روزنامه صمت شماره 258

‫موازنه قوا‬ ‫چرا روسیه‬ ‫به ایران‬ ‫اس ‪ 300‬داد؟‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و هشت ‪ 29 /‬فروردین ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫موافقت اوباما با طرح کنگره‬ ‫مذاکرات را وارد فاز جدیدی کرد‬ ‫پاسخ تهران به بازی واشنگتن‬ ‫چه خواهد بود؟‬ ‫دو چالش بزرگ؛‬ ‫لغوتحریمها‪،‬ابعادنظامی‬ ‫گفتوگو با منصوری ارانی و نقوی حسینی‬ ‫پیرامونجزئیاتبیانیهلوزان‬ ‫بازگشتدموکراتها‬ ‫بهمحافظهکاری‬ ‫اعالمنامزدیهیالریکلینتون‬ ‫بهچهمعناست؟‬ ‫ریاضتنهاماند‬ ‫پاکستان‪،‬مصروترکیهباعربستان‬ ‫در یمن همراه نشدند‬ ‫حاشیههایمهران‬ ‫جنجال بر سر سریال جدید‬ ‫مهرانمدیریهمچنان‬ ‫ادامه دارد‬ ‫خط قرمز؛ عرب – عجم‬ ‫چگونه مخالفت با السعود‬ ‫در فضای مجازی تبدیل به‬ ‫عربستیزیشد؟‬ ‫دانشگاه و انقالب فرهنگی‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫در انقالباتــی که در عالم واقع می‏شــود‬ ‫یا در شورش ها یا در کودتاها‪ ،‬یکی اصل این‬ ‫شــورش و انقالب و کودتا‪ ،‬یکی انگیزه‏اش‪،‬‬ ‫یکی محتوایش اینها ســه امری است که باید‬ ‫در ان توجه کرد‪ .‬خودشــان‪ ،‬خود انقالبات یا‬ ‫خود اینها شــبیه به هم‏اند‪ ،‬یا شورش است یا‬ ‫کودتاســت یا انقالب‪ ،‬صورت ًا مثل انســان ها‬ ‫می‏ماند که همه صورتشان مثل هم هست اما‬ ‫معناشان فرق با هم دارد‪ .‬انگیزه ها مهم است‬ ‫و محتواها‪ .‬گاهی وقت ها انگیزه خوب است‪،‬‬ ‫محتوا خوب نیست‪ ،‬گاهی وقتها محتوا خوب‬ ‫است‪ ،‬انگیزه درست نیست‪ .‬ممکن است یک‬ ‫نفر حاال‪ ،‬ـ حاال نسبت به یک نفر عرض می‏کنم ـ یک نفر ادم با یک‬ ‫انگیزۀ خوبی بخواهد یک کار خوبی به نظر خودش انجام بدهد و او‬ ‫بد باشــد‪ ،‬این ادم ُمصاب[‪]1‬است لکن کارش خالف است‪ .‬یک‬ ‫اشخاصی می‏شود که یک کارهای خوبی انجام می‏دهند با انگیزۀ‬ ‫بد‪ .‬مث ً‬ ‫ال یک کسی کشف یک چیزی می‏کند و انگیزه‏اش بد است‬ ‫برای‏این کار و کارش خوب است‪ ،‬یک وقت هم هر دویش خوب‬ ‫هستند‪ .‬انقالب فرهنگی همهمینجوراستکهیکانقالباست‬ ‫که تحول است از یک حالی به حالی دیگر‪ ،‬نه پیشبرد همان چیزی‬ ‫کههست‪.‬چنانچهانقالبجمهوریاسالمیدرکلهمهمینطور‬ ‫است‪،‬یکانقالبشدبهتوسطمردم‪،‬یکانگیزۀانقالببودویک‬ ‫محتوای انقالب‪ .‬امیدوارم که انگیزۀ انقالب در مردم الهی باشد‪.‬‬ ‫اما در انقالبات ممکن است که ما انقالب بکنیم‪ ،‬یک حکومتی را‬ ‫برداریم‪ ،‬یک حکومت دیگر برای خودمان درست کنیم‪ ،‬خودمان‬ ‫‪10- 19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫جدلبرسریکخاطره‬ ‫عمرهمفردهتعلیقشد‬ ‫امیدمحرومینبهمهندسارام‬ ‫موازنهقوا‬ ‫‪20- 27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تعرض‪،‬تجاوزوجایگزینیصحنهتنازع‬ ‫چالشناامنیوبیاخالقیریاض‬ ‫صفر‪-‬صفربهنفعداور!‬ ‫خطقرمز؛عرب‪-‬عجم‬ ‫‪28- 41‬‬ ‫سیاست‬ ‫نیرنگ‬ ‫سنگبزرگ‬ ‫اخرینتیردرترکشمخالفانتوافقباایران‬ ‫ویروس‪ PMD‬راهمین جامهارکنید‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی اســت که سعی دارد روایتی‬ ‫منصفانه و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای‬ ‫اســت به سه ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش‬ ‫تقویت گفتمان انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش و سیادت اســام خواهی در سراسر جهان و‬ ‫عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف‬ ‫ایــران و رونــق گرفتن عدالت‪ .‬مــرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی‬ ‫انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق‬ ‫و مشــرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت‬ ‫رونق گرفتن ســنت گفت وگــو میان فرهیختگان و نخبگان کشــور‬ ‫است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪،‬‬ ‫بر چارچوب مان مســتقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیاروبرسیاق ماناستواربمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫مشاورهنریسردبیر‪:‬یحییپاکدل‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر) ‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫می‏خواهیم به یک نوایی برسیم‪ ،‬کار نداریم ببینیم چه بشود‪ .‬این‬ ‫چه محتوایش خوب باشــد‪ ،‬چه محتوایش بد باشد برای ما فایده‬ ‫ندارد‪ ،‬برای اینکه می‏خواهد تشکیل بدهد وقتی انگیزه‏اش این‬ ‫استکهفقطبهدستشبیایدیکقدرتی‪،‬بخواهندقدرتمندباشند‪،‬‬ ‫او سابقی بوده‪ ،‬ما ان قدرت را از او بگیریم‪ ،‬خودمان بگیریم‪ .‬این‬ ‫با او نسبت به اصل مسئلۀ انگیزه فرقی ندارد؛ یعنی‪ ،‬یک حکومتی‬ ‫رفته اســت‪ ،‬یک حکومت دیگری هم امده اســت‪ ،‬هر دویشان‬ ‫هم مثل هم هستند‪ ،‬مثل ســایر کودتاها می‏ماند که در دنیا واقع‬ ‫می‏شود‪ ،‬این فرقی با هم ندارد‪ .‬یک وقت این است که یک قیام‬ ‫می‏شــود‪ ،‬یک نهضتی می‏شــود برای یــک کار خوبی اما‬ ‫الهی نیست‪ .‬از باب اینکه کار خوب اســت برای ملتمان خدمت‬ ‫بکنیم کار خوب است‪ ،‬فالن‪ ،‬به این ممکن است ارج بدهد‪ ،‬اما‬ ‫ان که مقصود است‪ ،‬نیســت‪ .‬ان که مقصود است این است که‬ ‫انسان در کارهایش چه در تشکیل حکومتش‪ ،‬چه در‬ ‫انقالب فرهنگیش‪ ،‬چه در انقالبات دیگرش نظرش‬ ‫این باشــد که یک کار الهی کرده باشد‪ ،‬ان پیش خدا‬ ‫ارزش دارد مثل انبیا‪ .‬انبیا کارشان به واسطۀ این ارزش‬ ‫داشت نه برای عمق کارشــان ـ و عرض می‏کنم که ـ‬ ‫سعۀ کارشان‪ ،‬حکومتشان زیاد باشد‪ ،‬کم باشد فرقی‬ ‫نمی‏کند‪ .‬انبیا‪ ،‬انی که هیچ نتوانسته کار بکند با انی که‬ ‫خیلی کار کرده هر دو در انگیزه مثل هم هستند؛ یعنی‪،‬‬ ‫هر دو می‏خواســتند که یک کاری بــرای خدا بکنند و‬ ‫پیش خدا ماجورند و هر دو هم ماجور هســتند‪ ،‬یکی‬ ‫موفق شده‪ ،‬یکی موفق نشده است‪ ،‬ان دیگر دست‬ ‫خود این نبوده‪ ،‬موفق نشده است‪.‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬جماران‬ ‫مناسبت‪ :‬سالگرد تشکیل شورایعالی انقالب فرهنگی‬ ‫‪46- 55‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫حاشیه «در حاشیه»‬ ‫به مدیری گفتم؛ این کار را نسازد‬ ‫وزیر بهداشت ضعیف عمل کرد‬ ‫مرد هزار چهره‬ ‫‪56-69‬‬ ‫بینالملل‬ ‫ریاض تنها ماند‬ ‫هیالری رئیس جمهور می شود‬ ‫تضاد متقابل‬ ‫جمهوریخواهان سهم می خواهند‬ ‫‪70-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫توفان بعد از ارامش‬ ‫رئیس جمهور نگفته که کی روش بماند‬ ‫از ازادی سیاسی تا وعده های برانکو‬ ‫انتخاب درستی بود‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬افشین جم‬ ‫عکس جلد‪ :‬امین خسروشاهی‬ ‫موازنه قوا‬ ‫چرا روسیه‬ ‫به ایران‬ ‫اس ‪ 300‬داد؟‬ ‫خط قرمز؛ عرب – عجم‬ ‫چگونه مخالفت با السعود‬ ‫در فضای مجازی تبدیل به‬ ‫عربستیزیشد؟‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و پنجاه و هشت ‪ 29 /‬فروردین ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫موافقت اوباما با طرح کنگره‬ ‫مذاکرات را وارد فاز جدیدی کرد‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫پاسخ تهران به بازی واشنگتن‬ ‫چه خواهد بود؟‬ ‫دو چالش بزرگ؛‬ ‫لغوتحریمها‪،‬ابعادنظامی‬ ‫گفتوگو با منصوری ارانی و نقوی حسینی‬ ‫پیرامونجزئیاتبیانیهلوزان‬ ‫بازگشتدموکراتها‬ ‫بهمحافظهکاری‬ ‫اعالمنامزدیهیالریکلینتون‬ ‫بهچهمعناست؟‬ ‫ریاضتنهاماند‬ ‫پاکستان‪،‬مصروترکیهباعربستان‬ ‫در یمن همراه نشدند‬ ‫حاشیههایمهران‬ ‫جنجال بر سر سریال جدید‬ ‫مهرانمدیریهمچنان‬ ‫ادامه دارد‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫شوک مسکو‬ ‫خبرنامه‬ ‫تصمیم پوتیــن برای تحویــل اس ‪ 300 -‬بــه ایران بــا واکنش های‬ ‫گسترده ای مواجه شده است‪ .‬حاال غرب با تصمیم مهمی مواجه شده‬ ‫که می تواند معادالت فعلی را تغییر دهد‪ .‬انهم درســت در شرایطی که‬ ‫ایران و گروه ‪ 5+1‬درگیر مذاکرات هسته ای هســتند‪ .‬در خبرنامه این‬ ‫هفته گزارش ها و اخبار گوناگونی را منتشر کرده ایم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫جدل بر سر یک خاطره‬ ‫سخنانهاشمیرفسنجانیدرهفتهگذشتهجنجالافرینشد‬ ‫هاشمی رفســنجانی یک بار دیگر خبرساز شده است‪.‬‬ ‫این بار نه به خاطر مهدی و نه به خاطر فائزه‪ ،‬بلکه بار دیگر‬ ‫اظهاراتی بیان کرده که از چند جهت جنجالی شده است ؛ هم‬ ‫پای یک خاطره دست اول به میان امده و هم برای چندمین‬ ‫بار در چند ماه اخیر مخالفان دولت یعنی دلواپسان با نقدهای‬ ‫شدید او مواجه شدند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫سخنرانی پرماجرا‬ ‫چند سالی است که خاطره های ایت الله دیگر تنها در‬ ‫کتاب ها منتشر نمی شود و جنجال بر سر انها تداوم بیشتری‬ ‫گرفته است‪ .‬از خاطره ای که درباره قهر رهبرمعظم انقالب‬ ‫با ایت الله مصباح تعریف کرد تا خاطره ای که از دستور امام‬ ‫برای حذف شعار مرگ ب ر امریکا گفته بود‪ .‬این بار او که کمتر‬ ‫ی را ارسال کند‪،‬‬ ‫به همایش ها می رود و ترجیح می دهد تا پیام ‬ ‫شخصا به مراسم بزرگداشت «بانوی انقالب» رفت‪ .‬جایی‬ ‫که هم حسن روحانی امده بود و هم خیلی از شخصیت های‬ ‫سیاســی دیگر‪ .‬هاشــمی یک ســخنرانی تند انجام داد که‬ ‫بــا واکنش های گســترده ای روبــه رو شــد؛ از فرمانده کل‬ ‫سپاه تا ســخنگوی قوه قضائیه‪ .‬اظهارات ایت الله در زمینه‬ ‫خاطره اش تنها موضوعی نبود کــه مورد انتقاد قرار گرفت‪.‬‬ ‫اقای هاشمی در ان جلسه از وضعیت زندان ها و شکنجه نیز‬ ‫انتقاد کرد که با واکنش گسترده ای روبه رو شد‪ .‬رئیس مجمع‬ ‫تشــخیص مصلحت نظام‪ ،‬در همایش بزرگداشت خدیجه‬ ‫ثقفی‪ ،‬همسر حضرت امام(ره) و «بانوی انقالب»‪ ،‬از کسانی‬ ‫که انها را «خشکه مقدس ها» و «دلواپسان» خواند انتقاد‬ ‫کرده و گفته بود‪ « :‬چرا همه مصیبت ما این اســت که گفته‬ ‫می شود زنان اینگونه به خیابان ها می ایند؟‪ ...‬اما مساله ما‬ ‫این است که ظلم ها‪ ،‬زندان ها و سرکوب ها چه می شود و حق‬ ‫ضایع کردن ها چه می شود؟»‬ ‫اقای هاشمی با اشاره به سخنان رهبر معظم انقالب که‬ ‫در زمان برگزاری دهمین انتخابات ریاســت جمهوری‪ ،‬رای‬ ‫مردم را «حق الناس» خوانده بودند‪ ،‬گفت‪« :‬وقتی این حرف‬ ‫رهبری است‪ ...‬ما چطور به خودمان حق می دهیم که فردی‬ ‫که مردم او را می خواهند نگذاریم وارد شود و فردی که مردم‬ ‫نمی خواهند بیاوریم و او را مسلط کنیم؟» ایت الله همچنین‬ ‫«دلواپسان» امروز و «خشکه مقدس های» دیروز را از یک‬ ‫جنس دانسته و انها را کسانی معرفی می کند که امام را اذیت‬ ‫می کردند‪« :‬حاج سید حســن اقا در کنار یاســر اقا و علی اقا‬ ‫که برادرانشان هســتند در زمینه حفظ اثار امام خمینی (ره)‬ ‫به خوبی تــاش می کنند و اگر بعضی خشــکه مقدس ها یا‬ ‫دلواپس ها گاهی اذیت هایی می کنند همان هایی هســتند‬ ‫که قبال هم امام را اذیت می کردند اما همه به خوبی می دانیم‬ ‫که جامعه این خانواده را قبول دارند‪ ».‬هاشمی همچنین در‬ ‫بخشی از اظهاراتش که با واکنش های گسترده ای روبه رو‬ ‫شده بود ‪ ،‬با اشاره به اینکه امروز باید در جامعه مراقبت کنیم‬ ‫و نســبت به تحقق اصول و فروع دین حساسیت های الزم‬ ‫را داشــته باشــیم‪ ،‬گفته بود‪« :‬البته که توجه به فروع دین‬ ‫جزو واجبات اســت و حجاب زنان و نوع پوششان در جامعه‬ ‫دارای اهمیت است‪ ،‬اما نباید بقیه مسائل از جمله ظلم ها‪،‬‬ ‫زندان های بیجا‪ ،‬ســرکوب ها و حقوق ضایع شــده مردم را‬ ‫فراموش کنیم‪».‬‬ ‫این سخنان می تواند تشویش اذهان عمومی باشد‬ ‫اظهــارات ایت اللــه بــه ویــژه در زمینــه زندان هــا‬ ‫واکنش هایی برانگیخت‪ .‬غالمحســین محســنی اژه ای‪،‬‬ ‫معاون اول و سخنگوی قوه قضائیه‪ ،‬در واکنش به اظهارات‬ ‫اقای هاشمی در مورد وضعیت زندان ها به ان اینگونه واکنش‬ ‫نشان داد‪« :‬چنانچه این ادعا بدون استناد باشد می تواند در‬ ‫زمره تهمت و تشویش اذهان عمومی قرار بگیرد‪ » .‬اژه ای با‬ ‫تاکید بر اینکه «ما همیشه گفته ایم اگر کسی مستندی برای‬ ‫این گونه مطالب دارد بیان کند» و «بیان این گونه مسائل» را‬ ‫ان هم به طور «کلی حتما خالف قانون» دانست‪ .‬عبدالرضا‬ ‫رحمانی فضلی‪ ،‬وزیر کشــور نیز یک روز بعد با نظر ایت الله‬ ‫مخالفت کرد و گفت که «مســئول زندان ها وزارت کشــور‬ ‫نیست»‪ ،‬اما «بر اساس گزارشی که اقای املی الریجانی در‬ ‫جلسات شورای عالی امنیت ملی درباره زندان ها می دهند‪،‬‬ ‫چنین چیزی نبــوده و بر عکس‪ ،‬بر نظــارت دائم بر زندان ها‬ ‫اعالم رضایت کردند» ‪.‬وزیر کشور همچنین گفت که هیچ‬ ‫گزارشی از برخورد خشن وجود نداشته است‪« :‬حتی در جلسه‬ ‫ی داشتیم سوال کردم که‬ ‫اخیر که با مسئوالن نیروی انتظام ‬ ‫ایا گزارشی از سرکوب و برخورد خشــن توسط ماموران ناجا‬ ‫گزارش شده که گفتند حتی یک مورد هم نداشتیم‪ ».‬‬ ‫فشارها ادامه پیدا کند افشا می کنم‬ ‫ســه روز بعد از اظهارات هاشــمی در این همایش که‬ ‫به انتقــاد از قوه قضائیــه و دادگاه ها پرداخت بــود ایت الله‬ ‫املی الریجانی به عنوان رئیس دســتگاه قضا نســبت به ان‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬واکنشــی که در ان سخن از «فشارها»‬ ‫بر قوه قضائیه به میان امده و گفته شــده بود که «صبر قوه‬ ‫قضائیه حدی دارد‪».‬ایت الله الریجانــی بدون نام بردن از‬ ‫هاشــمی گالیه اش را ابتدا این طور اغاز کــرد‪« :‬هجمه ها‬ ‫و فشــارها از ناحیه ضــد انقــاب و نیروهای خارج نشــین‬ ‫دور از انتظار نیســت امــا توقع نمی رود کســانی که خود در‬ ‫مســیر انقالب بوده اند و بــرای انقالب از جــان و مال خود‬ ‫سرمایه گذاری کرده اند ســخنانی مطرح کنند که دستمایه‬ ‫ضد انقالب شــود‪ ».‬رئیس قوه قضائیه همچنین با اشاره به‬ ‫اینکه «البته قوه قضائیه توجهی به این سخنان و نسبت های‬ ‫خالف ندارد»‪ ،‬گفت‪« :‬رانت های سیاسی» را افشا خواهد‬ ‫کرد‪« :‬ایستادگی قوه قضاییه در برابر فشــارها و رانت های‬ ‫سیاســی دلیل اصلی هجمه علیه دســتگاه قضایی است؛‬ ‫البته اینجانب صالح نمی بینم که در سال همدلی و همزبانی‬ ‫دولت و ملــت بگویم که چه چیزهایی در پشــت صحنه این‬ ‫فشارهاســت اما صبر قوه قضائیه هم حــدی دارد و اگر این‬ ‫حرف ها و هجمه ها ادامه یابد چه بسا به مردم شریف ایران‬ ‫خواهیم گفت هجمه ها از کجا اب می خورد و چه نسبت هایی‬ ‫صد درصد کــذب و به چــه دلیلی علیــه قوه قضائیــه گفته‬ ‫می شود و از چه رانت های سیاسی استفاده می کنند تا جلوی‬ ‫رسیدگی های قوه قضائیه را بگیرند‪».‬‬ ‫می خواهند جای ظلم و عدل را عوض کنند‬ ‫از سوی دیگر ســردارعزیز جعفری‪ ،‬فرمانده کل سپاه‬ ‫نیز از اینکه هاشمی رفســنجانی‪ ،‬برخی از افــراد به گفته او‬ ‫«دلسوز انقالب» را «خشــک مقدس و دلواپس» خوانده ‬ ‫انتقاد کرد‪ .‬فرمانده ســپاه که در حاشــیه مراســم تودیع و‬ ‫معارفه مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه سخن می گفت تلویحا‬ ‫به ماجرای محاکمه مهدی هاشــمی اشــاره کــرد‪« :‬وقتی‬ ‫نوبت به محاکمه «دانه درشــت ها» می رســد معلوم است‬ ‫که صدای وا اســاما‪ ،‬دادخواهی و تظلم از کســانی که در‬ ‫معرض محاکمه هستند و وابستگان انها بلند می شود‪ .‬اینها‬ ‫می خواهند جای ظلم و عدل را عوض کنند‪».‬‬ ‫فرمانــده ســپاه همچنیــن از کاربــرد اصطــاح‬ ‫«خشک مقدس ها و دلواپس ها» در ســخنان روز یکشنبه‬ ‫رئیس مجمع تشــخیص مصلحت نظام انتقاد کــرد و ان را‬ ‫«بغض خطرناک نســبت به جریان ارزشی انقالب اسالمی‬ ‫و ارمان های حضرت امام(ره)» خواند‪ .‬وی همچنین تاکید‬ ‫کرد‪« :‬ادامه این سخن پراکنی ها تنها موجب افزایش نفرت‬ ‫جامعه از انها می شود و این سیاه نمایی ها فقط بذر تردید در‬ ‫دل مساله دار های انقالب می پاشد‪ ».‬‬ ‫توصیه توکلی به هاشمی‬ ‫همزمان احمد توکلی‪ ،‬نماینــده اصولگرای مجلس‪،‬‬ ‫نیز با انتقاد شدید از اظهارات هاشمی رفسنجانی‪« ،‬یکی از‬ ‫ن دانســت که «مطالب خود را به کسانی‬ ‫مشکالت» او را ای ‬ ‫مستند می کند که اکنون دیگر در قید حیات نیستند»‪.‬‬ ‫توکلی با اشاره به اینکه این نحوه رفتار‪ ،‬ارزش تاریخی‬ ‫کتاب های خاطرات ایشان را هم زیر سوال می برد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«بنده مشفقانه توصیه می کنم مشــاورین خود را تغییر دهد‬ ‫و به جای جوانان عصبی از پختــگان طرفدار انقالب که در‬ ‫میان دوستانشان کم هم نیستند‪ ،‬بهره مند شود‪».‬‬ ‫توصیه احمد توکلــی را حمیــد روحانی مــورخ نیز به‬ ‫اقای هاشمی داشت‪ .‬اما عالوه بر انتقادات‪ ،‬به این بخش‬ ‫از ســخنان ایت الله هاشــمی‪ ،‬خاطــره ای کــه ایت الله در‬ ‫این مراســم از همســر امام تعریف کرد هــم واکنش هایی‬ ‫داشــت‪ .‬کیهان بار دیگر این خاطره را به نقد کشید و پروین‬ ‫احمدی نژاد در مقام دفاع خاطره ای نقل کرد که صدوهشتاد‬ ‫درجه با خاطره ایت الله اختالف داشت‪.‬‬ ‫خاطره ای منتسب به همسر امام(ره)‬ ‫شیرینی همسر امام برای پیروزی احمدی نژاد‬ ‫عالوه بر شریعتمداری‪ ،‬پروین احمدی نژاد نیز خاطره‬ ‫ایت الله هاشــمی دربــاره مرحوم خدیجه ثقفی را نادرســت‬ ‫دانست و ضمن نوشــتن یادداشــتی از خاطره دیدار خود با‬ ‫همسر امام نقل قول کرد‪ .‬پروین احمدی نژاد خواهر محمود‬ ‫احمدی نژاد نوشــت‪« :‬خرداد سال هشــتادو پنج در سالروز‬ ‫وفات حضرت امام خمینی (ره) دکتــر احمدی نژاد به اتفاق‬ ‫چند نفر دیگر از جملــه اینجانب‪ ،‬به منظور دیدار با همســر‬ ‫مکرمه حضرت امام در جماران حضــور یافتند‪ .‬نکات قابل‬ ‫اشــاره از ان دیدار و مســائل بعدی‪ :‬خانــم در مقابل خدمه‬ ‫و برخی از اعضای خانواده‪ ،‬خوشــحالی خــود را از انتخاب‬ ‫اختالف بر سر شعار مرگ بر امریکا‬ ‫مهرماه ‪ 92‬نیز ایت الله هاشمی خاطره ای را از امام نقل‬ ‫می کنند که به استناد ان حضرت امام دستور حذف شعار مرگ‬ ‫بر امریکا و شوروی را صادر کرده بودند‪ .‬اما این خاطره نیز با‬ ‫انتقادات زیادی همراه بود‪ .‬ایت الله در پاسخ به سوال کننده‬ ‫که خواستار این شده بود که ان بخش از خاطره را بازخوانی‬ ‫کند‪ ،‬گفته بــود‪« :‬تمام مطلب همان بود که نوشــته بودم‪.‬‬ ‫االن هم دقیقا یادم نیست که چه نوشتم‪ .‬به هرحال موافق‬ ‫نبودیم که در مجامع عمومی مرگ کسی را شعار دهیم‪ .‬مثال‬ ‫در اجتماعات ما «مرگ بر بنی صدر» شعار داغ مردم بود که در‬ ‫نماز جمعه خواهش کردم که نگویند‪« .‬مرگ بر بازرگان» بود‬ ‫که خواهش کردم نگویند‪« .‬مرگ بر شوروی» بود که گفتم‬ ‫االن با شوروی مشــکل ان چنانی نداریم‪ .‬درباره امریکا هم‬ ‫گفته بودم‪ .‬من ذاتا با حرف های تند و فحاشی ها مخالفم و‬ ‫انها را مفید نمی دانم‪».‬‬ ‫این مســاله نیز با واکنش هــای گســترده ای روبه رو‬ ‫شد‪ .‬تا جایی که موسسه تنظیم و نشــر اثار امام که زیر نظر‬ ‫حجت االسالم سید حسن خمینی فعالیت می کند‪ ،‬ناچار به‬ ‫پاسخگویی شد‪ .‬مسئول این موسســه دکترحمید انصاری‬ ‫در گفت وگو با سایت جماران به این مساله پاسخ داد‪ .‬حمید‬ ‫انصاری گفته بود‪« :‬خاطره ای که اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫در موضوع حذف شعار نسبت به امام ذکر کرده است مربوط‬ ‫به موافقت و دســتور امام بر قطع این شــعار از رســانه های‬ ‫دولتی اســت‪ .‬مطلبی که در ســال ‪ 62‬روی میز بررســی و‬ ‫تصمیم گیری مســئوالن نظام و رهبری انقالب قرار داشت‬ ‫همین بود نه بحث بر سر دستو ر یا توصیه به مردم برای حذف‬ ‫این شعار‪ .‬در عبارات خاطرات اقای هاشمی هم که بر اساس‬ ‫یادداشت های ثبت شده روزانه است به صورت دقیق تصریح‬ ‫شده اســت که موضوع موافقت و دســتور امام حذف شعار‬ ‫«مرگ بر امریکا و مرگ بر شوروی» از رسانه های دولتی بوده‬ ‫است نه نفی و نهی از این شعار‪».‬‬ ‫با این حال این موسسه در زمینه خاطره اخیر ایت الله‬ ‫ســکوت اختیار کرد‪ .‬ایت الله روزهای پایانی ســال گذشته‬ ‫یکی از خبرســازترین روزهای خــود در ســال های اخیر را‬ ‫سپری کرد‪.‬‬ ‫او برای اولین بار در انتخابات ریاست مجلس خبرگان‬ ‫رهبری به رقیب ســال های قبل خود یعنــی ایت الله یزدی‬ ‫باخت‪ .‬همچنین خانواده او در معرض یکــی از وقایع مهم‬ ‫تاریخ انقالب اسالمی قرار دارند‪ .‬حکم مهدی هاشمی بعد‬ ‫از یک رسیدگی طوالنی صادر و در روز اخر متهم به این حکم‬ ‫اعتراض کرد‪ .‬حاال تاریخ انقالب تاییــد نهایی حکم فرزند‬ ‫یکی از بنیانگذارانش را به انتظار نشسته است‪.‬‬ ‫در این میان این گونه سخن گفتن های ایت الله بیشتر‬ ‫از هر کس موافق نظر مخالفان نظام اســت و باعث رنجش‬ ‫دوست داران انقالب کمترین توقع از ایت الله گفتن سخنانی‬ ‫است که دوستان انقالب را خشنود کند نه مخالفانش را‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ایت الله هاشمی در زمینه خاطره گویی و خاطره نویسی‬ ‫الاقل در تاریخ جمهوری اســامی همتای دیگری به خود‬ ‫ندیده اســت‪ .‬ایت الله عموم خاطراتش را ثبت و ضبط و در‬ ‫قالب کتاب هایی که به طور مرتب انتشــار پیدا می کند‪ ،‬در‬ ‫دسترس همگان قرار داده است‪.‬‬ ‫به موازات این خاطره نویســی ایت الله ه را زگاهی و به‬ ‫بهانه های مختلف از خاطرات خود با افراد و شخصیت های‬ ‫مختلف نقــل قول هایی می کند که بــا واکنش های عموما‬ ‫انتقادی مواجه می شــود‪ .‬اخیر او خاطره ای از احمدی نژاد‬ ‫از ســال ‪ 84‬گفته بود و اینکه احمدی نژاد پیــش از ثبت نام‬ ‫و از انجــا که اســتاندار اقای هاشــمی در دولــت وی بود و‬ ‫همچنین سمت ریاست ســتاد انتخاباتی وی در سال ‪ 80‬را‬ ‫در منطقه نارمک برعهده داشــت‪ ،‬به ایت الله پیام می دهد‬ ‫که در صورت عدم رضایت وی به انتخابات وارد نمی شــود‪.‬‬ ‫این خاطره ایت الله با واکنش احمدی نژادی ها مواجه شده‬ ‫بود و ان را تکذیب کرده بودند‪.‬کیهان نیز یکی از مهمترین‬ ‫منتقدان خاطره های ایت الله است‪ .‬از همین رو بعد از انکه‬ ‫ایت الله هاشــمی بار دیگر در مراســم بزرگداشــت «بانوی‬ ‫انقالب» (همســر امام (ره) خاطره ای از ایشان در سال ‪84‬‬ ‫ نقل کرد‪ ،‬حسین شریعتمداری نســبت به ان واکنش نشان‬ ‫داد و در سرمقال ه صبح فردای کیهان ان را به نقد کشید‪.‬‬ ‫ایت الله هاشمی گفته بود‪« :‬در سال‪ 84‬یک موی بدنم‬ ‫راضی نبود کاندیدا شوم‪ .‬چرا که دولت اقای خاتمی بود و من‬ ‫گفتم نمی ایم‪ ،‬همسر امام مرا خواستند و به من گفتند‪ :‬امام‬ ‫این انقالب را به دست شماها سپردند‪ .‬ایا شما می دانید اینها‬ ‫چه کسانی هستند؟ همین صحبت های همسر امام سبب شد‬ ‫من قبول کنم و پذیرفتم‪».‬حســین شریعتمداری باتوجه به‬ ‫این بخش از سخنان ایت الله هاشمی سوال کرده بود که چرا‬ ‫ایت الله «در نقل خاطرات و مسائل گذشته به درگذشتگان‬ ‫اســتناد می کنند که پی بردن به صحت و ســقم ان نیازمند‬ ‫دسترسی به انان است و این دسترسی امکان پذیر نیست؟»‬ ‫حسین شریعتمداری سپس با انتقاد از اقای هاشمی و با‬ ‫اشاره به موضوع خاطره ای که از امام درباره مخالفت ایشان با‬ ‫شعار مرگ بر امریکا بود می نویسد که «در اظهارات دیروز هم‬ ‫سخنانیرابههمسرامامنسبتداده اندکهمراجعهوپرس وجو‬ ‫از ان مرحومه نیز امکان پذیر نیست!»‬ ‫شریعتمداری سپس می نویســد‪ «:‬فرموده اند همسر‬ ‫امام(ره) به ایشان گفته اند‪« :‬حضرت امام(ره) این انقالب‬ ‫را به دست شماها سپردند‪ .‬ایا شما می دانید اینها چه کسانی‬ ‫هستند؟ همین صحبت همسر امام سبب شد من قبول کردم‬ ‫و پذیرفتم‪ ».‬بــه یقین اقای هاشــمی اطــاع دارند که در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 84‬عالوه بر اقای هاشمی‪،‬‬ ‫اقایان علی الریجانی‪ ،‬محســن رضایی‪ ،‬مهــدی کروبی‪،‬‬ ‫مصطفی معین‪ ،‬محمدباقر قالیبــاف‪ ،‬محمود احمدی نژاد‬ ‫و محسن مهرعلیزاده نامزد بودن د و جای این سوال است که‬ ‫ایا همســر مرحومه امام(ره) هیچ یک از نامزدهای یاد شده‬ ‫را الیق ریاست جمهوری نمی دانستند؟! و با بیان اینکه «ایا‬ ‫شــما می دانید اینها چه کسانی هســتند»؟! انان را تحقیر‬ ‫ی پرهیزگاری نظیر همسر‬ ‫کرده اند؟! این برخورد از سوی بانو ‬ ‫حضرت امام(ره) باو رکردنی نیست‪».‬‬ ‫دکتر این گونه ابراز کردند که در زمان انتخابات گفته بودند‬ ‫اگر دکتر رای بیاورد‪ ،‬شیرینی انتخاب‪ ،‬میهمان من باشید و‬ ‫هرچه می خواهید غذا از بیرون تهیه کنید‪ .‬ایشان می گفتند‬ ‫به خادمه منزل گفته ام تلویزیون را برای من فقط در صورت‬ ‫ســخنرانی دکتر یا مقام معظم رهبری روشــن کنید‪ .‬ایشان‬ ‫(همسر امام راحل ) بعد از ان دیدار به منزل دکتر رفتند‪ ،‬حال‬ ‫انکه به اذعان خانواده شان بعد از رحلت مرحوم حاج احمد‬ ‫کمتر از منزل بیرون می رفتند!»‬ ‫خبرنامه‬ ‫تصمیم تهران‬ ‫عمره مفرده‬ ‫تعلیق شد‬ ‫توریست مشکوک‬ ‫خبرنگار اسرائیلی‬ ‫به ایران امده بود؟‬ ‫موازنه قوا‬ ‫چرا روسیه به ایران‬ ‫اس‪ 300 -‬داد؟‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تصمیم تهران‬ ‫عمره مفرده تعلیق شد‬ ‫ساالنه چیزی نزدیک به پانصد هزار ایرانی راهی زیارت‬ ‫عمره از سرزمین وحی می شــوند‪ ،‬اما ماجرای تعرض به دو‬ ‫نوجوان ایرانی در فرودگاه جده‪ ،‬موجب شــد تا دولت ایران‬ ‫ع بعدی سفرهای مردم به حج را‬ ‫تصمیم بگیرد فعال و تا اطال ‬ ‫متوقف کند‪ .‬هفته گذشته و بعد از واقعه جده که اعتراضات‬ ‫مردم را به دنبال داشــت‪ ،‬دو هواپیمای ایرانی که به حجاج‬ ‫تعلق داشــت‪ ،‬اجازه پیدا نکردند تا در فرودگاه جده به زمین‬ ‫بنشینن د و الجرم به ایران بازگشتند‪ .‬عربستان اعالم کرد که با‬ ‫افراد خاطی برخورد خواهد شد‪ .‬حتی وزیر ارشاد اعالم کرد‬ ‫که عربستان قول داده که انها را «اعدام» می کند‪ .‬با این حال‬ ‫ایران تصمیم گرفت تا سفر عمره مفرده را تعلیق کند‪.‬‬ ‫وزیر ارشاد که سازمان حج و زیارت زیرمجموعه ان به‬ ‫حساب می اید اعالم کرد که از «امروز‪ 24‬فروردین به سازمان‬ ‫حج دستور داده شد تا زمانی که این افراد مجرم (متجاوزان‬ ‫به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده) محاکمه بشوند و مورد‬ ‫مجازات قرار بگیرند‪ ،‬فعال عمره متوقف می شود و پروازهای‬ ‫ایران تعلیق خواهد شد‪».‬‬ ‫به گفته وزیر ارشــاد‪ ،‬بســیاری از مراجــع عظام تقلید‬ ‫ابراز نگرانی کردند‪ ،‬مخصوصا اینکه در گذشــته هم برخی‬ ‫برخوردهــا با زائــران و روحانیون کاروان ها صــورت گرفته‬ ‫بود؛ به همین دلیــل باتوجه به بررســی های صورت گرفته‬ ‫تصمیم بــر توقف عمره گرفته شــد‪ .‬وزیر ارشــاد علت این‬ ‫تصمیم را خدشه دار شدن حیثیت ملی عنوان کرد‪« :‬درباره‬ ‫حادثه تاســفباری که در فرودگاه جده اتفاق افتاده از طریق‬ ‫دیپلماتیک با مقامات سعودی صحبت شده و انها قول دادند‬ ‫که این افراد دستگیر شده را مجازات کنند‪ .‬انها حتی تصریح‬ ‫کردند که انها را اعــدام می کنند‪ ،‬اما در عمــل هنوز اتفاقی‬ ‫نیفتاده است‪ .‬به این ترتیب خدشه دارشدن حیثیت عمومی‬ ‫ملت ایران ما را بر این داشت که این تصمیم را بگیریم‪».‬‬ ‫همزمان با این اتفاق دو هواپیما از زائران ایرانی از جده‬ ‫بازگردانده شده بودند‪ .‬ایران مقامات سعودی را مسئول عدم‬ ‫صدور روادید معرفی می کرد‪ .‬اما عربســتان اعالم کرد که‬ ‫تغییری در سهمیه ایران در حج عمره صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫روزنامه «مکه» نیز با گزارش این خبر ایران را به شایعه پراکنی‬ ‫رسانه ای متهم کرد و مدعی شــد که سازمان حج این کشور‬ ‫هیچ تبعیضی در زمینه صدور مجوزهای ســهمیه های حج‬ ‫قائل نمی شــود‪ .‬این روزنامه در گفت وگو با «انور عشقی»‬ ‫رئیس مرکز تحقیقات سیاسی خاورمیانه اعالم کرد که پیش‬ ‫از این نیز یک هواپیمای ســودانی به دلیل نداشــتن مجوز‬ ‫با وجــود حضور «عمر البشــیر» رئیس جمهور ســودان در‬ ‫توریست مشکوک‬ ‫خبرنگار اسرائیلی به ایران امده بود؟‬ ‫جنجال ورود خبرنگار اسرائیلی به ایران با گزارشی‬ ‫که صداوسیما از این فرد منتشر کرد‪ ،‬ابعاد گسترده تری‬ ‫یافت‪ .‬این خبرنگار روزنامه ایهوداهارونت چهارده روز را‬ ‫در ایران سپرده کرده و از نقاط مختلف ایران بازدید و از‬ ‫انها گزارش تهیه کرده است‪ .‬مسئوالن وزارت ارشاد و‬ ‫همچنین وزارت خارجه اعالم کردند که این خبرنگار با‬ ‫پاســپورت امریکایی و به عنوان گردشگر به ایران سفر‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫خبــر صدا وســیما به ســراغ مســئول اتحادیــه‬ ‫گردشــگران ایران رفته و مشخص شــده است که او‬ ‫از طریق تورهای گردشــگری مجوز ورود بــه ایران را‬ ‫دریافت نکرده اســت‪ .‬خانم افخم به عنوان سخنگوی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫یازدهمین کارت زرد مجلس به دولت‬ ‫محمود واعظی‪ ،‬وزیر ارتباطات که برای پاسخ به سوال‬ ‫نصرالله پژمان فر‪ ،‬نماینده مشــهد در جلســه علنی مجلس‬ ‫حضور پیدا کرد‪ ،‬به ســوال وی درباره توســعه باند اینترنت و‬ ‫شبکه ملی اطالعات پاســخ داد‪ ،‬اما باتوجه به اینکه نماینده‬ ‫سوال کننده از پاســخ های وی قانع نشد‪ ،‬ســوال از وزیر به‬ ‫رای گذاشــته شــد که از مجموع ‪ 195‬نماینده حاضر با ‪70‬‬ ‫رای موافق‪ 99 ،‬رای مخالــف و ‪ 11‬رای ممتنــع مجلس از‬ ‫پاسخ های وی قانع نشد‪ .‬به این‬ ‫ترتیبمحمودواعظییازدهمین‬ ‫وزیری بود که در کابینه یازدهم از‬ ‫مجلس کارت زرد دریافت کرد‪.‬‬ ‫این نماینــده به باال بــودن نرخ‬ ‫اینترنت در ایران و سرویس دهی‬ ‫بد ان انتقاد داشت‪.‬‬ ‫وزارت خارجــه در این باره توضیــح داده بود کــه او در قالب‬ ‫گروه توریســتی و با گذرنامه امریکایی وارد کشــور شــده و‬ ‫فاقد روادید خبرنگاری بوده اســت‪ .‬وزارت ارشاد نیز همین‬ ‫موضع را داشت‪ .‬وزیرارشاد در جمع خبرنگاران تاکید داشت‬ ‫که هیچ مجوز خبرنگاری برای این فرد صادر نشــده است و‬ ‫می گوید‪« :‬اینها دغل کاری کردند و با پاسپورت اروپایی وارد‬ ‫ایران شــدند‪ ».‬جنتی توضیح داد که این شخص به عنوان‬ ‫«توریســت» به ایران امده اســت و در صورتی که قرار بود‬ ‫به عنوان خبرنگار وارد کشور شود‪ ،‬درباره او «بررسی ویژه ای»‬ ‫صورت می گرفت‪ .‬به این ترتیب که درخواست ها توسط یک‬ ‫هیات سه نفره بررسی می شود‪ ،‬سپس تعداد روزهای حضور‬ ‫در ایران تعیین و نظارت هم صورت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫فیصل‪:‬دریمنباایراننمی جنگیم‬ ‫با نزدیک شــدن به تفاهم‬ ‫لوزان‪ ،‬عربستان به بهانه کمک‬ ‫ایران به حوثی های یمن‪ ،‬به این‬ ‫کشــور حمله کرد تا تقابل میان‬ ‫ایران و عربســتان را اغــاز کند‪.‬‬ ‫اما بعــد از وقایع جــده و همدلی‬ ‫ایرانی ها در مقابله با عربســتان‬ ‫ســعود الفیصل‪ ،‬وزیر خارجــه‬ ‫عربستانسعودیدرکنفرانسخبریمشترکبالورانفابیوس‪،‬‬ ‫وزیر خارجه فرانســه گفت‪« :‬ما در جنگ با ایران نیستیم و در‬ ‫جاییواردشده ایمکهازماخواستهشدهاست‪.‬ایرانبخشیاز‬ ‫یمننیستوماامیدواریممسئوالناینکشوربامواضعسیاسی‬ ‫سعی در حل قضیه داشته باشند‪ ».‬پیش تر مقامات عربستان‬ ‫اظهاراتتندیراعلیهایرانمطرحکردهبودند‪.‬‬ ‫ان از ورود به عربستان منع شــده بود‪ .‬وی همچنین افزود‪:‬‬ ‫«انتظار نداریــم مقامات ایرانی از این حادثه سوءاســتفاده‬ ‫کنند و به شایعه پراکنی علیه عربســتان بپردازند‪ ».‬ایت الله‬ ‫وحید خراسانی نیز بعد از تعلیق ســفر حج گفته بود‪« :‬انچه‬ ‫مایه عزت ایــن مملکت و رفعت شــیعه شــود‪ ،‬باید همان‬ ‫را خواســت‪ ».‬همچنیــن اظهارنظــر نماینــده ولی فقیه در‬ ‫سازمان حج بازتاب های گســترده ای در این رابطه داشت‪.‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین ســیدعلی قاضی عسکر با ابراز‬ ‫تاســف از حادثه فرودگاه جده‪ ،‬از شــیطنت برخــی افراد‪،‬‬ ‫ســایت ها و رســانه ها در تحریف این جریان گالیه کرد و با‬ ‫بیان اینکه خبر تجاوز به دو نوجوان ایرانی دروغ است‪ ،‬گفته‬ ‫بود‪« :‬برخی اشخاص‪ ،‬سایت ها و رسانه ها به راحتی حرمت‬ ‫مردم را می شکنند‪».‬‬ ‫اورلــی ازوال‪ ،‬خبرنگار صهیونیســتی تحصیلکرده‬ ‫ هاروارد واشــنگتن است‪ .‬او سال هاســت که در روزنامه‬ ‫اهارونت گزارش هایی از ســفرهایش بــه نقاط مختلف‬ ‫جهان‪ ،‬تهیه و منتشــر می کند‪ .‬ازوال سفرهای اخیرش‬ ‫را روی کشــورهای خاورمیانه متمرکز کرده است‪ .‬او در‬ ‫سفر به ایران به شهرهای مختلف از جمله اصفهان سفر‬ ‫کرده و گفت وگوهایی را با مردم ترتیب داده است‪ .‬برخی‬ ‫نمایندگان مجلس از جمله جوکار نسبت به این موضوع‬ ‫واکنش نشان دادند و خواستار توضیح مقامات ذی ربط‬ ‫شــدند‪ .‬به اعتقاد این نماینده مجلس اگــر هم این فرد‬ ‫بدون مجوز خبرنگاری وارد کشــور شــده است‪ ،‬چگونه‬ ‫توانسته بدون دارا بودن این مجوز ازادانه در داخل کشور‬ ‫فعالیت خبری انجام دهد؟‬ ‫معــاون مدیــرکل رســانه های خارجــی معاونــت‬ ‫مطبوعاتــی در ایــن بــاره معتقــد اســت کــه افــراد‬ ‫مصاحبه شونده از تابعیت و مقاصد این فرد اگاهی نداشتند‬ ‫و احتماال به همین خاطر با وی به گفت وگو نشسته اند‪.‬‬ ‫انتصابجدیددرمجلسخبرگان‬ ‫ایت الله محمد یزدی‪ ،‬رئیس مجلس خبرگان رهبری طی‬ ‫حکمی ایت اللهسیدمحمودهاشمی شاهرودی‪،‬نایبرئیساول‬ ‫اینمجلسرابه عنوانرئیسدبیرخانهمجلسخبرگانمنصوب‬ ‫ی ایت الله سیدهاشم حسینی بوشهری‬ ‫کرد‪ .‬همچنین در حکم ‬ ‫از ســوی ایت الله هاشمی شــاهرودی‪ ،‬نایب رئیــس و رئیس‬ ‫دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری به سمت معاونت امور فرهنگی‬ ‫س منصوب شد‪.‬‬ ‫و ارتباطات دبیرخانه این مجل ‬ ‫پرویز فتاح به کمیته امداد رفت‬ ‫از سال گذشته که حبیب الله عســگراوالدی از اعضای‬ ‫باسابقه جمعیت موتلفه و رئیس کمیته امدادامام خمینی ( ره)‬ ‫به رحمت خدا رفت‪ ،‬این نهــاد انقالبی با سرپرســتی اداره‬ ‫می شد‪ .‬تا اینکه رهبر انقالب هفته گذشته مهندس فتاح را‬ ‫به سمت ریاست این نهاد منصوب کرد ند و از وی خواستند‬ ‫تا «در تحقق توانمندسازی و تامین خوداتکایی محرومان و‬ ‫رشد ایمانی انان گام های اساسی و تکمیلی» بردارد‪.‬‬ ‫فتاح روز معارفه خود در کمیته امــداد از خود فروتنی‬ ‫نشان داد و با دادن صندلی خود به مدعوین کنار در ورودی‬ ‫نشست‪ ،‬تا نشانه ای باشد از اینکه او نگاهی متفاوتی دارد و‬ ‫بی دلیلی نیست که رهبر معظم انقالب او را از مسئولیت نهاد‬ ‫ی چون بنیاد تعاون سپاه به کمیته امداد روانه می کنند‪.‬‬ ‫مهم ‬ ‫او چهره کم ســروصدای دولت اول احمدی نژاد بود‪.‬‬ ‫همان دولتی که با محور قراردادن طبقه محروم در سال ‪84‬‬ ‫به پیروزی رسید تا گفتمان سوم تیر را بنیانگذاری کند‪ .‬فتاح‬ ‫در چهار سال اول دولت احمدی نژاد او را همراهی کرد و به‬ ‫تعبیر خودش اخرین جلســه هیات دولت نهم «تلخ» بود ‪،‬‬ ‫ان قدر که او تکیه به دیوار می دهد و از اتفاقاتی که در هیات‬ ‫دولت می افتد دردمندانه اشک می ریزد‪ .‬از همان روزها بود‬ ‫که نام فتاح برای جامعه بیشتر شناخته شد‪ .‬کسی که نامش‬ ‫در زمره کسانی قرار گرفته که به معاون اولی مشایی اعتراض‬ ‫کردند و از همراهی دولــت بعد باز ماندنــد‪ .‬روایتی که البته‬ ‫مشایی همان روزها ان را «خالف واقع» دانست و گفت که‬ ‫علت عدم استفاده از فتاح در دولت دهم به خاطر «تعلل در‬ ‫تصمیم گیری ها» صورت گرفته بود‪.‬‬ ‫سید پرویز فتاح در سال ‪ 1340‬در ارومیه متولد شد‪ .‬او‬ ‫در دولت نهم به عنوان وزیر نیرو فعالیت داشــت و توانست‬ ‫کارنامه قابل قبولی از خود به جای بگذارد‪ .‬وی از دوســتان‬ ‫ی و نزدیک احمدی نژاد به شــمار می رود که در کابینه‬ ‫قدیم ‬ ‫دهم حضور نداشت و به سپاه بازگشت‪.‬‬ ‫ماجرای وزیر شدن‬ ‫«ورود من بــه دولت خیلــی عجیب بــود هرچه فکر‬ ‫می کنم‪ ،‬می بینم هدایتی در واقعیت قضیه وجود داشــت‪.‬‬ ‫من دوســتی ‪ 30‬ســاله با اقای احمدی نژاد داشــتم ولی تا‬ ‫شش ماه قبل از انتخابات‪ ،‬ایشان را اصال ندیده بودم‪ .‬نکته‬ ‫عجیب این بود که ‪ 20‬روز پــس از انتخابات و پیروزی اقای‬ ‫تکذیبرایزنیرسمی‬ ‫درباره رئیس دولت اصالحات‬ ‫ت فتاح درباره معاون اولی‬ ‫اظهارا ‬ ‫اما ماجرای فتاح و احمدی نژاد به همین صورت باقی‬ ‫نماند‪ .‬هرچه دولت اختالف را تکذیب کــرد اما بعدها فتاح‬ ‫درباره جلسه اخر هیات دولت توضیح داد‪« :‬حقیقتا تلخ ترین‬ ‫جلســه‪ ،‬اخرین جلســه دولت نهم بود چرا که واقعا به دیوار‬ ‫دولت تکیه کردم که خدایا چرا؛ این دولت‪ ،‬دولت والیتمدار‬ ‫اســت و گفتم خدایا چرا با این ازمــون ؟! در نهایت با اینکه‬ ‫جبهه بودم و خیلی ها جلوی من شــهید شدند اما واقعا گریه‬ ‫کردم‪ .‬یعنی تکیه به صندلی و دیــوار اتاق کردم و گفتم چه‬ ‫بر سر ما امد‪».‬‬ ‫تالشناموفقبرایپیوند‬ ‫روزنامه ابتکار در گزارشی درباره «تمایل احمدی نژاد به‬ ‫اتصال با اصالح طلبان پس از ناکامی در جلب اصولگرایان»‬ ‫و باتوجه به اخباری مبنی بر ارتباط احمدی نژاد و اصالح طلبان‬ ‫نوشــت‪« :‬هیچ نگاهی نمی توانــد بپذیرد کــه احمدی نژاد‬ ‫در اردوگاه اصالح طلبان پذیرفته شــود… به نظر می رســد‬ ‫ازمون های یــاران احمدی نــژاد بــرای چســباندن خود به‬ ‫اصالح طلبان به جایی راه نبرد‪ .‬این در حالی است که حضور‬ ‫احمدی نژادویارانشدرانتخابات‬ ‫مجلس و حتی ریاست جمهوری‬ ‫اتی‪،‬به عنوانیکیازچالش های‬ ‫اصلی اصولگرایانی محســوب‬ ‫می شــود که همچنان در مسیر‬ ‫رسیدن به وحدت و همگرایی نیز‬ ‫راهی پر چالش دارند‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ‬ ‫ ای‬ ‫شنبه ‪ 22‬فروردین در سفر به قم‬ ‫با مراجــع تقلید دیــدار کردند‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب با حضور در‬ ‫بیت ایت الله وحید خراســانی با‬ ‫ایشان دیدار و گفت‪‎‬وگو کردند‪.‬‬ ‫معظم‪‎‬لــه همچنین بــا ایت الله‬ ‫نوری همدانی و ایت الله سبحانی‬ ‫نیز مالقات کردند و در پایان نیز بــرای مناجات و عبادت به‬ ‫مسجد مقدس جمکران مشرف شدند‪.‬‬ ‫هفته گذشته ایشان در سفر به قم با ایات عظام شبیری‬ ‫و مکارم شیرازی نیز دیدار داشتند‪ .‬شایان ذکر است مراجع‬ ‫معظم تقلید در مراســم ترحیم خواهر معظم له که به تازگی‬ ‫در قم برگزار شده بود‪ ،‬شرکت کرده و این مصیبت را تسلیت‬ ‫گفته بودند‪.‬‬ ‫سرداروحید دستجری‬ ‫در بنیاد تعاون‬ ‫پس از انتصاب پرویز فتاح‬ ‫به ســمت نماینده ولــی فقیه در‬ ‫کمیته امداد امام خمینی‪ ،‬احمد‬ ‫وحید دستجردی با حکم سردار‬ ‫سرلشــکر محمدعلی جعفری‪،‬‬ ‫فرمانده کل سپاه به مدیرعاملی‬ ‫بنیاد تعاون ســپاه منصوب شد‪.‬‬ ‫ســردار وحید دســتجردی نیــز‬ ‫مسئولیت های مختلفی در سپاه و وزارت دفاع برعهده داشته‬ ‫که ریاست سازمان هوافضای وزارت دفاع و جانشینی وزیر‬ ‫دفاع در دولت نهم از جمله این مناصب است‪.‬‬ ‫او زاده اصفهــان‪ ۶۴ ،‬ســاله و پســر ســیف الله‬ ‫وحید دستجردی رئیس اســبق هالل احمر و برادر مرضیه‬ ‫وحید دستجردی وزیر بهداشت دولت محمود احمدی نژاد‬ ‫است‪.‬‬ ‫سردار وحیددســتجردی همچین از کسانی است که‬ ‫به خاطر فعالیت های هوا و فضا از ســوی امریکا در لیســت‬ ‫تحریم ها قرار دارد‪.‬‬ ‫اردوغان‬ ‫پیامی با خود نیاورد‬ ‫بعد از ســفر اردوغــان به‬ ‫تهــران برخــی از منابــع خبری‬ ‫در ایــن بــاره گمانه زنی کــرده‬ ‫بوده که اردوغــان حامل پیامی‬ ‫ از ســوی عربســتان بــه تهران‬ ‫بــود‪ .‬امــا وزیــر امــور خارجه‬ ‫کشــورمان‪ ،‬این گمانه زنی ها را‬ ‫رد کرد‪.‬‬ ‫ظریــف در گفت وگــو بــا «خبرانالیــن» بــا اشــاره‬ ‫به ســفر اردوغان به تهــران و تحوالت اخیــر یمن توضیح‬ ‫داد‪« :‬اردوغــان دیدگاه های خــود را که بعد از مشــورت با‬ ‫اقای محمد بن نایف به ان رســیده بــود‪ ،‬در تهران مطرح‬ ‫کــرد و ما هــم طــرح چهــار مــاده ای جمهوری اســامی‬ ‫ایــران را در همان دیدار مطــرح کردیم که طــرح معقول‪،‬‬ ‫متین و منطقی اســت‪ .‬ما معتقدیم پیش شــرط گذاشــتن‬ ‫در شــرایط کنونــی فقط بــه طوالنی کــردن بحــران منتج‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫درحالــی که ســخنگوی‬ ‫دولــت و همچنین معــاون اول‬ ‫رئیس جمهــور از رایزنی ها برای‬ ‫برداشته شدن ممنوعیت رئیس‬ ‫دولــت اصالحات ســخن گفته‬ ‫بودند‪ ،‬ســخنگوی قوه قضائیه‬ ‫به این مساله واکنش نشان داد‬ ‫و در پاســخ به پرسش خبرگزاری‬ ‫اریا گفت‪« :‬تا کنون به صورت رسمی رایزنی رسمی برای رفع‬ ‫ممنوع التصویری رئیس جمهور سابق صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫اگر ایشــان (جهانگیری) با شــخص خاصی صحبت کرده‬ ‫است بنده اطالعی ندارم اما تا کنون به صورت رسمی چنین‬ ‫رایزنی ای صورت نگرفته است‪».‬‬ ‫احمدی نژاد که حتی ان موقع هم ایشان را ندیده بودم یکی‬ ‫از دوســتان جبهه ای ما صبح امد دفترم و گفت شــما وزیر‬ ‫می شوید و من این موضوع را در خواب دیدم‪ ،‬اول صبح امد‬ ‫این را گفت و رفت‪ 10 .‬روز بعد باز یکی از دوستان دیگر امد‬ ‫و گفت‪ ،‬خانم من در یکی از شــهرهای جنوبی طلبه است و‬ ‫صبح زنگ زده و گفته به اقای فتاح بگویید من خواب دیدم‬ ‫ایشان وزیر می شوند‪.‬‬ ‫این اتفاق چند بار افتاد‪ .‬هفته اخری که قرار بود ایشان‬ ‫فهرســت وزرا را به مجلس بدهد تلفن زنگ زد‪ ،‬گفتند اقای‬ ‫رئیس جمهور با شما کار دارند‪ ،‬گفتند اب دستت است بگذار‬ ‫زمین بیا اینجا‪ .‬منتظرم‪ .‬رفتم ریاست جمهوری‪ ،‬اولین بار در‬ ‫طول عمرم بود که انجا می رفتم‪ ،‬از در عادی هم رفتیم‪ .‬هیچ‬ ‫کس ما را نمی شناخت‪.‬‬ ‫به هر کسی گفتم رئیس جمهور ما را می خواهد‪ ،‬یک‬ ‫ساعت ما را معطل کردند‪ .‬بعد از دیدن احمدی نژاد‪ ،‬او به من‬ ‫گفت‪« :‬دیروز جمعه عصر من لیست را بسته بودم‪ ،‬بعد گفتم‬ ‫ک بار دیگر نگاه کنم و امروز (شنبه ) ان را بفرستم مجلس‪.‬‬ ‫ی ‬ ‫دیدم جای شما خالی است‪».‬‬ ‫بعده ا در جریــان تغییر ســاعات کار احمدی نژاد از او‬ ‫دلخور می شــود که چرا نتوانسته از این مســاله در شورای‬ ‫نگهبان دفاع کند‪ .‬او به عنوان وزیر نیرو نظر کارشناسی اش به‬ ‫تغییر ساعات کار بود اما می گوید‪« :‬اقای احمدی نژاد که ما‬ ‫هم نمی دانیم مرجعش کجا بود‪ ،‬اعتقاد پیدا کرد که بی تاثیر‬ ‫اســت و مردم را به زحمت می اندازد‪ ».‬فتاح بعدها گفت که‬ ‫این موضوع موجب «تلخی » ها و دلخوری هایی میان او و‬ ‫احمدی نژاد شده بود‪.‬‬ ‫دیداررهبرمعظمانقالب‬ ‫و مراجع‬ ‫خبرنامه‬ ‫امید محرومین به مهندس ارام‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫موازنه قوا‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫چراروسیهبهایراناس‪ 300-‬داد؟‬ ‫درســت در شــرایطی که رســانه های جهان در بخش‬ ‫خبرهای مربوط به ایران توجه ویژه ای به مذاکرات هسته ای‬ ‫داشتند‪ ،‬یک خبر مهم به تیتر اصلی خروجی انها تبدیل شد؛‬ ‫«پوتین با ارسال اس‪ 300 -‬به ایران موافقت کرده است»‪.‬‬ ‫سخنگوی رئیس جمهور روسیه به خبرنگاران گفته بود‬ ‫که تحویل سامانه موشــکی دفاع هوایی اس‪ 300-‬به ایران‬ ‫طبقحکمامضا شدهتوسطرئیس جمهورروسیهممکناست‬ ‫هر زمان اغاز شود‪ .‬این ممنوعیت در سال ‪ 2010‬اعمال شده‬ ‫بود‪ .‬دیمیتری پسکوف‪ ،‬سخنگوی رئیس جمهور روسیه در‬ ‫جمع خبرنگاران با بیان اینکه بند دوم این حکم می گوید که‬ ‫در همان روز امضا اجرایی می شــود‪ ،‬افزود‪« :‬در این حکم‬ ‫هیچ تاخیری قید نشــده است‪ ».‬پســکوف افزود‪« :‬بیانیه‬ ‫رسمی سرگئی الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه درباره تحویل‬ ‫احتمالی ســامانه موشــکی دفاع هوایی اس‪ 300-‬به ایران‬ ‫کامال بیانگر موضع کرملین است‪ ».‬وزیر امور خارجه روسیه‬ ‫پیشتر گفته بود‪ ،‬باتوجه به پیشــرفت در حل و فصل مساله‬ ‫هسته ای ایران‪ ،‬دیگر نیازی به ممنوعیت داوطلبانه روسیه‬ ‫در زمینه تحویل موشک های اس‪ 300-‬به ایران نیست‪».‬‬ ‫الوروف افزود‪« :‬قطعنامه ‪ 1929‬شورای امنیت که در‬ ‫سال ‪ 2010‬تصویب شد همانند دیگر قطعنامه های سازمان‬ ‫ملل هیچ محدودیتی در زمینه تحویل تسلیحات دفاع هوایی‬ ‫به ایران ایجاد نمی کند‪ .‬مــن تاکید می کنم این کار در قالب‬ ‫حســن نیت و برای حصول پیشــرفت در گفت وگوها انجام‬ ‫شده اســت‪ ».‬ســرگئی الوروف‪ ،‬وزیر امور خارجه روسیه در‬ ‫توجیه تصمیم مســکو به لغو ممنوعیت تحویل سامانه های‬ ‫دفاع هوایی پیشرفته اس‪ 300‬به ایران گفت این سامانه هیچ‬ ‫تهدیدی برای امنیت منطقه نیست‪ .‬الوروف افزود‪« :‬سامانه‬ ‫اس ‪ 300‬یک سالح کامال تدافعی است‪ .‬این سامانه باعث‬ ‫به خطر افتادن امنیت هیچ کشوری در منطقه نخواهد شد‪.‬‬ ‫وی تصریح کرد باتوجه به پیشــرفت های به دســت امده در‬ ‫مذاکرات بین ایران و مذاکره کنندگان بین المللی درباره برنامه‬ ‫هسته ای مورد مناقشه تهران‪ ،‬ممنوعیت فروش سامانه های‬ ‫دفاعی روسیه به ایران کامال غیر ضروری است‪ .‬این دیپلمات‬ ‫بلندپایه روسیه همچنین این مســاله را که تصمیم کرملین‬ ‫درمورد تحویل سامانه های موشکی اس ‪ 300‬به ایران نقض‬ ‫قطعنامه‪ 2010‬شورای امنیت سازمان ملل متحد درخصوص‬ ‫ممنوعیت تامین تسلیحات متعارف برای ایران است‪ ،‬رد کرد‬ ‫و گفت این قطعنامه صادرات تســلیحات تدافعی را به ایران‬ ‫ممنوع نمی کند‪ .‬این اقدام روســیه پس از ان انجام شد که‬ ‫ایران و شش قدرت جهان ازجمله روسیه اوایل این ماه درباره‬ ‫چارچوب یک توافق نامه درمورد برنامه هســته ای تهران به‬ ‫توافق رسیدند‪ .‬مسکو و تهران سال‪ 2007‬قراردادی به ارزش‬ ‫‪ 800‬میلیون دالر را در زمینه فروش پنج فروند سامانه دفاعی‬ ‫اس ‪ 300‬به ایران امضا کرده اند‪.‬‬ ‫ویژگی های سامانه اس ‪300-‬‬ ‫سامانه دفاع موشــکی اس ‪ 300-‬روسیه موشک های‬ ‫دفاع هوایی دوربرد اســت که توان مقابله بــا هرگونه حمله‬ ‫هوایــی را دارد‪ .‬ایــن ســامانه موشــکی توان نابودســازی‬ ‫موشــک های بالســتیک را نیز دارد‪ .‬ســامانه موشکی اس‬ ‫سیصد مجهز به رادارهایی اســت که می تواند صد هدف را‬ ‫پیگیری کرده و در همان زمان دوازده موشــک شلیک کند‪.‬‬ ‫این موشــک ها برای اینکه اماده پرتاب شــود تنهــا به چند‬ ‫دقیقه وقت نیاز دارد‪ .‬این ســامانه موشکی می تواند از همه‬ ‫اماکن در ایران حفاظت کند‪ .‬این سامانه موشکی می تواند‬ ‫از شــهرهای تهران‪ ،‬اصفهان و دیگر شهرها حمایت کند و‬ ‫نیروگاه هسته ای بوشهر یا تاسیســات غنی سازی اورانیوم را‬ ‫نیز مورد حمایت قرار دهد‪.‬‬ ‫چرا اس‪ 300 -‬مهم است ؟‬ ‫ماجرای تحویــل ســامانه اس ‪ 300‬از چند جهت مورد‬ ‫اهمیت است ‪ .‬نکته اول این است که روسیه با چنین تصمیم‬ ‫بزرگی که گرفته اســت در واقع حرکت مهمی در راستای لغو‬ ‫تحریم های خصمانه علیه ایران انجام داده اســت ‪ .‬به این‬ ‫معنا که حاال روس ها با تاکید بر این نکته که مذاکرات هسته‬ ‫ای به نتیجه رسیده و حاال زمان رفع تحریم هاست به عنوان‬ ‫یکی از قدرت های مهم جهان برای از میان برداشتن تحریم‬ ‫های ســازمان یافته قدم بلندی برداشــته است‪ .‬نکته دیگر‬ ‫این تصمیــم کرملیــن ‪ ،‬افزایش قــدرت بازدارندگی دفاعی‬ ‫ایرانی خصوصا در مورد تاسیســات هسته ای است ‪ .‬غرب ‪،‬‬ ‫امریکا ورژیم صهیونیستی بارها تهدیداتی را در مورد حمله به‬ ‫تاسیسات هسته ای ایران مطرح کرده بودند که حاال با این‬ ‫سامانه جدید توان نظامی دفاعی ایران در این مورد افزایش‬ ‫خواهد یافــت که می توانــد در بعد نظامــی و عملیاتی دول‬ ‫متخاصم را اچمز کند‪.‬مساله دیگر این است که این تصمیم‬ ‫روسیه شکافی بزرگ در گروه ‪ 5+1‬ایجاد کرده است ‪ .‬محور‬ ‫شرق اکنون با این تصمیم متحد تر شده و درست زمانی که‬ ‫در منطقه اتفاقات مهمی مانند جنگ های یمن و ســوریه و‬ ‫عراق رخ داده است توازنی از قوا میان غرب و شرق به وجود‬ ‫خواهد امد‪ .‬در بعد منطقه ای البته ارائه این سیستم دفاعی به‬ ‫ایران در زمانی که برخی کشورهای همسایه با زیاده خواهی‬ ‫در راستای تغییر نقشه ژئوپولوتیک انهم بنا به خواست امریکا‬ ‫و غرب حرکت می کنند و البته مقابل ایران نیز قرار گرفته اند‬ ‫اکنون با یک تصمیم غیر منتظره مواجه شده اند‪.‬‬ ‫سامانه اس‪ ۳۰۰-‬را امسال در اختیار می گیریم‬ ‫وزیر دفاع و پشــتیبانی نیروهای مسلح می گوید‪ :‬این‬ ‫سامانه را در ســال میالدی جاری در اختیار خواهیم گرفت‪.‬‬ ‫از ابتدای اغاز به کار این دولت موضوع حل و فصل قرارداد‬ ‫فروش ســامانه اس‪ 300-‬مطرح بود و در مالقات هایی که‬ ‫رئیس جمهور کشــورمان با رئیس جمهور روســیه داشــت‬ ‫موضوع دست برداشتن از شکایت جمهوری اسالمی ایران به‬ ‫علت تحویل نگرفتن این سامانه و دریافت سیستم جایگزین‬ ‫از طرف روس مطــرح بود‪.‬وی گفت‪ :‬سیاســت نظام نیز در‬ ‫اختیار گرفتن این سامانه بر اساس قرارداد منعقده و با همان‬ ‫شرایط بود‪ .‬وزیر دفاع و پشــتیبانی نیروهای مسلح تصریح‬ ‫کرد‪ :‬سال گذشــته در همین کنفرانس موضوع تحویل این‬ ‫ســامانه را مطرح کردیم و با وزیر دفاع روســیه در سفری که‬ ‫به ایران داشت به توافق رســیدیم تا در چارچوب مشخص‬ ‫موضوع حل و فصل شود‪.‬ســردار دهقان گفت‪ :‬همکاران‬ ‫ما در یک ســال گذشــته جزئیات قرارداد را بررسی کردند و‬ ‫مقرر شد تا پایان سال ‪ 2015‬این سامانه در اختیار ایران قرار‬ ‫بگیرد و تا قبل از سفرم به کنفرانس امنیت بین المللی مسکو‬ ‫‪ 2015‬موارد حل شده باشد‪.‬وی افزود‪ :‬طرف روس با جدیت‬ ‫این مسئله را دنبال کرد و عالقه مند به حل ان بود و ما در این‬ ‫سفر این قرارداد را امضا خواهیم کرد‪ .‬سردار دهقان در ادامه‬ ‫گفت‪ :‬ان چه که اهمیت دارد این است که از ابتدای عقد این‬ ‫قرارداد امریکایی ها و رژیم صهیونیست مخالفت خودشان را‬ ‫با فروش این سامانه به ایران اعالم کردند و خواستار اجرایی‬ ‫نشــدن این قرارداد بودند‪.‬وزیر دفاع و پشــتیبانی نیروهای‬ ‫مسلح ادامه داد‪ :‬در مقطعی نیز رئیس جمهور روسیه دستور‬ ‫لغو قرارداد را اعالم کرد اما در این سفر این قرارداد عملیاتی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫واکنش امریکا‬ ‫امریــکا در مورد تصمیم روســیه درخصــوص تحویل‬ ‫ســامانه های دفاع هوایی پیشــرفته اس ‪ 300‬به ایران ابراز‬ ‫نگرانی و اعــام کرد امیدوار اســت همکاری بــا جمهوری‬ ‫اسالمی برسر مذاکرات هسته ای ادامه یابد‪.‬‬ ‫ماری هــارف‪ ،‬ســخنگوی وزارت امور خارجــه امریکا‬ ‫گفت جان کــری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا یــک بار دیگر در‬ ‫گفت وگوی تلفنــی با ســرگئی الوروف همتــای روس خود‬ ‫نگرانی هــای امریــکا را مطرح کــرد‪ .‬وی افــزود‪« :‬ما فکر‬ ‫نمی کنیم در حال حاضر این تصمیم روســیه و عملی کردن‬ ‫ان ســازنده باشــد‪ .‬ما فکــر می کنیــم باتوجه بــه اقدامات‬ ‫ بی ثبات کننده ایــران در منطقه‪ ،‬در کشــورهایی مانند یمن‬ ‫یا ســوریه یا لبنان‪ ،‬اکنون زمان مناســب برای فروش چنین‬ ‫سامانه ای به انها نیست‪ ».‬جاش ارنســت‪ ،‬سخنگوی کاخ‬ ‫سفید هم به گفت وگوهای روسیه و ایران درباره مبادله نفت‬ ‫ایران با کاالهای روسیه اشاره کرد و گفت‪« :‬ما جزئیات این‬ ‫بحث ها را بررسی می کنیم‪ .‬در صورتی که این نوع سازش ها‬ ‫با پیشرفت همراه باشد‪ ،‬نگرانی های جدی را از جمله مطابقت‬ ‫با تحریم ها به دنبال خواهد داشت‪».‬‬ ‫انتقاد مرکل‬ ‫انگال مــرکل صدراعظــم المــان در نشســت خبری‬ ‫مشترکش با نخست وزیر هند در برلین با انتقاد از لغو ممنوعیت‬ ‫تحویلسامانهاس‪ 300‬بهایران‪،‬ازجامعهبین المللخواست‬ ‫تا برای رفع تدریجی تحریم ها علیه ایران به صورت متحد و‬ ‫در توافق با یکدیگر عمل کنند‪.‬صدراعظم المان از پاسخ به‬ ‫این سوال که ایا تحویل این سامانه موشکی روس به ایران‬ ‫را نقض تحریم های اعمال شــده علیه تهران می داند یا نه؟‬ ‫خودداری و تنها تاکید کرد‪ :‬اتفاق نظر درباره توافق هسته ای‬ ‫با ایران بسیار مهم است‪.‬‬ ‫مرکل همچنین گفت‪ :‬توافق هسته ای نهایی با ایران‬ ‫باید تا پایان ماه ژوئن حاصل شود‪ ،‬اگرچه ایران و قدرت های‬ ‫جهانی هنوز برای پایانی کردن ایــن توافق کار زیادی برای‬ ‫انجام دادن دارند‪.‬هر چه هســت به نظر می رســد مسکو در‬ ‫ادامه سیاســت های جدید خود تصمیم گرفتــه تا به تهران‬ ‫نزدیک تر شود‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫اصالح طلبان کلید زدند‬ ‫تغییراتبهشت‬ ‫یازده مــاه مانده بــه انتخابــات مجلس‬ ‫دهم‪ ،‬اصالح طلبان فعالیت های خود را برای‬ ‫تصاحب کرســی های مجلس اغــاز کرده اند‪.‬‬ ‫رســانه های انهــا این روزهــا از نشســت ها و‬ ‫رایزنی های خبر می دهند که در ان چهره های‬ ‫شاخص اصالح طلب نحوه حضور در انتخابات‬ ‫اســفندماه امســال را تئوریــزه می کننــد‪ .‬در‬ ‫تازه ترین خبر در این مورد روزنامه اعتماد که از رســانه های اصالح طلب است نوشته‪« :‬یک‬ ‫حلقه ‪ 100‬نفره متشکل از شورای مشورتی رئیس دولت اصالحات‪ ،‬شورای هماهنگی جبهه‬ ‫اصالحات و شــورای راهبردی بــرای انتخاب نامزدهــای اصالح طلب جهــت دهمین دوره‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی تشکیل شده است‪.‬شورای مشورتی رئیس دولت اصالحات‪،‬‬ ‫شــورای هماهنگی و شــورای راهبردی کمیته شناســایی‪ ،‬مســئولیت انتخــاب نامزدهای‬ ‫اصالح طلبان را برعهده دارد‪».‬‬ ‫در نموداری که در روزنامه اعتما د ترسیم شده‪ ،‬شورای مشورتی متشکل از ‪ 82‬شخصیت‬ ‫اصالح طلب و در شورای هماهنگی نیز دبیران برخی احزاب اصالح طلب حضور دارند؛ همچنین‬ ‫ریاست شورای راهبردی انتخابات را عبدالواحد موسوی الری برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫از دیگر سو بر اساس گزارش هایی که اصالح طلبان منتشر کرده اند پس از توافق میان‬ ‫شورای هماهنگی جبهه اصالحات و شورای مشــورتی اصالح طلبان ‪ ١٢‬چهره اصالح طلب‬ ‫شورای راهبردی انتخابات را تشــکیل داده اند‪ .‬این ‪ ١٢‬نفر به همراه رابطان ملی در استان ها‬ ‫حلقه ای ‪ ١٠٠‬نفره را تشکیل می دهند‪ .‬اعضای شورا‪ ،‬با انتخاب علی صوفی‪ ،‬وزیر تعاون دولت‬ ‫اصالحات و چهره نزدیک به محمدرضا عارف‪ ،‬مرتضی مبلغ‪ ،‬معاون سیاسی وزارت کشور در‬ ‫دولت اصالحات و سید محمود میرلوحی‪ ،‬معاون امور حقوقی و مجلس وزارت کشور اصالحات‬ ‫دبیرخانه این شورا را تشکیل داده اند‪ .‬شــورای راهبردی انتخابات اصالح طلبان متشکل از‬ ‫پنج کمیته خواهد بود‪ .‬در چارت این شورا زیرشاخه هایی تحت عنوان دبیرخانه‪ ،‬کمیته های‬ ‫اقشار و اصناف‪ ،‬احزاب‪ ،‬استان ها‪ ،‬نخبگان و رسانه تشکیل خواهد شد و پس از ان سخنگوی‬ ‫شورا با انتخاب اعضا معرفی خواهد شد‪.‬تاکنون حضور حسین مرعشی‪ ،‬مرتضی حاجی‪ ،‬اذر‬ ‫منصوری‪ ،‬علی صوفی‪ ،‬عبدالله ناصری و یک عضو نزدیک به اعتماد ملی از شورای مشورتی‬ ‫و محسن رهامی‪ ،‬احمد حکیمی پور و حسین کمالی نیز از شورای هماهنگی جبهه اصالحات‬ ‫در این لیست ‪ ١٢‬نفره قطعی شده است‪ .‬شورای راهبردی انتخابات اصالح طلبان در نخستین‬ ‫گام اجرایی به تعیین «رابطین ملی» برای هر استان می پردازد‪ .‬این رابطین ملی که به تناسب‬ ‫وسعت و جمعیت هر استان تعدادشــان تعیین می شود به شناســایی فعاالن حزبی‪ ،‬مدیران‬ ‫اجرایی سابق اصالح طلب و چهره های موجه غیرحزبی می پردازند که تاکنون برای ‪ ١٢‬استان‬ ‫رابطین ملی تعیین شده و مشغول انجام فعالیت هستند‪ ،‬تجمیع نیروهای شناسایی شده شورای‬ ‫اصالح طلبان استان را مشــخص می کند‪ .‬احزابی که در استان ها نمایندگی دارند‪ ،‬می توانند‬ ‫نمایندگان خود را به رابطین معرفــی کنند‪ .‬همچنین مدیران اجرایی دولت های ســازندگی و‬ ‫اصالحات دیگر اعضای شورای استان خواهند بود که با کمک انها چهره های موجه اجتماعی‬ ‫و فرهنگی هر اســتان که الزاما حزبی نیســتند نیز شناســایی و برای عضویت در شورا از انان‬ ‫دعوت به عمل اورده می شود‪ .‬با تشکیل شوراهای اســتانی فرایند انتخاب نامزدهای اصلی‬ ‫اصالح طلبان در هر استان اغاز می شود‪ .‬بعد از جمع بندی اعضا افراد مورد تایید به رای گذاشته‬ ‫می شوند تا نامزدهای هر حوزه انتخابیه تعیین شود‪.‬‬ ‫در این مرحله شورای راهبری انتخابات اصالح طلبان به صورت ایجابی ورودی ندارد اما‬ ‫در صورتی که اعضای شورای اصالح طلبان استان درخواست داشته باشند در فرایند رای گیری‬ ‫لو فصل اختالف نظر های احتمالی رابطین استانی به موضوع ورود‬ ‫برای انتخاب نامزد ها یا ح ‬ ‫کرده و مسائل را پیش می برند‪ .‬مرحله پایانی این گام معرفی نامزدهای هر حوزه انتخابیه توسط‬ ‫رابطین ملی به شورای راهبردی انتخابات اصالح طلبان است که در نهایت با تایید شورا افراد‬ ‫به عنوان نامزد اصلی مورد حمایت اصالح طلبان مشخص می شوند‪ .‬همزمان علی اکبر اولیا که‬ ‫از چهره های نزدیک به محمد رضا عارف است در مورد سرلیستی محمدرضا عارف‪ ،‬معاون اول‬ ‫دولت اصالحات و علی اکبر ناطق نوری‪ ،‬رئیس مجلس پنجم گفته است‪« :‬سرلیستی عارف یا‬ ‫ناطق بستگی به فرایند اجماع اصالح طلبان دارد‪ ».‬اولیا در پاسخ به این پرسش که از چه زمانی‬ ‫کلید سرلیستی افراد برای لیست اصالح طلبان زده می شود ‪ ،‬گفت‪« :‬از هم اکنون همه در حال‬ ‫فعالیت هستند اما بروز و نمود ان یک یا دوماه قبل از انتخابات است‪».‬‬ ‫این اظهارنظر اولیــا و اخبــار و گزارش های اصالح طلبــان در حالی بیان می شــود که‬ ‫اختالفات میان طیف های اصالح طلبان بر ســر نحوه مدیریت جناح و اینکه چگونه باید وارد‬ ‫انتخابات مجلس شد باال گرفته اســت‪ .‬چنانکه کارگزاران ســازندگی اعتقادی به میدانداری‬ ‫محمد رضا عارف و سرلیســتی او در تهران ندارد با مدلی شــبیه مجلس پنجم بــه فردی مانند‬ ‫ناطق نوری می اندیشد‪ .‬محمد علی ابطحی هم که از افراد نزدیک به محمد خاتمی است اخیرا‬ ‫گفته بعید است اصالح طلبان بتوانند یک لیست برای انتخابات ارائه دهند‪.‬‬ ‫شهرداری تهران شنبه هفته گذشته شاهد خانه تکانی گسترده ای بود؛ از برخی معاونت ها و‬ ‫مشاورت های شهرداری گرفته تا شهردار های مناطق‪ .‬مهمترین تغییرات در معاونت های فنی‪،‬‬ ‫معماری و شهرسازی‪ ،‬فرهنگی و همچنین برنامه ریزی و توسعه شهرداری پایتخت انجام شد اما‬ ‫انچه بیش از همه تغییرات مورد توجه رسانه ها قرار گرفت‪ ،‬تغییر معاون فرهنگی هنری شهردار‬ ‫تهران بود‪ .‬حجت االسالم شهاب مرادی‪ ،‬رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری که از حدود‬ ‫یک سال پیش‪ ،‬سکان این سازمان را در دست گرفته بود‪ ،‬از سازمان فرهنگی هنری شهرداری‬ ‫تهران رفت و جای خود را به محمود صالحی‪ ،‬معاون برنامه ریزی و توسعه شهری داد؛ فردی که‬ ‫در دولت دهم‪ ،‬با حکم محمود احمدی نژاد استاندار خراسان رضوی شده بود اما پس از مدتی‬ ‫ل شد‪ .‬محمود صالحی ساعتی پس از‬ ‫مورد غضب رئیس دولت قرار گرفت و از سمت خود عز ‬ ‫انتشار این خبر در فضای مجازی‪ ،‬در گفت وگو با خبرگزاری اصولگرای مهر‪ ،‬این خبر را تایید کرد‬ ‫و چنین گفت‪« :‬مراسم تودیع و معارفه برگزار می شود‪ ».‬این خبرگزاری که از رسانه های نزدیک‬ ‫به محمدباقر قالیباف اســت‪ ،‬همچنین با استناد به «شــنیده ها» گزارش داد که چهار معاون‬ ‫شهردار تهران تودیع و معارفه شده و پس از ماه ها شایعات‪ ،‬تغییر معاونان شهردار اجرایی شد‪.‬‬ ‫براساس برنامه ریزی های از پیش انجام شده‪ ،‬مراسم تودیع و معارف رئیس سازمان فرهنگی و‬ ‫هنری شهرداری تهران انجام شد‪ .‬این ایین‪ ،‬با حضور شهردار تهران‪ ،‬جمعی از مدیران شهری و‬ ‫اعضای شورای شهر تهران در تاالر ایران زمین و بدون دعوت از خبرنگاران برگزار شد‪ .‬از نکات‬ ‫ی از سوی حجت االسالم شهاب مرادی رئیس‬ ‫جالب اینکه نخستین این تغییرات با صدور حکم ‬ ‫سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران اتفاق افتاد که در ان سیدباقر میرعبداللهی به سمت‬ ‫سرپرست جدید معاونت فرهنگی این سازمان منصوب شد اما اندکی‪ ،‬بعد از تغییر شهاب مرادی‬ ‫و قرار گرفتن محمود صالحی به جای گفته شد که ایین معارفه و تودیع این دو مقام مسئول در‬ ‫شهرداری تهران‪ ،‬برگزار می شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬هیات مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری‬ ‫تهران نیز دستخوش تغییر شد و با تغییراتی در ترکیب اعضا‪ ،‬نخستین جلسه خود را تشکیل داد‪.‬‬ ‫در این جلسه که با حضور محمدباقر قالیباف شــهردار تهران تشکیل شد‪ ،‬عالوه بر صالحی‪،‬‬ ‫محسن اسماعیلی‪ ،‬سید جواد شوشتری‪ ،‬حجت االسالم میثم امرودی و زهرا مشیر نیز حضور‬ ‫داشتند‪ .‬شهاب مرادی نیز که پیش از این نایب رئیس هیات مدیره بود با ورود صالحی از ترکیب‬ ‫هیات مدیره حذف شده اســت‪ .‬این در حالی بود که برخی خبرها از برکناری محسن اسماعیلی‬ ‫از هیات مدیره سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری شــهرداری تهران حکایت داشت اما حضور او در این‬ ‫جلسه به این شایعات پایان داد‪.‬‬ ‫چهره هایی که رفتند‬ ‫ی که بسیاری تصور می کردند تنها دو معاونت شهرداری دستخوش تغییر شده اند‪،‬‬ ‫درحال ‬ ‫اما فهرستی از تغییرات گسترده در سطح معاونان و مشاوران و مدیران شهرداری ارائه شد‪.‬‬ ‫بر این اساس‪ ،‬ناصر امانی‪ ،‬قائم مقام پیشین معاونت برنامه ریزی‪ ،‬توسعه شهری و امور‬ ‫شورا جایگزین محمود صالحی و تصدی معاونت برنامه ریزی و توسعه شهری را عهده دار شد‪.‬‬ ‫علیرضا جاوید‪ ،‬شهردار پیشــین منطقه چهار تهران به عنوان معاون فنی و عمرانی شهرداری‬ ‫پایتخت جایگزین مازیار حسینی شد و مازیار حسینی مسئولیت مشاور ویژه و مدیر پروژه فنی و‬ ‫عمرانی مصالی بزرگ تهران را بر عهده گرفت‪ .‬پژمان پشمچی زاده به عنوان معاون معماری و‬ ‫شهرسازی شهرداری تهران و علیرضا نادری‪ ،‬معاون پیشین معماری و شهرسازی نیز به عنوان‬ ‫مشاور شهردار تهران و مدیر پروژه بوســتان بزرگ والیت منصوب شد‪ .‬عالوه بر این تغییرات‪،‬‬ ‫قدرت الله گودرزی‪ ،‬مدیرعامل پیشــین فروشگاه های زنجیره ای شــهروند به معاونت مالی و‬ ‫اقتصاد شهری شهرداری تهران منصوب شد و دادوش هاشمی‪ ،‬معاون پیشین مالی و اقتصاد‬ ‫شهری نیز به عنوان مشاور شهردار تهران انتخاب شد‪.‬‬ ‫حاشیه های تکمیل مصال‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫یکــی دیگــر از اتفاقاتــی کــه پیرامــون شــهرداری تهــران رخ داد‪ ،‬واگــذاری پروژه‬ ‫تکمیل مصالی تهران به نهاد مدیریت شــهری بود‪ .‬بر اســاس اعــام محمدباقر قالیباف‪،‬‬ ‫مقام معظم رهبری به او دستور داده اند که پروژه ‪ ۳۰‬ســال بر زمین مانده مصال را تکمیل کند‪.‬‬ ‫شهردار تهران پیرو این دســتور در صفحه اینســتاگرام خود به صراحت این موضوع را اعالم‬ ‫کرد و گفت شهرداری بودجه مناســب را برای تکمیل مصال تصویب کرده و تا پایان سال ‪،۹۴‬‬ ‫مصال تکمیل می شود‪ .‬قالیباف با اشاره به تکمیل کار عمرانی پروژه مصال بزرگ تهران از سوی‬ ‫شهرداری تهران‪ ،‬اینگونه اظهارنظر کرد‪« :‬مصالی تهران پروژه مهمی است که اخیرا در شهر‬ ‫تهران به ما واگذار شده و از بنده مطالبه شده است‪ .‬مقام معظم رهبری فرمودند که باید بروید و‬ ‫این مصالی تهران را حل و فصل کنید‪ .‬ما قول دادیم که کمک کنیم تا پروژه مصالی تهران‬ ‫تکمیل شود و این پروژه بحث های مهم مدیریتی و فنی نیز دارد‪ .‬من نیز دیدم که از هر جهت‬ ‫زیبنده است زحمت این کار را به دوش دکتر مازیار حسینی بگذارم تا کار را در انجا شروع کند‪».‬‬ ‫هرچند روابط عمومی مصال به این خبر واکنش نشان داد اما قالیباف بار دیگر اعالم کرد که این‬ ‫مسئولیت به شهرداری تهران واگذار شده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حلقه یکصدنفره تشکیل شد‬ ‫برخی مدیران شهرداری تهران تغییر کردند‬ ‫‪15‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫پنجمین جلسه مشترک دولت و مجلس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫جلسه علنی مجلس شورای اسالمی‬ ‫مراسم ترحیم والده حجت االسالم ابوترابی‬ ‫تودیع و معارفه رئیس کمیته امداد امام خمینی (ره)‬ ‫گرامیداشت شهید صیاد شیرازی‬ ‫سفر ظریف به اسپانیا‬ ‫دیدار معاون دبیرکل جبهه خلق‬ ‫برای ازادی فلسطین با جلیلی‬ ‫تجمع مقابل سفارت عربستان‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫برانکو ایوانکوویچ در تمرین پرسپولیس‬ ‫جلسه شورای اسالمی شهر تهران‬ ‫خبرنامه‬ ‫ش‬ ‫ازادی ایزدی ها از دست داع ‪‎‬‬ ‫‪17‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪ l‬دربــاره ماجــرای کنســرت ها و چرایــی عدم‬ ‫برگــزاری ان در مشــهد گــزارش و مطلبــی‬ ‫نمی نویســید؟ واقعــا اگر نبایــد در شــهر مذهبی‬ ‫کنسرت برگزار کرد این را قانونی کنند تا اختالفات‬ ‫حل شود‪.‬‬ ‫‪ l‬چه خوب اســت ما منتظر نتیجه روابط امریکا‬ ‫و کوبــا بمانیــم و بعــد دربــاره ان تصمیم گیــری‬ ‫کنیــم‪ .‬مطمئنا همان طــور که رهبــری می گویند‬ ‫امریکایی ها قابل اعتماد نیستند‪.‬‬ ‫‪ l‬همه ما از اتفاقــی که در جده افتاد به شــدت‬ ‫دلگیریم‪ ،‬اما نباید اجازه داده شود که این موضوع‬ ‫به مخالفت با اسالم منجر شود‪.‬‬ ‫‪ l‬برد کشتی ایران در امریکا خیلی شیرین بود‪.‬‬ ‫لذت بردیم‪ .‬پهلوان ها خسته نباشید‪.‬‬ ‫‪ l‬خدا رو شکر بهار امسال پرباران بود‪ ،‬امیدوارم‬ ‫امسال مشکل اب الاقل در تهران نداشته باشیم‪.‬‬ ‫هرچند با این ساخت وسازها بعیده‪.‬‬ ‫‪ l‬یادداشت اقای هاشمی طبا درباره چیزهایی که‬ ‫ما نفهمیدیم بسیار وزین و خوب بود‪ .‬واقعا ما هنوز‬ ‫تکلیف بسیاری از مسائل را نفهمیدیم‪.‬‬ ‫‪ l‬ما استاد این هستیم که همیشه برای خودمان‬ ‫دردســر درســت کنیم‪ .‬حاال این هــم از ماجرای‬ ‫اپرای سعدی‪.‬‬ ‫‪ l‬احســنت به سردار ســلیمانی‪ .‬خصوصا جایی‬ ‫که گفت‪ «:‬من از عاقبت خــود بیم دارد‪ ».‬مومن‬ ‫همیشه نگران اســت و خود را حق مطلق و دائمی‬ ‫ نمی پندارد‪.‬‬ ‫‪ l‬شــنیده هایی وجود دارد از ارتبــاط تیم دولت‬ ‫ســابق و اصالح طلبــان‪ .‬هرچنــد اصالح طلبــان‬ ‫رد کردنــد اما ماه هــای اینده همه چیز مشــخص‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫مساله«جده»‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬شایسته است که الاقل امسال در جهت تحقق‬ ‫انچه رهبری عنوان کردند یعنی همدلی و همزبانی‬ ‫دولت و ملت‪ ،‬همه ما بیشتر تالش کنیم‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫موضوع اتفاقات فرودگاه جده یکی از مهمترین وقایعی‬ ‫بود که هفته گذشــته در فضــای مجازی غوغا بــه پا کرد‪.‬‬ ‫هر کس به فراخور حال خود در این باره حرف و چیزی نوشت‪.‬‬ ‫سیدمحسن میرشمسی از خبرنگاران خبرگزاری تسنیم‬ ‫باتوجه به جو به وجود امده بر ســر ماجرای فــرودگاه جده و‬ ‫همچنین حواشی بازی پرسپولیس و النصر عربستان نوشت‪:‬‬ ‫«تیم النصر عربســتان برخالف روال معمــول‪ ،‬با پیراهن‬ ‫سبزرنگ پلنگی مشابه لباس های نظامی در برابر پرسپولیس‬ ‫در ورزشگاه ازادی تهران حاضر شد‪».‬‬ ‫لباس اول تیم النصر عربستان زرد و لباس دوم این تیم‬ ‫سعودی ابی است‪ .‬به قول یکی از دوستان‪« ،‬کماندوهای‬ ‫قالبی سعودی در جهنم ازادی اسیر شدند‪».‬‬ ‫ایــن فعــال فضــای‬ ‫مجازی البته بعــد از چند روز و با‬ ‫باالگرفتن موج عرب ستیزی در‬ ‫فضای مجازی ناچار شد توضیح‬ ‫دهــد‪« :‬همان قدر کــه تجاوز‬ ‫ماموران عربســتان سعودی به‬ ‫دو زائر نوجــوان ایرانی محکوم‬ ‫است‪ ،‬نژادپرســتی و توهین به‬ ‫اعراب و دوقطبی عربی ‪ -‬عجمی ‬ ‫ِ‬ ‫مراقــب‬ ‫نیــز محکــوم اســت!‬ ‫ِ‬ ‫ماهیگیران ِ‬ ‫اب گل الود باشید!»‬ ‫روز شرمساری‬ ‫هفته گذشته همچنین با‬ ‫قرارگرفتن در روز والدت حضرت زهرا(س) یکی از مهمترین‬ ‫پســت های فضای مجازی درباره روز زن و کرامت مادران و‬ ‫همسران بود‪.‬‬ ‫حمید حسامی‪ ،‬فعال فضای مجازی در این باره نظری‬ ‫متفاوت داشت‪ .‬او خواستار این بود که به جای «روز مادر»‬ ‫ان را «روز شرمساری» عنوان کنیم‪:‬‬ ‫کاش عنوان «روز مادر» و «روز زن» را می گذاشــتند‬ ‫«روز شرمساری!»‬ ‫روزی که برخی‪ ،‬شرم یک ســال قدرنشناسی از ارزش‬ ‫مادرانشــان را در پس کادویی پنهان می کنند و فقط رســم‬ ‫تقویم را طبق عادت به جای می اورند‪ .‬برخی نیز تنها در این‬ ‫یک روز است که موجودیت زن را باور می کنند و به رسمیت‬ ‫می شناسند!‬ ‫کاش طلوع هر روز خورشــید‪ ،‬االرمی بــرای یاداوری‬ ‫هویت و جایگاه مادران و زنان می داشــت تــا به یاد ادمیان‬ ‫بیاورد که چه نعمتــی را در اختیار دارند و غــروب هنگام نیز‬ ‫ ترازویی به انها می داد تا میزان شــکر نعمتشان را در ان روز‬ ‫اندازه می گرفتند!‬ ‫«روز مــادر» و «روز زن» بایــد روز عــذر تقصیر ما در‬ ‫پیشگاه مادرانی باشد که شایسته سجده اند و زنانی که بایسته‬ ‫تکریم‪ .‬عنوان روز مادر و روز زن را از تقویم مان خط بکشیم‬ ‫و بنویسیم روز یاداوری کوتاهی ها و خطاهایمان‪ ،‬تا تلنگری‬ ‫باشد برای همه روزهای سال که‬ ‫روز مادر و روز زن بوده است و ما‬ ‫همواره غافل از ان!»‬ ‫تبعیضبوقچی هایملکه‬ ‫مصطفــی همــت‪ ،‬فرزند‬ ‫شــهید همــت نیــز نســبت به‬ ‫تبعیضی که منابع خبری غرب به‬ ‫ویژهبی بی سینسبتبهحوثی ها‬ ‫در یمن و داعش در عراق قائل‬ ‫هســتند‪ ،‬دســت به انتقــاد زده‬ ‫بود‪ .‬او در صفحه شخصی اش‬ ‫در ایــن بــاره نوشــت‪« :‬ایــن‬ ‫«نوکران ســابقا ایرانی و افغان‬ ‫و بوقچی های تبلیغاتی» دســتگاه «دروغ و تفرقه پراکنی»‬ ‫ملکه انگلیس (بی بی ســی)‪ ،‬که همچنان تروریست های‬ ‫صهیونیستداعشرا«شبه نظامیاندولتاسالمی»خطاب‬ ‫می کنند و مردم یمن را که خواهان حاکمیت بر سرنوشت و‬ ‫کشورشان هستند‪« ،‬شورشیان شیعه حوثی» می نامند‪...