روزنامه صمت شماره 267

‫ابادگرانجدید‬ ‫یابدیلپایداری؟‬ ‫‪1+1‬‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و شصت وهفت‪30/‬خرداد‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫نظرسنجیدوساله‬ ‫رای ‪ 4‬ساله‬ ‫ایا باید به نظرسنجی ای ُپز اهمیت داد؟‬ ‫پسلرزههای‬ ‫باختبزرگ‬ ‫ایا روند پایان اقتدار‬ ‫اردوغان اغاز شده است؟‬ ‫ظهوریکتا‬ ‫به چه معناست‬ ‫چگونهتشییعپیکرغواصانتبدیلبهوسیلهایبرایاتحادجامعهشد؟‬ ‫پیامتجمعمیدانبهارستانبرایمذاکراتهستهایچهبود؟‬ ‫زورازماییداخلی‬ ‫قبل از نبرد با امریکا‬ ‫اعتراض به حضور بانوان در دیدارهای والیبال به‬ ‫خیابان های تهران کشید‬ ‫عصرعدالت‬ ‫گفتوگوها و گزارشهای مثلث‬ ‫درباره محکومیت مهدی هاشمی‬ ‫رحیمی و بازداشت بقایی‬ ‫قیام تهران‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مراسم وداع با شهدای غواص با حضور باشکوه اقشار مختلف مردم‬ ‫برگزار شد‪ .‬یک مراسم خاص؛ همه امده بودند‪ .‬از هر طیف و عقیده ای‪.‬‬ ‫امده بودند تا ســربازان وطن را بدرقه کنند‪ .‬تهــران از این روزها به خود‬ ‫کم دیده است‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫‪1+1‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫چگونهتشییعپیکرغواصانتبدیلبهوسیله ایبرایاتحادجامعهشد؟‬ ‫عکس‪:‬عدنانجعفری‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪7‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫حضــور میلیونی مــردم تهــران در مراســم تشــییع‬ ‫«دردانه های به وطن بازگشــته» خالی از حواشــی معمول‬ ‫سیاســی نبود‪ .‬از اعتراض برخی به عدم حضور ظریف و یا‬ ‫عدم انتشار بیانیه توسط حســن روحانی گرفته تا اعتراض‬ ‫به حضور احمدی نژاد باالی جایگاه مراســم‪ .‬برخی تالش‬ ‫کردند تا از این مراسم به نفع جریان مخالف مذاکره استفاده‬ ‫کنند و گروهی با استفاده از این افراد در پی مخالفت با برخی‬ ‫دولت ها بودند‪ ،‬با این همه صدها هزار ایرانی عاشق روز ‪26‬‬ ‫خرداد ‪ 94‬بهارستان تهران را با عطر حضور شهدا و خودشان‬ ‫گلستان کردند‪.‬‬ ‫این حواشــی از همان صبح روز تجمع مردم اغاز شد‪.‬‬ ‫برخی گروه ها با تهیه و توزیــع ویژه نامه هایی تالش کردند‬ ‫تا از این مســاله تقابــل با دولــت را کلید بزننــد‪ .‬ملت ایران‬ ‫«نیاز» داشت تا یک بار دیگر به جهان ثابت کند که مذاکره‬ ‫با انها از سر ضعف نیست و حاضر است برای ایستادن پای‬ ‫ارمان هایش جــان دهد‪ .‬از همیــن رو بود کــه رهبر معظم‬ ‫انقالب در پیامی در این باره نوشــته‪« :‬سالم بر دست های‬ ‫بسته و پیکرهای ستمدیده شما و ســام بر ارواح طیبه و به‬ ‫رضوان الهی‪ ،‬بال گشوده شما‪ .‬ســام بر شما که بار دیگر‬ ‫فضای زندگــی را معطر و جــان زندگان را ســیراب کردید و‬ ‫سپاس بی پایان پروردگار حکیم و مهربان را که در لحظه های‬ ‫نیاز این ملت خداجوی و خداباور‪ ،‬بشارت های تردید ناپذیر‬ ‫را بر دل های بیدار نازل می فرماید و غبارها را می زداید‪».‬‬ ‫هنوز تجمع تمام نشــده بــود که گزارشــات مربوط به‬ ‫حواشی سیاسی تجمع در رسانه ها منتشر شد‪ .‬یک روز بعد نیز‬ ‫از دو سو اعتراضات باال گرفت‪ .‬وطن امروز با زدن تیتر بزرگ‬ ‫«قطعنامه تهران» این تجمع را یک تجمع کامال سیاســی‬ ‫در راســتای مخالفت با توافقات احتمالی هسته ای معرفی‬ ‫کرد‪ .‬صبح روز بعد نیز صداهای اعتراض از نزدیکان دولت و‬ ‫همچنین سخنگوی دولت بلند شد‪.‬‬ ‫تمرکز بر دو نوع اعتراض در این تجمع دیده می شــد؛‬ ‫اول‪ :‬اعتراض به سیاســت های هســته ای دولــت و دوم‪:‬‬ ‫اعتراض به حضور زنان در ورزشگاه ها‪.‬‬ ‫مصادره شهدا‬ ‫‪8‬‬ ‫تراکت های سیاسی‬ ‫با این همه در روز برگزاری مراسم تشییع شهدا‪ ،‬رنگ‬ ‫و بوی سیاسی در فضای مراسم مشاهده می شد‪ .‬از حضور‬ ‫محمود احمدی نژاد در مراسم گرفته تا اظهارات تند محسن‬ ‫رضایی از تریبون جایگاه‪ .‬از طرف دیگر تعداد زیادی تراکت‬ ‫و ویژه نامه تولید شده درباره مذاکرات هسته ای و ضدیت با‬ ‫حضور زنان در ورزشــگاه ها در میان مردم پخش شده بود‪.‬‬ ‫عموم تراکت های پخش شده و یا پوسترهایی که تولید شده‬ ‫بودند در این راستا بودند‪ .‬در برخی از مناطق مسیر همراهی با‬ ‫شهدا تا معراج‪ ،‬نیز شعارهایی که رنگ و بوی سیاسی داشت‬ ‫به گوش می رسید‪.‬‬ ‫«ما موافقیم اما نگران»‪« ،‬نه سازش نه تسلیم نبرد تا‬ ‫پیروزی» شعارهایی بود که برخی ان را روی پوسترهایشان‬ ‫نوشته بودند‪.‬‬ ‫در ایــن میــان‪ ،‬برخی بــا پخــش بنرهای سیاســی‬ ‫«تحریمیــم ‪ -‬میفهمــی؟!» و نشــریات منتقــد مذاکرات‬ ‫انتقاد محسن رضایی به رئیس جمهور‬ ‫سردار محســن رضایی که بار دیگر به کسوت نظامی‬ ‫بازگشته‪ ،‬به عنوان کســی که سال های جنگ فرمانده سپاه‬ ‫بود در این مراســم به ســخنرانی پرداخت‪ .‬او در بخشی از‬ ‫ســخنانش بدون نام بردن از حســن روحانی در کنایه ای به‬ ‫مساله گره خوردن اب و تحریم ها اشاره کرد‪ .‬سردار رضایی‬ ‫که برخالف گذشته این بار با لباس نظامی سخنرانی می کرد‬ ‫خطاب به ‪ 200‬خبرنگار خارجی که در مراسم حاضر بودند‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬من از انها می خواهم که صداهای حقیقی و اخبار‬ ‫واقعی ملت ایران را به گوش جهانیان برســانند‪ .‬ملت ایران‬ ‫به هیچ وجه عقب نشینی نخواهد کرد‪ .‬نباید از ایران عالئم‬ ‫غلط به دنیا بدهند‪ .‬انها نباید بگویند که ما اب خوردن نداریم‬ ‫و نمی توانیم ســر پای خود بایســتیم‪ .‬ملت ایران باتوجه به‬ ‫ذخایر‪ ،‬نخبگان و دانشمندان می تواند تمام دنیا را سیراب و‬ ‫به تمام عالم کمک کند‪».‬‬ ‫ســردار رضایی همچنین از عــدم بازگشــت ایران به‬ ‫سیاســت های دوران قاجار و پهلوی سخن گفت که بازتاب‬ ‫وسیعی داشــت‪« :‬من به نمایندگی از همه رزمندگان اعالم‬ ‫می کنم از نجابت ما در دنیا کســی سوءاســتفاده نکند‪ ،‬اگر‬ ‫روزی خشــم ملت ایران به جوشــش در بیاید مطمئن باشید‬ ‫شما یک افسوس تاریخی خواهید خورد‪ ،‬همان طور که در‬ ‫طول جنگ تحمیلی این افسوس را خوردید‪ .‬پیام ملت ایران‬ ‫این است که سیاست ما مانند دوران قاجار و پهلوی نیست‪،‬‬ ‫ما اشتباهات انها را تکرار نخواهیم کرد‪ .‬ما به دنبال بمب اتم‬ ‫نیستیم‪ ،‬بلکه به دنبال ازادگی و پیشرفت خودمان خواهیم‬ ‫بود و غواصان ما این درس را به ما داده اند که اگر دست های‬ ‫ما را بسته باشید و تیرباران مان کنید‪ ،‬تسلیم نخواهیم شد و‬ ‫زیر حرف زور نخواهیم رفت‪».‬‬ ‫یک حضور عجیب‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫درســت در همان روزهایــی که پیکرهای این شــهدا‬ ‫پیدا شدند‪ ،‬هجمه گسترده ای از سوی برخی از رسانه های‬ ‫بیگانه اغاز شد‪ .‬هجمه ای که در ان تالش می شد یک خط‬ ‫مشخص پیگیر شود‪ .‬اسرائیل که در چند سال اخیر نتوانسته‬ ‫پروژه ایران هراسی در جهان را کامل کند‪ ،‬حاال به دنبال ایجاد‬ ‫ایران هراسی در منطقه است‪ .‬اوج این نوع تفکر را می توان‬ ‫در اظهارات نتانیاهو در جلسه ســنای امریکا مشاهده کرد‪.‬‬ ‫جایی که او تالش می کرد بــه امریکا بفهماند ایران در حال‬ ‫حاضر و بدون توافق هسته ای و عادی شدن شرایطش که‬ ‫منجر به رفع تحریم ها می شــود‪ ،‬چهار پایتخت منطقه را در‬ ‫تسلط خود دارد‪ .‬فاز دوم این ایران هراسی ایجاد تقابل ایرانی‬ ‫و عرب است‪ .‬اسرائیل توانســته در این مسیر عربستان را با‬ ‫خود همراه و موج ایران ســتیزی را در میان مسئوالن جوان‬ ‫عربستان ایجاد کند‪ .‬ســوی دیگر این پروژه ایجاد هیجان‬ ‫ضدیت با اعراب در میان ایرانیان بود که از سوی این رسانه ها‬ ‫در ماجرای پیدا شــدن این شــهدا دیده می شد‪ .‬اتفاقی که‬ ‫با هوشــیاری مردم البته ناکام ماند‪ .‬به طور مشــخص این‬ ‫رســانه ها تالش می کردند به این بهانه مردم را از مهمترین‬ ‫متحد منطقه ای ایران یعنی عراق‪ ،‬منزجر کنند‪ .‬انها با مانور‬ ‫تبلیغاتی بر این موضوع که این شهدا به دست اعراب کشته‬ ‫شــده اند ســعی در ایجاد تقابل میان ایران و عراق داشتند‪.‬‬ ‫این اتفاق البته با حضور مردم از همه اقشار ان ناکام ماند‪.‬‬ ‫هسته ای سعی در جناحی کردن این اقدام داشتند‪ .‬روزنامه‬ ‫افتاب یزد روز بعد از این اتفاق زیر تیتر «ما فقط برای بدرقه‬ ‫شما امده بودیم»‪ ،‬به انتقاد از سیاسی شدن مراسم پرداخته‬ ‫و نوشت‪« :‬در حالی که مراسم تشییع پیکر مطهر ‪ 270‬شهید‬ ‫دفاع مقدس میزبانی نداشــت جز خود شهدا و میهمانانش‬ ‫فارغ از جناح ها و گرایش های سیاســی مختلف امده بودند‬ ‫اما عده ای طبق روال همیشه با ســر دادن شعارهایی علیه‬ ‫مذاکره کنندگان هســته ای ســعی کردند این مراســم را به‬ ‫محلی برای بیان عقاید سیاسی خود تبدیل کنند‪ .‬همچنین‬ ‫عده ای دیگر در چنین مراسمی که یک مراسم ملی بود بیش‬ ‫از حد به حاشیه رانده شــده بودند و به جای استقبال از پیکر‬ ‫مطهر شــهدا یا در دست داشــتن بنرهای مرتبط با مراسم‪،‬‬ ‫بنرهایی با موضوع مخالفت با حضور زنان در ورزشــگاه ها را‬ ‫در دست داشــتند! حتی روی برخی اتوبوس ها و خودروها‪،‬‬ ‫عباراتی مانند «تجمــع امت حزب الله بــرای اعالم انزجار‬ ‫از حضور زنان در ورزشــگاه ها» نقش بســته بود‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر پالکارد هایی هم در دستان تعدادی از حاضران دیده‬ ‫می شد که در نقد سیاست خارجی دولت و درباره تحریم بود‪.‬‬ ‫برخی با پخش بنرهای سیاســی «تحریمیم ‪ -‬میفهمی؟!»‬ ‫و«اب خوردن ما وابســته به یا حسین اســت نه تحریم» با‬ ‫نقد مذاکرات هسته ای ســعی در به انحراف کشاندن این‬ ‫مراسم مقدس داشــتند‪ .‬همچنین عده ای اقدام به پخش‬ ‫نشریاتی با اهداف سیاسی و زیرسوال بردن تالش های تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای داشتند‪».‬‬ ‫محسن رضایی با لباس نظامی سخنرانی معناداری در مقابل دولت روحانی انجام داد‬ ‫درحالی که سردار محســن رضایی مشغول سخنرانی‬ ‫بود‪ ،‬یک میهمان به مراسم امد؛ میهمانی که به باالی مراسم‬ ‫هدایت شد‪ .‬برخی از وزرا در حالی در مراسم حاضر شدند که‬ ‫در میان مردم بودند و یا در گوشــه ای ارام و ســاکت حضور‬ ‫داشتند‪ .‬از این جمله می توان به قاضی زاده هاشمی رزمنده‬ ‫دوران دفاع مقدس و وزیر بهداشت این روزهای دولت اشاره‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫کرد‪ .‬وزیر کشــور نیز بر ترک یک موتور خودش را به مراسم‬ ‫رساند اما محمود احمدی نژاد زمانی به مراسم امد که برخی‬ ‫تالش می کردند خودشان را به او برسانند‪.‬‬ ‫مشخص نشــد که چه کســی احمدی نژاد را به باالی‬ ‫جایگاه مراسم برد تا برای حضار دست تکان دهد‪ .‬درحالی‬ ‫که بسیاری از انها که امده بودند‪ ،‬از جمله افرادی بودند که‬ ‫بعد از رای به احمدی نژاد و تغییر مســیر او و ســپردن امور‬ ‫به جریان انحرافــی به منتقد او بدل شــده بودنــد‪ .‬یکی از‬ ‫مهمترین این رویارویی ها‪ ،‬تقابل او با ســعید حدادیان بود‪.‬‬ ‫حدادیان مداح مشهور شهر که روزگاری از او حمایت کرده‬ ‫بود بعدها در انتقاد به احمدی نژاد و مشایی اظهاراتی را بیان‬ ‫کرده بود که حتی کارش به شکایت دفتر احمدی نژاد از وی‬ ‫نیز کشید‪ .‬سرنوشت ان پرونده اما جریمه نقدی ناچیز بود‪.‬‬ ‫سعید حدادیان نیز در این مراسم حاضر بود‪ .‬او در انتقاد به‬ ‫گفته های حسن روحانی که گفته بود منتقدان از جیب مردم‬ ‫خبر ندارند محتویات جیب مردم را برای رئیس جمهور اینگونه‬ ‫توضیح داد‪ :‬امروز خطاب به انی که می گوید شــما از جیب‬ ‫ملت خبر ندارید می گوییم که جیب ملت پر از عکس احمدی‬ ‫روشــن اســت‪ ،‬پر از وصیت نامه شهداســت‪ ،‬پر از ســربند‬ ‫یازهرا(س) و یا حســین(ع) اســت‪ .‬این مردم ایستاده اند‪،‬‬ ‫شما کم نیاورید‪»...‬‬ ‫روز بعــد اما ســایت اصولگــرای صــراط نیــوز رفتار‬ ‫احمدی نژاد را شائبه امیز توصیف کرد و ذیل عنوان «اقای‬ ‫دوربینی؛ از «له شــدن» میان مردم تا «بــای بای» باالی‬ ‫ســن» نوشــت‪« :‬احمدی نژاد پس از انکه در میان فشــار‬ ‫جمعیت وارد مراسم تشییع شهدا شده بود‪ ،‬ناگهان به سمت‬ ‫ تریبون تعبیه شده برای مراســم حرکت کرد و به باالی سن‬ ‫رفت‪ .‬او سپس در جایگاه جدید خود به سبک همیشگی اش‪،‬‬ ‫برای مردم دست تکان داد و همه این اتفاقات در حالی رقم‬ ‫خورد که محسن رضایی مشغول سخنرانی بود!»‬ ‫صراط نیــوز در ادامه پرســید‪« :‬معلوم نیســت هدف‬ ‫رئیس جمهور ســابق از این رفتار شــائبه دار چه بوده است؟‬ ‫سوال اینجاســت که اگر قرار بود احمدی نژاد که این روزها‬ ‫در نوع خود‪ ،‬اقای دوربینی هم شــده(!)‪ ،‬به شــکل کامال‬ ‫مردمی وارد جمعیت شــود‪ ،‬چرا روی ســن رفــت؟ از طرف‬ ‫دیگر معلوم نیســت چرا پس از باال رفتن‪ ،‬بــا رفتار تحریک‬ ‫کننده – دست تکان دادن – موجبات اختالل چند دقیقه ای‬ ‫در سخنرانی محسن رضایی را فراهم کرد‪».‬‬ ‫تمام ایــن اتفاقات درحالــی رخ می دهد کــه کمتر از‬ ‫یک هفته از دســتگیری حمیــد بقایی معــاون اجرایی وی‬ ‫می گذشت‪ .‬همچنین همان روز همسر محمدرضا رحیمی در‬ ‫قروه به خاک سپرده می شد‪ .‬همسر کسی که روزگاری معاون‬ ‫اول احمدی نژاد بود و حاال مشــغول ســپری کردن دوران‬ ‫محکومیتش به جرم فساد مالی است‪.‬‬ ‫انتقادات روز بعد‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫پرویز اسماعیلی در این یادداشــت که مورد انتقاد نیز‬ ‫قرار گرفت نوشت‪« :‬شهدا ابزار نیستند؛ ارمانند‪ .‬اگر حرفی‬ ‫می زنیم و پوســتری برای شــهدا می ســازیم‪ ،‬باید بر محور‬ ‫وحدت باشد‪ .‬انقدر بفهمیم که انها زنده اند و «زنده به گور»‬ ‫نشــدند! بدانیم که باورهــای ســطحی و بهره برداری های‬ ‫عمیق‪ ،‬ان عزیزان را بدون ما به بهشت خواهد برد!‬ ‫یک‪ -‬رهبر معظم انقــاب می گویند با تمــام توان از‬ ‫دولت حمایت می کنند و به مســئوالن بلند پایــه ان اعتماد‬ ‫دارند‪ .‬اما مراسم تشییع شهدای مظلوم دفاع مقدس و حضور‬ ‫حماسی و عاشقانه مردم‪ ،‬موجب سوءاستفاده برخی و مجال‬ ‫توهین اشکار و توزیع سازمان یافته شــبنامه ها و تراکت ها‬ ‫علیه همین دولت و مسئوالن می شود‪ .‬به جای عکس شهدا‪،‬‬ ‫پوسترهایی توزیع می شود که کمپین های سیاسی یا تخریبی‬ ‫را تبلیغ می کنند‪.‬‬ ‫دو‪ -‬همان حوالــی و از تریبونی که بایــد ندای وحدت‬ ‫برخیزد؛ به رئیس جمهور مــورد تایید ملت و رهبری که زمان‬ ‫شهادت همین عزیزان‪ ،‬عضو شورای عالی دفاع‪ ،‬فرمانده‬ ‫پدافند کل کشــور و همچنین رئیس ســتاد قرارگاه مرکزی‬ ‫خاتم االنبیاء (ستاد فرماندهی جنگ) بوده‪ ،‬اهانت می شود‪.‬‬ ‫دوربین‪ ،‬تابلویی را به تصویر می کشد که نوشته «شهدا‬ ‫شرمنده ایم‪ ...‬که دکتر ظریف با قاتالن شما خوش و خندان‬ ‫است»! و ظریف تنها کمی انطرف تر‪ ،‬بدون هماهنگی های‬ ‫مرسوم به دیدار دسته گل های دست بسته میهن امده است‬ ‫و ارام می رود‪.‬‬ ‫سه ـ شهدا ابزار نیســتند؛ ارمانند‪ .‬اگر حرفی می زنیم و‬ ‫پوستری برای شهدا می سازیم‪ ،‬باید بر محور وحدت باشد‪.‬‬ ‫انقدر بفهمیم که انها زنده اند و «زنده به گور» نشدند! بدانیم‬ ‫که باورهای سطحی و بهره برداری های عمیق‪ ،‬ان عزیزان‬ ‫را بدون ما به بهشــت خواهد بــرد! و باور کنیــم مصادره به‬ ‫مطلوب و استفاده از شهدا برای تسویه حساب ها و طعنه های‬ ‫سیاسی‪ ،‬بزرگترین خیانت به انهاست‪.‬‬ ‫چهار‪ -‬بصیرت؛ یعنی راه شهدا از نام انها مهمتر است‪.‬‬ ‫یعنی پیروی از رهبر انقالب‪ .‬یعنی حواسمان باشد که جبهه‬ ‫یکی اســت و صحنه تغییر کرده‪ .‬رهبری گفتند که فرزندان‬ ‫انقالب و مــردم در میــدان مذاکره و در برابر دشــمن حقا و‬ ‫انصافا و با منطق ایستادگی می کنند‪ .‬چه بسا این ‪ 270‬فرشته‬ ‫و ‪ 175‬غواص اسمانی ما‪ ،‬امروز چنین گفتند‪« :‬نگران نباش‬ ‫برادر ظریف! هر جا دســت ها بسته می شــود‪ ،‬تاریخ شکل‬ ‫می گیرد و گره ها باز می شود‪».‬‬ ‫پنج‪ -‬دوباره ســام ای استخوان های پوســیده و ای‬ ‫غریب های بهارستان! بعد از ‪ 29‬ســال امده بودید ما را دور‬ ‫هم جمع کنید‪ .‬ما را ببخشید‪ .‬شــرمنده ایم که مصادره تان‬ ‫می کنند‪ .‬شرمنده ایم‪».‬‬ ‫نوبخت نیز صبح روز بعد در کنفرانس خبری نســبت به‬ ‫مصادره به مطلوب این مراســم واکنش تندی نشــان داد و‬ ‫گفت که «دغدغه های دوســتان» اگر قرار باشــد «به این‬ ‫صورت در محافل مختلف مطرح» شود و «موجب تضعیف‬ ‫این فرصت ملی شــود‪ ،‬قطعا یک رفتار مغایــر منافع ملی»‬ ‫انجام می دهند‪.‬‬ ‫نوبخت خطاب به خبرنگاران و مردم گفت که «تردید‬ ‫نداشته باشــید کســانی که با هر انگیزه ای این کار را انجام‬ ‫دهند‪ ،‬خالف مصالح ملی فعالیــت می کنند‪ .‬عالوه بر این‪،‬‬ ‫این رفتارها در تعارض با توصیه رهبر معظم انقالب است که‬ ‫به همه افراد داشتند و با صراحت بیان کردند‪».‬‬ ‫از طرف دیگر تعــداد زیادی از ســایت های اصولگرا‬ ‫نسبت به عدم حضور ظریف در این مراسم انتقاد کرده بودند‬ ‫اما یک منبع گفته بود که ظریف برای شرکت در این مراسم‬ ‫رفته بود اما به خاطــر ازدحام جمعیت نتوانســت به جایگاه‬ ‫اصلی برسد و ناچار برای شرکت در جلسه ای از همان مسیر‬ ‫بازگشت‪.‬‬ ‫اینکــه ظریــف در این مراســم نقــش اولی بــود که‬ ‫مورد انتقــاد قرار گرفته بــود‪ ،‬چندان مورد تایید مســئوالن‬ ‫نیست‪ ،‬چراکه ظریف در حال حاضر هدایت مهمترین تیم‬ ‫مذاکره کننده ایران را در اختیار دارد‪.‬‬ ‫مراسم روز سه شــنبه فارغ از حاشیه های سیاسی اش‬ ‫اما نمادی برای همدلی و وحدت سلیقه های مختلف مردم‬ ‫از طبقات متفاوت با طرز تفکرهای متفاوت بود‪ .‬انگار وحدت‬ ‫و همبستگی حول محور شهدا شکل گرفته باشد‪ ،‬مردم فارغ ‬ ‫از دســته بندی های سیاسی به میدان بهارســتان امدند و با‬ ‫بچه های غواص خداحافظی کردند‪ ،‬برایشان اشک ریختند‬ ‫و در کنار یکدیگر اتحاد تهران را فریــاد زدند؛ اتحاد مقابل‬ ‫دشمنان زیاده خواه‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫روز بعد اما دو انتقاد مهم مطرح شد؛ یک طرف به عدم‬ ‫حضور ظریف و عدم پیام روحانی در این مراســم اعتراض‬ ‫داشتند و در طرف دیگر دولت از حواشی سیاسی پدید امده‬ ‫در مذاکرات ناراحت بود‪.‬‬ ‫مردمی که ان روز برای تشییع پیکر شهدا رفته بودند‪،‬‬ ‫یکصــدا عدم «تســلیم» را فریــاد می زدند‪ .‬انهــا معتقد به‬ ‫ایستادگی بیشتر تیم مذاکره کننده حتی تا پایان جان بودند‪.‬‬ ‫همچنین در بخش دیگری از این مراسم انتقاداتی به بحث‬ ‫حضور زنان در ورزشگاه مطرح شــد‪ .‬پالکاردها و تجمعاتی‬ ‫با این موضوع در مراسم دیده می شــد‪ .‬پالکاردهایی که از‬ ‫ی ان روز در مقابل وزارت ورزش‬ ‫مردم دعوت می کرد تا فردا ‬ ‫و جوانان تجمع کنند‪.‬‬ ‫یک روز بعد معاون ارتباطات دفتر ریاست جمهوری با‬ ‫نگارش یادداشــت از مصادره به مطلوب و استفاده از شهدا‬ ‫برای تسویه حساب و طعنه های سیاسی گالیه کرد‪.‬‬ ‫حضور محمود احمدی نژاد در جایگاه ویژه عالوه بر اسباب تعجب شدن برخی انتقادها را هم برانگیخت‬ ‫‪9‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫وحدت حول شهادت‬ ‫شهیدان! برای ما فاتحه بخوانید‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫م خرداد ماه هزار وسیص دو نود چهار‬ ‫تو شش ‬ ‫بیس ‬ ‫«شــهید‪ ،‬قلب تاریخ اســت؛ هــم چنان کــه قلب به‬ ‫رگ هاى خشــک اندام‪ ،‬خون‪ ،‬حیات و زندگــى مى‏دهد‪،‬‬ ‫جامعه‏اى که رو به مردن مــى‏رود‪ ،‬جامعه‏اى که فرزندانش‬ ‫ایمان خویــش را به خویش‪ ،‬از دســت داده‏اند و جامعه‏اى‬ ‫که به مرگ تدریجى گرفتار اســت‪ ،‬جامعه‏اى که تسلیم را‬ ‫تمکین کرده اســت‪ ،‬جامعه‏اى که احساس مسئولیت را از‬ ‫یاد برده اســت‪...‬و تاریخى که از حیات و جنبش و حرکت‬ ‫و زایش بازمانده است؛ شهید همچون قلبى‪ ،‬به اندام‏هاى‬ ‫خشک مرده بى‏رمق این جامعه‪ ،‬خون خویش را مى‏رساند و‬ ‫بزرگترین معجزه شهادتش این است که به یک نسل‪ ،‬ایمان‬ ‫جدید به خویشتن را مى‏بخشد‪ .‬شهید حاضر است و همیشه‬ ‫جاوید؛ کى غا یب است؟»‬ ‫این جمله ها کــه هیچ گاه کهنگی ندارنــد و گویی که‬ ‫از بطن یک شــناخت اصیل نســبت به فرهنگ شــهادت‬ ‫بر امده انــد از ان یکــی از تاثیر گذار ترین اندیشــمندان و‬ ‫معلمان فقید انقالب ایران اســت‪ .‬مردی کــه اگرچه قبل‬ ‫از انقالب ایــران پرنده روحش تاب قفس تنــش را نیاورد و‬ ‫جوانه زدن نهال انقالب را ندید اما بدون شک به قلم و زبان‬ ‫یکی از باغبانان انقالب ایران محسوب می شود‪ .‬مردی که‬ ‫بیست ونهم خرداد ماه هر ســال تقویم میهنی ایرانی یاداور‬ ‫در گذشــت او را دارد‪ .‬دکتر علی شــریعتی در کتاب «پس‬ ‫از شــهادت» خود که در مجموعه اثار او در جلد نوزدهم با‬ ‫عنوان شهادت منتشر شده است شهید را قلب تاریخ معرفی‬ ‫می کند و در این قلب دانستن شهید برای جامعه و تاریخش‬ ‫معنایی عمیق نهفته است‪ .‬معنایی که توجه جامعه شناختی‬ ‫معلم فقید را به جامعه و تاریخ شیعه نشان می دهد‪.‬‬ ‫بیان پرشــور دکتر شــریعتی در تبییــن چرایی اینکه‬ ‫شهید را به قلب تاریخ مانند کرده است در واقع توجه به این‬ ‫موضوع است که در جامه شناســی تاریخی شیعه اندیشه‬ ‫شــهادت ورای مفهوم کالمی و اعتقادی ان‪ ،‬یک عنصر‬ ‫اجتماعی و سیاســی نیز محسوب می شــود‪ .‬عنصری که‬ ‫بازشناسی مفهومی ان در ذیل اندیشه اجتماعی و سیاسی‬ ‫شــیعه همواره قابل توجه و خود نوعی محرک اجتماعی و‬ ‫عامل کنش سیاسی بوده اســت‪ .‬اندیشمند جامعه شناس‬ ‫ما باتوجه به اولین بستر معنا ساز شــهادت در تاریخ شیعه‬ ‫که در واقع حماسه کربالست از همان ابتدا بنیادین ترین‬ ‫مفهوم پیشــبرنده اجتماعی را در تاریخ سیاســی شــیعه‪،‬‬ ‫مفهوم شــهید و شــهادت معرفی می کند و دقیقا بر همین‬ ‫مبناست که باز خوانی مفهومی متفاوتی از شهید و شهادت‬ ‫ارائه می کند‪.‬‬ ‫او در سخنرانی های مختلف خود که درباره قیام کربال‬ ‫و شهادت انسانســاز امام(ع) و یارانش بوده شهید را فردی‬ ‫«حاضر» معرفی می کند‪ ،‬شــخصی که «مرگ ســرخ را به‬ ‫دست خویش به عنوان نشان دادن عشق خویش به حقیقتی‬ ‫که دارد می میرد و به عنوان تنها ســاح بــرای جهاد در راه‬ ‫ارزش های بزرگی که دارد مسخ می شود انتخاب می کند » با‬ ‫این توجه است که وقتی او شهیدان را قلب تاریخ می داند در‬ ‫واقع انها را حیاتی ترین عنصر برای جامعه ای معرفی می کند‬ ‫که نیاز به حیات همیشگی دارد و در حقیقت این حاضر بودن‬ ‫و جاودانه بودن شهید در پیشگاه حقیقت است که به موتور‬ ‫دینامیکی برای جامعه بدل می شــود‪ .‬به این ترتیب مفهوم‬ ‫شهادت برای جامعه ای که به ان باور دارد در واقع روحی در‬ ‫کالبدی است که هیچ گاه اجازه نمی دهد این کالبد خالی از‬ ‫باورهای عمیقش به حقیقت و رافع و سلب کننده مسئولیت‬ ‫اجتماعی و سیاسی اش شود‪.‬‬ ‫این مقدمه امــا اگرچه همزمان با ســی و هشــتمین‬ ‫سالمرگ اندیشمند و معلم فقید؛ دکترعلی شریعتی است اما‬ ‫بهانه اصلی نگارش ان تفسیری از شکوه بی مانند رویدادی‬ ‫است که در سه شنبه گذشته‪ ،‬یعنی ‪ 26‬خردا دماه در تشییع‬ ‫شهدا اتفاق افتاد‪ .‬تشــییع از پس ‪29‬سال فراق ‪ 270‬تن از‬ ‫عملیات کربالی چهار ‪ -‬که ‪175‬تن از ایشان نیز‪ ،‬شهیدان‬ ‫غواصی بودند که با دســت بســته به شهادت رســیده اند ‪-‬‬ ‫موضوع این مراسم با شکوه بود‪ .‬اما انچ ه ورای تمام اتفاقات‬ ‫سیاســی و تالش گروه های مختلف در سیاسی دیدن این‬ ‫حضور با شکوه مردم داشتند‪ ،‬به نظر می رسد فهمی از جنس‬ ‫معلم فقید را می خواهد تا بتواند نمایی عمیق و ناب تر از درک‬ ‫این حماسه مردمی در تشییع این شهیدان به دست دهد‪.‬‬ ‫انچه بــه نظــر می رســد ورای تمــام گفــت وگوها و‬ ‫تالش های رســانه ای رســمی و غیررســمی در معنا سازی‬ ‫برای حضور با شکوه مردم در تشییع این شهیدان قابل فهم‬ ‫است‪ ،‬همان مفهومی است که مرحوم شریعتی شهادت را‬ ‫در ذیل ان معنا کرده‪ .‬حضور بی نظیر و گوناگون مردم با هر‬ ‫نوع پوشش‪ ،‬اعتقاد سیاسی تفاوت سنی و جنسیتی به رغم‬ ‫برنامه ریزی و ســازماندهی بسیاربســیار بد مسئوالن امر در‬ ‫تشییع این شهیدان در واقع نمایانگر همان اندیشه ای است‬ ‫که شــریعتی مکررا ان را رمز بقا و دوام جامعه و تاریخ شیعه‬ ‫معرفی می کند‪ .‬تاریخی که اصالت و بقــا را در «ازادی» و‬ ‫«شرافت انسانی معنا کرده و زنده بودن را در زندگی ذلیالنه‬ ‫ندیده و نمی بیند و اصال تفاوت «زینبی» و «یزیدی» بودن‬ ‫را در همین نگاه «حسینی» می بیند که باز به تعبیر اندیشمند‬ ‫انقالب؛ شهیدان زنده اند و ناظر« نه تنها در پیشگاه خدا که‬ ‫در پیشگاه خلق نیز و در هر عصری و قرنی و هر زمان و زمینی ‬ ‫و انها که تن به هر ذلتی می دهند تا زنده بمانند‪ ،‬مرده های‬ ‫خاموش و پلید تاریخند»‪.‬‬ ‫سه شــنبه‪26 ،‬خردا د مــاه ‪ 1 394‬خورشــیدی روز‬ ‫فراموش ناشــدنی دیگری در خرداد ایران است‪ .‬روزی که‬ ‫فریادهای بســیاری نیز بلند بود‪ .‬همان طــور که نجواهای‬ ‫بســیاری‪ .‬اما انچــه شــنیدنی ترین نجــوای بلنــد حضور‬ ‫حماســه گون مردم در تشــییع این شــهیدان بود‪ ،‬وحدت‬ ‫کلمه ای ورای همه تعلق های اعتباری و سیاســی در ایران‬ ‫اســامی را به نمایــش می گــذارد‪ .‬این وحــدت کلمه اما‬ ‫حول محور یک مفهوم بود؛ شــهادت‪ .‬اصیل ترین معنای‬ ‫وجودشناختی در جامعه شناسی شیعه‪.‬‬ ‫سه شــنبه‪ 26‬خردادمــاه حتــی ســرطیف های‬ ‫جناح بندی های سیاسی با وجود نزاع های قومی و قبیله ای‬ ‫و سیاست بازی های خود در تشییع جنازه شهیدان در کنار هم‬ ‫حضور داشتند با حرف ها و دردهای مشترک‪ ...‬و ای کاش‬ ‫که قدر این حرف ها و در دهای مشــترک را بیشــتر بفهمیم‬ ‫و بدانیم که این نتوانستنی نیســت وقتی به تعبیر اندیشمند‬ ‫انقالب‪ ،‬دکتر علی شریعتی ‪ -‬در حسین وارث ادم‪« :-‬شهید‬ ‫نشــان می دهد و می اموزد و پیام می دهد که در برابر ظلم و‬ ‫ستم‪ ،‬ای کســانی که می پندارید‪ :‬نتوانستن از جهاد معاف‬ ‫می کند و ای کســانی کــه می گویید‪« :‬پیــروزی بر خصم‬ ‫هنگامی تحقق دارد که بر خصم غلبه شــود»‪ ،‬نه! شــهید‬ ‫انسانی است که در عصر نتوانســتن و غلبه نیافتن‪ ،‬با مرگ‬ ‫خویش بر دشمن پیروز می شود و اگر دشمنش را نمی کشد‪،‬‬ ‫رسوا می کند‪»...‬‬ ‫محمل بدار ای ساربان!‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫ای ساربان‪ ،‬ای ســاربان! اهســته تر‪ ...‬این محم ‬ ‫ل‬ ‫نشسته را که بر خیابان های تفتیده تهران می بری‪ ،‬ارام جان‬ ‫من اســت‪ ،‬جان من است‪ ،‬جانان من اســت که سال های‬ ‫سال‪ ،‬رنجور و مهجور از او‪ ،‬شب ها را به سحرگاهان و روزها را‬ ‫به غروب های عصر جمعه دوختم‪ .‬چشم دوختم به در‪ ،‬چشم‬ ‫دوختم به اسمان که اگر نه شمایلی از او‪ ،‬نشانی از او به سوی‬ ‫من‪ ،‬به بوی دامن و پیراهن مادرانه برگردد‪.‬‬ ‫این اســتخوان ها را که به اهنگ نیشی در استخوان‬ ‫من‪ ،‬در رفتن جان مــن از منزلی به منزلــی غیر خانمان من‬ ‫می بری‪ ،‬تمام امید و ارزوی من بوده است‪ .‬عمر من‪ ،‬دلیل‬ ‫بودن من‪ ،‬ســرو روان من بــوده اینکه افتاده بــر محملی‪،‬‬ ‫دامن کشــان و خرامان می بریش‪ ،‬دل و دل ستان من بوده‬ ‫این نازنین‪ .‬حال در روزگار بی انتظــار او‪ ،‬که زهر تنهایی در‬ ‫دلم چنگ می زند‪ ،‬چه نشــانی از من با قی ؟ نشان و نشانه‪،‬‬ ‫برای امدن او بود‪ ،‬او که گفته بود‪:‬‬ ‫به کوچه مان بسپارید خاطرش باشد‬ ‫همیشه در تب و تاب مسافرش باشد‬ ‫به کوچه مان بسپارید مادرم تنهاست‬ ‫اگر که شد‪ ،‬پسر حی و حاضرش باشد‬ ‫به شهرمان برسانید راه ما دور است‬ ‫به فکر نام جدید معابرش باشد‬ ‫پس از سالم‪ ،‬بپرسید کوچه مشتاق است‬ ‫که نام کوچک من از مفاخرش باشد؟‬ ‫پس از سالم بگویید‪« :‬روزگار غریب»‬ ‫خدا کند که نفس های اخرش باشد‬ ‫به خانه مان نرسیدید‪ ،‬نامه بنویسید‪:‬‬ ‫در انتظار شکوه معاصرش باشد‬ ‫پالک ‪( 506‬پانصد و شش)‪ ،‬هشت متری شرقی؛‬ ‫به قاصدک بسپارید خاطرش باشد‪...‬‬ ‫روز تفتیده تهــران را این گام های اســتوار‪ ،‬که چون‬ ‫قطره هــای باران از هر ســو راهی شــدند؛ تا بــه هیبت رود‬ ‫خروشانی درامدند وســیع و عمیق‪ ،‬پرحرارت کرده است‪ .‬با‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫(شعرها از دو مجموعه «تا اخر دنیا برایت می نویسم» و‬ ‫«اصال مهم که نیست»‪ ،‬اثر نگارنده است)‪.‬‬ ‫که وجدان در این ســال ها چه بر ســر او اورده؟ ایا وجدانی‬ ‫داشــته که او را ازار دهد؟‪ ...‬اخر این همه یوسف چه کرده‬ ‫بودند که مستحق این همه شقاوت بودند؟ قصه یوسف های‬ ‫کربالی ‪ 4‬می تواند برای وجدان های بیدار هزار قصه دیگر‬ ‫هم پیدا کند‪ .‬قصه یعقوب هایی که ســوی چشمانشان را از‬ ‫دســت دادند و دل گدازتر از ان قصه مادرانی که کاش هیچ‬ ‫گاه نمی دانستند ان شب اخر چه بر سر یوسفشان امده است‪.‬‬ ‫بی اختیار یاد فیلم «بوی پیراهن یوســف» می افتم‪،‬‬ ‫یاد دایی غفــور‪ ،‬یاد یوســف هایی که یونس شــدند اما نه‪،‬‬ ‫این قصه حتی بدتر است‪ .‬ماهی ها هر چه باشد نجیب تر از‬ ‫انهایی هستند که دست ها را می بندند و زنده به گور می کنند‪.‬‬ ‫تمام ماهی های رود بر انها شرف دارند اما مردان دریا همه‬ ‫یونســند‪ .‬همه برگزیده‪ ،‬همه دارند نزد پــروردگار خود روزی‬ ‫می خورنــد بنا به وعــده ‪ ،‬اما بازگشــت یونس ها‪ ،‬بازگشــت‬ ‫یوسف ها‪ ،‬بی حکمت نیست‪.‬‬ ‫انها این روزها امده اند تا یادمان بیندازند‪ ،‬خیلی چیزها‬ ‫را‪ ،‬خیلی حرف ها را‪ ،‬روزگار خوب گذشته را‪ ...‬ان روزها که‬ ‫همه «ایران» بودند و بی خیال نفع های جناحی و سیاسی‪.‬‬ ‫ان روزها که همدل بودیم و همزبان‪ .‬اگر دستی بسته بود‪،‬‬ ‫دست همه بود و اگر مشکلی بود‪ ،‬مشکل همه بود‪ .‬در کنار‬ ‫هم بودند‪ ،‬در کنار هم و برای هم جان می دادند و چه غافلیم‬ ‫که این روزها را از یاد برده ایم و این روزها با دست های باز هم‬ ‫نمی توانیم در کنار هم بودن را تکرار کنیم‪.‬‬ ‫تو کدام پیامبری؟!‬ ‫بدون عصا‪...‬‬ ‫بدون ماهی‪...‬‬ ‫تو شاید خود ماهی‬ ‫اما مگر ماه می تواند‬ ‫تکثیر شود‪،‬‬ ‫ارام ارام در گوش اب‬ ‫اواز بخواند‪،‬‬ ‫و روی سیم های خاردار‬ ‫خون سرفه کند؟!‬ ‫تو کدام پیامبری؟‬ ‫حرفت چیست؟‬ ‫اصل و نسبت از کجاست؟‬ ‫که نه پالک های شناسایی می دانند‬ ‫نه استخوان های پوسیده در اب‬ ‫که قدر نیزار را خوب می شناسند‬ ‫چه بوی خوشی می اید امشب‬ ‫از این رودخانه اب شیرین‬ ‫که به تمام سرزمین های مطابق نقشه‬ ‫و دریاهای ناشناخته می ریزد‬ ‫تو را‬ ‫تمام جویندگان طال در غرب‬ ‫تا راهبان معابد خاور دور‬ ‫از شیار جمجمه ات می شناسند‬ ‫که نوری غلیظ‬ ‫خیره کننده تر از هزار چتر منور‬ ‫از ان چکه می کند‬ ‫ رها در اب‬‫رها در مه‬ ‫رها در عشق‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گویی در انجایی که امروز عراقش می خوانند‪« ،‬رود»‬ ‫و «رودخانه» معنای پاکی نمی دهد و با صفات دیگری باید‬ ‫انها را شناخت؛ صفاتی که می توان همه انها را در کلمه ای‬ ‫چون شرمساری خالصه کرد‪.‬تاریخ ان ناحیه از محرم سال‬ ‫‪ 61‬هجری قمری تا خرداد ماه سال ‪ 1394‬حدیث مکرر این‬ ‫روایت است که اشــرار این هنر را دارند از انچه ذاتش پاک‬ ‫است و مایه حیات‪ ،‬قصه هایی بسازند که عرق شرم بر پیشانی‬ ‫انسانیت می نشانند‪ .‬خیلی دوست داشتم ان فرمانده ای را که‬ ‫دستور بستن دستان را داد‪ ،‬می دیدم‪ .‬قول می دهم اگر او را‬ ‫دیدم‪ ،‬اتش خشمم را با اب دهانی که بر صورتش نمی اندازم‪،‬‬ ‫مهار کنم و از او بپرسم‪« :‬در چه حالی؟» دوست دارم بدانم‬ ‫تو کدام پیامبری؟!‬ ‫که این طور بی محابا‬ ‫به اب می زنی‪...‬‬ ‫چادری مشکی‪ ،‬قدی خمیده‪ ،‬نفســی تنگ شده در ازدحام‬ ‫شــهر ســرب و دود‪ ،‬دلم‪ ،‬دل دلدادگی ام‪ ،‬به تپش افتاده‬ ‫اســت‪ .‬نفس نفس می زنم از هــراس باز دور افتــادن و جا‬ ‫ماندن‪ .‬مردی هست راه باز کند؟ مردی نبود نیزه شکسته ها‬ ‫را کنار بزند در مسیر گودال قتل گاه نینوا‪ ،‬اینجا مردی هست‬ ‫راه را باز کند؟ ‪ 30‬سال دوری توانم را فرسوده است‪ ،‬چابکی‬ ‫روزهای کاروان اعزام را از من گرفته است‪ .‬این بوی اسپند و‬ ‫صلوات چه اشناست‪ .‬راه را باز کنید که نگارم می رود و باز منم‬ ‫که مانده ام تنهای تنها‪:‬‬ ‫دو استخوان و یک پالک‪ ،‬انتهای ماجرا‬ ‫نه انتهای ماجرا‪ ،‬که ابتدای انتها‬ ‫دو تکه استخوان و خاک‪ ،‬سهم عشق از تو شد‬ ‫تمام خاطرات دور‪ ،‬کل اعتبار ما‬ ‫به مقصد تو در جنوب‪ ،‬ضلع غربی زمین‬ ‫هزار نامه پست شد ‪ -‬پر از گالیه و دعا‬ ‫گالیه از نیامدن و سال های انتظار‬ ‫دعا برای امدن‪ ،‬برای دیدن شما‬ ‫هزار بار زنگ در‪ ،‬هزار بار اضطراب‬ ‫هزار نامه بازگشت ‪ -‬در مدار روزها‬ ‫چه روزهای پرغمی‪ ،‬چه انتظار مبهمی!‬ ‫خدای من که عاشقی‪ ،‬خدای ما! ببین مرا‬ ‫دوباره زنگ و اضطراب و نامه نه! که نام تو‬ ‫و بازگشت دیگری در انتهای ابتدا‬ ‫سهم من از عشق او‪ ،‬گمان مبرید دو تکه استخوان و‬ ‫یک پالک و تکه ای سیم است‪ .‬سهم من از عشق او‪ ،‬نام و‬ ‫اعتبار نیست‪ .‬سهم من از عشــق او‪ ،‬دین و ایمان و عرفان‬ ‫من اســت‪ .‬بلندگوها را خاموش کنید‪ .‬من بیش از ربع قرنی‬ ‫چله نشسته ام تا به این درجه از کمال رسیده ام‪ .‬بلندگوها را‬ ‫خاموش کنید‪ ،‬رقص رنگ هــا و پرچم ها‪ ،‬هلهله عارفانه ای‬ ‫است که در ســماع عاشــقی‪ ،‬در وعده های نماز در بهشت‬ ‫زهرا(س)‪ ،‬در سلوک عاشقانه ای که رمز و راز من و اوست‪،‬‬ ‫هر که را یارای ورود نیست و انکه مرتبتش بیش‪ ،‬سکوت و‬ ‫حیرتش بیشتر است‪.‬‬ ‫رها کنید عشق مرا‪ ،‬این مسیر تقید پذیر نیست‪ ،‬این راه‬ ‫ی دیگر کشــیده اند‪ ،‬این راه را شانه‬ ‫را از ازل تا به ابد در عالم ‬ ‫به شانه هم‪ ،‬گام به گام‪ ،‬باید با هم طی کنیم‪ .‬باید روی این‬ ‫مکعب چوبی ســجده کنم؛ تا شانه به شــانه او‪ ،‬در گوشش‬ ‫ارام زمزمه کنم‪:‬‬ ‫همه یونس‪ ،‬همه یوسف‬ ‫افشین خماند‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪11‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سه شنبه همبستگی‬ ‫همه نوشته ها و عکس ها حول ان محور می چرخد‪ .‬یا اینکه با‬ ‫پخش خبر تجاوز به دو نوجوان در عربستان فضای مجازی و‬ ‫مردم واکنش خود را نسبت به ان خبر ناگوار نشان می دهند‪.‬‬ ‫شــبکه های مجازی امروز محلی بــرای درد دل مردم فارغ‬ ‫از موضوعاتی که در رســانه های کشــور پیگیری می شوند‪،‬‬ ‫است‪ .‬این رفتار مردم نشان دهنده ان است که انها برای خود‬ ‫فضایی می خواهند که به صــورت واقعی بتوانند حرف های‬ ‫دلشــان را بیان کنند‪ .‬حرف هایی که دوست ندارند سانسور‬ ‫شود یا کم و زیاد شود‪ .‬مردم نســبت به موضوعات مختلف‬ ‫واکنش های مختلف نشــان می دهند و این نشان دهنده ان‬ ‫است که هر چند در رسانه ملی برای شهدای غواص سوگواری‬ ‫شد اما مردم دوست دارند به صورت خودجوش خودشان به‬ ‫سوگواری بپردازند‪ .‬سوگواری به شیوه و بیان خودشان‪ .‬هر‬ ‫چند موضوع شهادت ‪ 175‬شهید غواص را نمی توان با دیگر‬ ‫موضوعاتی که مردم در شبکه های اجتماعی پیگیری کردند‬ ‫قابل قیاس دانست اما رفتار مردم در برابر موضوعات مختلف‬ ‫نشــان دهنده ان اســت که انها به بهانه های مختلف قصد‬ ‫دارند بیان خود را از موضوعات داشته باشند‪ .‬انها می خواهند‬ ‫اجتماعی هویت ملی خود را نشان دادند‪ .‬اگر مسئوالن توان‬ ‫الزم را داشته باشند می توانند از این موضوع برای هویت ملی‬ ‫بهره ببرند‪ .‬شهدایی که دست بسته کشته شدند برای مردم‬ ‫کشورمان نماد مظلومیت ادم هایی هســتند که از جان خود‬ ‫گذشتند‪ .‬نیروهایی که از خاک میهن دفاع می کردند و امنیت‬ ‫را برای انان به ارمغــان می اوردند و هنوز هم می اورند‪ .‬مردم‬ ‫نشان دادند که به نیروی نظامی کشورشان که پاسدار خاک‬ ‫و مرز است احترام می گذارند و این موضوع جنبه ملی دارد‪.‬‬ ‫انجایی که مردم با ســربازان کشــور مواجه می شوند هویت‬ ‫ملی برجسته تر می شود‪ .‬بنابراین مسئوالن باید پیام مردم در‬ ‫حمایت از هویت ملی شان را بشنوند‪.‬‬ ‫امروز مردم اعتراض دارند و حرف های ناگفته بسیاری‬ ‫دارند‪ .‬انها در صحبت هایشان از رشادت هایی گفتند که امروز‬ ‫دیگر وجود ندارد‪ .‬انها به جامعه‪ ،‬سیاست و همه اصولی که‬ ‫فکر می کنندتغییر کرده تلنگریمحکمزدند‪.‬انهابهمسئوالن‬ ‫گوشزد کردند که خواسته شان ادم هایی از این جنس است‪.‬‬ ‫انها از مردانگی و دالوری نوشتند‪ .‬مردم چهره های جوانانی‬ ‫را دیدند که با دســتان بســته توسط دشــمن در خاک چال‬ ‫شدند‪ .‬انها زجر کشیدن این شهدا را احساس کردند و حس‬ ‫ازرده خاطری در برابر دالوری را انتشار دادند‪ .‬جامعه همواره‬ ‫به پدیده های اجتماعی که دارای ارزش است واکنش نشان‬ ‫می دهد و این واکنش جوانان نشان دهنده ان است که انان‬ ‫بگویند هر چند به برخی امور انتقاد دارند اما قدردان کسانی‬ ‫هستند که صادقانه رفتند‪ ،‬جنگیدند و هدفشان حفظ وطن و‬ ‫خاک بود‪ .‬انها می خواهند بگویند که بعد از گذشت ‪ 30‬سال‬ ‫همچنان یاد انها زنده است‪ .‬از انجایی که در فضای عمومی‬ ‫وبه خصوصدرچنینموضوعاتینقشعواملرسمیپررنگ‬ ‫می شود‪ ،‬مردم احساس می کنند که نقش انها چندان مدنظر‬ ‫نیست بنابراین ســعی می کنند در فضای مجازی به صورت‬ ‫خودجوش در صحنه حضور داشته باشند‪ .‬حضور در صحنه‬ ‫برای ابراز احساسات داشته باشند‪ .‬تا بتوانند ضمن پاسداشت‬ ‫یاد انها گله ها وشکایت های خود را نسبت به مسائل سیاسی‬ ‫و اجتماعی بیان کنند‪ .‬شهدا برای مردم کشور میراثی ماندگار‬ ‫از فداکاری و ایثار هستند‪ .‬ایثار و فداکاری که امروز کمرنگ‬ ‫شده و بنا به افکار مردم در حال کمرنگ تر شدن است‪ .‬امروز‬ ‫عمده کسانی که از شــبکه های اجتماعی استفاده می کنند‬ ‫جوانان هســتند‪ .‬جوانان این کشور نشــان دادند عالوه بر‬ ‫اینکه بســیاری از تحلیل هــا از بی هویتی انهــا می گوید اما‬ ‫انها هویت دارند‪ .‬انها در بیان احساساتشــان در شبکه های‬ ‫امروز نسبت به موقعیت خود شناخت دارند و اینکه انها نسبت‬ ‫به موقعیت کشورشان اگاه هستند‪ .‬انها نشان دادند که هرچند‬ ‫منتقد سیاست های غلط هستند اما شــناخت دقیقی نسبت‬ ‫به بروز بحران های سیاســی‪ ،‬نظامی و امنیتی کشورشان در‬ ‫قبال کشورهای همسایه دارند بنابراین انها همبستگی ملی‬ ‫خود را یکصدا فریــاد زدند‪ .‬به نظر می رســد مــردم فراتر از‬ ‫دلبستگی های سیاسی و برای براوردن نیاز ملی خود در این‬ ‫مراسم شرکت کردند‪ .‬از ســوی دیگر انها همبستگی ملی را‬ ‫به صورت مجازی ایجاد کردند‪ .‬این در حالی اســت که این‬ ‫همبستگی را باید به صورت واقعی گسترش دهیم‪ .‬به جای‬ ‫انکه از ان دعوای سیاســی ایجاد کنیم به سمت هویت ملی‬ ‫ببریم و به همین دلیل است که این حس در فضای مجازی‬ ‫شکل می گیرد‪ .‬اگر مردم در فضای واقعی در کنار هم حضور‬ ‫یابند و فریاد بزنند و سوگواری همدالنه ای داشته باشند بهتر‬ ‫است زیرا همبستگی های مجازی مقطعی است‪ .‬اما اگر این‬ ‫همبستگی در فضای واقعی شکل بگیرد تاثیر طوالنی مدتی‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫رواج سوگواری به شیوه مجازی‬ ‫امیر محمود حریرچی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫کارشناس اجتماعی‬ ‫امروز شبکه های اجتماعی و فضای مجازی به بستری‬ ‫برای بیان عواطــف و ازردگی های خاطر مردم تبدیل شــده‬ ‫اســت‪ .‬در واقع یکــی از کارکردهای اساســی شــبکه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬اطالع رســانی از تحوالت و وقایعی است که در‬ ‫محیط اجتماعی واقع می شــوند‪ .‬توســعه و پیشرفت بسیار‬ ‫زیاد‏وســایل ارتباط جمعـــی باعث شــده که مردم نسبت به‬ ‫وقایع و حوادث پیرامون خود واکنش های بســیاری نشــان‬ ‫دهند‪ .‬بنابراین کوچکترین و بزرگترین مساله ای که در محیط‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاســی یا فرهنگی مردم که رخ دهد بازتاب ان‬ ‫را در فضای مجازی خواهیم دید‪ .‬به همین دلیل اســت که‬ ‫امروزه تمامی ابعاد زندگی فــردی واجتماعی اعضای جامعه‬ ‫در رسانه‏ها رسوخ کرده و از خصوصی ترین رفتار انسان‏ها تا‬ ‫بزرگترینتغییراتنهادهایاجتمـاعیوساختارهایفرهنگی‬ ‫و سیاسی از طریق رسانه‏ها ارائه می‏شود‪ .‬یکی از موضوعاتی‬ ‫که این روزها در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نمود‬ ‫بسیاری داشته است موضوع کشف ‪ 175‬شهید غواصی بود‬ ‫که به شهادت رسیده بودند‪ .‬شهدای غواصی که دست بسته‬ ‫بودند و عکس ها حاکی از ان بود که کوچک ترین زخمی در‬ ‫بدن این شهدا وجود نداشــته و زنده به گور شد ه بودند‪ .‬این‬ ‫موضوع به ســرعت در رســانه های اجتماعی منتشر شد و از‬ ‫همان روزهای ابتدایی توسط کاربران شبکه های اجتماعی‬ ‫به موجی تبدیل شد که بســیاری از مردم با انتشار عکسی از‬ ‫این شــهدا به زنده کردن یاد و خاطره انها پرداختند‪ .‬هر یک‬ ‫از کاربران شــبکه های اجتماعی به نوعی به همدردی با این‬ ‫موضوع پرداخت‪ .‬یک کاربر عکس چگونگی شــهید شدن‬ ‫انها را نشــان می دهد و به دنبال ان عکس هــای دیگری از‬ ‫دوران جبهه و جنــگ انها هنگام عملیات هــای مختلف در‬ ‫فضای مجازی دســت به دست شــد و دل مردم کشور را که‬ ‫بسیار جریحه دار شده بود ازرد تر کرد؛ ازردگی که بسیاری از‬ ‫کاربران شبکه های اجتماعی سعی کردند با دلنوشته یا شعری‬ ‫به بیان ان بپردازند‪ .‬در این میان برخــی نیز برای بروز حس‬ ‫همدردی خود کمپین راه انداختند و در اقداماتی خودجوش‬ ‫یاد شهدا را زنده نگه داشتند‪ .‬اما چه می شود که مردم نسبت‬ ‫به این موضوع در فضای مجازی واکنش نشــان می دهند؟‬ ‫شاید بسیاری فکر کنند که امروز با گذشت ‪ 30‬سال از جنگ‬ ‫فضای اجتماعی کشور دیگر با موضوعات ان روزها چندان‬ ‫درگیر نیست اما انتشــار این خبر در رســانه ها و شکل گیری‬ ‫چنین موجــی در فضای مجازی نشــان می دهــد که مردم‬ ‫همچنان به یاد شهدایی هســتند که جان خود را در راه وطن‬ ‫از دســت دادند‪ .‬در اینجا هر چند مولفه بسیار مهمی که زنده‬ ‫نگه داشــتن یاد قهرمانان وطن است‪ ،‬گوشــزد می شود اما‬ ‫از سوی دیگر موضوع مهمتر تعصب ملی نیز از سوی مردم‬ ‫فریاد زده می شود‪ .‬مردم با سوگواری برای این شهدا ضمن‬ ‫اینکه به عمل شــنیع عراقی ها اعتراض می کنند اما با دست‬ ‫به دست کردن عکس قهرمانان ملی خود یاد کسانی را زنده‬ ‫نگاه می دارند که حافظــان این اب و خــاک بودند‪ .‬در واقع‬ ‫مردم در پیامی مشخص هویت ملی و میهنی خود را یک صدا‬ ‫فریاد زدند‪ .‬امروز مردم ما نســبت به موضوعات اجتماعی‪،‬‬ ‫سیاســی و فرهنگی که در کشــور صورت می گیرد واکنش‬ ‫نشان می دهند‪ .‬اما واکنش انها نسبت به اتفاقات ناگوار بروز‬ ‫وظهور بیشتری دارد‪ .‬به همین دلیل است که با مرگ خواننده‬ ‫پاپ محبوب انها فضای مجازی در قبضه انها قرار می گیرد و‬ ‫درس جوانان به مسئوالن‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫گف ت وگو با مجبد ابهری‬ ‫در هفته های اخیر شاهد شکل گیری موج جدیدی‬ ‫در فضای مجازی و شــبکه های اجتماعی بودیم‪.‬‬ ‫موجی که بعد از انتشــار خبر کشــف ‪ 175‬شهید‬ ‫غواص صورت گرفت و به ســرعت در شبکه های‬ ‫اجتماعی گسترش یافت‪ .‬علت گستردگی یکباره‬ ‫این خبر و ایجاد چنین موجی را چه می دانید؟‬ ‫پدیده هــای اجتماعی که مورد اســتقبال عمومی‬ ‫قرار می گیرند‪ ،‬ســوژه های مناسبی برای دســت اندرکاران‬ ‫نرم افزارهــای شــبکه های اجتماعی هســتند بنابراین انها‬ ‫براساس شــکل گیری پدیده ها به تولید محتوا می پردازند‪.‬‬ ‫پدیده هــای فرهنگی که دارای زیربنای ارزشــی هســتند و‬ ‫معیارها و باورهای انقالبی درباره انها وجود دارد‪ ،‬موج فکری‬ ‫را در جامعه ایجاد می کننــد بنابراین این گونــه حرکت ها با‬ ‫شتاب تر و گسترده تر می شود‪ .‬یکی از این موضوعات بحث‬ ‫تشــییع پیکر پاک ‪ 175‬غواص شهید بود که نحوه شهادت‬ ‫انها و مظلومیت شان موجی از تاثر جمعی را به دنبال داشت‬ ‫و پیدا شدن پیکرهای پاک انها در حالی که دستانشان بسته‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫امروز بعضی از مســئوالن با انها دســت به گریبان هستند‪.‬‬ ‫جوانان خواستند به مســئوالن و بزرگترها پیام دهند که ای‬ ‫ریش سفیدان‪ ،‬معتمدان و مسئوالن با یکدیگر بر سر قدرت‬ ‫و مسند دعوا نکنید‪ .‬این کشور میراث پدران شما نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫ارثیه خونین شهدایی اســت که با دست بسته هزاران ارزو و‬ ‫ایده های خود را بر دنیا گذاشتند و بر بال فرشته های نشستند‬ ‫و پرواز کردند‪ .‬مسئوالن و دولتمردان باید این پیام جوانان را‬ ‫با دقت و با عنایت ویژه دریافت کنند‪.‬‬ ‫با وجود انکه یکی از پیکان های انتقادی که همواره‬ ‫به ســمت جوانان گرفته می شــود بحــث هویت‬ ‫اســت اما در این قضیــه دیدیم کــه جوانان روی‬ ‫یک موضوع ملــی با یکدیگر همصدا هســتند و با‬ ‫نوشته هایشــان از ان حمایت کردند‪ .‬تا چه اندازه‬ ‫فکر می کنید بحث همبســتگی ملی بــا این زمینه‬ ‫ایجاد می شود؟‬ ‫وقتی قرار باشــد هویــت ملی و ماهیــت فرهنگی‬ ‫جوانان ما مورد بی اعتنایی قرار گیرد کار به جایی می رســد‬ ‫که جوان ایرانی روی پیراهن خود تصویر فالن هنرپیشــه‬ ‫یا بازیگر غربی را می گذارد اما همان جوان شلوار جین پاره‬ ‫پوشیده و بی اعتنا به روابط پوشش و ارایش و پیرایش اگر بر‬ ‫سر دو راهی انتخاب هویت دینی و غربی قرار بگیرد‪ ،‬به سمت‬ ‫انتخاب هویت ایرانی و اسالمی خود می رود‪ .‬جوانان ایران با‬ ‫این کار ثابت کردند ممکن است در پاره ای از مواقع به خاطر‬ ‫قرار گرفتن در موضع انفعالی دســت به بعضی از رفتارهای‬ ‫بزنند اما هویــت و اصالت فرهنگــی ملی خــود را فراموش‬ ‫نمی کنند‪ .‬بنابراین مســئوالن و متولیان نهاد های فرهنگی‬ ‫باید به این پیام مهم دقت کنند‪.‬‬ ‫کشــور در حال حاضر در موقعیت حساســی قرار‬ ‫دارد‪ ،‬به طوری که سرتاســر مرزهای کشــورمان‬ ‫توســط برخی کشــورها به محل نــزاغ و درگیری‬ ‫و جنــگ تبدیل شــده اســت و گروه هایی شــکل‬ ‫گرفته اند که خواســتار همبســتگی ملی مردم ما‬ ‫نیســتند‪ .‬پیگیری ایــن موضوع در شــبکه های‬ ‫اجتماعی و فضای عمومی جامعه تا چه اندازه باعث‬ ‫شده پیامی به این گروه ها صادر شود؟‬ ‫جوانان ایرانی بــا این حرکت خود در شــبکه های‬ ‫اجتماعی بار دیگر درس ایثار و مقاومــت را به ما بزرگترها و‬ ‫جهانیان دادند‪ .‬انها همزمان با این حرکت اعالم کردند که‬ ‫داعش و امثال این گروه ها باید بدانند ایــران تبدیل به گور‬ ‫انها خواهد شــد‪ .‬نارضایتی جوانان از بعضی از برخوردهای‬ ‫سطحی و غیرفرهنگی در کشور ممکن است شبیه اختالف‬ ‫پدر و پسر در خانه باشد اما با این موج نشــان دادند که این‬ ‫دعوای خانوادگی به خواروبار فروش سرکوچه ربطی ندارد‪.‬‬ ‫در واقع انها به استکبار جهانی گفتند که حق دخالت در هیچ‬ ‫زمینه ای را ندارند‪ .‬شایعاتی که درباره نزدیک شدن بعضی از‬ ‫گروه های ساخته استکبار به مرز ایران وجود دارد نیز با این‬ ‫حرکت به جای خود نشست و فهمیدند که ایران جای بعضی‬ ‫از منافقان و دشمنان نظام و جامعه نیست‪ .‬بنابراین داعشیان‬ ‫یا طالبانیسم و دجال های فرهنگی استکباری از این حرکت ها‬ ‫متوجه خط فکری خود و از سوی دیگر اهداف جوانان ایرانی‬ ‫شدند و پیام مردم ایران را دریافت کردند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بود و زیر خاک مدفون شــدند نیز موجی از تاثر از یک سو و‬ ‫ی را نســبت به ناجوانمردی استکبار در افکار عمومی‬ ‫ناراحت ‬ ‫ایجاد کرد‪ .‬از انجایی که جوانان مشتریان و دست اندرکاران‬ ‫اصلی شبکه های اجتماعی هستند این موضوع را دستمایه‬ ‫کار خود قرار دادند و با گذاشتن تصاویر و مطالب مرتبط با این‬ ‫قضیه سعی کردند به ســوگواری جمعی در این باره بپردازند‪.‬‬ ‫این حرکت جوانان در فضای مجازی و موج جمعیتی که برای‬ ‫بدرقه پیکر شــهدا امده بودند الحق و انصاف بسیار باشکوه‬ ‫بود و جوانان در این باره سنگ تمام گذاشتند‪.‬‬ ‫نکته قابل توجه دیگر ان اســت که بار دیگر محاسن‬ ‫و ابعــاد مثبت شــبکه های اجتماعــی برای همــه نمایان و‬ ‫معلوم شد‪ .‬اگر قرار باشــد از این ســامانه ها در فرایندهای‬ ‫فرهنگی و ارزشی اســتفاده شــود ابزارهای بسیار مناسب و‬ ‫درستی هستند‪ .‬اما چرا جوانان این حرکت گسترده را انجام‬ ‫دادند؟ پاسخ به این ســوال نه تنها سخت نیست بلکه بسیار‬ ‫اســان اســت زیرا جوانان ایرانی‪ ،‬فرزندان ایران نسبت به‬ ‫خاک و وطن خود عرق و تعصب دارند‪ .‬انها نشان دادند که‬ ‫جوانانی منطقــی‪ ،‬باورمند‪ ،‬هدفمند و ارزش محور هســتند‬ ‫و هر کجا که بحث کیان مملکت شان باشــند به حمایت از‬ ‫مباحث ملی می پردازند‪ .‬شــهادت غواصان مظلوم و نحوه‬ ‫به شهادت رسیدن شــان انچنان ابعاد گســترده ای داشت‬ ‫که حتی افراد غیرمســلمان نیز تحت تاثیر ان قرار گرفتند و‬ ‫باردیگر حقانیت هشت سال جنگ تحمیلی و ملت ما به همه‬ ‫نمایان شد‪ .‬هشت سال جنگی که بر کشورمان تحمیل شد‬ ‫اما جوانانی چون ‪ 175‬غواص جنگ در برابر ان ایستادند و‬ ‫از خاک کشورشان دفاع کردند‪ .‬این گونه قتل و کشتار فقط‬ ‫از دســت نازی های خونخوار بر می امــد‪ .‬اینکه بعثی های‬ ‫عراقی جوانان ما را با دســت و پای بســته در زیــر خروارها‬ ‫خاک زنده به گور کردند باعث شــد که جوانان ما نســبت به‬ ‫استکبار جهانی و کشــورهایی که حامی شــان هستند این‬ ‫پیغام را بدهند که ما نیز با زنده نگاه داشتن یاد شهدایمان و‬ ‫با حمایت از ایثار انها برای دفاع از خاک خود حضور داریم‪.‬‬ ‫پیام پیکرهای پاک این شهدا این بود که ما دست بسته جان‬ ‫خود را فدای ارمان ها و ارزش هایمان کردیم تا نسل فردای‬ ‫ایران با دست های باز به استقبال اینده خود بروند‪ .‬بنابراین‬ ‫امروز شــاهد ان بودیم که جوانــان ما با دســت های باز در‬ ‫فضای مجازی مظلومیت به شهادت رسیدن جوانان ایثارگر‬ ‫کشورشان را به دنیا مخابره کردند‪.‬‬ ‫هدفمنــدی برنامه هــای مرتبط بــا این موضــوع در‬ ‫شــبکه های اجتماعی انچنان اســت که هنوز این موضوع‬ ‫ادامه دارد‪ .‬شــعرها‪ ،‬دلنوشــته ها و قطعات ادبی‪ ،‬عکس و‬ ‫تصاویری که در این زمینه در شبکه های اجتماعی منعکس‬ ‫شــد این باور را در جامعه ایجاد کرد که اگر از این سامانه ها‬ ‫بهره وری و کاربرد ســودمند و فرهنگی به عمل اید وســیله‬ ‫مناسبی برای پیگیری خواسته ها و تبادل اطالعات فرهنگی‬ ‫و اجتماعی است‪ .‬درست اســت که این شبکه های مجازی‬ ‫در کنار کارکردهای مثبت خود‪ ،‬اثار منفــی نیز دارند اما این‬ ‫موضوع به معنای ان نیســت کــه این شــبکه ها هیچ گونه‬ ‫سودی برای جامعه و کشور ندارد‪ .‬بنابراین در این راستا باید‬ ‫بسترســازی فکری و فرهنگی در جامعه ایجاد شود و به این‬ ‫بهانه باید جوانان مان را اموزش دهیم تا در این گونه مواقع‬ ‫ارزش ها و اهداف ایــن بزرگواران را ســرلوحه کار خود قرار‬ ‫دهند‪ .‬شــبکه های اجتماعی با انعکاس ایــن موضوعات و‬ ‫مسائل دیگر کارایی مثبت و مفید خود را به اثبات رساندند‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که داغ شدن بحث شهدای غواص‬ ‫در فضای مجازی به خصوص شبکه های اجتماعی‬ ‫در واقع نوعی اعتراض به وضعیتی اســت که در‬ ‫کشور وجود دارد‪ .‬یعنی جوانان رشادت های شهدا‬ ‫را به مســئوالن گوشــزد می کنند؛ مســئوالنی که‬ ‫درگیر مسائل سیاسی و جناحی هستند؟‬ ‫درســت اســت‪ .‬متاســفانه گویی بعد از گذشــت‬ ‫سال های بســیار از جنگ تحمیلی ارزش ها و اهداف شهدا‬ ‫کم کم در محاق فراموشــی سپرده می شــود و از شهدا تنها‬ ‫ی در بزرگراه ها و خیابان ها ماندگار می ماند‪ .‬اما الگوهای‬ ‫نام ‬ ‫رفتاری انها هنوز بعد از گذشــت ‪ 30‬ســال برای نسل جوان‬ ‫گفته نمی شود‪ .‬جوانان با این حرکت گسترده خواستند درسی‬ ‫به بزرگترها و دولتمردان ومســئوالن دهند که این شــهدا با‬ ‫دست بسته جان خود را فدای وطن و انقالب اسالمی کردند‬ ‫تا شما امروز در راس قدرت قرار گرفتید‪ .‬رانت خواری‪ ،‬فساد‬ ‫اقتصادی و اختالس هایی که به رسوایی کشیده شده است‬ ‫دهن کجی به خون های پاک این شهداست‪ .‬جوانان با این‬ ‫حرکت خواستند یاداوری کنند که فراموش کردن ارزش های‬ ‫این شــهدا به چنین رفتارهای ناهنجاری منجر می شود که‬ ‫‪13‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪15‬‬ ‫ماهرمضان‪،‬ماهبیمهنمودناسالم‬ ‫و من امیــدوارم که همۀ اقایــان در این ماه‬ ‫مبارک همتشــان را صرف کنند بــه اینکه مردم را‬ ‫مهیا نگــه دارند‪ ،‬و مــردم را مجهز نگــه دارند‪ ،‬و‬ ‫اسالم را با دست مردم نگه دارید و خودتان هم در‬ ‫مساجد‪ ،‬در منابر مردم را دعوت به صالح بکنید‪،‬‬ ‫و دعوت به اینکه دنبال مســائل باشند‪ ،‬و بگویید‬ ‫تاب َم َع َ‬ ‫ک‪،‬‬ ‫َاســ َت ِق ْم َکما ُا ِم ْر َت َو َم ْ‬ ‫ــن َ‬ ‫به انها کهف ْ‬ ‫انی که پیغمبر را نگران کرده اســت‪ .‬االن بدانید‬ ‫که اولیای خــدا توجه دارنــد و نگران‏اند از اینکه‬ ‫خدای نخواسته‪ ،‬این ملت ما از این راهی که رفته‬ ‫اســت یک وقت خدای نخواســته سستی کند‪.‬‬ ‫و بحمدال ّله‏ تاکنون همه با هم بودید و منســجم‬ ‫بودید و همه روحانیون با هم‪ ،‬با دیگران‪ ،‬مردم با‬ ‫هم‪ ،‬با روحانیون منسجم بودند‪ ،‬و امیدوارم که‏از‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این به بعد هم منسجم باشند و منسجمتر‪ .‬و یک کلمه‏ای که‬ ‫این نصیحتی است به اینهایی که در روضه‏خوانیها در ـ عرض‬ ‫می‏کنم ـ مجالســی که دارند‪ ،‬در تکیه‏ها‪ ،‬در اینطور چیزهایی‬ ‫که دارند‪ ،‬که توجه به ضعفای مردم بکنند‪ .‬در بین مردم مریض‬ ‫هست‪ ،‬در بین مردم ضعیف هســت‪ ،‬در بین مردم اشخاصی‬ ‫هســتند پیرمرد‪ ،‬اشخاصی هســتند پیرزن و ضعیف‪ ،‬صداها‬ ‫زیاد نباشد که مردم را منزجر کند‪ .‬بلندگوها را بیرون نگذارید که‬ ‫فریادش همه مردم را منزجر کند‪ .‬بلندگوها را در داخل مسجد‬ ‫بگذارید‪ ،‬و اینطور نباشــد که بخواهید اطاعت خــدا را بکنید‬ ‫خدای نخواسته‪ ،‬معصیت بشود‪ .‬و از اداب ماه رمضان همین‬ ‫است که مردم را ارامش بدهید‪ .‬اینها روزه می‏خواهند بگیرند‪،‬‬ ‫خوب‪ ،‬بعضیشان هســت می‏خواهند اول شب بخوابند و روزه‬ ‫بگیرند فردا‪ ،‬بعضی‏ها هستند که کســالت دارند‪ ،‬مریض‏اند‪،‬‬ ‫مریضخانه‏ها پر است از اشخاص‪ .‬معلولین در انجا هستند‪،‬‬ ‫ممکن اســت اینها ناراحت کند انها را‪ .‬در این امور یک قدری‬ ‫‪6- 15‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪1+1‬‬ ‫وحدتحولشهادت‬ ‫محملبدارایساربان!‬ ‫همهیونس‪،‬همهیوسف‬ ‫‪18- 25‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫بغضعراقچیترکید‬ ‫العبادیدرتهران‬ ‫هشدارهسته ای‬ ‫تحریماب‬ ‫‪26- 31‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نظرسنجیدوساله‪،‬رای‪4‬ساله‬ ‫تو وجودش را نداری دم نزن‬ ‫اتشنابهنگامدرحریمسلطان‬ ‫جنگنرمیکهاخالقراذبحکردهاست‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی اســت که سعی دارد روایتی‬ ‫منصفانه و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای‬ ‫اســت به سه ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش‬ ‫تقویت گفتمان انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش و سیادت اســام خواهی در سراسر جهان و‬ ‫عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف‬ ‫ایــران و رونــق گرفتن عدالت‪ .‬مــرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی‬ ‫انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق‬ ‫و مشــرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت‬ ‫رونق گرفتن ســنت گفت وگــو میان فرهیختگان و نخبگان کشــور‬ ‫است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪،‬‬ ‫بر چارچوب مان مســتقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیاروبرسیاق ماناستواربمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫مالحظه برادران ایمانی خودتــان را بکنید‪ .‬و من امیدوارم که‬ ‫طبقات مختلف روحانیت در هر جا هســتند همه شــان با هم‬ ‫باشــند؛ همچو نباشــد امام جمعه‏اش علی‏حده یک بساطی‬ ‫داشته باشد‪ ،‬و امام جماعتش هم علی حده و روحانیت دیگرش‬ ‫هم علی‏حده‪ .‬اجتماع داشته باشید با هم‪ ،‬برادرید شما‪ .‬حافظ‬ ‫اسالم هستید شما و حفظ اسالم تا همراه هم نباشید نمی‏شود‪.‬‬ ‫شما همه با هم باشــید‪ ،‬مجالس داشته باشــید‪ ،‬ماه رمضان‬ ‫است حاال‪ .‬شبها مجالس داشــته باشید‪ .‬مردم را دعوت کنید‬ ‫به اینکه مجالس انس داشته باشــند‪ ،‬مجالس احکام داشته‬ ‫باشند‪ ،‬مجالس دعا داشته باشند‪ .‬شهر دعاست‪ ،‬شهر توسل به‬ ‫خداست‪ .‬و ان‏شاءال ّل ‏ه همه موفق باشید که در این ماه رمضان‬ ‫این اســام را بیمه کنید با دعاهای خودتان و بــا گریه و زاری‬ ‫خودتان و از ان مسائلی که همیشــه داشتید که برای اسالم‪،‬‬ ‫برای روضه‏هایی که خوانده می‏شد جانفشانی می‏کردید‪ ،‬ان‬ ‫روضه‏های سنتی را سرجای خودش نگه دارید‪ ،‬و ان مصیبتها‬ ‫را نگه دارید زنده که برکاتی که به ما می‏رســد از انهاست‪ ،‬و از‬ ‫کربال این برکات به ما می‏رسد‪ .‬کربال را زنده نگه دارید‪ ،‬و‬ ‫نام مبارک حضرت سیدالشهدا را زنده نگه دارید‪ ،‬که با زنده‬ ‫بودن او اسالم زنده نگه داشته می‏شود‪ .‬و همۀ طوایفی‬ ‫که در ایران هستند با هم اخوت داشته باشند‪ ،‬توجه کنند‬ ‫به اینکه االن کسانی که مخالف با اسالم هستند و دارند‬ ‫پخش می‏کنند مطالبــی را‪ ،‬می‏خواهند بیــن برادرهای‬ ‫شیعه و سنی اختالف ایجاد کنند‪ .‬اینها نه خیرخواه شیعه‬ ‫هستند‪ ،‬نه خیرخواه سنی‪ ،‬و اینها با اسالم مخالفند‪ .‬بیدار‬ ‫باشند همۀ برادرها‪ ،‬با هم باشند‪ .‬دشمن مشترک ما داریم‪،‬‬ ‫به این دشمن مشــترک باید ما با هم حمله کنیم و انها را‬ ‫نگذاریم که خدای نخواسته‪ ،‬در صفوف ما یک رخوتی‬ ‫ایجاد بشــود و یک اختالفی ایجاد بشــود‪ .‬ان‏شــاءال ّل ‏ه‬ ‫خداوند همۀ شما را توفیق بدهد و برای خدمت به اسالم‬ ‫مهیاتر بکند‪.‬‬ ‫مهیاتر بکند و برای خدمت به جبهه‏ها ّ‬ ‫والسالم علیکم ورحمه ال ّل ‏ه‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬حسینیه جماران‬ ‫‪32- 51‬‬ ‫سیاست‬ ‫عصر عدالت‬ ‫قوه قضائیه سیاسی کاری نکرد‬ ‫سرگذشت استات اویل‬ ‫ابادگران جدید یا بدیل پایداری؟