلی دارای منطق نبــوده و تمایلی کلی و مادیت
یافته تحت عنوان یک غریزه ی غیــر ارادی برای انجام یک عمل
مادی می باشد.
همه ی محرک ها در تحریک ارگانیسم بدن انسان هماهنگ شده
و موجب ایجاد اختالل در تعادل می شــوند .در فرایند مذکور -که
تخلیــه ی انرژی عصبی رخ می دهد -نه تنها بدن از لحاظ فیزیکی
تحت تاثیر قرار می گیرد؛ بلکه به میزان قابل توجهی ذهن نیز متاثر
می شود .لذتی ،که در زمان تحریک به واسطه ی یک عامل بیرونی
موثر تجربه می شود ،به واقع شور و عالقه ای است که در تسلیم به
یک خواسته ی ذاتی ،مادی و درونی توسط انسان احساس می شود.
انچه که موجب شعف شده و همچنین باعث عکس العمل مطلوب
در عالم واقع می شود ،تالشی همه ی اجزای این سازواره و ارامشی
اســت که به دنبال پایان این درهم ریختگی و در نتیجه ی تکمیل
هدف عکس العمل ایجاد می شــود .همه ی لذت هــای برامده از
غریزه در نهایت باعث شناخت تعادل ،توازن ،سرخوشی در اگاهی،
رها ســازی و از بین بردن تنش عصبــی و فیزیکی حاصل از بروز
غریزه می شود.
میل برای تولید مثل ممکن است میل صیانت از ذات نیز تعبیر
شــود .در واقع می توان ان را تجلی اراده ی ذات زیســتی فرد که
در واژه ی تولید مثل بر ان تاکید شــده تلقی کرد .هدف طبیعت
توســط والد در یک فرد جدید متجلی می شــود .ذات دانی انسان
هیچ گونه کنترلی بر این غریزه نــدارد چراکه هدف طبیعت کل
فراتــر از قدرت های ذات دانی افراد اســت .اراده جهت تولید مثل
صرفاً اراده ای برای حیات یک عضو بالقوه در جهان مادی می باشد.
در حقیقــت تحقق اراده ی مذکور برای حیات در جهت خیریت یا
مسرت فرد نیست اما ترتیبی به منظور اجرای طبایع متنوع دون تر
وتکمیل هدف گونه ها به طور جامع بوده که فراتر از فردیت بالقوه ی
افراد می باشد .خواسته ی گونه ی بشر تمامی خواسته های شخصی
را از اعتبار خارج کرده و اراده ی شخصی را با هنجارهای سودمند به
امر خود در می اورد .عشق ناشی از نیاز جنسی یا زیبایی به نیازی
فراتر از شخص مربوط می شود و بنابراین از هر نوع عشق دیگر که
بر روی زمین شناسایی شده قوی تر است .چنانچه قرار باشد فرد
متوجه شــود هدف از تولید مثل لذت جویی و نفع شخصی نبوده
و صرفاً خدمتی در جهت استحمار و طبیعت نیرومندتر می باشد،
دیگر کسی به دنبال براورده کردن این میل نخواهد بود .به همین
دلیل طبیعت موجب توهم و نااگاهی فرد شده و او را به این باور که
هدف این میل لذت شخصی بوده سوق داده و مانع مداخله ی قوه ی
تشخیص فرد می شود .بدین وســیله لذت حاصل ،توهم غریزه ی
جنسی تلقی می شود.
ادامه دارد...
ساراتوحیدی دانش اموخته ی زبان و ادبیات انگلیسی از دانشگاه شهید بهشتی ،مدرس
زبان انگلیسی و عالقمند به کسب تجارب بیشتر دریوگاست.
ســوامی کریشــناناندا )1958 2001 ( :چهل ســال در
ریشی کش هند به عنوان دبیرکل انجمن زندگی معنوی 10خدمت
کرد و اثار فراوانی از خود به جای گذاشت .از او به عنوان حکیم
الهی ،فیلســوف یاد می شود .او بیش از چهل متن نگاشته است و
سخنرانی های بسیاری در زمینه ی یوگا ،مذهب و متافیزیک دارد.
منبع:
An Analysis of Experience, from the Divine Life magazine, January 2013 صفحه 18
نهم
ایورودا (تمرینات عملی)
«برای ایجاد تعادل در زندگی دریابید چه
کسی هستید و به چه چیزی نیاز دارید»
نویسندگان :سوامی دورگاناندا ،۱سوامی شیواداساناندا، 2
سوامی کایالساناندا
3
برگردان :پری باباجی
@parybaba_ji
کتاب تمرینات عملی ایورودا چشــم انداز سوامی شــیواناندا را بیان می
کند( 1887-1963م) ،استاد مشهور یوگای هند و پزشکی که بیش از 200
کتاب در مورد تمام جنبه های یوگا و همچنین ایورودا نوشــته اســت .در
قسمت های پیشین؛ با دوشای خود اشنا شدید .اکنون می دانید که رژیم
غذایی و فعالیت های مناســب دوشای غالب تان؛ شما را به سبک زندگی
سالم و ایده ال هدایت می کند .در قسمت پیش با 2گام برای رسیدن به
ســبک زندگی روزانه ی ایورودیک اشنا شدید ،در این قسمت ،گام سوم و
مشکالتی که عدم تعادل دوشاها در جسم و ذهن ما می گذارد ،می پردازیم.
کتاب تمرینات عملی ایورودا چشــم انداز سوامی شــیواناندا را بیان می کند( 1887-1963م) ،استاد
مشهور یوگای هند و پزشکی که بیش از 200کتاب در مورد تمام جنبه های یوگا و همچنین ایورودا
نوشته است .در قسمت های پیشین؛ با دوشای خود اشنا شدید .با ارزیابی و کشف دوشای خود ،خواهید
دید که رژیم غذایی و فعالیت هایی مناسب دوشای شماست و شما را به سبک زندگی سالم و ایده ال
هدایت می کند .همچنین در قسمت پیش با انواع ماساژهای مناسب دوشای واتا ،پیتا و کافا ،اشنا شدید.
در این قسمت با سبک زندگی روزانه ی ایورودیک اشنا خواهید شد.
گام ســوم :سبک زندگی ســالم خود را وسعت
بخشید
با رعایت گام های پیشین ،اکنون اماده خواهید
بــود که بــر روی اهداف خود ،متمرکز شــوید.
همچنین شما با عمیق تر شدن در انجام فعالیت
هایتان؛ به انچه که ایورودا و یوگا به شما توصیه
می کنند ،نزدیک تر می شوید.
روزتان را شروع کنیدهــر روز در حدود ســاعت 5:30صبح از خواب
بیدار شــوید ،و ســپس برنامه های روزانه تان را
انجام دهید:
• هر روز به مدت 30دقیقه یوگا انجام دهید.
18
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
• هــر هفتــه بــه خودتــان حداقل یــک نوع
ماساژ بدهید.
• یکی از پاکسازی های روزانه را انجام دهید.
وعده های غذای اصلیبــه طور معمول ،تمرینات زیــر را انجام دهید تا
عادت و سبک زندگی تان شود.
• وعــده های غذایی خود را در زمان مشــخص
میل کنید.
• وعــده های غذایی خــود را به فصول مطابقت
دهید.
• اگــر عالقــه مند هســتید ،ســعی کنید که
گیاهخوار شوید.
• با توجه به دوشــای خود ،رژیم غذایی تان را
انتخاب کنید ،مخصوصاً در مواقعی که دوشایتان
از تعادل خارج شده است.
• مزه ها و ادویه جاتی که هماهنگ با دوشــای
شماست را به غذایتان اضافه کنید.
• بدنتان را به روزه و غذا نخوردن ؛ یک روز در
هفته اگر پیتا یا کافا هستید و نصف روز اگر واتا
هستید ،اشنا کنید.
یوگا و مدیتیشندر هر روز به مدت یکســاعت یوگا و مدیتیشن
انجام دهید .بهتر است به 2نیم ساعت تقسیم
کنید ،یکی را صبح و دیگری را در عصر یا غروب
انجام دهید.
• تمرینات تنفسی و ریلکس کردن را در یوگای
خود ،اضافه کنید.
• یکبــار در هفته به کالس یوگا بروید تا انرژی
یوگای دسته جمعه و گروهی را دریافت کنید.
• ســعی کنید به دوره های یوگا درمانی ،یکبار
در سال بروید تا بدن و ذهن تان ،کام ً
ال سرزنده
شود .این فعالیت به شما کمک می کند که در
انجام تمرینات یوگای خود ،عمیق تر عمل کنید.
درمان های ایورودیک
همیشه به سالمتی و وضعیت اگنی و دوشای
خود ،توجه کنید .سعی کنید که تمرینات زیر
را انجام دهید:
• پاکســازی های خانگی حتی در حد خوردن
اب ایورودیک را انجام دهید.
• در طول زمستان تمرینات پاکسازی مجاری
تنفسی را 3بار در روز انجام دهید.
• اگر دوشــای غالب شــما پیتا یا کافا است؛
در بهــار روزه هــای چنــد روزه از 2روز تــا
یک هفته بگیرید.
• در فصــل بهار یا پاییز ،برای درمان به صورت
پانچاکارما به نزد پزشک ایورودیک بروید.
-پایان روز
اکنون می دانید که باید ســاعت 10شــب به
رختخواب بروید .و بعضی از توصیه های زیر را
انجام دهید:
• کامپیوتر و یا تلفن و موبایل را در اتاقی که در
ان می خوابید؛ قرار ندهید.
• در پایــان روز وقت الزم برای انجام تمرینات
ارامش بخش ،تمرینات تنفســی و مدیتیشن
اختصاص دهید.
• حداقل یکساعت قبل از خواب ،تمام فعالیت
های کاری خود را به اتمام برسانید.
توصیه هایی برای دوشاها
واتا :سعی کنید این موارد را رعایت کنید:• وعده های غذایی گرم میل کنید. صفحه 19
• ســعی کنیــد تمرینات و تحــرکات روزانه ی
منظمی داشته باشید.
• به طور مرتب ماســاژ با روغن های مخصوص
دوشای خود را انجام دهید.
پیتا :سعی کنید این موارد را رعایت کنید:• روغن گی و شیر میل کنید.
• چشــمان خــود را با گالب یــا روغن کرچک
تمیز کنید.
• با خود و دیگران مدارا کنید.
کافا :سعی کنید این موارد را رعایت کنید:• از غذاهای پرچرب و سنگین پرهیز کنید.
• روزه و تمرینــات را به طور منظم و اساســی
انجام دهید.
• متابولیســم خود را با ماساژ خشک و یا روغن
مخصوص دوشای کافا ،فعال کنید.
سالمتی کامل
«به هر گونه عالئم کوچک از بیماری توجه کنید،
بنابر این بیمار نخواهید شد ».سوامی شیواناندا
چگونه تشخیص دهیم که مشکلی داریم؟
بیماری در زمانی رخ می دهد که دوشاها از تعادل
خارج شوند و یا اگنی شــروع به ضعیف شدن؛
بکند .مطالبی که در زیر امده است به شما کمک
می کند تا مشــکل خود را تشــخیص دهید و
همچنین برای رفع مشکلتان به شما توصیه هایی
می کند؛ قبل از انکه مشکل جدی شود.
عدم تعادل واتا
عالئم زیر نشان دهنده ی عدم تعادل واتا در جسم
و ذهن است:
• ذهنی:
عدم تمرکزبیخوابیً
حساس شدن مخصوصا در بو و المسهخستگی مفرط• جسمی:
عدم تحمل سرمابی قراری حتی در زمان نشستنتنش های عضالنییبوست و گاز معده یا تحریکات روده هااشتیاق به غذاهای شیرین ،شور و یا ترشسفتی و یا درد در مفاصلحساســیت بــه بیمــاری هــای شــایع مثلسرماخوردگی و یا عفونت ادراری
عدم تعادل پیتا
عالئم زیر نشــان دهنده ی عــدم تعادل پیتا در
جسم و ذهن است:
تغییر سریع در خلق و خوتمایل به قضاوت خود و دیگران-رفتار بیش از حد رقابت جویانه
سینوزیت و یا سینوس های مسدود شده• جسمی:
حساسیت به سرماخوردگی و سرفه های مکررعدم تحمل شدید در برابر گرمااگنی ضعیف
احساس سوزش مخصوصاً در چشماناین عالئم نشانگر اگنی ضعیف است که باید
صورتی اغلب قرمز و بر افروختهتقویت شود:
حساسیت در برابر نور شدید• جسمی:
تشنگی و یا گرسنگی بیش از حدسوء هاضمهمدفوع شل و مکررسیری ،سنگینی و یا نفخ بعد از غذاتعریق زیاداحســاس خســتگی بعد از خوردن یک وعدهتحریکات پوستیاشتیاق به غذاها و نوشیدنی های سرد و شیرین غذای معمولیاحساس ســوزش و یا ترشحات ترش در معده -عدم تحمل غذاهای فناوری شدهرفلکس ،سوزش و یا ورم معدهو قلب
وجود غذاهای هضم نشده در مدفوععدم تعادل کافا
عالئم زیر نشــان دهنده ی عــدم تعادل کافا در پاسخ دادن به بدن خود
بدن با توجه به تغییرات مداوم دوشــاها و اگنی،
جسم و ذهن است:
همواره در حال تغییر اســت .بــه این دلیل باید
• ذهنی:
بــه نیازهای بدن گوش داد و هرگونه عدم تعادل
عدم فعالیت و شفافیت ذهنیرا ســریع شناســایی کرده و در رفع ان کوشید.
وابستگی شدید به اشیاء و انسان هادوشای واتا خیلی سریع از تعادل خارج می شود
• جسمی:
و همانطور ســریع هم به تعادل باز می گردد .در
پوست بیش از حد سردحالی که دوشای پیتا نسبت به دوشای واتا ،مقاوم
از دست دادن اشتها و گرسنگیتر است و از همه مقاوم تر دوشای کافا است که به
کاهش حس چشایی و بویاییسختی تغییر می کند و اگر از تعادل خارج شود
افزایش وزنبه همان نسبت بازگشت به حالت طبیعی ،برایش
احساس سنگینی و کندیسخت اســت .در نتیجه دوشاهایی که سریع تر
خستگی و بیحالیاز تعادل خارج می شوند ،نیازمند توجه بیشتری
عدم عالقه به تحرکهســتند زیرا که انها بر روی سبک زندگی شما
پوست سر چرب و شوره دارتاثیر سریع تری می گذارند.
افزایش ترشحات بدنپروانه قاســمیان دستجردی در ابان 1342به دنیا امد .در دوران نوجوانی و جوانی ورزشهای مختلفی از جمله
یوگا ،بسکتبال ،بدمینتون و کاراته را تجربه کرد و در نهایت ،یوگا را ورزشی پایدار و مناسب با جسم و همچنین
خلق و خوی خود یافت .وی پس از دریافت مدرک کارشناسی خود در زمینه ی هنر ،یوگای حرفه ای را از سال
،1373در کانون یوگا و نزد اســاتیدی چون مهرام دری و مسعود مهدوی پور اغاز و دوره های کامل هاتایوگا و
یاما نیاما را تا ســال 1382گذراند .در ســال 1391با خاتمه ی دوره ی کارشناسی ارشد در رشته ی مطالعات
جمعی و روزنامه نگاری از دانشگاه KSOUدر شهر میسور هندوستان ،دوره ی بین المللی مربی گری یوگا را نزد
استاد سانتوش کومار در Yogadarshanamشروع و در سال 1392موفق به اخذ مدرک شد .پروانه قاسمیان پس
از دریافت دکتری هنری خود در ســال ، 1393در کنار مسئولیت هایی نظیر مدیرگروهی و عضو هیئت علمی
در دانشگاه و دبیری جشنواره های هنری ،در کالسهای استاد سید عبدالحمید موحدی نائینی شرکت و همچنین
کالسها و ورکشاپ های تخصصی یوگا و تغذیه ی سالم را به همراه خواهر خود؛ شهال قاسمیان دستجردی در دانش یوگا برگزار کرد .وی
هم اکنون در مجله ی دانش یوگا در بخش تحریریه و نویسندگی مقاالت ،همکاری دارد.
-1سوامی دورگاناندا
نویسنده و مربی در مرکز یوگا اچاریا و یکی از کسانی است که مرکز یوگای ودانتا را در اروپا تاسیس کرده است.
وی از شاگردان سوامی ویشنودواناندا است که دوره های زیادی در کل هند تشکیل داده است .وی در سال 1998
میالدی با مرکز شیواناندا اشنا شد و بیش از 45سال است که در ان مرکز مشغول به کار است .کتاب های دیگر
وی ،سوتراهای پاتانجلی و مسیر درون است.
-2سوامی شیواداساناندا
وی نیز از مربیان و بنیانگذاران مرکز یوگا در اروپا ،امریکای جنوبی و مدت طوالنی در مرکز ویشنودواناندا بوده است.
وی متدهای ارام سازی ،اساناها و پرانایاماها را تعلیم داده است .شیواداساناندا سال ها است در دوره های مربی گری
یوگا در مراکز مختلف سراسر جهان ،تدریس می کند.
-3سوامی کایالساناندا
نویســنده و مربی در مرکز یوگا اچاریا و یکی از کسانی است که مرکز یوگای ودانتا در انگلستان و فرانسه و مرکز
پاسیفیک را تاسیس کرده است .خانم کایالساناندا از اندیشمندان و محققان زبان سانسکریت است و مدتی طوالنی
است که با مرکز سوامی ویشنودوداناندا همکاری دارد.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
19 صفحه 20
نحوه فائق امدن بر اعتیاد
توسط:میشلکنستانتینوفسکی
ترجمه :حامد رنگین کمان
افســانه ای وجــود دارد بیان مــی دارد اعتیاد
غیرقابل اجتناب اســت و یا اینکه چیزی است که
زندگی "محبوس" ان اســت ،ولی قطعاً این گونه
نیست .در واقع ،افراد بیشتری نسبت به نفراتی که
مغلوب اعتیاد می شوند ،موفق به غلبه بر اعتیادشان
می شــوند[ ]1اولین قدم برای تــرک اعتیاد ،اقرار
به این اســت که شــما به چیزی اعتیاد دارید و
می خواهید تغییر کنید ،بنابراین شــما در مسیر
درست قرار دارید! این مقاله به شما نشان خواهد
داد که چگونه می توانید بــرای غلبه بر اعتیادتان
طرحی داشته باشید و از ان پیروی کنید ،حتی اگر
شرایط برایتان دشوار شود.
تصمیم به ترک اعتیاد
-1اثرات مضر اعتیادتان را یادداشت کنید]2[ .
اقرار به اینکه اعتیادتان در تمامی زمینه ها به شما
اسیب می زند شاید حس خوبی نداشته باشد ،اما
دیدن فهرستی از انها در روی کاغذ به شما کمک
می کند تا دراسرع وقت اعتیادتان را متوقف کنید.
یک قلم و یک کاغذ بردارید و با تفکر ،فهرســتی
تهیه کنید که شــامل تمام اثرات منفی است که
شما از زمان شروع اعتیاد انها را تجربه کرده اید.
• خاطرنشــان کنید که چرا در وهله اول معتاد
شدید .از خودتان بپرسید چه چیزی مانع شماست
و یا اینکه فایده ی اعتیاد برای شما چیست.
• به این فکــر کنید که اعتیادتــان چگونه بر
سالمت جسمی شــما تاثیر گذاشته است .ایا در
نتیجه ی اعتیادتان ،بیشتر در معرض خطر ابتال به
سرطان ،بیماری قلبی یا بیماری دیگری هستید؟
شاید این اعتیاد تا االن اسیب جسمی قابل توجهی
به شما وارد کرده است.
• حالت هایی که از نظر روحی به شــما اسیب
رســانده است را فهرســت کنید .ایا از اعتیادتان
خجالت می کشید؟ در بســیاری از موارد ،اعتیاد
20
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
منجر به شــرم و خجالت و همچنین افسردگی،
اضطراب و سایر مسائل روحی و روانی می شود.
• اعتیاد شما چه تاثیری بر روابط شما با دیگران
داشته است؟ ایا این اعتیاد مانع از گذراندن وقتتان
با افرادی که دوستشــان دارید می شــود یا باعث
می شــود وقت کافی برای برقــراری روابط جدید
نداشته باشید؟
• برخی از اعتیادها خسارات مالی زیادی به بار
می اورند .مقدار پولی که باید هر روز ،هر هفته و هر
ماه برای مصرف اعتیادتان مصرف کنید را فهرست
کنید .تعیین کنید که ایا اعتیادتان بر روی شغلتان
تاثیر گذاشته است یا خیر.
• اعتیادتان چــه دلخوری های روزانه ای را برای
شــما به بار می اورد؟ به عنوان مثال ،اگر سیگاری
هســتید ،شــاید از اینکه مجبورید هــر بار برای
روشــن کردن ســیگار ،از دفترتان خارج شــوید
خسته شده اید.
-2فهرســتی از تغییرات مثبــت مدنظرتان در
زندگی خود را تهیه کنید .اکنون که تمام تاثیرات
منفی اعتیادتان را شرح دادید ،به این فکر کنید که
با ترک این عادت ،زندگی تان چقدر بهبود خواهد
یافت .تصویری از زندگی پس از اعتیادتان را ایجاد
کنید .می خواهید که چگونه به نظر برسد؟
• شاید شما احساس ازادی کنید که سال ها از
ان بی بهره بودید.
• شــما وقت بیشــتری برای گذراندن با مردم،
سرگرمی ها و سایر تفریحات خواهید داشت.
• شما قادر خواهید بود که مجددا ً پس انداز کنید.
• شما می دانید که برای حفظ سالمتی تان ،همه
تالش خود را می کنید .شــما بهبودهای جسمانی
انی را احساس خواهید کرد.
• دوبــاره احســاس غــرور و اعتمادبه نفــس
خواهید کرد.
-3تعهد تــرک اعتیادتان را یادداشــت کنید.
داشتن فهرستی از دالیل محکم برای ترک اعتیاد
به شــما کمک خواهد کرد تا در طوالنی مدت به
طرح خود پایبند باشــید .دالیل ترکتان باید برای
شــما از ادامه رفتار اعتیاداورتان مهم تر باشد .این
مانع ذهنی دشوار است ،اما اولین قدم ضروری برای
ترک هرگونه اعتیادی می باشــد .هیچ کس به جز
خودتان نمی تواند شما را مجبور به ترک کند]3[ .
دالیل واقعی و محکمی را برای این که این عادت را
ترک می کنید بنویسید .فقط شما می دانید که انها
چه دالیلی هستند .در اینجا چند نمونه می بینید:
• تصمیم بگیرید که دارید ترک اعتیاد می کنید
زیــرا می خواهید انرژی الزم بــرای زندگی دوباره
به صورت کامل را داشته باشید.
• تصمیم بگیرید که ترک اعتیاد می کنید زیرا
پولتان برای تامین اعتیادتان ته کشیده است.
• تصمیم بگیریــد که ترک اعتیــاد می کنید
زیــرا می خواهید شــریک زندگی بهتــری برای
همسرتان باشید.
• تصمیم بگیرید که ترک اعتیاد می کنید چون
تصمیــم دارید یک روز صاحب نوه شــوید و انها
را ببینید.
ایجاد یک طرح
-1برای ترک اعتیادتان تاریخ تعیین کنید .ترک
اعتیاد را دقیقاً برای فردا تعیین نکنید ،مگر اینکه
کام ً
ال مطمئن باشید که ترک اعتیاد یک باره برای
شما مفید خواهد بود .ان را بیش از یک ماه اینده
تنظیم نکنید ،زیرا ممکن است تا ان زمان عزمتان صفحه 21
را از دست بدهید .زمانش را طی دوهفته اینده
تعیین کنید .این امر به شما فرصت کافی می دهد
تا از نظر روحی و جسمی اماده شوید]4[ .
• برای کمک به ایجاد انگیزه در خود ،تاریخی
که برایتان حائز اهمیت است را انتخاب کنید .روز
تولدتان ،روز پدر ،روز فارغ التحصیلی دخترتان
و ...
• ان روز را در تقویمتــان عالمت گــذاری
کنید و ان را به نزدیکانتــان اعالم کنید .ان را
طوری بسازید که هنگام فرارسیدن روز موعود،
عقب نشینی احتمالی نداشته باشید .با خودتان
عهــد قاطعانه ای ببندید کــه می خواهید تا ان
تاریخ اعتیادتان را ترک کنید.
• هرگونه حمایت پزشکی یا فیزیکی موردنیاز
را دریافــت کنید .اگــر برخــی از اعتیادها به
طور نادرســت ترک شــوند ،می توانند مهلک و
مرگ اور باشند.
-2به دنبــال حمایت شــخصی و حرفه ای
باشــید .شاید اکنون به نظر نرسد ،اما شما برای
غلبه بر اعتیاد به تمام حمایتی که می توانید در
طی این مسیر داشته باشید نیاز خواهید داشت.
از انجا که بســیاری از افراد با اعتیاد مبارزه می
کنند ،موسسات شگفت انگیزی وجود دارند که
به عنوان سامانه های حمایتی به شما کمک می
کنند تا انگیزه خود را حفظ کنید ،نکاتی را برای
موفقیتتان ارائه می دهند و اگر شروع اشتباهی
داشــتید ،شــما را ترغیب می کنند که مجددا ً
تالش کنید .در صورت امکان ،یافتن یک درمانگر
یا متخصص بهداشت روان در منطقه خود را در
نظر بگیرید زیرا انها می توانند به شــما کمک
کنند بهترین طرح درمانی (مانند مراقبت های
بسترى در بیمارستان یا سرپایی یا ادامه درمان)
و شبکه پشتیبانی برای نیازهایتان را ایجاد کنید.
[]5
• درباره گروه های پشتیبانی حضوری و انالین
تحقیق کنید که بــرای کمک به افراد مبتال به
نوع خاصی از اعتیاد که درگیرش هستید ایجاد
شده اند .بسیاری از منابع رایگان هستند.
• اگر می خواهید از شر موادی خالص شوید،
ابتدا باید از یک پزشک عمومی مشاوره بگیرید
تا بتوانید عالئم تــرک را درک کرده و برای ان
امادگی داشته باشید]6[ .
• با یک درمانگر ماهر در کمک به افراد غرق
در اعتیاد قرار مالقات بگذارید .شــخصی را پیدا
کنید که با او راحت باشید تا بتوانید در ماه های
اینده به او تکیه کنید .درمان رفتاری شناختی،1
رفتاردرمانی ،مصاحبه انگیزشــی ،تکنیک های
گشتالت و اموزش مهارت های زندگی از جمله
فنونی هســتند اثبات کرده اند برای کسانی که
به دنبال غلبه بر اعتیاد هســتند ،موفقیت امیز
هســتند .یک محیط درمانی به شما اطمینان
می دهد که از حریم شخصی برخوردار خواهید
بود و این درمان بر اساس نیازها و اهداف خاص
شما انجام خواهد شد.
• به دنبــال حمایت از جانــب نزدیک ترین
عزیزان و دوســتانتان باشید .به انها بگویید این
چقدر برای شما معنی دارد .اگر به موادی اعتیاد
دارید ،از انها بخواهید که در حضور شــما ان را
مصرف نکنند .افرادی که برای غلبه بر اعتیاد در
درازمدت به موفقیت دست می یابند ،معموالً یک
گروه حمایتی از خانواده و دوستانشان دارند که
انها را روزانه تشویق می کنند]7[ .
-3عوامل محرک خود را شناسایی کنید]8[ .
همه افراد یک سری عوامل محرک خاص دارند
که باعث می شــود به طور خودکار بخواهند در
عادت های خود زیاده روی کنند .به عنوان مثال،
اگر با اعتیاد به الکل دست وپنجه نرم می کنید،
ممکن اســت حضور در یک رســتوران خاص
بدون احســاس میل شدید به نوشیدن ،مشکل
باشد .اگر معتاد به قمار هستید ،عبور از جلوی
کازینو در راه بازگشــت از محل کار به ســمت
خانه ممکن اســت شما را مجبور به توقف کند.
دانستن عوامل محرکتان به شما کمک می کند
تا هنگام سررســیدن موعد ترک اعتیاد ،انها را
نادیده بگیرید.
• اغلب محرک انواع اعتیاد است ،استرس می باشد.
• موقعیت های خاص ،مانند مهمانی ها یا ســایر
اجتماعات اجتماعی ،ممکن است به عنوان محرک
عمل کنند.
• افراد خاصی می توانند محرک باشند.
-4شــروع به محدودکردن عــادت اعتیاداورتان
کنیــد .به جای ترک اعتیاد انی ،این امر را با کاهش
مصرف شــروع کنید .این امر ،تــرک اعتیاد را برای
اکثر افراد اســان می کند .زیاده روی خود را تا زمان
سررســیدن روز موعودتان برای ترک همیشــگی،
به دفعات کمتری برســانید و به تدریج به کاهش ان
ادامه دهید.
-5محیــط اطرافتان را اماده کنیــد .یاداورهای
اعتیادتــان را از خانه ،اتومبیل و محل کارتان حذف
کنید .از شــر تمام اشــیایی که با این عادت همراه
هســتند و همچنین سایر مواردی که شما را به یاد
این عادت می اندازند ،خالص شوید]9[ .
• جایگزین کردن اشــیاء با مواردی که به شما در
احســاس مثبت و ارامش کمک می کنند را لحاظ
کنید .یخچالتــان را با غذای مفید پر کنید .با چند
کتاب یــا دی وی دی خوب از خــود پذیرایی کنید
(به شــرطی که حاوی محتوایی نباشند که بتوانند
به عنوان محرک عمل کنند) .شمع ها و سایر وسایل
که از نظر هنری دارای زیبایی هستند را در جای جای
خانه قرار دهید.
• شاید بخواهید دکوراسیون اتاق خوابتان را تغییر
دهید ،چینش مبلمان را عوض کنید ،یا فقط چند
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
21 صفحه 22
بالش جدید بخرید .تغییر محیط زندگی تان به
شما احساس شروعی تازه را خواهد داد.
ترک اعتیاد و جلوگیری از لغزش
-3از عوامل محرک خود دوری گزینید .از افراد،
مکان ها و چیزهایی که باعث می شوند به عادت های
قدیمی خود برگردید دوری کنید .ممکن است الزم
باشد برای مدتی یک روال کام ً
ال جدید بسازید تا
-1طبق طرح ریزی قبلی تان ،رفتار اعتیاداور اینکه کمی از این موضوع دور شوید.
را متوقــف کنیــد .هنگامی کــه روز موعود
فرارسید ،به قولتان پایبند باشید و اعتیادتان
را ترک کنید .روزهای اول سخت خواهند بود.
ســرتان را گرم و مشغول کنید و انرژی مثبت
خود را حفظ کنید .شما در مسیر یک زندگی
بدون اعتیاد هستید.
-2وقتتان را پر کنید .اگر نیاز به حواس پرتی
دارید ،ورزش کنید ،سرگرمی جدیدی را انجام
دهید ،اشپزی کنید و یا با دوستانتان به بیرون
برویــد .عضویت در یک باشــگاه جدید ،تیم
ورزشی یا نوع دیگری از گروه های اجتماعی به
شما کمک می کند دوستان جدیدی پیدا کنید
و فصل جدیدی از زندگی تان را شروع کنید که
اعتیاد بخشی از ان نیست .تعامالت اجتماعی
مثبت می توانند باعث ترشــح مواد شیمیایی
عصبی شوند که احساس خوشبختی و رضایت
را بدون نیاز به دارو ایجاد کنند.
• ورزش کردن ،مواد شــیمیایی اندورفین
مانند مواد ترشــحی در اعتیاد را ازاد می کند،
به همین دلیل است که گاهی اوقات اصطالح
"دونده در اوج اســت" را می شــنوید]10[ .
ورزش می تواند پنجره های بیشــتری را برای
سالمتی جدید و بهبودیافته باز کند و با اعطای
چیز دیگری جهت احســاس خوب ،می تواند
احتمال لغزش کردنتان را کاهش دهد.
22
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
-4تسلیم توجیه های عقلی نشوید .درد جسمی و
روانی ترک اعتیاد ،واقعی است و شما احتماالً شروع
می کنید به خود بگویید که اشــکالی ندارد دوباره
ایــن عادت را انجام دهید .به صدایی که به شــما
می گوید دوباره به حالت قبلی برگرد گوش ندهید
و وقتی احساس سختی کردید منصرف و تسلیم
نشــوید .در انتها ،هر ذره ی دردی که کشیده اید،
ارزشش را خواهد داشت.
• توجیه های عقلی رایج شامل این ایده هستند
که "اینجا یک کشــور ازاد است" یا "همه ما باید
زمانــی بمیریم" .در برابر ایــن دیدگاه محکوم به
شکست مقاومت کنید.
• به فهرست دالیل ترک اعتیادتان برگردید تا
بــه یاد اورید که چرا این کار را انجام می دهید .به
این فکر کنید که چرا ترک اعتیاد مهم تر از معتاد
باقی ماندن است.
• هر زمان که احســاس خطر لغزش کردید ،به
سراغ گروه های حمایتی و درمانگر خود بروید.
-5اجــازه ندهید که پایان ســفرتان به لغزش
منتهی شود .هرکســی هرازگاهی لغزش می کند.
این بدان معنا نیست که باید تسلیم شوید و در یک
لغزش کامل ،به عادت های اعتیاداور خود بازگردید.
اگر لغزش کردید ،بــه انچه اتفاق افتاده بازگردید
و تعییــن کنید که در صورت تکرار این مورد ،چه
تغییراتی می توانید ایجاد کنید .سپس دوباره روی
پاهای خود بایستید و دوباره شروع کنید.
• لغزش هــا در اینده وجود دارند و شــما نباید
انها را به عنوان شکســت در نظــر بگیرید .مدت
زمانی طول می کشد تا عادت های جدید تاثیرشان
را کام ً
ال بگذارند .به جای تسلیم شــدن ،طرحی را
ادامه دهید.
• در صورت لغزش ،نگذارید که احساس گناه و
شــرم بر شما غلبه کند .شما نهایت تالش خود را
می کنید و تنها کاری که می توانید انجام دهید این
است که ان را ادامه دهید.
-6موفقیت های خود را جشــن بگیرید .هنگام
رســیدن به اهدافی که تعییــن کرده اید ،هرچند
کوچک ،کار خوبی برای خودتان انجام دهید .فائق
امدن به اعتیاد کار فوق العاده سختی است و شما
شایسته ی پاداش گرفتن هستید.
حامد رنگین کمان دانش اموخته رشته اموزش زبان انگلیسی است .او از سال ۱۳۸۴کار ترجمه در زمینه های
گوناگون را اغاز کرد و با چندین موسسه انتشارتی و نشریه در زمینه ترجمه ،ویراستاری و تالیف کتاب ،همکاری
داشته و دارد .او سه کتاب روح اب ۱۳۹۰ ،و پرورش کودکان بر پایه اعتماد( ۱۳۹۳ ،انتشارات نسل نواندیش) ،و
رازهای پیالتس (انتشارات دانش افرین) را در کارنامه خود دارد .هم اکنون نیز مشغول ترجمه چند اثر در زمینه
روانشناسی و تالیفاتی در زمینه های گوناگون است که به زودی چاپ و منتشر می شوند .او به تحقیق و مطالعه
در زمینه روش های نو اموزشی و مبتنی بر رویکردهای کل نگر و همه جانبه عالقه دارد و فعالیت هایی نیز در این زمینه داشته است.
)1-Cognitive Behavioral Therapy (CBT صفحه 23
ششم
مودرا درمانی
اگنی شاکتی مودرا : ۵انگشتان هر دو دست را به
طرف داخل خم کنید .نوک انگشتان شست را به
نویسنده :کریشان کومار سومان
یکدیگر متصل کنید.
برگردان :سهیال ثمرقندی
فواید :
علم ژست های دست هدیه ای از طرف .1فشارخون پایین را درمان می کند.
یوگی ها و ریشی های ۱باستانی ماست .بدن .2ضعف ،تنبلی و ســردرد ناشــی از فشار خون
انسان رازهای بســیاری دارد .بدن ما زبان پایین را درمان می کند.
مخصوص خود را دارد و فقط از ماهیچه ها
و استخوان ها تشکیل نشده است .بلکه دارای
یک اگاهی و انرژی قدرتمند است.
بدن ما پنج عنصر( تتوا ) ۲دارد ,که شامل
خاک ،اب ،اتش ،هوا و اتر ( اکاشــا ) ۳می
۶
باشــد .انجام دادن مودراها موجب تعادل شاکتی پان مودرا :انگشتان شست و اشاره را به
عناصر بدن می شــوند .مودراها احساس یکدیگ متصل کنید .ســه انگشت باقیمانده را به
های درونی انســان را بیان می کنند .نقاط داخل خم کرده و شکل یک برگ را ایجاد کنید.
حساسی در دست ها و بدن وجود دارند که فواید :
مودراها بر ان ها اثر می گذارند .مودراها .1بیمــاری های روحی مانند خشــم ،تنبلی و
افسردگی را درمان می کند.
خلق و خو و انرژی ما را تغییر می دهند.
در شــماره گذشــته ,به چیستی مودرا .2 ,تمرکز ذهنــی را تقویت می کنــد .چیتا ۷را
اهمیت و فواید ان پرداختیم .در شــماره ساکن می کند.
پیــش 5مــودرا از زیــر مجموعــه های .3برای دانش اموزان مفید است .حافظه ر افزایش
مودراهای تتوا را مورد بررسی قرار دادیم .می دهد و ظرفیت ذهن را گسترش می دهد.
در این شماره به معرفی ادامه ی مودراهای .4این مودرا منبع باز کننده چشم سوم است.
تتوا و همچنین مودرهــای پرانیک و دیگر توجه داشته باشید :
*ایــن مودرا را با هر حالتی می تــوان انجام داد ،
مودراها خواهیم پرداخت.
اما حالت مناســب ان پادماسانا است .سوکاسانا و
مودرا چیست ؟
مودرا به حالت دســت یا بدن گفته میشــود که واجراسانا نیز مفید هستند.
سمبل انرژی مرکزی است .مودرا واسطه ای
است که با بدن پرانیک ارتباط دارد و عناصر بدن را
متعادل می کند و بین ذهن خوداگاه
و ناخوداگاه ما هماهنگی ایجاد می کند .این حالت
های انگشتان باعث تســکین و ارامش ذهن می
شود و همچنین به ذهن انرژی می دهد.
۸
پوشپانجالی مودرا :انگشتان هردو دست را کنار
پان مودرا : 4انگشــت های شســت و اشاره را به یکدیگر نگه دارید به طوریکه انگشت کوچک یک
یکدیگرمتصل کنید بنابراین شکل یک برگ ایجاد دست کنار انگشت کوچک دست دیگر قرار بگیرد
می شود .انگشــتان باقیمانده را صاف نگه دارید . .حالت پوشپانجالی را ایجاد کنید.
انگشــتان شست را با فشــاری مالیم به یکدیگر فواید :
.1بــی خوابی را درمان مــی کند و همچنین به
متصل کنید.
خواب راحت فرد بیمار کمک می کند.
فواید :
.2اضطراب را از بین می برد.
.1برای سر درد مفید است.
.2میگرن را درمان می کند.
یونی شونیا مودرا : ۹انگشتان شست هر دو دست
را خم کرده و سپس انگشتان اشاره را روی ناخن
شســت ها قرار دهید .سه انگشــت باقیمانده را
مستقیم و باز نگه دارید.
فواید :
.1بــرای تــرس ،جنــون ،عصبانیت و خشــم
مفید است.
.2ذهــن را از تنــش دور کــرده و ارامش ایجاد
می کند.
.3خون را تصفیه می کند.
.4بوی بد حاصل ار تعریق را از بین می برد.
یوگی های بزرگ یا حکیمان 1- : Rishi
عنصر یا جنبه ای از واقعیت در مکاتب فلسفی 2- : Tattva
هندی
اصطالهی برای فضا در کیهان شناسی هندی 3-: Akasha
4- Paan mudra
5- Agni-Shaki mudra
6- Shakti-Paan mudra
یکی از جنبه های هوشیاری است .جنبه ی چیتا 7- Chitta:
به ذهنی بودن و واکنش احساسی فرد تحت تاثیر انچه می
.بیند می باشد
در ترجمه های مختلف سوترا یوگا ،چیتا گاهی اوقات به
عنوان ذهن تعریف می شود .با این حال طبق نظر سوامی
کریناندا احساس ترجمه ی دقیق تر است .زیرا احساس می
تواند به سمت اگاهی نفسانی که جنبه های پایین تری از
ذهن است و یا به سمت باالتر که
کیفیت های هوشیاری مانند کنترل خود ،فداکاری و ارامش
.می باشد ،هدایت شود
8- Pushpanjali mudra
9- Yonishunya mudra
ســهیال ثمرقندی متولد ســال 1373
اســت که کارشناسی خود را در رشته ی
مهندسی شیمی گذرانده است .او از ابتدا
عالقه مند به مطالعــه درعلوم مختلف ،
هنر ،نقاشی ،رنگ ها و همچنین مسائل
روحی و معنوی بود تا اینکه در ســن 19
سالگی با مراقبه و مدیتیشن اشنا شد و
در ســن 25سالگی با یوگا تولدی دوباره
یافت .با اتفاقات عجیب و ورود افراد خاص در زندگی اش دریافت
که همه ی اتفاق های زندگی مانند زنجیری به هم متصل هستند.
از روابط بسیار دور گرفته تا کتاب هایی که سال ها پیش خریداری
شده اند و یا از طریق خاصی به دست ما می رسند تا به ما یاداوری
کنند :ایا فراموش کرده ای کیستی و برای چه هدفی به این دنیا
امده ای ؟
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
23 صفحه 24
از کودکی تا جوانی و از
ایران تا چین با عشق به یوگا
مصاحبه با مسعود موحدی مربی یوگا و نویسنده کتاب
دائره المعارف اشتانگا وینیاسا یوگا به همراه اناتومی
مسعود موحدی از کودکی با یوگا اشنا
شد و مراحل انجام تمرینات یوگا را پشت
سر گذاشت و سپس با سبک های مختلف
یوگا اشــنا گردید .وی با ســفر به برخی
کشورها با اساتید به نام و مشهوری چون
بی .کی.اس ایینگرو شاراد جویس استاد بنام
اشتانگایوگای دنیا ،ریچارد فریمن از اساتید
بنام و نویسنده کتاب های پرفروش" اینه
یوگا" و "هنروینیاسا" ،همچنین جان اسکات
استاد اموزش اشتانگا یوگا اشنا شد و از
تعالیم انها استفاده نمود .او از سال 1395
تا کنون با سفربه کشورهای هند ،ایران و
چین دوره های اموزشی مربیگری یوگا
زیرنظرمرکزیوگا االینس امریکا برگزار
-۱با سالم و خوش امدگویی ممکن است
خودتان را معرفی نمایید؟
با سالم خدمت خوانندگان محترم نشریه دانش
یوگا .مســعود موحدی هســتم ،مدرس اشتانگا
وینیاسا یوگا.
-۲بفرمایید از کی با یوگا اشنا شدید؟
قبل از ۱ســالگی و زمانی که تازه متولد شده
بودم تحت تعلیم پدرم اقای ســید عبدالحمید
موحدی قرار گرفتم .در دهه ی شــصت و اوایل
دهه ی هفتاد یوگا در ایران به رســمیت شناخته
نشده بود و پدرم برای شناساندن یوگا در مراسم
هایی که در این زمینه به منظور شناساندن یوگا به
عالقمندان صورت می گرفت ،مرا با خود می برد
تا اساناهای یوگا را برای عموم به نمایش بگذارم
وطبیعی بود ،اجرای حرکات توسط کودکی کم
سن و سال ،مورد توجه قرار می گرفت و تشویق
های جمعیت در ان عالم کودکی مرا به این فکر
وامیداشت که یوگا چیست؟
-۳می دانید معموال والدین ســعی می
کنند فرزندشــان را تشویق کنند شغل و
حرفه ی ان ها را انتخاب کنند و این البته
درسنین کودکی حالت اجبار پیدا می کند
چرا که شاید فرزند عالقه به شغل پدر یا مادر
نداشته باشد .چگونه در زمان کودکی یوگا را
که از پدر اموختید وقتی به سن نوجوانی و
جوانی رسیدید ان را ادامه دادید؟
24
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
می کند که صدها پرتوجو در ان شرکت
کرده اند .مســعود موحــدی با رونمایی
از انتشــار کتاب "دائره المعارف اشــتانگا
وینیاسایوگا"( اندازه A4در 462صفحه)
به همــراه اناتومی و بــا 503تصویراز
حــرکات یوگا که تماما توســط خود وی
انجام شــده ،فصل جدیدی از گسترش و
ارتقاء فرهنگ یوگا برای طالبین سالمت
جسم و روان را اغاز نموده است.
مجله دانش یوگا در اســفندماه ســال
جــاری مصاحبــه ایی به صــورت ویدئو
کنفرانس بــا وی انجــام داده که تقدیم
حضور خوانندگان عزیز می گردد.
با این کــه از دوران کودکــی در یک خانواده
یوگایی رشــد می کردم ،اما به ورزش های دیگر
هم عالقه داشــتم .می دانید ورزش فوتبال مورد
عالقه ی بیشتر نوجوانان است .کم و بیش در دهه
۷۰من هم از این قاعده مستثنی نبودم در کنار
انجام تمرینات یوگا با هم سن و ساالنم در کوچه
و خیابــان و زمین ورزش فوتبال بازی می کردم
کــه یک روز هم تصمیم بــه ادامه ان به صورت
حرفه ای گرفتم و این قابلیت وجود داشت عضو
تیم نوجوانان پرسپولیس در زمان زنده یاد مجید
سبزی بشوم ،اما به دلیل اسیب دیدگی چاره ای
جز تغییر مســیر برایم وجود نداشت .با توجه به
عالیقم در ورزش و همچنین صالح دید خانواده،
تحصیــل را در تنها هنرســتان تربیت بدنی در
دهه ی هشــتاد که در میدان منیریه تهران قرار
داشت ،ادامه داده و سپس در دانشگاه هم همین
رشــته را دنبال کردم .در هنرستان و دانشگاه با
انــواع ورزش های دیگر هم به طور جدی اشــنا
شــده و می بایست ان ها را هم تجربه می کردم
و همین عاملی شــد تا نقش یوگا نسبت به سایر
ورزش های دیگر کم رنگ تر شــود .یک روز در
دانشگاه یکی از دانشجویان که در هنرستان با هم،
همکالس بودیم دچار افسردگی شد .به پزشکان
و روانشناسان زیادی مراجعه کرد ولی نتیجه ای
نگرفت .روزی در بین ساعات کالس که مشغول
صحبت بودیم ،بــه او گفتم که می توانیم با هم
کمی تمرین کنیم ،اما نه تمرین ورزشی که می
شناسی .او با شک و تردید پذیرفت و من هم کار
را با او شــروع کردم در طول ۳ماه تمرین اسانا،
پرانایاما و مدیتیشــن ،در اوقات فراغت و البته با
پشــتکار و انجام تمرینات مداوم توسط نامبرده ،
نه تنها افســردگی اش به طور کامل از بین رفت
بلکــه یوگا را به صورت حرفه ای دنبال کرد و در
حال حاضر به عنوان مدرسی تقریبا شناخته شده
مشغول اموزش یوگا در کشور انگلستان است .او
پس از بهبودی از افســردگی روزی جمله ای را
به من گفت که جرقه های انس هر چه بیشتر با
یوگا برای داشتن انگیزه ای پربارتر برای کمک به
طالبین سالمتی جسم و ذهن در ذهنم زده شد.
جمله-ی او خیلی کوتاه ولی بســیار اثرگذار بود:
"زندگیم را مدیون تو و یوگا هستم ".تاثیری که
این جمله روی من گذاشــت ،سبب گردید ادامه
مسیر زندگی ام با سرعت بیشتر و با بهره گیری
از اموزه های یوگا به سمت اینده ای روشن پیش
رود کــه می بینید امروز اینجا در کشــور چین
مشغول اموزش یوگا به پرتوجویانی از نقاط دور و
نزدیک جهان هستم.
-۴چــه زمانی مــدرک مربــی گری
یوگا گرفتید؟
در سال 2009میالدی (1388ش) زمانی که
بیست و دو ساله بودم برای مدت یک ماه به اتفاق
پدرم به هندوســتان رفتم و در دوره ی اموزش صفحه 25
مربیگــری بین المللی یوگا ( )TTCکه در اشــرام
یوگای شــیواناندا واقع در ایالت کراال در جنوب
هند برگزار شده بود شرکت کردم و مدرک ان را
دریافت نمودم .یک سال بعد ،در سال 1389در
ازمون دوره ی مربیگــری انجمن یوگا که در ان
زمان ریاســتش با تیمســار مهرداد گوران بود
شــرکت کرده و موفق به اخذ مدرک مربیگری
درجه سه یوگا شدم .
-۵پــس از اخذ مدرک مربیگری ایران و
مربیگری شیواناندا چه کردید؟
در زمستان سال ۱۳۹۴( ۲۰۱۵ش) به منظور
کسب تجربه های بیشتر و همچنین بهره بردن از
اساتید به نام و شناخته شده یوگای هند و برای بار
دوم عازم هندوستان شدم .الزم به توضیح هست
که پدرم اعتقاد داشت و همچنان اعتقاد دارد یکی
از عوامل پیشــرفت در زندگی دانستن یک زبان
خارجی اســت به همین خاطراز بدو تولد من و
برادرم رضا با ما به زبان انگلیسی صحبت کرده و
تا هم اکنون هم این وضعیت همچنان ادامه دارد
بطوریکه تا این ســن و سال من و رضا با پدرمان
انگلیســی صحبت میکنیم ،بدین ترتیب بهنگام
سفر مشکلی در ارتباط با دیگران نداشتم ،دراغاز
سفر دوم به هند ابتدا بعنوان کمک مربی در اشرام
یوگای شیواناندا به اموزش شرکت کنندگان در
دوره های تعطیالت یوگا مشــغول شدم و بعد از
سه هفته عازم شهر دهلی نو واقع در شمال هند
شدم و در مرکز یوگای دوارکا شیواناندا در غرب
دهلی نو بــرای چند ماهی به اموزش افرادی که
به این مرکز امد و شد می کردند که غالبا هندی
و بعضا خارجی بودند پرداختم .این پیام سوامی
ویشنو دواناندا مبتکر سبک یوگای شیواناندا که
پدرم در دهه ی ۸۰میالدی در هند شــاگرد وی
بوده و همه ی یوگا در ان خالصه شــده همواره
مشوقم در مسیر یوگا بوده و هست:
Health is Wealth , Peace of mind is happiness ,yoga shows
.the way
"سالمتی ثروت است ،ارامش فکر خوشحالی
است ،یوگا راه را به شما نشان می دهد".
رفته رفته احســاس کردم فراگیری و اموزش
یک سبک یوگا ،خواسته ها و ارزوهایی که سال
هــا به دنبالش بودم را بــراورده نمی کند .بدین
منظور تصمیم گرفتم برای کسب تجربه بیشتر
و عمیق تر شدن در همه-ی زمینه های مرتبط
با یوگا ،همچنین اشــنایی با ســبک های دیگر
یوگا راهی شهر میسور میعادگاه عاشقان یوگا در
جنوب هندوستان شوم.
-۶در خصوص شــهر میســور به قول
خودتان میعادگاه عاشقان یوگا که شما سه
ســال در انجا اقامت داشتید و تحت نظر
بعضی اساتید یوگا اموزش دیدید برایمان
بگویید.
میسور ،یکی از شهرهای ایالت کارناتاکای هند
واقع در جنوب هندوستان است .دلیل معروفیتش
وجود اثار تاریخی منحصر به فرد ،از جمله قصر
معروف مهارجه ،طبیعت سرســبز و زیبا ،هوای
معتدل ،دانشگاه های مختلف ،مشاهیر معروف،
خانه های رنگی ،موزه های بی نظیر که در یکی از
ان ها دست نوشته های یوگا سوتراهای پاتانجلی
روی برگ نخل موجود می باشــد و البته مراکز
متعدد اموزش یوگا بخصوص اشتانگا وینیاسا یوگا
است .در زمان ورود به میسور و به منظور جست و
جو برای مرکزی که معتبر باشد با کمی دشواری
مواجه شــدم چرا که از کسانی که یوگا کار می
کردند کالس معتبــری را پرس و جو می کردم،
هر کس مرکزی که خودش در ان جا تمرین می
کرد را معرفی می نمود و می گفت که این بهترین
مرکز است .در انتها تصمیم گرفتم که تمام مراکز
را خودم تجربه کنم تا بتوانم مربی که مورد نظرم
هست را بیابم .برای این کار ابتدا به معروف ترین
مرکز یوگای این شهر به نام مرکز پاتابی جویس
که پرتوجو بایــد از ۶ماه قبل ثبت نام کند و به
راحتی وقت تمرین داده نمی شــود ولی به دلیل
اشــنایی پدرم با خانواده جویس ،توانستم برای
مدتی کوتاه با ساراسواتی (دختر پاتابی جویس) و
شاراد (نوه پاتابی جویس) که سال ها زیر نظر پدر
و پدربزرگ خود اشتانگاوینیاسا را فراگرفته بودند
و پس از فوت او در ســال ۲۰۰۹ادامه دهنده ی
راه او در امر اموزش وینیاســا یوگا بودند مراجعه
کردم ،اما به دلیل شلوغی کالس ها و نبود فضای
کافی برای تمریــن ،تصمیم به تغییر مرکز یوگا
گرفتم و بــه تدریج با افرادی ماننــد بی ا ِن ا ِس
ایینگر (از شاگردان کریشناماچاریا و هم دوره ی
پاتابی جویس ،دسی کاچار و ایینگر) ،چیداناندا،
ویجی کومار ،اجای کومار و اجای توکاس که از
مربیان بنام و مشــهور میســور با سال ها تجربه
بودند به تمرین پرداختم.
-7ممکن است در خصوص اشتانگا یوگا
برایمان بگویید که چه سبکی از یوگاست؟
بنیانگزار ان چه کسی بوده و در حال حاضر
چه جایگاهی دارد؟
اشتانگاوینیاســا هم مانند بقیه ی سبک ها
برگرفته از هاتایوگا است که توسط شِ ری تیروماال
کریشناماچاریا در قرن ۱۹میالدی توسط مربی
اش راما ُمهان شناســایی شــد .زمانی که او به
هیماالیا واقع در شمال هندوستان نزدیک کشور
نپال می رود ،راما ُمهان برای مدت ۱۲روز حاضر
به اموزش به کریشناماچاریا نمی شود و به او می
گوید که تنها داری وقتت را تلف می کنی ،اما او
همچنان به ماندن پافشــاری می کند ،تا این که
راما ُمهان در انتهای ۱۲روز به او می گوید که تنها
در یک صــورت این اموزش ها را به تو می دهم
که انها را در اختیار عموم بگذاری .بعد از ۷سال
اموزش ،کریشناماچاریا به شهرش ِچنای واقع در
جنوب هند بازمی گردد .او پس از مدتی شروع به
سفر به نقاط مختلف هندوستان می کند تا اموزه
ها و اساناهای سبک خودش را به معرض نمایش
برای عموم بگذارد .پاتابــی جویس که نوجوانی
باهوش و عالقمند به کســب اموزه های جدید
بود و در یکی از روستاهای نزدیک شهر مادورای
واقع در جنوب هند زندگی می کرد ،هنگامی که
کریشناماچاریا مشغول اموزش اساناها بود با وی
اشنا می شود .جویس چنان تحت تاثیر اموزش
هــای وی قرار می گیرد کــه از این و ان مقصد
بعدی کریشناماچاریا را جستجو می کند .مقصد
بعدی کریشناماچاریا شهر میسور بود ،این شهر
در ان زمان پهلوانان زیادی داشــت و زمانی که
مهاراجه شهر شنید کریشناماچاریا به ان جا رفته
از او مــی خواهد که به قصر مهاراجه برود و یوگا
را به او و خانواده اش اموزش دهد .پاتابی جویس
جوان و جویای تعلیم هم به میسور عزیمت می
کند و بعنوان یکی از شــاگردان کریشناماچاریا
تحت اموزش های وی قرار می گیرد .کریشــنام
اچاریا خود اســتاد بنام و شناخته شده ای بود و
گفته می شود به ۴علم قدیمی هند شامل یوگا،
ایورودا(طب سنتی هند) ،جیوتیش (ستاره بینی
ودایی) ،واستوشاسترا(معماری ودایی) تسلط کامل
داشته است و در طول بودن و ماندنش در میسور
شــاگردان زیادی را برای یوگا تربیت می کند در
اینجا به پیام معروف کریشنام اچاریا به شاگردانش
که امروزه در بیشتر مراکز اشتانگا یوگا به چشم
میخورد .اشاره میکنم Master your breath, let the self be
(in bliss, contemplate on the sublime within youبــر تنفس
خود مسلط باش ،بگذار در برکت باشی ،بر واالیی
درونت اندیشــه کن) از بین شاگردان کریشنام
اچاریا سه نفر پیشرفت قابل توجهی داشتند ،این
سه نفردر ابتدا اشتانگا وینیاسا تمرین می کردند
و با گذر زمان طریقه انجام اساناهایشان را تغییر
می دهند .سه شاگرد با استعداد کریشنام اچاریا
عبارت اند از :بی کِی ا ِس ایینگر (خواهرش همسر
کریشــناماچاریا بود) وی سبک یوگای ایینگر را
ابداع می کند ،دِسی کاچار (فرزند کریشناماچاریا)
که ســبک درمانی وینی یــوگا را از پدرش می
اموزد و به تدریج ان را ترویج می دهد و باالخره
شاگرد برجســته اش پاتابی جویس که اشتانگا
وینیاسا را با تغییر در سطوح و سِ ری های مختلف
طراحی می کند و تا پایان عمر در شــهر میسور
می ماند و ان را به دوســتداران یوگا تعلیم می
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
25 صفحه 26
دهد و به شــهرتی جهانی می رسد .بدین ترتیب
یکی دیگر از دالیل اصلی معروفیت شهر میسور
به غیر از مواردی که در باال ذکر شد به واسطه ی
وجود کریشناماچاریا بعنوان استادی کم نظیر و
پاتابی جویس شاگرد برجسته او و مبتکر سبک
اشتانگاوینیاسا یوگا و هزاران عالقمند به یادگیری
یوگا است که در طول سال به این شهر امد و شد
می کنند تا سبک اشتانگا وینیاسا یوگا که امروزه
طرفداران بیشماری دارد را فرا گیرندو به طالبان
ان درنقاط دور و نزدیک جهان انتقال دهند..
-8چگونه فکــر راه اندازی مرکز یوگا در
شهر میسور به ذهن شما خطور کرد ،چگونه
چنین مرکزی توسط شما که یک خارجی
بودید گشوده شــد و چگونه افراد را برای
شرکت در دوره های اموزش مربی گری از
ایران و سایر کشورهای جهان به این مرکز
جذب می نمایید؟
زمانی که مشــغول تمریــن در مراکز مختلف
یوگا بودم ،به صورت پاره وقت به عالقمندان هم
اموزش می دادم ضمن اینکه به کسانی که قبال
با ان ها یوگا کار می کردم ،پیشنهاد می دادم در
صورت تمایل و به منظور تجربه های بیشــتر در
این زمینه به میسور سفر کنند .در ابتدا این قضیه
تنها جنبه ای از بودن در کنار دوســتان را داشت
ولی به تدریج و به مرور زمان با پست هایی که در
فضای مجازی قرار می دادم افرادی عالقمند می
شــدند حرکات یوگا را با من تمرین کنند .بعضا
هم افــرادی بودند که خواهان شــرکت در دوره
های مختلف می شدند .همین مسئله باعث شد
با یکی از مراکز یوگا که تنها نامش را شنیده بودم
وســرویس خوبی را در اختیار افراد می گذاشت
شروع به همکاری کنم و بعد از پذیرش دو گروه از
ایران ،برای اموزش دوره ی اشتانگاوینیاسا یوگا با
مربی به نام شرینات اشنا شدم .او که از شاگردان
مستقیم ایینگر بود پیشنهادی مبنی بر راه اندازی
مرکزی جدید با مشارکت خودش مطرح نمود .با
پیدا کردن ساختمانی مناسب و مجهز به مدت
یک سال برای تجهیز ان وقت صرف کردم .بدین
ترتیب در اواخر سال ۲۰۱۶میالدی(۱۳۹۵ش)
شعبه باشگاه دانش یوگا در ساختمانی سه طبقه
با سالن یوگا و اتاق هایی برای اقامت پرتوجویان
در شهر میسور هند راه اندازی شد .این تنها مرکز
یوگا در شهر میسور اســت که یک نفر خارجی
ان را با بهره گیری از تیمی متشــکل از چندین
پزشــک ،دکتر طب ایورودا ،همچنین مربیان به
نام یوگا راه اندازی کرده اســت .از همان زمان و
تا قبل از شــیوع کرونا ،هر ماه دوره های متفاوت
مربیگری اشتانگا وینیاسا و هاتایوگا فلو (تمرین
یوگا با وسیله و ابزار)به اضافه کالس های روزانه و
26
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ترمیک توسط من و تیمم برگزار می گردید ،پس
از چند سفر کوتاه به ایران و قبل از شیوع بیماری
کرونا نام موسسه به"موسسه مسعود موحدی یوگا"
تغیرکــرد که همچنان در حال فعالیت در شــهر
مسیور است ،البته بعدا که به چین عزیمت کردم
شعبه "موسسه مسعود موحدی یوگا" را هم در این
کشور فعال نمودم و همان فعالیتهای قبلی را دراین
کشور پر جمعیت در حال ادامه دادن هستم.
