روزنامه صمت شماره 260

‫یک ریزش دیگر در بازیپیچیده‬ ‫اردوگاهمحمود دو رئیس‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و شصت‪ 12/‬اردیبهشت‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلثماجرایجدایی‬ ‫زریبافان از تیم احمدینژاد‬ ‫را بحث کرده است‬ ‫شهید مطهری از نظر سیاسی‬ ‫بازرگان را قبولنداشت‬ ‫روایت دستاول دکتر حدادعادل از شهید مطهری‬ ‫شــهید مطهری یکبار در جلســهای فرمودنــد؛ حداد‬ ‫عادل از همه به من نزدیکتر است ‪ /‬مطهری میگفت؛‬ ‫من پشــت ســر مهندس بازرگان نمــاز میخوانم ولی‬ ‫از نظــر سیاســی قبولش نــدارم ‪ /‬مطهــری میگفت؛‬ ‫شــریعتی نبایــد در حوزههای دینی کــه تخصصی در‬ ‫ان ندارد ســخن بگوید ‪ /‬مطهری با تفکر اسالم منهای‬ ‫روحانیت شــریعتی مخالف بــود ‪ /‬مطهری هیچ وقت‬ ‫معتقد نبود که روحانیت نباید قدرت سیاســی داشته‬ ‫باشد ‪ /‬اگر مطهری اکنون در میان ما بود که همانجایی‬ ‫میایستادکهرهبریایستادهاند‬ ‫پایان نگارش پیوست‬ ‫تحقیقوتوسعه‬ ‫مذاکرات هستهای در چه مرحلهای است؟‬ ‫ایا دیدار روحانی – عارف‬ ‫انتخاباتیبود؟‬ ‫محمدرضاخبازوعلیاکبراولیادرگفتوگو‬ ‫بامثلثبهاینسوالپاسخدادند‬ ‫دیدار در قم‬ ‫دردیدارایتاللهمصباح وسعیدجلیلی‬ ‫چهگذشت؟‬ ‫غیبتمشکوکاقایمجری‬ ‫ایا مرتضی حیدری ممنوع التصویر شده است؟‬ ‫مثلثاحتمالائتالف‬ ‫الریجانی – روحانی‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫گفت وگوی ویژه‬ ‫گفت وگویویژه‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫روایت دست اول دکتر حدادعادل از شهید مطهری‬ ‫شهیدمطهری‬ ‫ازنظر سیاسی‪ ،‬بازرگان را‬ ‫قبول نداشت‬ ‫اگر مطهری اکنون در میان ما بود‪ ،‬همانجایی می ایستاد که‬ ‫رهبری ایستاده اند‬ ‫شهید مطهری یکبار در جلسه ای فرمودند‪ :‬حداد عادل از‬ ‫همه به من نزدیکتر است‬ ‫مطهری می گفت‪ :‬من پشت سر مهندس بازرگان نماز‬ ‫می خوانم ولی از نظر سیاسی قبولش ندارم‬ ‫مطهری می گفت‪ :‬شریعتی نباید در حوزه های دینی که‬ ‫تخصصی در ان ندارد سخن بگوید‬ ‫مطهری با تفکر اسالم منهای روحانیت شریعتی‬ ‫مخالف بود‬ ‫گفت و گو‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫سردبیر‬ ‫اقای دکتر! برای شــروع گفت وگــو لطفا بفرمایید‬ ‫نحوه اشنایی شما با شــهید مطهری چگونه بود و‬ ‫روابط شما معطوف به چه حوزه هایی می شد؟‬ ‫بســم الله الرحمن الرحیم‪ -‬ابتدا الزم اســت سالم‬ ‫و درود خودم را به روح همه شــهدای اســام به ویژه شهید‬ ‫مطهری تقدیم کنم‪ .‬از مجله مثلث هم تشــکر می کنم که‬ ‫فرصتی برای گفت وگو درباره ایشان ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫استاد مطهری درحدود ‪ 25‬سال از بنده بزرگ تر بودند‪.‬‬ ‫اشنایی من با ایشان از حدود ‪ 1338‬اغاز می شود‪ .‬در ان سال‬ ‫دانش اموز دوم دبیرستان بودم و نخستین بار کتاب داستان‬ ‫راستان اقای مطهری را خواندم‪ .‬برای من نمونه جدیدی از‬ ‫ادبیات کودک و نوجوان بود‪ ،‬چرا که قبل از این هرچه دیده‬ ‫بودیم یا ترجمه داســتان های فرنگی بود مثل «رابینســون‬ ‫کروزوئه» یــا قصه هایی مثل «حســین کرد شبســتری»‪،‬‬ ‫«امیرارسالن نامدار» و «موش و گربه» عبید‪ .‬در این میان‬ ‫نمونه ای که زبان کودکان داشته باشــد ولی مفاهیم جدی‬ ‫اقای مطهری در عین حــال که به مهندس‬ ‫بازرگان احترام می گذاشــت و او را متدین و‬ ‫دانشمند می دانست‪ ،‬از نظر فلسفی منتقد‬ ‫جدی حرف هــای اقای بــازرگان بــود و اگر‬ ‫فرصت داشتیم من نقد شــجاعانه و جدی‬ ‫اقایمطهریرابهحرف هایبازرگانتوضیح‬ ‫می دادم‬ ‫دکتر غالمعلی حدادعادل از شاگردان شهید‬ ‫مطهری بوده است‪ .‬او خود می گوید که تفکراتش‬ ‫بســیار نزدیک به اســتاد بوده و هــر دو معتقد به‬ ‫فلسفه اسالمی بوده اند‪ .‬در گفت وگوی ما با دکتر‬ ‫حداد عــادل دراین باره ‪ ،‬درباره شیوه اشــنایی اش‬ ‫با اســتاد و اختالف نظرهای مطهری با بــازرگان و‬ ‫شریعتی بحث شده است‪.‬‬ ‫الزم اســت از هماهنگی هــا و همراهی هــای‬ ‫امیرابراهیم رســولی در این گفت وگو کمال تشکر‬ ‫را داشته باشیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫اسالمی در ان امده باشــد را ندیده بودیم‪ .‬این قدیمی ترین‬ ‫خاطره ای اســت که من در ذهنم از ارتباط با شهید مطهری‬ ‫دارم‪ .‬در همه سال هایی که در دبیرســتان بودم‪ ،‬از انجا که‬ ‫محیط دبیرســتان ما (دبیرســتان علوی) دینی و اســامی‬ ‫بــود و در ان زمان بزرگانی مثل مرحوم اســتاد رضــا روزبه و‬ ‫اقای عالمه و اقای غفوری ما را با مفاهیم اســامی اشــنا‬ ‫می کردند‪ ،‬طبعا ذهن من و بعضی از همکالسی های من به‬ ‫اثار نویسندگان اســامی هم توجه پیدا می کرد‪ .‬ما با شهید‬ ‫مطهری هم سال های اواخر دهه ‪ 40‬اشنا شدیم‪ .‬به یاد دارم‬ ‫که در سال ‪ 1341‬وقتی دانش اموز سال اخر دبیرستان بودم‪،‬‬ ‫در شب تولد حضرت امام حسین(ع) از مدرسه به دانشسرای‬ ‫عالی رفتیم و در جلســه ســخنرانی اســتاد مطهــری برای‬ ‫دانشجویان دانشگاه شرکت کردیم‪ .‬البته شاید قبل از ان هم‬ ‫در بعضی جلسات استاد مطهری شرکت کرده بودم اما اکنون‬ ‫دقیق به یاد ندارم‪ .‬این جلســه مهمی بود‪ ،‬مهندس بازرگان‬ ‫هم در این جلسه سخنرانی کردند‪ .‬حتی دقیقا اکنون به یاد‬ ‫دارم که استاد مطهری چه مطالبی در ان جلسه بازگو کردند‪.‬‬ ‫بعد که ‪ 15‬خرداد شد و اقای مطهری هم جزو روحانیون‬ ‫مبارز همراه امام به زندان رفت‪ ،‬مــا نیز ‪ 3‬ماه و نیم بعد از ‪15‬‬ ‫خرداد وارد دانشگاه تهران شــدیم و فعالیت های اجتماعی‬ ‫خودمــان را به عنوان یک دانشــجوی مســلمان در محیط‬ ‫دانشگاه شروع کردیم‪ .‬هم نیازمان به اقای مطهری برای رفع‬ ‫شبهاتی که در دانشگاه مطرح بود‪ ،‬بیشتر شد و هم دعوت از‬ ‫ایشان‪ .‬هرجا می شنیدیم که اقای مطهری سخنرانی دارند‪،‬‬ ‫ســعی می کردیم پای سخنرانی ایشان بنشــینیم و استفاده‬ ‫کنیم‪ .‬مثال دو سخنرانی قدیمی ایشان را که به یاد می اورم‬ ‫در دوران سه ساله دانشجویی خودم در دانشگاه تهران بود‬ ‫که تصویــرش را هنوز در ذهــن دارم‪ .‬این ماجــرا مربوط به‬ ‫زمانی است که هنوز مسجد امام حسین(ع) در میدان امام‬ ‫حسین(ع) فعلی ساخته نشده بود‪ .‬به نظرم ماه محرم بود که‬ ‫به دیوارها ســیاهی زده و در فضای باز روی زمین هم فرش‬ ‫پهن کرده بودنــد‪ .‬اقای مطهری در ان مــکان منبر رفتند و‬ ‫گفتند که قرار اســت اینجا مسجد شــود‪ .‬سخنرانی دیگری‬ ‫در مدرسه هدف داشــتند و درباره امی بودن پیامبر صحبت‬ ‫کردند‪ .‬در بعضی مســاجد هم ایشان به صورت دهگی منبر‬ ‫می رفتند و من و برخی دانشجویان پای صحبت های ایشان‬ ‫می رفتیم‪ .‬از همان موقع حس می کردم که تطابق خاصی‬ ‫بین ذهن من و صحبت های ایشــان وجود دارد‪ .‬گویی که‬ ‫موج رادیو یا گیرنده ذهن من با همان فرکانسی تنظیم شده‬ ‫بود که اقای مطهری پیام می فرستاد‪ .‬یعنی من خیلی راحت‬ ‫حرف های ایشان را می فهمیدم و خیلی می پسندیدم‪ .‬سبک‬ ‫استدالل ایشــان برای من خیلی مطلوب بود و چون خودم‬ ‫نیز ذوق ادبی و شعری داشتم‪ ،‬ان زبان نرم و روان ایشان را‬ ‫می پسندیدم‪ .‬در ان دوران دانشجویی در فاصله سال های‬ ‫‪ 42‬تا ‪ 45‬خیلی تالش کردم یک بار ایشــان را به دانشــکده‬ ‫علوم برای ســخنرانی دعوت کنم‪ .‬در ان زمــان یک اقایی‬ ‫معاون دانشــکده علوم بود که به تدین معــروف بود‪ .‬نزد او‬ ‫رفتم و عنوان کردم که می خواهیم اقای مطهری را دعوت‬ ‫کنیم‪ .‬ایشان استاد دانشــکده الهیات و روحانی هستند‪ .‬با‬ ‫اینکه خودش نمــاز هم می خواند خیلی خشــک و جدی به‬ ‫من گفت که «مگر دانشــگاه مسجد است که اخوند دعوت‬ ‫کنید»‪ .‬اجازه نداد‪ .‬فضا‪ ،‬فضــای بعد از ‪15‬خرداد بود و انها‬ ‫محافظه کارانی بودند که دوســت نداشــتند برای خودشان‬ ‫دردسر درست کنند‪ ،‬حکومت هم دســتور داده بود که هیچ‬ ‫فعالیت مذهبی در دانشگاه ها صورت نگیرد‪.‬‬ ‫این مسائل گذشــت تا اینکه به دانشگاه شیراز رفتم‪.‬‬ ‫انجا هــم به عنوان معلم دانشــگاه اســتخدام شــدم و هم‬ ‫دانشــجوی مقطــع فوق لیســانس فیزیک بــودم‪ .‬اوضاع‬ ‫دانشگاه شــیراز با دانشــگاه تهران متفاوت بود‪ .‬دانشگاه‬ ‫تهــران در زمانی ســاخته شــده بود کــه ایــران الگوهای‬ ‫تحصیلی خود را از فرانسه می گرفت و بیشتر بنیانگذارانش‪،‬‬ ‫تحصیلکرده های فرانسه بودند‪ .‬دانشگاه شیراز را براساس‬ ‫الگوی دانشگاه های امریکایی ساخته بودند‪ .‬امریکایی ها‬ ‫تحت عنوان «ســپاه صلح» در انجا به وفور دیده می شدند‬ ‫و دانشــگاه شــیراز از یک فضای امریکایی برخوردار بود‪.‬‬ ‫مارکسیســت ها هم در انجا خیلی فعال بودند و فعالیت های‬ ‫انجمن اسالمی هم در ســال ‪ 45‬افت کرده بود‪ .‬همزمان با‬ ‫ورود من به دانشگاه شــیراز با همت عده ای از دانشجویان‬ ‫فعالیت هــای انجمن اســامی را دوباره شــروع کردیم‪ .‬از‬ ‫جمله از شهید مطهری برای سخنرانی دعوت کردیم‪ .‬کتاب‬ ‫«امدادهای غیبی در زندگی بشر» حاصل سخنرانی ای است‬ ‫که من از ایشان دعوت کردم‪ .‬مرتبا با ایشان درتماس بودم‬ ‫و کارهای تهیه بلیت هواپیما و اســتقبال فرودگاه و اسکان‬ ‫ایشان برعهده من بود‪ .‬سخنرانی های ایشان را از نوار پیاده‬ ‫کردم و در تهران جهت تصحیح به دست شــان سپردم و به‬ ‫صورت جزوه ای به چاپ رساندم‪ .‬در عکس هایی که از شهید‬ ‫مطهری چاپ و پوستر شده عکسی اســت که ایشان میان‬ ‫دانشجویان ایستاده‪ ،‬من نیز در ان عکس حضور دارم‪ .‬این‬ ‫عکس یادگار ســفر اقای مطهری به شــیراز است‪ .‬با امدن‬ ‫اقای مطهری به شیراز ارتباط ما با ایشان بیشتر شد‪ .‬ایشان‬ ‫در حسینیه ارشاد فعال بودند و کارهای مدیریتی و سخنرانی‬ ‫انجام می دادند‪ .‬من هم چون تهرانی بودم هر دو‪ ،‬ســه ماه‬ ‫یکبار از شــیراز به تهران می امدم و یکی از جاهایی که سر‬ ‫می زدم‪ ،‬حسینیه ارشاد بود‪.‬‬ ‫ان زمان منزل مــا خیابان لرزاده بود ولی به حســینیه‬ ‫ارشاد می امدیم‪.‬‬ ‫مثال در جریان جشن های اغاز پانزدهمین قرن بعثت‬ ‫که در حسینیه ارشاد برگزار شد‪ ،‬تقریبا در همه سخنرانی های‬ ‫ان روزها شــرکت داشــتم؛ همان زمانی که کتاب «محمد‬ ‫خاتم پیامبران» به چاپ رســیده بود‪ .‬همان موقع مقاله ای‬ ‫در نقد بعضی از صحبت های مرحوم شریعتی نوشتم و برای‬ ‫اقای مطهری فرســتادم‪ .‬درمورد برخی برنامه های حسینیه‬ ‫ارشــاد هم با هم صحبت می کردیم تا من بعد از دو ســال و‬ ‫نیم باالجبار از شــیراز به تهران امدم؛ زمانی بود که تصمیم‬ ‫گرفته بودم تغییر رشته دهم و در رشته علوم انسانی تحصیل‬ ‫کنم‪ .‬با اقای مطهری مشــورت کردم و ایشــان بعد از اینکه‬ ‫اســتدالل های مرا شــنید‪ ،‬خیلی تائید و تشــویق کرد‪ .‬من‬ ‫دانشجوی علوم اجتماعی شدم و طبعا ارتباطات فکری ام با‬ ‫اقای مطهری بیشتر شد‪ .‬سال بعد هم از علوم اجتماعی برای‬ ‫بار سوم تغییررشــته داده و به رشته فلسفه امدم که بیشتر به‬ ‫اقای مطهری نزدیک شدم‪ .‬اقای مطهری که گاهی مطلبی‬ ‫از کتاب های خارجی می خواست به من سفارش تهیه اش را‬ ‫می داد‪ ،‬مطلب را ترجمه یا ترجمه کتابی را برای ایشان تهیه‬ ‫می کردم‪ .‬خالصه در حوزه علوم اجتماعی و فلسفه با ایشان‬ ‫ی داشتم و از افکار ایشان استفاده می کردم‪ .‬این‬ ‫مراوده علم ‬ ‫ارتباطات برقرار بود‪.‬‬ ‫در ان ســال ها در ســخنرانی هایی که غیر از حسینیه‬ ‫ارشاد در مسجد الجواد و مکان های دیگر به دعوت انجمن‬ ‫ اسالمی مهندســین ایراد می کردند‪ ،‬می رفتم و کتاب های‬ ‫جدیدشان که منتشــر می شــد را نیز می خواندم تا اینکه به‬ ‫صورت منظم در درس الهیات شــفاء ایشــان که در مدرسه‬ ‫مروی روزهای چهارشنبه و پنجشنبه عصرها تدریس می کرد‪،‬‬ ‫شرکت کردم‪ .‬ایشان دو روز الهیات شفاء تدریس می کرد‪ .‬از‬ ‫قم برخی اقایان می امدند‪ ،‬شهید قندی هم شرکت می کرد که‬ ‫فارغ التحصیل دوره اول مدرسه علوی بود‪ .‬یک روز ایشان‬ ‫به من گفت که دکتر حمید عنایت به من گفته درس فلسفه‬ ‫تطبیقی را برای چندنفر از اســاتید دانشگاه شروع کنم و من‬ ‫گفته ام که فالنی هم باشد‪ .‬البته من با دکتر عنایت اشنا بودم‬ ‫و اقای عنایت هم موافقت کردند و قرار شــد که از هفته بعد‬ ‫من نیز در ان جلسه شرکت کنم‪ .‬این همان جلسه ای است‬ ‫که تا زمان انقالب به طول انجامید‪ .‬فکر می کنم سال ‪ 51‬یا‬ ‫‪ 52‬شروع این جلسه بود و تا خرداد ‪ 57‬دایر بود‪.‬‬ ‫اقای مطهری به دکتر عنایت نزدیک بودند؟‬ ‫بله با هم دوست بودند‪ .‬اقای دکتر عنایت خیلی به‬ ‫اقای مطهری عالقه مند بودند‪ .‬منزل ایشان می امدند و حتی‬ ‫اقای مطهری هم منزل دکتر عنایت می رفتند‪ .‬همسر دکتر‬ ‫عنایت‪ ،‬خانم انا عنایت انگلیسی بودند و منزلشان در اختیاریه‬ ‫بود‪ .‬اقای مطهری یک بار از من خواســت که همراهشان‬ ‫جهت پس دادن بازدید دکتر عنایت به منزل شان برویم‪ .‬به‬ ‫یاد دارم که در حیاط منزلشان نشستیم‪ ،‬اقای عنایت خیلی‬ ‫به اقای مطهری عالقه داشت و اقای مطهری هم به ایشان‬ ‫احترام می گذاشت‪ .‬این همان جلسه ای است که بعدها به‬ ‫شرح منظومه مبدل شد و این چهار جلد شرح مبسوط منظومه‬ ‫حاصل این جلسات است که باید اینها را به تفصیل در وقت‬ ‫خودش با ذکر جزئیات بگویم‪.‬‬ ‫به انقالب رســیدیم و در این ســال های ‪ 51‬تا ‪ 57‬من‬ ‫تقریبا هر هفتــه و حداقل یکبار در هر هفتــه اقای مطهری‬ ‫را می دیدم و روزبه روز ارادت من به ایشــان بیشتر می شد‪.‬‬ ‫محبت ایشــان هم به من بیشتر می شــد به طوری که خود‬ ‫ایشان یک بار در جلسه ای فرمودند که فالنی از همه به من‬ ‫نزدیک تر است‪ .‬یعنی این تعبیری است که خود ایشان کرده‬ ‫بود و تا ان اتفاق افتاد و من برای همه اینها خاطراتی دارم‪.‬‬ ‫گفت وگویویژه‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫‪7‬‬ ‫گفت وگویویژه‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪8‬‬ ‫حدود ‪ 10‬سال پیش یکبار نشســتم و درحدود ‪60‬خاطره از‬ ‫شهید مطهری را با یک مقدمه ای نوشتم که به صورت یک‬ ‫کتاب درامده است‪ ،‬البته هنوز چاپ نکرده ام‪.‬‬ ‫ممنون از توضیحاتتان‪ .‬از نظر فلســفی شــما به‬ ‫دکتر مطهــری نزدیک بودیــد و فکــر می کنم در‬ ‫تقســیم بندی های کلی طرفــدار فلســفه المانی‬ ‫هستید؛ یعنی فلسفه ای که کانت و دکارت نماینده‬ ‫ان هستند‪ .‬اقای مطهری هم در زمینه فلسفه کار‬ ‫کردند و کار بزرگشــان هم همان «اصول فلسفه و‬ ‫روش رئالیسم» اســت‪ .‬ایا ایشان هم همین گونه‬ ‫فکر می کرد؟‬ ‫بنده فلسفه اروپایی را درس می دهم اما من گرایشم‬ ‫فلسفه اســامی اســت‪ .‬یعنی اینطور نیســت که بنده یک‬ ‫معتقد پروپاقرص فلســفه اروپایی باشم‪ .‬من به خصوص به‬ ‫فلسفه اســامی گرایش دارم‪ .‬ان زمان که تازه شروع کرده‬ ‫بودیم‪ ،‬هنوز جهت گیری فکری و فلسفی مان شکل نگرفته‬ ‫بود‪ .‬اقای مطهری هم یک فیلســوف اسالمی بود و ایشان‬ ‫گرایشش در فلســفه اســامی‪ ،‬صدرایی بود و از معتقدان‬ ‫به فلســفه صدرالمتالهین بود‪ .‬به همین جهت هم اســرار‬ ‫و منظومه درس می داد البته به ابن ســینا و شــفاء هم خیلی‬ ‫اعتقاد داشت و یک فیلســوف تمام عیار اسالمی بود که به‬ ‫ســیر تحولی و تکاملی این فلســفه تا حاجی‬ ‫ســبزواری و حتی قبل از ان اعتقاد داشت و تا‬ ‫عالمه طباطبایی و خودش درواقع ادامه این‬ ‫ســیر بود‪ .‬گرایش اقای مطهری در چارچوب‬ ‫مکاتــب اروپایی جا نمی گیــرد و قابل تعریف‬ ‫نیست‪ .‬ایشــان یک متفکر بود قبل از اینکه‬ ‫بخواهد مثل مسائل سیاسی موضع بگیرد که‬ ‫این خوب است یا بد‪ .‬ایشان به فلسفه اروپایی‬ ‫توجه داشت البته بیشتر از منابع فارسی و عربی‬ ‫در اشنایی با فلســفه اروپایی استفاده می کرد‬ ‫و نه با منابع دســت اول ولی به خوبی فلســفه‬ ‫اروپایی را فهمیده بــود و خیلی عمیق و دقیق‬ ‫بحث و نقد می کرد‪ .‬ایشان یک مدافع فلسفه‬ ‫اسالمی و منتقد فلسفه های مادی غربی بود‬ ‫که ظهور و بروز این منتقد بــودن در «اصول‬ ‫فلسفه و روش رئالیســم» در برابر ماتریالیسم‬ ‫به ظهور می رسد و همینطور در برابر امپریسم‬ ‫هیومی و البته در برابر بعضی از افکار کانت‪.‬‬ ‫کاری که شــهید مطهری کردند این‬ ‫بود که درواقع فلسفه را به حوزه های‬ ‫علمیه اوردند البته نه اینکه قبل از ان‬ ‫نبوده ولی ایشــان از نمایندگان جریــان عقلی در‬ ‫حوزه های علمیه بودند کــه در دوره های مختلفی‬ ‫تحت تاثیر جریان های اخباری از قبل بوده است‪.‬‬ ‫این موضوع را چطور ارزیابی می کنید‪ .‬شاید خیلی‬ ‫از مخالفین ایشــان هــم در همان فضــا ارزیابی‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫از خصوصیات بارز اقــای مطهری‪ ،‬عقل گرا بودن‬ ‫ایشان است‪ .‬یعنی ایشــان عقل را محور شخصیت فکری‬ ‫خودش قرار داده بود و انس شــان با فلســفه هــم به دلیل‬ ‫همین طبیعت عقل گرایش بود‪ .‬دین را یک حقیقت عقالنی‬ ‫می دانســت نه اینکه به عرفان و عوالم فوق عقل قائل نبود‬ ‫ولی به تقابــل و تضاد میان دیــن و عقل قائل نبــود‪ .‬یعنی‬ ‫اینطور نبود که تفکر دینی را تفکــر غیرعقلی بداند بلکه ان‬ ‫پایه ها و شالوده ها و اســتخوان بندی تفکر دینی را عقالنی‬ ‫می دانست همانطور که استخوان بندی عالم هستی را هم‬ ‫امور معقول می دانســت و این جهت گیری عمومی در همه‬ ‫اثار ایشــان مشــهود اســت‪ .‬هم در محتوای کارشان این‬ ‫عقل گرایی ظهور دارد‪ ،‬هم در روش کارشان‪ .‬از جلوه های‬ ‫این عقل گرایی ایشان مخالفت با اخباریه است‪ .‬ایشان دو‬ ‫مطهری بر سر مسائل دینی با شریعتی اختالف نظر داشت‬ ‫مقاله در نقد تفکر اخباری نوشت که در همان سال های اوایل‬ ‫دهه ‪ 40‬منتشر شــد‪ .‬ما وقتی در دانشگاه بودیم کتاب های‬ ‫ایشان را بین دانشجویان تبلیغ و ترویج می کردیم‪ ،‬خودمان‬ ‫هم خوانده بودیم‪ .‬ایشان کال به حاشیه رانده شدن عقل را‬ ‫برای جامعه اســامی مصیبت بار می دانست و با هر حرکت‬ ‫ضدعقلی به نام دین مخالفت می کــرد‪ .‬یکی از انها همین‬ ‫تفکر اخباری گری بود که ان دو مقاله از شاهکارهای زمان‬ ‫خودش بود که ایشان در نقد اخباری گری نوشت‪ .‬همین جا‬ ‫بگویم؛ جلوه دیگری از عقل گرایی اقای مطهری مخالفت‬ ‫با خرافات بود‪ .‬در حوزه اول اقای مطهری با علمای حوزوی‬ ‫متمایل به مشــرب اخبــاری صحبت می کرد و در حماســه‬ ‫حســینی با اهل منبری که حرف های نامعقول تحت عنوان‬ ‫روضه و مصیبــت برای مردم بیان می کننــد‪ .‬یکی از دالیل‬ ‫موفقیت ایشان در جذب دانشگاهیان همین شالوده عقالنی‬ ‫فکری ایشــان بود‪ ،‬برای اینکه بــا تحصیلکرده های جدید‬ ‫نمی شد براساس حجیت احادیث و نقل استدالل کرد‪ .‬انها‬ ‫قبل از اینکه بخواهند تابع احادیث و ایات باشــند شــبهات‬ ‫عقلی داشتند و اقای مطهری به دلیل همین قوت عقالنی‬ ‫که داشت می توانســت با اینها گفت و شنود و زبان مشترک‬ ‫برقرار کند‪ .‬عقل زبان مشترک بین همه افراد انسان است‪.‬‬ ‫از نشانه های تفکر عقالنی ایشان توجه شان به فطرت بود‬ ‫و ایشان خیلی به فطرت اهمیت می داد و رکن فطرت ادمی ‬ ‫را عقل می دانست‪.‬‬ ‫مجتهدان به عنــوان نماد جریــان اصولی نقش‬ ‫گرایشات نوگرایانه تر را در حوزه فقه شیعه دارند‪،‬‬ ‫از ســوی دیگر روشــنفکران دینی هم که معتقد‬ ‫به اجتهاد در اصول هســتند برعکس مجتهدان‬ ‫که از اجتهاد در فروع بر مبنــای اصول می گویند‪.‬‬ ‫به این معنا می توانیم اقای مطهری را روشــنفکر‬ ‫دینی بنامیم یا مجتهد نوگرا؟ باالخره اقای مطهری‬ ‫با کســانی که بعدا به عنــوان روشــنفکران دینی‬ ‫مطرح شدند‪ ،‬رفاقت داشت و کار می کرد و با هم‬ ‫سخنرانی می کردند‪ ،‬مثل مرحوم بازرگان‪ .‬به این‬ ‫معنــا می توان به اقــای مطهری روشــنفکر دینی‬ ‫لقب داد؟‬ ‫این اصطالحات معنای تثبیت شــده مــورد اتفاق‬ ‫همگان ندارد؛ حتی ‪ 50‬سال پیش بیشتر از امروز مبهم بود‪.‬‬ ‫اصال بعضی از این اصطالحات به کار نمی رفت‪ .‬مثال کلمه‬ ‫روشنفکر دین و روشنفکری دینی بعد از انقالب و خصوصا از‬ ‫سال ‪ 76‬به بعد مطرح شده و زیاد به کار می رود‪ .‬در ان زمان‬ ‫این نوع اصطالحات زیاد به کار نمی رفت؛ یک عده روشنفکر‬ ‫بودند و یــک عده هم متدین‪ .‬مراد از روشــنفکر چیســت؟‬ ‫ممکن بود هرکسی روشــنفکر را یک طور تعریف کند‪ .‬مثال‬ ‫جالل ال احمد به دلیــل همین مبهم بودن‬ ‫معنــای روشــنفکر‪ ،‬صفحات زیــادی را در‬ ‫کتاب «درخدمت و خیانت روشنفکران» به‬ ‫تعریف روشــنفکر اختصاص داده است‪ .‬به‬ ‫نظر من بهتر است به جای این نوع بحث ها‬ ‫ســراغ اصل مطلــب برویم که مثــا رابطه‬ ‫اقای مطهــری با مهندس بــازرگان چه نوع‬ ‫رابطه ای بود‪.‬‬ ‫واقعا این یک ســوال اساســی است که‬ ‫چطور اینها به هم نزدیک بودند؟‬ ‫اقــای مطهــری‪ ،‬اقــای مهندس‬ ‫بازرگان را از بعضی جهات قبول داشــت و از‬ ‫بعضی جهات خیر‪ .‬من با ایشان درباره این‬ ‫مســائل صحبت کرده بــودم‪ .‬اینها مطالب‬ ‫دست اولی اســت که با خود ایشان صحبت‬ ‫کردم‪ .‬ایشــان اقای مهندس بازرگان را ادم‬ ‫خوب و متدین و در رشته علمی خود دانشمند‬ ‫می دانســت‪ .‬مخصوصــا بــه مبــارز بودن‬ ‫مهندس بازرگان هم احترام می گذاشــت‪.‬‬ ‫اقای مطهری در جلســات دفــاع مهندس‬ ‫بازرگان شرکت می کردند و خود ایشان برای‬ ‫من خاطراتی بیان کرده که جزو خاطرات خودم نوشــته ام‪.‬‬ ‫در میــان روحانیونی کــه در قم تحصیل کــرده بودند اقای‬ ‫مطهری به دلیل عالقه و اشنایی با افکار اروپاییان و اشنایی‬ ‫با مســائل اجتماعی و فکری یک نوع هم ســخنی با امثال‬ ‫بازرگان داشت‪.‬‬ ‫شــاید بتوان گفت دلیلش این است که از موضع‬ ‫عقل از دین دفاع می کردند‪.‬‬ ‫اقای مطهری جزو کســانی بود که مثال در انجمن‬ ‫اسالمی مهندسین در کنار مهندس بازرگان برای مهندسان‬ ‫یا پزشکان متدین ســخنرانی می کرد‪ .‬هردو فکر اجتماعی‬ ‫و سیاسی داشتند‪ .‬هر دو با رژیم شــاه مخالف بودند‪ .‬هر دو‬ ‫به فکر نــواوری در مذهب بودند؛ اینها اشتراکاتشــان بود‪.‬‬ ‫وقتی راجع به مهندس بازرگان صحبت می کنم این موضوع‬ ‫شــامل دکتر ســحابی هم به صورت دیگری می شود‪ .‬منتها‬ ‫اقای مطهری در عین حال که به مهنــدس بازرگان احترام‬ ‫می گذاشــت و او را متدین و دانشمند می دانســت‪ ،‬از نظر‬ ‫فلســفی منتقد جدی حرف های اقــای بازرگان بــود و اگر‬ ‫فرصت داشتیم من نقد شجاعانه و جدی اقای مطهری را به‬ ‫حرف های بازرگان توضیح می دادم‪.‬‬ ‫تعبیــر مــن این اســت که مطهــری افــکار مهنــدس بــازرگان را‬ ‫پوزیتیویستی می دانست‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫گفت وگویویژه‬ ‫در کتاب «راه طی شده» می بینیم که مهندس بازرگان‬ ‫درست مثل یک مسلمان پوزیتیویسن صحبت می کند‪ .‬یعنی‬ ‫اصال قائل به فلســفه نیســت و حرف های عجیب و غریبی‬ ‫درمورد روح می زند که اگر کسی به تاریخچه کتاب راه طی‬ ‫شده مهندس بازرگان مراجعه و این کتاب را تجزیه و تحلیل‬ ‫کند و ببیند بعد از انتشــار این کتاب چه واکنش هایی نسبت‬ ‫به این کتاب شــده و عالمه طباطبایــی و اقای مطهری چه‬ ‫گفته اند‪ ،‬این موضوع یک پایان نامه است‪ .‬اگر می خواهید‬ ‫بدانید اقای مطهری چقدر در نقد بازرگان بی پروا بوده است‪،‬‬ ‫نقد مطهری را از کتاب راه طی شده بخوانید که ایشان صریحا‬ ‫می گوید که مهندس بازرگان از این حرف ها سردر نمی اورد‪.‬‬ ‫یعنی خیلی بی تعــارف پنبه حرف های بــازرگان را می زند در‬ ‫عین حال که با هم دوســت بودند ولی از حرف های بازرگان‬ ‫احســاس خطر می کرده که حق هم داشته است‪ .‬بعدها ما‬ ‫دیدیم که این حرف ها منشا چه انحرافاتی شد‪ .‬اقای مطهری‬ ‫همیشه منتقد نوع تفکر فلسفی بازرگان بود‪ ،‬در عین حال به او‬ ‫احترام هم می گذاشت و از نظر سیاسی هم با بازرگان یکجور‬ ‫فکر نمی کرد‪ .‬نزدیک انقــاب خودم از زبان اقای مطهری‬ ‫شنیدم که گفتند‪« :‬من پشت سر بازرگان نماز می خوانم اما از‬ ‫نظر سیاسی قبولش ندارم» این را بنده شنیدم‪.‬‬ ‫خیلی ها می گوینــد نخست وزیرشــدن مهندس‬ ‫بازرگان تحت سفارش و توصیه اقای مطهری بوده‬ ‫است‪ .‬در این مورد مطلب خاصی شنیده بودید؟‬ ‫من در جریان ان مذاکرات نبودم و چیزی نشنیدم‪.‬‬ ‫این واقعیــت را در خاطراتی که از اقای مطهری نوشــتم به‬ ‫تفصیل در چندین خاطــره توضیح داده ام امــا اجماال باید‬ ‫اینطور بگویم که در میان دانشگاهیان قبل از انقالب کسی‬ ‫که بیــش از همه به اقــای مطهری به عنــوان یک حوزوی‬ ‫نزدیک شده بود‪ ،‬بازرگان بود ولی با همه نزدیکی‪ ،‬بین شان‬ ‫فاصله زیاد بود‪.‬‬ ‫یعنی می توان تعبیر کرد که اقای مطهری‪ ،‬بازرگان‬ ‫را پوزیتیویست مسلمان می دانست؟‬ ‫این عنوان را ایشان نگذاشتند ولی من که سال ها در‬ ‫دانشگاه تهران پوزیتویسم درس می دادم‪ ،‬این تعبیر از من‬ ‫است و ان سخن جای بحثش وقت دیگری است‪.‬‬ ‫چون در بحث روشنفکری هستیم؛ در مورد دکتر‬ ‫شــریعتی هم صحبت کنید‪ .‬اساســا شکاف بین‬ ‫اســتاد مطهری و دکتر شریعتی برســر چه بود و‬ ‫نکته جالب هم اینکه خود اقای مطهری در مقابل‬ ‫جریان های اخباری اصالح طلب بــود‪ ،‬اما در اخر‬ ‫خودش قربانی جریانات چپ شد‪ .‬انهایی که خیلی‬ ‫تند می رفتند و رادیکال بودند‪ .‬خود ایشــان که به‬ ‫تعریفی مورد انتقاد جریانات محافظه کار در حوزه‬ ‫بود در انتها قربانی جریانات تند شد‪.‬‬ ‫شــاید اگر ان خرافه گرایی ها نبــود ان تندروی ها‬ ‫هم به وجــود نمی امد‪ .‬اقــای مطهــری که بــا خرافات در‬ ‫دین مخالفت می کــرد‪ ،‬می دید که این نوع اســام خرافی‬ ‫نتیجــه اش ان افراط گریی ها و انحرافات می شــود‪ .‬اینکه‬ ‫اقای مطهری در ان واحد در چنــد جبهه کار می کرد‪ ،‬بحث‬ ‫دیگری است‪ .‬طی این ‪ 30‬و چند سال در بعضی سخنرانی ها‬ ‫که راجع به اقای مطهری داشتم‪ ،‬این موضوع را بیان کرده ام‬ ‫و االن مجالش نیســت‪ .‬اقای مطهری با دکتر شریعتی اوال‬ ‫همشهری بودند‪ ،‬با پدر دکتر شریعتی هم دوستی داشتند‪.‬‬ ‫با خانواده شــریعتی هم خویشاوندی ســببی داشتند‪ .‬یعنی‬ ‫برادرخانم اقای مطهری‪ ،‬شــوهرخواهر شریعتی بود‪ .‬یعنی‬ ‫دکتر روحانی که اول انقالب رئیس ســازمان بهزیســتی در‬ ‫دولت موقت شد‪ ،‬برادرخانم اقای مطهری بود و داماد مرحوم‬ ‫محمدتقی شریعتی و شوهرخواهر دکتر شریعتی‪ .‬اینها باهم‬ ‫اشنا بودند‪ .‬در حسینیه ارشــاد هم اول با ذوق و شوق کار را‬ ‫شروع کردند‪ .‬ظهور شریعتی یک پدیده چشمگیر و حادثه ای‬ ‫تو شــلواری و‬ ‫در ان دوران محســوب می شــود که یک ک ‬ ‫کرواتی و به اصطالح یک «فکلی» گرچه موهای مفصلی‬ ‫هم نداشــت! که تحصیلکرده فرانسه اســت به نام دین از‬ ‫جامعه شناسی‪ ،‬حضرت زینب(س)‪ ،‬حضرت فاطمه(س)‪،‬‬ ‫پیغمبر(ص) و امیرالمومنین(ع) حرف می زند‪ ،‬اسالم شناسی‬ ‫می نویسد درحالی که تا ان زمان کســی اینجور بیان نکرده‬ ‫بود‪ .‬گفتمــان مهندس بــازرگان‪ ،‬گفتمان علــوم تجربی و‬ ‫مهندسی بود‪ .‬مثال در عشق و پرستش‪ ،‬رابطه ماده و انرژی‬ ‫و رابطه مطهرات در اســام در فضای فیزیک و شــیمی و‬ ‫مهندسی راجع به اسالم بحث می کرد‪ .‬اما شریعتی کسی بود‬ ‫که در دهه ‪ 40‬گفتمان علوم انسانی داشت؛ جامعه شناسی‬ ‫و فلسفه غربی و ادبیات‪ .‬شریعتی یک اغاز بود و ظرف دو‪،‬‬ ‫ســه ســال به کلی فضای دینی ایران را تحت تاثیر خودش‬ ‫قرار داد‪ .‬اقای مطهری یکبار برای من توضیح داد که اصال‬ ‫مشکل شان با شریعتی از کجاست‪ .‬می گفت ما در حسینیه‬ ‫ارشاد قرار گذاشــته بودیم که هرکســی در حوزه تخصص‬ ‫خودش درباره دین صحبت کند‪ .‬ایشــان می گفت کســی‬ ‫که جامعه شناس اســت‪ ،‬نباید راجع به یک حکم فقهی نظر‬ ‫دهد‪ .‬برای اینکــه فقه روش دیگــری دارد و دانش دیگری‬ ‫اســت‪ .‬مثال شــریعتی معتقد بود که مهریه اشــتباه است‪.‬‬ ‫اقای مطهری می گفتند که این حکم شــرعی است و با این‬ ‫حرف ها نمی توان احکام اسالمی را ارزیابی کرد‪ .‬اختالف‬ ‫ما و شریعتی از اینجا شروع شد‪ ،‬با اینکه با هم قرار گذاشته‬ ‫بودیم هرکسی در حوزه کار خودش حرف بزند‪ ،‬ایشان راجع به‬ ‫همه چیز حرف می زد‪ .‬عالوه بر این شریعتی کمتر استدالل‬ ‫می کرد و بیشــتر تحریک می کرد‪ .‬چون بیان بسیار زیبایی‬ ‫داشــت و بســیار گیرا صحبت می کرد‪ .‬کامال ایــن بیان بر‬ ‫وفق پسند روز بود‪ .‬یعنی قلم و زبان او دانشگاهی پسند بود‪.‬‬ ‫هنری صحبت کردن ضعف های اســتداللی را می پوشاند و‬ ‫اقای مطهری منتقد بود‪.‬‬ ‫اقای مطهری معتقد بودکه مثال اینتقسیم بندیتشیع‬ ‫علوی‪ ،‬صفوی جای نقد دارد و این تقسیم بندی های سه گانه‬ ‫زر و زور و تزویر‪ ،‬ملک و مالک و موال‪ ،‬خرگوش و روباه و‪...‬‬ ‫که می گفت را جوان ها می پســندیدند ولی ایشان می گفت‬ ‫که حکومت پهلوی از این مطالب سوءاســتفاده می کند که‬ ‫درست هم می گفت‪ .‬خالصه اقای مطهری با شریعتی انواع‬ ‫اختالفات را داشت که یکی از اختالفات بر سر اسالم منهای‬ ‫روحانیت بود‪ .‬اقای مطهری صد درصد مخالف فکر اسالم‬ ‫منهای روحانیت بود ولی از مجموع افکار شریعتی گرایش‬ ‫اسالم منهای روحانیت بیشتر به دست می امد‪ .‬درست است‬ ‫که شریعتی در موارد اســتثنایی از روحانیت دفاع هم کرده‬ ‫اســت ولی یک جوانی که چند ســال پای صحبت شریعتی‬ ‫می نشســت به خوبی های روحانیت هم بی اعتنا می شــد‪.‬‬ ‫به هر حال واقعا نمی شود در یک مصاحبه محدود انچنان که‬ ‫حق مطلب اقتضا می کند به ریشه های اختالفات انها توجه‬ ‫و تجزیه و تحلیل کرد‪.‬‬ ‫اینها درس یک نیم سال دانشگاهی است که مطالب‬ ‫شــریعتی و مطهری را بخوانیم و اتفاقاتی کــه در ان زمان‬ ‫افتاده و مطالبی که شریعتی در مورد مطهری نوشته‪ ،‬مطلبی‬ ‫که به امام نوشته‪ ،‬همه باید کنار هم باشد‪ .‬اصال خود رابطه‬ ‫شریعتی و مطهری خودش موضوع پژوهش جامعی است‪.‬‬ ‫یک سری تفکرات استاد مطهری درمورد موضوع‬ ‫فاصله گرفتن روحانیت از قدرت بود و یک ســری‬ ‫تفکرات دیگر در مورد اینکه استاد مارکسیست باید‬ ‫بتواند در دانشگاه درس دهد‪ .‬درباره حدود و ثغور‬ ‫ازادی شاید برخی که اکنون نگاه می کنند می بینند‬ ‫حرف های ان زمان ایشان به نوعی نقاط اختالف‬ ‫زیادی دارد‪ .‬این را چگونه تفسیر می کنید؟‬ ‫اینکه می گویید اقای مطهری می گفتند روحانیت از‬ ‫قدرت فاصله بگیرد‪ ،‬براساس کدام نوشته و عبارت از اقای‬ ‫مطهری است؟ مستندشان چیست؟ باالخره اقای مطهری‬ ‫از سال ‪ 42‬دنباله رو امام بود و رکن شورای انقالب اسالمی‪.‬‬ ‫به هر حــال این حرف هــا زده می شــود‪ .‬برخی هم‬ ‫اصرار دارند که شــهید مطهری این حرف ها را زده‬ ‫است‪.‬‬ ‫اقای مطهری هیچ وقت معتقد نبــود که روحانیت‬ ‫نباید قدرت سیاســی داشته باشــد‪ .‬اقای مطهری کامال در‬ ‫چارچوب اندیشــه امام(ره)‪ ،‬فکر می کرد و معتقد به ایجاد‬ ‫حکومت اســامی و رهبری روحانیت در دیــن بود‪ .‬در هیچ‬ ‫یک از اصول فکری امــام‪ ،‬اقای مطهری با ایشــان زاویه‬ ‫نداشــت‪ .‬در واقع به همین جهت هم بود کــه امام ان تائید‬ ‫جامع را درمورد اقای مطهری کرد‪ .‬در مورد مارکسیســت ها‬ ‫اقای مطهــری به عنوان یک فیلســوف معتقد بــود که چه‬ ‫مارکسیســت ها و چه پیروان عقاید دیگر باید حرف هایشان‬ ‫در محیط های علمی‪ ،‬ازادانه بیان شــود و انجا نقد شــود‪.‬‬ ‫ولی ایشــان معتقد نبود که ان حرف ها به صورت تبلیغی در‬ ‫محیط هایی که جای نقد این حرف ها نیســت ترویج شود‪.‬‬ ‫اقای مطهری معتقد بود فکر را باید با فکر جواب داد‪.‬‬ ‫برخی بــر این عقیــده هســتند که فضــای فعلی‬ ‫دانشگاه ما اینگونه نیست‪.‬‬ ‫عــده ای نمی خواهند و مایل نیســتند بحث فکری‬ ‫شود‪ .‬یعنی درواقع عده ای بیشتر به و جنجال و اتهام و شعار‬ ‫عالقه دارند تا بحث های فکری‪.‬‬ ‫یعنی معتقدید که اگر این فضا شکل بگیرد‪ ،‬مورد‬ ‫سوءاستفاده قرار می گیرد؟‬ ‫نه‪ ،‬من معتقدم که خیلی خوب است‪ .‬کرسی های‬ ‫ازاداندیشــی که مقام معظم رهبری پیشــنهاد کردند همین‬ ‫اســت که کســی فکر خــودش را ازادانه بیان کنــد‪ .‬اقای‬ ‫مطهری چــون معتقد به حقانیت اســام بــود و عقالنیت‬ ‫اســام را انچنان نیرومند می دانست که متفکران اسالمی‬ ‫می توانند از مبانی اســامی دفاع کنند‪ ،‬وحشتی نداشت از‬ ‫اینکه مسائل مطرح شود‪ .‬منتها ایشان می گفت بحث های‬ ‫فکری باید در فضای فکری و اســتداللی مطرح شود‪ .‬این‬ ‫حرف اقای مطهری بود‪.‬‬ ‫اگر اقای مطهری اکنون در میان ما بودند‪ ،‬از نظر‬ ‫سیاسی و فکری کجا می ایستادند؟‬ ‫همانجایی که مقام معظم رهبری ایستاده اند‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫تبیین عظمت ابعاد بیکران شخصیت‬ ‫امام علی(ع) و نهج‏البالغه‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫میالدموالیمتقیانامیرمومنان(ع)مبارک باد‬ ‫در کنگره هزاره نهج‏البالغــه از چه صحبت‬ ‫خواهد شــد و از کــی معرفی؟ دانشــمندان بزرگ‬ ‫جهانی می‏خواهند مــوال امیرالمومنین را معرفی‬ ‫کنند و به دیگران بشناســانند یا کتاب نهج‏البالغه‬ ‫را؟ ما با کدام موونه و با چه سرمایه‏ای می‏خواهیم‬ ‫در ایــن وادی وارد شــویم؟ دربــاره شــخصیت‬ ‫علی‏بن‏ابیطالب‪ ،‬از حقیقت ناشــناخته او صحبت‬ ‫کنیم‪ ،‬یا با شناخت محجوب و مهجور خود؟ اص ً‬ ‫ال‬ ‫علی ـ علیه‏السالم ـ یک بشر ملکی و دنیایی است‬ ‫که ملکیان از او سخن گویند یا یک موجود ملکوتی‬ ‫اســت که ملکوتیان او را اندازه‏گیــری کنند؟ اهل‬ ‫عرفان درباره او جز با ســطح عرفانی خود و فالســفه و الهیون‬ ‫جز با علوم محدوده خود با چه ابــزاری می‏خواهند به معرفی او‬ ‫بنشینند؟ تا چه حد او را شناخته‏اند تا ما مهجوران را اگاه کنند؟‬ ‫دانشمندان و اهل فضیلت و عارفان و اهل فلسفه با همه فضایل‬ ‫و با همه دانش ارجمندشــان انچه از ان جلوه تام حق دریافت‬ ‫کرده‏اند‪ ،‬در حجاب وجود خود و در اینه محدود نفسانیت خویش‬ ‫است و موال غیر از ان است‪ .‬پس اولی ان است که از این وادی‬ ‫بگذریــم و بگوییــم علی‏بن‏ابیطالب فقط بنده خدا بــود‪ ،‬و این‬ ‫بزرگترین شاخصه اوســت که می‏توان از ان یاد کرد‪ ،‬و پرورش‬ ‫یافته و تربیت شده پیامبر عظیم‏الشان است‪ ،‬و این از بزرگترین‬ ‫افتخارات اوست‪ ،‬کدام شخصیت می‏تواند ادعا کند که عبدال ّل ‏ه‬ ‫است و از همه عبودیتها بریده است‪ ،‬جز انبیای عظام و اولیای‬ ‫معظم که علی ـ علیه السالم ـ ان عبد وارسته از غیر و پیوسته به‬ ‫دوست که حجب نور و ظلمت را دریده و به معدن عظمت رسیده‬ ‫‪12- 25‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫موضع گیریدرمقابلجداییاسالموقانون‬ ‫پایاننگارشپیوستتحقیقوتوسعه‬ ‫چالش«پولکثیف»‬ ‫زلزلهدرعربستان‬ ‫‪26- 33‬‬ ‫گفتارها‬ ‫درمنزلتعقل‬ ‫کمترشنیده هاییازاستاد‬ ‫روشنفکراصالحگر‬ ‫ازادیمعنوی‬ ‫‪34- 51‬‬ ‫سیاست‬ ‫یکریزشدیگردراردوگاهمحمود‬ ‫«مشایی»و بازهم«مشایی»‬ ‫ایادیدارروحانی‪-‬عارفانتخاباتیبود؟‬ ‫دیــداردرقم‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه‬ ‫ضلع استقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش‬ ‫و سیادت اسالم خواهی در سراســر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و‬ ‫پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪.‬‬ ‫مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن‬ ‫گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری‬ ‫مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان فرهیختگان و‬ ‫نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر‬ ‫و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر) ‬ ‫است‪ ،‬در صف مقدم است‪ .‬و کدام شخصیت است که می‏تواند‬ ‫ادعا کند از خردســالی تا اخر عمر رســول اکرم در دامن و پناه و‬ ‫تحت تربیت وحی و حامل ان بوده است جز علی‏بن‏ابیطالب که‬ ‫وحی و تربیت صاحب وحی در اعماق روح و جان او ریشه دوانده‪.‬‬ ‫پس او بحق عبدال ّل ‏ه است و پرورش یافته عبدال ّل ‏ه اعظم است و‬ ‫اما کتاب نهج‏البالغه که نازله روح اوســت برای تعلیم و تربیت‬ ‫منیت و در حجاب خود و خودخواهی خود‪،‬‬ ‫ما خفتگان در بستر ّ‬ ‫معجونی است برای شفا و مرهمی است برای دردهای فردی و‬ ‫اجتماعی و مجموعه‏ای است دارای ابعادی به اندازه یک انسان‬ ‫و یک جامعه بزرگ انســانی از زمان صدور ان تا هر چه تاریخ به‬ ‫پیش رود و هر چه جامعه‏ها به وجود اید و دولتها و ملتها متحقق‬ ‫شوند و هرقدر متفکران و فیلسوفان و محققان بیایند و در ان غور‬ ‫کنند و غرق شوند‪ .‬هان‪ ،‬فیلسوفان و حکمت‏اندوزان‪ ،‬بیایند و‬ ‫در جمالت خطبه اول این کتاب الهی به تحقیق بنشینند و افکار‬ ‫بلند پایه خود را به کار گیرند و با کمک اصحاب معرفت و‬ ‫ارباب عرفان این یک جمله کوتاه را به تفســیر بپردازند و‬ ‫بخواهند بحق وجدان خود را بــرای درک واقعی ان ارضا‬ ‫کنند؛ به شــرط انکه بیاناتی که در این میدان تاخت و تاز‬ ‫شده است انان را فریب ندهد و وجدان خود را بدون فهم‬ ‫درست بازی ندهند و نگویند و بگذرند‪ ،‬تا میدان دید فرزند‬ ‫وحی را دریافته و به قصور خــود و دیگران اعتراف کنند و‬ ‫این است ان جمله‪:‬مع کل شی ال بمقارنه و غیر کل شی‬ ‫ال بمزایله‪ .‬سالم و درود بر شما دانشمندان که با زحمت پر‬ ‫ارج و سودمند خود راه رسیدن به اهداف عالی این کتاب‬ ‫مقدس را باز می‏نمایید‪ .‬والسالم علی عبادالصالحین‪.‬‬ ‫تاریخ‪1360/02/27 :‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬جماران‬ ‫شرکت کنندگان در کنگره‬ ‫‪52- 57‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حرکت نقدینگی به سمت بورس و مسکن‬ ‫کاهش نرخ سود تکلیف قانونی دولت است‬ ‫نگرانی نئولیبرال ها‬ ‫دعوا بر سر میراث یارانه‬ ‫‪58-73‬‬ ‫بینالملل‬ ‫مانور قدرت تهران در شبه جزیره‬ ‫پشت پرده جنگ‬ ‫جامعه بی رمق‪ ،‬دولت قدرتمند‬ ‫بازگشت به دهه ‪50‬‬ ‫‪74-79‬‬ ‫ورزش‬ ‫سفر ناتمام غول امریکایی‬ ‫باخت بایرن مونیخ یعنی باخت فوتبال‬ ‫بازی بهترها‬ ‫دستور از باال رسید‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫عکس جلد‪ :‬امیر طالیی‬ ‫یک ریزش دیگر در بازیپیچیده‬ ‫اردوگاهمحمود دو رئیس‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و شصت‪ 12/‬اردیبهشت‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلثماجرایجدایی‬ ‫زریبافان از تیم احمدینژاد‬ ‫را بحث کرده است‬ ‫مثلثاحتمالائتالف‬ ‫الریجانی – روحانی‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫شهید مطهری از نظر سیاسی‬ ‫بازرگان را قبولنداشت‬ ‫روایت دستاول دکتر حدادعادل از شهید مطهری‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز‬ ‫توزیع‪ :‬نامه امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫شــهید مطهری یکبار در جلســهای فرمودنــد؛ حداد‬ ‫عادل از همه به من نزدیکتر است ‪ /‬مطهری میگفت؛‬ ‫من پشــت ســر مهندس بازرگان نمــاز میخوانم ولی‬ ‫از نظــر سیاســی قبولش نــدارم ‪ /‬مطهــری میگفت؛‬ ‫شــریعتی نبایــد در حوزههای دینی کــه تخصصی در‬ ‫ان ندارد ســخن بگوید ‪ /‬مطهری با تفکر اسالم منهای‬ ‫روحانیت شــریعتی مخالف بــود ‪ /‬مطهری هیچ وقت‬ ‫معتقد نبود که روحانیت نباید قدرت سیاســی داشته‬ ‫باشد ‪ /‬اگر مطهری اکنون در میان ما بود که همانجایی‬ ‫میایستادکهرهبریایستادهاند‬ ‫پایان نگارش پیوست‬ ‫تحقیق وتوسعه‬ ‫مذاکرات هستهای در چه مرحلهای است؟‬ ‫ایا دیدار روحانی – عارف‬ ‫انتخاباتیبود؟‬ ‫محمدرضاخبازوعلیاکبراولیادرگفتوگو‬ ‫بامثلثبهاینسوالپاسخدادند‬ ‫دیدار در قم‬ ‫دردیدارایتاللهمصباح وسعیدجلیلی‬ ‫چهگذشت؟‬ ‫غیبتمشکوکاقایمجری‬ ‫ایا مرتضی حیدری ممنوع التصویر شده است؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫اعتراض از قم‬ ‫خبرنامه‬ ‫اظهارات حســن روحانی در همایشــی که نیروی انتظامی برگزار‬ ‫کرده بود جنجالی تازه پدید اورده است‪ .‬مراجع قم گفته اند بخش هایی‬ ‫از سخنان رئیس جمهور خالف است‪ .‬در خبرنامه این هفته عالوه بر این‬ ‫موضوع به مسائلی همچون تغییرات در کابینه عربستان‪ ،‬ماجرای پول‬ ‫کثیف و اخرین خبرهای هسته ای پرداخته ایم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫موضع گیریدرمقابل‬ ‫جدایی اسالم و قانون‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫اعتراضمراجعتقلیدبهسخنانروحانی‬ ‫این برای دومین بار اســت که مراجع به طور جدی در‬ ‫مقابل سخنانی از رئیس جمهور می ایستند‪ .‬انتقاد مراجع به‬ ‫سخنان حسن روحانی در دیدار با فرماندهان نیروی انتظامی ‬ ‫این سوال را پیش رو می گذارد ک ه تقابل میان مراجع و دولت‬ ‫رفته رفته پررنگ تر خواهد شد؟‬ ‫بار قبل که مراجع به صورت گسترده به اظهارات حسن‬ ‫روحانی واکنش نشــان دادند نیز ماجرا از همین جنس بود‪.‬‬ ‫جایی که حسن روحانی نگرشش به قانون و وظایف دولت ها‬ ‫را تشریح کرده بود‪ .‬روحانی بار قبل گفته بود که «نمی توان‬ ‫کســی را به زور به بهشــت فرســتاد» و این بــار در دیدار با‬ ‫فرماندهان نیروی انتظامی انها را مسئول اجرای «قانون»‬ ‫معرفی می کند نه «اسالم»‪.‬‬ ‫این موضــوع از نوع نگــرش رئیس جمهــوری بیرون‬ ‫می اید که تــاش می کنــد همان طــور کــه در ان مناظره‬ ‫مشهور به سینه اش کوبید؛ «یک حقوقدان» باشد‪ ،‬نه یک‬ ‫«ســرهنگ»‪ .‬نگاه روحانی در این باره را می توان این طور‬ ‫برشــمرد که تالش می کند تا دایره انجــام وظایف دولت را‬ ‫از انجام وظایف اســامی ان متمایز کند‪ .‬بــا این حال هم‬ ‫بار پیش و هــم این بار مراجع و فعاالن سیاســی و همچنین‬ ‫نمایندگان مجلس به این اظهارات واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫روحانی چه گفته بود؟‬ ‫«پلیس موظف به اجرای اسالم نیست‪ .‬هیچ پلیسی‬ ‫نمی تواند بگوید این کار را برای انکه خداوند یا پیامبر (ص) در‬ ‫فالن روایت گفته است‪ ،‬انجام می دهم؛ این موضوع ربطی‬ ‫به پلیس نــدارد‪ .‬پلیس تنها یک وظیفــه دارد و ان‪ ،‬اجرای‬ ‫قانون اســت‪ ».‬این اصلی ترین بخش از اظهارات روحانی‬ ‫بود که توسط مراجع به نقد کشیده شده بود‪.‬‬ ‫روحانی هفته گذشــته و بعد از تغییر فرماندهی نیروی‬ ‫انتظامی و امدن سردار اشتری‪ ،‬برای اولین بار با فرماندهان‬ ‫این نیرو دیدار کرد‪.‬‬ ‫روحانــی در بخشــی از صحبت های خویــش درباره‬ ‫امربه معروف و نهی از منکر گفت‪« :‬منکر اصلی در جامعه‪،‬‬ ‫فقر‪ ،‬بیکاری‪ ،‬فساد و ریا است که باید از بین برود‪ .‬اما ما به دو‬ ‫سه فرع در منکر چسبیده ایم و فکر می کنیم منکر و معروف‬ ‫انهاست‪ .‬در صورتی که منکر همانی است که مردم می گویند‬ ‫این کار بدی است‪ .‬مقابله با یک منکر زمانی است که وقتی‬ ‫پلیس با ان برخورد می کند‪ ،‬مردم برای ان کف می زنند‪».‬‬ ‫منتقدان امــا در پاســخ می گوینــد‪« :‬امربه معروف و‬ ‫نهی از منکر یک واجب کلی اســت و متاسفانه این فریضه‬ ‫دینی اسیر تفسیرهای نادرســت شده است‪ ».‬این بخش از‬ ‫اظهارات روحانی بارها تکرار شده است و او در سخنرانی های‬ ‫متفاوت به ایــن موضوع که منکــر اصلی امــروز در جامعه‬ ‫«فقر» است‪ ،‬انگشــت تاکید فراوان نهاده است‪ .‬اما بیان‬ ‫این مساله در میان فرماندهان نیروی انتظامی اهمیت ویژه‬ ‫ی مسئول‬ ‫دیگری نیز داشت‪ .‬از این جهت که نیروی انتظام ‬ ‫اجرای طرح «گشت های ارشاد» اســت‪ .‬طرح هایی که از‬ ‫دوران احمدی نژاد و با اغاز فصل تابســتان در شهرها اغاز‬ ‫شــد‪ .‬اگرچه خود احمدی نژاد بارها اعالم کــرد با این طرح‬ ‫مخالف است‪.‬‬ ‫دســتور غیرمنتظره محمود احمدی نــژاد در رابطه با‬ ‫توقف فعالیت گشت های ارشاد‪ ،‬همان زمان باعث تعجب‬ ‫فرماندهان این نهاد امنیتی شد‪ ،‬زیرا طبق قانون راهکارهای‬ ‫اجرایی گســترش فرهنگ عفاف و حجاب مصوبه ‪ ۱۳‬دی‬ ‫‪ ۱۳۸۴‬شــورای عالی انقــاب فرهنگی‪ ،‬نیــروی انتظامی‬ ‫ موظف به اموری از قبیل تذکر به افــراد بدحجاب و برخورد‬ ‫با انها طبق ضوابط قانونی در اماکن عمومی شهر و برخورد‬ ‫قانونی با افــراد خیابانی‪ ،‬افراد بدحجــاب و باندهای اصلی‬ ‫فساد فحشا می شود‪.‬‬ ‫منتقدان روحانی معتقدند که طبق بند هشت از وظایف‬ ‫‪ ۲۶‬گانه نیروی انتظامی‪ ،‬این نهــاد امنیتی به عنوان ضابط‬ ‫قوه قضائیــه موظف بــه مبارزه با منکرات و فســاد اســت و‬ ‫بی حجابی قطعا یکــی از مصادیق منکر و فســاد در جامعه‬ ‫اســت‪ .‬بر همین اســاس اظهارات روحانی یا دستورالعمل‬ ‫احمدی نژاد برای توقف گشــت های ارشــاد در واقع نوعی‬ ‫مداخله در کار قوه قضائیه است‪.‬‬ ‫روحانی در بخش دیگــری از اظهاراتــش گفته بود‪:‬‬ ‫«اساس حکومت اســامی‪ ،‬یعنی حکومت قانون و این را‬ ‫امام راحل در ســخنرانی هایش نه یک بار که ده ها بار تذکر‬ ‫داده و فرموده اند‪ .‬حکومت اسالمی یعنی حکومت قانون و‬ ‫همه در برابر قانون مساوی هستند‪ .‬پلیس موظف به اجرای‬ ‫اسالم نیست‪ .‬هیچ پلیسی نمی تواند بگوید این کار را برای‬ ‫انکه خداوند یا پیامبر (ص) در فالن روایت گفته است‪ ،‬انجام‬ ‫می دهم؛ این موضوع ربطی به پلیس ندارد‪ .‬پلیس تنها یک‬ ‫وظیفه دارد و ان‪ ،‬اجرای قانون است‪».‬‬ ‫رئیس جمهور ادامه داد‪« :‬اگــر در قانون متنی بیاید‪،‬‬ ‫پلیس تنها در جایی می تواند وارد شود که اوال مصوب قانون‬ ‫باشد و ثانیا قانون‪ ،‬روشن و صریح باشد‪».‬‬ ‫اما در مقابل رســانه های نزدیک به دولت معتقدند که‬ ‫برخــی از مراجع و رســانه ها از اظهارات وی سوء برداشــت‬ ‫داشــته اند‪ .‬انها به این بخش از ســخنان روحانی در همان‬ ‫همایش اشــاره می کنند که گفته بود‪« :‬در نظام اسالمی ما‬ ‫شرع و قانون بر یکدیگر منطبق هستند» و پس از ان بود که‬ ‫از لزوم اجرای قانون سخن به میان اورده بود‪.‬‬ ‫میان اسالم و قانون اختالف نیست‬ ‫ایت الله نوری همدانــی و ایت الله مکارم شــیرازی از‬ ‫جمله مراجعی بودند‪ ،‬که در قم نســبت به اظهارات روحانی‬ ‫واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫ایت الله نوری همدانی با انتقــاد از اظهاراتی که درباره‬ ‫وظایــف نیــروی انتظامی مطرح شــده بــود و اینکه پلیس‬ ‫مســئولیت اجرای قانون را به عهده دارد نه احکام اســام‬ ‫را گفته بود‪« :‬باید به این نکته توجه داشــت که اوال قانون‬ ‫اساســی ما برگرفته از موازین اســامی اســت‪ ،‬ثانیا اینکه‬ ‫گفته می شود وظیفه نیروی انتظامی اجرای احکام اسالمی‬ ‫نیست‪ ،‬یعنی در جامعه امر به معروف و نهی از منکر نشود؛ در‬ ‫حالی که امر به معروف وظیفه ای همگانی است و همه باید‬ ‫ملزم به اجرای ان باشند‪».‬‬ ‫این مرجع تقلید با اشاره به تصریح رهبر انقالب مبنی بر‬ ‫مسئولیت همگانی در اجرای اسالم تاکید کرد‪« :‬این سخن‬ ‫که گفته شود نیروی انتظامی مسئول اجرای احکام اسالمی‬ ‫نیست‪ ،‬سخنی نادرست است و مســئوالن با اظهارات خود‬ ‫نباید به گونه ای در جامعه القا کنند که اسالم و قانون دو مقوله‬ ‫متفاوت است‪».‬‬ ‫وی از دولــت خواســت تــا از مطرح کردن ســخنان‬ ‫حاشیه ساز اجتناب کنند و باتوجه به شعار سال که رهبر معظم‬ ‫انقالب مطرح کردند‪ ،‬در جهــت تقویت همدلی و همزبانی‬ ‫تالش کنند و بداننــد مخاطب اصلی پیام رهبــری در وهله‬ ‫نخست مسئوالن هستند‪.‬‬ ‫ایت الله ناصــر مکارم شــیرازى نیز صبح دوشــنبه در‬ ‫ابتداى درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم به سخنان‬ ‫اخیر رئیس جمهور دربــاره اینکه پلیس موظــف به اجرای‬ ‫قانون است نه اسالم‪ ،‬واکنش نشان داد و ان را دارای اثرات‬ ‫‪ 121‬امضا در مخالفت با رئیس جمهور‬ ‫بعد از اعتراض مراجع نســبت به اظهــارات روحانی‪،‬‬ ‫مجلس نیز در اخرین روزکاری هفته گذشته با انتشار نامه ای‬ ‫به این اظهارات واکنش نشان داد و به ان اعتراض کرد‪.‬‬ ‫‪ 121‬نماینده مجلس با اشــاره به نظرات حضرت امام‬ ‫در حفظ و پاسداری از اسالم و همچنین نظرات مقام معظم‬ ‫رهبری در دیدار با فرماندهان برای رئیس جمهور نوشــتند‪:‬‬ ‫«از شما که در کسوت روحانیت هســتید و عمرتان در تبلیغ‬ ‫اسالم گذشته است و هم اکنون در راس قدرت اجرایی کشور‬ ‫می باشید‪ ،‬توقع ان است که در هر محفل و جلسه ای از جمله‬ ‫در جمع فرماندهان نیروی انتظامی کشــور از اســام دفاع‬ ‫کنید نه انکه بــرای نیرویی که حافظ امنیــت مردم و مجری‬ ‫ماموریت های مصوب است دستور بدهید‪ ،‬موظف به اجرای‬ ‫اسالم نیســت‪ .‬پس چه کسی یا کســانی موظف به اجرای‬ ‫اسالم هستند» ایا فقط عده ای خاص همانند روحانیت (که‬ ‫شما هســتید) یا مراجع تقلید عظام (که موضع گیری الهی‬ ‫کرده اند) و‪ ...‬وظیفه دارند؟‬ ‫ایا سخن شما بدان معنی نیست که دین از سیاست جدا‬ ‫است؟ ایا قوانین مصوب غیر اسالمی است؟ ایا این به معنی‬ ‫ف و نهی از منکر‬ ‫تعطیل شــدن واجبات از جمله امر به معرو ‬ ‫نیست؟ ایا نباید قانون اساسی در اصول اول‪ -‬دوم‪ -‬بند یک‬ ‫اصل سوم ‪ -‬چهارم و پنجم و‪ ...‬را در راستای ماموریت های‬ ‫یو‬ ‫قوای سه گانه و نهادها عملی کرد؟ ایا نباید نیروی انتظام ‬ ‫سایر دستگاه ها را دعوت به کالم خداوند و پیامبر اعظم کرد‬ ‫ایجاد خط انحرافی‬ ‫اظهارات روحانی با واکنش کالمی نمایندگان مجلس‬ ‫نیز مواجه شد‪ .‬نمایندگان در کمیسون فرهنگی مجلس بعد‬ ‫از پایان بررسی های خود در یک جلسه‪ ،‬وظیفه ذاتی پلیس‬ ‫را پیاده کردن اسالم دانستند‪.‬‬ ‫ســخنگوی این کمیســیون در اظهاراتــی گفته های‬ ‫روحانی را ایجاد یک خط «انحرافی» عنوان کرد‪« :‬اعضای‬ ‫کمیســیون این گونه صحبت ها را ایجاد یک خط انحرافی‬ ‫دانســتند که هر کســی وظیفه دارد تا در هــر جایگاهی که‬ ‫هست اسالم را پیاده کند و اینکه ما بگوییم اجرای اسالم جزو‬ ‫وظایف نیروی انتظامی نیســت‪ ،‬مقدمه یک انحراف بزرگ‬ ‫اســت و با این حرف هر فردی می تواند وظایفی که در قبال‬ ‫اسالم دارد را انجام نداده و خود را محدود به برخی کارهای‬ ‫اداری کند که این امر نه با اموزه های امام (ره) همخوانی دارد‬ ‫و نه اموزه های مقام معظم رهبری و در واقع دین ما را مکلف‬ ‫می کند که همگی به اســام پایبند بــوده و درصدد اجرای‬ ‫فرامین ان باشیم‪».‬‬ ‫او اضافه کرده بود‪« :‬امروز اعضای کمیسیون همگی‬ ‫به شــدت نســبت به حرف های روز گذشــته رئیس جمهور‬ ‫معترض بودند و اقداماتی هم بعدها در این خصوص انجام‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫اشتری‪ :‬فلسفه وجودی پلیس دفاع از ارزش هاست‬ ‫همچنین سردار اشــتری که برای اولین بار در مراسم‬ ‫سوگندنامه دانشــجویان علوم انتظامی شــرکت کرده بود‪،‬‬ ‫به صورت تلویحی بــه اظهارات روحانی پاســخ داد‪ .‬او ارزو‬ ‫کرد تا همه «ســربازان الیقی برای والیت باشیم» و «برای‬ ‫هرچه بیشتر اجرایی کردن نظم و امنیت و ارامش برای مردم‬ ‫بکوشیم و موجب افتخار برای کشور اسالمی مان باشیم‪».‬‬ ‫اشــتری در بخش دیگری از ســخنانش با بیان اینکه‬ ‫فلسفه وجودی ما دفاع از جمهوری اسالمی و ارزش هاست‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ان شــاءالله با این روحیه جهادی بتوانیم گام های‬ ‫بلندتری را در راستای امنیت و اسایش مردم برداریم‪».‬‬ ‫رئیس پلیــس همچنین اســاس و مبنــای کار پلیس‬ ‫را حفاظــت از ارزش ها دانســت و گفت‪« :‬بــه فرموده مقام‬ ‫معظم رهبری باید این فضا تقویت شــود‪ .‬در همین راســتا‬ ‫اساس و مبنای کار ما نیز مسائل اسالمی و دینی و حفاظت‬ ‫از ارزش هاست‪».‬‬ ‫در این گونه موارد عموما روحانی نشــان داده اســت‬ ‫که چندان اهل ورود به مناقشــات رودررو و ادامه دادن به‬ ‫ماجرا نیســت‪ .‬بنابراین انتظار این موضوع کــه روحانی به‬ ‫اظهارات منتقدانش در این باره پاســخ دهد‪ ،‬انتظار واقعی‬ ‫به نظر نمی رســد‪ .‬حداقل انتظار از روحانــی به عنوان یک‬ ‫روحانی و مجتهد اصالح حرف های خود در دیدار با اعضای‬ ‫پلیس است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫نصیحت دوستانه را بپذیرید‬ ‫منفی دانسته و گفت‪« :‬اخیرا یکى از مسئوالن محترم گفته‬ ‫بودند وظیفه نیروى انتظامى اجراى قانون اســت نه اجراى‬ ‫اسالم؛ این ســخن از ســه جهت اثر منفى داشت و به هیج‬ ‫وجه مناسب نبود‪».‬‬ ‫این مرجع تقلید شــیعیان ابراز امیدواری کرد روحانی‬ ‫«نصیحت دوستانه را بپذیرند» و «بعد از این چنین سخنانى‬ ‫را تکرار نکنند‪ ».‬استاد برجسته درس خارج حوزه علمیه قم‬ ‫ادامه داد‪« :‬مخصوصا به ســخنان رهبر معظم انقالب که‬ ‫اخیرا خطاب به نیروى انتظامى فرمودنــد گوش فرا دهند؛‬ ‫همان طور که ایشان تاکید کردند حفظ ارامش هاى روحى و‬ ‫اخالقى جامعه مهم تر از ارامش جسمانى انهاست‪».‬‬ ‫ایت الله مکارم شــیرازی اثر منفی این گونه سخنان را‬ ‫«تضعیف روحیه نیروى انتظامى» برشــمرد و گفت‪« :‬این‬ ‫سخنان باعث می شود تا زحماتى را که براى تهذیب اخالق‬ ‫و مبارزه با منکرات متحمل شدند نادید ه گرفته شود و انها در‬ ‫اجراى قوانین اسالمى سست شوند‪».‬‬ ‫این مرجع تقلید اثر منفی دیگر مترتب بر این سخنان‬ ‫که اهمیت بیشــتری دارد را این گونه بیان کــرد‪« :‬از همه‬ ‫مهم تر چراغ سبزى اســت که به افراد الوده به انواع مفاسد‬ ‫اخالقى و مجالس کثیف و مانند ان داده مى شود که از این‬ ‫به بعد ازاد هســتید و پلیس کارى به شــما ندارد‪ ،‬انها بدون‬ ‫این سخنان توفان مى کنند واى اگر چراغ سبزى هم به انها‬ ‫نشان داده شود‪».‬‬ ‫ایت اللــه صافــی نیــز در واکنــش بــه اظهارنظــر‬ ‫رئیس جمهور هشــدار داد‪ .‬این مرجع تقلید بزرگ شــیعیان‬ ‫در دیدار با مدیرکل بنیاد شــهید قم گفت‪« :‬اینجانب بسیار‬ ‫نگران شدم از اینکه بعضی حرف هایی زده می شود که فالن‬ ‫نهاد مثال نباید مجری قانون اسالم باشد‪ .‬این حرف درست‬ ‫نیست و مسئوالن ما باید مراقبت بیشتری نمایند که سخنانی‬ ‫زده نشود که باعث نگرانی مردم با ایمان شود‪».‬‬ ‫تا از مخمصه ها و گرفتاری ها نجات پیدا کنند؟»‬ ‫احمد امیرابــادی از نمایندگان شهرســتان قم که در‬ ‫جمع اوری امضا بــرای این نامه تالش کــرده بود اظهارات‬ ‫رئیس جمهــور در خصــوص وظایــف نیــروی انتظامی را‬ ‫«در واقع به معنای جدایی دین از سیاســت» دانســت و از‬ ‫رئیس جمهور خواســت‪« :‬باید منظور اصلــی خود از چنین‬ ‫اظهاراتی را بیان کند‪ ».‬او گفت‪« :‬مسئوالن اجرایی کشور‬ ‫باید نصایح مشــتاقانه مراجع تقلید را نصب العین خود قرار‬ ‫دهند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫زلزله در عربستان‬ ‫پادشاه در کابینه‬ ‫کودتا کرد‬ ‫غیبت های مشکوک اقای مجری‬ ‫ایا مرتضی حیدری‬ ‫ممنوع التصویر شده است؟‬ ‫پایان نگارش پیوست‬ ‫تحقیق و توسعه‬ ‫مذاکرات هسته ای در چه‬ ‫مرحله ای است؟‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سردار جعفری‪ :‬مالحظات را کنار بگذارید‬ ‫عربستان حریم ها را شکسته است‬ ‫ماجرای تقابل ایران و عربســتان رفته رفته اشــکارتر‬ ‫می شود‪ .‬اگر تا پیش از این جنگ نیابتی میان دو کشور در‬ ‫سوریه برقرار بود‪ ،‬با لشکرکشــی هوایی عربستان به یمن و‬ ‫مخاطب قرار دادن ایران در این ماجرا این تقابل وارد مرحله‬ ‫جدیدی شد‪.‬‬ ‫اگرچه مقامات عربســتان تالش کردنــد تا اظهارات‬ ‫مقامات ایرانی را بــه روی خود نیاورند‪ ،‬امــا مقامات نظامی‬ ‫و مسئوالن کشــور همچنان از رویه بد در پیش گرفته شده‬ ‫توسط عربستان در منطقه انتقاد می کنند‪.‬‬ ‫هفته گذشــته ســردار عزیز جعفری فرمانده کل سپاه‬ ‫درباره عربســتان اظهاراتی را بیان کرد که یک روی ماجرا‪،‬‬ ‫به مســائل داخلی باز می گشت‪ .‬او عربســتان را «خائن»‬ ‫معرفی کرد که «حریم ها» را شکسته و خواهان ان شد که‬ ‫مسئوالن کشــور «مالحظات» را درباره عربستان سعودی‬ ‫«کنار بگذ ارند»‪.‬‬ ‫سرلشــکر محمد علی جعفری در ششــمین جشنواره‬ ‫علمی و تحقیقاتی علوم پزشکی ســپاه با بیان اینکه هرچه‬ ‫انقالب اسالمی بیشتر قدرت می گیرد‪ ،‬دشمنی ها هم بیشتر‬ ‫اشــکار می گردد‪ ،‬معتقد بود‪« :‬عربســتان با زیرپا گذاشتن‬ ‫اصول انسانی و اسالمی به کشــوری که دنبال استقالل و‬ ‫نفی نظام سلطه است تجاوز بی شرمانه ای کرده است‪».‬‬ ‫فرمانده سپاه بخشی از انتقادش را نیز متوجه مسئوالن‬ ‫داخلی کــرد و از انها خواســت مالحظات را کنــار بگذارند‪:‬‬ ‫«برخی از مســئوالن در این باره مالحظاتــی دارند و حرفی‬ ‫نمی زنند کــه این مالحظات باید کنار گذاشــته شــود‪ .‬زیرا‬ ‫عربستان حریم ها را شکسته است‪ .‬مردم یمن با الگوگیری‬ ‫از انقالب اسالمی‪ ،‬انقالب خود را پیروز کردند و این اتفاق‬ ‫اثرات بسیار تعیین کننده ای دارد و در تاریخ انقالب اسالمی‬ ‫اتفاق مهمی است‪».‬‬ ‫سردار جعفری همچنین به تفاوت های میان پیشرفت‬ ‫انقالب اسالمی در داخل و خارج از کشور اشاره کرد‪ .‬به گفته‬ ‫وی «انقالب اسالمی در خارج از ایران پیشرفت های خوبی‬ ‫داشته» و در ادامه هشــدار می دهد‪« :‬ما باید به بعد درونی‬ ‫انقالب هم توجه کرده و دنبال اسالم سازی جامعه و نهادها‬ ‫و دســتگاه های کشــور باشــیم‪ .‬به گونه ای که کشورهای‬ ‫اسالمی باید از جمهوری اسالمی الگو بگیرند‪ .‬با این وجود‬ ‫برخی در داخل کشــور دنبال الگوی پیشرفته غربی هستند‬ ‫که این الگوی پیشرفت ناقص است‪ .‬ما باید دنبال پیشرفت‬ ‫اسالمی باشیم‪».‬‬ ‫نقد عبدی بر‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫شــرایط خاص کشــور و نزدیکی به انتخابات مجلس‬ ‫شــورای اســامی اصالح طلبان را وادار کرده تا در رفتارها‬ ‫و سیاســت های خود اصالحاتی انجام دهد‪ .‬بخشی از این‬ ‫تغییر در اصالح طلبــان برعهده حزب ندا گذاشــته و حاال‬ ‫عباس عبدی نیز در مقام انتقاد و اصالح مســائل راهبردی‬ ‫این جریان انتقاداتی را به انها وارد کرده است‪.‬‬ ‫عباس عبدی‪ ،‬یکی از افرادی اســت که بــه راهبرد و‬ ‫رفتاری که در جناح اصالحات رســوخ کرده اعتراض دارد‪.‬‬ ‫او با ترســیم راهبرد تازه برای جناح اصالحات‪ ،‬ســعی دارد‬ ‫فعالین این جناح را متوجه رفتارهای تندی کند که بالی جان‬ ‫اصالحات شده و به جای دموکراســی بوی انحصارگرایی و‬ ‫دیکتاتوری روشنفکرانه می دهد‪.‬‬ ‫او در سرمقاله هفته نامه اصالح طلب «صدا» با عنوان‬ ‫«چگونه به یک راهبرد مناسب می رسیم؟» با انتقاد به چنین‬ ‫رفتاری معترف شده است که دموکراسی در جریان اصالحات‬ ‫مستلزم التزام به دموکراسی است و بایستی اصالح طلبان به‬ ‫نقد خود بپردازد؛ موضوعی که در این جناح سیاسی متداول‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫شکایتسپاهشیراز‬ ‫بعــد از حمله عده ای در شــیراز به علــی مطهری این‬ ‫پرونده به طور جدی توســط وی و نهادهــای قضا یی مورد‬ ‫پیگیری قــرار گرفــت‪ .‬وکیل علــی مطهری کــه در اولین‬ ‫حضورش بعد از این اتفاق در شیراز خود مورد حمله این افراد‬ ‫قرار گرفته بــود‪ ،‬حاال خبر می دهد که عالوه بر وی‪ ،‬ســپاه‬ ‫شــیراز نیز از این عوامل شــکایت کرده و به دنبال پیگیری‬ ‫ماجراست‪ .‬او که نخواست جزئیات ماجرا را افشا کند گفته‪:‬‬ ‫«فقط می گویم کــه فرماندهی‬ ‫سپاه در این پرونده ماموری برای‬ ‫پیگیری ایــن ماجرا تعیین کرده‬ ‫است ‪ » .‬وکیل مطهری گفته که‬ ‫هنوز پرونده به سرانجام نرسیده‬ ‫و تنها از حمله کنندگان و کسانی‬ ‫که دستور حمله را صادر کردند‪،‬‬ ‫شکایت شده است‪.‬‬ ‫نیســت‪ .‬عبدی که بــه بهانه گشــایش سیاســی در جریان‬ ‫اصالحات و اعطای مجوز به حــزب « اتحاد ملت ایران» و‬ ‫فعال شدن یک تشکل دانشجویی دست به قلم شده بود در‬ ‫نشریه متعلق به کارگزاران نوشت‪« :‬یکی ازبدترین ویژگی ها‬ ‫که موجب رکود فکری در میان اصالح طلبان شده است‪ ،‬حب‬ ‫و بغض افراطی شکل گرفته میان انان است‪ .‬وقتی نسبت به‬ ‫یک چیز بغض یا حب پیدا کنیم چشم و گوشمان درباره فهم‬ ‫ان بسته می شــود و قادر به درک واقعیت ان چیز نخواهیم‬ ‫بود‪ ،‬اینکه انان با یک چیز‪ ،‬بد یا خود باشــند و در نتیجه هر‬ ‫پدیده ای را حول محور بد و یا خوب بودن با ان تحلیل کنند‪،‬‬ ‫نتیجه ای جز جمود فکری و تحلیلی ندارد‪».‬‬ ‫بو بغضی‬ ‫این فعال اصالح طلب در ادامه به موضع ح ‬ ‫پیگیریماجرای‬ ‫جده‬ ‫بعــد از تعلیق حــج عمره‬ ‫توســط جمهــوری اســامی و‬ ‫به منظــور حفظ حرمــت زائران‬ ‫ایران‪ ،‬وزارت خارجه عربســتان‬ ‫در نامه ای به ایــران اعالم کرد‬ ‫که خاطیان ماجرای فــرودگاه جده را به «اشــد مجازات»‬ ‫ می رساند‪ .‬عربستان در این نامه اورده بود‪« :‬این وزارتخانه‬ ‫تاکید می کند که دستگاه های پادشاهی (عربستان) که مبنی‬ ‫ بر شرع اسالم پایه گذاری شده اند‪ ،‬خود را مکلف به اعمال‬ ‫اشد مجازات نسبت به کسانی که محکوم شدند می داند‪».‬‬ ‫اما «سخنگوی وزارت ارشــاد درباره وضعیت تعلیق عمره و‬ ‫مجازات دو مامور خاطی عربستان گفت‪« :‬تا زمان مجازات‬ ‫دو مامور خاطی ســعودی و عذرخواهی رسمی‪ ،‬سفر عمره‬ ‫همچنان تعلیق خواهد بود‪».‬‬ ‫اصالح طلبــان در ماجــرای ســوریه کــه انهــا را در جبهه‬ ‫تروریســت ها و حکومت های دیکتاتــوری و مرتجع عربی‬ ‫منطقه قرار داد اشــاره و بیان می کند‪« :‬یک نمونه کوچک‬ ‫ان تحلیلی است که بسیاری از انان (اصالح طلبان) پس از‬ ‫حوادث سوریه نسبت به مسائل این کشور و مواضع ایران در‬ ‫انجا داشتند و بدون در نظر گرفتن واقعیت های سوریه و نیز‬ ‫منافع ملی کشور در کنار عربستان و ترکیه قرار گرفتند‪ ،‬بدون‬ ‫انکه نقدی جدی بر ان رفتارها داشــته باشــند‪ ،‬در حالی که‬ ‫اکنون چیز دیگری را می گویند‪».‬‬ ‫به اعتقاد این تئوریسین اصالح طلبان «بغض» در انها‬ ‫موجب شده تا «خوبی ها» را نبینند و «حب» بیش از اندازه به‬ ‫افراد موجب می شود تا ضعف ها به چشم نیاد‪.‬‬ ‫ناطق نمی اید‬ ‫امــدن و نیامــدن ناطق نــوری بیــش از انکــه برای‬ ‫اصولگرایــان که خاســتگاه او بود اهمیت داشــته باشــد‪،‬‬ ‫بــرای اصالح طلبان اهمیــت دارد‪ .‬چراکــه بخش هایی از‬ ‫اصالح طلبان خواهان حضور وی و فرســتادن او به کرسی‬ ‫ریاست مجلس هســتند‪ .‬در این ارتباط برخی اصالح طلبان‬ ‫اظهارنظــر کرده بودنــد‪ ،‬اما کیهــان معتقد اســت که این‬ ‫موضوع دامی برای ناطق نوری است‪ .‬با این حال خود شیخ‬ ‫در اظهارنظــری صراحتا اعالم‬ ‫کرد که نخواهد امد‪« :‬در زمینه‬ ‫ورود بــه انتخابــات احســاس‬ ‫تکلیف شــرعی نمی کنــم و در‬ ‫جناح یا گــروه خاصی نیــز قرار‬ ‫نمی گیــرم‪ ».‬او معتقــد اســت‬ ‫که در دنیا برای سیاســتمداران‬ ‫«عمری» تعریف می شود‪.‬‬ ‫در فاصله کمتر از یک سال تا انتخابات‬ ‫مجلــس خبــرگان رهبــری و در حالی کــه‬ ‫جریان هــای سیاســی گوناگــون تالش ها و‬ ‫رایزنی هــای خــود را بــرای حضــور در ایــن‬ ‫انتخابات جدی تر از گذشــته دنبال می کنند‪،‬‬ ‫حاال بحث ها بر سر احتمال حضور فرزند یادگار‬ ‫امام در ایــن انتخابات باال گرفته اســت‪ .‬در‬ ‫یکی از تازه ترین اظهارنظرها‪ ،‬هفته گذشته‪،‬‬ ‫حجت االسالم محسن غرویان از اساتید حوزه‬ ‫و دانشــگاه و از چهره های نزدیک به هاشمی‬ ‫رفسنجانی در گفت وگویی با روزنامه ارمان در این خصوص‬ ‫چنین گفت‪« :‬اخیرا حاج سید حســن اقــای خمینی حدود‬ ‫یک ساعت با اخوی شان حاج سید علی اقا خمینی میهمان‬ ‫ما بودند کــه در این دیدار در مــورد گمانه زنی در نشــریات‬ ‫برای حضور یادگار امــام در انتخابات مجلــس خبرگان نیز‬ ‫صحبت شد‪ .‬وقتی من در خصوص ورود ایشان به انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان ســوال کردم‪ ،‬فرمودند که در حال ارزیابی‬ ‫فضای جامعه هستند و هنوز تصمیم جدی نگرفته اند‪ .‬البته‬ ‫اشاره ای هم به پیشنهاد های مکرر بزرگان کردند که از ایشان‬ ‫خواسته اند در انتخابات خبرگان حضور پیدا کنند‪».‬‬ ‫غرویان همچنین در ادامه صحبت های خود احتمال‬ ‫حضورحجت االسالمسید حسنخمینیدرانتخاباتمجلس‬ ‫خبرگان رهبری را اینگونه روایت کرده است‪« :‬اجماال ایشان‬ ‫می گفتند که در حال ارزیابی و رصد هســتم کــه ایا صالح‬ ‫هست وارد انتخابات شوم یا نه‪ .‬هنوز به تصمیمی نرسیده اند‬ ‫اما دغدغه این مساله را دارند که در حال فکر و سنجش فضا‬ ‫هستند تا به تصمیم نهایی برسند‪».‬‬ ‫این در حالی است که چندی پیش سایت مثلث انالین‬ ‫از رد درخواست اصالح طلبان برای کاندیداتوری در انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان رهبری از سوی سید حسن خمینی خبر داده‬ ‫بود‪ .‬براســاس خبر منتشر شده در ســایت هفته نامه مثلث‪،‬‬ ‫در تازه تریــن خبر در این مورد شــنیده اســت کــه طیفی از‬ ‫اصالح طلبان تالش می کنند تا فهرستی را به سرلیستی اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی و سید حســن خمینی مهیا کنند‪ .‬این در‬ ‫حالی است که حجت االسالم سید حسن خمینی تا کنون در‬ ‫این مورد و در پاسخ به درخواست های اصالح طلبان مقاومت‬ ‫کرده و پاسخ منفی داده است‪.‬‬ ‫پیش از ان نیز سایت مثلث انالین در خبری نوشته بود‪:‬‬ ‫طرح مجلس رد شد‬ ‫سرنوشتپروندهدوتابعیتی ها‬ ‫محمدعلی پورمختار درباره پرونده دو تابعیتی ها گفته‬ ‫است که این پرونده در مجلس همچنان راکد مانده است‪.‬‬ ‫او علت این امــر را عدم معرفی شــخص خاص دانســته‬ ‫و گفت‪« :‬بعد از بررســی ایــن پرونده و اســتعالم از میان‬ ‫مسئوالن دولتی تاکنون شــخصی معرفی نشده است و به‬ ‫دلیل عدم اعالم اسم شخص خاصی این پرونده همچنان‬ ‫راکد مانده اســت‪ ».‬سخنگوی کمیســیون اصل نود وی‬ ‫همچنین با اشاره به بررســی پرونده پدیده شاندیز نیز در‬ ‫این کمیسیون اظهار داشت‪« :‬کمیته ای که با مسئولیت‬ ‫وزیــر کشــور‪ ،‬تعــدادی از‬ ‫مسئوالن دستگاه های مربوطه‬ ‫و نماینده ما بنــا به اهمیت این‬ ‫موضــوع تشــکیل شــده بود‪،‬‬ ‫جلســاتی را برگزار کرده است‬ ‫امــا تاکنون بــه نتیجه خاصی‬ ‫نرسیده است‪».‬‬ ‫بعــد از لغــو ســخنرانی‬ ‫سیدحسین خمینی و ناطق نوری‬ ‫در گــرگان‪ ،‬قــوه قضائیــه وارد‬ ‫پرونده تهدید یادگار امام شــد‪.‬‬ ‫پس از انتشار اخبار برگزاری این‬ ‫سخنرانی اطالعیه ای با عنوان‬ ‫انصارحزب اللــه گرگان منتشــر‬ ‫شد که در ان سیدحسن خمینی‬ ‫تهدید شده بود با او همان رفتاری صورت خواهد گرفت که با‬ ‫علی مطهری در شیراز شد‪ .‬اما سیدحسین خمینی در پاسخ‬ ‫گفت که قرار نبود به این مراســم برود و هیچ مراســمی را به‬ ‫خاطر «تهدید لغو» نمی کند‪ .‬او همچنین خواستار برخورد با‬ ‫افراد «کم تعداد» که خودسری می کنند‪ ،‬شده بود‪ .‬به دنبال‬ ‫این ماجــرا انصارحزب الله گرگان انتشــار ایــن اطالعیه را‬ ‫تکذیب کرد و دادســتان گرگان اعالم کرد به دنبال کسانی‬ ‫هستند که برای اولین بار این بیانیه جعلی را منتشر کرده اند‪.‬‬ ‫او خبر داد که با عوامل این پرونده برخورد خواهد شد‪.‬‬ ‫بازگشت هواپیمای ایران از یمن‬ ‫هواپیماهای عربستانی از‬ ‫فرود دو فروند هواپیمای حامل‬ ‫کمک هــای دارویــی و غذایی‬ ‫به مردم یمــن جلوگیری کردند‪.‬‬ ‫عربستان حدود یک ماه است که‬ ‫طی عملیاتی موســوم به توفان‬ ‫قاطعیــت یمن اســمان یمن را‬ ‫در اختیــار خــود گرفته اســت‪.‬‬ ‫خلبان هواپیمــای ایرانی حامل‬ ‫کمک های بشردوستانه برای مردم یمن که با ممانعت خشن‬ ‫جنگنده های سعودی‪ ،‬نتوانســت فرود بیاید و بار پرنده خود‬ ‫را به دست مردم یمن برساند‪ ،‬گفته بود که خلبانان سعودی‬ ‫قصد داشته اند هواپیما را در خاک عربستان فرود بیاورند اما‬ ‫خلبان ایرانی به هواپیماهای سعودی گفته بود که در فرودگاه‬ ‫صنعا می توانند بار هواپیما را بازرسی کنند‪ .‬با این حال اجازه‬ ‫فرود به هواپیمای ایرانی داده نشــد و این هواپیما به ایران‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫خبردروغتوقیفکشتیامریکایی‬ ‫به دنبال توقیف یک فروند‬ ‫کشــتی تجاری با پرچــم جزایر‬ ‫مارشال که منابع سعودی به عمد‬ ‫ان را کشــتی امریکایی معرفی‬ ‫کــرده بودند‪ ،‬ســازمان بنــادر و‬ ‫دریانــوردی با صــدور بیانیه ای‬ ‫اعالم کــرد‪« :‬این کشــتی که‬ ‫متعلــق بــه خطوط کشــتیرانی‬ ‫مرسک (‪ )MAERSK‬است‪ ،‬براســاس حکم دادگاه حقوقی‬ ‫تهران هشــتم اردیبهشــت ماه جاری توقیف و به بندرشهید‬ ‫باهنر بندرعباس منتقل شد‪.‬‬ ‫حکم صادره بر اســاس دعوای حقوقی یک شــرکت‬ ‫خصوصی به نام شرکت فراورده های نفتی پارس طالئیه علیه‬ ‫شرکت کشتیرانی مرسک الین صادر شده است‪ .‬این دعوی‬ ‫در دادگاه های حقوقی طی سال های اخیر طرح و پس از طی‬ ‫مراحل دادرسی‪ ،‬اخذ دفاعیات طرفین و تجدید نظر خواهی‪،‬‬ ‫حکم مذکور توســط دادگاه صالحه صادر و شرکت مرسک‬ ‫بر اساس حکم قطعی قابل اجرا‪ ،‬محکوم به پرداخت خسارت‬ ‫مالی در حق خواهان شده است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫طــرح دو فوریتــی الحاق‬ ‫یک جــزء بــه مــاده ‪ 29‬قانون‬ ‫انتخابــات مجلــس مبنــی بــر‬ ‫اســتمرار صالحیت نمایندگان‬ ‫فعلی برای ثبت نام در انتخابات‬ ‫دور بعــد کــه مجلــس در هفته‬ ‫گذشته تصویب کرده بود‪ ،‬با مخالفت شورای نگهبان روبه رو‬ ‫شد و این شــورا ان را با اســتناد به مغایرت با قانون اساسی‬ ‫رد کرد‪ .‬ســخنگوی شــورای نگهبان در توضیح این مساله‬ ‫گفت‪« :‬بخشی از این مصوبه که نمایندگان فعلی مجلس را‬ ‫تابع یک ساز وکار ویژه می کرد مغایر قانون اساسی شناخته‬ ‫شد‪.‬ســخنگوی شــورای نگهبان همچنین گفت که طرح‬ ‫استانی شدن انتخابات هنوز به شورای نگهبان واصل نشده‬ ‫اســت‪ .‬براســاس طرح نمایندگان صالحیت انها به صرف‬ ‫حضور در مجلس مورد تایید قرار می گرفت‪».‬‬ ‫«شماری از اصالح طلبان از سید حسن خمینی‬ ‫درخواســت کرده بودنــد که بــرای انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان نامزد شود‪».‬‬ ‫مثلث انالین ادامه داده بــود‪« :‬پس از‬ ‫اینکه اصالح طلبــان توانســتند در ائتالف با‬ ‫میانه روها به بخشی از خواســته های خود در‬ ‫دولت یازدهم دســت یابند‪ ،‬اکنون به صورت‬ ‫جدی تصمیم دارند که در انتخابات دوره دهم‬ ‫مجلس شــورای اســامی و مجلس خبرگان‬ ‫رهبری به صورت فعاالنه وارد عمل شوند‪ .‬در‬ ‫همین راستا برخی چهره های با سابقه اصالح طلب از حاج‬ ‫سید حســن اقای خمینی‪ ،‬که ســالیانی را در قم به تحصیل‬ ‫علوم حوزوی پرداخته‪ ،‬خواســته اند خود را برای انتخابات‬ ‫خبرگان رهبری نامزد کند‪ .‬انهــا حتی به وی توصیه کرده اند‬ ‫در صورتی که شورای نگهبان خواستار حضورش در ازمون‬ ‫علمی اجتهاد شــد او در این ازمون هم شرکت کند تا مانعی‬ ‫برای نامزدی اش در انتخابات ایجاد نشود‪».‬‬ ‫البته از مدت ها پیــش زمزمه هایی مبنــی بر احتمال‬ ‫نامزدی حجت االســام سید حســن خمینــی در انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان در رسانه ها شنیده می شد‪ .‬ماه ها پیش یک‬ ‫سایت اصولگرا در این خصوص نوشته بود‪« :‬شنیده ها حاکی‬ ‫از برنامه ریزی گسترده سیدحسن خمینی برای ورود به عرصه‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان اســت‪ .‬بر همین اســاس طیف‬ ‫هاشــمی در تهران لیســت انتخاباتی مجلس خبرگان با نام‬ ‫مجتهدان مصلح و معتدل را تهیه کرده و در حال تکمیل ان‬ ‫در شهرستان ها نیز هستند‪ .‬در همین خصوص گفته می شود‬ ‫احتماال از حسن روحانی‪ ،‬هاشمی رفسنجانی‪ ،‬محقق داماد‪،‬‬ ‫سید حسن خمینی و مجید انصاری برای تکمیل این لیست‬ ‫استفاده شود‪».