‬ ‫ماجراجویی اردوغان در منطقه از رای اش کاست‬ ‫اردوغان به تحرک اجتماعی در ترکیه بی توجهی کرد‬ ‫ترکیه در مسیر شکنندگی‬ ‫‪60-67‬‬ ‫بینالملل‬ ‫گام های لرزان‬ ‫‪68-73‬‬ ‫ورزش‬ ‫زورازمایی داخلی قبل از نبرد با امریکا‬ ‫باید به قانون احترام بگذاریم‬ ‫قدم زدن در مسیر اشتباه‬ ‫بازی برد ‪ -‬برد‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری‪ -‬محمد برنو‬ ‫و مجتبی عرب زاده‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫عکس جلد‪ :‬ایرنا‬ ‫ابادگرانجدید‬ ‫یابدیلپایداری؟‬ ‫‪1+1‬‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و شصت وهفت‪30/‬خرداد‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫نظرسنجیدوساله‬ ‫رای ‪ 4‬ساله‬ ‫ایا باید به نظرسنجی ایپُز اهمیت داد؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫پسلرزههای‬ ‫باختبزرگ‬ ‫ایا روند پایان اقتدار‬ ‫اردوغان اغاز شده است؟‬ ‫ظهوریکتا‬ ‫به چه معناست‬ ‫چگونهتشییعپیکرغواصانتبدیلبهوسیلهایبرایاتحادجامعهشد؟‬ ‫پیامتجمعمیدانبهارستانبرایمذاکراتهستهایچهبود؟‬ ‫زورازماییداخلی‬ ‫قبل از نبرد با امریکا‬ ‫اعتراض به حضور بانوان در دیدارهای والیبال به‬ ‫خیابان های تهران کشید‬ ‫عصرعدالت‬ ‫گفتوگوها و گزارشهای مثلث‬ ‫درباره محکومیت مهدی هاشمی‬ ‫رحیمی و بازداشت بقایی‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫دردسر روحانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫ســخنان رئیس جمهور در مــورد میزان تاثیــر تحریم ها همچنان‬ ‫خبرساز است‪ .‬او اگرچه تالش کرد در نشست مطبوعاتی خود از حجم‬ ‫انتقادها بکاهد اما کار از کار گذشته بود و سایر اعضای دولت مثل معاون‬ ‫اول هم خط روحانی را ادامه دادند‪ .‬در این صفحات به این موضوع هم‬ ‫پرداخته ایم‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫بغضعراقچیترکید‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫مذاکره کنندهارشدایرانمصاحبهمتفاوتیانجامدادهاست‬ ‫ســید عباس عراقچی که معــاون محمد جواد ظریف‬ ‫و مذاکره کننده ارشــد ایران در پرونده هسته ای است هفته‬ ‫گذشــته یک مصاحبه متفــاوت انجام داد‪ .‬او کــه تا کنون‬ ‫مصاحبه های فراوانی در مورد پرونده هسته ای انجام داده‪،‬‬ ‫این بار وقتی از او سوالی در مورد مراسم تشییع پیکر شهدای‬ ‫‪ 175‬غواص مطرح شــد اشــک امانش نــداد و چندین بار‬ ‫مصاحبه را قطع کرد‪.‬‬ ‫ماجرا از این قرار است که سیدعباس عراقچی‪ ،‬معاون‬ ‫وزیر خارجه و عضو ارشــد تیــم مذاکره کننده هســته ای در‬ ‫مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا و ســیما با نکوداشت یاد‬ ‫‪ 175‬غواص شهید گفت‪« :‬سالم و درود می فرستم به روح‬ ‫شهدای دفاع مقدس به ویژه ‪ 175‬شهید غواص که تشییع‬ ‫شــدند؛ پرچمی که انان بلند کردند امروز به دست ما رسیده‬ ‫اســت و امیدواریم که بتوانیم دینمان را به انــان ادا کنیم و‬ ‫وظایفمان را انجام دهیم‪».‬‬ ‫وی که به علت تاثر شدید و بغض در گلو نمی توانست‬ ‫به این بخش از گفت وگوها ادامه دهد‪ ،‬چندین بار مصاحبه را‬ ‫قطع کرد‪.‬عراقچی گفت‪« :‬خیلی دلم می خواست در مراسم‬ ‫تشییع پیکر پاک انان شــرکت می کردم اما به علت جلسات‬ ‫پی در پی مرتبط با مذاکرات نتوانستم در این مراسم شرکت‬ ‫کنــم‪ ،‬البته اقای ظریف چنــد دقیقه به این مراســم ملحق‬ ‫شد‪ ،‬اما بنده ناچارم در جلســات دیگر شرکت کنم‪ ».‬معاون‬ ‫وزیر امور خارجه اظهار داشت‪« :‬وظیفه خود می دانم که به‬ ‫انان ادای احترام کنم و در برابر رشــادت های انان سر فرود‬ ‫بیاورم و از روح بلندشــان برای مســیری که در پیش داریم‬ ‫کمک بخواهم و امیدوارم موجب ســرافرازی ملت ایران و‬ ‫ادامه دهنده راه شهیدان باشیم‪».‬‬ ‫عضو ارشــد تیم مذاکره کننده هســته ای تاکید کرد‪:‬‬ ‫«اطمینان می دهیم همه انچه داریــم از جان و ابروی خود‬ ‫در دســت خواهیم گرفت و برای منافع ملت ایران فروگذار‬ ‫نخواهیم کــرد و امیدواریم که در روز قیامت شــرمنده روی‬ ‫شهدا نباشیم‪».‬‬ ‫تصمیم واشنگتن‬ ‫در همین حال روزنامه نیویورک تایمز نوشــت‪« :‬جان‬ ‫کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا روز سه شــنبه برای نخستین‬ ‫بار اشــاره کرد که امریکا امادگی دارد بــدون مدارک کافی‬ ‫مبنی بر اینکه دانشمندان ایرانی در زمینه ساخت سالح های‬ ‫هسته ای فعالیت محرمانه نداشته اند‪ ،‬تحریم های این کشور‬ ‫را کاهش دهد‪ ».‬این روزنامه امریکایــی در پایگاه اینترنتی‬ ‫خود و در گزارشــی به قلم مایــکل ار گــوردون و دیوید ای‬ ‫سانجر افزود‪« :‬کری در نخستین کنفرانس خبری خود پس‬ ‫از اسیب دیدن پایش در حادثه دوچرخه سواری ماه گذشته‬ ‫اعالم کــرد احتماال عمــده تحریم های ایــران لغو خواهد‬ ‫شــد پیش از انکه بازرســان بین المللی پاســخ دقیقی برای‬ ‫پرسش های خود در مورد فعالیت های هسته ای این کشور‬ ‫که ظاهرا با هدف ساخت بمب انجام شــده است‪ ،‬دریافت‬ ‫کنند‪ ».‬این پرسش که تا چه اندازه باید ایران را تحت فشار‬ ‫قرار داد تا به طور رسمی جزئیات دقیق و مبسوط فعالیت های‬ ‫بیش از یک دهه دانشمندان هسته ای خود را ارائه کند‪ ،‬از‬ ‫موضوعات بحث برانگیز در مذاکرات هسته ای بوده است‪.‬‬ ‫رابرت اینهورن که تا ســال ‪ 2013‬عضو گروه مذاکره کننده‬ ‫امریکایی بــود‪ ،‬اخیرا در مطلبــی برای موسســه بروکینگز‬ ‫نوشت این پرسش احتماال دشوارترین مساله حل نشده ای‬ ‫است که مانع دســتیابی به توافق با ایران می شود‪ .‬درحالی‬ ‫که ‪ 30‬ژوئن‪ ،‬پایــان مدت زمان تعیین شــده برای امضای‬ ‫توافق هســته ای با ایران نزدیک می شود‪ ،‬جان کری گفت‬ ‫فعالیت های هسته ای مشــکوک ایران در گذشته باید مورد‬ ‫بحث و بررسی قرار گیرد‪ ،‬اما تصریح کرد پیش از رفع کامل‬ ‫ی در مورد تحقیقات‬ ‫نگرانی های اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫هسته ای ایران در گذشته نیز می توان تحریم های این کشور‬ ‫را لغو کرد‪ .‬بحث ها بر سر اینکه ایا ایران مجبور خواهد شد در‬ ‫مورد فعالیت های گروهی از دانشمندان خود که برای چندین‬ ‫سازمان تحت نظر محسن فخریزاده کار می کرده اند‪ ،‬توضیح‬ ‫دهد معموال به دو شاخه تقسیم می شود‪.‬‬ ‫تمدید‬ ‫مذاکــرات ژنــو درباره پیشــنهاد‬ ‫اتش بس یــک ماهه در یمــن جریان‬ ‫دارد‪ .‬در ایــن میان همــه طر ف های‬ ‫یمنی با برقراری اتش بــس یک ماهه‬ ‫موافقت کردند‪.‬‬ ‫منابــع یمنــی شــرکت کننده‬ ‫در نشســت ژنــو اعــام کردنــد همه‬ ‫طرف های یمنی بر ســر لزوم برقراری‬ ‫اتش بس توافق کردنــد‪ ،‬اما رایزنی ها‬ ‫درباره جزئیات ان هنوز ادامه دارد‪.‬‬ ‫غالب مطلق‪ ،‬عضو جنبش های‬ ‫جنوب یمن گفت‪ ،‬برقراری اتش بس فقط به یک ماه محدود‬ ‫می شود و شامل توقف همه عملیات های نظامی خواهد بود‪.‬‬ ‫این درحالی اســت که بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان‬ ‫ملل برقراری اتش بس را در ماه رمضان خواســتار شد‪ .‬بان‬ ‫کی مومن‪ ،‬دبیرکل ســازمان ملل با هشــدار دربــاره اینکه‬ ‫درگیری های جــاری در یمن این کشــور را بــه یک «بمب‬ ‫ســاعتی» تبدیل کرده‪ ،‬بر تــاش جامعــه بین الملل برای‬ ‫برقراری صلح در این کشــور فقیر عربی تاکیــد کرد‪ .‬غالب‬ ‫مطلق گفت‪« :‬برقراری اتش بس و تعیین زمان ان بررســی‬ ‫شــد‪ .‬اتش بس حدود یک مــاه خواهد بــود‪ .‬در این مدت‬ ‫گفت وگوهای سیاسی انجام می شود‪ ،‬چون باید همه برای‬ ‫پایان دادن بحران انسانی تالش کنند‪».‬‬ ‫رهبر انصارالله یمــن نیز در تازه ترین ســخنرانی خود‬ ‫گفت‪« :‬رژیم ال سعود ابزار دست امریکا و رژیم صهیونیستی‬ ‫برای ایجــاد بحــران در منطقه اســت و حمایــت برخی از‬ ‫گروه های سیاسی یمن از تجاوز عربســتان خیانت به یمن‬ ‫است و پیامدهایی در اینده خواهد داشت‪».‬‬ ‫در تحولــی دیگر معاون عربــی ‪ -‬افریقــای وزیر امور‬ ‫خارجه در حاشیه نشست فوق العاده وزرای خارجه کشورهای‬ ‫عضو سازمان همکاری های اســامی در جده با وزیرخارجه‬ ‫عربستان دیدار و گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫حســین امیرعبداللهیــان گفــت‪« :‬در ایــن دیــدار‬ ‫درخصوص برخی موضوعات منطقــه‪ ،‬رایزنی و دیدگاه ها‪،‬‬ ‫به طور شفاف و صریح بیان شــد‪ ».‬معاون وزیرامورخارجه‬ ‫کشــورمان همچنین گفــت‪« :‬در این دیــدار ضمن اعالم‬ ‫غیرســازنده بودن رویکرد نظامی در منطقــه‪ ،‬دیدگاه ایران‬ ‫مبنی بر ضرورت دور کــردن منطقه از جنــگ و تقویت روند‬ ‫سیاسی مجددا مورد تاکید قرار گرفت و اعالم شد‪ ،‬گفت وگو‬ ‫و همکاری موثر‪ ،‬مهمترین عامل در برون رفت از مشکالت‬ ‫منطقه و رسیدن به امنیت پایدار جمعی است‪».‬‬ ‫بانمایندگانمنصور هادیمذاکرهنمی کنیم‬ ‫هیات یمنی اعزامی به ژنو اعالم کرد‪« :‬ما نمایندگان‬ ‫منصور هادی را نه قبول داریم و نه با انها مذاکره می کنیم‪».‬‬ ‫به گزارش شبکه تلویزیونی المسیره برخی از نمایندگان‬ ‫تشکل های سیاسی یمنی شرکت کننده در ژنو تاکید کردند‪:‬‬ ‫«ما به هیچ وجه بــا هر تیمی کــه نماینــده منصور هادی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور مســتعفی و فراری یمن باشــد نشستی برگزار‬ ‫نمی کنیم‪».‬این نمایندگان یمنی همچنین یاد اور شــدند‪:‬‬ ‫«حضور تشــکل های سیاســی یمنی در ژنو بر اساس نقشه‬ ‫راهی بوده که سازمان ملل متحد به انها ارائه کرده است‪».‬‬ ‫المســیره در گزارشــی در‬ ‫این باره افزود‪« :‬بر اساس اظهارات‬ ‫نمایندگان تشــکل های سیاسی که‬ ‫از صنعــا پایتخت یمن بــه ژنو اعزام‬ ‫شــده اند فضای مبهم و نا مشخص‬ ‫بر رونــد مذاکــرات در ژنــو حاکــم‬ ‫اســت و مانع تراشــی برای رسیدن‬ ‫هواپیمــای ســازمان ملــل متحــد‬ ‫حامل شــرکت کنندگان یمنی در این‬ ‫کنفرانس نیز در راستای جلوگیری از‬ ‫دیدار این نمایندگان با بان کی مون‪،‬‬ ‫دبیرکل سازمان ملل متحد بوده است‪».‬‬ ‫گزارشــگر المســیره افزود‪« :‬این اتفــاق نمایندگان‬ ‫تشکل های سیاسی یمن را بر ان داشت تا از سازمان ملل در‬ ‫این باره توضیح بخواهند و انهــا را به کوتاهی و عدم جدیت‬ ‫متهم کنند‪».‬‬ ‫یکی از این نمایندگان یمنی حاضر در ژنو در گفت وگو با‬ ‫المسیره گفت‪« :‬ما با یک پرواز بد و به سختی از صنعا به ژنو‬ ‫سفر کردیم‪ .‬این سفر برای ما بیش از چهل ساعت به طول‬ ‫انجامید‪ .‬البته ما می دانیم که علت تاخیر ما چیســت و چه‬ ‫کسانی در کار سفر ما خلل ایجاد کردند‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬هدف کســانی که در ســفر ما کارشکنی‬ ‫کردند این بود که مالقات ما با بان کی مون را برهم بزنند‪».‬‬ ‫گزارشــگر المســیره در ادامه تصریح کرد‪« :‬مســاله‬ ‫دیگری که هنــوز در ژنــو معلوم نیســت مشــخص نبودن‬ ‫تشــکل های سیاســی ای اســت که در کنفرانس شــرکت‬ ‫خواهند کرد‪».‬‬ ‫وی گفــت‪« :‬بر اســاس اخریــن خبرهای رســیده از‬ ‫سازمان ملل فقط پنج تشکل سیاســی یمنی حق شرکت در‬ ‫مذاکرات را دارند و از هیاتی که به نمایندگی از منصور هادی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور فراری یمن شرکت خواهد کرد خبری نیست‪».‬‬ ‫گزارشگر المســیره خاطر نشــان کرد‪« :‬این در حالی‬ ‫است که تشکل های سیاســی اعزامی از صنعا هیچ هیاتی‬ ‫را که بــه نمایندگی از منصور هادی امده باشــد به رســمیت‬ ‫نمی شناســند و فقط نقشــه راهی را که بیانیه ســازمان ملل‬ ‫مشخص کرده است قبول دارند و ان چیزی نیست جز اینکه‬ ‫گفت وگوها باید بین تشکل های سیاسی برگزار شود‪ .‬یکی‬ ‫از نمایندگان طیف های سیاسی یمن در گفت وگو با المسیره‬ ‫گفت‪« :‬تمرکــز امروز مــا روی برگزاری گفت وگوهاســت و‬ ‫امیدواریم که این گفت وگوهای همه جانبه که درباره اصول‬ ‫مذاکرات است به تفاهم بینجامد‪».‬یکی دیگر از نمایندگان‬ ‫تشکل های سیاسی یمن در گفت وگو با المسیره گفت‪« :‬ما‬ ‫یک اســتراتژی اساســی داریم و ان توقف تجاوز ظالمانه‬ ‫عربستان به کشور ما و برداشته شدن محاصره همه جانبه ای‬ ‫است که امروز باعث کشته شــدن زنان و مردان و کودکان‬ ‫یمنی شده است‪».‬‬ ‫گزارشگر المســیره در پایان یاد اور شــد‪« :‬مهمترین‬ ‫مســائلی که بان کی مون در اغاز کار خــود در کنفرانس ژنو‬ ‫به ان پرداخت در خواست توقف بدون قید و شرط حمالت‬ ‫عربستان سعودی به یمن و برقراری اتش بس انسانی بود‪».‬‬ ‫مساله دیگر توضیح درباره علت تاخیر سفر هواپیمای‬ ‫حامل شرکت کنندگان در کنفرانس سازمان ملل بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫درتحولیدیگردودیپلماتدرمصاحبهبااسوشیتدپرس‬ ‫گفتندایرانوششقدرتجهان(پنجکشورعضودائمشورای‬ ‫امنیتسازمانمللمتحدبهاضافهالمان)همچنانبرسرهمه‬ ‫بخش های مهم یــک موافقتنامه هســته ای اختالف دارند‬ ‫و این در حالی اســت که کمتر از دو هفته به ضرب االجل ‪30‬‬ ‫ژوئن برای دســتیابی دو طرف به موافقتنامه ای نهایی درباره‬ ‫برنامه هســته ای تهران باقی مانده اســت‪ .‬این دیپلمات ها‬ ‫افزودند باتوجه به چنین شرایطی این احتمال وجود دارد که‬ ‫مذاکره کنندگان ایران و شش قدرت جهان (امریکا‪ ،‬روسیه‪،‬‬ ‫فرانســه‪ ،‬چین‪ ،‬انگلیس و المان) مجبور به تمدید مذاکرات‬ ‫شــوند‪ .‬این اظهارات نگرانی ها را در مورد اینکه موانع برسر‬ ‫دســتیابی به موافقتنامه همچنان به قوت خود باقی اســت‬ ‫افزایش می دهد‪ .‬از سوی دیگر برســر اینکه ایران براساس‬ ‫هرگونه موافقتنامه ای در اینده تا چه حد باید برنامه هسته ای‬ ‫خود را به روی نظــارت خارجی باز کند اختــاف وجود دارد‪.‬‬ ‫در همین حال سرگئی ریابکوف‪ ،‬رئیس هیات مذاکره کننده‬ ‫روســی گفت میزان پیشــرفت پیوســته رو به کاهش است‪.‬‬ ‫پیش بینی می شــود راه هــای اجرای بخش هــای خاص از‬ ‫موافقتنامه به چهــار یا پنج ضمیمه محدود شــود که به متن‬ ‫اصلیموافقتنامهضمیمهخواهدشد‪.‬ایندیپلمات هاتصریح‬ ‫کردندپیش نویسسنداصلیترکیبیازمتنو ده هاپرانتزاست‬ ‫و علت این فضاهای خالی اختالف های شدید است که برسر‬ ‫‪ 10‬مساله مهم وجود دارد‪ .‬این جزئیات قرار است در چهار یا‬ ‫پنج ضمیمه گنجانده شود که هنوز تکمیل نشده است‪ .‬هر دو‬ ‫طرف اعالم کرده اند همچنان متعهد به تالش برای دستیابی‬ ‫به موافقتامه ای نهایی تا ضرب االجل‪ 30‬ژوئن هستند‪ .‬با این‬ ‫حال ایــن دو دیپلمات گفتند همه کشــورهای دخیل در این‬ ‫مذاکرات معتقدند تاخیر تا هشتم ژوئیه به معنی نقض تاریخ‬ ‫توافقشدهنیست‪.‬اگرکنگرهامریکاتاهشتمژوئیهموافقتنامه‬ ‫را دریافت کند‪ 30 ،‬روز فرصت خواهد داشــت ان را بررســی‬ ‫کند و پس از ان باراک اوبامــا رئیس جمهور امریکا می تواند‬ ‫تحریم های کنگره را به حال تعلیق دراورد‪ .‬تعویق بیش از این‬ ‫مدت‪،‬باعثخواهدشدفرصتکنگرهبرایبررسیموافقتنامه‬ ‫به ‪ 60‬روز افزایش یابد و به این ترتیب مخالفان هم در ایران و‬ ‫هم در امریکا فرصت بیشتری پیدا خواهند کرد برای تضعیف‬ ‫موافقتنامه به دست امده تالش کنند‪.‬‬ ‫پیشنهاد اتش بس یک ماهه در مذاکرات ژنو‬ ‫خبرنامه‬ ‫هشدار هسته ای‬ ‫اظهارات سعید جلیلی در سفر به تبریز‬ ‫العبادی در تهران‬ ‫نخست وزیر عراق هفته گذشته به‬ ‫ایران سفر کرد‬ ‫هشدار هسته ای‬ ‫اظهارات سعید جلیلی در سفر‬ ‫به تبریز‬ ‫‪19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫العبادی در تهران‬ ‫نخست وزیرعراقهفتهگذشتهبهایرانسفر کرد‬ ‫تهران در روز چهارشنبه گذشته‪ ،‬میزبان عالی ترین مقام‬ ‫ارشــد اجرایی دولت عراق بود؛ حیدر العبادی نخســت وزیر‬ ‫عراق که از سال گذشته جانشــین نوری مالکی شده است‪.‬‬ ‫حید ر العبــادی صبح چهارشــنبه در صدر هیاتی سیاســی و‬ ‫به منظور انجام ســفری یک روزه به تهــران امد و با حضرت‬ ‫ایت اللهخامنه ایرهبرمعظمانقالباسالمی‪،‬حسنروحانی‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور‪،‬‬ ‫علی الریجانی رئیس مجلس‪ ،‬ایت الله هاشمی رفسنجانی‬ ‫رئیس مجمع تشــخیص مصلحت نظام و ایت الله هاشمی‬ ‫شــاهرودی دیدار و گفت وگو کرد‪ .‬اواخر مهرماه ‪ 93‬بود که‬ ‫العبادینخستینسفرخودرابهایرانانجامدادتاضمننشان‬ ‫دادنخط مشیسیاستخارجیدولتجدیدبغدادبهمناسبات‬ ‫با کشورهای منطقه ای و بین المللی‪ ،‬تعمیق بخشد‪ .‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای رهبر معظم انقالب اسالمی در دیدار حیدر‬ ‫العبادی نخســت وزیر عراق و هیات همراه‪ ،‬هوشیاری برای‬ ‫حفظ وحدت سیاســی و ملی عراق را بسیار ضروری دانستند‬ ‫و با اشاره به عزم و همت و شجاعت جوانان عراقی در نبرد با‬ ‫تروریست ها تاکید کردند‪« :‬ظرفیت بزرگ نیروهای داوطلب‬ ‫مردمی‪ ،‬برای اینده و پیشرفت عراق در عرصه های مختلف‬ ‫بســیار کارامد و تاثیرگذار خواهد بود‪ ».‬ایشــان بــا تاکید بر‬ ‫اینکه ایســتادگی ملت و دولت عراق در مقابل تروریست ها‪،‬‬ ‫تامین کننده امنیت کشورهای منطقه است‪ ،‬افزودند‪ « :‬یکی‬ ‫از صفات مهم مردم عراق که در نبرد با تروریســت‪ ،‬بیش از‬ ‫پیش اشکار شد‪ ،‬شجاعت و عزم و قدرت نیروهای داوطلب‬ ‫مردمی و عشــایر غیور در مواجهه با دشــمن اســت‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اســامی وجود تروریســت ها در عراق را یک اتفاق‬ ‫گذرا دانستند و خاطرنشان کردند‪« :‬سرمایه عظیم نیروهای‬ ‫داوطلب مردمی‪ ،‬منبعی قابل اتــکا در عرصه های مختلف‬ ‫و فراتر از میدان جنگ اســت‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‬ ‫گفتند‪« :‬تجارب مردم عراق در گذشــته از استعمار انگلیس‬ ‫و در حال حاضر از توســعه طلبی امریکایی ها نشان می دهد‬ ‫که بدخواهان ملت عــراق هیچ گاه خواســتار ظهور نیروی‬ ‫هشدار هسته ای‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫اظهارات سعید جلیلی در سفر به تبریز‬ ‫ســعید جلیلــی‪ ،‬نماینــده رهبــر معظــم انقــاب در‬ ‫شــورای عالی امنیت ملی و دبیر پیشین این شــورا در دولت‬ ‫محمــود احمدی نژاد کــه در دوره اخیر بــه عضویت مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام درامده است‪ ،‬سه شنبه گذشته در‬ ‫سفری یک روزه به تبریز از اخرین مواضع خود پیرامون پرونده‬ ‫هسته ای و سیاست های تیم مذاکره کننده رونمایی کرد‪.‬‬ ‫جلیلی که به دعوت بسیج دانشجویی به تبریز رفته بود‪،‬‬ ‫عالوه بر حضور در گلزار شهدا‪ ،‬دیدار مردمی و سخنرانی در‬ ‫جمع نخبگان‪ ،‬با ایت الله مجتهد شبستری نماینده ولی فقیه‬ ‫در اذربایجان شــرقی دیدار کرد‪ ،‬در منزل یک شهید مدافع‬ ‫حرم حضور یافت و از یک جانباز نیز عیادت کرد‪.‬‬ ‫عضومجمعتشخیصمصلحتنظامدرسخنرانیخود‬ ‫در جمع استادان دانشگاه های تبریز با بیان اینکه نباید نگران‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬باشیم‪ ،‬گفت‪« :‬ایجاد‬ ‫توازنبینحقوقوتکالیف درجریاناین مذاکراتبسیارمهم‬ ‫بوده و باید مورد توجه تیم مذاکره کننده قرار بگیرد‪».‬‬ ‫سعید جلیلی ادامه داد‪« :‬اصل ثابت مذاکرات هسته ای‬ ‫ایران با گروه ‪ 5+1‬بر این موضوع استوار است که جمهوری‬ ‫اسالمی نمی پذیرد در میان کشورهای مختلف جهان برای‬ ‫اســتفاده از فناوری هسته ای استثنا باشــد یا حقوق کمتر و‬ ‫تکالیف بیشتر را بپذیرد‪».‬‬ ‫امیرعبداللهیاندرجده‬ ‫گذشتبهشیوهاحمدی نژاد‬ ‫هفته گذشــته درحالی که وزیرخارجــه درگیر موضوع‬ ‫مذاکرات هسته ای بود‪ ،‬امیرعبداللهیان به جده سفر کرد تا‬ ‫در یک کنفرانس مهم شرکت کند‪ .‬بعد از مذاکرات هسته ای‬ ‫و فوت ملک عبدالله روابط ایران و عربستان رفته رفته رو به‬ ‫تنش گذاشت تا اوج ان در ماجرای حمله عربستان به یمن‬ ‫دیده شد‪ .‬در این شرایط امیرعبداللهیان عازم جده شد تا در‬ ‫کنفرانسوزرایخارجهسازمانهمکاری هایاسالمیحضور‬ ‫پیدا کند‪ .‬نشست درباره اوضاع‬ ‫یمن‪ ،‬تبــادل نظــر و راهکارها‬ ‫برای بازگشــت امنیت و ثبات به‬ ‫این کشور بررسی شد‪ .‬به اعتقاد‬ ‫کارشناســان باتوجه به نقش دو‬ ‫کشور در بحران یمن‪ ،‬این سفر‬ ‫می تواند بسیار موثر باشد‪.‬‬ ‫اگرچه احمــد توکلی گفته‬ ‫بود که تنها به خاطر رســیدگی به‬ ‫تخلفات کامنت های سایت الف‬ ‫مورد محکومیت واقع شده است‪،‬‬ ‫اما با این حال محمود احمدی نژاد‬ ‫در نامه ای خطاب به دادگاه اعالم‬ ‫کرد که از توکلی شــکایتی ندارد‪.‬‬ ‫او در جمالتی کنایه امیز نوشــت‪:‬‬ ‫«ظاهرایکیازموارداتهامی مندرجدرکیفرخواستصادرهعلیه‬ ‫ایشان‪،‬توهینبهاینجانبدرزمانخدمتگزاریملتشریفایران‬ ‫به عنوانرئیس جمهوراست‪.‬اعالممی دارمکهاینجانببهسهم‬ ‫خودهیچشکایتیازاقایتوکلینداشتهومراتبگذشتخودرااز‬ ‫ایشان اعالم می دارم‪ ».‬او درحالی اعالم «گذشت» می کند که‬ ‫دادگاهحکمی مبنی برتوهینبهویصادرنکردهاست‪.‬‬ ‫عظیم مردمی در صحنه نیســتند بنابراین باید از این سرمایه‬ ‫مردمی حراســت کرد‪ ».‬ایشــان از بین بردن ارکان وحدت‬ ‫ملی و سیاسی عراق را یکی از اهداف دستگاه های امنیتی و‬ ‫اطالعاتی کشورهای غربیدرعراقبرشمردندوتاکیدکردند‪:‬‬ ‫«باید هوشیارانه و با دقت در مقابل این توطئه و تفرقه افکنی‬ ‫ایستاد و نگذاشت وحدت شیعه و سنی و کرد و عرب در عراق‬ ‫خدشه دار شود‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی افزودند‪« :‬جمهوری‬ ‫اسالمیایرانازاتحادگروه هایمبارزوانقالبیعراقحمایت‬ ‫می کند و الزم است که مردم و مســئوالن عراقی هوشیارانه‬ ‫مراقب اختالف افکنی بیگانگان باشند‪ ».‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای با تاکید بر اینکه جمهوری اسالمی ایران امنیت و‬ ‫پیشرفت عراق را امنیت و پیشرفت خود می داند‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬امریکایی ها به دنبال ان هســتند تــا از یک طرف‬ ‫ثروت عراق را همانگونه که در برخی کشورهای عربی منطقه‬ ‫انجام می دهنــد‪ ،‬به یغما ببرند و از طرف دیگر مثل گذشــته‬ ‫خواسته هایخودراتحمیلکنند‪،‬ولینبایداجازهدادکهچنین‬ ‫هدفی محقق شود‪ ».‬ایشــان با تاکید بر حمایت همه جانبه‬ ‫ایران از دولت قانونی عراق گفتند‪« :‬دولت جمهوری اسالمی‬ ‫ایران کماکان بــه حمایت های خود از دولــت و مردم عراق‬ ‫ادامه می دهد‪ ».‬حسن روحانی رئیس جمهور نیز در دیدار با‬ ‫نخست وزیر عراق تاکید کرد‪« :‬ایران در مبارزه با داعش‪ ،‬در‬ ‫کنار عراق است‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه ایران هســته ای بهانه ای در دســت‬ ‫نظام ســلطه برای ضربه زدن به جمهوری اســامی است‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬انها از ایران هســته ای هراســی ندارند‪ ،‬بلکه ترس‬ ‫انها از ایران اسالمی است که طی سال های پس از انقالب‬ ‫با انواع و اقسام تهدیدها و تحریم ها به مسیر پرصالبت خود‬ ‫رفته و راه پیشرفت در عرصه های مختلف را با موفقیت طی‬ ‫کرده اســت‪ ».‬جلیلی‪ ،‬فتوای رهبری در حرام اعالم کردن‬ ‫دستیابی به سالح های هســته ای را بهترین و شفاف ترین‬ ‫راهکار برای فعالیت های هســته ای ایران دانست و گفت‪:‬‬ ‫«در امر مذاکرات هسته ای اگر طرف های ما مشاهده کنند با‬ ‫اعمال انواع فشارها ایرانی ها را مجبور به عقب نشینی کردند‪،‬‬ ‫بدون تردیــد مطالبات دیگــری خواهند داشــت اما چنانچه‬ ‫ایستادگی ما مورد تاکید باشد دشمنان از تحت تاثیر قرار دادن‬ ‫جمهوری اسالمی مایوس خواهند شد‪».‬‬ ‫جلیلی تصریح کرد‪« :‬روند مذاکــرات باید به گونه ای‬ ‫پیش رود که دشــمنان از ضربه زدن به جمهوری اسالمی و‬ ‫ملت ما ناامید شوند‪ ».‬این سفر در حالی انجام شد که برخی‬ ‫سایت های حامی جلیلی از عدم استقبال استاندار از این عضو‬ ‫مجمع انتقاد کرده بودند‪.‬‬ ‫مقاله ظریف درباره نامه رهبری به‬ ‫جوانانغرب‬ ‫ظریف در مقاله ای که برای دانشــگاه هاروارد نوشت به‬ ‫ریشــه های افراطی گرایی در منطقه پرداخت و به نامه رهبری‬ ‫معظم انقالب که به جوانان غرب نوشته شده بود‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫ظریف در این مقاله به بررسی ریشه های خشونت و افراط گرایی‬ ‫در منطقه خاورمیانه پرداخت‪.‬‬ ‫ظریــف در بخشــی از‬ ‫مقاله اش نوشت‪« :‬پیام حضرت‬ ‫ایت الله امام خامنه ای به جوانان‬ ‫اروپا و امریکا گامــی جدی برای‬ ‫گشودن باب مفاهمه روشنگرانه‬ ‫فرهنگی و عقیدتی و افشــا کننده‬ ‫ایده هــای جعلــی افراط گرایان‬ ‫است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تحریمیم‪ -‬می فهمی؟!‬ ‫ماجــرای گره خــوردن «اب مردم» بــا «مذاکرات»‬ ‫هسته ای به یک چالش بزرگ در هفته گذشته برای روحانی‬ ‫تبدیل شد‪ .‬عالوه بر انکه خود روحانی ناچار شد در اجتماع‬ ‫مردم در خراسان رضوی بار دیگر بر ان تعریضی زده و ان را‬ ‫توضیح دهد‪ ،‬برخی از جمله معاون اول دولت از او حمایت‬ ‫کردند و از ســوی دیگر انتقادات زیادی از سوی مخالفان‬ ‫به او وارد شد‪.‬‬ ‫حجم این انتقادات بســیار گســترده بود‪ .‬روحانی در‬ ‫ایین دهمیــن دوره جایزه ملــی محیط زیســت گفته بود‪:‬‬ ‫«تحریم ظالمانه باید از بین برود تا سرمایه بیاید‪ .‬اشتغال‪،‬‬ ‫مشــکل بیکاری و مســائل دیگر حل و بانک ها احیا شود‪.‬‬ ‫تحریم هــای ظالمانه بایــد از بین بــرود تا ســرمایه بیاید و‬ ‫مشکل محیط زیست‪ ،‬اشتغال‪ ،‬صنعت و اب خوردن مردم‬ ‫حل شود‪ ،‬منابع ابی زیاد شــده و بانک ها احیا شوند‪ ».‬این‬ ‫موضوع به دستمایه ای برای انتقاد به دولت تبدیل شد‪ .‬چه‬ ‫اینکه به اعتقاد بسیاری گره زدن مشکالت کشور و خصوصا‬ ‫مشکالت اساسی مانند «اب خوردن» می تواند به دشمن‬ ‫در مذاکرات کمک کند‪.‬‬ ‫برخی از فعــاالن شــبکه های مجازی بــا راه اندازی‬ ‫کمپین ها و تولید یک ســری از تصاویر و گرافیک هایی با‬ ‫عنوان «تحریمیم می فهمی؟» انتقاد خودشــان را نشــان‬ ‫دادند‪.‬‬ ‫روزنامه هــای زیــادی صبــح روز بعــد از ســخنان‬ ‫رئیس جمهور تیتر اصلی خــود را به این موضوع اختصاص‬ ‫دادند‪ .‬وطن امــروز‪ ،‬کیهان و روزنامه جوان از این دســت‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫روزنامــه کیهان که بــا تیتر «حل همه مشــکالت در‬ ‫گرو مذاکرات حتی اب خــوردن!» به اســتقبال اظهارات‬ ‫رئیس جمهور رفته و در نقد خود نوشته بود‪« :‬رئیس جمهور‬ ‫طی سخنانی حل انواع و اقسام مشکالت کشور را از محیط‬ ‫زیست گرفته تا اب شرب مردم به رفع تحریم های ظالمانه‬ ‫غرب منوط دانست‪.‬‬ ‫در حالی که مســئوالن مختلف دولتــی بارها گفته اند‬ ‫مســائل کشــور را به مذاکرات هســته ای گــره نزده اند و‬ ‫عجیب تر انکه روحانی‪ ،‬رفع تحریم ها را عاملی برای افزایش‬ ‫منابع ابی عنوان کرد!»‬ ‫حمید رسایی نیز در گفت وگویی ضمن بیان اینکه «اب‬ ‫خوردن مردم چه ربطی به تحریم دارد»‪ ،‬گفته بود‪ « :‬اینکه‬ ‫اب و نان خوردن حتی فرهنگ‪ ،‬هنر و ازدواج مردم را مرتبط‬ ‫به تحریم بدانیم‪ ،‬یعنی امریکا برای تحریم و پذیرش توافق‬ ‫ظالمانه به ما فشار بیاور‪».‬‬ ‫امــا در مقــام دفــاع معــاون اول دولــت بــه کمک‬ ‫رئیس جمهور امــد‪ .‬برخی از کارشناســان و روزنامه نگاران‬ ‫نزدیک به دولت نیز با ارائه مطالــب تخصصی در ارتباط با‬ ‫تاثیر تحریم ها بر صنعت اب کشــور از لزوم برداشته شدن‬ ‫تحریم ها ســخن گفته و تــاش کردند بــه روحانی کمک‬ ‫کنند‪ .‬جهانگیری هم گفته بود‪« :‬اینکه می گویند تحریم ها‬ ‫روی اب اشــامیدنی مردم هم تاثیر گذاشته‪ ،‬کامال درست‬ ‫است‪».‬‬ ‫جهانگیری با بیان اینکه «می گوینــد کجا تحریم ها‬ ‫می توانــد روی اب خوردن مــردم تاثیر بگذارد و شــروع به‬ ‫کنایه می کنند» گفته بود‪« :‬بخش عمده ای از شرق کشور‬ ‫به طور جدی نیازمند تامین اب از منابع خارج از منطقه است‬ ‫و باید از خلیج فــارس و دریــای عمان به ایــن مناطق اب‬ ‫منتقل شــود که این کار نیازمند فناوری های پیشــرفته ای‬ ‫برای انتقــال‪ ،‬شیرین ســازی‪ ،‬نمک زدایــی و تصفیه اب‬ ‫است‪».‬‬ ‫چند روز بعد از انکه روحانی در این باره ســخن گفته و‬ ‫انتقادات را شنیده بود‪ ،‬به دیدار مردم استان خراسان شمالی‬ ‫رفت‪ .‬او در جمع مردم باتوجه به اینکــه حجم انتقادات در‬ ‫این باره زیاد شــده بود‪ ،‬گفت‪« :‬اگر تحریمی علیه صنعت‬ ‫هســته ای بود‪ ،‬شــاید تعبیراتی که می گویم غیر انسانی و‬ ‫غیراخالقی کمی اغراق بود اما این تحریم برای خرید گندم‪،‬‬ ‫مواد غذایی و هرگونه ســرمایه گذاری در ایــران بود‪ ،‬حتی‬ ‫برای سرمایه گذاری در احداث سد و تامین اب کشاورزی که‬ ‫بعضی ها تعجب کردند از این حرف اما انها حتی ساخت سد‬ ‫برای تامین اب شــرب مردم یک شهر را مشمول تحریم ها‬ ‫کردند‪ .‬ابعاد تحریم بسیار وسیع بود و حتی نان و اب مردم‬ ‫را در بر می گرفت‪».‬‬ ‫ با این حال انتقاد منتقدان پایان نداشــت‪ .‬در اخرین‬ ‫واکنش سردار محسن رضایی در مراسم تشییع پیکر شهدا‬ ‫گفت‪« :‬در ایران نباید عالمت غلط و حرف های غیر واقعی‬ ‫به دنیا ارائه شود‪ .‬نباید بگوییم ما اب خوردن نداریم و کشور‬ ‫محاصره شده است‪».‬‬ ‫ت تردید نکنید‬ ‫در دفاع از دول ‬ ‫طرح مجلس درباره مذاکرات‬ ‫زدودن تفکر احمدی نژاد ولو با خون‬ ‫اولین همایش حزب ندای‬ ‫ایرانیان با ســخنان سیدصادق‬ ‫خرازی برگزار شد‪.‬‬ ‫خــرازی در ایــن همایش‬ ‫از تالش بــرای زدودن فرهنگ‬ ‫احمدی نــژادی ولــو بــا خــون‬ ‫ســخن بــه میــان اورد و گفت‪:‬‬ ‫«ندا تمام تالش خود را می کند‬ ‫که انحــراف از کشــور رخــت بربنــدد و این انحــراف را در‬ ‫وجود احمدی نژادیســم به عنــوان یک فرهنــگ می بیند‪.‬‬ ‫مــا می خواهیم که خــط انحراف از کشــور بــرود ولو خون‬ ‫بخواهد‪».‬‬ ‫او توضیح داد کــه «بســیاری از فضیلت های جامعه‬ ‫توسط این جریان فکری ضربه خورده است و باید در مقابل‬ ‫تفکری که بخواهد این چنین در جامعه رشــد بکند بیداری‬ ‫ایجاد کرد‪ ».‬خرازی استراتژی خودشان را «تعیین تکلیف»‬ ‫با این انحراف بیان کرد‪.‬‬ ‫حمایتهاشمیازروحانی‬ ‫ایت اللــه هاشــمی کــه‬ ‫این روزها درگیــر حکم پرونده‬ ‫مهــدی هاشــمی اســت‪ ،‬از‬ ‫روحانــی دفــاع کــرده و بــا‬ ‫لحنی تند نســبت بــه منتقدان‬ ‫گــره زدن مســائل اقتصــادی‬ ‫و مذاکرات گفــت‪« :‬عد ه ای‬ ‫حرف هــای عجیــب و غریب‬ ‫می زنند کــه مــا می خواهیــم خودمان به دانش دســت‬ ‫پیدا کنیم و این در حالی اســت که تحریم هــا پدر مردم‬ ‫را در اورده اســت ‪ .‬اکثــر مردمی کــه مزدبگیر هســتند‪،‬‬ ‫تحریم هــا اســتخوا ن های انهــا را خرد کرده اســت‪».‬‬ ‫هاشمی رفســنجانی بــه صحبت هــای رئیس جمهــوری‬ ‫اشــاره کرد و گفت‪« :‬عــد ه ای تحریــم و غیرتحریم در‬ ‫زندگی شان اثر ندارد‪ ،‬خب در کارهایشان اثر می گذارد؛‬ ‫اما تحریم اســتخوان طبقه مزد بگیر کشور را که اکثریت‬ ‫کشــور هســتند می پوســاند و زندگی هــا ســخت شــده‬ ‫است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫علی یونســی دســتیار ویژه‬ ‫رئیس جمهــور در همایش حزب‬ ‫ندای ایرانیــان دربــاره تحزب در‬ ‫ایــران ســخن گفت و به بررســی‬ ‫نسبتدولتواحزاباصالح طلب‬ ‫پرداخت‪ .‬یونسی از اصالح طلبان‬ ‫خواســت بدون تردیــد از دولــت‬ ‫حمایت کنند و گفت‪« :‬هیچ دلیلی‬ ‫برای پیروزی ‪ 92‬برای اصالح طلبان جز این نیست که واقع گرا‬ ‫شدندوامروزهمبرایبقایخود(اصالح طلبان)دردفاعازدولت‬ ‫همراهبانقدهستند؛می توانندنقدکردهونظردهندام اتردیدیدر‬ ‫دفاع از دولت نداشته باشند که اگر این پیروزی نبود‪ ،‬این حرکت‬ ‫امروز شــما هم نبود‪ ».‬او در توصیه ای به احزاب اصالح طلب‬ ‫گفت‪«:‬بایداز تردیدوفاصلهامروزوگذشتهبه شدتبپرهیزند‪».‬‬ ‫نمایندگان مجلس شــورای اســامی در جلســه روز‬ ‫چهارشنبه با تقاضای تغییر دســتورکار صحن علنی پارلمان‬ ‫و بررســی با اولویت طرح الزام دولت به حفظ دســتاوردها و‬ ‫حقوق هسته ای ملت ایران موافقت کردند‪ .‬بیش از ‪ 50‬نفر از‬ ‫نمایندگان مجلس‪ ،‬تقاضای دستورکار صحن علنی را مطرح‬ ‫کرده بودند که این تغییر دستور با ‪ 185‬رای موافق تایید شد‪.‬‬ ‫عالءالدین بروجردی به عنوان پیشنهاد دهنده این طرح درباره‬ ‫ان گفت‪« :‬تصویب این طرح در‬ ‫جهت رعایت خطوط قرمز نظام‬ ‫و حفظ دســتاوردهای هسته ای‬ ‫بســیار ضروری اســت‪ ،‬بنابراین‬ ‫باید بتوانیم این طرح را با اولویت‬ ‫مورد بررسی قرار دهیم و از طریق‬ ‫ان از منافع ملی صیانت کنیم‪».‬‬ ‫سخنگوی دولت که بیشتر‬ ‫وجهــه اقتصــادی اش پررنگ‬ ‫اســت‪ ،‬این بار برخالف دفعات‬ ‫قبل در کنار پرداخت به مســائل‬ ‫اقتصــادی‪ ،‬به موضــوع گالیه‬ ‫دولت از برنامه های صداوسیما‬ ‫نیز پرداخت‪.‬‬ ‫نوبخت که برای ســالروز‬ ‫انتخاب حســن روحانی در انتخابات ریاســت جمهوری در‬ ‫جمع مدیران کرمانشاه ســخن می گفت‪ ،‬دولت را گروگان‬ ‫تصمیمات دولت قبل دانست و گفت ممکن است یک مقام‬ ‫امریکایی در جمع انها یک حرف پوچی بزند‪ ،‬این نباید بارها‬ ‫در یک رسانه ملی تکرار شود‪.‬‬ ‫چرا باید بارها حرف پــوچ برخی ها را تکــرار کنیم ؟ ما‬ ‫استقبال می کنیم کســانی که دغدغه ای دارند مسائل شان‬ ‫را بیان کنند اما گاهی احساس می شود برخی رسانه ها فقط‬ ‫نا امیدی و یاس را به جامعه پمپاژ می کنند‪ ،‬در حالی که ملت‬ ‫ما امیدوار است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫واکنش به اظهارات حسن روحانی‬ ‫گالیه دولت از صداوسیما‬ ‫‪21‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫وزیر بهداشت نرگس را معاینه کرد‬ ‫دیدار رئی س جمهور از خراسان شمالی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫دیدار های رئیس مجلس در ایرلند‬ ‫رونمایی از صندوق های شفاف‬ ‫رحی م مشایی در مراسم ختم‬ ‫همسرمحمدرضارحیمی‬ ‫ظریف در بازگشایی ارکستر ملی‬ ‫خبرنامه‬ ‫همایش برنامه هسته ای ایران ‪ ،‬فرصت ها ‪ ،‬چالش ها و روندها‬ ‫سردار قاسم سلیمانی در عراق‬ ‫بازداشت چند داعشی در مرز ترکیه‬ ‫شهادت جوان ‪ 22‬ساله فلسطینی‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫روز جهانی اهدا کنندگان خون‬ ‫والیبالیس ت هایامریکای ی ‬ ‫در کنار برج میالد‬ ‫‪23‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬به اعتقاد من انتخابات مجلــس اینده می تواند‬ ‫مرزهای بسیاری از جریانات سیاســی را تغییر داده‬ ‫و جابه جا کند‪.‬‬ ‫‪ l‬رئیس پلیس گفتند در ‪ 10‬روز می توانند معتادان‬ ‫را جمع کنند‪ .‬مشکل جمع کردن نیست‪ .‬مشکل در‬ ‫نگهداری‪ ،‬اداره کردن و بهبود بخشــیدن وضعیت‬ ‫انهاست‪.‬‬ ‫‪ l‬تشــکیالت نزدیــکان دولت قبل بایــد پیش از‬ ‫همه به موضــوع مرزبندی با افــرادی چون بقایی و‬ ‫ی بپردازد‪ .‬این درحالی است که انها دراین باره‬ ‫رحیم ‬ ‫سکوت کردند‪.‬‬ ‫‪ l‬هشــدار ایت اللــه علم الهــدی دربــاره اینکه‪:‬‬ ‫«بسیاری از کسانی که به اسم اصولگرایی فعالیت‬ ‫می کنند‪ ،‬از رهبــری تبعیت نمی کنند» بســیار مهم‬ ‫است‪ .‬محور اصولگرایی تبعیت از والیت است‪.‬‬ ‫‪ l‬خیلــی عجیبه با وجــودی که دولــت این همه‬ ‫تالش کرده و مجلس قانون گذاشــته است‪ ،‬دولت‬ ‫برای یارانه خردادماه بیــش از ‪ 76‬میلیون نفر یارانه‬ ‫پرداخت کرده اســت‪ .‬چرا اینها یارانه اقشار پردرامد‬ ‫را حذف نمی کنند؟‬ ‫‪ l‬به نظرم حرف اقای اژه ای کــه گفته بودند بین‬ ‫حکم فرزنــد یک خانــواده متدین و افــراد خانواده‬ ‫تفکیک قائل شویم کامال درست و منصفانه است‪.‬‬ ‫نظر رهبــری هم در نمــاز جمعه معــروف ‪ 29‬خرداد‬ ‫همین بود‪.‬‬ ‫‪ l‬شهدا بیرنگ بودند؛ نه سبز بودند نه سفید نه سیاه‬ ‫نه بنفش و نــه حتی قرمز‪ .‬اصال شــهدا مال دورانی‬ ‫بودند که هنوز رنگی نبودیم‪.‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪ l‬به نظرم دولت مرتب مشــغول مانــور تبلیغاتی‬ ‫بر اشــتباهات دولت گذشته اســت‪ .‬بهتر است این‬ ‫تخلفــات به صــورت مســتند و مســتدل در اختیار‬ ‫قوه قضائیه و مجلس قــرار بگیــرد و پیگیری های‬ ‫رســمی درباره ان صورت گیــرد‪ .‬نیاز بــه این همه‬ ‫تبلیغات نیست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬هنوز هم تکلیف ورود زنان به ورزشگاه ها روشن‬ ‫نشده است‪ .‬یک بار برای همیشه ماجرا را تمام کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬رمضان ماه خداست‪ .‬ماه میهمانی خدا‪ .‬ایران‬ ‫با ورود این شهدا چه زیبا به این میهمانی پا نهاد‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫جدالدومشاور‬ ‫حسام الدین اشنا هفته گذشته در صفحه شخصی اش‬ ‫درباره اظهارات اخیر منتشر شده به نقل از محمدباقر قالیباف‬ ‫واکنش نشان داد و مدعی شد که فردی مطلع این اظهارات‬ ‫را تکذیب کرده اســت‪ .‬این اتفاق از سوی مشــاور رسانه ای‬ ‫قالیباف مورد تکذیب قرارگرفت و درباره ان توضیحاتی داده‬ ‫ شد‪ .‬اشنا که مشاور رسانه ای رئیس جمهور است به اظهارات‬ ‫قالیباف که هفته گذشته مطرح شده بود‪ ،‬واکنش نشان داد‪.‬‬ ‫یک رســانه از قول قالیباف نقل کرده بود کــه او به وضعیت‬ ‫اداره کردن دولت در بخش اقتصادی انتقاداتی را در جمعی‬ ‫مطرحکرده است ؛ انتقاداتیکه دربخشی از ان دولتروحانی‬ ‫را با دولت مصدق مقایسه کرده و گفته شــده بود‪« :‬مصدق‬ ‫هم همین گونه ســقوط کرد‪ ».‬اشنا با اشــاره به این موضوع‬ ‫نوشت‪« :‬سردار هشت ساله خراسان و شهردار ده ساله تهران‬ ‫از زمان کسب دومین دیپلم افتخار در بخش سودای سیمرغ‬ ‫جشــنواره انتخابات تا کنون در‬ ‫مورد مذاکــرات و رفع تحریم ها‬ ‫مواضع صریح و صحیحی اتخاذ‬ ‫کــرده اســت‪ ».‬او در ادامــه به‬ ‫مواضعــی از قالیبــاف در دوران‬ ‫تبلیغات ریاست جمهوری اشاره‬ ‫کرده است که در ان همسویی با‬ ‫سیاست هایامروزدولتروحانی‬ ‫دیده می شــود‪ .‬از جملــه اینکه‬ ‫گفته بود‪« :‬از طــرف دیگر هم‬ ‫نباید این طور تصور بشود که هر‬ ‫نوع مذاکره و تعاملــی با دنیا مذموم اســت‪ .‬ما حرفمان حق‬ ‫است‪ ،‬از گفتن حق و ایســتادن پای ان و تعامل با دنیا برای‬ ‫استیفای ان نباید هراسید‪ .‬برخی گمان می کنند که پس زدن‬ ‫همهمناسباتپذیرفته شدهوقواعدتعاملدرسطحبین المللی‪،‬‬ ‫انقالبی گری است؛ این طور نیســت‪ .‬قبال هم این مطلب را‬ ‫عرض کرده ام کــه انقالبی گری به معنای تجربه ســتیزی و‬ ‫قاعده ستیزینیست‪».‬اشناامادرادامهبهمسالهصحبت های‬ ‫اخیر قالیباف پرداخته و می نویســد‪« :‬در ســالگرد انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬برخی نقل قول های بدون سند از ایشان در‬ ‫برخی رسانه های خاص منتشر شد که بوی دیگری می داد‪ .‬از‬ ‫منبع موثقی جویای صحت این نقلیات شدم؛ ایشان همه را‬ ‫تکذیب کرد و تصریح کرد که مواضع شهردار در قبال مسائل‬ ‫ملیتغییرینکردهاست‪.‬خداراشکرمی کنمکهمسیرمستقیم‬ ‫تجلیل از‬ ‫تشییع باشکوه‬ ‫اقتدارواعتدالبرایاعتالیکشورهنوزهمبلند ترینصدادر‬ ‫ایراناسالمیاست‪».‬اینتکذیبیهاماتوسطمشاوررسانه ای‬ ‫قالیباف با یک واکنش همراه بود‪ .‬هرچند مشاور قالیباف هم‬ ‫تایید صریح نکرد که قالیباف چنین ســخنانی را بر زبان اورده‬ ‫استامامعتقدبودکهتکذیببایدازسویخودقالیبافصورت‬ ‫گیرد نه از ســوی طرف مقابل‪ .‬ســید مجید حسینی‪ ،‬مشاور‬ ‫رسانه ای شهردار تهران در شــبک ه اجتماعی نوشت‪« :‬اقای‬ ‫دکتر اشنا‪ ،‬مشاور رئیس جمهور‪ ،‬در یک اظهارنظر غیررسمى‬ ‫از قول یک منبع موثق سخنان دکتر قالیباف شهردار تهران را‬ ‫تکذیب کرده اند‪ .‬من همین طــور از پیش خود و فضولتا چند‬ ‫ایراد دارم به این تکذیب‪:‬‬ ‫اول؛ اظهارنظر شــهردار تهــران را که تیتــر اول چند‬ ‫روزنامه شــده نمى توان با حرف درگوشى تکذیب کرد‪ ،‬وقتى‬ ‫درگوشى مى شود‪ ،‬یعنى تکذیب نیست‪ ،‬چون مردم تکذیب‬ ‫رسمی را قبول نمی کنند چه رسد‬ ‫به در گوشــی‪ .‬دوم؛ دکتر اشــنا‬ ‫استاد ارتباطات هستند و طبیعتا‬ ‫مى دانند که کســى که حرف از‬ ‫قولش نقل شــده بایــد تکذیب‬ ‫کند نه کسى که مخاطب سخن‬ ‫است‪ .‬سوم؛ دکتر قالیباف نقدى‬ ‫کرده اند در مورد مساله اقتصادى‬ ‫و زندگى مردم‪ ،‬اگر هم بر فرض‬ ‫این نقــد را نکــرده باشــند‪ ،‬این‬ ‫نقد را عده ای مطــرح می کنند ‪.‬‬ ‫رئیس جمهور محترم هم بارها تاکید بر نقدپذیرى این دولت‬ ‫بر خالف دولت قبل کرده اند؛ به خصوص مساله تقصیر گرایى‬ ‫اصلى ترین مساله فرهنگ سیاسى کشور است که مورد نقد‬ ‫قرار گرفته ‪ .‬من دوست تر داشتم دکتر اشنا این مطلب را توجه‬ ‫مى کردندکهایاتقصیرگراییدرایندولتهستیانه؟وایااگر‬ ‫دولت قبلی دیگران را متهم کرده‪ ،‬شیوه خوبی است که ما هم‬ ‫ادامه دهیم؟ طبیعتا این برای بهبود اوضاع موثرتر بود‪ .‬حتما‬ ‫اگر نقادى هم از سر دلسوزى چیزى گفته بود؛ قانع مى شد و‬ ‫همه ما کمى هم به سمت بهبود مى رفتیم؛ به عنوان کسی که‬ ‫یاست‪،‬فکرمی کنمتماماشکال‬ ‫رشتهعلمی امفرهنگسیاس ‬ ‫فرهنگسیاسیماتقصیرگرایی استوکاشمی شدطرحاین‬ ‫دغدغهبااینبحثشکلگرفته‪،‬مورددغدغهسیاسیونماهم‬ ‫قرار می گرفت‪ ،‬اوضاع حتما بهتر می شد؛ من مطمئنم!»‬ ‫سفر علی الریجانی‬ ‫به ایرلند‬ ‫هفته گذشــته برخی از ســایت های خبری گزارشی را‬ ‫منتشر کردند که در ان امده بود که طی مراسمی در سمنان‬ ‫قرار است تندیس روحانی را در محل زادگاهش نصب کنند‪.‬‬ ‫در این جشن ســورنا ســتاری‪ ،‬معاون علمی و فناوری‬ ‫ریاســت جمهوری و رئیس بنیــاد ملی نخبــگان نیز حضور‬ ‫داشــت‪ .‬اگرچه در تصاویر این جشــن تصویر این تندیس‬ ‫منتشــر نشــد اما در خبرها بود که این تندیس رونمایی شده‬ ‫است‪ .‬این خبر به سرعت در خبرگزاری ها و سایت ها منتشر‬ ‫شد‪ .‬رسانه های اصولگرا به انجام چنین کاری انتقاد کردند‬ ‫اما دولت تاکنون هیچ موضع گیری نسبت به ان از خود نشان‬ ‫نداده است‪.‬‬ ‫در همین حــال بــا گســترش شــایعات در این بــاره‪،‬‬ ‫اصالح طلبان نیز به صدا درامدنــد‪ .‬احمد پورنجاتی در این‬ ‫باره متنی را منتشرکردکه در ان معتقد بود کسانی که این کار‬ ‫را می کنند دانسته یا ندانسته مشغول انداختن پوست خربزه‬ ‫زیرپای روحانی هستند‪.‬‬ ‫پورنجاتی در یادداشــت کوتاهی کــه در فیس بوکش‬ ‫منتشــر کرد نوشــت‪« :‬شــنیده ام که در والیت زادگاهتان‬ ‫سرخه سمنان از تندیس شــما رونمایی کرده اند و قرار است‬ ‫در میدان شــهر نصب شود‪ .‬اگر چنین باشــد‪ ،‬به گمانم هر‬ ‫شــیر پاک خورده ای که بانی این کار بوده‪ ،،‬اگاه و نااگاه به‬ ‫قصد خیر یا به انگیزه ای مرموز یا جنابعالی را با «حاجی میرزا‬ ‫اقاسی» عوضی گرفته یا پوســت خربزه ای نذر کفش های‬ ‫مبارک شما کرده است‪ .‬ادب و متانت و فروتنی و مناعت طبع‪،‬‬ ‫همان ویژگی هایی هســتند که در یک شخصیت اعتدالگرا‬ ‫جست وجو می کنیم و بارها شاهدش بوده ایم‪».‬‬ ‫پورنجاتی در این یادداشت تصریح می کند‪« :‬پیشنهاد‬ ‫خیرخواهانــه ام به عنوان یک شــهروند ایرانی که به شــما‬ ‫رای داده‪ ،‬این است که اگر دروغ است‪ ،‬به سرعت تکذیب‬ ‫کنید و اگر راست است‪ ،‬به ســرعت جلوی این کار ناپسند را‬ ‫بگیرید‪».‬‬ ‫ادعاهای عجیب احمدی مقدم‬ ‫روزنامه قانون اظهارات تلویزیونی اسماعیل احمدی مقدم درباره‬ ‫پرونده فساد مالی در بنیاد تعاون نیروی انتظامی را «ادعاهای عجیب»‬ ‫توصیف کرده و در پرونده ای به این موضوع پرداخته بود‪ .‬این روزنامه‬ ‫ی در دفاع از خود و تکذیب‬ ‫نوشته بود‪« :‬فرمانده ســابق نیروی انتظام ‬ ‫خبر بازداشت خود‪ ،‬پسر و دامادش‪ ،‬ادعاهایی را مطرح کرد ه که جای‬ ‫بحث و بررسی بسیاری دارد‪ ».‬قانون همچنین در یک یادداشت دیگر‬ ‫در این باره گفته که این اظهارات ابعاد این اتفاق را یک فاجعه می داند‬ ‫که «رئیس پلیس کشور به مفسدان که پول مردم را «بردند» می گوید‪:‬‬ ‫«اگراموال را بازپس بدهید پیگیری حقوقی انجــام نمی دهیم» بدبختانه اینکه انها حتی ایــن موضوع را نمی پذیرند و‬ ‫ سرانجام پرونده به دستگاه قضایی ارجاع می شود‪ ».‬این یادداشت همچنین با طرح این پرسش که «رئیس پلیس به چه‬ ‫مجوزی به خودش این اجازه را داده که پرونده را در صورت بازپس گیــری اموال از دایره پیگیری حقوقی خارج کند؟»‪،‬‬ ‫نوشته بود‪« :‬سال گذشته روزنامه ارگان دولت گوشه هایی از تهدید و شبکه چند الیه رانت خوار را برمال کرده بود اما کسی‬ ‫به ان توجه نکرد ؛ پرونده ای که در ان تخلفی ‪ ۱۲‬هزار میلیاردی وجود دارد‪ ».‬روزنامه قانون در انته ا با طرح این پرسش ها‬ ‫و به منظور بازگشــت اعتماد به نهادهای قضائیه و امنیتی کشور خواســتار برگزاری علنی دادگاه این افراد شده و نوشته‬ ‫بود‪« :‬این کدام کانون های مافیایی هستند که حتی حاضر نشدند اموال را پس داده و از پیگرد در امان بمانند؟ تکلیف‬ ‫دارایی های از بین رفته و سرمایه اعتمادی که مردم از دســت دادند چه می شود؟ دلسوزان نظام نباید برای این موضوع‬ ‫فریاد بزنند؟ این قدرت از کجا ناشی می شــود که هم درباره خانواده رئیس قو ه مجریه شایعه درست می کنند‪ ،‬هم رئیس ‬ ‫پلیس کشور را تهدید به افشای فیلم می کنند و هم به گفته احمدی مقدم با پول معجزه کرده و قاضی را جابه جا می کنند؟»‬ ‫احمدی نژاد در دادگاه؟‬ ‫روزنامه شــرق ضمن انتشــار گزارشــی از مکاتبات کمیســیون‬ ‫اصل ‪ ۹۰‬مجلس شــورای اسالمی از وجود «‪ ۲۳‬شــکایت از محمود‬ ‫احمدی نژاد در قوه قضائیه» خبر داد‪ .‬تهمینه توسی در گزارش روزنامه‬ ‫شــرق نوشــت‪« :‬انطور که از اداب اجتماعی احمدی نــژاد می توان‬ ‫فهمید‪ ،‬او انقدر اوقات فراغت دارد تا در اغلب مراســم رسمی و دید و‬ ‫بازدیدهای سیاسی و غیرسیاسی شرکت کند‪ ،‬اما جالب اینکه با وجود‬ ‫احضار رســمی به دادگاه‪ ،‬هنوز هیچ فرصتی برای شرکت در محکمه‬ ‫دست نداده و هنوز از حضور رئیس دولت عدالت محور در دادگاه خبری‬ ‫به گوش نمی رسد‪ ».‬روزنامه شرق با اشاره به اینکه «در میان شــکایت ها‪ ،‬از واردات خودرو لوکس با ارز مرجع گرفته تا‬ ‫ماجرای چندشغله ها و شکایت از مشاغل دولتی متعدد حمید بقایی به چشم می خورد» نوشته است‪« :‬برخی گزارش ها نیز‬ ‫مربوط به انحراف بودجه می شود و برخی دیگر تفحص از نهادها و دستگاه ها»‪ ،‬ضمن اینکه «سه مورد از این تخلف ها نیز‬ ‫به معرفی نکردن به موقع وزرای کابینه بازمی گردد‪ ،‬شکایتی که ان روزها از سوی رئیس مجلس به قوه قضائیه فرستاده شد‬ ‫و حاشیه سازی هایی مبنی بر شکایت [علی] الریجانی از احمدی نژاد باال گرفت‪ ».‬شرق نوشت‪« :‬مرور کارنامه مدیریتی‬ ‫نزدیکان احمدی نژاد‪ ،‬نشان از ان دارد که حلقه یاران نزدیک او این روزها رفت وامدهای فراوانی به دادگاه دارند‪ ،‬از سعید‬ ‫مرتضوی‪ ،‬مدیر منصوب او در تامین اجتماعی گرفته تا مسعود زریبافان و کارنامه پرسوالش در بنیاد شهید» و عالوه بر‬ ‫این «دو نفر از نزدیکان احمدی نژاد‪ ،‬تا اینجای کار زندانی شــده اند» و «محمودرضا خاوری‪ ،‬مرد شماره یک اختالس‬ ‫سه هزار میلیارد تومانی نیز به دلیل سوءمدیریت دولت گذشته از کشور خارج شده است»‪ ،‬ضمن اینکه «بابک زنجانی با‬ ‫بدهی های میلیاردی به حوزه نفت‪ ،‬زندانی است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ضرغامی‬ ‫و شهدا‬ ‫اســداله عســگراوالدی‪ ،‬رئیس اتاق بازرگانی ایــران و چین در‬ ‫گفت گو با «نســیم» با انتقــاد از ادعای رئیس جمهــور در خصوص‬ ‫کاهش ‪ 8‬میلیارد دالری واردات مواد غذایی نسبت به دوره قبل اظهار‬ ‫کرد‪« :‬ادعای رئیس جمهور را به هیچ عنوان قبول ندارم و معتقدم که‬ ‫واردات در دولت یازدهم بیشتر از دولت قبل هم شده است‪ ».‬رئیس‬ ‫اتاق بازرگانی ایران و چین با اشــاره به شکست پروژه های خودکفایی‬ ‫محصوالت کشــاورزی در این دولت درباره علت این موضوع توضیح‬ ‫داد «کم ابی باعث شــد برنامه ای کــه وزارت جهاد کشــاورزی برای‬ ‫خودکفایی گندم داشت با شکست رو به رو شود و امسال در تولید شکر هم شکست خوردیم‪».‬عسگر اوالدی همچنین‬ ‫گفته بود که در نتیجه این اتفاقات ناچار باید این محصوالت را وارد کنیم و «چاره ای نداریم‪ ،‬اما بیشتر واردات ما را دولت‬ ‫و شرکت های شــبه دولتی یا همان خصولتی ها انجام می دهند‪ ».‬او همچنین در بخش مهمی از اظهاراتش که به تیتر‬ ‫اصلی برخی رسانه ها تبدیل شد گفته بود که به اظهارات روحانی در نشست خبری خندید ه است‪« :‬من فرمایشات اقای‬ ‫روحانی را کامل گوش دادم و به ان خندیدم‪ ،‬زیرا این فرمایشات یک گفتار درمانی بسیار زیبا و جالب توجه بود‪ ،‬البته ما‬ ‫می خواهیم از دولت یازدهم مانند دولت های دیگر حمایت کنیم و نمی توانیم حرفی بزنیم‪ ».‬عسگر اوالدی گفت‪« :‬در‬ ‫دولت یازدهم واردات محصوالت کشاورزی نه تنها کم نشده‪ ،‬بلکه بیشتر هم شده زیرا امسال خشکسالی ها بیشتر شده‬ ‫است‪ ،‬به شکلی که گندم‪ ،‬برنج‪ ،‬روغن و سویا به میزان فزاینده ای به کشور وارد می شود‪ ،‬گوشت و شکر هم امسال به‬ ‫میزان باالیی وارد شد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پوست خربزه زیرپای روحانی‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫عسگراوالدی‪ :‬به حرف های رئیس جمهور خندیدم‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪25‬‬ ‫درباره گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نظرسنجی ها نشــان از کاهش محبوبیت حسن روحانی (هرچند‬ ‫انــدک) دارد‪ .‬درباره چرایی ایــن رخداد مهم نظــرات متفاوتی موجود‬ ‫است‪ .‬در گفتارهای این هفته عالوه بر این موضوع به تحوالت ترکیه‪ ،‬‬ ‫یک حاشــیه جدید پیرامون محمد جواد ظریف و طبقه اشراف نشین‬ ‫پرداخته ایم‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫نظرسنجیدوساله‪،‬رای‪4‬ساله‬ ‫ایا باید به نظرسنجی ای پز اهمیت داد؟‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ما عادت کرده ایم به بردهایی با اختالف‬ ‫‪ ۲۰‬تا ‪ ۳۰‬درصدی اراء نفر اول با دوم؛ این‬ ‫نگاه را باید کم کم به خاطرات بســپاریم‪،‬‬ ‫چون چنــد ســال اخیــر انتخابات های‬ ‫مختلــف‪ ،‬ثابــت کــرده کــه ایــن دهه‪،‬‬ ‫دهــه پنجــاه و چنــد درصد ی هاســت‬ ‫(رئیس جمهــور پنجاه و چنــد درصدی‪،‬‬ ‫شهردار پنجاه و چند درصدی و الی اخر)‬ ‫گفتارها‬ ‫هفته گذشته‪ ،‬خبر زیر بســیاری از قلم ها را واداشت تا‬ ‫بنگارند و بســیاری از مغزها را ترغیب کرد که بیشتر مداقه و‬ ‫تامل کنند‪ .‬خبر از قرار زیر است‪:‬‬ ‫«به گزارش موسســه نظرســنجی امریکایی ای پوز‪ ،‬‬ ‫درصد کسانی که از عملکرد روحانی رضایت دارند‪ ،‬نسبت به‬ ‫بهمن پارسال یک درصد کاهش یافته و به ‪ ۴۸‬درصد رسیده‬ ‫است‪ .‬اما قسمت حذف شــده خبر این نظرسنجی ان است‬ ‫که همین نظرسنجی به نســبت ابان ‪ ۱۰ ،۹۳‬درصد کاهش‬ ‫را نشان می دهد‪».‬‬ ‫بنابر نتایج نظرســنجی مورد اشاره نســبت کسانی که‬ ‫عملکرد روحانی را در خرداد ‪ ۱۳۹۴‬رضایت بخش می دانند با‬ ‫یک درصد کاهش به نسبت بهمن ‪ ،۹۳‬به ‪ ۴۸‬درصد رسیده‬ ‫اســت‪ .‬این رقم در ابان ‪ ۹۳‬به میزان ‪ ۵۸‬درصد بوده است‪.‬‬ ‫در مقابل میزان نارضایتــی از ‪ ۲۷‬درصد ابان ‪ ۹۳‬و ‪ ۲۹‬درصد‬ ‫بهمن ‪ ۹۳‬به ‪ ۳۳‬درصد در خرداد امسال افزایش یافته است‪.‬‬ ‫ای پز‪ ،‬طی یک نظرســنجی تلفنی‪ ،‬نظر مــردم را در‬ ‫مورد عملکرد رئیس جمهور در یک طیف پنج قسمتی مورد‬ ‫بررسی قرار داده است‪ .‬مطابق یافته های این نظرسنجی که‬ ‫طی روزهای ‪ ۶‬تا ‪ ۸‬خرداد ماه ‪ ۱۳۹۴‬انجام شد‪ ۳۷ ،‬درصد از‬ ‫عملکرد رئیس جمهور «راضی» و ‪ ۱۱‬درصد هم از عملکرد‬ ‫ایشــان «تا حدی راضی» هســتند‪ .‬همچنین ‪ ۲۸‬درصد از‬ ‫عملکرد رئیس جمهور «ناراضی» و ‪ ۵‬درصد هم از عملکرد‬ ‫اقای روحانی «تا حدی ناراضی» هستند‪.‬‬ ‫دقــت نظرســنجی ای پــوز در بحبوحــه انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری یازدهم‪ ،‬باعث شــد تــا بــه دو نکته پی‬ ‫ببریم؛ اول انکــه می توان به برخی نظرســنجی ها از حیث‬ ‫دقت اعتماد کرد و دوم اینکه نظرســنجی ها‪ ،‬نظرســنجی‬ ‫می کننــد‪ ،‬نــه پیش بینی یا پیشــگویی‪ .‬اگرچــه اطالعات‬ ‫خام نظرســنجی های ای پوز‪ ،‬بســیار به امار واقعی نزدیک‬ ‫بود ولی این هم به ما ثابت شــد کــه پیش بینی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری جمهوری اســامی ایران‪ ،‬محال است؛‬ ‫وقتی امار ای پوز هم پس از یک روز زیر و زبر می شود‪ ،‬این‬ ‫یعنی که نظرسنجی ها‪ ،‬در ایام ریاست جمهوری‪ ،‬اعتبارشان‬ ‫یک روز هم نیســت‪ ،‬بلکه می تواند فقط چند ساعت باشد و‬ ‫انچه برنده را رقم می زند‪ ،‬لحظاتی است که ابستن اتفاقات‬ ‫غیر مترقبــه و محیرالعقول از جانب کنشــگران سیاســی و‬ ‫هیجانی و اتشین از طرف رای دهندگان است‪.‬‬ ‫این مقدمه از این باب ذکر شــد تا منظر این تحلیل را‬ ‫دریابیم؛ این تحلیل از نظرســنجی ای پــوز صرفا به عنوان‬ ‫یک فرض نزدیک به واقعیت و یک حدس قوی الهام گرفته‬ ‫است و نظرسنجی که ذاتا مربوط به گذشته است را نمی توان‬ ‫به اینده هــم حواله داد و اگــر چنین کنیــم‪ ،‬تحلیلمان هم‬ ‫ی و هم غیر کاربردی از کار در خواهد امد‪.‬‬ ‫غیر علم ‬ ‫با ذکر مدخــل فوق‪ ،‬توجه به نکات ذیــل مفید به نظر‬ ‫می رسد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬ارای ‪ ۸‬ساله ریاست جمهوری مردم‬ ‫جنس مردم ایران‪ ،‬با جنس ارای تمــام مردم جهان‪،‬‬ ‫متفاوت اســت‪ .‬مردم ما مثل امریکایی ها رای نمی دهند؛‬ ‫چون از بین دو نفر انتخــاب نمی کنند و ایرانی ها مانند مردم‬ ‫فرانسه رای نمی دهند؛ چون به این ســرعت‪ ،‬اعتمادشان‬ ‫از سارکوزی منتخبشان سلب نمی شــود‪ .‬با نگاهی تطبیقی‬ ‫می توان به این نتیجه رسید که انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫در جمهوری اســامی ایران‪ ،‬مانند بســیاری از دیگر ابعاد‬ ‫زندگی ایرانی‪ ،‬پدیده ای است ناب‪ ،‬بی بدیل و تواما عجیب؛‬ ‫برخالف بســیاری از انتخابات های ریاست جمهوری دنیا‪،‬‬ ‫اصال قابل پیش بینی هم نیست‪.‬‬ ‫اما یک نکته در رای مردم بســیار مشــهود بوده و ان‬ ‫ماندگاری اعتماد مردم ایران به شخص برگزیده شده است‪.‬‬ ‫به این ترتیب که مردم ما سخت اعتماد می کنند‪ ،‬ولی راحت‬ ‫دل می بازنــد؛ مــردم ما مثل یک عاشــق عمــل می کنند و‬ ‫رمانتیسیزم و سانتی مانتالیزم در رفتارشان موج می زند‪ .‬این‬ ‫ویژگی هم مفید و حســن اســت و نیز عیب و قبح هایی دارد‬ ‫که از حوصله این یادداشت خارج است‪ .‬تجربه ثابت کرده‬ ‫که مردم ما حتی اگر نظرشــان منفی شود‪ ،‬به رئیس جمهور‬ ‫مســتقر‪ ،‬باز هم رای می دهند؛ این اتفاق روان شناختی‪ ،‬به‬ ‫معنای تن دادن مردم به گزیده شــدن دوبار از یک ســوراخ‬ ‫نیســت‪ ،‬بلکه به معنای فرصت دادن تا حــد نهایت به یک‬ ‫رئیس جمهور است و نیز به معنای تحمل یک رئیس جمهور‬ ‫تا حد اشباع و سیری کامل است‪.‬‬ ‫الغــرض؛ مــا ایرانیــان عــادت نیکویــی داریــم که‬ ‫خوش باوریم و خونگرم‪ ،‬یعنی زود اعتماد می کنیم و عادت‬ ‫مذمومی داریــم که وقتی بــه ضیافتی دعوت می شــویم‪،‬‬ ‫ان قدر می خوریم که تا یک هفته وقتی اســم غذا به میان‬ ‫می اید‪ ،‬احساس می کنیم که رژیم گرفتن برایمان جذاب تر‬ ‫و مطبوع تر است تا خوردن یک دل سیر غذاهای رنگارنگ‪.‬‬ ‫حکایت انتخابات ریاست جمهوری ما نیز همین است؛ هشت‬ ‫سال یک نفر را ان قدر تحمل می کنیم‪ ،‬تا بعد از هشت سال‬ ‫از خود ان شــخص و گفتمانش‪ ،‬دلزده می شویم و می رویم‬ ‫سراغ نقطه دقیقا مقابل ان (ما هم خوش سلیقه ایم‪ ،‬هم زود‬ ‫باور و هم تنوع طلب؛ جمع نقیضینی که معجونی است به نام‬ ‫انتخاب به سبک ما ایرانی ها)‪.‬‬ ‫‪ -۲‬حاالت مختلف نظرسنجی ای پوز‬ ‫نظرســنجی ای پوز ســه حالــت را برای ما بــه تصویر‬ ‫می کشــد و نه فقط یک حالت را‪ .‬اینکه فرض بگیریم که از‬ ‫انجا که روحانی در نظرسنجی های اخیر‪ ،‬روندش رو به افول‬ ‫است‪ ،‬پس دو ســال بعد از امروز هم بیشتر واترقیده است‪،‬‬ ‫پس انتخابات ‪ ۹۶‬را می بازد‪ ،‬یک تحلیل خام و دور از واقعیت‬ ‫است‪ .‬حالت اول این است که این روند افزایشی باشد یعنی‬ ‫روحانی بیشتر محبوبیتش را از دست بدهد‪ ،‬حالت دوم این‬ ‫است که این روند کاهشی باشد‪ ،‬یعنی با ریزش کمتر و رویش‬ ‫بیشتری مواجه شود و حالت سوم به این معناست که با این‬ ‫نسبت ثابت بماند‪.‬‬ ‫الغرض؛ به این راحتی نمی توان گفت که نظرسنجی‬ ‫ای پوز به معنــای واگذار کــردن عرصه توســط روحانی به‬ ‫رقباست‪.‬‬ ‫‪ -۳‬برنامه ریزی دولت‪ ،‬چهار ساله بوده نه دو ساله‬ ‫بســیاری از ما تحلیل مان این است که دولت چون به‬ ‫اکثر شعارهایش عمل نکرده‪ ،‬پس قطعا سال ‪ ۹۶‬شاهد پایان‬ ‫عمر اولین دولت ‪ ۴‬ســاله خواهیم بود؛ حال انکه فراموش‬ ‫کرده ایم که این دولت و هر دولتــی‪ ،‬عکس العمل هایش‪،‬‬ ‫متناســب با همان زمان اســت‪ .‬یعنــی دلیلی نــدارد دولت‬ ‫یازدهم‪ ،‬نقشه ها و شعارها و در باغ سبز نشان دادن هایش را‬ ‫یا حتی تحقق برخی وعده های خاصش را‪ ،‬در انتهای عمرش‬ ‫محقق نکند! صرف عدم رفع حصر یــا رفع همه تحریم ها‪،‬‬ ‫دلیل بر ناکارامدی دولت در منظر طرفدارانش نیست‪ .‬چرا‬ ‫ما احتمال نمی دهیم که فرضا اگر دولت از پس شعارهایش‬ ‫برنیاید‪ ،‬اما روحانی هم این قدرت را دارد که در مناظره های‬ ‫‪ ،۹۶‬باز بتوانــد اعتماد مــردم را جلب کنــد‪ ،‬همان طور که‬ ‫احمدی نژاد در ‪ ۸۸‬توانست؟‬ ‫الغرض؛ بر اســاس ضرب المثل فواره چون بلند شود‬ ‫ســرنگون شــود‪ ،‬ممکن اســت نقشــه دولت این باشد که‬ ‫برگ های برنده اش را در چند ماه انتهایــی عمرش رو کند و‬ ‫فعال صرفا به سامان دادن اوضاع اقتصادی کشور بپردازد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬روحانی بــا ‪ ۷‬دهم درصــد‪ ،‬بــه رای حداکثری‬ ‫رسید‪ ،‬ولی‪...‬‬ ‫ایــن ادعای عجیــب‪ ،‬گاهی ایــن فرضیــه را تقویت‬ ‫می کند کــه ما حافظه هایــی کوتاه داریــم؛ ادعای عجیب‬ ‫این اســت که برخی مدام تکرار می کنند کــه اقای روحانی‬ ‫شما با هفت دهم اختالف توانستی پیروز شوی‪ ،‬حال انکه‬ ‫فراموش می کنیم که وی از بین شش نامزد ‪ ،‬توانسته در دور‬ ‫اول‪ ،‬رقابت را یکسره کند! انگار نه انگار که در سال ‪ ،۸۴‬نه‬ ‫ایت الله هاشمی رفســنجانی و نه احمدی نژاد‪ ،‬به رغم تمام‬ ‫برجســتگی های شخصیتی شــان‪ ،‬نتوانســتند در دور اول‬ ‫انتخابات را به نفع خود رقم بزنند‪.‬‬ ‫الغــرض؛ اوال در این مواقع ‪ ۸۴‬را بیشــتر مرور کنیم و‬ ‫ثانیا در نظر بگیریم که ایا اگر ‪ ۹۲‬به دور دوم می رفت‪ ،‬رای‬ ‫روحانی خیلی بیشتر نمی شد؟‬ ‫‪ -۵‬کم کــم باید به دهــه پنجاه و چنــد درصدی ها‬ ‫عادت کنیم‬ ‫ما عادت کــرده ایم بــه بردهایــی با اختــاف ‪ ۲۰‬تا‬ ‫‪ ۳۰‬درصــدی اراء نفر اول بــا دوم؛ این نــگاه را باید کم کم‬ ‫به خاطرات بســپاریم‪ ،‬چون چند ســال اخیر انتخابات های‬ ‫مختلــف‪ ،‬ثابت کــرده که ایــن دهه‪ ،‬دهــه پنجــاه و چند‬ ‫درصدی هاســت (رئیس جمهــور پنجاه و چنــد درصدی‪،‬‬ ‫شهردار پنجاه و چند درصدی و الی اخر)‪ .‬این نگاه در مطلب‬ ‫با عنوان «دهه پنجاه و چند درصدی ها» از همین نگارنده‪ ،‬‬ ‫به تفصیل تبیین شده است‪.