-9چگونه عالقه مندان به شرکت در دوره
های اموزش یوگا میتوانند تفاوت دو سبک
اشتانگاوینیاســا یوگا و هاتا یوگا را متوجه
می شوند ؟
به هنــگام پذیرش افراد جهــت اموزش یوگا
این اطالع رسانی را انجام می دهم که افرادی که
تمرینات مداوم و پیشرفته را زیرنظر مربیان مجرب
و کارازموده برای مدتها گذرانده و از انعطاف بدنی
باال برخوردار هستند ،سبک اشتانگا وینیاسا یوگا
و افرادی که یوگا را در ســطوح مختلف گذرانده
اند ،در دوره های هاتایوگا فلو شــرکت نمایند تا
اثربخشی بیشتری را از تمرینات یوگا کسب کنند.
-10اموزش های شما مورد تایید مرکز بین
المللی یوگااالینس است .ممکن است بگویید،
یوگااالینس چه سازمانی است ،در کجا شعبه
دارد ،به چه اموری می پردازد و مدرک مورد
تایید ان چه امتیازی دارد؟
موسسه یوگا االینس با الهام از این صحبت های
شری اوروبیندو از اساتید معروف فلسفه و یوگای
هند در ســال ۱۹۴۷میالدی در خصوص بوجود
امدن جهانی یکپارچه بر پایه خوبی و روشنگری
برای تمام نوع بشــر شــکل گرفت و به دنبال ان
به همت اساتید معروفی چون سوامی ویدیاناند و
شری چاندراشکاران پایه ریزی شد .موسسه بین
المللی یوگا االینس ســازمانی معتبرجهانی است
که در بسیاری از کشورها مانند انگلیس و امریکا،
هند ،روسیه ،سنگاپور ،افریقا و ...شعبه دارد .هدف
موسسه یوگااالینس بوجوداوردن شبکه ای جهانی
برای کســانی است که به یوگا عالقه مند هستند.
ماموریت این موسسه ایجاد سکویی برای تشویق
وترفیع جامعه ی جهانی یوگاست .بنیانگذاران ان
ســعی نموده اند سیستم جدیدی از تکنیک های
مختلف هاتا ،تانترا ،راجا ،مانترا ،اشتانگا و کندالینی
یوگا بوجــود اورند .انــان بعد از تاســیس یوگا
االینس اسیا-پاسیفیک ،یوگااالینس هند وسپس
یوگااالینس بین المللی را بنیان گذاری کرده اند تا
بدینوسیله گامی موثر در جهت جهانی کردن یوگا
برداشته شود .مدارکی که توسط این موسسه صادر
و تایید می شــوند در رشته های یوگا ،مدیتیشن،
ایورودا و ماساژ تای در تمام کشورهای دنیا دارای
ارزش و اعتبار هستند.
مراکز یوگااالینس وب ســایت هایی دارند که
افراد بعد از اخذ مدرک می توانند نام خود را در ان
ثبت کرده و شهریه اش را پرداخت نمایند .مزیت
مدارک مورد قبول این سازمان ،شناخته شدن فرد
به عنوان مربی بین المللی یوگا است که اگر قصد
باز کردن مرکز یوگا در هر کشوری را داشته باشد،
می تواند از ان اســتفاده نماید ،شاگردان چنین
مربی هم مطمئن هستند از تجربه مربی کارازموده
بهره خواهند برد .یکی از راه هایی که می توان به
کارازمودگی و اعتبار این مربیان پی برد این است
که حدود ۹۰درصد ایــن افراد و این مراکز تنها
می توانند مدارک ۲۰۰ساعته اعطا کنند که این
خود نشــان دهنده تازه کار بودن چنین افراد یا
موسسات انان است .اما مراکزی که سابقه سال ها
تجربه ی اموزش را دارند ،می توانند مدارک ۳۰۰
و ۵۰۰ســاعته را هم صادر نمایند .دوره ی ۲۰۰
ســاعته به معنی اموزش مقدماتی تا متوسطه،
۳۰۰ســاعته به معنی متوســطه تا پیشرفته و
۵۰۰ســاعته به معنی گذراندن هر ۲دوره ۲۰۰
و ۳۰۰ساعته به همراه یکدیگر می باشد که فرد
در انتهای ماه دوم مدرک ۵۰۰ساعته را دریافت
می نماید و این باالترین درجه ی مربی گری یوگا
در دنیا می باشد .من و تیم همراهم سال هاست
تجربه ی اموزش به پرتوجویانی از سراسر جهان را
داریم ،و "موسسه مسعود موحدی یوگا" ،از جمله
موسسات معتبری است که مدارک ۳۰۰، ۲۰۰و
۵۰۰ساعته مورد تایید یوگا االینس اعطا میکند،
این موسسه در انتهای هر دوره تنها به افرادی که
در حد عالی دوره های اموزش مربیگری در هر دو
رشته اشتانگا وینیاسا یوگا و هاتا یوگا را فرا گرفته
باشند ،مدرک "موسسه مسعود موحدی یوگا"را
اعطا می کند که به تدریج در حال شناخته شدن
در کشورهای جهان است اخذ این مدرک تشویقی
اســت برای پایبندی پرتوجو به ادامه اموزش در
سطح گسترده تر برای کسب تجربه های بیشتر
تا به عنوان مربی باتجربه بتواند در هر کجای دنیا
از مزیت هایی مانند اشــتغال به کار مربی گری،
پذیرفته شدن درمراکز مختلف اموزشی ورزشی
و دیگر مزایای یک مربی ایده ال برخوردار گردد.
-11برای مدت کوتاهی به منظور برگزاری
دوره های یوگا به ایران امدید که سرتان هم
خیلی شلوغ بود ،ممکن است درباره ی انها
برایمان بگویید؟
در ســال ۱۳۹۷برای مدت کوتاهی از هند به
ایران بازگشــتم و ۶دوره مربی گری یوگااالینس
را برای عالقمندانی در تهران ،اصفهان و مشــهد
برگزار کردم .در تهران ۴دوره با ۹۵شرکت کننده،
در اصفهان ۱دوره با ۵۵نفر و در مشــهد هم ۱ صفحه 27
دوره بــا ۴۹نفر برگزار گردیــد .هر کدام از این
دوره هــا به مدت ۲هفته به صورت فشــرده با
احتساب ازمون به طول انجامید.
-12چگونه تصمیم به رفتن چین کردید؟
زمانی که در میســور مشغول برگزاری دوره
ها بودم ،افراد زیادی از کشورهای مختلف برای
امــوزش یوگا به ان جا امد و شــد می کردند.
از جملــه ی این گروه ها چینیــان بودند که با
عالقه ی زیاد به میســور می امدند و مشکلی
که این گروه ها داشتند صحبت کردن و گرفتن
ارتباط با انان بود .مشکالت ارتباطی انان باعث
شد بعد از گفتگو با همسرم که اهل کشور چین
است تصمیم گرفتیم شعبه ای در شهر پکن راه
اندازی کنیم .این مرکز از سال ۱۳۹۸شروع به
فعالیت کرده که به طور مرتب دوره های اموزش
مربیگری یوگا و دوره های ترمیک به دو صورت
حضوری و مجازی برگــزار میکند و همه روزه
افراد با ســن و سال های مختلف به ان مراجعه
می کنند.
-۱3اســتقبال چینی ها از یوگا به چه
میزانی است؟کشــوری که میلیون ها نفر
از جمعیتش با ورزشی به نام تای چی که
چیزی تقریبا شبیه یوگا است به این معنا
که هم تمرینات بدنــی و هم ذهنی دارد
اشنا هســتند و هر روز صبح و عصر در
پارک ها و خیابان ها تمرین می کنند.
چین کشوری است که درصد بی شماری از
جمعیت ان با ورزش های رزمی ،تای چی ،چی
کونگ و کنگ فو اشنا هستند و ان ها را تمرین
می کنند .بعضی از این تمرینات حالتی مشابه
یوگا دارد که با تمرین ان به ارامش می رسند.
اما یوگا هم جایگاه ویژه ای را در بین چینی ها
دارد .در پکن ،مراکز یوگای بسیاری وجود دارند
که عالقمندان به منظور شــرکت در دوره ها و
کارگاه ها به این موسســات مراجعه می کنند.
در ابتدای شــروع به فعالیت در چین ،خیلی از
رونــد کاری مطمئن نبودم اما بــا گذر زمان و
شناخت بیشتر من و همسرم ،روز به روز شمار
بیشــتری به مرکز ما مراجعه می کنند و بعضا
چون امکان برگــزاری کالس های هم زمان را
نداریم ،بیشتر اموزش هایمان به صورت مجازی
برگــزار می گردند .در چین به دلیل سیســتم
حکومتی خاصــی که وجود دارد غالب کودکان
از دوران طفولیــت بــا ورزش هایــی همچون
ژیمناستیک اشنا می شوند و به همین خاطر در
سنین باالتر از انعطاف بدنی خوبی برخوردارند
که همین مسئله یکی از دالیل پیشرفت سریع
انان در یوگا اســت .با عالقمندی که در اینجا
بین چینیان وجود دارد در اینده ای نزدیک و با
بهبود وضعیت پساکرونا ،در صدد برگزاری دوره
هایی همانند هندوستان هستم.
-۱4کتابــی با عنوان "دایــره المعارف
اشتانگاوینیاســا یــوگا و اناتومــی
حرکات"تالیف کرده اید ،ممکن اســت
برایمان بگویید مطالــب این کتاب راجع
به چه بخش هایی از تمرینات یوگاست؟
موضوعات ان را چگونه جمع اوری کرده
اید و این کتاب به غیر از اموزش اساناها
خوانندگان
چه امــوزه های دیگری بــه
ارائه می دهد؟
کتاب دایره المعارف اشــتانگا وینیاسا یوگا،
شامل موضوعاتی از قبیل فلسفه یوگا با نگرشی
جدید درخصــوص چگونگی پیدایــش یوگا،
همچنین اناتومی کامــل بدن به صورت جامع
و کاربردی ،شرح کامل اســاناهای سری ۱و۲
و بخشــی از تمرینات سری ۳اشتانگا وینیاسا
یوگا همراه با ۵۰۳تصویراست که تماما خودم
و بعضا به اتفاق همســرم انجام داده ایم و برای
مربیان ،پرتوجویان و خصوصــا عالقمندان به
اشــتانگا وینیاســا یوگا کاربرد دارد .این کتاب
که نگارش ان حدودا ۳سال به طول انجامیده
دارای ۵۰۳تصویر حرکات یوگاســت و تمامی
منابع ان از سانســکریت به انگلیسی و سپس
به فارسی برگردانده شده است .بخش فلسفه و
بخش اساناهای کتاب با راهنمایی استاد اصلی
ام ریچارد
فیریمن( 10از قدیمی ترین شاگردان
َ
پاتابی جویس و یکی از تاثیرگذارترین افراد در
دنیای اشتانگا وینیاسا بعد از کریشناماچاریا) از
طریق منابعی که از امــوزه هایش در اختیارم
گذاشــته و حاصل بیش از ۵۰ســال تجربه او
در امــر اموزش یوگا به هــزاران پرتوجو بوده و
همچنین تجربیات خــودم در زمینه ی یوگا از
دوران کودکی تاکنون اســت .در بخش اناتومی
مدیون کمک های دیوید کِیل و منابعی که در
اختیارم قرار داد هستم .دیوید کیل 11از اساتید
به نام و شناخته شده یوگاست که حین اموزش
تمرینات در کالس های یوگای جان ا ِســکات
(از قدیمی ترین شــاگردان پاتابی جویس) با او
اشنا شدم .با توجه به منابع گفته شده به جرات
مــی توانم بگویم این کتاب یکی از منابع اصلی
یوگاســت که برای ان زحمات زیادی کشیده
شــده و برای سال ها قابل استفاده خواهد ماند.
عکاسی ۵۰۳حرکت یوگا در این کتاب توسط
من و و همسرم در مدت زمان ۱۵ساعت بدون
توقف و به صورت مداوم انجام پذیرفته که خود
این عمل اگر نگویم شاهکار ولی کاری منحصر
به فرد می باشد .ضمن اینکه این تنها کتاب یوگا
به زبان فارسی است که نویسنده خود همه ی
حرکاتی که شــرح داده را انجام داده است و از
نقاشی و انیمیشن و مدل استفاده ننموده است.
بــرای اطالعتان کتاب دایره المعارف اشــتانگا
وینیاسا یوگا ۶ماه پیش به زبان چینی چاپ شد
و با توجه به استقبال فراوان در حال چاپ دوم
می باشد .این کتاب هم اکنون در حال ترجمه
به زبان انگلیسی اســت و در اینده ای نزدیک
به این زبــان هم چاپ خواهد شــد .محتوای
کتاب به نحوی اســت که خوانندگان به هنگام
مطالعه به صورت حرفه ای با مســائل یوگایی
مانند نام اساناها به زبان سانسکریت و همچنین
اصطالحات اناتومی حرکات اشنا می شوند.
-۱5نحوه ی پیشــرفتتان در یوگا به
چه صورت بوده و بــا تجربه ای که دارید
موفقیت در یوگا چگونه حاصل می شود؟
یــوگا را می توان به عنوان ابــزاری مفید به
منظور داشتن زندگی بهتر در نظر گرفت .تقریبا
همه افرادی که تمرینات یوگا را اغاز می کنند،
با اساناها (تمرینات فیزیکی) اشنا می شوند .من
هم از این قاعده مستثنا نبودم و در دوران کودکی
توسط پدرم با سیستم شیواناندا که متشکل از
چهار مرحله یوگا شامل اشتانگایوگا یا رسیدن
به وحدت از طریق کنترل انضباط و پرورش تن
و روان ،کارمایوگا یا رسیدن به وحدت از طریق
کار و خدمت ،بهاکتی یوگا یا رسیدن به وحدت
از طریــق محبت به هم نوع و عشــق به خدا،
گیانایوگا یا رسیدن به وحدت از طریق یادگیری
علم و دانش است ،اشنا شدم .شروع تمریناتم با
انجام این سبک از یوگا باعث شد تمرینات پایه
ای هاتا یوگا را فرا گیرم ،به دنبال ان و در دوران
نوجوانی مدتی با سیســتم یوگای ایینگر که بر
پایه تنظیمات درست و اســتفاده از ابزار است
اشنا شدم و پس از عزیمت به میسور واشنایی
با مراکز و مربیان مختلف به مرور به دلیل عمیق
تر شدن در تمرینات به سیستم اشتانگا وینیاسا
که به عنوان مدیتیشــن حرکتی شناخته می
شود روی اوردم .این سیستم شامل سِ ری های
مختلفی از حرکات بوده که پرتوجو باید در هر
سِ ری از تمرینات به درجه خوبی رسیده باشد تا
بتواند سِ ری بعد را اغاز کند .به دلیل اشنا بودن
با اساناها از دوران کودکی سرعت و رشدم در هر
یک از این سِ ری ها نسبت به دیگر افراد بیشتر
بود .در ابتدا که سِ ــری ۱را شروع کردم ،روزی
۳مرتبه تنها این سِ ری را تمرین می کردم که
برای بسیاری از افراد غیر قابل باور است .اما شور
و نشاط و اشــتیاقی که از تمرین به دست می
اوردم باعث می شــد تا بیش از پیش درصدد
تمرینات سری ۳و ۴باشم .حتما مطلع هستید
اشتانگاوینیاسا یوگا به صورت سنتی دارای شش
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
27 صفحه 28
سِ ری از وضعیت ها است که از سری ۱تا سِ ری
۴یا پیشرفته Bوضعیت ها مشخص می باشند
و سِ ری ۵و ۶ترکیبی از سِ ری های قبلی است.
من هر ۴سِ ری را تمرین می کنم ،اما جریانی
که بعد از مدتی تمرین مداوم به وجود می اید
این است که تمرینات فیزیکی تنها بخش بسیار
ناچیزی از یوگا اســت و پرتوجو برای پیشرفت
بایســتی به تدریج با تمرینات پاکسازی اندام
های داخلی بدن(کریایوگا) ،تمرینات تنفسی
یوگا (پرانایاما) ،بایدها و نبایدها (یاما و نیاما) و
استفاده از تغدیه ی مناسب اشنا شود و در انتها
پس از عمیق شــدن در یوگا پرتوجو اماده ی
قدم گزاردن به سمت و سوی تمرینات تمرکزی
(مدیتیشن ) است .من هم همین روال را دنبال
کرده ام و در حال حاضر همه روزه تمرینات را
از پایه تا پیشرفته انجام می دهم.
-۱6شما به عنوان تقریبا تنها مربی که از
زمان تولد ،دوران خردسالی و نوجوانی تا
کنون یوگا انجام داده اید چه چیزی از یوگا
اموخته اید؟
اگر فردی تنها اسانا کار می کند ،گفتن این
که یوگا کار می کنم درســت نیست چرا که او
تنها هاتایوگا انجام می دهد .یوگا مجموعه ی
تکنیک هایی است که مراحل مختلفی دارد به
طوریکه می توان ان را در هر زمان غیر از موقع
خواب تمرین کرد .اگر یوگا را به عنوان ابزاری
جامع و کامل در نظر بگیریم مســیر درست را
نشانمان می دهد ،بطوریکه به مرور احساسی از
ارامش و نشاط درون حاصل می گردد که کامال
شخصی بوده و با هیچ لذتی برابری نمی کند.
در زمان های دشوار یوگی می تواند تصمیمات و
عکس العمل های خوبی اتخاذ نماید .تاثیری که
من از یوگا گرفتم جدای از تمرینات شخصی،
پیدا کردن حال و هوایی اســت که از بودن با
دیگــران در کالس و دوره ها دریافت می کنم.
فراموش نکنیم اگر پرتوجویی ناخشنود باشد به
این معنی اســت که مربی کارش را به درستی
پیش نبرده است.
-۱7از چین که بیشتر از یک سال هست
در انجا ساکن هستید و یوگا اموزش می
دهید برایمان بگویید به خصوص در این
زمان فراگیر شدن کرونا که شروعش هم
از چین بود.
چین کشوری است در شرق اسیا با مساحت
6/9میلیــون کیلومتر مربــع و دارا بودن مرز
مشترک با ۱۴کشور ،ســومین کشور پهناور
جهان و پرجمعیت ترین کشــور دنیا با ۱/۴۳
میلیارد نفر ،این کشور رشد اقتصادی سریعی
دارد و دومین اقتصاد بزرگ جهان را داراســت.
28
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در ســال ۱۹۴۹میالدی انقالب کمونیســتی
به رهبری مائوتســوتنگ رخ داد که تحوالتی
را در چین و دیگر کشــورهای جهان به وجود
اورد .در حال حاضــر چین اولین صادرکننده
ی بــزرگ جهان و دومین واردکننده ی بزرگ
جهان به حســاب می اید .این کشور با قدمت
چند هزار ساله در خصوص موضوعات مرتبط
با ســامتی از جمله طب ســنتی حرف هایی
برای گفتن دارد .همه ساله میلیون ها نفر برای
درمان از طریق طب ســوزنی و بهره گیری از
طب سنتی چینی به این کشور امد و شد می
کنند .تــای چی به عنوان یوگای چینی از ارج
و قرب فراوانی بین مردم برخوردار اســت و هر
روز صبح میلیــون ها نفر برای انجام تمرینات
تای چی که حرکاتش همراه با تمرکز هســت
در پارک ها و میادین و خیابان ها حضور پیدا
می کنند .وقتی در اوایل سال ۲۰۱۹میالدی
ویروس کرونا در بازار شــهر ووهان چین شایع
شد ،بالفاصله حکومت کمونیستی چین ادارات
و مراکز اقتصادی ،صنعتی ،خدماتی ،فروشگاهی
و مراکز ورزشــی از جمله یوگا را بطور ســفت
و ســخت تعطیل کرد .در این مدت اگر فردی
قصد بیرون رفتن از منزل را داشــت باید دلیل
ان را عنوان می کرد .بعــد از حدود ۳ماه که
تازه شیوع ویروس کرونا در کشورهای مختلف
دنیا داشت شکل می گرفت ،چین تا ۹۵درصد
شــیوع ویروس را تحت کنترل در اورده بود و
بعد از اواسط ماه سوم تقریبا همه چیز به شرایط
عادی بازگشــت .در طول این مدت که مراکز
یوگا تعطیل شده بود تب برگزاری کالس های
به صورت مجازی باال گرفت که مرکز ما هم از
این قاعده مستثنی نبود .در حال حاضر با وجود
این که شرایط به حال عادی بازگشته اما همه
افراد همچنان تمامی پروتکل های بهداشتی را
رعایت می کنند .امیدوارم هر چه زودتر شرایط
در همــه جای دنیا از جمله ایران هم به حالت
عادی بازگردد.
-۱8از برنامه هــای اینده تان برایمان
بگویید که چه اهدافی را دنبال می کنید
و چه برنامه هایی دارید؟
کتاب نخســتم با "عنوان دایــره المعارف
اشتانگا وینیاسا یوگا همراه با اناتومی" منتشر
گردیده است .البته در صدد نوشتن کتاب های
دیگر به زبان انگلیسی و فارسی هستم .زمانی
که ایران بودم جلســاتی با انجمن یوگا و اقای
دکتر نادر شــکری رئیس انجمن یوگای ایران
در زمینه دعوت از اساتید مطرح یوگای جهان
به ایران داشــتم ،قرار شــد بعد از عادی شدن
شرایط و در مقاطع مختلف نسبت به دعوت از
انان اقدام کنم ،زمانی که با تعدادی از اســاتید
خارجی یوگا برای دعوتشــان به ایران صحبت
می کنم ،همگی مشتاق امدن به ایران هستند.
امیدوارم بتوانیم شرایط را به زودی فراهم اوریم
تا یوگی های ایرانی هم از تجارب اســاتید بنام
یوگای جهان برخوردار گردند .از جمله اهداف
دیگر برنامه ریزی برای یوگی های ایرانی است
که با هزینه های متعارف و به منظور کســب
تجربه های متفاوت از مراکز یوگای هندوستان
و چیــن بازدید کننــد و تجربه هایشــان در
خصوص یوگا را ارتقاء بخشــند ،سعی من این
است تمامی فعالیت های یوگایی که انجام می
دهم در راستای بهبود ،سالمتی ،نشاط و تعالی
انســانها باشد .در اخر بر این باورم که در ایران
و برای ایرانیــان خبرهای خوب یوگایی در راه
است.
-۱9اگر پیامی برای خوانندگان مجله
دانش یوگا دارید بفرمایید.
کلمه یوگا به معنی اتحاد است .حتی افرادی
که تنها اسانا انجام می دهند هم می توانند این
اتحاد را تا حدی احساس کنند .اگر یوگا تمرین
می کنیم ،بهتر است همگی سعی کنیم ابتدا با
خودمان و ســپس با بقیه متحد شویم .چراکه
نبــود اتحاد ،تفرقه به دنبال دارد ،موضوعی که
امروزه بسیار شــاهد ان هستیم خصوصا بین
افرادی که یوگا انجام می دهند .رسیدن به این
باور که هیچ یک از ما از دیگری برتر نیستیم،
اولین درس یوگا اســت ،اگر ایــن درس را فرا
نگیریم ،کاری که انجام می دهیم یوگا نیست
بلکه بوگاســت(.بوگا در علم ایورودا به معنی
بیماری اســت) .همدلی ،همکاری و همراهی
جامعه یوگا با یکدیگر اتحاد و همبســتگی و
بهبود شــرایط را موجب می شود که در انتها
موجب کسب نشاط و ارامش برای خود و همه
ی کسانی میشود که امروزه برای رهایی از تنش
ها و اســترس ها و رسیدن به سالمتی جسم و
ذهن به کالس هــای یوگا مراجعه می کنند .
مطلبم را با پیامی که به شاگردانم توصیه میکنم
به پایان میبرم:
"Practice all day every day,all nightsتمرین کنید ،هر
روز و هر شب "
ضمن تشــکر از وقتی که برایمان گذاشتید.
ارزوی موفقیت های روزافزون برایتان داریم.
1-Dwarka
2-Karnata ka
3پاتابی جویس Pathaby Joiceاز شاگردان به نام کریشنام
اچایاست که سبک یوگای اشتانگاوینیاسا را ابداع کرد.
4-BNS AYENGAR
5-Rama Mohan
6-Chenai
7-Shreenat
8-Swami Vidyanand
9-Sri K.M.Chandrashekaran
10-Richard Freeman
11-Divid Kale صفحه 29
"گل نیلوفرابی" ،درگل والی
روییدهایی که بدان نیالوده است
گرداوری :واحد تحریریه
گل نیلوفرابی یا سوســن شــرقی ،که در زبان ریشه ها و دانه های گل نیلوفر خوراکی هستند و
پارســی باستان نیلوپر ( یعنی گلی با گلبرگ های خواص درمانی زیادی دارند.
به رنگ نیلی) تلفظ می شود ،در زبان سانسکریت
نماد گل نیلوفر دراساطیروعرفان
بــه ان پادمــا ،1و در زبان چینی بــه ان لی ین،
2
گل نیلوفرابی در ایران باستان واغلب تمدن های
در ژاپنی رنگه و درزبان انگلیســی به ان لوتوس
می گویند .گل زیبایی است که در مرداب و ابهای شــرقی مثل هند وچین و مصر اهمیت بســیاری
راکد می روید و گیاهی ابزاد است .درشمال ایران داشــته است .در نقوش باســتانی ایران از جمله
بین رشــت و الهیجان رشد می کند و نیلوفر زرد تخت جمشید در شیرازوطاق بستان در کرمانشاه و
در اب های ســراب کرمانشــاه یافت می شود ،این معبداناهیتا در کنگاور ،نقوش گل نیلوفر به چشم
گل زیبا ســمبل شهرکرمانشــاه نیز نامیده شده می خورد .درفرهنگ ایرانی گل نیلوفر را نماد بقا و
اســت .نیلوفردررنگ های سفید ،ابی ،زرد ،صورتی جاودانگی می دانســتند .هندو ها انرا نماد زایش و
و قرمز دیده می شود .نیلوفرهای چند ساله دارای باروری و بودایی ها انرا نماد تقدس و پاکی می دانند.
ریشه ایی محکم و قوی هستند که به ان ریزوم ریشــه نیلوفر در خاک ،ساقه ان در اب ،و گل ان
می گویند ،برگ-های نیلوفر مدور و بزرگ ،به رنگ روی سطح اب و رو به خورشید قرار دارد .این گل
ســبز براق است .نیلوفرابی درکشمیر هندوستان در فرهنگ های مختلف نماد نجابت ،پاکی ،رشــد
به وفور به چشــم می خــورد و نوع مصری ان از معنوی و چرخه تکامل انســان است .نیلوفر با سه
شهرت فراوانی برخوردار است .میوه ی گل نیلوفر ،عنصراب ،هوا و خاک ارتباط مســتقیم دارد .گل
تخم مرغی شکل بوده و دانه ها درون ان قرار دارند .نیلوفر در لجن می روید ولی گلبرگ هایش همواره
پاکیزه هستند و انگار می خواهد بگوید در دنیایی پر
ازبدی و الودگی هم می توان خوب و پاک زیست.
نیلوفرابی که در ضمیرناخوداگاه انســان ریشه
دارد ،بــا تخیالت ادمــی گره خــورده و همواره
رمزورازهایی را با خود داشته است .این رمز و رازها
در باورهای مذهبی و اسطوره ایی حتی با گذشت
زمان تغییری نکرده و همچنان به قوت خود باقی
است .در افسانه های کهن امده است که افرینش،
با خلق گل نیلوفر اغاز گشته است زیرا هم در خاک
ریشه دارد و هم در اب و هم در هوا.
این گل بیانگر نمادهای مختلف است که در بین
ملل گوناگون مفاهیمی مشترک دارند .لوتوس در
بین ملل غربی نیز نمایانگر صلح ،زیبایی ،کامیابی،
باروری ،عشــق ،نور و روشنایی ،ریاضت و عبادت
اســت .یونانیان و رومیان باستان عقیده دارند که
"ونــوس" یا "افرودیت" الهــه زیبایی از میان گل
نیلوفر به دنیا امده و مصریان باستان گل نیلوفر را
سمبل رود نیل می دانند و معتقدند که "رع" الهه
مصری از میان گل نیلوفر متولد شده است .هندیان
باســتان نیز اکثر الهه های خود را در حالی که در
میان گل نیلوفرنشســته اند به تصویرمی کشند.
نیلوفر با اینکه در لجن و گل و الی رشد می کند،
گل و برگ هایش به ســمت باال و نور خورشید باز
می شوند ،از لحاظ رویش با تولد انسان مشابهت
دارد .هر دو در پی عروج و سیر معنوی هستند.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
1-Padma
2-Lotus
29 صفحه 30
با مدیتیشن ،دریچه قلب
و ذهنتان را بگشایید
مترجم :لیال خیراندیش
نویسنده :امی لی مرسری
@l.kheiri2010
در این فصل ،شما با راه و رسم چگونگی انجام مدیتیشن اشنا خواهید شد.
یاد می گیرید چطور در جای خود قرار گرفته و موقعیت خود را مشخص کنید
تا بتوانید بهترین ارامش را تجربه کنید .مدیتیشن فرد را در موقعیتی قرار می
دهدتــا بتواند پذیرای خوبی ها بوده و اجازه دهد وجودش از پاکی های جهان
لبریز شود.
در یک مدیتیشــن عمیق،گاه افراد پدیده قدرتمندی از وضعیت تسلیم
شــدن را تجربه می کنند .زمانی که تســلیم این حاالت روحانی می شویم از
30
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
همه کارها و فشارهای روحی دست شسته و جای ان پذیرای خوبی ها خواهیم
شــد.گاه وقتی چنین حاالتی راتجربه می کنیم وجودمان به طور خود جوش
سرشار از گذشــت و امرزش می شود .امرزش برای دیگران،خودمان و جهان
هستی .با مدیتشن تمام خوبی های موجود در جهان بسویمان خواهد امد.
اختصاص فضایی مناسب برای مدیتیشن
شما می توانید در هر زمان و در هر مکانی که دوست دارید مراقبه کنید.
برای انجام این کار به وسایل تجمالتی نیاز ندارید.کافی است تنها چند دقیقه
از وقتتان را به این کار اختصاص دهید و بخواهید که ذهنتان به ارامش برسد.
بعــد از گذراندن یک روز پر جنب و جوش ،مثال بعد از پارک کردن ماشــین
کافی است یک دقیقه در سکوت بنشینید ،روی ذهنتان تمرکز کنید سپس کار
دیگری را شــروع کنید .هنگام دراز کشیدن در رختخواب راحت خود پیش از
ان که به خواب بروید می توانید چند دقیقه ای را به این کار اختصاص دهید.
بعضــی افراد تمایل دارند تا فضایی را برای مدیتیشــن اختصاص دهند،
مخصوصا اگر بخواهند تمرینی جدی داشــته باشند .بعضی دیگر گوشه ای از
اتاق خوابشان را برای این کار در نظر می گیرندیا حتی اتاقی جدا در منزلشان
را برای این کار قرار می دهند .اما بایدتوجه داشته باشید تا هر مکانی را که برای
مراقبه در نظر دارید دارای این ویژگی ها باشد:
*تشکچه مدیتیشن -برای مراقبه باید از تشکچه استفاده کنید تا لگنتان
کمی بلندتر از سطح زمین قرار گیرد تابتوانید راحت تر در وضعیت چهار زانو
بنشینید.
*کوســن کوچک -اگر هنگام مراقبه به دیوار تکیه می دهید می توانید از
کوسن کوچکی استفاده کنید ،این کوسن هم چنین می تواند جایگزینی برای
تشکچه باشد.
*پتو -بهتر است همیشه پتویی دم دست داشته باشید تا بتوانید در دوره
های طوالنی تر مراقبه و هنگام احساس سرما از ان استفاده کنید.
*زنگ -اســتفاده از زنگ یا ناقوس ،پخش اهنگ مالیمی که با این االت
موسیقی نواخته می شــود می تواند تاثیر بهتری داشته باشد و حس خوبی
راتجربه کنید.
*مت یوگا -چنانچه دوست داشته باشید خوابیده مراقبه کنید یا تلفیقی از
حرکات یوگا و مدیتیشن انجام دهید باید از زیرانداز یوگا استفاده کنید.
*روغن های طبیعی -پیش از انجام مراقبه می توانید به کمک این روغن
ها بدنتان را اماده کنید به عبارتی کمی بیشتر به خودتان اهمیت دهید.
*کاســه های کریســتالی یا برنزی -صدای این کاســه ها برای یکدست
کردن انرژی موجود در فضای مدیتیشن و همچنین انرژی بدن بکار می رودکه
استفاده ان پیش از انجام مراقبه ،در طول مراقبه و پس از ان بسیار مهم است.
*یادداشت -زمانی که مراقبه می کنید بهتر است یادداشتی دم دست داشته
باشــید تا بتوانید تجربیات بدست امده در طول مدیتیشن را در ان یادداشت
کنید تا ببینید به چه شناختی می رسید.
وضعیت بدن در زمان مدیتیشن
شما در هر وضعیتی که بنشینید می توانید مراقبه کنید ،اما متداول ترین
حالت همان نشستن در وضعیت چهار زانو است که از لوتوس یوگا مشتق شده
است .ایده نشستن در وضعیت چهار زانو یا لوتوس به این دلیل است که وقتی
پاهایتان با یکدیگر تماس می یابد انرژیتان در یک محیط بسته محفوظ خواهد
ماند .به این معنا که انرژی یا نیروی حیاتی نمی تواند از بدن خارج شود .افراد
اغلب در چنین وضعیتی دست هایشان را به حاالت مختلفی روی هم قرار می
دهند ،معمولی ترین حالت این است که کف دست ها روبروی هم قرار گیرد،
انگشتان در هم فرو رود و انگشت شست یک دست ارام روی شست دیگر قرار
گیرد تا فرمی دایره ای شــکل پیدا کند .در چنین حالتی با ایجاد یک محیط صفحه 31
بســته انرژی موجود از بدنتان خارج نمی شــود .در این حالت انرژی بجای
ارتباط با دنیای بیرون در وجودتان سیر خواهد کرد چراکه مراقبه یک فرایند
درونی است.
زمانی که مشغول انجام حرکات مختلف یوگا هستید می توانید مدیتیشن
کنید .بعضی افراد هنگام حرکت مدیتیشن می کنند.
مدیتیشن در حالت خوابیده نیز به همان اندازه موثر است.کافی است روی
تشک یوگا دراز بکشید یک کوسن زیر زانو و یک بالش زیر سرتان قرار دهید
و مراقبــه کنید .حتی زمانی که به رختخــواب می روید می توانید این کار را
انجام دهید.
بعضی افراد تمایل دارند تا بعد از اتمام مدیتیشــن انرژی حاصل را در
چرخه ای محدود حفظ کنند ،این مسئله کمک می کند تا انرژی مفید برایتان
حفظ شــود و زیاد دســتخوش عوامل بیرونی قرار نگیرد .زمانی که احساس
می کنید گیج هســتید یا کمتر در زمان حال حضور دارید مدیتیشن به شما
کمک خواهد کرد .همچنین قبل از ورود به اماکن شلوغی همچون فرودگاه یا
فروشگاه های بزرگ یا برای افرادی که نسبت به انرژی دیگران حساس هستند
می تواند کمک خوبی باشد.
پیش از انکه به خواب برویم الزم است وجودمان از یک سری مسایل خالی
شود.گاه عوامل بیرونی باعث می شود نتوانیم خواب راحتی داشته باشیم .زمانی
که زیاد تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار می گیریم احساســات ناخود اگاهمان
در طول چرخه خواب دستخوش تغییر قرار خواهد گرفت ،بنابر این الزم است
پیش از خواب انرژی های بیرونی را ارام سازیم.
با صدای بلند یا درون خود این جمله ها را تکرار کنید‹‹:وجودم را از تمامی
عوامل بیرونی حفظ کرده و جســم فیزیکی و پر تالشم را تنها بسوی حقایق
خواهم گشود تا همواره مطلوب ترین زندگی را تجربه کنم .فضای امنم را حفظ
کرده و تنها به نور معرفت اجازه ورود می دهم ،این کار شدنی است››.
مدیتیشن به کمک توجه به افکار
در یک مکان راحت بنشــینید و چشــم هایتان را ببندید و خود را برای
مدیتیشــن اماده کنید .بستن چشــم ها کمک می کند تا نسبت به محرک
های بصری بیرونی بی اعتنا شوید .در جای خود بنشینید و در لحظه حضور
داشته باشید و اجازه دهید افکارتان ارام گیرد .به طور حتم افکاری بسراغتان
خواهد امد که امری طبیعی است .زمانی که فکری شکل می گیرداجازه دهید
همچون جریانی بیاید و خارج شود درست مثل ابرهای اسمان که یکی یکی
می ایند و رد می شــوند ،این امری طبیعی است .زمانی که فکری بسراغتان
می اید تنها کار ممکن این است که سریع از ان رد شوید و خود را درگیر ان
نکنید ،تنها نظاره گر باشید سپس اجازه دهید همچون نسیمی مالیم کال از
ذهنتان پاک شود.
در سکوت بنشینید .در لحظه حال قرار گیرید .با شکل گیری هر فکری به
ان اجازه دهید ارام جریان یابد و برود .بنگرید که چطور می اید و بنگرید که
چطور می رود .این است نگاه شما به افکارتان .این تمرین برای متصل شدن به
زمان حال تمرین فوق العاده ای است .با ارامش بودن در زمان حال ،احتماال
به درکی از خود اگاهی خواهید رسید که می توانیدکم کم نشانه های درونی
ان را تجربه کنید.
که همچنان ادامه دارد.
لیال خیراندیش :فارغ التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه ازاد تهران
بوده اما حرفه اصلی اش حسابداری است.دوره های ویرایش و فن ترجمه کالس
های ازاد راگذرانده اســت .از سال 1375به مدت چند سال مقاالتی از وی در
روزنامه همشهری و مجله فیلم و هنر چاپ شد .از سال 1390در کالس های
کانون یوگا و دانش یوگا شرکت کرده و همکاری با مجله دانش یوگا را از سال
1396نمودهکه این همکاری همچنان ادامه دارد .مقاالت منتشــر شده او در
مجله دانش یوگا با مطالب فنگ شویی شروع شد ،چند شماره ای را به موسیقی
و ذهن اختصاص داد و از سال 1398موضوع مقاالت در زمینه مدیتیشن بوده
م
ساب
قه
س
ی!
وال
مهم ترین پیامد کرونا برای شما چه بوده است؟
خوانندگان محترم ،حدود یکسال است که ویروس کرونا زندگی همه مردم جهان را تحت تاثیرخود قرارداده و ناگزیربه انتخاب شیوه جدیدی از زندگی کرده
است .هریک ازما هماهنگ با این تغییرات ،درس هایی ازاین همه گیری گرفته ایم .لطفا برای ما بنویسید که ویروس کرونا چه پیامدهایی داشته ومهم ترین پیامد
ان برای شما چه بوده است؟
بهترین پاسخ در شماره اینده ی مجله به چاپ خواهد رسید و هدیه ی نفیسی به برنده اهداء خواهد شد.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
31 صفحه 32
32
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انجام حرکات یوگا توسط جمعی
تصویر انجام حرکات یوگای خود را برایمان صفحه 33
ی از خوانندگان مجله دانش یوگا
ارسال تا در مجله دانش یوگا به چاپ برسد
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
33 صفحه 34
یوگا؛ یار شما در خانه
به سوی یک رژیم غذایی یوگایی
مرکز یوگای شیواناندا/برگردان :واحد ترجمه
کتاب yoga your home practice companionاولین بار در سال 2009توسط مرکز
یوگاودانتای شیواناندا در انگلستان به چاپ رسید .این کتاب که به شرح بسیاری از حرکات
یوگا ،تکنیک های تمرکز فکر ،مدیتیشن و انواع پرانایاما می پردازد ،در 256صفحه به طور
تمام مصور منتشر گردیده است ،کتاب یوگا یار شما در خانه اولین بار توسط مجلۀ دانش یوگا
ترجمه شده و از تیرماه سال 1394درهر شمارۀ مجله به چاپ رسیده است.
حبوبات و گیاهان دولپه ایی اجزاء جدانشــدنی رژیم غذایی گیاهخواری هستند ،اما هضم انها برای
بیشتر مردم اسان نیست .لذا دانستن نکات مهم هنگام پخت حبوبات برای جلوگیری ازنفخ و سوءهاضمه
ضروری است .همیشه قبل از پختن حبوبات را خوب شسته و بخیسانید تا راحتتر هضم شوند .روغن های
مفید در رژیم گیاهخواری جایگزین چربی حیوانی هستند ،چگونگی نگه داری از روغن های گیاهی و
محافظت در برابرخرابی و تعفن ،از دیگررموز اشپزی گیاهیست.
از خیساندن ،مقدار اب الزم و وزن حبوبات پس
حبوبات
وزن کــردن و اندازه گیری مقــدار حبوبات ،از خیسانده شدن در اب.
شستن و خیساندن
ومقــداراب الزم برای پختن انها نکته ی کلیدی
تمــام حبوبات به غیر از کینــوا و ارزن قبل از
است .جدول زیرنسبت حبوبات در یک وعده غذا
و میــزان اب الزم برای پخت انها را نشــان می پختن باید در اب خیســانده شوند تا قابل هضم
دهد .وزن ،مربوط به حبوبات خشک است پیش گردند .حبوبــات را حداقل به مدت 30دقیقه تا
یکشبانه روز در اب سرد قراردهید .بعد اب را خالی کرده
و چند بار بشویید تا وقتی اب داخل حبوبات کامال زالل
شود.
پختن حبوبات
ابتدا مقدار معینی اب را بجوشانید(ازجدول زیراستفاده
کنید) ،بعد حبوبات شسته و خیسانده شده را داخل اب
در حال جوش بریزید ،سپس حرارت شعله را کم کنید،
مقدار بســیار کمی نمک به ان اضافه کنید و بگذارید با
حرارت مالیم به ارامی بپزد .هرگاه اب تمام شد حبوبات
را از روی حرارت بردارید .قبل از سرو ،بگذارید مدتی در
ماهی تابه ی دربسته بماند تا خشک شود.
زمان پخت و مقدار اب الزم:
حبوبات
وزن خام
مقدار اب
جو
200گرم
دو و نیم پیمانه
40-35دقیقه
560گرم
گندم سیاه
170گرم
دو و نیم پیمانه
40-35دقیقه
600گرم
بلغورگندم
175گرم
دو پیمانه
40-35دقیقه
630گرم
کوسکوس
185گرم
دو پیمانه
15دقیقه
540گرم
ارزن
195گرم
سه پیمانه
30 -25دقیقه
600گرم
جودوسر
115گرم
دو و نیم پیمانه
10دقیقه
800گرم
جوپرک
180گرم
دو پیمانه
20 -15دقیقه
800گرم
کینوا
205گرم
دو پیمانه
20 -15دقیقه
650گرم
برنج باسماتی
205گرم
دو و نیم پیمانه
35 -30دقیقه
600گرم
برنج قهوه ایی
105گرم
یک ونیم پیمانه
7-5دقیقه
315گرم
برنج وحشی
180گرم
چهار پیمانه
50دقیقه
600گرم
گیاهان دو لپه
بسیاری از افراد مشکل هضم و گوارش حبوبات
از جمله انواع نخود و لوبیا را دارند ،اگر شــما هم
با خــوردن لوبیا دچار نفخ و الرژی می شــوید،
مصــرف انرا به یــک یا دوبــار در هفته کاهش
34
زمان پخت
بازده
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دهید .بعد بتدریج مصــرف انرا افزایش دهید تا
به سه یا چهاربار در هفته برسانید .سهل الهضم
ترین حبوبات دال ،لوبیای مانگ ،باقال و ادزوکی
هستند .برای هضم اسانتر حبوبات انها را از شب
قبل بخیســانید یا انرا ابتدا جوشــانده و ابش را
خالی کنید و دوباره بجوشــانید ،این کار را سه یا
چهار بار تکرار کنید و بعد انها را بپزید.
پختن
حبوبــات را در اب تمیــز و تــازه بپزید .ابی
که حبوبات را در ان خیســانده اید خالی کنید صفحه 35
و چند بار انها را بشــویید و ســپس در اب تازه
بپزید .هیچگاه حبوبات نپخته و نیم پزرا نخورید.
نمک ،ابلیمو و یا گوجــه فرنگی را بعد از پخته
شدن حبوبات به انها ضافه کنید .حبوبات را کامل
پخته و بعد ســایر مواد را به ان اضافه کنید ،در
غیر اینصورت خوب نپخته و نیم پز باقی می ماند.
سرو کردن
افزودن زنجبیل ،رازیانه ،زیره سبز و فلفل سیاه
به حبوبات پخته شده کمک به هضم اسان انها
می کند .ادویه و ســبزیجات پخته شــده را در
بشقاب کنار حبوبات بگذارید و روی انها گی(کره
تصفیه شده) یا روغن زیتون بریزید.
روغن ها
در انتخاب و روش اســتفاده از روغن ها خیلی
دقت کنید .روغن های غیر اســتاندارد و اشباع
شده دلیل بسیاری از بیماری های قلبی-عروقی
هســتند .در نگه داری و مراقبت از روغن ها نیز
باید بسیار دقت کنید .روغن های در بازو جامد در
معرض خرابی و فاسد شدن بیشتری قرار دارند.
نگه داری
روغن هــا را در محلی تاریک و خشــک نگه
داری کنید .روغن هایی که در شیشه های تیره
و یا قوطی های فلزی بســته بندی شده اند زیاد
پاکسازی بدن در فصل بهار
برای سالمتی جسم وروح ،همگام با فصل بهار
و نوشدن طبیعت ،خوب اســت بدن خود را از
سموم پاک کنیم و با مصرف خوراکی های سالم
و طبیعی ،سرحال و شاداب شده و از فصل زیبای
بهار بیشتر لذت ببریم.
فصل بهار برای بســیاری از افــراد با بیماری
های مختلف ماننــد انواع الرژی هــا ،ابریزش
بینی ،عطسه و کهیر ،سرگیجه و خواب الودگی
و کسالت همراه است ،دلیل ان تجمع سمومی
است که در فصل زمســتان بتدریج در بدن ما
جمع می شوند ،لذا شروع بهار وقت خوبی برای
انجام یک دوره پاکسازی بدن است.
در طب ســنتی هر فصلی ویژگی های خاص
و مزاج مخصوص به خودش را دارد .بهار مزاجی
گــرم و تر داشــته و به همین دلیــل غذاهای
ســنگین برای این فصل مناسب نیستند ،یک
دوره پاکســازی با گیاهخواری توصیه می شود.
مصرف گوشت خصوصا گوشت قرمز را به حداقل
برسانید .غذاهای سبک با سبزیجات ابپزو بخار
پز میل کنید و به همراه ان ظرفی ساالد از میوه
های فصل.
دمنوش ها و نوشــیدنی هــای بهاری کمک
زیادی به پاکسازی بدن می کنند .نوشیدنی ها
نیز باید با توجه به مزاج فصل بهار انتخاب شوند.
یک نوشــیدنی عالی برای فصــل بهار دمنوش
زنجبیل و لیمو و عسل است که برای دفع سموم
بسیار مفید است .دمنوش های بهارنارنج ،بابونه،
اب ســیب وهویج و انواع دتاکس ها ،نوشیدنی
مطمئن نیســتند .بطری های پالستیکی شفاف
را در معــرض نور افتاب قرار ندهید .روغن هایی
که درهر دمایی مایــع می مانند برای نگه داری
مناســب ترند .روغن های اووکادو ،تخم کتان و
افتابگردان باید در یخچال نگهداری شوند.
پختن
برای پخت غذا در دماهای خیلی باال مثل دمای
160درجه ســانتی گراد داخل فر ،از روغن های
ارگانیک مثل گی ،روغن کنجد ،روغن نارگیل یا
روغن هسته ی خرما استفاده کنید .روغن زیتون
برای پخت و پز درهردمایی مناسب است.
های مفیدی برای پاکسازی بهاری هستند .یک
نوشیدنی مفید سم زدای دیگرترکیبی از جعفری،
خیارولیموترش است که موجب پاکسازی کبد و
شفافیت بسیار پوست می شود .حدود یک پیمانه
جعفری تازه و خرد شــده را به همراه یک عدد
خیارو یک قاشق سوپخوری اب لیموترش تازه
و یک پیمانه اب در مخلوط کن ریخته و با هم
میکس کنید .این نوشیدنی را روزی سه وعده در
صبح و ظهر و عصربنوشید و تاثیر خوب انرا در
پاکسازی بدنتان ببینید.
می توانید به مدت ســه یا پنج یا هفت روز به
پاکســازی بدن با مایعات بپردازید .در این مدت
فقط مایعات مصرف کنید ،بین وعده های غذایی
سه تا چهار ساعت فاصله بگذارید و بین وعده ها
هیچ چیز نخورید .برای صبحانه و عصرانه انواع
ابمیوه و دمنوش ها را با عسل میل کنید .برای
ناهار و شام سوپ یا اشی مصرف کنید که بیشتر
ان سبزیجات و مقدار کمی ازانرا حبوبات تشکیل
دهــد .اش و ســوپی که برای رژیم پاکســازی
اســتفاده می کنید باید بسیار رقیق باشد ،می
توانید بعد از پختن انها را با مخلوص کن به شکل
یکدست در اورید.
هر گاه احساس ضعف کردید فقط یک قاشق
عسل بخورید .در مدت پاکسازی بدن از فعالیت
های شدید پرهیز کنید ،بیشتر استراحت کنید،
یوگا و مدیتیشن انجام دهید .احساسات منفی
مثل خشــم و کینه و نفرت در بدن تولید ســم
می کنند ،پس سعی کنید همه را ببخشید زیرا
پاکسازی ذهن و روح الزمه پاکسازی و سالمت
جسم هســتند .ساعاتی را در طبیعت بگذارنید،
اگر به علت قرنطینه در خانه هستید می توانید
از پنجره به اســمان و مناظر اطراف نگاه کنید.
روشــن کردن شــمع و عود و گــوش دادن به
موسیقی مدیتیشن می تواند در پاکسازی بدن
و رسیدن به ارامش و نشاط بسیار موثر باشد.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
35 صفحه 36
ه
مهندسیدرون
شتم
و اینک یوگا بخش اول ...
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
قسمت هفتم از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
در شماره های پیشین از سری مطالب مهندسی درون ،به طور منظم و مطابق فهرست،
کتاب "مهندسی درون" نوشــته ی جاگی واسودِو معروف به سادگورو ،یوگی ،عارف و
موســس سازمان داوطلبانه ی ایشــا ( ،)Ishaترجمه ،خالصه و خدمت خوانندگان تقدیم
گردید.
مقدمه
در شماره های پیشــین از سری مطالب
مهندسی درون ،فصل های کتاب "مهندسی
درون" نوشته ی جاگی واسودِو معروف به
ســادگورو ،یوگی ،عارف و موسس سازمان
داوطلبانه ی ایشا ( ،)Ishaخدمت خوانندگان
تقدیم گردید.
سادگورو کتابش را «راهنمای تمرین کنندگان ِ
یوگا جهت دستیابی به شادمانی » توصیف و ان
را به دو بخش تقســیم نموده است .بخش اول را
ترسیم و ارائه ی نقشه ی سرزمین مورد نظرش نام
می نهد و بخــش دوم را به عنوان راه هایی جهت
مسیریابی در حوزه های تبیین شده می پندارد.
در شماره های پیشین مروری شد بر خاطره ی
ِ
مفهوم «مسئولیت پذیری»،
روشن شدگی سادگورو،
کنترل خشم و سوء تعبیرهای متداول و مرسوم
جهانی در ارتباط با مســئولیت پذیری و تنهایی
و عشق.
همچنین ســه قانــون طالیی بــرای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه گردید:
-1توانایی من در پاسخ دهی نامحدود است ،اما
توانایی من برای واکنش نشان دادن محدود است،
-2من صددرصد بابت هر چیزی که هســتم
و نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و ناتوانی هایم،
عـسرتم،
بابت شادی و ُ
-3من تنها کســی هستم که ماهیت ِ دقیق ِ
تجربه ام را در این زندگــی و فراتر از ان ،تعیین
می کنم .من همان کسی هستم که زندگی خودم
را می سازم.
در ادامــه ،فصل پنجم از بخش اول این کتاب
ارائه می شــود .در ایــن بخش ،ســادگورو یوگا
تعریف می کند.
*********
یوگا ســوتراهای پتنجلی 1با جمله ی عجیبی
اغاز می شود ...« :و اینک یوگا». 2
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چــرا کتابچه ای بدین اهمیت در باب ِ حیات و
زندگی ،با یک نیم جمله اغاز می شود؟
به این دلیل که شــما فقط زمانی به یوگا نائل
می شــوید که درک کنید ارزو و خواستهی شما
اساساً به بی کرانگی ها و نامحدودها تعلق می گیرد،
و هیچ چیز ِ دیگری شما را اقناع نخواهد کرد .هر
انسانی در حالتی دائمی از نابسندگی و عدم کفایت
ییَد .مهم نیست چه کسی هستید و یا چه
می ز
به چنگ اورده اید ،شما همیشه مقداری بیشتر از
انچه که هم اکنــون دارید می خواهید .این یعنی
ارزو و خواســته ی بشری .اما ارزوی بنیادین ِ هر
انسانی اتساع و گسترش بی حد و حصر است.
ادمیان از ماهیت ِ دقیق ِ خواسته هایشان اگاه
نیستند .زمانی مطالبات و خواسته هایشان حالت
ِ نااگاه بــه خود می گیرد ،مــا ان را حرص و از،
پیروزی و استیال ،یا جاه طلبی می نامیم .و زمانی
که در حالتی از اگاهی و هشیاری می طلبند ،ان
را «یوگا» می خوانیم.
اگر هنوز بر این باورید که اگر فقط شــریک ِ
زندگی مناسبی بیابید ،و یا خانه و ماشین بخرید
همه چیز عالی خواهد بود ،پس هنوز زمان ِ یوگا
فرانرسیده است .زمانی که شما تمام این چیزها
و حتی بیشــتر از این ها را بیازمایید ،و مشخصاً
دریابید که هیچ کدام شان هرگز کافی نخواهد بود،
در این هنگام شما اماده اید.
...و اینک یوگا.
به واقع یوگا چیست؟
اگــر قرار بود چشــم تان را ببندید و تصویری
تجسم کنید ،چنین تصویری احتماال می توانست
یکی از اعضای بدن باشــد که پیچ و تاب خورده
اســت .خم شــدن ِ اســتخوان ،در هم پیچیدن ِ
محیر العقول .برای
ماهیچه ها ،و یا یــک حرکت ّ
خیلی از ادم ها ،چنین چیزهایی یعنی یوگا!
ــرف
امروزه چنیــن تصوری تا اندازه ای در شُ ُ
تغییر است و بسیاری از موسسات ِ اموزش ِ یوگا
بــه تکنیک های تنفس و مراقبه و درون پویی نیز
مشــغول اند .بنابراین برای بعضی از مردم ،تصویر
یوگا ممکن است چهره ای ارام و خندان باشد که
بدون هیچ تقال و کشمکشــی در حالت ِ لوتوس
نشسته است.
اما هیچ کدام از این هایی که ذکرشان به میان
امد ،ان چیزی نیست که ما از ان به عنوان «دانش
ِ یوگا» یاد می کنیم .یوگا ،ورزش و تمرین و نرمش
نیست .یوگا ،تکنیک نیست .انچه که در اگاهی
جمعی به عنوان تصویری از یوگا جا خوش کرده
است ،شکلی ناقص و بی محتوا از یوگاست .شکلی
که تقلیدی مضحک از دانشی فوق العاده رفیع و
باعظمت است .دانشی که از ژزفنای شبه قاره هند
جوشیده و تراویده است.
دانشِیوگا ،به زبانی ساده یعنی ،دانشِ هم ترازی
ِ کامل ،توازن ِ مطلق و هماهنگی بی عیب و نقص،
با وجود و هستی.
ِ
نوســانات جهان بیرون بــر روی تک تک ِما
تاثیرات مختلفی دارد .اما یوگا دانشــی است که
شرایط ِ ویژه ای را دقیقاً همان گونه که می خواهید،
در درون تان ایجاد می کند .وقتی شما طوری خود
را می اراییــد که هر چیزی به زیباترین شــکل ِ
ممکــن در درون تان عمل کنــد ،بطور طبیعی
بهترین توانایی های شــما از درون تان به جهان
بیرون جاری خواهند شد.
شما متوجه شده اید که وقتی شاد و خوشحال
هســتید ،علمکرد بهتری از خود بروز می دهید.
شــما همچون منبعی بی پایــان از انرژی به نظر
می رسید .شــما می توانید ساعت ها ،حتی بدون
خوردن و خوابیدن پیش بروید .تنها اندک مقداری
از شــادمانی ،می تواند شــما را به ورای مرزهای
محدودکننده ی متداول تان رهنمون سازد. صفحه 37
زمانی که ذهن و بدن تان در حالت ِ اسودگی
قرار دارد ،شــما از رنجوری هــای بیمارگونه ی
مختلفی رها هســتید .با تمریــن ِ یوگا بدن و
ذهن تان ،می توانند در باالترین سطح محتمل از
توانایی و کارامدی واقع شوند.
و البته به خاطر داشته باشید که یوگا ،یک ابزار
خودیاری برای کسب ِ باالترین حد از کارامدی
ذهنی و فیزیکی نیســت .در واقع همه ی این ها
هست و بیشتر از این هم هست.
دانش مدرن به ما می گوید که تمام هستی و
تمامیت وجود ،شکل های متفاوت و بروز یافته ی
ّ
انرژی است .این بدان معنی ست که یک انرژی
یکسان می تواند اینجا به شکل سنگ بروز یابد
و انجا به شــکل گِل .می تواند به شکل درختی
بر پای بایستد و یا می تواند چون سگی در حال
دویدن باشد .و یا اینکه می تواند در حال ِ خواندن
این سطور باشد ،یعنی شما .بنابراین شما ذره ای
از انرژی موجود در کائنات هستید .عالم افالک
یک موجود زنده بزرگ اســت که حیات ِ شما
مستقل از ان نیست .شما بدون دنیا نمی توانید
زندگی کنید ،چون که لحظه به لحظه بین شما
دو تا ،داد و ستد بسیار معناداری در جریان است.
هرچنــد که همــه چیز در ایــن دنیا از یک
جنس انرژی هستند ،اما همین انرژی در سطوح
گوناگــون عالم ِ امکان ،صورت های گوناگونی به
خود می گیرد .این انرژی در یک گیا به شــکل
گل رز تجلی می یابد ،و در گیاهی دیگر به شکل
یاســمن بروز می یابد .از مواد یکسانی که برخی
مردم کوزه های سفالین می سازند ،ما کامیپوتر،
اتومبیل و فضاپیما درست می کنیم .مواد اصلی
و تشکیل دهنده یکسان اســت ،و این فقط ما
هستیم که از ان برای مقاصد و امکانات بیشتر
و بیشــتر بهره می بریم .اساســاً تکامل طبیعی
پدیده ای شــبیه به همین موضوع است؛ یعنی
مواد یکســانی که در این کــره ی خاکی وجود
دارد ،طی یک ســفر شگفت انگیز از یک سلول
تک یاخته به نوع ِ بشر راه می سپارد!
یوگا تکنولوژی ارتقــاء دادن ،فعال کردن ،و
پاالیش کردن ِ انرژی های درونی مان به امکانات
باالتر است .به ناگاه ،توانایی های تان به سطحی
از تجلی و ظهور می رســد کــه هرگز تصورش
را هــم نکرده اید .به نــاگاه یک زندگی تصادفی
و اتفاقی و محدود ،به چیزی شــبیه به معجزه
تبدیل می شود.
امــا یوگا کارکردی عمیق تر هم دارد .یوگا در
لغت به معنی اتحاد و وحدت ( )Unionاست .زمانی
که شما در یوگا هستید ،یعنی اینکه در تجربه ی
شما ،همه چیز یکی می شود .این جوهر ِ دانش و
عمیق ترین هدف است.
این اتحاد چیست؟ اتحاد با چه چیزی؟
در حال حاضر ،شــما از شخص به نام «من» و
اشــخاص ِ دیگری به نام «دیگران» اگاهید .این
«من» و «دیگران» ریشــه ی تمامی درگیری ها و
منازعات در سرتاسر عالم است .تمام تمرکز یوگا
بر این است تا شما را به تجربه ای نائل کند که در
ان «من» و «تو» از میان برخیزد .و به جایی برسید
که به تمامی من باشم و یا تو باشی! هر فرایندی
که شما را به این مهم رهنمون سازد« ،یوگا»ست.
چنین اتحادی چگونه حاصل می شود؟
- 1پتنجلی ( )Patanjaliحکیم و اندیشمند هندی به عنوان
نویســنده و یا جمع اوری کننده ی یوگا ســوتراها شناخته
می شود .اطالعات دقیقی از تاریخ حیات او در دست نیست
و صرفاً بر اســاس ِ تحلیل متون و ســاختار ِ سوتراها ،او را
متعلق به قرون چهارم یا پنجم بعد از میالد مسیح می دانند.