‬‬ ‫نکته‪ :‬تروریست های صهیونیست داعش‪ ،‬که همانند‬ ‫رژیم صهیونیستی دست پرورده انگلیس و صهیونیست ها و‬ ‫متحدین اینها هستند‪...‬‬ ‫معلــوم اســت کــه انگلیــس‪ ،‬ســعی می کنــد‬ ‫دست پرورده اش را تروریست خطاب نکند!‪»...‬‬ ‫رهبری در تشییع شهدا‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪ l‬از هــر دو طرف ماجــرای تفاهمنامــه لوزان‪،‬‬ ‫مثلث یادداشت و گزارش هایی تهیه کرده بود‪ .‬این‬ ‫رویکرد بسیار مثبت است‪.‬‬ ‫‪ l‬ما نبایــد در دام افراطی گری ناسیونالیســتی‬ ‫بیفتیم که خواسته برخی سرویس های اطالعاتی‬ ‫و امنیتی غرب و اسرائیل است‪.‬‬ ‫‪ l‬چرا مانع نمی شوید تا مردم این همه چرندیات‬ ‫به نــام مخالفت بــا عربســتان تهیــه نکنند‪ .‬یک‬ ‫جماعتی انگار داغ دلشان از اسالم تازه شده‪.‬‬ ‫پست جدید اینستاگرام‬ ‫منسوب به سعید جلیلی‬ ‫احمد شــریعت از فعاالن رســانه ای و فضای مجازی‬ ‫نزدیک به تیم رسانه ای هما (هواداران محمود احمدی نژاد)‬ ‫نیز به انتقاد از اختالفات بر ســر توافق هسته ای پرداخت و‬ ‫زیر عنوان «دو نکته که از نظر من گذشــت» نوشــت‪-1« :‬‬ ‫غنی سازی اورانیوم‪ ،‬به نظر من‪ ،‬به خودی خود ارزشی ندارد‪.‬‬ ‫خب بعضی کشورها اورانیوم غنی می کنند و بعضی نمی کنند‪.‬‬ ‫خب که چی؟! بعضی تکنولوژی هایی دارند که بعضی ندارند‪.‬‬ ‫ان چیزی که باعث ارزش دادن به این پرونده شد‪ ،‬موضوع‬ ‫اســتقالل ملی بود‪ .‬اصال ممکن اســت غنی سازی صرفه‬ ‫اقتصادی نداشته باشد‪ ،‬ولی وقتی به عنوان نماد استقالل‬ ‫مطرح می شــود‪ ،‬موضوع تفاوت پیدا می کنــد‪ -2 .‬اگر نظر‬ ‫بعضی این است که پرونده هسته ای جنبه ملی ندارد و نماد‬ ‫اســتقالل نیســت‪ ،‬تعطیل کردن و برچیدن همه ان بسیار‬ ‫به صرفه تر از نگه داشتن بخش کوچکی از ان است‪ .‬دیگر‬ ‫نه تحریمی در بخش هســته ای می ماند و نه تعهدی وجود‬ ‫خواهد داشت و نه هزینه نگهداری ای‪».‬‬ ‫حادثه شوم جده‬ ‫روح اللــه امین ابــادی از خبرنگاران سیاســی روزنامه‬ ‫کیهان نیز با ابراز ناراحتی از وقایع عربستان نوشت‪« :‬از دو‬ ‫روز پیش که شنیدم اتفاق زشت در عربستان برای دو نوجوان‬ ‫ایرانی افتاد شــدیدا ناراحتم‪ ...‬نه بابت اینکه این اتفاق در‬ ‫دولت روحانی افتــاد که به علت رویداد این حادثه شــوم در‬ ‫دوران جمهوری اسالمی فارغ از انکه کدام دولت بر سر کار‬ ‫اســت‪ ...‬با خودم فکر می کردم که در برابر این بی حرمتی‬ ‫چه پاسخی شایســته و بایسته اســت‪ ...‬هر چه فکر کردم‬ ‫ذهنم به جایی نرسید‪ ...‬روابط ایران و عربستان قطع شود؟‬ ‫حج عمره و تمتع تعطیل شــود؟ هیچ کدام اینها قلب ادم را‬ ‫تسکین نمی دهد‪...‬‬ ‫خدایــا! روزی خواهــد رســید کــه خفت ال ســعود را‬ ‫ببینیم‪ ...‬ببینیم که در اتش جنگی خانمان ســوز می سوزند‬ ‫و ذغال می شوند؟‪»...‬‬ ‫عکس یواشکی‬ ‫از هیات دولت‬ ‫خاک امریکادرخاکامریکا‬ ‫پس از انکه تیم کشتی ایران در امریکا به قهرمانی رسید‪،‬‬ ‫روزنامه سیاســی ابتکار با یک تیتر جالب و سیاسی به این واقعه‬ ‫ورزشی پرداخت‪.‬‬ ‫ابتکار زیر عنوان «خاک امریکا در خاک امریکا» به گزارش‬ ‫پیروزی ایران پرداخت و به قلم بابک غنایی نوشت‪« :‬تیمی که‬ ‫از نوروز تا نوروز‪ ،‬فقــط اردو بود و تورنمنــت می رفت‪ ،‬تمرینات‬ ‫جانفرسا را بی هیچ حاشیه ای از سر می گذارند و زحمت بی مواجب‬ ‫می کشید‪ ،‬حاال قهرمان شده است‪ ...‬تیم کشتی ازاد ایران در‬ ‫حالی توانست تیم کشتی امریکا را در فینال مسابقات جام جهانی‬ ‫شکست دهد که تاکنون در طول تاریخ نتوانسته بود این تیم را در‬ ‫فینال مسابقات شکست دهد‪.‬‬ ‫برای نخســتین بار تیم ایران در فینال مسابقات توانست‬ ‫امریکا را ببرد و قهرمان شود تا رکوردی تاریخی در چهل و ســومین دوره مسابقات زده شود‪ ...‬در میدانی که تیم امریکا‬ ‫و جمهوری اذربایجان با سرمایه گذاری هنگفت اســب خود را برای قهرمانی در این رقابت ها زین کرده بودند‪ ،‬تیم ملی‬ ‫کشتی ازاد ایران با ترکیبی از ازاد کاران جوان همه معادالت و برنامه انان را برهم زد و دالورمردان کشتی ایران دالورمردانه‬ ‫و جســورانه یک بار دیگر در خاک امریکا‪ ،‬کاپ قهرمانی را باالی ســربردند تا تیم های دوم و سوم (امریکا و جمهوری‬ ‫اذربایجان) در حسرت کسب قهرمانی بمانند‪».‬‬ ‫ابتکار در پایان درباره تغییرات تیم ملی کشتی می نویسد‪« :‬کشــتی ایران بعد از روی کار امدن رسول خادم برنامه‬ ‫مدونی را برای تربیت و پرورش استعدادهای کشتی دنبال کرد که یکی از مهمترین انها فرایند انتخابی تیم ملی است‪ .‬این‬ ‫موضوع سبب شده همه ساله چهره های جدیدی در این چرخه به کشتی ازاد یا فرنگی معرفی شوند تا خون تازه همیشه در‬ ‫رگ های رشته اول کشور جریان داشته باشد‪».‬‬ ‫تحولدرترکیبمجلساینده‬ ‫سعید حجاریان‪ ،‬تئوریسین اصالح طلبان در گفت وگویی‬ ‫که با هفته نامه ارمان روابط عمومی داشــت‪ ،‬به بررسی مسائل‬ ‫روز پرداختــه بود‪ .‬اما نظــرات او دربــاره ترکیب مجلــس اینده‬ ‫بازتاب های گسترده ای پیدا کرد‪ .‬اصالح طلبان از ابتدای سال‬ ‫جدید کلید انتخاباتی خود را برای روزهای پایانی ســال زده اند و‬ ‫حجاریان وعده داده است که «منتظر تحول در ترکیب مجلس‬ ‫جدید باشید»‪.‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که ترکیب مجلس اینده را چگونه‬ ‫می بینید‪ ،‬گفته اســت‪« :‬هنوز چندین ماه تا ارائه لیســت های‬ ‫انتخاباتــی و برگزاری انتخابــات مجلس دهم باقی اســت‪ ،‬اما‬ ‫از شــواهد چنین برمی اید که باید منتظر تغییر و تحول در ترکیب این مجلس باشــیم‪ .‬باتوجه به فعال شــدن گروه های‬ ‫اصالح طلب و میانه رو پس از حضور کمرنگ در انتخابات مجلس گذشته‪ ،‬به نظر نمی رسد که بار دیگر مجلسی با اکثریت‬ ‫اصولگرا همانند مجالس هشتم و نهم تشکیل شود‪».‬‬ ‫حجاریان در ادامه این گفت وگو افزود‪« :‬از طرف دیگر هم اصولگرایان دیگر ان شــانس پیروزی در میدان بدون‬ ‫رقیب را ندارند و این طور به نظر نمی رســد که اعضای جبهه پایداری بتوانند به نتیجه دلخواه خود در انتخابات برســند‪.‬‬ ‫واقعیت این است که اکثریت جامعه هم تمایلی برای رای دادن به انها ندارند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫اعتدال و افراط‬ ‫روزنامه ایران با مدنظر قرار دادن اتفاقــات اخیر در جده‪،‬‬ ‫یمن و همچنین مذاکرات هسته ای با انتشار یادداشتی به بررسی‬ ‫رفتارهای مردم در فضای مجازی پرداخت‪ .‬ایران‪ ،‬ارگان دولت‬ ‫جمهوری اسالمی در یادداشــتی با تیتر «نزاع اعتدال و افراط‬ ‫در فضای مجازی» در این باره نوشت‪« :‬دو حادثه جنگ یمن و‬ ‫مذاکرات هسته ای باعث شد فضای مجازی در ایران به میدان‬ ‫کنش و واکنش سیاسی تبدیل شود‪».‬‬ ‫این روزنامه همچنین به فضای به وجود امده در انتخابات ‬ ‫ســال ‪ 92‬اشــاره کرده و تفاوت های انها در فضــای مجازی را‬ ‫برمی شمارد و می نویسد‪« :‬اینترنت در ایران این درجه از تب تند فعالیت سیاسی را پیش از این در ایام انتخابات سال ‪۹۲‬‬ ‫تجربه کرده بود‪ .‬ان روزها دو شبکه فیس بوک و توئیتر عمدتا میزبان فعالیت سیاسی نسل جوان یا طبقه متوسط ایران‬ ‫بود اما این بار به یمن ظهور نرم افزارهای موبایلی چندین شبکه نوپدید از وایبر و واتس اپ گرفته تا الین و تلگرام محل‬ ‫بروز احساسات و عالیق سیاسی ایرانیان شده است‪ .‬نفوذ رسانه قدرتمندی به نام «تلفن های هوشمند» مختصات دنیای‬ ‫سیاست ایرانیان را دگرگون کرده است‪»...‬‬ ‫نویســنده همچنیــن در پایــان از انکه به جــای «نقــد» به «هجــو و هــزل» روی اورده شــده انتقــاد می کند‪:‬‬ ‫«اکنون با واقعیت جدیدی روبه رو هســتیم که سیاســت در فضای مجــازی نه تنها عامل ســرگرمی و تفنن بلکه عامل‬ ‫تنش و تضــاد میان برخی اقوام و ملیت ها شــده اســت و در بســیاری از مــوارد زبان نقد جــای خود را بــه هجو و هزل‬ ‫داده است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تعطیل کردن هسته ای‬ ‫به صرفه تر است!‬ ‫بررسیرسانه ایهفته‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪19‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‪،‬سخن ما نیست‪،‬حرف روزنامه نگاران و کارشناسانی است‬ ‫که در محیط های تخصصی شــان با گرایش های مختلف به موضوعات‬ ‫مختلف پرداخته انــد؛ یک نگاه ازاد کــه مثلث با افتخــار ان را میزبانی‬ ‫می کند‪ .‬این حرف ها‪ ،‬موضع نویسندگانشــان اســت‪ ،‬ما فقط بســتر‬ ‫انتشار انیم‪.‬‬ ‫نگاهیبهکارکردهایفرامتنیماجرایجده‬ ‫تعرض‪،‬تجاوزوجایگزینی‬ ‫صحنهتنازع‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫خبر کوتاه و مبهم بود‪« :‬تجاوز بــه دو نوجوان ایرانی‬ ‫در جده‪ ».‬نهم یــا دهــم فروردین مــاه و در اوج تعطیالتی‬ ‫نوروزی خبر پیچید و حواشــی چندانی هم پیدا نکرد تا انکه‬ ‫یک سایت گمنام خبری‪ ،‬جزئیات بیشــتری را منتشر کرد و‬ ‫پای خبرگزاری ها به میان امد و بعد اتفاقات بعدی‪ .‬اتفاقات‬ ‫بعدی بیشتر حول و حوش فضاســازی های عمومی شکل‬ ‫گرفت تا تعرض جده را به ساحت یک مشکل جدی برساند و‬ ‫همه کشور را درگیر ان کند؛ این فرایند با مشارکت نمایندگان‬ ‫مجلــس‪ ،‬کنشــگران سیاســی و اجتماعی‪ ،‬شــبکه های‬ ‫اجتماعی مجازی (تحت وب و تلفن همراه)‪ ،‬مقامات مسئول‬ ‫ن نوشته‪ ،‬تحلیلی‬ ‫و رســانه های ارتباط جمعی رقم خورد و ای ‬ ‫است بر نحوه ساماندهی این فضا‪.‬‬ ‫اول‬ ‫ســابقه اینکه ایرانی ها و ســعودی ها‪ ،‬چندسال است‬ ‫درباره همدیگر خوانشی خوشایند ندارند‪ ،‬ظاهرا محدود به‬ ‫یکی‪ ،‬دو دهه اخیر اســت و بنا بر انچــه در قران کریم امده‬ ‫است‪ ،‬مجادله ای که حول دوگانه عرب ‪ -‬عجم رخ می داده‪،‬‬ ‫سابقه ای چند هزارســاله دارد‪ .‬این دوگانه‪ ،‬روی یک گسل‬ ‫دیگری نیز بنا شده و ان همانا دوتایی شــیعه ‪-‬سنی است و‬ ‫عجیب انکه تاریخ قرون میانی هجری روایتگر رویدادهایی‬ ‫است که عجم شیعی و عرب ســنی را رویاروی هم نشانده و‬ ‫یک ریشه مهم اش بازمی گردد به داستان قرامطه که همین‬ ‫روزها نیــز خطیب مســجدالحرام در تئوریزه کــردن مبنای‬ ‫سرکوب کردن ایرانی ها و شــیعیان به یاداوری ان پرداخته‬ ‫است (ر‪.‬ک‪ .‬ســخنان عبدالرحمن سدیس در ‪ ۱۵‬فروردین‬ ‫‪ .)۹۴‬البته داســتان به همین موارد تاریخی بسنده نشده و‬ ‫بعد از برکناری خشــونت بار سلسله هاشــمی ها از قدرت در‬ ‫اوایل قرن بیســتم و روی کار امدن فرزنــدان عبدالوهاب و‬ ‫تعرض مکرر انها به مزار و مراقد مقدســه شیعه در عتبات و‬ ‫مدینه منوره‪ ،‬بغض و کینه های تازه تری سربراورد که تا امروز‬ ‫هم ادامــه دارد؛ در واقع انها به بهانه شــرک امیز بودن این‬ ‫سنن شــیعی و در تخالف با دیگر فرق اهل سنت‪ ،‬بنیانی را‬ ‫بر بافته های ذهن بیمار ابن تیمه و شاگردان او بنا کردند که‬ ‫تا امروز هم چالش برانگیزین عرصه وحدت اســامی بوده‬ ‫است‪ ،‬چه به مثابه ابزاری عمل می کند که در همان ابتدای‬ ‫امر‪ ،‬روی گسل عرب ‪ -‬عجم استقرار یافته و اجازه هیچ نوع‬ ‫گفت وگویــی را نمی دهد‪ .‬گرچه ممکن اســت برخی تصور‬ ‫کنند همه این موارد در دوره جمهوری اسالمی رقم خورده یا‬ ‫اصال مربوط به سیاست های دولت های نهم و دهم است!‬ ‫اما اگر اندکی به گذشته بازگردیم و روایت های موجود درباره‬ ‫روابط میان حجاج ایرانی با ســاکنان مکه و مدینه را در دوره‬ ‫پهلوی دوم رصــد کنیم‪ ،‬به وضوح مالحظه خواهد شــد که‬ ‫اتفاقا در ان ادوار‪ ،‬به دلیل تماس های میان فردی گسترده تر‬ ‫ایرانی ‪ -‬سعودی ها سطح تنش بسیار باالتر بوده و مجادالت‬ ‫خرد و ریز گسترده ای در طول سفر رخ می داده است‪.‬‬ ‫دوم‬ ‫این ذهنیت ها نقش بارزی در نحوه ساماندهی فضای‬ ‫بعد از تعارض هشتم فروردین ‪ ۹۴‬داشته‪ ،‬ولی هنوز تذکر دو‬ ‫نکته در این باب ضروری اســت؛ یکی انکه معادله مذکور‪،‬‬ ‫جنبه تبادلی و طرفینی نیز دارد و صرفا این گونه نیست که انها‬ ‫یکجانبه مسیر برخورد با ایرانی ها را باز کرده باشند‪ .‬به عنوان‬ ‫نمونه در نیمه اول دهه هشــتاد اتفاقی در نــوروز در مطاف‬ ‫ی ارجاعات سلفی ها را در باب مشرک بودن‬ ‫می افتد که تمام ‬ ‫ایرانی ‪-‬شــیعه ها تایید می کند و ان همانا کف و سوت زدن‬ ‫گفتارها‬ ‫ل سال ابراز شادمانی‬ ‫ت تحوی ‬ ‫زائران عمره ای است که در وق ‬ ‫می کنند‪ .‬این واقعه هزینه ســاز (که منطبق بر روایت قرانی‬ ‫نحوه رفتار مشــرکان در حرم الهی است)‪ ،‬هر چند دیگر باره‬ ‫تکرار نشــده لیکن با مراجعه به محتواهای موجود می شود‬ ‫درک کرد که تا چه پایه در مخدوش ســازی فضا‪ ،‬کارامدی‬ ‫داشته است‪ .‬دیگر هم اینکه الاقل از صدر ماجرای تخریب‬ ‫بقاع متبرکه بقیع تا امروز (که شواهد تاریخی ان وجود دارد)‪،‬‬ ‫دولت های فرامنطقه ای مرتبا در حال دستکاری روابط میان‬ ‫ایرانی‪-‬سعودی ها بوده اند‪ ،‬به نحوی که هیچ گاه این تنش رو‬ ‫به اسایش نرود و در عین حال اتش فشانی هم نکند؛ بدین معنا‬ ‫که گوشــت الی زخمی باشــد که موجبات کنــدی حرکت‬ ‫و عقب ماندگی این دولت اســامی را فراهــم اورد و نمونه‬ ‫مهم اش‪ ،‬در گزارشی است که پدر امیرعباس هویدا‪ ،‬نماینده‬ ‫ی رضاقلدرخان به عربستان از مدینه منوره در ماجرای‬ ‫اعزام ‬ ‫مذکور ارائــه می دهد و این چهــره نامدار بهایی (مســلک‬ ‫دست ساز انگیسی ها) با وجود مشاهده خرابی ها و جنایت ها‬ ‫می کوشد تا موجبات فعال شــدن جریانات مذهبی ایرانی را‬ ‫فراهم نیاورد و این داستان تا همین امروز نیز ادامه دارد‪.‬‬ ‫در واقع امروزه باید مسائل چالش برانگیز میان تهران‬ ‫و ریاض را در مقیاســی منطقه ای‪-‬جهانی تحلیل کرد و ان‬ ‫را صرفا به رقابت های قومیتــی ‪ -‬مذهبی طرفین تخصیص‬ ‫نداد‪ ،‬چرا که عمال کندی حرکت و جداافتادگی این دو کشور‪،‬‬ ‫تضمین کننده منافع سرمایه داری سلطه گر است که به دنبال‬ ‫احیای گونه هایی تازه از استعمار سنتی است‪.‬‬ ‫واقعه (از حیث تجاوز‪ ،‬لواط و‪ )...‬ساخته و نشر می گردد که‬ ‫باتوجه به بازه زمانی بسیار کوتاه تکثیر انها‪ ،‬قابل توجه است‪.‬‬ ‫حال در ایــن پهنه‪ ،‬خبــر مغلوط تجاوز (کــه در فقه و‬ ‫حقوق دارای تعریفی مشخص است) به حوزه افکار عمومی‬ ‫صادر شده و متکی بر همان پیش فرض های قبلی (قومیتی‬ ‫ مذهبی)‪ ،‬ناگهــان جهشــی حیرت انگیز یافتــه و کلیات‬‫امور دینی را مخــدوش می کند‪ .‬برای افزایش ســطح این‬ ‫تحریک پذیری خبرهای قدیمی به روز رسانی می شوند (مانند‬ ‫ســانحه برخورد یک خودروی فنی با زائران در فرودگاه جده‬ ‫در دو سال قبل)‪ ،‬مطالبی غیرواقعی ساخته می شوند (مانند‬ ‫اظهارات رئیس پلیس جده در طبیعی بودن وضعیت تعرض‬ ‫ی شده بودن ان)‬ ‫یا گزارش یک روزنامه کویتی در برنامه ریز ‬ ‫و محتواهای ابهام امیز در هم می امیزد (مانند تکذیب تجاوز‬ ‫در فرودگاه جده بــه نقل از مقامات ایرانــی)؛ تهییج فضا تا‬ ‫بدانجا شدت می یابد که زیرپیراهنی بازیکن یک تیم فوتبال‬ ‫ســعودی که رویش تصویر نوجوانی ‪ ۱۵‬ســاله حک شده‪،‬‬ ‫تفسیری مرتبط با قضایای جده پیدا می کند و چند روز طول‬ ‫می کشــد تا این نکته به گوش همه برسد که پیراهن مذکور‬ ‫مربوط به سریالی مراکشی است‪ ،‬مرتبط با شخصیت بازیکن‬ ‫مورد نظر‪ ...‬و شــاید هم به گوش همه نرســد! اینها را باید‬ ‫عالوه کرد بدانچه در ادبیات عامه رواج یافته است؛ در یک‬ ‫رصد اولیه بالغ بر ‪ ۱۰۰‬پیامک طنزامیز مبتنی بر عنصر جنسی‬ ‫وفــق ان ســابقه تاریخــی‪ ،‬نمــود واقعــی تعــارض‬ ‫ایرانی‪-‬سعودی را باید حین رقابت های فوتبال باشگاهی دید‬ ‫که هر دو طرف می خواهند حتما و هر جور که هست از زمین‬ ‫مسابقه پیروز بیرون بیایند و به همین جهت همه چیز از لحظه‬ ‫ورودتیم هابهفرودگاه هاومحلاسکانورنگپیراهنوملیت‬ ‫داور و نوع اداره بازی و جایگاه تماشاگران و‪ ...‬معنادار و مهم‬ ‫می شــود‪ .‬اما این بار جهش صورت گرفته‪ ،‬جهات مذهبی را‬ ‫نیز به رویکردهای نژادی پیوند زده و اینجاســت که شرایطی‬ ‫نگران کننده ایجاد می شــود‪ .‬نکته جالب توجه شکل گیری‬ ‫گونه ای از ایده هاست که تفاوت چندانی میان اقشار مذهبی‬ ‫و غیرمذهبی ندارد و تعداد قابل توجهی از انها مثال در موضوع‬ ‫لغو سفر عمره مفرده هم داستان به نظر می رسند‪ .‬یک نتیجه‬ ‫این اتفاق‪ ،‬دورشدن از سیاست های وحدت طلبانه ای است‬ ‫که در چند دهه اخیر با قوت و قدرت پیگیری شده و می شود‪،‬‬ ‫به گونه ای که دست به تفکیک در جهان عرب‪-‬سنی می زند‬ ‫و بخش هایی از ان را به ســطح دشــمن ظاهر و اشکار (و نه‬ ‫خبیثی دسیسه ساز در ِ‬ ‫پس صحنه) ارتقا می دهد و این درست‬ ‫مطابقراهبردهاییاستکهبرخیمایل اندنزاعاصلی(اسالم‬ ‫امریکایی‪ -‬اسالمی محمدی) را به دشــمنی شیعه صفوی‪-‬‬ ‫اسالم عربی تبدیل کنند‪.‬‬ ‫سوم‬ ‫چالش ناامنی و بی اخالقی ریاض‬ ‫چرا باید به مساله جده فراتر از سیاست نگریست؟‬ ‫حسین شیخ االسالم‬ ‫کارشناس ارشد بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مســائل این روزهای ایران و عربستان اصال سیاسی‬ ‫نیست و نباید از دریچه سیاســت به ان نگریست‪ ،‬چه انکه‬ ‫جدا از امواج بسیار زیاد احساساتی که وجود دارد‪ ،‬موضوع‬ ‫کمی فراتر از سیاست است‪ .‬چرا نمی توان گفت که اتفاقی‬ ‫که در فرودگاه جده رخ داد‪ ،‬سیاسی است؟ برای اینکه این‬ ‫موضوع در وهله اول مساله ای امنیتی است؛ یعنی اتفاقی‬ ‫افتاده و انها بایــد ثابت کنند که در عربســتان امنیت وجود‬ ‫دارد‪ .‬انها اخالق را زیرپا گذاشــته اند و بایــد ثابت کنند که‬ ‫لیاقت دارند که اخالق را رعایت کنند‪ .‬این مساله ای مهم و‬ ‫اثر گذار در موضوع حج است‪ .‬امنیت می تواند اولین مطالبه‬ ‫ما باشد‪ .‬چه انکه ما که نمی توانیم بابت یک امر مستحب تن‬ ‫دهیم به ابروریزی‪ .‬انها امنیت اخالقی عمل مقدسی را که‬ ‫حج عمره باشد‪ ،‬به هم ریخته اند‪ .‬این بی لیاقتی و بی کفایتی‬ ‫حکومتشان را نشان می دهد که چنین اتفاقی می افتد‪ .‬یعنی‬ ‫باید این مساله نا امنی را به رخ انها کشید‪ .‬این می تواند اولین‬ ‫ابزار ما برای رویارویی با چنین مساله ای باشد‪ ،‬اساسا نباید‬ ‫سیاست را در این امر دخالت داد و ان را به فراتر از سیاست‬ ‫تغییر مسیر بدهیم‪.‬‬ ‫مثالی می زنم‪ ،‬اگر در جایی به فردی تجاوز شــود‪ ،‬ایا‬ ‫بازهم ان فرد را به همانجا می بریــم؟ حاال در فرودگاه جده‬ ‫این اتفاق افتاده و ادم عاقل که از یک سوراخ دو بار گزیده‬ ‫نمی شود‪ .‬کار خوبی در مورد تعلیق حج عمره صورت گرفته‬ ‫که می تواند الگوی مناسبی نیز برای عمل رفتار ما به طرف‬ ‫مقابل باشد‪ .‬چرا در چنین شرایطی مردم باید به عمره مشرف‬ ‫بشــوند؟ همانطور که گفتم انها باید ثابــت کنند که لیاقت‬ ‫برقراری امنیت را دارند‪ .‬این موضوع خیلی ســاده اســت و‬ ‫اصال نمی شود گفت که ماجرا سیاسی است‪ .‬یک موضوع‬ ‫دیگری نیز وجود دارد که گفته می شــود در فضای مجازی‬ ‫برخی موضوعات گفته می شــود که اساســا نــه در مذهب‬ ‫ماست و نه در ایرانی بودنمان‪ .‬من در فضای مجازی نیستم‬ ‫و نمی دانم در شبکه های اجتماعی چه می گذرد‪ ،‬اما به طور‬ ‫کلی راه واکنش به این مســاله عرب ستیزی نیست‪ .‬مساله‬ ‫این است که شــخص خود من هم اگر در جایی در تهران‬ ‫امنیت وجود نداشته باشد‪ ،‬خانواده ام را به انجا نمی برم‪ .‬اگر‬ ‫در جایی به کسی توهین هم شود‪ ،‬ان فرد نه دیگر خودش‬ ‫به انجا می رود و نه دیگر خانواده اش را به انجا می برد‪.‬‬ ‫فرودگاه جده هم این لیاقت را نداشته و این مساله به‬ ‫ما ثابت شده است‪ .‬چون یک مورد اتفاق افتاده است‪ .‬حاال‬ ‫باید دید انها چقدر جدی هســتند و ایا با این مساله برخورد‬ ‫می کنند‪ .‬اگــر برخورد کردنــد متوجه می شــویم که جدی‬ ‫هســتند و ان وقت ما باید فکر کنیم و ببینیم که باز هم باید‬ ‫به انجا برویم یا نه‪ .‬اتفاقا االن ایران کار درســتی می کند‪.‬‬ ‫دولت نســبت به مردم ایران مانند یک پدر اســت نسبت به‬ ‫فرزندانش‪ .‬این مســاله را نباید به مســائل دیگر ربط داد و‬ ‫سیاسی دانست‪ .‬انها البته قبال به ما توهین کرده اند و توهین‬ ‫انها پیشــینه تاریخی دارد‪ .‬انها همیشه توهین می کردند و‬ ‫این برای ما روشــن و واضح بود‪ .‬اما اتفاقی که در فرودگاه‬ ‫جده رخ داد‪ ،‬بی ســابقه بــود و چنین چیزی ندیــده بودیم‪.‬‬ ‫اینکه پلیس به عنوان بازرسی بدنی کار دیگری انجام دهد‪،‬‬ ‫واقعا بی سابقه بوده اســت‪ .‬خب‪ ،‬دیگر هیچ‪ .‬یعنی وای به‬ ‫وقتی که بگندد نمک‪ .‬انها باید حفاظت کنند از ابروی یک‬ ‫ملت‪ .‬ایا انها با همه کسانی که از ان فرودگاه عبور می کنند‬ ‫چنین کاری می کنند؟ حاال انها باید ثابــت کنند که با چنین‬ ‫عملی برخورد می کنند‪ .‬این مســاله هیــچ ارتباطی با جنگ‬ ‫یمن و غیره نــدارد‪ .‬حاال من نمی دانم در مورد کشــورهای‬ ‫دیگر هم این اتفاق می افتد و ایا این کشــورها پنهانکاری‬ ‫می کنند یا نه؟‬ ‫به عقیده من‪ ،‬پای ما در عربستان گیر نیست‪ .‬یعنی ما‬ ‫می توانیم به انجا نرویم و چه بسا حاال هم داریم همین کار‬ ‫را می کنیم‪ .‬ادم برای یک کار مستحب که مجبور نیست به‬ ‫عربســتان برود‪ .‬یک وقت امر واجب است که ان هم یک‬ ‫بحث دیگری است‪ .‬یعنی نمی توانیم امر مستحب را با امر‬ ‫واجب یکی کنیم‪ .‬ما می گوییم انجا که می رویم نماینده مان‬ ‫در عربستان حضور داشته باشد و بدین شکل بتوانیم به امر‬ ‫واجب رسیدگی کنیم‪ .‬مساله ای که با امر مستحب متفاوت‬ ‫است و حاال که چنین اتفاقی در فرودگاه جده روی داده پس‬ ‫ما هم می توانیم به انجا نرویم‪ .‬یعنی هیچ اتفاقی نمی افتد‪،‬‬ ‫چون یک امر مســتحب اســت‪ .‬جمع بنــدی اینکــه نباید‬ ‫احساسی رفتار کنیم‪ .‬نباید موضوعات را به هم گره بزنیم و‬ ‫ان را به برخی مسائل ربط بدهیم که اثرات کمرنگی در این‬ ‫ماجرا داشته است‪ .‬امروز ایران به شکرانه در اوج قدرت در‬ ‫منطقه است و طبیعی اســت که برخی از کشورهای منطقه‬ ‫بخواهند از خالءهای موجود اســتفاده ابــزاری کنند‪ .‬نباید‬ ‫اجازه داد و اصوال باید عاقالنه رفتار کرد‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫صفر – صفر به نفع داور!‬ ‫چه کسی از این جنگ نه چندان سرد میان عربستان و ایران منتفع می شود؟‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫«چه کسی در این میان سود می برد؟» این پرسش از‬ ‫اساسی ترین پرسش هایی است که در هنگامه هر کشاکش‬ ‫و معرکه و به عبارت ســاده تر دعوایی بــرای تحلیل و حتی‬ ‫پیش بینی نتیجه و تدقیق در خاســتگاه و ریشه ان می توان‬ ‫از دو طرف مخاصمه پرســید‪ .‬پرســش از منفعتی که اصل‬ ‫معرکه بر اســاس تصاحب ان باید شــکل گرفته باشــد‪ .‬در‬ ‫صورت بندی ای ساده در هر تخاصمی‪ ،‬منفعتی اعم از عینی‬ ‫و غیر عینی وجود دارد که در اصل دو یا چند طرف معرکه در‬ ‫کشمکش دستیابی به ان متصور می شوند‪ .‬از سوی دیگر اگر‬ ‫الیه های مختلف هر کشاکشی را اعم از سیاسی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫اجتماعی در نظر بگیریم‪ ،‬برای هر طرف مخاصمه می توان‬ ‫دو ساحت را در نظر گرفت‪ .‬ساحتی که ‪ -‬بر اساس دو سویه برد‬ ‫و باخت ‪ -‬رو به ما دارد و ساحتی که رو به طرف مقابل دارد‪ .‬از‬ ‫این منظر در نسبت سنجی منطقی‪ ،‬نتیجه به دست امده از هر‬ ‫کشمش در ذیل چند الگوی کلی طبقه بندی می شود‪« .‬برد‪-‬‬ ‫برد»‪« ،‬برد – باخت»‪« ،‬باخت ‪ -‬برد» و «باخت‪ -‬باخت»‪.‬‬ ‫با این تفصیل پرسش از منفعت حاصل شده یا همان‬ ‫نتیجه منبعث از ان در حقیقت پرسش از این نسبت چهار گانه‬ ‫است‪ .‬در نگاه اول واضح است که از میان این نسبت های‬ ‫چهارگانه بهترین نتیجه ممکن هنگامی به دست می اید که‬ ‫ما نتیجه برد ‪ -‬برد را حاصل کنیم‪ .‬در این معنا منفعت حاصل‬ ‫شده در نســبت با خود ما و در نسبت با طرف دیگر مخاصمه‬ ‫نتیجه را به سود ما رقم می زند‪.‬‬ ‫این مقدمه تفصیلی در تحلیل اتفاق به وقوع پیوسته‬ ‫میان دو کشــور از مهمترین کشــورهای منطقه ژئوپلتیک‬ ‫خاورمیانه اســت‪ .‬روایت اولیه اتفاق از این قرار اســت‪ .‬در‬ ‫روزهای اغازین ســال جاری دو نوجــوان ایرانی عمره گزار‬ ‫هنگام بازگشــت به ایران مورد تعدی ماموران سعودی قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬همراهان و خانــواده این دو نوجــوان با اطالع‬ ‫از این موضوع با برخوردی جدی از ســوار شدن بر هواپیما‬ ‫امتناع می کنند‪ .‬در روند رسیدگی به این موضوع گویا پلیس‬ ‫فرودگاه سعودی وارد عمل شده و ضمن انجام اقدامات اولیه‬ ‫به خانواده معترض و مسئوالن ایرانی وعده پیگیری قانونی و‬ ‫اشد مجازات را برای خاطیان می دهد‪ .‬وعده ای که شواهد و‬ ‫قرائن از عدم تحقق ان خبر می دهند‪.‬‬ ‫این اتفاق با گذشت بیش از یک هفته از وقوع ان بعد‬ ‫از تعطیالت نــوروزی‪ ،‬یک بمب خبری می شــود؛ بمبی که‬ ‫واکنش هایی متفــاوت را نیز از مقامات مســئول دو طرف‬ ‫بر می انگیزاند‪ .‬مسئوالن ایرانی این اهمال مسئوالن سعودی‬ ‫در تحقق مجازات شــدید و ســریع خاطیان را نمی پذیرند‪.‬‬ ‫کاردار عربستان در ایران احضار می شود‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫دستور مستقیم برای رسیدگی به پرونده این تعرض و عمل‬ ‫غیر اخالقی را نســبت به این دو شــهروند ایرانی می دهد‪.‬‬ ‫مجلس جویای موضوع می شــود‪ .‬در بحبوحه تیرگی روابط‬ ‫وقتی عربســتان از پذیرش عمره گزاران دیگر ایرانی سرباز‬ ‫می زند‪ ،‬وزیر ارشــاد ایران نیز از توقف سفرهای عمره برای‬ ‫تنبیه مسئوالن عربستانی خبر می دهد‪ .‬این بمب خبری اما‬ ‫در فضای اجتماعی کشور موج افرینی های دیگر دارد‪ .‬ابراز‬ ‫انزجار شدید مردم از این اقدام و به تبع ان اهمال مسئوالن‬ ‫ســعودی باعث شــد تا موج سنگین عرب ســتیزی در میان‬ ‫اقشار مختلف اجتماعی به راه بیفتد‪ .‬انزجاری که خیلی زود‬ ‫به شــبکه های اجتماعی راه یافت و در موجی قوم ستیزانه‬ ‫اعراب‪ ،‬مسلمانان‪ ،‬کشورها و همسایه های عربی مسلمان‬ ‫نیز از ان بی نصیــب نماندند‪ .‬کلیپ های سراســر توهین‪،‬‬ ‫شــعر های حماســی حاوی تحقیر و تهدید‪ ،‬هزل سرایی ها‬ ‫و ســاختن انواع هزل ها و ریشــخند های قومیتــی و دینی‬ ‫ازجمله موج های به راه افتاده و متاسفانه همچنان ادامه دار‬ ‫پیرامون این موضوع در شــبکه های اجتماعی است‪ .‬نکته‬ ‫بسیار قابل توجه در این میان عدم تفکیک و مغالطه گاه به‬ ‫نظر عامدانه ای است که میان قومیت های مسلمان منطقه‬ ‫و اعراب مســلمان و ماموران خاطی ســعودی روا داشــته‬ ‫می شــود‪ .‬نکته غیر قابل اغماض دیگر توهین روا داشــته‬ ‫شده ای است که به اسم غیرت ملی به یکی از ارکان فروعات‬ ‫دین و از اعمال مهم عبادی یعنی حج روا داشته می شود‪.‬‬ ‫این موج هــای به راه افتاده در شــبکه های اجتماعی‬ ‫البته توامان باعث کنش های اجتماعی دیگری در فضای‬ ‫واقعی اجتماع نیز شده اســت‪ .‬کنش هایی مانند سر دادن‬ ‫شعار های تند سیاسی علیه حاکمیت کشــور عربستان‪ ،‬به‬ ‫اتش کشیدن پرچم و همین طور ازدحام های متعدد در مقابل‬ ‫سفارت سعودی‪ .‬حجم این نفرت به وجود امده برای اتفاقی‬ ‫که البته در نوع خود شنیع و غیر قابل اغماض است‪ ،‬از نظر‬ ‫جامعه شناختی قابل تبیین و تحلیل اســت اما در این میان‬ ‫انچه باید در پاسخ به پرسش ابتدایی این نوشتار به ان بیش‬ ‫از عناصر دیگر توجه کرد‪ ،‬جایگزین شدن مفاهیم مورد تشنیع‬ ‫اســت؛ اینکه ما در ابتدای این تخاصم با دو مامورمتخلف‬ ‫فرودگاه ســعودی روبه رو هســتیم اما انچه این حجم نفرت‬ ‫را برانگیخته اســت و تخاصمی که چونان اتــش روز به روز‬ ‫ابعاد وسیع دیگری را در بر می گیرد تشنیع خاندان سلطنتی‬ ‫به عنوان یکی از مهمترین کشــورهای جهان اســام و از‬ ‫مهمترین همسایگان ما‪ ،‬مردم عربستان‪ ،‬اعراب مسلمان و‬ ‫همسایگان عرب ما و یکی از ارکان عبادی دین اسالم یعنی‬ ‫گفتارها‬ ‫سکوالریسم نقابدار‬ ‫درباره ماجرای جده‪،‬یمن و عراق‬ ‫سید محسن فرجادی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫«یک ســوزن به خودمــان بزنیــم‪ ،‬یک جوالــدوز به‬ ‫دیگران»‪ ،‬حرفم در چند ســطر پیش رویتان همین اســت‬ ‫فقط‪ .‬قصد ندارم سوار بر موج ضد عربی شوم؛ صد البته قصد‬ ‫ندارم به عکس العمل های کشوری بپردازم که پس از فوت‬ ‫عالی ترین مقام ان و حرف های یکی از خطبای جمعه محترم‬ ‫درباره ان فرد ‪ -‬که به مــذاق خیلی ها خوش نیامد و بعضی ها‬ ‫می گویند از همان جا بود که بهانه تراشــی ها و ازار ایرانی ها‬ ‫شروع شد‪ -‬به بهانه تراشی های مدام به ایرانی ازاری پرداخت‪.‬‬ ‫چند وقتی به روحانیون کاروان های های حج توهین و اهانت‬ ‫می کردند و به هر بهانه ای انهــا را تفتیش های توهین امیز‬ ‫می کردند‪ .‬یا با زیر سوال بردن ساختار منظم اسکان و تغذیه‬ ‫و بهداشــت ســازمان حج زائران ایرانی تالش هایی را برای‬ ‫برچیدن اشپزخانه های مرکزی طبخ غذا برای زائران ایرانی و‬ ‫درمانگاه های مخصوص زائران ایرانی اغاز کردند‪ .‬همه اینها‬ ‫بخشی از چوب الی چرخ گذاشتن های سعودی بود که در‬ ‫چند ماه اخیر تجربه شده و خیلی صدایش در نیامد‪.‬‬ ‫انجام اقدام ناشایست دو مامور سعودی در فرودگاه جده‬ ‫علیه دو زائر نوجوان ایرانی فصل جدیدی از نمایش خشــم‬ ‫از اقدامات نابهنجار و ضد ایرانی را رقم زد‪ .‬موجی که با خود‬ ‫انبوهی از فحش و بد و بیراه را نثار کشــور عربستان سعودی‬ ‫کرد‪ .‬در ناصحیــح و محکوم بودن اقدام ماموران ســعودی‬ ‫هیچ شکی نیســت اما عنان افکار عمومی به تب و هیجان‬ ‫شبکه های اجتماعی ســپردن شک اســت‪ .‬هر دو این کار‬ ‫ناصواباستچراکهعملیبدرابابدیپاسخدادننهسفارش‬ ‫شرع است و نه توصیه عقل‪ .‬تبدیل کردن مساله فرودگاه جده‬ ‫ی و ضد اعتقادی با‬ ‫به موضوعی که از ان برداشت های ضد دین ‬ ‫رنگ و بوی نژاد پرستانه می شود‪ ،‬راه را بر تصمیم گیری های‬ ‫عاقالنه می بنــدد‪ .‬این گونه رفتارها بیــش از انکه باتوجه به‬ ‫منفعت جمعی به تصمیم مشــخصی برســد‪ ،‬راه را بر اتخاذ‬ ‫تصمیم بر اساس تب و هیجان جامعه باز می کند‪.‬‬ ‫چه بخواهیم چه نخواهیم تاثیر مســتقیم شبکه های‬ ‫ارتباطی اجتماعی بر افکار عمومی هر روز خودش را بیشــتر‬ ‫عیان می کند ولی این موضوع نباید ما را از اتخاذ تصمیم های‬ ‫صحیح دور کند‪.‬‬ ‫انچه می خواستم در این سطور بپردازم فقط این نبود‪.‬‬ ‫ بی اخالقی صورت گرفته مساله ای نکوهیده است‪ ،‬ان هم‬ ‫در ســرزمینی که مردمان ان خود را همسایگان مهبط وحی‬ ‫می دانند و شاهان ان خادم حرمین شریفین خوانده می شوند‪.‬‬ ‫اما باید بهتر درباره همسایه مسلمانمان‪ ،‬عربستان سعودی‬ ‫بدانیم و متناسب با ان‪ ،‬با این وضعیت مواجه شویم‪.‬‬ ‫عربستان به عنوان کشــوری که زادگاه اسالم عزیز به‬ ‫شمار می اید‪ ،‬مورد توجه جهانیان اســت‪ .‬قبله مسلمانان و‬ ‫مرکز عبادات و مناسک ساالنه این دین الهی به شمار می اید‪،‬‬ ‫ولی ایا این مسائل می تواند ضمانتی برای مسلمان خالص‬ ‫بودن باشــد؟ اگر به رعایات ظواهر و به جا اوردن نمایشــی‬ ‫مناسک باشــد که باید گفت شــهرهای مکه مکرمه و مدینه‬ ‫منوره سکونت گاه مســلمانان واقعی اســت‪ .‬ولی چه بسیار‬ ‫مســلمانانی که در اقصی نقاط جهان و حتی مناطقی که به‬ ‫ بی دینی و القیدی شــهره هســتند بهتر و پاک تر از مدعیان‬ ‫مسلمانی زندگی می کنند‪.‬‬ ‫مشکل کجاست؟ انچه را سکوالریســم نقابدار عربی‬ ‫می دانم مســاله امروز و دیروز و فردای مســلمانان اســت‪.‬‬ ‫سکوالریسمی که به هیبتی دیگر نیز در توحش تروریسم به‬ ‫ظاهر مسلمان القاعده و داعشی فربه شده و روز به روز بیشتر‬ ‫جان می گیرد و جان می ستاند‪.‬‬ ‫سکوالریســم و تروریســم دو مســاله این ســال های‬ ‫کشورهای عربی اســت که اولی کم کم خود را عیان می کند‬ ‫ی خود را نشان داده و بدخیمی اش جهان را به وحشت‬ ‫و دوم ‬ ‫انداخته است‪.‬‬ ‫سکوالریسم نقابدار عربی‪ ،‬هم مسلمان است و هم تن‬ ‫به قواعد خالف شرع دنیای اســتکبار می دهد‪ .‬هم در نماز‬ ‫ســوره بقره می خواند و هم دیوار حــال و حرامش را هر روز‬ ‫کوتاه تر می کند‪ .‬این روش مانند یک بیماری روز به روز بیشتر‬ ‫در بالد عربی و اسالمی رشد می کند و به موازات ان تروریسم‬ ‫مذهبی را نیز پدید می اورد‪ .‬از ســویی عده ای به اســم دین‬ ‫رفتارهای ضد دینی مرتکب می شوند و از ان سو عده ای دیگر‬ ‫به بهانه صیانت از دین‪ ،‬دســت به خشونت های ضد بشری‬ ‫می زنند‪ .‬هر دو خود را مدعی دیانت می دانند و خادم دین خدا‬ ‫و هر دو با کردار خود جهانیان را از دین اسالم بیزار می کنند‪.‬‬ ‫تجاوز و انسان کشی عربستان سعودی در یمن با پرچم‬ ‫محافظان بیت الله الحرام همان قدر در ارائه تصویر واژگون از‬ ‫اسالم راستین موثر است که سر بریدن مسلمان و مسیحیان‬ ‫توسط داعش با ذکر الله اکبر‪.‬‬ ‫سکوالریسم نقابدار در حال تهی کردن اسالم راستین‬ ‫از حقایقی است که پیامبر خاتم(ص) برای ابالغ ان به بشر‬ ‫مبعوث شده است و تروریسم مدعی اسالم هم به موازات تیغه‬ ‫دیگر این مغراض است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حج را نیز در برگرفته است‪.‬‬ ‫ناگفته پیداســت این حجم نفرت در ابعاد پیش گفته‬ ‫که در شبکه های اجتماعی فارســی زبان منتشر شده است‬ ‫در دهکده کوچــک جهانی امــروز دیگر چیزی پوشــیده و‬ ‫درون ســرزمینی نمی تواند باشــد و تحلیل این موج های به‬ ‫راه افتاده و تحلیل و تفسیر عمق و ابعاد ان در هر سرزمین و‬ ‫در هر اتاق کوچک و بر ســر هر میز کاری که امکان اتصال‬ ‫به تارنمای جهانی را داشــته باشــد‪ ،‬میســر اســت‪ .‬این را‬ ‫اضافه کنید کــه بعضــی از کاربران شــبکه های اجتماعی‬ ‫همیشه در صحنه ایرانی! با تســلط به زبان های مختلف و‬ ‫حضور همیشگی در شبکه های اجتماعی پیج ها و روم های‬ ‫وابسته مســتقیم و غیر مســتقیم در این زمینه را نیز در میان‬ ‫شبکه های اجتماعی از عنایات! خود بی نصیب نگذاشته اند‪.‬‬ ‫به این ترتیب اســت که نمایشــی که از ایرانیان مســلمان‬ ‫می توان در این موضوع تماشا کرد‪ ،‬از منظر های مختلفی‬ ‫قابل تبیین و بازپرداخت معناشناســانه ای است که قطعا به‬ ‫هیچ وجه زیبنــده چهره جامعه معاصر ایرانی نیســت و البته‬ ‫متاسفانه تصویر منعکس شده در ایینه رسانه ها و شبکه های‬ ‫اجتماعی چیز دیگری را نشان می دهد‪.‬‬ ‫این اما همه ماجرا نیســت‪ .‬فرامتن موجــود در اتفاق‬ ‫اخیر اما با هویت مستقل سیاســی خود یکی از بزنگاه های‬ ‫مهم تاریخ سیاسی و اجتماعی کشور به حساب می اید‪.‬‬ ‫بر کسی پوشیده نیســت که مذاکرات هسته ای ایران‬ ‫با گروه موســوم ‪ 5+1‬و بیانیه اقدام مشــترک انجام شده در‬ ‫لوزان از منظر سیاسی یکی از مهم ترین اتفاقات جهان در‬ ‫ماه های اخیر و البته تاریخ کشورهای درگیر و منطقه است‪.‬‬ ‫صحبت درباره این توافق البته در مجال و قصد این نوشتار‬ ‫نیست اما اگر این موضوع را به اضافه درگیری نظامی و حمله‬ ‫عربستان به یمن را به عنوان فرامتن های مهم اتفاق فرودگاه‬ ‫جده مورد توجه قرار دهیم‪ ،‬شاید متصدیان و مسئوالن امر‬ ‫و شهروندان ایرانی را نسبت به انواع موضع گیری های خود‬ ‫مسئول تر کند‪ .‬بیانیه سوئیس به مثابه اقدامی بسیار شکننده‬ ‫با مخالفان سر سخت جهانی و داخلی در هر دو طرف توافق‬ ‫یکی از مهمترین درس هایش برای دیپلماســی ایرانی نور‬ ‫تاباندن بیش از پیش به چهره دشمنان و هراسندگان جهانی‬ ‫و منطقه ای اش اســت؛ حزب ها و دولت هایی که از هرکس‬ ‫از عدم توافــق و عدم ثبات قــدرت بزرگ ایــران در منطقه‬ ‫ژئوپلتیک خاورمیانه منفعت خود را می جویند‪ .‬در این میان‬ ‫البته که به تدبیر و حکم عقل نمی توان همسایگان مسلمان‬ ‫خود را با تمام تخاصم ها در کنار دیگر دشــمنانی قرارداد که‬ ‫اصوال بی هیچ اشتراکی تنها منفعت خود را در به ذلت نشاندن‬ ‫عزت ایرانی می شناســند‪ .‬این یک واقعیت مهم اســت که‬ ‫اگرچه در دنیای امروز منافع ملی هر کشور است که مصلحت‬ ‫ان کشو را رقم می زند اما دیپلماســی نیز به ما اموخته است‬ ‫که منافع ملی در بســیاری از اوقات در ذیل منافع منطقه ای‬ ‫معنایی قویم تر می یابد‪ .‬جهان کوچک شده امروز دیپلماسی‬ ‫را دیگر در انزوا و قدرت جویی نمی شناسد و درست در کشف‬ ‫همین نقطه است که ســعی تمامی می شود تا کشور مهم و‬ ‫بزرگی مانند ایران در به دســت اوردن قــدرت تام منطقه ای‬ ‫خود به واسطه اشــتراکات قومی‪ ،‬دینی و فرهنگی با دیگر‬ ‫کشورهای مسلمان همســایه اش به هر بهانه ممکن دچار‬ ‫مشکالت عدیده ای شود‪.‬‬ ‫این بهانه گاه می تواند ترتیب دادن حمله نظامی یک‬ ‫کشور مهم مســلمان منطقه به بهانه ســرکوب به اصطالح‬ ‫شورشیان کشــور مسلمان دیگر باشــد‪ ،‬می تواند با ایجاد و‬ ‫حمایت تسلیحاتی و نظامی گروه های افراطی و نسل کشی‬ ‫و مسلمان کشــی به اســم نهی از منکر و تفرقه انگیختن با‬ ‫موضوعات فرقه ای و مذهبی صورت بگیرد یا با اتش نفرت‬ ‫برانگیختنمیانهمسایگانمسلمانیباسابقه هایمشترک‬ ‫بسیار عمیق دینی و فرهنگی‪ ...‬و راستی «چه کسی در این‬ ‫ولی ْ َ‬ ‫اع َت ِب ُروا یا ُا ِ‬ ‫ال ْبصا ِر‪.‬‬ ‫میان سود می برد؟»َ َف ْ‬ ‫‪23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫خطقرمز‬ ‫عرب ‪ -‬عجم‬ ‫خشم علیه ال سعود نباید تبدیل به‬ ‫دوگانه ساختگی عرب‪-‬عجم شود‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫اقدام وقیحانه‪ ،‬فاجعه بار و غیر قابل گذشت ماموران‬ ‫فرودگاه جده با دو تن از حجاج عزیز کشورمان دل هر ایرانی‬ ‫و در مقیاسی وســیع تر هر مســلمانی را به درد اورده است‪.‬‬ ‫بدیهی است که عوامل این فاجعه مستوجب اشد مجازات‬ ‫و رژیم دیکتاتوری ال ســعود نیز بابت این مساله موظف به‬ ‫عذرخواهی رسمی از کشورمان و جبران مافات (تا حداکثر‬ ‫توان ممکن) خواهد بود‪ .‬با این حــال در اینجا قصد داریم‬ ‫به دیالوگی اشاره کنیم که در ماورای حادثه اخیر در فرودگاه‬ ‫جده و بیشــتر در فضای مجازی در قبال این موضوع شکل‬ ‫گرفته اســت‪ .‬به نظر می رســد دیالوگ "ظالم" و "مظلوم"‬ ‫خود را در برخی موارد و به صورت خواسته و ناخواسته جای‬ ‫خود را به دیالوگ بازدارنــده‪ ،‬خطرناک و غیردینی "عرب" و‬ ‫"عجم" داده است‪ .‬این تغییر فضا خود را به صورتی اشکار‬ ‫در برخی موضع گیری هــا و حتی در قالب ســاخت لطیفه‪،‬‬ ‫جوک و تلخند در قبال حادثه مذکور نشــان داده اســت‪ .‬در‬ ‫صف مقابل نیز برخی از اعراب از همان ابتدا در صدد ترویج‬ ‫جنگ با شیعیان و ایران برامده و حتی در قبال عمل وقیحانه‬ ‫ماموران فاســد ســعودی در فرودگاه جده موضع و واکنشی‬ ‫سلبی نشان ندادند!‬ ‫به نظر می رســد در ماورای خشــم طبیعی ملت ایران‬ ‫از ال ســعود و مامــوران فاســق ســعودی‪ ،‬شــاهد مانور و‬ ‫گربه رقصانی عــده ای از بانیان و طرفــداران اتش افروزی‬ ‫مذهبی و دینی در منطقه هستیم‪ .‬تا زمانی که این دو مقوله‬ ‫از یکدیگر تفکیک نشود‪ ،‬نمی توانیم صحنه منازعه و ابعاد‬ ‫ض ترســیم کنیم‪ .‬انچه مسلم است‬ ‫واقعی ان را در قبال ریا ‬ ‫اینکه هیچ مســلمان اگاه و ازاده در جهان وجود ندارد که از‬ ‫جنایات ال ســعود در خاورمیانه و کشــورهایی مانند عراق و‬ ‫ســوریه و بحرین و یمن منزجر نباشــد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬هیچ‬ ‫ایرانی غیرتمندی نیز وجود ندارد که نسبت به حادثه رقت بار‬ ‫فرودگاه جده بی تفاوت بماند‪ .‬با این حال معنای این انزجار‬ ‫و غیرت‪ ،‬انزجار از قومیت عرب و دشمنی ذاتی با مسلمانان‬ ‫نیست‪ .‬اکثریت قریب به اتفاق ملت ایران نسبت به فریضه‬ ‫حج و احترام و ابروی مسلمانان (به مثابه حرکت خانه کعبه)‬ ‫اگاه هستند‪ .‬با این حال در عمل شاهد هستیم که مخالفان‬ ‫اسالم و اسالمگرایی با ماهی گیری از اب گل الود در صددند‬ ‫نوک پیکان حمالت لفظی در فضای سایبری و مجازی را به‬ ‫جای ال ســعود متوجه فریضه حج و کلیت ملت های عرب‬ ‫مسلمان ســازند‪ .‬بدیهی اســت که در اینجا انحرافی شکل‬ ‫گرفته و باید به صورتی جدی با ان به مقابله پرداخت‪.‬‬ ‫یک ایرانــی مســلمان و اگاه به طــور طبیعــی میان‬ ‫"ال سعود" و "عربســتان" تمایز و تفکیک قائل می شود‪.‬‬ ‫عربستان سرزمین وحی و کالبد مقدسی است که هر روزه ما‬ ‫مسلمانان به سوی ان در پنج وعده نماز گزارده و شکر نعمات‬ ‫خالق حق تعالی را به جای می اوریم‪ .‬با این حال متاســفانه‬ ‫کلیــدداری خانه کعبه به دســت شــقی ترین‪ ،‬خونریز ترین‬ ‫و بی درایت تریــن افراد ممکن افتاده اســت‪ .‬ال ســعود به‬ ‫جای انکه منادی وحدت میان امت اســامی و نماد واقعی‬ ‫رحمت و رافت متبلور شــده در دین مبین اســام باشند‪ ،‬به‬ ‫نماد جنگ‪ ،‬خونریزی و توحش در منطقه تبدیل شــده و هر‬ ‫روز با شمشــیرهای اخته خود ده ها مســلمان را به شهادت‬ ‫می رسانند‪ .‬حمایت های ال سعود از داعش و النصره و سایر‬ ‫گروه های تروریستی موضوع و مقوله ای نیست که بتوان در‬ ‫هیاهوی ناشی از تحوالت منطقه نادیده انگاشت‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی ســیبل انتقــادات باید به ســوی‬ ‫"ال ســعود" باشــد نه اعراب! بر اســاس ایه شــریفه "انما‬ ‫المومنــون اخــوه فاصلحو بیــن اخویکــم‪"....‬و ده ها ایه‬ ‫دیگری که مبنای اتحاد امت واحده اســامی اســت‪ ،‬نگاه‬ ‫سلبی ذاتی نســبت به برادران مســلمان ما نه تنها توجیهی‬ ‫ندارد‪ ،‬بلکه منجر به خروج انسان از دین اسالم خواهد شد‪.‬‬ ‫در اینجا مرزهای اخالقی‪ ،‬دینی و انســانی بســیار واضح و‬ ‫پررنگ است‪ .‬تالش عده ای مبنی بر نقض و زیر پا گذاشتن‬ ‫هدفمند این مرزها جای بســی توجه و تامل دارد‪ .‬در جبهه‬ ‫مقابل نیز دقیقا همین قاعده صادق اســت‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫برخی اعراب مانند دوران جاهلیت (قبل از بعثت پیامبر اکرم‬ ‫صلی الله علیه و اله) همچنان در توهم و جهل و خشونت به‬ ‫سر برده و نسبت به برادران مسلمان غیر عرب خود دیدگاهی‬ ‫ســلبی و خصمانه دارند‪ .‬به راســتی این معادله از سوی چه‬ ‫کسانی هدایت می شود؟‬ ‫جهت یافتن پاســخ این ســوال به صفحات پربرگ و‬ ‫طالیی تاریخ مراجعه می کنیم تا بــا بهره گیری از واقعیاتی‬ ‫که در گذشته ای نه چندان دور وجود داشته است‪ ،‬در رصد‬ ‫حال و ســاختن اینده خود بیش از پیش وســواس به خرج‬ ‫دهیم‪ .‬شاید نام "مســتر همفر" را تا کنون شــنیده باشیم!‬ ‫«مســتر همفر» یکی از جاسوسان کشــور بریتانیای کبیر‬ ‫است که در خالل ماموریت خود در کشورهای مسلمان در‬ ‫سال های حکومت عثمانی‪ ،‬به شناسایی نقاط ضعف و قدرت‬ ‫مسلمانان و اختالفات درونی انها پرداخته و د ر ترغیب محمد‬ ‫بن عبدالوهاب در تاســیس فرقه «وهابیت» نقش بسزایی‬ ‫داشته است‪ .‬همچنین در نقشه هایی که انگلستان در جهت‬ ‫«تضعیف مســلمان» و اختالف افکنی بین انــان از طرق‬ ‫گوناگون طرح کرده و گستره ای کمی و کیفی از فعالیت های‬ ‫جاسوسی ان در این اثر منعکس گردیده است‪ .‬مستر همفر‬ ‫ماموریت های خــود را در ترکیه‪ ،‬ایران و کشــورهای عربی‬ ‫و چگونگی تســلط بر موســس وهابیت و نحوه انتشار ان را‬ ‫تشریح کرده است‪.‬‬ ‫وجه اشــتراک نظریــات و خاطــرات مســتر همفر‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری کالن او و کشــور متبوعش روی اختالفات‬ ‫داخلی و قومیتی و نژادی در داخل جهان اسالم بوده است‪.‬‬ ‫پروژه ای تمام انگلیسی که بعدها مورد حمایت ایاالت متحده‬ ‫امریکا و دیگر کشــورهای غربی نیز قرار گرفت‪ .‬مکانیسم‬ ‫عملیات روانی اســتعمارگران و مخالفــان کلیت دین مبین‬ ‫اسالم در چنین فضایی کامال مشخص بود!‬ ‫دغدغه های مخالفان اسالم همواره ثابت است‪ .‬این‬ ‫قاعده ای است که در تک تک رفتار و گفتار و روش بانیان و‬ ‫مصادیق استعمارگری کهن و اســتعمارگری نوین به اثبات‬ ‫رســیده اســت‪ .‬هرچند از ابعاد جغرافیایــی و تاریخی میان‬ ‫دوران فتــح اندلس توســط مســلمانان‪ ،‬دوران امپراتوری‬ ‫عثمانی و در نهایت دوران کنونــی فاصله زیادی وجود دارد‬ ‫ولی از حیث رویکرد و نوع نگاه صاحبان اســتعمار نسبت به‬ ‫مســلمانان تغییری به وجود نیامده اســت‪ .‬در حال حاضر‪،‬‬ ‫تنها شیوه ها نسبت به گذشــته متفاوت شده اند و در کلیت و‬ ‫صورت مســاله که همان "ایجاد اختالف میان مسلمانان"‬ ‫اســت به هیچ وجه تغییری به وجــود نیامده اســت‪ .‬زمان‬ ‫امپراتوری عثمانی‪ ،‬ســردمداران اســتعمار و اســتثمار در‬ ‫بریتانیــای کبیر براســاس فرمولــی ابتدایی و ســاده عمل‬ ‫می کردند‪« :‬فرستادن جاســوس های خود بین مسلمانان‪،‬‬ ‫دسترســی به عمق مناسبات جاری در کشــورهای اسالمی‬ ‫و در نهایت انگشــت نهادن بر نقاط حساس این مناسبات و‬ ‫گفتارها‬ ‫جرقه ای در انبار باروت‬ ‫رفتارشناسیشبکههایاجتماعی‬ ‫درماجرایجده‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫هفتهپیشبودکهیکیازبچه پولدار هایجدهبادختری‬ ‫افریقایی که در سطل اشغال به دنبال لقمه نانی می گشت که‬ ‫خودش یا خانواده اش را سیر کند‪ ،‬عکس سلفی گرفت‪ .‬دختر‬ ‫افریقایی پیراهن تیم االتحاد عربستان را به تن کرده بود‪ .‬این‬ ‫بچه پولدار پس از اینکه عکس را در شبکه های اجتماعی به‬ ‫اشتراک گذاشت و نوشت‪« :‬می بینید االتحاد کجاست‪ ،‬در‬ ‫زباله دان» عکس بالفاصله جهانی شد‪ ،‬بسیاری از عرب ها‬ ‫به توهینی که شده بود‪ ،‬واکنش منفی نشان دادند‪ .‬بعضی ها‬ ‫واکنش احساسی‪ ،‬برخی ان را تقبیح کردند و به شدت از انچه‬ ‫رخ داده اظهار تنفر می کردند‪.‬‬ ‫در جده‪ ،‬چند هفته پیش امــا در فرودگاهش که محل‬ ‫ورود و خروج زائران خانه خداســت‪ ،‬دو شــرطه مامور به دو‬ ‫نوجوان ایرانی تعرض می کنند‪ .‬نمی گویم تجاوز که به گفته‬ ‫خانواده هایشان این مســاله رخ نداده است‪ .‬در ایران بعد از‬ ‫تعطیالت نوروز یکباره بمبی در شــبکه های مجازی منفجر‬ ‫می شود‪ .‬خبر به ســرعت در گروه های مختلف کپی پیست‬ ‫می شود و دست به دست می شود‪ .‬اولین واکنش برای هر که‬ ‫این خبر را خواند‪ ،‬در همان لحظه اول تنفر و انزجار اســت‪.‬‬ ‫اما خیلی زود‪ ،‬موضوعــی در شــبکه های اجتماعی فراگیر‬ ‫می شود؛ توهین به اعراب!‬ ‫عربســتان به یمن حمله کرده است‪ .‬شهر تکریت‪ ،‬دژ‬ ‫بعثی ها و داعش با عملیات نیروهای مردمی عراقی که عمدتا‬ ‫شیعه هستند به تسخیر در می اید‪ .‬در سوریه اوضاع به همان‬ ‫روال سابق است و بشار اسد به سر کار؛ اوضاع تغییری نکرده و‬ ‫منازعه به شدت در جریان است‪ .‬از یک ماه قبل در شبکه های‬ ‫عربی‪ ،‬ایران هراسی در موضوع عراق به جریان افتاده و اینکه‬ ‫ایران در صدد فتح عراق است‪ .‬همان داستان های قدیمی‬ ‫ در مورد ایران‪ .‬این تصویری است که از ایران به منطقه داده‬ ‫می شــود‪ .‬حاال اما یک جرقه به انبار باروت کافی اســت که‬ ‫شــعله ای برافروزد‪ .‬واقعه فرودگاه جده همان جرقه اســت‪.‬‬ ‫از یک جا به بعــد واکنش ها به صورتــی در می اید که گویی‬ ‫حادثه جده تنها یک بهانه اســت؛ حاال زبانی و کالمی و در‬ ‫حجم وســیع و با تیراژ باال‪ .‬حجم توهین هایی که به اعراب‬ ‫در شبکه های اجتماعی شد‪ ،‬به قدری وسیع که نگران کننده‬ ‫هم بــود‪ .‬اشــعار‪ ،‬لطیفه ها و ســخنان غیر مســتند کار را به‬ ‫جایی رسانده که چشــم ها کور از این همه توهین در فضای‬ ‫غیررسمی شد‪ .‬کار به جایی رسید که حرف های غیر مستند از‬ ‫تاریخ معاصر ایران‪ ،‬واکنش ها را به نازل ترین و سخیف ترین‬ ‫سطح خود رساند‪ .‬با یکی از دوستان که در سایت های خبری‬ ‫فعال است‪،‬حرف می زدیم‪ ،‬از داســتان سیلی که برادر شاه‬ ‫به کاردار عربســتان زده اســت‪ .‬به او گفتم که این ماجرا از‬ ‫اساس بی بنیان است‪ .‬دوست رسانه ای ام که در تحقیق هم‬ ‫دستی دارد‪ ،‬فردا در رسانه خود مطلبی با عنوان راستی ازمایی‬ ‫سیلی زدن برادر شاه به گوش کاردار سعودی نوشت‪ .‬ماجرا‬ ‫خیلی جالب اســت‪« :‬ســال ‪ ۱۳۳۸‬شــرطه عرب تو همین‬ ‫فرودگاه جده میزنه توگوش یه نفر پیرمرد زائر ترک ارومیه ای‬ ‫میاد پیش شاه شــکایت‪ ،‬شــاه بی درنگ سفیرعربستان رو‬ ‫میخواد‪ ،‬که سفیرشــون ایران نبوده‪ .‬میگه سرکنسولشون‬ ‫بیاد‪ ،‬طرف میاد کاخ مرمر؛ تو ســالن انتظار‪ ،‬شاپور علیرضا‬ ‫برادرشاه و پسررضاشاه که خیلی هم قلدر بوده داشته تنیس‬ ‫بازی می کرده‪ ،‬شاه صداش می کنه‪ ،‬می گه برو بزن توگوش‬ ‫سرکنســول عربســتان؛ شــاهپور می گه ولی اعلیحضرت!‬ ‫می گه حرف نباشه و‪ ...‬ثانیه ای بعد‪ ...‬سرکنسول عربستان‬ ‫با صدای غرغر و ناراحتی کاخ مرمر رو ترک میکنه و بعد از پنج‬ ‫روز مراتب عذرخواهی کتبی عربستان به ایران میرسه؛ به اون‬ ‫میگفتن‪ ،‬قلدری‪ ،‬عزت‪ ،‬اقتدار‪ .‬در پاسخ به شایعه؛ ‪ -۱‬شاپور‬ ‫علیرضا پهلوی بــرادر محمد رضا و فرزند رضاخان در ســال‬ ‫‪ ۱۳۳۳‬در سانحه هوایی کشته شد‪ -۲.‬مراحل ساخت فرودگاه‬ ‫جده در سال ‪ ۱۳۵۳( ۱۹۷۴‬شمسی) اغاز شد و در سال ‪۱۹۸۱‬‬ ‫(‪ ۱۳۶۰‬شمسی) افتتاح گردید‪ -۳.‬در نتیجه در سال ادعا شده‬ ‫در شایعه نه علیرضا پهلوی زنده بوده و نه فرودگاه جده ساخته‬ ‫شده بوده است!»‬ ‫به همین سادگی‪ .‬می توان از ماجراهایی که این روزها‬ ‫در شــبکه های اجتماعــی می گذرد ســر دربیاوریــم‪ .‬اما با‬ ‫توهین های زشتی که به نژاد دیگری می شود‪ ،‬چه کنیم‪ .‬کار‬ ‫انها زشت و قبیح است‪ .‬دولت ایران باید با اقتدار در برابر ان‬ ‫بایستد‪ .‬مردم ایران باید انها را ادب کنند و همین کار را نیز در‬ ‫کمپینی که بر سر نرفتن به حج عمره تشکیل شد‪ ،‬به درستی‬ ‫انجام دادند‪ .‬اما چرا توهین؟! چرا اشعار ایرج میرزایی؟! چرا‬ ‫لطیفه های زشت و قبیح؟‬ ‫کاربر عــرب پــس از انکه بچه پولــدار جده بــه دختر‬ ‫سیاهپوست توهین کرد‪ ،‬نوشت که من این گونه نیستم‪ .‬ایا‬ ‫عمل قبیحی که در فرودگاه جده رخ داد به نژاد انها ارتباط پیدا‬ ‫می کندکهاین چنین بی محاباوشجاعانه علیهکلیتیکقوم‬ ‫سخن می گویید؟ اموزه های انسانی‪ ،‬دینی و ملی ما هیچ گاه‬ ‫چنین دستوری نداده است‪ .‬هیچ گاه برای اینکه برتری جویی‬ ‫خود را به نمایش بگذاریم به ما اجازه نداده که داستان های‬ ‫ بی سر و ت ه و بی محتوا را بسازیم؛ داستان هایی که تنها برای‬ ‫دلخوشی ما ساخته شــده است‪ .‬در هر کشــوری ادم هایی‬ ‫هستند که ابروی ان کشور را می برند‪ .‬بر عکس ان نیز وجود‬ ‫دارد‪ ،‬برخی باعث فخر و سربلندی ملت خودشان می شوند‪.‬‬ ‫خونی که در رگ هایمان اســت‪ ،‬معیاری برای برتری جویی‬ ‫نیست که این سخیف ترین نوع برتری طلبی است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گسســتن زنجیره وحدت و همفکری پیروان اسالم‪ ».‬این‬ ‫فرمول ابتدایی و ساده توسط برخی جاسوس های بریتانیایی‬ ‫در قلمــروی عثمانی و شــمال افریقا پیاده و اجرا می شــد‪.‬‬ ‫جاسوس ها و عمال استعمار موظف به کشف زیرساخت ها و‬ ‫استخوان بندی اصلی ممالک اسالمی بودند‪ .‬پس از کشف‬ ‫این زیرساخت ها تالش همه جانبه و در عین حال خزنده ای از‬ ‫سوی استعمار کهن صورت می گرفت تا با سست کردن باورها‬ ‫و زیرساخت های اعتقادی مســلمانان‪ ،‬زمینه و اجرای نفوذ‬ ‫همه جانبه خود را فراهم نمایند‪ .‬امثال مستر همفر از سوی‬ ‫بریتانیا و دیگر سران استکبار مامور بودند تا مجاری و راه های‬ ‫تفکر مسلمانان در خصوص "اسالم پویا" را مسدود کرده و‬ ‫انها را به سوی نوعی رخوت مزمن و نهادینه شده سوق دهند‪.‬‬ ‫در حال حاضر دیگر خبری از "مســتر همفر" نیســت‬ ‫اما مســتر همفرهای جدید با چهره هایی به روز تر و جدید تر‬ ‫و بــا فعالیتی به مراتــب گســترده تر مشــغول ادامه همان‬ ‫روش خطرناک یعنی ایجــاد اختالف میان پیروان اخرین و‬ ‫ی که غرب در‬ ‫کامل ترین دین الهی هستند‪ .‬نخستین اقدام ‬ ‫این معادله می کند‪" ،‬زدودن عقالنیت" و "درایت" از ذهن‬ ‫مســلمانان و تحریک انها با ابزارهای تفرقه افکن اســت‪.‬‬ ‫متاسفانه حضور ال سعود به عنوان رژیمی که خود مصداق‬ ‫بارز دشمنی با اسالم و اساسا انسانیت است‪ ،‬بهترین فرصت‬ ‫را جهت این مانور زننده بانیان غربی به صورت ایجاد تفرقه در‬ ‫جهان اسالم فراهم ساخته است‪.‬‬ ‫در چنیــن شــرایطی نفرت ســاختگی ملت ایــران از‬ ‫اعراب مســلمان نباید جایگزین نفرت طبیعــی و دامنه دار‬ ‫ایرانیان مسلمان و خداجو از ال ســعود شود‪ .‬بانیان داخلی‬ ‫و خارجی ایجاد تفرقه در جهان اسالم دقیقا به دنبال همین‬ ‫جا به جایی مهلک هستند‪ .‬در سال ‪ 1979‬میالدی و در حالی‬ ‫که ســاختار نظام بین الملل نســبت به زمان استعمار کهن‬ ‫دگرگون شــده بود‪ ،‬پیرمردی نورانی از ســاله پاک پیامبر‬ ‫اعظــم (صلی الله علیه و اله) یخ رخوت میان مســلمانان را‬ ‫شکســت و با پیام "اســام سیاســی" که در قالب انقالب‬ ‫اسالمی ایران به ظهور رســید‪ ،‬فصل نوینی را در مناسبات‬ ‫پیروان دین مبین اسالم گشود‪ .‬حضرت امام خمینی(ره) و‬ ‫مقام معظم رهبری با بینشی عمیق و نشات گرفته از تعالیم‬ ‫نهفته در درون "اسالم پویا" دغدغه گذار از رخوت و سستی‬ ‫را در ذهن مسلمانان جهان به تحرک دراوردند‪ .‬از این نقطه‬ ‫بود که استراتژی استعمار در قبال مسلمانان تغییر کرد‪ .‬در‬ ‫اینجا دیگر فرمول ســاده و کهنه پیاده شده توسط استعمار‬ ‫کهن برای غــرب کارایی نداشــت‪ .‬تاکید مــداوم حضرت‬ ‫امــام خمینــی(ره) و مقام معظــم رهبری بر وحــدت میان‬ ‫مسلمانان‪ ،‬تشکیل هفته وحدت‪ ،‬تشکیل محافل همفکری‬ ‫و تقریب مذاهب اســامی‪ ،‬حمایت از مســلمانان سرتاسر‬ ‫جهان فارغ از فرقه و شاخه مذهبی انها و‪ ...‬اقداماتی بودند‬ ‫که مانع ایجاد راهکاری جدید توسط مخالفان اسالم می شد‪.‬‬ ‫تاکید رهبران بزرگوار انقالب اسالمی ایران بر تشکیل امت‬ ‫واحده اسالمی‪ ،‬انتی تز و حتی سنتزی در مقابل تز "فروپاشی‬ ‫جهان اسالم از طریق ایجاد و اســتمرار اختالفات قومی ‪-‬‬ ‫ مذهبی" است‪ .‬گارد بسته ملت شریف ایران در برابر ال سعود‬ ‫باید در سایه رصد هوشــمندانه رفتار دشمنان واقعی جهان‬ ‫اسالم محکم و بسته باشد‪ .‬نباید این نکته مهم را فراموش‬ ‫کرد که بســیاری از برادران عرب شــیعه و اهل تسنن ما در‬ ‫منطقه خود از اصلی ترین قربانیان جنایات ال سعود محسوب‬ ‫می شــوند‪ .‬در چنین شــرایطی باید مراقب بود تا با ماسک‬ ‫روشنفکری قرن بیســت و یکمی وارد زمین بازی خطرناکی‬ ‫که غرب و رژیم صهیونیســتی در خاورمیانه و جهان اسالم‬ ‫ایجاد کرده اند‪ ،‬نشــویم و در عین حــال ضمن حفظ غیرت‬ ‫دینی‪ ،‬ایرانی و اسالمی خود قهقهه مستانه "مستر همفرهای‬ ‫ی و فرقه ای و مذهبی در‬ ‫امروزی " در ماورای جدل های قوم ‬ ‫جهان اسالم را با گریه ناشی از شکست و درماندگی جایگزین‬ ‫سازیم‪ .‬تا ان روز‪...‬‬ ‫‪25‬‬ ‫گفتارها‬ ‫راست گفتن یا حداقل دروغ نگفتن‬ ‫چگونه می توان میان دولت و ملت همزبانی و همدلی ایجاد کرد؟‬ ‫سید مصطفی هاشمی طبا‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫معاون سابق رئیس جمهور‬ ‫اینکــه وحدت یک جامعــه و به عبــارت دیگر وحدت‬ ‫داشتن در عین کثرت نیکو و الزم است طبعا امری ضروری و‬ ‫پسندیده است و مقام معظم رهبری نیز در پیام نوروزی امسال‪،‬‬ ‫باتوجه به اهمیت مطلب‪ ،‬سال ‪ 94‬را سال همدلی و همزبانی‬ ‫ملت و دولت نامیدند‪.‬‬ ‫طبعــا در پس هر جملــه و هر عبارتی نــکات مختلفی‬ ‫می تواند مورد نظر قرار گیرد و شکافتن موضوع و شفاف سازی‬ ‫مطلب کمک می کند که بتوان به درک صحیح مطلب رسید‬ ‫و ان را عملی ساخت‪ .‬البته شاید این شکافتن ها و تحلیل ها‬ ‫کفایت نکند و نیاز به ابزارهای دیگر وجود داشته باشد تا عمل‬ ‫به اصول مترتبه بتواند تحقق یابد‪ .‬مثال ان موضوع اقتصاد‬ ‫مقاومتی است که به رغم تشریح نسبتا مفصل‬ ‫ان توســط مقام معظم رهبری با عمل اگاهانه‬ ‫و متعمدانه ای به اجرا در نیامده است‪ ،‬هرچند‬ ‫ممکن است برخی اعمال در محدوده اقتصاد‬ ‫با تئــوری و دســتور العمل اقتصــاد مقاومتی‬ ‫هماهنگ باشــد اما باید دید ایا این اقدامات با‬ ‫عنایت به دستورالعمل صادره انجام گردیده یا‬ ‫از قبل چنین بوده است‪.‬‬ ‫برای انکــه بتوانیم همدلــی و همزبانی‬ ‫دولــت و مردم را تحلیــل و تبییــن کنیم ناچار‬ ‫هستیم معنی دولت و مردم را یک بار دیگر مرور‬ ‫کنیم و بدانیم اهداف‪ ،‬نیازها و توانایی های هر‬ ‫یک کدام اســت‪ ،‬انگاه می توانیم به قضاوت‬ ‫بنشــینیم که چگونه این همدلــی و همزبانی‬ ‫ممکن است به وجود اید‪.‬‬ ‫عبارت دولــت یک بار به عنــوان هیات‬ ‫وزیــران بــه کار مــی رود و یک بــار به جــای‬ ‫حاکمیت‪ ،‬یعنی قوای سه گانه و نیروهای نظامی و انتظامی‬ ‫ و ســایر نهادهای حکومتی مثل مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫و مجلس خبرگان‪ .‬اینکه نظر مقام معظم رهبری تنها هیات‬ ‫وزیران باشد با شناختی که از جامعیت ایشان است مور د تردید‬ ‫است و گمان می رود نظر ایشان مجموعه حاکمیت باشد‪.‬‬ ‫طبعا حاکمیت در هر جامعه ای به دنبال نکاتی اســت‬ ‫که الزمه حاکمیت و حکمفرمایی اســت و اگر این نویسنده‬ ‫و نوشــته مورد خطاب قرار نگیرد باید گفت که حاکمیت در‬ ‫دنیا عموما به دنبال همان تئوری ماکیاولی در شاهزاده است‬ ‫و اگر نخواهیم اینها را باور کنیــم حداقل می توان گفت که‬ ‫سایه هایی از «شــاهزاده» بر همه حاکمیت های دنیا دیده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫هر حاکمیتی به دنبال اقتــدار در جامعه‪ ،‬نظم‪ ،‬رعایت‬ ‫قانون توسط مردم‪ ،‬ارام سازی جامعه‪ ،‬توسعه در حد امکان‪،‬‬ ‫کسب رضایت مردم حتی از طریق تبلیغات و نشان دادن خود‬ ‫به عنوان پدر دلسوز مهربان مردم است که تالش دارد عدالت‬ ‫را در جامعه برقرار ساخته و جامعه را به توسعه و رشد برساند‪.‬‬ ‫اما مردم چه می خواهند و هدفشــان چیســت؟ قاطبه‬ ‫مردم به دنبال هدف های شــخصی و گذران روزمره زندگی‬ ‫خود هستند‪ .‬مردم حسب نشان و سابقه و خاستگاه طبقاتی‬ ‫و اجتماعی خــود هدف های مشــترکی دارند کــه صدالبته‬ ‫به صورت نسبی با یکدیگر متفاوت هستند‪ ،‬به طور مثال یک‬ ‫شخص فقیر ارزوی داشتن یک خانه کوچک را دارد ولی یک‬ ‫شخص متمول ارزوی داشتن یک جزیره در سواحل اسپانیا را‬ ‫دارد‪ .‬جنس هر دو ارزو یکسان است فقط اندازه های ارزوها‬ ‫تفاوت می کند‪.‬‬ ‫مردم به دنبال حل مشــکالت خود هستند‪ .‬اگر کسی‬ ‫بیماری دارد به دنبال شفای بیمارش است‪ .‬اگر کسی طفل‬ ‫افلیجی در خانه داشته باشــد ارزوی شفا یا حداقل امکانات‬ ‫مالی برای نگهداری اوست‪ .‬اگر شخصی بیکار است یافتن‬ ‫شــغل از امال اصلی اوست‪ .‬اگر شــغل دارد و و مثال راننده‬ ‫تاکســی اســت به دنبال الســتیک و قطعات یدکی ارزان و‬ ‫مسافران خوب اســت تا صبحش را به شــام برساند‪ .‬قاطبه‬ ‫مردم نیازهای مالی شــان بیش از درامد انان است بنابراین‬ ‫به دنبال ارتقای سطح دریافتی خود هستند‪ .‬شمارش مسائل‬ ‫مردم و پیدا کردن راه حل های انها به سادگی ممکن نیست‬ ‫اما به طور کلی باید گفت که مردم – بحق‪ -‬به دنبال معیشت‪،‬‬ ‫زندگی و حل مسائل خانواده خود هستند و این بسیار طبیعی‬ ‫است زیرا برای هر کس مهم ترین امر‪ ،‬نزدیک ترین انهاست‬ ‫و اتفاقا در فرهنگ اسالمی پرداختن به خانواده و نزدیکان از‬ ‫اولویت برخوردار است‪.‬‬ ‫تامین بسیاری از نیازها و درخواست های مردم طبعا با‬ ‫تالش و کوشش خودشان و پیدا کردن راه حل های موردی‬ ‫ممکن اســت و بدون این تالش ها امکان یافتن راه حل در‬ ‫هیچ جامعه ای ممکن و متصور نیســت‪ .‬اما پرواضح است‬ ‫که مردم به رغــم همه تالش ها و احیانا یافتــن راه حل برای‬ ‫رفع انها همچنان دچار نیازها و درخواست ها هستند چرا که‬ ‫با رفع یک نیاز‪ ،‬نیازهای جدیــد و ارتقا یافته پدیدار می گردد‬ ‫و بنابراین درخواســت ها و نیازهای مردم همواره وجود دارد‬ ‫و چون بالطبــع همه انها قابل تامین نیســت نارضایتی های‬ ‫نسبی هم وجود دارد‪ .‬کمتر کسی از مردم است که قبل از حل‬ ‫مسائل شخصی یا در سطح ان به فکر مسائل دیگران یا مثال‬ ‫سیاست های خارجی کشور باشد یاحتی در سطح پایین تر به‬ ‫فکر حل مسائل کالن داخل کشور باشد‪.‬‬ ‫استفاده ناصحیح از جنگل ها‪ ،‬برداشت های غیرقانونی‬ ‫اب های زیرزمینی‪ ،‬الودگی صوتی فضا و الودگی هوا بسیاری‬ ‫از خطاهای کالن کشور توســط مردم و برای رفع نیازهای‬ ‫انها صــورت می گیرد و ادامــه می یابد‪ .‬نیازهــای مردم هم‬ ‫حد وحصری ندارد و به خصوص بــا حضور فرهنگ «نگاه به‬ ‫دیگران» این نیازها دائما ارتقا پیدا می کند و طبعا تامین انها‬ ‫به دالیل مختلف امکان پذیر نیست‪ .‬شهید رجایی می گفت‬ ‫مردم بگویند که ما برای انقالب چه کرده ایم نگویند انقالب‬ ‫برای ما چه کرده است که البته بسیار اگاهانه و درست است‬ ‫و بسیاری از مردم در مقاطع الزم برای انقالب جان داده اند‬ ‫اما جان دادن ها به معنی پوشاندن نیازهای جامعه باقیمانده‬ ‫نیســت و فراموش نکنیم که با یک جامعه ‪ 75‬تا ‪ 80‬میلیونی‬ ‫سروکار داریم و نه یک جامعه محدود و تعریف شده که امال‬ ‫و ارزوهایشــان را در یک مقطع با فــداکاری و ایثار تعویض‬ ‫کرده اند اما نه بازماندگانشان مسائل شان را فراموش می کنند‬ ‫و نه جمع بزرگی که به این فیض نائل نشده اند و مسائل زندگی‬ ‫را همراهی می نمایند‪.‬‬ ‫بنابراین باید قبــول کنیم مردم جامعــه دارای ارزوها و‬ ‫امیال و مسائل و مشکالت متعدد و متنوعی هستند که باید‬ ‫حل و فصل شــود‪ .‬طبعا بخش اعظمی از این مســائل باید‬ ‫توسط خود افراد حل شــود و با کار و تالش و کوشش و البته‬ ‫با سنجیده خواستن و سنجیده عمل کردن و تالش دائم به‬ ‫ان نائل ایند‪ .‬در این راه هم باید بســتر حل مسائل منطقی و‬ ‫سنجیده مردم‪ ،‬توسط دولت فراهم شود و هم دولت در ارتقای‬ ‫فرهنگی جامعه به نحوی که مردم با عمل و اعتقاد مســائل‬ ‫را پیگیری نمایند تالش نماید‪.‬دولت مســائل و مشــکالت‬ ‫مخصوص به خود را دارد‪ ،‬هر چنــد اعضای دولت به عنوان‬ ‫افراد جامعه در مشــکالت و مسائل شــخصی با سایر افراد‬ ‫جامعه فصل مشترک دارند اما به دلیل سمت‬ ‫و امکانات و شناخته شدن در جامعه و احترام‬ ‫به انان مسائل شــخصی و مشکالت ایشان‬ ‫به صورت نسبی بهتر حل می شود‪ .‬دولت ها‬ ‫مســائل کالن دارند‪ .‬حل این مسائل کالن‬ ‫معموال و علی االصول متضاد با حل مســائل‬ ‫مردم است‪.‬‬ ‫به طور مثال کشاورزان می خواهند اب‬ ‫را به هر طریق از منابــع زیرزمینی تهیه کنند و‬ ‫دولت مخالف پایین رفتن اب زیرزمینی است‪.‬‬ ‫تا حال که زور دولت به کشــاورزان نرسیده و‬ ‫چند صدهزار چاه بی مجوز حفر شده و سطح‬ ‫اب در برخی نقاط از یکصد متــر زیرزمین به‬ ‫ســیصد متر رســیده اســت‪ .‬مردم (چه فرق‬ ‫می کند بســاز و بفروش ها) مایلنــد باغات و‬ ‫اراضی کشاورزی را حسب شرایط اجتماعی‬ ‫و درخواســت ها به ویــا و اپارتمــان و غیره‬ ‫تبدیل کنند یا مردم (حال قاچاقچیان چوب یا جنگل نشینان)‬ ‫می خواهند درخت هــای اماده و حاضــر را بریده و به فروش‬ ‫برســانند و دولت مســئول حفظ جنگل هاســت و در تضاد با‬ ‫منافع مردم اســت‪ .‬مردم برای معالجه خود نیاز به پزشک‪،‬‬ ‫تجهیزات خوب پزشکی و دارو دارند و دولت به رغم تخصیص‬ ‫قابل مالحظه از عهده این کار با کیفیت دلخواه معذور است و‬ ‫بیمه های خدمات درمانی نمی توانند همه هزینه ها را بپردازند‬ ‫و مردم به خصــوص در بیمارســتان های دولتــی ناراضی و‬ ‫ســرگردان هســتند و دولت نمی تواند همه بارها را به دوش‬ ‫کشد‪.‬قشر کمک بگیر جامعه که مشمول خدمات بهزیستی‬ ‫و کمیته امداد امام (ره) می باشند از مشکالت فراوانی که قابل‬ ‫مقایسه با سایر مشکالت نیست رنج می برند و تازه بهزیستی از‬ ‫گرفتن مدد جوی جدید معذور است‪ .‬هزینه های اطفال فلج‬ ‫و معلول و دارای بیماری خــاص در خانواده ها به قدری زیاد‬ ‫اســت که خانواده ها به فالکت می رسند و دولت که مسئول‬ ‫تامین بودجه انان اســت در این امر ناتوان بوده و در تضاد با‬ ‫انان اســت‪ .‬مردم در اقصی نقاط کشور شــغل و تامین اتیه‬ ‫می خواهند و دولت از فراهم کردن بســتر ان معذور است و‬ ‫قادر به این کار نیســت بنابراین دولت بی مسئولیت خوانده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مردم(ان دســته ای که در جریان هســتند) ارز ارزان‬ ‫گفتارها‬ ‫می خواهند و دولت برای تامین بودجه مالی خود باید ارز گران‬ ‫بفروشد و این دو در برابر هم در تضاد هستند‪ .‬مردم مدارس‬ ‫دولتی را برای تحصیل فرزندانشان مناســب نمی دانند و از‬ ‫کمبود امکانات و کیفیت مدارس گلــه دارند‪ ،‬دولت به رغم‬ ‫دادن بودجه کالن نمی تواند نیاز مدارس را فراهم سازد و با‬ ‫مردم در تضاد است‪.‬‬ ‫دولت مجبور اســت به اقتصــاد ‪،‬کالن نــگاه کند‪ .‬از‬ ‫مردم مالیات بســتاند و مردم دوســت ندارند مالیات بدهند‪.‬‬ ‫دولت مجبور اســت بودجه خود را از فروش ارز تامین کند و‬ ‫می داند که این امــر بیماری هلندی به دنبــال دارد ولی باید‬ ‫دخل و خرجش را جور کند و این امر تورم به دنبال دارد و مردم‬ ‫راضی نیستند‪.‬‬ ‫دولت سیاست خارجی خود را برمبنای انچه الزم می داند‬ ‫تنظیم می کند‪ ،‬حداقل بخشی از مردم از ان راضی نیستند‪.‬‬ ‫دولت مجبور اســت برای حفــظ حدود و ثغور کشــور‬ ‫هزینه دفاعی داشته باشد حداقل بخشی از مردم از این امر‬ ‫راضی نیستند‪.‬‬ ‫همچنین مــردم به رغم انچــه گذشــت می ایند‪ ،‬رای‬ ‫می دهند‪ ،‬مجلس انتخاب می کنند‪ ،‬رئیس جمهور انتخاب‬ ‫می کنند اما امال و ارزوهایشــان را با عملکرد دولت چندان‬ ‫هم راستا نمی بینند‪.‬‬ ‫پس چگونه می توان همدلی و هم زبانی ایجاد کرد؟‬ ‫به گمانم تنها راه ایجاد همدلی و هم زبانی راست گفتن‬ ‫است و ان هم اینکه همه راست ها را بگویند‪.‬‬ ‫به گمانم در همه مسائل رو در بایستی ها‪ ،‬مصلحت ها و‬ ‫غافل نگه داشتن مردم را باید کنار گذاشت‪.‬‬ ‫البته مسائل امنیتی و فوق سری و سری موضوع دیگری‬ ‫اســت ولی اگر به چند مثال زیر توجه کنیم مقصود از راست‬ ‫گفتن و همه راست ها را گفتن معلوم می شود‪.‬‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم اسکله هایی که به صورت رسمی‬ ‫اعالم شده بیش از یکصد اسکله است و قاچاق رسمی حسب‬ ‫گفته مقامات رســمی از ان صورت می گیرد چه سرنوشــتی‬ ‫پیدا کرده است‪.‬‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم برنج هندی ارسنیک دارد یا نه؟‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم رئیس جمهور سابق مان قهر یازده‬ ‫روزه داشته یا تمارض کرده یا واقعا بیمار بوده و افسرده؟‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم قانون خوب است یا بد؟ اگر خوب‬ ‫است چرا ان را خمیر کردند و اگر بد است چرا رسما ان را لغو‬ ‫نمی کنند؟‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم تحریم شده ایم یا نه ؟! اگر تحریم‬ ‫شــده ایم پس چرا ان را ورق پاره خواندیم و تحریم کنندگان‬ ‫را با خرید کاالهای لوکس شان تشویق کردیم و اگر تحریم‬ ‫نشده ایم پس چرا اینقدر داد رفع تحریم می زنیم؟ ظاهرا همه‬ ‫عوامل اعم از بــاور داران به تحریم و باور نــداران به تحریم‬ ‫محترم هستند و مصونیت دارند‪.‬‬ ‫ما باالخره نفهمیدیم ســخنان اقای اردوغــان که در‬ ‫پارلمان ترکیه شکرگزاری خداوند را به خاطر‪ 17‬میلیارد دالر ارز‬ ‫و طالی وارد شده از ایران به عمل اورد‪ ،‬راست بوده یا دروغ‪.‬‬ ‫حتما از ان ارز به داعش و النصره کمک کردند تا سوریه‬ ‫را ویران کنند و اسالم هراسی راه بیندازند وگرنه ترک ها انقدر‬ ‫خسیس و حسابگر هســتند که روی تک تک لیره های خود‬ ‫حساب می کنند‪ .‬اقای اردوغان ایا ارزها را اورد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫گفتارها‬ ‫به گمانم اگر بخواهیم وفاق و همدلی و همزبانی بین‬ ‫دولت و ملت ایجاد کنیم تنها یک راه دارد؛ راستگویی و دادن‬ ‫اطالعات درست به مردم‪.‬‬ ‫عجــب اشــتباهی کــردم‪ ،‬از طال گشــتن پشــیمان‬ ‫گشــته ایم‪ ،‬مرحمت فرموده ما را مس کنید‪ .‬حرف راســت‬ ‫و همه حرف راســت را نخواســتیم‪ ،‬فقط دروغ تحویل ملت‬ ‫ندهند‪ .‬وفاق و همدلی حاصل می شــود‪ .‬دولت یازدهم که‬ ‫دولت امید و اعتدال است چنین توانایی دارد‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫تاکتیک اوباما‬ ‫در اواخر هفته گذشــته باراک اوباما به صورت غیرمنتظــره ای با طرح دو‬ ‫سناتور امریکایی موافقت کرد که براســاس ان کنگره وارد معادالت مذاکرات‬ ‫هسته ای خواهد شد‪ .‬کارشناســان بر این باورند که این اقدام کاخ سفید یک‬ ‫تحرک از پیش تعیین شده بوده است‪ .‬این مساله مذاکرات را وارد فاز جدیدی‬ ‫می کند‪ .‬در این پرونده این مساله را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫نیرنگ‬ ‫موافقتاوباماباطرحکنگرهمذاکراتراواردفازجدیدیکرد‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫می توانیمدرنهایتتوافقکنیم‬ ‫‪28‬‬ ‫دیگرنامزدانتخاباتنمی شود‬ ‫منصوری ارانی‬ ‫محسنرضایی‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 15‬روز پس از قرائت بیانیه لوزان‪ ،‬مذاکرات هسته ای با‬ ‫رویدادمهمی مواجهشده؛تصویبطرحموسومبهطرح«کروکر‬ ‫ـ منندز» و البته مهمتر از ان موافقت باراک اوباما با ان‪ .‬حسن‬ ‫روحانی‪،‬وزارتامور خارجهایرانوبرخینمایندگانبهاینرویداد‬ ‫واکنشنشانداده اندوحاالدرچنینشرایطیمی توانگفتهمه‬ ‫کسانیکهفکرمی کردندبعدازمذاکراتلوزانکارمذاکرهیکسره‬ ‫شدهوحاالبایدمنتظرامضاهایپایتوافق نامهنهاییباشیم‪،‬‬ ‫قطعااشتباهکرده اند‪.‬اگردراغازفروردینهمایرانوهمطرف‬ ‫مقابلمی گفتندشانستوافقبهبیشاز‪ 50‬درصدرسیدهاست‪،‬‬ ‫حاالگویادیپلمات هایدوطرفدرخوشبینانه ترینحالتشانس‬ ‫بهنتیجهرسیدنمذاکراترااندکیبیشاز‪ 30‬درصدمی دانند‪.