‬‬ ‫‪ -۶‬عمر دولت ها کم نشــده‪ ،‬واکنش مــردم بعد از‬ ‫فســادهای عظیم اقتصــادی همه جناح ها‪ ،‬ســریع و‬ ‫صبرشان کم شده‪...‬‬ ‫از این پس قاعده همین اســت که مــردم به هر کم و‬ ‫کاستی ای سریعا واکنش نشان می دهند؛ اوال چون کاهش‬ ‫صبر مردم گریز ناپذیر است‪ ،‬ان هم پس از اختالس سه هزار‬ ‫میلیــاردی و دیگر فســادهای مالی و رســیدگی بــه پرونده‬ ‫اشخاص مختلف از جناح های مختلف و رو شدن پرونده های‬ ‫عظیم دزدی از بیت المال ان هم از جانب تمامی طیف ها و‬ ‫جریان های سیاسی؛ از راست تا چپ و در برهه های زمانی‬ ‫مختلف‪ ،‬از دهه هفتاد تا دهه ‪.۹۰‬‬ ‫ثانیا بستر شــبکه های اجتماعی موجب شده تا مردم‬ ‫ســریعا واکنش شــان را به هــم منتقــل کنند و ایــن موج و‬ ‫احساسات و مواضع مردمی‪ ،‬به صورت واگیر به کل کشور‬ ‫شیوع پیدا کند‪.‬‬ ‫الغرض ؛ دوران عوض شده و این فضا برای هر دولتی‬ ‫متصور است‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تو وجودش را‬ ‫نداری دم نزن‬ ‫درباره کسی که دوست دارد دوستانش را‬ ‫به بهشت ببرد‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫هرکه خواهد گو بیا و هرچه خواهد گو بگو‬ ‫کبر و ناز و حاجب و دربان در این درگاه نیست(‪)1‬‬ ‫گفت‪« :‬در وازه» گفتم‪« :‬کــه هر کی می خواد بیاد؟»‬ ‫گفت‪« :‬کــه هر کی هم می خــواد بره‪ ».‬دیدم چه قشــنگ!‬ ‫احزاب سیاسی دنیا هم می گویند‪« :‬در وازه» ولی انجا امدنت‬ ‫با خودت اســت‪ ،‬رفتنت با خداســت‪ .‬مگر رهایت می کنند؟‬ ‫طعمه ای را که به قــاب گیر کرد‪ ،‬کــدام ماهیگیری دوباره‬ ‫سرش می دهد برود – و به قول سهراب سپهری‪ -‬به ابی دریای‬ ‫بیکران دچار شــود؟ ولی هنر این اقای بزرگوار‪ ،‬این یکپارچه‬ ‫اقا این است که می گوید‪« :‬در وازه» تا هر که می خواهد بیاید‬ ‫و صد البته هر که نمی خواهد‪ ،‬برود‪« :‬امدنت با خودت بود‪،‬‬ ‫رفتنت هم با خودته‪».‬‬ ‫این ازاداندیشی در کربال داستان عجیبی دارد‪ .‬حضرت‬ ‫سبط شهید امام حسین ابن علی – علیه السالم – در این سفر‪،‬‬ ‫ســفری که سرنوشــت تاریخ را عوض کرد‪ ،‬هر بار که به زبانی‬ ‫متفاوت گفت‪« :‬در وازه» غرضش لبیک خواهی و دعوت به‬ ‫یاریبود‪،‬ولیدوبارهمگفت‪«:‬دروازه»ومقصودشاینبود‪:‬‬ ‫«رفتنی هاش نمونن؛ برن»‪ .‬امروز می خواهم یکی از ان دو‬ ‫مرتبهرابرایتانبازگوکنم‪.‬دریکیازمنزلگاه هایمیانراهمکهتا‬ ‫کوفه‪،‬خبرشهادتحضرتمسلم–صلوات اللهعلیه–وجناب‬ ‫ هانی – رحمت الله علیه – با رسیدن خبر شهادت برادر رضاعی‬ ‫امامحسین–علیه السالم‪-‬عبداللهبقطرکهحاملنامه ایبرای‬ ‫حضرتمسلمبود‪،‬بهتاییدوقطعیترسید‪.‬تاریخطبریچنین‬ ‫گزارش می کند‪« :‬فاتی ذلک الخبر حسینا علیه السالم و هو‬ ‫بزبالهفاخرجللناسکتابافقراعلیهم‪:‬بسم اللهالرحمن الرحیم‪.‬‬ ‫اما بعد فانه قداتانا خبر فظیع؛ قتل مسلم ابن عقیل و هانی ابن‬ ‫عروه و عبدالله ابن بقطر؛ و قدخذلتنا شیعتنا فمن احب منکم‬ ‫االنصراف فلینصرف لیس علیه منا ذمام؛ در منزلگاه زباله این‬ ‫خبر به حسین علیه السالم رسید‪ .‬ان گاه نوشته ای بیرون اورد‬ ‫و برای مردم خواند‪ :‬بســم الله الرحمن الرحیم‪ .‬اما بعد خبری‬ ‫دردناک و ناگوار رسیده اســت‪ :‬کشته شدن مسلم ابن عقیل‬ ‫ و هانی ابن عروه و عبدالله ابن بقطر‪ .‬شــیعیان مــا‪ ،‬ما را تنها‬ ‫گذاشته اند‪.‬هرکسازشمامی خواهدبازگردد‪،‬بازگرددکهحقی‬ ‫بر او نداریم‪( ».‬به نقل از دانشنامه امام حسین علیه السالم‪،‬‬ ‫انتشــارات دارالحدیث‪ ،‬جلد ‪ ،5‬صص ‪ ) 203 – 202‬خوب به‬ ‫عبارت نقل شــده از ان بزرگوار دقت کنیم‪« :‬مــن اراد منکم‬ ‫االنصراف فلینصرف؛ هر که از شما می خواهد منصرف شود‬ ‫و راه خود را از ما جدا کند و دیگر همراه ما نیاید‪ ،‬مانعی ندارد»‬ ‫ادامه فرمایــش ان حضرت‪« :‬لیس علیه منا ذمــام» ذمام از‬ ‫«ذمه» می اید‪ ،‬یعنی مسئولیت و تعهد الزام اور در قبال کسی‬ ‫ّ‬ ‫ی بر‬ ‫یا کاری‪ .‬یعنی هرکه می خواهد برود‪ ،‬از جانب ما هیچ الزام ‬ ‫او نیست‪ .‬خالصه کالم اینکه ما نمی خواهیم کسی را مجبور‬ ‫ی بر کسی‬ ‫کنیم‪ .‬صد البته وقتی می فرماید‪« :‬از جانب ما الزام ‬ ‫نیست» یک فضای سپید و نانوشته در متن هست؛ جمالت‬ ‫ناگفته ای اینجا شنیده می شود‪« :‬از جانب من اجبار و الزامی‬ ‫ بر تو نیســت؛ از جانب خودت چه؟ ایا خودت هیچ مسئولیتی‬ ‫احساس نمی کنی؟» ســاده اش اگر من بخواهم روایت کنم‬ ‫این می شود‪ « :‬من میگم برو چون نمی خوام مجبورت کنم‪،‬‬ ‫نمی بینی من با زن و بچه‪ ،‬اواره کوه و بیابون شــده ام فقط به‬ ‫خاطر اینکه نمی خوام بیعت کنم و چون نمیخوام شروع کننده‬ ‫جنگ باشم؟ حاال اگه با وجود همه اینا غیرت نمی کنی‪ ،‬برو؛‬ ‫در وازه‪ ».‬و منکه زهیرتوکلی‪،‬یک نویسندهخرده پای روسیاه‬ ‫باشــم‪ ،‬هزار و ســیص دو هفتاد و اندی ســال بعد‪ ،‬در این چند‬ ‫جمله کوتاه و بی نهایت خونسردانه ان امام مظلوم در منزلگاه‬ ‫زباله‪ ،‬همان عزت نفسی را استشمام می کنم که در ان فریاد‬ ‫بنیان کن مشــهورش در صحرای کربال‪« :‬اال و ان الدعی و‬ ‫ابن الدعی قدرکز بین اثنتین السله و الذله و هیهات منا الذله‪:‬‬ ‫اهای! بی اصلونسبپسر بی اصلونسب‪،‬مراگذاشتهبرسر‬ ‫دوراهی‪ :‬یا ذلت یا شمشیر کشیده و دور باد و هرگز مباد خواری‬ ‫از ما» چطور شد؟ «من اراد منکم االنصراف فلینصرف لیس‬ ‫علیه منا ذمام» چه ربطی به «هیهات منا الذله» دارد؟ عرض‬ ‫می کنم خدمتتان؛ ما یک دعوت بــرای همراهی داریم یک‬ ‫خواهش‪ .‬در میان دعوت و خواهش‪ ،‬یــک روش هم روش‬ ‫سیاستمداراناستکهنهدعوتاستنهخواهشبلکهاغرای‬ ‫و اغوای مخاطب است‪« :‬برانگیختن امیال فروکوفته و امال‬ ‫سرخورده و رو اوردن عقده های اوست با یک جور جادوجنبل‬ ‫که سیاستمداران بلدند‪ .‬یک سیاســتمدار برای همراه کردن‬ ‫تو با خودش نه خواهش می کند نه دعوت البته هم خواهش‬ ‫می کند هم دعوت و هم هزار حقه بازی دیگر که محور همه و‬ ‫همهکنش هایش«تحت تاثیرقراردادنتو»ستوالغیر‪.‬اگر‬ ‫الزمباشدتهدیدتمی کندواگرپایشبیفتدپیشرویتاشک‬ ‫می ریزد‪ .‬مهم این است که به قالبت بیندازد ولی امام حسین‬ ‫علیه السالم در کوتاه ترین جمالت‪ ،‬حقیقت را به لخت ترین‬ ‫و واضح ترین شــکل بر افتاب می افکند‪« :‬شیعیانم مرا تنها‬ ‫گذاشته اندوعالمتشقتل هانیومسلموعبداللهبقطراست‪.‬‬ ‫هرکهمی خواهدبرودکهازجانبماهیچمسئولیتیبرگردنش‬ ‫نیست»باصدایبلندبابلندترینصدامی شنویم‪«:‬دروازه»او‬ ‫عزت نفس دارد‪ .‬التماس نمی کند‪ .‬ساده اش اگر من بخواهم‬ ‫روایت کنم این می شــود‪«:‬می خواین بمونیــن‪ ،‬می خواین‬ ‫برین‪ .‬اختیار با خودتونه» خــودش که عزت نفس دارد هیچ‪،‬‬ ‫مردمانیکههمراهشامده اندنیزپیشچشمحق بینشعزیز‬ ‫ومحترمند‪.‬اومی بیندکهاینهافردایامروزتابنمی اورند‪«:‬یا‬ ‫با ذلت فرار می کنند (که او نمی خواهد ذلت این روسیاهان و‬ ‫فلک زدگان را در برابر یزید‪ ،‬از اینکه هست بیشتر کند‪ .‬او امده‬ ‫استعزت نفس لگدمالشدهانهارازندهکند)یااینکه(بدتراز‬ ‫ان)ممکناستبهصفیزیدبپیوندندوروزقیامتازشفاعتش‬ ‫محروم شوند ولی او انها را دوست دارد؛ می خواهد همه انها را‬ ‫با خودش ببرد بهشت (انجا که اعالم می کنند‪ :‬در وازه؛ هرکه‬ ‫در دنیا حسین را دوست داشت و از دشمنش بیزار بود‪ ،‬اهال و‬ ‫سهال تشریف بیاورد تو)‪ .‬او از الکی تلف شدن ادم ها خوشش‬ ‫نمی اید‪.‬‬ ‫نمی خواهد به قیمت افزودن بر ســیاهی لشکر و بدین‬ ‫وســیله رعب افکندن در دل دشمن‪ ،‬کســی را پیش از بلوغ‬ ‫اگاهیش و بــدون انتخاب خــودش بدهد دم تیــغ‪ .‬او طفل‬ ‫شش ماهه اش را هم اورده است که قربانی کند‪ .‬به نظر شما‬ ‫حیف نیست که چنین تابلوی با شــکوه بی نظیری با وادادن‬ ‫این اطرافیانی که اکنون دورش را گرفته اند‪ ،‬لکه دار شــود؟‬ ‫ظریفی می گفت اگر بخواهیم زبــان حال حضرت را به تعبیر‬ ‫ساده خودمان روایت کنیم این می شــود‪« :‬اقاجان! ما برای‬ ‫کربال برنامه داریم‪ .‬اگر جنمش را ندارید‪ -‬نوکرتان هم هستیم‬ ‫ از همین االن شما را به خیر و ما را به سالمت‪ .‬کار ما را خراب‬‫نکنید‪ .‬به خیر و خوشی بروید که اگر بمانید فردا بی برو برگرد‬ ‫بریده اید خراب کرده اید کل داستان را که این تو بمیری از ان‬ ‫توبمیری هانیست‪».‬‬ ‫تند کن! بپا نچایی! رهگذر!‬ ‫کربال؟ داری وجودش را مگر؟‬ ‫رفته خون از تار و پود اینه‬ ‫مانده ز ایینه وجود اینه‬ ‫تو وجودش را نداری دم نزن‬ ‫خشکه الف از جوهر ادم نزن‬ ‫هرچه می دانسته ای‪ ،‬باد هواست‬ ‫سر ربودند از سران اینجا کجاست؟ (‪)2‬‬ ‫(‪ )1‬حافظ‬ ‫(‪ )2‬زهیر توکلی‬ ‫ادامه دارد‪...‬‬ ‫اتشنابهنگامدرحریمسلطان‬ ‫گفتارها‬ ‫اردوغان با شرایط ویژه ای در ترکیه مواجه شده است‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2014‬میالدی تا انتخابات‬ ‫پارلمانی امســال خــود را یکه تاز عرصه سیاســی و اجرایی‬ ‫کشــورش می دانســت‪ .‬رئیس جمهور ترکیه حتــی ذره ای‬ ‫تصور نمی کرد که انتخابات پارلمانی ســال ‪ 2015‬میالدی‬ ‫به نقطه اغاز سقوط وی در انکارا تبدیل شود‪ .‬اردوغان طی‬ ‫این یک ســال کمترین کنترل و مدیریتی بــر عملکرد خود‬ ‫نداشت‪ .‬او نه به عنوان یک «رئیس جمهور» بلک ه مانند یک‬ ‫«سلطان» عمل می کرد! او به راحتی از گروه های تکفیری‬ ‫و تروریســتی مانند داعش و النصره حمایت می کرد و با این‬ ‫اقدام خشم کردهای ترکیه (که شاهد قربانی شدن کردهای‬ ‫ســوریه در کوبانی بودند) را برانگیخت‪ .‬از سوی دیگر ‪ ،‬وی‬ ‫تظاهرات های صورت گرفته در شــهرهایی مانند استانبول‬ ‫و انکارا در اعتراض به عملکرد داخلی خود را سرکوب کرده‬ ‫و به تحقیر معترضین پرداخت‪ .‬او حتی به انتقادات افرادی‬ ‫مانند عبدالله گل گــوش فر ا نداد تا خود را فــردی قدرتمند‬ ‫و غیر قابل تغییر نشان دهد‪ .‬انتشــار نتایج نظرسنجی های‬ ‫انتخاباتی در فاصله یک ماه مانده تا برگزاری ان شوک سختی‬ ‫به اردوغان وارد ساخت‪ .‬صالح الدین دمیر تاش توانسته بود‬ ‫در استان های همسایه با سوریه یا همان استان های شرقی‬ ‫ترکیه ارای کردها را به خود اختصاص دهد‪ .‬شور و هیجان‬ ‫به وجود امده میان کردهای ترکیه نشان دهنده توفانی بود‬ ‫که به زودی رویاهای اردوغان را فرو می ریخت‪ .‬با این حال‬ ‫اردوغان کماکان معتقد بود حتی با وجود جلب ارای اکثریت‬ ‫گفتارها‬ ‫این روزهــا بســیاری از تحلیلگران از ابعــاد و جوانب‬ ‫مختلفی برگــزاری انتخابــات پارلمانی اخیر ترکیــه و نتایج‬ ‫ان را مورد تحلیل و بررســی قرار داده اند‪ .‬عده ای روی وزن‬ ‫سیاسی حزب دموکراتیک خلق و رهبر کرد ان «صالح الدین‬ ‫دمیرتاش» متمرکز شــده و عــده ای دیگــر‪ ،‬کاهش ارای‬ ‫اردوغان را نقطه اشکارســاز خشــم نهفتــه در جامعه ترکیه‬ ‫می دانند‪ .‬باید تصریح کرد که همه ایــن تحلیل ها صحیح‬ ‫اســت اما هر یک از یک زاویه تحوالت اخیر ترکیه و حزب‬ ‫عدالت و توســعه را مورد فحص و بررســی قرار می دهد‪ .‬به‬ ‫نظر می رســد باید در ماورای همه ایــن تحلیل ها‪ ،‬به دنبال‬ ‫حلقه مفقوده ای گشت که بیانگر علت تام و واقعی شکست‬ ‫نخست وزیر ترکیه باشد‪ ،‬این علت تام چیزی جز این نیست‪:‬‬ ‫تالش نــا کام اردوغان در احیــای حکومت‬ ‫عثمانی‪ ...‬‬ ‫برگــزاری انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫سال گذشته و کسب حدود ‪ 52‬درصد از ارای‬ ‫عمومی از سوی اردوغان‪ ،‬میل نهفته ای را‬ ‫در درون اردوغان بیدار کــرد که در ان زمان‬ ‫به مایه مباهات و غــرور وی و در حال حاضر‬ ‫به پاشــنه اشــیل رئیس جمهور ترکیه تبدیل‬ ‫شــده اســت! او دســت روی تاریخ گذشته‬ ‫ترکیه گذاشــت تا از «گذشته» پلی به سوی‬ ‫«اینده» بزند‪ .‬تالش مقامات ترکیه ای جهت‬ ‫انتقال جسد سلطان سلیمان به خاک خود و‬ ‫استفاده مکرر از اســامی و نمادهای مربوط‬ ‫به دوران عثمانی نشــان دهنده عزم راســخ‬ ‫اردوغان برای تلفیق گذ شــته و اینده ترکیه‬ ‫بود‪ .‬انچه در محاسبات اردوغان کامال نادیده‬ ‫انگاشــته شــد‪« ،‬زمان حال» بود! اردوغان طی یک سال‬ ‫گذشــته بارها خود را در کســوت سلطان ســلیم عثمانی و‬ ‫ســلطان عبدالحمید قرار داد و بارها در فراسوی خیال خود‬ ‫به همراه احمد داوود اوغلو نخســت وزیر خود به ان ســوی‬ ‫رویاهایش سفر کرد‪ .‬با این حال اردوغان معتقد بود احیای‬ ‫دوران عثمانی برای حزب عدالت و توسعه یک رویا محسوب‬ ‫نمی شود زیرا با تبدیل شدن رئیس جمهور به قدرت مطلق در‬ ‫ترکیه‪ ،‬رویای احیای گذشته در اینده! تحقق خواهد یافت‪.‬‬ ‫این ایده ال گرایی اردوغان بــا مخالفت هایی صریح میان‬ ‫احزاب مخالف رو به رو گردید‪ .‬اردوغان به دســت خود مرز‬ ‫میان واقع گرایــی و ایده ال گرایی را بر هــم ریخت و بدون‬ ‫انکه متوجه عواقب و تبعات اقدامات خود شــود‪ ،‬مرز میان‬ ‫گذشته‪ ،‬حال و اینده را خلط کرد‪ .‬این تلفیق ناموزون حتی‬ ‫از ســوی برخی از اعضای حزب عدالت و توســعه نیز قابل‬ ‫پذیرش نبود‪ .‬بســیاری از طرفداران عبداللــه گل در داخل‬ ‫حزب عدالت و توســعه نســبت به تبعــات بلندپروازی های‬ ‫اردوغان نگران بودند‪ .‬عبدالله گل که در سال گذشته و در‬ ‫قالب کودتایی درون حزبی ولی ارام از راس معادالت سیاسی‬ ‫و اجرایی انکارا کنار گذاشته شد‪ ،‬بارها ایده ال گرایی اردوغان‬ ‫در صحنه سیاست داخلی و خارجی ترکیه را مورد انتقاد قرار‬ ‫داد اما رئیس جمهور ترکیه انتخاب خود را کرده بود‪ .‬اردوغان‬ ‫دست به قماری زد که برای ان دو نتیجه بیشتر متصور نبود‪:‬‬ ‫«سقوط در نقطه اوج» یا «رسیدن به قله رویاها»‪ .‬اردوغان‬ ‫تصمیم گرفت به گزینه نخست اصال فکر نکند و تنها و تنها‬ ‫ذهن خود را معطوف رسیدن به گزینه دوم نماید‪ .‬گزینه ای‬ ‫که در ظاهر پیش شــرط های وقوع ان مهیا بــود‪ .‬اردوغان‬ ‫در جریــان رقابت های انتخابات ریاســت جمهوری ســال‬ ‫‪ 2014‬میالدی دریافت که حتی اگــر همه احزاب مخالف‬ ‫حول محور یک کاندیدا یا ائتالف جمع شوند‪ ،‬قدرت کسب‬ ‫بیش از ‪ 50‬درصد ارا را نخواهند داشــت‪ .‬از ســوی دیگر‪،‬‬ ‫ اردوغان در عین اینکه نسبت به کسب حدود ‪ 10‬درصد ارای‬ ‫صالح الدین دمیر تــاش‪ ،‬رهبر حــزب دموکراتیک خلق در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری سال ‪ 2014‬نگران بود‪ ،‬اما هرگز‬ ‫تصور نمی کرد که این نتایج در انتخابات پارلمانی تکرار شده‬ ‫و منجر به راهیابی کردها به پارلمان شــود‪ .‬او در این معادله‬ ‫صرفا ارای کردهای ترکیه را در نظر گرفت و هرگز برای ارایی‬ ‫که از سوی افراد غیر کرد به سود حزب دموکراتیک خلق واریز‬ ‫شود‪ ،‬حسابی باز نکرد‪ .‬مطابق همین محاسبات‪ ،‬اردوغان‬ ‫به این نتیجه رســید که ارای کردهای ترکیــه در انتخابات‬ ‫پارلمانی باالی هشت درصد نخواهد بود‪ .‬اردوغان در فاصله‬ ‫کردها‪ ،‬دمیر تاش و حــزب متبوعش به دلیل عدم کســب‬ ‫‪ 10‬درصد حداقلی‪ ،‬قادر به حضور در پارلمان نخواهند شــد‬ ‫و مجموع این فرایند به ســود حزب عدالت و توسعه خواهد‬ ‫بود‪ .‬یکی از مهم تریــن دالیلی که محاســبات اردوغان در‬ ‫خصوص انتخابات دچار اشتباه شــد‪ ،‬ثابت ماندن ارای دو‬ ‫حــزب جمهوریخواه خلــق و حرکت ملی در نظرســنجی ها‬ ‫بود‪ .‬اما به رغم قوت قلبی که افرادی ماننــد داوود اوغلو به‬ ‫اردوغان می دادند‪ ،‬نتایج نظرســنجی ها روز به روز اردوغان‬ ‫ن حدود سه هفته‬ ‫را از رویاهای وی دور می ســاخت! اردوغا ‬ ‫مانده بــه انتخابــات دریافت که برخــی افــراد غیر کرد نیز‬ ‫قصد دارند ارای خود را به ســود حــزب دموکراتیک خلق به‬ ‫گردش در اورنــد‪ .‬این در حالــی بود که میــزان ارای حزب‬ ‫عدالت و توسعه در نظرسنجی های انتخاباتی بین ‪ 37‬تا ‪43‬‬ ‫درصد متغیر بود‪ .‬سرانجام روز انتخابات فرا رسید‪ ،‬روزی که‬ ‫اردوغان هیچ گاه ان را از یاد نخواهد برد‪ .. .‬‬ ‫رئیس جمهور ترکیــه به یکی از اصلی تریــن بازندگان‬ ‫معادالت سیاسی ترکیه تبدیل شده اســت‪ .‬این روزها دیگر‬ ‫کمتر کسی از اردوغان به عنوان فردی مقتدر‬ ‫در راس معادالت سیاسی و اجرایی انکارا نام‬ ‫می برد‪ .‬وی عمال قدرت خود را از دست داده‬ ‫و دیگر قدرت بازیابی ان را حداقل در اینده ای‬ ‫نزدیک نخواهد داشت‪ .‬اصلی ترین نگرانی‬ ‫و ناراحتــی اردوغــان‪ ،‬صرفا از دســت دادن‬ ‫اکثریتکرسی هایپارلماننیست‪،‬بلکهانچه‬ ‫وی را به شدت اشفته ساخته‪ ،‬فرو ریختن کاخ‬ ‫ارزوهایش است‪ .‬کاخ ارزوهایی که اردوغان‬ ‫و داوود اوغلــو با هزاران امید واهــی ان را بنا‬ ‫کرده بودند و هرگز تصور در هم شکستن ان‬ ‫را نداشتند‪ .‬اگر حزب عدالت و توسعه نتواند‬ ‫دولت ائتالفی یا حداقلی تشکیل دهد‪ ،‬حدود‬ ‫دو ماه دیگر شاهد برگزاری انتخابات پارلمانی‬ ‫دیگر خواهیم بود‪ .‬این نشان دهنده وضعیت‬ ‫سختی است که اردوغان و داوود اوغلو با ان‬ ‫مواجه هســتند‪ .‬در این میان‪ ،‬اردوغان با ســه حزبی مواجه‬ ‫اســت که هیچ یک در حالت عادی ائتالف با حزب عدالت‬ ‫و توسعه را نمی پذیرند‪ .‬در این میان ‪ ،‬تالش اردوغان جهت‬ ‫تبدیل شدن به قدرت نخســت ترکیه از طریق استقرار نظام‬ ‫ریاستی به نتیجه ای نخواهد رسید‪ .‬روزنامه فرانسوی لوموند‬ ‫در پایگاه اینترنتی خود درباره انتخابات پارلمانی ترکیه نوشت‪:‬‬ ‫«رویای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه برای‬ ‫تبدیل شدن به سلطان این کشــور تعبیر نشد‪ .‬تابلوی نتایج‬ ‫مناطق نشان داد که رویگردانی از این حزب به ویژه در مناطق‬ ‫کردنشین در شرق و جنوب شرق ترکیه بسیار جدی است‪ .‬در‬ ‫مناطق واقع در ساحل دریای مرمره ‪ ،‬مدیترانه و اژه نیز ارای‬ ‫حزب عدالت و توسعه در مقایسه با انتخابات‪ 2011‬به صورت‬ ‫قابل توجهی کاهش یافت‪ .‬این نتایج قبل از هر چیز شکستی‬ ‫بزرگ را برای خود اردوغان رقــم زد‪ .‬او با مطرح کردن طرح‬ ‫«ســلطنت» انتخابات پارلمانی را به یک همه پرسی درباره‬ ‫خودش تبدیل کرد‪ .‬رای دهندگان پاسخی قاطع به او دادند‪.‬‬ ‫او به فکر به دست اوردن ‪ 400‬کرســی برای حزب عدالت و‬ ‫توســعه بود و رویای اصالح قانون اساســی را برای تقویت‬ ‫اختیارات خود در سر داشت که نتوانست به هیچ یک از این‬ ‫اهداف برسد‪». ..‬‬ ‫در نهایت اینکــه اردوغان با اتشــی نابهنگام در حریم‬ ‫پوشالی و رویایی خود مواجه شده است که خاموش کردن و‬ ‫مهار ان دیگر از عهده وی خارج خواهد بود‪. ..‬‬ ‫‪29‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جنگ نرمی که اخالق را ذبح کرده است‬ ‫در حاشیه انتشار گسترده یک تصویر جعلی از محمدجواد ظریف‬ ‫یاسر هدایتی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫مدرس دانشگاه‬ ‫بعد از توهینی که به مرد اول دیپلماســی ایران‪ ،‬دکتر‬ ‫ظریف در مجلس شــورا روا داشته شــد؛ به رغم تقبیح این‬ ‫موضوع توسط مسئوالن و شخصیت های مختلف‪ ،‬متاسفانه‬ ‫گویا جریان تخریب دیپلمات های ایرانی مذاکرات هسته ای‬ ‫همچنــان ادامــه دارد‪ .‬جریانی کــه شــناخت ان می تواند‬ ‫راهگشــای یک جریان شناسی مفصل تر سیاســی در این‬ ‫برهه تاریخی باشد‪ .‬این جریان که در کنار جریان اصلی نقد‬ ‫که حق مســلم و رکن پویندگی هر حرکتی می تواند باشد‪ ،‬تا‬ ‫به حال به حیات خود ادامه داده؛ از انجا که می داند بهترین‬ ‫مجال حیاتش در توامانی با جریان منتقد اســت‪ ،‬تا به حال‬ ‫توانسته است تا حد زیادی صدای منتقدان واقعی مذاکرات‬ ‫را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد‪ .‬منتقدان سیاسی که نه تنها‬ ‫وجودشــان در هر اوضاعی الزم است بلکه حضور حرفه ای‬ ‫ایشــان در فقدان احزاب کار امد سیاسی می تواند در به ثمر‬ ‫رســیدن مذاکرات و انتفاع هر چه بیشتر مردان هسته ای به‬ ‫مراتب تاثیر گذار باشد‪ .‬اما چنان که مورد اشاره قرار گرفت‬ ‫وجود جریانــی تخریبی که عامدانه بــدون توجه به مبانی و‬ ‫اخالق نقد سیاســی و تنها با راه رفتن در سایه جریان منتقد‬ ‫می کوشند هویت خود را در سایه روشن تاریخ سیاست معاصر‬ ‫نشــان دهند‪ ،‬در بســیاری از اوقات نقد های سازنده جریان‬ ‫منتقــد واقعی را نیز تحــت موج های ساخته شــده تخریبی‬ ‫خود قرار می دهند‪ .‬به عقیده نگارنــده اما این جریان ورای‬ ‫یک مســاله سیاســی بودن موضوعی اســت که از منظری‬ ‫بلند مدت توجیه گر نوعی از رفتارسیاسی غیر حرفه ای و البته‬ ‫غیر اخالقی و غیر دینی و ضد اجتماعی است‪ .‬به این ترتیب‬ ‫که تخریب ان نه اســیب به یک جریان سیاســی که نوعی‬ ‫پایه گذاری یــک رفتار غیر دینــی‪ ،‬غیر اخالقی و مخرب در‬ ‫باورها و اعتقادات مردمی می تواند باشد‪.‬‬ ‫برای توضیح‪ ،‬نمونه اخیر رفتاری از این جریان را که به‬ ‫نوعی‪ ،‬بهانه به نگارش درامدن این نوشتار است نیز پیوستار‬ ‫این توضیح می کنم‪ .‬این نمونه تصویری است که در هفته‬ ‫گذشته توسط شبکه های اجتماعی منتشر شد‪ .‬این تصویر‬ ‫دکتر محمد جواد ظریف را در کالس درســی نشان می داد‬ ‫که همراه با چند دانشــجوی خارجی با پوششی غیر متعارف‬ ‫در ایران و متعارف! درخارج از کشور‪ ،‬خیره به دوربین لبخند‬ ‫می زد‪ .‬توضیح باالی این تصویر اما خبر از نیت انتشــار این‬ ‫عکس را می دهد؛ «جناب ظریف الممالک در بحبوحه جنگ‬ ‫تحمیلی»‪ .‬در ادامه نیز با رسم پیکانی این تصویر این گونه‬ ‫توضیح داده شده بود که «جناب ظریف الممالک در بحبوحه‬ ‫جنگ تحمیلی مشغول جهاد علمی در کشور دوست و برادر‬ ‫شیطان بزرگ امریکا‪ ».‬این عکس نسبتا بی کیفیت و کوچک‬ ‫اما برای به اصطالح شیر فهم کردن مخاطبین خود به این‬ ‫توضیح بسنده نکرده و در ذیل تصویر نیز نوشته ای را مندرج‬ ‫کرده بود و به زعم خود ضربه نهایــی را زده بود که‪« :‬و حاال‬ ‫وزیر امور خارجه ایران اسالمی با‪ 200‬هزار شهید»‪ .‬می توان‬ ‫گفت این تصویــر در هفته های گذشــته تقریبا به گوشــی‬ ‫هوشمند هر ایرانی که در شــبکه های اجتماعی عضو بوده‬ ‫فرستاده شده است‪ .‬مخصوصا به واسطه گروه هایی که در‬ ‫انواع این شبکه های اجتماعی فعالند و اگر به نظریه معروف‬ ‫«دنیای کوچک» دکترای میلگرام اعتقاد داشته باشیم که‬ ‫تنها پنج نفر میان هر دو نفر در شبکه های اجتماعی واسطه‬ ‫هستند می توان به این موضوع اعتقاد پیدا کرد که جمعیت‬ ‫کثیری از مردم ایران و چه بسا کاربران این شبکه ها در خارج‬ ‫از کشور نظاره گر این تصویر بوده اند‪ .‬و البته که به این تعداد‬ ‫باید کســانی را نیز اضافه کرد که اگرچه کاربر شــبکه های‬ ‫اجتماعی محسوب نمی شــوند اما به واسطه نزدیکان خود‬ ‫از بسیاری از اطالعات رد و بدل شــده در این شبکه ها اگاه‬ ‫هســتند‪ .‬این تصویر که بر حسب سواد رســانه ای پایین در‬ ‫ایران می توان گفت خیلی زود مورد باور گروه های مختلف‬ ‫مردم نیز قرار گرفته است و با جهت گیری نوشته های ان و‬ ‫با سوءاستفاده از پشتوانه عاطفی ‪-‬اجتماعی فرهنگ دفاع‬ ‫مقدس ‪ -‬که همچنــان نقطه وحدت مردم ایــران با هر نگاه‬ ‫و نظر سیاســی و اعتقادی اســت‪ -‬یک بی اخالقی محض‬ ‫اســت‪ .‬تخریبی که چه به دوســتی نادان و یا دشــمنی دانا‬ ‫منتســب بدانیم؛ در هر روی هــدف کوتاه مدت ان تخریب‬ ‫مرد دیپلماسی ایران بوده اســت و هدف های بلند ان که بر‬ ‫حسب دوستی از سر نادانی و یا دشمنی از سر دانایی می توان‬ ‫قضاوتش کرد و البته نتیجه ای جز اسیب رساندن به ارکان‬ ‫مختلف نظام نداشــته و نخواهد داشــت‪ .‬تصویر موصوف‬ ‫که در نگاه هر اهل فن و کســانی که دارای سواد رسانه ای‬ ‫هســتند ســاختگی بودنش در ابتدای نظر مشــخص بود‪،‬‬ ‫توسط برخی از اهالی رسانه رمز گشــایی شد و خیلی زود دو‬ ‫تصویری که در قالبی مونتاژی به این تصویر بدل شــده اند‬ ‫در کنار هم سه گانه ای را شکل داده اند که باز در شبکه های‬ ‫اجتماعی دست به دست می چرخد‪ .‬تصویر اول یک جوان‬ ‫دانشجوی خارجی در کالس درسی است که تصویر سر دکتر‬ ‫ظریف از یک عکس معروف دکتر ظریف در جوانی به همراه‬ ‫دکتر صادق خرازی گرفته شده و با نرم افزارهای گرافیکی به‬ ‫عکس موصوفی که در ابتدای نوشتار به ان اشاره شد‪ ،‬بدل‬ ‫شده است‪ .‬این نمونه از جریان تخریب اما از زوایای مختلفی‬ ‫قابل تحلیل و بررسی است‪ .‬نمونه ای که حداقل در سه سطح‬ ‫جامعه شناختی‪ ،‬روانشناختی و علوم ارتباطات می تواند مورد‬ ‫مداقه واقع شود‪ .‬انچه اما مطمح نظر این نوشتار قرار گرفته‬ ‫بر حســب این فرض اســت که هدف این تخریب درواقع با‬ ‫قصد توجیه هدف بزرگتر به زعم مدعیــان ان انجام گرفته‬ ‫اســت‪ .‬هدفی که وســیله را توجیه می کند‪ .‬موضوعی که‬ ‫سال هاست یکی از مهمترین دغدغه های توامان معرفتی و‬ ‫عملگرایانه در سپهر کردار و رفتار و پندار ایران معاصر است‪.‬‬ ‫پرسش بزرگی که سه ســویه از پاســخ دارد‪ .‬برخی بر‬ ‫مبنای خرد ایرانی و اسالمی هیچ هدفی را شایسته توجیه گر‬ ‫بودن وسیله ناشایست موصول به هدف نمی دانند و در مقابل‬ ‫برخی دیگر صراحتا هدف واال و ســترگ خــود را توجیه گر‬ ‫هر رفتاری می دانند‪ .‬در این میان ســویه ســوم پاسخ نوعی‬ ‫نفاق و تظاهر اســت که در گفتار با گروه نخستند و در کردار‬ ‫با دسته دوم‪ .‬در واقع این دسته ســوم در ظاهر این گفتار را‬ ‫دارند که بر اســاس صراحت متون دینــی و صراحت عقل و‬ ‫نقل و اخالق هیچ گاه و در هیچ منظری نمی توان از وسیله‬ ‫نادرست و به تعبیر ایت الله شهید بهشــتی «از پلکان حرام‬ ‫به پشت بام سعادت حالل» و تقرب رسید‪ ،‬با این وصف اما‬ ‫این گروه «چون به پنهان می روند ان کار دیگر می کنند» و‬ ‫در کردار هر وسیله را به زعم خویش توجیه گر هدف واالی‬ ‫خود می پندارند‪ .‬به این ترتیب شاید بتوان گفت این چالش‬ ‫بزرگ اگرچه از روزهای اغازین انقــاب ایران محل بحث‬ ‫و گفت وگوی مهم در عرصه اجتماعی بوده اســت اما گویی‬ ‫برای دو دسته همچنان بی هیچ چالشی به یک سیره و روش‬ ‫تبدیل شــده اســت‪ .‬گروهی که در گفتار و کــردار هدف را‬ ‫توجیه گر وســیله می دانند و گروهی دیگر که متظاهرانه در‬ ‫تو جو می کنند‬ ‫گفتار تحقق هدف واال را با وســیله واال جس ‬ ‫و در کردار هدف را با هر وسیله ممکن قابل تحقق می دانند‪.‬‬ ‫نمونه تخریبی وصف شــده یکی از هزاران نمونه ای‬ ‫اســت که متاســفانه هر از چند گاهی در ذیل وقایع سیاسی‬ ‫کشور می توان ان را مشــاهده کرد‪ .‬در این میان البته انچه‬ ‫مایه تاسف شدید است‪ ،‬اقبالی است که برخی از گروه های‬ ‫ارزشمدار جامعه به انجام این نوع رفتار دارند و تخریب هایی‬ ‫از این دســت را ابــزاری برای وارد کردن فشــار سیاســی و‬ ‫اجتماعی بــه گروه مخالــف ارمان ها و تحقــق هدف های‬ ‫واالی خود می دانند‪.‬‬ ‫این گرایش که به زعم من ریشه در فقر معرفتی‪ ،‬القای‬ ‫دشــمن و تاثیرات جنگ نرم فرهنگی و اجتماعــی دارد اما‬ ‫این روزها بیشتر از هر چیز سرمایه های اخالقی و اعتقادی‬ ‫جامعه را هدف اسیب زایی خود قرار داده است‪ .‬ورای به ذبح‬ ‫بردن اخالق جامعه در ســویه دیگر این اسیب ها اما باید به‬ ‫اسیب های مختلف اجتماعی و سیاسی در رفتار تقابل جویانه‬ ‫جناح های سیاسی نیز نظر داشت‪ ،‬خاصه اینکه خرد گریزی‬ ‫منحطی که این نوع از توجیهات – توجیه تحقق هدف های‬ ‫واال توسط هر وسیله ممکن ‪ -‬ایجاد می کند‪ ،‬خود دامن گستر‬ ‫مغالطات رایجی است که در حوزه های فرهنگی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫سیاسی کشور نظاره گر هستیم‪ .‬از شهیدایت الله بهشتی نقل‬ ‫شده است که در کوران فراگیری شعار مرگ بر شاه در قبل از‬ ‫پیروزی انقالب‪ ،‬برخی مبارزان خواســتند شعار جدیدی سر‬ ‫دهند مبنی برغیرمشــروع بودن تولد محمدرضا شاه‪ .‬شهید‬ ‫بهشــتی اما در پاســخ با عتاب انها را نهی کرده و گفته بود؛‬ ‫رضاخان ازدواج کرده‪ ،‬این شعار حرام است‪« .‬از پلکان حرام‬ ‫که نمی شود به بام سعادت حالل رسید‪».‬‬ ‫ی ماشینی؛ نماد‬ ‫پرسه زن ‬ ‫تجدد‪ ،‬نماد انجماد‬ ‫درامدی بر نحوه چاره اندیشی یک‬ ‫کژرفتاریاشرافی‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫کارشناس فرهنگی‬ ‫صدای غرشی که میان ترافیک نیمه روان می پیچد‪،‬‬ ‫توجه هر ُجنبده ای را به خود جلب می کند؛ ماشــین کوتاه ِ‬ ‫ قد‬ ‫بدون ســقف‪ ،‬البالی خودروهای کوچک و بــزرگ درحال‬ ‫الیی کشیدن است و موهای پریشان سرنشــینانش در هوا‬ ‫سرگردان‪ .‬این حکایت بیشتر عصر های طوالنی و داغ برخی‬ ‫خیابان های خاص شــمال پایتخت و تعدادی از شهرهای‬ ‫بزرگ دیگر است؛ دور‪-‬دورزدن های بی انتهایی که تا بعد از‬ ‫نیمه شب به درازا می کشــد مگر انکه حضور نظم دهندگان‪،‬‬ ‫رشته پیوسته ان را پاره کند‪« .‬جوالن جوانان سرمست غرور‬ ‫ثروت» نمایشی تکراری است و دیرپا که چاره اندیشی برای‬ ‫این کژرفتار اشرافی منشانه‪ ،‬نیازمند واکاوی تطور تاریخی ان‬ ‫است و راه حل هایی منطبق با ابعاد متفاوت ماجرا‪.‬‬ ‫پدیده خودروهای گران قیمت و طبقه اشــراف منش‪،‬‬ ‫دامنه دارتر از یک یا چند خیابان است و بسیار هم ریشه دار‪،‬‬ ‫ولی این دلیل نمی شود که با ان مماشات کرد و حداقل مظاهر‬ ‫چنین گرایش های فایده پرستانه ای را محو نساخت‪ .‬ماشین‬ ‫جلوه توسعه اســت و پرسه زنی ماشــینی به زعم برخی نمود‬ ‫تجدد‪ ،‬پس می بایست با مظاهر ان در همان الیه ای مقابله‬ ‫کرد که در حال نشو و نماست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫دوم‬ ‫با رونق گرفتن کافه ها و رســتوران ها‪ ،‬مقوله پرسه زنی‬ ‫به پاتوق نشینی متمایل شد‪ ،‬چون ریشه هایی در تاریخ ایران‬ ‫سوم‬ ‫اوایل اردیبهشــت ماه ‪ ۹۴‬و در تاریک روشنای بامداد‪،‬‬ ‫دو خیابان و بزرگراه مشــهور تهران‪ ،‬بــه صحنه قتل پنج نفر‬ ‫در دو خودرو لوکس مبدل شد‪ ،‬راننده ها و سه سرنشین‪ .‬این‬ ‫رویداد ســطح توجه به پدیده پرســه زنی خیابانی خودروها را‬ ‫ارتقا داد و ان چنــان که از فضای مجازی برمی امد‪ ،‬ســطح‬ ‫باالیی از نارضایتی در قبال این گونه فعالیت ها‪ ،‬زیرپوســت‬ ‫نگاه های حیرت زده به خودروهای اعیانی در جریان بود‪ .‬برای‬ ‫صاحبان خودروها‪ ،‬سیاســت های انضباطی ای نظیر حذف‬ ‫سهمیه بنزین ماشین هایی باالتر از هزار وهشتصد سی‪.‬سی‬ ‫کارایی چندانی نداشت و ظاهرا موانع گمرکی نیز دیگر چندان‬ ‫گفتارها‬ ‫اول‬ ‫پرسه زدن در شهر‪ ،‬از ابتدایی ترین جلوه های تجدد به‬ ‫شمار می رفته و می رود و با مصداق نوسازی سن پترزبورگ و‬ ‫ی که در حاشیه‬ ‫پاریس گره خورده است؛ پیاده راه های منظم ‬ ‫بلوارهای مشهور این شهرها ساخته و اکنده می شدند از انبوه‬ ‫مغازه های رنگ و وارنگ فروش البســه و عطریــات و لوازم‬ ‫تزئینی‪ ،‬به عالوه کافه های متعدد برپاشده در حاشیه خیابان‪.‬‬ ‫ادم هاییکهمی امدندومی رفتندوبهروایتانچهاز«گوگول»‬ ‫درباره بلوار «نوســکی» باقی اســت‪ ،‬معموال تنها اشراف و‬ ‫اعیان و نظامیان عالی رتبه بودند کــه در این مکان ها‪ ،‬امد و‬ ‫شدی داشتند و اگر کسی دارای لباســی مندرس و کارگرانه‬ ‫بود‪ ،‬به تنه یا طعنه ای از میدان به در می شــد‪ ،‬مگر اینکه در‬ ‫خیاالت خویش‪ ،‬کالسکه و لباس گران قیمتی را اجاره می کرد‬ ‫تا دیگران به احترامش کاله از سربردارند یا راه را بر او بازکنند‪.‬‬ ‫در واقع ِ‬ ‫فرد متعلق به طبقه فرودســت‪ ،‬نمی توانست در این‬ ‫مسیر عرض اندامی بکند (و مثال خواهش های عاطفی اش‬ ‫را ابراز کنــد)‪ ،‬مگر انکه خود را به شــکل یک ادم متمکن تر‬ ‫وانمود می کرد‪.‬‬ ‫در بودلر اما بلوار نوساز مرکز پاریس (ساخته هوسمان)‪،‬‬ ‫جلوه ای رمانتیک تر پیدا می کرد و نحوه گشوده شدن خیابان‬ ‫در دل محالت کهنه‪ ،‬ورودی و خروجی هــای انها و عبور و‬ ‫مرور رهگذران به شکلی شاعرانه و همراه با الهامات فلسفی‬ ‫و سیاســی بود‪ .‬درون داد این گونه دیدن بلوار‪ ،‬فهم شهر و‬ ‫تجربه کردن مدرن ترین پدیده بشــری بود که هم به زندگی‬ ‫تهی شده از معنا‪ ،‬رنگ و بو و لذت می داد و هم می شد از چنین‬ ‫چینشــی به وجوه ناپیدای تجدد و بن بست هایش بیشتر پی‬ ‫برد‪ .‬همین نظام اندیشــگی بود که برای مدرن شدن ایران‬ ‫و تهران‪ ،‬خیابان های عریض مرکز شــهر را در دوره استبداد‬ ‫پهلوی ها به وجود اورد و نمونه بارزش بلوار الیزابت ســابق یا‬ ‫کشاورز کنونی است که شــکلی کامال سازمان یافته و سبز و‬ ‫جویباری یافت تا پرســه زدن را نیز وارد حوزه زیست ایرانیان‬ ‫بکند و برای ماشین رانی به جای کالسکه رانی و گذران اوقات‬ ‫اماده شود‪.‬‬ ‫نیز داشــت (قهوه خانه های قدیمی که سبکی گرته بردار ‬ ‫ی‬ ‫شده و تبدیل یافته از کافه ها بودند)؛ بدین ترتیب خودنمایی‬ ‫به محیط هــای بســته و اندرونی تر ســوق داده شــد و این‬ ‫چنین رویه ای‪ ،‬احســاس خودبرتربینی اشراف مســلکانه را‬ ‫ارضــا نمی کرد‪« .‬پوشــش» اولین عرصه ای بــود که دچار‬ ‫دست اندازی شد و می توان دستکاری های مرتب در حجاب‬ ‫زنانرابه عنوانیکمقولهثابتدرتمامی سیوچندسالهاخیر‬ ‫(بلکه از نیمه صدارت رضاقلدرخان پهلوی تا امروز) به عنوان‬ ‫نماد این تحول مورد توجه قرار داد‪ .‬امروزه رواج هم باشی های‬ ‫عمومی در پرتو محوشدن حریم های پوششی را می توان در‬ ‫موقعیت های مختلفی مشاهده کرد که غذاخوری ها و به ویژه‬ ‫طباخی ها موردی شاخص در این زمینه هستند و مرزی میان‬ ‫زنان و مردان در استفاده از انها نیست‪.‬‬ ‫در قیاس با پوشــش و خــوراک‪ ،‬محــذورات قانونی‪،‬‬ ‫مقوله خودرو را به ســطحی منحصربه فرد ارتقا داده اســت‬ ‫که این موانــع برامــده از دو علت عمده بــود‪ :‬اول ضرورت‬ ‫حمایت از صنایع داخلی خودروسازی و دوم شرایط عمومی‬ ‫اقتصادی کشور‪ .‬ولی یک استثنا در این میانه وجود داشت‪،‬‬ ‫ان هــم مجوزهای خاصــی بود که بــه افراد بــرای واردات‬ ‫س داده می شد‪ .‬نخبگان ورزشی در سرلوحه‬ ‫ماشین های لوک ‬ ‫این فهرســت قرار داشــتند و یک کار هیات دولت‪ ،‬تصویب‬ ‫چنینامتیازاتیبودهوهست‪.‬ماشین هایاواردکشورمی شدند‬ ‫یا اصل مجوز‪-‬حواله به فروش می رسید‪ .‬دروازه پنهان دیگر‬ ‫هــم پالک های موقت بــود که بــه دو طریق داده می شــد‬ ‫یا در محدوده چندده تایــی مناطق ازاد تجــاری پراکنده در‬ ‫اقصی نقاط کشور یا پالک های موقت تردد (شش ماهه) در‬ ‫داخل‪ .‬این رویه ها در پیوند با دیدگاه هایی که داشتن خودرو‬ ‫گران قیمت را نشانه ای از توسعه یافتگی می دانست‪ ،‬ایران را‬ ‫به بزرگترین خریدار پورشه در اسیا مبدل کرد (ان هم در میانه‬ ‫این همه دشواری مالی‪-‬اقتصادی)‪ .‬حضور گرایش اخیر در‬ ‫ارکان تصمیم سازی به منزله ان بود که ظرفیت بیشتری برای‬ ‫پرسه زن های ماشینی نمودار توســعه گرایی به وجود امده و‬ ‫الجرم جلوه انها گسترده تر شد‪.‬‬ ‫تحدیدکننده به شــمار نمی رفتند‪ .‬تجربه تکرارشده مقابله با‬ ‫کژرفتاری طبقاتی‪ ،‬محدودسازی های سخت بود که در برخی‬ ‫نمونه ها همچون بلوار افریقا ‪ -‬جردن در تهران موفقیت امیز‬ ‫و در مواردی دیگر ناموفق بود‪ ،‬اما راهبردهای بهینه تر دقیقا‬ ‫می بایست در چه چارچوبی ساخته بشوند که نتایجی پایدار و‬ ‫کم هزینه تر داشته باشند؟‬ ‫کژرفتاری اشــرافی و پرســه زنی ماشــینی‪ ،‬مقوله ای‬ ‫فن اورانه (تکنولوژیکی) است و چه به حوزه ای ورای تکنیک‬ ‫(جنبه هایفرهنگی‪-‬پراتیکیان)باورداشتهیانداشتهباشیم‪،‬‬ ‫زمین بازی را باید در همین حیطه تعریف کرد؛ فن اوری دارای‬ ‫کارکردهای غیرفنی اســت و مثال های مشــهور جهانی ای‬ ‫نیز دارد‪ ،‬نظیر انچه «رابرت موزز» شــهردار نیویورک برای‬ ‫کوتاه گرفتن ارتفاع پل ها انجام داد تا راه رسیدن سیاهان را به‬ ‫تفرج گاه هایساحلیببندد(والبتهکهاینجامجالبحث های‬ ‫گسترده تر در مورد فلسفه فن اوری نیست)‪ .‬و شاید این زمینه‬ ‫(عالوهبرکارهاییکهناظربهمحتواهایفرهنگی‪-‬اجتماعی‬ ‫و با رویکردی اموزشی ‪ -‬اسیب شناختی می توان ارائه کرد)‪،‬‬ ‫یکی از کارامدترین نمونه ها برای حل و فصل مسائلی باشند‬ ‫که سطوح تکنیکال انها‪ ،‬قدرتمند و متکثرتر است‪.‬‬ ‫در همین تهران و حوالی همــان خیابان های خاص‪،‬‬ ‫دو راهبرد فنی برای برخورد با پرســه زنی به کار گرفته شد که‬ ‫هر کدام د ر ابعادی موفق به کاستن از دامنه اغتشاش مذکور‬ ‫شدند‪ ،‬یکی تبدیل کردن میدان به دوربرگردان (که حد فاصل‬ ‫دور ‪ -‬دوربــازی را کوتاه کند) و دومی تبدیــل دوربرگردان به‬ ‫چراغ قرمز که توانست سرعت و وسعت این پدیده را بکاهد؛‬ ‫اقداماتی که به گونه ای غیرمســتقیم و نامحسوس در صدد‬ ‫تامین اهداف مورد نظر بودند‪.‬‬ ‫در مواردی دیگر عمدتا از ســرعت کاه های اسفالته و‬ ‫پالســتیکی یا راه بندان های دســتی ‪ -‬خودکار برای این امر‬ ‫اســتفاده شــد که نوعا نیز به شکســت انجامید‪ ،‬چرا؟ چون‬ ‫موید سیاســتی اشــکار بوده و نوعی مقاومت در کنشگران‬ ‫پرسه زن به وجود می اورد و انها را به ایستادگی فرامی خواند و‬ ‫مشاهدههمینروش ها(کهالبتهنیازمندشواهدبیشتریبرای‬ ‫اثبات مدعای مذکور است)‪ ،‬نشــان می دهد که برنامه های‬ ‫نامحســوس تر که صورتی عینی و مشــخص دارند‪ ،‬بدون‬ ‫ایجاد حساسیت های حاشیه ای‪ ،‬توانست اثرات مناسب تری‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫میهمانان اوین‬ ‫بازداشــت حمید بقایی و اعالم حکم نهایی مهدی هاشــمی بازتاب های‬ ‫فراوانی در فضای رسانه ای و سیاسی داشته اســت‪ .‬این دو رویداد قضایی در‬ ‫حالی تجربه شــده که معاون اول رئیس جمهور سابق نیز در حال تحمل دوران‬ ‫حبس خویش است‪ .‬قوه قضائیه با به سرانجام رساندن این سه پرونده سنگین‬ ‫و مهم اکنون مورد توجه جامعه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫عصرعدالت‬ ‫سه گانهمحکومیتمهدیهاشمی‪،‬حمیدبقاییو‬ ‫رحیمی عصرتازه ایرادرسیاست ایرانرقمزده است‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫منهایاحمدینژاد‬ ‫‪32‬‬ ‫دولتسایه‬ ‫مسعود زریبافان‬ ‫پرویزسروری‬ ‫‪1‬‬ ‫حمید بقایی راهی زندان شــده و حکم مهدی هاشمی‬ ‫هم تایید شده اســت‪ .‬دو اتفاق مهم در حوزه سیاسی که هر‬ ‫کدام از یک جهــت اهمیت قابل توجهی دارد؛ انتســاب به‬ ‫شخصیت های سیاسی مهم‪.‬‬ ‫یکی معاون محمود احمدی نژاد بوده و از افراد بســیار‬ ‫نزدیک به او و دیگری فرزند اکبر هاشمی رفسنجانی‪ ،‬رئیس‬ ‫مجمع تشــخیص مصلحت نظام‪ .‬این البته در حالی است‬ ‫که معــاون اول محمود احمدی نژاد نیز بــرای اجرای حکم‬ ‫محکومیتش به زندان رفته است؛ یک پدیده قابل توجه که‬ ‫در سال های اخیر تقریبا کم سابقه بوده است‪.‬‬ ‫برای بررسی شرایط فعلی در این مورد باید به مولفه های‬ ‫تاثیر گذار هم توجه کرد‪.‬‬ ‫تصمیم قضایی‬ ‫مهدی هاشــمی و حمیــد بقایی‬ ‫پرونده های قضایی مهمی دارند‬ ‫رفاقت دیرینه با مشایی‬ ‫ارامنه در زمانی که نماینده ویژه رئیس جمهور در امور اسیا بود‪،‬‬ ‫باعث تنش میان ایران و ترکیه شد‪ .‬منوچهر متکی‪ ،‬وزیر امور‬ ‫خارجه وقت ایران گفته های اقای بقایی را دخالت در وظایف‬ ‫وزارت خارجه توصیف و شدیدا از ان انتقاد کرده بود‪.‬‬ ‫چرا زندان؟‬ ‫یــک روز قبل از انکــه معــاون محمــود احمدی نژاد‬ ‫بازداشت شود او مصاحبه ای تند با یک خبرگزاری انجام داده‬ ‫و با رد برخی اتهامات مالی اســحاق جهانگیری را تهدید به‬ ‫شکایت کرده بود‪ .‬این مصاحبه بازخوردهای فراوانی داشت‬ ‫و همین مساله موجب شــد تا برخی در ابتدا بیان کنند علت‬ ‫بازداشت شکایت دولتی ها بوده است‪ .‬حتی محسنی اژه ای‬ ‫هم که خبر بازداشــت بقایی را رســانه ای کرد چیــزی درباره‬ ‫دالیل این اقدام مطــرح نکرد اما در همیــن زمینه یک منبع‬ ‫اگاه قضایی در واکنش به ادعاهای مطرح شده درباره علت‬ ‫و نحوه بازداشت حمید بقایی به مشرق گفت‪« :‬اقای بقایی‬ ‫از مدت ها قبل توسط دستگاه قضایی احضار شده بود اما به‬ ‫این احضاری ه بی توجهی می کرد که در نهایت این بی توجهی‬ ‫به احضاریه و خودداری از حضور در مرجع قضایی‪ ،‬منجر به‬ ‫بازداشت وی شد‪».‬‬ ‫در این میان ســخنگوی دولت هم ترجیح داد از علت‬ ‫بازداشت بقایی چیزی نگوید اما از اظهارات سربسته او می شد‬ ‫فهمید که پای دولت در این بازداشت در میان است‪.‬‬ ‫دفاعیه محمود !‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫در این میان اما یک رفتار متفاوت دیگر هم تجربه شد‪.‬‬ ‫محمود احمدی نــژاد که در مورد بازداشــت رحیمی‪ ،‬معاون‬ ‫اولش به رد انتســاب اتهامتش به دولت خــود اقدام کرده و‬ ‫به تعبیر برخی‪ ،‬معاونش را تنها گذاشــته بود‪ ،‬این بار تمام قد‬ ‫به میدان امد و توســط دفترش بیانیه هم صادر کرد‪ .‬در این‬ ‫بیانیه امده بود‪« :‬فرصت طلبان با اســتفاده از شرایط‪ ،‬انواع‬ ‫اتهاماتکذبوناجوانمردانهرانثارکسیمی کنندکهدرحبس‬ ‫است و امکان پاسخگویی و دفاع از خود را ندارد‪ ،‬در حالی که‬ ‫مستند به مبانی حقوقی و اخالقی‪ ،‬در فرایند اطالع رسانی باید‬ ‫عکس ان عمل شود‪ .‬الزم به تاکید نیست که مسئولیت حفظ‬ ‫سالمت اقای بقایی و فراهم اوردن فرصت بایسته و شایسته‬ ‫ی حقوق قانونی و شهروندی خود‬ ‫برای استفاده ایشان از تمام ‬ ‫برعهده مسئوالن ذی ربط است‪ .‬رئیس جمهور دوره های نهم‬ ‫ودهمبر اساسمبانیاخالقیوانسانی‪،‬دفاعازحقوحقیقت‬ ‫را وظیفه خود می داند و به طور قاطع از پاکی‪ ،‬پاک دســتی و‬ ‫حقانیت جناب اقای بقایی تا اخر دفاع خواهد کرد‪ ».‬همسو با‬ ‫اما بازداشت بقایی با واکنش گسترده مطبوعات مواجه‬ ‫شــد‪ .‬رســانه ها تالش کردند به ابعاد این قضیــه بپردازند و‬ ‫گمانه زنی هایی هم در این باره مطرح کرداند‪.‬‬ ‫در این میــان روزنامــه «اعتماد» تیتر یک خــود را به‬ ‫این موضوع اختصاص داده و در گــزارش خود درباره دالیل‬ ‫این بازداشت با اشــاره به این مطلب که محســنی اژه ای در‬ ‫کنفرانس خود به این موضوع اشاره ای داشته است‪ ،‬به انچه‬ ‫در سایت بهار در این زمینه امده اشاره کرده و این گونه نوشته‬ ‫اســت‪« :‬ســایت دولت بهار متعلق به محمود احمدی نژاد‬ ‫به نقل از وکیل بقایی که نام او هم مشــخص نیست‪ ،‬دلیل‬ ‫احتمالی بازداشت وی را شکایت نهاد ریاست جمهوری دولت‬ ‫درباره صندوق رجایی و باهنر عنــوان و با این حال تاکید کرد‬ ‫برای اطالع دقیق از دلیل بازداشــت‪ ،‬منتظــر اعالم مراجع‬ ‫قضایی هستیم‪ .‬این سایت در ادامه اورد که بقایی هم از نهاد‬ ‫ریاست جمهوری درباره صندوق یادشده شکایت کرده بود‪».‬‬ ‫روزنامه «ارمــان» نیز با درج کاریکاتــوری از بقایی در‬ ‫صفحه نخســت خود با تیتر «بازداشــت چهره کلیدی حلقه‬ ‫احمدی نژادی ها» در گزارش خود در این باره نوشته است‪:‬‬ ‫«ماجرای رحیمی تکرار شــد و بــاز هم یاران دیــروز‪ ،‬بقایی‬ ‫را انکار کردند‪ ».‬پس از انتشــار خبر بازداشــت بقایی بود که‬ ‫«ارمان» تماســی با عبدالرضا داوری از چهره های نزدیک‬ ‫به احمدی نژاد گرفــت و از وی درباره دلیل بازداشــت بقایی‬ ‫سوال کرد که او پاسخ داد‪« :‬خیلی وقت است از او بی خبریم‬ ‫و مدت هاست در جلسات ولنجک حضور پیدا نمی کند‪ ».‬وی‬ ‫گفت‪« :‬اخرین بار بقایی را در مراسم ختم یکی از دولتمردان‬ ‫دولت دهم دیدیم و دیگر هیچ‪».‬‬ ‫همچنین روزنامه «شرق» با درج کاریکاتوری از بقایی‪،‬‬ ‫ی و احمدی نژاد در صفحه نخست خود با تیتر «عاقبت‬ ‫رحیم ‬ ‫دولت پاکدستان» به ابعاد دیگر این خبر از نگاه خود پرداخت‪.‬‬ ‫شــرق در ایــن گزارش عــاوه بــر اینکه بــه موضوع‬ ‫بازداشــت بقایی اشاره کرده‪ ،‬بیشــترین بخش گزارش خود‬ ‫را به مطرح کردن اشــخاص یا چهره های دســت اندرکار در‬ ‫دولت احمدی نژاد که در چند سال گذشته‪ ،‬گذرشان به اوین‬ ‫افتاده یا اینکه پرونده تخلف شان در ردیف رسیدگی قضایی‬ ‫قــرار دارند‪ ،‬پرداخت‪ .‬ایــن روزنامه‪ ،‬خبر بازداشــت بقایی را‬ ‫تداعی کننده «فساد زنجیره ای» دانسته است‪.‬‬ ‫همچنیــن روزنامه «قانــون» عــاوه بر اینکــه تیتر‬ ‫یک خــود را به ایــن موضــوع اختصــاص داد‪ ،‬در ویژه نامه‬ ‫«بی قانونی» خود در صفحه نخست با انتشار عکسی از بقایی‬ ‫و احمدی نژاد‪ ،‬دو تیتر با این عنــوان «معاون اجرایی دولت‬ ‫سابق بازداشت شد» و «بقایی‪ :‬می شود قبل از بازداشت یک‬ ‫سر مرخصی بروم؟» منتشر کرده است‪ .‬همچنین این روزنامه‬ ‫در صفحه اخر همین ویژه نامه‪ ،‬کاریکاتوری از احمدی نژاد‬ ‫و بقایی در حال دست دادن منتشــر کرد‪ .‬همچنین روزنامه‬ ‫«مردمساالری» ضمن انتشار خبر بازداشت بقایی به نقل از‬ ‫سخنگوی دســتگاه قضایی‪ ،‬کاریکاتوری منتشر کرد که در‬ ‫ان‪ ،‬حمید بقایی در حال کشــیدن کامیون حامل سمت ها و‬ ‫عناوین سابقش است‪.‬‬ ‫اما ایــن بازداشــت تنهــا بازخــورد داخلی نداشــت‪.‬‬ ‫رسانه های خارج از کشور نیز باتوجه به انتساب سیاسی بقایی‬ ‫به احمدی نژاد این موضوع را زیر ذره بین قرار دادند‪.‬‬ ‫خبرگزاری اسوشیتدپرس در این باره نوشت‪« :‬مقامات‬ ‫ایــران روز دوشــنبه معــاون ســابق محمــود احمدی نژاد‪،‬‬ ‫رئیس جمهورپیشینایرانرابازداشتکردند‪.‬ایندستگیری‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫بقایــی از اوایــل ســال ‪ ۱۳۹۰‬خورشــیدی تــا پایان‬ ‫دولت محمــود احمدی نــژاد (مــرداد ‪ )۹۲‬معــاون اجرایی‬ ‫رئیس جمهور بود‪.‬او پیش از ورود به کابینه ایران از مدیران‬ ‫رادیو و از همکاران محمود احمدی نژاد در زمان تصدی اش بر‬ ‫شهرداری تهران بود‪ .‬در این دوره بقایی رئیس دفتر اسفندیار‬ ‫رحیم مشایی در ســازمان فرهنگی‪ -‬هنری شــهرداری بود‪.‬‬ ‫بقایی در دوره دوم ریاســت جمهوری احمدی نژاد جانشــین‬ ‫اسفندیاررحیم مشاییدرسازمانمیراثفرهنگیوگردشگری‬ ‫و رئیس این ســازمان شــد‪ .‬او مدتــی هم سرپرســتی نهاد‬ ‫ریاســت جمهوری را عهده داشــت‪ .‬پیــش از او اســفندیار‬ ‫رحیم مشایی سرپرســت نهاد ریاســت جمهوری بود‪ .‬اواخر‬ ‫اردیبهشت‪ ،۱۳۹۰‬یک ماه پس از ارتقای مقام بقایی در دولت‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬دیوان عدالت اداری‪ ،‬به علت ارتکاب‬ ‫«برخی تخلفات» در ســمت ریاست ســازمان گردشگری‪،‬‬ ‫بقایی را به مدت چهار سال از هرگونه خدمت دولتی محروم‬ ‫کرد‪ ،‬اما پس از مدتی این حکم توسط قضات دیوان نقض و‬ ‫مجددا به دادگاه تجدید نظر ارجاع شد‪.‬مدتی بعد گزارش شد‬ ‫که یکی از شعبه های دیوان عدالت اداری‪ ،‬این حکم را نقض‬ ‫کرده‪ ،‬اما مقامات این دیوان از «اشــتباه» بودن این رای و‬ ‫بررسی مجدد پرونده خبر دادند‪ .‬رئیس دیوان عدالت اداری‬ ‫درباره طوالنی شدن مرحله تجدیدنظرخواهی این پرونده در‬ ‫تیرماه ‪ ۱۳۹۰‬گفته بود‪« :‬اقایــان در این مرحله از بند «پ»‬ ‫(کنایه از پارتی بازی) اســتفاده کردند‪ ».‬یک ســال بعد و در‬ ‫خردادماه سال ‪ ،۱۳۹۱‬پس از گذشت یک سال و چند ماه از‬ ‫تجدید نظر خواهی بقایی‪ ،‬رئیس دیوان عدالت اداری ایران‬ ‫گفتکهمحکومیتمعاوناجراییرئیس جمهوربهچهار سال‬ ‫انفصال از خدمات دولتی منتفی شده است‪.‬‬ ‫گفته می شــود که حمیــد بقایی در ســال های پایانی‬ ‫جنگ ایران و عراق‪ ،‬در وزارت اطالعات و در ستاد «مدیریت‬ ‫مناطق بحران» که مســئولیت ان با اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫بود‪ ،‬مشغول کار شــد‪ .‬رحیم مشــایی در ان هنگام مسئول‬ ‫سیاســتگذاری وزارت اطالعات در مــورد اقلیت ها از جمله‬ ‫کردهای غرب کشور بود‪.‬‬ ‫بقایی در مجموع از کم حرف ترین نزدیکان احمدی نژاد‬ ‫محسوب می شد‪ ،‬اما گفته های او درباره نقش ترکیه در کشتار‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬علی اکبر جوانفکر نیز واکنش تندی به بازداشت‬ ‫بقایی نشان داد‪ .‬او که اتهاماتی را متوجه دستگاه قضا کرده‬ ‫بود‪ ،‬ادعا کرد‪« :‬ســفر هفته پیش محمــود احمدی نژاد به‬ ‫همدان و استقبال بی ســابقه مردم از ایشان‪ ،‬نمی توانست‬ ‫بدون تبعات باشد‪».‬‬ ‫بقایی بیبلورد شد !‬ ‫بازداشت اقای معاون‬ ‫حمید بقایی فرد بســیار مهمی در تشــکیالت محمود‬ ‫احمدی نژاد بوده اســت‪ .‬برخی حتی معتقدند اگر اهمیت او‬ ‫برای رئیس جمهور ســابق بیشتر از اســفندیار رحیم مشایی‬ ‫نباشد حتما کمتر هم نخواهد بود‪ .‬او از حواریونی بود که حتی‬ ‫بعد از پایان دوران ریاســت جمهوری احمدی نژاد در کنار او‬ ‫ماند و از جمله افرادی بود که با صراحت تمام مقابل حمالت‬ ‫نزدیکان روحانی به دولــت قبل موضع گیری می کرد‪ .‬برخی‬ ‫البته می گویند علت این موضع گیری تنهــا به عالقه بقایی‬ ‫به احمدی نژاد باز نمی گردد و بقایی به دلیل زیر سوال بودن‬ ‫خودش این چنین تند موضع می گیرد‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫دومین مورد بازداشت یک مقام ارشد دولت سابق احمدی نژاد‬ ‫است‪.‬‬ ‫در داخل ایران‪ ،‬اعضای دولت احمدی نژاد با اتهامات‬ ‫روزافزون فســاد اقتصــادی مواجه هســتند‪ .‬خصوصا در‬ ‫موارد مربوط به ســال های اخر دولت وی‪ .‬حسن روحانی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور ایران و جانشین احمدی نژاد به کرات از فساد‬ ‫اقتصادی در دولت سابق خبر داده است‪ ».‬اسوشیتدپرس‬ ‫در ادامه نوشت‪« :‬یک وب سایت خبری به نقل از عبدالرضا‬ ‫داوری‪ ،‬یکی از متحدان نزدیک احمدی نژاد گفته اســت‬ ‫بقایی در ماه های اخیر هیچ تماســی با دفتــر احمدی نژاد‬ ‫نداشته است‪».‬‬ ‫وال استریت ژورنال هم نوشت‪« :‬حمید بقایی‪ ،‬معاون‬ ‫رئیس جمهور در امور اجرایی در دولت احمدی نژاد ظهر روز‬ ‫دوشنبه بازداشت شــد‪ ».‬این گزارش در ادامه اورده است‪:‬‬ ‫بازداشــت معاون رئیس جمهور ســابق ایران در شــرایطی‬ ‫صــورت گرفت کــه دولت حســن روحانی تــاش می کند‬ ‫فســادی که در دوران احمدی نژاد صورت گرفته اســت را‬ ‫ریشــه کن کند‪ .‬احمدی نژاد از سال ‪ 2005‬تا ‪ 2013‬قدرت‬ ‫را در ایران برعهده داشــت و پس از ان روحانی به ســمت‬ ‫ریاست جمهوری این کشور رسید‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫حکم اقا مهدی !‬ ‫یــک خبــر در گوشــی روایــت می کنــد که یکــی از‬ ‫مقامات بلندپایه اجرایی سابق به یکی از نزدیکان هاشمی‬ ‫رفســنجانی گفته اســت که چرا هاشــمی در مــورد حکم‬ ‫فرزندش سکوت کرده و واکنشی نشــان نداده است‪ .‬او به‬ ‫اقدام خود درباره بقایی اشاره کرده و تلویحا خواستار واکنش‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی هم شده است‪.‬‬ ‫اما تاییــد حکم مهــدی اتفاقــی مهم بــرای پدرش‬ ‫محسوب می شود‪ .‬پیش از مهدی فرزند دیگر رئیس مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام یعنی فائزه هاشمی نیز مدت شش‬ ‫ماه به زندان رفته بود‪.‬حاال سخنگوی قوه قضاییه می گوید‪:‬‬ ‫«مهدی هاشمی سه جرم داشت و براساس ماده ‪ 134‬قانون‬ ‫مجازات اسالمی که اگر چنانچه کســی تا سه جرم داشته‬ ‫باشد براساس این ماده هر یک از جرائمش مجازات مستقل‬ ‫می گیرد و در مقام اجرا‪ ،‬اشد ان مجازات اجرا می شود‪ .‬جرم‬ ‫وی اختالس‪ ،‬ارتشا و مباحث امنیتی بود‪.‬‬ ‫مهدی هاشــمی در کیفرخواســت ‪ 12‬اتهام داشــت‬ ‫که بعضی از ان اتهامات را دادگاه بــدوی با هم ادغام کرد‬ ‫و بعضی را هم تبرئه کرد از جمله جاسوســی را تبرئه کرد اما‬ ‫اختالس‪ ،‬مباحث امنیتی و ارتشا را دادگاه بدوی حکم داد‬ ‫و دادگاه تجدید نظر هم با رعایت همین ماده ‪ 134‬مجازات‬ ‫اســامی تایید کرد‪ .‬اختالس براســاس قانون اگر همراه‬ ‫با جعل باشد بین هفت تا ‪ 10‬ســال حبس‪ ،‬اگر بدون جعل‬ ‫باشد ‪ 5‬تا ‪ 10‬سال حبس و در مورد رشوه هم از ‪ 5‬تا ‪ 10‬سال‬ ‫حبس و در مورد مســائل امنیتی از ‪ 2‬تا ‪ 5‬سال حبس دارد‪.‬‬ ‫در مقام اجرا انکه باالتر هســت اجرا می شود که همان ‪10‬‬ ‫سال حبس است‪».‬‬ ‫حاال وکیل مهدی هاشــمی می گوید بــرای موکلش‬ ‫درخواســت ماده ‪ 18‬را خواهد کــرد‪.‬او گفتــه‪« :‬از نظر ما‬ ‫حکم صادره برای مهدی هاشــمی خالف بین شرع است‬ ‫و به همیــن دلیل تصمیــم به تقاضــای اعمال مــاده ‪18‬‬ ‫گرفتیــم‪ .‬هنوز الیحه تقاضــای اعمال مــاده ‪ 18‬را تنظیم‬ ‫نکرده ایــم‪ ،‬اما به محض تنظیــم ان الیحه را بــه ایت الله‬ ‫املی الریجانی رئیس دستگاه قضایی تقدیم خواهیم کرد‪.‬‬ ‫دالیل محکمی برای خالف بین شــرع بودن حکم صادره‬ ‫برای موکلم داریم‪».‬‬ ‫اما حاال نکته مهم این اســت که هاشمی رفسنجانی‬ ‫چه واکنشــی به این حکم و احتماال اجــرای قریب الوقوع‬ ‫ان خواهد داشــت‪ .‬یک خبر تایید نشده حکایت از ان دارد‬ ‫که همسر هاشمی رفسنجانی نامه ای را به یکی از مقامات‬ ‫عالی رتبه نوشــته و در ان خواســتار اجــرای عدالت برای‬ ‫فرزندش شده اســت‪ .‬نامه ای که گفته می شــود پاسخ ان‬ ‫موجب ارامش هاشمی رفسنجانی شده بوده است‪.‬‬ ‫اما پیش تر‪ ،‬هاشــمی در گفت وگو با یکی از رسانه ها‬ ‫درباره پرونده مهدی هاشمی گفته بود‪« :‬چون دادگاه علنی‬ ‫نیســت‪ ،‬نمی توانم حرف های انجا را بزنم‪ .‬ولی ماحصلی‬ ‫که به من اطالع داده شــده‪ ،‬این است که اینها بدون هیچ‬ ‫دلیلی تعداد زیادی اتهام درســت کرده بودند‪ .‬مثال همین‬ ‫قضیه استات اویل قبال سه بار مطرح شــده بود و هر سه بار‬ ‫گفتند که هیچ ردی از مهدی هاشــمی در ان نیست و هیچ‬ ‫اسمی از مهدی هاشمی در قراردادی که عباس یزدان پناه‬ ‫بست‪ ،‬دیده نمی شود‪».‬‬ ‫عضو مجلس خبرگان در ادامه این گفت وگو با اشاره به‬ ‫اینکه اقای اعلمی (نماینده مجلس) از اظهارات وزیر نفت‬ ‫درباره عدم اتهام مهدی در پرونده اســتات اویل قانع شده‬ ‫بود‪ ،‬استدالل کرد که فرزندش نقشی در این پرونده نداشته‬ ‫است‪ .‬هاشمی رفسنجانی با بیان این مطلب افزود‪« :‬بقیه‬ ‫(اتهامات) هم عین همین ها بود‪ .‬یعنی هیچ چیز نداشتند‪.‬‬ ‫تا به حال دادگاه دلیلی برای جرم مهدی پیدا نکرده است‪.‬‬ ‫البته هنوز حکم نداده است‪».‬‬ ‫هاشمی رفسنجانی تاکید کرده بود‪« :‬من نمی خواهم‬ ‫دخالت کنم‪ .‬من از اول به رهبــری و رئیس قوه قضاییه و به‬ ‫همه گفته ام‪ .‬قاضی را نمی شناســم و هیچ وقت ندیده ام‪.‬‬ ‫به اینهــا گفتم اگر مهــدی جرمی کرده باشــد‪ ،‬ترجیح من‬ ‫این اســت در دنیا جزایش را ببیند و به اخــرت نیفتد‪ .‬چون‬ ‫اخرت خیلی سخت اســت و اگر جرمی نکرده‪ ،‬این در شان‬ ‫جمهوری اسالمی نیســت که انســانی را که جرم ندارد‪ ،‬به‬ ‫دلیل مسائل سیاسی‪ ،‬متهم یا محکومش کنند‪.‬‬ ‫من باید از جمهوری اسالمی دفاع کنم‪ .‬نظر من این‬ ‫است‪ .‬بنابراین در دادگاه هیچ دخالتی نکردم‪ .‬با اینکه قاضی‬ ‫روحانی است‪ ،‬من اصال ندیده ام و نخواسته ام ببینم‪ .‬االن‬ ‫دادگاه تمام شــده و مهــدی و وکالیش اخرین دفاعشــان‬ ‫را به صورت الیحه نوشــتند کــه نزدیک دوهــزار صفحه و‬ ‫خیلی خواندنی اســت و بعدها می تواند یک کتاب شود‪ .‬ما‬ ‫هم نمی خواهیــم در کار قوه قضاییه دخالــت کنیم‪ .‬حرف‬ ‫من با همه اینها این است که از باال دســتور ندهید و اگر از‬ ‫باال دستور دادید‪ ،‬خالف موازین قضایی و شرع است‪».‬‬ ‫در واکنش به این اظهارات ایت الله هاشــمی‪ ،‬رئیس‬ ‫قوه قضاییه گفته بــود‪« :‬القای تبرئه یک متهم‪ ،‬ســخنی‬ ‫خالف و قابل پیگیری قضایی اســت‪ ».‬رئیس قوه قضاییه‬ ‫با بیان اینکه «تا به حال نشــان داده ایم که در رسیدگی به‬ ‫پرونده ها کاری به گرایش های مختلف سیاســی نداریم»‬ ‫گفته بــود‪« :‬متاســفانه برخی شــخصیت ها در عین اینکه‬ ‫می گویند نمی خواهیــم در کار قضایی دخالــت کنیم اما با‬ ‫سخنان خود به نوعی دخالت در کار قاضی می کنند و بر وی‬ ‫فشار وارد می کنند‪ .‬خصوصا القای این نکته که ممکن است‬ ‫متهم تبرئه شود ولی به نحو دستوری او را محکوم کنند‪ .‬این‬ ‫سخن خالف است و نشر این سخنان قابل پیگیری قضایی‬ ‫است‪ .‬توقع این اســت‪ ،‬افرادی که از شخصیت های نظام‬ ‫هستند براساس موازین و در جهت احقاق حق سخن بگویند‬ ‫و اینگونه نباشد که اگر پرونده ای علیه ما یا بستگان ما است‪،‬‬ ‫دســتگاه قضایی را متهم کنیم‪ .‬روش ما و مســئوالن عالی‬ ‫قضایی حفظ استقالل دســتگاه قضایی است و انچه مهم‬ ‫است احترام و اقتدار نظام اسالمی فراتر از شخصیت های‬ ‫نظام است‪».‬‬ ‫حاال باید منتظر ماند و دید پس از اجرای حکم مهدی‬ ‫هاشمی واکنش پدر او چه خواهد بود؟‬ ‫معاون دربند‬ ‫محمد رضا رحیمی هفته پیش عزادار شــد‪ .‬همسر او‬ ‫درگذشت و محمود احمدی نژاد و اســفندیار رحیم مشایی‬ ‫دست در دســت هم به مراســم ختمی رفتند که محمد رضا‬ ‫رحیمی برای همسرش برپا کرده بود‪.‬‬ ‫محمد رضــا رحیمی با توجه به پســتی که داشــت به‬ ‫زندان رفــت و در اتفاقی عجیــب رئیس او یعنــی محمود‬ ‫احمدی نژاد حاضر به دفاع نشد و حتی موضع منفی نسبت‬ ‫به او نیز اتخاذ کرد‪ .‬رحیمی در واکنش به نوع موضع گیری‬ ‫احمدی نژاد نامه ای تند نوشــت و افشــاگری های مهمی‬ ‫ دربــاره رئیس ســابق خــود کــرد‪ .‬او در نامه اش نوشــت‪:‬‬ ‫«شــاید فراموش کرده اید که رحیمی محکوم امروز‪ ،‬چوب‬ ‫لجبازی هــا و ابروبری هــای گاه و بیگاه شــما را می خورد‪.‬‬ ‫یادتان می اید در ماجرای یکشنبه سیاه چقدر اصرار کردم که‬ ‫نکنید و ابرو نبرید و بگذارید از مجاری قانونی‪ ،‬ماجرا پیگیری‬ ‫شود‪ .‬من با توکل بر خداوند و به گواه وضعیت دیروز و امروز‬ ‫زندگی ام کــه تغییری نکرده و شــاهد ســامت زندگی من‬ ‫هستید تا لحظه اخر و تا جایی که قانون اجازه می دهد در پی‬ ‫اعاده حیثیت و اثبات بی گناهی خود و خانواده ام هستم‪».‬‬ ‫او حتی به احمدی نژاد یاداوری کرد که می خواستند او‬ ‫را در دوران غیبت رئیس جمهور به کفالت برگزینند و نوشت‪:‬‬ ‫«در جریان قهر شما پس از ماجرای اقای مصلحی بسیاری‬ ‫از دوســتان شــما تالش کردند که من هم کار را رها کنم تا‬ ‫دولت بخوابد و بسا کسانی که به من گفتند اماده باشم برای‬ ‫عهده دار شدن کفالت ریاست جمهوری‪ .‬اما گفتم حوصله‬ ‫کنید احمدی نژاد بایــد برگردد که من میانــه او و خودم را با‬ ‫خدمت به نظام ازموده ام‪».‬‬ ‫محمود احمدی نژاد اما در برابر ایــن نامه ترجیح داد‬ ‫سکوت کند تا پرده حیا میان ان دو بیش از این پاره نشود!‬ ‫از مجلس تا پاستور!‬ ‫محمد رضا رحیمی سیاستمدار ‪ 60‬ســاله اهل استان‬ ‫کردستان است‪ .‬او در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد نماینده‬ ‫مجلس شورای اســامی بود‪ .‬در دور دوم ریاست جمهوری‬ ‫هاشمی رفسنجانی استاندار کردستان شد‪ .‬پس از ان در سال‬ ‫‪ 76‬با روی کار امدن دولت اصالحات از استانداری کردستان‬ ‫کنار گذاشته شد و پس از مدتی رئیس یکی از دانشکده های‬ ‫حقوق دانشگاه ازاد در تهران شد‪.‬‬ ‫با اغاز به کار مجلس هفتم و با نظر اکثریت نمایندگان‬ ‫او بر کرسی ریاست دیوان محاسبات تکیه زد‪ .‬او در دوران‬ ‫ریاســت بر دیوان محاســبات و پــس از پیــروزی محمود‬ ‫احمدی نژاد در بهمن ماه سال ‪ 84‬در کنفرانس خبری برای‬ ‫اولین بار از فساد در پرونده کرسنت سخن گفت‪ .‬پرونده ای‬ ‫که بعد از گذشت ‪ 9‬ســال هنوز ابعاد تخلفات ان مشخص‬ ‫نیســت‪ .‬رحیمی پس از ان بــا حکم محمــود احمدی نژاد‬ ‫به عنــوان معاون پارلمانــی دولت نهم منصوب شــد که در‬ ‫ان زمان ماجرای کــردان به عنوان بزرگترین حاشــیه اش‬ ‫مطرح شد‪ .