گفته شده است که اون پا بر روی زمین نهاد تا دانش ِ یوگا
را بیاموزد .برخی بر این باورند که پتنجلی یوگا ســوتراها را
از متون قدیمی تر یوگا جمع اوری نموده اســت .پتنجلی به
واسطه ی وضوح و شفافیتی که در فلسفه ی یوگا به بار اورد،
مورد احترام ِ فراوانی است .به دلیل وجود ِ برخی متون ِ دیگر
که با نام ِ پتنجلی امضا شده است ،حتی برخی بر این باورند
که پتنجلی یک شــخص واحد نبوده ،بلکــه عده ای از افراد
بودند که متعلق به قشــر و طبقه ی خاصی بوده اند؛ و متون
متفاوتی را گرداوری و یا تالیف کرده اند( .مترجم)
2- Atha Yogānuśāsanam
تابســتان 1396در ســومین
جلســه ی یوگا ،در حرکت چهارم
سوریاناماسکارا ،با دیدن ِ همراستا
شدن انگشــتان دستم با انگشتان
پای راستم ،بازیگوشی ِ کودکانه ای
در استخوان هایم دوید و احساس
ِ محبت ِ عمیقی نســبت به خودم
احســاس کردم و ان حجم ِ سیاه ِ نفرت ازخو ِد همیشگی ام
َــرک برداشــت! بعدها از اســتادم خانم لی لــی خردمند
ت َ
اموختم که مهربان بودن با خود ،اولین اصل ِ یوگاســت؛ و
توصیه ی اســتاد دیگرم خانم اذر نیک ذات را اویزه ی گوش
کردم که همواره دانش اموز باشم و بیشتر و بیشتر بیاموزم.
فارغ التحصیل مقطع کارشناســی ارشد مهندسی عمران از
دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم .در یکسال اخیر موفق به
اخذ مدرک مربیگری بین المللی 200ساعته ی یوگا الیانس
از موسسه Kula Collectiveامریکا شدم و نیز مدرک مربیگری
درجه 3را از کشــور عزیزمان دریافت نمودم .با همراهی و
حمایت های بی دریغ دکتر محمدمصطفی انصاری رامندی
در حال حاضر دانشــجوی دوره Ayurvedic Practitionerدر
موسســه ی Yoga Veda Instituteواقــع در فلوریدای امریکا
هســتم .امیــدوارم همان گونه کــه اقای فرهــاد بلواری و
همسرشان خانم زهرا اسالمی اتش یوگا را در دلم شعله ور
نمودند و مسیر زندگی ام پربارتر شد ،من نیز بتوانم قطراتی
از این اقیانوس بیکران را به دیگران هدیه کنمhttps://www.( .
)linkedin.com/in/payam-samadikhadem
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
37 صفحه 38
سفر در حاشیۀ ِ
رود گنگ
از واراناسی تا اهلل اباد
نویسنده :سید محمد ازاد
قصد و نیت ما از این سفر ده روزه به هند شرکت
در مراسم کومبامال بود .در ابتدا مختصری پیرامون
ایین روحانی کومبامال نوشــته شده و پس از ان
خاطرات مان از سفر پرچالش و شگفت انگیزی که
در سال 2019اتفاق افتاده ،روایت شده است.
مراســم کومبامــا ،بزرگ تریــن
گردهمایی جهان
در کتاب مقدس و حماسی هندوها از کومبا به
عنوان یک مراسم بسیار ارزشمند یاد می شود .در
این کتاب گفته شده که خورشید اولین بار از این
مکان طلوع کرده و مکانی اســت که جهان از ان
نقطه اغاز شده است .برهما ،افریدگار این جهان،
افرینش را از این نقطه اغاز کرده اســت .او اسب
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اشــوامه یاگیا را در رودخانه انداخته و افرینش را
اغاز می کند( .اشوامه یاگیا اسب مقدسی است که
در تشــریفات ایین مذهبی ودایی دنبال می شود.
این اسب توسط پادشاهان هند باستان جهت اثبات
حق حاکمیت امپراطوری استفاده می شده است.
بدین ترتیب که اسب به همراه جنگجویان پادشاه
به مدت یک سال رها می شده و از زمین هایی گذر
می کــرده و هر رقیبی می توانســته با جنگجویان
پادشاه وارد نبرد شــود .اگر بعد از یک سال هیچ
دشمنی موفق به کشتن یا گرفتن اسب نمی شده
است ،حیوان را به مقر پادشاهی بازگردانده و ان را
مقدس شــمرده و پادشاه را به عنوان حاکم مسلم
اعالم می نمودند).
در افســانه های اساطیری و مذهبی هند اعتقاد
بر این اســت که خداوند قطــره ای از اب مقدس
امریت ( )Amritکه برگرفته از ســاگارمانتان (Sagar
)Manthanاســت را از دست شــیطان گرفته و در 4
نقطه از هندوستان در 4رودخانه ریخته است .به
همین لحاظ این چهار رودخانه به عنوان 4مکان
مقدس و محل برگزاری کومبامال شناخته می شود.
در بیــن معتقدین ایین هندو در شــرایط فلکی
خاصی ،با توجه به تغییر حالت سیاره ها و ستاره ها
زمان و یکی از چهار مکان مقدس جهت کومبامال
تعیین می شود.
زمانی که خورشید و کپریکورن (ستاره جدی)
در منطقه البروج یکی می شــوند و سیاره مشتری
وارد منطقه صوری البروج می شود پرایاگ کومبامال
در منطقۀ اهلل اباد برگزار می گردد که مطابق تقویم
تاریخ شــروع ان 15ژانویه سال 2019میالدی و
پایان ان 4مارچ اعالم شــده است .هندوها در ایام
کومبامال مراسم غسل ،خواندن مانتراهای ودایی،
موســیقی های مقدس هنــدو و دعاهای مقدس
و اعمال و عبــادات و مراقبه هایی را در این مکان
برگزار می کنند.
بنــارس ،شــهری کهــن بر حاشــیۀ
رودخانۀ گنگ
پیشنهاد سفر از طرف یکی از دوستان انجام شد
که برای مراقبۀ ویپاسانا به هند رفته بود و تصمیم
داشت بعد از ان در مراسم کومبامال شرکت کند.
ما نیز که پیش از این در مورد این مراســم و ابعاد
معنوی ان شنیده بودیم ،تصمیم به سفر گرفتیم
و با چند نفر از دوســتان که در مجموع شش نفر
بودیم راهی شــدیم .ســفر ده روزۀ ما به ترتیب از
دهلی شــروع و سپس واراناســی(بنارس) ،اهلل اباد
(مرکز مراســم کومبامال) و در اخر به شهر اگرا و
بازدید از تاج محل معروف ختم شد.
از شــیراز ابتدا به دهلی رفتیم .فرودگاه دهلی
بسیار زیبا بود .در انجا مجسمه ای از اساناهای یوگا
در فرودگاه بسیار جلب توجه می کرد .دهلی شهر
بسیار شلوغی بود و به همین دلیل تا ساعت پرواز به
سمت واراناسی(بنارس) در فرودگاه منتظر ماندیم.
واراناسی (بنارس) یکی از شهرهای مهم تاریخی
و مرکز فرهنگی هند به شــمار می رود که در کنار
رودخانه مقدس گنگ واقع شــده است .بر اساس
افســانه ها و باورهای هندوئیسم این شهر توسط
«شیوا» که خدای نابودکننده اهریمنان و بخشایندۀ
گناهان است بنا شده و هندوها معتقدند رودخانۀ
گنگ رودخانه ای است که از موهای پریشان شیوا
جریــان یافته و برای انســان ها نیکی و زندگی به
ارمغــان می اورد .از ایــن رو هندوها معتقدند اگر
کسی در این شــهر بمیرد ،مطمئناً به رستگاری صفحه 39
خواهد رسید .به همین دلیل هندوها به این شهر
می ایند تا در رودخانۀ گنگ برای پاک شــدن و
بخشایش گناهان شان غسل کنند و یا با مردن در
این شهر در ایام کهنســالی به رستگاری برسند.
انها معتقدند که وقتی جنازۀ کســی در این شهر
ســوزانده شده و خاکســترش به رودخانه سپرده
شود از چرخۀ تناسخ خارج شده و به کمال خواهد
رسید .به همین دلیل مراسم سوزاندن اجساد در
کنار این رودخانه برگزار می شود و شما می توانید
شاهد اجسادی باشــید که برای رهایی از چرخۀ
تناسخ در کنار رودخانه سوزانده می شوند.
علیرغم شلوغی و جمعیت زیاد ان ،شهر بنارس
حال و هوایی روحانی داشــت و قدمت زیاد ان و
حــال و هوای کنار رودخانه گنگ دنیای متفاوتی
بود و انجاســت که متوجه می شوی چرا هندوها
بــرای رودخانه گنــگ احترام خاصــی قائلند .از
مراســم هایی که انجا برگزار می شود می توان به
مراقبه و مراســم معنوی طلوع و غروب خورشید
کنار رود گنگ اشــاره کرد که به ان «گانگا اراتی»
گفته می شود که با نیت احترام به رود و طبیعت
اجرا می شد .اراتی همان شعله هایی است که در
مراسم معنوی برافراشته می شود .طی این مراسم
گل کوچکی را در برگ خاصی گذاشــته و ان را
به رود می سپارند .حرکت گل ها روی رود منظرۀ
بسیار چشــم نوازی را ایجاد می کرد .این مراسم با
انواع اوازها و موسیقی های معنوی اجرا می شد و
قایق هایی نیز مخصوص توریست بود که با ان می
توانستند رودخانه مقدس گنگ را بگردند .ان حال
و هوای سحرگاهی توام با موسیقی عرفانی و شعله
ای شــناور در رود گنگ تجربه بسیار روح نوازی
بود .انرژی جاری در این مراســم برایمان بســیار
ارامبخش و معنوی بود و توانســتیم در حاشــیه
رودخانه کمی مراقبه کنیم .صدای زنگی که پس
از مراسم به صدا در می اوردند انوسوار زیبایی برای
وصل شدن به عمق درون داشت.
یکی دیگر از مراســم های کنار رودخانه گنگ
ســوزاندن مردگان است .به گفتۀ مردمان هند یا
بدن اشــخاص معنوی بخصوصی را می سوزاندند
یا بطور تصادفی این کار انجام می شد .طی مدت
اقامــت در بنارس در کنــار رودخانه گنگ ما نیز
مراقبه هایی بسیار عمیق با ان حال و هوای بی نظیر
انجام دادیم.
یکی دیگر از جاذبه های این شهر ،معبد بزرگ
و باشکوهی بود که برای شیوا ساخته شده و جزء
مهم تریــن معابد هند به حســاب می اید .هر روز
صفی به طول چند کیلومتر برای زیارت این معبد
شکل می گرفت و زائران با یک ظرف از جنس فلز
که در ان اب و گل قرار داشت ،برای ادای احترام
به شیوا وارد معبد می شدند.
دو شب در بنارس اقامت داشتیم .به دلیل عالقۀ
شخصی به مسائل یوگا و انرژتیکی به معابد یوگا
نیز سر زدیم که بهترین ان کنار رودخانه گنگ بود.
خارج از شهر مراکز ویپاسانای خوبی قرار داشت.
اقامــت دو روزه ما به بازدید از این اماکن روحانی
گذشت .ناگفته نماند بنارس بازاراهای زیبایی نیز
با هنرهای دســتی ظریف داشــت و عالوه بر ان
معماریِ بی نظیر ســاختمان هایی بسیار قدیمی
بر حاشــیۀ رودخانۀ گنگ ،که جلــوه ای ویژ ه به
شهر می داد.
نکته دیگری که نظر مــا را به خود جلب کرد
وجود اشخاصی به نام اگوری در کناره رود گنگ
بود که اعتقادات مخصوص به خود را دارند .گرایش
اعتقادی اگوری ها به شیوا (الهۀ ویرانگر) است .این
افراد با صورت های رنگ شده به صورت برهنه و با
پوششی از خاکستر سفید (پودری به نام ویپوتی
بــا این باور که این پودر کارمــا را از بین می برد)
در کنارۀ رود گنگ اسکان دارند .اگوری ها بر این
باورند که با تعصب نداشتن در مورد چیزهایی که
تابو محسوب می شــود ،می توانند به نور معرفت
برسند .انها جسم و بدن را فانی می دانند به همین
دلیل هیچ وابســتگی به مســائل دنیوی و مادی
ندارنــد و حتی لباس هم به تن نمی کنند .بنارس
از قدیمی ترین اماکن اســکان قبایل اگوری بوده
اما امروزه اندکی از این افراد باقیمانده اند که اغلب
جنبه نمایشی دارند و بعضاً شاهد بودیم که انها از
حشیش و سایر مواد مخدر برای رسیدن به حالت
خلسه استفاده می کردند.
شخصا پیش از این نیز تجربه سفرهای متعدد و
تقریبا هر ساله را به هند داشته ام و مردمان هند
را بسیار دوست داشــتنی و مهمان نواز و بی ازار و
بســیار نجیب یافته ام .اما دو تجربه ای که برای ما
پیش امد و در اینجا الزم می دانم برای دوســتانی
که در اینده قصد سفر به هند را دارند و می تواند
راه گشای انان باشد این است که زمان تبدیل دالر
به روپیه ســر یکی از دوستان مان کاله رفت که با
سختی توانستیم نیمی از پولش را برگردانیم .بعدا
متجه شــدیم که این سارق کارش همین است و
بســیار هم حرفه ای است .دوم ساعت خودم بود
که در شلوغی قطار دزدیده شد .این ها نکاتی است
که باید در سفر به کشور شلوغ و پرجمعیتی مانند
هند در نظر داشت و تنها از ان جهت بیان شد که
دوستانی که قصد سفر دارند حواسشان به اینگونه
مسائل نیز باشد.
گردهمایی 50میلیون زائر و غســل در
رودخانۀ گنگ
بعد از بنارس راهی شــهر اهلل اباد ،مرکز اصلی
برگزاری مراسم کومبامال ،شدیم .این مراسم که هر
12سال یکبار اتفاق می افتد ،در یکی از چهار شهر
اطراف رودخانه گنگ برگزار می شود که ان سال
قرعه به نام اهلل اباد افتاده بود .سفر ما از بنارس به
اهلل اباد با قطار انجام شد .با وجود اینکه به سختی
از قبل بلیط تهیه کرده بودیم ،هنگام سوار شدن به
قطار با جمعیتی انبوه مواجه شدیم .در قطار حتی
تا روی ســقف و جای چمدان هم مردم نشسته
بودند و بی نهایت شــلوغ بود .از در و دیوار ادم می
بارید .روی هر صندلی چندین نفر نشسته بودند
و این برای ما بســیار جالب و تعجب برانگیز بود.
در نهایت با هدایت جمعیت توسط مامورین قطار،
دو صندلی ســهم گروه شــش نفرۀ ما شد .به هر
حال نزدیک سحر به اهلل اباد رسیدیم .هوا همچنان
تاریک بود .از قبــل هتل رزرو کرده بودیم .جالب
اینکه زمان پیاده شــدن از قطار متوجه شدیم به
خاطر شرایط مراسم کومبامال هرگونه رفت و امد
وسیله های نقلیه ممنوع اســت .از ایستگاه قطار
تا هتل یک ربع راه بود .مجبور شــدیم تا هتل را
پیاده برویم .به هتل که رســیدیم از پنجرۀ هتل
که به بیرون نگاه کردیم با صحنه عجیبی را دیدیم.
ســیل عظیمی از زائران که برای شرکت در این
مراسم به این شهر امده بودند .در منطقۀ پرایاگ
در حاشــیه رود گنگ و محل تالقی رود گنگ و
یامونا که به ان ســنگام ( )Sangamمی گفتند بیش
از هزاران هکتار چادر و محل اقامت جهت حضور
زائرین کومبامال دایر شــده بــود .بیش از هزاران
نیروی پلیس و ســربازان ارتش هند و مسئوالن و
کارمندان دولتی وظیفه حفظ امنیت و رساندن اب
و غذا و سرپناه به شرکت کنندگان کومبامال 2019
را بر عهده داشــتند .مردم در دسته های با تعداد
نفرات زیاد همه پیاده به سمت رودخانه گنگ در
حرکت بودند .شلوغ ترین جمعیتی بود که تاکنون
دیــده بودم .از جاییکه هتل ما واقع شــده بود تا
رودخانۀ گنگ حدود 20کیلومتر فاصله بود .شهر
نیز ک ً
ال تحت تاثیر این مراســم قرار گرفته بود .ما
نیز صبح مانند بقیه پیاده به سمت رودخانۀ گنگ
راهی شدیم .ازدحام جمعیت باورکردنی نبود .چند
ساعت طول کشــید تا به حاشیۀ رودخانه گنگ
رســیدیم .انجا نیز بسیار شلوغ بود و تا چشم کار
می کرد سیل جمعیت بود .غروب برگشتیم .اصل
مراسم کومبامال ان شــب برگزار می شد و ما نیز
طوری برنامه ریزی کرده بودیم که برای مراســم
انجا باشیم .ساعت 2شــب راه افتادیم به سمت
نقطۀ اصلی مراسم و بعضی دوستان نیز از ما جدا
شدند و به کمپ هایی رفتند که نزدیک رودخانه
بود و محل اسکان مهمانان .سادوها (افراد معنوی)
جایگاه شــان جدا بود .ما نیز دنبال رویارویی با ان
افرادی بودیم که از انزوا به این مراسم امده بودند.
در مورد مراسم کومبامال گفته می شود که بعضی
افراد معنوی بســیار بلندمرتبه نیز در ان شرکت
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
39 صفحه 40
می کنند و ما مشــتاق این بودیم که حتی با یکی
از ان ها هم که شــده مالقاتی داشــته باشیم .دو
روز در اهلل اباد بودیم .در این دو روز بیشمار انسان
میدیدی که به ســمت رودخانه گنگ می روند و
برمــی گردند .یکی از اداب اصلی در این مراســم
غســل کردن در رودخانۀ گنگ در ان روز خاص
است که به اعتقاد هندوها باعث امرزش گناهان
و تولد دوباره اســت .به اعتقاد شخصی من چیزی
میانه بود .یعنی قســمتی خرافه است اما در دل
خود از لحاظ مسائل انرژتیکی و روحانی نیز قطعاً
سِ ری در ان نهفته است .دورتادور رودخانه گنگ
چادر زده بودند که هرکدام مربوط به یک گروه و
فرقه بود و حتی پوشش و لباس و رنگ لباسشان
نیز با هم فرق داشــت .ان محل اصلی مراسم در
تقاطع دو رودخانه بود .که زمان و مکان بسیار مهم
اســت که ان اتفاق معنوی بیفتــد .و در ان زمان
هر فرقه ای متناسب با اعتقادات خودشان مناسک
مذهبی به جا می اوردند .اما وجه اشــتراک همه،
غسل کردن در رودخانۀ گنگ بود .با این اعتقاد که
باعث پاک شدن کارماها می شود و یک تولد دوباره
است که کمی خرافات نیز با ان ترکیب شده است.
اگرچه با تجربیات فراوانی که در این سالها داشته
ام می توان گفت که همه اش خرافات نیســت و
حقایقی پشــت تمام این اداب و رسوم ها نهفته
است .به خاطر شلوغی و جمعیت غیر قابل تصور،
رودخانه بســیار کثیف بود .ما نیز طبق اعتقادات
شخصی خودمان به مراقبه پرداختیم و بعد از ان
مجددا ً مسیر 10کیلومتری را پیاده به سمت هتل
بازگشتیم .در مورد مالقات سادوها شنیده بودیم
که انها نیمه شــب برنامه خود را اجرا می کنند و
ما نیز که بسیار مشــتاق بودیم تصمیم گرفتیم
علیرغم خســتگی بسیار زیاد دوباره راه افتادیم به
سمت رودخانه گنگ .نزدیک سحر رسیدیم ،بسیار
بسیار شلوغ بود تا ان حد که بعضی مسیرها بسته
بود .ما نیز بدون قضاوت همه را مشــاهده کرده و
از زیبایی های ان مناظر لذت بردیم .دیدن تفاوت
ایین ها و مراسم فرهنگ های مختلف خالی از لطف
نیست .کومبامال بسیار زیبا بود .در ان وقت پیش
از طلوع خورشید حال و هوای انجا واقعاً روح نواز
بود و دل را به سمت عالم باال می کشید .مجددا ً به
مراقبه و نیایش نشستیم و هر کس طبق ایین خود
مشغول مراسم بود .بعضی به سماع مشغول بودند
و بعضی دیگر دعاهای همراه با موسیقی .سادوها
نیز نشسته بودند و مردم نزد انها می رفتند و تبرک
می جستند .تا برگشتیم هتل 8صبح شده بود .از
انجا بلیط اتوبوس داشتیم برای 10شب از اهلل اباد
به سمت اگرا یا همان شه ِر تاج محل معروف .چند
ساعت قبل از حرکت اتوبوس ،پیامکی به دست ما
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رسید که به دلیل شرایط شهر و ممنوعیت تردد،
امکان ورود اتوبوس به شــهر وجود ندارد و ما باید
خود را به محلی خارج از شهر می رساندیم.
در اوج خســتگی و ناامیدی ساک و چمدان به
دست از هتل خارج شدیم .به طرز باورنکردنی در
میانۀ راه یک جوان هندی با اتوموبیل شخصی خود
برای ما توقف کرد .حضور ان شخص چیزی شبیه
معجزه بود .در طی ان مســیر که همه جا توسط
پلیس بسته شده بود ،خودش با پلیس وارد مذاکره
می شد و پاسپورت های ما را به ان ها نشان می داد
و محل به محل مسیر را برای ما باز می کردند و ما
را عبور می داد .تقریباً بیش از نصف مسیر با ما بود
و همراهیمان کرد و بسیار کمک مان کرد .باالخره
توانســتیم از شهر خارج شــویم و یک توک توک
(تاکسی های هندی) گرفتیم و در نهایت به صورت
معجزه واری به مقصد رسیدیم .به جایی که قرار بود
اتوبوس ما را به سمت اگرا سوار کند.
در اتوبــوس نیز مانند قطــا ِر اهلل اباد جمعیت
زیاد بود و ما هم بســیار خســته اما به هر صورت
این شرایط ســخت گذشت و به اگرا رسیدیم .در
انجا هاستلی از قبل رزرو کرده بودیم و رسیدیم و
وسایل را گذاشتیم و به سمت تاج محل راه افتادیم.
ج محل ،نگین هندوستان و سمبل عشق
تا
به ملکۀ پارسی
تاج محل از پراوازه ترین بناهای جهان و ارامگاه
زیبا و باشکوهی اســت که در نزدیکی شهر واقع
شده است و یکی از عجایب هفتگانۀ جدید دنیا به
شــمار می رود .این بنای زیبا به دستور پنجمین
امپراطور گورکانی هند به منظور یادبود همســر
ایرانی اش ارجمند بانو و اثبات عشقش به او ساخته
شد که عاشق او بود .معماری زیبا و باشکوه این بنا
توسط معماران ایرانی(احمد الهوری و 30معمار
ایرانی دیگر) و معماران هندی انجام شده است.
بلیط ورودی تاج محل بسیار گران بود اما چون
با اشتیاق بسیار برای دیدن انجا رفته بودیم بلیط
را تهیه کــرده و وارد مکان افســانه ای تاج محل
شــدیم .منظره پیش رو فقــط زیبایی بود و بس.
وارد که شدیم جریانی از شکوه و عظمت و زیبایی
در وجودمان جاری شد .معماری تاج محل بسیار
زیبا و سرشار از انرژی است .بنای تاج محل ،بنای
عشق است و به راحتی می توانی ان را حس کنی.
گویی در ان مکان تاریخ و زمان با تو حرف می زنند.
بخشــی از ان مکان مســجد جامع یزد را به یادم
اورد؛ با همان عظمت و معماری اســامی و حال
و هوا .با دیدن ان مناظر تمام خســتگی ســفر از
بین رفت .تجربۀ بسیار زیبایی بود و مراقبه در ان
مکان رویایی روح و قلبمان را جال بخشید .همینجا
به تمام کســانیکه به هند و مراقبه و این مسائل
عالقه دارند پیشنهاد می کنیم دیدن رودخانۀ گنگ
و تاج محل را در برنامه سفر خود قرار دهند که بسیار
با ارزش است.
تــا اینجــا برنامه ریزی ما این بــود که به دهلی
برگرشــته و ســپس به ایران بازگردیم .ماشینی
گرفتیم تا ما را از اگرا که حدود یک ساعت با دهلی
فاصله داشت به فرودگاه برساند .بلیط را که تحویل
مسئول فرودگاه دادیم متوجه شدیم یک روز زودتر
رسیده ایم .علیرغم خستگی سفر ،تقدیر این بود تا
یک روز هم در دهلی بمانیم .شهر بارانی بود و شلوغ.
هاســتلی اجاره کردیم و شب را در انجا ماندیم .در
این فاصله از چند معبد معروف دیدن کردیم .یکی
از ان معابد که لوتوس نام داشــت شبیه گل نیلوفر
ساخته شده بود .در نهایت فردای ان روز به فرودگاه
دهلی رفته و به ایران عزیزمان بازگشتیم.
اگرچــه هند نیز از هجوم مدرنیته و دنیای امروز
در امان نمانده اســت اما هنوز هــم حال و هوای
معنوی ان برای عالقهمندان به این گرایش ها بسیار
جای زیبایی اســت .اشرام شیواناندا یکی از بهترین
اشرام هاست .شلوغی و بی نظمی در هند زیاد است
و باید ان را مد نظر قرار داد .این ســفر ده روزه نیز
سرشــار از چالش بود اما همه زیبا بود و تجربه های
معنوی ان خالی از لطف نبود .هند مردمان بسیار
ی و نجیبی دارد و برای کسانیکه
ارام و دوست داشتن
عالقمند به مســائل یــوگا و متافیزیک و معنویت
هستند بهترین انتخاب است.
در پایان و به عنوان جمع بندی باید اضافه کنم
در دنیا مکانها و روزها یا ساعات مقدسی در ائینهای
مختلف وجود دارد که بســیار هم زیباست اما ان
چیزی که اهمیت دارد و تاثیر این ائین ها را بیشتر
می کند به خودمــان و حال و هــوای درونی مان
برمی گردد .بطــور قطع انــرژی مکانهای مختلف
از جمله عبادتگاه ها ،مســاجد و معابد با هم یکی
نیســت ،اما ان چیزی که به ان ارزش می دهد و
خرافه زدایی که باید در این زمینه اتفاق بیفتد تنها
و تنها شناخت حقیقت درون خودمان است.
سید محمد ازاد(علی ازاد) متولد 1357
در شیراز است .تحصیالت وی در رشته
مخابرات بوده و ســال ها به عنوان معلم
فنی در هنرستان های شیراز مشغول به
کار بوده اســت .متاهل و دارای پسر14
ســاله ایی به نام ارپان است که در زبان
سانسکریت به معنی هدیه می باشد .اقای
ازاد از ســنین کودکی عالقه ی بسیار به
یوگا و معنویات داشته و در ابتدا بیشتر به دنبال جنبه های فلسفی
و عرفانی یوگا بوده اســت ،ولی بعدهــا در تمام زمینه های یوگا
تجربه کســب نموده و از حدود 10سال پیش تا کنون در باشگاه
ققنوس شیراز که خود بنیانگذاری نموده فعالیت دارد .وی بارها به
کشور هندوستان سفر کرده و دوره های مختلف یوگا و مدیتیشن
و ویپاسانا را گذرانده و موفق به اخذ مدارک بسیاری در زمینه یوگا
از جمله مربیگری یوگا از اشرام شیوااناندا و دیپلم یوگا از دانشگاه
پونا شده است. صفحه 41
5راه کار برای افزایش تفکر ،تغییر و
سالمتی در خانه برای شروع سال نو
نویسنده :انی النگلوا ( )Annie Langloiمربی یوگا و یکی از موسسین یوگای مجازی من ()Yogi et co-fondatrice de mon yoga virtuel
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)
ابتدای هر سال جدید مترادف است با تولد دوباره،
تصمیمــات بزرگ زندگی و تغییرات .اما برخی در
مقابل تغییرات سبک زندگی مقاومت می کنند و
به سختی عادات جدید را می پذیرند .این مقاومت
طبیعی اســت و از این مسئله نشات می گیرد که
همه ما به منطقه امن ذهنی خود وابسته هستیم.
با این حال ،هر تغییری پیامدهای خوب خود را به
همراه دارد .نیرو و جســارت ما را تقویت می کند
و جایی برای موقعیت هــای جدید ایجاد می کند
به ما شــهامت می دهد تا بتوانیم از وابستگی ها و
موقعیت های عادی و روزمره بگذریم.
بنابراین من به عنوان مربی یوگا ،دوســت دارم به
شــما راه کارهایی برای ایجاد عادات مناسب برای
سالمتی و داشتن حال خوش در خانه ارائه دهم.
یوگا و مدیتیشــن هر دو از نظر تمرکز و سالمت
عمومی بدن الزم و ملزوم یکدیگرند .اساناهای یوگا
با تنفس و مدیتیشــن همراه هستند .بنابراین هر
روز یک سری از این تکنیک ها را در زندگی روزمره
برای داشتن سالمتی مطلوب باید انجام دهیم.
از ان جــا که ورزش یــوگا در همه دنیا همگانی و
محبوب شــده است ،در این مقاله ،به معرفی چند
حرکــت و تمرین می پردازیم تــا بتوانید با توجه
به برنام ه زمانی خودتان و یا در دســترس نبودن
کانونهای یوگا ،خودتــان در خانه از یوگا بهره مند
شــوید .یوگا فقط انجام چند حرکت اسانا نیست،
بلکه روی مسائل دیگری از جمله ،تغذیه ،اصول و
روش زندگی ،مدیریت استرس و عملکرد شما در
زندگی نیز تاثیر می گذارد.
از سال 2017منابع اموزش یوگا به صورت ویدئو
و رســانه ها بیشــتر در اختیار مردم قرار گرفت و
به ان ها نشــان داد که با انجام یوگا در منزل هم
می توانند خودشان از تغدیه خوب نیز لذت ببرند.
بعد از انجام یک جلسه یوگای خوب ،می توانید یک
ظرف اسموتی استوایی یا میوه های فصل خودتان
را مهمان کنید و موادی را استفاده کنید که حاوی
ویتامین ک و فراورده های پروبیوتیک باشند که هم
روده ها سالم تر شوند و هم روحیه مثبت باالتر رود.
پنج توصیه برای شروع خوب یوگا در سال جدید
(تغذیه ،ساعت ،فضا ،امادگی و عدم قضاوت):
.1تغذیه :با انجام حــرکات یوگا به تنظیم تغذیه
خود توجه بیشتری دارید و از مواد غذایی طبیعی
و غیرفراوری شده ،ترجیحا سبزیجات برای سبک
کردن جســم و ذهن استفاده می کنید .استفاده از
مواد قندی تسویه شــده را ک م یا کال قطع کنید.
خودتان متوجه تاثیرات مثبت یک تغذیه سبک تر
بر روی سیســتم هاضمه و انــرژی کلی بدن تان
خواهید شد.
.2ساعت :از انجا که برای گنجاندن عادات جدید
باید زمانی برای ان در نظر بگیرید ،به شما پیشنهاد
می کنم که نیم ســاعت الی یک ســاعت زودتر از
زمان بیدار شــدن معمول تان از خواب برخیزید و
روز خود را با انجام یوگا شــروع کنید .این عادت
جدید جریان زندگی روزمره تان را بهبود می بخشد.
به عالوه ،ســعی کنید که شب قبل از ساعت 22
بخوابید تا ساعت خواب تان به بهترین نحو تنظیم
شود تا بتوانید صبح را شاداب تر شروع کنید.
.3فضا :چه محل زندگی تان کوچک باشد یا بزرگ،
در هر حال ،باید یک مکان خاصی از فضای منزل
برای مــت یوگای خود در نظــر بگیرید .بهترین
مکان ،نزدیک یک پنجره اســت که نور طبیعی را
داشته باشید .ضمنا ســعی کنید از گل های زیبا،
کتاب خاص ،عود ،شمع یا مجسمه خاصی که حال
بهتری به شــما می دهد ،در کنار مت یوگای خود
استفاده کنید .مثل قبله و نماز که سعی می کنید
معموال یک جای تمیز و مشــخصی برای ان در
نظر بگیرید ،برای انجام یوگا نیز مکان مشــخصی
داشته باشید.
.4امادگی :اصول صحیــح تغذیه در یوگا توصیه
می کند که حتما دو الی ســه ســاعت بین انجام
حرکات و تغذیه فاصله باشد .در یوگای صبح بهتر
است که به جز اب معمولی ،شکم خالی باشد .تمام
وسایل ارتباطی مانند کامپیوتر ،تبلت و موبایل خود
را خاموش یا دور از خود نگه دارید تا تمرکز شــما
کامال بر روی مت و یوگا باشد .اگر در ناحیه کمر،
ران و پاها دچار مشکل هستید ،از اجر یوگا یا یک
متکای راحت برای نشستن و ضمنا از یک روانداز
برای زمان شاواســانا و مدیتیشن استفاده کنید.
همچنین حتما یک لیوان اب در کنار خود داشته
باشید.
با اروزی صلح و سالمتی کامل برای همه دنیا،
اناندی
سال نو مبارک
سالمتی ،انگیزه و شور زندگی ،مسافرتهای خوش ،وضعیت مالی خوب ،همنشین
خوب ،رویاها و عشق خوب ،اتفاقها و معجزات خوش غیرمنتظره ،حضور در لحظه و
موفقیتهای اجتماعی و کاری و خوشحالی درونی را برایتان اروزمندم
ژیال حاتمی
برگرفته از سایت یوگای مجازی من:
https://www.biokplus.com/blog/fr_CA/
astuces-pour--5/bougez--respirez
developper-une-retraite-yoga-bienetre-maison
.5عــدم قضاوت :انجام یــک کار جدید یا تثبیت
عادات جدید نیازمند زمان ،صبر و گذشت نسبت
به خودتان اســت .اگر روزی یوگا انجام ندادید ،یا
طبق عادات قبلی خودتان چــه در عمل ،چه در
تغذیه و چه ساعات خواب و ...رفتار کردید ،خود را
سرزنش نکنید ،هیچ گونه قضاوتی در مورد خودتان
انجام ندهید ،فقط این وضعیت را مشاهده کنید و
بدانید که هر تغییری به مرور زمان اتفاق می افتد.
و در پایان ،در هر کاری که انجام می دهید ،چاشنی
عشــق را نیز به ان بیافزایید ،خودتان را دوســت
داشــته باشید ،هر چیزی که با عشق همراه باشد،
اســان می شــود .در یوگا ،حرکتی به نام اغوش
وجود دارد .زمانی که احساس ناراحتی ،قضاوت یا
کاهش اعتماد به نفس می کنید ،فقط کافی است
خودتان را در چند دقیقه سفت و محکم در اغوش
بگیرید .و فکرتان را از همه چیز خالی کنید و فقط
روی خودتــان تمرکز کنید و از تاثیر جادویی اش
بهره مند شوید.
با اروزی سالمتی و سال خوب برای همه پرتوجویان
و مربیان و اساتید یوگا
تصمیمات من در سال جدید و قرن جدید
.1زمــان محدودتــری را در شــبکه هــای
اجتماعی بگذرانم
.2هرشــب قبل از خواب ،برنامه روز بعدم را روی
کاغذ یادداشت کنم
.3زمان بیشتری را با خانواده بگذرانم
.4پیاده روی را به برنامه روزانه ام اضافه کنم
.5تغذیه سالم تری داشته باشم
.6روزی 15دقیقه به گوش دادن به اخبار به زبان
های خارجی اختصاص دهم
.7زمان بیشتری را در طبیعت بگذرانم
.8هفته ای یک روز را برای دیدار دوستان در یک
محیط خاص اختصاص دهم
.9هرکاری انجام می دهم تمام توجه خود را فقط
روی ان کار در زمان حال بگذارم
.10روزی نیم ساعت به موسیقی بپردازم
ژیــا حاتمی ،دبیر زبان انگلیســی و بازنشســته امــوزش و پرورش ،
فارغ التحصیل رشــته ادبیات انگلیسی از دانشــگاه عالمه طباطبایی و
همچنین رشــته مترجمی زبان فرانسه از دانشــگاه ازاداست .از دوران
جوانی به ورزش یوگا بســیار عالقمند بوده و همیشه از کالس های یوگا
بهره می برده اســت .از چهار سال پیش ،به صورت رسمی بعد از کسب
گواهینامه مربی گری از انجمن رسمی یوگای ایران و گذراندن دوره های
کوتاه مدت یوگا در هند ،به عنوان مربی یوگا در باشگاه های مطرح مانند
باشــگاه کشتی رانی ،ارتش و ...به صورت کالس های عمومی و خصوصی
(حضوری و انالین) مشغول به فعالیت می باشد .همچنین در کارگاه ها و سمینارهای مختلفی در
زمینه مسائل پزشکی از جمله (سمینارهای علم تمرین و نسخه نویسی ورزشی) و ( پرورش توجه
و تمرکــز در یوگا) و کارگاه های مختلف یوگا در بارداری ،یوگا با وزنه ،یوگای ســالمندان ،یوگای
کودک و یوگای تنفسی ،یوگا در تعطیالت و ...شرکت کرده است .از دیگرفعالیت های او ،تدریس
اواز ایرانی اکادمیک در همه ســطوح و تدریس سازهای ســنتور و سه تار است که در تدریس از
تنفس های یوگا برای اواز و از اســانای پاوان موکتاسانا برای نواختن سازها در جهت پیشبرد بهتر
هنرجویان اســتفاده می کند .ژیال حاتمی به مدت 8سال اژانس هواپیمایی داشته ،با وجودی که
انزمان هنوز یوگا در ایران خیلی رایج نبوده ،با همکاری اساتید مطرح ،تورهای یوگا برگزار می کرده
اســت .از دیگر عالیق او ساخت و تهیه روغن های کام ً
ال طبیعی با استفاده از گیاهان بکر و خاص
ایران اســت که دوره اموزشــی ان را در المان گذرانده است .بیشتر از 4سال است که در مجله
دانش یوگا به عنوان مترجم انگلیسی و فرانسه به صورت کارمایوگی ،زیر نظر جناب استاد موحدی
فعالیت میکند .از نظر او ،یک مربی موفق کسی است که همیشه شاگرد باشد و همچنان در محضر
|1400درشماره
فروردین
1399و
اسفند
دانش یوگا
148-147مسائل و41
اطالعات
جریان تمام
همیشه
میکند که
سعی
خردمند
استاد پیشکسوت سرکار خانم
جدید یوگا قرار داشته باشد. صفحه 42
چطور جوانان را توانمند کنیم؟
نویسنده :نیکولت تارا
برگردان :مهتاب کالنتری
@mahtab_kalantari
برای بزرگســاالن اسان است که تشخیص دهند
جوانان امروز رهبران فردا هستند ،اما این مساله
برای انها مشکل اســت که تالش افراد جوان را
برای رهبر شدن جدی بگیرند و این مساله را نمی
توانند بپذیرند .به هرحال به جای نادیده گرفتن یا
دلسرد کردن بچه ها و نوجوانان که می خواهند
فعال باشــند و با دنیای اطراف خود درگیرشوند،
بزرگتر ها می توانند با حمایت و تشویق کردن به
توانمند کردن جوانان کمک کنند.
توانمند ســازی به معنای این است که به جوانان
اجازه دهیم تا خواســته ها و ارزوهایشان را پیدا
و ان را دنبال کنند ،رهبرشــوند واز اشتباهتشان
درس بگیرند.
روش 1انها را تشویق به داشتن اعتماد به
نفس کنید.
-1بــه انها بگویید که افکارشــان اهمیت دارد.
نوجوانان اغلــب به صورت طبیعی مشــتاق به
مشارکت در مسائل وایجاد تغییرات مثبت هستند
اما اغلب احساس می کنند که افکارشان ارزشمند
نیست .از انجاییکه بزرگترها وارد این مقوله نمی
شوند که " بچه ها باید دیده و شنیده شوند " ،به
خودتان یاد اوری کنید که جوانان امروز رهبران
دنیای فردا خواهند بود ،و انها را تشویق کنید که
خواسته هایشان و ارزوهایشان را کشف کنند و
نظرات و افکارشان را بیان کنند.
به عنوان مثال یک نوجوان ممکن است که خیلی
برای رای دادن جوان باشــد اما این به ان معنی
نیست که انها باید از شرکت در انتخابات اینده دل
سرد شوند .در مورد مسائل کاندیداها با انها بحث
کنید و به انها اجازه دهید که ازادانه نظراتشان را
بیان کنند.
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در صــورت تمایل انها را بــه حمایت فعال از
نامزدی یا چیزی که می خواهند تشویق کنید.
-2به انها کمک کنید تا حس هدفمندی خود
را گســترش دهند .به بچه ها نگویید که چه
چیزی برای انها مهم است و چه چیزی مهم
نیست .به جای این ،از انها بخواهید خودشان
اهمیت مسائل را درک کنند .به انها پیشنهاد
بدهید و انها را تشویق کنید در مورد موضوعاتی
که احساسات انها را برانگیخته است و عالقمند
هستند اگاهی بیشتر کسب کنند.
دالیل انها ممکن است با دالیل شما متفاوت
باشد و این ممکن است که تنش و اصطکاک
ایجاد کند .به هر حال به خاطر داشته باشید که
پذیرفتن دالیل بخشی از پیدا کردن خودشان
به عنوان یک نوجوان است و بهتر است به انها
اجازه دهید به جای منع یا تمسخر احساسات
خود ،به کشف انها بپردازند .
-3جوانان را به عنوان مشــکلی که باید حل
شــوند نبینید .شــما زیاد خواهید شنید که
جوانان تنبلند ،خود خواهند واز واقعیت جدا
هســتند و به هیچ چیز اهمیت نمی دهند و
چیزهای دیگر ...نکته خنده دار این است که
بزرگســاالن تا زمانی که بچه هایی در همین
سن و سال بودند همان حرف ها را می زنند.
به جای ان که تمرکز کنید روی اشــتباهات
جوانان امروز ،بچه ها را تشویق کنید که به این
باور داشته باشند که انها هستند که می توانند
دنیای بهتری بسازند.
یافتــن تصاویر رســانه ای از الگوهای منفی
جوانان کار دشواری نیست ،بچه های افسرده ،
کودکان معتاد ،حتی بچه های خشن.
در هر صورت اگر کمی بیشتر و عمیق تر کاوش
کنید جوانانی با الگوها ی رفتاری خوب خواهید
دید .فعالین ،نیکوکاران ،وبه طور کلی جوانانی با
پنانسیل های خوب پیدا کنید که میتوانید حتی
زندگیتان راهم با این بچه ها شریک شوید.
-4دیدگاه شناخته شده و معروف بزرگساالن که
می گویند "من بهتر می دانم " را کاهش دهید .
بزرگساالن بر این باورند که سن با خود خرد می
اورد و این به ان معنی اســت که اغلب بزرگترها
چیزها را بهتر می دانند .البته این درســت است
که تجربه می تواند خرد و دانش را افزایش دهد،
در دام تفاوت دیــد اتوماتیک یک نوجوان که با
دیدگاه شــما متفاوت است قرار نگیرید .به اندازه
کافی عاقل باشید که بپذیرید شما هنوز هم می
توانید اشــتباه کنید و شما هم می توانید هنوز
چیزهای جدید یاد بگیرید.
امکان دارد به عنوان مثال کسانی را دیده باشید
که سالها تالش می کنند که یک سایت کارخانه
متروکه را تبدیــل به یک پارک عمومی کنند ،و
تمایل شما این است که به جوان خود بگویید که
این دلیلی است که ارزش پیگیری ندارد .اما شاید
دیدگاه یــک جوان و برخی ایده های تازه دقیقاً
همان چیزی باشد که برای پیگیری و رسید ن به
هدف الزم است .
روش 2به جوانان اجازه بدهید که عقاید و
دالیل خود را مطرح کنند.
-1توانمند سازی متکی بر "خودسازی" است .که
به انها اجازه می دهد به دیدگاههای خود اعتماد
کنند وعقاید خود را دنبال نمایند .به هر حال شما
می توانید وباید بتوانید به انها کمک کنید که در
مورد همه چیز یاد بگیرند و از انها و دنیایشــان
حمایت کنید و انها را تشویق کنید که در به عمل
رساندن ایده هایشان اقدام کنند.
اگر برای مثال انها می خواهند در باره ی کودکان
فقیر در جهان در حال توسعه بدانند به انها کمک
کنید تا مطالــب قابل اعتماد در ایــن زمینه از
دانشگاه و یا سایر منابع پیدا کنند .سپس اگر انها
به ایده جمع اوری کمک مالی یا افزایش اگاهی
برسند انها را تشویق به پیگیری ایده اشان کنید.
-2درمورد ســختی یا اهمیــت کاری که انجام
میدهند قضــاوت نکنیــد .برخــی از نوجوانان
کارافرینان موفق و رهبران گروه های خیریه می
شوند یا حتی فعاالن معتبر جهانی.
به هر حال ممکن اســت ایده ای که فرزند شما
درگیرش می شــود راه اندازی جایگاه نوشیدنی
برای جمع اوری چند دالر برای بانک مواد غذایی
محلی باشــد .در هر صورت بــرای تمام تالش
هایشان نقش حمایت کنند ه داشته باشید. صفحه 43
همــه ی کودکان قادر وامــاده ،یا خواهان تغییر
دنیا نیســتند .به هر حال بــا حمایت کردن انها
به عنوان این که کشــف کنند قادر به انجام چه
کاری هستند ،به انها کمک می کنید که بزرگان
قدرتمندی شوند که با تواناییهایشان ایمان دارند
و متعهد می شوند.
-3به انها اجازه دهید جنگنده و سرســخت و در
عین حال در مورد نتیجه کار صبور باشند .بعضی
برنامه ه ،به عنوان مثال پس انداز کردن پول برای
خرید مسکن ،یا وارد شدن به دانشگاه های خوب
نیازمند صرف انرژی و زمان است و ممکن است
که به سرعت شدنی نباشد.
درهر صورت تالش وانعطاف یک قســمت مهم
برای توانمند سازی می باشد .به عنوان بزرگتران
حمایت کننده ،به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد
که هیچ وقت شــرم اور نیســت که انسان برای
هدف خود تالش کند مهم نیست نتیجه هر چه
که باشد .
در کل ،این به این معنی اســت که باید رهبری
کردن انها را دنبال کنید و در کنارشــان باشید و
سوم
این بدان معنا نیست که شما نباید بر ارزش تمام
کردن انچه که انها شروع کرده اند یا اهمیت پی
گیری وعده هایشــان تاکید کنید .اگر به عنوان
مثال؛ انها کمک های مالــی را برای یک هدف
خاص شــروع کرده اند اطمینــان حاصل کنید
که انها خود را متعهد به اســتفاده صحیح از این
وجوه می دانند.
سعی کنید که به انها کمک کنید تا موفق باشند،
اما در کارشان دخالت نکنید وبگذارید مسئولیت
شکستشــان راخود بر عهده بگیرند .شــما فقط
می توانید به انها پیشــنهاد بدهید تا استراتژی
خود را تغییــر دهند اما به انها اجــازه دهید تا
انجایــی که می توانند کنترل امور را خودشــان
به دست بگیرند.
-4ایــن را قبــول کنید کــه انگیزه هایشــان و
تمرکزشان مرتبا تغییر خواهد کرد .عموما بچه ها
و مخصوصا نوجوانان مدار مغزیشان طوری است
که ســریع و مکرر نظر خود را تغییر می دهند.
این به ان معنا است که دالیل دیروز ممکن است
بی هیــچ دلیلی با یک دلیــل جدید جایگزین
شود ،یا ان از خود گذشتگی شان یا وفاداریشان
به موضوعی ممکن اســت روز بــه روز کم و زیاد
شــود .از انها به خاطرسطحی بودن و مردد بودن
در تصمیم گیری هایشــان انتقاد نکنید به جای
ان بپذیرید که این قسمتی از مرحله ی شناخت
خودشان و صدای درونشان واحساسات و اهداف
خاصشان می باشد.
چاکراها؛ گردونه های انرژی
عطیه عظیمی
پاکســازی و بحث در
مورد چاکرای ریشه
زمانی که توجه خود را به
ناحیه ای در انتهای ستون
فقرات در منطقه نشــیمن
گاه متمرکــز مــی کنید،
حلقه ای در خشان را در ان
منطقه می بینید یا احساس
می کنید که در حال گردش
اســت .این حلقه به زیبایی
می درخشــد و می چرخد.
این قسمت چاکرای ریشه ی
ماست که مرکز انرژی ها و
افکار و باورهای ما در مورد
مســائل اقتصادی و پول و
امنیت مالــی ،حس امنیت
بــه صورت کلــی ،تعادل و
پایداری ،استواری و میل به
زنده ماندن و زندگی کردن،
صیانت نفس ،طول عمر زیاد
و سالمت اندامهای تحتانی و
مهم تر از همه این موارد ارتباط با زمین می باشد.
به صورت ذهنی ریشه های خود را ببینید یا حس
کنید .فعال نبود و مچاله و الوده بودن ریشه های
ما موجب جلوگیری از رشــد و پیشــرفت انسان
می شود .مثل درختی که ریشه های ضعیفی دارد
و این ضعف مانع رشــد مناسب درخت می شود.
حــاال ببینید یا حس کنید که ایــا در ان ناحیه
لکه ها یا تیرگی هایی وجــود دارد؟ گاهی بر اثر
نگرانی ها و ترس های ما در مورد مسائل مادی و
امنیت اقتصادی هاله ی تیره ای این منطقه را می
پوشاند و این امری طبیعی است و نیازی نیست
که در مورد ان قضاوت کنیم .از نشانه های اختالل،
الودگی یا تیرگی ریشــه های مــا ناراحتی های
روده ،یبوست ،چاقی ،روحیه تهاجمی و احساس
ناامنی و عدم اطمینان به دیگران و گاهی ضعف در
تصمیم گیری و پرخاشگری میباشد .همچنان به
مشاهده ریشه خود در انتهای ستون فقرات ادامه
می-دهیم و عمل دم و بازدم را انجام می دهیم .با
استفاده از پاکسازی ریشه های خود از بسیاری از
مشــکالت روحی و روانی که در اثر عدم تعادل و
فعالیت ریشه های ما ایجاد می شود رهایی یافته
مهتاب کالنتری معلم یوگاست ،دارای
مدرک کارشناســی در رشــته زیست
شناسی می باشد .درتهران متولد شده و
صاحب یک فرزند پسر دانشجو درمقطع
کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت
می باشد .او ضمن انجام مشاغل مختلف
درمسیر زندگی نهایتا به یوگا رسید ه و
یوگا را تنها راهگشای زندگی خود یافته
اســت .لذا تصمیم گرفته یوگا را بــه صورت علمی تر و حرفه ای
تر پیش بگیرد و همیشــه تمام تالشــش را برای اشاعه یوگا در
بین اقشــار مختلف به انجام رسانده است .اکنون یک معلم خوب
و عاشق است که عشــق به کار و پرتوجویانش روز به روزبرایش
پررنگ تر می شود .از انجا که بر طبق قانون دارما هر کسی برای
نقشی به این دنیا می اید احتماال دارمای او هم به گفته خودش
یوگاست .حتی این دوران کرونا هم باعث نشده که از یوگا فاصله
بگیرد بلکه با ارائه کالس های مجازی در صفحه ی شخصی خود
با عنوان "یوگی و دوســتان"همچنان با تمام نیرو ،ارتباط با پرتو
جویانش را حفظ کرده است .خانم کالنتری دستی هم برقلم دارد
و عالوه بر ســرودن گاه به گاه شعر ،مولف مقاالت یوگا و همین
طور مترجم متون یوگایی اســت ،انســی عمیق با طبیعت دارد
وکوهنوردی ،طبیعت گردی و نوازندگی تارازعالئق وی است.
و انرژی تازه ای به روح و جســم خود می بخشیم.
می پذیریم که نور الهی تمام ترس ها و نگرانی ها و
افکار مربوط به پول و امنیت و سالمت را از وجود
من پاک می کند .در این حالــت از وجود برتر و
نور الهی خود می خواهیم که ریش های مرا پاک
کند .حاال پس از دم و بازدم عمیق ریشــه خود را
ببینید که با نور درخشان الهی می درخشد و کامال
گسترده اســت .نفس عمیق و پاک و سازنده ای
میکشیم و به صورت ذهنی با خود تکرار میکنیم
که من در امنیت و سالمت کامل قرار دارم .دوباره
نفس عمیق و پاک و ســازنده ای میکشیم و به
صورت ذهنی با خود تکــرار می کنیم من از هر
جهت محافظت میشــوم .مجددا عمیق و پاک و
سازنده ای میکشــیم و به صورت ذهنی با خود
تکرار می کنیم که تمام نیازها و خواسته های من
براورده می شــود .حاال گرمایی را درونتان حس
کنید که تمام وجود تان را سرشار از عشق و انرژی
و ارامش میکند .نور الهی همین حاال تمام وجود
تو را در بر می گیرد و پس از این ترس و نگرانی در
مورد مسائل مالی و امنیت اقتصادی وجود ندارد و
هر چه هست احساس زیبای اطمینان و رضایت
و ایمان است.
زندگی خالی نیست
مهربانی هست
ایمان هست
مدتی است که به مطالعه،
تعمق در این خرد
یادگیری و ّ
بی حد و مرز می پردازم
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
43 صفحه 44
سعادت ابدی
اواتارا
1
نویسنده :سوامی شیواناندا
برگردان :واحد ترجمه
هنگامی که خداوند انسان را افرید از روح خود دراو دمید و به فرشتگان امر
نمود که در برابرادم ســجده کنند .فرشتگان برادم سجده کردند وبه ستایش
شکوه وجالل پروردگار پرداختند .همچنان وقتی حضرت مسیح(ع) متولد شد،
فرشتگان سرودی زیبا در حمد و ستایش خداوند بزرگ خواندند ،زیرا هدف از
افرینش انسان بر ان ها اشکارگشت .هدف از افرینش انسان ،برقراری صلح و
احکام خداست و منظوراز نزول پیامبران نیزتاسیس دوباره و پایه ریزی حکومت
خداوند برروی زمین است.
نزول پیامبران برای حکومت برروی زمین
نزول همه ی پیامبران درتمام ادوار به یک منظور بوده است ،عروج و تعالی
انســان .درمتون باستانی هند امده افرادی که به صفات خداوند بسیار نزدیک
هستند تا حدی که روح خدایی دران ها نمود پیدا کرده است ،اصطالحا اواتارا
می نامند .اواتاراها ماموریت نگه داری جهان وحفاظت از ان در برابر خطرات
بــزرگ و خرابی و نابودی را برعهده دارند .تمام پیامبران و اولیاء خداوند اواتارا
هستند ،روح خدایی و صفات خداوند در انها بسیار قوی و پایدار است .وظیفه ی
اواتاراها حفظ جهان در برابرافراد شــریر و نابکارو محافظت از تقوی وپاکی و
پرهیزگاری است .کریشنا می گوید" :هرگاه جهان پر از فساد و تباهی می شود،
و هرگاه خرد و تقوی کم شــده و نافرمانی از امر خدا زیاد شده باشد ،خداوند
یک اواتارا برای نجات و هدایت بشر ،گسترش نیکی ها و جلوگیری از بدی ها
به سوی زمین می فرستد".
تفاوت میان جیون موکتا 2و اواتارا
یک جیون موکتا شبیه به یک ســتاره است که نورودرخشش ان در شب
می تواند راهنمای عده ایی باشد تا راه خود را بیابند .اوبوسیله سادانا و ریاضت
توانســته شایسته این نور شود ،اما فقط می تواند افرادی که دوروبر او هستند
هدایت کند .او مثل یک چشمه کوچک است که عده محدودی را سیراب می
کند ،بنابراین می تواند صلح و ارامش را در منطقه کوچکی برقرار کند .اما یک
اواتارا نیرو و انرژی عظیمی دارد ،می توان او را به یک اقیانوس بی کران تشبیه
کرد .او می تواند هزاران مرد و زن را راهنمایی کند و پرده ی جهل و نادانی را از
جلوی چشمانشان کنار بزند و ان ها را به سوی سرزمین سعادت ابدی رهنمون
شود .اواتاراها شعاع های نور الهی هستند و با افراد معمولی تفاوت دارند.
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اواتارا انواع مختلفی دارد و برحســب زمــان و محل فرود امدن ،تعالیم
متفاوتــی با خود می اورد .برای مثــال هر پیامبری برای هدایت هر قومی
امده ،تعالیمی مناسب حال و زمان ان ها اورده است .تفاوت در نوع عبادات
و تعالیم و اسامی بوده ولی هدف و منظور نهایی یکیست و ان رساندن بشر
به خودشناسی ،خوداگاهی و خداشناسی است .هر اواتارا ممکن است یکی
از صفات خداوند را بیشترنمایان سازد .در متون کهن هندی 10نوع اواتارا
را نام برده شده است که هر یک دارای یکی از صفات خداوندی هستند به
نام های :ماتسیا ،3کورما ،4واراها ،5ناراسیمها ،6وامانا ،7پاراسوراما ،8راماچندرا،9
کریشــنا ،10بودها 11و کالکی .12وظیفه هر اواتارا حفاظت از جهان در برابر
خرابی و انهدام تعریف شده است .هر اواتارا یک سمبل ویژه دارد برای مثال صفحه 45
رفتند ،انها همگی از گوشت و پوست ساخته شده بودند و ظاهرشان مثل سایر
انسان ها بوده است .پس راه شناسایی انها چیست؟ برای شناخت یک اواتارا
باید تا حد امکان به او نزدیک و شبیه شد .با پاک نگه داشتن ذهن و روح ،و این
تنها از طریق تمرینات معنوی امکان پذیراست .وقتی قلب و روح خود را پاک
کردید انگاه می توانید براحتی یک اواتارا را تشخیص دهید .انگاه می توانید
شعاع های نور او را ببینید و نور خدایی را در وجود او دریابید.
بعضی افراد مشتاقند که اواتارها را ببینند و با انها تماس داشته باشند .برای
این کار باید اول کامال مطیع شوند ،باید تمام اوامر وقوانین الهی را اجرا کنند
و تسلیم محض باشند .انگاه در حین تمرینات مدیتیشن امکان تماس با انها
حاصل می شود .اگر شما سعی کنید از افکار و اعمال منفی دوری کنید و اگر
بکوشــید مهربان و باگذشت ،سخاوتمند ،پاکدامن ،راستگو و درستکارباشید،
اگــر خود را وقف خدمت به خدا و مردم کنید ،اگر جســم خود را به ریاضت
عادت دهید ،اگر بتوانید بدون ترس و دلبستگی باشید ،اگر بتوانید بدون ارزو
و خواســته های دنیوی شوید ،انگاه تماس با اواتاراها برایتان اسان می شود،
درست مانند قدیسینی که می توانستند مسیح را مشاهده کنند و یا شمس
تبریزی و موالنا که می توانستند اولیا را ببینند و با انها صحبت کنند ،ویا مانند
خردمندان دره ی ایندوس که می توانستند با کریشنا ،ویشنو و شیوا ارتباط
برقرار کنند .تماس با اواتاراها برایتان میسر نمی شود مگر اینکه به خوداگاهی
برسید ،سپس مانند یوگی های بزرگ شایسته این تماس می گردید.
شناخت خدا در میان شناخت اواتارا
با شناخت اواتارا و اطاعت از او می توان به خودشناسی و خداشناسی رسید،
زیرا اواتاراها افرادی هســتند که بســیار به خدا نزدیکند و صفات خداوند در
انها اشکارو بارز اســت .مطالعه زندگی اواتارا ها و خواندن کالم انها یک نوع
عبادت محسوب می شود .انها الگوهای ما درزندگی هستند .با توجه به گفتار
و سخنان اواتارا ها قادر خواهید بود موج و انرژی کالمشان را احساس کنید و
این انرژی بر روح و قلب شما تاثیر خواهد گذاشت.
پیامبران و اولیاء ،دیگر در این دنیا نیســتند ولی نور انها از طریق کالم و
گفته هایشــان همچنان تا ابد باقی است .خداوند خود را بوسیله اواتارا برنوع
بشراشکار و کالم خود را از زبان انها جاری ساخته است .می توان نور خداوند را
در چهره انها دید .تمامی پیامبران و اولیاء خدا مانند شعاع های نوری هستند
که از یک منبع نورســاطع می شوند و ان منبع نورخداوند است .عمل کردن
به تعالیم اواتارا ،عبادت و پرستش خداست .با پرستش خدا می توانیم حضور
ابدی او را درقلبمان بیابیم .با پرستش خدا در پناه امن او وارد شده و درنور این
اگاهی و خرد ،ازاد و رها می شویم.
سمبل ماتسیا اواتارا ماهی است و یا سمبل کورما اواتارا الکپشت می باشد.
نماد ناراسیمهااواتارا یک موجود تلفیقی به شکل نیمی انسان و نیمی شیر به
تصویر کشیده شده است .کالکی اواتارا سواربراسبی سپید است و بنابه گفته
متون کهن ،در دوره "کالی یوگا" ظهور می کند تا دنیا را از خرابی نهایی و
انهدام کامل نجات دهد و مجددا تقوی و پرهیزگاری را به زمین بازگرداند.