‬‬ ‫اکنون هر چه هست تصویب طرح دو سناتور تندرو امریکایی و‬ ‫موافقتکاخسفیدباانمذاکراتراپیچیدهکردهوحتیکاررابه‬ ‫اینجارساندهاستکهنیویورک تایمزدرمقالهایشفافوصریح‬ ‫گفتهاستکهباراکاوبامامقابلکنگرهعقب نشینیکردهاست‪.‬‬ ‫ماجرای یک طرح جنجالی‬ ‫این تصمیم باراک اوباما حاال با واکنش ها و تحلیل های‬ ‫متعددیمواجهشدهاست‪.‬غالبتفسیر هاامابراینپایهاستوار‬ ‫است که رئیس جمهور ایاالت متحده مقابل مخالفانش عقب‬ ‫یکهمی تواندمذاکراترا‬ ‫نشینیاشکاریکردهاست‪.‬تصمیم ‬ ‫در شرایط جدید و تازه ای قرار دهد‪ .‬شاید ساده ترین پیش بینی‬ ‫این باشــد‪« :‬کار برای دیپلمات ها ســخت تر شــد» در میان‬ ‫رسانه هایی که به تحلیل اقدام اوباما پرداخته اند سایت شبکه‬ ‫تلویزیونی بی بی سینوشتهاست‪«:‬باراکاوبامارئیس جمهور‬ ‫امریکا از مواضعش در برابر سنا درباره ایران عقب نشینی کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور‪،‬باراکاوباماازمواضعشدربارهیکالیحهمورد‬ ‫حمایتدوحزبامریکاکهبهاتفاقارادرکمیتهروابطخارجیسنا‬ ‫بهتصویبرسید‪،‬عقب نشینیکرد‪.‬اوتوافقکردهاستکهاین‬ ‫الیحهراامضاکندوبهکنگرهاینحقرابدهدکههرگونهتوافق‬ ‫اتیباایرانراردکند‪».‬‬ ‫پشت پرده یک مصالحه‬ ‫در حالی که تا پیش از این تحلیلگرانشانسکمیبرای‬ ‫توافق میان کنگره و اوباما محاسبه می کردند‪ ،‬تصمیم جدید‬ ‫باراک اوباما گزینه های متعددی را مقابل انها قــرار داده تا در‬ ‫این مورد گمانه زنی کنند‪ .‬فرانسیس کیفر در روزنامه امریکایی‬ ‫کریستین ساینس مانیتور در این مورد نوشته است ‪« :‬عوامل‬ ‫متعددی در پشــت مصالحه کنگره و کاخ ســفید وجود دارد‪.‬‬ ‫اما روز سه شنبه چه اتفاقی افتاد‪ .‬مصالحه میان کنگره و کاخ‬ ‫سفید برخی از نگرانی های کاخ سفید را جواب داد‪ ،‬هر چند در‬ ‫ســاعات اول همان روز‪ ،‬جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا علیه‬ ‫اینالیحهموضع گیریکرد‪».‬سناتورهامعتقدندچندینعامل‬ ‫پشتاینمصالحهبودهاست‪.‬نخستینعامل‪ ،‬وجوداکثریت‬ ‫جمهوریخواهاندرکنگرهورئیسعملگرایاناست‪.‬زمانیکه‬ ‫جمهوریخواهاندراولماهژانویهکنترلسنارابهدستگرفتند‪،‬‬ ‫بابکورکرسناتورجمهوریخواه‪،‬ازتنسی‪،‬رئیسکمیتهروابط‬ ‫خارجیسناشد‪.‬اینشهردارسابقچاتانوگاویکتاجربه عنوان‬ ‫فردی شناخته می شــود که می تواند با هر دو حزب سیاسی در‬ ‫امریکاکارکند‪.‬قابلذکراستکهکورکردرمیانامضا کنندگان‬ ‫نامهجنجال برانگیزبرایدولتایرانکهدرماهمارستوسط‪47‬‬ ‫جمهوریخواهامضاشدهبود‪،‬نبود‪.‬امااوهموارهبه دنبالتصویب‬ ‫الیحه ایعلیهایرانبااکثریتاراتوسطدوحزببودتاازوتوی‬ ‫ان توسط رئیس جمهور جلوگیری شود‪ .‬الیحه ای که کورکر و‬ ‫رابرت منندز‪ ،‬سناتور دموکرات از ایالت نیوجرسی ان را به طور‬ ‫مشترک تدوین کرده بودند‪ .‬اما دومین عنصر ‪ ،‬یک دموکرات‬ ‫کلیدیدرکنگرهاستکهروابطبسیاردوستانه ایباکاخسفید‬ ‫دارد‪ .‬سناتور بنیامین کاردین از ایالت مریلند‪ ،‬یکی از اعضای‬ ‫جدیدکمیتهروابطخارجیامریکااست‪.‬بعدازانکهسناتورمنندز‬ ‫دراولاوریلدرارتباطبایکپروندهرشوه خواریازمقامخوددر‬ ‫اینکمیتهبرکنارشد‪،‬کاردینجایاوراگرفت‪.‬منندزدرمساله‬ ‫مذاکرات با ایران و سیاست امریکا در قبال کوبا به شدت با کاخ‬ ‫سفیدمخالفبود‪.‬اماسناتورکاردینکامالازسیاستاوبامادر‬ ‫قبالکوبا دفاع می کند و از حامیان الیحهکورکرمنندزنیزنبود‪.‬‬ ‫کاردین روابط بسیار نزدیکی با کاخ سفید دارد‪ .‬او به خبرنگاران‬ ‫گفت‪ ،‬من به کاخ سفید و بســیاری از نگرانی های انها گوش‬ ‫دادم‪.‬کاردینبه طورکاملپشتاینمصالحهبود‪.‬اماسومین‬ ‫عامل‪،‬برقراریارتباطاتگستردهمیانکاخسفیدوکنگرهبود‪.‬‬ ‫اززمانیکهمذاکرهکنندگانبین المللیدردوماوریلچارچوب‬ ‫توافق با ایران را اعالم کردنــد‪ ،‬دولت امریکا از رئیس جمهور‬ ‫گرفتهتاوزرایکابینهچهازطریقتلفنوچهشخصیبااعضای‬ ‫کنگرهارتباطبرقرارکردند‪.‬انهادراینتماس هایتلفنیهمواره‬ ‫به دنبالمتقاعدکردناعضایکنگرهدربارهاینچارچوبتوافق‪،‬‬ ‫جواب دادن به ســواالت انها و تالش بــرای منصرف کردن‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بازی امریکایی‬ ‫حاالاگربنابرتحلیلوبررسیاینطرحباشدشایددرابتدا‬ ‫عقب نشینیرئیس جمهوراوباما‬ ‫سیاست‬ ‫کمیته روابط خارجی ســنای امریکا طرح قانونی شــدن‬ ‫نظارت بر توافق احتمالی هسته ای ایران و‪ 5+1‬را که به طرح‬ ‫«کروکر ـ منندز» معروف است‪ ،‬تصویب کرده است‪ .‬بر اساس‬ ‫این طرح‪ ،‬دولت امریکا موظف خواهــد بود متن موافقتنامه‬ ‫احتمالی گروه‪ 5+1‬با ایران را ظرف پنج روز پس از رســیدن به‬ ‫توافق تسلیم کنگره کند‪ .‬در صورت تصویب نهایی این طرح‪،‬‬ ‫روســای جمهور امریکا‪ ،‬از هر حزب و در تمــام مدت توافق با‬ ‫ایرانموظف اندکههر‪ 90‬روزیکباربهکنگرهشهادتدهندکه‬ ‫بازرسی هانشاندادهایرانتعهداتشدرشرایطتوافقنهاییرا‬ ‫اجراییکردهوازچارچوب هایقانونیاینتوافقتخطینکرده‬ ‫است‪ .‬بر اساس طرح جدید‪ ،‬چنانچه رئیس جمهور از حق وتو‬ ‫خود استفاده کند و الیحه را امضا نکند‪ ،‬کنگره می تواند برای‬ ‫فائقامدنبرحقوتویریاست جمهوریاینالیحهراباردیگر‬ ‫درهردومجلسنمایندگانوسنابهرایبگذارد‪.‬اگرازالیحهبا‬ ‫اکثریتدوسوماراینمایندگانمردموسناتورهاحمایتشود‪،‬‬ ‫حق وتو رئیس جمهــور باطل و الیحه قانون می شــود‪ .‬طرح‬ ‫اصالحی با رای موافق همه‪ 19‬عضو کمیته روابط خارجی سنا‬ ‫تصویبشد‪.‬درعینحالکاخ سفیدمی گویددرپیاصالحات‬ ‫درطرحکمیتهروابطخارجیسنابراینظارتبرتوافقاحتمالی‬ ‫با ایران‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا ان را امضا خواهد‬ ‫کرد‪ .‬جاش ارنست‪ ،‬سخنگوی کاخ سفید گفت دولت امریکا‬ ‫برای دموکرات ها و جمهوریخواهــان در کمیته روابط خارجی‬ ‫سنا روشن کرد ه است که رئیس جمهور مایل به امضای طرح‬ ‫پیشنهادیخواهدبود‪.‬جاشارنستافزود‪«:‬اینطرحمی تواند‬ ‫نوعیسازشباشدکهرئیس جمهورمایلبهامضایاناست‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬از مصوبه ای که رئیس جمهــور قصد وتوی ان را‬ ‫داشت به مصوبه ای رسیده ایم که اصالحات ملموسی در ان‬ ‫اعمالشدهواکنوندرطرحموردسازشرئیس جمهورمایلبه‬ ‫امضایاناست‪.‬مسلمااینبهترازطرحقبلیاست‪.‬درطرح‬ ‫قبلیازرئیس جمهورامریکاخواستهشدهبودهرسهماهبهکنگره‬ ‫تضمیندهدکهایراناز«اقدام هایتروریستیعلیهامریکا»‬ ‫حمایتنمی کند‪.‬کاخسفیدباطرحایرانمخالفبودومی گفت‬ ‫نباید توافق هسته ای را به سایر موضوع های مورد اختالف دو‬ ‫کشورمرتبطکرد‪ .‬حمایتسناتورهایجمهوریخواهودموکرات‬ ‫از این طرح در هفته های اخیر افزایش یافت و به حدود‪ 67‬نفر‬ ‫رسید‪ .‬برای اینکه این طرح بتواند در برابر وتوی رئیس جمهور‬ ‫امریکامصونبماند‪،‬بهبیشاز‪ 67‬راینمایندگانسنانیازدارد‪.‬‬ ‫بتوانبهاینموارداشارهکرد؛‬ ‫‪ -1‬امریکایی هــا (خصوصــا دولت بــاراک اوباما) قطعا‬ ‫در شــرایط فعلی به دنبال بر هــم زدن توافق با ایران نیســت‪.‬‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده توانســته پــس از مدت طوالنی‬ ‫مذاکره با ایران به چارچوبی کلی از یک توافق دســت یابد که‬ ‫بخش هاییازخواستهامریکاییرادریکمعاملهفنی سیاسی‬ ‫به دست اورده است‪ .‬او ماه هاست دنبال توافقی با ایران بوده‬ ‫تا بتواند میراثی از خود برجای گذارد همان گونه که کنار رقیب‬ ‫سنتی اشیعنیکاسترونشستتابهسال هاخصومتمیاندو‬ ‫کشور پایان دهد‪ .‬پس این گمانه که مصوبه جدید برای بر هم‬ ‫زدنتوافقباشدچندانصحیحنمی تواندباشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬این طرح دقیقا چه چیزی می خواهد؟ بررســی متن‬ ‫طرحی که دو ســناتور امریکایی تهیه کرده اند‪ ،‬نشان می دهد‬ ‫کهدولتاوبامادرواقعبایکتاکتیکجدیدچنداقدامهمزمان‬ ‫انجامداده‪:‬‬ ‫الف‪ -‬انها ابزاری جدید برای تیم مذاکره کننده خود مهیا‬ ‫کرده اند‪ .‬به این معنا که برای دست یافتن به یک توافق خوب‬ ‫برای کشورشان از این پس به دیپلمات هایشــان این حربه را‬ ‫داده اندکهبگویندماتوافقیرامی پذیریمکهبتوانیمدرکنگرهاز‬ ‫اندفاعکنیم‪.‬بهیکمعناانهاتالشخواهندکردتابااستفادهاز‬ ‫اینابزارپافشاریبیشتریدربرخیخواسته هایحداکث ری شان‬ ‫داشته باشند‪ .‬خواسته هایی نزدیک به انچه جمهوریخواهان‬ ‫می خواهند‪ .‬در این بین البد برخی تفاهمات به دست امده در‬ ‫توافقاتلوزانهمباردیگرموردامتیاز گیریقرارخواهدگرفت‪.‬‬ ‫ب‪ -‬تالش کرده است تا حمایت کنگره را برای تصویب‬ ‫نهاییتوافقهسته ایباایرانبهدستاورد‪.‬بهاینمعناکهبااین‬ ‫تاکتیکاوبامادیگردلمشغولینوعمواجههکنگرهباتصمیمات‬ ‫تیممذاکره کننده اشرانداشتهباشد‪.‬‬ ‫ج‪ -‬انتخابات در امریکا نزدیک است و اوباما می داند در‬ ‫اینرقابتمیلیمترینتیجهمذاکراتهسته ایباایرانمی تواند‬ ‫سرنوشتدموکرات هارایکسرهکند‪.‬‬ ‫د‪-‬درمذاکراتلوزاندونکتهمهمحلنشد؛«تحریم ها»‬ ‫و«بازرسی ها»‪.‬درتمامسطوراینمتنمی توانبهخوبیحس‬ ‫کردکهتاکتیکجدیدامریکایی هابرایحلاینمشکلطراحی‬ ‫شدهاست‪.‬بهاینمعناکهانهانخستمسالهتحریم هایکنگره‬ ‫را از تصمیم دولت به تصمیم کنگره تغییــر وضعیت داده اند و‬ ‫در درجه دوم ماجرای بازرســی ها را به خواسته ای اصلی برای‬ ‫موافقتنهاییکنگرهباتوافقتبدیلکرده اند‪.‬‬ ‫‪-3‬ایراندربیانمواضعخودبارهاگفتهاستکهکاریبه‬ ‫مسائلداخلیامریکانداردوطرفاصلیخودرا‪ 5+1‬می داند‪.‬‬ ‫برهمینمبناستکهبهباورتیممذاکره کنندهایرانیاگرتحریم ها‬ ‫توسطشورایامنیتسازمانمللباقطعنامه ایجدیدلغوشود‪،‬‬ ‫امریکایی ها نمی توانند نســبت به نپذیرفتــن ان اقدام کنند‪.‬‬ ‫منتقدان بر این باورند که امریکایی ها قبل از ورود به این فاز از‬ ‫مذاکراتدرهمانزمانانجاممذاکراتبااستفادهازحربهطرح‬ ‫جدیدزیربارتوافقینخواهندرفتکهدرنهایتبامسالهشورای‬ ‫امنیتمواجهشوند‪.‬‬ ‫‪ -4‬ورود ســایر موضوعات غیر هســته ای به مذاکرات و‬ ‫توافقهسته ایمساله ایاستکهبر اساساینطرحصورت‬ ‫خواهدگرفت‪.‬بهیکمعناانهاتالشخواهندکردتاموضوعاتی‬ ‫همچون موشک های بالستیک و توانایی های نظامی را وارد‬ ‫پروسه مذاکرات کنند‪ ،‬البته بدون اینکه بخواهند تحریم های‬ ‫ذیلاینمباحثراحذفکنند‪.‬بهبیاندیگرانهارفعتحریم های‬ ‫با لیبل هســته ای را منوط به حل مســائلی مانند موشک ها و‬ ‫توانایی هاینظامیخواهندکرد‪.‬‬ ‫‪« -5‬چه کســی بازی را به هم زد؟» ایــن حاال تاکتیک‬ ‫جدیدی است که باید منتظر اجرایی شدن ان از سوی امریکا و‬ ‫غربباشیم‪.‬انهاتمامتالش شانراخواهندکردتاباتنگ کردن‬ ‫عرصه مذاکره ایران و اغاز یک جنــگ روانی جدید در صورت‬ ‫مخالفتایرانباشروطانهابازیترکمیز مذاکرهازسویایران‬ ‫را اغاز کنند تا هزینه های ان بــه دوش تهران بیفتد‪ .‬یک بازی‬ ‫جدید را اغازکرده اندکه به زعم شان دوسربردخواهدبود‪.‬پای‬ ‫یکنیرنگدرمیاناست‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سنگبزرگ‬ ‫دموکرات هاازحمایتالیحهکورکر‪-‬منندزبودند‪.‬عاملچهارم‬ ‫نیز به تمایل قانونگذاران برای مرتبط شدن با توافق هسته ای‬ ‫باایراناست‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان چه نقشه ای برای مذاکرات کشیده اند؟‬ ‫اتمام حجت روحانی‬ ‫اینجا در تهران اما از ســوی حسن روحانی پیغا م مهم به‬ ‫واشنگتن فرســتاده شــد‪ .‬رئیس جمهور روحانی که در داخل‬ ‫ایران میدانی ســخت برای راضی کردن منتقدانش در پرونده‬ ‫هسته ایداردامادرسویدیگرمیدانباهمتایامریکایی اش‬ ‫مواجه شــده که در اقدامی غیر منتظره موافقتــش را با طرح‬ ‫تندروهایامریکاییاعالمکردهاست‪.‬اوکهبرایسفراستانی‬ ‫به استان گیالن رفته در یک ســخنرانی مهم اظهاراتی شبیه‬ ‫سخنانهفتهقبلشدریکهمایشراالبتهباقدرتیبیشتربیان‬ ‫کرد‪ .‬حسن روحانی گفت‪« :‬طرف ما سنای امریکا و مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا نیســت‪ ،‬بلکه طرف ما یک مجموعه به نام‬ ‫گروه‪ 5+1‬است‪ ».‬رئیس دولتیازدهم با بیان اینکه مذاکرات‬ ‫ماباقدرت هایجهانییکیازدستاوردهایشبرایهمهجهان‬ ‫اینبودکهبداننددرایرانتنوعفکروسلیقهداریموممکناست‬ ‫افکارمانمتفاوتباشد ‪،‬گفت‪«:‬اماانجاکهمسالهمنافعملیو‬ ‫توافق سرنوشت ساز برای ملت باشد‪ ،‬همه ما متحد و منسجم‬ ‫خواهیم بود‪ .‬از رهبر تا همه مردم می گویند توافق عزتمندانه‪ ،‬‬ ‫اریوهمهملتایرانمی گویندتعاملسازندهباجهان‪،‬اعتدال‬ ‫و میانه روی‪ ،‬اری و همه می گویند دوران افراطی گری به ســر‬ ‫امدهاست‪.‬امروزروزیاستکهمذاکرهکنندگانماازهفتهاینده‬ ‫مذاکرات خود را اغاز می کننــد و بحث اصلی ما با طرف مقابل‬ ‫مسالهتحریمخواهدبود‪.‬یعنیهمانظلمغیرانسانیکهنسبت‬ ‫به ملت ایران روا داشته اند‪ ».‬روحانی اظهار کرد‪« :‬دنیا و گروه‬ ‫‪ ،5+1‬مجلس نمایندگان امریکا‪ ،‬سنا‪ ،‬رئیس جمهور و دولت‬ ‫امریکاوهمهبداننددراینتوافقاگرپایانتحریمنباشد‪،‬توافقی‬ ‫نخواهد بود‪ .‬باید پایان این مذاکــرات و زمان امضای توافق‪،‬‬ ‫اعالمپایانولغوتحریم هایظالمانهنسبتبهملتبزرگایران‬ ‫باشد‪.‬فکرمی کنیدکهفقطملتایرانمشتاقپایانتحریم ها‬ ‫هستند؟ شرکت های شما که بیشتر مشــتاقند‪ .‬شما خودتان‬ ‫می دانیدتمامشرکت هایاروپاییوحتیامریکاییودولت های‬ ‫شرقوغربدرانتظارتوافقنهاییهستند؛چراکهاینتوافقبه‬ ‫نفعجهانوهمهملت هاخواهدبود‪».‬همزمانباایناظهارات‬ ‫حسنروحانی‪،‬محمد جوادظریفهمکهدراسپانیابهسرمی برد‬ ‫گفت‪«:‬لغوتمامی تحریم هاازجملهتحریم هایاتحادیهاروپا‬ ‫برای ایران بسیار مهم اســت و اگر قرار است رویکرد نادرست‬ ‫تقابلبهرویکردتعاملتغییریابد‪،‬قطعابایدتمامی تحریم هاکه‬ ‫نمادرویکردتقابلیاستبه طورکامللغوگردد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫چالش جدید مذاکرات هسته ای‬ ‫دراینمیانجانکری‪،‬وزیرخارجهامریکانیزاعالمکرده‬ ‫استکه‪:‬چالشمهمی درهفته هایاتیبرایبهپایانرساندن‬ ‫مذکرات با ایران وجود دارد‪ .‬وزیر امور خارجه امریکا چهارشنبه‬ ‫گفت وی مطمئن بوده است باراک اوباما رئیس جمهور امریکا‬ ‫می تواند درخصوص یک توافق نهایی با ایــران بعد از توافق‬ ‫چارچوب حاصل شــده در لوزان مذاکره کند‪ .‬با این تفاسیر به‬ ‫نظرمی رسدمذاکراتهسته ایبهنقطه ایمهمرسیدهاست‪.‬‬ ‫اکنونساعتصفرمذاکرهاستوحاالهمان قدرکهرسیدنبه‬ ‫توافقنزدیکاست‪،‬بههماناندازههماحتمالشکستوجود‬ ‫دارد‪.‬برخالفتمامتحلیل هاییکهخوشبینانهازپایانمذاکرات‬ ‫روایت می کردند‪ ،‬حاال شاید بتوان شــرایطی را تصور کرد که‬ ‫توافقهسته ایبراثرزیاده خواهیطرفمقابلحاصلنشدهو‬ ‫معادالتدیگریدردنیاشکلبگیرد‪.‬شایدقراراستتحریم ها‬ ‫به گونه ایدیگرازمیانبرود‪.‬چیزیشبیهانعقادقرارداد‪ 300s‬و‬ ‫هشدارقدرت هایدیگراقتصادیدنیابرایبرقراریارتباطات‬ ‫اقتصادیباایراندرصورتبهنتیجهنرسیدنمذاکرات‪.‬تاوان‬ ‫عقب نشینی باراک اوباما چه خواهد بود؟ باید منتظر گذر زمان‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫کنگره باشــد که انها را لغــو کند‪ .‬به بیان دیگــر اصلی ترین‬ ‫امتیازی که کنگره توانسته با تصویب این طرح از اوباما بگیرد‬ ‫همین مســاله تعلیق تحریم های مربوط به کنگره است که‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫دیگر در اختیار رئیس جمهور نیست‪.‬‬ ‫کارشناس مسائل هسته ای‬ ‫البته بعید اســت که طرف ایرانی چنین مســاله ای را‬ ‫بپذیرد و در واکنش نیز گفته اســت که این مسائل به دولت‬ ‫امریکا مربوط است و انها خودشان باید در داخل این مسائل‬ ‫همزمان با نزدیک شــدن به زمان تعیین شــده برای‬ ‫رسیدن به توافق نهایی در ‪ 30‬ژوئن یا همان ‪ 9‬تیرماه‪ ،‬کنگره‬ ‫را حل و فصل کنند‪ .‬همچنین مقامات ایرانی بارها گفته اند که‬ ‫لغو تحریم های اقتصادی و مالی ایران باید یکجا باشد‪ .‬اما‬ ‫امریکا تالش های خود را برای تاثیرگذاری بر روند مذاکرات‬ ‫مطابق طرح اخیر کنگره به نظر می رسد که صهیونیست ها‬ ‫افزایش داده اســت‪ .‬البته کنگره نیز به واســطه دخالت ها‬ ‫موفق شــده اند ســنگ بزرگی در میانه‬ ‫و تالش هــای البــی اســرائیل برخی‬ ‫راه مذاکرات بیندازند‪ .‬اســرائیلی ها با‬ ‫تصمیم ها را اتخاذ می کند‪ .‬در اخرین‬ ‫انواع و اقســام امکانات و با استفاده از‬ ‫تحــوالت و در اقدامــی غیرمنتظــره‪،‬‬ ‫تمام ظرفیت هایشــان درصدد هستند‬ ‫کمیته روابط خارجی ســنا با رای مثبت‬ ‫تا مانع از توافق شــوند و در این راســتا‬ ‫تمامی اعضای خود طرح لزوم بررسی‬ ‫ائتالفی از همکاری کشورهای عربی تا‬ ‫توافق هســته ای با ایــران را در کنگره‬ ‫تندروهای امریکایی را تشکیل داده اند‬ ‫کشــور تصویب کــرد؛ با وجــودی که‬ ‫این طرح هنــوز نیازمند تصویب ســنا‬ ‫که امیدوارم تالش هایشــان بی نتیجه‬ ‫و مجلس نمایندگان اســت امــا اوباما‬ ‫باقی بماند‪ .‬اکنون باید منتظر باشــیم‬ ‫گفته ان را خواهــد پذیرفت‪ .‬این طرح‬ ‫و ببینیــم که طــرف امریکایــی چطور‬ ‫به طــرح «کروکــر ـ منندز» شــناخته‬ ‫می خواهد این مساله را حل و مدیریت‬ ‫کند‪ .‬ایران منتظر اراده سیاسی امریکا‬ ‫می شود‪ .‬به نظر می رسد که پشت پرده‬ ‫منندز از طراحان اصلی‬ ‫اســت‪ ،‬چرا که خــود به انــدازه ای که‬ ‫این تحوالت‪ ،‬البی رژیم صهیونیستی‬ ‫پروژه جدید امریکایی هاست‬ ‫می شد انعطاف نشــان داد‪ ،‬حال نوبت‬ ‫نقش بســیار اساســی و مهمی داشته‬ ‫امریکاست که بتواند رو در روی منتقدان و مخالفان بایستد و‬ ‫است‪ .‬به بیان دیگر البی اســرائیل از ابتدا در پی ان بود که‬ ‫به سوی توافق با ایران مصرانه گام بردارد‪.‬‬ ‫روند مذاکرات هســته ای میان ایران و گــروه ‪ 5+1‬را دچار‬ ‫موضوع دیگر اینکه اگر توافق جامع به دست بیاید‪ ،‬این‬ ‫چالش های جدی بکند‪ .‬اکنون ســوال مهم اینجاست چرا‬ ‫توافق به تصویب شــورای امنیت سازمان ملل خواهد رسید‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور دموکرات امریکا که بارها تاکید‬ ‫ی شــورای امنیت در این‬ ‫و از انجایی کــه هر پنج عضو دائم ‬ ‫کرده بود این طرح را وتو خواهد کــرد‪ ،‬اعالم کرده که ان را‬ ‫مذاکرات هستند اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد کنگره منزوی‬ ‫امضا می کند‪ .‬به نظر می رسد که پشت پرده بده بستان هایی‬ ‫خواهد شد‪ .‬یک مساله دیگر که باید مدنظر داشت این است‬ ‫میان کنگره و کاخ سفید انجام شده اســت؛ اصالحاتی که‬ ‫که یک باور غلط در ایران شــکل گرفته که گمان می کنند‬ ‫روی طرح انجام گرفته نیز بیانگر همین مساله است‪.‬‬ ‫در طرح اولیه عنوان شده بود که اگر ایران مایل به لغو‬ ‫دموکرات ها با ایران روابــط بهتری دارند و جمهوریخواهان‬ ‫دشمن ایران هســتند‪ .‬اما اینطور نیســت زیرا می دانیم که‬ ‫تحریم هاست باید رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسد‪.‬‬ ‫صهیونیســت ها بر دموکرات ها نفوذ بیشتری دارند و به طور‬ ‫اما در طرح اخیر این موضوع را دیگر مطرح نکرده اند‪.‬‬ ‫ســنتی حزب دموکرات همیشــه با البی صهیونیست بیشتر‬ ‫انها در طرح اولیه یک ســری شــرط و شــروط محال‬ ‫هماهنگ بوده اســت تا با جمهوریخواهان‪ .‬در برهه کنونی‬ ‫را مطرح کرده بودند و کامال مشــخص بود که هدف شــان‬ ‫نیز روابــط نمایندگان با صهیونیســت ها باید مدنظر باشــد‬ ‫اخالل در مذاکرات هسته ای ایران است‪ .‬بنابراین اوباما نیز‬ ‫نه وابســتگی حزبی و جناحی انها‪ .‬شــخصی مانند راند پال‬ ‫تاکید کرده بود که طرح کنگره را وتو خواهد کرد‪.‬‬ ‫هدف اصلی هم این عنوان شــده بود کــه این طرح‬ ‫با وجــودی کــه جمهوریخواه اســت اما به شــدت مخالف‬ ‫سیاست های صهیونیست هاســت‪ .‬از سوی دیگر شخصی‬ ‫می خواهد کاخ ســفید را مجبور کند تا توافق بــا ایران حتما‬ ‫مانند باب منندز با اینکه دموکرات است ولی به البی اسرائیل‬ ‫به تصویب سنا و مجلس نمایندگان برسد‪ .‬اما در طرح اخیر‬ ‫تعدیالتی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫نزدیک اســت‪ .‬در نتیجه پیش بینــی رفتــار دموکرات ها و‬ ‫همچنین مطابــق طرح جدید‪ ،‬فرصتــی که کنگره در‬ ‫جمهوریخواهان و سهم خواهی شان از وضعیت فعلی بسیار‬ ‫اختیار دارد تا توافق هســته ای میان ایــران و گروه ‪ 5+1‬را‬ ‫دشــوار اســت‪ .‬اکنون با این اقدام کنگره در روند مذاکرات‬ ‫نوعی کارشکنی صورت پذیرفته که عامل اصلی ان نیز البی‬ ‫بررسی کند از ‪ 52‬روز به‪ 30‬روز کاهش یافته است‪ .‬این مساله‬ ‫صهیونیست است‪.‬‬ ‫را نیز باید یک امتیاز برای باراک اوباما به شمار اورد‪.‬‬ ‫البته تا به امروز باراک اوباما در قامت یک رئیس جمهور‬ ‫در مقابــل‪ ،‬ایــن طــرح برخــی ســخت گیری هــا و‬ ‫اختالفاتی با نخست وزیر اسرائیل داشــته و دارد که اصال‬ ‫محدودیت ها را نیز برای کاخ سفید و شخص رئیس جمهور‬ ‫پنهان نیســت‪ .‬برخی معتقدنــد که اختالف میــان اوباما و‬ ‫به دنبال دارد‪ .‬یعنی اگــر تا پیش از این اوباما می توانســت‬ ‫نتانیاهو برای فریب افکار عمومی است که این ایده درست‬ ‫تحریم های کنگره را تعلیق کند امروز دیگر نمی تواند و لغو‬ ‫نیســت‪ .‬اگرچه اســرائیل و امریکا دو متحد اســتراتژیک‬ ‫این بخش از تحریم ها باید توسط خود کنگره صورت گیرد‪.‬‬ ‫هستند اما اختالفاتی هم دارند که این اختالف نظرها جدی‬ ‫کنگره به دنبال راه حلی اســت که رئیس جمهور نتواند‬ ‫و به نفع ایران است‪ .‬در این میان نقش دولت روحانی و تیم‬ ‫مصوبات کنگــره را به حالــت تعلیق دربیاورد‪ ،‬چــون اوباما‬ ‫هدفش این بود که اگر با ایران به توافق رســید موقتا تمام‬ ‫مذاکره کننده ایرانی را در افزایش شکاف بین دو متحد نباید‬ ‫از نظر دور داشت‪.‬‬ ‫تحریم ها را به حالت تعلیــق دربیاورد تا فرصتــی در اختیار‬ ‫‪2‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫اخرین تیر در ترکش مخالفان توافق با ایران‬ ‫گفت و گوی مثلث با حشمت الله فالحت پیشه‬ ‫صدیقه محمودی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ان مربوط به تحریم های کنگره است‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که ما چنین واکنشی را از سوی سنای امریکا شاهد هستیم‪.‬‬ ‫اما موضوع مهمتر ان است که اقای اوباما سعی کرده موانع‬ ‫درونی توافق احتمالی را از بین ببرد حتی اگر این امر منجر به‬ ‫تاخیر زمانی بیش از یک ماه در موضوع شود و در این قالب‬ ‫رفتار کردند‪.‬‬ ‫ما شاهد بودیم که بعد از انکه مواضع متقابلی از سوی‬ ‫کنگره امریکا صــورت گرفت‪ ،‬اوباما نیز بــه واکنش در این‬ ‫باره پرداخت‪ .‬جان کری نیز در همین راســتا رایزنی هایی را‬ ‫با کنگره انجام داد و به صــورت میانگین این رایزنی ها برای‬ ‫ممانعت از تصویب طرح از سوی کنگره و به شکست رساندن‬ ‫مذاکرات انجام شد‪.‬اوباما رســما اعالم کرده که اگر کنگره‬ ‫قانونی را خالف تعهدات ایاالت متحده در مذاکره با ایران به‬ ‫تصویب برساند‪ ،‬رئیس جمهور از اختیار وتوی خود استفاده‬ ‫می کند‪ .‬در همین راستا باز هم شــاهد رایزنی سه روزه جان‬ ‫کری در کنگره بودیم تا کار به تقابل جدی میان دولت و کنگره‬ ‫نینجامد‪ .‬اما در نهایت این طرح در کنگره تصویب شد و هر‬ ‫‪ 19‬نماینده کنگره به ان رای دادند به ویژه انکه خود منندز که‬ ‫ســناتور تحریم ایران نامیده می شود در این زمینه همکاری‬ ‫کرد و در توجیه کار خــود در اظهارنظری گفت که این طرح‬ ‫موافقتنامه هســته ای را بر هم نمی زند‪ ،‬ولــی دغدغه های‬ ‫کنگره را نیز کنار نمی گذارد‪ .‬براساس همین دالیل و اطالع‬ ‫از محتوای طرحی که بر سرش رایزنی شده بود کاخ سفید با در‬ ‫نظر گرفتن قانونی بودن محتوا تصمیم به امضای ان گرفت‪.‬‬ ‫به عبارتی دیگر اوباما به جای اینکه مسیر تقابل با کنگره را در‬ ‫پیش بگیرد‪ ،‬مسیر تعامل را در پیش گرفت تا موضوع کامال‬ ‫هسته ای بماند و نظر کنگره نیز تامین شود‪.‬‬ ‫پس به عقیده شما نگرانی نسبت به برهم خوردن‬ ‫مسیر توافق وجود ندارد؟‬ ‫یک تردید جدی که در این زمینــه وجود دارد‪ ،‬این‬ ‫است که اوباما تا چه اندازه می تواند تحوالت اینده را مدیریت‬ ‫کند؟ زیرا کنگره تحت تاثیر البی گری های بســیار جدی و‬ ‫خاصی اســت که انها می تواند درباره هر موضوعی شــکل‬ ‫سیاست‬ ‫طرح هسته ای سنای امریکا از سوی کاخ سفید‬ ‫نیز مورد تایید قرار گرفته است به طوری که باراک‬ ‫اوباما موافقت خود را با امضای ان بیان کرد‪ .‬فکر‬ ‫می کنیــد در صــورت تصویــب نهایــی این طرح‬ ‫اینده تفاهم هسته ای میان ایران و امریکا به کجا‬ ‫می رسد؟‬ ‫این طرح هسته ای یک طرح میانه بود‪ .‬به هر حال‬ ‫برای این طرح دو متمم خطرناک وجود داشت که اگر شکل‬ ‫می گرفت‪ ،‬به صورت عملی این معنا را داشت که دیپلماسی‬ ‫میان ایــران و کشــور امریکا به پایان رســیده اســت‪ .‬یک‬ ‫متمم این طرح درباره مرتبط کــردن تحریم و لغو تحریم ها‬ ‫به تروریســم و ادعای حمایت ایران از تروریسم بود که این‬ ‫موضوع در سنا مطرح شد اما تنها شش رای موافق و ‪ 13‬رای‬ ‫مخالف داشت‪ .‬اما متمم دیگر که در سنا مطرح نشد‪ ،‬ملزم‬ ‫کردن ایران به شناسایی رژیم صهیونیستی به عنوان بخشی‬ ‫از موافقتنامه هسته ای بود که نه تنها با ان مخالفت شد بلکه‬ ‫در سنای امریکا نیز مطرح نشد و دلیل ان این بود که دولت‬ ‫امریکا و بخشی از نمایندگان ســنا مخالفت خود را نسبت به‬ ‫ان اعالم کردند و علت را مغایرت این بحث با موضوع پرونده‬ ‫هسته ای ایران دانستند‪ .‬در نهایت طرح را محدود به موضوع‬ ‫هســته ای کردند تا کنگره بتواند در مــدت یک ماه زمان به‬ ‫بررسی طرح توافقنامه بپردازد و بتواند توافقنامه هسته ای را‬ ‫امضا بکند و بعد از ان موافقتنامه امضا شود‪ .‬در واقع براساس‬ ‫این طرح یک مقطع زمانی ‪ 52‬روزه تا طی شدن گردش کار‬ ‫قانونی داخــل امریکا صورت می گیرد که هــدف ان ایجاد‬ ‫تاخیر مجدد برای توافق احتمالی با ایران است‪.‬‬ ‫مســلم اســت که دولت ایــران به عنــوان یک طرف‬ ‫این موضوع بیکار نخواهد نشســت‪ .‬ان هــم در زمانی که‬ ‫دولت های ایران و امریکا ســعی کردند به دلیل وجود یک‬ ‫سری مصلحت های سیاسی با یکدیگر به توافق برسند‪ ،‬ولی‬ ‫کنگره امریکا ورود پیدا کرد‪ .‬مسلم است که مجلس شورای‬ ‫اسالمی ایران نیز در مورد موافقتامه و به ویژه در رابطه با این‬ ‫موضوع و موضع ســنای امریکا و بند پروتکل الحاقی ورود‬ ‫پیدا می کند و مالحظاتی خواهد داشــت که این مالحظات‬ ‫منجر به شــکل گیری نوعی رفتار مبتنی بر مقابله به مثل در‬ ‫اینده خواهد شد‪.‬‬ ‫بعد از اعالم بیانیه لوزان شاهد مخالفت گسترده‬ ‫جمهوریخواهان امریکا به این تفاهم نامه بودیم و‬ ‫انها معتقد بودند که دولت امریکا به ایران امتیازات‬ ‫زیادی داده اســت اما کمی بعد از اعالم این طرح‬ ‫گفته شــد که جمهوریخواهــان و دموکرات ها در‬ ‫کمیته روابط خارجی بر سر طرح موضوع مربوط‬ ‫به نظارت بــر توافق ایــران ســازش کرده اند‪ .‬در‬ ‫واقع جمهوریخواهان تا حدودی از خواسته و نظر‬ ‫خود کناره گیری کردند‪ .‬فکر می کنید هدف سنای‬ ‫امریکا با وجود این موضوعاتی که خدمتتان مطرح‬ ‫کردم و پافشاری بر این طرح هسته ای چیست؟‬ ‫این طرح که توســط کمیته خارجی ســنای امریکا‬ ‫تهیه شــده‪ ،‬بنا دارد تا در صــورت توافق احتمالــی با ایران‬ ‫نقش نظارتی را بازی کند‪ .‬در توافــق صورت گرفته با ایران‬ ‫دولت امریکا تعهداتی را در قبال پایان دادن به تحریم های‬ ‫جمهوری اسالمی ایران خواهد داد که بخش قابل توجهی از‬ ‫کاخ ســفید خبر موافقت باراک اوباما با طرح‬ ‫هسته ای سنای امریکا را منتشر کرده و گفته که در‬ ‫پی اعمال اصالحات صورت گرفته در این طرح سنا‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا ان را امضا خواهد‬ ‫کرد‪ .‬این طرح که بنا به گفته تدوین کنندگانش به‬ ‫منظور نظارت بر توافق احتمالی اینده با ایران تهیه‬ ‫شده است‪ ،‬با موافقت و رای مثبت ‪ 19‬نفر و بدون‬ ‫مخالف در کمیته روابط خارجی سنا تصویب شده‬ ‫است و براســاس ان باراک اوباما باید ظرف پنج روز‬ ‫پس از رســیدن به توافق با ایران‪ ،‬متــن توافقنامه‬ ‫را برای بررســی تســلیم کنگره امریــکا کند‪ .‬دکتر‬ ‫حشــمت الله فالحت پیشــه‪ ،‬کارشــناس مســائل‬ ‫سیاسی و نماینده ســابق مجلس شورای اسالمی‬ ‫واکنش های مسئوالن کشور به این طرح هسته ای‬ ‫را وقت کشی سنای امریکا برای تاثیرگذاری بر روند‬ ‫مذاکرات می دانــد و در گفت وگو با «مثلث» معتقد‬ ‫اســت که باراک اوباما بــرای مخالفت بــا این طرح‬ ‫ســنا تالش خود را کــرده؛ هر چند او بــا امضای ان‬ ‫خواسته که در زمینه توافق احتمالی با ایران کنگره‬ ‫را صاحب نقش کند‪.‬‬ ‫بگیرد و در اینده دولت ایاالت متحده امریکا را با چالش های‬ ‫مختلفی مواجه کند‪ .‬حتی موافقتنامه احتمالی را هم دچار‬ ‫فرسایش احتمالی کند‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به‬ ‫مصوبه اخیر کمیته روابط خارجی ســنای امریکا‬ ‫گفت که این مصوبه به مسائل داخلی امریکا ارتباط‬ ‫دارد‪ ،‬در حالی که ما با دولت امریکا مشغول مذاکره‬ ‫هستیم‪ .‬از سوی دیگر رئیس جمهوری کشورمان‬ ‫نیز بــر مذاکره و توافــق با ‪ 5+1‬تاکیــد کردند و نه‬ ‫سنای امریکا‪ .‬این واکنش ها تا چه اندازه می تواند‬ ‫تاثیرگذار باشد؟‬ ‫این طرحی که در کنگره امریکا شــکل گرفت اگر‬ ‫تعاملی یا تقابلی هم شکل گرفته باشد‪ ،‬یک تاخیر زمانی را‬ ‫میان مذاکرات ایران و گروه ‪ 5+1‬شــکل می دهد‪ .‬واقعیت‬ ‫این اســت که دو طرف اصلی ایران و امریکا هســتند و کار‬ ‫کنگره اخرین تیر در ترکش مخالفان توافق با ایران است و‬ ‫از لحاظ تاخیر زمانی بر مذاکرات اثر منفی خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫ی دارد؟‬ ‫امضای اوباما چه پیام ‬ ‫اوبامــا روند تعاملی بــا کنگره را پیش برده اســت و‬ ‫برای تعدیل متــن و کاهش زمــان در نظر گرفته شــده نیز‬ ‫تالش خودش را کرد‪ .‬وی نســبت به دیگر روســای جمهور‬ ‫ایاالت متحــده در ســه دهه گذشــته از انقــاب‪ ،‬رفتاری‬ ‫عاقالنه تر در قبــال کشــورمان در پیش گرفتــه و تغییری‬ ‫در این رویکرد ســنتی واشــنگتن ایجاد کرده است‪ .‬در هر‬ ‫صــورت اوباما با قبــول امضای‬ ‫این طرح در واقع خواســته‬ ‫در زمینــه توافــق احتمالی‬ ‫با ایران کنگــره را صاحب‬ ‫نقش کند‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫جلیلی‪:‬اعتمادبهغربجایزنیست‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪4‬‬ ‫اکنون در فرودین سال ‪ 1394‬فضای مجادله و مباحثه‬ ‫میان موافقان و مخالفان مذاکرات هســته ای تفاوت های‬ ‫فراوانی کرده با حال و هوای ایام توافق معروف به «ژنو ‪»3‬‬ ‫انچه پــس از چندین ماه مذاکرات حاصل شــده یک‬ ‫بیانیه مطبوعاتی اســت که رســانه ها از ان به عنوان توافق‬ ‫لوزان و دیپلمات ها از ان با نام بیانیه سوئیس یاد می کنند‪.‬‬ ‫یک بیانیه نســبتا کوتاه که البته نکات مهمی مستتر‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫می گویند خالصه ای اســت مورد توافــق طرفین که‬ ‫از ساعت ها وایت برد نویســی در یکی از اتاق های ‪ vip‬هتل‬ ‫بوریواژ به دســت امده؛ یک بیانیه که هنوز جوهر ان خوش‬ ‫نشده با انبوهی از تحلیل ها‪ ،‬تفســیر ها و واکنش ها مواجه‬ ‫شد‪.‬‬ ‫همه دنبال محرمانه هــای مذاکرات هســتند؛ اینکه‬ ‫چه امتیازاتی میان طرفین رد و بدل شده و چه کسی بیشتر‬ ‫نرمش نشان داده اســت‪ .‬یک فکت شیت امریکایی و یک‬ ‫ایمیل غیررسمی از وزارت خارجه ایران که البته همراه شده‬ ‫اســت با توضیحات نسبتا متفاوتی از ســوی دیپلمات های‬ ‫طرفین مبنای موافقت ها و مخالفت ها درباره بیانیه سوئیس‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫اینجا در ایران اما ماجرا اندکی پیچیده تر شده است‪،‬‬ ‫شاید سخت تر از انچه در ایاالت متحده می گذرد‪.‬‬ ‫مخالفان و منتقدان که از انها به عنوان دلواپسان یاد‬ ‫می شود‪ ،‬مصاحبه پشت مصاحبه‪ ،‬نطق پشت نطق و مناظره‬ ‫پشت مناظره می روند که این صدا را به همه برسانند؛ «توافق‬ ‫ضعیفی شده است‪ .‬ما زیاد داده ایم و کم گرفته ایم‪ ،‬نباید به‬ ‫طرف مقابل اعتماد کنیم»‪.‬‬ ‫ان ســو تر اما مدافعان دولت و البته تیم مذاکره کننده‬ ‫که در ترکیب انها می توان از اصالح طلبان تا طیف نزدیک‬ ‫به هاشمی رفســنجانی را دید یکســره از انچه حاصل شده‬ ‫دفــاع می کنند و توافق را عرصه ای از بده بســتان تفســیر‬ ‫می کنند‪ .‬هر چه هســت مجادله و مباحثه در ایران بر ســر‬ ‫نحوه مواجهه با بیانیه سوئیس انقدر باال گرفته که در یک‬ ‫سوی میدان یکی می گوید باید همین حاال هر چه در لوزان‬ ‫بوده را بی اعتبار اعالم کنیم و ان دیگری سرخوش از نتیجه‬ ‫مذاکرات می گوید باید میوه لوزان را برای انتخابات مجلس‬ ‫بچنیم‪ .‬این چنین است که فضای متفاوتی پدید امده است‪.‬‬ ‫موافقان ومخالفان لوزان چه می گویند؟‬ ‫یک سخنرانی تعیین کننده‬ ‫در شرایطی که رســانه ها و دیپلمات های غربی جنگ‬ ‫روانی وسیعی را علیه ایران به راه انداخته و از بیانیه سوئیس‬ ‫برای اینده مذاکرات تفســیر مطلوب خود را می کردند رهبر‬ ‫معظم انقالب در یک ســخنرانی مهم به ابهام زدایی از روند‬ ‫مذاکرات پرداختند و خطوط قرمز ایران را به صورت شفاف‬ ‫بیان کردند‪.‬‬ ‫اگر بنا بر نکته برداری از محوره های مهم این سخنرانی‬ ‫باشد می توان به این موارد اشاره کرد‪:‬‬ ‫‪ -1‬هنوز کاری انجام نگرفته و هیچ موضوع الزام اوری‬ ‫میان دو طرف به وجود نیامده است‪.‬‬ ‫‪ -2‬همه مشکل بعد از این است که باید درباره جزئیات‬ ‫بحث و گفت وگو شــود‪ ،‬زیرا طرف مقابل‪ ،‬لجوج‪ ،‬بدعهد‪،‬‬ ‫بدمعامله و اهل از پشــت خنجر زدن است و ممکن است در‬ ‫دوره بحث درباره جزئیات‪ ،‬کشور و ملت و مذاکره کنندگان را‬ ‫در حصار قرار دهد‪.‬‬ ‫‪ -3‬من از توافقــی که عزت ملت ایــران را تامین کند‪،‬‬ ‫صددرصد حمایت می کنم و اگر کســی بگوید که رهبری با‬ ‫رســیدن به توافق مخالف است‪ ،‬ســخن خالف واقع گفته‬ ‫است‬ ‫‪ -4‬قبول نکردن توافقی که بخواهد منافع ملت ایران را‬ ‫پایمال کند و عزت ملت را از بین ببرد‪ ،‬شرف دارد بر توافقی‬ ‫که بخواهد ملت ایران را تحقیر کند‪.‬‬ ‫‪ -5‬نســبت به مذاکرات بی تفاوت نیستم‪ ،‬اما تا به حال‬ ‫در جزئیات مذاکــرات دخالــت نکــرده ام و از این پس هم‬ ‫دخالت نخواهم کــرد‪ .‬من مســائل کالن‪ ،‬خطوط اصلی‪،‬‬ ‫چارچوب هــا و خط قرمزهــا را عمدتا بــه رئیس جمهور و در‬ ‫برخی موارد محدود به وزیر امور خارجه گفته ام اما جزئیات‬ ‫در اختیار انهاست‪.‬‬ ‫‪ -6‬مســئوالن که افراد صادق و عالقمند به منافع ملی‬ ‫هستند باید منتقدان شــاخص مذاکرات را دعوت کنند و با‬ ‫انان صحبت کنند‪ .‬اگر در مطالب انان‪ ،‬نکته ای بود‪ ،‬از ان‬ ‫برای پیشبرد بهتر مذاکرات استفاده کنند و اگر نکته ای هم‬ ‫نبود‪ ،‬انان را قانع کنند‪.‬‬ ‫‪ -7‬فرصت سه ماهه یک موضوع غیرقابل تغییر نیست‬ ‫و اگر این مدت زمــان افزایــش یابد هیچ اشــکالی ندارد‪،‬‬ ‫همان گونه که طرف مقابل در برهه ای از مذاکرات‪ ،‬زمان را‬ ‫هفت ماه عقب انداخت‪.‬‬ ‫‪ -8‬تحریم ها باید در همان روز توافق به طور کامل لغو‬ ‫شود‪ .‬اگر قرار باشد لغو تحریم ها به یک فرایند جدید مرتبط‬ ‫شــود‪ ،‬اســاس مذاکرات بی معنا خواهد بود‪ ،‬زیرا هدف از‬ ‫مذاکرات برداشته شدن تحریم هاست‪.‬‬ ‫‪ -9‬مطلقا نباید اجازه داده شــود که به بهانه نظارت‪ ،‬به‬ ‫حریم امنیتی و دفاعی کشــور نفوذ کنند و مسئوالن نظامی‬ ‫کشور نیز به هیچ وجه اجازه ندارند به بهانه نظارت و بازرسی‪،‬‬ ‫بیگانگان را به این حریم راه دهند یا توسعه دفاعی کشور را‬ ‫متوقف کنند‪.‬‬ ‫نگاهی دقیق به این محورها نشان می دهد تاکید بر رفع‬ ‫کامل تحریم ها و هشدار در مورد ماجرای ‪ pmd‬از برجسته‬ ‫مســائلی اســت که اکنون به عنوان یک خط قرمز مهم در‬ ‫دستورکار تیم مذاکره کننده قرار گرفته است‪.‬‬ ‫در این میان اما این اظهارات به توجه تیم مذاکره کننده‬ ‫به اظهارات منتقدان و انتشار جزئیات بیشتر از مذاکرات هم‬ ‫اشاره داشته است؛ مساله ای که بحث این روزهای رسانه ها‬ ‫و اهل سیاست است‪.‬‬ ‫منتقدان و مخالفان یک بیانیه‬ ‫بالفاصله پس از ســخنان رهبر معظم انقالب در مورد‬ ‫مذاکرات هســته ای‪ ،‬فضا بــرای نقد و بررســی مذاکرات‬ ‫سوئیس باز تر شد و حاال منتقدان و موافقان فرصت بهتری‬ ‫یافته بودند تــا در مناظره ها و مباحثات مختلف نظراتشــان‬ ‫را بیان کننــد‪ .‬در همین فضا بــود که چند برنامــه مناظره و‬ ‫سخنرانی از ســوی تشــکل های دانشــجویی اعالم شد‪.‬‬ ‫مهمترین انها اما خبری بود که اعالم می کرد سعید جلیلی هم‬ ‫در دانشگاه تهران به نقد توافق ژنو خواهد پرداخت؛ اتفاقی‬ ‫که البته رخ نداد‪ .‬روزنامه دولتی ایران ماجرا را با این تیتر «‬ ‫سعید جلیلی به نشست نقد بیانیه سوئیس نرفت» زد و اینگونه‬ ‫توصیف کرد‪« :‬ســعید جلیلی رئیس تیم ســابق مذاکرات‬ ‫هسته ای‪ ،‬حضور خود در نشستی با هدف نقد بیانیه سوئیس‬ ‫را لغو کرد‪ ».‬این نشست با عنوان «از رنجی که می بریم» به‬ ‫میزبانی انجمن اسالمی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران‬ ‫برگزار شد و با وجود اطالع رسانی قبلی درباره حضور جلیلی‬ ‫در این نشست‪ ،‬همزمان با اغاز جلسه مشخص شد که رئیس‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫تیم سابق مذاکرات هسته ای در جمع حاضران نخواهد بود‪.‬‬ ‫برخی از دانشجویان برگزار کننده نشست به «ایران» گفتند‬ ‫که غیبت جلیلی‪ ،‬ناشــی از تصمیم شخصی و انصراف وی‬ ‫بوده اســت‪ .‬مهرداد بذرپاش‪ ،‬عضو جبهه پایداری و سعید‬ ‫زیباکالم‪ ،‬منتقد مذاکرات هسته ای‪ ،‬دو مدعو دیگر نشست‬ ‫بودند که دیدگاه های خود را در تاالر شیخ انصاری دانشکده‬ ‫حقوق دانشگاه تهران مطرح کردند‪.‬‬ ‫این اما پایان ماجرا نبود‪ .‬ســعید جلیلی چند روز بعد به‬ ‫ارومیه رفت و در دانشگاه ازاد این شهر در سخنانی در مورد‬ ‫مذاکرات هســته ی این چنین گفت‪ «:‬تجربه همواره به ما‬ ‫ثابت کرده خوش بین بودن به طرف های غربی در مذاکرات‬ ‫و اعتماد به وعده های انها جایز نیست؛ چراکه انان در طول‬ ‫تاریخ قابل اعتماد نبوده اند و همواره پیمان شکنی کرده اند‪.‬‬ ‫در حال حاضر بســیاری از کشــورها مانند هند و پاکســتان‬ ‫هم دارای تاسیسات هسته ای هســتند؛ اما چرا کشورهای‬ ‫‪ 5+1‬با سوخت هسته ای انان مشکلی ندارند؛ اما بر سر چند‬ ‫ســانتریفیوژ که در ایران راه اندازی شــده این همه هیاهو و‬ ‫جنجال راه انداخته اند‪ ».‬وی درباره رفتارهای غرب در قبال‬ ‫ایران به ذکر خاطره ای درباره سوخت ‪ 20‬درصد راکتور تهران‬ ‫پرداخت و یاداور شد‪« :‬زمانی که سوخت این راکتور در حال‬ ‫پایان بود‪ ،‬به اژانس نامه نوشتیم که سوخت ‪ 20‬درصد را در‬ ‫اختیار ما قرار دهید‪ ،‬اما انان بهانه اورده و از دادن ان امتناع‬ ‫کردند و من در پاسخ گفتم اگر ان را به ما ندهید ما خودمان‬ ‫برای ســاخت ان اقدام می کنیم‪ .‬انهــا در مقابل این حرف‬ ‫لبخند زدند؛ زیرا این کار از لحاظ علمی بســیار ســخت بود‬ ‫ولی وقتی تفکری از جنس دفاع مقدس وارد کار شد‪ ،‬شهید‬ ‫شهریاری در مقابل لبخند غربی ها به عرصه ساخت سوخت‬ ‫‪ 20‬درصد وارد شد‪».‬‬ ‫من هم دلواپسم‬ ‫در میان مباحثات هســته ای‪ ،‬دولــت و مجلس یک‬ ‫نشست مشترک هم برگزار کردند‪ .‬حدادعادل که هم رئیس‬ ‫فراکســیون اصولگرایان مجلس اســت و هم رئیس سابق‬ ‫پارلمان در این نشست با تاکید بر اینکه در عرصه مذاکرات‬ ‫هسته ای حقیقتا باید دلواپس باشیم‪ ،‬گفت که من اعتراف‬ ‫می کنم که خود یکی از این دلواپسان هستم‪ .‬او ادامه داد‪:‬‬ ‫«همانگونه که در دوران دفاع مقدس برای رزمندگان خود که‬ ‫رشادت ها افریدند‪ ،‬در مقاطع عملیات دلواپس و دل نگران‬ ‫بودیم‪ ،‬امروز نیز از انجا که دشــمن غدار است‪ ،‬دل نگران‬ ‫مذاکرات هســته ای نیز هســتیم‪ ،‬اما معنای ان این نیست‬ ‫که به تیم مذاکره کننده هســته ای خود اعتمــاد نداریم‪».‬‬ ‫حدادعادل البته رئیس جمهور را یکی از اشــناترین افراد به‬ ‫حوزه هســته ای برشــمرد و گفت‪« :‬نماینده مردم تهران از‬ ‫دولتمردان خواست که پیچیدگی موضوع را درک کنند‪».‬‬ ‫دلواپس ها خیلی نجیبند‬ ‫تفاوت های یک بیانیه و توافقنامه‬ ‫امــا همایش «از رنجــی که می بریم» یــک میهمان‬ ‫دیگر هم داشــت؛ مهــرداد بذرپــاش‪ .‬او نیــز از منتقدان‬ ‫بیانیه لوزان اســت و از اغــاز مذاکرات هســته ای در طیف‬ ‫مخالفان روش های فعلی مذاکره با غرب بوده است‪ .‬او هم‬ ‫سخنرانی های تند و تیز می کند و هم در روزنامه اش نقدهای‬ ‫متعددی را از انچه در مذاکرات گذشته منتشر کرده است‪.‬‬ ‫او در این همایش با اشــاره به ‪ 9‬تفاوت بیانیه لوزان با‬ ‫توافق ژنو گفــت‪« :‬از جمله این موارد پذیرش غنی ســازی‬ ‫‪ 3/7‬اســت که در توافق ژنو غنی ســازی ‪ 5‬درصد بود‪ .‬مورد‬ ‫دیگر میزان تحقیق و توسعه بود که در ژنو توافق کرده بودیم‬ ‫تحقیق و توسعه طبق نیاز جاری باشد اما امروز این موضوع‬ ‫را توافق کردیم که درباره میزان تحقیق و توســعه نیز باید با‬ ‫طرف مقابــل مذاکره کنیم‪ ».‬این نماینده مجلس شــورای‬ ‫اسالمی با بیان اینکه نمی شود ‪ 16‬ماه مذاکره کرد و تنها به‬ ‫یک بیانیه رســید‪ ،‬گفت‪« :‬اگر مذاکرات صورت گرفته در‬ ‫لوزان یک بیانیه است چگونه در متن بیانیه این جمالت امده‬ ‫است که «ایران موافقت کرده اســت‪ »...‬یا «توافق شده‬ ‫است‪ »...‬بعید است بعد از ‪ 16‬ماه مذاکره تنها به یک بیانیه‬ ‫مطبوعاتی رسیده باشیم‪ .‬اطالعات ما می گوید تا شش سند‬ ‫بخش زیادی از مذاکرات نگارش شده است‪».‬‬ ‫بذرپاش با اشــاره به فکت شــیت امریکا درباره بیانیه‬ ‫لوزان گفت‪« :‬اگر درست باشــد که یک فاجعه است و اگر‬ ‫نادرســت اســت چرا اقایــان ان را تکذیب نمی کننــد و چرا‬ ‫فکت شیت ایرانی را منتشر نمی کنند یا چرا دیگر اعضای‪5+1‬‬ ‫فکت شیت امریکا را تکذیب نکردند‪».‬‬ ‫وی در ادامــه تصریح کرد‪« :‬وقتی ما بــه بیانیه لوزان‬ ‫استناد می کنیم اقایان می گویند صبر کنید در تیرماه درست‬ ‫می شود‪ .‬حال ما به اقایان می گوییم شما چرا صبر نکردید تا‬ ‫‪ 10‬تیر توافق نهایی را منتشر کنید‪».‬‬ ‫سیاست دولت جدید‬ ‫در میان مباحثه موافقان و مخالفان بیانیه ســوئیس‪،‬‬ ‫مجادله ای مکتوب هم بین حســین شریعتمداری و صادق‬ ‫خرازی رخ داد‪.‬‬ ‫حسین شــریعتمداری که در مطلبی از سخنان صادق‬ ‫خرازی درباره انچه در سوئیس گذشته انتقاد کرده بود حاال با‬ ‫این اظهارات صادق خرازی در دفاع از خود مواجه شده بود‪:‬‬ ‫«اقای شریعتمداری مدعی است این گفته من که «امروز روز‬ ‫عزای اسرائیل و مخالفان داخلی توافق است» ناسزاگویی‬ ‫است‪ .‬گرچه اشاره من به مخالفان کلی توافق بود و نه صرفا‬ ‫مخالفان داخلی‪ ،‬اما ای کاش خوشحالی مدعیان داخلی را از‬ ‫این پیروزی بزرگ می دیدیم که خالف حرف من ثابت شود‪.‬‬ ‫ای کاش منتقدان داخلی بــه جای مخالفت صرف‪ ،‬راه حل‬ ‫ارائه می دادند یا راهکاری پیشنهاد می کردند تا قدرت های‬ ‫جهانی به پروسه دانش هسته ای اذعان کنند‪».‬‬ ‫خــرازی البته بــه این هم بســنده نکــرده و گفته بود‪:‬‬ ‫«مدیرمســئول محترم روزنامه کیهان ظاهــرا هنوز تفاوت‬ ‫توافق و تفاهم را درک نکرده اند‪ .‬انچه در لوزان به دست امد‪،‬‬ ‫نه یک توافق که یک تفاهم بر ســر راه حل های دســتیابی‬ ‫به توافق هسته ای اســت‪ .‬چنانکه اقای دکتر ظریف‪ ،‬وزیر‬ ‫محترم امور خارجه در گفت وگوی تلویزیونی شــان تصریح‬ ‫کردند انچه در لوزان قرائت شــد‪ ،‬یک بیانیه غیرالزام اور و‬ ‫در واقع چرک نویسی است که راه حل ها در ان قید شده و ما‬ ‫در نهایت یک توافق بین المللی حداکثر تا ‪ 10‬تیر خواهیم‬ ‫داشــت‪ .‬از این جهت نیاز به ذکر این بود که مشخص شود‬ ‫مدعی «انتقادهای مســتند» خود از درک چیستی متنی که‬ ‫قرائت شد نیز عاجز است‪».‬‬ ‫یک نامه منتقدانه‬ ‫در میان افــرادی که از نتیجه مذاکــرات لوزان انتقاد‬ ‫دارند‪ ،‬محمد ســلیمانی‪ ،‬نماینده مردم تهــران در مجلس‬ ‫شورای اسالمی هم یادداشــتی را با عنوان «ملزومات لغو‬ ‫تحریم ها» نوشــته است‪ .‬در بخشــی از نامه او امده است‪:‬‬ ‫ایران می گوید «لغو تحریم ها به صورت یکجا در روز اول»‪،‬‬ ‫در صورتی که امریکا می گوید «تحریم ها به تدریج و پلکانی‬ ‫معلق می شــود»‪ .‬تفاوت این دو از زمین تا اســمان است‪.‬‬ ‫اجرای ادعای امریکا به مفهوم تصمیــم امریکا برای عدم‬ ‫لغو تحریم هاست و نباید کوچکترین شکی داشت که در این‬ ‫ســناریو بازنده اصلی مردم ایران خواهند بود که تعهدات را‬ ‫اجرا می کنند ولی تحریم به قوت باقی می ماند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫یکی از خصوصیات صــادق زیباکالم این اســت که‬ ‫همیشــه ســعی می کند نظراتی متفاوت از دیگران داشته‬ ‫باشد‪ .‬این استاد دانشگاه که می گوید مصاحبه کردن یکی‬ ‫از مشاغل اوســت در تمام مدتی که از تشکیل دولت جدید‬ ‫گذشته از حامیان حسن روحانی و البته تیم مذاکره کننده بوده‬ ‫است‪ .‬زیباکالم در مناظره ها و مصاحبه های متعددی تالش‬ ‫کرده تا مقابل طیف دلواپسان بایستد و از تیم مذاکره کننده‬ ‫مجادله ای میان شریعتمداری و صادق خرازی‬ ‫سیاست‬ ‫ســعید زیباکالم یکــی دیگــر از منتقــدان مذاکرات‬ ‫هســته ای اســت‪ .‬او بر خالف برادرش کــه از حامیان تیم‬ ‫مذاکره به شــمار می رود در اکثر نشست هایی که به نقد تیم‬ ‫مذاکره کننده می پردازد‪ ،‬شرکت می کند و سخنان و اظهارات‬ ‫تندی را هم به میان می اورد‪ .‬این عضو هیات علمی دانشگاه‬ ‫تهران که در همایش «چرایی مذاکره برای رسیدن به یک‬ ‫تفاهم» که با عنوان «از رنجی که می بریم» به همت انجمن‬ ‫اسالمی دانشجویان مستقل دانشکده حقوق و علوم سیاسی‬ ‫دانشــگاه تهران برگزار شــده بود با اشاره به انتشــار بیانیه‬ ‫لوزان گفت‪« :‬باید بدانیم چه اتفاقی در لوزان افتاده است‪.‬‬ ‫توافقنامه‪ ،‬معاهده‪ ،‬بیانیه و چرک نویس چیست و ایا چیزی‬ ‫که در لوزان منتشر شده واقعا بیانیه است یا بیشتر از ان‪».‬‬ ‫زیباکالم یاداور شــد‪« :‬یکی از نکات قابل توجه این‬ ‫اســت که ایران باید طبق بیانیه لوزان مورد راســتی ازمایی‬ ‫قرار گیرد و بعد از راستی ازمایی کار ادامه پیدا کند ولی هیچ‬ ‫صحبتی از چگونگی روند این راســتی ازمایی نشده است‪.‬‬ ‫همچنین امده اســت که ایــران پس از اجــرای تعهداتش‬ ‫گشایشــی را دریافت می کند و در این مورد هم توضیحاتی‬ ‫داده نشده اســت‪ .‬باید مشخص شــود تحریم ها در کدام‬ ‫عرصه‪ ،‬چه مقدار و در چه زمان برداشــته خواهد شــد ولی‬ ‫متاســفانه در بیانیه لوزان در این رابطه چیزی گفته نشــده‬ ‫است‪.‬در بیانیه لوزان امده است که در صورت انجام توافق‬ ‫قطعنامه جدیدی در شورای امنیت تصویب می شود و تمام‬ ‫شش قطعنامه قبلی علیه ایران لغو خواهد شد‪ .‬مطمئنا طرف‬ ‫مقابل مــواردی را از قطعنامه های قبلی بــه قطعنامه جدید‬ ‫وارد خواهد کرد ولی تفاوتش این است که ما قطعنامه های‬ ‫قبلی را قانونی نمی دانســتیم ولی قطعنامه جدید را قانونی‬ ‫می دانیم‪ ».‬زیباکالم در ادامه به خطراتی که ممکن است‬ ‫امنیت کشور با پذیرفتن برخی از شــرایط مذاکرات مواجه‬ ‫شود اشاره کرد و گفت‪« :‬اینکه مقام معظم رهبری بعد از ‪16‬‬ ‫ماه با صراحت در رابطه با مذاکرات سخن می گوید به خاطر‬ ‫این اســت که امریکایی ها ابعاد نظامی ما را بــه توافقنامه‬ ‫راه داده اند‪ ».‬وی در عین حــال گفت‪« :‬در مذاکرات به بد‬ ‫مسیری داریم می رویم‪ .‬دلواپسان و منتقدان خیلی نجیب‬ ‫هستند که تا این حد انتقاد و مدارا می کنند وگرنه فاجعه ای‬ ‫رخ داده است‪».‬‬ ‫دفاع کند‪.‬او در تازه ترین اظهارنظرش گفته است‪« :‬سیاست‬ ‫دولت جدیــد بهره گیری سیاســی پوپولیســتی از موضوع‬ ‫هســته ای نبوده و تمام هم و غم دولت و تیم مذاکره کننده‬ ‫جدید این اســت که نگرانی غرب در خصوص فعالیت های‬ ‫هسته ای ایران برطرف شود؛ زیرا پیش از این اعالم شده که‬ ‫ایران قصد نابودی رژیم صهیونیستی را دارد و نگرانی غرب‬ ‫از این اســت که ایران با دستیابی به ســاح های هسته ای‬ ‫بخواهد کشور دیگری را نابود کند‪.‬بحران هسته ای‪ ،‬توطئه‬ ‫هسته ای یا پرونده هسته ای ایران از سال ‪ ،82‬اواخر دولت‬ ‫خاتمی شروع شــد و تا ان زمان ابعاد گســترده ای نداشت‪.‬‬ ‫رویکــرد اصالح طلبان در ان دو ســال کــج دار و مریز بود؛‬ ‫به گونه ای که ضمــن پیش بردن فعالیت های هســته ای‪،‬‬ ‫طوری عمل شود که دنیا مقابل ما قرار نگیرد‪».‬‬ ‫او گفته اســت‪« :‬تیرماه ‪ 84‬که محمــود احمدی نژاد‬ ‫پیروز انتخابات شــد‪ ،‬سیاســت های جدیدی در خصوص‬ ‫موضوع هسته ای در پیش گرفت و سیاست های دوره پیشین‬ ‫را خیانت عنوان کرد‪ .‬احمدی نژاد با صدای بلند اعالم کرد که‬ ‫سیاست دو سال پیش کنار گذاشته شده و برنامه هسته ای را‬ ‫با تمام سرعت و توان به پیش می بریم و دنیا نیز هر کاری که‬ ‫می خواهد‪ ،‬انجام دهد‪».‬‬ ‫‪33‬‬ ‫ویروس ‪ PMD‬را همین جا مهار کنید‬ ‫چرا امریکا اصرار به بازرسی های نظامی دارد؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪5‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫بدون شک تاکنون گزاره و واژه «مطالعات ادعایی » را‬ ‫در خصوص برنامه هسته ای صلح امیز کشورمان شنیده اید‪.‬‬ ‫مطالعات ادعایی یا همــان ‪ ،PMD‬مجموعه ای از اتهامات‬ ‫کشورهای غربی و عمدتا امریکا نسبت به وجوه تسلیحاتی‬ ‫برنامه اتمی «جمهوری اسالمی» اســت که برای اولین بار‬ ‫طبق ادعای مضحکانه امریکایی ها از کامپیوتر شــخصی‬ ‫یکی از کارمندان فراری ســابق ایران به دست امد‪ .‬اژانس‪،‬‬ ‫طی گزارش معروف خود در نوامبر ‪ 2011‬تمامی این ادعاها‬ ‫را در یک گزارش جمع اوری کرد‪ .‬همین جا نخستین ابهام در‬ ‫خصوص ‪ PMD‬حاصل می شود‪ .‬اینکه به راستی چرا اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهــادی که باید به صورت‬ ‫حقوقیومستنددرخصوصبرنامه هاوفعالیت هایهسته ای‬ ‫کشــورهای عضو خود نظر دهد‪ ،‬روی یک سلسله مطالعات‬ ‫و ادعاهای اثبات نشــده و غیر قابل اثبــات و دروغین مانور‬ ‫می دهد؟ پاسخ این سوال در عین تلخ بودن بسیار گویاست!‬ ‫واقعیت امر این اســت کــه اژانــس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی هیــچ گاه در صــدد تجزیــه و تحلیل حقوقــی پرونده‬ ‫هســته ای ایران نبوده اســت‪ ،‬زیرا مقامات‬ ‫این سازمان به اصطالح بین المللی خود نیز‬ ‫نســبت به دروغ پردازی های صورت گرفته‬ ‫در مطالعات ادعایی اگاه هســتند‪ .‬در حالی‬ ‫که ســازمان های اطالعاتی ایاالت متحده‬ ‫امریکا و رژیم صهیونیســتی طی سال های‬ ‫گذشــته و اخیر بــا طرح مطالعــات ادعایی‬ ‫و دروغ پردازی هــای خــود در خصــوص‬ ‫فعالیت های هسته ای صلح امیز کشورمان‬ ‫در صدد اعمال فشار علیه ایران برامده اند و‬ ‫هر روز اسناد و شواهد بیشتری در خصوص‬ ‫کذب بودن ایــن ادعاها مطرح می شــود‪.‬‬ ‫واحد پژوهــش الجزیره به تازگی اســنادی‬ ‫منتشر کرده که نشان می دهد سازمان موساد‬ ‫به متحدان رژیم صهیونیســتی گفته است‬ ‫که ایران به دنبال ســاخت سالح هسته ای‬ ‫نیست‪ .‬حجم گسترده ای از اسناد محرمانه‬ ‫اطالعاتی ســازمان هایی چون موساد و نیز‬ ‫ســازمان های اطالعاتی بریتانیا‪ ،‬روسیه و‬ ‫افریقای جنوبی درز کرده و به زودی منتشــر‬ ‫می شود‪ .‬بر اساس یکی از این اسناد‪ ،‬موســاد درباره برنامه‬ ‫اتمی ایران نظــری خالف دیدگاه نخســت وزیر اســرائیل‬ ‫داشته است‪ .‬شبکه الجزیره اخیرا در گزارشی اعالم کرد که‬ ‫اسناد یاد شــده به دست این شبکه رســیده و در حال بررسی‬ ‫صحت ان با همکاری روزنامه گاردین اســت و به تدریج این‬ ‫گزارش ها را منتشر خواهد کرد‪ .‬به گزارش گاردین‪ ،‬این اسناد‬ ‫نشان می دهد بررســی ها و ارزیابی های موساد با گفته های‬ ‫بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر اسرائیل در مورد برنامه زمانی‬ ‫احتمالی دستیابی ایران به بمب اتمی‪ ،‬یکسان و همسو نبوده‬ ‫است‪ .‬نگاه مقامات امریکایی و تروئیکای اروپایی نسبت به‬ ‫مطالعات ادعایی در خصوص ابعاد نظامی برنامه هسته ای‬ ‫ایران کامال ابزارگرایانه است‪ .‬این موضوع خود را در مذاکرات‬ ‫هسته ای اخیر نیز نمایان ساخته است‪ .‬در این خصوص الزم‬ ‫است دوباره گریزی به گذشته بزنیم؛ یعنی جایی که در سال‬ ‫‪ 2011‬میالدی‪ ،‬امریکایی ها‪ ،‬این مجموعه را بین برخی از‬ ‫اعضای اژانس توزیع کردند و انها از اژانس خواســتند درباره‬ ‫این مجموعه از ایران سوال کند‪ .‬همچنین اژانس تا به حال‪،‬‬ ‫هیچ گاه اسناد معتبری در برابر این سواالت که نشان دهنده‬ ‫صحت و ســقم این ادعاها باشــد به ایران ارائه نداده‪ ،‬چون‬ ‫اصال امریکا و دیگر کشورهای مدعی‪ ،‬هیچ سند معتبری به‬ ‫اژانس نداده بودند!‬ ‫پس از امضــای توافقنامــه موقت ژنو در اذرماه ســال‬ ‫‪ ،1392‬مقامات امریکایی حل و فصل راضی کننده‪ PMD‬بین‬ ‫ایران و اژانس را پیش شرط امضای توافقنامه جامع دانستند‪.‬‬ ‫یکــی از اعضای تیــم مذاکره کننــده هســته ای امریکا در‬ ‫جلسه ایخصوصیباخبرنگارانامریکاییبهانهادرخصوص‬ ‫این موضوع اظهار داشــته بود‪« :‬رســیدگی به ابعاد نظامی‬ ‫احتمالی این برنامه‪ ،‬وظیفه اصلی «اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی» اســت‪ ...‬ما می خواهیم از اژانس و تالش هایش در‬ ‫این زمینه‪ ،‬حمایت کنیم‪ .‬ما ایران را تشویق می کنیم هرکاری‬ ‫که می تواند انجام دهد تا پیشرفت چشمگیری در کارهایی‬ ‫انجام شود که درباره ان با اژانس مشورت می کند‪ .‬همانطور‬ ‫که گفتم‪ ،‬اگر به این مسائل رسیدگی نشود ما قادر نخواهیم‬ ‫بود به توافق نهایی برسیم‪».‬‬ ‫واقعیت امر این است که ‪ PMD‬فارغ از ماهیت ظاهری‬ ‫و ادعایی خود‪ ،‬اســم رمز امریکا و تروئیــکای اروپایی برای‬ ‫بر هم زدن توافق هســته ای احتمالی با ایران یا اعمال فشار‬ ‫بر ایران جهت پذیرش خواســته های فراقانونی انهاست‪ .‬در‬ ‫چنین شرایطی اگر گارد ما در مقابل خواسته های مضحکانه و‬ ‫ادعایی و نامعقول طرف مقابل در این حوزه باز شود‪ ،‬به صورت‬ ‫ناخواســته در مدار حقه هســته ای غرب قرار گرفته ایم‪ .‬در‬ ‫چنین شــرایطی جمهوری اســامی ایران صراحتا خواستار‬ ‫شــفافیت در حوزه مطالعات ادعایی و عدم دخالت دادن این‬ ‫مطالعات غیر حقوقی و بازرسی های نامتعارف ناشی از ان در‬ ‫توافق نهایی است؛ خواسته ای که دقیقا مطابق با عزت ملی‬ ‫و اقتدار و شــفافیت هسته ای ما اســت‪ .‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در حوزه مطالعات ادعایی با شــفافیت کامل گام های‬ ‫اعتمادسازی را برداشت اما این روند از سوی اژانس بین المللی‬ ‫ی متوقف شــد‪ .‬به عبــارت بهتر‪ ،‬امریــکا که خود‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫نیز نســبت به دروغین بودن ادعاهای خود اگاه است‪ ،‬هرگز‬ ‫لو فصل این بحران دروغیــن نیز بر نخواهد امد‪.‬‬ ‫در صدد ح ‬ ‫از این رو گنجاندن مســاله ابعاد نظامی احتمالــی در توافق‬ ‫احتمالی پایانــی حربه و حقه ای جهت تســلط غیر متعارف و‬ ‫جاسوسی های سازمان یافته از فعالیت ها و پروژه های موفق‬ ‫هسته ای دانشمندان پرتالش کشورمان خواهد بود‪ .‬چندی‬ ‫پیش «مرکز بلفر برای علوم و امور بین الملل» تحلیلی به قلم‬ ‫«جوفی جوزف» ‪ -‬مذاکره کننده پیشین امریکایی در ‪ 5+1‬و‬ ‫مدیرکلمنعاشاعههسته ایدرشورایامنیتملیکاخ سفید‪-‬‬ ‫منتشر کرد که در قسمتی از ان امده است‪« :‬همکاری واقعی‬ ‫میانایرانواژانسبرایرسیدنبهنتیجهدرمورد‪،PMD‬زمان‬ ‫می برد‪ .‬در عوض ‪ 5+1‬و ایران می توانند یک توافق فراگیر را‬ ‫ساختار بدهند که به موجب ان‪ ،‬به ازای پیشرفت های اساسی‬ ‫در ‪ PMD‬که باید توســط دبیرخانه اژانس تایید شود‪ ،‬به طور‬ ‫مرحله ای تســکین برخی از تحریم های کنونــی علیه ایران‬ ‫اغاز شود‪ .‬این انگیزه دیگری نیز برای ایران ایجاد می کند‪».‬‬ ‫تحریم های چند جانبه و یکجانیه وضعی علیه ایران‬ ‫اساســا تحریم های بین المللی دو صــورت کلی دارد؛‬ ‫نخست تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه‬ ‫اعضا‪ .‬این نوع تحریم کامال مشــخص و مسیر حقوقی ان‬ ‫نیز گویاست‪ .‬بر این اساس اعضای دائم و غیر دائم شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل متحد با نقش افرینی محوری پنج عضو‬ ‫دائم ان تحریم هایی را علیه یک کشــور یــا جریان در نظام‬ ‫بین الملل تصویــب می کننــد‪ .‬دوم تحریم هــای یکجانبه‬ ‫کشــورها علیه یکدیگر اســت‪ .‬از منظر حقوق بین الملل در‬ ‫زمینه تحریم های یکجانبه از سوی یک کشور علیه دیگری‪،‬‬ ‫سه رویکرد مختلف وجود دارد‪:‬‬ ‫الــف) در رویکــرد اول‪ ،‬اعمــال‬ ‫این تحریم ها براساس اصل حاکمیت‬ ‫کشورها مجاز اســت‪ .‬به عبارت بهتر‪،‬‬ ‫«اصــل حاکمیــت کشــورها» در این‬ ‫خصوص محوریــت و ارجحیت اصلی‬ ‫را دارد‪ .‬از انجا که کشــورها می توانند‬ ‫در تنظیم روابط خارجی خود با دیگران‬ ‫ازادانه عمل کنند بنابراین هر کشــوری‬ ‫از نظر سیاســی حق دارد با کشور دیگر‬ ‫قطع رابطه نماید یا رابطــه برقرار کند‪.‬‬ ‫همین رابطه در مســائل اقتصادی نیز‬ ‫وجود دارد‪.‬‬ ‫ب)دررویکرددوم‪،‬تقابلمستقیم‬ ‫اقتصادی از ســوی یک کشــور علیه‬ ‫دیگری مجاز شــمرده می شــود اما در‬ ‫عین حال می بایست اثار و مضرات ان‬ ‫بر طرف هــای ثالث و دیگــر بازیگران‬ ‫بین المللی به حداقل برســد‪ .‬به عبارت‬ ‫بهترتحریم هاییکجانبهاعمالشدهاز‬ ‫سوی کشورها علیه یکدیگر‪ ،‬نباید منجر‬ ‫به ایجاد محدودیت اقتصادی و سیاسی برای دیگر بازیگران‬ ‫و اعضای نظام بین الملل شود‪.‬‬ ‫ج) ســومین رویکرد بــر «منــع قانونــی تحریم های‬ ‫یکجانبه» تاکیــد دارد‪ .‬ایــن رویکرد عمدتــا از نظریه های‬ ‫اقتصادی سیاســی کالســیک لیبرال منتج شــده تا حقوق‬ ‫بین الملــل‪ .‬اقتصاد دانــان لیبــرال کالســیک‪ ،‬مدافعان‬ ‫سرسخت تجارت ازادند و به همین علت ایجاد هر نوع مانعی‬ ‫را در تجارت ازاد بین المللی غیر قابل قبول می دانند‪.‬‬ ‫در خصوص موضوع تحریم ها نیز دقیقا همین قاعده‬ ‫صادق است‪ .‬این تحریم ها از لحاظ فنی به چهار گروه تقسیم‬ ‫می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانه ای دارد‪.‬‬ ‫مهم ترین این موارد‪ ،‬تحریم های شــورای امنیت ســازمان‬ ‫ملل متحد اســت‪ .‬این تحریم هــای شــورای امنیت علیه‬ ‫ایران برگرفته از فصل هفتم منشــور سازمان ملل هستند که‬ ‫در ان صحبت از «تهدید یا نقض صلــح در جهان» به میان‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مساله«لغو»تحریم ها‬ ‫‪6‬‬ ‫تو گوی مثلث با سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس‬ ‫گف ‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫قطعنامهجدیدششقطعنامه‬ ‫بعد از بیانیــه لوزان‬ ‫تفاســیر و مواضــع‬ ‫قبلی را لغو می کند اما در بیان‬ ‫سید حسین نقوی حسینی می گوید‪ « :‬یکی‬ ‫متنــوع و بعضــا‬ ‫خانم موگرینی این مســاله‬ ‫از اختالفات بین ما و فکت شــیت امریکایی درباره‬ ‫متفاوت و متناقضی‬ ‫منوط به صالحدید است‪ ،‬در‬ ‫موضوع بازرسی هاســت‪ .‬وقتی پروتــکل الحاقی‬ ‫حالی که اقای ظریف صریح‬ ‫دربــاره تحریم های‬ ‫داوطلبانه را بپذیریم‪ ،‬به طور قطعی بازرســی های‬ ‫و روشــن می گوید که قطعا‬ ‫ضدایرانــی و نحوه‬ ‫ســرزده را پذیرفتیــم‪ » .‬بــا او درمــورد چالش های‬ ‫لغــو انهــا مطــرح‬ ‫چنیــن قطعنامــه ای صادر‬ ‫پیرامون مذاکرات هسته ای گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫شــد؛ امریــکا لغــو‬ ‫می شود‪ .‬درباره تحریم های‬ ‫امریــکا هــم اختالف نظر‬ ‫تحریم ها را منوط به‬ ‫جدی اســت؛ امریکایی ها به صراحت مطابق فکت شیت و‬ ‫راســتی ازمایی می کند اما تیم مذاکره کننده ایران‬ ‫اظهارنظرهای غیرفکت شــیتی خود می گویند تحریم های‬ ‫معتقد است جز تحریم های امریکایی‪ ،‬سایر موارد‬ ‫ثانویه ایاالت متحده به تدریج و گام به گام لغو می شوند یعنی‬ ‫بالفاصله لغو می شــود‪ ،‬بر همین اساس بفرمایید‬ ‫انها اشاره ای به تحریم های ضد ایرانی کنگره نمی کنند اما در‬ ‫االن چند نوع تحریم علیه ایران وجود دارد و نحوه‬ ‫بیان اقای ظریف و تیم مذاکره کننــده ایران لغو گام به گام و‬ ‫لغو هر کدام از تحریم ها براساس بیانیه لوزان به‬ ‫مرحله به مرحله ای وجود ندارد و تحریم های ثانویه امریکا نیز‬ ‫چه شکل خواهد بود؟‬ ‫یکجا لغو می شود‪ ،‬در حالی که تحریم های کنگره سر جای‬ ‫تحریم هایــی که علیه جمهوری اســامی در حوزه‬ ‫خود باقی است و راجع به انها صحبتی نشده است‪ .‬نحوه لغو‬ ‫فعالیت هایهسته ایاستدارایتنوعچهارگانهتحریم های‬ ‫تحریم های اتحادیــه اروپا نیز د ر هالــه ای از ابهام قرار دارد‬ ‫ایاالت متحدهامریکا‪،‬تحریم هایاتحادیهاروپا‪،‬تحریم های‬ ‫چون منوط به راستی ازمایی اســت‪ ،‬حال لغو این تحریم ها‬ ‫که متاثر از قطعنامه های شورای امنیت و تحریم های برخی‬ ‫با اغاز راستی ازمایی اتفاق می افتد و این یعنی وقتی اژانس‬ ‫کشور هاست‪ .‬البته تحریم های امریکا نیز خود به سه دسته‬ ‫نتیجه را تایید کند و بعد اتحادیه اروپا تحریم ها را لغو کند‪ ،‬این‬ ‫دولت‪ ،‬کنگره و ایاالت های مختلف امریکا تقسیم می شود‪،‬‬ ‫مساله نیز مبهم است اما اقای ظریف می گوید همان لحظه‬ ‫بنابراین تنوع تحریم ها زیاد اســت‪ .‬انچــه در حال حاضر از‬ ‫امضای توافق جامع تحریم های اتحادیه اروپا لغو می شود‬ ‫بیانیه لوزان بر می اید باتوجه به اختالف تفسیری که درباره‬ ‫که این دو موضع هم با هم همخوانی ندارد‪ .‬خالصه انکه ما‬ ‫اصطالحات بیانیــه وجــود دارد می توانم بگویــم که هیچ‬ ‫با دو هدف ایجاد اطمینــان در جامعه جهانی و لغو تحریم ها‬ ‫تحریمی به صراحت لغو نمی شــود‪ ،‬یعنــی لغو تحریم های‬ ‫وارد مذاکرات شدیم اما هیچ کدام از این دو هدف صراحتا و‬ ‫متاثر از قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد منوط‬ ‫به روشنی از بیانیه لوزان به دست نمی اید چون اطمینان که‬ ‫به صدور قطعنامه جدید در این شــورا اســت که البته صدور‬ ‫قطعنامه جدید نیز از قول اقای ظریف بالفاصله بعد از توافق‬ ‫اصال ایجاد نشده و ان پی تی سر جای خود است‪ ،‬دولت نیز‬ ‫متعهد به اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی شد و سوم اینکه‬ ‫جامع حتما انجام می شود اما به بیان خانم موگرینی در صورت‬ ‫پذیرفتیم نظام های نوین نظارتی که فصل جدیدی از نظارت‬ ‫صالحدید خواهــد بود‪ ،‬یعنی اگر شــورای امنیت ســازمان‬ ‫عالوه بر ان پی تی و پروتکل الحاقی را محســوب می شود‬ ‫ملل صالح دید‪ ،‬قطعنامه جدیدی صــادر می کند تا تمامی‬ ‫درباره ایران به اجرا در اید که این نظام های نوین نظارتی هم‬ ‫ قطعنامه های این شــورا ضد ایران لغو شــود؛ به بیان دیگر‬ ‫سیاست‬ ‫امده اســت‪ .‬اصل ‪ ۴۲‬فصل هفتم این اجــازه را می دهد که‬ ‫برای تضمین صلح‪ ،‬تصمیم های ویژه گرفته شود‪ ،‬حتی اگر‬ ‫ی باشد‪ .‬شورای امنیت‬ ‫احتیاج به متوسل شدن به نیروی نظام ‬ ‫تاکنون شش قطعنامه ظالمانه و غیر مستند علیه پرونده اتمی ‬ ‫ایران تصویب کرده که چهار قطعنامه ان حاوی تحریم های‬ ‫تازه بوده است‪ .‬قطعنامه هایی که شورای امنیت تاکنون درباره‬ ‫برنامه اتمی ایران صادر کرده‪ ،‬ذیل فصل هفتم منشور ملل‬ ‫متحد است که به مسئولیت سازمان در مواجهه با تهدید علیه‬ ‫صلح جهانی می پردازد!‬ ‫تحریم های یکجانبــه اتحادیه اروپا مــورد دیگری از‬ ‫این تحریم ها را شــامل می شود‪ .‬شــورای وزیران اتحادیه‬ ‫اروپا تاکنون تحریم هــای متنوع و متعــددی را علیه برنامه‬ ‫اتمی ایران به صورت مصوبه های مســتقل از هم تصویب‬ ‫کرده اســت‪ .‬اولین تحریم اتحادیه اروپا علیه برنامه اتمی‬ ‫ ایران بر مبنای تحریم های شــورای امنیت ســازمان ملل‪،‬‬ ‫بهمن سال ‪( ۱۳۸۶‬فوریه ‪ )۲۰۰۷‬تصویب شد‪ .‬اعمال برخی‬ ‫محدودیت ها در ارســال قطعات‪ ،‬تجهیزات و فناوری هایی‬ ‫به ایران که می توانســت در گسترش فناوری های موشکی‬ ‫و اتمی کاربرد داشته باشد‪ ،‬هدف اولین دور از تحریم های‬ ‫اتحادیه اروپا بــود‪ .‬این محدودیت ها در ســال های بعد به‬ ‫حمل و نقل هوایی و دریایی‪ ،‬معامالت بانکی‪ ،‬فروش نفت‬ ‫و ســرمایه گذاری در صنایع نفت و گاز ایران گسترش یافت‬ ‫و تجهیــزات و فناوری ها‪ ،‬اشــخاص و شــرکت های مورد‬ ‫تحریم بیشتری را شامل شد‪ .‬تحریم های یکجانبه امریکا‬ ‫نیز در این معادله عینیــت دارد‪ .‬امریــکا‪ ،‬انگلیس و کانادا‬ ‫سه کشور اصلی اند که دولت انها به پیروی از قطعنامه های‬ ‫شــورای امنیت ســازمان ملل‪ ،‬تحریم های یکجانبه ای را‬ ‫علیه برنامه اتمی ایران به تصویب رسانده اند‪ .‬از حیث تنوع و‬ ‫گستردگی‪ ،‬تحریم های امریکا علیه ایران یکی از وسیع ترین‬ ‫تحریم های تصویب شــده یکجانبه علیه یک کشور است‪.‬‬ ‫امریکا بســیاری از تحریم های یکجانبــه اش علیه ایران را‬ ‫توانسته عمال به دیگر کشورها تســری دهد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که بر اساس قواعد مسلم تعمیم تحریم های یکجانبه‬ ‫به کشــورهای دیگر غیر قانونی اســت‪ .‬بــرای مثال برخی‬ ‫از شــرکت هایی که عمده ســهام انها متعلق به شرکت ها یا‬ ‫سرمایه گذاران امریکایی است‪ ،‬هم عمال مجبور به پیروی‬ ‫از تحریم های امریکا شده اند‪ .‬همچنین‪ ،‬بسیاری از کشورها‬ ‫و شــرکت های خارجی نیز از بیــم اقدامــات تالفی جویانه‬ ‫امریــکا‪ ،‬از جمله محدودیت دسترســی انها بــه امکانات و‬ ‫تســهیالت مالی و تجاری امریکایی‪ ،‬بــه درجات مختلف‬ ‫از این تحریم ها تبعیت کرده انــد‪ .‬اقدام های الزم برای لغو‬ ‫این تحریم ها باید در نهادهای تصمیم گیرنده این کشورها‬ ‫و در سطح ریاست جمهوری یا باالترین مقام اجرایی کشور‬ ‫انجام شود‪ ،‬تحریم هایی که از سوی وزارت خارجه‪ ،‬وزارت‬ ‫خزانه داری و وزارت انرژی و نهایتا کاخ سفید به اجرا گذاشته‬ ‫شــده با فرمان و مصوبه مقام هــای دولتی قابل لغو اســت‬ ‫و به نســبت تحریم های شــورای امنیت‪ ،‬اتحادیــه اروپا و‬ ‫تحریم های کنگــره‪ ،‬پیچیدگی کمتــری دارد‪ .‬با این حال‬ ‫دشــوار ترین مبحث تحریمــی در خصــوص فعالیت های‬ ‫صلح امیز هسته ای کشــورمان‪ ،‬به تحریم های ظالمانه ای‬ ‫باز می گردد که کنگره امریکا اعمال کرده است‪ .‬دشوارترین‬ ‫بخش در لغو تحریم هــا علیه برنامه اتمی ایــران مربوط به‬ ‫تحریم های کنگره است‪ .‬لغو این تحریم ها تصویب همزمان‬ ‫مجلس نماینــدگان و نماینــدگان مجلس ســنا را الزم دارد‬ ‫که در اختالفات تندروهای جمهوریخواه بــا باراک اوباما‪،‬‬ ‫رئیس جمهور از حزب دموکرات‪ ،‬می تواند اجرای تعهد دولت‬ ‫امریکا برای لغو تحریم های اتمی علیه ایران را بسیار دشوار‬ ‫کند‪ .‬جدال سنگین اخیر کنگره و کاخ سفید بر سر نظارت بر‬ ‫توافق هسته ای نهایی با ایران نشــان دهنده عدم انعطاف‬ ‫کنگره در مقابل کاخ سفید جهت برداشتن تحریم های سنا و‬ ‫مجلس نمایندگان است‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪36‬‬ ‫هنوز هیچ تعریف روشنی برایش ارائه نشــده است تا معلوم‬ ‫شود منظور از ان چیســت‪ .‬پس اعتمادی ایجاد نشده‪ ،‬لغو‬ ‫تحریم ها نیز که هیچ کدام بــه صراحت بعد از توافق حاصل‬ ‫نمی شود‪ ،‬پس سوال اینجاســت که در این مذاکرات چه به‬ ‫دست اوردیم؟‬ ‫اگر منظور این باشد که کلیات توافق و راه حل رفع‬ ‫اختالف نظرهــا در مذاکــرات لوزان حاصل شــد و‬ ‫دو طرف در زمان باقیمانده جزئیات را مشخص کنند‬ ‫تا ابهامات برطرف می شود چطور؟‬ ‫اصال همه موضوع همین است‪ .‬همان طور که مقام‬ ‫معظمرهبریاشارهکردندهنوزهیچچیزیاتفاقنیفتادهوقرار‬ ‫است متن توافق تدوین و نگارش شود‪ .‬تیم مذاکره کننده باید‬ ‫همه موضوعات‪ ،‬سواالت و ابهامات را در این متن شفاف‪،‬‬ ‫روشن‪ ،‬بدون اما و اگر و شرط و شروط ثبت کند‪ ،‬وگرنه دوباره‬ ‫دچار مشکل می شویم اگر این موارد و خطوط قرمز که همانا‬ ‫لغو یکجای تحریم ها بالفاصله بعد از توافق است‪ ،‬حاصل‬ ‫نشود‪ ،‬دوباره‪ ،‬سر اجرای مواد توافق به اختالف نظر با ‪5+1‬‬ ‫می خوریم‪ .‬در این صورت مطمئنا امتیازهای زیادی داده شده‬ ‫و امتیازات کمی گرفتیم‪ ،‬امتیازات نقدی دادیم و امتیازهای‬ ‫نسیه دریافت کردیم‪.‬‬ ‫گفته می شود تاکنون ‪ 18‬تحریم را رئیس جمهور‬ ‫امریکا علیه ایران وضع کرده که فقــط دو مورد از‬ ‫انها مربوط به هسته ای می شــود‪ ،‬بقیه تحریم ها‬ ‫اعم از قطعنامه های شــورای امنیت سازمان ملل‪،‬‬ ‫اتحادیهاروپا‪،‬کنگرهوایالت هایمختلفامریکاچه‬ ‫وضعیتی دارند؟ چند درصد هسته ای و چند درصد‬ ‫غیر هسته ای هستند؟‬ ‫کم کردن تحریم ها سخت است چون تحریم هایی‬ ‫ک ه علیه ایران در کنگره تصویب شده فقط یک بندش مربوط‬ ‫به هســته ای اســت‪ ،‬یعنی موارد دیگــری در ان وجود دارد‬ ‫که مربوط به سایر موضوعات می شــود ولی در کل صفحه‬ ‫تحریم ها را علیه ایران داریم‪.‬‬ ‫کال چند تحریم علیه ایران وجود دارد؟‬ ‫عدد را االن نمی توانــم بگویم‪ ،‬نــه از این بابت که‬ ‫محرمانه اســت بلکه حضور ذهــن نــدارم و جمع بندی هم‬ ‫نکردم‪.‬‬ ‫اگر توافق نهایی امضا و در شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل در قالــب قطعنامه جدید تصویب شــود‪ ،‬همه‬ ‫تحریم های متاثر از شــش قطعنامــه قبلی علیه‬ ‫ایران لغو می شود یا انجا نیز فقط تحریم هایی که‬ ‫در موضوع هسته ای است برچیده خواهد شد؟‬ ‫شــورای امنیت شــش قطعنامه علیه ایران صادره‬ ‫کرده است‪ ،‬قرار است قطعنامه جدید بیاید و شش قطعنامه‬ ‫قبلی را لغو کند‪.