‬برخی نمایندگان مدعی بودند که رحیمی قصد‬ ‫داشته است با چک های پنج میلیون تومانی رای نمایندگان‬ ‫را در حمایــت از کردان بخــرد‪ .‬پس از انتخابات ریاســت‬ ‫ریاست جمهوری دهم و حاشیه های پیش امده برای معاون‬ ‫اولی مشــایی‪ ،‬محمود احمدی نژاد‪ ،‬رحیمــی را به عنوان‬ ‫معاون اول خود معرفی کرد کــه تا پایان دولت دهم در این‬ ‫سمت باقی ماند‪.‬‬ ‫رحیمی در میانه های دولت دهم متهم به نقش افرینی‬ ‫در اختالس بیمه و اســتانداری شــد؛ پرونده ای که بررسی‬ ‫ان ســال ها به طول انجامید تا اینکه نهایتا حکم نهایی ان‬ ‫صادر شد‪.‬‬ ‫حاال محمد رضا رحیمی و حمید بقایی در زندان هستند‬ ‫و انتظار می رود مهدی هاشــمی نیز بــه زودی به جمع انها‬ ‫ی داشته باشد!‬ ‫اضافه شود تا اوین میهمانان مهم ‬ ‫قوه قضائیــه در روزهــای اخیــر و با تعهد بــه عدالت‬ ‫بدون توجه به مقام و رتبه تحسین مردم و نخبگان کشور را‬ ‫برانگیخته‪ .‬به نظر می رسد عصر عدالت اغاز شده است‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫تاثیر ماجرای رحیمی و بقایی‬ ‫درکارنامهاحمدی نژاد‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین نجابت‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫نظرم در همه شــرایط باید رعایت بیطرفــی را در طی کردن‬ ‫ایین دادرسی اسالمی داشته باشیم‪ .‬این کار موجب می شود‬ ‫ قوه قضا ئیه با ارامش به پرونده های قضایی رسیدگی کند‪.‬‬ ‫فکر می کنید همزمانی بازداشــت اقــای بقایی و‬ ‫اعالم رای دادگاه اقای مهدی هاشــمی تصادفی‬ ‫بود یا مدیریت شده؟‬ ‫واقعــا نمی توانم قضاوت کنم ولــی همزمانی این‬ ‫دو اتفــاق نکته مثبتی بود‪ ،‬چون نشــان داد دســتگاه قضا‬ ‫در رســیدگی به پرونده دانه درشــت ها چه منســوبان دولت‬ ‫سابق و چه منسوبان دولت اسبق فرقی قائل نیست بنابراین‬ ‫اگر همزمانی این دو اقدام مدیریت شــده باشد نکته منفی‬ ‫محسوب نمی شــود اما در مجموع از اصل ماجرای پرونده‬ ‫اقای بقایی اطالعی ندارم‪.‬‬ ‫به عنوان کسی که در مجلس هفتم‪ ،‬هشتم و نهم‬ ‫اخبار مربوط به دولت نهم و دهم را مطلع بودید و‬ ‫رصد می کردید نســبت اقای احمدی نژاد با اقای‬ ‫رحیمی چه فرقی با نســبت اقــای احمدی نژاد با‬ ‫اقای بقایی دارد؟‬ ‫فکر می کنم اقــای بقایی در دولــت دهم در حلقه‬ ‫نزدیک به اقای احمدی نژاد که اقای مشــایی لیدرش بود‬ ‫حضور پررنگتری داشــت تــا اقای رحیمــی‪ .‬اقای رحیمی‬ ‫ ویژگی های خاص خود را داشــت که به تیــم احمدی نژاد‬ ‫اضافه شــده بود یعنی از ابتــدا در تیم اقــای احمدی نژاد‬ ‫نبود اما اقــای بقایی حضــور و فروغش اساســا بــا دولت‬ ‫اقای احمدی نژاد بــود و قبل از دولت نهم کســی بقایی را‬ ‫نمی شــناخت‪ ،‬بنابراین وابســتگی عاطفی و تشــکیالتی‬ ‫سیاست‬ ‫هفتــه گذشــته دو اقــدام قوه قضائیه خبرســاز‬ ‫بود؛ یکی بازداشــت اقای بقایی معــاون اجرایی‬ ‫دولت احمدی نژاد و دیگری صــدور حکم دادگاه‬ ‫تجدید نظــر اقای مهدی هاشــمی که بســیار در‬ ‫رســانه های کشــور و نزد افکار عمومــی بازتاب‬ ‫داشت‪ ،‬شما چه ارزیابی از عملکرد قوه قضائیه در‬ ‫این حوزه دارید؟‬ ‫اقدامــات قوه قضائیه در رســیدگی بــه اتهامات‬ ‫دانه درشــت ها قابــل تقدیر اســت‪ .‬اگر دســتگاه قضایی‬ ‫در بررســی پرونده ها بین فقیــر و غنــی‪ ،‬صاحب منصب و‬ ‫مردم عادی تفاوت نگذارد اعتمــاد جامعه را به قوه قضائیه‬ ‫دوچندان می کند‪ ،‬به دنبــال ان اعتماد مــردم به نظام هم‬ ‫رشــد پیدا می کند‪ .‬بنابراین این اقدام در دوره ریاست اقای‬ ‫املی الریجانی انجام شــد و بسیار قابل تقدیر است‪ .‬معاون‬ ‫اول قوه قضائیه و قضات پرونده بســیار پیگیــر بودند تا کار‬ ‫به نتیجه رســید‪ .‬ان شــاءالله ایــن رویه ادامه پیــدا کند تا‬ ‫تخلفاتی از این دست در جامعه کاهش یابد اما اگر اقدامات‬ ‫یادشــده لحظه ای و مقطعی باشد ان زمان اثرش معکوس‬ ‫خواهد بود‪ .‬در این رابطه عده ای تالش می کنند اقدامات‬ ‫قوه قضائیه را سیاسی جلوه دهند حال انکه این طور نیست‬ ‫و نباید چنین کاری شــود‪ ،‬چون تالش هایی از این دســت‬ ‫اهمیت مساله را کم می کند‪ .‬در مقابل کسانی هم هستند که‬ ‫می کوشند اقدامات قوه قضائیه را بیش از اندازه بزرگنمایی‬ ‫کنند که این هم درست نیســت چون همه ما باید بستری را‬ ‫اماده کنیم که کارهایی از این دست عادی شود‪.‬‬ ‫همانطور که شــما گفتید عده ای تــاش دارند تا‬ ‫موضوع اقدامات قوه قضائیــه را درخصوص این‬ ‫دو پرونده سیاسی جلوه دهند‪ .‬اقای احمدی نژاد‬ ‫وقتی اقای رحیمی بازداشــت و روانه زندان شــد‬ ‫بیانیه داد و از جرم ارتکابی معاون اول خود اعالم‬ ‫برائت کرد و گفت تخلف رحیمــی ربطی به دولت‬ ‫نهم و دهم ندارد اما از اقای بقایی حمایت کرد‪ .‬چه‬ ‫فرقی بود بین این دو مسئول؟‬ ‫پرونده اقای رحیمی ســابقه ای داشت و در مراحل‬ ‫رســیدگی هم نوع اتهاماتش در بین افراد جامعه مطرح بود‪.‬‬ ‫درباره اقای بقایی هنوز مســاله ای مطرح نیســت‪ .‬درستش‬ ‫هم شاید همین باشــد چون او متهم است‪ ،‬محکوم نیست‪،‬‬ ‫بنابراین نمی شــود قضاوت کرد‪ .‬طبق قانــون پیش از انکه‬ ‫کســی محاکمه و محکوم شود نباید حتی اســمش را اورد‪.‬‬ ‫البته دستگاه قضایی جمهوری اســامی با دستگاه قضایی‬ ‫کشــورهای غیر اســامی این تفاوت را دارد که طبق قانون‬ ‫اساسی مترقی جمهوری اســامی ایران مستقل است‪ .‬در‬ ‫جوامع غربی فضاسازی رسانه ها‪ ،‬فشارهای طبقات مختلف‬ ‫جامعه و دیگر مراجــع همــواره روی دادگاه و مرجع قضایی‬ ‫وجود دارد به ویژه انکه قاضی القضات یا دادستان کل نوعا‬ ‫تحت تاثیر دستگاه اجرایی است به این طریق که یا منصوب‬ ‫رئیس جمهور بوده یا شورایی او را تعیین می کند که اکثریت‬ ‫اعضایش دولتی هستند‪ ،‬اما در ایران این طور نیست‪ .‬طبق‬ ‫اصل تفکیک قوا‪ ،‬دســتگاه قضایی کامال مستقل از قوای‬ ‫مقننه و مجریه عمل می کند بنابراین بایــد از این فرصت در‬ ‫مبارزه با فساد اســتفاده کرد و اجازه ندا د افرادی با جوسازی‬ ‫در شبکه های اجتماعی و شانتاژ رسانه ای تاثیر مثبت و منفی‬ ‫در نظر و حکــم دادگاه بگذارنــد‪ .‬در ثانی دفاعــی که اقای‬ ‫احمدی نژاد از اقــای بقایی انجام داد هم اکنون نمی شــود‬ ‫درباره ان قضاوت کرد‪ .‬چون نمی دانیم اتهامات اقای بقایی‬ ‫دقیقا چیســت و ایا منجر به محکومیت می شــود یا خیر‪ .‬به‬ ‫‪2‬‬ ‫حســین نجابت می گویــد‪« :‬دســتگاه قضا در‬ ‫رسیدگی به پرونده دانه درشت ها چه منسوبان دولت‬ ‫سابق و چه منسوبان دولت اسبق فرقی قائل نیست‬ ‫بنابراین اگــر همزمانی این دو اقدام مدیریت شــده‬ ‫باشد نکته منفی محسوب نمی شود اما در مجموع‬ ‫از اصل ماجرای پرونده اقــای بقایی اطالعی ندارم‪».‬‬ ‫با او در مورد اعالم حکم مهدی هاشمی و بازداشت‬ ‫حمید بقایی گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اقای بقایــی به حلقه نزدیــک احمدی نژاد بیشــتر از اقای‬ ‫ی بود‪.‬‬ ‫رحیم ‬ ‫به نظر شما اتفاقی که برای اقایان بقایی و رحیمی ‬ ‫افتاد در کارنامه سیاســی اقای احمدی نژاد تاثیر‬ ‫دارد؟‬ ‫به هر حال بی تاثیر نیست‪ .‬مخصوصا اقای رحیمی ‬ ‫که یــک ویژگی خاصــی داشــت و در یک مقطعــی اقای‬ ‫احمدی نژاد را برحذر داشته بودند که او را در پیشانی دولت‬ ‫خودش قرار دهد به نوعی این کار اقدام نادرســتی بود که‬ ‫قطعا یک نمره منفی در کارنامه سیاســی اقای احمدی نژاد‬ ‫است‪.‬‬ ‫شــما گفتید کــه زندانی شــدن اقــای رحیمی و‬ ‫بازداشــت اقای بقایی یک نمره منفی در کارنامه‬ ‫سیاســی اقای احمدی نژاد اســت‪ .‬درباره اقای‬ ‫مهدی هاشــمی چطور ؛ ایا محکومیت او تاثیری‬ ‫در کارنامه سیاســی اقــای هاشمی رفســنجانی‬ ‫خواهد داشت؟‬ ‫قطعا اگر وکال یا خود مهدی هاشــمی اصرار کنند‬ ‫که مباحث مندرج در پرونده او علنی و دقیق تر مورد رسیدگی‬ ‫قرار گیــرد نگاه عامه مردم نســبت به اقای هاشــمی تغییر‬ ‫می کند‪ .‬اقای هاشمی هیچ گا ه فرزند خود را محکوم نکردند‬ ‫که نکته مثبتی نیســت‪ ،‬هــر چند در مقاطعــی گفتند حکم‬ ‫دادگاه را می پذیرند‪.‬‬ ‫انتخابــات مجلس خبرگان رهبری پیش رو ســت‬ ‫اگر اقای هاشمی کاندیدا شود ارای او تحت تاثیر‬ ‫محکومیت فرزندش قرار می گیرد یا خیر؟‬ ‫حاال نمی توانم نسبت به این مساله اظهارنظر کنم‬ ‫اقای هاشمی دوستانی دارد که او را می پسندند و در مقابل‬ ‫مخالفانی هم دارد که هیچ کدام از مواضع او را نمی پسندند‬ ‫بنابراین االن نمی توانم ارزیابی داشــته باشم که این حکم‬ ‫قضایی چه تاثیری بر ارای عامه مردم به اقای هاشــمی در‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبــری دارد اما در کل کارهای‬ ‫فرزندان اقای هاشمی برای او اعتبار نمی اورد بلکه همواره‬ ‫فرزندان اقای هاشمی از اعتبار پدر استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫درباره اقای احمدی نژاد چطور؟ طیفی که اطراف‬ ‫او هستند یک اینده سیاسی را برای خود متصورند‬ ‫و به تداوم بخشــی گفتمان خودشان امید دارند‪.‬‬ ‫باتوجه به اتفاقی که بــرای اقایان رحیمی و بقایی‬ ‫افتاد اینده سیاســی انهــا در انتخابــات مجلس‬ ‫و انتخابات ریاســت جمهوری اینــده چطور رقم‬ ‫می خورد؟‬ ‫باید بین حلقه نزدیک به اقای احمدی نژاد و کسانی‬ ‫که در دولت نهــم و دهم با اقــای احمدی نــژاد کار کردند‬ ‫تفاوت قائل شد‪.‬‬ ‫منظور حلقه نزدیک به اقای احمدی نژاد است؟‬ ‫فکر نمی کنم انها در انتخابات مجلس خیلی رایی‬ ‫داشته باشــند‪ .‬انتخابات ریاســت جمهوری نیز اساسا یک‬ ‫ســازوکار و ویژگی دیگری دارد‪ .‬در انتخابات مجلس حلقه‬ ‫نزدیک اقای احمدی نژاد نمی تواند ظهور پررنگی داشــته‬ ‫باشند‪.‬‬ ‫اما حلقه نزدیک اقای احمدی نژاد برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری خیلی امیدوارند؟‬ ‫ریاست جمهوری بحثش با مجلس خیلی متفاوت‬ ‫است‪.‬‬ ‫ایا بازداشت دو معاون اقای احمدی نژاد بر ظهور‬ ‫و بروز او در انتخابات ریاست جمهوری اینده تاثیر‬ ‫دارد یا خیر؟‬ ‫خیــر‪ ،‬اقــای احمد ی نــژاد در انتخابــات‬ ‫ریاست جمهوری کارنامه خود را دارد‪ .‬انجا ارزیابی می شود‬ ‫و االن هم نســبت به انتخابات ریاســت جمهوری سال ‪96‬‬ ‫زمان زیادی باقی است‪.‬‬ ‫قوه قضائیه سیاسیکاری نکرد‬ ‫گفت وگوی مثلث با مهدی غضنفرابادی‬ ‫هفته گذشــته دو خبر مهم از اقــدام قوه قضائیه‬ ‫منتشــر شــد‪ .‬نخســت حکم دادگاه تجدیدنظر‬ ‫مهدی هاشمی و صدور حکم ‪ ۱۰‬سال حبس برای‬ ‫او بود و دیگر موضوع بازداشت اقای بقایی بود‪ .‬به‬ ‫نظر شما دستگاه قضا با این دو اقدام چه عملکردی‬ ‫را از خود نشان داد؟‬ ‫به هر حــال درباره حکــم مهدی هاشــمی انتظار‬ ‫جامعه این بود که با قاطعیت به پرونده او رســیدگی شــود و‬ ‫بین غنی و فقیر‪ ،‬مسئول و غیرمسئول‪ ،‬اقازاده و غیراقازاده‬ ‫تفاوتی نباشد‪ .‬هر چند اقای اژه ای اعالم کرد که فشارهای‬ ‫زیادی دربــاره این پرونــده وجود داشــت امــا رای دادگاه‬ ‫تجدیدنظر اعــام و برای اجرا ابالغ شــد و امیدواریم که با‬ ‫همین قاطعیت اجرایی شــود‪ .‬البته جز پرونده اقای مهدی‬ ‫هاشــمی برخوردهای قاطع دیگری را هم مردم از دستگاه‬ ‫قضایی درباره ســایر پرونده ها دیدند و عدالتی که اجرا شده‬ ‫خیلی خوب بود و اعتماد مردم را به دستگاه قضایی ارتقا داد‪.‬‬ ‫درباره بازداشت اقای بقایی چه نظری دارید؟‬ ‫فقط خبــر بازداشــت شــدن او را مطلع هســتم و‬ ‫نمی دانم از چه جهت او در بازداشت قرار دارد‪.‬‬ ‫یک همزمانی وجود دارد مبنی بر اینکه وقتی حکم‬ ‫زندان اقای رحیمی به اجرا در امد چندی بعد حکم‬ ‫‪3‬‬ ‫مهدی غضنفرابادی‪ ،‬عضو کمیسیون قضایی و‬ ‫حقوقی مجلس می گوید که قوه قضائیه نسنجیده عمل‬ ‫نمی کند که برخی افراد بازداشت شوند و بگویند چون‬ ‫طیف مقابل ارامش داشت‪ ،‬پس شما هم ارامش داشته‬ ‫باشید و نسنجیده رفتار نکنید‪.‬‬ ‫این نماینده مجلس همچنین به مثلث گفته است‪:‬‬ ‫«حزب یا تشــکیالتی که عضوش دچــار خطا و تخلف‬ ‫شده باید از او اعالم برائت و انزجار کند‪ ،‬اگر این کار را‬ ‫کرد تبعات اجتماعی کمی برایش در پی دارد‪».‬‬ ‫دادگاه بدوی اقای مهدی هاشــمی نیز اعالم شد‬ ‫هفته گذشــته هم که اقای بقایی بازداشــت شد‪،‬‬ ‫حکــم دادگاه تجدیدنظــر اقای مهدی هاشــمی‬ ‫نهایی شد‪ .‬این تقارن های زمانی را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫واقعا بعید می دانم بین این اتفاق ها بخواهد نسبتی‬ ‫وجود داشته باشد‪ .‬قوه قضائیه وظیفه خود را انجام می دهد‬ ‫و این طور عمل نمی کند که برای انکه دیگران ارامشی پیدا‬ ‫کنند و دست به اقدام نسنجیده ای نزنند‪ .‬برخی افراد بازداشت‬ ‫شوند که بگویند چون طیف مقابل ارامش داشت پس شما‬ ‫هم ارامش داشته باشید و نسنجیده رفتار نکنید‪ .‬به هر حال‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫برخورد قضایی با مفســدان دانه داشــت مردم را‬ ‫امیدوارمی کندچونمردمدلشانمحکممی شود‬ ‫کهیکدستگاهقدرتمندوقویدراینکشوروجود‬ ‫دارد و با کسانی که به بیت المال و حقوق عمومی‬ ‫دســت اندازی کنند برخورد خواهد کرد‪ .‬از طرف‬ ‫دیگر مسئوالن دانه درشــت حواس شان را جمع‬ ‫می کنندومی فهمندکهعدالتدستگاهقضاییبه‬ ‫هیچ متخلفی رحم نخواهد کرد و هیچ کسی هم‬ ‫نمی توانددرپناه شخصیدیگر قرارگیرد‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫اقای بقایی حمایت داشت‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد براساس شــناختی که نسبت به‬ ‫اقای بقایی دارد تصورش این اســت که او مرتکب تخلفی‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫اگر تخلف بقایی به دولت نهم و دهم ربط نداشت‬ ‫تجربه نشــان می دهد کــه اقای احمدی نــژاد به‬ ‫صراحت نامه می نوشــت که تخلف صورت گرفته‬ ‫به دولت های نهم و دهم ربط ندارد اما این بار این‬ ‫کار را نکرد‪.‬‬ ‫باالخره باید مشخص شود‪ .‬االن اظهارنظر درباره‬ ‫این قضیه شاید زود باشد‪ .‬باید موضوع پرونده مشخص شود‬ ‫تا ببینیم موضع اقای احمدی نژاد درست بوده یا غلط‪.‬‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبری در پیش است‪،‬‬ ‫درباره اقای هاشمی چطور فکر می کنید قضاوت‬ ‫مردم درباره شخص اقای هاشمی چه باشد؟‬ ‫بستگی به برخورد اقای هاشــمی دارد‪ .‬یک زمانی‬ ‫شاید اقای هاشمی تســلیم شــود و بگوید فرزند من تخلف‬ ‫کرده‪ ،‬نظام هــم او را مجــازات کرد‪ .‬در این صــورت قطعا‬ ‫بارش ســبک می شــود اما اگر موضوع را به گردن دیگران‬ ‫بیاندازد مثال بگوید سیاسی برخورد شــده یا جوی را درست‬ ‫کند و حکم قضایی را نپذیرد‪ ،‬فکر می کنم نزد افکار عمومی‬ ‫اسیب ببیند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجرم هرکس که می خواهد باشد باید مجازات شود‪ .‬اینکه‬ ‫برای ایجاد تعــادل میان دو طیف برخــی اقدامات قضایی‬ ‫صورت گیرد مغایر اصل عدالت است‪ .‬به عبارت دیگر مفهوم‬ ‫عدالت رنگ می بازد اگر بخواهد در رسیدگی قضایی به جرایم‬ ‫مصلحت اندیشی مدنظر قرار گیرد و البته بعید هم می دانم‬ ‫چنین مساله ای وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫فکر می کنید رویکــردی که قوه قضائیــه در قبال‬ ‫پرونده فســاد ســه هزار میلیــارد تومانــی‪ ،‬بابک‬ ‫زنجانــی‪ ،‬محمدرضــا رحیمــی‪ ،‬بقایــی و مهدی‬ ‫هاشمی پی گرفت و به اتهامات افراد دانه درشت‬ ‫و سرشناس رسیدگی کرد‪ ،‬چه اثار و پیامدهایی در‬ ‫جامعه خواهد داشت؟‬ ‫اوال برخورد قضایی با مفسدان دانه داشت مردم را‬ ‫امیدوار می کند چون مردم دلشــان محکم می شود که یک‬ ‫دستگاه قدرتمند و قوی در این کشور وجود دارد و با کسانی‬ ‫که به بیت المال و حقوق عمومی دست اندازی کنند برخورد‬ ‫خواهد کرد‪ .‬از طرف دیگر مسئوالن دانه درشت حواس شان‬ ‫را جمع می کنند و می فهمند که عدالت دســتگاه قضایی به‬ ‫هیچ متخلفی رحم نخواهد کرد و هیچ کســی هم نمی تواند‬ ‫در پناه شخصی دیگر قرار گیرد‪ .‬به عبارت دیگر هیچ متخلف‬ ‫دانه درشــتی نمی تواند در ســایه حمایتی شــخصیت های‬ ‫سیاســی از برخورد قضایی مصون بمانــد‪ .‬البته هر کس به‬ ‫بیت المال دست اندازی کند خداوند متعال رسوایش خواهد‬ ‫کرد و مجازات می شود‪ .‬پس مســئوالن باید در فکر خدمت‬ ‫به مردم باشــند تا انکه به زراندوزی و کارهای مفســده امیز‬ ‫بیاندیشند‪.‬‬ ‫برخی ســعی دارند که رنگ و بوی سیاسی به این‬ ‫اقدامات دهند‪ .‬در این مورد چگونه فکر می کنید؟‬ ‫ممکن اســت در ابتدا برخی افراد سیاســی برخورد‬ ‫کنند و موضوعــات را پنهان کنند اما پــس از چندی حقایق‬ ‫اشکار می شود چون مراتبی در رسیدگی قضایی وجود دارد‬ ‫و براســاس ادله این مراتب طی می شود و دادسرا‪ ،‬دادگاه و‬ ‫دادگاه تجدیدنظر حکایت از این دارد که بحث های سیاسی‬ ‫نمی تواند در دستگاه قضایی جایی داشته باشد‪ .‬مضاف بر‬ ‫اینکه برخی افراد دوست دارند اسیبی که به شخصیت شان‬ ‫در اثر جرم ارتکابی وارد شده را به طریقی توجیه کنند که در‬ ‫چنین شرایطی زیرســوال بردن عملکرد دستگاه قضایی با‬ ‫انگ سیاسی اسان ترین کار است‪ ،‬در واقع این کار را انجام‬ ‫می دهند تا مقداری از زیر فشار افکار عمومی خارج شوند‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر می گویند دستگاه قضایی ما را سیاسی محکوم‬ ‫کرد‪ ،‬حال انکه چنین مساله ای صحت ندارد‪.‬‬ ‫شما اشــاره کردید به صحبت های اقای اژه ای که‬ ‫گفته با وجود فشارها دستگاه قضایی حکم دادگاه‬ ‫تجدیدنظر اقای مهدی هاشــمی را صادر کرد‪ ،‬به‬ ‫نظرتان این فشــارها از چه سمت و سویی بود؟ ایا‬ ‫خانواده هاشــمی چنین فشــاری را می اورد که به‬ ‫اتهامات مهدی رسیدگی نشــود یا انکه مخالفان‬ ‫اقای هاشمی جوسازی رسانه ای می کردند تا حکم‬ ‫دادگاه فرزند او را تحت تاثیر قرار دهند؟‬ ‫به نظرم فشارهای وارده برای ان بوده که به پرونده‬ ‫مهدی هاشمی رسیدگی نشود‪ ،‬وگرنه اینکه برخی پیگیری‬ ‫کنند تا به پرونده رسیدگی شود اینکه فشار نمی شود‪ .‬چنین‬ ‫طرح مباحــث و پیگیری هایی متاثر از درخواســت عمومی‬ ‫مردم است‪ .‬وقتی فشار اســت یعنی انکه فرد متهم مرتکب‬ ‫خطایی شــده‪ ،‬از طرف دیگر هم توصیه می شود یا فشار به‬ ‫قاضی و مجموعه های دیگر وارد می کنند که حکم قضایی‬ ‫با قاطعیت صادر نشود‪ .‬حاال این توصیه ها و فشارها ممکن‬ ‫است از ناحیه خانواده‪ ،‬دوستان یا کســانی باشد که از این‬ ‫طریق منتفع می شوند‪.‬‬ ‫االن دو طیف سیاسی یکی با لیدری اقای هاشمی‬ ‫و دیگری با لیدری اقای احمدی نژاد در کشور وجود‬ ‫دارد به نظر شــما این حکم های قضایی که صادر‬ ‫می شود در اینده سیاسی افراد چقدر تاثیر دارد؟‬ ‫اگر طیف ها قائل به شــخص باشــند این حکم ها‬ ‫می تواند خیلی اثر داشته باشد اما طیفی که قائل به گفتمان‬ ‫و یک مبانی فکری خاص باشــد و هر فردی در ان گفتمان‬ ‫و مبانی مرتکب تخلف شود‪ ،‬حذف شــود و مورد توجه قرار‬ ‫نگیرد‪ ،‬ان طیف باقی خواهد ماند اما اگر طیف متکی بر فرد‬ ‫باشد حتما اسیب می بیند‪ .‬جریان اقای احمدی نژاد و کسانی‬ ‫که دور او بودند اعتقادات و مبانی فکری اصولگرایی دارند‪،‬‬ ‫بنابراین برای شــان فرق نمی کند هر کس می خواهد به این‬ ‫مملکت خدمت کند اقــای روحانی‪ ،‬احمدی نژاد یا هر کس‬ ‫دیگری باشد‪ ،‬اگر با اعتقادات‪ ،‬مبانی اسالمی در مسیر امام‬ ‫و ارمان های انقــاب و رهنمو دهای مقــام معظم رهبری و‬ ‫پاسداری از خون شهدا و حراست از کیان جمهوری اسالمی‬ ‫گام بردارد کمک و یاری می شود‪ .‬چنین تشکیالتی محفوظ‬ ‫می ماند اما گروهی هســتند که فقط و فقط افراد برای شان‬ ‫مهم است و اگر این افراد تخلف کنند طیف حامی تخلفات‬ ‫را می پوشانند چون نگران هستند که در صورت علنی شدن‬ ‫به جایگاه سیاسی شان لطمه وارد شود‪.‬‬ ‫اتفاقی که برای اقایان رحیمی و بقایی افتاد به پای‬ ‫اقای احمدی نژاد هم نوشته می شود؟‬ ‫اگر بخواهد نوشته شود شامل همه دوره ها خواهد‬ ‫شــد‪ .‬اقای رحیمی زمانی معاون اول و اقــای بقایی معاون‬ ‫رئیس جمهور بوده‪ ،‬فکر می کنم نباید این اتفاق بیفتد چون‬ ‫هر فردی مسئولیت کار خودش را قبول می کند‪.‬‬ ‫منظور از لحاظ قضایی نبود‪ ،‬بلکه کارنامه سیاسی‬ ‫اقای احمدی نژاد موضوع سوال است‪ .‬مردم چه‬ ‫قضاوتی درباره او می کنند؟‬ ‫معتقدم هر فردی که مرتکب تخلف شود شاید اول‬ ‫مســئولیت خوب بوده و بعدا راه خطا را پیش گرفته اســت‪،‬‬ ‫بنابراین عملکــرد اقای بقایــی تاثیر خیلی زیــادی نباید در‬ ‫کارنامه سیاسی اقای احمدی نژاد داشته باشد چون اگر اقای‬ ‫احمدی نژاد هم در موضوعی متخلف شناخته شود‪ ،‬باالخره‬ ‫او روزی استاندار دولت اقای هاشــمی بود یا اقای رحیمی‬ ‫ همین طور‪ ،‬پس باید به اقای هاشــمی هم اسیب برسد‪ .‬در‬ ‫کل می خواهم بگویم این پرونده ها سیاسی نیست اما برخی‬ ‫احزاب و گروه ها برای انکه یک ســری افراد را تخریب کنند‬ ‫پرونده های یادشده را دستاوریز قرار می دهند که به نظرم کار‬ ‫انها مناسب نیست‪ .‬از طرفی حزب یا تشکیالتی که عضوش‬ ‫دچار خطا و تخلف شده باید از او اعالم برائت و انزجار کند‪،‬‬ ‫اگر این کار را کرد تبعات اجتماعی کمی برایش در پی دارد‬ ‫اما اگر حمایت کند اثرات نامطلوبــی بر ان جریان نزد افکار‬ ‫عمومی خواهد گذاشت‪.‬‬ ‫اقای احمدی نــژاد از تخلف اقــای رحیمی اعالم‬ ‫برائت کرد اما از اقای بقایی اعالم حمایت داشت‪.‬‬ ‫این چطور قابل تحلیل است؟‬ ‫باید ببینیم واقعیت پرونده اقای بقایی چیســت ایا‬ ‫اقای احمدی نژاد درست حمایت کرده یا حمایتش نادرست‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد یک نوع ارتباط بین موضوع اقای‬ ‫بقایی و اقای احمدی نژاد اســت چون وقتی اقای‬ ‫رحیمی بــه زندان رفــت اقای احمدی نــژاد گفت‬ ‫تخلف او ربطی به دولت نهم و دهم ندارد اما درباره‬ ‫‪37‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫سرگذشت استات اویل‬ ‫مثلثزوایایپنهانیکپروندهمهمقضاییرابررسیکردهاست‬ ‫‪4‬‬ ‫درست ‪ 9‬سال از روزی که پرونده استات اویل در ایران‬ ‫مطرح شد می گذرد‪ .‬پرونده ای که به واسطه ابعاد وسیع ان‬ ‫و همچنین پیونــد خوردنش با نام یکــی از اقا زاده ها‪ ،‬هیچ‬ ‫وقت به طور کامل بسته نشــد‪ .‬این پرونده که در نروژ به ان‬ ‫رسیدگی شد در ایران هرگز مورد بررسی قضایی قرار نگرفته‬ ‫بود‪ .‬اســتات اویل پرونده ای اســت که ابعاد وسیعی دارد ؛‬ ‫یک بخش از ان قراردادی اســت که این شــرکت با وزارت‬ ‫نفت ایران دارد و قرارداد باوجود شبهه هایی درباره مفاد ان‬ ‫همچنان اجرا شد‪.‬‬ ‫اما مهمترین مشــکل در زمینه پرونده اســتات اویل‪،‬‬ ‫پرداخت رشــوه به شــرکتی به نام هورتون بود ؛ شرکتی که‬ ‫متعلق به فردی به نام عباس یزدان پناه است که هم اکنون‬ ‫ناپدید شده است‪ .‬اتهام اصلی یزدان پناه این بود که پول ها‬ ‫را به اسم شرکت هورتون اما در واقع برای اقازاده ای که به‬ ‫نام جونیور در این پرونده شناخته می شد‪ ،‬دریافت می کرد‪.‬‬ ‫این پرونده در امریکا بررسی و این شرکت به پرداخت جریمه‬ ‫ســنگین ‪ 21‬میلیون دالری و در نروژ به یک رســوایی مالی‬ ‫و پرداخت جریمه منتهی شــد‪ .‬اما سرنوشــت ایــن پرونده‬ ‫قبل از ورود به دســتگاه قضایی در ایران تنها یک گزارش‬ ‫تحقیق و تفحــص بود کــه در اخرین روز از مجلس ششــم‬ ‫قرائت شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫پای «استات اویل» از چه زمانی به ایران باز شد‬ ‫اواخر دی ماه سال ‪ 1378‬وزیر نفت دولت ایران طی‬ ‫نامه درخواست شــماره ‪ 1/15-3277‬را به سازمان برنامه و‬ ‫بودجه ارســال می کند‪ .‬ســازمان برنامه و بودجه نیز همان‬ ‫سال موافقت شورای اقتصاد را با استفاده از تسهیالت بیع‬ ‫متقابل با مجموع سرمایه گذاری دو میلیارد و هشتصدوهفتاد‬ ‫میلیون دالر امریکا به منظور تزریق در مخازن نفتی جنوب‬ ‫و بازیافت ثانویه نفت خام به میزان ‪ 4960‬میلیون بشــکه و‬ ‫با فرض ارزش هر بشــکه یکصــد دالر‪ ،‬پیش بینی افزایش‬ ‫درامد کشــور را اعالم کرد‪ .‬این مصوبــه در خرداد ‪ 1379‬با‬ ‫اصالحیه ای مبنی بر اســتفاده از خدمات پیمانکار عمومی‬ ‫با سرمایه ایرانی ابالغ شــد‪ .‬معاون بین الملل وقت وزارت‬ ‫نفت و رئیس کمیســیون معامالت ویــژه طرح های بیع در‬ ‫اسفند ‪ 1378‬موافقت این کمیســیون را با مشارکت شرکت‬ ‫پتروپارس بــه مدیریت اقای بهــزاد نبوی به عنــوان برنده‬ ‫مناقصه اعالم می کند‪.‬‬ ‫هیات مدیره وقت شرکت ملی نفت ایران نیز در جلسه‬ ‫‪ ،1240‬با ارجاع کار به شرکت پتروپارس موافقت می کند اما‬ ‫این کار را منوط به استفاده از یک شرکت معتبر بین المللی‬ ‫در زمینــه مدیریت پــروژه می کنــد‪ .‬این قــرارداد در قالب‬ ‫‪ SERVICE CONTRACT‬در جوالی سال ‪ 2000‬بین شرکت‬ ‫ملی نفت ایــران و شــرکت پتروپارس منعقــد می گردد‪ .‬در‬ ‫اجرای اصالحیه مصوب شــورای اقتصاد و تحت شــرایط ‬ ‫بندهای فرعی از ماده ‪ 18‬قرارداد خدمت مبنی بر استفاده از‬ ‫خدمات شریک مهندسی‪ ،‬تفاهمنامه ای در جوالی ‪2000‬‬ ‫با شــرکت انگلیســی اینترپرایز شــعبه خاورمیانه با شرکت‬ ‫پتروپارس منعقد می شود‪.‬‬ ‫اهم موارد توافقنامه به این شرح بود‬ ‫در این قــرارداد مقرر شــده بود که ســهم مشــارکت‬ ‫مهمتریــن مشــکل در زمینــه پرونــده‬ ‫اســتات اویل‪ ،‬پرداخت رشوه به شرکتی‬ ‫به نام هورتــون بود ؛ شــرکتی که متعلق‬ ‫به فردی به نام عباس یزدان پناه اســت‬ ‫که هم اکنون ناپدید شــده است‪ .‬اتهام‬ ‫اصلی یزدان پناه این بــود که پول ها را به‬ ‫اســم شــرکت هورتون اما در واقع برای‬ ‫اقازاده ای که به نام جونیور در این پرونده‬ ‫شناخته می شد‪ ،‬دریافت می کرد‬ ‫اینترپرایــز ‪ 20‬درصد ســهم پتروپــارس ‪ 51‬درصد باشــد‪.‬‬ ‫همچنیــن طرفیــن با مشــارکت یکدیگــر به دنبــال یافتن‬ ‫مشــارکت کننده دیگر باشــند که به میزان ‪ 29‬درصد در این‬ ‫قرارداد سهیم شود‪.‬‬ ‫مدیریت طرح منفردا در امر مطالعات مخازن و در امر‬ ‫مهندسی حفاری‪ ،‬چاه های توصیفی و اکتشافی با اینترپرایز‬ ‫خواهد بود‪ .‬در ماده ‪ 9‬صراحتا امده اســت به منظور تامین‬ ‫مالی طرح‪ ،‬هــر یک از طرفین می تواند تمام یا بخشــی از‬ ‫منافع موضوع توافق را یا سهم مشارکت در قرارداد را به یک‬ ‫شرکت تاسیس شده مشــترک واگذار کند‪ .‬تحقق شرایط و‬ ‫مفاد توافقنامه منوط به قبول واگذاری حقوق سهم مشارکت‬ ‫‪( Assignment‬طبق ماده ‪ 27‬قرارداد خرید خدمت) توسط‬ ‫پتروپارس به اینترپرایز است‪.‬‬ ‫نهایتا یادداشــت تفاهمی در تاریخ نوامبر ‪ 2001‬بین‬ ‫شرکت پتروپارس و شرکت اســتات اویل به منظور واگذاری‬ ‫بخشی از منافع مشارکت در قرارداد خدمت فازهای ‪6-7-8‬‬ ‫پارس جنوبــی منعقد می شــود‪ .‬قراردادی کــه ان را رئیس‬ ‫اجرا یی وقــت اســتات اویل و مدیرعامل وقــت پتروپارس‬ ‫منعقدمی کنند‪.‬‬ ‫این مقــارن اســت بــا ابانمــاه ‪ 1381‬کــه مهندس‬ ‫منوچهری مدیر پروژه توســعه میــدان گازی پارس جنوبی‬ ‫فازهای ‪ 8-7-6‬اســت‪ .‬منوچهری همان زمــان در این باره‬ ‫می گوید‪« :‬استات اویل ضمن تقبل مدیریت عملیات بخش‬ ‫فراساحلی پروژه فازهای ‪ 8 -7-6‬پارس جنوبی به میزان چهل‬ ‫درصد در این بخش ســرمایه گذاری خواهد کرد‪ ».‬به گفته‬ ‫وی؛ تمام عملیات اجرایی مربوط به این قرارداد تا ارسال گاز‬ ‫به ساحل با مشارکت پتروپارس ‪ -‬استات اویل و با مسئولیت‬ ‫مستقیم استات اویل مدیریت خواهد شد‪ .‬‬ ‫مطالعه روی منابع نفتی به شرط برنده شدن‬ ‫یکی از نکات مهم مناقصه ای که اســتات اویل برنده‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ان شــد‪ ،‬ماده ای بود کــه در ان عنوان می شــد در صورت‬ ‫برنده نشدن این شرکت در میادین نفتی که روی ان مطالعه‬ ‫صورت می گیرد‪ ،‬ایران باید ‪ ١٠‬درصد از کار پروژه را به انها‬ ‫واگذار کند‪.‬‬ ‫هارالد فینویک‪ ،‬مدیرعامل شرکت استات اویل ایران‬ ‫ اردیبهشت ‪ 1382‬و در گفت وگو با ایســنا از سرمایه گذاری‬ ‫‪ ٣٠٠‬میلیون دالری این شــرکت در ایران سخن می گوید‪.‬‬ ‫او اضافه می کنــد که برای ایــن منظور البتــه هزینه هایی‬ ‫«مطالعاتی داشــتند که به چندین میلیون دالر می رسد» و‬ ‫اضافه می کند که «مایل نیستم به تفصیل درباره هر یک از‬ ‫این پروژه ها توضیح دهم‪ ».‬و اضافه می کند که «هزینه این‬ ‫مطالعات برعهده خود انها » بوده است‪ .‬فینویک می گوید‪:‬‬ ‫«امیدواریم بتوانیم به ازای برخی از این هزینه ها‪ ،‬با ایران‬ ‫قرارداد امضا کنیم‪».‬‬ ‫او اولین نشــانه های پشــت پرده قرارداد را صادقانه‬ ‫مطرح می کند‪ .‬در فاصله امضای قــرارداد یعنی ابانماه ‪٨١‬‬ ‫تا اردیبهشــت ‪ ٨٢‬اخباری مبنی بر اینکه اگر این شرکت در‬ ‫مناقصه پروژه توســعه میادینی که مطالعــه می کند‪ ،‬برنده‬ ‫نشــود‪ ،‬انگاه شــرکت ملی نفت ایــران موظف اســت که‬ ‫‪ 10‬درصد از کار پروژه را به ان واگذار کند‪ .‬مدیر استات اویل‬ ‫در ایران ان را تایید می کند و می گوید‪« :‬این امر تا حدودی‬ ‫صحت دارد‪».‬‬ ‫این در واقع گارانتی بزرگی بود که استات اویل از ایران‬ ‫دریافت کرد‪ .‬به موجب این گارانتی هزینه هایی که فینویک‬ ‫«تمایل نداشــت درباره انهــا به تفصیل ســخن بگوید» با‬ ‫واگذاری‪ 10‬درصد از کار پروژه برگشت داده می شد‪.‬‬ ‫برخورد پلیس نروژ‬ ‫ماجرا چه بود؟‬ ‫هوبارد کســی بود که در واقع ماجرای این رشوه دهی‬ ‫را از طریق شــرکت هورتون عملیاتی کرده بود‪ .‬کشف این‬ ‫رســوایی اقتصادی این گونه صورت گرفت که در بررســی‬ ‫مالیاتی حســاب های شرکت اســتات اویل‪ ،‬حسابرسان به‬ ‫یک حساب چند میلیون دالری با عنوان تبلیغات و بازاریابی‬ ‫برخوردند و این حساب و پرداخت های مربوط به ان را جعلی‬ ‫و برای فرار مالیاتی تشخیص دادند‪.‬‬ ‫اما شرکت استات اویل این ادعا را رد و اعالم می کند‬ ‫کــه پرداخت مورد نظر به حســاب یک شــرکت انگلیســی‬ ‫انجام شده ولی بررسی های بعدی نشــان داد‪ ،‬این شرکت‬ ‫انگلیسی یک شرکت کاغذی و متعلق به کسی بود که گفته‬ ‫می شد با مقامات ایرانی در ارتباط بوده و این مبلغ به عنوان‬ ‫رشوه برای گرفتن قرارداد پیمانکاری و توسعه ای در منطقه‬ ‫پارس جنوبی پرداخت شــده اســت‪ .‬شــرکت مذکور همان‬ ‫شــرکت هورتون اســت که به عباس یزدان پناه دالل نفتی‬ ‫تعلق دارد‪.‬‬ ‫اصل ماجرای رسوایی رشوه استات اویل یک قرارداد‬ ‫صوری بود که به موجب ان طی ‪ ١١‬سال این شرکت موظف‬ ‫بود بابت مشاوره مبلغ ‪ 15/2‬میلیون دالر به شرکت هورتون‬ ‫بپردازد‪.‬‬ ‫اعترافات هوبارد‬ ‫سنجش نفوذ وی در جلسات مشــترکی که داشتیم‪ ،‬اعالم‬ ‫کردیم تا پاســخ خود را از طریق وزیر نفت ایران ارسال کند‬ ‫که این کار نیز انجام شد و این مســاله قدرت مقام ایرانی را‬ ‫نشان داد که راهی برای به دست اوردن فرصت های تجاری‬ ‫در ایران بود‪ ».‬این عضو هیات مدیره شــرکت استات اویل‬ ‫در جریان بازجویی و برگزاری دادگاه ویژه مفاسد اقتصادی‬ ‫می گوید‪« :‬درست یک ماه بعد از این ماجرا پیغامی عجیب‬ ‫از ســوی طرف ایرانی به طرف نروژی فرســتاده شد‪ ».‬در‬ ‫این پیغــام امده بود‪ ،‬ایا اســتات اویل در صــورت موفقیت‬ ‫در پروژه هــای نفتــی ایــران امادگی کمک به موسســات‬ ‫عام المنفعه و اموزشی را دارد؟‬ ‫تعجب و شک مسئوالن استات اویل‬ ‫این پیشنهاد برای مسئوالن اســتات اویل عجیب به‬ ‫نظر می رســد‪ ،‬به طوری که کمک به موسسات عام المنفعه‬ ‫از سوی یک شــرکت خارجی که در حوزه نفت و گاز فعالیت‬ ‫می کند‪ ،‬می توانست چه معنی داشته باشد؟‬ ‫در این موقــع یکی از کارکنــان و مســئوالن بلند پایه‬ ‫استات اویل که ارتباط نزدیک تری با مقامات ایرانی داشت‪،‬‬ ‫به ریچارد هوبارد توضیح می دهد‪« :‬یک مفهوم شفاف در‬ ‫ایران وجود دارد که مطابق ان انتظار می رود کمپانی های‬ ‫فعال خارجی در ایران کمک هایی اجتماعی ارائه دهند!»‬ ‫هوبارد بعدها در نامه اســتعفای خود بــه همکارانش‬ ‫که متن ان در رســانه های بین المللی منتشــر و خبرگزاری‬ ‫فارس ترجمه ان را منتشــر کرده می نویســد‪« :‬شما خوب‬ ‫می دانید که شرکت ما در سال های اخیر به دنبال گسترش‬ ‫فعالیت های خود در خاورمیانــه و به خصوص ایران بوده و‬ ‫نیز خوب می دانیــد به دلیل عدم شــفافیت در قراردادهای‬ ‫مالی چنین کشورهایی‪ ،‬گرفتن کار در چنین مناطقی قواعد‬ ‫خاص خود را دارد‪ .‬‬ ‫همانطور کــه مطلع هســتید از اوایل ســال ‪،2001‬‬ ‫مطالعات و مذاکرات خود را با ایرانی هــا اغاز کردیم‪ .‬پس‬ ‫از اشنا شدن به قواعد بازی در بازار نفت و پروژه های نفت و‬ ‫گاز ایران‪ ،‬به دنبال فرصتی برای مالقات با پسر جوانی با نام‬ ‫جونیور بودم و این فرصت سرانجام در محل شرکت خودمان‬ ‫به من دســت داد‪ .‬جونیور به من گفت بــرای موفقیت کار‬ ‫باید حق کمیســیونی از طریق هورتون و «ع‪.‬ی» (عباس‬ ‫یزدان پناه) کــه از ایرانیان مقیم لندن و موســس هورتون‬ ‫است به وی پرداخت شود‪.‬‬ ‫البته او پیشنهادهایی را هم برای انتقال پول از طریق‬ ‫خیریه هایی که در ایران بنیاد نامیده می شــوند‪ ،‬ارائه کرد‪.‬‬ ‫من بیشــتر انها را رد کرد م تا اینکه بر ســر یکــی از انها به‬ ‫توافق رســیدیم‪ .‬بنابراین باید یک راه حل قابل قبولی برای‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫پس از این رسوایی‪ ،‬هوبارد و همکارانش از سمت های‬ ‫خود استعفا می دهند‪ .‬هوبارد ماجرا را به طور کامل در نامه ای‬ ‫به همکارانش شــرح می دهد ؛ نامه ای که در مطبوعات نیز‬ ‫منتشر می شود‪.‬‬ ‫مدیرعامل شــرکت «اســتات اویل» اقای «فی یل»‬ ‫که هنگام عقد قرارداد با ایران ســمت و مدیرعاملی شرکت‬ ‫اســتات اویل را بر عهده داشــت‪ ،‬همان زمان تبرئه شــد‪ .‬‬ ‫فی یل‪ ،‬پــس از انتشــار خبر رشــوه دهی اســتات اویل به‬ ‫شرکت هورتون مجبور به استعفا از سمت خودش شده بود‪.‬‬ ‫دادستان کل به هوبارد و «استات اویل» سی روز فرصت داد‬ ‫تا جریمه خود را پرداخت کنند یا به حکم اعتراض کنند و در‬ ‫صورت اعتراض حکم در دادگاه عالی نروژ بررســی خواهد‬ ‫شد که پس از انجام این کار اســتات اویل و هوبارد جریمه‬ ‫را پرداخت کردند‪.‬‬ ‫براســاس ایــن گــزارش ریچــارد هوبــارد‪ ،‬رئیــس‬ ‫مستعفی هیات مدیره شرکت اســتات اویل نروژ در نامه ای‬ ‫که مخاطبــش اعضــای هیات مدیــره بودند می نویســد‪:‬‬ ‫«می خواهــم خالصه ای از حقایــق و وقایعی کــه قبال به‬ ‫پلیس اقتصادی اعالم کرده ام بــه اطالع اعضا ی محترم‬ ‫هیات مدیره برسانم‪».‬‬ ‫در ایــن اعتراف نامــه که در رســانه های جهــان نیز‬ ‫منتشر شد امده بود‪ ،‬یکی از اعضای شــرکت استات اویل‬ ‫نروژ در نوامبر ‪ 2000‬به ایران می رود و با مســئوالن شرکت‬ ‫ملی نفت ایران دیدار می کند تا بــرای همکاری با ایرانی ها‬ ‫هفت پروژه را ارزیابی کنند؛ در این شرایط بود که کم کم باب‬ ‫ارتباط ان فرد با نفوذ با اســتات اویل باز شد‪ .‬ریچارد هوبارد‬ ‫در ایــن اعتراف نامه که فــارس ترجمه ان را منتشــر کرده‬ ‫است‪.‬می نویسد ؛ «طی سال ‪ 2001‬در حالی که ارزیابی ها‬ ‫در خصوص شــش یا هفت پروژه پیشنهادی در حال انجام‬ ‫بود‪ ،‬شرکت استات اویل ایران با فردی که از او تحت عنوان‬ ‫جونیور یاد می شد‪ ،‬تماس برقرار کرد تا اولین جلسه در دفتر‬ ‫استات اویل برگزار شود‪ .‬پس از برگزاری این جلسه و جلسات‬ ‫مشابهی که در ایران برگزار شــد‪ ،‬متوجه شدیم که این فرد‬ ‫مشاور وزیر نفت ایران و خانواده وی نیز قدرت و نفوذ زیادی‬ ‫در تجارت نفت و گاز دارد‪ ».‬هوبارد اضافه می کند‪« :‬برای‬ ‫عباس یزدان پناه یزدی‬ ‫جعبه سیاه پرونده استات اویل‬ ‫دوسال پیش در دبی ناپدید شد‬ ‫سیاست‬ ‫مهرمــاه ‪ 1382‬ماجــرای اســتات اویل به رســوایی‬ ‫بین المللی تبدیل شد‪ .‬در شهریورماه ســال ‪ 1382‬روزنامه‬ ‫نروژی «داگنس نیرینگسلیو» خبر از پرداخت های مشکوک‬ ‫شرکت نفتی اســتات اویل به مقامات ایرانی داد‪ .‬پیرو این‬ ‫خبر‪ ،‬دادستانی نروژ با تشــکیل پرونده ای موضوع را تحت‬ ‫پیگرد قرار داد‪.‬‬ ‫اواســط ســپتامبر ‪ ،)1382( 2003‬پلیس اقتصادی‬ ‫نروژ‪ ،‬درپی هجومی غافلگیرکننده به دفاتر مرکزی شــرکت‬ ‫دولتی نفت و گاز اســتات اویل در نــروژ؛ خواهان کنترل و‬ ‫بازرســی تمامی مدارک قــرارداد ‪ 350‬میلیــون دالری این‬ ‫شــرکت با جمهوری اســامی شــد‪ .‬در این بازرسی تمامی ‬ ‫مدارک این قرارداد توسط پلیس اقتصادی نروژ ضبط شد و‬ ‫روز بعد پلیس‪ ،‬شرکت استات اویل را متهم به دادن رشوه به‬ ‫شرکت هورتون کرد و از استات اویل به دادگاه نروژ شکایت‬ ‫برد‪ .‬با گسترش تحقیقات‪ ،‬مدیرعامل شرکت استات اویل و‬ ‫مدیر امور بین الملل این شرکت استعفا دادند‪.‬‬ ‫طی یک ســال پلیس اقتصادی نروژ تالش زیادی را‬ ‫برای تحقیقات در زمینه این پرونده انجــام داد‪ .‬در نهایت ‬ ‫ژوئــن ‪( ٢٠٠٤‬تیرماه ‪ )٨٣‬پلیــس اقتصادی نــروژ در یک‬ ‫کنفرانس مطبوعاتی اعالم کرد ک ه گزارش نهایی تحقیقات‬ ‫انها اماده شده است‪ .‬گزارشات و تحقیقات نشان می دهد‬ ‫که شــرکت اســتات اویل در معامله با جمهوری اسالمی‪،‬‬ ‫قوانین جاری مربوط به بازرگانی را نقض کرده و در این رابطه‬ ‫شرکت استات اویل متخلف شناخته می شود‪.‬‬ ‫از انجا که طبق قوانین جاری کشــور نــروژ‪ ،‬هر نوع‬ ‫رشوه دهی و فســاد مالی در این کشور ممنوع است‪ ،‬پلیس‬ ‫اقتصادی نروژ‪ ،‬شرکت دولتی نفت و گاز نروژ «استات اویل»‬ ‫را به پرداخت مبلغ ‪ 20‬میلیون کرون جریمه کرد‪.‬‬ ‫همچنین در این رابطــه ریچارد هوبــارد‪ ،‬رئیس امور‬ ‫بین المللی وقت شرکت استات اویل‪ ،‬به دلیل نقش ویژه اش‬ ‫در پرداخــت این رشــوه به مبلــغ ‪ 200‬هزار کــرون جریمه‬ ‫نقدی محکوم شد‪ .‬دادستان کل اداره جرائم اقتصادی در‬ ‫کنفرانسی مطبوعاتی همچنین اعالم کرد که طبق تحقیقات‬ ‫ما‪ ،‬بستن قرار داد با ایران‪ ،‬همراه با پرداخت رشوه به شرکت‬ ‫هورتون بوده است‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫کمک های عام المنفعه پیدا می شد و یک تیم حقوقی باید‬ ‫همه موارد را ارزیابی می کرد تا برای دوطرف مشکلی پیش‬ ‫نیاید‪ .‬از این رو رفت و امدها و مکالمات زیادی بین مقامات‬ ‫ایرانی و نروژی انجام شد که در برخی از موارد نیز وزیر نفت‬ ‫ایران حضور داشت و شاهد مکالمات ما بود‪ .‬براساس این‬ ‫گزارش پــس از برگزاری جلســات متعددی بیــن دو طرف‬ ‫تصمیم بر این شــد تا شــرکت هورتون وارد ماجرا شــود تا‬ ‫مشکل حقوقی برایمان پیش نیاید‪».‬‬ ‫ریچارد هوبا رد در اعترافات خود می گوید‪ «:‬به منظور‬ ‫دریافت مشــاوره های مورد نیاز مقدماتی و ارتباط مســتمر‬ ‫مشــاوره ای در طول ‪ 10‬ســال فعالیت نفتی با شرکت ملی‬ ‫نفت ایران قرارداد خدمات مشــاوره ای با این شرکت معتبر‬ ‫به مبلغ ‪ 15‬میلیون دالر منعقد شــد‪ .‬به طوری که مقرر شــد‬ ‫تا شــرکت انگلیســی هورتون اطالعات جامعی از مقررات‬ ‫و قوانین ایرانی در اختیار ما قرار دهد‪ .‬بر اســاس تقاضای‬ ‫اقای (ع‪.‬ی) پــس از این قرار داد بــا پرداخت حدود نیمی‬ ‫ از مبلغ ‪ 15‬میلیون دالر و طــی دو فقره انتقال وجه از طریق‬ ‫یک حســاب بانکی در نیویورک به یک حســاب بانکی در‬ ‫شــبه جزایر قبرس واریز کنیم و نیز اطــاع دارید که چهار‬ ‫ماه بعد از قراداد اولیه نخســتین ثمره قرار داد مشاوره خود‬ ‫را با بردن یــک پروژه ‪ 300‬میلیــون دالری در پارس جنوبی‬ ‫به دست اوردیم‪ ».‬این عضو مستعفی شرکت استات اویل‬ ‫ادامه می دهد‪« :‬بعد از امضای قرارداد با شــرکت هورتون‬ ‫اعضای تیم من جلســات منظمی با (ع‪ .‬ی) طرف ایرانی‬ ‫که در شــرکت هورتون حضور داشــت‪ ،‬برگزار کردند‪ .‬البته‬ ‫به طور موردی مالقات هایی نیز با جونیور داشتیم و در این‬ ‫مالقات ها مشــورت های خوبی در خصــوص فضای کار و‬ ‫مسائل سیاسی ایران دریافت می کردیم که بسیار مفید بود‪.‬‬ ‫انطور که گفته می شود‪ ،‬انها در مقابل ارائه مشاوره های خود‬ ‫که در واقع دادن اطالعات نفتی مهــم در زمینه قراردادها‬ ‫و پروژه های نفتی ایران بود‪ ،‬از شــرکت اســتات اویل حق‬ ‫مشاوره جداگانه ای نیز دریافت می کردند‪».‬‬ ‫در پایــان‪ ،‬ریچــارد هوبــارد می نویســد‪« :‬به عنوان‬ ‫نا یب رئیس اجرایی استات اویل خود را در این رسوایی بزرگ‬ ‫شــریک می دانم و همانند همقطاران خود‪ ،‬رئیس و رئیس‬ ‫اجرایی استات اویل استعفا می دهم‪».‬‬ ‫حکم دادگاه امریکا‬ ‫از انجا که استات اویل یک شرکت بین المللی و دارای‬ ‫ســهام در بورس نیویورک بود‪ ،‬پای این ماجرا به امریکا نیز‬ ‫کشیده شد‪ .‬به همین خاطر کمیسیون نظارت بر معامالت‬ ‫سهام امریکا نسبت به اتهام هایی که به این شرکت وارد شده‬ ‫حساسیت نشان داد‪.‬‬ ‫در جریان بررسی دادگاه استات اویل در امریکا و نروژ‬ ‫اما اعالم شد‪« :‬هدف قرارداد مشــاوره ای شرکت هورتون‬ ‫که شــامل پرداخت ‪ 15‬میلیون دالر طی ‪ 11‬سال می شد‪ ،‬‬ ‫ترغیب مقامات ایرانی بود برای استفاده از نفوذشان تا سهم‬ ‫استات اویل در قراردادهای پارس جنوبی را افزایش دهند و‬ ‫در عین حال درها برای پروژه های بعدی نفت و گاز در ایران‬ ‫به روی استات اویل باز شــود‪ .‬در نهایت جریمه ای که نروژ‬ ‫برای استات اویل در نظر گرفت سه میلیون دالر و جریمه ای‬ ‫که امریکا برای این شــرکت در نظر گرفت مبلغ ‪ 20‬میلیون‬ ‫دالربود‪ ».‬با وجود اثبات جرم اســتات اویل و نهایی شــدن‬ ‫حکم این شرکت در دادگاه‪ ،‬ایاالت متحده امریکا اعالم کرد‬ ‫باتوجه به روند چند سال اخیر این شرکت و اثبات حسن نیت‬ ‫ان پیگیری قضایی استات اویل متوقف می شود‪.‬‬ ‫براساس این گزارش استات اویل در سند به دست امده‬ ‫اذعان می کند‪ ،‬عملش قانون ضد رشــوه خواری و مقررات‬ ‫حسابرسی قانون اعمال فساد خارجی امریکا را نقض کرده‬ ‫اســت‪.‬در این ســند که در روزنامه گاردین نیز منتشر شده‪،‬‬ ‫امده بود‪« :‬شرکت استات اویل موافقت کرد ه ‪10/5‬میلیون‬ ‫دالر به عنوان جریمه بپردازد و همچنین موافقت کرده یک‬ ‫موافقتنامه تعقیب قضایی سه ساله را به اجرا بگذارد‪».‬‬ ‫همچنین یکی از مقامات شــرکت استات اویل تاکید‬ ‫می کرد که بعید است استات اویل این موضوع را تکرار کند ؛‬ ‫نه در ایران و نه در هیچ یک از ‪ 41‬کشوری که فعالیت دارد‪.‬‬ ‫خبرگــزاری رویترز نیــز به نقــل از یک مقام شــرکت‬ ‫استات اویل اعالم کرد‪« :‬بر اساس توافقی که با کمیسیون‬ ‫ســهام و اوراق بهادار امریــکا‪ ،‬وزارت دادگســتری و دفتر‬ ‫دادســتانی این کشور حاصل شده اســت‪ ،‬موضوع معامله‬ ‫استات اویل با موسسه هورتون حل و فصل شده است‪».‬‬ ‫اسامی برخی مطلعین و متهمین پرونده‬ ‫اسامی برخی از متهما ن و مطلعین عبارت است از‪:‬‬ ‫ریچــارد هوبــارد؛ معــاون وقــت امــور بین الملــل‬ ‫استات اویل‬ ‫پدرســن؛ امضا کننــده قــرارداد بــه نمایندگــی از‬ ‫استات اویل با عباس یزدان پناه از هورتون‬ ‫یونگواردوســوند؛ مدیر طــرح تهران؛ مشــاور طرح‬ ‫فازهای ‪ 6-7-8‬پارس جنوبی‬ ‫رئیس اجرایی برکنار شده استات اویل – اوالفیل‬ ‫همچنین اینگ هانسن‪ ،‬مدیر اجرایی این شرکت‪ .‬او‬ ‫در حالی که از طرف روزنامه (‪ )Dagens Naeringsly‬چاپ‬ ‫نروژ و به نقل از یک کارمند ســابق این شرکت متهم بود که‬ ‫به طور مستقیم در جریان این رشوه دهی نقش داشته‪ ،‬نقش‬ ‫خود را در این ماجرا تکذیب کرد‪.‬‬ ‫اعتراضات در ایران‬ ‫همزمان موضوع این فســاد در ایران نیز سروصدای‬ ‫زیادی به پا کرد‪ .‬نمایندگان مجلس نســبت به ان حساس‬ ‫شــدند‪ .‬پنج اذرماه ‪ 1382‬اکبر اعلمی‪ ،‬سید مهدوی اقدم و‬ ‫محمدرضا علی حسینی عباسی نمایندگان شهرهای تبریز‪،‬‬ ‫اسکو و اذرشــهر و نهاوند طی سئواالتی از وزیر نفت از وی‬ ‫خواســته اند درباره ماجرای اســتات اویل و صحت و سقم‬ ‫شایعه دریافت رشوه در ان اظهارنظر کند‪.‬‬ ‫این نماینــدگان در ســواالت خود نســبت بــه انچه‬ ‫ناکارامــدی سیســتم حاکم بــر وزارت نفــت می خواندند‪،‬‬ ‫معترض بودند‪ .‬انها ماجرا اســتات اویل را ناشــی از همین‬ ‫موضوع می دانستند‪.‬‬ ‫بیزینسپادشاهی‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ناگفته های کمپانی دولتی استات اویل‬ ‫ل (‪ ،)Statoil‬شرکت نفت و گاز نروژی است ‬ ‫استات اوی ‬ ‫که در سال ‪ ۱۹۷۲‬تاسیس شد و در سال ‪ ۲۰۰۷‬پس از ادغام‬ ‫با بخش نفت و گازشرکت «نورسک هیدرو » توسعه یافت‪.‬‬ ‫بزرگترین سهامدار کمپانی اســتات اویل‪ ،‬دولت نروژ‬ ‫ت در مالکیت وزارت نفت‬ ‫است‪ ۶۷ .‬درصد از سهام این شرک ‬ ‫و انرژی نروژ است‪ .‬استات اویل با تمرکز بر فعالیت های خود‬ ‫در بخش صنعت نفت‪ ،‬امروزه در ‪ ۳۶‬کشور فعالیت های خود‬ ‫را پیگیری می کند‪.‬‬ ‫در سال ‪ ۲۰۱۰‬شرکت اســتات اویل‪ ،‬در فهرست ‪5 00‬‬ ‫شرکت برتر جهان‪ ،‬در رتبه سیزدهم از بزرگترین شرکت های‬ ‫نفتی جهان قرار گرفت‪ .‬این شرکت همچنین از نظر میزان‬ ‫ســود و درامد نیز‪ ،‬به عنوان بزرگترین شرکت اروپای شمالی‬ ‫(که به منطقه نوردیک مشهور است) شناخته می شود‪.‬‬ ‫استات اویل‪ ،‬بزرگترین تولیدکننده و شرکت نفتی نروژی‬ ‫اســت که حدود ‪ ۶۰‬درصد از نفت نروژ را تولید می کند‪ .‬این‬ ‫شــرکت در زمینه های نفت و گاز در کشورهای زیادی فعال‬ ‫ت که مهمترین ان عبارتند از‪ :‬الجزایر‪ ،‬انگوال‪ ،‬جمهوری‬ ‫اس ‬ ‫اذربایجان‪ ،‬برزیل‪ ،‬کانادا‪ ،‬چین‪ ،‬لیبی‪ ،‬نیجریه‪ ،‬روســیه‪،‬‬ ‫ایاالت متحده و ونزوئال‪.‬‬ ‫اســتات اویل دارای دفاتــر و شــعبه های زیــادی در‬ ‫ت که به دنبال سرمایه گذاری در ان‬ ‫کشورهای مختلف اســ ‬ ‫کشورها پدید امده اند‪ .‬دفاتر اصلی بین المللی این شرکت‪ ،‬در‬ ‫کشورهای مکزیک‪ ،‬قطر و امارات متحده عربی قراردارند‪.‬‬ ‫بخش اکتشاف و زمین شناســی این شرکت‪ ،‬در شعب‬ ‫اســتات اویل‪ ،‬در کشــورهای بلژیک‪ ،‬دانمارک‪ ،‬فرانسه و‬ ‫المان فعال است‪.‬‬ ‫استات اویل کنونی‪ ،‬از مجموع سه شرکت نفتی نروژی‪،‬‬ ‫مشتق شده که عبارتند از‪ :‬اســتات اویل ا‪.‬اس ‪.‬ا‪ ،‬نورسک‬ ‫هیدرو‪ ،‬ساگا پترولیوم‪.‬‬ ‫این شرکت سه دوره فعالیتی را پشت سر گذاشته که با‬ ‫تغییراتی همراه بوده است‪ .‬اما مهمترین تغییر در تاریخ این‬ ‫ل با بخش نفت‬ ‫شرکت‪ ،‬اول اکتبر ‪ ۲۰۰۷‬با ادغام استات اوی ‬ ‫و گاز شرکت «نورسک هیدرو» پدید امد‪ .‬شرکت تازه تاسیس‬ ‫«استات اویل هیدرو» نام گرفت‪ .‬این شرکت جدید‪ ،‬از لحاظ‬ ‫وسعت و قدرت‪ ،‬نفوذ زیادی در صحنه بین المللی پیدا کرد‪.‬‬ ‫نام این شــرکت اول نوامبر ‪ ۲۰۰۹‬بار دیگر به اســتات اویل‬ ‫تغییر یافت‪.‬‬ ‫این شرکت عالوه بر مالکیت چندین پاالیشگاه نفت و‬ ‫گاز در داخل نروژ و کشورهای المان و دانمارک‪ ،‬اپراتور فنی‬ ‫تاسیسات‪ ،‬خطوط لوله و زیرساخت های گازی نیز هست‪.‬‬ ‫شــرکت اســتات اویل یکی از عرضه کنندگان جهانی‬ ‫فر اورده های نفتی و ان‪.‬جی‪.‬ال و ســومین فروشنده بزرگ‬ ‫خالص نفت خام در دنیا به شــمار می رود‪ .‬این شــرکت خود‬ ‫یک بخش کشــتیرانی مخصــوص ارســال محموله های‬ ‫نفتی تاســیس کرده و برای حمل و نقل نفت از ان استفاده‬ ‫می کند‪..‬‬ ‫همچنین این شــرکت حــدود دو هــزار و ‪ ۳۰۰‬جایگاه‬ ‫عرضه ســوخت‪ ،‬در سراســر کشــورهای اســکاندیناوی‪،‬‬ ‫لهستان‪ ،‬حوزه بالتیک و روسیه دارد و حدود ‪ ۱۷‬هزار کارمند‬ ‫و کارگر در جایگاهای عرضه سوخت این کشور و همچنین‬ ‫دو هزار نفر در بخش های ستادی کشورهای اروپایی مشغول‬ ‫به کار هستند‪.‬‬ ‫این شــرکت همچنین ســوخت جت ‪ ۸۵‬فرودگاه در ‪۹‬‬ ‫کشور را تامین می کند و بیش از‪ ۷۵۰‬نوع محصوالت روغنی‪،‬‬ ‫تولید و به بازارهای جهانی عرضه می نماید‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫نکته ای که بســیاری بر ان اعتقاد داشتند این بود که‬ ‫تشــریفات قانونی و تشــریفات مناقصــه ای در این پرونده‬ ‫رعایت نشــده‪ .‬نمایندگان نیز از وزیر وقت نفت پرســیدند‬ ‫که چرا در انعقاد قراردادها‪ ،‬تشــریفات قانونی و تشریفات‬ ‫مناقصه و مزایده در وزارت نفت رعایت نمی شود؟‬ ‫عیســی مقدمی زاد یکی دیگر از نماینــدگان از وزیر‬ ‫نفت پرسیده بود که ایا وزیر نفت مطمئن است که در سایر‬ ‫قراردادها از این گونه اتفاقات رخ نداده است؟‬ ‫این نمایندگان سوال های خود را در کمیسیون انرژی‬ ‫از وزیر ســوال کردند اما از او قانع نشــدند و ســئوال ها به‬ ‫صحن علنی مجلس کشیده شــد‪ .‬اما در ماجرای طرح این‬ ‫سوال در صحن علنی تاخیر صورت گرفت‪ .‬نزدیک به یک‬ ‫ماه این سوال مسکوت ماند تا اینکه اکبر اعلمی هفت دی‬ ‫ماه ‪ 1382‬به صدا درامد و گفت‪« :‬دست هایی در کار است‬ ‫تا ســوالم از وزیر نفت در خصوص اســتات اویل در صحن‬ ‫علنی مطرح نشود‪ ».‬این درســت در زمانی بود که مجلس‬ ‫ششــم در اختیار اصالح طلبان بود‪ .‬اعلمی گفت‪« :‬به نظر‬ ‫می رســد که ننگ بزرگان و مردن فقیران در کشــور ما صدا‬ ‫ندارد‪ ،‬همه وا نمود می کنیم که مدافع مبارزه با مفاسد اداری‬ ‫و اقتصادی هســتیم‪ ،‬اما در عمل اهتمام الزم در این مورد‬ ‫نشان نمی دهیم‪».‬‬ ‫وی افــزود‪« :‬در این میــان دانه درشــت ها اغلب در‬ ‫یک حاشــیه امن واقع شــده و از مصونیت اهنین برخوردار‬ ‫می شــوند؛ چنانچــه در مســیر مبارزه بــا مفاســد اداری و‬ ‫اقتصادی‪ ،‬پای یکی از دانه درشــت ها و اقازاده ها در میان‬ ‫باشد‪ ،‬اتحاد نامیمونی در سطوح مختلف به وجود می اید و‬ ‫مانع از رسیدگی به پرونده و افشای محتویات ان می شود؛ تا‬ ‫انجا که عالوه بر رسانه های دولتی حتی سایت های خبری‬ ‫و برخی روزنامه های مدعی اصالحات هم در جهت پنهان‬ ‫نگه داشتن این قبیل مفاسد به مدد متخلفان می ایند‪».‬‬ ‫نماینده تبریز معتقــد بود که این رویه با داعیه پیروی‬ ‫از ســیره امام علی (ع) مغایــرت دارد و توضیــح می داد‪:‬‬ ‫«مطالبه رشوه ‪ 15‬میلیون دالری توسط یکی از مسئوالن‬ ‫نفتی از شــرکت اســتات اویل نروژ کــه منجر بــه برکناری‬ ‫رشــوه دهنده شــد‪ ،‬فارغ از صحت و ســقم ادعای مطرح‬ ‫شــده ‪ ،‬یکــی از پرونده هایی اســت که تاکنــون مکتوم و‬ ‫همچنان در پرده ابهــام باقی مانده اســت‪ .‬این در حالی‬ ‫اســت که در نروژ با اشــخاص متهم به پرداخت رشــوه‪،‬‬ ‫قاطعانه برخورد شده و فرد متهم از مسئولیت خود برکنار و‬ ‫رسانه های گروهی نیز در اطالع رســانی به افکار عمومی‬ ‫به نحــوه مطلوب و بــدون مالحظه به وظیفــه خود عمل‬ ‫کرده اند‪ .‬اما در ایران که داعیه پیــروی از عدل علی (ع)‬ ‫را داریم و پیوســته بــر طبل مبــارزه با مفاســد اقتصادی‬ ‫می کوبیم‪ ،‬تاکنون به طور جدی به این موضوع رســیدگی‬ ‫نشــده؛ به این دلیل که فرد متهم‪ ،‬فرزند یکی از مقامات‬ ‫ارشد کشور است‪».‬‬ ‫او خطر استبداد را در رفتار هیات رئیسه مجلس ششم‬ ‫اینگونه بیان کرده بود‪« :‬این قبیل اقدامات هیات رئیســه‬ ‫که حاصلی جز تضعیف مجلس ندارد از چشم تیزبین مردم‬ ‫مخفــی نخواهد ماند‪ .‬الجــرم از هیات رئیســه می خواهم‬ ‫به جــای ایفــای نقــش پدرخواندگــی و انجــام اقدامات‬ ‫کدخدامنشانه از قانون اساســی تمکین نماید؛ در غیر این‬ ‫صورت بذری که انها در این دوره از مجلس پاشیده اند‪ ،‬در‬ ‫اینده میوه استبداد به بار خواهد اورد و در این صورت فاتحه‬ ‫مجلس را باید خواند‪».‬‬ ‫ اصالح طلبی که به دنبال پرونده استات اویل بود‬ ‫فروردین ‪ 1383‬و با باالگرفتــن اعتراضات‪ ،‬مجلس‬ ‫کمیســیون تحقیق در این باره تشــکیل داد تــا موضوع را‬ ‫بررســی کند‪.‬عیســی مقدمی زاد‪ ،‬عضو کمیســیون انرژی‬ ‫مجلس ششم و از اعضای کمیسیون تحقیق اعالم کرد که‬ ‫در جریان این قرارداد تخلفی صورت نگرفته اســت (ایسنا‬ ‫فروردین ‪.)1383‬‬ ‫در واقع این کمیســیون مجلس معتقــد بود که اصل‬ ‫قرارداد دارای مشکلی نیست‪ .‬انها با وزارت اطالعات و نفت‬ ‫مکاتباتی کردند تا مشخص شو د اگر رشوه ای داده شده چه‬ ‫جعبه سیاه پرونده‬ ‫ارتباط هورتون و استات اویل‬ ‫کسی ان را گرفته است‬ ‫با این حال اســتات اویل به کار خــود در ایران ادامه‬ ‫می داد و اعالم کرده بود که تولیــد گاز در فازهای ‪ 6‬و ‪ 7‬و ‪8‬‬ ‫پارس جنوبی از اوایل سال ‪ )1384( 2005‬اغاز خواهد شد‪.‬‬ ‫(‪ 6‬اردیبهشت ‪)1383‬‬ ‫ان روزها مصادف بود با روزهــای پایانی عمر مجلس‬ ‫ششم مجلسی که تحصن اعضای ان در روزهای اخر بسیار‬ ‫خبر ســاز بود‪ .‬با این حــال در روزهای پایانــی چند گزارش‬ ‫در نوبت بود تا در مجلس قرائت شــود‪ .‬گــزارش تحقیق و‬ ‫تفحص از پرونده استات اویل نیز در این روزها مطرح و در‬ ‫اخرین روز مجلس ششم قرائت شد‪.‬‬ ‫اعلمی از وزیــر نفت ســوال کرده بــود‪« :‬در صورت‬ ‫صحت داشتن شایعه دریافت رشــوه از استات اویل‪ ،‬رشوه‬ ‫دریافتی در ازای اعطای چه امتیازی اخذ شــده است؟ ایا‬ ‫این قبیل رسوایی ها نتیجه بی توجهی به قوانین موضوعه‬ ‫کشور ناشــی از ناکارامدی سیســتم حاکم بر وزارت نفت و‬ ‫شــرکت های تابعه نیســت؟» همچنین از وزیر نفت سوال‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫اما همســر وی این موضوع را در صفحه شــخصی خود در‬ ‫فیس بــوک رد کرد‪ .‬یک ســال از این ماجرا می گــذرد اما با‬ ‫این حال هنوز هیچ خبر رســمی درباره سرنوشت او در دست‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫در همان تاریخ روزنامه تایمز با انتشار گزارشی مدعی‬ ‫شــد که ‪ 6‬ایرانی به اتهام ربــودن و قتل یزدان پنــاه در دبی‬ ‫دستگیر شده اند‪ .‬گفته می شــد که اطالعات به دست امده‬ ‫از کامپیوتر شــخصی یزدان پناه بعد از پیگیری های دولت‬ ‫نروژ و درخواســت مقامات عالی رتبه این کشور از بریتانیا به‬ ‫دست امده بود‪.‬‬ ‫در جریان ان پرونــده بریتانیا به خاطر اینکه شــرکت‬ ‫هورتون در انگلستان به ثبت رسیده و فعالیت می کرد و طرف‬ ‫قرارداد دریافت رشوه ‪ 15/2‬میلیون دالری بود‪ ،‬این پرونده را‬ ‫بررسی کرد‪ 10( .‬اوت ‪ – 2013‬سایت فارسی رادیو فرانسه)‬ ‫ماجــرای یزدان پنــاه همچنــان در هالــه ای از ابهام‬ ‫باقی مانده است‪ .‬اسفندماه ســال گذشته تلویزیون فارسی‬ ‫ بی بی سی با انتشار گزارشی مدعی شد که ماموران اطالعاتی‬ ‫ایران یزدان پناه را ربوده اند‪ ،‬ادعایی که حتی وزارت کشــور‬ ‫بریتانیا بنابر گفته بی بی سی فارســی درباره ان سکوت و ان‬ ‫را تایید نکرد‪.‬‬ ‫با این حال بی بی سی مدعی اســت که این وزارتخانه‬ ‫به همســر اقای یزدان پناه یزدی گفته احتماال شــوهرش‬ ‫مرده اســت‪ .‬در اخرین تحول دولت امارات حکم حبس ابد‬ ‫برای شــش ایرانی را به جرم دســت داشــتن در این پرونده‬ ‫صادر کرد‪ .‬از این شش نفر تنها سه نفر انها در امارات ساکن‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در جریان افشای فساد مالی پرونده استات اویل‪ ،‬نام‬ ‫عباس یزدان پناه و شرکت متعلق به وی افشا شد ؛ شرکتی که‬ ‫رسما طرف قرارداد با مسئوالن استات اویل از جمله هوبارد‬ ‫بود‪ .‬به ادعای سایت جهان نیوز‪ ،‬عباس یزدان پناه از بستگان‬ ‫مهدی هاشمی است‪ .‬یزدان پناه از طریق شرکت خود که در‬ ‫انگلستان ثبت شــده بود کار نقل و انتقال رقم قرارداد ‪15/2‬‬ ‫میلیــون دالری را پیگیری می کــرد‪ .‬از این رقــم مبلغ ‪5/2‬‬ ‫میلیون دالر ان به عباس یزدان پناه و شرکت هورتون پرداخت‬ ‫شده بود‪ .‬ســازمان قضایی نروژ به دنبال بررسی پرونده این‬ ‫ماجرا‪ ،‬با دستور قضایی پیگیری گردش حساب های مالی‬ ‫این شرکت در سوئیس شد و رســما مشخص شد که پول به‬ ‫حساب هورتون واریز شده است‪.‬‬ ‫براســاس اعترافــات هوبــارد مدیرعامــل مســتعفی‬ ‫اســتات اویل یزدان پنــاه در یــک مرحلــه جونیــور را بــه‬ ‫استات اویل‪ ،‬معرفی کرد که او تمایل داشت راجع به تجارت‬ ‫در ایران اطالعاتی بدهد و چهار یا پنج بار مالقات با جونیور‬ ‫ترتیب داده شده است‪.‬‬ ‫جهان نیوز‪ ،‬سایت متعلق به علیرضا زاکانی در گزارشی‬ ‫که مدعی اســت از طریق ترجمه منابع به دست امده فاش‬ ‫می کنــد که اصــل پیشــنهاد یزدان پناه یــزدی و جونیور به‬ ‫مقامات اســتات اویل ‪ 50‬میلیون دالر بود‪ .‬در نهایت انها بر‬ ‫رقم ‪ 15/2‬میلیون دالری توافق می کنند و قرارداد در هتلی در‬ ‫انگلیس منعقد می شود‪ .‬یزدان پناه بعدها در ارتباط با پرونده‬ ‫کرسنت نیز واسطه بود ؛ قراردادی که لغو شد و طرف اماراتی‬ ‫از ایران به همین خاطر شکایت کرد‪.‬‬ ‫پس از به هم خوردن قرارداد کرســنت این شرکت در‬ ‫دیوان الهه شکایت کرد و تقاضای خســارت ‪ 3‬تا ‪ 6‬میلیارد‬ ‫ی که بسیار سنگین بود‪ .‬پس از برگزاری چند‬ ‫دالری کرد ؛ رقم ‬ ‫جلسه دادگاه عباس یزدان پناه در تیرماه ‪ 1392‬در یک جلسه‬ ‫دادگاه از طریق ویدئو کنفرانس به عنوان شاهد شرکت کرد‪.‬‬ ‫یزدان پناه که تابعیت دوگانه ایرانی‪ -‬انگلیسی دارد ان زمان‬ ‫در د بی زندگی می کرد‪ .‬یک روز پس از این شهادت او به طرز‬ ‫عجیبی ربوده شد‪.‬‬ ‫چند روز بعــد روزنامه هــای گاردین و تایمــز لندن در‬ ‫گزارشات مدعی شــدند که اداره مبارزه با کالهبرداری های‬ ‫بزرگ بریتانیا‪ ،‬اطالعاتی را که از کامپیوتر شــخصی عباس‬ ‫یزدان پناه در اختیار داشــته در قبال درخواســت جمهوری‬ ‫اسالمی به انان منتقل کرده است‪ .‬این در شرایطی بود که‬ ‫حســن روحانی تنها چند هفته از پیــروزی اش در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری می گذشت‪ .‬‬ ‫چند روز بعد خبری منتشــر شــد که در ان گفته می شد ‬ ‫جســد یزدان پناه در منطقه فجیره دبی کشــف شده است‪.‬‬ ‫مهدی هاشمی یکی از مهمترین‬ ‫متهمان این پرونده است‬ ‫‪41‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫شده است‪ ،‬که گاهی در انعقاد قراردادها تشریفات قانونی و‬ ‫تشریفات مناقصه و مزایده در وزارت نفت و شرکت های تابعه‬ ‫رعایت نمی شــود‪ ،‬چرا؟ با این حال او از پاسخ های وزیر در‬ ‫کمیسیون قانع نشد و ســوال به صحن علنی مجلس رفته‬ ‫بود‪ .‬یکی از دغدغه های این نماینده مجلس اجرایی شدن‬ ‫ماده ‪ 4‬قانون نفت بود که می گفت اساســنامه شرکت های‬ ‫نفت و گاز و پتروشــیمی باید به تصویب مجلس برسد‪ .‬اما‬ ‫اعلمی در این زمینــه توفیقی نداشــت و او تنها توانســت‬ ‫این موضوع را در مجلس ششــم تا سطح ســوال از وزیر به‬ ‫پیش ببرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫دفاعیات زنگنه در صحن علنی‬ ‫اما بیژن زنگنه به عنوان وزیر نفت در سال ‪ 83‬در صحن‬ ‫مجلس در دفاع از خودش گفت‪« :‬من از اقای نقره کار سفیر‬ ‫ایران در نروژ خواستم تا پای این شرکت برای عقد قرارداد‬ ‫با شرکت ملی نفت باز شود؛ چرا که ما در تحریم های نفتی‬ ‫به سر می بریم‪ .