‬‬ ‫با وجود همه ایــن اظهارنظرها‪ ،‬انکــه تصمیم نهایی‬ ‫را در این رابطه اتخاذ خواهد کرد‪ ،‬شــخص حجت االسالم‬ ‫سید حســن خمینــی اســت؛ او کــه فرزنــد ارشــد مرحوم‬ ‫حجت االســام ســید احمد خمینی و تولیت حــرم مطهر و‬ ‫موسســه تنظیم و نشــر اثار امام خمینی (ره) اســت‪ .‬او که‬ ‫محضر اساتیدی همچون ایت الله موسوی اردبیلی‪ ،‬ایت الله‬ ‫مومن و ایت الله صانعی بهره برده است‪ ،‬دارای درجه اجتهاد‬ ‫حوزوی بوده و از سال ‪ 1389‬تدریس درس خارج خود را رسما‬ ‫در مدرسه دارالشفای قم اغاز کرد‪.‬‬ ‫تهدیدسیدحسنخمینی؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫غرویان‪ :‬سیدحسن خمینی در حال بررسی فضا‬ ‫برایکاندیداتوریمجلسخبرگاناست‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫زلزله در عربستان‬ ‫پادشاه در کابینه کودتا کرد‬ ‫در عربستان زلزله شده است‪ .‬پادشاه عربستان مقامات‬ ‫مهمی از ایــن کشــور را برکنار کرده اســت‪ .‬ملک ســلمان‬ ‫بن عبدالعزیز ال ســعود پادشــاهی که چند صباحی است بر‬ ‫کرسی پادشاهی عربســتان ســعودی تکیه زده‪ ،‬چهارشنبه‬ ‫گذشته فرامین جدیدی صادر کرد که براساس ان‪ ،‬تغییرات‬ ‫گسترده ای در باالترین سطوح حکومت سعودی رخ داد‪.‬‬ ‫مهمترین فرامین ملک سلمان‪ ،‬تغییر ولیعهد‪ ،‬جانشین‬ ‫ولیعهد و چند وزیر کابینه از جمله وزیر امور خارجه است‪.‬‬ ‫براســاس خبری که در رســانه های عربســتان اعالم‬ ‫شد‪ ،‬ملک سلمان با درخواســت کناره گیری شاهزاده مقرن‬ ‫بن عبدالعزیز ال ســعود از ســمت ولیعهدی و معاون رئیس‬ ‫هیات وزیــران موافقت کرده و شــاهزاده محمــد بن نایف‬ ‫بن عبدالعزیز را نیــز به عنوان ولیعهد‪ ،‬معــاون رئیس هیات‬ ‫وزیران‪ ،‬وزیر کشور و رئیس شــورای امور سیاسی و امنیتی‬ ‫معرفی کرده است‪.‬‬ ‫ملک ســلمان در فرمانــی دیگــر‪ ،‬محمد بن ســلمان‬ ‫بن عبدالعزیز را به عنوان جانشین ولیعهد‪ ،‬معاون دوم رئیس‬ ‫هیات دولت‪ ،‬وزیر دفاع و رئیس شــورای امــور اقتصادی و‬ ‫توسعه ای معرفی کرد‪ .‬او همچنین با درخواست کناره گیری‬ ‫سعود الفیصل وزیر امور خارجه عربستان موافقت کرده و او را‬ ‫به عنوان وزیر مشاور‪ ،‬عضو هیات دولت‪ ،‬مشاور و فرستاده‬ ‫ویژه ملک سلمان و ناظر امور خارجی منصوب کرد‪.‬‬ ‫پادشــاه حکومــت ســعودی در فرامینــی جداگانــه‪،‬‬ ‫عــادل بن احمد الجبیــر را به عنــوان وزیــر امــور خارجه و‬ ‫خالد بن عبدالعزیزالفالحرابه عنوانوزیربهداشتمعرفیکرد‪.‬‬ ‫ملکسلمانهمچنینمحمدبن سلیمانالجاسروزیراقتصاد‬ ‫و برنامه ریزی را از سمت خود برکنار و او را به سمت وزیر مشاور‬ ‫دربار منصوب کرد‪ .‬وی مهنــدس عادل بن محمد فقیه وزیر‬ ‫کار را از سمت خود برکنار و به عنوان وزیر اقتصاد و برنامه ریزی‬ ‫منصوب کرد‪ .‬ملک سلمان همچنین مفرج بن سعد الحقبانی‬ ‫را به عنوان وزیر کار معرفی کرد‪ .‬پادشــاه عربســتان‪ ،‬خالد‬ ‫بن عبدالرحمنالعیسیرانیزازسمتمعاونرئیسدرباربرکنار‬ ‫و او را به عنوان وزیر مشاور و عضو هیات دولت و عضو شورای‬ ‫امور سیاسی و امنیتی معرفی کرد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سفیرعربستاندرامریکاجانشینسعود الفیصلشد‬ ‫یکی از خبرســازترین احکامی که پادشــاه عربســتان‬ ‫ســعودی صادر کرد‪ ،‬حکمی اســت که منجر به تغییر وزیر‬ ‫امور خارجه کهنه کار سعودی ها و تکیه زدن سفیر عربستان‬ ‫در امریکا بر این کرسی اســت‪ .‬ملک سلمان در فرمان خود‬ ‫برای انتصاب وزیر خارجه عربســتان چنین نوشــته است‪:‬‬ ‫«ســعود الفیصل به اســتناد به بیماری و شــرایط جسمانی‬ ‫درخواست کرده بود از ســمت وزیر خارجه کناره گیری کند و‬ ‫بدین ترتیب ضمن موافقت با درخواست وی‪ ،‬عادل الجبیر‬ ‫به ســمت وزارت امور خارجه منصوب و ســعود الفیصل نیز‬ ‫به عنوان وزیر مشاور‪ ،‬عضو هیات دولت‪ ،‬مشاور و فرستاده‬ ‫ویژه ملک سلمان و ناظر امور خارجی منصوب می شود‪».‬‬ ‫تازه ترینتغییراتدرترکیبکابینهعربستانسعودیکه‬ ‫بخشی از دومین دوره از تغییرات کابینه از زمان تصدی ملک‬ ‫سلمان به سمت پادشاهی عربستان از روز‪ 23‬ژانویه‪ 2015‬به‬ ‫شمار می رود‪ ،‬در بحبوحه تشدید تنش ها میان ریاض ‪ -‬تهران‬ ‫و در پی مداخله نظامی عربســتان در یمن‪ ،‬همسایه جنوبی‬ ‫سعودی ها صورت گرفته است‪.‬‬ ‫سعود الفیصل که از سال ‪ 1975‬تاکنون در سمت وزیر‬ ‫خارجه عربستان خدمت می کند‪ ،‬از لحاظ مدت زمان تصدی‬ ‫این سمت در جهان رکورد دار است‪ .‬وی پیش تر در ماه گذشته‬ ‫پس از نخســتین دور از اقدامات ملک ســلمان برای ترمیم‬ ‫کابینه این کشور‪ ،‬بار دیگر در سمت وزارت خارجه ابقا شد‪.‬‬ ‫برادر علیه برادر‬ ‫عــزل و نصب های گســترده در حکومت ســعودی را‬ ‫می توان ادامه تغییرات در ساختار سیاسی قدرت در خاندان‬ ‫ال ســعود دانســت که از زمان روی کارامدن ملک ســلمان‬ ‫ششمینپادشاهاینکشورکلیدخوردهاست‪.‬تغییراتیشتابان‬ ‫که مجری ان محمد بن سلمان‪ ،‬وزیر دفاع و کارگردان جنگ‬ ‫یمن اســت که به واقع کودتایی نرم علیه منشــور عبدالعزیز‬ ‫است‪ .‬عزل مقرن بن عبدالعزیز برادر پادشاه و نزدیک به جناح‬ ‫ملک عبدالله را می توان شــاه کلید این تغییــرات در عرصه‬ ‫داخلی دانســت‪ .‬عزل مقرن از پســت ولیعهدی از مدت ها‬ ‫پیــش محتمل بــود؛ چراکه او شــرایط پادشــاهی از جمله‬ ‫داشتن مادری سعودی را نداشت‪ ،‬نزدیک به جناح شمری ها‬ ‫یا ملک عبدالله بود و مهمتر از اینها‪ ،‬ســدی بر ســر راه ورود‬ ‫نخبگان نسل سوم به چرخه جانشینی بود‪ .‬بنابراین الزم بود تا‬ ‫با برکناری او‪ ،‬این راه هموارتر از قبل شود‪.‬‬ ‫اما شــاید علت مهمتر بــرای برکناری مقــرن را بتوان‬ ‫مخالفت با اغاز جنگ یمن عنوان کرد؛ مخالفتی که به صبر‬ ‫محمد بن ســلمان جــوان و در کمین قدرت پایــان داد و در‬ ‫زمانی که ملک سلمان تسلط چندانی بر امور دیوان پادشاهی‬ ‫ندارد‪ ،‬منجر به برکناری او شد‪ .‬عزل مقرن بن عبدالعزیز منجر‬ ‫به برچیده شدن طومار عبدالعزیز شــد که در ان بر ضرورت‬ ‫انتقال قــدرت به برادران پادشــاه تاکید کرده بــود‪ .‬حاال در‬ ‫شــرایطی که ملک ســلمان با بیماری و کهولت سن دست‬ ‫به گریبان است‪ ،‬می توان پادشــاه و ولیعهد اینده عربستان‬ ‫را بــه ترتیــب محمد بن نایف و محمد بن ســلمان از نســل‬ ‫نوادگان عبدالعزیز دانســت‪ .‬این در حالی است که هنوز ‪12‬‬ ‫نفر از برادران پادشاه زنده هســتند و برخی همچون احمد و‬ ‫عبدالرحمن مستحق این انتقال بودند‪ .‬تغییر مهمتر دیگری‬ ‫که کلید خورد‪ ،‬برکناری سعود الفیصل‪ ،‬وزیرخارجه کهنه کار‬ ‫عربستان و انتصاب عادل الجبیر متعلق به جناح بازها است‬ ‫که این انتصاب را نیز می توان تغییر رویه سیاســت خارجی‬ ‫عربســتان تعبیر کرد که از چند ماه پیش عمال رونمایی شد و‬ ‫در جنگ یمن مورد بهره برداری قرار گرفــت‪ .‬با این وجود‪،‬‬ ‫نمی توان با قطعیت گفت که پرونده تغییرات در عربســتان‬ ‫بسته شده اســت‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬ملک ســلمان یک پادشاه‬ ‫در گذار اســت و با چینش جدیدی که در پست های ولیعهد‬ ‫و جانشــین ولیعهد صــورت گرفتــه‪ ،‬عمال قدرت به نســل‬ ‫سوم واگذار شده اســت؛ اتفاقی که در راستای جوانگرایی‬ ‫در ســطوح راس و میانی هرم قدرت در خاندان ال ســعود و‬ ‫جلوگیری از جنگ قدرت انجام شده است‪.‬‬ ‫اقدام پادشاه عربســتان می تواند سرنوشت جانشینی‬ ‫خاندان ال سعود در این کشور را در دهه های اینده مشخص‬ ‫کند‪ .‬رد پای محمد بن نایف در این تصمیمات ملک سلمان‬ ‫دیده می شــود؛ کســی که حتی قبل از وفات ملک عبدالله‬ ‫پادشاه سابق عربستان تنظیم اوضاع داخلی این کشور را به‬ ‫نیابت از واشنگتن برعهده داشت و به عنوان جانشین ولیعهد‬ ‫تعیین شده بود‪ .‬محمد بن نایف خیلی زود از جنگ یمن برای‬ ‫برکناری عمویش مقرن بن عبدالعزیز که از مادر یمنی به دنیا‬ ‫امده بود‪ ،‬استفاده کرد‪.‬‬ ‫ولیعهد جدید سعودی کیست؟‬ ‫سن دقیق شاهزاده محمد که ریشی کامال تیره دارد‪،‬‬ ‫مشخص نیست‪ .‬تحلیلگران و رسانه های محلی سن های‬ ‫مختلفی برای وی اعالم کرده اند اما هیچ کدام از انها باالتر از‬ ‫‪ 35‬سال نبوده است‪ .‬براساس زندگینامه منتشر شده از سوی‬ ‫بنیاد میسک ‪ -‬نهادی که شاهزاده محمد برای توسعه جوانان‬ ‫تاسیس کرده است ‪ -‬او ‪ 10‬سال سابقه خدمت حرفه ای دارد و‬ ‫تا قبل از وارد شدن به عرصه عمومی در تجارت و امور خیریه‬ ‫فعالیت می کرد‪.‬‬ ‫شاهزاده محمد در ســال ‪ 2009‬به عنوان مشاور ویژه‬ ‫پدرش منصوب شــد که ان زمــان فرماندار ریــاض بود‪ .‬او‬ ‫پس از ان از سال ‪ 2013‬که ســلمان به ولیعهدی عربستان‬ ‫انتخاب شد‪ ،‬ریاست دربار را بر عهده گرفت‪ .‬در اوریل سال‬ ‫گذشته‪ ،‬شاهزاده محمد به عنوان وزیر مشاور و عضو کابینه‬ ‫انتخاب شد و بعد از ان در ‪ 23‬ژانویه‪ ،‬روزی که سلمان در پی‬ ‫مرگ پادشاه قبلی به جانشینی او منصوب شد‪ ،‬سمت وزارت‬ ‫دفاع عربستان و ریاســت دربار را عهده دار شد‪ .‬از شاهزاده‬ ‫محمد به عنوان عامل اصلی و گرداننده جنگ عربســتان با‬ ‫یمن یاد می کنند‪.‬‬ ‫وداع با وزیر ‪ 40‬ساله‬ ‫ســعود الفیصــل نقــش تعیین کننــده ای در واکنش‬ ‫کشــورش به بحران های بیشــمار خاورمیانه داشته است؛‬ ‫چهره ای که از اکتبر ‪ 1975‬هدایت وزارت خارجه ال ســعود‬ ‫را عهده دار بود‪ .‬او در دوران صدارتش بر دستگاه دیپلماسی‬ ‫عربستان‪ ،‬با حمله اسرائیل به لبنان در سال ‪ 1982 ،1978‬و‬ ‫‪ 2006‬و همچنین انتفاضه فلسطین در سال ‪ 1987‬و ‪2000‬‬ ‫مواجه شد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬در دوران تصدی شاهزاده فیصل‬ ‫بر وزارت خارجه عربستان‪ ،‬عراق در سال ‪ 1980‬به ایران و در‬ ‫سال ‪ 1990‬به کویت حمله کرد و عراق سال ‪ 2003‬در جریان‬ ‫حمله ائتالف تحت حمایت امریکا اشغال شد‪ .‬با وجود این‬ ‫ناارامی های تاریخی‪ ،‬سعود الفیصل در شرایطی از منصب‬ ‫مهم خود از قدرت کنار رفت که جنگ داخلی‪ ،‬سوریه و عراق‬ ‫را فرا گرفتــه‪ ،‬بحران در یمن و لیبی مــوج می زند و بی ثباتی‬ ‫سیاسی در مصر حاکم است‪.‬‬ ‫سعود الفیصل همواره بیانگر مواضع ریاض بوده است‪.‬‬ ‫حتیطیسال هایاخیرکهازکمردردمزمنوسایرناراحتی ها‬ ‫رنج می بــرد و لرزش دســتان و لغزش زبانــی اش در محافل‬ ‫عمومی زبانزد می شــد‪ ،‬همچنان دقت عقالنی خود را حفظ‬ ‫کرده بود‪ .‬شاهزاده سعود الفیصل پسر ملک فیصل است که‬ ‫در ‪ 1940‬در شهر کوهســتانی طائف در نزدیکی مکه به دنیا‬ ‫امد و در سال ‪ 1989‬به عربستان سعودی کمک کرد تا به ‪15‬‬ ‫سال جنگ داخلی لبنان خاتمه دهد‪ .‬او در دهه ‪ 1960‬مدرکی‬ ‫از دانشگاه پرینستون امریکا دریافت کرد و پس از ان سال ها‬ ‫در وزارت نفت حضور داشت‪ .‬کار وی به عنوان یک دیپلمات‬ ‫بایکتغییر اغازشد؛ پادشاهجدیدخالدبن عبدالعزیزجانشین‬ ‫پدر سعود الفیصل شد که ترور شده بود و پادشاه جدید‪ ،‬سعود‬ ‫الفیصل را به عنوان وزیر خارجه خود منصوب کرد‪.‬‬ ‫ایا مرتضی حیدری ممنوع التصویر شده است؟‬ ‫وقتی مجری مشهوری باشی‪ ،‬حتی نبودنت هم برای‬ ‫چند هفته در پشــت قاب شیشــه ای تلویزیون بــرای همه‬ ‫اهمیت پیدا می کند‪ .‬مرتضی حیدری یکی از مجریان مشهور‬ ‫تلویزیون ایران است‪ .‬به طور معمول شبکه های تلویزیونی‬ ‫در سراســر دنیا برای انکه یک نفر را مقابل سیاســتمداران‬ ‫تراز اول خود یا کشورهای دیگر بنشانند‪ ،‬مجریان مشهوری‬ ‫را تربیت می کنند‪ .‬از لری کینگ گرفته تا کریستین امانپور‪،‬‬ ‫کسانی هســتند که در تمام دنیا با مصاحبه هایشان شهرت‬ ‫دارند‪ .‬این روند در ایران با دو مجری شناخته می شود؛ مجری‬ ‫برنامه شناسنامه و مهمتر از ان مرتضی حیدری‪.‬‬ ‫حیدری زاده ‪ ،۱۳۴۷‬مجری‪ ،‬مصاحبه کننده و گوینده‬ ‫خبر صداوسیمای جمهوری اســامی ایران است‪ .‬پیش تر‬ ‫نیز حواشی زیادی پیرامون او منتشر شــده بود‪ .‬اما این بار‬ ‫ماجرای غیبت او در سیمای ملی مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫او با دو برنامه «پایش» که یکشــنبه شــب ها از شبکه اول‬ ‫پخش می شد و برنامه مناظره ظهر جمعه روی انتن تلویزیون‬ ‫بود‪ .‬در دو هفته گذشته برنامه مناظره لغو و برنامه پایش که‬ ‫به بررسی مســائل اقتصادی می پرداخت با مجری دیگری‬ ‫روی انتن رفته است‪ .‬همین مســاله توجهات را نسبت به او‬ ‫برانگیخته است‪ .‬با این حال این اولین بار نیست که حواشی‬ ‫پیرامون مرتضی حیدری شنیده می شود‪ .‬پیش تر در سال ‪88‬‬ ‫یک بار شایعاتی درباره خروج او از ایران منتشر شد و اندکی‬ ‫بعد شایعاتی درباره مسائل اقتصادی و ممنوع التصویری وی‬ ‫بر زبان ها افتاده بود‪ .‬حیدری دانش اموخته مقطع کارشناسی‬ ‫در رشــته فیزیوتراپی از دانشــگاه تهران و مقطــع ‪ DBA‬در‬ ‫رشــته مدیریت است‪.‬طی سال های اخیر شــایعات زیادی‬ ‫در خصوص برخی مسائل مالی و پناهندگی اش مطرح شد‬ ‫که وی در مصاحبه ای تمام این شــایعات را منکر شد‪ .‬او در‬ ‫مهرماه ‪ 88‬از ایران خارج شــد و بالفاصله شایعاتی مبنی بر‬ ‫پناهنده شدن وی بر سر زبان ها افتاد‪ .‬اما او در مصاحبه ای‬ ‫تلویزیونی به این شایعات پاســخ داد و گفت که برای ادامه‬ ‫تحصیل از ایران خارج شــده اســت‪ .‬ایــن ادامه تحصیل‬ ‫البته برای او منشا خیر هم شــد‪ .‬چه اینکه از طریق یکی از‬ ‫همکالســی های خود با خانم کاظمی اشــنا می شود که به‬ ‫ازدواج منتهی شد‪.‬‬ ‫اعتباری که از گفت وگوی خبری امد‬ ‫حیدری همانطور که خودش معترف است‪ ،‬اعتبارش‬ ‫را از گفت وگــوی ویژه خبری شــبکه دو دارد‪ .‬ایــن برنامه از‬ ‫ابان ماه ‪ 78‬اغاز شد و به بررسی مساله مهم روز در اخر شب‬ ‫می نشست‪ .‬این برنام ه تا پیش از ان تاریخ عموما به صورت‬ ‫ضبط شــده ارائه می شــد ‪ ،‬اما از ان به بعد بود که به صورت‬ ‫زنده روی انتن می رفت‪ .‬رفته رفته حیــدری به مجری مورد‬ ‫اعتمادی تبدیل شد که این امکان وجود داشت تا در مقابل‬ ‫بزرگان عالم سیاســت انتن زنــده در اختیارش قــرار گیرد‪.‬‬ ‫حیدری تالش می کرد در این برنامه ها چالشی ظاهر شود و‬ ‫همین موضوع توجهات را بیشتر جلب می کرد‪.‬‬ ‫گفت وگوی فرمایشی؟‬ ‫مصاحبه با سعید حجاریان‬ ‫بعد از وقایع خرداد ‪ 88‬و پیش از انکه حیدری از ایران‬ ‫خارج شود‪ ،‬در مهرماه سال ‪ 88‬ســه نفر از محکومان وقایع‬ ‫پس از انتخابات روبه روی مرتضی حیدری نشستند تا درباره‬ ‫ابعاد اتفاقات به بحث بنشــینند‪ .‬ســعید حجاریان‪ ،‬ســعید‬ ‫شریعت و عطریانفر از کسانی که در دادگاه انقالب اعترافات‬ ‫انها پخش شده بود در این گفت وگوی زنده تلویزیونی شرکت‬ ‫کردند و به بررسی وقایع ان روزها پرداختند‪ .‬حیدری در این‬ ‫نشســت چهره یک مجری بیطرف را به نمایش گذاشــت و‬ ‫بدون انکه انها را به محاکمه بکشــد‪ ،‬نمایشــی حرفه ای از‬ ‫خود ارائه کرد‪ .‬اتفاقی که حتی مخالفان نیز نتوانستند از ان‬ ‫اختالس سه هزار میلیاردی‬ ‫شایعاتمربوطبهارتباطحیدریواحمدی نژادگسترش‬ ‫روز افزونی داشــت‪ .‬تاجایی کــه بعد از مطرح شــدن پرونده‬ ‫اختالس ســه هزار میلیاردی که برخی از مدیران دولت قبل‬ ‫در ان نقش داشتند‪ ،‬یکی از سایت های خبری از یک مجری‬ ‫نام برد که در این ارتباط به دادســتانی احضار شده است‪ .‬اما‬ ‫حیدری معتقد بود که این خبر ارتباطی به او ندارد‪ .‬او پاســخ‬ ‫داده بود که هیــچ گونه ارتباطی با این موضــوع ندارد و طرح‬ ‫این مسائل به معنی نشر اکاذیب اســت‪ .‬با این حال حیدری‬ ‫در مقابل یک پرســش صریح و قاطع قرار گرفته بود که باید‬ ‫به ان پاســخ روشــن می داد‪ .‬روزنامه نگاری از او سوال کرد‬ ‫که فعالیت اقتصادی دیگری دارد؟ حیدری در پاسخ تشریح‬ ‫کرد که فعالیت اقتصادی بد نیســت اما او امرار معاشش را از‬ ‫طریق برنامه هایی که اجرا می کند و همچنین مطبی که در ان‬ ‫به طبابت مشغول اســت انجام می دهد‪ .‬او این روزها ماشین‬ ‫خوب سوار می شود و پایان نامه اش در زمینه دکترای مدیریت‬ ‫در دانشگاه بوردو فرانسه را به پایان رسانده است‪ .‬حیدری بعد‬ ‫از بازگشت از فرانسه برنامه «پایش» را هر یکشنبه برای شبکه‬ ‫یک تولید می کرد‪ .‬این برنامه تا همین اواخــر با اجرای او به‬ ‫بررسی مسائل اقتصادی ایران می پرداخت‪.‬‬ ‫مناظرات ‪92‬‬ ‫تجربه مناظره های سال‪ 88‬صداوسیما را بر ان داشت‬ ‫تا به جــای برگزاری مناظره هــای دو طرفه میــان نامزدهای‬ ‫انتخاباتــی‪ ،‬انهــا را در ســه برنامه و در کنــار هــم بنشــاند‪.‬‬ ‫‪ 8‬نامزد ریاست جمهوری انتخابات ســال ‪ 92‬برای اولین بار‬ ‫در برنامه مناظره ای شــرکت کردند که شــکل جدیدی برای‬ ‫ان ترتیب داده شــده بود‪ .‬مجری گری این برنامه مناظره به‬ ‫مرتضی حیدری سپرده شــد‪ .‬برنامه ای که حتی بعد از پایان‬ ‫ریاســت جمهوری و انتخابات بــا موضوعات دیگــر و میان‬ ‫کارشناســان دیگر ادامه پیدا کرد‪ .‬حیدری در ایــن برنامه با‬ ‫ی روبه رو شــد‪ 8 .‬کاندیدا که هر کدام از انها‬ ‫چالش های مهم ‬ ‫بالقوه رئیس جمهور اینده ایران بودند‪ ،‬او را در شرایط سختی‬ ‫قرار می داد‪ .‬خصوصا جایی که عــارف در این مناظره ها به او‬ ‫انتقادکردونحوهبرگزاریمناظرهرابهچالشکشید‪.‬اماحیدری‬ ‫تالشکردتااینبرنامهزندهودر عینحالپرمخاطبراطوری‬ ‫اداره کند که کمتر وارد تشنج و درگیری شود‪.‬‬ ‫گفت وگوی حیدری و روحانی‬ ‫بعــد از انکه محمــود احمدی نــژاد از پاســتور رفت‪،‬‬ ‫گفت وگوی حســن روحانی بــا خبرنــگاران‪ ،‬جنجالی میان‬ ‫صداوسیما و دولت را پدید اورد‪ .‬اتفاقی که در یک فقره ان‬ ‫کار به شورای نظارت بر صداوسیما کشیده شد‪ .‬روحانی بعد‬ ‫از نشستن بر صندلی ریاست جمهوری در تمام مصاحبه های‬ ‫تلویزیونی مقابل دو یا ســه مجری قرار گرفت‪ .‬این رویه در‬ ‫دولت احمدی نژاد به گفت وگو های دو طرفه او و حیدری بدل‬ ‫شده بود ‪ ،‬جایی که اتفاقا مردم منتقد بودند ک ه چرا او در مقابل‬ ‫امار ی که به غلط ارائه می شود سکوت می کند؟‬ ‫با این حــال در جریان یکی از برنامه هــای گفت وگو با‬ ‫رئیس جمهور تاخیری یک ساعته همه را مطلع کرد‪ ،‬اتفاقی‬ ‫در پشت پرده افتاده است‪ .‬روحانی حاضر نشده بود درخواست‬ ‫صداوسیما را برای مصاحبه با حیدری بپذیرد‪ .‬تیم رسانه ای‬ ‫دولت درخواست کرده تا سه مجری که الزاما یکی از انها زن‬ ‫باشد در مقابل رئیس جمهور بنشیند‪ .‬در نهایت این مصاحبه‬ ‫با خواســته روحانی برگزار شــد‪ ،‬اما حیدری به طور کامل از‬ ‫برنامه های گفت وگوی ویژه با رئیس جمهور کنار گذاشته شد‪.‬‬ ‫باید دید مرتضی حیدری دوباره به تلویزیون بازخواهد گشت یا‬ ‫اینکه برای همیشه از رسانه ملی رفته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫حیدری یکی از مجریانی بود که پای ثابت گفت وگوی‬ ‫تلویزیونــی با احمدی نــژاد بــود ؛ درحالی که او بر کرســی‬ ‫ریاست جمهوری تکیه زده بود‪ .‬او خودش درباره اینکه مردم‬ ‫حاضر نیستند گفت وگوی فرمایشی را به تماشا بنشینند‪ ،‬در‬ ‫یک مصاحبه گفته بود‪« :‬من فکــر نمی کنم هیچ مخاطب‬ ‫عاقلی وقت بگذارد و گفت وگوهای فرمایشــی و تبلیغاتی را‬ ‫تماشا کند‪ ».‬با این حال تصاویری از او منتشر شد درحالی که‬ ‫پیش از انجام مصاحبه با احمدی نژاد مشغول رایزنی درباره‬ ‫مطالبی است که قرار است او به زبان بیاورد و سواالت را با او‬ ‫هماهنگ می کند و درحالتی مشاوره گونه از او می خواهد در‬ ‫جاهایی ورود کند و مطالبی را بیان کند‪ .‬انتشار این تصاویر ‬ ‫به وجهه مجری گری مرتضی حیدری کمی خدشه وارد کرد‪.‬‬ ‫او یــک رکــورد بی نظیــر نیــز در اجــرای برنامه های‬ ‫گفت وگوی ویژه خبری دارد ؛ ایــن برنامه با مجری گری وی‬ ‫بیش از ‪ 2500‬برنامه را تولید کــرد‪ ،‬در حالی که برنامه های‬ ‫دیگر در این سطح حتی نمی توانستند چند ماه دوام بیاورند‪.‬‬ ‫با این حال حیدری مهرماه ‪ 88‬تصمیم گرفت از برنامه‬ ‫خداحافظی کند و این مساله مهمی بود‪ .‬اتفاقی که حواشی‬ ‫زیادی را به دنبال داشت‪ .‬برخی در فضای پس از انتخابات‬ ‫‪ 88‬از پناهندگی وی ســخن گفتنــد اما او به ایــن ابهامات‬ ‫پاسخ داد‪ .‬او گفت که به خاطر برخی شرایط حاکم برجامعه‬ ‫که به رسانه ملی نیز ســرایت کرده ‪ ،‬ناچارا محدودیت هایی‬ ‫اعمال می شــود و در این شــرایط مجــری نمی تواند مانند‬ ‫«ایده ال های» خود عمل کند‪ ،‬بنابراین در این شرایط کنار‬ ‫کشــیدن بهترین کار اســت‪ .‬یکی از انتقــادات به حیدری‬ ‫زمانی اتفاق افتاد که او پس از قهر‪ 11‬روزه احمدی نژاد مقابل‬ ‫ی که جامعه درباره‬ ‫احمدی نژاد نشست تا درباره مسائل مهم ‬ ‫ان سواالت فراوانی به ذهن داشت‪ ،‬گفت وگو کند‪ .‬مصاحبه‬ ‫ان روز و حتــی مصاحبه های بعــد او با احمدی نــژاد دیگر‬ ‫چنگی به دل نمی زد‪ ،‬چراکه مردم سواالت مورد نظرشان را‬ ‫در سواالت مجری باسابقه نمی دیدند‪ .‬اینجا بود که شایعاتی‬ ‫بر سر زبان ها افتاد ؛ شــایعاتی که می گفت حیدری از طرف‬ ‫نهاد ریاست جمهوری برای انجام مصاحبه انتخاب می شود‪.‬‬ ‫خبری که حیدری هم ان را رد نمی کرد و معتقد بود که برای‬ ‫این کار هماهنگی هایی صورت پذیرفته است‪ .‬حیدری اما‬ ‫در مقام پاسخگویی به انتقادات معتقد بود که رئیس جمهور‬ ‫«شخص دوم مملکت است» و حتی در امریکا نیز نمی توان‬ ‫هر سوال چالشی را از رئیس جمهور امریکا پرسید‪ .‬بنابراین‬ ‫الزم است تا برخی مسائل رعایت شود‪.‬‬ ‫چشم پوشی کنند و ضمن انتقاد به انجام چنین مصاحبه ای از‬ ‫بی طرفی او در مصاحبه سخن به میان اورده بودند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫غیبت های مشکوک اقای مجری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫تهی‬ ‫رحمانی فضلی هفته سختی را پشت سرگذاشت‬ ‫وزیر کشور در حالی در مجلس حاضر شد که اولین بار‬ ‫‪ ۲‬اسفندماه سال ‪ ۹۳‬در رابطه با وجود پول های کثیف و تاثیر‬ ‫ان در انتخابات ها سخن گفته بود؛ سخنانی که تا روز ها نقل‬ ‫محافل سیاسی و رسانه ای بود‪.‬‬ ‫رحمانی فضلی از اسفند ماه تا روز حضور در مجلس در‬ ‫کمتر نشستی حاضر شد که در ان به موضوع پول های کثیف‬ ‫نپردازد‪ .‬وزیر اما در جلســه علنی در کمــال حیرت همگان‬ ‫توپ را به زمین رســانه ها انداخت و در حالی که درپاسخ به‬ ‫ابوترابی برای نام بردن از اشــخاص تاکید داشت که حکم‬ ‫صادر کردن‪ ،‬وظیفه قوه قضاییه اســت در پاســخ به اصرار‬ ‫نمایندگان برای اثبات وجود پول های کثیف هم رسانه ها را‬ ‫به انتقال نادرست سخنانش متهم کرد‪ ،‬سخنانی که گاه عینا‬ ‫دررسانه ها منتقل می شد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫ورود به ماجرای پول های کثیف‬ ‫روزی که وزیر کشــور از ورود پول های کثیف قاچاق‬ ‫به سیاســت خبر داد‪ ،‬همه را شــوکه کرد‪ .‬اگر تا پیش از ان‬ ‫ورود پول های شبهه دار و پول هایی که فعاالن اقتصادی با‬ ‫زدوبندها و رانت های اقتصادی به دست اورده بودند‪ ،‬مطرح‬ ‫بود‪ ،‬حاال سطح ماجرا بسیار فراتر رفته بود‪ .‬پول های کثیف‬ ‫قاچاق چیزی نبود که به همین راحتی بتوان از ان گذشت‪.‬‬ ‫به دنبال این ماجرا علی الریجانی موضع گیری کوتاه‬ ‫اما تندی را اتخاذ کرد‪ .‬او در اتخاذ این موضع گیری دوست‬ ‫و همکار ســابق خود که حتی گفته می شد با نظر مثبت او به‬ ‫وزارت کشور رفته است را در نظر نگرفت‪ .‬الریجانی در نطق‬ ‫پیش از دستور خود در جلسه علنی با اشاره به این مطلب که‬ ‫اخیرا یکی از وزرا دو بار مطلبی دال بر ورود پول های قاچاق‬ ‫به ساختار قدرت مطرح کرده است‪ ،‬گفته بود‪« :‬اگر اطالعی‬ ‫از چنین انتقال پولــی در انتخابات اخیر دارند کــه انها را به‬ ‫قدرت رسانده اعالم کنند؛ اینگونه گرد و مبهم حرف زدن چه‬ ‫فایده ای جز ایجاد شــبهات بالوجه برای کشور دارد؟ مگر‬ ‫مملکت قانون ندارد؟ اگر کسی از اینگونه اقدامات اطالعی‬ ‫دارد باید در اختیار قوه قضاییه قرار دهد تا رسیدگی شود‪».‬‬ ‫اما در مقابل رحمانی فضلی توضیح داد که اطالعات‬ ‫درستی به الریجانی درباره اظهارنظر او داده نشده است‪ .‬او‬ ‫معتقد بود که در این باره «تنها هشــدار» داده است‪ .‬با این‬ ‫حال تاکید کرده بود که «بنده نگفتم قانــون نداریم‪ ،‬حتما‬ ‫کشور بر اســاس قانون اداره می شود‪ ،‬ولی قانون به تنهایی‬ ‫کافی نیست‪ .‬ما قانون داشتیم اما شهرام جزایری به وجود‬ ‫امد‪ ،‬قانون داشتیم و فساد ‪ ۳۰۰۰‬میلیاردی رخ داد‪ ،‬قانون‬ ‫داشتیم و بابک زنجانی ها به وجود امدند‪ .‬باید در کنار قانون‬ ‫اجرای دقیق و قوی و نظارت درست برقرار باشد‪».‬‬ ‫رحمانی فضلی همان موقع اعــام امادگی کرد که در‬ ‫یک جلســه «یک ســاعته» و در «صحن غیرعلنی» درباره‬ ‫فرایند پول های کثیــف برای نماینــدگان توضیح دهد‪ .‬اما‬ ‫مجلس راه دیگــری را انتخاب کرد‪ .‬انها از وزیر خواســتند‬ ‫به مجلس بیاید و راجــع به پول های کثیف مســتنداتش را‬ ‫ارائه کند‪ .‬اما نه در جلسه «غیرعلنی» بلکه در یک «جلسه‬ ‫علنی»‪ .‬این موضوع را بهروز نعمتی سخنگوی هیات رئیسه‬ ‫مجلس یک هفته پیش از رفتن وزیر به مجلس بیان کرد‪.‬‬ ‫نعمتی همچنین راه را برای اعتــراض نمایندگان باز‬ ‫گذاشــت و گفت‪« :‬البته ممکن اســت برخــی نمایندگان‬ ‫مجلس هم دربــاره اظهارات اقــای وزیر کشــور مطالبی‬ ‫داشته باشــند که انها نیز در جلســه مطالب خود را مطرح‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫عذرخواهی وزیر‬ ‫وزیر سرانجام ناچار شد در جلسه هفته گذشته مجلس‬ ‫حاضر شده و درباره این موضوعات توضیح دهد‪ .‬نمایندگان‬ ‫خواستار ان بودند که وزیر این مسائل را به طور شفاف بیان‬ ‫کند‪ .‬اما وزیر این کار را نکرد‪ .‬وزیر تمام بار مســئولیت این‬ ‫اتفاق را بردوش مطبوعات گذاشــت و انهــا را مقصر اصلی‬ ‫«ناصحیح» انتقال دادن مطالبش دانست‪.‬وزیرکشــور در‬ ‫مقابل نمایندگان گفت که پیش از این نیز در این باره هشدار‬ ‫داده اســت و گفــت‪« :‬من پیــش از این هم کــه در دیوان‬ ‫محاسبات بودم بارها این نکته را مطرح کردم و امروز نیز بر ان‬ ‫تاکید می کنم که یکی از بزرگترین مشکالتی که ما در کشور‬ ‫با ان مواجه هستیم موضوع بی انضباطی مالی است‪».‬‬ ‫رحمانی فضلی درباره جلسه ای که در ان از پول های‬ ‫کثیف حرف زده بود‪ ،‬توضیح داد‪« :‬من در ســخنرانی خود‬ ‫در ‪ 93/12/2‬در جمع فرماندهان مبارزه با موادمخدر بر اثار‬ ‫و عواقب قاچــاق و درامدهای ناشــی از ان صحبت کردم‪.‬‬ ‫اثار امنیتی این مســاله را مطرح کــردم به گونه ای که امروز‬ ‫برای ما مسجل اســت که پول های قاچاق و قاچاقچیان با‬ ‫اشــرار و تروریســت ها ارتباط دارند و این موضوع را ما برای‬ ‫اولین بار امسال در سازمان ملل نیز مطرح کردیم و برای انها‬ ‫خبرنامه‬ ‫درگیری لفظی وزیر با حسینیان‬ ‫نظارت بر هزینه های انتخابات‬ ‫در جریــان برگــزاری جلســه‪ ،‬نماینــدگان نســبت به‬ ‫کلی گویی های وزیر اعتراض داشــتند‪ .‬حمید رسایی با بلند‬ ‫کردن یادداشتی از وزیر می خواست که دست از کلی گویی‬ ‫بردارد و اگر «مصداقی» وجــود دارد ان را بیان کند‪ .‬با این‬ ‫حال وزیر موضوع پول های کثیف و انتخابات را اینگونه به‬ ‫یکدیگر پیوند داد‪« :‬من امروز به مجلس امده ام که بگویم‬ ‫عزیزان سوال من از شــما در حوزه سیاست این است که ایا‬ ‫به روند هزینه های مربوط به انتخابات نظارت و کنترلی وجود‬ ‫دارد؟ اصال نیســت‪ ،‬ایا ســودجویان و قدرتمندان به دنبال‬ ‫سوءاستفاده از این مساله هستند یا خیر؟ پس ما باید شیوه ای‬ ‫اتخاذ کنیم که جلوی ورود این پول های کثیفی را که امکان‬ ‫ورود دارد بگیریم‪ .‬ایا شورای نگهبان افرادی را به خاطر این‬ ‫پول های کثیف ردصالحیت کرده یا خیر؟» در حالی که وزیر‬ ‫کشــور اماده بود علی مویدی‪ ،‬رئیس پلیس مبــارزه با مواد‬ ‫مخدر کشور را با استفاده از پاورپوینت پشت تریبون مجلس‬ ‫بخواند تا عمق فاجعه بیش از پیش نمایان شود با مخالفت‬ ‫نمایندگان و هیات رئیسه مواجه شد‪.‬‬ ‫امار ادامه دارد‬ ‫وزیر امــا کوتاه بیا نبود و امارهایــش را همچنان ادامه‬ ‫می داد‪« :‬براســاس براورد ها حدود ‪ ٢٠‬تــا ‪ ٢۵‬میلیارد دالر‬ ‫ساالنه در کشــور در حوزه قاچاق کاال اسیب می بینیم‪ ،‬این‬ ‫پولی که وارد عرصه پولشــویی می شــود می تواند اقتصاد‬ ‫کشور را دچار اسیب کند‪ ،‬در حوزه کمیته امداد بیش از ‪١٠٠‬‬ ‫نفر ‪٢٠‬میلیارد تومان واردات داشته اند که به اسم این افراد‬ ‫واردات انجام شده است‪ ٢٧ ،‬هزار خودرو وارداتی گرانقیمت‬ ‫از جمله پورشه‪ ،‬لکسوس و بی‪ .‬ام‪ .‬و وجود داردکه برای اینکه‬ ‫مالیات ندهند با اسم این افراد وارد کرده اند‪ ٩۵٧٠ ،‬شرکت در‬ ‫یکی از جزایر وجود دارد که ‪ ٢٨١۴‬شرکت فقط با یک ادرس‬ ‫به ثبت رسیده‪ ،‬کدپستی ‪ ٩٩‬شــرکت در این جزیره یک رقم‬ ‫بوده است و این باعث شده حدود ‪ ٢٠‬میلیارد دالر مالیاتی که‬ ‫کشور باید بگیرید از دست برود و ‪»...‬‬ ‫روح الله حسینیان با لحنی‬ ‫تند وزیر کشور را از مجلس‬ ‫بدرقه کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫وقتی وزیر صحبت هایش به اتمام رســید و از تریبون‬ ‫مجلس پایین امد تعــداد زیادی از نماینــدگان اطراف وی‬ ‫جمع شدند‪ .‬روح الله حسینیان عضو فراکسیون اصولگرایان‬ ‫و از اعضــای جبهه پایداری نیــز نزد وزیر رفــت و در هنگام‬ ‫گفت وگوی وی با وزیر کشــور‪ ،‬صداها باال رفت‪ .‬د رجریان‬ ‫این درگیری لفظی نمایندگان چندین بار با ختم صلوات قصد‬ ‫داشتند موضوع را فیصله دهند اما هر بار مجددا صداها باال‬ ‫می رفت و موضوع ادامه پیدا می کرد‪ .‬تصاویر منتشــر شده‬ ‫و گواهــی خبرنگاران حاضــر در مجلس نشــان می داد که‬ ‫امیری سخنگوی وزارت کشور نیز در مقام دفاع از وی برامده‬ ‫بود‪ .‬باالخره پس از گذشت دقایقی وزیر کشور با پادرمیانی‬ ‫نمایندگان از مجلس خارج شد‪ .‬با خارج شدن رحمانی فضلی‬ ‫از مجلس علــی الریجانی به مجلس وارد شــد تا بر صندلی‬ ‫ریاست جلسه بنشیند‪.‬‬ ‫فارغ از بخشی از ســخنان رحمانی فضلی که تصمیم‬ ‫می گیرد در یک گردش رویکرد بار افشای پول های کثیف‬ ‫را برعهده رســانه ها قراردهد‪ ،‬اقای وزیرحرف ها و امار ها و‬ ‫ارقامی را درصحن علنی مجلس اعالم می کند که می توان‬ ‫انها را تکان دهنده دانست‪.‬‬ ‫اماری که وزیر از فساد ارائه کرد این بار تنها به انتخابات‬ ‫و مجلس باز نمی گشت و نهاد خاصی را مدنظر نداشت‪ .‬وزیر‬ ‫قصد داشت در این بخش دو پاورپوینت که اماده شده بود را‬ ‫ارائه کند اما برخورد نمایندگان واعتراض انان که نمی خواهند‬ ‫امار نامرتبط را بشنوند و از پول های کثیف می خواهند بدانند‪،‬‬ ‫اجازه پخش این فایل ها را نداد‪.‬‬ ‫از جایی به بعد نوبت فاز دوم ســخنان رحمانی فضلی‬ ‫شروع می شــود‪ .‬این بار او از پول های کثیف نگفت‪ ،‬اما از‬ ‫ارقام و اعداد و اطالعاتی نام می برد که می توانست مصداق‬ ‫پول های کثیف باشد‪.‬‬ ‫ی دقت‬ ‫ادرس ها شاید قدری گنگ و مبهم بود اما باکم ‬ ‫می شود از انان رمزگشایی کرد‪ .‬رحمانی فضلی ازخروارهای‬ ‫«پول های الوده» حرف زد‪ .‬مشتی که وقتی باز می شود از‬ ‫تجارت موادمخدر و فرار مالیاتی تا ورود کاالهای غیرمجاز‬ ‫در ان یافت می شود‪ .‬انجا که ناگهان اماری این چنین افشا‬ ‫می کند‪ ۶٨« :‬میلیارد دالر مواد مخدر بامنشا افغانستان وجود‬ ‫داردکه از این ‪ ۶٨‬میلیارد دالر‪ ،‬ســه میلیارددالر ان در ایران‬ ‫هزینه می شود‪ ،‬بنابراین حدود ‪ ١٠‬هزار میلیارد تومان پول از‬ ‫طریق مواد وارد عرصه کشور می شــود‪ .‬در دو ماه اخیر ما با‬ ‫موردی مواجه شدیم که فردی با ‪ ٣۵‬سال سن و پنج کالس‬ ‫ســواد درمدت دوســال‪ ٢٠٠ ،‬تن مواد مخدر جابه جا کرده‬ ‫بود که دو هزاروســیصد میلیارد تومان پول در حساب های‬ ‫وی چرخانده شــده بود‪ .‬فردی کــه ‪ ٣٢٠٠‬میلیاردتومان در‬ ‫حساب هایش چرخیده ســه ســال پیش فوت کرده است‪،‬‬ ‫درحساب فرزند شــش ســاله وی نیز ‪ ٨٠‬میلیارد تومان پول‬ ‫چرخیده بود کــه همه اینها خالف اســت‪ .‬ایــن دو نفر‪ ،‬دو‬ ‫شبکه قاچاق در دو نقطه کشــور داشتند که دستگیر شدند‪،‬‬ ‫در بررسی های انجام شده به بیش از دو هزارشماره حساب‬ ‫و ادم رسیدیم که با هم مرتبط بودند‪ .‬درحوزه قاچاق سوخت‬ ‫که روزانه ‪ ٢٠‬میلیون تن بود‪ ،‬هشت میلیارددالر در سال پول‬ ‫کثیف وارد چرخه اقتصاد می شد‪ .‬دریکی از جزایر ‪ ۹‬هزار و‬ ‫‪ ۵۷۰‬شرکت که دو هزارو ‪ ۸۱۴‬شــرکت فقط با یک ادرس به‬ ‫ثبت رسیده داریم‪ .‬همچنین کد پستی ‪ ۹۹‬درصد شرکت های‬ ‫ثبت شــده در این جزیره یک رقمی بوده و این باعث شــده‬ ‫معــادل ‪۲۰‬میلیارددالرمالیاتی که بایدکشــور بگیرد‪ ،‬انجام‬ ‫خبرنامه‬ ‫نیز این مساله جالب بود و مصادیق خود را در این خصوص‬ ‫به انها ارائه کردیم‪».‬او گفت کــه قاچاقچیان با این حجم‬ ‫درامد به دنبال «حامی» می گردند و ســعی می کنند حامیان‬ ‫خود را در «حوزه قدرت» جســت وجو کنند‪ .‬رحمانی فضلی‬ ‫ادامه داد‪« :‬البته این موضوع همان روز از سوی رسانه های‬ ‫مختلف به گونه ای مطرح شد که هم ناقص‪ ،‬هم جهت دار و‬ ‫هم تحریف شده بود‪ .‬در جلسه ای که من برای فرماندهان‬ ‫سخنرانی می کردم جمع فرماندهان بود و خبرنگاران در پشت‬ ‫سالن و در جایی بودند که بنده مطلع نبودم ولی در همانجا هم‬ ‫مطرح کردم که اگر خبرنگاری حضور دارد الزم نیســت این‬ ‫صحبت ها در بیرون منتشر شود‪».‬‬ ‫تاکید وزیر مدام بر این پایه استوار بود که این موضوع‬ ‫از ســوی رســانه های داخلی و خارجی به صورت یک بازی‬ ‫حزبــی و با منافــع خاص هدایت شــده اســت‪ .‬او گفت که‬ ‫رهبری هم بارها در این باره هشــدار داده است و گالیه اش‬ ‫را اینطور بیان کرد‪« :‬گالیه من از کســانی است که در این‬ ‫مساله فریب رسانه ها را خوردند و در پی ان رسانه ها مسائلی‬ ‫را مطرح کردند که خودشان به ان دامن زدند و مساله سیاسی‬ ‫در کشور به گونه ای شد که عده ای طرفدار این مساله شدند‬ ‫و عده ای در مقابل ان موضع گرفتند و انگار که موضوع را به‬ ‫خود گرفتند‪».‬رحمانی فضلی سخنانش را با این جمله پایان‬ ‫داد و البته مشــخص نکرد چه کســی به او این «پیشنهاد»‬ ‫را داده اســت‪« :‬به بنده پیشــنهاد می کنند کــه بگویم اگر‬ ‫سوءاستفاده ای از صحبت های من به دلیل انعکاس بد در‬ ‫نشــریات و روزنامه ها صورت گرفته‪ ،‬از طرف انها از شــما‬ ‫عذرخواهی کنم‪ ».‬البته این همه ماجرا نبود‪.‬‬ ‫وزیر کشور در این نطق موارد گوناگونی را نیز البه الی‬ ‫سخنانش افشا کرد‪ .‬اما نکته مهم را در همان ابتدای جلسه‬ ‫مطرح کرده بود‪ .‬جلسه ای که در ان علی الریجانی ریاست‬ ‫را به ابوترابی واگذار کرده بود‪ .‬رحمانی فضلی از درخواستش‬ ‫برای برگزاری یک «جلسه غیرعلنی» طی یک نامه خبر داد‬ ‫و گفت‪« :‬من طی نامه ای از رئیس مجلس شورای اسالمی‬ ‫درخواســت کردم تا در صــورت امکان‪ ،‬جلســه به صورت‬ ‫غیرعلنی برگزار شــود تا ارقــام و اعدادی را کــه من اعالم‬ ‫می کنم مورد سوءاستفاده دشمنان قرار نگیرد‪».‬‬ ‫اما پاسخ رئیس جلسه به علنی بودن ان روز مجلس این‬ ‫بود که «اعالم کنیم در حوزه برخورد با پول های کثیف هیچ‬ ‫اغماضی نداریم‪ ».‬او و سایر نمایندگان از وزیر خواستند تا‬ ‫بدون اغماض مسائل را مطرح کند‪« :‬والله ملت عزیز این‬ ‫اصل مجلس است بنابراین خواهش حقیر از شما به عنوان‬ ‫وزیر کشور این است که بدون کمترین چشم پوشی‪ ،‬کمترین‬ ‫حضور پول کثیف در حوزه سیاست به ویژه نهاد قانون گذاری‬ ‫را تبیین بفرماییــد‪ ،‬در حوزه های دیگر نیز دغدغه ما اســت‬ ‫به طور طبیعی مجلس در همه حوزه ها ناظر است اما از خود‬ ‫اغاز می کنیم‪».‬‬ ‫افشاگری های دیگر وزیر‬ ‫نداده ان هم به خاطر همین فرار ها و پولشویی هاســت‪ .‬در‬ ‫کمیته امداد بیش از ‪ ۱۰۰‬نفر ‪ ۲۷‬هزار خودرو لوکس درحدود‬ ‫‪ ۲۰‬میلیارد وارد کشور کردند که متاسفانه در اینجا از حقوق‬ ‫مستضعفین سوءاستفاده شده است و‪»...‬‬ ‫اینها تنها بخشی از اماری بود که وزیر کشور در مجلس‬ ‫افشا کرد‪ .‬با این حال جای این سوال بود که وزیر دیگر چه‬ ‫امار و ارقامی در اختیار داشــت که خواهان جلسه غیرعلنی‬ ‫برای بررسی ان شده بود‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫سازمان ها و نهادهای درگیر‬ ‫هرچند رحمانی فضلــی در رابطه با اصطالح پول های‬ ‫کثیف خود را مبــرا کرد و دیــواری کوتاه تر از اهالی رســانه‬ ‫را نیافت امــا امارهایی که او در این جلســه ارائــه کرد خود‬ ‫به جنجالی تــازه در میان مطبوعات و رســانه ها بدل شــد‪.‬‬ ‫نهادهایی که وزیر با این امار درگیر ماجرای پول های الوده‬ ‫کرد‪ ،‬قطعا ربطی به رســانه ها نداشــت‪ .‬از بانــک مرکزی تا‬ ‫سیستم بانکی کشور و از ستاد مبارزه با موادمخدر تا سازمان‬ ‫لو نقل‪،‬‬ ‫ثبت اسناد و شرکت ها و از سازمان های مرتبط در حم ‬ ‫این بار همگــی از باالی صحــن علنی مجلــس درگیر این‬ ‫افشاگری شدند‪.‬‬ ‫اما در میان این هجوم امار و ارقــام‪ ،‬وزیر از یک نهاد‬ ‫به شکل مشخص نام برد‪« :‬کمیته امداد»‪ .‬رحمانی فضلی‬ ‫اگر در بقیه مــوارد پرونده هــای خاص را افشــا می کند که‬ ‫غیرمســتقیم پای نهاد ها و وزارتخانه های دیگر را به وسط‬ ‫ماجرا می کشــاند اما در مورد کمیته امــداد‪ ،‬وی صراحتا از‬ ‫این نهاد نام می بــرد و ان را در معرض اتهــام خاصی چون‬ ‫ورود به ماجرای واردات ماشــین های لوکس قرار می دهد‪.‬‬ ‫رحمانی فضلی این بار این سخنان را نه در جمع خاصی که در‬ ‫صحن علنی مجلس بیان کرده است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫شکایت کمیته امداد از وزیر کشور‬ ‫وزیر کشور مدعی شد در کمیته امداد بیش از ‪ ۱۰۰‬نفر‬ ‫‪ ۲۷‬هزار خودر و لوکس در حدود ‪ ۲۰‬میلیارد وارد کشور کردند‪.‬‬ ‫از انجایی که رحمانی فضلی نشــان داده است اظهاراتی را‬ ‫که بیان می کند بعد از مدتــی رد خواهد کرد‪ ،‬برای صحت و‬ ‫سقم این ادعای وزیر کشور به سراغ حمیدرضا ترقی‪ ،‬عضو‬ ‫شــورای مرکزی کمیته امــداد رفتیم‪ .‬وی کــه از ادعاهای‬ ‫وزیر کشور متعجب بود‪ ،‬اعالم کرد نه من و نه هیچ کدام از‬ ‫مسئوالن کمیته امداد امام خمینی(ره) از این ادعا اطالعی‬ ‫نداریم‪.‬‬ ‫عضو شــورای مرکزی کمیته امداد اضافــه کرد وزیر‬ ‫کشــور بدون هیچ ســند و مدرکی این ادعاهــا را بیان کرده‬ ‫اســت‪ .‬ترقی ادامه داد‪« :‬کمیته امداد هیــچ نیازی به این‬ ‫فعالیت هــا و درامدهــا نداشــته و حتــی در برنامه های این‬ ‫کمیته هم این چنین درامدها جایی ندارد‪ .‬اعداد و رقمی که‬ ‫رحمانی فضلی در مجلس شورای اسالمی بیان کرده است‬ ‫مبین عدم صحت ادعای اوست و اگر اسناد و مدارک را برای‬ ‫بررســی به ما ارائه ندهند‪ ،‬ما از وزارت کشور و کسی که این‬ ‫ادعا را بیان کرده است در مراجع قضایی شکایت می کنیم تا‬ ‫این مساله و ادعا روشن شود‪».‬‬ ‫به دنبال این اتفاق رئیس قــوه قضاییه به ان واکنش‬ ‫نشــان داد‪ .‬ایت الله املی الریجانی «نحوه اطالع رســانی‬ ‫و توجه به موضوع پول هــای کثیف» را یکــی از مصادیق‬ ‫برخوردهای تبلیغی‪ ،‬ناصحیــح و جناحی با موضوع مبارزه با‬ ‫فساد اقتصادی اعالم کرد و از دادستان تهران خواست به‬ ‫این مساله ورود پیدا کند‪« :‬بحث اجمالی وزیر محترم کشور‬ ‫درباره پول های کثیف در برخی رسانه ها به انتخابات مجلس‬ ‫مرتبطشدکهاین چنینبرخوردینهتنهاناصحیحاست‪،‬بلکه‬ ‫در مواردی مصداق عناوین مجرمانه همچون افترا است که‬ ‫طبیعتا در چارچوب قوانین و مقررات دادستان محترم تهران‬ ‫باید ورود کند‪».‬‬ ‫انچه رئیس دستگاه قضا خواسته بود‪ ،‬در واقع خواسته‬ ‫برخی رســانه ها و نمایندگان نیز بــود‪ .‬انها از دادســتانی و‬ ‫قوه قضائیه درخواست می کردند تا کسانی که به این مساله‬ ‫دامن زدند یا کســانی که به دروغ ایــن موضوعات را مطرح‬ ‫کردنــد‪ ،‬در دادگاه پاســخگوی اتهامات خود باشــند‪ .‬حاال‬ ‫ســوالی که پیش می اید این اســت‪« :‬ایا پرونده پول های‬ ‫کثیف و ورود ان به انتخابات با ورود قوه قضائیه به ان بسته‬ ‫خواهد شد؟»‬ ‫پایاننگارشپیوستتحقیقوتوسعه‬ ‫مذاکرات هسته ای در چه مرحله ای است؟‬ ‫حضور وزیــر امور خارجــه ایاالت متحــده امریکا در‬ ‫محــل نمایندگی ایــران در نیویــورک‪ ،‬اغاز نــگارش متن‬ ‫توافق نهایی‪ ،‬برگزاری ادامه مذاکرات هســته ای ایران و‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬در اروپا‪ ،‬هشــدار جان کری به ســناتورهای‬ ‫مخالف توافق هسته ای و مخالفت سناتورها با تبدیل شدن‬ ‫توافق هسته ای به یک پیمان از جمله اخبار مهم مربوط به‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و اعضای ‪ 5+1‬محسوب می شود‪.‬‬ ‫این تحوالت در حالی صورت می گیرد که طرف امریکایی‬ ‫پس از قرائت بیانیه مشترک لوزان‪ ،‬با تاکید بر لغو تدریجی و‬ ‫مرحله به مرحله تحریم ها و بازرسی های نامتعارف هسته ای‬ ‫و نظامی‪ ،‬بی تعهدی خود را نسبت به توافقات صورت گرفته‬ ‫در مذاکرات فروردین ماه نشان داده بود‪.‬‬ ‫حضور کری در محل نمایندگی ایران در نیویورک‬ ‫حضور جان کری در محل نمایندگی جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در نیویورک‪ ،‬نخســتین حضور یک وزیر امور خارجه‬ ‫ایاالت متحده امریکا در خاک ایران (پس از پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی) محســوب می شــود‪ .‬این دیدار مورد توجه ویژه‬ ‫بســیاری از رســانه ها و تحلیلگران قرار گرفته است‪ .‬جان‬ ‫کری در یک دیدار دوجانبه با محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه کشورمان‪ ،‬یک بار دیگر تاکید کرد‪ ،‬دولت امریکا در‬ ‫صورت دستیابی به توافق هسته ای با ایران‪ ،‬فارغ از هرگونه‬ ‫مشــکالت داخلی به اجرای تعهدات خود نســبت به ایران‬ ‫متعهد خواهد بود‪ .‬این دیدار که با حضور هیات بلند پایه ای‬ ‫از وزارت امور خارجــه امریکا و مذاکره کنندگان هســته ای‬ ‫کشورمان برگزار شــد‪ ،‬بیش از ‪ 100‬دقیقه در اقامتگاه وزیر‬ ‫امور خارجه ایران در نیویورک به طول انجامید‪.‬‬ ‫روایــت محمد جــواد ظریــف از این مالقــات ‪100‬‬ ‫دقیقه ای قابل توجه است‪« :‬در این جلسه ما در مورد نحوه‬ ‫ادامه کار صحبت هایی داشــتیم و نگرانی خود را نسبت به‬ ‫بحث های مطرح شــده در داخل امریکا به ایشــان منتقل‬ ‫کردیم که وزیــر امور خارجــه امریکا بار دیگــر تاکید کرد‪،‬‬ ‫امریکا بر تعهدات بین المللی خود فارغ از مشکالت داخلی‬ ‫خود پایبند خواهد بود‪ .‬قرار شــد از همیــن هفته با جدیت‪،‬‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬کار نگارش توافقنامه نهایی را شروع کنند و این‬ ‫کار در اینده نیز ادامه خواهد داشت‪ ».‬وی خاطر نشان کرد‪:‬‬ ‫«البته کار نگارش توافقنامه بســیار وقت گیــر خواهد بود‪.‬‬ ‫توافق کردیم تمام وقت الزم برای هر میزان کار کارشناسی‪،‬‬ ‫در سطح وزرا و مدیران سیاسی و کارشناسان در جهت ادامه‬ ‫کار اختصاص دهیم‪».‬‬ ‫بســیاری از رســانه ها فارغ از نــوع مذاکراتــی که در‬ ‫این مالقات صورت گرفته‪ ،‬کلیت برگــزاری ان را مصداق‬ ‫نخســتین حضور یک وزیر امور خارجه امریکایی در خاک‬ ‫ایران (پس از پیروزی انقالب اســامی) دانسته اند‪ .‬الزم‬ ‫به ذکر است که بر اساس قوانین بین المللی‪ ،‬سفارتخانه ها‬ ‫و دفاتر نمایندگی یک کشــور‪ ،‬خاک ان کشــور محسوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫هشدار معنادار جان کری‬ ‫انتقــادات وزیر امــور خارجه ایاالت متحــده امریکا‬ ‫از جمهوریخواهان ســنا وارد فاز تازه ای شــده است‪ .‬در‬ ‫این خصوص‪ ،‬جان کری معتقد اســت که هر گونه حرکت‬ ‫ناپختــه جمهوریخواهــان در تقابــل با توافق هســته ای‬ ‫با ایــران‪ ،‬منجر به عــدم همراهــی دیگر اعضــای ‪5+1‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫اسرائیل خطاب به جمهوریخواهان شنیده ام که می گوید‪:‬‬ ‫«ایران را تا سر حد مرگ تحت فشار قرار دهید و تحریم ها را‬ ‫افزایش دهید»‪ ،‬اتفاق نخواهد افتاد‪».‬‬ ‫مخالفت سنای امریکا‬ ‫اخرین خبر‬ ‫نگارش توافق نهایی در شــش محــور اصلی در حال‬ ‫صورت گرفتن اســت‪ .‬در این خصوص‪ ،‬نــگارش متن در‬ ‫حوزه « تحقیق و توسعه» به پایان رسیده و در دیگر حوزه ها‬ ‫نیز همچنان دنبال می شــود‪ .‬با این حــال چنانچه اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده هســته ای کشــورمان عنــوان کرده اند‪،‬‬ ‫روند نگارش توافقنامه نهایی حســاس و پیچیده اســت‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬در حالی که حدودا ‪ 2‬ماه تا پایان ضرب االجل‬ ‫هسته ای وقت باقی مانده‪ ،‬خبرنگار المانیتور به نقل از یک‬ ‫مقام اگاه ایرانی گفته که دور بعــدی مذاکرات در پایتخت‬ ‫اتریش برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که شــهر وین بالغ بر ‪ 10‬بار میزبان‬ ‫مذاکرات جامع و کارشناسی میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬بوده‬ ‫و از این رو مقامات وزارت امور خارجه اتریش تمایل شدیدی‬ ‫نســبت به اســتمرار مذاکرات (و امضای توافق نهایی) در‬ ‫خاک کشور خود دارند‪ .‬همچنین کشور عمان نیز سعی دارد‬ ‫همچنان در کسوت یک واسطه گر فعال‪ ،‬نقش پررنگی در‬ ‫استمرار مذاکرات هسته ای تا رسیدن به توافق نهایی ایفا‬ ‫کند‪ .‬با توجه به نزدیک شــدن به ضرب االجــل تیرماه‪ ،‬دو‬ ‫ماه باقیمانده تا پایان مذاکرات هســته ای به طور طبیعی از‬ ‫اهمیت و حساسیت ویژه ای برخوردار خواهد بود‪.‬‬ ‫روایت ظریف از بی اعتمادی ملت ایران به امریکا‬ ‫جان کری اولین وزیر خارجه‬ ‫امریکاست که بعد از انقالب در‬ ‫یک مرکز متعلق به ایران حضور‬ ‫پیدا کرده است‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫گفت وگوی تلویزیونی ظریف و شبکه پی بی اس نیوز‬ ‫نیز طی روزهای اخیر در رســانه ها بازتاب ویژه ای داشــته‬ ‫اســت‪ .‬محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه کشورمان در‬ ‫گفت وگو با چارلی روز‪ ،‬مجری این شبکه گفت ما می خواهیم‬ ‫با غرب بر اســاس احترام متقابل گفت وگو و تعامل داشــته‬ ‫باشیم‪ .‬ما نمی خواهیم با غرب خصومت داشته باشیم‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشــورمان در ایــن خصوص اظهار‬ ‫کرده اســت‪« :‬مــا می خواهیم بــا غرب بر اســاس احترام‬ ‫متقابل گفت وگو و تعامل داشــته باشــیم‪ .‬ما نمی خواهیم‬ ‫با غرب خصومت داشــته باشــیم‪ .‬ما می خواهیم از منافع‬ ‫تعامل‪ ،‬بهره مند شــویم امــا در عین حال بر حفظ شــرافت‬ ‫خود تاکید داریم‪ .‬ما می خواهیم بر اســاس احترام متقابل‬ ‫گفت وگو و تعامل کنیم و این برای ما بی نهایت مهم است‪.‬‬ ‫عموم مردم ایران درباره نیات امریکا بسیار تردید دارند‪ .‬این‬ ‫خبرنامه‬ ‫خواهد شــد‪ .‬در این معادلــه‪ ،‬حتی با وضــع تحریم های‬ ‫یکجانبــه ایاالت متحــده امریــکا نیز در عمــل معادالت‬ ‫ ترسیم شــده از ســوی واشــنگتن بر هم خواهد ریخت و‬ ‫کاخ ســفید با نوعی انزوا در همراه ســازی دیگر کشــورها‬ ‫با تحریم ها مواجه خواهد شــد‪ .‬انتقــاد از کنگره به دلیل‬ ‫تالش برای مانع تراشــی در مســیر مذاکرات هسته ای‪،‬‬ ‫تاکید بر نظارت های سختگیرانه بر برنامه هسته ای ایران‬ ‫و نهایتا تهدید به تحریم و اقــدام نظامی در صورت نقض‬ ‫توافق بخشی از اظهارات وزیر خارجه امریکا در مصاحبه‬ ‫با «بوستون گلوب» است‪.‬‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا در تازه ترین مصاحبه‬ ‫خود در مــورد مذاکره با ایــران‪ ،‬بار دیگر بــه کنگره توصیه‬ ‫کرد از تالش برای مانع تراشــی در مسیر گفت وگوها دست‬ ‫بردارد‪ ،‬چراکه واشنگتن در صورت توافق بر برنامه هسته ای‬ ‫ایران نظارت دارد و در صورت لزوم می تواند بار دیگر ایران‬ ‫را تحریــم کنــد و «گزینه نظامــی» هم فورا در دســترس‬ ‫خواهد بود!‬ ‫وزیــر امور خارجه ایاالت متحــده امریکا بــه روزنامه‬ ‫«بوستون گلوب» در مورد احتمال مخالفت کنگره با توافق‬ ‫هســته ای‪ ،‬گفت گزینه های پیش رو‪ ،‬یــک توافق و یک‬ ‫توافق بهتر نیست‪ ،‬بلکه واشنگتن و ‪ 5+1‬باید بین توافق یا‬ ‫عدم توافق یکی را انتخاب کنند‪.‬‬ ‫جان کری در این خصوص خطاب به خبرنگار بوستون‬ ‫گلوب می گوید‪« :‬ببین‪ ،‬اگر روسیه‪ ،‬چین‪ ،‬المان‪ ،‬فرانسه‬ ‫و بریتانیا که همه انها برنامه هسته ای دارند‪ ،‬این (توافق) را‬ ‫امضا کنند و کارشناسان انها هم بگویند که این یک توافق‬ ‫خوب اســت‪ ،‬بعد ان وقت کنگره به دالیل سیاسی بخواهد‬ ‫توافق را از بین ببــرد‪ ،‬انها (‪ )5+1‬پا پس خواهند کشــید‪.‬‬ ‫دیگر تحریمی نخواهد بود‪ ،‬چراکه اگر انها احســاس کنند‬ ‫که ما به توافق معقول رسیده ایم‪ ،‬اما فقط کنگره تصمیم به‬ ‫رد ان گرفته‪ ،‬هیچ کدامشان دیگر تحریم ها را اجرا نخواهند‬ ‫کرد‪ .‬افسانه پردازی هایی که از بنیامین نتانیاهو نخست وزیر‬ ‫در ان سوی میدان‪ ،‬سناتورهای حزب جمهوریخواه‬ ‫همچنان درصدد چکش کاری طرح نظارت بر توافق نهایی‬ ‫هسته ای با ایران هستند‪ .‬با این حال سنای امریکا به طرح‬ ‫تبدیل توافق هسته ای با ایران به یک پیمان که برای اجرا‬ ‫ی کنگره بود‪ ،‬مخالفت کردند‪ .‬سناتورها‬ ‫نیازمند رای دو سوم ‬ ‫با ‪ 57‬رای مخالف در برابر تنهــا ‪ 37‬رای موافق این طرح را‬ ‫که از ســوی گروهی از نمایندگان جمهوریخواه ارائه شده‬ ‫بود‪ ،‬رد کردند‪ .‬ایــن طرح قرار بود به عنــوان متممی برای‬ ‫طرح نظارت کنگره بر توافق هسته ای در نظر گرفته شود‪.‬‬ ‫با این حال اغلب دموکرات ها و گروهی از جمهوریخواهان‬ ‫در روزهای گذشــته اعالم کرده اند که افزودن متمم های‬ ‫جدید و ســختگیرانه تر کردن طرح نظارت‪ ،‬موجب از بین‬ ‫رفتن حمایت ها از ان و بــه خطر افتادن امکان تصویب ان‬ ‫می شــود‪ .‬به همین دلیل بســیاری از اعضای سنا پیش از‬ ‫این هم اعالم کــرده بودند به متمم هــای جدید رای مثبت‬ ‫نمی دهند‪.‬‬ ‫طرح نظــارت کنگره بر توافق هســته ای موســوم به‬ ‫«قانون بازنگری توافق هســته ای با ایران ‪ »2015‬که دو‬ ‫هفته قبل در کمیته روابط خارجی سنا به تصویب رسید‪ ،‬در‬ ‫صورت تبدیل شــدن به قانون‪ ،‬این امکان را به نمایندگان‬ ‫کنگره می دهد که ظــرف ‪ 30‬روز توافق نهایی بــا ایران را‬ ‫بررسی کرده و در مورد ان نظر دهند‪.‬‬ ‫انتشار اظهارات محرمانه «جان بینر» رئیس مجلس‬ ‫نمایندگان ایاالت متحــده و از اصلی ترین مخالفان توافق‬ ‫هسته ای با ایران نیز در همین راستا قابل ارزیابی و تحلیل‬ ‫است‪ .‬شبکه خبری بلومبرگ از قول جان بینر‪ ،‬رئیس مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا‪ ،‬در جلســه ای خصوصــی نقل کرده که‬ ‫جمهوریخواهان رای کافی برای انکه بتوانند جلوی وتوی‬ ‫باراک اوبامــا در مورد طرح بازبینی توافــق اتمی با ایران را‬ ‫بگیرند‪ ،‬ندارند‪ .‬جان بینر در جلسه ای خصوصی در نشستی‬ ‫با ائتالف یهودیــان جمهوریخواه در الس وگاس ســخن‬ ‫گفته است‪.‬‬ ‫بینر اعالم کرده است که انتظار ندارد در صورت رای‬ ‫الزم برای طرحی مقابل توافق جامع با ایران‪ ،‬این ارا به دو‬ ‫ســوم الزم برای جلوگیری از وتوی رئیس جمهوری برسد‪.‬‬ ‫دو سوم رای نمایندگان الزم است تا جلوی وتوی احتمالی‬ ‫از ســوی رئیس جمهوری امریکا در مورد الیحه ها و قوانین‬ ‫کنگره گرفته شود‪ .‬شبکه بلومبرگ گفته های رئیس مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا را از زبان چهار نفر که در نشست خصوصی‬ ‫وگاس حضور داشتند‪ ،‬نقل کرده است‪.‬‬ ‫مساله خوب نیست اما یک واقعیت است‪ .‬مساله این است‬ ‫که مردم ایران حافظه تاریخی خیلی قوی دارند‪ .‬انها به یاد‬ ‫ی سرکوبگر‬ ‫دارند که امریکا دولت ایران را سرنگون و از رژیم ‬ ‫حمایت کرد‪».‬‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص اظهارات اخیر‬ ‫مقام معظم رهبری نیز عنوان داشــته است‪« :‬رهبر معظم‬ ‫انقالب در اخرین اظهاراتشان کامال روشن کرده است که‬ ‫اگر این قضیه خوب پیش برود‪ ،‬می تواند امکان گفت وگوها‬ ‫در زمینه های دیگــر را فراهم کند‪ .‬این بدان معناســت که‬ ‫ما باید تصمیم بگیریم‪ ،‬الزم اســت ببینیم این قضیه به چه‬ ‫نتیجه ای می رسد‪ .‬الزم است ببینیم ایا امریکا حاضر است‬ ‫با مردم ایران بر اســاس احترام متقابل‪ ،‬برخورد کند‪ .‬وقتی‬ ‫امریکا دیدگاه خود را درباره حق هســته ای ایران تغییر داد‬ ‫ایران به مذاکرات بازگشت‪».‬‬ ‫‪21‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار فرماندهان نیروی انتظامی‬ ‫با رهبر انقالب‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سفر رئیس جمهور به شیراز‬ ‫دیدار وزیر دفاع سوریه با‬ ‫دبیر شورای عالی امنیت ملی‬ ‫همایش بزرگ پیاده روی خانوادگی‬ ‫خبرنامه‬ ‫ادای احترام علی الریجانی به همسر شهید مطهری‬ ‫سردار سلیمانی در میان‬ ‫نمایندگانمجلس‬ ‫حاشیه سفر یونسی به استان فارس‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫دادگاه سعید مرتضوی‬ ‫افتتاحیه بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر‬ ‫خبرنامه‬ ‫تقدیر از تالش های والیتی‬ ‫برای صلح در بوسنی‬ ‫‪23‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪ l‬اینکه برای اولین بار جــان کری به محل اقامت‬ ‫ظریف در نیویــورک رفته ایــا به منزلــه ورود وی به‬ ‫خاک ایران به حساب نمی اید؟ انگار اهسته اهسته‬ ‫ن است‪.‬‬ ‫اتفاقاتی در حال رخ داد ‬ ‫‪ l‬دســتکارى در وســائل نقلیه در کارخانه ها‬ ‫و عفونى کــردن و نفــوذ دادن وســائل و داروهاى‬ ‫ناسالم در مراکز درمانى‪ ،‬جدیدترین راه های کاهش‬ ‫ت‬ ‫شیعیان اس ‬ ‫‪ l‬یادداشت ها و گفتارهای اقای هاشمی طبا‬ ‫بسیار عالی بود‪ ،‬با تشکر از ایشان و دست اندرکاران‬ ‫مثلث ‪ .‬فرضیانی‪ ،‬خرم اباد‬ ‫‪ l‬شــیوه اصالح طلبان اینطور بوده که انتقاد‬ ‫منتقــدان؛ توطئــه و مســتحق فریــاد و عصبانیت‬ ‫است و جنایت هاى فتنه گران ‪ 88‬و تحصن مجلس‬ ‫ششمی ها؛ اعتراضی بجاست!‬ ‫‪ l‬ســام‪ ،‬چرا مجله درســال جدید در شــهر‬ ‫هشتگرد و نظراباد توزیع نمی شود‪.‬‬ ‫‪ l‬اگر در مذاکرات‪ ،‬پنهانــکاری نکردند چرا‬ ‫گذاره برگا را پخش نکردند؟‬ ‫‪ l‬راه اساســى براى مجازات حرمت شکنان‬ ‫حجاج؛ قطع خریــد از بازار وهابیون جنایت پیشــه‬ ‫ است ‪ ،‬نه قطع عمره ‪ .‬بی سلیقه ها می بینند کارشکنى‬ ‫سعودی ها را در حج تمتع‪.‬‬ ‫‪ l‬کاش اقای رسایی و دوستانش برای طرح‬ ‫ســوال از رئیس جمهور تعجیل نمی کردند‪ .‬با وارد‬ ‫شدن به مرحله جدید مذاکرات طبیعتا مساله منتفی‬ ‫اســت‪ .‬اجازه می دادند از این ابزار قانونی به موقع و‬ ‫بجا استفاده شود‪.‬‬ ‫‪ l‬با درخواست ســعودالفیصل برای دیدار با‬ ‫ظریف به نظر می رســد رفته رفته عربســتان متوجه‬ ‫اشتباهات خود خواهد شد‪.‬‬ ‫وزیر کشــور اگر دســتش در مــورد پول های‬ ‫کثیف خالی بــود‪ ،‬چرا اصرار کرد بــه مجلس برود؟‬ ‫می توانست عذرخواهی را از همان ساختمان وزارت‬ ‫کشور انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ l‬شکایت سپاه شیراز از حمله کنندگان به علی‬ ‫مطهری اتفاق بسیار خوبی اســت‪ .‬امیدواریم این‬ ‫پرونده با جدیت پیگیری شود‬ ‫‪ l‬وقتی کسانی که می خواهند وارد سیاست‬ ‫شــوند راه های دیگری غیــر از احــزاب را انتخاب‬ ‫می کنند‪ ،‬تازه اول مشکالت است‪ .‬هر روز بیانیه ای‬ ‫به اســم انصار حزب الله فالن شهر صادر می شود و‬ ‫بعد تکذیب می شود‪ .‬به اعتقادم انصارحزب الله باید‬ ‫به دوران انسجام و وحدت دهه هفتاد نزدیکتر شود‪.‬‬ ‫‪ l‬باتوجه به اخبار مربوط به وای فای رایگان‬ ‫شهری‪ ،‬تکلیف ان همه سروصدا برای اجازه ندادن‬ ‫به اینترنت نســل ســوم و چهارم به کجا می رســد؟‬ ‫تکنولوژی گریزناپذیر است‪ .‬محدودیت قابل قبول‬ ‫است اما ایستادگی سرانجام نداشته و ندارد‪.‬‬ ‫چلنج یاس ردرفرحزاد‬ ‫نشستدرسراسرفضایمجازیمنتشرمی شد‪.‬تصاویریکه‬ ‫برخی از روزنامه نگاران اصولگرا را در کنار یاسر هاشمی نشان‬ ‫می داد‪ .‬در واکنش به این گزارش «علی قلهکی» یکی دیگر‬ ‫از حاضر ان در این جلسه نکات جالب توجهی از این میهمانی‬ ‫جنجالی نوشت ‪.‬‬ ‫‪ l‬جلسه پنجشنبه یک دور هم نشینی ساده متشکل از‬ ‫‪ ۳۶‬اصولگرا و دو اصالح طلب بود که در نرم افزار «تلگرام»‬ ‫و در گروهی به نــام «چلنج» دور هم گرد امــده بودند و قرار‬ ‫بود بعــد از مدت ها در فضــای حقیقی همدیگــر را ببینند تا‬ ‫هم صله رحمی به جای اورده باشــند و هــم بر صمیمیت ها‬ ‫افزوده شود‪.‬‬ ‫‪ l‬تمامی مدعوین می دانســتند که میهمان ویژه قرار‬ ‫اســت به جمع اضافه شــود‪ ،‬ولی نام ان را غیر از مســئول‬ ‫دعوت‪ ،‬کسی نمی دانست ‪ .‬بعد از حضور «یاسر هاشمی»‬ ‫در جلسه‪ ،‬بعد از شوکه شدن جمع‪ ،‬عده ای تصمیم به ترک‬ ‫جلســه گرفتند ولی برای حفظ حرمت میهمــان این اقدام‬ ‫صورت نگرفت‪.‬‬ ‫ی پدر»‬ ‫‪« l‬یاسر» صحبت خود را با خاطرات «هاشم ‬ ‫اغاز کرد و گفت که پدرش ‪ 30‬سال است که روزی دو صفحه‬ ‫خاطره می نویسد‪ .‬گفت که قصد ادامه دادن دارد و‪ ...‬که در‬ ‫اینجا بود که رفقا سواالت خود را مطرح کردند‪ .‬سواالتی در‬ ‫ل از بدون امضا و فیلم اعتبار ندارد‬ ‫مورد اینکه امام گفته اند نق ‬ ‫ی پدر» صرفا در جمع هایی صورت‬ ‫و اینکه خاطرات «هاشم ‬ ‫گرفته که االن در قید حیات نیستند و‪ ...‬یاسر هاشمی بعد از‬ ‫چند دقیقه صحبت واقعا نتوانست به بحث ادامه دهد و گفت‬ ‫صحت و ســقم این خاطرات برای عده ای مســتند نیست و‬ ‫برای عده ای مســتند‪ .‬وی گفت خودش هم دارد خاطراتش‬ ‫را می نویسد‪.‬‬ ‫در شــبکه های اجتماعی تصاویری از حضــور اهالی‬ ‫رســانه در فرحزاد منتشــر شــد که یک میهمان ویژه سبب‬ ‫حواشی زیادی در این رابطه شــد‪ .‬مطهره شفیعی‪ ،‬خبرنگار‬ ‫روزنامه ارمان که در این جلســه حضور داشــت در مطلبی با‬ ‫عنوان «خاطرات ایت الله هاشــمی‪ ،‬افتخار ایران اســت»‬ ‫در روزنامه ارمان بــه روایت ان روز پرداخت و نوشــت‪« :‬روز‬ ‫پنجشــنبه بخشــی از فرحزاد حال و هوای دیگری داشت؛‬ ‫اعضای یک گروه ارتباطی مجــازی به نام «چلنج» تصمیم‬ ‫گرفته بودند تا پس از مدت ها مــراوده در فضای مجازی‪ ،‬با‬ ‫جمع شــدن در یک محیط‪ ،‬با یکدیگر بــه صورت حضوری‬ ‫سخن بگویند‪ .‬اعضای این گروه اهالی رسان ه هستند که البته‬ ‫بخش زیادی را روزنامه نگاران و دبیران رسانه های اصولگرا‬ ‫تشکیل می دهند‪ .‬روز پنجشــنبه مدیر میانه رو گروه چلنج از‬ ‫میهمانی ویژه برای حضور در جمع سخن گفت و همه منتظر‬ ‫بودند تا این میهمــان را ببینند‪ .‬ســاعت از دوازده و نیم ظهر‬ ‫گذشته بود که یاسر هاشمی وارد شد و برخی با دیدن او متحیر‬ ‫شدند‪ ،‬چراکه رســانه انها از تالش برای هجمه به ایت الله و‬ ‫خانواده او فروگذار نبوده اند‪ .‬یاســر هاشــمی پس از سالم و‬ ‫علیک با اعضای این گروه گفت که بــرای احترام به دعوت‬ ‫این گروه به جمع انها امده اســت‪ ،‬اما به هــر حال منتقدان‬ ‫رسانه ای ایت الله هاشمی فرصت حضور فرزند او در جمع خود‬ ‫را غنیمت شمردند و ابهامات خود را مطرح کردند که ازجمله‬ ‫تا لله هاشــمی بود که طی روزهای اخیر به‬ ‫انها خاطرات ای ‬ ‫محل انکار تندروهای جناح اصولگرا تبدیل شده بود‪ ».‬اما این‬ ‫گزارش بی پاسخ نماند‪ .‬خصوصا اینکه تصاویر مربوط به این‬ ‫ابتکار و حداد‬ ‫در پاکسازی جاجرود‬ ‫بازسازی تصویر شهدا‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫بازتاب مصاحبه مثلث درکیهان‬ ‫پخش انیمیشــن کارتونی «گزینه های روی میز» از‬ ‫صداوســیما در هفته گذشــته مورد توجه فضای مجازی و‬ ‫رسانه ها قرار گرفت‪ .‬عالوه بر واکنش های داخلی و استقبال‬ ‫از این انیمیشــن‪ ،‬بی بی سی فارســی از پخش این کارتون‬ ‫انتقاد کرد‪.‬‬ ‫رسانه ملی تاکنون بارها برنامه های طنز مختلفی درباره‬ ‫سران کشورهای استکباری به خصوص امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫رژیم صهیونیستی به واسطه اتخاذ سیاست های ضدحقوق‬ ‫ی انها تولید و پخش کرده است ؛ اما بی بی سی‬ ‫ی و انسان ‬ ‫بشر ‬ ‫فارسی طی گزارشی نسبت به پخش انیمیشن «گزینه های‬ ‫روی میز» از سیما واکنش عجیبی نشان داد و از ان به عنوان‬ ‫اولین برنامه طنز در این خصوص یاد کرد!‬ ‫رسانه ملی تاکنون بارها برنامه های طنز مختلفی درباره‬ ‫سران کشورهای استکباری به خصوص امریکا‪ ،‬انگلیس و‬ ‫رژیم صهیونیستی به واسطه اتخاذ سیاست های ضدحقوق‬ ‫ی انها تولید و پخش کرده است ؛ اما بی بی سی‬ ‫ی و انسان ‬ ‫بشر ‬ ‫فارسی طی گزارشی نسبت به پخش انیمیشن «گزینه های‬ ‫روی میز» از سیما واکنش عجیبی نشان داد و از ان به عنوان‬ ‫اولین برنامه طنز در این خصوص یاد کرد!‬ ‫این رســانه در بخشــی از گزارش خود این طور نوشته‬ ‫بود‪« :‬ایــن کارتون کوتــاه در حالی از شــبکه دولتی ایران‬ ‫پخش می شود که ایران و شش قدرت جهانی اخیرا در لوزان‬ ‫ســوئیس به یک تفاهم سیاســی در مورد برنامه هســته ای‬ ‫رسیدند و نسبت به دســتیابی به یک موافقتنامه جامع اتمی‬ ‫ تا پایان ماه ژوئن (نهم تیرماه) ابراز خوشبینی می کنند‪».‬‬ ‫انیمیشــن گزینه هــای روی میــز ســاخته عبــاس‬ ‫عســگری اســت‪ .‬در این انیمیشــن باراک اوبامــا کاراکتر‬ ‫«‪ »O‬و جــان کــری کاراکتــر «‪ »K‬انیمیشــن‪ ،‬در حال جا‬ ‫دادن گزینه هــای خــود روی میز کارشــان هســتند‪ ،‬اما با‬ ‫قراردادن پرونده گزینه نظامی علیه ایران روی پرونده های‬ ‫بی ثمر دیگری که از گذشــته برجای مانده‪ ،‬میــز به یکباره‬ ‫در هم می شکند‪...‬‬ ‫به موازات ارائه طرح نمایندگان برای استانی شدن انتخابات صداهای‬ ‫موافق و مخالف درباره ان به گوش می رسید‪ .‬روزنامه ایران ارگان رسانه ای‬ ‫دولت در یادداشتی که هفته گذشته منتشــر کرد خواستار توقف بررسی این‬ ‫طرح شد‪ .‬این مقاله با بررسی اهدافی که برای این طرح برشمرده می شود و‬ ‫ارائه دالیل معتقد بود که اهدافی چون «کالن نگری نمایندگان» و «خرید‬ ‫و فروش رای» با این طرح محقق نخواهد شــد و در ادامه خطاب به مجلس‬ ‫می نویسد‪« :‬پیشنهاد می شــود این طرح از دســتورکار مجلس خارج شود‪،‬‬ ‫چرا که در وضعیت فعلی تالش برخی نمایندگان فعلی مجلس برای از میدان‬ ‫خارج کردن رقبای تازه وارد شکل گرفته اســت‪ .‬ضمن انکه در شرایطی که مجمع تشــخیص مصلحت نظام در حال‬ ‫بررسی سیاست های کلی انتخابات مجلس شورای اسالمی است بهتر است ارائه طرح های انتخاباتی تا زمان مشخص‬ ‫شدن سیاست های کلی انتخابات در مجمع تشخیص مصلحت مســکوت گذاشته شوند‪ .‬همچنین پیشنهاد می شود‬ ‫تا زمان تدوین سیاســت های کلی انتخابات درمجمع‪ ،‬نمایندگان محترم در راســتای تقویت احزاب سیاسی در قانون‬ ‫احزاب بازنگری کنند‪ .‬چندی پیش در خبرها امده بود که وزارت داخله افغانســتان به احزابــی که مجوز فعالیت گرفته‬ ‫بودند اولتیماتوم داده بود در صورتی که تا یک سال نتوانند دفاتر فرعی خود را در ایاالت و والیات راه اندازی کنند مجوز‬ ‫انها ابطال می شود‪ .‬ایا ما نباید در جهت تقویت ساختار حزبی و در نتیجه تربیت کادر سیاسی مورد نیاز برای فعالیت های‬ ‫سیاسی اقدامی انجام دهیم؟ نکته دیگر در خصوص نحوه نظارت بر هزینه های انتخاباتی است‪ .‬ایا مجلس محترم واقعا‬ ‫قادر نیست یک طرح ملموس و قابل اجرا (پس از مشورت با صاحبنظران امور مالی و نظارتی) در این زمینه ارائه دهد که‬ ‫ناچار نشود بدون انکه بتوان برای ان ارتباطی منطقی یافت به طرح استانی شدن گره بزند؟»‬ ‫نقد پنجره به کمپین «من هم سگ هستم»‬ ‫هفته نامه پنجره در اخرین شــماره خود انتقاد اصلی را به شــعار اصلی‬ ‫کمپین حمایت از حیوانات که به بهانه سگ کشی در شیراز انتخاب شده بود‪،‬‬ ‫اختصاص داد‪ .‬این هفته نامه اصولگرا در اخرین شــماره خود تناقض های‬ ‫طبقه مرفــه ایــران در موضع گیری های اجتماعی اش بررســی شــده و در‬ ‫گفت وگویی‪ ،‬ادعا شده است که برخی ژست های حمایت از حقوق حیوانات‪،‬‬ ‫ریاکارانه است‪ .‬در این پرونده البته بر ضرورت حفظ حقوق حیوانات در تعالیم‬ ‫دینی تاکید شده و در میزگردی‪ ،‬ابعاد موضوع رعایت حقوق حیوانات بررسی‬ ‫شده اســت‪ ،‬با این حال پنجره موضعی انتقادی نسبت به کنش هایی درباره‬ ‫موضوع سگ کشی گرفته که از منظر این نشریه‪ ،‬بیشتر به ماهیگیری از اب گل الود می ماند‪ .‬پنجره به نقد شعار اصلی‬ ‫کمپین حمایت از حیوانات با عنوان «من همان سگ هستم» پرداخته بود‪ .‬این شــماره نشریه باتوجه به تصویر روی‬ ‫جلد و مطالب مرتبط با ان در داخل نشــریه توجهات را به خود جلب کرده بود‪ .‬پرونده بعدی پنجره به سیاســت خارجی‬ ‫اختصاص دارد و در ان‪ ،‬موضوع انتخابات ریاست جمهوری ایاالت متحده و نامزدهای حاضر در این عرصه مورد بررسی‬ ‫قرار گرفته اند‪ .‬در این گزارش‪ ،‬پنجره تالش کرده ساختار حزبی و سیاسی در واشــنگتن را بررسی کند‪ .‬افزون بر این‪،‬‬ ‫پنجره دو پرونده هم مربوط به سیاست داخلی دارد که در اولین انها‪ ،‬موضع انتخاباتی معاون اول رئیس جمهور نقد شده‬ ‫و در گفت وگویی با فعاالن سیاسی‪ ،‬از ان به عنوان انحراف از خط مشی اعالمی دولت درباره رعایت بی طرفی یادشده‬ ‫است‪ .‬پنجره همچنین در پرونده دیگری به ویدئوی منتشر شده از شاهد پرونده کرسنت علیه مهدی هاشمی اشاره کرده‬ ‫و بازگشت ایت الله هاشمی رفسنجانی به صداوسیما هم مورد بررسی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫روزگار‬ ‫کودکی‬ ‫ده نمکی‬ ‫این طرح را متوقف کنید‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزینه های روی میز‬ ‫محمد قوچانی در اخرین شــماره هفته نامه مثلــث مصاحبه ای انجام‬ ‫داد که در ان به بررسی مسائل سیاســت داخلی پرداخته بود‪ .‬کیهان بعد از‬ ‫انتشار این مصاحبه به ان واکنش نشــان داد و در گزارش اصلی خود مدعی‬ ‫شد «عناصر دست چندم» اصالحات برای «برخی چهره های اصولگرا نقشه‬ ‫کشیده اند‪ .‬این روزنامه معتقد بود که اظهارات محمد قوچانی در مصاحبه با‬ ‫مثلث‪ ،‬پرده از عملیات فریب طیف افراطیون که علیه مجلس پنجم‪ ،‬شعار‬ ‫«مجلس زوری نمی خوایم‪ -‬ناطق نوری نمی خوایم» سر می دادند‪ ،‬برمی دارد‪ .‬کیهان در گزارش خود نوشت‪« :‬اکنون‬ ‫که در اســتانه انتخابات مجلس دهم و خبرگان قرار داریم برخی اعضای کارگزاران نظیر مرعشی و قوچانی و‪ ...‬سعی‬ ‫می کنند همان خــط را در مقابل اصولگرایان پررنگ کنند‪ .‬حتی قوچانی گفته ناطق رئیس مجلس مناســبی اســت‪».‬‬ ‫کیهان همچنین در ادامه معتقد بــود که «اظهارات محمد قوچانی در مصاحبه با مثلــث‪ ،‬پرده از عملیات فریب طیف‬ ‫افراطیون که علیه مجلس پنجم شــعار «مجلس زوری نمی خوایم‪ -‬ناطق نوری نمی خوایم» سر می دادند‪ »،‬برداشته‬ ‫است‪« .‬این روزنامه اهداف را اینگونه بر می شمارد‪ « :‬ایجاد شــکاف در میان اصولگرایان با القای معامله و تفاهم‪ -‬و‬ ‫در عین حال حرکت با چراغ خاموش برای انجام عملیات غافلگیری‪ -‬پایه این سناریو است‪ .‬قوچانی هم چند ماه بعد از‬ ‫عبدالله نوری می گوید نباید حاکمیت را از تکرار مجلس ششــم ترساند(!) تداعی مجلس پنجم‪ )1375 -79( ،‬در عین‬ ‫حال تداعی اکثریت جناح راســتی برای جریان های جناح محور در حد فاصل ان سال ها است‪ .‬در ان زمان کارگزاران‬ ‫(نماینده هاشمی) با انشعاب از جامعه روحانیت و ائتالف با مجمع روحانیون‪ ،‬سعی کرد اقلیتی ‪ 30-120‬نفره و موثر در‬ ‫ی کار امدن دولت اصالحات‪ ،‬ناطق نوری را منفعل نماید و حتی مجلس تحت ریاست‬ ‫مجلس دست و پا کند و سپس با رو ‬ ‫او را «مجلس زوری» بخواند‪ .‬ناطق نوری در خاطرات خود از رفتار کارگزاران در این دوره به شدت گالیه می کند‪».‬‬ ‫‪25‬‬ ‫استاد شهید‬ ‫گفتارها‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫شهید مطهری در دورانی که متحجران و الئیک ها برای خود جای‬ ‫پا پیدا می کردند‪ ،‬ذخیره ای بزرگ از حوزه بود برای جامعه اسالمی‪ .‬او‬ ‫که یک روشــنفکر به تمام معنا بود با تکیه بر عقل از اســام می گفت‪.‬‬ ‫مقابل تحریف دین ایستاد و انجا که الزم بود حتی رفقایی که با تفکرات‬ ‫فاصله دار از اسالم تصویری دیگر ایجاد می کردند را به نقد می کشید‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مطلب زیر بخشى از یادداشت هاى استاد مطهرى‬ ‫است که در ســال ‪ 1338‬هجرى شمسى یعنى در چهل‬ ‫ســالگى و در دوران بلوغ فکرى ایشان به رشته تحریر‬ ‫درامده است‪ .‬شایان ذکر است که یادداشت هاى استاد‬ ‫مطهرى شــامل یادداشــت هاى الفبایــى‪ ،‬موضوعى و‬ ‫دفاتر یادداشت اســت‪ .‬تاکنون یادداشت هاى الفبایى‬ ‫در هفت جلد‪ ،‬یادداشت هاى موضوعى در پنج جلد و یک‬ ‫جلد از دفاتر یادداشت توسط «شوراى نظارت بر نشر‬ ‫اثار استاد شــهید مطهرى» انتشار یافته است‪ .‬مطلب‬ ‫زیر از دفاتر یادداشت انتخاب شــده است که تاکنون‬ ‫منتشر نشده و به زودى در جلد ‪ 14‬یادداشت هاى استاد‬ ‫مطهرى خواهد امد‪.‬‬ ‫ویژگی هاى عقل در کالم معصوم‬ ‫گزیده‏اىازیادداشت هاىمنتشرنشده ایت الل ‏همطهرى‬ ‫درمنزلت عقل‬ ‫مقدمه‬ ‫به طور کلى مردم دو دســته‏اند ؛ بعضــى اهل منطق و‬ ‫تعقل‏اند و بعضى اهل شــعر و خیال‪ .‬مردم عقلى و منطقى‪،‬‬ ‫بیشــتر فکر مى‏کنند و روابط واقعى قضایا را مى‏سنجند و در‬ ‫فکرشــان علت و معلول و اینکه علت معین معلول معین را‬ ‫به دنبال مى‏اورد حکمفرماســت‪ ،‬برخالف مردم خیال‏پرور‪.‬‬ ‫مردم خیال‏پرور زیاد تعجب مى‏کننــد و کلمات تعجب زیاد‬ ‫دارند‪ ،‬بسیار هم براى قضایا شاخ و برگ مى‏سازند‪ ،‬بسیار هم‬ ‫حرف مى‏زنند‪ ،‬بسیار هم اهل ارزو و ناله‏اند‪ ،‬برخالف عقال و‬ ‫اهل منطق که قدرت منطق از تعجب و بهت انها مى‏کاهد‪،‬‬ ‫اشیا و حوادث ان قدرها براى انها غیر منتظره نیست‪ ،‬زمینه‬ ‫شاخ و برگ‏سازى در انها موجود نیست‪ ،‬کمتر حرف مى‏زنند‬ ‫و زیادتر عمل مى‏کنند‪ ،‬کمتر شکوه مى‏کنند و زار مى‏زنند و‬ ‫سر تکان مى‏دهند و اه مى‏کشــند و کمتر بر بال مرغ خیال‬ ‫مى‏نشینند‪ ،‬از واقعیات به خیال پناه نمى‏برند‪)1(.‬‬ ‫قران کریم کتاب عقل و منطق اســت نه تنها به دلیل‬ ‫انکه عقل و منطق را ستایش کرده‪ ،‬بلکه به دلیل اینکه رابطه‬ ‫منطقى قضایا را خــودش بیان کرده‪ :‬رابطــه بین تغییر «ما‬ ‫بانفسهم» با تغییر تقدیر(‪ ،)2‬رابطه شراب و قمار با عداوت‬ ‫و بغضاء(‪ ،)3‬رابطه نماز با نهى از فحشاء و منکر(‪ ،)4‬رابطه‬ ‫نماز و روزه با قوت روح (اســتعینوا بالصبــر و الصلوه)(‪،)5‬‬ ‫رابطه فســق مترفین با هالکت جامعه(‪ ،)6‬رابطه ظلم و فنا‬ ‫(و کاین من قریه عتت عن امر ربها و رسله فحاسبناها حسابا‬ ‫شدیدا و عذبناها عذابا نکرا‪ .‬فذاقت وبال امرها و کان عاقبه‬ ‫امرها خسرا‪ .‬اعد الله‏ لهم عذابا‪ ،)7( )...‬رابطه نقض عهد‬ ‫با ملعنت(‪ )8‬و همچنیــن‪ ...‬از اینجا فهمیده مى‏شــود که‬ ‫قران دین گزاف نیست‪ ،‬دین عقل و منطق است‪ ،‬به قدرى‬ ‫که قران اساس ســعادت را بر عمل قرار داده و هیچ تحزبى‬ ‫را دخالت نداده‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫فرق عقل و علم‬ ‫عقل یک کار غیر از علم ان کار اســت(‪ .)9‬علم یک‬ ‫کار عبارت اســت از اطالع به فرمول ها و کلیات‪ ،‬ولى عقل‬ ‫یک چیز عبارت است از قوه تطبیق کلیات و فرمول ها به طور‬ ‫صحیح بر جزئیات و موارد که مى‏توانیــم از ان تعبیر به قوه‬ ‫اجتهاد و استنباط ان کار یا سلیقه ان کار بکنیم‪ .‬در حقیقت‬ ‫عقل یک چیز عبارت اســت از اســتعداد جذب کردن روح و‬ ‫نفس فرمول هاى علمى را در خود و متحد شدن با انها‪ .‬مثل‬ ‫ْ‬ ‫این است که بعضى از مردم علم در یک سطح معین از وجود‬ ‫انها قرار مى‏گیرد و در عمق روح انها نفوذ نمى‏کند‪ .