‬‬ ‫همه این شش قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل در موضوع هسته ای است یا انجا نیز‬ ‫مثل کنگره امریکا بندهایی مربوط به هســته ای و‬ ‫بندهایی مربوط به سایر موضوعات است؟‬ ‫هنوز بررســی نکردم امــا وقتی شــش قطعنامه لغو‬ ‫ی تحریم های برخاســته از این قطعنامه ها نیز لغو‬ ‫شود تمام ‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫براســاس بیانیــه لــوزان صحبتــی از پذیــرش‬ ‫نظارت های نوین کردید‪ ،‬این نظارت ها محدود به‬ ‫مراکز هسته ای اعالم شده اســت یا فراتر از این‬ ‫محدوده خواهد بود؟‬ ‫یکیازاختالفاتبینماوفکتشیتامریکاییدرباره‬ ‫موضوع بازرسی هاســت‪ .‬وقتی پروتکل الحاقی داوطلبانه را‬ ‫بپذیریم‪ ،‬به طور قطعی بازرسی های سرزده را پذیرفتیم‪.‬‬ ‫اما پروتکل الحاقی درباره بازرســی های سرزده از‬ ‫تاسیساتاعالمشدههسته ایاستوشاملسایر‬ ‫مکان ها نمی شود‪.‬‬ ‫خیر‪ ،‬این طور نیســت‪ .‬فــرق پروتــکل الحاقی با‬ ‫ان پی تــی همین اســت‪ .‬در ان پی تی مکان و تیم بازرســی‬ ‫مشــخص و اعالم می شــود اما بازرســی های ســرزده این‬ ‫محدودیت ها را ندارد‪ ،‬بنابراین اختالف تفسیر وجود دارد‪ ،‬به‬ ‫لحاظ تفسیر غربی ها هر جایی را که انها احساس کنند در انجا‬ ‫فعالیت هسته ای می شود باید بازدید کنند‪ ،‬ان موقع نمی توان‬ ‫گفت اینجا هسته ای نیست بنابراین این نگرانی وجود دارد‪.‬‬ ‫پس درباره ‪ PMD‬نیز که مربوط به بازرسی هاست‬ ‫نیز باید تعریف روشنی ارائه شود؟‬ ‫بله‪،‬االنتعریفانشفافنیست‪،‬البتهمتنپروتکل‬ ‫الحاقی همین را می گوید‪ .‬بازرسی سرزده به معنای بازدید از‬ ‫مکان هسته ای صرف نیست‪ .‬ضمن انکه واژه «نظام های‬ ‫نوین بازرســی» خیلــی کار را پیچیده تر می کنــد‪ ،‬نمی دانم‬ ‫تعریف ان در فکت شــیت ایرانی موجود اســت یــا خیر ‪ .‬تا‬ ‫حاال هم به ما این فکت شیت را ندادند‪ .‬حضرت اقا فرمودند‬ ‫فکت شیت داده شــود‪ 213 ،‬نماینده نیز هفته گذشته بیانیه‬ ‫دادند که این کار انجام شود تا بدانیم نظام های نوین نظارت‬ ‫در فکت شیت ایرانی تعریف شــده است یا خیر و اگر تعریف‬ ‫شده منظور چیست‪.‬‬ ‫برخی کارشناســان معتقدند اژانــس انرژی اتمی‬ ‫ نظارت کرد تا توافق ژنو به اجــرا در امد‪ .‬باتوجه به‬ ‫اینکه این نهاد بین المللــی در اجرای موفق توافق‬ ‫ژنو موثر بود‪ ،‬چقــدر می تواند محــل اعتماد برای‬ ‫راســتی ازمایی در چارچوب اجــرای توافق نهایی‬ ‫باشد؟‬ ‫ما به اژانــس بین المللی انرژی هســته ای باتوجه‬ ‫بــه تجربــه و ســوابق همــکاری ســال های گذشــته هیچ‬ ‫اعتمادی نداریم چون در بازرســی ها‪ ،‬جمع اوری اطالعات‬ ‫و محرمانه بودن اطالعات از افرادی مســتقل استفاده نکرد‬ ‫و اطالعات فعالیت های هسته ای ایران سر از موساد و سیا‬ ‫در می اورد‪ ،‬نتیجه ان هم ترور دانشــمندان ایرانی بود‪ ،‬پس‬ ‫چه اعتمادی می شــود به این نهاد بین المللی کرد؟ هنوز از‬ ‫اژانس بیانیه ای ندیدیم کــه در ان جمــات دو پهلو وجود‬ ‫نداشته باشد ‪ .‬در بهترین شرایط بازرسی ها و راستی ازمایی ها‬ ‫از اصطالحات دو پهلو استفاده کرد‪ ،‬از یک طرف می گوید‬ ‫بازرسان انحرافی در فعالیت های هســته ای ایران ندیدند و‬ ‫از طرف دیگر می گوید هنوز به فعالیت های هسته ای ایران‬ ‫اعتمادی نیســت‪ ،‬یعنی همیشــه راه را برای بهانه گیری باز‬ ‫می گذارند‪ ،‬بنابراین عملکردش زیر سوال است‪.‬‬ ‫برخی کارشناسان معتقدند ژاپن نیز ‪ 18‬سال طول‬ ‫کشید که پروسه اعتمادسازی را طی کند‪ ،‬ایران هم‬ ‫بایدچنیندوره ایراطیکندتااعتمادجامعهجهانی‬ ‫حاصل شود‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫معتقدم اژانس یک ســری اشــکاالت اساســی در‬ ‫داخل خود دارد‪ .‬ایران با حســن نیت کامل‪ ،‬تعاملی جامع را‬ ‫در چارچوب ان پی تی با بازرسی های اژانس انجام داده است‬ ‫بعد از توافق ژنو ایران چند مرحله بازرســی های داوطلبانه را‬ ‫پذیرفت‪ ،‬دیگر باید چه کار برای اعتماد ســازی کند؟ هر نوع‬ ‫همکاری شود باز جای بهانه گیری وجود دارد‪.‬‬ ‫یعنی شــما می گویید معیــار راســتی ازمایی نباید‬ ‫اژانس باشد‪ ،‬اگر این طور است چه نهادی می تواند‬ ‫این مسئولیت را به عهده گیرد؟‬ ‫من نمی گویم نهاد انجام راستی ازمایی اژانس نباشد‬ ‫اما در یکــی از ادوار همــکاری با اژانس قرار شــد که اژانس‬ ‫ســوال های خود را ارائه دهد و شش ســوال مطرح کرد‪ ،‬ما‬ ‫شرط کردیم که به هر سوال پاسخ می دهیم و پاسخ به سوال‬ ‫بعدی منوط به این اســت که اژانس اعالم کند که از پاســخ‬ ‫سوال قبلی قانع شده است‪ .‬برای هر شش سوال این مراحل‬ ‫طی شد و اژانس نیز اعالم قانع شــدن کرد اما باز بیانیه های‬ ‫ابهام امیز ارائه شد‪ ،‬بنابراین معتقدم باید روی چارچوب و نحوه‬ ‫راستی ازمایی هم یک متنی تدوین شود‪.‬‬ ‫می توانیمدرنهایت‬ ‫توافقکنیم‬ ‫گفت و گوی مثلث با عباسعلی‬ ‫منصوری ارانی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪7‬‬ ‫انتقادهای داخلی به بیانیه مطبوعاتــی لوزان بین‬ ‫ایرانو‪ 5+1‬راچگونهارزیابیمی کنید؟‬ ‫موضوعات راهبردی همچون مذاکرات هسته ای را‬ ‫نمی شود مجرد تحلیل کرد‪ ،‬بلکه باید براساس میانگین چهار‬ ‫مولفهسیاسی‪،‬اقتصادی‪،‬فرهنگی‪-‬اجتماعیونظامی‪-‬امنیتی‬ ‫این گفت وگوها را به ارزیابی نشست‪ .‬با همین رویکرد معتقدم‬ ‫تفاهم سیاسی با ‪ 5+1‬به ســود منافع ملی ماست‪ .‬هم اکنون‬ ‫منتقدان با نگاهی مجرد به این موضــوع می نگرند و از این رو‬ ‫دچار خطای تحلیلی و اشتباه محاسباتی شدند‪ ،‬چون موضوع‬ ‫راهبردی هسته ای نمی تواند منحصر به سه مکان جغرافیایی‬ ‫نطنز‪ ،‬فردو و اراک شود و االن دامنه تاثیرات ان فراتر از حتی‬ ‫علموفناوریهسته ایبودهوواردعرصهسیاسی‪،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫فرهنگی و اجتماعی شده است‪ .‬البته شاید برخی تحت تاثیر‬ ‫گرایش های سیاســی و جناحــی طرح نقد کننــد اما اکثریت‬ ‫منتقدانبراساسدلسوزیچنینموضعگیری هاییدارند‪.‬‬ ‫از بیانیه لوزان تفاســیر و تحلیل هــای مختلفی به‬ ‫ویژه در حوزه نحوه لغو تحریم ها و نوع اجرای‪PMD‬‬ ‫مطرحمی شود‪،‬بادرنظرگرفتناینمقدمهبفرمایید‬ ‫تحریم هایی که هم اکنون علیه ایــران وجود دارند‬ ‫چنددسته اندوبهچهترتیبیبرداشتهخواهندشد؟‬ ‫انچه در بیانیه مطبوعاتی لوزان مطرح شد در حقیقت‬ ‫چارچوب های نــگارش متن توافقنامــه بود بنابرایــن بیانیه‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫عضــو کمیســیون امنیــت ملی و سیاســت‬ ‫خارجی مجلــس بر ایــن باور اســت که‪ «:‬ســوابق‬ ‫غربی ها در بد عهدی روشن اســت‪ ،‬نمونه هایی را‬ ‫هم در زمان اجرای توافق ژنــو دیدیم‪ ،‬پس االن هم‬ ‫نمی توانیم به انها اعتماد کنیم‪ .‬چون چنین کاری‬ ‫ساده لوحی است‪ .‬این طور نیســت که هر چه انها‬ ‫بنویسند و بگویند تیم مذاکره کننده ما بپذیرند‪».‬‬ ‫با او درمورد نکات بیانیه لوزان گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫سیاست‬ ‫غیرالزام اور اســت‪ .‬از جمله موادی که داخل بیانیه امد بحث‬ ‫یتحریم هاعلیهایراناست‪.‬تحریم های‬ ‫دربارهنحوهلغوتمام ‬ ‫ضد ایرانی به سه دســته تحریم های متاثــر از قطعنامه های‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل‪ ،‬امریکایی و اتحادیه اروپا تقسیم‬ ‫می شوند‪.‬تحریم هایاتحادیهاروپابعدازامضایتوافقجامع‬ ‫واعالممسئولسیاستخارجیاروپالغومی شوند‪.‬تحریم های‬ ‫امریکایی نیــز دو نوعند؛ دســته ای کــه رئیس جمهور وضع‬ ‫کرده و دســته ای که به تصویب کنگره رسیده‪ ،‬دسته نخست‬ ‫تحریم های امریکایی علی القاعده با امضای توافقنامه جامع‬ ‫لغومی شودچونباالخرهخوددولتامریکاواردمذاکرهباایران‬ ‫شد پس باید متعهد به توافقی باشد که در مذاکرات با ایران به‬ ‫امضارساندهاستامالغوتحریم هایکنگرهمجوزهمینمرجع‬ ‫را می خواهد بنابراین این دوگانگی واژگان در بیانیه لوزان برای‬ ‫لغوتحریم هایاروپاییوامریکاییوجودداردمشکلایناست‬ ‫کهامریکایی هااحساسمی کنندنمی توانندازکنگرهمجوزلغو‬ ‫تحریم ایران را بگیرند بنابراین رئیس جمهور از اختیارات خود‬ ‫برای تعلیق موقتی تحریم های کنگره استفاده می کند تا این‬ ‫مشکلحلشود‪.‬‬ ‫برخی دلواپســان می گویند اتحادیه اروپا نیز برای‬ ‫تعلیقتحریم هایخودشرطراستی ازماییگذاشته‪،‬‬ ‫اما اقای ظریف می گوید همان لحظه امضای توافق‬ ‫تحریم ها لغو می شــود‪ .‬ایــا اتحادیه اروپــا هم لغو‬ ‫تحریم هارامنوطبهراستی ازماییکردهاست؟‬ ‫انچه اقای ظریف می گوید این اســت که بالفاصله‬ ‫بعد از امضای توافق جامع باید لغو تحریم های اتحادیه اروپا‬ ‫عملیاتیشود‪.‬بهعبارتدیگرخطقرمزایناستکهتحریم ها‬ ‫لغو شود اما نحوه اجرا را باید در قالب تعریف مکانیزم دنبال کرد‬ ‫چون زمان اجرایتوافق نامه می تواند مستند به راستی ازمایی‬ ‫قبلی باشــد‪ .‬بر این اســاس همان موقع که توافق نامه امضا‬ ‫می شــود تحریم های اتحادیه اروپا نیز بالفاصله لغو خواهد‬ ‫شــد پس باید مکانیزم اجرا روشن شــود‪ .‬همان طور که مقام‬ ‫معظمرهبریاعالمکردندبهفکتشیتامریکایی هانمی شود‬ ‫اســتناد کرد و من به صحبت های اعضای تیم مذاکره کننده‬ ‫ایرانی اعتمــاد دارم‪ ،‬بنابراین اتحادیه اروپــا بالفاصله بعد از‬ ‫توافق جامع اعمال تحریم های اقتصادی و مالی خود مرتبط‬ ‫با موضوع هســته ای را خاتمه خواهد داد و ایاالت متحده نیز‬ ‫اجرای تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای‬ ‫راهمزمانبااجرایتعهداتهسته ایایرانبهنحویکهتوسط‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی راســتی ازمایی شود‪ ،‬متوقف‬ ‫خواهدکرد‪.‬‬ ‫منتقدانبیانیهمطبوعاتیلوزاناشارهدارندبهاینکه‬ ‫صحبت های اقای ظریف درباره تصویب قطعنامه‬ ‫جدید در شــورای امنیت ســازمان ملل و لغو شش‬ ‫قطعنامه قبلــی نیز با صحبت هــای خانم موگرینی‬ ‫متفاوت اســت چون اقای ظریــف از حتمی بودن‬ ‫تصویب چنین قطعنامــه ای ســخن می گوید‪ ،‬اما‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اصطالح‬ ‫در صورت صالح دید اســتفاده می کند‪ ،‬ایا این طور‬ ‫است؟‬ ‫خیر‪،‬تصویبقطعنامهجدید درشورای امنیتقطعی‬ ‫است‪ .‬در متن بیانیه لوزان هم امده که «یک قطعنامه جدید‬ ‫در شورای امنیت ســازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در‬ ‫ی قطعنامه های قبلی مرتبط با موضوع‬ ‫ان تائید شــده‪ ،‬تمام ‬ ‫هسته ایلغوخواهدشدوبرخیتدابیرمحدودیت سازمشخص‬ ‫رابراییکدورهزمانیموردتوافق‪،‬لحاظخواهدکرد‪».‬ضمن‬ ‫انکه اگر چنین قطعنامه ای نباشد هیچ اتفاقی نمی افتد چون‬ ‫ما براساس قطعنامه های ســازمان ملل تحریم شدیم‪ ،‬پس‬ ‫اگر قطعنامه های سازمان ملل لغو نشود کدام کشوری جرات‬ ‫می کند تحریم را علیــه ایران منتفی اعالم کنــد چون در این‬ ‫صورتخودسازمانمللمدعیمسالهخواهدشد‪.‬‬ ‫از انجا کــه فقط تحریم هــای مربوط بــه موضوع‬ ‫هســته ای بعد از امضــای توافق جامع برداشــته‬ ‫می شود‪،‬مشخصاستکهچنددرصدتحریم های‬ ‫ضدایرانی هســته ای و چند درصد غیرهســته ای‬ ‫است؟‬ ‫ایناماروجودداردامادرحالحاضردقیقحضورذهن‬ ‫ندارمکهبخواهمبیانکنم‪.‬‬ ‫یکهرئیس جمهور‬ ‫چونگفتهمی شوداز‪ 18‬تحریم ‬ ‫امریکاعلیهایرانوضعکردهفقطدوموردشمربوط‬ ‫بهموضوعهسته ایاست‪،‬میزانووزنتحریم های‬ ‫هسته ای و غیر هســته ای در مقایســه با یکدیگر‬ ‫چگونهاست؟‬ ‫اشکال ندارد‪ ،‬لغو همین دو موضوع اجرا شود‪ .‬االن‬ ‫مذاکرات ایران و ‪ 5+1‬در موضوع هســته ای اســت بنابراین‬ ‫فقط تحریم هایی که مربوط به موضوع هســته ای است لغو‬ ‫خواهدشدبنابراینتحریم هاییدرموضوعمبارزهباتروریسمو‬ ‫حقوق بشربهجایخودباقیمی ماند‪.‬‬ ‫به نظر شما از انجا که لغو برخی تحریم های امریکا‬ ‫منوطب هراستی ازماییشدهچقدرطولمی کشداین‬ ‫کارانجامشود؟‬ ‫نمی دانم چون موضوعی اســت که مباحث سیاسی‬ ‫و فنی با هم مخلوط شده بنابراین مساله یادشده پاسخ به این‬ ‫سوالراسختمی کند‪.‬‬ ‫قرار اســت راســتی ازمایی برای لغــو تحریم های‬ ‫امریکاییرااژانسانجامدهد‪،‬چقدرمی شودبهاین‬ ‫نهادبین المللیاعتمادکرد؟‬ ‫باالخرهاژانسبایدازحیثیتخودشدفاعکندوبتواند‬ ‫اعتماد عمومی را به دست اورد‪ .‬بعید به نظر می رسد که اژانس‬ ‫بازی جدیدی را اغاز کند گرچه ما باید خیلی مواظب باشیم و با‬ ‫دقتعملکنیم‪.‬‬ ‫درباره بازرســی های نوین و نحوه اجرای ‪ PMD‬نیز‬ ‫گویا تفاســیر مختلف و بعضا متفاوت است‪ .‬مثال‬ ‫گفتهمی شودکهنظام هاینویننظارتیدربارهایران‬ ‫می خواهداعمالشودایااینگفتهصحتدارد؟‬ ‫ایراندربیانیهلوزاناجرایداوطلبانهپروتکلالحاقی‬ ‫را پذیرفت‪ ،‬ضمن انکه تفاهم اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ از فناوری های مدرن نظارتی و از دسترســی های توافق شده‬ ‫بیشتریبرایروشن کردنموضوعاتگذشتهوحالبرخوردار‬ ‫شود‪ ،‬بنابراین هیچ جای متن از اعمال نظام های نوین نظارتی‬ ‫صحبتیبهمیاننیامدهاست‪.‬‬ ‫وقتیصحبتاستفادهازفن اوری هاینویننظارتی‬ ‫می شودیعنیمسالهجدیدیاستکهتاکنونوجود‬ ‫نداشــته‪ ،‬ایا این کار در چارچــوب پروتکل الحاقی‬ ‫انجام می شــود؟ اســتفاده از این فن اوری ها فقط‬ ‫در مراکز هسته ای ماســت یا فراتر از این محدوده‬ ‫خواهدبود؟‬ ‫اینازجملهبحث هاییاستکهبایددرزمانمذاکرات‬ ‫برسرجزئیات‪،‬موشکافانهبهاننگاهکرد‪.‬‬ ‫ایا ایران خط قرمز خود می داند اگر بخواهد فراتر از‬ ‫موضوعهسته ایچنینفن اوری هاینویننظارتی‬ ‫بهکارگرفتهشود؟‬ ‫قطعا و یقینا همین طور است چون چنین اتفاقی اگر‬ ‫بیفتد دیگر امنیتی وجود نخواهد داشت‪ ،‬سوابق غربی ها در‬ ‫بد عهدیروشناست‪،‬نمونه هاییراهمدرزماناجرایتوافق‬ ‫ژنو دیدیم‪ ،‬پس االن هم نمی توانیم به انها اعتماد کنیم چون‬ ‫چنین کاری ساده لوحی است‪ .‬این طور نیست که هر چه انها‬ ‫بنویســند و بگویند تیم مذاکره کننده ما بپذیرند‪ .‬حتما با دقت‬ ‫و وســواس و دغدغه خیلی زیاد روند مذاکــرات را مخصوصا‬ ‫در طول این سه ماه که جزئیات نوشــته می شود و فوق العاده‬ ‫حســاس هم اســت باید همه چیز را زیر نظر بگیریم تا فریب‬ ‫نخوریمچونغربی هانیرنگ بازهستند‪.‬‬ ‫قبل از بیانیــه لــوزان احتمال پیروزی یا شکســت‬ ‫مذاکراترا‪ 50- 50‬اعالممی کردند‪،‬بهنظرشمااالن‬ ‫ایننسبتبهچهصورتدرامدهاست؟‬ ‫به نظر من وضع بهتر شــده و شــرایط خوبی داریم‪.‬‬ ‫همه بحث ها بر اســاس هزینه ‪ -‬فایده است‪ .‬اینکه با کشوری‬ ‫وارد جنــگ‪ ،‬گفت وگو یا تعامل و همکاری شــویم بســته به‬ ‫ارزیابی هزینه ‪ -‬فایده ای اســت که انجام می دهیم‪ ،‬پس اگر‬ ‫امروز مذاکره نمی کردیم باید براورد می کردیم که در قبال این‬ ‫مذاکره نکردنچههزینه ایرابایدمی پرداختیم‪.‬‬ ‫‪ 18‬ماه مذاکره شد تا ایران و‪ 5+1‬روی بیانیه لوزان و‬ ‫راه حل های کلی موضوع هسته ای تفاهم کردند‪ .‬به‬ ‫نظر شما در ‪ 2/5‬باقیمانده امکان توافق بر سر همه‬ ‫جزئیات وجود دارد‪ ،‬به طوری که همه مســائل مورد‬ ‫توافقشفافوغیر قابلتفسیرباشند؟‬ ‫به نظر من امکان پذیر است‪ .‬در طول ‪ 18‬ماه مذاکره‬ ‫توافقاتبسیاربزرگیاتفاقافتاد‪،‬غنیسازیاورانیومدرنطنز‪،‬‬ ‫تحقیق و توسعه در فردو و داشتن راکتور اب سنگین در اراک‬ ‫تثبیتشد‪،‬بنابرایناینطورنیستکهگفتهشوددوطرف‪ 18‬ماه‬ ‫مذاکره کردند تا روی یکی دو برگ بیانیــه لوزان تفاهم کنند‪،‬‬ ‫توافق بر جزئیات ظــرف ‪ 2/5‬ماه اینده انجام می شــود چون‬ ‫معتقدم از این به بعد روند پیشرفت مذاکرات جهشی و سریع‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫درباره یک چهره‬ ‫دیگر نامزد انتخابات نمی شود‬ ‫دلیل تصمیم جدید محسن رضایی چیست؟‬ ‫ابوالقاسم رئوفیان‬ ‫‪8‬‬ ‫سخنگوی جبهه ایستادگی‬ ‫وقتی اعالم شد اقای محســن رضایی به فرماندهی‬ ‫کل قوا برای بازگشت به سپاه پاســداران انقالب اسالمی‬ ‫نامه نوشته و موافقت ایشان نیز حاصل شده برخی سوال ها‬ ‫پیش امد که سرنوشت جبهه ایستادگی که با محوریت اقای‬ ‫محسن رضایی تشکیل شد چه می شــود؟ در پاسخ به این‬ ‫سواالت یاداور می شوم که وقتی حضرت امام خمینی (ره)‬ ‫رحلت کردند نظام جمهوری اســامی پا برجــا ماند و امور‬ ‫کشــور روال عادی خود را ادامه داد‪ .‬البته در مثال مناقشه‬ ‫نیســت اما جبهه ایســتادگی اگر برنامه ای برای اینده کار‬ ‫سیاسی خود نداشته باشد که دیگر جبهه نیست‪ .‬هر تشکل‬ ‫سیاســی که اعالم موجودیت می کند قطعا براســاس یک‬ ‫اصول و مبانی فعالیت خــود را پی می گیــرد‪ ،‬بنابراین دور‬ ‫از تدبیر اســت که برای اتفاقــات احتمالــی برنامه ریزی و‬ ‫پیش بینی نداشته باشد‪.‬‬ ‫گرچــه پیش از عیــد صحبــت از ورود احتمالی اقای‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ایا ایــن ظرفیتــی که بــا تالش های‬ ‫بسیار برای او فراهم شده بالتکلیف‬ ‫رها می شــود؟ جوابم این اســت که‬ ‫البد اقــای رضایی بــرای هدایت این‬ ‫ظرفیــت به ســمت و ســوی دیگری‬ ‫تدبیر و اندیشــه کرده اســت‪ .‬اینکه‬ ‫اقای رضایی در پشت صحنه دهمین‬ ‫دوره انتخابــات مجلــس شــورای‬ ‫اسالمی نقش افرین باشد‪ ،‬از نگاه من‬ ‫امکان پذیر است و مانعی وجود ندارد‬ ‫رضایی به انتخابات مجلس شــورای اسالمی می شد اما ما‬ ‫اعضای جبهه ایســتادگی در جریان تصمیم اقای محسن‬ ‫رضایی بودیم و از ایــن واقعه غافلگیر نشــدیم‪ .‬ثانیا اقای‬ ‫رضایی به ســپاه پاســداران انقالب اســامی بر می گردد‬ ‫اما محل اســتقرارش در دانشگاه امام حســین (ع) است‪،‬‬ ‫بنابراین به نظر نمی رسد او دوباره لباس نظامی به تن کند و‬ ‫در کسوت نظامی گری در بیاید‪ .‬در واقع عضو هیات علمی ‬ ‫دانشگاه امام حسین (ع) است و فعالیت دانشگاهی خواهد‬ ‫کرد‪ .‬پس این مســاله که برخی می گویند محسن رضایی با‬ ‫بازگشت به سپاه عمال ناگزیر می شــود که از سیاست کناره‬ ‫گیرد‪ ،‬این طور نیســت‪ ،‬کما اینکه او همچنان دبیر مجمع‬ ‫تشخیص مصلت نظام است‪.‬‬ ‫به هــر حــال ‪ 16‬ســال فرماندهی ســپاه پاســداران‬ ‫انقالب اسالمی به ویژه در ابتدای پیروزی انقالب اسالمی و‬ ‫هشت سال جنگ تحمیلی کوله باری از تجربیات گران قدر‬ ‫را در اختیار اقای محســن رضایــی قرار داده اســت که بر‬ ‫همین اساس می توان گفت احســاس وظیفه او نسبت به‬ ‫نظام و ســپاه موجب این تصمیم گیری شد تا با عضویت در‬ ‫هیات عملی دانشگاه امام حســین (ع) پل ارتباطی با نسل‬ ‫جوان ســپاه برقرار کند و بتواند تجربیاتش را در اختیار انها‬ ‫قرار دهد‪.‬‬ ‫اقــای محســن رضایــی قطعــا دیگــر در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری و انتخابات مجلس شــورای اســامی‬ ‫شــرکت نمی کند اما تجــارب سیاســت ورزی‪ ،‬دیدگاه ها‪،‬‬ ‫نظرات و مواضعــی دارد که به هر حال باب طــرح و انتقال‬ ‫انها بسته نیست‪.‬‬ ‫اقای محسن رضایی از سال ‪ 76‬مسئولیت فرماندهی‬ ‫ســپاه را به اقای رحیم صفوی تحویل داد و لباس نظامی را‬ ‫از تــن در اورد که تا امروز ‪ 18‬ســال از ان تاریخ می گذرد‪،‬‬ ‫در واقــع او ‪ 18‬ســال در عرصــه سیاســت ورزی فعالیت‬ ‫کرد؛ کاندیــدای انتخابــات مجلس ششــم‪ ،‬انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نهــم‪ ،‬انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫دهم و انتخابات ریاســت جمهوری یازدهــم بود و من‬ ‫برهه های سیاســی یادشــده در ایــن دوران را مثبت‬ ‫ارزیابی می کنم چــون همواره اقای دکتــر رضایی با‬ ‫برنامه در عرصه رقابت های سیاســی ظاهر می شد؛‬ ‫ایده پرداز بود‪ ،‬حرف برای گفتن داشــت و در طول‬ ‫دوران سیاســت ورزی اخالق مــداری پیشــه کرد‬ ‫و مردمــداری را ســرلوحه کارهــا و برنامه هایــش‬ ‫قرار داد‪ .‬بر همین اســاس از یــک محبوبیتی نزد‬ ‫افکارعمومی برخوردار شــد و در کل کشور چهره‬ ‫شناخته شده ای نیز محسوب می شود‪.‬‬ ‫شــاید این ســوال مطرح شــود کــه اقای‬ ‫محســن رضایی در تمام ســال هایی که کوشید‬ ‫از قالب یــک فرمانده نظامی خــارج و در هیات‬ ‫یک شــخصیت سیاســی و حتــی اقتصاددان‬ ‫ظاهر شــود‪ ،‬نتیجه انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫‪ 92‬نشــان می دهد که کم کم اثار تالش های‬ ‫او در حال نمایان شــدن است چراکه توانست‬ ‫بیش از ســه میلیون رای کســب کنــد ایا این‬ ‫ظرفیتی که با تالش های بســیار برای او فراهم‬ ‫شده بالتکلیف رها می شــود؟ جوابم این است‬ ‫که البد اقای رضایی بــرای هدایت این ظرفیت‬ ‫به ســمت و ســوی دیگری تدبیر و اندیشه کرده‬ ‫اســت‪ .‬اینکه اقای رضایی در پشــت‬ ‫صحنه دهمین دوره انتخابات مجلس‬ ‫شــورای اســامی نقش افرین باشد‪،‬‬ ‫از نگاه من امکان پذیر اســت و مانعی‬ ‫وجود ندارد اما اینکه خود او چه مشــی‬ ‫و رویکردی را دنبال کند ســوالی است‬ ‫که باید خبرنــگاران و اصحاب رســانه‬ ‫از شخص اقای محســن رضایی جویا‬ ‫شوند‪ .‬در کل به عنوان کسی که به اقای‬ ‫محســن رضایی نزدیک بودم معتقدم‬ ‫باتوجه به اینکه تصمیم بازگشــت او به‬ ‫سپاه مورد موافقت مقام معظم رهبری‬ ‫قرار گرفت‪ ،‬به نظرم این مســاله اقدام‬ ‫بجایی بود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫بر اساس اخبار موجود‬ ‫محسن رضایی تصمیم گرفته‬ ‫است به سپاه بازگردد‬ ‫تصمیم اقا محسن‬ ‫چرا دبیر مجمع تشخیص به سپاه م ی رود؟‬ ‫منصور حقیقت پور‬ ‫نایب رئیس کمیسیون‬ ‫امنیت ملی‬ ‫درباره ‪ 18‬ســال سیاســت ورزی اقای‬ ‫رضایی بایدبگویمرویکرداوازبدوورود‬ ‫یومنطقیبود‪،‬‬ ‫بهعرصهسیاستعلم ‬ ‫گرچه اقبال عمومــی و اجتماعی برای‬ ‫انتخاب او شکل نگرفت اما به نظرم او‬ ‫از شــخصیت های علمی نظام است‬ ‫که یک مدل فکری مختص به خود در‬ ‫حوزه های اقتصاد‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬سیاست‬ ‫و امنیــت دارد‪ ،‬به طوری کــه همه این‬ ‫حوزه هاباهمهمخوانهستند‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بماند و حتــی در عرصه انتخابات مجلس فعال شــود اما‬ ‫من معتقدم اقــای رضایی برای نمایندگی مجلس شــاید‬ ‫مناسب نباشد چون او بیشتر یک شــخصیت نظریه پرداز‬ ‫است که در سطح ارائه راهبرد و تدوین طر ح های کالن‬ ‫برای کشور باید کار کند و جنســش چیز دیگری است‪ .‬با‬ ‫این تفاســیر به نظر اقا محســن برای مجلس نمی تواند‬ ‫کار کند اما می شد از ظرفیت او در حوزه مدیریت اجرایی‬ ‫و اقتصادی کشــور اســتفاده کرد‪ ٬‬متاســفانه ممکلت ما‬ ‫این طور اســت که وقتی فردی برســر کار می اید تمایل‬ ‫دارد دوســتان و رفقای ســابق خــود را به کار گیــرد و با‬ ‫انها کار کند‪ .‬امروز که اقای رضایــی می خواهد تجارب‬ ‫جنگی و دوره نظامی گری خود را از طریق دانشــگاه امام‬ ‫حســین(ع) به نســل جوان ســپاه منتقل کند‪ ،‬تجربیات‬ ‫‪ 18‬سال سیاست ورزی اش را نیز می تواند از کرسی های‬ ‫دانشگاه به نســل جوان منتقل کند‪ ،‬بنابراین حضور او در‬ ‫دانشگاه امام حســین (ع) در انتقال تجارب سیاسی اش‬ ‫به نسل سوم محدودیت ایجاد نمی کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫خبر درخواست اقای محســن رضایی از مقام معظم‬ ‫رهبری برای برگشت به سپاه و قبول این درخواست از طرف‬ ‫معظم له را از رسانه ها مطلع شــدم‪ .‬همان سال ‪ 76‬هم که‬ ‫اقای رضایی خواست از سپاه پاســداران انقالب اسالمی‬ ‫برود‪ ،‬مقام معظم رهبری تمایلی بــرای پذیرش این جدایی‬ ‫نداشــتند‪ .‬اقای رضایی یک مدل و الگو برای پاســداران‬ ‫انقالب اسالمی اســت و هر جایی باشــد می تواند به سپاه‬ ‫کمک کند‪ .‬اینکه او به عضویت هیات علمی دانشگاه امام‬ ‫حســین (ع) در امد تا بــا تدریس در این دانشــگاه تجارب‬ ‫خود را در اختیار دانشجویان قرار دهد‪ ،‬بسیار مثبت و حائز‬ ‫اهمیت اســت چون اقای رضایی دنیای تجربه اســت‪ .‬او‬ ‫در دوران جنگ تحمیلی و شــرایط امنیتــی اوایل انقالب‬ ‫توانســت پیروزمندانه از این کارزارها خارج شــود‪ ،‬بنابراین‬ ‫هزاران سوژه تجربی خوب را می تواند به نسل جدید سپاه‬ ‫منتقل و دانش انها را در این حوزه ها غنی کند‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگــران معتقدند شــرایط منطقه در این‬ ‫تصمیم اقای رضایی موثر بود‪ .‬من از میزان صحت این‬ ‫تحلیل اطالعی نــدارم اما می دانم اقــای رضایی اهل‬ ‫علم‪ ،‬مطالعه‪ ،‬تحقیق و به کارگیری مشاور است‪ .‬زمان‬ ‫فرماندهی اش نیز در ســپاه پاسداران انقالب اسالمی‬ ‫از ظرفیت علمی دانشــگاه ها اســتفاده می کرد‪ .‬یادم‬ ‫هســت ان دوران مطالعــات خیلی قوی دربــاره دوره‬ ‫صفویه داشــت و نکات مثبت ان سلسله و علل افول‬ ‫ان را با کمک دانشــجویان پژوهش کرد‪ .‬باتوجه به‬ ‫این توضیح انتقال تجارب به جوانان سپاه که همه‬ ‫از نسل سوم هستند و تجربه ای از حضور در عرصه‬ ‫دفاع مقدس و دوران امنیتی چند سال اول انقالب‬ ‫ندارند‪ ،‬بسیار دســتاوردهای علمی دوره تحصیل‬ ‫دانشگاهی انها را پربار می کند‪.‬‬ ‫درباره ‪ 18‬ســال سیاست ورزی اقای رضایی‬ ‫نیز باید بگویم رویکــرد او از بــدو ورود به عرصه‬ ‫ی و منطقی بود‪ ،‬گرچه اقبال عمومی‬ ‫سیاست علم ‬ ‫و اجتماعی برای انتخاب او شکل نگرفت اما به‬ ‫نظرم او از شخصیت های علمی نظام جمهوری‬ ‫اسالمی ایران است که یک مدل فکری مختص‬ ‫به خود در حوزه های اقتصاد‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬سیاست‬ ‫و امنیــت دارد‪ ،‬به طوری که همــه این حوزه ها‬ ‫با هم همخوان هســتند‪ .‬اقای محسن رضایی‬ ‫برای دســتیابی به چنین مدل فکری بسیار کار‬ ‫کرد و زحمت کشــید‪ .‬بر همین اساس معتقدم‬ ‫کســانی که نامزد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫بودند اگــر تجربیات اجرایی و علمی شــان در‬ ‫کنار تجارب اجرایی و علمی اقای رضایی قرار‬ ‫بگیرد دانش و تجربیــات اجرایی اقای رضایی‬ ‫از قوام و غنای بیشتری برخوردار است‪ .‬اقای‬ ‫رضایی بنا به اذعان اهل علم برنامه و بیان خیلی‬ ‫خوبی داشــت‪ ،‬ضمن انکه گرچه سابقه نظامی‬ ‫داشــت اما اعتدال در رفتــار و طرح ریزی های‬ ‫اجرایی اش مشــهود بــود‪ .‬به نظــرم در دوره هایــی که او‬ ‫به عنوان کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری امد‪ ،‬به ویژه‬ ‫در سال های ‪ 88‬و ‪ 92‬دارای برنامه بود چراکه کار کارشناسی‬ ‫تدوین سیاســت های کالن نظام را در مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت نظام برعهده داشت و همچنین در جریان جزئیات‬ ‫تدوین سند چشــم انداز ‪ 20‬ساله کشــور بود‪ .‬بنابراین او از‬ ‫افق دید خیلی خوبی در ابعاد اقتصادی و سیاســی بهره مند‬ ‫بود‪ ،‬ضمن انکه او قابلیت کار کــردن با جناح های مختلف‬ ‫سیاســی را داشــت و دارد که ایــن خود یک حســن بزرگ‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫زمانی کــه اقا محســن فرماندهی ســپاه پاســداران‬ ‫انقالب اســامی را برعهده گرفــت‪ ،‬ترکیبــی از نیروهای‬ ‫تمام جناح های مختلف سیاســی کشور در این نهاد حضور‬ ‫داشتند و او توانســت به خوبی حوزه تحت مسئولیت خود را‬ ‫اداره کند‪ ،‬بنابراین رئیس جمهور شدن چنین فردی بهتر از‬ ‫نامزدی است که بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫فقط با یک تیپ سیاسی خاص کار می کند چون او می تواند‬ ‫ضمن برقراری تعامــل مثبت با تمام جریانات سیاســی‪ ،‬از‬ ‫ظرفیت های انها برای اداره کشور استفاده کند‪.‬‬ ‫ســال ‪ 92‬که اقــای محســن رضایی حــدود چهار‬ ‫میلیون رای اورد خیلی امید بود که او در عرصه سیاســی‬ ‫‪39‬‬ ‫درباره یک عکس‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫به الریجانی‬ ‫مانند ناطق نگاه‬ ‫نم ی کنند‬ ‫کاندیداتوری الریجانی از تهران‬ ‫توجیه سیاسی ندارد‬ ‫سیدرمضان شجاعی کیاسری‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪9‬‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫معتقدم امروز اقای الریجانی مشی سیاسی مشترک‬ ‫با اقای ناطق نوری دارد‪ ،‬گرچه در گذشــته این مثال برای‬ ‫اقای باهنر بیان می شد اما باهنر و ناطق این روزها از جهت‬ ‫نگاه به دولت کامال با یکدیگــر متفاوتند‪ ،‬ضمن انکه اقای‬ ‫باهنر با جبهه پایداری‪ ،‬جمعیت رهپویان و جمعیت ایثارگران‬ ‫نشست و برخاســت می کند اما اقای ناطق چنین رویکردی‬ ‫ندارد‪ ،‬بنابراین از میان اقایان الریجانی و ناطق یک نفر پا به‬ ‫عرصه انتخابات مجلس شورای اسالمی می گذارد‪ .‬یعنی‬ ‫اگر اقای الریجانی به صحنه نیاید ناطق می اید و بالعکس‪،‬‬ ‫ولی در کل می توان گفت هر دوی این شــخصیت ها نقش‬ ‫قوی و تاثیرگذاری را هم در ُبعد کاندیدا شــدن و هم در ُبعد‬ ‫حمایت و پشتیبانی از افرادی که وارد صحنه رقابت می شوند‬ ‫خواهند داشت‪.‬‬ ‫گرچــه اصالح طلبان می کوشــند اقــای ناطق نوری‬ ‫را در اردوگاه اصالحــات تعریف کنند و چنیــن رویکردی را‬ ‫نســبت به اقای الریجانی ندارند اما معیار قضاوت و تحلیل‬ ‫را نمی توان بر پایه مشی و خواسته اصالح طلبان گذاشت‪.‬‬ ‫نگاه های اقای الریجانی و اقای ناطق درباره مسائل کالن‬ ‫کشور به یکدیگر نزدیک است و هر دو جز و معتدالن جریان‬ ‫اصولگرا به شــمار می ایند که اگر جناح اعتدال را مجموع‬ ‫اصالح طلبــان و اصولگرایــان معتدل تعریــف کنیم حتما‬ ‫اقایان الریجانی و ناطــق در چنین اردوگاهــی قرار دارند‪.‬‬ ‫بر همین اساس به نظر می رسد برای دولت نیز فرق نمی کند‬ ‫که از میان اقای ناطق یا اقــای الریجانی کدامیک رئیس‬ ‫مجلس باشــد‪ .‬هر کدام از انها در این جایــگاه قرار بگیرند‬ ‫دولت می تواند تعامل خوبی را با مجلس برقرار کند‪.‬‬ ‫حال اگر سوال شود کدامیک از انها نامزد دهمین دوره‬ ‫انتخابات مجلس خواهد شد می گویم اقای الریجانی چون‬ ‫االن در حال مدیریت مجلس شورای اسالمی و در جریان‬ ‫مسائل جاری کشور اعم از اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫بین المللی‪ ،‬سیاســت خارجی و فرهنگی است‪ ،‬ضمن انکه‬ ‫به انواع معــادالت داخل مجلــس اشــراف دارد اما اقای‬ ‫ناطق بیست سال اســت که از عرصه سیاسی کشور فاصله‬ ‫گرفت‪ ،‬پس نتیجه می گیریم اقای الریجانی می تواند قطعا‬ ‫متفاوت تر عمل کند‪ .‬اقای الریجانی در دو دوره ریاست بر‬ ‫نهاد قانونگذاری فضایی را باز کرده که اکثریت نمایندگان‬ ‫مردم به حسن مدیریت او اذعان دارند‪.‬‬ ‫همان تاثیری کــه اقای ناطــق در پشــت صحنه بر‬ ‫ائتالف اصولگرایان می گذارد اقای الریجانی روی صحنه‬ ‫می تواند این نقش را حتی با تاثیر بیشــتری ایفا کند و گروه‬ ‫بیشتری از اصولگرایان از او حرف شنوی داشته باشند‪ ،‬اما‬ ‫تاثیرگذاری هر دوی انها به حدی نیست که بتوانند ائتالف‬ ‫صددرصدی میان گرایش هــای مختلف اصولگرا به وجود‬ ‫اورند‪ ،‬چراکه هم اکنون رابطه مثبتــی میان جبهه پایداری‬ ‫با اقایان ناطق و الریجانی وجود ندارد‪ .‬البته پیش بینی من‬ ‫این است که اقای الریجانی همچون دو دوره گذشته از قم‬ ‫کاندیدای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫می شــود‪ ،‬بنابراین از وزن کشی های سیاســی در تهران به‬ ‫دور خواهد بود‪ .‬علت هم این اســت که اقای الریجانی با‬ ‫اصرار و درخواست مراجع عظام تقلید از قم نامزد انتخابات‬ ‫مجلس شد‪ ،‬از مردم قم رای گرفت و وارد نهاد قانونگذاری‬ ‫شد بنابراین بعید می دانم این کار را انجام دهد و بخواهد از‬ ‫تهران نامزد شود‪ .‬ضمن انکه کاندیداتوری اقای الریجانی‬ ‫از حوزه انتخابیه تهران‪ ،‬ری‪ ،‬اسالمشهر و شمیرانات خیلی‬ ‫توجیه سیاسی ندارد چون به نظر می رسد در تهران دو لیست‬ ‫بیشتر نباشــد؛ یکی فهرســت انتخاباتی مربوط به حامیان‬ ‫دولت که انهــا نامزدی از میــان نیروهای خــود را در صدر‬ ‫فهرست می گذارند‪ ،‬فهرســت دیگر متعلق به اصولگرایان‬ ‫است که اقای حدادعادل در این جایگاه قرار می گیرد‪ ،‬پس‬ ‫در مجموع نامزدی اقای الریجانی از حوزه انتخابیه تهران‪،‬‬ ‫ری‪ ،‬اسالمشهر و شمیرانات خیلی مفهوم ندارد‪.‬‬ ‫اینکــه طیــف حامیــان اقــای الریجانــی با ســایر‬ ‫گرایش های سیاســی ائتالف کنند یا خود لیست جداگانه‬ ‫و مستقل بدهند موضوعی اســت که هنوز معلوم نیست اما‬ ‫حتما حضور انها در انتخابات مجلس قطعی و موثر است‪.‬‬ ‫درباره فعالیت حزب رهروان در انتخابات مجلس نیز‬ ‫باید بگویم قرار است مراحل اجرایی تشکیل ان طی شود‪.‬‬ ‫اقای الریجانی هــم در جریان موضوع اســت‪ .‬او مدت ها‬ ‫دنبال تاسیس حزب بود گرچه در شرایط فعلی شاید تشکیل‬ ‫حزب دیر باشد اما اثرگذاری خود را دارد‪ .‬البته همانطور که‬ ‫گفته شــد اینکه حزب رهروان در انتخابات مجلس چگونه‬ ‫ورود کند‪ ،‬مســتقل بیاید یــا در قالب ائتالف‪ ،‬مســاله ای‬ ‫اســت که اظهار نظر درباره ان هنوز زود است و باید اعالم‬ ‫نظر در این بــاره را به چند ماه نزدیک بــه انتخابات مجلس‬ ‫موکول کرد‪.‬‬ ‫در کل معتقدم وزن سیاســی حامیان اقای الریجانی‬ ‫در مجلس اینــده قابل قبول اســت و اصالح طلبان معتدل‬ ‫همچون مجلس هشتم و نهم‪،‬حاضرند رای خود را به اقای‬ ‫الریجانی بدهند‪ .‬هرچنــد این روزهــا گزینه های مختلفی‬ ‫همچون اقای عارف از اردوگاه اصالحات برای قرار گرفتن‬ ‫بر کرســی مجلس اینده مطرح می شوند اما بر این باورم که‬ ‫چون اکثریت نسبی مجلس دهم در اختیار معتدالن سیاسی‬ ‫اعم از اصولگرا و اصالح طلب خواهد بود رای اصالح طلبان‬ ‫معتدل نیز به اقای الریجانی است‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫گفته می شود علی الریجانی و ناطق نوری دیداری انتخاباتی با یکدیگر داشته اند‬ ‫ناطق و الریجانی‬ ‫درتصمیماصولگرایانموثر ند‬ ‫سیدکمال الدین سجادی‬ ‫سخنگوی جبهه پیروان‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫سیاست‬ ‫هر چه به ایام دهمین دوره انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اســامی نزدیک می شــویم‪ ،‬گمانه زنی ها دربــاره حضور‬ ‫شــخصیت های سیاســی در کارزار رقابت سیاسی پیش رو‬ ‫بیشتر می شود‪ .‬برهمین اساس مدت هاست که هر از گاهی‬ ‫احتمال کاندیداتوری اقای علی اکبر ناطق نوری در انتخابات‬ ‫مطرح می شــود اما من معتقدم اگر مطالبی که ایشان قبال‬ ‫گفته بود مالک قرار گیرد می تــوان گفت اقای ناطق دیگر‬ ‫در انتخابات مجلس شرکت نمی کند‪ .‬هر چند در طول زمان‬ ‫روحیــات‪ ،‬رویکردها‪ ،‬تصمیم گیری هــا‪ ،‬نظرها‪ ،‬دیدگاه ها‬ ‫و تحلیل های افراد ممکن اســت دســتخوش تغییر شود یا‬ ‫ضرورت هایی پیش می اید که شاید انها را در شرایط و فضای‬ ‫تصمیم گیری جدید قــرار دهد‪ ،‬به عبارت دیگــر از انجا که‬ ‫اوضاع سیاسی در کشــور ما همیشه یکسان نیست تصمیم ‬ ‫شخصیت های سیاســی نیز به طبع می تواند در طول زمان‬ ‫متحول شود‪.‬‬ ‫هم اکنون از سوی اکثریت هر دو جناح سیاسی برای‬ ‫ورود اقای ناطق نوری به انتخابات دعوت می شــود‪ .‬اتفاقا‬ ‫ما اصولگرایان نیز چنین رویکردی داریم‪ ،‬حتی اقای باهنر‬ ‫رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری جایی گفته بود‪« :‬اگر‬ ‫اقای ناطق تصمیم بگیرد که وارد عرصه انتخابات شــود ما‬ ‫از این تصمیم اســتقبال می کنیم»‪ ،‬باالخره اقای ناطق از‬ ‫شخصیت های اصولگرا و از سابقون انقالب است اما اینکه‬ ‫چرا اصالح طلبــان از ورود اقای ناطق اســتقبال می کنند‪،‬‬ ‫حتما تحلیل های خاص خود را دارند‪ ،‬یک نظر این اســت‬ ‫اصالح طلبان با مشــکل چهره های مقبول مواجهند چون‬ ‫باتوجه به قضایایی که در فتنه ‪ 88‬پیش امد انها ریزش های‬ ‫زیــادی داشــتند‪ ،‬بنابراین از نظــر چهره های سیاســی که‬ ‫معیارهایی مطابق گفتمــان انقالب اســامی را دارند‪ ،‬در‬ ‫مضیقه هســتند و می خواهنــد از طیف معتــدالن اصولگرا‬ ‫یارگیری کنند‪ ،‬البته این مساله را نیز پنهان نمی کنند‪ .‬در واقع‬ ‫جریان اصالحات با طرح شــعار ائتــاف معتدالن دو جناح‬ ‫می کوشد به اهداف سیاسی خود جامه عمل بپوشاند‪ ،‬حال‬ ‫انکه از ابتدای انقالب تا کنون دو جناح کالسیک اصالحات‬ ‫و اصولگرا در ادوار مختلف انتخابات با یکدیگر رقابت کردند‬ ‫و چنین رقابتی منطقی و مناسب و برای افکار عمومی جامعه‬ ‫نیز تعریف شده است اما اینکه بخشی از این دو جناح با هم‬ ‫ائتالف کنند‪ ،‬این مساله مرزهای دو جناح را مخدوش می کند‬ ‫بنابراین غیر ممکن است که معتدالن دوجناح تصمیم بگیرند‬ ‫با هم لیست مشترک دهند‪.‬‬ ‫البته در صورتی که اقای ناطق نامزد انتخابات مجلس‬ ‫شود‪ ،‬شاید در هر دو فهرســت اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫قرار گیرد‪ ٬‬در اوایل انقالب نیز بودند شخصیت هایی که هر‬ ‫دو جناح چپ و راست انها را قبول داشتند‪ ،‬بنابراین نامشان‬ ‫در همه فهرســت های انتخاباتی بود‪ .‬امــروز هم اگر اقای‬ ‫ناطق نوری بیاید‪ ،‬فضا طوری اســت که عالوه بر انکه مورد‬ ‫استقبال اصولگرایان قرار می گیرد‪ ،‬شاید نام او در فهرست‬ ‫انتخاباتی اصالح طلبان نیز مشــاهده شــود‪ .‬در انتخابات‬ ‫مجلس نهم نیز نام اقای ابوترابی فرد در ‪ 19‬لیســت بود‪ .‬در‬ ‫کل دنیای سیاست دنیای ممکنات است‪.‬‬ ‫نکته ای که اینجا نیاز می دانم یاداور شــوم این است‬ ‫که ایــن روزها برخی هــا اقــای الریجانی را بــه مثابه اقای‬ ‫ناطق می خوانند و شــباهت هایی را نیز همچون نگاه مثبت‬ ‫به دولت روحانی و موضع داشتن نسبت به پایداری ها برای‬ ‫انها برمی شمرند اما من این اعتقاد را ندارم‪ .‬حاج اقای ناطق‬ ‫ویژگی های خاص خــود را دارد‪ ،‬پیــش از انقالب مبارزاتی‬ ‫ضد رژیم پهلوی داشــت و بعد از ‪ 22‬بهمــن ‪ 57‬نیز در مقام‬ ‫یک دولتمرد یا پارلمانتاریســت خدماتــی را به انقالب ارائه‬ ‫داد‪ .‬حال انکه اقــای الریجانی به لحاظ ســوابق اجرایی و‬ ‫خصوصیت هــای فــردی ویژگی های دیگــری دارد که ان‬ ‫ویژگی ها مشابه ویژگی های حاج اقای ناطق نیست اما هر‬ ‫دو به اصولی در انقالب اســامی اعتقاد دارند که این شاید‬ ‫وجه اشتراکشان باشد‪ .‬به عبارت دیگر از لحاظ اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاســی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی نگاه انها با یکدیگر متفاوت‬ ‫است البته هر دو مازندرانی هستند‪.‬‬ ‫اینکه گفته می شود یکی از این دو نفر نامزد انتخابات‬ ‫مجلس می شــود را نیز نمی توان پذیرفت چون اگر یکی از‬ ‫تهران بیاید و دیگری از حوزه انتخابیه قم نامزد شود‪ ،‬مشکلی‬ ‫ایجاد نخواهد شد‪ ،‬ضمن انکه در مجلس نیز می تواند یک‬ ‫تقســیم کار انجام شــود‪ ،‬یکی رئیس و دیگری نایب رئیس‬ ‫باشــد مثال االن اقای حدادعادل رئیس مجلس نیست اما‬ ‫کار دیگری را انجام می دهد به عبارت دیگر حضور یکی مانع‬ ‫حضور دیگری نیســت چون می تواند تقسیم کار شود و این‬ ‫بستگی به تعامل و توافق بین شخصیت های سیاسی دارد‪.‬‬ ‫بر همین اساس معتقدم اگر اقای ناطق از نظر گذشته برگردد‬ ‫یک تحول جدیدی در فضای سیاسی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫موضوع دیگر انکه برخی معتقدند اگر اقای الریجانی‬ ‫از تهران نامزد شــود‪ ،‬تاثیرگذاری اش در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی بیشتر می شــود اما نظر من این است که از‬ ‫زمان نماینده شدن اقای الریجانی از شهر قم و ریاست او بر‬ ‫مجلس‪ ،‬کسی که نماینده شهر قم و چهره سیاسی باشد‪ ،‬یک‬ ‫شان و وزن جدیدی پیدا می کند‪.‬‬ ‫فارغ از مساله حوزه انتخابیه‪ ،‬اقایان الریجانی و ناطق‬ ‫در ائتالف انتخاباتی اصولگرایان تاثیرگذارند‪ ،‬کما اینکه در‬ ‫انتخابات قبلی هم اقای الریجانــی در مکانیزم ‪ 8+7‬جبهه‬ ‫متحد اصولگرایــان نماینده داشــت یا اقــای ناطق رئیس‬ ‫شــورای نیروهای انقالب در انتخابات مجلس هفتم بود‪.‬‬ ‫در پایان یاداور می شــوم که نباید بــه موضع گیری های نرم‬ ‫اصالح طلبان خوشبین بود‪ .‬انها همیشــه دنبال منافع خود‬ ‫هستند‪ ،‬بنابراین حسن نیتی در قبال اقای الریجانی و اقای‬ ‫ناطق ندارنــد‪ ،‬بلکه از طرح نام این دو شــخصیت اصولگرا‬ ‫به دنبال بهره برداری های سیاسی هســتند‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫بستگی دارد منافع شــان را چطور تعریف کنند‪ .‬سابقه نشان‬ ‫داده که اصالح طلبان در دوره ای از انتخابات مجلس یک‬ ‫شخصیت سیاسی را کامال طرد و تخریب کردند اما در یک‬ ‫دوره از انتخابات ریاست جمهوری به دنبال او رفتند و تشویق‬ ‫و ترغیب کردند که به صحنه بیاید‪ .‬بر همین اساس اگر انها‬ ‫ببینندکهکاندیدای اختصاصی شان درمجلسایندهمی تواند‬ ‫بر صندلی ریاست مجلس تکیه بزند و رای بیاورند حتما به او‬ ‫رای می دهند‪ .‬مثال اگر اقای عارف امکان رای اوری داشته‬ ‫باشــد طبیعتا اصالح طلبان اعم از کنــدرو‪ ،‬میانه رو یا تندرو‬ ‫به عارف رای می دهنــد نه اقای الریجانی یــا اقای ناطق‪،‬‬ ‫بنابراین این طور نیســت که دلشــان بخواهد به کســی که‬ ‫ســبقه اصولگرایی دارد رای دهند‪ ،‬ان زمان انها اعتنایی به‬ ‫بازارگرمی ها و تبلیغات انتخاباتی خود نمی کنند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫درباره اقبال‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫اقبال شرق‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫نگاهیبهزندگیواندیشه هایمحمداقبالالهوری‬ ‫اقبال الهوری بیش از انکه شاعر باشد‪،‬اندیشــمندی بزرگ با دغدغه های بزرگ‬ ‫بود‪ .‬مردی که گرچه در غرب دانــش اموخته بود و از بنیان هــای زندگی غرب به‬ ‫خوبی اگاهی داشت اما در عصری که روشنفکرانش در مشرق زمین ضامن توسعه‬ ‫و پیشرفت را غربی شدن می دانســتند‪،‬مردم شرق را به اندیشــیدن در مورد خود‬ ‫دعوت کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫سپیده امامی اصل‬ ‫خبرنگار‬ ‫استعمار‪ ،‬مشکل اول‬ ‫او مهمتریــن مشــکل را در ان دوران اســتعمار‬ ‫می دانست‪ ،‬به همین دلیل معتقد بود که مردم را باید در این‬ ‫راه اگاه کرده و استعمار را به انها شناساند؛ از این رو نگاهی‬ ‫ژرف به کشــورهای استعمارشــده اســامی پیرامون خود‬ ‫داشت و با نظر به ویژگی های سیاسی ان زمان و اندیشه های‬ ‫اســامی‪ ،‬او پذیرش ویژه ای پیدا کــرد‪ .‬دلیل دیگر چهره‬ ‫فرامرزی وی را می توان در پیوستگی فرهنگی و تاریخی و‬ ‫مذهبی کشورش با برخی کشورهای همسایه مانند ایران و‬ ‫افغانستان دانست‪ .‬اقبال یکی از نامورترین و سرشناس ترین‬ ‫شاعرپارســی گوی غیرایرانی در ایران است که نظیر شاعر‬ ‫بزرگــی همانند بیــدل دهلوی پذیــرش ویــژه ای در ایران‬ ‫یافته است‪ .‬به همین دلیل شــاعرانگی او بر اندیشه هایش‬ ‫نزد افکار عمومی برتری بیشتری یافته است‪ .‬از کل ‪ ۱۲‬هزار‬ ‫بیت شعری که توسط اقبال سروده شده است ‪ ۷‬هزار بیت ان‬ ‫فارسی است‪ .‬شریعتی در جایی وی را ایرانی ترین خارجی و‬ ‫شیعه ترین سنی خطاب کرده است‪ .‬وی ارزو داشت تهران‬ ‫روزی جایــگاه ژنو در اروپــا را پیدا کند‪ .‬تز دکتــرای او با نام‬ ‫سیر حکمت در ایران نخستین اثر وی بود که توسط چهره‬ ‫استاد چپگرای دانشــگاه های تهران امیر حسین اریان پور‬ ‫به فارســی ترجمه شــده اســت‪ .‬هرچند که اقبال بی گمان‬ ‫دلبستگی فراوانی به ایران داشته است و برخی از ملی گرایان‬ ‫ایرانی نیز ان را ستوده اند‪ ،‬با این حال اقبال از گرایش‏های‬ ‫ناسیونالیستی غربی به شدت متنفر است و ریشه تمایالت‬ ‫ناسیونالیستی در مســلمانان را که به ملت ‏پرستی ختم شده‬ ‫اســت‪ ،‬در اندیشــه ‏های سیاســی ـ اجتماعی مغرب ‏زمین‬ ‫می ‏بیند‪ .‬او قائل به مرزهای جغرافیایی و تصنعی نیســت و‬ ‫معتقد است که این مرزبندی‏ها‪ ،‬به تعصبات قومی‪ ،‬نژادی‬ ‫و محلی خطرناک ختم می‏شود‪ .‬اقبال درپی ان است که از‬ ‫اقوام ایرانی‪ ،‬عرب‪ ،‬ترک و افغان «ملت گیتی‏نورد» بسازد‪.‬‬ ‫مرز و بوم اصلی مسلمانان از نظر او اسالم است‪ :‬قلب ما از‬ ‫هند و روم و شام نیست ‪ /‬مرز و بوم ما به‏جز اسالم نیست‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫اقبال مهمرتین مشکل را در ان دوران‬ ‫استعمار می دانست‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫معتقد بــود که مــردم را بایــد در این‬ ‫راه اگاه کــرده و اســتعمار را بــه انها‬ ‫شناســاند؛ از این رو نگاهــی ژرف به‬ ‫کشــورهای استعمارشــده اسالمی‬ ‫پیرامون خود داشت‬ ‫اقبال در منظومه فارسی «اســرار خودی» و سه سال‬ ‫پس از ان منظومه «رموز بیخودی» را سرود‪ .‬انچه در این دو‬ ‫منظومه مرکز و محور اندیشه های او بوده‪ ،‬نظریه «خودی»‬ ‫ی اثارش به نوعی به‬ ‫است که از این زمان به بعد‪ ،‬وی در تمام ‬ ‫تبیین این اصل پرداخته است‪« .‬خودی» در دیدگاه اقبال‬ ‫یعنی دریافت نیروی خود یا نیــروی درون‪ ،‬به عبارت دیگر‪،‬‬ ‫خودی یعنی خوداگاهی و شناخت استعدادهای فرد و تسلط‬ ‫بر انها‪ ،‬نظریه «خودی» توصیه به اتکا به خود اســت و در‬ ‫ی چون عزت نفس و اتکا به نفس به‬ ‫ابعاد اخالقی با مفاهیم ‬ ‫کار می رود‪ .‬این نظریه به طور مفصل در اسرار خودی توضیح‬ ‫داده شده و در رموز بیخودی از ابعاد اجتماعی ان سخن به‬ ‫میان امده است‪ .‬دیگر اثار اقبال نیز یا روایاتی دیگر از این‬ ‫نظریه اند یا توضیحاتی درباره مصادیق جزئی ان‪ ،‬تا جایی‬ ‫که اقبال «واردات» یا دریافت های قلبی خویش را منحصر‬ ‫به همین نظریه می داند‪.‬‬ ‫علی شــریعتی در این رابطــه می گوید‪« :‬بازگشــت به‬ ‫خویش یعنی بازگشــت به خویشتن اصیل انســانی و احیای‬ ‫ارزش های فرهنگی و فکری سازنده و مترقی و اگاهی بخش‬ ‫خود ما‪ .‬بازگشــت به خویش نه ان چنان که پس از مد شدن‬ ‫مخالفت با غربزدگی‪ ،‬خود غربزده ها بــاز این را مد کرده اند و‬ ‫نمی دانند که بازگشت به خویش به مدرن شدن و تظاهر کردن‬ ‫ی و ارتجاعی‬ ‫و به فرنگی بد گفتن و به اداب و رسوم کهنه بوم ‬ ‫برگشتننیست‪.‬بازگشتبهخویشیکنهضتعمیقودشوار‬ ‫خودشناســی و خودسازی اســت‪ ،‬الزمه اش شناختن تمدن‬ ‫و فرهنگ اروپاست‪ .‬شــناختن دنیای امروز با همه زشتی ها و‬ ‫زیبایی هایش و نیز شــناختن تاریخ تمدن و فرهنگ و ادب و‬ ‫مذهب و اصالت های انسان و عوامل انحطاط و ارتقای تمدن‬ ‫و اجتماع مــا و تفاهم با توده مردم و تجانــس با متن جامعه و‬ ‫باالخره احیای انچه انحطاط در ما کشت و استعمار از ما برد و‬ ‫در میان ما نسخ کرد و قلب کرد‪ ...‬بازگشت به خویش چگونه؟‬ ‫ان چنان که اقبال بازگشــت‪ ،‬به اروپا رفت و یک فیلســوف‬ ‫متفکر امروز در سطح جهان شــد‪ ،‬فرهنگ و تمدن و جامعه‬ ‫غرب را محققانه شــناخت و سپس بازگشــت به اسالم‪»...‬‬ ‫شهید مطهریهمدرکتاب«نهضت هایاسالمیدرصد ساله‬ ‫اخیر» درباره فلسفه خودی اقبال می گوید‪« :‬اقبال فلسفه ای‬ ‫دارد که ان را «فلســفه خودی» می نامد‪ .‬او معتقد است که‬ ‫شرق اسالمی هویت واقعی خود را که هویت اسالمی است‬ ‫از دست داده و باید ان را بازیابد‪ .‬اقبال معتقد است همان طور‬ ‫که فرد احیانا دچار تزلزل شــخصیت یا گم کردن شخصیت‬ ‫می شــود‪ ،‬از خود فاصله می گیرد و با خود بیگانه می گردد‪،‬‬ ‫غیر خود را به جای خود می گیرد و با خود بیگانه می گردد و‪...‬‬ ‫به جای انکه کار خود کند کار بیگانه می کند‪ ،‬جامعه نیز چنین‬ ‫است‪ ...‬هر جامعه ای که ایمان به خویشتن و احترام به کیان‬ ‫ذاتوکرامتذاتخویشتنراازدستبدهدمحکومبهسقوط‬ ‫است‪ .‬اقبال معتقد است که جامعه اسالمی در حال حاضر در‬ ‫برخورد با تمدن و فرهنگ غربی دچار بیماری تزلزل شخصیت‬ ‫و از دســت دادن هویت شــده اســت‪« .‬خود» این جامعه و‬ ‫«خویشتن» اصیل این جامعه و رکن رکین شخصیت این روح‬ ‫جمعی‪ ،‬اسالم و فرهنگ اسالمی است‪ .‬نخستین کار الزمی‬ ‫ که مصلحان باید انجام دهند بازگرداندن ایمان و اعتقاد این‬ ‫جامعه به «خود» واقعی او یعنی فرهنگ و معنویت اسالمی‬ ‫است و این است «فلسفه خودی‪»....‬‬ ‫در نظر اقبال‪ ،‬همه هســتی قائم به خودی اســت‪ .‬از‬ ‫کوچکترین ذره تا بزرگ ترین کهکشان ها قوام خویش را از‬ ‫«خودی» می گیرند‪ .‬تحقق «خودی» نیز در گرو هدف داری‬ ‫و ارمان خواهی است‪ .‬در اشعار اقبال‪ ،‬هدف داری با عبارت‬ ‫تخلیق و تولید مقاصد‪ ،‬بیان شده و ارمان خواهی نیز با کلمه‬ ‫«ارزو» مشخص گشته است‪ .‬در بیان اقبال «ارزو» ترجمه‬ ‫مناسبی برای واژه فرنگی «ایده ال» است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫او را بیشــتر شاعر می دانند‪ ،‬اما کیســت که نداند این‬ ‫فرزند پنجاب اندیشه ای بزرگ را در پس اشعار خود دارد‪ .‬او‬ ‫در ابتدای قرنی زیست که شرق بیدار شده بود و از منادیان‬ ‫بیداری بود و از هند‪ ،‬ســرزمین اســتعمار زده همراه با دیگر‬ ‫مبارزان برخاســت اما خیلی زود به تفاوت هــای اجتماعی‬ ‫در هند پی برد و نخستین فردی بود که از ضرورت تشکیل‬ ‫کشــوری اســامی دفاع می کرد‪ .‬محمد اقبــال الهوری‪،‬‬ ‫منادی اسالم بود در شبه جزیره هند‪ .‬او را می توان از اولین‬ ‫پیشگامان اندیشه وحدت در جهان اسالم دانست‪.‬‬ ‫اقبــال در ســیالکوت‪ ،‬که امــروزه در ایالــت پنجاب‬ ‫پاکســتان واقع شده اســت‪ ،‬به دنیا امد‪ .‬نیاکان او از قبیله‬ ‫ســپروی برهمنان کشــمیر بودند که حدود دویســت سال‬ ‫پیش از تولد او‪ ،‬اسالم اورده بودند‪ .‬پدر او مسلمانی دیندار‬ ‫بــود و اهتمام ویژه ای به انجام مناســک مذهبی داشــت‪.‬‬ ‫اقبال قران را در یکی از مساجد سیالکوت اموخت و دوران‬ ‫راهنمایی و دبیرستان خود را در اسکاچ مشن کالج گذراند‪.‬‬ ‫تحصیالت او در رشته فلســفه در دانشگاه الهور اغاز شد و‬ ‫مدرک کارشناسی ارشد فلســفه را در سال ‪ ۱۸۹۹‬با رتبه اول‬ ‫از دانشگاه پنجاب دریافت کرد‪ .‬وی پس از ان از دانشگاه‬ ‫کمبریج و دانشــگاه مونیخ مدرک دکترای خود را در رشــته‬ ‫فلســفه گرفت‪ .‬اقبال در دوره کارشناسی ارشــد با توماس‬ ‫ارنولد ارتباط نزدیکی پیدا کرد و در اروپا نیز با با ادوارد براون‬ ‫مستشرق برجســته انگلیسی و نیکلســون مراودات علمی‬ ‫ داشت‪.‬‬ ‫اقبال در دوران جنگ جهانی اول به جنبش خلیفه که‬ ‫جنبشی اسالمی ضد استعمار بریتانیا بود‪ ،‬پیوست‪ .‬این در‬ ‫سالی است که مبارزات استقالل طلبانه در هند به اوج خود‬ ‫رسیده اســت‪ .‬وی با موالنا محمد علی و محمد علی جناح‬ ‫همکاری نزدیک داشــت‪ ،‬در ســال ‪ ۱۹۲۰‬در مجلس ملی‬ ‫هندوســتان حضور داشــت اما از انجا که گمان می کرد در‬ ‫این مجلس اکثریت با هندوهاست پس از انتخابات ‪۱۹۲۶‬‬ ‫وارد شورای قانونگذاری پنجاب شــد که شورایی اسالمی‬ ‫بود و در الهور قرار داشــت‪ .‬در این شورا وی از پیش نویس‬ ‫قانون اساســی که محمد علــی جناح بــرای احقاق حقوق‬ ‫مسلمانان نوشته بود حمایت کرد‪ .‬اقبال در ‪ ۱۹۳۰‬به عنوان‬ ‫رئیس اتحادیه مســلمانان در الله اباد و سپس در ‪ ۱۹۳۲‬در‬ ‫الهور انتخاب شد‪.‬‬ ‫ابتدای شاعری اقبال با سبک قدیمی غزل بود‪ .‬اما از‬ ‫انجا که در نخستین سال های سده ‪ 20‬میالدی در شبه قاره‬ ‫هند‪ ،‬جریان های فکــری و حرکت هــای ازادی خواهی و‬ ‫استقالل طلبی شــدت تمام داشــت و طبعا طیف جوان و‬ ‫روشــنفکر را به سوی خود می کشید؛ شــعر اقبال نیز که در‬ ‫این دوران‪ ،‬نخست رنگ صوفیانه و عشق عرفانی داشت با‬ ‫درگیر شدن در کوشش های مسلمانان برای تجدید حیات‬ ‫ملی و حفظ حقوق خــود در مقابل اکثریــت هندو مذهب‪،‬‬ ‫به تدریج رنگ سیاســی ـ اجتماعی گرفــت‪ .‬منظومه های‬ ‫«تصویــردرد» و «ناله یتیــم» در حقیقــت تصویر اوضاع‬ ‫دردناک مســلمانان هند و منظومه «فریاد به حضور سرور‬ ‫کائنات» فریاد دادخواهی و تظلم انان به پیشگاه حضرت‬ ‫محمد(ص) بود‪.‬‬ ‫اقبال الهوری از اندیشــمندان بزرگ مسلمانی است‬ ‫که با فرهنگ مخــرب غربی به مقابله برخاســت‪ .‬مســاله‬ ‫غرب ستیزی‪ ،‬در نوشته ها و ســروده های اقبال به فراوانی‬ ‫مشــاهده می شــود‪ .‬به طوری کــه صرف نظــر از نامه ها و‬ ‫نوشته های وی‪ ،‬حدود دو سوم کالم منظوم اردو و فارسی‬ ‫او به غرب ســتیزی ارتباط دارد؛ از این رو غرب ســتیزی در‬ ‫اقبال شناســی‪ ،‬موضوع بسیار گســترده و مفصلی است‪.‬‬ ‫بزرگ ترین اثر غرب ســتیزی او به فارســی‪ ،‬مثنوی «پس‬ ‫چه باید کرد ای اقوام شرق» است‪ .‬اقبال‪ ،‬بر خالف برخی‬ ‫مصلحان‪ ،‬فقط به غرب معاصر نمی تازد‪ ،‬بلکه غرب را حتی‬ ‫از عصر افالطون و ارســطو نقد می کند‪ .‬شــرایط اجتماعی‬ ‫و سیاسی مســلمانان در دورانی که اقبال در ان می زیسته‪،‬‬ ‫حکایــت از تســلط ســرمایه داران غربی بر ملل مســلمان‬ ‫دارد‪ .‬چنین شــرایطی در شــکل گیری اندیشه های اقبال‪،‬‬ ‫به خصوص غرب ســتیزی او موثر بوده اســت‪ .‬بــا مطالعه‬ ‫اطلس جغرافیایی کشورهای اسالمی‪ ،‬با رنج درونی اقبال‬ ‫به خوبی اشنا می شویم‪ .‬در ان دوران افغانستان با سربازان‬ ‫مهاجم انگلیس مشــغول مبارزه بود‪ .‬الجزایر و ســوریه در‬ ‫اشغال فرانســه‪ ،‬اندونزی در اشــغال هلند‪ ،‬قسمت شمال‬ ‫ایران زیــر نفــوذ روس و قســمت جنوبی ان تحت ســلطه‬ ‫انگلیســی و کشــور عراق اســما تحت حکومت عثمانی و‬ ‫رسما در اشــغال نیروهای انگلیسی بود‪ .‬بســیاری از دیگر‬ ‫کشورهای مسلمان نیز در اشغال استعمارگران بود‪ .‬اقبال‪،‬‬ ‫یکی از علت های اســتعمار مســلمانان را‪ ،‬اســتعمارگری‬ ‫غربیان می دانســت و از این رو پیوســته با این اندیشــه به‬ ‫مبارزه برمی خاست‪.‬‬ ‫بازگشت به خود‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقبال‪ ،‬غرب و‬ ‫غرب ستیزی‬ ‫مبنای فکری معلم شرق‬ ‫چه بود؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫محمو د پور افضل‬ ‫پژوهشگر تاریخ‬ ‫مرد شــرقی که در ناصیتش گویی بزرگی سرشــته بود‬ ‫نیک می دانســت که برای مقابله با سیادت چیره شده غرب‬ ‫بر فرهنگ سترگ شــرق باید غرب را در مهد ان بشناسد‪ .‬از‬ ‫این رو محمد که در سیالکوت پاکستان به دینا امده بود بعد از‬ ‫تحصیل در الهور روانه دانشگاه های کمبریج و مونیخ شد تا‬ ‫در انجا هم فلسفه بیاموزد و هم حقوق بخواند‪ .‬بعد از این بود‬ ‫که اقبال الهوری با کوله باری از معرفت شرق و دانش غرب‬ ‫به الهور بازگشت که در کسوت وکالت به تحقیق و تدقیق در‬ ‫معضالت روزگار خود به ویژه انسان شرقی بپردازد‪ .‬او برای‬ ‫بیان حرف خود هم شعر را برگزید و هم نثر را تا به این ترتیب‬ ‫باز هر معبری بتواند صــدای خود را به گــوش مخاطبانش‬ ‫برســاند‪ .‬مخاطبانی کــه او در روزگار خود تنها جســت و جو‬ ‫نمی کرد بلکه انها را در افق فردای تاریخ نیز نظاره می کرد‪.‬‬ ‫او با این باور که اگر «غربیان را زیرکی ســاز حیات» است با‬ ‫رهبری عشق و اینکه «شــرقیان را عشق راز کائنات» است‬ ‫می توان به خود باوری رسید و از بیگانگی با خویشتن رها شد‪.‬‬ ‫نوشــتار زیر درنگــی اســت در غرب ســتیزی عالمه‬ ‫اقبال الهــوری در زمانه ای که غرب کعبه امال بســیاری از‬ ‫روشنفکرانی محسوب می شــد که حتی ان را به درستی نیز‬ ‫نمی شناختند‪.‬‬ ‫شرایط اجتماعی و سیاسی مســلمانان در دورانی که‬ ‫اقبال در ان می زیســته‪ ،‬حکایت از تســلط ســرمایه داران‬ ‫غرب بر ملل مســلمان دارد‪ .‬چنین شرایطی در شکل گیری‬ ‫اندیشــه های اقبال به خصوص غرب ســتیزی او موثر بوده‬ ‫اســت‪ .‬با مطالعه اطلس جغرافیایی کشــورهای اسالمی‪،‬‬ ‫با رنج درونی اقبال به خوبی اشــنا می شــویم‪ .‬در ان دوران‬ ‫افغانستان با ســربازان مهاجم انگلیس مشغول مبارزه بود‪.‬‬ ‫الجزایر و سوریه در اشغال فرانسه‪ ،‬اندونزی در اشغال هلند‪،‬‬ ‫قسمت شمال ایران زیر نفوذ روس و قسمت جنوبی ان تحت‬ ‫سلطه انگلیس‪ ،‬کشور عراق اســما تحت حکومت عثمانی‬ ‫و رســما در اشــغال نیروی انگلیسی بود و بســیاری از دیگر‬ ‫کشورهای مســلمانان نیز در اشغال اســتعمارگران بودند‪.‬‬ ‫اقبال یکی از علت های استعمار مسلمانان را استعمارگری‬ ‫غربیان می دانست و از این رو پیوسته با این اندیشه به مبارزه‬ ‫برمی خاست‪.‬‬ ‫اقبال با ســفر به اروپــا از نزدیک با زندگــی و فرهنگ‬ ‫اروپایی اشــنا شــد‪ .‬در نظر او فرهنگ غرب با جداســازی و‬ ‫تفکیک دو حوزه زندگی انســان یعنی زندگی مادی و زندگی‬ ‫روحانی‪ ،‬از جنبه روحانی ان چشم بسته و تنها به جنبه مادی‬ ‫ان پرداخته و در دنیاپرســتی و مادیات غوطه ور شده است‪.‬‬ ‫اقبال که با ایین و راه و رســم زندگی اســامی اشنا بود‪ ،‬راه‬ ‫رســیدن به کماالت را در صفای روح و باطن می دانست‪ .‬او‬ ‫معتقد بود که غربیان با پیشرفت تکنولوژی نه تنها به کماالت‬ ‫انسانی نایل نیامده اند‪ ،‬بلکه خود و جهان خویش را از لحاظ‬ ‫فرهنگ‪ ،‬اجتماع و سیاست به نابودی و هالکت کشانده اند‪.‬‬ ‫چون ستیزه جویی اقبال با غرب در سراسر منظومه های‬ ‫وی با تعبیرهــای گوناگون امده و ایــن منظومه ها در طول‬ ‫سالیان دراز ســروده شــده می توان گفت که ستیزه جویی‬ ‫با غرب انگیزه قطعی او بوده اســت‪ .‬اقبال بر غرب می تازد‬ ‫نه بر غرب معاصر بلکه از غرب دو هزار و سیصد ســال پیش‬ ‫تاکنون‪ .‬اقبال غرب معاصر خود را پیش از غرب قدیم به باد‬ ‫انتقاد می گیرد و ان را مسبب ویرانی جهان معاصر می داند‪.‬‬ ‫برای اینکه بدانیم چرا اقبال چنین به غرب می تازد باید‬ ‫به اوضاع و احوال زمانه او مراجعه کنیم‪ .‬او شــاهد اشــغال‬ ‫بسیاری از کشورهای اســامی و جنگ جهانی اول بود‪ .‬او‬ ‫عناصر خوب فرهنگ غرب را می ســتود ولی اجزای زشت و‬ ‫زیان اور ان تمدن را با لحن شــدید مورد حمله قرار می داد‪.‬‬ ‫وی معتقد اســت که باید نظام غرب زیر و زبر شود و در عین‬ ‫حال او به مسلمانان توصیه می کند که علوم و فنون پیشرفته‬ ‫غربیان را فرا گرفته ولی اداب و سنن اجتماعی فرسوده انان‬ ‫را تقدیس ننمایند‪ .‬البته اقبال راهکار عملی درخصوص اینکه‬ ‫شــرق عقب مانده چگونه می تواند با غرب بستیزد و چگونه‬ ‫اشترانش را از حوض خود براند ارائه نکرده است‪.‬‬ ‫یکی از اصول اساســی در اندیشــه و افکار اقبال نفی‬ ‫هرگونه سلطه بر انســان به خصوص انسان مسلمان است‪.‬‬ ‫اقبال به عنوان یک اندیشمند مسلمان که به مقام جانشینی‬ ‫و خلیفه الهی انســان عقیده دارد‪ ،‬چگونه می تواند تســلط‬ ‫استعماری و استبدادی گروهی بر گروه دیگر را تحمل کند‪.‬‬ ‫اولین تهاجم اقبال به استعمار انگلیس است‪ .‬او می گوید‪:‬‬ ‫«به نام یک مســلمان هر فرد وظیفه دارد بندهای استثمار‬ ‫انگلیس را بگسلد و به سلطه انها خاتمه دهد‪ ».‬اقبال از طرح‬ ‫پیشنهادیکمیسیونسلطنتیدولتانگلیسدرموردتقسیم‬ ‫فلســطین بســیار ناراحت می شود و در جلســه حزب مسلم‬ ‫لیگ بیانیه ای را که خود صادر کرده و علیه دخالت انگلیس‬ ‫در کشورهای اسالمی اســت قرائت می کند‪« :‬تصمیمات‬ ‫ســرمایه داری انگلســتان در رابطه با کشــورهای اسالمی‬ ‫شرق هرگز تا این حد بر مال نشده بود که گزارش کمیسیون‬ ‫سلطنتی ان را رصد کند‪ .‬این فقط یک حیله سیاسی بود که‬ ‫فلسطین را وطن یهود بسازند‪ .‬امپریالیسم انگلستان خیال‬ ‫داشت در اماکن مقدس مسلمانان جایی برای خود بیابد‪».‬‬ ‫با نگاهی به اثار فلســفی اقبال‪ ،‬تالزم دین و حکومت‬ ‫اشکار می‏شود‪ .‬او این دو را به عنوان روح و ماده می‏نگرد و‬ ‫سیاست‬ ‫در« جاویدنامه» اقبال با‬ ‫جمال الدین اسدابادی در مورد‬ ‫شرق و غرب به گفت و گو می پردازد‬ ‫معتقد است که زمانی بشر به ارامش واقعی می‏رسد که روح و‬ ‫ماده را به صورت دو وجه جدانشدنی بنگرد‪ .‬او می گوید‪« :‬در‬ ‫اسالم‪ ،‬یک حقیقت واحد وجود دارد‪ .‬چون از یک دیدگاه به‬ ‫ان نظر شود‪ ،‬دستگاه دینی اســت و چون از دیدگاه دیگری‬ ‫دیده شود‪ ،‬دستگاه حکومت اســت‪ .‬این درست نیست که‬ ‫گفته شــود دســتگاه دین و دولت‪ ،‬دو جانب یا دو روی یک‬ ‫چیزند‪ ...‬دولت و حکومت‪ ،‬بنابر نظر اسالم‪ ،‬کوششی است‬ ‫برای اینکه به انچه روحانی اســت‪ ،‬در یک ســازمان بشری‬ ‫جنبه فعلیت داده شود‪ ».‬اقبال در کتاب احیای فکر دینی‪ ،‬در‬ ‫فصل پنجم با عنوان «روح فرهنگ و تمدن اسالمی»‪ ،‬بحث‬ ‫مبسوطی راجع به علم و تمدن مسلمانان در گذشته دارد که‬ ‫در ضمن ان‪ ،‬از اندیشه‏ های بعضی متفکران ان عصر نظیر‬ ‫غزالی‪ ،‬شــیخ اشــراق‪ ،‬ابن تیمیه‪ ،‬بیرونی‪ ،‬کندی و‪ ...‬یاد‬ ‫می‏کند و انها را زمینه‏ ساز نظرهای اندیشمندان غربی چون‬ ‫دکارت‪ ،‬بیکن و‪ ...‬می‏داند‪.‬‬ ‫اقبال اخذ و اقتباس فرهنگ و تمدن غرب را نامعقول‬ ‫در« اسرار خودی» اقبال مخاطب را به‬ ‫تقویت شخصیت‪ ،‬شجاعت و کارهای‬ ‫خود دعوت می کند‬ ‫و نادرست نمی‏داند‪ .‬او فرهنگ و تمدن اروپایی را گسترشی‬ ‫از فرهنگ اسالم می‏داند و همچنان که پیش‏تر مطرح شد‪،‬‬ ‫معتقد اســت که غرب از اســام الهام گرفته است‪ .‬بدیهی‬ ‫اســت که اخذ فرهنگ غــرب (البتــه با پیرایش) از ســوی‬ ‫مســلمانان‪ ،‬کار نادرســتی نخواهد بود‪ .‬البته اقبال اعتقاد‬ ‫دارد که نباید گول ظواهر را خورد و در پوست و قشر ظاهری‬ ‫ماند‪ ،‬بلکه باید فرهنگ و تمدن غرب را تنقید و بررســی کرد‬ ‫و به بطن ان رسید‪.‬‬ ‫دکتر شریعتی درباره این نظر اقبال و جایگاه او در میان‬ ‫متفکران شرقی می‏گوید‪« :‬اقبال در میان دو پایگاه متعصب‬ ‫و یک ‏چشم (افراطی و تفریطی) که در جامعه ‏های اسیایی‬ ‫و افریقایی در برابــر غرب موضع گرفته‏ اند‪ ،‬پایگاه ســومی‬ ‫ را اعالم می‏کند‪ .‬از ان دو پایگاه‪ ،‬یکی معتقد اســت که به‬ ‫‏قول تقی زاده و میرزا ملکم خان‏ها ما از فرق ســر تا ناخن پا‬ ‫فرنگی شــویم و نمی‏توان در برابر غرب دســت به انتخاب‬ ‫زد‪ ...‬تمدن و فرهنگ و اخالق و فلسفه و فکر و هنر و شیوه‬ ‫حقیقتاقبال‬ ‫اندیشمندیهمچونسهروردی‬ ‫ی ماکان‬ ‫دکتر محمد بقای ‬ ‫اقبال پژوه‬ ‫زندگی جدید اروپایی‪ ،‬یک بافت واحد و متجانس و غیر قابل‬ ‫تفکیک و تجزیه است و باید ان را یکجا و دربست پذیرفت‬ ‫و در ایــن میان هرچه را با ان مغایر اســت یکجا و دربســت‬ ‫دور ریخت‪ .‬برخی نیز از ان ســو افتاده اند و بــا هرگونه اخذ‬ ‫و اقتباســی از غرب دشــمنی می‏ورزند‪ ...‬اما اقبال ابتدا به‬ ‫تحلیل وضع فکری و انتقاد از بینش و شیو ‏ه زندگی و تمدن و‬ ‫فرهنگ شرقی و غربی می‏پردازد‪ ...‬و سپس اعالم می‏کند‬ ‫که تسلیم دربست به تمدن فرنگی‪ ،‬هم ذلت و بردگی شرق‬ ‫است و هم از دست دادن انچه شرق و انسانیت بدان محتاج‬ ‫است‪ .‬یعنی حق پرستی و شوق و عشق ماورایی و غیب‏ جویی‬ ‫ی روح شــرقی در برابر راز‬ ‫و فضیلت ‏خواهــی و دغدغه دائم ‬ ‫خلقــت‪ ،‬در برابر مطلــق و حقیقت کلی و معمای هســتی و‬ ‫بریدن قطعی از غرب و طرز تمدن او‪ ،‬ماندن در رکود اســت‬ ‫و ضعف و حتی پذیرش اسارت در برابر ســلطه‏ او‪ .‬زیرا یک‬ ‫جامعه‏ غیرصنعتی‪ ،‬همیشــه جیره خوار و وابسته و در خطر‬ ‫امپریالیسم صنعتی غرب خواهد ماند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫مغرب زمین معطوف می دارد‪ .‬با نگاهی به صفحات اندیشه‬ ‫رســانه ها خواهیم دید که این صفحات بــا نام های غریب‬ ‫فالسفه غربی پر شده است‪ .‬هیچ یک از اندیشمندان جهان‬ ‫از قرن ها پیش تاکنون حرف تازه ای نزده اند و مفاهیم گذشته‬ ‫را در قالب های جدیدی ارائه کرده اند‪ .‬اقبال اندیشــه ای نو‬ ‫دارد‪ ،‬اما وی نیز با اســتفاده از اندیشه های پیشین دستگاه‬ ‫فلســفی اش را ارائه کرد‪ .‬او به گونه ای اندیشه های قبلی را‬ ‫ترکیب کرد که عصاره ای تازه از انها به دست اورد‪.‬‬ ‫اقبال نخســتین اندیشــمندی اســت که با وجود تاثر‬ ‫از غرب‪ ،‬عملگرایی را با فلســفه خودی درهــم امیخت‪ .‬او‬ ‫بسیاری از مسائل را برای نخستین بار مطرح کرد‪ ،‬با وجودی‬ ‫که از تفکر پیشینی کمک می گرفت‪ .‬فلســفه خودی او به‬ ‫این معناســت که انچه واقعیت دارد و ملموس است‪ ،‬قابل‬ ‫اعتناست‪ .‬ارائه یک دستگاه فلسفی جدید از سوی اقبال در‬ ‫حالی صورت می گیرد که هیچ یک از دانشگاه ها به تدریس‬ ‫فلسفه او نمی پردازند‪.‬‬ ‫اقبال در ایران به عنوان یک شاعر شناخته شده است‬ ‫و کمتر کســی به عنوان یک متفکر و فیلسوف از او سراغی‬ ‫می گیرد‪ .‬از این جهت که ایرانی ها بیشــتر با شــعر عجین‬ ‫هستند‪ ،‬اقبال را از این منظر وامی کاوند؛ اما مردمان جهان‬ ‫اقبال را به عنوان اندیشــمند دنیای اســام می شناسند‪ .‬در‬ ‫ایران نیز باید ســعی کنیم حجاب شــعر را از برابر شخصیت‬ ‫اقبال کنار بزنیم تا به بطن حقایق و اندیشــه های او راه پیدا‬ ‫کنیم‪ .‬من در این مجموعه مقاالت ســعی کردم به اقبال از‬ ‫منظر یک اندیشمند نگاه کنم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اقبال از چهره های تاثیرگذار فرهنگی اســت که نظیر‬ ‫رودکی و دهخدا مظلوم واقع شــد‪ .‬وی فردی اســت که بنا‬ ‫بر اعالم یونســکو تا ســال ‪ 1987‬هجده هزار کتاب و مقاله‬ ‫درباره اش نوشته شد‪.‬‬ ‫مسئوالن یونســکو معتقدند که تاکنون سابقه نداشته‬ ‫اســت اندیشــمندی این چنین مورد توجه قرار گیرد‪ .‬با این‬ ‫وجود‪ ،‬اقبال نظیر خُ م خانه ای اســت که هنوز بســیاری از‬ ‫خم های ان در نگشوده اند‪.‬‬ ‫متاسفانه برداشت های نادرست از اشعار و اندیشه اقبال‬ ‫می شود؛ بسیاری اشــعار او را در حد محتشم کاشانی تصور‬ ‫می کنند و انها در مرثیه ها و عزاداری ها می خوانند‪ .‬عده ای‬ ‫نیز رنگ فرقه گرایی به اشعار و اندیشه او می دهند‪ ،‬در حالی‬ ‫که او فارغ از هرگونه تفکر فرقه گرایانه ای بود‪ .‬او مسلمانی‬ ‫واقعی بود که جلوه های انســانی اســام را در اندیشه اش‬ ‫می پروراند‪.‬‬ ‫بسیاری از ادیبان و متفکران نظیر فروزان فر‪ ،‬همایی‪،‬‬ ‫مینوی‪ ،‬بهــار و صفا‪ ،‬بحــق لقب مولــوی عصر بــه اقبال‬ ‫دادند‪ .‬اقبال در بسیاری موارد بیش از موالنا تفکراتش را بر‬ ‫موضوعات اجتماعی متمرکز کرد‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬بزرگ ترین‬ ‫شرق شناسان نظیر نیکلسون که اثار تثبیت شده شرق را پس‬ ‫ل ترجمه کرده اند‪ ،‬در زمان حیات اقبال اثار او‬ ‫از هفتصد سا ‬ ‫را به ترجمه دراوردند‪.‬‬ ‫اقبال توانســت زبان و فرهنگ فارســی را نــه تنها در‬ ‫شــبه قاره هند احیا کند‪ ،‬بلکه هرجا که نام او مطرح اســت‪،‬‬ ‫از نام ایران نیز ســخن به میان می ایــد‪ .‬بنابراین وظیفه ما‬ ‫به عنوان یک ایرانی‪ ،‬قدرشناسی از اوست و این قدرشناسی‬ ‫جز با پرداختــن به اثارش امکان پذیر نیســت‪ .‬اقبال دارای‬ ‫دستگاهی فلسفی در اندیشه های خود است؛ در طول تاریخ‬ ‫اسالم‪ ،‬اقبال پس از سهروردی دومین اندیشمندی است که‬ ‫دستگاهی فلسفی دارد‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که جامعه فلســفی ما این اندیشه‬ ‫خودی را به کنــاری می نهد و همــه توجهش را به فلســفه‬ ‫اقبال در« رموز بی خودی» می گوید امت‬ ‫اسالمی بایستی «خاتم ملت ها»‬ ‫باشد‬ ‫‪45‬‬ ‫قهوه تلخ‬ ‫فرهنگ‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫اول‬ ‫مجموعه تلویزیونی جدید مهران مدیری که د رواقع بازگشت او به تلویزیون را پس‬ ‫از چند سال رقم زد و می توان گفت این کارگردان ‪ -‬بازیگر برای انکه بازگشت باشکوهی‬ ‫داشته باشد از بسیاری از ظرفیت بازیگران طنزمان استفاده کرد ‪ ،‬از پیش از پایان تولید‬ ‫و نمایش‪ ،‬از زمانی که نامش قرار بود «اتاق عمل» باشد تا اکنون که با نام «در حاشیه»‬ ‫به نمایش درامده از حاشیه جدا نشده است‪.‬‬ ‫حاشیه هایمهران‬ ‫بازگشت مهرانمدیری بهتلویزیونجنجالیشد‬ ‫بیتا حقیقی پور‬ ‫خبرنگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مهران مدیری یکی از برجسته ترین طنز پردازان ایران‬ ‫اســت که عالوه بر بذله گویی در ســاخته هایش بسیاری از‬ ‫نکات ریز اجتماعی را به تصویر می کشد‪ .‬او که بعد از ساخت‬ ‫اخرین مجموعــه خود به نام «مرد دوهزار چهره» در ســال‬ ‫‪ 88‬از تلویزیون خداحافظی کرد‪ ،‬توانســت با اولین ساخته‬ ‫خود‪ ،‬قهوه تلخ‪ ،‬که به صورت نمایش خانگی در دست مردم‬ ‫قرار گرفته بود بار دیگر میان مــردم جایگاه محبوب خود را‬ ‫حفظ کند‪.‬‬ ‫مدیری که از دنیای تلویزیون دوری کرده بود با پنج اثر‬ ‫بمب خنده‪ ،‬قهوه تلخ‪ ،‬ویالی من و شــوخی کردم میهمان‬ ‫خانه های مردم شد‪ .‬هر چند در این مدت سریال های نمایش‬ ‫خانگی اش فروش خوبی داشتند اما او از این موضوع ناراضی‬ ‫بود و احساس می کرد کارهایش می توانستند فروش بهتری‬ ‫داشته باشند‪ .‬تا اینکه بعد از گذشــت پنج سال با تلویزیون‬ ‫اشــتی کرد و تصمیم گرفت تا بار دیگر از طریق رسانه ملی‬ ‫دردهای بخشــی از جامعه را نرم و به صورت طنز به نمایش‬ ‫عمومی دراورد‪.‬‬ ‫او که در برنامه سه ســتاره در ســال ‪ 92‬نامزد دریافت‬ ‫بهترین بازیگر نقش اول مرد در سریال های برره و مرد هزار‬ ‫چهره شــده بود‪ ،‬درباره بازگشــت دوباره خود به رسانه ملی‬ ‫گفت‪« :‬من به سه دلیل اوایل ســال ‪ 93‬دوباره به تلویزیون‬ ‫بازخواهم گشت‪ .‬اول باید بگویم من فرزند تلویزیون هستم‬ ‫و عمده زندگی ام را همچنین مهمترین اثارم را در تلویزیون‬ ‫انجــام دادم و هیچ وقت ممکن نیســت از تلویزیون رفت و‬ ‫برنگشت‪.‬‬ ‫دوم شبکه نمایش خانگی قابل مقایســه با تلویزیون‬ ‫نیســت‪ .‬به این دلیل که من یک مخاطب ‪ ۷۰‬میلیونی را با‬ ‫یک مخاطب سه میلیونی عوض کردم و این موضوع من را‬ ‫در این سال ها بسیار ازرده خاطر کرده است‪ .‬و در اخر اینکه‬ ‫احساس می کنم مردم به شــدت نیازمند حال خوب‪ ،‬خند ه و‬ ‫لحظات شاد هســتند و این تنها کاری است که از دست من‬ ‫برمی اید و فکر می کنم وقت ان رسیده است که بازگردم و این‬ ‫وظیفه را انجام دهم‪».‬‬ ‫اتهام به صد او سیما‪ ،‬دفاع از شان پزشکان‬ ‫مهران مدیری با ساخت و نمایش سریال «اتاق عمل»‬ ‫از شبکه سه سیما اشتی خود و رسانه ملی را به تصویر کشید‪.