‬مدیریت شرکت هورتون فردی به نام عباس‬ ‫یزدان پناه‪ ،‬یزدی و ایرانی االصل و تبعه انگلیس اســت که‬ ‫متواری است وی سابقه محکومیت در ایران را هم دارد‪ ،‬با‬ ‫وی قراردادی بسته شــد که طی ان می بایست ‪ ۱۱‬سال به‬ ‫شرکت ملی نفت ایران خدمات ارائه کند‪».‬‬ ‫زنگنه ماجــرای اعــزام تیم حقیقــت یاب بــه نروژ و‬ ‫همچنین خروج پرونده از وزارت نفــت به وزارت اطالعات‬ ‫را اینگونه شرح داده بود‪« :‬پلیس نروژ بعد از مدت ها اعالم‬ ‫کرد این قرارداد خالف قوانین است و تخلف صورت به دنبال‬ ‫انتشــار این خبر ما نامه ای به وزارت امور خارجه نوشــتیم‬ ‫و خواســتیم درباره اســتات اویل و قرارداد ان‪ ،‬اطالعات و‬ ‫ســوابقی را در اختیار ما قرار دهد‪ .‬در پی این مســائل تیم‬ ‫حقیقت یاب متشــکل از نماینــدگان وزارت امــور خارجه‪،‬‬ ‫مجلس و نفت به نروژ اعزام شــد ولی مقامات نروژی گفتند‬ ‫به دلیل رسیدگی به پرونده‪ ،‬امکان افشای مطالب ان وجود‬ ‫ندارد‪ .‬براین اســاس من نامــه ای به اقای خاتمــی و وزیر‬ ‫اطالعات نوشــتم که ابزار تخصصی کشف جرم در اختیار‬ ‫این وزارتخانه است و موضوع پیگیری شود‪» .‬‬ ‫اما در طرف دیگر پلیس نروژ معتقد بود که طی شش‬ ‫مــاه دو بار با ارســال نامــه از وزارت امورخارجــه جمهوری‬ ‫اسالمی خواســتار بازجویی از مهدی هاشــمی رفسنجانی‬ ‫شــده اســت که دولت ایران به ایــن خواســت پلیس نروژ‬ ‫هیچ گونــه جوابــی نــداده اســت‪ .‬در همین شــرایط و در‬ ‫خردادماه ‪ 1383‬مهدی هاشــمی که مدیرعاملی ســازمان‬ ‫بهینه ســازی مصرف ســوخت کشــور را برعهده داشت در‬ ‫مصاحبه ای با حیات نو می گوید‪« :‬در یک ماه اینده شکایت‬ ‫خود را علیه شرکت استات اویل و برخی از رسانه های خبری‬ ‫نروژی به مقامات قضایی ایــران و دادگاه های بین المللی‬ ‫ارائه خواهم کرد‪ ».‬اما دیگر اطالعاتی در دست نیست که‬ ‫ایا مهدی هاشمی از این رسانه ها و مقامات شکایتی کرده و‬ ‫سرنوشت ان چیست‪.‬‬ ‫پس از اینکه پای نمایندگان مجلس به ماجرا باز شد‪،‬‬ ‫پرونده بــه وزارت اطالعــات تحت مدیریت علی یونســی‬ ‫واگــذار می شــود‪ .‬زنگنه توضیــح می دهد کــه در پی این‬ ‫اقدامات‪ ،‬اقای یونسی وزیر اطالعات نامه ای در اسفند ماه‬ ‫ســال ‪1382‬به اقای خاتمــی نوشــت و در ان اعالم کرد‪:‬‬ ‫«پس از بررســی حســاب های اقای یزدی که از نادرترین‬ ‫اتفاقات اســت که در نروژ حســاب های افراد باز شــود‪ ،‬با‬ ‫همــکاری پلیــس انگلیس و ســوئیس این اقــدام صورت‬ ‫گرفت تا مشخص شود پنج میلیون دالر به کجا رفته است‬ ‫و نتایج حاصله از اقدامات وزارت اطالعات نشان می دهد‬ ‫که ادعای پلیس نــروژ صحت نــدارد و در این خصوص از‬ ‫مرتبطین بازجویی به عمل امد‪ ».‬زنگنه افزوده بود‪« :‬تمام‬ ‫اســناد و مدارک این مذاکرات و تحقیقات در کمیســیون‬ ‫انرژی وجود دارد و نیازی به ارائه اطالعات جدید نیست‪».‬‬ ‫پس از اینکه پای نماینــدگان مجلس به‬ ‫ماجرا باز شد‪ ،‬پرونده به وزارت اطالعات‬ ‫تحــت مدیریــت علــی یونســی واگذار‬ ‫می شــود‪ .‬زنگنه توضیــح می دهد که در‬ ‫پی ایــن اقدامــات‪ ،‬اقای یونســی وزیر‬ ‫اطالعــات نامه ای در اســفند ماه ســال‬ ‫‪1382‬به رئیس جمهور نوشت‬ ‫زنگنه مدعی بــود که توســط وزارت امــور خارجه از‬ ‫مقامات انگلیــس و نروژ کمک گرفته شــده و این موضوع‬ ‫بررسی شده است و در نهایت مشخص شد که هیچ اعمال‬ ‫نفوذ و پرداخت رشوه ای صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫قرائت یک گزارش در روز اخر مجلس‬ ‫در گزارش تحقیق و تفحص مجلس کــه در روز اخر‬ ‫مجلس ششم منتشر شد به شــرکت هورتون که به مدیریت‬ ‫یزدان پناه اداره می شــد اشاره شــده و درباره نقش ان امده‬ ‫بود‪ :‬شــرکت هورتــون در ســال ‪ 2002‬در جزایــر کارائیب‬ ‫(‏‪ )Truks - Caicos‬به مدیریت اقای عباس یزدان پناه یزدی‬ ‫به ثبت رسیده است تا نسبت به ارائه مشاروه به استات اویل‬ ‫اقدام نماید‪ .‬عباس یزدان پناه یزدی خود ساکن انگلستان و‬ ‫تبعه ان کشور است ؛ فردی که اکنون هیچ اطالعاتی درباره‬ ‫سرنوشت اش وجود ندارد و همین موضوع بر سختی گشوده‬ ‫شدن رازها افزوده است‪.‬‬ ‫این گزارش همچنین به افشاگری روزنامه نروژی و برده‬ ‫شدن نام مهدی هاشمی اذعان دارد و می نویسد‪« :‬گزارش‬ ‫منتشــره در روزنامه نروژی حکایت از نقش اقــای ( م– ه) در‬ ‫پشت پرده شرکت هورتون به مدیریت اقای عباس یزدان پناه‬ ‫ دارد که ایشان فعال در سمت مدیرعاملی سازمان بهینه سازی‬ ‫مصرف سوخت که یکی از سازمان های زیرمجموعه وزارت‬ ‫نفت است‪ ،‬فعالیت دارند‪( .‬وی قبال نیز ریاست هیات مدیره‬ ‫شرکت تاسیسات دریایی را عهده دار بوده است)‬ ‫این گزارش اشــاره می کند که انها برای یافتن لیست‬ ‫پرداخت ها به شرکت هورتون هیاتی را به نروژ اعزام می کنند‬ ‫و در نهایت با دریافت اطالعات انها را در قالب گزارشــی به‬ ‫رئیس جمهور (محمد خاتمی) ارسال کرده و رونوشتی از ان‬ ‫به دفتر مقام معظم رهبری تحویل می دهند‪.‬‬ ‫در نهایت نیز درمــورد نقــش «م‪.‬ه» اینگونه داوری‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫از اظهــارات و گفته هــای افــراد سوال شــده چنین‬ ‫استنباط می گردد که‪:‬‬ ‫اقای (م – ه) با مسئوالن شرکت استات اویل جلسات‬ ‫متعددی داشــته که این جلســات بیشــتر در تهران و چند‬ ‫مورد هم در کشــور نروژ تشکیل گردیده اســت‪ .‬بعضی از‬ ‫صورتجلســات تنظیم شــده مورد بررســی قــرار گرفت که‬ ‫بعضــا راجــع بــه مســائل ‪ LNG، CTL‬و ‪ CNG‬و چگونگی‬ ‫ســرمایه گذاری این نوع پروژه ها در ایران و عمدتا مســائل‬ ‫سیاسی بوده است‪.‬‬ ‫نکته مهم جایی اســت که گزارش مجلس ششم نیز‬ ‫اذعان دارد که به گفته هوبارد مشــاوره های (م – ه) بســیار‬ ‫کارساز است‪ .‬در مورد این بخش گزارش مجلس می نویسد‪:‬‬ ‫«طبق اظهارات اقای هوبارد در پرســش های انجام شده‪،‬‬ ‫نقطه نظرات و رهنمودهای اقای (م – ه) بســیار راهبردی و‬ ‫کارســاز بوده است‪ ،‬به طوری که توانســته است به رغم جو‬ ‫سیاسی نامطلوب در نروژ علیه ایران که ناشی از فشارهای‬ ‫امریکا به دولت نروژ است‪ ،‬انها را متقاعد به سرمایه گذاری‬ ‫در ایــران نماید‪ .‬اقــای (م – ه) انگیزه خــود را از مالقات با‬ ‫مســئوالن اســتات اویل ارائه نظر‪ ،‬پیرامون مســائل مورد‬ ‫عالقه دو طرف در زمینه پروژه هــای ‪ LNG، CTL‬و ‪ CNG‬و‬ ‫جلب نظر این شرکت به سرمایه گذاری در ایران می داند‪.‬‬ ‫طبق اظهارات یکی از مســئوالن استات اویل‪ ،‬اقای‬ ‫عباس یزدان پناه یزدی توســط اقای (م – ه) به انان معرفی‬ ‫گردیده در صورتی که اقای عباس یزدان پناه یزدی موضوع‬ ‫فــوق را تکذیب کرده و روابط بســیار نزدیک خــود با اقای‬ ‫هوبارد تاکید کرد‪( ».‬گــزارش تحقیق و تفحص مجلس از‬ ‫استات اویل – ارشیو مشروح مذاکرات مجلس)‬ ‫چه مقدار رشوه داده شد؟‬ ‫همچنین این گزارش به طور کامل پول های رد و بدل‬ ‫شده و نقش اقای یزدان پناه و پدرسن را شرح می دهد‪.‬‬ ‫مبلغ این قرارداد برای انجام مشاوره‪ ،‬راهنمایی و اخذ‬ ‫اطالعات مورد نیاز برای مدت ‪ 10‬ســال‪ ،‬پانزده میلیون و‬ ‫دویست هزار دالر بوده است که تا موقع فسخ قرارداد در ماه‬ ‫دســامبر ‪ 2003‬جمعا مبلغ پنج میلیون و دویست هزار دالر‬ ‫در وجه شرکت هورتون پرداخت گردیده است‪ .‬میزان یک‬ ‫میلیون و پانصد هزار دالر از این مبلغ به ایران منتقل شده که‬ ‫پس از افشای موضوع‪ ،‬مجددا خارج شده است‪ .‬این شرکت‬ ‫توسط اقای عباس یزدان پناه یزدی در بهشت مالیاتی جزایر‬ ‫کارائیب جهت انجام مشاوره به استات اویل به ثبت رسیده‬ ‫است‪ .‬شــروع این قرارداد در ماه ژوئن ســال ‪ 2001‬است‪.‬‬ ‫امضا ی قرارداد توسط اقای عباس یزدان پناه یزدی و اقای‬ ‫پدرسن‪ ،‬مسئول بخش خاورمیانه استات اویل انجام گردیده‬ ‫است ‪ .‬بنابر این گزارش می توان بدون هیچ شبهه ای اعالم‬ ‫کرد که مبلغ رد و بدل شده پنج میلیون و دویست هزار دالر‬ ‫بوده اســت؛ رقمی که طرف ایرانی و نروژی روی ان توافق‬ ‫کامل دارند‪.‬‬ ‫ایــن گــزارش کنتــرل حســاب ها را نیز به این شــرح‬ ‫توضیح می دهد‪« :‬مبلغ پنــج میلیون و دویســت هزار دالر‬ ‫به حســاب های ســوئیس وارد گردیده و ســپس بین افراد‬ ‫ذی نفع تقســیم شــده که پلیس نروژ و وزارت اطالعات در‬ ‫جریان بازخوانی این حساب ها قرار دارند‪ .‬بر اساس بعضی از‬ ‫اظهارات‪ ،‬احتمال فساد در بعضی از اعضای تصمیم گیر در‬ ‫استات اویل و عباس یزدان پناه یزدی بعید به نظر نمی رسد‪».‬‬ ‫محدود شدن رشوه پرداخت شده‬ ‫در بخش های بعدی گزارش تحقیق و تفحص تالش‬ ‫شده تا منافع اســتات اویل در ایران اســیب چندانی نبیند‪.‬‬ ‫درحالی که گفته می شد این رشــوه مربوط به پارس جنوبی‬ ‫بوده‪ ،‬گــزارش مجلــس ان را به «مطالعه مخــازن نفتی»‬ ‫دیگر پیوند می زند‪ .‬در این بخش از گزارش امده‪« :‬بازرسی‬ ‫کل کشــور عقیده دارد کــه حمایت هــای صورت گرفته از‬ ‫شرکت اســتات اویل تنها مربوط به عقد قرارداد در فازهای‬ ‫شــش و هفت و هشــت پارس جنوبی نبوده و بیشتر مربوط‬ ‫به عقد قــرارداد برای مطالعه مخازن بزرگ نفتی کشــور در‬ ‫موضعایت الله‬ ‫هاشمی و استات اویل‬ ‫از اغاز پرونده تا کنون ایت الله هاشمی رفسنجانی تنها‬ ‫یک بار در این باره سخن گفته است‪ .‬او تنها سال ‪ 1388‬و بعد‬ ‫از خروج مهدی هاشمی از ایران دراین باره به صورت کوتاه‬ ‫توضیحاتی ارائه کرد‪.‬‬ ‫ایت الله که به مشــهد رفته بود در ‪ 14‬اذرماه ‪ 1388‬در‬ ‫تاالر ایینه اســتان قدس رضوی و در جریان پرسش و پاسخ‬ ‫با دانشجویان به پرونده استات اویل و مهدی هاشمی اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬یکی از اقایان درباره سفر خارج مهدی پرسید‬ ‫که چرا نمی اید؟ خیال مهدی از پرونده هایش راحت راحت‬ ‫است‪ .‬بارها در این مســائل به مراکز مســئول جواب داد‪.‬‬ ‫در جریان استات اویل مجلس وارد شــد و پس از تحقیق و‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫منطقه زاگرس شامل بی بی حکیمه‪ ،‬اهواز‪ ،‬مارون و توسعه‬ ‫انها است‪ ،‬اگرچه هیات در این مورد اقداماتی به عمل اورد‪،‬‬ ‫ولی ادامــه این تحقیقات بــه دلیل عدم ارتبــاط با موضوع‬ ‫تحقیق و تفحص متوقف گردید‪.‬‬ ‫مشخص نیست که این داوری درمورد این پرونده به‬ ‫چه دلیلی صورت گرفته است‪ .‬ســوالی که ذهن بسیاری را‬ ‫به خود مشغول کرد این بود که اســتات اویل چرا باید برای‬ ‫پروژه های مطالعاتی خود تا ‪ 15‬میلیون دالر رشوه بپردازد؟‬ ‫همین رویه در مورد نقش مهدی هاشــمی در گزارش‬ ‫مجلس مشــاهده می شــود‪ :‬اقای (م – ه) انجــام چندین‬ ‫مالقات در کشور نروژ یا در ایران با مسئوالن استات اویل را‬ ‫تایید کرده و اعالم می دارد این مالقات ها به لحاظ ارتباط‬ ‫شغلی و مسئولیت ایشان به عنوان رئیس هیات مدیره شرکت‬ ‫تاسیسات دریایی و مدیرعامل سازمان بهینه سازی مصرف‬ ‫سوخت بوده و ربطی به دیگر پروژه های وزارت نفت ندارد‪ .‬‬ ‫و در ادامه درباره نقــش او در این پرونــده اینگونه به‬ ‫داوری می نشــیند‪« :‬هیــات تا زمــان تنظیم گــزارش‪ ،‬در‬ ‫تحقیقات خود به هیچ نوع ارتباط مستند و مستدل بین اقای‬ ‫م ‪ -‬هـ و شرکت هورتون دست نیافت‪ .‬هم چنین تا این زمان‬ ‫هیچ نوع مســتنداتی مبنی بر هرگونه پرداخت به مشــارالیه‬ ‫دریافت نگردیده اســت و بنابراین پــس از دریافت گزارش‬ ‫مقامات نروژی توسط وزارت امور خارجه موضوع اتهامات‬ ‫احتمالی می باید مورد ارزیابی قضایی کشــور قرار گیرد‪».‬‬ ‫در هر حال این گزارش به اصرار طرف نروژی به ویژه پلیس‬ ‫مبازه با فساد این کشور برای مالقات با (م – ه) خبر می دهد‪.‬‬ ‫به عبارت روشن تر پلیس ضدفســاد نروژ تصور می کرد که‬ ‫می تواند از او نیز مانند ســایر افراد به بازجویی برای کشف‬ ‫حقیقت بپردازد اما این اتفاق هرگز روی نمی دهد‪.‬‬ ‫ادامه رابطه با استات اویل‬ ‫با این حــال مردادمــاه ‪ 1383‬و دو ماه بعــد از قرائت‬ ‫گزارش تحقیق و تفحص مجلس‪ ،‬اســحاق جهانگیری به‬ ‫نروژ ســفر می کند‪ .‬جهانگیری که ان روزهــا وزیر صنعت‪،‬‬ ‫معدن و تجــارت ایران بود در دیــدار با بورگ برانــدا ـ وزیر‬ ‫بازرگانی نروژ ـ اظهار امیدواری می کند که افق های جدیدی‬ ‫در گسترش همکاری های این شرکت‪ ،‬که تخصص ویژه ای‬ ‫در استخراج نفت دارد‪ ،‬گشــوده شود‪ .‬جهانگیری در ادامه‬ ‫به موضوع رشــوه مطرح شده با اســتات اویل اشاره کرده و‬ ‫می گوید‪ « :‬اتهام رشوه دهی این شــرکت به مدیران ایرانی‬ ‫مانع فعالیت های استات اویل در ایران نخواهد شد‪».‬‬ ‫یک ســال بعد «فینویک» مدیرعامل اســتات اویل‬ ‫در ایــران در گفت وگویــی موضوع ایــن پرونــده را از نظر‬ ‫ایران و این شــرکت مختومه اعالم می کند‪« :‬این موضوع‬ ‫چندان جای بحث ندارد‪ .‬چراکه این پرونده نه از سوی ایران‬ ‫عادی شدن موضوع‬ ‫رفته رفته مقامات دو کشــور تالش کردنــد تا این امر‬ ‫را عادی جلوه دهند‪ .‬طرف نروژی ان را رســیدگی شــده و‬ ‫مختومه می دانســت‪ .‬انچنان که هارالدسن‪ ،‬معاون وقت‬ ‫وزیر نفت نروژ گفته بود‪« :‬دولت نروژ تاکنون هیچ اتهامی‬ ‫ را نیز در خصوص پرداخت رشــوه علیه استات اویل مطرح‬ ‫نکرده و فقط قوه دادگســتری نروژ این موضــوع را طرح و‬ ‫پیگیری کرده و با پرداخت غرامتی که شــرکت استات اویل‬ ‫به دادگســتری نروژ داد موضوع مختومه شــد‪ .‬ما مشکل‬ ‫استات اویل را هیچ گاه به خاک ایران نکشاندیم هیچ مدرک‬ ‫و سندی نیز در ایران در این خصوص وجود ندارد‪ .‬اما قانون‬ ‫بسیار دقیق عمل می کند و قضات نروژی نیز سعی نکردند‬ ‫که طرف ایرانــی را در این قضیه دخالــت دهند و در نهایت‬ ‫انها نیز نتوانســتند به جز قصد و نیت پرداخت رشــوه‪ ،‬خود‬ ‫عمل رشــوه را اثبات کنند‪ 8( ».‬ابان ‪ 1384‬روزنامه ایران)‬ ‫ســال ‪ 1385‬اســتات اویل از فعالیت اقتصــادی در بخش‬ ‫نفت ایران سود زیادی را نصیب خود کرد‪ .‬هلگه الند ‪ -‬مدیر‬ ‫اجرایی استات اویل – سود خالص این شرکت را در سه ماهه‬ ‫اول سال ‪ 2004‬بیش از ‪ 1/69‬میلیارد دالر بیان کرد‪ .‬اگرچه‬ ‫تمام این رقم متعلق به ســهم این شــرکت درایران نبود اما‬ ‫وضع این شرکت را در بازارهای مالی بهبود بخشید‪ .‬قرارداد‬ ‫این شرکت با ایران انقدربرایش اهمیت داشت که در نهایت‬ ‫حاضر شد ‪ 21‬میلیون دالر غرامت به امریکا بپردازد‪.‬‬ ‫امریکا استات اویل را وادار به اعتراف کرد‬ ‫پرونده مهدی هاشمی و استات اویل به هم گره خورده‬ ‫بود‪ .‬هرچنــد حتی بعــد از تایید حکم مهدی هاشــمی نیز‪،‬‬ ‫جزئیات ان منتشر نشد تا مشخص شود چه مقدار از حبس‬ ‫مهدی هاشــمی به این پرونده مربوط می شود‪ ،‬با این حال‬ ‫او در نهایت به ‪ 25‬ســال حبس محکوم شــد‪ 25 .‬سالی که‬ ‫براساس قانون تنها ‪ 10‬سال ان را روانه زندان خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ 24‬اسفند ســال گذشــته جزئیاتی از حکم صادر شده‬ ‫در پرونده او که شامل ‪ 5 ،7‬و ‪ 3‬ســال حبس‪ ،‬جزای نقدی و‬ ‫انفصال بود‪ ،‬در خبرگزاری فارس منتشر شد‪ .‬براساس ان خبر‬ ‫مهدی هاشمی به واسطه سه اتهام در پرونده اش مجموعا‬ ‫به ‪ 15‬سال حبس محکوم شده بود‪ .‬همین خبر فاش می کرد‬ ‫که وی به واســطه یکی از مواد قانونی به هفت سال حبس‪،‬‬ ‫جزای نقدی و انفصال محکوم و به خاطر یکی دیگر از مواد‬ ‫همین قانون‪ ،‬به پنج سال حبس محکوم شده است‪ .‬این در‬ ‫حالی بود که گفته شد نامبرده به واسطه یکی از مواد قانون‬ ‫مجازات اســامی به سه ســال حبس محکوم شده است‪.‬‬ ‫در نهایت با رعایت ماده ‪ 134‬قانــون مجازات حکم مهدی‬ ‫هاشمی به اتهام اختالس‪ ،‬ارتشا و جرائم امنیتی تایید شد‬ ‫روز ‪ 20‬خرداد ماه ‪ 94‬یک منبع اگاه خبر تایید این حکم‬ ‫را به خبرگزاری فارس داد و گفت‪« :‬مهدی هاشمی به اتهام‬ ‫اختالس‪ ،‬ارتشا و مسائل امنیتی محکوم شده بود‪».‬‬ ‫براساس ماده ‪ 134‬قانون مجازات اسالمی در جرائم‬ ‫موجب تعزیر هرگاه جرائم ارتکابی بیش از ســه جرم نباشــد‬ ‫دادگاه برای هــر یک از ان جرائم حداکثــر مجازات مقرر را‬ ‫حکم می کند و هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم باشد‪،‬‬ ‫مجازات هر یک را بیــش از حداکثر مجــازات مقرر قانونی‬ ‫مشروط به اینکه از حداکثر به اضافه نصف ان تجاوز نکند‪،‬‬ ‫تعیین می نماید‪ .‬در هر یک از موارد فوق فقط مجازات اشد‬ ‫قابل اجراء است و اگر مجازات اشــد به یکی از علل قانونی‬ ‫تقلیل یابد یا تبدیل یا غیرقابل اجراء شــود‪ ،‬مجازات اشــد‬ ‫بعدی اجراء می گردد‪.‬‬ ‫‪ 25‬سال حبس برای مهدی هاشمی‬ ‫یک روز بعد معــاون اول قوه قضاییه محســنی‪‎‬اژه‪‎‬ای‬ ‫در حاشــیه مراســم تودیع و معارفه رئیس کل دادگســتری‬ ‫استان جزئیاتی از این حکم را منتشر کرد و گفت‪« :‬در مورد‬ ‫اختالس‪ ،‬طبق قانون اگر چنانچه توام با جعل باشد مجازات‬ ‫بین هفت تا ‪ 10‬سال اســت اگر بدون جعل باشد بین پنج تا‬ ‫‪ 10‬سال خواهد بود طبق ماده ‪ 134‬قانون مجازات اسالمی‬ ‫حاکم موظف است که ‪ 10‬سال را بدهد‪».‬‬ ‫وی بیان داشت‪« :‬در مورد رشــوه نیز طبق قانون اگر‬ ‫کسی از مبلغی باالتر رشــوه گرفته باشــد از پنج تا ‪ 10‬سال‬ ‫مجازات می‪‎‬شــود که بر اســاس ماده ‪ 134‬قانون مجازات‬ ‫اسالمی ‪ 10‬سال در نظر گرفته می‪‎‬شود‪ ،‬مسائل امنیتی نیز‬ ‫بین دو سال تا پنج سال است که طبق این ماده قانونی باید‬ ‫اکثریت مجازات درنظر گرفته شــود‪ .‬حکم مهدی هاشمی‬ ‫در مقام اجرا یکی از اینها که باالتر است اجرا می‪‎‬شود یعنی‬ ‫عمال ‪ 10‬سال اجرا خواهد شد‪».‬‬ ‫بــه ایــن ترتیــب یکــی از مهمتریــن و طوالنی ترین‬ ‫پرونده های تاریخ جمهوری اسالمی به سرانجام رسید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫مهرماه ‪ 1385‬شرکت نفت دولتی نروژ (استات اویل)‬ ‫با پذیرش اتهام پرداخت رشــوه برای دســتیابی به قرارداد‬ ‫توســعه بخشــی از میدان پارس جنوبی ایــران‪ ،‬موافقت‬ ‫خود را با پرداخت ‪ 21‬میلیون دالر جریمــه به دولت امریکا‬ ‫برای مختومه اعالم شــدن این پرونده اعــام کرد‪ .‬مدیر‬ ‫اســتات اویل با صدور بیانیــه ای در خصوص این مســاله‬ ‫توضیح داد‪« :‬توافق صورت گرفتــه با دولت امریکا‪ ،‬تمام‬ ‫مسائل را در خصوص پرونده شرکت «هورتون» حل خواهد‬ ‫کرد و این شرکت معتقد است که این توافق در راستای منافع‬ ‫استات اویل صورت گرفته اســت‪ ».‬این شرکت نروژی در‬ ‫بیانیه خود اعالم کرد‪«:‬اســتات اویل مســئولیت پرداخت‬ ‫سرنوشت پرونده مهدی هاشمی‬ ‫سیاست‬ ‫تفحص اعالم کرد که ایشان مبراست‪ .‬وزارت اطالعات دو‬ ‫ل کار کرد و گزارش داد که مبراست‪ .‬وزارت نفت یک تیم‬ ‫سا ‬ ‫را مشخص کرد و من از رهبری خواهش کردم برادر ایشان‬ ‫هم عضو ان تیم باشد تا همه شرایط را به ایشان بگوید که ان‬ ‫تیم گزارش داد ما دلیلی برای این اتهام ندیدیم‪ .‬‬ ‫در داخل شرکت نروژی استات اویل خالفی اتفاق افتاد‬ ‫و پولی بین چند نفر رد و بدل شد و انها با سیاسی کاری مسائل‬ ‫خودشان را حل کردند و توپ را داخل زمین ایران انداختند که‬ ‫اسرائیل پشت قضیه بود‪ .‬حتی بسیج دانشجویی ‪ -‬به اعتراف‬ ‫روزنامه جوان که با ضدیت هم عمــل می کند ‪ -‬در این مورد‬ ‫به دادستان کل کشور شــکایت کرد و دادستان به محکمه‬ ‫کارکنان دولت ارجاع داد که پس از بررســی اســناد گفتند‪:‬‬ ‫«هیچ دلیلی نمی بینیم و حکم تبرئه دادند‪».‬‬ ‫ولی گروهی رهــا نمی کنند و همیشــه این مســاله را‬ ‫مطرح می کننــد‪ 24( ».‬اذر ‪ – 1388‬پایگاه اطالع رســانی‬ ‫ایت الله هاشمی)‬ ‫و نه از سوی استات اویل در دستورکار قرار ندارد و از سوی هر‬ ‫دو کشور یک پرونده مختومه محسوب می شود‪».‬‬ ‫با این پاســخ او در واقع می گوید که ایــن پرونده تنها‬ ‫از نظر دولت نروژ دارای اهمیت بود که در همان کشــور به‬ ‫ان رسیدگی شده است‪( .‬گفت وگوی فینویک با ایسنا ‪10 -‬‬ ‫اردیبهشت ‪)1384‬‬ ‫خردادماه ‪ 84‬و همزمان با نزدیک شدن به انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری بار دیگر بحث اســتات اویل مطرح شد‪.‬‬ ‫هشت خرداد ‪ 84‬و درحالی که هنوز مهدی هاشمی در ستاد‬ ‫بهینه سازی ســوخت بود و پدرش ایت الله هاشمی مشغول‬ ‫مبارزات انتخاباتــی‪ ،‬الیاس نادران در مجلــس تذکر داد‪:‬‬ ‫«بیش از یک ماه اســت که ســوالی را تقدیم هیات رئیسه‬ ‫کرده ام و این ســوال هم که درخصوص سوءاستفاده مالی‬ ‫از سازمان بهینه سازی سوخت به نفع یک کاندیدای است‬ ‫و سابقه اتهام به ارتشــاع در ماجرای اســتات اویل توسط‬ ‫انها بود‪ ،‬به کمیســیون امنیت ملی ارجاع شد‪ ».‬اما مهدی‬ ‫هاشمی همان روز او اینگونه پاســخ داد‪« :‬این ادعا دروغ‬ ‫است و من ان را تکذیب می کنم‪ .‬اقای نادران برای اثبات‬ ‫ادعاهایش باید دلیل و مدرک ارائه کند‪ ،‬نه اینکه کلی حرف‬ ‫بزند‪ ».‬مهدی هاشــمی در گفت وگو با ایســنا‪ ،‬در خصوص‬ ‫پرونده استات اویل نیز گفت‪« :‬این پرونده توسط سه گروه‬ ‫کارشناسی و با حضور وزیر نفت بررسی و مختومه اعالم شده‬ ‫اســت‪ ،‬ولی من نمی خواهم دیگر در این مورد پاسخ دهم‪.‬‬ ‫در دوران انتخابات به این قبیل مباحث جواب نمی دهم‪».‬‬ ‫رشــوه را بر عهده می گیرد و قبول می کند که این شرکت در‬ ‫سال های ‪ 2002‬و ‪ 2003‬با پرداخت رشوه قصد داشت ه است‬ ‫که برای کسب امتیاز توسعه فازهای ‪ 7 ،6‬و ‪ 8‬میدان پارس‬ ‫جنوبی ایران اعمال نفوذ کند‪( ».‬بی بی سی – مهرماه ‪)1385‬‬ ‫به این ترتیب استات اویل به روشنی پرداخت رشوه رابه‬ ‫طرف ایرانی تایید وحتی جریمه ان را نیــز پرداخت کرد اما‬ ‫مشخص نشد که چه کسی این رشوه را دریافت کرده است‪.‬‬ ‫تنها نــام عباس یزدان پناه بــود که به عنوان مالک شــرکت‬ ‫هورتون به عنوان دریافت کننده مطرح می شد‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫تولد «یکتا»‬ ‫نزدیکان محمود احمدی نژاد حزب جدیدی درســت کرده اند‪ ،‬تشکلی که‬ ‫اندکی پس از تولد غیرقانونی اعالم شد‪ .‬حاال همه نگاه ها به چیستی سیاسی‬ ‫این حزب نوپدید دوخته شــده‪ .‬برخی لقب نوپایداری به یکتا الصاق کرده اند و‬ ‫برخی دیگر نقشی مانند ابادگران برای ان متصور شده اند‪ .‬در این پرونده درباره‬ ‫هویت «یکتا» بحث کرده ایم‪.‬‬ ‫ابادگران جدید یا بدیل پایداری؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫چرا«یکتا»بهمیانهسیاستایرانامدهاست‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪45‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫اگر بنا باشــد این فرض را بپذیرم کــه تولید نیروهای‬ ‫سیاسی در ایران خلق الساعه است‪ ،‬اعالم موجودیت یکتا‬ ‫نیز می تواند نشانه ای از درستی این ادعا باشد‪.‬‬ ‫چند ماه به انتخابات مجلس شــورای اســامی‪ ،‬یک‬ ‫تشکل سیاســی جدید متولد شــده و مهمترین مساله برای‬ ‫تحلیلگران سیاسی رسیدن به چیستی سیاسی و چرایی پدید‬ ‫امدن این «تازه از راه رسیده» است‪.‬‬ ‫اگر بنای این نوشتار بر پایه همان سطر نخست استوار‬ ‫باشد حتما به وجود امدن یک تشکل جدید ان هم در استانه‬ ‫انتخابات یک اتفاق خارق العاده و عجیب و غریب نیســت‬ ‫اما انچه موجب خواهد شد وسواس بر هویت شناسی و اینده‬ ‫این تشکل نوپا بیشتر شود پیوست های سیاسی موسسین‬ ‫ان است‪.‬‬ ‫انچــه انهــا در بیانیه اعــام موجودیت خــود اورده و‬ ‫تالش کرده اند ان را به عنوان تصویری کــه تمایل دارند از‬ ‫انها باز نشــر شــود عنوان کنند‪ ،‬این گزاره است‪« :‬صراحتا‬ ‫می گوییم در تشــکیل و پیوســتن به این مجموعه به هیچ‬ ‫فرد یا گروهی وابســته نبوده و به جز دین به نظام اسالمی‪،‬‬ ‫امام و رهبری و شــهیدان گران قــدر خود را وامدار کســی‬ ‫نمی دانیم‪ .‬افراد و خادمان گذشــته و حــال را با معیارهای‬ ‫والیت پذیری‪ ،‬دلســوزی‪ ،‬کارامدی‪ ،‬خدمت خالصانه برای‬ ‫ملت‪ ،‬عدالت ورزی و عزت افرینــی در صحنه های داخلی و‬ ‫خارجی می سنجیم و در تصمیمات کالن همگرایی با اندیشه‬ ‫والیتمدارانــه اصولگرایان و همراهی با روحانیت دلســوز و‬ ‫انقالبی کشور را شرط مهم انسجام و موفقیت همه عناصر‬ ‫متدین کشور می دانیم‪».‬‬ ‫از چنین تصویــری کلی حتما نمی توان به چیســتی و‬ ‫هویت کامل یکتا پی برد‪.‬‬ ‫اندکی قبل از نخســتین همایش این نشست پیامکی‬ ‫از سوی مسعود زریبافان با این مضمون به برخی چهره های‬ ‫سیاسی ارســال شــده بود‪« :‬از جنابعالی دعوت می شود در‬ ‫اولین نشست جمعی از خادمان دولت نهم و دهم با عنوان‬ ‫یــاران کارامدی و تحــول ایران اســامی (یکتا) شــرکت‬ ‫فرمایید‪».‬‬ ‫این پیامک و نیز اسامی افراد حاضر در هیات موسس‬ ‫و شورای مرکزی می تواند اغازی مناسب باشد برای بحث در‬ ‫مورد هویت سیاسی این گروه‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫یاران اقای رئیس‬ ‫مهمترین نکته یکتا در حال حاضر حضور چهره های‬ ‫نزدیک به محمود احمدی نژاد اســت‪ .‬وزرا و معاونین حاال‬ ‫کنار هم جمع شده اند تا بار دیگر سیاست ورزی کنند‪.‬‬ ‫این همنشینی سیاسی سواالت اولیه را اینگونه نمایان‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫نســبت یکتا بــا محمــود احمدی نــژاد چیســت؟ ایا‬ ‫احمدی نــژاد تاکتیک تازه ای برای ورود به سیاســت ورزی‬ ‫رســمی برگزیده اســت؟ ایا می توان اینگونه تصور کرد که‬ ‫احمدی نــژاد اراده ای در پدیــد امــدن یکتا نداشــته و این‬ ‫اعضای یکتا هستند که می خواهند از برند احمدی نژاد برای‬ ‫حیات سیاسی خود استفاده کنند؟‬ ‫انچه تا امروز از سوی اهالی یکتا بیان شده این است‬ ‫که انها در عین رفاقت با احمدی نژاد ارتباط تشکیالتی با او‬ ‫ندارند و از رئیس جمهور سابق دستور نمی گیرند‪.‬‬ ‫مسعود زریبافان در این مورد می گوید‪« :‬ما یک تشکل‬ ‫مستقل هستیم و به لحاظ تشکیالتی هیچ ارتباطی با اقای‬ ‫احمدی نژاد نداریم‪ .‬قرار نیســت با کسی هم معارضه کنیم‬ ‫ضمن اینکه اقای مشایی را اصال قبول نداریم‪».‬‬ ‫همســو با او کامران دانشــجو هم می گوید‪« :‬ما هیچ‬ ‫رابطه تشــکیالتی با احمدی نژاد نداریم‪ ».‬وزیــر علوم در‬ ‫دولت دهم در پاسخ به این سوال که ایا «یکتا» احمدی نژاد‬ ‫را در کنار مشــایی قبول دارد یا بدون مشــایی؟ گفته است‪:‬‬ ‫«ما حاشــیه های اقای احمدی نژاد را اصــا قبول نداریم‪.‬‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد مانند هر دولت دیگری حاشیه هایی‬ ‫داشت که ما این حاشیه ها را مضر می دانستیم بنابراین هم‬ ‫در ان زمان که در دولت بودیم می گفتیم این حاشیه ها مضر‬ ‫است و هم االن معتقدیم این حاشیه ها زیان اور است و باید‬ ‫مسعود زریبافان می گوید یکتا ارتباط تشکیالتی با‬ ‫احمدی نژاد ندارد‬ ‫از انها فاصله گرفت‪».‬‬ ‫البته اقای دانشجو توضیح نداده که اگر این حاشیه ها‬ ‫را قبول نداشته به چه دلیلی حتی یک بار هم به صورت علنی‬ ‫نســبت به وجود این حاشــیه ها در دولت احمدی نژاد انتقاد‬ ‫نکرده و ترجیح داده تا روز اخر در ســمت خود بماند‪ .‬درست‬ ‫مثل سیدمحمد حسیی و حاجی بابایی و زریبافان‪.‬‬ ‫شــفاف تر از این دو عضو یکتا محمد عباسی هم این‬ ‫چنین اظهارنظــر می کند‪« :‬ما اقــای احمدی نــژاد را تنها‬ ‫به عنوان رئیس جمهور دولت نهم و دهم که در خدمتشــان‬ ‫بودیم قبول داریم و این جمع بدون مشورت با ایشان تشکیل‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫این یعنی اینکــه اعضای یکتا اصرار دارنــد بگویند از‬ ‫احمدی نژاد دستور تشــکیالتی نمی گیرند و حتی در برخی‬ ‫حوزه ها به او نقد هم دارند‪.‬‬ ‫حاال باید ماجرا را از ســوی دیگری هم بررسی کنیم‪،‬‬ ‫جایی که محمود احمدی نژاد ایستاده است‪.‬‬ ‫خودش تاکنون در این مورد سخنی نگفته اما عبدالرضا‬ ‫داوری‪ ،‬فرد رسانه ای نزدیک به او چنین سخن گفته است‪:‬‬ ‫«جــدای از محمد نجــار‪ ،‬دوســتان دیگری مثــل اقایان‬ ‫طریقت منفرد‪ ،‬فریدون عباسی‪ ،‬مسعود زریبافان‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫حاجی بابایی‪ ،‬کامران دانشجو‪ ،‬کامران باقری لنکرانی و‪...‬‬ ‫در این مجموعه حضور دارند‪.‬‬ ‫این موضوع را تاکید کنم افرادی که در این مجموعه‬ ‫هستند‪ ،‬اصال با محمود احمدی نژاد در ارتباط نیستند و اقای‬ ‫زریبافان هم در مصاحبه ای که اخیرا انجام داده حرف های‬ ‫تندی درباره اقای احمدی نژاد زده است‪.‬‬ ‫احمدی نژاد هیچ اراده ای برای ورود به عرصه سیاسی‬ ‫ندارد‪ .‬اینکه برخی رسانه ها نوشــته اند اخراجی های دولت‬ ‫احمدی نژاد این حزب را تشــکیل داده اند‪ ،‬این گونه نیست‬ ‫چراکه اقای حاجی بابایی و زریبافان تا اخرین روز دولت دهم‬ ‫مسئولیت داشته اند‪».‬‬ ‫تا اینجای کار می توان نتیجه گرفت انچه احمدی نژاد‬ ‫و یکتا هر دو با هم می خواهند این است که فعال تصور نشود‬ ‫که ارتباط تشکیالتی میان انها وجود دارد‪ .‬اما ایا می توان‬ ‫از همین جا به این نتیجه رســید که واقعا ارتباطی میان انها‬ ‫وجود ندارد؟‬ ‫ارتش مخفی؟‬ ‫محمود احمدی نژاد همچنان در مورد یکتا‬ ‫سکوت کرده است‬ ‫اعضای یکتا عالقه شان را به جبهه پایداری‬ ‫پنهان نکرده اند‬ ‫برخی تحلیلگران اما به گونه ای دیگر فکر می کنند‪ .‬باور‬ ‫انان این است که یکتا حتما با توصیه و خواست رئیس جمهور‬ ‫سابق پدید امده است‪ .‬می گویند احمدی نژاد می داند هنوز‬ ‫در جامعه طیف هایی عالقمند به او هستند اما او این را هم به‬ ‫خوبی می داند که برای کار سیاسی فقط نمی توان به سرمایه‬ ‫اجتماعی اکتفا کرد‪ .‬او نیاز به یک بدنه سیاسی دارد‪ .‬بدنه ای‬ ‫که بتواند برای او چانه زنی کند و تشکیالتی انجام دهد‪.‬‬ ‫او می داند فضای رقابت تفاوت های فراوانی با ســال‬ ‫‪ 84‬کرده اســت‪ .‬برای او بهترین راه این اســت که از میان‬ ‫اصولگرایان برای خود یارگیری کند‪ .‬رفقای سابق از کنارش‬ ‫رفته انــد و در میان اصولگرایــان هم تمایــل چندانی دیده‬ ‫نمی شود که روی او حساب شود‪.‬‬ ‫پس حاال باید یک تشکل جدی میان او و اصولگرایان‬ ‫پدید اید‪ .‬افرادی از او که رابطه ای با اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫ندارند و البته چندان هــم تند و رادیکال نیســتند باید میانه‬ ‫میــدان را بگیرنــد‪ .‬عامــل رفاقــت و همنشــینی یاران و‬ ‫رفقای پیشین شوند‪.‬‬ ‫نگاهی به اعضــای یکتا نمایان می ســازد که همگی‬ ‫افرادی هســتند که بــه میانــه روی شــهره اند و روزگاری از‬ ‫چهره های مورد وثوق احمدی نــژاد بوده اند‪ .‬رئیس جمهور‬ ‫سابق تکنوکرات هایش را به صف کرده برای روز مبادا؟‬ ‫این تحلیلگران می گویند؛ بسیار سخت است باور کنیم‬ ‫یکتا بدون احمدی نژاد تعریف می شود‪.‬‬ ‫بود‪.‬‬ ‫برای یافتن درســتی این تحلیل باید منتظر گذر زمان‬ ‫نوپایداری؟‬ ‫دولت سایه‬ ‫نسبت اصولگرایان با یکتا چگونه خواهد بود؟‬ ‫پرویز سروری‬ ‫قائم مقام جمعیت رهپویان‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫چندی پیش جمعی از مدیران ارشد دولت نهم و دهم در‬ ‫قالب جبهه ای به نام یاران کارامدی و تحول ایران اسالمی‬ ‫اعالم موجودیت کردند‪ .‬این اتفاقــا به خودی خود موضوع‬ ‫مبارکی است‪ .‬چرا که یکی از مهمترین شاخص های دوستان‬ ‫جبهه یکتا والیتمداری در عمل است‪ .‬در برهه های مختلف‬ ‫به ویژه در قضیه خانه نشــینی رئیس دولت نهــم و دهم این‬ ‫چهره ها غالبا کســانی بودند که نســبت به ان رفتار ناپســند‬ ‫واکنش مناسبی نشــان دادند و عمال ثابت کردند که تبعیت‬ ‫از والیت برای انها از هرچیز دیگری اهمیت بیشتری دارد‪.‬‬ ‫نکته دیگری که موجبات خوش بینی به این مجموعه‬ ‫را افزایــش می دهد‪ ،‬ظرفیت اجرایی تجمیع شــده در جبهه‬ ‫یکتاســت‪ .‬باتوجه به مقبولیت این افراد بیــن احاد جامعه و‬ ‫نگاه تخصصی به مدیریت اجرایی کشــور به نظر می رســد‬ ‫این موضوع خــود امتیاز دیگری برای جبهــه مذکور قلمداد‬ ‫می شودو این زمینه مهارتی و اجتماعی می تواند منشا اثرات‬ ‫بسیار مبارکی در جامعه شود که حتی می توان از این مجموعه‬ ‫به عنوان یک ظرفیت ملی نیز یاد کرد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد دوستان جبهه یاران می توانند همچون‬ ‫بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان نقش دولت در سایه را‬ ‫در فضای اجرایی کشور بازی کنند‪ .‬در این شرایط این جبهه‬ ‫می تواند به نوعی به یک الگو سازی اجرایی بپردازد‪ .‬در این‬ ‫حالت جبهه یکتا می تواند در یک فضــای رقابتی با دولت از‬ ‫جایگاه جمعی از متخصصان اجرایی کشور به نقد تصمیمات‬ ‫و سیاست گذاری های قوه مجریه کشور بپردازد و مردم را به‬ ‫قضاوتی منصفانه دعوت کند‪.‬‬ ‫البته دولت نیز در شــرایطی که ایــن ظرفیت را تهدید‬ ‫قلمداد نکنــد‪ ،‬می توانــد از جبهــه یکتا به عنــوان فرصتی‬ ‫در فضای اجرایی کشــور اســتفاده نماید و نقدهــا و نظرات‬ ‫کارشناســی افرادی که در دولت های قبل بر مصدر اجرایی‬ ‫کشــور قرار داشــته اند را در تصمیم گیری های خــود مورد‬ ‫استفاده قرار دهد‪ .‬مجریان امروز کشور می توانند تصمیمات‬ ‫خود را توسط این اشخاص مورد ارزیابی کارشناسانه قرار دهند‬ ‫و از راهکارها و مدل های اجرایی این جبهه استفاده کنند‪.‬‬ ‫این اتفاق ملزم بر عدم جبهه گیری سیاســی دولت در‬ ‫قبال ایــن مجموعه تخصصــی و از طرفی رفتــار و عملکرد‬ ‫صحیح جبهه یکتاست‪ .‬این جبهه باید برای خود شخصیتی‬ ‫تخصصی ایجاد کند و در فراز و فرود های سیاســی ظرفیت‬ ‫خود را هدر ندهد‪ .‬این مناسب ترین رویکردی است که جبهه‬ ‫یکتا می تواند در عرصه اجرایی کشور از خود بروز دهد‪ .‬البته‬ ‫وجود این جبهه در صورت عملکرد مناسب می تواند در عرصه‬ ‫انتخابات و فضای سیاسی نیز مفید باشد ولی توقع اجتماعی‬ ‫از این جبهه رویکردی تخصصی در مسائل اجرایی و به نوعی‬ ‫هماندولتسایهاست‪.‬خوشبختانهاعالممواضعچهره های‬ ‫اصلی این جریان تا به امروز نشان داده است که این مجموعه‬ ‫رویکرد سیاســی و صرفا انتخاباتــی ندارد لکــن این جبهه‬ ‫می تواند در تقویت لیست های اصولگرا موثر باشد و این عدم‬ ‫موضع گیری سیاسی نیز به نوعی هوشمندی انان را می رساند‬ ‫که موضعی منطقی تلقی می شود‪.‬‬ ‫از طرفی اصولگرایان می توانند از سبد رای این جبهه‬ ‫در انتخابات اتی اســتفاده کنند ولی همان طور که اشاره شد‬ ‫باید گفــت افول و انفعــال جبهه یاران زمانــی اتفاق خواهد‬ ‫افتاد که این مجموعه در صدد فعالیت حزبی و سیاسی بوده‬ ‫و رســالت اصلی خود را فراموش کند‪.‬البتــه امید می رود که‬ ‫تصمیم گیران این مجموعه این مالحظات را در نظر بگیرند و‬ ‫به اتحاد هرچه بیشتر اصولگرایی کمک کنند تا انشقاق ان‪.‬‬ ‫یکی از مالحظات دیگری که در مورد این جبهه وجود‬ ‫دارد نسبت این جریان با شخص احمدی نژاد و حلقه انحرافی‬ ‫اســت که رســانه ها به ان دامــن می زنند‪ .‬اما خوشــبختانه‬ ‫مواضع و مصاحبه هــای چهره های این مجموعه نشــانگر‬ ‫نوعی خط کشــی بین یکتا و احمدی نژاد اســت‪ .‬پر واضح‬ ‫اســت که نزدیکی این جبهه به احمدی نژاد سراغاز جدایی‬ ‫از اصولگرایان خواهد بود و البته اقای احمدی نژاد نیز بارها‬ ‫اعالم کرده اســت که خود را در داخل جریــان اصولگرایی‬ ‫ندانسته و نمی داند‪ .‬طبیعتا احتمال نزدیکی این دو به نوعی‬ ‫یک پارادوکس خواهد بود‪ .‬البته به نظر می رسد رئیس دولت‬ ‫نهم و دهم نیز هوشمند تر از این است که با حضور سیاسی در‬ ‫این برهه حساس به خصوص در انتخابات اتی مجلس بازی‬ ‫اصالح طلبان را کامل کند و ظرفیت خود را بســوزاند چرا که‬ ‫اصولگرایان نیز از او را نخواهنــد پذیرفت و صرفا این اتفاق‬ ‫به نفع جریان اقای هاشمی و اصالح طلبان تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫در پایان باید گفت مجموعه یکتا ســعی کرده اســت‬ ‫نماینده یک جریان سیاسی خاص در داخل اصولگرایی نباشد‬ ‫و حضور فردی چون اقای فدایی که دارای کارنامه مشخصی‬ ‫در فضای سیاسی اســت می تواند نقطه مثبتی در این راستا‬ ‫تلقی شــود‪ .‬حضور این افراد می تواند فراحزبــی بودن این‬ ‫مجموعه را اثبات کند‪ .‬در ادامه بــاز باید بر تخصص محور‬ ‫بودناینجبههتاکیدکرد‪.‬جبههیارانکارامدیوتحولایران‬ ‫اسالمی می تواند بستر مناسبی برای تجمیع نخبگان اجرایی‬ ‫جبهه انقالب تلقی شــود و همه جریان هایی که به نوعی در‬ ‫فرایند اجرایی کشور نقش داشته اند می توانند در قوام بخشی‬ ‫به این جبهه نقش افرینی کنند و خالء وجود دولت سایه را پر‬ ‫کنند که در این صورت ظرفیت مناســبی برای نظام اسالمی‬ ‫ایجاد خواهد شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در این میان امــا می توان یک نشــانه مهم دیگر هم‬ ‫در مورد یکتا یافت‪ .‬انها جنسی شــبیه پایداری دارند‪ .‬شاید‬ ‫سربســته بتوان گفت همــان جریانی که تمایل بــه ایجاد‬ ‫جبهه پایداری داشت‪ ،‬حاال به فکر تشکیل یک نوپایداری‬ ‫افتاده است‪.‬‬ ‫دیدارهای پی درپــی و محرمانه یکتا بــا برخی علما و‬ ‫روحانیون قم هم شاید ایجاد نوعی چهره سیاسی ‪ -‬مذهبی‬ ‫برای این طیف باشد‪.‬‬ ‫پایداری‪ ،‬دیگر کارکرد خود را از دست داده است‪ .‬انها‬ ‫به جماعتی تند رو تبدیل شــده اند که حتی اصولگرایان هم‬ ‫نمی خواهند انها را به عنــوان تابلوی خود در اجتماع معرفی‬ ‫کنند‪ .‬حاال باید به فکر یک تشــکل جدید بود چیزی شــبیه‬ ‫ابادگران‪.‬‬ ‫فریــدون عباســی در ایــن جمــع رابطه ای خــوب با‬ ‫پایداری ها دارد‪ .‬می گویند به صورت پی در پی در جلســات‬ ‫انها شرکت می کند‪.‬‬ ‫فریدون عباسی اکنون نزدیک ترین موضع هسته ای‬ ‫را به پایداری ها دارد و همیــن می تواند نقطه عطف جریان‬ ‫یکتا باشد‪.‬‬ ‫انهــا باید برای رقابت بــا روحانی در سیاســت خارجی‬ ‫مواضعی تند داشته باشــند‪ .‬دقیقا مانند همان موضعی که‬ ‫فریدون عباســی دارد‪ .‬پس این می تواند یک نشانه باشد‪.‬‬ ‫یکتا مقابل حسن روحانی است با مواضع تند فریدون عباسی‬ ‫البته با همراهی تکنوکرات های معتدل دولت احمدی نژاد‪.‬‬ ‫بهتر اســت بــرای چیســتی سیاســی یکتــا و میزان‬ ‫چسبندگی ان با مواضع پایداری این جمالت را بخوانیم‪.‬‬ ‫عبدالرضــا داوری می گوید‪« :‬جریــان «یکتا» وجه‬ ‫تکنوکراتیک جبهه پایداری اســت که از لحاظ گفتمانی به‬ ‫این جبهه نزدیک است و حتی اقای فریدون عباسی که در‬ ‫شورای مرکزی این حزب است در بسیاری از برنامه های جبهه‬ ‫پایداری شــرکت می کند‪ ،‬بنابراین بنده معتقدم قرابت های‬ ‫ایدئولوژیک گفتمانــی بین انها وجــود دارد‪ ،‬البته «یکتا»‬ ‫به دلیل ســابقه مدیریتی اعضــای ان وجــه تکنوکراتیک‬ ‫برجسته تری دارد‪.‬‬ ‫اینها عمدتا کسانی هستند که در دولت گذشته وزیر یا‬ ‫معاون رئیس جمهور بوده اند‪ .‬طبیعتا نسبت به جبهه پایداری‬ ‫که عمدتا سوابق پارلمانی و غیراجرایی دارند در امور اجرایی‬ ‫کارامدترند‪« .‬یکتا» وجه تکنوکراتیــک «جبهه پایداری»‬ ‫است که خواسته این خالء کارامدی را در نیروهای انقالب‬ ‫پر کند‪».‬‬ ‫در این چند روز برخــی چهره های عضو این تشــکل‬ ‫نیز از رابطه خوبشان با جبهه پایداری سخن گفته اند و این‬ ‫می تواند به این معنا باشــد که هر چقــدر اهالی یکتا تالش‬ ‫می کنند عدم چســبندگی خودشــان به احمدی نژاد را ثابت‬ ‫کنند اما بدشان نمی اید که انها را از افراد نزدیک به پایداری‬ ‫به حساب اورند‪.‬‬ ‫نکته مهمــی که در مــورد وجــه تمایز انها بــا جریان‬ ‫پایداری وجود دارد عدم ارتباط تشــکیالتی و سیاســی انها‬ ‫با ایت الله مصباح یزدی اســت‪ .‬انها به لحاظ سیاسی البته‬ ‫نزدیکی های رفتاری با سعید جلیلی هم دارند‪ .‬در این میان‬ ‫یک نکته قابــل توجه دیگر هم این اســت کــه انها اعالم‬ ‫کرده اند نمی خواهند برای انتخابات مجلس فهرست منتشر‬ ‫کنند‪ .‬به نظر می رســد نبایــد از پدیده یکتا به ســادگی عبور‬ ‫کرد‪ .‬باید در مورد انها بحث کرد‪ ،‬پای سخنانشــان نشست‬ ‫و رفتارشناســی انها را در اولویت قرار داد‪ .‬صرف اینکه یک‬ ‫مجموعه اصولگرا باشد نمی توان دلیل کاملی برای حمایت‬ ‫صرف پیدا کرد‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫منهای احمدینژاد‬ ‫دولتی هایسابقحزبتشکیلداده اند‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪3‬‬ ‫اولیــن همایــش جبهــه کارامــدی و تحــول ایران‬ ‫اســامی (یکتا) با حضور مسئوالن ارشــد دولت های نهم‬ ‫و دهم دوشنبه گذشته در مجموعه شــهدای انقالب واقع‬ ‫در سرچشــمه تهران برگزار شــد؛ همایشــی که ســخنران‬ ‫اصلی اش ایت اللــه محمدعلی موحدی کرمانــی دبیرکل‬ ‫جامعه روحانیت مبارز بود‪.‬‬ ‫عبدالرضا داوری‪ ،‬چهره نزدیک به محمود احمدی نژاد‬ ‫پیش از برگزاری این نشســت درباره جبهه یکتا چنین گفته‬ ‫بود‪« :‬این جبهه متشــکل از وزرا و معاونیــن رئیس جمهور‬ ‫دولت های نهم و دهم اســت که شــورای مرکــزی ‪۱۷‬نفره‬ ‫دارد‪ .‬ریاســت این جبهه که قرار است با نام «یکتا» فعالیت‬ ‫کنــد‪ ،‬برعهده مصطفــی محمد نجــار‪ ،‬وزیر کشــور دولت‬ ‫دهم اســت و دبیر هیــات شــورای مرکزی ان هــم محمد‬ ‫ناظمی اردکانــی اســت‪ .‬طریقت منفرد‪ ،‬فریدون عباســی‪،‬‬ ‫مسعود زریبافان‪ ،‬حمیدرضا حاجی بابایی‪ ،‬کامران دانشجو‪،‬‬ ‫کامران باقری لنکرانی و سعیدلو در شورای مرکزی این جبهه‬ ‫عضویت دارند که انها هم در یک ماه اخیر نشستی با تعدادی‬ ‫از استانداران دولت گذشته داشته اند‪ .‬البته باید درنظر داشت‬ ‫که این حزب با اذن و اجازه اقای احمدی نژاد تشکیل نشده‬ ‫و شــکل گیری ان ابتکار شخصی خود دوســتان است که‬ ‫خودشان هم این مساله را اعالم خواهند کرد که تصمیمشان‬ ‫مستقل از اقای احمدی نژاد است‪».‬‬ ‫او همچنین از عــدم اراده احمدی نژاد بــرای ورود به‬ ‫عرصه سیاســی ســخن گفت و تشــکیل «یکتا» از سوی‬ ‫«اخراجی های دولت احمدی نژاد» را رد کرد‪.‬‬ ‫وی درباره نســبت «حزب یکتا» با جبهه پایداری هم‬ ‫اظهارنظر کرد؛ انجا که گفت‪« :‬یکتا وجه تکنوکراتیک جبهه‬ ‫پایداری است که از لحاظ گفتمانی به این جبهه نزدیک است‬ ‫و خواسته خالء کارامدی را در نیروهای انقالب پر کند‪».‬‬ ‫این در حالی اســت که داوری به روزنامه اصالح طلب‬ ‫اعتماد گفته بود‪« :‬برای تاســیس ایــن مجموعه هیچ نوع‬ ‫استمزاج و نظرخواهی از احمدی نژاد صورت نگرفته و این‬ ‫موضوع اصوال به احمدی نژاد یا نزدیکان وی ارتباطی ندارد؛‬ ‫در واقع این موضوع ابتکاری اســت که از طــرف وزیران و‬ ‫معاون رئیس جمهور دولت قبل صورت گرفته است‪».‬‬ ‫به گفته این چهره نزدیک بــه احمدی نژاد‪« :‬معموال‬ ‫برای کارهای سازمانی هیچ مشــورتی با احمدی نژاد انجام‬ ‫نمی دهیــم و اگــر او مخالفتی داشــته باشــد خــود اعالم‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫پیش از ایــن نیز ایــن موضــوع درباره شــکل گیری‬ ‫مجموعه «هما» خــود را نشــان داد و احمدی نژاد در عین‬ ‫اینکه حمایت رســانه ای و علنی از ان نکرد‪ ،‬هیچ مخالفتی‬ ‫نیز با ان نکــرده بود‪ .‬حاال جمعی از اعضــای کابینه او رو به‬ ‫تاسیس تشــکلی تازه در دل اصولگرایان اورده اند‪ .‬تشکلی‬ ‫که می گوید برای انتخابات مجلس برنامه دارد و می خواهد‬ ‫کار تشکیالتی اش را اغاز کند‪ .‬شــاید یکتا بتواند ماموریت‬ ‫نیمه تمام پایداری را به اتمام برساند‪.‬‬ ‫در همایش یکتایی ها چه گذشت؟‬ ‫جبهه یاران کارامدی و تحول ایران اســامی (یکتا)‬ ‫دوشنبه گذشته در اولین نشست سراســری خود به صورت‬ ‫رسمی و با صدور بیانیه ای اعالم موجودیت کرد‪.‬‬ ‫در بخشــی از این بیانیه امده اســت‪« :‬تشــکیل این‬ ‫مجموعه بــرای وحدت افرینی و انســجام نیروهای مومنی‬ ‫اســت که همواره خادم ملتند و بنــا دارند با نقــد منصفانه و‬ ‫عالمانه و ارائه فکر و برنامه از دولت و ســایر متولیان کشور‬ ‫حمایت کرده و با حضــور فعال در صحنه اگاهی بخشــی‪،‬‬ ‫امیدافرینی‪ ،‬کارامدی و تحول را دنبال کنند‪».‬‬ ‫در بخش دیگری از این بیانیه امده اســت‪« :‬صراحتا‬ ‫می گوییم در تشــکیل و پیوســتن به ایــن مجموعه با هیچ‬ ‫فرد یا گروهی وابســته نبوده و به جز دین به نظام اسالمی‪،‬‬ ‫امام و رهبــری و شــهیدان گرانقدر خــود را وامدار کســی‬ ‫نمی دانیم‪ ،‬افراد و خادمان و گذشــته و حال را با معیارهای‬ ‫والیت پذیری‪ ،‬دلســوزی‪ ،‬کارامدی‪ ،‬خدمت خالصانه برای‬ ‫ملت‪ ،‬عدالت ورزی‪ ،‬عزت افرینــی در صحنه های داخلی و‬ ‫خارجی می سنجیم و در تصمیمات کالن همگرایی با اندیشه‬ ‫والیتمدارانــه اصولگرایان و همراهی با روحانیت دلســوز و‬ ‫انقالبی کشور را شرط مهم انســجام و موفقی همه عناصر‬ ‫متدین کشور می دانیم‪».‬‬ ‫از میان جمعی که دعوت جریان نوپای یکتا را پاســخ‬ ‫گفته بودند‪ ،‬حضور ایت الله موحدی کرمانی‪ ،‬دبیرکل جامعه‬ ‫روحانیت مبارز و سید رضا تقوی قائم مقام او بیش از سایرین‬ ‫به چشم می امد‪ ،‬چهره هایی که میهمان مدیران ارشد دولت‬ ‫نهم و دهم بودند‪.‬‬ ‫مصطفی محمدنجار وزیر کشور دولت دهم‪ ،‬مسعود‬ ‫زریبافان رئیس پیشین بنیاد شهید‪ ،‬حاجی بابایی وزیر سابق‬ ‫اموزش و پرورش‪ ،‬محمد ناظمی اردکانی رئیس سابق سازمان‬ ‫ت احوال‪ ،‬کامران دانشــجو وزیر اســبق علــوم‪ ،‬مهرداد‬ ‫ثب ‬ ‫بذرپاش نماینده تهران در مجلس نهم‪ ،‬محمدمهدی زاهدی‬ ‫وزیر علوم دولت نهم‪ ،‬لطف الله فروزنده معاون دولت دهم‪،‬‬ ‫طریقت منفرد وزیر ســابق بهداشت‪ ،‬ســیدمهدی هاشمی‬ ‫رئیس کمیســیون عمران مجلس‪ ،‬امیر رضا واعظ اشتیانی‬ ‫عضو سابق هیات مدیره استقالل‪ ،‬سیدمحمد حسینی وزیر‬ ‫سابق ارشــاد‪ ،‬محمد عباسی وزیر ســابق ورزش و جوانان و‬ ‫ســید محمدرضا میرتاج الدینی معاون دولــت دهم در این‬ ‫نشست حضور داشتند‪.‬‬ ‫همایش با پخش چند کلیپ اغاز شــد؛ کلیپ نخست‬ ‫ ترانه مرگ بــر امریکا با صــدای حامد زمانــی و کلیپ دوم‬ ‫بخش هایــی از صحبت های رهبر معظــم انقالب پیرامون‬ ‫مذاکره بــا امریــکا‪ .‬در طــول مراســم نیــز کلیپ هایی از‬ ‫دیدارهای هیات موسس یکتا با مراجع تقلید و توصیه های‬ ‫انها پخش شد‪ .‬توصیه ایت الله مصباح یزدی به یکتا این بود‪:‬‬ ‫«جایگاه خود را تعریف کنیم‪ .‬صداقت در تعامل داشته باشیم‬ ‫و اهل حقه بازی و کلک نباشیم و نخواهیم به هر قیمتی رقیب‬ ‫را از میدان به در کنیم‪ ».‬توصیه ایت الله نوری همدانی هم‬ ‫این بود که ستون فقرات انقالب حفظ شود‪.‬‬ ‫حمیدرضا حاجی بابایی وزیر امــوزش و پرورش دولت‬ ‫دهم و دبیــر و ســخنگوی این جبهــه‪ ،‬در ابتدای مراســم‬ ‫سخنرانی و سپس بیانیه یکتا را قرائت کرد‪.‬‬ ‫او در اظهاراتی چنین گفت‪« :‬حــدود اقدام عملی ما‬ ‫براساس والیت فقیه اســت و هر نیروی با انگیزه که قبال در‬ ‫میدان حضور داشته می تواند در این جبهه مسئولیت شرعی‬ ‫و انقالبی خود را انجام دهد‪ .‬یک سال و نیم پیش‪ ،‬دوستان‬ ‫تصمیم گرفتند باتوجه به فرمایشــات مقــام معظم رهبری‬ ‫اقداماتی را در فضای سیاسی کشــور عملیاتی کنند‪ .‬فرقی‬ ‫نمی کنــد در مســئولیت اجرایی باشــیم یا در شــرایطی که‬ ‫مســئولیت نداریــم‪ .‬باید بــه تکالیف شــرعی و والیی خود‬ ‫بپردازیم‪ .‬هزاران مدیر و نیروی ارشــد فرهیخته در سراسر‬ ‫کشور وجود داشته اند که ما توانستیم با ایجاد یک هماهنگی‬ ‫از استعداد انها استفاده کنیم‪».‬‬ ‫ایت اللــه موحدی کرمانی‪ ،‬دبیرکل جامعــه روحانیت‬ ‫مبارز در این نشســت توصیه هایی به اعضای یکتا داشت و‬ ‫پس از ان در قالب ‪ 16‬مورد مانیفست اصولگرایی را تشریح‬ ‫کــرد‪ .‬او پیرامون انتخابات مجلس گفــت‪« :‬برای مجلس‬ ‫جدی فکر کنید و تالش داشــته باشید که انسان های سالم‬ ‫روی صندلی های مجلس بنشــینند تا یــک مجلس الهی و‬ ‫برنامه های الهی داشته باشیم‪ .‬نباید بین اصولگرایان روحیه‬ ‫برائت پیدا شود‪ .‬اگر در دایره اصولگرایی هستید‪ ،‬همه برادر‬ ‫یکدیگر محسوب می شوید‪».‬‬ ‫او از صداقت به عنوان مبنای اولیه کارجمعی یاد کرد و‬ ‫گفت‪« :‬اگر قصد داشتیم یک گروه تشکیل دهیم‪ ،‬صداقت‬ ‫را نخستین مبنای کار خود قرار دهید و به فکر اهداف مادی‬ ‫نباشید‪ .‬تفکر نظام اسالمی اصلح است‪ .‬اگر فردی در جمع‬ ‫ما نام نویسی نکرد و شــخص دیگری نام نویســی کرد‪ ،‬ان‬ ‫فردی که ثبت نام نکرده اصلح محسوب می شود‪ ».‬ایت الله‬ ‫موحدی کرمانی با بیان اینکه تشکل باید به دنبال جایگزین‬ ‫اصلح باشــد‪ ،‬با توصیه به اعضای جبهه یــاران کارامدی و‬ ‫تحول ایران اســامی‪ ،‬گفت‪« :‬اگر قرار بود در تشکل تان‬ ‫فردی را عضو کنید اول مطمئن شوید ان فرد اسالم را قبول‬ ‫دارد‪ .‬دوم باید فرد قانون اساســی را قبول داشــته باشد‪ .‬در‬ ‫مراحل ســوم و چهارم نیز امام و رهبری را باید قبول داشــته‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫باشد‪ ».‬سید رضا تقوی‪ ،‬رئیس شورای سیاست گذاری ائمه‬ ‫جمعه و قائم مقام جامعــه روحانیت مبارز نیز بــا بیان اینکه‬ ‫تشــکل هایی که به نام اســام خود را معرفی می کنند باید‬ ‫به اصول اخالقی پایبند باشــند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬سیاســت با‬ ‫اخالق ارتباط دارد و اخــاق باید در همــه مقوالت زندگی‬ ‫حاکم باشد‪».‬‬ ‫او بر حفظ روحیه انقالبی در تشــکل یکتا تاکید کرد و‬ ‫گفت‪« :‬ما نیروهای انقالبی هستیم و از شعارهای انقالبی‬ ‫دســت برنمی داریم‪ ،‬حتی اگر ســرزنش مان کنند و باید بر‬ ‫محور والیت‪ ،‬خودباوری و اعتمادبه نفس حرکت کنیم‪ .‬نباید‬ ‫از داشتن روحیه انقالبی خجالت کشید‪ .‬در روحیه انقالبی‬ ‫باید محکم و استوار بود‪ .‬باید حرف های خود را قوی بزنیم‪،‬‬ ‫هر چند اختالف ســلیقه وجود داشــته باشــد باید بر اصول‬ ‫تمرکز کنیم‪».‬‬ ‫انچه رسانه ها از ماهیت و پشت پرده یکتا گفتند‬ ‫از زمــان اغاز زمزمه هــا مبنی بر تشــکیل جبهه یکتا‪،‬‬ ‫تحلیل های متفاوتی درباره این تشکل نوظهور در رسانه ها‬ ‫منتشر شد‪ .‬برخی رســانه ها از این تشــکل جدید به عنوان‬ ‫«نوپایداری» یا پایداری جدید یاد کرده اند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر برخی رســانه ها خبر از ان می دهند که‬ ‫محمود احمدی نژاد از حامیان اصلی این تشکل است‪ .‬در‬ ‫عین حال از فریدون عباسی‪ ،‬رئیس ســازمان انرژی اتمی‬ ‫ در دولت دهم‪ ،‬به عنوان رابط این تشــکل با جبهه پایداری‬ ‫نام بــرده می شــود‪.‬همچنین گفته می شــود وظیفه اصلی‬ ‫محمدنجــار‪ ،‬وزیر کشــور دولــت دهم‪ ،‬هماهنــگ کردن‬ ‫اســتانداران و فرمانــداران احمدی نژادی ســابق و فعلی با‬ ‫رئیس جمهور پیشین است‪.‬‬ ‫یکتایی ها از «یکتا» می گویند‬ ‫پس از پایان این نشســت‪ ،‬کامران دانشــجو وزیر‬ ‫علوم دولت دهم در جمــع خبرنگاران دربــاره وجه تمایز‬ ‫«یکتــا» با ســایر احــزاب اصولگــرا گفت‪« :‬مــا تصور‬ ‫می کنیم که اوال جمعی هســتیم کــه در ان تجربه وجود‬ ‫دارد و ثانیا افرادی در جامعه هستند که از نظر سنی قدری‬ ‫جوان تر هســتند و انرژی بیشــتری دارند‪».‬او با تاکید بر‬ ‫اینکه به دنبال تقابل با دولت نیستیم‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬ما‬ ‫برای همه مســائل برنامه داریم و اگر دولت هم بخواهد‬ ‫ایــن برنامــه را در اختیــارش می گذاریم و بــه ان کمک‬ ‫می کنیم‪ ،‬امــا نقد منصفانه هــم می کنیم‪ ،‬چون امده ایم‬ ‫که به دولت کمک کنیم‪».‬‬ ‫دانشــجو با بیان اینکه ما هنوز دربــاره انتخابات هیچ‬ ‫صحبتی نکرده ایم‪ ،‬هرگونه رابطه تشکیالتی این تشکل نوپا‬ ‫با احمدی نژاد را رد کرد‪ .‬دانشــجو درباره نسبت جبهه یکتا و‬ ‫جبهه پایداری نیز تصریح کرد‪« :‬پایداری یکی از جبهه های‬ ‫اصولگراست که در مسیر اصولگرایی حرکت می کند‪ ،‬ما نیز‬ ‫در مسیر اصولگرایی حرکت می کنیم‪».‬‬ ‫اما بی تردید‪ ،‬مهم ترین اظهارنظر از ان مسعود زریبافان‬ ‫ی‬ ‫«یکتا‫»؛ نسل سوم اصولگرای ‬‬ ‫یکتا باید علم دفاع از عملکرد دولت نهم و دهم را بلند کند‬ ‫عبدالرضا داوری‬ ‫‪4‬‬ ‫فعال سیاسی‬ ‫یکتا غیرقانونی است‬ ‫ساعتی از پایان نخستین نشست تشکل یکتا نگذشته‬ ‫بود که محمدحســین مقیمی‪ ،‬معاون سیاســی وزیر کشور‬ ‫در گفت وگویی با خبرگزاری ایرنا از غیرقانونی بودن فعالیت‬ ‫این تشکل سخن گفت‪ .‬او با بیان اینکه هر حزب و گروهی‬ ‫برای فعالیت سیاســی باید از کمیســیون مــاده ‪ 10‬احزاب‬ ‫مجوز قانونی دریافت کند‪ ،‬تاکید کرد که فعالیت حزبی با نام‬ ‫«یکتا» غیرقانونی است‪.‬‬ ‫مقیمــی پیرامــون قانونی بــودن ایــن حــزب و‬ ‫اعالم موجودیت ان چنین گفت‪« :‬تشــکل سیاســی به نام‬ ‫«یکتا» از کمیســیون مــاده احــزاب هیچ گونــه مجوزی‬ ‫درخواست نکرده؛ بنابراین هرگونه فعالیت انها خالف قانون‬ ‫است و باید پاسخگو باشند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪-٢‬‫«یکتــا‫» می توانــد گفتمــان خدمــت را در میان‬ ‫نیروهای انقالبی بســط داده و با اصالت دادن به مطالبات‬ ‫مردم‪ ،‬گفتمان جبهه انقالب را در تراز مردم ارتقا دهد ‬‪.‬‬ ‫‪-٣‬‫«یکتا‫» به دلیل بهره مندی از تجارب اداره کشور‪ ،‬از‬ ‫این به بعد تخصصی ترین کانون نقد عملکرد دولت یازدهم‬ ‫خواهد بود که می تواند رویکرد انتقادی عالمانه را در فضای‬ ‫کشــور تزریق کرده و با دولت فعلــی در عرصه عمومی قویا‬ ‫مواجهه کند ‬‪.‬‬ ‫‪ -٤‬طــی دوســال اخیــر غیرمنصفانه ترین ســخنان‬ ‫و بی رحمانه ترین فحاشــی ها علیــه اقدامــات دولت نهم‬ ‫و دهم در فضای رســانه ای کشــور منتشر شــده است‪ .‬از‬ ‫انجاکه یکتا استخوان بندی دولت های نهم و دهم را شکل‬ ‫می داده‪ ،‬الزم است در نخستین قدم‪ ،‬با تشکیل کمیته های‬ ‫تخصصی‪،‬جوابگوی شــبهات مختلفی کــه علیه اقدامات‬ ‫دولت قبل در حوزه هــای فرهنگی‪ ،‬اجتماعــی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و بین المللی مطرح شده‪ ،‬باشــد و خط دفاعی مستحکمی‬ ‫ را در برابر حمالت مخالفان دولت نهــم و دهم ایجاد کند و‬ ‫سیاه نمایی ها علیه دولت قبل را با سفیدی یکتا بزداید‪.‬‬ ‫یکتا برای دفــاع از هویت و رزومه اعضــای خود هم‬ ‫که شــده باید علم دفاع از عملکرد دولت نهــم و دهم را بلند‬ ‫کند که در غیر این صــورت‫«یکتا‫» به‫«یــاران کم توفیق‬ ‫احمدی نژاد‫» تنزل خواهد کرد ‬!‬ ‫‪-٥‬‫«یکتا‫» وجه تکنوکراتیک و اجرایی نیروهای انقالب‬ ‫را تقویت خواهد کرد و نشان خواهد داد برخالف تصویرسازی‬ ‫دشمن که همواره نیروهای انقالب را افرادی شعاری معرفی‬ ‫می کند‪ ،‬ان بخش از نیروهای انقــاب که در یکتا مجتمع‬ ‫هســتند‪ ،‬با ادبیات و رفتار تخصصی‪ ،‬کارشناسی و عالمانه‬ ‫اداره کشور کامال اشنا هستند و تخصص را متوازن با تعهد‬ ‫در رزومه کاری خود دارند‪.‬‬ ‫با این اوصاف درصورتی که‫«یکتا‫» بتواند ظرفیت های‬ ‫اجرایی دولت قبل در اقصی نقاط ایران را با واقع بینی سیاسی‬ ‫و تحلیل درست از شرایط کشــور و جهان سازماندهی کند و‬ ‫خط مشی سیاسی ‪ -‬اجتماعی دقیقی را در این مسیر انتخاب‬ ‫نماید ‪ ،‬تردید ندارم که حداقل ‪ ١٥٠‬کرسی از مجلس دهم در‬ ‫اختیار‫«یکتا‫» خواهد بود که به این ترتیب تحوالت مهمی ‬ ‫در ساختار قدرت طی دو سال اینده رقم خواهد خورد ‬‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫بررسی سیر تطور جریان اصولگرایی نشان می دهد که‬ ‫نسل اول این جریان در س ال های انتهایی دهه ‪ ،٧٠‬بر اساس‬ ‫مقابله بــا تجدیدنظرطلبی برامــده از جریــان دوم خرداد‪،‬‬ ‫انسجام یافت‪ .‬بدیهی است نسل اول اصولگرایان به دلیل‬ ‫ضرورت های این تقابل‪ ،‬عمدتا به سمت گفتمان‫«امنیت‫»‬ ‫ســوق یافتند و به همین دلیل در انتخابات مجلس ششم و‬ ‫ریاست جمهوری هفتم‪ ،‬اسیر فرسایش اجتماعی و به تبع ان‬ ‫به یاس سیاسی گرفتار امدند تا انجاکه از رقابت در انتخابات‬ ‫دومین دوره شوراهای شهر در اسفند ‪ ٨١‬سر باز زدند ‬‪.‬‬ ‫اما همین عدم حضور نسل اول اصولگرایان در صحنه‬ ‫رقابت اسفند ‪ ،٨١‬موجب شد تا مجال فراخی برای تولد نسل‬ ‫دوم اصولگرایان که با کنار گذاشتن گفتمان‫«امنیت‫»‪ ،‬این‬ ‫بار گفتمان‫«خدمت‫» را در قالب تشکل ابادگران با محوریت‬ ‫محمود احمدی نژاد‪ ،‬انتخاب کرده بودند فراهم اید ‬‪.‬‬ ‫پیروزی های زنجیره ای و قاطع نسل دوم اصولگرایان‬ ‫از انتخابات شــورای شــهر دوم در اســفند ‪ ٨١‬اغاز شد و با‬ ‫پیروزی در پنــج انتخابات بعدی‪ ،‬یعنــی انتخابات مجالس‬ ‫هفتم‪ ،‬هشــتم و نهم و ریاســت جمهوری نهم و دهم ادامه‬ ‫یافت‪ .‬هرچند ‪ ٩‬دی ‪ ٨٨‬برای انقــاب واجد برکاتی بود‪ ،‬اما‬ ‫به حاشیه رفتن اصالح طلبان و حامیان هاشمی رفسنجانی‬ ‫بعد از ‪ ٩‬دی ‪ ٨٨‬موجب شد تا نسل دوم اصولگرایان در غفلت‬ ‫تاریخی ناشــی از خالء تاکتیکــی رقیب قدرتمنــدی که از‬ ‫حامیان خارجی هم سود می برد‪ ،‬ناشیانه و بدون تحلیل دقیق‬ ‫از مســاله اصلی انقالب‪ ،‬اختالفات درونی را حول مسائل‬ ‫فرعی برجسته ساخته و شــکاف عمیقی را در جبهه انقالب‬ ‫تعمیق کردند تــا بعد از هفت ســال اقتــدار در عرصه های‬ ‫انتخاباتی‪ ،‬در غیبــت احمدی نژاد‪ ،‬مغلوب مهــره رده دوم‬ ‫جریان هاشمی رفسنجانی شــوند و در نتیجه ان‪ ،‬نسل دوم‬ ‫اصولگرایان هم وارد بن بست راهبردی شوند‪.‬‬ ‫اکنون تشــکل «یکتا‫» حول گفتمــان‫«کارامدی‫»‬ ‫می تواند نویدبخش تولد نسل سوم اصولگرایی باشد به شرط‬ ‫انکه اوال‫«یکتا‫» به جمع بندی دقیقی از شکست ‪ ٩٢‬رسیده‬ ‫و ثانیا راهبردهای سیاســی خود را بر اســاس محوریت حل‬ ‫مساله اصلی جامعه که تضاد برامده از فتنه ‪ ٨٨‬است تدوین‬ ‫کند و مسائل فرعی را تا اطالع ثانوی از دستورکار خود خارج‬ ‫سازد که در غیر این صورت نسل سوم اصولگرایی‪ ،‬مصادیق‬ ‫دیگری بــرای نمایندگی خــود خواهد یافــت و‫«یکتا‫» هم‬ ‫ل ری زو درشت مدعی‬ ‫تشکلی خواهد شــد در کنار ده ها تشک ‬ ‫اصولگرایی که متاسفانه از مردم و جامعه جدا افتاده و توان‬ ‫بسیج ملی بر سر صندوق رای را ازدست داده اند ‬‪.‬‬ ‫فعالیت رسمی و علنی وزرا و معاونین رئیس دولت نهم‬ ‫و دهم در قالب تشکل‫«یکتا‫» را باید به دالیل زیر به عنوان‬ ‫خبری خوب در جبهه نیروهای انقالب دانست ‬‪:‬‬ ‫‪-١‬‫«یکتا‫» اولین تجربه همکاری مشــترک سیاســی‬ ‫نیروهای ارشد دولت نهم و دهم بوده که به صورت علنی و با‬ ‫تابلوی مشخص صورت می گیرد و می تواند تمرین سیاسی‬ ‫مناسبی برای نیروهای دولت قبل در عرصه عمومی و خارج‬ ‫از حوزه قدرت باشد که در صورت سازماندهی حساب شده و‬ ‫هم افزایی ظرفیت بزرگ مدیران صف و ستاد دولت گذشته‬ ‫در سراســر کشــور براســاس تئوری ‪ ٥٠٠٠‬مدیر‪،‬‫ می تواند‬ ‫معادالت مجلس دهم را به نفع نیروهای انقالبی تغییر دهد ‬‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم قاطبه مدیرانی که‫«یکتا‫» را تشکیل‬ ‫داده اند‪ ،‬در دوره مسئولیت خود در دولت گذشته‪ ،‬از کارنامه‬ ‫درخشانی در قیاس با جانشین خود در دولت یازدهم برخوردار‬ ‫بوده و همین موضوع رزومه مناســبی را برای‫«یکتا‫» مهیا‬ ‫می کن ‬د‬‪.