‬بسیارى را‬ ‫ما دیده‏ایم که مثال طب خوانده‏اند و طبیب نیستند‪ ،‬مهندسى‬ ‫گفتارها‬ ‫استاد مطهری پیرو عالمه طباطبایی در‬ ‫دفاع عقالنی از دین بود‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫منابع‪:‬‬ ‫ ‪01‬این قسمت‪ ،‬از گفتار اقاى راشد اقتباس شده است‪.‬‬ ‫[ مرحوم حسینعلى راشد از عالمان و واعظان مشهور بود که‬ ‫سابقه دوستى دیرینه با استاد مطهرى داشت و استاد شهید‬ ‫درباره ایشان مقاله‏اى را در ابان ماه ‪ 1335‬شمسى در «مجله‬ ‫رادیو» شماره سوم به نگارش دراوردند‪ .‬این مقاله مجددا در ‪4‬‬ ‫بهمن ‪ 1393‬در روزنامه اطالعات به چاپ رسید‪].‬‬ ‫‪ .2‬سوره رعد‪ ،‬ایه ‪.11‬‬ ‫‪ .3‬سوره مائده‪ ،‬ایه ‪.91‬‬ ‫‪ .4‬سوره عنکبوت‪ ،‬ایه ‪.45‬‬ ‫‪ .5‬سوره بقره‪ ،‬ایات ‪ 45‬و ‪.153‬‬ ‫‪ .6‬سوره اسراء‪ ،‬ایه ‪.16‬‬ ‫گفتارها‬ ‫خوانده‏اند و مهندس نیســتند‪ ،‬فلسفه خوانده‏اند و فیلسوف‬ ‫نیستند‪ ،‬زیرا در روح و جان انها قوه جذب وجود ندارد و چون‬ ‫جذب نمى‏کنند استنتاج و تطبیق کلى به جزئى نیز در وجود‬ ‫انها کم است‪ ،‬از چارچوب فرمول هاى کلى نمى‏توانند خارج‬ ‫شوند‪ .‬اینکه مى‏گویند در طول تاریخ متخصص هر علمى و‬ ‫مجتهد واقعى در هر علمى فقط چند نفرند‪ ،‬مابقى همه اسما‬ ‫مجتهدند و معنــا مقلدند‪ ،‬ان هم روى همین اصل اســت‪.‬‬ ‫بسیار از مدرسین فلسفه را دیده‏ایم فقط الفاظ و اصطالحاتى‬ ‫حفظ کرده و تکرار مى‏کنند و خیال مى‏کنند عالم این فن‏اند‬ ‫اما واقعا نیســتند‪ ،‬الفاظى از واجب الوجود و ممکن الوجود‬ ‫و بســیط و مرکب و ماده و مجرد به کار مى‏برند اما روحشان‬ ‫بى‏خبر است‪.‬‬ ‫به هرحال علم هر چیز غیر از عقل ان چیز است‪ .‬شاید‬ ‫در اصطالح اخبار‪ ،‬فرق عالم و حکیم هم همین باشد که على‬ ‫علیه‏السالم به مالک اشتر مى‏نویسد‪ :‬و اکثر مدارسه العلماء و‬ ‫منافثه الحکماء(‪« .)10‬همان طورى که در ان َمثَل معروف‪،‬‬ ‫علم رمالى غیر از عقل رمالى است‪ ،‬علم دین هم غیر از عقل‬ ‫دین اســت‪ .‬در الکنى و االلقاب صفحه ‪ 417‬و ابن خلکان‬ ‫جلد ‪ ،2‬ص ‪ 17‬مى‏نویسد‪« :‬حکى انه کان بین الخلیل و ابن‬ ‫المقفع مکالمات و انهما اجتمعا لیلــه یتحدثان الى الغداه‪.‬‬ ‫فلما تفرقا قیل للخلیل‪ :‬کیف رایت ابن المقفع؟ قال‪ :‬رایته‬ ‫رجال علمه اکثر من عقله‪ ،‬و قیل البن المقفع‪ :‬و کیف رایت‬ ‫الخلیل؟ قال‪ :‬رایته رجال عقله اکثر من علمه(‪)11‬و(‪».)12‬‬ ‫امــام موســى کاظــم علیه‏الســام در بــاب عقل و‬ ‫خصوصیاتانخطاببههشامبنالحکمچنینمى‏فرمایند‪:‬‬ ‫«ان الل ‏ه تبارک و تعالى بشــر اهل العقــل و الفهم فى کتابه‬ ‫فقال‪« :‬فبشر عباد‪ .‬الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه‬ ‫اولئک الذین هدیهم الل ‏ه و اولئک هم اولوا االلباب‪».‬‬ ‫در این قسمت که اغاز و طلیعه حدیث است‪ ،‬بارزترین‬ ‫صفت عقل را ذکر کرده که تمیز و جدا کردن و غربال کردن‬ ‫است(‪ .)13‬اگر این قوه غربال در باطن انسان نباشد‪ ،‬یعنى‬ ‫اگر حد فکر انسان به اینجا نرسیده باشــد که واردات ذهن‬ ‫را غربال کند و ســبک سنگین نماید‪ ،‬شایســته نام انسانیت‬ ‫نیست‪ ،‬و [قران] این را نوید و بشــارت دانسته و «ان کس‬ ‫است اهل بشارت که اشارت داند»‪.‬‬ ‫در حدیث است‪« :‬کفى للمرء جهال ان یحدث بکل ما‬ ‫سمع‪ ».‬این جهل در مقابل عقل است‪ .‬ادمى که هرچه در هر‬ ‫کتابى ببیند و هرچه از هر ادمى بشنود و هرچه را محیط به او‬ ‫تلقین کند ان را حق و درست بداند و ان را منعکس سازد و نقل‬ ‫کند و از ان دفاع و حمایت کند‪ ،‬او ادم نیست‪ ،‬یک دستگاه‬ ‫منعکس‏کننده است‪ ،‬مانند حمام خرابه و کوه است‪ ،‬دستگاه‬ ‫ضبط است‪ .‬هنگامى ادم شمرده مى‏شود که قدرت تصفیه‬ ‫و غربال و انتخاب خوب ها و دور ریختن باطل ها در او باشد‪.‬‬ ‫در این ایه کریمه [مورد استشــهاد امام موسى کاظم‬ ‫علیه‏السالم‪ :‬فبشر عباد‪ ]...‬مى‏فرماید یک دسته از بندگان‬ ‫من را بشارت بده که‪ ...‬اوال با کلمه «عباد» ذکر شده‪ ،‬یعنى‬ ‫مقتضاى عبودیت و تسلیم خدا بودن این است‪ .‬البته واضح‬ ‫اســت که تســلیم به خداى حکیم بودن‪ ،‬تسلیم به حقیقت‬ ‫بودن است نه عناد با حقیقت داشتن و الزمه تسلیم حقیقت‬ ‫بودن پذیرفتن حقایق اســت ‪ ،‬قطع‏نظر از اینکه گوینده‏اش‬ ‫کى هست و رد کردن اباطیل است گوینده‏اش هرکه هست‪،‬‬ ‫انظر الــى ما قال و ال تنظــر الى من قــال‪ .‬در بحار احادیث‬ ‫زیادى هست(‪ )14‬که حکمت را بگیرید از هرکه باشد(‪.)15‬‬ ‫پس گوینده تاثیرى در حقیقت بودن ندارد‪ .‬گوینده را به سخن‬ ‫باید شــناخت نه ســخن را به گوینده‪ .‬عاقل این طور است‪،‬‬ ‫برخالف جاهل و احمق کــه مقیاس حق و باطــل بودن را‬ ‫افراد قرار مى‏دهد‪ .‬شخصى به على علیه‏السالم عرض کرد‪:‬‬ ‫«ایا ممکن است طلحه و زبیر بر باطل باشند؟ فرمود‪ :‬انک‬ ‫لملبوس علیک‪ ،‬ان الحق و الباطل الیعرفان باقدار الرجال‪،‬‬ ‫اعرف الحق تعرفه اهله(‪»)16‬‬ ‫پس عاقل اهل اســتماع اســت و گوش فرا مى‏دهد‪.‬‬ ‫ابن سینا مى‏گوید‪« :‬کل ما قرع سمعک من الغرائب فذره فى‬ ‫بقعه االمکان ما لم یذرک عنــه قائم البرهان»(‪ )17‬و هم او‬ ‫مى‏گوید هرکس هرچه مى‏شنود مى‏پذیرد‪ ،‬از فطرت بشرى‬ ‫منخلع شده‪« :‬من تعود ان یصدق بغیر دلیل فقد انخلع من‬ ‫الفطره االنسانیه‪».‬‬ ‫در جلد ‪ 2‬بحار صفحه ‪ 96‬حدیث ‪ 39‬از حضرت مسیح‬ ‫روایت شده‪« :‬خذوا الحق من اهل الباطل و ال تاخذوا الباطل‬ ‫من اهل الحق‪ ،‬کونوا نقاد الکالم(‪ ».)18‬مطلق احادیثى‬ ‫که به مضمون «الحکمه ضاله المومن»(‪ )19‬رسیده موید‬ ‫همین معنى است‪.‬‬ ‫و ثانیا انسان در مطالب باید داراى قوه تجزیه و تحلیل‬ ‫باشد(‪ ،)20‬سربسته و دربسته هیچ چیز را نپذیرد و هیچ چیز‬ ‫را رد نکند‪ .‬باید عناصر حقیقت را از اباطیل جدا کرد‪ .‬عقل باید‬ ‫حکم قاضى را داشته باشد که پرونده هر مساله و موضوع را‬ ‫مطالعه مى‏کند‪ .‬عقل باید نقاد باشد‪ ،‬اصال عقل قوه نقادى‬ ‫است‪ .‬کلمه «انتقاد» فعال خیلى شایع است‪ .‬هرچند فعال به‬ ‫معناى اظهار عیب استعمال مى‏شود و بلکه به مطلق سخن‬ ‫که جنبه اعتــراض دارد و به بدگویى و لکــه‏دار کردن مردم‬ ‫انتقاد گفته مى‏شود‪ ،‬یک مقاله سراپا فحش مقاله انتقادى‬ ‫نامیده مى‏شود‪ ،‬ولى در لغت نقد و «انتقد الدرهم» یا «انتقد‬ ‫الکالم» یعنى اظهر عیوبه و محاسنه‪ .‬پس انتقاد به معناى‬ ‫مطلق اظهار خوبی ها و بدی ها و جدا کردن انها از یکدیگر‬ ‫است‪ .‬علم منطق در حقیقت علم انتقاد است‪ ،‬علم تشخیص‬ ‫شــکل هاى صحیــح و ترکیب هــاى صحیح از شــکل ها و‬ ‫ترکیب هاى غلط است‪.‬‬ ‫پس مثل این است که در این ایه گفته شده اهل منطق‬ ‫را بشــارت بده‪ ،‬زیرا معناى اهل منطق که مى‏گوییم فالنى‬ ‫اهل منطق است یعنى چیزی سرش مى‏شود و خوب و بد را‬ ‫تمییز مى‏دهد‪.‬‬ ‫یا هشــام بن الحکم! ان اللــه‏ اکمل للنــاس الحجج‬ ‫بالعقول و افضى الیهم بالبیــان و دلهم على ربوبیته باالدالء‬ ‫فقال‪« :‬و الهکم اله واحد ال اله اال هو الرحمن الرحیم‪ .‬ان‬ ‫فى خلق السموات و االرض و اختالف اللیل و النهار الیات»‬ ‫الى قوله‪« :‬الیات لقوم یعقلون»‪.‬‬ ‫در این قسمت امام مى‏فرماید که حجت ها و دلیل هاى‬ ‫قران متوجه صاحبان عقول است و اگر عقلى نباشد حجتى‬ ‫نخواهد بود و لهذا در خود قران مى‏فرمایــد‪« :‬در این امور‬ ‫براى صاحبان خرد‪ ،‬حجت و ایت است‪».‬‬ ‫یا هشام! ثم وعظ اهل العقل و رغبهم فى االخره فقال‪:‬‬ ‫«و ما الحیــوه الدنیا اال لعب و لهو و لــدار االخره خیر للذین‬ ‫یتقون افال تعقلون‪»...‬‬ ‫در این مواعظ نیز ســخن را روى با صاحبدالن است‪.‬‬ ‫عقل دوراندیش مى‏خواهد که بفهمد دنیا یک منزل و یک‬ ‫مرحله بیش نیست‪.‬‬ ‫خاصیت سوم عقل که در جمله باال امده ‪ ،‬دوراندیشى‬ ‫و اینده را به حساب اوردن است‪ ،‬ایضا مثنوى مى‏گوید‪:‬‬ ‫هرکه اخربین بود او مومن است‪/‬هرکه اخوربین بود او‬ ‫بى‏دن (دین) است‬ ‫‪ .7‬سوره طالق‪ ،‬ایات ‪.10-8‬‬ ‫‪ .8‬سوره رعد‪ ،‬ایه ‪.25‬‬ ‫‪ .9‬در حدیث هشام است‪ :‬ثم بین ان العقل مع العلم‪...‬‬ ‫[ که در ادامه مطلب خواهد امد‪].‬‬ ‫‪ .10‬نهج‏البالغه‪ ،‬نامه ‪ [ 53‬ترجمه‪ :‬و با دانشــمندان‪،‬‬ ‫فراوان گفت گو کن و با حکیمان‪ ،‬فراوان سخن در میان نه‪].‬‬ ‫‪ [ .11‬ترجمه‪ :‬چنین حکایت شده که میان خلیل و ابن‬ ‫تو گوهایى جریان داشت و این دو شبى تا صبح به‬ ‫مقفّع گف ‬ ‫تو گو پرداختند‪ .‬پس هنگامى که از یکدیگر جدا‬ ‫بحث و گف ‬ ‫شدند‪ ،‬از خلیل پرسیدند‪ :‬ابن مقفّع را چگونه یافتى؟ گفت‪:‬‬ ‫او را مردى یافتم که علمش بیش از عقلش بود‪ ،‬و از ابن مقفّع‬ ‫پرسیدند‪ :‬خلیل را چگونه یافتى؟ گفت‪ :‬او را مردى یافتم که‬ ‫عقلش بیش از علمش بود‪].‬‬ ‫‪ .12‬حکایت ابن مقفّع را ابن ابــى الحدید در ذیل این‬ ‫رب عالم قــد قتله جهله‬ ‫کالم امیرالمومنین نقــل مى‏کند‪ّ :‬‬ ‫حکمت ‪ [ 107‬ترجمه‪ :‬بســا عالم که جهــل و نادانى‏اش او‬ ‫را مى‏کشد‪].‬‬ ‫‪ .13‬عقل مانند ترازوســت براى عطار و بقال‪ ،‬وسیله‬ ‫درست و صحیح تحویل گرفتن از غیر است‪ ،‬مثال شنیده‏ها‬ ‫و خوانده‏ها و وسیله درست تحویل دادن به غیر است (مثال‬ ‫گفته‏ها و نوشته‏ها)‪.‬‬ ‫‪ .14‬ج ‪ 1‬ص ‪ 145‬و ‪ 148‬و ج ‪ 2‬ص ‪ 96‬کالم شیخ و ص‬ ‫‪ 97‬حدیث ‪ 41‬و ‪ 45‬و ‪ 46‬و ‪ 56‬و ‪ 57‬و ‪.58‬‬ ‫‪ .15‬در ایه کریمه دارد‪ :‬الذین یســتمعون القول‪ ...‬و‬ ‫ندارد که «اذا سمعوا القول»‪ ،‬یعنى عنایت است به استماع‪.‬‬ ‫پس بنده حق باید داراى روح تحقیق باشــد و این روح در او‬ ‫زنده باشد‪ ،‬زیرا ممکن است فکر انسان مثل سایر جهازات‬ ‫تنبل بشود و حس تحقیق در انسان بمیرد و از این نظر قانع‬ ‫بشود‪.‬‬ ‫‪ [ .16‬ترجمه‪ :‬امر بر تو مشتبه شده است‪ .‬حق و باطل‬ ‫با میزان شخصیت ها شناخته نمى‏شــوند‪ .‬حق را بشناس تا‬ ‫اهل حق را بشناسى‪].‬‬ ‫‪ [ .17‬ترجمه‪ :‬هرچه از امور عجیب و غریب بر گوش تو‬ ‫سنگین امد‪ ،‬مادام که برهانى بر ضد ان اقامه نشده است‪،‬‬ ‫امکان وقوع ان را منتفى مدان‪].‬‬ ‫‪ [ .18‬ترجمه‪ :‬حق را از اهل باطل اخذ نمایید و باطل را‬ ‫از اهل حق نگیرید‪ ،‬سخن حق را از سخن باطل جدا کنید‪].‬‬ ‫‪ [ .19‬ترجمه‪ :‬حکمت گمشده مومن است‪].‬‬ ‫‪ .20‬خاصیت اول غربال بودن بود که در مجموع راست‬ ‫و دروغ ها‪ ،‬راست ها را از دروغ ها جدا مى‏کند‪ .‬ولى خاصیت‬ ‫دوم باالتر است؛ یک مطلب را تجزیه مى‏کند به ریشه‏ها و‬ ‫اصل ها و هدف ها و غرض هاى گوینده و اصولى که به انها‬ ‫متکى است‪.‬‬ ‫‪ .21‬مثنوى مى‏گوید‪:‬‬ ‫کاین هوا پر حــرص و حالى بین بود ‪ /‬عقل را اندیشــه‬ ‫یوم الدین بود‬ ‫‪27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جاذبه و دافعه شهید مطهری و خط قرمزهای استاد‬ ‫کمتر شنیده هایی از استاد‬ ‫احسان رستگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫امروز می نویســیم به یاد اســتاد‪ ،‬امروز می گوییم از‬ ‫نظرات اســتاد و امروز گرامی می داریم ســال روز شهادت‬ ‫اســتاد را‪ .‬اما اینها الزاما باعث نمی شود که شهید مطهری‬ ‫ان طور که باید شناسانده شود‪ .‬اینها هرگز نباید باعث شود‬ ‫که ما فکر کنیم اگرچه مهم ترین رویداد کتاب کشور ‪ -‬یعنی‬ ‫نمایشــگاه بین المللی کتاب تهران ‪ -‬چــون در هفته معلم‬ ‫است و چون استاد نیز همان معلم شهید در تاریخ جمهوری‬ ‫اسالمی ایران اســت‪ ،‬پس حتما افکار ایشان به قدر کافی‬ ‫نشر و تبیین شده است‪ .‬اصال این طور نیست‪ .‬تفکر استاد‬ ‫ان قدر محجور اســت که هــرگاه جمله ای از میــان انبوه‬ ‫سخنرانی ها و نوشته های ایشــان خارج و اعالم می گردد‪،‬‬ ‫همه انگشــت حیرت به دهان می گزند و می گویند‪« :‬واقعا‬ ‫اینها ر ا شهید مطهری گفته؟!»‬ ‫ســال ‪ ۸۹‬در دانشکده علوم پایه دانشــگاه تهران‪ ،‬در‬ ‫یک جلسه‪ ،‬جمله معروف استاد درباره «اصرار ایشان مبنی‬ ‫بر تدریس اســتاد خارجی مومن به مارکســیزم در دانشکده‬ ‫الهیات دانشگاه تهران» را د ر تریبون ازاد یکی از کرسی های‬ ‫ازاد اندیشــی مطرح کردم‪ .‬جالب اینجاست که افراد حاضر‬ ‫در جمع اگرچه از فعاالن دانشجویی شناخته شده دانشگاه‬ ‫تهران بودند‪ ،‬اکثرا این جمله را نشــنیده بودند‪ .‬بعد از ان به‬ ‫قدری ان جمله برایشان شیرین و تواما عجیب به نظر رسیده‬ ‫بود که هر کــدام در هر مناظره ای اســتناد می کردند به این‬ ‫اظهارنظر استاد‪ .‬این نشــان از مظلوم بودن اندیشه استاد‬ ‫حتی در طیف اندیشمند‪ ،‬متفکر‪ ،‬دانشگاهی و پیشرو دارد‪.‬‬ ‫انچه نگارنده بنــا دارد در این مجــال محدود مطرح‬ ‫کند‪ ،‬از همان جنس صحبت های اســتاد اســت که از نظر‬ ‫گذشت‪ .‬جالب انجا بود که ان جمله از یکی از بهترین و به‬ ‫فراخور زمان حال ترین کتاب های استاد یعنی اینده انقالب‬ ‫اسالمی ایران برگزیده شده بود‪ ،‬ولی مشخص شد که حتی‬ ‫همان کتاب هم مورد تامل و مداقه حتی جامعه دانشگاهی‪،‬‬ ‫ان طور که باید و شاید قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫عدالت حتی برای خودی ها‬ ‫امروز بســیاری از اتفاقات نامبارکی کــه رخ می دهد ‪،‬‬ ‫وقتی شــخص مصلحــی در صدد نقــد و اعتــراض به ان‬ ‫بر می اید‪ ،‬عده ای با توجیه نامربــوط «حفظ نظام از اوجب‬ ‫واجبات اســت»‪ ،‬مهــر بر دهــان ان شــخص می زنند و با‬ ‫این اســتدالل که این جملــه گوهربار امــام خمینی (ره)‪،‬‬ ‫به معنای این اســت که به هر قیمت باید نظام حفظ شود‪،‬‬ ‫عرصه را نه تنها برای ازادی بیان و نقــد بلکه برای اصالح‬ ‫هــم می بندند‪ .‬حال انکــه غافلند که همان امــام که چنان‬ ‫فرموده اند‪ ،‬در ادامه می فرمایند ‪« :‬حفظ اسالم در راس تمام‬ ‫واجبات است‪( ».‬صحیفه‪ ،‬جلد ‪ ،۲۱‬صفحه ‪)۱۴۱‬‬ ‫ان قدر نــگاه امام و اســتاد به هم نزدیــک و به تعبیر‬ ‫دقیق تر بر هم منطبــق بوده‪ ،‬که نمی توان از تفکر اســتاد‬ ‫ســخن گفت و از بیانات امام بهره نبرد‪ .‬طیفی هســتند که‬ ‫هنوز در نیافته اند که حفظ نظام از راه حفظ اسالم می گذرد و‬ ‫انگار گمان برده اند که اگر بنا باشد اسالم مو به مو و به سبک‬ ‫حکومت علوی اجرا شود‪ ،‬با شرایط روز و واقع بینانه مطابقت‬ ‫نداشــته و ممکن اســت که خدشــه ای به نظام وارد شود‪.‬‬ ‫شهید مطهری وقتی در همان روزهای اول پیروزی انقالب‬ ‫اســامی خبر دادند که دو نفــر کمیتــه ای مرتکب اعمال‬ ‫خالف شده اند‪ ،‬ایشان به مرحوم ایت الله مهدوی کنی که‬ ‫رئیس کمیته ها بودنــد‪ ،‬گفتند‪« :‬حتی اگــر مجازات انان‬ ‫اعدام باشــد باید با همین نــام کمیته ای اعدام شــوند و نه‬ ‫کمیته ای نما‪ .‬هیچ اشــکالی ندارد که مطرح شود که این‬ ‫خاطیان کمیته ای بوده اند‪ .‬این امر نه تنها موجب تضعیف‬ ‫کمیته نخواهد شد ‪ ،‬بلکه موجب تقویت ان و نظام جمهوری‬ ‫اسالمی خواهد بود‪» .‬‬ ‫این جمله شــهید مطهری و ان جمله امــام‪ ،‬دقیقا در‬ ‫یک خط قرار دارند و ان خطی اســت که اســام را اصل و‬ ‫مابقی متغیرها حتی نظام مقدس جمهوری اسالمی ایران‬ ‫را بر اســاس ان تنظیم می کنــد‪ .‬این جهان بینــی‪ ،‬همان‬ ‫جهان بینی است که پیرو ان امام می فرمایند‪« :‬اشکال بلکه‬ ‫تخطئه‪ ،‬یکی از مواهب الهی اســت‪ ».‬حــال انکه ناگفته‬ ‫پیداســت که نقد و اصالح که از تخطئه چه از حیث نیت و‬ ‫چه شــکل طرح‪ ،‬متفاوت اســت‪ ،‬به مثابه امر به معروف و‬ ‫نهی از منکر تلقی می شود و این هم از اوجب واجبات است‪.‬‬ ‫عدالت اجتماعی در نگاه اســتاد‪ ،‬بــه معنای اجرای‬ ‫عدالت فقــط در مورد مــردم نبــود‪ ،‬بلکه ایشــان جامعه و‬ ‫حاکمیت را یکی دانســته و خطا و جرم هر کدام از اعضای‬ ‫این دو را‪ ،‬بدون هیچ تفاوتی الزم به رسیدگی بر می شمردند‪.‬‬ ‫شهید مطهری و احمق ها و منافقین‬ ‫از بزرگ ترین دردهای همیشگی اســتاد که تا لحظه‬ ‫شهادتشــان‪ ،‬ذهــن ایشــان را همــواره به خود مشــغول‬ ‫می داشــت‪ ،‬بحث نفاق بود‪ .‬ایشــان بر اســاس استدالل‬ ‫عقالیــی و ناب‪ ،‬معتقــد بودنــد ؛ از انجا کــه منافق زیرک‬ ‫است و می داند از چه طریقی رخنه کند‪ ،‬بخشی را می تواند‬ ‫جذب کند و بعضی را خیر‪ .‬انها که جذب منافق می شــوند‪،‬‬ ‫همان احمق ها هستند‪ ،‬همان حمقا یی هستند که دل امام‬ ‫علی (ع) و فرق مبارکشان را با خون پاکشان رنگین کردند‪.‬‬ ‫ان چه حد ندارد حماقت اســت‪ ،‬ولی انچه استاد برخالف‬ ‫بسیاری از تحلیلگران و اندیشمندان دیگر از ان غافل نبود‪،‬‬ ‫این واقعیت تلخ اســت که «عصر ما‪ ،‬عصر نفاق است» و‬ ‫گفتارها‬ ‫در این زمانه‪ ،‬نفاق هم حد ندارد‪ .‬پس این گونه اســت که‬ ‫منافقین بر کول احمق ها سوار شده و توسط انان‪ ،‬به اهداف‬ ‫پلید و پر غل و غش خود دست می یابند‪.‬‬ ‫در این باره استاد می فرمایند‪« :‬اگر عبادت با حماقت‬ ‫توام شود‪ ،‬احمق ها الت دست زیرک ها می گردند و سیاست‬ ‫قران ســر نیزه کــردن اجرا می شــود و مانــع کار صالحین‬ ‫می گردند‪».‬‬ ‫اســتادی که خود علی شــریعتی را به حســینیه ارشاد‬ ‫دعوت کرد‪ ،‬خودش هم تفکرات او را رد کرد‬ ‫معلمی ســبزواری که پیش از ســال ‪ ،٤٧‬معلمی بود‬ ‫در خراســان‪ ،‬به دعوت اســتاد به حســینیه ارشــاد دعوت‬ ‫می شود‪ .‬سخنرانی های اتشین و پر شور شریعتی‪ ،‬جوانان‬ ‫و دانشــگاهیان را بــه جریان انقــاب جــذب می کند‪ .‬اما‬ ‫اینها بخشــی از واقعیات بود‪ .‬بخش دیگری که همواره با‬ ‫رودربایســتی و مالحظات بیجا‪ ،‬به انزوای نسیان هل داده‬ ‫شده‪ ،‬این است که رفته رفته و با کامل شدن شناخت استاد‬ ‫نسبت به علی شریعتی‪ ،‬ایشان وی را از نظر عقیدتی صاحب‬ ‫صالحیت ندانســته و دعوای ایدئولوژیک انان تا انجا باال‬ ‫گرفت که شــهید مطهری که خود موســس حسینیه ارشاد‬ ‫بودند‪ ،‬انجا را ترک کرده و اختالفات فکری و عقیدتی شان‬ ‫با شــریعتی را علنی می کنند‪ .‬به دلیل محبوبیت انکار ناپذیر‬ ‫شــریعتی چه در همان ایام و چه در امروز‪ ،‬متاســفانه کمتر‬ ‫تحلیلگری جرات کرده که بگوید حق را به اســتاد می دهد‬ ‫و اکثر تحلیلگران‪ ،‬اندیشمندان و سیاستمداران ما‪ ،‬سعی‬ ‫می کنند تا با ســام و صلوات از کنار ایــن دعوای عمیق و‬ ‫تاریخی گذر کنند و خود را طرفدار هم استاد و دکتر شریعتی‬ ‫قلمــداد کنند‪ ،‬امــا از انجا که بــه اذعان شــهید مطهری‪،‬‬ ‫تفکرات ایشان با وی ضدیت دارند‪ ،‬هر منصفی باید بپذیرد‬ ‫که جمع اضداد محال است و راه این دو و جهان بینی شان‪،‬‬ ‫اگر نگوییم ‪ ١٨٠‬درجــه ولی ال اقل ‪ ٩٠‬درجه بــا هم توفیر‬ ‫می کند‪ .‬اظهارنظر صریح شهید مطهری درباره اقای علی‬ ‫شــریعتی‪ ،‬گواه عمق و مبنایی بودن این اختالفات اســت‬ ‫که در ذیل می اید‪:‬‬ ‫ متن دستخط شهید مطهری در حاشیه یکی از جزوات‬ ‫شــریعتی «این جزوه مانند اغلب نوشــته های نویسنده‪ ،‬از‬ ‫نظر ادبی و هنری اعلی اســت و از نظر علمی متوسط است‬ ‫و از نظر فلســفی کمتر از متوســط و از نظر دینی و اسالمی‬ ‫صفر است ‪» .‬‬ ‫(منبع تصویر‪ :‬کتاب شــهید مطهری و روشنفکران‪،‬‬ ‫انتشارات صدرا‪ ،‬چاپ نهم‪ ،‬صفحه ‪)۳۴‬‬ ‫ایشــان در بخشــی از نامــه خــود خطــاب بــه امام‬ ‫می نویســند‪« :‬نظر به اینکــه تحصیالت عالیــه و فرهنگ‬ ‫او غربی بوده و هنــوز فرصت و مجال کافــی نیافته بود در‬ ‫معارف اسالمی مطالعه وافی داشته باشد تا انجا که گاهی‬ ‫از مســ ّلمات قران و ســ ّنت و معارف و فقه اسالمی بی خبر‬ ‫می ماند‪ ،‬هر چند با کوشش زیاد به تدریج بر اطالعات خود‬ ‫در این زمینه می افزود‪ ،‬در مسائل اسالمی (ح ّتی در مسائل‬ ‫اصولی) دچار اشــتباهات فراوان گردیده است که سکوت‬ ‫در برابر انها ناروا و نوعی کتمان حقیقت و مشــمول سخن‬ ‫«ان الذین یکتمون ما انزلنا من البینات من‬ ‫خداســت که‪ّ :‬‬ ‫بعد ما بی ّناه للناس اولئک یلعنهم ال ّله و یلعنهم الالعنون» از‬ ‫این رو‪ ،‬باتوجه به استقبال فراوان جوانان به کتب مشارالیه‬ ‫و اینکه خــود او در اواخر عمر در اثر تذکــرات متوالی افراد‬ ‫متوجه‬ ‫ بی غــرض و باالتر رفتن ســطح مطالعات خــودش ّ‬ ‫اشتباهات خود شد و به یکی از نزدیکانش وکالت تام برای‬ ‫قوه الهی‬ ‫اصالح انها داد‪ ،‬اینجانبان بر ان شدیم به حول و ّ‬ ‫ضمن احترام به شخصیت او و تقدیر از زحمات و خدماتش‬ ‫در سوق دادن نســل جوان به طرف اسالم‪ ،‬بدون مجامله‬ ‫و پرده پوشی و بدون اعتنا به احساسات طرفداران متعصب ‬ ‫یا دشــمنان مغرض‪ّ ،‬طی نشــریاتی نظریات خود را درباره‬ ‫مطالــب و مندرجات کتاب هــای ایشــان بالصراحه اعالم‬ ‫داریم‪».‬‬ ‫الزم به ذکر است انچه استاد درباره شریعتی می نویسد‬ ‫هر دو در ایام پس از فوت علی شــریعتی نوشته و به دست‬ ‫امام می رسند‪.‬‬ ‫اگر استاد امروز بود‪ ،‬چه می گفت؟‬ ‫برخی این ســوال را خیلی بیــراه و غیر قابل قضاوت‬ ‫می دانند ولی استاد این قدر شفاف و جهان بینی و دستگاه‬ ‫محاسباتی اش دقیق بود که اتفاقا به نظرم می شود در عالم‬ ‫رویا او را تصور کرد که در ‪ ۱۲‬اردیبهشت ‪ ۱۳۹۴‬محورهای‬ ‫احتمالی ســخنرانی اش چــه می بود‪ .‬حتــی می توانم فراز‬ ‫و فرود صوتش را هنگام ســخنرانی تصور کنــم‪ .‬می توانم‬ ‫تصور کنــم که کجا خون اســتاد به جوش می امــد و فریاد‬ ‫می کشد! کجا صدای بلندگو نامفهوم (دستورت) می شود‬ ‫از فرط صدای استاد‪ .‬استاد جاذبه و دافعه و حساسیت ها و‬ ‫دغدغه هایش ان قدر منطبق با اسالم ناب محمدی بود که‬ ‫مواضعش را اکنون قابل پیش بینی کرده است‪.‬‬ ‫من فکر می کنم که می گفت‪« :‬ای روشــنفکرنماها‪،‬‬ ‫شما چه روشــنفکرانی هســتید که پســاپس جامعه حرکت‬ ‫می کنید؟! همه جای دنیا روشنفکران پیشاپیش جامعه اند‬ ‫و از اینده خبــر می دهند‪ ،‬اما شــما فقــط راوی بدبختی ها‬ ‫و ســیاهی ها و پلشــتی های جامعه شــده اید‪ .‬ایا شما هم‬ ‫روشنفکرانی هستید از جنس صادق هدایت ملعون که هر‬ ‫عیب که داشت‪ ،‬به مردم نسبت می داد؟!‬ ‫ای خود ی هــا‪ ،‬ای مذهبی هــا‪ ،‬ای انقالبی هــا!‬ ‫قشــری گرا نباشــید! هســته را رها نکنیــد! پوســته را چرا‬ ‫می چسبید؟ چرا می ترسید که هر کس حرفش را بزند! مبادا‬ ‫فکر کنیــد که انقالبی بــودن‪ ،‬به معنــای خفه کردن طرف‬ ‫مقابل اســت! اتفاقا با تضارب اراء اســت که نظام و اسالم‬ ‫می مانند!‬ ‫ای مسئوالن! چرا می ترســید به مردم انچه را که باید‬ ‫بگویید؟ چرا مردم را در امار و اطالعات غریبه می انگارید؟‬ ‫ای مردم! ذائقه تان را رشد دهید! احساس گرا نباشید!‬ ‫ظاهربین نباشید! شعارگرا نباشــید! چرا به جای دلبستن به‬ ‫عملکرد افراد و استداللشان‪ ،‬به یک شعار و یک بگو مگوی‬ ‫رسانه ای دل می بندید؟‬ ‫ای جوانان! اســام مال دیــروز نبوده! مــال ‪۱۴۰۰‬‬ ‫ســال پیش نبوده! جوان! باور کن که اگر دستاویز دیگری‬ ‫انتخاب کنی‪ ،‬زمانی پشیمان می شــوی که دیگر جوانی را‬ ‫از کف داده ای!‬ ‫ای سیاســیون! اگر سیاســت ما عین دیانت ماست‪،‬‬ ‫پس چرا هر کدام در هر حزب و طیفی که هستید‪ ،‬سیاست‬ ‫را با طمع تصاحب قدرت می نگریــد؟ پس کو ان نیت قربتا‬ ‫الی الله؟! پس کــو ان ایدئولوژی خدمت بــه مردم؟! پس‬ ‫کو ان ارمان احقاق حق؟! کو ان امال دفاع از مستضعفین‬ ‫عالم؟! چرا مصلحت سنج و عافیت طلب شده اید؟! الناس‬ ‫علی دین ملوکهم! مراقب باشید که مردم شما را می بینند!‬ ‫ای روحانیون! روحانیت باید نترس باشد! باید هزینه‬ ‫بدهد! نباید فقط حاکمیت کند! از ابروی خود خرج کنید! چرا‬ ‫این قدر محافظه کاری؟! چرا این قدر تعارف؟‬ ‫ای دانشــگاهیان! چرا فقط ترجمــه می کنید؟ تا کی‬ ‫بناســت جوانان ما خوراک غــرب را بدون فایــده بجوند و‬ ‫تف کنند؟ چرا دچار استســباع فرهنگی و علمی شده اید؟!‬ ‫اگر شــما به جوانان درســت خط ندهید‪ ،‬پس جوان چطور‬ ‫هدایت شود؟!‬ ‫ای پدران ای مادران! ازدواج جوانان را چرا به شوخی‬ ‫گرفته اید؟! چرا در انچه باید سخت بگیرید و نظارت کنید‪،‬‬ ‫رها کرده اید و در انچه باید ســهل بگیرید مثل مهریه مثل‬ ‫خانه مثل ماشــین‪ ،‬ان قدر ســخت گرفته اید که جوان ما‬ ‫می رود از طــرق نامشــروع و پنهانی نیازهایــش را براورده‬ ‫می کنــد! مگــر نخوانده اید حدیث امــام باقــر «ع» را که‬ ‫می فرمایــد اگر جوان بااخــاق و مومنی به خواســتگاری‬ ‫دخترتان امــد‪ ،‬اگر دخترتــان را به او ندهید‪ ،‬فســاد و فتنه‬ ‫جامعه را در بر می گیرد؟!»‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪29‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روشنفکراصالحگر‬ ‫چگونه می توان هم به مطهری عالقه داشت هم به شریعتی؟‬ ‫مصطفی هاشمی طبا‬ ‫معاون سابق رئیس جمهور‬ ‫گفتارها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪3‬‬ ‫نوشتن برای ادم های بزرگ مشکل است و بعید نیست‬ ‫نوشته بی ربط از کار در اید‪ ،‬چرا که درک و عقل و علم ادم ها‬ ‫متفاوت است و ادم کوچک تر فقط در حد خود می تواند به‬ ‫ادم های بزرگ بپردازد‪ .‬اما این امر باعث نمی شــود ادم ها‬ ‫برای نوشــتن در مورد بزرگتر هایشان منع شــوند و چه بهتر‬ ‫که نویســنده ها تصریح کنند کــه این نوشــته در حد عقل‬ ‫ماســت و حتما حق مطلب را ادا نکرده ایم‪ .‬فراموش نکنیم‬ ‫امام خمینی (ره) در ابتدای تفسیر سوره حمد گفتند که این‬ ‫تفسیر ممکن است درست باشد و اصال تاکید بر درست بودن‬ ‫تفسیرشان نکردند‪ .‬شاید بهترین توصیف از پیامبر گرامی به‬ ‫بیان سعدی بازگردد که می گوید بلغ العلی به کماله‪ ،‬کشفت‬ ‫الدجی به جماله‪ ،‬حسنت جمیع خصاله‪ ،‬صلو علیه و اله‪ .‬یعنی‬ ‫مرتبت پیامبر را بدون حد بیان کرده و گرنه انچه در فضائل‬ ‫پیامبر(ص) و امیر المومنین و سید الشهدا نوشته اند بسیار‬ ‫پائین تر از حقیقت وجودی انان است و انانکه خواسته اند به‬ ‫عشق و فوق عقل خود بنویسند چه بسا در ورطه غالی گری‪،‬‬ ‫چون غالیــان و در این اواخر چون شــیخ احمد احســائی‬ ‫افتاده باشند‪.‬‬ ‫نوشــتن در مورد شــهید مطهری از کســی که کتاب‬ ‫عدل الهی او را نمی فهمد‪ ،‬طبعا نمی تواند قابل اتکا باشد‪،‬‬ ‫شاید بیشتر به خاطره و اظهارنظر باشد و البته نقد کوچکتر‬ ‫از بزرگتــر هم که جســارت می خواهد می توانــد جایگاهی‬ ‫در خور داشته باشد‪.‬‬ ‫این نگارنده قبل از انقــاب به طور پراکنده در محضر‬ ‫شهید مطهری بوده اســت‪ ،‬درســت برخالف انکه به طور‬ ‫مرتب چند سالی شاگردی دکتر شــریعتی را کرده است و به‬ ‫هر دو بزرگوار ارادت دارد‪ .‬حال جای سوال است که وقتی‬ ‫شهید مطهری بر زنده یاد شریعتی نقد داشت چگونه می شود‬ ‫به هر دو ارادت داشت؟ پاسخ ان اســت که حق شاگردی‬ ‫هر دو را باید بجا اورد و افســاف بزرگان را بدون حضور انان‬ ‫نمی توان داوری کرد‪.‬‬ ‫اختالفات بیــن دینــداران (و نه بین روشــنفکران و‬ ‫دینداران که رایج اســت و البته شــهید مطهــری از جنس‬ ‫روشــنفکران بیشــتر بود تا دینداران صرف) سابقه ای بس‬ ‫طوالنی و عمیــق دارد‪ .‬بحث مــا اختالف بیــن دینداران‬ ‫شیعه و زیدی و حنبلی و شافعی و وهابی و اسماعیلی و غیره‬ ‫نیست بلکه بین دینداران شــیعه اثنی عشری و مجتهدین‬ ‫مسلم اســت‪ .‬مثال میرزا مهدی اصفهانی بنیانگذار مکتب‬ ‫تفکیک انچه اتهــام و اهانت بــوده بر ایت الله ســید علی‬ ‫قاضی روا می داشــته و ظاهرا در کتاب ابواب الهدی ان را‬ ‫تکرار کرده و به همین مبنا در نجف اشــرف جنازه ایت الله‬ ‫قاضی مورد اهانتی قرار می گیــرد و ادامه دهندگان مکتب‬ ‫تفکیک همه علمای اسالمی فلسفه دان و عرفا چون ایت‬ ‫الله طباطبا یی و شهید مطهری را به دلیل انکه می گویند از‬ ‫راه فلسفه به خدا رســیده اند را تخطئه می کنند‪ ،‬در حالیکه‬ ‫حقیقت خداوند در اینان بیشــتر از کشــف و شــهود بوده و‬ ‫فلسفه ابزاری بوده که کشف و شــهود خود را با کالم اثبات‬ ‫نمایند‪.‬‬ ‫پس نمی تــوان ایراد گرفت که اگــر مطهری را قبول‬ ‫داری و او نقدهای محکمی بر شریعتی داشت‪ ،‬چرا شریعتی‬ ‫را هم قبــول داری پس معلوم می شــود مطهــری در کنج‬ ‫دلــت جا یی نــدارد‪ .‬این نوع نــگاه مطلق گرایانــه را برخی‬ ‫می پســندند و برخی هم در لحظاتی تحت تاثیر یک واقعه‬ ‫بزرگتر مثل شهادت(درمورد شهید مطهری صدق می کند)‬ ‫لحظاتی مطلق گرا یی می کنند اما مطلق گرا یی مثبت گاه به‬ ‫منفی گرائی مطلق می رسد(مثل انچه را که در دوران معاصر‬ ‫شاهد بوده ایم)‪.‬‬ ‫وقتی کسی را توصیف می کنیم مثال می گو ییم فالنی‬ ‫ادم خوبی بود‪ ،‬فورا نگو ییم اگر خوب بــود چرا فالن کار را‬ ‫کرد؟ ادم خوب هم ممکن اســت کار بد بکند‪ ،‬قرار نیســت‬ ‫همه مردم عالم معصوم باشند‪ .‬اگر چنین ممکن بود ما فقط‬ ‫چهارده معصوم نداشتیم بلکه همه عالم و صالحان تاریخ را‬ ‫در زمره معصومان می شمردیم‪.‬‬ ‫همین چند روز پیش یکی از گویندگان معروف مذهبی‬ ‫می گفت اگر کسی سوار بنز شود ادم بودن از یادش می رود‪.‬‬ ‫خب ! شــهید مطهری قبل از انقالب بنز ســوار می شــد و‬ ‫در حالیکه خــودرو خالی بود روی صندلــی عقب به تنها یی‬ ‫می نشســت‪ .‬همان موقع به او اشــکال می کردند که مثل‬ ‫سرمایه دارها در صندلی عقب می نشیند و چرا اوال بنز سوار‬ ‫می شــوی و ثانیا چرا در صندلی عقب؟ یــا در مجله زن روز‬ ‫مقاله می نوشــت و از او خرده می گرفتند کــه چرا در مجله‬ ‫فاســدی چون زن روز مقاله می دهــی و روحانی ها را بدنام‬ ‫می کنی‪ .‬به خاطر دارم مرحوم ایت الله محمد تقی فلسفی‬ ‫(که عمدا ایشان را ایت الله می نامم) در پاسخ به این سوال‬ ‫که چرا اینقدر به سیستم صوت حســاس هستید به نگارنده‬ ‫گفت؛ این میکرفن و بلندگو رابط من و مردم است اگر خواب‬ ‫باشند که حرف من به گوش مردم نمی رسد و اصوال فلسفه‬ ‫حضور من در روی منبر ان است که مردم سخن مرا بشنوند‬ ‫و این امر با خرابی سیســتم صوتی در تضاد است‪ .‬مطهری‬ ‫تشــخیص می داد که از وقت خود در صندلــی عقب بهتر‬ ‫می تواند استفاده کند و حرف خود را به بی حجاب ها برساند‬ ‫وگرنه حجابدارها که خود دارای حجاب هستند و نصیحت ها‬ ‫را شنیده و به ان عمل کرده اند‪ .‬او ریا را از خود زدوده بود‪.‬‬ ‫می گویند روزی یک روحانی روی منبر یک ساعت در‬ ‫مورد حرمت و زیان های شــراب صحبت کرده بود‪ .‬معلوم‬ ‫است ادم های مستمع منبرها ادم های شراب خوری نیستند‬ ‫که نیاز به نصیحت داشــته باشــند‪ .‬روحانی ظریفی از پای‬ ‫منبر در همان حال خطاب به خطیب با صدای بلند گفته بود‬ ‫این مردم اینجا اگر صد ســاعت هم صحبت کنی دســت از‬ ‫شرابخوری بر نمی دارند!‬ ‫مطهــری روشــنفکر بــود و در میــان روشــنفکران‪،‬‬ ‫روشنفکری از جنس پیامبر (ص) نه از جنس نیهیلیست های‬ ‫دنیاگرای کافه نشــین و این یکــی از وجوه مشــترک او با‬ ‫شــریعتی بود‪ .‬روشنفکر انســت که دل برای مردم بسوزاند‬ ‫و هدایــت مــردم از جهل به ســوی اگاهی و نــور و زدودن‬ ‫طاغوت گرایــی و گرایــش به توحیــد کمــال وظیفه یک‬ ‫روشــنفکر اســت‪ ،‬حال این روشــنفکر عمامه به سرداشته‬ ‫باشد مثل مطهری و بهشتی و باهنر و طباطبائی و طالقانی‬ ‫یا کروات داشته باشد مثل بازرگان و شریعتی و سحابی و ان‬ ‫طباطبا یی که صادق بود‪.‬‬ ‫بخواهد ساده زیســت باشــد چون رجا یــی و یا کمی‬ ‫متفــاوت مثــل امــام موســی صدر‪ .‬مطهــری از جملــه‬ ‫روشــنفکرا نی بود که دغدغه اش هدایت مردم و پایمردی‬ ‫در دین و خداپرســتی بود‪ .‬به خاطر دارم کــه روز ‪ 22‬بهمن‬ ‫‪ 57‬حوالی غروب در مدرســه رفاه جاللی پایا و نویسنده در‬ ‫مقابل او بودیم و خطاب به ما گفت (بیشتر به جاللی که با او‬ ‫بیشتر مانوس بود) به صدا وسیما بروید‪ ،‬از حرف گروه های‬ ‫ظاهرا انقالبی ضد دین و منافق نترســید و محکم باشــید‪،‬‬ ‫خدا را به یاد داشــته باشــید‪ ،‬اسیر جوســازی انها نشوید و‬ ‫محکم در مقابل منحرفا ن از انقالب اسالمی بایستید(نقل‬ ‫به مضمــون) و با این پشــتوانه ســه نفر را به صدا و ســیما‬ ‫هدایت کرد‪.‬‬ ‫مطهــری متفکر‪ ،‬عمیــق و تحلیلگــر بــود‪ ،‬تفکر را‬ ‫به عنوان میراث خانوادگی و تحلیل را از فلســفه و تعمق را‬ ‫از تفقه در دین گرفته بود‪ .‬هــر چند افراط در تحلیل همراه‬ ‫با پیش نگری ممکن اســت عنان اختیار را از انسان برباید‬ ‫اما قدرت تحلیل به او پیش بینی اینــده را می داد‪ .‬به خاطر‬ ‫ی که در‬ ‫دارم متنی از یک فیلمنامه را – قبل از انقالب هنگام ‬ ‫ایت فیلم فعالیت می کردم‪ -‬در منزل ایشان برایشان گفتم و‬ ‫ایشــان ابتدا با دقت گوش فرا داد و سپس با سرعت انتقال‬ ‫عجیبی بــه تحلیل پرداخت و انگاه راه اصــاح فیلمنامه را‬ ‫متذکر شد‪ .‬به خاطر داشــته باشیم که اصوال فلسفه دان ها‬ ‫به خصــوص که از جنس علمای اســامی باشــند کمتر به‬ ‫داستان خوانی و داستان نویسی و اصول دراماتیک گرایش‬ ‫دارند و شاید داســتان راســتان برای ایشان اســتثنایی بر‬ ‫قاعده باشد‪.‬‬ ‫صادقانه بگویم که برخی دست نوشــته های ایشان را‬ ‫در حاشیه جزوه ای دیده ام‪ ،‬ان تحلیل فرا تحلیل و فارغ از‬ ‫نگاه نویســنده جزوه بود و به همین دلیل است که می گویم‬ ‫ذهن فرا تحلیلی گاه از نگاه ســطحی و معمولی نویسنده به‬ ‫انچه ماورا ی تفکر نویسنده است‪ ،‬دست درازی می کند‪.‬‬ ‫مطهری انسانی مومن به اسالم بود و این ایمان را نه‬ ‫از فلسفه و نه از علم و نه از جامعه گرفته بود‪ .‬در پناه همین‬ ‫ایمان که مصلحت های فریبنده را نمی دید‪ .‬اگر می خواست‬ ‫مصلحت هــا را ببیند به شــریعتی بــا ان همه طرفــدار نقد‬ ‫نمی کرد‪ .‬ممکن اســت این نویســنده با برخی نقدهای او‬ ‫موافق نباشــد‪ ،‬کما اینکه با برخی حرف های شــریعتی در‬ ‫همان موقع خاص موافق نبود اما حقیقت یابی مطهری را و‬ ‫گروگذاشتن ابروی دنیا یی را نمی تواند انکار کند‪.‬‬ ‫مطهری اهل فرقه و گروه و لباس و حفظ شا ن و تعارف‬ ‫نبود و به مین دلیل نقد او بر بخشی از روحانیت و نیز بخشی‬ ‫از مراسم مذهبی و گفتارهای مذهبی شاید از خود شریعتی‬ ‫بیشتر بود و طبعا درست تر که او خود در میان جامعه روحانیت‬ ‫زاده و بزرگ شده بود و شاید قبل از او تنها کتاب لولو و مرجان‬ ‫اندکی به این امر ورود کرده بود‪ .‬مطهری باز هم ابروی خود‬ ‫را در گــرو اصالح قــرار داده بــود‪ .‬او اصالح طلبی بود که‬ ‫عمیقا به اصــول معتقد بود‪ .‬و ســرانجام مطهری عالوه بر‬ ‫ابرو جان خود را در مبارزه با تاریک اندیشی تاریخی‪ ،‬تعصب‬ ‫و یکسونگری تاریخی‪ ،‬سلسله خوارج زما ن ها فدا کرد‪ .‬چه‬ ‫فرق می کند خوارج نهروان باشند یا اسماعیلیه حسن صباح‬ ‫یا حدیث گرایانی که وحید بهبهانی ان همــه با انان مبارزه‬ ‫کرد یــا وهابیون یا غده هــای برامده از انان چــون طالبان‬ ‫و القاعده و داعــش یا فرقان گودرزی یا افراطیون مشــابه‬ ‫انها در هر لباس یا هر شــعار‪ ،‬انها با تفکــر‪ ،‬عقل‪ ،‬بینش‪،‬‬ ‫اصالح طلبی و اعتقــاد عقلی به اصــول مخالفند و همواره‬ ‫این تاریک اندیشــی در کنار اصالح طلبی بوده و به موازات‬ ‫شرکت و کفر و همدست انان بوده است تا اندیشه متعالی و‬ ‫انسان ساز اسالم را یا بزدایند یا کفر الود کنند‪ .‬مطهری شهید‬ ‫مبارزه با اینان است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ازادیمعنوی‬ ‫ازادی و دموکراسی در اندیشه مطهری چه معنایی دارند؟‬ ‫دکتر حنیف غفاری‬ ‫‪4‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سلسله وارومنظمموردمطالعهقراردهد‪،‬نسبتبهموضوعات‬ ‫و دغدغه هــای کالن فکــری‪ ،‬مذهبــی و انســانی خویش‬ ‫چارچوب نظــری محکمــی پیــدا می کنــد‪« .‬جامعیت» و‬ ‫«گویایی» دو خصلتی اســت که روح حاکم بر اثار مکتوب‬ ‫و غیر مکتوب استاد مطهری را تشــکیل می دهد‪ .‬در پازل و‬ ‫منظومه ای که فرد پس از مطالعه هدفمند و سلســله وار اثار‬ ‫استاد مطهری در ذهن خویش می سازد‪ ،‬هیچ قطعه ای از قلم‬ ‫نیفتاده و در نهایت تصویر حاصل شده زیبا و عاری از هرگونه‬ ‫ابهام و پارادوکس اســت‪ .‬شــهید مطهری‪ ،‬نه تنها در تفکر‬ ‫مبنایی خویش از پارادوکس سازی به دور بود‪ ،‬بلکه در تبیین‬ ‫نســبت موضوعات متعدد دینی‪ ،‬اجتماعی و حتی سیاســی‬ ‫با یکدیگر بســیار نقادانه و مســتند عمل می کرد‪ .‬اشاره ای‬ ‫به یکی از این موارد خالی از لطف نیســت‪« :‬اسالمی بودن‬ ‫جمهوری اســامی به هیچ وجه با حاکمیت م ّلــی یا به طور‬ ‫کلی با دموکراسی و مردم ســاالری منافات ندارد و هیچ گاه‬ ‫اصول دموکراســی ایجاب نمی کند که بر یک جامعه دین و‬ ‫گفتارها‬ ‫تاکنــون درخصوص شــخصیت‪ ،‬منش‪ ،‬رفتــار‪ ،‬ارا و‬ ‫افکار و اندیشه های استاد شــهید ایت الله مرتضی مطهری‬ ‫نکات و موارد زیادی مطرح شــده اســت‪ .‬عده بســیاری از‬ ‫ایشــان به عنوان یک «تئوریســین دینی و انقالبی» یا یک‬ ‫«متفکر و فیلسوف» یاد می کنند‪ .‬باید اذعان کرد که شهید‬ ‫مطهری نه تنها یک متفکر دینی و انقالبی و اســتاد معارف‪،‬‬ ‫بلکه اســتادی دغدغه مند بود‪" .‬دغدغه دینمداری جامعه"‬ ‫خمیر مایــه و شــالوده تالش هــای شــبانه روزی و بی دریغ‬ ‫استاد مرتضی مطهری را تشــکیل می داد‪ .‬بی دلیل نیست‬ ‫که با گذشــت نزدیک به چهــار دهه از شــهادت جانگداز و‬ ‫فراق جبران نشــدنی این عالــم بزرگوار‪ ،‬همچنان اندیشــه‬ ‫دینی و تفکر سیاســی ایشــان مامنــی برای‬ ‫ایجاد ارامش فکری اقشــار مختلف جامعه‪،‬‬ ‫مخصوصا جوانان اســت‪ .‬نقطــه اوج تفکر‬ ‫دینی پاره تن بنیان گذار جمهوری اســامی‬ ‫ایران‪ ،‬انجاست که در گام نخست «انسان»‬ ‫را با «انسانیت خویش» و وظیفه بزرگ خلیفه‬ ‫اللهــی ان مواجه می ســازد‪ .‬محصــول این‬ ‫مواجهه اولیه‪ ،‬وقوع انقالب درونی در ذهن‬ ‫مخاطبان ســخنان ایشان اســت‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬نخستین گام در اندیشه استاد مطهری‪،‬‬ ‫تجزیه و تحلیل «خود انسان» به بیان و روشی‬ ‫گویا و دلنشین است‪ .‬استاد در این خصوص‬ ‫به زیبایی می گوید‪« :‬خدای متعال طبق این‬ ‫ایه‪ ،‬قسمتی از خالقیت خود را به عهده انسان‬ ‫می گــذارد و او را مظهر فعالیــت و خالقیت‬ ‫می سازد‪»...‬‬ ‫محصول این مواجهه اولیه‪ ،‬تغییر نگاه‬ ‫انسان نسبت به مفاهیم قراردادی وضع شده‬ ‫توسط ابنای بشر اســت‪ .‬زمانی که انسان با‬ ‫«خود » مواجه می شود‪ ،‬بسیاری از متعلقات‬ ‫و ضما ئم وجــودی و پیرامونــی و درونی ان‬ ‫به صورت خــودکار تغییر می یابد‪ .‬بر اســاس‬ ‫نفسه فقد‬ ‫حدیث قدسی شــریف « َم ْن َع َر َف َ‬ ‫َع َر َف ر َّبه»‪ ،‬هر کس خود را بشناسد‪ ،‬وارد مسیر و جوالنگاهی‬ ‫می شود که نقطه انتهایی ان شــناخت پروردگار و رسیدن به‬ ‫ارامشــی ابدی است‪ .‬در چنین شــرایطی «ازادی انسان»‪،‬‬ ‫«عبادت انسان»‪« ،‬تفکر انســان» و حتی "عادات روزمره‬ ‫انســان" جملگی در مدار و حلقه ای به گردش در می اید که‬ ‫بر خالف زندگی روزمره بسیاری از فرزندان حضرت ادم (ع)‪،‬‬ ‫مصداق دور باطل نیست‪ .‬در اینجاســت که استاد مطهری‬ ‫ذهنمخاطبانپر دغدغهخودرابرایمواجههبامفهومواقعی‬ ‫«ازادی» اماده می سازد‪ .‬تعریف این شهید بزرگوار از مفهوم‬ ‫ازادی در نوع خود قابل تامل اســت‪" :‬هدف اساســی انبیا و‬ ‫انزال رسل‪ ،‬ازادسازی و رهایی بشر از اسارت ها و بندگی بوده‬ ‫و ازادی معنوی مقدم بر سایر ازادی ها ست و اعتقاد و ایمان‬ ‫ازادانه به خداوند و اسالم‪ ،‬سرلوحه دعوت نبوی بوده است‪.‬‬ ‫به همین خاطر است که اسالم اجازه تقلید در اصول دین را‬ ‫نمی دهد و کســب ان را مبتنی بر تحقیقی ازادانه می داند‪».‬‬ ‫انچه استاد مطهری در این مقدمه (و بعدها در نتایج مترتب بر‬ ‫این مقدمه گویا) مدنظر قرار داده ‪ ،‬اصالت بخشی به مفهوم‬ ‫ازادیاست‪.‬بر اساساینتفکرناب‪،‬ازادییک«محصول»‬ ‫یا «هدف» نیست‪ ،‬بلکه تبلور و موجودیتی درونی و ماهوی‬ ‫داشــته و وظیفه اصلی پیامبــران الهی و اولیــای الهی‪ ،‬به‬ ‫فعلیت رساندن ان جهت رهایی انسان از چنگال بردگی های‬ ‫درونی و اجتماعی است‪ .‬درست در چنین فضایی است که از‬ ‫«ازادی معنوی» تحت عنوان «حریت واقعی» یاد می شود‪.‬‬ ‫در دیدگاه اســتاد مطهری«ازادی معنوی» شرط الزم برای‬ ‫تحقق«ازادیاجتماعی»محسوبمی شود‪«:‬ازادیمعنوی‬ ‫به معنای ازادی باطنی و روحی انسان است و اینکه انسان بنده‬ ‫حرص‪ ،‬شهوت‪ ،‬خشم و افزون طلبی نباشد‪ ،‬این ازادی جز از‬ ‫طریق نبوت‪ ،‬انبیا‪ ،‬دین‪ ،‬ایمان و کتاب های اســمانی قابل‬ ‫تامین نمس باشد ‪ .‬از سویی‪ ،‬ازادی اجتماعی‪ ،‬بدون ازادی‬ ‫معنوی میسر و عملی نیست‪».‬‬ ‫دراندیشهاستادمطهری‪«،‬مبانی»سازنده«مصادیق»‬ ‫هســتند و هر فردی که اثار این شــهید بزرگوار را به صورتی‬ ‫مکتبی حاکم نباشد؛ از سویی منشــا اشتباه انان که اسالمی‬ ‫بودن جمهوری را منافی با روح دموکراســی می دانند‪ ،‬ناشی‬ ‫از این اســت که دموکراســی مــورد قبول انان هنــوز همان‬ ‫دموکراســی قرن هجدهم اســت که در ان حقوق انسان در‬ ‫مســائل مربوط به معیشت و خوراک و مســکن و پوشاک و‬ ‫ازادی در انتخاب راه معیشــت مادی خالصه می شــود‪ .‬اما‬ ‫اینکه مکتب و عقیده و وابستگی به یک ایمان هم جزو حقوق‬ ‫انسانی اســت و اینکه اوج انسانیت در وارســتگی از غریزه و‬ ‫از تبعیت از محیط های طبیعی و اجتماعی ما و در وابستگی‬ ‫به عقیده و ارمان اســت‪ ،‬به کلی به فراموشــی ســپرده شده‬ ‫است‪ ».‬در اینجا استاد مطهری در ابتدا «تعریف دموکراسی‬ ‫قرن هجدهمی» یا همان «دموکراســی غربی» را به چالش‬ ‫کشیده و سپس «وابستگی به ارمان و عقیده» را به مثابه قله و‬ ‫نقطه اوج ارزش های انسانی می داند‪ .‬بر اساس دیدگاه شهید‬ ‫مطهری‪ ،‬حکومت اســامی عالوه بر این‪ ،‬با تمهید ازادی‬ ‫مقید به حدود شریعت برای شهروندان‪ ،‬وظیفه اصلی خود را‬ ‫انسان سازی می داند و این انسان سازی درست‬ ‫در نقطه مقابل انســان محوری (اومانیســم)‬ ‫قرار دارد‪ .‬اومانیسم‪ ،‬انسان را محور ارزش ها‬ ‫قرار می دهد یعنی اصالت به اراده و خواســت‬ ‫او داده می شــود‪ .‬در این نظریه همــه چیز از‬ ‫انسان شروع شده و به انسان نیز ختم می شود‬ ‫و هیــچ حقیقتی برتر از انســان وجــود ندارد‪.‬‬ ‫بنابرایــن اومانیســم در مقابــل مکتــب دین‬ ‫که بر اســاس خدا محوری اســت قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬با این حال زمانی که شهید مطهری به‬ ‫ی ارزشمند به نام «انسان سازی» اشاره‬ ‫مفهوم ‬ ‫می نماید‪ ،‬معادالت ذهنی و پیش در امدهایی‬ ‫که تشــکیل دهنده کالبد نهایی اندیشه های‬ ‫انســان گرایانه هســتند‪ ،‬به طور کلــی بر هم‬ ‫می ریزد‪ .‬در اینجا دوباره انســان به مواجهه با‬ ‫«خود» روی می اورد و پــس از این مواجهه و‬ ‫شناخت نفس‪« ،‬انسان سازی» در سایه تعالیم‬ ‫الهی را جایگزین «انســان محوری منتهی به‬ ‫ســقوط معنوی و فکری» می کنــد‪ .‬موضوع‬ ‫دیگری که در نــگاه مبنایی و تحلیلی شــهید‬ ‫مطهری نســبت به پدیده ها و وقایع جاری در‬ ‫حوزه فکــری‪ ،‬مذهبی‪ ،‬سیاســی و اجتماعی‬ ‫بشــر موضوعیــت و عینیت دارد‪« ،‬انســجام‬ ‫پدیده ها» و نگاه سیستماتیک (از نوع نگاه مدیریتی) نسبت‬ ‫بهانهاست‪.‬به عنوانمثال‪،‬ایشانرهبریومدیریتاجتماعی‬ ‫را مجهز کردن نیروها‪ ،‬تحریک نیروها‪ ،‬ازاد کردن نیروها و در‬ ‫عین حال کنترل نیروها و در مجــرای صحیح انداختن انها‪،‬‬ ‫سامان دادن‪ ،‬سازمان بخشــیدن و حرارت بخشیدن به انها‬ ‫می داند ‪ .‬این نگاه جامع مدیریتی‪ ،‬نشــان از درک همزمان و‬ ‫موازی پدیده ها در نگاه جامع نگر استاد مطهری دارد‪ .‬درک‬ ‫ی روابط‬ ‫همزمان و موازی پدیده ها به این معناســت که تمام ‬ ‫علی ‪ -‬معلولی‪ ،‬طولــی ‪ -‬عرضی و دیگــر ارتباطاتی که میان‬ ‫پدیده های فکری و عینی متصور است‪ ،‬هیچ یک در تصویر‬ ‫ی ترسیم شــده از سوی ایشــان از قلم نیفتاده و هر یک‬ ‫نهای ‬ ‫در جای خود تعریف می شود‪ .‬این «نظم تحلیلی» با «نگاه‬ ‫مبنایی» و «تسلط مذهبی» استاد شهید مطهری تلفیق شده‬ ‫و ترکیبی پایدار و تاثیرگــذار ایجاد می کند ؛ ترکیبی که مبنای‬ ‫نگاه انسان به پدیده های جاری در عالم پیرامونی ان را شکل‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تحلیلیازپدیدارینفرتاجتماعیاز‬ ‫طبقهمرفهدرجامعهای رانی‬ ‫مرثیه ای برای طبقهای که باید تماشاگر نمایش‬ ‫ثروت همسایه های دیروز خود باشد !‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫گفتارها‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رافائل نقــاش و معمار بزرگ دوران طالیی رنســانس‬ ‫در نقاشــی دیواری مشهور «مدرســه اتن» «‪The school‬‬ ‫‪ » of Athens‬کــه در کاخ واتیکان رســم شــده‪ ،‬به تعبیری‬ ‫تصویر یادگاری ای از بزرگان تاریخ تفکر و اندیشه رسم کرده‬ ‫است‪ .‬رافائل در این شاهکار نقاشــی با اشاره ای هنری که‬ ‫مورد توجه مفســران اثارش قرار گرفته است در وجه تفارق‬ ‫اندیشه افالطون و ارســطو در میانه اثر در حالی که در یک‬ ‫دســت افالطون که در ســمت چپ فضای نقاشــی است‪،‬‬ ‫رساله منون را ‪ -‬رساله ای در اموختن فضیلت بر اساس نظریه‬ ‫مثل افالطونی‪ -‬قرار داده است‪ ،‬اشاره دســت دیگر او را به‬ ‫سمت باال نشان می دهد‪ .‬این اشــاره توجهی تام به نگاه و‬ ‫اندیشه افالطونی دارد‪ .‬نگاهی که انسان را در صورت بندی‬ ‫تو جو می کرد‪.‬‬ ‫اجتماعی اش نیز در اتوپیایی استعالیی جس ‬ ‫مدینه فاضله ای کــه در ان توانگران بایــد توانگری کنند و‬ ‫بردگان بردگی و دیگران به هر چه وظیفه حاکم برطبقه شان‬ ‫ایجاب می کند‪ .‬در این میان البتــه برپایی عدالت بر عهده‬ ‫فیلســوف پادشــاه اســت‪ .‬در مقابل اما ارســطوی نقاشی‬ ‫رافائل در سمت راســت اثر‪ ،‬کتاب اخالق نیکو ماخوسی را‬ ‫در دستی دارد و دســت دیگرش را به سوی زمین نشان داده‬ ‫است‪ .‬به تعبیر مفسران این شــاهکار هنری‪ ،‬وجود اخالق‬ ‫نیکو ماخوســی ‪ -‬که رســاله ای اخالقی و به تعبیری تالش‬ ‫فلسفی ارســطو برای رسیدن به معنای ســعادت و کامیابی‬ ‫به عنوان یک فضیلت برتر است ‪ -‬و نشان اشاره دست ارسطو‬ ‫به سمت زمین که نمادی از واقع انگاری اوست‪ ،‬می خواهد‬ ‫به هنری ترین شــکل ممکن وجه تفارق این دو اندیشه ورز‬ ‫تاریخ انسان را به گونه ای نمادین نشان دهد‪ .‬دانش مردان‬ ‫دنیای کهن انســان که برخی همه تاریخ فلســفه را شرحی‬ ‫بر اثار ایشان می دانند‪ .‬ارســطو در این نقاشی رافائل‪ ،‬نماد‬ ‫واقع انگاری اندیشــه ورزی است‪ .‬اندیشــه ای که مخاطب‬ ‫خود را در زمین می جوید و انســانی را که از پوست و گوشت‬ ‫و اســتخوان اســت‪ ،‬درک می کند‪ .‬به این ترتیب است که‬ ‫ارسطو بر خالف اســتادی که ‪20‬سال شــاگردی او را کرده‬ ‫اســت چنین تبیینی از طبقات جامعه خود می دهد ‪« :‬در هر‬ ‫جامعه سه دسته مردم وجود دارد‪ :‬انان که بسیار توانگرند و‬ ‫انان که بســیار فقیرند و انان که میان این دو گروهند‪ ،‬شک‬ ‫نیســت‪ ،‬که میانه گزینی در همه کارها پسندیده است‪ .‬این‬ ‫جمله بسیار مشهور از رساله «سیاست» ارسطو که به نوعی‬ ‫خالصه مانیفست او درباب قشر بندی اجتماعی نیز محسوب‬ ‫می شــود‪ ،‬درک عمیق و البته واقع انگارانه ارسطو و به تعبیر‬ ‫مســلمانان معلم اول را از جامعه نشــان می دهد‪ .‬ارســطو‬ ‫به عنوان متفکری که از منظر تاریخی پیش از میالد مسیح‬ ‫دولت شهر اتنی را تجربه کرده است‪ ،‬به گونه ای واقع انگارانه‬ ‫جامعه را در سه ســطح کالن اقتصادی می بیند و مهمترین‬ ‫توجه خود را به این مساله جلب می کند که طبقه متوسط هم‬ ‫از منظر اجتماعی و هم ازمنظر سیاسی مهم ترین و بهترین‬ ‫طبقه اجتماعی اند‪ .‬طبقه ای که ســیادت سیاســی جامعه‬ ‫نیز می تواند به ایشان تعلق داشته باشد چرا که بهترین نوع‬ ‫زندگی نیز از ان ایشان است‪ .‬زندگی ای که حد اعتدال را در‬ ‫همه امور رعایت می کند و رعایت حــد اعتدال یعنی عصاره‬ ‫اندیشه اجتماعی و به تعبیری اخالق واقع انگار ارسطویی‪.‬‬ ‫فــارغ از تطــور مفهومــی و ســیر تاریخــی اندیشــه‬ ‫«طبقه متوسط» باید گفت؛ مفهوم «طبقه متوسط» یکی از‬ ‫مفاهیم مهم و البته پیچیده ای است که امروزه به عنوان یک‬ ‫مفهوم میان رشته ای در حوزه های مختلف معرفتی و در علوم‬ ‫تجربی انسانی مطرح می شود‪.‬‬ ‫این مفهوم میان شــاخه های مختلــف علوم تجربی‬ ‫انســانی خود زمینه ســاز نظریه پردازی های گوناگونی نیز‬ ‫شــده اســت که البته محل طرح اجمالی ایــن نظریه ها نیز‬ ‫در این مجال نیســت‪ .‬اما انچه بهانه پرداختــن از زاویه ای‬ ‫دیگر به مفهوم طبقه متوسط در این نوشتار است‪ ،‬توجه به‬ ‫کنش هایی است که از پس ســال ها بی توجهی به موضوع‬ ‫کمرنگ شــدن و اگــر نگوییــم اضمحالل طبقه متوســط‬ ‫پدیدار شــده‪ .‬کنش هایی که البته نمونه اخیر ان در تصادم‬ ‫دو دســتگاه خودرو گرانقیمت و متاســفانه کشــته شــدن‬ ‫گفتارها‬ ‫راکبان جوان این خودروها نمودار شــده اســت‪ .‬از سویی‬ ‫واکنش های برخی از افراد جامعه به این خبر خود برامده از‬ ‫برخی کنش های مختلفی به حســاب می اید که دیر گاهی‬ ‫اســت در هیاهوی بانگ های سیاســی و اقتصادی جامعه‬ ‫تا حدوی گم شده است‪ .‬هجمه بســیاری از کاربران شبکه‬ ‫اجتماعی به صفحه یکی از کشته شدگان این اتفاق اگرچه‬ ‫فریاد «وا اخالقا»ی برخی را نیز بلند کرد اما در این مســاله‬ ‫انچه کمتر مورد توجه قرارگرفته‪ ،‬نفرت اجتماعی ای است که‬ ‫در قسمت بزرگی از جامعه جوان کشور نسبت به طبقه مرفه‬ ‫جامعه به طور عموم و جوانانی که میل به نمایش شدید ثروت‬ ‫دارند به طور خاص‪ ،‬نشان داده می شود‪.‬‬ ‫اما ریشــه این نفرت در کجاســت؟ همچنان که باید‬ ‫پرســید علت این تمایل شــدید به نمایش ثروت چیست؟ و‬ ‫پرسش های بســیار مهم تر درباره پیامد ها و اثاری است که‬ ‫به واســطه این تمایل به نمایش ثروت از سویی و این نفرت‬ ‫اجتماعی شعله ور شده از جهت دیگر پدید می ایند‪.‬‬ ‫در تحلیلــی ضمنــی می تــوان گفت کمرنگ شــدن‬ ‫طبقه متوســط شــهری و به تعبیر بدبینانه برخی‪ ،‬روند رو به‬ ‫اضمحالل تدریجی این طبقه در جامعه ایرانی به واســطه‬ ‫اقتصاد بیمار دهه اخیر کشور‪ ،‬یکی از زمینه های اصلی برای‬ ‫کند و کاو در پیرامون پاسخ یابی برای پرسش های مطروحه‬ ‫است‪ .‬برایند نگاه کارشناسانی که به تحلیل اثر اقتصاد رانتی‬ ‫و غیر شــفاف بر جامعه ایرانی پرداخته اند‪ ،‬نشان می دهد به‬ ‫واســطه این معضل انچه از نظر اجتماعی شــاهد بوده ایم‬ ‫برای قلیلی از طبقه متوسط به اضافه طبقه مرفه یک فرصت‬ ‫استثنایی برای صعود از نردبان ثروت و برای کثیری از طبقه‬ ‫متوسط و قاطبه قشر کم بهره مند جامعه سقوط ازاد از طبقه‬ ‫خود به دهک هایی با زندگی اقلی و بسیار کم بهره مند جامعه‬ ‫است‪ .‬این رویداد ضمن تبعات مختلف اقتصادی‪ ،‬خود یکی‬ ‫از مایه های اصلی اسیب های اجتماعی محسوب می شود‪.‬‬ ‫اســیب هایی که اگر چه زنگ خطر ان پیش تر نواخته شده‬ ‫اما برون داد عینــی ان در اتفاقاتی از این دســت به وضوح‬ ‫قابل مشاهده است‪ .‬یکی از مهمترین این اسیب ها ایجاد‬ ‫خدشه اساسی به سطح امنیت روانی جامعه است‪ .‬توضیح‬ ‫اینکه این اسیب ها از سویی به واسطه رویارویی با مشکالت‬ ‫معیشــتی و اقتصادی در شــرایط موجود اســت و از سویی‬ ‫دیگر در مواجهه نمایش ثروت نوکیسگان اجتماعی است‬ ‫که شاید تاچند سال پیش به عنوان یک هم طبقه اجتماعی‬ ‫محسوب می شــده اند‪ .‬این نمایش ثروت که غالبا از سوی‬ ‫دختران و پسرانی از خانواده های به اصطالح عرفی «تازه‬ ‫به دوران رسیده» اســت‪ ،‬می تواند به بدترین شکل ممکن‬ ‫به حقارت های اجتماعی دامــن زده و تعارض هایی بنیادین‬ ‫یک معضل فرهنگی‬ ‫مساله بچه پولداری و کار‬ ‫سید محسن فرجادی‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫موقعیت های مختلف به ان اشاره و نکاتی را درباره ان مطرح‬ ‫کرده اند‪ .‬حضرت ایت الله خامنه ای اول فروردین ‪ 87‬در حرم‬ ‫مطهر رضوی به یک شــبهه تکــراری در خصوص ضرورت‬ ‫تبعیت از الگوهای غربــی و الزام به ایجــاد فاصله طبقاتی‬ ‫اشــاره کرده اند و الگوی رســیدن به جامعه با رفاه و ثروتمند‬ ‫را ترسیم کرده اند‪« :‬ممکن است بعضی از صاحبنظران و به‬ ‫اصطالح تئوریســین های اقتصادی بگویند‪ :‬اقا نمی شود؛‬ ‫اگر بخواهید به پیشــرفت اقتصادی دست پیدا کنید‪ ،‬ناچار‬ ‫باید فاصله طبقاتی را قبول کنید و بپذیرید! اینجاست که ما‬ ‫عرض می کنیم «نواوری»‪ .‬نباید خیال کنیم که نسخه های‬ ‫اقتصادی غرب‪ ،‬اخرین حد دستاورد بشری است؛ نه‪ ،‬این‬ ‫هم یک نسخه ای است‪ ،‬دوره ای دارد؛ ان دوره طی می شود‬ ‫و فکر تازه و فکر نویی به میدان وارد می شود؛ بگردید ان فکر‬ ‫نو را پیدا کنید؛ شاخص باید این باشد‪ .‬ما می خواهیم کشور‬ ‫ثروتمند بشود؛ ما می خواهیم سرمایه گذاری در بخش های‬ ‫تولیدی در کشــور عمومیت پیــدا کند‪ .‬امــروز ثروتمندان‬ ‫زیادی در کشور ما هستند که برخوردار از ثروتند؛ این ثروت‬ ‫را می توانند در ســرمایه گذاری های سودمند و افتخارافرین‬ ‫به کار بزنند؛ هم برای خودشان ســود دارد‪ ،‬هم برای مردم‬ ‫ســود دارد و هم مایه رضای خدا می شود؛ ســرمایه گذاری‬ ‫ثروتمنــدان در کارهایــی که به تولید کشــور و بــه افزایش‬ ‫محصول در درون کشور ـ با بهره دهی باال ـ منتهی می شود‪،‬‬ ‫یک عبادت و یک ثواب اســت‪ .‬این راه باز است؛ می توانند‬ ‫ســرمایه گذاری کنند‪ ،‬تولید ثروت کنند؛ مدیریت کشور هم‬ ‫مراقبت کند که همه طبقات برخوردار بشوند و طبقات ضعیف‬ ‫هم بتوانند از فرصت ها استفاده کنند تا از ضعف خارج بشوند؛‬ ‫همه توانایی پیدا بکنند‪».‬‬ ‫همه این تاکیدات را وقتی در کنار سخنان روز چهارشنبه‬ ‫هفته گذشته رهبر انقالب در جمع کارگران می گذاریم بخش‬ ‫دیگری از زوایای مســاله ثروت و نکوهیده بودن تظاهرات‬ ‫ان به چشم می اید؛ «متولیان فرهنگی هم به گونه ای عمل‬ ‫کنند که نکوهش تنبلی و استقبال از کار سخت‪ ،‬در فرهنگ‬ ‫عمومی جامعه‪ ،‬به یک ارزش تبدیل شــود‪ ».‬جامعه ای که‬ ‫میل به تعالی و پیشرفت دارد جز کوشــش و کار راه دیگری‬ ‫ندارد‪ ،‬در ایــن جامعه همانقــدر که کار و تالش پســندیده‬ ‫است تظاهر ثروت به جای اســتفاده از ان برای رفاه جامعه‬ ‫و کارافرینی و تالش برای توســعه و پیشــرفت نکوهیده و‬ ‫مصداق ناامن کردن جامعه است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اصال مگر قرار است رهبرانقالب همه چیز را یاداوری‬ ‫کنند؟ اگر هر کس وظیفه خودش را بشناسد و عمل کند نباید‬ ‫درباره بدیهیات تذکر داد و یاداوری کرد‪.‬‬ ‫منظورم از جمله بــاال پرداختن به بهانه ای اســت که‬ ‫از میان ســخنان رهبر انقالب در جمــع فرماندهان نیروی‬ ‫انتظامی یافتم؛ «یک مساله هم این است که من شنیده ام‬ ‫که گاهی اوقات در بعضــی از خیابان ها این جوان هایی که‬ ‫مست ثروتند ‪ -‬مست غرور ثروت ‪ -‬سوار ماشین های ان چنانی‬ ‫می شوند و در خیابان بنا می کنند به َج َوالن دادن و رفت وامد‬ ‫کردن و محیــط خیابان را ناامن [کــردن ]؛ اینها هم ناامنی‬ ‫است‪ .‬بایستی در قبال هر نوع ناامنی برنامه داشت و حرکت‬ ‫کرد و کار کــرد‪ ».‬ثروت موضوعی مورد نکوهش نیســت و‬ ‫ثروتمند فردی نیست که مال و مکنت را از طریقی غیرمشروع‬ ‫و غیرقانونی کسب کرده است اما انچه در این میان نکوهیده‬ ‫به شــمار می رود تظاهراتی اســت که از قبل ثروت و مکنت‬ ‫رخ می دهد و مانند دمیدن در شیپور تبعیض رقابتی را میان‬ ‫ثروتمندان از یک سو و تزریق انرژی منفی و یاس را به جامعه‬ ‫از سوی دیگر دنبال می کند‪ .‬بدون شک ثروتی که با تالش‬ ‫به دست امده باشــد به راحتی صرف هزینه های تجمالتی‬ ‫نخواهد شــد اما وای از ثروت های بــاداورده در جیب های‬ ‫نوکیسگان! مساله اینجا خودنمایی می کند‪ .‬نادارهایی که‬ ‫به لطف باد دارایی شــان را به رخ خلق الله می کشند تا مگر‬ ‫جبران مافات گذشته شود‪ .‬این جماعت اینگونه خود مروج‬ ‫باداورده خــواری و زندگی فــارغ از کار و تالش می شــوند‪.‬‬ ‫جوانی که اگر تا اخر عمر سه شیفت کار کند نمی تواند یکی از‬ ‫ماشین های دوردور بازی نوکیسه ها را بخرد یا باید شاهد این‬ ‫تظاهرات باشد و بر بخت خود لعن و نفرین نثار کند یا او نیز در‬ ‫سودای رفاهی باداورده راه کالشی و نان غیر بازو خوردن را‬ ‫در پیش گیرد‪ .‬همین مساله ساده به راحتی خودش معضلی‬ ‫فرهنگی می شود که فرهنگ کار و تالش را در کشور ضعیف‬ ‫کند و ما را عادت دهد به اماده خــواری و رفاه خواهی بدون‬ ‫تالش و مشقت!‬ ‫رهبر انقالب اسالمی ‪ 15‬مرداد ‪ 82‬در سخنانی که در‬ ‫جمع کارگزاران نظام داشتند به مســاله ثروت پرداخته اند‪.‬‬ ‫موضوعی که بعد از اشاره اخیرشــان بازخوانی ان می تواند‬ ‫مفید باشــد‪« :‬بعضی تصور می کنند قدرت یا ثروت ذاتا شر‬ ‫است؛ در حالی که این طور نیست؛ قدرت و ثروت مثل بقیه‬ ‫الدنیا»‪.‬‬ ‫مواهب زندگی‪ ،‬زینت زندگی اســت‪« :‬زینه الحیاه ّ‬ ‫ما از این قــدرت چگونه اســتفاده می کنیم؟ اگر اســتفاده‬ ‫خوب کردیم‪ ،‬خیر اســت؛ اگر در خدمت مردم قرار دادیم‪،‬‬ ‫خیر اســت؛ اگر در خدمت ترویج اخالق و معنویت و صالح‬ ‫و رســتگاری انســان ها قرار دادیم‪ ،‬خیر اســت؛ اما اگر در‬ ‫خدمت مطامع شخصی و هواهای نفسانی قرار دادیم و مثل‬ ‫حیوان های درنده‪ ،‬علیه این و ان به کار گرفتیم‪ ،‬می شــود‬ ‫شر؛ هرچه بیشتر باشد‪ ،‬شر ش هم بیشتر است؛ هرچه باالتر‬ ‫شرش هم شدیدتر است‪».‬‬ ‫باشد‪ّ ،‬‬ ‫قضیه ثروت مســاله ای اســت کــه رهبــر انقالب در‬ ‫در حوزه ارزش های اجتماعــی و اخالقی جامعه ایجاد کند‪.‬‬ ‫به این ترتیب واضح اســت که نفرت اجتماعی پدیدامده از‬ ‫این تعارض ها و ایجاد حقارت ها اگرچه در نگاهی سطحی‬ ‫دامنگیــر طبقه مرفه جامعــه و حتی اقشــار اصیل مرفهین‬ ‫نیز می شــود اما در نگاهی ریشــه ای و کالن تر اسیب های‬ ‫فرا امده از این معضالت و شــعله ور شــدن این احســاس‬ ‫نفرت در از بین بردن اعتماد و شــالوده های اخالقی جامعه‬ ‫می تواند موریانه وار بیشــه اجتمــاع را از ریشــه تهی کند‪.‬‬ ‫فرجام این تحذیر اینکه در این میان عالوه بر توجه جدی و‬ ‫اسیب شناسانه برای رویکردهای پیشگیرانه و به تعبیر بهتر‬ ‫درمانی نسبت به این اســیب ها نباید از بازسازی ساختاری و‬ ‫توجه جدی به مفهوم طبقه متوسط اجتماعی غافل شد‪ .‬عدم‬ ‫توجه به مبنای اقتصادی و اجتماعی و فلسفی این موضوع و‬ ‫بسنده کردن به ترویج اخالقی غیرواقع انگار و مبتنی بر روش‬ ‫اندرزگویی صرف و ترسیم فضای ارمانشهری قطعا راهی جز‬ ‫به سراب رویا نمی برد انجا که به تعبیر قیصر شعر معاصر حتی‬ ‫شاعران هم خواب ان را ندیده اند‪ ،‬وقتی می گفت‪:‬‬ ‫« خدا روستا را‬ ‫بشر شهر را‪...‬‬ ‫ولی شاعران ارمانشهر را افریدند‬ ‫که در خواب هم خواب ان را ندیدند‪»...‬‬ ‫‪33‬‬ ‫مساله «احمدی نژادی بودن»‬ ‫سیاست‬ ‫یک نفر دیگر از حواریون رفت‪ ،‬باز محمود احمدی نژاد با حرف های مهمی‬ ‫مواجه شده‪ ،‬حرف هایی که یکی از یاران سابقش زده است‪ .‬این البته همراه شده‬ ‫با خبری جدید از اسفندیار رحیم مشایی‪ .‬زمزمه های کاندیداتوری اش در رسانه ها‬ ‫مطرح شده هرچند که خودش ان را تکذیب کرده‪ .‬در این پرونده عالوه بر این‬ ‫ماجرا موضوعاتی همچون دیدار انتخاباتی عارف و روحانی ‪ ،‬دیدار سعیدجلیلی‬ ‫با ایت الله مصباح و تصمیم جدید الریجانی را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫یکریزشدیگر‬ ‫دراردوگاهمحمود‬ ‫مثلثماجرایجداییزریبافاناز‬ ‫تیماحمدی نژادرابررسیکردهاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بازی پیچیده دو رئیس‬ ‫علی الریجانی‬ ‫دیدار در قم‬ ‫سعید جلیلی‬ ‫‪1‬‬ ‫«پاک کــردن ننــگ احمدی نژادی بــودن» چالش‬ ‫س دولت قبل از سوی‬ ‫جدیدی است که یاران سابق حلقه رئی ‬ ‫سایت های طرفدار احمدی نژاد با ان مواجه هستند‪ .‬جایی‬ ‫که زریبافان از احمدی نژاد انتقاد کرده بود‪ ،‬پاســخ ســایت‬ ‫منتســب به جوانفکر این بود‪« :‬چرا جرات ان را نداشتید که‬ ‫مثل یک مرد واقعی اســتعفا بدهید و اجازه ندهید «ننگ»!‬ ‫احمدی نژادی بودن روی پیشانی تان بماند؟!» زریبافان اما‬ ‫دیگر سکوت کرد و پاسخ نداد‪ .‬اما این اولین باری نبود که تیم‬ ‫وفادار به محمود احمدی نژاد با این معضل مواجه شده بود‪.‬‬ ‫لیســت فراری هایی که نمی خواســتند به گفته سایت‬ ‫دولت بهار‪« ،‬ننگ احمدی نژادی بودن» را تحمل کنند‪ ،‬روز‬ ‫به روز طوالنی تر می شود‪ .‬از داوود احمدی نژاد تا زریبافان‪،‬‬ ‫فاصله ای چند ســاله بیشــتر نبود‪ .‬فاصله انها کــه روزگاری‬ ‫منتقد جدایی دو برادر از هم بودند‪ ،‬بعدها خودشان به قافله‬ ‫جداشدگان پیوســتند‪ ،‬اما محمود و اسفندیار همچنان طی‬ ‫طریق می کنند‪.‬‬ ‫علیه رئیس‬ ‫زریبافان حرف هــای جدیدی در‬ ‫مورد احمدی نژاد زده است‬ ‫انتقاد بی سابقه زریبافان‬ ‫مســعود زریبافــان‪ ،‬معــاون رئیس جمهــور و رئیس‬ ‫بنیادشــهید و از مدیران دولــت احمدی نژاد بــود‪ .‬انکه به‬ ‫گفته نزدیــکان احمدی نــژاد تــا روزهای اخــر دولت «در‬ ‫مینی بوس حامل مشــایی و کنار دست وی می نشست»‪ .‬او‬ ‫در مصاحبه اش تیغ حمالتش را به سمت خود احمدی نژاد‬ ‫نشانه رفت و شرایط امروز او را به باد انتقاد کشید و حتی گفت‬ ‫که از ولنجک نشینی او هم ناراحت اســت‪ .‬زریبافان درباره‬ ‫تشکیل جلسات احمدی نژاد در ولنجک گفته بود‪« :‬اصال‬ ‫نمی دانم کجا است‪ .‬اقای احمدی نژاد ولنجک می نشست!‬ ‫حتی اگر نهادی مجانی انجا (ولنجــک) را به احمدی نژاد‬ ‫داد او ولنجک نشین نبود‪ ،‬یعنی احمدی نژاد ان احمدی نژاد‬ ‫سابق نیست‪ .‬اقای احمدی نژاد رضایت نمی داد و حتی اگر‬ ‫ناچار هم بود تن نمی داد که بیاید در ولنجک بنشیند‪ .‬اصال‬ ‫چرا مخالفان مدام از ولنجک نام می برند؟ برای اینکه بگویند‬ ‫احمدی نژاد ولنجک نشــین اســت‪ .‬این (حضور در خیابان‬ ‫ولنجک) نشان دهنده عدول احمدی نژاد از بعضی از مواضع‬ ‫گذشته خود است‪».‬‬ ‫این مدیر سابق تیم احمدی نژاد معتقد بود که او دیگر‬ ‫همان فردی که در میدان ‪ 72‬نارمک می نشســت نیست و‬ ‫جالب تر اینکه هیچ کدام از گروه ها به او اعتماد ندارند‪« :‬در‬ ‫منظر اصولگرا یان و اصالح طلبــان فرد غیرقابل پیش بینی‬ ‫و غیرقابل اعتمــادی اســت بنابراین نــه اصولگرا هــا و نه‬ ‫اصالح طلبان دیگر روی او ریسک نمی کنند‪».‬‬ ‫عموم افرادی که از احمدی نژاد جدا شدند‪ ،‬مهمترین‬ ‫انتقادشان را همراهی با مشــایی اعالم می کردند‪ .‬اما این‬ ‫جدایی اتفــاق نیفتاد و به جایــش انهــا از احمدی نژاد جدا‬ ‫شــدند‪ .‬با این حال زریبافان هنوز هم خواهان شجاعت در‬ ‫جدایی احمدی نژاد از مشایی است و می گوید در صورتی که‬ ‫او پا روی خودش بگذارد و از مشــایی اعالم «برائت» کند‪،‬‬ ‫همچنان احمدی نژاد ‪ 84‬خواهد بود‪.‬‬ ‫در مقابل سایت دولت بهار که نزدیک به مشایی است‬ ‫به اظهارات او پاســخ داد و پرســید‪« :‬اقــای زریبافان‪ ،‬چرا‬ ‫مردانه اســتعفا ندادید تا «ننــگ»! احمدی نژادی بودن بر‬ ‫پیشانی تان نماند؟!» به اعتقاد نزدیکان دولت قبل زریبافان‬ ‫به علت تحقیق و تفحص از بنیاد شــهید کــه هنوز به اتمام‬ ‫نرسیده دچار این چرخش مواضع شده است‪.‬‬ ‫همه کاره ای که رفت‬ ‫محمد علی ابادی از وزارت نیرو تا نفت و از تربیت بدنی‬ ‫تا ســازمان شــیالت جــزو گزینه هــای احمدی نــژاد بود‪.‬‬ ‫علی ابادی از ان دســته طیــف نزدیک بــه احمدی نژاد بود‬ ‫که پیــش از رفتن او به پاســتور در ســاختمان شــهرداری‬ ‫تهران در کنار وی به همکاری مشــغول بود‪ .‬علی ابادی به‬ ‫همراه زریبافان و محصولی در زمــره حلقه افرادی بود که با‬ ‫احمدی نژاد در کردستان فعالیت می کردند‪.‬‬ ‫او قرار بود بعد از احمدی نژاد شهردار تهران شود‪ ،‬اما‬ ‫به اعتقاد خودش احمدی نژاد نخواســت این اتفاق بیفتد و‬ ‫حمایت نکرد‪ .‬علی ابادی بعد به سازمان تربیت بدنی رفت و‬ ‫البته از این موضوع ناراحت بود‪ .‬او تمایل داشــت به وزارت‬ ‫راه برود اما ان زمان احمدی نژاد ابتدا رحمتی را در این سمت‬ ‫حفظ کرد و سپس بهبهانی را در انجا گمارد‪.‬‬ ‫علی ابادی بعدها در یک مصاحبه گفت که در جلسه ای‬ ‫که مشــایی به عنوان معاون اول انتخاب شد همه جلسه به‬ ‫جز سه چهارنفری که منصوب خود مشایی بودند با این مساله‬ ‫مخالفت کردند و او نیز از همان دســته افراد بــود‪ .‬او تایید‬ ‫کرد کسانی که با مشایی مخالفت داشتند رفته رفته از دولت‬ ‫حذف شدند‪ .‬به اعتقاد علی ابادی‪ ،‬مشایی «ادم ویژه ای»‬ ‫محمدرضا رحیمی‬ ‫پرسروصداترین جدایی از تیم احمدی نژاد را رحیمی‪،‬‬ ‫ معــاون اول وی داشــت‪ .‬او در دور دوم ریاســت جمهوری‬ ‫وی و در حالی که همه به انتصابش به این ســمت معترض‬ ‫بودنــد‪ ،‬از ســوی احمدی نــژاد انتخاب شــد‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫«شایستگی اش» برای ریاست جمهوری را در گرو «اثبات»‬ ‫اتهامات او گذاشت و گفت در صورتی که این اتهامات اثبات‬ ‫شــود به میان مردم امده و خواهد گفت که «شایســته این‬ ‫سمت نیســت»‪ .‬رحیمی که درگیر پرونده فساد بیمه ایران‬ ‫بود‪ ،‬چهار ســال در دولت دهم معاونت اولی و ریاست ستاد‬ ‫مبارزه با مفاســد اقتصادی را برعهده داشت‪ .‬با پایان یافتن‬ ‫دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد اتهامات او بررسی و در‬ ‫نهایت در زمستان ‪ 93‬حکم او نهایی و روانه زندان شد‪ .‬اما در‬ ‫فاصله نهایی شدن حکم تا عزیمت او به زندان‪ ،‬دو نامه مهم‬ ‫در فضای سیاسی ایران منتشر شد‪ .‬در اقدام اول احمدی نژاد‬ ‫با نوشــتن بیانیه ای اعالم کــرد که اتهامــات رحیمی هیچ‬ ‫پرسروصداترین جدایی از تیم‬ ‫احمدی نژاد را رحیمی‪ ،‬معاون‬ ‫اول وی داشت‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫داوود احمدی نژاد برادر بزرگ رئیس جمهور ســابق از‬ ‫اولین نفراتی بود که از این تیم و به خاطر اختالف با او کنار‬ ‫رفت‪ .‬او انتقــادات مهمی را به برادر و حلقــه ای که اطراف‬ ‫او گرد امده بودند بــه زبان اورد‪ .‬داوود یکی از کســانی بود‬ ‫کــه در تبیین مواضــع جریــان «انحرافی» نقــش مهمی‬ ‫ارتباطی به دوران مســئولیتش در دولت او نداشته و مربوط‬ ‫به گذشته است‪ .‬این بیانیه خشم رحیمی را برانگیخت و در‬ ‫حالی که مهلت او برای عزیمت به زندان به پایان می رسید‬ ‫در نامه ای تند خطاب به احمدی نژاد همه چیز را برمال کرد‪.‬‬ ‫او صراحتا گفت که «شــاید فراموش کرده ایــد که رحیمی‬ ‫ محکوم امروز‪ ،‬چوب لجبازی ها و ابروبری های گاه و بیگاه‬ ‫شما را می خورد‪».‬‬ ‫رحیمــی از اینکــه او را در ماجــرای عــزل مرضیــه‬ ‫وحیددستجردی به تعبیر خودش‪« ،‬سکه یک پول» کرده‬ ‫بود گالیه کرد و نوشت‪« :‬هربار که به مشورت می نشستیم‬ ‫به ســروش اســمانی کذایــی بیشــتر توجــه می کردید تا‬ ‫مشورت های ناشی از تجربه های مختلف من‪ .‬در سال اخر‬ ‫دولت اصرارتان بر کاندیداتوری فرد مورد نظر چنان بود که‬ ‫گویی از جایی به شما الهام می شده است‪ ».‬نام ه افشاگرانه‬ ‫رحیمی از سوی احمدی نژاد بی پاسخ رها شد و معاون اولی که‬ ‫روزگاری «خط قرمز» احمدی نژاد بود روانه زندان اوین شد‬ ‫تا دوران محکومیت پنج ساله اش را بگذراند‪ .‬از ان رحیمی‬ ‫ که در سوریه گفت‪ :‬اگر قرار بود پیامبر دیگری به زمین بیاید‬ ‫خدا احمدی نژاد را می فرستاد‪ ،‬تا رحیمی که احمدی نژاد را‬ ‫متهم می کرد به گوش فرادادن به «ســروش اسمانی» راه‬ ‫زیادی نبود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫جدایی برادرانه‬ ‫ داشــت‪ .‬اختالف او در مرداد ماه ‪ 1387‬و پیش از دوره دوم‬ ‫ریاست جمهوری احمدی نژاد علنی شد‪ .‬ان زمان گفته شد‬ ‫که او به خاطــر انتصاب کردان به وزارت کشــور با برادرش‬ ‫اختالفات اساسی پیدا کرده است‪.‬‬ ‫داوود بعدها اختالفش بر سر این موضوع را تایید کرد‪.‬‬ ‫او مسئول بازرسی نهاد ریاست جمهوری در دوره احمدی نژاد‬ ‫بود و در اخرین روز ثبت نام ریاســت جمهوری ســال ‪ 92‬به‬ ‫وزارت کشــور رفــت و به عنوان یــک فرد مســتقل ثبت نام‬ ‫کرد و در روزهای بعد جلیلی را احمدی نــژاد دوم خواند و از‬ ‫مردم خواســت به او رای ندهند‪ .‬داوود در یک سخنرانی در‬ ‫اعتراض به حضور مشایی و رحیمی در کنار احمدی نژاد گفته‬ ‫بود‪« :‬بنده بارها گزارش شــفاهی و کتبی خود را به بزرگ تر‬ ‫اینها ارائه کردم که این افراد که هستند و چرا باید این افراد‬ ‫در کنار شما باشند‪ ،‬ولی کســی گوش نکرد‪ ».‬منظور داوود‬ ‫از «بزرگتر اینها» برادر کوچکتر خود بود که به این حرف ها‬ ‫نمی خواست گوش فرا دهد‪ .‬داوود انتقاد تند دیگری هم به‬ ‫حلقه نزدیکان احمدی نژاد داشــت‪ .‬او انها را «شیاطینی»‬ ‫معرفی کرد که «جشــن نــوروز» راه می اندازنــد و با «زنان‬ ‫لس انجلسی می نشــینند»‪ .‬بعدها حتی دایره این موضوع‬ ‫فراتر رفت‪ .‬داوود از ورود حلقه انحرافــی به «فاز نظامی»‬ ‫نیز ســخن به میان اورد‪ .‬او همچنین گفته بود‪« :‬بنده بارها‬ ‫گزارش شفاهی و کتبی خود را به بزرگ تر اینها ارائه کردم که‬ ‫این افراد که هستند و چرا باید این افراد در کنار شما باشند‪،‬‬ ‫ولی کسی گوش نکرد‪».‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪35‬‬ ‫نبود و در هیچ مقطعی از زندگی کار برجسته ای انجام نداده‬ ‫بود‪ .‬این سخنان چندان به مذاق احمدی نژاد خوش نیامده‬ ‫بــود‪ .‬او در انتقاد بــه طرح هایی که توســط احمدی نژاد به‬ ‫کشور «تحمیل شده بود» گفته بود‪« :‬پروژه فقط کلنگ زدن‬ ‫نیست و نباید حجم وسیعی خارج از توان اقتصادی کشور را‬ ‫به یکباره صرف کرد‪ .‬شــاید اقای احمدی نژاد فکر نمی کرد‬ ‫روزی با این تحریم های وسیع مواجه شویم که ‪ 100‬میلیارد‬ ‫دالر پول کشور بلوکه شود‪ ».‬بعدها علی ابادی به سرپرستی‬ ‫وزارت نفت رسید‪ .‬اما اینجا نیز با احمدی نژاد دچار اختالف‬ ‫شــد‪ .‬به گفته خودش یکی از موارد اختــاف تحمیل یک‬ ‫معاون بود که به نظر علی ابادی «شبهه دار » بود و او نپذیرفته‬ ‫بود‪ .‬او همچنین در انتقادی تند صفت منفی احمدی نژاد را‬ ‫«خودرایی» معرفی کرد و گفت‪« :‬خیلی خود رای اســت و‬ ‫اصال من این را نکته مثبتی نمی دانم‪ ».‬علی ابادی در دولت‬ ‫احمدی نژاد دیگر پستی نداشت و در جریان انتخابات ‪ 92‬نیز‬ ‫از علی اکبر والیتی حمایت کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫جدایی پدر و پسر‬ ‫از میان حلقه فامیلی احمدی نژاد‪ ،‬احمد خورشــیدی‬ ‫دومین فردی بود که از وی جدا شــد‪ .‬احمد کــه تنها دختر‬ ‫احمدی نژاد را برای پسرش خواســتگاری کرده بود از جمله‬ ‫افــراد حلقــه اول او در ابتدای ریاســت جمهوری بــود‪ .‬اما‬ ‫رفته رفته شــکاف میان انها بیشــتر شــد تا به یک جدایی‬ ‫پرســر وصدا رســید‪ .‬شــکافی که حتی میان پدر و پسر نیز‬ ‫اختالف افکند‪.‬‬ ‫احمد خورشــیدی‪ ،‬دبیــرکل جمعیــت خدمتگزاران‬ ‫انقــاب اســامی اســت‪ .‬او در مصاحبــه ای گفتــه بود‬ ‫کــه در ابتــدای پیــروزی احمدی نــژاد عــده ای به دنبال‬ ‫فرصت طلبــی بودنــد‪ .‬او همچنیــن داوود احمدی نژاد را‬ ‫متهم به پرونده ســازی برای دیگران کرده بــود و اقدامات‬ ‫او را «ناشایســت» قلمداد کرد‪ .‬یک روز بعد از این مهدی‬ ‫خورشــیدی مصاحبه ای انجــام داد و از اظهــارات پدرش‬ ‫انتقاد کرد و گفت که اظهاراتش با تحریک دیگران صورت‬ ‫گرفته اســت‪ .‬احمد خورشــیدی از اینکــه مصاحبه اش از‬ ‫سوی فرزندش «غرض ورزانه» خوانده شده‪ ،‬براشفته و در‬ ‫نامه ای که یک ماه بعد نوشــت از فرزنــدش «اعالم برائت‬ ‫کرد» و گفت که دیگر «فرزندی به نــام مهدی ندارم»‪ .