شکل الهی یک اواتارا
بعضی از مردم می پرســند چطور می شــود یک اواتارا را تشخیص داد
وچگونه بفهمیم که او یک اواتاراست نه یک فرد معمولی؟ پیامبران و اولیاء
خدا همگی انسان بودند ،همه روزی به این دنیا امدند و روزی هم از این دنیا
شــهال قاسمیان دســتجردی متولد 6مهر ، 1346از سن 10سالگی یوگا را با
برنامه ی تلویزیونی"یوگابرای همه" که توســط خانم ژاله نمازی اجرا می شد
شروع کرد .از سال 1373هاتا یوگا را به صورت حرفه ایی نزد استاد مهرام دری
واستاد مسعودمهدوی پور اموخت و پس از تجربه در سبک های مختلف یوگا،
در ســال 1392موفق به دریافت مدرک مربی گری بین المللی اشــتانگا یوگا
ازیوگادارشانام میسورهند ،زیرنظر استاد سانتوش کومار شد .او همچنین دوره
های مختلف از جمله "مدیتیشن" را نزد استاد سید عبدالحمید موحدی گذرانده
و همچنان می گذراند .شهال قاسمیان از سال 1395با مجله دانش یوگا همکاری
دارد و به همراه خواهر خود پروانه قاســمیان دستجردی دوره ها و ورکشاپ های مختلفی مانند "یوگا و
تغذیه سالم"" ،یوگا و کاهش وزن"" ،یوگا و خالقیت" در موسسه دانش یوگا برگزار کرده اند .وی دارای
مدرک کارشناسی ارشد در رشته ارتباطات و روزنامه نگاری ازدانشگاه "کی.اس.او.یو" میسور هند به زبان
انگلیسی و مدرک کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است .فیلمسازی انیمیشن،
نقاشی ،تصویرسازی و ترجمه کتاب ازدیگر فعالیت های اوست.
7-Vamana
8-Parasurama
9-Ramachandra
10-Krishna
11-Buddha
12-Kalki
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
1-Avatara
2-Jivanmukta
3-Matsya
4-Kurma
5-Varaha
6-Narasimha
45 صفحه 46
اشنایی با کونگ فوی سالمت و ذن
داریوش قاسمیان دستجردی
@health_and_zen_kungfu
ورزش های رزمی ،از انجایی که ریشه
ایی اســیایی دارند از بعضی جهات به یوگا
نزدیک هستند .وجه اشتراک انها باال بردن
سطح اگاهی و هوشیاری و افزایش تمرکز
است که در نهایت به خوداگاهی می رسد.
"کونگ فوی سالمت و ذن" ابداع داریوش
قاســمیان دستجردی ،ســبک جدیدی از
کونگ فو اســت که انجــام ان برای تمام
سنین و با هر شــرایط فیزیکی میسر می
باشد .در این مقاله با برخی تمرین های ذن
و مدیتیشن در این سبک اشنا می شویم.
شــکل گیری کونگ فــوی ســامت و ذن
برمی گردد به 48ســال تجربــه و دانش من در
زمینه ی ورزش ...و اینکه با ارامش و استمرار در
درازمدت ،تاثیر ان را بر ســامتی خود به وضوح
دیده ام؛ ...تاکید در این ســبک ،بر ورزش است
با تمرکز بر هماهنگی روح و جســم و در نتیجه:
سالمت جسمی با حرکات نرمشی و ورزشی این
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ســبک ،و سالمت روحی با بهره گیری از ذن :رها
شدن ذهن ...و مدیتیشن :تمرکز و فکر کردن...؛
کل فلسفه ،حرکات نرمشی ،تکنیک ها ،طراحی
لباس ،طراحی ســالن ،و نظم و ترتیب دقیق در
کالس ،همگی در مســیر نظم و تعادل طراحی
شده-اند ،و برای همه ی سنین با هر نوع توانایی
جسمی و روحی سازگار هستند...؛ یک کونگ فوکار
سالمت و ذن یک انســان سالم و قوی است که
به مبارزه فکر نمی-کند ،ولی امادگی جسمی و
روحی بسیار باالیی برای دفاع از خود را دارد...
ووشو 3؛ ساندا 4؛ و سبک برگرفته شده از حرکات
حیوان هــ ا5؛ ...هرکدام از این ســبک ها تاریخ و
فلســفه ی شــکل گیری خود را دارد؛ به عنوان
مثال تاریخ شکل گیری ســبک وینگ چون که
معروف ترین سبک کونگ فو است ،بر طبق برخی
روایات تاریخی از اســم زنی بــه نام «ییم وینگ
چون» گرفته شــده که چند قرن پیش ،از ازدواج
با یکی سرداران نظامی ان دوران سر باز می زند،
و در یک مبارزه او را با ســبک کونگ فوی ابداعی
خود شکست می دهد ،در نتیجه این سبک به نام
او ثبت می شود...
در ایران ،ابراهیم میرزایی با توجه به تجارب و
مطالعات خود ...کونگ فوتوا را در ســال ...1352
ابداع نمود کــه ویژگی های منحصر به فرد خود
را دارد...
ریشه ی فلســفی کونگ فو (کونگ فو =
مهارت در اثر تمرین)...
ورزش کونگ فو ،برگرفته از فلسفه ی تائوییسم،
بدنبال برقراری هماهنگی و تعادل در جســم و
روح انســان اســت...؛ در چین ،با توجه به تاریخ
ذن و مدیتیشن
غنی و طوالنــی هنرهای رزمی ،بیــش از 400
فلســفه ،و معنی و مفهوم ذن و مدیتیشن در
سبک کونگ فو وجود دارد! که عمومی ترین انها
عبارتند از :وینگ چون 1؛ سبک معبد شائولین2 2؛ ادیان و ایین های شرقی ،و در ورزش های رزمی... صفحه 47
بسیار پیچیده و متنوع بوده و هیچ نوع تعریف
واحد و یکســانی ندارند! بطور خالصه ،ذن:
یعنی رها کردن ذهــن از هرچیزی که مانع
عروج و تعالی روح شود ،...و مدیتیشن :یعنی
تمرکز و تجسم دقیق - ...ذن ،اتصال با ماوراء
اســت ،و مدیتیشن ،افزایش قدرت تمرکز بر
لحظه ی حال...؛ می توان این دو را مکمل هم
برای رسیدن به ارامش در جهان دانست...
در فلسفه ی شرق دور ،واقعیت ما ّدی این
جهان ،انتهای زندگی و حقیقت مطلق نیست،
بلکــه دنیای پــس از این زندگی اســت که
واقعیت قطعی به حساب می-اید ،...واقعیت
حال حاضر در گذر زمان محو می شــود...؛ و
در نتیجه بر این باورنــد که هر چیز دنیایی
که مانع رســیدن به ان است را رها کنند تا
ســدی در این بین وجود نداشته باشد ،و ذن
ّ
و مدیتیشــن نیز ابزار ان هستند ...همچنین
محیط هایی را برای زندگی انتخاب می کنند
که کمترین تصاویر و گفته ها و شنیدنی ها را
داشته باشد تا ذهن را مشغول نکند و تمرکز
را بر هم نزند...
*( -در فســفه ی علم گرای دنیای مدرن،
حقیقت غایی همین دنیای واقعی است ،در
نتیجه با اختراع ابزارهای بســیار دقیق ،و با
روش های علمی ،تا عمق کهکشان ها و عمق
ذرات و اتــم را کاوش می کننــد ،...و با انواع
روش های ممکن در تالش هستند تا بشر را
در عالم واقیت حال حاضر به ســعادت و رفاه
برسانند)...
توجه :در کونگ فوی سالمت و ذن ،تنها
به این سطح از ذن و مدیتیشن توجه می شود
که در مســیر سالمت جســمی و روحی به
عنوان یک ورزشکار از ان بهره ببریم ،و نه در
عمق این فلسفه فرو رفتن...
* -این تمرین های ذن و مدیتیشن حتماً
بایــد در کالس و زیــر نظر اســاتید معتبر
انجام شوند.
ذن و مدیتیشــن برای خالی کردن ذهن
از تصاویــر و گفته هــای بی اهمیــت و در
نتیجه تمرکز داشــتن بر روی لحظه ی حال
و همچنیــن ارتباط یافتن و اتصــال روح با
عمق هستی و کائنات انجام می شوند...؛ تمام
عبادات در ادیان و عقاید متفاوت نیز به همین
منظور انجام می شــوند...؛ همچنین نقاشی،
کتاب خواندن ،پیاده روی ،ورزش ،مسافرت و...
همگی باعث رها شدن از تصاویر خسته کننده
در ذهن و برای ارامش یافتن بســیار مفید
هســتند ،چون ذهن و روح در این چیزهای
جدیدی که می بیند شــاد و تازه می شود ...و
البته این فرصت را به روح خود می دهد تا با
خدا و با کائنات ،هرچند لحظاتی کوتاه و در
ضمیر ناخوداگاه خود ارتباط برقرارکند...
ذن می تواند در دو بخش انجام شــود.1 :
ذن روح ،به معنی ارامش مطلق و بدون هیچ
نوع فکر و تصویر ذهنی کــه در اثر ان ،روح
به اتصال با هستی و به روشنگری برسد.2 ...
ذن جسم ،به معنی ریلکس کردن بدن و رها
شدن جسم و در نتیجه جدا شدن از زمین...
مجموعه ی تمرینات کالس کمک می کند تا
به ذن جسم و روح نزدیک شویم...
اکنون یک ســانت از زمین فاصلــه دارید و ما با
تجسم تمام سطح پشت خود در ذهن ،می بینیم
که تمام سطح بدن مان یک سانت از زمین فاصله
گرفته است ،بعد 2سانت ،بعد 3سانت ... ،و تا 10
سانت پیش می رویم و با چشم سوم می بینیم که
10سانت از زمین بلند شده و فاصله داریم ،...و
بعد همین مسیر را برمی گردیم،5 ،6 ،7 ،8 ،9 :
،2 ،3 ،4و 1سانت ،و باالخره استاد می-گوید که
پشت شما به زمین رسیده و حسش می کنید که
بر روی زمین است ...و باالخره پس از چند لحظه
ارامش و تمرکز ،به ما می گوید که چشمان تان را
باز کنید...
تمرین ذن جسم :در دو جلسه ی اول و
دوم هفته ،در 15دقیقه اخر کالس و بعد از
انجام تکنیک ها ،اماده می شویم برای انجام
ذن ( 5دقیقه برای اماده شــدن و 10دقیقه
ذن)...
در این روش ،در سر جای خود با چشمان
بسته دراز کشــیده و با تمرکز بر روی بدن،
یک نفس عمیــق می کشــیم و در ارامش
کامل جســمی و فکری قــرار می-گیریم؛ -
استاد شــروع به صحبت مقدماتی در مورد
ریلکسیشــن بدن می-کند...؛ ســپس طبق
گفته ی اســتاد از نوک انگشتان پا و بدن ،تا
عضالت ســر و صورت مان ،مرحله به مرحله
شروع می کنیم به ریلکس و رها کردن کامل
عضالت تا اینکه هیــچ انقباض عضالنی در
بدن نداشته باشیم و خودمان را کام ً
ال سبک
حس کنیم؛ اســتاد تک تک عضله ها ...را نام
می برد و ما با تمرکز بر روی ان عضله ،ان را
کام ً
ال شُ ل و بی حس می کنیم؛ بعد استاد می-
گوید که با تمرکز چشم سوم از داخل جمجمه
به نوک بینی خود نــگاه کنید ،بعد باالتر تا
پشت چشم ،بعد ابروها ،پیشانی ،ابتدای سر،
باالی سر ،کم کم می رسیم به دیدن پشت سر
(از داخل جمجمه) بعد مهــره اول گردن را
می بینیم ،بعد مهره دوم و باالخره مهره سوم
= این انتهای مسیر رفت است؛ دوباره همین
مســیر را با ارامش و تمرکــز برمی گردیم تا
دیدن نوک بینی در ذهن خود ...در این لحظه
که به نوک بینی خود متمرکز شدیم ناگهان
حس سبک شــدن و بلند شدن از زمین به
ما دست می دهد ،...در این حال با راهنمایی
استاد در ادامه ،مرحله به مرحله از سطح زمین
بلند می شــویم و با چشم سوم می بینیم که
پشت مان به زمین نچسبیده و درحال فاصله
گرفتن از ان هســتیم = ...استاد می گوید که
مدیتیشن :برای ایجاد ارامش و نظم فکری
در جلسه ی سوم هفته ،در 15دقیقه اخر کالس
و بعد از انجام تکنیک هــا ( 5دقیقه برای اماده
شــدن ...و 10دقیقه انجام مدیتیشــن تا راس
دقیقه ی اخر کالس) -مدیتیشن انجام می شود،
شامل نشستن در حالت لوتوس و پخش موسیقی
زیبا و ارامبخش با تجسم حضور در دشت سرسبز
و یا تجســم نشســته بر روی اب ارام دریاچه و
در سکوت کامل - ...در این مدت ،خودتان را در
فاصله ی 10متری و نشســته بر روی چمن و یا
اب ارام و رو بــه دشــت و اب ببینید و با حس
فضا ،بر تصویر خودتان در ذهن تان تمرکز داشته
باشید( ...یک جلسه مدیتیشن در دشت ،و یک
جلســه بر روی اب)...؛ اســتاد ،هر دقیقه یکبار،
حضور شــما را در دشت یا بر روی اب یاداوری
می کند تا تمام مدت تمرکز ذهنی داشته باشید.
حالت لوتوس (وضعیت نشستن به هنگام ذن
و مدیتیشن) :چهار زانو می-نشینیم ،پشت صاف،
با چشم های بسته و مشت های گره کرده بر روی
زانوها ...بدون انقباض دست و بدن ،و کام ً
ال ارام و
سر کمی به سمت پایین خم است.
1-Wing Chun
2-Shaolin Temple Style
3-Wushu
4-Sanda
5-Animal Forms
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
47 صفحه 48
دسراهی گیاهی سنتی اریانی
تهیه و تنظیم :شیمال خان
چنگمال کرمانی
مواد الزم :خرمای بدون پوســت و هســته 10عدد ،گردوی خرد شده یک
پیمانه ،نان نرم چهار کف دست ،کره گیاهی پنج قاشق غذاخوری ،پودر تخم
گشنیزیک قاشق غذاخوری ،کنجد و پودر پسته برای تزئین.
طرز تهیه :ابتدا نان ها را با دست خرد کنید و کنار بگذارید .اگر نان ها کمی
ضخیم باشند بهتر است .سپس کره را داخل تابه داغ کرده و خرماها را داخل
کره کمی تفت دهید .بعد پودر تخم گشنیز و گردوی خرد شده را به ان اضافه
کنید .تابه را از روی حرارت بردارید و بگذارید ســرد شود .وقتی خرماها سرد
شــدند خرده نان ها را به ان اضافه کرده و با دست خوب ورز دهید تا حالت
خمیری پیدا کنند .خمیر را به شــکل توپک های کوچک در اورید و داخل
سینی پر از کنجد و پودر پسته بغلتانید.
حلوا سه ارد
مواد الزم :ارد سفید 100گرم ،ارد برنج 100گرم ،ارد نخودچی 100گرم،
شــکر سه پیمانه ،اب سه پیمانه ،روغن مایع 200گرم ،گالب نصف پیمانه،
زعفران اب شــده سه قاشق سوپ خوری ،پودر پســته ،خالل بادام و پودر
نارگیل برای تزئین.
طرز تهیه :ابتدا اب و شــکر را داخل قابلمه ایی بریزید و هم بزنید تا با هم
مخلوط شوند و بعد روی حرارت مالیم قرار دهید .پس از انکه اب به جوش
امد گالب و زعفران را به ان اضافه کنید و هم بزنید و بعد از یک دقیقه از روی
حرارت بردارید .شهد اماده شده راکنار بگذارید .درون قابلمه ایی دیگر اول
ارد سفید را کمی تفت دهید تا بوی خامی ان از بین برود .سپس ارد برنج را
به ان اضافه کنید و با هم تفت دهید .بعد از انکه مخلوط اردها کمی تغییر
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
رنگ داد ،ارد نخــود چی را به انها اضافه کنید و در حال هم زدن اردها را
باهم ترکیب کرده و تفت دهید .وقتی بوی خوشی از اردها بلند شد حرارت
را خاموش کرده و روغن مایع را کم کم به انها اضافه کنید و مدام هم بزنید
تا خمیر گلوله نشود .در پایان حلوای اماده شده را درون دیسی ریخته و با
قاشق صاف کنید و با پودر پسته و خالل بادام و پودر نارگیل تزئین کنید.
برشتوک کنجد و زنجبیل
مواد الزم :ارد گندم یک پیمانه ،پودر قند نصف پیمانه ،روغن کنجد ســه
قاشق سوپ خوری ،پودر هل دو قاشق چایخوری ،پودر زنجبیل سه قاشق
چایخوری ،کنجد نصف پیمانه.
طــرز تهیه :ارد را درون تابه ریخته و روی حرارت مالیم تفت می دهیم.
بعد از اینکه رنگ ارد کمی تیره شده انرا از روی حرارت بر می داریم .کنجد
و پودر قند وپودر زنجبیل و روغن کنجد را به ان افزوده خوب هم می زنیم
تا به شکل خمیری یکدست در اید .خمیر را درون دیسی ریخته و با پشت
قاشق صاف می کنیم .با چاقو انرا به شکل لوزی یا مربع های کوچک برش
می زنیم.
فالوده شیرازی خانگی
مواد الزم برای رشته های فالوده :اب جوش پنج پیمانه ،پودر نشاسته
یک پیمانه ،اب ســرد یک پیمانه ،یخ یک کاســه بــزرگ ،لیموترش تازه
برای تزئین.
مواد الزم برای شــربت فالوده :شکر یک پیمانه ،اب یک پیمانه ،عرق نعناع
نصف پیمانه ،عرق بید مشک نصف پیمانه ،گالب نصف پیمانه.
طرز تهیه :نشاسته را در اب سرد حل کنید .درون قابلمه ایی پنج پیمانه اب
را جوش بیاورید و بعد نشاسته حل شده در اب را به ان اضافه کنید ومدام
هم بزنید .بعد از پانزده دقیقه هم زدن مایع غلیظ می شود .داخل کاسه ایی
بزرگ مقدار زیادی یخ بریزید .روی کاسه یخ ابکشی قرار دهید .مایع نشاسته
را روی ابکش ریخته با کمک قاشق فشار دهید تا از سوراخ های ابکش رد
شــده و داخل کاسه یخ بریزد .نشاسته ها به شکل رشته های فالوده داخل
کاسه یخ می ریزند .بگذارید رشته ها حدود 20دقیقه در کاسه یخ بمانند.
سپس رشته های فالوده را داخل ابکشی خشک و تمیز بریزید .رشته های
فالوده اماده اند.
شکررا داخل اب حل کنید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد و غلیظ شود.
بعد از روی حرارت برداشــته گالب و عرق نعناع و عرق بید مشک را به ان
اضافه کنید .رشته های فالوده را درون کاسه ها ریخته و شربت اماده شده را
روی انها بریزید و با برش ها لیمو ترش تزئین کنید.
دیگچه مشهدی
مواد الزم :برنج یک پیمانه ،اب دو پیمانه ،شیر هشت پیمانه ،گالب نصف
پیمانه ،شکر یک و نیم پیمانه ،کره 100گرم ،زعفران اب کرده سه چهارم
پیمانه ،پودر هل یک قاشق غذاخوری ،پودر دارچین و گل محمدی و پودر
پسته و خالل بادام برای تزئین.
طرز تهیه :برنج را از شــب قبل خیس کنید .سپس اب انرا خالی کنید و
بــه همراه دوپیمانه اب داخل قابلمه ریخته و روی حرارت مالیم قرار دهید
تا وقتیکه اب برنج کم شــود .سپس چهار پیمانه شیر به ان اضافه کنید و
بگذارید به جوش بیاید .وقتی شیر به خورد برنج رفت چهار پیمانه شیر باقی
مانده را به ان اضافه کنید و مدام هم بزنید تا ته نگیرد .وقتی برنج ها خوب
پخته و له شدند و شیر غلیظ شد شکر را به انها اضافه کنید و هم بزنید .بعد
از حل شــدن شــکر ،گالب و زعفران و کره و پودر هل را اضافه کنید و هم
بزنید .بعد دیگچه را به مدت 20دقیقه دم کنید .در پایان انرا مثل ته چین
داخل دیسی گود برگردانید وبا چاقو برش زده و با دارچین و گل محمدی و
خالل بادام و پودر پسته تزئین کنید.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
49 صفحه 50
سوترای نوزدهم
نقش ظرفیت در سامادهی برتر
برگردان :بهاره جعفری صمیم
Verse 19
مردمی که به دو گروه ویدها (گسســته از جسم) و پراکریتی الیا
(یکی شــده با طبیعت) تعلق دارند ،با ظرفیت رسیدن به سامادهی
متولد شده اند.
:bhavaتولّد
:pratyayaḥشناخت ،ادراک ،تغییرات ،ساختارهای فکری
:Viفراتر ،عاری از
:dehaجسم ،اگاهی بدن
:videha = vi + dehaکســی که از اگاهی بدن فراتر رفته ،کســی که به
نیازهای جسمی و امیال زیستی محدود نشده است.
:prakṛtiطبیعت ،وضعیت تعادل نیروهای ســاتویک ،راجاسیک و تاماسیک
طبیعت
:Layaجذب ،انحالل
:prakṛilayaکســی که اگاهی او در طبیعت حل شده ،کسی که به حالت
تعادل رســیده ولــی همچنان جــذب در طبیعت باقی مانده اســت نه در
اگاهی خالص.
ظرفیت ذاتی
افرادی هستند که بدون تعلق به جسم و ذهن زندگی می کنند .انها در این
دنیا همچون امواجی که از اقیانوس گذر کرده و به ســاحلی دوردســت می
رسند ،سفر می نمایند.
سفر روحی یک فرایند مداوم و در جریان است .تمرین روشمند انضباط فردی
(خودسازی) و پرورش نفس برای عدم تعلق و پیروی از هوی ،مهمترین بخش
این ســفر هستند .با نزدیکتر شدن به مقصد (خوداگاهی) ،دام ها و بندهای
دنیوی اســتحکام خود را از دســت داده و در نتیجه سفر ما خودجوش تر و
لذتبخش تر خواهد شد.
برخی از ما به نقطه ای می رسیم که عالیق جسمی و نیازهای زیستی دیگر
ذهن ما را مشغول نمی کند .وقتی که جسم خود را سایه ای از ذهن و ذهن را
سایه ای از روح ببینیم ،اولویت های ما بطور خودکار تغییر می کنند .وابستگی
ما به جســم و لذات فیزیکی از بین می رود .بنابراین تا زمانی که در این دنیا
زندگی می کنیم به رهایی از اســارت تعیین هویت با جســم ،موفقیت ها و
شکســت های مادی ،بدست اوردن و از دست دادن و احترام و توهین ،نائل
می گردیم .به این رهایی ویدها گفته می شود؛ حالتی در سیر تکاملی که در
ان از اگاهی جسمانی فراتر رفته ایم.
ولی هنوز "انجا"یی که باید نیســتیم .اگر سفر ما بعد از اینکه به این تعالی
فیزیکی رســیده ایم با مرگ منقطع گردد ،مشیت الهی تضمین می کند که
در تولد بعدی برای شروع سفرمان از همین نقطه توقف ،هر انچه به ان نیاز
داریم فراهم گردد" .معجزات" را در مورد چنین رهروانی است که می شنویم.
ولی گروهی از طالبان هســتند که از ویدها گامــی فراتر رفته اند .با تمرین
روشمند و پرورش دادن عدم وابستگی در خود نه تنها از اگاهی جسمانی عبور
کرده اند بلکه به مرتبه باالیی از تســلط بر ذهن خویش دست یافته اند .انها
به مقام استادی در هنر خروج ارادی از جسم و تعلیق ذهن در قلمرو طبیعت
رسیده اند ،جایی که تا موجود شدن کالبد مناسب (مکانی برای اگاهی انها)
مستغرق بمانند .به این یوگی ها که بطور ارادی اگاهی خود را درون طبیعت
(پراکریتی) در می کشند (الیا) ،پراکریتی الیا گفته می شود .بعبارت دیگر این
یوگی ها از طبیعت بعنوان مکان موقت اگاهی خود اســتفاده می نمایند .در
نظر این افراد طبیعت مادر انهاست -وقتی از جسم جدا می شوند در رحم ان
زندگی می کنند و هنگامی که تجسم می یابند در دامانش بازی .در مورد این
یوگی هاست که داستانهای شگفت اوری از دستاوردهای روحی می شنویم.
برخی از نشانه های این ارواح ،دستخوش تحول ناگهانی شدن و برکت یافتن
از مکاشــفات روحی بدون تالش اشکار و عرضه نیروهای خارق العاده بدون
تعلیم دیدن در رشــته های یوگاست .به انها روح های مبارک (مقدس) می
گوییم چراکه زندگی انها پر از لطف و تایید الهی است.
از دید کسانی که اگاهیشان چنین تکامل یافته نیست ،ممکن است اینگونه به
نظر برسد که این افراد متبرک همه چیز را بدون زحمت بدست می اورند اما
واقعیت این است که انها اموزه های روحی ای را متحمل شده و کامل کرده
اند که انها را قادر به دریافت و حفظ این رحمت الهی کرده است .برای افرادی
که هنوز به این حد از تکامل روحی نرسیده اند ،قطعاً تمرین های روشمند و
پرورش عدم تعلق خاطر ضروری است.
بهاره جعفری صمیم متولد ۱۳۵۴مهندس مکانیک ،دارای مدارک کارشناسی
ارشد بیومکانیک و کارشناسی ارشد متالوژی و معدن ،دانش اموخته و مربی
یوگاست و از سال ۱۳۹۶با مجله دانش یوگا همکاری دارد .وی تاکنون ۲۴
مقاله برای مجله ترجمه نموده از جمله سری "سوتراها"
https://yogainternationa.com/article/view/yoga-sutra1-19-translation-and-commentary
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 51
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشــر شده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
ایــن کتاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کــی.اس ایینگــر در خصــوص بــدن ،ذهن
وسالمتی اســت و برای تمامی پرتوجویان با هر
سطح مهارت و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
یوگا راهی به سوی
سالمتی کامل
استاد یوگا
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
ســنت گورو 1و یوگی ،رابطه استاد و شــاگردی سنتی باستانی است.
تمامی اموزه های یوگا ســینه به ســینه و از نسلی به نسل دیگر منتقل
شــده اند .یک اســتاد یوگا باید فردی مهربان و دلسوز ،و یک پرتوجوی
یوگا باید صادق و تسلیم باشد .معموال این سوال پیش می اید که چطور
می توان استاد واقعی را از استاد تقلبی تشخیص داد؟ مفهوم گورو(استاد
معنوی) یک مفهوم اســیایی بوده و ازمفاهیم متداول غربی ان متفاوت
است .شاید به نظر برسد مفهوم اسیایی استاد کمی عجیب و اسرارامیزو
قدری شخصی باشد .بعضی افراد فکر می کنند که نیازی به استاد ندارند
ولی گروهی دیگرعقیده دارند که بدون وجود اســتاد نمی توان به هدف
نهایی رسید.
کلمه گورو ریشه ایی سانسکریت دارد و از دو کلمه گو به معنی تاریکی،
و کلمه رو به معنی نور تشــکیل شــده و معنی کامل ان یعنی کسی که
از تاریکی به ســمت روشنایی هدایت می کند .اگر چه راه معنوی باید به
تنهایی توسط ساداکا یا پرتوجو طی شود ولی اموزش ها و تعالیم استاد،
اصل و الزمه پیمودن این راه است.
یک سنت باستانی
در هندوستان ،گورو یعنی یک ندای هوشیاری درپیمودن راه معنوی و
بیداری روح .این پایه و اســاس همه ی اموزش ها در هند است" .گورو-
سیسهیا -پارمپارا " 2یعنی انتقال دانش از نسلی به نسل بعدی و از قرنی
به قرن دیگر که در هندوستان یک سنت به شمار می رود .انرژی و اگاهی
که یک اســتاد دارد ،در واقع بر گرفته ازاستاد خودش بوده و حال باید به
شاگردش انتقال یابد ،بدین صورت این دانش هرگز ازبین نرفته و همواره
زنده می ماند .اســتاد قادر است چشمان شاگرد خود را به سوی دانش و
اگاهی باز کند و به او کمک کرده تا در مسیر درست گام بردارد .استاد به
پرتوجو کمک می کند تا استعداد ها و قدرت های نهفته خود را کشف و
بیدار نماید .بودن با اســتاد مانند قرار گرفتن در نورخورشید است که در
پرتوی این نور پرتوجو می تواند حقیقت را یافته و به کمال برسد.
رابطه بین اســتاد و پرتوجو یک رابطه ی خاص است .می توان انرا به
رابطه میان مادروفرزند تشبیه کرد .مادر به فرزندش عشق می ورزد ،به او
خوراک می رســاند ،او را راهنمایی و از او محافظت می کند ،و در صورت
لزوم او را تنبیه یا مالمت می کند .استاد نیز مانند یک مادر دلسوز است و
شاگرد خود را محافظت می نماید ،همچنان که برروی قالب فیزیکی اوکار
می کند بر روح و ذهن او تاثیر گذاشته تا به شکلی ایده ال دراید.
استاد
یوگا برروی رعایت مقرارت یا انوساســانام بسیار تاکید می کند ،نمی
توان بدون راعایت این مقرارت به یوگای حقیقی رسید .استاد این مقرارت
را به پرتوجو می اموزد ،او به شاگردش یاد می دهد که چطور با عمل به
این مقرارات به اگاهی و هوشیاری دست پیدا بکند .استاد این مقرارات را
با زور و تحکم به شاگردش منتقل نمی کند بلکه او را تشویق و تهییج می
کند تا خواستاردانستن و عمل کردن به این مقرارات شود .استاد با متانت
و مالیمت روی پرتوجو کار کرده تا به او اعتماد به نفس دهد .یک استاد،
با شفقت و مهربان است ولی این مهربانی با احساسی بودن تفاوت بسیاری
دارد و جدای از وابســتگی و ترحم اســت .یک استاد واقعی ضمن دادن
دلگرمی به شــاگردش او را به چالش می کشاند ،او یک مراقبت کننده،
هشدار دهنده ،تشویق کننده و گاهی تنبیه کننده است .داشتن تمام این
صفات با هم از نکات ظریفی است که یک استاد یوگا باید داشته باشد.
پرتوجو
یک پرتجوی خوب ،مطیع ،حرف شنوا ،مشتاق و جدی ،سخت کوش و
همیشه اماده برای یادگیری و پیروی از استاد خویش است .حرف شنوی
به معنی اطاعت کورکورانه نیست بلکه بدین معنی است که وقتی شاگرد
اســتاد خود را شناخت و او را به عنوان استاد خود پذیرفت باید نسبت به
اوامر او مطیع باشد .شاگرد مشتاق با داشتن ارزوی فراوان برای یادگیری
به استاد خود احترام می گذارد .پرتوجو می تواند مکدر و ملول ،متوسط ،و
یا ممتاز باشد .پرتوجوی مکدر انگیزه و شوروشوق کمی برای رشد و ترقی
دارد و احیانا ترسو و فاقد اعتماد به نفس است ،از راهی که انتخاب کرده
خیلی مطمئن نیســت و ناراضی و بی اراده است .سخت کوشی و اراده ی
باال الزمه یادگیری و رسیدن به اهداف است .هنگام رفتن به مراحل باالتر،
چنین پرتوجویانی قادر به ادامه مسیر نیستند و بتدریج کنار خواهند رفت.
بــرای حفظ ثبات در این راه انجام مقرارات و رعایت نظم و انظبات الزم و
ضروری اســت .یک استاد واقعی به راحتی می تواند بفهمد که هر یک از
شاگردانش جزو کدام یک از این سه دسته پرتوجویان هستند.
پرتوجــوی ممتاز دارای بصیرت ،ثبــات و ارداه بوده و در هیچ تمرینی
سســتی و تردیدی به خود راه نمی دهد .او به هدف خود ایمان داشته و
در انجام تمرینات مداومت نشــان می دهد .چنین پرتوجویی به مهارت
های الزم دست پیدا می کند .استاد فقط می تواند چنین شاگردانی را به
هدف نهایی یعنی رســیدن به خوداگاهی برساند .پرتوجوی امروز ممکن
است استاد فردا بشود پس باید روی هر کالم استاد تعمق و تفکر کند تا
خــوب ان را دریافته وبه کار بندد و با تکرار ومداومت تمرین ها و دروس
در هریک به ماهر شود.
4
تعالیم یوگا بر دو اصل ریتی
و نیتی( 5روش و اخالق) استوار
هستند ،بنابراین سنت استادی
و شاگردی باید همچنان حفظ
شود تا یوگا به نسل های بعدی
نیز منتقل گردد.
3
1-Guru
2-Guru-sishya-parampara
3-Anusasanam
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 4-Riti148-147
5-Niti
51 صفحه 52
شناخت اسانا :شاشانکاسانا
(حالت خرگوش یا ماه)
نویسنده :دکتر سوامی نیرماناناندا ساراسواتی
برگردان :لعیا نبی فر
اساس فیزیولوژیکی فواید شاشانکاسانا
شاشانکاسانا ۱اسانایی خ م به جلو از مجموعه واجراساناست .این اسانا تمرینی
پویاســت؛ بااین همه ،به عنوان حالت وانهادگی می تــوان وضعیت نهایی ان را
بی تحرک حفظ کرد.
با رفتن به وضعیت نهایی ،ستون مهره ها و عضالت کنار ستون مهره ها مربوط به
حالت نشستن کش می ایند و باعث می شود سوراخ های بین مهره ای باز شوند و
۲
فشار از اعصاب ستون مهره ای ازاد شود .بنابراین برای افرادی که ا ِسپاندالیتیس
یا ورم مفاصل بین مهره ای دارند بسیار مفید است .کشش و رهایی عضالت پشت
کمک می کند درد قســمت پایین پشت که با فشار اوردن یا گرفتگی عضالنی
ایجاد شده است کاهش یابد.
عضالت پشــت ،مربوط به حالت نشستن هنگام خم شــدن به جلو و هنگام
برگشتن به وضعیت صاف بدون حمایت دست ها ،تقویت می شوند .این کار برای
تمام انواع پشت درد سودمند است .اموزش می تواند تدریجی باشد ،ابتدا با تمرین
ان وقتی یک دست مچ دست دیگر را پشت تن می گیرد و بعد از مدتی پیش
رفتن تا تمرین کامل.
حرکت ،بیشــتر در مفصل ران هاســت که در مرحله اخر بــا خم به جلویی در
مهره های گردنی کامل می شــود .اگر خشــکی در مفصل ران ،بزرگی شکم یا
انقباض در قسمت پایین پشــت وجود داشته باشد خمبه جلو در طول ستون
مهره ها پخش می شود .چنین خم به جلوی نادرستی در دیسک های بین مهره ای
فشردگی ایجاد می کند که برای کسانی که بیرون زدگی دیسک دارند مضر است.
این افراد باید محتاط باشند و به جای ان سوپتا پاوانموکتاسانا 3را که کمر صاف
روی زمین قرار می گیرد انجام دهند.
وضعیت پایه واجراســانا سیاهرگ های پا را فشــار می دهد و مانع از انباشتگی
سیاهرگی می شود .باال بردن دست ها به برگشت خون سیاهرگی از این ناحیه
کمک می کند .خم شــدن به جلو در وضعیت نهایی تمام اندام های شکمی را
می فشرد و خون را با فشار از کبد ،طحال و مانند ان بیرون می راند و به طرف
قلب می فرســتد .دم عمیق برگشت خون سیاهرگی به قلب را با اثر مکشی که
به خاطر فشار منفی در قفسه سینه ایجاد می شود بیش از این افزایش می دهد.
افزایش برگشت خون سیاهرگی به افزایش در بازده قلبی منجر می شود .مقدار
زیادی از خون به ناحیه ســر و گردن می رود چراکه پاها و شکم فشرده اند .در
فشار خون باال ،دیابت ،اب سیاه ،جدایی شبکیه و اختالالت جسمی مغز تلفیق
مقدار خون افزایش یافته با تخلیه ضعیف خون ســیاهرگی در حالت بی تحرک
خطرناک است .شاشانکاسانا فقط باید به شرط اینکه وضعیت نهایی راحت باشد
انجام شود.
در تمرین پرتحرک ان ،ســامانه قلبی عروقی ممکن است با تغییرات سریع در
فعالیت مربوط به گردش خون ،خوب منطبق نشــود که می تواند به نارسایی
گردش خون مغزی منجر شــود .تغییرهای سریع در وضعیت و حرکت سر و
گردن ممکن است باعث سرگیجه شود و به نارسایی گردش خون مغزی بیفزاید.
اگر چنین چیزی پیش امد تمرین باید متوقف شود .کسانی که ُمهراک 4گردنی
دارند نیز نباید این تمرین را انجام دهند.
باال و پایین بردن دست ها و نیز فشردن و رها کردن شکم به دم عمیق و بازدم
کامل کمک می کند .این روند تنفســی بهتر ،به خصوص برای افرادی که دچار
اسم و برونشیت مزمن اند سودمند است .فشردگی معده ،روده کوچک و کولون
به حرکت دودی روده کمک می کند و به خروج گاز به طرف باال و یا پایین یاری
می رساند .فشار بر کولون کمک می کند یبوست برطرف شود و وقتی مشت ها
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به پایین شکم فشــار داده شــوند اتش گوارش برانگیخته می شود و گوارش
بهبود می یابد.
فشار مالیم بر اندام های تناسلی زنان می تواند در مهار برخی اختالالت مربوط
به زنان و درد قاعدگی مفید باشد .ان نوع از تمرین که مشت ها به پایین شکم
فشار می اورند به این فشار می افزاید.
فواید روانشناختی
در وضعیت نهایی تمام عضالت وانهاده انــد و ان را به حالت وانهادگی موثری
تبدیل می کند .اگاهی از تنفس شکمی اثر وانهادگی را تشدید می کند .بسیاری
از کودکان دوســت دارند در این وضعیت با دست های رها کنار بدن استراحت
کنند که شبیه وضعیت جنینی است و حس امنیت و همچنین احساس تسلیم
روانشــناختی افزوده شده به حس وانهادگی
و پذیرش ایجاد می کند .این جزء
ِ
جسمی می افزاید.
حالت بی تحرک ان وقتی کســی درد داشته باشــد یا از نظر عاطفی احساس
نامتعادلــی کند ارامش بخش اســت .طوالنی مدت ماندن در شاشانکاســانای
بی تحرک ،بر غدد فوق کلیوی تاثیر می گذارد و تمرین کننده کاهش فشار عصبی
و ارامش را تجربه می کند .این اسانا برای مهار یاس و خشم و نیز تعادل مانیپورا
چاکرا توصیه می شود.
منبعyogamagazine,feb 2011 :
1-Shashankasana
2-spondylitis
3-Supta pawanmuktasana
.اسیب غیرالتهابی در ستون مهره ها-م4-Spondylosis: صفحه 53
انرژی چی در فنگ شویی
گروه تحریریه
منبع :اینترنت
انرژی چی 1اولین اصل از اصول فنگ شــویی
اســت .نیروی چی ،نیروی دائما در حال حرکت
و تغییر در اطراف ماســت .وقتی شــما درمحلی
احســاس خوب ویا احساس بدی دارید مربوط به
جریان داشتن یا نداشتن انرژی چی درانجاست.
هدف از تنظیمات و چیدمان وســایل در منزل،
محــل کار و یا هر محل دیگری در فنگ شــویی
جریان یافتن این انرژی است.
انرژی چی انرژی حیاتی است که در زبان ژاپنی
به ان کی 2و در زبان سانسکریت به ان پرانا 3می
گویند .این انرژی از طبیعت حاصل می شود ودر
افراد و اشیا ء و محیط اطراف ما وجود دارد .انرژی
چی به تعبیری انرژی مثبت اســت که باعث می
شود ما احساس خوبی داشته باشیم .نیروی چی
همیشه در حال حرکت است .برعکس انرژی چی
و یــا فقدان انرا انرژی شــاچی 4می گویند که به
تعبیر امروزی انرژی منفی است .اگر در محیطی
یا کنار افرادی حس خوبی به شــما دســت نمی
دهد ،دلیل ان فقدان انــرژی چی و حضورانرژی
شاچی است.
پرانا یا همان انرژی مثبــت را می توانیم از راه
های مختلفــی درون خود افزایــش دهیم مثل:
تغذیه سالم و طبیعی ،خواب به اندازه ،سحرخیزی،
عبادت و ذکر ،یوگا و مدیتیشن ،حمام و نظافت،
پرهیــز ازافکار و اعمال منفی ،ورزش و گردش در
طبیعت ،نگاه به طبیعت و قرار گرفتن در مقابل نور
خورشید ،صدقه و نیکوکاری ،انتشار سخنان نیک
و ...قاعدتا انجام ندادن این اعمال ،انرژی شاچی را
افزایش می دهند ،اعمال و افکار منفی مثل :غم و
اندوه ،حسرت گذشته ،ترس از اینده ،دلبستگی و
وابســتگی زیاد ،تنبلی و سستی ،عادات بدغذایی
مثل پرخوری یا رژیم های سخت ،کینه و نفرت،
حسد ،دروغ و غیبت و ...باعث افزایش انرژی های
منفی می شوند.
در فنگ شــویی سعی بر این است که از طریق
چیدمان مناســب وبر طبق اصول ،جریان انرژی
چــی را در محل زندگی خود افزایش دهیم .برای
مثال باید اشــیاء شکســته و نوک تیزرا در منزل
نگه نداریم ،زیرا انرژی شاچی را جذب می کنند.
همینطور هر گونه شلوغی و بهم ریختگی جلوی
جریان انرژی چــی را می گیرد .وقتی انرژی چی
در محیطی جریان نداشــته باشــد ممکن است
انواع مشــکالت و مسائل پیش بیاید .طبق سنت
دیرینه ی ما ایرانی ها ،هر ســال پیش از شــروع
ســال نو و عید نوروزبه خانــه تکانی می پردازیم.
ایرانیان باستان بر این عقیده بودند که در اخرین
چهارشنبه سال باید اشیاء کهنه را دور بریزند و به
جای ان وسایل نو بخرند حتی اگر شی ء کوچکی
مثل یک کوزه باشــد .برای همین در پایان سال
کهنه تا انجا که می توانستند خانه خود را تمیز و
مرتب و نو می کردند تا سال جدید را با انرژی های
خوب و مثبت اغاز کنند که خوشبختانه این رسم
همچنان پابرجاست.
انرژی چی می تواند از درها و پنجره ها وارد خانه
شود .برای همین خوب است که هر روز حتی برای
مدت کوتاهی شده درها و پنجره ها را باز بگذارید
تا انرژی چــی بتواند ازادانه حرکت کند .عالوه بر
تاثیر اشیاء و موقعیت قرار گیری انها بر انرژی ها
خانه ،اعمال و گفتگوهای افراد خانواده نیز بر روی
اشیاء ضبط شــده و بر زندگی تاثیر می گذارند و
می توانند موجب شــوند که انجا محیطی مثبت
و دلنشین شــود و یا محیطی منفی و نا ارام .اگر
عشــق و محبت و احترام بین افراد خانواده برقرار
باشد به طور قطع انرژی چی می تواند جریان یابد
و صلح و صفا و برکت را به ان خانه ســرازیر کند.
روشن کردن عود و شمع و استفاده از کاسه های
مرتعش به تســهیل گردش انرژی چی در محیط
کمک می کند.
1-Chi
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
2-Qi
3-Prana
4-Shachi
53 صفحه 54
اعصار اگاهی بشر
نویسنده :سام سرابی
در شرح و تفسیر بیکرانگی و گستردگی اعصار
در علوم ودایی ،فرزانگان و ریشی های هند باستان
همچــون دانشــمندان معاصر قادر نبــوده اند از
معیارهای اندازه گیری معمول بهره ببرند؛ الجرم
واحدی که برای سنجش اعصار و دوره های کیهانی
در نظر گرفته اند ،یک روز برهمن بوده است.
هر روز برهمن برابر اســت با هزار یوگا که خود
معادل 423میلیون سال بشری است .یوگا(،)yuga
در زبان سانسکریت به معنای دوره و عصر می باشد
و نباید ان را با یوگا( ،)yogaبه معنای انسجام دادن
به شعور ،یکدلی و یگانگی که امروزه برای ورزش
یوگا از ان استفاده می شود اشتباه گرفت!
هر هزار یوگا برابر اســت با یک دور افرینش و
نابودی جهان؛ و شب برهمن همان ایستایی پویش
افرینش اســت که پــس از ان ،دور
دیگری از افرینش اغاز خواهد شــد.
فرزانگان فرهنگ ودایی باستان ،جوهر
گیتی را در این شدن
( ) srshtiو ناشــدن( )pralayaدرمــی
یافتند .متفکران هند باستان پیدایش
هستی را بی اغاز و ازلی می پنداشتند
و انرا انادی( )anadiیعنی بی اغاز و انجام
می نامیدند؛ پس هیچگاه در پی زمان
شروع ان نبودند ولیکن کوشیده اند تا
نقطه اغاز یوگا یا دوره های کنونی را
در مقایسه با یوگا یا دوره پیشین ان
بسنجند و باور داشتند که چرخه های
یوگا و گردش دوران بر اگاهی بشــر
تاثیر مســتقیم و بسزایی دارند و گذر
این دوران بر سطوح اگاهی جمعی و
شخصی بشر موثر هستند.
اثر پذیری اگاهی و درک از هستی
وعالم وجود در چرخــه های یوگا از
نظر یوگی های باستان فقط در مرتبه
شخصی اتفاق نمی افتد و می تواند در
واحدهای کالن تری همچون ،خانواده ،قوم ،کشور،
قاره ،کل بشــریت و موجودات گیتی نیز بررسی
شــود .حتی ســیاره ما ،ســیارات دیگر ،منظومه
شمسی ،کهکشان راه شیری ما و دیگر کهکشانها
در یوگاها یا دوران متفاوت روزهای برهمن ،سطوح
مختلفی از اگاهی را طی و درک می کنند.
امــروزه یوگا چاکــرا یکی از پیچیــده ترین و
غامضترین مباحث در علوم ودایی است و سوءتفاهم
های بســیاری درباره ان اتفاق افتاده است .اگر در
تارنماهای مختلــف و مقاالت گوناگون موجود در
فضای مجازی جستجو کنید متاسفانه به اطالعات
مقبول و مفیدی دست نخواهید یافت .در برخی از
این مطالب ادعا میشود که پس از عصر یا یوگای
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اهن ،یوگای زرین پدیدارمی شــود؛ برخی هم به
اشتباه اذعان دارند که بشرهم اکنون در عصر اهن
یا همان کالی یوگا به ســر میبرد .شاید علت این
سردرگمی بررسی نکردن متون اصل سانسکریت
و ســوتراها و اشلوکاهای موجود در متون ودایی و
اکتفا کردن به نویسندگان متون زرد باشد وشاید
هم عمدی در پنهــان کردن حقیقت یوگا چاکرا؛
ولیکن خبر خوش این است که اذهان مردم امروزه
متوجه چرخه یا همان چاکرای اعصار و تاثیر این
چاکرا و گردش ،بر سطح اگاهی بشریت شده است.
به غیر از ســوتراها و اشــلوکاها یا قصیده های
موجود در وداها در کتابی به نام علم مقدس به قلم
یوگی و فرزانه بزرگ هند شری یکتشوار میتوان به
تعاریف و تفاسیر مناسبتری رسید که در ادامه یک
جمع بندی و ترکیب موجز از سخنان این بزرگ و
قصیده های اشلوکاها و سوتراهای ودایی برای شما
خوانندگان عزیز به طور موجز بیان خواهد شد.
حدود یازده هزار و پانصد ســال پیش از میالد
مسیح(ع) بشر در عصر زرین یا ساتیا یوگا(satya yuga
)زندگی می کرد.عصر زرین در متون سانسکریت
و اســاطیری هند دورانی است که سطح اگاهی و
ادراک شهودی بشــر در باالترین حد ممکن قرار
داشته است تا حدی که برای ارتباط بر قرار کردن
با موجودات و پدیده های اطراف حتی میتوانسته از
سخن گفتن حذر کند و نیروی اندیشیدن بشر در
اوج شکوفایی خود بوده است و بیشترین هماهنگی
و همکوکی را با توان کیهانی داشــته اســت .در
پوراناها یا همان اساطیر هند اینچنین امده که بشر
عصر زرین حتی با چشمانی بسته می توانسته با
موجودات و پدیده هــای عالم ارتباط برقرار کند.
سپس این روند و سطح اگاهی در بستر یک موج
سینوســی در حالتی پایین رونده به
ترتا یوگا( )treta yugaیا عصر نقره رهسپار
شده است .شروع یوگای نقره از شش
هزار و هفصد سال پیش از میالد اغاز
شده و تا سه هزاروصد سال پیش از
میالد این یوگا ادامه یافته اســت .در
پوراناهای هند عصر نقره یوگایی است
که توانایی اندیشیدن و سطح اگاهی
بشــر در جایگاهی بــوده که بعنوان
مثال با نگاه کردن به همنوع خود می
توانســته به درک مناسبی از او نائل
شود و هنوز توانایی های بسیاری در
اندیشــه او وجود داشته است.عصر
نقره در ســه هزار و صد سال پیش
از میالد به پایان رسیده و عصر برنز
یا دواپارا یوگا () dwapara yugaاغاز شده
است .طبیعتا میزان اگاهی و توانایی
شهودی او در روندی نزولی نسبت به
یوگای ماقبل او قرارگرفته است .پایان
دواپارا یوگا و اغاز کالی یوگا.
( )kali yugaیــا عصر اهن از هفتصد
سال پیش از میالد شکل گرفته است و بر اساس
محاسبات نجومی ودایی تا هزاروهفتصد سال پس
از میالد ادامه یافته اســت .از کالی یوگا به عنوان
دوران سیاهی و جهل ،مصیبت ها و جنگ و تفتیش
عقاید یاد می شــود؛ همان دوران سخت و طاقت
فرسایی که بشریت پشت ســر گذاشته است .اما
در بستر این موج سینوسی در مسیر صعود کننده
اگاهی ،مجددا بشریت در هزاروهفتصد سال پیش
از میــاد ارام ارام در عصر برنز یا دواپارا یوگا قرار
گرفته است .خبر خوش اینکه ما هم اکنون تقریبا
در ابتــدای یوگای دواپارا قرار داریم و از عصر اهن
عبور کرده ایم .اما به نظر یوگی بزرگ سوامی شری
یکتشوار هنوز جاذبه یوگای پیشین بر روی اگاهی صفحه 55
بشریت تاثیر می گذارد واین کشش در ذات تمام
یوگاها نسبت به هم در روند باالرونده و همچنین
پایین رونده وجود دارد و در ابتدا و انتهای هر یوگا
اگاهی بشرواگاهی کیهانی از یوگاهای پیشین و
پســین خود تاثیر میپذیرند .عصر دواپارا در سال
چهارهزاروصد پــس از میالد پایان میپذیرد و در
این چاکرا که ما انرا به صورت یک موج سینوسی
نشــان دادیم از سر نو اگاهی بشریت وارد یوگای
ترتا یا عصر نقره خواهد شد و سپس در سال هفت
هزار و هفتصد پس از میالد عصر زرین یا ســاتیا
یوگا اغاز خواهد شد .اگر تسلسل این یوگاها را بر
روی یک دایره تصور کنیم و به طور ســاعت گرد
از انها عبور نماییم در هر دور دو دفعه از انها گذر
میکنیم به این ترتیب:
((ساتیا,ترتا,دواپارا,کالی,دواپارا,ترتا,ساتیا,ترتا,دوا
پارا,کالی,دواپارا,ترتا,ساتیا))...
در شــکل زیر ایــن یوگا چاکرا بــر روی موج
سینوسی نمایش داده شده است.
در توضیح اینکه اگاهی و ادراک شهودی بشر
در یک چاکرا یا چرخه دستخوش تغییر می شود
باید به مفهوم مرکز بزرگ یا ویشنو نابهی
( )vishno nabhiاشاره کرد و ان را بسط داد.
ویشــنو نابهی مرکز بزرگ گیتی است همان
نقطه ای که بسط و گســترش گیتی از ان اغاز
شــده است .شاید بتوان به گونه ای این مرکز را با
نظریه ی بانگ بزرگ( )big bangاما در مقیاسی ورای
نگاه تک جهانی -universal -ما مقایسه کرد .گرچه بر
خالف اصرار برخی از جذمیون بانگ بزرگ دیگر
یک نظریه نیست .ویشنو نابهی همان مرکزی است
که تمام جهان ها با کهکشانهایشان ازان زاده شده
اند و در فضای الیتناهی کیهان همچنان به دور ان
در حال گردیدن هستند .منظومه شمسی ما نیز
با تمام سیاراتش که خود در کهکشان راه شیری
قــرار دارد از این گــردش ذاتی به دور مرکز عالم
مستثنی نمی باشــد .امروزه دیگر ما میدانیم که
خورشید منظومه ما ثابت نیست و در حالیکه در
فضای الیتناهی کیهان در حرکتی دوار سیر می
کند ســیارات چرخان به دور خود را نیز به همراه
خود در این گردش می کشاند .تمام کهکشانها و
اجرام اسمانی به دور ویشنو نابهی با مدارهای بیضوی
و دوار خاص خودشان در حال گشتن هستند .هر گاه
منظومه ما در مدار گردش خود به ویشنو نابهی نزدیک
میشود سطح اگاهی منظومه ای و به تبعیت ان سیاره
ای و زمین بیشتر میشود و در حداکثر نزدیکی به این
مرکز بزرگ شــروع عصر طالیی و زرین اغاز می شود.
هر گاه که منظومه به حد اکثر فاصله از ویشــنو نابهی
می رســد عصر اهن ،کالی یوگا اغاز میشود .خیلی از
کتابها به اشتباه مرکز بزرگ را مرکز کهکشان راه شیری
دانســته اند و در برخی منابع دیگر ستاره دوقلویی را
برای خورشــید در نظر گرفته اند و این تفسیر اشتباه
از انجا سرچشــمه میگیرد که خود مرکز بزرگ تک
جهــان( ) universeما که نقطه انفجار بزرگ اســت نیز
در مدارخاص خود در حال چرخیدن اســت و این در
حالی است که جهان ما در کنار جهانهای دیگرهمگی
در اطراف مرکز بزرگتری می گردند و منظور از ویشنو
نابهی در متون سانســکریت ودیک شــاید مرکز تمام
مرکزهاست .برای درک بهتر این معما باید اشاره کرد
که علم نجوم امروزه از باور تک جهانی( )universeبه باور
چند جهانی( )multiverseرسیده است و نظریه وجود جهان
های بسیار دیگری که هر کدامشان با یک بانگ بزرگ
در مرحله بسط و یا قبض هستند ذهن دانشمندان را
مشغول خود کرده در حالیکه در متون باستانی ودایی
می توان اشــارات بســیاری از وجود جهان های دیگر
که هرکدام دارای یوگا چاکراهای خود میباشند یافت.
گرچه این تعالیم ودایی همیشه مورد بی مهری علوم
تجربی قرار گرفته اند وناعادالنه برچســب شبه علم بر
پکرشان خورده است.
اما پرسشی که شــاید در ذهن خواننده این
نوشته متبادر شود این است که ایا اگاهی انسان
ناگزیر تحت تاثیر دوره های مختلف یوگا چاکرا
قرار میگیرد؟ یعنی هم اکنون که ما در ابتدای
یوگای برنز و هنوز تحت کشــش یوگای اهن
هستیم نمی توانیم مراتب باالی اگاهی را تجربه
کنیم؟ در پاسخ به این پرسش محتمل الزم به
ذکر است که بر طبق متون ودایی هند باستان،
یوگا چاکرا مراتب متفاوتی نسبت به پدیده ها
و نفوس عالم دارد.
یوگا چاکرا در متن عالم وجود در ســه گونه
مختلف متجلی میشــود .در مرتبه کالن ،یوگا
چاکرای تمام گیتی که تحول کلی هســت و
نیست را بر عهده دارد .یوگا چاکرای سیاره ای،
که در این نوع چرخه تحول برای مثال ســیاره
ما زمین یوگا چاکــرای خود را طی می کند و
در نهایت یوگاچاکرای انسان که خود در قالب
یوگاچاکراهای جمعی و فردی ظهور می کند.
پس می توان اینگونه نتیجه گرفت که شخص
می تواند حتــی در عصر اهن زندگی کند ،اما
در سطح اگاهی شــخصی خود در دوره ساتیا
و زرین به سر ببرد و این همان هنر یک عارف
و یوگی مصمم و پرهیزگار است که با شناخت
وضعیت چرخه تحول اگاهی کیهانی ،سیاره ای،
جمعی و شــخصی ،خود را با انجام تمرینات
معنوی ،پرهیزگاری و کســب دانش عرفانی و
انتقال این دانش با ایثار و عشــق ،دور از منیت
و نفســانیات ،خود را در سطح اگاهی باالتری
نگاه میدارد.
به خاطر داشــته باشیم که درابتدای یوگای
برنز که هنوز کشش نیروهای منفی کالی یوگا
قصد دارند مسیر ترقی معنوی اگاهی ما را کم
بکنند ما میتوانیم با نماز ،مراقبه ،نیایش ،ورزش
یوگا و اعمال نیک و پرهیز از شــرطی شدگی
و دوری از دنیای مصرفی ســرمایه داری غربی،
سطح اگاهی زرین را تجربه کنیم فارغ از اینکه
در چه عصری زندگی میکنیم.
منابع:
*An Introduction to Indian Philosophy by:satischandra chattrjee and dhirendramohan data
*The Holly Science by Swami Sri Yukteswar
شماره
|1400
فروردین
اسفند 1399و
دانش یوگا
Jaggi Vasudev148-147
lectures on
chakra
yugas
and dwapara
*
Vedic and Sanskrit Shlokas
*
55 صفحه 56
سینمایعرفانی
(نقد فیلم انیمیشن روح)
The Soul2020
نویسنده :چانگ فن
درباره ی کارگردان:
پیت داکتر ( 1متولد 9اکتبر 1968در امریکا) پویانما ،کارگردان ،فیلم نامه
نویس ،صداپیشــه و مدیر ارشد شرکت فیلم و انیمیشن سازی پیکسار است.
پیت داکتر انیمیشن های مطرحی چون «کارخانه هیوالها»( 2001میالدی)
و «دانشــگاه هیوالها»( 2013میالدی) و «باال 2009(»2میالدی) را کارگردانی
کرده اســت و تاکنون هشت بار نامزد جایزه اسکار و 2بار به خاطر فیلمهای«
باال» و «درون و بیرون»3موفق به دریافت اســکار بهترین فیلم انیمیشن شده
اســت .وی در انیمیشن روح ،از جهان مادی و زمینی عبور کرده و به مباحث
ســفر روح و مراحل تکامل می پردازد .فیلم سینمایی انیمیشن روح در سال
2020به یکی از پربحث ترین و جذاب ترین اثار انیمیشن تبدیل شده است.
این فیلم از «روتن تومیتوز »۴که واکنشــی نسبت به امتیاز فیلم هاست؛ %96
امتیاز گرفته است.
خالصه داستان
داســتان فیلم از زمانی اغاز می شــود که معلم موسیقی به نام جوگاردنر،
نســبت به شغل معلمی خود رضایتی نداشته و ارزوی ستاره شدن در دنیای
موســیقی را دارد .وی موفق به جلب رضایت خواننده معروفی در سالن شهر
شده و خانم خواننده به جو پیشنهاد همکاری می دهد .ولی در روزی که اماده
ی اجرای موســیقی می شود به طرز ناباورانه ای در هنگام عبور از خیابان در
چاله ای می افتد و روح او به دنیای دیگر سفر می کند .از این لحظه داستان
فیلم کام ً
ال متفاوت می گردد .جهان پس از مرگ و ارتباطی که در ان جهان
برای جو رخ می دهد به طرز زیبایی به تصویر کشیده شده است .در حالی که
وی مرگ خود را باور ندارد و در حال متقاعد کردن مسئولین ان جهان در مورد
کنسرت خود است ،متوجه مسئولیت های متفاوت تر خود نسبت به دیگر روح
ها می شود .یکی از این مسئولیت ها اینست که باید روحی به نام 22را برای
رفتن به زمین تعلیم دهد.
22روح کوچک و لجوجی است که راضی به رفتن به زمین نیست ،از نظر
او زمین مکانی حوصله ســر بر است و هیچ جاذبه ای ندارد .بر خالف 22؛ جو
مشتاقانه مایل به بازگشت به زمین است ،در حالی که اجازه ی رفتن به زمین
را ندارد .کلنجار این دو ،شبیه به گفتگوی شاگرد و معلمی است که شاگرد از
زیر بار مسئولیت خود می خواهد شانه خالی کند .در این حین هر دو تعالیمی
در جهان برزخ می بینند و در طی تالشهایی نادرست از جانب جو گاردنر22 ،
به همراه جو در گودالی که به زمین ختم می شود؛ سقوط می کنند .جو متوجه
می شود که نمرده است و فقط به کما رفته ولی انچه که او را بسیار ناراحت می
کند اینست که روح او وارد گربه ی همسایه شده و 22وارد بدن جو شده است.
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از اینجاست که جو در کالبد گربه به 22در کالبد خودش می خواهد اموزش
بدهد تا کنسرت را اجرا کند .ولی 22نگرش جو را نسبت به زندگی گذشته اش
بسیار تغییر می دهد .حتی مدل موها و تیپ لباس پوشیدن او را نیز متفاوت
تر از قبل می کند.
درنهایت جو موفق می شــود که دوباره به بدن خود وارد شــود و کنسرت
خودش را برگزار نماید ،ولی اینبار دیدگاه او نســبت به جهان اطرافش تغییر
کرده است .او از 22یاد گرفته است که جور دیگری به محیط اطراف و اهداف
خود نگاه کند.