‬‬ ‫بود؛ فردی که از او به عنوان سازمان دهنده یکتا یاد می شود‪.‬‬ ‫او در سه گفت وگوی جداگانه با خبرگزاری های فارس‪ ،‬تسنیم‬ ‫و اریا از گفتمانی بودن این تشکل سخن گفت و هرگونه رابطه‬ ‫تشــکیالتی یکتا با محمود احمدی نژاد را رد کرد‪ .‬زریبافان‬ ‫ارائه هرگونه فهرست انتخاباتی از سوی یکتا را منتفی دانست‬ ‫اما در عین حال عنوان کرد که این به معنای نداشتن برنامه‬ ‫انتخاباتــی نخواهــد بود‪.‬زریبافان با بیان اینکــه هریک از‬ ‫اعضای یکتا می توانند به طور انفرادی وارد انتخابات شوند‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬از نظر مالی به هیچ جا وصل نیســتیم و خود‬ ‫دوستان هزینه ها را تامین می کنند‪».‬‬ ‫‪49‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫ما«کارگزاران‪»2‬نیستیم‬ ‫گفت وگو با یک فرد نزدیک به جبهه کارامدی و تحول ایران اسالمی‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪5‬‬ ‫یک فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا «یاران کارامدی و تحول ایران اسالمی» در گفت وگو‬ ‫با نشریه مثلث درباره علت اعالم موجودیت چنین تشکیالتی‬ ‫گفت‪« :‬یکتا مجموعه ای اســت که با نظر مســاعد علما و‬ ‫بزرگان توســط یک عده افراد متعهد با ســابقه کار اجرایی‪،‬‬ ‫علمی و قانونگذاری تشکیل شد چون این افراد در قبال نظام‪،‬‬ ‫والیت و مردم احساس مسئولیت می کنند و بر این باورند که‬ ‫می توانند مفید باشند؛ بر همین اساس تصمیم گرفتند انرژی‬ ‫خود را به صورت منسجم شده و متحد عمل کنند و حال که در‬ ‫مسند اجرایی نیستند از تجربیات گذشته خود استفاده کنند‬ ‫و به دولتمردان امروز یاری برســانند و پشتیبانی برای دولت‬ ‫جمهوری اسالمی باشند‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که منظور شــما از یاری‬ ‫رســاندن جبهه یکتا به دولت جمهوری اسالمی‪ ،‬کمک به‬ ‫دولت اقای روحانی است؟ یاداور شد‪« :‬بله‪ ،‬اعضای جبهه‬ ‫یکتا اعالم امادگی کردند تا تجربیاتشان را در اختیار دولت‬ ‫اقای روحانی بگذارند و دولت هر جایی که الزم بداند از وجود‬ ‫انها اســتفاده کند‪ .‬البته یکتا اعتقاد دارد که نقد منصفانه و‬ ‫خیرخواهانه را نبایــد فراموش کند یعنی نقــاد بودن را برای‬ ‫هرچه بهتر شدن امور بر خود الزم می دانند چون نقد را از منظر‬ ‫امر به معروف نگاه می کنند‪».‬‬ ‫این نماینده ادوار مجلس درباره چراغ ســبز مجموعه‬ ‫یکتــا بــرای کمک بــه دولــت اقــای روحانــی و در مقابل‬ ‫سخنرانی های دولتمردان یازدهم در انتقاد از عملکرد دولت‬ ‫نهم و دهم و غیر قابــل جمع بودن ایــن دو رویکرد تصریح‬ ‫کرد‪« :‬دلیل نمی شــود اگر انها رفتاری دارنــد که با عرف‪،‬‬ ‫اخالق‪ ،‬روش و منش دینی در تضاد است حتما اعضای یکتا‬ ‫هم همان کار را انجام دهند‪ .‬اعضــای جبهه یکتا به همان‬ ‫اموزه های دینی و منویات رهبری عمل می کنند و کاری ندارند‬ ‫که طرف مقابل بداخالقی می کند‪ .‬انها به وظیفه انســانی‪،‬‬ ‫شــرعی و قانونی خود عمل می کنند بر همین اساس اعالم‬ ‫کردند که حاضرند دولت یازدهم را یاری کنند‪ .‬حاال دیگر رفتار‬ ‫غیر ممکن است «یکتا» بخواهد برنامه‬ ‫انتخاباتــی اصولگرایــان را بر هــم بزند‬ ‫چون با هدف ایجاد وحدت هرچه بیشتر‬ ‫و کمک کردن امد و یکی از اهدافش این‬ ‫است که بیشتر بتواند بین اصولگرایان و‬ ‫دلسوزان نظام وحدت ایجاد کند‬ ‫دولتمردان به وجدان خودشان و قضاوت مردم بستگی دارد‬ ‫که به این چراغ سبز جبهه یکتا چگونه پاسخ دهند‪».‬‬ ‫وی درباره چگونگی شــکل گیری جبهه یکتا توضیح‬ ‫داد‪« :‬ایده شــکل گیری ایــن مجموعه از نشســت برخی‬ ‫اســتانداران‪ ،‬وزرا و دولتمردان نهم و دهم کلید خورد‪ .‬این‬ ‫نشست سال گذشته انجام شــد و تداوم داشت و بخشی از‬ ‫ثمره ات این جلسات شکل گیری جبهه یکتا بود‪ .‬هم اکنون‬ ‫تعدادی از اعضای هیات موسس برای انجام مراحل قانونی‬ ‫اخذ مجوز به وزارت کشور معرفی شدند که شامل ‪ 10‬نفر از‬ ‫وزرا و معاونان رئیس دولت نهم و دهم هستند‪ ،‬منتها عالوه‬ ‫بر افراد یادشده برخی اقایان استانداران ان دو دولت نیز جزو‬ ‫هسته اولیه تشکیل جبهه یکتا و مکمل وزرا و معاونان رئیس‬ ‫دولت هستند که در مجموع تعداد اعضای هسته اولیه جبهه‬ ‫حدود ‪ 20‬نفر هستند‪».‬‬ ‫این فعال سیاســی در پاسخ به این ســوال که چرا در‬ ‫گردهمایی جبهــه یکتا همــه وزرا‪ ،‬معاونان و اســتانداران‬ ‫دولت نهم و دهم نبودنــد؟ توضیح داد‪« :‬افــرادی که این‬ ‫مجموعه را جلو بردند افکار و رفتارشــان تابع محض والیت‬ ‫اســت بدون انکه اثرپذیری از این ور و ان ور داشته باشند‪،‬‬ ‫در مجموع دوســتانی که فرصت داشتند‪ ،‬عالقه مند بودند‪،‬‬ ‫وقتی دعوت شــدند لبیک گفتند و هر کس به سهم خود در‬ ‫جلسات شرکت کرد؛ نیامدن برخی ها به معنای مخالفت انها‬ ‫با این مجموعه نیست حاال شــاید انگیزه نداشتند‪ ،‬فرصت‬ ‫نداشتند یا عالقه مند به کارهای این شــکلی نبودند‪ .‬در هر‬ ‫حال افراد حاضر در جبهه یکتا متعهد و والیی محض هستند‬ ‫و عالقه مندند اهداف والیت با قدرت و حدت پیش برود‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که ایا هدف و چشم انداز‬ ‫جبهه یکتا فقط به انتخابات مجلس محدود می شود؟ گفت‪:‬‬ ‫«اتفاقا یکــی از مواردی کــه ما بیش از یک ســال در حال‬ ‫پیگیری هستیم این است که مجموعه مقطعی شکل نگیرد‬ ‫که چند ماه قبل از انتخابات شروع کند و همه به تکاپو بیفتند‬ ‫و چهار روز بعد از انتخابات نیز همه کارهای تشکیالتی از بین‬ ‫می رود‪ .‬بنا بر این است که انشاءالله این مجموعه به عنوان‬ ‫یک بازوی کمک به نظام مقدس جمهوری اســامی ایران‬ ‫و رهبری معظم انقالب در راســتای پیشــرفت کشور‪ ،‬رفاه‬ ‫مردم و کارامدی نظام در چارچوب مقررات و قانون فعالیت‬ ‫همیشگی داشته باشد‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا «یاران کارامدی و تحول ایران اسالمی» درباره نسبت‬ ‫این جبهه با اقای احمدی نژاد یاداور شــد‪« :‬این مجموعه‬ ‫رابطه تشــکیالتی با اقای احمدی نژاد ندارد‪ ،‬چون انها در‬ ‫این مجموعه نیستند‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به این ســوال که گویا تشکیل دهندگان‬ ‫جبهه یکتا قبل از اعــام موجودیت یک نشســتی با اقای‬ ‫احمدی نژاد داشــتند؟ بیان کرد‪« :‬خیر من اطالع دارم که‬ ‫چنین جلســه ای نداشــتند چون در تمام جلســات بیش از‬ ‫یکسال گذشــته این مجموعه حضور داشــتم و مطلعم که‬ ‫چنین جلسه هماهنگی را با اقای احمدی نژاد نداشتند‪».‬‬ ‫نماینده ادوار مجلس دربــاره انکه ایا جبهه یکتا نیازی‬ ‫به هماهنگی با اقای احمدی نژاد می بیند یا خیر؟ تاکید کرد‪:‬‬ ‫«خیر‪ ،‬برای چه چیزی بخواهد هماهنگ شود؟»‬ ‫وی در جواب این سوال که باالخره جبهه یکتا دارد از‬ ‫اعتبار دولت نهم و دهم هزینه می کند و ایا هماهنگی با رئیس‬ ‫ان دو دولت را الزم نمی داند؟ اظهار کرد‪« :‬خیر‪ ،‬خود اقای‬ ‫احمدی نژاد هم اگر اعتباری داشت از والیت داشت‪ .‬همه ما‬ ‫مســئوالن اعتبارمان را از والیت و حمایت مردم می گیریم‪.‬‬ ‫هیچ کس به واسطه دولتمرد بودن یا نماینده مجلس بودن‬ ‫اعتبار پیدا نمی کنــد‪ .‬اعتبار در نظام جمهوری اســامی از‬ ‫سوی امام و ولی و حمایت مردم است بنابراین کسب اعتبار از‬ ‫این دو مولفه برای هر کسی کفایت می کند‪».‬‬ ‫این منبــع اگاه درباره تحلیــل حلقه نزدیــک به اقای‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اعضای یکتا تاکنون جلسه ای با‬ ‫احمدی نژاد نداشته اند‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫در ان قالب می گنجد‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که ایا دعوتی هم از یکتا‬ ‫برای شرکت در هم اندیشی های انتخاباتی اصولگرایان شده‬ ‫است؟ یاداور شــد‪« :‬یکتا تازه به صورت تشکیالتی اعالم‬ ‫موجودیت کرده‪ .‬از فردا اگر یک مجموعه اصولگرا جلسه ای‬ ‫داشــت قطعا می گوید از یکتا هم یک یــا دو نماینده برود‪.‬‬ ‫یعنی پالس های مثبت را از طــرف مجموعه های اصولگرا‬ ‫دیدیــم‪ ،‬اگر به ترکیــب میهمانان و ســخنرانان و حاضران‬ ‫همان همایــش و گردهمایی دقت شــود چنین مســاله ای‬ ‫مشخص است‪ .‬در کل مجموعه اصولگرای سالمی شکل‬ ‫گرفته که دســت بیعت و وحدت به سوی همه اصولگرایان‬ ‫دراز می کند‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال کــه ایا تشــکیالت یکتا‬ ‫سراســری خواهد بود یا فقــط به تهران محدود می شــود؟‬ ‫گفت‪« :‬انشاءالله سراســری خواهد بود‪ .‬به امید خدا برنامه‬ ‫یک تشکیالت سیاسی فراگیر را داریم‪».‬‬ ‫این نماینده ادوار مجلس درباره اینکه تشــکیل حزب‬ ‫فراگیر خرج دارد اظهار کرد‪« :‬حاال دوســتان بیشتر سعی‬ ‫می کننــد که همانطــور که تــا امــروز توانســتند اداره کنند‬ ‫باری روی دوش نظام و دیگران نباشــد یعنــی برج ها را کنار‬ ‫می گذارند و خرج ها را خودشان یکجوری تامین می کنند‪».‬‬ ‫وی در واکنش به اطالق تعبیر «کارگزاران ‪ »2‬به یکتا‬ ‫که همچون کارگزاران از برخی معاونان و وزرا و استانداران‬ ‫یک دولت تشکیل شده‪ ،‬یاداور شد‪« :‬ادبیاتی که برخی به‬ ‫کار می برند اگر دانسته باشد واقعا ادبیات درستی نیست چون‬ ‫اصال یکتا را نباید بــا کارگزاران قیاس کــرد‪ ،‬این کار جفا به‬ ‫حق کسانی است که با همه وجودشان مطیع رهبری هستند‬ ‫و عالقه مند به پیشــرفت عزتمندانه کشــورند نه پیشــرفت‬ ‫ذلیالنه‪ .‬حاال اینکه جبهه یکتا هنوز فعالیت خود را شــروع‬ ‫نکرده این تعابیر را برایش به کار ببریم و زمینه ســازی برای‬ ‫تخریب بکنیم درست نیست اما اگر منظور این بوده که اینها‬ ‫امدند سازندگی کنند‪ ،‬بله چون افراد خبره و باتجربه و بدون‬ ‫ادعا هستند و به همین دولت هم اعالم امادگی برای کمک‬ ‫کردند‪ ،‬خالصه انکه یکتا گرته بــرداری از کارگزاران نبود و‬ ‫رفتار این دو تشکیالت فاصله زیادی از یکدیگر دارد‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا «یــاران کارامــدی و تحول ایــران اســامی» درباره‬ ‫چگونگی شکل گیری نام این تشکیالت افزود‪« :‬در جلسات‬ ‫بنا شــد اقایان هرکس اسامی مناسب در شــان‪ ،‬خالصه و‬ ‫پرمحتوا را ارائه بدهند‪ 2 .‬یا ‪ 3‬جلسه دوستان اسامی مختلف‬ ‫را اوردنــد ارزیابی و باال و پایین شــد تا همگی به این اســم‬ ‫رســیدند و رای گیری کردند اما یادم نیســت ایده یکتا را چه‬ ‫کسی داد‪ ،‬در مجموع یک نظر جمعی بود‪ .‬یادم هست خیلی‬ ‫کلمات جابه جا شــد تا به عبارت «یــاران کارامدی و تحول‬ ‫ایران اسالمی» این جمله رسید که یکتا مخفف ان شد‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که ایا قبــل از نامگذاری‬ ‫رسمی‪ ،‬نظرسنجی هم بین فعاالن سیاســی انجام دادید؟‬ ‫یاداور شد‪« :‬بله‪ ،‬ما انهایی را که می دیدیم باالخره نظرهای‬ ‫ی تایید می کردند برخی نظر اصالحی‬ ‫متفاوتی داشتند‪ .‬برخ ‬ ‫داشــتند برخی نظر انتقادی داشــتند به هر حال هیچ کاری‬ ‫مطلق نیست‪ .‬هم می تواند موافق و هم مخالف داشته باشد‬ ‫سیاست‬ ‫احمدی نژاد کــه معتقدند اگــر مجموعه یکتا موفق شــود‬ ‫خودش را مستقل از احمدی نژاد نشان خواهد داد و در قدرت‬ ‫شــریک با او نمی شــود و اگر در عرصه های رقابت سیاسی‬ ‫موفق نشــود و شکســت بخورد به اعتبار اقای احمدی نژاد‬ ‫لطمه می زند‪ ،‬گفت‪« :‬این تحلیل اصال صحت ندارد چون‬ ‫این مجموعه شرطی شکل نگرفته‪ ،‬این مجموعه تکلیفی‬ ‫شکل گرفت و به تکلیفش عمل می کند‪ ،‬اگر موفق شد خدا‬ ‫را شکر می گوید‪ ،‬اگر هم موفق نشــد کوتاهی نکرده است‬ ‫بنابراین هیچ ایرادی ندارد اصال بنا ندارد در این گرداب های‬ ‫سیاسی وارد شود که حاال موفق شد به یک طرف بچسبد و‬ ‫موفق نشد طرف دیگر برود بلکه به تکلیف دینی خود عمل‬ ‫می کند بر این اساس در هر دو صورت موفق است‪».‬‬ ‫وی درباره برنامه داشــتن جبهه یکتا بــرای انتخابات‬ ‫مجلس اینده ادامــه داد‪« :‬هر گروه‪ ،‬حــزب و جبهه ای که‬ ‫شکل می گیرد باالخره در انتخابات ساکت نمی نشیند‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به این ســوال که اقای احمدی نژاد خود‬ ‫را فراجناحــی می دانســت و می گفت پرچــم اصولگرایی و‬ ‫اصالح طلبی را در دســت دارد ایا جبهه یکتا هم می خواهد‬ ‫خود را فراجناحی بداند یا خود را در یکی از دو جناح سیاسی‬ ‫تعریف می کند؟ گفــت‪« :‬اصال این طور نیســت‪ .‬احتمال‬ ‫دارد ده ها مجموعه سیاسی در کشور شکل گیرد‪ ،‬اصولگرا‪،‬‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬میانه‪ ،‬چپ و راست همه اینها تشکیالت خود‬ ‫را دارند و جبهه یکتا هیچ کاری به انها ندارد‪ ،‬این مجموعه زیر‬ ‫علم والیت فعالیت می کند یعنی هیچ گرایش جناحی ندارد‪.‬‬ ‫اعضای این جبهه تابع محض والیتند‪ ،‬در هیچ دسته بندی‬ ‫سیاسی قرار نمی گیرند و وامدار هیچ جناحی نیستند‪» .‬‬ ‫این نماینده ادوار مجلس در پاسخ به این سوال که هر‬ ‫تشکل سیاســی اعالم موجودیت کند به نوعی دنبال قدرت‬ ‫است ایا یکتا از این امر مستثنی اســت؟ یاداور شد‪« :‬نباید‬ ‫الزام باشد که اگر تشکیالتی دنبال قدرت نبود ان مجموعه‬ ‫مشروعیت ندارد‪ ،‬یک مجموعه سیاســی می تواند باالخره‬ ‫قدرت اگر مشــروع باشــد ان را به دســت بیاورد‪ ،‬چه عیبی‬ ‫دارد نفس کسب قدرت که عیبی ندارد‪ .‬متنها از قدرت نباید‬ ‫سوءاستفاده شود‪ .‬به قول امام انسان باید سوار بر قدرت باشد‬ ‫و نگذارد نفس قدرت بر او سوار شــود‪ .‬چه اشکالی دارد که‬ ‫مجموعه یکتا هم به دنبال یک قدرت مشــروع باشد و از ان‬ ‫قدرت در راستای اهداف نظام استفاده کند‪».‬‬ ‫وی درباره میزان هماهنگی‪ ،‬تعامل و همکاری جبهه‬ ‫یکتا با جبهــه پایداری افزود‪« :‬ایــن مجموعه یک هدف و‬ ‫اساسنامه مستقل دارد و هرگروهی در راستای اهداف نظام‬ ‫باشد این مجموعه با ان همکاری‪ ،‬ارتباط و تعامل دارد‪ .‬شاید‬ ‫ده ها مجموعه در این کشور همین رویکرد را پیگیری کنند‪،‬‬ ‫ما خوشحالیم که با انها هم ارتباط داریم‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا در پاسخ به این سوال که ایا جبهه یکتا با جبهه پایداری‬ ‫تاکنون نشستی داشته است؟ گفت‪« :‬نشست تشکیالتی‬ ‫نداشتیم ولی طبیعتا شاید اعضای دو تشکل به طور دو نفری‬ ‫و چند نفری با هم صحبت هایی داشــتند که این هم اتفاقی‬ ‫طبیعی است‪».‬‬ ‫وی در پاســخ به این ســوال که هم اکنون ســه طیف‬ ‫پایــداری‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬ســنتی ها (جبهه پیــروان خط امام و‬ ‫رهبری) به یــک مکانیســم انتخاباتی رســیدند جبهه یکتا‬ ‫خودش را بــه اینهــا نزدیک خواهــد کــرد و وارد ائتالف با‬ ‫انها خواهد شــد یا خیــر؟ توضیــح داد‪« :‬یکتا تــازه هفته‬ ‫گذشــته اعالم موجودیت کرده اســت‪ ،‬باید جلو رفت و دید‬ ‫چه وضعیتــی پیش می ایــد‪ .‬یکتا هــم مثل بقیــه جبهه و‬ ‫تشکیالت های پیرو والیت است بنابراین با هر مجموعه ای‬ ‫که ببیند در راستای اهداف نظام است قبل از انتخابات وارد‬ ‫رایزنی می شود‪ ،‬جلسه می گذارد و همفکری می کند‪ .‬در کل‬ ‫اگر علما و بزرگان نظام مکانیسمی را برای انتخابات شکل‬ ‫دهند که بخواهند یک همپوشانی و همفکری کنند قطعا یکتا‬ ‫اعضای اصلی «یکتا» غیر از همایشی که برگزار‬ ‫کرد ه و به خبرنگاران اجازه پوشش ان را دادند فعلی‬ ‫تصمیمی ندارند کــه با رســانه ها گفت وگو کرده تا‬ ‫هویت سیاسی خود را بیش از انچه تاکنون مطرح‬ ‫شــده نمایان ســازند‪ .‬این متن حاصل گفت وگو با‬ ‫یک چهره نزدیک به یکتاست که گفت وگو شونده‬ ‫تمایلی به افشای نامش نداشــته ‪ .‬مثلث به جهت‬ ‫اهمیت مسائل مطرح شــده در این مصاحبه متن‬ ‫کامل را منتشر می کند‪.‬‬ ‫ولی غالب افرادی که صحبت می شد این کار و حرکت را خوب‬ ‫می دانستند مخصوصا در این مقطع زمانی که کشور ما واقعا‬ ‫نیاز به تالش و وحدت بیشتر دارد‪».‬‬ ‫این نماینــده ادوار مجلــس درباره اینکــه یکتا خود را‬ ‫منتقد دولــت نهم و دهــم می داند یا مدافــع‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«انجایی که عملکرد قابل دفاع باشــد دفاع می کند انجایی‬ ‫که قابل دفاع نباشد قبول می کند که ضعفی بوده اما مصداق‬ ‫نمی توانم بگویم چون وارد جزئیات نشویم بهتر است‪ .‬در کل‬ ‫برای یکتا فرد و گروهی ارزشمند است که تابع نظام باشد‪».‬‬ ‫وی درباره انکــه جبهه پایداری هم چهار ســال پیش‬ ‫در همیــن ایــام اعــام موجودیت کرد امــا در اخــر برنامه‬ ‫اصولگرایان را سر رســیدن به ائتالف انتخاباتی مجلس بر‬ ‫هم زد و امــروز یکتا چه رویکــردی را می خواهد دنبال کند؟‬ ‫اظهار کرد‪« :‬غیر ممکن اســت بخواهد برنامــه انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان را بر هم بزند چون با هدف ایجاد وحدت هرچه‬ ‫بیشــتر و کمک کردن امد و یکی از اهدافش این است که‬ ‫بیشــتر بتواند بین اصولگرایان و دلســوزان نظــام وحدت‬ ‫ایجاد کند‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا «یاران کارامدی و تحول ایران اســامی» در پاسخ به‬ ‫این ســوال که اگر اســتانداران و وزرا و معاون دیگر رئیس‬ ‫دولت نهم و دهم بخواهند به این جبهه اضافه شوند هسته‬ ‫اولیه یکتا چه رفتاری با انها می کند؛ شرط می گذارد یا بدون‬ ‫شرط از حضور انها استقبال می کند؟ یاداور شد‪« :‬کسانی که‬ ‫وارد این مجموعه می شوند باید فراجناحی و دغدغه نظام‪،‬‬ ‫رفاه مردم و ســربلندی مملکت را داشته باشــند و بخواهند‬ ‫همانطور که در گذشــته خود را وقف نظــام کردند باز هم به‬ ‫همان رویه ادامه دهنــد ضمن انکه هیچ زاویــه ای با نظام‬ ‫نداشته باشند‪ ».‬وی در پاسخ به این سوال که منظور شما از‬ ‫شرط فراجناحی بودن نیروهای جبهه یکتا چیست؟ افزود‪:‬‬ ‫«عرضم این است خدای نخواســته وابستگی به کسانی و‬ ‫مجموعه ای که زاویه دارند نداشته باشند‪».‬‬ ‫وی در پاســخ بــه ایــن ســوال کــه منظور از شــرط‬ ‫عدم وابســتگی نیروهای جبهه یکتا به کســانی که با نظام‬ ‫زاویه دارند ایا کســی مثل اقای مشایی است؟ گفت‪« :‬بله‪،‬‬ ‫اصال کســی را مثال نمی زنم‪ .‬وقتی می گویم این مجموعه‬ ‫کامال تابع والیت است هر کسی با این موضوع زاویه داشته‬ ‫باشد جایی در یکتا ندارد‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اگاه از چگونگی شکل گیری جبهه‬ ‫یکتا در پاسخ به این سوال که پس یکتا تکنوکرات نیست؟‬ ‫گفت‪« :‬خیر این طور نیست‪».‬‬ ‫‪51‬‬ ‫از ترور تا جهاد‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫سرخوردگی مشروطیت برای جریان های اسالمی ‪،‬مجال هرگونه حرکت را از انها‬ ‫گرفت‪ .‬دیکتاتوری رضاخان و سرکوب گسترده نیروهای اجتماعی اعم از چپ و‬ ‫راست بعد از سقوط او منجر به رادیکالیزه شدن نیروهای سیاسی در دهه‪ 20‬شد‪.‬در‬ ‫ان سال ها فداییان اسالم اولین حرکتی بود که مانیفست حکومت اسالمی را با ترور‬ ‫و اعدام انقالبی پیش برد‪،‬راهی که موتلفه اسالمی بعد از کشتار ‪ 15‬خرداد پیمود‪.‬‬ ‫راه اخر‬ ‫نگاهیبهپیدایش‪،‬شیوهوروشگروه هایمسلحاسالمی درایران‬ ‫پروانه سماواتی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫«بدترین خاطره من از زندان پس از ترور منصور بود که‬ ‫مرا خیلی شکنجه کردند‪ .‬سال‪ 43‬بود که در قزل قلعه بدترین‬ ‫شکنجه های ممکن را کردند‪ .‬یک شب زمستان پس از نماز‬ ‫مغرب‪ ،‬بازجویی دوم را شــروع کردند و تا نماز صبح یکســره‬ ‫شکنجهکردند‪.‬نیمه هایشبیکبارمرابهسلولبردندتابدنم‬ ‫سرد شود که دوباره شالق بزنند‪».‬‬ ‫گفت وگوی همشهریماهباهاشمی رفسنجانی‬ ‫همیشه اولین تیتر به هدف نمی خورد اما اولین حرکت‪،‬‬ ‫اخرینحرکتمهمبوددردورهجدیدحرکتمسلحانهنیروهای‬ ‫مذهبی‪ .‬اگر فداییان خلق در دهه‪ 20‬دو نخست وزیر را کشتند‬ ‫و نخست وزیر دیگری را مجروح کردند‪ ،‬موتلفه اسالمی اولین‬ ‫و اخرین حرکت خود را قتل حســنعلی منصور قرار داد و خیلی‬ ‫زود سرانش اعدام شــدند یا به زندان افتادند‪ .‬فرق این دو در‬ ‫پیچیده تر شدن اقدامات پلیسی و امنیتی رژیم پهلوی بود که‬ ‫فداییاناینفرصترایافتهبودنددردورانفترتدستگاه های‬ ‫نظامی‪ ،‬اعدام انقالبی کنند اما موتلفه مجال ادامه راه نیافت و‬ ‫در همان ضربه اول به زندان افتاد‪ .‬این اما به معنی بسته شدن‬ ‫راه مبارزه مسلحانه نبود که این گروه از مبارزان بعدها دوباره در‬ ‫اوج رویای چه گوارا‪ ،‬کاسترو و ویت کنگ ها‪ ،‬مشی متفاوت‬ ‫راپیشگرفتند‪.‬‬ ‫کودتای ‪ 28‬مرداد ‪ ،1332‬باعــث از بین رفتن اجتماع‬ ‫قانونی نیروهای اپوزیسیون در کشور شد؛بسیاری از نیروهای‬ ‫مخالف بعد از کودتای ‪ 28‬مرداد در عزلت به ســر می بردند و‬ ‫با هر نغمه مخالف خوانی سر از زندان و دادگاه درمی اوردند‪.‬‬ ‫یک دهه بعد اما روزنه امید انها نیــز از بین رفت چه انکه پس‬ ‫از همه پرســی بهمن ‪ 1341‬و از بین رفتــن امکانات قانونی‬ ‫و ســرخوردگی از فعالیت هــای علنــی و عمومی ‪ ،‬ســرکوب‬ ‫خشونت بار قیام ‪ 15‬خرداد ‪ 1342‬نشان داد که ادامه مبارزه با‬ ‫رژیم شاه با شیوه های پیشین و از راه قانونی‪ ،‬ناممکن است‪.‬‬ ‫در همین سال ها محاکمه و مدافعات سران نهضت ازادی در‬ ‫دادگاه های نظامی در کنار دادگاهی شدن منتقدان یک پیام‬ ‫را مستقیم به رژیم شاه رساند که دوران مبارزه مسالمت امیز و‬ ‫یدرایرانبهسررسیدهاست‪.‬مهدی‬ ‫درچار چوبقانوناساس ‬ ‫بازرگان‪ ،‬دبیرکل نهضت ازادی ضمن اخرین دفاع در دادگاه‬ ‫نظامی به این نکته اشــاره کرد و گفت‪«:‬ما‪ ،‬اخرین کســانی‬ ‫هستیم که از راه قانون اساسی به مبارزه سیاسی برخاسته ایم‪.‬‬ ‫ما‪ ،‬از رئیس دادگاه انتظار داریم این «نکتــه » را به باالتریه ‬ ‫بگویند‪ .»..‬نهضت ازادی البته در کنــار فعالیت های بعدی‬ ‫مســلحانه در روزهای اخر نیز همین مشی مســالمت امیز و‬ ‫صلح جویانه خود را حفظ کرد‪.‬‬ ‫سرکوب قیام ‪ 15‬خرداد نشان داد که راه هرگونه فعالیت‬ ‫سیاسی در چارچوب قانون بسته است و از طرف دیگر عواملی‬ ‫همچون توانایی نیروهای مسلح در سرکوب قیام ها‪ ،‬کارایی‬ ‫ســاواک در ریشــه کن ســاختن احزاب مخفی و زیرزمینی و‬ ‫بی اعتنایی ســازمان های مهم مخالف‪ ،‬به ویژه حزب توده و‬ ‫جبهه ملی به کنار گذاشتن روش های مقاومت مسالمت امیز‪،‬‬ ‫تو جوی‬ ‫دست به دست هم دادند تا مخالفان جوان را به جس ‬ ‫شــیوه های جدید مبارز ه ترغیب کنند‪ .‬تبعید امام خمینی(ره)‬ ‫رهبر قیام ‪ 15‬خــرداد‪ ،‬اولین جرقه بــود؛ هیات های موتلفه‬ ‫اسالمی در بهار ‪ 1342‬فعالیت فرهنگی و سیاسی خود را اغاز‬ ‫کرد و پس از قیام ‪ 15‬خرداد با تصویب قانون کاپیتوالســیون‬ ‫و تبعید امام خمینی(ره ) به ترکیه‪ ،‬مشی مسلحانه را در پیش‬ ‫گرفت‪ .‬شــهید مهدی عراقــی از طراحان تــرور منصور که‬ ‫پس از ان به حبس ابد محکوم شــد در این مــورد می گوید‪:‬‬ ‫«‪ ...‬چهار نفر از این برادر ها مسلح بودند‪ ،‬که در هر قسمتی‬ ‫که هر کدامشــان زود تر با منصور برخورد کردند او مبادرت به‬ ‫عمل بکند‪ ...‬نزدیکی های ساعت ‪ ۱۰‬بود که ماشین منصور‬ ‫از قسمت شــاه اباد وارد میدان بهارستان می شــود و به طور‬ ‫عمودی جلوی درب مجلس می ایســتد ‪ ،‬همان درب بزرگ‪.‬‬ ‫ن ور درب را باز‬ ‫قبل از اینکه شوفر بیاید پایین‪ ،‬برگردد بیاید ای ‬ ‫بکند‪ ،‬خود منصور درب را باز می کند و می اید بیرون‪ ...‬اقای‬ ‫بخارایی هم از قسمت جنوب به طرف شمال داشت می امد‪،‬‬ ‫[منصور] که درب را باز می کند و می اید‪ ،‬به فاصله دو متر بین‬ ‫این دو تا فاصله بوده‪ ،‬گارد محافظ با دو تا ماشین بنز ایستاده‬ ‫بودند‪ ،‬هنوز گارد محافظ پیاده نشده بودند‪ ،‬اسلحه هم الی‬ ‫دفترچه بود‪ ،‬ان دفترچه که دســتش بوده‪ ،‬اسلحه هم الی‬ ‫ان بوده‪ ،‬به مجرد اینکه منصور می اید پایین اسلحه ر ا همان‬ ‫جوری که دستش بوده تیر اول را شلیک می کند که می خورد‬ ‫به شکم منصور‪ ،‬منصور کهدوال می شودتیردومرامی زندپس‬ ‫گردنش‪ ،‬تیر سوم را که می خواهد بزند [گارد محافظ می زنند‬ ‫زیر دستش]‪ ،‬اسلحه می پرد باال‪».‬‬ ‫ی برن د اما می میرد‪.‬‬ ‫نخست وزیر را به بیمارستان پارس م ‬ ‫شاه هراســان از این واقعه خود را به بیمارستان می رساند اما‬ ‫او دیگر مرده بود‪ .‬اولین اقدام حکومت تغییر رئیس سازمان‬ ‫امنیت کشور است‪ .‬حسین پاکروان جای خود را به نعمت الله‬ ‫نصیری می دهد‪ .‬پرویز ثابتی در کتاب «در دامگه حادثه» در‬ ‫پاسخ به این ســوال که چرا ترور نخست وزیر توسط دستگاه‬ ‫امنیتی رژیم پیشگیری نشــد می گوید‪« :‬پاکروان ساواک را‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫ملل اسالمی در کنار توحیدی صف‬ ‫گروه های اسالمی – نظامی بیش و پیش از هر سالحی‬ ‫متکی به اجازه شرعی بودند؛ شاید این تفاوت انها با گروه های‬ ‫چپنظیرفداییانخلقومجاهدینبود‪.‬ازسویدیگرهمیشه‬ ‫در کنار این گروه ها عده ای از روحانیون نیز حضور داشتند که‬ ‫به عنوانهدایت کنندهمعنویوپاسخگویمسائلشرعی شان‬ ‫عمل می کردند‪ .‬انچه مشخص اســت‪ ،‬همگی این گروه ها‬ ‫برای رژیم شاه تنها یک الترناتیو داشتندوانبرقراریحکومت‬ ‫مبتنی بر اسالم بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫«هر عضوی یک شــماره رمز مخصوص برای تماس‬ ‫اضطراری داشت‪ .‬با همان شماره با عباس مظاهری تماس‬ ‫گرفتیم‪ .‬بزرگترین شــاخه حزب ملل اســامی متعلق به او‬ ‫بود‪ .‬شاخه او هم ســالم بود‪ .‬به این نتیجه رسیدیم که شاخه‬ ‫میر محمد صادقی اســیب دیده‪ .‬به تکاپــو افتادیم تا جلوی‬ ‫دســتگیری ها را بگیریم‪ .‬جریــان درگیری هــای کوه پیش‬ ‫امد تا باالخره همه دســتگیر شــدیم‪ .‬در زمان خودش حزب‬ ‫ملل اسالمی مقتدرترین تشکیالت زیرزمینی ایران بود و این‬ ‫‪ 55‬نفر کســانی بودند که نام انها در دفتر رمز وجود داشت‪».‬‬ ‫این روایت محمدکاظم موسوی بجنوردی‪ ،‬ایت الله زاده ای‬ ‫بود که پدرش مرجع تقلید گروهی از شیعیان در عراق و ایران‬ ‫بود‪.‬این نواده میرزا ابوالحسن اصفهانی در سال های پایانی‬ ‫دهه ‪ 30‬از نجف به ایران بازگشت‪ .‬اما پس از ‪ 15‬خرداد و ترور‬ ‫منصور نخست وزیر به دست گروه های موتلفه ای با گروهی از‬ ‫همفکرانش حزب ملل اسالمی را با مشی مسلحانه پا یه ریزی‬ ‫کرد‪ .‬گروهی که اگر در همان ماه عسل خود‪ ،‬کشف نمی شد‪،‬‬ ‫می توانســت یکی از قدرتمند ترین گروه مخالف شاه باشد‪،‬‬ ‫چه انکه تشکیالت مخفی و شــبکه ارتباطی پیچیده اش در‬ ‫ابتدا نشان می داد که موسســان این گروه بیش از هر چیزی‬ ‫بر اساستشکیالتاقدامبهعملسیاسیونظامیمی کردند‪.‬‬ ‫بجنوردیباالهامازحزب الدعوهاالسالمیهعراقکهخودنیزدر‬ ‫نوجوانی در ان عضویت داشت به پایه ریزی سازمان و گروهی‬ ‫مخفیباهدفقیاممسلحانهوتشکیلحکومتاسالمیاقدام‬ ‫کرد‪ .‬این گروه بعد از فداییان اسالم دومین گروهی بود که تز‬ ‫حکومت اسالمی داشت و به همین دلیل خطر بالقوه ای برای‬ ‫پهلوی ها بود‪ .‬حزب ملل اسالمی برای رسیدن به اهداف خود‬ ‫سهمرحلهرادربرنامهخودگنجاندهبود ‪-1:‬مرحلهازدیادوتعلیم‬ ‫‪ -2‬مرحله استعداد و امادگی‪ -3‬مرحله ظهور‪.‬‬ ‫در مرحله اول ایجاد هسته های اولیه حزب‪ ،‬عضوگیری‬ ‫و انسجام حزب مدنظر بود‪ .‬در مرحله اســتعداد باید با ایجاد‬ ‫ســازمانی نظامی‪ ،‬تمامی افراد اموزش نظامــی می دیدند و‬ ‫پس از جمع اوری سالح و مهمات‪ ،‬در مرحله سوم موجودیت‬ ‫حزب اعالم می شد و مبارزات مســلحانه و درگیری نظامی با‬ ‫رژیم پهلوی اغاز می شد‪ .‬مرحله ظهور‪ ،‬خود دارای سه مرتبه‬ ‫بود‪ .‬در گام اول موجودیت حزب اعالم می شد‪ .‬در مرتبه دوم‬ ‫عملیاتتخریبیدردستگاه هایمهمدولتیازقبیلمجلس‪،‬‬ ‫وزارتخانه ها و مراکز دولتی انجــام می یافت و در نهایت اغاز‬ ‫مبارزهمسلحانهتمام عیارتاپیروزیوبرقراریحکومتاسالمی‬ ‫مورد نظر حزب ملل بود‪.‬‬ ‫حزب ملل اســامی بــرای در امان مانــدن از ضربات‬ ‫ساواک‪ ،‬ســاختاری ویژه در نظر گرفته بود و قرار بود هر یک‬ ‫از اعضا از میان مقامات باالتر حزبی تنها مسئول مربوطه را‬ ‫شناخته و از اشنایی انها با دیگر مقامات باالتر جلوگیری شود‪.‬‬ ‫در ر اس نمودار سازمانی حزب ملل‪ ،‬رهبر و کمیته مرکزی قرار‬ ‫داشت‪.‬کمیتهمرکزیچندشبکهراهدایتمی کرد‪،‬هرشبکهاز‬ ‫دو گروه و دسته تشکیل می شد‪ .‬هر دسته دارای دو شاخه بود‬ ‫و هر شاخه در ذیل خود دو واحد داشت‪ .‬هر واحد با دو مدرسه‬ ‫در ارتباط بود و در نهایت در هر مدرسه چند کالس حزبی وجود‬ ‫داشــت‪ .‬ارگان حزب ملل اســامی‪ ،‬ماهنامه خلق بود که از‬ ‫بهمن ‪ 1343‬تا زمان فروپاشی یعنی مهر ‪ ،1344‬در ‪ 9‬شماره‬ ‫چاپ و بین اعضا منتشــر شد‪ .‬پرچم ســرخ رنگ با ستاره ای‬ ‫هشت پر در داخل یک دایره سفید‪ ،‬نشان حزب بود‪.‬‬ ‫حزب ملل اسالمی‪ ،‬پیش از انکه فعالیت های نظامی‬ ‫و مبارزات مسلحانه خود را اغاز کند توسط شهربانی و ساواک‬ ‫کشف شد‪ .‬شب بیستم مهر‪ ،1344‬محمدباقر صنوبری یکی‬ ‫از اعضای حزب‪ ،‬در ماموریتی که برای عضو گیری به شهر ری‬ ‫سیاست‬ ‫تعطیل کرده بود‪ ،‬در بازجویی ها مطلب تازه ای کشف نمی شد‬ ‫و جنبه تشریفاتی پیدا کرده بود‪»...‬‬ ‫نیروهای مذهبی پا درراه مبارزه ای جدید گذاشته بودند‬ ‫که تنها در ان از ســاح گرم استفاده نمی شــد که در ابتدا به‬ ‫جای تهیه اسلحه باید حجت شــرعی این کار از سوی مرجع‬ ‫دینی گرفته می شــد‪ .‬این خود یکی از دالیــل اصلی جدایی‬ ‫اقدامات مسلحانه نیروهای مبارز اسالمی با گروه های چپ‬ ‫و مارکسیست بود‪ .‬ساواک اما بعدها پی برد که اسلحه توسط‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی به گروه ترور موتلفه داده شده است؛‬ ‫او همانطور که در مصاحبه خود با همشهری ماه گفته است ‪،‬‬ ‫بسیار شکنجه دیده بود و شــاید بدترین روزهای عمر خود را‬ ‫سپریکردهاست‪ .‬بعدها اینافتخارتوسط موافقان او در دهه‬ ‫‪ 60‬و‪ 70‬به عنوان شاهدی برای انقالبی بودن او بیان می شد‪.‬‬ ‫در ترور منصور اما این سوال جدی مطرح شد که اجازه شرعی‬ ‫قتل نخســت وزیر محمد رضا شــاه پهلوی را چه کسی داده‬ ‫است‪ .‬این سوال مشترک هم از سوی ساواک مورد پی گیری‬ ‫بود و هم امروز از سوی پژوهشگران تاریخ معاصر ایران‪.‬‬ ‫ایت الله محی الدین انواری که از ســال ‪ ۱۳۴۴‬تا سال‬ ‫‪ ۱۳۵۶‬به جرم مشارکت در قتل حســنعلی منصور و همراهی‬ ‫با گروه های موتلفه اســامی در زندان بود‪ ،‬درباره چگونگی‬ ‫اعالممخالفتامامباترورنخست وزیرروایتجالبیدارد؛گویا‬ ‫قرار بوده که امیر اسدالله علم مورد ترور قرار بگیرد که دولت‬ ‫او سقوط می کند‪ « :‬موتلفه می خواهند دست به اقدامات تند‬ ‫بزنند‪ .‬می گویند دوره اعالمیه گذشــته است‪ ،‬باید یک کاری‬ ‫کرد‪ .‬امام اول یک داســتان تعریف کردند‪ .‬فرمودند یکی از‬ ‫دوستان ما اینجا امد و اسلحه اش را دراورد و گذاشت جلوی‬ ‫من و گفت‪ :‬من فــردا دیداری با علــم دارم‪ .‬اگر اجازه بدهید‬ ‫علم را در دفترش می کشم‪ .‬به او گفتم‪ :‬نه‪ ،‬ما تازه اول کارمان‬ ‫است‪.‬خواهندگفتاینهامنطقندارند‪.‬بگذاریداینهارابهمردم‬ ‫بشناسانیم‪.‬بایدبگوییماینهافساداورده اندوادعایاصالحات‬ ‫دارند‪ .‬بگذارید بشناســانیم ارام ارام‪ .‬بعد مردم تکلیف خود را‬ ‫می دانند‪ .‬معین نکنید‪ .‬صبح مکلف هســتی بــروی تهران و‬ ‫بگوییاینکاررانکنید‪.‬اینشبپنجشنبهبود‪.‬شبرابهتهران‬ ‫برگشتیم‪ .‬ســر راه رفتم محل تجارت صادق امانی‪ .‬خودش‬ ‫نبود‪.‬پرسیدمحاجیکجاست؟گفتندرفتهسرکشیبهچندجا‪ .‬‬ ‫در راه او را دیدم و پیغام امام را دادم و گفتم‪ :‬ایشان مرا تکلیف‬ ‫کرده که نکنید‪ ،‬به ما ضرر می زند‪.‬این بود تا اینکه اسدالله علم‬ ‫سقوط کرد‪ .‬بعد حسنعلی منصور امد سر کار؛ وضعیت تغییری‬ ‫نکرده بود‪ .‬امام کار هایشــان را می کردنــد و موتلفه اعالمیه‬ ‫می داد؛ تا ماه رمضان رســید‪ .‬صبحی بــود کتابدار کتابخانه‬ ‫مجلس (اقای بهاء دایی مــن) به من زنــگ زد‪ :‬خبر داری؟‬ ‫گفتم‪ :‬چه؟ گفت‪ :‬منصور را زدند‪ .‬مگر شما خبر ندارید؟»‬ ‫بر اســاس روایت ایت الله انواری‪ ،‬امام(ره) صریحا با‬ ‫ترور نخست وزیر مخالفت کرده بود اما هیات های موتلفه با‬ ‫این وجود می گویند برای ترور منصور حکم شرعی داشته اند‪.‬‬ ‫از ان جمله حبیب الله عســگراوالدی‪ ،‬دبیرکل سابق حزب‬ ‫موتلفه اسالمی اســت‪ .‬عســگراوالدی صدور فتوای قتل‬ ‫منصور را منتســب به ایت الله میالنی می دانــد و می گوید‪:‬‬ ‫«شــهید حاج صادق امانی در بیانات خود بــه کرات قبل از‬ ‫دســتگیری و در زندان قبل از شــهادت اظهار می داشــتند‬ ‫که فتوای قتــل منصور را ایت الله میالنــی و تعدادی دیگر‬ ‫از مجتهدان صادر فرمودند که شــاخه اجرایی هیات های‬ ‫موتلفه ان را عملی ساختند‪»...‬‬ ‫اینگونه بود که موتلفه اســامی که بچه مسجدی ها و‬ ‫هیاتی ها بودند‪،‬راه به مبارزه مسلحانه گشودند؛ عوامل ترور‬ ‫منصور یعنی محمد بخارایی‪ ،‬مرتضی نیک نژاد‪ ،‬صفار هرندی‬ ‫و صادق امانی پــس از این واقعه‪ ،‬بازداشــت‪ ،‬محاکمه و به‬ ‫اعدام محکوم شدند‪ .‬حکم انها در بامداد روز ‪ ۲۶‬خرداد سال‬ ‫‪ ۴۴‬به اجرا درامد‪ .‬دیگر مرتبطان پرونده از جمله حاج مهدی‬ ‫عراقی‪ ،‬محی الدین انواری و عسگراوالدی هم به حبس های‬ ‫طویل المدت محکوم شــدند و تا پیروزی انقــاب در زندان‬ ‫بودند‪ .‬جالب اینجاست که در کتاب خاطرات پرویز ثابتی‪ ،‬مرد‬ ‫دومامنیتپهلوی هاتاروزهایاخرشاهازانچهتروریست های‬ ‫موتلفه می نامید در هراس بود‪.‬‬ ‫رفته بود‪ ،‬هنگام بازگشت در اواخر شب مورد سوء ظن ماموران‬ ‫شهربانی قرار گرفت و دستگیر شد و مورد بازرسی قرار گرفت‪.‬‬ ‫هنگامی که انها مشغول بررســی محتویات کیف دستی وی‬ ‫بودند‪ ،‬صنوبری در یک لحظه کیف را از دست انها کشیده و‬ ‫حین فرار‪ ،‬ان را به بام یکی از ســاختمان های اطراف پرتاب‬ ‫کرد‪ .‬نیرو های شهربانی‪ ،‬صنوبری را دســتگیر و کیف را نیز‬ ‫پیدا کردند‪ .‬کیف حاوی مدارک حزبــی و ماهنامه خلق بود‪.‬‬ ‫بدین ترتیب وجود حزبی مخفی برای ماموران مسجل شد‪.‬‬ ‫صنوبری‪ ،‬مدتی زیر شــکنجه های ماموران مقاومت کرد تا‬ ‫دوستانش مخفی شــوند و در نهایت نام یکی دیگر از اعضا و‬ ‫پس از ان ادرس دفتر مرکزی حزب در خیابان ری به دســت‬ ‫ماموران افتاد‪ .‬با کشــف دفتــر مرکزی‪ ،‬کلید کدهــا و رموز‬ ‫تشــکیالتی‪ ،‬نام افراد و دیگر اطالعــات محرمانه حزب لو‬ ‫رفت‪ .‬رهبر و دیگر اعضای حزب پــس از اطالع از موضوع‪،‬‬ ‫به کوه های داراباد در شــمال تهران رفته و مخفی شدند اما‬ ‫مخفیگاه انها نیز کشف شد و پس از درگیری مختصری که در‬ ‫شب ‪ 24‬مهر ‪ 1344‬بین مبارزین و ماموران رخ داد ‪ ،‬در نهایت‬ ‫همگی دستگیر شدند‪ .‬پهلوی خبر کشف حزب ملل اسالمی‬ ‫رابرایانجامتحقیقاتبیشترسه ماهمسکوتگذاشتواخبار‬ ‫و جزئیات کشف و دستگیری اعضای حزب ملل در اواخر دی‬ ‫ماه‪ 1344‬در روزنامه ها منتشر شد و بازتاب وسیعی پیدا کرد‪.‬‬ ‫بجنوردی به اعدام محکوم شــد و بقیه به حبس هایی‬ ‫از سه تا ‪ 15‬ســال محکوم شــدند‪ .‬بعد ها اما با فشــار بسیار‬ ‫توسط ســازمان های حقوق بشــری و مراجع تقلید او با یک‬ ‫درجه تخفیف به حبس ابد محکوم شــد و تا پیروزی انقالب‬ ‫در زندان ماند‪ .‬برخی از اعضای حزب ملل پــس از ازادی از‬ ‫زندان فعالیت های خود را از ســر گرفتند و با تشــکیل حزبی‬ ‫تحت عنــوان «حزب الله» و بــا همان مواضــع حزب ملل‪،‬‬ ‫مبارزات خود را ادامه دادند‪ .‬برخی دیگر از اعضا نیز به سازمان‬ ‫مجاهدین خلق پیوستند‪ .‬از ســوی دیگر برخی از گروه های‬ ‫کوچــک هفت گانه نیــز در دهه ‪ 40‬و ‪ 50‬شمســی با مشــی‬ ‫اسالمی و مسلحانه با اسامی و نشــانه هایی اسالمی با رژیم‬ ‫شــاه مبارزه می کردند ؛ امت واحده‪ ،‬توحیدی بدر‪ ،‬توحیدی‬ ‫ن گروه هایی بودند که‬ ‫صف‪ ،‬فالح‪ ،‬فلق‪ ،‬منصورون و موحدی ‬ ‫عمدتا در مناطق جنوبی‪ ،‬مرکزی و غربکشورحضورداشتند‪.‬‬ ‫این گروه ها اما در بعد از پیروزی انقالب ســازمان مجاهدین‬ ‫انقالب اسالمی را تاسیس کردند که بعدها در مناصب مهم‬ ‫امنیتی و اقتصادی جمهوری اسالمی حضور یافتند‪ .‬در دهه‬ ‫‪ 50‬که تب مبارزه و ارمان فلســطین با عملیات های چریکی‬ ‫فلســطینیان در اجالس اوپک و المپیک برلیــن و هواپیما‬ ‫ ربایی های متعدد داغ بود‪ ،‬این گروه ها با زدن کانال هایی در‬ ‫لبنانوسوریه‪،‬پایگاهاینگروه هایفلسطینیاموزشنظامی‬ ‫می دیدند؛ علی جنتی وزیر امروز ارشاد و محمد غرضی وزیر‬ ‫پســت و تلگراف دهــه ‪ 60‬و ‪ 70‬از هماهنگ کننده های این‬ ‫گروه ه ا نزد فلسطینی ها بودند‪ .‬چهره های شاخص سیاسی‬ ‫دهه های بعدی نیز از این گروه ها بودند؛ مصطفی تاج زاده از‬ ‫گروهفلق‪،‬محسنرضاییوعلیشمخانیازگروهمنصور ون‪،‬‬ ‫شهید علم الهدی از موحدین‪ ،‬محسن ارمین‪ ،‬شهید محمد‬ ‫بروجردی‪ ،‬رحیم صفوی و شــهید محمد منتظــری از گروه‬ ‫تو حیدی صف که بیش از هر گروه دیگری دست به اقدامات‬ ‫نظامی از جمله انفجار رستوران خوانسار و انفجار مینی بوس‬ ‫حامل مستشاران امریکایی زدند‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫تروردرایرانریشهدراخوانالمسلمیندارد‬ ‫سیاست‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫علی مرشدزاد درگفت وگو با مثلث‬ ‫زمینه فعالیت های چریکی گروه های اسالمی در‬ ‫دوره پهلوی چگونه فراهم شد؟‬ ‫اجازه بدهید بحث را با مفهوم ترور یا ترور در اسالم‬ ‫شــروع کنم‪ .‬ما یک حادثــه در تاریخ اســام داریم‪ ،‬یعنی‬ ‫زمانی که مســلم ابن عقیل وارد کوفه می شــود‪ .‬او در خانه‬ ‫ هانی بن عروه میهمان می شود و هانی ان موقع بیمار بود و‬ ‫در تخت خوابیده بود‪ .‬صحبــت اوضاع کوفه پیش می اید و‬ ‫اینکه امام حســین(ع) می خواهند به کوفه بروند‪ .‬بعد بحث‬ ‫عبیدالله بن زیاد مطرح می شــود و هانی بن عروه می گوید‬ ‫که من مریض هستم و قرار اســت ابن زیاد بیاید به عیادت‬ ‫من‪ .‬بعد می گوید چه خوب اســت زمانی که به اینجا می اید‬ ‫تو پشــت پرده پنهان شــوی و من وقتی عالمــت دادم بیا و‬ ‫عبیدالله بن زیــاد را ُبکش و قال قضیه را بکــن‪ .‬این روایت‬ ‫را دکتر شــهیدی در کتاب «پس از ‪ 50‬سال» خودش ذکر‬ ‫می کند و البته در جاهای دیگری هم این روایت امده است‪.‬‬ ‫در نهایت عبیدالله بن زیاد می اید و هانی چندین بار می گوید‬ ‫تشنه است و اب می خواهد‪ .‬ابن زیاد هم شک می کند و خانه‬ ‫را ترک می کند‪ .‬بعد مســلم ابن عقیل از پشــت پرده بیرون‬ ‫می اید و می گوید که یــاد حدیثی از پیامبر اکــرم افتادم که‬ ‫فرمودند‪« :‬اسالم مانع ترور اســت‪ ».‬در نتیجه مساله ترور‬ ‫در اسالم تایید نشده است‪ .‬می خواستم این را بگویم که در‬ ‫بدنه اسالم – حاال چه اسالم سنی و همچنین اسالم شیعه ‪12‬‬ ‫امامی‪-‬مفهوم ترور اصالت اولیه ندارد‪ .‬یعنی اینکه تشیع در‬ ‫تاریخ مبارزاتش به این سمت نرفته است‪.‬‬ ‫مساله ترور در تاریخ ایران چه جایگاهی دارد؟‬ ‫در جامعه ایران هم این حرکت وجود نداشته و بیشتر‬ ‫خصلت وارداتی دارد‪ .‬در ابتدا فدائیان اسماعیلیه بودند که‬ ‫ترور می کردند‪ .‬بعد در دوره های معاصر که می رسیم‪ ،‬اقدام‬ ‫به ترور از ســوی برخی گروه ها تحت تاثیر مســائلی خارج‬ ‫از ایران صورت می‪‎‬گرفته اســت‪ .‬یکــی از جریاناتی که در‬ ‫دوره قاجاریه اقدام به ترور می کردند‪ ،‬جریان باویه اســت‪.‬‬ ‫این جریان باتوجه به فشــارهای موجود یک مورد اقدام به‬ ‫ترور ناصرالدین شاه کردند که نافرجام بود‪ .‬اقدام میرزا رضا‬ ‫کرمانی در ترور ناصرالدین شــاه تحت تاثیر سید جمالدین‬ ‫اسدابادی و به قول معروف اسالم سیاســی که تازه داشت‬ ‫شکل می گرفت‪ ،‬بود‪ .‬به هر حال‪ ،‬اسالم سیاسی با اسالم‬ ‫ســنتی که مردم می شــناختند تفاوت داشــت‪ .‬در این دوره‬ ‫ترور دیگری اتفاق می افتد که تحت تاثیر کمونیســت ها و‬ ‫انارشیســت های منطقه قفقاز اســت‪ .‬در واقع ایرانیانی که‬ ‫برای کار به انجا می رفتند و گرایش های چپ و مارکسیستی‬ ‫داشــتند‪ ،‬نیز گرایش به ترور را به جامعه ایرانی اوردند‪ .‬مثال‬ ‫حیدرخــان عمواوغلی معروف بــه حیدر بمبی جــزو اولین‬ ‫کسانی است که تالش هایی برای ترور برخی شخصیت ها‬ ‫انجام داد‪ .‬در کمیته های سری که در ان دوره وجود داشت‪،‬‬ ‫اقداماتــی از این قبیل صورت می گرفت که تــرور اتابک از‬ ‫این جمله بود‪ .‬ترور ایت اللــه بهبهانی که هنوز به طور کامل‬ ‫مشخص نیست که توسط چه کســی ترور شد‪ .‬گرچه یک‬ ‫انگشت اتهام به سوی تقی زاده است ولی ثابت نشده‪ .‬به هر‬ ‫حال اینها اقداماتی اســت که در دوره معاصر و ابتدای ورود‬ ‫به عصر جدید در ایران اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫با عبــور از ایــن دوره مــا جریان های اســامی را‬ ‫می بینیم کــه به تــرور روی اوردنــد‪ .‬همانطور که‬ ‫در صحبت هایتان به پیشــینه تاریخی اسالم در‬ ‫مورد ترور اشاره کردید و با وجود مخالفت در دین‬ ‫اسالم مثال حزب فدائیان اسالم چگونه به گزینه‬ ‫ترور رسید؟‬ ‫از سال ‪ 1324‬و به طور کلی از اویل دهه ‪ 20‬شمسی‬ ‫‪2‬‬ ‫فعالیــت چریکی گروه های‬ ‫اســامی در دوره پهلــوی کــه‬ ‫فدائیان اسالم ســرامد انها بود‪،‬‬ ‫در ادامه حزب موتلفه‪ ،‬مجاهدین‬ ‫خلــق و‪ ...‬هــم بــه این ســمت‬ ‫گرایش پیدا کردند‪ .‬به مخالفت‬ ‫پرداختن با شــخصیت های منتســب به نظام پهلوی‬ ‫و انتخــاب گزینه «تــرور» از فعالیت هــای گروه های‬ ‫چریکی بود‪ .‬علی مرشدزاد‪ ،‬استاد دانشگاه در گفت وگو‬ ‫با مثلت درباره پیشینه تاریخی فعالیت های چریکی در‬ ‫اسالم و چگونگی روی اوردن به اینگونه فعالیت ها در‬ ‫ایران صحبت کرده است‪.‬‬ ‫ما جریان های اســامی را داشــتیم کــه وارد فــاز مبارزات‬ ‫مســلحانه و ترور شــدند‪ .‬برداشت من این اســت که در ان‬ ‫دوران ترور هم یک شیوه مبارز به حساب می امد‪ .‬در این دهه‬ ‫سیدمجتبی نواب صفوی نقطه عطف ترورها است‪ .‬یا اینکه‬ ‫بگوییم ابتدای قرن بیســتم زمانی است که اسالم سیاسی‬ ‫در جهان شروع به رشد کرده اســت‪ .‬در این دوران عثمانی‬ ‫دچار فروپاشی شده و شکل سنتی حکومت که قرن ها در بین‬ ‫مسلمان سنی پذیرفته شده بود‪ ،‬یک دفعه از بین می رود‪ .‬به‬ ‫نوعی خالفت کنار گذاشته می شود‪ .‬این فروپاشی ضربه ای‬ ‫به حکومت اهل سنت است‪ ،‬چون جایگزینی برای ان ندارند‪.‬‬ ‫بحث های بسیاری پیش می اید و برخی می گویند برویم و در‬ ‫مکه و مدینه حکومت تشکیل دهیم؛ چیزی شبیه واتیکان در‬ ‫رم‪ .‬برخی دیدگاه های دیگری را مطرح می کنند که از جمله‬ ‫ان رشید رضا پیشنهاد حکومت اسالمی را می دهد‪ .‬در واقع‬ ‫اسالم سیاسی از ان زمان زاده می شود‪ .‬این اسالم سیاسی‬ ‫با شکل سنتی متفاوت است‪ .‬یعنی با شکل جدید حکمرانی‬ ‫سازگار شــده و اجزایی مانند انتخابات و مجلس را در درون‬ ‫خودش پذیرفته اســت‪ .‬در واقع این تخطــی و انحراف از‬ ‫شکل سنتی اسالم است‪ .‬در این شکل از حکمرانی اجزای‬ ‫مختلفی می توانــد در نظر گرفته شــود و در نتیجه ترور هم‬ ‫می تواند به عنوان یکی از اجزا پذیرفته شود‪ .‬چون که اصل‬ ‫اول که همان خالفت بوده خدشه دار شده است‪ .‬بنابراین‪،‬‬ ‫اســام سیاســی که در ایران در حال شــکل گیری است‪،‬‬ ‫تحت تاثیر جهان عــرب بود‪ .‬از جمله ان می توان به ســفر‬ ‫نواب صفوی اشاره کرد‪ .‬میزبان نواب هم اخوان المسلمین‬ ‫بود‪ .‬جنبه دیگر هم اتفاقاتــی در ایران افتــاده و ما از نظام‬ ‫پادشــاهی مســتبدی که تا دوره قاجار ادامه داشــت‪ ،‬گذر‬ ‫کردیم و به عصر مشروطه رسیدیم‪ .‬این هم باز تغییراتی در‬ ‫شیوه حکمرانی به وجود اورد و در نتیجه مذهبی ها ان بنیان‬ ‫سلطنتی را که روی ان صحه می گذاشتند‪ ،‬دیگر مورد پذیرش‬ ‫قرار نمی دادنــد‪ .‬در این هنگام با پدیده هــای دیگری مانند‬ ‫مدرنیته هم چالش دارند‪ .‬با این اتفاقات می شود پیش بینی‬ ‫اتفاقات خشن را داد‪.‬‬ ‫به طور مشــخص شــخصیت نواب صفوی را هم‬ ‫می شــود مورد بررســی قرار داد؛ اینکه چگونه به‬ ‫ترور اندیشید؟‬ ‫نــواب در خانواده مذهبی متولد شــد‪ .‬در مدرســه‬ ‫المانی هــا در ایران درس خوانــده‪ .‬مدتی در شــرکت نفت‬ ‫ابادان کار کرد و در انجا در مورد حقوق کارگران با مسئوالن‬ ‫شرکت نفت به مخالفت می پردازد‪ .‬برای همین می خواستند‬ ‫با نواب برخورد کننــد که به نجف متواری می شــود‪ .‬فردی‬ ‫است که تحت ستم قرار گرفته و ســتم را درک کرده است‪.‬‬ ‫در نتیجه انگیزه برای برخورد پیدا می کند‪ .‬البته نکته ای که‬ ‫باید جدی گرفت‪ ،‬نگاه نقادانه به دین پس از مشروطه بود‪.‬‬ ‫دیگر نگاه سنتی و پذیرش کامل دین وجود ندارد و نقدهای‬ ‫متعددی به دین وارد می شود‪ .‬از نقد احمد کسروی که بسیار‬ ‫ُبرنده و تُند است گرفته تا نقدی که توسط حکمی زاده انجام‬ ‫می شــود و امام (ره) به نقد حکمی زاده پاسخ می دهد‪ .‬این‬ ‫مسائل هم مذهبی ها را تحت تاثیر قرار می داد اما مرجعیت‬ ‫ان زمان هم اقدام تند ترور را تایید نمی کند‪ .‬گفته می شــود‬ ‫که نواب صفــوی نزد ایت اللــه بروجردی می رود و ســوال‬ ‫می کند که اگر کســی صراحتا به دین و پیامبر توهین کند‪،‬‬ ‫حکمش چیســت؟ ایت الله بروجردی جــواب می دهد که‬ ‫خونش هدر است‪ .‬نواب هم از همین جواب استفاده می کند‬ ‫و نقشه ترور احمد کسروی را می کشد و طی یکی‪ ،‬دو مرحله‬ ‫که ناموفق است‪ ،‬اما سرانجام کســروی را می کشد‪ .‬بدین‬ ‫ترتیب‪ ،‬فعالیت فدائیان اسالم شروع می شود‪ .‬اقدام های‬ ‫تروری که کســروی اولین ان است و بعد از ســال ‪ 28‬تا ‪32‬‬ ‫عبدالحسین هژیر و حاج علی رزم ارا دو نخست وزیر را ترور‬ ‫می کنند‪ .‬سوء قصدهای ناموفقی هم داشتند که دکتر حسین‬ ‫فاطمی یکی از انها بود که توسط عبدخدایی انجام گرفت‪.‬‬ ‫همچنین ســوءقصد به حســین عالء که ناموفــق بود‪ .‬این‬ ‫جریان ها را سازمان فدائیان اسالم انجام می دهد‪ .‬سازمانی‬ ‫که مشابه ان در اخوان المسلمین مصر وجود دارد‪.‬‬ ‫ایا این تشابه تصادفی اســت یا نواب صفوی که‬ ‫رابطه خوبی با اخوان المسلمین داشته‪ ،‬تحت تاثیر‬ ‫فعالیت های این حزب قرار گرفته بود؟‬ ‫بدون تردید ایــن تاثیر وجود دارد‪ .‬اما بهتر اســت‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫موتلفــه را هــم می تــوان دنبالــه رو‬ ‫فعالیت هــای فدائیــان اســام در نظر‬ ‫گرفت و هم می شــود ان را حرکتی جدید‬ ‫قلمداد کرد‪ .‬دنباله رو از این جهت که انها‬ ‫هم مانند فدائیان اســام اقدام به ترور‬ ‫داشتند‬ ‫سیاست‬ ‫کلی تر بگوییم کــه فدائیان اســام تحت تاثیــر جریانات‬ ‫اسالم سیاسی است‪ .‬به هر حال‪ ،‬نواب طالیه دار و پیشگام‬ ‫اسالم سیاســی در ایران اســت‪ .‬نواب کتابی دارد با عنوان‬ ‫راهنمای حقایق یا نماینده حقایق نورانی این جهان بزرگ‪.‬‬ ‫در این کتاب کوچک جامعه کنونی را سراســر فساد‪ ،‬ظلم و‬ ‫ بی عدالتی به تصویر می کشــد‪ .‬ادعای عجیبی هم می کند‬ ‫و معتقد اســت که ‪ 80‬درصد جامعه ایران فاسد هستند‪ .‬این‬ ‫حرف بزرگی است‪ ،‬وقتی ‪ 80‬درصد جامعه فاسد باشد یعنی‬ ‫باید این جامعه را شــخم زد‪ .‬بعد برنامه اش را برای تغییر در‬ ‫ان کتاب می اورد‪ .‬می گویــد که وزارتخانه های مختلف هر‬ ‫کدام باید چه کاری انجــام دهند‪ .‬می گوید که تلویزیون چه‬ ‫برنامه ای پخش کند؛ اینکه تلویزیون برنامه مســتند پخش‬ ‫کند و موسیقی پخش نکند و مسائلی از این دست‪.‬‬ ‫حزب موتلفه که جزو این طیف قلمداد نمی شدند‬ ‫و در این جریانات نبودند‪ ،‬چگونه به ســمت ترور‬ ‫شخصیت ها گرایش پیدا کردند؟‬ ‫موتلفه را هم می توان دنباله رو فعالیت های فدائیان‬ ‫اسالم در نظر گرفت و هم می شود ان را حرکتی جدید قلمداد‬ ‫کرد‪ .‬دنباله رو از این جهت که انها هم مانند فدائیان اسالم‬ ‫اقدام به ترور داشتند‪ .‬حرکت مسلحانه داشتند و هر چند که‬ ‫اقدام به ترور این حزب یک بار موفقیت امیز بود‪ .‬ان هم در‬ ‫بهمن ‪ 1343‬ترور حسن علی منصور بود‪ .‬افراد موتلفه هم به‬ ‫نوعی با فدائیان اسالم همدل بودند و انها هم اقدام به ترور را‬ ‫مجاز می دانستند‪ .‬ویژگی دیگر سابقه عملگرایی این دو حزب‬ ‫بود‪ .‬مثال ما در مورد فدائیان اســام همان کتابچه نواب را‬ ‫داریم و یک روزنامه نبرد ملت که بیشتر مواضع سیاسی شان‬ ‫را دنبال می کردند‪ .‬بنابراین‪ ،‬کار تئوریــک در بین فدائیان‬ ‫اسالم جایگاهی نداشت‪.‬‬ ‫موتلفــه بعدهــا نســبت به تــرور شــخصیت ها‬ ‫عقب نشــینی کرد‪ .‬ایا می توان گفت که تفکرات‬ ‫انها باعث ماندگاری این حزب شده است؟‬ ‫ببینید موتلفه هم عمل گراست و اهل بحث نظری‬ ‫و فکری ‪ -‬حداقل در ان زمان نبود‪ .‬حتی بعد از ان هم نسبت‬ ‫به ســایر گروه ها کمرنگ تر اســت‪ .‬موتلفه در یک شرایط‬ ‫خــاص تاریخی قرار می گیرد و مشــروعیت پیــدا می کند و‬ ‫موفق می شــود‪ .‬ان هم به این دلیل که بعد از سال ‪ 40‬وارد‬ ‫فعالیت های حزبی می شود‪ .‬ســال ‪ 40‬نقطه عطفی است؛‬ ‫ســال رحلت ایت الله بروجردی که خیلی مهم است و ظهور‬ ‫یک شخصیت تمام قد سیاسی که همان امام خمینی است‪.‬‬ ‫در واقع این شــرایط برای حزب موتلفه مشــروعیت ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬البته این را هــم باید در نظر گرفت که سرنوشــت‬ ‫موتلفه در مورد ترور مانند فدائیان اســام نبــود‪ .‬چون در‬ ‫بعد از اولیــن ترور‪-‬حســن علی منصور‪ -‬دســتگیری اتفاق‬ ‫می افتد‪ .‬محمد بخارایی‪ ،‬رضا صفار هرندی‪ ،‬صادق امانی‬ ‫و مرتضی نیک نژاد به اعدام محکوم می شوند‪ .‬حاج مهدی‬ ‫عراقی‪ ،‬هاشم امانی و عســگراوالدی به حبس ابد محکوم‬ ‫می شوند و برخی دیگر مانند انواری که بعدها ایت الله شدند‪،‬‬ ‫به ‪ 15‬سال زندان محکوم شــدند‪ .‬این مساله سبب شد که‬ ‫هیات های موتلفه در موارد دیگر سراغ فاز ترور نروند‪ .‬رفتار‬ ‫این حزب تعدیل شــد و شــاید راز مانــدگاری موتلفه همین‬ ‫باشــد‪ .‬در واقع انها به عنوان حامی بــرای دیگر گروه ها که‬ ‫فعالیت های چریکی می کردند ماننــد مجاهدین خلق بود‪.‬‬ ‫قبل از انقالب و پیش از انکه مجاهدین به سمت خط مشی‬ ‫مارکسیستی بروند‪ ،‬موتلفه کمک هایی به این حزب می کرد‪.‬‬ ‫اما موتلفه ای هــا وارد فاز ترور نمی شــدند‪ .‬بدیــن ترتیب‪،‬‬ ‫موتلفه بیشتر به ســمت فعالیت های فرهنگی و این مسائل‬ ‫پیش رفت‪.‬‬ ‫اقای مرشدزاد‪ ،‬اگر بخواهید از صحبت های انجام‬ ‫گرفته نتیجه گیری کنید چه خواهید گفت؟‬ ‫نتیجه ای که من می گیرم‪ ،‬همان نتیجه ای است‬ ‫که امام در زمان انقالب به ان رسیدند‪ .‬امام در زمان انقالب‬ ‫اصالت به این اقدامات نمی دادند‪ .‬اقدامات سیاسی را تایید‬ ‫می کردند‪ ،‬اما اقداماتی مانند فعالیت چریکی و فعالیت ترور‬ ‫را تایید نمی کردند و می گفتند اینها تغییری در جامعه ایجاد‬ ‫نمی کند‪ .‬انتقاد دیگر من به فعالیت های چریکی و ترور این‬ ‫است که هر رادیکالیسمی منجر به تغییر نمی شود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫سرخوردگی بازار از مشروطه‬ ‫عامل رفتن به سمت نظامیگری بود‬ ‫ظهوررضاخانچهتاثیریدررادیکالشدنبازارداشت؟‬ ‫محمد علی بهمنی‬ ‫سیاست‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پژوهشگر‬ ‫جریانی کــه اعتقاد بــه اســلحه داشــت و اقدامات‬ ‫مســلحانه انجام می داد‪ ،‬در حالی که باعث ایجاد رعب در‬ ‫جامعه می شد در تاریخ معاصر به جریان باویه برمی گردد‪.‬‬ ‫ابتدا باویه برای اینکه به اهداف خود دست یابند‪ ،‬در دوران‬ ‫صدارت امبیرکبیر و اوایل دوران ســلطنت ناصرالدین شاه‬ ‫به اقدامات تروریستی در سرتاسر کشــور دست زدند‪ .‬اوج‬ ‫ان ترور نافرجام ناصرالدین شاه بود در زمان صدارت میرزا‬ ‫اقاخان نوری توسط عناصر باویه‪.‬‬ ‫شــاید تــرور فرجام یافته ناصرالدین شــاه به وســیله‬ ‫میرزا رضا کرمانی را بتوانیم در ادامه همین جریانات بدانیم‪.‬‬ ‫به خصوص که اخیرا هم بحثی مطرح شــده مبنی بر اینکه‬ ‫میرزا رضا کرمانی ازلی بوده و گرایشاتی به ازلی و باویه داشته‬ ‫است‪ .‬به هر حال یا قضیه همین بوده یا اینکه این جریان‬ ‫به وحدت اســامی ارتباط پیدا می کرده و الهــام گرفته از‬ ‫افکار سیدجمال الدین اسدابادی بود‪ .‬همچنین تحت تاثیر‬ ‫ســلطان عبدالحمید پادشــاه عثمانی که خودش را خلیفه‬ ‫اسالم هم می دانست‪.‬‬ ‫بعد از عبور از این دوران در عصر مشــروطه اقدامات‬ ‫تروریستی صورت گرفته اســت‪ .‬در دوره مشروطه جریان‬ ‫چپ وارد فاز مسلحانه می شود‪ .‬حزب اجتماعیون عامیون‬ ‫شاخه مسلحانه ای به نام اهن داشت‪ .‬این کمیته به رهبری‬ ‫و سرکردگی حیدرخان عمواوغلی ترورها را انجام می دادند‪.‬‬ ‫ترور اتابــک که در صــدد ایجــاد مصالحه بیــن مجلس و‬ ‫محمدعلی شاه بود به وسیله همین گروه انجام می شود‪.‬‬ ‫پس از ان هم قصد ترور محمدعلی شاه را داشتند که‬ ‫نافرجام بود‪ .‬به طور کلی رادیکالی شدن مشروطه در ایران‬ ‫و خونین شدن جریان مشروطه بیشتر توسط همین جریان‬ ‫چپ بود که مانع از مصالحه بین دولت و ملت شــده است‪.‬‬ ‫بعد از ان می بینیــم که این جریان شــیخ فضل الله نوری را‬ ‫ترور نافرجــام می کنند و در ادامه مرحــوم ایت الله بهبهانی‬ ‫را ترور می کنند‪.‬‬ ‫پرهیز از ترور‬ ‫جریان سنتی و مذهبی در ایران به جد از ترور و اعمال‬ ‫خشونت پرهیز داشــتند و برعکس ما وقتی عصر مشروطه‬ ‫را نگاه کنیم‪ ،‬می بینیم که علما و مراجع همیشه تاکیدشان‬ ‫بر میانه روی و مصالحه بوده اســت‪ .‬فردی چون خراسانی‬ ‫در مجلس دوم تاکید بر تاســیس مجلس ســنا دارد؛ برای‬ ‫اینکــه اعتــدال را در جامعه حاکــم و از تنــدروی در واقع‬ ‫جلوگیری کند‪.‬‬ ‫در همین زمان بازار هم نقش مترقی دارد‪ .‬ما می بینیم‬ ‫که بازار در تنــدروی و البته از کندروی هــم پرهیز می کند و‬ ‫بیشــتر نقش بلندگوی طبقــات اجتماعی هســتند‪ .‬باتوجه‬ ‫به موقعیت اقتصادی هم که داشــته و بــه نوعی از اقتصاد‬ ‫ملی نمایندگی می کرد و خودکفا بود‪ ،‬از استقالل کشور‪ ،‬از‬ ‫مشــروطه‪ ،‬ازادی و حاکمیت ملی دفاع می کرد تا حکومت‬ ‫استبدادی از بین برود‪.‬‬ ‫یعنی حکومتی خود ســرانه نباشــد که قــدرت خود را‬ ‫به مردم تحمیل کند‪ .‬این وضعیت تا زمان رضا شــاه وجود‬ ‫داشــت و بازار در مقابل سیاســت های رضا شــاه و مخالف‬ ‫یکه تازی او ایستادگی کرد‪ .‬اما دشــمنی و خصومتی هم با‬ ‫رضا شاه نداشتند‪ .‬رضا شاه را به عنوان رضا خان سردار نظامی‬ ‫و فرماندهی می شــناختند که در خدمت مشــروطه‪ ،‬دولت‬ ‫و ملت می پســندیدند‪ ،‬اما انجایی که این ســردار به سمت‬ ‫دیکتاتوری می رفت بــازار مخالفت خود را نشــان می داد‪.‬‬ ‫کما اینکه بازار در دوم فروردیــن ‪ 1303‬و جمهوریخواهی‬ ‫رضا خانی مقابل او ایستاد‪.‬‬ ‫رضا شاه اما زمانی که به قدرت می رسد بدترین سیاست‬ ‫را برای بازار اتخاذ می کند‪ .‬همیــن که از لحاظ اجتماعی و‬ ‫باتوجه به سیاســت های الئیکی تند بازار را اذیت می کند‪.‬‬ ‫او با توسعه اقتصادی دولتی به شدت بازاریان را ازرده خاطر‬ ‫می کند‪ .‬بدین ترتیب‪ ،‬بازار هم از لحاظ فرهنگی و هم از نظر‬ ‫اقتصادی به مخالفت با رضا شاه می پردازد‪.‬‬ ‫در این هنگام دو جریان شکل می گیرد ؛ یکی جریان‬ ‫تندرو در میان مذهبیون که برای نخســتین بار می خواهند‬ ‫دســت به اســلحه ببرند و دیگری هم جریان تندرو در میان‬ ‫بازاریان کــه می خواهند با حکومت از ســر دید مســلحانه‬ ‫وارد شــوند‪ .‬در واقع هم بازار و هم مذهبی هــا در دوره قبل‬ ‫رضا شــاه منتقد حکومت بودند اما هیچ گاه به تندروی روی‬ ‫نمی اوردند‪.‬‬ ‫البته با سقوط رضا شاه و بعد از شهریور ‪ 1320‬ما با بازار‬ ‫و مذهبی های متفاوتی روبه رو هســتیم‪ .‬تندروی انها البته‬ ‫همگانی نبــوده و در میان بازاریان هم افــراد معتدل وجود‬ ‫داشتند‪ .‬کما اینکه امثال اقای شمشــیری در بازار از جبهه‬ ‫ملی مصدق حمایت می کند‪.‬‬ ‫جریانی پیش از قیام ‪ 15‬خرداد‬ ‫از البه الی مطبوعات ‪ 1320‬می توانیم دریافت کنیم‬ ‫که یک نوع تندروی در میان بازاریان و مذهبیون وجود دارد‪.‬‬ ‫در این اوضاع حزب فدائیان اسالم سر بر می اورد و در واقع‬ ‫می خواهد مطالبات قشر رادیکال را نمایندگی کند‪ .‬می دانیم‬ ‫که فدائیان اســام با مخالفت ایت الله بروجردی به عنوان‬ ‫مرجع اعظم شیعیان جهان مواجه می شود و ایشان چندان‬ ‫از عملکرد این گروه اســتقبال نمی کند؛ بلکه رویکرد منفی‬ ‫به اینها دارد‪ .‬بعد از کودتــای ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬هم فدائیان‬ ‫اسالم به تدریج در تقابل شــدید (البته یک دوره کوتاه بعد‬ ‫از کودتا رابطه فدائیان اســام با دولت در سال های ‪ 33‬و‬ ‫‪ 34‬بد نبود) با حکومت قرار می گیرند‪ .‬اما بعد از ســال ‪ 34‬و‬ ‫پس از ترور نافرجام حسین عال ء ‪ ،‬فدائیان اسالم دچار تنش‬ ‫و تضاد با دولت می شــوند‪ .‬به همین دلیل رهبران فدائیان‬ ‫اسالم دستگیر و برخی اعدام می شوند‪ .‬در مقابل این اعدام‬ ‫هم روحانیت سنتی هم واکنش چندانی نشان نمی دهد و به‬ ‫سکوت می گذرد‪.‬‬ ‫بدین ترتیب‪ ،‬فدائیان اســام به طور موقت از صحنه‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫سیاســی کشــور حذف می شــود اما این مصداق اتش زیر‬ ‫خاکستر است‪ .‬در اواخر دهه ‪ 30‬و اوایل دهه ‪ 40‬می بینیم‬ ‫که این جریان به صورت جریان موتلفــه از ِ‬ ‫دل همان بازار‬ ‫شــروع به فعالیت می کنــد‪ .‬موتلفه هم با ترور حســن علی‬ ‫منصور فعالیت های مســلحانه خود را در ســال ‪ 43‬نشــان‬ ‫می دهد و در ایــن دهه و دهــه ‪ 50‬هــم فعالیت هایی دارد‬ ‫تا اینکه انقالب می شــود‪ .‬البته فدائیان اســام و موتلفه‬ ‫جریانی بودند کــه قبل از قیام ‪ 15‬خــرداد ‪ 1342‬هم وجود‬ ‫داشت‪ .‬منتها این گروه ها قبل از ‪ 15‬خرداد در بین روحانیان‬ ‫سنتی و سرشناس حامی قوی و پشتیبان قوی نداشتند‪ .‬تنها‬ ‫روحانی ای که در پاره ای از مواقع با فدائیان اسالم همراه‬ ‫بود‪ ،‬ایت الله کاشانی بود‪ .‬که ایشان اوال هم جزو روحانیان‬ ‫ســنتی نبودند و در حوزه قم هم نفوذ نداشتند‪ .‬ثانیا تضادها‬ ‫و تنش هایشــان هم با فدائیان اســام بســیار بود؛ ضمن‬ ‫اینکه تعامالت مثبت هم با هم داشتند‪ .‬بعد از فوت ایت الله‬ ‫بروجردی جریان موتلفه که به نوعی فرزند فدائیان اسالم‬ ‫بود‪ ،‬حاال یک مرجع را در کنار خود می دید‪ .‬بنابراین‪ ،‬با شوق‬ ‫و اشتیاق بیشتری به فعالیت های خود ادامه می داد‪ .‬یعنی‬ ‫این گروه ها مخلوق ‪ 15‬خرداد نبودند‪.‬‬ ‫موتلفه سرخورده‬ ‫حــزب موتلفــه از زمان مشــروطه ســرخورده شــده‬ ‫ِ‬ ‫خــود مشــروطه بوجود اورده بود‬ ‫بودند‪ .