‬او‬ ‫خطاب به احمدی نژاد نوشت‪« :‬از اقای احمدی نژاد حقیقتا‬ ‫متشکرم که فرزندی باادب و متدین تحویل ایشان دادم اما‬ ‫کسی را تحویل من داد که از هیچ اتهامی حتی علیه پدرش‬ ‫خودداری نمی کند‪ ».‬خورشــیدی همچنین تهدید کرد در‬ ‫صورت ادامه رونــد تخریب برای مردم افشــا می کند که با‬ ‫ی می کند‪ ،‬این‬ ‫یک «جانباز و مجروحی که زیر اکسیژن زندگ ‬ ‫حضرات چه کردند‪».‬‬ ‫عالوه بر این خورشیدی‪ ،‬احمدی نژادی ها را کسانی‬ ‫معرفی کرد که بر سر سفره شهدا نشســتند و خطاب به انها‬ ‫نوشت‪« :‬شما که نمی دانید شهید دادن و دردمند بودن و تیر‬ ‫و ترکش خوردن یعنی چه و روی خوان ســفره ای نشسته اید‬ ‫که حاصل خون های ما و برادرانمان است‪ ،‬حداقل حرمت‬ ‫انها را نگــه داریــد‪ ».‬همچنان کــه رفاقت های افــراد در‬ ‫دوران ریاســت جمهوری احمدی نژاد رنــگ و بویی خاص‬ ‫داشت و ادامه دار به نظر می رســید‪ ،‬رفته رفته اما جدایی ها‬ ‫نمود بیشــتری دارد‪ .‬چه انها که به خاطر نزدیکی مشایی و‬ ‫احمدی نژاد از او جدا شدند و چه انها که به خاطر رفتارهای‬ ‫و یا به تعبیر علی ابــادی «خودرایی هــا احمدی نژاد» کنار‬ ‫گذاشته شدند‪ ،‬بعدها حرف های زیادی برای گفتن داشتند‪.‬‬ ‫در میان روسای جمهور شاید احمدی نژاد تنها کسی بود که از‬ ‫یک سو اصرار شدیدی بر ایستادگی بر افرادی چون بقایی‪،‬‬ ‫مشایی و جوانفکر داشت و از سوی دیگر دوستان زیادی را‬ ‫از این حلقه از دست داد‪ .‬جدایی هایی که هرکدام به تنهایی‬ ‫یک ضربه برای او محسوب می شدند‪.‬‬ ‫«مشایی»و‬ ‫باز هم «مشایی»‬ ‫رحیم مشاییتصمیمبرایکاندیداتوری‬ ‫مجلس را تکذیب کرده است‬ ‫‪2‬‬ ‫اگر بنا باشد معادالت انتخاباتی مجلس دهم را از همین‬ ‫حاال که ‪ 10‬ماه به برگزاری این رقابــت مهم زمان باقی مانده‬ ‫بررســی و البته پیش بینی کنیم‪ ،‬قطعا نمی توانیم از محمود‬ ‫احمدی نژاد به عنوان یک عنصر بی تاثیر نام ببریم‪ .‬او اگر بنا‬ ‫داشته باشد سیاست ورزی رســمی اش را از همین انتخابات‬ ‫بار دیگــر کلید بزنــد‪ ،‬صرف نظــر از اینکــه اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان چه واکنشی نشــان خواهند داد حتما می تواند‬ ‫ارایش سیاسی را با تغییراتی مواجه سازد‪ .‬به یک معنا اگر چه‬ ‫می توان از هم اکنون گفت که بنا به ســابقه ای که از شرکت‬ ‫یاران او در ادوار مختلف انتخابات بر جای مانده انها شانس‬ ‫چندانی نخواهند داشــت‪ ،‬اما لزوما نمی توان گفت که هیچ‬ ‫تاثیری هم بر ارایش نیروهای سیاسی خصوصا در بخشی از‬ ‫جریان اصولگرا نخواهند داشت؛ نتیجه انتخابات یک مساله‬ ‫است و تحوالت قبل از ان مساله ای دیگر!‬ ‫مشایی و همچنان مشایی!‬ ‫محمود احمدی نژاد محبوب اصولگرایان بود‪ ،‬اگر چه‬ ‫نامزد انــان در انتخابات ســال ‪ 84‬نبــود‪ .‬او نمــادی از یک‬ ‫رئیس جمهور عدالت خواه بــود؛ عدالت خواهی که اهداف‬ ‫حاکمیتی را از منظر گفتمان انقالب اسالمی دنبال می کرد؛‬ ‫چه چیزیبهترازاینبرایاصولگرایانیکهسال هایصدارت‬ ‫هاشــمی رفســنجانی را با انتقــاد از شــکاف های طبقاتی و‬ ‫سال هایصدارتخاتمیراباانتقادازگفتمان هایغیر وطنی‬ ‫و با فاصله از انقالب اسالمی گذرانده بودند‪ .‬حاال انها با یک‬ ‫مدیر گفتمان مواجه بودند که بی محابا علیه بی عدالتی حرف‬ ‫می زد و بــا حمایت تــام از فاکتورهای اســامی جایی برای‬ ‫گفتمان های پیشین باقی نگذاشــته بود‪ .‬این دوران خوش‬ ‫اما زودتر از انچه که خیلی ها انتظارش را داشــتند؛ تمام شد‪.‬‬ ‫صندلی هــای هیات دولت یکی پــس از دیگری بــا افرادی‬ ‫غیر اصولگرا پر شد‪.‬اســفندیار رحیم مشایی؛ او متهم اصلی‬ ‫بوده و هست! اقای رئیس جمهور همه را فدای او کرد‪ .‬اخرین‬ ‫جلســات هیات دولت نهم به اعتراضات بی ســابقه ای علیه‬ ‫او تبدیل شــد و انقدر ان دولت با حکم های برکناری الغر شد‬ ‫که دســت اخر اخرین وزیر برای از رســمیت نیفتادن دولت‬ ‫در سمتش باقی ماند تا انها که از سر تعجیل حکم ها را یکی‬ ‫پس از دیگری برای امضای محمــود احمدی نژاد به اتاق او‬ ‫می بردند با چالش جدید با عنوان عدم رسمیت در اخرین روزها‬ ‫مواجه شوند‪ .‬دولت بعدی با حاشــیه بزرگی به اسم اسفندیار‬ ‫رحیم مشــایی کار خود را اغاز کــرد و با همان حاشــیه بزرگ‬ ‫وقتی که محمود احمدی نژاد دست او را در ساختمان میدان‬ ‫فاطمی باال برد کارش را پایان داد‪ .‬احمدی نژاد با همه زیرکی‬ ‫سیاسی اش تمام تخم مرغ های سیاست ورزی اش را در سبد‬ ‫این مهندس جنجالی ریخت تا سیاســت رســمی ایران روی‬ ‫خوشــش را از او برگرداند‪ .‬و حاال بعد از همــه روزهایی که از‬ ‫خرداد ‪ 92‬گذشته بار دیگر ان مهندس و ان رئیس جمهور در‬ ‫تیررس رسانه ها قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫یک مصاحبه مبهم!‬ ‫اوایل هفته گذشــته انتشــار یک مصاحبه از اسفندیار‬ ‫رحیم مشــایی و بیان مطالبی منســوب به او بر ایــن مبنا که‬ ‫با حضورشدرانتخاباتمجلسراتکذیبنمی کندورابطه اش‬ ‫با محمود احمدی نژاد پا برجاســت‪ ،‬باز بــازار گمانه زنی ها را‬ ‫داغ کــرد‪ .‬او در این مصاحبه چنین گفت؛ در تماســی تلفنی‬ ‫از او می پرسم از سیاســت خداحافظی کرده اید؟ می خندد و‬ ‫می گوید‪« :‬پس از پایان کارمــان در دولت تصمیم گرفته ام‬ ‫حرف سیاســی نزنم‪ ».‬می پرســد چه اتفاقی افتاده است؟»‬ ‫می گویم‪« :‬برخی خبرها از احتمال کاندیداتوری شــما برای‬ ‫انتخابات مجلــس از تهران خبر داده انــد‪ ».‬تعجب می کند‬ ‫به گونه ایکهاصالازماجراخبرندارد‪.‬می گویم‪ :‬سایتدولت‬ ‫بهار به نقل از شما گفته است که «اعالم کرده ام در سیاست‬ ‫ورود نخواهم کرد‪ ».‬بازهم می خنــدد و می گوید‪« :‬من‪ ،‬بعد‬ ‫از پایان ریاست جمهوری با هیچ جایی مصاحبه نکرده ام و با‬ ‫این سایت هم حرف نزده ام و هرگز نگفته ام به سیاست ورود‬ ‫نمی کنم‪ ».‬می پرســم حاالبا همه این حــرف و حدیث هایی‬ ‫که درباره خداحافظی شما از سیاست وجود دارد ایا به واقع از‬ ‫سیاست خداحافظی کرده اید؟‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫مکثیمی کندومی گوید‪«:‬تصمیمندارمحرفسیاسی‬ ‫بزنم‪ ».‬به او می گویم چرا با این ســکوت‪ ،‬خود را سوژه اخبار‬ ‫می کنید؟ بلندتر از قبل می خندد و می گوید‪« :‬این کشور پر از‬ ‫سوژه است‪ .‬چرا مدام مشایی را سوژه می کنید؟ من که کاری‬ ‫به کســی ندارم چرا برای تان مهم اســت که من از سیاست‬ ‫خداحافظی کرده ام یــا نکرده ام؟» توضیــح می دهم که در‬ ‫فضای رسانه ای و سیاسی چه خبرهایی گفته و شنیده می شود‬ ‫وچراییسوال هارابیانمی کنم‪.‬می پرسم‪«:‬همچونگذشته‬ ‫بیش از انکه فعالیت سیاســی داشته باشــید به فعالیت های‬ ‫فرهنگی عالقه مندید؟» پاسخ می دهد‪« :‬پیش از انکه وارد‬ ‫دولت شوم و از جوانی فعالیت های فرهنگی اولویتم بوده و اگر‬ ‫بهسیاستهمورودیداشته ام بنابهانجامتکلیفبودهاست‪.‬‬ ‫اما درباره اینکه بخواهید بدانید از سیاست خداحافظی کرده ام‬ ‫یا نه هیچ جوابی ندارم بدهم‪ ».‬در کمال احترام نمی خواهد‬ ‫حرفی بزند اما بازهم به سوالم گوش می دهد‪« :‬اینکه برخی‬ ‫مدعی شده اند رابطه شما با اقای احمدی نژاد همچون سابق‬ ‫نیست صحت دارد؟» می گوید‪« :‬اگر رابطه مان مثل گذشته‬ ‫نبود من االن از کجا می ایم؟ من و اقای دکتر احمدی نژاد دو‬ ‫برادریم و برادری مان تمام نمی شــود‪ ».‬این مصاحبه البته با‬ ‫واکنش دفتر رحیم مشایی مواجه شد‪ .‬دفتر او اعالم کرد که‬ ‫اساسا چنین مصاحبه ای انجام نشده و صرفا یک خبرنگار به‬ ‫مشایی زنگ زده و او پاسخی به سواالت نداده است‪.‬‬ ‫اسفندیار کاندیدا می شود؟‬ ‫اما قبل از انتشار این مصاحبه یک اتفاق دیگر هم افتاده‬ ‫بود‪.‬یکسایتخبریازکاندیداتوریاسفندیاررحیم مشاییاز‬ ‫حوزهانتخابیهتهرانبههمراهنیکزاد‪،‬بقاییورضاداوریبرای‬ ‫انتخابات مجلس دهم خبر داد و البته اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫ی محمود احمدی نژاد ضمن‬ ‫در گفت وگو با یک ســایت حام ‬ ‫تکذیب این خبر گفت‪« :‬من اعالم کرده ام در سیاست ورود‬ ‫نخواهم کرد‪ ».‬نکته جالب اما این است که خبر کناره گیری‬ ‫مشایی از سیاســت برای اولین بار در مردادماه سال گذشته‬ ‫از ســوی داوود احمدی نــژاد مطــرح شــد‪.‬وی دران زمان‬ ‫در اظهارنظــری غیرمنتظره از تمام شــدن رابطه مشــایی و‬ ‫احمدی نژاد خبر داده و گفته بود‪« :‬به برادرم گفتم تا مشایی و‬ ‫اطرافیانش را دور نریزی‪ ،‬ما نیستیم‪ .‬البته همین دیروز شنیدم‬ ‫که اینها را ریخته دور و مشایی و بقایی را دک کرده است‪».‬‬ ‫البتهپسازایناظهاراتداووداحمدی نژاد‪،‬چهره هایی‬ ‫چون بهمن شــریف زادگان از روحانیــون نزدیک به محمود‬ ‫احمدی نژاد ایــن جدایی را تکذیب کرد و گفت‪« :‬مشــایی و‬ ‫احمدی نژاد هر هفته جلسه دارند‪ ».‬در همین حال علی اکبر‬ ‫جوانفکر‪ ،‬مشــاور محمــود احمدی نژاد گفته بــود‪« :‬روابط‬ ‫برادرانه و دوســتانه میان اقای احمدی نژاد و اقای مشــایی‬ ‫بسیار مستحکم اســت‪ ».‬جوانفکر از جمله کسانی است که‬ ‫معتقد است اسفندیار رحیم مشایی برای همیشه از سیاست‬ ‫کناره گیری کرده اســت‪ .‬در میان اظهارنظرهای مختلف در‬ ‫این مورد سید محمد جواد ابطحی‪ ،‬عضو جبهه پایداری درباره‬ ‫اعالم کناره گیری رحیم مشایی از محمود احمدی نژاد گفته‬ ‫بود‪« :‬من به اقای احمدی نژاد گفتــم اگر می خواهی دوباره‬ ‫اصولگرایان از تو حمایت کنند باید اسماعیلت را ذبح کنی‪».‬‬ ‫وی با اشاره به کناره گیری مشــایی از احمدی نژاد ادامه داد‪:‬‬ ‫«اقای مشایی به هیچ وجه اهل سیاسی کاری نیست‪ ،‬بنابراین‬ ‫اگرموضعیبگیردصادقانهاست‪».‬ابطحیتاکیدکرد‪«:‬بنده‬ ‫در صحبتی که با اقــای احمدی نژاد داشــتم گفتم که اقای‬ ‫مشایی اسماعیلی است که گاهی اوقات باید این اسماعیل‬ ‫را ذبح کــرد‪ .‬بنابراین وقتی خود اقای مشــایی می دیدند او را‬ ‫بهانه می کنند برای زدن اقای احمدی نــژاد‪ ،‬چنین چیزی را‬ ‫مطرح کردند درحالی که زدن اقای احمدی نژاد به این دلیل‬ ‫بود که مورد حمایت مقــام معظم رهبری بــود‪ ».‬وی گفت‪:‬‬ ‫«اقای مشــایی به این دلیل از اقای احمدی نژاد کناره گیری‬ ‫کرده تا زمینه اجماع اصولگرایان فراهم شود و کشور باردیگر‬ ‫از مدیریت احمدی نژاد اســتفاده کنــد‪ ».‬عبدالرضا داوری‬ ‫دیگر چهره نزدیک به محمود احمدی نژاد که گفته می شود‬ ‫خود نیز قصد کاندیداتوری در انتخابات مجلس دهم را دارد‬ ‫در اظهارنظری به خبر جدایی مشایی از احمدی نژاد واکنش‬ ‫نشان داد و گفت‪« :‬بنده نمی توانم درخصوص این موضوع‬ ‫اظهارنظر کنم درواقع دفتر اقای مشــایی بایــد دراین رابطه‬ ‫توضیح بدهد‪ » .‬وی درعین حال افزود‪« :‬کامال روشن است‬ ‫کهاقایمشاییازفضایسیاسیکشورکناره گیریکرده اند‪».‬‬ ‫داوری اظهار داشت‪« :‬تردیدی نیست که اقای مشایی هیچ‬ ‫برنامه ایبرایفعالیت هایسیاستیندارندوازاینفضافاصله‬ ‫گرفته اند‪ ».‬این همه درحالی اســت که محمود احمدی نژاد‬ ‫هفته گذشته در یک سخنرانی جدید به طعنه گفته است که‬ ‫«برخی میلیاردها پول می دهند تا به منصب برسند‪».‬‬ ‫احمدی نژاد با چه کسانی می اید؟‬ ‫مرتضی اقا تهرانی گفته اســت‪« :‬وفاق جبهه پایداری‬ ‫با احمدی نــژاد قابل پیش بینی نیســت»؛ ایــن یعنی اینکه‬ ‫پایداری هــا همچنان به صــورت امکان ائتــاف با محمود‬ ‫احمدی نژاد را رد نمی کنند‪ .‬اقا تهرانی چندی پیش نیز در یک‬ ‫برنامهتلویزیونیدرپاسخبهسوالکه«احمدی نژادفعلیمورد‬ ‫تایید شما نیست»‪ ،‬گفت‪« :‬نه نیست‪ ،‬مگر اینکه تغییر جدی‬ ‫ی اشــکاالت را منتسب به اطرافیان‬ ‫در خود ایجاد کند‪ .‬برخ ‬ ‫احمدی نژاد می دانستند ولی من معتقدم ما به اطرافیان او که‬ ‫رای ندادیم ما به احمدی نژاد رای دادیم‪ ».‬در این میان البته‬ ‫عبدالرضا داوری پیش رو تر از سایر حامیان احمدی نژاد گفته‬ ‫اســت‪« :‬درحال حاضر عملکرد و کنش دولت اقای روحانی‬ ‫موجب شــده عمال اصولگرایــان با هم یکی شــوند‪ .‬در این‬ ‫میان نه تنها جبهه پایداری از گذشته زاویه معناداری با اقای‬ ‫احمدی نژاد نداشته بلکه درحال حاضر جبهه پیروان خط امام‬ ‫و رهبری و دیگر اصولگرایان هم درحال نزدیک شدن به اقای‬ ‫احمدی نژاد هستند‪ ».‬به نظر می رســد محمود احمدی نژاد‬ ‫برنامه هایی برای انتخابات دهم خواهد داشت‪.‬‬ ‫پرداختسنگین ترینهزینه هابه خاطرمشاییقابلتوجیهاست‬ ‫تو گوی مثلث با علی اکبر جوانفکر‬ ‫گف ‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫همواره عزیز و گرامی می دارد زیرا به این اصل واقف اســت‬ ‫که تواضع و فروتنی یک رئیس جمهور‪ ،‬ملت را زنده‪ ،‬بالنده و‬ ‫با نشاط می کند و استعدادهایش را شکوفا می سازد و دشمن‬ ‫نیز جرات نزدیک شــدن به چنین ملتی را نخواهد داشــت‪.‬‬ ‫کسانی که اشــکارا و با وقاحت تمام به تحقیر ملت خویش‬ ‫می پردازند‪ ،‬چه بدانند و چه ندانند‪ ،‬راه خیانت و وطن فروشی‬ ‫را در پیش گرفته اند و عمل انها نیز نشــانه های روشــنی از‬ ‫همین حقیقت تلخ را به دست می دهد‪ .‬در پاسخ به بخش دوم‬ ‫سوال شما می خواهم بگویم که تقریبا طی دو سال گذشته‪،‬‬ ‫شاهد ایستایی و حتی عقبگرد کشور در مسیر پیشرفت همه‬ ‫جانبه بوده ایم و متاســفانه بزرگترین دســتاورد علمی کشور‬ ‫یعنی انرژی هسته ای که برامده از دانش بومی است‪ ،‬به حراج‬ ‫سیاست‬ ‫اقای دکتر! شاید بهتر باشد ســوال اخر را همین‬ ‫ابتدای مصاحبه بپرســیم‪ .‬محمــود احمدی نژاد‬ ‫همچنان محــل توجه رســانه ها و اهل سیاســت‬ ‫است‪ .‬حتما سوال مهم و مشــترک هم این است‬ ‫که ایشــان چه تصمیمی برای اینده سیاسی خود‬ ‫دارند و اساســا به سیاســت ایران از بعد از دوران‬ ‫ریاست جمهوری شان چگونه نگاه می کنند؟‬ ‫بنده نمی توانم از طرف دکتر احمدی نژاد اظهارنظر‬ ‫کنم و انچه می گویم دیدگاه شخصی خودم است‪ .‬با شناختی‬ ‫که از ایشان دارم به این باور رسیده ام که دکتر احمدی نژاد‬ ‫با همه وجود دلباخته اســام و ایران عزیز اســت و همواره‬ ‫تالش کرده است تا ســهم خود را در اعتال بخشی به اسالم‬ ‫و ارزش های نــاب ان و نیز عظمت دادن به نــام و اوازه این‬ ‫ســرزمین نورانی و ملت بزرگ ان به انجام برساند‪ .‬اگر قرار‬ ‫بود او خود و اینده سیاسی اش را ببیند و به ان اهمیت بدهد‪،‬‬ ‫از جمله کسانی می شد که خودشــان‪ ،‬منافع شان و گروه و‬ ‫دسته شان را اصل و اساس همه چیز می دانند و از بها دادن‬ ‫و ارزش قائل شدن برای مردم اجتناب می ورزند و منافع ملی‬ ‫را بازیچه امیال خود قرار می دهند‪ ،‬اما دکتر احمدی نژاد در‬ ‫عمل اثبات کرد که او مردم را صاحب اختیار و مالک اصلی‬ ‫کشور می شناسد و عظمت و سربلندی این اب و خاک را در‬ ‫عزت و کرامت ملت خویش می داند و به همین سبب دست‬ ‫مردم را با شــوق و ذوق تمام می بوســید و می بوسد و انها را‬ ‫‪3‬‬ ‫علــی اکبــر جوانفکــر می گویــد‪« :‬دکتــر‬ ‫احمدی نژاد هیچ نســبتی با جریان های سیاسی‬ ‫از جمله جریــان مدعی اصولگرایی نــدارد‪ ».‬او در‬ ‫عین حال بر این باور اســت که «پیــش از این اعالم‬ ‫شد که اقای مشایی از سیاســت کناره گیری کرده‬ ‫و ســرگرم انجام مطالعــات فرهنگی اســت‪ .‬هیچ‬ ‫تحول تازه ای در این ارتباط اتفاق نیفتاده اســت‪».‬‬ ‫گفت وگــوی مکتوب ما بــا علی اکبــر جوانفکر در‬ ‫مورد احمدی نژاد و مشایی را در ادامه می خوانیم‪.‬‬ ‫گذاشته شده و متاسفانه عده ای با در پیش گرفتن سیاست‬ ‫وادادگی در برابر دشــمن‪ ،‬سایر دســتاوردهای علمی ملت‬ ‫ایران را نیز با تهدید جدی مواجه ساخته اند‪.‬‬ ‫انچنان که منابــع متعدد تایید می کنند جلســات‬ ‫ایشــان به صورت منظم همچنان در دفتر و محل‬ ‫کارشان برقرار است‪ .‬این جلســات ایا معطوف و‬ ‫مربوط به همان سوال اول مصاحبه ما یعنی اینده‬ ‫سیاسی ایشان است؟‬ ‫کســی که دغدغه اصلی او انقــاب و ارمان های‬ ‫بزرگ ملت ایران و سرنوشت کشور اســت‪ ،‬به دنبال تحقق‬ ‫اهداف سیاسی زودگذر و بی ارزش نیست‪ .‬دکتر احمدی نژاد‬ ‫به مدت هشت سال در قامت یک رئیس جمهور بسیار فعال‪،‬‬ ‫پرکار و خستگی ناپذیر و موثر در تصمیم گیری های اساسی‬ ‫کشور ظاهر شد‪ ،‬بدیهی است چنین فردی پس از کناره گیری‬ ‫از مسئولیت ریاست جمهوری‪ ،‬همچنان در سطح وسیعی با‬ ‫بدنه جامعه و عناصر موثر ان‪ ،‬در ارتباط خواهد بود و جلسات‬ ‫مورد سوال شما معطوف به همین مناسبات است‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت در مورد محتوای این جلســات و‬ ‫مسائل مطرح در ان اطالعات بیشتری بدهید؟‬ ‫سوال شما به قدری کلی است که برای ان جوابی‬ ‫وجود ندارد‪ .‬کدام جلسات؟ با چه کسانی؟ در چه زمانی؟ مگر‬ ‫می شود همینطوری و به صورت کلی ادعا کرد که در جلسات‬ ‫دو سال گذشته ایشان چه مسائلی مطرح شده است؟‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫علی اکبــر جوانفکــر می گوید‪:‬‬ ‫«احمدی نژاداگراحساسوظیفهکنند‪،‬‬ ‫واردصحنهخواهندشد‪».‬‬ ‫یکی از نکاتی که در مورد مســائل مربوط به اقای‬ ‫احمدی نژاد همیشه خبرســاز و محل بحث است‬ ‫«اقای مشــایی» اســت‪ .‬گاهی گفته می شود که‬ ‫مشــایی از سیاســت کناره گیری کرده اند‪ ،‬گاهی‬ ‫گفته می شود که رابطه اقای احمدی نژاد و مشایی‬ ‫مانند ســابق نیســت و ایشــان در زمینه مســائل‬ ‫سیاسی دیگر با ایشان همراه نیست و راه دیگری‬ ‫برگزیده انــد در مقابــل اما برخــی می گویند رابطه‬ ‫همچنان مانند قبل اســت‪ ،‬اقای مشایی همچنان‬ ‫در جلسات شرکت می کنند و فعال بنای خداحافظی‬ ‫با سیاســت را ندارند‪ .‬کــدام یک از ایــن گزاره ها‬ ‫به واقعیــت نزدیک ترند؟ به یک معنــا رابطه اقای‬ ‫مشایی و احمدی نژاد در حال حاضر چگونه است؟‬ ‫پیش از این اعالم شــد که اقای مشایی از سیاست‬ ‫کناره گیری کرده و ســرگرم انجام مطالعات فرهنگی است‪.‬‬ ‫هیچ تحول تازه ای در این ارتباط اتفاق نیفتاده است‪ .‬بنده فکر‬ ‫می کنم این مساله دغدغه اصلی و حتی فرعی کشور و مردم‬ ‫نیست و شما به عنوان یک رسانه باید به سراغ مسائلی بروید‬ ‫که منافع و مصالح کشور به انها گره خورده است‪ .‬باید هوشیار‬ ‫باشید و اجازه ندهید دیگران برای شما مساله سازی کنند‪.‬‬ ‫برای ما کــه به عنوان رســانه موضوعــات را رصد‬ ‫می کنیم تصویــر کلی اینگونه اســت که اختالف‬ ‫میان اقای احمدی نژاد و برخی یاران ســابقش بر‬ ‫سر حمایت ایشان از مهندس مشایی بوده است‪.‬‬ ‫الاقل این چیزی اســت که می تــوان از اظهارات‬ ‫دو طرف ان را احســاس کرد‪ .‬شــما چه نظری در‬ ‫این مورد دارید؟ ایا اگــر اقای دکتر احمدی نژاد بر‬ ‫حمایت از مشایی تاکید نمی کردند ان وزرا و یاران‬ ‫ســابق همچنان کنار ایشــان می ماندنــد؟ در ان‬ ‫صورت وضعیت سیاسی اقای احمدی نژاد به چه‬ ‫صورتی می شد؟‬ ‫تا وقتی دکتــر احمدی نژاد رئیس جمهــور بودند‪،‬‬ ‫تمامی اعضای دولت وظایف شــان را بر اســاس خط مشی ‬ ‫ترسیم شده از سوی دکتر احمدی نژاد به انجام می رساندند‪.‬‬ ‫ایشــان اکنون نیز با بســیاری از اعضای دولت خود روابط‬ ‫دوستانه و صمیمانه ای دارند‪.‬‬ ‫دکتــر احمدی نــژاد به دنبال کار سیاســی بــه معنای‬ ‫مصطلح ان نبوده و نیستند‪ .‬کسی که قصد کار سیاسی دارد‪،‬‬ ‫دو سال روزه سکوت نمی گیرد!‬ ‫اگر اجازه بدهید می خواهم یک ســوال صریح از‬ ‫شما بپرســم‪ .‬علت اصرار اقای دکتر احمدی نژاد‬ ‫به همراهی با مشایی در ســال های اخیر چه بوده‬ ‫است؟ ایا هزینه هایی که در این مورد دادند درست‬ ‫بوده است؟‬ ‫یعنی می فرمایید سواالت قبلی تان صریح نبودند!‬ ‫اقای مشایی یک شخصیت فرهنگی و صاحب فکر و اندیشه‬ ‫است و در سال های اخیر هدف هجمه سیاسی و رسانه ای‬ ‫سازماندهی شده و ناجوانمردانه قرار گرفت‪ .‬دفاع از او در ان‬ ‫شرایط یک کار صد درصد اخالقی و ارزشی بود‪ .‬دفاع از حق‬ ‫و انصاف و عدالت‪ ،‬پرداخت ســنگین ترین هزینه ها را هم‬ ‫قابل توجیه می کند‪.‬‬ ‫اقای زریبافــان می گوید ایــن احمدی نژاد همان‬ ‫احمدی نژادی نیســت که ما می شــناختیم‪ .‬یک‬ ‫بخشی از انتقاد ایشــان هم مثال منطقه ای است‬ ‫که ایشــان به عنوان محل کار در ان حضور دارند‪.‬‬ ‫ایشــان به خصوصیات اقای احمدی نژاد اشــاره‬ ‫دارنــد و می گویند انچــه اکنون وجــود دارد مانند‬ ‫سابق نیست‪ .‬مسلما در این مورد هیچ کس مانند‬ ‫اقای احمدی نژاد نمی تواند پاسخگوی این مساله‬ ‫باشد اما از شما به عنوان کسی که به نظر می رسد‬ ‫شــناخت خوبی از اقای دکتر دارید و البته از افراد‬ ‫امین و مورد اعتماد ایشان هســتید می پرسم که‬ ‫اقای احمدی نژاد تغییر کرده اند؟‬ ‫من درباره فــردی که نام بردید و نظــری که او ابراز‬ ‫کرده است‪ ،‬هیچ قضاوتی ندارم‪ .‬فکر می کنم شخصیتی که‬ ‫امروز پیش روی ما قرار دارد‪ ،‬همان دکتر احمدی نژاد سال‪84‬‬ ‫با باورهایی محکم تر و عمیق تر از گذشته است‪.‬‬ ‫یک نکته که البته در مورد سایر روسای جمهور هم‬ ‫اتفاق افتاده ولی در مورد اقــای دکتر احمدی نژاد‬ ‫بیشتر بوده افرادی اســت که در زمان صدارت با‬ ‫او بودند اما مدتی بعد از پایان مسئولیت منتقد او‬ ‫شــده اند‪ .‬در دولت نهم و دهم هم این اتفاق را ما‬ ‫دیده ایم‪ .‬حرف های زیادی از سوی رفقا و همکاران‬ ‫ســابق علیه اقای دکتر مطرح شــده‪ ،‬این مساله‬ ‫طبیعی است یا لزوما ریشــه ها و دالیلی دارد‪ .‬لطفا‬ ‫در این مورد توضیح دهید‪.‬‬ ‫مایل نیســتم در مــورد انگیزه معدود افــرادی که‬ ‫احتماال در موضع انتقاد از دکتر احمدی نــژاد قرار گرفتند‪،‬‬ ‫اظهارنظر کنم‪ .‬عــاوه بر این فکر می کنم مــردم به اندازه‬ ‫کافی روشن بین هستند‪.‬‬ ‫هر قــدر کــه اصولگرایان ترجیــح می دهند اقای‬ ‫احمدی نــژاد تصمیمی برای اینده سیاســی اش‬ ‫نداشــته باشــد اصالح طلبان به صورت ویژه ای‬ ‫خشنودی خود را از احتمال ورود اقای احمدی نژاد‬ ‫به رقابت های سیاســی اعالم می کنند‪ .‬علت این‬ ‫رویداد را چه می دانید؟‬ ‫ســوال شــما معطوف به نیت و انگیزه دیگران از‬ ‫موضوعی اســت که تا امروز خالف ان ثابت شــده است‪.‬‬ ‫اجازه دهید از پرداختن به اینگونه مسائل اجتناب کنم‪.‬‬ ‫جبهه پایداری اخیرا نشانه هایی از تمایلش را برای‬ ‫ورود اقای احمدی نژاد به سیاست اعالم کرده اند‬ ‫و گاهی شروطی هم برای حمایت از ایشان مطرح‬ ‫کرده اند‪ .‬حرف هایی مانند اینکه اگر او از مشــایی‬ ‫جدا شــود در موردش فکر می کنیم! شــما در این‬ ‫مورد چه نظری دارید؟‬ ‫اقای احمدی نژاد به عرصه سیاســت کشور‪ ،‬یک‬ ‫نگاه تکلیف گرایانه دارند و اگر احســاس وظیفه کنند‪ ،‬وارد‬ ‫صحنه خواهند شد‪ .‬گروهی که اسم بردید‪ ،‬مورد احترام است‬ ‫اما دکتر احمدی نژاد برای ادای تکلیف‪ ،‬خود را در قید و بند‬ ‫اینگونه مسائل قرار نخواهد داد‪.‬‬ ‫اصولگرایــان اساســا چه نســبتی با اقــای دکتر‬ ‫احمدی نژاد دارند؟ از این ســو اقای دکتــر بارها اعالم‬ ‫کردند خود را منتسب به جناح ها خصوصا اصولگرایان‬ ‫نمی دانند‪.‬‬ ‫دکتــر احمدی نــژاد هیچ نســبتی بــا جریان های‬ ‫سیاســی از جمله جریان مدعی اصولگرایی ندارد‪ ،‬هرچند‬ ‫برای همه این جریان ها احترام قائل است‪.‬‬ ‫چــرا برخــی می گویند اقــای دکتــر احمدی نژاد‬ ‫خاطره ای تلخ برای اصولگرایان بوده است؟‬ ‫لطفا از همان کســانی که چنیــن ادعایی را مطرح‬ ‫کرده انــد توضیــح بخواهیــد‪ .‬مهم این اســت کــه دکتر‬ ‫احمدی نژاد یک خاطره شیرین و ماندگار برای مردم‪ ،‬کشور‬ ‫و انقالب و یک خاطره تلخ برای دشمنان قسم خورده ایران‬ ‫اسالمی بوده است‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنیــد باتوجــه به تحــوالت دوران‬ ‫اقــای روحانی (با فــرض اینکه توافق هســته ای‬ ‫هم به نتیجه برسد) جامعه هنوز هم به اقای دکتر‬ ‫احمدی نژاد فکر می کند؟‬ ‫می شــود بفرمایید شــاهد چه تحولــی در دولت‬ ‫یازدهــم بوده ایــم؟ برداشــت ما این اســت کــه عملکرد‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬نیاز و شــوق و عالقه مردم بــه دولت قبل‬ ‫و به خصوص دکتر احمدی نژاد را بیش از همیشــه روشن‬ ‫ساخته است‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫ایا دیدار روحانی ‪ -‬عارف‬ ‫انتخاباتیبود؟‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلثماجراییکمالقات‬ ‫مهم را بررسی کرده است‬ ‫‪39‬‬ ‫‪1‬‬ ‫محمد رضا عارف به دیدار حسن روحانی رفته است؛‬ ‫یک خبر قابل توجــه هم برای رســانه ها و هم بــرای اهل‬ ‫سیاســت‪ .‬هر دو از نامزدهای انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال ‪ 92‬بودند که کناره گیری عارف یکی از دالیل پیروزی‬ ‫حسن روحانی هم به شــمار می رود‪ .‬اکنون اما محمد رضا‬ ‫عارف بیشتر از همیشه زیر ذره بین است‪ .‬اینکه او در نهایت‬ ‫ایا با اصالح طلبان به یک تصمیم مشترک می رسد یا اینکه‬ ‫اختالفاتش با کارگزارانی ها موجب می شــود راه دیگری در‬ ‫پیش بگیرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫جزئیات یک دیدار‬ ‫انگونه که رســانه های اصالح طلب گزارش کرده اند‪،‬‬ ‫دیدار عارف و روحانی در دفتر کار رئیس جمهور و به مناسبت‬ ‫اغاز سال جدید انجام شــده و محورهای مختلف داخلی و‬ ‫خارجی توسط دو طرف مورد بحث قرار گرفته و این دو نامزد‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری گذشته در مورد انها با یکدیگر به‬ ‫رایزنی پرداخته اند‪.‬‬ ‫مهم تریــن رئــوس این دیــدار نــوروزی‪ ،‬انتخابات‬ ‫مجلس‪ ،‬مذاکرات هسته ای‪ ،‬وضعیت اقتصادی کشور و‬ ‫مطالبات رای دهندگان از رئیس جمهوری بوده اســت‪ .‬در‬ ‫ابتدای این مالقات نوروزی‪ ،‬حسن روحانی از حمایت های‬ ‫عــارف در قالب ســخنرانی ها و مصاحبه هــای مختلف از‬ ‫دولت از ابتدا تاکنون تقدیر کرده و عارف نیز ضمن تشریح‬ ‫فعالیت های علمی و سیاسی خود به تحلیل فضای علمی‬ ‫ و سیاسی کشــور پرداخته و بر لزوم توجه بیشــتر به نقش‬ ‫نخبگان تاکید کرد‪ .‬روحانی نیز با تایید نقش کارشناســان‬ ‫در برنامه اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی نسبت‬ ‫به اجرای کارشناســانه طرح هــای دولت ابــراز اطمینان‬ ‫کرد‪ .‬در این دیدار دو طرف ضمن اســتقبال از شعار سال‬ ‫ابراز امیدواری کردند تا در ســال جاری به ویــژه باتوجه به‬ ‫در جریان بــودن مذاکرات هســته ای و در پیش بودن دو‬ ‫انتخابات مهم این شــعار راهگشــای دولت و ملت باشد‪.‬‬ ‫روحانی همچنین بــا ابراز امیــدواری از فضــای همدلی‬ ‫میان روســای قوا و سایر نهادها چشــم انداز روشنی برای‬ ‫اینده ترســیم کرده اســت‪ .‬محمدرضا عارف نیــز با بیان‬ ‫اینکه جامعه ایــران همچنان امیدواری خود را نســبت به‬ ‫اجرای برنامه های دولت حفــظ کرده‪ ،‬مواردی را در حوزه‬ ‫سیاســت داخلی طی چنــد بند بــه اطــاع رئیس جمهور‬ ‫رساند‪ .‬همچنین عارف ضمن تشــکر از تیم مذاکره کننده‬ ‫ایران در موضوع هسته ای‪ ،‬فعالیت انان را شایسته تقدیر‬ ‫دانســته و ابراز امیدواری کرد تا انها بتوانند مطالبات حقه‬ ‫ملت ایران را به طور کامل اســتیفا کننــد‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫نیــز در خصوص مذاکــرات هســته ای مــواردی را برای‬ ‫عارف توضیح داده و بر ایســتادگی ایران بر ســر خطوط‬ ‫قرمز هســته ای کشــور تاکید کرد‪ .‬عارف هم ضمن بیان‬ ‫توانایی هــای مذاکره کننــدگان ایرانی نســبت به حصول‬ ‫چنین دستاوردی ابراز امیدواری کرده است‪ .‬دو طرف در‬ ‫بخش دیگری از این دیدار موضــوع انتخابات مجلس را‬ ‫مورد بحث و بررســی قرار دادند‪ .‬عارف ضمن بیان برخی‬ ‫اقدامات جهت برگــزاری هرچه بهتر انتخابــات و حضور‬ ‫پرشــور مردم تاکید خود را بر انجــام اقداماتی قرار داد که‬ ‫در نهایت افزایش نرخ مشــارکت مــردم در انتخابات را در‬ ‫پی داشــته باشــد‪ .‬روحانی هم جدیت دولت در خصوص‬ ‫برگزاری انتخابات سالم و پرشور مطابق با خواست عمومی‬ ‫جامعه و تشــکیل مجلســی بر مبنای رای مردم و پیشبرد‬ ‫اهداف عالیه نظام را مورد اشــاره قرار داد و اطمینان داد‬ ‫دولــت در راه اســتیفای حق النــاس از ابزارهــای قانونی‬ ‫استفاده خواهد کرد‪ .‬روحانی همچنین بر لزوم حضور همه‬ ‫ســلیقه های درون نظام در انتخابات تاکیــد کرده و ان را‬ ‫یکی از پیش زمینه های تحقق افزایش نرخ مشــارکت در‬ ‫انتخابات دانست‪.‬‬ ‫درگوشی های عارف و روحانی در پاستور‬ ‫اینکه در ان جلســه خصوصی بین محمد رضا عارف و‬ ‫حسن روحانی چه گذشته البته فعال به همین خبر رسانه های‬ ‫اصالح طلب خالصه شــده اســت اما حتما می تــوان این‬ ‫گمانه زنی را کــرد که در این دیــدار از معــادالت انتخابات‬ ‫مجلس هم سخن به میان امده باشد‪ .‬چه اینکه محمدرضا‬ ‫عارف‪ ،‬رئیس بنیاد امید ایرانیان هم اخیرا در پاســخ به این‬ ‫سوال که «ایا اخیرا درباره انتخابات مجلس با اقای روحانی‬ ‫مذاکره داشته اید؟» گفته است‪« :‬وقتی با بزرگان می نشینیم‬ ‫در مورد موضوعات مختلف از جمله مساله انتخابات صحبت‬ ‫می کنیم‪ .‬امسال مهمترین مساله انتخابات است و قاعدتا‬ ‫با هرکدام از بزرگان و عزیزان بنشــینیم بحث انتخابات هم‬ ‫می شود‪ .‬معموال برای عید نوروز با بزرگان دیدار داریم و دیدار‬ ‫با حجت االسالم روحانی نیز به مناسبت عید نوروز بود‪».‬‬ ‫هر چه هســت محمد رضا عــارف به جهــت کاری که‬ ‫در انتخابات ‪ 24‬خــرداد انجام داده اســت دارای موقعیتی‬ ‫میان اصالح طلبان شده و طبیعی است که محل مذاکره و‬ ‫مشورت هم باشد‪ .‬به یک معنا او حتما در میان تصمیم سازان‬ ‫انتخاباتی به یک مولفه موثر تبدیل شده است‪ .‬ممکن است‬ ‫حســن روحانی هم در این مورد نظر او را جویا شده یا اینکه‬ ‫محمد رضا عارف تمایل داشته از اخرین تصمیماتی که در‬ ‫مورد رقابت اسفندماه گرفته او را با خبر سازد‪.‬‬ ‫سابقه یک رابطه‬ ‫محمد رضا عــارف و حســن روحانــی البته هــر دو از‬ ‫چهره هایی هســتند که در سال های گذشــته نیز به جهت‬ ‫مسولیت هایشان با هم مراودات کاری داشته اند‪ .‬اما روابط‬ ‫میان دو شــخصیت سیاســی در انتخابات ســال ‪ 92‬شکل‬ ‫دیگری به خود گرفت‪ .‬خصوصا انجا که شــورای مشورتی‬ ‫تصمیم به حذف محمد رضا عارف گرفت‪ .‬محمدرضا عارف‬ ‫پیش تر در مصاحبه با هفته نامه مثلــث‪ ،‬از مخالفت خود با‬ ‫مکانیسم شورای مشورتی در انتخابات پرده برداشته و گفته‬ ‫بود‪« :‬من دستخط خاتمی را مالک قرار دادم و با مکانیسم‬ ‫شــورای مشــورتی (هاشــمی‪ ،‬خاتمی‪ ،‬ناطق‪ ،‬سیدحسن‬ ‫خمینی) موافق نبودم‪».‬‬ ‫اما بعد از انتخابات نیز خیلی ها انتظار داشتند به جهت‬ ‫اتفاقی که منجر به حذف عارف شد‪ ،‬او پستی قابل توجه در‬ ‫دولت یازدهم داشته باشــد‪ .‬اما پس از تشکیل کابینه عمال‬ ‫این اتفاق صورت نگرفت و محمد رضا عارف از دولت بیرون‬ ‫ماند‪ .‬عارف در بخش دیگری از گفت وگوی خود با هفته نامه‬ ‫مثلث در پاسخ به این سوال که ایا روحانی پیشنهاد مشخصی‬ ‫بعد از انتخابات برای وی داشته‪ ،‬پاســخ داده بود‪« :‬من دو‬ ‫مالقات با ایشــان داشــتم؛» مالقات اول برای تبریک به‬ ‫دفترشان در مرکز تحقیقات استراتژیک رفتم و برای کمک‬ ‫به ایشان و دولت اعالم امادگی کردم‪ .‬مالقات دوم با دعوت‬ ‫ایشان بود‪ .‬ایشان دو وزارتخانه مشخص را پیشنهاد دادند‬ ‫که من هم عدم امادگی پذیرفتن مسئولیت اجرایی در سطح‬ ‫وزارت را اعالم کردم‪ .‬البته من نظر خودم را در مورد افرادی‬ ‫که می توانستند تصدی وزارتخانه های پیشنهادی را بر عهده‬ ‫بگیرند مطرح کردم‪».‬‬ ‫او البته به این ســوال که اگر پیشنهاد ایشان معاونت‬ ‫اول رئیس جمهوری بود‪ ،‬شما قبول می کردید؟ نیز اینگونه‬ ‫پاسخ داده بود‪« :‬این پیشنهاد مطرح نشد و چون چیزی در‬ ‫این خصوص مطرح نشد برای همین صحبتی در این مورد‬ ‫نمی کنم‪».‬‬ ‫مستقل می اید؟‬ ‫در میــان تحلیل هایی کــه در بین اهل سیاســت در‬ ‫مورد نوع رفتار محمد رضا عارف در انتخابات پیش رو وجود‬ ‫دارد‪ ،‬احتمال حضور مســتقل این چهــره اصالح طلب نیز‬ ‫وجود دارد‪ .‬برخی می گویند محمــد رضا عارف حاال پس از‬ ‫ماجرای انتخابات سال ‪ 92‬دیگر بنایی برای از خودگذشتگی‬ ‫ندارد و اگر اصالح طلبان بخواهند بار دیگر او را از معادالت‬ ‫انتخاباتی خود خارج کرده یا نقش چندانی برایش قائل نشوند‬ ‫او به حضور مستقل فکر خواهد کرد‪ .‬در این میان اما برخی‬ ‫می گویند باتوجه به سازوکاری که اصالح طلبان اخیرا برای‬ ‫رســیدن به وحدت اعالم کرده اند دیگر جایی برای حضور‬ ‫مســتقل باقی نمانده چرا که ســهمی قابل توجــه در میان‬ ‫تصمیم سازان برای نزدیکان عارف در نظر گرفته شده است‪.‬‬ ‫محمد قوچانی در مصاحبه اخیرش با هفته نامه مثلث‬ ‫در مورد محمد رضا عارف گفته اســت‪« :‬فکر نمی کنم دکتر‬ ‫عارف به صورت مستقل وارد انتخابات مجلس دهم شوند‪.‬‬ ‫به چند دلیل‪ :‬اوال؛ جایگاه ایشان و حامیان ایشان در شورای‬ ‫مشــورتی و هماهنگی و راهبردی روشن اســت و می توانند‬ ‫نظرات خود را به اطالع دیگر اصالح طلبان برسانند‪ .‬ثانیا‪ ،‬‬ ‫شخص ایشان عالقه و ارادت ویژه ای به اقای خاتمی دارند‬ ‫و از نظر افکار عمومی نیز بدیل و تابع اقای خاتمی شناخته‬ ‫می شوند و بعید است که بخواهند این سرمایه را از خود سلب‬ ‫کنند‪ ».‬ثالثا؛ در همین شرایط فعلی اقای دکتر عارف هم به‬ ‫علت شخصیت علمی خود و هم به علت جایگاه اخالقی که‬ ‫به خصوص در سال ‪ 92‬کسب کردند‪ ،‬در کنار رجال مطرحی‬ ‫مانند دکتر محمدعلی نجفی و دکتــر رضا فرجی دانا در زمره‬ ‫یکی از مطرح ترین و اولین نامزدهای اصالح طلبان (و نیز‬ ‫کارگزاران) در مجلس دهم هستند و این افراد همگی شانس‬ ‫خوبی برای قرار گرفتن در صدر فهرســت اصالحات دارند‪،‬‬ ‫اما زدن ســاز جدا از ســوی دکتر عارف این وجهه را خراب‬ ‫می کند‪ .‬در مجموع دکتر عارف را خردمندتر از این می دانم‬ ‫که بخواهند مستقل از جبهه اصالحات عمل کنند‪ .‬کارگزاران‬ ‫جدا از اینکه به ایشــان احتــرام می گــذارد و اصوال حضور‬ ‫افرادی مانند دکتر عــارف را در مجلس دهم مفید می داند‪،‬‬ ‫در این زمینه تابع شورای راهبردی اصالح طلبان است‪».‬‬ ‫ایــن اظهارنظر البتــه در حالی بیان شــده اســت که‬ ‫کارگزارانی ها پیش تر نگاهی تند به محمد رضا عارف داشتند‪.‬‬ ‫انها بــرای عارف چنــدان نقشــی در میــان اصالح طلبان‬ ‫قائــل نبودند حاال اما گویــا اتفاقات دیگری افتاده اســت‪.‬‬ ‫کارگزارانی ها از خواســته خود کوتاه امده اند و شــاید برای‬ ‫محمد رضا عارف جایگاهی دیگر در نظر گرفته اند‪.‬‬ ‫دیدار محمد رضا عارف و حسن روحانی انهم در فاصله‬ ‫‪ 10‬ماه مانده به انتخابات مجلس بسیار مهم است و به نظر‬ ‫می رسد باید منتظر رویدادهای مهمی در این حوزه باشیم‪.‬‬ ‫روابط میان روحانی و عارف‬ ‫در انتخابات سال ‪ 92‬شکل‬ ‫دیگری به خود گرفت‪ .‬خصوصا‬ ‫انجا که شورای مشورتی تصمیم‬ ‫به حذف محمد رضا عارف گرفت‬ ‫عارف شبیه الریجانی شده است‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫گفت وگو با محمدرضا خباز‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫االن اقای روحانی رئیس جمهور کشور است‪ .‬بنابراین طبیعی‬ ‫است که باید نسبت به برگزار شدن انتخابات مجلس شورای‬ ‫اسالمی کامال بیطرف باشد‪ .‬ما سوابق اقای روحانی را از قبل‬ ‫از انقالب می دانیم‪ .‬من جوان ‪ 18‬ســاله بودم که نوارهای‬ ‫اقای دکتر روحانی را در مدرســه فیضیه قــم این طرف و ان‬ ‫طرف می بردم که اگر دستگیر می شدم حداقل ‪ 3‬سال زندان‬ ‫می بریدند‪ ،‬چون از سالیان پیش اقای روحانی را می شناسم‬ ‫می دانم انسانی نیســت که خدایی ناکرده امکانات دولتی را‬ ‫برای بهره برداری انتخاباتی یک فرد یا جریان سیاسی به کار‬ ‫گیرد چون رای مردم را حق الناس می داند‪ ،‬بنابراین اگر منظور‬ ‫کمک های فکری است بدیهی است پاسخ این سوال مثبت‬ ‫است اما اگر منظور کمک های مالی و به کارگیری امکانات‬ ‫دولتی در جهت تقویت یک فرد یا جناح سیاسی خاص است‪،‬‬ ‫قطعا این اتفاق نخواهد افتاد و جواب سوال منفی است‪.‬‬ ‫شما جایگاه اقای عارف را کجای جریان اصالحات‬ ‫می دانید؟‬ ‫اقــای عــارف را از اصالح طلبان معتــدل می دانم‬ ‫حرکتی که اقای عارف در انتخابات ریاست جمهوری انجام‬ ‫داد نشان دهنده همین موضوع بود‪ .‬او هم در حرکت‪ ،‬هم در‬ ‫روش و هم در منش یک اصالح طلب کامال معتدل اســت‪.‬‬ ‫اقای عارف با حکم مقام معظم رهبری هم اکنون در مجمع‬ ‫تشــخیص مصلحت نظام عضویت دارد‪ .‬او فردی است که‬ ‫منافع ملی کشور را بر منافع شخصی و جریان سیاسی ترجیح‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫ایا اقای عارف جایگاه محوری در اردوگاه اصالحات‬ ‫دارد یا یکی از شخصیت های این جریان است؟‬ ‫نقش محوری تحت این عنوان که فقط اقای عارف‬ ‫باشد و بس‪ ،‬شخص خود اقای عارف بارها اعالم کرده که من‬ ‫ارادت فراوانی به اقای خاتمی دارم‪ ،‬بنابراین اقای عارف یکی‬ ‫از شخصیت های برجسته و موفق جریان اصالحات است که‬ ‫بین اصولگراها نیز به دلیل حرکت های صحیح و منطقی در‬ ‫حوزه سیاسی مورد عالقه و محبوبیت است‪.‬‬ ‫ایا اقای عارف می تواند سرلیست اصالح طلبان در‬ ‫حوزه انتخابیه تهران باشد؟‬ ‫خود او به این ســئوال جواب داده که تا فهرســت‬ ‫اصالح طلبان مشــخص نشــود‪ ،‬اظهارنظر در این موضوع‬ ‫زود است‪.‬‬ ‫اقای عــارف در انتخابــات چه کمکی بــه جریان‬ ‫اصالحات می کند یا چه نقشی را ایفا خواهد کرد؟‬ ‫اقای عارف یک شــخصیت معتدل است‪ .‬او امروز‬ ‫از محبوبیت و مقبولیت بســیار باالیی بیــن اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان برخوردار است‪.‬‬ ‫یعنــی می توانــد محــل ائتــاف اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان معتدل باشد؟‬ ‫می تواند یکی از افراد اثرگذار در این جریان باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫تحــوالت و تحــرکات جریانــات سیاســی بــرای‬ ‫نقش افرینی در انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫از ابتدای سال ‪ 94‬وارد فاز جدیدی شد و بر همین‬ ‫اســاس نیز دیدارهایی انجام می شود‪ ،‬این هفته‬ ‫اقای عارف با اقــای دکتر حســن روحانی مالقات‬ ‫کرد‪ .‬برداشت و ارزیابی شما از این دیداری که اتفاق‬ ‫افتاد چه بود؟‬ ‫در جریان ریز صحبت های رد و بدل شده میان اقایان‬ ‫عارفوروحانینیستم؛درحدهمانمطالبیکهدررسانه هاامد‬ ‫به قضیه اگاهم اما تحلیلم این است که امسال سال انتخابات‬ ‫است و انتخابات هم به دلیل انکه مظهر و نماد مردمساالری‬ ‫دینیدرکشورماستودرطولتاریخانقالباینبحثهمواره‬ ‫مطرح بوده که باید انتخابات هر چه با شــکوه تر برگزار شود‪،‬‬ ‫طبیعی است کسانی که می خواهند در انتخابات نقش افرینی‬ ‫کنند‪ ،‬قرار مالقات هایی را از ابتدای سال با یکدیگر می گذارند‬ ‫تا یک سری هماهنگی هایی را با هم انجام دهند‪ ،‬این کار هم‬ ‫در جریان اصالح طلب و هم در جریان اصولگرا متصور است‪،‬‬ ‫بنابراین خیلی طبیعی اســت که این نشســت ها زمینه سازی‬ ‫برای حضور با شــکوه تر مــردم در انتخابات می کنــد‪ .‬با این‬ ‫مقدمه می گویم اقای عارف که در مظان کاندیدا شدن برای‬ ‫انتخاباتمجلساستبااقایرئیس جمهورمالقاتیداشت‪،‬‬ ‫این مالقات ها‪ ،‬همفکری ها و مشــورت ها باید اتفاق بیفتد‬ ‫تا هر کس به هر نحوی می تواند بحث مشــارکت حداکثری‬ ‫مردم را مطرح و برای نیل بــه این هدف نقش افرینی کند‪ ،‬به‬ ‫این معنا که «چه کنیم تا مردم در انتخابات حضور فعال داشته‬ ‫باشــند؟» از اول انقالب تا به حال به مشــارکت هرچه بیشتر‬ ‫مردم در انتخابات مشــروعیت دادیم‪ ،‬چون حزب فراگیر در‬ ‫کشور نداریم‪ .‬همه شــخصیت های سیاســی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫معنویبهصحنهمی ایندتابرایحضورحداکثریمردمدرپای‬ ‫صندوق های رای تالش کنند‪ ،‬طبیعی است که این اتفاق هم‬ ‫این دوره می افتد‪ .‬چه در مالقات اقای عارف با اقای روحانی و‬ ‫چهدرمالقات هایدیگرقطعابحثمشارکتحداکثریمردم‬ ‫در وهله اول مدنظر مسئوالن دلسوز نظام است‪.‬‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری وقتی اقای عارف‬ ‫انصراف داد‪ ،‬این اتفاق به رای اوری اقای روحانی در‬ ‫مرحلهاولکمککرد‪.‬ایااالناقایروحانیبهتحقق‬ ‫اهداف اقای عارف در انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اسالمی کمکی خواهد کرد؟‬ ‫وقتی اقای عــارف در انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫از کاندیداتــوری انصــراف داد‪ ،‬اقدامــش بســیار مهــم و‬ ‫سرنوشت ساز بود و من در ســخنرانی هایم می گفتم مردان‬ ‫بزرگ تصمیم بــزرگ می گیرند‪ .‬تصمیمی کــه اقای عارف‬ ‫گرفت یک تصمیم مهم و سرنوشت ساز بود بنابراین نه تنها‬ ‫اصالح طلبان بلکه افراد منصف اصولگــرا نیز معتقدند این‬ ‫کار در رقم خوردن سرنوشــت انتخابات در همان مرحله اول‬ ‫کامال تعیین کننــده بود‪ ،‬از این جهــت کار اقای دکتر عارف‬ ‫را می ستایند و نسبت به این حرکت و از خودگذشتگی و ایثار‬ ‫او اظهار تحصین می کنند‪ .‬من از جمله افرادی هســتم که‬ ‫وقتی اقای عارف انصراف داد گفتم تصمیم او بسیار مهم و‬ ‫اثرگذار بود‪ .‬ان زمان اقای عارف یک استاد دانشگاه و اقای‬ ‫روحانی نامزد انتخابات بــود و اقای روحانی بــا کناره گیری‬ ‫دکتر عارف از نامزدی توانست رای الزم را برای تصدی جایگاه‬ ‫ریاست جمهوری در همان مرحله نخست به دست اورد ولی‬ ‫محمدرضا خباز می گوید‪:‬‬ ‫«در ‪ 24‬خــرداد ‪ 92‬اقای عارف‬ ‫نه تنهــا از جریــان اصالحــات‬ ‫جدا نشــد‪ ،‬بلکه به نفع هدف‬ ‫جریان از کاندیداتوری انصراف‬ ‫داد‪ ».‬او با ایــن مثال می گوید‪:‬‬ ‫«محمدرضا عارف به صورت مســتقل در انتخابات‬ ‫حضور نخواهد داشــت‪ ».‬گفت وگوی ما بــا او را در‬ ‫ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫یعنــی می تواند میان معتــدالن دو جنــاح ائتالف‬ ‫ایجاد کند؟‬ ‫می تواند یکــی از افرادی باشــد کــه در وقوع این‬ ‫ائتالف موثر است‪.‬‬ ‫پس جریــان اصالحــات به ایــن می اندیشــد که‬ ‫معتدالن دو جناح را با یکدیگر در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی با هم به ائتالف برساند؟‬ ‫این نظر شخص من است و از دیدگاه رسمی جریان‬ ‫اصالحات بی اطالعم‪.‬‬ ‫پس چه طور به این تحلیل رسیدید؟‬ ‫معتقدم قبل از انکه بــه مجلس دهم فکر کنیم باید‬ ‫ببینیم کدام جریان سیاسی بیشترین کرســی ها را به دست‬ ‫می گیرد‪ ،‬باید به این اندیشید که اکثریت نمایندگان کسانی‬ ‫باشند که با اتخاذ تصمیمات درســت و همراه با اعتدال و به‬ ‫دور از افــراط و تفریط در مجلس به حل مشــکالت کشــور‬ ‫کمک کنند‪.‬‬ ‫فکــر می کنید اقــای عــارف همچــون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوریتااخربااصالح طلبانبماندوطبق‬ ‫مکانیزم و خط مشی جریان اصالحات در انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی ورود کند یا انکه اگر ببیند‬ ‫مکانیزم تشــکیالتی اصالح طلبان با اهداف او در‬ ‫مجلس همخوانی ندارد جدا می شــود و فهرست‬ ‫مستقل می دهد؟‬ ‫قسمت دوم این سوال برخالف منشی است که قبال‬ ‫اقای عارف در انتخابات ریاست جمهوری از خود نشان داده‬ ‫است یعنی اینکه جدا شود و فهرســت مستقل دهد با سابقه‬ ‫عملکردی اقای عارف همخوانی ندارد‪ .‬در‪ 24‬خرداد‪ 92‬اقای‬ ‫عارف نه تنها از جریان اصالحات جدا نشد‪ ،‬بلکه به نفع هدف‬ ‫جریان از کاندیداتوری انصراف داد‪ ،‬بنابراین چنین فرضیه ای‬ ‫از اساس غلط است‪.‬‬ ‫یعنی اقای عارف در چارچــوب مکانیزم انتخاباتی‬ ‫اصالح طلبان عمل می کند؟‬ ‫همین طور اســت‪ .‬چون فکر این اســت که تعداد‬ ‫قرار گرفتن اکثریت کرسی ها در اختیار یک جریان سیاسی‬ ‫مالک نیست بلکه مجلس اینده باید مجلسی باشد که حضور‬ ‫معتدالن دو جناح اصالحات و اصولگرا در ان پررنگ و غالب‬ ‫باشــد تا بتوانند با هماهنگی دولت گره ها و مشکالت کشور‬ ‫و مردم را حل کنند چون تفکر این اســت و اقای دکتر عارف‬ ‫هم با این تفکر موافق اســت که می توان با اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان معتدل مجلسی قوی و محکم را اراست‪.‬‬ ‫اما چنین خصیصه ای را هم بــرای اقای الریجانی‬ ‫بر می شمرند و می گویند او توانست محل ائتالف‬ ‫اصالح طلبــان و اصولگرایــان در دو دوره مجلس‬ ‫شورای اسالمی باشد ایا هر دو‪ ،‬اقایان الریجانی و‬ ‫عارف این ویژگی را دارند یا انکه ویژگی اقای عارف‬ ‫بر اقای الریجانی می چربد؟‬ ‫هر کدام یک خصوصیتی دارند‪ .‬هر دو شخصیت‬ ‫ هــای بــارزی هســتند‪ .‬بارهــا در مصاحبه هایــم گفتم اگر‬ ‫مجموعه ای از اصالح طلبــان و اصولگرایان به جمع بندی‬ ‫برســند و زیر این لیســت را چهار نفــر یعنی اقــای خاتمی‪ ،‬‬ ‫هاشمی‪ ،‬اقای ناطق و اقای الریجانی امضا کنند‪ ،‬ان لیست‬ ‫فهرست برتر کشور خواهد بود‪ .‬من اقای الریجانی را هم در‬ ‫ُبعد اینکه توجه به جریان اصالح طلــب و هم اینکه توجه به‬ ‫جریان اصولگرای معتدل دارد‪ ،‬از این جهت مشابه اقای دکتر‬ ‫عارف می دانم ولی به ان معنا نیست‪ ،‬که هر دوی انها مثل هم‬ ‫می اندیشند و یک مشی سیاسی دارند‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫دولت مدیون عارف است‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی اکبر اولیا‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫بعد از تعطیالت نوروز تحــرکات جدیدی در عرصه‬ ‫سیاسی کشــور مشاهده می شــود؛ شخصیت ها‬ ‫مالقات های دوجانبه یا چندجانبه ای را با هم انجام‬ ‫می دهند‪ ،‬ماجرای دیدار اقای عارف و اقای روحانی‬ ‫چه بود؟‬ ‫طبیعی اســت که در اســتانه انتخابــات بحث ها و‬ ‫رایزنی ها و تالش هایی برای نزدیک شدن مواضع و برنامه ها‬ ‫انجام می شود و این امری اجتناب ناپذیر است‪ ،‬طبیعتا در این‬ ‫دیدار اقایان عارف و روحانی دیدگاه های خود را مطرح کردند‬ ‫وهمگراییبیشترنتیجه اشخواهدبود‪.‬‬ ‫اقای عــارف و اقــای رئیس جمهور چــه همگرایی‬ ‫برای انتخابات مجلس شورای اسالمی می توانند‬ ‫داشتهباشند؟‬ ‫همین که اقای عارف سیاســت ها و چارچوب های‬ ‫فکری اقای روحانی را بداند‪ .‬قطعا یکــی از نگرانی ها بحث‬ ‫ردصالحیت هاســت تا از اقای رئیس جمهــور کمک گرفته‬ ‫شود که حتی االمکان حذف های سیاسی صورت نگیرد‪ .‬این‬ ‫یکی از دغدغه های اقای عارف اســت و می خواهد از اقای‬ ‫روحانی کمک بگیرد تا به هر حال او هم رایزنی هایی را در این‬ ‫باره داشته باشد‪.‬‬ ‫اقایعارفچهمشیسیاسیرادرانتخاباتمجلس‬ ‫شورای اسالمی دنبال خواهد کرد؟‬ ‫اقای عارف رســما اعالم کرد از جناح اصالح طلب‬ ‫معتدل است که در ارکان نظام مسئولیت دارد‪ ،‬ضمن انکه به‬ ‫هر حال از پذیرش و مقبولیت بیشتری برخوردار است‪.‬‬ ‫فکــر می کنید نظــر اقای عــارف دربــاره ائتالف با‬ ‫اصولگرایان معتدل چه باشد؟‬ ‫چنین بحثی مــورد توجه خواهد بود کــه با جریانات‬ ‫معتدل اصولگرا حتی االمکان ائتالفی صورت بگیرد و چه بسا‬ ‫درحوزه هاییکاندیدایمشترکداشتهباشندولیفکرمی کنم‬ ‫که بــرای موفقیت در انتخابــات همگرایی و نزدیک شــدن‬ ‫جریان های اعتدال چه از اصالح طلبان و چه از اصولگرایان‬ ‫یک بحث روشن و منطقی و قابل انتظاری باشد‪ .‬تحلیلم این‬ ‫اســت که اصالح طلبان و اصولگرایان معتدل خیلی به هم‬ ‫نزدیک می شــوند و اقای عارف هم کسی است که می تواند‬ ‫این پوشــش را روی دو گروه از اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫معتدلبدهد‪.‬‬ ‫یعنی اقای عارف می تواند محل ائتالف اعتدالیون‬ ‫دو جناح باشد؟‬ ‫بله می تواند‪.‬به نظر اقای عارف از نظر شــخصیت‬ ‫سیاسی مورد قبول اصالح طلبان و اصولگرایان معتدل است‪،‬‬ ‫بنابراینمی تواندایفاگرچنیننقشیباشد‪.‬‬ ‫خیلی از شــخصیت ها همچون اقای عارف داعیه‬ ‫ایفای چنین نقشی را دارند مثال اقای الریجانی هم‬ ‫چنین رویکردی را دنبال می کند یا اقای ناطق را در‬ ‫چنین جایگاهی قرار می دهند‪ .‬ایا اقای عارف با اقای‬ ‫الریجانی و ناطق رقیب است یا به نوعی هم افزایی‬ ‫می کندتاایناتفاقبیفتد؟‬ ‫فکر می کنم هم افزایی داشته باشند و تالش کنند که‬ ‫گروه مشترکشان تقویت شود‪.‬‬ ‫یعنی اقای عارف خود را رقیب اقای الریجانی در این‬ ‫خصیصهنمی داند؟‬ ‫حاال یک حدش شاید رقابت باشد و یک حدش هم‬ ‫‪3‬‬ ‫علــی اکبــر اولیــا یکی‬ ‫از چهره هــای نزدیــک بــه‬ ‫محمدرضا عــارف می گوید‪:‬‬ ‫«اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫معتدل خیلی به هم نزدیک‬ ‫می شــوند و اقای عــارف هم‬ ‫کسی است که می تواند این پوشش را روی دو گروه‬ ‫از اصالح طلبان و اصولگرایان معتدل بدهد‪ ».‬با او‬ ‫ش با اصالح طلبان‬ ‫در مورد محمدرضا عارف و نسبت ‬ ‫گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫حتی االمکان ائتالف‪.‬‬ ‫در نهایت اگر اصالح طلبان به این نتیجه برســند‬ ‫که ائتالفــی با اصولگرایان نداشــته باشــند یعنی‬ ‫ائتالف شاننانوشتهباشدولیخودفهرستمستقل‬ ‫دهند اقای عارف کجای این معادله می ایستد؟‬ ‫اقای عارف قطعا در مجموعه اصالح طلبان است‪.‬‬ ‫همه رایزنی ها به این سمت است که حداکثر همگرایی میان‬ ‫اردوگاه اصالح طلبان و معتدالن دو جناح ایجاد شــود‪ .‬حاال‬ ‫این مذاکرات اســت که حدش را تعیین می کند در چه حدی‬ ‫از مجموعــه اصالح طلبان و اصولگرایــان در این مجموعه‬ ‫می گنجند‪ .‬قطعا او هم در اردوگاه اصالح طلبان رایزنی های‬ ‫خودرادنبالمی کندوهمتالشمی کندکهبامعتدالناصولگرا‬ ‫مذاکرات را ادامه دهد‪ ،‬طبیعی است که مذاکرات باید انجام‬ ‫شود تا حد ممکن و منطقی توافق شکل گیرد‪.‬‬ ‫یعنی اقای عارف نقش محوری ایفــا می کند برای‬ ‫انکه اصولگرایان معتدل و اصالح طلبان تندرو را به‬ ‫یکدیگرنزدیککند؟‬ ‫شاید همه طیف ها را پوشــش ندهد اما اقای عارف‬ ‫سعی می کند که ائتالف حداکثر طیف ها را در بر بگیرد و یک‬ ‫جناح حداکثری را تعریف کند‪.‬‬ ‫بهنظرشمامجلسایندهچطورمجلسیمی شود؟‬ ‫بستگی به عملکرد شورای نگهبان دارد‪ ،‬یعنی تا چه‬ ‫حد اجازه دهــد که اصالح طلبان وارد صحنه شــوند و بتوانند‬ ‫رقابت کنند‪ .‬امیدوارم طوری شــود که با واقعیت های جامعه‬ ‫انطباق داشته باشد‪.‬‬ ‫اگر فاکتور شــورای نگهبان را در نظر نگیریم فکر‬ ‫می کنیدچهاتفاقیبیفتد؟‬ ‫قطعا اگر انتخابات ازاد و رقابتی باشــد فکر می کنم‬ ‫اصالح طلبان کمتر از ‪ 50‬درصد کرسی ها را نخواهند گرفت‪،‬‬ ‫البتهاگربیشترنگیرند‪.‬‬ ‫ایا اصالح طلبان روی شــخصیت های محوری که‬ ‫می خواهند از این اردوگاه کاندیدا شــوند اشتراک‬ ‫نظر دارند؟‬ ‫این اشتراک نظر هنوز وجود ندارد ولی در مراحلی که‬ ‫طی می شود به یک لیست نهایی نزدیک خواهند شد‪ ،‬هرچند‬ ‫همیشــه اختالف نظر خواهد بود ولی امیدواریم که اجماع‬ ‫حداکثری صورت بگیرد‪.‬‬ ‫اقای عارف در انتخابات ریاســت جمهوری خود را‬ ‫یک نامزد اصالح طلب معرفی کرد اما اصالح طلبان‬ ‫تصمیم گرفتند که از اقــای روحانی حمایت کنند و‬ ‫اقای عارف انصراف داد‪ .‬به نظر شما اصالح طلبان‬ ‫در انتخابات مجلس شورای اسالمی چه تصمیمی ‬ ‫خواهندگرفت؟اگراقایعارفسرلیستقرارندهند‬ ‫و شــخص دیگری را در این جایگاه بگذارند‪ ،‬اقای‬ ‫عارف چه کار خواهد کرد؟ تمکین می کند یا می رود‬ ‫تا ائتالف اعتدالیونرافارغازنظراردوگاهاصالحات‬ ‫تشکیلدهد؟‬ ‫احســاس می کنم که این جدایی اتفــاق نمی افتد‪.‬‬ ‫ضمن انکه انتخابات مجلس با انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫متفاوت است‪ ،‬در انتخابات ریاســت جمهوری ائتالف فقط‬ ‫روی یک نامزد باید باشد اما در انتخابات مجلس حوزه ائتالف‬ ‫خیلی وسیع تر اســت‪ ،‬بنابراین امکان توافق و اجماع بیشتر‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫شما انتظارات اقای عارف را از رئیس دولت مطرح‬ ‫کردید‪ ،‬نگاه دولتی ها به اقای عارف چیست؟ فکر‬ ‫می کنید چقدر او را کمک کنند؟‬ ‫به نظــرم دولت یک دیــن بزرگی را به اقــای عارف‬ ‫دارد‪ ،‬اگر اقای عارف در انتخابات ریاست جمهوری انصراف‬ ‫نمی داد‪ ،‬قطعــا این دولــت روی کار نمی امد‪ .‬بــه نظرم باید‬ ‫قدرشناسی کنند و سعی کنند تا اقای عارف بتواند کار خودش‬ ‫را انجام دهد‪.‬‬ ‫اقــای عــارف چقــدر بــه ریاســت مجلــس اینده‬ ‫می اندیشد؟‬ ‫اقای عــارف معتقد اســت که باید اکثریت بیشــتر‬ ‫نمایندگان مجلس از طیف طرفــداران و همفکرانش ایجاد‬ ‫کند و خیلی امر غیر محتملی نخواهد بود اگر ان سناریویی که‬ ‫مدنظر او است عملی و محقق شود‪.‬‬ ‫اقای عارف در سناریویی که برای انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی تدوین کرده‪ ،‬جایگاهی را هم برای‬ ‫بزرگان جریان اصالحات همچــون اقای خاتمی و‬ ‫اقای هاشمی دیده است؟‬ ‫حتما همفکری و تعامل خواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای عارف در این زمینه تصمیم گیر‬ ‫است یا بزرگان اصالحات؟‬ ‫بســتگی به مذاکرات و رایزنی هــا دارد‪ .‬هنوز خیلی‬ ‫فرصت باقی است که اینها شکل بگیرد و نهایی شود‪.‬‬ ‫االن بزرگان اصالحات رابطه خــود را با اقای عارف‬ ‫چگونهتعریفمی کنند؟‬ ‫رابطه حسنه ای دارند‪ .‬در مذاکرات سعی می شود که‬ ‫به حداکثر اشتراک برسند‪.‬‬ ‫با کارگزاران چطور؟‬ ‫کارگزاران‪ ،‬حزب نزدیک به اقای هاشــمی اســت و‬ ‫قطعادراینمقولهمی گنجد‪.‬‬ ‫از انجا که در دولت طیف کارگزاران دست باال را دارد‪،‬‬ ‫طبعا کارگزاران می خواهد اکثریــت مجلس اینده‬ ‫را داشته باشــد تا فردی نزدیک به انها در راس قوه‬ ‫مقننه قرار گیرد‪ ،‬این طور نیست؟‬ ‫قطعا هیچ طیفی نمی توانــد مطلق گرایی کند‪ ،‬اگر‬ ‫مطلق گرایی کنند شکســت می خورند‪ .‬رمز موفقیت شان در‬ ‫این است که حتی االمکان به هم نزدیک شوند و یک ائتالف‬ ‫حداکثری را شکل دهند‪.‬‬ ‫درخبرهاامدهبودکهاقاینوبختازطرفدولتدارد‬ ‫با اقای الریجانی و طیف همراه او رایزنی می کند تا‬ ‫اینطیفباجریانحامی دولتدرانتخاباتمجلس‬ ‫ائتالفکند‪.‬ایافکرنمی کنیدکهدولتبیشترعالقه‬ ‫داشته باشــد طیف اقای الریجانی را تقویت کند تا‬ ‫اقای عارف را؟‬ ‫همه مذاکــرات و توافقات می تواند شــکل گیرد‪.‬‬ ‫طبیعی است که هر کس دارد یارگیری می کند تا در انتخابات‬ ‫به یک جناح حداکثری برسد‪.‬‬ ‫فکر می کنید اگر اقای ناطق بیاید برنامه های اقای‬ ‫عارف در انتخابات مجلس به هم نمی خورد؟‬ ‫اقای ناطــق اعالم کردند کــه در انتخابات مجلس‬ ‫نامزد نمی شود‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫دیــداردرقم‬ ‫دردیدارای ت اللهمصباحبا‬ ‫سعیدجلیلیچ ه گذشت؟‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪43‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ســعید جلیلی در قم به دیدار ایت اللــه مصباح یزدی‬ ‫رفته اســت‪ .‬رویــدای که اگر چــه بــه لحــاظ محرمانه و‬ ‫خصوصی بودنش کســی از جزئیاتش خبر ندارد اما ان قدر‬ ‫اهمیت دارد که تحلیلگران و رصد گران مسائل سیاسی به‬ ‫سادگی از کنار ان نگذرند‪.‬‬ ‫نامزد مطــرح انتخابات ســال ‪ 92‬به دیــدار ایت الله‬ ‫مصباح رفته‪ ،‬ان هم در شرایطی که رایزنی های اصولگرایان‬ ‫و چهره های شــاخص جامعتین برای وحدت جناح شــدت‬ ‫یافته اســت‪ .‬با جورچین پازل هایی که از این دو شخصیت‬ ‫مطرح وجود دارد شــاید بتــوان گمانه ز نی هــا را دامنه ای‬ ‫بیشتر بخشید‪.‬‬ ‫روزهای سیاست ورزی‬ ‫ســعید جلیلی ماه های پرفعالیتی را پشت سر گذاشته‬ ‫است‪ .‬او به میان دانشــجویان می رود و جلسات پرسش و‬ ‫پاسخ می گذارد‪ .‬سفرهای استانی می رود و حرف های مهم‬ ‫می زند‪ .‬این برای ســعید جلیلی که تا کنون چهره ای کمتر‬ ‫رسانه ای داشته‪ ،‬البته بسیار قابل توجه است‪ .‬او بدون شک‬ ‫مهمترین و اصلی ترین چهره سیاسی در میان اصولگرایان‬ ‫است که می تواند نماد جریان مقاومت باشد‪ .‬جلیلی همان‬ ‫کســی اســت که در انتخابات ‪ 92‬به طرف اصلی رقابت با‬ ‫حسن روحانی تبدیل شد‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی اگرچه هرگــز از نحوه حضــور در اینده‬ ‫سیاست ایران و اینکه تمایل دارد چه تصمیمی در این مورد‬ ‫بگیرد سخنی به میان نیاورده است اما بدون شک نمی توان‬ ‫در تحلیل شــرایط ماه های حســاس پیش رو او را از دامنه‬ ‫گمانه زنی ها کنار گذاشت‪ .‬به یک معنا او می تواند بخشی از‬ ‫روند و ساز و کاری باشد که اصولگرایان بنا دارند در انتخابات‬ ‫پیش رو به کار گیرند‪ .‬اگر فرض ما این باشد حتما می توان‬ ‫به این فکر کرد که او یا خود کاندیــدای انتخابات مجلس‬ ‫خواهد شــد یا اینکــه محوری بــرای وحدت و هم چســبی‬ ‫طیف های مختلف اصولگرا می شود‪ .‬در چنین فضایی حاال‬ ‫باید به مرور اخبار پیرامون او در چند وقت اخیر پرداخت‪.‬‬ ‫سعید جلیلی سخنرانی مهمی در بوشهر‬ ‫انجام داده است‬ ‫اعضای جبهه پایداری به ائتالف با اصولگرایان‬ ‫می اندیشند‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫اولین واکنش به لوزان‬ ‫سعید جلیلی از وقتی دیگر مسئولیت پرونده هسته ای‬ ‫را برعهده نداشته تالش فراوانی کرده تا به صورت مستقیم‬ ‫و علنی مطلبی در مورد تیم جدید و نحوه مذاکرات نگوید‪ .‬او‬ ‫همواره ابا داشته که در جلسات مناظره و نقد با موضوعات‬ ‫هسته ای حضور داشته باشد ‪ ،‬اگرچه البته هرگز ابایی نداشته‬ ‫از اینکه از طرف مقابل یعنی امریکا و غــرب انتقاد کند‪ .‬او‬ ‫بارهــا از غیرقابل اعتماد بــودن امریکایی ها گفتــه و البته‬ ‫تاکید کرده که ارمان گرایی جزئی جدانشــدنی از سیاست‬ ‫خارجی است‪ .‬او حاال در یک سنت شکنی اشکار نقدهایی‬ ‫را مطرح کرده است‪.‬‬ ‫سعید جلیلی در سفر به بوشــهر در جمع دانشجویان‬ ‫دانشــگاه خلیج فارس گفته اســت‪« :‬برخــی می گویند ما‬ ‫ادبیات تندی داشــتیم و دشــمنان علیه ما اقــدام کردند‪.‬‬ ‫من سوال می کنم که ایا در سال ‪ 1907‬که ایران را تقسیم‬ ‫کردند‪ ،‬ادبیات ایران تند بود؟ این ماهیت استکبار است که‬ ‫زیاده خواهی می کند‪ .‬ما باید قدرتمند باشــیم که در مقابل‬ ‫امریکا بایستیم و بنابراین امریکا می خواهد که ما قدرتمند‬ ‫نشویم‪ .‬می گوید برای تحقیق و توسعه هسته ای باید بیایید‬ ‫از من اجازه بگیرید‪».‬‬ ‫او در پاســخی مهمتر به یک ســوال نیز بــا انتقاد از‬ ‫بخشــی از بیانیه لــوزان گفته اســت‪« :‬در توافــق نهایی‬ ‫مذاکرات باید منافع کشــور و ملت به بهترین شکل استیفا‬ ‫شــود‪« .‬فکت شــیت» امریکا نقشــه راه این کشــور را در‬ ‫مذاکرات نشــان می دهد‪ .‬در بحث نظــارت‪ ،‬اژانس طبق‬ ‫‪ NPT‬نظارت را انجام می دهد‪ .‬در مذاکرات ســال ‪82 – 84‬‬ ‫تعلیق غنی سازی و اجرای پروتکل الحاقی به طور داوطلبانه‬ ‫مصباح یزدی در جلسات مربوط به وحدت اصول گرایان‬ ‫حضور دارد‬ ‫انجام گرفت که مجلس اجرای پروتکل را متوقف کرد‪ .‬در‬ ‫بیانیه لوزان‪ ،‬نظارت هــای غیرمتعارفی مطرح کرده اند که‬ ‫قابل قبول نیست‪».‬‬ ‫اما سعید جلیلی در این همایش با یک سوال متفاوت‬ ‫مواجه شد‪ .‬یکی از دانشجویان حاضر در جمع از او پرسید‪:‬‬ ‫«چرا اقای ظریف در یک ســال و اندی به توافق رسید ولی‬ ‫شما در شش سال به توافق نرسیدید؟ سند استراتژی امنیت‬ ‫ملی امریکا چنــدان اهمیت اجرایی و عملــی ندارد‪ .‬اینکه‬ ‫شــما می گویید امریکا می خواهــد جهــان را رهبری کند‪،‬‬ ‫امکان اجرایی ندارد‪ ،‬بنابراین قابل استناد نیست‪ .‬شما چه‬ ‫دســتاوردی در مذاکرات داشــتید؟» جلیلی به این سوال‬ ‫این گونه پاسخ داد‪« :‬استراتژی امنیت ملی امریکا یک سند‬ ‫رسمی با مقدمه رئیس جمهور امریکاست‪ .‬دعوای انقالب‬ ‫اسالمی با امریکا این است که نمی پذیرد امریکا رهبر جهان‬ ‫باشد‪ ،‬نمی پذیرد که او بخواهد تصمیم بگیرد‪ ،‬او حد تحقیق‬ ‫و توسعه را تعیین کند‪.‬‬ ‫شما می دانید در یکی دو سال گذشته من بسیار پرهیز‬ ‫داشــته ام که این بحث مشخص شــود‪ .‬حقوق هسته ای‬ ‫ملت ایــران باید تثبیت شــود‪ .‬حق غنی ســازی‪ ،‬حق ملت‬ ‫ایران اســت که در ‪ NPT‬امده اســت در ســطوح مختلف و‬ ‫متناســب با نیازهای صلح امیز‪ .‬دســتاورد ما اینجاست که‬ ‫هیچ قیــدی را برای این حــق غنی ســازی نپذیرفتیم‪ .‬اگر‬ ‫برای ایستادگی و احقاق حق ملت ایران‪ ،‬قطعنامه علیه ما‬ ‫بدهند‪ ،‬چه کسی باید معذرت خواهی کند؟ کسانی که حق‬ ‫ملت را احقاق کردند یا کسانی که ظلم کرده اند؟ امروز اگر‬ ‫کشــور ما یک امنیت مثال زدنی در منطقــه دارد‪ ،‬به برکت‬ ‫مقاومت شهداست‪ .‬حق هســته ای هم همینگونه است‪.‬‬ ‫دفاع از حق هسته ای دفاع از همه حقوق ملت ایران است‪.‬‬ ‫پرچم مذاکرات باید در دســت ایران باشد چون ایران است‬ ‫که حق می گوید و حــرف او منطقی اســت‪ .‬یک بخش از‬ ‫مقاومت کردن در همین گفت وگوهاست‪.‬‬ ‫شما باید بتوانید در گفت وگوها از منطق خودت دفاع‬ ‫کنید‪ .‬طرف مقابل در «فکت شــیت» خود‪ ،‬دستاوردهای‬ ‫خــود را برمی شــمارد‪ .‬چرا طــرف مقابل می خواهــد ان را‬ ‫متوقف کند و این مقدار پیشرفت هســته ای ایران برای او‬ ‫این قدر مهم است؟ تمام تالش دشمن ایجا د تردید در جبهه‬ ‫مقابله با دشــمنان و پیشرفت اســت‪ .‬جنگ نرم اینجاست‬ ‫که می خواهد ملت را از اصل مبارزه منصرف کند‪ .‬بنابراین‬ ‫داشته ها و دستاوردهای شما را هزینه نشان می دهد و انها‬ ‫را نه به عنوان فرصت‪ ،‬بلکه به عنوان تهدید معرفی می کند‪.‬‬ ‫می گوید شما قطعنامه گرفته اید‪ ،‬می خواهد در داشته ها و‬ ‫توانایی های شما تردید ایجاد کند‪.‬‬ ‫در جمع های دانشــجویی باید تمام تــوان خود را در‬ ‫جهت رویارویی با اســتکبار به کار بگیریــم و بحث های ما‬ ‫برای تصحیح رفتار‪ ،‬نظارت و تکمیل یکدیگر باشد‪ .‬ما باید‬ ‫وحدت خود را به رغم سالیق سیاســی و تنوع های قومی و‬ ‫نژادی حفظ کنیم و دشــمن اصلی را بشناسیم‪ .‬ما امروز در‬ ‫ظرفیت ها و منابع اقتصاد مقاومتی و منابع انســانی توانمند‬ ‫امکاناتی داریم که در جهان کم نظیر است‪ .‬گفت وگو محل‬ ‫گفت وگو اســت نه محل دیکته‪ .‬وقتی طرف از موضع زور‬ ‫می گوید گزینه نظامی‪ ،‬بنابراین باید شما بتوانید او را از این‬ ‫منطق خلع سالح کنید و ناکامی او را در گزینه نظامی به رخ‬ ‫او بکشید‪».‬‬ ‫به نظر می رســد ســعید جلیلــی حرف هایــی زیادی‬ ‫در این باره داشته باشد‪ .‬حرف هایی که او فعال بنا به مصلحت‬ ‫بیان نمی کند اما این حتما به این معنــا نخواهد بود که اگر‬ ‫پای دفاع از یک گفتمان در میان باشد او به سکوتش پایان‬ ‫ندهد‪ .‬حاال هر چه هســت صرف نظر از مسائل هسته ای‪،‬‬ ‫ســعید جلیلی یک ظرفیت مهم برای اصولگرایان اســت‬ ‫که می تواند در انتخابات پیش رو مورد اســتفاده باشد‪ ،‬چه‬ ‫در نقش یک کاندیدای اصولگرا و چــه در کاراکتر یکی از‬ ‫اضالع وحدت!‬ ‫تصمیم ایت اهلل‬ ‫قم این روزها محل رفت و امد اهل سیاســت ســاکن‬ ‫در تهران شده اســت‪ .‬جلســات مهمی در این شهر برگزار‬ ‫می شود‪ .‬ایت الله مصباح یزدی که در چند ماه اخیر جلساتی‬ ‫با ایات موحدی کرمانی و یزدی داشته است‪ ،‬اکنون محل‬ ‫توجه است‪ .‬اینکه او چه تصمیمی برای انتخابات مجلس‬ ‫دهــم خواهد گرفــت‪ ،‬حتمــا از موثر تریــن مولفه ها برای‬ ‫اصولگرایان خواهد بود‪.‬‬ ‫چه اینکه بدنه سیاســی حامی او یعنی جبهه پایداری‬ ‫منتظر تصمیم نهایی اوست تا تکلیف فهرست اصولگرایان‬ ‫روشن تر شود‪ .‬این البته انجا مهم می شود که جبهه پایداری‬ ‫در دو انتخابات قبل یعنی مجلس نهم و ریاســت جمهوری‬ ‫راه دیگری را انتخاب کرد و حاضر به ائتالف با اصولگرایان‬ ‫نشــد‪ .‬انها ســاز و کاری دیگر داشــته و بر اصولــی اصرار‬ ‫می کردند‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫ازنامزدیجلیلی‬ ‫حمایتمی کنیم‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو شورای‬ ‫مرکزیجبههپایداری‬ ‫سیاســی اصولگرا مبتنی بــر نگاه حداکثرگــرا یا اجماعی‬ ‫بایــد بروند دنبــال انکه ســازوکار اجرایی پیام را درســت‬ ‫کنند تا روح و محتوای پیام معنوی ســه عالم برجســته به‬ ‫منصه ظهور برسد‪.‬‬ ‫ایت الله مصبــاح درباره وحــدت اصولگرایان چه‬ ‫نگاهــی دارد؛ روزی او اصولگرایــان را بــه دوایر‬ ‫متحدالمرکز تشبیه کرد‪ ،‬هم اکنون این دوایر را به‬ ‫یکدیگر نزدیک می داند یا دور؟‬ ‫ایشان در جمع شورای مرکزی جبهه پایداری مدتی‬ ‫پیش سخنرانی کرد که صحبت های ایت الله نشان داد که‬ ‫نگاه شان به این موضوع کامال روشن است‪.‬‬ ‫باالخره ایت الله مصباح بــه ضرورت همدلی‪ ،‬وحدت‬ ‫و همراهی اشاره کردند اما به این نکته توجه دادند که انچه‬ ‫منجر به پیروزی در مسیر حق می شود فقط و فقط اخالص‬ ‫و توسل است‪.‬‬ ‫ایت الله مصباح به این موضوعات نگاه اصولی دارد؛‬ ‫به این معنی که اگر اخالص و توســل نباشد همه عالم هم‬ ‫جمع شوند نهایتا کار راه به جایی نخواهد برد‪.‬‬ ‫این جمله ایت الله مصباح دوبــاره به ناب گرایی و‬ ‫خالص گرایی در جریــان اصولگرا برای انتخابات‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫جلسه سه جانبه ایت الله موحدی کرمانی‪ ،‬ایت الله‬ ‫یزدی و ایت الله مصباح یزدی برگزار شد‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شــما از این نشســت چه بــود و چه پیامــی برای‬ ‫طیف ها و سالیق مختلف اصولگرا داشت؟‬ ‫ارزیابی خوبی از این نشست دارم‪.‬‬ ‫چطور در وقت تعیین شــده قبلی جلســه این سه‬ ‫شخصیت روحانی لغو شد؟‬ ‫این ســه بزرگــوار گرفتار‪ ،‬پــرکار‪ ،‬پرمســئولیت و‬ ‫پر مشــغله هســتند‪ ،‬فرصت نبوده تا کنار یکدیگر بنشینند و‬ ‫درباره موضوعات مختلف طرح بحث کننــد‪ .‬کمتر از یک‬ ‫ســال تا انتخابات مجلس شورای اســامی باقی است بر‬ ‫همین اســاس انها به منظــور دادن پیام به بدنــه جامعه و‬ ‫تشکل های اصولگرایی تصمیم گرفتند دور هم جمع شوند‬ ‫و این پیام را هم دادند‪.‬‬ ‫پیامشان چه بود؟‬ ‫همدلی و همزبانی‪.‬‬ ‫یعنی اعالم کردنــد که «مــا اختالفات مان را حل‬ ‫کردیم و حاال طیف ها و ســایق اصولگرای شــما‬ ‫نیز چنین کنند»؟‬ ‫حاال اقایــان علما که معموال اختــاف مبنایی با‬ ‫یکدیگر ندارند گاهی در بعضــی مصادیق با هم اختالف‬ ‫پیدا می کنند که چه کسی برای چه کاری بهتر است اما در‬ ‫مبانی که با هم اختالف ندارند‪ ،‬شاید در اینده نیز سر یک‬ ‫موضوعی یــا درباره یک مصداق میانشــان اختالف نظر‬ ‫به وجود اید؛ همانطور که در ســایر جریانــات و گرو ه ها‬ ‫ممکن است در یک موضوع واحد‪ ،‬افراد نظرات مختلف‬ ‫داشــته باشــند و در شــرایط واحد به طرق مختلف رفتار‬ ‫کنند‪ .‬منتها پیام حضرات ایــات این بود که بدنه نیروها و‬ ‫تشکل های اصولگرا و مردم حزب الله سعی کنند در قالب‬ ‫وحدت نظر و وحدت عملی در این دوره انتخابات فعالیت‬ ‫کننــد‪ .‬طبیعتا انتظار نیســت که این ســه بزرگــوار بیایند‬ ‫ستاد تشکیل دهند و لیست اعالم کنند بلکه تشکل های‬ ‫‪2‬‬ ‫سیدامیرحســین قاضــی زاده هاشــمی‪،‬‬ ‫عضو شــورای مرکزی جبهــه پایــداری می گوید‪:‬‬ ‫«نمی خواهم اقــای جلیلــی را منحصــر در جبهه‬ ‫پایــداری کنــم ولــی اقــای جلیلــی چــه قبــل از‬ ‫کاندیداتوری ریاست جمهوری و چه بعد از ان چهره‬ ‫ارزشی است که اصول اعتقادی ناب است و ما هنوز‬ ‫عدول عملی از این رویکرد فکــری را از او ندیدیم‪.‬‬ ‫طبیعتا جبهه پایداری به چهره های سیاسی از این‬ ‫دســت عالقه مند اســت‪ ».‬گفت وگوی ما با او را در‬ ‫ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اما در حالی که برخی خبرها از رایزنی های پشت پرده‬ ‫چهره های ارشد اصولگرایان برای رسیدن به وحدت حکایت‬ ‫دارد‪ ،‬ایت الله مصباح یزدی در ســخنان جدیدی نکاتی را‬ ‫در مورد وحدت مطرح کرده اســت‪ .‬ایت الله مصباح یزدی‬ ‫گفته اســت‪« :‬همفکری با گروه های دیگر و بیان نظرات‪،‬‬ ‫کار بسیار مبارکی است؛ همفکری با کسانی که در اصول با‬ ‫ما مشترکند‪ ،‬مفید است و شکی نیست که چنین همفکری‬ ‫و همسویی به نفع نظام اسالمی است و البته اگر الزم باشد‬ ‫باید هزینه ان را هم پرداخت‪».‬‬ ‫ایت اللــه مصباح یــزدی بــا اشــاره بــه تالش هــای‬ ‫صورت گرفته در راســتای وحدت اصولگرایان خاطر نشان‬ ‫کرد‪« :‬چه بسا در این راستا فردی در همفکری با گروه های‬ ‫دیگر به این نتیجه برسد که در برخی امور اشتباه کرده است؛‬ ‫در این صورت باید ان چنان تسلیم حق باشد که اشتباه خود‬ ‫را پذیرفته و نه تنها لجبازی نکند‪ ،‬بلکه خدا را شکر کند که در‬ ‫اثر این ارتباط‪ ،‬اشتباهش را فهمیده است؛ چرا که تعصب‬ ‫بیجا و لجبازی از جمله دام های شیطان است و اگر مطمئن‬ ‫شدیم که انتخاب ما درست بوده و دیگران اشتباه می کنند‪،‬‬ ‫باید ان را با روشی معقول به دیگران انتقال داد‪ ،‬نه به صورت‬ ‫تحکم امیز‪».‬‬ ‫وی در ادامه ضمن تاکید بر لزوم مدارا و سعه صدر در‬ ‫برخورد با دیگران‪ ،‬خاطر نشان کرد‪« :‬باید به این نکته مهم‬ ‫نیز توجه داشت که به خاطر رفاقت و نزدیک شدن فکرها و‬ ‫تصمیم ها‪ ،‬نباید از اصول دســت کشید؛ چرا که وحدت در‬ ‫جایی مطلوب است که وسیله ای برای ترویج حق و پیشبرد‬ ‫ان شــود؛ اما اگر وحدتی ســبب تضعیف حق شود‪ ،‬دیگر‬ ‫هیچ ارزشــی ندارد‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬مطلوبیت وحدت ذاتی‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه ابزاری برای تحقق اهداف الهی است‪ ».‬این‬ ‫اظهارنظر رئیس موسســه امــام خمینــی از ان جهت مهم‬ ‫است که او پیش تر در اغاز تحرکات جدید اصولگرایان برای‬ ‫رســیدن به وحدت گفته بود‪« :‬این که چند نفر در مجلسی‬ ‫خصوصی تصمیــم بگیرند و بعد بگویند هــر کس مخالفت‬ ‫کند‪ ،‬وحدت شکنی کرده است‪ ،‬نه روشــی دینی است و نه‬ ‫عقالیی‪ ،‬بلکه نوعی فریبکاری است‪».‬‬ ‫این جمالت در واقع پاســخی بود به حجت االسالم‬ ‫تقوی که خواستار پیوســتن جبهه پایداری به روند تعاملی‬ ‫و وحدت بخش جریان های مختلف اصولگرا در انتخابات‬ ‫مجلس اینده شده بود‪.‬‬ ‫ایت الله مصباح در دیدار با او با اشاره به سابقه ائتالف‬ ‫اصولگرایــان و منفــی ارزیابی کــردن رونــد طی شــده ان‬ ‫همچنان بر ناب ســازی اصرار کــرده بــود‪ .‬چنان که او در‬ ‫این دیدار گفته بود‪« :‬گاه شــرایط به گونه ای اســت که نه‬ ‫تنها رای به فرد اصلح موجب انتخاب وی نمی شــود‪ ،‬بلکه‬ ‫موجب می شود کسی رای اورد که با اسالم مخالف است و‬ ‫انتخاب وی به ضرر اسالم است که در این صورت می توان‬ ‫از اصلح دست کشید تا دفع مفسده کرد‪ ،‬که در واقع در این‬ ‫صورت عنوان ثانویه دفع افسد به فاسد حاکم است و ربطی‬ ‫به بحث اول ندارد‪.‬‬ ‫گاهی باید فرد اصلح – ولو رای اوری نداشــته باشد –‬ ‫مطرح شود تا حد اقل مشخص شود هنوز بین مردم اعتقاد‬ ‫و ایمان به اسالم و انقالب اســامی وجود دارد‪ .‬ایا خوب‬ ‫بود از میان کاندیداهای ریاست جمهوری هیچ کس حرفی‬ ‫از اســام و انقالب نزند و همه به فکر ارزانی اجناس و رفع‬ ‫تحریم ها باشند؟ ایا نباید از کسی که ولو رای اوری ندارد‪ ،‬اما‬ ‫دغدغه انقالب و اسالم را دارد‪ ،‬حمایت کرد؟»‬ ‫هر چه هست به نظر می رســد ایت الله مصباح و سعید‬ ‫جلیلی دیداری مهم با هم داشــته اند که اسرار ان به بیرون‬ ‫درز نکرده اســت‪ .‬ایا این دو درباره انتخابات مجلس و روند‬ ‫وحدت با هم ســخن گفته انــد؟ یا اینکه ایت الله از ســعید‬ ‫جلیلی خواســته بــه کارزار انتخابات مجلــس بیاید؟ هنوز‬ ‫مشخص نیست‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪46‬‬ ‫مجلس شورای اسالمی بر نمی گردد؟‬ ‫خیر‪ ،‬اینها پدران معنوی هستند‪ .‬چرا اصولگرایان‬ ‫سراغ پدران معنوی خود می روند؟ چون پیرمردهایی با سن‬ ‫‪ 80‬سال و ‪ 85‬سال هستند که االن هم دنبال انکه مسئولیتی‬ ‫بگیرند نیستند‪ .‬در واقع اردهای خود را ریختند و الک های‬ ‫خود را نیز اویختند‪.‬‬ ‫انچه برای شــان مهم اســت حفظ نظام اســامی به‬ ‫جا مانــده از امام اســت و در منظر هدایتگری و دلســوزی‬ ‫و نصیحت به کســانی که به انهــا رجوع می کننــد برادرانه‬ ‫می گوینــد «جمع شــوید و حــرف بزنیــد اما یادتان باشــد‬ ‫اگر تقوا نداشــته باشــید دنبال هوا و هوس و پست و مقام‬ ‫باشــید همه قدرت و مکنت عالم هم را هم که جمع کنید باز‬ ‫شکست خورده هســتید‪ ».‬وقتی سیاست و دیانت عین هم‬ ‫باشد این می شود‪ .‬منتها بعضی ها سیاست را سیاست بازی‬ ‫و قدرت طلبی می دانند و می خواهند به هر قیمتی به نتیجه‬ ‫برســند که طبیعتا ایــن علمای بزرگــوار هیچ کــدام چنین‬ ‫رویکردی را قبول ندارند‪.‬‬ ‫اقای جلیلی یک دیداری با ایت الله مصباح داشت‪.‬‬ ‫این دیدار برای چه بود؟‬ ‫اقای جلیلی برای سخنرانی به قم رفت و پس از ان‬ ‫مراسم نیز با ایت الله مصباح دیدار داشت‪ ،‬اما درباره جزئیات‬ ‫ان دیدار اطالعی ندارم‪ .‬همانطور که وقتی علما به مشهد‬ ‫می ایند من و ســایر شــخصیت های سیاســی برای کسب‬ ‫فیض به مالقات علمای بزرگــوار می رویم این دیدارها هم‬ ‫معنی خاصی ندارد‪.‬‬ ‫یعنی دیدار اقای جلیلی با ایت اللــه مصباح جنبه‬ ‫انتخاباتی نداشت؟‬ ‫نمی دانم‪ ،‬چون مطلع نیستم که در جلسه انها چه‬ ‫گذشته اســت‪ .‬این همه اقایان وزرا و مسئوالن به قم برای‬ ‫دیدار با حضرات ایات می روند ایا معنایش انتخاباتی است؟‬ ‫شاید تا االن اقای جلیلی بارها به دیدن ایت الله مصباح رفته‬ ‫باشــد‪ ،‬کما اینکه خیلی های دیگر هم می روند برای کسب‬ ‫فیض‪ ،‬نباید همه مســائل را سیاســی دیــد‪ ،‬چنین نگاهی‬ ‫خوب نیست‪.‬‬ ‫اقای جلیلــی در انتخابات چه نقشــی ایفا خواهد‬ ‫کرد؟‬ ‫باید خــودش بگوید اصال نقشــی برای خود‬ ‫در انتخابــات مجلــس تعریف کرده یا خیــر‪ .‬من خبر‬ ‫ندارم‪.‬‬ ‫جبهــه پایــداری با اقــای جلیلــی بــرای ورود به‬ ‫رقابــت سیاســی پیــش رو همچــون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری به تفاهمی رسیده یا خیر؟‬ ‫ما ضمن احترام بــه همه شــخصیت هایی که در‬ ‫عرصه سیاســی هســتند معتقدیم انتخابات یک ســازوکار‬ ‫اجرایی‪ -‬تشــکیالتی دارد‪ .‬پایــداری تحت لــوای رهبری‬ ‫معنوی ایت الله موحدی کرمانی‪ ،‬ایت الله یزدی و ایت الله‬ ‫مصباح با تشکل های رسمی رایزنی می کند‪ ،‬حاال این وسط‬ ‫اگر افرادی عالقه مند بودند کاندیدا شــوند طبیعتا اگر این‬ ‫سازوکار اجرایی به نتیجه برســد در ان قالب با انها صحبت‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫یعنی نقش محــوری پایداری برای اقــای جلیلی‬ ‫قائل نیست؟‬ ‫مــا اصــا صحبتــی در ایــن زمینــه نداشــتیم‪.‬‬ ‫گفت وگوی ما عرض کردم با تشکل هاست‪ .‬طبیعتا دوستان‬ ‫وقتی بــه جایی برســند از شــخصیت های سیاســی موثر‬ ‫مشارکت طلبی خواهند کرد‪ .‬حتما سراغ اقای جلیلی‪ ،‬اقای‬ ‫حداد‪ ،‬اقای صفارهرندی و دیگر شخصیت ها هم خواهند‬ ‫رفت که بیایند و به وحدتی که میان تشــکل های اصولگرا‬ ‫شکل گرفته کمک کنند‪.‬‬ ‫چقدر حضــور اقای جلیلــی می توانــد در وحدت‬ ‫جریانات اصولگرا موثر باشد؟‬ ‫کمک همه شخصیت های سیاسی کشور می تواند‬ ‫موثر باشد از جمله اقای جلیلی‪.‬‬ ‫رفتــار‪ ،‬موضع گیری و ســخنان اقــای جلیلی را‬ ‫می تــوان مصــداق بیرونــی دیدگاه هــای جبهه‬ ‫پایداری دانســت چون نامزد مــورد حمایت جبهه‬ ‫پایــداری در انتخابــات ریاســت جمهوری بــود‪.‬‬ ‫ان رابطه همچنــان میان اقای جلیلــی و پایداری‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫نمی خواهــم اقــای جلیلــی را منحصــر در جبهه‬ ‫پایداری کنــم ولی اقای جلیلــی چه قبــل از کاندیداتوری‬ ‫ریاست جمهوری و چه بعد از ان چهره ارزشی است که اصول‬ ‫اعتقادی ناب اســت و ما هنوز عدول عملــی از این رویکرد‬ ‫فکری را از او ندیدیم‪ .‬طبیعتــا جبهه پایداری به چهره های‬ ‫سیاسی از این دست عالقه مند است‪.‬‬ ‫جبهه پایداری اقای جلیلی را در انتخابات مجلس‬ ‫مثل انتخابات ریاست جمهوری یک نامزد حداقلی‬ ‫برای خود می داند یا نگاهش به اقای جلیلی تغییر‬ ‫کرده است؟‬ ‫اگر اقای جلیلی نامزد انتخابات مجلس شد بعد به‬ ‫این سوال می توان پاســخ داد اما اگر اقای جلیلی و امثال‬ ‫او نامزد انتخابات مجلس شوند حتما جبهه پایداری از انها‬ ‫حمایت خواهد کرد‪.‬‬ ‫پایداری بــرای اقای جلیلــی چه جایگاهــی را در‬ ‫مجلس متصور است؟‬ ‫جایــگاه مجلس را نماینــدگان دوره اینــده تعیین‬ ‫می کننــد‪ .‬نمی دانم چند شــخصیت هم تــراز اقای جلیلی‬ ‫می توانند در انتخابــات مجلس رای بیاورنــد‪ .‬ضمن انکه‬ ‫ســازوکار مجلس برای انتخاب مصادیــق جایگاه ها خیلی‬ ‫ربطی به شخصیت افراد ندارد‪ ،‬هر کسی قدرت ایجاد اجماع‬ ‫روی خود را داشته باشد طبیعتا رئیس می شود‪.‬‬ ‫خیلی از چهره های برجسته مجلس در کمیسیون های‬ ‫تخصصی عضــو عــادی هســتند‪ ،‬بنابرایــن مجلس یک‬ ‫پیش ذهنیتی کــه از قبــل انتخابات تصور کنیم رئیســش‬ ‫مشخص است‪ ،‬نیست‪.‬‬ ‫اگر اقای عــارف بگوید مــن رئیس مجلس شــوم یا‬ ‫دیگران این پیش تصورها را برای خــود مطرح کنند‪ ،‬غلط‬ ‫است‪ .‬از قبل نمی شود کســی را در جایگاهی برای مجلس‬ ‫تصور کرد‪ .‬اول باید یــک نفر رای بیــاورد نماینده مجلس‬ ‫شــود‪ ،‬بعد باتوجه به ترکیب سلیقه سیاســی که نمایندگان‬ ‫خواهند داشت‪ ،‬اعضای هیات رئیسه و ترکیب کمیسیون ها‬ ‫مشخص می شود‪.‬‬ ‫شــما شــاخص های ریاســت مجلس را در اقای‬ ‫جلیلی می بینید؟‬ ‫سوال سختی است‪.‬‬ ‫پایداری بــه مکانیزم وحــدت اصولگرایان تا اخر‬ ‫پایبنــد می ماند چــون یــک صحبت هایی مطرح‬ ‫می شــود که احتماال پایداری با جریان مربوط به‬ ‫اقای احمدی نژاد پیوند بخورد؟‬ ‫تاکیــد می کنــم پایداری بــا تشــکل های دارای‬ ‫شناســنامه رســمی گفت وگــو می کنــد ان شــاءالله بعــدا‬ ‫شخصیت ها هم کمک می کنند‪.‬‬ ‫اینکه گفته می شود موتلفه‪ ،‬ایثارگران و پایداری‬ ‫به یک مکانیزم روشن انتخاباتی رسیدند‪ ،‬صحت‬ ‫دارد؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫ایا وارد مصادیق هم شدند؟‬ ‫خیر‪ ،‬هنــوز در قالــب تحلیلی هســتند‪ .‬بررســی‬ ‫مصادیــق زود اســت‪ .‬از دی و بهمــن به ان بحــث ورود‬ ‫می شــود‪ .‬اول باید دید چه کســانی کاندیدا می شوند و چه‬ ‫نامزدهایی ظرفیت اجتماعی و خصوصیت های اصولگرایی‬ ‫الزم را دارند‪.‬‬ ‫بیم و امیدهای‬ ‫وحدت‬ ‫اصولگرایان با چه چالش هایی در‬ ‫انتخابات اینده مواجه هستند؟‬ ‫یوسف سیفی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫تجربه تاریخی چند دوره انتخابات مجلس برای جریان‬ ‫اصولگرایی در کشــور‪ ،‬تجربه ارزشــمندی اســت که شاید‬ ‫مهمترین اســیب ان ناتوانی اصولگرایان برای دســتیابی‬ ‫به وحدت حد اکثری بوده اســت‪ .‬اما این تجربه گزاره های‬ ‫دیگری هم دارد و یکی از مهمترین انها شکل گیری مجلس‬ ‫اصولگرا با وجود عدم وحدت در انتخابات بوده است‪.‬‬ ‫انتخابات مجلس دهم در همین میدان برگزار می شود‪،‬‬ ‫با این تفاوت که مناسبات سیاسی در کشور و چینش نیروهای‬ ‫سیاسی معطوف به انتخابات پیش رو‪ ،‬دستخوش تحوالتی‬ ‫شــده اســت‪ .‬تا انجا که رویکردهــای گذشــته می توانند‬ ‫مهم ترین تهدیدها را بیافرینند و یک اشتباه استراتژیک دیگر‬ ‫را پس از شکست در انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬رقم بزنند‪.‬‬ ‫مدتی است تالش ها برای نزدیک شدن جریان های‬ ‫اصولگــرا بــه یکدیگر اغــاز شــده و گفت وگو هایــی میان‬ ‫نماینــدگان گروه های مختلــف در جریان اســت‪ .‬در عین‬ ‫حال موانع قابــل ذکری نیز در مســیر وحدت وجــود دارد‪.‬‬ ‫برخی از این موانع به مراتب پیچیده تر از موضعگیری های‬ ‫رســانه ای اند و می توانند در ادامه ایــن گفت وگوها با توان‬ ‫بیشتری خودنمایی کنند‪.‬‬ ‫بر این اساس در رویکردهای اتی گروه های اصولگرا دو‬ ‫جهت گیری به طور مشخص قابل پیگیری است‪ .‬از یک سو‬ ‫شاهد تعامالت و اظهاراتی خواهیم بود که با هدف تقویت‬ ‫روند وحدت صــورت می گیرند‪ .‬این دســت از رویدادها در‬ ‫بستر خود‪ ،‬نگرشی کالن نگر به انتخابات مجلس دارند و از‬ ‫مرزهای گروهی فراتر می روند‪ .‬در عین حال در طرف دیگر‬ ‫با مجموعه موضعگیری ها یا حتی رایزنی هایی مواجهیم که‬ ‫چه به صورت هدفمند و چه غیــر ان‪ ،‬در روند وحدت ایجاد‬ ‫اختالل می کنند‪ .‬این دســت رفتارهای سیاسی‪ ،‬مبتنی بر‬ ‫نگرشی جزءنگر صورت می گیرد که یا مبتنی بر منافع گروهی‬ ‫یا حتی منافع شخصی است و اهداف خود را در تنزل از هویت‬ ‫اصولگرایی به هویت های پراکنده حزبی‪ ،‬دنبال می کند‪.‬‬ ‫روندهای وحدت گرا‬ ‫نزدیکترین رخدادی را که در هفته گذشته می توانیم‬ ‫در مسیر تقویت وحدت اصولگرایان تحلیل کنیم‪ ،‬نشست‬ ‫ســه جانبه میان نمایندگانی از ســه جبهه عمده اصولگرایی‬ ‫است‪ .‬محمد نبی حبیبی‪ ،‬دبیرکل موتلفه احتماال به نمایندگی‬ ‫از جبهه پیروان خط امام و رهبری؛ حســین فدایی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫روشــن اســت کــه گروه هــای‬ ‫اصولگرایی که قرار است فرایند وحدت‬ ‫حداکثری را با جبهــه پایداری طی کنند‪،‬‬ ‫عموما رویکرد مثبتی بــه رئیس جمهور‬ ‫سابقندارند‬ ‫جمعیت ایثارگران به نمایندگی از اصولگرایان تحولخواه و‬ ‫مجتبی اقا تهرانی در چارچوب یک ابتکار برای نزدیک شدن‬ ‫دیدگاه ها‪ ،‬با یکدیگــر مالقات کردند‪ .‬بر اســاس گزارش‬ ‫تســنیم‪ ،‬در این نشســت قرار شد براســاس چارچوب های‬ ‫توافق شده‪ ،‬ساز و کار حقوقی و سیاسی ائتالف حداکثری‬ ‫شکل بگیرد‪ .‬اضالع این جلسه از نشست سه جانبه دیگری‬ ‫که میان ایات محمد یزدی‪ ،‬موحدی کرمانی و مصباح یزدی‬ ‫برگزار شــده اســت‪ ،‬اســتقبال کردند‪ .‬همچنین مقرر شده‬ ‫این جلسات استمرار یابد و با دیگر اضالع اصولگرایی این‬ ‫نشست ها برگزار شود‪.‬‬ ‫با این وجود که محتوای هر دو ابتکار صورت گرفته تا‬ ‫کنون منتشر نشده است اما به نظر می رسد جلسه سه جانبه‬ ‫تهران متعاقب مالقات بزرگان در قم برنامه ریزی شده است‪.‬‬ ‫به طور ویژه جلسه ســه حزب اصولگرا در صورتی که بتواند‬ ‫مطابق وعده داده شــده‪ ،‬دیگر گروه های موثر را نیز با خود‬ ‫همراه کند و این نشست های مشترک تداوم یابد‪ ،‬گام مهمی‬ ‫ در روند وحدت حداکثری خواهد بود‪.‬‬ ‫دیدار سعید جلیلی با ایت الله مصباح یزدی نیز اگرچه‬ ‫یک گفت وگوی درون گروهی به حساب می اید اما احتماال‬ ‫دارای نتایجی اصولگرایانه است‪ .‬سعید جلیلی با این وجود‬ ‫که در اکثر مواضع و پایگاه اجتماعی با جبهه پایداری مشترک‬ ‫است و نامزد این جبهه در انتخابات ریاست جمهوری گذشته‬ ‫بوده است‪ ،‬اما نشان داده برای حفظ استقالل سیاسی خود‪،‬‬ ‫اهمیت ویژه ای قائل است‪.‬‬ ‫به همین خاطر مالقات او با ایت الله مصباح یزدی‪ ،‬پس‬ ‫از نشست ســه نفره وی با بزرگان جریان اصولگرا‪ ،‬در مسیر‬ ‫گفت وگو ها برای وحدت و جهت گیــری کالن اصولگرایی‬ ‫قابل تحلیل است‪.‬‬ ‫موضع گیری های گروهی‬ ‫وجود گرایشات گروهی ان گونه که مواضع را نسبت به‬ ‫وحدت حداکثری دچار ابهام می کند‪ ،‬بیش از هر چیز مبین‬ ‫عدم شــکل گیری فضای مبتنی بر اعتماد میان گروه های‬ ‫سیاســی همســو اســت‪ .‬این بی اعتمادی به هر میزان که‬ ‫وجود داشــته باشــد یا در اینده تقویت شــود‪ ،‬زمینه اصلی‬ ‫اختالف نظر ها در جریان اصولگرایی است‪ .‬در منظره کنونی‬ ‫از ســطح تعامالت گروه های اصولگــرا‪ ،‬مجموعه عواملی‬ ‫دیده می شوند که می توانند این زمینه مخرب را توسعه دهند‪.‬‬ ‫عواملی که هر گونه اغماض پیرامون انها می تواند حصول‬ ‫وحدت را ناممکن ســازد‪ .‬مجموعه فعالیت های نه چندان‬ ‫روشــن حامیان احمدی نژاد از جمله مهمترین این عوامل‬ ‫اســت‪ .‬همان گونه که گفته شــد‪ ،‬احمدی نژاد نشان داده‬ ‫است که منافع خود را در چارچوب وحدت اصولگرایان دنبال‬ ‫نمی کند‪ .‬او و حامیانش مجموعــه فعالیت هایی را معطوف‬ ‫مو کیف ان به طور دقیق‬ ‫به انتخابات اتی اغاز کرده اند که ک ‬ ‫مشخص نیســت‪ .‬به طور نمونه علیرضا زاکانی در پاسخ به‬ ‫ســوالی درباره موضع رهپویان انقالب اســامی نسبت به‬ ‫حضور احمدی نژاد در انتخابات گفته اســت‪« :‬شواهدی‬ ‫نشان می دهد که ایشــان قصد بازگشت به صحنه سیاست‬ ‫را دارد‪ ،‬اما بنده معتقدم که وی کامروایی در حوزه سیاست‬ ‫ندارد‪ .‬در حــال حاضر ایشــان با جریــان اصالح طلب نیز‬ ‫در حال ارتباط گیری اســت که با این وجود ایشــان اقبالی‬ ‫برای قرارگرفتن در محافل سیاســی نــدارد‪ ».‬این خبر در‬ ‫صورت صحت نشان می دهد ارتباط جبهه پایداری از حیث‬ ‫اثرپذیری ان‪ ،‬در نسبت با احمدی نژاد می تواند برای ارمان‬ ‫وحدت حد اکثری تهدیدزا باشد‪.‬‬ ‫همچنین مواضع علی الریجانی در مورد جایگاهی که‬ ‫جبهه پایداری می تواند در اردوگاه واحد اصولگرایان ایفا کند‪،‬‬ ‫از جمله موضوعات قابل توجه اســت‪ .‬اختالفاتی که میان‬ ‫الریجانی و گروه های طرفدارش با جبهه پایداری وجود دارد‬ ‫و خاطرات نه چندان خوشــایند این دو از یکدیگر به ویژه در‬ ‫طول مجلس نهم از یک سو و نزدیکی الریجانی به دولت از‬ ‫سوی دیگر می توانند یکی از مهمترین حوزه های چالش در‬ ‫مسیر وحدت حداکثری باشند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫دیــدار ســعید جلیلــی بــا ایت اللــه‬ ‫مصباح یزدی نیز اگرچه یک گفت وگوی‬ ‫درون گروهی به حساب می اید اما احتماال‬ ‫دارای نتایجی اصولگرایانه است‪ .‬سعید‬ ‫جلیلی با این وجود کــه در اکثر مواضع و‬ ‫پایگاه هــای اجتماعی با جبهــه پایداری‬ ‫مشــترک اســت و نامــزد ایــن جبهه در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری گذشته بوده‬ ‫است‪ ،‬اما نشان داده برای حفظ استقالل‬ ‫سیاسی خود‪ ،‬اهمیت ویژه ای قائل است‬ ‫سناریوهای تهدید‬ ‫سیاست‬ ‫اما در این میان برخی مواضع و جهت گیری ها با رویکرد‬ ‫جزئی نگر نیز ابراز شده اند که باتوجه به نقاط ابهامی که ایجاد‬ ‫می کنند‪ ،‬می توانند در اینده درسرساز باشند‪.‬‬ ‫احتماالمهمتریناینموضع گیری هامخالفتتلویحی‬ ‫علی الریجانی با نشست های سه نفره است و به نظر می رسد‬ ‫معطوف به مشارکت جبهه پایداری به عنوان یکی از سه ضلع‬ ‫عمده اصولگرایی صورت گرفته اســت‪ .‬محســن غرویان‬ ‫درباره چرایــی مخالفت الریجانــی گفته اســت‪« :‬یکی از‬ ‫بدترین حوادثی که اتفاق افتاد برهم زدن جلســه سخنرانی‬ ‫اقای الریجانی در قم بود‪ .‬انها در ان جلسه اقداماتی انجام‬ ‫دادند که انعکاس بدی بین مراجع‪ ،‬نخبگان سیاسی و جهان‬ ‫داشــت‪ ،‬به همین دلیل اقای الریجانی از ان حادثه خاطره‬ ‫بدی دارند‪ ،‬بنابراین ایشان تالش می کند در روند شکل گیری‬ ‫وحدت اصولگرایان جلوی افراطیون گرفته شــود و اگر در‬ ‫جبهه پایداری هم افراد معتدلی حضور دارند بتوانند با سایر‬ ‫اصولگرایان به وحدت نسبی دست پیدا کنند‪».‬‬ ‫موضوع اخیر دیگری که در این دسته قابل طبقه بندی‬ ‫اســت موضعگیری مبهم مرتضی اقاتهرانــی در خصوص‬ ‫مناســبات جبهه پایداری با احمدی نژاد اســت‪ .‬او در پاسخ‬ ‫به ســوالی در این رابطه گفته اســت‪« :‬االن وقت صحبت‬ ‫درباره این موضوع نیســت و نمی دانم در اینده این موضوع‬ ‫چه می شود و وفاق جبهه پایداری با جریان نزدیک به اقای‬ ‫احمدی نژاد قابل پیش بینی نیست‪».‬‬ ‫روشن اســت که گروه های اصولگرایی که قرار است‬ ‫فرایند وحدت حداکثری را با جبهه پایداری طی کنند‪ ،‬عموما‬ ‫رویکرد مثبتی به رئیس جمهور ســابق ندارند‪ .‬احمدی نژاد‬ ‫نیز در طول ادوار گذشــته انتخابــات‪ ،‬نشــان داده نه تنها‬ ‫نســبت به وحدت اصولگرایان رویکرد مثبتی نــدارد‪ ،‬بلکه‬ ‫همواره ترجیح داده است‪ ،‬خود و یارانش را از قاطبه جریان‬ ‫اصولگرایی تمییز دهد‪ .‬اگرچه بازگشــت به دوران طالیی‬ ‫رابطه میان احمدی نژاد و جبهه پایداری بعید به نظر می رسد‬ ‫اما موضع گیری های مبهم در این خصوص می تواند حاوی‬ ‫این پیام باشــد که احمدی نژاد همچنان یکی از متغیر های‬ ‫مهم در تصمیم سازی های جبهه پایداری است‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫بازی پیچیده دو رئیس‬ ‫مثلثاحتمالائتالف‬ ‫الریجانیروحانیرابررسیکردهاست‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیرتحریریه‬ ‫نشــانه ها می گویند شــایعات در مورد علی الریجانی‬ ‫چندان دور از واقعیت نیســت‪ .‬گویا او تصمیم مهمی برای‬ ‫اینده سیاست ورزی اش گرفته که شــاید عمر این تصمیم‬ ‫طوالنی تــر از انتخابات مجلس دهم باشــد‪ .‬اگر تا پیش از‬ ‫این مشخص نبود منظور از ائتالف حامیان دولت با بخشی‬ ‫از اصولگرایــان دقیقا کدام بخش از این جناح اســت حاال‬ ‫به خوبی می توان فهمید که این ائتالف نه به جبهه پیروان‬ ‫که به حامیان علی الریجانی ربط دارد‪ .‬هر چه هست حاال‬ ‫ی حســن‬ ‫می گوینــد علی الریجانی بــه ائتالف با بدنه حام ‬ ‫روحانی فکر می کنــد و البته این ائتالف مهــم یک مامور‬ ‫اجرا یی هم دارد؛ «محمد باقر نوبخت»‪ .‬این را نه رسانه ها‬ ‫و مخالفــان الریجانی بلکــه نزدیکترین افراد بــه او اعالم‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫علی اقا از شورای امنیت تا پارلمان‬ ‫علــی الریجانــی در جایــگاه خــودش یــک چهــره‬ ‫منحصر به فرد اســت‪ .‬او پــس از اینکه در انتخابات ســال‬ ‫‪ 84‬نتوانســت جایگزیــن محمــد خاتمــی شــود‪ ،‬دوران‬ ‫جدیــد سیاســت ورزی اش را اغاز کــرد‪ .‬وقتی در شــورای‬ ‫امنیــت فضایی بــرای کار نیافــت تصمیمش این شــد که‬ ‫پارلمانتاریســت باشــد‪ .‬او امد و چینش اصولگرایــان را با‬ ‫تغییراتی مواجه ساخت‪ .‬اگر پیش از او غالمعلی حدادعادل‬ ‫بود که در مجلس هفتم به ریاســت مجلس رسیده بود حاال‬ ‫اصولگرایان به سمت او شــیفت کرده بودند تا این نماینده‬ ‫قم رئیس پارلمان باشــد؛ مجلســی که قرار بــود با محمود‬ ‫احمدی نژاد کار کند‪ .‬هم دوره بودن با رئیس جمهور متفاوتی‬ ‫همچون احمدی نژاد شاید باعث شد او بیشتر محل توجه‬ ‫شود‪ .‬احمدی نژاد رسما نشان داده بود که جایگاه چندانی‬ ‫برای مجلس قائل نیست و حاال این علی الریجانی بود که‬ ‫با این چهره خاص باید تمرین و اجرای سیاســت می کرد|‬ ‫احمدی نژادی که هر روز نســبت به انچه در ســال ‪ 84‬بود‬ ‫فاصله می گرفت و از اصولگرایان هم دور تر و دور تر می شد‪.‬‬ ‫همین طبیعت سیاســی رئیس دولت های نهم و دهم‬ ‫بود که ایجاب می کرد فردی که بتواند در صحنه مجادالت‬ ‫توانایی بیشــتری برای مواجهه با این رئیس دولت داشته‬ ‫باشــد بر بلند ترین کرســی پارلمان بنشــیند‪ .‬ایــن تصمیم‬ ‫جمعی اصولگرایان پارلمانتاریســت البته با گذشت زمان با‬ ‫اختالف نظرهایی مواجه شــد‪ .‬حاال محمــود احمدی نژاد‬ ‫ســال های اخــر صدارتــش را تجربــه می کــرد و برخــی‬ ‫اصولگرایان شــیفت به شرایط ســابق را تجویز می کردند‪.‬‬ ‫چنین شــد که زمان تاســیس یک فراکســیون فرا رســید؛‬ ‫فراکسیونی که بایدبدنه سیاسی علی الریجانی را در مجلس‬ ‫نهم به رقبایش یاداوری می کرد‪ .‬رهروان به وجود امد و علی‬ ‫الریجانی همه حامیانــش را در انجا جمع کرد‪ .‬ماه عســل‬ ‫رهروانی ها البته زیاد طول نکشــید‪ ،‬افرادی مانند کیاسری‬ ‫جایگاه قبل خود را از دست دادند و فراکسیون دچار برخی‬ ‫تغییرات شد‪ .‬اکنون زمان یارگیری فرا رسیده بود‪ .‬ان هم در‬ ‫بزنگاه تشــکیل کابینه و اغاز دولت جدیــد‪ .‬جمعی از یاران‬ ‫سابق اقای رئیس ‪ ،‬ترجیح دادند رسمی و غیررسمی‪ ،‬اشکار‬ ‫و نهان مهاجرت کنند‪ ،‬ان هم به مقصد فراکسیون رقیب‪.‬‬ ‫حزب؛ راه چاره این است؟‬ ‫اوضاع نابســامان فراکســیون رهــروان الریجانی را‬ ‫به فکر تاســیس یک حزب انداخت‪ .‬در همــان زمان علی‬ ‫الریجانی در اظهاراتی تلویحا اعالم کرد که موافق تشکیل‬ ‫حزب رهروان والیت است‪ .‬وی با بیان اینکه تشکیل حزب‬ ‫کار خوبی است و بعضا دوستانی با من در این زمینه صحبت‬ ‫می کنند انها را تشــویق به این امر می کنــم‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫وقتی نماینده قــم اعالم کرد که علی‬ ‫الریجانی برخی درخواســت ها برای‬ ‫مالقات را نپذیرفته و گفته اســت که‬ ‫در مورد ساز و کار وحدت اصولگرایان‬ ‫حرف هایی دارد‪ ،‬می شد حدس زد که‬ ‫تحوالت تازه ای در راه است‬ ‫«من خودم هنوز به این نتیجه نرسیده ام که می توانم حزب‬ ‫تشکیل دهم‪ .‬شاید هم مقداری تنبلی اســت اما اگر واقعا‬ ‫احساس کنم وجود من می تواند کمکی به حزب کند حتما‬ ‫این کار را می کنم‪ ».‬اما این اظهارات علی الریجانی درباره‬ ‫تشــکیل حزب با واکنش متفاوت اصولگرایان مواجه شد‪.‬‬ ‫امیر محبیان از چهره های این طیف درخصوص حزب علی‬ ‫الریجانی گفته اســت‪« :‬نیاز به تحول در جنــاح اصولگرا‬ ‫کامال روشن است و دکتر الریجانی هم از چهره های معتدل‬ ‫و موثر و اهل فکر در این جناح اســت که این نیاز را دریافته‬ ‫است‪ ،‬اما به گمانم مشــکل جناح کمبود حزب نیست که با‬ ‫تاسیس حزب تحت هر نامی مشکل بر طرف شود‪ .‬ما باید از‬ ‫سطحی نگری و عجله در تشخیص بپرهیزیم‪ ،‬ضروری است‬ ‫وضع گذشته و حال جناح به درستی تحلیل و اسیب شناسی‬ ‫شود‪ ».‬وی تاکید کرده بود‪« :‬اول باید مشخص شود واقعا‬ ‫این حزب فراتر از حرف‪ ،‬در عمل هم گامی برای تاســیس‬ ‫برخواهد داشت یا خیر؟ چه کســانی برای تاسیس پا پیش‬ ‫می نهند؟ چهره ساالر اســت یا اندیشه محور؟ در پی تثبیت‬ ‫پست و مقام افرادی است یا تبیین و تثبیت جریانی فکری؟‬ ‫چه خالئی را پر می کند؟ چه رویکرد جدیدی بر خواهد گزید؟‬ ‫چون از مجلس ریشــه می گیرد حزب مجلسی خواهد بود‬ ‫یا حزب ملی که قدرت را در ریشــه های مردمی می جوید؟‬ ‫سیاست زده و قدرت محور است یا ارمان گرا و واقعیت نگر؟‬ ‫هنوز قضاوت زود اســت! هنوز در تاســیس این حزب اما و‬ ‫اگر فراوان است و گامی زده نشده تا مسیر ان ردیابی شود‬ ‫و جهت ان شناســایی گردد‪ .‬بســتگی دارد ایــن حزب چه‬ ‫هدفی را برای خود تعریف کند‪ ،‬اگر هدف تســخیر مجلس‬ ‫اتی و تثبیت موقعیــت دکتر الریجانی باشــد‪ ،‬طبعا رقبایی‬ ‫چون فراکســیون اصولگرایان حدادعادل و جبهه پایداری‬ ‫و مســتقلین و حتی طیفی از اصالح طلبان مدعی به رقابت‬ ‫و جدال برخواهند خاســت‪ ،‬اما اگر بخواهــد اعتدال را در‬ ‫میان اصولگرایان نمایندگی کند طبیعی اســت که تندروان‬ ‫در برابرش صف خواهند کشید‪ ،‬بنابراین همه چیز به هدف‬ ‫تعریف شده و گام های نخست و چهره های شاخص موسس‬ ‫بستگی دارد‪ ».‬اما در مقابل وحید فیاضی‪ ،‬عضو فراکسیون‬ ‫اصولگرایان مجلس شــورای اســامی درباره حزب علی‬ ‫الریجانی گفته است‪« :‬اقای الریجانی از چهره های قدیمی‬ ‫ اصولگرایی اســت چراکه ســاختار فکری‪ ،‬ذهنی و فلسفی‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫او فقهی اســت اما مبتنی بر اموزه های جدید اســت که او‬ ‫را نســبت به برخی از اصولگرایان ممتــاز می کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫اگر ایشــان به تشــکیل حزبی اقــدام کند قطعا بــا رویکرد‬ ‫اصولگرایان خواهد بود‪ ».‬وی گفته است‪« :‬اگر الریجانی‬ ‫حزب تشکیل دهد یاران ایشــان اصولگرایان هستند البته‬ ‫اقای الریجانی نمی توانــد همه اصولگرایــان را جمع کند‬ ‫بنابراین با تشــکیل حزب توســط ایشان ما شــاهد شکاف‬ ‫عمیق بین اصولگرایان خواهیم بود که پر کردن این شکاف‬ ‫هم سخت خواهد بود‪ ،‬بنابراین تا قبل از شکل گیری چنین‬ ‫حزبی می توان گفت اصولگرایان در یک جبهه هستند‪».‬‬ ‫این حزب همچنان در پشــت درهای بسته سرنوشت‬ ‫خود را جســت وجو می کند‪ .‬شــاید علی الریجانی باالخره‬ ‫تصمیم به اعالم علنی ان بگیرد‪.‬‬ ‫داستان یک ائتالف‬ ‫در این میان علیرضا زاکانی‪ ،‬دبیرکل جمعیت رهپویان‬ ‫انقالب اســامی درباره ائتــاف علی الریجانی با حســن‬ ‫امــا ابراهیم نکو‪ ،‬عضو فراکســیون رهــروان والیت‬ ‫مجلس شــورای اســامی در این باره‪ ،‬گفته است‪« :‬بنده‬ ‫معتقــدم از انجایی که افــکار اقایان الریجانــی و روحانی‬ ‫به هم نزدیک اســت‪ ،‬بنابرایــن می توانند بــرای انتخابات‬ ‫در یک ائتالف قرار گیرنــد‪ ،‬البته برای چنیــن ائتالفی به‬ ‫نشست های طوالنی نیاز است‪ .‬باتوجه به مواضع معتدلی‬ ‫که اقای الریجانی دارند ایشان با انتقادهایی از سوی جبهه‬ ‫اصولگرایان مواجه می شــوند‪ ،‬بنابراین بنده معتقدم اقای‬ ‫الریجانی در جبهــه اعتدالیون قرار می گیــرد‪ .‬الریجانی‬ ‫بیشتر می تواند به روحانی نزدیک شــود چراکه اگر ایشان‬ ‫تغییر رویه دهــد و در جبهه اصولگرایان قــرار گیرد برایش‬ ‫شرط و شروط خواهند گذاشت که این مســاله برای اقای‬ ‫الریجانــی غیرقابل هضم خواهــد بــود‪ ،‬بنابراین پذیرش‬ ‫ایشان در جبهه اعتدالیون بیشتر خواهد بود‪».‬‬ ‫الریجانیدرائتالفاصولگرایانحضورخواهدداشت‬ ‫در همین حال بیژن نوباوه‪ ،‬عضو جبهه پایداری تاکید‬ ‫کرد‪« :‬اقای الریجانی از جبهه اصولگرایان است‪ ،‬بنابراین‬ ‫قطعا ایشان هم دراین ائتالف حضور خواهند داشت‪ ».‬وی‬ ‫در واکنش به غیراصولگرا خواندن علی الریجانی از سوی‬ ‫برخی اعضــای جبهه پایداری‪ ،‬گفت‪« :‬بنــده به هیچ وجه‬ ‫چنین چیزی را قبول ندارم‪ .‬اظهارنظر شخصی افراد است و‬ ‫اقای الریجانی از جبهه اصولگرایان است‪».‬‬ ‫بیشترین هزینه را الریجانی پرداخت کرده است‬ ‫اما بهروز نعمتی‪ ،‬ســخنگوی هیات رئیســه مجلس‬ ‫شورای اسالمی نیز که از افراد نزدیک به علی الریجانی‬ ‫اســت گفته‪« :‬بنده معتقدم در بحث اعتدال بیشــترین‬ ‫هزینه را اقــای دکتــر الریجانــی پرداخت کرده اســت‬ ‫چراکه حمالت زیادی از ســوی برخی افراد و رسانه های‬ ‫وابســته به انها بــه اقای الریجانــی و نزدیکان ایشــان‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬بنابراین مــا همچنــان معتقدیم اعتدال‬ ‫بهترین روش برای اداره کشور است چراکه با این روش‬ ‫می توان کشور را به رشد و ابادانی رساند‪ ».‬روزهای مهم‬ ‫علی الریجانی در راه اســت‪ .‬تصمیم او می تواند شــرایط‬ ‫سیاست ایران را در انتخابات پیش رو با فاکتورهای تازه ای‬ ‫مواجه ســازد‪ .‬ایا او واقعا بنا دارد از میان اصولگرایان کوچ‬ ‫کند؟ اصول گرایان باید به شــدت مراقب باشــند که دکتر‬ ‫الریجانی همچنان در کنار انها بماند‪ .‬هرگونه فاصله گرفتن‬ ‫اصول گرایان از الریجانی عواقب بدی برای جناح خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫نگاه الریجانی به قالیباف نزدیک است‬ ‫در اظهارنظــری دیگــر مهــرداد‬ ‫بائوج الهوتــی‪ ،‬عضــو فراکســیون‬ ‫رهــروان والیــت مجلس شــورای‬ ‫اســامی گفت‪« :‬بنــده نه تنها‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫ائتالف الریجانی و روحانی یک تصمیم غلط است‬ ‫اصولگرایان برای الریجانی شرط خواهند گذاشت‬ ‫سیاست‬ ‫وقتی نماینده قم اعالم کرد کــه علی الریجانی برخی‬ ‫درخواســت ها برای مالقات را نپذیرفته و گفته است که در‬ ‫مورد ساز و کار وحدت اصولگرایان حرف هایی دارد‪ ،‬می شد‬ ‫حدس زد که تحوالت تازه ای در راه است‪ .‬این اظهارات البته‬ ‫همراه شده بود با سخنان یکی از اعضای ارشد پایداری که به‬ ‫صورت غیر مستقیم گفته بود علی الریجانی مانع دیدار سه‬ ‫شیخ اصولگرا شده است‪ .‬از همان زمان بود که گمانه زنی ها‬ ‫اغاز شد‪ .‬در این میان یک گمانه بیش از سایر گمانه ها وزن‬ ‫داشت؛ الریجانی بنای ائتالف با روحانی را دارد‪.‬‬ ‫این اظهــارات البته دیگــر چندان نزدیک به شــایعه‬ ‫نیست‪ .‬ســخنگوی فراکســیون رهروان والیت خبر مهمی‬ ‫ را در اختیار رســانه ها قرار داده اســت‪ .‬او از ائتالف حتمی ‬ ‫الریجانی با روحانی در انتخابات مجلس ســخن گفته و از‬ ‫اینکه فرد مورد اطمینان دو طرف محمد باقر نوبخت خواهد‬ ‫بود‪ .‬این یعنی اینکه در معادالت انتخاباتی باید ضلع دیگری‬ ‫را نیز منظور کنیم‪ .‬سخنگوی فراکسیون رهروان والیت در‬ ‫واکنش به خبر ائتالف رئیس جمهور با طیف الریجانی برای‬ ‫انتخابات مجلس دهم گفته اســت‪« :‬ما (طیف الریجانی‬ ‫و روحانی) هم بــرای انتخابات مجلــس و هم موضوعات‬ ‫دیگر می توانیم کنــار هم قرار بگیریــم‪ ».‬پیش تر ابراهیم‬ ‫امینی‪ ،‬عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی گفته بود که‬ ‫روحانی بنا دارد برای دهمین دوره انتخابات مجلس شورای‬ ‫اسالمی با طیف الریجانی ائتالف کند‪ .‬به گفته وی سازوکار‬ ‫ائتالف روحانی با طیف الریجانی از سوی محمدباقر نوبخت‬ ‫(دبیرکل حزب اعتدال و توسعه و سخنگوی دولت یازدهم)‬ ‫دنبال می شود‪ .‬حاال صفر نعیمی رز‪ ،‬سخنگوی فراکسیون‬ ‫رهروان والیت در واکنش به اظهارات امینی مبنی بر اینکه‬ ‫طیف الریجانی و روحانــی برای انتخابــات مجلس با هم‬ ‫ائتالف می کنند‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬من به عنوان سخنگوی‬ ‫فراکسیون رهروان والیت اعالم می کنم ما (طیف الریجانی‬ ‫و روحانی) هم بــرای انتخابات مجلــس و هم موضوعات‬ ‫دیگر می توانیم کنار هم قرار بگیریم‪ ».‬وی افزود‪« :‬دولت‬ ‫اقای روحانی دولت اعتدال است و فراکسیون اصولگرایان‬ ‫رهروان والیت هــم به نوعی در مقابل افــراط و تفریط قرار‬ ‫دارد و به عبارتی معتدل است‪ .‬بنابراین دولت اعتدال در کنار‬ ‫فراکســیون اعتدال قرار می گیرد‪ ».‬سخنگوی فراکسیون‬ ‫رهروان والیت تاکید کرد‪« :‬من این را مجددا تکرار می کنم‬ ‫که همکاری فراکســیون رهروان و دولت اعتدال صرفا به‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی خالصه نمی شود‪».‬‬ ‫نعیمــی رز تاکید کــرد‪« :‬ما همــواره گفته ایم کــه مواضع‬ ‫اقای الریجانی ریاســت محترم مجلس بــه اقای روحانی‬ ‫رئیس جمهوری کشورمان نزدیک تر است‪».‬‬ ‫روحانــی‪ ،‬گفت‪« :‬نگاه مــا نگاه حداکثری اســت که همه‬ ‫طیف های اصولگــرا از جمله طیف اقــای الریجانی را هم‬ ‫در بر می گیرد‪».‬وی همچنین درباره ائتالف علی الریجانی‬ ‫با روحانــی در انتخابــات مجلس دهم‪،‬گفــت‪« :‬این یک‬ ‫تصمیم سیاسی اســت‪ .‬البته به نظر من این تصمیم غلط‬ ‫اســت‪ ،‬حاال هر کســی می تواند این تصمیم غلط را بگیرد‬ ‫یا نگیرد‪ ،‬درهرحال چنین ائتالفی تصمیم غلطی است‪».‬‬ ‫چنین ائتالفــی را قبــول ندارم‪ ،‬بلکــه معتقــدم اگر چنین‬ ‫ائتالفی صــورت بگیرد اقــای قالیباف می توانــد به اقای‬ ‫الریجانی نزدیک تر باشــد‪ .‬اگر اقای الریجانی بخواهد در‬ ‫انتخابات حضور پیدا کند قطعا رقیبی برای حامیان روحانی‬ ‫است‪ ،‬بنابراین ائتالف اینها بی معنی است اما همانطور که‬ ‫اشاره کردم نگاه اقای الریجانی به اقای قالیباف نزدیک تر‬ ‫است‪ ».‬نماینده مردم لنگرود همچنین درباره ائتالف جبهه‬ ‫پایداری با طیف علی الریجانی‪ ،‬افــزود‪« :‬تعداد اعضای‬ ‫جبهه پایداری همین چند نفری هستند که در مجلس حضور‬ ‫دارند‪ ،‬بنابراین نباید این جبهه را خیلی جدی گرفت چراکه‬ ‫انها نمی توانند تاثیر گذار باشند‪ .‬باید بگذاریم جبهه پایداری‬ ‫راه خودش را برود‪».‬‬ ‫‪49‬‬ ‫درباره یک چهره‬ ‫انتقاد ها همچنان وارد است‬ ‫نظر منفی یک عضو کمیسیون عمران‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سید محمد هاشمی‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫انتقاد هــای ما بــه عملکــرد وزارت راه و شهرســازی‬ ‫موضوعی پنهان یا مطرح نشده نیست‪ .‬در همین چند هفته‬ ‫اخیر در یکی از جلســات مجلس گــزارش صریحی در این‬ ‫مورد قرائت شــده‪ ،‬که عملکــرد وزارت راه و شهر ســازی را‬ ‫به خصوص در حوزه مسکن مورد انتقاد قرار می دهد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که دولت در بخش مسکن تا حدودی‬ ‫کند است‪ ،‬برنامه مسکن مهر به دلیل انتقاد هایی که به ان‬ ‫وجود داشته و به دلیل مشکالت اعتباری که دولت در گیر‬ ‫ان است عمال متوقف شــده و از طرف دیگر طرح مسکن‬ ‫اجتماعی که اقای وزیر راه و شهر ســازی در ابتدای کار ان‬ ‫را مطرح کرده و پیشنهاد کرده بود که به جای طرح مسکن‬ ‫مهر در دستورکار قرار بگیرد ‪ ،‬هم هنوز مشخص نیست که در‬ ‫نهایت قرار است به کجا برسد‪ ،‬چرا که هنوز هیچ طرح مدون‬ ‫و مصوب و کاملی به دست ما نرسیده است که بخواهیم ان‬ ‫را بررسی و در مورد ان اظهارنظر کنیم‪.‬‬ ‫در مورد بازار مسکن هم بحران وجود دارد‪ ،‬متاسفانه‬ ‫وضعیت رکود در این بازار نه تنها برطرف نشده بلکه تشدید‬ ‫هم شده است ‪ ،‬ان هم در شرایطی که تولید مسکن به شدت‬ ‫کم شده است‪.‬‬ ‫انتقــاد دیگری که بــه وزارت راه و شهر ســازی وجود‬ ‫دارد در حوزه حمل و نقل ریلی و هوایی اســت‪ ،‬متاسفانه در‬ ‫ماه های اخیر شاهد افزایش میزان حوادث در هر دو بخش‬ ‫بوده ایم‪ .‬از طرف دیگر هنوز برنامه عملیاتی در مورد اینکه‬ ‫دولت برای این حوزه هــا چه تصمیم هایــی دارد در اختیار‬ ‫مجلس قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫انتصاب هایی هم که در این ســازمان ها انجام شــده‬ ‫با انتقاد رو به روســت چرا که به نظر می رسد این انتصاب ها‬ ‫غیر تخصصی و غیر کارشناســانه بوده اســت‪ .‬این ها البته‬ ‫مشــکالتی نیســت که ما امــروز به انها رســیده باشــیم و‬ ‫مدت هاست که در مورد این مسائل حرف زده می شود‪.‬‬ ‫ضعف دیگــر وزارتخانــه در مورد ارائه گــزارش کار و‬ ‫اطالع رسانی در مورد کار هایی است که در دست اقدام است‬ ‫یا برنامه هایی که قرار است عملیاتی شود ‪ ،‬ما هنوز نمی دانیم‬ ‫که وزارتخانــه چند درصد از اهداف برنامه پنجم توســعه را‬ ‫در دســتورکار خود قرار داده یا انها را محقق کرده اســت‪.‬‬ ‫همین طور در مورد پروژه های حمل و نقل جاده ای و توسعه‬ ‫زیر ساخت ها متاسفانه اطالعاتی به دست ما نرسیده است و‬ ‫ما امیدوار هستیم که اگر کسی چنین اطالعاتی در اختیار‬ ‫دارد ما را هم در انها شریک کند تا بدانیم که در وزارتخانه چه‬ ‫خبر است‪ .‬فعال بر اساس اطالعاتی که ما در دست داریم‪ ،‬‬ ‫گزارش هایی که در صحن قرائت شده حاصل کار است‪.‬‬ ‫عملکرد وزارتخانــه مورد نقد ما اســت و مــا امیدوار‬ ‫هستیم که وزارت راه و شهر سازی این امکان را داشته باشد‬ ‫که یک بازنگری جدی در روند پیشــبرد برنامه ها و انتخاب‬ ‫مدیران و مســئوالن انجــام دهد تــا بتوانــد راه خودش را‬ ‫برای دست یابی به اهداف توســعه زیرساخت هایی که این‬ ‫وزارت خانه مسئول انها است باز کند‪.‬‬ ‫احزابوشخصی‬ ‫سیاستت ها‬ ‫عملکرد وزارت راه ‪ ،‬قابل قبول است‬ ‫غالمحسین کرباسچی اخیرا به طور‬ ‫تلویحی به عباس اخوندی در زمینه راه و‬ ‫شهرسازی انتقاد کرده است‪ .‬به نظر او‬ ‫عملکردهای امروز در این حوزه ها در اینده‬ ‫قابل افتخار نیستند‬ ‫دفاع یک عضو کمیسیون عمران مجلس‬ ‫مهرداد الهوتی‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سیاست‬ ‫نمی دانم اقای کرباسچی دقیقا بر چه اساسی در مورد‬ ‫وزارت راه انتقاد کرده اند‪ ،‬امــا احتمال می دهم که به دلیل‬ ‫اینکه ایشــان مســند اجرایی ندارند ممکن اســت از برخی‬ ‫اطالعات دور باشند‪ .‬درنتیجه انتقادی که برمبنای نداشتن‬ ‫اطالعات دقیق یــا کامل صورت گیرد‪ ،‬چنــدان نمی تواند‬ ‫وارد باشد‪.‬‬ ‫در مــورد ارزیابی عملکرد اقای اخونــدی و وزارت راه‬ ‫در مجموع‪ ،‬به نظر من بخصــوص کار وزارتخانه در حوزه‬ ‫حمل و نقل مثبت و قابل تقدیر اســت‪ .‬ایــن را به هیچ وجه‬ ‫نمی توان ندید و در نظر نداشت‪.‬‬ ‫در ایــن زمینه می تــوان گفــت‪ ،‬وزارت راه باتوجه به‬ ‫واقعیت هایــی کــه در این وزارتخانــه وجــود دارد در مورد‬ ‫ایین نامه هــای واگــذاری پروژه هــای عمرانــی به بخش‬ ‫خصوصی بازنگری هایی کرده است‪.‬این درحالی است که‬ ‫تا پیش از این تکیه دولت به بخش خصوصی در پروژه های‬ ‫عمرانی ان قدر ها جدی نبود و تاکید کارشناسان بر این بود‬ ‫که دخالت بخش خصوصــی می تواند حوزه عمــران را به‬ ‫تحرک وادارد‪.‬‬ ‫کار خوبی که اقای اخوندی انجام داده این است که‬ ‫برخی ایین نامه ها را تغییر داده است‪ ،‬قبال بخش خصوصی‬ ‫تنها می توانست تا ‪ 30‬درصد در پروژه های عمرانی مشارکت‬ ‫کند‪ ،‬اما االن قاعده تغییر کرده است و به بخش خصوصی‬ ‫اجازه داده می شود که تا ‪ 70‬در صد سرمایه گذاری در پروژه ها‬ ‫را انجام دهــد و در واقع ســهم دولت و بخــش خصوصی‬ ‫جا به جا شــده اســت‪ .‬همین موضــوع کمــک می کند که‬ ‫پروژه ها سریع تر انجام شوند و انگیزه بخش خصوصی هم‬ ‫بیشتر باشد‪.‬‬ ‫همچنین به کارگیری بخــش خصوصی در حوزه های‬ ‫دیگــر از جمله در حوزه ریلــی و دریایی و ماننــد این ها هم‬ ‫قابل توجه و قابــل تقدیر اســت‪ .‬همین طــور در راه های‬ ‫روستایی هم کار های خوبی انجام شده است ‪ .‬البته با وجود‬ ‫این توفیق هــا‪ ،‬ممکن اســت که در موضــوع حمل و نقل‬ ‫جاده ای کاســتی هایی وجود داشته باشــد اما این موضوع‬ ‫نباید چشــم های ما را در مورد واقعیــت کار هایی که انجام‬ ‫شده است‪ ،‬ببندد‪.‬‬ ‫با همه ایــن اوصاف البته ممکن اســت یک ســری‬ ‫انتقاد هایی در مورد خانه سازی وجود داشته باشد‪ ،‬بویژه که‬ ‫مساله مسکن مهر ســنگ بزرگ پیش پای دولت است که‬ ‫باید به هر حال برای ان فکری شــود اما بــا این وجود‪ ،‬این‬ ‫تمام چیزی نیســت که در عملکرد وزارت راه و شهر سازی‬ ‫دیده می شود‪.‬‬ ‫در این زمینه باید توجه داشــت که طبق برنامه چهارم‬ ‫توســعه‪ ،‬باید ‪ 50‬درصد کل ازاد راه های کشور و همچنین‬ ‫‪ 70‬درصد از راه های روستایی در پایان برنامه چهارم تکمیل‬ ‫شده باشد‪ .‬چشــم انداز دیگری که پیش روی ما قرار دارد‪،‬‬ ‫سند ایران ‪ 1404‬است که در ان باید ‪ 26‬هزار کیلومتر ریل‬ ‫گذاری انجام شده باشــد‪ .‬واقعیت موروثی این است که ما‬ ‫از همه این اهداف عقب هســتیم‪ .‬در این زمینه‪ ،‬فقط اگر‬ ‫به اهداف حمل و نقل ریلی ما نگاه کنید باید ســاالنه هزار‬ ‫کیلومتر ریل ساخته شود تا بتوانیم به چشم انداز ها برسیم‪ ،‬‬ ‫اما متاسفانه در سال های گذشته تمام این کار ها روی زمین‬ ‫مانده است‪.‬‬ ‫با این شرایط که به عنوان واقعیت های غیر قابل انکار‪،‬‬ ‫به این دولت رســیده‪ ،‬در مرحله اول تالش اقای اخوندی‬ ‫برای برگرداندن بخش خصوصی به پروژه های نیمه تمام‪ ،‬‬ ‫خصوصا در بخش حمل و نقل مثبت است‪.‬‬ ‫مشــکل دیگری که از ســال های پیش بــرای دولت‬ ‫یازدهم و اقای اخوندی باقی مانده‪ ،‬مساله بدهی دولت به‬ ‫پیمانکاران اســت که هم باری بر دوش دولت بوده است و‬ ‫هم اینکه اعتماد بخش خصوصی و توان ان برای دخالت‬ ‫در پروژه هــای عمرانی را کــم می کند‪ .‬در دوره گذشــته با‬ ‫کم تدبیــری یا کم توجهــی در این زمینه‪ ،‬ان قــدر دیون بر‬ ‫گردن دولت ایجاد شده که در ابتدای کار اخوندی‪ ،‬به عنوان‬ ‫یک مانع بــزرگ تاثیرات خود را داشــته اســت‪ .‬در این جا‬ ‫هم وزارت راه اقدام مثبت دیگــری انجام داده و یک طرح‬ ‫تهاتری را برای برون رفت از وضعیــت نامطلوب و اصالح‬ ‫ان به سمت شــرایط بهتر‪ ،‬پیاده کرده است؛ به این ترتیب‬ ‫که سرمایه گذاران خصوصی برای اینکه بتوانند وام بانکی‬ ‫و تســهیالت برای انجام و تکمیل پروژه ها بگیرند‪ ،‬به ارائه‬ ‫تضمین نیاز دارند‪ ،‬حاال وزارت راه کــه بدهکار این بخش‬ ‫خصوصی است‪ ،‬به عنوان تضمین برای این سرمایه گذاران‬ ‫به ازای بدهی که به انها دارد‪ ،‬نزد بانک متعهد می شود‪ .‬در‬ ‫نتیجه این تدبیر که وضعیت را به ســمت شرایط بهتر سوق‬ ‫داده‪ ،‬به بخش خصوصی هم کمک می کند و کار ها را هم‬ ‫روی غلطک می اندازد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از اقدام های خوب وزارت راه در برنامه ریزی‬ ‫برای پروژه های فرسایشــی شــده ای ماننــد ازاد راه تهران‬ ‫شمال است که سال هاست به عنوان مساله الینحل دولت ها‬ ‫باقی مانده اســت‪ .‬این طرح که ‪ 20‬ســال انــرژی و توان‬ ‫کشور را صرف خودش کرده حاال با همت وزارت خانه راه و‬ ‫شهرســازی در دولت یازدهم‪ ،‬قرار است مورد بازنگری قرار‬ ‫بگیرد و بخش هایی از ان به بزرگراه تبدیل شــود تا بتوانیم‬ ‫این پروژه را هم نهایی کنیم‪.‬‬ ‫این که می گویند وزارت راه پروژه جدیدی اغاز نکرده‪ ،‬‬ ‫موضوع قابل قبولی اســت اما باید این را هم در نظر گرفت‬ ‫که در دولت نهم و دهــم محمود احمدی نــژاد پروژه های‬ ‫بسیاری اغاز شــده که همه نیمه تمام باقی مانده است‪ ،‬در‬ ‫نتیجه این تکلیف وزارت راه و شهرسازی است که به جای‬ ‫تعریف پروژ ه های جدید‪ ،‬پروژه هایی را که قبال تعریف شده‬ ‫و هزینه های بعضا قابل توجهی برای انها صرف شــده اما‬ ‫به جایی نرســیده را تمام کند‪ ،‬این پروژه ها هزینه بر هستند‬ ‫و درامد های دولت هم باتوجه به اینکه ما تنها یک میلیون‬ ‫بشــکه نفت می فروشــیم و ان هم به قیمت حدود ‪ 50‬دالر‬ ‫برای هر بشکه ‪ ،‬محدود است‪.‬‬ ‫انتقاد ها به ســن اقــای اخوندی هــم ان قدر ها وارد‬ ‫نیست‪ ،‬االن کشور به مدیران با تجربه و متعهد نیاز دارد که‬ ‫بتوانند از پی مدیریت چالش های مختلفی که پیش رویشان‬ ‫است بر بیایند‪ .‬وزارت راه از این نظر هم تحرک مناسبی دارد‪.‬‬ ‫در مجموع اینکه اگر بخواهیم عملکرد هر مدیری را‬ ‫زیر ذره بین قرار بدهیم همیشه می شود ایراد هایی در کار هر‬ ‫کسی پیدا کرد‪ ،‬اما باید مدیریت افراد را بر اساس شرایط انها‬ ‫بسنجیم‪ ،‬امروز از در امد های افسانه ای فروش نفت در شش‬ ‫ســال ابتدایی دولت احمدی نژاد خبری نیست‪ .‬با شرایطی‬ ‫که االن در ان هســتیم مدیریت اقای اخوندی مناســب و‬ ‫قابل قبول است‪.‬‬ ‫‪51‬‬ ‫مساله سود بانکی‬ ‫نرخ بهره بانکی همواره یکی از مولفه های موثر در شــاخص های تولید‬ ‫و اشتغال هر کشوری محسوب می شــود‪ .‬البته این موضوع همواره از طرف‬ ‫کارشناسان مختلف‪ ،‬با توجه به برخی شرایط موثر‪ ،‬با نظرات موافق و مخالف در‬ ‫زمینه تاثیرات افزایش یا کاهش ان مواجه است‪ .‬در ایران نیز در روزهای اخیر‬ ‫پس از کش وقوس های فراوان کاهش سود بانکی تصویب شد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫اول‬ ‫حرکت نقدینگی به سمت بورس و مسکن‬ ‫کاهشنرخسودبانکیچهتاثیریبراقتصادایرانمی گذارد؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سرانجام بعد از ماه ها بحث و گمانه زنی برای بازنگری‬ ‫در نرخ سود بانکی‪ ،‬اعضای شــورای پول و اعتبار به توافق‬ ‫رســیدند تا نرخ ســود ســپرده به ‪ 20‬درصد و تســهیالت به‬ ‫‪24‬درصد کاهش یابد؛ مصوبه ای که به گفته رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی از‪ 15‬اردیبهشت ماه در بانک ها اجرایی خواهد شد‪ .‬بر‬ ‫این اساس باتوجه به تصمیمات اتخاذ شده از سوی اعضای‬ ‫شورای پول و اعتبار‪ ،‬سقف سود تسهیالت بانکی که اغلب‬ ‫‪ 28‬درصد تعیین شده و در مواردی به ‪ 30‬درصد نیز می رسید‪،‬‬ ‫ساماندهی و به ‪ 24‬درصد کاهش یافت‪.‬‬ ‫بنابرایــن با کاهــش حدود چهــار درصدی نرخ ســود‬ ‫تسهیالت‪ ،‬وام های دریافتی از بانک ها نسبت به گذشته با‬ ‫هزینه کمتر و ارزانتر برای دریافت کننده تمام می شــود؛ اما‬ ‫باید توجه داشت که نرخ سود کاهش یافته و دامنه تعیین شده‬ ‫به تمامی تسهیالت بانکی اختصاص ندارد و شورای پول و‬ ‫اعتبار برای این موضوع شرط تعیین کرده است‪.‬‬ ‫اولین بار در ســال جــاری ‪ ،‬این اســحاق جهانگیری‪،‬‬ ‫معاون اول رئیس جمهور بود که از کاهش سود بانکی حرف‬ ‫زد و خبر داد که دولت برای این موضوع برنامه دارد‪ .‬بعد از او‬ ‫سخنگوی دولت ‪ ،‬وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی هم‬ ‫دراینمورداظهارنظرکردندوخودرئیس جمهورهمدرجریان‬ ‫ســفر به گیالن از تصمیم جدی دولت در این مورد خبر داد‪.‬‬ ‫همزمان با تالش دولت برای کاهش تورم در سال گذشته‪ ،‬‬ ‫زمزمه هایی در مورد لزوم کاهش سود بانکی مطرح شده بود‪ ،‬‬ ‫رقم تورم در نیمه سال ‪ 93‬به زیر ‪ 22‬درصد رسید و ناهماهنگی‬ ‫رقم تورم و سود باالی بانکی توجه ها را به خودش جلب کرد‪.‬‬ ‫با شروع سال جاری این بحث هم قوت گرفت که برای رونق‬ ‫تولید و کمک به خروج سرمایه از بانک ها برای تقویت تولید‪،‬‬ ‫الزم است سود بانکی منطقی شود‪ .‬همان روز ها بود که اقای‬ ‫طیب نیا وزیر اقتصاد وعده داد که در صورتی که دولت بتواند‬ ‫به خواسته هایش در مورد کاهش تورم به زیر ‪ 20‬درصد دست‬ ‫پیدا کند‪ ،‬گام بعدی تجدید نظر در مورد میزان ســود بانکی‬ ‫خواهد بود‪ .‬یک بار دیگر در جلسه شــورای اداری در استان‬ ‫کرمانشاه‪ ،‬این بار وزیر اقتصاد بود که موضوع لزوم کاهش‬ ‫نرخ سود بانکی را مطرح کرد و به صدر اخبار رساند‪« :‬کاهش‬ ‫ســود بانکی قطعی اســت ‪ ،‬اما باید راهکارهایی اتخاذ کنیم‬ ‫که کاهش نرخ ســود بانکی عوارضی برای اقتصاد کشــور‬ ‫نداشــته باشــد‪ ».‬این صراحت وزیر در تاکید بر اینکه قطعا‬ ‫در ســال جاری ســود بانکی کاهش خواهد یافت نگرانی در‬ ‫مورد تعیین دستوری ســود بانکی و تصمیم یک جانبه بانک‬ ‫مرکزی در این مورد را افزایش داد‪ .‬تعیین دستوری نرخ سود‬ ‫همیشه یکی از نگرانی های فعاالن اقتصادی هست و البته با‬ ‫اشکال هایمذهبیرو به روبودهاست‪.‬محمدرضاسبزعلیپور‪،‬‬ ‫رئیس مرکز تجارت جهانی ایــران در مورد خطر های تعیین‬ ‫دستوری نرخ سود بانکی می گوید‪« :‬کاهش دستوری سود‬ ‫ســپرده های بانکی ان هم زمانی که سیاســت های پولی و‬ ‫بانکی کشور انقباضی است‪ ،‬بستری مناسب برای رباخواری‬ ‫را فراهم می کند‪ ».‬به همین دلیل است که رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی تاکید می کند که کاهش ســود بانکی به هیچ عنوان‬ ‫دستوری نخواهد بود و وزیر اقتصاد هم تاکید کرده است که‬ ‫هر چند تصمیم داریم به صورت جدی موضوع سود بانکی را‬ ‫سامان دهیم‪ ،‬اما بر اساس منطق اقتصادی‪ ،‬قواعد شرعی و‬ ‫نظام بانکداری اسالمی نمی توانیم کاهش نرخ سود بانکی‬ ‫را به صورت دســتوری و از طریق بخشــنامه انجــام دهیم و‬ ‫به همین دلیل باید بسته ای تنظیم شــود که بتواند عوارض‬ ‫کاهش ســود بانکی را مدیریت کند‪ .‬این همان چیزی است‬ ‫که فعاالن اقتصادی هم بر ان تاکید دارند‪ ،‬برای مثال‪ ،‬عالء‬ ‫میرمحمد صادقی‪ ،‬نایب رئیساتاقبازگانیایرانمعتقداست‬ ‫که کاهش دستوری ســود بانکی به هیچ عنوان امکان پذیر‬ ‫نیست‪« :‬نرخ های سود بانکی که در حال حاضر وجود دارد‬ ‫به هیچ وجه برای ســرمایه گذاری و تولید به صرفه نیســت و‬ ‫حتما باید تعدیل شــود اما کاهش نرخ ســود بانکی با دستور‬ ‫و مصوبه عملی نیســت و باید در این مــورد نظر بانک ها هم‬ ‫لحاظ شود‪ ».‬هر تصمیمی که در اقتصاد کالن گرفته شود‬ ‫می تواند دو دوتا چها ر تای اقتصادی را به هم بریزد ‪ ،‬در مورد‬ ‫سود بانکی هم نگرانی هایی در مورد عوارض تغییر میزان ان‬ ‫وجود دارد ‪ ،‬موضوعی که از نگاه وزیر هم دور نمانده است‪.‬‬ ‫وزیر در توضیح اینکه منظورش از عوارض کاهش سود بانکی‬ ‫برای اقتصاد کشــور چیســت می گوید‪« :‬از جمله عوارض‬ ‫کاهش سود بانکی می تواند سوق یافتن منابع از بانک ها به‬ ‫سمت بازارهای دیگر از جمله بازار طال و ایجاد التهاب در این‬ ‫بازارها باشد که باید با اتخاذ راهکارهای اصولی مانع ان شد‪».‬‬ ‫ناارامی های احتماال مقطعی در بازار های موازی ‪ ،‬تنها‬ ‫نگرانی مدیران سیاستگذار اقتصادی نیست‪ ،‬نگرانی های‬ ‫زیادی در مورد اینکــه ایا بانک مرکزی واقعا می تواند ســود‬ ‫بانکی را کاهش بدهد یا نه ‪ ،‬وجود دارد‪ .‬وزیر اقتصاد می گوید‬ ‫نگرانموسسه هایمالیاستکهتمکیننمی کنند‪« :‬ممکن‬ ‫است موسسات مالی غیرمجاز و غیرمنضبط این کاهش سود‬ ‫بانکیرارعایتنکنندومنابعازبانک هابهسمتاینموسسات‬ ‫انتقال یابد که اگر این اتفاق بیفتد مشکل بخش تولید بیشتر‬ ‫خواهد شــد‪ ».‬نگرانی اقای طیب نیا در مــورد عدم تمکین‬ ‫موسســه های مالی غیر مجاز وقتی بیشتر احساس می شود‬ ‫که بدانیم طبق گفته رئیس کل بانــک مرکزی بین ‪ 15‬تا ‪20‬‬ ‫درصد کل نقدینگی در کشور در دست این موسسه های مالی‬ ‫می چرخد و اگر بانک مرکزی نتواند این موسسه ها را وادار به‬ ‫کاهش نرخ سود ‪ ،‬تکلیف قانونی‬ ‫دولت است‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو کمیسیون‬ ‫اقتصادی مجلس‬ ‫پذیرش کاهش نرخ ســود بانکی کند‪ ،‬عمال نقدینگی که از‬ ‫بانک های دولتی خارج می شود به سمت موسسه های مالی‬ ‫و اعتباری خواهد رفت که ان طور که اقای طیب نیا می گوید‬ ‫بعید است سود های کالن پرداختی شان را از راه تولید محقق‬ ‫کرده باشند؛ «سود ‪ 28‬درصدی برخی موسسات به سپرده ها‬ ‫نشــان می دهد این منابــع در بخش هایی غیــر از تولید و از‬ ‫جمله واسطه گری مصرف می شــود‪ ».‬پیشنهاد وزیر‪ ،‬برای‬ ‫برخورد با موسسه های اعتباری غیر مجاز‪ ،‬برخورد قضایی با‬ ‫موسسه هایی است که از تصمیم شورای پول و اعتبار تبعیت‬ ‫نمی کنند‪.‬‬ ‫بازار بورس و امیدواری ها به کاهش سود بانکی‬ ‫بسیاری از فعاالن بازار ســرمایه معتقد هستند که نرخ‬ ‫باالی سود بانکی یکی از دالیل بحران در بازار بورس کشور‬ ‫است‪ .‬در شرایطی که سود بانکی تضمین شده و قابل توجه‬ ‫اســت انگیزه ای برای حضور در بازار پر خطر و دست خوش‬ ‫تغییر و نوســان بورس باقی نمی ماند‪ .‬این موضوع را اسفند‬ ‫سال گذشته‪ ،‬رئیس قبلی سازمان بورس تهران ‪ ،‬صالح ابادی‬ ‫در مراســم تودیع و معارفه خود گفته اســت‪ .‬تحلیل رئیس‬ ‫قبلی سازمان بورس در مقصر داســتن میزان سود بانکی در‬ ‫اوضاع نا بسامان این بازار ‪ ،‬ان قدر ها هم از سر توجیه نیست‪،‬‬ ‫محمدرضا ســبزعلیپور رئیس مرکز تجــارت جهانی ایران و‬ ‫رئیس شورای سیاســتگذاری اقتصاد مقاومتی در این مورد‬ ‫می گوید‪« :‬شاخص های بورس از اواخر ســال ‪ 1392‬روند‬ ‫نزولی داشته‪ ،‬این روند در ســال ‪ 93‬هم ادامه داشته است‪،‬‬ ‫تصور تیــم اقتصادی دولت بر این اســت که با انتشــار خبر‬ ‫کاهش نرخ سود سپرده های بانکی‪ ،‬ظاهرا بورس تهران به‬ ‫این خبر واکنش مثبت نشــان خواهد داد و دورادور امیدها را‬ ‫به بورس باز خواهد گرداند‪ ».‬از طرف دیگر این نگرانی وجود‬ ‫دارد که در شــرایط رکود در کل اقتصاد کشور رشد احتمالی‬ ‫در بازار بورس هم تنها یک شــوک زود گذر باشد و با عملکرد‬ ‫هیجانی ســرمایه گذاران جدید در بازار بــورس‪ ،‬عمال تاثیر‬ ‫مخرب خوب را بازار بورس کشور به جا خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫ ایا قیمت طال و دالر دوباره به نوسان می افتد؟‬ ‫مثال محمد رضا نجفی منش‪ ،‬عضو هیات نمایندگان بازرگانی‬ ‫ایران معتقد است که بازار ارز در شرایط فعلی ظرفیت پذیرش‬ ‫ســرمایه گذاری جدید را نــدارد و بنا براین نبایــد نگران این‬ ‫موضوع بود که قیمت ارز یا طال رو به افزایش خواهد بود‪».‬‬ ‫قیمت مسکن؛ نگرانی بزرگ‬ ‫بازار مسکن همیشه برای ســرمایه گذاری جذاب بوده‬ ‫است‪ ،‬با این وجود ماه های طوالنی رکود در این بازار در سایه‬ ‫تالش دولت برای کنترل تورم باعث شده است که هر فعال‬ ‫اقتصادی با مشــاهده کوچک ترین تکانه در سیاستگذاری‬ ‫اقتصادی کشور در انتظار تحرک در بازار مسکن باشد‪.‬‬ ‫هر چند برخی پیش بینی می کنند که کاهش سود بانکی‬ ‫تاثیر مستقیم خود را در بازار مسکنی خواهد گذاشت که روند‬ ‫عرضه در ان رو به کاهش گذاشــته اســت‪ ،‬ام ا فعاالن بازار‬ ‫مسکن می گویند کاهش سود بانکی اصال ان قدرها نیست‬ ‫که بتواند بحــران قیمتی نظیر توفان ســال های ‪ 85‬و ‪ 86‬را‬ ‫در این بازار ایجــاد کند‪ .‬با این وجود قیمت در بازار مســکن‬ ‫تا حدود زیادی وابســته به عوامل دیگر از جمله قدرت خرید‬ ‫مردم است‪ .‬چند برخی معتقد هســتند در کنار کاهش جدی‬ ‫سود بانکی می توان منتظر بروز تحرک در بازار مسکن بود اما‬ ‫در سال های اخیر در کنار سایه سنگین رکود بر سر بازار مسکن‬ ‫قیمت تمام شده تولید هر واحد مسکونی روز به روز افزایش‬ ‫یافته و بعید است چنین نوسان های مختصری در بازار موازی‬ ‫ان بتواند تاثیری چشم گیر در بازار مسکن داشته باشد‪.‬‬ ‫تولید در انتظار تحقق پیش بینی های مثبت‬ ‫کاهش سود بانکی‪ ،‬چه وقت و چه مقدار؟‬ ‫به عقیده کارشناسان ‪ ،‬کاهش نرخ سود بانکی می تواند‬ ‫تقاضا برای دارایی های کم ریسک را افزیش بده د و برخورد‬ ‫غیر کارشناســی و شــتابزده با موضوع کاهش ســود بانکی‬ ‫می تواند رفتاری سیاســی ‪ ،‬عوام گرایانه و باعث نوسان های‬ ‫ی شــود‪ .‬همچنین این خطر وجود دارد کــه با افزایش‬ ‫تورم ‬ ‫نگرانی بانک ها در مورد تامین منابع مالی برای پرداخت وام‪ ،‬‬ ‫در صف های بلند متقاضیان دریافــت وام در برابر بانک ها‪ ،‬‬ ‫نقب هایی به سمت میز کارکنان زده شود و موجب بروز فساد‬ ‫در سیستم بانکی شود‪.‬‬ ‫سرانجام کاهش یافت‬ ‫با کاهش نرخ ســود بانکی و اعالم ســودهای جدید‪،‬‬ ‫سپرده گذاران و دریافت کنندگان تسهیالت بانکی در رابطه‬ ‫با نحوه تغییر سود خود با این ابهام روبه رو شدند که ایا مصوبه‬ ‫جدید شامل سپرده ها و وام های قبلی نیز خواهد شد؟‬ ‫با مصوبه شــورای پول واعتبار نرخ ســود سپرده بانکی‬ ‫از ‪ 22‬درصد ســاالنه به ‪ 20‬درصد کاهــش یافت‪ .‬همچنین‬ ‫دامنــه ای بــرای تســهیالت گیری تعیین و ســقف ســود‬ ‫تســهیالت به ‪ 24‬درصــد در عقــود مشــارکتی و ‪ 21‬درصد‬ ‫در عقود مبادلــه ای تعیین شــد‪ .‬این مصوبــات در حالی از‬ ‫‪ 15‬اردیبهشــت ماه در تمامی شــعب بانک ها و موسســات‬ ‫اعتباری الزم االجراست که در این حالت باید قرارداد تمامی‬ ‫ سپرده های مدت دار(یک ســاله) که از این تاریخ به بعد در‬ ‫بانک ها باز می شود با سود ‪ 20‬درصد منعقد شود‪.‬‬ ‫توضیحمعاونادارهبررسی هایاقتصادیبانکمرکزی‬ ‫مهدی زاده‪ ،‬معاون اداره بررسی های اقتصادی بانک‬ ‫مرکزی‪ ،‬با اشاره به نحوه تغییر سود سپرده های قبل از تاریخ‬ ‫‪ 15‬اردیبهشــت ماه گفــت‪« :‬باتوجه به اینکه ســپرده های‬ ‫مدت دار مبتنی بر قرار داد بین ســپرده گذار و بانک ها تعیین‬ ‫می شود تا هنگام سررسید همچنان به قوت خود باقی است‬ ‫و تغییری در ان ایجاد نخواهد شد و سود براساس مصوبات‬ ‫قبلی پرداخت می شــود‪».‬وی تاکید کرد‪« :‬اما با سررســید‬ ‫قرار داد که باتوجه به انواع سپرده ها می تواند مدت ان کمتر‬ ‫از یک سال نیز باشد‪ ،‬تمدید حساب سپرده با نرخ های مصوب‬ ‫جدید و براساس ‪ 20‬درصد ساالنه خواهد بود‪ .‬براساس انچه‬ ‫شورای پول و اعتبار مصوب کرد نرخ دقیق و مشخصی برای‬ ‫سپرده های بلندمدت کمتر از یک سال تعیین نشد و به توافق‬ ‫خود بانک ها واگذار شده اســت‪ .‬سقف سود تسهیالتی که‬ ‫از ‪ 15‬اردیبهشــت ماه با عقود مشــارکتی به متقاضیان اعم‬ ‫از اشــخاص حقیقی و حقوقی پرداخت می شــود ‪ 24‬درصد‬ ‫مصوبه جدید شورای پول و اعتبار است؛ اما برای تسهیالتی‬ ‫که تا پیش از نیمه اردیبهشــت پرداخت شده اند طبق همان‬ ‫قرارداد قبلی تسهیالتی بین بانک و مشــتری سود دریافت‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سیاست شورای پول و اعتبار برای کاهش سود بانکی‬ ‫بیشــتر ناظر بر تالش دولت برای ایجاد تحــرک در تولید و‬ ‫فاصله گرفتن از فضای رکود اقتصادی زیر فشار تالش برای‬ ‫کنترل تورم افسار گســیخته چند سال قبل اســت‪ .‬شورای‬ ‫پول و اعتبار امیدوار اســت که با کاهش میزان ســود بانکی‬ ‫حد اقل به میزان دو درصد که در گفته های مسئوالن شنیده‬ ‫می شود‪ ،‬سرمایه های خارج شده از بانک ها به بخش تولید‬ ‫راه پیدا کنند‪ .‬مدت هاســت که گفته می شود مشکل عمده‬ ‫تولید در کشور نبود نقدینگی و امادگی نداشتن بانک ها برای‬ ‫پرداخت وام به بنگاه هــای تولیدی اســت‪ ،‬بانک هایی که‬ ‫حداقل یک سوم تمام منابعشان در ســال های اخیر در چاه‬ ‫ویل معوقات بانکی ریخته شده است و حاال باید همان پول‬ ‫را با صرف هزینه‪ ،‬وقت و انرژی‪ ،‬با قطره چکان پس بگیرند‬ ‫و از طرف دیگر بســتانکار بزرگ دولت هم هستند‪ .‬عالوه بر‬ ‫این دولت خودش یکی از مهم ترین بدهکاران بانکی است‪،‬‬ ‫طیب نیا در این مورد می گوید‪«:‬بدهی دولت به بانک ها قریب‬ ‫‪ 90‬هزار میلیارد تومان است‪ ،‬اگر دولت این بدهی را پرداخت‬ ‫نکند بانک ها توان پرداخت تســهیالت به مــردم را ندارند و‬ ‫دیگر فضایی برای فعالیت بخش خصوصی باقی نمی ماند‪،‬‬ ‫بنابراین به دنبال تســویه بدهی دولت به بانک ها هســتیم‪،‬‬ ‫ از طرف دیگــر امیدواریم کــه بانک ها با فروش بخشــی از‬ ‫دارایی های مازاد خود‪ ،‬بتوانند میزان اعتبارات برای پرداخت‬ ‫وام به مردم را بیشتر کنند‪ ».‬کاهش سود بانکی و در نتیجه ان‬ ‫خروج بخش دیگری از نقدینگی از بانک ها می تواند امکانات‬ ‫بانک ها برای پرداخت وام را از اینکه هســت هم کمتر کند‪،‬‬ ‫با این حــال وزیر اقتصاد و رئیس کل بانــک مرکزی امیدوار‬ ‫هستند که راه حل های جایگزین برای این مشکل پیدا شود‬ ‫که نیازی به باال نگه داشتن سود بانکی نداشته باشد‪ .‬ممکن‬ ‫است استدالل این باشد که با کاهش سود بانکی عمال سود‬ ‫تسهیالت بانکی هم کاهش پیدا خواهد کرد‪ ،‬اما کارشناسان‬ ‫اقتصادی معتقد هستند که انچه تولید بیشتر به ان نیاز دارد‪،‬‬ ‫نهکاهشسودتسهیالتبانکیبلکهسرعت دادنبهپرداخت‬ ‫ان است‪ .‬همزمان با نیاز شــدید بانک ها به منابع برای ارائه‬ ‫تســهیالت این نگرانی هم وجود دارد که بانک ها راه هایی‬ ‫برای دور زدن مصوبات کاهش سود بانکی پیدا کنند ‪ ،‬چرا که‬ ‫سایر راه های تامین اعتبار برای بانک ها‪ ،‬گران تر از پرداخت‬ ‫سود باالی ‪ 20‬درصد به سپرده ها تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫نگرانی دیگر اقای وزیر از برای کاهش نرخ سود بانکی‪،‬‬ ‫ خروج سرمایه از بانک ها و تبدیل ان به سرمایه سرگردان است‬ ‫که می تواند در بازار هایی مانند سکه و ارز‪ ،‬نوسان های شدید‬ ‫ایجاد کند‪« :‬از جمله عوارض کاهش ســود بانکی می تواند‬ ‫سوق یافتن منابع از بانک ها به سمت بازارهای دیگر از جمله‬ ‫بازار طال و ایجاد التهاب در این بازارها باشد که باید با اتخاذ‬ ‫راهکارهای اصولی مانع ان شد‪».‬‬ ‫اقای وزیر توضیح نداده اســت که ایــن راهکار های‬ ‫اصولی برای جلوگیری از فرار ســرمایه ها به سمت بازار های‬ ‫طال و ارز ‪ ،‬چه چیز هایی خواهد بود‪ ،‬اما بها ءالدین حســینی‬ ‫هاشــمی‪ ،‬کار شــناس پولی و بانکی در این مورد می گوید‪:‬‬ ‫«هر قدر منافع در بازار پول کاهش پیدا کند‪ ،‬سرمایه به سمت‬ ‫بازارهای دیگر با جاذبه بیشــتر حرکت خواهد کرد‪ ،‬البته این‬ ‫موضوع را هم باید در نظر داشــت که به هر حال افرادی که‬ ‫عقالنی در بازار تصمیم می گیرند احتماال از سود پر خطر این‬ ‫بازار به نفع ســود کمتر ولی با ثبات بانکی صرف نظر خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬اما سوق پیدا کردن به بازار دیگر در پی کاهش منافع در‬ ‫بازارپولیبه طورطبیعیباعثرشدقیمتدربازارپیشروخواهد‬ ‫شد‪.‬بااینحالمسلماستکهایننوسان هایقیمتیکمکی‬ ‫به اقتصاد کشور نمی کند‪ ».‬نظر های دیگری هم وجود دارد‪ ،‬‬ ‫نگرانی نئولیبرال ها‬ ‫چه کسانی از کاهش دستوری نرخ‬ ‫سود بانک ها انتقاد دارند؟‬ ‫دعوا بر سر میراث یارانه‬ ‫حذف نشدن یارانه ها چه تاثیری بر‬ ‫صنعت نفت کشور گذاشته است؟‬ ‫‪53‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫کاهش نرخ سود‬ ‫تکلیفقانونیدولتاست‬ ‫گفت وگوی مثلث با عضو کمیسیون اقتصادی مجلس‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫زمزمه های اخیر در مورد کاهش سود بانکی که در‬ ‫جلسه اخیر شورای پول و اعتبار هم مورد بررسی‬ ‫بود ‪ ،‬باعث بــروز نگرانی های زیــادی در این مورد‬ ‫شده است ‪ .‬تصمیم دولت برای کاهش نرخ سود‬ ‫بانکی از کجا ناشی شده است؟‬ ‫طبق قانــون برنامه پنجم توســعه دولت ها موظف‬ ‫هستند هر ســال بر مبنای نرخ تورم در سال قبل و پیش بینی‬ ‫نرخ تورم برای سال جاری‪ ،‬در اغاز سال نرخ سود جدید برای‬ ‫ســپرده های بانکی را در شــورای پول و اعتبار نهایی کنند‪.‬‬ ‫بنابراین تصمیم گیری در مورد تغییر ساالنه نرخ سود سپرده ها‬ ‫امری در اختیار دولت نیست‪ ،‬بلکه یک تکلیف قانونی است‬ ‫که دولت ها باید به ان عمل کنند‪ .‬بررســی های دولت نشان‬ ‫می دهد که رقم تورم در سال گذشته بین ‪ 14‬تا ‪ 15‬درصد بوده‬ ‫اســت ؛ این روز ها گفته می شــود که تورم نقطه به نقطه ما‪،‬‬ ‫ی شده اســت‪ .‬در زمان بررسی بودجه هم این بحث‬ ‫تک رقم ‬ ‫مطرح بود که رقم تورم برای سال ‪ 94‬در حدود اعداد ‪ 12‬و ‪13‬‬ ‫درصد باشد و در پیش بینی نهایی در این مورد عدد ‪ 14‬درصد‬ ‫مالک قرار گرفت‪ .‬از انجایی که نرخ سود سپرده های بانکی‬ ‫طبیعتا باید رقمی دو تا ســه درصد باالتر از نرخ تورم ســاالنه‬ ‫باشد‪ ،‬اگر بخواهیم علمی به موضوع نگاه کنیم طبیعتا رقم‬ ‫‪ 15‬یا‪ 16‬درصد برای نرخ سود سپرده ها در سال جاری منطقی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫اما نگرانی های زیادی در این مــورد وجود دارد که‬ ‫در صورت کاهش نرخ سود ســپرده های بانکی‪،‬‬ ‫بخشی از سپرده ها از بانک ها خارج شو ند‪...‬‬ ‫ت و بســیاری پیش بینی می کنند که اگر‬ ‫درست اس ‬ ‫ســود ســپرده ها پایین بیاید احتماال پول بیشتری به بخش‬ ‫مسکن وارد خواهد شــد یا نظراتی از این دست‪ .‬اما واقعا به‬ ‫نظر نمی رسد که ما در کوتاه مدت شاهد تغییرات اساسی در‬ ‫هیچ کدام از بازار ها باشــیم‪ .‬تغییرات زیــاد و غافلگیر کننده‬ ‫نخواهد بود و همه انها هم در بلند مدت منجر به خروج تولید از‬ ‫رکود خواهد شد‪ .‬بههر حالهم عقل وهم قانون حکم می کند‬ ‫که سود سپرده ها کاهش پیدا کند تا در ادامه سود تسهیالت‬ ‫هم کاهش پیدا کند؛ پیش بینی می شود در صورتی که سود‬ ‫سپرده ها با رقم ‪ 15‬یا ‪ 16‬درصد برسد‪ ،‬سود تسهیالت بیش از‬ ‫‪ 18‬یا‪ 19‬درصد نخواهد بود‪ .‬در این جریان امکان کنترل تورم‬ ‫هم فراهم خواهد شد‪.‬‬ ‫شــما در حالی از لزوم کاهش نر خ سود سپرده به‬ ‫میزان شش تا هفت درصد به نسبت سال گذشته‬ ‫صحبت می کنید که اظهارنظــر وزارت اقتصاد در‬ ‫مورد احتماال کاهش سود سپرده به حدود‪ 18‬درصد‬ ‫یعنی چهار درصد کم تر از سال گذشته در دو هفته‬ ‫گذشــته با موج انتقادات از طرف کارشناســان و‬ ‫فعاالن اقتصادی رو به رو بوده است‪ .‬فکر نمی کنید‬ ‫کاهش نرخ ســود به میزان شــش تا هفت درصد‬ ‫منجر بــه نارضایتی جــدی در فضــای اقتصادی‬ ‫خواهد شد؟‬ ‫این رقم ‪ 20‬درصد برای ســود بانکی در سال جاری‬ ‫از جلسه ای است که بانک ها در ان حضور داشته و به رایزنی‬ ‫و اعالم نظر پرداخته اند ‪ .‬این ارقــام ‪ 20‬درصد و ‪ 18‬درصدی‬ ‫که از ان صحبت شده نظر دولت نبوده است‪ .‬اما در مورد این‬ ‫‪2‬‬ ‫محمد حسن نژاد‪ ،‬عضو کمیسیون اقتصادی‬ ‫مجلس که دکتــرای مدیریت مالــی دارد‪ ،‬بر خالف‬ ‫اکثر کارشناســان اقتصادی کشــور که این روز ها‬ ‫در مخالفت با کاهش سود ســپرده بانکی صحبت‬ ‫می کنند‪ ،‬از ایــن موضوع دفاع کــرده و با یاداوری‬ ‫اینکه تغییر هر ســاله نرخ ســود بانکی بر اســاس‬ ‫پیش بینی در مــورد نرخ تورم همان ســال تکلیف‬ ‫قانونی دولت اســت و در اختیار ان‪ ،‬می گوید این‬ ‫تصمیم حتــی اگــر در کوتاه مدت باعــث نگرانی‬ ‫برخی افراد و فعاالن اقتصادی باشد‪ ،‬در بلند مدت‬ ‫تصمیمی در جهــت کاهش تورم اســت‪ .‬خبرنگار‬ ‫مثلث در این زمینه با وی گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫اعتراض ها باید گفت که بسیاری از فعاالن اقتصادی هم به‬ ‫سود باالی سپرده های بانکی اعتراض دارند و معتقد هستند‬ ‫که رقم ‪ 20‬درصد و ‪ 18‬درصد زیاد است و باید کم شود‪.‬‬ ‫خیلی از کارشناسان مطرح اقتصادی هم مخالف‬ ‫کاهش سود ســپرده ها و نگران خروج سرمایه از‬ ‫بانک ها هستند‪ .‬‬ ‫واقعیت این است که هر کارشناسی در این مورد نظر‬ ‫خــودش را دارد اما بر اورد های ما نشــان می دهد در صورت‬ ‫تصویب کاهش نرخ سود بانکی این طور نیست که به یک باره‬ ‫همه سپرده گذاران برای برداشت پول خود به بانک ها مراجعه‬ ‫کنند ‪ ،‬نهایتا ممکن است پنج درصد سپرده نزد بانک ها خارج‬ ‫شود‪ .‬این رقم ان قدر ها زیاد نیست‪.‬‬ ‫همین حاال هم بانک ها با مشکل کمبود اعتبار برای‬ ‫پرداخت تســهیالت مواجه هســتند و بسیاری از‬ ‫کارشناساننگرانهستندکهباعملیشدنتصمیم‬ ‫در مورد کاهش سود ســپرده های بانکی ‪ ،‬بانک ها‬ ‫برای پرداخت تسهیالت به تولید کنندگان در فشار‬ ‫بیشتری قرار بگیرند‪ .‬اینطور نیست؟‬ ‫بگذارید این موضوع را یک بار دیگر توضیح دهم ‪.‬‬ ‫در حال حاضر رقم سود تسهیالت اعطایی از طرف بانک ها‬ ‫برای تولید‪ 33‬درصد است‪ ،‬یعنی هر کاالیی که تولید می شود‬ ‫باید با حداقل ‪ 40‬درصد سود فروخته شود تا بعد از کسر سود‬ ‫سرمایه بانک ها ‪ ،‬مبلغی از سود هم دست تولید کننده را بگیرد‪.‬‬ ‫خب تولید کننده ای که باید چنین سود کالنی به بانک بدهد‪،‬‬ ‫ طبیعتا ناچار است قیمت تمام شده اش را باال ببرد ‪ ،‬در نتیجه‬ ‫قدرت رقابتش در بازار کم خواهد شد‪ .‬یعنی در بلند مدت دچار‬ ‫کمبود کاال و در نتیجه تورم خواهیم شد‪ .‬اگر بخواهیم این‬ ‫کمبود را با واردات جبران کنیم ‪ ،‬ان وقت دچار تورم وارداتی‬ ‫خواهیم شد‪ .‬بنابراین کاهش سود سپرده که منجر به کاهش‬ ‫سود تسهیالت می شود و بر کاهش قیمت تمام شده کاال ها‬ ‫تاثیرمی گذارد‪ ،‬می تواند در بلند مدت اثر تورم زدایی داشــته‬ ‫باشد‪ .‬کافی اســت به بازار های جهانی نگاه کنید‪ ،‬رقم سود‬ ‫سپرده و تسهیالت در تمام دنیا بسیار کم تر از ان چیزی است‬ ‫که در ایران مرسوم شده است‪.‬‬ ‫در یک اقتصاد پایدار‪ ،‬این طبیعی اســت که نرخ‬ ‫ی و حتی زیر پنج درصد باشد‬ ‫ســود بانکی تک رقم ‬ ‫اما در مورد ایران و شرایط اقتصادی اشفته کشور‬ ‫چطور؟‬ ‫در دنیا یک بازار پول و یک بازار سرمای ه داریم‪ ،‬بازار‬ ‫پول هموار ه کوتاه مدت است‪ ،‬همان طور که رئیس کل بانک‬ ‫مرکزی هم می گوید معنی ندارد که بانک ها زیر بار پرداخت‬ ‫ســود به ســپرده های طوالنی مدت چند ســاله قرار بگیرند‪.‬‬ ‫معمول و معقول این است که کســی که وام نیاز دارد اوراق‬ ‫قرضه منتشــر کند‪ .‬از این منظر به نظر می رســد که سیستم‬ ‫بانکی ما نیاز به یک بازنگری اساسی دارد‪.‬‬ ‫نگرانی در مورد بازار هایی ماننــد بورس را چه طور‬ ‫ارزیابی می کنید؟ بورس ایران در یک سال گذشته‬ ‫روز های بســیار ســختی را پشت ســر گذاشته و‬ ‫حاال هر چند برخی کارشناســان امیدوار هســتند‬ ‫که کاهش سود بانکی بتواند موجب رونق در بازار‬ ‫بورس شــود نگرانی در مورد بروز حباب در بورس‬ ‫هم وجود دارد‪ ،‬در کنار اینکه باز هم اکثریت به تاثیر‬ ‫مثبت این تصمیم رویبازاربورس امیدوار نیستند‪.‬‬ ‫همان طورکهگفتمپیش بینی هانشانمی دهدکهدر‬ ‫صورت تغییر میزان سود سرمایه نهایتا پنج درصد سپرده ها نزد‬ ‫بانک ها جابه جا خواهد شد‪ .‬این رقم ان قدر بزرگ نیست که‬ ‫نگران کننده باشد‪ .‬اما در مورد بورس اوال این اشتباه است که‬ ‫هر باال رفتن قیمتی را حباب تلقی کنیم‪ .‬به هر حال وقتی سود‬ ‫بانکی کاهش پیدا می کند رقم تنزیل هم کاهش پیدا می کند‬ ‫و در نتیجه قیمت سهام باال می رود ‪ ،‬این اتفاق بدی نیست و‬ ‫می تواند حتی منجر به رسیدن روز های خوب در بورس کشور‬ ‫و سبز شدن شاخص ها شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫نگرانی‬ ‫نئولیبرال ها‬ ‫چه کسانی به کاهش دستوری نرخ‬ ‫سود بانک ها انتقاد دارند؟‬ ‫‪3‬‬ ‫موسی غنی نژاد از مخالفان کاهش نرخ سود بانکی است‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫محمود بهمنی موافق تغییر نرخ سود است‬ ‫اقتصاد‬ ‫بحث داغ این روز های محفل های اقتصادی گمانه زنی‬ ‫و اظهارنظر در مــورد کاهش نرخ ســود بانکــی در صورت‬ ‫تصویب شورای پول و اعتبار است‪ .‬سوای اینکه بحث های‬ ‫زیادی در مورد میزان مطلوب کاهش نرخ سود بانکی‪ ،‬تاثیر‬ ‫ان در حوزه های مختلف اقتصــادی و بهترین نحوه اعمال‬ ‫ان وجود دارد‪ ،‬در مورد نفس لزوم کاهش ســود ســپرده ها‬ ‫در شــرایط فعلی هــم اظهارنظر های ضد و نقیــض زیادی‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫یکی از مخالفان جدی کاهش ســود بانکی در ســال‬ ‫جاری‪ ،‬دکتر موســی غنی نژاد اســت کــه در توضیح علت‬ ‫مخالفتش با کاهش ســود ســپرده های بانکی به شــرایط‬ ‫اقتصادی کشور بعد از دولت دهم اشــاره کرده و می گوید‪:‬‬ ‫«حدود چهل بانک و موسســه اعتباری تحت کنترل بانک‬ ‫مرکزی اســت‪ ،‬اما در کنار انها صدها بلکه هزاران موسسه‬ ‫اعتباری و مالی بیرون از نظارت رسمی بانک مرکزی در حال‬ ‫فعالیت هستند‪.‬‬ ‫با کاهش نرخ ســود ســپرده ها چه اتفاقــی می افتد؟‬ ‫غیر از این است که موسسات خارج از نظارت بانک مرکزی‬ ‫موقعیت ممتازتــری پیدا می کننــد و ســپرده ها و نقدینگی‬ ‫از نهاد های رســمی و تحــت کنترل سیاســت گذار پولی به‬ ‫موسسات غیر مجاز و غیر قابل کنترل سرازیر می شود؟ فساد‪،‬‬ ‫ناکارامدی و اتالف منابع جایی اغاز می شود که سیاستگذار‬ ‫به جنــگ واقعیت ها برود‪ .‬واضح اســت کــه در این جنگ‬ ‫چیزی جز شکســت نصیبش نخواهد شد‪ .‬هیچ قیمتی را در‬ ‫بازار با دســتور نمی توان تعیین کرد‪ .‬برای شناخت واقعیت‬ ‫باید به انچه در بازار مورد معامله قــرار می گیرد‪ ،‬توجه کرد‪.‬‬ ‫سیاستگذار پولی برای اعمال سیاست های درست و کارامد‬ ‫الزم اســت ابتدا واقعیت های بازار را بشناسد و بر مبنای انها‬ ‫اقدام کند‪.‬‬ ‫نخستین گام در این راه کشف قیمت وجوه وام دادنی‬ ‫در بازار بدون ریسک یا بسیار کم ریســک است‪ .‬برای این‬ ‫منظور دولت می تواند با یک تیر دو نشان بزند‪ .‬انتشار اوراق‬ ‫قرضه بدون کوپن و با سررســید های متفاوت از کوتاه مدت‬ ‫تا درازمدت از ســوی دولت و فروش انها در بازار از یکســو‬ ‫می تواند به کشــف قیمت وجوه وام دادنی بدون ریســک‬ ‫کمک کند و از سوی دیگر با منابع نقدی حاصل از ان دولت‬ ‫می تواند بدهی های خود را به پیمانکاران و دیگر طلبکارانش‬ ‫بپردازد‪ .‬به این ترتیــب بدون اینکه خطری بــرای افزایش‬ ‫نقدینگی و تورم ایجاد شود خون جدیدی به رگ کسب و کار‬ ‫تزریق می شــود و اقتصاد را از وضعیت رکود زده فعلی خارج‬ ‫می کند و همچنین مقدمه ای می شــود بــرای ایجاد «بازار‬ ‫بدهی» برای تمامی بخش های اقتصادی کشور‪».‬‬ ‫مرتضی دل خوش‪ ،‬کارشــناس اقتصادی و مالی هم‬ ‫معتقد است که بانک ها در واقع با کاهش سود موافق نیستند‬ ‫اما در عمل این ضروت برای اقتصاد کشــور وجود دارد که‬ ‫سود سپرده کاهش پیدا کند و در این شرایط دولت باید برای‬ ‫این کار برنامه داشته باشد‪« :‬کاهش سود سپرده در نهایت‬ ‫موجب کاهش سرمایه بانک ها خواهد شد و به همین دلیل‬ ‫بانک ها با این کار موافق نیستند‪.‬‬ ‫اگر تورم واقعی در کشور با انچه از سوی دولت اعالم‬ ‫می شود‪ ،‬همخوانی داشته باشد و واقعا نرخ تورم ‪ /15‬درصد‬ ‫باشــد نرخ ســود ‪ 18‬درصد می تواند مناسب باشــد؛ اما اگر‬ ‫انچه مردم از نرخ تورم احساس می کنند و قابل لمس است‬ ‫بیش از نرخ تورم اعالم شده باشد کاهش نرخ سود می تواند‬ ‫خطرناک باشــد و باعث ایجاد پول های ســرگردان در بازار‬ ‫سرمایه شود‪ .