تحلیل فیلم
زندگی پس از مرگ از جمله مســائل و مباحثی اســت که ذهن انسان را
همواره به خود مشغول کرده است .ادمی در کتاب های مذهبی ،فلسفی ،هنری
و همچنین فیلم های متعدد ،به دنبال کشف راز دنیای پس از مرگ است.
نویسنده و تیم ســاخت انیمیشــن روح ،قطعاً با مطالعاتی که داشته اند،
تصویری از باورهای دینی و فلســفی را برای خلق این داستان به کار برده اند.
فیلم به گونه ای اســت که اتفاقاتی که در بــاور همگان تا حدودی صحیح و
منطقی است به صورت زیبا و خارق العاده ای شکل گرفته اند.
داســتان از ارزوهای زمینی معلمی شکست خورده حرف می زند که امید
خود را برای ســتاره ی جاز شــدن از دست نمی دهد .حتی در زمانی که می
پندارد مرده اســت ،مسئولین برزخ را برای رســیدن به هدف خود که همانا
اجرای کنســرت است ،همچنان در حال متقاعد کردن است .ارزوی جو برای
رسیدن به هدفش انچنان به نظر بیننده مهم و بزرگ می رسد که ناخوداگاه
همزاد پنداری کرده و برای رســیدن جو به هدفش دعا می کند .در زمانی که
جو مسئولیت تعلیم 22را ناخواسته به عهده می گیرد ،بیش از اینکه اموزش
بدهد ،اموزش می بیند .نوع نگرش 22به زمین نسبت به جو ،بسیار متفاوت
است .در صحنه ای که 22با جسم جو در حال دیدن درختان است ،گویی به صفحه 57
مراقبه ای عمیق دست یافته است .همچنین در این زمان ،جو که در کالبد
گربه ی خانم همسایه وارد شده است ،دیدگاه متفاوتی نسبت به جهان اطراف
خود کشــف می کند .به نظر می رسد که منظور فیلم بر گرفته از این نکته
ی مهم است که با در زمان حال بودن ،تمام دغدغه های زندگی که به نظر
مهم هستند ،کم رنگ می شوند و از بین می روند .همچنین فیلم بیانگر این
نکته است که همه ی موجودات در زمین ،مسئولیتی در قبال خود و دیگران
دارند و اگر نقش هایشان تغییر کند ،همچنان موظف به انجام کاری در جهت
زندگی بهتر هســتند .در صحنه ای که جو گاردنر در یک تاالر نمایش ،تمام
زندگی خود را به صورت فیلم مرور می کند ،حس پوچی و هدر دادن زندگی
نه تنها برای او ،بلکه برای مخاطب نیز دست می دهد .نکته ی مهم در این
صحنه نشــانگر انســت که وقتی به صورت ناظر و بی طرف ،زندگی خود را
مشاهده کنیم ،به بخشهای بی معنی و سطحی از زندگی خود می رسیم که
در زمان عادی متوجه ان نشده بودیم.
دیدگاه فیلم نسبت به جهان پس از مرگ ،تمام باورهای ترسناک و مخوف
را از ذهن می زداید و ادمی را به مسئولیت های پس از مرگ و حضور فعال
خود معطوف می کند .این نکته که روح جاودان است و همواره در حال انجام
وظیفه باید باشــد ،به خوبی نمایش داده شده است .چه بسا جهان پس از
مرگ برای انسان ،جهانی با مسئولیت های بزرگ تر و بیشتر باشد.
همچنین وجود روح هایی در جهان دیگر که نقش تعلیم به روح های جوان
و تازه از زمین رسیده را دارند نیز بخش مهمی از فیلم است .تکامل روح پس
از مرگ در جهان برزخ و سپس تعلیم دیدن او و در نهایت بازگشتش به زمین
در نقش معلم معنوی ،مرشد و یا شخصی که نیاز به امتحان مجدد دارد ،به
خوبی نمایش داده شده است.
چنین نگرشی که از فلسفه ای دور به ما رسیده است ،باعث می شود که
هر گونه واقعه و حادثه را در زندگی خود ،درسی برای تکامل در نظر گرفته و
در زمان مقرر با شادمانی به جهان دیگر رخت بر بندیم.
تجلی پراجنا
1-Pete Docter
2-Up
3-Inside out
4-Rotten Tomatoes
۱
نام نویسنده :امبیکا
پیج اینستاگرام@soheilaa_samarghandi:
یک روز وقتی که دایی جی 2مشغول جارو کشی
بود ،جوشو ۳از او پرسید که چگونه می توان پراجنا
را متجلی ساخت؟
دایــی جی با تعجب تکرار کرد :چگونه می توانیم
پراجنا را متجلی کنیم؟
در این جا جوشو قهقهه ای بزرگ سر داد.
روز بعد ،با دیدن جوشو که جارو می کشید ،دایی
جی از او پرسید :راستی چگونه می توانیم پراچنا
را متجلی کنیم؟
جوشــو جارو را کنار گذاشت و در حالیکه دست
هایش را به هم می کوفت با صدای بلند خندید.
سپس دایی جی به اتاقش بازگشت.
به نظر شــما منظور دایی جی از این رفتارش چه
بود؟ او چه چیزی را به شاگردش می اموخت؟
داســتان های ذن کوتاه و بسیار زیبا هستند .زیرا
ذن با زبانی کامال متفاوت ســخن می گوید .فقط
درگیر واژه ها نشوید ،در کنار واژه ها نهری پیوسته
از معانی بی کالم جاریست .تا زمانیکه نتوانید از
کالم به بی کالمی عبور کنید هرگز قادر به درک
ان نخواهید بود.
خوانندگان عزیز لطفا تفســیرتان از این داستان
را برای پیج اینســتاگرام باال ارسال کنید .بهترین
جواب به همراه نام نویســنده در شماره بعدی به
چاپ خواهد رسید.
تفسیر داستان قبلی ( هرکجا باد مرا ببرد )
این داســتان می خواهد به مــا بگوید که زندگی
همیشه غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی است.
امــروز تصمیمی می گیریم و فــردا زندگی روی
جدیدی را به ما نشان می دهد .هیچ پاسخ از پیش
اماده ای به کار نمی اید .زیرا زندگی مانند یک راز
است و هر لحظه تغییر می کند و تنها تغییرات اند
که همیشه پایداراند .همه چیز تازه ،پویا ،شگفت
انگیز و دارای حرکتی کامل است .بنا براین داشتن
نقشه بی مورد اســت .ما نمی توانیم برای اینده
کامال اماده باشیم بلکه فقط با هوشیاری کامل می
تواینم در زمان و مکان درست پاسخ های صحیح
را دریافت کنیم.
تفسیر ارسالی از خانم مریم حمیدی دو معبد می
تواند جایگاه عقل و احســاس در یک انسان باشد
که اکثرا با هم در تضاد هستند .
شاگرد اول عقل است و استعاره را درک نمی کند
و شاگرد دوم احساس هوشیار و بیدار که همیشه
در حال دگرگونی است .گاهی شاد و رها هنگامی
کــه با باد ســفر می کند و گاهــی خالی و تهی
هنگامی که به مغازه مــی رود و عقل در حیرت
است از رفتار ان.
: Prajna -1اصطالحی است در عرفان شرقی به معنی خرد غایی
است.
در تفســیر های شــرقی به عنوان درک ماهیت وافعی پدیده ها
توصیف شده است .انچه در ورای چیزاها ست.
: Daigi -2یکی از اســاتید ذن و مرید مشــهور هیاکوجو که در
بیســت و نه سالگی راهب شد و ایین ها و سوتراهارا فرا گرفت و
ســپس به اشراق رسید .بعدها به کوهستان دایی جی رفت و در
انجا به اموزش ذن پرداخت.
: kyozan josho sasaki -3شــاگرد دایی جی بود که بعدها استاد
معنوی ذن شد .او در ایاالت متحده زندگی میکرد و بنیانگذار و
رئیس اصلی مونت مرکز بالــدی ذن در کالیفرنیا و نظم Rinai-ji
مرکز وابسته به ان بود.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
57 صفحه 58
اول
یوگا پزشکی
برگردان :شیرین احمدی
یوگا پزشــکی چیســت؟ ایا از یوگا می توان
به عنــوان درمان بعضی بیماری ها بهره برد؟ ایا
بصورت علمی و در مقاالت معتبر پزشکی در این
باره گزارشی منتشر شده است؟
یوگا پزشــکی به انجــام مراحل یــوگا برای
پیشــگیری و درمان بیماری ها گفته می شود.
فراتر از تمرینات بدنی یوگا (اســاناها) ،که برای
تقویت بدن مهم و موثر هستند ،یوگای پزشکی
همچنین شــامل تکنیک های تنفســی ،ذهن
اگاهی 1و مراقبه هستند .مطالعات متعدد نشان
داده اســت که یوگا از بسیاری جهات می تواند
بــر بدن ما تاثیر مثبت بگــذارد از جمله کمک
به تنظیم سطح گلوکز خون ،بهبود بیماری های
اســکلتی عضالنی و هماهنگی سیســتم قلبی
عروقی .همچنین نشان داده شده است که مزایای
روانشناختی مهمی نیز دارد ،زیرا تمرین یوگا می
تواند به افزایش انرژی ذهنی و احساسات مثبت و
کاهش احساسات منفی ،پرخاشگری ،افسردگی و
اضطراب کمک کند.
در طی دهه گذشــته ،یوگا نــه تنها فرهنگ
غربی ،بلکه همچنین طب غربی را نیز مورد توجه
قرار داده اســت .هرچه بیشتر در مورد این علم
باستانی بیاموزیم ،بیشتر درک خواهیم کرد که
فواید ان فراتر از افزایش قدرت و قدرت عضالنی
است .یک سو برداشــت رایج این است که یوگا
عمدتاً بر افزایش انعطاف تمرکز دارد .با این حال،
اگرچه هاتا یــوگا ،یا تمرین بدنی یوگا ،روی هم
تــرازی وضعیتی ،۲قدرت اســکلتی و عضالنی و
همچنین تعادل تاکید دارد ،اما مطالعه و تمرینات
یوگا فراتر از ان است و شامل تکنیک های ذهن
اگاهی مانند تکنیک های تنفس اگاهانه ،تمرکز،
مراقبه و ...است.
طــب مــدرن طی قرن گذشــته پیشــرفت
۳
چشــمگیری در کنترل بیماری های واگیردار
داشــته اســت ،به گونه ای که هــم اکنون این
بیماری های غیرواگیردار ۴هســتند که به میزان
اپیدمی رسیده و باعث بیشترین مرگ و میر در
سراسر جهان می شوند .سازمان بهداشت جهانی
( )WHOتخمین می زند که ٪80مرگ و میرها
ناشــی از NCDبه علت چهار نوع بیماری اصلی
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
است :بیماری های قلبی عروقی ،سرطان ،دیابت
و بیماری های تنفسی .متاسفانه ،سبک زندگی
نادرست مهمترین عامل ایجادکننده بیماری های
NCDاســت ،برای مثال اســتفاده از دخانیات،
سبک زندگی بی تحرک ،عدم ورزش منظم ،رژیم
های غذایی ناسالم و استرس مزمن روانشناختی.
درگیر شــدن و اســترس مزمن عامل مشترک
بسیاری از NCDها است ،و مشخص شده است
که یوگا در این زمینه بسیار سودمند است]1[.
نسخه :یوگا
یوگا پزشــکی به عنوان استفاده از روش های
یوگا برای پیشــگیری و درمان بالقوه شــرایط
پزشکی تعریف شده است .فراتر از عناصر جسمی
یوگا ،که برای تقویت بدن مهم و موثر هســتند،
یوگا پزشکی همچنین شامل تکنیک های تنفسی
مناســب ،ذهن اگاهی ،مدیتیشــن و واکنش /
مطالعه خود برای دســتیابی بــه حداکثر مزایا
است .یوگا درمانی طبی یا "یوگا چیکیسا"Yoga
Chikitsaحالت پویای اسایش جسمی و روحی
است ،همراه با ســامت معنوی .یوگا نه تنها به
معالجه بیماری کمک می کند ،بلکه به شخص
کمک می کند تا علل اصلی بیماری را درک کند
و به یک حالت مثبت سالمتی برسد .یوگا درمانی
پزشــکی ،در حالت ایده ال ،یک رویکرد فردی،
شــخصی و جامع است که نه تنها ذهن ،جسم و
روح بیمار ،بلکه خانواده ،وضعیت کار و فرهنگ
وی را نیز به عنوان بخشی از برنامه درمانی فردی
بیمــار در نظر می گیرد .به عنوان مثال ،اگر فرد
مبتال به اضطراب تشخیص داده شود ،یک پزشک
اموزش دیده در یوگا پزشکی ممکن است روش
های خاص تنفس (پرانایامــا) ،حالت های ارام
کننده (اسانا) ،اقدامات مبتنی بر ذهن اگاهی و یا
مراقبه ،و همچنین سایر راهنمایی های مربوط به
سبک زندگی را تجویز کند .این نوع درمان اثرات
نامطلوب بالقوه داروها را متحمل نمی شود و می
تواند منافع زیادی را برای بیمار ایجاد کند.
جنبه های ذهن اگاهــی و مراقبه یوگا روش
هایی برای اموزش ذهن هستند .این روش ها به
بیمار کمک می کنند تا با اســترس کنار بیاید و
عوامل محرک بالقوه اضطراب را مدیریت کنند.
انها همچنین می توانند به واکنش و عکس العمل
خود اگاه شوند و منبع و سرچشمه اضطراب خود
را شناسایی کنند .در صورت لزوم ،ممکن است از
داروهای ضد اضطراب و /یا روان درمانی به طور
همزمان استفاده شود .یوگای پزشکی در چنین
مواردی به شدت مکمل و تکمیل کننده درمان
است .تعریف سالمتی یوگی (سواستا) svastha
زمانی اســت که عملکرد های بدن و ذهن با هم
هماهنگ باشــند .در اصطالح یوگیک ،وقتی که
شما واقعا "خودتان" هستید ،در این صورت واقعا
در "اسودگی" خواهید بود .در واقع این دور شدن
از خود است که باعث ناخوشی می شود.
نسخه یوگا پزشکی
یوگای پزشــکی که اینجا در نظر گرفته شده
است شامل استفاده از روشهای سنتی یوگا برای
جلوگیری ،درمان و /یا بهبود بیماری است .نسخه
یوگا پزشکی ایده ال شامل روش های یوگا تکنیک
های تنفــس ،حالت های بدنــی ،تکنیک های
مراقبه و عکس العمل خود است .یک رژیم غذایی
سالم و مغذی؛ کاهش مواد مانند کافئین ،تنباکو،
مواد مخدر و الکل؛ بهداشت خواب سالم و حمایت
مناسب ،که ممکن است شامل خانواده ،همسر،
فرزندان ،دوســتان و /یا گروه های پشتیبانی ،با
یا بدون روان درمانی باشــد .مهم است که یوگا
درمانی پزشکی باید به ارامی و با خود شفقت اغاز
شود .برای کسانی که می خواهند از یوگا به عنوان
درمان اســتفاده کنند بهتر است در ابتدا یوگا را
به عنــوان درمانی مکمل در نظر بگیرند .یوگا به
تنهایی نباید جایگزین داروهای مناسب یا روان
درمانی شــود .با این حال ،در شرایطی که بیمار
در معرض خطر بیماری است اما در حال حاضر
به درمان فشرده تری احتیاج ندارد ،معرفی روش
های یوگا ممکن اســت پیشرفت یا جلوگیری از
پیشــرفت را تا جایی که نیاز به درمان پزشکی
است ،انجام دهد.
در مقاله[ ]3و[ ]2امده است که یوگا با تحرک
سیستم عصبی پاراســمپاتیک ،سیستم عصبی
خودمختار را به تعادل سالم می رساند .سیستم
عصبی سمپاتیک یا "سیستم واکنش اضطراری"
ما هنگامی فعال می شــود که بــدن یا ذهن ما
احساس خطر کند یا تحت فشار قرار گیرد ،خواه
۵
فشار و استرس مثبت باشد یا منفی .این پاسخ
منجر به انقباض عروقی می شود و باعث کاهش
خون در اندام ها و دســتگاه گوارش می شود تا
فرد را برای بقا اماده کند .ضربان قلب و فشــار
خون فرد افزایش مــی یابد ،کبد گلیکوژن را به
گلوکز تبدیل می کند و گلوکز را در جریان خون
ازاد می کند ،برونشــیول ها ۶گشاد می شوند و
الگوی خون تغییر می کند ،که منجر به کاهش صفحه 59
فعالیت سیستم هضم و کاهش ادرار می شود .در
مقابل ،سیستم پاراسمپاتیک هنگام ارامش فرد
تحریک می شود .این مکانیزم اغلب "استراحت
و هضم "7سیســتم عصبی ما نامیده می شــود.
سیســتم پاراســمپاتیک باعث تحریک خون به
سیستم هضم ،مغز ،اندام ها و اندام های جنسی
می شود .همانطور که بسیاری از ما روزها را پشت
سر می گذاریم ،انچه در "خارج" اتفاق می افتد
یعنی انچه ممکن اســت فکر کنیم یا ممکناست با ان روبرو شویم -باعث تعامل مداوم بین
دو وجه سیستم عصبی می شود .روش های یوگا
با کاهش تحریک فیزیولوژیکی و ارام کردن این
بازی مداوم سیستم خودمختار کار می کنند .انها
می توانند ضربان قلب و فشار خون فرد را کاهش
دهند ،تنفس فرد را تسکین دهند و تغییرپذیری
ضربان قلب 8را افزایش دهند -همه این ها نشانه
هایی از سیستم پاراسمپاتیک است.
اثر استرس روی بدن
بسیاری از مردم در جامعه امروز با سمپاتیک
بیش از حد زندگــی می کنند .این امر هنگامی
اتفاق می افتد که بدن یک فشــار روانی مداوم را
تحمل می کند و پاسخ به استرس سمپاتیک کوتاه
مدت در تمام طول روز ادامه می یابد .متاسفانه،
بدن ما در واقع به گونه ای تنظیم نشده است که
بتواند این عوامل اســترس زای مداوم را کنترل
کنــد .به دلیل ادامه این تحریک و هیجان ،یکی
از سیســتم های اعصاب و غدد درون ریز بدن،
محور هیپوتاالموس-هیپوفیز-فوق کلیه)HPA( 9
بــه حرکت در می اید .محور HPAبســیاری از
فرایندهای مختلف بدنــی از جمله واکنش فرد
به استرس ،عملکرد ایمنی بدن ،هضم و انرژی و
ذخیره سازی را تنظیم و کنترل می کند .محور
10
با ازادسازی فاکتور ازاد کننده کورتیکوتروپین
( )CRFاز هیپوتاالمــوس به حرکت در می اید.
سپس CRFغده هیپوفیز قدامی را تحریک می
کند تا هورمون ادرنوکورتیکوتروپیک)ACTH( 11
ازاد کند ،که متعاقباً قشر ادرنال را تحریک کرده
و کورتیــزول را تولید و ازاد می کند .در پاســخ
به اســترس ،کورتیزول با کمک به متابولیســم
چربــی ،پروتئین و کربوهیدرات ها با تبدیل انها
به گلوکز از طریــق گلوکونئوژنز ،عمل می کند.
این پاسخ اســترس طوالنی مدت متعاقباً سطح
گلوکز خون را افزایش می دهد ،سیستم ایمنی
را سرکوب می کند و باعث احتباس سدیم و اب
توســط کلیه ها می شود ،در نتیجه حجم خون
و فشــار خون افزایش می یابد .در غلظت خون
مشــخص ،کورتیزول با کاهــش تخلیه CRFو
ACTHبازخــورد منفی به هیپوتاالموس و غده
هیپوفیز اعمال میکند .در این مرحله ،هموستاز به
بدن و کل سیستم برمی گردد .اگر بدن همچنان
در حالت استرس باشد ،این چرخه با فعال شدن
محور HPAپایدار متعاقباً تداوم می یابد.
البته همه اســترس ها اثرات نامطلوبی ندارند.
هنگامی که بدن قادر به تحمل فشار روانی است و
می تواند از ان برای تقویت عملکرد خود استفاده
کند ،تاثیرات مثبت ان بی شمار و چشمگیر است.
بیش از 1400واکنش بیوشیمیایی وجود دارد که
بدن در پاسخ به استرس ،و تاثیرات بعدی بر روی
بدن ،ذهن ،احساســات و رفتار ایجاد می کند .با
این وجود ،اســترس زمانی منفی می شود که از
کنترل فرد فراتر رود .در این مرحله ،سیستم های
بدن می توانند خسته شوند ،و از نظر جسمی و
عاطفی مشکالت متعددی ایجاد کنند [.]4،5
تمرینات یوگا چگونه کار می کنند؟
شیوه های استقرار مبتنی بر یوگا (اسانا) و توالی
حرکتی معموالً همراه با نوعی روش تنفس و یا
مراقبه اموزش داده می شــوند .این نوع حرکت
ذهنی با تنفس اهســته و ریتمیک به احتمال
12
زیاد باعث تقویت پاراســمپاتیک و حالت واگ
در مقایسه با سایر ورزش ها می شود .با افزایش
که تغییر ) (HRVتغییر پذیــری در ضربان قلب
در فاصله زمانی بین ضربان قلب است تون واگ
بهبود می یابد .این پدیده فیزیولوژیکی می تواند
پیش بینی کند کــه چگونه ضربان قلب پس از
باال رفتن بدلیل یک عامل استرس زا ،به سرعت
بــه حالت طبیعی برمی گردد یا ارام می شــود.
با عملکرد ضعیف میوکارد 13همراه HRVکاهش
است ،که اغلب پس از انفارکتوس14میوکارد دیده
می شود و با افزایش فعالیت سمپاتیک مشاهده
با فعالیت فرکانس باال HRVمی شــود .افزایش
با افزایش فعالیت پاراســمپاتیک مرتبط اســت.
تکنیــک های تنفس یوگیک -به ویژه تنفس از
سوراخ بینی به طور متناوب ،که شامل تنفس از
ســوراخ بینی راست و چپ می شود -با افزایش
و کاهش HRVفعالیت پاراســمپاتیک ،افزایش
فشار خون سیستولیک همراه بوده است .همچنین
نشان داده شده است که تنفس اهسته و ریتمیک
باعث ترشح پروالکتین و هورمون اکسی توسین
می شود ،که می تواند احساس دوستی ،ارامش
و پیوند با دیگران را تقویت کند (در هنگام تولد
کودک نیز این هورمون ازاد می شــود که کمک
مــی کند تا در طی یک فرایند بســیار دردناک
مادر با نوزاد خود ارامش پیدا کنند و با او ارتباط
برقرار کننــد) .این نوع تمرینات یوگا همچنین
باعث کاهش ســطح کورتیزول در گردش خون
می شود و اثبات شده است که استرس را کاهش
می دهد .ازمایشی روی 54بیمار در سال 2013
روی افرادی که مبتال به افسردگی بودند در یک
بیمارستان روانپزشکی انجام شد .به این 54نفر
در مدت یک ماه یوگا اموزش داده شــد و از ان
ها خواســته شد هر روز در خانه این تمرینات را
انجام دهند .به بعضی افراد نیز به توصیه پزشک
داروی ضد افســردگی تجویز شــد .این افراد به
ســه گروه تقسیم شدند .گروه 1که دارو درمانی
معمولــی را به تنهایی دریافــت کردند .گروه 2
یوگا درمانی را به تنهایی دریافت کردند .گروه 3
یوگا درمانی را همراه با دارو درمانی انجام دادند.
و گروه 4که شــاهد سالم بودند .از مقیاس رتبه
15
برای ارزیابی عالئم ) (HDRSبندی همیلتون
افسردگی افراد همراه با اندازگیری کورتیزل سرم
هم در زمان شــروع و هم بعد از سه ماه استفاده
شــد .در پایان ازمایش و درمان مشخص شد که
سطح کورتیزل هر 3گروه پایین امده است .اما
جالب اســت که ان دو گروهی که یوگا درمانی
را چــه به تنهایی چه همراه با دارو درمانی انجام
می دادند به طور قابل توجهی ســطح کورتیزل
پایین تری داشــتند .همچنین گروهی که فقط
یوگا درمانی انجام داده بودند عالوه بر پایین بودن
ســطح کورتیزل نمره پایین تری نیز در بررسی
داشــتند که نشان دهنده اثر ضد HDRSهای
]افسردگی یوگا نیز می باشد7[]6[ .
شــیرین احمدی ،متولد ،۱۳۷۱فوق
لیســانس فیزیک اتمی و مولکولی،
محقق فیزیک پالسما .تجربه پژوهش
در زمینه لیزر و پالســما پزشــکی با
پروژه کارشناسی در مورد طب سوزنی
لیــزری .مدت انجام یوگا ۱۰ســال،
مدرک مربیگری از فدراسیون ورزش
های همگانی .عالقمند به تحقیق در
مورد یوگا پزشکی ،بررسی علمی اثرات یوگا روی بدن و ذهن
و همچنین عالقمند به تحقیق در زمینه شناخت و تمایز شبه
علم و علم در یوگا.
1-Mindfulness
2-Postural alignment
3-Communicable diseases
)4-NCD (non-communicable diseases
5-Fight or fight
6-Bronchioles
7-Rest and digest
8-Heart rate variability
9-Hypothalamic-pituitary-adrenal
10-Corticotropin-releasing factor
11-Adrenocorticotropic hormone
تون واگ به کنترل مهار عصب واگ بر ضربان قلب اشاره دارد12- .
.عصب واگ کل سیستم عصبی پاراسمپاتیک شما را کنترل می کند
13-Myocardial
14-infarction
15-The Hamilton Depression Rating Scale
1. Khalsa, S.B.; Cohen, L.; McCall, T.; Telles, S. Principles and
Practices of Yoga in Health Care, 1st ed.; Handspring Publishing: Scotland, UK, 2016.
2. Penetrating Postures: The Science of Yoga. Available online:
https://www.forbes.com/sites/alicegwalton/ 2011/06/16/penetrating-postures-the-science-of-yoga/?client=safari (accessed on
28 January 2017).
3. How Stress Cripples Your Digestive Health and Three
Things to Do about It. Available online: http://www.coreconsciousliving.com/single-post/2015/06/29/How-Stress-CripplesYour-DigestiveHealth-3-Things-To-Do-About-It (accessed on 28
January 2017).
4. Gerra, G.; Somaini, L.; Manfredini, M.; Raggi, M.; Saracino,
M.; Amore, M.; Leonardi, C.; Cortese, E.; Donnini, C. Dysregulated responses to emotions among abstinent heroin users:
Correlation with childhood neglect and addiction severity. Prog.
Neuro-Psychopharmacol. Biol. Psychiatry 2014, 48, 220–228.
][CrossRef] [PubMed
5. Mohd, R.S. Life event, stress and illness. Malays. J. Med.
Sci. 2008, 15, 9–18.
6. Telles, S.; Sharma, S.K.; Balkrishna, A. Blood pressure and
heart rate variability during yoga-based alternate nostril breathing practice and breath awareness. Med. Sci. Mont. Basic Res.
2014, 20, 184–193.
7. Children 2017, 4, 12; doi:10.3390/children4020012.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
59 صفحه 60
خانه تکانی ذهن
نویسنده :فاطمه توازنی زاده
مشتی گندم برمی دارم و در کاسه گلی یادگاری
مادربــزرگ می ریزم ،دانه ها و ســنگ ریزه های
اضافی را جدا می کنم و زیر شیر اب می شویمش.
صورتم را پایین مــی اورم ،عکس من انگار نقش
بسته بر زالل اب.
این اب و این دانه های گندم مرا به دنیای دیگری
برد ،دنیایی که زاللی و پاکی اش مثل اب و حرمت
و برکتش مثل دانه های گندم بود .دنیای کودکی.
کودکی پاک و بی االیش که ســبک بار مثل یک
پروانه در حیاط خانه پدربزرگ و مادربزرگ بازی
می کرد .این کاســه اب امروز مرا یاد ان حوض
قشــنگی انداخت که دم عید ،پدر بزرگ حسابی
تمیزش کرده بود و رقص ماهی های قرمز در اب
زالل ان زیباتر به نظر می رسید.
شــمارش معکوس برای رسیدن به سال نو شروع
شده و باز هم این کاسه اب...
ای اب چــه را می خواهی یــاداوری کنی؟ امروز
ایینه وار صورت خسته و پریشانم را به من نشان
دادی ،منــی که بی خبر مانده ام از خود در داالن
های پر پیچ و تاب زندگی.
کاسه اب را کناری گذاشتم تا گندم خیس بخورد.
سنگ ریزه ها را که جدا میکردم با خودم می گفتم
این هم از خانه تکانی گندم ها ،حاال خودشــان را
می شــویند و تمیز می شوند و گوشه ای در خود
فرو می روند و جوانه می زنند و سبز می شوند .اما
تو چه؟ نکند بهار بیاید و تو هنوز سنگ ریزه هایت
را پاک نکرده باشی .نکند سال نو شود و تو مانده
باشی و گرد و غبارها .نکند نوروز شود و تو ....پس
دست بجنبان ،فرصت کم است،
چاره ای بیندیش.
دلم می خواهد نوروز که امد مثل کودکی ام پروانه
وار به دور سفره ی هفت سین رقص شادی کنم.
دل ،زیبا ترین واژه ای که می شناسم ،چرا که خانه
عشق است .به نظرم واژه هایی مثل دل نگرانی ،دل
خوری و دلگیری اشــتباهند .دلی که خانه عشق
است ،نمی شود که رنج و کینه و نفرت و خشم را
به خودش راه دهد .نه اصال جور در نمی اید .فکر
میکنم اینها را از روی عادت می گوییم ،یادم باشد
خانه تکانی را از ترک عادات اشتباهم شروع کنم.
به یاد نــوروز که افتادم انــگار صدای تپش های
قلبم بیشــتر شــد ،دل بــی قرار شــده و ضرب
اهنگ زیبایش را به رخ می کشــد ،دلی که هر
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
لحظه خودش و پیرامونش را با پمپاژی از جنس
سخاوت ابیاری میکند ،مگر میشود که گرد و غبار
داشته باشد.
بــه نظرم دل ها همه از جنس ایینه اند و صاف و
صیقلی.
پس این گرد و غبارها از کجاســت؟ انگار از جای
دیگری اب میخورد ،کار کار خودش اســت ،این
ذهن شلوغ.
این جاست که باید خانه تکانی شود .ببین چه خبر
است! افکار اینجا مثل تار عنکبوت شده اند.
یاد کاسه اب افتادم که عکس من را نشان داد .دل
هم گویی که عکس ذهن را نشانم می دهد .از بس
که صاف و صیقلیست.
پس خانه تکانی را از همین جا شــروع میکنم ،از
ذهن ،از پاکسازی افکار ،از خاطرات تلخ که باعث
شده احساس کنم دل گیر و دل نگرانم .فانوسم را
برمــی دارم و این بار می روم به داالن های پرپیچ
و تــاب تاریک ذهن ،باید به همه جا احاطه کامل
داشته باشــم ،باید بتوانم برای ذهنم مدیر خوبی
باشــم ،اما یک مدیــر و مدبر خــوب حتما یک
ناظم خوب هم در کنــارش دارد .خب اینجا من
تنها هســتم و باید کار هر دو را خودم به تنهایی
انجام دهم.
پس دســت به کار میشــوم ،از خانه تکانی اتاقم
کمی ایــده میگیرم مثل زمانی کــه طبق قانون
مدیتیشــن با ترسیم و
رنگ امیزی مانداال
این مانداال را ابتدا کامل وســپس رنگ
امیزی کنید ،عکس انرا برای ما بفرستید
و جایزه بگیرید!
مانداالها اکثرا اشکالی هندسی و متقارن
هســتند ،برای کامل کردن این مانداال
می توانید از کاغذ پوستی کمک بگیرید.
برای ایجاد هماهنگی بیشــترمی توانید
انرا فقط با رنگ های گرم(زرد ،نارنجی،
صورتــی ،قرمز ،ارغوانــی) ،و یا فقط با
رنگ های سرد(سبزها ،ابی ها ،بنفش ها)
رنگ امیزی کنید .به سه نفراول جوایزه
نفیس اهداء خواهد شد.
برندگان مسابقه مانداالی
شماره ۱۴۵
اکرم اسماعیلی ،زهرا
سمرقندی ،محمد مهدی عباسی
و خانم شمشیری
اپاری گراها ،قفســه هایــم را تمیز و اضافی ها را
دور میریزم .افکار را دســته بندی میکنم ،به انها
نظم میدهم ،خیلی از انها اصال به دردم نمیخورند،
پوچ ومخربند ،و زیر بارشان کمر خم کرده ام ،انها
را دور میریزم و حســابی ذهنم را خلوت میکنم،
حاال جا برای افکار خوب و سازنده باز شده ،چقدر
اینجا جای زیباتری شد ،احساس سبکی میکنم،
احســاس شادی و ارامش ،حس خوب پرواز ،اری
انگار همان پروانه ی ســبک باری شدم که به دور
سفره هفت سین رقص شادی میکند.
خب پروانه جان رقص دیگر کافیســت ،بنشین و
ارام باش که صدای اشنایی میاید ،سکوت کن تا
بشنوی...
یا مقلب القلوب و االبصار
یا مدبر اللیل و النهار
یا محول الحول و االحوال
حول حالنا الی احسن الحال
فاطمه توازنــی زاده متولد 1363در
تهران ،مربی یوگا ،شاعرونویسنده در
حوزه یوگای کودک و بزرگسال است.
تحصیالتش در رشته گرافیک رایانه
ایــی بــوده و در دوره های مختلف
هنری شــرکت کرده است .او یوگا را
به عنوان راه زندگی اش انتخاب کرده
و معتقد است که همچنان تحصیل
در زمینه یوگا و هنررا ادامه می دهد زیرا هر دو راه هایی هســتند
که پایانی ندارند. صفحه 61
اول
پرسش و پاسخ
هایی از پاپاجی
Sri Poonja Papaji
گرداوری :واحد تحریریه
شری پونجا معروف به پاپاجی در ســوم اکتبر 1910در پنجاب
غربی ،در پاکستان فعلی متولد شد و درششم سپتامبر 1997بدن
خاکیش را ترک کرد .شیدایی به جستجوی حقیقت و اگاهی او را به
سمت مراکزواساتید زیادی رهنمون ساخت تا اینکه رامانا ماهاریشی
را یافت و زندگیش متحول شد .او از معروف ترین شاگردان رامانا
ماهاریشی است.
پاپاجــی ازمعلمان بــزرگ و تاثیرگذاراین قرن بــود .روش او
جنانایوگا ،یوگای تفکربود که خصوصا در میان روشــنفکران غربی
طرفداران زیادی دارد .پاپاجی شــاگردان زیادی تربیت نمود که
معروف ترین انها گوروموجی اســت که در سراسر دنیا جلسات
پرسش و پاسخ برگزار می کند.
مرشد کیست؟
معنای لفظی مرشد کسی است که تاریکی را رفع می کند.
سوال :رابطه مرشد و مرید چیست؟
جواب :مرشد کسی است که نشان می دهدکه تو خود نور هستی و تاریکی
هرگزوجود ندارد .او از طریق نورفیضش این تصویرخطا را که حالتی ازناروشن
ضمیری وجود دارد و باید بران غلبه کرد رفع می کند.
سوال :وقتــی که شخص انقدر خواب اســت ،مملو از شک و ترس و تحت
حاکمیت ذهن است ،چگونه یک مرشد راستین را تشخیص دهد؟
جواب :مرشد را نمی توان از طریق سخنان و اعمالش شناخت .هیچ یک از
کارهایی که می کندیا سخنانی که می گوید حالت معنوی یا کیفیت مرشد
بودنش را اثبات یا نفی نمی کند .اگرذهن شما به طوراتوماتیک در مجاورت
کسی دیگر ساکت و ارام می شود ،این ممکن است به عنوان یک عالمت ،نه
اثبات در نظر گرفته شود که این شخص کیفیت معلم معنوی دارد.
سوال :تفاوت بین تو و من چیست؟ اگر می گویی تفاوتی میان ما نیست ،چرا
تو انجا نشســته و چرا من اینجا نشستم؟ اگرمن در صندلی تو بنشینم هیچ
کسی به من گوش نمی دهد و حرفم را باور نمی کند؟
جواب :تفاوتی نیست .همه تفاوت ها پندارند .اگر تصورکنید که تفاوتی هست،
به کف تعلق داری .اگر درمورد تفاوت های موهوم شک یا فکری نداشته باشی،
به صندلی تعلق داری.
سوال :واقعا همه مرشدان معنوی مرد بوده اند؟ چرا؟ ایا برای یک زن رسیدن
به روشن ضمیری دشوارتر است؟
جواب :فقط یک مرشــد وجود دارد و ان نه مرد است و نه زن .ان در درون
شما به صورت خویشتن شما می درخشد .اگر فکر کنی که یک زن هستی،
این فکر تو را از اگاه شدن از ان ممانعت می کند.
سوال :ایــا ما باید به هند بیاییم تا یک مرشد بیابیم یا می توانیم بدون یک
معلم زنده خود را به کمک بینش خودمان درک کنیم؟
جواب :شخص نمی تواند خود را بدون فیض و برکت یک مرشد زنده درک
کند .وقتی فکرمیکنی که یک بدن داری فقط یک مرشد که در بدن است می
تواند به تو کمک کند .تو مرشد را با رفتن از کشور به کشور دیگری پیدا نمی
کنی بلکه با داشتن ارزوی شدیدی برای ازادی پیدا می کنی.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
61 صفحه 62
ششم
پاکسازی در یوگا
ویپاریتاکرانی
نویسنده :کریشان کومارسوما
برگردان :نسترن صافی
کریاهایی که باعث پاکسازی بدن میشوند شامل
کاپاالبهاتــی ،۱نتی ،2دهوتــی ،۳نولی،4تراتاکا ،5و
باستی 6هســتند که در شــماره های قبل مورد
بررســی قرار گرفتند .این شــش کریا در متون
یوگایی مختلف مثل هاتاپرادیپیکا به تفصیل ذکر
شــده اند .در اینجا به اختصــار راجع به ویپاریتا
کارنی ،شانکاپراکشــاالن و پاوان موکتاسانا کریا
توضیح میدهیم:
کریای ویپاریتا کارنی ( 7پاکسازی با وضعیت
وارونه؛ تحریک سلولهای مغز )
روی زمین به پشــت بخوابید و دســتها را باالی
سر بکشید.
.1هــر دو پا را با هم تا زاویه 45درجه باال اورده و
زانوها را صاف نگه دارید.
.2پاها را تا زاویه 90درجه باال بیاورید.
.3ســپس تنه و باسن را بلند کرده وبا کف دستها
کمر را حمایت کنید؛ وزن را روی بازوها و ارنج ها
نگه دارید.
.4در حالیکه بدن زاویه 45درجه با زمین دارد ،پاها
را عمود کرده وبه انتهای حرکت بروید.
.5همچنانکه در حرکت هستید ،بازدم های قوی
انجــام دهید .با 10دم و بازدم شــروع کنید و به
تدریج تعداد تنفس را افزایش دهید.
به ارامی از حرکت خارج شوید و استراحت کنید.
این کریا ارگانهای شــکمی را تقویت کرده و برای
کســانی که از اختالالت شکمی و دیابت رنج می
برند بسیار مفید فایده است.
این شستشــوی کامل روده هــا تمامی مواد زائد
را تخلیه میکند .شــانکا پراکشــاالنا تمامی غدد
کانال گوارشــی را تقویــت و احیا کرده و به غلبه
بر تاماس (18تنبلی) روده ها کمک میکند .اگر این
کریا با راهنما تعلیم داده شود،در درمان اختالالت
مزمن روده بزرگ مفید خواهد بود.
.8کریای پاوان موکتاسانا ( 19تکنیک خارج
کردن باد)
نوع اول
20
شــتیتی :به پشت روی زمین روی پتو بخوابید،
پاشــنه ها را نزدیک به هم نگه داشته و دستها را
باالی سر بکشید .شتیتی وضعیت اولیه قرارگیری
قبل از اسانا تلقی میشود.
.1پای راســت را تا زاویــه 45درجه از زمین باال
اورده و پای چپ را محکم روی زمین قرار دهید.
اندکی دم بگیرید و نگه دارید.
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
.2پای راست را عمود به زمین نگه دارید وسپس
کامل دم بگیرید.
.3پای راست را خم کرده ،زانو را به سینه بچسبانید
و دستها را به دور پا قالب کنید .بازدم را رها کنید.
.4چانــه را باالی زانو قــرار دهید .پای چپ را به
صورت بیضی 5بار در جهت عقربه های ساعت و5
باردر جهت خالف بچرخانید .سپس تنفس عادی
داشته باشید.
دوبــاره به وضعیت شــیتی بازگردید برای 5تا 8
دقیقه .همین ترتیب را با پای چپ انجام دهید.
نوع دوم
با وضعیت شتیتی اغاز کنید.
.1هر دو پا را در زاویه 45درجه نگه دارید .زانوها
را صاف کرده ،ارام دم بگیرید.
.2پاها را عمود به زمین نگه دارید .ســپس کامل
دم بگیرید.
16-Ghee
17-Savasana
18-Tamas
19-Pavana Muktasana Kriya
20-Sthiti
.3زانو ها را خم کرده و به ســینه فشــار دهید ؛
انگشتان دست را به هم قالب کنید .سپس بازدم
را رها کنید .چانه را باالی زانو قرار دهید.
4الف.همه بدن را به ســمت راست بچرخانید تا
ارنج راســت با زمین تماس پیدا کند .ســپس به
ســمت چپ بپیچید تا ارنج چپ با زمین تماس
یابــد .این حرکــت غلتیدن به طرفیــن را 5بار
تکرار کنید.
ب .بدن را در جهت جلو وعقب 5بار بغلتانید.
دوباره از 5تا 8دقیقه به وضعیت شیتی برگردید.
فواید :این حرکات همراه با حرکت پاوانا موکتاسانا
به خروج تجمعــات گازی در معده کمک کرده،
قــوای گوارشــی را تقویت و یبوســت را برطرف
میکنند.
11-Ardha Matsyendrasana
12-Pavana Muktasana
13-Udara Karsanasana
14-Khcadi
15-Dual
6-Basti
7-Viparita karani Kriya
8-Sankha praksalana
9-Bhujungasana
10-Suryanamaskara
1-Kapalabhati
2-Neti
3-Dhauti
4-Nauli
5-Trataka
نسترن صافی متولد سال 1344دانش اموخته کارشناسی مامایی و کارشناسی ارشد زبان انگلیسی است 20 .سال
ســابقه تدریس زبان انگلیســی و اموزش ایلتس و 8سال سابقه تحصیل و تجربه ی یوگا دارد و در حال گرفتن
مدرک مربی گری درجه 3می باشــد .وی دو کتاب" یوگا برای زانوها" برای انتشارات چیمن و کتاب" پرتوی بر
زندگی" را برای نشرنو ترجمه نموده که هر دو دردست چاپ هستند .خانم صافی حدود یکسال است که با مجله
دانش یوگا همکاری دارد. صفحه 63
اهداف و ارزوهای شما برای سال 1400چیست؟
سال نو و قرن نو از راه می رسد ،معموال در شروع هرسال تصمیماتی می
گیریم و برنامه هایی در نظر داریم که امیدواریم در سال جدید بتوانیم انها را
عملی کنیم .بعضی از مجله ها در چنین موقعی از سال صفحه ایی را به طالع
بینی اختصاص می دهند تا هر کس بداند چه اتفاقاتی در سال جدید پیش
روی خواهد داشــت .ولی ما معتقدیم که وقتی خودمان می توانیم با تمرکز
روی اهدافمان به انها جامه ی عمل بپوشــانیم چه نیازی اســت که منتظر
تصمیم ستارگان باشیم .به قول ناصرخسرو قبادیانی:
تو چون خود کنی اختر خویش را بد
مدار از فلک چشم ،نیک اختری را
واقعیت این است که هر انچه در زندگی برایمان پیش می اید حاصل افکار
و اعمال خودماست .و باز به قول یک عارف بزرگ هندی جهان باستان ":هرگاه
اشــفته می شوم جهان نیز اشفته می شود ،هر گاه ارام می گیرم جهان نیز
ارام می شود".
پیشنهاد می کنیم یک تابلوی تجسم خالق برای سال 1400بسازید ،می
توانید از تصویر زیر الهام بگیرید .خواسته ها ،اهداف و ارزوهایتان را مشخص
کنید .ابتدا مطمئن شوید که خواسته های واقعی شما چه هستند؟ نکته مهم
ایمان و باورشماست ،هر چقدر ارزوهایتان را بیشتر باور داشته باشید ،رسیدن
به انها امکان پذیرترمی شود .می توانید برای باوربیشتر از تصاویرکمک بگیرید.
عبارات تاکیدی که اســتفاده می کنید باید روشــن و واضح و مثبت باشند.
خواسته ها یتان به هیچ وجه نباید جنبه منفی و نابودی و ضرر برای دیگران
داشته باشد چون طبق قانون کارما به خودتان بازمی گردد .می توانید تابلوی
تجســم خالقتان را به دیوار نصب کنید وهر روز مدتی روی اهدافتان تمرکز
کنید و شــب ها مروری بر انها داشته باید و ببینید چقدر در جهت رسیدن
به خواســته هایتان تالش کرده اید؟ یک راه دیگر این است که البومی برای
ارزوهای خود درست کنید و تمام چیزهایی که دوست دارید در زندگی داشته
باشید در ان البوم بنویسید و برایش تصویر سازی کنید .بعد البوم را در جایی
پنهان کنید .در پایان سال مجددا سری به البوم بزنید و ببینید چقدراز انها
براورده شده اند؟
خواســته ی روشــن و واضح ،ایمان و باور کامــل و تمرکز روی ان کلید
موفقیت حتمی است .همچنان که اگر ذره بینی را مقابل نور خورشید بگیرید،
نور بر یک نقطه متمرکز شده و انرژی عظیمی بوجود می اورد که می تواند
ان نقطه را شعله ور سازد ،به همین ترتیب تمرکز بر روی یک موضوع و هدف،
انرژی زیادی برای تحقق ان بوجود می اورد .پس بر اهداف و ارزوهای مفید و
سازنده متمرکز شویم و شاهد تحقق انها گردیم .به یاد داشته باشیم که نباید
در مورد خواســته هایمان دچار تردید و شک و دو دلی گردیم زیرا هر گونه
سستی می تواند تحقق رویاها را به تعویق اندازد.
با ارزوی سالی خوش و تحقق رویاها برای همه
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
63 صفحه 64
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک شش ماهه 120000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
در سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
88318189-88319054 صفحه 65
بســته انرژی موجود از بدنتان خارج نمی شــود .در این حالت انرژی بجای
ارتباط با دنیای بیرون در وجودتان سیر خواهد کرد چراکه مراقبه یک فرایند
درونی است.
زمانی که مشغول انجام حرکات مختلف یوگا هستید می توانید مدیتیشن
کنید .بعضی افراد هنگام حرکت مدیتیشن می کنند.
مدیتیشن در حالت خوابیده نیز به همان اندازه موثر است.کافی است روی
تشک یوگا دراز بکشید یک کوسن زیر زانو و یک بالش زیر سرتان قرار دهید
و مراقبــه کنید .حتی زمانی که به رختخــواب می روید می توانید این کار را
انجام دهید.
بعضی افراد تمایل دارند تا بعد از اتمام مدیتیشــن انرژی حاصل را در
چرخه ای محدود حفظ کنند ،این مسئله کمک می کند تا انرژی مفید برایتان
حفظ شــود و زیاد دســتخوش عوامل بیرونی قرار نگیرد .زمانی که احساس
می کنید گیج هســتید یا کمتر در زمان حال حضور دارید مدیتیشن به شما
کمک خواهد کرد .همچنین قبل از ورود به اماکن شلوغی همچون فرودگاه یا
فروشگاه های بزرگ یا برای افرادی که نسبت به انرژی دیگران حساس هستند
می تواند کمک خوبی باشد.
پیش از انکه به خواب برویم الزم است وجودمان از یک سری مسایل خالی
شود.گاه عوامل بیرونی باعث می شود نتوانیم خواب راحتی داشته باشیم .زمانی
که زیاد تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار می گیریم احساســات ناخود اگاهمان
در طول چرخه خواب دستخوش تغییر قرار خواهد گرفت ،بنابر این الزم است
پیش از خواب انرژی های بیرونی را ارام سازیم.
با صدای بلند یا درون خود این جمله ها را تکرار کنید‹‹:وجودم را از تمامی
عوامل بیرونی حفظ کرده و جســم فیزیکی و پر تالشم را تنها بسوی حقایق
خواهم گشود تا همواره مطلوب ترین زندگی را تجربه کنم .فضای امنم را حفظ
کرده و تنها به نور معرفت اجازه ورود می دهم ،این کار شدنی است››.
مدیتیشن به کمک توجه به افکار
در یک مکان راحت بنشــینید و چشــم هایتان را ببندید و خود را برای
مدیتیشــن اماده کنید .بستن چشــم ها کمک می کند تا نسبت به محرک
های بصری بیرونی بی اعتنا شوید .در جای خود بنشینید و در لحظه حضور
داشته باشید و اجازه دهید افکارتان ارام گیرد .به طور حتم افکاری بسراغتان
خواهد امد که امری طبیعی است .زمانی که فکری شکل می گیرداجازه دهید
همچون جریانی بیاید و خارج شود درست مثل ابرهای اسمان که یکی یکی
می ایند و رد می شــوند ،این امری طبیعی است .زمانی که فکری بسراغتان
می اید تنها کار ممکن این است که سریع از ان رد شوید و خود را درگیر ان
نکنید ،تنها نظاره گر باشید سپس اجازه دهید همچون نسیمی مالیم کال از
ذهنتان پاک شود.
در سکوت بنشینید .در لحظه حال قرار گیرید .با شکل گیری هر فکری به
ان اجازه دهید ارام جریان یابد و برود .بنگرید که چطور می اید و بنگرید که
چطور می رود .این است نگاه شما به افکارتان .این تمرین برای متصل شدن به
زمان حال تمرین فوق العاده ای است .با ارامش بودن در زمان حال ،احتماال
به درکی از خود اگاهی خواهید رسید که می توانیدکم کم نشانه های درونی
ان را تجربه کنید.
که همچنان ادامه دارد.
لیال خیراندیش :فارغ التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه ازاد تهران
بوده اما حرفه اصلی اش حسابداری است.دوره های ویرایش و فن ترجمه کالس
های ازاد راگذرانده اســت .از سال 1375به مدت چند سال مقاالتی از وی در
روزنامه همشهری و مجله فیلم و هنر چاپ شد .از سال 1390در کالس های
کانون یوگا و دانش یوگا شرکت کرده و همکاری با مجله دانش یوگا را از سال
1396نمودهکه این همکاری همچنان ادامه دارد .مقاالت منتشــر شده او در
مجله دانش یوگا با مطالب فنگ شویی شروع شد ،چند شماره ای را به موسیقی
و ذهن اختصاص داد و از سال 1398موضوع مقاالت در زمینه مدیتیشن بوده
م
ساب
قه
س
ی!
وال
مهم ترین پیامد کرونا برای شما چه بوده است؟
خوانندگان محترم ،حدود یکسال است که ویروس کرونا زندگی همه مردم جهان را تحت تاثیرخود قرارداده و ناگزیربه انتخاب شیوه جدیدی از زندگی کرده
است .هریک ازما هماهنگ با این تغییرات ،درس هایی ازاین همه گیری گرفته ایم .لطفا برای ما بنویسید که ویروس کرونا چه پیامدهایی داشته ومهم ترین پیامد
ان برای شما چه بوده است؟
بهترین پاسخ در شماره اینده ی مجله به چاپ خواهد رسید و هدیه ی نفیسی به برنده اهداء خواهد شد.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
31 صفحه 32
32
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
انجام حرکات یوگا توسط جمعی
تصویر انجام حرکات یوگای خود را برایمان صفحه 33
ی از خوانندگان مجله دانش یوگا
ارسال تا در مجله دانش یوگا به چاپ برسد
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
33 صفحه 34
یوگا؛ یار شما در خانه
به سوی یک رژیم غذایی یوگایی
مرکز یوگای شیواناندا/برگردان :واحد ترجمه
کتاب yoga your home practice companionاولین بار در سال 2009توسط مرکز
یوگاودانتای شیواناندا در انگلستان به چاپ رسید .این کتاب که به شرح بسیاری از حرکات
یوگا ،تکنیک های تمرکز فکر ،مدیتیشن و انواع پرانایاما می پردازد ،در 256صفحه به طور
تمام مصور منتشر گردیده است ،کتاب یوگا یار شما در خانه اولین بار توسط مجلۀ دانش یوگا
ترجمه شده و از تیرماه سال 1394درهر شمارۀ مجله به چاپ رسیده است.
حبوبات و گیاهان دولپه ایی اجزاء جدانشــدنی رژیم غذایی گیاهخواری هستند ،اما هضم انها برای
بیشتر مردم اسان نیست .لذا دانستن نکات مهم هنگام پخت حبوبات برای جلوگیری ازنفخ و سوءهاضمه
ضروری است .همیشه قبل از پختن حبوبات را خوب شسته و بخیسانید تا راحتتر هضم شوند .روغن های
مفید در رژیم گیاهخواری جایگزین چربی حیوانی هستند ،چگونگی نگه داری از روغن های گیاهی و
محافظت در برابرخرابی و تعفن ،از دیگررموز اشپزی گیاهیست.
از خیساندن ،مقدار اب الزم و وزن حبوبات پس
حبوبات
وزن کــردن و اندازه گیری مقــدار حبوبات ،از خیسانده شدن در اب.
شستن و خیساندن
ومقــداراب الزم برای پختن انها نکته ی کلیدی
تمــام حبوبات به غیر از کینــوا و ارزن قبل از
است .جدول زیرنسبت حبوبات در یک وعده غذا
و میــزان اب الزم برای پخت انها را نشــان می پختن باید در اب خیســانده شوند تا قابل هضم
دهد .وزن ،مربوط به حبوبات خشک است پیش گردند .حبوبــات را حداقل به مدت 30دقیقه تا
یکشبانه روز در اب سرد قراردهید .بعد اب را خالی کرده
و چند بار بشویید تا وقتی اب داخل حبوبات کامال زالل
شود.
پختن حبوبات
ابتدا مقدار معینی اب را بجوشانید(ازجدول زیراستفاده
کنید) ،بعد حبوبات شسته و خیسانده شده را داخل اب
در حال جوش بریزید ،سپس حرارت شعله را کم کنید،
مقدار بســیار کمی نمک به ان اضافه کنید و بگذارید با
حرارت مالیم به ارامی بپزد .هرگاه اب تمام شد حبوبات
را از روی حرارت بردارید .قبل از سرو ،بگذارید مدتی در
ماهی تابه ی دربسته بماند تا خشک شود.
زمان پخت و مقدار اب الزم:
حبوبات
وزن خام
مقدار اب
جو
200گرم
دو و نیم پیمانه
40-35دقیقه
560گرم
گندم سیاه
170گرم
دو و نیم پیمانه
40-35دقیقه
600گرم
بلغورگندم
175گرم
دو پیمانه
40-35دقیقه
630گرم
کوسکوس
185گرم
دو پیمانه
15دقیقه
540گرم
ارزن
195گرم
سه پیمانه
30 -25دقیقه
600گرم
جودوسر
115گرم
دو و نیم پیمانه
10دقیقه
800گرم
جوپرک
180گرم
دو پیمانه
20 -15دقیقه
800گرم
کینوا
205گرم
دو پیمانه
20 -15دقیقه
650گرم
برنج باسماتی
205گرم
دو و نیم پیمانه
35 -30دقیقه
600گرم
برنج قهوه ایی
105گرم
یک ونیم پیمانه
7-5دقیقه
315گرم
برنج وحشی
180گرم
چهار پیمانه
50دقیقه
600گرم
گیاهان دو لپه
بسیاری از افراد مشکل هضم و گوارش حبوبات
از جمله انواع نخود و لوبیا را دارند ،اگر شــما هم
با خــوردن لوبیا دچار نفخ و الرژی می شــوید،
مصــرف انرا به یــک یا دوبــار در هفته کاهش
34
زمان پخت
بازده
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
دهید .بعد بتدریج مصــرف انرا افزایش دهید تا
به سه یا چهاربار در هفته برسانید .سهل الهضم
ترین حبوبات دال ،لوبیای مانگ ،باقال و ادزوکی
هستند .برای هضم اسانتر حبوبات انها را از شب
قبل بخیســانید یا انرا ابتدا جوشــانده و ابش را
خالی کنید و دوباره بجوشــانید ،این کار را سه یا
چهار بار تکرار کنید و بعد انها را بپزید.
پختن
حبوبــات را در اب تمیــز و تــازه بپزید .ابی
که حبوبات را در ان خیســانده اید خالی کنید صفحه 35
و چند بار انها را بشــویید و ســپس در اب تازه
بپزید .هیچگاه حبوبات نپخته و نیم پزرا نخورید.
نمک ،ابلیمو و یا گوجــه فرنگی را بعد از پخته
شدن حبوبات به انها ضافه کنید .حبوبات را کامل
پخته و بعد ســایر مواد را به ان اضافه کنید ،در
غیر اینصورت خوب نپخته و نیم پز باقی می ماند.
سرو کردن
افزودن زنجبیل ،رازیانه ،زیره سبز و فلفل سیاه
به حبوبات پخته شده کمک به هضم اسان انها
می کند .ادویه و ســبزیجات پخته شــده را در
بشقاب کنار حبوبات بگذارید و روی انها گی(کره
تصفیه شده) یا روغن زیتون بریزید.
روغن ها
در انتخاب و روش اســتفاده از روغن ها خیلی
دقت کنید .روغن های غیر اســتاندارد و اشباع
شده دلیل بسیاری از بیماری های قلبی-عروقی
هســتند .در نگه داری و مراقبت از روغن ها نیز
باید بسیار دقت کنید .روغن های در بازو جامد در
معرض خرابی و فاسد شدن بیشتری قرار دارند.
نگه داری
روغن هــا را در محلی تاریک و خشــک نگه
داری کنید .روغن هایی که در شیشه های تیره
و یا قوطی های فلزی بســته بندی شده اند زیاد
پاکسازی بدن در فصل بهار
برای سالمتی جسم وروح ،همگام با فصل بهار
و نوشدن طبیعت ،خوب اســت بدن خود را از
سموم پاک کنیم و با مصرف خوراکی های سالم
و طبیعی ،سرحال و شاداب شده و از فصل زیبای
بهار بیشتر لذت ببریم.
فصل بهار برای بســیاری از افــراد با بیماری
های مختلف ماننــد انواع الرژی هــا ،ابریزش
بینی ،عطسه و کهیر ،سرگیجه و خواب الودگی
و کسالت همراه است ،دلیل ان تجمع سمومی
است که در فصل زمســتان بتدریج در بدن ما
جمع می شوند ،لذا شروع بهار وقت خوبی برای
انجام یک دوره پاکسازی بدن است.
در طب ســنتی هر فصلی ویژگی های خاص
و مزاج مخصوص به خودش را دارد .بهار مزاجی
گــرم و تر داشــته و به همین دلیــل غذاهای
ســنگین برای این فصل مناسب نیستند ،یک
دوره پاکســازی با گیاهخواری توصیه می شود.
مصرف گوشت خصوصا گوشت قرمز را به حداقل
برسانید .غذاهای سبک با سبزیجات ابپزو بخار
پز میل کنید و به همراه ان ظرفی ساالد از میوه
های فصل.
دمنوش ها و نوشــیدنی هــای بهاری کمک
زیادی به پاکسازی بدن می کنند .نوشیدنی ها
نیز باید با توجه به مزاج فصل بهار انتخاب شوند.
یک نوشــیدنی عالی برای فصــل بهار دمنوش
زنجبیل و لیمو و عسل است که برای دفع سموم
بسیار مفید است .دمنوش های بهارنارنج ،بابونه،
اب ســیب وهویج و انواع دتاکس ها ،نوشیدنی
مطمئن نیســتند .بطری های پالستیکی شفاف
را در معــرض نور افتاب قرار ندهید .روغن هایی
که درهر دمایی مایــع می مانند برای نگه داری
مناســب ترند .روغن های اووکادو ،تخم کتان و
افتابگردان باید در یخچال نگهداری شوند.
پختن
برای پخت غذا در دماهای خیلی باال مثل دمای
160درجه ســانتی گراد داخل فر ،از روغن های
ارگانیک مثل گی ،روغن کنجد ،روغن نارگیل یا
روغن هسته ی خرما استفاده کنید .روغن زیتون
برای پخت و پز درهردمایی مناسب است.
های مفیدی برای پاکسازی بهاری هستند .یک
نوشیدنی مفید سم زدای دیگرترکیبی از جعفری،
خیارولیموترش است که موجب پاکسازی کبد و
شفافیت بسیار پوست می شود .حدود یک پیمانه
جعفری تازه و خرد شــده را به همراه یک عدد
خیارو یک قاشق سوپخوری اب لیموترش تازه
و یک پیمانه اب در مخلوط کن ریخته و با هم
میکس کنید .این نوشیدنی را روزی سه وعده در
صبح و ظهر و عصربنوشید و تاثیر خوب انرا در
پاکسازی بدنتان ببینید.