‬در واقــع بــازار را‬ ‫ولی از ِ‬ ‫دل مشــروطه رضا شــاهی بیرون می اید کــه بازار را‬ ‫ســرکوب می کند‪ .‬در حوادث بعد از مشروطه افرادی مانند‬ ‫مشــهدی باقر بقال با اینکه بازاری بودند‪ ،‬افکاری نزدیک‬ ‫به روشــنفکران داشــتند‪ .‬اما این جریان متوجه می شــود‬ ‫که از مشــروطه پاداشــی نمی گیرد و بعد رضا شــاه می اید‬ ‫میراث ‪ 15‬خرداد‬ ‫امام خمینی(ره) درباره حرکت های مسلحانه چه می گفت؟‬ ‫رحیم نیکبخت‬ ‫‪4‬‬ ‫پژوهشگر تاریخ انقالب‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ابتدا ناخالصی وجود داشت که بعدا به انحراف ایدئولوژیک‬ ‫منجر شد‪.‬‬ ‫اما ان گروه هایی که به طور جدی وارد فاز مســلحانه‬ ‫شدند و به صورت مذهبی اصیل با چنین دیدگاهی در عرصه‬ ‫حضور داشــتند‪ ،‬هیات موتلفه و حزب ملل هستند‪ .‬این دو‬ ‫گروه وارد عرصه اقدام مسلحانه می شــوند‪ .‬انها هم به این‬ ‫نتیجه می رسند که با فعالیت مسلحانه نهضت را پیش ببرند‪.‬‬ ‫در مــورد هیات هــای موتلفه نقش شــخصیتی مهم‬ ‫مانند حاج مهدی عراقی را نباید انــکار و نادیده گرفت‪ .‬این‬ ‫شخصیت حلقه واسطه فدائیان اسالم است با نهضت امام‬ ‫و هیات های موتلفه‪.‬‬ ‫موضوع دیگر این است که مبارزه مسلحانه خط مشی‬ ‫مبارزات امــام(ره) نبوده اســت‪ .‬یعنی ما از امام (ره) ســند‬ ‫یا دست نوشــته صریحی که مبارزه مســلحانه را تایید کند‪،‬‬ ‫نداشتیم‪ .‬یعنی خط مشی امام (ره) این بود که وقتی توده ها‬ ‫به وظیفه خودشان اشنا شدند‪ ،‬دگرگون کردن حکومت کا ِر‬ ‫اســانی خواهد بود‪ .‬در واقع با زدن یک نخست وزیر یا یک‬ ‫مقام حکومتی نظــام تغییر نمی یابد‪ .‬همان طــور که بعد از‬ ‫انقالب می بینیم که منافقین با ان همه ترور نتوانستند به نظام‬ ‫جمهوری اسالمی خدشه ای وارد کنند‪.‬‬ ‫هیات موتلفه بعد از تبعید امام (ره) به این نتیجه رسید‬ ‫که حتما باید کاری انجام دهد‪ .‬واقعه ‪ 15‬خرداد هم البته انها‬ ‫را به این باور رسانده بود‪ ،‬اما تبعید امام (ره) این گروه را برای‬ ‫اقدام مسلحانه مصمم تر کرد‪ .‬ظاهرا فتوایی از سوی ایت الله‬ ‫میالنی در این مورد مطرح می شود‪ .‬البته نه فتوای مکتوب‪،‬‬ ‫اما گفته می شود جواز شــفاهی برای اقدام مسلحانه کسب‬ ‫شده بود‪ .‬ظاهرا خشم عمومی از تبعید امام (ره) وجود داشت‬ ‫و در قالب ترور حسن علی منصور خودش‬ ‫را نشان می دهد‪.‬‬ ‫یاداور شــوم کــه در واقعــه کربال‬ ‫مســلم بن عقیل در شــرایط تــرور قرار‬ ‫می گیرد اما از ایــن کار امتناع می کند و‬ ‫این روایت نشان می دهد که ترور ریشه‬ ‫در اســام ندارد‪ .‬با این حــال‪ ،‬فعالیت‬ ‫مسلحانه گروه های اســامی در عصر‬ ‫حاضر را نمی شود به تروریسم نسبت داد‪.‬‬ ‫همانطور که اشاره کردم اگر رزم ارا‬ ‫تــرور نمی شــد او به عنوان یــک عنصر‬ ‫انگلیسی اجازه ملی شدن صنعت نفت را‬ ‫نمی داد‪ .‬حتی تهدید کرده بود که مجلس‬ ‫را روی سر نمایندگان خراب خواه د کرد‪ .‬‬ ‫ی غیر از اقدام مسلحانه‬ ‫با چنین شخصیت ‬ ‫با چه اقدامی می توان به نتیجه رسیده؟‬ ‫ما بایــد بــدون اینکه اقــدام این‬ ‫گروه های مذهبی کــه وارد فعالیت های‬ ‫مســلحانه شــدند را نفی کنیم‪ ،‬بیاییم و‬ ‫ببینیم که این اقدامات نتیجه بخش بوده است یا نه؟ البته ان‬ ‫سخنرانی های تاثیر گذار شخصیت های انقالبی را گروه های‬ ‫چریکی نداشتند‪.‬‬ ‫استراتژی امام (ره) این بود که روحانیت به وظیفه خود‬ ‫که همان اگاه کردن مردم است‪ ،‬درست عمل کند‪ .‬وقتی هم‬ ‫که مردم به وظایف خود اگاه شدند‪ ،‬خدا هم طبق ایه شریفه‬ ‫قران که «خداوند سرنوشــت هیچ قومی را عوض نمی کند‬ ‫تا اینکه ان قوم در خودشان تغییر ایجاد کنند » انها را یاری‬ ‫می کند‪ .‬در واقع امــام (ره) هم چنین اســتراتژی را در نظر‬ ‫می گیرد‪.‬در هر حال‪ ،‬تاثیرات فعالیت های دیگر مذهبی ها‬ ‫نقش بیشتری نسبت به اقدامات مسلحانه داشته است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در تاریخ انقــاب اســامی و پیش از انکــه نهضت‬ ‫امام خمینی را مورد بررســی قرار دهیــم‪ ،‬می بینیم که حزب‬ ‫فدائیان اســام اقدام به فعالیت های مســلحانه می کنند‪.‬‬ ‫همین اقدامات به نظر من نقش مهمی در ملی شدن صنعت‬ ‫نفت داشته است‪ .‬ترور هژیر و رزم ارا و پیش از اینها هم احمد‬ ‫کسروی بود که البته بحث کسروی با دو نخست وزیر دوران‬ ‫پهلوی متفاوت اســت و بحث اعتقادی‬ ‫در میان بود‪.‬‬ ‫واقعیت این است که گروه فدائیان‬ ‫اسالم را یک گروه منفی در جامعه معرفی‬ ‫می کنند‪ ،‬اما شاهد این هستیم که نواب‬ ‫صفوی پیــش از ترور کســروی بارها به‬ ‫او مراجعــه می کند و بحــث و گفت وگو‬ ‫می کند‪ .‬یعنی به این شــکل نیســت که‬ ‫فدائیان اســام از همان ابتدا به گزینه‬ ‫ترور برسند‪ .‬انها در قضیه احمد کسروی‬ ‫نشان دادند که برای تغییر به دنبال بحث‬ ‫و گفت وگو بودند‪ .‬با کســروی چندین بار‬ ‫نشســتند و صحبت کردند اما ان غرور‪،‬‬ ‫تکبر و پرخاشگری که کسروی داشت‪،‬‬ ‫بحث را به جایی نمی رســاند‪ .‬به همین‬ ‫دلیــل فدائیــان اســام به ایــن نتیجه‬ ‫می رسند که کسروی را ترور کنند‪.‬‬ ‫در مورد رزم ارا هم شــاهد هستیم‬ ‫که قبل از وقوع حادثه‪ ،‬نیروهای ملی و‬ ‫مذهبی مانند دکتر مصدق و ایت الله کاشانی برای ترور رزم ارا‬ ‫تفاهم دارند‪ .‬یعنی انها هم خواهان این هستند که این اقدام‬ ‫صورت بگیرد و بنابراین‪ ،‬فدائیان اسالم خود سرانه دست به‬ ‫ترور رزم ارا نزدند‪ .‬در واقع با یک عــزم و اراده جمعی به این‬ ‫نتیجه می رســند که رزم ارا را ترور کنند‪ .‬البته بعد از کودتای‬ ‫ی و اراده جمعی را نپذیرفتند و به نوعی‬ ‫‪ 28‬مرداد چنین تفاهم ‬ ‫این موضوع را انکار کردند‪ ،‬اما ایــن اتفاقی بود که رخ داده‬ ‫است‪ .‬اما دلیل اینکه جمعی از مقامات حکومت و همین طور‬ ‫گروه های مخالف حکومت مانند فدائیان اسالم خواستند که‬ ‫رزم ارا را از میان ببرند‪ ،‬چه بود؟‬ ‫رزم ارا‪ ،‬نخست وزیر دوره پهلوی در ماجرای ملی شدن‬ ‫صنعــت نفت مخالفت شــدیدی داشــت‪ .‬حضــور رزم ارا و‬ ‫فعالیتش برای به نتیجه نرسیدن ملی شدن نفت تاثیر بسیاری‬ ‫داشــت‪ .‬یعنی اگر زنده می مانــد احتمال اینکــه نفت ملی‬ ‫نمی شد بسیار بود‪ .‬در واقع مهمترین عامل ملی نشدن نفت ‬ ‫رزم ارا می توانست باشد‪ .‬او خیلی جدی و خشن هم در مقابل‬ ‫مجلس ایستاده بود‪.‬‬ ‫در نهضت امام خمینی هم کــه بعد از واقعه ‪ 15‬خرداد‬ ‫اتفاق می افتد‪ ،‬گروه های مسلحانه شــکل می گیرد‪ .‬حاال‬ ‫انهایی که گرایش مذهبی داشتند‪ ،‬مانند سازمان مجاهدین‬ ‫خلق اولیه به این نتیجه می رســند که باید اقدام مســلحانه‬ ‫صورت بگیرد‪ .‬گرچه در ســازمان مجاهدین خلق از همان‬ ‫و این گروه را ســرکوب می کند‪ .‬بنابراین‪ ،‬ســرخوردگی در‬ ‫بازار رخ می دهــد که انها به این نتیجه می رســیدند که باید‬ ‫با خشونت پاســخ حکومت را دهند‪ .‬البته بخشی از بازار که‬ ‫بدنــه بازاریان هســتند همچنان می خواهنــد تعامل کنند‪.‬‬ ‫زمانی که فدائیان اسالم (دهه ‪ 20‬و ‪ )30‬فعالیت می کردند‪،‬‬ ‫شرایط کشــور فرق می کرد‪ .‬فدائیان اسالم در این سال ها‬ ‫می توانستند متحدانی در بین مقامات کشور داشته باشند‪.‬‬ ‫در ضمن ساواکی وجود نداشت و شهربانی و ارتش به طور‬ ‫کلی ضعیف بود‪ .‬اما در دهه ‪ 40‬محمدرضا شــاه و دستگاه‬ ‫امنیتی اش در اوج قدرت قرار داشتند‪ .‬برای همین فعالیت‬ ‫مسلحانه موتلفه در این سال ها با فدائیان اسالمِ دوران قبلی‬ ‫متفاوت بود و به نوعی شرایط سخت شده بود‪ .‬حزب ملل هم‬ ‫جزو این گروه ها بودند و واقعیت این اســت که تمامی این‬ ‫گروه ها توسط حاکمیت سرکوب می شدند‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫ترور نیست‪ ،‬جهاد است‬ ‫عبدخدایی از اقدامات مسلحانه نیرو های اسالمی می گوید‬ ‫سیاست‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫احمد کســروی باتوجه بــه اینکــه در ابتدا تحت‬ ‫اموزش هــای اســامی بود توســط تشــکیالت‬ ‫فداییان ترور شد‪.‬‬ ‫داستان کسروی مفصل است‪ .‬من با او اشنا بودم‪.‬‬ ‫پدرم مرحوم شیخ غالمحسین ترک تبریزی در دوره تحصیل‬ ‫در تبریــز با احمد کســروی‪ ،‬محمد خیابانــی‪ ،‬پدر مهندس‬ ‫بــازرگان و‪ ...‬هم دوره بــود‪ .‬انهــا در تبریز طلبــه بودند اما‬ ‫متاسفانه اقای کسروی منحرف می شود‪ .‬البته او زمانی امام‬ ‫جماعت بود و به جمع مشروطه خواهان محلق می شود و با‬ ‫شیخ محمد خیابانی مخالفت می کند و پس از انکه رضا خان‬ ‫دادگســتری جدید را تشــکیل می دهد به عنوان نخســتین‬ ‫دادستان انتخاب می شــود‪ .‬البته من نمی خواهم داستان‬ ‫کسروی را به طور مفصل بازگو کنم‪.‬‬ ‫به هر حال‪ ،‬احمد کسروی هم جزو کسانی بود که‬ ‫ترور شد‪...‬‬ ‫ترور نه‪ ،‬کشــته شــد‪ .‬چون ما واژه ترور را مصرف‬ ‫نمی کنیم‪ ،‬ترور به معنای ایجاد رعب و وحشــت است‪ .‬این‬ ‫واژه در انقالب کبیر فرانســه استفاده شــده‪ .‬انهایی هم که‬ ‫ترور می کردند طرف مقابل خود را نمی شناختند و بعد از ترور‬ ‫هم فرار می کردند‪ .‬در حالی که شرایط برای ما فرق می کرد‪.‬‬ ‫ما با شناخت این کار را انجام می دادیم‪ .‬ابتدا به طرف مقابل‬ ‫اخطار می دادیم و بعد از این که این کار را انجام می دادیم‪،‬‬ ‫فرار نمی کردیم‪ .‬همانجا می ایستادیم و الله اکبر می گفتیم‪.‬‬ ‫اما قبــول نداریــد که خــود این وضعیــت رعب و‬ ‫وحشــت ایجــاد می کــرد‪ .‬اگر فــرض کنیــم که‬ ‫شــخصیت هایی که مورد هدف قرار می گرفتند‪،‬‬ ‫پیش بینی کشــته شــدن را می کردنــد‪ ،‬اما مردم‬ ‫عادی که بی اطــاع از اهداف شــما بودند‪ .‬یعنی‬ ‫قبــول ندارید کــه همیــن موضوع باعــث ترس‬ ‫می شد؟‬ ‫واقعیت این اســت که ما با مردم عادی هیچ کاری‬ ‫نداشــتیم‪ ،‬چون ما هیچ وقت بمب گــذاری نکردیم و هیچ‬ ‫پاســبانی را هم مورد هدف قــرار نمی دادیم‪ .‬وزیــر دربار یا‬ ‫شــخصیت هایی که اخالل در وحدت عمومی می کردند‪،‬‬ ‫به انها اخطار داده می شد‪ .‬بعد از اینکه اخطار می دادند این‬ ‫کار انجام می شد و به همین دلیل اسم این را اعدام انقالبی‬ ‫می گذاشــتند‪ .‬مرحوم ایت الله طالقانی در چهاردهم اسفند‬ ‫ســال ‪ 57‬صریحا گفت که انها اعدام انقالبــی می کردند‪.‬‬ ‫اوال از مرجع فتوا داشتند‪ ،‬ثانیا اعالم می کردند که اگر شما‬ ‫از پســت خود کنار نروید محکوم به مرگ هســتید‪ .‬در مورد‬ ‫رزم ارا همین اتفاق افتاد‪ ،‬در مورد هژیر و کسروی و بقیه هم‬ ‫همین طور بوده‪ .‬شــما اگر تاریخ ترور که از انقالب فرانسه‬ ‫شروع شد را بخوانید شیوه عمل‪ ،‬طرز برخورد و اعالم قضیه‬ ‫با هم متفاوت است‪ .‬بسیاری از روحانی ها و مراجع تقلید از‬ ‫اقدام ما حمایت کردند‪ .‬مانند شیخ امینی‪ ،‬ایت الله کاشانی و‬ ‫دیگران نمی شود گفت که این شیوه اتخاذی ترور است‪ .‬پس‬ ‫واژه ها بار معانی شان زیاد است و همانطور که گفتم اقدام ما‬ ‫اعدام انقالبی است‪ .‬ترور از فرنگ امده‪.‬‬ ‫مثالی می زنید کــه واژه تــرور را به طور کلی نقض‬ ‫کند؟‬ ‫بــرای مثــال در مســاله ملی شــدن صنعــت نفت‬ ‫نخست وزیر مملکت با صراحت در مجلس شورای ملی ان‬ ‫روز اعالم می کند که ملت ایران قدرت ســاختار یک لوله را‬ ‫ندارد و اینکه ما نفــت را خواهیم داد به انگلیســی ها‪ .‬تمام‬ ‫قدرت حکومت پشت سرش است و او تقریبا ذخایر مملکت‬ ‫‪5‬‬ ‫او تنها بازمانده عاملیت یــک اعدام انقالبی‬ ‫اســت‪ .‬محمد عبدخدایــی که در دهــه ‪ 20‬زمانی‬ ‫که در تشــکیالت فداییان اســام حضور داشت‪،‬‬ ‫حســین فاطمی را ترور کرد‪ .‬مثلث در همین راستا‬ ‫در گفت وگو بــا این تنها بازمانده اقدام مســلحانه‬ ‫تحــت اموزه های اســام سیاســی به دالیــل بروز‬ ‫اقدام مســلحانه نیروهای اسالمی پرداخته است‪.‬‬ ‫اقای عبدخدایــی در این گفت وگو بســیار صریح‬ ‫نظرات خود را بیان کرده است‪.‬‬ ‫را می خواهد به انگلیس بدهد‪ .‬می خواهــد هجمه کند و با‬ ‫قدرتی که دارد به نیروهای ملی به صراحت می گوید که من‬ ‫مسجد شاه را بر سر ایت الله کاشــانی خراب می کنم‪ .‬تمام‬ ‫مخالفان را بــه دادگاه نظامی تحویل می دهــد‪ .‬به این ادم‬ ‫اخطار می شــود که اگر اســتعفا ندهی و نروی‪ ،‬خود به خود‬ ‫محکوم به اعدام هستی‪ .‬این محکومیت و این اعدام اجرا‬ ‫خواهد شد‪ .‬به همین دلیل شما می بینید که در یازدهم اسفند‬ ‫سال ‪ 29‬که ِ‬ ‫خود من در مسجد شاه بودم‪ ،‬مرحوم شهید شیخ‬ ‫عبدالحســین واحدی به صراحــت می گوید کــه رزم ارا برو‬ ‫واال روانه ات می کنیم‪ ،‬ما مسلسل را می جویم و تفاله اش را‬ ‫بیرون می ریزیم‪ ،‬نفت از ان ملت ایران است و باید ملی شود‬ ‫و اگر نشود شما مهاجم به اسالم و ملت هستید‪ .‬برای ملت‬ ‫ایران هم حکم یک سرباز خارجی و تجاوزگر را دارید‪ .‬اینها‬ ‫با صراحت گفته می شــود اما رزم ارا نمی رود‪ ،‬باز به کارهای‬ ‫خود ادامه می دهد‪ .‬بنابراین می بینیم که در شانزدهم اسفند‬ ‫‪ 29‬رزم ارا در مسجد شاه توسط خلیل طهماسبی زده شده و‬ ‫کشته می شود‪ .‬بعد طهماسبی را دستگیر می کنند‪ ،‬می پرسند‬ ‫اسمت چیســت‪ ،‬می گوید عبدالله موحد رســتگار‪ .‬شب از‬ ‫او می پرســند که چرا این اســم را گفتی؟ گفت که بنده خدا‬ ‫هستم‪ ،‬یکتا پرست هستم و با رفتن در بستر شهادت رستگار‬ ‫ترور نه‪ ،‬کشته شد‪ .‬چون ما واژه ترور را‬ ‫مصرف نمی کنیم‪ ،‬ترور به معنای ایجاد‬ ‫رعب و وحشت است‬ ‫می شوم‪ .‬طهماســبی هم می توانســت فرار کند اما در بازار‬ ‫الله اکبر می گوید و خودش را معرفی می کند و دلیل کشتن‬ ‫رزم ارا را می گوید‪ .‬تاکید می کند که من رزم ارا را کشتم چون‬ ‫به دین اســام و ذخایر ملی ما هجوم کــرده و می خواهد به‬ ‫دشمن خارجی دهد‪ .‬پس اسم این را نمی شود گذاشت ترور‪.‬‬ ‫انهایی که بمب گذاری می کنند و عده ای بی گناه را به کشتن‬ ‫می دهند را اقدام ترور می گویند‪.‬‬ ‫در همین جریان رزم ارا ایا مردم عادی دچار رعب‬ ‫و وحشت نشدند؟‬ ‫من معتقدم کــه مردم ما اگاه بودنــد‪ .‬چون خیانت‬ ‫رزم ارا هم به مردم محرز شــده‪ ،‬مردم خواستار ازادی استاد‬ ‫خلیل می شوند و همین اتفاق هم می افتد‪ .‬نه تنها این مساله‬ ‫ایجاد وحشت نمی کند بلکه مردم طومارها امضا می کنند و‬ ‫برای مجلس می فرستند که کسی که نخست وزیر را کشته‬ ‫ازاد کنید‪ .‬این نخست وزیر خائن بوده‪ ،‬این هژیر وزیر دربار‬ ‫خائن بوده و این اقای احمد کســروی در شرایطی به تشیع‬ ‫حمله کرده که تشیع برای برطرف کردن اشکاالت موجود‬ ‫حرکت کرده بود‪ .‬به همیــن دلیل مرحوم نواب صفوی دفعه‬ ‫اول که کسروی را مضروب می کند و به زندان می افتد‪ ،‬مردم‬ ‫از او حمایت می کنند‪ .‬مردم ‪ 13‬هزار تومان به دادگســتری‬ ‫می دهنــد و قــرار کفالت صــادر می شــود و بــه موجب ان‬ ‫نواب صفوی ازاد می شود‪ .‬شما نیمه خالی لیوان را می بینید‬ ‫که مردم ترسیدند‪ ،‬نه اتفاقا مردم استقبال کردند‪.‬‬ ‫خودتان با سن پایین سر از حزب فدائیان اسالم‬ ‫دراوردید‪ ،‬روند عضویت شما چگونه طی شد؟‬ ‫پدرم ســال ‪ 1311‬به خاطر مخالفت با رضا خان از‬ ‫تبریز به مشهد تبعید شد‪ .‬امام جمعه قبل و بعد از انقالب بود‪.‬‬ ‫خودش از کســانی بود که در نجف درس اخوند خراسانی‪،‬‬ ‫عالمه محمدحسین نائینی و‪ ..‬خوانده بود‪ .‬او اولین مجله را‬ ‫در تبریز راه اندازی کرد‪ .‬بعد سال ‪ 1307‬با رضا خان مخالفت‬ ‫کرد و ‪ 4‬سال بعد تبعید شد‪ .‬بعد از شهریور ‪ 20‬وقتی کسروی‬ ‫کتابش علیه شیعه را نوشــت‪ ،‬پدر من جواب او را می دهد‪.‬‬ ‫وقتی هم که نواب صفوی در تهران قصد کشــتن کسروی‬ ‫را داشــته از علما می پرسد که اگر به مشــهد رفتم منزل چه‬ ‫کسی بروم؟ در انجا حاج ســراج انصاری و ایت الله کاشانی‬ ‫ادرس خانه ما را می دهد‪ .‬به همین دلیل در اســفند ‪ 24‬من‬ ‫برای اولین بــار نواب صفوی را در خانــه خودمان دیدم‪ .‬ان‬ ‫موقع من کالس چهارم بودم و مدرســه بودم‪ .‬ان موقع من‬ ‫مادر نداشتم و وقتی به خانه برگشتم مادر دومم گفت که من‬ ‫چهره ای نورانی را در صورت نواب صفوی دیدم‪ .‬این مساله‬ ‫در من تاثیر گذاشت‪ .‬سال ‪ 29‬که امدم تهران اوج مبارزات‬ ‫نهضت بود‪ .‬تا اینکه رزم ارا کشــته شــد و در شب عید نوروز‬ ‫فدائیان اسالم دستگیر شدند‪ .‬نواب صفوی هم دستگیر شد‪.‬‬ ‫بعد جلساتی تشکیل شــد که من هم در ان شرکت کردم که‬ ‫‪ 15‬ساله بودم‪ .‬از انجایی که در خانواده ای مذهبی بزرگ شده‬ ‫بودم‪ ،‬در جریان اختالف دکتر مصدق و نواب صفوی طرفدار‬ ‫نواب بودم‪ .‬بعد در جریان زندانی شــدن نواب صفوی وقتی‬ ‫قرار شد ‪ 30‬نفر به این موضوع اعتراض کنند‪ ،‬اولین کسی که‬ ‫دستش را باال برد‪ ،‬من بودم‪ .‬از اینجا در میان فدائیان اسالم‬ ‫شناخته شدم و البته شــخصیت پدرم هم تاثیرگذار بود‪ .‬بعد‬ ‫ما جلوی زندان تحصن کردیــم و ریختند و ما را کتک زدند‪.‬‬ ‫پس از ان دکتر فاطمی که با سرهنگ نظری مالقات کرد‪،‬‬ ‫گفته بود که این فدائیان اســام را از زندان ازاد کنید و اگر‬ ‫در این میان نواب صفوی هم کشــته شد برایش بزرگداشت‬ ‫می گیریم‪ .‬بنابراین‪ ،‬این مفهوم پیدا شد که درصدد کشتن‬ ‫نواب صفوی هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫سیاست‬ ‫اطالعــات و جزئیــات‪ ،‬مالقات فاطمــی و نظری‬ ‫چگونه به شما می رسید؟‬ ‫ببینید‪ ،‬انها وقتی در زندان با هــم مالقات کردند‪،‬‬ ‫پاســبان امد و به مــا گفــت‪ .‬ان موقــع همه چیز بــاز بود و‬ ‫مثل حاال نبود‪ .‬یک مســاله دیگــر هم وجــود دارد‪ ،‬اینکه‬ ‫نهضت های اسالمی بعد از جنگ جهانی دوم در تمام دنیای‬ ‫اسالم رشــد کرد‪ .‬در مصر اســتاد حســن البنا‪ ،‬سید محمد‬ ‫قطب‪ ،‬ســعید رمضان و‪ ...‬پیدا شــدند‪ ،‬در عراق جمعیت‬ ‫حکومت اســامی بودند‪ ،‬در اردن و فلسطین سید حسینی‬ ‫پیدا شد‪ ،‬در افغانستان و ترکیه نهضت اسالمی در حال رشد‬ ‫بود‪ ،‬در ایران هم فدائیان اســام پیدا شده بودند‪ .‬البته این‬ ‫گروه ها در کشــورهای مختلف هماهنگــی فیزیکی با هم‬ ‫نداشــتند‪ .‬اینها به طور خودجوش به وجود امــده بودند تا به‬ ‫استعمار پایان دهند‪ .‬به نظر من‪ ،‬در اینجا استعمار در جهت‬ ‫سرکوب نهضت های اسالمی تالش می کرد‪ .‬استعمارگران‬ ‫ناسیونالیسم یا ملی گرایی را در مقابل نهضت های اسالمی‬ ‫قرار می دادند‪ .‬می بینیم در افغانستان سردار داود خان پیدا‬ ‫می شــود‪ ،‬در ترکیه عصمت اینونو پیدا می شــود‪ ،‬در مصر‬ ‫عبدالناصر پیدا می شود و در لبنان‪ ،‬عراق و یمن‪ ،‬دیگران‪.‬‬ ‫در این سال ها در عراق مسلمانان مجاهد کشته می شوند‪،‬‬ ‫در ایران فدائیان اســام اعدام می شــوند و در افغانســتان‬ ‫رهبران مســلمان زندانی می شــوند‪ .‬به هــر جهت نهضت‬ ‫اسالمی در سرتاســر جهان به نام ناسیونالیسم و ملی گرایی‬ ‫سرکوب می شود‪.‬‬ ‫در واقع این نهضت اســامی‪ ،‬اسالم سیاسی را‬ ‫جایگزین اسالم سنتی می کند‪...‬‬ ‫بله‪ ،‬اسالم سیاســی ســرکوب می شــود‪ .‬این عده‬ ‫با اسالم ســنتی کاری ندارد و با اســام سیاسی می خواهد‬ ‫حاکمیت امپریالیسم را از کشــورهای اسالمی خارج کند‪.‬‬ ‫شما نگاه کنید که همه اینها به طور هماهنگ اجرا می شود‪.‬‬ ‫مثال در عراق حزب بعثی و پیدا می شود و وقتی این مسائل‬ ‫را می بینیم متوجه می شویم که یک جریان قوی استعماری‬ ‫برای سرکوب اسالم سیاسی وجود داشته‪ .‬این یک نظر کلی‬ ‫است که من بعدها به ان رســیدم‪ .‬وقتی یک کشور خارجی‬ ‫حمله کند شما دفاع می کنید‪ .‬گروه های اسالم سیاسی هم‬ ‫همین روند را طی کردند‪ .‬عراق وقتی به ایران حمله کرد‪ ،‬ما‬ ‫دفاع کردیم‪ ،‬ما که نجنگیدیم بلکه دفاع کردیم‪ .‬دولت ها با‬ ‫هجمه ای که علیه اسالم به زور اسلحه به راه می اندازند باید‬ ‫دفع شوند‪ .‬بنابراین فدائیان اسالم این دیدگاه را داشتند که‬ ‫ما دفاع می کنیم و ترور نمی کنیم‪.‬‬ ‫پدر شــما به عنوان یک شــخصیت مذهبــی و با‬ ‫فعالیت هایی که انجام داده بود‪ ،‬هیچ گاه به گزینه‬ ‫اقدام مسلحانه نرفته بود؛ شما چطور به این گزینه‬ ‫رسیدید؟‬ ‫پدر من ســنتی نبود و به خاطر شرایطی که داشت با‬ ‫من فرق می کرد‪ .‬اما هیچ گاه با من مخالفت نکرد‪ .‬من را با‬ ‫پدرم مقایسه نکنید‪ .‬فاصله ســنی ما زیاد بود‪ .‬در عین حال‬ ‫پدرم بعد از مخالفت با رضا خان ‪ 8‬ماه در تبریز مخفی شــده‬ ‫بود و بعد تبعید شد‪ .‬او عالم مجاهدی بوده‪ .‬به عالوه معتقد‬ ‫به مســائل فرهنگی در واقع فرهنگ ســاز بوده‪ .‬او به لحاظ‬ ‫فرهنگی اهدافش را پیش می برده‪ .‬برای همین شــرایط او‬ ‫با من فرق می کرد‪.‬‬ ‫اما درباره اینکه در تاریخ اســام اقدام مسلحانه‬ ‫به شکلی که فدائیان اســام‪ ،‬موتلفه و حزب ملل‬ ‫انجام می دادند وجود ندارد‪ ،‬چه نظری دارید؟‬ ‫در اسالم مساله جهاد بســیار مطرح است‪ .‬اسالم‬ ‫اصوال دین جهاد و شهادت است‪ .‬به همین جهت است که در‬ ‫طول تاریخ اسالم جنگ ها و جهادها و قیام ها علیه حاکمیت‬ ‫زیاد شده‪ .‬روایت است که عده ای از شیعیان شب ها شمشیر‬ ‫به کمر می خوابیدند که اگر امام زمان(عج) ظهور کرد حرکت‬ ‫کنند و بجنگند‪ .‬شما این ُبعد اسالم را نگاه کنید‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫پس لرزه های باخت بزرگ‬ ‫بین الملل‬ ‫حزب اردوغان سرانجام پاسخ جاه طلبی های خود را در روز انتخابات پارلمانی ترکیه به چشم‬ ‫دید‪ .‬ترک ها به بلندپروازی های اردوغان وحزبش «نه» گفتند و با رای خود نشان دادند که با برخی‬ ‫از برنامه های اجتماعی‪ ،‬سیاست خارجی و سیاسی اردوغان سرسازگاری ندارند ‪ .‬طبقه متوسط‬ ‫در ترکیه می خواهد مطالبات اجتماعی و سیاســی اش بیش از پیش تامین شود و در عین حال‬ ‫هویت الئیســیته و میراث کمال اتاتورک در این کشــور تا حدودی برقرار و محفوظ بماند‪ .‬برخی‬ ‫نشانه های پس از انتخابات حاکی از کوتاه امدن حزب رجب طیب اردوغان در مناسبات سیاسی‬ ‫و اجتماعی است‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫ماجراجویی اردوغان در‬ ‫منطقه از رای اش کاست‬ ‫گفت وگویمثلثباعلیقائم مقامی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪1‬‬ ‫انتخابات پارلمانی ترکیه این سوال را پیش اورد که‬ ‫علت ریزش ارای حزب عدالت و توسعه چیست‪.‬‬ ‫ایا از دست دادن این میزان رای با وجود انکه این‬ ‫حزب همچنان اکثریت ارا را دارد به معنی شکست‬ ‫اسالم گراهاست؟‬ ‫شکســت حزب حاکم در ترکیه دالیل بسیاری دارد‬ ‫که یکی از علل ان مسائل متعدد در سیاست داخلی و خارجی‬ ‫این کشور بوده است‪ .‬در بحث سیاست داخلی رجب طیب‬ ‫اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه از نظر سیاسی و اجتماعی به‬ ‫نوعی سیاست مذهب گرایی را دنبال کرد‪ .‬درواقع او بر مسائل‬ ‫ســنی ها تاکید کرد و عمده فعالیت هایش در چند سال اخیر‬ ‫به گونه ای سنی محور بود‪.‬‬ ‫یکی از نمونه های این موضوع را در نام گذاری پل سوم‬ ‫ی در این شهر دارد‪ ،‬می توان دید‪.‬‬ ‫اســتانبول که نقش مهم ‬ ‫اردوغان این پل را به نام سلطان یاقوذ سلیم نام گذاری کرد‪.‬‬ ‫در دوران پادشاهی یاقوذ سلیم دو مفتی به نام های ابوسعود‬ ‫افندی و ابوکمال افندی فتوای قتل علویان و شیعیان را صادر‬ ‫کردند‪ .‬یاقوذ سلیم نیز برهمین اساس به قتل عام علویان و‬ ‫شیعیان پرداخت‪.‬‬ ‫انتخاب این نام از ســوی اردوغــان در حالی صورت‬ ‫گرفت که علویان و شیعیان ترکیه نســبت به سلطان یاقوذ‬ ‫سلیم و کشتاری که انجام داده اســت‪ ،‬حساسیت بسیاری‬ ‫دارند‪ .‬بــا این حال انها بــدون توجه به علویانــی که در این‬ ‫کشــور زندگی می کنند در جهت سیاست سنی محوری خود‬ ‫عمل کردند‪ .‬این موضوع و مسائلی از این دست باعث شد‬ ‫که علویان از صفوف حزب عدالت و توسعه فرار کنند و رای‬ ‫خود را به صندوق دیگر احزاب بریزند‪.‬‬ ‫یکی دیگــر از موضوعات مــورد اهمیــت دراین باره‬ ‫بحث مورد نظر کردها به نام «گشــایش» است که راه حل‬ ‫دموکراتیک کردی نامیده می شــود‪ .‬کردها این موضوع را‬ ‫دنبال کردند و و توانســتند یک ســری اصالحات را در نظام‬ ‫اجتماعی ترکیه بگنجانند‪.‬‬ ‫به طور مثال انها توانســتند در برخی دانشگاه ها زبان‬ ‫کردی را جای دهند و در شــبکه تلویزیونی نیــز یک کانال‬ ‫کردی افتتاح کنند‪ .‬البته هدف این گروه ان بود که اموزش‬ ‫زبان کردی را در مــدارس دولتی نیز جــای دهند که موفق‬ ‫نشدند اما به دنبال پیگیری انها این زبان در اموزشگاه های‬ ‫خصوصی گســترش یافت‪ .‬با وجود اینکه انها توانستند در‬ ‫این باره به موفقیت هایی دســت یابند اما نتوانســتند حق و‬ ‫حقوق اساســی و دموکراتیــک خود را در خصــوص قانون‬ ‫اساسی‪ ،‬انتخابات‪ ،‬احزاب سیاسی و سایر قوانین موضوعی‬ ‫ترکیه تغییر دهند‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که گروه های کرد واقع در ترکیه از‬ ‫جمله حزب دموکراتیک خلق ها معتقدند که باید حق و حقوق‬ ‫کردها یعنی زبان‪ ،‬فرهنــگ و عرف و عادتشــان در قانون‬ ‫اردوغان به تحرک اجتماعی در ترکیه‬ ‫بی توجهی کرد‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫سیامک کاکایی در گف ‬ ‫تروریســتی جبهه النصره و داعــش به قتل عــام علویان و‬ ‫شیعیان توســط این گروه ها پاســخ مثبت داد‪ .‬هر چند این‬ ‫سیاست او واکنش های جهانی بسیاری را به دنبال داشت‪،‬‬ ‫اما اردوغان از کشــته شدن ســنی ها صحبت می کرد و این‬ ‫موضوع را به گونه ای جلوه می داد که گویا سنی ها در عراق‬ ‫در حال نابودی هســتند‪ .‬این در حالی بود که بیشتر کسانی‬ ‫که در سوریه و عراق کشته شدند‪ ،‬شــیعه بودند با این حال‬ ‫انها به صورت مســتمر خبرها را بالعکس جلوه می دادند‪ .‬به‬ ‫دلیل همین سیاســت های او در حال حاضر همه مرزهای‬ ‫ترکیه ‪ -‬به غیر از ســه منطقه که در دســت کردهاســت ‪ -‬در‬ ‫اختیار گروه های تروریستی است‪ .‬ترکیه در سیاست خارجی‬ ‫با محوریت سیاســت های امریکا عمل کرد‪ .‬در واقع هدف‬ ‫انها این بود که در عراق و سوریه محوریت سنی مذهب را به‬ ‫وجود بیاورد تا نفوذ ترکیه در این مناطق گسترش پیدا کند‪.‬‬ ‫همین موضوعات به واکنش مردم منجر و باعث شــد مردم‬ ‫چنین اجازه ای ندهند‪ .‬درواقع کاســته شــدن از رای حزب‬ ‫عدالت و توسعه نشان دهنده اگاهی مردم در ترکیه و مخالفت‬ ‫انها با سیاست های دولت اســت‪ .‬در واقع کاهش رای این‬ ‫حزب به معنای ان اســت که مردم به ادامه چنین روندی در‬ ‫سیاست داخلی و خارجی «نه» گفتند‪.‬‬ ‫شما در بسیاری از بخش ها به نقش کردها اشاره‬ ‫کردید‪ .‬بســیاری از تحلیلگران معتقدند که یکی‬ ‫از دالیل کاسته شــدن رای حزب عدالت و توسعه‬ ‫و افزایش ســهم کردها به دلیل نقش احزاب کرد‬ ‫ترکیه اســت‪ .‬کردها تا چه اندازه برای جذب ارای‬ ‫مخالف با حزب عدالت و توسعه تالش کردند؟‬ ‫نقش احزاب کرد در این باره بســیار پررنگ است‪.‬‬ ‫حزب دموکراتیک خلق های ترکیه به ریاســت صالح الدین‬ ‫دمیرتاش و فیغن یوک سک داغ در انتخابات اخیر توانستند‬ ‫به این موفقیت برسند‪ .‬این حزب برای افزایش ارای خود در‬ ‫ترکیه به جذب اری برخی از کردهایی کــه تاکنون به حزب‬ ‫عدالت و توسعه رای می دادند‪ ،‬پرداخت‪ .‬در ترکیه کردهای‬ ‫مذهبی و کردهایی کــه در مناطق غربی ترکیه ســاکن اند‪،‬‬ ‫همواره به حزب عدالت و توسعه رای می دادند‪ ،‬اما تحوالت‬ ‫اخیری که در مســائل سیاســی و اجتماعی ترکیــه رخ داد‪،‬‬ ‫باعث شــد این بخش از کردها به حزب دموکراتیک خلق ها‬ ‫رای دهند‪.‬‬ ‫از طرف دیگر گــروه فتح الله گولن که بــه انها دولت‬ ‫موازی یا پنهان گفته می شود از حزب عدالت و توسعه روی‬ ‫برگرداندند بنابراین رهبران این گروه هم با وجود انکه مخالف‬ ‫افکار و سیاســت های حزب دموکراتیک خلق هستند اما به‬ ‫دلیل مخالفت با سیاســت هایی که دولــت ترکیه دنبال کرد‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫قائم مقامــی بــا اشــاره به‬ ‫اینکه مردم با اگاهــی رای دادند‬ ‫و روشنگری خود را در انتخابات‬ ‫اخیر نشــان دادنــد‪ ،‬می گوید‪:‬‬ ‫«عملکرد بــد حــزب «عدالت و‬ ‫توســعه» باعث شــد کــه حزب‬ ‫دموکراتیک خلق ها بتواند بخشــی از ارای این حزب را‬ ‫جذب کند که این موضوع نشــان دهنده برنامه داشتن‬ ‫این حزب است و می تواند تاثیر بسیار زیادی در اینده‬ ‫کردهای ترکیه داشته باشد‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اساسی و قوانین موضوعی یعنی زیرمجموعه قانون اساسی‬ ‫مندرج شود‪ .‬در این صورت است که زبان کردی به رسمیت‬ ‫شناخته می شود و در مدارس زبان کردی به عنوان زبان مردم‬ ‫اموزش داده شود‪ .‬عالوه بر این قضیه بمباران ‪ 34‬نفر در رب‬ ‫اسکی که منجر به کشته شدن کردهای قاچاقچی کاال شد‬ ‫نیز باعث شد کردها از حزب عدالت و توسعه جدا شوند و همه‬ ‫این موضوعات به ضرر این حزب تمام شود‪.‬‬ ‫نقش اردوغان در حمایت از حزب عدالت و توسعه‬ ‫تا چه اندازه در این زمینه تاثیرگذار بوده است؟‬ ‫طبــق قانون اساســی ترکیــه رئیس جمهــور باید‬ ‫ بی طرف باشد و براساس این قانون رئیس جمهور حق ندارد‬ ‫در امور داخلی احزاب دخالت کند یا از یک حزب علیه احزاب‬ ‫دیگر حمایت کند‪ .‬اما اردوغان چنیــن کاری را انجام نداد و‬ ‫این بخش از قانون را نادیده گرفــت‪ .‬او به صورت علنی به‬ ‫حمایت از حزب عدالت و توســعه پرداخت‪ .‬عالوه بر اینکه‬ ‫ترکیه در مسیر شکنندگی‬ ‫اردوغان نمی خواهد انتخابات‬ ‫زودهنگام برگزار شود‬ ‫احمد داوود اغلو در ‪ 81‬استان جلسه انتخاباتی برگزار کرد با‬ ‫این حال اردوغان به بهانه های مختلف از جمله افتتاح مراکز‬ ‫و تاسیسات دولتی در ‪ 47‬استان ترکیه برای سخنرانی رفت و‬ ‫ضمن حمایت از حزب عدالت و توسعه‪ ،‬دیگر احزاب سیاسی‬ ‫ترک از جمله حزب جمهوری خلق یا حزب حرکت را به شدت‬ ‫کوبید و انها را به عنوان خائن به دولت و نظام معرفی کرد‪ .‬در‬ ‫واقع او به منظور حمایت از حزب متبوعش هرگونه توهینی به‬ ‫احزاب دیگر کرد‪ .‬از سوی دیگر اردوغان رادیو و تلویزیون‬ ‫دولتی ترکیه را به نفع حزب عدالت و توسعه بسیج کرد‪ .‬چنین‬ ‫موضوعاتی باعث شــد که مردم نســبت به رفتار و عملکرد‬ ‫اردوغان عکس العمل نشــان دهند‪ .‬انها احســاس کردند‬ ‫اردوغان دارد به سمت دیکتاتوری حرکت می کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫با تغییر ارای خود سعی کردند از این مساله جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫موضوع دیگری کــه در کم شــدن ارای حزب حاکم‬ ‫در ترکیه نقش داشــت‪ ،‬این بــود که اردوغان در سیاســت‬ ‫داخلی خــود تالش کرد نظام ریاســت جمهوری دو حزبی را‬ ‫جا بیندازد‪ ،‬یعنی در صورتی که حزب متبوعش می توانست‬ ‫در این انتخابات پیروز شــود و ‪ 367‬رای به دســت می اورد‬ ‫قانون اساسی ترکیه را براســاس اهدافش از نظام پارلمانی‬ ‫دموکراتیک به ریاستی تبدیل می کرد‪ .‬بنابراین نخست وزیری‬ ‫حذف می شد و نظام ریاست جمهوری به صورت مستقیم به‬ ‫وجود می امد‪ .‬انها تصمیم داشتند با دو حزبی کردن ترکیه به‬ ‫چرخش قدرت در دستان خودشــان بپردازند و احزاب دیگر‬ ‫را از بین ببرند‪ .‬بنابراین انحصار طلبی اردوغان در به دســت‬ ‫گرفتن قدرت و رفتار تهاجمی دولتش باعث شــد مردم این‬ ‫سیاســت ها را به زیر بکشــند‪ .‬به این دالیل حزب عدالت و‬ ‫توسعه که در چند سال اخیر حزب حاکم در ترکیه بود شکست‬ ‫سختی خورد؛ شکســتی که شــاید اردوغان و همفکرانش‬ ‫چندان به ان فکر نکرده بودند‪.‬‬ ‫بسیاری سیاست خارجی اردوغان به خصوص در‬ ‫منطقه را یکی از عوامل کاهش ارای حزب عدالت و‬ ‫توسعه می دانند‪ .‬تا چه اندازه می توان این موضوع‬ ‫را دخیل دانست؟‬ ‫سیاســت خارجی رجب طیب اردوغــان نیز همانند‬ ‫ی بوده است که همین موضوع در‬ ‫سیاست داخلی او تهاجم ‬ ‫کاهش میزان رای حزب عدالت و توسعه تاثیر داشت‪ .‬دولت‬ ‫او در عراق‪ ،‬سوریه‪ ،‬لیبی و اخیرا یمن مذهب گرا عمل کرد‪.‬‬ ‫در واقع انها سیاست ســنی محوری را نه تنها در کشور دنبال‬ ‫کردند بلکه در خــارج از مرزها نیز تالش کردنــد با حمایت‬ ‫از ســنی ها قدرت خــود را افزایش دهنــد‪ .‬اردوغان و حزب‬ ‫متبوعش به دلیل در پیش گرفتن چنین سیاست هایی جان‬ ‫بسیاری از مردم را گرفتند‪.‬‬ ‫انها با دشمن نامیدن انصارلله‪ ،‬حزب الله و حوثی ها به‬ ‫دشمن تراشــی در منطقه پرداختند‪ .‬به دلیل همین سیاست‬ ‫نوری المالکی در عراق‪ ،‬بشار اسد در ســوریه و حوثی های‬ ‫یمن امروز دشمن او هستند که همین سیاست خارجی انها‬ ‫به ترکیه بازگشت‪ .‬چون در ترکیه شیعیان‪ ،‬علویان و کردها نیز‬ ‫زندگی می کنند بنابراین به دشمن تراشی در خاک خودشان‬ ‫علیه حــزب متبوعش پرداخــت‪ .‬در واقع سیاســت های او‬ ‫به قتل عام کردهای بســیاری در ســوریه منجر شد که این‬ ‫موضوع با واکنش شــدید کردهــای ترکیه روبه رو شــد‪ .‬به‬ ‫دلیل همین سیاست ها بسیاری از کردهای ترکیه اعتراض‬ ‫کردند و او در پاســخ تظاهرات کردها به قتــل عام ‪ 40‬نفر از‬ ‫تظاهرات کنندگان پرداخت‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر اردوغــان بــا حمایــت از گروه های‬ ‫گام های لرزان‬ ‫اردوغان در سیاست خارجی خود‬ ‫تجدید نظر می کند‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫بین الملل‬ ‫از اعضا و نیروهای خود خواست به حزب دموکراتیک خلق‬ ‫رای دهند‪ .‬در واقع فتح الله گولن به منظور شکســت حزب‬ ‫عدالت و توسعه به این کار دســت زد‪ .‬از سوی دیگر جمیل‬ ‫بایک و بسه هوزات که به طور مشترک روسای شورای رهبری‬ ‫پ ‪.‬ک ‪.‬ک هســتند در کنفرانسی مشــترک که در کوه های‬ ‫قندیل عراق داشتند‪ ،‬مصاحبه کردند و گفتند که همه کردها‬ ‫باید به حزب دموکراتیک خلق ها رای دهند‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫در مناطق شرقی و جنوب شرقی ترکیه که پ‪.‬ک‪.‬ک مسلح‬ ‫حرکت می کند‪ ،‬به دلیل ســرکوبی که در منطقــه دارد به زور‬ ‫اســلحه مردم این بخش ها را مجبور به رای دادن به حزب‬ ‫دموکراتیک خلق ها کــرد‪ .‬عالوه بر ان احــزاب چپ ترک‬ ‫به دلیل گرایشات یکســانی که با احزاب چپ کرد دارند نیز‬ ‫به حزب دموکراتیــک خلق رای دادنــد‪ .‬در واقع رای حزب‬ ‫دموکراتیک خلق بیش از ‪ 5/5‬تا شــش درصد نیست اما به‬ ‫دالیلی که ذکــر کردم رای این حــزب در انتخابات جاری به‬ ‫‪ 13/12‬درصد رســید‪ .‬یعنی این حزب توانست هفت درصد‬ ‫رای جمع کند‪ ،‬البته ارای این حزب عاریتی است‪ .‬بنابراین‬ ‫چنین حالتی باعث شد که حزب دموکراتیک خلق حدنصاب‬ ‫الزم که ارای باالی ‪ 10‬درصد اســت را کســب کنــد و وارد‬ ‫مجلس شود‪.‬‬ ‫نقش طبقه متوسط در شــهرهای کوچک و بزرگ‬ ‫تا چه اندازه در کاهش رای حــزب حاکم در ترکیه‬ ‫تاثیرگذار بوده است؟‬ ‫اگر به نقشه استانی انتخابات ترکیه نگاهی کنیم‪،‬‬ ‫می توان به نتیجه گیری درباره رای های داده شده از سوی‬ ‫مردم به احزاب باخبر شد‪ .‬در این نقشه شاهد افزوده شدن به‬ ‫مناطقی هستیم که رای شان را به کردها دادند که به دلیل ان‬ ‫در صحبت های قبلی اشاره کردم‪ .‬پ‪.‬ک‪.‬ک مدعی است‬ ‫در ترکیه حدود ‪ 20‬میلیون کرد زندگی می کند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که حزب دموکراتیک خلق ها شش میلیون و نیم رای‬ ‫داشــت و نمایندگان حزب دموکراتیک خلق ها با ‪ 200‬هزار‬ ‫تا ‪ 250‬هزار رای وارد مجلس شــدند‪ .‬این در حالی است که‬ ‫نمایندگان بقیه احزاب با یک میلیون رای وارد مجلس شدند‪.‬‬ ‫بنابراین میزان رایی که در این انتخابــات به این حزب داده‬ ‫شده بنا به رای های عاریتی است‪ .‬از دیگر سو در ترکیه حدود‬ ‫‪ 23‬میلیون علوی و شیعه اذری زندگی می کنند که عموما جزو‬ ‫قشر متوسط رو به پایین هستند‪ .‬اینها به طور عمده از حزب‬ ‫عدالت و توســعه بریدند و رای خود را در ســبد احزاب دیگر‬ ‫ریختند‪ .‬از ســوی دیگر نباید فراموش کنیم که از محبوبیت‬ ‫حزب عدالت و توســعه به دلیل پیگیری سیاست های غلط‬ ‫کاسته شد‪ .‬یکی از این سیاست ها در زمینه مباحث اقتصادی‬ ‫بود‪ ،‬به طوری که برنامه های اقتصادی دولت ترکیه باعث شد‬ ‫که طبقه متوسط رو به پایین عالقمندی خود را به حزب حاکم‬ ‫از دست دهد‪ .‬درامد سرانه ترکیه حدود ‪ 10‬هزار دالر است‪.‬‬ ‫عالوه بر ان در ترکیه حقــوق ماهانه ناخالص حداقل حدود‬ ‫‪ 900‬لیر ترکیه است که با کسر مالیات این عدد به حدود ‪750‬‬ ‫لیر می رسد‪ .‬این در حالی است که شــورای عالی کار ترکیه‬ ‫متشکل از وزیر کار‪ ،‬سندیکای کارگری و کارمندی حداقل‬ ‫دستمزد را یک هزار و ‪ 450‬لیر ترک اعالم کردند‪ .‬با این حال‬ ‫حقوق مردم در ترکیه زیر خط فقر است که این موضوع نیز در‬ ‫کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه نقش داشته است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر ترکیه ‪ 650‬میلیارد دالر بدهی داخلی و خارجی‬ ‫دارد و بیش از ‪ 600‬میلیارد لیر ترک نرخ بهره ای است که به‬ ‫موسسات مالی و بانکی خارجی پرداخت شده است‪ .‬بنابراین‬ ‫سیاست های غلط اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی اردوغان‬ ‫باعث شــد که حاکمیت حزب عدالت و توســعه در ترکیه از‬ ‫بین برود‪ .‬نتایج اخیر انتخابات پارلمانی در ترکیه نشــان داد‬ ‫که مردم اگاه هســتند و نسبت به مســائل صورت گرفته در‬ ‫کشورشان واکنش نشــان می دهند و همین موضوع باعث‬ ‫شد که سیاست های دولت و حزب حامی دولت در رای مردم‬ ‫تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫اردوغان به تحرک اجتماعی درترکیه‬ ‫بی توجهیکرد‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫سیامک کاکایی درگف ‬ ‫انتخابــات پارلمانی اخیر در ترکیه بــا کاهش ارای‬ ‫حزب عدالت و توسعه و افزایش ارای احزابی چون‬ ‫کردها همراه بود‪ .‬در یک تحلیل جامعه شــناختی‬ ‫چطور می توان این تغییر ارا را بررسی کرد؟‬ ‫تحلیــل انتخابــات پارلمانــی ترکیــه از نــگاه‬ ‫جامعه شناختی بیان این واقعیت از سطوح اجتماعی و مدنی‬ ‫ترکیه اســت که در این کشــور یک تحرک اجتماعی شکل‬ ‫گرفته اســت یا به عبارتــی نتایج انتخابات نشــان از تحرک‬ ‫یبین جریان ها‪،‬گروه ها و اقلیت هایقومی و مذهبی‬ ‫اجتماع ‬ ‫در ترکیه دارد‪ .‬بدان معنا که در این کشــور دو گروه کردها و‬ ‫سپس علویان از نقش گروه های ذی نفوذ به بازیگران صحنه‬ ‫اجتماع و سیاست در ترکیه صعود کرده اند‪ .‬شاید کسانی که از‬ ‫نگاه جامعه شناسی به نتیجه انتخابات ترکیه می پردازند‪ ،‬این‬ ‫واقعیت را بیشتر لمس می کنند که چگونه حاصل جمع ارای‬ ‫کردها در انتخابات پارلمانی ترکیه منتهی به کاهش حاصل‬ ‫ی که‬ ‫جمع ارا و کرسی های حزب عدالت و توسعه شد‪ .‬هنگام ‬ ‫گروه های نزدیک بهکردهاتصمیمگرفتند در قالبیک حزب‬ ‫یا ائتالف سیاسی وارد کارزار انتخابات شوند‪ ،‬باوجودی که‬ ‫این مساله یک ریسک بزرگ برای انها بود‪ ،‬این احتمال قوت‬ ‫گرفت که رهبران جریان و گروه های کردی نسبت به کسب‬ ‫حدنصاب ده درصد ارا برای راهیابی به پارلمان اندیشیده اند‬ ‫ یا به این جمع بندی رســیده اند که می توانند از این سد عبور‬ ‫کنند‪ .‬نتیجه چنین اطمینانی میان جریان های کردی این بود‬ ‫که در ســال های اخیر مطالبه کردی در ترکیه افزایش یافته‬ ‫است‪ .‬یکی از انتقادهایی که در عرصه سیاست خارجی ترکیه‬ ‫به خصوص از ســوی جریان های کردی وجود داشت‪ ،‬این‬ ‫بود که دولت عدالت و توسعه نسبت به مساله کردها در بیرون‬ ‫از مرزهای این کشور و در همســایگی انها یعنی سوریه و در‬ ‫جریان تحوالت کوبانی بی تفاوت بود و همین مساله شکلی‬ ‫از تحریک و حساسیت های اجتماعی را میان گروه های کرد‬ ‫افزایش داد‪ .‬شاید یکی از دالیلی که ارای مناطق کردنشین‬ ‫در ســبد حزب دموکراتیک خلق قرار گرفــت‪ ،‬همین بود‪ .‬از‬ ‫پیش نیز این احتمال خیلی وجود داشت که اگر کردها بتوانند‬ ‫از حدنصاب ده درصد عبور کنند‪ ،‬نتیجه منطقی ان خواهد بود‬ ‫که از میزان کرسی عدالت و توسعه کاسته شود‪ .‬هم اکنون‬ ‫نزدیک به ‪ 50‬کرسی از شمار کرسی های عدالت و توسعه که‬ ‫در دو ره های قبل از مناطق کردنشــین به دست اورده بودند‬ ‫کاسته شد و این نقطه ثقل کاهش ارای عدالت و توسعه بود‪.‬‬ ‫تعداد کرسی های کسب شده توسط دیگر احزاب‬ ‫ترکیه نشان از چه تحوالتی دارد؟‬ ‫دو حزب دیگر یعنی جمهــوری خلق و حزب حرکت‬ ‫ملی تقریبا در دامنه ای از ارای سنتی خودشان قرار داشتند‪،‬‬ ‫اگرچه حرکــت ملی این بار توانســت ‪ 30‬کرســی به شــمار‬ ‫کرســی های خود بیفزایــد و در مقابل از تعداد کرســی های‬ ‫جمهوری خلق کاسته شد‪ .‬بنابراین از منظر جامعه شناسی و در‬ ‫بررسی نگاه علویان به انتخابات اگرچه گروه های علوی حزب‬ ‫منسجمی ندارند‪ ،‬لیکن انها شاید هدفمندتر به احزابی چون‬ ‫جمهوری خلق یا گروه های کرد رای دادند‪.‬‬ ‫ایا در سطوح و الیه های اجتماعی ترکیه و طبقاتی‬ ‫که در ارتباط با جامعه شناســی متصور هســتیم‪،‬‬ ‫تغییری ایجاد شده است؟‬ ‫به نظر می رسد در دو بخش کردی و علوی تغییراتی‬ ‫ایجاد شــده که از این پس نیــز ادامه خواهد داشــت و این‬ ‫الیه های اجتماعی را تحت الشــعاع خود در عرصه سیاست‬ ‫تو توســعه نتواند‬ ‫قرار دهد‪ .‬بنابراین اگر در اینده حزب عدال ‬ ‫با احزاب رقیب خود به اجماعی در تشــکیل دولت برسد و باز‬ ‫به ارای عمومی رجوع شود‪ ،‬ممکن است شکلی از نتایج این‬ ‫انتخابات دوباره تکرار شود‪ .‬بنابراین می توان گفت که صحنه‬ ‫«سیاست و حکومت» و «اجتماع و سیاست» در ترکیه از این‬ ‫پس یک ســاختار چهار قطبی میان گروه های اسالمگرایی‬ ‫چون عدالت و توسعه‪ ،‬ملی گرایانی چون حرکت ملی‪ ،‬احزاب‬ ‫میانه و نسبتا الئیک چون جمهوری خلق و همین طور حزب‬ ‫طرفدار کردها پیدا خواهد کرد‪ .‬این مدل شاید شکل جدیدی‬ ‫از توزیع ارا و توزیع قدرت میان گروه های اجتماعی و سیاسی‬ ‫ترکیه باشد‪ .‬به هر حال ظهور مطالبه جدید قومی و مذهبی در‬ ‫ترکیه اکنون بیش از گذشته پدیدار شده است و همین مساله‬ ‫هم در چانه زنی احزاب و هم در نتیجه رایزنی ها در ســطوح‬ ‫قدرت و تصمیم گیری ها تاثیرگذار خواهد بود‪.‬‬ ‫اردوغان به عنوان مطرح ترین چهره سیاســی در‬ ‫ترکیه شناخته می شــود‪ .‬به نظر شما کاهش ارای‬ ‫حزب عدالــت و توســعه چقدر به سیاســت های‬ ‫شخص اردوغان مربوط می شود؟‬ ‫رجــب طیــب اردوغــان یــک چهــره کاریزمــا‬ ‫در شــکل گیری حــزب عدالت و توســعه بود و او ســه دوره‬ ‫نخســت وزیری ترکیه و ریاست عدالت و توســعه را بر عهده‬ ‫داشت‪ .‬در نهایت نیز او به مقام ریاست جمهوری نا ئل گشت‪.‬‬ ‫درواقع طبق قانون او دیگر نباید یک نگاه حزبی داشته باشد‬ ‫و باید از منظری باالتر به سطوح سیاسی نگاه کند‪ .‬لیکن در‬ ‫جریان انتخابات پارلمانی ترکیه شــاهد خالف این موضوع‬ ‫بودیم و اردوغــان در قامت رهبر یک حزب در ســخنرانی ها‬ ‫و میتینگ هــای انتخاباتی شــرکت می کرد‪ .‬البتــه نه به نام‬ ‫میتینگ انتخاباتی اما نتیجه این نشست ها و حضور اردوغان‬ ‫بیانگر رقابت و تقالی سیاســی برای حزب عدالت و توسعه‬ ‫بود‪ .‬بنابراین داخل ترکیه بین احزاب مخالف این برداشــت‬ ‫قوت بیشــتری پیدا کرد که اگر عدالت و توسعه بتواند شمار‬ ‫قابل توجهی از کرســی های پارلمان را کســب کند باید یک‬ ‫دوره انحصار قدرت از سوی اردوغان متصور شد‪ .‬انتقادهای‬ ‫بسیاری نسبت به اردوغان وجود داشــت که او یک سبک و‬ ‫نگرش دیکتاتوری یا تمامیت خواهی در قدرت و سیاست دارد‬ ‫و همین مســاله یکی از دالیلی بود که در انسجام گروه های‬ ‫مخالف تاثیر گذاشــت و به شــکلی انهــا را متقاعد می کرد‬ ‫که از رای دادن به عدالت و توســعه بپرهیزنــد‪ .‬به هر حال‬ ‫صحنه سیاست و اجتماع در ترکیه در اینده همچنان می تواند‬ ‫تحت تاثیر نظــرات سیاســتمدارانی چون اردوغان باشــد‪ ،‬‬ ‫همچنان که رئیس جمهور فعلی ترکیه برای ســال ‪ 2023‬در‬ ‫دست داشتن قدرت توسط عدالت و توسعه را به عنوان یک‬ ‫استراتژی کلی برای صدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫به بیان دیگر اردوغان در کاخ ریاست جمهوری خواب‬ ‫سلطانیمی بیندورویایچنیناقتدارگراییرادرسرمی پروراند‬ ‫و همین مساله سبب شده است که اردوغان شخصیتی ناارام‬ ‫و تا حدودی ناســازگار در برابر مخالفان خود داشته باشد که‬ ‫این مساله می تواند در اینده سیاسی ترکیه تاثیرگذار باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما ایا نتیجه انتخابات ترکیه در سیاست‬ ‫خارجــی این کشــور در قبــال کشــورهای منطقه‬ ‫تغییری ایجاد خواهد کرد؟‬ ‫نتایــج انتخابــات پارلمانــی ترکیه‪ ،‬پرســش های‬ ‫متعددی را در عرصه سیاســت داخلی و خارجی این کشــور‬ ‫مطرح کرده اســت؛ در روزهــای گذشــته به خصوص این‬ ‫پرسش مطرح شده است که ایا در نتیجه انتخابات تغییرات‬ ‫ماهوی در سیاست خارجی ترکیه حادث خواهد شد‪ .‬گویی‬ ‫که در ترکیه یک دگرگونی بنیادین شکل گرفته است اما با در‬ ‫نظر گرفتن تغییرات در ارایش پارلمان ترکیه پیش بینی های‬ ‫مربوط به اینده سیاست داخلی و خارجی این کشور نمی تواند‬ ‫تمام ماجرای نتایج و پیامدهای انتخابات را پوشش دهد‪ .‬باید‬ ‫گفت باوجود مشکالتی که بر سر راه عدالت و توسعه قرار دارد‬ ‫اما نتایج انتخابات و مخمصه های ایجاد شده برای عدالت و‬ ‫توسعه نمی تواند پایانی برای سیاســت خارجی ای باشد که‬ ‫اردوغان و داود اوغلو طراحی کرده اند؛ بنابراین هر ترکیبی‬ ‫که در دولت اینده حاصل و حادث شود‪ ،‬این احتمال وجود‬ ‫دارد که تعدیل در اولویت های سیاست خارجی ایجاد شود‪.‬‬ ‫لیکن تغییر بنیادین در این سیاست متصور نیست‪ .‬حتی اگر‬ ‫هم به انتقاد احزاب مخالف در به چالش کشــیدن سیاست‬ ‫منطقه ای عدالت و توسعه استناد شود‪ ،‬این نمی تواند مبنایی‬ ‫برای تغییر در سیاست خارجی جدید ترکیه باشد‪ .‬زیرا برخی‬ ‫از رویکردهــا از مبنای ثابت برخوردارنــد و احتماال تغییرات‬ ‫و جابه جایی ها در ســطوح خواهد بود‪ .‬بنابراین انکارا شاید‬ ‫در برخی از اولویت های سیاســت خارجی ترکیــه به ویژه در‬ ‫قبال همسایگان خود تا حدی تغییر ایجاد کند اما در کلیت‬ ‫سیاست خارجی ترکیه پیش بینی نمی شود تغییرات اساسی‬ ‫به وجود اید‪.‬‬ ‫ایران و ترکیه طی ســال های گذشــته سیاســت ‬ ‫متفاوتــی را در برابــر انچــ ه در کشــورهای عرب‬ ‫منطقه رخ مــی داد‪ ،‬دنبال کردند‪ .‬بــه عبارت دیگر‬ ‫ی دولت های حاکم چون سوریه و عراق‬ ‫ایران حام ‬ ‫اســت و تالش دارد که در برابر تحرکات مخالفان‬ ‫و گروه های تروریستی به انها کمک کند اما ترکیه‬ ‫‪2‬‬ ‫ سیامک کاکایی‪ ،‬کارشناس‬ ‫مســائل ترکیــه در گفت وگــو بــا‬ ‫مثلث به بررســی دالیــل کاهش‬ ‫ارای حــزب عدالــت و توســعه و‬ ‫همچنین توفیق سیاسی کردها‬ ‫در انتخابــات پارلمانــی اخیــر‬ ‫پرداخت‪ .‬کاکایی با بیان اینکه ارای مناطق کردنشین‬ ‫در ســبد حزب دموکراتیک خلق قرار گرفته اســت‪،‬‬ ‫در ایــن باره بــه بی تفاوتی دولت ترکیه بــه جریانات‬ ‫کوبانی در سوریه اشــاره کرد‪ .‬این کارشناس مسائل‬ ‫ترکیه معتقد اســت که این مساله شکلی از تحریک‬ ‫و حساسیت های اجتماعی را در میان گروه های کرد‬ ‫افزایش داد و باعث شــد که نزدیک به ‪ 50‬کرســی از‬ ‫شمار کرسی های عدالت و توســعه که در دور ه های‬ ‫قبل ازمناطق کردنشینبه دست اوردهبودند‪ ،‬کاسته‬ ‫شودوایننقطهثقلکاهشارایعدالتوتوسعهبود‪.‬‬ ‫کاکایی سیاست ها و نگرش رجب طیب اردوغان را نیز‬ ‫در نتایج انتخابات پارلمانی موثر می داند‪.‬‬ ‫به ویژه در قبال ســوریه در صف نخســت حامیان‬ ‫مخالفان بشــار اســد قرار دارد‪ .‬با این تفاسیر ایا‬ ‫کاهش ارای عدالت و توســعه و همچنین تشکیل‬ ‫یک دولت ائتالفی روابط ایران و ترکیه را نیز تحت‬ ‫تاثیر قرار خواهد داد؟‬ ‫در خصوص ایران به طور ویــژه باید گفت که روابط‬ ‫ایــران و ترکیــه از اصولی در همســایگی و روابط گســترده‬ ‫برخوردار اســت‪ ،‬بنابراین صــرف نظر از انکه چه کســی در‬ ‫قدرت است روابط دو کشور تحت تاثیر فضای انتخاباتی قرار‬ ‫نخواهد گرفت‪ .‬از سوی دیگر باید گفت که نگرش ترکیه به‬ ‫حوادثمنطقه ایدرسال هایبیداریاسالمیبسیارمتفاوت‬ ‫با امروز بود و در واقع سیاست های ترکیه در قبال همسایگان‬ ‫عرب منطقه ای این کشور با بن بست مواجه شد اما در دو سال‬ ‫گذشته روابط ایران و ترکیه در مسیر بهبود و ارتقا قرار داشت‪.‬‬ ‫در این میان ایران و ترکیه دو همسای ه هستند که از گذشته تا‬ ‫کنون با وجود فراز و نشــیب ها روابط مستحکمی با یکدیگر‬ ‫داشــتند؛ روابط تهران ‪ -‬انکارا از پارامترهــای ثابت و متغیر‬ ‫تشکیل شده است‪ .‬اقتضای همسایگی تهران ‪ -‬انکارا فراتر‬ ‫از نوع حکومت هاست و پیوندهای اقتصادی و فرهنگی یک‬ ‫امر گریزناپذیر است‪ .‬به طور کلی عوامل پایدار روابط دو کشور‬ ‫به تغییر حکومت ها بستگی ندارد و در طول سه دوره گذشته‬ ‫هم با وجود روابط رو به گسترش فراز و فرودهایی در مناسبات‬ ‫مشاهده می شود‪.‬‬ ‫حــزب عدالت و توســعه بــرای تشــکیل دولت با‬ ‫چــه چالش هایــی مواجه اســت و چه اینــده ای را‬ ‫بین الملل‬ ‫برای دولت احتمالی ائتالفــی در ترکیه پیش بینی‬ ‫می کنید؟‬ ‫عرصه سیاســی صحنه زدوبند و توافق بر سر منافع‬ ‫مشترک احزاب است و شــاید عدالت و توسعه بتواند احزاب‬ ‫رقیب را هم در تشــکیل دولــت ائتالفی و هــم احتماال در‬ ‫تغییرات سیاسی در ترکیه مجاب سازد؛ کاری که بسیار دشوار‬ ‫به نظر می رسد‪ ،‬لیکن این بار عدالت و توسعه پس از ‪ 12‬سال‬ ‫اداره حکومت تک حزبی باید در اندیشه یافتن شریکی باشد‬ ‫که مطالبات متفاوتی دارد‪ .‬شاید سخنان رجب طیب اردوغان‬ ‫پس از اعالم نتایج انتخابات که گفت احزاب و گروه ها منافع‬ ‫ملی را مدنظر قرار دهند‪ ،‬احساس خطری باشد که او از جانب‬ ‫اینده حزب عدالت و توســعه دریافته اســت‪ .‬در همین حال‬ ‫احمد داود اوغلو که زمانی مبتکر سیاســت فعال منطقه ای‬ ‫ترکیه بود و در یک سال گذشــته که اردوغان به کاخ چانکایا‬ ‫رفت و ردای نخســت وزیری را بر دوش داود اوغلو انداخت‪،‬‬ ‫اکنون در یک تنگنای سیاسی قرار گرفته است‪ .‬او می کوشد‬ ‫با استعفا از سمت خود راه را برای تغییرات درون حزبی فراهم‬ ‫کند‪ .‬اما عدالت و توسعه با تجربه جدیدی در حکومتداری و‬ ‫اینده حزبی خود مواجه است که اگر بتواند یکی از احزاب را‬ ‫برای تشکیل دولت ائتالفی به خود متمایل سازد‪ ،‬راه را برای‬ ‫حرکت های بعدی حزب فراهم کرده اســت و اگر نتواند نظر‬ ‫احزاب را جلب کند‪ ،‬به دشواری می توان تصور کرد که احزاب‬ ‫رقیببرسرخوانتشکیلدولتجدیدبهتوافقبرسند‪.‬همین‬ ‫دیدگاه هایمتعارض‪،‬ایندهسیاسیترکیهبرایتشکیلدولت‬ ‫را با چالش مواجه و گمانه زنی ها درباره تشــکیل دولت را با‬ ‫دشواری روبه رو کرده است‪.‬‬ ‫در یک جمع بندی عمده تریــن دالیل کاهش ارای‬ ‫حزب عدالت و توسعه را چه می دانید؟‬ ‫از جمله عوامل می توان به نبود یک رهبر کاریزما در‬ ‫راسحزب‪ AKP‬وتزلزلدررهبریحزباشارهکرد‪.‬داووداوغلو‬ ‫به اندازه اردوغان برش سیاســی ندارد‪ .‬همچنین انتقادهای‬ ‫تندی به سیاست خارجی این حزب وجود دارد و سومین مساله‬ ‫به وجــود امدن گروه هــای خاص قومی و مذهبی اســت که‬ ‫می توان در این باره به حرکت کردها برای شرکت در انتخابات‬ ‫به صورت حزبی اشاره کرد‪ .‬در سال های اخیر برخی از تغییر و‬ ‫تحوالت در ترکیه که از ان به عنوان تحرک اجتماعی نام برده‬ ‫شد‪ ،‬خود حاصلی از سیاست های عدالت و توسعه بوده است‬ ‫هم در زمینه اقتصادی و هم در زمینه ازادی عمل بیشتر دادن‬ ‫بهجمعیتوگروه هایکردی‪.‬ازنظراقتصادیازاینمنظرکه‬ ‫درسال هایاخیردرجهرفاهدرترکیهبهبودپیداکرده یامردمبه‬ ‫حدیازرفاهنسبیدرمقایسهبادهه‪ 1990‬کهکشمکش های‬ ‫سیاسی میان احزاب دولت ائتالفی منجر به بحران اقتصادی‬ ‫شدهبود‪،‬رسیدند‪،‬اینمسالهدرتحرکاجتماعینقشداشت‪.‬‬ ‫قائلشدنبهازادیفرهنگیبرایکردهانیزسببشدتااندیشه‬ ‫کردگرایانهدرترکیهقوتبیشتریپیداکند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گام های لرزان‬ ‫ترکیهدرمسیرشکنندگی‬ ‫اردوغان در سیاست خارجی خود‬ ‫تجدیدنظر می کند‬ ‫اردوغان نمی خواهد انتخابات زودهنگام برگزار شود‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪4‬‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫حزب اردوغان در ترکیه بعد از ‪ 13‬ســال اکثریت خود را‬ ‫در پارلمان ترکیه از دســت داد‪ .‬این حزب ‪ ۴۱‬درصد ارا را برده‬ ‫و نتوانسته نیمی از ‪ ۵۵۰‬کرسی پارلمان را به دست اورد‪ .‬این‬ ‫ یک شکست برای اردوغان تلقی می شــود‪ ،‬زیرا باید با دیگر‬ ‫احزاب ائتالف کند و تاکنــون بنا به دالیل زیــادی موفق به‬ ‫همراه کردن دیگر احزاب با خود نشده است‪ .‬دالیل شکست‬ ‫اردوغان را باید در مسائل داخلی و منطقه ای جست وجو کرد‪،‬‬ ‫زیرا رجــب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهــوری ترکیه‪ ،‬به دلیل‬ ‫پیروزی های پی درپی در چند سال اخیر و داشتن اکثریت ارا‬ ‫در این کشور‪ ،‬توانست به یک قهرمان شکست ناپذیر تبدیل‬ ‫شود‪ .‬پیروزی اردوغان در بخش اقتصادی نیز به تقویت این‬ ‫حس بین مردم ترکیه کمک کرد‪ .‬زمانــی که حزب عدالت و‬ ‫توســعه در اولین دوره انتخاباتی به پیروزی رســید‪ ،‬اردوغان‬ ‫به مردم وعده داد رتبه اقتصادی ترکیه را در ســطح جهانی از‬ ‫‪ 17‬به رتبه ‪ 12‬و در سال های اینده به زیر ‪ 10‬خواهد رساند‪ .‬او‬ ‫توانست به وعده های انتخاباتی خود عمل کرده و در چند سال‬ ‫اولکارخود‪،‬بهاینموفقیتدستپیداکند‪.‬اورتبهاقتصادی‬ ‫ترکیه را به‪ 12‬رساند‪ .‬چراکه او شاخص های اقتصادی را تغییر‬ ‫داد‪ .‬رشد اقتصادی خوب‪ ،‬سیر صعودی تولید ملی‪ ،‬افزایش‬ ‫سرمایه گذاری خارجی در صنایع مادر‪ ،‬حمایت دولت از صنایع‬ ‫مختلف و فعالسازی تجارت خارجی از موفقیت های کارنامه‬ ‫اقتصادی دولت اردوغان بود‪ .‬رفته رفته در سال های پایانی‬ ‫او موفقیت هــای خود را از دســت داد و وضعیــت اقتصادی‬ ‫به گونه ای تغییر کرد که اقبال وی و حزب متبوعش را کاهش‬ ‫داد‪ .‬تورم مهارشــده‪ ،‬غیرقابل کنترل شــد‪ ،‬زیــرا ارزش پول‬ ‫کشور‪ ،‬در دو سال اخیر باالی ‪25‬درصد تنزل یافت‪ .‬نرخ رشد‬ ‫اقتصادی باالی ‪7‬درصدی به ســه درصد رسید‪ .‬بیکاری نیز‬ ‫افزایش یافت‪ .‬از همه مهم تر باید به مشکالت مالی نزدیکان‬ ‫اردوغان و فساد دولتمردان وی نیز اشــاره کرد‪ .‬این معضل‬ ‫چنان دامن گیر دولت وی شد که چند تن از وزیران وی مجبور‬ ‫به اســتعفا شــدند و اعضای خانواده وی در مظان اتهام قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬مســائل اقتصادی یکی از عوامل داخلی است که‬ ‫نقش بسزایی در کاهش محبوبیت اردوغان و شکست حزب‬ ‫وی داشت‪ ،‬اما از ان مهم تر مسائل سیاسی است‪ .‬اردوغان‬ ‫با شعار پیوند اسالم و دموکراسی پیروز شد و در دوره های بعد‬ ‫نیز با این عنصر توانست در قلب مســلمانان جهان بنشیند‪.‬‬ ‫او در ابتدا بــه احزاب‪ ،‬مطبوعات و اندیشــه های دیگر اجازه‬ ‫فعالیت داد‪ .‬محدودیتی برای هیچ یک از ارکان دموکراســی‬ ‫به وجود نیاورد اما این اواخر همه ان شعارهای زیبا و اهداف‬ ‫ایده ال رخت بربست‪ .‬زمانی طرفداران اردوغان وی را کمال‬ ‫دوم می دانستند که می خواهد توفیق را برای کشور بیاورد اما‬ ‫امروزهویراهمانندسالطین عثمانیمی دانندکه درپیایجاد‬ ‫یک دیکتاتوری بزرگ بسان گذشته است‪ .‬او امروزه هرگونه‬ ‫اعتراض را سرکوب می کند‪ .‬مطبوعاتی که همسو نیستند را‬ ‫پلمپ می کند‪ .‬شــبکه های اجتماعی را به دلیل افشاگری از‬ ‫فســادهای اقتصادی دولت مردان فیلتر می کند و مخالفان‬ ‫به زندان می روند حتی قضات هم امنیــت ندارند‪ .‬در منطقه‬ ‫نیز وی بازنده اصلی تغییرات در خاورمیانه اســت‪ .‬درگذشته‬ ‫به دلیل تغییرات ایجاد شــده در منطقه و پیدایی بهار عربی‪،‬‬ ‫اردوغان توانست نقش زیادی در منطقه بازی کند‪ .‬زمانی که‬ ‫مرسی در راس قدرت در مصر قرار گرفت اردوغان با حمایت از‬ ‫اخوان المسلمین‪ ،‬مثلث مصر ‪ -‬ترکیه و قطر را تشکیل داد که‬ ‫توانستموقعیتخوبیبرایترکیهبهوجوداورد‪.‬همچنیناین‬ ‫مثلثتوانستاردوغانرابرایدوره ای‪،‬بهتاثیرگذارترینرهبر‬ ‫جهان عرب تبدیل کند باوجود اینکه اردوغان‪ ،‬عرب نبود ولی‬ ‫توانستنفوذخودراتثبیتکند‪.‬اینبزرگیدرکنارسیاست های‬ ‫متمایلبهاحیایاندیشهعثمانیتوسطنزدیکاناردوغان‪،‬در‬ ‫داخل ترکیه این گونه به شهروندان القا کرده بود که اردوغان‬ ‫رهبری شکســت ناپذیر بوده و جایگزین ســاطین عثمانی‬ ‫خواهدشد و عاملی برای ایجاد اعتمادبه نفس کاذب برای وی‬ ‫ونزدیکانویدرداخلومنطقهخواهدشد‪.‬حال انکهناگهان‬ ‫این اتحاد نامبارک و مثلث مصر‪ ،‬ترکیــه و قطر با کودتا علیه‬ ‫مرسی از هم گسست و زمانی که اخوان المسلمین غیرقانونی‬ ‫اعالمشدترکیهخودرابازندهیافتوهمهموقعیت هایگذشته‬ ‫را ازدست رفته دید‪.‬‬ ‫اردوغان در قبال اروپا نیز نتوانســت موفقیتی کســب‬ ‫کند زیرا از ابتدای کار یکی از اهداف خود را پیوستن ترکیه به‬ ‫اتحادیه اروپا اعالم کرده بود درحالــی که تالش های وی با‬ ‫مخالفت هایفرانسهبهدلیلنسل کشیارامنهودیگرمسائل‬ ‫داخلی ترکیه‪ ،‬شکســت خورد و این کشــور نتوانســت عضو‬ ‫اتحادیهاروپاشودوباالجبارنگاهخودرابهسمتشرقچرخاند‪.‬‬ ‫حال باتوجه به شکســت های اردوغــان در حوزه های‬ ‫مختلفسیاسیواقتصادی‪،‬احزابرقیبویساکتننشسته‬ ‫و از ناکامی های اردوغان علیه وی استفاده کردند هرچند باید‬ ‫در پرانتز گفت که عده ای از کارشناســان داخل ترکیه اعتقاد‬ ‫دارند که دولت های غربی برای از دور خارج کردن اردوغان‪،‬‬ ‫از رقبای اردوغان حمایت های مالی و سیاسی کردند تا پیروز‬ ‫انتخابات شوند‪ ،‬اما این تحلیل دور از واقعیت به نظر می رسد‪.‬‬ ‫زیرا عملکرد بسیار بد اردوغان در ســال های اخیر‪ ،‬شرایط را‬ ‫برای شکست اردوغان مهیا کرده بود‪.‬‬ ‫در میان رقبای پیروز مهم ترین برنده انتخابات‪ ،‬کردها‬ ‫هستند‪ .‬اردوغان در گذشــته ضد کردها رفتار خشنی داشته‬ ‫و اعتقادی به مشارکت کردها در سیاست نداشت زیرا نگران‬ ‫قدرت گرفتن انها بود‪ ،‬اما کردها با انســجام زیاد با نارضایتی‬ ‫برامده از مسائل سوریه و عراق در مصاف با داعش توانستند‬ ‫به پیروزی برســند‪ ،‬زیرا ترکیه در مســائل پناهندگان سوری‬ ‫به گونه ای رفتار کرد که مورد رضایــت کردها نبود همچنین‬ ‫در قضیه کوبانــی و عدم اجازه حضور کردهــای ترکیه درنبرد‬ ‫با داعش در این منطقه ســبب نارضایتی شدید کردها شد‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر فعالیت بارزانی در اقلیم کردستان عراق به غرب‬ ‫نشان داد که می شود روی کردها حساب باز کرد‪ ،‬هرچند ترکیه‬ ‫و کشــورهای دیگر درگیر در مســائل کردها از قدرت گرفتن‬ ‫کردها در کشــور خود بســیار نگرانند زیرا می دانند انســجام‬ ‫روزافزون کردهامی تواند به اتحاد انان دامن زده و این کشورها‬ ‫را به تجزیه بکشاند‪ .