‬البته در شــرایط خروج سرمایه از بانک ها سه‬ ‫حالت ممکن است پیش بیاید ؛ ســرمایه ها یا به سمت بازار‬ ‫ســرمایه می روند یا به بخش تولید و یا به ســمت بازار های‬ ‫موازی سرازیر می شوند‪ .‬تنها حالت سوم می تواند خطرناک‬ ‫باشد و دولت باید در مورد این حالت برنامه ریزی داشته باشد‬ ‫تا از اثرات سوء ان جلو گیری کند‪».‬‬ ‫محمود بهمنی‪ ،‬رئیس کل قبلی بانک مرکزی هم که‬ ‫به قانون و شــرایط تصمیم گیری در مورد نرخ ســود بانکی‬ ‫مسلط است‪ ،‬می گوید باتوجه به اینکه نرخ تورم تغییر کرده و‬ ‫تولید کنندگان هم برای پرداخت سود تسهیالت با نرخ های‬ ‫امروزی دچار مشــکل هســتند‪ ،‬بازنگری در مورد نرخ سود‬ ‫الزامی است اما باید شرایطی را در نظر گرفت‪ :‬تورم در پایان‬ ‫سال ‪30/5 ، 91‬درصد و سود تسهیالت ‪ 15‬و ‪ 16‬درصد بود‪.‬‬ ‫امروز که تورم به ‪ 15/5‬درصد رســیده هنوز نرخ سود‬ ‫تسهیالت ‪ 27‬و ‪ 28‬درصد و سود سپرده ‪ 22‬درصد است‪ .‬اما‬ ‫مهم تر از بازنگری در نرخ سود سپرده‪ ،‬بازنگری در نرخ سود‬ ‫تســهیالت اســت‪ .‬با نرخ های فعلی تولید نمی تواند فعال‬ ‫شود‪،‬عالوه بر این فاصله سود سپرده و تسهیالت در برخی‬ ‫موارد تا هشت درصد هم رسیده که نیاز به اصالح دارد‪ .‬اما‬ ‫در مورد این نگرانی که ممکن است در صورت کاهش نرخ‬ ‫سود سپرده‪ ،‬منابع بانک ها برای پرداخت تسهیالت کم تر‬ ‫شود هم راه حل هایی وجود دارد ‪ .‬برای مثل باید نرخ جریمه‬ ‫اضافه برداشت متناســب با نرخ سود ســپرده و تسهیالت‬ ‫تعیین شود ‪.‬‬ ‫در یک مقطع زمانی نرخ ســود ‪ 12‬درصــد بود و نرخ‬ ‫جریمه اضافه برداشت ‪ 34‬درصد‪ ،‬امروز که سود ها افزایش‬ ‫یافته‪ ،‬جریمــه اضافه برداشــت از منابع بانکــی همچنان‬ ‫همان ‪ 34‬درصد است ‪ .‬اصالح این رقم می تواند اندکی از‬ ‫فشار بر بانک ها برای تامین منابع وام بکاهد‪ .‬اما اگر نگرانی‬ ‫در مورد شــوک به فعــاالن اقتصادی در صــورت تصویب‬ ‫کاهش نرخ سود بانکی وجود داشــته باشد‪ ،‬باتوجه به این‬ ‫تصمیم گیری ها در شــورای پول و اعتبار روند زمان بری را‬ ‫می طلبد‪ .‬به نظر من بهتر اســت که تصمیم گیری در مورد‬ ‫میزان کاهش سود یک باره انجام و نهایی شود و بعد از ان‬ ‫نرخ سود سپرده ها در دو مرحله کاهش پیدا کند تا از شوک‬ ‫ناشی از این تصمیم هم جلوگیری شود‪».‬‬ ‫پویا جبل عاملی‪ ،‬کارشــناس اقتصادی دیگری است‬ ‫که نگاه مثبتی به کاهش نرخ سود سپرده های بانکی ندارد‬ ‫و نگران ان است که این تصمیم با سیاست انقبا ضی دولت‬ ‫برای کنترل نرخ تورم و مدیرت شــرایط اقتصادی کشــور‬ ‫هماهنگی نداشــته باشــد و معتقد اســت که نظارت بیشتر ‬ ‫بانک ها راه حل موثر تری برای دســتیابی به کاهش تورم و‬ ‫ثبات اقتصادی است تا کاهش دستوری نرخ سود بانکی‪:‬‬ ‫«بنابر امار بانک مرکزی این شاخص از سطح ‪ 14 /4‬درصد‬ ‫در شهریورماه به سطح ‪ 16 /5‬درصد در فروردین ماه رسیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫در این شــرایط که الزم است برای بازگشــت به روند‬ ‫نزولی تورم‪ ،‬سیاســت های پولی منقبض تر شــود‪ ،‬فشاری‬ ‫بی امان برای کاهش نرخ سود ایجاد شده است؛ امری که‬ ‫می تواند روند صعودی تورم را قوت بخشد و احتماال موجب‬ ‫بی ثباتی در بازارهای دارایی شود که از زمان تشکیل دولت‬ ‫ارام بوده اند‪ .‬نباید از یاد برد که چــون تورم انتظاری جامعه‬ ‫باالتر از پیش بینی تورم نهادهای رسمی است‪ ،‬کاهش نرخ‬ ‫سود سپرده گذاری به خصوص تا سطح ‪ 18‬درصد موردنظر‬ ‫وزارت اقتصاد‪ ،‬خطر بی ثباتی و تقاضا برای دارایی های امن‬ ‫را به حداکثر خود می رساند‪.‬‬ ‫بی گمان سیســتم بانکی ما مشکالت بسیاری دارد و‬ ‫خروج از استانداردهای بانکداری تجاری از ان جمله است‪.‬‬ ‫به همین علت باید ابزار نظارتی به جــای تمرکز بر مصارف‬ ‫تســهیالت که ایا با فالن بند و فالن قانون و فالن الیحه‬ ‫همخوانی دارد یا نه‪ ،‬به این امر توجــه کند که فالن بانک‬ ‫ایا واقعا بانک اســت؟ وضعیت کفایت ســرمایه ان چگونه‬ ‫است؟ ترازنامه ان چطور؟ اگر اینگونه شود و بانک ها مجبور‬ ‫به اصالح خویش و دارایی های خود شوند‪ ،‬نه تنها می توان‬ ‫انتظار ان را داشــت که نرخ بین بانکی تقلیــل یابد و زمینه‬ ‫برای کاهش نرخ سود فراهم شود‪ ،‬بلکه یکی از علت های‬ ‫مقاومت نقدینگی در مقابل کاهش بیشتر رفع شده و زمینه‬ ‫برای تداوم کاهش تورم فراهم می اید‪».‬‬ ‫‪55‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫وی‬ ‫ژه‬ ‫دعوا بر سرمیراث یارانه‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫حذف نشدن یارانه ها چه تاثیری بر صنعت نفت کشور گذاشته است؟‬ ‫درحالی که جنجال بر سر حذف برخی از یارانه بگیران با‬ ‫تایید و تکذیب های متنوع و مطالب رسانه ها هنوز ادامه دارد‪،‬‬ ‫پاسکاری دو بخش تاثیرگذار دولت در زمینه شانه خالی کردن‬ ‫از زیر بار تامیــن یارانه اعطایی به مردم‪ ،‬به موضوع شــکل‬ ‫بهتری داده اســت‪ .‬انتقادهای وزارت نفت نسبت به تامین‬ ‫منابع یارانه نقدی که از ســال گذشته اغاز شــد و اظهاراتی‬ ‫مبنی بر اینکــه پرداخت یارانه مجموعه نفــت را فقیر کرده‪،‬‬ ‫همچنان ادامه دارد و مسئوالن وزارت نفت نسبت به اینکه در‬ ‫این زمینه هنوز تصمیم جدی گرفته نشده است‪ ،‬گله مندند‪.‬‬ ‫البته از اواخر سال گذشته دولت با اغاز حذف یارانه ایرانیان‬ ‫مقیم خــارج از کشــور و همچنیــن برخی از افــراد پر درامد‬ ‫ساماندهی پرداخت یارانه را اغاز کرده است‪.‬‬ ‫بنا بر اعالن های رسمی‪ ،‬وزارت نفت در سال گذشته‬ ‫‪ 33‬هزار و ‪ 700‬میلیارد تومان یارانه پرداخت کرده که حدود‬ ‫‪ 24‬هزار و ‪ 300‬میلیارد تومان را شرکت ملی پاالیش و پخش‬ ‫فراورده های نفتی و‪ 9‬هزار و‪ 400‬میلیارد تومان را شرکت ملی‬ ‫گاز تامین کرده است‪ .‬منصور معظمی‪ ،‬معاون برنامه ریزی و‬ ‫نظارت بر منابع هیدروکربــوری وزارت نفت‪ ،‬که بارها از روند‬ ‫پرداخت یارانه و تامین منابع سازمان هدفمندسازی یارانه ها‬ ‫گله کرده‪ ،‬گفته که امســال با رایزنی گسترده که البته هنوز‬ ‫بر سر عدد و رقم ان به نتیجه نرسیده اند‪ ،‬این رقم به ‪ ٣٢‬هزار‬ ‫میلیارد تومان رسیده اســت‪ .‬وی همچنین با تاکید بر اینکه‬ ‫این رقم یارانه با ارز ســه هزار تومانی حدود ‪ ١١‬میلیارد دالر‬ ‫می شود‪ ،‬اعالم کرده که با این رقم می توان بخشی از منابع‬ ‫مالی طرح های زخمی صنعت نفت را تامین کرد‪.‬‬ ‫معظمی پیش تر صراحتا تاکیــد کرده بود که پرداخت‬ ‫این حجم از یارانه ها «امان صنعت نفت را بریده اســت» و‬ ‫باعث شده پروژه های این صنعت روی زمین بماند‪ .‬وی گفته‬ ‫بود که اگر کشور از صنعت نفت انتظاراتی دارد‪ ،‬باید مشکل‬ ‫پرداخت یارانه را حل کند‪ .‬وی به حجم سرمایه گذاری انجام‬ ‫شده در شــرکت ملی نفت ایران در طول برنامه پنجم اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬در طول این برنامه ‪ 55/4‬میلیارد دالر در شرکت‬ ‫ملی نفت ایران سرمایه گذاری شده که ‪ 38/9‬میلیارد دالر از‬ ‫منابع داخلی و ‪ 16/5‬میلیارد دالر از منابع خارجی تامین شده‬ ‫است‪ ».‬معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری‬ ‫وزارت نفت همچنین درباره حجم سرمایه گذاری انجام شده‬ ‫در شرکت ملی پاالیش و پخش و فراورده های نفتی‪ ،‬شرکت‬ ‫ملی گاز ایران و شرکت ملی صنایع پتروشیمی گفت‪« :‬حجم‬ ‫ســرمایه گذاری انجام شــده در این بخش ها به ترتیب ‪3/5‬‬ ‫میلیارد دالر از منابع داخلــی‪ 6/8 ،‬از منابع داخلی و ‪ 3/05‬از‬ ‫منابع داخلی و خارجی تامین شده است‪».‬‬ ‫در ایــن زمینه همچنین حســن منتظر تربتی با اشــاره‬ ‫به اینکه شــرکت ملی گاز ایران در بحث یارانه ها مشکالت‬ ‫زیــادی دارد‪ ،‬گفته که همه درامد شــرکت ملــی گاز ایران‬ ‫صرف پرداخــت یارانه ها می شــود‪ ،‬از ایــن رو توجه به این‬ ‫بخش در برنامه ششم توســعه ضروری است‪ .‬چند روز پیش‬ ‫هم مدیرعامل شرکت ملی گاز اعالم کرد که شرکت ملی گاز‬ ‫ماهانه نزدیک به ‪ ٨٠٠‬میلیــارد تومان از منابع دریافتی خود‬ ‫را به سازمان هدفمندی یارانه ها واریز می کند‪ .‬پیش تر و در‬ ‫هفته اخر فروردین ماه‪ ،‬وزیر نفت در نشســت خبری خود از‬ ‫بار ســنگین پرداخت یارانه ها گله کرد و فشار این مسئولیت‬ ‫ی که به «همــدردی» رئیس‬ ‫را «له کننــده» خوانــد؛ اقدام ‬ ‫ســازمان مدیریت و برنامه ریزی و ســخنگوی دولت با این‬ ‫وزارتخانه منجر شد‪.‬‬ ‫زنگنه در این نشســت از حقیقت تلخی پرده برداشت؛‬ ‫اینکــه وزارت نفت به عنــوان متولــی موتور محرکه اقتصاد‬ ‫کشــور‪ ،‬به دلیل نوع مدیریت منابع مالی به جایی رسیده که‬ ‫برای پرداخت حقوق کارکنان خود ناچار به قرض گرفتن پول‬ ‫از بانک مرکزی شده است‪ ،‬برای بسیاری جای تعجب و البته‬ ‫تفکر دارد‪ ».‬وی بــا گالیه صریح از پرداخــت یارانه گفت‪:‬‬ ‫«شــرکت نفت پولدار بوده‪ ،‬اما اکنون جزو فقراست‪ ».‬او با‬ ‫اشاره به اینکه «داریم زیر فشار پرداخت یاران ه له می شویم»‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬اداره کل وزارت نفت یک طرف و تامین یارانه ها‬ ‫نیز طرف دیگر است‪ .‬اگرچه در سال ‪ 1393‬نسبت به ‪1392‬‬ ‫فشار کمتر شد‪ ،‬اما واقعا فشار له کننده است‪».‬‬ ‫زنگنه در ادامه از عدد و رقم عجیبی پرده برداشــت که‬ ‫حجم فشار بر این وزارتخانه را نشان می دهد‪ .‬او به صراحت‬ ‫اعالم کرد که در سال گذشته روزانه ‪ 125‬میلیارد تومان بابت‬ ‫یارانه پرداخت کردیم و این یارانه تمامی ندارد‪ .‬سپس اضافه‬ ‫کرد‪« :‬شرکت نفت اکنون به همه عالم بدهکار است و برای‬ ‫اولین بار در سال گذشــته بعد ازظهر ‪ 28‬اســفند ماه حقوق‬ ‫پرداخت کردیم‪ .‬ان هم مجبور شدیم برای این کار با سختی‬ ‫از بانک مرکزی برای پرداخت حقوق ها پول قرض کنیم!»‬ ‫در پی گلــه طعنه امیز ایــن بار وزیر نفت کــه به نظر تا‬ ‫حدودی موثر واقع شد‪ ،‬سخنگوی دولت گفت‪« :‬با همفکری‬ ‫و همکاری با وزارت نفت باید راه حلــی برای پرداخت حجم‬ ‫عظیم یارانه ها پیدا کرد‪».‬محمد باقر نوبخت‪ ،‬معاون نظارت‬ ‫و راهبردی ریاست جمهوری همچنین درباره پرداخت ماهانه‬ ‫سه هزار و پانصد میلیارد تومان یارانه از سوی صنعت نفت و‬ ‫اینکه وزیر نفت در نشســت اخیر خود با خبرنگاران پرداخت‬ ‫این حجم از یارانه را «له کننده» عنوان کرده اســت‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«ضمن همدردی با وزیر محترم نفت که البته احساس درد ما‬ ‫بیشتر از ایشان است؛ باید با همفکری و همکاری با یکدیگر‬ ‫راه حلی مناسب برای این حجم از یارانه پیدا کرد‪ ».‬بر اساس‬ ‫این گزارش فاز جدید انتقادها از ســوی وزارت نفت ســوی‬ ‫دیگری را نشانه گرفته است ‪ ،‬وقتی معاون وزیر نفت صراحتا‬ ‫می گوید اگر دولت می خواهد از صنعت نفت انتظاری داشته‬ ‫باشد باید فکری به حال یارانه ها کند‪ ،‬به نظر می رسد نفتی ها‬ ‫فقط از همدردی دولت خشنود نیســتند و باید منتظر بود که‬ ‫در اینده تصمیم هایی اساسی در حوزه پرداخت یارانه نقدی‬ ‫گرفته شود؛ اتفاقی که ممکن است زمزمه های حذف یارانه‬ ‫پنج گروه پردرامد جامعه‪ ،‬اغازی برای ان باشد‪.‬‬ ‫وزارت نفت درحالــی در چند ماه اخیــر از بار پرداخت‬ ‫یارانه بر دوش خود به شدت گله مند است که فشار گله های‬ ‫رسانه ای به دولت‪ ،‬در ســال جدید چندبرابر شده است‪ .‬فاز‬ ‫جدید انتقادها از ســوی وزارت نفت ســوی دیگری را نشانه‬ ‫گرفته اســت‪ ،‬وقتی معاون وزیر نفت صراحتا می گوید اگر‬ ‫دولت می خواهد از صنعت نفت انتظاری داشــته باشد باید‬ ‫فکری به حال یارانه ها کند‪ ،‬به نظر می رســد نفتی ها فقط از‬ ‫همدردی دولت خشنود نیستند و باید منتظر بود که در اینده‬ ‫تصمیم هایی اساســی در حوزه پرداخت یارانه نقدی گرفته‬ ‫شود‪ .‬اتفاقی که ممکن اســت زمزمه های حذف یارانه پنج‬ ‫گروه پردرامد جامعه‪ ،‬اغازی برای ان باشد‪.‬‬ ‫در این میان مسعود نیلی‪ ،‬مشاور رئیس جمهور در امور‬ ‫اقتصادی‪ ،‬هم دربــاره اینکه از چه زمانی قرار اســت یارانه‬ ‫گروه های پردرامد در کشور حذف شود‪ ،‬اظهار کرده است‪:‬‬ ‫«وزارت تعاون‪ ،‬کار و رفاه اجتماعــی هم اکنون مطالعات‬ ‫مقدماتی برای حذف یارانه گروه های پردرامد را اغاز کرده‬ ‫اســت‪ ».‬وی با بیان اینکه انجام این مطالعات حساســیت‬ ‫زیادی دارد و باید سنجیده عمل شود تا شوکی به جامعه وارد‬ ‫نشود‪ ،‬گفته است‪« :‬خوشه بندی و تقسیم بندی دهک های‬ ‫جامعه یک کار پردردســر و بســیار پیچیده با عواقب بسیار‬ ‫زیاد اســت‪ ،‬اما می توانیم دوباره گروه های هدف را تعریف‬ ‫کنیم‪ ».‬نیلی بــا تاکید بر اینکــه انجام ایــن مطالعات باید‬ ‫با دقت و بــدون خطا صورت گیــرد‪ ،‬افزوده اســت‪« :‬این‬ ‫مطالعــات بایــد به گونه ای انجام شــود که اســتمرار ان را‬ ‫تضمین کند‪».‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫مسکنمهر‬ ‫امسال هم‬ ‫به نتیجه نمی رسد‬ ‫قائم مقام وزیر راه و شهرســازی در امور مســکن مهر‬ ‫اعالم کرد‪« :‬با انکه تا پایان ســال جاری بالغ بر دو میلیون‬ ‫و ‪ 100‬هزار واحد مســکن مهر به شــکل کامل در لیســت‬ ‫پروژه های افتتاح شده قرار می گیرند‪ ،‬نزدیک به ‪ 10‬درصد‬ ‫از پروژه ها به سال ‪ 1395‬موکول می شود‪».‬‬ ‫اصغری مهرابــادی اعالم کــرد‪« :‬از ابتــدای طرح‬ ‫مسکن مهر در دولت نهم نزدیک به دو میلیون و ‪ 300‬هزار‬ ‫واحد مسکونی در لیست تنظیم قرار داد قرار گرفت که از این‬ ‫میان تاکنون یک میلیون و ‪ 745‬هزار واحد به شکل کامل‬ ‫به افتتاح رســیده و ‪ 557‬هزار واحد نیز در دســت پیگیری‬ ‫قرار دارد‪ ».‬وی با بیان اینکــه در حال حاضر ‪ 64‬هزار واحد‬ ‫مســکن مهر اماده تحویل به متقاضیان شده است‪ ،‬اعالم‬ ‫کرد‪« :‬تاکنــون حدود یک میلیــون و ‪ 406‬هــزار واحد به‬ ‫شکل کامل افتتاح شــده و در اختیار مردم قرار گرفته و در‬ ‫تالشــیم همان طور که تاکنون نیز به وعده های خود عمل‬ ‫کرده ایم‪ ،‬طبق برنامــه زمان بندی پروژه هــای نیمه کاره را‬ ‫تحویل دهیم‪».‬‬ ‫قائم مقام وزیر راه و شهرســازی در امور مســکن مهر‬ ‫دربــاره عملکرد دولــت یازدهــم در حوزه مســکن مهر نیز‬ ‫اظهار کــرد‪« :‬در طول حدود یک ســال و نیم گذشــته از‬ ‫اغاز بــه کار دولت یازدهــم حدود ‪ 480‬هزار واحد مســکن‬ ‫مهر با تمامی خدمــات زیربنایی به افتتاح رســیده که این‬ ‫مساله باتوجه به تورم باال و رشــد قابل توجه قیمت مصالح‬ ‫عملکــردی مثبت به حســاب می اید‪ .‬او با اشــاره به توقف‬ ‫تعداد قابــل توجهی از پروژه های مســکن مهــر در اواخر‬ ‫سال ‪ 1391‬به دلیل مشــکالت اقتصادی موجود در کشور‬ ‫اظهار کرد‪« :‬خوشــبختانه از نیمه ســال ‪ 1392‬با طراحی‬ ‫روش هایی جدید و در نظر گرفتن منابــع اعتباری متنوع بار‬ ‫دیگر سرعت پیگیری پروژه های مسکن مهر به حالت عادی‬ ‫بازگشت‪ .‬در شــرایطی که حدود ‪ 340‬هزار واحد باتوجه به‬ ‫مشکالت به وجود امده در ســال ‪ 1391‬متوقف شدند‪ ،‬اما‬ ‫با پیگیری های صورت گرفته در حــال حاضر بیش از ‪230‬‬ ‫هزار واحــد بار دیگر فعال شــده اند که مابقی نیــز در ادامه‬ ‫درباره یک نیاز ضروری‬ ‫ضرورت کاهش حداقل سه هزار میلیارد تومان از یارانه نقدی‬ ‫محمدرضا پورابراهیمی‬ ‫نماینده مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫به اجرای کامل قانون هدفمندی یارانه ها اقدام کند‪.‬‬ ‫دولت نگران تبعات سیاســی و اجتماعی حذف یارانه‬ ‫پردرامدهاست و به نظر می رسد این نگرانی ها مانع از انجام‬ ‫این کار می شود‪ .‬افراد خارج نشین‪ ،‬مســافران کشورهای‬ ‫خارجی‪ ،‬مالــکان خودروهــای چندصد میلیونــی و افراد با‬ ‫درامد باال از جمله اقشاری هستند که یارانه نقدی تاثیری بر‬ ‫زندگی انها ندارد‪.‬‬ ‫کســانی که دارایــی و مجموعــه امکاناتی کــه از ان‬ ‫بهره منــد هســتند بیش از یک حد مشــخص باشــد‪ ،‬طبق‬ ‫اطالعات خودشــان و بدون نیاز به مراجعه به حساب های‬ ‫بانکی انها قابل شناســایی هســتند و می توان یارانه انها را‬ ‫حذف کرد‪.‬‬ ‫طبق قانون‪ ،‬تعیین تکلیف درباره پرداخت یارانه نقدی‬ ‫و غیرنقدی با دولت است‪ .‬پنج هزار و ‪ 200‬میلیارد تومان از‬ ‫منابع ازادشده اجرای هدفمندی یارانه ها برای بخش تولید‪،‬‬ ‫چهار هزار میلیارد تومان برای اشتغال و هزار و ‪ 300‬میلیارد‬ ‫تومان برای مسکن جوانان درنظر گرفته شده است‪.‬‬ ‫اگر بپذیریم ایجاد اشتغال برای جوانان از دغدغه های‬ ‫اصلی جامعه اســت‪ ،‬باید بپذیریم با اجــرای این اقدامات‬ ‫انتظارات مردم در بخش اشتغال‪ ،‬مسکن و بهداشت براورده‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫با اجــرای ســامانه نظام جامــع اطالعــات مالیاتی‪،‬‬ ‫می توان به مردم ایــن قول را داد که در نیمه دوم ســال ‪95‬‬ ‫شاهد پایان فرارهای مالیاتی در کشور باشیم‪ .‬در حال حاضر‬ ‫سامانه نظام جامع اطالعات مالیاتی از پیشرفت ‪ 85‬درصدی‬ ‫برخوردار اســت و ‪ 15‬درصد باقیمانده ان نیز در سال اینده و‬ ‫نیمه نخست سال ‪ 95‬تکمیل خواهد شد‪.‬‬ ‫در حال حاضر امار فرارهای مالیاتی بیش از اخذ مالیات‬ ‫اســت‪ .‬از دالیلی که در کشــور شــاهد امار باالی فرارهای‬ ‫مالیاتی هستیم نبود یک ســامانه اطالعاتی دقیق و کامل‬ ‫است و اگر سامانه نظام جامع اطالعات مالیاتی اجرا شود‪،‬‬ ‫قطعا امار فرارهای مالیاتی به کمتریــن میزان خود خواهد‬ ‫رسید‪ .‬حذف یارانه پردرامدها در قانون هدفمندی یارانه ها و‬ ‫در قانون سنواتی بودجه مورد تاکید قرار گرفته‪ ،‬اما تا کنون‬ ‫اجرا نشده اســت‪ .‬دولت فعلی و قبلی قانون هدفمندی را به‬ ‫درســتی اجرا نمی کنند‪ .‬در قانون بودجه ســال ‪ 93‬تکلیف‬ ‫دولت را بــرای اجرای قانون هدفمندی یارانه ها مشــخص‬ ‫کردیم اما به دلیل برخی شــرایط که در ســال ‪ 94‬هم ادامه‬ ‫یافت وظیفــه ای را که برای دولت تعیین کــرده بودیم اجرا‬ ‫نشد‪.‬‬ ‫ضرورت کاهش حداقل سه هزار میلیارد تومان از یارانه‬ ‫نقدی که دولت پرداخت می کند‪ ،‬غیر قابل انکار اســت‪ .‬در‬ ‫سال های گذشته ‪42‬هزار میلیارد تومان برای پرداخت یارانه‬ ‫نقدی درنظر گرفته شــده بود‪ ،‬درحالیکه این رقم امسال به‬ ‫‪ 39‬هزار میلیارد تومان کاهش یافته است‪.‬‬ ‫امار ‪ 10‬میلیونی وزیر اقتصاد از افراد پردرامد شناسایی‬ ‫شده قابل توجه است‪ .‬مجلس هم براساس همین گزارش‬ ‫درخواست کرد دولت براساس برنامه زمان بندی شده نسبت‬ ‫ســال به روند عادی باز می گردند‪ .‬البته در این بین جلسات‬ ‫متعدد ما با مراکز اســتان ها و جلسات شــورای مسکن که‬ ‫با حضور اســتانداران و فرمانداران برگزار شد به شکل قابل‬ ‫توجهی به این موضوع کمــک کرد‪ .‬همچنین در طول این‬ ‫ماه ها حدود ‪ 600‬هزار واحد به فروش اقســاطی رسیده که‬ ‫از نظر میزان وصول اقساط ‪ 69‬درصد از کل امار موجود را‬ ‫شامل می شود‪ .‬به طور کلی در چارچوب مسکن مهر حدود‬ ‫‪ 5500‬میلیارد تومان فروش اقســاطی صــورت گرفته که‬ ‫بیش از ‪ 3800‬میلیارد تومان ان به دولت یازدهم اختصاص‬ ‫دارد‪».‬‬ ‫‪57‬‬ ‫برگ های برنده تهران‬ ‫جنگ نیابتی ایران و عربستان در تحوالت یمن سرانجام به سود تهران تمام شد‪ .‬عربستان با‬ ‫وجود حمله هوایی نتوانست از قدرت و نفوذ جنبش حوثی ها بکاهد و به همین دلیل فرار را بر قرار‬ ‫ترجیح داد‪ .‬شکست عربستان در یمن انچنان سهمگین بود که این کشو رترجیح داد به جای ورود‬ ‫نیروی نظامی اش به بحران و کاربرد گســترده تر قدرت نظامی فاز مداخله را در سطحی متفاوت‬ ‫پیگیری کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫مانورقدرتتهران‬ ‫درشبه جزیره‬ ‫ایرانهمهطرف هایدعوادریمنراپایمیزمذاکرهمی نشاند‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫عضو پژوهشکده مطالعات روابط بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪1‬‬ ‫فقیرترین کشور خاورمیانه نیز از اتش جنگ در امان‬ ‫نماند و اوضــاع در یمن به گونه ای پیــش رفت که ائتالفی‬ ‫از ‪ 10‬کشــور عربی با پوشــش اطالعاتــی ایاالت متحده‪،‬‬ ‫ســرزمینی کــه به «یمــن ســعید» معــروف بــود را هدف‬ ‫بمباران هــای یک ماهــه ‪ 185‬جنگنده قــرار دهند‪ .‬جنگی‬ ‫که « توفان قاطعیــت» نام گرفت و هدف ان مشــروعیت‬ ‫بخشیدن به رئیس جمهور نامشروع این کشور ذکر شد‪ ،‬اما‬ ‫اینکه چه شــد که توفان قاطعیت ائتالف عربی با محوریت‬ ‫عربستان‪-‬مصر به زودی فرونشســت موضوع این نگاشته‬ ‫است‪ .‬برای پاسخ به این ســوال در ابتدا ناگزیز هستیم به‬ ‫این سوال پاسخ دهیم که چرا جنگ شروع شد؟ اهدف ان‬ ‫چه بود؟ در رسیدن به کدام اهداف اعالم شده و اعالم نشده‬ ‫موفق یا ناکام بود و توازن قدرت در منطقه پس از این رویداد‬ ‫چگونه تغییر کرد؟ مجموع موارد فوق می تواند پاسخ سوال‬ ‫اصلی اینکه چرا و چگونه جنگ تاحدودی متوقف شد را در‬ ‫اختیار مخاطب قرار داد‪ .‬شروع بحث نیز با شرایط منطقه ای‬ ‫و بین المللی روزهای قبل و بعد از شروع جنگ خواهد بود‪.‬‬ ‫چرایی شروع جنگ‬ ‫بهار امســال برای مردم یمن‪ ،‬بهاری خونین بود؛ در‬ ‫شرایطی که محمدجواد ظریف و تیم مذاکره کننده هسته ای‬ ‫کشــورمان ماراتن مذاکرات را به اخر می رساندند‪ ،‬یکی از‬ ‫مهمترین نارضایان این توافق یعنی عربســتان ســعودی‪،‬‬ ‫چندین روز پیش از رســانه ای شــدن احتمال توافق گروه‬ ‫ ‪ ،5 +1‬از کانال های خود نســبت به وقوع احتمالی این امر‬ ‫اطــاع یافته ان را اشــتی تمــام عیــار ایرانی‪-‬غربی انهم‬ ‫پس از نزدیک به چهاردهه روابط پر تنــش‪ ،‬ارزیابی و خود‬ ‫را بازنده قطعی این توافق تلقی کــرد‪ .‬انچه برای حکومت‬ ‫ریاض در وهلــه اول حا ئز اهمیت بود وارد کــردن ایران به‬ ‫واکنشی غیر معقول و عجوالنه و استفاده از ان جهت فشار‬ ‫دیپلماتیک بر کشورهای مذاکره کننده و به کارگیری اخرین‬ ‫تالش ها برای به چالش کشــیدن روزهای اخــر مذاکره و‬ ‫ممانعت از تحقق توافق مذاکور به طور کلی بود‪ .‬عربستان‬ ‫خود اولین بازنده باورکردن این فرضیه بود که اتفاقات یمن‬ ‫حاصل جنگ نیابتی گروه هــای یمنی به نمایندگی از ایران‬ ‫است‪ ،‬چراکه رسانه های عربی طی دهه اخیر در تائید بازی‬ ‫قدرت حاکمان عرب‪ ،‬تحوالت یمن را نتیجه حمایت ایران‬ ‫س که از‪11‬قرن‬ ‫به تصویر می کشیدند‪ ،‬در حالیکه برای ان ک ‬ ‫سیاســت و حکومت یمن اطالع داشته و نســبت به وجود‬ ‫‪50‬میلیون قبضه سالح جنگی بین مردم این کشور اگاهی‬ ‫دارد این امر روشن اســت که تنها جایی که مستقیما نیاز به‬ ‫حمایت نظامی یا اعزام نیرو و حتی مشاور ایرانی ندارد‪ ،‬یمن‬ ‫است‪ .‬یمنی ها و به خصوص جمعیت انصار الله با نام قبلی‬ ‫انها یعنی حوثی هــا‪ ،‬نزدیک به یک دهه اســت در مناطق‬ ‫بدون انصارالله‪ ،‬یمن به صلح نمی رسد‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسن احمدیان‬ ‫بازی دیپلماتیک ایران‪-‬امریکا‬ ‫همانگونه که اشــاره شــد محور عربی و در راس ان‪،‬‬ ‫نتیجه گیری‬ ‫ی و کشتار زنان و‬ ‫پس از یک ماه بمباران منازل مسکون ‬ ‫کودکان با اعالم عربستان سعودی حمالت هوایی ائتالف‬ ‫عربی به یمن متوقف شــد‪ .‬اینکه طبق ادعای عربســتان‬ ‫اهداف موردنظــر از جمله از بین بــردن انبارهای و مخازن‬ ‫تســلیحاتی یمن که به دســت انصاراللــه افتاده اند‪ ،‬چقدر‬ ‫تحقق یافتــه اهمیتی ندارد‪ ،‬اما موضوع بــه ظاهر مهمتر‪،‬‬ ‫اقدامی اســت که قرار بود بــا محوریت عربســتان و مصر‬ ‫در چارچوب بررســی عملــی امکان شــکل گیری ائتالفی‬ ‫دفاعی‪-‬امنیتی از طریق بمباران یمن محقق شود که با بازی‬ ‫هوشمندانه کشورمان و همراهی ترکیه و پاکستان و عمان‬ ‫این امر در نطفه ناکام ماند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫در ارتباط با پرونده یمن‪ ،‬نقش افرینی‬ ‫کشورمان بازی هوشــمندانه ای بود‬ ‫که در ازای کمترین هزینه بیشترین‬ ‫منافــع را بــرای کشــور و همچنیــن‬ ‫در جهــت پایــان دادن بــه جنــگ ‬ ‫به همراه اورد‬ ‫رسانه ها و شــخصیت های رســانه ای جهان عرب همواره‬ ‫اتهاماتی را علیه ایــران مطرح و از اوضــاع یمن به عنوان‬ ‫جنگی نیابتی یاد کرده اند‪ .‬برهمین اســاس نیز این مبحث‬ ‫به موضوع ایران اختصاص دارد‪ .‬در ارتباط با پرونده یمن‪،‬‬ ‫نقش افرینی کشورمان بازی هوشمندانه ای بود که در ازای‬ ‫کمترین هزینه بیشــترین منافع را برای کشــور و همچنین‬ ‫در جهت پایــان دادن به جنگ به همراه اورد‪ .‬دیپلماســی‬ ‫کشورمان در وهله اول‪ ،‬محور ائتالف مذکور را با جداکردن‬ ‫دو عضو غیرعربی اما مســلمان و مدعــی ان یعنی ترکیه و‬ ‫پاکســتان خنثی کرد‪ .‬این اقدام موجب شــد که اقدامات‬ ‫عربســتان در یمن به حساب جهان اســام نوشته نشود و‬ ‫اهمیت این امر بی اندازه اســت‪ .‬اگر به این موضوع توجه‬ ‫شود که پاکســتان‪ ،‬قدرتی هسته ای و ترکیه کشوری است‬ ‫که داعیــه رهبری جهان اســام در چارچــوب ایدئولوژی‬ ‫نوعثمانی گری دارد‪ ،‬اهمیت جداکردن این کشور از ائتالف‬ ‫مذکور بیشتر نمایان می شــود‪ .‬عضو عرب گروه مخالفان‬ ‫جنگ یمن‪ ،‬عمان و قــدرت بزرگ ان روســیه و تاحدودی‬ ‫چین است‪.‬‬ ‫اقدام دیگر ایران‪ ،‬پذیرش مصدومان غیرنظامی یمنی‬ ‫و درمان انها در بیمارستان های تهران بود ؛ موضوعی که از‬ ‫نگاه و نظر اغلب کارشناسان و صاحب نظران مغفول نماند‪.‬‬ ‫کشــورمان با اعزام ناوگروه نیروی دریایی خود به مجاورت‬ ‫یمن به اقدام استراتژیک دیگری دست زد‪ .‬همزمان با این‬ ‫اقدام‪ ،‬موج رســانه ای گســترده ای با این مضمون شکل‬ ‫گرفت که ایران در تالش برای ارسال سالح برای انصارالله‬ ‫یمن است و ناو امریکایی موجود در منطقه ماموریت بازرسی‬ ‫ناو ایرانی را دارد‪ ،‬اما این تالش ها موثر واقع نشــد و رسما‬ ‫ایاالت متحده اعالم کرد که نه تنها قصدی در این خصوص‬ ‫ندارد بلکه به نحــوی‪ ،‬ماموریت مشــروع و قانونی ناوگروه‬ ‫ایرانی را تائید کــرد‪ .‬این امر طبیعتا اولین پیامد نشســت و‬ ‫برخاسته های هسته ای ظریف با دیپلمات های کشورهای‬ ‫مختلف از جمله امریکا بود‪ .‬این یعنی انکه‪ ،‬ایاالت متحده‬ ‫باید از هرگونه اقدامی هرچند غیرمرتبط با پرونده هسته ای‬ ‫که می تواند فضای نگارش متن نهایــی توافق و تعهدات‬ ‫طرفین را تحــت تاثیر قرار دهــد‪ ،‬بپرهیزد‪ .‬ایــن امر برای‬ ‫ائتالف عربی ضربه شکننده ای بود‪ ،‬ضربه ای که منجر شد‬ ‫عربستان و البته پیش از ان حسین امیرعبداللهیان‪ ،‬معاون‬ ‫عربی وزارت خارجه کشورمان خبر از احتمال توقف عملیات‬ ‫ توفان قاطعیت بدهد‪ .‬ایران از سوی دیگر پیشنهاد راه حل‬ ‫سیاسی را برای یمن پیشــنهاد داده که از سوی طرف های‬ ‫ذی نفع مورد توجه قرار گرفت‪ .‬این اقدام می تواند دســت‬ ‫کشورمان را در تعیین سمت و سوی امور باز بگذارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کوهســتانی با ارتش مجهز یمن هفت دوره جنگ را تجربه‬ ‫کرده اند ؛ جنگی که هر بار از ان نسبت به مرتبه قبل پیروزتر‬ ‫خارج شــده و از ســوی دیگر نحوه مذاکره سیاسی و احیانا‬ ‫دیپلماتیک منطقه ای را طی ان اموزش دیده اند‪ .‬عملیات‬ ‫عربســتان و گروه ائتالف چنــد روز پیش از اعالم رســمی‬ ‫توافق گروه ‪ ،5+1‬شروع و به زودی به اوج رسید و همزمان‬ ‫با حلول ماه حرام رجب رو به افول گذاشت‪.‬‬ ‫طرف دیگر اصلی جنگ یمن‪ ،‬مصر بود‪ .‬مصر در دهه‬ ‫‪ 70‬میالدی یکبار یمن را بــا ‪ 800‬هزار نظامی خود در زمان‬ ‫جمال عبدالناصر و در شرایطی که ارتش مصر مشغول جنگ‬ ‫با اسرائیل بود‪ ،‬در راستای ایدئولوژی ملی گرایی عربی و به‬ ‫دعوت گروه افسران ازاد که کودتای ‪1962‬م را علیه نظام‬ ‫امامت زیدی یمــن تدارک دیده بودند‪ ،‬اشــغال کرده بود و‬ ‫امروز و پس از نیم قرن به عنوان پایه ثابت ائتالف عربی در‬ ‫حمله به یمن موضعگیری کرد‪ .‬انچه رئیس جمهور السیسی‬ ‫را به عرصه ائتالف وارد کرد‪ ،‬دو عامــل خارجی و دو عامل‬ ‫جامعه بی رمق‪ ،‬دولت قدرتمند‬ ‫چرا جامعه مصر در مقابل دیکتاتوری‬ ‫السیسی ساکت است؟‬ ‫داخلی بود‪ .‬در مــورد عوامل خارجی‪ ،‬السیســی همچنان‬ ‫نسبت به انتقادهای واشنگتن از کشورش در قبال معترضان‬ ‫طرفدار مرسی ناخرسند بوده و انتظار داشت پس از گنجاندن‬ ‫اخوان المســلمین در لیســت گروه های تروریســتی دیگر‬ ‫شاهد واکنشــی از غرب در این خصوص نباشد‪ .‬عبدالفتاح‬ ‫السیسی با دورشــدن نمایشی از امریکا و ســفر به روسیه و‬ ‫درحال حاضر تالش برای احیای نقش عربی مصر بار دیگر‬ ‫فرصتی برای ابراز نارضایتی خود به دست اورد‪ ،‬مشروط به‬ ‫این که نقش افرینــی منجر به نارضایتــی عمومی در مصر‬ ‫نشود و از سوی دیگر بتواند نگاه داخل را به خارج معطوف‬ ‫کند و عالوه بر ان از حمایت های اقتصادی ‪ -‬نفتی عربستان‬ ‫از مصر کــه همواره مهمترین مشــکل داخلی این کشــور‬ ‫بیکاری و افزایش تعداد جوانان بیکار بوده‪ ،‬بهره مند شود‪.‬‬ ‫طبیعت و جایگاه اقتصادی عربســتان در سیاســت داخلی‬ ‫مصر انگونه بوده که چه اخوان المســلمین و چه نظامیان‬ ‫تداوم حکومتشان را منوط به دالرهای نفتی ریاض بدانند‪.‬‬ ‫موضوع ســوم منطقه‪ ،‬بــی ارزش شــدن جریان های‬ ‫تکفیری در سوریه و عراق و پیشروی های گروه های مقاومت‬ ‫مردمی در این دو کشــور و عقــب راندن تکفیری هاســت‪.‬‬ ‫گروه هــای مخالــف حکومت ســوریه خواه داعش باشــند‬ ‫یا النصــره‪ ،‬اگر بالفرض هــم بخواهیم انها را مســتقل و نه‬ ‫دست نشــانده فرض کنیم‪ ،‬بازهم در راســتای منافع عربی‬ ‫به خصوص منافع ریاض در ضرورت ســرنگونی بشــار اسد‬ ‫ایفای نقش می کنند‪ .‬گروه های جنگجو در سوریه در بهترین‬ ‫حالت «متحدان بد» ریاض و در بدترین حالت‪ ،‬وابســته به‬ ‫عربستان و برخی دیگر از کشورهای منطقه بودند‪ .‬تصمیم‬ ‫بین المللــی مبنی بر ضــرورت مبــارزه با داعش‪ ،‬بــه معنای‬ ‫پذیرفتنمشروعیتدولتسوریهازسویجهانغربوتبدیل‬ ‫شدن گروه های جنگجو به کارت های سوخته فهمیده شد‪.‬‬ ‫این امر شکست های وهمی سیاستگذاران در ریاض و عقل‬ ‫جمعی انها یعنی اتحادیه عرب را به این سو تحریک کرد که‬ ‫به اقدامی دست بزنند که بتواند جبران کننده باخت های قبلی‬ ‫باشد ‪ .‬از این رو ضعیف ترین کشور منطقه یعنی یمن به میدان‬ ‫مانور عملی اعــراب و عملیات انها تبدیل شــد‪ .‬مانوری که‬ ‫هدفش نه انبارهای تسلیحاتی انصارالله بود و نه بازپس گیری‬ ‫بنادر یا حتی بازگرداندن ثبات به این کشور‪ .‬یمن هدف قرار‬ ‫گرفت چون اینگونه ارزیابی شــد که این کشــور توان دفاع‬ ‫از خود را حداقل در برابر حمالت هوایی نداشــته و از طرفی‬ ‫عبدربه منصور هادی نیز نسبت به این امر اگاهی کامل داشت‬ ‫کهاینده ایدریمننداردامااخرینکاریکهمی توانستبرای‬ ‫عربستانکهچندسالریاست جمهوری اشرادرراستایطرح‬ ‫شورای همکاری تضمین کرده بو د انجام دهد‪ ،‬خدمتی تحت‬ ‫عنوان درخواست حمله به مردمش بود‪.‬‬ ‫سناتور علیه پرزیدنت‬ ‫جمهوریخواهان می خواهند‬ ‫توافق با تهران را تعدیل کنند‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بدون انصارالله‪ ،‬یمن به صلح نمی رسد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسن احمدیان‬ ‫چندی اســت که شــاهد حمالت و تهاجم ائتالف‬ ‫عربیبهرهبریسعودی هاعلیهیمنهستیم‪.‬البته‬ ‫تحوالت نظامی در یمن از روز نخست حمله ائتالف‬ ‫تا امروز تغییــرات فراوانی کرده اســت‪ .‬در حالی‬ ‫که عربســتان گمان می کرد ظرف مــدت کوتاهی‬ ‫می تواند به انچه می خواهد در این کشور همسایه‬ ‫خود دست یابد اما با گذشــت زمان متوجه شد که‬ ‫ســناریوهایش ان گونه که پیش بینی کــرده بود‬ ‫پیش نخواهد رفت‪ .‬اصال چرا عربســتان وارد این‬ ‫ماجراجویی نظامی شد؟‬ ‫وضعیتی که در یمن پیش امد به دالیل متعدد از نظر‬ ‫سعودی ها غیر قابل قبول بود؛ نخست اینکه یمن نسبت به‬ ‫سایر کشورهای منطقه برای عربستان وضعیت متفاوتی دارد‬ ‫و بنابراین ریاض از اینکه یمن درون شبه جزیره به تهدید بزرگی‬ ‫علیه عربستان تبدیل شود هراس داشت‪ .‬چرا که عربستان از‬ ‫بعد از جنگ جهانی دوم در شبه جزیره با تهدیدی مواجه نبوده‬ ‫است ولی یمن در حال تبدیل شــدن به یک تهدید بود‪ .‬این‬ ‫وضعیت برای اقلیت حاکم بر عربســتان بسیار نگران کننده‬ ‫است و چشم انداز اســتراتژیک منطقه بالفصل عربستان را‬ ‫متحول می کند‪ .‬همچنین باعث می شــود که قدرت و نفوذ‬ ‫رقبای منطقه ای عربستان از جنبه های متفاوتی به مرزهای‬ ‫این کشور وارد شود‪.‬‬ ‫نکته دیگر این استکه در درون عربستان با امدن ملک‬ ‫ســلمان تحوالتی جدی صورت گرفت و این تحوالت باعث‬ ‫صعود جریانی شد که محمد بن سلمان را در محوریت دارد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر به لحاظ تحکیم قدرت داخلی‪ ،‬جریان های‬ ‫قدرتمند عربستان به طور ســنتی به ایفای نقش در خارج از‬ ‫مرزهای این کشــور می پرداختند‪ .‬منتها این سطح از ایفای‬ ‫نقش بی سابقه بوده است‪ .‬نکته سوم این است که تحوالت‬ ‫منطقه از چهار سال گذشته ت ا امروز تحوالتی در سطوح ملی‬ ‫بوده است‪ .‬در بحران های مختلف تحوالت اساسا سطحی‬ ‫ملی و طبعا امتدادهای منطقه ای و بین المللی نیز داشــتند‪،‬‬ ‫منتها بــرای اولین بار در دوره جدید بعــد منطقه ای تحوالت‬ ‫در درجه اول اهمیت قرار می گیرد‪ ،‬به این معنا که بازیگران‬ ‫منطقه ای وارد تحوالت سطوح ملی شده و ان تحوالت را به‬ ‫تحوالت منطقه ای تبدیل می کنند‪ .‬تجاوز عربستان به یمن‬ ‫از این منظر یک تحول بی ســابقه در دوره اخیر محســوب‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫مساله دیگر این اســت که در دوره اخیر در خاورمیانه‬ ‫جنگ افروزی ها از سطح بین المللی به منطقه ای می رسیده‬ ‫اما اکنون عربستان به عنوان یک قدرت منطقه ای وارد عمل‬ ‫شده و از نظر سطح تحرک اســتراتژیک منطقه ای نیز یک‬ ‫تحول نوین اســت‪ .‬بنابراین عربستان با انگیزه پیشگیری از‬ ‫خروج یمن از کنترل وارد عمل شد و برخالف تصورات اولیه‬ ‫این کنش در کوتاه مدت با مشکل مواجه شد‪.‬‬ ‫چندی پیش عربستان عملیات موسوم به « توفان‬ ‫قاطع» را متوقــف و عملیــات جدیدی بــا عنوان‬ ‫«بازگرداندن امید» در یمن را اغاز کرد که عملیات‬ ‫دوم باتوجه به اهدافی که برای ان تعیین شده عمال‬ ‫دســت ریاض را برای ادامه تجاوزات نظامی خود‬ ‫به یمن باز می گذارد‪ .‬چرا شــاهد تغییر استراتژی‬ ‫عربســتان و توقف حمالت و ســپس نیز کاهش‬ ‫ان بودیم؟‬ ‫به دلیل مشــکالت پیش امده‪ ،‬عربســتان خود را‬ ‫مجبور به تعدیل و اصالح استراتژیک کرد و این امر در واقع‬ ‫منجربهتوقفعملیاتاولیهشد‪.‬امافضایپیشامدهامکان‬ ‫‪2‬‬ ‫حســن احمدیان‪ ،‬کارشناس مســائل خاورمیانه در‬ ‫گفت وگو با مثلث در خصوص اینــده ماجراجویی نظامی‬ ‫عربستان در یمن گفت که عربستان به دنبال راهی برای‬ ‫خروجازیمنضمنحفظوجههسیاسیخوددرعربستان‬ ‫و سطح منطقه اســت‪ .‬به گفته این کارشــناس به دنبال‬ ‫بمباران یمن توســط ائتالف عربی وضعیــت نامطلوبی‬ ‫برای ریاض ایجاد شده است و همزمان با گسترش نفوذ‬ ‫انصارالله در یمن‪ ،‬شــاهد افزایش مخالفت ها در سطح‬ ‫منطقه ایوبین المللیعلیهریاضهستیموحتیمتحدان‬ ‫سنتی عربستان مانند مصر و پاکستان از همراهی با این‬ ‫کشور در جنگ یمن اجتناب کردند‪.‬‬ ‫توقف عملیات به طور کامل را از عربستان می گرفت‪ .‬چرا که‬ ‫عربستان وارد فازی شده بود که خروج کامل از جنگ به معنای‬ ‫شکست کامل بود و استمرار در همان سطح از جنگ باز هم‬ ‫ بی نتیجه بود‪ .‬بنابراین نوع دیگری از عملیات را با ســبک و‬ ‫سیاقی نزدیک به عملیات اول شروع کرد که می توان گفت‬ ‫استمرار همان عملیات در سطح پایین تر است‪.‬‬ ‫پس از اغاز عملیات نظامی عربستان در یمن‪ ،‬این‬ ‫اقدام ریاض را با چراغ ســبز واشنگتن می دانند‪.‬‬ ‫شما نقش امریکا را در این بحران چطور می بینید؟‬ ‫بدون شک عربستان با موافقت و همراهی امریکا‬ ‫جنگ را اغاز کرد و بدون همراهی امریکا قادر به ادامه جنگ‬ ‫نخواهد بود‪ .‬البته ابتکار این عملیات با عربستان بوده است‪،‬‬ ‫منتها بدون موافقت امریکا امکان عملیاتی کردن این ابتکار‬ ‫وجود نداشت‪ .‬امریکا یک موضع کامال متزلزل در وضعیت‬ ‫فعلی دارد؛ زیرا از یک طرف جنــگ در یمن به قدرت گیری‬ ‫جریان های افراطی مانند القاعده و داعش در مناطقی از یمن‬ ‫انجامیده است و از طرف دیگر امریکا نمی تواند به نیازهای‬ ‫امنیتی متحد خود بی توجه باشــد‪ .‬بنابراین امریکا وضعیت‬ ‫را به صــورت روزانه دنبال می کند و منتظر تحولی در ســطح‬ ‫منطقه ای است تا بتواند مدیریت بحران را به نحو موثرتری‬ ‫انجام دهد‪.‬‬ ‫عربستان همواره مدعی حمایت ایران از انصارالله‬ ‫یمن است و حتی بســیاری از تحلیل ها این جنگ‬ ‫را عملیات نظامی عربســتان علیه ایــران قلمداد‬ ‫می کنند‪ .‬در شــرایط فعلی ریاض چه رویکردی در‬ ‫قبال تهران دارد؟ همچنین باتوجه به دشواری ها و‬ ‫پیچیدگی هایتحوالتیمنوافزایشدامنهبحران‬ ‫این کشــور‪ ،‬جمهوری اســامی ایــران به عنوان‬ ‫قدرتی منطقه ای طرحی را برای پایان دادن به این‬ ‫بحران تنظیم و ارائه کرده اســت؛ ارزیابی شما از‬ ‫این طرح چیست؟‬ ‫تبلیغاتی که عربستان در مورد نقش ایران در تحوالت‬ ‫یمن و قدرت گیری حوثی ها انجام داده است‪ ،‬شاید صد برابر‬ ‫نقش واقعی ایــران در این تحوالت باشــد‪ .‬در واقع تاکید بر‬ ‫نقش ایران به مثابه توجیهی است که عربستان به خاطر ان‬ ‫عملیات خود را شــروع کرد و ادامــه داد‪ .‬بنابراین این تاکید‬ ‫همچنان ادامه داد‪ .‬طبعا نگرانی های امنیتی و استراتژیک‬ ‫عربستان از ناحیه یمن با نگاه این کشور به ایران نیز مرتبط‬ ‫اســت و این ارتباط می تواند به ایران یک نقش بی بدیل در‬ ‫ارام کردن وضعیت بدهد‪ .‬بــه نحوی که در چارچوب طرحی‬ ‫که دولت ایران ارائه داده اســت امکان دعوت به گفت وگو‬ ‫در ســطح منطقه ای و به ویژه در ســطحی که بتواند ایران و‬ ‫عربســتان را به طور مســتقیم با یکدیگر مرتبط کند‪ ،‬وجود‬ ‫دارد و این امر می تواند نگرانی های جدی عربستان را تقلیل‬ ‫دهد‪ .‬در مورد طرح‪ 4‬ماده ای ایران بحثی وجود دارد که بدون‬ ‫همراهی ایران و عربستان و سایر کشورهای اثرگذار در یمن‬ ‫از جمله امریــکا این طرح عملیاتی نیســت‪ .‬بنابراین به طور‬ ‫ضمنی این مســاله را در خود دارد تــا گفت وگوهایی در این‬ ‫سطح صورت گیر د و مقدمات اجرایی شدن ان صورت گیرد‪.‬‬ ‫بنابراین مقدمات ان مهمتر از خود طرح است تا بر اساس ان‬ ‫بتوان کشورهای اثرگذار در یمن را به یک جمع بندی کالن‬ ‫منطقه ای در خصوص لزوم متوقف کردن بحران رســاند تا‬ ‫صلح و امنیت به یمن بازگردد‪.‬‬ ‫با گذشــت نزدیک بــه دو مــاه از عملیــات نظامی‬ ‫عربستان علیه یمن و به خصوص مواضع حوثی ها‬ ‫در این کشــور‪ ،‬اکنــون موقعیت این گــروه به چه‬ ‫صورت است؟‬ ‫بنا بر گفته جمال بــن عمر‪ ،‬نماینده ویژه ســازمان‬ ‫ملل در امور یمــن‪ ،‬انصارالله یکی از مســئولیت پذیرترین‬ ‫طرف های حاضر در گفت وگوهای ملی بودند و به رغم عدم‬ ‫موافقت با ابتکار شــورای همکاری در قالب این ابتکار انها‬ ‫وارد این گفت وگوها شده بودند‪ .‬با این حال طرف هایی مانند‬ ‫حزب اصالح و جریان های مرتبط با عربستان تالش کردند‬ ‫از میزان سهم و قدرتی که قرار بود به برخی از طرفین مانند‬ ‫انصارالله داده شود‪ ،‬پیشــگیری کنند و همین امر باعث شد‬ ‫که دو نماینــده انصارالله در گفت وگوهای ملی ترور شــوند‬ ‫و ســلفی های شــمال یمن وارد درگیری با انصارالله شوند‪.‬‬ ‫ناگفته نماند که همان درگیری ها باعث پیشــروی انصارالله‬ ‫تا جنوب یمن شد‪ .‬بنابراین محاسبات اشتباه دشمنان داخلی‬ ‫و خارجی انصارالله ســبب شــد که این جریان به سطحی از‬ ‫قدرت برسد که در تاریخ معاصر یمن بی سابقه است‪ .‬امروزه‬ ‫بزرگترین قدرت حاضــر در یمن انصارالله اســت و در وهله‬ ‫بعدی جریان های قدرتمند القاعده و جریان های تندرو قرار‬ ‫دارند‪.‬طبعا جریانی مانند حراک جنوب در موضع بینابین قرار‬ ‫دارد و از این منظر به طور مســتقیم در تحــوالت امروز یمن‬ ‫تاثیر گذار نیست‪ .‬در این میان قبایلی نیز هستند که ب ا هادی‬ ‫متحد شده و به نفع او می جنگند‪ .‬مجموع این وضعیت نشان‬ ‫می دهد که بدون انصارالله اینده سیاســی یمن قابل تصور‬ ‫نیســت همان طور که بدون باقی جریان های دارای پایگاه‬ ‫اجتماعی امکان برگشــت به شــرایط پیش از قدرت گیری‬ ‫انصارالله در سراسر یمن امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫در نهایت پیش بینی شــما از اینــده تحوالت یمن‬ ‫چیســت و عربســتان چطــور می خواهــد از این‬ ‫ماجراجویی نظامی خارج شود؟‬ ‫عربســتان به دنبال راهی برای خروج از یمن ضمن‬ ‫حفظ وجهه سیاسی خود در سطح کشور خود و منطقه است‪.‬‬ ‫زیرا ریاض با بیش از یک مــاه بمباران یمن نه تنها نتیجه ای‬ ‫به دست نیاورد‪ ،‬بلکه بعد از بمباران وضعیت برای عربستان‬ ‫بدتر شد؛ انصارالله گســترش بیشتری در سطح یمن یافته و‬ ‫مخالفت ها در سطح منطقه ای و بین المللی علیه ریاض در‬ ‫حال افزایش اســت و حتی متحدان ســنتی عربستان مانند‬ ‫مصر و پاکســتان از همراهی بــا این کشــور در جنگ یمن‬ ‫اجتناب کردند‪ .‬بنابراین وضعیت عربستان در یمن پیچیده تر‬ ‫از گذشته است و عربستان امروز را مجبور می کند که در اینده‬ ‫با هر طرح معقول و جدی برای حل و فصل بحران همراهی‬ ‫کند‪.‬‬ ‫پشت پرده جنگ‬ ‫چرا عربستان توافق سیاسی در یمن را به هم زد؟‬ ‫جعفرقنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪3‬‬ ‫برای همه کســانی کــه خواهان شــناخت مســائل‬ ‫پشت پرده تجاوز نظامی عربستان به یمن هستن د یا خواستار‬ ‫انند ک ه به علل و ریشــه های این اقدام بســیار خشــونت بار‬ ‫پادشــاهی ســعودی علیه همســایه جنوبــی اش پی ببرند‪،‬‬ ‫شــاید بیــش از هرچیز دیگــر‪ ،‬گفته هــای هفته گذشــته‬ ‫«جمال بن عمر» فرستاده سابق سازمان ملل به یمن بتواند‬ ‫پاسخگوی این تقاضای انها باشد؛ به ویژه ان جاکه «جمال‬ ‫بن عمر» در مصاحبه مطبوعاتی اش تصریح کرده اســت‪:‬‬ ‫«احزاب و گروه های یمنی در اســتانه یک توافق سیاســی‬ ‫بودند که عملیــات نظامی ارتش ســعودی علیه یمن باعث‬ ‫پیچیده شدن روند سیاســی و از بین رفتن مذاکرات و نتایج‬ ‫ان شد‪ » .‬فرستاده سابق ســازمان ملل با این یک جمله‪ ،‬نه‬ ‫فقط تبلیغات بسیار پرحجم سعودی ها را که با هدف توجیه‬ ‫ن تصویر تیره وتاری از روابط احزاب یمنی‬ ‫حمالت نظامی شا ‬ ‫و اوضاع سیاسی این کشور ارائه می کردند‪ ،‬خنثی کرد؛ بلکه‬ ‫به صورت تلویحی خاطرنشان ساخت ک ه ا نتخاب زمان اغاز‬ ‫حمالت هوایی عربســتان با روند مذاکرات میان گروه های‬ ‫یمنی نیــز مرتبط بوده اســت‪« .‬جمال بن عمر» ســپس در‬ ‫ش از فرایند برپایی دولتی مقبول و مورد تایید‬ ‫ادامه توضیحات ‬ ‫احزاب و گروه های یمنی ســخن گفت که در استانه به ثمر‬ ‫نشستن‪ ،‬با تجاوز نظامی سعودی ها متوقف شد‪ ،‬ولی اینک‬ ‫نیز تنها راه حل مسائل یمن از دیدگاه او‪ ،‬منوط به احیای این‬ ‫فرایند‪ ،‬یعنی ادامه مذاکراتی است که کشورهای همسایه‬ ‫دران دخالتی نداشــته باشند‪ .‬فرستاده ســابق سازمان ملل‬ ‫در مصاحبه مطبوعاتی هفته گذشــته اش تصریح کرد‪ «:‬به‬ ‫نمایندگی از دبیرکل سازمان ملل بیش از ‪ 60‬جلسه مذاکره‬ ‫و ‪ 150‬دیدار دوجانبه با گروه های یمنــی برگزار کردیم و در‬ ‫ی مسائل اختالفی‪ ،‬به غیر از مساله شورای ریاستی‪ ،‬به‬ ‫تمام ‬ ‫توافق رسیده بودیم‪ ،‬اما تجاوز نظامی باعث شد همه چیز از‬ ‫بین برود ‪ .‬اینک نیز تنها راه برای حل بحران یمن‪ ،‬مذاکرات‬ ‫میان گروه هــای یمنی‪ ،‬بدون دخالت و دســتورالعمل های‬ ‫خارجی است‪».‬‬ ‫ ریشه ها و علل تجاوز نظامی به یمن‬ ‫پایان عملیات « توفان قاطع»‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بعد از گذشت ‪ 27‬روز از اغاز عملیات « توفان قاطع»‪،‬‬ ‫مقامات نظامی و سیاســی ریاض در اقدامی کــه در اغلب‬ ‫مراکز سیاسی و رسانه ای‪ ،‬اقدامی انفعالی و از سر استیصال‬ ‫تلقی شد از پایان این عملیات و اغاز عملیات جدیدی با نام‬ ‫«بازگرداندن امید» سخن گفتند و همزمان با ادامه حمالت‬ ‫هوایی و توپخانه ای به مناطق مختلف یمن و کشته و مجروح‬ ‫کردن شمار دیگری از غیرنظامیان این کشور‪ ،‬مدعی تفاوت‬ ‫این مرحله از عملیات نظامی با عملیات «توفان قاطعیت»‬ ‫شدند و بر این امر تاکید کردند ‪« :‬شیوه های سیاسی در این‬ ‫مرحل ه بر دیگر شیوه ه ا ارجحیت خواهد داشت‪».‬‬ ‫با این حال با وجود گذشــت بیش از یک هفته از اغاز‬ ‫عملیات (بازگردانــدن امیــد) در یمن‪ ،‬کمتر نشــانه ای از‬ ‫اغاز اقدامات سیاسی عربســتان‪ ،‬به چشم می خورد و همه‬ ‫شــواهد حاکی از ان اســت ک ه مقامات ریــاض همزمان با‬ ‫ادامه حمالت هوایــی و توپخانه ای به شــهرهای مختلف‬ ‫یمن‪ ،‬همچنــان در صدد یافتن زمینه و شــرایط مســاعدی‬ ‫برای تجاوز زمینی به خاک این کشور هستند‪ .‬این به معنای‬ ‫ان اســت که ســرکردگان سیاســی و نظامی در عربستان‪،‬‬ ‫توانایی اتخــاذ تصمیم مشــخصی را در این بــاره ندارند و‬ ‫ضمن تردیدهای جدی در خصوص اغــاز عملیات زمینی‪،‬‬ ‫در انتخاب میان شیوه های سیاســی و نظامی و به کارگیری‬ ‫هریک‪ ،‬دچار انفعال و سردرگمی هســتند‪ .‬پیداست که این‬ ‫ تردید و سردرگمی به خودی خود کافی است تا نگرانی های‬ ‫پادشاهی ســعودی بازهم افزایش یابد و توانایی اندک این‬ ‫رژیم در محاسبه سود و زیان حاصله از تجاوز نظامی به یمن‪،‬‬ ‫دچار کاهش بیشــتری شــود‪ .‬در واقع وجود سراسیمگی و‬ ‫اســتیصالی که اینک در مراکز تصمیم گیری عربســتان به‬ ‫وضوح به چشــم می خورد‪ ،‬ناشی از ســردرگمی در انتخاب‬ ‫راهبردهای نظامی و سیاسی است و این سردرگمی‪ ،‬به عرصه‬ ‫گزینش تاکتیک های موثر و مناسب نیزتعمیمیافته و با وجود‬ ‫تبلیغات فریبنده و پرسروصدا‪ ،‬دستگاه حکومتی ریاض را از‬ ‫ج باز داشته است؛ جالب‬ ‫پیشــبرد مقاصدش در داخل وخار ‬ ‫انکه رایزنی های دائمی با سفارتخانه های امریکا و انگلیس‬ ‫نیز در این باره‪ ،‬به اتخاذ راهبردها و تاکتیک ها ی راهگشــا‬ ‫منجر نشده است‪ .‬نکات زیر به ریشه ها و ابعاد این وضعیت‬ ‫در عربستان اشــاره دار د و سردرگمی و اســتیصال مقامات‬ ‫ریاض را در شرایط کنونی ترسیم می کند‪:‬‬ ‫‪ -1‬اصلی تریــن ریشــه ســردرگمی های راهبــردی و‬ ‫تاکتیکی عربستان به خطای محاسباتی و عملیاتی حکومت‬ ‫ریاض در به کارگیری شیوه پر خطر نظامی‪ ،‬برای پایان دادن‬ ‫به نگرانی های چهارسال گذشــته اش از روند تحوالت یمن‬ ‫بازمی گردد‪ .‬ارتکاب ایــن خطای بزرگ‪ ،‬نه تنهــا این رژیم‬ ‫را در جایگاه یک مجــرم و متهم بین المللی نشــانده‪ ،‬بلکه‬ ‫مقامات ریاض را دچار دور معیوبی ســاخته که برای فرار از‬ ‫یک نگرانی‪ ،‬نادانســته زمینه پیدایــش نگرانی های دیگر‬ ‫را فراهــم می کنند و بــرای رهایی از یک ســردرگمی‪ ،‬دچار‬ ‫سردرگمی های تازه ای می شوند‪.‬‬ ‫‪ -2‬مروری بــر بیانیه هــا و اظهارات مقامــات نظامی‬ ‫و سیاســی عربســتان درخصوص پایان عملیــات « توفان‬ ‫قاطعیت»‪ ،‬روشن ترین مدرک قرارگرفتن «ریاض» در برسر‬ ‫دوراهی یا چند راهی به شمار می اید؛ چنانکه انها از یک سو‬ ‫تاکید می کنند که این عملیات به درخواســت منصورهادی‬ ‫متوقف شــده و از ســوی دیگر برایــن امر اصــرار می ورزند‬ ‫که‪ :‬تحقق اهداف تعیین شــده اشــان در یمن زمینه توقف‬ ‫عملیات نظامــی را فراهم کرد ه و درهمان حــال با این ادعا‬ ‫که‪« :‬به اقدامات خود برای منع تحرک شبه نظامیان حوثی‬ ‫ادامه می دهیم» به حمالت هوایی به شهرهای یمن ادامه‬ ‫می دهند‪ .‬نمونه گویای دیگر دو ادعای متناقض ریاض در‬ ‫خصوص انهــدام توانمندی های جنبش انصارالله اســت‪،‬‬ ‫چنانکه یک بار خاطرنشــان می کنند که «ما قدرت حوثی ها‬ ‫برای بــه کارگیری توانمندی هایشــان را درهــم کوبیدیم»‬ ‫و باردیگر برضــرورت ادامه عملیات نظامــی برای کاهش‬ ‫توانمندی های این جنبش سخن می گویند‪.‬‬ ‫‪ -3‬بعد از گذشت بیش از یک ماه از اغاز تجاوز نظامی به‬ ‫یمن‪ ،‬مقامات ریاض هنوز که هنوز است نتوانسته اند اهداف‬ ‫عملی مشــخصی را برای تجــاوزات نظامی شــان در یمن‬ ‫تعیین یا جدول زمانی یا مرحله بندی شــده ای را که بیانگر‬ ‫اجرای راهبرد مشخصی از جانب انها باشد‪ ،‬ارائه کنند و این‬ ‫موضوعی است که بیش از هرکس مقامات ریاض را مشوش‬ ‫و سراســیمه می ســازد‪ ،‬به خصوص انکه انها در داخل نیز‬ ‫همچنان با چالش های ناشی از روی کارامدن پادشاه جدید‬ ‫(ملک سلمان) روبه رو هســتند و از سوی دیگر در جلوگیری‬ ‫از گسترش دامنه التهابات سیاســی در مناطق شیعه نشین‬ ‫شرق عربستان (ســواحل خلیج فارس) و شیعه نشین غرب‬ ‫عربســتان (هم مرز با یمن) موفقیتی کسب نکرده و نگران‬ ‫تاثیر تحوالت یمن بر این دومنطقه هستند‪.‬‬ ‫‪ -4‬از دیدگاه برخی تحلیلگران‪ ،‬به کارگیری راهبردی‬ ‫ترکیبــی (نظامی و سیاســی) و تاکتیک هــای ناهمگون و‬ ‫متناقض مرتبط با ان‪ ،‬به تنهایی کافی است تا سردرگمی های‬ ‫حکومت ریاض را در پیشــبرد مقاصــدش در یمن به اثبات‬ ‫برساند‪ ،‬به ویژه انکه بروز این سردرگمی ها‪ ،‬سبب شد ه تا دیگر‬ ‫ن در همکاری های نظامی‬ ‫کشورهای عربی همسو با عربستا ‬ ‫با ریاض‪ ،‬جانب احتیاط را در پیش گیرند و در عرصه عمل‪،‬‬ ‫مقامات ریاض را تنها بگذارند‪.‬‬ ‫‪ -5‬هر روز که می گذرد بر وخامت اوضاع یمن از لحاظ‬ ‫کمبود مواد غذایی و دارویی افزوده می شود و از سوی دیگر‪،‬‬ ‫شمار مجروحان و اوارگان حمالت هوایی عربستان افزایش‬ ‫می یابد و این مساله ای است که از جهات مختلف‪ ،‬مقامات‬ ‫ریاض را تحت فشــار های مختلف قرار می دهد که از جمله‬ ‫انها‪ ،‬فشارهایی است که سازمان های بین المللی به ناگزیر‬ ‫در واکنش به افکار عمومی به ریــاض وارد می کنند‪ .‬با این‬ ‫حال مهمترین نگرانی مقامات ریــاض در این باره افزایش‬ ‫روزافزون خشم و نفرت مردم یمن است که زمینه امکان روی‬ ‫کاراوردن مجدد دولتی همسو با عربستان را در این کشور از‬ ‫میان می برد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫الف – نگرانی از برپایی حکومتی مســتقل و مورد‬ ‫قبول احزاب و گروه های یمنی‬ ‫بنا به انچه در ابتدا به ان اشــاره شد‪ ،‬اصلی ترین علل‬ ‫تجاوز نظامی ســعودی ها به خاک یمن‪ ،‬نگرانــی انها از به‬ ‫ســرانجام رســیدن روند اصولی و فراگیری بود که با حضور‬ ‫فرستاده سازمان ملل متحد‪ ،‬زمینه برپایی حکومتی مستقل‬ ‫و مورد قبــول احــزاب و گروه های یمنــی را فراهم می کرد‪.‬‬ ‫حکومتی که در صورت تشــکیل‪ ،‬از یک سو‪ ،‬نوع مطلوبی‬ ‫از مردم ســاالری را در همسایگی عربســتان ایجاد می کرد‬ ‫و ازسوی دیگر‪ ،‬به سیطره ده ها ســاله ریاض بر این بخش‬ ‫بسیار راهبردی شبه جزیره عربســتان که بر تنگه بسیار مهم‬ ‫باب المندب مسلط اســت‪ ،‬پایان می داد‪ .‬نکته بسیار مهم‬ ‫در ایــن خصوص انکه که نادرســتی اصلی ترین دســتاویز‬ ‫تبلیغاتیعربستان‪،‬مبنیبرقدرت طلبیحوثی ها(بامحوریت‬ ‫انصاراللــه) نیز بــه اثبات می رســد‪ ،‬زیرا گفته هــای جمال‬ ‫بن عمر درباره روند اصولی توافق احزاب و گروه های یمنی‪،‬‬ ‫برای برپایی حکومتی دموکراتیک براین امر داللت دارد که‬ ‫حوثی ها‪ ،‬همانگونه که تا به حال از پذیرش مسئولیت های‬ ‫رسمی امتناع کرده اند‪ ،‬در برپایی حکومت اینده نیز خواستار‬ ‫قبضه قدرت به شیوه غیردموکراتیک نیستند و به همکاری و‬ ‫همسویی با دیگر گروه ها و احزاب یمنی می اندیشند‪.‬‬ ‫ب‪ -‬نگرانی از تاثیــر حرکت های انقالبــی و مردم‬ ‫ساالر بر فضای سیاسی عربستان‬ ‫دیگــر علل تجــاوز نظامی به یمــن را بایــد در داخل‬ ‫عربستان و به طور مشخص تر در ساختار فرسوده و موروثی‬ ‫پادشاهی این کشــور جست وجو کرد‪ .‬ســاختاری سیاسی‬ ‫که اینک در مقایســه با دیگر ســاختارهای غیردموکراتیک‬ ‫و حتی در مقایســه با برخی از دیکتاتوری هــای افریقایی‪،‬‬ ‫اسیب پذیرتر است و در چهار سال گذشته‪ ،‬برای جلوگیری‬ ‫از رسیدن امواج خیزش های مردمی به نزدیکی مرزهایش‪،‬‬ ‫هزینه های ده ها میلیاردی را متحمل شــده است‪ .‬چنانکه‬ ‫کمک هــای ده میلیــاردی بــه نظامیــان مصــری‪ ،‬بــرای‬ ‫براندازی دموکراســی نیم بند اخوان المســلمین این کشور ‬ ‫یا تحمل هزینه های فراوان در جلوگیــری از روی کارامدن‬ ‫حکومت های مردم ساالر در لیبی و تونس‪ ،‬بخشی دیگر از‬ ‫نمونه های اینگونه تالش ها محسوب می شود و به صورتی‬ ‫اشکار نگرانی های فزاینده خاندان سعودی را برمال می کند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫ژنرال مقتدر‬ ‫بین الملل‬ ‫با حکم حبس بیست ساله برای مرسی مصر به طور رســمی وارد دوره دیکتاتوری السیسی‬ ‫شد؛ دوره ای که با تضعیف نهادهای مدنی و نیروهای دموکراسی خواه همراه شده است‪ .‬در این‬ ‫چارچوب مرسی سعی می کند تنها نیروی منسجم و سازماندهی شده خود را از صحنه سیاسی و‬ ‫اجتماعی حذف کند‪ .‬به نظر می رسد السیسی در کوتاه مدت بتواند از طریق اعمال اقتدار نظم‬ ‫سیاسی مورد نظر خود را محقق کند و اخوان المسلمین را به عنوان مهمترین جریان اپوزیسیون‬ ‫از صحنه تحوالت دور سازد‪.‬‬ ‫جامعه بی رمق‪ ،‬دولت قدرتمند‬ ‫چرا جامعه مصر در مقابل دیکتاتوری السیسی ساکت است؟‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کارشناس مسائل مصر‬ ‫مصر به رهبری عبدالفتاح السیســی در یک شــرایط‬ ‫خاص تاریخــی قــرار گرفتــه اســت؛ از یک ســو بحران‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاســی و اقتصادی به دلیل تعمیق شکاف ها‬ ‫میان جریان های اثرگذار بر تحوالت داخلی و خارجی پس از‬ ‫برکناری محمد مرسی‪ ،‬رئیس جمهور اسالمگرا و اصرار نهاد‬ ‫نظامی بر انحصــار قدرت ادامه دارد و از دیگر ســو‪ ،‬فقدان‬ ‫قانونی روشــن برای برون رفت از وضعیت دشوار در تعیین‬ ‫ارایش نیروهای سیاسی در پارلمان اینده همچنان از تشدید‬ ‫وضعیت ابهام و کشــیدگی اوضاع سیاســی خبر می دهد‪.‬‬ ‫السیسی با تجربه اندوزی از روسای جمهور گذشته و با تکیه‬ ‫بر مشت اهنین بر سرکوب مخالفا ن سیاسی خود اصرار دارد‪.‬‬ ‫صدور احکام سنگین در دادگاه های منتسب به نهاد نظامی‬ ‫علیه رهبران اخوان المسلمین از جمله محکومیت مرسی به‬ ‫‪ 20‬سال زندان و دیگر احکام سنگین علیه حلقه رهبران این‬ ‫جنبش و طرفداران ان نشــان می دهد که نظامیان مصری‬ ‫به هیچ وجه به دنبال مصالحه و اشــتی با مخالفا ن سیاسی‬ ‫خود نیستند‪.‬‬ ‫در خصوص دالیل اصرار نظامیان مصری بر تشــدید‬ ‫سرکوب اخوان المسلمین می توان به چند مورد اشاره کرد؛‬ ‫‪ -1‬عملکــرد بــد اســامگرایان در امــر حکومتــداری‪،‬‬ ‫ناکارامــدی این جنبــش در برقــراری وحدت ملــی‪ ،‬تکیه‬ ‫بر ایدئولوژیک گرایی و طرد جریان های ملی و نیز تحولخواه‬ ‫باعث شده که به رغم خشونت عریان ارتش علیه اخوانی ها‪،‬‬ ‫جریانات انقالبی هیچ واکنشی نســبت به عملکرد دولت از‬ ‫خود نشان ندهند‪ .‬در چنین وضعیتی دولت السیسی با اگاهی‬ ‫از افت اقبال اسالمگرایان در جامعه تالش همه جانبه ای را‬ ‫برای حذف ان از معادالت سیاسی در پیش گرفت‪.‬‬ ‫‪ -2‬جنایت هــای گروه هــای تکفیری با شــکل گیری‬ ‫داعش در منطقه وارد مرحله تازه ای شــده است ‪ .‬اقدامات‬ ‫وحشیانه داعشی ها در عراق‪ ،‬سوریه و لیبی و تالش برخی‬ ‫از جریانــات تندر و ســلفی مخالف دولت مصر بــرای بیعت‬ ‫با رهبران داعش باعث شــده کــه ارتش با تاکیــد بر پیوند‬ ‫گروه های رادیکال اسالمگرا با داعش‪ ،‬اقدامات خویش را‬ ‫برای سرکوب گسترده طرفداران این جنبش تشدید نماید‪.‬‬ ‫فعالیت هــای نظامی گروه های تکفیری در صحرای ســینا‬ ‫و حمالت انتحاری در برخی از شــهرهای مهــم مصر و نیز‬ ‫قتل فجیع شهروندان مصری در لیبی فرصت مناسبی برای‬ ‫توجیه سرکوب بیشتر مخالفا ن دولت السیسی به وجود اورده‬ ‫است‪ .‬اتهام همکاری جنبش اخوان المسلمین با گروه های‬ ‫رادیــکال از جمله داعش گرچه از ســوی رهبــران تبعیدی‬ ‫اخوانی رد شــده‪ ،‬با این وجود با ادامه خشــونت ساختاری‬ ‫ارتش و تالش های هدفمند برای حذف این جنبش فراگیر‬ ‫از فعالیت های مدنی طبیعی اســت که الیه هــای تندروی‬ ‫اخوان المســلمین همکاری با داعش را پاسخی مناسب به‬ ‫اجرای سیاست های دولتمردان نظامی مصر بدانند‪.‬‬ ‫‪ -3‬السیســی انســداد سیاســی در داخل و همکاری‬ ‫منطقه ای با عربستان را به عنوان یکی از کانون های قدرت‬ ‫در خاورمیانه‪ ،‬گزینه مطلوبی برای ادامه حکومت نظامیان‬ ‫دانسته است‪ .‬بنابراین در بحران یمن به رغم تجربیات تلخ‬ ‫گذشته مصر در لشکرکشی به این کشور در دهه‪ 60‬میالدی‪،‬‬ ‫با مشــارکت در ائتالف خودساخته ســعودی تالش کرد با‬ ‫ارتقای جایگاه مصر نزد کشــورهای ثروتمند حوزه حاشــیه‬ ‫خلیج فارس به دنبــال دریافت منابع ملی و ســرمایه گذاری‬ ‫خارجی برای کاستن از مشکالت اقتصادی براید‪ .‬بی شک‬ ‫کاهش کمک های ســاالنه امریکا به مصر باعث شــده که‬ ‫دولت السیســی بر گســترش همکاری هــای منطقه ای با‬ ‫کشــورهای محافظه کار عــرب و اتخاذ راهبرد مشــترک با‬ ‫عربســتان در بحران یمن تاکیــد ورزد‪ .‬همچنین خصومت‬ ‫میان اخوانی ها و نیز مراکز دینی وهابی های عربســتان در‬ ‫دوره حکومت اســامگرایان به رهبری مرسی برای رهبری‬ ‫کشورهای ســنی مذهب اشــکار بود؛ به طوریکه عربستان‬ ‫همواره از بازگشــت مجــدد نظامیان به قدرت و ســرنگونی‬ ‫اخوان المسلمین حمایت می کرد‪ .‬بنابراین رسانه های جهان‬ ‫عرب از رویکرد نهاد نظامیان در سرکوب گسترده مخالفا ن‬ ‫دولت السیسی نه تنها حمایت‪ ،‬بلکه صدور احکام سنگین‬ ‫علیه رهبــران اخوان المســلمین را نیز در راســتای ثبات و‬ ‫بازگشت دموکراسی به مصر ارزیابی می کنند‪.‬‬ ‫‪ -4‬جهــان غــرب و در راس ان امریــکا به دنبال حفظ‬ ‫روابط راهبــردی با مصر و اســتفاده از ظرفیت های بالقوه و‬ ‫لو فصل بحران های موجود از جمله برقراری‬ ‫بالفعل ان در ح ‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بین الملل‬ ‫صلح میان اعــراب و اســرائیل و برقراری ســازش جامع در‬ ‫منطقه هســتند؛ بنابراین صدور احکام سنگین علیه رهبران‬ ‫اخوان و ســرکوب طرفداران ان بــا بی تفاوتی جهان غرب‬ ‫مواجه شده و اگر واکنشــی هم بوده درحد محدود از سوی‬ ‫مراکز مستقل حقوق بشــری در غرب بروز پیدا کرده است‪.‬‬ ‫بنابراین با صدور احــکام قضایی در نبود دادرســی عادالنه‬ ‫علیه رهبران اخوان المسلمین‪ ،‬بحران داخلی مصر وارد فاز‬ ‫جدیدی خواهد شد‪ .‬درست است که اخوان المسلمین پس‬ ‫از کودتای ســفید ارتش در مارس ‪ 2013‬توان سازماندهی‬ ‫تشــکیالتی خود را از دســت داده و امکان بازگشت یا حتی‬ ‫مشــارکت در ســاخت قدرت سیاســی مصر را از دست رفته‬ ‫می بینند با این وجود‪ ،‬اخوان همچنان در الیه های میانه ای‬ ‫و روشنفکری جامعه مصر دارای نفوذ معنوی و سیاسی است‪.‬‬ ‫خشــونت و ســرکوب گســترده هم تغییری در این وضعیت‬ ‫به وجود نیاورده اســت؛ بنابراین اخوان المسلمین و اندیشه‬ ‫سیاســی و مطالبات ان در حوزه های دینی همچنان پویایی‬ ‫خود را در جامعه مصر حفظ خواهد کرد‪ .‬در این مسیر خطر‬ ‫بزرگ برای اخوان المسلمین و نیز جریان تحولخواه انقالبی‬ ‫در این است که تشدید منازعات سیاسی و عدم اجماع رهبران‬ ‫مصر برای اشــتی ملی با هدف ورود به دولت‪ -‬ملت سازی از‬ ‫طریق پروسه سیاسی به رادیکالیسم و گسترش هرچه بیشتر‬ ‫افراط گرایی مذهبی در این کشور بینجامد که این یک بازی‬ ‫باخت–باخت برای طرفین منازعه خواهد بود‪ .‬چراکه تجربه‬ ‫حکومتداری در مصر نشــان می دهد اخوان المســلمین با‬ ‫تجربه بیش از‪ 80‬ســال حضــور درعرصه سیاســی و دینی‬ ‫همواره یکی از اضالع قدرت در کنار نظامیان و جریانات ملی‬ ‫بوده و هرگونه انحصار طلبی و عدم تن دادن به بازی قدرت از‬ ‫سوی هر یک از طرفین به بحران بدل شده است‪.‬‬ ‫اشتباه نهاد نظامی در تکرار تجربه تلخ گذشته به ویژه‬ ‫در دوره مبارک است؛ سوق دادن اخوان المسلمین به سوی‬ ‫افراط گرایی و پیوستن به گروه های تکفیری فعال در منطقه‬ ‫می تواند شرایط را برای جنگ تمام عیار داخلی فراهم سازد‪.‬‬ ‫رهبران داعــش در نیل به اهداف جاه طلبانــه خود‪ ،‬مصر را‬ ‫هدف مهم و اساســی یافتند‪ .‬بنابراین با پیوند اســتراتژیک‬ ‫با برخــی از طرفداران رادیــکال اخــوان می توانند به دنبال‬ ‫گسترش منطقه نفوذ خود باشند‪ .‬نکته دیگر در مورد فرایند‬ ‫دموکراســی در مصر پس از حضور نظامیان در بازگشــت به‬ ‫قدرت است‪.‬‬ ‫بی تردید مصر به عنوان کشــور درگیر در بحران های‬ ‫متعــدد ســاختاری به رغــم روزنه هــای امیــد پــس از بروز‬ ‫ناارامی هــای فراگیر مدنــی در ژونیه ‪ 2011‬پــس از حذف‬ ‫اسالمگرایان از قدرت و تمرکزگرایی نخبگان ارتش هیچ روند‬ ‫روشنی برای فرایند دموکراتیزاسیون نشان نمی دهد‪ .‬درواقع‬ ‫نقشه اصلی که نظامیان برای اینده مصر ترسیم کردند به این‬ ‫شکل است که با امنیتی کردن فضای سیاسی امکان هرگونه‬ ‫مخالفت های مدنی را سلب نمایند تا شاید الگوی نظامیان‬ ‫الگویی برای حکومتداری اقتدارگرایی بوروکراتیک باشد ؛ به‬ ‫مفهوم حذف کامل مخالفا ن و همراه ساختن تشکل کارگری‬ ‫و صنفی با اهداف و سیاســت های خویش و تمرکز بر حوزه‬ ‫اقتصاد و گسترش روابط همه جانبه با قدرت های منطقه ای‬ ‫و جهانی برای سرمایه گذاری های خارجی‪.‬‬ ‫از نظر نظامیان برگزاری هرگونه اعتراض مدنی باعث‬ ‫عدم ثبــات سیاســی خواهد شــد بنابراین اجــازه هیچ گونه‬ ‫مخالفتی حتی به شــکل مســالمت امیز داده نخواهد شد‪.‬‬ ‫در این میان بــا اتهامات امنیتی به رهبران سیاســی جریان‬ ‫مخالف باید شــرایط به نفع ثبات ســوق داده شود‪ .‬این نوع‬ ‫حکومت داری با حمایــت متحدان منطقــه ای مصر یعنی‬ ‫عربســتان و دیگر اعضای شــورای همــکاری خلیج فارس‬ ‫روبه رو شد‪.‬‬ ‫ولی خطر بزرگ برای مصر همچنان موضوع اقتصاد‬ ‫و معیشت مردم است؛ مســاله ای که پاشنه اشیل حکومت‬ ‫ناکام اخوان هم بود‪ ،‬ولی با گسترش ناامنی ها در صحرای‬ ‫سینا و جنگ در منطقه بدلیل حضور داعش در سوریه و عراق‬ ‫نه تنها از دغدغه های مردم فقیر در رســیدن به نان کاســته‬ ‫نشــده‪ ،‬بلکه با کاهش در امدهای توریســتی اوضاع بدتر‬ ‫هم شــده اســت‪ .‬مصر برای ادامه حیات سیاسی و خروج‬ ‫از بحران داخلی چشم به کمک های گســترده کشورهای‬ ‫ثروتمند عربی دوخته اســت و هرگونه تعلل در رســیدن این‬ ‫کمک ها بر وخامت اوضاع خواهــد افزود‪ .‬در این میان اگر‬ ‫ضلع ســوم قدرت نیروهــای تحولخواه انقالبــی را در ذیل‬ ‫جریانات لبیــرال و چپ ملی بدانیم انها نســبت به تحوالت‬ ‫داخلی موضع یکپارچه و مشخصی را در پیش نگرفتند و در‬ ‫واقع بازنده اصلی وقایع اخیر داخلی را می توان همین جریان‬ ‫دانست‪ .‬پس از خروج محمد البرادعی به عنوان شخصیت‬ ‫بین المللی و رهبر جریان تغییر منتسب به نیروهای لیبرال از‬ ‫دایره قدرت و نیز شکست حمدین صباحی نماد جریان چپ‬ ‫انقالبی در رقابت با السیســی یک نوع خمودگی سیاسی بر‬ ‫این گروه ها حاکم شد‪ .‬از یک سو همکاری با نهاد نظامی به‬ ‫نوعی بازگشت از ارمان های انقالب نیمه تمام ژانویه ‪2011‬‬ ‫و نقض ازادی های مدنی است و از سوی دیگر عدم واکنش‬ ‫به رخدادهای سیاسی به انزوای انها درعرصه تصمیم گیری‬ ‫خواهد انجامید‪.‬‬ ‫به نظر می رســد نظامیان با اگاهــی از ضعف بنیادین‬ ‫نیروهای دمکراســی خواه در اتخاذ موضع واحد برای برای‬ ‫ورود به ساخت قدرت سیاســی تالش همه جانبه ای را برای‬ ‫تضعیفهرچهبیشتررقیبسنتیخودیعنیاخوان المسلمین‬ ‫متمرکز ساخته اند و در این فضا انتخابات پارلمانی مصر نیز‬ ‫بدون مشــارکت نیروهای مخالف و به شکل مدیریت شده‪،‬‬ ‫انجام خواهد شــد‪ .‬البته بدون شــک این مکانیزم سیاسی‬ ‫کمکی به حل وفصل بحران داخلی مصر نخواهد کرد‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اخوان‪ ،‬جنبش زیرزمینی نیست‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫صدیقه محمودی‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با سیدهادی خسروشاهی‬ ‫دادگاه جنایی قاهره محمد مرسی‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫برکنــار شــده مصــر را بــه دلیــل پرونده کشــتار‬ ‫تظاهر کنندگان به ‪ ۲۰‬ســال زنــدان محکوم کرد‪.‬‬ ‫چرا این میزان حکم برای اقای مرسی صادر شد؟‬ ‫سابقه دادگاه های فرمایشــی مص ر در دنیای غرب‬ ‫معروف است و متاســفانه به رغم وجود قضاتی شرافتمند و‬ ‫مومن در قوه قضا ئیه مصر‪ ،‬عناصر وابســته به رژیم حاکم‪،‬‬ ‫سلطه کامل بر امور دارند و حاکمیت نیز از دوران شاه فاروق‬ ‫و ســرهنگ عبدالناصر تاکنون همواره خواســتار و هوادار‬ ‫چنین قضات و چنین دادگاه هایی بوده اند‪ .‬اصل‬ ‫پرونده اقای «محمد مرسی»‪ ،‬مربوط به کشتار‬ ‫تظاهرات کنندگان در منطقه «اتحادیه» است‬ ‫که عده ای به ساختمان اصلی و مرکزی جمعیت‬ ‫حمله کردند و در زد وخــورد بین نگهبانان مرکز‬ ‫و مهاجمین دو یا ســه نفر از مهاجما ن و هشت‬ ‫نفر از اعضای اخوان المسلمین کشته شدند و‬ ‫شاهد ماجرا در دادگاه هم فقط یک نفر بوده که‬ ‫او هم مامور پلیس است‪ .‬اکنون قضات دادگاه‬ ‫سفارشی رژیم‪ ،‬مدعی شــده اند که چون اقای‬ ‫دکتر محمدمرســی در ان تاریخ رئیس جمهور‬ ‫بوده‪ ،‬پس دســتور حمله را او داده است؟ و به‬ ‫این پرســش پاســخی نداده اند که ایا معقول‬ ‫ت اقای مرسی دستور کشتار اعضای اخوان‬ ‫اس ‬ ‫را داده باشــد؟ در واقع حکم دادگاه ضد اقای‬ ‫مرســی‪ ،‬رئیس جمهور قانونی کشــور و تبرئه‬ ‫حســنی مبارک و اعــوان و انصــار او می تواند‬ ‫ماهیت نظام و قوه قضائیه حاکم بر امور را روشن‬ ‫کند و از چنین دادگاهی انتظاری غیر از این هم‬ ‫نباید داشت‪ ،‬تا نوبت رسیدگی به دیگر پرونده او که مخابره یا‬ ‫جاسوسی به نفع حماس و قطر است‪ ،‬برسد!‬ ‫تبعات این حکم برای دولت نظامی مصر چیست‪.‬‬ ‫به نظر شما این حکم وضعیت دموکراسی در مصر‬ ‫را با مخاطره مواجه می کند؟‬ ‫حکومــت کودتا یی ژنرال سیســی‪ ،‬کاری با تبعات‬ ‫امور ندارد‪ .‬او با کمک و چراغ ســبز امریکا و میلیاردها دالر‬ ‫اهدایی شــیوخ ارتجاعی عرب‪ ،‬پس از قتل عام ســه هزار‬ ‫نفر در شــهرهای مصر به ویژه در قاهره و مجــروح و زندانی‬ ‫کردن بیش از پانــزده هزار نفر‪ ،‬بــه روی کار امــد و به طور‬ ‫طبیعی مشروعیتی ندارد‪ .‬این حکومت از اغاز امر هم به فکر‬ ‫دموکراسی نبود و حتی پیش از به اصطالح انتخاب به عنوان‬ ‫رئیس جمهوری در مصاحبه رسمی خود به طور صریح اعالم‬ ‫کرد که اخوان المسلمین را نابود خواهد کرد و به ظاهر هم به‬ ‫وعده خود وفا کرد و به موازات این امر‪ ،‬ارتجاع عرب در راس‬ ‫انان رژیم قرون وسطایی بنی سعود سازمان اخوان المسلمین‬ ‫را با نود سال سابقه تاریخی اسالم گرایی تروریست نامید تا‬ ‫بتوانند به تصور خود حرکت اخوان المســلمین را سرکوب و‬ ‫یا به قول خودشــان نابود کنن د و اصوال دموکراســی در دوره‬ ‫حکومت سرهنگ ها و نظامیان از زمان دیکتاتوری سرهنگ‬ ‫ی نداشت ه تا حکم‬ ‫عبدالناصر تا ژنرال سیسی هیچ وقت مفهوم ‬ ‫اخیر دادگا ه ان را به مخاطره بیندازد‪.‬‬ ‫تاکنون بســیاری از نیروهای اخوان المســلمین‬ ‫‪2‬‬ ‫ســیدهادی خسروشاهی‪ ،‬کارشــناس مسائل‬ ‫خاورمیانه و مصــر در گفت وگــو با «مثلــث» با بیان‬ ‫اینکــه دادگاه های برگزار شــده در مصر فرمایشــی‬ ‫اســت و صدور چنین حکمی دور از انتظــار نبوده ‪،‬‬ ‫معتقد اســت که پس از برکنــاری غیرقانونی دولت‬ ‫دکتــر محمدمرســی و ســلطه حکومــت کودتا یی‬ ‫ژنرال های حسنی مبارک از انقالب مردم مصر اثری‬ ‫باقی نخواهد ماند‪ .‬گفــت وگوی زیر بــا او در زمینه‬ ‫حکم صادرشده برای محمد مرسی و اینده تحوالت‬ ‫مصر است‪.‬‬ ‫اعدام شده اند‪ .‬اینده اخوان المسلمین باتوجه به‬ ‫حکم صادر شده برای مرسی و بسیاری از اعضای‬ ‫اخوان را چگونه می بینید ؛ فکر می کنید اخوان به‬ ‫فعالیت های زیرزمینی روی می اورد؟‬ ‫اخوان المســلمین ریشــه در تاریخ مصر دارد و از‬ ‫اغاز پیدایش این حرکت در مصر از سال ‪1928‬‬ ‫میالدی همواره رهبران و اعضای ان با فشار و‬ ‫اختناق و زندان و اعدام روبه رو بوده اند و اکنون‬ ‫نیز همان برنامه توســط حکومــت کودتا اجرا‬ ‫می شود ولی اخوان در مصر به رغم اشتباهات و‬ ‫خطاهای بیشمار دوران اخیر و روزهای حکومت‬ ‫ی مرســی نابود شدنی نیســت و اینده نشان‬ ‫اقا ‬ ‫خواهد داد که خود جنایتــکاران نابود خواهند‬ ‫شــد‪ .‬البته اخوان المســلمین به عنــوان یک‬ ‫ن پیشین‬ ‫سازمان و یک حرکت اسالمی در دورا ‬ ‫هم هیچ وقت بــه فعالیت زیرزمینــی نپرداخته‬ ‫ و اگــر اکنون عــده ای از اعضای جــوان ان‪،‬‬ ‫اقداماتی انجام دهند این امر بعید نیست‪ .‬ولی‬ ‫ربطی به رهبری اصل حرکــت ندارد و می دانیم‬ ‫در گذشته هم انشعاب جوانان «جهادی» مانند‬ ‫ایمن الظواهری و دیگران بــه دلیل همین امر‬ ‫بوده که رهبری اجــازه فعالیت زیرزمینی به انها‬ ‫را نمی داد و دو جوان وابســته به اخوان که در‬ ‫دوران شهید شیخ حســن البنا «نقراشی پاشا»‬ ‫را ترور کردند با واکنش تند مرحوم حســن البنا روبه رو شدند‬ ‫که در بیانیه ای رســما اعالم کرد که انها «لیسوا اخوانا و ال‬ ‫مسلمان»؛ نه اخوانی هستند و نه مســلمان و اقداماتشان‬ ‫مورد قبول ما نیســت‪ .‬البته «دفاع از خود» در دنیای امروز‬ ‫ودر قبــال اقدامات وحشــیانه حاکمیت هــای ارتجاعی به‬ ‫ویژه رژیم کودتا یی مصر مســاله ای اســت که نباید ان را از‬ ‫بین الملل‬ ‫اخوان به سیاست مصر بازمی گردد‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمد ایرانی‬ ‫سیده زینب موسوی‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫وضعیت اخوان المســلمین به عنــوان مهمترین‬ ‫گروه اســامگرا در مصر را پس از السیسی چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫باالخرهفعالیت هایاخوان المسلمینپسازمشکلی‬ ‫که با روی کار امدن السیسی برای انان ایجاد شد‪ ،‬در وضعیت‬ ‫فعلی متاثــر از تحوالت جاری مصر اســت‪ ،‬به ایــن معنا که‬ ‫وضعیت اخوان المسلمین را در مصر خارج از اوضاع و احوال‬ ‫مصرچهدرعرصهداخلیوچهدرعرصهمنطقه اینمی توانیم‬ ‫ارزیابیکنیم‪.‬بههرحالدرشرایطفعلی‪،‬مصراوضاعواحوال‬ ‫خوبی ندارد؛ این کشور یک بحران فراگیر داخلی را پشت سر‬ ‫می گذارد‪ .‬بحرانی که هم دارای ابعاد سیاسی و امنیتی است و‬ ‫همابعاداجتماعیدارد‪.‬همهاینمواردنیزبرچگونگیرویکرد‬ ‫اخوان المسلمین اثرگذار است‪.‬‬ ‫در ابعــاد سیاســی‪ ،‬روی کار امدن السیســی و اصوال‬ ‫نظامیان در مصر‪ ،‬شرایط بســیار سنگین و محدودی را برای‬ ‫فعالیت گروه های سیاســی‪ ،‬احزاب و در راس انها جریانات‬ ‫اسالمگرا ایجاد کرده است‪ .‬بر این اساس این محدودیت ها‬ ‫امکان فعالیت های اجتماعی را برای انها به صورت گذشته‬ ‫میسرنخواهدکردودریکجامعهمتکثرچندصداییهمچون‬ ‫مصر ممکن است تا زمانی قابل تحمل باشد اما استمرار این‬ ‫وضعیت دولت این کشــور را با مشــکالت عدیده ای مواجه‬ ‫خواهدکرد‪.