‬‬ ‫سریالی که خواســته و نا خواســته از ابتدا‪ ،‬قبل از ساخت و‬ ‫نمایش در رســانه ملی‪ ،‬مخالفانی را مقابل خــود قرار داد‪،‬‬ ‫به گونه ای که همان ابتدا نام ســریال به «در حاشیه» تغییر‬ ‫کرد و شاید این تغییر نام باعث حواشــی پر دردسر ان شد‪.‬‬ ‫حاشــیه هایی که وزارت بهداشت و ســازمان نظام پزشکی‬ ‫کشور به نوعی رهبران ان بودند‪.‬‬ ‫در این اعتراضات سازمان نظام پزشکی کشور در سایت‬ ‫خود بخشی را برای اعتراض پزشکان قرار داد و از پزشکان‬ ‫سراسر کشور خواستار شــد تا در صورت اعتراض نسبت به‬ ‫سریالی که شان و منزلت پزشــکان را زیر سوال برده است‪،‬‬ ‫در این بخش از سایت سازمان نظام پزشکی ثبت نام کنند‪.‬‬ ‫ســازمان نظام پزشــکی بارها در رســانه های مختلف‬ ‫اعالم کرد که هفت هزار پزشک اماده اعتراض به صد او سیما‬ ‫و مهران مدیری هستند‪.‬‬ ‫دکتر علیرضا زالی‪ ،‬رئیس کل ســازمان نظام پزشکی‬ ‫کشــور در نامــه ای بلنــد‪ ،‬انتقــاد خود نســبت به ســریال‬ ‫«درحاشیه» را به دکتر محمد ســرافراز‪ ،‬رئیس صدا و سیما ‬ ‫اعالم کرد و با اشــاره به شــان و منزلت پزشــکان و اهمیت‬ ‫ارتباط بین پزشک و بیمار‪ ،‬صد او سیما را به بیان امار جعلی‪،‬‬ ‫تصاویر غیرقابل اعتمــاد و تولید برنامه هــای غیراگاهانه و‬ ‫به مدیری گفتم؛ این کار را نسازد‬ ‫تو گ و با خشایار الوند از نویسندگان‬ ‫گف ‬ ‫سریال «درحاشیه»‬ ‫بعضا مغرضانه در تخریب این رابطه متهم کرده و همچنین‬ ‫خود را نماینده جامعه بزرگ پزشکی کشور اعالم کرده است‪.‬‬ ‫دکتر زالــی همچنین در بخــش دیگــری از نامه خود‬ ‫با انتقاد به برنامه های دیگر صدا و ســیما‪ ،‬انهــا را غیر قابل‬ ‫اعتماد و ناامید کننده خوانــد و از این موضوع گالیه کرد که‬ ‫به چه دلیل صد او ســیما تغییرات ذکر شــده را در جلسه ای‬ ‫که با رئیســان انجمن های علمــی ‪ -‬تخصصی کشــور و با‬ ‫حضور رئیس محترم شورای سیاستگذاری سالمت سازمان‬ ‫صدا و سیما برگزار شــد تا نام و فیلمنامه ســریال تغییر کند‪،‬‬ ‫مدنظر قرار نداده است؟‬ ‫عذرخواهی در طعم دفاع‬ ‫متخصصان این حوزه هســتند که اظهارنظر می کنند‪ .‬این‬ ‫قضاوت مردم اســت که بــرای ما محترم اســت و خودمان‬ ‫سعی کنیم حاشیه سازی نکنیم چرا که ما کارهای مهم تری‬ ‫پیش رو داریم‪».‬‬ ‫وزیر بهداشــت در حاشــیه برگــزاری مراســم تکریم‬ ‫و معارفــه معــاون اموزشــی وزارت بهداشــت درحالی که‬ ‫پاســخگوی ســواالت خبرنگاران بود‪ ،‬مدعی بود کارهای‬ ‫مهمتری از پیگیری و تماشــای این ســریال در وزارتخانه‬ ‫وجود دارد و چند قســمت بیشتر از این ســریال را مشاهده‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫با وجــود این‪ ،‬مســئوالن صدا و ســیما با بیــان اینکه‬ ‫سوءتفاهم شده اســت خواســتار تحمل بیشــتر شده اند‪،‬‬ ‫هر چند‪ ،‬بــا قاطعیت اعــام می کنند پخش ســریال ادامه‬ ‫خواهد داشت‪ .‬از سوی دیگر موافقان پخش «در حاشیه»‬ ‫پزشکان را متهم به استانه تحمل پایین می کنند و مخالفان‬ ‫ان نیز می گویند کار مدیری در این سریال طنز نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫توهین و تمسخر است‪.‬‬ ‫اعتراضبهرونماییاززیر میزیپزشکانباشانومنزلت‬ ‫با توجه به حرف و حدیث های بی شمار در مورد سریال‬ ‫«در حاشیه» رئیس انجمن اسیب شناسی ایران در گفت گو‬ ‫با خبرنگار مثلث‪ ،‬موضوع اعتراض برخی پزشکان و همچنین‬ ‫نامــه اعتراض امیز ســازمان نظام پزشــکی ایــران را مورد‬ ‫ســرزنش و انتقاد قــرار داد و گفت‪« :‬این موضوع‪ ،‬مســاله‬ ‫ناراحت کننده ای است و وزیر بهداشت باید از چنین واکنش ها‬ ‫و جنجال هایی جلو گیری کند‪ .‬در همه دنیا‪ ،‬زبان طنز زبانی‬ ‫است برای ایجاد شادی و گاهی نیز با همین زبان مشکالتی ‬ ‫که مــردم جامعه بــا ان موجه هســتند به نمایش گذاشــته‬ ‫می شو د‪».‬‬ ‫کوروش محمدی ادامه داد‪« :‬ســریال «در حاشیه»‬ ‫به خوبی توانســته جو حاکم در جامعه پزشکی را به تصویر‬ ‫بکشد و دلیل اینکه پزشکان این سریال را مورد سرزنش قرار‬ ‫می دهند و ساخت این مجموعه را توهینی به خود می دانند‬ ‫این است که انان توان و ظرفیت انتقاد را ندارند‪».‬‬ ‫به گفته محمدی اگر جامعه پزشــکی ایــران با تمام‬ ‫زحمات و خدماتی که ک مو بیش ارائه می کند و به دور از فساد‬ ‫و زیر میزی های کالن بود‪ ،‬پزشکان اینچنین واکنش تندی‬ ‫از خود نشان نمی دادند‪.‬‬ ‫رئیس انجمن اسیب شناســی همچنیــن تاکید کرد‪:‬‬ ‫«مگر نمی گویند پزشــکان قشــر زحمت کــش‪ ،‬مهربان و‬ ‫فداکار جامعه هستند؟ پس چرا در مقابل این همه مشکالتی‬ ‫که در جامعــه و در ارتباط با شغلشــان وجود دارد ســکوت‬ ‫کرده اند و حــال که نقدی کوچک بر رفتاری ناشایســت ان‬ ‫هم به زبانی نرم بیان شــده ‪ ،‬اعتراض می کنند‪ .‬پزشکی که‬ ‫به دنبال منافع خود باشــد و برای حفظ منافع خود حتی جان‬ ‫ادمیزاد برایش بی اهمیت باشد شان و منزلتی ندارد‪».‬‬ ‫محمــدی ادامــه داد‪« :‬چرا هیــچ یک از پزشــکان‬ ‫معترض که اد عای فداکاری دارند برای تفاوت حقوق باالی‬ ‫‪ 20‬میلیونی خود با کارگری که بیشتر از او زحمت می کشد لب‬ ‫به اعتراض باز نمی کنند؟ ایا در شــان و منزلتشان نیست از‬ ‫قشر ضعیف جامعه دفاع کنند؟»‬ ‫این جامعه شناس در ادامه ســخنان خود سریال «در‬ ‫حاشیه» را سریال موفقی خواند و گفت‪« :‬در حاشیه سریالی‬ ‫اســت که مردم با ان ارتباط بر قرار کرده اند و خودشان بهتر‬ ‫می توانند در مورد واقعی بودن و شوخی های بیان شده در ان‬ ‫قضاوت کنند‪ ».‬او همچنین موج اعتراض ها نسبت به این‬ ‫سریال را دلیل موفقیت این سریال دانست و گفت‪:‬‬ ‫«افسوس می خورم کسانی که درمانگر دردهای‬ ‫مردم یک جامعه هســتند‪ ،‬اینچنین در مقابل‬ ‫یک ســریال به صورتی ناشایســت معترض‬ ‫می شوند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫غالمرضا میرحســینی‪ ،‬مدیر شــبکه سوم ســیما‪ ،‬در‬ ‫پاسخ به اعتراض برخی پزشکان و همچنین و نامه سرگشاده‬ ‫رئیس کل سازمان نظام پزشکی کشور به رئیس صدا و سیما‬ ‫در یکی از گفت وگوهای خود با تاکید بر ایجاد فضای شاد و‬ ‫خنده در خانه های مردم که هدف اصلی نمایش این سریال‬ ‫بوده اســت واینکه بی اعتمادی نسبت به پزشــکان در این‬ ‫سریال دیده نمی شــود‪ ،‬گفت‪« :‬پزشکان قشر زحمتکش‪،‬‬ ‫شریف و خدمتگزار جامعه هســتند و هیچ کس حق توهین‬ ‫و جسارت به این قشر را ندارد و تاکنون از این مجموعه هم‬ ‫چنین استنباطی صورت نگرفته است‪ .‬این برداشت نادرست‬ ‫باعث ایجاد سوء تفاهم شده است‪ .‬ما در مراحل مختلف کار‬ ‫و تولید حضور داشته ایم و استنباطی از توهین و بی ادبی به‬ ‫جامعه پزشکی در این مجموعه ندیدیم‪».‬‬ ‫میرحسینی همچنین با اشاره به حضور افراد مختلفی از‬ ‫جامعه پزشکی در شبکه های مختلف صدا وسیما عنوان کرد‪:‬‬ ‫«پزشکان زیادی هستند که در شــبکه سالمت و همچنین‬ ‫دیگر شبکه ها سال هاست مشغول کارند و ما با انها در ارتباط‬ ‫هســتیم‪ ،‬اما از طرف این افراد هم نکته ای دال بر جسارت‬ ‫بیان نشده است‪».‬‬ ‫او همچنین درباره قضاوت ها نسبت به سریال مهران‬ ‫مدیری گفــت‪« :‬مردم بهتریــن نظارت کنندگان هســتند و‬ ‫می دانند که نیت اصلی صدا و سیما و دیگران ایجاد فضای‬ ‫شادی و نشاط است‪».‬‬ ‫میرحسینی تاکید کرد‪« :‬دوستان و عزیزان اجازه دهند‬ ‫تا سریال به پخش برسد و بعد مردم خود بهترین قضاوت را‬ ‫خواهند داشت‪».‬‬ ‫در کنار اقدام سازمان نظام پزشکی و پاسخ مدیر شبکه‬ ‫سه که در دفاع از مهران مدیری بود‪ ،‬وزیر بهداشت‪ ،‬درباره‬ ‫سریال «درحاشیه» گفت‪« :‬نظر کلی ما درباره صداوسیما‬ ‫که باید دانشگاه باشد‪ ،‬این است که فرهنگ عمومی را ارتقا‬ ‫دهد‪ ،‬از سرمایه های ملی صیانت کند و به مجموعه هایی که‬ ‫به مردم خدمــت می کنند‪ ،‬حرمت بگــذارد‪ ،‬البته هیچ کدام‬ ‫از این مجموعه ها مقدس نیســتند و همواره دارای معایبی‬ ‫نیز هستند‪».‬‬ ‫حســن قاضی زاده هاشــمی همچنین با دفاع از طنز‬ ‫گفت‪« :‬طبیعت طنز با اغراق همراه است و نمی توان انتظار‬ ‫داشــت بدون پرداختن به ســوژه خاص‪ ،‬هنر طنز را تقویت‬ ‫کرد‪ ،‬البته سازمان صد او ســیما باید مراقبت بیشتری در این‬ ‫باره داشته باشد‪».‬‬ ‫او همچنین در ادامه سخنان خود به نظر مردم به عنوان‬ ‫مخاطب احترام گذاشت و گفت‪« :‬اجازه دهیم مردم سریال‬ ‫را ببینند و خودشان قضاوت کنند‪ ،‬زیرا قرار نیست ما به جای‬ ‫انها اظهارنظــر کنیم‪ .‬امــا از نظر هنری‪ ،‬ایــن هنرمندان و‬ ‫از اعتراض ها افسوس می خورم‬ ‫گفت وگوی مثلث با رئیس انجمن‬ ‫اسیب شناسی‬ ‫مرد هزار چهره‬ ‫مروری بر کارنامه مهران مدیری به‬ ‫بهانه سریال «درحاشیه» ‬ ‫‪47‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫به مدیریگفتم‬ ‫این کار را نسازد‬ ‫تو گ وباخشایارالوندازنویسندگانسریال«درحاشیه»‬ ‫گف ‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫شما در چند قسمت ابتدایی سریال «در حاشیه»‬ ‫از نویســندگان بودید‪ .‬چرا همکاری با این سریال‬ ‫ادامه پیدا نکرد؟‬ ‫مــن در قســمت های ابتدایــی این کار جــزو تیم‬ ‫نویســندگان بودم‪ .‬زمانی که کار به دلیــل اعتراضات نظام‬ ‫پزشکی و وزارت بهداشت و‪ ...‬متوقف شد‪ ،‬پیشنهاد نوشتن‬ ‫یک فیلم سینمایی برایم پیش امد که با اقای مدیری مطرح‬ ‫کردم و دوســتانه از گروه جدا شــدم‪ .‬بعد از جدایی از گروه‬ ‫اسمم هم از تیتراژ حذف شد‪.‬‬ ‫وارد بحــث اصلــی و موضــوع کارکردهــای طنز‬ ‫بشــویم‪ .‬اصوال واژه «طنز» به چه معناست و چه‬ ‫کارکردی دارد؟‬ ‫طنــز با زبانی شــیرین‪ ،‬بــه بیــان ناهنجاری های‬ ‫موجود در اطراف هنرمنــد می پــردازد‪ .‬در حقیقت هنرمند‬ ‫با زبان شــیرین طنز به انتقــاد از نابســامانی های پیرامون‬ ‫خود می پردازد‪ .‬هنرمندان اصطالحا شــاخک های حسی‬ ‫تیزتری دارند و شاید بتوان گفت ناهنجاری های موجود در‬ ‫جامعه را دقیق تر یا موشــکافانه تر می بینند که گاهی برای‬ ‫انتقاد از این نابســامانی ها زبان طنز را انتخــاب می کنند‪.‬‬ ‫نابســامانی های موجود هــم می تواند مســائل اجتماعی‪،‬‬ ‫رفتاری‪ ،‬سیاســی و به طورکلی عرصه های مختلف زندگی‬ ‫انسان ها را شامل شود‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫خشایار الوند سال هاست کار هنری را پیشه خود‬ ‫ساخته و ســابقه نوشــتن فیلم و ســریال های زیادی‬ ‫را دارد‪ .‬ســابقه همــکاری او بــا مهران مدیــری هم به‬ ‫سال ها قبل و «شب های برره» بر می گردد‪ .‬او در«مرد‬ ‫هزار چهــره»‪« ،‬مرد دوهــزار چهــره»‪« ،‬قهوه تلخ»‪،‬‬ ‫«ویالی من» و «شوخی کردم» جزو اعضای اصلی تیم‬ ‫نویســندگان بوده و انصافا و در مجموع عملکرد خوبی‬ ‫هم از خود نشان داده است‪ .‬در اخرین سریال مهران‬ ‫مدیری با نام «در حاشیه» که این روزها روی انتن است‬ ‫هم جزو تیم نویســندگان بود اما پس از وقفه در تولید‬ ‫این سریال‪ ،‬همکاری با این گروه برای الوند ادامه پیدا‬ ‫نکرد‪ .‬به هرحال او ســال ها در حوزه طنــز و خصوصا با‬ ‫مهران مدیری کار کرده و شــاید بیشــتر از هرکسی در‬ ‫این زمینه صاحب نظر باشــد‪ .‬با خشــایار الوند راجع به‬ ‫چند و چون طنز و حواشــی ان و البته حواشی سریال‬ ‫«درحاشیه» صحبت کردیم‪.‬‬ ‫البتــه باید گفــت به نظــر مــن هــرکاری را صرفا به‬ ‫دلیل عنصر خنــده‪ ،‬نمی توان «طنز» نامیــد‪ .‬برخی از اثار‬ ‫«کمدی» هســتند که ممکن است دغدغه و مساله ای هم‬ ‫برای مطرح کردن نداشــته و صرفا برای ســرگرمی و خنده‬ ‫باشند که اصال هم بد نیســت‪ ،‬اما با طنز تفاوت دارد‪ .‬طنز‬ ‫مشــخصا به انتقاد از یک ناهنجاری می پــردازد و هدفش‬ ‫صرفا خنده نیست‪.‬‬ ‫و البد طبیعی اســت که به دنبال انتقاد‪ ،‬اعتراض‬ ‫یا دلخوری هایی هم برای عده ای پیش بیاید‪ .‬اما‬ ‫ریشه این اعتراض نســبت به انتقاد خصوصا در‬ ‫زبان طنز چیست؟‬ ‫مشــخص اســت که وقتی طنــز اجرا می شــود و‬ ‫انتقــادی صــورت می گیــرد‪ ،‬عــده ای از افــراد از اینکه‬ ‫همکاران‪ ،‬طبقه اجتماعی یا قومیتشــان مورد اشــاره قرار‬ ‫گرفته دلخور می شــوند‪ .‬اما چون ما در ایــن زمینه تربیت‬ ‫نشــده ایم و در مــورد هــر موضوعی همــه چیــز را تعمیم‬ ‫می دهیم‪ ،‬اگر با یک پلیس شــوخی شــود همــه پلیس ها‬ ‫ناراحت می شوند و اصطالحا به خودشان می گیرند‪ .‬یا مثال‬ ‫اگر شخصیتی در فیلم یا سریالی با لهجه ای خاص صحبت‬ ‫کند ان قومیت دلخور می شــوند و تصــور می کنند منظور و‬ ‫مقصــود هنرمند یکایک افــراد ان قوم اســت؛ درحالی که‬ ‫اینطور نیســت و ماجرا چیزی ورای اینهاست‪ .‬اگر ان فیلم‬ ‫یا سریال طنز باشد که اوضاع سخت تر است و ممکن است‬ ‫ان کاراکتر را به حساب تمسخر یک قشر یا قومیت از جامعه‬ ‫بگذارند‪ .‬البته من درباره کار خاصی صحبت نمی کنم و شاید‬ ‫حتی در برخی موارد حق با کسانی باشد که دلخور هستند و‬ ‫ممکن است در اثری حقیقتا تمسخر صورت گرفته باشد که‬ ‫صحبت من درباره چنین موارد استثنایی نیست‪ .‬من درباره‬ ‫اکثر اثاری صحبت می کنم که قصد انتقاد با زبان شــیرین‬ ‫طنز را دارند نه قصد تمسخر یا توهین‪ .‬واقعا اینطور نیست‬ ‫که با نقد رفتار یک پزشــک‪ ،‬یا مثال شــوخی با یک نفر که‬ ‫لهجه فالن شهر خاص را دارد‪ ،‬رفتار تمام پزشکان یا تمام‬ ‫افراد ان شهر زیر سوال برو د که اگر چنین باشدکار از اساس‬ ‫درست نیست‪.‬‬ ‫یعنی می توان گفت تعمیم انتقادات به همه افراد‬ ‫سبب ساز اعتراضات نسبت به انتقاد می شود؟‬ ‫به نظرم درباره چنیــن اعتراضات یا دلخوری هایی‬ ‫باید بگویم اوال اســتانه تحمل ما قدری پایین اســت و ثانیا‬ ‫در این بــاره تربیت نشــده ایم‪ .‬در بســیاری از کشــورهای‬ ‫دیگر ممکن است با همه شوخی شود‪ ،‬با رئیس جمهور‪ ،‬با‬ ‫شاغالن فالن حرفه‪ ،‬فالن طبقه و‪ ...‬و اتفاق خاصی هم‬ ‫نمی افتد؛ اتفاقا گاهی حتی به نفع کسانی که با انها شوخی‬ ‫شده هم تمام می شود‪ .‬مثال در همین سریال «درحاشیه»‬ ‫و درباره جامعه پزشکان باید گفت وقتی سره از ناسره متمایز‬ ‫می شود و از پزشک متخلف انتقاد می شود‪ ،‬پزشکی که به‬ ‫لحاظ کاری سالم است و تخلف نمی کند باید خوشحال شود‬ ‫که ناخالصی های این حرفه نشــان داده می شود و حساب‬ ‫پزشکان متعهد از متخلفان این حرفه جدا می شود‪.‬‬ ‫در حقیقت نمایش تخلفــات یا انتقــاد از برخی افراد‬ ‫غیرمتعهد یک حرفه اتفاقا سبب می شود حساب افراد متعهد‬ ‫و غیر متعهد از هم جدا شده و همه در یک طبقه قرار نگیرند‪.‬‬ ‫اما متاسفانه اســتانه تحمل ها قدری پایین است که شاید‬ ‫باعث ایجاد برخی مسائل می شود‪.‬‬ ‫به نظر شما اساســا مرز بین توهین یا تمسخر با‬ ‫انتقاد یا شوخی چیست؟‬ ‫تمایــز قائل شــدن بین ایــن دو موضوع ســخت‬ ‫اســت و ربطی هم به موضوع و محتوایی که در اثر مطرح‬ ‫شــده نداشــته و بیشــتر به نحوه اجرا و لحن مرتبط است‪.‬‬ ‫یک شــوخی می تواند با یک اجرای درست از یک موضوع‬ ‫برخورنده به یک محتوای ســازنده تبدیل شــود‪ ،‬تاثیرگذار‬ ‫باشد و کارکرد خود را هم داشته باشد‪ .‬عکس این قضیه هم‬ ‫صادق اســت‪ ،‬یعنی گاهی همان شــوخی با نوع خاصی از‬ ‫اجرا‪ ،‬میمیک رفتاری‪ ،‬ادا و اطوار یا حتی پوشــش خاص‪،‬‬ ‫برخورنده و حتی توهین امیز محســوب شود‪ .‬این است که‬ ‫بین تمسخر و انتقاد یا شــوخی مرز باریکی وجود دارد و کار‬ ‫بسیار سخت است‪.‬‬ ‫به نظرم تمام اتفاقات و موضوعات مربوط به تمسخر‬ ‫و توهین و‪ ...‬هم بیشــتر در اجرا اتفاق می افتد تا درکاغذ‬ ‫فرهنگ‬ ‫و نوشته‪ .‬یعنی یک اجراســت که می تواند به سمت لودگی‬ ‫حرکت کند یا به سمت یک طنز شریف و باوقار برود‪.‬‬ ‫در این میان کســانی هم هســتند که نســبت به‬ ‫لهجه ای که یک کاراکتر خصوصا در یک سریال‬ ‫طنز با ان صحبت می کند حســاس هســتند‪ .‬به‬ ‫نظر شما حساسیت نســبت به انواع گویش ها یا‬ ‫لهجه ها از کجا ریشه می گیرد؟‬ ‫حساســیت نســبت به لهجه های مختلف ریشــه‬ ‫تاریخی دارد ‪ .‬قبل از انقالب گفته می شد جوک های راجع‬ ‫به قومیت های ترک یا گیلکی ها را ســاواک می سازد و نشر‬ ‫می دهد‪ .‬در واقــع ترک ها به ایــن دلیل که ملــت غیوری‬ ‫هستند‪ ،‬ســاواک ســعی می کرد انها را اصطالحا ساده لوح‬ ‫جلوه دهــد‪ .‬گیلکی ها هم بــه این دلیل که غالبا باســواد و‬ ‫بافرهنگ هستند‪ ،‬ساواک سعی در تخریب چهره انها داشته‬ ‫و چنین مطالبی را نشر می داده است‪ .‬اما متاسفانه این ریشه‬ ‫تاریخی غلط و نژادپرستانه در جامعه نهادینه شده و شرایط را‬ ‫تخریب کرد‪ .‬اعتراض و حساسیت نسبت به شوخی و انتقاد‬ ‫هم به همین موضوع برمی گردد که هــر قومیت یا حرفه یا‬ ‫طبقه خاصی از جامعه تصور می کنــد نباید اجازه دهد مورد‬ ‫شوخی قرار بگیرد‪ .‬به نظرم شــرایط به گونه ای پیش رفته‬ ‫که مثال اگر فالن قومیتی نســبت به شوخی در فالن فیلم‬ ‫واکنش نشــان داده و اعتراض کرده اند‪ ،‬اگر قومیت دیگر‬ ‫که با انها هم شوخی شده اعتراض نکنند اصطالحا بی غیرت‬ ‫من از ابتدا به اقــای مدیری گفتم کــه این کار را‬ ‫نسازد و از این طرح بگذرد‪ ،‬اما نظر ایشان بود که‬ ‫کار تولید شــود‪ .‬البته من بعد از مدتی نتوانستم‬ ‫همکاریبااینسریالراادامهبدهم‪...‬‬ ‫به اقــای مدیــری گفتم ایــن کار را نســازد چون‬ ‫حدس می زدم که ایــن اتفاقات بیفتد ‪ .‬به هرحال‬ ‫اجتناب ناپذیراستوبایدتحملکنیم‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫امیر مهدی ژوله نوشتن‬ ‫«درحاشیه» را با خشایار‬ ‫الوند اغاز کرد اما بدون او‬ ‫ادامه داد‬ ‫فرهنگ‬ ‫محسوب می شــوند‪ .‬در حقیقت این تعمیم دادن است که‬ ‫کار را خراب می کند‪.‬‬ ‫نکته دیگری هم وجود دارد ‪ ،‬این که وقتی از نمایش‬ ‫صحبت می شود باید درنظر داشته باشیم که کاراکترها کامال‬ ‫خیالی و ساخته ذهن هنرمند هســتند‪ .‬اساسا نمایش یعنی‬ ‫اثری ساخته ذهن هنرمند؛ اگرچه گاهی برخی موضوعات‬ ‫را هم از واقعیــت الهام گرفته باشــد‪ .‬به هیــچ عنوان قرار‬ ‫نیست در یک اثر هنری افراد گروه یا صنف خاصی از جامعه‬ ‫تخریب شوند و هدف هنر این نیست‪ .‬اصال چرا یک هنرمند‬ ‫باید چنین کاری بکنــد؟ وظیفه هنر و هنرمنــد چیز دیگری‬ ‫اســت؛ چیزی ورای توهین‪ ،‬تمسخر یا تخریب‪ .‬این است‬ ‫که ما بــرای درک و فهم ایــن قضیه تربیت نشــده ایم و یاد‬ ‫گرفته ایم همه چیز را به خودمــان بگیریم‪ .‬البته نباید انکار‬ ‫کرد که گاهی اوقات دوستانی هم که اثر هنری ساخته اند‬ ‫نتوانســته اند مرز باریک بین توهین و انتقــاد را حفظ کنند‬ ‫و شــاید این موضوع هم بی تاثیر نباشــد‪ .‬به هرحال در این‬ ‫موضوع هم مثل موضوعات دیگر حد و اندازه نگه داشــتن‬ ‫سخت است و بسیار باید مراقب بود‪.‬‬ ‫در ایــن میــان راه حل بــرای بــاال بــردن روحیه‬ ‫انتقاد پذیــری و به نوعی کاهــش اصطکاک بین‬ ‫هنرمند و اقشار مختلف چه می توان باشد؟‬ ‫به نظرم نسل جدید باتوجه به امکانات و تکنولوژی‬ ‫که در اختیار دارد‪ ،‬ابزار جدیدی که ارتباطات را گسترده تر‬ ‫کرده و‪ ...‬می توانــد از اتفاقاتی که در جــای جای دنیا رخ‬ ‫می دهد باخبر باشد‪ .‬نسل جدید به واسطه ابزار و تکنولوژی‬ ‫نســبت به موضوعات روز دنیا اگاه تر اســت و غیرمستقیم‬ ‫نســبت به چنین موضوعاتی تربیت می شود‪ .‬کمتر دیده ام‬ ‫که جوان ترهــا‪ ،‬از قومیت یــا حرفه خاصی نســبت به این‬ ‫موضوعات واکنش اعتراضی نشــان دهند و این مسائل را‬ ‫برخورنده ارزیابی کنند‪ .‬به هرحال ســاخته شــدن هرچیزی‬ ‫زمان می بــرد؛ فرهنگســازی در این زمینه هــم مثل دیگر‬ ‫موضوعات زمان خاص خود را می طلبد‪ .‬همین اقدامی که‬ ‫صدا و سیما درباره سریال «درحاشــیه» اجرا کرد و فارغ از‬ ‫کیفیت این سریال که موضوع صحبت ما نیست‪ ،‬اصطالحا‬ ‫پای ان ایستاد و سریال را با اصالحاتی نمایش داد می تواند‬ ‫به بهبود رونــد انتقادپذیــری و فرهنگســازی در این زمینه‬ ‫کمک کند‪ .‬کما اینکه مردم جامعه هم با معترضین همسو‬ ‫نشده و پای این سریال ایستادند‪ .‬خود پزشکان هم به این‬ ‫نتیجه رسیدند که این گونه اعتراض ها‪ ،‬لشکرکشی‪ ،‬طومار‬ ‫امضا کردن و‪ ...‬چاره کار نیســت‪ .‬چاره کار این اســت که‬ ‫یا با پزشــکان متخلف برخورد جدی شــود و رفتارهایی که‬ ‫محل نقد است اصالح شود‪ ،‬یا پزشکانی که به لحاظ مالی‬ ‫مشکلی برای ســاخت فیلم ندارند‪ ،‬ســریالی در جواب این‬ ‫انتقادات بسازند و پزشکان متعهد را نشان بدهند‪ .‬به نظرم‬ ‫تغییر نسل و تغییر این تفکرات ‪ 10‬یا ‪ 15‬سال زمان می برد‪.‬‬ ‫این موضوعات یک شبه به وجود نیامده که یک شبه هم حل‬ ‫شود‪ .‬سال ها این حساسیت ها در ما نهادینه شده و سال ها‬ ‫هم زمان می برد تا تعدیل شود‪.‬‬ ‫حتما در جریان هســتید کــه وکال هم نســبت به‬ ‫سریال «در حاشیه» انتقاد کرده اند‪ .‬شاید همان‬ ‫بحثی که گفتید که اگر دیگــران اعتراض نکنند‬ ‫اصطالحا بی غیرت خوانده می شوند‪.‬‬ ‫اتفاقا جالب است بدانید که در سکانسی از قسمت‬ ‫اول سریال «درحاشــیه» که خود من ان را نوشتم‪« ،‬دکتر‬ ‫کاشفی» با لحن اعتراضی به نقش وکیل داستان می گوید‪:‬‬ ‫«مگر تو وکیل نیســتی؟» او جواب می دهــد که‪« :‬نه من‬ ‫وکیل نیستم‪ ،‬من فقط یکسری ارتباطات دارم‪ ».‬در حقیقت‬ ‫عنوان می کند که من وکالت نخوانده ام و ارتباطاتی دارم‪ .‬در‬ ‫سریال «ویالی من» کاراکتری داشتیم که وکیل بود که چند‬ ‫نفر از اشنایان که وکیل هستند گفتند چرا در همه سریال ها‬ ‫وکیل هــا ادم های زیــرک به معنای بــد کلمه نشــان داده‬ ‫می شوند؟ گفتم‪ :‬حتما رفتارهای این چنینی در برخی وکال‬ ‫دیده شده و دســتمایه قرار گرفته‪ ،‬وگرنه این موضوع قابل‬ ‫تعمیم به همه وکال نیست‪ .‬همین طور هم درباره پزشکان و‬ ‫دیگر حرفه ها‪ .‬اصال به نظر من پزشکی که چنین رفتارهایی‬ ‫که در این سریال نشان داده می شــود را بروز دهد‪ ،‬پزشک‬ ‫نیست‪ .‬ممکن است روپوش سفید پوشــیده باشد‪ ،‬مدرکی‬ ‫هم داشته باشد اما به معنای حقیقی نمی توان او را پزشک‬ ‫به شمار اورد‪ .‬پزشــکی که تا زمانی که پیامک واریز پول را‬ ‫دریافت نکند وارد اتاق عمل نمی شــود که پزشک نیست و‬ ‫جزو جامعه پزشکی محسوب نمی شود‪ .‬پس پزشکان نباید‬ ‫از این موضوع ناراحت شوند که چرا چنین شخصی نمایش‬ ‫داده شده؟ همین مورد هم درباره وکال صدق می کند‪ .‬کسی‬ ‫که با زد و بند هم از شاکی و هم از متهم پول بگیرد نمی توان‬ ‫اسمش را وکیل گذاشت‪ .‬بنابراین دلیلی برای ناراحتی قشر‬ ‫وکال وجود ندارد‪ .‬همین طور هم در خصوص دیگر اقشار و‬ ‫صنف های جامعه این موضوع صدق می کند‪.‬‬ ‫به هرحال شما ســابقه زیادی در نوشــتن دارید‪،‬‬ ‫«شب های برره»‪« ،‬پاورچین»‪« ،‬قهوه تلخ» و‪...‬‬ ‫ایا در شروع کار یا حین نوشتن‪ ،‬حواشی بعدی کار‬ ‫را پیش بینی می کنید؟‬ ‫بلــه‪ .‬به هرحــال می شــود پیش بینــی کــرد کــه‬ ‫اعتراضاتــی وجود خواهد داشــت‪ .‬مــن از ابتــدا به اقای‬ ‫مدیری گفتم که این کار را نســازد و از این طرح بگذرد‪ ،‬اما ‬ ‫نظر ایشــان بود که کار تولید شــود‪ .‬البته من بعد از مدتی‬ ‫نتوانستم همکاری با این ســریال را ادامه بدهم اما به دلیل‬ ‫دوستی با اقای مدیری در جریان ماجرا قرار می گرفتم‪ .‬در‬ ‫جریان اتفاقات سریال «ســاختمان پزشکان» هم بودم و‬ ‫به هرحال به دلیل کار در این حوزه سابقه برخورد ها را دارم‪.‬‬ ‫در «ســاختمان پزشــکان» مســائل خانوادگی عده ای از‬ ‫انسان ها مطرح می شد که برخی از سکانس ها هم در مطب‬ ‫یک روانپزشک روایت می شد‪ .‬این موضوع به نظرم ربطی‬ ‫به اشخاص خاصی نداشت‪ .‬اما به دلیل حرف و حدیث هایی‬ ‫که به وجود امد ســریال توقیف شــد‪ ،‬با اصالحاتی دوباره‬ ‫شروع کردند و نقش روانپزشــک را تغییراتی دادند و‪ ...‬در‬ ‫نهایت هم سریال ‪ 90‬قسمتی را در ‪ 55‬قسمت جمع کردند‪.‬‬ ‫این اســت که چون ســابقه این موضوعات را می دانستم‪،‬‬ ‫به اقای مدیری گفتم این کار را نسازد چون حدس می زدم‬ ‫که این اتفاقات بیفتد‪ .‬به هرحال اجتناب ناپذیر است و باید‬ ‫تحمل کنیم‪.‬‬ ‫بعضی وقت ها این گونه اصطکاک بین سازندگان‬ ‫یک اثــر و صنوف مختلف وجود داشــته و شــاید‬ ‫بازهــم وجــود داشــته باشــد‪ .‬نقــش مــردم یا‬ ‫ممیزی های نظارتی در این میان چیست؟‬ ‫به نظــرم باید اجــازه دهیم هرکــس کار خودش را‬ ‫بکند؛ هنرمند اثرش را بســازد‪ ،‬پزشــکان هم در عمل ثابت‬ ‫کنند این طور نیستند‪ .‬اگر هرکســی کار خود را انجام بدهد‬ ‫همه چیز سر جای خود قرار می گیرد‪ .‬فکر می کنید کسانی‬ ‫که مسئول نظارت برممیزی ها در صدا و سیما هستند‪ ،‬این‬ ‫چیزها را درک نمی کنند؟ یا نظارتی بر ســاخت مجموعه ها‬ ‫ندارند؟ وقتی مجوز ساخت سریالی داده می شود‪ ،‬یعنی ان‬ ‫مجموعه قصد تمســخر یا توهین ندارد‪ .‬البته ممکن است‬ ‫در اجرا اتفاقاتی افتاده باشد و من منکر این قضیه نیستم‪.‬‬ ‫اصال بحثم راجع به کیفیت کار نیست اما مشخصا قصدی‬ ‫برای تحقیر‪ ،‬تخریب یا ضربه زدن وجود نداشته و ممیزی ها‬ ‫هم این را تشخیص داده اند‪ .‬بگذاریم ممیزی ها کار خود را‬ ‫بکند‪ ،‬هنرمند اثر خود را بســازد‪ ،‬پزشکان و دیگر اقشار هم‬ ‫کار خود را انجام دهند‪ .‬االن با ساخت و پخش این سریال‬ ‫اسمان به زمین امده؟ مردم از این به بعد بیمار نمی شوند یا‬ ‫بیمارستان نمی روند؟ برخی پزشکان از این به بعد زیرمیزی‬ ‫نمی گیرند؟ یا اتفــاق خاص دیگری افتــاده؟ اجازه بدهیم‬ ‫مردم خودشان قضاوت کنند‪ .‬مردم اگر ببینند اغراق وجود‬ ‫دارد‪ ،‬تمســخر یا توهین شــده یا هرچیز دیگر‪ ،‬خود شــان ‬ ‫واکنش نشان می دهند ‪ ،‬اگر هم ببینند مسائل درستی بیان‬ ‫شــده از چنین انتقاداتی حمایت می کنند‪ .‬باید اجازه دهیم‬ ‫هرکس کار خود را انجام دهد‪ ،‬ملت هم خودشــان قضاوت‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫البته گروهی معتقدند در این میان نباید یکطرفه‬ ‫نگاه کرد‪ .‬تــا حدی بحث اعتماد مردم نســبت به‬ ‫پزشکان و احتمال خدشه به این اعتماد هم مطرح‬ ‫است و شاید بتوان کمی هم به پزشکان حق داد‪.‬‬ ‫به هرحــال همه ما بیمــار می شــویم و همه ما هم‬ ‫‪49‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مجبوریم به پزشــک مراجعه کنیم و اصطالحا دستمان زیر‬ ‫ساطور پزشکان اســت‪ .‬چیزی که وجود دارد این است که‬ ‫به هرحال پزشــکان متخلف وجود دارند و مــا و همه مردم‬ ‫می بینیم و می دانیم‪ .‬همه مردم از مبالغ هنگفتی که برخی‬ ‫پزشــکان طلب می کنند اطالع دارند و ایــن غیرقابل انکار‬ ‫است‪ .‬درســت اســت که پزشــکان متخلف ممکن است‬ ‫‪5‬درصد از جامعه پزشکی باشند اما وجود دارند و ما با همان‬ ‫‪5‬درصد کار داریم‪ .‬وقتی کســی مشــکلی ندارد یا تخلفی‬ ‫انجام نداده که از اساس سوژه ما نیست‪ .‬می خواهم بگویم‬ ‫مردم این مسائل را به چشــم دیده اند‪ ،‬بیمارستان رفته اند‬ ‫و در جریان مســائلی مثــل زیرمیزی ها هســتند؛ اگر اینها‬ ‫نبود که جناب وزیر بهداشــت دســتور اجرای طرح مقابله‬ ‫با پزشــکان متخلف و زیرمیزی بگیــران را نمی دادند‪ .‬من‬ ‫راجع به قسمت هایی که به عنوان نویســنده در این سریال‬ ‫حضور داشــتم صحبت می کنــم و می خواهــم بگویم تازه‬ ‫اگر در سریال دقت کرده باشید چند پزشک داریم که یکی‬ ‫از انها به علت تخلف پروانه طبابتش باطل شــده‪ ،‬دیگری‬ ‫از دانشــگاه مهجوری مدرک گرفته کــه در ارزیابی علمی ‬ ‫دانش کافی ندارد‪ ،‬دیگری هم ادم خوبی است اما تخصص‬ ‫کاربردی ندارد‪.‬‬ ‫هیچ کدام اینها نماینده جامعه پزشــکی ما نیستند‪ .‬به‬ ‫عالوه فقط در یک بیمارستان چنین اتفاقاتی رخ می دهد نه‬ ‫تمام بیمارستان ها و تخلفات را به همه تعمیم نداده ایم‪ .‬ما‬ ‫در داستان این رعایت ها را هم کرده ایم و نمی دانم دوستان‬ ‫چرا تا این حد حساس شده اند‪.‬‬ ‫همان نقد از درون؟‬ ‫بله‪ .‬مســلما ما الزم داریم که خودمان به نقد خود‬ ‫بپردازیــم‪ .‬ما در «شــب های بــرره» جامعه را نقــد کردیم‬ ‫و رفتارهــای ناهنجــار را نشــان دادیم‪ ،‬از اســمان و زمین‬ ‫برسرمان ریختند که شما ایران و ایرانی را مسخره کرده اید‪،‬‬ ‫اخالقیات را رعایت نکردید و‪ ...‬اما در واقعیت در انتها برای‬ ‫مردم چیزی ماند که همزمان که سریالی مفرح دیدند‪ ،‬کمی‬ ‫به خود امده و رفتارهایی را به یکدیگر گوشزد کنند‪.‬‬ ‫که تا ســال ها بعد و حتی هنوز هــم گاهی مردم از‬ ‫رفتارهــای ناهنجار «برره» ای هــا نمونه هایی در‬ ‫ذهن دارند‪.‬‬ ‫بلــه‪ ،‬دقیقا‪ .‬حتی تا ســال ها بعد اگر کســی رفتار‬ ‫ناهنجاری مرتکب می شــد مثال می گفتند «برره ای» رفتار‬ ‫نکن‪« .‬رفتارهای بــرره ای» در حقیقت کارهای ناپســند و‬ ‫بدی بود که ما انجام می دادیم اما چون درون ماجرا هستیم‬ ‫به روی خودمــان نمی اوریم‪ .‬هنوز هــم رفتارهای ناهنجار‬ ‫و خارج از عرف را به «رفتارهای بــرره ای» تعبیر می کنند‪.‬‬ ‫این اســت که به نظرم باید اجازه دهیم نقــد صورت گیرد و‬ ‫حساسیت های غیرمنطقی کنار گذاشته شود‪ .‬البته امیدوارم‬ ‫کارهایی که انجام می شوند کیفیت قابل دفاعی داشته باشند‬ ‫که بتوانیم در جواب معترضین بگوییم ما به عنوان هنرمند‬ ‫کار خود را درســت انجام داده ایم‪ ،‬شــما هم در صنف خود‬ ‫کارتان را درست انجام دهید‪.‬‬ ‫ایــا اعتراضات ایــن چنینــی جر ات ســاخت اثر‬ ‫خصوصا مجموعه های طنز را کم نمی کند؟‬ ‫مسلما حدس و گمان هایی درباره حواشی کارهای‬ ‫مختلف زده می شود و این موضوعات اجتناب ناپذیر است‪،‬‬ ‫اما طنز باید وجود داشته باشد و سازندگان باید تحمل کنند‪.‬‬ ‫از متولیان امر در صدا و سیما تشکر می کنم که برای اولین‬ ‫بار پای یک اثر ایستادند‪.‬‬ ‫وزارت بهداشت حتی حاضر شده بود خسارت هم بدهد‬ ‫و این سریال ادامه پیدا نکند اما صد او سیما پای این سریال‬ ‫ایســتاد و دیدیم که با پخش ان اتفــاق خاصی هم نیفتاد‪.‬‬ ‫این اقدام صدا و سیما سبب شد راه برای کارهای بعدی باز‬ ‫شود و وقتی قرار باشــد با افرادی شوخی شود‪ ،‬کار در نطفه‬ ‫خفه نمی شود‪.‬‬ ‫از اعتراض ها افسوس می خورم‬ ‫گفت وگوی مثلث با رئیس انجمن اسیب شناسی‬ ‫اقای دکتر! همانطــور که مطلع هســتید‪ ،‬برخی از‬ ‫پزشــکان در مــورد پخش ســریال «در حاشــیه»‬ ‫واکنش های تندی نشــان دادند و رئیس ســازمان‬ ‫نظامپزشکینیزنامه ایتندبهصداوسیمانوشتند‪.‬‬ ‫نظرشمادرموردایننوعاعتراض هاچیست ؟ایااین‬ ‫اعتراض هارادرستوبجامی دانید؟‬ ‫بایدبگویماینموضوع‪،‬مسالهناراحت کننده ایاست‬ ‫ووزیربهداشتبایدازچنینواکنش هاوجنجال هاییجلو گیری‬ ‫کند‪.‬طنززبانیاستبرایگفتناشتباهاتیاجنبه هاینامطلوب‬ ‫رفتار بشری‪ ،‬فسادهای اجتماعی و‪ ...‬که با شیوه ای خنده دار‬ ‫ان موضوع را به چالش می شکند و این امر در همه کشورهای‬ ‫پیشرفته دنیا تعریف شــده اســت و جای هیچ گله و شکایتی‬ ‫وجودندارد‪ .‬‬ ‫یعنی به نظر شما ســریال مهران مدیری هیچ گونه‬ ‫لودگــی و بی احترامــی به جامعه پزشــکان مرتکب‬ ‫نشدهاست؟‬ ‫ابدا این طور نیست‪ .‬ســریال «در حاشیه» به خوبی‬ ‫توانسته جو حاکم در جامعه پزشکی را به تصویر بکشد و دلیل‬ ‫اینکه پزشــکان این ســریال را مورد ســرزنش قرار می دهند و‬ ‫ساخت این مجموعه را توهینی به خود می دانند این است که‬ ‫انان توان و ظرفیت انتقاد را ندارند‪ .‬اگر جامعه پزشــکی ایران‬ ‫با تمام زحمات و خدماتی که کم و بیش ارائه می کند‪ ،‬به دور از‬ ‫فساد و زیر میزی های کالن بود‪ ،‬پزشکان این چنین واکنش‬ ‫تندی از خود نشــان نمی دادند‪ .‬در واقع ناراحتی پزشــکان به‬ ‫این دلیل است که چرا ُبعد این نااخالقی ها به طور مشخص و‬ ‫واضحدرمعرضدیدعمومیقرارگرفتهاست‪.‬مگرنمی گویند‬ ‫پزشکانقشرزحمتکش‪،‬مهربانوفداکارجامعههستند؟پس‬ ‫چرادرمقابلاینهمهمشکالتیکهدرجامعهوحتیدرارتباطبا‬ ‫شغلشانوجودداردسکوتکرده اندوحالکهنقدیکوچکبر‬ ‫رفتاریناشایستانهمبهزبانینرمبیانشدهاست‪،‬اعتراض‬ ‫می کنند ؟ پزشــکی که به دنبال منافع خود باشــد و برای حفظ‬ ‫منافع خود حتی جان ادمیزاد برایش بی اهمیت باشــد‪ ،‬شان و‬ ‫منزلتیندارد‪.‬‬ ‫باالخرهعده ایمعتقدندپزشکانایرانیبهلحاظعلم‬ ‫وتوانمندیحتیازاروپاهمقوی ترند‪...‬‬ ‫کســانی که واقعا در حرفه خود (‪ )number 1‬باشند‪،‬‬ ‫ انقدردرگیرکارخودهستندکهوقتیبرایایراداینچنینسخنانی‬ ‫ندارند‪ .‬بحث بر ســر پزشکانی اســت که در کار خود حرفه ای‬ ‫هستندامااصولاخالقیرارعایتنمی کنند‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫با توجــه بــه حــرف و‬ ‫ حدیث هــای بیشــمار در‬ ‫مورد ســریال «در حاشیه»‬ ‫فرصت را غنیمت شمردیم‬ ‫تــا واکنــش پزشــکان را از‬ ‫منظر جامعه شناسی مورد‬ ‫بررســی قرار دهیم‪ .‬از همین رو با کوروش محمدی‪،‬‬ ‫رئیــس انجمــن اسیب شناســی ایران بــه گفت وگو‬ ‫نشستیم‪.‬‬ ‫چرا هیچ یک از پزشــکان معترض که اد عای فداکاری‬ ‫دارند برای تفاوت حقوق باالی‪ 20‬میلیونی خود با کارگری که‬ ‫بیشتر از او زحمت می کشــد لب به اعتراض باز نمی کنند؟ ایا‬ ‫در شان و منزلتشان نیست از قشــر ضعیف جامعه دفاع کنند؟‬ ‫مگر اد عای مهربانی و فداکاریندارند؟پسچرازمانیکهپای‬ ‫منافعشان در میان نیست‪ ،‬سکوت می کنند گویی که خیلی از‬ ‫مسائلکشوربهانهاربطیندارد‪.‬‬ ‫نظرکلیشمادربارهسریال«درحاشیه»چیست؟‬ ‫«درحاشیه»راسریالموفقیاستومردمباانارتباط‬ ‫بر قرارکرده اندوخودشانبهترمی تواننددرموردواقعیبودنو‬ ‫شوخی های بیان شده در ان قضاوت کنند‪ .‬افسوس می خورم‬ ‫کسانیکهدرمانگردردهایمردمیکجامعههستند‪،‬این چنین‬ ‫درمقابلیکسریالبهصورتیناشایستمعترضمی شوند‪.‬‬ ‫اقای دکتر! در قبال واکنش تند رئیس سازمان نظام‬ ‫پزشکی کشــور‪ ،‬وزیر بهداشــت رفتار معقول تری‬ ‫نسبتبهاینسریالداشتودریکیازگفت وگوهای‬ ‫جمعی خود عنوان کرده بود که ان قدر در وزارتخانه‬ ‫کار هست که وقتی برای تماشای این سریال باقی‬ ‫نمی ماند‪.‬نظرشمادرمورداینبرخوردچیست؟‬ ‫دقیقاهمینطوراست‪.‬اقایهاشمیتابهاینجایکار‬ ‫به خوبی از پس مسئولیت های وزارت بهداشت برامده اند و به‬ ‫قولایشانکارهایمهم تریبرایبحثوپیگیریوجوددارد‪.‬‬ ‫ولیدرمقابلتجمعواعتراضپزشکانمتاسفانهضعیفعمل‬ ‫کرده اندکهاینموضوعبایداصالحشود ومنمعتقدهستمکه‬ ‫سازماننظامپزشکینیزرفتارصحیحینسبتبهاینموضوع‬ ‫نداشتهاست‪.‬اینموضوعنشانگراناستوهیچحرفدیگری‬ ‫دراینرابطهنمی توانبهزباناورد‪.‬‬ ‫مسئوالن‬ ‫می توانند فضا را مدیریت کنند‬ ‫گفت وگو با پیوند مرزوقی‪ ،‬روزنام ه نگار‬ ‫پخته تر و انتقادپذیرتر از ســایر افراد جامعه باشند‪ .‬حتی پا‬ ‫را فراتر از این می گذارم و می گویم حتی شــاید تلویزیون با‬ ‫قشر فرهیخته تر جامعه شــوخی کرده تا انتقادپذیری را جا‬ ‫انداخته‪ ،‬بتواند در ادامه با اصناف دیگر هم شــوخی کرده‬ ‫و انتقادات خود را مطرح کند‪ .‬به هرحال برای کاراکترهای‬ ‫نمایشــی باید مختصاتی شامل شغل‪ ،‬ســن‪ ،‬محل زندگی‬ ‫و‪ ...‬تعریف شــود‪ .‬نمی توان افراد نمایشی سریال یا فیلم‬ ‫ســینمایی بدون مشــخصات به مخاطب معرفی شــوند و‬ ‫مشخصات ارائه شــده راجع به کاراکترهای یک سریال به‬ ‫نظرم چندان نمی تواند محل اعتراض یا انتقاد باشد‪ .‬باالخره‬ ‫باید یک روزی همه ما به این نتیجه برسیم که الزم است بین‬ ‫واقعیت و تخیل موجود در شخصیت های نمایشی تفاوت‬ ‫قائل شویم‪ .‬اگر شخصیتی در فیلم یا سریالی فالن شغل را‬ ‫دارد و ادم خوبی نیست‪ ،‬به این معنا نیست که همه ادم های‬ ‫ان حرفه انسان های اخالقی نیستند‪.‬‬ ‫به هرحال این موضوع دوسویه است و نمی توان‬ ‫یکطرفه به ان نگاه کرد‪ .‬نقش رسانه ها خصوصا‬ ‫رسانه ملی در این وضعیت و برای انکه اصطالحا‬ ‫نه سیخ بسوزد و نه کباب چه می تواند باشد؟‬ ‫مســلما رســانه ها تاثیر زیادی دارنــد و می توانند‬ ‫روشنگری دوطرفه داشته باشند‪ .‬یعنی هم برای پزشکان‪،‬‬ ‫هم برای مردم و هم برای ســازندگان روشنگری کنند‪ .‬من‬ ‫فکر می کنــم در چنیــن وضعیت هایی پخــش برنامه های‬ ‫کارشناسی از رسانه ملی می تواند بسیار تاثیرگذار باشد‪ .‬یعنی‬ ‫زمانی که یک موج شکل می گیرد تلویزیون به جای ممیزی‪،‬‬ ‫ضربتی عمل کردن یا از ســوی دیگر بی ا عتنایی نسبت به‬ ‫اعتراضات‪ ،‬می تواند رویه ای میانــه در پیش بگیرد‪ .‬مثال‬ ‫بحث های کارشناسی تدارک ببیند یا حتی انتن را در اختیار‬ ‫پزشکان قرار دهد‪ .‬در این صورت در کنار پخش سریال طنز‬ ‫که نیاز مردم اســت و در کنار انتقادات اجتماعی که اساسا‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بازگشت مهران مدیری پس از شش‬ ‫ســال به هرحال شــوق و عالقه را در‬ ‫مخاطب ایجــاد کرد که دوبــاره پای‬ ‫برنامه های طنز بنشیند‪ .‬اما انتقادات‬ ‫و اعرتاضاتــی که نســبت بــه رسیال‬ ‫از همــان ابتــدا مطرح شــد‪ ،‬شــاید‬ ‫مخاطب عام را بــه نوعی واکنش در‬ ‫برابر اعرتاضات وا داشت‬ ‫کار طنزپرداز اســت‪ ،‬انتن را دراختیار اصناف مختلف قرار‬ ‫دهد تا افراد معترض هم حس کنند می توانند حرف خود را‬ ‫بزنند‪ ،‬دیده شوند و در کنار یک ســریال طنز واکنش نشان‬ ‫داده و حقیقت را به مردم نشــان دهند‪ .‬نمی توان همه چیز‬ ‫را یکطرفــه و از دید صاحبــان تریبون دید‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫نمی توان با هر اعتراضی ســریالی که زحمت و برنامه ریزی‬ ‫زیادی برایش صرف شده را متوقف کرد‪ .‬با یک رویه میانه‬ ‫به راحتی می توان مذاکره کرد و همه در یک فضای ســالم‬ ‫بدون تشنج صحبت کنند‪.‬‬ ‫واکنــش هنرمنــد بــرای دفــاع از اثر خــودش و‬ ‫پاســخگویی به اعتراضات از چه نوعی می تواند‬ ‫باشد؛ سکوت یا مقابله به مثل؟‬ ‫به نظرم وظیفه هنرمند پاســخگویی به اعتراضات‬ ‫نیســت‪ ،‬شــاید بتوان این توقــع را از مدیران داشــت که‬ ‫پاســخگوی اعتراضات باشــند‪ .‬هنرمند باید انچه در ذهن‬ ‫دارد و البته اگر محتوای خوبی را شــامل می شــود بسازد‪.‬‬ ‫مســئوالن باید نســبت به کارهای جدیدی که حرفی برای‬ ‫گفتن دارنــد در مقام حمایت برایند امــا در عین حال برخی‬ ‫مواقع که الزم است و ایجاب می کند هشدارهایی را هم به‬ ‫هنرمندان بدهند‪ .‬این است که تصور نمی کنم پاسخگویی‬ ‫به اعتراضات وظیفه هنرمند باشد همانطور که در این چند‬ ‫روز اخیر دیدیم که عوامل «درحاشــیه» ســکوت کردند‪.‬‬ ‫اگرچه هنرمندان دیگر که حتی در ژانر طنز و کمدی هم کار‬ ‫نمی کنند در مقام دفاع از این سریال برامدند و از پزشکان یا‬ ‫وکال خواستند که سعه صدر بیشتری داشته باشند‪ .‬به هرحال‬ ‫کار درام و طنز است و اقتضای کار طنز هم همین انتقادات‬ ‫و شوخی هاست‪.‬‬ ‫شــاید اگــر در زمینــه نقدپذیری فرهنگ ســازی‬ ‫بیشتری صورت گیرد‪ ،‬کمتر شاهد اصطکاک بین‬ ‫هنرمندان و برخی اقشار جامعه باشیم‪.‬‬ ‫دربــاره ایــن موضوع هم بایــد از مســئوالن توقع‬ ‫داشت که روحیه نقدپذیری را اول در خود و بعد در مردم به‬ ‫صورت فرهنگ دراورند‪ .‬از صدا و سیما به عنوان یک رسانه‬ ‫ملی انتظار می رود که متولی فرهنگ ســازی باشد و روحیه‬ ‫نقدپذیری را در جامعــه ترویج کند‪ .‬همه جا کاســتی هایی‬ ‫وجود دارد و نمی توان ایــن را انکار کــرد‪ .‬به هرحال نقد و‬ ‫انتقاد باید به شکل صحیح وجود داشته باشد‪ .‬در این میان‬ ‫برای باال بــردن روحیه نقدپذیری و اصالح کاســتی ها هم‬ ‫باید فکری کرد‪.‬‬ ‫به نظر شما اعتراضات و حواشی توانسته بر روند‬ ‫ســاخت «درحاشــیه» به لحاظ کیفی تاثیرگذار‬ ‫باشد؟‬ ‫نقدها و اعتراضات به هرحال بر سریال «درحاشیه»‬ ‫هم مثل هر سریال دیگری تاثیر گذاشــته و نمی توان ان را‬ ‫انکارکرد‪.‬ازهمانابتداکهتغییراتیدرفیلمنامهواسمسریال‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬بعد از شروع پخش و اعتراضات دوباره هم که‬ ‫همین طور بود‪ .‬به نظرم این مجموعه شــروع قوی داشت و‬ ‫چند قسمت ابتدایی‪ ،‬به لحاظ کیفیت در سطح باالتری قرار‬ ‫داشت‪ .‬بعد از چند قسمت تاثیر اعتراضات‪،‬تغییراتفیلمنامه‬ ‫و مســائل مربوط را به وضوح می توان در کار مشاهده کرد‪.‬‬ ‫سردرگمی نویســندگان برای اینکه بتوانند شخصیت ها را به‬ ‫سمت و ســویی ببرند که اعتراضات کمتر شــود در کار دیده‬ ‫می شد‪ .‬اما به نظرم در ادامه دوباره مجموعه راه خود را پیدا‬ ‫می کند و شخصیت های فانتزی جذابی که از نظر بسیاری از‬ ‫مخاطبان دوست داشتنی هستند‪ ،‬دوباره مثل اغلب کارهای‬ ‫مهران مدیری خــود را پیــدا می کنند‪ .‬کما اینکــه می بینیم‬ ‫تکیه کالم ها بین مردم رایج شده و این نشــان از جا افتادن‬ ‫ســریال بین مردم دارد‪ .‬امیدوارم که ساخت مجموعه های‬ ‫طنز با حاشیه های کمتری ادامه پیدا کند چون مردم ما واقعا‬ ‫به طنز نیاز دارند و همین طور امیدوارم که کام مردم با برخی‬ ‫حواشی تلخ نشود‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ایــن روزهــا خبرهــای زیــادی مبنی بر حواشــی‬ ‫و اعتراضــات نســبت به ســریال «درحاشــیه»‬ ‫می خوانیم‪ .‬اساسا اعتراضات این چنینی از کجا‬ ‫نشات می گیرد و چه کارکردی دارد؟‬ ‫بحث انتقاد به سریال های تلویزیونی مدت هاست‬ ‫که مطرح اســت؛ خصوصا که اعتراضات نســبت به برخی‬ ‫سریال ها مثل «سرزمین کهن» سبب قطع این مجموعه ها‬ ‫هم شــد‪ .‬این توقف در ســاخت یا پخش ســریال ها باعث‬ ‫جدی تر شــدن انتقــادات و اعتراضــات ایــن چنینی هم‬ ‫می شود‪ .‬اصوال مردم تصور می کنند که اگر در یک سریال‬ ‫شخصیتی با مشخصاتی رفتار ناهنجاری داشته باشد‪ ،‬همه‬ ‫افراد با ان مشــخصات رفتــار ناهنجاری خواهند داشــت‪.‬‬ ‫درحقیقت همان بحث تعمیم افراطی‪ .‬این تعمیم افراطی‬ ‫سبب ساز حواشــی درباره ســریال ها خصوصا سریال های‬ ‫طنز می شود‪ .‬در این سال ها همیشــه اعتراضات نسبت به‬ ‫ســریال های تلویزیونی یا فیلم های سینمایی وجود داشته‬ ‫اما شــاید اخیرا تا حدی کارکرد متفاوتی پیدا کرده باشد‪ .‬در‬ ‫سال های اخیر اعتراضات فقط باعث شده که مثال در نهایت‬ ‫ســریالی متوقف شــود که این اصال به مذاق مردم خوش‬ ‫نمی اید که تماشای سریال محبوب خود را از دست بدهند‪،‬‬ ‫وگرنه کاستی ها وجود دارد و نقدها هم به موازات کاستی ها‬ ‫وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫مخاطــب طنز را دوســت دارد و ایــن را نمی توان‬ ‫انکار کرد‪ .‬به نظرتان واکنش مخاطبان نسبت به‬ ‫اعتراضات و حواشی درباره سریال «درحاشیه»‬ ‫چه بوده است؟‬ ‫درباره سریال «درحاشــیه» باید گفت سال ها بود‬ ‫کــه در برنامه های تلویزیون ســریال طنز وجود نداشــت و‬ ‫این خالء واقعا احســاس می شــد‪ .‬مخاطب بــه هرحال به‬ ‫طنز نیــاز دارد و زمان ان بود که ســریالی بــا محتوای طنز‬ ‫که مخاطب پســند هم باشد ساخته شــود‪ .‬بازگشت مهران‬ ‫مدیری پس از شش ســال به هرحال شــوق و عالقه را در‬ ‫مخاطب ایجاد کرد که دوباره پای برنامه های طنز بنشیند‪.‬‬ ‫اما انتقادات و اعتراضاتی که نسبت به سریال از همان ابتدا‬ ‫مطرح شد‪ ،‬شــاید مخاطب عام را به نوعی واکنش در برابر‬ ‫اعتراضات وا داشــت‪ .‬این موضوع دقیقا خالف ان چیزی‬ ‫است که معترضان تصور می کنند‪ .‬االن انتقادات برخالف‬ ‫انچه خود معترضان تصور می کنند‪ ،‬از سوی مردم قابل قبول‬ ‫و پذیرش نیست‪ .‬شاید معترضان در وهله اول تصور کنند که‬ ‫مخاطبان یا حداقل مخاطبان عام با انان همراه شوند؛ اما‬ ‫در حقیقت این طور نیست‪ .‬در حقیقت مخاطب عام نه تنها‬ ‫با معترضان همراه نشده‪ ،‬بلکه دربرابر ان واکنش نیز نشان‬ ‫داد‪ .‬در حقیقت این اعتراضات کام مخاطب عام را که توقع‬ ‫داشت با دیدن یک سریال طنز شاد شود؛ تلخ کرد‪.‬‬ ‫وکال هم بعد از پزشــکان نســبت به «درحاشیه»‬ ‫واکنش نشــان داده اند که به نظر می رسد نقش‬ ‫وکیل داســتان «درحاشــیه» واقعا در مقتضیات‬ ‫شخصیت های نمایشی گنجانده می شود‪.‬‬ ‫تصــور می کنــم پزشــکان و به دنبــال ان وکالی‬ ‫معتــرض‪ ،‬دو قشــر کامــا حرفه ای هســتند و بــه لحاظ‬ ‫تحصیالت و طبقه اجتماعی در ســطوح باالی جامعه قرار‬ ‫دارند‪ .‬از این اقشــار ســطح باالی جامعه انتظار می رود که‬ ‫‪4‬‬ ‫موجحواشیواعتراضاتنسبتبهسریال هایطنز‬ ‫راازمنظرکارشناسانمختلفمی توانموردمداقهقرارداد‪.‬‬ ‫رسانه و اصحاب ان نیز در این میان نقش ویژه ای داشته‬ ‫و می توانند بسیار موثر باشند‪ .‬تازه ترین موج اعتراضات‬ ‫اینروزهادربارهسریال«درحاشیه»اتفاقافتادهکهمارابر‬ ‫انداشتاینموضوعراازدیدکارشناسانرسانههممورد‬ ‫بررسیقراردهیم‪.‬باپیوندمرزوقی‪،‬روزنامه نگارراجعبهاین‬ ‫موضوعبهگفت وگونشستیم‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪51‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مرد هزار چهره‬ ‫مروری برکارنامه مهران مدیری به بهانه سریال «درحاشیه» ‬ ‫سارا میرشجاعی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪5‬‬ ‫شاید بتوان گفت یکی از محبوب ترین و در عین حال‬ ‫پرحاشــیه ترین چهره هــای تلویزیون و ســینمای ایران در‬ ‫طول این سال ها مهران مدیری اســت‪ .‬او سال ها در زمینه‬ ‫کارگردانی‪ ،‬بازیگری‪ ،‬خوانندگی و‪ ...‬کار کرده‪ ،‬سرد و گرم‬ ‫هنر را چشــیده و اصطالحا گرگ بارون دیده اســت‪ .‬همراه‬ ‫با محبوبیــت او بین مردم که غیر قابل انکار اســت‪ ،‬طبیعتا‬ ‫صابون انــواع و اقســام اعتراضات و حواشــی هم به تنش‬ ‫خورده و در این مــورد هم ید طوالیی دارد‪ .‬او پس از شــش‬ ‫سال به تلویزیون برگشته تا بازهم محبوبیت و بازهم حواشی‬ ‫خاص خود را داشته باشد‪ .‬این روزها جدیدترین ساخته او‪،‬‬ ‫مجموعه طنز «درحاشیه» از شبکه سه سیما در حال پخش‬ ‫اســت‪ .‬مدیری این بار بر جامعه پزشکی کشور و ناهنجاری‬ ‫موجود دست گذاشته که شاید همزمانی ان با پررنگ شدن‬ ‫بحثمقابلهباپزشکانمتخلف‪،‬بحث زیرمیزی هایمیلیونی‬ ‫پزشکان و اجرای طرح جریمه متخلفان این صنف چندان‬ ‫ بی ربط با هم نباشند‪ .‬حاشیه های «درحاشیه» مثلث را بر ان‬ ‫داشت تا موضوع را مورد کنکاش قرار دهد‪.‬‬ ‫اولین بارقه های استعداد هنری‬ ‫سال ‪ 53‬درحالی که کودکی هفت ساله بود برای اولین‬ ‫بار در نمایش «خرگوش» به کارگردانی «حمید عالمی» بازی‬ ‫کرد‪ .‬مدیری شاید ان زمان تصور نمی کرد که روزی تا انجا‬ ‫پیش برود که در ســال ‪ 2009‬مجله نیوزویک او را به عنوان‬ ‫بیستمین مرد قدرتمند و صاحب نفوذ ایران بنامد‪ .‬او پس از‬ ‫نمایش «خرگوش» به دنیای هنر وارد شــد و تا سال ‪ 71‬در‬ ‫تئاترهای زیادی بازی کرد و با افراد بزرگی چون قطب الدین‬ ‫صادقی و میکا ئیل شهرستانی اشنا شد‪ .‬همزمان با تئاتر و از‬ ‫سال ‪ 68‬گویندگی در رادیو را هم به کارنامه هنری خود افزود و‬ ‫در برنامه هایی چون «قصه های شب» صداپیشگی را تجربه‬ ‫کرد‪ .‬ســال های ‪ 71‬تا ‪ 73‬دوران پرکاری برای او به شــمار‬ ‫می رود که یکی از نقاط عطف زندگی او نیز در همین سال ها‬ ‫رقم خورد‪ .‬سال ‪ 71‬در سه مجموعه تلویزیونی بازی کرد که‬ ‫شاید چندان در ذهن مخاطبان تثبیت نشده باشد‪ .‬سال ‪72‬‬ ‫برای اولین بار با سمت دستیار طراح صحنه برای فیلم «دیگه‬ ‫چه خبر؟» به کارگردانی «تهمینه میالنی» وارد دنیای سینما‬ ‫شد تا در این هنر هم دســتی بر اتش داشته باشد‪ .‬در همان‬ ‫سال در کاستی که بهروز غریب پور برای گروه سنی کودک و‬ ‫خردسال می ساخت همکاری کرد تا شیرینی دنیای موسیقی‬ ‫را هم چشیده باشد‪ .‬اما هیچ کدام از این اثار نتوانست مهران‬ ‫مدیری را در ذهن مخاطب تثبیت کرده و برایش تشــخص‬ ‫هنری محسوب شود‪ .‬ســال ‪ 72‬بازی در مجموعه طنز‬ ‫«نوروز ‪ »72‬بــه کارگردانی داریــوش کاردان را‬ ‫تجربه کرد و همان سال «پرواز ‪ »57‬را ساخت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫اغاز برندینگ مهران مدیری‬ ‫شــاید بتوان گفــت اغــاز برندینگ‬ ‫هنــری و البته اغاز حواشــی پیرامون‬ ‫مهران مدیری سال ‪ 73‬و در مدیوم‬ ‫تلویزیــون رقم خــورد‪ .‬مهران‬ ‫مدیری تیمی از محبوب ترین‬ ‫بازیگران طنــز ان زمان را گرد‬ ‫هم اورد‪ ،‬تعدادی چهره های‬ ‫جدیــد طنــز را معرفی کــرده و‬ ‫سریال طنز ایتمی «ســاعت خوش» را ســاخت که اولین‬ ‫ی تلویزیــون ایران بود‪« .‬ســاعت خوش»‬ ‫مجموعــه ایتم ‬ ‫یکی از محبوب ترین سریال های ان دوران به شمار می رود‬ ‫که با اقبال زیادی از ســوی مخاطب رو به رو شــد‪ .‬اما اغاز‬ ‫حواشی مدیری همپای محبوبیت او نیز چهره خود را نشان‬ ‫داد‪ ،‬تا انجا که پس از «ســاعت خوش» ممنوعیت از کار و‬ ‫محرومیت هایی برای کارگردان و تیم بازیگران این مجموعه‬ ‫به وجود امد‪ .‬ایــن محرومیت های کاری عــاوه بر توقف‬ ‫ساخت سریال «ســاعت خوش» برای گروه بازیگران هم‬ ‫مشکالتی برای فعالیت (به لحاظ مسائل ممنوع التصویری)‬ ‫به مدت یک سال و نیم تا سه سال را به دنبال داشت‪ .‬مدیری‬ ‫در این دوران شــانس بازی در فیلم های سینمایی مطرحی‬ ‫چون «ضیافت» ساخته مسعود کیمیایی را از دست داد که‬ ‫شاید می توانســت تجریبات خوبی برای او به همراه داشته‬ ‫باشد‪ .‬او سال ‪ 76‬و ‪ 77‬با سریال های «نوروز ‪ »76‬در سمت‬ ‫کارگردانی و بازیگــری و «جنگ ‪ »77‬به عنــوان بازیگر به‬ ‫تلویزیون بازگشت‪.‬‬ ‫تناقض شخصیت جدی و نبوغ طنز‬ ‫مدیری با خالقیت و نبوغی که در عرصه طنز و ساخت‬ ‫مجموعه های تلویزیونی از خود نشــان داد‪ ،‬توانســت نظر‬ ‫مخاطب را به ســمت نوع جدیدی از روایت هــای طنزگونه‬ ‫جلب کند‪ .‬او در تمام این ســال ها ســعی در ارائه ایده های‬ ‫نو و خالقانه داشت و انصافا خوب هم عمل کرد‪ .‬او در این‬ ‫میان از نظرات مردم هم غافل نشده و هر ازگاهی براساس‬ ‫انتقادات یا نظراتی که می شنید‪ ،‬خط ســریال های خود را‬ ‫تعدیل می کرد‪ .‬او را تا اواخر دهه ‪ 70‬سریال های «ببخشید‬ ‫شما؟»‪« ،‬پالک ‪ »14‬و «‪ 90‬شــب» را نیز به کارنامه خود‬ ‫افزود‪ .‬در حوزه موسیقی نیز «دلتنگی ها» که دکلمه اشعار‬ ‫«هاتــف علیمردانی» بود و البــوم « از روی ســادگی» که‬ ‫اشــنایی و همکاری با «بابک بیات» و «فر دین خلعتبری»‬ ‫را برایش به همراه داشــت‪ ،‬جمع نمرات کارنامه هنری او را‬ ‫تا اواخر دهه ‪ 70‬برایش رقــم زد‪ .‬مهران مدیری که به گفته‬ ‫بســیاری از همکاران و البته اعتراف خودش‪ ،‬شــخصیتی‬ ‫کامال جدی و حتی گاهی تلخ دارد توانست تا اواخر دهه ‪70‬‬ ‫خود را به عنوان کارگردان و بازیگــر محبوب طنز در اذهان‬ ‫مردم جا بیندازد‪ .‬نام او دیگر بر ســر زبان ها بود و مخاطبان‬ ‫برای تماشای مجموعه هایی با برند «مهران مدیری» انتظار‬ ‫می کشیدند‪.‬‬ ‫فصل جدید فعالیت ها در دهه ‪80‬‬ ‫دهه ‪ 80‬فصــل جدیدی بــرای فعالیت هــای مهران‬ ‫مدیری بود‪ .‬او کــه به چهره ای مشــهور تبدیل شــده باید‬ ‫می کوشــید تا محبوبیت خود را نیز روزافــزون کند‪ .‬همپای‬ ‫شــهرت‪ ،‬طبیعتا انتظارات نیز از او بیشتر شــد و مخاطبان‬ ‫منتظر تماشــای مجموعه هــای بهتر و بهتــری از مدیری‬ ‫بودند‪ .‬او در ســال ‪ 80‬در مجموعه «دردسر والدین» بازی‬ ‫کرد و همچنین سریال «طنز ‪ »80‬را ساخت‪ .‬سال ‪ 81‬سریال‬ ‫«پاورچین» را ساخت و همچنین از سینما نیز غافل نشده و‬ ‫در فیلم «توکیو بدون توقف» بازی کرد‪ .‬پس از ان همچنان‬ ‫به ساختن مجموعه های تلویزیونی ادامه داده‪ ،‬سریال های‬ ‫«نقطه چین» و «جایزه بزرگ» را ساخت و بازی کرد‪.‬‬ ‫اعتراضاتی از جنس خانه ملت‬ ‫حاشــیه ها نیز همپــای موفقیت ها بــرای مدیری رخ‬ ‫می داد‪ ،‬مانند جریاناتی که همزمان با پخش ســریال نقطه‬ ‫چین برایش به وجود امد‪ .‬جریان از این قرار بود که تعدادی‬ ‫از نماینــدگان اصالح طلــب مجلس ششــم نســبت به رد‬ ‫صالحیت همفکران خود اعتراض کردند‪ .‬مدیری در «نقطه‬ ‫چین» ماجرایی را روایت کرد که در ان یک کاسب نسبت به‬ ‫رد صالحیت خود جهت عضویت در هیات مدیره صنف خود‬ ‫اعتراض کــرده و به صورت گروهی تحصــن می کنند‪ .‬این‬ ‫موضوع با نمایش شــوخی هایی همراه بود که انتقاد شدید‬ ‫برخی از نمایندگان مجلس از جمله ناصر قوامی‪ ،‬محســن‬ ‫ارمین و‪ ...‬را به دنبال داشــت‪ .‬در این میان صدا و سیما به‬ ‫این انتقادات توجهی نکرده و حتی از سریال حمایت کرده ‬ ‫که در نهایت قضیه با ادامه یافتن ســریال ختم شد‪ .‬اما در‬ ‫دهه ‪ ،80‬در ان سوی هنر و در عالم موسیقی هم با خوانندگی‬ ‫تیتراژ فیلم سینمایی «همنفس» و تیتراژ سریال «مهر و ماه»‬ ‫ســاخته فردین خلعتبری بیش از پیش در دنیای موســیقی‬ ‫گام برداشت‪.‬‬ ‫نقطه عطفی دیگر با «شب های برره»‬ ‫شــاید نقطه عطف دیگر زندگی هنری مدیری در سال‬ ‫‪ 84‬و با ســاخت «شــب های برره» رقم خــورد‪ .‬او این بار با‬ ‫نگاهی موشــکافانه بر رفتار و عادات غلط جامعه انگشت‬ ‫نهاده‪ ،‬ایــن ناهنجاری ها را با زبان طنز به تصویر کشــید‪.‬‬ ‫ی که رفتارشان اگرچه‬ ‫«برره» سرزمینی در ناکجا بود با مردم ‬ ‫برایمان عجیب و خنده دار اما اشــنا بود‪ .‬اداب و رســوم‪،‬‬ ‫باورهای غلط‪ ،‬زیرکی های منفی‪ ،‬گفتار ناپسند و‪...‬‬ ‫مردم «برره» گویی حرف هــای مانده در گلوی‬ ‫بســیاری از مردم جامعه بود‪ .‬مدیری این بار‬ ‫بیــش از پیش زبــان انتقــاد را برگزیده و‬ ‫همین طور بیش از پیش مخاطب را‬ ‫به خنده ای تلــخ وادار می کرد‪.‬‬ ‫مثل دفعات قبــل انتقادات و‬ ‫اعتراضــات هم بــه همان‬ ‫میزان رشد یافت‪ .‬عده ای‬ ‫از معترضان مردم شــهر‬ ‫«فســا» بودند که نسبت‬ ‫به نام بردن از این شهر در‬ ‫سریال دلخور بودند‪ .‬در طرف‬ ‫فرهنگ‬ ‫دیگر ماجرا لهجه ای که در سریال دستمایه طنز قرار گرفته‬ ‫بود مردم برخی دیگر از شهرهای کشــور را بر ان داشت که‬ ‫هرنوع شــباهتی با لهجه خود را محل اعتراض قرار دهند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر جمعــی از صاحب نظران و البتــه مخاطبان‬ ‫برخی از صحنه ها و تکیه کالم های این مجموعه تلویزیونی‬ ‫را بداموزی دانســته و خواهان تو قف پخــش ان بودند‪ .‬در‬ ‫کنار همه این ها کســانی بودند که اعتقاد داشــتند انتقاد از‬ ‫ناهنجاری های رفتاری موجود در جامعه و صحبت از برخی‬ ‫اداب و رســوم یا باورهای غلط‪ ،‬نه به عنوان انتقاد و به قصد‬ ‫ساختن‪ ،‬بلکه به قصد تمســخر فرهنگ ایران نمایش داده‬ ‫می شوند‪ .‬این قضایا به تمام شدن ‪ 90‬قسمتی «شب های‬ ‫برره» ختم شــد؛ این در حالــی بود که قــرارداد تلویزیون با‬ ‫عوامل برای ‪ 135‬قسمت بسته شده بود و عمال پروژه ناتمام‬ ‫ماند؛ اگرچه پرونده ا ن برای مخاطبان بسته نشد‪.‬‬ ‫چهره متفاوت در «مرد هزارچهره»‬ ‫مهــران مدیــری در همین ســال ها و بعد از ســاخت‬ ‫«باغ مظفر» ســریال «مرد هزار چهره» را ســاخت‪ .‬در این‬ ‫مجموعه طنز هم طبق روال گذشــته خود با افــراد زیادی‬ ‫شــوخی کرد و جنجال های زیادی به وجود امد‪ .‬او این بار با‬ ‫نویسندگان و شاعران‪ ،‬فوتبالیست ها‪ ،‬کارمندان اداره ثبت‬ ‫احوال و‪ ...‬شوخی کرد و طبعا اعتراضات هم از سمت همین‬ ‫افراد بود‪ .‬او نوع پوشش یا رفتار و گفتار نویسندگان و شاعران‬ ‫را به طنز کشید و البته با اعتراضاتی هم رو به رو شد‪ .‬به عالوه‬ ‫اداره ثبت احوال فارس هم در نامه ای این طور اعتراض خود‬ ‫را نشــان داد که‪« :‬مرد هزار چهره این طــور القا می کرد که‬ ‫شخصیت اصلی داستان که کارمند ثبت احوال بوده‪ ،‬یک‬ ‫خالفکار حرفه ای است‪ .‬بقیه داستان هم نشان می داد که‬ ‫ثبت احوال شیراز یک جای درهم و مضمحل و فشل است؛‬ ‫در حالی که بایگانی اســناد خیلی مهم است؛ اگر یک برگ‬ ‫جابه جا شود خیلی مهم است‪ ».‬برخی از فوتبالیست ها هم‬ ‫به نوبه خود نسبت به شوخی های این سریال واکنش نشان‬ ‫دادند تا از دیگر اقشار معترض جدا نمانند‪ .‬اما این اعتراضات‬ ‫و انتقادات راه به جایی نبرد و این سریال حتی در فصل دوم و‬ ‫با عنوان «مرد دوهزار چهره» ادامه یافت‪.‬‬ ‫ادامه هنرمندی ها در دهه ‪80‬‬ ‫مدیری در دهه ‪ 80‬نیز سینما را از یاد نبرد و در فیلم های‬ ‫سینمایی «همیشه پای یک زن در میان است» به کارگردانی‬ ‫کمال تبریزی و «دایره زنگی» به کارگردانی پریسا بخت اور‬ ‫بازی کرد‪ .‬در همین ســال ها با ســریال «گنــج مظفر» به‬ ‫شــبکه نمایش خانگی امد تا از این عرصه نیز غافل نباشد‪.‬‬ ‫خوانندگی تیتراژ سریال «شــب های برره» و «باغ مظفر»‬ ‫ساخته بهرام دهقانیار و همکاری با گروه موسیقی «دارکوب»‬ ‫را نیز به مجموعه فعالیت های خود افزود‪ .‬در همین دوران‬ ‫کنســرت هایی را نیز برگزار کرد‪ .‬صداپیشــگی او در مستند‬ ‫«ساکن صحرای سکوت» (زندگینامه خسرو شکیبایی) به‬ ‫کارگردانی الهام قره خانی را هم باید در لیســت اثار مدیری‬ ‫به شمار اورد‪.‬‬ ‫نوشیدن قهوه ای با طعم تلخ‬ ‫«بمب خنده» و معترضان فرنگی‬ ‫اما همزمان با پخش «قهوه تلخ» سی دی هایی با نام‬ ‫«بمب خنده» و با امضای مهران مدیری دســت به دســت‬ ‫می چرخید که به خبر اول بســیاری از رســانه های داخلی و‬ ‫خارجی تبدیل شد‪« .‬بمب خنده» در حقیقت کلیپی ساخته‬ ‫مهران مدیــری بود که با شــبکه های ماهواره ای شــوخی‬ ‫می کرد و برنامه های این شــبکه ها را به تمسخر می کشید‪.‬‬ ‫جالب اســت که این بار هم عده ای معترض وجود داشت و‬ ‫این بار معترضان برخی از گردانندگان و مجریان شبکه های‬ ‫ماهــواره ای بودند‪ .‬او باز هــم ناچار از توضیــح دادن بود و‬ ‫قضیه را این طور شــرح داد که این کلیپ مربوط به گذشته‬ ‫و مجموعه ای بوده که قرار بر ساخت ان بوده اما به دالیلی‬ ‫ادامه پیدا نکرده اســت‪ ،‬نســبت به موضوع انتشار ان هم‬ ‫اظهار بی اطالعی کرد‪ .‬با این حال حاشــیه ها تمام نشــد و‬ ‫صحبت هایی مبنی بر جدید بــودن صحنه ها‪ ،‬موضوعات و‬ ‫بازیگران این کلیپ وجود داشــت که به نوعی نقض کننده‬ ‫توضیحات مدیری درباره قدیمی بودن این کلیپ بود‪.‬‬ ‫حذف نام مهران مدیری از تبلیغات‬ ‫او در ســال ‪ 90‬در فیلم «پل چوبی» ســاخته مهدی‬ ‫کرم پــور بــه نقش افرینــی پرداخــت؛ همچنیــن در فصل‬ ‫ســوم «قلب یخی» بازی کرد که از تجربیــات بد کارنامه او‬ ‫محسوب می شود‪ .‬خاطرات صدا پیشگی را هم با انیمیشین‬ ‫«تهران‪ »1500‬بهــرام عظیمی زنده کرد‪ .‬این بار حاشــیه‬ ‫برای مهران مدیری از نوع تبلیغات بود؛ به طوری که از سوی‬ ‫عوامل بازرگانی صدا و ســیما به عوامل این انیمیشن اعالم‬ ‫شد که نام مهران مدیری را از تیزرهای تبلیغاتی حذف کنند‪.‬‬ ‫شیرینی دکترای افتخاری درکنار تلخی حواشی‬ ‫در میان حواشــی داخلی‪ ،‬دانشــگاه لیبرتــی امریکا‬ ‫(‪)AmericanLiberty University‬بهپاسانجامفعالیت های‬ ‫هنری و انسانی‪ ،‬به مهران مدیری مدرک دکترای افتخاری‬ ‫اهدا کرد‪ .‬مراسم اهدای دکترا به مدیری در ‪ ۲۱‬تیرماه ‪۱۳۹۰‬‬ ‫(‪ ۱۲‬ژوئن ‪ )۲۰۱۱‬در دانشــگاه لیبرتی واقع در لس انجلس‬ ‫برگزار شــد که او به دلیــل ضبط ادامه مجموعــه قهوه تلخ‬ ‫نتوانســت در این مراســم حضور پیدا کند‪ .‬در این مراسم‪،‬‬ ‫دکتر رونالد برینر به نمایندگی از مهــران مدیری این مدرک‬ ‫را دریافت کرد و حمید سلطانی ان را در ایران به او رساند‪.‬‬ ‫جبران اعتماد از دست رفته با «ویالی من»‬ ‫مهران مدیری در اخرین ســاخته خود تجربه چندان‬ ‫رضایت بخشــی از شــبکه نمایش خانگی نداشت‪ ،‬از سوی‬ ‫دیگر صــدا و ســیما در این ســال ها برخــی از ســازندگان‬ ‫پرمخاطب و مطرح خود را از دست داده بود‪ .‬این دو موضوع‬ ‫در کنار هم سبب ساز توافق دوباره مدیری و مسئوالن رسانه‬ ‫ملی برای ساخت مجموعه جدیدی با عنوان «اتاق عمل»‬ ‫شد‪ .‬او از مهرماه ‪ 93‬ســاخت مجموعه جدید خود را کلید زد‬ ‫اما این بار حتی در مرحله ســاخت این مجموعه نیز حواشی‬ ‫به وجود امد‪ .‬جامعه پزشــکان و در ر اس ان ســازمان نظام‬ ‫پزشــکی و وزارت بهداشــت طی نامه هایــی اعتراض خود‬ ‫را نســبت به ســاخت این مجموعه اعالم کردند‪ .‬تا انجا که‬ ‫اصالحاتی در فیلمنامه صورت گرفت و پس از مدتی وقفه‪،‬‬ ‫با تغییر نام‪ ،‬ساخت این سریال با عنوان «درحاشیه» از سر‬ ‫گرفته شد‪ .‬مدیری پس از شش ســال به تلویزیون بازگشته‬ ‫و بر جامعه پزشــکی و انتقاد از ناهنجاری های ان انگشــت‬ ‫نهاده است‪« .‬درحاشیه» از ‪ 6‬فروردین تا کنون در شبکه ‪3‬‬ ‫سیما در حال پخش است‪ .‬اما گویا جامعه پزشکی عزم خود‬ ‫را جزم کرده تا مخالفت ها را ادامه داده و مانع پخش ان شود‪.‬‬ ‫حتی کار از این فراتر رفته و سایت سازمان نظام پزشکی برای‬ ‫شرکت در تجمع اعتراضی نسبت به «درحاشیه» نظرسنجی‬ ‫طراحی کرده اســت‪ .‬در این میان وکال هم ســاکت نمانده‬ ‫و برای دور نبــودن از گود اعتراضــات‪ ،‬هیزمی بر این اتش‬ ‫نهاده اند‪ .‬به رغم تمــام این انتقادات‪ ،‬مردم نســبت به این‬ ‫سریال اقبال نشان داده و از نیمه تعطیالت نوروز به تماشای‬ ‫ان نشسته اند‪ .‬صدا و سیما هم اگرچه خواهان تغییراتی در‬ ‫این مجموعه شــد اما پخش ان را متوقف نکــرده و به زعم‬ ‫برخی پای ساخته تازه مدیری ایستاده است‪.‬‬ ‫با وجود تمام این گفت و شنودها مهران مدیری احتماال‬ ‫باز هم خواهد ساخت‪ ،‬احتماال باز هم حاشیه خواهد داشت‬ ‫و احتماال باز هم محبوب خواهد بود‪ .‬باید منتظر باشــیم تا‬ ‫ببینیم این بار سرنوشت اثر مدیری به کجا ختم خواهد شد‪.‬‬ ‫جایزه های مهران مدیری‬ ‫طوطی طالیی بهترین بازیگــر برای تئاتر‬ ‫خرگوش‪1353 ،‬‬ ‫کاندیدای بهترین کارگردانی‪ ،‬برای ساعت‬ ‫خوش‪1375 ،‬‬ ‫بهترین بازیگــر و کارگــردان‪ ،‬برای جنگ‬ ‫‪1377 ،77‬‬ ‫بهترین بازیگر و کارگردان‪ ،‬برای مجموعه‬ ‫ببخشید شما ؟‪1378‬‬ ‫بهترین بازیگر و کارگردان‪ ،‬برای مجموعه‬ ‫پاورچین‪ ،‬دنیای تصویر‪1381 ،‬‬ ‫بهترین بازیگر و کارگردان‪ ،‬برای مجموعه‬ ‫پاورچین‪ ،‬شبکه جهانی جام جم‪1382 ،‬‬ ‫بهترین کارگردان طنز‪ ،‬شبکه ‪1384 ،3‬‬ ‫بهترین بازیگر طنز و دریافت تندیس حافظ‪،‬‬ ‫جشن دنیای تصویر‪1385 ،‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫مدیری برای جبران تجربه «قهوه تلخ» بر ان شــد تا‬ ‫ســریال جدیدی با عنوان «ویالی من» را به شبکه نمایش‬ ‫خانگی عرضه کنــد‪ .‬او در توضیحات خود عنــوان کرد که‬ ‫تمام مســئولیت های این مجموعه را برعهــده می گیرد و با‬ ‫این کار ســعی در جلب مجدد اعتماد مردم داشــت‪ .‬اگرچه‬ ‫این بار جوایزی به برندگان اهدا شــد اما این مجموعه هرگز‬ ‫نتوانست فروش «قهوه تلخ» را داشته و تجربه تلخ ان را از‬ ‫«درحاشیه» و تازه ترین حاشیه ها‬ ‫فرهنگ‬ ‫پس از سریال «مرد دوهزار چهره» مدیری در تدارک‬ ‫سریال جدید خود با نام «قهوه تلخ» بود که بر سر ساخت این‬ ‫سریال با صدا و سیما به توافق نرسید‪ .‬دلیل این عدم توافق‬ ‫هم گاهی مسائل مالی و گاهی مسائل محتوایی بیان شد‪.‬‬ ‫اما دلیل این عدم توافق هرچه بود سبب کناره گیری مدیری از‬ ‫تلویزیون و ورود جدی به شبکه نمایش خانگی شد‪ .‬او «قهوه‬ ‫تلخ» را با وعده جایزه در شبکه نمایش خانگی عرضه کرد و‬ ‫برای رعایت مســائل مربوط به کپی رایت و تماشای نسخه‬ ‫اصل از اعتبار خود خرج کرد‪ .‬مردم هم جواب اعتبار چندین‬ ‫ســاله هنرمند محبوب خود را داده و با خرید نســخه اصل‪،‬‬ ‫رکورد فروش برای این ســریال را در شــبکه نمایش خانگی‬ ‫رقم زدنــد‪ .‬جدای از عکس العمل وزارت ارشــاد نســبت به‬ ‫شباهت یکی از شخصیت های این سریال با یکی از مقامات‬ ‫ارشد دولتی و عدم صدور مجوز برای حضور این کاراکتر در‬ ‫سریال‪ ،‬انتقادات زیادی از سوی اقشــار مختلف نسبت به‬ ‫این مجموعه یکی پس از دیگری مطرح شدند‪ .‬در این میان‬ ‫خلف وعده ها برای اهدای جوایز بــه برندگان هم اوضاع را‬ ‫برای این مجموعه وخیم تر کرد‪ .‬اوج انتقادات زمانی مطرح‬ ‫شد که سریال نیمه کاره رها شــده و سه قسمت پایانی ان به‬ ‫دست مردم نرسید‪« .‬قهوه تلخ» و ماجراهای ان سبب ایجاد‬ ‫نوعی بی اعتمادی در مردم شد تا انجا که مدیری مدتی بعد‬ ‫با انتشار یک دی وی دی رایگان سعی کرد موضوع را برای‬ ‫مردم شرح داده و توضیحاتی نسبت به این ماجراها بدهد‪.‬‬ ‫بین ببرد‪ .‬سال ‪ 92‬باز هم کار ایتمی را از سر گرفت و باز هم‬ ‫شبکه نمایش خانگی را برای عرضه «شوخی کردم» انتخاب‬ ‫کرد‪ .‬این بار هم با شــوخی و انتقاد از افراد زیادی مردم را به‬ ‫خنده واداشــت اما این بار مانند دفعات قبــل جنجال زیادی‬ ‫برپا نشــد‪ .‬در این دوران مدیری هرگز نتوانست انتظارات را‬ ‫براورده کرده و بــه دوران اوج محبوبیت خــود بازگردد‪ .‬اگر‬ ‫مجموعه های «ساعت خوش» و «شب های برره» را دوران‬ ‫فراز مدیری بدانیم‪ ،‬مجموعه های «ویالی من» و «شوخی‬ ‫کردم» دوران فرود او محسوب می شوند‪ .‬با این حال او که‬ ‫همواره کار کرده‪ ،‬از پای ننشست و پس از شش سال دوری‬ ‫از مخاطبان سراسری‪ ،‬به تلویزیون بازگشت‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫گزارش‬ ‫اپرای حاشیه های وزیر ارشاد‬ ‫نمایش عروسکی – موسیقایی سعدی برای علی جنتی دردسرساز شد‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫شاهین فتحیان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫نمایش عروسکی «اپرای سعدی» که پس از چند سال‬ ‫وقفه‪ ،‬حاال کمتر از یک هفته تا رونمایی ان باقی مانده است‪،‬‬ ‫از دریافت مجوز امکان اجرای ان باز ماند تا حاشیه ای دیگر‬ ‫به حاشیه های دنباله دار علی جنتی در وزارت فرهنگ و ارشاد‬ ‫اسالمی افزوده شود‪.‬‬ ‫بهروز غریب پــور – کارگردان نمایش های عروســکی‪-‬‬ ‫که در ســال های گذشــته اپراهای عروســکی مختلفی از‬ ‫جمله «لیلی و مجنون»‪« ،‬حافظ»‪« ،‬عاشــورا» و «رســتم‬ ‫و ســهراب» را اجرا کرده ‪ ،‬از مدت ها قبل در تدارک اجرای‬ ‫«اپرای ســعدی» بود تا ان را به سی و ســومین جشــنواره‬ ‫تئاتر فجر برساند‪ ،‬اما به دلیل مسائل مالی و اینکه معتقد بود‬ ‫دســت کم ‪ 150‬میلیون تومان برای کار نیاز است‪ ،‬این اثر‬ ‫هنری به جشنواره نرسید‪.‬‬ ‫پس از ان غریب پور اعالم کرد که‬ ‫تالش می کند با توافق هایی که با بنیاد‬ ‫رودکی صورت گرفتــه و منابع مالی که‬ ‫تامین خواهد شد‪ ،‬این نمایش عروسکی‬ ‫را به جشنواره موســیقی فجر برساند که‬ ‫ان هم در نهایت اتفاق نیفتاد‪.‬‬ ‫در اخرین روزهای ســال گذشته‬ ‫و در شرایطی که این کارگردان تئاتر از‬ ‫اماده شــدن کارش خبر می داد‪ ،‬گفت‬ ‫که اپرای عروســکی ســعدی همزمان‬ ‫با بزرگداشــت ایــن شــاعر در روز اول‬ ‫اردیبهشت ماه در شهر شــیراز رونمایی‬ ‫می شود‪ ،‬اما حاشیه هایی پیش امد که‬ ‫ابتدا اجرای این نمایش را در هاله ای از‬ ‫ابهام فرو برد و بعــد هم با تاکید مدیرکل‬ ‫دفتر موسیقی مبنی بر اینکه به این اپرای‬ ‫ســعدی مجوز اجرا نمی دهــد‪ ،‬به نظر‬ ‫می رسد کل کار منتفی شده است‪.‬‬ ‫ماجرا از این قرار اســت که بهروز‬ ‫غریب پــور روز ‪ 22‬فروردین مــاه در‬ ‫گفت وگویی مدعی شد‪« :‬برخی گروه ها‬ ‫و سایت ها تهدید کرده اند که در صورت‬ ‫حضور گروه نمایشی «اپرای سعدی»‬ ‫با انها برخورد می کنند‪ ،‬ان هم مشــابه‬ ‫برخوردی که با علــی مطهری‪ ،‬نماینده‬ ‫مجلس شورای اسالمی در شیراز شد‪».‬‬ ‫سرپرســت گروه نمایشــی «اران» دلیل این مساله را‬ ‫حضور ســحر محمدی و تکخوانی او دانست و اظهار کرد‪:‬‬ ‫«این هنرمند که به عنوان بازیگر‪ -‬خواننــده و در واقع اواگر‬ ‫در نمایش حضور دارد‪ ،‬نقش خواهر منصوربن حالج را ایفا‬ ‫می کند‪ ،‬اما مساله اینجاست که گویا عده ای تصور کرده اند‪،‬‬ ‫او قرار است به صورت زنده در این نمایش عروسکی بخواند‬ ‫که اصال این طور نیست‪».‬‬ ‫او تاکید کرد‪« :‬خانم محمــدی همانند دیگر افرادی‬ ‫که به جای هر کدام از عروسک های نمایش بازی کرده اند‪،‬‬ ‫نقشی را بر عهده داشته و ما از هیچ اصولی عدول نکرده ایم‪.‬‬ ‫در این نوع نمایش عروسکی‪ ،‬دیالوگ نقش ها به شکلی فاخر‬ ‫گفته می شود و لهو و لعبی در کار نیست‪».‬‬ ‫البته این مسائل کمی به رفتارهای خواننده زن یادشده‬ ‫برمی گردد که پــس از ادعای تکخوانــی اش در یک البوم‬ ‫موســیقی مجوزدار و مانور خــود او و تهیه کننــدگان البوم‬ ‫یادشــده روی ایــن موضوع که صــدای بانــوان خواننده و‬ ‫نوازنده پیشکسوت را هم دراورد‪ ،‬کلیپ هایش این روزها در‬ ‫شبکه های ماهواره ای خارج از کشور هم پخش می شود‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬قضیه اپرای شیراز به انجا کشید که گفته‬ ‫شد برای صدور مجوز در شــیراز ابتدا باید مجوز کار توسط‬ ‫مسئوالن مربوط در تهران صادر شود‪ .‬در این راستا سه نفر‬ ‫(زهرا صبری‪ ،‬حجــت علیخانی و یدالله وفــاداری) از اداره‬ ‫نظارت و ارزشــیابی مرکز هنرهای نمایشی اپرای عروسکی‬ ‫سعدی را بازبینی کردند تا مشخص شــود ایا امکان صدور‬ ‫مجوز هست یا خیر‪.‬‬ ‫غریب پور دراین باره به خبرنگار ایسنا توضیح داد‪« :‬این‬ ‫ناظران با احترام و هنرمندی با نمایش برخورد کردند و اجرای‬ ‫ان را بالمانع دانســتند‪ ،‬اما در عین حال گفتند که براساس‬ ‫تماس تلفنی که با انها گرفته شده است‪ ،‬نمی توانند با وجود‬ ‫تکخوان های زن مجوزی صادر کنند‪».‬‬ ‫در ایــن بین‪ ،‬رضــا دادویی‪ ،‬رئیس شــورای نظارت و‬ ‫تو گویی‬ ‫ارزشــیابی اداره کل هنرهای نمایشــی هم در گف ‬ ‫اعالم کرد‪« :‬گروه بازبینی به تماشای این نمایش نشستند‬ ‫و از نظر ما هیچ مشــکلی وجود ندارد‪ ،‬یعنــی این اپرا از نظر‬ ‫نمایشی هیچ مشکلی ندارد و فقط منتظر صدور مجوزهای‬ ‫الزم از سوی دفتر موسیقی معاونت امور هنری برای بخش‬ ‫موسیقی کار هستیم‪».‬‬ ‫ وی هم چنیــن درباره اینکــه پیش از ایــن مجوزها از‬ ‫سوی دو مرکز صادر نمی شــد‪ ،‬گفت‪« :‬این قانون به تازگی‬ ‫وضع شده و اجراهایی مانند اپراهای نمایشی توسط دو نهاد‬ ‫قضاوت می شوند و مجوز دریافت می کنند‪ ،‬بنابراین بخش‬ ‫نمایش توسط شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای‬ ‫نمایشی و مجوز بخش موسیقی توسط دفتر موسیقی صادر‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫اما مدیرکل دفتر موسیقی اظهار کرد‪« :‬اپرای سعدی‬ ‫دارای تکخوان زن اســت و طبق قوانین دفتر موسیقی ما‪،‬‬ ‫نمی توانیم به تکخوان زن مجوز دهیم‪».