می توانید به مدت ســه یا پنج یا هفت روز به
پاکســازی بدن با مایعات بپردازید .در این مدت
فقط مایعات مصرف کنید ،بین وعده های غذایی
سه تا چهار ساعت فاصله بگذارید و بین وعده ها
هیچ چیز نخورید .برای صبحانه و عصرانه انواع
ابمیوه و دمنوش ها را با عسل میل کنید .برای
ناهار و شام سوپ یا اشی مصرف کنید که بیشتر
ان سبزیجات و مقدار کمی ازانرا حبوبات تشکیل
دهــد .اش و ســوپی که برای رژیم پاکســازی
اســتفاده می کنید باید بسیار رقیق باشد ،می
توانید بعد از پختن انها را با مخلوص کن به شکل
یکدست در اورید.
هر گاه احساس ضعف کردید فقط یک قاشق
عسل بخورید .در مدت پاکسازی بدن از فعالیت
های شدید پرهیز کنید ،بیشتر استراحت کنید،
یوگا و مدیتیشن انجام دهید .احساسات منفی
مثل خشــم و کینه و نفرت در بدن تولید ســم
می کنند ،پس سعی کنید همه را ببخشید زیرا
پاکسازی ذهن و روح الزمه پاکسازی و سالمت
جسم هســتند .ساعاتی را در طبیعت بگذارنید،
اگر به علت قرنطینه در خانه هستید می توانید
از پنجره به اســمان و مناظر اطراف نگاه کنید.
روشــن کردن شــمع و عود و گــوش دادن به
موسیقی مدیتیشن می تواند در پاکسازی بدن
و رسیدن به ارامش و نشاط بسیار موثر باشد.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
35 صفحه 36
ه
مهندسیدرون
شتم
و اینک یوگا بخش اول ...
نویسنده :سادگورو ()Sadhguru
قسمت هفتم از مجموعه مطالب برگرفته از کتاب مهندسی درون
برگردان و تلخیص :پیام صمدی خادم
در شماره های پیشین از سری مطالب مهندسی درون ،به طور منظم و مطابق فهرست،
کتاب "مهندسی درون" نوشــته ی جاگی واسودِو معروف به سادگورو ،یوگی ،عارف و
موســس سازمان داوطلبانه ی ایشــا ( ،)Ishaترجمه ،خالصه و خدمت خوانندگان تقدیم
گردید.
مقدمه
در شماره های پیشــین از سری مطالب
مهندسی درون ،فصل های کتاب "مهندسی
درون" نوشته ی جاگی واسودِو معروف به
ســادگورو ،یوگی ،عارف و موسس سازمان
داوطلبانه ی ایشا ( ،)Ishaخدمت خوانندگان
تقدیم گردید.
سادگورو کتابش را «راهنمای تمرین کنندگان ِ
یوگا جهت دستیابی به شادمانی » توصیف و ان
را به دو بخش تقســیم نموده است .بخش اول را
ترسیم و ارائه ی نقشه ی سرزمین مورد نظرش نام
می نهد و بخــش دوم را به عنوان راه هایی جهت
مسیریابی در حوزه های تبیین شده می پندارد.
در شماره های پیشین مروری شد بر خاطره ی
ِ
مفهوم «مسئولیت پذیری»،
روشن شدگی سادگورو،
کنترل خشم و سوء تعبیرهای متداول و مرسوم
جهانی در ارتباط با مســئولیت پذیری و تنهایی
و عشق.
همچنین ســه قانــون طالیی بــرای ورود به
قلمروهای روحانی ارائه گردید:
-1توانایی من در پاسخ دهی نامحدود است ،اما
توانایی من برای واکنش نشان دادن محدود است،
-2من صددرصد بابت هر چیزی که هســتم
و نیستم مسئولم ،بابت ِ توانایی ها و ناتوانی هایم،
عـسرتم،
بابت شادی و ُ
-3من تنها کســی هستم که ماهیت ِ دقیق ِ
تجربه ام را در این زندگــی و فراتر از ان ،تعیین
می کنم .من همان کسی هستم که زندگی خودم
را می سازم.
در ادامــه ،فصل پنجم از بخش اول این کتاب
ارائه می شــود .در ایــن بخش ،ســادگورو یوگا
تعریف می کند.
*********
یوگا ســوتراهای پتنجلی 1با جمله ی عجیبی
اغاز می شود ...« :و اینک یوگا». 2
36
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
چــرا کتابچه ای بدین اهمیت در باب ِ حیات و
زندگی ،با یک نیم جمله اغاز می شود؟
به این دلیل که شــما فقط زمانی به یوگا نائل
می شــوید که درک کنید ارزو و خواستهی شما
اساساً به بی کرانگی ها و نامحدودها تعلق می گیرد،
و هیچ چیز ِ دیگری شما را اقناع نخواهد کرد .هر
انسانی در حالتی دائمی از نابسندگی و عدم کفایت
ییَد .مهم نیست چه کسی هستید و یا چه
می ز
به چنگ اورده اید ،شما همیشه مقداری بیشتر از
انچه که هم اکنــون دارید می خواهید .این یعنی
ارزو و خواســته ی بشری .اما ارزوی بنیادین ِ هر
انسانی اتساع و گسترش بی حد و حصر است.
ادمیان از ماهیت ِ دقیق ِ خواسته هایشان اگاه
نیستند .زمانی مطالبات و خواسته هایشان حالت
ِ نااگاه بــه خود می گیرد ،مــا ان را حرص و از،
پیروزی و استیال ،یا جاه طلبی می نامیم .و زمانی
که در حالتی از اگاهی و هشیاری می طلبند ،ان
را «یوگا» می خوانیم.
اگر هنوز بر این باورید که اگر فقط شــریک ِ
زندگی مناسبی بیابید ،و یا خانه و ماشین بخرید
همه چیز عالی خواهد بود ،پس هنوز زمان ِ یوگا
فرانرسیده است .زمانی که شما تمام این چیزها
و حتی بیشــتر از این ها را بیازمایید ،و مشخصاً
دریابید که هیچ کدام شان هرگز کافی نخواهد بود،
در این هنگام شما اماده اید.
...و اینک یوگا.
به واقع یوگا چیست؟
اگــر قرار بود چشــم تان را ببندید و تصویری
تجسم کنید ،چنین تصویری احتماال می توانست
یکی از اعضای بدن باشــد که پیچ و تاب خورده
اســت .خم شــدن ِ اســتخوان ،در هم پیچیدن ِ
محیر العقول .برای
ماهیچه ها ،و یا یــک حرکت ّ
خیلی از ادم ها ،چنین چیزهایی یعنی یوگا!
ــرف
امروزه چنیــن تصوری تا اندازه ای در شُ ُ
تغییر است و بسیاری از موسسات ِ اموزش ِ یوگا
بــه تکنیک های تنفس و مراقبه و درون پویی نیز
مشــغول اند .بنابراین برای بعضی از مردم ،تصویر
یوگا ممکن است چهره ای ارام و خندان باشد که
بدون هیچ تقال و کشمکشــی در حالت ِ لوتوس
نشسته است.
اما هیچ کدام از این هایی که ذکرشان به میان
امد ،ان چیزی نیست که ما از ان به عنوان «دانش
ِ یوگا» یاد می کنیم .یوگا ،ورزش و تمرین و نرمش
نیست .یوگا ،تکنیک نیست .انچه که در اگاهی
جمعی به عنوان تصویری از یوگا جا خوش کرده
است ،شکلی ناقص و بی محتوا از یوگاست .شکلی
که تقلیدی مضحک از دانشی فوق العاده رفیع و
باعظمت است .دانشی که از ژزفنای شبه قاره هند
جوشیده و تراویده است.
دانشِیوگا ،به زبانی ساده یعنی ،دانشِ هم ترازی
ِ کامل ،توازن ِ مطلق و هماهنگی بی عیب و نقص،
با وجود و هستی.
ِ
نوســانات جهان بیرون بــر روی تک تک ِما
تاثیرات مختلفی دارد .اما یوگا دانشــی است که
شرایط ِ ویژه ای را دقیقاً همان گونه که می خواهید،
در درون تان ایجاد می کند .وقتی شما طوری خود
را می اراییــد که هر چیزی به زیباترین شــکل ِ
ممکــن در درون تان عمل کنــد ،بطور طبیعی
بهترین توانایی های شــما از درون تان به جهان
بیرون جاری خواهند شد.
شما متوجه شده اید که وقتی شاد و خوشحال
هســتید ،علمکرد بهتری از خود بروز می دهید.
شــما همچون منبعی بی پایــان از انرژی به نظر
می رسید .شــما می توانید ساعت ها ،حتی بدون
خوردن و خوابیدن پیش بروید .تنها اندک مقداری
از شــادمانی ،می تواند شــما را به ورای مرزهای
محدودکننده ی متداول تان رهنمون سازد. صفحه 37
زمانی که ذهن و بدن تان در حالت ِ اسودگی
قرار دارد ،شــما از رنجوری هــای بیمارگونه ی
مختلفی رها هســتید .با تمریــن ِ یوگا بدن و
ذهن تان ،می توانند در باالترین سطح محتمل از
توانایی و کارامدی واقع شوند.
و البته به خاطر داشته باشید که یوگا ،یک ابزار
خودیاری برای کسب ِ باالترین حد از کارامدی
ذهنی و فیزیکی نیســت .در واقع همه ی این ها
هست و بیشتر از این هم هست.
دانش مدرن به ما می گوید که تمام هستی و
تمامیت وجود ،شکل های متفاوت و بروز یافته ی
ّ
انرژی است .این بدان معنی ست که یک انرژی
یکسان می تواند اینجا به شکل سنگ بروز یابد
و انجا به شــکل گِل .می تواند به شکل درختی
بر پای بایستد و یا می تواند چون سگی در حال
دویدن باشد .و یا اینکه می تواند در حال ِ خواندن
این سطور باشد ،یعنی شما .بنابراین شما ذره ای
از انرژی موجود در کائنات هستید .عالم افالک
یک موجود زنده بزرگ اســت که حیات ِ شما
مستقل از ان نیست .شما بدون دنیا نمی توانید
زندگی کنید ،چون که لحظه به لحظه بین شما
دو تا ،داد و ستد بسیار معناداری در جریان است.
هرچنــد که همــه چیز در ایــن دنیا از یک
جنس انرژی هستند ،اما همین انرژی در سطوح
گوناگــون عالم ِ امکان ،صورت های گوناگونی به
خود می گیرد .این انرژی در یک گیا به شــکل
گل رز تجلی می یابد ،و در گیاهی دیگر به شکل
یاســمن بروز می یابد .از مواد یکسانی که برخی
مردم کوزه های سفالین می سازند ،ما کامیپوتر،
اتومبیل و فضاپیما درست می کنیم .مواد اصلی
و تشکیل دهنده یکسان اســت ،و این فقط ما
هستیم که از ان برای مقاصد و امکانات بیشتر
و بیشــتر بهره می بریم .اساســاً تکامل طبیعی
پدیده ای شــبیه به همین موضوع است؛ یعنی
مواد یکســانی که در این کــره ی خاکی وجود
دارد ،طی یک ســفر شگفت انگیز از یک سلول
تک یاخته به نوع ِ بشر راه می سپارد!
یوگا تکنولوژی ارتقــاء دادن ،فعال کردن ،و
پاالیش کردن ِ انرژی های درونی مان به امکانات
باالتر است .به ناگاه ،توانایی های تان به سطحی
از تجلی و ظهور می رســد کــه هرگز تصورش
را هــم نکرده اید .به نــاگاه یک زندگی تصادفی
و اتفاقی و محدود ،به چیزی شــبیه به معجزه
تبدیل می شود.
امــا یوگا کارکردی عمیق تر هم دارد .یوگا در
لغت به معنی اتحاد و وحدت ( )Unionاست .زمانی
که شما در یوگا هستید ،یعنی اینکه در تجربه ی
شما ،همه چیز یکی می شود .این جوهر ِ دانش و
عمیق ترین هدف است.
این اتحاد چیست؟ اتحاد با چه چیزی؟
در حال حاضر ،شــما از شخص به نام «من» و
اشــخاص ِ دیگری به نام «دیگران» اگاهید .این
«من» و «دیگران» ریشــه ی تمامی درگیری ها و
منازعات در سرتاسر عالم است .تمام تمرکز یوگا
بر این است تا شما را به تجربه ای نائل کند که در
ان «من» و «تو» از میان برخیزد .و به جایی برسید
که به تمامی من باشم و یا تو باشی! هر فرایندی
که شما را به این مهم رهنمون سازد« ،یوگا»ست.
چنین اتحادی چگونه حاصل می شود؟
- 1پتنجلی ( )Patanjaliحکیم و اندیشمند هندی به عنوان
نویســنده و یا جمع اوری کننده ی یوگا ســوتراها شناخته
می شود .اطالعات دقیقی از تاریخ حیات او در دست نیست
و صرفاً بر اســاس ِ تحلیل متون و ســاختار ِ سوتراها ،او را
متعلق به قرون چهارم یا پنجم بعد از میالد مسیح می دانند.
گفته شده است که اون پا بر روی زمین نهاد تا دانش ِ یوگا
را بیاموزد .برخی بر این باورند که پتنجلی یوگا ســوتراها را
از متون قدیمی تر یوگا جمع اوری نموده اســت .پتنجلی به
واسطه ی وضوح و شفافیتی که در فلسفه ی یوگا به بار اورد،
مورد احترام ِ فراوانی است .به دلیل وجود ِ برخی متون ِ دیگر
که با نام ِ پتنجلی امضا شده است ،حتی برخی بر این باورند
که پتنجلی یک شــخص واحد نبوده ،بلکــه عده ای از افراد
بودند که متعلق به قشــر و طبقه ی خاصی بوده اند؛ و متون
متفاوتی را گرداوری و یا تالیف کرده اند( .مترجم)
2- Atha Yogānuśāsanam
تابســتان 1396در ســومین
جلســه ی یوگا ،در حرکت چهارم
سوریاناماسکارا ،با دیدن ِ همراستا
شدن انگشــتان دستم با انگشتان
پای راستم ،بازیگوشی ِ کودکانه ای
در استخوان هایم دوید و احساس
ِ محبت ِ عمیقی نســبت به خودم
احســاس کردم و ان حجم ِ سیاه ِ نفرت ازخو ِد همیشگی ام
َــرک برداشــت! بعدها از اســتادم خانم لی لــی خردمند
ت َ
اموختم که مهربان بودن با خود ،اولین اصل ِ یوگاســت؛ و
توصیه ی اســتاد دیگرم خانم اذر نیک ذات را اویزه ی گوش
کردم که همواره دانش اموز باشم و بیشتر و بیشتر بیاموزم.
فارغ التحصیل مقطع کارشناســی ارشد مهندسی عمران از
دانشکده فنی دانشگاه تهران هستم .در یکسال اخیر موفق به
اخذ مدرک مربیگری بین المللی 200ساعته ی یوگا الیانس
از موسسه Kula Collectiveامریکا شدم و نیز مدرک مربیگری
درجه 3را از کشــور عزیزمان دریافت نمودم .با همراهی و
حمایت های بی دریغ دکتر محمدمصطفی انصاری رامندی
در حال حاضر دانشــجوی دوره Ayurvedic Practitionerدر
موسســه ی Yoga Veda Instituteواقــع در فلوریدای امریکا
هســتم .امیــدوارم همان گونه کــه اقای فرهــاد بلواری و
همسرشان خانم زهرا اسالمی اتش یوگا را در دلم شعله ور
نمودند و مسیر زندگی ام پربارتر شد ،من نیز بتوانم قطراتی
از این اقیانوس بیکران را به دیگران هدیه کنمhttps://www.( .
)linkedin.com/in/payam-samadikhadem
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
37 صفحه 38
سفر در حاشیۀ ِ
رود گنگ
از واراناسی تا اهلل اباد
نویسنده :سید محمد ازاد
قصد و نیت ما از این سفر ده روزه به هند شرکت
در مراسم کومبامال بود .در ابتدا مختصری پیرامون
ایین روحانی کومبامال نوشــته شده و پس از ان
خاطرات مان از سفر پرچالش و شگفت انگیزی که
در سال 2019اتفاق افتاده ،روایت شده است.
مراســم کومبامــا ،بزرگ تریــن
گردهمایی جهان
در کتاب مقدس و حماسی هندوها از کومبا به
عنوان یک مراسم بسیار ارزشمند یاد می شود .در
این کتاب گفته شده که خورشید اولین بار از این
مکان طلوع کرده و مکانی اســت که جهان از ان
نقطه اغاز شده است .برهما ،افریدگار این جهان،
افرینش را از این نقطه اغاز کرده اســت .او اسب
38
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اشــوامه یاگیا را در رودخانه انداخته و افرینش را
اغاز می کند( .اشوامه یاگیا اسب مقدسی است که
در تشــریفات ایین مذهبی ودایی دنبال می شود.
این اسب توسط پادشاهان هند باستان جهت اثبات
حق حاکمیت امپراطوری استفاده می شده است.
بدین ترتیب که اسب به همراه جنگجویان پادشاه
به مدت یک سال رها می شده و از زمین هایی گذر
می کــرده و هر رقیبی می توانســته با جنگجویان
پادشاه وارد نبرد شــود .اگر بعد از یک سال هیچ
دشمنی موفق به کشتن یا گرفتن اسب نمی شده
است ،حیوان را به مقر پادشاهی بازگردانده و ان را
مقدس شــمرده و پادشاه را به عنوان حاکم مسلم
اعالم می نمودند).
در افســانه های اساطیری و مذهبی هند اعتقاد
بر این اســت که خداوند قطــره ای از اب مقدس
امریت ( )Amritکه برگرفته از ســاگارمانتان (Sagar
)Manthanاســت را از دست شــیطان گرفته و در 4
نقطه از هندوستان در 4رودخانه ریخته است .به
همین لحاظ این چهار رودخانه به عنوان 4مکان
مقدس و محل برگزاری کومبامال شناخته می شود.
در بیــن معتقدین ایین هندو در شــرایط فلکی
خاصی ،با توجه به تغییر حالت سیاره ها و ستاره ها
زمان و یکی از چهار مکان مقدس جهت کومبامال
تعیین می شود.
زمانی که خورشید و کپریکورن (ستاره جدی)
در منطقه البروج یکی می شــوند و سیاره مشتری
وارد منطقه صوری البروج می شود پرایاگ کومبامال
در منطقۀ اهلل اباد برگزار می گردد که مطابق تقویم
تاریخ شــروع ان 15ژانویه سال 2019میالدی و
پایان ان 4مارچ اعالم شــده است .هندوها در ایام
کومبامال مراسم غسل ،خواندن مانتراهای ودایی،
موســیقی های مقدس هنــدو و دعاهای مقدس
و اعمال و عبــادات و مراقبه هایی را در این مکان
برگزار می کنند.
بنــارس ،شــهری کهــن بر حاشــیۀ
رودخانۀ گنگ
پیشنهاد سفر از طرف یکی از دوستان انجام شد
که برای مراقبۀ ویپاسانا به هند رفته بود و تصمیم
داشت بعد از ان در مراسم کومبامال شرکت کند.
ما نیز که پیش از این در مورد این مراســم و ابعاد
معنوی ان شنیده بودیم ،تصمیم به سفر گرفتیم
و با چند نفر از دوســتان که در مجموع شش نفر
بودیم راهی شــدیم .ســفر ده روزۀ ما به ترتیب از
دهلی شــروع و سپس واراناســی(بنارس) ،اهلل اباد
(مرکز مراســم کومبامال) و در اخر به شهر اگرا و
بازدید از تاج محل معروف ختم شد.
از شــیراز ابتدا به دهلی رفتیم .فرودگاه دهلی
بسیار زیبا بود .در انجا مجسمه ای از اساناهای یوگا
در فرودگاه بسیار جلب توجه می کرد .دهلی شهر
بسیار شلوغی بود و به همین دلیل تا ساعت پرواز به
سمت واراناسی(بنارس) در فرودگاه منتظر ماندیم.
واراناسی (بنارس) یکی از شهرهای مهم تاریخی
و مرکز فرهنگی هند به شــمار می رود که در کنار
رودخانه مقدس گنگ واقع شــده است .بر اساس
افســانه ها و باورهای هندوئیسم این شهر توسط
«شیوا» که خدای نابودکننده اهریمنان و بخشایندۀ
گناهان است بنا شده و هندوها معتقدند رودخانۀ
گنگ رودخانه ای است که از موهای پریشان شیوا
جریــان یافته و برای انســان ها نیکی و زندگی به
ارمغــان می اورد .از ایــن رو هندوها معتقدند اگر
کسی در این شــهر بمیرد ،مطمئناً به رستگاری صفحه 39
خواهد رسید .به همین دلیل هندوها به این شهر
می ایند تا در رودخانۀ گنگ برای پاک شــدن و
بخشایش گناهان شان غسل کنند و یا با مردن در
این شهر در ایام کهنســالی به رستگاری برسند.
انها معتقدند که وقتی جنازۀ کســی در این شهر
ســوزانده شده و خاکســترش به رودخانه سپرده
شود از چرخۀ تناسخ خارج شده و به کمال خواهد
رسید .به همین دلیل مراسم سوزاندن اجساد در
کنار این رودخانه برگزار می شود و شما می توانید
شاهد اجسادی باشــید که برای رهایی از چرخۀ
تناسخ در کنار رودخانه سوزانده می شوند.
علیرغم شلوغی و جمعیت زیاد ان ،شهر بنارس
حال و هوایی روحانی داشــت و قدمت زیاد ان و
حــال و هوای کنار رودخانه گنگ دنیای متفاوتی
بود و انجاســت که متوجه می شوی چرا هندوها
بــرای رودخانه گنــگ احترام خاصــی قائلند .از
مراســم هایی که انجا برگزار می شود می توان به
مراقبه و مراســم معنوی طلوع و غروب خورشید
کنار رود گنگ اشــاره کرد که به ان «گانگا اراتی»
گفته می شود که با نیت احترام به رود و طبیعت
اجرا می شد .اراتی همان شعله هایی است که در
مراسم معنوی برافراشته می شود .طی این مراسم
گل کوچکی را در برگ خاصی گذاشــته و ان را
به رود می سپارند .حرکت گل ها روی رود منظرۀ
بسیار چشــم نوازی را ایجاد می کرد .این مراسم با
انواع اوازها و موسیقی های معنوی اجرا می شد و
قایق هایی نیز مخصوص توریست بود که با ان می
توانستند رودخانه مقدس گنگ را بگردند .ان حال
و هوای سحرگاهی توام با موسیقی عرفانی و شعله
ای شــناور در رود گنگ تجربه بسیار روح نوازی
بود .انرژی جاری در این مراســم برایمان بســیار
ارامبخش و معنوی بود و توانســتیم در حاشــیه
رودخانه کمی مراقبه کنیم .صدای زنگی که پس
از مراسم به صدا در می اوردند انوسوار زیبایی برای
وصل شدن به عمق درون داشت.
یکی دیگر از مراســم های کنار رودخانه گنگ
ســوزاندن مردگان است .به گفتۀ مردمان هند یا
بدن اشــخاص معنوی بخصوصی را می سوزاندند
یا بطور تصادفی این کار انجام می شد .طی مدت
اقامــت در بنارس در کنــار رودخانه گنگ ما نیز
مراقبه هایی بسیار عمیق با ان حال و هوای بی نظیر
انجام دادیم.
یکی دیگر از جاذبه های این شهر ،معبد بزرگ
و باشکوهی بود که برای شیوا ساخته شده و جزء
مهم تریــن معابد هند به حســاب می اید .هر روز
صفی به طول چند کیلومتر برای زیارت این معبد
شکل می گرفت و زائران با یک ظرف از جنس فلز
که در ان اب و گل قرار داشت ،برای ادای احترام
به شیوا وارد معبد می شدند.
دو شب در بنارس اقامت داشتیم .به دلیل عالقۀ
شخصی به مسائل یوگا و انرژتیکی به معابد یوگا
نیز سر زدیم که بهترین ان کنار رودخانه گنگ بود.
خارج از شهر مراکز ویپاسانای خوبی قرار داشت.
اقامــت دو روزه ما به بازدید از این اماکن روحانی
گذشت .ناگفته نماند بنارس بازاراهای زیبایی نیز
با هنرهای دســتی ظریف داشــت و عالوه بر ان
معماریِ بی نظیر ســاختمان هایی بسیار قدیمی
بر حاشــیۀ رودخانۀ گنگ ،که جلــوه ای ویژ ه به
شهر می داد.
نکته دیگری که نظر مــا را به خود جلب کرد
وجود اشخاصی به نام اگوری در کناره رود گنگ
بود که اعتقادات مخصوص به خود را دارند .گرایش
اعتقادی اگوری ها به شیوا (الهۀ ویرانگر) است .این
افراد با صورت های رنگ شده به صورت برهنه و با
پوششی از خاکستر سفید (پودری به نام ویپوتی
بــا این باور که این پودر کارمــا را از بین می برد)
در کنارۀ رود گنگ اسکان دارند .اگوری ها بر این
باورند که با تعصب نداشتن در مورد چیزهایی که
تابو محسوب می شــود ،می توانند به نور معرفت
برسند .انها جسم و بدن را فانی می دانند به همین
دلیل هیچ وابســتگی به مســائل دنیوی و مادی
ندارنــد و حتی لباس هم به تن نمی کنند .بنارس
از قدیمی ترین اماکن اســکان قبایل اگوری بوده
اما امروزه اندکی از این افراد باقیمانده اند که اغلب
جنبه نمایشی دارند و بعضاً شاهد بودیم که انها از
حشیش و سایر مواد مخدر برای رسیدن به حالت
خلسه استفاده می کردند.
شخصا پیش از این نیز تجربه سفرهای متعدد و
تقریبا هر ساله را به هند داشته ام و مردمان هند
را بسیار دوست داشــتنی و مهمان نواز و بی ازار و
بســیار نجیب یافته ام .اما دو تجربه ای که برای ما
پیش امد و در اینجا الزم می دانم برای دوســتانی
که در اینده قصد سفر به هند را دارند و می تواند
راه گشای انان باشد این است که زمان تبدیل دالر
به روپیه ســر یکی از دوستان مان کاله رفت که با
سختی توانستیم نیمی از پولش را برگردانیم .بعدا
متجه شــدیم که این سارق کارش همین است و
بســیار هم حرفه ای است .دوم ساعت خودم بود
که در شلوغی قطار دزدیده شد .این ها نکاتی است
که باید در سفر به کشور شلوغ و پرجمعیتی مانند
هند در نظر داشت و تنها از ان جهت بیان شد که
دوستانی که قصد سفر دارند حواسشان به اینگونه
مسائل نیز باشد.
گردهمایی 50میلیون زائر و غســل در
رودخانۀ گنگ
بعد از بنارس راهی شــهر اهلل اباد ،مرکز اصلی
برگزاری مراسم کومبامال ،شدیم .این مراسم که هر
12سال یکبار اتفاق می افتد ،در یکی از چهار شهر
اطراف رودخانه گنگ برگزار می شود که ان سال
قرعه به نام اهلل اباد افتاده بود .سفر ما از بنارس به
اهلل اباد با قطار انجام شد .با وجود اینکه به سختی
از قبل بلیط تهیه کرده بودیم ،هنگام سوار شدن به
قطار با جمعیتی انبوه مواجه شدیم .در قطار حتی
تا روی ســقف و جای چمدان هم مردم نشسته
بودند و بی نهایت شــلوغ بود .از در و دیوار ادم می
بارید .روی هر صندلی چندین نفر نشسته بودند
و این برای ما بســیار جالب و تعجب برانگیز بود.
در نهایت با هدایت جمعیت توسط مامورین قطار،
دو صندلی ســهم گروه شــش نفرۀ ما شد .به هر
حال نزدیک سحر به اهلل اباد رسیدیم .هوا همچنان
تاریک بود .از قبــل هتل رزرو کرده بودیم .جالب
اینکه زمان پیاده شــدن از قطار متوجه شدیم به
خاطر شرایط مراسم کومبامال هرگونه رفت و امد
وسیله های نقلیه ممنوع اســت .از ایستگاه قطار
تا هتل یک ربع راه بود .مجبور شــدیم تا هتل را
پیاده برویم .به هتل که رســیدیم از پنجرۀ هتل
که به بیرون نگاه کردیم با صحنه عجیبی را دیدیم.
ســیل عظیمی از زائران که برای شرکت در این
مراسم به این شهر امده بودند .در منطقۀ پرایاگ
در حاشــیه رود گنگ و محل تالقی رود گنگ و
یامونا که به ان ســنگام ( )Sangamمی گفتند بیش
از هزاران هکتار چادر و محل اقامت جهت حضور
زائرین کومبامال دایر شــده بــود .بیش از هزاران
نیروی پلیس و ســربازان ارتش هند و مسئوالن و
کارمندان دولتی وظیفه حفظ امنیت و رساندن اب
و غذا و سرپناه به شرکت کنندگان کومبامال 2019
را بر عهده داشــتند .مردم در دسته های با تعداد
نفرات زیاد همه پیاده به سمت رودخانه گنگ در
حرکت بودند .شلوغ ترین جمعیتی بود که تاکنون
دیــده بودم .از جاییکه هتل ما واقع شــده بود تا
رودخانۀ گنگ حدود 20کیلومتر فاصله بود .شهر
نیز ک ً
ال تحت تاثیر این مراســم قرار گرفته بود .ما
نیز صبح مانند بقیه پیاده به سمت رودخانۀ گنگ
راهی شدیم .ازدحام جمعیت باورکردنی نبود .چند
ساعت طول کشــید تا به حاشیۀ رودخانه گنگ
رســیدیم .انجا نیز بسیار شلوغ بود و تا چشم کار
می کرد سیل جمعیت بود .غروب برگشتیم .اصل
مراسم کومبامال ان شــب برگزار می شد و ما نیز
طوری برنامه ریزی کرده بودیم که برای مراســم
انجا باشیم .ساعت 2شــب راه افتادیم به سمت
نقطۀ اصلی مراسم و بعضی دوستان نیز از ما جدا
شدند و به کمپ هایی رفتند که نزدیک رودخانه
بود و محل اسکان مهمانان .سادوها (افراد معنوی)
جایگاه شــان جدا بود .ما نیز دنبال رویارویی با ان
افرادی بودیم که از انزوا به این مراسم امده بودند.
در مورد مراسم کومبامال گفته می شود که بعضی
افراد معنوی بســیار بلندمرتبه نیز در ان شرکت
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
39 صفحه 40
می کنند و ما مشــتاق این بودیم که حتی با یکی
از ان ها هم که شــده مالقاتی داشــته باشیم .دو
روز در اهلل اباد بودیم .در این دو روز بیشمار انسان
میدیدی که به ســمت رودخانه گنگ می روند و
برمــی گردند .یکی از اداب اصلی در این مراســم
غســل کردن در رودخانۀ گنگ در ان روز خاص
است که به اعتقاد هندوها باعث امرزش گناهان
و تولد دوباره اســت .به اعتقاد شخصی من چیزی
میانه بود .یعنی قســمتی خرافه است اما در دل
خود از لحاظ مسائل انرژتیکی و روحانی نیز قطعاً
سِ ری در ان نهفته است .دورتادور رودخانه گنگ
چادر زده بودند که هرکدام مربوط به یک گروه و
فرقه بود و حتی پوشش و لباس و رنگ لباسشان
نیز با هم فرق داشــت .ان محل اصلی مراسم در
تقاطع دو رودخانه بود .که زمان و مکان بسیار مهم
اســت که ان اتفاق معنوی بیفتــد .و در ان زمان
هر فرقه ای متناسب با اعتقادات خودشان مناسک
مذهبی به جا می اوردند .اما وجه اشــتراک همه،
غسل کردن در رودخانۀ گنگ بود .با این اعتقاد که
باعث پاک شدن کارماها می شود و یک تولد دوباره
است که کمی خرافات نیز با ان ترکیب شده است.
اگرچه با تجربیات فراوانی که در این سالها داشته
ام می توان گفت که همه اش خرافات نیســت و
حقایقی پشــت تمام این اداب و رسوم ها نهفته
است .به خاطر شلوغی و جمعیت غیر قابل تصور،
رودخانه بســیار کثیف بود .ما نیز طبق اعتقادات
شخصی خودمان به مراقبه پرداختیم و بعد از ان
مجددا ً مسیر 10کیلومتری را پیاده به سمت هتل
بازگشتیم .در مورد مالقات سادوها شنیده بودیم
که انها نیمه شــب برنامه خود را اجرا می کنند و
ما نیز که بسیار مشــتاق بودیم تصمیم گرفتیم
علیرغم خســتگی بسیار زیاد دوباره راه افتادیم به
سمت رودخانه گنگ .نزدیک سحر رسیدیم ،بسیار
بسیار شلوغ بود تا ان حد که بعضی مسیرها بسته
بود .ما نیز بدون قضاوت همه را مشــاهده کرده و
از زیبایی های ان مناظر لذت بردیم .دیدن تفاوت
ایین ها و مراسم فرهنگ های مختلف خالی از لطف
نیست .کومبامال بسیار زیبا بود .در ان وقت پیش
از طلوع خورشید حال و هوای انجا واقعاً روح نواز
بود و دل را به سمت عالم باال می کشید .مجددا ً به
مراقبه و نیایش نشستیم و هر کس طبق ایین خود
مشغول مراسم بود .بعضی به سماع مشغول بودند
و بعضی دیگر دعاهای همراه با موسیقی .سادوها
نیز نشسته بودند و مردم نزد انها می رفتند و تبرک
می جستند .تا برگشتیم هتل 8صبح شده بود .از
انجا بلیط اتوبوس داشتیم برای 10شب از اهلل اباد
به سمت اگرا یا همان شه ِر تاج محل معروف .چند
ساعت قبل از حرکت اتوبوس ،پیامکی به دست ما
40
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
رسید که به دلیل شرایط شهر و ممنوعیت تردد،
امکان ورود اتوبوس به شــهر وجود ندارد و ما باید
خود را به محلی خارج از شهر می رساندیم.
در اوج خســتگی و ناامیدی ساک و چمدان به
دست از هتل خارج شدیم .به طرز باورنکردنی در
میانۀ راه یک جوان هندی با اتوموبیل شخصی خود
برای ما توقف کرد .حضور ان شخص چیزی شبیه
معجزه بود .در طی ان مســیر که همه جا توسط
پلیس بسته شده بود ،خودش با پلیس وارد مذاکره
می شد و پاسپورت های ما را به ان ها نشان می داد
و محل به محل مسیر را برای ما باز می کردند و ما
را عبور می داد .تقریباً بیش از نصف مسیر با ما بود
و همراهیمان کرد و بسیار کمک مان کرد .باالخره
توانســتیم از شهر خارج شــویم و یک توک توک
(تاکسی های هندی) گرفتیم و در نهایت به صورت
معجزه واری به مقصد رسیدیم .به جایی که قرار بود
اتوبوس ما را به سمت اگرا سوار کند.
در اتوبــوس نیز مانند قطــا ِر اهلل اباد جمعیت
زیاد بود و ما هم بســیار خســته اما به هر صورت
این شرایط ســخت گذشت و به اگرا رسیدیم .در
انجا هاستلی از قبل رزرو کرده بودیم و رسیدیم و
وسایل را گذاشتیم و به سمت تاج محل راه افتادیم.
ج محل ،نگین هندوستان و سمبل عشق
تا
به ملکۀ پارسی
تاج محل از پراوازه ترین بناهای جهان و ارامگاه
زیبا و باشکوهی اســت که در نزدیکی شهر واقع
شده است و یکی از عجایب هفتگانۀ جدید دنیا به
شــمار می رود .این بنای زیبا به دستور پنجمین
امپراطور گورکانی هند به منظور یادبود همســر
ایرانی اش ارجمند بانو و اثبات عشقش به او ساخته
شد که عاشق او بود .معماری زیبا و باشکوه این بنا
توسط معماران ایرانی(احمد الهوری و 30معمار
ایرانی دیگر) و معماران هندی انجام شده است.
بلیط ورودی تاج محل بسیار گران بود اما چون
با اشتیاق بسیار برای دیدن انجا رفته بودیم بلیط
را تهیه کــرده و وارد مکان افســانه ای تاج محل
شــدیم .منظره پیش رو فقــط زیبایی بود و بس.
وارد که شدیم جریانی از شکوه و عظمت و زیبایی
در وجودمان جاری شد .معماری تاج محل بسیار
زیبا و سرشار از انرژی است .بنای تاج محل ،بنای
عشق است و به راحتی می توانی ان را حس کنی.
گویی در ان مکان تاریخ و زمان با تو حرف می زنند.
بخشــی از ان مکان مســجد جامع یزد را به یادم
اورد؛ با همان عظمت و معماری اســامی و حال
و هوا .با دیدن ان مناظر تمام خســتگی ســفر از
بین رفت .تجربۀ بسیار زیبایی بود و مراقبه در ان
مکان رویایی روح و قلبمان را جال بخشید .همینجا
به تمام کســانیکه به هند و مراقبه و این مسائل
عالقه دارند پیشنهاد می کنیم دیدن رودخانۀ گنگ
و تاج محل را در برنامه سفر خود قرار دهند که بسیار
با ارزش است.
تــا اینجــا برنامه ریزی ما این بــود که به دهلی
برگرشــته و ســپس به ایران بازگردیم .ماشینی
گرفتیم تا ما را از اگرا که حدود یک ساعت با دهلی
فاصله داشت به فرودگاه برساند .بلیط را که تحویل
مسئول فرودگاه دادیم متوجه شدیم یک روز زودتر
رسیده ایم .علیرغم خستگی سفر ،تقدیر این بود تا
یک روز هم در دهلی بمانیم .شهر بارانی بود و شلوغ.
هاســتلی اجاره کردیم و شب را در انجا ماندیم .در
این فاصله از چند معبد معروف دیدن کردیم .یکی
از ان معابد که لوتوس نام داشــت شبیه گل نیلوفر
ساخته شده بود .در نهایت فردای ان روز به فرودگاه
دهلی رفته و به ایران عزیزمان بازگشتیم.
اگرچــه هند نیز از هجوم مدرنیته و دنیای امروز
در امان نمانده اســت اما هنوز هــم حال و هوای
معنوی ان برای عالقهمندان به این گرایش ها بسیار
جای زیبایی اســت .اشرام شیواناندا یکی از بهترین
اشرام هاست .شلوغی و بی نظمی در هند زیاد است
و باید ان را مد نظر قرار داد .این ســفر ده روزه نیز
سرشــار از چالش بود اما همه زیبا بود و تجربه های
معنوی ان خالی از لطف نبود .هند مردمان بسیار
ی و نجیبی دارد و برای کسانیکه
ارام و دوست داشتن
عالقمند به مســائل یــوگا و متافیزیک و معنویت
هستند بهترین انتخاب است.
در پایان و به عنوان جمع بندی باید اضافه کنم
در دنیا مکانها و روزها یا ساعات مقدسی در ائینهای
مختلف وجود دارد که بســیار هم زیباست اما ان
چیزی که اهمیت دارد و تاثیر این ائین ها را بیشتر
می کند به خودمــان و حال و هــوای درونی مان
برمی گردد .بطــور قطع انــرژی مکانهای مختلف
از جمله عبادتگاه ها ،مســاجد و معابد با هم یکی
نیســت ،اما ان چیزی که به ان ارزش می دهد و
خرافه زدایی که باید در این زمینه اتفاق بیفتد تنها
و تنها شناخت حقیقت درون خودمان است.
سید محمد ازاد(علی ازاد) متولد 1357
در شیراز است .تحصیالت وی در رشته
مخابرات بوده و ســال ها به عنوان معلم
فنی در هنرستان های شیراز مشغول به
کار بوده اســت .متاهل و دارای پسر14
ســاله ایی به نام ارپان است که در زبان
سانسکریت به معنی هدیه می باشد .اقای
ازاد از ســنین کودکی عالقه ی بسیار به
یوگا و معنویات داشته و در ابتدا بیشتر به دنبال جنبه های فلسفی
و عرفانی یوگا بوده اســت ،ولی بعدهــا در تمام زمینه های یوگا
تجربه کســب نموده و از حدود 10سال پیش تا کنون در باشگاه
ققنوس شیراز که خود بنیانگذاری نموده فعالیت دارد .وی بارها به
کشور هندوستان سفر کرده و دوره های مختلف یوگا و مدیتیشن
و ویپاسانا را گذرانده و موفق به اخذ مدارک بسیاری در زمینه یوگا
از جمله مربیگری یوگا از اشرام شیوااناندا و دیپلم یوگا از دانشگاه
پونا شده است. صفحه 41
5راه کار برای افزایش تفکر ،تغییر و
سالمتی در خانه برای شروع سال نو
نویسنده :انی النگلوا ( )Annie Langloiمربی یوگا و یکی از موسسین یوگای مجازی من ()Yogi et co-fondatrice de mon yoga virtuel
مترجم :ژیال حاتمی (مترجم زبان های انگلیسی و فرانسه و مربی یوگا)
ابتدای هر سال جدید مترادف است با تولد دوباره،
تصمیمــات بزرگ زندگی و تغییرات .اما برخی در
مقابل تغییرات سبک زندگی مقاومت می کنند و
به سختی عادات جدید را می پذیرند .این مقاومت
طبیعی اســت و از این مسئله نشات می گیرد که
همه ما به منطقه امن ذهنی خود وابسته هستیم.
با این حال ،هر تغییری پیامدهای خوب خود را به
همراه دارد .نیرو و جســارت ما را تقویت می کند
و جایی برای موقعیت هــای جدید ایجاد می کند
به ما شــهامت می دهد تا بتوانیم از وابستگی ها و
موقعیت های عادی و روزمره بگذریم.
بنابراین من به عنوان مربی یوگا ،دوســت دارم به
شــما راه کارهایی برای ایجاد عادات مناسب برای
سالمتی و داشتن حال خوش در خانه ارائه دهم.
یوگا و مدیتیشــن هر دو از نظر تمرکز و سالمت
عمومی بدن الزم و ملزوم یکدیگرند .اساناهای یوگا
با تنفس و مدیتیشــن همراه هستند .بنابراین هر
روز یک سری از این تکنیک ها را در زندگی روزمره
برای داشتن سالمتی مطلوب باید انجام دهیم.
از ان جــا که ورزش یــوگا در همه دنیا همگانی و
محبوب شــده است ،در این مقاله ،به معرفی چند
حرکــت و تمرین می پردازیم تــا بتوانید با توجه
به برنام ه زمانی خودتان و یا در دســترس نبودن
کانونهای یوگا ،خودتــان در خانه از یوگا بهره مند
شــوید .یوگا فقط انجام چند حرکت اسانا نیست،
بلکه روی مسائل دیگری از جمله ،تغذیه ،اصول و
روش زندگی ،مدیریت استرس و عملکرد شما در
زندگی نیز تاثیر می گذارد.
از سال 2017منابع اموزش یوگا به صورت ویدئو
و رســانه ها بیشــتر در اختیار مردم قرار گرفت و
به ان ها نشــان داد که با انجام یوگا در منزل هم
می توانند خودشان از تغدیه خوب نیز لذت ببرند.
بعد از انجام یک جلسه یوگای خوب ،می توانید یک
ظرف اسموتی استوایی یا میوه های فصل خودتان
را مهمان کنید و موادی را استفاده کنید که حاوی
ویتامین ک و فراورده های پروبیوتیک باشند که هم
روده ها سالم تر شوند و هم روحیه مثبت باالتر رود.
پنج توصیه برای شروع خوب یوگا در سال جدید
(تغذیه ،ساعت ،فضا ،امادگی و عدم قضاوت):
.1تغذیه :با انجام حــرکات یوگا به تنظیم تغذیه
خود توجه بیشتری دارید و از مواد غذایی طبیعی
و غیرفراوری شده ،ترجیحا سبزیجات برای سبک
کردن جســم و ذهن استفاده می کنید .استفاده از
مواد قندی تسویه شــده را ک م یا کال قطع کنید.
خودتان متوجه تاثیرات مثبت یک تغذیه سبک تر
بر روی سیســتم هاضمه و انــرژی کلی بدن تان
خواهید شد.
.2ساعت :از انجا که برای گنجاندن عادات جدید
باید زمانی برای ان در نظر بگیرید ،به شما پیشنهاد
می کنم که نیم ســاعت الی یک ســاعت زودتر از
زمان بیدار شــدن معمول تان از خواب برخیزید و
روز خود را با انجام یوگا شــروع کنید .این عادت
جدید جریان زندگی روزمره تان را بهبود می بخشد.
به عالوه ،ســعی کنید که شب قبل از ساعت 22
بخوابید تا ساعت خواب تان به بهترین نحو تنظیم
شود تا بتوانید صبح را شاداب تر شروع کنید.
.3فضا :چه محل زندگی تان کوچک باشد یا بزرگ،
در هر حال ،باید یک مکان خاصی از فضای منزل
برای مــت یوگای خود در نظــر بگیرید .بهترین
مکان ،نزدیک یک پنجره اســت که نور طبیعی را
داشته باشید .ضمنا ســعی کنید از گل های زیبا،
کتاب خاص ،عود ،شمع یا مجسمه خاصی که حال
بهتری به شــما می دهد ،در کنار مت یوگای خود
استفاده کنید .مثل قبله و نماز که سعی می کنید
معموال یک جای تمیز و مشــخصی برای ان در
نظر بگیرید ،برای انجام یوگا نیز مکان مشــخصی
داشته باشید.
.4امادگی :اصول صحیــح تغذیه در یوگا توصیه
می کند که حتما دو الی ســه ســاعت بین انجام
حرکات و تغذیه فاصله باشد .در یوگای صبح بهتر
است که به جز اب معمولی ،شکم خالی باشد .تمام
وسایل ارتباطی مانند کامپیوتر ،تبلت و موبایل خود
را خاموش یا دور از خود نگه دارید تا تمرکز شــما
کامال بر روی مت و یوگا باشد .اگر در ناحیه کمر،
ران و پاها دچار مشکل هستید ،از اجر یوگا یا یک
متکای راحت برای نشستن و ضمنا از یک روانداز
برای زمان شاواســانا و مدیتیشن استفاده کنید.
همچنین حتما یک لیوان اب در کنار خود داشته
باشید.
با اروزی صلح و سالمتی کامل برای همه دنیا،
اناندی
سال نو مبارک
سالمتی ،انگیزه و شور زندگی ،مسافرتهای خوش ،وضعیت مالی خوب ،همنشین
خوب ،رویاها و عشق خوب ،اتفاقها و معجزات خوش غیرمنتظره ،حضور در لحظه و
موفقیتهای اجتماعی و کاری و خوشحالی درونی را برایتان اروزمندم
ژیال حاتمی
برگرفته از سایت یوگای مجازی من:
https://www.biokplus.com/blog/fr_CA/
astuces-pour--5/bougez--respirez
developper-une-retraite-yoga-bienetre-maison
.5عــدم قضاوت :انجام یــک کار جدید یا تثبیت
عادات جدید نیازمند زمان ،صبر و گذشت نسبت
به خودتان اســت .اگر روزی یوگا انجام ندادید ،یا
طبق عادات قبلی خودتان چــه در عمل ،چه در
تغذیه و چه ساعات خواب و ...رفتار کردید ،خود را
سرزنش نکنید ،هیچ گونه قضاوتی در مورد خودتان
انجام ندهید ،فقط این وضعیت را مشاهده کنید و
بدانید که هر تغییری به مرور زمان اتفاق می افتد.
و در پایان ،در هر کاری که انجام می دهید ،چاشنی
عشــق را نیز به ان بیافزایید ،خودتان را دوســت
داشــته باشید ،هر چیزی که با عشق همراه باشد،
اســان می شــود .در یوگا ،حرکتی به نام اغوش
وجود دارد .زمانی که احساس ناراحتی ،قضاوت یا
کاهش اعتماد به نفس می کنید ،فقط کافی است
خودتان را در چند دقیقه سفت و محکم در اغوش
بگیرید .و فکرتان را از همه چیز خالی کنید و فقط
روی خودتــان تمرکز کنید و از تاثیر جادویی اش
بهره مند شوید.
با اروزی سالمتی و سال خوب برای همه پرتوجویان
و مربیان و اساتید یوگا
تصمیمات من در سال جدید و قرن جدید
.1زمــان محدودتــری را در شــبکه هــای
اجتماعی بگذرانم
.2هرشــب قبل از خواب ،برنامه روز بعدم را روی
کاغذ یادداشت کنم
.3زمان بیشتری را با خانواده بگذرانم
.4پیاده روی را به برنامه روزانه ام اضافه کنم
.5تغذیه سالم تری داشته باشم
.6روزی 15دقیقه به گوش دادن به اخبار به زبان
های خارجی اختصاص دهم
.7زمان بیشتری را در طبیعت بگذرانم
.8هفته ای یک روز را برای دیدار دوستان در یک
محیط خاص اختصاص دهم
.9هرکاری انجام می دهم تمام توجه خود را فقط
روی ان کار در زمان حال بگذارم
.10روزی نیم ساعت به موسیقی بپردازم
ژیــا حاتمی ،دبیر زبان انگلیســی و بازنشســته امــوزش و پرورش ،
فارغ التحصیل رشــته ادبیات انگلیسی از دانشــگاه عالمه طباطبایی و
همچنین رشــته مترجمی زبان فرانسه از دانشــگاه ازاداست .از دوران
جوانی به ورزش یوگا بســیار عالقمند بوده و همیشه از کالس های یوگا
بهره می برده اســت .از چهار سال پیش ،به صورت رسمی بعد از کسب
گواهینامه مربی گری از انجمن رسمی یوگای ایران و گذراندن دوره های
کوتاه مدت یوگا در هند ،به عنوان مربی یوگا در باشگاه های مطرح مانند
باشــگاه کشتی رانی ،ارتش و ...به صورت کالس های عمومی و خصوصی
(حضوری و انالین) مشغول به فعالیت می باشد .همچنین در کارگاه ها و سمینارهای مختلفی در
زمینه مسائل پزشکی از جمله (سمینارهای علم تمرین و نسخه نویسی ورزشی) و ( پرورش توجه
و تمرکــز در یوگا) و کارگاه های مختلف یوگا در بارداری ،یوگا با وزنه ،یوگای ســالمندان ،یوگای
کودک و یوگای تنفسی ،یوگا در تعطیالت و ...شرکت کرده است .از دیگرفعالیت های او ،تدریس
اواز ایرانی اکادمیک در همه ســطوح و تدریس سازهای ســنتور و سه تار است که در تدریس از
تنفس های یوگا برای اواز و از اســانای پاوان موکتاسانا برای نواختن سازها در جهت پیشبرد بهتر
هنرجویان اســتفاده می کند .ژیال حاتمی به مدت 8سال اژانس هواپیمایی داشته ،با وجودی که
انزمان هنوز یوگا در ایران خیلی رایج نبوده ،با همکاری اساتید مطرح ،تورهای یوگا برگزار می کرده
اســت .از دیگر عالیق او ساخت و تهیه روغن های کام ً
ال طبیعی با استفاده از گیاهان بکر و خاص
ایران اســت که دوره اموزشــی ان را در المان گذرانده است .بیشتر از 4سال است که در مجله
دانش یوگا به عنوان مترجم انگلیسی و فرانسه به صورت کارمایوگی ،زیر نظر جناب استاد موحدی
فعالیت میکند .از نظر او ،یک مربی موفق کسی است که همیشه شاگرد باشد و همچنان در محضر
|1400درشماره
فروردین
1399و
اسفند
دانش یوگا
148-147مسائل و41
اطالعات
جریان تمام
همیشه
میکند که
سعی
خردمند
استاد پیشکسوت سرکار خانم
جدید یوگا قرار داشته باشد. صفحه 42
چطور جوانان را توانمند کنیم؟
نویسنده :نیکولت تارا
برگردان :مهتاب کالنتری
@mahtab_kalantari
برای بزرگســاالن اسان است که تشخیص دهند
جوانان امروز رهبران فردا هستند ،اما این مساله
برای انها مشکل اســت که تالش افراد جوان را
برای رهبر شدن جدی بگیرند و این مساله را نمی
توانند بپذیرند .به هرحال به جای نادیده گرفتن یا
دلسرد کردن بچه ها و نوجوانان که می خواهند
فعال باشــند و با دنیای اطراف خود درگیرشوند،
بزرگتر ها می توانند با حمایت و تشویق کردن به
توانمند کردن جوانان کمک کنند.
توانمند ســازی به معنای این است که به جوانان
اجازه دهیم تا خواســته ها و ارزوهایشان را پیدا
و ان را دنبال کنند ،رهبرشــوند واز اشتباهتشان
درس بگیرند.
روش 1انها را تشویق به داشتن اعتماد به
نفس کنید.
-1بــه انها بگویید که افکارشــان اهمیت دارد.
نوجوانان اغلــب به صورت طبیعی مشــتاق به
مشارکت در مسائل وایجاد تغییرات مثبت هستند
اما اغلب احساس می کنند که افکارشان ارزشمند
نیست .از انجاییکه بزرگترها وارد این مقوله نمی
شوند که " بچه ها باید دیده و شنیده شوند " ،به
خودتان یاد اوری کنید که جوانان امروز رهبران
دنیای فردا خواهند بود ،و انها را تشویق کنید که
خواسته هایشان و ارزوهایشان را کشف کنند و
نظرات و افکارشان را بیان کنند.
به عنوان مثال یک نوجوان ممکن است که خیلی
برای رای دادن جوان باشــد اما این به ان معنی
نیست که انها باید از شرکت در انتخابات اینده دل
سرد شوند .در مورد مسائل کاندیداها با انها بحث
کنید و به انها اجازه دهید که ازادانه نظراتشان را
بیان کنند.
42
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
در صــورت تمایل انها را بــه حمایت فعال از
نامزدی یا چیزی که می خواهند تشویق کنید.
-2به انها کمک کنید تا حس هدفمندی خود
را گســترش دهند .به بچه ها نگویید که چه
چیزی برای انها مهم است و چه چیزی مهم
نیست .به جای این ،از انها بخواهید خودشان
اهمیت مسائل را درک کنند .به انها پیشنهاد
بدهید و انها را تشویق کنید در مورد موضوعاتی
که احساسات انها را برانگیخته است و عالقمند
هستند اگاهی بیشتر کسب کنند.
دالیل انها ممکن است با دالیل شما متفاوت
باشد و این ممکن است که تنش و اصطکاک
ایجاد کند .به هر حال به خاطر داشته باشید که
پذیرفتن دالیل بخشی از پیدا کردن خودشان
به عنوان یک نوجوان است و بهتر است به انها
اجازه دهید به جای منع یا تمسخر احساسات
خود ،به کشف انها بپردازند .
-3جوانان را به عنوان مشــکلی که باید حل
شــوند نبینید .شــما زیاد خواهید شنید که
جوانان تنبلند ،خود خواهند واز واقعیت جدا
هســتند و به هیچ چیز اهمیت نمی دهند و
چیزهای دیگر ...نکته خنده دار این است که
بزرگســاالن تا زمانی که بچه هایی در همین
سن و سال بودند همان حرف ها را می زنند.
به جای ان که تمرکز کنید روی اشــتباهات
جوانان امروز ،بچه ها را تشویق کنید که به این
باور داشته باشند که انها هستند که می توانند
دنیای بهتری بسازند.
یافتــن تصاویر رســانه ای از الگوهای منفی
جوانان کار دشواری نیست ،بچه های افسرده ،
کودکان معتاد ،حتی بچه های خشن.
در هر صورت اگر کمی بیشتر و عمیق تر کاوش
کنید جوانانی با الگوها ی رفتاری خوب خواهید
دید .فعالین ،نیکوکاران ،وبه طور کلی جوانانی با
پنانسیل های خوب پیدا کنید که میتوانید حتی
زندگیتان راهم با این بچه ها شریک شوید.
-4دیدگاه شناخته شده و معروف بزرگساالن که
می گویند "من بهتر می دانم " را کاهش دهید .
بزرگساالن بر این باورند که سن با خود خرد می
اورد و این به ان معنی اســت که اغلب بزرگترها
چیزها را بهتر می دانند .البته این درســت است
که تجربه می تواند خرد و دانش را افزایش دهد،
در دام تفاوت دیــد اتوماتیک یک نوجوان که با
دیدگاه شــما متفاوت است قرار نگیرید .به اندازه
کافی عاقل باشید که بپذیرید شما هنوز هم می
توانید اشــتباه کنید و شما هم می توانید هنوز
چیزهای جدید یاد بگیرید.
امکان دارد به عنوان مثال کسانی را دیده باشید
که سالها تالش می کنند که یک سایت کارخانه
متروکه را تبدیــل به یک پارک عمومی کنند ،و
تمایل شما این است که به جوان خود بگویید که
این دلیلی است که ارزش پیگیری ندارد .اما شاید
دیدگاه یــک جوان و برخی ایده های تازه دقیقاً
همان چیزی باشد که برای پیگیری و رسید ن به
هدف الزم است .
روش 2به جوانان اجازه بدهید که عقاید و
دالیل خود را مطرح کنند.
-1توانمند سازی متکی بر "خودسازی" است .که
به انها اجازه می دهد به دیدگاههای خود اعتماد
کنند وعقاید خود را دنبال نمایند .به هر حال شما
می توانید وباید بتوانید به انها کمک کنید که در
مورد همه چیز یاد بگیرند و از انها و دنیایشــان
حمایت کنید و انها را تشویق کنید که در به عمل
رساندن ایده هایشان اقدام کنند.
اگر برای مثال انها می خواهند در باره ی کودکان
فقیر در جهان در حال توسعه بدانند به انها کمک
کنید تا مطالــب قابل اعتماد در ایــن زمینه از
دانشگاه و یا سایر منابع پیدا کنند .سپس اگر انها
به ایده جمع اوری کمک مالی یا افزایش اگاهی
برسند انها را تشویق به پیگیری ایده اشان کنید.
-2درمورد ســختی یا اهمیــت کاری که انجام
میدهند قضــاوت نکنیــد .برخــی از نوجوانان
کارافرینان موفق و رهبران گروه های خیریه می
شوند یا حتی فعاالن معتبر جهانی.
به هر حال ممکن اســت ایده ای که فرزند شما
درگیرش می شــود راه اندازی جایگاه نوشیدنی
برای جمع اوری چند دالر برای بانک مواد غذایی
محلی باشــد .در هر صورت بــرای تمام تالش
هایشان نقش حمایت کنند ه داشته باشید. صفحه 43
همــه ی کودکان قادر وامــاده ،یا خواهان تغییر
دنیا نیســتند .به هر حال بــا حمایت کردن انها
به عنوان این که کشــف کنند قادر به انجام چه
کاری هستند ،به انها کمک می کنید که بزرگان
قدرتمندی شوند که با تواناییهایشان ایمان دارند
و متعهد می شوند.
-3به انها اجازه دهید جنگنده و سرســخت و در
عین حال در مورد نتیجه کار صبور باشند .بعضی
برنامه ه ،به عنوان مثال پس انداز کردن پول برای
خرید مسکن ،یا وارد شدن به دانشگاه های خوب
نیازمند صرف انرژی و زمان است و ممکن است
که به سرعت شدنی نباشد.
درهر صورت تالش وانعطاف یک قســمت مهم
برای توانمند سازی می باشد .به عنوان بزرگتران
حمایت کننده ،به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد
که هیچ وقت شــرم اور نیســت که انسان برای
هدف خود تالش کند مهم نیست نتیجه هر چه
که باشد .
در کل ،این به این معنی اســت که باید رهبری
کردن انها را دنبال کنید و در کنارشــان باشید و
سوم
این بدان معنا نیست که شما نباید بر ارزش تمام
کردن انچه که انها شروع کرده اند یا اهمیت پی
گیری وعده هایشــان تاکید کنید .اگر به عنوان
مثال؛ انها کمک های مالــی را برای یک هدف
خاص شــروع کرده اند اطمینــان حاصل کنید
که انها خود را متعهد به اســتفاده صحیح از این
وجوه می دانند.
سعی کنید که به انها کمک کنید تا موفق باشند،
اما در کارشان دخالت نکنید وبگذارید مسئولیت
شکستشــان راخود بر عهده بگیرند .شــما فقط
می توانید به انها پیشــنهاد بدهید تا استراتژی
خود را تغییــر دهند اما به انها اجــازه دهید تا
انجایــی که می توانند کنترل امور را خودشــان
به دست بگیرند.
-4ایــن را قبــول کنید کــه انگیزه هایشــان و
تمرکزشان مرتبا تغییر خواهد کرد .عموما بچه ها
و مخصوصا نوجوانان مدار مغزیشان طوری است
که ســریع و مکرر نظر خود را تغییر می دهند.
این به ان معنا است که دالیل دیروز ممکن است
بی هیــچ دلیلی با یک دلیــل جدید جایگزین
شود ،یا ان از خود گذشتگی شان یا وفاداریشان
به موضوعی ممکن اســت روز بــه روز کم و زیاد
شــود .از انها به خاطرسطحی بودن و مردد بودن
در تصمیم گیری هایشــان انتقاد نکنید به جای
ان بپذیرید که این قسمتی از مرحله ی شناخت
خودشان و صدای درونشان واحساسات و اهداف
خاصشان می باشد.
چاکراها؛ گردونه های انرژی
عطیه عظیمی
پاکســازی و بحث در
مورد چاکرای ریشه
زمانی که توجه خود را به
ناحیه ای در انتهای ستون
فقرات در منطقه نشــیمن
گاه متمرکــز مــی کنید،
حلقه ای در خشان را در ان
منطقه می بینید یا احساس
می کنید که در حال گردش
اســت .این حلقه به زیبایی
می درخشــد و می چرخد.
این قسمت چاکرای ریشه ی
ماست که مرکز انرژی ها و
افکار و باورهای ما در مورد
مســائل اقتصادی و پول و
امنیت مالــی ،حس امنیت
بــه صورت کلــی ،تعادل و
پایداری ،استواری و میل به
زنده ماندن و زندگی کردن،
صیانت نفس ،طول عمر زیاد
و سالمت اندامهای تحتانی و
مهم تر از همه این موارد ارتباط با زمین می باشد.