‬ازنظرامنیتینیزصحرایسیناکهبخشیازمصر‬ ‫است روزانه شاهد انفجارها و درگیری ها بین نیروهای تندروی‬ ‫تکفیری با ارتش اســت که این درگیری ها اوضاع ثبات را در‬ ‫داخل مصر مورد تهدید قرار داده است‪ .‬در ابعاد منطقه ای نیز‬ ‫مصری هاامروزتحتشدیدترینفشارهاقراردارند؛ازیکسو‬ ‫ایجادمنعومحذوریتدولتمصربرایاخوان المسلمینحتی‬ ‫بین الملل‬ ‫نظر دور داشت و این منطقی اســت که نسل جوان اخوانی‬ ‫به ان اهمیت می دهند و در مــواردی به طور خودجوش و نه‬ ‫سازماندهی شده دســت به اقداماتی می زنند که مورد قبول‬ ‫رهبری نیســت‪ .‬بی تردید رهبری اخوان را نمی توان در این‬ ‫مورد دخیل دانســت‪ .‬چرا که اغلب یا انها در حال محاکمه‬ ‫و در زندان های رژیم کودتا هســتن د یا از کشور فرار کرده اند‬ ‫و به طور طبیعی نمی توانند در این امور دخالت یا مسئولیتی‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫ایا با این شرایط دیگر اثری از انقالب مردمی مصر‬ ‫باقی می ماند؟‬ ‫پس از برکناری غیرقانونی دولت دکتر محمدمرسی و‬ ‫سلطه حکومت کودتا یی ژنرال های حسنی مبارک از انقالب‬ ‫مردم مصر اثری باقی نماند تا به علت شرایط موجود‪ ،‬اثری‬ ‫از ان باقی نماند‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم براســاس چنین مســائلی که پیش‬ ‫امده مقایسه ای میان جایگاه ژنرال ها و اخوانی ها‬ ‫نزد مردم مصر داشته باشــیم‪ ،‬به نظر شما کدام‬ ‫گروه جایگاه باالتری دارد؟‬ ‫البته باتوجــه به شــرایط اقتصادی ســخت و فقر‬ ‫وحشــتناک مردم مصر و عدم توانایی دولــت اقای محمد‬ ‫مرســی به براوردن نیازهای مردم ‪ -‬به رغــم وعده هایی که‬ ‫داده بود_ باید پذیرفت که از محبوبیت و مقبولیت اخوان‪ ،‬در‬ ‫نظر گروهی از مردم عادی کاسته شده است‪ ،‬ولی بی تردید‬ ‫جایگاه واقعی انان در مقایســه با ژنرال ها‪ ،‬به مراتب برتر و‬ ‫باالتر اســت و حتی کمک های چند ده میلیاردی بنی سعود‬ ‫و شیوخ ارتجاع عرب در منطقه خلیج فارس و امپریالیسم و‬ ‫صهیونیسم به حکومت کودتا‪ ،‬نتوانســته محبوبیتی برای‬ ‫ژنرال ها کسب کند‪ .‬به ویژه که رژیم کنونی با قتل عام مردم و‬ ‫سرکوب هر نوع حرکت ازادیخواهانه سر کار امده و به انقالب‬ ‫مردم خیانت کرده است‪ .‬پس به طور کلی و بی تردید ژنرال ها‬ ‫در مقایسه با اخوان نمی توانن د جایگاه برتری در دیدگاه مردم‬ ‫داشته باشند‪ .‬به ویژه همین هفته اقای حسنی مبارک در یک‬ ‫تلویزیون دولتی مصر‪ ،‬از حکومت ژنرال هــا تقدیر کند و از‬ ‫ت که از انها پشتیبانی کنند‪.‬‬ ‫مردم خواس ‬ ‫با توجــه بــه واکنش هــای بین المللی کــه درباره‬ ‫حکــم دادگاه قاهره صــورت گرفته و بســیاری از‬ ‫کشورها نسبت به این حکم واکنش نشان داده اند‪،‬‬ ‫نقش کشــورهای منطقه و امریــکا را در خصوص‬ ‫تجدیدنظر حکم مرســی و اینده سیاسی حوادث‬ ‫مصر چگونه می بینید؟‬ ‫واکنش های به اصطالح بین المللی‪ ،‬به ویژه امریکا‬ ‫و غرب‪ ،‬در واقع یکی واکنــش مصلحتی ‪ -‬صوری بی ارزش‬ ‫اســت و مردم مصر می دانند بــه دور از حقیقــت و واقعیت‬ ‫است‪ .‬کســانی که به حکومت ژنرال های کودتاچی کمک‬ ‫می کنند‪ ،‬چگونه می توانند مدعی شــوند که اقدامات ان را‬ ‫ن می دهند؟ رژیمی که جنایتکاران‬ ‫نمی پسندند و واکنش نشا ‬ ‫رژیم مبارک و خود وی را از همه اتهامات تبرئه و ازاد می کند‬ ‫و رئیس جمهــوری قانونــی را به ‪ 20‬ســال زنــدان محکوم‬ ‫می کند (بعید هم نیست که در پرونده بعدی‪ ،‬یعنی جاسوسی‬ ‫برای حماس! به اعدام محکوم شــود) اهمیتی به واکنش‬ ‫بین المللی نمی دهد چون می داند که این واکنش ظاهرسازی‬ ‫و بی ارزش است و مردم مصر هم البته ارج و بها یی برای ان‬ ‫قائل نیســتند‪ .‬چون می دانند که غیر واقعی اســت و اصوال‬ ‫می دانند که جامعه به اصطالح جهانی و غرب در «کلیت»‬ ‫خود‪ ،‬هرگز در فکر حل مشــکالت ملت هــا و مردمان عرب‬ ‫نیست و اگر می بود‪ ،‬در قبال تجاوز وحشیانه ضدبشری رژیم‬ ‫بنی سعود ضد مردم مسلمان و عرب یمن واکنشی جدی از‬ ‫خود نشــان می داد و می بینند که انها به جای «واکنش» و‬ ‫تقبیح تجاوز‪ ،‬از پیمان شرم اور توفان بنی سعود در کنار مصر‬ ‫و اردن و قطر و‪ ...‬در بمباران یمن و تخریب منازل و قتل عام‬ ‫کودکان و زنان پشتیبانی می کنند‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بین الملل‬ ‫برای امریکایی ها قابل قبول نیست و این فشار بر دولت مصر‬ ‫وجود دارد‪ .‬از سوی دیگر مصری ها نمی توانند اسالمگراها را‬ ‫ی از مردم‬ ‫در کشور خودشان نادیده بگیرند چراکه قشر عظیم ‬ ‫در کنار اخوانی ها بوده اند و االن هــم بخش عمده ای از انها‬ ‫همچنان از هــواداران اخوان هســتند‪ .‬از طرف دیگر دولت‬ ‫مصر نگران این موضوع اســت که در صورت افزایش فشار‬ ‫به اسالمگراها در داخل‪ ،‬رشد جریان های سلفی تکفیری در‬ ‫داخل این کشــور افزایش یابد‪ ،‬به ویژه انکه جریان تکفیری‬ ‫ریشه در تاریخ معاصر مصر دارد و اندیشه هایشان از همین جا‬ ‫نشات یافته و شکل گرفته اســت‪ .‬همچنین بسیاری از این‬ ‫جریانات تندرو در منطقه ازجمله اسالمگراهای سلفی ریشه‬ ‫در اندیشه های قرن گذشته مصر دارند‪.‬‬ ‫یکهاینمسائلرادرکنارروابطپیچیدهوسختی‬ ‫هنگام ‬ ‫کهمصربابرخیازکشورهایمنطقهازجملهبرخیکشورهای‬ ‫جهان عرب و نیز کشــورهای غیر عرب دارد‪ ،‬قرار می دهیم‬ ‫به اوضاع نامناسب مصر پی می بریم‪ .‬برای مثال رابطه مصر‬ ‫با قطر دچار مشکل است‪ .‬این کشــور امروز با ترکیه بدترین‬ ‫روابط ممکن را دارد‪ .‬همه این ابعاد نشان دهنده این موضوع‬ ‫است که دولت مصر هرگونه حکم شدیدی که علیه مقامات‬ ‫اخوان المسلمین اعم از مرشد عام یا محمد مرسی صادر کند‪،‬‬ ‫به طور طبیعی باید در انتظار واکنش های بسیار تند در داخل‬ ‫مصر باشند‪ .‬همه این موضوعات دست به دست هم می دهند‬ ‫تا وضعیت امروز مصر پیچیده تر از هر زمان دیگری باشد‪.‬‬ ‫با توجه به شــرایطی که برای اخوانی ها برشمردید‬ ‫به نظر شما ایا اخوانی ها به فعالیت های زیرزمینی‬ ‫روی می اوردند؟‬ ‫این موضوع بعید است‪ .‬در واقع شاید بتوان این تفسیر‬ ‫را مطرح کرد که احتمال انشعاب اخوانی ها در شرایط مذکور‬ ‫دور از ذهن نیست و این انشــعاب لزوما به این معنا نیست‬ ‫کــه اخوانی ها به دنبــال فعالیت های مســلحانه زیر زمینی‬ ‫باشند‪ .‬در عین حال امکان فعالیت های سیاسی زیرزمینی‬ ‫اخوان المســلمین وجــود دارد؛ یعنی بخش هایــی از بدنه‬ ‫اخوان ممکن اســت جذب گروه های تندرو تکفیری شوند‬ ‫اما بخش عاقل تر ان کــه تاریخ مبارزات سیاســی جریان‬ ‫اخوان را در دوره های مختلف حاکمیــت در مصر در ذهن‬ ‫دارند‪ ،‬می دانند که احتماال با یکسری فعالیت های سیاسی‬ ‫پنهانی درداخل یا خارج از مصر ممکن اســت شــرایط به‬ ‫سمتی رود که بتوانند فضا را برای فعالیت های علنی میسر‬ ‫ســازند‪ .‬بنابراین اگر منظــور از تالش ها یــا روی اوردن به‬ ‫فعالیت های زیرزمینی به معنای مسلحانه و نظا می باشد این‬ ‫امر بعید به نظر می رسد‪ ،‬چه انکه احتمال روی اوردن بدنه‬ ‫اخوان به فعالیت های سیاسی بسیار بیشتر از فعالیت های‬ ‫نظامی است‪.‬‬ ‫با این تفاسیر در حال حاضر اخوان المسلمین نزد‬ ‫افکار عمومی مصر چه جایگاهی دارد؟‬ ‫اخوان المسلمینبیشازهرگروهیدرمصرریشهدارد؛‬ ‫به این معنا که این جریان سیاسی از سال ‪ 1938‬به این طرف‬ ‫در عرصه سیاسی این کشــور حضور داشته است؛ حضوری‬ ‫که اگرچه گهگاه به دلیل ممانعت ها کمرنگ بوده اما همواره‬ ‫بخش هایی از مردم مصر در کنار اخوانی ها حضور داشته و از‬ ‫ان پشتیبانی می کردند‪ .‬اینکه تحول دو سال پیش که اقای‬ ‫سیســی علیه جریان اخوان ایجاد کرد (کودتای نظامیان)‬ ‫بخواهدوضعیتکلیحضوراخوانی هاوگرایشخانواده های‬ ‫مصریرانسبتبهانهااز بینبردهویاکمرنگکردهباشدبهنظر‬ ‫تحلیل دقیقی نیست‪ .‬باالخره اخوانی ها در تاریخ مصر دارای‬ ‫سابقه زیادی هستند اما یادمان نرود که حتی در بهترین زمان‬ ‫ممکن که اخوانی ها توانستند رای مردم را به دست بیاورند و‬ ‫دولتتشکیلدهند‪،‬درکنارائتالفیبودکهبابرخیهمفکران‬ ‫خود از جناح ها و گروه های مختلــف ایجاد کردند‪ .‬در همین‬ ‫حال و بر اساس امارهای موجود‪ ،‬اخوانی ها در بهترین حالت‬ ‫رای بیش از ‪ 25‬درصــد جامعه مصر را در اختیــار ندارند اما با‬ ‫‪3‬‬ ‫وضعیتاخوان المسلمین‬ ‫به عنــوان مهمتریــن گــروه‬ ‫اســامگرا در مصــر پــس از‬ ‫روی کار امــدن عبدالفتــاح‬ ‫السیسی و پیامدهای ناشی از‬ ‫کمرنگ شدن حضور این گروه‬ ‫در عرصه سیاســی این کشور‬ ‫موضوعی است که ان را در گفت وگو با محمد ایرانی‪،‬‬ ‫کارشــناس مســائل خاورمیانــه بررســی کردیم‪ .‬او ‬ ‫بر این باور اســت کــه در ابعــاد سیاســی‪ ،‬روی کار‬ ‫امدن السیســی و اصوال نظامیان در مصر‪ ،‬شــرایط‬ ‫بسیار سنگین و محدودی را برای فعالیت گروه های‬ ‫سیاســی‪ ،‬احزاب و در راس انها جریانات اسالمگرا‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬در این میان نیز احتمال انشعاب‬ ‫اخوانی ها در شــرایط مذکــور دور از ذهن نیســت ؛‬ ‫انشعابیکهنهلزومابهمعنایفعالیت هایمسلحانه‬ ‫زیر زمینی است‪ ،‬بلکه می تواند امکان فعالیت های‬ ‫سیاسی زیرزمینی اخوان المسلمین را فراهم کند‪.‬‬ ‫فعالیت هایی که می تواند زمینه را برای بازگشت این‬ ‫جریاناسالمگرادرعرصهسیاسیمصرمیسرسازد‪.‬‬ ‫تشکلوائتالف هاییکهشکلداده اندشایدبتواننددرشرایط‬ ‫ازاد‪ ،‬بار دیگر خود را مطرح کنند‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر باتوجــه به انکــه اغلــب رهبران‬ ‫اخوان المسلمین توسط دولت السیسی دستگیر‬ ‫شده اند‪ ،‬چه کسی رهبری این جریان اسالمگرا در‬ ‫مصر را برعهده دارد؟‬ ‫همان طور که گفتید رهبران اصلی و مرشد عام اخوان‬ ‫در زندان به سر می برند و گرچه به طور رسمی امکان فعالیت‬ ‫برای انها وجود ندارد و کامال محدود هستند اما به نظر می رسد‬ ‫باتوجه به سوابقی که این سازمان کهنه کار دار د ‪ ،‬بدون اینکه‬ ‫اعالمکنند‪،‬تعدادیازرهبرانشاندرخارجاززندانوجوددارند‬ ‫کهبهدالیلمختلفازجملهدالیلامنیتیممکناستاسامی ‬ ‫انانبه عنوانکسانیکهدرحالحاضراخوان المسلمینمصر‬ ‫را به گونه ای رهبری و هدایت می کنند‪ ،‬فاش نشده باشد‪ .‬این‬ ‫موضوعتازمانیکهفشارامنیتیرویاینجریانسایهگسترده‬ ‫است‪ ،‬یک امر طبیعی است‪ ،‬مگر انکه محدودیت ها از این‬ ‫گروه برداشته شــود و این جریان اســامگرا امکان فعالیت‬ ‫رسمی در کشور مصر را داشته باشد‪.‬‬ ‫در فضای موجود ایــا اخوانی ها می توانند حضور و‬ ‫نقشمثبتیدرعرصهسیاسیمصرداشتهباشند؟‬ ‫در حال حاضر اخوان المسلمن در تالش است تا بتواند‬ ‫از بحران خارج شــو د‪ ،‬به این معنا که تمام تالش انها در این‬ ‫است که چگونه موجودیت خود را از نو تعریف و فعالیت های‬ ‫رسمی شــان را اغاز کنند‪ .‬جدال امروز انان با دولت موضوع‬ ‫ساده ای نیست و این بحران امروز بیشتر متوجه بدنه اخوان‬ ‫و چگونگی ارتباط بدنه این جریان اســامگرا بــا رهبران ان‬ ‫است‪ .‬موضوع این نیست که ایا این جریان می تواند در حال‬ ‫حاضر برای مصــر کاری انجام دهد یا خیر‪ .‬اخــوان در حال‬ ‫حاضر نیازمند ان اســت که وضعیت خود را به ثبات برساند و‬ ‫از بحران خارج ســازد و پس از ان به فکر ایفای نقش سازنده‬ ‫در مصر باشد‪.‬‬ ‫با توجه بــه اقدام اخیــر دولت السیســی مبنی بر‬ ‫دستگیری رهبران اخوان و احکام قضایی که برای‬ ‫انان درنظــر گرفته ‪ ،‬وضعیت دموکراســی در مصر‬ ‫چگونهاست؟‬ ‫پس از روی کار امدن نظامیان وضعیت دموکراسی در‬ ‫این کشور بســیار اشفته اســت‪ .‬به هر حال هنگامی که یک‬ ‫جریان نظامی در یک کشور دســت به اقدامی برای به دست‬ ‫گرفتن قدرت می زند‪ ،‬طبیعی است که اولین اقدا م جلوگیری‬ ‫از فعالیت سیاسی احزاب است‪ ،‬مگر انکه تشکل هایی وجود‬ ‫داشته باشد که توسط نظامیان ایجاد شد ه یا در همان راستا‬ ‫ی گروه ها و احزاب تعیین کننده مصر در‬ ‫گام بردارد‪ .‬امروز تمام ‬ ‫حاشیه قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫درواقعنظامیانبراینباورندکهکسینبایدازاناندراین‬ ‫دوره که دوره گذار است انتظار صدور مجوز برای فعالیت ازاد‬ ‫گروه هایمختلفسیاسیومردمی راداشتهباشد‪.‬مطبوعات‬ ‫و رسانه ها امروز از فعالیت بسیار محدودی در مصر برخوردارند‬ ‫وتنهارسانه ها یمبلغفعالیت هاینظامیاندراینکشوراجازه‬ ‫فعالیت ازاد دارند‪.‬‬ ‫ایا پس از روی کارامدن السیســی و انچه شــما از‬ ‫جامعه مصر در دو ســال به قدرت رسیدن نظامیان‬ ‫گفته اید‪،‬می توا ن گفت که دیگــر در مصر اثری از‬ ‫انقالب مردمی باقی نمانده است؟‬ ‫انقالب مصر به معنای اینکه مردم این کشور یکپارچه‬ ‫در خیابان ها حضور یافته باشند و دست به انقالب زده باشند‬ ‫نیســت‪ .‬بخشــی از مردم مصر به دالیل مختلــف از جمله‬ ‫نارضایتی های گذشته‪ ،‬مشکالتی که با نظام مبارک داشتند‬ ‫و به دالیل معیشــتی‪ ،‬در موضوع انقالب ورود کردند اما باید‬ ‫ی که انتخابات برگزار‬ ‫یادمان باشــد در بهترین حالت هنگام ‬ ‫شد‪ ،‬نزدیک پنجاه درصد از ارا را طرفداران مبارک که از احمد‬ ‫شفیق حمایت کرده بودند به دست اوردند‪ .‬اقای مرسی نیز در‬ ‫یک شرایط نزدیک توانست پیروز شود‪ .‬این بدان معنا ست که‬ ‫ی به قدری از ابتدا‬ ‫جریان مخالف انقالب و حرکت های مردم ‬ ‫حضور و بروز داشت که تکثر و چندصدایی که در ابتدا برای‬ ‫کشور مصر از ان یاد کردم کامال مشهود و نمایان بود‪ .‬بنابراین‬ ‫از ابتدای امر شاهد یک انقالب مردمی در مصر نبودیم‪ ،‬چه‬ ‫انکه اخوان المسلمین که بیشترین مردم را در جمع حامیان‬ ‫خود داشــت‪ ،‬نیز از روزهای ابتدایی اعتراضــات مردمی در‬ ‫جریان این انقالب نبــود و در روزهای بعد بــه انقالبیون در‬ ‫میدان التحریر پیوست‪ .‬السیسی هم برای به دست گرفتن‬ ‫قدرت از جریان مخالف انقالب استفاده کرد و با بهره گیری‬ ‫از مردمی که حامی انقــاب نبودند‪ ،‬توانســت معادله را در‬ ‫داخل مصر تغییر دهد و حکومت را به دســت گیرد‪ .‬بنابراین‬ ‫باید به مساله نسبی نگریست‪ .‬اینکه انقالب سرکوب شده ‪ ،‬از‬ ‫ابتدا نیز کمرنگ بود؛ این انقالب االن هم در الیه های مردم‬ ‫وجود دارد و اگر زمینه مناسب ایجاد شود همان حجم از مردم‬ ‫می توانند وارد میدان تغییرات در حکومت شوند‪ .‬با این همه‬ ‫به نظر می رسد همچنان دوگانگی و دودستگی در مصر و در‬ ‫میان اقشار مردم وجود دارد‪.‬‬ ‫اینده مصر و اخوان را چگونه می بینید؟‬ ‫السیســی نمی تواند بدنه مهم مصــر را نادیده گیرد و‬ ‫مجبور است پس از مدتی از همه گروه ها و طیف های درون‬ ‫جامعه مصر برای انکه بتواند این کشــور را بــه کرانه ارام و‬ ‫با ثباتی برســاند‪ ،‬بهره گیرد‪ .‬در واقع مصر بدون استفاده از‬ ‫جریانات داخلی خود موفق نخواهد بــود‪ .‬این را هم حتما‬ ‫رهبران فعلــی این کشــور می دانند‪ .‬اگرچه ممکن اســت‬ ‫برای اینکه بتوانند از این بحران فعلی خارج شــوند دســت‬ ‫به یکسری اقدام تند خشونت امیز هم بزنند‪ ،‬اما بیش از هر‬ ‫کس دیگری اگاهند که باید به حضور اقشار مختلف به ویژه‬ ‫گروه های اسالمی در مسائل این کشور رضایت دهند‪.‬‬ ‫اگر السیسی بخواهد مصر به ثبات بازگردد باید به همه‬ ‫گروه ها اهمیت دهد‪ .‬اخوان هم یکی از این گروه ها است‪ .‬به‬ ‫نظرمی رسدبخشیازنیروهایجدیداخوان المسلمیندراینده‬ ‫بهتدریجبتوانندتعریفمثبتیراازخودارائهدهندتازمینه های‬ ‫همکاری را بــا طیف های دولتی تعریف کننــد‪ .‬البته این کار‬ ‫ساده ای نیست اما تالش هایی از ســوی بعضی طرف های‬ ‫معتدل و میانــه رو که میان اخوانی هــا و دولت میانجی گری‬ ‫می کنند در حال شــکل گیری است‪ .‬شــاید این گروه بتوانند‬ ‫در اینده زمینه های بازگشــت اخوان یعنی اخوان المسلمین‬ ‫تعریف شــده جدید را فراهم کنند و مصر را به سمت خروج از‬ ‫بحران ببرند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بازگشت به دهه‪50‬‬ ‫حکم حبس مرسی‪ ،‬واکنش ها‪ ،‬پیامدها‬ ‫احمد بخشی‬ ‫‪4‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دادگاه جنایــی قاهره محمــد مرســی رئیس جمهور‬ ‫پیشــین مصر را به خاطر اتهامات مربوط به قتل تظاهرات‬ ‫کنندگان در پرونده موســوم بــه «کاخ االتحادیــه» به ‪20‬‬ ‫ســال زندان و پنج ســال تحت نظر پلیس محکوم کرد‪ .‬در‬ ‫جریان درگیری بین طرفداران مرســی و مخالفانش مقابل‬ ‫کاخ ریاست جمهوری در سال ‪ 2012‬میالدی در قاهره‪11 ،‬‬ ‫نفر کشته شدند اما این پرونده در ارتباط با کشته شدن یک‬ ‫روزنامه نگار و دو نفر از مخالفان مرســی بود‪ .‬این نخستین‬ ‫پرونده از میان پنج پرونده ای است که محمد مرسی طی ان‬ ‫محاکمه شده است و او حق دارد به حکم صادر شده از سوی‬ ‫دادگاه جنایی مصر اعتراض کند‪ .‬این رای دادگاه‪ ،‬نخستین‬ ‫حکم صادره علیه مرسی از زمان عزل وی در تاریخ ‪ 3‬جوالی‬ ‫‪ 2013‬اســت و قرار اســت در روز ‪ 16‬مه ‪ 2015‬نیز نشست‬ ‫قرائت حکم مربوط به دو پرونده دیگر برگزار شــود‪ .‬گفتنی‬ ‫است که مرسی به عنوان نخستین رئیس جمهوری مصر که‬ ‫در انتخاباتی ازاد و با رای مردم انتخاب شد‪ ،‬یک سال پس‬ ‫از برگزیده شدن به سمت ریاست جمهوری با کودتای ارتش‬ ‫از قدرت برکنار شد‪.‬‬ ‫حکم قضایی صادر شده در مصر علیه محمد مرسی‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری مخلوع این کشور با واکنش های بین المللی‬ ‫روبه رو شد‪ .‬ماری هارف‪ ،‬ســخنگوی وزارت خارجه امریکا‬ ‫اعالم کرد‪ :‬کشــورش از صــدور حکم زندان برای مرســی‬ ‫و طرفدارانش بســیار نگران اســت و در خصوص تصمیم‬ ‫دادگاه مصر بررسی های اساسی را انجام خواهد داد‪ .‬لوران‬ ‫فابیوس‪ ،‬وزیر خارجه فرانســه نیز در ســخنانی بر ضرورت‬ ‫اجــرای محاکمه عادالنــه در حق مرســی و دیگر اعضای‬ ‫دولت وی تاکید کرد‪ .‬داوود چاوش اوغلو‪ ،‬وزیر امورخارجه‬ ‫ترکیه نیز صدور حکم دادگاه مصر را برای اینده دموکراسی‬ ‫در مصر خطرناک توصیف کرد‪ .‬اخوان المســلمین هشدار‬ ‫داد که این اقدامات السیســی ممکن است کشور را عمال‬ ‫وارد یک تونل تنگ و تاریک کند‪ .‬گروه اخوان المســلمین‬ ‫که پس از برکناری مرسی در فهرست گروه های تروریستی‬ ‫دولت مصر قرار گرفته است‪ ،‬از مردم خواست تا برای دفاع‬ ‫از مرسی به خیابان ها بیایند‪ .‬ســازمان عفو بین الملل ان را‬ ‫تحریف عدالت نامید‪ .‬این سازمان‪ ،‬خواستار ازادی مرسی یا‬ ‫تکرار محاکمه وی شده و در بیانیه خود اورده است این حکم‬ ‫تمام اوهام و خیاالت مبنی بر استقالل و پاکی نظام قضایی‬ ‫مصر را از بیــن بــرد‪ .‬وکالی مدافع مرســی و اعضای تیم‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬ضمن سیاسی خواندن این حکم اعالم‬ ‫کرده اند که به محض صدور اقدامات قانونی‪ ،‬اعتراض خود‬ ‫را به این حکم تحویل خواهند داد‪.‬‬ ‫الزم به ذکر اســت کــه در ژوئن ‪ ۲۰۱۳‬و در ســالگرد‬ ‫تحلیف محمد مرســی‪ ،‬نخســتین رئیس جمهــور انقالب‬ ‫‪ ۲۰۱۱‬مصر‪ ،‬موج جدیدی از اعتراضات در این کشور علیه‬ ‫دولت جدید شکل گرفت‪ .‬مخالفان که در راس انها محمد‬ ‫البرادعی قرار داشــت‪ ،‬خواهان کناره گیری محمد مرسی‬ ‫از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنــگام در مصر بودند‪ .‬با‬ ‫شدت گرفتن اعتراضات‪ ،‬وزرای کشور‪ ،‬امور خارجه‪ ،‬دفاع‪،‬‬ ‫محیط زیست‪ ،‬گردشگری‪ ،‬دادگستری و برنامه ریزی مصر‬ ‫و همچنین نخست وزیر دولت مرســی یکی پس از دیگری‬ ‫اســتعفا کردند‪ .‬در عین حال که مخالفان محمد مرسی در‬ ‫میدان تحریر قاهره تجمع کردند‪ ،‬حامیان وی نیز در حوالی‬ ‫مسجد رابعه عدویه به شعار دادن در حمایت از رئیس جمهور‬ ‫پرداختند‪ .‬با وجودی که محمد مرسی از ضعف های دولت‬ ‫نوپا ســخن گفته و از مردم عذرخواهی کرد‪ ،‬اما اعتراضات‬ ‫همچنان گســترش یافت‪ .‬ارتــش مصر نیز بــرای طرفین‬ ‫ضرب االجل تعیین کرد که اگر بــه اختالفات پایان ندهند‬ ‫وارد عمل خواهد شد‪ .‬مرسی اظهارات ارتش را در این مورد‬ ‫غیرقانونی دانست‪ .‬نهایتا شــدت اعتراضات موجب شد تا‬ ‫در شــبانگاه ‪ ۳‬ژوئیه ‪ ۲۰۱۳‬ارتش مصر بــا کودتایی محمد‬ ‫مرسی را از قدرت برکنار کند‪ .‬عبدالفتاح السیسی وزیر دفاع‬ ‫مصر در نطقــی ضمن برکناری وی‪ ،‬عدلــی منصور‪ ،‬رئیس‬ ‫دادگاه قانون اساسی مصر را به عنوان رئیس جمهور موقت‬ ‫برای نهایتا شش ماه تا برگزاری انتخابات زودهنگام معرفی‬ ‫کرد‪ .‬اگرچه عبدالفتــاح السیســی در انتخاباتی که پس از‬ ‫کودتا برگزار شد‪ ،‬رسما به عنوان رئیس جمهور برگزیده شد‬ ‫اما هواداران اخوان المسلمین و شمار زیادی از مردم مصر‬ ‫همچنان محمد مرســی را رئیس جمهور قانونی این کشور‬ ‫می دانند و در حمایت از وی تظاهرات می کنند‪.‬‬ ‫الزم به ذکر است که مرسی و ‪ 35‬تن از متهمان عالوه‬ ‫بر تحریک بــه قتل تظاهر ات کنندگان کــه حکم ان صادر‬ ‫شــد‪ ،‬دارای پرونده های دیگری نیز هستند؛ از جمله اینکه‬ ‫رهبران اخوان المســلمین به توطئه بــرای بی ثبات کردن‬ ‫مصر‪ ،‬به ویژه به همراه جنبش اســامی فلسطینی حماس‬ ‫و ایران‪ ،‬متهم هســتند‪ .‬این اتهام می تواند مجازات اعدام‬ ‫به دنبال داشته باشــد‪ .‬در پرونده دیگر نیز مرسی به فرار از‬ ‫زندان در سال ‪ 2011‬با همدستی احتمالی حماس و حزب‬ ‫الله لبنان متهــم اســت‪ .‬در چهارمین پرونده‪ ،‬کــه ان نیز‬ ‫در ارتباط با جاسوســی اســت اما هنوز در دادگاه باز نشده‪،‬‬ ‫رئیس جمهور پیشــین مصر به همراه ‪ 10‬متهــم دیگر قرار‬ ‫است درباره ارائه احتمالی «اسناد مربوط به امنیت ملی» به‬ ‫قطر‪ ،‬محاکمه شوند‪.‬‬ ‫ناظران بین المللی بر ایــن باورند که ایجاد محدودیت‬ ‫گســترده برای فعالین اســامگرای مصر موجــب گرایش‬ ‫جوانان این کشور به جریان های رادیکال سلفی خواهد شد‪.‬‬ ‫از زمان برکناری محمد مرســی از قدرت بر میزان ناامنی ها و‬ ‫بمب گذاری در منطقه سینای مصر و برخی مناطق دیگر این‬ ‫کشور به شدت افزوده شده است‪ .‬نکته اخر اینکه کارگزاران‬ ‫سیاسی مصر باید به این مساله توجه داشته باشند که ساخت‬ ‫سیاسی در مصر سه ضلع دارد شامل ارتش‪ ،‬اسالمگرایان و‬ ‫لیبرال ها که غفلت از هر کدام از این اضالع می تواند پایداری‬ ‫و ثبات دولت در مصر را به خطر انــدازد و تحوالت را پر فراز و‬ ‫نشیب سازد‪ .‬بنابر گفته فهمی هویدی (نویسنده مصری) به‬ ‫نظر می رســد که بحران تا مدت های طوالنی ادامه خواهد‬ ‫یافت؛ «بنده شــواهد و قرائنــی را در اختیار دارم که نشــان‬ ‫می دهد هیچ تمایل جــدی برای حل بحران وجــود ندارد و‬ ‫مصر در استانه بازگشت به فضای دهه ‪ 50‬و ‪ 60‬است که در‬ ‫ان شاهد شعله ور شدن اتش درگیری میان جمال عبدالناصر‬ ‫و اخوان المسلمین بودیم» و از سویی دیگر اخوان المسلمین‬ ‫باید بپذیرند که دارای اشــتباهاتی بودند برای جبران ان باید‬ ‫به اتاق های فکر برگردند و نقاط قوت و ضعف خود را ارزیابی‬ ‫کرده تا بتوانند در انتخابات های اتی ایفا نقش کنند؛ هر چند‬ ‫که نقش بازیگری انان در انتخابات اینده که تحت مدیریت‬ ‫ارتش صورت می گیرد‪ ،‬شاید کمرنگ باشــد‪ ،‬اما باتوجه به‬ ‫سابقه نزدیک به ‪ 9‬دهه فعالیت احیای سریع انان (با توجه به‬ ‫همه موانع) دور از ذهن نیست‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫نگاهیدیگر‬ ‫اقای سناتور‬ ‫کورکر در هفته های اینده یکی از مهم ترین افراد جهان خواهد بود‪ .‬کورکر واسطه اصلی حمایت یا‬ ‫مخالفت امریکا با توافق است‪ .‬بســیاری از جمهوریخواهان مانند رامبا‪ ،‬خواهان این هستند که امریکا‬ ‫رویکرد ستیزه جویانه تری اتخاذ کند‪ ،‬در حالی که اوباما تالش می کند حتی قبل از اینکه مذاکره کنندگان‬ ‫جز ئیات دقیق توافق نهایی را مکتوب کنند‪ ،‬چارچوب سیاســی خود را عرضه کنــد‪ .‬کورکر که طرفدار‬ ‫دیپلماسی است‪ ،‬اما توافق را هم تا نهایی شــدن ان قبول ندارد‪ ،‬وظیفه اداره یک مجمع امریکایی را به‬ ‫هر طریقی برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سناتور‬ ‫علیهپرزیدنت‬ ‫جمهوریخواهانمی خواهند‬ ‫توافق با تهران را تعدیل کنند‬ ‫ماسیمو کاالبرسی ‪ -‬مریم رضایی و مهدی نیکویی‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مســافرخانه مانتن ویو (‪ )Mountain View‬در شــهر‬ ‫ی با سقف های گچی‪ ،‬نورپردازی خطی و‬ ‫کلیولند ایالت تنس ‬ ‫ارکیده های مصنوعی خود‪ ،‬فاصله زیادی باسو ئیت های شبی‬ ‫‪ 1500‬دالری هتل بوریواژ در لوزان ســو ئیس دارد؛ جایی که‬ ‫دیپلمات های ایرانی و امریکایــی دوم اوریل به یک توافق‬ ‫هسته ایموقتدستیافتند‪.‬‬ ‫اما پنج روز بعد از اعالم توافق اولیه‪ ،‬باب کورکر‪ ،‬نماینده‬ ‫جمهوریخواه ایالت تنسی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا‪،‬‬ ‫در رستوران این مسافرخانه درگیر بحثی شده بود که به شیوه‬ ‫خود می توانســت قالب خاورمیانه را مشــخص کند‪ .‬چهل‬ ‫شرکت کنندهاینجلسهجمهوریخواهانمنطقهبرادلیکانتی‬ ‫بودند که بیشترشــان را افراد مســن تر و اگاه و نیز چند تن از‬ ‫سیاستمدارانمحلیوبازنشستگانتشکیلمی دادندوتقریبا‬ ‫همه سواالت انها در مورد توافق با ایران بود‪ .‬ایا می توان به‬ ‫ایران اعتماد کرد؟ چرا سازمان ملل بیش از این کاری نکرده‬ ‫بود؟ کورکر که ساعت‪ 3/5‬صبح بیدار شده بود و به ورزش رفته‬ ‫بود تا در جلسه ان روز «سرحال» باشد‪ ،‬قدم می زد و با حرکات‬ ‫تبهسواالتانهاباجز ئیاتدقیقیدرموردسانتریفیوژها‪،‬‬ ‫دس ‬ ‫ذخایر اورانیوم و تغییر منافع استراتژیک پاسخ می داد‪ .‬سپس‬ ‫جین رامبا‪ ،‬معاون‪ 76‬ساله «زنان جمهوریخواه منطقه برادلی‬ ‫کانتی» شروع به سخنرانی کرد‪ .‬کورکر گفته بود دولت های‬ ‫بوش و اوباما یک «بمب سنگرشــکن» ایجــاد کرده اند که‬ ‫می تواندازپسسخت تریناهدافهسته ایایرانبراید‪.‬رامبا‬ ‫دراینسخنرانیپرسید ‪«:‬چرانمی توانیمازاینسنگرشکن ها‬ ‫استفاده کنیم؟» کورکر گفت این بمب ها اخرین چیزی است‬ ‫که به ان متوسل خواهیم شــد و در ادامه توضیح داد که اگر‬ ‫ما از همــان ابتدا وارد جنگ با ایران می شــدیم‪ ،‬انها مطمئنا‬ ‫تالش می کردند در اولین فرصت ســاح هسته ای بسازند و‬ ‫این موضوع باعث بی ثباتی منطقه و تهدید متحدان امریکا‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫او در این زمینه گفــت؛ «ورود به ایران باعث می شــد‬ ‫ورود به عراق مثل بــازی کودکانه به نظر برســد‪ ».‬اما رامبا با‬ ‫این نظر موافق نبود و همچنان معتقد بود امریکا باید در برابر‬ ‫ایران جدی تر عمل کند‪ .‬در پایان این جلســه او در حالی که‬ ‫وسایل خود را جمع می کرد در پاســخ به این نظریه که حمله‬ ‫نظامی نمی توانــد جلوی ایران را بگیرد گفــت‪« :‬من اینطور‬ ‫فکرنمی کنم‪».‬‬ ‫کورکر در هفته های اینده یکی از مهم ترین افراد جهان‬ ‫خواهد بود‪ .‬غــرب از اواخر دهــه ‪ 90‬میالدی‪ ،‬همــواره در‬ ‫تالش بوده که مطمئن شــود ایران به دنبال سالح هسته ای‬ ‫نیســت‪ .‬کورکر بیش از هر کس دیگری در اینکــه ایا کنگره‬ ‫پیش از موعد ‪ 30‬ژوئن و امضا توافق نامــه نهایی بین ایران‬ ‫و قدرت های جهان‪ ،‬به تحقق ایــن تالش ها کمک می کند‬ ‫یا نــه‪ ،‬نقــش تعیین کننــده دارد‪ .‬همچنین کورکر واســطه‬ ‫اصلی حمایت یا مخالفت امریکا با توافق اســت‪ .‬بسیاری از‬ ‫جمهوریخواهان مانند رامبا‪ ،‬خواهان این هستند که امریکا‬ ‫‪69‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪70‬‬ ‫الیحه اصالح شده باید اوباما را‬ ‫ملزم کند که توافق با ایران را به‬ ‫تایید کنگره برساند و او را برای‬ ‫‪ 60‬روز از برداشتن تحریم ها‬ ‫منع کند‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫بین الملل‬ ‫رویکرد ستیزه جویانه تری اتخاذ کند‪ ،‬در حالی که اوباما تالش‬ ‫می کندحتیقبلازاینکهمذاکره کنندگانجز ئیاتدقیقتوافق‬ ‫نهایی را مکتوب کنند‪ ،‬چارچوب سیاسی خود را عرضه کند‪.‬‬ ‫کورکر که طرفدار دیپلماسی است‪ ،‬اما توافق را هم تا نهایی‬ ‫شدن ان قبول ندارد‪ ،‬وظیفه اداره یک مجمع امریکایی را به‬ ‫هر طریقی برعهدهگرفته است‪.‬‬ ‫زمانی که کورکر در ســال ‪ 2007‬وارد ســنا شــد‪ ،‬کسی‬ ‫چنین نقشی را برای او تصور نمی کرد‪ .‬این سناتور منعطف که‬ ‫حتی با مخالفان خود هم با روی خوش برخورد می کند‪ ،‬طبق‬ ‫اعتراف خود در ان زمان هیچ چیز در مورد سیاســت خارجی‬ ‫نمی دانست‪.‬‬ ‫تالش او برای رســیدن به شهرت سیاســی باعث شد‬ ‫چاتانوگای ایالت تنسی از یک شهر پژمرده و الوده به مدلی از‬ ‫تجدید حیات شهری تبدیل شود‪ .‬اما کورکر با قالب بسیاری از‬ ‫سناتورهایعملگرایایالتتنسیجوردرمی اید؛افرادیمانند‬ ‫هوارد بیکر و جیم ساسر که بسیار سختکوش هستند و هوش‬ ‫سیاسی دارند و در دور ه واکنش های حزبی‪ ،‬روحیه مشارکتی‬ ‫غریزی دارند‪.‬‬ ‫البته این روحیه همیشــه برای کورکر در کنگره کارساز‬ ‫نبوده اســت‪ .‬تالش های زودهنگام او بــرای فداکاری های‬ ‫مالی اتحادیه هاوخودروسازی ها دموکرات هاراجذبکرد‪،‬اما‬ ‫نتواست حمایت هم حزبی های جمهوریخواه او را جلب کند و‬ ‫او مجبور شد در رای گیری نهایی به انها بپیوندد‪ .‬همچنین او‬ ‫تالشکردیکبخشکلیدیدوحزبیازبستهاصالحاتمالی‬ ‫«داد‪-‬فرانک» ایجاد کن د و در سال ‪ 2013‬او نقشی کلیدی در‬ ‫تصویبالیحهاصالحاتمهاجرتیسناداشتکهالبتهبعدادر‬ ‫کنگرهایدئولوژیکتحتنفوذجمهوریخواهانشاهدافولان‬ ‫بود‪ .‬با این حال‪ ،‬این تالش ها نتوانسته نظر جمهوریخواهان‬ ‫تندرو و نیز کاخ ســفید را نســبت به کورکر جلب کند ‪ .‬در مورد‬ ‫توافقایران‪،‬کورکربهگفتهاوباما«فردیخوبونجیباست‬ ‫که صادقانه نگران این موضوع است‪ ».‬اینکه او برای دعوای‬ ‫داخلی توافق هســته ای متحدان ثابتی جذب کرده یا نه نیز‬ ‫موضوعی دیگر است‪.‬‬ ‫اولیــن ازمون کورکــر ‪14‬اوریل بود؛ زمانــی که کنگره‬ ‫می خواســت در مورد اقدام دولــت اوباما مبنی بر دســتیابی‬ ‫به هر گونــه توافق با ایــران رای گیری کند‪ .‬شــکایت برخی‬ ‫جمهوریخواهان این بود که الیحه کورکر چندان نســبت به‬ ‫تهران سخت نگرفته و انها برای اصالح ان برنامه ریزی کرده‬ ‫بودند‪ .‬به هر حال‪ ،‬حتی کورکر هم نمی داند این توافق به کجا‬ ‫می انجامد‪.‬ازانجاییکهپایسرنوشتخاورمیان همیاناست‪،‬‬ ‫کورکر در مورد وقایع پیش رو نگران است‪.‬‬ ‫صدایی برای کنگره‬ ‫کورکر تاکنون در شکل گیری توافق ایران نقش مهمی‬ ‫ داشته اســت‪ .‬ا و ‪ 19‬ژانویه امســال‪ ،‬تحت عنوان ماموریت‬ ‫خاورمیانه همراه با شش سناتور دیگر به بیت المقدس رفت تا‬ ‫ببیند متحدان امریکا در منطقه نسبت به مذاکرات چه نظری‬ ‫دارند‪ .‬در ان زمان جمهوریخواهان و برخی از دموکرات ها در‬ ‫حال تدارک الیح ه اعمال تحریم های جدید علیه ایران بودند‬ ‫تا تهران را مجبور کنند در مذاکرات هسته ای امتیازاتی اعطا‬ ‫کند‪.‬سازمان هایاطالعاتامریکاواسرائیلمعتقدبودنداین‬ ‫الیح ه که توسط مارک کرک‪ ،‬جمهوریخواه میانه رو از ایالت‬ ‫ایلینویز نوشته شده بود‪ ،‬می تواند مذاکرات هسته ای را قبل از‬ ‫اینکه شانس موفقیت برای ان وجود داشته باشد‪ ،‬به بن بست‬ ‫بکشــاند‪ .‬کورکر با این موضوع موافق بود و قرار گذاشته بود‬ ‫ســرویس جاسوسی اســرائیل‪ ،‬موســاد‪ ،‬به او و همکارانش‬ ‫گزارش دهد تــا در مورد خطرات الیحه کرک اطالع رســانی‬ ‫شود‪ .‬اماکورکردراولینمالقاتمتوجهشدکهبنیامیننتانیاهو ‬ ‫که کال مخالف مذاکرات بوده و معتقد است باید مستقیما با‬ ‫ایران برخورد شود‪ ،‬گزارش موســاد را لغو کرده است‪ .‬کورکر‬ ‫که در عین حال می تواند فردی بی حوصله هم باشد و رادیوی‬ ‫شهر چاتانوگا یک بار او را فردی «عجول» توصیف کرده‪ ،‬در‬ ‫واکنش به این اقدام گفت که بقیه مالقات های خود‪ ،‬از جمله‬ ‫مالقات با نتانیاهو را لغو خواهد کرد و به واشنگتن بازمی گردد‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬بعد از اینکه ران درمر‪ ،‬ســفیر اسرائیل در امریکا‬ ‫شخصامداخلهکردونتانیاهوراراضیکرد‪،‬اینسفربهخوبیو‬ ‫خوشی به پایان رسید‪ .‬وقتی سناتورها در نهایت گزارش خود را‬ ‫از تامیر پاردو‪ ،‬رئیس موساد دریافت کردند‪ ،‬او به انها گفت این‬ ‫الیحه مثل «پرتاب نارنجک» در میان مذاکرات است‪ .‬کورکر‬ ‫در راه بازگشت عزم خود را برای لغو الیحه کرک جزم کرد‪.‬‬ ‫رویدادهای خارج از مرزها‪ ،‬توپ قانون گذاری را به طور‬ ‫منصفانه ایدرزمینکورکرانداختواوبدونمعطلیشروعبه‬ ‫دریبل کردن کرد‪ .‬استراتژی او پیچیده اما حیاتی برای اداره‬ ‫سیاست خارجی در عصر تفکیک سیاسی بود ؛ او می خواست‬ ‫نقشه راهی قانونی ویژه طراحی کند که توافق اوباما با ایران را‬ ‫تحت نظارت (و به صورت بالقوه از طریق) کنگره دراورد‪ .‬او به‬ ‫دنبال ان بود که هر دو طرف بتوانند حرف های خود را بزنند؛‬ ‫بدون اینکه یکی از طرفین مانع سخن گفتن دیگری شود‪.‬‬ ‫او کار خود را با بازگرداندن الیحه ای یک ســاله شــروع‬ ‫کرد که تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال می کردند‪.‬‬ ‫تیم کین‪ ،‬یــک دموکــرات ویرجینیایی که در ســفر به رژیم‬ ‫صهیونیســتی همراه کورکر بوده و معاهداتی را در کاخ سفید‬ ‫منعقدکرده ‪،‬خواهانپیوستن به نیروهایهمراهکورکر است‪.‬‬ ‫برخی از مقامات رسمی امریکا‪ ،‬از جمله رئیس جمهور ‪ ،‬کین‬ ‫فشار اوردند که با اقدامات سناتور اهل تنسی مخالفت کند‪.‬‬ ‫اما کین فکر می کن د کنگره بایــد در اینده نزدیک در توافق ها‬ ‫نفوذ داشته باشد‪.‬‬ ‫الیحه اصالح شــده باید اوباما را ملزم کند که توافق با‬ ‫ایران را به تایید کنگره برســاند و او را برای ‪ 60‬روز از برداشتن‬ ‫تحریم هامنعکند‪.‬کنگرهپسازانمی تواندرای گیریکندکه‬ ‫باتوافقمخالفتکند‪،‬ازانحمایتکندیاهیچاقدامی صورت‬ ‫ندهد‪ .‬هر کدام از دو گزینه اخر به دولت اجازه پیشبرد توافق‬ ‫را می دهند‪.‬‬ ‫با این حــال مقام هــای کاخ ســفید در کنفرانس های‬ ‫مطبوعاتی‪ ،‬الیحه کورکر را نکوهش کرد ه و گفته اند که اوباما‬ ‫ان را وتو خواهد کرد؛ هر چند به اقدامات کورکر برای داشتن‬ ‫ت در خفا‪،‬‬ ‫یک نقش ثمربخش احترام می گــذارد‪ .‬در حقیق ‬ ‫ی اعتراف کرده اند که اقدامات او باعث کمک‬ ‫مقام های رسم ‬ ‫به مذاکرات امریکا شد ه و ایرانی ها را وادار کرده که نسبت به‬ ‫موعد‪ 31‬مارسیکهخودشانتعیینکردهبودند‪،‬متعهدبمانند‪.‬‬ ‫فــارغ از ان‪ ،‬احتماال توافق با ایران حاصل می شــود‪.‬‬ ‫چارچوبیکهازلوزانبهدستامد‪،‬درنسخهنوشتارینامتمرکز‬ ‫بود‪،‬امابراساسگفتهمقامات‪،‬درنهایتنسخهجزئیانقابل‬ ‫دستیابیاست‪.‬ایرانذخیرهاورانیومخودرااز‪ 10‬هزارکیلوگرم‬ ‫به ‪ 300‬کیلوگرم کاهش خواهد داد‪ .‬تعداد ســانتریفیوژهای‬ ‫نصب شده هم از ‪ 19‬هزار به کمی بیشتر از شش هزار کاهش‬ ‫خواهد یافت‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬در مورد سایر جزئیات به شدت مبهم است‪.‬‬ ‫هنوز مشخص نیســت که امریکا و متحدانش در چه زمانی‬ ‫تحریم هارابرخواهندداشتوایراندراینبینادعامی کندکه‬ ‫تحریم ها کامال و بالفاصله برداشته خواهد شد‪ .‬اینکه چگونه‬ ‫بازرسی های ســرزده انجام خواهد شــد‪ ،‬جای پرسش دارد‪.‬‬ ‫پس از تفاهم هم کاخ سفید از این پرسش ها طفره رفته است‪.‬‬ ‫واکنش به اعالمیه لوزان متفاوت بوده است‪ .‬نتانیاهو‬ ‫گفت که یک توافق براساس چارچوب دوم اوریل «تهدیدی‬ ‫برای بقای اســرائیل خواهد بو د »‪ .‬اما ســعودی ها‪ ،‬دشمن‬ ‫منطقه ای سرســخت ایران گفته اند که توافق خوبی صورت‬ ‫گرفته است؛ همان حرفی که دموکرات ها و بیشتر قدرت های‬ ‫جهان هم تکرار می کنند‪ .‬در ایران هم به نظر می رسد اکثرا از‬ ‫توافق حمایت می کنند‪ ،‬از مذاکره کنندگان قدردانی می کنند‬ ‫ل برانگیز معمول را متوقف کرده اند‪ .‬با این‬ ‫و مباحثات جنجا ‬ ‫وضعیت‪ ،‬در خفا‪ ،‬مقامات کاخ ســفید اعتقاد دارند که وقتی‬ ‫ ایرانی ها توانسته اند با هم به توافق برسند‪ ،‬ما هم با ان ها به‬ ‫توافق خواهیم رسید‪.‬‬ ‫بههمیندلیلاستکهکورکرمی گویدتهدیدیککنگره‬ ‫شــکاک در زمان مذاکرات کنونی تا ژوئــن ‪ 30‬یک بار دیگر‬ ‫به مذاکره کنندگان کمک می کند که انتظارات ایرانی ها را از‬ ‫ق کاهش دهند‪ .‬مهمتر از ان‪،‬‬ ‫دریافتی هایشان پس از تواف ‬ ‫او می گوید که اگر توافق مورد تایید کنگره باشد‪ ،‬به احتمال‬ ‫بیشتری دوام پیدا خواهد کرد‪« .‬اگر ما بتوانیم این الیحه را‬ ‫بین الملل‬ ‫تصویبکنیم‪(،‬تمامجزئیاتمورد نیاز)قدرتمندتر‪،‬اجرایی تر‪،‬‬ ‫توجیه پذیرتر وشفاف ترخواهندبود‪.‬همچنین(ایاالت متحده‬ ‫امریکا) هم به احتمال بیشتری اطمینان خواهد یافت که هر‬ ‫توافقی که حاصل شود‪ ،‬در طول زمان برقرار خواهد ماند‪».‬‬ ‫این ســخنان را کورکــر در تاریــخ ‪ 7‬اوریل در جمــع اعضای‬ ‫کیوانیــس کالب (یک انجمــن خدمات اجتماعی) شــهر‬ ‫واری وایل عنوان کرد‪.‬‬ ‫ساخته چاتانوگا‬ ‫تاثیرگذاری بر توافق‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫کورکربهدنبالاناستکهتوافقامریکاباایرانراتعدیل‬ ‫کند‪ .‬وی هر دو حزب کنگره را دعوت به ارائه پیشــنهادات و‬ ‫اصالحیه های خود کرده اســت‪ .‬جمهوریخواهان به دنبال‬ ‫ایجاد موانعــی در مقابل توافق اوباما هســتند و دموکرات ها‬ ‫خواستار کاهش قدرت کنگره برای سنگ اندازی‪ .‬با این حال‪،‬‬ ‫هرچندکاخ سفیدبهعنوانرقیبانهامحسوبمی شود‪،‬حتی‬ ‫کین هم فکر نمی کند که اوباما الیحه مذکور را وتو کند‪.‬‬ ‫کورکر می گوید‪« :‬ما به عنوان نمایندگان مردم امریکا‬ ‫باید در روند توافق امریکا و ایران نقش داشــته باشــیم‪».‬او‬ ‫می گوید‪ « :‬هدف ما جهانی است ؛ ساختن دنیای بهتر برای‬ ‫فرزندانمان و ایجــاد یک جامعه واحد‪ .‬ما بایــد از موثر بودن‬ ‫توافق اطمینان حاصل کنیم‪ ».‬به نظر می رسد که بسیاری از‬ ‫شهروندان امریکایی هم از اقدامات کورکر در هدایت الیحه‬ ‫اصالحیحمایتمی کنندوساکنانواشنگتنهمبهاواعتماد‬ ‫دارند »‬ ‫بین الملل‬ ‫کورکــر محصــول مهاجــرت از کوه هــای بلوریــج تا‬ ‫می سی سی پی و پشت سر گذاشتن هشــت ایالت در طول‬ ‫راه است‪ .‬دو قسمت اصلی تنســی در زمان سیویلوار (جنگ‬ ‫شهری) از یکدیگر تجزیه شدند و تاکنون از نظر سیاسی جدا‬ ‫مانده اند‪ .‬این شهر به دنبال ضربه خوردن از دوران افسردگی‬ ‫عظیم جهانی‪ ،‬یکــی از معــدود ذی نفعــان فرانکلین دالنو‬ ‫روزولت در حوزه حکومتی دره تنســی (‪ )TVA‬بوده است‪ .‬در‬ ‫این زمان روزولت سدهایی روی رود تنسی ایجاد کرد که ضمن‬ ‫کنترل ســیالب ها‪ ،‬به تولید برق برای بخش بزرگی از کشور‬ ‫می پرداخت‪ .‬نتیجه کار ان بود که برای تنسی شرقی‪ ،‬شغل‪،‬‬ ‫قدرتودرنهایتکسبوکارهایمختلفیازطریقپروژه های‬ ‫کار عمومی ایجاد شد‪.‬‬ ‫یکیازاینکسب وکارها‪،‬شرکتبزرگشیمیاییدوپونت‬ ‫بود که به لطف نیروی برق ســدهای تی وی ای یک کارخانه‬ ‫بزرگ در نزدیکی چاتانوگا ساخت‪ .‬پدر کورکر برای این شرکت‬ ‫کار کرد و در سال‪ 1963‬از کارولینای جنوبی به انجا انتقال پیدا‬ ‫کردند‪ .‬به گفته کورکر‪ ،‬او که در ان زمان ‪ 11‬سال داشت‪ ،‬به‬ ‫سرعت خود را با مدرسه انطباق داد و در بازی اول بیسبال خود‬ ‫توانستند به نحوی پیروز زمین شوند که تیم مقابل حتی یک‬ ‫امتیاز هم نگیرد‪ .‬او می گوید که «رئیس انجمن دانش اموزی‬ ‫شدم و برای دو سال در دانشگاه تنسی‪ ،‬بیسبال بازی کردم‪.‬‬ ‫«بهگفتهدوستدانشگاهش‪،‬جیمی هاسلمکهمالککلیولند‬ ‫براونز است‪ ،‬او همچنین فوتبال امریکایی بازی می کرد؛ در‬ ‫حالی که فقط‪ 140‬پوند (نزدیک به‪ 65‬کیلوگرم) وزن داشت‪.‬‬ ‫ی او یک فرد رقابتی است‪ .‬اگر می خواهید او را‬ ‫به گفته جیم ‬ ‫شکست دهید‪ ،‬بهتر است برای نبردی طوالنی مدت امادگی‬ ‫داشــته باشــید‪».‬از ان زمان به بعد‪ ،‬کورکر با سنگین وزن تر‬ ‫از خودش مبارزه کرده اســت‪ .‬او پس از دانشگاه برای کار در‬ ‫یک شرکت ساختمانی اســتخدام شــد‪ .‬او با کت وشلوار به‬ ‫کار بتون ارمه کردن ســاختمان ها می پرداخت‪ .‬ظرف مدت‬ ‫کوتاهی هشــت هزار دالر پس انداز کرد و با ان کســب وکار‬ ‫خودش را راه انداخت؛ ســاخت مغازه های کوچک‪ .‬او برای‬ ‫ساخت فروشگاه های کریستال برگر به شدت برانگیخته بود؛‬ ‫یک فروشگاه فست فود زنجیره ای که مرکز ان در اتالنتا بود و‬ ‫ی رشد قابل توجهی داشت‪.‬‬ ‫در دهه‪ 1980‬میالد ‬ ‫در همان حال که کســب وکار کورکر در حال رشد بود‪،‬‬ ‫اوضاع چاتانوگا به هم ریخته بود‪ .‬در ســال ‪ ،1969‬چاتانوگا‬ ‫الوده ترین هوا را در کشور داشت (به حدی که رانندگان مجبور‬ ‫بودند چراغ های خــود را در طول روز هم روشــن کنند)‪ .‬این‬ ‫وضعیت از قلب شهر تا رودخانه شــهر هم کشیده شده بود و‬ ‫ان را هم بسیار الوده کرده بود‪ .‬منطقه پایین شهر که سال ها‬ ‫بود جمعیت از ان به ســمت حومه ها مهاجــرت کرده بودند‪،‬‬ ‫امار جرائم بسیار باالیی داشت‪ .‬براساس یک مطالعه‪ ،‬تا دهه‬ ‫‪ ،1980‬اقتصاد و جمعیت شهر سقوط ازاد داشت ‪.‬‬ ‫چند نفر از رهبران شهر تالش کردند تا اوضاع را بهبود‬ ‫دهند و این تالش از کنار رودخانه اغاز شــد‪ .‬کورکر شروع به‬ ‫صرف کردن اخر هفته های خود بــرای تعمیرات خانه های‬ ‫پایین شهر کرد؛ به عنوان بخشی از فعالیت های خیرخواهانه‬ ‫از طرف کلیسا (او در ابتدا یک پروتستان بود اما بعدا تبدیل به‬ ‫هوادار نظام اسقفی شد)‪ .‬وییک روز بر سر میز ناهارتوانست‬ ‫یکــی از افراد خیر را بــرای کمک به جنبــش تجدید حیات و‬ ‫ســاعت خانه ها متقاعد کند‪ .‬با تامین مالی و پشــتکاری که‬ ‫کورکر صرف این کار کرد‪ ،‬خانه های بســیاری برای ‪ 10‬هزار‬ ‫نفرساختهشد‪.‬‬ ‫پس از یک دوره زمانی کمیســیونر مالی و مدیریتی در‬ ‫نشویل بودن (به خصوص در دفتر مدیریت عملیاتی ان) از‬ ‫کورکر خواسته شد که مسئولیت شهردار شهر بودن را در کنار‬ ‫شــهردار دموکرات ان‪ ،‬جان کینســی بپذیرد‪ .‬تا زمانی که او‬ ‫مسئولیت خود را در سال ‪ 2001‬شروع کند‪ ،‬چاتانوگا به خوبی‬ ‫در مسیر نوسازی قرار داشــت اما به جای کاهش مالیات ها و‬ ‫مخارجدولت‪،‬کورکردرامدهایشهرداریرادوبرابرکرد‪.‬یکی‬ ‫از راهکارهای او مالیاتی بود که بر هتل ها تحمیل کرد و از ‪60‬‬ ‫میلیوندر امدجدیدبرایساختوتغییرفضاهایسبزاطراف‬ ‫رودخانه‪ ،‬هنرهای عمومی و خانه های جدید در ساحل جنوبی‬ ‫رودخانه استفاده کرد‪.‬‬ ‫کورکر در ســال ‪ 2007‬به عنوان سناتور کنگره انتخاب‬ ‫شد و به عنوان یک شهردار مسئولیت پذیر سیستم متریک را‬ ‫راه اندازی کرد تا از خدمات کارکنان خود اطمینان یابد‪ .‬برای‬ ‫هر کدام از کارکنان‪ ،‬اهداف مشخص و دقیقی تعیین شد که‬ ‫درهر ماه باید به انمی رسیدند‪ .‬از نظر قانون گذاریهمکورکر‬ ‫تالش خود را وقف سیاســت یادگیری کرد‪ .‬پــس از بحران‬ ‫مالی‪ ،‬او به سمت نجات صنعت خودرو و نبردهای داد فرانک(‬ ‫قانون اصالح وال استریت و حمایت از مصرف کننده) تالش‬ ‫بسیار کرد‪ .‬او با این که مخالفان بســیاری داشت‪ ،‬به همراه‬ ‫سناتور دموکرات ویرجینیا‪ ،‬مارک وارنر‪ ،‬تالش کرد تا وضعیت‬ ‫شرکت ها و موسسات مالی را بهبود بخشد که در نهایت منجر‬ ‫به تصویب قانون دا دفرانک شد‪.‬‬ ‫کورکــر در ســال ‪ 2013‬موفقیت کمتــری را در الیحه‬ ‫مهاجرت خــود بــه دســت اورد‪ .‬در ان زمــان و در زمان اوج‬ ‫نبردهای سیاسی برای الیحه اصالحی‪ ،‬با اوباما و دو سناتور‬ ‫دیگر یــک راند گلــف در جوینت بیس انــدروز‪ ،‬در خــارج از‬ ‫واشنگتن بازی کرد‪ .‬پس از بازی به خبرنگاران گفت که بازی‬ ‫گلف «یک تجربه اجتماعی لذت بخش بود ه » و در خالل ان‬ ‫ت»‪.‬بااین‬ ‫«درموردمهاجرتباباراکاوباماصحبتنکردهاس ‬ ‫حال‪ ،‬او چندی بعد دموکرات ها را قانع کرد از یک اصالحیه‪38‬‬ ‫میلیارد دالری برای حصارهای مرکزی و مرزبان ها در مرزهای‬ ‫این کشور حمایت کنند‪ .‬این الیحه نهایتا تصویب شد اما در‬ ‫کنگره به جایی نرسید‪ .‬با این حال‪ ،‬کورکر خود را به عنوان یک‬ ‫کارگزار صادق و درستکار اثبات کرد‪ .‬سناتور نیویورک‪ ،‬چاک‬ ‫شامر که رهبر بعدی دموکرات ها در سنا و یک پارتیزان یکدنده‬ ‫است‪ ،‬کورکر را یک «مذاکره کننده منطقی و قابل اعتماد که‬ ‫دموکرات ها و کاخ سفید می توانند با او به بحث های سازنده ای‬ ‫توانسته‬ ‫ ‬ ‫بنشینند» نامیده است‪ .‬طی ســال های اخیر هم او‬ ‫در هر دو حزب‪ ،‬خودش را به عنوان یک سناتور قابل اعتماد‬ ‫مطرحکند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫گ‬ ‫بین‬ ‫زارش‬ ‫الملل‬ ‫ویژه‬ ‫گاف امنیتی اوباما‬ ‫چه کسی اطالعات کاخ سفید را به روس ها می دهد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫درز اطالعات در امریکا باز هم خبر ســاز شد و این بار‬ ‫پای هکرهای روسی در میان است‪ .‬اخرین بار مقاطعه کاری‬ ‫به نام «اسنودن» که بزرگ ترین افشاگری را علیه امریکا و‬ ‫دولت باراک اوباما رقم زد‪ ،‬خبرساز شده بود‪ .‬در این داستان‬ ‫اما هکرهای روسی به میان امده اند؛ هکرهایی که همواره‬ ‫کابوس واشنگتن بوده اند‪ .‬اگر هکرهای چینی عالقه مندند‬ ‫دســت به ســرقت اطالعات صنعتی و نظامی امریکا بزنند‪،‬‬ ‫هکرهای روســی دل بــه اطالعــات محرمانه کاخ ســفید‬ ‫بسته اند‪ .‬این دلدادگی در ســال گذشته موجب شد عاقبت‬ ‫هکرهای روسی بتوانند قفل اطالعاتی کاخ سفید را بشکنند‬ ‫و وارد اطالعات طبقه بندی نشده کاخ سفید شوند‪.‬‬ ‫یک مقام ارشــد امریکا به نیویورک تایمز می گوید که‬ ‫سال گذشته ایمیل های باراک اوباما که در زمره اطالعات‬ ‫طبقه بندی نشده ‪ ،‬به دســت هکرهای روسی افتاده است‪.‬‬ ‫وی اعتقــاد دارد امریکا در یک موقعیــت نگران کننده قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬پیش از این حدس و گمان ها بر این امر استوار‬ ‫بود که گوشــی بلک بری اوباما کار دســت وی داده است‪.‬‬ ‫اما این مقام ارشــد امریکایی می گوید هکرها نتوانســته اند‬ ‫از گوشــی بلک بری اوباما وارد ایمیل های رئیس جمهوری‬ ‫امریکا شوند‪ .‬هکرهای روسی به اطالعات کاخ سفید بسنده‬ ‫نکرده و سعی کرده اند وارد ایمیل های وزارت امور خارجه این‬ ‫کشور هم بشوند‪ .‬براســاس یکی از فرضیه هایی که مطرح‬ ‫شده‪ ،‬گفته می شــود‪ ،‬هکرهای روسی توانسته اند با کمک‬ ‫افرادی در داخل کاخ سفید به ارشیو ایمیل های باراک اوباما‬ ‫دسترسی پیدا کنند‪ .‬هر چند فرضیه دیگری هم مطرح شده‬ ‫است‪ .‬براساس این فرضیه‪ ،‬افرادی که با اوباما در خارج از‬ ‫کاخ ســفید در ارتباط بوده اند‪ ،‬این فرصت را برای هکرهای‬ ‫روسی فراهم کرده اند‪ .‬در این فرضیه بازرسان می گویند که‬ ‫هکرها توانسته اند با ردیابی ایمیل هایی که باراک اوباما به‬ ‫اشــخاص دیگر در خارج از کاخ سفید فرســتاده این نفوذ را‬ ‫انجام دهند یا دست کم اینکه یک نفر خارج از کاخ سفید این‬ ‫موقعیت را برای هکرها فراهم کرده است‪.‬‬ ‫مقامات کاخ سفید می گویند‪« :‬افراد حاضر در انجا از‬ ‫دو سیستم کامپیوتری استفاده می کنند؛ یک کامپیوتر برای‬ ‫اسناد طبقه بندی شــده اســت و کامپیوتر دیگر برای اسناد‬ ‫طبقه بندی نشــده‪ .‬هکرها توانســته اند وارد سیســتم های‬ ‫طبقه بندی نشــده شــوند‪ .‬این مقامات اما به یک موضوع‬ ‫معترف هستند؛ اینکه این کامپیوترهای طبقه بندی نشده‪،‬‬ ‫دارای اطالعات بسیار حساسی هســتند که می تواند برای‬ ‫اوبامــا دردســر ایجاد کنــد‪ .‬اطالعــات طبقه بندی نشــده‬ ‫شــامل برنامه ها‪ ،‬ایمیل های رد و بدل شــده با ســفیران و‬ ‫دیپلمات هاست‪ .‬همچنین بخشی از این اطالعات‪ ،‬به بحث‬ ‫و جدل های کاخ سفید با قانونگذاران باز می گردد که دارای‬ ‫حساسیت باالیی هستند‪.‬‬ ‫مقامات کاخ ســفید هنــوز در مورد اینکه چــه تعداد از‬ ‫ایمیل هــای پرزیدنت اوباما به دســت انها افتــاده یا اینکه‬ ‫درجه حساسیت انها چقدر بوده‪ ،‬اظهارنظری نکرده اند‪ .‬اما‬ ‫بر اســاس قاعده‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬اطالعات مهم و حساس را‬ ‫هنگام صرف صبحانه به طور شفاهی می گوید یا ان را روی‬ ‫کاغذ می اورد‪ .‬این کاغذ نیز به اتاق بیضی یا اتاق موقعیت‬ ‫(‪ )Situation Room‬فرستاده می شود‪ .‬هنوز محتمل ترین‬ ‫قضیه برای لو رفتــن ایمیل های طبقه بندی نشــده باراک‬ ‫اوبامــا‪ ،‬ارتباطات وی با بیرون از کاخ ســفید اســت‪ .‬گفته‬ ‫می شود که احتماال اوباما با شخصی در ارتباط است که وی‬ ‫یک سرش به دولت روسیه وصل است‪ .‬براساس این فرضیه‬ ‫بازرسان‪ ،‬مقامات کاخ سفید ماه ها بوده که اجازه نفوذ این فرد‬ ‫را به درون کاخ ســفید داده اند‪ .‬در این ارتباط گفته می شود‬ ‫بازرســان قصد دارند برای بازگشایی های بیشــتر روی این‬ ‫پرونده‪ ،‬افراد نزدیک به کاخ سفید را مورد بررسی قرار دهند‪.‬‬ ‫یکی از مقامات کاخ ســفید می گوید که پای روســیه‬ ‫در این میان مطرح اســت‪ .‬به اعتقاد وی این نگرانی بزرگ‬ ‫امنیتی را روس ها برای ایاالت متحده رقم زده اند‪ .‬بســیاری‬ ‫می گویند که کار نفوذ به سیستم های کاخ سفید در مالقات‬ ‫مقامات انجا با اشــخاصی بوده که به مدت چند هفته با هم‬ ‫در ارتباط بوده انــد‪ .‬موضوع حضور روس هــا هرچند برای‬ ‫بازرسان محرز شده اما هکرهای روسی سعی دارند به عکس‬ ‫هکرهای چینی ناشــناس بمانند‪ .‬چین که بیشــتر در حوزه‬ ‫تجاری و صنعتی اقدام به هک می کند‪ ،‬ابایی از مطرح شدن‬ ‫نام خود ندارد‪ .‬روس ها اما چون در حوزه سیاســی دوســت‬ ‫دارند که هکرهایشان را مشــغول به کار کنند‪ ،‬میل فراوانی‬ ‫به مخفــی ماندن دارند‪ .‬جنگ ســردی کــه هم اکنون بین‬ ‫روسیه و امریکا کلید خورده ناشــی از بحران اوکراین است‪.‬‬ ‫پس از اینکه روسیه شبه جزیره کریمه را ضمیمه خاک خود‬ ‫کرد‪ ،‬با تحریم کشورهای غربی روبه رو شد‪ .‬بی انکه اراده ای‬ ‫برای کلید خوردن جنگ ســرد بوده باشــد‪ ،‬بحران اوکراین‬ ‫به درگیری های دو طرف دامن زده اســت‪ .‬با نفوذ هکرها به‬ ‫داخل کاخ سفید‪ ،‬بحث تازه ای در محافل امریکایی صورت‬ ‫گرفته اســت‪ .‬کارشناســان هم اینک در حــال رایزنی روی‬ ‫گزینه ای هســتند تا «دیواره های اتشین» (سیستم ایمنی‬ ‫کامپیوتر) قوی تر و موثرتری برای پرزیدنت اوباما و اعضای‬ ‫کاخ سفید در نظر بگیرند‪.‬‬ ‫پرزیدنــت اوباما بــا حمــات هکری غریبه نیســت‪.‬‬ ‫کمپین انتخاباتی او در ســال ‪ 2008‬توسط هکرهای چینی‬ ‫مورد حمله قرار گرفتــه بود‪ .‬با وجود این‪ ،‬در ســال ‪،2009‬‬ ‫اوباما کــه زخم خورده هکرهــای چینی نیز بوده‪ ،‬به شــدت‬ ‫با مقامات امنیتی این کشــور برای حفظ گوشــی بلک بری‬ ‫خود می جنگیده‪ .‬وی به این گوشــی عالقه فراوانی داشته‬ ‫و دارد و همین موضوع در ان ســال دســتمایه طنزپردازان‬ ‫این کشور بوده اســت‪ .‬تاریخ دوباره برای اوباما تکرار شده‬ ‫است‪ .‬زمانی که از مقام ارشــد بازجویان پرونده نفوذ به کاخ‬ ‫سفید سوال شد که اخرین یافته ها در این مورد چیست‪ ،‬وی‬ ‫گفت که حق اظهارنظر ندارد‪ .‬کاخ ســفید همچنین در مورد‬ ‫اینکه چگونه موفق به کشــف این گاف امنیتی شده‪ ،‬پاسخ‬ ‫مشــخصی نمی دهد‪ .‬هنوز مشخص نیســت ایا کاخ سفید‬ ‫موفق شده تا سیستم های امنیتی را ارتقا دهد یا نه؟ در این‬ ‫مورد هم کاخ سفید سعی کرده از اظهارنظر خودداری کند‪.‬‬ ‫بازرسان اف بی ای حق توضیح ندارند و این پرسش ها تنها به‬ ‫ابهام بیشتر موضوع منجر می شود‪ .‬در شرایطی که مقامات‬ ‫کاخ سفید سعی در پنهان نگه داشتن ملیت هکرها داشته‪،‬‬ ‫اما نفوذ هکرهای روسی قطعی ترین پاسخی است که به این‬ ‫موضوع رازالود داده شده است‪.‬‬ ‫چندی پیش اشتون کارتر‪ ،‬وزیر دفاع امریکا پرده از این‬ ‫راز برداشت و اگر تا پیش از این بر اساس نوع حمله حدس زده‬ ‫می شد که هک شدن سیســتم های کاخ سفید کار روس ها‬ ‫بوده است‪ ،‬وی به این فرضیه رسمیت بخشید و اعالم کرد‬ ‫هکرها روسی بوده اند‪ .‬او گفت‪« :‬پیش از این هم محرز شده‬ ‫بود این هک توسط روس ها صورت گرفته است‪ ».‬اما اینکه‬ ‫چرا کاخ سفید تمایلی به افشــای ملیت هکرها نداشته‪ ،‬در‬ ‫واقع برای مخفی نگه داشتن بازرسی ها بوده است‪.‬‬ ‫موضوع هکرها در ماه اکتبر سال گذشته میالدی برای‬ ‫مقامات کاخ سفید اشکار شد‪ ،‬اما این موضوع در اوایل ماه‬ ‫جاری میالدی رسانه ای شد‪ .‬گفته می شود هکرها قصد نفوذ‬ ‫به وزارت امور خارجه امریکا را هم داشته اند که پس از اشکار‬ ‫شدن موضوع کاخ سفید دست از تالش خویش برداشته اند‪.‬‬ ‫اما جنگ دیجیتالی مســکو فقط مختص کاخ ســفید‬ ‫نیست‪ .‬سال گذشته نیز یک گروه حرفه ای هکرهای روسی‬ ‫که خود را ســایبر برکوت می نامند به واسطه از کار انداختن‬ ‫تمامی ســایت های دولتی المان ســر و صدای زیادی به پا‬ ‫کردند‪ .‬در میان این وب ســایت ها می توان به وب ســایت‬ ‫شــخص صدراعظم المان یعنی انگال مرکل‪ ،‬وب ســایت‬ ‫پارلمان المان و وب سایت وزارت امور خارجه ان کشور اشاره‬ ‫کرد‪ .‬البته دولت المان انگشت اتهام خود را به سمت کسی‬ ‫نشانه نگرفت اما گروه مذکور اعالم کرده بود که این حمالت‬ ‫در تالفی کمک دولت المان به رژیم کی یف بوده است‪ .‬این‬ ‫حمله دقیقا قبل از دیدار ســران دولت های المان و اوکراین‬ ‫انجام شده بود‪ ،‬پس می توان این حمله را به نوعی اعتراض‬ ‫به کمک المان به دولت اوکراین دانست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫ارتش‬ ‫موتورسوارانپوتین‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫حسن بهشتی پور‬ ‫کارشناس مسائل روسیه‬ ‫‪ 20‬نفر از اعضای باشــگاه «گرگ های شــب» که روابط بسیار‬ ‫حســنه و نزدیکی با والدیمیر پوتیــن‪ ،‬رئیس جمهور روســیه دارند‪،‬‬ ‫برای یادبود کشته شدگان نیروهای شــوروی در جنگ جهانی دوم‪،‬‬ ‫می خواهند با ســفری به دور اروپا‪ ،‬مسیر «ارتش سرخ» را طی کنند؛‬ ‫سفری که مقصد نهایی ان المان است‪ .‬این سفر اغاز شده اما احتماال‬ ‫این موتورســواران در لهســتان متوقف خواهند شــد و نخست وزیر‬ ‫لهســتان‪ ،‬این اقدام انها را تحریک امیز خوانده و گفته که می تواند‬ ‫امنیت انها را بر هم زند‪.‬‬ ‫البته باید توجه داشت که اصوال روســیه چون در دوره شوروی‬ ‫سابقه بدی در میان کشــورهای اروپای شرقی داشته‪ ،‬با کشورهایی‬ ‫چون مجارستان‪ ،‬بلغارســتان‪ ،‬چک و لهستان رابطه خوبی ندارد‪ .‬در‬ ‫بهار پراگ در ســال ‪ 1968‬شــوروی نیروهای چک راسرنگون کرد؛‬ ‫بنابراین روسی ه میان این کشورها اصال سابقه خوبی ندارد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر مشخص است که کار این موتورسوارها تبلیغاتی‬ ‫اســت چرا که جنــگ جهانــی دوم نمادی علیه فاشیســت اســت و‬ ‫روســیه نیز معتقد اســت که اکنون فاشیســت ها در غــرب اوکراین‬ ‫به قدرت رســیده اند‪ .‬شــعار پوتین این اســت که در غــرب اوکراین‬ ‫فاشیست ها حاکم شــده اند‪ ،‬در حالی که از سه حزب حاکم تنها یک‬ ‫حزب گرایش های راســت افراطــی دارد و دو حزب دیگر سوســیال‬ ‫دموکرات هستند‪ .‬در نهایت اینکه این موتورسواران با این اقدامشان‬ ‫می خواهند از نماد جنگ جهانی دوم و شکســت نازیسم و فاشیست‬ ‫استفاده تبلیغاتی کنند‪.‬‬ ‫توطئهمشترک‬ ‫رژیم صهیونیستی و گروه های تروریستی در سوریه ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫رژیم صهیونیستی نیز به موازات این تحرکات تالش کرد‬ ‫تا از رهگذر حمله به یک فرودگاه نظامی در سوریه روحیه‬ ‫گروهک های تروریستی را بهبود بخشد‪ .‬از این رو به نظر‬ ‫می رســد که ارتش رژیم اســرائیل که ارتباط تنگاتنگی با‬ ‫گروهک های تروریســتی ســوریه دارد در موارد مختلف‬ ‫بین الملل‬ ‫حملــه اخیــر هواپیماهــای رژیم صهیونیســتی بــه‬ ‫مواضعی در ســوریه‪ ،‬در چارچوب همکاری های مشــترک‬ ‫میان گروهک های تروریستی سوریه و رژیم اسرائیل قابل‬ ‫تجزیــه و تحلیل اســت‪ .‬از انجایی که تروریســت ها برایند‬ ‫همکاری مشــترک امریکا‪ ،‬عربســتان‪ ،‬قطر و ترکیه و رژیم‬ ‫اسرائیل هســتند‪ ،‬بنابراین تحوالت میدانی سوریه موجب‬ ‫می شــود که این کشــورها به صورتی مســتقیم در بحران‬ ‫سوریه دخالت کنند‪ .‬بشار جعفری‪ ،‬سفیر سوریه در سازمان‬ ‫ملل متحد‪ ،‬بارها اعــام کرده که کشــورهای منطقه علیه‬ ‫کشــورش اقدام می کنند‪ .‬از جمله اینکه عربستان سعودی‬ ‫یکی از کشورهایی اســت که با کمک قطر‪ 36 ،‬میلیارد دالر‬ ‫در اختیار تکفیری ها گذاشته تا امنیت سوریه را مختل کند‪.‬‬ ‫هدف انها این اســت که محور سوریه‪ ،‬فلســطین و لبنان را‬ ‫از محور مقابله با رژیم صهیونیستی حذف کنند؛ از این رو با‬ ‫کمک لجستیکی در این زمینه ورود کردند و کوشیدند‪ ،‬اما به‬ ‫علت حامیان قدرتمند سوریه نتوانستند موفق شوند‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر کشورهای بزرگ جهان و برخی کشورهای منطقه مثل‬ ‫عربســتان و قطر از کمک مالی و لجستیکی دست بردارند‪،‬‬ ‫این گروهک ها با شکســت رو به رو می شــوند‪ .‬همچنانکه‬ ‫در عراق شهرهای زیادی پاکسازی شــده و نشان می دهد‬ ‫که کشــورهای منطقه تصمیم گرفتند با تکفیری ها مقابله‬ ‫کنند‪.‬همچنین باید توجه داشت که بحران حاکم بر سوریه‬ ‫تابعی از سیاست های قدرت های بزرگ است‪ .‬هرگاه امریکا‬ ‫بخواهد سیاست های خود را تغییر می دهد‪ ،‬انها (هم پیمانان‬ ‫منطقه ای امریکا) اراده ای از خود ندارند و تابع سیاست های‬ ‫اسرائیل و امریکا هستند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر طی هفته هــای گذشــته نیروهای‬ ‫مسلح سوریه توانستند در قنیطره‪ ،‬حلب‪ ،‬ادلب و دیرالزور‬ ‫به پیروزی هایی علیه گروهک های تروریســتی داعش‪،‬‬ ‫جبهــه النصره و لــوای توحید دســت پیدا کننــد و از این‬ ‫رو وضعیــت میدانی به ســود دولــت ســوریه تغییر کرد‪.‬‬ ‫از انجایی که ارتش ســوریه طی روزهای گذشــته شــهر‬ ‫مرزی ادلــب در نزدیکــی مرز مشــترک ســوریه و ترکیه‬ ‫را محاصره کــرد بنابراین ترکیــه بالفاصله هشــت هزار‬ ‫نفر از تروریســت ها را برای شکســتن حلقــه محاصره به‬ ‫ســمت ادلب اعزام کــرد‪ .‬ایــن نیروها با برخــورداری از‬ ‫تجهیزات پیشــرفته حلقه محاصره را شکســتند و منطقه‬ ‫ِ‬ ‫جــــسر الشُ ــغور را به تصــرف خــود دراوردنــد بنابراین‬ ‫برای کاهش فشار علیه این گروهک ها دست به عملیات‬ ‫نظامی علیه بزند‪ .‬همچنین چون قرار است دولت سوریه با‬ ‫کمک استفان دومیستورا‪ ،‬نماینده دبیرکل سازمان ملل در‬ ‫سوریه به زودی نشســتی در ژنو برگزار کند‪ ،‬بنابراین ارتش‬ ‫اسرائیل بنا به درخواســت گروهک های تروریستی و برای‬ ‫تحت الشــعاع قرار دادن مذاکرات اینده به مراکز نظامی و‬ ‫اقتصادی ســوریه حمله کرد‪ .‬در عین حال اسرائیل تالش‬ ‫می کند تا از طریق حمله به مراکــز حزب الله این جنبش را‬ ‫وادار به عکس العمل شتابزده کند‪ .‬اما به نظر نمی رسد که‬ ‫حزب الله باتوجه به شــرایط منطقه دســت به عکس العمل‬ ‫انتقام جویانه بزند‪ ،‬ولی در زمان و مکان مناسب انتقام خود‬ ‫را از اسرائیل خواهد گرفت‪.‬‬ ‫مذاکرات ژنو ‪ 3‬قرار است به زودی با شرکت ‪ 20‬کشور‬ ‫مختلف جهان از جمله جمهوری اسالمی ایران میان دولت‬ ‫و مخالفان غیرمسلح دولت ســوریه برگزار شود‪ ،‬بنابراین به‬ ‫نظر می رســد که این گفت وگوها می تواند کمک موثری به‬ ‫برون رفت سوریه از بحران فعلی تلقی شــود‪ .‬اما از انجایی‬ ‫که مخالفان داخلی دولت سوریه عمال نمی توانند وضعیت‬ ‫میدانی سوریه را تغییر دهند بنابراین این مذاکرات نمی تواند‬ ‫به حل ســریع بحران ســوریه کمک کند‪ .‬مخالفان داخلی‬ ‫دولت سوریه هیچ گونه نفوذی روی گروهک های تروریستی‬ ‫ندارند و هر گونــه تصمیم گیــری سیاســی نمی تواند مانع‬ ‫ادامه حمالت مسلحانه گروهک های تروریستی در داخل‬ ‫سوریه شــود‪ .‬حل بحران سوریه بستگی مســتقیم به اراده‬ ‫جدی ســازمان ملل و بازیگران منطقه ای و بین المللی این‬ ‫بحران دارد و اگر عربستان‪ ،‬قطر و ترکیه همچنان به ارسال‬ ‫کمک های مالی و تسلیحاتی به تروریســت ها ادامه دهند‬ ‫قطعا افق روشنی حداقل در فرایند کوتاه در برابر سوریه وجود‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫سفر پرماجرا‬ ‫ســفر رونی کلمن به ایــران با حاشــیه های فراوانی همراه شــد‪ .‬ایــن قهرمان‬ ‫پرورش اندام که برای برگزاری دوره ای اموزشــی به کشــورمان ســفر کرده بود‬ ‫خیلی زود برنامه هایش لغو شد‪ .‬فدراسیون بدنســازی و پرورش اندام نیز درباره‬ ‫حاشیه های سفر کلمن به ایران سکوت کرده است‪.‬در این شماره عالوه بر رونی‬ ‫کلمن به استقبال بازی بایرن‪ -‬بارسا هم رفته ایم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫سفرناتمامغولامریکایی‬ ‫ماجرایبازگشتزودهنگام‬ ‫رونیکلمنچهبود؟‬ ‫‪1‬‬ ‫خبر حضور رونی کلمن‪ ،‬چهره سرشناس پرورش اندام‬ ‫امریکا در ایران ســر و صدای زیادی به پا کــرد‪ .‬واکنش ها‬ ‫پیش از ســفر او به ایران با واکنش ها حیــن حضور وی در‬ ‫ایران بسیار متفاوت بود؛ انجا که پیش از سفرکلمن بسیاری‬ ‫تالش می کردند تا حضور او را به نام خود ثبت کنند اما درست‬ ‫بعد از ســفر‪،‬کسی مسئولیت این ســفر را بر عهده نگرفت و‬ ‫برخی نیز در این میان از حضور ایــن میهمان در ایران ابراز‬ ‫بی اطالعی کردند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫سفر با انگیزه تدریس و درامدزایی‬ ‫پرافتخارترین ورزشــکار رشــته پرورش انــدام جهان‬ ‫به ایران ســفر کــرد تا به عنــوان مــدرس در یک ســمینار‬ ‫دو روزه حضور پیدا کند؛ سفری پر حاشیه که در نهایت هیچ‬ ‫دستاوردی را برای ورزش ایران به همراه نداشت‪ .‬خبر حضور‬ ‫رونی کلمن و ممدوح الصبیاح‪ ،‬ملقب به «بیگ رمی» یکی‬ ‫از بهترین ورزشــکاران پرورش انــدام جهــان در ایران روز‬ ‫یازدهم اسفندماه ‪ ۹۳‬روی سایت رسمی فدراسیون بدنسازی‬ ‫و پرورش اندام ایران قرار گرفت و ســر و صدای زیادی را در‬ ‫فضای مجــازی به راه انداخت‪ .‬در خبر ســایت فدراســیون‬ ‫پرورش اندام امده بود‪« :‬این سمینار بین المللی با مشارکت‬ ‫فدراســیون بدنســازی و پرورش اندام و گروه پرشــیا برگزار‬ ‫می شود‪ ».‬ثبت نام این سمینار از روز ‪ ۲۰‬اسفندماه سال ‪۹۳‬‬ ‫اغاز شد و تا ‪ ۲۷‬فروردین ماه امسال نیز ادامه پیدا کرد‪ .‬پس‬ ‫از این فراخوان‪ ،‬شمار زیادی از عالقه مندان و باشگاهداران‬ ‫برای حضور در این سمینار اعالم امادگی کردند اما از همان‬ ‫ابتدا مبالغ ســنگین و البتــه عجیب ثبت نام برای بســیاری‬ ‫تعجب اور بود‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه قیمت هایی بود که برای ثبت نام در این‬ ‫سمینار در نظر گرفته شده بود‪ .‬پکیج هایی که از ‪ ۵۵۰‬هزار‬ ‫تومان تا یک میلیون و ‪ ۸۰۰‬هزار تومان قیمت گذاری شدند‪.‬‬ ‫پکیج ‪ VIP‬این سمینار با مبلغ یک میلیون و ‪ ۸۰۰‬هزار تومان‬ ‫شــامل حضور در صندلی های ردیف اول ســمینار‪ ،‬عکس‬ ‫یادگاری با کلمن و بیگ رمی‪ ،‬تی شــرت با امضای کلمن‪،‬‬ ‫اهدای گواهینامه با مهر رئیس فدراسیون و کلمن‪.‬‬ ‫بســته ‪ B‬با قیمت ‪ ۸۵۰‬هــزار تومان شــامل حضور در‬ ‫صندلی های ردیف های ابتدایی‪ ،‬عکس یــادگاری با رونی‬ ‫کلمن‪ ،‬تی شرت با امضای کلمن‪ ،‬اهدای گواهینامه با مهر‬ ‫رئیس فدراسیون و کلمن‪.‬‬ ‫بســته ‪ C‬با قیمت ‪ ۶۵۰‬هزار تومان شــامل حضور در‬ ‫صندلی های ردیف وسط‪ ،‬عکس یادگاری با کلمن‪ ،‬تی شرت‬ ‫با امضای کلمن‪ ،‬اهدای گواهینامه با مهر رئیس فدراسیون‬ ‫و کلمن‪.‬‬ ‫بســته ‪ D‬با قیمت ‪ ۵۵۰‬هزار تومان شــامل حضور در‬ ‫صندلی های ردیف انتهایی‪ ،‬تی شــرت بــا امضای کلمن‪،‬‬ ‫اهدای گواهینامه با مهر رئیس فدراسیون و کلمن‪.‬‬ ‫همچنین در نشست خبری فدراسیون بدنسازی که روز‬ ‫‪ ۱۷‬فروردین ماه برگزار شد از هزینه ‪ ۱۵۰‬هزار دالری حضور‬ ‫کلمن در ایران خبر داده شد‪.‬‬ ‫علیرضا نجفی‪ ،‬مسئول برگزاری این سمینار و اوردنده‬ ‫رونی کلمن به ایــران در مــورد هزینــه اوردن او گفته بود‪:‬‬ ‫«حدودا بین ‪ ۱۰۰‬تا ‪ ۱۵۰‬هزار دالر هزینه حضور سه روزه این‬ ‫قهرمان پرورش اندام در ایران است‪ ».‬این در حالی است که‬ ‫بر اساس اطالعات به دست امده‪ ،‬رونی کلمن با مبالغ بسیار‬ ‫پایین تر به کشــورهای مختلف جهان ســفر می کند و مبلغ‬ ‫گفته شده از سوی برگزارکنندگان سمینار چیزی در حدود ‪۱۰‬‬ ‫برابر مبلغی است که این ورزشکار برای حضور در کشورهای‬ ‫مختلف دریافت می کند‪.‬‬ ‫حاشیه های حضورکلمن در ایران‬ ‫اما درست بعد از سفر رونی کلمن مشکالت اغاز شد‪.‬‬ ‫لغو کالس های بانوان و مردان و در نهایت نیز ســفر بدون‬ ‫دســتاورد این قهرمان پرورش اندام جهان سواالت زیادی‬ ‫را مطرح کرد‪ .‬اینکه ســفر رونی کلمن از چه طریقی و با چه‬ ‫واسطه ای به ایران صورت گرفته است؟ اینکه چرا فدراسیون‬ ‫بدنســازی و پرورش اندام از مســئولیت های این سفر شانه‬ ‫خالی می کند؟ هزینه هایی که برای این ســفر در نظر گرفته‬ ‫باخت بایرن مونیخ یعنی باخت فوتبال‬ ‫مجید جاللی در گفت وگو با مثلث‬ ‫گفت‪« :‬فدراسیون بدنســازی فهرســت ‪ ١٠٨‬نفره ای را از‬ ‫شــرکتی که رونی کلمن را به ایران اورده بود‪ ،‬گرفته و طبق‬ ‫توافقات انجام شده‪ ،‬شرکت موظف است طی ‪ ١٥‬روز همه‬ ‫پول ها را به کسانی که نام نویســی کرده اند‪ ،‬بازگرداند‪ .‬بنابر‬ ‫گفته مسئوالن شرکت‪ ،‬این پول حدود ‪ ١٠٤‬میلیون تومان‬ ‫می شود‪» .‬‬ ‫پای واسطه های غیر ورزشی‬ ‫چند روزی به پایان سال‪ 1393‬نمانده بود که خبر حضور‬ ‫رونی کلمن‪ ،‬یکی از چهره های برجســته دنیای بدنســازی‬ ‫مطرح شده‪ .‬از همان ابتدا هم روی این نکته تاکید می شد‬ ‫که قرار است کلمن به واسطه چند نفر که هیچ ارتباطی هم‬ ‫با ورزش ندارند‪ ،‬راهی ایران شــود و برای عالقه مندان این‬ ‫رشته ورزشی ســمیناری را برگزار کند‪ .‬جالب اینکه این افراد‬ ‫غیرمرتبط با ورزش در قبال پرداخت ‪ 110‬میلیون تومان به‬ ‫فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام ایران‪ ،‬مجوز استفاده از‬ ‫از بی دانشی مربیانمان اســت! اما این اقدام شائبه هایی را‬ ‫نزد رســانه ها ایجاد کرد‪ .‬ایا این فدراسیون مجهز به کمیته‬ ‫اموزش نیســت که این افراد ان هم از تریبون فدراسیون به‬ ‫خود اجازه دادند برای رســیدن به اهدافشان‪ ،‬حتی در مورد‬ ‫دانش مربیان داخلی نیز اظهارنظر کنند؟ گفته می شود که‬ ‫این افراد غیر مرتبط با ورزش‪ ،‬هزینه باالی شــرکت در این‬ ‫ســمینار را بر دوش رونی کلمن انداختند و گفتند که سفر او‬ ‫به ایران بین ‪ 100‬تا ‪ 150‬هزار دالر یعنی معادل ‪ 400‬تا ‪500‬‬ ‫میلیون تومان برایشان اب می خورد که در واقع حقیقت چیز‬ ‫دیگری است‪ .‬ماجرا از این قرار است که ایده و طرح امدن‬ ‫قهرمان هشت دوره مستر المپیا به کشــورمان توسط علی‬ ‫تبریزی سر مربی تیم ملی بدنسازی ایران برنامه ریزی شد که‬ ‫یکی از همین افراد غیر مرتبط با ورزش در کنفرانس خبری‪،‬‬ ‫در ان زمان مدیریت صفحه شخصی شبکه اجتماعی علی‬ ‫تبریزی را عهده دار بوده است‪ .‬سر مربی تیم ملی بدنسازی‬ ‫کشورمان با تهیه و تنظیم یک نامه به سرپرست فدراسیون‬ ‫و شرح ماجرا موافقت حضور رونی کلمن در ایران را دریافت‬ ‫می کنــد‪ .‬در مرحله بعــد‪ ،‬مکاتبه بــا قهرمان هشــت دوره‬ ‫مستر المپیا کلید می خورد و رونی کلمن با اعالم دستمزد ‪10‬‬ ‫هزار دالری معادل ‪ 35‬میلیون تومــان موافقت خود را برای‬ ‫حضور در ایران اعالم می دارد‪ .‬هزینه های جانبی که شامل‬ ‫بلیت رفت و برگشت هواپیما و اقامت در هتل می شد نیز در‬ ‫حدود ‪ 20‬میلیون تومان بر اورد شد‪.‬‬ ‫موافقان و مخالفان سفر کلمن به ایران‬ ‫سفر کلمن به اسرائیل به شدت مورد انتقاد قرار گرفت‬ ‫همسر روناک یونسی بانی سفر کلمن به ایران بود‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫نام فدراسیون را دریافت کرده و با تدارک یک لیست پرمحتوا‬ ‫امادگی خود را برای نام نویسی عالقه مندان حضور در سمینار‬ ‫رونی کلمن اعــام کردند‪ .‬خبر ورود قهرمان ‪ 8‬دوره مســتر‬ ‫المپیا به ایران در ابتدا برای دوســتداران رشــته بدنســازی‬ ‫اما بسیار هیجان انگیز بود اما این خوشــحالی برای بیشتر‬ ‫انها زیاد طول نکشــید و هنگامی که با این لیست عجیب و‬ ‫غریب قیمت ها برای شرکت در این سمینار ان هم برای ‪ 2‬تا‬ ‫‪ 3‬ساعت و گرفتن چند عکس یادگاری رو به رو شدند‪ ،‬لب به‬ ‫شکایت گشودند‪ .‬کم کم گمانه زنی ها در این زمینه شروع شد‬ ‫تا اینکه ‪ 17‬فروردین ماه سال جاری‪ ،‬یک کنفرانس خبری در‬ ‫محل فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام ایران برگزار شد و‬ ‫متاســفانه این افراد غیرمرتبط با ورزش‪ ،‬بدون حضور حتی‬ ‫یکی از دســت اندر کاران فدراسیون شــروع به پاسخ دادن‬ ‫به پرســش های مطرح شــده کردند‪ .‬یکی از ایــن افراد در‬ ‫پاسخ به پرسشی دلیل برگزاری این سمینار را ارتقای سطح‬ ‫دانش مربیان کشــور بیان کرد و گفت ما هرچه می کشــیم‬ ‫ســفر پر حاشــیه کلمن به ایران اما برخی از قهرمانان‬ ‫داخلی این رشته را نیز وادار به واکنش کرد‪.‬‬ ‫بیت الله عباسپور‪ ،‬قهرمان ایرانی پرورش اندام گفت‪:‬‬ ‫«ارزوی هر بدنســازی بوده و هســت که به درجات ورزشی‬ ‫کلمن برسد‪ .‬من در چندین نوبت با او در کشورهای مختلف‬ ‫و مســابقات مختلف مالقات داشــتم و خیلــی چیزها از او‬ ‫یاد گرفتم‪ .‬از این فرصت گرانبهــای حضور او در ایران هم‬ ‫می توانســتیم خیلی بهتر بهره برداری کنیم‪ .‬موضوع اصال‬ ‫حضورکلمن نیســت‪ ،‬چون همه با او موافقند‪ .‬موضوع این‬ ‫اســت که سیاست های فدراســیون مشــکل دارد و شفاف‬ ‫نیســت ؛ نه با رســانه ها‪ ،‬نه با مردم و نه بــا قهرمانان‪ .‬همه‬ ‫اینها نادیده گرفته شــدند و این کار به چند هنرپیشه که کار‬ ‫اصلی شان در سینماست سپرده شــد‪ .‬می توانید سایت ها و‬ ‫خبرگزاری ها را ببینید که مدام از درامد میلیونی خانم هنرپیشه‬ ‫از حضور رونی کلمن در ایران می نویســند‪ ».‬عباسپور دیگر‬ ‫قهرمان ایرانی این رشته ورزشــی گفت‪« :‬عکس یادگاری‬ ‫با کلمن و سایر قهرمانان برای جوانان ان رشته ارزو است‪.‬‬ ‫من حتی سر مسابقه هم با اسطوره های پرورش اندام عکس‬ ‫می گرفتم و خیلی ها هم با من عکــس می گیرند‪ .‬این یک‬ ‫موضوع عاشقانه و هواداری است و بچه ها به قهرمانانشان‬ ‫عشق می ورزند‪ .‬این قیمت ها هم به خاطر این است که وقتی‬ ‫یک شرکت خصوصی کار را انجام می دهد‪ ،‬می خواهد درامد‬ ‫کسب کند و دنبال سودش است‪ .‬اما منظور ما این است که ما‬ ‫ی این کار را بکنیم که هم قیمت ها کمتر باشد و هم‬ ‫با سیستم ‬ ‫دستمان باز باشد تا قهرمان های بیشتری بیاوریم‪ .‬ولی وقتی‬ ‫شــرکت های خصوصی اینگونه به میدان می ایند دست ما‬ ‫بسته است‪ ».‬واکنش ها اما درباره سفرکلمن به ایران بیشتر‬ ‫منفی بود‪ .‬همین طور سکوت فدراسیون پرورش اندام درباره‬ ‫این اتفاق باعث شــده تا وزارت ورزش از عملکرد مسئوالن‬ ‫این فدراسیون ابراز نارضایتی کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫شده با چه معیاری و چه ضابطه ای تعیین شده است؟ رئیس‬ ‫فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام نیز «مصلحت» را علت‬ ‫لغو شــدن کالس های این همایش اعالم کرده بود‪ .‬ناصر‬ ‫پورعلی فرد در پاســخ به این پرســش که دالیــل لغو حضور‬ ‫رونی کلمن در ســمینار اموزشــی چه بود؟ گفته است‪« :‬به‬ ‫دالیل خاصی برگزار نشــد که حتما مصلحت بوده است‪».‬‬ ‫اما روشــن اســت که نهادهای نظارتی اجــازه برگزاری این‬ ‫دوره های اموزشــی را نداده اند و ظاهرا سوابق‪ ،‬عملکر دها‬ ‫و اظهارنظر های غیر ورزشی رونی کلمن دلیل مخالفت این‬ ‫نهادها با برگزاری سمینار این ورزشکار در ایران بوده است‪.