‬‬ ‫پیروز ارجمند گفت‪« :‬با شرایط فعلی به اپرای سعدی‬ ‫نمی توانیــم مجــوز دهیــم؛ مگر انکــه بخــش تکخوانی‬ ‫به صورت همخوانی انجام یا حذف شود‪».‬‬ ‫در پــی این حاشــیه ها‪ ،‬مدیــر مرکز سعدی شناســی‬ ‫به عنــوان میزبــان مراســم روز ســعدی‪ ،‬به حاشــیه های‬ ‫پیش امده درباره اجرای اپرای عروسکی «سعدی» توسط‬ ‫بهروز غریب پور در این شــهر پاســخ داد‪ .‬کوروش کمالی‬ ‫سروستانی اظهار کرد‪« :‬امســال نیز مانند هر سال مراسم‬ ‫یادروز ســعدی که شــامل بخش های علمــی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫هنری است‪ ،‬برگزار خواهد شد و قرار بود «اپرای عروسکی‬ ‫ســعدی» اثر اســتاد غریب پور نیز برای اولین بار در شیراز‬ ‫برگزار شود که متاسفانه به دلیل صادر نشدن مجوز از سوی‬ ‫مدیرکل موســیقی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشــاد‬ ‫اسالمی‪ ،‬این مساله حداقل تا امروز منتفی شده است‪».‬‬ ‫او در ادامه دربــاره ادعــای تهدید گــروه اجراکننده‬ ‫از ســوی برخــی از تندروها در شــیراز گفت‪« :‬تــا انجا که‬ ‫من اطالع دارم‪ ،‬هیچ تهدیدی از ســوی هیــچ گروهی در‬ ‫شــیراز علیه هنرمندان گروه اران صورت نگرفته اســت و‬ ‫نهادهــا و گروه های مختلــف فرهنگی و‬ ‫سیاسی از اجرای اپرای عروسکی سعدی‬ ‫به شــرط داشــتن مجوز قانونی از سوی‬ ‫وزارت فرهنگ و ارشاد اسالمی استقبال‬ ‫کرده اند‪ .‬مقامات سیاسی و امنیتی استان‬ ‫نیز به عنــوان نماینــده دولــت و مجری‬ ‫سیاســت های دولت بر دفــاع از اجرای‬ ‫برنامه های هنری دارای مجوزهای قانونی‬ ‫تاکید کرده اند‪».‬‬ ‫مدیــر دانشــنامه فــارس همچنین‬ ‫دربــاره بحــث قانونــی و شــرعی ایــن‬ ‫ممنوعیت گفت‪« :‬ما بیشــتر در تعجبیم‬ ‫که در ‪10‬ســال گذشــته و در دولت های‬ ‫قبل‪ ،‬مجوز این گونــه اپراها بــا اواگری‬ ‫عروسکان داده شده و در «اپرای سعدی»‬ ‫به یکباره نظر مدیران تغییر کرده است‪».‬‬ ‫سپس معاون هنری وزیر فرهنگ و‬ ‫ارشاد اسالمی اواخر هفته گذشته درباره‬ ‫اخرین وضعیت اجرای «اپرای سعدی»‬ ‫گفت‪« :‬در حال بررســی مساله هستیم و‬ ‫تالش می کنیم با کارگردان و تهیه کننده ‬ ‫نمایش به توافقی برســیم که اصل کار از‬ ‫بین نرود‪».‬‬ ‫علــی مرادخانی بیان کــرد‪« :‬برای‬ ‫«اپــرای ســعدی» بایــد تالش کــرد تا‬ ‫قضیه به گونه ای حل شــود که جنجال و‬ ‫مساله ای درست نشود‪ .‬در این راستا به دوستان و همکارانم‬ ‫در حوزه نمایش هم گفته بودم که از مسائلی که می بینید‪،‬‬ ‫جنجال درست می کند پرهیز کنید تا اصل کار از بین نرود‪.‬‬ ‫االن هم باید با همین منطــق کار را دنبــال کنیم‪ .‬در حال‬ ‫حاضر مهم ترین کاری کــه برای اپرای ســعدی می توانم‬ ‫انجام دهم این است که پول برسانم تا باتوجه به هزینه های‬ ‫صرف شده مشکلی پیش نیاید‪».‬‬ ‫مرادخانی در پاسخ به اینکه ایا امکان اجرای «اپرای‬ ‫سعدی» با همان سبک و ســیاق فعلی دراینده ای نزدیک‬ ‫وجود دارد یا خیر؟ گفت‪« :‬باید در این بــاره با تهیه کننده و‬ ‫کارگردان به تفاهم برســیم تا کار پیش بــرود‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫موضوع در بخش های تخصصی که مسئول صدور مجوز‬ ‫هســتند ‪ ،‬باید در قالبــی پیگیری شــود که از بروز مشــکل‬ ‫جلوگیری شود‪».‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫تغییرشهاب‬ ‫س هفته‬ ‫مدیر مشهور برکنار شد‬ ‫پــس از گذشــت نزدیک بــه یک و نیــم ســال پرحاشــیه از حضور‬ ‫حجت االسالم شهاب مرادی در سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری تهران‪،‬‬ ‫سمت ریاست این ســازمان برعهد ه محمود صالحی گذاشته شد‪ .‬مرادی‬ ‫ واعظ و کارشــناس مســائل مذهبی ‪ -‬اذر ‪ 92‬به جای امیــر خوراکیان به‬‫ریاست سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری تهران منصوب شد‪ .‬این انتصاب‬ ‫به دلیل اظهارنظرهای جالب مرادی درباره موضوعات مختلف فرهنگی و‬ ‫هنری و مواضع او درباره برخی مسائل مربوط به جوانان و ازدواج‪ ،‬یکی از‬ ‫انتصاب های خاص شهرداری بود‪.‬‬ ‫اکنون بعــد از گذشــت یک ســال و چند مــاه‪ ،‬انتصــاب جدید ‪22‬‬ ‫فروردین ماه انجام شد و در پی ان‪ ،‬صالحی که پیش از این معاون شهردار‬ ‫تهران در حوزه برنامه ریزی توسعه شهری و امور شورای شهرداری بود‪ ،‬به‬ ‫جای شهاب مرادی بر صندلی ریاست سازمان فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری‬ ‫تکیه زد‪ .‬نکته جالب این انتصاب ان اســت که در همــان روزی که حکم‬ ‫برکناری شهاب مرادی رسانه ای شد‪ ،‬او سرپرست معاونت فرهنگی سازمان‬ ‫ی تغییر داده بود‪.‬‬ ‫فرهنگی ‪ -‬هنری شهرداری را با حکم ‬ ‫محمود صالحی متولد اردکان یزد اســت و در دوران دفاع مقدس‪،‬‬ ‫فرمانده سپاه بوکان بوده و بعد از دوران جنگ نیز مسئولیت سازمان بسیج‬ ‫ســازندگی را برعهده داشته است‪ .‬او از بازنشســتگان سپاه است‪ .‬اشنایی‬ ‫صالحی با محمود احمدی نژاد ‪ -‬رئیس جمهور ســابق ‪ -‬بــه اوایل دهه ‪60‬‬ ‫و ســال های جنگ و حضور احمدی نژاد در فرمانداری خوی برمی گردد‪.‬‬ ‫صالحی در دولت نهم قائم مقام وزیر تعــاون‪ ،‬عضو هیات مدیره صندوق‬ ‫تعاون و دبیر شــورای عالی مناطق ازاد و ویژه بود و در ســال ‪ 88‬به عنوان‬ ‫استاندار خراسان رضوی همکاری خود را با دولت دهم ادامه داد که البته‬ ‫با برکناری پایان یافت‪.‬‬ ‫راهیکه باید رفت‬ ‫ضرورت مدیریت یکپارچه مناطق گردشگری با رویکرد حفظ میراث فرهنگی‬ ‫بابک ارسیا‬ ‫رئیس مرکز گردشگری علمی ‪ -‬فرهنگی جهاددانشگاهی‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫گردشگری و هم به نفع میراث فرهنگی خواهد بود‪.‬‬ ‫از این رو وجود یک سامانه یکپارچه که بتواند به وحدت‬ ‫عمل این دو حــوزه کمک کند ضــروری به نظر می رســد؛‬ ‫سامانه ای که به یکپارچه سازی حفاظت از میراث فرهنگی و‬ ‫توسعه گردشگری در کشور با مدیریت واحد بینجامد‪ .‬سیستم‬ ‫مدیریت یکپارچه‪ ،‬ساختاری شــناخته شده در سطح جهان‬ ‫است و به صورت خالصه به معنی در کنار هم قرار دادن چند‬ ‫سیستم مدیریت زیر یک سازمان و کنترل و مدیریت کردن‬ ‫بر ان است ‪ .‬در حال حاضر در کشور تجربه نسبتا موفقی مانند‬ ‫«طرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی کشور (‪ »)ICZM‬در‬ ‫حال اجراست که توسط سازمان بنادر و دریانوردی مدیریت‬ ‫پایش و مطالعه می شود‪ ،‬همچنین ارگان ها و سازمان هایی‬ ‫که در نوار ساحلی کشور در این سامانه یکپارچه دخیلند‪.‬‬ ‫این ساختار در خصوص میراث فرهنگی و گردشگری‬ ‫می تواند در عمل به یکپارچه ســازی فراینــد تصمیم گیری‬ ‫در پهنه هــای ســرزمینی دارای جاذبــه میــراث فرهنگی و‬ ‫مشــارکت دادن همه نهادها و بخش هــای درگیر بینجامد‪.‬‬ ‫اما این اقدام نیازمند ایجاد روش شناسی و تعیین معیارهایی‬ ‫برای ثبت‪ ،‬حفاظت و مهیاسازی مواریث فرهنگی‪ ،‬تکمیل‬ ‫اطالعات مقاصــد‪ ،‬ارزیابی های چند معیاره‪ ،‬ســامانه های‬ ‫دقیق اطالعات جغرافیایی و پهنه بندی مربوط به مناطق و‬ ‫اولویت بندی مقاصد و شناسایی مسیرها و مقاصد گردشگری‬ ‫و در نهایت مدیریت یکپارچه بر ان است‪.‬‬ ‫در بلند مدت هدف مدیریــت یکپارچه می تواند به نفع‬ ‫توســعه اقتصادی‪ ،‬حفاظت‪ ،‬نگهداری و بازسازی مواریث‬ ‫مــادی و معنوی کشــور و کم کــردن تاثیرات ســوء حضور‬ ‫گردشگران در مقاصد باشد‪ .‬این شیوه می تواند حفاظت از‬ ‫میراث فرهنگی را با توسعه گردشگری ترکیب کند‪.‬‬ ‫ســازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری‬ ‫باید برای توســعه گردشــگری اقدامی عملی و مهم انجام‬ ‫دهد و از اقدامات غیراصولی و پراکنده که تعداد ان از زمان‬ ‫ن کم هم نیست‪ ،‬خودداری کند‪.‬‬ ‫تشکیل این سازما ‬ ‫فرهنگ‬ ‫حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعی کشــور ضرورتی‬ ‫حیاتی است که در صورت کاربست درست شیوه های حفظ‬ ‫و بهره برداری از انها‪ ،‬منافع اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی‬ ‫بسیار زیادی را برای کشور به همراه خواهد داشت و به عنوان‬ ‫عاملی موثر و مستقیم نقش خود را در توسعه گردشگری ایفا‬ ‫می کند‪ .‬میــراث فرهنگی موجود در ایران که گردشــگران‬ ‫زیادی را از ایران و جهان به خــود جذب می کند دربرگیرنده ‬ ‫جاذبه های مادی و معنــوی چون اثار تاریخــی و فرهنگی‬ ‫برجای مانــده از حکومت هــای باســتانی و حکمرانی های‬ ‫محلی‪ ،‬ویژگی های خاص زندگی مردم مثل عادات محلی‪،‬‬ ‫اداب مربــوط به خوراک و پوشــاک‪ ،‬ســبک ‏های معماری‬ ‫ایرانی ‪ -‬اســامی‪ ،‬موســیقی‪ ،‬هنــر‪ ،‬زبان هــای محلی و‬ ‫ارزش های اخالقی و معنوی است و از این رو می توان اذعان‬ ‫داشت که میراث فرهنگی بیان کننده پیشینه تاریخی‪ ،‬تمدن‬ ‫و فرهنگ هر نقطه ای از کشورمان است‪.‬‬ ‫ضرورت حفظ و معرفی این اثار به گردشــگران از این‬ ‫نکته مهم ناشــی می شــود که این اثار حاصل تالش های‬ ‫مســتمر‪ ،‬صادقانــه‪ ،‬فداکارانــه و تیزهوشــانه مخترعان‪،‬‬ ‫معماران‪ ،‬صنعت کاران و هنرمندان این مــرز و بوم در دوره‬ ‫تاریخی خود بوده که توانسته اند ضمن اگاهی از ویژگی های‬ ‫طبیعی زیست بوم خود‪ ،‬فنون‪ ،‬هنرها‪ ،‬مهارت‏ها‪ ،‬ابتکارات و‬ ‫خالقیت‏ های خود را در خدمت نیازهای اجتماعی‪ ،‬فرهنگی‬ ‫و اقتصادی مردمــان دوران خود قرار دهند‪ .‬با این تفاســیر‬ ‫بیراه نخواهد بود که میراث فرهنگی ایران را حافظه جمعی‬ ‫ایرانیان در طول تاریخ بدانیم‪ .‬حال این پرسش پیش می اید‬ ‫که از چه طریقی می توان رابطه ای دوسویه و دارای اثرات‬ ‫متقابل بین «توسعه گردشگری» و «حفظ میراث فرهنگی»‬ ‫در کشور ایجاد کرد‪ .‬این ارتباط دهی گاهی اهمیت زیادی‬ ‫می یابد از ان جهت که توسعه گردشگری نگاهش به اینده‬ ‫است و کسب منافع اقتصادی در ان پررنگ تر است و میراث‬ ‫فرهنگی نگاه به گذشته دارد و کارکردهای فرهنگی منتج از‬ ‫ان پررنگ ت ر و شاید زیر چتر واحد بردن این دو مقوله تا حدی‬ ‫ناسازگار و بغرنج نشــان داده شــود‪ .‬چالش ها و بحث های‬ ‫مربوط به اینکه ایا در فعالیت های مربوط به سازمان میراث‬ ‫فرهنگــی اولویت و اهمیــت را باید بــه گردشــگری داد یا‬ ‫میراث فرهنگی! شاید از این تفاوت ناشی شود‪ .‬برای نمونه‬ ‫اظهارنظرهایی از سوی مدیران وقت سازمان میراث فرهنگی‬ ‫درباره اهمیت این حوزه به نسبت ســایر حوزه های سازمان‬ ‫میراث فرهنگی و گردشگری از این گونه اند‪.‬‬ ‫یا به عبارت دیگر چه ساختاری را می توان بنا گذاشت تا‬ ‫میراث فرهنگی موجود در ایران که در برگیرنده ابعاد مادی و‬ ‫معنوی گسترده ای است‪ ،‬ارتباط مستقیمی با جریان جاری‬ ‫گردشگری در سطح کشور داشته باشــد و به اثار و مواریث‬ ‫تاریخی اســیبی نرســد‪ .‬در عین حال بایــد پهنه بندی های‬ ‫دقیقی از «مســیرهای گردشــگری» و «نقــاط دارای اثار‬ ‫میراث فرهنگی» موجود باشد تا با قرار دادن انها بر همدیگر‬ ‫و همپوشانی های محتوایی و عملکردی بتوان برنامه ریزی‬ ‫تورهای گردشگری را سامان داد‪ .‬برنامه ریزی های زیادی‬ ‫با این دیدگاه می شــود صورت داد که نتایــج ان هم به نفع‬ ‫عک‬ ‫‪55‬‬ ‫بازیگر بی طرف‬ ‫مخالفت پارلمان پاکستان با اعزام نیروی نظامی به یمن روابط اسالم اباد و اعراب را وارد یک‬ ‫دوره بحرانی کرده است‪ .‬به نظر می رسد پاکســتان تصمیم دارد در بحران یمن بیشتر یک کشور‬ ‫بی طرف باشــد تا بازیگر مداخله جو‪ ،‬چراکه این کشــور هم روابط حســنه ای با ریاض دارد و هم‬ ‫مناسبات دوستانه با تهران‪ .‬مداخله نظامی در تحوالت یمن می تواند توازن را در سیاست خارجی‬ ‫اسالم اباد با تهدیدات جدی مواجه کند‪ .‬به همین دلیل تصمیم جدید پارلمان پاکستان توانست‬ ‫دولت نواز شریف را در پیگیری سیاست بی طرفی در بحران یمن کمک کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫ریاض تنها ماند‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫پیرمحمدمالزهیدرگفت وگو بامثلث‬ ‫پاکســتان همیشــه یکی از هم پیمانان و حامیان‬ ‫عربستان سعودی محسوب می شده و این کشور‬ ‫در حمله اخیــرش به یمــن روی تــوان و حمایت‬ ‫نظامی اســام اباد خیلی حساب باز کرده بود‪ .‬چه‬ ‫شد که پارلمان پاکستان به عربستان جواب منفی‬ ‫داد؟ همزمانی این مساله با ســفر اقای ظریف به‬ ‫پاکستان چطور قابل تفسیر است؟‬ ‫باید واقع بینانــه به این قضیه نگاه کــرد؛ اگر فکر‬ ‫کنیم بعد از ســفر محمدجــواد ظریف‪ ،‬وزیــر امور خارجه‬ ‫ایران به پاکســتان و اگاهی انها از موضع کشــور نســبت‬ ‫به مســاله یمن و عربستان‪ ،‬اســام اباد درخواست ریاض‬ ‫را برای حمایــت از حمله به یمن رد کرده خیلی خوشــبینانه‬ ‫اســت‪ .‬البته ســفر ظریف از ایــن زاویه اهمیــت دارد که‬ ‫پاکســتانی ها نقطه نظرات ایران را به طور مستقیم دریافت‬ ‫کردند و دریافتنــد که مســاله یمن خیلی پیچیده اســت و‬ ‫جنگی که عربســتان انجا به راه انداخته به این ســادگی ها‬ ‫پایان نمی یابد که پاکســتانی ها بخواهند خود را درگیر این‬ ‫مســاله کنند‪ .‬همچنین یک اندیشــه دیگر نیز در پاکستان‬ ‫نســبت به مســاله یمن وجود داشت که ســفر ظریف ان را‬ ‫تقویت کرد؛ اندیشه ای که بر اســاس منافع ملی پاکستان‬ ‫معتقد بود که نباید درخواست سعودی ها را بپذیرند و خود را‬ ‫درگیر جنگی کنند که اوال ارتباطــی به انها ندارد و ثانیا اینده‬ ‫ان نامشــخص است‪ .‬بنابراین به نظر می رســد با سفر وزیر‬ ‫خارجه ایران به پاکستان در داخل این کشور‪ ،‬ان جناحی که‬ ‫معتقد بود باید منافع ملی خود را در نظر بگیرند و درخواست‬ ‫عربستان را با دقت بیشــتری مورد توجه قرار دهند‪ ،‬تقویت‬ ‫شد ‪ .‬همچنین داخل پارلمان پاکستان و درمیان اشخاصی‬ ‫که تردید داشتند به این خواسته عربستان رای منفی بدهند‬ ‫یا مثبت‪ ،‬بعد از صحبت های ظریف این نتیجه حاصل شد‬ ‫که مصلحت شان در این اســت که پاکستان در این مساله‬ ‫ بی طرف باشد یا حداقل به طور مستقیم خود را درگیر جنگ‬ ‫در یمــن نکند‪ .‬به خصوص که انتظار عربســتان ســعودی‬ ‫از پاکســتان این اســت که نیروهای زمینی در اختیار انها‬ ‫بگذارد‪ .‬عربســتان به لحاظ حمالت هوایی تجهیز است‪،‬‬ ‫اما به دنبال کشورهایی است که نیروهای نظامی در اختیار‬ ‫انهــا بگذارند و جنگ زمینــی را فرماندهی کننــد‪ .‬به لحاظ‬ ‫جنگ زمینی‪ ،‬عربستان امادگی و تجهیزات کمتری نسبت‬ ‫به پاکســتان دارد و به همین دلیل بود کــه تصمیم گرفت‬ ‫اسالم اباد را برای ورود به جنگ زمینی در یمن قانع کند‪ .‬به‬ ‫تضاد متقابل‬ ‫محافظه کاران و‬ ‫دموکرات ها چگونه به‬ ‫مذاکرات نگاه می کنند؟‬ ‫نقش‬ ‫ ‬ ‫در کل باتوجه به نزدیکی اسالم اباد‪-‬ریاض‪،‬‬ ‫عربســتان را در روابــط ایران و پاکســتان چطور‬ ‫می بینید؟‬ ‫بدون شک عربســتان در روابط تهران‪-‬اسالم اباد‬ ‫تاثیرگذار اســت و روابط بســیار نزدیکی میان حزب مسلم‬ ‫لیگ نــواز شــریف و خانــدان ســلطنت عربســتان حاکم‬ ‫است‪ .‬می دانیم زمانی که پرویز مشرف کودتا کرد و دولت‬ ‫نواز شــریف را از کار برکنــار کــرد در ان زمان این پادشــاه‬ ‫عربستان سعودی بود که واسطه شد و شــریف را از زندان‬ ‫نجات داد‪ .‬حتی صحبت از اعدام نواز شــریف مطرح بود‪.‬‬ ‫بنابراین به لحاظ روانی شریف یک احساس دین نسبت به‬ ‫عربستان دارد‪ ،‬اما تنها این مساله قابل ذکر نیست‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که پیوندهای عربستان سعودی و پاکستان بسیار‬ ‫زیاد است‪ .‬در زمانی که روس ها‪ ،‬افغانستان را اشغال کردند‬ ‫این پیوندها بــه لحاظ مذهبی نیز تقویت شــد و جهادگران‬ ‫افغان مورد حمایت عربســتان و پاکســتان قرار گرفتند‪ .‬از‬ ‫همان زمان بود که نیروهای رادیکال اهل سنت در پاکستان‬ ‫رشد کردند‪ .‬در نتیجه از یک سو چون نوعی وابستگی فکری‬ ‫میان بخشی از جامعه عربستان و پاکستان وجود دارد و از‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫کند که اگر می توانست موفق به این کار شود‪ ،‬واقعیت این‬ ‫است که ممکن بود یک برخورد بین سنی و شیعه در منطقه‬ ‫ایجاد شــود‪ .‬به هر حال باید گفت هدف ســعودی ها برای‬ ‫وارد کردن پاکستان به این جریان هم سیاسی و هم نظامی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫ولی به نظر می رســد که در این مقطع پاکســتانی ها‬ ‫هوشیاری به خرج دادند و مجلس ملی پاکستان تصمیمی‬ ‫ اتخاذ کرد که ان تصمیم به دولت نواز شریف کمک می کند‬ ‫تا از دخالت در جنگی که ارتباطی به پاکستان ندارد خود را‬ ‫کنار بکشد‪.‬‬ ‫ایا به دنبال رای پارلمان دیگر مســاله وارد شــدن‬ ‫پاکستان در جنگ یمن منتفی شده است؟‬ ‫باید توجه داشــت که تصمیم نهایی پاکســتان با‬ ‫رای اخیر پارلمان مشخص نمی شــود‪ ،‬چرا که نواز شریف‬ ‫ارتباطات بسیار نزدیکی با عربســتان سعودی دارد؛ هم به‬ ‫لحاظ مالی و هم از این نظر که تعداد بسیاری از پاکستانی ها‬ ‫در عربســتان سعودی مشــغول به کار هســتند و پاکستان‬ ‫ســاالنه حدود شــش میلیارد دالر درامد از این کانال دارد ؛‬ ‫عالوه بر اینکه در رابطه با تســلیحات هسته ای پاکستان‪،‬‬ ‫عربســتان کمک های مالی بســیاری به این کشور داشته ‬ ‫و نوعی وابســتگی فکــری نیــز در بخش هایــی از جامعه‬ ‫پاکستان نسبت به عربستان وجود دارد‪ ،‬بنابراین نمی توان‬ ‫تصمیم فعلی پارلمان را تصمیم نهایی پاکستانی ها ارزیابی‬ ‫کرد هرچند این تصمیم دســت نوا زشــریف را برای اجابت‬ ‫درخواست سعودی ها بسته است‪.‬‬ ‫اما به هر حال این تصمیم از جانب نواز شریف و دولت‬ ‫قابل تجدید نظر خواهــد بود هرچند کــه پارلمان مخالفت‬ ‫خود را رسما با این مساله اعالم کرده است‪ .‬بنابراین اگر از‬ ‫زاویه مسائل منطقه ای به ســفر ظریف نگاه کنیم این سفر‬ ‫موفقیت امیز بود‪.‬‬ ‫اخیرا شــاهد بودیم که عالوه بر پاکستان‪ ،‬ترکیه‬ ‫نیــز درخواســت ســعودی ها را بــرای حمایت از‬ ‫ائتالف علیه یمن اجابت نکرد‪ .‬این مسائل در کنار‬ ‫هم چه پیامی دارد؟‬ ‫با در نظر گرفتن ســفر اخیر رجب طیب اردوغان‪،‬‬ ‫رئیس جمهور ترکیه به تهران باید گفت که در ارتباط با یمن‬ ‫تفکــری در منطقه در حال شــکل گرفتن اســت که هرچه‬ ‫زودتر این جنگ تمام شــود و عربســتان عملیــات نظامی‬ ‫خود را متوقف کند‪ .‬هر چند مشــخص نیست که این تفکر‬ ‫تا کجا پیش می رود ولی به نظر می رسد ایران‪ ،‬پاکستان و‬ ‫ترکیه در این مقطع به این نتیجه رسیده اند که این جنگ را‬ ‫باید تمام کرد و اجازه گســترش ان را ندهند‪ .‬چون اگر این‬ ‫جنگ گســترش یابد این احتمال وجود دارد که کل منطقه‬ ‫را در بربگیــرد و یکی از اهداف عربســتان ســعودی نیز در‬ ‫ظاهر امر این اســت که یک نوع جبهه بندی شــیعه و سنی‬ ‫در منطقه تقویت شــود‪ .‬همانطور که اشاره کردم عربستان‬ ‫معتقد اســت که ایران‪ ،‬حزب الله‪ ،‬ســوریه و عراق پشــت‬ ‫حوثی های شیعه مذهب هستند و در نتیجه انها تالش دارند‬ ‫که کشورهای عرب و غیر عرب سنی مذهب مانند پاکستان‬ ‫و ترکیه را در جبهه خودشان وارد کنند‪ .‬این مساله که منطقه‬ ‫به سمت جنگ شــیعه و ســنی حرکت کند‪ ،‬بسیار خطرناک‬ ‫است زیرا اغلب کشورها یا دارای اقلیت شیعه هستند درون‬ ‫کشــورهای اهل سنت یا ســنی هستند در کشــورهایی که‬ ‫اهل تشیع اکثریت دارند‪ .‬این وضعیت بسیار خطرناک است‬ ‫و هیچ کشوری از ان سود نمی برد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫چندی است که عربستان وارد جنگی شده که‬ ‫تحلیلگران می گویند طرف مقابل ان ایران شیعی‬ ‫است نه یمن! سعودی ها برای تقابل با حلقه شیعه‬ ‫ایران که متشکل از حزب الله‪ ،‬عراق و سوریه است‬ ‫در تدارک ارتش ســنی هســتند تا به زعم خود در‬ ‫برابر توسعه ایران در منطقه بایستند‪ .‬در این میان‬ ‫پاکســتان گزینه ای بود که ریاض روی ان حســاب‬ ‫ویژه ای باز کرده بود‪ ،‬اما اســام اباد اخیرا دست رد‬ ‫به سینه مقامات و رهبران ســعودی زد‪ .‬پیرمحمد‬ ‫مالزهی‪ ،‬کارشناس مسائل شبه قاره‪ ،‬در گفت گو با‬ ‫مثلث در خصوص همزمانی سفر وزیر امور خارجه‬ ‫ایران با تصمیم پاکستان مبنی بر عدم دخالت در‬ ‫جنگ یمن گفت که اندیشه ای در پاکستان نسبت‬ ‫به مســاله یمن وجود داشت که ســفر ظریف ان را‬ ‫تقویت کرد؛ اندیشــه ای که بر اســاس منافع ملی‬ ‫پاکستان معتقد بود که نباید درخواست سعودی ها‬ ‫را بپذیرنــد و خــود را درگیــر جنگی کننــد که اوال‬ ‫ارتباطی به انها نــدارد و ثانیا اینده ان نامشــخص‬ ‫است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بیان دیگر هدف عربستان این بود که هنگام جنگ زمینی‬ ‫ابتدا پاکستان و سپس مصر و ترکیه وارد بازی شوند‪ .‬از انجا‬ ‫که ارتش عربســتان تجربه و کار ایــی الزم را برای مقابله با‬ ‫چریک های ورزیده حوثی که در کشور خودشان در حال نبرد‬ ‫هستند ندارد‪ ،‬انتظارشان در این است که کشورهایی مانند‬ ‫پاکستان‪ ،‬ترکیه و مصر را که دارای ارتش های قدرتمندی‬ ‫هســتند‪ ،‬وارد این قضیه کنــد که این امــر دو منفعت برای‬ ‫عربستان خواهد داشت؛یک اینکه بتواند از نیروی انسانی‬ ‫و تجربیات نظامی این کشــورها اســتفاده کند‪ .‬دوم اینکه‬ ‫سعودی ها اذعان دارند که یک ائتالف توسط ایران‪ ،‬شامل‬ ‫کشورهای عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬حزب الله لبنان و حوثی های یمن‬ ‫به وجود امده اســت‪ .‬باید گفت که عربستان می خواهد در‬ ‫مقابل این ائتالف یک ائتالف از کشورهای مسلمان ایجاد‬ ‫هیالری رئیس جمهور می شود‬ ‫نادر انتصار در گفت وگو با مثلث‬ ‫جمهوریخواهان سهم می خواهند‬ ‫گفت وگوی مثلث با امیرعلی‬ ‫ابوالفتح‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ســوی دیگر چون مکه و مدینه که اماکن مقدس هســتند‬ ‫در عربستان واقع شده اند موجب شــده که مسلمانان همه‬ ‫جهان از جمله پاکستان نســبت به این منطقه نگاه خاصی‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫نکته دیگر این اســت که هزاران نفر از نیروهای کار‬ ‫پاکســتانی در عربســتان ســعودی کار و زندگی می کنند و‬ ‫همین مساله خود عامل مهمی است که انتظار عربستان را از‬ ‫پاکستان باال ببرد تا در جنگ یمن کمک کند‪ .‬همچنین اگر‬ ‫مناسبات ایران و عربستان تیره شود عربستان از پاکستان‬ ‫انتظار دارد که از موضع این کشــور حمایــت کند‪ ،‬هرچند‬ ‫ منافع ملی پاکســتان ایجاب نمی کند چنیــن روندی را در‬ ‫پیش بگیرد‪ .‬باتوجه به این واقعیت که ایران و پاکستان مرز‬ ‫طوالنی در منطقه حساس و اســتراتژیک بلوچستان دارند‬ ‫منافع و امنیت ملی دو کشــور ایجاب می کند که با یکدیگر‬ ‫تنش نداشته باشند‪.‬‬ ‫بنابراین منافع ملی پاکستان حکم می کند که باتوجه‬ ‫به مناســبات نزدیکش با جمهوری اســامی و همچنین با‬ ‫عربستان‪ ،‬میان این دو کشور نقش میانجی را ایفا و تالش‬ ‫کند که مناسبات ایران و عربستان به سمت خشونت کشیده‬ ‫نشــود‪ .‬ترکیه نیز در پی ان اســت که چنین نقشی را میان‬ ‫تهران و ریاض ایفــا کند‪ .‬بنابراین نقش ترکیه و پاکســتان‬ ‫در این رابطه یکســان و هماهنگ اســت و هر دو کشور در‬ ‫تالشــند که روابط این دو کشور به ســمت تنش و خشونت‬ ‫سوق داده نشود‪.‬‬ ‫با توجه به شــدت گرفتن برخــی اختالفات میان‬ ‫ایــران و عربســتان‪ ،‬ایــا پاکســتان در صــورت‬ ‫پیچیده تر شــدن اوضاع باز هم موضع بی طرفی‬ ‫را حفظ خواهد کرد؟‬ ‫در حال حاضر اختالف نظــر میان تهران و ریاض‬ ‫بسیار زیاد است و در سطح رسانه ای هم در عربستان و هم‬ ‫در ایران موضع گیری های تندی نســبت بــه طرفین وجود‬ ‫دارد‪ .‬اما به نظر می رسد تا زمانی که مســاله میان تهران و‬ ‫ریاض خیلی حاد نشده‪ ،‬اســام اباد موضع بی طرفی خود‬ ‫را حفظ خواهد کرد اما اگر این مساله حاد شود و به درگیری‬ ‫نظامی کشــیده شــود احتماال پاکســتان طرف عربستان‬ ‫خواهد بو د یا برای این کشور بسیار دشوار می شود که موضع‬ ‫ بی طرفانه اش را حفــظ کند‪ .‬البته منافــع و مصالح ایجاب‬ ‫می کند که تنش میان ایران و عربستان بیش از این گسترش‬ ‫پیدا نکند‪ .‬دو کشــور در خصــوص بحث هایی چون یمن‪،‬‬ ‫ســوریه و عراق با یکدیگر اختالف نظر دارند‪ .‬در شرایطی‬ ‫کنونی مصلحت دو کشــور در این اســت که تالش کنند تا‬ ‫تضادها کاهش پیدا کند و زمینه گفت و گوی دو کشور برای‬ ‫حل و فصل مسائل منطقه ای فراهم شود‪.‬‬ ‫بعــد از روی کار امــدن دولت حســن روحانی در‬ ‫ایــران‪ ،‬سیاســت نزدیکــی بــه همســایگان در‬ ‫دســتورکار دولت جدید قــرار گرفــت‪ .‬باتوجه به‬ ‫این رویکــرد روابط تهــران‪ -‬اســام اباد را چطور‬ ‫می بینید؟‬ ‫مناسبات ایران و پاکستان صرف نظر از اینکه چه‬ ‫حزبی در پاکستان روی کار باشد یا چه جناحی در ایران‪ ،‬به‬ ‫لحاظ تاریخی و اشتراکاتی که وجود دارد ایجاب می کند که‬ ‫روابط دو کشور همچنان دوستانه باقی بماند‪ .‬ولی مواردی‬ ‫نیز وجود دارد که اختالفاتی میان دو کشور دیده می شود ‪،‬‬ ‫به عنــوان مثال در منطقه بلوچســتان که بخشــی از ان در‬ ‫اختیار ایران است و بخشی در اختیار پاکستان‪ ،‬گروه های‬ ‫مخالف ایران که مدعی اند از منافع مردم اهل سنت و بلوچ‬ ‫منطقه حمایت می کنند‪ ،‬در خاک پاکستان مستقر هستند‪.‬‬ ‫ایران انتظار دارد که این گروه ها در انجا تحت کنترل درایند‬ ‫و مرزها اســیب پذیر نباشــد کــه نیروهای مخالــف بتوانند‬ ‫به داخــل خاک ایران نفــوذ کنند و عملیــات نظامی انجام‬ ‫دهند‪ .‬منتها حقیقت این است که دولت پاکستان در ایالت‬ ‫بلوچســتان مشــکالتی دارد و نمی تواند انتظارات ایران را‬ ‫ان طور که باید براورده کند‪ .‬بنابراین پاکستان یا امکاناتش‬ ‫ را ندارد یا اصال انگیزه الزم را برای کنترل ســفت و سخت‬ ‫این مرزها ندارد‪ .‬زیرا اولویت پاکســتان مرزهایش با ایران‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکه مرزهای هند اســت‪ .‬بنابراین اگر واقع بینانه‬ ‫به موضوع نگاه کنیم باید ببینیم که ایا اساســا پاکستان در‬ ‫موقعیتی هست که انتظارات ایران را در منطقه بلوچستان‬ ‫اجابت کند یا خیر‪ .‬ایران گمــان می کند که به همان اندازه‬ ‫که خودش قادر اســت مرزها را کنترل کند پاکستان نیز در‬ ‫همان موقعیت اســت‪ .‬اما تاکنون در عمل چنین انتظاری‬ ‫براورده نشده است‪ .‬بخش دیگر این روابط به مناسبات میان‬ ‫پاکستان و افغانستان بازمی گردد‪ ،‬یعنی موضع گیری هایی‬ ‫که پاکســتان در حمایت از طالبان دارد‪ ،‬زیرا ایران تالش‬ ‫دارد در افغانستان ثبات و امنیت برقرار شود اما انگار سیاست‬ ‫پاکستان به این صورت نیســت و نوعی تنش قابل کنترل و‬ ‫اعمال نفوذ در کابل جز سیاست های استراتژیک انهاست‪.‬‬ ‫با توجه بــه بیانیه لــوزان که اخیرا به دســت امد‬ ‫و چارچــوب رســیدن به یــک توافق هســته ای‬ ‫میان ایران و شــش قــدرت جهانی را مشــخص‬ ‫کرده اســت‪ ،‬موضع پاکســتان در رابطه با مساله‬ ‫هسته ای ایران چیست؟‬ ‫پاکســتان تنها کشور هســته ای در دنیای اسالم‬ ‫است و یک کشــور هســته ای میان کشــورهای اسالمی‬ ‫دوست ندارد یک کشــور دیگر اســامی نیز فناوری های‬ ‫پیشرفته هسته ای داشته باشد‪ .‬البته در خصوص دستیابی‬ ‫به بمب و تســلیحات هســته ای‪ ،‬ایران بارهــا اعالم کرده‬ ‫اســت که به دنبال این نوع تســلیحات صلح امیز نیســت و‬ ‫فناوری های هسته ای ایران نیز صلح امیز است‪ .‬پاکستان‬ ‫در قبال تکنولوژی صلح امیز هسته ای ایران مشکلی ندارد‬ ‫و حتی این امادگی را دارد کــه به ایران کمک کند ولی یک‬ ‫ادعای کامال غیرقابــل قبول میان برخی کشــورها مطرح‬ ‫است که ایران ممکن است به ســمت ساخت سالح اتمی‬ ‫ برود‪ .‬پاکستان نیز تاحدودی این ادعا را مطرح می کند و اگر‬ ‫هم نگرانی ای دارند به دلیل بحث های ادعایی خودشــان‬ ‫است‪ ،‬و گرنه جمهوری اسالمی که تولید و استفاده از سالح‬ ‫را اصال حرام اعالم کرده اســت‪ .‬در نهایــت اگر مذاکرات‬ ‫میان ایــران و ‪5+1‬به نتیجه نهایی برســد و ایــن اطمینان‬ ‫حاصل شــود که ایران تکنولوژی هسته ای اش را در سطح‬ ‫صلح امیز نگه خواهد داشــت‪ ،‬به نظر می رسد که پاکستان‬ ‫نیز از این مساله حمایت کند‪ .‬به خصوص که پاکستان جزو‬ ‫کشورهایی است که در قبال مساله هسته ای ایران تاکنون‬ ‫موضع بی طرفانه ای اتخاذ کرده است‪.‬‬ ‫اگر توافقــی میــان ایــران و ‪ 5+1‬حاصل شــود‬ ‫این مســاله باعث افزایش قدرت نفــوذ و قدرت‬ ‫منطقه ای ایران خواهد شــد‪ .‬ایا این مساله روی‬ ‫موضع گیــری اخیــر پاکســتان و ترکیــه تاثیری‬ ‫داشته است؟‬ ‫اگر مذاکرات به نتیجه نهایی برسد‪ ،‬در ان صورت‬ ‫مناســبات ایران با امریــکا و غــرب روی روال دیگری قرار‬ ‫خواهد گرفت کــه این مهــم تاثیر بســیاری بــر تحوالت‬ ‫خاورمیانه خواهد گذاشت‪ .‬اگر روابط ایران و امریکا اصالح‬ ‫شود‪ ،‬ایران نقش مهمی را در صلح خاورمیانه خواهد داشت‪.‬‬ ‫امریکایی ها در حال حاضر به این نتیجه رســیده اند که در‬ ‫خصوص اتفاقات خاورمیانه‪ ،‬حتــی در افریقا از جمله لیبی‬ ‫و مصر‪ ،‬نمی توان کشــوری مثل ایران را نادیده گرفت‪ .‬در‬ ‫این تحوالت ایران می تواند به ثبات منطقه ای کمک کند و‬ ‫امریکا نیز این امر را پذیرفته است‪ .‬در واقع علت مخالفت‬ ‫شــدید اســرائیلی ها و عربســتان با مذاکــرات در ارتباط با‬ ‫همین مناسبات است‪ .‬در کل تمامی مسائل بین المللی به‬ ‫هم مربوط می شوند و این مســاله را نیز نمی توان در رابطه‬ ‫با موضع گیری های اخیر این دو کشور نادیده گرفت‪.‬‬ ‫پاتک به ریاض‬ ‫نقش موثر ایران در پاسخ منفی‬ ‫پاکستان به عربستان‬ ‫محمدرضا‬ ‫عسگری مورودی‬ ‫کارشناس ارشد روابط بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫دیپلماسی فعال ایران در دولت یازدهم مبتنی بر تالش‬ ‫برای حل مناقشات منطقه ای و بین المللی با شروع حمالت‬ ‫جنگنده های ارتش عربســتان و برخــی متحدانش به یمن‬ ‫باردیگرنشــان داد کــه تهــران از قــدرت قابل توجهــی در‬ ‫مذاکرات اقناعی برای پیشــبرد چنین رویکــردی برخوردار‬ ‫است‪.‬‬ ‫رایزنی دکتر ظریف‪ ،‬وزیرخارجه کشــورمان با مقامات‬ ‫عمان و پاکستان برای پیوستن به ائتالف حمایت از «راهکار‬ ‫گفت وگو» برای باز گرداندن ارامش و ثبات به یمن تنها پس‬ ‫از گذشت چند روز از تفاهم ایران و ‪ 5+1‬در سوئیس که حاکی‬ ‫از قدرت و توان چانه زنی و مهارت دیپلماتیک تیم هسته ای‬ ‫ایــران در مواجهه با شــش قدرت بــزرگ جهان بــود‪ ،‬این‬ ‫امیدواری را ایجاد کرد که این رایزنی با نتایج مفید و استقبال‬ ‫منطقه ای همراه باشد‪.‬‬ ‫عمان به دلیل رویکردهای صلح جویانه در سیاســت‬ ‫خارجی در زمره اندســته از کشــورهای عربی قــرار دارد که‬ ‫جمهوری اسالمی ایران توسعه روابط راهبردی با انان را در‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫روابط تنگاتنگ پاکســتان و عربســتان‬ ‫این نگرانــی را بیــن مردم و احــزاب ان‬ ‫کشــور تقویت کرده بود که اســام اباد‬ ‫ممکن اســت برای تداوم در برخورداری‬ ‫از کمک های مالی ریــاض در جنگ علیه‬ ‫یمن مشارکت کند‬ ‫بین الملل‬ ‫دستورکار قرار داده است‪.‬‬ ‫عالوه بر این نقش میانجی عمان در مساله مذاکرات‬ ‫هسته ای ایران و ‪ 5+1‬سبب شد تا روابط تهران و مسقط در‬ ‫سال های اخیر در مسیر خاصی قرار گیرد‪.‬‬ ‫با توجه به این پیشینه در روابط ایران و عمان و همچنین‬ ‫ماهیت سیاست خارجی این کشور اولین مقصد ظریف برای‬ ‫تقویت خط گفت وگو بین کشــورهای منطقــه برای خاتمه‬ ‫دادن به خشــونت در یمن و جلوگیری از تشدید درگیری ها‬ ‫در این کشوربا ماجراجویی عربستان‪ ،‬مسقط انتخاب شد‪.‬‬ ‫رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان قطعا در گفت وگو‬ ‫با مقامات عمان ضمــن تبیین پیامدهــای مداخله نظامی‬ ‫عربســتان در یمن از جمله کشــتار زنان و کودکان‪ ،‬تسری‬ ‫اختالفات داخلی در یمن به سایر کشورهای عربی و واگرایی‬ ‫در اتحادیه عرب را تنها خروجی سیاســت مخرب ریاض در‬ ‫حمله به یمن ارزیابی و ان را موجب خسارت های بزرگ برای‬ ‫این نهاد دانسته است‪.‬‬ ‫اگرچه تاثیرمذاکرات ظریف با مقامات دولت عمان در‬ ‫ایجا د تردید برای پیوستن برخی کشورهای عربی به ائتالف‬ ‫ضعیف عربســتان در جنگ علیه یمن از دستاوردهای مهم‬ ‫سفر وزیر خارجه کشورمان به مسقط محسوب می شود‪ ،‬اما‬ ‫پاسخ منفی پاکستان به درخواست ریاض برای مشارکت در‬ ‫جنگ علیه مردم یمن مهمترین رهاورد رایزنی های ظریف‬ ‫در اسالم اباد بود که اهمیت ان بیش از رایزنی ها با مقامات‬ ‫مسقط ارزیابی می شود‪.‬‬ ‫عربستان که همزمان با شــروع حمالت هوایی علیه‬ ‫مردم یمن تالش کرد تا از توانایی برخی ارتش های قدرتمند‬ ‫منطقه ای و فرامنطقه ای برای پیشــبرد اهداف نامشــروع‬ ‫خود در یمن اســتفاده کند‪ ،‬به حمایت پاکســتان و مصر و‬ ‫ارتش های قدرتمند این دو کشور نیاز جدی داشت‪.‬‬ ‫به همین دلیل مقامات سعودی به طور رسمی از دولت‬ ‫پاکستان خواســتند به ائتالف عربستان درجنگ علیه یمن‬ ‫بپیوندند‪.‬‬ ‫نوازشریف‪ ،‬نخست وزیر پاکســتان که برای پاسخ به‬ ‫این درخواست عربستان در برزخ تصمیم گیری گرفتار شده‬ ‫بود برای انکه پیامدهای هر گونه تصمیم در این زمینه وی را‬ ‫در معرض انتقاد قرار ندهد از ممنون حسین رئیس جمهوری‬ ‫پاکســتان خواســت با برگزاری نشست مشــترک مجالس‬ ‫نمایندگان و سنا برای بررسی اوضاع خاورمیانه موافقت کند‪.‬‬ ‫عالوه بر انکه پاکستان و عربستان مناسبات گسترده‬ ‫دو جانبــه دارند‪ ،‬نواز شــریف نیز با مقامات ال ســعود روابط‬ ‫صمیمانه ای دارد‪ .‬پس از سرنگونی دولت نواز شریف در سال‬ ‫‪ 1999‬در کودتای ژنرال پرویز مشــرف فرمانده وقت ارتش‬ ‫پاکستان‪ ،‬نواز شریف عربستان را مقصد تبعید خودخوانده‬ ‫انتخاب کرد که برگزیــدن ریاض برای اقامت توســط وی‬ ‫حاکی از مناسبات گرم رئیس حزب حاکم مسلم لیگ نواز با‬ ‫خاندان ال سعود بوده است‪.‬‬ ‫با به قدرت رسیدن نواز شــریف در سال ‪ 2013‬پس از‬ ‫پیروزی حزبش در انتخابات پارلمانی پاکســتان‪ ،‬انگونه که‬ ‫پیش بینی می شد روابط ریاض و اسالم اباد بیش از گذشته‬ ‫گسترش یافت‪.‬‬ ‫اگرچه خواجه اصف‪ ،‬وزیر دفاع پاکستان در پاسخ به‬ ‫درخواست عربستان اعالم کرد که کشورش هنور تصمیمی‬ ‫ برای مشــارکت در جنگ یمن ندارد‪،‬اما عدم پاســخ قطعی‬ ‫منفی حزب حاکم مســلم لیگ نواز به این درخواست نشان‬ ‫داد که دولت اسالم اباد مالحظات خاصی در این زمینه دارد‬ ‫و درصدد است تا پاسخ کشــورش به عربستان در چارچوب‬ ‫موضع حاکمیتی شامل دولت و مجالس ملی و سنا داده شود‪.‬‬ ‫باتوجه به واکنش منفی افکار عمومی و محافل سیاسی‬ ‫و رسانه ای پاکستان به درخواست عربستان برای مشارکت در‬ ‫جنگ یمن‪،‬حزب حاکم مسلم لیگ نواز هیاتی را به ریاض‬ ‫فرستاد تا دســت کم از مقامات عربســتان دلجویی کرده و‬ ‫دالیل عدم اتخاذ تصمیم قطعــی و واگذاری ان به مجالس‬ ‫ملی و ســنا برای حضور در جنــگ علیه یمن را بــرای انان‬ ‫تشریح کند‪.‬‬ ‫براســاس نظرســنجی هایی کــه در ســایت اینترنتی‬ ‫روزنامه های انگلیسی زبان اکسپرس تریبیون‪ ،‬داون و نیشن‬ ‫پاکستان انجام شد‪ 79 ،‬درصد از شرکت کنندگان با پیوستن‬ ‫کشورشان به جنگ یمن مخالف بوده و فقط ‪ 21‬درصد در این‬ ‫باره رضایت داشتند‪.‬‬ ‫روابط تنگاتنگ پاکستان و عربستان این نگرانی را بین‬ ‫مردم و احزاب ان کشور تقویت کرده بود که اسالم اباد ممکن‬ ‫است برای تداوم در برخورداری از کمک های مالی ریاض در‬ ‫جنگ علیه یمن مشارکت کند‪.‬‬ ‫البته دولت پاکســتان با وجود مخالفت های گسترده‬ ‫در این کشور برای همراهی با عربستان در جنگ یمن برای‬ ‫انکه خود را به توافقات قبلی به ویژه در بخش دفاعی با ریاض‬ ‫متعهد نشــان دهد به رغم درگیری این کشور در جنگ علیه‬ ‫یمن‪ ،‬رزمایش ساالنه با ارتش عربستان را برگزار کرد‪.‬‬ ‫در چنین شرایطی سفر وزیر خارجه ایران به پاکستان در‬ ‫بحبوحه بررسی طرح در خواست عربستان از اسالم اباد برای‬ ‫مشارکت در جنگ یمن گره کور تصمیم پاکستان برای پاسخ‬ ‫منفی به ریاض را بازکرد‪.‬‬ ‫یک روز قبــل از اتخاذ تصمیم نهایــی مجالس ملی و‬ ‫سنای پاکســتان درباره مشــارکت یا عدم مشارکت در جنگ‬ ‫یمن؛ دکتر ظریف در گفت وگو با مقامات ارشــد اسالم اباد‬ ‫توانســت نظر مثبت انان برای پاســخ منفی به درخواســت‬ ‫عربستان را جلب کند‪.‬‬ ‫پس از مذاکرات ظریف در پاکستان‪ ،‬مجالس ملی و‬ ‫سنای این کشور با صدور قطعنامه ای‬ ‫دولت نواز شریف را از مشــارکت در جنگ یمن برحذر‬ ‫داشتند‪.‬‬ ‫اذعان نواز شــریف به تاثیر جدی گفت وگوهای وزیر‬ ‫خارجه کشورمان با وی بر نپیوســتن پاکستان به عربستان‬ ‫در جنگ یمن برگ دیگــری از قدرت دیپلماســی ایران در‬ ‫تنظیم معادالت منطقه ای در جهت بهبــود اوضاع و تثبیت‬ ‫شــرایط را رقم زد‪ .‬کمک فکری ایران به پاکستان در اتخاذ‬ ‫تصمیم درســت مبتنی بر حمایت از راهبــرد گفت وگوهای‬ ‫یمنی ‪ -‬یمنی برای خاتمه درگیری ها در یمن برای نواز شریف‬ ‫نیز دستاوردهای مهمی داشت‪.‬‬ ‫جلوگیــری از اعتراض هــای احتمالــی خیابانی علیه‬ ‫دولت پاکســتان؛ دوری جســتن از تنفر احتمالــی جوامع‬ ‫اسالمی به دلیل مشارکت پاکستان در جنگ علیه مردم یمن‬ ‫در چارچوب سیاست ماجراجویانه عربستان و پیشگیری از‬ ‫افزایش احتمالی حمالت تروریســتی در پاکستان به دلیل‬ ‫مشــارکت این کشــور در جنگ یمن از جمله دستاوردهای‬ ‫نوازشریف از خودداری در ورود به بازی خطرناک عربستان‬ ‫در جنگ یمن محسوب می شــود‪.‬اگرچه تصمیم مجالس‬ ‫ملی و سنای پاکستان مبنی بر عدم مشارکت در جنگ یمن‪،‬‬ ‫موجب ناخرسندی مقامات عربستان و سفر غیر منتظره وزیر‬ ‫امورمذهبی این کشور به اسالم اباد شد اما تصمیم عقالیی‬ ‫اسالم اباد در این زمینه؛ در چارچوب ترجیح منفعت بزرگ به‬ ‫منفعت کوچک معنا می یابد‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫دوره هیالری‬ ‫بین الملل‬ ‫با اعالم کاندیداتوری هیالری کلینتون برای انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 2016‬تنور رقابت های‬ ‫سیاسی در امریکا داغ شــد‪ .‬هیالری متعلق به منتهی الیه راست حزب دموکرات است و به همین دلیل‬ ‫مواضع نسبتا تندی در حوزه سیاست خارجی دارد‪ .‬شاید به دلیل همین مواضع بود که نتوانست در دور‬ ‫دوم ریاست جمهوری اوباما به حضور خود در وزارت امور خارجه ادامه دهد‪ .‬بسیاری از کارشناسان شانس‬ ‫پیروزی هیالری را در انتخابات ‪ 2016‬باال می دانند و لی گاف های او در دوره مدیریتش در وزارت خارجه‬ ‫وی را از هم اکنون تحت فشار محافظه کاران امریکایی قرار داده است‪.‬‬ ‫بازگشت دموکرات ها به محافظه کاری‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫اعالمنامزدیهیالریکلینتونبهچهمعناست؟‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صدیقه محمودی‬ ‫خبرنگار‬ ‫خانــم کلینتــون در ســال ‪ 2008‬هــم بــرای‬ ‫ریاست جمهوری امریکا کاندیدا شد‪ ،‬اما شکست‬ ‫خورد‪ .‬بــا ان تجربه فکــر می کنید ایشــان برای‬ ‫انتخابات سال اینده ایاالت متحده چقدر شانس‬ ‫پیروزی دارد؟‬ ‫شــانس موفقیت هیالری کلینتــون در انتخابات‬ ‫درون حزبی بســیار باالســت‪ ،‬زیرا ایشــان سیاســتمداری‬ ‫ورزیــده‪ ،‬دیپلماتــی برجســته و یــک بانــوی اهنیــن‬ ‫در ایاالت متحــده امریــکا شــناخته می شــود‪ .‬او یکی از‬ ‫پرچمداران جنــاح عملگرای حزب دموکرات اســت که در‬ ‫کنار اوبامــا به عنوان رهبــری طیف روشــنفکر و در نهایت‬ ‫جغرافیای امریکای شمالی حزب دموکرات قرار می گیرد‪.‬‬ ‫خانم کلینتون را باید یک غاز ابی یا یک کبوتر قرمز دانست‪.‬‬ ‫او ترکیبی از عملگرایی رئالیســتی با سوگیری رادیکالیستی‬ ‫جمهوریخواهان و از ســوی دیگــر دارای تحرکات تعریف‬ ‫شــده ای اســت که می تواند در چارچوب قدرت نرم حزب‬ ‫دموکرات و ســوگیری های دیپلماتیک قرار گیــرد‪ .‬از این‬ ‫جهت ممکن است امریکا ریسک ریاست جمهوری یک زن‬ ‫را ان هم برای دور دوم کاندیداتوری پذیرا باشد همانطوری‬ ‫که امروز بخــش قابل توجهــی از حزب دموکــرات امریکا‬ ‫زمینه های الزم در این باره را دارند و بــا توجه به این معانی‬ ‫امروز حزب دموکرات ریسک کاندیداتوری هیالری کلینتون‬ ‫را پذیرفته‪ ،‬به طوری که او حمایت بخش قدرتمندی از این‬ ‫حزب را به همراه خود دارد‪ .‬از ســوی دیگر باتوجه به اینکه‬ ‫او می تواند عنوان اولین زن ریاست جمهور ایاالت متحده‬ ‫امریــکا را برعهــده بگیــرد تا حــدود زیــادی در چارچوب‬ ‫انتخابــات اینــده می توانــد از رای بخــش قابل توجهی از‬ ‫جمعیت زنان امریکا نیز برخوردار شود‪.‬‬ ‫اگرچه به نظر می رسد باتوجه به فضای فرهنگی حاکم‬ ‫بر ایاالت متحده امریکا این گرایش زنان موجب قطبی شدن‬ ‫مردان در موضع گیــری در برابــر او خواهد شــد‪ .‬بنابراین‬ ‫اگرچه چالش های بســیار زیادی در برابر هیالری کلینتون‬ ‫از منظر سیاســی وجود دارد اما اگر کمپین انتخاباتی او به‬ ‫خوبی برنامه هایش را مدیریت کند و از موقیعت او استفاده‬ ‫کند‪ ،‬یکــی از شــانس های رودررویی نهایــی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا تلقی می شــود‪ .‬چرا که از ان سو‬ ‫در حزب جمهوریخــواه کاندیدا و رقیب جــدی و قدری به‬ ‫چشم نمی خورد‪ .‬حزب جمهوریخواه بیشترین امید خود را‬ ‫به تخریب حزب دموکرات در هشت سال گذشته به رهبری‬ ‫اوباما گذاشته است تا بتواند با کاندیداهای ضعیفی که دارد‬ ‫در این بافت موقعیتی ناشــی از به نقد کشیدن حرکت های‬ ‫هشت ساله اوباما بار دیگر کاخ سفید را در دست بگیرد‪.‬‬ ‫بسیاری تحلیل کردند که جب بوش نامزد احتمالی‬ ‫جمهوریخواهان اســت‪ .‬از انجایی کــه خانواده‬ ‫بوش قدرت زیادی در سیاســت داخلی و خارجی‬ ‫امریکا دارند‪ ،‬فکــر می کنید ایــن موضوع چقدر‬ ‫پیروزی خانم کلینتون را به چالش می کشد؟‬ ‫انچــه درباره کبوتر قرمــز و غاز ابی بیــان کردم به‬ ‫همین تعبیر بــود‪ .‬غاز عالمت حــزب جمهوریخواه و رنگ‬ ‫ابی عالمت حزب دموکرات است‪ .‬هیالری کلینتون بیش‬ ‫از جب بوش در عملگرایی مشهور اســت‪ .‬فراموش نکنیم‬ ‫که اساســا می توان خانم کلینتون را ترکیبی از اقای اوباما‬ ‫و جورج دبلیو بوش بدانیم و همین موضوع عامل برتری او‬ ‫نسبت به جب بوش نامزد احتمالی حزب جمهوریخواه است‪.‬‬ ‫او به عنوان یک واقع بین عملگرا شناخته می شود‪ ،‬بنابراین‬ ‫وی را می توان هم کبوتر قرمز‪ ،‬هم غــاز ابی نامید‪ .‬ترکیب‬ ‫این معنا‪ ،‬یکی از فرصت های شخصیتی هیالری کلینتون‬ ‫در این عرصه است‪ .‬از سوی دیگر جب بوش همانند بوش‬ ‫اول از قدرت برخودار نیست و حتی توان او را نسبت به بوش‬ ‫‪1‬‬ ‫مهدی مطهرنیا‪ ،‬کارشــناس مســائل سیاسی‬ ‫در گفت وگو بــا «مثلث» زن بودن خانــم کلینتون را‬ ‫یک فرصت و در بعدی دیگر یک چالش می داند اما‬ ‫بیش از این بر نقش او در عرصه سیاسی اشاره دارد و‬ ‫معتقد است که کلینتون یک غاز ابی و کبوتر قرمز‬ ‫است که نشان از عملگرایی او در برابر رقبایش است‪.‬‬ ‫پراگماتیسم او نسبت به باراک اوباما در ترکیب قدرت‬ ‫نرم و سخت اســت که قدرت هوشــمند امریکایی را‬ ‫می ســازد و این موضوع جزو عوامــل موفقیت او در‬ ‫عرصه انتخابات اتی است‪.‬‬ ‫دوم که ضعیف تر از بوش اول است‪ ،‬ارزیابی می کنند‪ .‬این‬ ‫را فراموش نکنیم که کاندیداهای دیگری نیز ممکن است‬ ‫به زودی فعالیت خود را شــروع کنند و به واسطه اثرگذاری‬ ‫امثال هیالری کلینتــون و خانواده بــوش در جهت ایجاد‬ ‫انگیزه بیشــتر انتخاباتی و در عین حال یک حرکت تعریف‬ ‫شده انها به میدان بیایند‪ .‬بنابراین باید منتظر بود اما اگر ما‬ ‫شــرایط بازی را ثابت بدانیم و هیالری را در یک سو و جب‬ ‫بوش را در سوی دیگر قرار دهیم از نظر شخصیت و جایگاه‬ ‫سیاسی می توان گفت هیالری کلینتون گزینه برتری برای‬ ‫ملت امریکا محسوب می شــود‪ .‬البته نباید فراموش کنیم‬ ‫که پاشنه اشیل ریاست جمهوری برای احزابی که به عنوان‬ ‫حزب حاکم در هر کشوری قرار دارند‪ ،‬نقد نزدیک یا متصل‬ ‫به انتخابات توســط حــزب مخالف علیه کاندیــدای قبلی‬ ‫است که کرسی ریاســت جمهوری را برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫باتوجه به هجمه باالی جمهوریخواهان به سیاست خارجی‬ ‫اوباما و به خصوص توافقنامــه احتمالی و تحرکات اوباما به‬ ‫دیپلماسی هسته ای که در دولت او صورت گرفته است به‬ ‫نظر می رســد که انها این موفقیت اوباما را در جهت گرفتن‬ ‫کاخ ســفید از کاندیدایی مانند هیالری کلینتون خطرناک‬ ‫ارزیابی می کنند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه ایشان جزو محافظه کاران حزب‬ ‫دموکرات هستند‪ ،‬بســیاری انتخاب ایشان را در‬ ‫پیگیری سیاســت های اســرائیل و بر ضد ایران‬ ‫می دانند‪.‬‬ ‫در ایاالت متحده امریکا طرفداری از اسرائیل یک‬ ‫کد واژه سیاسی در جهت کسب ســرمایه انتخاباتی است‪.‬‬ ‫روسای جمهور امریکا بنا به قسمی که یاد می کنند‪ ،‬متعهد‬ ‫به تامیــن منافع ملی امریکا هســتند و در حــوزه انتخاباتی‬ ‫خود بر ان هســتند که با جــذب ارای یهودیــت نیویورک و‬ ‫واشنگتن نشین زمینه جذب سرمایه های یهودیت مقیم در‬ ‫امریکا را ایجاد کنند‪ .‬باراک اوباما نیز در کمپین انتخاباتی‬ ‫خود با وجود انچه درباره واگرایی او از صهیونیست ها گفته‬ ‫می شد توانست این جذب انتخاباتی را انجام دهد با وجود‬ ‫این او کمترین ارای یهودیت امریکایی مقیم اســرائیل را‬ ‫به خودش جذب کرد‪ .‬بایــد این را بپذیریــم که هم اکنون‬ ‫نیز اوبامــا توانســته در ارتباط بــا پرونده هســته ای ایران‬ ‫میان یهودیــان نیویورک نشــین و واشنگتن نشــین نوعی‬ ‫شــکاف معنادار ایجاد کند‪ .‬این شــکاف معنــادار به انجا‬ ‫ختم شده که هم اکنون در موضع گیری یهودیان نیویورک‬ ‫با واشــنگتن در ارتباط با پرونده هسته ای شــکافی اشکار‬ ‫دیده می شــود بنابراین باید بپذیریم سخن گفتن از وحدت‬ ‫صهیونیســت ها امری خارج از واقعیت سیاســی است‪ .‬در‬ ‫ایاالت متحده امریکا با وجود این همــه پروپاگاندا در باب‬ ‫قدرت صهیونیست ها امروز صهیونیست ها با تمام کوششی‬ ‫که انجام شد و بعد از نخست وزیر انگلستان‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫اسرائیل بود که حاضر شد اما رئیس جمهور ایاالت متحده‬ ‫امریکا انچه به نفع منافع امریکاست را انجام می دهد‪ .‬باورم‬ ‫این است که هر کس رئیس جمهور امریکا شود همین مسیر‬ ‫را ادامه می دهد‪ .‬بنابراین اگر منافع ملی امریکا ایجاب کند‬ ‫که با دولت حاکم بر تل اویو نزدیک تر شود این کار صورت‬ ‫می گیرد اما این به ان معنا نیســت که هیــاری کلینتون یا‬ ‫هر شــخص دیگری به عنوان رئیس جمهــور انچه تل اویو‬ ‫دیکته می کند را به راحتی انجام می هد‪ .‬چون مردم امریکا‬ ‫از دهــه ‪ 1980‬به این ســو در واقع نوعــی واگرایی از البی‬ ‫صهیونیست ها را در افکار عمومی خود نشان دادند بنابراین‬ ‫تالش کردند که سیاستمداران امریکا و مسئوالن کاخ سفید‬ ‫را به سمت و سوی پاسخگویی البی های صهیونیستی ببرند‪.‬‬ ‫شکل گرفتن خود نئوکان ها در ایاالت متحده امریکا یعنی‬ ‫نومحافظه کارانی که جورج دبلیو بوش را بر ســرکار اورند‪،‬‬ ‫باعث استمرار ریگان و بوش اول در کاخ سفید شد‪ ،‬سه شعبه‬ ‫از جناح های فکری نئــوکان در ایاالت متحده امریکا وجود‬ ‫دارد؛ یکی رادیکالیسم نظامی‪ ،‬بنیادگرایی مذهبی یهودی‪-‬‬ ‫مسیحی و سومین شاخه از ان شوونیسم یعنی ناسیونالیسم‬ ‫افراطی که این موضوع به دنبال فضای مناسب در راستای‬ ‫گریز از نفوذ البی ها بود‪ .‬بنابراین شاخه ای از نئوکان ها در‬ ‫ارتباط با نفوذ البی هــای غیرامریکایی در حــوزه رفتارها و‬ ‫کنش سیاسی امریکا منتقد تلقی می شوند‪.‬‬ ‫انچه درباره خانم کلینتون می دانم پراگماتیست بودن‬ ‫او نسبت به باراک اوباما در ترکیب قدرت نرم و سخت است‬ ‫که قدرت هوشــمند امریکایی را می ســازد‪ .‬انهم براساس‬ ‫نظریه جــوزف ناین که در ســال ‪ 2006‬تا ‪ 2007‬شــکل و‬ ‫محتوا گرفته است‪ .‬در ترکیب قدرت نرم و سخت که قدرت‬ ‫هوشمند را می ســازد اوباما درصد باالتری از قدرت نرم را با‬ ‫قدرت سخت ترکیب می کند اما قدرت هیالری کلینتون به‬ ‫میزان قدرت نرمی است که با قدرت سخت ترکیب می کند‪.‬‬ ‫به نظر می رســد او تالش دارد چنین تناســبی میان قدرت‬ ‫سخت و نرم در حوزه سیاست خارجی داشته باشد‪.‬‬ ‫با این نگاه سیاســت خانــم کلینتون درخصوص‬ ‫ایران را چگونه می بینید؟‬ ‫او به عنوان میراث دار حزب دموکرات اگر ریاست‬ ‫کاخ ســفید را به دســت بیاورد‪ ،‬به تعهداتی که اوباما انجام‬ ‫داده است‪ ،‬پایبند خواهد بود و بیشترین مانورش روی انجام‬ ‫تعهدات ایران و نظارت بیشــتر بر این موضوع اســت و از‬ ‫سوی دیگر او بر پاســخگویی به بخش رادیکال حزب خود‬ ‫و طرفداران رادیکال حزب جمهوریخواه در این خصوص‬ ‫توجه خاصی خواهد داشت‪.‬‬ ‫اگر از بحث سیاســت خارجی بگذریم‪ ،‬بسیاری‬ ‫فعالیت های اجتماعی خانم کلینتون را برجســته‬ ‫دانســته و این را عاملی بــر موفقیت ایشــان در‬ ‫سیاست داخلی می دانند‪.‬‬ ‫موفقیت احتمالی اوباما در رسیدن به یک توافقنامه‬ ‫هسته ای با ایران مشکل سیاست خارجی امریکا را نزد افکار‬ ‫عمومی این کشور افزایش خواهد داد که این موضوع نمره‬ ‫مثبتیبرایخانمکلینتونبه عنوانهم حزبیاقایاوباماست‪.‬‬ ‫بنابراین در اینده سیاسی امریکا بیش از انکه مسائل سیاست‬ ‫خارجی اهمیت داشته باشد مســائل سیاست داخلی امریکا‬ ‫برجسته می شود‪ ،‬بنابراین زن بودن خانم کلینتون و گرایش‬ ‫زنان به این موضوع یکی از مهمترین مقوله هایی است که به‬ ‫صورت فرصت پیش روی این خانم است‪.‬‬ ‫هیالری رئیس جمهور می شود‬ ‫بین الملل‬ ‫نادر انتصار درگفت وگو با مثلث‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫از ســوی دیگر نقش بیل کلینتون همســر ایشان در‬ ‫انتخــاب وی در انتخابــات درون حزبی و سراســری حائز‬ ‫اهمیــت اســت‪ .‬در هر صــورت او به مدت هشــت ســال‬ ‫رئیس جمهور امریکا بوده است و می تواند از توان و تجربه‬ ‫خود در راستای پیروزی خانم کلینتون اســتفاده کند‪ .‬این‬ ‫کمک ها به طور مستقیم یا غیرمســتقیم در موفقیت خانم‬ ‫کلینتون نقش اساسی دارد‪.‬‬ ‫بســیاری عامل شکســت خانم کلینتون در برابر‬ ‫اوباما را نظرات شفاف تر اوباما در سیاست خارجی‬ ‫می دانند‪ .‬نظرات خانم کلینتون در عرصه سیاست‬ ‫خارجی را چگونــه می بینید و فکــر می کنید تا چه‬ ‫اندازه می تواند عامل موفقیت یا پیروزی ایشــان‬ ‫بشود؟‬ ‫خانــم کلینتــون از نظــر ایدئولــوژی بســیار‬ ‫محافظه کارتــر از هم حزبی هایش و باراک اوباماســت‪ .‬در‬ ‫هر صورت ایشان جزو محافظه کاران حزب دموکرات است‬ ‫و به دلیل همین موضوع سیاست هایی که ایشان انتخاب‬ ‫خواهند کــرد‪ ،‬محافظه کارتــر از اوباما خواهد بــود و این‬ ‫موضوع هم در سیاســت خارجی و هم در سیاســت داخلی‬ ‫صدق می کند‪ .‬این موضوع به خصوص در سیاســت های‬ ‫اتخاذ شــده برای خاورمیانه خود را نشــان خواهد داد‪ .‬در‬ ‫هر صورت وی در دورانی که وزیــر امورخارجه امریکا بود‪،‬‬ ‫چالش ها و اختالفات بســیاری را در خصــوص تصمیمات‬ ‫انجام شــده با اوباما در خصوص ســوریه داشــت‪ .‬بنابراین‬ ‫سیاست خارجی کلینتون بســیار محافظه کارانه خواهد بود‬ ‫و بیشتر به نظرات رژیم صهیونیستی توجه خواهد کرد‪.‬‬ ‫در چند سال اخیر اختالفات اوباما که هم حزبی خانم‬ ‫کلینتون هم هست با اسرائیل زیاد شــده است و به همین‬ ‫دلیل پیش بینی می شود که وی در عرصه سیاست خارجی‬ ‫گرایش بیشــتری به بهتر کردن روابط با رژیم صهیونیستی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫ایــن سیاســت ها را در ارتبــاط بــا ایــران چگونه‬ ‫می بینید؛ به خصوص انکه تفاهم هسته ای میان‬ ‫ایران و امریکا در اینده نزدیک امضا می شود؟‬ ‫ جــدا از اینکه تفاهمنامه هســته ای ایــران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬امضا شــود یا نــه ‪ ،‬به نظــرم در صورت امضــای این‬ ‫تفاهم نامه خانم کلینتون نیز مقدار زیادی سعی می کند که‬ ‫همان موضع را ادامه بدهد و باتوجه به اینکه نظرات ایشان‬ ‫محافظه کارتر اســت‪ ،‬مخالفتی که در این زمینه با ایشــان‬ ‫بین الملل‬ ‫خانــم کلینتــون به صورت رســمی حضــور خود‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری امریــکا را اعالم‬ ‫کرد‪ .‬بســیاری او را نامزد بالمنازع در رقابت های‬ ‫انتخاباتــی امریــکا در میــان دموکرا ت هــا و‬ ‫جمهوریخواهان می دانند ‪ .‬این تحلیل نیز در سال‬ ‫‪ 2008‬صورت می گرفت و بسیاری همین موضوع‬ ‫را عامل پیروزی خانــم کلینتون می دانســتند اما‬ ‫چنین نشد‪ .‬باتوجه به این موضوع وضعیت خانم‬ ‫کلینتون را چگونه می بینید؟‬ ‫خانم کلینتون شناخته شــده ترین کاندیدای حزب‬ ‫دموکرات اســت‪ .‬هر چنــد از ســوی حزب دموکــرات چند‬ ‫کاندیدای دیگر اعــام امادگی کردنــد اما انها بــه اندازه‬ ‫خانم کلینتون شناخته شــده نیســتند‪ ،‬بنابراین رقیب جدی‬ ‫برای ایشــان محسوب نمی شــوند‪ .‬بنابراین احتمال اینکه‬ ‫خانم کلینتون به عنوان نامزد حــزب دموکرات در انتخابات‬ ‫درون حزبی پیروز شود‪ ،‬بسیار زیاد است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر اگــر او با تالش و تشــریح درســت‬ ‫برنامه هایــش در مبــارزات انتخاباتی جلو بیفتــد‪ ،‬رقبایش‬ ‫نمی توانند از او پیشی بگیرند‪ .‬در هر صورت کلینتون یکی‬ ‫از سیاســتمداران با ســابقه در امریکاســت‪ .‬ســال ها وزیر‬ ‫امورخارجه امریکا بود و به مدت هشت سال نیز سناتور یکی‬ ‫از ایالت های مهم امریکا بوده است‪.‬‬ ‫از انجایی که وی همسر بیل کلینتون‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫اسبق ایاالت متحده است‪ ،‬سال ها بانوی اول امریکا بود و‬ ‫به مدت هشت سال در کاخ سفید حضور جدی و فعاالنه ای‬ ‫داشت‪ .‬هیالری کلینتون یکی از زنان سیاستمدار باتجربه ‬ ‫و قابل احترام در عرصه سیاست امریکاست و در زمان فعلی‬ ‫ت به عنوان‬ ‫نیز در میان کاندیداهای جمهوریخواه و دموکرا ‬ ‫باتجربه ترین شخصیت است که همه این موارد نشان دهنده‬ ‫ان است که او شانس بســیار زیاد و خوبی برای پیروزی در‬ ‫انتخابات اتــی ایاالت متحده امریــکا دارد‪ .‬نباید فراموش‬ ‫کنیم که او در همه مســئولیت هایی که داشته قابلیت های‬ ‫خود را نشان داده است‪ .‬در صورت پیروزی او در انتخابات‪،‬‬ ‫وی اولین زن رئیس جمهوری ایاالت متحده خواهد بود‪.‬‬ ‫بسیاری رقیب احتمالی او در حزب جمهوریخواه‬ ‫را جب بوش می دانند‪ .‬باتوجه به شــهرت و نفوذ‬ ‫خانواده بــوش در سیاســت و جامعــه امریکا ایا‬ ‫او رقیب جــدی برای خانــم کلینتون محســوب‬ ‫می شود؟‬ ‫بــه دلیل تجربه بســیار زیــاد هیــاری در عرصه‬ ‫سیاســت و محبوبیتی که دارد‪ ،‬شــانس او نســبت به جب‬ ‫بوش بسیار بیشتر اســت‪ .‬در هر صورت هیالری کلینتون‬ ‫چهره شناخته شــده تری در فضای داخلی و خارجی امریکا‬ ‫محســوب می شــود و مردم امریکا نیز شــناخت بیشــتری‬ ‫نسبت به او دارند‪ .‬از سوی دیگر خانم کلینتون هشت سال‬ ‫پیش در انتخابات ریاســت جمهوری امریکا کاندیدا شــد و‬ ‫حضور او با عالقه مندی بخش زیادی از مردم روبه رو شــد‪.‬‬ ‫هر چند او در انتخابــات درون حزبی ســال ‪ 2008‬از باراک‬ ‫اوباما شکست خورد اما تجربه حضور در ان دوره باعث شد‬ ‫که وی امروز امادگی بیشــتری برای شــرکت در انتخابات‬ ‫داشــته باشــد و احتمال زیادی دارد که کلینتون به واسطه‬ ‫تجربه سیاسی اش در مقایسه با دیگر رقبای احتمالی حزب‬ ‫دموکرات‪ ،‬شانس بیشتری برای صعود داشته باشد و بعد از‬ ‫ان مبارزه با رقیب جمهوریخواه خود داشــته باشــد‪ .‬همین‬ ‫موضوعات باعث می شود که شانس باال امدن کلینتون در‬ ‫انتخابات بسیار زیاد باشد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ نــادر انتصــار‪ ،‬اســتاد‬ ‫دانشگا ه و تحلیلگر مسائل‬ ‫سیاســی نیز تجربــه و توان‬ ‫هیــاری کلینتــون را عامل‬ ‫موفقیــت او در کارزار‬ ‫انتخاباتــی بــا رقیبانــش‬ ‫می داند و در گفت وگو با «مثلث» کلینتون را به عنوان‬ ‫قدرتمندتریــن نامــزد انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 2016‬معرفی می کند و معتقد است که خانم‬ ‫کلینتون از نظر ایدئولوژی بســیار محافظه کارتر از‬ ‫هم حزبی هایش و باراک اوباماســت‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫در سیاســت خارجی بســیار محافظه کارانه تر عمل‬ ‫خواهد کرد و بیشتر به نظریات رژیم صهیونیستی‬ ‫توجه خواهد کرد و این موضوع در سیاست امریکا با‬ ‫ایران تاثیرگذار است‪.‬‬ ‫خواهد شــد کمتر خواهد بود تا مخالفتی که ایــن روزها با‬ ‫اوباما می بینیم‪ .‬رابطه ایران و امریکا با امدن خانم کلینتون‬ ‫اگر روند مناسبی داشته باشد ادامه دار می شود‪ .‬هر چند وی‬ ‫روند ارتباطی با ایران را کندتر می کند‪.‬‬ ‫بســیاری نزدیکی او بــه اســرائیل به خصوص با‬ ‫دفاعیاتی که در برخی موارد از این کشــور داشته‬ ‫است را باعث افزایش کمک ها به ایشان می دانند‪.‬‬ ‫فکر می کنید موضع گیرهای ایشان در زمینه ایران‬ ‫تا چه اندازه به پیروزی اش کمک می کند؟‬ ‫مســلم اســت که نظرات ایشــان دربــاره ایران و‬ ‫خاورمیانــه نقش مهمــی در انتخابات خواهد داشــت‪ .‬در‬ ‫دهه های گذشــته به طــور کلی طرفــداران بانفــوذ رژیم‬ ‫صهیونیســتی که عمدتا توان مالی بســیار زیــادی دارند‪،‬‬ ‫کمک هــای مالی خود را به حــزب دموکــرات می کردند تا‬ ‫جمهوریخواهان‪ .‬بعــد از روی کار امدن اوبامــا و با اتخاذ‬ ‫تصمیماتی کــه در عرصه سیاســت خارجی داشــت‪ ،‬روند‬ ‫دیگری را شاهد هستیم‪ .‬بنابراین کمک های مالی و حمایتی‬ ‫این بخش به ســمت حزب جمهوریخواه منتقل می شــود‪.‬‬ ‫جب بوش به دلیل سیاست هایی که دارد از سوی این بخش‬ ‫مورد حمایت قرار می گیرد و چند نفر از بزرگترین طرفداران‬ ‫اسرائیل نیز این حمایت را به طور ضمنی نشان داده اند‪.‬‬ ‫باتوجه به نقش مهم منابع مالــی در انتخابات و نقش‬ ‫این بخش باید منتظر باشــیم کــه نماینــده جمهوریخواه‬ ‫و دموکــرات در انتخابــات ریاســت جمهوری موضــع‬ ‫سرســخت تری نســبت به ایــران بگیرند تــا بتواننــد خود‬ ‫را به طرفــداران رژیــم صهیونیســتی نزدیک کننــد‪ ،‬زیرا‬ ‫سیاست های اسرائیل نقش زیربنایی در این خصوص دارد‪.‬‬ ‫مردم امریکا تا چه اندازه بــه این موضوع اهمیت‬ ‫می دهند و ایا ایــن گرایش محافظــه کاری خانم‬ ‫کلینتون را می پسندند؟‬ ‫مردم امریــکا در رای دادن مســائل مختلفی را در‬ ‫نظر می گیرند و همه مسائل حول موضوع سیاست خارجی‬ ‫نمی چرخد و این موضوع ان قدر تعیین کننده نیســت ‪ ،‬بلکه‬ ‫موضوعاتی چون اقتصاد و سیاست داخلی مسائلی هستند‬ ‫که نقش مهمی بازی می کنند‪.‬‬ ‫از این نظر خانــم کلینتون نقش مهمتری نســبت به‬ ‫رقیب جمهوریخــواه خود بازی می کند‪ .‬موقعــی که اوباما‬ ‫به عنوان رئیس جمهوری ایاالت متحده امریکا انتخاب شد‪،‬‬ ‫اقتصاد این کشور ورشکســته بود و هنوز بسیاری از مسائل‬ ‫حل نشــده بود‪ .‬اگر مقایســه ای میان هشت ســال قبل با‬ ‫اکنون داشته باشیم‪ ،‬می بینیم که وضعیت بهتر شده است‪.‬‬ ‫بنابراین خانم کلینتون می تواند روی این موضوع تاکید کند؛‬ ‫اینکه جمهوریخواهان اقتصــاد را به چه وضعی انداختند و‬ ‫دموکرات ها ان را بهبود بخشــیدند‪ .‬او می تواند با تاکید بر‬ ‫اینکه اگر رقیب من انتخاب شود به زمان بوش بر می گردیم‪،‬‬ ‫رای خوبی را به دســت بیاورد‪ .‬بنابرایــن موضوعاتی از این‬ ‫دست نقش بســیاری در انتخابات امریکا دارد‪ .‬در مسائل‬ ‫اجتماعی به خصوص مســاله زنان نیز این موضوع اهمیت‬ ‫دارد و در این مورد نیزمی تواند بهتــر عمل کند و بهره ببرد‪.‬‬ ‫موضوع دیگر این اســت که او می توانــد رای جامعه زنان‬ ‫امریــکا را نیز جــذب کنــد‪ .‬در انتخابات گذشــته او از این‬ ‫موضوع منتفع شد و امسال نیز مشــخص است که یکی از‬ ‫موضوعات مهم در انتخاب خانــم کلینتون همین موضوع‬ ‫است‪ .‬در واقع اگر او بتواند در انتخابات اتی ‪ 10‬درصد بیشتر‬ ‫از هفت سال پیش رای زنان را تصاحب کند‪ ،‬موفقیتش در‬ ‫انتخابات حتمی است‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫جنگ تمام عیار‬ ‫بین الملل‬ ‫اگرچه توافق موقتی لوزان توانسته تنش ها میان ایران و غرب را به صورت کنترل شده در اورد ولی‬ ‫بازتاب این توافق در ساختار داخلی تهران و واشنگتن باعث افزایش تضادها و منازعات سیاسی شده‬ ‫است‪ .‬انچنانکه احزاب دموکرات و جمهوریخواه در مورد این توافق در شرایط منازعه بی سابقه در تاریخ‬ ‫ایاالت متحده قرار گرفته اند‪ .‬چنین وضعیتی می تواند توافق ایران و غرب را در شــرایط ناامیدکننده و‬ ‫بی ثباتی قرار دهد؛ امری که روزنه ها را برای بهبود روابط ایران وغرب محدودمی کند‪.‬‬ ‫تضادمتقابل‬ ‫محافظه کارانودموکرات ها‬ ‫چگونهبهمذاکراتنگاهمی کنند؟‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫فعالیت هســته ای ایران به عنوان یکی از موضوعات‬ ‫امنیت ملی ایاالت متحده محســوب می شــود‪ .‬گروه های‬ ‫مختلفی در ارتباط با چگونگی تعامل راهبــردی با ایران در‬ ‫قالب مذاکرات لــوزان و «برنامه جامع اقدام مشــترک» به‬ ‫اتخاذ مواضع مبادرت کرده اند‪ .‬بسیاری از نظریه پردازان و‬ ‫مقامات اجرایی امریکا نسبت به نتایج حاصل از مذاکرات در‬ ‫رسانه ها‪ ،‬سایت های تحلیلی‪ ،‬مراکز تولید فکر و نهادهای‬ ‫راهبردی همانند شــورای روابط خارجی بــه اتخاذ مواضع‬ ‫مبادرت کرده اند‪ .‬رویکردهای منتشرشده نشان می دهد که‬ ‫در امریکا نیز تفسیرهای مختلفی درباره بیانیه لوزان و تاثیر‬ ‫ان در امنیت ملی ایاالت متحده وجود دارد‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که رهیافت هــای متعارضی در‬ ‫رابطه با فعالیت هســته ای ایران ارائه شــده است‪ .‬عالوه‬ ‫بر اتاق هــای فکــر در امریکا‪ ،‬برخــی از رســانه ها و مراکز‬ ‫اطالع رســانی کــه در تنظیم و تبیین سیاســت هســته ای‬ ‫ایاالت متحده در برخورد با ایران مشــارکت دارند‪ ،‬مواضع و‬ ‫رویکردهای خود را درباره بیانیه لــوزان و برنامه جامع اقدام‬ ‫مشترک بیان داشته اند‪ .‬این امر نشان می دهد که موضوعات‬ ‫و فعالیت هســته ای ایران و چگونگی تعامــل دیپلماتیک‬ ‫بخشی از ضرورت های امنیت ملی امریکا محسوب می شود‪.‬‬ ‫‪ -1‬نقش رســانه های امریکایی در انتشار رویکردهای‬ ‫متعارض نسبت به بیانیه لوزان‬ ‫ بین رســانه های امریکایی‪ ،‬مجموعه هایــی همانند‬ ‫نیویورک تایمــز‪ ،‬وال اســتریت ژورنال‪ ،‬واشنگتن پســت و‬ ‫همچنیــن لس انجلس تایمز کــه جایــگاه مطلوب تری در‬ ‫افکار عمومی مردم امریکا دارند‪ ،‬واکنش فراگیرتری نسبت‬ ‫به نتایج حاصل از مذاکرات هســته ای نشــان داده اند‪ .‬در‬ ‫این ارتباط لس انجلس تایمز به نقل از مقام های امریکایی‬ ‫نوشته است که اگرچه ایاالت متحده با غنی سازی اورانیوم در‬ ‫ایران تا غلظت ‪ 3/6‬درصد موافقت کرده است‪ ،‬اما در عوض‬ ‫از این کشور تعهد گرفته که با نظارت بین المللی شدیدتر و‬ ‫خواسته های دیگری موافقت کند‪.‬‬ ‫رســانه های امریکایی این موضوع را منتشر کرده اند‬ ‫که پذیرش غنی ســازی اورانیوم در ایران توســط نهادهای‬ ‫امنیتی امریکا به شرط موافقت این کشور با نظارت قوی تر‬ ‫بازرســان بین المللی بر برنامه اتمی انجام شــود‪ .‬به نوشته‬ ‫روزنامــه وال اســتریت ژور نال‪ ،‬ایــن خبر می توانــد بیانگر‬ ‫اعطای یک امتیاز عمده به وســیله امریکا به ایران باشــد‪.‬‬ ‫نظریه پردازان کنترل تســلیحاتی به ویــژه انانی که در زمره‬ ‫ گروه های محافظه کار و امنیتــی ایاالت متحده قرار دارند‪،‬‬ ‫بر این اعتقادند که توقف کامل غنی ســازی اورانیوم امنیت‬ ‫بیشتری را برای اهداف راهبردی امریکا در خاورمیانه ایجاد‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬نگرش نهادهــای فراحزبی امریکایی بــه مذاکرات‬ ‫لوزان‬ ‫نهادهــای فراحزبــی همواره نقــش موثــری در روند‬ ‫سیاستگذاری امنیتی امریکا داشــته اند‪ .‬ازجمله نهادهای‬ ‫فراحزبــی می تــوان به شــورای روابــط خارجــی امریکا و‬ ‫کمیسیون سه جانبه اشاره داشت‪ .‬شورای روابط خارجی در‬ ‫زمره مراکز مطالعات فراحزبــی در تبیین چگونگی تعامل با‬ ‫موضوع فعالیت هسته ای ایران محسوب می شود‪ .‬این شورا‬ ‫در ارتباط با موضوعاتی به انجام مطالعات تحقیقاتی و امنیتی‬ ‫مبادرت می کند که منافع ملی امریکا را دربر گیرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر تحقیقاتی که توسط این شورا منتشر می شود‪ ،‬معطوف‬ ‫به ضرورت های امنیت ملی امریکاست‪.‬‬ ‫در شــورای روابط خارجی امریکا؛ جان برنان (رئیس‬ ‫ســازمان اطالعات مرکزی امریــکا)‪ ،‬ریچارد هاس (رئیس‬ ‫شورای روابط خارجی امریکا)‪ ،‬دیوید البرایت‪ ،‬جاناتان پرل‪،‬‬ ‫مارک فیتزپاتریک‪ ،‬داریل کیمبال و همچنین جاناتان مسترز‬ ‫در زمره افرادی محسوب می شوند که فعالیت هسته ای ایران‬ ‫و نتایج حاصل از مذاکرات لوزان و برنامه جامع اقدام مشترک‬ ‫را مورد بررســی قرار دادند‪.‬یکی از افرادی کــه در ارتباط با‬ ‫برنامه جامع اقدام مشــترک و بیانیه لوزان اظهارنظر کرد ه را‬ ‫می توان «دیوید البرایت» دانست‪.‬‬ ‫جان برنان‪ ،‬رئیس ســازمان اطالعات مرکزی امریکا‬ ‫در شــورای روابط خارجی امریکا حاضر شــد و درباره نتایج‬ ‫کنفرانس لوزان به تبیین مواضع و سیاست های رسمی خود‬ ‫پرداخت‪ .‬برنان بر این اعتقاد است که مذاکرات سوئیس و‬ ‫نتایج حاصل از ان موفقیت بزرگی را بــرای امریکا به وجود‬ ‫اورده است‪ .‬برنان بر این موضوع تاکید داشت که مخالفان‬ ‫بیانیه لوزان رویکرد غیرواقعی و غیرصادقانه ای در ارتباط با‬ ‫قابلیت هســته ای ایران ارائه داده اند‪ .‬به همین دلیل است‬ ‫که سازمان اطالعات مرکزی امریکا از طریق اژانس به نتایج‬ ‫فنی و اطالعاتی بیشتری دست خواهد یافت‪.‬‬ ‫رویکرد ریچاد هــاس نیز در ارتباط بــا نتایج کنفرانس‬ ‫لوزان با عبــارات تحســین برانگیز درباره تیــم دیپلماتیک‬ ‫امریکایی همراه بوده اســت‪ .‬ریچارد هاس بر این موضوع‬ ‫تاکید دارد که دســتاوردهای دیپلماتیک بیش از حد انتظار‬ ‫کارگــزاران امنیتی و راهبــردی امریکا بوده اســت‪ .‬انچه را ‬ ‫گروه های تندرو در ســال های گذشــته تالش داشتند تا از‬ ‫طریق سازوکارهای نظامی به دست اورند‪ ،‬هم اکنون از طریق‬ ‫فرایندهای دیپلماتیک حاصل گردیده است‪.‬‬ ‫دیوید البرایت به عنوان مدیر «موسسه علوم و امنیت‬ ‫بین الملل» نیز ایفای نقش می کند‪ .‬این موسسه به مطالعات‬ ‫امنیتی براساس قابلیت تکنیکی کشورها می پردازد‪ .‬موسسه‬ ‫علوم و امنیت بین الملل تالش دارد تا گزارش خود را براساس‬ ‫واقعیت های ابــزاری و توانمندی های راهبردی هر کشــور‬ ‫تنظیم نمایــد‪ .‬محور اصلــی رویکــرد البرایــت در رابطه با‬ ‫مذاکرات هســته ای و بیانیه لوزان در قالــب ضرورت های‬ ‫کنش مرحله ای تنظیم گردیده است‪.‬‬ ‫دیوید البرایت بر این اعتقاد اســت کــه هدف اصلی‬ ‫مذاکرات هسته ای با ایران را باید دستیابی به «مجموعه ای‬ ‫از توافقات» دانست ؛توافقاتی که دربرگیرنده «مجموعه ای‬ ‫از مراحل» برای دستیابی به مصالحه مرحله ای باشد‪ .‬در هر‬ ‫مرحله الزم است تا فرایندهای نیل به تعادل در رویکرد امنیتی‬ ‫ایران با کشــورهای مذاکره کننده در چارچوب گروه ‪ 5+1‬به‬ ‫وجود اید‪ .‬در این مذاکرات باید بر موضوعاتی تاکید شود که‬ ‫ماهیت ملموس و عینی دارند ؛ موضوعاتی که نباید انها را در‬ ‫کوتاه مدت درنظر گرفت بلکه باید اثار ان را در طوالنی مدت‬ ‫بین الملل‬ ‫سیاست خارجی اوباما در قبال‬ ‫ایران به تضادهای داخلی در‬ ‫ایاالت متحده افزوده است‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫‪ -5‬رویکــرد گروه های محافظه کار نســبت به مذاکرات‬ ‫هسته ای و بیانیه لوزان‬ ‫سخت ترین مواضع در ارتباط با نتایج مذاکرات لوزان‬ ‫مربوط به «چارلــز کراتهامر» و«ماریا ابوزید» از موسســه‬ ‫کارنگی‪« ،‬تام کاتم» و «مایکل دوران» بوده اســت‪ .‬افراد‬ ‫یادشده نگاه انتقادی به مذاکرات ســوئیس داشته و بر این‬ ‫بین الملل‬ ‫مورد ارزیابی قرار داد‪ .‬بنابرایــن موضوع مذاکرات باید کلی‬ ‫باشــد در حالی که هر موضوع کلی باید بــه زمان بندی های‬ ‫متنوعی تقسیم شود‪.‬‬ ‫دیوید البرایت موضــوع مربوط به کاهش قابلیت های‬ ‫ایران را محور اصلــی مذاکرات می دانــد‪ .‬البرایت از اینکه‬ ‫امریکا توانسته تاسیســات ایران در فردو را بی اثر سازد‪ ،‬ان‬ ‫را موفقیت بزرگی برای تیم دیپلماســی امریکا می داند‪ .‬وی‬ ‫بر این اعتقاد اســت که در نهایت و توافقنامــه نهایی ایران‬ ‫باید تضمین هایی را بــه مقامات اژانــس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی در ارتباط بــا عدم انحراف فعالیت های هســته ای به‬ ‫حوزه های نظامــی بدهد‪ .