به صورت ذهنی ریشه های خود را ببینید یا حس
کنید .فعال نبود و مچاله و الوده بودن ریشه های
ما موجب جلوگیری از رشــد و پیشــرفت انسان
می شود .مثل درختی که ریشه های ضعیفی دارد
و این ضعف مانع رشــد مناسب درخت می شود.
حــاال ببینید یا حس کنید که ایــا در ان ناحیه
لکه ها یا تیرگی هایی وجــود دارد؟ گاهی بر اثر
نگرانی ها و ترس های ما در مورد مسائل مادی و
امنیت اقتصادی هاله ی تیره ای این منطقه را می
پوشاند و این امری طبیعی است و نیازی نیست
که در مورد ان قضاوت کنیم .از نشانه های اختالل،
الودگی یا تیرگی ریشــه های مــا ناراحتی های
روده ،یبوست ،چاقی ،روحیه تهاجمی و احساس
ناامنی و عدم اطمینان به دیگران و گاهی ضعف در
تصمیم گیری و پرخاشگری میباشد .همچنان به
مشاهده ریشه خود در انتهای ستون فقرات ادامه
می-دهیم و عمل دم و بازدم را انجام می دهیم .با
استفاده از پاکسازی ریشه های خود از بسیاری از
مشــکالت روحی و روانی که در اثر عدم تعادل و
فعالیت ریشه های ما ایجاد می شود رهایی یافته
مهتاب کالنتری معلم یوگاست ،دارای
مدرک کارشناســی در رشــته زیست
شناسی می باشد .درتهران متولد شده و
صاحب یک فرزند پسر دانشجو درمقطع
کارشناسی ارشد دانشگاه علم و صنعت
می باشد .او ضمن انجام مشاغل مختلف
درمسیر زندگی نهایتا به یوگا رسید ه و
یوگا را تنها راهگشای زندگی خود یافته
اســت .لذا تصمیم گرفته یوگا را بــه صورت علمی تر و حرفه ای
تر پیش بگیرد و همیشــه تمام تالشــش را برای اشاعه یوگا در
بین اقشــار مختلف به انجام رسانده است .اکنون یک معلم خوب
و عاشق است که عشــق به کار و پرتوجویانش روز به روزبرایش
پررنگ تر می شود .از انجا که بر طبق قانون دارما هر کسی برای
نقشی به این دنیا می اید احتماال دارمای او هم به گفته خودش
یوگاست .حتی این دوران کرونا هم باعث نشده که از یوگا فاصله
بگیرد بلکه با ارائه کالس های مجازی در صفحه ی شخصی خود
با عنوان "یوگی و دوســتان"همچنان با تمام نیرو ،ارتباط با پرتو
جویانش را حفظ کرده است .خانم کالنتری دستی هم برقلم دارد
و عالوه بر ســرودن گاه به گاه شعر ،مولف مقاالت یوگا و همین
طور مترجم متون یوگایی اســت ،انســی عمیق با طبیعت دارد
وکوهنوردی ،طبیعت گردی و نوازندگی تارازعالئق وی است.
و انرژی تازه ای به روح و جســم خود می بخشیم.
می پذیریم که نور الهی تمام ترس ها و نگرانی ها و
افکار مربوط به پول و امنیت و سالمت را از وجود
من پاک می کند .در این حالــت از وجود برتر و
نور الهی خود می خواهیم که ریش های مرا پاک
کند .حاال پس از دم و بازدم عمیق ریشــه خود را
ببینید که با نور درخشان الهی می درخشد و کامال
گسترده اســت .نفس عمیق و پاک و سازنده ای
میکشیم و به صورت ذهنی با خود تکرار میکنیم
که من در امنیت و سالمت کامل قرار دارم .دوباره
نفس عمیق و پاک و ســازنده ای میکشیم و به
صورت ذهنی با خود تکــرار می کنیم من از هر
جهت محافظت میشــوم .مجددا عمیق و پاک و
سازنده ای میکشــیم و به صورت ذهنی با خود
تکرار می کنیم که تمام نیازها و خواسته های من
براورده می شــود .حاال گرمایی را درونتان حس
کنید که تمام وجود تان را سرشار از عشق و انرژی
و ارامش میکند .نور الهی همین حاال تمام وجود
تو را در بر می گیرد و پس از این ترس و نگرانی در
مورد مسائل مالی و امنیت اقتصادی وجود ندارد و
هر چه هست احساس زیبای اطمینان و رضایت
و ایمان است.
زندگی خالی نیست
مهربانی هست
ایمان هست
مدتی است که به مطالعه،
تعمق در این خرد
یادگیری و ّ
بی حد و مرز می پردازم
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
43 صفحه 44
سعادت ابدی
اواتارا
1
نویسنده :سوامی شیواناندا
برگردان :واحد ترجمه
هنگامی که خداوند انسان را افرید از روح خود دراو دمید و به فرشتگان امر
نمود که در برابرادم ســجده کنند .فرشتگان برادم سجده کردند وبه ستایش
شکوه وجالل پروردگار پرداختند .همچنان وقتی حضرت مسیح(ع) متولد شد،
فرشتگان سرودی زیبا در حمد و ستایش خداوند بزرگ خواندند ،زیرا هدف از
افرینش انسان بر ان ها اشکارگشت .هدف از افرینش انسان ،برقراری صلح و
احکام خداست و منظوراز نزول پیامبران نیزتاسیس دوباره و پایه ریزی حکومت
خداوند برروی زمین است.
نزول پیامبران برای حکومت برروی زمین
نزول همه ی پیامبران درتمام ادوار به یک منظور بوده است ،عروج و تعالی
انســان .درمتون باستانی هند امده افرادی که به صفات خداوند بسیار نزدیک
هستند تا حدی که روح خدایی دران ها نمود پیدا کرده است ،اصطالحا اواتارا
می نامند .اواتاراها ماموریت نگه داری جهان وحفاظت از ان در برابر خطرات
بــزرگ و خرابی و نابودی را برعهده دارند .تمام پیامبران و اولیاء خداوند اواتارا
هستند ،روح خدایی و صفات خداوند در انها بسیار قوی و پایدار است .وظیفه ی
اواتاراها حفظ جهان در برابرافراد شــریر و نابکارو محافظت از تقوی وپاکی و
پرهیزگاری است .کریشنا می گوید" :هرگاه جهان پر از فساد و تباهی می شود،
و هرگاه خرد و تقوی کم شــده و نافرمانی از امر خدا زیاد شده باشد ،خداوند
یک اواتارا برای نجات و هدایت بشر ،گسترش نیکی ها و جلوگیری از بدی ها
به سوی زمین می فرستد".
تفاوت میان جیون موکتا 2و اواتارا
یک جیون موکتا شبیه به یک ســتاره است که نورودرخشش ان در شب
می تواند راهنمای عده ایی باشد تا راه خود را بیابند .اوبوسیله سادانا و ریاضت
توانســته شایسته این نور شود ،اما فقط می تواند افرادی که دوروبر او هستند
هدایت کند .او مثل یک چشمه کوچک است که عده محدودی را سیراب می
کند ،بنابراین می تواند صلح و ارامش را در منطقه کوچکی برقرار کند .اما یک
اواتارا نیرو و انرژی عظیمی دارد ،می توان او را به یک اقیانوس بی کران تشبیه
کرد .او می تواند هزاران مرد و زن را راهنمایی کند و پرده ی جهل و نادانی را از
جلوی چشمانشان کنار بزند و ان ها را به سوی سرزمین سعادت ابدی رهنمون
شود .اواتاراها شعاع های نور الهی هستند و با افراد معمولی تفاوت دارند.
44
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اواتارا انواع مختلفی دارد و برحســب زمــان و محل فرود امدن ،تعالیم
متفاوتــی با خود می اورد .برای مثــال هر پیامبری برای هدایت هر قومی
امده ،تعالیمی مناسب حال و زمان ان ها اورده است .تفاوت در نوع عبادات
و تعالیم و اسامی بوده ولی هدف و منظور نهایی یکیست و ان رساندن بشر
به خودشناسی ،خوداگاهی و خداشناسی است .هر اواتارا ممکن است یکی
از صفات خداوند را بیشترنمایان سازد .در متون کهن هندی 10نوع اواتارا
را نام برده شده است که هر یک دارای یکی از صفات خداوندی هستند به
نام های :ماتسیا ،3کورما ،4واراها ،5ناراسیمها ،6وامانا ،7پاراسوراما ،8راماچندرا،9
کریشــنا ،10بودها 11و کالکی .12وظیفه هر اواتارا حفاظت از جهان در برابر
خرابی و انهدام تعریف شده است .هر اواتارا یک سمبل ویژه دارد برای مثال صفحه 45
رفتند ،انها همگی از گوشت و پوست ساخته شده بودند و ظاهرشان مثل سایر
انسان ها بوده است .پس راه شناسایی انها چیست؟ برای شناخت یک اواتارا
باید تا حد امکان به او نزدیک و شبیه شد .با پاک نگه داشتن ذهن و روح ،و این
تنها از طریق تمرینات معنوی امکان پذیراست .وقتی قلب و روح خود را پاک
کردید انگاه می توانید براحتی یک اواتارا را تشخیص دهید .انگاه می توانید
شعاع های نور او را ببینید و نور خدایی را در وجود او دریابید.
بعضی افراد مشتاقند که اواتارها را ببینند و با انها تماس داشته باشند .برای
این کار باید اول کامال مطیع شوند ،باید تمام اوامر وقوانین الهی را اجرا کنند
و تسلیم محض باشند .انگاه در حین تمرینات مدیتیشن امکان تماس با انها
حاصل می شود .اگر شما سعی کنید از افکار و اعمال منفی دوری کنید و اگر
بکوشــید مهربان و باگذشت ،سخاوتمند ،پاکدامن ،راستگو و درستکارباشید،
اگــر خود را وقف خدمت به خدا و مردم کنید ،اگر جســم خود را به ریاضت
عادت دهید ،اگر بتوانید بدون ترس و دلبستگی باشید ،اگر بتوانید بدون ارزو
و خواســته های دنیوی شوید ،انگاه تماس با اواتاراها برایتان اسان می شود،
درست مانند قدیسینی که می توانستند مسیح را مشاهده کنند و یا شمس
تبریزی و موالنا که می توانستند اولیا را ببینند و با انها صحبت کنند ،ویا مانند
خردمندان دره ی ایندوس که می توانستند با کریشنا ،ویشنو و شیوا ارتباط
برقرار کنند .تماس با اواتاراها برایتان میسر نمی شود مگر اینکه به خوداگاهی
برسید ،سپس مانند یوگی های بزرگ شایسته این تماس می گردید.
شناخت خدا در میان شناخت اواتارا
با شناخت اواتارا و اطاعت از او می توان به خودشناسی و خداشناسی رسید،
زیرا اواتاراها افرادی هســتند که بســیار به خدا نزدیکند و صفات خداوند در
انها اشکارو بارز اســت .مطالعه زندگی اواتارا ها و خواندن کالم انها یک نوع
عبادت محسوب می شود .انها الگوهای ما درزندگی هستند .با توجه به گفتار
و سخنان اواتارا ها قادر خواهید بود موج و انرژی کالمشان را احساس کنید و
این انرژی بر روح و قلب شما تاثیر خواهد گذاشت.
پیامبران و اولیاء ،دیگر در این دنیا نیســتند ولی نور انها از طریق کالم و
گفته هایشــان همچنان تا ابد باقی است .خداوند خود را بوسیله اواتارا برنوع
بشراشکار و کالم خود را از زبان انها جاری ساخته است .می توان نور خداوند را
در چهره انها دید .تمامی پیامبران و اولیاء خدا مانند شعاع های نوری هستند
که از یک منبع نورســاطع می شوند و ان منبع نورخداوند است .عمل کردن
به تعالیم اواتارا ،عبادت و پرستش خداست .با پرستش خدا می توانیم حضور
ابدی او را درقلبمان بیابیم .با پرستش خدا در پناه امن او وارد شده و درنور این
اگاهی و خرد ،ازاد و رها می شویم.
سمبل ماتسیا اواتارا ماهی است و یا سمبل کورما اواتارا الکپشت می باشد.
نماد ناراسیمهااواتارا یک موجود تلفیقی به شکل نیمی انسان و نیمی شیر به
تصویر کشیده شده است .کالکی اواتارا سواربراسبی سپید است و بنابه گفته
متون کهن ،در دوره "کالی یوگا" ظهور می کند تا دنیا را از خرابی نهایی و
انهدام کامل نجات دهد و مجددا تقوی و پرهیزگاری را به زمین بازگرداند.
شکل الهی یک اواتارا
بعضی از مردم می پرســند چطور می شــود یک اواتارا را تشخیص داد
وچگونه بفهمیم که او یک اواتاراست نه یک فرد معمولی؟ پیامبران و اولیاء
خدا همگی انسان بودند ،همه روزی به این دنیا امدند و روزی هم از این دنیا
شــهال قاسمیان دســتجردی متولد 6مهر ، 1346از سن 10سالگی یوگا را با
برنامه ی تلویزیونی"یوگابرای همه" که توســط خانم ژاله نمازی اجرا می شد
شروع کرد .از سال 1373هاتا یوگا را به صورت حرفه ایی نزد استاد مهرام دری
واستاد مسعودمهدوی پور اموخت و پس از تجربه در سبک های مختلف یوگا،
در ســال 1392موفق به دریافت مدرک مربی گری بین المللی اشــتانگا یوگا
ازیوگادارشانام میسورهند ،زیرنظر استاد سانتوش کومار شد .او همچنین دوره
های مختلف از جمله "مدیتیشن" را نزد استاد سید عبدالحمید موحدی گذرانده
و همچنان می گذراند .شهال قاسمیان از سال 1395با مجله دانش یوگا همکاری
دارد و به همراه خواهر خود پروانه قاســمیان دستجردی دوره ها و ورکشاپ های مختلفی مانند "یوگا و
تغذیه سالم"" ،یوگا و کاهش وزن"" ،یوگا و خالقیت" در موسسه دانش یوگا برگزار کرده اند .وی دارای
مدرک کارشناسی ارشد در رشته ارتباطات و روزنامه نگاری ازدانشگاه "کی.اس.او.یو" میسور هند به زبان
انگلیسی و مدرک کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است .فیلمسازی انیمیشن،
نقاشی ،تصویرسازی و ترجمه کتاب ازدیگر فعالیت های اوست.
7-Vamana
8-Parasurama
9-Ramachandra
10-Krishna
11-Buddha
12-Kalki
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
1-Avatara
2-Jivanmukta
3-Matsya
4-Kurma
5-Varaha
6-Narasimha
45 صفحه 46
اشنایی با کونگ فوی سالمت و ذن
داریوش قاسمیان دستجردی
@health_and_zen_kungfu
ورزش های رزمی ،از انجایی که ریشه
ایی اســیایی دارند از بعضی جهات به یوگا
نزدیک هستند .وجه اشتراک انها باال بردن
سطح اگاهی و هوشیاری و افزایش تمرکز
است که در نهایت به خوداگاهی می رسد.
"کونگ فوی سالمت و ذن" ابداع داریوش
قاســمیان دستجردی ،ســبک جدیدی از
کونگ فو اســت که انجــام ان برای تمام
سنین و با هر شــرایط فیزیکی میسر می
باشد .در این مقاله با برخی تمرین های ذن
و مدیتیشن در این سبک اشنا می شویم.
شــکل گیری کونگ فــوی ســامت و ذن
برمی گردد به 48ســال تجربــه و دانش من در
زمینه ی ورزش ...و اینکه با ارامش و استمرار در
درازمدت ،تاثیر ان را بر ســامتی خود به وضوح
دیده ام؛ ...تاکید در این ســبک ،بر ورزش است
با تمرکز بر هماهنگی روح و جســم و در نتیجه:
سالمت جسمی با حرکات نرمشی و ورزشی این
46
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
ســبک ،و سالمت روحی با بهره گیری از ذن :رها
شدن ذهن ...و مدیتیشن :تمرکز و فکر کردن...؛
کل فلسفه ،حرکات نرمشی ،تکنیک ها ،طراحی
لباس ،طراحی ســالن ،و نظم و ترتیب دقیق در
کالس ،همگی در مســیر نظم و تعادل طراحی
شده-اند ،و برای همه ی سنین با هر نوع توانایی
جسمی و روحی سازگار هستند...؛ یک کونگ فوکار
سالمت و ذن یک انســان سالم و قوی است که
به مبارزه فکر نمی-کند ،ولی امادگی جسمی و
روحی بسیار باالیی برای دفاع از خود را دارد...
ووشو 3؛ ساندا 4؛ و سبک برگرفته شده از حرکات
حیوان هــ ا5؛ ...هرکدام از این ســبک ها تاریخ و
فلســفه ی شــکل گیری خود را دارد؛ به عنوان
مثال تاریخ شکل گیری ســبک وینگ چون که
معروف ترین سبک کونگ فو است ،بر طبق برخی
روایات تاریخی از اســم زنی بــه نام «ییم وینگ
چون» گرفته شــده که چند قرن پیش ،از ازدواج
با یکی سرداران نظامی ان دوران سر باز می زند،
و در یک مبارزه او را با ســبک کونگ فوی ابداعی
خود شکست می دهد ،در نتیجه این سبک به نام
او ثبت می شود...
در ایران ،ابراهیم میرزایی با توجه به تجارب و
مطالعات خود ...کونگ فوتوا را در ســال ...1352
ابداع نمود کــه ویژگی های منحصر به فرد خود
را دارد...
ریشه ی فلســفی کونگ فو (کونگ فو =
مهارت در اثر تمرین)...
ورزش کونگ فو ،برگرفته از فلسفه ی تائوییسم،
بدنبال برقراری هماهنگی و تعادل در جســم و
روح انســان اســت...؛ در چین ،با توجه به تاریخ
ذن و مدیتیشن
غنی و طوالنــی هنرهای رزمی ،بیــش از 400
فلســفه ،و معنی و مفهوم ذن و مدیتیشن در
سبک کونگ فو وجود دارد! که عمومی ترین انها
عبارتند از :وینگ چون 1؛ سبک معبد شائولین2 2؛ ادیان و ایین های شرقی ،و در ورزش های رزمی... صفحه 47
بسیار پیچیده و متنوع بوده و هیچ نوع تعریف
واحد و یکســانی ندارند! بطور خالصه ،ذن:
یعنی رها کردن ذهــن از هرچیزی که مانع
عروج و تعالی روح شود ،...و مدیتیشن :یعنی
تمرکز و تجسم دقیق - ...ذن ،اتصال با ماوراء
اســت ،و مدیتیشن ،افزایش قدرت تمرکز بر
لحظه ی حال...؛ می توان این دو را مکمل هم
برای رسیدن به ارامش در جهان دانست...
در فلسفه ی شرق دور ،واقعیت ما ّدی این
جهان ،انتهای زندگی و حقیقت مطلق نیست،
بلکــه دنیای پــس از این زندگی اســت که
واقعیت قطعی به حساب می-اید ،...واقعیت
حال حاضر در گذر زمان محو می شــود...؛ و
در نتیجه بر این باورنــد که هر چیز دنیایی
که مانع رســیدن به ان است را رها کنند تا
ســدی در این بین وجود نداشته باشد ،و ذن
ّ
و مدیتیشــن نیز ابزار ان هستند ...همچنین
محیط هایی را برای زندگی انتخاب می کنند
که کمترین تصاویر و گفته ها و شنیدنی ها را
داشته باشد تا ذهن را مشغول نکند و تمرکز
را بر هم نزند...
*( -در فســفه ی علم گرای دنیای مدرن،
حقیقت غایی همین دنیای واقعی است ،در
نتیجه با اختراع ابزارهای بســیار دقیق ،و با
روش های علمی ،تا عمق کهکشان ها و عمق
ذرات و اتــم را کاوش می کننــد ،...و با انواع
روش های ممکن در تالش هستند تا بشر را
در عالم واقیت حال حاضر به ســعادت و رفاه
برسانند)...
توجه :در کونگ فوی سالمت و ذن ،تنها
به این سطح از ذن و مدیتیشن توجه می شود
که در مســیر سالمت جســمی و روحی به
عنوان یک ورزشکار از ان بهره ببریم ،و نه در
عمق این فلسفه فرو رفتن...
* -این تمرین های ذن و مدیتیشن حتماً
بایــد در کالس و زیــر نظر اســاتید معتبر
انجام شوند.
ذن و مدیتیشــن برای خالی کردن ذهن
از تصاویــر و گفته هــای بی اهمیــت و در
نتیجه تمرکز داشــتن بر روی لحظه ی حال
و همچنیــن ارتباط یافتن و اتصــال روح با
عمق هستی و کائنات انجام می شوند...؛ تمام
عبادات در ادیان و عقاید متفاوت نیز به همین
منظور انجام می شــوند...؛ همچنین نقاشی،
کتاب خواندن ،پیاده روی ،ورزش ،مسافرت و...
همگی باعث رها شدن از تصاویر خسته کننده
در ذهن و برای ارامش یافتن بســیار مفید
هســتند ،چون ذهن و روح در این چیزهای
جدیدی که می بیند شــاد و تازه می شود ...و
البته این فرصت را به روح خود می دهد تا با
خدا و با کائنات ،هرچند لحظاتی کوتاه و در
ضمیر ناخوداگاه خود ارتباط برقرارکند...
ذن می تواند در دو بخش انجام شــود.1 :
ذن روح ،به معنی ارامش مطلق و بدون هیچ
نوع فکر و تصویر ذهنی کــه در اثر ان ،روح
به اتصال با هستی و به روشنگری برسد.2 ...
ذن جسم ،به معنی ریلکس کردن بدن و رها
شدن جسم و در نتیجه جدا شدن از زمین...
مجموعه ی تمرینات کالس کمک می کند تا
به ذن جسم و روح نزدیک شویم...
اکنون یک ســانت از زمین فاصلــه دارید و ما با
تجسم تمام سطح پشت خود در ذهن ،می بینیم
که تمام سطح بدن مان یک سانت از زمین فاصله
گرفته است ،بعد 2سانت ،بعد 3سانت ... ،و تا 10
سانت پیش می رویم و با چشم سوم می بینیم که
10سانت از زمین بلند شده و فاصله داریم ،...و
بعد همین مسیر را برمی گردیم،5 ،6 ،7 ،8 ،9 :
،2 ،3 ،4و 1سانت ،و باالخره استاد می-گوید که
پشت شما به زمین رسیده و حسش می کنید که
بر روی زمین است ...و باالخره پس از چند لحظه
ارامش و تمرکز ،به ما می گوید که چشمان تان را
باز کنید...
تمرین ذن جسم :در دو جلسه ی اول و
دوم هفته ،در 15دقیقه اخر کالس و بعد از
انجام تکنیک ها ،اماده می شویم برای انجام
ذن ( 5دقیقه برای اماده شــدن و 10دقیقه
ذن)...
در این روش ،در سر جای خود با چشمان
بسته دراز کشــیده و با تمرکز بر روی بدن،
یک نفس عمیــق می کشــیم و در ارامش
کامل جســمی و فکری قــرار می-گیریم؛ -
استاد شــروع به صحبت مقدماتی در مورد
ریلکسیشــن بدن می-کند...؛ ســپس طبق
گفته ی اســتاد از نوک انگشتان پا و بدن ،تا
عضالت ســر و صورت مان ،مرحله به مرحله
شروع می کنیم به ریلکس و رها کردن کامل
عضالت تا اینکه هیــچ انقباض عضالنی در
بدن نداشته باشیم و خودمان را کام ً
ال سبک
حس کنیم؛ اســتاد تک تک عضله ها ...را نام
می برد و ما با تمرکز بر روی ان عضله ،ان را
کام ً
ال شُ ل و بی حس می کنیم؛ بعد استاد می-
گوید که با تمرکز چشم سوم از داخل جمجمه
به نوک بینی خود نــگاه کنید ،بعد باالتر تا
پشت چشم ،بعد ابروها ،پیشانی ،ابتدای سر،
باالی سر ،کم کم می رسیم به دیدن پشت سر
(از داخل جمجمه) بعد مهــره اول گردن را
می بینیم ،بعد مهره دوم و باالخره مهره سوم
= این انتهای مسیر رفت است؛ دوباره همین
مســیر را با ارامش و تمرکــز برمی گردیم تا
دیدن نوک بینی در ذهن خود ...در این لحظه
که به نوک بینی خود متمرکز شدیم ناگهان
حس سبک شــدن و بلند شدن از زمین به
ما دست می دهد ،...در این حال با راهنمایی
استاد در ادامه ،مرحله به مرحله از سطح زمین
بلند می شــویم و با چشم سوم می بینیم که
پشت مان به زمین نچسبیده و درحال فاصله
گرفتن از ان هســتیم = ...استاد می گوید که
مدیتیشن :برای ایجاد ارامش و نظم فکری
در جلسه ی سوم هفته ،در 15دقیقه اخر کالس
و بعد از انجام تکنیک هــا ( 5دقیقه برای اماده
شــدن ...و 10دقیقه انجام مدیتیشــن تا راس
دقیقه ی اخر کالس) -مدیتیشن انجام می شود،
شامل نشستن در حالت لوتوس و پخش موسیقی
زیبا و ارامبخش با تجسم حضور در دشت سرسبز
و یا تجســم نشســته بر روی اب ارام دریاچه و
در سکوت کامل - ...در این مدت ،خودتان را در
فاصله ی 10متری و نشســته بر روی چمن و یا
اب ارام و رو بــه دشــت و اب ببینید و با حس
فضا ،بر تصویر خودتان در ذهن تان تمرکز داشته
باشید( ...یک جلسه مدیتیشن در دشت ،و یک
جلســه بر روی اب)...؛ اســتاد ،هر دقیقه یکبار،
حضور شــما را در دشت یا بر روی اب یاداوری
می کند تا تمام مدت تمرکز ذهنی داشته باشید.
حالت لوتوس (وضعیت نشستن به هنگام ذن
و مدیتیشن) :چهار زانو می-نشینیم ،پشت صاف،
با چشم های بسته و مشت های گره کرده بر روی
زانوها ...بدون انقباض دست و بدن ،و کام ً
ال ارام و
سر کمی به سمت پایین خم است.
1-Wing Chun
2-Shaolin Temple Style
3-Wushu
4-Sanda
5-Animal Forms
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
47 صفحه 48
دسراهی گیاهی سنتی اریانی
تهیه و تنظیم :شیمال خان
چنگمال کرمانی
مواد الزم :خرمای بدون پوســت و هســته 10عدد ،گردوی خرد شده یک
پیمانه ،نان نرم چهار کف دست ،کره گیاهی پنج قاشق غذاخوری ،پودر تخم
گشنیزیک قاشق غذاخوری ،کنجد و پودر پسته برای تزئین.
طرز تهیه :ابتدا نان ها را با دست خرد کنید و کنار بگذارید .اگر نان ها کمی
ضخیم باشند بهتر است .سپس کره را داخل تابه داغ کرده و خرماها را داخل
کره کمی تفت دهید .بعد پودر تخم گشنیز و گردوی خرد شده را به ان اضافه
کنید .تابه را از روی حرارت بردارید و بگذارید ســرد شود .وقتی خرماها سرد
شــدند خرده نان ها را به ان اضافه کرده و با دست خوب ورز دهید تا حالت
خمیری پیدا کنند .خمیر را به شــکل توپک های کوچک در اورید و داخل
سینی پر از کنجد و پودر پسته بغلتانید.
حلوا سه ارد
مواد الزم :ارد سفید 100گرم ،ارد برنج 100گرم ،ارد نخودچی 100گرم،
شــکر سه پیمانه ،اب سه پیمانه ،روغن مایع 200گرم ،گالب نصف پیمانه،
زعفران اب شــده سه قاشق سوپ خوری ،پودر پســته ،خالل بادام و پودر
نارگیل برای تزئین.
طرز تهیه :ابتدا اب و شــکر را داخل قابلمه ایی بریزید و هم بزنید تا با هم
مخلوط شوند و بعد روی حرارت مالیم قرار دهید .پس از انکه اب به جوش
امد گالب و زعفران را به ان اضافه کنید و هم بزنید و بعد از یک دقیقه از روی
حرارت بردارید .شهد اماده شده راکنار بگذارید .درون قابلمه ایی دیگر اول
ارد سفید را کمی تفت دهید تا بوی خامی ان از بین برود .سپس ارد برنج را
به ان اضافه کنید و با هم تفت دهید .بعد از انکه مخلوط اردها کمی تغییر
48
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 49
رنگ داد ،ارد نخــود چی را به انها اضافه کنید و در حال هم زدن اردها را
باهم ترکیب کرده و تفت دهید .وقتی بوی خوشی از اردها بلند شد حرارت
را خاموش کرده و روغن مایع را کم کم به انها اضافه کنید و مدام هم بزنید
تا خمیر گلوله نشود .در پایان حلوای اماده شده را درون دیسی ریخته و با
قاشق صاف کنید و با پودر پسته و خالل بادام و پودر نارگیل تزئین کنید.
برشتوک کنجد و زنجبیل
مواد الزم :ارد گندم یک پیمانه ،پودر قند نصف پیمانه ،روغن کنجد ســه
قاشق سوپ خوری ،پودر هل دو قاشق چایخوری ،پودر زنجبیل سه قاشق
چایخوری ،کنجد نصف پیمانه.
طــرز تهیه :ارد را درون تابه ریخته و روی حرارت مالیم تفت می دهیم.
بعد از اینکه رنگ ارد کمی تیره شده انرا از روی حرارت بر می داریم .کنجد
و پودر قند وپودر زنجبیل و روغن کنجد را به ان افزوده خوب هم می زنیم
تا به شکل خمیری یکدست در اید .خمیر را درون دیسی ریخته و با پشت
قاشق صاف می کنیم .با چاقو انرا به شکل لوزی یا مربع های کوچک برش
می زنیم.
فالوده شیرازی خانگی
مواد الزم برای رشته های فالوده :اب جوش پنج پیمانه ،پودر نشاسته
یک پیمانه ،اب ســرد یک پیمانه ،یخ یک کاســه بــزرگ ،لیموترش تازه
برای تزئین.
مواد الزم برای شــربت فالوده :شکر یک پیمانه ،اب یک پیمانه ،عرق نعناع
نصف پیمانه ،عرق بید مشک نصف پیمانه ،گالب نصف پیمانه.
طرز تهیه :نشاسته را در اب سرد حل کنید .درون قابلمه ایی پنج پیمانه اب
را جوش بیاورید و بعد نشاسته حل شده در اب را به ان اضافه کنید ومدام
هم بزنید .بعد از پانزده دقیقه هم زدن مایع غلیظ می شود .داخل کاسه ایی
بزرگ مقدار زیادی یخ بریزید .روی کاسه یخ ابکشی قرار دهید .مایع نشاسته
را روی ابکش ریخته با کمک قاشق فشار دهید تا از سوراخ های ابکش رد
شــده و داخل کاسه یخ بریزد .نشاسته ها به شکل رشته های فالوده داخل
کاسه یخ می ریزند .بگذارید رشته ها حدود 20دقیقه در کاسه یخ بمانند.
سپس رشته های فالوده را داخل ابکشی خشک و تمیز بریزید .رشته های
فالوده اماده اند.
شکررا داخل اب حل کنید و روی حرارت بگذارید تا بجوشد و غلیظ شود.
بعد از روی حرارت برداشــته گالب و عرق نعناع و عرق بید مشک را به ان
اضافه کنید .رشته های فالوده را درون کاسه ها ریخته و شربت اماده شده را
روی انها بریزید و با برش ها لیمو ترش تزئین کنید.
دیگچه مشهدی
مواد الزم :برنج یک پیمانه ،اب دو پیمانه ،شیر هشت پیمانه ،گالب نصف
پیمانه ،شکر یک و نیم پیمانه ،کره 100گرم ،زعفران اب کرده سه چهارم
پیمانه ،پودر هل یک قاشق غذاخوری ،پودر دارچین و گل محمدی و پودر
پسته و خالل بادام برای تزئین.
طرز تهیه :برنج را از شــب قبل خیس کنید .سپس اب انرا خالی کنید و
بــه همراه دوپیمانه اب داخل قابلمه ریخته و روی حرارت مالیم قرار دهید
تا وقتیکه اب برنج کم شــود .سپس چهار پیمانه شیر به ان اضافه کنید و
بگذارید به جوش بیاید .وقتی شیر به خورد برنج رفت چهار پیمانه شیر باقی
مانده را به ان اضافه کنید و مدام هم بزنید تا ته نگیرد .وقتی برنج ها خوب
پخته و له شدند و شیر غلیظ شد شکر را به انها اضافه کنید و هم بزنید .بعد
از حل شــدن شــکر ،گالب و زعفران و کره و پودر هل را اضافه کنید و هم
بزنید .بعد دیگچه را به مدت 20دقیقه دم کنید .در پایان انرا مثل ته چین
داخل دیسی گود برگردانید وبا چاقو برش زده و با دارچین و گل محمدی و
خالل بادام و پودر پسته تزئین کنید.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
49 صفحه 50
سوترای نوزدهم
نقش ظرفیت در سامادهی برتر
برگردان :بهاره جعفری صمیم
Verse 19
مردمی که به دو گروه ویدها (گسســته از جسم) و پراکریتی الیا
(یکی شــده با طبیعت) تعلق دارند ،با ظرفیت رسیدن به سامادهی
متولد شده اند.
:bhavaتولّد
:pratyayaḥشناخت ،ادراک ،تغییرات ،ساختارهای فکری
:Viفراتر ،عاری از
:dehaجسم ،اگاهی بدن
:videha = vi + dehaکســی که از اگاهی بدن فراتر رفته ،کســی که به
نیازهای جسمی و امیال زیستی محدود نشده است.
:prakṛtiطبیعت ،وضعیت تعادل نیروهای ســاتویک ،راجاسیک و تاماسیک
طبیعت
:Layaجذب ،انحالل
:prakṛilayaکســی که اگاهی او در طبیعت حل شده ،کسی که به حالت
تعادل رســیده ولــی همچنان جــذب در طبیعت باقی مانده اســت نه در
اگاهی خالص.
ظرفیت ذاتی
افرادی هستند که بدون تعلق به جسم و ذهن زندگی می کنند .انها در این
دنیا همچون امواجی که از اقیانوس گذر کرده و به ســاحلی دوردســت می
رسند ،سفر می نمایند.
سفر روحی یک فرایند مداوم و در جریان است .تمرین روشمند انضباط فردی
(خودسازی) و پرورش نفس برای عدم تعلق و پیروی از هوی ،مهمترین بخش
این ســفر هستند .با نزدیکتر شدن به مقصد (خوداگاهی) ،دام ها و بندهای
دنیوی اســتحکام خود را از دســت داده و در نتیجه سفر ما خودجوش تر و
لذتبخش تر خواهد شد.
برخی از ما به نقطه ای می رسیم که عالیق جسمی و نیازهای زیستی دیگر
ذهن ما را مشغول نمی کند .وقتی که جسم خود را سایه ای از ذهن و ذهن را
سایه ای از روح ببینیم ،اولویت های ما بطور خودکار تغییر می کنند .وابستگی
ما به جســم و لذات فیزیکی از بین می رود .بنابراین تا زمانی که در این دنیا
زندگی می کنیم به رهایی از اســارت تعیین هویت با جســم ،موفقیت ها و
شکســت های مادی ،بدست اوردن و از دست دادن و احترام و توهین ،نائل
می گردیم .به این رهایی ویدها گفته می شود؛ حالتی در سیر تکاملی که در
ان از اگاهی جسمانی فراتر رفته ایم.
ولی هنوز "انجا"یی که باید نیســتیم .اگر سفر ما بعد از اینکه به این تعالی
فیزیکی رســیده ایم با مرگ منقطع گردد ،مشیت الهی تضمین می کند که
در تولد بعدی برای شروع سفرمان از همین نقطه توقف ،هر انچه به ان نیاز
داریم فراهم گردد" .معجزات" را در مورد چنین رهروانی است که می شنویم.
ولی گروهی از طالبان هســتند که از ویدها گامــی فراتر رفته اند .با تمرین
روشمند و پرورش دادن عدم وابستگی در خود نه تنها از اگاهی جسمانی عبور
کرده اند بلکه به مرتبه باالیی از تســلط بر ذهن خویش دست یافته اند .انها
به مقام استادی در هنر خروج ارادی از جسم و تعلیق ذهن در قلمرو طبیعت
رسیده اند ،جایی که تا موجود شدن کالبد مناسب (مکانی برای اگاهی انها)
مستغرق بمانند .به این یوگی ها که بطور ارادی اگاهی خود را درون طبیعت
(پراکریتی) در می کشند (الیا) ،پراکریتی الیا گفته می شود .بعبارت دیگر این
یوگی ها از طبیعت بعنوان مکان موقت اگاهی خود اســتفاده می نمایند .در
نظر این افراد طبیعت مادر انهاست -وقتی از جسم جدا می شوند در رحم ان
زندگی می کنند و هنگامی که تجسم می یابند در دامانش بازی .در مورد این
یوگی هاست که داستانهای شگفت اوری از دستاوردهای روحی می شنویم.
برخی از نشانه های این ارواح ،دستخوش تحول ناگهانی شدن و برکت یافتن
از مکاشــفات روحی بدون تالش اشکار و عرضه نیروهای خارق العاده بدون
تعلیم دیدن در رشــته های یوگاست .به انها روح های مبارک (مقدس) می
گوییم چراکه زندگی انها پر از لطف و تایید الهی است.
از دید کسانی که اگاهیشان چنین تکامل یافته نیست ،ممکن است اینگونه به
نظر برسد که این افراد متبرک همه چیز را بدون زحمت بدست می اورند اما
واقعیت این است که انها اموزه های روحی ای را متحمل شده و کامل کرده
اند که انها را قادر به دریافت و حفظ این رحمت الهی کرده است .برای افرادی
که هنوز به این حد از تکامل روحی نرسیده اند ،قطعاً تمرین های روشمند و
پرورش عدم تعلق خاطر ضروری است.
بهاره جعفری صمیم متولد ۱۳۵۴مهندس مکانیک ،دارای مدارک کارشناسی
ارشد بیومکانیک و کارشناسی ارشد متالوژی و معدن ،دانش اموخته و مربی
یوگاست و از سال ۱۳۹۶با مجله دانش یوگا همکاری دارد .وی تاکنون ۲۴
مقاله برای مجله ترجمه نموده از جمله سری "سوتراها"
https://yogainternationa.com/article/view/yoga-sutra1-19-translation-and-commentary
50
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا صفحه 51
کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اصلی ترین
کتاب ســبک یوگای ایینگر است که اولین بار در
سال 2001در 432صفحۀ گالسه به صورت مصور
و تمام رنگی منتشــر شده و تا به امروز چندین بار
به روزرسانی و تجدید چاپ شده است.
ایــن کتاب درواقع دربردارنــدۀ تمامی اموزه های
بی.کــی.اس ایینگــر در خصــوص بــدن ،ذهن
وسالمتی اســت و برای تمامی پرتوجویان با هر
سطح مهارت و تجربه ای می تواند مفید واقع شود.
یوگا راهی به سوی
سالمتی کامل
استاد یوگا
برگرفته از کتاب یوگا ،راهی به سوی سالمتی کامل اثر بی .کی.اس ایینگر
برگردان :واحد ترجمه
ســنت گورو 1و یوگی ،رابطه استاد و شــاگردی سنتی باستانی است.
تمامی اموزه های یوگا ســینه به ســینه و از نسلی به نسل دیگر منتقل
شــده اند .یک اســتاد یوگا باید فردی مهربان و دلسوز ،و یک پرتوجوی
یوگا باید صادق و تسلیم باشد .معموال این سوال پیش می اید که چطور
می توان استاد واقعی را از استاد تقلبی تشخیص داد؟ مفهوم گورو(استاد
معنوی) یک مفهوم اســیایی بوده و ازمفاهیم متداول غربی ان متفاوت
است .شاید به نظر برسد مفهوم اسیایی استاد کمی عجیب و اسرارامیزو
قدری شخصی باشد .بعضی افراد فکر می کنند که نیازی به استاد ندارند
ولی گروهی دیگرعقیده دارند که بدون وجود اســتاد نمی توان به هدف
نهایی رسید.
کلمه گورو ریشه ایی سانسکریت دارد و از دو کلمه گو به معنی تاریکی،
و کلمه رو به معنی نور تشــکیل شــده و معنی کامل ان یعنی کسی که
از تاریکی به ســمت روشنایی هدایت می کند .اگر چه راه معنوی باید به
تنهایی توسط ساداکا یا پرتوجو طی شود ولی اموزش ها و تعالیم استاد،
اصل و الزمه پیمودن این راه است.
یک سنت باستانی
در هندوستان ،گورو یعنی یک ندای هوشیاری درپیمودن راه معنوی و
بیداری روح .این پایه و اســاس همه ی اموزش ها در هند است" .گورو-
سیسهیا -پارمپارا " 2یعنی انتقال دانش از نسلی به نسل بعدی و از قرنی
به قرن دیگر که در هندوستان یک سنت به شمار می رود .انرژی و اگاهی
که یک اســتاد دارد ،در واقع بر گرفته ازاستاد خودش بوده و حال باید به
شاگردش انتقال یابد ،بدین صورت این دانش هرگز ازبین نرفته و همواره
زنده می ماند .اســتاد قادر است چشمان شاگرد خود را به سوی دانش و
اگاهی باز کند و به او کمک کرده تا در مسیر درست گام بردارد .استاد به
پرتوجو کمک می کند تا استعداد ها و قدرت های نهفته خود را کشف و
بیدار نماید .بودن با اســتاد مانند قرار گرفتن در نورخورشید است که در
پرتوی این نور پرتوجو می تواند حقیقت را یافته و به کمال برسد.
رابطه بین اســتاد و پرتوجو یک رابطه ی خاص است .می توان انرا به
رابطه میان مادروفرزند تشبیه کرد .مادر به فرزندش عشق می ورزد ،به او
خوراک می رســاند ،او را راهنمایی و از او محافظت می کند ،و در صورت
لزوم او را تنبیه یا مالمت می کند .استاد نیز مانند یک مادر دلسوز است و
شاگرد خود را محافظت می نماید ،همچنان که برروی قالب فیزیکی اوکار
می کند بر روح و ذهن او تاثیر گذاشته تا به شکلی ایده ال دراید.
استاد
یوگا برروی رعایت مقرارت یا انوساســانام بسیار تاکید می کند ،نمی
توان بدون راعایت این مقرارت به یوگای حقیقی رسید .استاد این مقرارت
را به پرتوجو می اموزد ،او به شاگردش یاد می دهد که چطور با عمل به
این مقرارات به اگاهی و هوشیاری دست پیدا بکند .استاد این مقرارات را
با زور و تحکم به شاگردش منتقل نمی کند بلکه او را تشویق و تهییج می
کند تا خواستاردانستن و عمل کردن به این مقرارات شود .استاد با متانت
و مالیمت روی پرتوجو کار کرده تا به او اعتماد به نفس دهد .یک استاد،
با شفقت و مهربان است ولی این مهربانی با احساسی بودن تفاوت بسیاری
دارد و جدای از وابســتگی و ترحم اســت .یک استاد واقعی ضمن دادن
دلگرمی به شــاگردش او را به چالش می کشاند ،او یک مراقبت کننده،
هشدار دهنده ،تشویق کننده و گاهی تنبیه کننده است .داشتن تمام این
صفات با هم از نکات ظریفی است که یک استاد یوگا باید داشته باشد.
پرتوجو
یک پرتجوی خوب ،مطیع ،حرف شنوا ،مشتاق و جدی ،سخت کوش و
همیشه اماده برای یادگیری و پیروی از استاد خویش است .حرف شنوی
به معنی اطاعت کورکورانه نیست بلکه بدین معنی است که وقتی شاگرد
اســتاد خود را شناخت و او را به عنوان استاد خود پذیرفت باید نسبت به
اوامر او مطیع باشد .شاگرد مشتاق با داشتن ارزوی فراوان برای یادگیری
به استاد خود احترام می گذارد .پرتوجو می تواند مکدر و ملول ،متوسط ،و
یا ممتاز باشد .پرتوجوی مکدر انگیزه و شوروشوق کمی برای رشد و ترقی
دارد و احیانا ترسو و فاقد اعتماد به نفس است ،از راهی که انتخاب کرده
خیلی مطمئن نیســت و ناراضی و بی اراده است .سخت کوشی و اراده ی
باال الزمه یادگیری و رسیدن به اهداف است .هنگام رفتن به مراحل باالتر،
چنین پرتوجویانی قادر به ادامه مسیر نیستند و بتدریج کنار خواهند رفت.
بــرای حفظ ثبات در این راه انجام مقرارات و رعایت نظم و انظبات الزم و
ضروری اســت .یک استاد واقعی به راحتی می تواند بفهمد که هر یک از
شاگردانش جزو کدام یک از این سه دسته پرتوجویان هستند.
پرتوجــوی ممتاز دارای بصیرت ،ثبــات و ارداه بوده و در هیچ تمرینی
سســتی و تردیدی به خود راه نمی دهد .او به هدف خود ایمان داشته و
در انجام تمرینات مداومت نشــان می دهد .چنین پرتوجویی به مهارت
های الزم دست پیدا می کند .استاد فقط می تواند چنین شاگردانی را به
هدف نهایی یعنی رســیدن به خوداگاهی برساند .پرتوجوی امروز ممکن
است استاد فردا بشود پس باید روی هر کالم استاد تعمق و تفکر کند تا
خــوب ان را دریافته وبه کار بندد و با تکرار ومداومت تمرین ها و دروس
در هریک به ماهر شود.
4
تعالیم یوگا بر دو اصل ریتی
و نیتی( 5روش و اخالق) استوار
هستند ،بنابراین سنت استادی
و شاگردی باید همچنان حفظ
شود تا یوگا به نسل های بعدی
نیز منتقل گردد.
3
1-Guru
2-Guru-sishya-parampara
3-Anusasanam
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 4-Riti148-147
5-Niti
51 صفحه 52
شناخت اسانا :شاشانکاسانا
(حالت خرگوش یا ماه)
نویسنده :دکتر سوامی نیرماناناندا ساراسواتی
برگردان :لعیا نبی فر
اساس فیزیولوژیکی فواید شاشانکاسانا
شاشانکاسانا ۱اسانایی خ م به جلو از مجموعه واجراساناست .این اسانا تمرینی
پویاســت؛ بااین همه ،به عنوان حالت وانهادگی می تــوان وضعیت نهایی ان را
بی تحرک حفظ کرد.
با رفتن به وضعیت نهایی ،ستون مهره ها و عضالت کنار ستون مهره ها مربوط به
حالت نشستن کش می ایند و باعث می شود سوراخ های بین مهره ای باز شوند و
۲
فشار از اعصاب ستون مهره ای ازاد شود .بنابراین برای افرادی که ا ِسپاندالیتیس
یا ورم مفاصل بین مهره ای دارند بسیار مفید است .کشش و رهایی عضالت پشت
کمک می کند درد قســمت پایین پشت که با فشار اوردن یا گرفتگی عضالنی
ایجاد شده است کاهش یابد.
عضالت پشــت ،مربوط به حالت نشستن هنگام خم شــدن به جلو و هنگام
برگشتن به وضعیت صاف بدون حمایت دست ها ،تقویت می شوند .این کار برای
تمام انواع پشت درد سودمند است .اموزش می تواند تدریجی باشد ،ابتدا با تمرین
ان وقتی یک دست مچ دست دیگر را پشت تن می گیرد و بعد از مدتی پیش
رفتن تا تمرین کامل.
حرکت ،بیشــتر در مفصل ران هاســت که در مرحله اخر بــا خم به جلویی در
مهره های گردنی کامل می شــود .اگر خشــکی در مفصل ران ،بزرگی شکم یا
انقباض در قسمت پایین پشــت وجود داشته باشد خمبه جلو در طول ستون
مهره ها پخش می شود .چنین خم به جلوی نادرستی در دیسک های بین مهره ای
فشردگی ایجاد می کند که برای کسانی که بیرون زدگی دیسک دارند مضر است.
این افراد باید محتاط باشند و به جای ان سوپتا پاوانموکتاسانا 3را که کمر صاف
روی زمین قرار می گیرد انجام دهند.
وضعیت پایه واجراســانا سیاهرگ های پا را فشــار می دهد و مانع از انباشتگی
سیاهرگی می شود .باال بردن دست ها به برگشت خون سیاهرگی از این ناحیه
کمک می کند .خم شــدن به جلو در وضعیت نهایی تمام اندام های شکمی را
می فشرد و خون را با فشار از کبد ،طحال و مانند ان بیرون می راند و به طرف
قلب می فرســتد .دم عمیق برگشت خون سیاهرگی به قلب را با اثر مکشی که
به خاطر فشار منفی در قفسه سینه ایجاد می شود بیش از این افزایش می دهد.
افزایش برگشت خون سیاهرگی به افزایش در بازده قلبی منجر می شود .مقدار
زیادی از خون به ناحیه ســر و گردن می رود چراکه پاها و شکم فشرده اند .در
فشار خون باال ،دیابت ،اب سیاه ،جدایی شبکیه و اختالالت جسمی مغز تلفیق
مقدار خون افزایش یافته با تخلیه ضعیف خون ســیاهرگی در حالت بی تحرک
خطرناک است .شاشانکاسانا فقط باید به شرط اینکه وضعیت نهایی راحت باشد
انجام شود.
در تمرین پرتحرک ان ،ســامانه قلبی عروقی ممکن است با تغییرات سریع در
فعالیت مربوط به گردش خون ،خوب منطبق نشــود که می تواند به نارسایی
گردش خون مغزی منجر شــود .تغییرهای سریع در وضعیت و حرکت سر و
گردن ممکن است باعث سرگیجه شود و به نارسایی گردش خون مغزی بیفزاید.
اگر چنین چیزی پیش امد تمرین باید متوقف شود .کسانی که ُمهراک 4گردنی
دارند نیز نباید این تمرین را انجام دهند.
باال و پایین بردن دست ها و نیز فشردن و رها کردن شکم به دم عمیق و بازدم
کامل کمک می کند .این روند تنفســی بهتر ،به خصوص برای افرادی که دچار
اسم و برونشیت مزمن اند سودمند است .فشردگی معده ،روده کوچک و کولون
به حرکت دودی روده کمک می کند و به خروج گاز به طرف باال و یا پایین یاری
می رساند .فشار بر کولون کمک می کند یبوست برطرف شود و وقتی مشت ها
52
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
به پایین شکم فشــار داده شــوند اتش گوارش برانگیخته می شود و گوارش
بهبود می یابد.
فشار مالیم بر اندام های تناسلی زنان می تواند در مهار برخی اختالالت مربوط
به زنان و درد قاعدگی مفید باشد .ان نوع از تمرین که مشت ها به پایین شکم
فشار می اورند به این فشار می افزاید.
فواید روانشناختی
در وضعیت نهایی تمام عضالت وانهاده انــد و ان را به حالت وانهادگی موثری
تبدیل می کند .اگاهی از تنفس شکمی اثر وانهادگی را تشدید می کند .بسیاری
از کودکان دوســت دارند در این وضعیت با دست های رها کنار بدن استراحت
کنند که شبیه وضعیت جنینی است و حس امنیت و همچنین احساس تسلیم
روانشــناختی افزوده شده به حس وانهادگی
و پذیرش ایجاد می کند .این جزء
ِ
جسمی می افزاید.
حالت بی تحرک ان وقتی کســی درد داشته باشــد یا از نظر عاطفی احساس
نامتعادلــی کند ارامش بخش اســت .طوالنی مدت ماندن در شاشانکاســانای
بی تحرک ،بر غدد فوق کلیوی تاثیر می گذارد و تمرین کننده کاهش فشار عصبی
و ارامش را تجربه می کند .این اسانا برای مهار یاس و خشم و نیز تعادل مانیپورا
چاکرا توصیه می شود.
منبعyogamagazine,feb 2011 :
1-Shashankasana
2-spondylitis
3-Supta pawanmuktasana
.اسیب غیرالتهابی در ستون مهره ها-م4-Spondylosis: صفحه 53
انرژی چی در فنگ شویی
گروه تحریریه
منبع :اینترنت
انرژی چی 1اولین اصل از اصول فنگ شــویی
اســت .نیروی چی ،نیروی دائما در حال حرکت
و تغییر در اطراف ماســت .وقتی شــما درمحلی
احســاس خوب ویا احساس بدی دارید مربوط به
جریان داشتن یا نداشتن انرژی چی درانجاست.
هدف از تنظیمات و چیدمان وســایل در منزل،
محــل کار و یا هر محل دیگری در فنگ شــویی
جریان یافتن این انرژی است.
انرژی چی انرژی حیاتی است که در زبان ژاپنی
به ان کی 2و در زبان سانسکریت به ان پرانا 3می
گویند .این انرژی از طبیعت حاصل می شود ودر
افراد و اشیا ء و محیط اطراف ما وجود دارد .انرژی
چی به تعبیری انرژی مثبت اســت که باعث می
شود ما احساس خوبی داشته باشیم .نیروی چی
همیشه در حال حرکت است .برعکس انرژی چی
و یــا فقدان انرا انرژی شــاچی 4می گویند که به
تعبیر امروزی انرژی منفی است .اگر در محیطی
یا کنار افرادی حس خوبی به شــما دســت نمی
دهد ،دلیل ان فقدان انــرژی چی و حضورانرژی
شاچی است.
پرانا یا همان انرژی مثبــت را می توانیم از راه
های مختلفــی درون خود افزایــش دهیم مثل:
تغذیه سالم و طبیعی ،خواب به اندازه ،سحرخیزی،
عبادت و ذکر ،یوگا و مدیتیشن ،حمام و نظافت،
پرهیــز ازافکار و اعمال منفی ،ورزش و گردش در
طبیعت ،نگاه به طبیعت و قرار گرفتن در مقابل نور
خورشید ،صدقه و نیکوکاری ،انتشار سخنان نیک
و ...قاعدتا انجام ندادن این اعمال ،انرژی شاچی را
افزایش می دهند ،اعمال و افکار منفی مثل :غم و
اندوه ،حسرت گذشته ،ترس از اینده ،دلبستگی و
وابســتگی زیاد ،تنبلی و سستی ،عادات بدغذایی
مثل پرخوری یا رژیم های سخت ،کینه و نفرت،
حسد ،دروغ و غیبت و ...باعث افزایش انرژی های
منفی می شوند.
در فنگ شــویی سعی بر این است که از طریق
چیدمان مناســب وبر طبق اصول ،جریان انرژی
چــی را در محل زندگی خود افزایش دهیم .برای
مثال باید اشــیاء شکســته و نوک تیزرا در منزل
نگه نداریم ،زیرا انرژی شاچی را جذب می کنند.
همینطور هر گونه شلوغی و بهم ریختگی جلوی
جریان انرژی چــی را می گیرد .وقتی انرژی چی
در محیطی جریان نداشــته باشــد ممکن است
انواع مشــکالت و مسائل پیش بیاید .طبق سنت
دیرینه ی ما ایرانی ها ،هر ســال پیش از شــروع
ســال نو و عید نوروزبه خانــه تکانی می پردازیم.
ایرانیان باستان بر این عقیده بودند که در اخرین
چهارشنبه سال باید اشیاء کهنه را دور بریزند و به
جای ان وسایل نو بخرند حتی اگر شی ء کوچکی
مثل یک کوزه باشــد .برای همین در پایان سال
کهنه تا انجا که می توانستند خانه خود را تمیز و
مرتب و نو می کردند تا سال جدید را با انرژی های
خوب و مثبت اغاز کنند که خوشبختانه این رسم
همچنان پابرجاست.
انرژی چی می تواند از درها و پنجره ها وارد خانه
شود .برای همین خوب است که هر روز حتی برای
مدت کوتاهی شده درها و پنجره ها را باز بگذارید
تا انرژی چــی بتواند ازادانه حرکت کند .عالوه بر
تاثیر اشیاء و موقعیت قرار گیری انها بر انرژی ها
خانه ،اعمال و گفتگوهای افراد خانواده نیز بر روی
اشیاء ضبط شــده و بر زندگی تاثیر می گذارند و
می توانند موجب شــوند که انجا محیطی مثبت
و دلنشین شــود و یا محیطی منفی و نا ارام .اگر
عشــق و محبت و احترام بین افراد خانواده برقرار
باشد به طور قطع انرژی چی می تواند جریان یابد
و صلح و صفا و برکت را به ان خانه ســرازیر کند.
روشن کردن عود و شمع و استفاده از کاسه های
مرتعش به تســهیل گردش انرژی چی در محیط
کمک می کند.
1-Chi
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
2-Qi
3-Prana
4-Shachi
53 صفحه 54
اعصار اگاهی بشر
نویسنده :سام سرابی
در شرح و تفسیر بیکرانگی و گستردگی اعصار
در علوم ودایی ،فرزانگان و ریشی های هند باستان
همچــون دانشــمندان معاصر قادر نبــوده اند از
معیارهای اندازه گیری معمول بهره ببرند؛ الجرم
واحدی که برای سنجش اعصار و دوره های کیهانی
در نظر گرفته اند ،یک روز برهمن بوده است.
هر روز برهمن برابر اســت با هزار یوگا که خود
معادل 423میلیون سال بشری است .یوگا(،)yuga
در زبان سانسکریت به معنای دوره و عصر می باشد
و نباید ان را با یوگا( ،)yogaبه معنای انسجام دادن
به شعور ،یکدلی و یگانگی که امروزه برای ورزش
یوگا از ان استفاده می شود اشتباه گرفت!
هر هزار یوگا برابر اســت با یک دور افرینش و
نابودی جهان؛ و شب برهمن همان ایستایی پویش
افرینش اســت که پــس از ان ،دور
دیگری از افرینش اغاز خواهد شــد.
فرزانگان فرهنگ ودایی باستان ،جوهر
گیتی را در این شدن
( ) srshtiو ناشــدن( )pralayaدرمــی
یافتند .متفکران هند باستان پیدایش
هستی را بی اغاز و ازلی می پنداشتند
و انرا انادی( )anadiیعنی بی اغاز و انجام
می نامیدند؛ پس هیچگاه در پی زمان
شروع ان نبودند ولیکن کوشیده اند تا
نقطه اغاز یوگا یا دوره های کنونی را
در مقایسه با یوگا یا دوره پیشین ان
بسنجند و باور داشتند که چرخه های
یوگا و گردش دوران بر اگاهی بشــر
تاثیر مســتقیم و بسزایی دارند و گذر
این دوران بر سطوح اگاهی جمعی و
شخصی بشر موثر هستند.
اثر پذیری اگاهی و درک از هستی
وعالم وجود در چرخــه های یوگا از
نظر یوگی های باستان فقط در مرتبه
شخصی اتفاق نمی افتد و می تواند در
واحدهای کالن تری همچون ،خانواده ،قوم ،کشور،
قاره ،کل بشــریت و موجودات گیتی نیز بررسی
شــود .حتی ســیاره ما ،ســیارات دیگر ،منظومه
شمسی ،کهکشان راه شیری ما و دیگر کهکشانها
در یوگاها یا دوران متفاوت روزهای برهمن ،سطوح
مختلفی از اگاهی را طی و درک می کنند.
امــروزه یوگا چاکــرا یکی از پیچیــده ترین و
غامضترین مباحث در علوم ودایی است و سوءتفاهم
های بســیاری درباره ان اتفاق افتاده است .اگر در
تارنماهای مختلــف و مقاالت گوناگون موجود در
فضای مجازی جستجو کنید متاسفانه به اطالعات
مقبول و مفیدی دست نخواهید یافت .در برخی از
این مطالب ادعا میشود که پس از عصر یا یوگای
54
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
اهن ،یوگای زرین پدیدارمی شــود؛ برخی هم به
اشتباه اذعان دارند که بشرهم اکنون در عصر اهن
یا همان کالی یوگا به ســر میبرد .شاید علت این
سردرگمی بررسی نکردن متون اصل سانسکریت
و ســوتراها و اشلوکاهای موجود در متون ودایی و
اکتفا کردن به نویسندگان متون زرد باشد وشاید
هم عمدی در پنهــان کردن حقیقت یوگا چاکرا؛
ولیکن خبر خوش این است که اذهان مردم امروزه
متوجه چرخه یا همان چاکرای اعصار و تاثیر این
چاکرا و گردش ،بر سطح اگاهی بشریت شده است.
به غیر از ســوتراها و اشــلوکاها یا قصیده های
موجود در وداها در کتابی به نام علم مقدس به قلم
یوگی و فرزانه بزرگ هند شری یکتشوار میتوان به
تعاریف و تفاسیر مناسبتری رسید که در ادامه یک
جمع بندی و ترکیب موجز از سخنان این بزرگ و
قصیده های اشلوکاها و سوتراهای ودایی برای شما
خوانندگان عزیز به طور موجز بیان خواهد شد.
حدود یازده هزار و پانصد ســال پیش از میالد
مسیح(ع) بشر در عصر زرین یا ساتیا یوگا(satya yuga
)زندگی می کرد.عصر زرین در متون سانسکریت
و اســاطیری هند دورانی است که سطح اگاهی و
ادراک شهودی بشــر در باالترین حد ممکن قرار
داشته است تا حدی که برای ارتباط بر قرار کردن
با موجودات و پدیده های اطراف حتی میتوانسته از
سخن گفتن حذر کند و نیروی اندیشیدن بشر در
اوج شکوفایی خود بوده است و بیشترین هماهنگی
و همکوکی را با توان کیهانی داشــته اســت .در
پوراناها یا همان اساطیر هند اینچنین امده که بشر
عصر زرین حتی با چشمانی بسته می توانسته با
موجودات و پدیده هــای عالم ارتباط برقرار کند.