‬‬ ‫اظهاراتی که سفر این بدنساز و قهرمان پرورش اندام دنیا را‬ ‫به حاشیه راند و باعث شــد تا او بالفاصله ایران را ترک کند‪.‬‬ ‫او البته به دعوت موسســه «پرشین ســام» و فدراســیون‬ ‫بدنسازی و پرورش اندام به ایران امده بود تا چند دوره اموزشی‬ ‫برای فعاالن این رشته برگزار کند‪ ،‬اما به دالیلی برنامه های‬ ‫اموزشی او لغو شد تا فدراسیون پرورش اندام در این باره خود‬ ‫را پاسخگو نداند‪ .‬سفر بدنســاز امریکایی اما انقدر پرحاشیه‬ ‫شــد که خیلی زود تصمیم به بازگشــت گرفت‪ .‬حاشیه ها از‬ ‫انجا شروع شــد که ابتدا یکی از خبرگزاری ها نوشت کلمن‬ ‫حامی جبهه النصره در سوریه بوده و حضور او در ایران عجیب‬ ‫به نظر می رســد‪ ،‬اما این تمام ماجرا نبود‪ ،‬تا اینکه گفته شد‬ ‫کلمن قرار اســت در این کالس ها به خانم هــا هم اموزش‬ ‫بدهد و این امــر با اعتراض ها و واکنش هــای منفی زیادی‬ ‫در رسانه ها همراه شــد‪ ،‬بنابرا ین باتوجه به هجمه انتقادات‬ ‫نســبت به حضور بانوان در این دوره ها‪ ،‬تمامی برنامه های‬ ‫کلمن لغو شــد تا او حتی برنامه ای برای اقایان هم نداشته‬ ‫باشد‪ .‬در همین حین برخی از کارشناسان و اهالی این رشته‪،‬‬ ‫به عنوان مخالفان کلمن‪ ،‬مدعی شــدند حضور او در ایران‬ ‫صرفا از سوی شرکت مربوطه یک پروژه تجاری بوده که جنبه‬ ‫درامدزایی داشته اســت‪ .‬برگزارکنندگان این دوره اموزشی‬ ‫برای ثبت نام عالقه مندان به حضور در کالس کلمن‪ ،‬مبالغ‬ ‫خاصی را تعریف کرده بودند که از یک میلیون و ‪ ٨٠٠‬هزار تا‬ ‫‪ ٥٠٠‬هزار تومان اعالم شده بود‪ .‬البته کار به جایی رسید که‬ ‫وزیر ورزش هم از حضور این ورزشکار امریکایی انتقاد کرد و‬ ‫این سفر را تجاری دانست نه ورزشی‪.‬‬ ‫گفته می شــود فدراســیون بدنســازی و پرورش اندام‬ ‫در حالی همکاری های الزم را با موسســه «پرشین سالم»‬ ‫انجام داده که قرار بوده در قبال حضور کلمن در ایران‪ ،‬مبلغ‬ ‫‪٢٠٠‬میلیون تومان در ازای کسب درامدها به این فدراسیون‬ ‫داده شــود‪ .‬در حالی که از ســوی فدراســیون بدنســازی و‬ ‫پرورش اندام اعالم شــد که تمامی برنامه های رونی کلمن‬ ‫لغو شــده حضور او در ایران تنها به بهشت زهرا «س»ختم‬ ‫شد ‪ .‬کلمن در اقدامی نمادین بر سر مزار شهدا رفت و ادای‬ ‫احترام کرد‪ .‬برگزارکننــدگان این پروژه قصد داشــتند با این‬ ‫نمایش مســاله دار بودن حضور کلمن در ایــران را کمرنگ‬ ‫کنند‪ .‬نکته جالب اینکه ناصر پورعلی فرد‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫بدنسازی و پرورش اندام در واکنش به این اتفاق هنوز به طور‬ ‫روشن پاســخی نداده اســت‪ .‬او بالفاصله با این سوال که‬ ‫دالیل لغو کالس های اموزشــی رونی کلمــن در ایران چه‬ ‫بوده از سوی خبرگزاری ایسنا روبه رو شد که در پاسخ گفت‪:‬‬ ‫«فعال چیزی نمی دانم‪ .‬ما جلسه ای دراین باره داریم‪ .‬بعد از‬ ‫ان جلسه است که می توانم بگویم چه دالیلی وجود داشت‬ ‫که رونی کلمن نتوانست در کالس اموزشی تدریس کند‪».‬‬ ‫او همچنین در واکنش به اینکه تکلیف پول کسانی که برای‬ ‫شــرکت در این کالس ها ثبت نام کرده بودند چه می شــود‪،‬‬ ‫بازی بهترها‬ ‫دشواری های پپ گواردیوال‬ ‫در استانه رویارویی با تیم سابقش‬ ‫دستور از باال رسید‬ ‫پس از ابقای کی روش‪ ،‬نکونام و‬ ‫پیروانی به تیم او اضافه شدند‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫باختبایرنمونیخ‬ ‫یعنیباختفوتبال‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫مجید جاللی درگفت وگو با مثلث‬ ‫بازی بایرن مونیخ مقابل بارسلونا از جهات مختلف‬ ‫حساسیت دارد‪ .‬خیلی ها قبل از هر چیز به رویارویی‬ ‫پپ با تیم سابقش اشاره می کنند‪ .‬شما این تقابل‬ ‫را چطور می بینید؟‬ ‫اگر شــما به عنوان یک مربی نســبت بــه یک تیم‬ ‫وابســتگی های عاطفی داشته باشــید‪ ،‬رویارویی شما با ان‬ ‫تیم سختی هایی دارد‪ .‬کار شما وقتی سخت تر می شود که‬ ‫بــا ان بازیکنان و ان تیم به افتخاراتی هم رســیده باشــید‪.‬‬ ‫جام هایی را کسب کرده باشید و روزهای خوشی را پشت سر‬ ‫گذاشته باشید‪.‬‬ ‫در این صورت ســختی شــما دو چنــدان خواهد بود‪.‬‬ ‫اصال هم ربطی به ایــن موضوع ندارد کــه دنیای حرفه ای‬ ‫چه مقتضیاتی دارد‪ .‬چون مربی هم یک انســان اســت ‪ ،‬با‬ ‫همه احساســات و عواطفی که یک انسان می تواند نسبت‬ ‫به وابستگی هایش داشته باشــد‪ .‬بنابراین وقتی یک مربی‬ ‫قرار است با تیم سابق خود روبه رو شود می بایست در خلوت‬ ‫خود با یک سری از مسائل کنار بیاید و چیزهایی را با خودش‬ ‫حل کند‪.‬‬ ‫عده ای هــم معتقدند همان طور که شــناخت پپ‬ ‫از بارســا یک امتیاز برای بایرن مونیخ اســت‪ ،‬در‬ ‫سوی مقابل بازیکنان بارســلونا هم از مربی سابق‬ ‫خــود و ذهنیت های او شــناخت دارنــد و این هم‬ ‫امتیازی برای بارسایی ها محسوب می شود‪ .‬نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫این درست اســت که بازیکنان شما هم با تفکرات‬ ‫شما اشــنایی دارند اما این یک واقعیت است که انها از این‬ ‫شناخت نمی توانند به تحلیل واحدی دست پیدا کنند و برابر‬ ‫شما عملکرد ویژه ای داشته باشند‪.‬‬ ‫چون تحلیل جامعی از شناخت شــان نســبت به شما‬ ‫به عنوا ن مربی ندارنــد‪ .‬بنابراین در اکثــر رویارویی ها برد با‬ ‫مربی است نه تیم ســابقش‪ .‬چون مربی هم شناخت دارد و‬ ‫هم تحلیل دارد‪ .‬چون داده ها و اطالعاتش نســبت به تیم‬ ‫سابق خود را کنار هم می گذارد و بعد نقشه پیروزی را طراحی‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫در چنین شــرایطی ایا بازیکنان انگیزه بیشــتری‬ ‫برای بهتر بازی کردن ندارند؟‬ ‫البته برخی بازیکنان این ویژگی را دارند‪ .‬می خواهند‬ ‫خودی نشان بدهند و روبه روی مربی سابق خود عرض اندام‬ ‫کنند‪ .‬این ویژگی بیشــتر نزد بازیکنانی است که در دوره ان‬ ‫مربی نتوانســته اند خیلی به طور ثابت بازی کننــد اما دیگر‬ ‫بازیکنان انگیزه شان خیلی متفاوت نیست‪ .‬حرفه ای به ان‬ ‫بازی نگاه می کنند و دچار احساسات و هیجان نمی شوند‪.‬‬ ‫بایرن مونیخ از زمانی که موفق شد دو فصل پیش‬ ‫هفت گل به بارسا بزند تا کنون چه تغییراتی داشته‬ ‫است؟‬ ‫این بایرن خیلی متفاوت از گذشــته نیست‪ .‬اگر به‬ ‫گذشته برگردیم متوجه می شــویم که المان ها برنامه ریزی‬ ‫کرده بودند تا در میادین بین المللی به جام برسند‪ .‬اگر اشتباه‬ ‫نکنم در یــورو ‪ 2008‬به فینال رســیدند و راحت به اســپانیا‬ ‫باختند‪ .‬بعد از ان انها می دانستند که در تقابل با سبک فوتبال‬ ‫اسپانیا اشکاالتی دارند‪ .‬به همین دلیل پپ را به بایرن بردند‪.‬‬ ‫بنابراین از اوردن پپ به مونیخ به دنبال پرکردن کمبودهای‬ ‫فوتبال المان بودند‪ .‬چون انها با مربیان دیگر هم قهرمانی‬ ‫بایرن را دیده بودند و نیازی نداشــت تنها به این دلیل پپ را‬ ‫روی نیمکت بایرن بنشــانند‪ .‬المان ها از حضــور پپ به نفع‬ ‫فوتبال ملی شــان بهره بردند‪ .‬به همین دلیل بود که موفق‬ ‫‪1‬‬ ‫مجید جاللی معتقد اســت رویارویــی پپ با‬ ‫بارسلونا در نهایت به موفقیت بایرن مونیخ منجر‬ ‫خواهد شد چون سرمربی بایرن مونیخ از تیم سابق‬ ‫خود شــناخت دارد‪ ،‬دارای تحلیل جامعی است و‬ ‫می تواند نقشــه پیروزی تیمــش را طراحی کند اما‬ ‫بازیکنان بارســلونا هــر قدر هم که تفکــرات مربی‬ ‫سابق شان را بشناسند‪ ،‬نمی توانند عملکرد ویژه ای‬ ‫مقابل پپ داشته باشند‪ .‬سرمربی سایپا که طرفدار‬ ‫پپ گواردیوال هم هست در مصاحبه با مثلث ضمن‬ ‫تمجید از فوتبالی که بارسلونا ارائه می کند‪ ،‬یاداور‬ ‫می شــود که باخت بایــرن مونیخ باخــت فوتبال‬ ‫است‪ .‬متن گفت وگو با مجید جاللی را می خوانید‪.‬‬ ‫شدند راه های مقابله با سبک مالکیت توپ را یاد بگیرند و باز‬ ‫به همین دلیل بود که قهرمان جهان و اروپا شدند‪.‬‬ ‫بارســلونا دو فصل پیش بازی را به بایرن مونیخ با‬ ‫نتیجه ســنگینی واگذار کرد‪ .‬به نظر شما دلیل ان‬ ‫ی چه بود؟‬ ‫ناکام ‬ ‫ان بارسلونا مسیر رو به نزولی داشت‪ .‬بعد از پپ مربی‬ ‫جوانی به نام تیتو امده بود‪ .‬ا نها شــرایط خوبی نداشتند‪ .‬اما‬ ‫حاال شرایط بارسا فرق می کند‪ .‬رو به پیشرفت است و مسیر‬ ‫اینده اش را هم ترسیم کرده است‪ .‬دوران افت بارسلونا تقریبا‬ ‫سه سال طول کشید و حاال انها دوباره خود را پیدا کرده اند‪.‬‬ ‫بارســا در دوره ای مقابل بایرن قرار گرفت که مونیخی ها در‬ ‫اوج دوران خود قرار داشــتند‪ .‬از این گذشته بایرن مونیخ در‬ ‫حال حاضر بازیکنان کلیدی اش را به طــور اماده در اختیار‬ ‫ندارد‪ .‬اما حضور پپ روی نیمکت بایــرن مونیخ قطعا برای‬ ‫المان ها برگ برنده خواهد بود‪.‬‬ ‫ایا انریکه می تواند حریف تفکرات پپ شود؟‬ ‫نه تنها انریکه بلکه خیلی از مربیان دیگر با پپ قابل‬ ‫مقایسه نیستند‪ .‬در فوتبال مربیان زیادی امده اند و رفته اند‬ ‫اما انهایی که در تاریخ تکاملی فوتبال بســیار موثر بوده اند‬ ‫تعدادشان به اندازه انگشتان دو دست هم نیست‪ .‬پپ یکی‬ ‫از مربیانی اســت که در تاریخ تکامل فوتبــال نقش موثری‬ ‫ایفا کرده است‪.‬‬ ‫در تاریخ تخریب فوتبــال خیلی هــا را می توانیم پیدا‬ ‫کنیم‪ .‬مربیانی که از طریق تخریب فوتبــال می خواهند به‬ ‫موفقیت برسند‪ .‬دســته سومی هم هســتند؛ مربیانی که به‬ ‫موفقیت هم نمی رسند اما فوتبال شــان تنها و تنها تخریب‬ ‫فوتبال است‪ .‬در دوره معاصر نظیر پپ نداریم‪.‬‬ ‫خود شــما عالقه دارید کدام تیم برنــده این بازی‬ ‫بزرگ باشد؟‬ ‫من مدل بازی بارسا را دوســت دارم اما بارسایی که‬ ‫می بینیم تنها نمایی از فوتبال زیبــا را ارائه می کند‪ .‬این تیم‬ ‫با تیم پپ تفاوت های چشــمگیری دارد‪ .‬به نظرم اگر بایرن‬ ‫مونیخ ببازد در واقع فوتبال باخته است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫بازیبهترها‬ ‫دشواری های پپ گواردیوال‬ ‫در استانه رویارویی با تیم سابقش‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫‪2‬‬ ‫حاال پپ گواردیوال‬ ‫با بایرن مونیخ به بارسلونا رسیده‬ ‫است؛ تقابلی بسیار ویژه‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫ورزش‬ ‫بعد از اینکه تیم پپ موفق شــد پورتو را در مونیخ بدان‬ ‫شــکل ببرد‪ ،‬این اولیور کان بود که منویات درونی المان ها‬ ‫را فــاش کرد‪ .‬کان گفــت‪« :‬اگر پپ از اروپا حذف می شــد‬ ‫امکان نداشــت که فصل بعد روی نیمکت بایرن بنشیند‪».‬‬ ‫این اظهارنظر حرف دل المان ها است‪ .‬بنچ مارکینگ علمی‬ ‫ اســت که من مایلم درباره اش صحبت کنــم‪ .‬بنچ مارکینگ‬ ‫یعنی یاد گرفتن از بهترها‪ .‬ما و المان ها شــبیه هم هستیم‪.‬‬ ‫دوســت نداریم از بهترها یــاد بگیریم اما ژاپنی هــا اینطور‬ ‫نیستند‪ .‬اولین بار که قرار بود در فوتبال المان درس بدهم‪،‬‬ ‫سخنگوی کانون مربیان فوتبال المان قبل از من با مقدمه‬ ‫مفصلی فضــا را برای من مهیا کرد‪ .‬بــرای من عجیب بود‪.‬‬ ‫می گفتم چرا اجازه نمی دهید شروع کنم اما او به من فهماند‬ ‫که من باید این مربیان را برای شنیدن و یادگرفتن از تو مهیا‬ ‫کنم‪ .‬یک ساعتی خودش صحبت کرد و تاکید می کرد که ما‬ ‫باید از بهترین ها یاد بگیریم‪ .‬او تاکید می کرد که ما المان ها‬ ‫باید از ژاپنی ها یاد بگیریم‪ .‬چون انها بهترین ها را شناسایی‬ ‫می کنند و خیلــی زود از انهــا می اموزند‪ ،‬اما مــا المان ها با‬ ‫اینکه می دانیم بهترین ها کدام ها هســتند سعی نمی کنیم‬ ‫بپرســیم و بیاموزیم‪ .‬یو اخیــم لو این بنچ مارکینــگ را دارد‪.‬‬ ‫چون نیم بیشــتری از قهرمانی اش در جام جهانی ‪ 2014‬را‬ ‫مدیون صحبت هایــش با پپ گواردیوال اســت‪ .‬بارها با پپ‬ ‫نشســته و صحبت کرده‪ .‬از این گذشته بهترین های تیم او‬ ‫همان هایی بودند که پپ انها را در بایرن مهیا کرده بود‪ .‬اما‬ ‫به طور کلــی المان ها اهل بنچ مارکینگ نیســتند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل است که خیلی های شــان پپ را هم نمی خواهند‪ .‬اما‬ ‫خیلی های شــان هم به دنبال فوتبال زیبا هستند و به همین‬ ‫دلیل پپ را می پســندند و از او حمایت می کنند‪ .‬وقتی لو در‬ ‫‪ 2010‬به قهرمانی نرسید تاکید کرد که ما باید از اسپانیایی ها‬ ‫یاد بگیریم تا به قهرمانی برسیم‪ .‬همچنین تاکید کرد که ما‬ ‫باید به فوتبال المان سرعت بیشتری بدهیم‪ .‬این اظهارنظر‬ ‫باعث شد تا خیلی ها نســبت به لو جبهه بگیرند و بگویند این‬ ‫حرف ها چه معنایی دارد؟ ما خودمان در فوتبال دنیا بی نظیر‬ ‫هستیم و تا کنون سه جام جهانی برده ایم‪ .‬اما فوتبال المان‬ ‫به ان ظرافت فوتبال اسپانیا نیاز داشت‪ .‬جالب این جا است‬ ‫که خود اسپانیایی ها نیز این ظرافت را از هلندی ها اموختند‪.‬‬ ‫وقتی بازیکنان خوش تکنیک هلندی پای شــان به فوتبال‬ ‫اسپانیا باز شد‪ ،‬اللیگا رفته رفته جذاب شــد‪ .‬تا پیش از ان‬ ‫اسپانیا فوتبال جذابی نداشت‪ .‬اســپانیا از بهترها یاد گرفت‬ ‫اما به عنوان مثال فرانســه این طــور نبود‪ .‬انهــا یک دوره‬ ‫طالیی داشتند و به دلیل اینکه خود را بی نیاز از اموختن دیدند‬ ‫دیگر نتوانستند دوران طالیی شان را تمدید کنند‪ .‬المان ها‬ ‫هیچ وقت نخواستند از اسپانیایی ها و هلندی ها یاد بگیرند تا‬ ‫اینکه باالخره یکی بین شان پیدا شد به نام لو ؛ مربی که اهل‬ ‫یاد گرفتن است و البته باشــگاهی در این فوتبال وجود دارد‬ ‫به نام بایرن مونیخ که حاضر می شود یک اسپانیایی را برای‬ ‫درس دادن به مونیخ بیاورد‪ .‬حاال خیلــی از تیم های المان ‬ ‫مشغول یاد گرفتن هستند‪ ،‬اما همچنان یک موضوع روشن‬ ‫است‪ .‬المان ها ته دل شان پپ را دوســت ندارند‪ .‬دوستش‬ ‫ندارند اما می دانند که باید از او یــاد بگیرند‪ .‬حاال یک بازی‬ ‫بزرگ در پیش است‪ .‬بایرن مونیخ‪ -‬بارسلونا؛ برای این بازی‬ ‫پارامترهای متفاوتــی را باید در نظر گرفــت‪ .‬یک ماه پیش‬ ‫بایرن مونیخ در اوج قدرت بود‪ .‬هشت گل به فرانکفورت زد‪،‬‬ ‫اما حاال بایرن کمی از اوج قدرت خود دور شــده و به زحمت‬ ‫می تواند هرتابرلین را هم شکســت دهد‪ .‬بنایراین میان این‬ ‫بایرن و بایرن یک ماه پیش تفاوت زیــادی وجود دارد‪ .‬ان‬ ‫موقع روبن در راست و ریبری در چپ بود‪ .‬االبا بود‪ ،‬بن عطیه‬ ‫بود ؛ تیمی بسیار اماده‪ .‬البته همین االن هم اماده است اما‬ ‫برخی بازیکنانش دچار افت شده اند‪ .‬در سوی مقابل بارسلونا‬ ‫در اوج است‪ .‬بایرن اما یک تفاوت با بارسا دارد‪ .‬خیالش از‬ ‫بابت قهرمانی راحت شده‪ .‬مونشــن گالدباخ تا کنون دو بار‬ ‫بایرن مونیخ را به قهرمانی رسانده‪ ،‬بدین ترتیب که بایرنی ها‬ ‫روی مبل خانه شان نشسته اند و قهرمانی را جشن گرفته اند‬ ‫چون مونشن گالدباخ‪،‬ولفســبورگ‪ ،‬رقیب اصلی بایرن را با‬ ‫یک گل شکســت داد‪ .‬اگر بایرن این قهرمانی را روی مبل‬ ‫خانه اش جشــن نمی گرفت‪ ،‬می بایســت مقابل لورکوزن با‬ ‫تمام قوا به میدان می رفت‪ .‬اما در ســوی مقابل بارسا هنوز‬ ‫قهرمانی اش مسجل نشده است‪ .‬انها باید تخته گاز به سمت‬ ‫قهرمانی بروند‪ .‬کار ســختی دارند‪ .‬بایــرن درجه یک های‬ ‫خودش را ندارد اما از لحاظ روحی یک قهرمانی را به دست‬ ‫اورده و ارامش بیشتری نسبت به بارسا دارد‪ .‬اما در مجموع‬ ‫اگر بخواهیم وضعیــت تیمی را در نظــر بگیریم به نظر من‬ ‫بارسا برنده است‪ .‬برای بارســا این بازی‪ ،‬بازی انتقام است‪.‬‬ ‫تا همین دو دوره پیش خیلی ها دوست داشتند قبل از فینال‬ ‫برابر بایرن قرار بگیرند‪ .‬چون کالس کارش تا این حد نبود اما‬ ‫پپ کالس باالیی به بایرن بخشیده‪ .‬در خانه پورتو سه بر یک‬ ‫شکست‬ ‫ ‬ ‫می بازد اما در برگشــت این تیم را نقره داغ می کند‪.‬‬ ‫پپ کار دشواری اســت اما این را در نظر بگیرید که بارسلونا‬ ‫در اوج به سر می برد‪ .‬بهترین مهاجمان جهان یعنی نیمار‪،‬‬ ‫سووارز و مسی خط حمله وحشــتناکی محسوب می شوند‪.‬‬ ‫پشت سر اینها اینیستایی را می بینیم که بسیار اماده است‪.‬‬ ‫اما این بازی می تواند فشــار را روی دوش پپ بیشــتر کند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب که بایرن با هنکس موفق شد به بارسلونا در رفت‬ ‫و برگشت لیگ قهرمانان اروپا هفت گل بزند‪ .‬همین موضوع‬ ‫فشــار را بر پپ دو چندان خواهد کرد‪ .‬این توقع از او می رود‬ ‫که بارسلونا را باتوجه به شناختی که از این تیم دارد به راحتی‬ ‫شکست دهد اما همه می دانیم که این کار بسیار دشوار است‬ ‫نه به خاطر مربی که روی نیمکت بارسا نشسته بلکه به خاطر‬ ‫بازیکنانی که هر کدام در اوج امادگی به سر می برند و کار را‬ ‫بر پپ و بایرن سخت کرده اند‪ .‬این در حالی است که بارسلونا‬ ‫ی دست نیافتنی بوده است‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫در بازی های انتقام ‬ ‫ذکر این نکته خالی از لطف نیســت؛ در اکثر تقابل ها میان‬ ‫یک مربی با تیم ســابقش این مربی بوده که باخته است‪ .‬با‬ ‫همه اینها به نظرم اگر بازی بایرن با پورتو را ببینیم بارسا حذف‬ ‫خواهد شد و اگر بازی بایرن با هرتا را ببینیم این بارسلونا است‬ ‫که به فینال می رسد‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫دستور از باال رسید‬ ‫ورزش‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫پسازابقایکی روش‪،‬نکونامو‬ ‫پیروانیبهتیماواضافهشدند‬ ‫نــه احتمــاالت ضــد و نقیــض علــی کفاشــیان نه‬ ‫مخالفت های سرسختانه وزارت ورزش؛ از هیچ کدام خبری‬ ‫نیست‪ .‬کی روش ماندنی شــد و به کارش ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫بنابراین همه چیز خیلی زود حل شــد‪ .‬معموال وقتی دو نهاد‬ ‫نمی توانند با هم بســازند‪ ،‬دخالت مقام باالدســتی بیشــتر‬ ‫ضرورت پیدا می کند‪ .‬به خصوص وقتی پای افکار عمومی‬ ‫نیز در میان باشد‪.‬‬ ‫تا همین یکی‪ ،‬دو هفته پیش علی کفاشــیان طوری‬ ‫سخن می گفت که خیلی ها جدایی کی روش از فوتبال ایران‬ ‫را قطعی می دانستند‪ .‬اتفاقی که مردم به شدت با ان مخالف‬ ‫بودند‪ .‬رسانه ها نیز همین طور‪ .‬در این بین فدراسیون فوتبال‬ ‫وزارت ورزشــی را مقابل خودش می دید که نمی توانســت‬ ‫یک تنه حریفش شود بنابراین علی کفاشیان خیلی زود بازی‬ ‫بود‬ ‫را به حریف خود واگذار کرد‪ .‬او پیش از این نیز نشان داده ‬ ‫از کنار زدن اطرافیانش واهمه ای ندارد‪ ،‬به خصوص اگر پای‬ ‫ادامه حضورش در فدراسیون فوتبال در میان باشد‪ .‬او که به‬ ‫دستور وزارت ورزش ظرف کمتر از ‪ 10‬روز تغییرات دلخواه‬ ‫اقای وزیر را در فدراسیون اعمال کرد در مورد کی روش نیز‬ ‫به این نتیجه رسیده بود که در فوتبال ایران جای یکی از ان‬ ‫دو نفر است؛ کفاشیان یا کی روش؟ پاسخ او اما به این سوال‬ ‫روشــن بود‪ .‬او مثل دو دوره ای که رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫شده اســت خود را انتخاب کرد و می رفت تا کی روش را هم‬ ‫کنار بزند اما اقدام او ان چیزی نبود که مورد دلخواه مدیران‬ ‫بلند پایه کشور باشد‪ .‬اگر چه وزارت ورزش با قطع همکاری‬ ‫با کی روش به شدت موافق بود و در این راه حامی کفاشیان‬ ‫محسوب می شد‪ ،‬اما قرار بر این نبود که مربی محبوب مردم‬ ‫ایران با تیم ملــی خداحافظی کند‪ .‬به همیــن دلیل دخالت‬ ‫مقامات باالدستی اجرایی باعث شــد تا فدراسیون فوتبال‬ ‫و وزارت ورزش این بار در راستای همکاری های همه جانبه‬ ‫با تیم ملــی و کی روش به توافق دســت پیدا کننــد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد مهم ترین موضوعی که باعث دخالت های مقامات‬ ‫باالدستی شد محبوبیت عجیب کی روش نزد مردم است‪ .‬او‬ ‫به عنوان یک مربی حرفــه ای در طول دورانی که در فوتبال‬ ‫ایران فعالیت کــرده به خوبی با مــردم ارتباط برقــرار کرده‬ ‫است‪ .‬کی روش پس از چهار ســال باالخره در کنار اعضای‬ ‫هیات رئیسه فدراسیون فوتبال نشست تا با انها گفت وگو کند‪:‬‬ ‫«از شما به خاطر اینکه این وقت را در اختیار من گذاشته اید‬ ‫تشکر می کنم‪ .‬امروز پس از چهار ســال این افتخار را دارم‬ ‫که در جلسه هیات رئیســه حضور یابم تا برنامه ها و نظرات‬ ‫خود را ارائه کنم‪ ».‬ســرمربی تیم ملــی فوتبال گفت‪« :‬من‬ ‫به عنوان یک متخصص در فوتبال که سابقه ‪ 33‬سال حضور‬ ‫در فوتبال را دارم‪ ،‬باید بگویم که االن زمان بیدار باش است‪.‬‬ ‫در این مدت ما در اکثر مواقع در برگزاری اردوها و دیدارهای‬ ‫تدارکاتی دچار مشکالت بودیم و بسیاری از مواقع مشکالت‬ ‫مالی و عدم امکانات بر ســر راه تیم ملی بــود‪ .‬من هیچ گاه‬ ‫درخواســتی برای خود نداشتم و نخواســته ام که امکانات‬ ‫ل یا تیم های درجه یک‬ ‫تیم های بزرگی چون منچســتر‪ ،‬رئا ‬ ‫را برای تیم ملی داشته باشم‪ .‬من با تیم های افریقای جنوبی‬ ‫و پرتغــال کار کــرده ام و مانند ایــران با انها بــه جام جهانی‬ ‫راه یافته ام و همه می داننــد در افریقای جنوبی هم امکانات‬ ‫درجه اول و حرفه ای وجود ندارد‪ .‬پرتغال هم کشور کوچکی‬ ‫اســت که ‪ 10‬میلیون جمعیت و ‪ 100‬هزار نفر فوتبالیســت‬ ‫حرفه ای دارد و البته مشکالت مالی خود را دارد و ما توانستیم‬ ‫در این کشــور بازیکنان بزرگی مانند اوزه بیو‪ ،‬فیگو و رونالدو‬ ‫را داشته باشیم و من با همین تیم به جام جهانی رفته ام‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬همه مردم به این امر واقف هستند‬ ‫که در فوتبال یک نظر غالب برای پیشرفت باید داشته باشد‬ ‫و قطعا در ایران هم وجود دارد‪ .‬همیشه گفته ام که امکانات‬ ‫درجه اول جهــان مانند رئال و منچســتر را انتظــار ندارم و‬ ‫برنامه اماده سازی می خواهم که نه در سطح تیم های درجه‬ ‫اول اسیا مانند ژاپن و کره جنوبی یا اســترالیا باشد و نه مانند‬ ‫تیم های درجه چندم اســیا ‪ ،‬اما در حال حاضــر که تیم اول‬ ‫اسیا هســتیم و همه به ما احترام می گذارند باید برنامه های‬ ‫ما قوی تر از دیگر تیم های اسیایی باشد که این امر وظیفه ما‬ ‫است‪ ».‬کی روش برنامه خود برای موفقیت در جام جهانی‬ ‫نه احتماالت ضد و نقیض علی کفاشیان‬ ‫نــه مخالفت هــای سرســختانه وزارت‬ ‫ورزش؛ از هیــچ کــدام خبری نیســت‪.‬‬ ‫کی روش ماندنی شــد و به کارش ادامه‬ ‫خواهد داد‪ .‬بنابراین همه چیز خیلی زود‬ ‫حل شد‬ ‫‪ 2018‬روســیه را اینگونه تشــریح کرد‪« :‬از بعد استراتژیک‬ ‫سه خط مستقیم برای رسیدن به موفقیت وجود دارد که همه‬ ‫انها به یک نقطه مشــترک ختم می شــود و نتیجه ان متحد‬ ‫شــدن و همدل بودن اســت‪ .‬خط اول مجموعه مدیریتی‬ ‫فدراسیون فوتبال و هیات رئیسه ان است‪ .‬خط دوم اعضای‬ ‫کادر فنی و خط سوم مســئوالن اداری فدراســیون هستند‬ ‫که باید در جهــت هم و بــرای موفقیت تــاش کنند‪ ».‬اما‬ ‫واکنش هــای علی کفاشــیان دربــاره اظهــارات کی روش‬ ‫چه بود؟ او درباره جلســه مشــترک کی روش با هیات رئیسه‬ ‫فدراســیون فوتبال گفت‪« :‬دغدغه کــی روش این بود که‬ ‫مثل گذشته مشکالت مالی پیدا نکنیم و در ضمن بازی های‬ ‫تدارکاتی زیادی داشته باشــیم‪« .‬رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫ادامه داد‪« :‬بحث دیگر جلسه هیات رئیسه این بود که در کنار‬ ‫کی روش از یکی از مربیان ایرانی استفاده کنیم‪ .‬کی روش‬ ‫خودش عالقه دارد با مربیــان ایرانی کار کرده و تجربیاتش‬ ‫را منتقل کند‪ .‬ایشــان حتما مربیان جوان را معرفی می کند‬ ‫و این برای این مربیان جوان هم خوب است ولی اینکه چه‬ ‫کسی دستیار کی روش می شود را باید از خودش بپرسید‪».‬‬ ‫کفاشیان در خصوص انتخاب افشین پیروانی به عنوان مدیر‬ ‫تیم بزرگســاالن گفت‪« :‬پیروانی در کنار کی روش کارهای‬ ‫اجرایی را پیش می برد و حتی می توانــد در خصوص موارد‬ ‫فنی هم اظهارنظر کند‪ .‬پیروانی کارهای بین المللی تیم ملی‬ ‫و همچنین تــدارکات را پیش می برد و اردوهــای خارجی و‬ ‫داخلی را هماهنگ می کند‪ ».‬او در مورد انتخاب جواد نکونام‬ ‫به عنوان مربی تیم ملی اما با تردید سخن گفت‪« :‬کی روش‬ ‫پیشنهادش را در این باره به هیات رئیســه داد‪ .‬ما خودمان‬ ‫دوست داریم افرادی مثل کریمی و نکونام در تیم ملی باشند‪.‬‬ ‫بعد از انکه جام ملت ها تمام شد‪ ،‬کی روش ابراز عالقه کرد‬ ‫که نکونام در کنارش قرار بگیــرد و او مربیان جوان را تربیت‬ ‫کند‪ .‬با این حال نکونام فعال به هیات رئیســه معرفی شــده‬ ‫ولی انتخابش قطعی نیســت‪ ».‬به نظر می رسد که کارلوس‬ ‫کی روش عالقه مند اســت با جواد نکونام کار کند‪ .‬بازیکنی‬ ‫که از خداحافظی اش از تیم ملی مــدت زیادی نمی گذرد‪.‬‬ ‫هر چند این انتخــاب از ســوی برخی کارشناســان فوتبال‬ ‫کشــورمان با مخالف خوانی هایی همراه شــده اســت‪ ،‬اما‬ ‫با این حــال باید دید سرنوشــت این همکاری بــه کجا ختم‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫خداحافظیبا‬ ‫مدیرساکت‬ ‫حجت الله خطیب درگذشت‬ ‫حجت الله خطیب درگذشت‪ .‬او متولد ‪ 10‬فروردین ماه‬ ‫سال ‪ 1333‬در شهرستان نور اســتان مازندران بود‪ .‬خطیب‬ ‫سابقه مدیریتی زیادی در ورزش ایران همچون مدیرعاملی‬ ‫باشگاه پر سپولیس‪ ،‬مدیرکلی اداره کل تربیت بدنی استان‬ ‫تهران و سرپرســتی فدراسیون کشــتی و غیره را در کارنامه‬ ‫داشت‪ .‬وی هفته گذشته در بیمارستان جم تهران دار فانی‬ ‫را وداع گفت‪ .‬خطیب از مدت ها پیش به دلیل ســرطان در‬ ‫بستر بیماری بود‪.‬‬ ‫او به مــدت ‪ 19‬ســال مدیریت ورزش اســتان تهران‬ ‫را بر عهده داشــت و طی ســال های ‪ ۹۰‬تا ‪ ۹۲‬هم سرپرست‬ ‫فدراســیون کشــتی بود‪ .‬خطیب در یک مقطع سرپرستی‬ ‫باشگاه پرســپولیس را عهده دار بود‪ .‬مراسم تشییع پیکرش‬ ‫در ورزشگاه شهید شیرودی تهران انجام و سپس پیکرش در‬ ‫شهرستان نور استان مازندران به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫هفته نامه مثلث درگذشــت این مدیر باســابقه ورزشی‬ ‫را به جامعه ورزش کشــور و خانواده وی تســلیت گفته و از‬ ‫خداوند متعال برای وی غفران الهی و برای بازماندگان صبر ‬ ‫مسئلت دارد‪.‬‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫برانکو چشم هایش را نبست‬ ‫تصمیم درست سرمربی پرسپولیس درباره پیام صادقیان‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫‪5‬‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫دعوایی که یک سر ان کریم باقری اســت و یک سر دیگر‬ ‫ان پیام صادقیان‪ ،‬چندان کار دشواری نیست‪ .‬به خصوص‬ ‫وقتی کارنامــه ایــن دو را با هم مقایســه می کنیــم متوجه‬ ‫ورزش‬ ‫برانکو ایوانکوویچ با پرســپولیس در همین چند بازی‬ ‫نتوانسته نتایج قابل قبولی کسب کند‪ .‬نامش در بین مربیانی‬ ‫به چشم می خورد که ضعیف ترین شروع ها را با پرسپولیس‬ ‫داشته اند‪ .‬اما تنها به یک دلیل باید قدردان او باشیم‪ .‬او در‬ ‫بدترین شــرایط پرســپولیس هم اجازه نداد اصول اخالقی‬ ‫در تیمش زیر پا گذاشــته شود‪ .‬پیام‬ ‫صادقیــان یکــی از بداخالق تریــن‬ ‫بازیکنان پرســپولیس بود‪ .‬او فصل‬ ‫پرحاشیه ای را پشت سر گذاشت‪ .‬در‬ ‫کارنامه انضباطــی او بدترین رفتارها‬ ‫به چشم می خورد؛ از درگیری با داور‬ ‫بگیرید تا اوردن خواننــده زیر زمینی‬ ‫بر سر تمرینات پرســپولیس‪ .‬باشگاه‬ ‫پرســپولیس چند فصلــی اســت که‬ ‫مسیرش را گم کرده‪ .‬نه در زمین بازی‬ ‫حرفی بــرای گفتن دارد و نــه بیرون‬ ‫از زمین تیمی اســت که هــواداران‬ ‫میلیونی اش انتظار دارند‪ .‬تصمیمات‬ ‫غلط وزارت ورزش در خصوص امور‬ ‫مدیریتی این باشگاه باعث شد تا هیچ‬ ‫مدیری نتواند با بازیکنان خاطی این‬ ‫تیم برخــورد کند‪ .‬چــه وزارت ورزش‬ ‫مدیرانی را در راس تصمیم گیری های این باشــگاه قرار داد‬ ‫که بعضی های شان رویای گرفتن عکس یادگاری با بازیکنان‬ ‫پرسپولیس را در سر می پروراندند‪ .‬معلوم است که در چنین‬ ‫شرایطی تنها یک نفر می بایســت با بازیکن خاطی برخورد‬ ‫کند؛ مربی‪ .‬این کار را تا حدودی درخشــان انجــام داد اما‬ ‫برخی از تصمیمات او هم به محل سوال تبدیل شد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسید در شــرایط بحرانی با برخی بازیکنان از راه تساهل‬ ‫وارد می شــود اما برانکو هفته گذشته نشــان داد که در این‬ ‫مورد به خصوص با خیلی ها فرق دارد‪ .‬وقتی پیام صادقیان‬ ‫بدیهی ترین اصولی که یک بازیکن باید رعایت کند را زیر پا‬ ‫می گذارد و با مربی پرسپولیس وارد درگیری لفظی می شود‪،‬‬ ‫این سرمربی تیم است که باید مداخله کند‪ .‬قضاوت در مورد‬ ‫می شــویم که در پرســپولیس چقدر همه چیز به هم ریخته‬ ‫اســت‪ .‬چقدر همه چیز در جای خودش قرار نگرفته و برای‬ ‫ساختن چنین تیم اشفته ای چقدر زمان و کار الزم است‪ .‬اما‬ ‫قدم اول درست بود‪ .‬قدم اولی که برانکو برداشته قابل تقدیر‬ ‫اســت‪ .‬او اگر چه در خصوص نتایج پرسپولیس مورد انتقاد‬ ‫قرار گرفت ه اما همین که بازیکــن بداخالق را کنار می گذارد‬ ‫جای امیدواری است‪ .‬مشابه این اتفاق در باشگاه رقیب هم‬ ‫اتفاق افتاد اما در انجا برخورد امیر قلعه نویی بسیار متفاوت‬ ‫بود‪ .‬او ترجیــح داد بداخالقی های بازیکــن عراقی تیمش‬ ‫یعنی کرار جاســم را نبیند و از قاطعیت خود دســت بشوید‪.‬‬ ‫او در حالی چشــمش را بســت که گمان می کرد می تواند با‬ ‫حفظ بازیکنانی نظیر کرار جاســم به قهرمانی برسد اما این‬ ‫اتفاق رخ نداد تا او در خوشــبینانه ترین حالت ممکن بتواند‬ ‫سهمیه اســیا را کســب کند‪ .‬برانکو ایوانکوویچ اما در مورد‬ ‫بازیکــن تکنیکی اما بداخــاق تیمش‬ ‫تصمیمی گرفت که نشانه امیدوار کننده‬ ‫اســت‪ .‬انگار می توان به ایــن مربی دل‬ ‫خوش کرد‪ .‬می توان دوســتش داشت‪.‬‬ ‫به خصوص وقتی پــای مربی با اخالقی‬ ‫چون کریم باقری می ایستد و به صراحت‬ ‫می گویــد‪« :‬صادقیــان دیگــر بــرای‬ ‫بازگشــت به پرســپولیس هیچ شانســی‬ ‫ندارد‪ .‬پیام صادقیــان بی تردید بازیکن‬ ‫با کیفیتی است اما چه می شود که گاهی‬ ‫با کیفیت ها را نیز باید کنار گذاشت؛ انچه‬ ‫ از یک تیم شمایل یک قهرمان می سازد‬ ‫روحیه ای است که از بازیکنانش و کادر‬ ‫فنــی اش می بینیم‪ .‬وقتی چــه در درون‬ ‫زمین و چــه روی نیمکت به هــم احترام‬ ‫می گذارند‪ ،‬هوای یکدیگــر را دارند‪ ،‬در‬ ‫روزهای شــیرین فریاد خوشــحالی سر‬ ‫می دهنــد و با انگیزه مضاعــف تالش می کننــد و در مواقع‬ ‫بحرانی اگر خیر رســان نیســتند دســت کم جنجال درست‬ ‫نمی کنند و به بدترین شکل ممکن خبرساز نمی شوند‪».‬‬ ‫‪79‬‬ ‫یاد اوستا‬ ‫‪ 17‬اردیبهشت‪ ،‬سالروز درگذشت‬ ‫شاعر انقالبی و متعهد‬ ‫می گوینــد اوســتا در دوران جوانــی خود‬ ‫قصیده ای در حضور استاد بهار می خواند و پس‬ ‫از پایــان قصیده‪ ،‬ملک الشــعرا فی البداهه این‬ ‫بیت را می خواند‪« :‬مگو بهار به پایان رســید دور‬ ‫سخن‪ /‬به جای ناصر خسرو بینی اوستا را‪».‬‬ ‫اوســتا اگر هیچ خدمتی به شــعر پارســی‬ ‫نکرده باشــد؛ همین یک خدمت بس است که‬ ‫قصیده سبک خراســانی را از حالت زمخت خود‬ ‫خارج کرده و به ان حالت تغزلی بخشید‪ .‬اگر در‬ ‫مقابل نام مهرداد اوستا بنویسیم‪ ،‬انکه توانست‬ ‫قصیده را جان دوباره بخشــد کافی است که به‬ ‫مناسبت ‪ 17‬اردیبهشت ماه سالروز درگذشت این‬ ‫شاعر توانا به زندگی و دنیای شعری او بپردازیم‪،‬‬ ‫اما خب مقام «اوستا» در شعر و ادب و فرهنگ‬ ‫ایرانی بسیار فراتر از این است‪.‬‬ ‫این درست اســت که بیشتر دلبســتگی اوستا به شعر‬ ‫سنتی و به خصوص قالب فرمی که ان روزها فراموش شده‬ ‫بود یعنی قصیده تا انجا بود کــه او را بدیل خاقانی می دانند‬ ‫اما دایره مهارت اوســتا تنها به این محدود نیست و او که از‬ ‫پیشگامان سبک «خراسانی نو» است در قالب های دیگر‬ ‫شعری هم یک استاد به تمام معناست و نمی توان از شیرینی‬ ‫غزل اوستا یا زیبایی مثنوی ها و قطعات او حتی از صالبت و‬ ‫سالست اشعار او در شعر نو به راحتی گذاشت‪ .‬مهرداد اوستا‬ ‫انچنان در شعر عجین اســت که در وصف او گفته اند‪« :‬در‬ ‫حاشیه شعر‪ ،‬زندگی می کرد»‪ .‬شعر اوستا شعر سطح نیست‪،‬‬ ‫شعر عمیقی است‪ .‬مطالعات گســترده در ادبیات گذشته و‬ ‫پیوند مداوم با فلســفه شــرق و غرب در اندیشه اوستا تاثیر‬ ‫گذاشته و شعر او را عمیق کرده است اما هرگز باعث نشده‬ ‫که به ان رنگ تصنع ببخشــد و موجب ســردرگمی خواننده‬ ‫نمی شود و از روانی و جذابیتش کم نمی کند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫زندگینامه اوستا‬ ‫محمد رضــا رحمانــی در ســال ‪ ۱۳۰۶‬در خانواده ای‬ ‫فرهنگــی و ادب دوســت در بروجرد متولد شــد‪ .‬از انجا که‬ ‫در خانواده او عالقه به ادبیات زیــاد بود‪ ،‬محمد رضا خیلی‬ ‫زود دست به قلم شد و از ‪ 10‬سالگی سرودن را اغاز کرد‪ .‬در‬ ‫چهارده سالگی به تهران مهاجرت کردند و دوران دبیرستان‬ ‫را در تهران پشت سر گذاشت و به دانشگاه معقول و منقول‬ ‫(دانشکده الهیات دانشــگاه تهران) رفت و در همین حال‬ ‫به اســتخدام اموزش و پروش نیز درامد و در دبیرســتان ها‬ ‫مشغول به تدریس شــد‪ .‬خیلی زود پیشــرفت های علمی ‬ ‫وی شروع شد و پس از اخذ مدرک کارشناسی‪ ،‬در دانشگاه‬ ‫تهران ادامه تحصیل داد و فوق لیســانس رشــته فلسفه را‬ ‫اخذ کرد و به تدریس در دبیرســتان ها و موسسات اموزش‬ ‫وفا نکردی و کردم‪ ،‬خطا ندیدی و دیدم‬ ‫شکستی و نشکستم‪ُ ،‬بریدی و نبریدم‬ ‫اگر ز خلق مالمت و گر ز کرده ندامت‬ ‫کشیدم از تو کشیدم‪ ،‬شنیدم از تو شنیدم‬ ‫کی ام‪ ،‬شکوفه اشکی که در هوای تو هر شب‬ ‫ز چشم ناله شکفتم‪ ،‬به روی شکوه دویدم‬ ‫مرا نصیب غم امد‪ ،‬به شادی همه عالم‬ ‫چرا که از همه عالم‪ ،‬محبت تو گزیدم‬ ‫چو شمع خنده نکردی‪ ،‬مگر به روز سیاهم‬ ‫چو بخت جلوه نکردی‪ ،‬مگر ز موی سپیدم‬ ‫به جز وفا و عنایت‪ ،‬نماند در همه عالم‬ ‫ندامتی که نبردم‪ ،‬مالمتی که ندیدم‬ ‫نبود از تو گریزی چنین که بار غم دل‬ ‫ز دست شکوه گرفتم‪ ،‬به دوش ناله کشیدم‬ ‫جوانی ام به سمند شتاب می شد و از پی‬ ‫چو گرد در قدم او‪ ،‬دویدم و نرسیدم‬ ‫به روی بخت ز دیده‪ ،‬ز چهر عمر به گردون‬ ‫گهی چو اشک نشستم‪ ،‬گهی چو رنگ پریدم‬ ‫وفا نکردی و کردم‪ ،‬به سر نبردی و بردم‬ ‫ثبات عهد مرا دیدی ای فروغ امیدم؟‬ ‫عالی پرداخت‪.‬‬ ‫از سال ‪ ۱۳۳۳‬و هنگامی که تنها ‪ ۲۵‬سال سن داشت‬ ‫به عنوان جوانترین اســتاد به تدریس در دانشگاه (تهران)‬ ‫در رشته های گوناگون علوم انســانی پرداخت‪ .‬رشته های‬ ‫تدریس شده توسط وی شامل فلسفه‪ ،‬زبان فارسی‪ ،‬ادبیات‬ ‫فارســی‪ ،‬فلســفه تاریخ‪ ،‬تاریخ هنر‪ ،‬تاریخ اجتماعی هنر‪،‬‬ ‫زیبایی شناســی‪ ،‬روش تحقیــق در زیبای شناســی و تاریخ‬ ‫موسیقی می شد‪ .‬نبوغ و پشتکار اوستا باعث شد تا در سال‬ ‫‪ ۱۳۳۶‬به عضویت «شــورای بررسی رســاله های دکترای‬ ‫دانشجویان دوره دکترای ادبیات فارسی» دراید‪.‬‬ ‫از نکات مهم زندگی وی می توان به مبارزات‬ ‫سیاسی ایشــان اشــاره کرد‪ .‬او در ســال ‪ ۱۳۳۲‬به‬ ‫همراهی با نهضت ملی و مخالفت با شاه پرداخت‪.‬‬ ‫سخنرانی ها و جلسات زیادی را برگزار کرد که همین‬ ‫سبب هفت ماه زندانی شدنش شــد‪ .‬در ادامه نیز با‬ ‫پیوستن به نهضت اسالمی مردم ایران و اشنایی با‬ ‫امام خمینی (ره)‪ ،‬فصل جدیدی از مبارزات سیاسی‬ ‫وی رقم خورد که در شــعرها و اندیشــه های وی به‬ ‫خوبــی نمایان بود؛ انقــدر که به ســبب طرح برخی‬ ‫مسائل‪ ،‬مانند ذکر نام امام خمینی(ره) در اشعارش‬ ‫و انتقاد شدید از رژیم‪ ،‬یک ســال ممنوع القلم شد‪.‬‬ ‫مهــرداد اوســتا یکی از چهره های شــناخته شــده‬ ‫ادبیات انقالب اســت که تقریبــا از ابتدای نهضت‬ ‫تا انتها در کنار انقــاب ماند‪ .‬برخی او را پدر شــعر‬ ‫انقالب می دانند‪ .‬اوستا از جوانی وارد فعالیت های‬ ‫سیاسی شد و هفت ماه را پس از کودتای ‪ 28‬مرداد‬ ‫در زندان ســپری کرد‪ .‬با پیروزی انقالب اســامی‬ ‫مدتی در وزارت فرهنگ و اموزش عالی‪ ،‬دانشــگاه‬ ‫تهران و مجتمع عالی هنر مســئولیت داشت‪ .‬پس‬ ‫از تشکیل جلسات شــعر حوزه هنری‪ ،‬اوستا در ان‬ ‫جمع حضور یافت و تاثیر بســزایی در شعر دهه اول‬ ‫انقالب گذاشت‪.‬‬ ‫استاد اوســتا با روحیه دینی و انقالبی خود در‬ ‫این زمان نیز در جهت گیری هــای جامعه حضوری‬ ‫چشمگیر داشت و به خصوص نسل جوان را در کار‬ ‫شعر و ادب و جنگ و جهاد تشــویق می کرد و به جز‬ ‫سرودن اشعار سیاسی دینی و اجتماعی و مردمی و‬ ‫متعهدانه‪ ،‬به جبهه ها نیز رفت و امد داشت‪.‬‬ ‫او به راستی انســانی مهربان‪ ،‬شاعری مردمی‬ ‫ و متعهد‪ ،‬و هنرمنــدی اگاه و متواضع بود همواره از‬ ‫درد دردمندان دردمند بود‪ ،‬و در خروش های مردمی ‬ ‫خروش بر می داشــت و به درســتی ســزاوار عنوان «شاعر‬ ‫زمانه» بود‪ .‬روح حاکم بر اشعار مرحوم مهرداد اوستا‪ ،‬ازادی‬ ‫و عدالت است و همواره امید روزهای روشن اینده در ان موج‬ ‫می زند‪ .‬از طرف دیگر پیوند عمیق او با انقالب اســامی و‬ ‫ارزش های ان‪ ،‬تاثیر زیادی در اندیشه اوستا گذاشته و در‬ ‫اثار مختلف نمونه های زیادی را می توان پیدا کرد؛ به ویژه‬ ‫در مجموعه های دهه پنجاه به بعد‪ .‬همچنین حضور مرحوم‬ ‫اوستا در جبهه ها نشان از روح بزرگ ایشان دارد و به همین‬ ‫ترتیب در حوزه دفاع مقدس نیز اشعار شــاخصی را از خود‬ ‫به یادگار گذاشــتند‪ .‬او معتقد بود‪« :‬یک هنرمند باید فرزند‬ ‫زمان خود باشد و اگر خود نیازمندی های زیادی از نظر مالی‬ ‫ندارد‪ ،‬باید ان قدر روحیه حساس و تاثیرپذیری داشته باشد‬ ‫که دردها و نیازمندی های اکثریــت مردم را درک کند و اینه‬ ‫گویای رنج و شادی مردم زمان خود باشد‪».‬‬ ‫استاد سرانجام روز ‪ 17‬اردیبهشت ‪ ،1370‬در تهران‪،‬‬ ‫هنگام اشــتغال به تصحیح شــعر و تعلیم در تاالر وحدت ‪،‬‬ ‫شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشــاد اسالمی جان به جان‬ ‫افرین تسلیم کرد و فردای ان روز پیکر وی‪ ،‬ضمن تشییع و‬ ‫احترام‪ ،‬در بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫از اوســتا بیش از ‪ 40‬اثر تحقیقی و تالیفــی در زمینه‬ ‫ادبیات و هنر به جا مانده است‪ .‬اولین اثر او تصحیح دیوان‬ ‫ســلمان ســاوجی بود‪« .‬از کاروان رفته» هــم اولین دفتر‬ ‫شعر اوستا بود که ان را در ‪ 22‬سالگی منتشر کرد‪« .‬حماسه‬ ‫ارش»‪« ،‬شــراب خانگی ترس محتسب خورده» و «امام‪،‬‬ ‫حماسه ای دیگر» از دفترهای شعر اوستا هستند‪ .‬او اثاری‬ ‫هم به نثر دارد که از میــان انها می توان بــه «پالیزبان»‪،‬‬ ‫«از امروز تا هرگز» و «تیرانا» اشــاره کرد‪ .‬اوســتا از میان‬ ‫قالب های شعری عالقه خاصی به قصیده داشت و سبکش‬ ‫به شیوه شــاعران خراســانی از جمله ناصرخسرو و خاقانی‬ ‫نزدیک بود‪.‬‬ ‫بام دنیا لرزید‬ ‫زلزله در تبت جان بیش از ‪ 5‬هزار نفر را گرفت‬ ‫حادثه در اورست‬ ‫اوار تاریخی‬ ‫اثــار تاریخــی کشــور نپال کــه پیــش از ایــن یکی‬ ‫از جاذبه های گردشــگری محســوب می شــد هم از جمله‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫اعالم شــده بود‪ .‬گروه بین المللی «‪ »Geohazards‬که به‬ ‫منظور به حداقل رساندن خطرات ناشی از زلزله در کشورهای‬ ‫در حال توسعه فعالیت دارد از مدت ها قبل منطقه کاتماندو را‬ ‫به عنوان خطرناک ترین مکان در جهان به لحاظ سرانه خطر‬ ‫تلفات معرفی کرده بود‪ .‬در بررسی این گروه بین المللی امده ‬ ‫بود‪« :‬فردی که در کاتماندو سکونت دارد نسبت به ساکنان‬ ‫اسالم اباد ‪ 9‬برابر بیشتر و در مقایســه با یک شهروند توکیو‬ ‫‪ 60‬برابر بیشتر احتمال دارد که بر اثر زمین لرزه جان خود را‬ ‫از دست بدهد‪».‬‬ ‫شــهر کاتماندو تراکم جمعیت باالیی دارد و مســائل‬ ‫ایمنی در ساخت بسیاری از ســاختمان هایش رعایت نشده‬ ‫است‪ .‬زمین لرزه هفته گذشته در نپال با پس لزره های بزرگ‬ ‫و کوچک پرشماری نیز همراه شد‪ .‬شدت این پس لرزه ها به‬ ‫حدی بود که در کشورهای همســایه نپال از جمله در هند‪،‬‬ ‫بنگالدش و تبت نیز کامال محسوس بود‪ .‬این زلزله در شمال‬ ‫هند ‪ 12‬کشــته و در تبت نیز پنج کشــته و ‪ 31‬زخمی برجای‬ ‫گذاشته است‪.‬‬ ‫نپال را بــا کوه اورســت می شناســند و‬ ‫همواره گروهــی از کوهنــوردان برای صعود‬ ‫به بلند قله جهان به این کشور سفر می کنند‪.‬‬ ‫بر اساس اخبار ارسالی از کمپ کوهنوردان در‬ ‫اورست بر اثر رخ دادن زلزله بهمن عظیمی در‬ ‫کوه های هیمالیــا ریزش می کنــد و طی ان‬ ‫حداقل ‪ 17‬کوهنورد جان خود را از دست داده‬ ‫و بیش از ‪ 60‬تن نیز مجروح شدند‪.‬‬ ‫هرچند ســخنگوی ارتش هندوســتان‬ ‫اعــام کــرده ‪ 18‬جســد را در ارتفاعات کوه اورســت یافته‬ ‫است‪ ،‬شــماری از کوهنوردان نیز بر اثر ریزش بهمن مفقود‬ ‫شده اند‪ .‬شــدت ریزش بهمن به حدی بوده که حداقل ‪30‬‬ ‫چادر کوهنوردان به صورت کامل نابود شده است‪ .‬در میان‬ ‫اجساد پیدا شده یکی از مهندسان شرکت گوگل نیز به چشم‬ ‫می خورد‪ .‬فریدنبرگ کــه رئیس حریــم خصوصی کمپانی‬ ‫گوگل بود‪ ،‬سال پیش از بهمنی مرگبار در اورست جان سالم‬ ‫به در برده بود‪.‬‬ ‫در زمان وقــوع «عظیم قیچی ســاز» کوهنورد ایرانی‬ ‫هم برای فتح قله های اورســت و لوتســه عازم کشــور نپال‬ ‫شده است‪ .‬خوشبختانه این کوهنورد ایرانی به همراه پروانه‬ ‫کاظمی و علیرضا بهپور همگی در ســامتی کامل به ســر‬ ‫می برند‪ .‬قیچی ساز تجربه خود از زلزله را این گونه بیان کرد‪:‬‬ ‫«در چادرم دراز کشیده بودم که با لرزش شدید زمین به سرعت‬ ‫از چادر بیرون امدم‪ .‬همه جا را مه فرا گرفته بود‪ .‬کوهنوردان‬ ‫دیگر هم از چادر هایشان بیرون امدند و همگی به سفیدی‬ ‫اطراف خیره شده بودیم‪ .‬سه کوهنورد تاکنون کشته شده اند‬ ‫ی در چادر امداد تحت درمان هستند‪ .‬هوا‬ ‫و حدود ‪ 40‬نفر زخم ‬ ‫ی و بارش برف اغاز شده است‪ .‬همه کوهنوردان‬ ‫همچنان ابر ‬ ‫در چادر اشــپزخانه دور هم گرد امده انــد و هیچ کس حاضر‬ ‫نیست به چادر خود برود و بخوابد‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫همه مثل «ریشی خانال» خوش شــانس نیستند‪ ،‬او‬ ‫حدود ‪ 80‬ساعت زیر اوار مانده بود که گروه نجات مشترک‬ ‫فرانســه و نپــال از راه رســیدند و او را از زیــر اوارهــا بیرون‬ ‫کشــیدند‪ .‬خارج از اپارتمان این مرد ‪ 28‬ســاله اما همه چیز‬ ‫به یک تراژدی بزرگ انسانی شبیه است‪ .‬وقتی پرندگان در‬ ‫شهر کاتماندو به شکل وحشت اوری پرواز می کردند‪ ،‬همه‬ ‫می دانستند که قرار است یک اتفاق رخ دهد‬ ‫اما تصور فاجعــه ای در این حد واندازه در باور‬ ‫هیچ کس نمی گنجید‪.‬‬ ‫این فاجعه از درون زمین شــروع شــد و‬ ‫به ســطح زمین رســید‪.‬وقتی که زمین در ‪۸۰‬‬ ‫کیلومتری شــمال غربی کاتماندو‪ ،‬پایتخت‬ ‫نپال چنــان تکان ســنگینی خــورد که گویی‬ ‫یک شــهاب اســمانی به ضخامت ‪ ۱۵۰‬متر‬ ‫با ان برخورد کرده باشــد‪ .‬یک منطقه سخت‬ ‫صخــره ای بــه مســاحت حــدود هفت هزار‬ ‫کیلومتــر مربع در اعمــاق زمیــن‪ ،‬در فاصله‬ ‫سی ثانیه سه متر بر صفحات سنگی زیر خود‬ ‫جا به جا شد‪ .‬این جا به جایی زمین را تا هزاران‬ ‫کیلومتر ان ســوتر لرزاند و در شعاعی به طول‬ ‫‪ ۳۰۰‬کیلومتر خرابی های بســیار به بار اورد‪.‬‬ ‫این همان چیزی است که سازمان مطالعات‬ ‫زمین شناســی امریــکا ان را زمین لــرزه ای‬ ‫به شدت ‪ 7/9‬ریشتر دانســت‪ .‬زلزله ای که به‬ ‫عقیده کارشناســان طی ‪ 100‬ســال اخیر در‬ ‫این منطقه بی ســابقه بوده و می تــوان ان را‬ ‫مهمترین تراژدی سال ‪ 2015‬نامید‪.‬‬ ‫این تراژدی خیلی زود خود را نشان داد و‬ ‫براوردها نشان از یک فاجعه انسانی‪ ،‬زیست‬ ‫محیطی و حتی تاریخی می داد‪.‬به طوری که‬ ‫خبر از این بود که هشت میلیون نپالی از این‬ ‫زلزله حادثه دچار خسارت شدند و احتماال امار‬ ‫کشــته ها به ده هزار نفر می رسد‪ .‬پس از زلزله‬ ‫بیش از ‪ 80‬درصد از ســاختمان های مناطق‬ ‫روســتایی و حدود ‪ 30‬درصد ساختمان های‬ ‫مناطق شهری در اثر شدت زلزله تخریب شدند این یعنی در‬ ‫این زلزله ‪ 900‬خانه و ساختمان در نپال به دلیل فرسوده بودن‬ ‫ساخت و دیوارها فروریخته اند‪.‬‬ ‫منطقه ای که زلزلــه در ان رخ داد منطقــه ای با تراکم‬ ‫جمعیــت بــاال بود‪.‬این منطقــه محــل زندگــی نزدیک به‬ ‫‪2/5‬میلیون نفر است که استاندارد ساختمان سازی نیز در ان‬ ‫رعایت نشد ه است‪ .‬به همین خاطر در سراسر مناطق زلزله زده‬ ‫تا چند روز بعد از زلزله هزاران نفر همچنان در خیابان ها به سر‬ ‫می برند و این ترس وجود دارد که ساختمان های اسیب دیده‬ ‫به دلیل وقوع پس لرزه ها تخریب شوند‪ .‬تعداد قابل توجهی از‬ ‫اجساد قربانیان زلزله همچنان در خیابان ها رها شده و احتمال‬ ‫شیوع بیماری های عفونی نیز وجود داشت‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫شهروندان کاتماندو تالش می کردند از شهر خارج شوند‪.‬‬ ‫موقعیت جغرافیایی نپال و وضعیت کوهستانی منطقه‬ ‫هم امداد رسانی را سخت کرد‪ .‬منابع خبری نپال در گزارشی از‬ ‫وضعیت امداد رسانی به اسیب دیدگان زلزله اعالم کردند که‬ ‫به علت قطع برق‪ ،‬تخریب جاده ها‪ ،‬پل ها و شبکه ارتباطی‬ ‫و مخابراتی‪ ،‬امدادرسانی با مشــکل روبه رو است و هنوز در‬ ‫بســیاری از مناطق دورافتاده و صعب العبور امدادرسانی به‬ ‫کندی صورت می گیرد‪.‬‬ ‫نپال یکی از مناطق زلزله خیز جهان اســت و پیش تر‬ ‫در سال ‪ ۱۹۳۴‬بخش وسیعی از پایتخت این کشور در یک‬ ‫زمین لرزه از بین رفت‪ .‬کارشناســان از قبل می دانســتند که‬ ‫زمین لرزه ای بزرگ در نپال قریب الوقــوع خواهد بود‪ .‬یک‬ ‫هفته قبل نزدیک به‪ ۵۰‬کارشناس زلزله از نقاط مختلف جهان‬ ‫کنفرانسی در کاتماندو برگزار کردند که هدف ان امادگی برای‬ ‫وقوع زمین لرزه و بهبود شرایط ساختمان سازی در این شهر‬ ‫خرابی های این زلزله سنگین بود و میراث تاریخی این کشور‬ ‫به انبوهی از خرده ســنگ و چوب های شکسته تبدیل شد‪.‬‬ ‫شدت تخریب در مرکز تاریخی کاتماندو که از سوی یونسکو‬ ‫به عنوان میراث فرهنگی اعالم شده به حدی است که دیگر‬ ‫قابل تشخیص نیست و بسیاری از معابد و مجسمه ها که در‬ ‫قرن دوازدهم تا هجدهم توسط پادشاهان نپال ساخته شده‬ ‫بودند به کلی فرو ریختند‪ .‬برج دارهارا و معبد قرن ‪ 19‬هندوها‬ ‫هم اسیب جدی خوردند‪ .‬معبد کاتماندو در سال ‪ 1832‬برای‬ ‫ملکه نپال ساخته شــده بود اما تا ‪ 2004‬درهای ان به روی‬ ‫گردشگران بسته بود‪.‬‬ ‫برج ‪ 9‬طبقه دارهارا در میدان بوکارا در مرکز کاتماندو با‬ ‫‪60‬متر ارتفاع که طبقه فوقانی ان زیارتگاه قبر‬ ‫شیوا‪ ،‬خدای هندوهای جهان نیز هست‪ ،‬براثر‬ ‫بروز این زلزله فرو ریخــت‪ .‬این برج متعلق به‬ ‫قرن ‪ )1832( 19‬با ‪ 200‬پلکان حلزونی ان در‬ ‫بالکن هشت طبقه ای ان بهترین منظره نمای‬ ‫‪ 360‬درجه از پایتخت را در اختیار گردشگران‬ ‫بین المللی قرار می داد‪ ،‬اما زلزله امروز موجب‬ ‫شــد تا اســتفاده از ان به عنوان یک ســامانه‬ ‫گردشــگری بین المللی غیر ممکن شود‪.‬این‬ ‫برج در سال ‪ 1934‬نیز بر اثر زلزله کوچکتری‬ ‫تاحدودی تخریب شده بود اما پس از ان زلزله‬ ‫بازسازی ظاهری شــده بود اما زلزله این بار به‬ ‫حدی شــدید بود که امکان بازسازی ان را نیز‬ ‫از بین برد‪.‬‬ ‫هنوز خبر دقیقی از اســیب احتمالی به‬ ‫«المبینی» محل تولد بودا در ‪ 2600‬سال قبل‬ ‫که جزو میراث جهانی شناخته شده است‪ ،‬در‬ ‫دست نیست‪.‬‬ ‫‪81‬‬ ‫رویاهای اقای هازارد‬ ‫ستارهچلسیبهترینبازیکن‬ ‫لیگ برتر انگلستان شد‬ ‫او حاال بهترین لیگ برتر انگلســتان اســت‪ ،‬عملکرد‬ ‫او در این فصــل ان قدر خوب بود که هیــچ کس از انتخاب‬ ‫او تعجب نکرد‪ .‬ادین هازارد پســر تکنیکــی بلژیکی در این‬ ‫فصل همــه کار کرد تا چلســی در لیگ برتر انگلســتان کار‬ ‫ســختی برای قهرمانی در لیگ برتر نداشــته باشد‪ .‬هازارد‬ ‫‪ 24‬ساله در این فصل توانسته اســت در ‪ 33‬بازی ‪ 13‬گل به‬ ‫ثمر برساند و هشت پاس گل نیز به نام خود ثبت کند‪ .‬تا انجا‬ ‫که خوزه مورینیو ســرمربی این تیم اعالم کرد که این ستاره‬ ‫فروشی نیست و هر پای او بیش از صد میلیون پوند می ارزد‪.‬‬ ‫هازارد پس از دریافت جایزه بهترین بازیکن فصل لیگ برتر‬ ‫گفت‪« :‬این جایزه برایم بسیار خوب است و انچه ارزش ان‬ ‫را بیشــتر می کند این اســت که این انتخاب توسط کسانی‬ ‫انجام شده است که همه چیز را درباره فوتبال می دانند و این‬ ‫مرا خیلی خوشــحال می کند و من به همین دلیل از کســب‬ ‫این جایزه بسیار خوشــحالم‪ ».‬به بهانه این انتخاب نگاهی‬ ‫داریم به زندگی این ســتاره فوتبال جهان‪.‬تیــه ری هازارد و‬ ‫همســرش هر دو فوتبالیســت بودند اما به نظر می رسید که‬ ‫پسرش نمی تواند‪ ،‬جای پای او بگذارد‪ .‬پسرک خیلی الغر و‬ ‫نحیف بود‪ .‬خیلی از اطرافیان تیه ری به او یاداوری می کردند‬ ‫پســرش «ادن» هرگز مانند او فوتبالیســت نمی شود چون‬ ‫اصال به استیلش نمی خورد‪ .‬اما ادن کوچک که در ژانویه ‪91‬‬ ‫در شهر کوچک «اللویره» به دنیا امده بود‪ ،‬بزرگ تر که شد‬ ‫به پدرش ثابت کرد می تواند مثل او فوتبالیست خوبی شود‪.‬‬ ‫اما ادن اشتباه می کرد‪ .‬او مثل پدرش فوتبالیست خوبی نشد‪،‬‬ ‫پســرک از پدرش خیلی فراتر رفت و مبدل به یکی از برترین‬ ‫فوتبالیست های جهان شد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫ستاره چهار ساله‬ ‫به همان سرعت که داســتان زندگی ادن هازارد ستاره‬ ‫بلژیکی چلسی در سه خط عنوان شد به همان سرعت دوباره‬ ‫به دوران کودکی او برمی گردیــم‪« .‬ادن مایکل هازارد» از‬ ‫همان کودکی دو ویژگی خیلی مهم داشت‪ .‬او هم نترس بود‬ ‫هم سرعتی‪ .‬جنب و جوش ها و تالش های او باعث شد وقتی‬ ‫چهار سال بیشتر نداشــت به یک تیم محلی به نام «رویال‬ ‫استید برینوس» بپیوندد‪ .‬ادن خردسال و دوست داشتنی در‬ ‫این باشگاه از همان چهار سالگی فنون ابتدایی را یاد گرفت‪.‬‬ ‫هشت سال زمان کافی بود تا پســرک ان قدر در این باشگاه‬ ‫محلی تجربه کسب کند که راهی یک تیم حرفه ای تر شود‪.‬‬ ‫تیم بعــدی او «توبیزه» نــام داشــت‪ .‬ادن دو فصل در این‬ ‫باشگاه بازی کرد و سپس در ســال ‪ 2005‬مرحله دیگری از‬ ‫پیشــرفت خود را اغاز کرد‪ .‬او به لیل فرانسه رفت و هنگامی‬ ‫ گام به مرحله تبدیل شدن به یکی از برترین های فوتبال دنیا‬ ‫گذاشت که در سال ‪ 2012‬به چلسی پیوست‪.‬‬ ‫توپ طال در انتظار ادن‬ ‫ادن خیلی تند و تیز است‪ .‬این هافبک هجومی همه‬ ‫چیز دارد‪ .‬خالق اســت و موقعیت هایی هوشمندانه ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬سرعتی اســت و در چند ثانیه مقابل دروازه حریف‬ ‫می رسد‪ .‬تکنیکی اســت و توانایی دریبل همزمان چند نفر‬ ‫با هم را دارد‪ .‬نترس اســت و از بازی کردن مقابل هیچ تیم و‬ ‫هیچ بازیکنی نمی ترسد‪ .‬بلژیکی با اســتعداد توانایی بسیار‬ ‫جالب توجهی هم در گلسازی و پاس دادن دارد‪ .‬بسیاری او‬ ‫را یک لیونل مســی دیگر می دانند اما برخی اعتقاد دارند او‬ ‫به کریس رونالدو نزدیک تر است‪ .‬برخی دیگر می گویند او‬ ‫در کنار مسی و رونالدو ســه بازیکن برتر فوتبال دنیا هستند‪.‬‬ ‫پیش بینی می شود که ادن هازارد باالخره توپ طالی فوتبال‬ ‫دنیا را ببرد‪.‬‬ ‫پسری که عجله نکرد‬ ‫لیل فرانسه جایی بود که هازارد افتخارات فردی زیادی‬ ‫به دست اورد و در رده باشگاهی هم صاحب عنوان قهرمانی‬ ‫شد‪ .‬او ســال ‪ 2005‬به این باشگاه فرانســوی پیوست و دو‬ ‫فصل در تیم جوانان این باشگاه بازی کرد اما از سال ‪2007‬‬ ‫به بعد به عضوی ثابت از تیم بزرگســاالن تبدیل شد‪ .‬ادن از‬ ‫سال ‪ 2007‬تا سال ‪ 2012‬که پایان حضور او در این باشگاه‬ ‫بود یک بار قهرمان لوشامپیونه شد (فصل ‪ )2010-2011‬و‬ ‫یک بار هم در همان فصل قهرمانی در سوپرکاپ فرانسه را‬ ‫تجربه کرد‪ .‬اما این تنها افتخارات ادن جوان نبود‪ .‬او دو بار‬ ‫بازیکن برتر فصل لوشامپیونه فرانسه لقب گرفت (سال های‬ ‫‪ 2011‬و ‪ )2012‬و دو بار هم جایزه برترین بازیکن جوان فصل‬ ‫را به خانه برد (ســال های ‪ 2009‬و ‪ .)2010‬هازارد در طول‬ ‫پنج فصل حضور در لیل سه مرتبه نیز در تیم منتخب فصل‬ ‫جای گرفت‪ .‬ســتاره بلژیکی در همان دورانی که افتخارات‬ ‫متعددی را در فرانســه یکی پس از دیگر به دست می اورد‪،‬‬ ‫بارها از سوی باشــگاه های بزرگ اروپایی پیشنهاد دریافت‬ ‫کرد‪ .‬شــاید هر بازیکن دیگــری جای او بــود همان فصل‬ ‫دوم نغمه جدایی ســر می داد اما ادن اصال عجله نداشت‪.‬‬ ‫او برای اینکه در بهترین زمان ممکن به یک باشــگاه بزرگ‬ ‫برود تا ســال ‪ 2012‬صبر کرد‪ .‬به نظر می اید او با وجود سن‬ ‫کم عاقالنه تریــن تصمیم ممکن را گرفــت‪ .‬اخرین فصل‬ ‫حضو ر هازارد در لیل بود که چلسی با شدت و جدیت بیشتری‬ ‫پروژه جذب این بازیکن بلژیکی را پی گرفت‪ .‬باشگاه لندنی‬ ‫درنهایت موفق به صید این بلژیکی تکنیکــی و تند و تیز در‬ ‫ابتدای فصل ‪ 2012-2013‬شد‪.‬‬ ‫ستاره بلژیکی برای قهرمانی امد‬ ‫«من برای قهرمانی در لیگ قهرمانــان اروپا به اینجا‬ ‫امدم»؛ این جمله ای بود که هــازارد پس از امضای قرارداد‬ ‫با چلسی در توئیتر خود نوشت‪ .‬هازارد حاال ستاره ‪ 32‬میلیون‬ ‫پوندی چلسی بود‪ .‬او برای تبدیل شدن به ستاره قابل توجه‬ ‫به زمان خیلی زیادی نیاز نداشــت‪ .‬او نخستین بازی خود با‬ ‫پیراهن چلسی را مقابل منچسترسیتی انجام داد و نخستین‬ ‫قهرمانی خود را هم در همان فصل جشن گرفت‪ .‬قهرمانی‬ ‫در لیگ اروپا‪ .‬البته این با ایده ال هازارد که قهرمانی در لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا بود فاصله داشــت اما همین هم او را خیلی‬ ‫خوشحال کرد‪ .‬او و هم تیمی هایش دراین فصل هم قهرمان‬ ‫کاپ انگلیس شــدند تا دومین قهرمانی تیمی در کارنامه او‬ ‫ثبت شود‪ .‬ستاره بلژیکی اما دو جای خالی بزرگ در کارنامه‬ ‫افتخارات خود با چلسی دارد‪ ،‬یکی قهرمانی در لیگ برتر که‬ ‫این یکی به زودی مسجل می شود و دومی قهرمانی در لیگ‬ ‫قهرمانان اروپا که باتوجه به شکست ابی پوشان لندنی مقابل‬ ‫پاری سن ژرمن در مرحله یک هشــتم نهایی به فصل اینده‬ ‫موکول شده است البته به شرط اینکه هازارد از چلسی نرود‪.‬‬ ‫هدفی بزرگ با چلسی‬ ‫او در فصل نخســت حضور خود در چلسی خیره کننده‬ ‫ظاهر شد‪ ،‬در فصل دوم به گلزن بزرگ تر و کامل تری تبدیل‬ ‫شد و در فصل سوم که همین فصل اســت با سبقت از همه‬ ‫ستاره های لیگ برتر انگلیس جایزه برترین بازیکن فصل را‬ ‫دریافت کرد‪ .‬البته هازارد فصل گذشته جایزه بهترین بازیکن‬ ‫جوان را برده بود‪ .‬ســتاره بلژیکــی مدام با مســی و رونالدو‬ ‫مقایسه می شود‪ .‬رئال مادرید مشتری اوست و حاال که جایزه‬ ‫برترین بازیکن فصل را برده قیمــت نجومی تری پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬هازارد برای کســب جایزه برترین بازیکن فصل تمام‬ ‫ویژگی های الزم را داشت؛ گلزن‪ ،‬گلساز‪ ،‬تکنیکی‪ ،‬خالق‬ ‫و باهوش‪ .‬او کسی بود که گل های سه امتیازی زیادی را در‬ ‫این فصل به ثمر رساند‪ .‬کسی بود که همانقدر که گلزن بود‬ ‫گلسازی هم کرد‪.‬‬ ‫حاال بیشــتر از هر زمانی رئال مادرید بــرای جذب او‬ ‫جدی تر شده اســت‪ .‬حتی این اواخر شایع شــد رئال انقدر‬ ‫ب هازارد مصر اســت که می خواهــد گران ترین‬ ‫برای جــذ ‬ ‫بازیکن تاریخ یعنی گرث بیل را در ازای این ستاره بلژیکی به‬ ‫چلسی بدهد‪ .‬ام ا هازارد اخیرا گفته که در چلسی می ماند‪ .‬او‬ ‫همانطور که برای پیوستن به چلسی عجله نکرد و در موقعیت‬ ‫مناسب به این تیم ملحق شد حاال هم برای جدایی از جمع‬ ‫ابی پوشان لندنی هیچ عجله ای ندارد‪ .‬رئال مادرید که همانند‬ ‫یک اهن ربا همه ستاره ها را ســمت خود جلب می کند حاال‬ ‫مقابل یک ســتاره جوان و خوش اتیه اما سرسخت ایستاده‬ ‫اســت‪ .‬هازارد به دنبال هدف بزرگی با چلسی است‪ ،‬همان‬ ‫هدفی که در بدو ورود به این تیم از ان در توئیترش نوشت؛‬ ‫قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا‪.‬‬ ‫نامه ایبرایتو‬ ‫تاثیرگذاری پیام مقام معظم رهبری به جوانان غربی‬ ‫بنیاد اندیشه اسالمی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی‪ ،‬گزارش بازتاب و تاثیرگذاری‬ ‫پیام رهبر معظم انقالب خطاب به جوانان اروپا و امریکای شــمالی را تحت عنوان «نامه ای‬ ‫برای تو» به سه زبان عربی‪ ،‬انگلیسی و فارسی منتشر کرد‪ .‬پیام مقام معظم رهبری به جوانان‬ ‫غرب در خصوص اشنایی انان با دین مبین اسالم بدون دخالت رسانه های غربی که زمستان‬ ‫ب منتشر شد‪،‬‬ ‫ســال گذشــته و در پی ایجاد موج اسالم هراســی در دنیا به ویژه در جهان غر ‬ ‫تاثیرات گسترده ای در رسانه های سراسر دنیا به ویژه رسانه های غربی داشته است‪ .‬از این رو‬ ‫بنیاد اندیشه اسالمی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی‪ ،‬باتوجه به رسالت خود در انتقال‬ ‫گفتمان انقالب اسالمی به سراسر جهان‪ ،‬ویژه نامه ای تحت عنوان «نامه ای برای تو» را به‬ ‫سه زبان عربی‪ ،‬انگلیسی و فارسی از بازتاب و تاثیرگذاری این پیام ارزشمند تدوین کرده است‪.‬‬ ‫سرفصل مقاالت این گزارش عبارتند از‪« :‬متن نامه رهبر معظم انقالب اسالمی به جوانان اروپا‬ ‫و امریکای شمالی»‪« ،‬غرب همواره دچار تا خیر است»‪« ،‬استراتژی جدید انقالب اسالمی در‬ ‫بعد دیپلماسی فرهنگی بین المللی»‪« ،‬نامه شگفتی افرین؛ غرب به اسالم می نگرد»‪« ،‬اغازی‬ ‫بر پایان خرافه پنداری دین»‪« ،‬نامه ای با روح گفت وگو و تفاهم»‪« ،‬نامه ای از نوع دیگر؛ از‬ ‫سراب به اب»‪« ،‬لحن نامه ایت الله خامنه ای پدرانه بود»‪« ،‬نامه رهبر منبع الهام است؛ غرب‬ ‫ی برای شکستن محور تروریسم»‪« ،‬تنها راه برای ریشه کن کردن‬ ‫دچار اشتباه است»‪« ،‬پیام ‬ ‫جنگ و خشونت تغییر قلوب انسان هاست» و‪...‬‬ ‫شرح نهج البالغه‬ ‫ترجمه ابن ابی الحدید کامل شد‬ ‫چهار سال پس از اغاز ترجمه بزرگ ترین و معتبرترین شرح نوشته شده بر نهج البالغه‬ ‫ن ترجمه کامل‬ ‫به قلم ابن ابی الحدید معتزلی؛ ترجمه غالمرضا الیقی از این کتاب که نخستی ‬ ‫فارسی از ان است‪ ،‬در ‪20‬جلد به پایان رسید که این مجلد نسخه پایانی و تکمیل کننده کتاب‬ ‫به شمار می رود‪.‬‬ ‫مجموعه‪ 20‬جلدی شرح نهج البالغه که تا پیش از این به صورت عربی محل رجوع بوده ‬ ‫در ابتدای هر جلد قسمت هایی از سخنان حضرت علی (ع) را به همرا ه ترجمه ان ذکر کرده و‬ ‫در بخش دوم بر اساس تقسیم بندی موضوعی‪ ،‬موضوعات و مباحث مهم را با سرفصل های‬ ‫موضوعی بیان کرده اســت‪ .‬تســلط مترجم کتاب به دو زبان عربی و انگلیســی در حاصل‬ ‫انتشاریافته در این کتاب به خوبی مشهود است‪ .‬از سوی دیگر این ترجمه برای نخستین بار‬ ‫پس از انجام پذیرفتن‪ ،‬با نسخه عربی شرح نهج البالغه تطبیق داده شده و همین مساله به‬ ‫اعتبار این کتاب بسیار افزوده است‪.‬‬ ‫این کتاب همچنین از دو فهرســت مجزا بهره می برد‪ .‬فهرســت اول کتاب بر اســاس‬ ‫خطبه ها و شماره خطبه ها تنظیم و در کتاب درج شده است و فهرست دوم بر اساس موضوعات‬ ‫مطرح شده در نهج البالغه مهیا شده است‪ .‬بر همین اساس مخاطب نیز به راحتی می تواند‬ ‫بر اساس شماره خطبه و نیز بر اســاس موضوع خطبه به طور جداگانه‪ ،‬به راحتی خطبه مورد‬ ‫نظرش را پیدا کند‪.‬‬ ‫عصرهای کریسکان‬ ‫رونماییا ز کتاب خاطرات امیر سعید زاده‬ ‫کتــاب «عصرهــای کریســکان» نوشــته کیانــوش‬ ‫گلزار راغب خاطــرات امیر ســعیدزاده از زندان های کومله و‬ ‫دموکرات با حضور مرتضی سرهنگی‪ ،‬در سالن مهر حوزه هنری‬ ‫رونمایی شد‪ .‬این اث ر که به تازگی توسط سوره مهر منتشر شده‪،‬‬ ‫به گفته ســرهنگی‪ ،‬مدیر دفتر ادبیات حوزه هنــری‪ ،‬یکی از‬ ‫بهترین اثار تولید شده در این دفتر است‪.‬‬ ‫امیــر ســعیدزاده‪ ،‬راوی ایــن کتــاب‪ ،‬یکــی از‬ ‫منحصر به فرد تریــن نیــروی دفاع مقدس اســت‪ .‬چراکه او‬ ‫عضو هیچ سازمانی نیســت‪ .‬یک نیروی ازاد است و در عین‬ ‫حال در ماموریت های اطالعاتی و عملیاتی شرکت می کند‪،‬‬ ‫ماموریت هایی نیز برای شناسایی در خارج از کشور دارد‪ .‬پس‬ ‫از ان راهی سپاه می شود‪.‬‬ ‫ســعیدزاده پیش از انقــاب‪ ،‬از طرف ســاواک‪ ،‬مورد‬ ‫پیگیری و بازخواست قرار گرفته و فراری می شود‪ .‬اسیر کومله‬ ‫می شود و از سازمان کومله نیز فرار می کند‪ .‬چهار سال بعد از‬ ‫جنگ‪ ،‬سعید زاده به اســارت حزب دموکرات کردستان عراق‬ ‫در می اید‪ .‬این دوران از ابتدای انقالب تا سال ‪ ،۷۴‬یعنی یک‬ ‫دوره ‪۱۵‬سال ه به طول می انجامد‪.‬‬ ‫مرتضی ســرهنگی در مراســم رونمایی از کتاب با بیان‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫قایق غرق شده‬ ‫اروپایی‬ ‫تیتر اول‬ ‫اکونومیست‬ ‫اینکه امیدواریم با چاپ این قبیل کتاب ها گوشــه تاریکی از‬ ‫جنگ با چراغ قوه این اثار روشن شود گفت‪ «:‬کتاب ُشنام که‬ ‫خاطرات کیانــوش گلزار راغب بود خواندنش مرا خوشــحال‬ ‫کرد‪ ،‬چرا که یک ســرباز خاطراتش را از جنگ نوشته بود و در‬ ‫ان عناصری بود که ماجرا را جــذاب می کرد‪ .‬فکر نمی کردم‬ ‫که گلزار راغب کتاب دیگری بنویســد‪ .‬چون ســربازها فقط‬ ‫خاطرات خودشان را می نویسند‪ .‬سربازها با نوشتن خاطراتشان‬ ‫جنگ شان را کامل می کنند اما گلزار ادامه داد‪».‬‬ ‫او در ادامه‪ ،‬ویژگی های کتاب عصرهای کریسکان را‬ ‫تشریح کرد‪« :‬حسن این کتاب روایت موازی از همسر و راوی‬ ‫نسل کبوتر‬ ‫روی جلد‬ ‫لوپوئن‬ ‫است‪ .‬خود سعیدزاده چند صفحه ماجرا را شرح می دهد و بعد‬ ‫از او همسرش روایت را اغاز می کند در حقیقت ما دو جنگ در‬ ‫این کتاب می بینیم‪ .‬نخست سعید زاده با کومله و دوم جنگ‬ ‫در زندگی به روایت همسر او که به نظرم قهرمان اصلی کتاب‬ ‫همسر او ست‪».‬‬ ‫در ادامه این مراسم امیر سعیدزاده راوی کتاب عصرهای‬ ‫کریسکان با بیان اینکه ما هرچه داریم از مکتب امام است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬معتقدم درست است که من سنی و کردزبانم اما افتخار‬ ‫م یک کردم و برای ایران‪ .‬با تمام این اوصاف در بعضی‬ ‫می کن ‬ ‫از اندیشه های اهل تسنن شاید این مطلب گران می افتد اما‬ ‫باید بگویم که انچه االن من دارم از خودم نیست و از بزرگانی‬ ‫است که با انها بوده ام‪».‬‬ ‫ســعیدزاده با اشــاره به خاطراتــی از وقایــع رخ داده در‬ ‫کردستان در زمان اسارتش گفت‪« :‬کسی که اسارت را درک‬ ‫نکرده باشد‪ ،‬فرق میان شهید شدن در جنگ و شهید شدن با‬ ‫اعدام را درک نمی کند‪ .‬من متاســفم و از طرفی خوشحالم از‬ ‫اینکه پای این میز ایستاده ام که با ضمانت قطره قطره خون‬ ‫شهدا استوار است و متاســفم از اینکه زمانی که امنیت برقرار‬ ‫شد شهدا نبودند و ان را ندیدند‪».‬‬ ‫او در مورد نام کتاب هــم اینگونه توضیح داد‪« :‬کریس‬ ‫در زبان کردی به معنای سنگ ریز ه هایی است که در جریان‬ ‫اب حرکت می کنــد‪ .‬این نــام را به این خاطــر انتخاب کرد م‬ ‫که بســیاری از هم اتاقی های اســیرم در این محدوده شهید‬ ‫شدند‪».‬‬ ‫المان بعد‬ ‫از جنگ و‬ ‫اشپیگل‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫حمایت بانک انصار‬ ‫از دهمین جشنواره‬ ‫دانش اموزیتبیان‬ ‫در راستای گسترش‬ ‫فعالیت هــای مربــوط به‬ ‫انجــام مســئولیت های‬ ‫اجتماعــی و حمایــت از‬ ‫اقداماتــی کــه بــه رشــد‬ ‫اســتعدادهای کودکان‪،‬‬ ‫نوجوانــان و جوانــان‬ ‫می انجامــد‪ ،‬بانک انصــار از برگــزاری دهمین جشــنواره‬ ‫دانش امــوزی تبیــان کــه از ســوی موسســه فرهنگــی و‬ ‫اطالع رسانی تبیان برگزار می شود‪ ،‬حمایت مالی می کند‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬این جشنواره‬ ‫که به صورت ساالنه از سال ‪ 1383‬اغاز شده و دهمین دوره‬ ‫ت سال جاری در مرکز‬ ‫ان در روزهای دهم و یازدهم اردیبهش ‬ ‫همایش های بین المللی دانشگاه شهیدبهشتی برگزار شد‪،‬‬ ‫با اهداف گسترش فرهنگ پژوهشگری‪ ،‬ایجاد زمینه های‬ ‫ظهور خالقیت و توانایی های بالقوه و ارائه دســتاوردهای‬ ‫پژوهشی دانش اموزان و توسعه همکاری و مبادالت علمی‬ ‫ و فنی مراکز پژوهشی دانش اموزی با دستگاه های اجرایی‬ ‫شــکل گرفته اســت‪ .‬این گزارش می افزاید که جشــنواره‬ ‫دهم شامل پروژه ها‪ ،‬ســمینارها و مسابقاتی در علوم زیستی‬ ‫فنی‪ -‬مهندسی‪ ،‬روانشناسی‪ ،‬جامعه شناسی و علوم اسالمی‬ ‫است‪.‬‬ ‫نشان«مسئولیت پذیریاجتماعی»‬ ‫به بانک دی اعطا شد‬ ‫بانک دی موفق به دریافت «نشان مسئولیت پذیری‬ ‫اجتماعی» در کنفرانس ملی برند پایدار شد‪ .‬به گزارش اداره‬ ‫کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬در کنفرانس ملی برند پایدار‬ ‫با رویکرد مســئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی که با‬ ‫حضور معاون حقوقی رئیس جمهوری و ‪ 700‬نفر از مدیران‬ ‫عالی کشور برگزار شد از شــرکت ها و بنگاه های اقتصادی‬ ‫پیشرو در حوزه مسئولیت اجتماعی تقدیر شد‪.‬‬ ‫در این کنفرانس که از ســوی موسســه اموزشــی و‬ ‫پژوهشی اتاق بازرگانی ایران برگزار شد‪ ،‬نشــان برتر مســئولیت پذیری اجتماعی به مدیرعامل بانک دی اعطا و از سوی ابراهیم‬ ‫صفرلکی‪ ،‬مدیرکل روابط عمومی بانک دی دریافت شد‪.‬‬ ‫در لوح اعطا شده به مدیرعامل بانک دی که از سوی رئیس اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع و معادن و کشاورزی ایران نگارش شده‪،‬‬ ‫امده اســت‪« :‬در دنیای امروزی جامعه بیش از پیش نیازمند اجرای اصول اولیه مسئولیت پذیری اجتماعی از سوی سازمان ها و‬ ‫واحدهای صنفی و صنعتی و خصوصی است که این مهم عامل اصلی در پایداری و محبوبیت برندها در نتیجه وفاداری و رضایتمندی‬ ‫مشتریان بر شــمرده می شــود‪ ».‬بنابراین باتوجه به اهمیت موارد فوق الذکر و نیز نظر به اقدامات بی شائبه و انکارناپذیر شخص‬ ‫حضرتعالی در سایه نام مجموعه محترمتان اینک دریافت نشان مسئولیت پذیری اجتماعی در کنفرانس ملی برند پایدار با رویکرد‬ ‫مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی در اردیبهشت ماه سال ‪ 1394‬که توسط رهبر گرانقدر انقالب اسالمی به نام «دولت و ملت‬ ‫همدلی و همزبانی» نامگذاری شده را تبریک و تهنیت عرض کرده و از خداوند متعال توفیقات مضاعف جنابعالی را مسالت دارم‪».‬‬ ‫در این کنفرانس موضوعاتی از جمله توسعه کسب و کار با تعهدات اجتماعی‪ ،‬ارتباط مسئولیت اجتماعی در پایداری برند‪،‬‬ ‫مسئولیت پذیری اجتماعی در مقابل مصرف کنندگان‪ ،‬سازمان‪ ،‬جامعه‪ ،‬محیط کار و محیط زیست‪ ،‬مسئولیت اجتماعی راهکاری‬ ‫برای عبور از موانع فعالیت تجاری‪ ،‬نقش سرمایه گذاری مالی‪ ،‬انسانی‪ ،‬پژوهشی در ایجاد و توسعه یک برند و وفادارسازی مشتریان‬ ‫در نظام مسئولیت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫همچنین عالوه بر تقدیر از شرکت های پیشرو در حوزه مسئولیت اجتماعی در این کنفرانس از تمبر اختصاصی «برند پایدار‬ ‫نشان مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی» با حضور معاون حقوقی رئیس جمهوری پرده برداری شد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪260‬‬ ‫افزایش نرخ مکالمات تلفن ثابت‬ ‫مدیرعامل شرکت مخابرات ایران از کاهش‪ ۲۰‬درصدی درامد این شرکت در سال گذشته‬ ‫ی مکالمات تلفن ثابت اعم از داخل‬ ‫خبر داد و گفت‪« :‬مخابرات خواســتار افزایش نرخ تمام ‬ ‫شهری‪ ،‬خارج شهری و بین استانی و نیز ابونمان است‪».‬‬ ‫ی از ارائه پنج سناریو به سازمان تنظیم مقررات ارتباطات برای افزایش‬ ‫مهندس ابراهیم ‬ ‫و تغییر نرخ مکالمات تلفن ثابت خبر داد و اظهار داشــت‪ « :‬پیشنهاد مخابرات مربوط به رفع‬ ‫مشکل درامدی تلفن ثابت است‪».‬‬ ‫وی با تاکید براینکه تلفن ثابت یک کسب و کار مستقل از تلفن همراه است و باید منابع‬ ‫درامدی ان به صورت مجزا دیده شود‪ ،‬اظهار داشــت‪« :‬اگرچه تلفن ثابت و سیار به صورت‬ ‫ترکیبی می توانند مشکالت توسعه ای را رفع کنند‪ ،‬اما انچه مسلم است اینکه تلفن ثابت باید‬ ‫به خودی خود دارای درامد معقول و متفاوتی از تلفن همراه باشد‪».‬‬ ‫ن از افت و کاهش درامد این شرکت از محل تلفن ثابت در سال گذشته خبر داد و گفت‪« :‬این‬ ‫مدیرعامل شرکت مخابرات ایرا ‬ ‫موضوع نشات گرفته از دو عامل است؛ به نحوی که توسعه شبکه موبایل در کشور باعث افت تلفن ثابت شده که این موضوع در‬ ‫دنیا نیز سابقه دارد اما بحث دوم مربوط به ثابت ماندن تعرفه ها و نرخ مکالمات است که در مقایسه با افزایش بسیار باالی هزینه ها‬ ‫و تورم‪ ،‬باعث کاهش درامد مخابرات شده است‪».‬‬ ‫وی از کاهش ‪ 20‬درصدی درامد شــرکت مخابرات ایران بعد از اجرای همکدسازی در ســطح کشور خبر داد و گفت‪« :‬این‬ ‫درحالی است که هزینه ها به شدت افزایش یافته و این روند جلوی توسعه مخابرات را خواهد گرفت‪».‬‬ ‫مهندس ابراهیمی تاکید کرد‪« :‬برای توسعه شبکه مخابراتی کشور و برای انکه چرخ تلفن ثابت از حرکت باز نایستد از وزارت‬ ‫ارتباطات و فناوری اطالعات درخواست کرده ایم نرخ تمامی مکالمات تلفن ثابت چه داخل شهری‪ ،‬چه خارج شهری و بین استانی‬ ‫و ابونمان بررسی شود و تغییر مناسب روی این نرخ ها اعمال شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه در پیشنهاد ارائه شده به رگوالتوری درصد افزایش قیمت را در قالب پنج سناریو تهیه و ارائه کرده ایم‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«جلسات متعدد کارشناسی در این زمینه با حضور رگوالتوری برگزار شده و به زودی این طرح در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات‬ ‫بررسی خواهد شد‪ ».‬کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات اردیبهشت ماه سال ‪ ۹۳‬مصوبه تغییر قیمت های تلفن ثابت را ابالغ کرد و‬ ‫شرکت مخابرات ایران موظف شد بعد از اجرای طرح یکسان سازی در استان های مختلف این تعرفه ها را اجرایی کند‪.‬‬ ‫این کمیسیون سقف تعرفه مکالمات تلفن ثابت از ابتدای سال ‪ ۱۳۹۳‬را به ازای هر دقیقه مکالمه ثابت به ثابت داخل استانی‬ ‫‪ ۳۰‬ریال‪ ،‬هر دقیقه مکالمات ثابت به ثابت بین استانی ‪ ۳۳۰‬ریال‪ ،‬هر دقیقه مکالمات تلفن ثابت به همراه شرکت ارتباطات سیار‬ ‫‪ ۶۲۵‬ریال و هر دقیقه مکالمه تلفن ثابت به سیار اپراتورهای تلفن همراه را ‪ ۶۲۵‬ریال تعیین کرده است ‪ .‬این تعرفه ها برای تمامی‬ ‫ ساعات شبانه روز برای محاسبه کارکرد همه مشترکان اعمال می شود‪.‬‬ ‫‪ ۲۰‬هزار سیمکارت‬ ‫فعال بی هویت‬ ‫یکطرفهشد‬ ‫مدیرعامــل شــرکت ارتباطــات ســیار گفــت‪:‬‬ ‫«سیمکارت های فاقد کد ملی در شبکه این اپراتور یکطرفه‬ ‫شده و مشترکان برای وصل مجدد باید با همراه داشتن کارت‬ ‫ملی به دفاتر امور مشترکین مراجعه کنند‪».‬‬ ‫مهندس صدوقی اظهار داشــت‪« :‬هم اکنون همراه‬ ‫اول حدود ‪ 40‬میلیون سیم کارت فعال در شبکه دارد که طبق‬ ‫اخرین امار موجود در شبکه اپراتور اول تلفن همراه پس از‬ ‫ارسال چند مرحله کد ملی توسط مشترکان‪ 20 ،‬هزار مشترک‬ ‫فاقد کد ملی وجود داشته است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬پس از چندین مرحله ارسال پیامک اخطار‬ ‫برای این دسته از مشترکان‪ ،‬سیم کارت های فاقد کد ملی در‬ ‫شبکه این اپراتور هم اکنون یکطرفه شده و مشترکان برای‬ ‫وصل مجدد باید با همراه داشــتن کارت ملی به دفاتر امور‬ ‫مشترکان مراجعه کنند‪».‬‬ ‫مدیرعامل شرکت ارتباطات ســیار یاداور شد‪« :‬اکثر‬ ‫سیمکارت های فاقد کد ملی اعتباری است‪».‬‬