‬البرایــت بر این موضــوع تاکید‬ ‫دارد که گروه ‪ 5+1‬باید امادگی این موضوع را داشــته باشد‬ ‫که بتواند انواع ایزوتوپ های پزشــکی مورد نظــر ایران در‬ ‫قالب اورانیوم هــای کمتر غنی شــده (‪ )LEU‬را فراهم اورد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر کشــورهای گروه ‪ 5+1‬نباید ایران را تهدید به‬ ‫افزایش تحریم هــای اقتصادی نمایند‪ .‬ایــن امر باید برای‬ ‫یک مدت مشخص مورد پذیرش قرار گیرد‪ .‬دیوید البرایت‬ ‫بر این موضوع تاکیــد دارد که ایــران باید امادگــی خود را‬ ‫برای به کارگیری روش های اثباتی در ارتباط با عدم نظامی‬ ‫شدن فعالیت های هســته ای نشــان دهد‪ .‬به عبارت دیگر‬ ‫شفاف سازی بخشی از فرایندی محسوب می شود که ایران‬ ‫کشورهای گروه ‪ 5+1‬را متقاعد نماید که هیچ گونه انحرافی‬ ‫در فعالیت هسته ای وجود ندارد‪ .‬به این ترتیب محدودسازی‬ ‫تحریم های اقتصادی و صنعتی علیه ایران ارتباط مستقیمی‬ ‫ با «تضمین های امنیتی» ایران پیدا می کند‪.‬‬ ‫البرایت بر این اعتقاد اســت که در بیانیه لوزان نقش‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی برجسته شده است‪ .‬نامبرده‬ ‫تاکید دارد که اژانس باید قدرت الزم برای نظارت و ارزیابی‬ ‫مراکز حساس هسته ای و نظامی ایران را به دست اورد‪ .‬در‬ ‫این ارتباط اژانس همچنین باید مساله مربوط به میزان مواد‬ ‫هسته ای غنی شده و قابلیت ایران برای غنی سازی هسته ای‬ ‫را تایید نماید‪.‬اگر چنین شــرایطی حاصــل گردید‪ ،‬امریکا‬ ‫نیز باید تحریم های اعمال شــده علیه ایــران را به گونه ای‬ ‫تدریجــی کاهش دهــد‪ .‬گــروه ‪ 5+1‬باید افزایــش قابلیت‬ ‫ایران بــرای تامین نیازهای هســته ای در حــوزه صنعتی و‬ ‫ایزوتوپ های پزشــکی را مــورد پذیرش قرار دهــد‪ .‬در این‬ ‫ارتباط نباید هیچ گونه تحریم مضاعفــی علیه ایران اعمال‬ ‫گردد‪.‬‬ ‫‪ -3‬نگرش خلع ســاحی به مذاکرات هسته ای و بیانیه‬ ‫لوزان‬ ‫رویکرد دیگری که در فضای رسانه ای جهان غرب به‬ ‫ویژه در ارتباط با نهادهای مطالعاتی مطرح شده‪ ،‬مربوط به‬ ‫مارک فیتز پاتریک‪ ،‬پژوهشگر ارشد موضوعات خلع سالح و‬ ‫عدم تکثیر سالح های کشتار جمعی در «موسسه بین المللی‬ ‫مطالعات استراتژیک لندن»(‪)IISS‬است‪ .‬نامبرده در گزارش‬ ‫خود بر این موضوع تاکید داشــت ه که بیانیه لوزان توانســته‬ ‫ روند شفاف ســازی و اعتمادســازی ایران را منعکس سازد‪.‬‬ ‫صرفا در چنین شــرایطی اســت که جهان غرب از قابلیتی‬ ‫برخوردار می شود که قادر خواهد بود تا ساختار نظامی ایران‬ ‫را کنترل کند‪.‬‬ ‫فیتز پاتریک بر این موضوع تاکیــد دارد که در دوران‬ ‫بعد از موافقتنامه جامع الزم است تا محدودیت های تکنیکی‬ ‫علیه ایران تــداوم یابد‪ .‬جهان غرب نبایــد در حوزه کاهش‬ ‫تحریم های تکنیکی نرمش نشان دهد‪ .‬نامبرده بر این اعتقاد‬ ‫است که هرگونه افزایش قابلیت تکنیکی ایران منجر به تغییر‬ ‫در اراده و انگیزه جمهوری اســامی بــرای ارتقا ی قابلیت‬ ‫هسته ای می شــود ‪ ،‬همچنین موفقیت امریکا در مذاکرات‬ ‫سوئیس را در تحقق راستی ازمایی و شفاف سازی می داند‪.‬‬ ‫پاتریک بر این موضوع تاکید دارد که برای راســتی ازمایی‬ ‫و شفاف ســازی فعالیت های هســته ای ایران الزم است تا‬ ‫ی در‬ ‫قواعد و اســتانداردهای اژانس بین المللــی انرژی اتم ‬ ‫رابطه با ایران به گونه ای همه جانبه اعمال شود‪ .‬این امر از‬ ‫طریق ارسال گزارشات دائمی در رابطه با قابلیت و تاسیسات‬ ‫هسته ای باید انجام گیرد‪ .‬این موضوع مربوط به ‪the Code‬‬ ‫‪ requirement 3.1‬کــه در بیانیــه لوزان مــورد تاکید قرار‬ ‫گرفته‪ ،‬بخــش تکمیلی پروتکل الحاقی ‪ 93+2‬محســوب‬ ‫می شود‪ .‬پاتریک بر این موضوع تاکید دارد که اگر در فعالیت‬ ‫هسته ای ایران هرگونه انحرافی دیده شــد‪ ،‬الزم است تا با‬ ‫مجازات های متناسب‪ ،‬دقیق و فراگیر روبه رو شود‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬اگر گزارشات اژانس فعالیت ایران را در روند هسته ای‬ ‫شــدن مورد تایید قرار دادنــد‪ ،‬در ان صورت الزم اســت تا‬ ‫محدودیت های هسته ای بیشتری علیه ایران اعمال گردد‪.‬‬ ‫نظریه پرداز دیگر امریکایی که به سازوکارهای کنش‬ ‫تکنیکی توجــه دارد‪« ،‬مارک هیبز» از کارشناســان ارشــد‬ ‫موضوعات امنیت هسته ای در بنیاد کارنگی است‪ .‬این بنیاد‬ ‫را می توان یکی از مراکز مطالعات امنیتی امریکا در ارتباط با‬ ‫مسائل مربوط به صلح‪ ،‬امنیت و سیاست بین الملل دانست‪.‬‬ ‫هیبز بر این اعتقاد است که در مذاکرات لوزان‪ ،‬نقش اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی افزایش یافته است‪ .‬چنین دستاوردی‬ ‫اهمیت بسیار زیادی برای سیاست هسته ای ایاالت متحده‬ ‫دارد‪ .‬هیبز بر این اعتقاد اســت که امانو یکــی از کادرهای‬ ‫مورد اعتماد امریکا محســوب می شــود‪ .‬در نگرش هیبز‪،‬‬ ‫امانو فردی اســت که دارای گرایشــات ضد ایرانی بوده‪ ،‬به‬ ‫سنت های خلع سالح ژاپنی تعلق داشته و امریکا را به عنوان‬ ‫محور و بازیگر اصلی امنیت جهانی می داند‪.‬‬ ‫‪ -4‬نگرش تعادلی نسبت به مذاکرات هسته ای و بیانیه‬ ‫لوزان‬ ‫رویکرد دیگری که در ارتباط با نتایج حاصل از مذاکرات‬ ‫لوزان سوئیس منتشــر گردیده مربوط به «سوزان مالونی»‬ ‫است‪ .‬نامبرده در زمره نظریه پردازان و تحلیلگران موسسه‬ ‫مطالعات ســابان اســت‪ .‬این مرکز مطالعاتی در زمره اقمار‬ ‫پژوهشــی موسســه بروکینگز است‪ .‬موسســه ای که طی‬ ‫ســال های گذشــته بخــش قابل توجهــی از فعالیت های‬ ‫پژوهشــی خود را به موضوعات مربوط به ایران اختصاص‬ ‫داده اســت‪ .‬یکی از ویژگی هــای اصلی ســوزان مالونی را‬ ‫می توان اشــنایی وی به زبان فارســی و عربی دانست‪ .‬وی‬ ‫کتاب های متعددی را در ارتباط با مســائل مربوط به ایران‬ ‫منتشــر کرده اســت‪ .‬از جمله ایــن کتاب ها می تــوان به‪:‬‬ ‫«دســتاوردهای طوالنی مــدت؛ ایران به عنوان کشــوری ‬ ‫محوری در جهان اسالم»‪« ،‬سیاســت امریکا در برخورد با‬ ‫ایران؛ مسیر اینده و فرصت های از دست رفته» و «ایران؛‬ ‫توسعه و پیامدهای ان برای سیاست امریکا» اشاره داشت‪.‬‬ ‫هریک از کتاب های یاد شــده انعکاس بخشــی از تجارب‬ ‫مطالعاتی و پژوهشی مالونی محسوب می شود‪.‬‬ ‫مالونــی از نتایج مربوط بــه مذاکرات لــوزان حمایت‬ ‫می کند‪ .‬وی بر ایــن اعتقاد اســت که در رونــد مذاکرات‪،‬‬ ‫واشــنگتن از سیاســتی اســتفاده کرده که ایران را وادار به‬ ‫عقب نشــینی از الگوهای رفتــاری خود می نمایــد‪ .‬مالونی‬ ‫باتوجه به تحوالت خاورمیانه بــر این موضوع تاکید دارد که‬ ‫در شرایط بعد از بیانیه لوزان‪ ،‬کشورهایی همانند عربستان و‬ ‫اسرائیل در خاورمیانه تالش دارند تا فشارهای بیشتری علیه‬ ‫ایران اعمال شود‪ .‬امریکا و اســرائیل خواستار از بین بردن‬ ‫قابلیت هســته ای ایران بوده اند‪ ،‬اما تحقق چنین هدفی از‬ ‫طریق مذاکــرات دیپلماتیــک‪ ،‬هزینه هــای کمتری برای‬ ‫امریکا ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫اعتقادند که امریکا نباید به پایان تحریم ها فکر کند‪ .‬انان بر‬ ‫این اعتقادند که کنگره می بایست بر روند مذاکرات نظارت‬ ‫داشته باشد‪ .‬به همین دلیل است که افراد یادشده از «طرح‬ ‫کراکر ـ مندز» در سنای امریکا برای تنظیم الیحه الزام اور در‬ ‫ارتباط با نظارت کنگره بر مذاکرات و تایید مذاکرات حمایت‬ ‫کرده اند‪ .‬تمامی افراد یادشــده با هرگونه امتیاز به ایران در‬ ‫چارچوب حذف تحریم ها مخالفت دارند‪.‬‬ ‫‪ -6‬نگرش وزرای خارجه پیشــین امریکا بــه مذاکرات‬ ‫هسته ای و بیانیه لوزان‬ ‫هنــری کیســینجر و جــورج شــولتز‪ ،‬وزرای اســبق‬ ‫امورخارجــه امریــکا در دوران ریچــارد نیکســون و رونالد‬ ‫ریگان نیز مقاله مشترکی را در وال اســتریت ژورنال منتشر‬ ‫کرده اند‪ .‬انان بر این اعتقادند که توافق هســته ای با ایران‬ ‫چالش های منطقــه ای را حل نکرده بلکــه افزایش خواهد‬ ‫داد‪ .‬به همین دلیل اســت کــه امریکا نمی تواند نســبت به‬ ‫امنیت اینده منطقه ای رویکرد خوش بینانه ای داشته باشد‪.‬‬ ‫انان بر این موضــوع تاکید دارند که ایــران از طریق توافق‬ ‫لوزان و موافقتنامه هسته ای جوالی به نتایج مطلوبی دست‬ ‫می یابد‪ .‬در عیــن حال مهم ترین چالــش امریکا چگونگی‬ ‫اجرای موافقتنامه هسته ای است‪ .‬وزرای اسبق امورخارجه‬ ‫امریکا اعتقاد دارند که اینده ای پرچالش در برابر سیاســت‬ ‫منطقه ای امریکا در دوران بعد از پایان مذاکرات هسته ای‬ ‫وجود خواهد داشت‪.‬‬ ‫هیالری کلینتــون‪ ،‬وزیــر خارجه پیشــین امریکا نیز‬ ‫بیانیه ای منتشــر کرده و بر این اعتقاد اســت که دیپلماسی‬ ‫امریکا بــه نتایج ارزنده ای دســت یافته اســت‪ .‬کلینتون از‬ ‫بیانیه لــوزان حمایت به عمل اورده و بر ایــن موضوع تاکید‬ ‫دارد که باید فشارهای بیشتری بر ایران اعمال شود تا ایران‬ ‫به مسئولیت خود در برابر بیانیه لوزان متعهد باشد‪ .‬هیالری‬ ‫کلینتون بر نقش تحریم ها بر مذاکرات تاکید داشته و اعتقاد‬ ‫دارد که امریکا باید در اینده حساســیت بیشــتری نسبت به‬ ‫فرایند حذف تحریم ها داشــته باشــد‪ .‬هیــاری کلینتون‬ ‫تحریم ها را به عنوان عامل موثری برای دســتیابی به نتایج‬ ‫مثبت دیپلماتیک دانســته و بــر این اعتقاد اســت که روند‬ ‫کاهش تحریم ها باید تدریجی باشد‪.‬‬ ‫درنهایت می توان به مواضع «برژینسکی» و «مادلین‬ ‫البرایت» در ارتبــاط با مذاکــرات وین‪ ،‬ژنو و لوزان اشــاره‬ ‫داشــت‪ .‬انان به همراه ‪ 48‬نفــر دیگر از مقامــات اجرایی و‬ ‫پژوهشگران موضوعات راهبردی با انتشار بیانیه ای مشترک‬ ‫از کنگره خواستند که در تصمیم گیری خود تعجیل نداشته‬ ‫باشند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬روند مذاکرات سوئیس را برای منافع‬ ‫ملی امریکا مثبت تلقی و ارزیابی کردند‪ .‬نگرش وزرای اسبق‬ ‫امورخارجه که متعلق به حزب دموکرات بوده اند‪ ،‬در ارتباط با‬ ‫مذاکرات سوئیس مثبت بوده و به گروه های محافظه کار که‬ ‫دارای مسئولیت رسمی در کنگره و نهادهای امنیتی هستند‬ ‫توصیه کرده اند که نتایج مذاکرات را مورد بررسی دقیق قرار‬ ‫داده و نکات مثبت ان را در ارزیابی خود دخالت دهند‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جمهوریخواهانسهممی خواهند‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫سعید ه سادات فهری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با امیرعلی ابوالفتح‬ ‫بعــد از دســتیابی بــه بیانیــه لــوزان شــاهد‬ ‫موضع گیری های مخالــف و موافق بســیاری در‬ ‫داخل ایاالت متحده امریکا هســتیم‪ .‬به خصوص‬ ‫در کنگره این کشــور که از پیش از این تفاهم نیز‬ ‫موضع سختی نسبت به ایران داشتند مخالفت ها‬ ‫تقویت شد‪ .‬در کل ارایش سیاسی در امریکا پس‬ ‫از تفاهم اخیر به چه صورت است؟‬ ‫بحث مذاکرات هسته ای و رسیدن به راه حلی مبنی‬ ‫بر اینکه انگونه که امریکا معتقد اســت خطر دستیابی ایران‬ ‫به سالح هسته ای از بین برود‪ ،‬بحثی است فراتر از مباحث‬ ‫حزبی در امریکا‪ .‬یعنی نمی توان خط کش گذاشت و گفت‬ ‫جمهوریخواهان یک طــر ف ماجرا هســتند و دموکرات ها‬ ‫یک طرف دیگر‪ .‬البته در رابطه با ایــران جمهوریخواهان‬ ‫یکدست تر ند‪ .‬دلیل ان نیز این است که در حال حاضر قدرت‬ ‫اجرایی را در اختیار ندارند و بیشتر نقش اپوزیسیون را بازی‬ ‫می کنند‪ .‬گرچه کنترل قوه مجریه در اختیار جمهوریخواهان‬ ‫اســت اما از انجایی که قوه مجریه مســئول اداره سیاست‬ ‫خارجی و اداره مذاکرات اســت جمهوریخواهان به صورت‬ ‫تقریبا یکدست نقش اپوزیسیون را ایفا می کنند‪ .‬این وضعیت‬ ‫از مدت ها قبل مشــخص بود که جمهوریخواهان با قضیه‬ ‫توافق با ایــران مخالف هســتند و تاکید داشــتند که ایران‬ ‫غیرقابل اعتماد اســت‪ .‬همچنین معتقدند هــر توافقی که‬ ‫در نهایت باعث برچیده شــدن تحریم ها شود‪ ،‬دست ایران‬ ‫را برای رســیدن به ســاح اتمی باز می گــذارد‪ .‬از این دید‬ ‫خارج شــدن ایران از فشــار تحریم ها یک اقدام نامناسب و‬ ‫غیر قابل توجیه اســت‪ .‬جمهوریخواهان برای رســیدن به‬ ‫با گذشــت زمان از میــزان مخالفت های‬ ‫کنگرهنسبت بهروند مذاکرات کاسته شده‬ ‫و حتی رسســخت ترین دشمن مذاکرات‬ ‫یعنی نخســت وزیر ارسائیل نیز پذیرفته‬ ‫اســت که توافــق اجتناب ناپذیــر خواهد‬ ‫بود‪ ،‬ایــران به جمــع کشــورهای دارنده‬ ‫فناوری های صلح امیز هسته ای پیوسته‬ ‫است و امکان بازگشت به عقب وجود ندارد‬ ‫اهدافشان تمام تالش خود را به کار گرفته اند و اوج این ماجرا‬ ‫نیز دعوت از بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر رژیم صهیونیستی‬ ‫به کنگره بود‪ .‬انها با این اقدام تریبونــی را در اختیار او قرار‬ ‫دادند تا به کاخ ســفید بتازد و با هر ترفنــدی جلوی توافق با‬ ‫ایران را بگیرد اما در نهایت این اتفاق نیفتاد‪ .‬جناح بندی ها‬ ‫در امریکا بر این پایه است که محافظه کاران یا جناح راست‬ ‫که حزب جمهوریخواه و تعدادی از نمایندگان دموکرات که‬ ‫به جناح راست این جریان تعلق دارند با هماهنگی اسرائیل‬ ‫در یک طرف قضیه قرار دارند و جناح لیبرال یا همان حزب‬ ‫دموکرات در طرف دیگر‪ .‬تعدادی از نمایندگان جمهوریخواه‬ ‫نیز حمایت ضمنی خود را با این مساله اعالم کرده اند‪ .‬گرچه‬ ‫در یک صف بندی کلی در جناح مخالف یعنی جمهوریخواه‬ ‫قرار می گیرند اما به هر حال شدت و ضعف مواضع در میان‬ ‫این گروه نیز دیده می شــود‪ .‬امروز ترکیب کلــی در امریکا‬ ‫تغییر نکرده است‪.‬‬ ‫با توجه به تالش های هر دو طرف یعنی موافقان و‬ ‫مخالفان توافق هسته ای با ایران‪ ،‬در نهایت فکر‬ ‫می کنید کدام جناح بتواند پیروز میدان باشد؟‬ ‫مشخص نیســت که دســت برتر را کدام گروه دارد‬ ‫و در این خصوص کنگره باید تشــکیل جلسه بدهد و ببینیم‬ ‫ایا طرح هایی که می خواهند تصویب کننــد رای می اورد یا‬ ‫خیر‪ .‬همچنین باید منتظر باشیم‪ ،‬ببینیم ایا دموکرات های‬ ‫جناح راســت که قرار اســت به طرح جمهوریخواهان رای‬ ‫بدهند در روز رای گیری این اقدام را انجام می دهند یا خیر‪.‬‬ ‫بنابراین فضا هنوز خیلی مشــخص نیست و نمی توان گفت‬ ‫که در نهایت کدام جناح در رابطــه با ایران می تواند اهداف‬ ‫خود را پیش ببرد‪.‬‬ ‫بــاراک اوباما به عنــوان باالترین مقام مســئول و‬ ‫سیاســی در امریکا از حامیان مذاکره با ایران و به‬ ‫نتیجه رسیدن مساله هسته ای است‪ .‬ایا این امر‬ ‫در تلطیف فضا تاثیرگذار نیست؟ یا به عبارت دیگر‬ ‫نقش رئیس جمهور تا چه اندازه مهم است؟‬ ‫نه به اندازه ای که ما تصور می کنیم‪ .‬به هر حال در‬ ‫نظام سیاسی امریکا حرف اول و اخر را رئیس جمهور نمی زند‬ ‫و فرایند منافــع جریان های سیاســی و گروه های ذی نفوذ‪،‬‬ ‫خط و خطوط کلی سیاست خارجی امریکا را تعیین می کند‪.‬‬ ‫باراک اوباما در تالش است با حل مساله هسته ای ایران از‬ ‫خود میراثی برجای بگذارد تا نامش در تاریخ امریکا به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری کــه چندین گره قدیمی و کهنــه را باز کرده‬ ‫است باقی بماند‪ .‬به موازات اتفاقاتی که در مورد ایران روی‬ ‫می دهد بهبود روابط امریــکا و کوب ا و حل وفصل موضوعی‬ ‫که دهه ها حل نشده باقی مانده است را نیز شاهد هستیم‪.‬‬ ‫این تالش ها را می توان بــه تالش های جیمی کارتر‬ ‫و رونالــد ریگان بــرای حل مســاله گروگانگیــری در ایران‬ ‫تشــبیه کرد‪ .‬کارتر در ان زمان هر تالشــی کرد تــا در زمان‬ ‫ریاســت جمهوری وی گروگان های امریکایی از ایران ازاد‬ ‫شــوند اما در نهایت گروگان ها لحظه ای فــرودگاه مهراباد‬ ‫را ترک کردند که ریــگان به عنوان رئیس جمهور قســم یاد‬ ‫کرده بود‪.‬‬ ‫تحلیــل جنــاح لیبــرال در داخــل امریکا این اســت‬ ‫کــه ایاالت متحده در قــرن ‪ 21‬بایــد بار خــود را در عرصه‬ ‫سیاست خارجی یا امنیتی کم کند یا حداقل زخم های کهنه را ‬ ‫ترمیم کند تا توان مقابله با تهدیدهای جدید را داشته باشد‪.‬‬ ‫بر این اساس اکنون دولت دموکرات تالش دارد مشکالت‬ ‫امریکا با ایران و کوبا را حل کند‪ .‬البته این بدان معنا نیست‬ ‫که دیدگاه جمهوریخواهان کامال مغایر با دیدگاه دموکرات ها‬ ‫در قبال ایران است‪ .‬بخشی از این مســاله از انجایی ناشی‬ ‫می شود که جمهوریخواهان نیز می خواهند در این موفقیت‬ ‫ی داشته باشند‪ .‬گرچه جمهوریخواهان و البی اسرائیل‬ ‫سهم ‬ ‫تالش داشــتند که مانع به سرانجام رســیدن توافق شوند و‬ ‫ایران را به شکل دیگری وادار به عقب نشــینی کنند‪ ،‬اما به‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫کنگرهبهشکستبینجامددرحقیقتیاخواهانجنگهستند‬ ‫یا خواهان ایران دارنده سالح اتمی‪ .‬این وضعیت از سوی‬ ‫رای دهندگان در امریکا قابل قبــول نخواهد بود و می تواند‬ ‫به حذف چنین نمایندگانی در انتخابات بعدی منجر شــود‪.‬‬ ‫مجموع این عوامل نشــان می دهد که کنگــره به رغم تمام‬ ‫اعتراضات اشــکار و پنهان و انواع البی گری ها سرانجام به‬ ‫مسیر کنونی تن خواهد داد‪.‬‬ ‫با توجــه بــه اظهارنظرهایی کــه از ســوی برخی‬ ‫نامزدهای احتمالی ریاســت جمهوری در امریکا و‬ ‫همچنین برخی از نمایندگان کنگره مطرح می شود‬ ‫مبنی بــر اینکه اگر رئیس جمهــور بعدی به قدرت‬ ‫برسد می تواند توافق با ایران را اجرا نکند‪ ،‬ایا اصال‬ ‫چنین امری امکان پذیر است؟‬ ‫شاهد بودیم که پس از ناامیدی جریان ضدمذاکرات‬ ‫در کنگره امریکا نســبت به توقف مذاکرات یــا تغییر در ان‬ ‫پس از ســخنرانی جنجالی بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخســت وزیر‬ ‫اسرائیل‪ ،‬تعدادی از ســناتورهای جمهوریخواه امریکایی‬ ‫با هدف منصرف کــردن رهبران ایــران از ادامه مذاکرات‪،‬‬ ‫بحث ضمانت قانونی امضای رئیس جمهور امریکا را مطرح‬ ‫کردند‪ .‬در این بحث نمایندگان مخالف اعالم کردند که اگر‬ ‫توافق نامه به تایید کنگره نرســد‪ ،‬امکان ابطال ان توســط‬ ‫رئیس جمهور بعدی امریکا وجود خواهد داشت‪ .‬در این رابطه‬ ‫چند نکته قابل توجه است؛ نخســت اینکه به لحاظ قانونی‬ ‫هنوز مشخص نیست که ایا توافق نامه احتمالی لزوما باید به‬ ‫تایید پارلمان های هفت کشور مذاکره کننده برسد یا نه‪ .‬گرچه‬ ‫قانون اساسی امریکا تاکید دارد که همه معاهدات خارجی‬ ‫دولت امریکا باید به تایید سنا برسد‪ ،‬اما هنوز بحث هایی در‬ ‫مورد اینکه توافق نامه احتمالی شــامل تعریفی از معاهده و‬ ‫قانون اساسی امریکا خواهد بود یا خیر مشخص نیست‪.‬‬ ‫ضمناینکهبر اساسکنوانسیونمعاهداتبین المللی‪،‬‬ ‫امضای یک دولت پای یک معاهده بین المللی معتبر بوده و‬ ‫صرفا بر اساس شرایط این کنوانسیون قابل فسخ خواهد بود‪.‬‬ ‫باتوجه به این کنوانســیون‪ ،‬این امکان پذیر نخواهد بود که‬ ‫دولتی با این ادعا که رئیس جمهور قبلی توافق نامه ای را امضا‬ ‫کرده‪،‬خودرامتعهدبهاجرایاننداند؛زیرادولت هامسئولیت‬ ‫حقوقی نســبت به عملکرد خود دارند‪ .‬به عبارت ساده تر حتی‬ ‫اگر کنگره امریکا در چارچوب قانون اساسی این کشور چنین‬ ‫توافق نامه ای را تایید نکرده باشد‪ ،‬بدون بار حقوقی و سیاسی‬ ‫امکان نقض ان وجود نخواهد داشت‪ .‬البته در صحنه عمل‬ ‫دولت ها می توانند هرگاه که مایل باشــند خــود را از تعهدات‬ ‫بین المللیرهااعالمنمایند‪.‬چنیناقداماتیپیشازاینتوسط‬ ‫دولت های قبلــی امریکا انجام گرفته اســت‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫دولت جورج دبلیو بوش با این بهانه که کنوانســیون مقابله با‬ ‫تغییرات اب و هوایی موسوم به کنوانسیون کیوتو در کنگره به‬ ‫تایید نرسیده است‪ ،‬از عمل به تعهد دولت امریکا در چارچوب‬ ‫امضای دولت بیل کلینتون ســر باز زد‪ .‬اما این عمل به عنوان‬ ‫یک عهدشــکنی تلقی شــد و اعتبار دولت امریکا را نسبت به‬ ‫امضای توافقات خارجی به شــدت زیر ســوال برد‪ .‬در نهایت‬ ‫شایدرئیس جمهوربعدیامریکابهلحاظحقوقیقادرباشدکه‬ ‫توافق امضا شده توسط رئیس جمهور قبلی را نادیدهبگیرد اما‬ ‫اینیکجادهدو طرفهخواهدبودکهدراینصورتطرف های‬ ‫مقابلیعنیایرانوپنجکشوردیگرمذاکره کنندهنیزخودراملزم‬ ‫بهعملبهچنینتوافقیندانند‪.‬درنهایتاجرایاینتهدیدفقط‬ ‫متوجهایراننخواهدبود‪،‬بلکهدستتهرانرابرایپیشبردن‬ ‫برنامه هایهسته ایخودبا زمی گذارد‪.‬ازدیگرسو‪،‬شایدبههمین‬ ‫دلیلاستکهظریفپیشنهاددادهاستتوافق نامهاحتمالیدر‬ ‫چارچوبفصلهفتممنشورمللمتحدبهتاییدبرسد؛بااینهدف‬ ‫کهمفادانبرایهمهکشورهایعضوسازمانمللالزم االجرا‬ ‫باشــد و کشــوری از جمله یکی از هفت کشــور مذاکره کننده‬ ‫در اینده تــاش نکند از عمل بــه تعهدات این توافقنامه ســر‬ ‫باز زند‪ .‬در چنین صورتی روسای جمهور بعدی امریکا نیز ملزم‬ ‫به اجرای توافقنامه خواهند بود‪ ،‬حتی اگر کنگره امریکا چنین‬ ‫توافقنامه ایراتاییدنکردهباشد‪.‬‬ ‫در نهایت شــاهد بودیم که امریکا وقت بســیاری‬ ‫را برای رســیدن به تفاهــم با ایران صــرف کرد و‬ ‫جان کــری در مذاکراتــش با ظریف یــک رکورد را‬ ‫به ثبت رســاند‪ .‬ایا این مســائل را می توان نشان‬ ‫دهنده اهمیت حل مساله ایران برای دموکرات ها‬ ‫قلمداد کرد؟‬ ‫موضوع هسته ای ایران به گفته خود امریکایی ها‬ ‫مهمترین تهدید امنیت ملی این کشور بوده است؛ باید به این‬ ‫جمله توجه بسیاری داشت‪ .‬با در نظر گرفتن این موضوع‪،‬‬ ‫بسیج شدن بخش وسیعی از نیروی دیپلماسی امریکا برای‬ ‫حل این موضوع کامال طبیعی است‪ .‬اگر از طریق دیپلماسی‬ ‫به جواب و هدف خود نرسند‪ ،‬اصال غیرمنتظره نیست که از‬ ‫راه های نظامی یا اقتصادی وارد شوند‪ .‬در رسانه ها گفته شد‬ ‫که سابقه نداشته وزیر خارجه امریکا برای یک مذاکره هشت‬ ‫روز وقت بگذار د یا هشت ساعت مداوم با وزیر خارجه کشوری‬ ‫به چانه زنی بپردازند تا به تفاهم برسند‪ .‬این وقت گذاشتن ها‬ ‫خود نشــان دهنده اهمیت جمهوری اســامی ایران برای‬ ‫ایاالت متحده است و نشــان می دهد که انها می خواهند به‬ ‫هر صورت به نتیجه برسند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نظر می رسد که انها نیز پذیرفته اند این مسیر برگشت ناپذیر‬ ‫اســت و امکان چشم پوشــی از یــک توافق وجــود ندارد‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان در پی ان هستند که این طور عنوان نشود‬ ‫که دموکرات ها به تنهایی این معضــل را حل کرده اند و انها‬ ‫ی در ان ندارند‪.‬‬ ‫هیچ سهم ‬ ‫ایا حمایت هایی که از مســیر دیپلماســی و توافق‬ ‫در امریکا شــکل گرفته در رسیدن به نتیجه موثر‬ ‫خواهد بود و به نوعی مخالفان و منتقدان را در یک‬ ‫وضعیت نامناسب قرار خواهد داد؟‬ ‫با انتشــار بیانیه مطبوعاتی لوزان و مشخص شدن‬ ‫چارچــوب توافقات‪ ،‬موجــی از حمایت ها از این مســیر در‬ ‫بین تعدادی از نخبگان‪ ،‬سیاستمداران‪ ،‬نمایندگان کنگره‬ ‫و افکار عمومی امریکا پدید امد‪ .‬انتظــار می رود حداقل تا‬ ‫پایان ضرب االجل ‪ 30‬ژوئن که پیش بینی می شــود توافق‬ ‫نهایی حاصل ایــد چنیــن حمایت هایی اســتمرار یابد‪ .‬در‬ ‫چنین وضعیتی شرایط برای منتقدان روند مذاکرات مناسب‬ ‫نخواهد بود و چه بسا تعدادی از مخالفان این مذاکرات در‬ ‫کنگره امریکا رویکــرد خود را تاحدودی تغییــر دهند‪ .‬البته‬ ‫از مدت ها قبل چنیــن تغییری در کنگره امریکا دیده شــده‬ ‫است؛ در حالی که جمهوریخواهان ابتدا خواهان تصویب‬ ‫تحریم های جدید علیه ایران بوده اند‪ ،‬متاثر از فضای مثبت‬ ‫نسبت به مذاکرات تغییر نظر دادند و اکنون صرفا بر مداخله‬ ‫در مسیر رســیدن به توافق تاکید دارند‪ .‬طرحی که در حال‬ ‫حاضر به عنوان تهدیدی از ســوی جمهوریخواهان مطرح‬ ‫می شود‪ ،‬طرحی است که از سوی سناتور باب کورکر‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیته روابط خارجی سنا مطرح شده که در ان هیچ تحریم‬ ‫جدیدی پیش بینی نشده و صرفا از دولت امریکا خواسته شده‬ ‫ که اگر توافقی حاصل شد سند مزبور را برای تایید در اختیار‬ ‫ســنا قرار دهد‪ .‬حتی در این ســند پیش بینی شده است که‬ ‫فرصتی ‪ 60‬روزه برای لغو تحریم ها مدنظر قرار گیرد تا کنگره‬ ‫فرصت داشته باشد توافق احتمالی را بررسی کند‪ .‬این موضع‬ ‫نشان دهنده ان است که مخالفان بیش از انکه به دنبال برهم‬ ‫زدن توافق باشند در تالشند سهمی از افتخار پایان دادن به‬ ‫انچه خطر ایران هسته ای می نامند به دست اورند تا در زمان‬ ‫انتخابات این تنها حزب دموکرات نباشــد که به عنوان یک‬ ‫دستاورد از این موضوع استفاده می کند‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت فضایی که به وجــود امده موجب‬ ‫شود که کنگره نیز دست از اقدامات خصمانه خود‬ ‫علیه ایران بــردارد؟ همانطور کــه خودتان گفتید‬ ‫جمهوریخواهان نیــز پذیرفته اند که این مســیر‬ ‫برگشت ناپذیر است‪.‬‬ ‫با گذشت زمان از میزان مخالفت های کنگره نسبت‬ ‫به روند مذاکرات کاسته شده و حتی سرسخت ترین دشمن‬ ‫مذاکرات یعنی نخست وزیر اســرائیل نیز پذیرفته است که‬ ‫توافق اجتناب ناپذیر خواهد بود‪ ،‬ایران به جمع کشــورهای‬ ‫دارنده فناوری های صلح امیز هســته ای پیوســته اســت و‬ ‫امکان بازگشــت به عقب وجــود ندارد‪ .‬در چنین شــرایطی‬ ‫بســیار دور از انتظار خواهد بود که کنگــره اقداماتی انجام‬ ‫دهد که کل مذاکرات را بر باد دهــد‪ .‬نباید فراموش کرد که‬ ‫جمهوریخواهان در حال حاضر به تنهایی ارای کافی برای‬ ‫مقابله با وتوی احتمالی رئیس جمهور را ندارند و دموکرات ها‬ ‫نیز مایل نیستند در اســتانه انتخابات اقداماتی انجام دهند‬ ‫که به شکســت نامزد این حــزب در انتخابــات بعدی منجر‬ ‫شود‪ .‬از انجا که نمایندگان کنگره در نهایت باید به خواست‬ ‫رای دهندگان در حوزه انتخاباتی تمکین کنند مخالفت های‬ ‫انها بــا افکار عمومــی کــه از مذاکرات حمایــت می کنند‪،‬‬ ‫می تواند موجب شکست احتمالی انها در انتخابات شود‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر شکســت مذاکرات از دید افکار عمومی امریکا‬ ‫ی که‬ ‫یا جنــگ خواهد بود یا دســتیابی ایران به ســاح اتم ‬ ‫هیچ یک از این دو موضوع خواست و عالقه افکار عمومی‬ ‫نخواهد بود‪ .‬باتوجه به این وضعیت اگر مذاکرات نمایندگان‬ ‫‪2‬‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‪ ،‬کارشــناس مسائل امریکا‬ ‫در رابطه با ارایش نیروهای سیاســی در امریکا پس‬ ‫از دستیابی به تفاهم لوزان به مثلث گفت که بحث‬ ‫مذاکرات هسته ای و رسیدن به راه حل‪ ،‬بحثی فراتر‬ ‫از مباحــث حزبی در امریکاســت؛ یعنی نمی توان‬ ‫خط کش گذاشــت و گفــت جمهوریخواهان یک‬ ‫طر ف ماجرا هستند و دموکرات ها یک طرف دیگر‪.‬‬ ‫ابوالفتح در خصوص چوب الی چرخ گذاشتن های‬ ‫کنگــره تاکید کــرد کــه گرچــه جمهوریخواهان و‬ ‫البی اسرائیل تالش داشــتند که مانع به سرانجام‬ ‫رســیدن توافق شــوند و ایران را به شــکل دیگری‬ ‫وادار به عقب نشینی کنند‪ ،‬اما به نظر می رسد انها‬ ‫نیز پذیرفته اند که این مسیر برگشت ناپذیر است‬ ‫و امکان چشم پوشــی از یک توافق وجــود ندارد‪.‬‬ ‫درواقع اکنون جمهوریخواهان در پی ان هســتند‬ ‫حل مساله هســته ای ایران تنها به نام دموکرات ها‬ ‫ثبت نشــود و انهــا نیز در ایــن موفقیت ســهمی ‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪67‬‬ ‫گزارش‬ ‫مارکوروبیو‪،‬جدیدالورودیپرچالش‪،‬اماامیدوار‬ ‫بدل جمهوری خواه اوباما‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫مریم رضایی‬ ‫مترجم‬ ‫روز دوشــنبه‪ 13 ،‬اوریل‪ ،‬مارکو انتونیو روبیو‪ ،‬ســناتور‬ ‫جمهوریخواه ارشــد امریکا از ایالت فلوریدا با این شعار که‬ ‫او بهترین فــرد برای پیش بــردن ایاالت متحده به ســوی‬ ‫قرن دیگری اســت‪ ،‬اعــام کــرد قصــد دارد در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا شرکت کند‪.‬‬ ‫بعد از ظهر همــان روز‪ ،‬روبیــو در یک ســخنرانی که‬ ‫طی ان خود را تجســم تحول نســل معرفی کرد‪ ،‬گفت که‬ ‫می تواند جناح های حزب جمهوریخــواه را با هم متحد کرد‬ ‫و راهکارهای اقتصادی مناســبی برای قــرن ‪ 21‬ارائه کند‪.‬‬ ‫مارکو روبیو خود را نامزد پیشــرویی معرفی کــرده که امریکا‬ ‫را به ســوی قرن جدیدی ســوق می دهد و انتخابات اتی را‬ ‫«انتخاب نســل » برای امریکایی ها دانسته است‪ .‬روبیو به‬ ‫قانون کنترل بودجه در سال ‪ 2011‬که کاهش بودجه شدید را‬ ‫دربرمی گرفت‪ ،‬رای منفی داده بود و بعدها اعالم کرد بودجه‬ ‫دفاعی امریکا هیــچ گاه نباید به مالیات و کســری ارتباطی‬ ‫داشته باشد‪ .‬در سال ‪ 2012‬او در این زمینه گفته بود‪« :‬اگر‬ ‫می خواهید امنیت ملی داشته باشید‪ ،‬نباید با افزایش مالیات‬ ‫که به اقتصاد ضربه می زند‪ ،‬موافقت کنید‪».‬‬ ‫در ســخنرانی روز دوشــنبه او همچنین گفته بود‪« :‬با‬ ‫اســتفاده از درس هــای تاریخمان‪ ،‬امــا با الهــام از وعده‬ ‫اینده مان‪ ،‬برای انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت متحده‬ ‫امریکا اعالم نامزدی می کنم‪».‬‬ ‫سناتور جدیدالورود ‪ 43‬ساله‪ ،‬جوان ترین رقیب عرصه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری است و سخنرانی اخیر او در این‬ ‫رابطه نشان داد مصمم اســت جوانی و بی تجربگی خود را‬ ‫به برگ برنده کمپیــن تبلیغاتی خود تبدیل کنــد‪ .‬این نقطه‬ ‫تمایزی اشکار با دو رقیب کهنه کار این عرصه‪ ،‬یعنی هیالری‬ ‫کلینتون‪ ،‬اولین کاندیدای دموکرات و جب بوش‪ ،‬مهم ترین‬ ‫کاندیدای جمهوریخواه است‪.‬‬ ‫در مورد جب بوش می توان به رابطه استاد و شاگردی‬ ‫او با روبیو اشاره کرد‪ .‬داســتان واقعی این دو از ‪ 13‬سپتامبر‬ ‫ســال ‪ 2005‬شــکل می گیــرد؛ زمانی که جشــن رســمی‬ ‫جمهوریخواهان برگزار می شــد‪ ،‬روبیو به عنوان نخســتین‬ ‫محافظه کار کوبایــی ‪ -‬امریکایی در مقــام رئیس مجلس از‬ ‫فلوریدا یک سخنرانی انجام داد که اتشــی به پا کرد‪ .‬روبیو‬ ‫بســیار فصیح و ســخنورانه در مورد مــادر مجردی صحبت‬ ‫می کرد که دوست داشت اتیه ای خوب و محکم برای فرزند‬ ‫خود دســت و پا کند و معذورات اخالقی حکــم می کرد که‬ ‫به وی کمک شــود‪ .‬وقتی ســخنان او تمام شد‪ ،‬جب بوش‬ ‫که مفتون ســخنان وی شــده بود گفــت نمی توانم بگویم‬ ‫که چقدر در ان زمان افتخار کــردم روبیو یک جمهوریخواه‬ ‫است‪ .‬بوش‪ ،‬روبیو را به عنوان «شمشیر طالیی» به دیگران‬ ‫معرفی کرد و به طور رسمی مقصود خود را از این جمله بیان‬ ‫کرد‪« :‬می خواهم شمشــیر طالیی بزرگ ترین سلحشــور‬ ‫محافظه کاران را به تو ببخشــم‪ ».‬واضح اســت که روبیو و‬ ‫بوش به دیده تحسین به همدیگر نگاه و از یکدیگر حمایت‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫بوش توانست به این موضوع پی ببرد که ربیو دو حسن‬ ‫دارد که وی فاقد ان است؛ نخســت نوع سخنرانی شیوای‬ ‫روبیو بود که با احساس همراه شده بود‪ .‬دیگر اینکه داستانی‬ ‫که وی تعریف می کرد در واقع بازتابی از زندگی خودش بود‪.‬‬ ‫جایی که یک «بچه مهاجر» مشاهده می کرد پدر و مادرش‬ ‫گو میش هوا سر کار می روند تا برای فرزند خود اتیه ای‬ ‫از گر ‬ ‫بهتر درســت کنند‪ .‬در حالی که بوش فاقد چنین پیشینه ای‬ ‫است و دارای خانواده ای «ا َبر پولدار» است و در رفاه مطلق‬ ‫بزرگ شده اســت‪.‬اما روبیو در ســخنرانی خود مستقیما به‬ ‫هیالری کلینتون که روز قبل نامزدی خود را رسما اعالم کرده‬ ‫بود‪ ،‬حمله کرد‪« :‬همین دیروز‪ ،‬رهبری از دیروز رقابت های‬ ‫انتخاباتی خود را با وعده بازگرداندن ما به دیروز شروع کرد‪.‬‬ ‫دیروز تمام شده و ما هیچ گاه به ان بازنخواهیم گشت‪».‬‬ ‫نامزدی روبیــو به شــدت بر زندگــی شــخصی او نیز‬ ‫کــه از خانواده ای کوبایی اســت‪ ،‬تکیه خواهد داشــت‪ .‬او‬ ‫در ســخنرانی اخیر خود باز هم به داســتان زندگــی فقیرانه‬ ‫خــود و مشــاجرات والدینش اشــاره کرد و گفت کــه امروز‬ ‫باور ملی «رویــای امریکایــی» (که ازادی را زمینه ســازی‬ ‫ترکیبی از کامیابی و موفقیت می داند) برای بســیاری افراد‬ ‫دسترس ناپذیر به نظر می رسد‪ ،‬چون «بسیاری از رهبران ما‬ ‫و ایده های انها به قرن بیستم چسبیده است»‪.‬‬ ‫«نامزدی من ممکن اســت برای برخی افراد در خارج‬ ‫از امریکا غیرممکن به نظر برســد‪ .‬در بســیاری از کشورها‪،‬‬ ‫باالترین مقام های کشــور بــرای افراد ثروتمنــد و قدرتمند‬ ‫ذخیره شده است‪ .‬اما من در کشوری استثنایی زندگی می کنم‬ ‫که حتــی فرزند یک خدمتــکار هم می تواند رویا هــا و اینده ‬ ‫افرادی که از قدرت امتیاز برخوردارنــد را برای خود متصور‬ ‫شود‪ ».‬با اینکه روبیو همه شرایط قانونی نامزد شدن را دارد‪،‬‬ ‫اما از یک ویژگی بزرگ محروم است؛ حمایت‪.‬‬ ‫این ســناتور در نظرســنجی ها همواره اواسط لیست‬ ‫جمهوریخواهان و بعد از جب بوش و اســکات واکر و حتی‬ ‫گزینه های محافظه کارتری مثل تد کروز قرار می گیرد‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬الفردو اورتگا‪ ،‬رئیس ســتاد شــهر دورال‬ ‫فلوریدا معتقد است چون روبیو یک «سیاستمدار پدیده ای»‬ ‫است‪ ،‬می تواند بر بسیاری از موانعی که اکنون با ان روبه رو‬ ‫است‪ ،‬غلبه کند‪ .‬اورتگا در مصاحبه با سی ان ان گفته‪« :‬فکر‬ ‫می کنم االن زمان مناســبی اســت‪ .‬اگر او یک دوره دیگر‬ ‫صبر کند‪ ،‬برایش دیر خواهد شد‪ .‬بنابراین نسبت به اینکه او‬ ‫بتواند نتایج نظرسنجی ها را تغییر داده و رئیس جمهور شود‪،‬‬ ‫خوش بین هســتم‪ ».‬اورتگا که یک ونزوئالیی‪-‬امریکایی‬ ‫اســت و تنها ‪ 11‬ســال اســت به امریکا امده‪ ،‬معتقد است‬ ‫روبیو می تواند حمایت هر دو گروه «انگلیسی و اسپانیایی»‬ ‫را به عنوان دارایــی اصلی خود جلب کند‪ .‬ریک ویلســون‪،‬‬ ‫استراتژیســت حزب جمهوریخــواه در ایالت فلوریدا معتقد‬ ‫است فصاحتی که روبیو در صحبت کردن دارد‪ ،‬به او کمک‬ ‫خواهد کرد؛ «مارکو روبیو سلیس صحبت می کند و می تواند‬ ‫به راحتی بــا رای دهندگان ارتبــاط برقرار کند‪ .‬افــراد بعد از‬ ‫شنیدن سخنرانی مارکو تعجب کرده و می گویند؛ «چه چیزی‬ ‫را از دست داده بودیم‪ ».‬چالش اصلی روبیو در حال حاضر‬ ‫افزایش جذابیت خود در میان محافظه کاران اســت‪ .‬حزب‬ ‫راست این نگرانی را دارد که روبیو در نهایت به دلیل شکست‬ ‫الیه اصالحاتی مهاجران با دموکرات ها همگام شود‪.‬‬ ‫اما جایــگاه میانه ای که روبیو در نظرســنجی ها دارد‪،‬‬ ‫همانی اســت که او می خواهد‪ .‬او امیدوار اســت در میان‬ ‫جمهوریخواهان راهی برای خود هموار کند که نه به شدت‬ ‫راستگرا باشد که اعتبار ملی خود را از دست بدهد و نه بیش‬ ‫از حــد از اولویت های راســتگراها مثل مخالفــت با ازدواج‬ ‫همجنس گرایان دور باشد‪.‬‬ ‫دالوری در عرصه سیاست خارجی‬ ‫به هر حــال‪ ،‬روبیو در نامزدی خــود روی حوزه دیگری‬ ‫حساب کرده اســت‪ .‬اوایل سال او از پیشــتازان مخالفت با‬ ‫بــاراک اوباما برای برقراری ارتباطات سیاســی تــازه با کوبا‬ ‫بود‪ .‬مساله کوبا مزایای بالقوه متفاوتی برای روبیو داشت و‬ ‫به او امکان می داد خودش را به طیف جدیدی از مخاطبان‬ ‫امریکایی معرفــی کند‪ .‬این امتیــازات فرصتی بــود برای‬ ‫تاکید بر گذشــته روبیو به عنوان فرزند پدر و مادری کوبایی‬ ‫که به دلیل دشواری های اعمال شــده توسط رژیم کاسترو‬ ‫کشورشان را در سال ‪ 1956‬به قصد امریکا ترک کرده بودند‪.‬‬ ‫همچنین این شــانس را داشــت که خــود را به عنوان‬ ‫قوی ترین نامزد جمهوریخواه در عرصه سیاست خارجی – که‬ ‫برای این حزب بسیار مهم است ‪ -‬معرفی کند‪ .‬به همین دلیل‪،‬‬ ‫روبیو و مشاورانش معتقدند سیاست خارجی برگ برنده او در‬ ‫انتخابات ‪ 2016‬خواهد بود‪ .‬این ســناتور جوان از مدت ها‬ ‫قبل روی این موضوع تمرکز کرده اســت‪ .‬از سال ‪ 2010‬او‬ ‫‪ 12‬سفر خارجی داشته و از الیحه های متعدد در مورد مسائل‬ ‫مختلف‪ ،‬از تهاجم روسیه علیه اوکراین گرفته تا بحران های‬ ‫بشردوستانه در هاییتی حمایت کرده است‪ .‬روبیو همچنین‬ ‫از منتقدان سرسخت توافق با ایران است و این اقدام را برای‬ ‫جلوگیری از فعالیت های هسته ای ایران ناکافی می داند‪.‬‬ ‫دیپلماسیاوبامایی‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫از ســال ‪ 1956‬عمال و رســما روابط دیپلماتیک میان امریکا و کوبا‬ ‫ی روسای جمهور امریکا‬ ‫به دنبال حادثه خلیج خوک ها قطع شد و تقریبا تمام ‬ ‫از ان تاریخ قطعی روابط با کوبا را دنبال می کردند‪ .‬باراک اوباما نیز در دوره‬ ‫اول ریاست جمهوری اش این رویه را ادامه داد اما در همان زمان پیشنهاد‬ ‫رفع تحریم و عادی ســازی روابط با کوبا را مطرح کرد‪ ،‬منتها به دلیل بروز‬ ‫مخالفت هایی در کنگره این سیاست متوقف شــد‪ .‬اوباما حتی زمانی که‬ ‫سناتور بود نیز این پیشــنهاد را مطرح کرده بود که ان موقع نیز با مخالفت‬ ‫سناتورها مواجه شد‪ .‬در ادامه در مراسم یادبود نلســون ماندال‪ ،‬اوباما در‬ ‫مسیری که می رفت با کاســترو مالقات کرد و دســت داد‪ .‬با اینکه سعی‬ ‫کردند این برخورد را عادی جلوه دهند ولی مشخص بود که از همان زمان‬ ‫مقدمات عادی سازی روابط فراهم شده بود‪ .‬در نهایت در کنفرانس سران‬ ‫کشورهای امریکای التین با اینکه امریکا همیشه با حضور کوبا مخالفت‬ ‫می کرد اما این بار مخالفت نکرد که همین مســاله نشان از تمایل او برای‬ ‫حضور رئیس جمهور کوبا و حتی مالقات با وی داشت‪.‬‬ ‫این امر را حتی می توان چراغ سبزی از سوی امریکا برای عادی سازی‬ ‫بیشتر روابط با کوبا قلمداد کرد‪ .‬در همین کنفرانس نیز میان اوباما و کاسترو‬ ‫مالقاتی انجام گرفت و قرار شد هماهنگی های الزم با کنگره صورت گیرد‬ ‫تا هم تحریم ها علیه کوبا لغو شــود و هم مبادله ســفیر برای عادی سازی‬ ‫روابط میان دو کشور انجام گیرد‪ .‬اما این مساله که چرا اوباما در سال اخر‬ ‫ریاســت جمهوری اش تن به این کار داده نیز جای بحث دارد‪ .‬باید توجه‬ ‫داشت که میزان محبوبیت اوباما به دالیل مختلف از جمله مسائل اوکراین‪،‬‬ ‫سوریه و ناکامی در برقراری صلح بین فلســطین و اسرائیل کاهش یافته‬ ‫و او برای اینکه فضــا را برای انتخابات ‪ 2016‬بــرای دموکرات ها تلطیف‬ ‫کند دســت به این اقدام زده اســت‪ .‬در واقع او با این اقدام می تواند ارای‬ ‫التین تبارها را برای دموکرات ها جلب کند‪.‬‬ ‫موازنه قوا‬ ‫چرا پاکستان و ترکیه در ائتالف عربی ساز مخالف می زنند؟‬ ‫جعفر حق پناه‬ ‫‪5‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کشورهایی مانند ایران‪ ،‬ترکیه‪ ،‬عربستان یا پاکستان‬ ‫به طور کلی به لحاظ نظریه های مطالعات منطقه ای در شمار‬ ‫قدرت های منطقه به حســاب می ایند‪ .‬منظور قدرت هایی‬ ‫هستند که توانایی حفظ منافع و بقای خود را در منطقه دارند و‬ ‫بر ترتیبات امنیتی منطقه ای اثرگذاری پایدار سلبی و ایجابی‬ ‫دارند‪ .‬به گونه ای که حتی قدرت های جهانی نیز نمی توانند‬ ‫نقش افرینــی انها را نادیــده بگیرند؛ برخــاف قدرت های‬ ‫کوچکی مانند کشورهای حاشیه خلیج فارس که ناچارند برای‬ ‫حفظ بقای خود به ائتالف یا جلب حمایت قدرت های جهانی‬ ‫روی بیاورنــد و به تنهایی قادر به حفظ امنیت خود نیســتند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر باید توجه داشــت که در خاورمیانه به دالیل‬ ‫ساختاری و تاریخی و مالحظات رئالیســتی و هویتی میان‬ ‫قدرت های منطقه ای‪ ،‬فضای چالــش و رقابت بر همکاری‬ ‫مسلط است و الگوهای امنیت سازی نهادگرایانه و ترتیبات‬ ‫نهادی وجود ندارد‪.‬‬ ‫در عین حــال میان اغلــب این قدرت هــا به گونه ای‬ ‫موازنه قوا پدید امده است‪ ،‬به شکلی که هیچ یک از انها قادر‬ ‫به حفظ یا منزوی کردن رقبای خود نیســتند‪ .‬در نتیجه این‬ ‫قدرت ها عموما به جای جنگ های مســتقیم به جنگ های‬ ‫نیابتی روی می اورند‪ .‬در این شــرایط همــکاری میان این‬ ‫قدرت ها عموما جنبه تاکتیکی دارد‪ ،‬در حالی که رقابت میان‬ ‫انها وجه راهبردی دارد‪.‬‬ ‫این الگو در مورد نــوع روابط دولت هایی مانند ترکیه یا‬ ‫پاکستان با عربســتان در بحران یمن مشهود و قابل تعمیم‬ ‫اســت‪ .‬در حالی که ترکیه یا حتی پاکســتان به دلیل رقابت‬ ‫با ایران و برای ایجاد موازنه به ســمت همــکاری تاکتیکی‬ ‫با عربســتان روی اورده اند امــا این همکاری بــه هیچ وجه‬ ‫جنبه راهبردی ندارد و به ایجاد اتحــاد و همکاری پایدار در‬ ‫بحران یمن نمی انجامــد‪ .‬زیرا اوال این دولت هــا با موانع و‬ ‫محدودیت های داخلی پرشماری مواجه هستند و نمی توانند‬ ‫مداخله گری خود را در امور داخلی یک کشــور مسلمان به‬ ‫دور از مرزهایشــان و بــدون وضعیت جنگــی توجیه کنند‪.‬‬ ‫ترکیه با اقلیت ‪ 20‬میلیونی علویان و شــیعیان مواجه است‬ ‫و دولت پاکستان نیز با اقلیت پرشمار ‪ 40‬میلیونی شیعیان؛‬ ‫ضمن اینکه احزاب اپوزیســیون اردوغان و نواز شریف نیز‬ ‫چندان ضعیف نیســتند و می توانند این دو رئیس جمهور را‬ ‫با چالش های جدی مواجه ســازند‪ .‬از سوی دیگر در سطح‬ ‫منطقه ای باید به روابط تاریخی و همجواری ترکیه و پاکستان‬ ‫با ایران توجه داشت‪.‬‬ ‫میان این سه کشور روابط اقتصادی و مناسبات سیاسی‬ ‫و فرهنگی استواری برقرار است و مقامات انکارا و اسالم اباد‬ ‫نمی توانند این مناسبات و به ویژه روابط اقتصادی با تهران‬ ‫را نادیده بگیرند‪.‬‬ ‫این سه کشور در سال های پیش از انقالب‪ ،‬اعضای‬ ‫پیمان همکاری های منطقه ای موسوم به ار سی دی بودند‬ ‫و پس از انقالب نیز جزو موسسان ســازمان همکاری های‬ ‫اقتصادی اکو کــه در حال حاضر اعضای ان به ‪ 10‬کشــور‬ ‫افزایش یافته است‪ .‬عامل دیگر به شرایط داخلی یمن و اینده‬ ‫نامعلوم دخالت ماجراجویانه در این بحران مربوط می شود‪.‬‬ ‫باتوجه به حضور القاعده در یمن که به نوعی تهدید داخلی‬ ‫برای ترکیه و به ویژه پاکستان محسوب می شود‪ ،‬دخالت این‬ ‫دو دولت در یمن می تواند در درازمــدت پیامدهای امنیتی‬ ‫جدی در داخل کشورهایشان به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫همچنین باید بــه رقابت پیدا و پنهان ایــن دولت ها با‬ ‫عربستان ســعودی و فقــدان چســبندگی های الزم با رژیم‬ ‫اقتدارگرا و ســنتی ال ســعود هــم توجه داشــت؛ در نتیجه‬ ‫هماهنگونه که وزرای خارجه عربستان و امارات به نقد رفتار‬ ‫مقامات ترکیه و پاکستان اشاره داشتند تنها جاذبه عربستان‬ ‫برای این کشــورها در حال حاضر به قدرت مالی این کشور‬ ‫محدود می شــود‪ .‬در نهایت می توان گفت که در شــرایط‬ ‫کنونی اساســا امکان تداوم هیــچ گونه ائتــاف پایداری‬ ‫به رهبــری عربســتان در منطقه وجــود ندارد و بــا افزایش‬ ‫هزینه های مداخله در بحــران یمن‪ ،‬ســایر دولت ها نیز از‬ ‫مواضع ماجراجویانه ریاض فاصله خواهند گرفت‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫داستان پرماجرایکی روش و تیم ملی‬ ‫در حالی که خیلی ها بابت ماندن کی روش در تیم ملی مطمئن شده بودند این مربی‬ ‫پرتغالی در نشســت خبری خود تاکید کرد که باالخره راهی بــرای جدایی توافقی از‬ ‫فوتبال ایران خواهد یافت‪ .‬گویا کی روش تمایلی به ادامه همکاری با تیم ملی ندارد‪.‬‬ ‫هرچند بعید نیست طی روزهای اینده باز هم اتفاقات تازه ای رخ دهد‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫‪70‬‬ ‫کارلوسکی روشگفتهاستکهدرفوتبالایراننمی ماند‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ورزش‬ ‫توفان بعد ازارامش‬ ‫رئیس جمهور نگفته که کی روش بماند‬ ‫رفتارهای غیر حرفه ای کی روش‬ ‫محصول ضعف مدیریت فدراسیون‬ ‫است‬ ‫‪1‬‬ ‫در حالی که به نظر می رسد ایران در مسابقات مشترک‬ ‫انتخابی جام جهانی ‪ 2018‬روســیه و جام ملت های ‪2019‬‬ ‫امــارات برابر تیم هــای ملی عمــان‪ ،‬هند‪ ،‬ترکمنســتان و‬ ‫گوام کار دشواری نداشته باشــد‪ ،‬ابقای کارلوس کی روش‬ ‫می توانســت خبر امیدوارکننده ای تلقی شود‪ ،‬اما کی روش‬ ‫در دقیقه ‪ 90‬تاکید کرد که ادامه کار با فوتبال ایران برایش‬ ‫مقدور نیست‪ .‬هر چند علی کفاشــیان که تا یکی‪ ،‬دو هفته‬ ‫پیش با قاطعیت از جدایی کی روش ســخن می گفت حاال‬ ‫از احتمال ‪ 90‬درصدی ماندن او سخن به میان اورده است‬ ‫اما خود کی روش ساز جدایی از فوتبال ایران را کوک کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫تغییر موضع ناگهانی‬ ‫علی کفاشیان همواره مواضع خود را تغییر می دهد‪ .‬او‬ ‫یک روز از برکناری کی روش سخن گفت‪ ،‬اما به مرور موضع‬ ‫خود را تغییــر داد و به وزارت ورزش نزدیک تر شــد تا اینکه‬ ‫باالخره هفته گذشته روی خط برنامه امد و درباره جلساتش‬ ‫با کارلوس کی روش صحبت کرد‪« :‬وقتــی نماینده وزارت‬ ‫ورزش در جلســه حضور یافت و اعالم حمایــت کرد‪ ،‬نظر‬ ‫کی روش هم عوض شد‪ .‬ایشان تا ‪ ۹۰‬درصد ماندنی هستند‪.‬‬ ‫ما یکی‪ ،‬دو جلســه دیگر هم با کی روش خواهیم داشت تا‬ ‫برنامه ها را نهایی کنیم‪».‬‬ ‫جالب این جا اســت که یک روز بعد کفاشیان تصمیم‬ ‫گرفت نقــش وزارت ورزش را در این توافــق کمرنگ کند‬ ‫کی روش‪:‬اینحقرادارمکهپساز‪ 33‬سالکاردر‬ ‫فوتبال این تقاضا را داشته باشم افرادی با من کار‬ ‫کنند که به من احترام بگذارند و اگر نمی خواهند‬ ‫احترامبگذارندرویسکو هابروندچوننمی توانم‬ ‫باانهاکارکنم‬ ‫قطعا وزارت ورزش و جوانان تغییراتی در نظرش ایجاد کرده‬ ‫است‪ .‬حرف کی روش منطقی بود‪ .‬او اعتقاد داشت که برای‬ ‫کار همه باید متحد شوند و حمایت کنند‪ .‬این مساله در حال‬ ‫حاضر رخ داده است‪».‬‬ ‫نقش وزارت ورزش در ماندن کی روش‬ ‫فدراسیون دنبال بازی نباشد‬ ‫در حالی که علی کفاشــیان ســعی دارد موضوع ورود‬ ‫وزارت ورزش به بحث توافق با کــی روش را کمرنگ جلوه‬ ‫شوک کی روش در دقیقه ‪90‬‬ ‫انــگار همه چیز با ارامش دنبال می شــد کــه ناگهان‬ ‫کی روش همه معادالت را به هم ریخت‪ .‬او گفت که دیگر‬ ‫نمی ماند‪.‬‬ ‫کارلوس کی روش با توپ پر در نشست خبری شرکت‬ ‫کرد و علیه فدراسیون فوتبال و اداره مالیات دست به انتقاد‬ ‫زد‪« :‬احساس می کنم باید یکسری مسائل را توضیح دهم‪.‬‬ ‫به احترام کفاشیان و حســنی خو پس از جلسه ای که با انها‬ ‫داشتم‪ ،‬مصاحبه ای نکردم اما به خاطر هواداران گفتم که‬ ‫باید در مورد یکسری مسائل شفاف سازی کنیم‪ .‬کفاشیان در‬ ‫روز پایانی سال سال گذشته در جلسه ای به من اعالم کرد‬ ‫که بعد از بازی با سوئد قراردادمان تمام است‪ .‬در ان جلسه‬ ‫طبق روابط دوســتانه و مثل دو طرف با شخصیت قرار شد ‬ ‫قراردادمان بعد از بازی با سوئد به پایان برسد‪ .‬به این دلیل‬ ‫این تصمیم را گرفتیم چون متوجه شدی م به خاطر مشکالت‬ ‫مالی‪ ،‬اداری و مدیریتی ادامه همکاری غیرممکن اســت‪.‬‬ ‫البته دو طرف هم ناراحت بودند چون ان چیزی نبود که برای‬ ‫اینده فوتبال ایران در نظر داشتیم‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی یاداور شد‪« :‬پس از اتفاقاتی که در‬ ‫فرودگاه رخ داد به این نتیجه رســیدم که مشکالت عمیق‬ ‫است‪ .‬در حالی که قول داده بودند این مشکالت حل شود‬ ‫اما بار دیگر مشکل ضبط گذرنامه ام حل نشد‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬پس از بازگشــت تیم ملی از اروپا و این‬ ‫اتفاقات‪ ،‬کفاشیان با هیات رئیسه جلسه گذاشت و موضوع‬ ‫استعفای مرا مطرح کرد‪ ،‬اما هیات رئیسه با استعفای من که‬ ‫توافقی بود نیز مخالفت کرد‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی گفت‪« :‬فکر می کردم در جلســه‬ ‫با کفاشیان او در خصوص مشــکالتی که در جلسه اخر در‬ ‫‪ 29‬اسفند داشتیم به ما راه حل می دهد اما او هیچ صحبتی‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫«بعد از اینکه وزارت ورزش به موضوع ادامه همکاری‬ ‫با کی روش ورود پیدا کرد و نماینده خود را به جلسات فرستاد‬ ‫تا ببیند مشکل چیست‪ ،‬شــرایط تغییر کرد‪ .‬بعد از برگزاری‬ ‫یک جلسه هفت ســاعته‪ ،‬دغدغه ها و مشــکالت تیم ملی‬ ‫را بررســی کردیم و کی روش قبول کــرد در صورت تحقق‬ ‫شــروطش با ما همکاری کند‪ .‬نماینده وزارت ورزش در این‬ ‫جلسه قول همکاری داد تا شروط کی روش را بتوانیم اجرایی‬ ‫کنیم‪ .‬کی روش از همین االن هم کار خود را اغاز کرده زیرا‬ ‫ما پس از جلســه هفت ســاعته دعوتنامه هایی که از سوی‬ ‫بعضی از کشورها برای بازی تدارکاتی به ما داده بودند را به‬ ‫او دادیم و قرار شد درباره این مسائل و بازی هایی که در اینده‬ ‫پیش رو خواهیم داشت‪ ،‬برنامه ریزی کند‪».‬‬ ‫این اما روایت علی کفاشیان است‪ .‬اما برخی اعتقاد‬ ‫دارند مقامات بلند پایه به وزارت ورزش دســتور داده اند که‬ ‫کی روش در تیم ملی باقی بماند‪.‬‬ ‫توصیه ای که حتی اگر ان را سیاســی بشــماریم باید‬ ‫این را هم بپذیریم که طبق خواســته مردم چنین دستوری‬ ‫به وزارت ورزش مخابره شده اســت‪ .‬این در حالی است که‬ ‫مســئوالن فدراســیون حاال درباره شرط و شروط کی روش‬ ‫تغییر موضــع داده و اعتقــاد دارند که شــرط و شــروط او‬ ‫غیر منطقی نیست‪.‬‬ ‫اما این شرط ها چیســت؟ یکی از این شروط برگزاری‬ ‫بازی های دوستانه اســت‪ .‬ان چیزی که کی روش تخمین‬ ‫زد ه انجام حدود ‪ 25‬بازی تا زمان جام جهانی ‪ 2018‬است که‬ ‫تعدادی از این بازی ها رســمی و تعدادی دیگر را باید بازی‬ ‫تدارکاتی در نظر گرفت‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال در این باره گفته که مشکلی‬ ‫وجود ندارد ؛ «مشــکلی برای اجرای برنامه های کی روش‬ ‫وجود ندارد‪ ،‬مــا قبال هم توانســته ایم این کارهــا را انجام‬ ‫دهیم‪ .‬اگر حمایت های الزم وجود داشته باشد و کی روش‬ ‫اطمینان داشته باشــد که کســی قصد برکناری او را ندارد‪،‬‬ ‫حتما خواهد ماند‪».‬‬ ‫با این حــال دبیری‪ ،‬عضو هیات رئیســه فدراســیون‬ ‫فوتبال می گوید‪« :‬قرار نیست همه خواسته های کی روش‬ ‫را چشم بسته بپذیریم‪ .‬درخواســت های منطقی که عمدتا‬ ‫مربوط بــه تامین امکانــات اســت را باید بپذیریــم اما اگر‬ ‫خواســته های غیرمنطقی مثال تعطیل شــدن ناموقع لیگ‬ ‫به خاطر برنامه های تیم ملی و‪ ...‬باشد‪ ،‬امکان تحقق انها‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫به نظر می رسد کی روش مشــکل خاصی برای ادامه‬ ‫فعالیت ندارد‪ .‬ال اقل تا زمانی که اسدی‪ ،‬دبیرکل فدراسیون‬ ‫چندان در امــور اجرایی تیم ملی وارد نشــده اســت‪ .‬فعال‬ ‫برنامه هــای تیم ملی تحت نظــر علی کفاشــیان پیگیری‬ ‫می شــود اما در اینده اســدی که دبیرکل فدراسیون است‪،‬‬ ‫قطعا در امور اجرایی وارد خواهد شد‪.‬‬ ‫دهد این مدیر روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان اســت‬ ‫که اعتقــاد دارد اعتماد کــی روش به وزارت ورزش ســبب‬ ‫ماندن این مربی پرتغالی در ایران شده وگرنه کار کی روش و‬ ‫کفاشیان مدت ها پیش به پایان رسیده بود‪.‬‬ ‫پس از کش و قوس هایی که میان فدراسیون فوتبال‬ ‫و شــخص کفاشــیان با کارلوس کی روش به وجــود امد و‬ ‫ســرمربی پرتغالی تیم ملی ســاز جدایی از تیم ملــی را زد‪،‬‬ ‫وزارت ورزش در راستای حفظ مرد پرتغالی در ایران مدیرکل‬ ‫حراســت وزارت را به عنــوان نماینده جلســات کی روش و‬ ‫کفاشیان انتخاب کرد‪.‬‬ ‫پس از انکه جلســه کــی روش و کفاشــیان با حضور‬ ‫حســنی خو‪ ،‬نماینــده وزارت ورزش و جوانان برگزار شــد و‬ ‫صحبت هایی مبنی ب ر موافقت ضمنی کی روش برای ماندن‬ ‫در تیم ملی از ســوی کفاشــیان به عمل امد‪ ،‬مازیار ناظمی‬ ‫ در صفحه اینستاگرام خود با انتشــار مطلبی دلیل موافقت‬ ‫ســرمربی پرتغالی تیم ملی را برای مانــدن در ایران حضور‬ ‫حســنی خو به عنوان نماینده وزارت در جلسات کی روش و‬ ‫کفاشیان دانست‪.‬‬ ‫ناظمی در پست اینســتاگرامی خود اورده‪« :‬واقعیت‬ ‫این اســت که کار کی روش و کفاشــیان تمام شده بود‪ .‬ان‬ ‫چیزی که کی روش را ماندگار کرد‪ ،‬اعتماد به نماینده وزارت‬ ‫بود‪ .‬دلیل این کار ما هم روشــن است ؛ منافع فوتبال ملی و‬ ‫خواست مردم‪ .‬به نظرم فدراسیون از امروز لیوان عادل! را‬ ‫واقعی تر و محکم تر بگیرد و به دنبال بازی های گذشــته با‬ ‫وزارت و مردم و کی روش نباشد‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫بنابراین تاکید کرد که قبل از ورود وزارت ورزش به مســاله‬ ‫کی روش با این مربی به توافق رســیده است‪ .‬با همه اینها‬ ‫رئیس فدراســیون فوتبال معتقد اســت بر خالف گذشــته‬ ‫حمایت مالی و معنوی وزارت ورزش و جوانان هم به کمک‬ ‫تیم ملی امده است‪.‬‬ ‫سرپرست تیم ملی را وزارت ورزش انتخاب می کند نه‬ ‫کی روش‪ .‬رئیس فدراسیون فوتبال در پاسخ به این سوال‬ ‫که ایا این سرپرســت را کی روش انتخــاب می کند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«کی روش نمی تواند سرپرست انتخاب کند‪ .‬این از وظایف‬ ‫ماســت و با هماهنگــی وزارت ورزش و جوانــان انتخابش‬ ‫می کنیــم‪ .‬تنها تغییری کــه رخ داده این اســت که وزارت‬ ‫ورزش و جوانان با حمایت مالی و معنوی به کمک تیم ملی‬ ‫امده است و همه همدل هستیم‪».‬‬ ‫ایا از ســوی ریاســت جمهوری بــا کفاشــیان درباره‬ ‫کی روش تماسی گرفته شــد؟ رئیس فدراسیون فوتبال در‬ ‫این باره می گوید‪« :‬کسی با من تماس نگرفته است‪ .‬جدایی‬ ‫کی روش قطعی بود تا اینکه نماینده وزارت ورزش و جوانان‬ ‫به جلسه امد و وقتی حمایت قاطع وزارت ورزش و جوانان را‬ ‫اعالم کرد کی روش تغییر عقیــده داد‪ .‬االن هم کی روش‬ ‫کارش را اغاز کرده است‪».‬‬ ‫ایا وزارت ورزش و جوانان نظــرش را درباره کی روش‬ ‫تغییر داده است؟ این پرسشی اســت که کفاشیان اینگونه‬ ‫به ان پاسخ می دهد‪« :‬این مســاله را از حسنی خو بپرسید‪.‬‬ ‫از ازادی سیاسی تا وعده های برانکو‬ ‫پرسپولیس همچنان کانون حاشیه‬ ‫است‬ ‫انتخاب درستی بود‬ ‫پرسپولیس برای موفقیت برانکو‬ ‫باید امکانات نهیا کند‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫در این زمینه نکرد و به همین دلیــل ادامه همکاری مقدور‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬نمی دانم که چطور وظایفم را انجام‬ ‫دهم و این مقدور نیست که بازی به بازی و اردو به اردو پیش‬ ‫برویم‪ .‬من تحت قرارداد فدراســیون هســتم اما فراموش‬ ‫نکنید که برای موفقیت باید حمایت هم باشد و نباید این طور‬ ‫باشد که در دقایق پایانی و لحظه اخر تصمیمی بگیریم‪ .‬در‬ ‫چهار سال گذشته شرایط همواره این گونه بوده است‪».‬‬ ‫کی روش گفت‪« :‬در اردوی پرتغــال به خاطر همین‬ ‫مســائل ‪ 60‬هزار یورو هزینه کردم‪ .‬االن هم در فاصله ‪37‬‬ ‫روز مانده به مسابقات هنوز مشخص نیست از کجا حمایت‬ ‫می شویم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬کسانی هستند که در کار فوتبال و مسائل‬ ‫فنی دخالــت می کنند‪ .‬بنابرایــن چه انتظــاری دارید وقتی‬ ‫افرادی تحــت نام مــن‪ ،‬تصمیماتــی می گیرنــد که هیچ‬ ‫اطالعی از فوتبال ندارند؟»‬ ‫ســرمربی تیم ملی گفت‪« :‬این حق را دارم که پس از‬ ‫‪ 33‬ســال کار در فوتبال این تقاضا را داشته باشم افرادی با‬ ‫من کار کنند که بــه من احترام بگذارنــد و اگر نمی خواهند‬ ‫احترام بگذارند روی سکو ها بروند چون نمی توانم با انها کار‬ ‫کنم‪ .‬من نگفتم تحت شرایط فعلی نمی توانم ادامه دهم‪،‬‬ ‫اما با نبود حمایت ها کار مقدور نیست‪ .‬استعفایم هنوز مورد‬ ‫قبول قرار نگرفته‪ ،‬اما گذشته ها گذشــته است و زمانی که‬ ‫هیات رئیسه استعفای من را قبول نکرده‪ ،‬من همچنان تحت‬ ‫قراردادم هستم‪».‬‬ ‫کی روش ادامــه داد‪« :‬ما دو گزینه پیــش روی خود‬ ‫داریم یا محبوب شــویم و کار خود را انجــام دهیم یا تعهد‬ ‫داشته باشیم و تصمیم گیری کنیم‪ .‬در واقع باید قدم به قدم‬ ‫پیش برویم اما در حال حاضر نمی توان گفت که اردوهای‬ ‫پیش روی ما برگزار می شــود یــا خیر‪ ،‬در واقع بــا این طور‬ ‫رفتارها زندگی را به خود تلخ می کنیم چرا که بعد از چهار سال‬ ‫اردوهای ما مشخص نیست و نمی دانیم که مخارج هواپیما‬ ‫و هتل ها را چه کسی می دهد و تصمیم ها همواره لحظه اخر‬ ‫عوض می شود‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی گفت‪« :‬در هر صورت این مسائل در‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ایا کی روش به دنبال راهی است‬ ‫تا از فوتبال ایران جدا شود؟‬ ‫برخورد و اخالق ما تاثیر می گــذارد و ما در صحبت هایمان‬ ‫به این نتیجه رسیدیم که االن زمان قول دادن نیست و باید‬ ‫تعهد باشد‪ ،‬چرا که ‪ 37‬روز تا اغاز مقدماتی جام جهانی مانده‬ ‫و باید به وعده ها عمل کرد‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬چهار سال این موضوعات را گفتم‪،‬‬ ‫اما در مدیریت مجموعه افرادی بودند که دوســت دارند به‬ ‫جایگاه ادم ها لطمه بزنند و ابروی انها را ببرند‪ ،‬کار کردن با‬ ‫انها واقعا مقدور نیست‪».‬‬ ‫کــی روش خاطرنشــان کــرد‪« :‬مــا روی پیراهــن‬ ‫تیم ملــی ارم یوزپلنگ ایرانــی را حک کردیم که نشــان از‬ ‫اعتراض به انقراض نسل این حیوان باشد و به نوعی حس‬ ‫انسان دوستانه خود را اعالم کردیم‪ ،‬اما اگر همین حیوان‬ ‫در قفس باشد و در کنارش مار و عقرب حضور داشته باشند‬ ‫مطمئن باشید نسلش به زودی منقرض می شود‪ .‬به نظر من‬ ‫اینگونه نمی توان مدیریت کرد‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی ادامه داد‪« :‬با افرادی که نمی توان‬ ‫به انها اعتماد کرد‪ ،‬همکاری هم نمی توان داشت ؛ افرادی‬ ‫که همیشه دنبال منافع شخصی خود هســتند و در این راه‬ ‫افراد دیگر را تحریک کرده و گزارشات انحرافی و اشتباه به‬ ‫مردم و مسئوالن می دهند و به نوعی به انها دروغ می گویند‪.‬‬ ‫این افراد می خواهند کار بقیه را زیر سوال ببرند‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی با اشاره به اینکه ‪ 37‬روز زمان تا شروع‬ ‫مســابقات مقدماتی جام جهانی باقی مانده است‪ ،‬عنوان‬ ‫کرد‪« :‬از اتفاقی که در فرودگاه افتاد خبر داریم‪ ،‬این مساله‬ ‫لطمه روحی به ابروی داخلی و بین المللی من زد و با ابرویم‬ ‫بازی شد‪ .‬از این اتفاق خیلی ناراحت شدم‪ .‬اتفاقی که روز‬ ‫اول فروردین افتاد بسیار بد بود و مسئوالن به من قول دادند‬ ‫که در بازگشت‪ ،‬این موضوع تکرار نشود‪ ،‬ولی با وجود قولی‬ ‫که انها دادند باز هم ایــن اتفاق افتاد‪ .‬حــاال ‪ 25‬فروردین‬ ‫شاهد این موضوع هستیم که هنوز این مساله وجود دارد‪.‬‬ ‫فکر می کنم گروگان فدراسیون و اداره مالیات هستم‪».‬‬ ‫کی روش در ادامه تاکید کرد‪« :‬وســیله بــازی اداره‬ ‫محتــرم مالیات و فدراســیون فوتبال شــدم و این موضوع‬ ‫بسیار ناراحت کننده است‪ .‬امروز قرعه کشی مرحله مقدماتی‬ ‫جام جهانی را داشتیم که اکثر سرمربیان تیم های قدرتمند‬ ‫و حداقل تیم های درجه یک اســیا در ان حضور داشــتند‪،‬‬ ‫اما از کادر فنی تیم برتر اســیا کسی حضور نداشت‪ ،‬چرا که‬ ‫مثل یک گروگان با من برخورد می شود‪ .‬متاسفانه این بازی‬ ‫رفت و برگشت و پینگ پنگی بین اداره مالیات و فدراسیون‬ ‫فوتبال بود‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬هم اکنــون مــن بایــد در محــل‬ ‫قرعه کشــی می بــودم تــا از منافــع تیم ملی دفــاع کنم و‬ ‫برنامه ریــزی الزم را انجــام بدهــم‪ .‬رقبای ایــران در حال‬ ‫برگزاری بازی های خود هستند من هم باید در انجا می بودم‬ ‫تا راه حل مناســبی ارائه دهم‪ .‬تصورم این بــود که راه حلی‬ ‫ارائه شود‪».‬‬ ‫کی روش تصریح کرد‪« :‬با کمــال احترام و تقاضای‬ ‫خاضعانــه ای کــه دارم در ‪ 37‬روز مانده به اغاز مســابقات‬ ‫مقدماتی جام جهانی اگر می خواهیم صعود به جام جهانی‬ ‫را تکرار کنیم باید یک برنامه ســطح باال داشــته باشــیم و‬ ‫بازیکنان اماده شــوند و ســرابی که اقدامات لحظه اخری‬ ‫انجام داده بود ‪ ،‬تکرار نشــود‪ .‬نباید اینده فوتبال ایران را بر‬ ‫مبنای تخیالت خودمان رقم بزنیم‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملــی ادامــه داد‪« :‬مــن نمی توانــم‬ ‫دخالت های مستقیم را قبول کنم و این صحبت ها را هم به‬ ‫خاطر هواداران می گویم‪ .‬در واقــع دیگر نمی دانم چگونه‬ ‫صحبت کنم و چه مسائلی را بیان کنم‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬بعد از ســه‪ ،‬چهــار ســال کار در فوتبال‬ ‫ایران نمی توانم بپذیرم که دســتیار خودم را خودم انتخاب‬ ‫نکنم و برای هر مطلبی باید از کفاشیان اجازه بگیرم که البته‬ ‫همیشه این کار را انجام می دهم‪ ،‬اما مطلب دیگر این است‬ ‫که شخصی به کادر فنی اضافه شــود که کارامدی نداشته‬ ‫باشد‪ .‬دیگر شــک و شــبهه ای باقی نمانده و من همه چیز‬ ‫را گفته ام‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی افزود‪« :‬افرادی از پول فدراسیون‬ ‫اســتفاده می کنند و دوســتان خــود را به بهانــه بازی های‬ ‫تیم ملــی به کشــورهای مختلــف می برنــد‪ ،‬ان وقت پول‬ ‫توجیبی و پاداش بازیکنان پرداخت نمی شود چون پول ها‬ ‫قبال برای دوستان ان اقا هزینه شده است‪».‬‬ ‫کی روش با بیان اینکه با چنین افرادی نمی توان کار‬ ‫کرد‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬برای دیدار با اندونزی به کفش های‬ ‫مخصوصی نیاز داشــتیم تا بتوانیم در شرایط بارندگی زیاد‬ ‫راحت تر بازی کنیم‪ .‬پیش از رفتن به اندونزی مطمئن بودیم‬ ‫که باید از این کفش ها استفاده کنیم‪ .‬چون ما با شرایط انجا‬ ‫اشــنا بودیم اما این کفش ها خریداری نشــد چون پول ها‬ ‫جای دیگری خرج شــده بود تا لیدرهایی بیایند تا اســم ان‬ ‫اقا را صدا بزنند‪».‬‬ ‫کــی روش افــزود‪« :‬در بحرین هم مشــکالتی پیدا‬ ‫کردیم و دو ساعت معطل شدیم‪ ،‬در لیستمان ‪ 43‬پاسپورت‬ ‫بود و بعد از دو ســاعت معطلی در فرودگاه متوجه شدیم که‬ ‫کل کاروان ما ‪ 42‬نفر است‪ .‬متاسفانه با این افراد نمی توان‬ ‫کار کرد‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬وقتی هم ناراحت می شوند به صورت‬ ‫ادم نگاه می کننــد و مردم پرتغــال را دزدان دریایی خطاب‬ ‫می کنند‪ ،‬همــه افــرادی را هم کــه کار می کننــد خائن و‬ ‫جاسوس می نامند‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬سرپرستان بیش از یک سال پرونده‬ ‫قوچان نژاد و دژاگه را بایکوت کرده بودند‪ .‬اگر من به عنوان‬ ‫سرمربی تیم ملی کار انها را محکم پیگیری نکرده بودم امروز‬ ‫هم انها نمی توانستند برای تیم ملی بازی کنند‪ .‬سرپرستانی‬ ‫که تنها تجربه پنج هفته حضور در فوتبال را دارند در صورت‬ ‫ادم نگاه می کنند و به من می گویند حداقل استانداردهای‬ ‫الزم را ندارم‪».‬‬ ‫کی روش تصریح کرد‪« :‬به صورت شــفاف می گویم‬ ‫زمان ان رســیده که تصمیمات الزم گرفته شــود‪ .‬یا با من‬ ‫یا بدون من‪ ،‬فرقــی نمی کند‪ .‬باید تعهدات اجرایی شــود‪.‬‬ ‫نمی توانم با سرپرســتانی کار کنم که فقط به دنبال عکس‬ ‫گرفتن هســتند و افرادی کــه فقط منافع شــخصی خود را‬ ‫دنبال می کنند‪».‬‬ ‫کی روش به دنبال راه فرار؟‬ ‫ایا کی روش به دنبال راهی اســت تــا از فوتبال ایران‬ ‫جدا شود؟ ایا او با این حرف ها صرفا قصد دارد با فدراسیون‬ ‫فوتبال یا وزارت ورزش اتمام حجت کند؟ به هر حال ماجرای‬ ‫این مربی پرتغالی با فوتبال ایران همچنان ادامه دارد‪.‬‬ ‫اظهارات کی روش نشــان می دهد کــه او قصد دارد‬ ‫طبق روال گذشــته خــودش دربــاره سرپرســت تیم ملی‬ ‫تصمیم گیری کند‪.‬‬ ‫این درحالی است که به نظر می رسد فدراسیون فوتبال‬ ‫و وزارت ورزش تصمیم مشترکی در این باره اتخاد کرده اند و‬ ‫قصد دارند سرپرست را انتخاب و به کی روش معرفی کنند‪.‬‬ ‫اما نکته اصلی همین جا است‪.‬‬ ‫ایا سرپرستی که قرار اســت به کی روش معرفی شود‬ ‫با سیاست های این مربی هماهنگ است یا قرار است نقش‬ ‫کنترل کننده کی روش را ایفا کند؟‬ ‫به نظر می رســد کی روش به همین دلیل دیگر قصد‬ ‫ماندن ندارد‪ .‬او به این نتیجه رسیده که فدراسیون فوتبال و‬ ‫وزارت ورزش دیگرطبق روال گذشته عمل نخواهند کرد و‬ ‫قصد دارند سیاست های کنترلی و نظارتی خود را بسط دهند‪.‬‬ ‫در این بین برخی معتقدند کی روش در نهایت ماندگار خواهد‬ ‫شــد و این اعتراض رســانه ای تنها برای گرفتن امتیازات‬ ‫بیشتر از فدراسیون فوتبال است‪.‬‬ ‫رئیس جمهور نگفته که کی روش بماند‬ ‫رفتارهای غیر حرفه ای کی روش محصول ضعف مدیریت فدراسیون است‬ ‫عبدالحمید احمدی‬ ‫معاون وزیر ورزش‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫ورزش‬ ‫قبل از هر چیز باید موضوعی را به طور روشــن مطرح‬ ‫کنم؛ وزارت ورزش هرگز در مورد مانــدن یا رفتن کی روش‬ ‫دخالتی نکرده اســت و من نمی دانم در این یکــی‪ ،‬دو ماه‬ ‫اخیر چه افرادی به این شایعات دامن زدند و فضا را به سمتی‬ ‫بردند که افکار عمومی طــور دیگری دربــاره وزارت ورزش‬ ‫قضاوت کند؛ اینکه وزارت ورزش بایــد در خصوص ماندن‬ ‫یا رفتن کــی روش تصمیم گیری کند حرف غلطــی بوده و‬ ‫انهایی که به چنین شــایعه ای دامن زدند هرگز در این مورد‬ ‫سندی نداشــته اند‪ .‬در مورد ابقا یا برکناری یک مربی در هر‬ ‫فدراسیونی مسئوالن ان فدراســیون تصمیم گیرنده اصلی‬ ‫هســتند‪ ،‬نه وزارت ورزش‪ .‬در مورد فوتبــال هم همین طور‬ ‫بوده‪ .‬از صفر تا صد این تصمیم گیری به فدراسیون فوتبال‬ ‫برمی گردد‪ .‬اگــر هــم وزارت ورزش نماینده ای در جلســه‬ ‫تصمیم گیری کادرفنی تیم ملی و مسئوالن فدراسیون قرار‬ ‫داده‪ ،‬اتفاقا تاکیدی بر این نکته است که ما دخالتی در این‬ ‫موضوع نداریم‪.‬‬ ‫وزارت ورزش و جوانان هرگز در مورد ادامه کار سرمربی‬ ‫تیم ملی در هیچ رشته ورزشــی دخالت نمی کند‪ .‬انهایی که‬ ‫می گویند وزارت ورزش دخالت می کند حتی نمی توانند یک‬ ‫مورد را هم مثال بزنند که این اتفاق افتاده باشد‪ .‬این موضوع‬ ‫به رئیس فدراسیون فوتبال برمی گردد‪.‬‬ ‫حتــی ارزیابی اینکــه اقای کــی روش عملکــرد فنی‬ ‫قابل قبولی داشته یا خیر هم در درون فدراسیون انجام شده‬ ‫و این موضوعی اســت که باید در کمیته فنی فدراسیون ها‬ ‫مورد بررسی قرار بگیرد و طبیعتا این مساله در حیطه اختیارات‬ ‫ما نیســت که بخواهیم در مورد ان نظر شخصی بدهیم اما‬ ‫این واقعیت دارد که اگر فدراسیونی از وزارت ورزش نظری‬ ‫بخواهد وزارت ورزش نظر خودش را اعالم می کند‪.‬‬ ‫خوشبختانه در مورد ماندن یا نماندن کی روش نیز این‬ ‫مساله روشــن شــد که وزارت ورزش همواره نقش حمایتی‬ ‫داشته است‪ .‬اینکه تا دیروز قرار بوده کی روش برود و امروز‬ ‫ماندنی شده موضوعی است که به خود کفاشیان ربط دارد‪.‬‬ ‫البته ما هم در وزارت ورزش کمیته ای داریم که در صورتی‬ ‫که حس کنیم حمایت از ســرمربی تیم ملی بی مورد است‪،‬‬ ‫می توانیــم در قالب مشــورت به فدراســیون فوتبــال ارائه‬ ‫بدهیم اما باز هم می گویم که وزارت ورزش از هر تصمیمی‬ ‫ که فدراســیون گرفته حمایت کرده اســت‪ .‬یعنــی اگر انها‬ ‫گفته اند کــی روش بماند‪ ،‬ما حمایــت کرده ایــم و اگر انها‬ ‫تصمیم دیگری گرفته اند باز هم وزارت ورزش حمایت کرده‬ ‫است‪ .‬در واقع همه تالش ما این اســت که بگوییم وزارت‬ ‫ورزش در این تصمیم گیری بیطرف است و این فدراسیون‬ ‫فوتبال است که می بایست قرارداد کی روش را نهایی کند‪.‬‬ ‫اما مایلم درباره یک شایعه به صراحت واکنش نشان دهم؛‬ ‫اینکه برخی رســانه ها می گویند تمدید قرارداد کی روش به‬ ‫دســتور رئیس جمهور بوده اســت‪ .‬من نمی دانم منابع این‬ ‫شایعات چه کسانی هســتند‪ .‬اما یک جو رسانه ای در رابطه‬ ‫با این موضوع درســت شده که به نظر می رســد تنها مساله‬ ‫و مهمترین مشکل ورزش کشور ســرمربی تیم ملی فوتبال‬ ‫است و جالب اینکه پای همه را هم به این موضوع کشیدند؛‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬دولت و وزرا‪ .‬این کار اصال شایسته نیست‪.‬‬ ‫متاسفانه عده ای این شایعات را راه انداختند و ما هر روز شاهد‬ ‫هستیم که برخی رســانه ها نیز همین خط را دنبال می کنند‪.‬‬ ‫یک عده ای برای رســیدن به مقصودشان که معلوم نیست‬ ‫دقیقا چه چیزی است همه ابزارها را به کار گرفتند تا پای وزیر‬ ‫ورزش را به عنوان مخالف ماندن کی روش به این مساله باز‬ ‫کنند‪ ،‬انگار که بقیه موافق بودند و وزارت ورزش تنها مخالف‬ ‫کی روش بوده است‪.‬‬ ‫جالب اینکه همه شــایعاتی که درباره کی روش مطرح‬ ‫می کنند دربــاره برانکو نیز می گوینــد‪ .‬باید تاکیــد کنم که‬ ‫وزارت ورزش در ابقای کی روش در تیم ملی و امدن برانکو به‬ ‫پرسپولیس هیچ دخالتی نداشته ‪ ،‬چون در مورد حضور برانکو‬ ‫در پرســپولیس هم تصمیمات جزئی مربوط به هیات مدیره‬ ‫این باشگاه است و وزارت ورزش در این بحث هیچ دخالتی‬ ‫نداشت ه و همه چیز در اختیار خود باشگاه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫همه تالش ما این است که بگوییم در ورزش حرفه ای‬ ‫باید رفتارهای حرفه ای داشــته باشــیم‪ .‬روزی که عده ای‬ ‫مدام تاکید می کردند وزارت ورزش مخالف ماندن کی روش‬ ‫است‪ ،‬موضع تندی اتخاذ نکردیم و حاال هم که معلوم شده‬ ‫ناهماهنگی ها در جای دیگری است‪ .‬وزارت ورزش در مورد‬ ‫مشــکالت و موانع ماندن این مربی در فوتبــال ایران هیچ‬ ‫نقشــی ندارد‪ .‬باز هم می گویم که صفر تا صد این ماجرا به‬ ‫فدراسیون فوتبال برمی گردد‪ .‬خودشان باید پاسخگو باشند‬ ‫اما باید بپذیریم که مربیان تراز اول بسیاری به ورزش ما امدند‬ ‫و بدون کمترین حاشیه یا تنشــی هم از ایران رفتند‪ .‬نمونه‬ ‫روشن ان والسکو بود‪ .‬مربی که منشاخدمات بسیاری برای‬ ‫والیبال ایران شد و بدون انکه جریانی برای نگه داشتن او به‬ ‫راه بیفتد‪ ،‬از والیبال ایران جدا شد‪ .