سپس این روند و سطح اگاهی در بستر یک موج
سینوســی در حالتی پایین رونده به
ترتا یوگا( )treta yugaیا عصر نقره رهسپار
شده است .شروع یوگای نقره از شش
هزار و هفصد سال پیش از میالد اغاز
شده و تا سه هزاروصد سال پیش از
میالد این یوگا ادامه یافته اســت .در
پوراناهای هند عصر نقره یوگایی است
که توانایی اندیشیدن و سطح اگاهی
بشــر در جایگاهی بــوده که بعنوان
مثال با نگاه کردن به همنوع خود می
توانســته به درک مناسبی از او نائل
شود و هنوز توانایی های بسیاری در
اندیشــه او وجود داشته است.عصر
نقره در ســه هزار و صد سال پیش
از میالد به پایان رسیده و عصر برنز
یا دواپارا یوگا () dwapara yugaاغاز شده
است .طبیعتا میزان اگاهی و توانایی
شهودی او در روندی نزولی نسبت به
یوگای ماقبل او قرارگرفته است .پایان
دواپارا یوگا و اغاز کالی یوگا.
( )kali yugaیــا عصر اهن از هفتصد
سال پیش از میالد شکل گرفته است و بر اساس
محاسبات نجومی ودایی تا هزاروهفتصد سال پس
از میالد ادامه یافته اســت .از کالی یوگا به عنوان
دوران سیاهی و جهل ،مصیبت ها و جنگ و تفتیش
عقاید یاد می شــود؛ همان دوران سخت و طاقت
فرسایی که بشریت پشت ســر گذاشته است .اما
در بستر این موج سینوسی در مسیر صعود کننده
اگاهی ،مجددا بشریت در هزاروهفتصد سال پیش
از میــاد ارام ارام در عصر برنز یا دواپارا یوگا قرار
گرفته است .خبر خوش اینکه ما هم اکنون تقریبا
در ابتــدای یوگای دواپارا قرار داریم و از عصر اهن
عبور کرده ایم .اما به نظر یوگی بزرگ سوامی شری
یکتشوار هنوز جاذبه یوگای پیشین بر روی اگاهی صفحه 55
بشریت تاثیر می گذارد واین کشش در ذات تمام
یوگاها نسبت به هم در روند باالرونده و همچنین
پایین رونده وجود دارد و در ابتدا و انتهای هر یوگا
اگاهی بشرواگاهی کیهانی از یوگاهای پیشین و
پســین خود تاثیر میپذیرند .عصر دواپارا در سال
چهارهزاروصد پــس از میالد پایان میپذیرد و در
این چاکرا که ما انرا به صورت یک موج سینوسی
نشــان دادیم از سر نو اگاهی بشریت وارد یوگای
ترتا یا عصر نقره خواهد شد و سپس در سال هفت
هزار و هفتصد پس از میالد عصر زرین یا ســاتیا
یوگا اغاز خواهد شد .اگر تسلسل این یوگاها را بر
روی یک دایره تصور کنیم و به طور ســاعت گرد
از انها عبور نماییم در هر دور دو دفعه از انها گذر
میکنیم به این ترتیب:
((ساتیا,ترتا,دواپارا,کالی,دواپارا,ترتا,ساتیا,ترتا,دوا
پارا,کالی,دواپارا,ترتا,ساتیا))...
در شــکل زیر ایــن یوگا چاکرا بــر روی موج
سینوسی نمایش داده شده است.
در توضیح اینکه اگاهی و ادراک شهودی بشر
در یک چاکرا یا چرخه دستخوش تغییر می شود
باید به مفهوم مرکز بزرگ یا ویشنو نابهی
( )vishno nabhiاشاره کرد و ان را بسط داد.
ویشــنو نابهی مرکز بزرگ گیتی است همان
نقطه ای که بسط و گســترش گیتی از ان اغاز
شــده است .شاید بتوان به گونه ای این مرکز را با
نظریه ی بانگ بزرگ( )big bangاما در مقیاسی ورای
نگاه تک جهانی -universal -ما مقایسه کرد .گرچه بر
خالف اصرار برخی از جذمیون بانگ بزرگ دیگر
یک نظریه نیست .ویشنو نابهی همان مرکزی است
که تمام جهان ها با کهکشانهایشان ازان زاده شده
اند و در فضای الیتناهی کیهان همچنان به دور ان
در حال گردیدن هستند .منظومه شمسی ما نیز
با تمام سیاراتش که خود در کهکشان راه شیری
قــرار دارد از این گــردش ذاتی به دور مرکز عالم
مستثنی نمی باشــد .امروزه دیگر ما میدانیم که
خورشید منظومه ما ثابت نیست و در حالیکه در
فضای الیتناهی کیهان در حرکتی دوار سیر می
کند ســیارات چرخان به دور خود را نیز به همراه
خود در این گردش می کشاند .تمام کهکشانها و
اجرام اسمانی به دور ویشنو نابهی با مدارهای بیضوی
و دوار خاص خودشان در حال گشتن هستند .هر گاه
منظومه ما در مدار گردش خود به ویشنو نابهی نزدیک
میشود سطح اگاهی منظومه ای و به تبعیت ان سیاره
ای و زمین بیشتر میشود و در حداکثر نزدیکی به این
مرکز بزرگ شــروع عصر طالیی و زرین اغاز می شود.
هر گاه که منظومه به حد اکثر فاصله از ویشــنو نابهی
می رســد عصر اهن ،کالی یوگا اغاز میشود .خیلی از
کتابها به اشتباه مرکز بزرگ را مرکز کهکشان راه شیری
دانســته اند و در برخی منابع دیگر ستاره دوقلویی را
برای خورشــید در نظر گرفته اند و این تفسیر اشتباه
از انجا سرچشــمه میگیرد که خود مرکز بزرگ تک
جهــان( ) universeما که نقطه انفجار بزرگ اســت نیز
در مدارخاص خود در حال چرخیدن اســت و این در
حالی است که جهان ما در کنار جهانهای دیگرهمگی
در اطراف مرکز بزرگتری می گردند و منظور از ویشنو
نابهی در متون سانســکریت ودیک شــاید مرکز تمام
مرکزهاست .برای درک بهتر این معما باید اشاره کرد
که علم نجوم امروزه از باور تک جهانی( )universeبه باور
چند جهانی( )multiverseرسیده است و نظریه وجود جهان
های بسیار دیگری که هر کدامشان با یک بانگ بزرگ
در مرحله بسط و یا قبض هستند ذهن دانشمندان را
مشغول خود کرده در حالیکه در متون باستانی ودایی
می توان اشــارات بســیاری از وجود جهان های دیگر
که هرکدام دارای یوگا چاکراهای خود میباشند یافت.
گرچه این تعالیم ودایی همیشه مورد بی مهری علوم
تجربی قرار گرفته اند وناعادالنه برچســب شبه علم بر
پکرشان خورده است.
اما پرسشی که شــاید در ذهن خواننده این
نوشته متبادر شود این است که ایا اگاهی انسان
ناگزیر تحت تاثیر دوره های مختلف یوگا چاکرا
قرار میگیرد؟ یعنی هم اکنون که ما در ابتدای
یوگای برنز و هنوز تحت کشــش یوگای اهن
هستیم نمی توانیم مراتب باالی اگاهی را تجربه
کنیم؟ در پاسخ به این پرسش محتمل الزم به
ذکر است که بر طبق متون ودایی هند باستان،
یوگا چاکرا مراتب متفاوتی نسبت به پدیده ها
و نفوس عالم دارد.
یوگا چاکرا در متن عالم وجود در ســه گونه
مختلف متجلی میشــود .در مرتبه کالن ،یوگا
چاکرای تمام گیتی که تحول کلی هســت و
نیست را بر عهده دارد .یوگا چاکرای سیاره ای،
که در این نوع چرخه تحول برای مثال ســیاره
ما زمین یوگا چاکــرای خود را طی می کند و
در نهایت یوگاچاکرای انسان که خود در قالب
یوگاچاکراهای جمعی و فردی ظهور می کند.
پس می توان اینگونه نتیجه گرفت که شخص
می تواند حتــی در عصر اهن زندگی کند ،اما
در سطح اگاهی شــخصی خود در دوره ساتیا
و زرین به سر ببرد و این همان هنر یک عارف
و یوگی مصمم و پرهیزگار است که با شناخت
وضعیت چرخه تحول اگاهی کیهانی ،سیاره ای،
جمعی و شــخصی ،خود را با انجام تمرینات
معنوی ،پرهیزگاری و کســب دانش عرفانی و
انتقال این دانش با ایثار و عشــق ،دور از منیت
و نفســانیات ،خود را در سطح اگاهی باالتری
نگاه میدارد.
به خاطر داشــته باشیم که درابتدای یوگای
برنز که هنوز کشش نیروهای منفی کالی یوگا
قصد دارند مسیر ترقی معنوی اگاهی ما را کم
بکنند ما میتوانیم با نماز ،مراقبه ،نیایش ،ورزش
یوگا و اعمال نیک و پرهیز از شــرطی شدگی
و دوری از دنیای مصرفی ســرمایه داری غربی،
سطح اگاهی زرین را تجربه کنیم فارغ از اینکه
در چه عصری زندگی میکنیم.
منابع:
*An Introduction to Indian Philosophy by:satischandra chattrjee and dhirendramohan data
*The Holly Science by Swami Sri Yukteswar
شماره
|1400
فروردین
اسفند 1399و
دانش یوگا
Jaggi Vasudev148-147
lectures on
chakra
yugas
and dwapara
*
Vedic and Sanskrit Shlokas
*
55 صفحه 56
سینمایعرفانی
(نقد فیلم انیمیشن روح)
The Soul2020
نویسنده :چانگ فن
درباره ی کارگردان:
پیت داکتر ( 1متولد 9اکتبر 1968در امریکا) پویانما ،کارگردان ،فیلم نامه
نویس ،صداپیشــه و مدیر ارشد شرکت فیلم و انیمیشن سازی پیکسار است.
پیت داکتر انیمیشن های مطرحی چون «کارخانه هیوالها»( 2001میالدی)
و «دانشــگاه هیوالها»( 2013میالدی) و «باال 2009(»2میالدی) را کارگردانی
کرده اســت و تاکنون هشت بار نامزد جایزه اسکار و 2بار به خاطر فیلمهای«
باال» و «درون و بیرون»3موفق به دریافت اســکار بهترین فیلم انیمیشن شده
اســت .وی در انیمیشن روح ،از جهان مادی و زمینی عبور کرده و به مباحث
ســفر روح و مراحل تکامل می پردازد .فیلم سینمایی انیمیشن روح در سال
2020به یکی از پربحث ترین و جذاب ترین اثار انیمیشن تبدیل شده است.
این فیلم از «روتن تومیتوز »۴که واکنشــی نسبت به امتیاز فیلم هاست؛ %96
امتیاز گرفته است.
خالصه داستان
داســتان فیلم از زمانی اغاز می شــود که معلم موسیقی به نام جوگاردنر،
نســبت به شغل معلمی خود رضایتی نداشته و ارزوی ستاره شدن در دنیای
موســیقی را دارد .وی موفق به جلب رضایت خواننده معروفی در سالن شهر
شده و خانم خواننده به جو پیشنهاد همکاری می دهد .ولی در روزی که اماده
ی اجرای موســیقی می شود به طرز ناباورانه ای در هنگام عبور از خیابان در
چاله ای می افتد و روح او به دنیای دیگر سفر می کند .از این لحظه داستان
فیلم کام ً
ال متفاوت می گردد .جهان پس از مرگ و ارتباطی که در ان جهان
برای جو رخ می دهد به طرز زیبایی به تصویر کشیده شده است .در حالی که
وی مرگ خود را باور ندارد و در حال متقاعد کردن مسئولین ان جهان در مورد
کنسرت خود است ،متوجه مسئولیت های متفاوت تر خود نسبت به دیگر روح
ها می شود .یکی از این مسئولیت ها اینست که باید روحی به نام 22را برای
رفتن به زمین تعلیم دهد.
22روح کوچک و لجوجی است که راضی به رفتن به زمین نیست ،از نظر
او زمین مکانی حوصله ســر بر است و هیچ جاذبه ای ندارد .بر خالف 22؛ جو
مشتاقانه مایل به بازگشت به زمین است ،در حالی که اجازه ی رفتن به زمین
را ندارد .کلنجار این دو ،شبیه به گفتگوی شاگرد و معلمی است که شاگرد از
زیر بار مسئولیت خود می خواهد شانه خالی کند .در این حین هر دو تعالیمی
در جهان برزخ می بینند و در طی تالشهایی نادرست از جانب جو گاردنر22 ،
به همراه جو در گودالی که به زمین ختم می شود؛ سقوط می کنند .جو متوجه
می شود که نمرده است و فقط به کما رفته ولی انچه که او را بسیار ناراحت می
کند اینست که روح او وارد گربه ی همسایه شده و 22وارد بدن جو شده است.
56
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
از اینجاست که جو در کالبد گربه به 22در کالبد خودش می خواهد اموزش
بدهد تا کنسرت را اجرا کند .ولی 22نگرش جو را نسبت به زندگی گذشته اش
بسیار تغییر می دهد .حتی مدل موها و تیپ لباس پوشیدن او را نیز متفاوت
تر از قبل می کند.
درنهایت جو موفق می شــود که دوباره به بدن خود وارد شــود و کنسرت
خودش را برگزار نماید ،ولی اینبار دیدگاه او نســبت به جهان اطرافش تغییر
کرده است .او از 22یاد گرفته است که جور دیگری به محیط اطراف و اهداف
خود نگاه کند.
تحلیل فیلم
زندگی پس از مرگ از جمله مســائل و مباحثی اســت که ذهن انسان را
همواره به خود مشغول کرده است .ادمی در کتاب های مذهبی ،فلسفی ،هنری
و همچنین فیلم های متعدد ،به دنبال کشف راز دنیای پس از مرگ است.
نویسنده و تیم ســاخت انیمیشــن روح ،قطعاً با مطالعاتی که داشته اند،
تصویری از باورهای دینی و فلســفی را برای خلق این داستان به کار برده اند.
فیلم به گونه ای اســت که اتفاقاتی که در بــاور همگان تا حدودی صحیح و
منطقی است به صورت زیبا و خارق العاده ای شکل گرفته اند.
داســتان از ارزوهای زمینی معلمی شکست خورده حرف می زند که امید
خود را برای ســتاره ی جاز شــدن از دست نمی دهد .حتی در زمانی که می
پندارد مرده اســت ،مسئولین برزخ را برای رســیدن به هدف خود که همانا
اجرای کنســرت است ،همچنان در حال متقاعد کردن است .ارزوی جو برای
رسیدن به هدفش انچنان به نظر بیننده مهم و بزرگ می رسد که ناخوداگاه
همزاد پنداری کرده و برای رســیدن جو به هدفش دعا می کند .در زمانی که
جو مسئولیت تعلیم 22را ناخواسته به عهده می گیرد ،بیش از اینکه اموزش
بدهد ،اموزش می بیند .نوع نگرش 22به زمین نسبت به جو ،بسیار متفاوت
است .در صحنه ای که 22با جسم جو در حال دیدن درختان است ،گویی به صفحه 57
مراقبه ای عمیق دست یافته است .همچنین در این زمان ،جو که در کالبد
گربه ی خانم همسایه وارد شده است ،دیدگاه متفاوتی نسبت به جهان اطراف
خود کشــف می کند .به نظر می رسد که منظور فیلم بر گرفته از این نکته
ی مهم است که با در زمان حال بودن ،تمام دغدغه های زندگی که به نظر
مهم هستند ،کم رنگ می شوند و از بین می روند .همچنین فیلم بیانگر این
نکته است که همه ی موجودات در زمین ،مسئولیتی در قبال خود و دیگران
دارند و اگر نقش هایشان تغییر کند ،همچنان موظف به انجام کاری در جهت
زندگی بهتر هســتند .در صحنه ای که جو گاردنر در یک تاالر نمایش ،تمام
زندگی خود را به صورت فیلم مرور می کند ،حس پوچی و هدر دادن زندگی
نه تنها برای او ،بلکه برای مخاطب نیز دست می دهد .نکته ی مهم در این
صحنه نشــانگر انســت که وقتی به صورت ناظر و بی طرف ،زندگی خود را
مشاهده کنیم ،به بخشهای بی معنی و سطحی از زندگی خود می رسیم که
در زمان عادی متوجه ان نشده بودیم.
دیدگاه فیلم نسبت به جهان پس از مرگ ،تمام باورهای ترسناک و مخوف
را از ذهن می زداید و ادمی را به مسئولیت های پس از مرگ و حضور فعال
خود معطوف می کند .این نکته که روح جاودان است و همواره در حال انجام
وظیفه باید باشــد ،به خوبی نمایش داده شده است .چه بسا جهان پس از
مرگ برای انسان ،جهانی با مسئولیت های بزرگ تر و بیشتر باشد.
همچنین وجود روح هایی در جهان دیگر که نقش تعلیم به روح های جوان
و تازه از زمین رسیده را دارند نیز بخش مهمی از فیلم است .تکامل روح پس
از مرگ در جهان برزخ و سپس تعلیم دیدن او و در نهایت بازگشتش به زمین
در نقش معلم معنوی ،مرشد و یا شخصی که نیاز به امتحان مجدد دارد ،به
خوبی نمایش داده شده است.
چنین نگرشی که از فلسفه ای دور به ما رسیده است ،باعث می شود که
هر گونه واقعه و حادثه را در زندگی خود ،درسی برای تکامل در نظر گرفته و
در زمان مقرر با شادمانی به جهان دیگر رخت بر بندیم.
تجلی پراجنا
1-Pete Docter
2-Up
3-Inside out
4-Rotten Tomatoes
۱
نام نویسنده :امبیکا
پیج اینستاگرام@soheilaa_samarghandi:
یک روز وقتی که دایی جی 2مشغول جارو کشی
بود ،جوشو ۳از او پرسید که چگونه می توان پراجنا
را متجلی ساخت؟
دایــی جی با تعجب تکرار کرد :چگونه می توانیم
پراجنا را متجلی کنیم؟
در این جا جوشو قهقهه ای بزرگ سر داد.
روز بعد ،با دیدن جوشو که جارو می کشید ،دایی
جی از او پرسید :راستی چگونه می توانیم پراچنا
را متجلی کنیم؟
جوشــو جارو را کنار گذاشت و در حالیکه دست
هایش را به هم می کوفت با صدای بلند خندید.
سپس دایی جی به اتاقش بازگشت.
به نظر شــما منظور دایی جی از این رفتارش چه
بود؟ او چه چیزی را به شاگردش می اموخت؟
داســتان های ذن کوتاه و بسیار زیبا هستند .زیرا
ذن با زبانی کامال متفاوت ســخن می گوید .فقط
درگیر واژه ها نشوید ،در کنار واژه ها نهری پیوسته
از معانی بی کالم جاریست .تا زمانیکه نتوانید از
کالم به بی کالمی عبور کنید هرگز قادر به درک
ان نخواهید بود.
خوانندگان عزیز لطفا تفســیرتان از این داستان
را برای پیج اینســتاگرام باال ارسال کنید .بهترین
جواب به همراه نام نویســنده در شماره بعدی به
چاپ خواهد رسید.
تفسیر داستان قبلی ( هرکجا باد مرا ببرد )
این داســتان می خواهد به مــا بگوید که زندگی
همیشه غیر منتظره و غیر قابل پیش بینی است.
امــروز تصمیمی می گیریم و فــردا زندگی روی
جدیدی را به ما نشان می دهد .هیچ پاسخ از پیش
اماده ای به کار نمی اید .زیرا زندگی مانند یک راز
است و هر لحظه تغییر می کند و تنها تغییرات اند
که همیشه پایداراند .همه چیز تازه ،پویا ،شگفت
انگیز و دارای حرکتی کامل است .بنا براین داشتن
نقشه بی مورد اســت .ما نمی توانیم برای اینده
کامال اماده باشیم بلکه فقط با هوشیاری کامل می
تواینم در زمان و مکان درست پاسخ های صحیح
را دریافت کنیم.
تفسیر ارسالی از خانم مریم حمیدی دو معبد می
تواند جایگاه عقل و احســاس در یک انسان باشد
که اکثرا با هم در تضاد هستند .
شاگرد اول عقل است و استعاره را درک نمی کند
و شاگرد دوم احساس هوشیار و بیدار که همیشه
در حال دگرگونی است .گاهی شاد و رها هنگامی
کــه با باد ســفر می کند و گاهــی خالی و تهی
هنگامی که به مغازه مــی رود و عقل در حیرت
است از رفتار ان.
: Prajna -1اصطالحی است در عرفان شرقی به معنی خرد غایی
است.
در تفســیر های شــرقی به عنوان درک ماهیت وافعی پدیده ها
توصیف شده است .انچه در ورای چیزاها ست.
: Daigi -2یکی از اســاتید ذن و مرید مشــهور هیاکوجو که در
بیســت و نه سالگی راهب شد و ایین ها و سوتراهارا فرا گرفت و
ســپس به اشراق رسید .بعدها به کوهستان دایی جی رفت و در
انجا به اموزش ذن پرداخت.
: kyozan josho sasaki -3شــاگرد دایی جی بود که بعدها استاد
معنوی ذن شد .او در ایاالت متحده زندگی میکرد و بنیانگذار و
رئیس اصلی مونت مرکز بالــدی ذن در کالیفرنیا و نظم Rinai-ji
مرکز وابسته به ان بود.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
57 صفحه 58
اول
یوگا پزشکی
برگردان :شیرین احمدی
یوگا پزشــکی چیســت؟ ایا از یوگا می توان
به عنــوان درمان بعضی بیماری ها بهره برد؟ ایا
بصورت علمی و در مقاالت معتبر پزشکی در این
باره گزارشی منتشر شده است؟
یوگا پزشــکی به انجــام مراحل یــوگا برای
پیشــگیری و درمان بیماری ها گفته می شود.
فراتر از تمرینات بدنی یوگا (اســاناها) ،که برای
تقویت بدن مهم و موثر هستند ،یوگای پزشکی
همچنین شــامل تکنیک های تنفســی ،ذهن
اگاهی 1و مراقبه هستند .مطالعات متعدد نشان
داده اســت که یوگا از بسیاری جهات می تواند
بــر بدن ما تاثیر مثبت بگــذارد از جمله کمک
به تنظیم سطح گلوکز خون ،بهبود بیماری های
اســکلتی عضالنی و هماهنگی سیســتم قلبی
عروقی .همچنین نشان داده شده است که مزایای
روانشناختی مهمی نیز دارد ،زیرا تمرین یوگا می
تواند به افزایش انرژی ذهنی و احساسات مثبت و
کاهش احساسات منفی ،پرخاشگری ،افسردگی و
اضطراب کمک کند.
در طی دهه گذشــته ،یوگا نــه تنها فرهنگ
غربی ،بلکه همچنین طب غربی را نیز مورد توجه
قرار داده اســت .هرچه بیشتر در مورد این علم
باستانی بیاموزیم ،بیشتر درک خواهیم کرد که
فواید ان فراتر از افزایش قدرت و قدرت عضالنی
است .یک سو برداشــت رایج این است که یوگا
عمدتاً بر افزایش انعطاف تمرکز دارد .با این حال،
اگرچه هاتا یــوگا ،یا تمرین بدنی یوگا ،روی هم
تــرازی وضعیتی ،۲قدرت اســکلتی و عضالنی و
همچنین تعادل تاکید دارد ،اما مطالعه و تمرینات
یوگا فراتر از ان است و شامل تکنیک های ذهن
اگاهی مانند تکنیک های تنفس اگاهانه ،تمرکز،
مراقبه و ...است.
طــب مــدرن طی قرن گذشــته پیشــرفت
۳
چشــمگیری در کنترل بیماری های واگیردار
داشــته اســت ،به گونه ای که هــم اکنون این
بیماری های غیرواگیردار ۴هســتند که به میزان
اپیدمی رسیده و باعث بیشترین مرگ و میر در
سراسر جهان می شوند .سازمان بهداشت جهانی
( )WHOتخمین می زند که ٪80مرگ و میرها
ناشــی از NCDبه علت چهار نوع بیماری اصلی
58
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
است :بیماری های قلبی عروقی ،سرطان ،دیابت
و بیماری های تنفسی .متاسفانه ،سبک زندگی
نادرست مهمترین عامل ایجادکننده بیماری های
NCDاســت ،برای مثال اســتفاده از دخانیات،
سبک زندگی بی تحرک ،عدم ورزش منظم ،رژیم
های غذایی ناسالم و استرس مزمن روانشناختی.
درگیر شــدن و اســترس مزمن عامل مشترک
بسیاری از NCDها است ،و مشخص شده است
که یوگا در این زمینه بسیار سودمند است]1[.
نسخه :یوگا
یوگا پزشــکی به عنوان استفاده از روش های
یوگا برای پیشــگیری و درمان بالقوه شــرایط
پزشکی تعریف شده است .فراتر از عناصر جسمی
یوگا ،که برای تقویت بدن مهم و موثر هســتند،
یوگا پزشکی همچنین شامل تکنیک های تنفسی
مناســب ،ذهن اگاهی ،مدیتیشــن و واکنش /
مطالعه خود برای دســتیابی بــه حداکثر مزایا
است .یوگا درمانی طبی یا "یوگا چیکیسا"Yoga
Chikitsaحالت پویای اسایش جسمی و روحی
است ،همراه با ســامت معنوی .یوگا نه تنها به
معالجه بیماری کمک می کند ،بلکه به شخص
کمک می کند تا علل اصلی بیماری را درک کند
و به یک حالت مثبت سالمتی برسد .یوگا درمانی
پزشــکی ،در حالت ایده ال ،یک رویکرد فردی،
شــخصی و جامع است که نه تنها ذهن ،جسم و
روح بیمار ،بلکه خانواده ،وضعیت کار و فرهنگ
وی را نیز به عنوان بخشی از برنامه درمانی فردی
بیمــار در نظر می گیرد .به عنوان مثال ،اگر فرد
مبتال به اضطراب تشخیص داده شود ،یک پزشک
اموزش دیده در یوگا پزشکی ممکن است روش
های خاص تنفس (پرانایامــا) ،حالت های ارام
کننده (اسانا) ،اقدامات مبتنی بر ذهن اگاهی و یا
مراقبه ،و همچنین سایر راهنمایی های مربوط به
سبک زندگی را تجویز کند .این نوع درمان اثرات
نامطلوب بالقوه داروها را متحمل نمی شود و می
تواند منافع زیادی را برای بیمار ایجاد کند.
جنبه های ذهن اگاهــی و مراقبه یوگا روش
هایی برای اموزش ذهن هستند .این روش ها به
بیمار کمک می کنند تا با اســترس کنار بیاید و
عوامل محرک بالقوه اضطراب را مدیریت کنند.
انها همچنین می توانند به واکنش و عکس العمل
خود اگاه شوند و منبع و سرچشمه اضطراب خود
را شناسایی کنند .در صورت لزوم ،ممکن است از
داروهای ضد اضطراب و /یا روان درمانی به طور
همزمان استفاده شود .یوگای پزشکی در چنین
مواردی به شدت مکمل و تکمیل کننده درمان
است .تعریف سالمتی یوگی (سواستا) svastha
زمانی اســت که عملکرد های بدن و ذهن با هم
هماهنگ باشــند .در اصطالح یوگیک ،وقتی که
شما واقعا "خودتان" هستید ،در این صورت واقعا
در "اسودگی" خواهید بود .در واقع این دور شدن
از خود است که باعث ناخوشی می شود.
نسخه یوگا پزشکی
یوگای پزشــکی که اینجا در نظر گرفته شده
است شامل استفاده از روشهای سنتی یوگا برای
جلوگیری ،درمان و /یا بهبود بیماری است .نسخه
یوگا پزشکی ایده ال شامل روش های یوگا تکنیک
های تنفــس ،حالت های بدنــی ،تکنیک های
مراقبه و عکس العمل خود است .یک رژیم غذایی
سالم و مغذی؛ کاهش مواد مانند کافئین ،تنباکو،
مواد مخدر و الکل؛ بهداشت خواب سالم و حمایت
مناسب ،که ممکن است شامل خانواده ،همسر،
فرزندان ،دوســتان و /یا گروه های پشتیبانی ،با
یا بدون روان درمانی باشــد .مهم است که یوگا
درمانی پزشکی باید به ارامی و با خود شفقت اغاز
شود .برای کسانی که می خواهند از یوگا به عنوان
درمان اســتفاده کنند بهتر است در ابتدا یوگا را
به عنــوان درمانی مکمل در نظر بگیرند .یوگا به
تنهایی نباید جایگزین داروهای مناسب یا روان
درمانی شــود .با این حال ،در شرایطی که بیمار
در معرض خطر بیماری است اما در حال حاضر
به درمان فشرده تری احتیاج ندارد ،معرفی روش
های یوگا ممکن اســت پیشرفت یا جلوگیری از
پیشــرفت را تا جایی که نیاز به درمان پزشکی
است ،انجام دهد.
در مقاله[ ]3و[ ]2امده است که یوگا با تحرک
سیستم عصبی پاراســمپاتیک ،سیستم عصبی
خودمختار را به تعادل سالم می رساند .سیستم
عصبی سمپاتیک یا "سیستم واکنش اضطراری"
ما هنگامی فعال می شــود که بــدن یا ذهن ما
احساس خطر کند یا تحت فشار قرار گیرد ،خواه
۵
فشار و استرس مثبت باشد یا منفی .این پاسخ
منجر به انقباض عروقی می شود و باعث کاهش
خون در اندام ها و دســتگاه گوارش می شود تا
فرد را برای بقا اماده کند .ضربان قلب و فشــار
خون فرد افزایش مــی یابد ،کبد گلیکوژن را به
گلوکز تبدیل می کند و گلوکز را در جریان خون
ازاد می کند ،برونشــیول ها ۶گشاد می شوند و
الگوی خون تغییر می کند ،که منجر به کاهش صفحه 59
فعالیت سیستم هضم و کاهش ادرار می شود .در
مقابل ،سیستم پاراسمپاتیک هنگام ارامش فرد
تحریک می شود .این مکانیزم اغلب "استراحت
و هضم "7سیســتم عصبی ما نامیده می شــود.
سیســتم پاراســمپاتیک باعث تحریک خون به
سیستم هضم ،مغز ،اندام ها و اندام های جنسی
می شود .همانطور که بسیاری از ما روزها را پشت
سر می گذاریم ،انچه در "خارج" اتفاق می افتد
یعنی انچه ممکن اســت فکر کنیم یا ممکناست با ان روبرو شویم -باعث تعامل مداوم بین
دو وجه سیستم عصبی می شود .روش های یوگا
با کاهش تحریک فیزیولوژیکی و ارام کردن این
بازی مداوم سیستم خودمختار کار می کنند .انها
می توانند ضربان قلب و فشار خون فرد را کاهش
دهند ،تنفس فرد را تسکین دهند و تغییرپذیری
ضربان قلب 8را افزایش دهند -همه این ها نشانه
هایی از سیستم پاراسمپاتیک است.
اثر استرس روی بدن
بسیاری از مردم در جامعه امروز با سمپاتیک
بیش از حد زندگــی می کنند .این امر هنگامی
اتفاق می افتد که بدن یک فشــار روانی مداوم را
تحمل می کند و پاسخ به استرس سمپاتیک کوتاه
مدت در تمام طول روز ادامه می یابد .متاسفانه،
بدن ما در واقع به گونه ای تنظیم نشده است که
بتواند این عوامل اســترس زای مداوم را کنترل
کنــد .به دلیل ادامه این تحریک و هیجان ،یکی
از سیســتم های اعصاب و غدد درون ریز بدن،
محور هیپوتاالموس-هیپوفیز-فوق کلیه)HPA( 9
بــه حرکت در می اید .محور HPAبســیاری از
فرایندهای مختلف بدنــی از جمله واکنش فرد
به استرس ،عملکرد ایمنی بدن ،هضم و انرژی و
ذخیره سازی را تنظیم و کنترل می کند .محور
10
با ازادسازی فاکتور ازاد کننده کورتیکوتروپین
( )CRFاز هیپوتاالمــوس به حرکت در می اید.
سپس CRFغده هیپوفیز قدامی را تحریک می
کند تا هورمون ادرنوکورتیکوتروپیک)ACTH( 11
ازاد کند ،که متعاقباً قشر ادرنال را تحریک کرده
و کورتیــزول را تولید و ازاد می کند .در پاســخ
به اســترس ،کورتیزول با کمک به متابولیســم
چربــی ،پروتئین و کربوهیدرات ها با تبدیل انها
به گلوکز از طریــق گلوکونئوژنز ،عمل می کند.
این پاسخ اســترس طوالنی مدت متعاقباً سطح
گلوکز خون را افزایش می دهد ،سیستم ایمنی
را سرکوب می کند و باعث احتباس سدیم و اب
توســط کلیه ها می شود ،در نتیجه حجم خون
و فشــار خون افزایش می یابد .در غلظت خون
مشــخص ،کورتیزول با کاهــش تخلیه CRFو
ACTHبازخــورد منفی به هیپوتاالموس و غده
هیپوفیز اعمال میکند .در این مرحله ،هموستاز به
بدن و کل سیستم برمی گردد .اگر بدن همچنان
در حالت استرس باشد ،این چرخه با فعال شدن
محور HPAپایدار متعاقباً تداوم می یابد.
البته همه اســترس ها اثرات نامطلوبی ندارند.
هنگامی که بدن قادر به تحمل فشار روانی است و
می تواند از ان برای تقویت عملکرد خود استفاده
کند ،تاثیرات مثبت ان بی شمار و چشمگیر است.
بیش از 1400واکنش بیوشیمیایی وجود دارد که
بدن در پاسخ به استرس ،و تاثیرات بعدی بر روی
بدن ،ذهن ،احساســات و رفتار ایجاد می کند .با
این وجود ،اســترس زمانی منفی می شود که از
کنترل فرد فراتر رود .در این مرحله ،سیستم های
بدن می توانند خسته شوند ،و از نظر جسمی و
عاطفی مشکالت متعددی ایجاد کنند [.]4،5
تمرینات یوگا چگونه کار می کنند؟
شیوه های استقرار مبتنی بر یوگا (اسانا) و توالی
حرکتی معموالً همراه با نوعی روش تنفس و یا
مراقبه اموزش داده می شــوند .این نوع حرکت
ذهنی با تنفس اهســته و ریتمیک به احتمال
12
زیاد باعث تقویت پاراســمپاتیک و حالت واگ
در مقایسه با سایر ورزش ها می شود .با افزایش
که تغییر ) (HRVتغییر پذیــری در ضربان قلب
در فاصله زمانی بین ضربان قلب است تون واگ
بهبود می یابد .این پدیده فیزیولوژیکی می تواند
پیش بینی کند کــه چگونه ضربان قلب پس از
باال رفتن بدلیل یک عامل استرس زا ،به سرعت
بــه حالت طبیعی برمی گردد یا ارام می شــود.
با عملکرد ضعیف میوکارد 13همراه HRVکاهش
است ،که اغلب پس از انفارکتوس14میوکارد دیده
می شود و با افزایش فعالیت سمپاتیک مشاهده
با فعالیت فرکانس باال HRVمی شــود .افزایش
با افزایش فعالیت پاراســمپاتیک مرتبط اســت.
تکنیــک های تنفس یوگیک -به ویژه تنفس از
سوراخ بینی به طور متناوب ،که شامل تنفس از
ســوراخ بینی راست و چپ می شود -با افزایش
و کاهش HRVفعالیت پاراســمپاتیک ،افزایش
فشار خون سیستولیک همراه بوده است .همچنین
نشان داده شده است که تنفس اهسته و ریتمیک
باعث ترشح پروالکتین و هورمون اکسی توسین
می شود ،که می تواند احساس دوستی ،ارامش
و پیوند با دیگران را تقویت کند (در هنگام تولد
کودک نیز این هورمون ازاد می شــود که کمک
مــی کند تا در طی یک فرایند بســیار دردناک
مادر با نوزاد خود ارامش پیدا کنند و با او ارتباط
برقرار کننــد) .این نوع تمرینات یوگا همچنین
باعث کاهش ســطح کورتیزول در گردش خون
می شود و اثبات شده است که استرس را کاهش
می دهد .ازمایشی روی 54بیمار در سال 2013
روی افرادی که مبتال به افسردگی بودند در یک
بیمارستان روانپزشکی انجام شد .به این 54نفر
در مدت یک ماه یوگا اموزش داده شــد و از ان
ها خواســته شد هر روز در خانه این تمرینات را
انجام دهند .به بعضی افراد نیز به توصیه پزشک
داروی ضد افســردگی تجویز شــد .این افراد به
ســه گروه تقسیم شدند .گروه 1که دارو درمانی
معمولــی را به تنهایی دریافــت کردند .گروه 2
یوگا درمانی را به تنهایی دریافت کردند .گروه 3
یوگا درمانی را همراه با دارو درمانی انجام دادند.
و گروه 4که شــاهد سالم بودند .از مقیاس رتبه
15
برای ارزیابی عالئم ) (HDRSبندی همیلتون
افسردگی افراد همراه با اندازگیری کورتیزل سرم
هم در زمان شــروع و هم بعد از سه ماه استفاده
شــد .در پایان ازمایش و درمان مشخص شد که
سطح کورتیزل هر 3گروه پایین امده است .اما
جالب اســت که ان دو گروهی که یوگا درمانی
را چــه به تنهایی چه همراه با دارو درمانی انجام
می دادند به طور قابل توجهی ســطح کورتیزل
پایین تری داشــتند .همچنین گروهی که فقط
یوگا درمانی انجام داده بودند عالوه بر پایین بودن
ســطح کورتیزل نمره پایین تری نیز در بررسی
داشــتند که نشان دهنده اثر ضد HDRSهای
]افسردگی یوگا نیز می باشد7[]6[ .
شــیرین احمدی ،متولد ،۱۳۷۱فوق
لیســانس فیزیک اتمی و مولکولی،
محقق فیزیک پالسما .تجربه پژوهش
در زمینه لیزر و پالســما پزشــکی با
پروژه کارشناسی در مورد طب سوزنی
لیــزری .مدت انجام یوگا ۱۰ســال،
مدرک مربیگری از فدراسیون ورزش
های همگانی .عالقمند به تحقیق در
مورد یوگا پزشکی ،بررسی علمی اثرات یوگا روی بدن و ذهن
و همچنین عالقمند به تحقیق در زمینه شناخت و تمایز شبه
علم و علم در یوگا.
1-Mindfulness
2-Postural alignment
3-Communicable diseases
)4-NCD (non-communicable diseases
5-Fight or fight
6-Bronchioles
7-Rest and digest
8-Heart rate variability
9-Hypothalamic-pituitary-adrenal
10-Corticotropin-releasing factor
11-Adrenocorticotropic hormone
تون واگ به کنترل مهار عصب واگ بر ضربان قلب اشاره دارد12- .
.عصب واگ کل سیستم عصبی پاراسمپاتیک شما را کنترل می کند
13-Myocardial
14-infarction
15-The Hamilton Depression Rating Scale
1. Khalsa, S.B.; Cohen, L.; McCall, T.; Telles, S. Principles and
Practices of Yoga in Health Care, 1st ed.; Handspring Publishing: Scotland, UK, 2016.
2. Penetrating Postures: The Science of Yoga. Available online:
https://www.forbes.com/sites/alicegwalton/ 2011/06/16/penetrating-postures-the-science-of-yoga/?client=safari (accessed on
28 January 2017).
3. How Stress Cripples Your Digestive Health and Three
Things to Do about It. Available online: http://www.coreconsciousliving.com/single-post/2015/06/29/How-Stress-CripplesYour-DigestiveHealth-3-Things-To-Do-About-It (accessed on 28
January 2017).
4. Gerra, G.; Somaini, L.; Manfredini, M.; Raggi, M.; Saracino,
M.; Amore, M.; Leonardi, C.; Cortese, E.; Donnini, C. Dysregulated responses to emotions among abstinent heroin users:
Correlation with childhood neglect and addiction severity. Prog.
Neuro-Psychopharmacol. Biol. Psychiatry 2014, 48, 220–228.
][CrossRef] [PubMed
5. Mohd, R.S. Life event, stress and illness. Malays. J. Med.
Sci. 2008, 15, 9–18.
6. Telles, S.; Sharma, S.K.; Balkrishna, A. Blood pressure and
heart rate variability during yoga-based alternate nostril breathing practice and breath awareness. Med. Sci. Mont. Basic Res.
2014, 20, 184–193.
7. Children 2017, 4, 12; doi:10.3390/children4020012.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
59 صفحه 60
خانه تکانی ذهن
نویسنده :فاطمه توازنی زاده
مشتی گندم برمی دارم و در کاسه گلی یادگاری
مادربــزرگ می ریزم ،دانه ها و ســنگ ریزه های
اضافی را جدا می کنم و زیر شیر اب می شویمش.
صورتم را پایین مــی اورم ،عکس من انگار نقش
بسته بر زالل اب.
این اب و این دانه های گندم مرا به دنیای دیگری
برد ،دنیایی که زاللی و پاکی اش مثل اب و حرمت
و برکتش مثل دانه های گندم بود .دنیای کودکی.
کودکی پاک و بی االیش که ســبک بار مثل یک
پروانه در حیاط خانه پدربزرگ و مادربزرگ بازی
می کرد .این کاســه اب امروز مرا یاد ان حوض
قشــنگی انداخت که دم عید ،پدر بزرگ حسابی
تمیزش کرده بود و رقص ماهی های قرمز در اب
زالل ان زیباتر به نظر می رسید.
شــمارش معکوس برای رسیدن به سال نو شروع
شده و باز هم این کاسه اب...
ای اب چــه را می خواهی یــاداوری کنی؟ امروز
ایینه وار صورت خسته و پریشانم را به من نشان
دادی ،منــی که بی خبر مانده ام از خود در داالن
های پر پیچ و تاب زندگی.
کاسه اب را کناری گذاشتم تا گندم خیس بخورد.
سنگ ریزه ها را که جدا میکردم با خودم می گفتم
این هم از خانه تکانی گندم ها ،حاال خودشــان را
می شــویند و تمیز می شوند و گوشه ای در خود
فرو می روند و جوانه می زنند و سبز می شوند .اما
تو چه؟ نکند بهار بیاید و تو هنوز سنگ ریزه هایت
را پاک نکرده باشی .نکند سال نو شود و تو مانده
باشی و گرد و غبارها .نکند نوروز شود و تو ....پس
دست بجنبان ،فرصت کم است،
چاره ای بیندیش.
دلم می خواهد نوروز که امد مثل کودکی ام پروانه
وار به دور سفره ی هفت سین رقص شادی کنم.
دل ،زیبا ترین واژه ای که می شناسم ،چرا که خانه
عشق است .به نظرم واژه هایی مثل دل نگرانی ،دل
خوری و دلگیری اشــتباهند .دلی که خانه عشق
است ،نمی شود که رنج و کینه و نفرت و خشم را
به خودش راه دهد .نه اصال جور در نمی اید .فکر
میکنم اینها را از روی عادت می گوییم ،یادم باشد
خانه تکانی را از ترک عادات اشتباهم شروع کنم.
به یاد نــوروز که افتادم انــگار صدای تپش های
قلبم بیشــتر شــد ،دل بــی قرار شــده و ضرب
اهنگ زیبایش را به رخ می کشــد ،دلی که هر
60
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
لحظه خودش و پیرامونش را با پمپاژی از جنس
سخاوت ابیاری میکند ،مگر میشود که گرد و غبار
داشته باشد.
بــه نظرم دل ها همه از جنس ایینه اند و صاف و
صیقلی.
پس این گرد و غبارها از کجاســت؟ انگار از جای
دیگری اب میخورد ،کار کار خودش اســت ،این
ذهن شلوغ.
این جاست که باید خانه تکانی شود .ببین چه خبر
است! افکار اینجا مثل تار عنکبوت شده اند.
یاد کاسه اب افتادم که عکس من را نشان داد .دل
هم گویی که عکس ذهن را نشانم می دهد .از بس
که صاف و صیقلیست.
پس خانه تکانی را از همین جا شــروع میکنم ،از
ذهن ،از پاکسازی افکار ،از خاطرات تلخ که باعث
شده احساس کنم دل گیر و دل نگرانم .فانوسم را
برمــی دارم و این بار می روم به داالن های پرپیچ
و تــاب تاریک ذهن ،باید به همه جا احاطه کامل
داشته باشــم ،باید بتوانم برای ذهنم مدیر خوبی
باشــم ،اما یک مدیــر و مدبر خــوب حتما یک
ناظم خوب هم در کنــارش دارد .خب اینجا من
تنها هســتم و باید کار هر دو را خودم به تنهایی
انجام دهم.
پس دســت به کار میشــوم ،از خانه تکانی اتاقم
کمی ایــده میگیرم مثل زمانی کــه طبق قانون
مدیتیشــن با ترسیم و
رنگ امیزی مانداال
این مانداال را ابتدا کامل وســپس رنگ
امیزی کنید ،عکس انرا برای ما بفرستید
و جایزه بگیرید!
مانداالها اکثرا اشکالی هندسی و متقارن
هســتند ،برای کامل کردن این مانداال
می توانید از کاغذ پوستی کمک بگیرید.
برای ایجاد هماهنگی بیشــترمی توانید
انرا فقط با رنگ های گرم(زرد ،نارنجی،
صورتــی ،قرمز ،ارغوانــی) ،و یا فقط با
رنگ های سرد(سبزها ،ابی ها ،بنفش ها)
رنگ امیزی کنید .به سه نفراول جوایزه
نفیس اهداء خواهد شد.
برندگان مسابقه مانداالی
شماره ۱۴۵
اکرم اسماعیلی ،زهرا
سمرقندی ،محمد مهدی عباسی
و خانم شمشیری
اپاری گراها ،قفســه هایــم را تمیز و اضافی ها را
دور میریزم .افکار را دســته بندی میکنم ،به انها
نظم میدهم ،خیلی از انها اصال به دردم نمیخورند،
پوچ ومخربند ،و زیر بارشان کمر خم کرده ام ،انها
را دور میریزم و حســابی ذهنم را خلوت میکنم،
حاال جا برای افکار خوب و سازنده باز شده ،چقدر
اینجا جای زیباتری شد ،احساس سبکی میکنم،
احســاس شادی و ارامش ،حس خوب پرواز ،اری
انگار همان پروانه ی ســبک باری شدم که به دور
سفره هفت سین رقص شادی میکند.
خب پروانه جان رقص دیگر کافیســت ،بنشین و
ارام باش که صدای اشنایی میاید ،سکوت کن تا
بشنوی...
یا مقلب القلوب و االبصار
یا مدبر اللیل و النهار
یا محول الحول و االحوال
حول حالنا الی احسن الحال
فاطمه توازنــی زاده متولد 1363در
تهران ،مربی یوگا ،شاعرونویسنده در
حوزه یوگای کودک و بزرگسال است.
تحصیالتش در رشته گرافیک رایانه
ایــی بــوده و در دوره های مختلف
هنری شــرکت کرده است .او یوگا را
به عنوان راه زندگی اش انتخاب کرده
و معتقد است که همچنان تحصیل
در زمینه یوگا و هنررا ادامه می دهد زیرا هر دو راه هایی هســتند
که پایانی ندارند. صفحه 61
اول
پرسش و پاسخ
هایی از پاپاجی
Sri Poonja Papaji
گرداوری :واحد تحریریه
شری پونجا معروف به پاپاجی در ســوم اکتبر 1910در پنجاب
غربی ،در پاکستان فعلی متولد شد و درششم سپتامبر 1997بدن
خاکیش را ترک کرد .شیدایی به جستجوی حقیقت و اگاهی او را به
سمت مراکزواساتید زیادی رهنمون ساخت تا اینکه رامانا ماهاریشی
را یافت و زندگیش متحول شد .او از معروف ترین شاگردان رامانا
ماهاریشی است.
پاپاجــی ازمعلمان بــزرگ و تاثیرگذاراین قرن بــود .روش او
جنانایوگا ،یوگای تفکربود که خصوصا در میان روشــنفکران غربی
طرفداران زیادی دارد .پاپاجی شــاگردان زیادی تربیت نمود که
معروف ترین انها گوروموجی اســت که در سراسر دنیا جلسات
پرسش و پاسخ برگزار می کند.
مرشد کیست؟
معنای لفظی مرشد کسی است که تاریکی را رفع می کند.
سوال :رابطه مرشد و مرید چیست؟
جواب :مرشد کسی است که نشان می دهدکه تو خود نور هستی و تاریکی
هرگزوجود ندارد .او از طریق نورفیضش این تصویرخطا را که حالتی ازناروشن
ضمیری وجود دارد و باید بران غلبه کرد رفع می کند.
سوال :وقتــی که شخص انقدر خواب اســت ،مملو از شک و ترس و تحت
حاکمیت ذهن است ،چگونه یک مرشد راستین را تشخیص دهد؟
جواب :مرشد را نمی توان از طریق سخنان و اعمالش شناخت .هیچ یک از
کارهایی که می کندیا سخنانی که می گوید حالت معنوی یا کیفیت مرشد
بودنش را اثبات یا نفی نمی کند .اگرذهن شما به طوراتوماتیک در مجاورت
کسی دیگر ساکت و ارام می شود ،این ممکن است به عنوان یک عالمت ،نه
اثبات در نظر گرفته شود که این شخص کیفیت معلم معنوی دارد.
سوال :تفاوت بین تو و من چیست؟ اگر می گویی تفاوتی میان ما نیست ،چرا
تو انجا نشســته و چرا من اینجا نشستم؟ اگرمن در صندلی تو بنشینم هیچ
کسی به من گوش نمی دهد و حرفم را باور نمی کند؟
جواب :تفاوتی نیست .همه تفاوت ها پندارند .اگر تصورکنید که تفاوتی هست،
به کف تعلق داری .اگر درمورد تفاوت های موهوم شک یا فکری نداشته باشی،
به صندلی تعلق داری.
سوال :واقعا همه مرشدان معنوی مرد بوده اند؟ چرا؟ ایا برای یک زن رسیدن
به روشن ضمیری دشوارتر است؟
جواب :فقط یک مرشــد وجود دارد و ان نه مرد است و نه زن .ان در درون
شما به صورت خویشتن شما می درخشد .اگر فکر کنی که یک زن هستی،
این فکر تو را از اگاه شدن از ان ممانعت می کند.
سوال :ایــا ما باید به هند بیاییم تا یک مرشد بیابیم یا می توانیم بدون یک
معلم زنده خود را به کمک بینش خودمان درک کنیم؟
جواب :شخص نمی تواند خود را بدون فیض و برکت یک مرشد زنده درک
کند .وقتی فکرمیکنی که یک بدن داری فقط یک مرشد که در بدن است می
تواند به تو کمک کند .تو مرشد را با رفتن از کشور به کشور دیگری پیدا نمی
کنی بلکه با داشتن ارزوی شدیدی برای ازادی پیدا می کنی.
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
61 صفحه 62
ششم
پاکسازی در یوگا
ویپاریتاکرانی
نویسنده :کریشان کومارسوما
برگردان :نسترن صافی
کریاهایی که باعث پاکسازی بدن میشوند شامل
کاپاالبهاتــی ،۱نتی ،2دهوتــی ،۳نولی،4تراتاکا ،5و
باستی 6هســتند که در شــماره های قبل مورد
بررســی قرار گرفتند .این شــش کریا در متون
یوگایی مختلف مثل هاتاپرادیپیکا به تفصیل ذکر
شــده اند .در اینجا به اختصــار راجع به ویپاریتا
کارنی ،شانکاپراکشــاالن و پاوان موکتاسانا کریا
توضیح میدهیم:
کریای ویپاریتا کارنی ( 7پاکسازی با وضعیت
وارونه؛ تحریک سلولهای مغز )
روی زمین به پشــت بخوابید و دســتها را باالی
سر بکشید.
.1هــر دو پا را با هم تا زاویه 45درجه باال اورده و
زانوها را صاف نگه دارید.
.2پاها را تا زاویه 90درجه باال بیاورید.
.3ســپس تنه و باسن را بلند کرده وبا کف دستها
کمر را حمایت کنید؛ وزن را روی بازوها و ارنج ها
نگه دارید.
.4در حالیکه بدن زاویه 45درجه با زمین دارد ،پاها
را عمود کرده وبه انتهای حرکت بروید.
.5همچنانکه در حرکت هستید ،بازدم های قوی
انجــام دهید .با 10دم و بازدم شــروع کنید و به
تدریج تعداد تنفس را افزایش دهید.
به ارامی از حرکت خارج شوید و استراحت کنید.
این کریا ارگانهای شــکمی را تقویت کرده و برای
کســانی که از اختالالت شکمی و دیابت رنج می
برند بسیار مفید فایده است.
این شستشــوی کامل روده هــا تمامی مواد زائد
را تخلیه میکند .شــانکا پراکشــاالنا تمامی غدد
کانال گوارشــی را تقویــت و احیا کرده و به غلبه
بر تاماس (18تنبلی) روده ها کمک میکند .اگر این
کریا با راهنما تعلیم داده شود،در درمان اختالالت
مزمن روده بزرگ مفید خواهد بود.
.8کریای پاوان موکتاسانا ( 19تکنیک خارج
کردن باد)
نوع اول
20
شــتیتی :به پشت روی زمین روی پتو بخوابید،
پاشــنه ها را نزدیک به هم نگه داشته و دستها را
باالی سر بکشید .شتیتی وضعیت اولیه قرارگیری
قبل از اسانا تلقی میشود.
.1پای راســت را تا زاویــه 45درجه از زمین باال
اورده و پای چپ را محکم روی زمین قرار دهید.
اندکی دم بگیرید و نگه دارید.
62
دانش یوگا نشریه اموزشی| پژوهشی یوگا
.2پای راست را عمود به زمین نگه دارید وسپس
کامل دم بگیرید.
.3پای راست را خم کرده ،زانو را به سینه بچسبانید
و دستها را به دور پا قالب کنید .بازدم را رها کنید.
.4چانــه را باالی زانو قــرار دهید .پای چپ را به
صورت بیضی 5بار در جهت عقربه های ساعت و5
باردر جهت خالف بچرخانید .سپس تنفس عادی
داشته باشید.
دوبــاره به وضعیت شــیتی بازگردید برای 5تا 8
دقیقه .همین ترتیب را با پای چپ انجام دهید.
نوع دوم
با وضعیت شتیتی اغاز کنید.
.1هر دو پا را در زاویه 45درجه نگه دارید .زانوها
را صاف کرده ،ارام دم بگیرید.
.2پاها را عمود به زمین نگه دارید .ســپس کامل
دم بگیرید.
16-Ghee
17-Savasana
18-Tamas
19-Pavana Muktasana Kriya
20-Sthiti
.3زانو ها را خم کرده و به ســینه فشــار دهید ؛
انگشتان دست را به هم قالب کنید .سپس بازدم
را رها کنید .چانه را باالی زانو قرار دهید.
4الف.همه بدن را به ســمت راست بچرخانید تا
ارنج راســت با زمین تماس پیدا کند .ســپس به
ســمت چپ بپیچید تا ارنج چپ با زمین تماس
یابــد .این حرکــت غلتیدن به طرفیــن را 5بار
تکرار کنید.
ب .بدن را در جهت جلو وعقب 5بار بغلتانید.
دوباره از 5تا 8دقیقه به وضعیت شیتی برگردید.
فواید :این حرکات همراه با حرکت پاوانا موکتاسانا
به خروج تجمعــات گازی در معده کمک کرده،
قــوای گوارشــی را تقویت و یبوســت را برطرف
میکنند.
11-Ardha Matsyendrasana
12-Pavana Muktasana
13-Udara Karsanasana
14-Khcadi
15-Dual
6-Basti
7-Viparita karani Kriya
8-Sankha praksalana
9-Bhujungasana
10-Suryanamaskara
1-Kapalabhati
2-Neti
3-Dhauti
4-Nauli
5-Trataka
نسترن صافی متولد سال 1344دانش اموخته کارشناسی مامایی و کارشناسی ارشد زبان انگلیسی است 20 .سال
ســابقه تدریس زبان انگلیســی و اموزش ایلتس و 8سال سابقه تحصیل و تجربه ی یوگا دارد و در حال گرفتن
مدرک مربی گری درجه 3می باشــد .وی دو کتاب" یوگا برای زانوها" برای انتشارات چیمن و کتاب" پرتوی بر
زندگی" را برای نشرنو ترجمه نموده که هر دو دردست چاپ هستند .خانم صافی حدود یکسال است که با مجله
دانش یوگا همکاری دارد. صفحه 63
اهداف و ارزوهای شما برای سال 1400چیست؟
سال نو و قرن نو از راه می رسد ،معموال در شروع هرسال تصمیماتی می
گیریم و برنامه هایی در نظر داریم که امیدواریم در سال جدید بتوانیم انها را
عملی کنیم .بعضی از مجله ها در چنین موقعی از سال صفحه ایی را به طالع
بینی اختصاص می دهند تا هر کس بداند چه اتفاقاتی در سال جدید پیش
روی خواهد داشــت .ولی ما معتقدیم که وقتی خودمان می توانیم با تمرکز
روی اهدافمان به انها جامه ی عمل بپوشــانیم چه نیازی اســت که منتظر
تصمیم ستارگان باشیم .به قول ناصرخسرو قبادیانی:
تو چون خود کنی اختر خویش را بد
مدار از فلک چشم ،نیک اختری را
واقعیت این است که هر انچه در زندگی برایمان پیش می اید حاصل افکار
و اعمال خودماست .و باز به قول یک عارف بزرگ هندی جهان باستان ":هرگاه
اشــفته می شوم جهان نیز اشفته می شود ،هر گاه ارام می گیرم جهان نیز
ارام می شود".
پیشنهاد می کنیم یک تابلوی تجسم خالق برای سال 1400بسازید ،می
توانید از تصویر زیر الهام بگیرید .خواسته ها ،اهداف و ارزوهایتان را مشخص
کنید .ابتدا مطمئن شوید که خواسته های واقعی شما چه هستند؟ نکته مهم
ایمان و باورشماست ،هر چقدر ارزوهایتان را بیشتر باور داشته باشید ،رسیدن
به انها امکان پذیرترمی شود .می توانید برای باوربیشتر از تصاویرکمک بگیرید.
عبارات تاکیدی که اســتفاده می کنید باید روشــن و واضح و مثبت باشند.
خواسته ها یتان به هیچ وجه نباید جنبه منفی و نابودی و ضرر برای دیگران
داشته باشد چون طبق قانون کارما به خودتان بازمی گردد .می توانید تابلوی
تجســم خالقتان را به دیوار نصب کنید وهر روز مدتی روی اهدافتان تمرکز
کنید و شــب ها مروری بر انها داشته باید و ببینید چقدر در جهت رسیدن
به خواســته هایتان تالش کرده اید؟ یک راه دیگر این است که البومی برای
ارزوهای خود درست کنید و تمام چیزهایی که دوست دارید در زندگی داشته
باشید در ان البوم بنویسید و برایش تصویر سازی کنید .بعد البوم را در جایی
پنهان کنید .در پایان سال مجددا سری به البوم بزنید و ببینید چقدراز انها
براورده شده اند؟
خواســته ی روشــن و واضح ،ایمان و باور کامــل و تمرکز روی ان کلید
موفقیت حتمی است .همچنان که اگر ذره بینی را مقابل نور خورشید بگیرید،
نور بر یک نقطه متمرکز شده و انرژی عظیمی بوجود می اورد که می تواند
ان نقطه را شعله ور سازد ،به همین ترتیب تمرکز بر روی یک موضوع و هدف،
انرژی زیادی برای تحقق ان بوجود می اورد .پس بر اهداف و ارزوهای مفید و
سازنده متمرکز شویم و شاهد تحقق انها گردیم .به یاد داشته باشیم که نباید
در مورد خواســته هایمان دچار تردید و شک و دو دلی گردیم زیرا هر گونه
سستی می تواند تحقق رویاها را به تعویق اندازد.
با ارزوی سالی خوش و تحقق رویاها برای همه
دانش یوگا اسفند 1399و فروردین |1400شماره 148-147
63 صفحه 64
فرم اشتراک مجله دانش یوگا
نام و نام خانوادگی:
نشانی کامل پستی:
کد پستی یا صندوق پستی(حتما قید شود)
تلفن ثابت :
تلفن همراه:
شماره کارت مجله دانش یوگا ( بانک ملی):
6037991199530522
اشتراک شش ماهه 120000 :تومان
شماره واتساپ جهت ارسال اطالعات 09106714071
تمرینات عملی یوگا در باشگاه دانشیوگا
در سبک یوگای شیواناندا و اشتانگایوگا
بصورت انالین (نیمه خصوصی) و حضوری
تمرینات عملی یوگا
اموزشحرکات پیشرفتهیوگا
جهت مربیان باسابقه و شرکت کنندگان در مسابقات یوگا
اموزش اشتانگا یوگا (مخصوص بانوان)
اموزش یوگا برایکودکان
اموزش تکنیک های تمرکز فکر برای رسیدن به ارامش
اموزش مبانی ایورودا
یوگا نیدرا
danesheyoga.com
instagram.com/danesheyoga
telegram.me/danesheyoga
facebook.com/yoga.knowledge
aparat.com/danesheyoga
88318189-88319054 صفحه 65