‬در نهایت حرفه ای گری‬ ‫هم ایــن اتفاق افتاد‪ .‬اگــر کی روش امــروز از این موضوع‬ ‫شکایت می کند که شرایط برای ماندنش مهیا نیست‪ ،‬واقعا‬ ‫به عنوان یک مربی حرفه ای باید رفتار کند نه اینکه فراتر از‬ ‫چارچوب یک مربی و خارج از حیطه اختیاراتش عمل کند‪.‬‬ ‫اگر مدیر باال دســتی او ضعیف عمل می کند کــه به عقیده‬ ‫من این طور هم بوده اســت‪ ،‬او نباید از مسیر حرفه ای گری‬ ‫خارج شــود و خودش را وارد مســائلی کند که اساســا به او‬ ‫مربوط نمی شــود‪ .‬هر چند حرف برای گفتن بســیار است‪.‬‬ ‫مواردی وجود دارد که باعث می شــود خود من از قراردادی‬ ‫که فدراســیون با این مربی دارد‪ ،‬تعجب کنم‪ .‬مگر می شود‬ ‫همه جز ئیات تیم ملی به کی روش ســپرده شــود؟ از بستن‬ ‫قراردادهای بازی های دوستانه بگیرید تا اردوهای تدارکاتی‬ ‫و غیره‪ .‬این مغایر اســت با انچ ه ما نامــش را حرفه ای گری‬ ‫می گذاریم‪ .‬هر چند بــه عقیده من اینهــا همگی به ضعف‬ ‫فدراســیون برمی گردد‪ .‬اگر روزی که کی روش وارد فوتبال‬ ‫ما شد چارچوب روشن و مشخصی برایش ترسیم می کردیم‬ ‫و فدراسیون سایه مدیریتی اش را سنگین تر می کرد‪ ،‬دیگر‬ ‫امروز شــاهد به راه افتــادن جریان هــای غیر طبیعی برای‬ ‫حفظ این مربی در تیم ملی نبودیــم‪ .‬جریان هایی که اصال‬ ‫برای شان مهم نیست قرار است با چه هزینه هایی یک مربی‬ ‫را نگه داریم‪ .‬نگران نیستند چون این هزینه ها از جیب مردم‬ ‫خرج می شود‪ .‬متاســفانه فوتبال تنها فدراسیونی است که‬ ‫خود را تافته جدا بافته کرده و انبوهی از حواشی را به ورزش‬ ‫کشور تحمیل کرده است‪ .‬این مسیر درســتی نیست‪ .‬و به‬ ‫نفع ورزش ما نیســت‪ .‬چرا باید توافق یا عــدم توافق با یک‬ ‫مربی به یک مساله عجیب و غریبی تبدیل شود که مردم را‬ ‫هم درگیرش کنیم؟ این کارها توهین به شــعور مردم است‪.‬‬ ‫با همه اینها باز هم تاکید می کنم که نوع ورود وزارت ورزش‬ ‫به مسائل این چنینی همان است که قبال وجود داشت‪ .‬ما از‬ ‫حاشیه و تنش پرهیز می کنیم و سعی می کنیم رفتار حرفه ای‬ ‫از خودمان نشان دهیم‪ .‬هر چند انهایی که قصد دارند وزارت‬ ‫ورزش را مقصر جلوه دهند به زودی با ســناریویی جدید وارد‬ ‫عمل خواهند شد که این البته جای تاسف دارد‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪1‬‬ ‫از ازادی سیاسی تا وعده های برانکو‬ ‫پرسپولیس همچنان کانون حاشیه است‬ ‫بازگشــت برانکو بــه پرســپولیس و ازادی حمیدرضا‬ ‫سیاســی؛ اینها مهم ترین اتفاقات پرطرفدارترین تیم اسیا‬ ‫بود‪ .‬هفته ای که گذشت برای پرســپولیس پر از اتفاق بود‪.‬‬ ‫اتفاقاتی که درســت یا غلط بودنش را زمان معلوم می کند‪.‬‬ ‫هر چه هســت هواداران این تیم حاال خوشحال هستند که‬ ‫مربی همچون برانکو ایوانکوویــچ روی نیمکت مربیگری‬ ‫تیم شان می نشیند‪ .‬مردی که در سال های نه چندان دور با‬ ‫تیم ملی فوتبال کشورمان توانست نتایج درخشانی کسب کند‬ ‫حاال جانشین حمید درخشان شده تا رویای قهرمانی را برای‬ ‫سرخ ها تعبیر کند‪ .‬رویایی که خود او نیز درباره اش پالس های‬ ‫مثبتــی داده و تاکید کرده که در پرســپولیس نمی شــود به‬ ‫قهرمانی فکر نکرد‪.‬‬ ‫سکوت سیاسی‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫حمیدرضا سیاســی که مدت کوتاهی پس از رسیدن‬ ‫به عنوان مدیرعاملی باشگاه پرســپولیس بازداشت و راهی‬ ‫زندان اوین شده بود هفته گذشته ازاد شد‪ .‬او بیش از چهار‬ ‫ماه در زندان به سر برد‪ ،‬اما این باعث نشده ت ا قفل سکوتش را‬ ‫درباره این بازداشت بشکند و همچنان در گفت وگو با رسانه ها‬ ‫در این مورد ابراز بی خبری می کند‪.‬‬ ‫مدیرعامل پیشین سرخ ها که با وثیقه شخصی پس از‬ ‫چهار ماه و ‪ 9‬روز از زندان بیرون امد در نخستین واکنش های‬ ‫خود گفت‪« :‬قسم می خورم خودم هم نمی دانم و نفهمیدم‬ ‫که چرا زندانی شــدم‪ .‬همان اطالعاتی که شما داشتید من‬ ‫هم داشتم‪ .‬از چهار ماه و ‪ 9‬روزی که در زندان بودم این سوال‬ ‫بارها برایم تکرار شد‪».‬‬ ‫او درباره تغییرات ایجاد شده در‬ ‫باشــگاه پرســپولیس اما واکنش منفی‬ ‫نشان نداد‪« :‬این امر کامال طبیعی است‪.‬‬ ‫باشگاه که نمی توانســت بدون سرپرست‬ ‫باشــد چون همه جوره این باشــگاه‬ ‫نیازمنــد هزینــه و مدیریــت‬ ‫است‪».‬‬ ‫سیاســی که یکــی از عوامل اصلــی برکناری‬ ‫علی دایی و جایگزینی حمید درخشــان بــود درباره‬ ‫کناره گیری درخشان نیز اظهارنظر کرد‪« :‬به من گفتند‬ ‫که حمید درخشــان به چه شکلی استعفا کرده است‪.‬‬ ‫متاسفانه پس از زندانی شــدن من نتایج پرسپولیس‬ ‫ســیر نزولی داشــت و این کامال طبیعی است‪.‬شما‬ ‫در رســانه خودتان چند وقت می توانید بدون حقوق‬ ‫و مدیریــت دوام بیاورید ‪ .‬شــما بایــد بپذیرید که در‬ ‫موفقیت یک جریان یک شخص تاثیرگذار نیست‪.‬‬ ‫همه چیز باید متحد و یک شــکل باشــد‪ .‬شما فکر‬ ‫کنید همین االن ما رونالدو را بخریم و به پرسپولیس‬ ‫بیاوریم‪ .‬ایا او می تواند کمکی به این تیم کند؟ فکر‬ ‫کنید به جای حمید درخشان ما اسکوالری‪ ،‬انچلوتی‬ ‫یا فرگوســن را بخریــم‪ .‬ایا می توانند پرســپولیس‬ ‫را نجات دهنــد؟ مــن می گویم که خیــر‪ .‬در یک‬ ‫مجموعه ای که همه چیز ان ناهمگون است نمی توان‬ ‫با یک فرد به ان کمک کرد‪ .‬هیچ کــس به تنهایی در‬ ‫ی تلقی شود‪».‬‬ ‫یک تیم نمی تواند عامل موفقیت یا ناکام ‬ ‫بدرفتاری با قاضی یا ارتباط با عنصر ضد انقالب؛ گفته‬ ‫می شود اینها از دالیل ماندن سیاسی در زندان بوده است‪.‬‬ ‫خودش در این باره می گوید‪« :‬من هرگز بدرفتاری با قاضی‬ ‫نداشتم‪ .‬رسانه ها بارها با من مصاحبه کردند‪ ،‬ایا تندخویی از‬ ‫من دیدند؟ شخصیت من گواهی می دهد که چنین ویژگی‬ ‫ندارم‪ .‬البته در مورد بازداشت من شایعات عجیبی مطرح شد‪.‬‬ ‫مثال گفتند که من به خاطر جهانشــاهی به زندان افتاده ام‪.‬‬ ‫من هرگز جهانشاهی را از قبل ندیده بودم‪ ،‬اصال نمی شناختم‬ ‫که او چه کســی اســت‪ .‬یک روز که برای خرید ماشــین به‬ ‫مادرید رفتــم و برای انجام بازی دوســتانه یــک روز هم به‬ ‫باشگاه رئال مادرید رفته بودم در انجا جهانشاهی میهمان‬ ‫فلورینتینو پرز‪ ،‬رئیس باشــگاه رئال مادرید بــود که من هم‬ ‫ناخواسته وارد ان جلسه شدم‪ ،‬چرا که مسئوالن رئال مادرید‬ ‫به من گفتند که جهانشاهی میهمان انهاست‪ .‬شما می دانید‬ ‫که دســتگاه پرز پنجاهمین سیســتم برتر اقتصادی جهان‬ ‫اســت کــه رئال مادریــد در ان‬ ‫گم اســت‪ .‬ایا من می توانم‬ ‫وقتــی وارد دفتــر او‬ ‫می شــوم بگویــم که‬ ‫فالنی باشــد و فالن‬ ‫کس نباشــد‪ .‬دوباره‬ ‫تاکید می کنم که من‬ ‫هرگز جهانشــاهی را‬ ‫نمی شناختم‪ ،‬شاید‬ ‫اقای منتقمــی او را‬ ‫می شناخت و به من نگفت اما من نمی دانستم‪».‬‬ ‫سیاسی اما همچنان درباره علت اصلی بازداشت خود‬ ‫سکوت کرده اســت؛ معمایی که رسانه ها جز گمانه زنی کار‬ ‫دیگری نمی توانند انجام دهند‪.‬‬ ‫بازگشت اقای پروفسور به ایران‬ ‫در تاریخ فوتبال ایران مربیان خارجی همیشه حداقل‬ ‫یک بار دیگر به ایران بازگشــته اند و برانکو هم از این قاعده‬ ‫مستثنا نبود‪.‬‬ ‫رایکوف اولین مربی از این جمع اســت که در ســال‬ ‫‪ 1349‬بعد از ترک تیم ملی به تیم فوتبال اســتقالل رفت و‬ ‫با این تیم در سال ‪ 1350‬قهرمان اسیا و دو بارقهرمان لیگ‬ ‫شد‪،‬رایکوف مدتی در تیم ســپاهان هم مربیگری کرد‪ .‬نفر‬ ‫دوم جورج اسکینر ایرلندی بود که در ســال ‪ 1352‬دستیار‬ ‫بیاتی بود و در سال ‪ 1353‬ســرمربی نیروی اهواز شد‪ .‬او با‬ ‫ایرانی ها قهرمان نشــد‪ ،‬اما توانست این تیم را در مسابقات‬ ‫لیگ قدر و صاحبنام کند‪ .‬مرد ســوم یورگن گــده بود که در‬ ‫ســال ‪ 73‬از هدایت تیم ملی امید به پرسپولیس رفت و یک‬ ‫دوره کوتاه ناکام در این تیم داشت‪ ،‬گده بعدها در تیم های‬ ‫باشگاهی استقالل و شهیدقندی یزد هم فعالیت داشت‪.‬‬ ‫استانکوپوکله پوویچ به رایکوف شباهت زیادی داشت ؛‬ ‫او هم بالکانی بود و بعد از ناکامی در تیم ملی به پرسپولیس‬ ‫امد و تیمش را دو بار قهرمان لیگ کشــور کرد‪.‬استانکو در‬ ‫ســال ‪ 73‬ســرمربی تیم ملی بود و در ســال های ‪ 74‬و‪ 75‬با ‬ ‫پرسپولیس قهرمان لیگ کشور شد‪.‬‬ ‫تومیسالو ایویچ مرد دیگری بود که در سال ‪ 76‬مربی‬ ‫تیم ملی ایران شــد‪ ،‬اما در ســال ‪ 82‬به عنوان مشــاور فنی‬ ‫مدیرعامل وقت تیم پرسپولیس یعنی غمخوار منصوب شد‪.‬‬ ‫میروسالو بالژویچ که در سال ‪1380‬‬ ‫سرمربی تیم ملی بود در سال ‪ 1391‬برای‬ ‫هدایت تیم فوتبال مــس کرمان به ایران‬ ‫برگشت‪.‬‬ ‫باالخره برانکو مرد ششــم بود (بدون احتساب ایویچ)‬ ‫که در بهار ‪ 1385‬ایران را ترک کرد و حاال بعد از ‪ 9‬سال برای‬ ‫هدایت پرسپولیس به ایران می اید؛ کاری که قبال استانکو‬ ‫هم با موفقیــت انجام داده بــود‪ .‬اما این موضــوع در مورد‬ ‫مربیان خارجی باشــگاهی نیز صدق می کنــد؛ چهره هایی‬ ‫مثل بوناچیچ‪ ،‬بگوویــچ‪ ،‬دنیزلی‪ ،‬یشــیچ و برخی دیگر که‬ ‫همه انها پــس از دوره ای دوری از فوتبال ایــران به فوتبال‬ ‫ایران بازگشته اند‪.‬‬ ‫امیدهای اقای ایوانکوویچ‬ ‫برانکو امیدوار است با پرســپولیس در لیگ برتر سال‬ ‫اینده و مســابقات لیگ قهرمانان اســیا موفق شــود‪ .‬او با‬ ‫رویاهای بزرگی به فوتبال ما برگشــته اســت امــا تا چه حد‬ ‫می تواند این رویاها را جامه عمل بپوشاند پرسشی است که‬ ‫برای رسیدن به پاسخ ان باید صبر کرد‪.‬‬ ‫برانکو ایوانکوویچ می گوید‪« :‬خوشحالم که سرمربی‬ ‫پرسپولیس شدم و این یک افتخار برای هر مربی است که‬ ‫بتواند سرمربی پرسپولیس شــود‪ .‬می دانم شرایط این تیم‬ ‫چگونه است اما من و همکارانم تمام دانش و داشته هایمان‬ ‫را به کار می گیریم تا در انتهای این فصل رتبه خوبی را برای‬ ‫پرسپولیس به دست بیاوریم‪ .‬در تالش هستیم تا در اسیا هم‬ ‫موفق عمل کنیم‪ .‬امیدوارم فصل اینده هم بتوانیم یکی از‬ ‫شانس ها برای کسب عنوان قهرمانی باشیم‪».‬‬ ‫او درباره دستیارانش در پرســپولیس اینگونه توضیح‬ ‫می دهــد‪« :‬اقای انــدره پانادیچ به عنوان دســتیار اول من‬ ‫در کنارم فعالیت خواهد کرد‪ .‬او از ســوابق غنــی در بازی و‬ ‫مربیگری برخوردار است‪ .‬در یوگسالوی سابق برای تیم ملی‬ ‫این کشور بازی کرده است‪ .‬در هامبورگ و همچنین اتریش‬ ‫هم بازی کرده و باالترین درجه مربیگری اروپا را دارد‪ .‬همین‬ ‫طور اقای کیودی ســابی پاتیچ که استاد حرکت در دانشگاه‬ ‫تربیت بدنی کرواسی هستند‪ .‬او کارشــناس فوق العاده ای‬ ‫برای امادگی جسمانی بازیکنان اســت‪ .‬ایگور پانادیچ هم‬ ‫به عنوان مربی دروازه بان ها در کنار ما فعالیت خواهد کرد‪ .‬او‬ ‫هم سابقه غنی در کار مربی دروازه بانی دارد و در باشگاه های‬ ‫مختلف نیز فعالیت کرده اســت‪ .‬او در باشگاه االتفاق جده‬ ‫هم فعالیت کرده و به همراه این تیم به فینال لیگ قهرمانان‬ ‫اسیا رسیده است‪.‬‬ ‫برانکو درباره شرایط قراردادش و همین طور مشکالت‬ ‫مالیاتی اش هم می گوید‪« :‬مشــکل مالیاتــی را با رضایت‬ ‫طرفین حل کردیــم‪ .‬در حــال حاضر هم بــا ارامش کامل‬ ‫می توانیــم کارمان را ادامــه دهیم‪ .‬قرارداد مــن تا انتهای‬ ‫فصل اینده خواهد بود‪ ».‬دستیار ایرانی بعدی که قرار است‬ ‫به پرسپولیس اضافه شود چه کســی خواهد بود؟ برانکو در‬ ‫واکنش بــه این موضــوع می گوید‪« :‬همــه از کریم باقری‬ ‫اشــنایی کامل دارند و سوابق او را می شناســند‪ .‬او خدمات‬ ‫زیادی را برای تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه پرسپولیس به‬ ‫همراه داشته و صاحب تجارب بین المللی زیادی است‪ .‬از‬ ‫انجایی که کریم باقری به زبان انگلیسی و همین طور المانی‬ ‫مسلط است‪ ،‬در برقراری ارتباط با او مشکلی نخواهم داشت‪.‬‬ ‫بالطبع قرار است یک کمک مربی ایرانی دیگر به کار بگیریم‬ ‫و طبق قرارمان قرار است که قائم مقام باشگاه به همراه من‬ ‫در این مورد تصمیم گیری کنیم‪».‬‬ ‫مزایده سوم در راه است‬ ‫پرسپولیس برای موفقیت برانکو باید امکانات مهیا کند‬ ‫هومن افاضلی‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫برانکو بهترین گزینه برای هر تیمی است که می خواهد‬ ‫موفق باشد‪ .‬اما در مورد برانکو و پرسپولیس باید به دو موضوع‬ ‫مهم توجه کنیم؛ صبوری هواداران و البته حمایت همه جانبه‬ ‫باشگاه‪ .‬در این صورت می توانم به جر ات بگویم که برانکو‬ ‫مربی است که می تواند پرسپولیس را حتی در سطح اسیا نیز‬ ‫به موفقیت برســاند‪ .‬من در طول این ســال ها یعنی از سال‬ ‫‪ 2006‬به بعد ارتباطم را با برانکو قطع نکرده ام‪ .‬طی این مدت‬ ‫ســه بار همدیگر را دیده ایم‪ .‬البته قرارها و مالقات های ما‬ ‫همیشه فوتبالی بوده و من در تمرینات و اردوهای تیم های‬ ‫برانکو در ترکیه و دبی او را دیدم‪ .‬برانکو من را دعوت کرده و‬ ‫من هم میهمانش بوده ام‪ .‬ما هیــچ وقت ارتباط مان را قطع‬ ‫نکرده ایم اما در مورد خود او باید بگویم که تقریبا همه ما در‬ ‫این مورد که برانکو مربی بزرگی است و مربی بزرگ هر جایی‬ ‫که وارد شود می تواند خدمت کند‪ ،‬اتفاق نظر داریم اما مربی‬ ‫بزرگ تنها یکی از ارکان موفقیت اســت و باید سه رکن دیگر‬ ‫یعنی مدیریت‪ ،‬امکانات و بازیکنان هم فراهم باشند تا یک‬ ‫تیم حرفه ای به موفقیت برسد‪ .‬برانکو واقعا پروفسور فوتبال‬ ‫است‪ .‬باتوجه به شناختی که من از او دارم می دانم هیچ وقت‬ ‫مطالعه اش را قطع نکــرده و یکی از دالیلی که ما همیشــه‬ ‫با هم ارتباط داشــتیم همین مســاله بوده است‪ .‬ما همیشه‬ ‫مسائل جدید را با هم مبادله می کردیم و به هم می رساندیم‪.‬‬ ‫این ارتباط هیچ وقت قطع نشد‪ ،‬ضمن اینکه می دانم برانکو‬ ‫مربی نیست که به خاطر کار در یک تیم مطالعه و تحقیق را‬ ‫کنار بگذارد و دوست دارد مدام روی خودش سرمایه گذاری‬ ‫کند‪ .‬من قصد ندارم درباره جز ئیات کارهای فنی و تفکرات‬ ‫برانکو صحبت کنــم چرا که او می خواهد اینجــا کار کند اما‬ ‫به صورت کلی می توانــم بگویم کارهایی که او ‪ 8-9‬ســال‬ ‫قبل انجام می داد کمتر جایی می دیدم‪ .‬برانکو در مربیگری‬ ‫بسته بندی قابل توجهی دارد‪ .‬یعنی تمام تمرینات را بر اساس‬ ‫عناصر امادگی جسمانی‪ ،‬تاکتیکی‪ ،‬تکنیکی و روانی طراحی‬ ‫می کند و این عناصر را در تمرینات دخیل می داند و این کاری‬ ‫است که االن در اموزش مربیان هم انجام می دهند اما برانکو‬ ‫‪ 12‬یا ‪ 13‬ســال قبل و در زمان دستیاری چیرو هم همین کار‬ ‫را انجام می داد‪ .‬من هم پنج ســال با او کار کردم و از ایشان‬ ‫چیزهای زیادی یاد گرفتم‪.‬‬ ‫برانکــو‪ ،‬انســانی با شــخصیت‪ ،‬صــادق‪ ،‬جنتلمن و‬ ‫درستکار است که همواره به اصول اخالقی پایبند است و به‬ ‫عقیده من امدن برانکو اتفاق خوبی برای فوتبال ایران است‬ ‫اما امیدوارم شرایط برای کارکردن و موفقیت او مهیا باشد‪.‬‬ ‫البته من معتقدم باشــگاه پرســپولیس در مورد برانکو‬ ‫برنامه ریــزی مشــخصی دارد‪ .‬انها بیشــتر به ســال اینده‬ ‫می اندیشند‪ .‬نظر باشگاه پرســپولیس برای امسال نبوده و‬ ‫این باشگاه می خواهد برانکو در این هفته های پایانی لیگ‬ ‫با بازیکنان بیشتر اشنا شــود و باتوجه به چند بازی باقیمانده‬ ‫مقدمات بســتن تیم را برای فصــل بعد پایه گــذاری کند‪.‬‬ ‫موضوع دیگری که مایلم درباره ان صحبت کنم این اســت‬ ‫که بعضی رسانه ها درباره حضور من در کادر فنی پرسپولیس‬ ‫خبرهایی را مطرح کرده اند‪ .‬باید بگویم تا کنون پیشنهادی‬ ‫مطرح نشــده و در صورتی که این باشگاه چنین پیشنهادی‬ ‫ارائه کنــد من بــه ان فکر می کنــم‪ .‬چون به هر حــال باید‬ ‫بنشــینیم و صحبت کنیم و ببینیم که برانکو چه نظرات و چه‬ ‫خواســته ها و توقعاتی از من دارد‪ .‬من بیشــتر از شش سال‬ ‫است که دستیاری نکرده ام‪ .‬بعد از اینکه علی دایی از تیم ملی‬ ‫رفت دیگر دستیار نبوده ام و ســه بار در تیم امید و یک بار در‬ ‫استیل اذین سرمربی بوده ام‪ .‬باید ببینیم نظر باشگاه چیست‬ ‫و باتوجه به انتظار برانکو چقدر می توانم توقع او را براورده کنم‬ ‫اما طبیعتا این اتفاقی نیست که دلخواه من باشد و اگر چنین‬ ‫شرایطی پیش بیاید قطعا به خاطر برانکو به این باشگاه ملحق‬ ‫خواهم شد‪ .‬چون بعد از بازی های اسیایی و اتفاقی که برای‬ ‫تیم امید رخ داد تصمیم گرفتم در جایی فعالیت نکنم که در‬ ‫ان تاثیر گذار نیستم‪ .‬اگر در مورد خودم و پرسپولیس نیز به‬ ‫این جمع بندی برسم‪ ،‬حتی تعارف با برانکو نیز باعث نخواهد‬ ‫شــد که تصمیم دیگری بگیرم‪ ،‬اما از هواداران پرسپولیس‬ ‫می خواهم که برانکو را کمک کنند و صبور باشند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اما امدن برانکو به پرسپولیس و ازاد شدن سیاسی همه‬ ‫اتفاقات مربوط به پرســپولیس نیســت ‪ ،‬چه رئیس سازمان‬ ‫خصوصی ســازی اخیرا خبــر داده کــه مزایده ســوم در راه‬ ‫است‪ .‬این بدان معنا است که پرسپولیس به زودی به بخش‬ ‫خصوصی واگذار خواهد دشد‪.‬‬ ‫عبدالله پوری حســینی درباره ســومین مرحله مزایده‬ ‫سرخابی های پایتخت گفت‪« :‬مرحله سوم مزایده سرخابی ها‬ ‫روز ‪ ۹‬اردیبهشت ماه در محل سازمان خصوصی سازی برگزار‬ ‫می شــود و هیات واگذاری نوبت ســوم مزایده سرخابی ها‬ ‫اصالحات مختصری را در شــرایط واگــذاری اعمال کرده‬ ‫اســت‪ .‬اخرین فرصت برای گرفتن پاکت های پیشنهادی‬ ‫خریداران تا اخر وقت اداری سه شــنبه هشــتم اردیبهشت‬ ‫خواهد بود‪».‬رئیس ســازمان خصوصی سازی با بیان اینکه‬ ‫در این مرحله سه تغییر خواهیم داشت‪ ،‬گفت‪« :‬یکی اینکه‬ ‫به جای ‪ ۲۵‬درصد حصه نقدی و الباقی در چهار سال اقساط‪،‬‬ ‫اصالح این طوری شد که ‪ ۲۰‬درصد حصه نقدی را خریداران‬ ‫متحمل شوند الباقی را ظرف ‪ 5‬ســال پرداخت کنند‪ .‬قیمت‬ ‫پایه همان ‪ ۲۹۰‬میلیارد تومان برای استقالل و ‪ ۲۹۰‬میلیارد‬ ‫هم برای پرســپولیس اســت و قیمت های پایه کاهش پیدا‬ ‫نکرد ولی شرایط کمی تسهیل شــد‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬نکته‬ ‫دوم‪ ،‬در مزایده بار دوم بعضی از مالکان باشگاه های موجود‬ ‫لیگ برتر مراجعه کرده بودنــد‪ ،‬در اگهی ها اورده بودیم که‬ ‫مالکان ســهام کنترلی باشــگاه های موجود حق شرکت در‬ ‫مزایده را ندارند‪ .‬یکی از اسیب های ما همین بود که مالکان‬ ‫باشگاه های فعلی اگر می امدند اســتقالل و پرسپولیس را‬ ‫خریداری می کردند تا پایان لیگ جاری عملشان با مقررات‬ ‫فیفا و ‪ AFC‬و لیگ برتر خودمان منافات نداشت‪ ،‬بنابراین ما‬ ‫این شرط اضافی را حذف کردیم‪».‬‬ ‫انتخاب درستی بود‬ ‫‪75‬‬ ‫گزارش‬ ‫غلبه بر امریکا در لس انجلس‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫کشتیازادایرانبرایچهارمینبارمتوالیقهرمانجهانشد‬ ‫تیم ملی کشتی ازاد ایران موفق شــد تیم امریکا را در‬ ‫خاک خود به زانو دراورد و برای چهارمین بار پیاپی قهرمان‬ ‫جام جهانی کشتی ازاد شود‪.‬‬ ‫دیدار فینال جام جهانی کشتی ازاد ‪ 2015‬بین ایران و‬ ‫امریکا در لس انجلس برگزار شد و ایران موفق شد امریکا را‬ ‫در خاک کشورش به زانو دراورد‪.‬‬ ‫ایران این مسابقه را ‪ 5‬بر ‪ 3‬از امریکا برد‪ .‬حسن رحیمی‪،‬‬ ‫بهنام احســانپور‪ ،‬حســن یزدانی‪ ،‬میثم مصطفــی جوکار و‬ ‫کمیل قاسمی پنج برد ایران را رقم زدند و در مقابل‪ ،‬مسعود‬ ‫اسماعیلپور‪ ،‬مرتضی رضایی قلعه و محمدحسین محمدیان‬ ‫کشتی های خود را واگذار کردند‪.‬‬ ‫دیدار فینال در حالی در سالن‪ LA FORUM‬لس انجلس‬ ‫برگزار شــد که امریــکا از امتیاز میزبانی اســتفاده می کرد و‬ ‫داوری به سود انها بود‪ ،‬اما ایرانی ها تیم ملی را تنها نگذاشته‬ ‫بودند و تعــداد طرفداران ایرانی حاضر در ســالن بیشــتر از‬ ‫امریکایی ها بــود‪ .‬با این وجود داوری ها یــک طرفه بود اما‬ ‫کشــتی گیران ایران خصوصا احسانپور و حســن یزدانی با‬ ‫غیرت مبارزه کردند و داور و حریف را با هم شکست دادند‪ .‬از‬ ‫کنار کشتی های خوب حسن رحیمی و میثم مصطفی جوکار‬ ‫هم نباید گذشــت‪ ،‬ضمن اینکه کمیل قاســمی اگر مبارزه‬ ‫سنگین وزن را می باخت ایران نایب قهرمان می شد اما کمیل‬ ‫ایرانی ها را ناامیــد نکرد و یک بار دیگــر پایانی خوش برای‬ ‫کشــتی ایران رقم زد‪ .‬این چهارمین قهرمانی متوالی ایران‬ ‫در جام جهانی کشــتی ازاد بود ضمن اینکه ایران تا به حال‬ ‫شش بار قهرمان جام جهانی شده است‪ .‬در مسابقه رده بندی‬ ‫هم اذربایجان مقابل روســیه به برتری رســید و ســوم شد‪.‬‬ ‫تیم های بالروس‪ ،‬مغولستان‪ ،‬کوبا و ترکیه هم در رده های‬ ‫پنجم تا هشتم قرار گرفتند‪.‬‬ ‫امــا در پی قهرمانــی مقتدرانــه تیم ملی کشــتی ازاد‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در رقابت های جام جهانی امریکا‪،‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای رهبر معظم انقالب اســامی با‬ ‫صدور پیامی از کشــتی گیران و مربیان تیم ملی کشتی ازاد‬ ‫تقدیر کردند‪.‬‬ ‫رسول خادم‪ ،‬رئیس فدراسیون کشــتی در واکنش به‬ ‫پیام رهبر انقالب گفت‪« :‬بســیار خوشــحالیم که قهرمانی‬ ‫مقتدرانه تیم ملــی کشــتی ازاد در مســابقات جام جهانی‪،‬‬ ‫دل میلیون ها نفــر از مــردم ایران اســامی و به خصوص‬ ‫مقام معظم رهبــری کــه همیشــه حامــی جامعــه ورزش‬ ‫بوده اند را شــاد کرده اســت‪ ».‬او ادامــه داد‪« :‬از تبریکات‬ ‫مقام معظم رهبری که همیشــه مایه دلگرمی و قوت قلب ما‬ ‫بوده و همچنیــن از تبریک رئیس جمهــور و رئیس مجلس‬ ‫تشکر می کنم و از خداوند متعال شاکرم که یاری مان کرد تا‬ ‫شاهد به اهتزاز در امدن پرچم مقدس کشورمان و طنین انداز‬ ‫شدن سرود ملی میهن عزیزمان در سالن برگزاری رقابت ها‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫رئیــس فدراســیون کشــتی گفــت‪« :‬امیدواریــم با‬ ‫حمایت های دولت‪ ،‬مجلس شــورای اســامی‪ ،‬مسئوالن‬ ‫ورزش کشــور و دعای خیر مردم‪ ،‬کشــتی گیران کشورمان‬ ‫بتوانند در رقابت های کســب ســهمیه المپیک و بازی های‬ ‫المپیک ‪ 2016‬خوش درخشیده و موجبات رضایت مردم و‬ ‫مسئوالن را فراهم اوردند‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی کشــتی ازاد پس از قهرمانی ایران‬ ‫در جام جهانی لس انجلــس گفت‪« :‬از لحاظ شــرایط فنی‬ ‫مسابقات از کیفیت باالتری نسبت به سه سال قبل برخوردار‬ ‫بود‪ .‬تیم ما از مجموعه ای از کشتی گیران جوان و با تجربه‬ ‫تشکیل شــده بود که البته غلبه با ترکیب جوان تر تیم بود‪.‬‬ ‫رقابت با اذربایجان حساسیت باالیی داشت و همچنین مبارزه‬ ‫ب ا امریکا به دلیل شرایط و فضای سنگین رقابت با این تیم در‬ ‫کشورش بسیار سخت و دشوار شده بود‪».‬‬ ‫خادم ادامه داد‪« :‬در مسابقه فینال فراز و نشیب هایی‬ ‫در کشــتی ها به وجود امد که باعث شــد رقابت به باالترین‬ ‫حساسیت ممکن برسد و فشار زیادی به کادرفنی وارد شود‪،‬‬ ‫اما به لطف خدا جوانان این مملکت بــاز هم افتخار افرینی‬ ‫کردند‪ .‬انها واقعا از جان مایه گذاشــتند و با غیرت کشــتی‬ ‫گرفتند تا پرچم ایران را در خاک امریکا باال ببرند‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی کشتی ازاد در پاسخ به این سوال که‬ ‫ایا داوری ها در برخی کشــتی ها یک طرفه و به سود میزبان‬ ‫نبود؟ گفت‪« :‬باتوجه به اینکه امریکا میزبان بود تا یک حدی‬ ‫این موضوع طبیعی اســت‪ ،‬اما داوری در برخی از کشتی ها‬ ‫از جملــه در ‪ 57‬و ‪ 61‬کیلوگــرم مرزهای پیش بینی شــده را‬ ‫می شکافت و اعمال نفوذ بسیار مشهود بود‪».‬‬ ‫خادم در پاســخ به این ســوال کــه به نظر می رســید‬ ‫کشــتی گیران جوان از برخی با تجربه ها که بایــد بار تیم را‬ ‫بر دوش می کشــیدند بهتر عمل کردند‪ ،‬گفت‪« :‬نمی شود‬ ‫هر جــا ایران کشــتی می گیــرد‪ ،‬صدای‬ ‫بوق و شــیپور و فریادهای طرفداران بر‬ ‫پا ســت‪ .‬حاال می خواهد ان مســابقات‪،‬‬ ‫رقابت های قهرمانی جهان در ترکیه باشد‬ ‫یــا جام جهانــی در لس انجلــس‪ .‬ایران‬ ‫کشوری است که وفادارترین طرفداران‬ ‫کشتی را در جهان دارد‬ ‫گفت که همه اعضای تیم در شــرایط خوبــی بودند‪ .‬برخی‬ ‫از کشتی گیران اشــکاالت فنی داشــتند که مجددا در این‬ ‫مسابقات ظهور پیدا کرد‪ ،‬به خصوص در کشتی با امریکا که‬ ‫حساسیت خیلی باال رفت و فشار روانی حاکم بر مسابقه بسیار‬ ‫ســنگین بود‪ .‬من این قهرمانی را به مردم تقدیم می کنم که‬ ‫تنها حمایت کنندگان واقعی ورزش ما هستند و در هر کشوری‬ ‫هم که می رویم تیم ملی را تنها نمی گذارند‪».‬‬ ‫رئیس فدراسیون کشــتی گفت‪« :‬حرکت جوان ها در‬ ‫این رقابت ها برای اینده کشــتی کشور بسیار نوید بخش بود‬ ‫و انها واقعا در این مبارزات ســنگین با غیرت و مردانه مبارزه‬ ‫کردند تا پرچم کشورشان را باال ببرند‪».‬‬ ‫ســایت اتحادیه جهانی کشــتی در گزارشــی در مورد‬ ‫قهرمانی ایران نوشــت‪« :‬هر جــا ایران کشــتی می گیرد‪،‬‬ ‫صدای بوق و شیپور و فریادهای طرفداران بر پا ست‪ .‬حاال‬ ‫می خواهد ان مسابقات‪ ،‬رقابت های قهرمانی جهان در ترکیه‬ ‫باشد یا جام جهانی در لس انجلس‪ .‬ایران کشوری است که‬ ‫وفادارترین طرفداران کشــتی را در جهــان دارد‪ .‬در فینال‬ ‫جام جهانی صدها طرفدار کشــتی ایران پرچم هایشــان را‬ ‫برافراشتند و در شیپورهایشان دمیدند و با شعارهایشان کمک‬ ‫کردند تا تیم کشورشان موفق شود امریکا را ‪ 5‬بر ‪ 3‬شکست‬ ‫داده و قهرمان جام جهانی شود‪».‬‬ ‫بهنام احســانپور‪ ،‬ملی پوش ‪ 61‬کیلوگرم ایران در این‬ ‫باره گفــت‪« :‬انگار کــه در تهران کشــتی می گرفتم‪ .‬ما در‬ ‫لس انجلس ایرانیان بیشــتری را نســبت به شهرهای دیگر‬ ‫می بینیم‪ .‬این جمعیت صد درصد به من کمک کرد که پیروز‬ ‫شوم‪ .‬کشتی خوبی داشتم‪ .‬اسکات یک کشتی گیر مدال دار‬ ‫المپیکی اســت و من واقعا به ســختی تالش کردم تا پیروز‬ ‫شوم‪ .‬بزرگ ترین دلیل موفقیت من نیز راهنمایی هایی بود‬ ‫ی را به من گفته تا کشتی ام‬ ‫که مربی ام داشت‪ .‬او نکات مهم ‬ ‫را تغییر دهم‪ .‬مربیگری بسیار مهم است و این تغییر را در من‬ ‫حاصل کرده است‪».‬‬ ‫در ادامه این گــزارش به برتــری چشــمگیر ایران به‬ ‫اذربایجان اشــاره شــده و امده اســت یکی از پیروزی های‬ ‫کلیدی ایران در کشــتی با اذربایجان توســط ســید احمد‬ ‫محمدی به دست امد؛ جایی که او توانست با نتیج ه عجیب‬ ‫‪ 14‬بر ‪ 10‬طغرل عسگراف‪ ،‬قهرمان المپیک لندن را شکست‬ ‫دهد‪.‬‬ ‫ســید احمد محمدی درباره این پیــروزی گفت‪« :‬من‬ ‫پیروز شــدم‪ ،‬چرا که تمرینات ســختی در ایران داشتم‪ .‬ما‬ ‫برای چنین روزی اماده شــده بودیم‪ .‬مــن در مورد عملکرد‬ ‫خودم صحبت نمی کنم‪ ،‬بلکه تالشم به خاطر تیم بود و حاال‬ ‫خوشحالم که نقش خودم را در تیم ملی انجام دادم‪».‬‬ ‫داستان یک قول‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫ایا سرمربی استقالل عجله کرد؟‬ ‫امیر قلعه نویی روزهای سختی را پشت سر می گذارد‪.‬‬ ‫او ســاعتی پس از شکســت مقابــل پرســپولیس به‬ ‫هواداران استقالل قول قهرمانی داد اما حاال در فاصله ای‬ ‫کوتاه تا پایان ماراتــن لیگ برتر رویای خود را ویران شــده‬ ‫می بیند‪ .‬شــاید به همیــن دلیل اســت کــه او در تمرینات‬ ‫استقالل عصبانی تر از همیشه شاگردانش را سرزنش می کند‬ ‫و در مواجهه با رســانه ها از جام های گذشــته اش سخن به‬ ‫میان مــی اورد‪ .‬ایــا او بــرای دادن قولی کــه فقط خودش‬ ‫درباره اش اطمینان داشت عجله کرد؟‬ ‫سپاهان‪ ،‬خطرناک ترین تیم کورس قهرمانی‬ ‫قهرمانی نفت‪ ،‬فوالد یا تراکتورسازی به نفع فوتبال ملی است‬ ‫مسعود اقبالی‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫کند‪ .‬نفت تهران بدون شک مدعی اصلی قهرمانی است‪.‬‬ ‫به نظرم فوالد در کنا ر تراکتورســازی جدی ترین تهدیدهای‬ ‫نفت تهران هســتند‪ .‬فوالدی ها همیشــه در موضوع ثبات‬ ‫مدیریتی یکی از باشگاه های نمونه بوده اند‪ .‬انسجام دارند و‬ ‫البته شخصیت قهرمانی‪ .‬به همین دلیل است که با انبوهی‬ ‫ورزش‬ ‫برای اینکه یک تیم بتواند به قهرمانی برسد می بایست‬ ‫شــرایط خاصی وجود داشــته باشــد‪ .‬ثبات مدیریتی یکی‬ ‫از فاکتورهــای اصلی اســت‪ .‬مدیریت به عنــوان یک تیم‬ ‫پشــت صحنه می تواند به تیمی که وارد‬ ‫زمین می شــود ارامش یا اضطــراب را‬ ‫تزریــق کند‪ .‬بســتگی بــه ان مدیریت‬ ‫دارد‪ .‬شرایط مالی دیگر عاملی است که‬ ‫به نظرم بسیار اهمیت دارد و می تواند در‬ ‫شــرایط امروزی فوتبال انگیزه ای برای‬ ‫کادر فنی و بازیکنان محسوب شود‪ .‬این‬ ‫عوامل را بیشــتر در تیم های سپاهان‪،‬‬ ‫فوالد و تا حــدودی هــم در نفت تهران‬ ‫می بینیم؛ باشگاه هایی که این شرایط را‬ ‫دارند و تا کنون نیز موفق عمل کرده اند‬ ‫اما به عنــوان مثال باید عــرض کنم که‬ ‫استقالل این شرایط را ندارد‪ .‬انچنان که‬ ‫باید‪ ،‬ثبات مدیریتی نداشته‪ ،‬با مشکالت‬ ‫مالی دســت به گریبان بــوده و البته از‬ ‫ارامش کمی در طول این فصل برخوردار‬ ‫بوده است‪ .‬انها از کورس قهرمانی عقب‬ ‫مانده اند و به عقیده من برای رســیدن به قهرمانی شــانس‬ ‫کمتری نســبت به تیم های باالی جدول دارد‪ .‬چون همین‬ ‫هفته گذشته خبرهایی مبنی بر اعمال تغییر در هیات مدیره‬ ‫این باشگاه به گوش رسید‪.‬‬ ‫اگر بخواهــم به طور مشــخص در مورد صدرنشــین‬ ‫جوان لیگ برتر صحبت کنم باید بگویم انها با تکیه بر نیروی‬ ‫جوانی تا اینجای کار خیلی خــوب کار کرده اند‪ .‬انها از نظر‬ ‫فیزیکی تیم خیلی خوبی هستند‪ .‬به رغم اینکه در این تیم از‬ ‫لحاظ تاکتیکی چیز خاصــی نمی بینیم باید بپذیریم که انها‬ ‫از لحاظ قدرت بدنی یک سر و گردن از دیگر تیم های لیگ‬ ‫باالتر هستند‪ .‬از این گذشته به خودباوری رسیده اند و همین‬ ‫موضوع می تواند انها را برای رسیدن به قهرمانی لیگ کمک‬ ‫از مشکالت در رقابت های امسال همچنان خود را در کورس‬ ‫قهرمانی نگه داشتند‪ .‬انها یاد گرفته اند که چطور می توان‬ ‫از تنش و حاشــیه دور بود‪ .‬می دانند که عواملی هســتند که‬ ‫در هفته های پایانی ســعی دارند ارامش تیم های حاضر در‬ ‫کورس قهرمانی را بــه هم بزنند‪ .‬به دلیل همین شــناخت و‬ ‫اگاهی است که به راحتی کوتاه نمی ایند و ارامش خود را از‬ ‫دست نمی دهند‪ .‬انها اگر کمی شانس داشته باشند می توانند‬ ‫به قهرمانی برسند‪ .‬سپاهان هم یکی از همین تیم ها است‪.‬‬ ‫تیمی که اجازه نمی دهد حاشــیه بر متــن کارش غلبه کند‪.‬‬ ‫سپاهان اگر بتواند در بازی های اینده خود به برد برسد شک‬ ‫ندارم که قهرمان می شــود‪ .‬به نظرم میان ســپاهان‪ ،‬نفت‬ ‫تهران‪ ،‬استقالل‪ ،‬فوالد و تراکتورســازی این اصفهانی ها‬ ‫هستند که نشان داده اند در هفته های پایانی‬ ‫تا چه حد روی کار خود تمرکــز دارند و برای‬ ‫رســیدن به قهرمانی از هرگونه حاشــیه ای‬ ‫دوری می کنند‪ .‬امیدوارم تیمی که شایسته‬ ‫است امســال به قهرمانی برســد‪ .‬متاسفانه‬ ‫در فوتبال ما شــرایطی پیش امده که برخی‬ ‫مربیان که اتفاقــا از نظر فنــی حرفی برای‬ ‫گفتن ندارند با قراردادهــای میلیاردی یک‬ ‫فصــل را با ناکامی پشــت ســر می گذارند‪.‬‬ ‫اگر خوش شــانس باشــند و برخی بازیکنان‬ ‫با تجربه بتوانند برایشان بازی های حساس‬ ‫را دربیاورند که شــانس به انهــا رو کرده‪ ،‬در‬ ‫غیر این صورت انها هرگز اشتباهاتشــان را‬ ‫نمی پذیرند و باز این چرخه در فوتبال ما ادامه‬ ‫پیدا می کند‪ .‬با همه این حرف ها من معتقدم‬ ‫که قهرمانــی نفت تهران‪ ،‬تراکتورســازی یا‬ ‫فوالد به نفع فوتبال ملی ما خواهد بود‪ .‬چون‬ ‫این تیم ها پر است از بازیکنان جوانی که تا سال ها می توانند‬ ‫برای تیم ملی ما نیز مفید باشند‪ .‬انچه از این تیم ها قهرمان‬ ‫می سازد تنها حفظ ارامش است ؛ موضوعی حساس که کافی‬ ‫است برای دقایقی ان را فراموش کنند‪ .‬ان وقت است که باید‬ ‫با رویای یک فصل شان خداحافظی کنند‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫گر به خنده درایی‬ ‫جهان شکرگیرد‬ ‫نگاهی گذرا به طنز در شعر سعدی‬ ‫اول اردیبهشت ماه به نام یکی از قله های شعر و ادب‬ ‫فارسی نامگذاری شده است‪ .‬شاعری که نثر شیوایی دارد و‬ ‫نویسنده ای که شعرهایش نهایت بالغت را به انتهای زیبایی‬ ‫پیوند می زند و می تواند در میان انچه نوشته هم در جایگاه‬ ‫موعظه گری باشــد که انســانی ترین پیام ها را به مخاطب‬ ‫خود می رساند و در عین حال عاشــقانه ترین توصیف ها را‬ ‫هم داشته باشد‪.‬‬ ‫شــیخ اجل در ادبیات ایــران در چند بعــد و چندین‬ ‫وجه در اوج است و ان چنان در حوزه های مختلف کمال‬ ‫را به اوج رســانده که او را «اســتاد ســخن» می خوانند‪.‬‬ ‫واقعا بی انصافی اســت که مسجع نویســی گلستان را از‬ ‫مثنوی های ســلیس بوســتان و غزلیات بی بدلیل سعدی‬ ‫را از یک نویســنده واحد جــدا کرد و او را اســتاد یکی از‬ ‫این بخش ها دانســت؛ او استاد سخن اســت به معنای‬ ‫واقعی کلمه‪ ...‬در این مقال قصد داریم به اندازه وســع‬ ‫به یکی از جنبه های ســخن ســعدی یعنــی طنز در کالم‬ ‫استاد بپردازیم‪ .‬بخشی از شــیرینی سخن سعدی به این‬ ‫مهارت در استفاده درســت و منطقی از طنز در جای جای‬ ‫کالمش برمی گردد‪.‬‬ ‫ســعدی از طنز به عنوان یــک ابزار در هنر اســتفاده‬ ‫می کند نه هدف غایی در نوشــتن‪ ...‬او بنا ندارد که همانند‬ ‫عبید زاکانی یک طنزپرداز صرف باشد که طنزش بر فحوای‬ ‫کالمش ســایه بیفکند؛ او طنز را در خدمــت کالمش قرار‬ ‫می دهد تا انچــه می خواهد بگوید هم از خشــکی در کالم‬ ‫فاصله بگیرد و هم حرفش را بهتر مفهوم سازد‪.‬‬ ‫طنز در کالم سعدی الاقل در محدوده اثار مشهور تر او‬ ‫در اغلب اوقات طنز نجیبی است‪ ،‬طنزی است که از فکاهی‬ ‫و هزل و هجو فاصله دارد و در درون خود پیامی برای گفتن‬ ‫دارد‪ .‬اگر بگوییم که حتی طنز سعدی هم طنزی حکیمانه‬ ‫است‪ ،‬سخن را به اغراق نبرده ایم‪ .‬این طنز حتی زمانی که‬ ‫موجب خنده هم می شــود باز هم یک تلخی شــیرین را در‬ ‫درون خود پنهان دارد‪.‬‬ ‫ایــن طنــز نمی خواهــد در خنداندن متوقف شــود و‬ ‫می خواهد که درکنــارش به طور حتم پیامــی را به مخاطب‬ ‫منتقل کند‪ .‬این طنز در کنه خود مبنــای عرفانی و اخالقی‬ ‫دارد و گاه سر به حکمت می زند‪.‬‬ ‫او در نثر و نظمــش این نگاه به طنز را مد نظر داشــته‬ ‫است و به همین خاطر است که در هر قالبی که باشد‪ ،‬وقار‬ ‫خود را حفظ می کند‪ .‬می دانیم که طنز در درون خود شوخی‬ ‫دارد اما همه شوخی ها طنز نیست‪ .‬ســعدی هم طنزهایی‬ ‫دارد که در درون خود شــوخی دارد و هم طنزهایی دارد که‬ ‫از شوخی خالی هســتند اما همواره صالبت خود را در کالم‬ ‫حفظ کرده اند‪.‬‬ ‫سعدی در طنزپردازی از نوعی نگارش بهره می جوید‬ ‫که حتی برای امروزی ها بســیار مدرن اســت‪ .‬ســعدی در‬ ‫بسیاری از حکایت های گلستان و حتی در بخشی از ابیات‬ ‫غزل هایــش یک طناز مینی مــال قهار اســت‪ ،‬او چند رکن‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫نمونه ای از طنز درگلستان‬ ‫‪ -1‬مردکی را چشم درد خاست‪ .‬پیش بیطار (دامپزشک) رفت که دوا کن‪ .‬بیطار از انچه‬ ‫که در چشم خَ رها می کرد در چشم او ریخت و کور شد‪ .‬مردک شکایت به قاضی برد و گفت‪:‬‬ ‫«این بیطار من را خر فرض کرد و از انچه در چشــم خرها می ریخت در چشم من فرو ریخت‬ ‫و کور شدم‪ ».‬قاضی گفت‪« :‬بر بیطار هیچ تاوان نیســت اگر تو خر نبودی با حضور طبیبان‬ ‫حاذق پیش بیطار نمی رفتی‪».‬‬ ‫‪ -2‬درویشی مستجاب الدعوه در بغداد پدید امد‪ .‬حجاج یوسف را خبر کردند‪ ،‬بخواندش‬ ‫و گفت‪« :‬دعــای خیری بر من کن‪ ».‬گفــت‪« :‬خدایا جانش را بســتان‪ ».‬گفت‪« :‬این چه‬ ‫دعاست؟» گفت‪« :‬این دعای خیر است تو را و جمله مسلمانان را‪».‬‬ ‫‪ -3‬یکی از ملوک بی انصاف پارسایی را پرسید از عبادت ها کدام فاضل تر است گفت تو‬ ‫را خواب نیمروز تا در ان یک نفس خلق را نیازاری‪.‬‬ ‫داستان را حذف می کند و در کالمی مختصر ان ضربه ای‬ ‫که می خواهد را به مخاطب وارد می کند‪ .‬ضربه ای سریع‪،‬‬ ‫برق اســا و بســیار تاثیر گذار که به طور حتم خیلی بیشتر از‬ ‫کالم های مطول‪ ،‬نویسنده را به خواسته خود می رساند‪.‬‬ ‫سعدی در ســخن هم طنزهای فردی دارد؛ طنزهایی‬ ‫که دارد رفتار و گفتار یک فرد را هدف می گیرد و ایرادهای‬ ‫ان را به شکلی به نمایش می گذرد‪ .‬او طنز اجتماعی هم دارد‬ ‫که در این نمونه از طنزهای خود یک رفتار جمعی را مورد نقد‬ ‫قرار می دهد‪ .‬طنز تراژیک هم در اثار سعدی دیده می شود و‬ ‫او صحنه جدل را به خوبی در اشعارش طراحی کرده است‪.‬‬ ‫در مجموع باید گفت در بســیاری از مواقع طنز سعدی یک‬ ‫طنز انتقادی است‪ ،‬هر چند او طنز کالمی هم بسیار دارد‪.‬‬ ‫او در طنــز کالمــی خــود از بســیاری از روش های‬ ‫طنز پردازی هم اســتفاده مطلوب کرده اســت‪ .‬در اشــعار‬ ‫او هم می تــوان طنز موقعیــت پیدا کرد‪ ،‬گاهــی کل یک‬ ‫موقعیت‪ ،‬موقعیتی برای طنازی اســت‪ ،‬گاهی افراد حاضر‬ ‫در موقعیت مجال طنازی را مهیا می کنند و‪ ....‬ســعدی از‬ ‫بسیاری از صنایع و ارائه های ادبی هم برای رسیدن به طنز‬ ‫مطلوب خود استفاده کرده اســت‪ ،‬جایی که تشبیه و کنایه‬ ‫و اســتعاره به کمک او می ایند تا کالم او نمکین شود‪ .‬این‬ ‫درست است که سعدی «گلستان» و «بوستان» و غزلیاتش‬ ‫را به خاطر طنز ننوشــته اســت‪ ،‬اما این اثار سرشار از طنز و‬ ‫شوخ طبعی اند‪.‬‬ ‫دقت و بازنگــری دوباره اثار ســعدی و تطبیــق ان با‬ ‫معنای واقعــی و اصلی طنز که همان نیشــخند زدن‪ ،‬بیدار‬ ‫کردن و اگاه ساختن است در می یابیم که سعدی چگونه با‬ ‫قلمی شــیوا و طنز امیز و نگاهی تیزبین به اصالح جامعه و‬ ‫نابسامانی های ان پرداخته است‪.‬‬ ‫سعدی در همه این اثار می خواســته از اینکه اثارش‬ ‫مضمونی انتقادی صرف داشته و تبدیل به نصیحت و اندرز‬ ‫شود فاصله بگیرد و در جایگاه یک استاد سخن به انها رویه‬ ‫هنری ببخشد‪ .‬سعدی این جمله را باور دارد که سخن حق‬ ‫تلخ است و به همین خاطر اســت که می خواهد با چاشنی‬ ‫طنــز ان را به مخاطب خــود بخوراند‪ .‬خــودش در این باره‬ ‫گفته است‪:‬‬ ‫«وبال است دادن به رنجور قند‬ ‫که داروی تلخش بود سودمند‬ ‫ترشروی بهتر کند سرزنش‬ ‫که یاران خوش طبع شیرین منش‬ ‫از این به نصیحت نگوید کست‬ ‫اگر عاقلی‪ ،‬یک اشارت بست!»‬ ‫یا جایی دیگر می گوید‪:‬‬ ‫«چه خوش گفت یک روز دارو فروش‬ ‫شفا بایدت‪ ،‬داروی تلخ نوش‬ ‫اگر شربتی بایدت سودمند‬ ‫ز سعدی ستان‪ ،‬تلخ داروی پند»‬ ‫نمونه ای از طنز در بوستان‬ ‫ ‬ ‫‪ -1‬یکی را عسس دست بر بسته بود‬ ‫ ‬ ‫به گوش امدش در شب تیره رنگ‬ ‫ ‬ ‫شنید این سخن دزد مغلول و گفت‬ ‫ ‬ ‫برو شکر یزدان کن ای تنگدست‬ ‫مکن ناله از بینوایی بسی ‬ ‫ ‬ ‫‪ -2‬یکی گربه در خانه ی زال بود‬ ‫ ‬ ‫دوان شد به مهمان سرای امیر‬ ‫ ‬ ‫چکان خونش از استخوان‪ ،‬می دوید‬ ‫ ‬ ‫اگر جستم از دست این تیر زن‬ ‫ ‬ ‫نیرزد عسل‪ ،‬جان من‪ ،‬زخم نیش‬ ‫همه شب پریشان و دلخسته بود‬ ‫کهشخصیهمینالدازدستتنگ‬ ‫ز بیچارگی چند نالی؟ بخفت‬ ‫کهدستتعسستنگبرهمنبست‬ ‫چو بینی ز خود بینواتر کسی‬ ‫که برگشته ایام و بدحال بود‬ ‫غالمان سلطان زدندش به تیر‬ ‫همی گفت و از هول جان می دوید‬ ‫من و موش و ویرانه ی پیرزن‬ ‫قناعت نکوتر به دوشاب خویش‬ ‫خداحافظ اقای کلوپ‬ ‫مربی دوست داشتنی از دورتموند جدا شد‬ ‫کلوپ که اهل اشتوتگارت است‪ ،‬تمام دوران بازی خود‬ ‫را در ماینس گذراند؛ تیمی نه چندان به یادماندنی از راین لند‪.‬‬ ‫او در ابتدا مهاجم بود و ســپس مدافع شد‪ .‬ماینس همیشه‬ ‫در دســته های پایین تر فوتبال المان روزگار می گذراند‪ .‬اما‬ ‫مقصد کلوپ‬ ‫بــا قطعــی شــدن جدایــی یورگــن کلــوپ از‬ ‫بوروســیا دورتموند‪ ،‬اکنون این ســوال مطرح اســت که او‬ ‫فصل اینده‏روی نیمکت چه تیمی خواهد نشســت‪.‬‏کلوپ‬ ‫اعالم کرد قصد ندارد مانند گواردیوال یک فصل استراحت‬ ‫کند تا از همین‏امشب احتماال مشتریان احتمالی برای خرید‬ ‫او دست به کار شوند؛ اما مقصد احتمالی این مربی موفق و‬ ‫‏دوست داشتنی چه باشگاهی خواهد بود‪ .‬هنوز تا پایان فصل‬ ‫زمان زیادی باقی مانده و ممکن اســت تا ان‏زمان اتفاقاتی‬ ‫رخ دهد که همه معادالت را به هم بزنــد اما در حال حاضر‪،‬‬ ‫این پنج باشــگاه به عنوان گزینه ‏های اصلــی کلوپ مطرح‬ ‫هستند ‏‪ :‬منچسترسیتی‪ ،‬ارسنال‪ ،‬رئال مادرید‪ ،‬پاری سن ژرمن‬ ‫و ناپولی‪....‬این بار کســی او را به این دلیل که کت و شلوار‬ ‫نمی پوشــد‪ ،‬نمی راند‪ .‬البته نباید فراموش کرد که از یورگن‬ ‫کلوپ که در دو ســال اخیر دو بار بهترین مربی سال فوتبال‬ ‫المان هم شده است به عنوان مهمترین کاندیدای مربیگری‬ ‫تیم ملی المان پــس از دوران یواخیم لو نام می برند که بارها‬ ‫فلسفه و نگاه فوتبالی او مورد ستایش سرمربی وقت تیم ملی‬ ‫و کارشناسان فوتبال المان قرار گرفته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫اوضاع از زمانی عوض شد که کلوپ پس از بازنشستگی در‬ ‫سال ‪ 2001‬مربی تیم شــد‪ .‬او پس از اینکه تیم را چند بار به‬ ‫استانه صعود رساند انها را در ســال ‪ 2004‬برای اولین بار به‬ ‫بوندس لیگا ‪ 1‬اورد و سه فصل نگاهشان داشت‪.‬‬ ‫ماینس در فصل ‪ 2006-2007‬ســقوط کــرد و کلوپ‬ ‫پــس از انکه نتوانســت انهــا را در فصل بعد به دســته برتر‬ ‫بازگرداند استعفا داد‪ .‬اما او در ان زمان بیش از همه به دلیل‬ ‫این معروف بود که کارشناس شبکه ‪ ZDF‬بود و تحلیل های‬ ‫حرفه ای اش از بوندس لیگا‪ ،‬بسیاری را طرفدارش ساخت‪.‬‬ ‫زمانی از ماینس جدا شد که سه باشــگاه بزرگ المان‪ ،‬یعنی‬ ‫بوروسیا‪ ،‬بایرن و هامبورگ به دنبال مربی جدید می گشتند‪.‬‬ ‫بایرن یورگن کلینزمن را برگزید که نامی مشهور بود و ستاره ای‬ ‫بود در حد باشگاه اف سی هالیوود‪ .‬می گوین د هامبورگ هم به‬ ‫این دلیل مارتین یول را برگزید که هنگام مصاحبه برخالف‬ ‫کلوپ کت و شلوار به تن داشــت‪ .‬کلوپ بعد ها در این باره‬ ‫گفت‪« :‬اگر مدیر بانک بودم با این تیپی که می زنم کســی‬ ‫به من اعتمــاد نمی کرد‪ .‬اما من که مدیر بانک نیســتم و در‬ ‫فوتبال کار می کنم‪».‬‬ ‫پس تنهــا دورتموند ماند؛ تیمی که پــس از فتح لیگ‬ ‫قهرمانان در سال ‪ 1997‬دورانی کابوس وار را گذرانده بود‪.‬‬ ‫انها بسیار خرج کرده بودند تا در سطح باال بمانند و در استانه‬ ‫ورشکستگی بودند‪ .‬وقتی کلوپ اولین حقوقش را از باشگاه‬ ‫گرفت فکر کرد مسئول پرداخت اشتباه کرده چون مبلغی که‬ ‫دیدار‬ ‫عصر کلوپ هم به ســر رســید‪ .‬از این پس کنار زمین‬ ‫بوروسیا دورتموند‪ ،‬مردی با عینکی با فریم خاص و رفتاری‬ ‫خاص تر نمی ایســتد‪ .‬مردی کــه دورتموند را بــه روزهای‬ ‫اوج بازگردانــد؛ مردی کــه خاص ترین دورتمونــدی را که‬ ‫می شناسیم ساخت‪.‬‬ ‫وقتــی روی جلد روزنامه بیلد این تیتر نقش بســت که‬ ‫یورگن کلوپ می خواهد از وست فالن‬ ‫جدا شــود‪ ،‬خیلی ها این جمله را باور‬ ‫نکردند‪ ...‬اما نشست خبری باشگاه‬ ‫که روز چهارشــنبه برگزار شد‪ ،‬شایعه‬ ‫را تبدیل بــه واقعیت کــرد و باید باور‬ ‫کرد‪ ،‬یورگن کلوپ همان کســی که‬ ‫در ابتدای فصل هــر تیمی که مربی‬ ‫می خواست نامش را به عنوان گزینه‬ ‫مطرح می کرد‪ ،‬به خاطر نتایج ضعیف‬ ‫در این فصل رقابت های لیگ برتر از‬ ‫ادامه همکاری با زردپوشان انصراف‬ ‫داد‪.‬‬ ‫در بیانیه باشــگاه دورتموند که‬ ‫در کنفرانــس خبری توســط هانس‬ ‫یواخیم واتسکه‪ ،‬مدیرعامل باشگاه‬ ‫قرائــت شــد اینچنیــن امــده بود‪:‬‬ ‫«بوروســیا دورتموند و یورگن کلوپ‬ ‫توافــق کرده اند که همــکاری خود‬ ‫را که در اصل ژوئــن ‪ 2018‬به پایان‬ ‫می رســید‪ ،‬در پایــان ایــن فصل به‬ ‫اتمام رسانند‪ ».‬این جمالت رسمی‬ ‫و خشک نمی تواند یک پایان خوب‬ ‫برای یک مربی بزرگ باشد‪.‬‬ ‫واتسکه؛ مدیرعامل دورتموند‬ ‫مجبور بــود در کنفرانس مطبوعاتی‬ ‫حرف هــای دیگــری هــم بزنــد‪،‬‬ ‫حرف هایی از این جنــس که‪«:‬ما با‬ ‫یورگن حرف زدیم و سپس تصمیم گرفتیم در پی همکاری‬ ‫خوبی که با او در سال های اخیر داشتیم‪ ،‬درپایان این فصل‬ ‫به این همــکاری خاتمه دهیم‪ .‬رابطه مــا برمبنای اعتماد و‬ ‫دوستی بنا شــده‪ .‬برای همین این شــرایط برای ما دشوار‬ ‫است‪ .‬یورگن می تواند مطمئن باشــد که دورتموند همواره‬ ‫قدردان او خواهد بود‪».‬‬ ‫کلــوپ هم در مــورد تصمیمی کــه گرفته ایــن گونه‬ ‫توضیح داد‪« :‬هیچ کس نباید از مــن قدردانی کند‪ .‬در این‬ ‫قصه هر دو طرف از وجود دیگری بهــره بردند‪ .‬همان طور‬ ‫که بارها در سال های اخیر گفته ام‪ ،‬همیشه می خواستم که‬ ‫باشگاه بداند من بهترین مربی برای چنین سمتی نبودم‪ .‬در‬ ‫روزها و هفته های اخیر مطمئن شدم که من بهترین شخص‬ ‫نبوده ام‪ .‬برای همین می خواهم با خودم و واتسکه صادق‬ ‫باشم‪ .‬مطمئن هستم که این درســت ترین تصمیم است‪.‬‬ ‫این تیم شایستگی در اختیار داشــتن یک مربی صد درصد‬ ‫اماده را دارد‪.‬‬ ‫این طور نیست که من خسته باشم‪ .‬من هیچ تماسی از‬ ‫هیچ تیمی در انگلیس یا جاهای دیگر نداشته ام‪ .‬فقط مهم‬ ‫اعالم این تصمیم اســت تا همه با شرایط خود را وفق دهند‬ ‫و باشــگاه بتواند برنامه ریزی کند‪ .‬من معتقدم که بوروســیا‬ ‫دورتموند به یک تغییر نیاز دارد‪ .‬مشــکل اصلی این اســت‬ ‫که تا وقتی من اینجا هســتم‪ ،‬همیشه موفقیت های قبلی را‬ ‫درنظر می گیریم‪».‬‬ ‫عصر کلوپ‬ ‫گرفته بود کمتر از دســتمزدش در ماینس بود‪ .‬با وجود این‬ ‫کارش را شروع کرد‪ .‬او از دورتموند هم توانست تیمی پیروز‬ ‫بســازد‪ .‬یکی از اولین کارهای او پس از ورود به وست فالن‬ ‫سامان دهی به خط دفاعی تیم بود که باعث شده بود انها در‬ ‫سال گذشته در بوندس لیگا سیزدهم شوند‪ .‬روبرت کوواچ و‬ ‫کریستین وورنز‪ ،‬دو بازیکن کهنه کار از این تیم جدا شدند‪.‬‬ ‫انها روی هم ‪ 69‬سال داشتند‪ .‬جای انها نون سوبوتیچ‪ ،‬یک‬ ‫بازیکن نوجوان ماینس و متس هوملس‪ ،‬دیگر بازیکن جوان‬ ‫به دورتموند امدند‪ .‬اعتقاد کلوپ به جوانان باعث شد لوکاژ‬ ‫پیشچک‪ ،‬ماریو گوتزه‪ ،‬ســون بندر‪ ،‬ایلکای گون دوغان و‬ ‫دیگران فرصت ان را بیابند که بدرخشــند و قدیمی ها را کنار‬ ‫بزنند‪ .‬این نســل جوان کــه به مرور‬ ‫لواندوفسکی و رویس را هم کنار خود‬ ‫می دیدند‪ ،‬بازهم دورتموند را تبدیل به‬ ‫قطب فوتبال المان کردند‪ .‬این مربی‬ ‫جوان با نسل جوانش تحولی انقالبی‬ ‫را در این باشگاه به وجود اورد تا جایی‬ ‫که بعد از دو سال هدایت این تیم در‬ ‫سال های سوم و چهارم مربیگری اش‬ ‫در این باشگاه دو قهرمانی با ارزش را‬ ‫برای این تیم در بوندسلیگا در حضور‬ ‫تیــم قدرتمنــد بایرن مونیخ کســب‬ ‫کرد‪ .‬همچنین او توانســت در یکی‬ ‫از قهرمانی ها همزمان با لیگ داخلی‬ ‫عنوان قهرمانــی جام حذفــی را نیز‬ ‫با پیــروزی تاریخی ‪۵‬بــر‪ ۲‬در مقابل‬ ‫بایرن مونیــخ بــرای دورتموندی ها‬ ‫در فینــال جام حذفی کســب کند تا‬ ‫خاطره ای ماندگار را برای هواداران‬ ‫پرشــور دورتموند به یادگار بگذارد‪.‬‬ ‫روش او این بوده که همیشه دوست‬ ‫بازیکنانش باشــد نــه اینکــه چهره‬ ‫پدرانه داشته باشــد‪ .‬او کاریزماتیک‬ ‫و شــوخ طبع اســت‪ ،‬بــرای همیــن‬ ‫بازیکنان دوستش داشتند و دارند‪.‬‬ ‫این فصل اما فصل خوبی برای‬ ‫کلوپ نبود‪ ،‬به تاراج رفتن ستارگانی‬ ‫مثل گوتزه و لواندوفســکی دست او‬ ‫را خالی کرده بود و نتایج هم به تبع ان مناســب نبود‪ ،‬یورگن‬ ‫کلوپ در این شــرایط مثل کلوپ عمل کــرد و در یک کالم‬ ‫گفت‪« :‬خداحافظ»‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫مارش مرگ‬ ‫از طبل حلبی‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫گونتر گراس ‪ ،‬غول ادبیات المان درگذشت‬ ‫غول ها یکی پس از دیگــری از میان ما می روند‪ ،‬پس‬ ‫از انکه جهان ادبیات سال گذشــته در فراق گابریل گارسیا‬ ‫مارکز شمع روشــن کرد‪ ،‬حاال نوبت یک نوبلیست دیگر بود‬ ‫که در اخرین برگ زندگی اش بنویســد؛ خداحافظ و مرگ را‬ ‫به تجربه های گذشــته اش پیوند زند‪ .‬خبر این است؛ گونتر‬ ‫گراس در سن ‪ 87‬سالگی در بیمارســتانی در شهر لوبک از‬ ‫دنیا رفته اســت‪ .‬این اخرین خبر از مردی بود که در مقاطع‬ ‫مختلف از عمرش خبر ســاز بود ؛ مردی که چاپ هر کتابش‬ ‫خبر بود‪ ،‬نویســنده ای که نوبل گرفتنش خبر بود‪ ،‬نوبلیستی‬ ‫که خبر همکاری اش در جوانی با «اس اس» و نازی ها خبر‬ ‫بود و عاقبت صدایش در قلب اروپا علیه صهیونیست ها خبر‬ ‫بود‪ .‬گونتر گراس بدون شک یکی از بزرگترین نویسندگان‬ ‫اروپایی پس از جنگ بود‪.‬‬ ‫گراس که بیش از یک سال پیش با دنیای نویسندگی‬ ‫خداحافظی کرد‪ ،‬امروز برای همیشه با زندگی وداع کرد و در‬ ‫پی همین موضوع حوادث مهم زندگی او را مرور می کنیم‪.‬‬ ‫گونتر گــراس متولد ‪ 16‬اکتبر ‪ 1927‬بــود و زندگی ای‬ ‫مملو از فراز و فرود را تجربه کرد‪ .‬او در خانواده تقریبا سطح‬ ‫پایینی از پدری خواروبارفروش در شــهر دانتســیگ کنونی‬ ‫به دنیا امد‪ .‬مشــتریان مغازه پدرش ان قدر فقیــر بودند که‬ ‫نمی توانستند قرض های شــان را بدهند‪ .‬خانواده کاتولیک‬ ‫گراس در اپارتمانی بسیار کوچک زندگی می کردند‪ .‬گراس‬ ‫‪ 17‬ســاله بود که جنگ جهانی دوم درگرفت‪ .‬او به عضویت‬ ‫حزب نازی درامد اما دهه ها طول کشید تا توانست تجربیاتش‬ ‫را در ایــن زمینه فاش کنــد‪ .‬صحبت کردن دربــاره فعالیت‬ ‫او به عنوان یکــی از اعضای حــزب نازی به لکــه ننگی در‬ ‫زندگی اش تبدیل شــد‪ .‬ســال ‪ 2006‬بود کــه گونتر گراس‬ ‫مجبور شــد اعتراف کند در جریان جنگ جهانی دوم کامال‬ ‫هم بی گناه نبوده اســت‪ .‬گرچه او تنها یک نوجوان بود‪ ،‬به‬ ‫عضویت حزب نازی درامده بود‪« .‬پوست کندن پیاز» کتابی‬ ‫بود که او در ان از تجربه حضور در حزب نازی نوشت‪ .‬انتشار‬ ‫این خبر باعث شد بسیاری او را انســانی مزور و دورو بدانند‪.‬‬ ‫کتاب «پوست کندن پیاز» افشــاگری بزرگ گراس بود که‬ ‫او با ان‪ ،‬نگاه ســنگین منتقدان و اهل ادبیات و سیاست را‬ ‫به جان خرید‪.‬‬ ‫گراس که بــه هنر عالقه منــد بود‪ ،‬در رشــته طراحی‬ ‫گرافیک و مجسمه سازی تحصیل کرد و عضو یک گروه جاز‬ ‫شد‪ .‬او سفرهای زیادی در زندگی داشــت‪ ،‬اما سرانجام در‬ ‫ســال ‪ 1956‬در پاریس ارام گرفت و به همراه همسر اولش‬ ‫زندگی معمولی ای را در این شهر شروع کرد‪ .‬در همین دوران‬ ‫بود که استعدادش به عنوان یک نویسنده شکوفا شد‪.‬‬ ‫گونتر گراس اولین رمانــش را با عنوان «طبل حلبی»‬ ‫در سال ‪ 1959‬به نگارش دراورد و پیش از رسیدن به موفقیت‬ ‫و شهرت بین المللی‪ ،‬مورد انتقاد شدید جامعه محافظه کار‬ ‫المان غربی قرار گرفت‪« .‬طبل حلبی» به زبان های مختلف‬ ‫برگردانده شد و به ســینما راه یافت‪ .‬او در سال ‪ ۱۹۵۴‬با یک‬ ‫دانشجوی سوئیسی ازدواج کرد که این ِ‬ ‫پیوند زناشو یی تا سال‬ ‫‪ ۱۹۷۸‬دوام داشته و ثمره ان پنج فرزند است‪ .‬گونتر گراس‬ ‫در ســال ‪ ۱۹۷۹‬مجددا ا زدواج و به اتفاق همســرش راهی‬ ‫هندوستان شده و به مدت شش ماه در انجا (کلکته) اقامت‬ ‫می کند‪ .‬گراس رمــان کوتاه «مــوش و گربه» را در ســال‬ ‫‪ 1961‬به چاپ رساند و در ســال ‪« 1963‬سال های سگی»‬ ‫را روانه بازار کتاب کرد‪ .‬این اثار که هر سه به ظهور نازیسم‬ ‫پرداخته اند‪ ،‬به عنوان «ســه گان ه دانزینگ» معروف اند‪ .‬در‬ ‫سال ‪ 1965‬جایزه گئورگ بوشنر را کسب کرد و در سال ‪1999‬‬ ‫موفق به کسب جایزه نوبل ادبی شد‪.‬‬ ‫گراس شاعر هم بود‪ .‬شعرهای گونتر گراس جنبه های‬ ‫قوی سیاســی دارد و خود او نیز فعال سیاسی و در گذشته‪،‬‬ ‫عضو حزب سوســیال دموکرات المان بوده اســت‪ .‬او سال‬ ‫‪ ۱۹۸۲‬رسما به عضویت این حزب درامد‪ 10 .‬سال عضو ان‬ ‫بود و سرانجام از حزب استعفا داد‪ .‬البته او تا پایان عمر هنوز‬ ‫هم طرفدار این حزب بود‪ .‬او همچنیــن مانند هاینریش بل‬ ‫دیگر نویسنده نامدار المانی از قبول نشان صلیب خدمت از‬ ‫دست رئیس جمهور المان سر باز زد‪.‬‬ ‫در سال های اخیر مواضع گراس درباره مسائل مختلف‬ ‫سیاسی حاشیه ســاز شــده بود‪ .‬گراس در ســال های اخیر‬ ‫بارها و بارها صحبت هایی علیه سیاست های غاصبانه رژیم‬ ‫اشــغالگر قدس ایراد کرد و به صورت ضمنــی به حمایت از‬ ‫برنامه هســته ای ایران پرداخــت‪ ۱۶ .‬فروردیــن ‪ ۱۳۹۱‬در‬ ‫شــرایط اوجگیری دوباره التهابات بر ســر برنامه هسته ای‬ ‫ایران و باز سایه انداختن جغد جنگ بر سر ایرانیان‪ ،‬شعری ‬ ‫از گونتر گراس با عنوان «انچه باید گفته شــود» در روزنامه‬ ‫بخشی از شعر گونتر گراس‬ ‫می گویند ایران باید نابود شود‪ /‬چون ساختن بمب‬ ‫اتمی اش‪ /‬مورد ظن و گمان است‪ /‬و من چرا خود را منع‬ ‫کرده ام‪ /‬از به زبان اوردن نام کشــوری (اسرائیل)‪ /‬که‬ ‫توان ساخت بمب اتمی اش‪ /‬رو به تزاید است‪ /‬فارغ از‬ ‫هر کنترل و بازرسی؟‪...‬گونتر گراس‬ ‫المانــی زود دویچه تســایتونگ‪ ،‬نیویورک تایمــز و روزنامه‬ ‫ایتالیایی الرپوبلیکا منتشر شــد که جنجال های فراوانی را‬ ‫میان اصحاب رسانه و سیاســت برانگیخت‪ .‬او در این شعر‬ ‫با اشاره به بمب های هســته ای اعالم نشده تل اویو‪ ،‬انها را‬ ‫تهدیدی برای صلــح جهانی خوانده اســت‪ .‬او همچنین با‬ ‫کنایه ای طنزگونه به اینکه المان قرار اســت یک زیردریایی‬ ‫جدید به اسرائیل بدهد‪ ،‬نوشته است که این زیردریایی «باید‬ ‫همه کالهک های نابودکننده را به جایی هدایت کند که وجود‬ ‫ی در ان ثابت نشده است‪».‬‬ ‫یک بمب اتم ‬ ‫او در این شــعر بــه صراحــت از اســرائیل غاصب نام‬ ‫می برد و با انتقاد از «حمله پیشگیرانه» می گوید که اسرائیل‬ ‫به عنوان یک قدرت اتمی‪ ،‬صلــح جهانی را که خود متزلزل‬ ‫است‪ ،‬به خطر انداخته اســت‪ .‬گراس از این حق ناروا انتقاد‬ ‫می کند که ملتی (ایرانی ها) قرار اســت بمباران شوند‪ ،‬فقط‬ ‫با این حدس و گمان که رهبران ان به دنبال ســاختن بمب‬ ‫ی هســتند‪ .‬گراس این را همدســتی در جنایتی می داند‬ ‫اتم ‬ ‫که غیرقابل بخشش است‪ .‬می داند و معتقد است ادامه این‬ ‫سیاست ریاکاری غرب است‪ .‬گراس همچنین در مجموعه‬ ‫شــعر خود‪« ،‬فانی»‪ ،‬جاسوس هسته ای اســرائیل را یک‬ ‫قهرمان خواند‪ .‬البته این اشــعار و اظهارات گراس‪ ،‬خشم‬ ‫مقامات رژیم صهیونیستی را برانگیخت‪.‬‬ ‫گراس در سال ‪ ۲۰۱۳‬هم در واکنش به خبر جاسوسی‬ ‫سرویس های امنیتی امریکا در المان‪ ،‬انگال مرکل را نیز به‬ ‫بزدلی متهم کــرد و از پناه دادن المان به ادوارد اســنودن‪،‬‬ ‫افشاگر اطالعاتی امریکا درباره شــنودهای تلفنی حمایت‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫اخرین باری که وی در انظار عمومی دیده شده بود به‬ ‫تاریخ ‪ 28‬مارس در ســالن تئاتر تالیا هامبورگ بازمی گشت‬ ‫که در کنار اعضای خانواده و فرزندانش به جشــن و شادی‬ ‫پرداخت‪ .‬گراس که توانســت با شکستن سکوت‪ ،‬نسلی از‬ ‫نویسندگان مدرن المانی بعد از جنگ را هدایت کند‪ ،‬به دلیل‬ ‫ابتال به عفونت در بیمارستان لوبک دار فانی را وداع گفت‪.‬‬ ‫هنگام مرگ فرزندانش باالی سر وی بودند‪.‬‬ ‫او اخیــرا در مصاحبــه ای گفته بود‪ « :‬مــن چند فرزند‬ ‫و نــو ه دارم و هر روز از خود می پرســم‪ :‬برای انهــا چه ارثی‬ ‫گذاشته ایم؟ وقتی ‪ 17‬ســاله بودم‪ ،‬در پایان جنگ جهانی‪،‬‬ ‫ب شده بود و خرابه! اما نسل ما به هر دلیل خوب‬ ‫همه چیز خرا ‬ ‫و بدی سعی کرد اینده را شکل دهد‪ .‬اما امروز برای جوانان‬ ‫المانی این کار مشکل است‪ ،‬چراکه اینده به صورت مجازی‬ ‫برایشان ساخته شده است!»‬ ‫سواد بصری‬ ‫کتابی که بیش از صد هزار نسخه فروخت‬ ‫چاپ چهل و دوم کتاب مبادی سواد بصری نوشته دونیس ِا‪ .‬داندیس‪ ،‬با ترجمه مسعود‬ ‫سپهر از سوی انتشارات سروش با شمارگان بیشتر منتشر و در مجموع از مرز ‪ ۱۰۲‬هزار نسخه‬ ‫گذشت‪.‬‬ ‫اهمیت دانش بصری در جهان امروز برکسی پوشیده نیست و همه دست اندرکاران تولید‬ ‫و خلق تصاویر و کســانی که توجه به محیط بیرون را الزم می دانند‪ ،‬به دنبال افزایش دانش‬ ‫بصری هستند‪ .‬نویسنده و پژوهشگر این کتاب در عین برخورد عملی با موضوع مورد بحث و‬ ‫ارائه تمرین های بسیار به خوانندگان بر سه نکته تاکید کرده است‪ .‬قیاس منطقی میان دو شیوه‬ ‫عمده یعنی کالم و تصویر که انســان ها برای ایجاد ارتباط میان خود برگزیده اند که نویسنده‬ ‫از این قیاس منطقی‪ ،‬طرز اموختن خواندن و نوشتن زبان برای ایجاد و فهم صحیح تصویر؛‬ ‫برای نقل و رساندن پیام در طرح و پرداخت موضوع استفاده کرده است‪.‬‬ ‫نکته دوم این است که نویســنده کوشیده نشــان دهد خلق یک اثر هنری نتیجه تفکر‬ ‫و تعقلی کامــا دقیق و منضبط اســت و از اصول و فنــون معینی پیروی می کنــد که پس از‬ ‫ازمودن های بسیار به ثمر رسیده اســت‪ .‬نکته ســوم نیز طرح موضوع پیوند و ارتباط تمامی‬ ‫ رشــته های مختلف هنرهای بصری با هم اســت که این ارتباط در طول عصرهای مختلف‬ ‫شکل های گوناگون به خود گرفته است‪ .‬این کتاب تاکنون بیش از صد هزار نسخه در قالب‬ ‫‪ 31‬چاپ داشته و در صدر پرفروش ترین اثار انتشارات سروش است‪.‬‬ ‫قر ان به روایت قر ان‬ ‫کتاب تفسیر سوره یاسین منتشر شد‬ ‫کتاب «تفسیر سوره یاسین» نوشته حجت االسالم والمسلمین سید محمدرضا صفوی‪،‬‬ ‫عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی از سوی دفتر نشر معارف منتشر شد‪.‬‬ ‫نویســنده در این کتاب به شــیوه تفســیر قران به قران‪ ،‬به تفسیر ایات ســوره یاسین‬ ‫می پردازد‪ .‬در بخشی از مقدمه کتاب درباره شیوه تفسیری نویسنده می خوانیم‪« :‬کتاب حاضر‬ ‫که تفسیر مانندی از سور ه یاسین است‪ ،‬نخست یک یا چند ایه را ب ا ترجمه ان می اورد‪ ،‬سپس‬ ‫لغات ان را از جهت صرفی تحلیل می کند و مصدر و معنای ان را باز می گوید‪ .‬انگاه در عنوان‬ ‫توضیحات‪ ،‬کلمات یا جمالتی را که به شرح بیشتری نیاز دارند توضیح می دهد‪ ،‬سپس ذیل‬ ‫ی گوید و نکته هایی را که استفاده‬ ‫عنوان گزارشی از ایات‪ ،‬خالصه و چکید ه مفهوم انها را باز م ‬ ‫می شو د ثبت می کند و سرانجام در بخش شرح و بیان که بخش اصلی این اثر است‪ ،‬به بیان‬ ‫ایات می پردازد و مطالبی را که در بخش گزارشی از ایات اورده با دالیل و شواهد ایات قرانی‬ ‫توضیح و شرح می دهد‪.‬‬ ‫از ویژگی های این اثر‪ ،‬قران محوری ان است؛ یعنی تالش بر ان بوده که اوال از طرح‬ ‫دیدگاه های مختلف و انظار گوناگون مفسران و قیل و قال ها‪ ،‬به جز در مواردی بسیار اندک ‬ ‫احتراز شود و تنها به انچه ایات قرانی گویای ان است بسنده گردد‪ .‬ثانیا سعی بر ان بوده که از‬ ‫ذکر مطالب پیرامونی ایات پرهیز شود و فقط مطالبی در شرح اید که ایات مورد بحث‪ ،‬انها را‬ ‫می نمایاند‪ ،‬یا به انها اشاره دارد‪» .‬‬ ‫سردارسلیمانی‪:‬‬ ‫حتی از نوشتن خاطراتم هم تحفظ دارم‬ ‫ی در مورد زندگی اش‬ ‫واکنش حاج قاسم به ساختن فیلم ‬ ‫در هفته گذشته خبری منتشر شد مبنی بر ساخت فیلمی‬ ‫ به نام سردار برمبنای زندگی حاج قاسم سلیمانی‪ ،‬خبری که در‬ ‫عین اهمیت بســیار تعجب برانگیز بود چرا که سردار در همه‬ ‫این ســال ها نشــان داده که اهل اینگونه نمایش ها نیست‪.‬‬ ‫حاج قاسم ســلیمانی در واکنش به این خبر نامه ای را خطاب‬ ‫به سعید حسن پور‪ ،‬مستند سازی که قصد ساخت این فیلم را‬ ‫داشت نوشت‪ ،‬نامه ای که جدا از بهانه نگارش می تواند تصویر‬ ‫درستی از شخصیت حاج قاسم را به تصویر بکشد ‪ .‬در بخشی از‬ ‫این نامه امده است‪« :‬در اخبار ساعت ‪ ۱۴:۰۰‬شبکه یک سیما‬ ‫شاهد خبری بودم که برای حقیر غیر قابل باور بود‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫چند روز قبل نگرانی خودم را به اطالع مسئول روابط عمومی‬ ‫سپاه رساندم و خواهش کردم ضمن تشکر از برادران عزیزی‬ ‫که در اثر عالقه مندی به جمهوری اســامی ایــران و جهاد‬ ‫فی سبیل الله به دنبال چنین اقداماتی هستند‪ ،‬مانع این حرکت‬ ‫شوند اما با پخش این خبر در شبکه سراسری کشور که جای‬ ‫گله دارد‪ ،‬الزم دانستم به اطالع جنابعالی و تمامی برادران و‬ ‫خواهران گران قدر برسانم‪:‬‬ ‫اوال در جمهوری اسالمی ده ها شخصیت اثر گذار شهید‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫قتل‬ ‫سیاه پوست‬ ‫امریکایی از‬ ‫نگاه تایم‬ ‫وجود دارد که شناساندن شــخصیت و عملکرد انها به عنوان‬ ‫الگوهای حقیقی تجربه شــده یک ضرورت است؛ بزرگواران‬ ‫مجاهد و متفکری همچون شهیدان بهشتی‪ ،‬رجایی‪ ،‬باهنر و‬ ‫مطهری‪ ،‬در صحنه جهاد شهیدان همت‪ ،‬باکری‪ ،‬زین الدین‪،‬‬ ‫خرازی و … در راس اینها شهید زنده ای همچون مقام معظم‬ ‫رهبــری (مد ظله العالــی) که بیــش از شصت ســال در حال‬ ‫مجاهدت می باشند‪.‬‬ ‫وقتی این خبر را شــنیدم حقیقتا خجالت کشــیدم‪ .‬چه‬ ‫ضرورتی برای پرداختــن به فردی که هنوز خــوف از عاقبت‬ ‫خود دارد است؟‬ ‫ثانیا حقیر یک ســرباز پر از ضعفی هستم که اگر لطف‬ ‫خداوند ســبحان شــامل نمی شــد معلوم نبود به هیچ یک از‬ ‫توفیقات عمرم نائل می شدم‪ ،‬البته نسبت به هر انچه در شبکه‬ ‫مجازی در مورد حقیر می گذرد به شدت اعتراض دارم و بخشی‬ ‫از ان را غلو و غیر واقعی و خالف مصالح سیاسی و امنیتی کشور‬ ‫می دانم و بارها به مسئوالن مربوطه در کشور عرض کرده ام‪.‬‬ ‫جنابعالی می دانید حقیر حتی نسبت به نوشتن خاطرات‬ ‫دفاع مقدس تحفظ دارم‪ .‬چگونه راضی به ســاخت فیلمی از‬ ‫خدمت‬ ‫سربازی سوژه‬ ‫نیوزویک‬ ‫شخصیت خودم باشم‪ ،‬ضمن اینکه این نوع اقدامات فرصت‬ ‫خدمت را از حقیر می گیرد‪.‬‬ ‫بنابرایــن ضمن تشــکر از جنابعالی و ســایر بــرادران و‬ ‫خواهران‪ ،‬اعالم می کنم؛ نه تنها راضی بــه چنین اقداماتی‬ ‫نیستم‪ ،‬بلکه به شدت اعتراض دارم‪».‬‬ ‫حســن پور هم در جواب این نامه ضمن عذر خواهی از‬ ‫سردار سلیمانی در نامه ای نوشــت‪« :‬این حقیر قصد داشتم‬ ‫ی در راستای اهداف انقالب و محور مقاومت بسازم و در‬ ‫فیلم ‬ ‫این مسیر از شخصیت بزرگوار شما برای فیلم خود الهام بگیرم‬ ‫و بنابراین هیچ گاه حتی نیت این را نداشتم که نام یا عنوانی از‬ ‫شما در اثر خود ببرم چرا که خود را در این جایگاه نمی بینم‪».‬‬ ‫نامزدی‬ ‫هیالری‬ ‫کلینتون و‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیر عاملبانک مهراقتصاد‪:‬‬ ‫واگذاری سهام بانک مهر اقتصاد اغاز شد‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد از اغاز واگذاری ســهام‬ ‫این بانک خبر داد‪ .‬به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک‬ ‫مهر اقتصاد‪ ،‬دکتر نتاج از واگذاری پنج درصد از ســهام این‬ ‫بانک خبر داد و گفت‪« :‬در روز نخســت ‪ 50‬میلیون سهم به‬ ‫عموم مردم واگذار شد که باتوجه به استقبال و اشتیاق برای‬ ‫خرید سهام بانک مهر اقتصاد‪ ،‬عرضه مجدد سهام این بانک‬ ‫در دستورکار سهامدار عمده بانک قرار دارد‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬بانک مهر اقتصاد با نماد «و مهر»‬ ‫از تاریخ ‪ 26‬اسفند ‪ 93‬در گروه بانک ها و موسسات اعتباری‬ ‫به عنوان یکصد و هشتاد و سومین نماد معامالتی در فهرست‬ ‫نرخ های بازار فرابورس ایران درج شــده اســت و معامالت‬ ‫ان به صــورت توافقی انجام می شــود‪ ».‬نتاج با اشــاره به‬ ‫بیــش از دو دهه ســابقه فعالیت این بانــک در عرصه پولی‬ ‫و بانکی کشــور گفت‪« :‬بانک مهراقتصاد با ‪ 800‬شــعبه در‬ ‫سراسر کشور و بیش از ‪ 12‬میلیون سپرده گذار و صدها هزار‬ ‫سهامدار‪ ،‬پنج درصد از نقدینگی کشــور را مدیریت می کند‬ ‫و ســبد دارایی های ان متشــکل از دارایی های مطمئن و با‬ ‫بازده مناسب است که برای سرمایه گذاران جذابیت باالیی‬ ‫از لحاظ ســوداوری پایدار فراهم کرده است‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«این بانک از هفده سال گذشته تا کنون تعداد ‪ 10‬میلیون و‬ ‫‪ 500‬هزار فقره وام و تسهیالت بالغ بر ‪ 700‬هزارمیلیارد ریال‬ ‫برای فعالیت های اقتصادی کشور و در جهت توسعه فضای‬ ‫کسب و کار پرداخت کرده است و برای سال جاری نیز حدود‬ ‫‪ 180‬هزار میلیارد ریال بودجه جهت پرداخت تسهیالت در‬ ‫نظر گرفته است‪ ».‬مدیرعامل بانک مهر اقتصاد همچنین‬ ‫گفت‪« :‬روند شاخص های عملکرد مالی این بانک در نظام‬ ‫بانکی کشور از سنوات گذشــته تاکنون نشان می دهد این‬ ‫بانک به طور میانگین همواره در شاخص های عملکرد مالی‬ ‫جزو پنج بانک برتر کشور بوده و مطمئنا این روند با پیوستن‬ ‫بانک مهر اقتصاد به نظام بانکی کشور و گسترش خدمات‬ ‫پولی و بانکی افزایش چشمگیری در پی خواهد داشت‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانک در ایــن رابطه گفت‪« :‬بــا موافقت‬ ‫ســازمان بورس و اوراق بهادار و در راســتای سیاست های‬ ‫بانک مرکزی و بر اساس ماه ‪ 99‬قانون برنامه پنجم توسعه‪،‬‬ ‫مرحله دوم عرضه سهام بانک مهر اقتصاد با نماد معامالتی‬ ‫«ومهر» در بازار پایه فرابورس ایران اغاز شد‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی ‪ ،‬مدیر عامل بانک انصار‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪258‬‬ ‫بانک انصار در کمترین مطالبات معوق و بیشترین سود ساالنه و بازده بورس در‬ ‫شبکه بانکی کشور رکورددار است‬ ‫دکتر ابراهیمی ‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار در مراسمی‬ ‫ که با حضور معاونان‪ ،‬مدیران کل‪ ،‬مدیران و کارشناســان‬ ‫حوزه مرکزی به مناسبت اغاز سال نو در محل ساختمان حوزه‬ ‫مرکزی برگزار شــد‪ ،‬طی سخنانی ضمن اشــاره به وضعیت‬ ‫اقتصادی کشور در ســال ‪ 1393‬و برنامه های دولت برای‬ ‫کنترل تورم و خروج از رکود‪ ،‬از عملکرد و دستاوردهای بانک‬ ‫انصار در شبکه بانکی سخن گفت‪ .‬این گزارش می افزاید که‬ ‫مدیرعامل بانک انصار در ابتدا ضمــن قدردانی از زحمات‬ ‫همکاران خود در ستاد‪ ،‬شعب بانک و نیز شرکت های تابعه‪،‬‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬به لطف الهی در ســال گذشته هلدینگ‬ ‫بانک انصار توانست در حوزه های مختلف‪ ،‬موقعیت های‬ ‫قابل قبولی کسب نماید‪».‬‬ ‫وی با اشــاره بــه تکانه های شــبکه بانکی ناشــی از‬ ‫سیاســت های نرخ گذاری ســود ســپرده ها مدیریت موثر‬ ‫مثبت تمام شــده پول به همراه رشــد معقول و هماهنگ با‬ ‫نقدینگی کشور را یکی از دستاوردهای مهم بانک برشمرد‪.‬‬ ‫دکتر ابراهیمی سپس براساس شاخص های اقتصادی به‬ ‫ارائه امار مقایســه ای ســال های ‪ 92‬و‪ 93‬و تحلیل شرایط‬ ‫اقتصادی کشــور پرداخت و به کاهش تورم در پایان سال‬ ‫گذشــته اشــاره کرد و گفت‪« :‬تورم مصرف کننده در سال‬ ‫گذشــته ‪6/15‬درصد و تــورم تولیدکننــده ‪ 8/14‬درصد بود‬ ‫که این نشــانه خوبی از کنترل تورم هم در ســال ‪ 93‬و هم‬ ‫در ســال جاری در کشــور اســت‪ ».‬وی در این باره افزود‪:‬‬ ‫«باتوجه به شرایط فعلی اقتصادی اکنون به هسته سخت‬ ‫تورم رســیده ایم‪ ،‬می توانیم امیدوار باشــیم که سال اینده‬ ‫تورم به نرخ ‪ 12‬یا ‪13‬درصد برســد و در ســال ‪ 1395‬شاهد‬ ‫تک رقمی شدن نرخ تورم باشیم‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی انگاه به شاخص رشد اقتصادی کشور‬ ‫و تالش دولت در توقف روندهای کاهش دهنده این رشــد‬ ‫اشاره کرده و درخصوص رشد نقدینگی اضافه کرد‪« :‬رشد‬ ‫نقدینگی کشور تا پایان بهمن ماه تقریبا ‪ 17.6‬درصد بوده و‬ ‫شبکه بانکی با پرداخت ‪ 291‬هزار میلیارد تومان تسهیالت‪،‬‬ ‫زمینه خوبی را برای حرکت اقتصادی کشــور فراهم ساخته‬ ‫است که این می تواند در جهت رشد تولید به عنوان محرک‬ ‫اصلی ریشه اقتصادی نشانه بسیار خوبی باشد‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫بانک انصار پس از ان با بیان امار مربوط به مطالبات معوق‬ ‫در شبکه بانکی کشور و مقایســه ان با متوسط جهانی این‬ ‫مطالبات گفت‪« :‬نرخ مطالبات معوق جهان ‪ 4‬درصد و نرخ‬ ‫این مطالبات در شــبکه بانکی کشور حدود ‪ 15‬درصد است‬ ‫و بانک انصار به همت مدیران و کارکنان خدوم خود از نرخ‬ ‫‪ 5/3‬درصد برخوردار اســت که یک رکورد بســیار خوبی به‬ ‫شمارامده و با برنامه ریزی های صورت گرفته در بانک این‬ ‫نسبت در سال جاری قابل کاهش نیز است‪».‬‬ ‫دکتر ابراهیمی در ادامه ســخنان خــود ضمن مثبت‬ ‫خواندن تراز بازرگانی کشــور در ســال گذشــته به ارزیابی‬ ‫بازارهای ارز‪ ،‬سهام‪ ،‬مســکن‪ ،‬پول و سکه و نیز سوداوری‬ ‫بانک انصار در سال ‪ 1393‬اشاره کرده و افزود‪« :‬در سال ‪93‬‬ ‫بازده بخش های ارز‪ ،‬سهام مســکن‪ ،‬پول و سکه به ترتیب‬ ‫‪ 11‬درصد‪26 ،‬درصد‪1/8 ،‬درصــد‪22 ،‬درصد و ‪1/6‬درصد‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به ثبات بازار ارز و متوسط نوسان ان در‬ ‫سطح سه درصد این مهم را موفقیت ارزشمندی برای بانک‬ ‫مرکزی و سیستم اقتصادی کشــور برشمرد‪ .‬وی با اشاره به‬ ‫بازدهی سهام بانک ها معادل ‪11‬درصد در سال ‪ 93‬به تفاوت‬ ‫‪ 20‬درصد بازده سهام بانک انصار با متوسط بانک ها اشاره‬ ‫کرد و ســهام بانک انصار را به عنوان یکی از سهام جذاب و‬ ‫خوب بازار سرمایه معرفی کرد‪.‬‬ ‫دکتــر ابراهیمــی در پایان بــه دســتاوردهای طرح‬ ‫تحول سه ســاله بانک‪ ،‬نقش این بانک در تحقق اهداف‬ ‫نامگذاری هــای ســال از ســوی مقام معظم رهبــری‪،‬‬ ‫ســرمایه های ایمانی و ظرفیت های این بانک در مدیریت‬ ‫جهادی اشاره کرده و ضمن دعوت از مدیران و کارکنان برای‬ ‫تحقق کامل اهداف پیش بینی شده طرح تحول‪ ،‬نسبت به‬ ‫رشد و پیشرفت هرچه بیشتر بانک در سال های پیش رو ابراز‬ ‫امیدواری کرد‪.‬‬