‬روی هم رفته اردوغان ترکیه را در منطقه‬ ‫منزوی کرد‪ .‬باوجود موفقیت های چشمگیر گذشته این روزها‬ ‫ســلطان خود خوانده عثمانی دچار تزلزل روزافزون اســت و‬ ‫دیگر یاران مغرور وی نیز نمی توانند بــه ترک تازی های خود‬ ‫ادامه دهند‪ .‬حزب عدالت و توسعه در داخل ترکیه دچار انزوای‬ ‫ناخواسته شد‪ ،‬زیرا دیگر احزاب به دلیل تک روی اردوغان و‬ ‫تندروی های اطرافیان وی حاضر نیستند با وی ائتالف کنند‪.‬‬ ‫انها از وی تضمین می خواهند که در اینده با هماهنگی کامل‬ ‫با دولت ائتالفی رفتار کنند با این وجود تاکنون حزب عدالت و‬ ‫توسعه نتوانسته اعتماد احزاب دیگر را به خود جلب کند و اگر‬ ‫این رویه ادامه پیدا کند بایستی مجددا انتخابات برگزار شود و‬ ‫اردوغان می داند به دلیل عدم توانایی و شکســت در ائتالف‬ ‫بیشترازگذشتهارایحزبمتبوعشپایین ترازگذشتهخواهد‬ ‫بودبنابراینبایدیکدولتضعیف شکنندهتشکیلبدهدکهان‬ ‫نیز دوامی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل‬ ‫‪5‬‬ ‫کسانی که از اوضاع جاری سیاســی و اجتماعی ترکیه‬ ‫اگاهند‪ ،‬صراحتا به این امر اذعان می کنند ک ه نه تنها شرایط‬ ‫کنونی این کشــور با شــرایط قبل از برگزاری انتخابات اخیر‪،‬‬ ‫تفاوت چشمگیری دارد‪ ،‬بلکه معادالت حاکم بر روابط میان‬ ‫جریانات و احزاب سیاسی این کشور نی ز در مقایسه با گذشته‪،‬‬ ‫ت اساسی را تجربه می کند‪ .‬البته همه این تفاوت ها و‬ ‫تغییرا ‬ ‫تغییرات از کاهش تعداد کرسی های پارلمانی متعلق به حزب‬ ‫توســعه وعدالت به رهبری اردوغان سرچشمه می گیرد که با‬ ‫عباراتی نظیر‪« :‬شکست اردوغانیســم» یا «به گل نشستن‬ ‫کشتی نوعثمان گرایی» هم از ان یاد می شود‪ .‬درواقع نتایج‬ ‫ی همه امیدهای‬ ‫انتخابات پارلمانی در ترکیه‪ ،‬بســان تندباد ‬ ‫سران حزب توســعه وعدالت را بر باد داده و بدون مقدمه ای‬ ‫هشدارامیز‪ ،‬اردوغان ودوستانش را در حزب حاکم ترکیه‪ ،‬با‬ ‫بن بستی دشوار روبه رو کرده است‪ .‬حال‪ ،‬این سران و مقامات‬ ‫حزب توســعه و عدالت ترکیه هســتند که باید برای خروج از‬ ‫ی بیندیشند و تنها به گزینه های مطرح و‬ ‫بن بست کنونی تدبیر ‬ ‫اسانی که بدان دلبسته اند‪،‬اکتفانکنند‪.‬البتهروشناستکه‬ ‫گامنهادندرراهبرگزاریانتخاباتیدیگر(انتخاباتزودرس)‪،‬‬ ‫به معنی ورود به عرصه ای خطر ساز و همچنین تکرار رویدادی‬ ‫خواهدبودکهدورنمایامیدبخشیرابرایحزبتحترهبری‬ ‫اردوغان ترسیمنمی کند‪.‬حزبتوسعهوعدالتترکیهبعداز‪13‬‬ ‫سال حاکمیت بر قوه مقننه و مجریه ترکیه‪ ،‬اینک با وجود انکه‬ ‫توانســته بخش قابل توجهی از ارای رای دهندگان را به خود‬ ‫اختصاص دهد؛ ولیکن از احراز نیمی از کرسی های مجلس‬ ‫قانونگذاری ترکیه بازمانده و از این لحاظ‪ ،‬در تشکیل کابینه‬ ‫جدی د به همکاری یک یا چند حزب کوچک تر که بعضا از نظر‬ ‫اعتقادی در جبهه ســکوالر ها (جبهه اعتقادی مخالف) قرار‬ ‫دارند‪ ،‬نیاز پیدا کرده است‪.‬‬ ‫این بــه معنای ان اســت که حــزب عدالت و توســعه‬ ‫به عنــوان حزب اســامگرای نزدیــک به جماعــت جهانی‬ ‫اخوان المسلمین‪ ،‬از این به بعد ناگزیر خواهد بود تا از بسیاری‬ ‫از مواضع خود در عرصه های داخلی و خارجی صرفنظر کند و‬ ‫ازانمهمتر‪،‬ازامتیازاتیکهازطریقنوعیتهاجمدیپلماتیک‬ ‫(سیاســت خارجی و مداخله جویانه) برای خود قائل بوده‪ ،‬به‬ ‫کلی صرف نظر کند‪ .‬امــا اگاهان به مســائل ترکیه می دانند‬ ‫ پیدایش این تحــول در ترکیه‪ ،‬تنها به عرصه های سیاســی‬ ‫منحصر نمی شود؛ همچنان که تاثیرات ان نیز به عرصه های‬ ‫سیاسی محدود نمی مان د و این همان چیزی است که شخص‬ ‫اردوغان و دوستانش در قوای مجریه و مقننه ترکیه‪ ،‬به علت‬ ‫عارضه غرور و خودبزرگ بینی از ان غافل بودند؛ چنانکه از رشد‬ ‫و تقویت جریانات اجتماعی‪:‬‬ ‫‪ -1‬تحلیلگران مسائل سیاسی ترکیه‪ ،‬از میان‪ 4‬مخالف‬ ‫و افزایش قابل مالحظه نارضایتی های اقتصادی که مکملی‬ ‫برای ان محســوب می شــد و در واقــع نتیجــه برنامه های‬ ‫بلندپروازانه و مداخله جویانه انها در ســطوح منطقه ای بود‪،‬‬ ‫اطالع دقیقی نداشــتند‪ .‬و بنابراین این بار برخالف ‪ 13‬سال‬ ‫گذشته و درحالی که در یکی از مجلل ترین کاخ های جهان‪،‬‬ ‫ارزوی احیــای امپراتــوری عثمانــی را در ســر می پروراند‪،‬‬ ‫شکست تلخی را تجربه کردند؛ شکستی که به زعم بعضی از‬ ‫اندیشمندان ترک‪ ،‬بخشی از ان نتیجه همسویی دولت انکارا‬ ‫بین الملل‬ ‫پیامدهایشکستانتخاباتیحزبعدالتوتوسعه‬ ‫هرچند هنوز زمــان زیــادی از اعالم نتایــج انتخابات‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫علت دیگــر ناکامــی حــزب عدالت و‬ ‫توســعه ترکیه‪ ،‬همســویی سران این‬ ‫حــزب بــا دیکتاتوری هــای ارتجاعی‬ ‫در جهــان عــرب و همســویی عملی‬ ‫بــا رژیم صهیونیســتی در تــاش‬ ‫بــرای مقابلــه بــا جبهــه مقاومــت‬ ‫ضد صهیونیستی در منطقه بود‬ ‫بین الملل‬ ‫با مرتجع ترینحکومت های منطقه و بخشی دیگ ران‪ ،‬نتیجه‬ ‫همسویی غیرمستقیم وکمتر اشکار انها باسیاست های غرب‬ ‫و صهیونیســم بین الملل (به ویژه در تالش بــرای براندازی‬ ‫حکومت بشاراسد در سوریه ) بود و قاعدتا جبران ان به سادگی‬ ‫امکان پذیرنخواهدبود‪ .‬بههرترتیبدرخصوصعللناکامی‬ ‫ حزب «عدالت و توسعه» در کسب نتایج دلخواه و همچنین‬ ‫درباره پس لرزه های این ناکامی‪ ،‬تحلیل های بی شماری ارائه‬ ‫شــده و دیدگاه های متعدد و متفاوتی مطرح شــده که نکات‬ ‫تحلیلی زی ر به بخشی از مهمترین انها اشاره دارد‪:‬‬ ‫علل شکســت انتخاباتی حزب عدالت و توسعه حزب‬ ‫ق » را‬ ‫راه یافته به مجلس این کشور‪ ،‬حزب «دموکراتیک خل ‬ ‫تاثیرگذ ارترین حزب‪ ،‬در این دوره از انتخابات می دانند که با‬ ‫کسب ارا یی دوبرابر گذشته‪ ،‬توانست حدود ‪۱۳‬درصد از ارا ی‬ ‫ماخوذه را از ان خود ســازد و با راهیابی بــه مجلس‪ ،‬از تعداد‬ ‫کرسی هایمتعلقبهدیگراحزاببه خصوصحزب«عدالتو‬ ‫توسعه»بکاهد‪.‬چنانکهگفتهمی شود‪:‬اینتنهاکردهانبوده اند‬ ‫که به حزب «دموکراتیک خلق » رای دادند‪ ،‬بلکه بسیاری از‬ ‫ترک ها و حتی ترک های ملی گرا هم به این حزب رای دادند‪.‬‬ ‫‪ -2‬کاهش ارای حــزب «عدالت و توســعه» به رهبری‬ ‫ن و درنتیجه شکست انتخاباتی این حزب‪،‬‬ ‫رجب طیب اردوغا ‬ ‫علل متعــدد و متفاوتی دارد که عمدتا از عملکرد نادرســت و‬ ‫ی یا تاکتیکی این حزب سرچشمه می گیرد‪.‬‬ ‫خطاهای راهبرد ‬ ‫این علل را می توان در دو دسته علل کلی(راهبردی) و علل‬ ‫جزئی (تاکتیکی) تقســیم بندی کرد که هریک به تناســب‪،‬‬ ‫مجموعه ای از علت ها را در درون خود جای می دهند‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬علــل کلــی (کالن؛ راهبردی) شکســت حزب‬ ‫عدالت وتوسعه‪:‬‬ ‫تغییر راهبرد حکومت ترکیه از «سیاسی‪ -‬اقتصادی»‬ ‫به «سیاسی ‪ -‬نظامی» از حدود چهارســال پیش یا به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬در پیش گرفتن «اقتدارگرایی نظامی» که در فضاهای‬ ‫سیاسیورسانه ایازانباعناوینیچون‪:‬سیاستکشورگشایی‬ ‫نوین اردوغان‪« ،‬عثمانی گرایی» و نئوعثمانیسم یاد می شود‬ ‫و در فاصله زمانی چهارســال اخیر‪ ،‬پیامدهای منفی بسیاری‬ ‫را در عرصه های سیاســی و اقتصادی به دنبال داشته است‪.‬‬ ‫چنانکه«اقتدارگرایینظامی»حزبعدالتوتوسعهبهرهبری‬ ‫اردوغان‪،‬بهمداخالتنظامیزیانباردرسوریهوعراقانجامید‬ ‫ودرعرصهعملنهتنهابرسیاست«تنشصفرباهمسایگان»‬ ‫کهازجملهشعارهایاصلیاینحزبدردورهانتخاباتیگذشته‬ ‫بود‪ ،‬خط بطالن کشــید‪ ،‬بلکه موقعیت اقتصادی و سیاسی‬ ‫ترکیهرادرمجموعکشورهایمنطقهتضعیفکرد‪.‬به خصوص‬ ‫که در ایــن مداخالت‪ ،‬دولــت انکارا در کنــار گروهک های‬ ‫تروریســتی و تکفیری قرار گرفت و به عنوان یکی از حامیان‬ ‫تسلیحاتیداعششناختهشد‪.‬‬ ‫ی حــزب عدالت و توســعه ترکیه‪،‬‬ ‫علــت دیگر ناکام ‬ ‫همســویی ســران این حزب با دیکتاتوری های ارتجاعی در‬ ‫جهان عرب و همسویی عملی با رژیم صهیونیستی در تالش‬ ‫برایمقابلهباجبههمقاومتضد صهیونیستیدرمنطقهبود‪.‬‬ ‫به کارگیریسیاست هایقومگرایانهواعمالتبعیضات‬ ‫قومی درعرصه هایداخلیوخارجینیزازدیگرعللشکست‬ ‫انتخاباتیحزبعدالتوتوسعه ترکیهبه شمارمی رودکهدراین‬ ‫میان‪ ،‬سکوت در برابر سرکوب و کشتار اقلیت های کرد در دو‬ ‫کشور عراق و سوریه‪ ،‬به عنوان نماد این سیاست‪ ،‬زیان های‬ ‫فراوانی را به ترکیه وارد کــرد و در مقابل بر میزان ارای احزاب‬ ‫کوچکتر افزود‪.‬‬ ‫به کارگیری سیاست تبعیض مذهبی در قبال علویان‬ ‫ترکیه که به دستاویزی برای کسب ارا ی بیشتر از سوی احزاب‬ ‫رقیبتبدیلشد‪.‬‬ ‫به کارگیــری سیاســت های بلندپروازانــه و مبتنی بر‬ ‫عثمانی گرایی در کشــورهای شــمال افریقــا و دامن زدن به‬ ‫احساسات قومی‪.‬‬ ‫ب‪ -‬علل جزیی (خرد؛ تاکتیکی) شکست حزب عدالت‬ ‫وتوسعه‪:‬‬ ‫افزایش دامنه فســاد اقتصادی و اثبات نقش سران‬ ‫حزب عدالت و توسعه در این فساد‪.‬‬ ‫علنی شدن برخی از سوءاستفاده ها و اختالس ها در‬ ‫میان اعضای خانواده اردوغان‪.‬‬ ‫ماجرای پارک گزی و حمایــت اردوغان از تبدیل این‬ ‫پارک عمومی به مرکزی تجاری‪.‬‬ ‫ریخت و پاش های بی ر ویه اقتصادی به ویژه احداث‬ ‫یکی بزرگترین کاخ های جهان برای اردوغان‪.‬‬ ‫پارلمانی در ترکیه نگذشت ه و از سوی دیگر هنوز معلوم نیست‬ ‫ و روند تشکیل دولت در ترکیه چه سمت وســویی را در پیش‬ ‫خواهد گرفت‪ ،‬ولیکن شمار قابل توجهی از تحلیلگران براین‬ ‫اعتقادند که حزب عدالت و توسعه‪ ،‬جایگاه ‪ 13‬سال گذشته‬ ‫خود را در عرصه سیاسی ترکیه از دست داده و «اردوغانیسم»‬ ‫نبهپایانخودرسیدهاست‪.‬رویدادی‬ ‫باتحملشکستیسنگی ‬ ‫که قاعدتا پیامدهای زیادی در داخل ترکیه و در منطقه خواهد‬ ‫داشت و حزب عدالت وتوسعه به ناگزیر باید با پس لرزه های‬ ‫انمقابلهکند‪ .‬بهویژهانکهکارشناسانمسائلترکیهمعتقدند ‪ :‬‬ ‫« حتی در صورتی که تصمیم به برگزاری انتخابات زودهنگام‬ ‫گرفتهشود‪،‬احزابمخالفتشکیلحکومتحداقلی یاموقت‬ ‫از ســوی حزب عدالت و توســعه را قبول نخواهند کرد و روند‬ ‫برگزاری انتخابات زودهنگام بایــد زیر نظر دولت حداقلی که‬ ‫احزاب مخالف تشکیل داده اند‪ ،‬برگزار شود‪ ».‬به هر ترتیب‬ ‫مهمترینپیامدهایشکستانتخاباتیحزبعدالتوتوسعه‬ ‫را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد‪:‬‬ ‫شکســت اردوغانیســم و از میــان رفتــن زمینــه‬ ‫نقش افرینی های انحصــاری و اقتدارگرایانــه حزب عدالت‬ ‫وتوسعه‪.‬‬ ‫کاهش دامنه همکاری سیاسی‪ ،‬اقتصادی و نظامی‬ ‫بین ترکیه و حکومت های مرتجع عربــی و در نتیجه از میان‬ ‫رفتن بخشی از سیاست های تفرقه اندازانه درجهان اسالم‪.‬‬ ‫کاهش مداخالت نظامی ترکیه در ســوریه و عراق و‬ ‫در نتیجه کاهش زمینه های حمایــت از معارضان افراطی در‬ ‫سوریه و عراق (گروهک های تروریستی و تکفیری در عراق‬ ‫و ترکیه یکی از پشتیبانان اصلی خود را از دست خواهند داد‪.‬‬ ‫در روند حمل اسلحه برای داعش‪ ،‬محدودیت های فراوانی‬ ‫ایجاد خواهد شــد و این گروهک تروریســتی دیگر نخواهد‬ ‫توانست محموله های نفتی استخراج شده از مناطق شمالی‬ ‫عراق و سوریه را از طریق خاک ترکیه به بنادر فروش در دریای‬ ‫مدیترانهحملکند‪).‬‬ ‫ایده تغیی ر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی‪،‬‬ ‫باتوجه به شکســت حزب عدالت و توسعه‪ ،‬امکان یا شانسی‬ ‫برای تحقق نخواهد یافت‪.‬‬ ‫در صــورت اصرار حزب عدالت و توســعه بر تشــکیل‬ ‫ائتالف با دیگراحــزاب‪ ،‬ناچار خواهد بود تا در سیاســت های‬ ‫داخلیوخارجی اشتجدید نظرکردهیااینسیاست هاراتعدیل‬ ‫نماید‪ .‬با این وجود حزب عدالت و توسعه این شانس را دارد که‬ ‫یازنتایجاینانتخاباتتوسط‬ ‫درصورتدراختیارداشتنسهم ‬ ‫کاندیداهای مستقل با جذب کرسی های متعلق به نمایندگان‬ ‫مستقل‪،‬ازجهنمائتالفبارقیبانسرسختبگریزد‪.‬‬ ‫‪65‬‬ ‫اولینمیتینگانتخاباتی‬ ‫کلینتونبرگزارشد‬ ‫ش ویژه‬ ‫گزار‬ ‫روبیو؛ چهره محبوب دانشگاهیان‬ ‫هیالری‬ ‫پوپولیست‬ ‫هیالری کلینتون از سوی دموکرات ها و جب بوش از‬ ‫ســوی جمهوریخواهان‪ ،‬رقابت های خود را برای انتخابات‬ ‫ســال ‪ 2016‬اغاز کردند؛ درحالی که هنوز تــا زمان برگزاری‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا یک ســال باقی مانده‬ ‫است اما نامزدهای دو حزب اصلی این کشور استارت خود‬ ‫را برای کمپین های انتخاباتی زده انــد‪ .‬هیالری کلینتون‪،‬‬ ‫مطرح ترین نامــزد دموکرات ها که زودتر از ســایر نامزدها‪،‬‬ ‫ورود خود را به این عرصه رســمی کرده اســت‪ ،‬شنبه هفته‬ ‫گذشته نیز نخستین برنامه انتخاباتی اش را میان طرفداران‬ ‫خود برگزار کرد‪.‬‬ ‫او در ایــن گردهمایی که عنوانش حمایــت از «مردم‬ ‫عادی امریکا» بــود در حضور هــزاران حامی خــود درباره ‬ ‫سیاست های اینده اش سخنرانی کرد‪ .‬برنامه ای که به گفته‬ ‫بســیاری از ناظران‪ ،‬با شعارهای پوپولیســتی همراه بوده و‬ ‫انتقاد برخی را به همراه داشته است‪ .‬او در کمپین انتخاباتی‬ ‫خــود تصویری از مــادرش‪« ،‬دوروتــی رودهام» را نشــان‬ ‫می دهد و می گوید‪« :‬درد زنان را می فهمد و می داند که باید‬ ‫چه راهکاری داشت تا بتوان بر فقر غلبه کرد»‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫کلینتون در نیویورک‪ ،‬بوش در میامی ‬ ‫به گزارش سایت سی ان ان‪ ،‬کمپین انتخاباتی هیالری‬ ‫کلینتون با تمرکز بر طبقه متوســط اقتصادی برگزار شــد و‬ ‫هیالری کلینتون با شعارهای عوام پسند قول داد که شکاف‬ ‫درامدی را در این کشور کاهش دهد‪ .‬او که خود را سخنگوی‬ ‫طبقه متوســط می دانــد‪ ،‬در کمپین انتخاباتــی اش به این‬ ‫طبقه گفت‪« :‬رفــاه نمی تواند فقط برای مدیــران اجرایی و‬ ‫صندوق های تامینی و مالی باشد‪ .‬دموکراسی نمی تواند فقط‬ ‫برای میلیاردرها باشــد‪ .‬رفاه و دموکراسی دو موردی هستند‬ ‫که شما به این کشــور ارزانی داشــته اید‪ .‬این بار پس نوبت‬ ‫شماســت‪ .‬نوبت شماست تا امنیت به دســت اورید و به جلو‬ ‫حرکت کنید‪ ».‬در این کمپین که‪ 5500‬نفر شرکت کرده بودند‬ ‫به شدت پس از پایان هر شعار‪ ،‬هیالری کلینتون را تشویق‬ ‫می کردند‪ .‬این ســخنان کلینتون در حالی ابراز می شود که‬ ‫اخیرا بخشی از درامدهای افســانه ای خاندان کلینتون ها‬ ‫افشا شده است اما هیالری کلینتون قصد دارد تا با استفاده‬ ‫از شگردهای باراک اوباما‪ ،‬شعارهای انتخاباتی خود را روی‬ ‫طبقه متوسط متمرکز کند‪.‬‬ ‫او شنبه قول داد که اگر رئیس جمهوری ایاالت متحده‬ ‫ِ‬ ‫«حداقل دســتمزدها» را باالتــر ببــرد و تبعیض را‬ ‫شــود‪،‬‬ ‫در محیط هــای کاری کــه بین زنــان و مــردان و همچنین‬ ‫دگرباش ها وجود دارد از بین ببــرد‪ .‬او همچنین قول داد به‬ ‫شرکت هایی که بتوانند سود خوبی از فعالیت شان در درازمدت‬ ‫در داخل امریکا به دست اورند‪ ،‬تخفیف های مالیاتی بدهد‪،‬‬ ‫به این سفر رفت‪ ،‬پس از سفر اروپایی شوق خود را به اعالم‬ ‫رســمی نامزدی اش نشان داده اســت‪ .‬جب بوش فرماندار‬ ‫ســابق ایالت فلوریدا که پدر و برادرش هر دو رئیس جمهور‬ ‫بوده اند‪ ،‬در شهر محل زندگی اش‪ ،‬میامی فلوریدا‪ ،‬سخنرانی‬ ‫و نامزدی اش را برای انتخابات اعالم کرد‪ .‬او قول داده است‬ ‫با «جان و دل مبارزه کند» و در این مسیر «هیچ کس و هیچ‬ ‫چیز را بدیهی فرض نکند‪».‬‬ ‫اما شرکت هایی که پول ها را از این کشــور خارج می کنند با‬ ‫جریمه و مجازات سنگینی مواجه خواهند شد‪ .‬کارشناسان‬ ‫می گویند این بحث ها به چالش بیشــتر هیالری کلینتون و‬ ‫دیگر نامزد این حزب یعنی «برنی سندرز» ختم خواهد شد‪.‬‬ ‫برنی ســندرز خود را یک سوسیالیســت تمام عیار می داند و‬ ‫ســخنان هیالری کلینتون می تواند به رقابت فشرده در این‬ ‫حزب منجر شود‪ .‬اما به گفته کارشناسان‪ ،‬هیالری کلینتون‬ ‫می دانــد چگونه از همه ابزارهای دم دســت خود اســتفاده‬ ‫کند و بر ســایر رقبای این حزب غلبه کند‪ .‬به گفته شاهدان‬ ‫عینی یکی از تاثیرگذارترین بخش های سخنرانی هیالری‬ ‫کلینتون به زمانی مربوط بوده که وی تصویری از مادر خود‪،‬‬ ‫یعنی «دوروتی رودهام» نشان می دهد و می گوید‪« :‬مادرم‬ ‫خانه های مــردم را تمیز می کرد تــا بتوانم دوره متوســطه‬ ‫را تمام کنم‪ ».‬او ادامــه می دهد‪« :‬مردم بــه وی اطمینان‬ ‫داشتند و خانه شان را در اختیارش قرار می دادند تا او خانه ها‬ ‫را تمیز کند‪ .‬او نیز به من ایــن اطمینان را داد تا بتوانم ادامه‬ ‫تحصیل بدهم‪».‬‬ ‫هیالری کلینتون هرچند بیشــتر ســخنان خــود را به‬ ‫موضوع طبقه متوســط و زنان بیکار اختصاص داده بود اما‬ ‫از ضربه زدن به جمهوریخواهان هم غفلت نکرد‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«شاید در گروه ک ِر جمهوریخواهان صداهای تازه ای شنیده‬ ‫شود اما انها فقط بلدند یک اهنگ را تکرار کنند و ان اهنگ‬ ‫هم اهنگ «دیروز» است‪ .‬انها فقط دیروز را می شناسند و با‬ ‫فردا کاری ندارند‪ .‬شما حتما یکی شان را می شناسید‪ .‬تمام‬ ‫مشــکالتی که برای ما به وجود امده اســت از همین دیروز‬ ‫است‪ ».‬ســخنان وی که به این مرحله می رسد بیشتر مردم‬ ‫یکصدا هیالری را تشــویق می کنند و چندین بار اسم نامزد‬ ‫دموکرات ها را فریاد می زنند‪.‬‬ ‫جب بوش به اروپا رفت‬ ‫درحالی که در جبهه دموکرات ها‪ ،‬رقابت داخلی چندان‬ ‫فشرده نیســت و به چند اســم محدود بسنده شــده است‪،‬‬ ‫جمهوریخواهان هر روز بــا یک نام تازه روبه رو می شــوند‪.‬‬ ‫امارهایی هــم کــه از نظرســنجی ها در این حزب منتشــر‬ ‫می شــود‪ ،‬ســردرگمی بیشــتری برای طرفداران این حزب‬ ‫به همراه داشــته اســت‪ .‬در این میان اما چند صباحی است‬ ‫که نام جب بوش‪ ،‬بــرادر جورج بوش به طــور جدی مطرح‬ ‫شده است‪ .‬وی چند روزی به اروپا ســفر کرد و به گفته خود‬ ‫سفری پربار داشته است‪ .‬او نیز هفته گذشته به طور رسمی‬ ‫نامزدی خود را برای انتخابات اعالم کرد‪ .‬نزدیک به شــش‬ ‫ماه است که اسم بوش در میان گزینه های جمهوریخواهان‬ ‫مطرح شــده‪ ،‬اما او از اعالم نامزدی خودداری می کرد‪ .‬او‬ ‫که با جت شخصی «وودی جانسون» یکی از دوستان خود‬ ‫مارکو روبیو‪ ،‬نامزد جمهوریخواهان که توانســته خود‬ ‫را به عنــوان رقیب جــدی برای جــب بوش مطرح ســازد‪،‬‬ ‫در نظرســنجی های شــبکه خبری ‪ ABC‬نیز خــود را رقیبی‬ ‫قدرتمند نشان داده اســت‪ .‬مارکو روبیو که ســال ها در کنار‬ ‫جب بوش شاگردی کرده و روایت دوستی این دو به عنوان‬ ‫داستان استاد و شــاگرد نامگذاری شده اســت‪ ،‬این بار در‬ ‫میان دانشــجویان چنین رابطه ای به شــکل رقابت درامده‬ ‫است‪ .‬رقابتی که در ان نشان داده می شود که شاگرد میان‬ ‫دانشگاهیان مقبول تر از استاد خود است‪.‬‬ ‫به نوشته سایت «التین پست»‪ ،‬شبکه خبری ‪ ABC‬به‬ ‫تازگی نظرسنجی برگزار کرده و در ان دانشجویان مارکو روبیو‬ ‫را به عنوان مقبول ترین نامزد برای خود انتخاب کرده اند‪ .‬وی‬ ‫توانســته با ارای ‪ 13‬درصدی در باالی سر سایر نامزدهای‬ ‫جمهوریخواهان قرار بگیرد‪ .‬پس از او نیز اســکات واکر با‬ ‫‪ 12‬درصد و جب بوش با ‪ 10‬درصــد در رتبه های بعدی قرار‬ ‫گرفته اند؛ اما این شبکه به این نظرســنجی بسنده نکرده و‬ ‫یک نظرسنجی دیگر در میان افرادی که درجه دانشگاهی‬ ‫نداشته اند‪ ،‬برگزار کرده است‪ .‬در این نظرسنجی رند پال با ‪13‬‬ ‫درصد ارا در صدر قرار گرفته و بوش و واکر به صورت مشترک‬ ‫با ‪11‬درصد ارا در رتبه دوم قــرار گرفته اند‪ .‬روبیو نیز تنها با ‪9‬‬ ‫درصد ارا پس از «میاک هاکه بی» فرماندار سابق ارکانزاس‬ ‫و تد کروز سناتور دو رگه امریکایی ‪ -‬کوبایی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫هیالری؛ محبوب عوام و خواص‬ ‫در رده بندی نظرسنجی شــبکه خبری ‪ ،ABC‬هیالری‬ ‫کلینتــون در هــر دو رده در صــدر قــرار دارد‪ .‬وی در میان‬ ‫دانشــگاهیان با ‪ 57‬درصد ارا‪ ،‬مقبول تــر از نامزدهایی مثل‬ ‫ســندرز (‪ 17‬درصد) و جو بایــدن (‪ 14‬درصد) بوده اســت‪.‬‬ ‫در میان افرادی که درجه دانشــگاهی نیز ندارند‪ ،‬وی با ‪65‬‬ ‫درصد جایگاه خود را به شدت بهبود بخشیده است و پس از‬ ‫او جو بایدن‪ ،‬معاون باراک اوباما با ‪ 14‬درصد و سندرز با شش‬ ‫درصد در رتبه های بعدی قرار گرفته اند‪ .‬این شــبکه خبری‬ ‫همچنین میان دانشگاهیان اعم از طرفداران دموکرات ها و‬ ‫جمهوریخواهان نظرسنجی مستقل برگزار کرد و در رقابت دو‬ ‫نفره بوش و کلینتون‪ ،‬این هیالری کلینتون بوده که توانسته‬ ‫اســت با اختالف یک درصد پیروز این نظرسنجی باشد‪ .‬در‬ ‫این نظرسنجی هیالری کلینتون ‪ 45‬درصد و جب بوش ‪44‬‬ ‫درصد رای اورده اســت‪ .‬در میان افراد غیردانشــگاهی نیز‬ ‫هیالری باز توانسته قدرت نمایی کند و با ارای ‪ 49‬درصدی‬ ‫در برابر ‪ 41‬درصدی پیروز این نظرسنجی باشد‪ .‬در شرایطی‬ ‫که اوضاع برای هیالری کلینتون در چند وقت اخیر مساعد‬ ‫نبوده است؛ اما او توانســته جایگاه خود را در نظرسنجی ها‬ ‫بهبود ببخشــد‪ .‬هیالری کلینتون به دلیل ثروت افسانه ای‬ ‫و اشــتباهاتش در اســتفاده از ایمیــل شــخصی در دوران‬ ‫صدارتش در وزارت امور خارجه به شــدت تحت فشــار قرار‬ ‫گرفته بود‪ .‬راهبرد هیالری کلینتــون اما در برابر این هجمه‬ ‫تبلیغاتی ســکوت بــوده و نرم نرمک نیز ایــن اتش فروکش‬ ‫کرده اســت‪ .‬هیالری کلینتون متهم است که با استفاده از‬ ‫ایمیل های شخصی امنیت امریکا را به خطر انداخته است؛‬ ‫اما نظرسنجی های اخیر نشــان می دهد که وی توانسته با‬ ‫راهبرد بهتر‪ ،‬میان سایر نامزدهای دموکرات موفق تر عمل‬ ‫کند و در نظرسنجی ها خودی نشان دهد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حکمی برای انزوای اخوان‬ ‫س هفته‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫عک‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫صدور حکم اعدام محمد مرسی‪ ،‬رئیس جمهور سابق‬ ‫مصر و چند تن از رهبران اخوان المســلمین از سوی دادگاه‬ ‫عالی جنایی مصر با واکنش هــای متفاوتی در داخل و خارج‬ ‫مصر مواجه شد‪ .‬صدور این حکم جامعه مصر را به دو بخش‬ ‫مخالف و موافق تقسیم بندی کرد که این امر می تواند خطر‬ ‫بالقوه ای برای اینده دولت عبدالفتاح السیســی تلقی شود‪.‬‬ ‫جامعهجهانیوسازمان هایمدافعحقوقبشربه شدتصدور‬ ‫این حکم را محکوم کردند و ان را مغایر با موازین حقوق بشر‬ ‫دانستند‪ .‬اما به نظر می رسد که این حکم صرفا برای انزوای‬ ‫اســامگرایان مصری به ویژه اخوان المسلمین صادر شده‬ ‫است زیرا اجرای ان قطعا با واکنش های تند اخوان المسلمین‬ ‫مواجه خواهد شــد و دولت مصر نخواهد توانســت اوضاع‬ ‫جامعه مصر را کنترل کند‪ .‬بدون شــک دولت مصر در اینده‬ ‫ناچار خواهد شد نســبت به صدور این حکم تجدید نظر کند‬ ‫زیرا اعدام محمد مرســی که از این پایگاه اجتماعی باالیی‬ ‫برخوردار است پیامدهای خطرناکی برای دولت مصر خواهد‬ ‫داشت‪ .‬طبیعی اســت اخوان المســلمین اکنون به صورت‬ ‫پنهانی درصدد بازسازی نیروهای زیرمجموعه خود برخواهد‬ ‫امد و در اینده از رهگذر فعالیت های نظامی زیرزمینی‪ ،‬دولت‬ ‫عبدالفتاح السیسی را به چالش خواهد کشید‪ .‬شرایط مصر‬ ‫به گونه ای است که حتی اگر حکم اعدام محمد مرسی و سایر‬ ‫رهبران اخوان المســلمین اجرا نشــود‪ ،‬جامعه مصر در برابر‬ ‫سیاست های داخلی دولت السیسی بی تفاوت نخواهد بود و‬ ‫مصر در اینده با چالش امنیتی شدیدی مواجه خواهد شد‪.‬‬ ‫جمهوریخواهلیبرال‬ ‫جب بوش اعالم نامزدی کرد‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انچه در باب جب بوش باید مورد توجــه قرار گیرد ان‬ ‫است که اساســا خانواده بوش در میان جمهوریخواهان از‬ ‫یک جایگاه تعریف شده برخوردارند‪ .‬خود بوش پدر به عنوان‬ ‫یک تئوریسین امنیتی در ســاختار حزب جمهوریخواه کار‬ ‫کرده و فرزند او که شــاید یکی از حلقه های ضعیف خاندان‬ ‫بوش بود‪ ،‬یعنی بوش پســر یکــی از ضعیف ترین و در عین‬ ‫حال پرجنجالی ترین روســای جمهور امریــکا در دهه های‬ ‫اخیر بوده اســت‪ .‬هم اکنون در اســتانه پنجاه و هشــتمین‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری امریکا که قرار است در ‪ 8‬نوامبر‬ ‫ســال ‪ 2016‬یا ‪ 18‬ابان ‪ 1395‬میالدی برگزار شود ما شاهد‬ ‫رقابت مجدد جمهوریخواهــان و دموکرات ها در انتخابات‬ ‫اینده ریاســت جمهوری هســتیم‪ .‬چرا که بر اســاس متمم‬ ‫‪ 22‬قانون اساســی امریــکا‪ ،‬رئیس جمهور تنهــا می تواند‬ ‫برای دو دوره متوالــی به ریاســت جمهوری ایاالت متحده‬ ‫امریکا دســت یابد‪ .‬از این منظر و باتوجه به انچه هم اکنون‬ ‫در صحنه سیاســی امریکا می گــذرد جنــگ خانواده های‬ ‫قدرتمند در رقابــت انتخاباتــی اینده را باید جــدی گرفت‪.‬‬ ‫به گونــه ای که اکنون دیــده می شــود جمهوریخواهان در‬ ‫موضع انفعالی قــرار دارند و اگر در میــان جمهوریخواهان‬ ‫در نهایت جب بوش به عنوان کاندیدای اصلی معرفی شود‬ ‫جمهوریخواهان برای نخستین بار کســی را برگزیده اند که‬ ‫دو رئیس جمهور منفور در خانواده اش داشــته و این مساله‬ ‫باتوجه به بافــت موقعیتی ناشــی از روی کار امدن هیالری‬ ‫رودهام کلینتون به عنــوان کاندیدای اصلــی دموکرات ها‬ ‫بــرای جمهوریخواهان ریســک پذیر خواهد بــود‪ .‬زیرا راه‬ ‫پیش بینی اینکه رای دهندگان متغیر در انتخابات نهایی چه‬ ‫واکنشی به این نامزدها خواهند داشت را سخت خواهد کرد‪.‬‬ ‫پرسش هایی پیش می اید که ایا جب بوش دارای فاکتورهایی‬ ‫در جهت رقابت با دموکراتی چون هیالری کلینتون خواهد‬ ‫بود که در میان مردم امریکا به یک کبوتر قرمز مشهور است‬ ‫و جناح تند دموکرات ها را رهبری می کند‪ .‬ما شاهد ان بودیم‬ ‫که بوش نخست تنها توانســت یک دور در کاخ سفید بماند‬ ‫و در انتخابات دور دوم شکست خورد‪ .‬رئیس جمهور بعدی‬ ‫یعنی بوش دوم اگرچه در دوره دوم انتخاب شد اما محبوبیت‬ ‫بسیار پایینی داشــت و اکنون که بوش ســوم وارد رقابت ها‬ ‫شده او در مسیر رقابت های انتخاباتی از همین اغاز در حال‬ ‫راه اندازی یک سلســله مبارزه با هیالری کلینتون اســت‪.‬‬ ‫تاکنون از کاندیداتوری احتمالی او ســخن گفته می شــد و‬ ‫بیان می شــد که نامزدی او بر خالف پــدر و برادرش چندان‬ ‫قطعی نیســت‪ .‬بنابراین باوجودی که در رقابــت مقدماتی‬ ‫جمهوریخواهان جب بوش با فاصله کمی پیشتاز است‪ ،‬اما‬ ‫بر اساس نظرسنجی ها برخی کاندیداهای دیگر با چهار درصد‬ ‫اختالف او را دنبال می کنند‪.‬‬ ‫بنابراین انتخــاب نهایی جب بوش هنــوز در پرده ای‬ ‫از ابهام قــرار دارد؛ او اگرچه رســما وارد کارزار شــده اما با‬ ‫چالش های عمده ای روبه روســت‪ .‬نخست اینکه او تالش‬ ‫دارد در عین استفاده از پایگاه خانوادگی خود در بین معدود‬ ‫طرفداران خاندان بــوش ان اندازه به این خاندان وابســته‬ ‫نباشد که پیامدهای منفی عملکرد برادر و پدرش گریبانگیر‬ ‫او شــود‪ .‬از همین رو لوگوی تبلیغاتــی او بیانگر نام کوچک‬ ‫او یعنی «جب» اســت‪ .‬رویکــرد او به ظاهــر جهت گیری‬ ‫پوپولیستی دارد‪ .‬جب بوش در مراسم کاندیداتوری خود در‬ ‫شهر میامی در ایالت فلوریدا تالش کرد که چهره ای مردمی‬ ‫ از خود به نمایش بگــذارد‪ .‬او در کنار اقلیت هــا و کودکانی‬ ‫که با نیازهای ویژه دیده می شــدند این جمله را بیان کرد که‬ ‫اسیب پذیرترین طبقه جامعه باید در خط مقدم سیاست های‬ ‫ایاالت متحده امریکا باشند و نه اخر از همه‪ .‬او تاکید داشت‬ ‫که الگوی محافظه کاری نو را دنبال خواهد کرد که اصول ان‬ ‫تمامی مردم را در بر می گیرد و مردم برای ان به پا می خیزند‪.‬‬ ‫شاید به واسطه عدم محبوبیت پدر و برادرش است که هیچ‬ ‫کدام در این مراســم حضور نداشــتند و تنها باربارا بوش ‪90‬‬ ‫ساله ای حضور داشت که در امریکا به عنوان بانویی مثبت در‬ ‫کنار بوش همواره مطرح بوده است‪.‬‬ ‫بنابرایــن بایــد بپذیریم کــه جب بــوش چالش های‬ ‫عمده ای را در انتخابات اینــده دارد‪ .‬پدر بوش به دلیل انکه‬ ‫معاون ریــگان بود مزیت داشــت و بــرادرش ارتباط مثبتی‬ ‫با مســیحیان راســت گرا و اوانجلیست ها داشــت‪ .‬این ها‬ ‫شــاخه های قــوی ای از محافظــه کاران هســتند که جب‬ ‫با انها ارتبــاط چندانی ندارد‪ .‬او در مقایســه بــا دیگر رقبای‬ ‫جمهوریخواه نیز توانایی کمتری در جمع اوری کمک های‬ ‫مالی دارد‪ ،‬اگرچــه او از برخی از رقبــای جمهوریخواهش‬ ‫چون اســکات واکر و بابی جیندال جلوتر است اما اینکه ایا‬ ‫جمهوریخواهان خواهند توانست با نام جب بوش یا ادم هایی‬ ‫مانند اسکات واکر به مبارزه با شخصی مانند هیالری کلینتون‬ ‫بروند تاحدودی دور از انتظار است‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫ورود بانوان ممنوع‬ ‫ورزش‬ ‫ورود زنان به ورزشــگاه ها حاال به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شــده است‪.‬‬ ‫موافقان می گویند حضور بانوان در ورزشــگاه ها برای دیدن مســابقات ورزشی‬ ‫می تواند در نهایت به توسعه ورزش کشور کمک کند اما در سوی مقابل مخالفان‬ ‫سرسختانه از غیرشرعی بودن این اقدام سخن می گویند‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫زورازمایی داخلی قبل از نبرد با امریکا‬ ‫ورزش‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اعتراض به حضور بانوان در دیدارهای والیبال به خیابان های تهرانکشید‬ ‫در استانه دیدارهای برگشت تیم ملی والیبال در لیگ‬ ‫جهانی بحث حضور بانوان در سالن به چالشی جدی تبدیل‬ ‫شده که مشــخص نیست چه ســرانجامی خواهد یافت‪ .‬در‬ ‫تازه ترین اقدام جمعی از اعضــای انصار حزب الله به مقابل‬ ‫درب وزارت ورزش رفته انــد‪ ،‬اعتــراض خــود را به گــوش‬ ‫بلند پایه ترین مقامات ورزش کشور برسانند‪.‬‬ ‫مســابقات لیگ جهانی والیبال سبب شــد تا بار دیگر‬ ‫ورود بانوان بــه ورزشــگاه ها بــا مخالفت عــده ای مواجه‬ ‫شــود‪ .‬تنش های داخلی از یک ســو و احتمال محرومیت‬ ‫در مســابقات لیگ جهانی والیبال از ســوی دیگر حاال این‬ ‫موضوع را بیش از گذشته حساس کرده است‪ .‬تصمیم گیران‬ ‫حاال راه سختی پیش روی خود می بینند‪.‬‬ ‫هر چند عده ای حضور بانوان در ورزشگاه ها را از مسیر‬ ‫طبیعی خود تا حدی خارج کرده و ان را به چالشی ناخواسته‬ ‫تبدیل کرده اند‪ ،‬با این همه اما به نظر می رسد موضوع حضور‬ ‫بانوان در ورزشــگاه ها اتفاقی نیست که به ســادگی بتوان‬ ‫درباره اش تصمیم گیری کرد‪.‬‬ ‫اغاز مخالفت ها‬ ‫نگاهی به گذشته نه چندان دور نشان می دهد بانوان تا‬ ‫همینچندسالپیشبدونکوچکترینمشکلیدرسالن های‬ ‫والیبال و بسکتبال حاضر می شدند و به حمایت تیم های ملی‬ ‫می پرداختند‪ .‬ماجرا از وقتی اغاز شد که بانوان ایرانی سه سال‬ ‫قبل در رقابت های انتخابی لیگ جهانی والیبال توانستند به‬ ‫اســتادیوم بروند ولی در دیدار پایانی این مسابقات‪ ،‬زنان به‬ ‫یکباره از حضور در ســالن منع شــدند و از انجا بود که دیدن‬ ‫یک رویداد ورزشی برای زنان با محدودیت هایی همراه شد‪.‬‬ ‫حال با نزدیک شدن به دیدارهای خانگی تیم والیبال‬ ‫ایران در رقابت هــای لیگ جهانی‪ ،‬بازهم این مســاله برای‬ ‫افکار عمومی‪ ،‬مســئوالن و تصمیم گیران کشور حساس و‬ ‫تعیین کنندهشدهاست‪.‬شایدبتوانجهانیبودناینرقابت ها‬ ‫و الزامی که فدراسیون جهانی والیبال (‪ )FIVB‬برای حضور‬ ‫بانوان در نظر گرفته را عامل پررنگ شدن این ماجرا عنوان‬ ‫کرد اما به نظر می رســد انچه به اختالف نظر بر سر بودن یا‬ ‫نبودن بانوان در استادیوم ها دامن زده‪ ،‬عدم زیرساخت های‬ ‫اســتاندارد و مهیا نبودن شــرایط الزم برای حضور بانوان در‬ ‫اســتادیوم ها اســت‪ .‬این در حالی اســت که هفته گذشته‬ ‫رئیس جمهور در نشست خبری خود در خصوص ممنوعیت‬ ‫حضور زنان با اشــاره به خاطره ای از امام (ره) گفت‪« :‬زنان‬ ‫جامعه ما مثل مردان و در برخی موارد پیشتازند‪ .‬ما باید حق‬ ‫نشــاط‪ ،‬شــادی و زندگی اجتماعی را در چارچــوب موازین‬ ‫دینی و قانونی برای همه محترم بشــماریم‪ ».‬دکتر روحانی‬ ‫همچنیــن اعالم کرد‪« :‬نبایــد تصور کنیم کــه می خواهیم‬ ‫اســام را به پا داریم و خانم ها برعکس قوانین اسالم عمل‬ ‫می کنند‪ ».‬همچنین هفته گذشته شــهیندخت موالوردی‪،‬‬ ‫معاون زنان ریاست جمهوری از موافقت شورای امنیت ملی‬ ‫با بســته پیشــنهادی وزارت ورزش و جوانان و معاونت زنان‬ ‫ریاست جمهوری برای ورود زنان به سالن های ورزشی برای‬ ‫مسابقاتی شامل والیبال‪ ،‬هندبال‪ ،‬بسکتبال‪ ،‬تنیس و‪ ...‬خبر‬ ‫داد و حتی تایید کرد پس از بررسی فراوان این نتیجه حاصل‬ ‫شده که ورود زنان به ورزشگاه ها از نظر شرعی هیچ اشکالی‬ ‫باید به قانون احترام بگذاریم‬ ‫نباید از ورود زنان به ورزشگاه ها‬ ‫سوء استفاده کرد‬ ‫ندارد و باید سازوکار الزم برای حضور زنان فراهم شود‪ .‬‬ ‫اما این پایان ماجرا نیســت؛ نخســتین واکنش های‬ ‫مخالفان حضــور زنان در ورزشــگاه ه ا انتشــار اطالعیه ای‬ ‫ی بر راهپیمایی در اســتادیوم ‪ 12‬هزارنفــری همزمان با‬ ‫مبن ‬ ‫اولین دیدار تیم ملی کشورمان در تهران بود‪ .‬این امر نشان‬ ‫از ان دارد که مسئوالن مربوطه هنوز نتوانسته اند این مساله‬ ‫را به خوبی توضیح داده و افراد و چهره های تاثیرگذار را قانع‬ ‫کنند‪ .‬البته سخنگوی دولت در این مورد اعالم کرد که دولت‬ ‫اجازه چنین راهپیمایی هایــی را نمی دهد و اگر انها بر خالف‬ ‫اجــازه دولت اقدامــی انجــام دهند‪،‬این انتظار هســت که‬ ‫قوه قضا ئیه با قانون شــکنان برخورد جدی کند‪ .‬مسلم است‬ ‫چنین واکنش هایی از ســوی برخی از گروه ها چندان هم به‬ ‫حل مساله کمک نخواهد کرد و تنها به بیشتر شدن تنش در‬ ‫جامعه منجر خواهد شد‪.‬‬ ‫محرومیت ایران از میزبانی های بین المللی ‬ ‫که عالقه مند به حضور در ورزشــگاه ها نیستند‪ ،‬دچار مساله‬ ‫شوند ‪ .‬در واقع‪ ،‬وقتی قانون ممنوعیت ایجاد می کنیم‪ ،‬اکثر‬ ‫خانم هانسبتبهاینمسالهحساسمی شوندوبی شکتبعات‬ ‫اجتماعی ان بیشتر از تبعات بین المللی اش است‪ ».‬اما ابوذر‬ ‫ندیمی‪ ،‬دیگرعضوهیات رئیسهفراکسیونورزشمجلسنیز‬ ‫با بیان اینکه درباره حضور یا عدم حضور بانوان در استادیوم‬ ‫قانونیوجودندارد‪،‬گفت‪«:‬مهمایناستکهشئوناترعایت‬ ‫شــود‪ .‬اگر قرار باشد شان اخالقی یا شــان عفاف یا مباحث‬ ‫ضروری دین رعایت نشــود این موضوع قابل بررسی است و‬ ‫همینموضوعهمموجباتنگرانیمراجعتقلیدرافراهمکرده‬ ‫است‪ ».‬وی در ادامه گفت‪« :‬ما نمی توانیم صراحت قانونی از‬ ‫جهت منع حضور داشته باشیم ولی به هر صورت بعد شرعی‬ ‫و نظر مراجع تقلید نزد ما از اعتبار فوق العاده برخوردار است و‬ ‫باید نظر انها را جویا شویم‪».‬‬ ‫مساله حضور زنان در ورزشگاه ها‬ ‫پرواضح است حل مساله حضور بانوان در استادیوم ها‪،‬‬ ‫یک بار برای همیشــه‪ ،‬نتیجه مثبت تری نســبت بــه اینکه‬ ‫صورت مســاله را پاک کنیم‪ ،‬خواهد داشــت‪ .‬بایــد دید چه‬ ‫اتفاقی برای ما افتاده که ورود بانوان به اســتادیوم ها که در‬ ‫همه جای دنیا‪ ،‬موضوعی عادی و معمولی است ‪ ،‬برای ما به‬ ‫مساله ای بغرنج تبدیل شده که با تصمیمی قاطع و منطقی به‬ ‫راحتی قابل حل شدن است‪ .‬اما نظر فرمانده ناجا نیز درباره‬ ‫ورود زنان به ورزشــگاه ها قابل تامل اســت‪ .‬فرمانده نیروی‬ ‫انتظامی کشور از تشکیل کارگروهی برای تبیین فرمایشات‬ ‫مقام معظم رهبری درباره ناجا خبر داد و گفت‪« :‬در خصوص‬ ‫ورود بانوان به ورزشگاه ها طبق قانون اقدام می کنیم‪ ،‬هرچند‬ ‫ی خرد ه بگیرند ولی نیروی انتظامی مجری‬ ‫ ممکن است برخ ‬ ‫قانون است‪ ».‬سردار حســین اشــتری در دیدار با ایت الله‬ ‫مکارم شیرازی با اشاره به ســه موضوعی که در انتصاب وی‬ ‫از سوی مقام معظم رهبری مورد توجه قرار گرفته بود‪ ،‬اظهار‬ ‫کرد‪« :‬در این خصوص کارگروهی تشــکیل شــد ه و تالش‬ ‫می کنیم نســبت به اجرای ماموریت های مشخص شده در‬ ‫این حکم توجه الزم را داشته باشیم‪ ».‬او با اشاره به اقدامات‬ ‫ی در بخــش ارتقای‬ ‫صورت گرفته از ســوی نیــروی انتظام ‬ ‫اخالق و مسائل معنوی در بین کارکنان نیروی انتظامی بیان‬ ‫کرد‪« :‬توفیقات خوبــی در این بخش به دســت اورده ایم و‬ ‫برگزاری دوره های حفظ قران کریــم و دوره های بصیرت از‬ ‫جمله اقدامات صورت گرفته اســت‪ ».‬فرمانده ناجا با اشاره‬ ‫به برنامه های نیروی انتظامــی در خصوص ارتقای امنیت و‬ ‫ارامش در جامعه تصریح کرد‪« :‬در مسائل فرهنگی نیز تالش‬ ‫می کنیمبهوظیفه ایکهبردوشداریمجامه عملبپوشانیمو‬ ‫طبق قانون به وظایفی که بر دوش داریم عمل کنیم‪ ».‬وی به‬ ‫مساله ورود بانوان به ورزشگاه ها اشاره کرد و یاداور شد‪« :‬در‬ ‫اینخصوصطبققانوناقداممی کنیم؛هرچن دممکناست‬ ‫ی مجری قانون است‪».‬‬ ‫ی خرد ه بگیرند ولی نیروی انتظام ‬ ‫برخ ‬ ‫واکنش وزارت ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫وزارت ورزش در حال رایزنی است تا بتواند مجوز حضور‬ ‫ی بگیرد‪.‬‬ ‫تعداد محدودی از خانواده ها را در سالن های ورزش ‬ ‫یکی از مهمترین کارهایــی کــه وزارت ورزش و جوانان در‬ ‫ســال های اخیر انجام داده اســت‪ ،‬پیگیری ورود بانوان به‬ ‫ورزشگاه رشــته هایی چون والیبال‪ ،‬بســکتبال و‪ ...‬است‪.‬‬ ‫اقدامی که از طریق مکانیزم قانونی در حال پیگیری است؛‬ ‫ان هم بدون جنجال و هیاهو‪ .‬سال های سال بود که بانوان‬ ‫بدونهیچ مشکلی مسابقات والیبال‪،‬بسکتبال‪،‬پینگ پنگ‪،‬‬ ‫هندبال و خیلی از رشته های ورزشی دیگر را از نزدیک تماشا‬ ‫می کردند‪ ،‬اما دقیقا مشــکل از جایی شروع شد که در دولت‬ ‫قبل و بــه دلیل انجام بعضــی از مانورهــای تبلیغاتی اعالم‬ ‫کردند که ورود بانوان به ورزشــگاه ها ازاد است! اتفاقی که‬ ‫از قبل هم ازاد بود اما با این حرکت تبلیغاتی باعث شــد چون‬ ‫زیرســاخت های الزم برای میزبانی از جمعیت بانوان وجود‬ ‫نداشــت این مشــکالت به وجود بیاید و ورود بانــوان برای‬ ‫همیشه به استادیوم های ورزشی ممنوع شــود‪ .‬با همه این‬ ‫شرایط وزارت ورزش و جوانان از راهکارهای قانونی استفاده‬ ‫کرده و در حال رایزنی برای ورود تعداد محدودی از بانوان به‬ ‫ورزشگاه ها است‪.‬‬ ‫مدیرکل حراســت وزارت ورزش و جوانان ضمن تاکید‬ ‫بر اینکه در مورد حضــور بانوان در ورزشــگاه ها‪ ،‬طرح های‬ ‫مختلف پیشنهاد و در سطوح کارشناسیدر حال بررسیاست‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬در این مورد هیچ تصمیم قطعی اتخاذ نشده است‪.‬‬ ‫در مورد حضور بانوان و خانواده ها در ورزشگاه ها دیدگاه های‬ ‫متفاوتی وجــود دارد‪ .‬این موضوع با حضــور موفق تیم ملی‬ ‫والیبال کشــورمان در میادین بین المللی و الزام فدراسیون‬ ‫جهانیوالیبالباحضوربانواندرسالنمسابقاتبرایاعطای‬ ‫میزبانی‪ ،‬ابعاد دیگری یافت که توجه به ان را اجتناب ناپذیر‬ ‫کرد‪ ».‬او ادامــه داد‪« :‬از ایــن روی وزارت ورزش و جوانان‬ ‫با مشــارکت ســایر نهادهای ذی ربط بر خود الزم دیدند تا با‬ ‫رعایت موازین شرعی برای پاسخگویی به این موضوع‪ ،‬وارد‬ ‫عمل شوند؛ به نحوی که شرایطی فراهم شود تا موجب رفع‬ ‫دغدغه هایاحادمتدینکشوروعلمایعظیم الشانشود‪.‬در‬ ‫این مورد طرح های مختلف پیشنهاد و در سطوح کارشناسی‬ ‫و مدیریتی در حال بررســی اســت؛ از این روی تاکنون هیچ‬ ‫تصمیم قطعی اتخاذ نشده است‪».‬حســنی خو تاکید کرد‪:‬‬ ‫«رعایت حدود الهی و شــرع‪ ،‬عدم اختالط زنــان و مردان‪،‬‬ ‫نظارت بر پوشش بانوان‪ ،‬طبقه بندی مسابقات ورزشی باتوجه‬ ‫به تفکیک رشته های ورزشــی و معیارهایی چون «پوشش‬ ‫ورزشکاران»‪« ،‬روح حاکم بر رشته ورزشی»‪« ،‬رده سنی»‪،‬‬ ‫رویداد ورزشــی و‪ ...‬چارچوب های مورد تاکید در این طرح‬ ‫است‪ .‬نکته حائز اهمیت اینکه رشته هایی مثل شنا‪ ،‬بوکس‪،‬‬ ‫کشتی‪ ،‬وزنه برداری و در حال حاضر فوتبال شامل این طرح‬ ‫نیســتند و همچنان با قوت مخالف ان هستیم‪».‬حسنی خو‬ ‫درباره مخالفت ها و تحریکات برخی جریان ها در مورد تجمع‬ ‫و مخالفت با حضــور زنان در ورزشــگاه ها‪ ،‬به ویژه در جریان‬ ‫مســابقات لیگ جهانی والیبال به میزبانی ایران گفت‪« :‬در‬ ‫مورد حضور بانوان و خانواده ها در خالل برگزاری مسابقات‬ ‫لیگ جهانی والیبال در تهران طبق تصمیمات اتخاذ شــده‬ ‫توسط دســتگاه های اجرایی کشــور‪ ،‬به فدراسیون والیبال‬ ‫مجوز داده شد تا با اولویت عوامل اجرایی‪ ،‬خانواده والیبال و‬ ‫تعدادی از هواداران تیم میهمان با صدور کارت مخصوص‬ ‫شــرایط حضور بانوان در سالن برگزاری مســابقات را فراهم‬ ‫کند‪ ».‬حسنی خو تاکید کرد‪« :‬از این روی افراد واجد شرایط‬ ‫صرفا از طریق فدراســیون والیبــال می توانند مجوز حضور‬ ‫دریافتکنند‪.‬درموردحمایت هاومخالفت هایموجودبایدبه‬ ‫اطالع مردم خوب و شریف کشورمان برسانیم که اوال‪ :‬حضور‬ ‫بانوان و خانواده ها در ورزشگاه ها به عنوان یک طرح جامع در‬ ‫حال مطالعه و طی مراحل کارشناسی با رعایت چارچوب های‬ ‫اشاره شــده اســت‪ .‬بنابراین تاکنون هیچ تصمیم و اقدامی ‬ ‫بر خالف نظر شرع مقدس و فتوای مراجع معظم تقلید اتخاذ‬ ‫نشد ه که افراد بخواهند مبادرت به اقدامات اشاره شده داشته‬ ‫ورزش‬ ‫جدا از بیم و تردیدهای موجود‪ ،‬عدم حضور یک قشر از‬ ‫جامعه در ورزشگاه ها اثار خوبی را برای والیبال ایران به دنبال‬ ‫نخواهد داشــت و حتــی می تواند به قیمت حــذف تیم ملی‬ ‫کشورمان از مسابقات لیگ جهانی سال اینده منجر شود‪.‬‬ ‫ناظر فدراســیون جهانی قرار اســت به منظور بررسی‬ ‫میزبانی این مسابقات به ایران بیاید و چون حضور بانوان در‬ ‫استادیوم هم یکی از شــرایط کشورهای شرکت کننده است‬ ‫و حتی ایران نیــز در این باره چندین و چند بــار تذکر دریافت‬ ‫کرده بی شــک همه این مســائل به مراجــع جهانی منتقل‬ ‫خواهد شــد و بالطبع ایران را از اثرات ان گریزی نیست‪ .‬اما‬ ‫در این بین قانونگذاران چه می گوینــد؟ در کنار مخالفت ها‬ ‫در خصوص حضور زنان در ورزشــگاه ها‪ ،‬موافقت هایی نیز‬ ‫وجود دارد که می تواند تاثیرگذار باشد؛ نظر بیشتر نمایندگان‬ ‫مجلس بر حضور بانوان مثبت بوده و البته بر اینکه باید شرایط‬ ‫و زیرســاخت های این حضور فراهم شــود تاکید دارند‪ .‬این‬ ‫نمایندگان‪ ،‬درست تشریح نکردن ماجرا و نبود امکانات کافی‬ ‫برای بانوان را دلیل اصلی مخالفت مراجع عنوان می کنند‪.‬‬ ‫علی مطهری‪ ،‬عضو کمیســیون فرهنگــی مجلس از جمله‬ ‫ن بــاره اظهارنظر کــرده و گفته‪:‬‬ ‫نمایندگانی اســت که درای ‬ ‫«درباره این موضوع بیشتر مسائل شرعی مطرح است و برای‬ ‫تدوین هر ایین نامه ای در این باره نظر مراجع تقلید باید جلب‬ ‫شود زیرا احتمال دارد انها با این کار مخالفت کنند‪ .‬از طرفی‬ ‫باید برای حضور زنان در ورزشــگاه ها ضوابط شرعی رعایت‬ ‫شــود ‪ .‬الزم اســت تمهیداتی همچون جداکردن راه ورود و‬ ‫خروج خانم ها و اقایان یا جداکردن جایگاه انها در ورزشگاه‬ ‫یا این قبیل موارد در نظر گرفته شــود‪ ».‬مسعود پزشکیان‪،‬‬ ‫عضو فراکســیون ورزش مجلس هم با اشاره به اینکه انتشار‬ ‫اطالعی ه درباره حمله خونین به اســتادیوم در صورت حضور‬ ‫ی طالبانی است‪ ،‬عنوان کرد‪« :‬نباید خانم ها را‬ ‫بانوان تندرو ‬ ‫از حقوق اجتماعی شان محروم کرد؛ اینکه انها با چه پوشش‬ ‫و کیفیتی به سالن های ورزشی راه پیدا کنند‪ ،‬یک بحث است‬ ‫ولی اینکه کال اجازه ورود نداشته باشند‪ ،‬بحث دیگری است و‬ ‫اگر چه این موضوع بحثی اسالمی است‪ ،‬ولی تصور نمی کنم‬ ‫منع حضور بانوان کار درستی باشد‪».‬‬ ‫نماینده مردم تبریز همچنین افزود‪« :‬اگر مســاله منع‬ ‫حضور بانوان در ورزشــگاه ها مطرح نباشــد‪ ،‬ممکن اســت‬ ‫زنان به طور کل یا به استادیوم ها نروند یا تعداد محدودی از‬ ‫انها عالقه مند به این موضوع باشند ولی ما با مطرح کردن و‬ ‫پررنگ کردن این ممنوعیت‪ ،‬کاری می کنیم که حتی کسانی‬ ‫قدم زدن در مسیر اشتباه‬ ‫وزارت ورزش‪ ،‬هیات مدیره استقالل و‬ ‫پرسپولیس را انتخاب کرد‬ ‫وعده ها پوچ از اب درامد‬ ‫برگزاری چهار مزایده برای بازگشت‬ ‫سرخابی ها به دولت؟‬ ‫‪69‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ورزش‬ ‫باشند‪.‬ثانیا‪ :‬این طرح تابع احساســات و هیجانات عمومی‬ ‫نخواهد بود؛ بنابراین هرگونه تجمع در حمایت و مخالفت این‬ ‫طرح فاقد مجوز تلقی می شــود و توسط مراجع ذی صالح با‬ ‫هرگونه اجتماع غیرقانونی (موافــق و مخالف) در چارچوب‬ ‫ضوابط کشور برخورد خواهد شد‪.‬‬ ‫ثالثا‪ :‬این اطمینان را به همه دوستان و عاشقان انقالب‬ ‫اســامی و امام راحل ســام الله علیه و متشــرعان کشور‬ ‫ می دهیم که فرزندان انها در وزارت ورزش و جوانان‪ ،‬نیروی‬ ‫انتظامی‪ ،‬دســتگاه های نظارتی و امنیتی کشور هوشیارانه‬ ‫ی و قانونی‬ ‫دقت خواهنــد کرد تا از اصــول اخالقی‪ ،‬شــرع ‬ ‫در این مــورد خاص کوتاهی نشــود‪ .‬بنابر این ضمن دعوت‬ ‫همه عزیزان به ارامش و خویشــتنداری و پرهیز از تحرکات‬ ‫غیرقانونی‪ ،‬شایســته اســت با «همدلی و همزبانی» مانع‬ ‫بهره برداری و تبلیغات سوء مخالفان نظام جمهوری اسالمی‬ ‫شــویم‪ .‬مســئوالن وزارت ورزش اقداماتی را هم از طریق‬ ‫شــورای امنیت کشــور انجام داده اند تا بتوانند مجوزهای‬ ‫رســمی برای ورود تعداد محدودی از بانوان به ورزشگاه ها‬ ‫ فراهم کننــد‪ .‬اما همه اینها باعث نمی شــود کــه مخالفان‬ ‫سرســخت حضور بانوان در ورزشــگاه ها موضع سکوت در‬ ‫پیش بگیرند؛ جمعی از طالب حوزه های علمیه در نامه ای‬ ‫به رهبر انقــاب و مراجع تقلیــد‪ ،‬درباره حضــور بانوان در‬ ‫ورزشــگاه ها ابراز نگرانی کــرده و خواســتار ممانعت از این‬ ‫قبیل اقدامات شدند‪.‬در بخشــی از این نامه سرگشاده امده‬ ‫اســت‪« :‬ما جمعی از طالب حوزه های علمیه‪ ،‬حسب االمر‬ ‫موالیمان حضرت بقیه الله االعظم ارواح العالمین له الفداء‬ ‫مبنی بر رجوع به شما بزرگواران در اخر الزمان‪ ،‬از محضر ان‬ ‫عزیزان و علمای واالمقام‪ ،‬درخواســت داریم به هر صورت‬ ‫که صالح می دانید جلوی ســیل بنیان کن تهاجم فرهنگی‬ ‫را ســد کرده و با تدبیر و دســتورات الزمه‪ ،‬همانند گذشته‪،‬‬ ‫مدافع شــریعت ناب محمدی باشید‪ ».‬در ســوی مقابل اما‬ ‫نامه ‪ 481‬فعال مدنی به وزیر برای ورود زنان به ورزشگاه ها‬ ‫نشــان می دهد که این موضوع تا چه حد این روزها به محل‬ ‫نزاع میان گروه های مختلف جامعه تبدیل شده است‪ .‬این‬ ‫‪ 481‬فعال مدنی نوشــته اند‪« :‬ما امضا کنندگان این نامه از‬ ‫وزارت کشور‪ ،‬فدراســیون والیبال‪ ،‬وزارت ورزش و جوانان‬ ‫و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری می خواهیم‬ ‫که جهت رفــع تمامی موانع موجود اقدام و هرچه ســریع تر‬ ‫شرایط حضور زنان در ورزشگاه را مهیا کنند و ان را به اطالع‬ ‫عموم برسانند‪ ».‬در این بین شــهریان‪ ،‬معاون امور ورزش‬ ‫بانوان وزارت ورزش و جوانان با پرهیــز از اظهارنظر درباره‬ ‫موضوع حضــور زنان در ورزشــگاه ها گفــت‪« :‬به دنبال ان‬ ‫هستیم تا در برنامه ششم توسعه جایگاه بهتری را برای زنان‬ ‫ورزشکار پیش بینی کنیم تا شرایط یکسانی با مردان داشته‬ ‫باشــند‪ ».‬معاون امور ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان‬ ‫تاکید کرد‪« :‬در تمــام ایین نامه ها و قوانینــی که در وزارت‬ ‫ورزش و جوانان تدوین می شــود دیگر نگاه جنسیتی وجود‬ ‫ندارد و ما ســعی می کنیم نگاه یکســان و به دور از جنسیتی‬ ‫در ایین نامه و قوانین خود داشــته باشــیم تا بتوانیم حقوق‬ ‫یکســانی را در بخش زنــان و مردان در ایین نامــ ه و قوانین‬ ‫ایجاد کنیم‪ ».‬بعید به نظر می رسد که این موضوع به سادگی‬ ‫و با وجود مخالف خوانی های فراوانی که صورت می گیرد به‬ ‫نقطه مسالمت امیزی ختم شود‪ .‬دست کم واکنش مخالفان‬ ‫حضور زنان در ورزشگاه ها نشــان می دهد که این موضوع‬ ‫پیچیده تر از اظهارنظر برخی مسئوالن است‪ .‬هر چه هست‬ ‫فعال اظهارنظر وزیر کشور تکلیف را تا حدی برای فدراسیون‬ ‫والیبال و موافقــان حضور زنان در ورزشــگاه ‪ 12‬هزار نفری‬ ‫ازادی روشن کرده است؛ «دستور جدیدی برای ورود بانوان‬ ‫ن گذشته‬ ‫به اســتادیوم های ورزشــی نداریم و مطابق قوانی ‬ ‫عمل خواهیم کرد‪ .‬رسانه ها این مســاله را منعکس کنند تا‬ ‫در بازی پیش روی والیبال مشــکلی در اســتادیوم ورزشی‬ ‫پیش نیاید‪».‬‬ ‫باید به قانون احترام بگذاریم‬ ‫نباید از ورود زنان به ورزشگاه ها سوء استفاده کرد‬ ‫طاهره طاهریان‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس ورزش بانوان‬ ‫بحث حضور زنان در ورزشگاه ها این روزها به شدت مورد‬ ‫توجه قرار گرفته اســت‪ .‬گمان می کنم این موضوع مستقیما‬ ‫به وزارت ورزش برمی گردد‪ .‬متولی ورزش کشور وزارت ورزش‬ ‫استوانهاهستندکهدراین بارهبایداقداماتالزمراانجامدهند‪.‬‬ ‫فدراســیون ها هم قطعا تصمیمات وزارت ورزش را در تهران‬ ‫و سایر استان ها اجرایی خواهند کرد‪ .‬همین طور هیات های‬ ‫ورزشیدراستان هایکشورکههمگیتابعسیاست هایوزارت‬ ‫ورزشهستند‪.‬البتهوزارتورزشبهتنهایینمی توانداینباررا‬ ‫بهدوشبکشد‪.‬البتهفدراسیون هاهمبایدبرایحلاینمشکل‬ ‫تالش بیشتری به خرج بدهند‪ .‬چون همان طور که می دانیم‬ ‫در حال حاضر برخی فدراســیون ها از ســوی فدراسیون های‬ ‫جهانی و مقامات باالدست جهانی خود هشدارهای جدی در‬ ‫اینزمینهدریافتکرده اند‪.‬حتیدرموردبرخیازفدراسیون ها‬ ‫بحث تعلیق هم مطرح شده است‪ .‬بنابراین خود فدراسیون ها‬ ‫همدراینزمینهبایدبهگفت وگوورایزنی هایبیشتریبپردازند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه به گمان من دســتگاه هایی هستند که می توانند‬ ‫در این بین نقش حمایت کننده داشته باشند‪ .‬چون مسئولیت‬ ‫قانونی دارند و می توانند موضوع حضور زنان در ورزشــگاه ها را‬ ‫فارغازهر گونهتنشیحلکنند‪.‬وزارتورزشهمبالطبعدراین‬ ‫زمینههمکاری هایالزمرابادستگاه هاینظارت کنندهخواهد‬ ‫داشت‪ .‬من خودم در جلســات حضور دارم و به شخصه شاهد‬ ‫تالش های وزارت ورزش در این زمینه هســتم‪ .‬وزارت ورزش‬ ‫منرابهجلساتخودشدعوتکردوالبتهبایدبگویمکهدراین‬ ‫زمینهتجربه هاییدارمکهعمرانبه‪ 20‬سالمی رسد‪ 20.‬سال‬ ‫به عنوان معاون ســازمان تربیت بدنی فعالیت داشته ام و حاال‬ ‫به عنوان فردی که می تواند دیدگاه های کارشناسی خود را در‬ ‫اختیاروزارتورزشقراربدهدسعیمی کنمبهحلاینمشکل‬ ‫کمک کنم‪ .‬فکر می کنم مســاله حضور زنان در ورزشــگاه ها‬ ‫مساله تازه ای نیست؛ این مســاله به طور جدی در دهه هفتاد‬ ‫مطرحشد‪.‬قبلازدهههفتادهمخانواده هاوبه خصوصبانوان‬ ‫به طور جسته گریخته در محافل ورزشی حضور پیدا می کردند‬ ‫اما در دهه هفتاد این مساله به یک مطالبه عمومی تبدیل شد‪.‬‬ ‫درواقعاینکارمسئولیتشبر عهدهمعاونتورزشزناننیست‬ ‫به دلیل اینکه این معاونت مسئولیت های دیگری دارد‪ .‬عرض‬ ‫من این اســت که موضوع حضور زنان در ورزشگاه ها حاال به‬ ‫مطالبه ای اجتماعی و ورزشی تبدیل شده است‪ .‬به خصوص‬ ‫خانواده ها عالقه مند هســتند که از نزدیک در فضای ورزشی‬ ‫حضور پیدا کنند و بازی های فرزندان خودشان را ببینند‪ .‬امروز‬ ‫خیلیازانهاییکهخواستارحضوردرمسابقاتوالیبالبه عنوان‬ ‫تماشــاگرند همان هایی هســتند که اهالی این رشته ورزشی‬ ‫محسوب می شــوند‪ .‬یعنی مربیان‪ ،‬داوران و ورزشکارانی که‬ ‫اینرشتهورزشیرادوستدارندوحاالباتوجهبهموفقیت های‬ ‫والیبال عالقه مندندکه به عنوانتماشاگرحرفه ایهم در کنار‬ ‫فرزنداناینمملکتباشند‪.‬قصدمازگفتناینموضوعوالبته‬ ‫تاکیدم روی این نکته به این دلیل است که داوران‪ ،‬مربیان و‬ ‫ورزشــکاران زن به این دلیل که ما تیم های بزرگ والیبال را در‬ ‫تهرانمی بینیمعالقهدارند بهورزشگاهبیایندوبازی هاراتماشا‬ ‫کنند‪.‬البتهخانوادهبازیکنانومردمعزیزمانهمچنینمطالبه ای‬ ‫دارند‪ .‬به نظرم جنبه هــای مثبت حضور زنان در ورزشــگاه ها‬ ‫بسیار بیشتر از جنبه های منفی ان است‪ .‬البته اگر بپذیریم که‬ ‫حضور جدی زنان در محافل ورزشی اســیب هایی دارد که به‬ ‫نظرمنابدااینطورنیست‪.‬بایدتسهیالتیرامهیاکرد‪.‬شرایط‬ ‫استانداردیرابهوجوداوردکهبانوانمابتواننددرمحافلورزشی‬ ‫به عنوان تماشاگر حضور داشته باشند‪ .‬روش های کار ما باید‬ ‫به سمتی برود که خانواده ها و زنا ن جایگاه ویژه ای در محافل‬ ‫ورزشیداشتهباشند‪.‬بنابراینپیگیری هاازسویوزارتورزش‬ ‫انجام می شود اما همان طور که همه ما رسانه ها و اخبار را رصد‬ ‫می کنیم مطلع هستم که هنوز موانعی در این خصوص وجود‬ ‫دارد‪.‬مخالفت هانیزبهنوبهخودجدیاستوفعالبانوانراهی‬ ‫بهورزشگاه هاپیدانکرده اند‪.‬امایادماننرودکهاینمسالهحاال‬ ‫به طورجدیبهمطالبهعمومیزنا ن جامعهماتبدیلشدهاست‪.‬‬ ‫مردمماخیلیورزش دوستهستند‪.‬ماتماشاگرانخیلیخوبی‬ ‫در فوتبال داریم‪ .‬در دنیا زبانزد هســتیم‪ .‬باید از این پتانسیل و‬ ‫ظرفیتاستفادهدرستصورتبگیرد‪.‬اینموضوعرابایدهمه‬ ‫دستگاه هایحمایت کنندهوالبتهوزارتورزشپیگیریکنند‪.‬‬ ‫در مورد صدور مجوز حضور زنان در ورزشگاه ها اما باید باتوجه‬ ‫بهواقعیت هاپیشبرویم‪.‬ممکناستایناجازهبهزودیصادر‬ ‫نشود‪.‬اشکالیندارد‪.‬بایدهمهمابهقانوناحترامبگذاریم‪.‬باید‬ ‫تاملکنیم‪.‬مناعتقاددارمکهاینمسالهکامالورزشیاست‪.‬‬ ‫یعنی این مطالبــه که می خواهیم زنان در ورزشــگاه ها حضور‬ ‫پیدا کنند کامال ورزشــی اســت و مغایر با ارزش های اسالمی‬ ‫ما نیســت‪ .‬چون به این موضوع اعتقاد داریــم بنابراین باید از‬ ‫هر گونه جنجال افرینی پرهیز کنیم‪ .‬مخالفــان هم حق دارند‬ ‫دیدگاه هایخودشانرامطرحکنند‪.‬بایدتعاملخوبیبهوجود‬ ‫بیاید تا این مساله حل بشود اما اگر به سمتی برویم که عده ای‬ ‫بخواهند از این مســاله سوءاســتفاده کنند واقعیت این است‬ ‫که حق مسلم بانوان ما ضایع خواهد شد‪ .‬با همه این حرف ها‬ ‫شایداجازهحضورزنانبهاینزودی هاصادرنشودامامانبایداز‬ ‫پیگیریاینموضوعغافلشویموانرابهپرونده ایمسکوت‬ ‫تبدیلکنیم‪ .‬منظور ما البتهجامعهورزشیاست‪.‬جامعه ایکه‬ ‫به دور از هر گونه هیاهویی به راه حل های ورزشی و کارشناسانه‬ ‫می اندیشد‪.‬خیلیازمسابقاتمااینشرایطراداردکهبانوانما‬ ‫همتماشاگرانشباشند‪.‬مامی توانیمرشته هاییمثلکشتی‪،‬‬ ‫شنایارشته هایینظیراینورزش هارامستثنیکنیموالبتههمه‬ ‫مابهقوانینشرعی ماناگاههستیموهرگزعالقه اینداریمکه‬ ‫پایحضورزنانبهتماشاکردناینورزش هارابهمیانبکشیم‬ ‫اما در مورد مسابقات شطرنج‪ ،‬بســکتبال‪ ،‬والیبال و چند رشته‬ ‫دیگر ماجرا فرق می کند‪ .‬هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مخالفانحضورزنانوموافقانبایددرفضاییمسالمت امیزبا‬ ‫یکدیگرگفت وگوکنند‪.‬تاکیدمی کنمکهاینگفت وگوهابایددر‬ ‫فضاییتوامباارامشوبهدورازجهت گیری هایسیاسیانجام‬ ‫شود‪ .‬اگر ورزشی و تخصصی به ماجرا نگاه کنیم به این نتیجه‬ ‫می رسیمکهبرخیازفدراسیون هایموفقمااالنبهدلیلمنع‬ ‫حضوربانواندرورزشگاه هاهشدارهایجدیدریافتکرده اند‪.‬‬ ‫مجامعبین المللیدراینموردحساسیت هایخاصینشانداده‬ ‫است‪.‬تماشاگرمسالهمهمی است‪.‬بهتوسعهورزشیماکمک‬ ‫می کنداماخباینماجرانیازبهتسهیالتیداردوامیدوارمکهاین‬ ‫تسهیالتوشرایطبهزودیمحققشود‪.‬عده ایشایددوست‬ ‫داشتهباشندبهاینماجرانگاهیسیاسیداشتهباشند‪.‬اماچو ن‬ ‫منسیاسینیستموکامالورزشیفکرمی کنماعتقادمایناست‬ ‫که مساله حضور بانوان در ورزشگاه ها به توسعه ورزش کشور‬ ‫ما کمک می کند‪ .‬فکر و ذهن من نسبت به زنان و ورزش زنان‬ ‫کامال اجتماعی است‪ .‬من روی این مساله کارهای تحقیقاتی‬ ‫ویژه ایانجامداده ام‪.‬زمانیکهاصالبحثفوتبالزنانمطرح‬ ‫نبودماتحقیقاتیانجامدادیموبهایننتیجهرسیدیمکهخیلیاز‬ ‫بانوانیکهعالقه مندندفوتبالبازیکنندهمان هاییهستندکه‬ ‫تماشایفوتبالرادوستداشتند‪.‬ایناتفاقخیلیخوبیاست؛‬ ‫اینکهبانوانمابهسمتورزشبیایندوالبتهواردورزشقهرمانی‬ ‫وحرفه ایبشوند‪.‬‬ ‫قدم زدن در مسیر اشتباه‬ ‫ورزش‬ ‫وزارت ورزش‪ ،‬هیات مدیره استقالل و پرسپولیس را انتخاب کرد‬ ‫باالخره پس از مدت ها بالتکلیفــی و گمانه زنی های‬ ‫رسانه ای نصرالله ســجادی‪ ،‬معاون قهرمانی وزیر ورزش و‬ ‫جوانان در حاشیه اردوی تیم ملی شمشیربازی ترکیب جدید‬ ‫اعضای هیات مدیره دو باشــگاه پرســپولیس و اســتقالل‬ ‫را معرفی کرد تا این دو باشــگاه بعــد از مدت ها بالتکلیفی‬ ‫ســرانجام اعضای جدیــد هیات مدیره شــان را بشناســند؛‬ ‫اعالمی عجیب از این حیث که در حاشــیه اردوی تیم ملی‬ ‫شمشــیربازی صورت گرفت و البته قابل بحــث از این نظر‬ ‫که افراد انتخاب شده در امر باشــگاهداری حرفه ای اساسا‬ ‫نمره ای در کارنامه شــان ندارند که بررســی کارنامه شان به‬ ‫یک ضرورت تبدیل شود‪ .‬معاون قهرمانی و حرفه ای وزارت‬ ‫ورزش و جوانان ترکیب جدید اعضای هیات مدیره باشــگاه‬ ‫اســتقالل و پرســپولیس را اعالم کرد؛ ترکیبی قابل بحث‪.‬‬ ‫براســاس اعالم نصرالله ســجادی‪ ،‬دکتر زادمهر‪ ،‬حسین‬ ‫عبــدی‪ ،‬دکتر طاهری‪ ،‬حمید گرشاســبی و جعفر کاشــانی‬ ‫اعضای جدید هیات مدیره باشگاه پرسپولیس خواهند بود‪.‬‬ ‫همچنین عباس کردنوری‪ ،‬مسعود معینی‪ ،‬شهاب جهانیان و‬ ‫مقداد نجف نژاد اعضای هیات مدیره جدید باشگاه استقالل‬ ‫خواهند بود‪ .‬البته نصرالله سجادی اعالم کرده است که یک‬ ‫نفر دیگر از اعضای هیات مدیره باشگاه استقالل به زودی‬ ‫معرفی خواهد شد‪ .‬واکنش افشــارزاده و نژاد فالح در مورد‬ ‫این تغییرات اما جالب است‪ .‬افشارزاده گفت‪« :‬به هر حال‬ ‫گروهی است که وزارت ورزش انها را معرفی کرده و برای انها‬ ‫ارزوی موفقیت می کنم‪ ».‬اما ایا افشــارزاده پنجمین عضو‬ ‫هیات مدیره اســتقالل خواهد بود؟ بعید به نظر می رســد‪ .‬‬ ‫هر چند در صورت طرح پیشنهاد از سوی وزارت ورزش بعید‬ ‫اســت که افشــارزاده «نه» بگوید‪ .‬محمدحسین نژاد فالح‬ ‫نیز چاره ای جز به فال نیک گرفتــن انتخاب اعضای جدید‬ ‫هیات مدیره پرسپولیس نداشته است‪« :‬همه این دوستان‪،‬‬ ‫افرادی هستند که از سابقه خوبی برخوردارند‪ .‬اقای کاشانی‬ ‫و همین طور زادمهر پیــش از این عضو هیات مدیره بودند و‬ ‫از تجربیات خوبی برخوردارند‪ .‬حســین عبدی هم از لحاظ‬ ‫فنی در ســطح باالیی اســت و می تواند تاثیــرات مثبتی در‬ ‫هیات مدیره داشته باشد‪ .‬گرشاسبی هم سالیان سال مدیرکل‬ ‫ورزش و جوانان استان های مختلف بوده و در حال حاضر هم‬ ‫مدیرکل ورزش و جوانان استان تهران است و می تواند نقش‬ ‫موثری در هیات مدیره ایفا کند‪».‬‬ ‫نژادفــاح هم البتــه واکنش جالبــی در مــورد ادامه‬ ‫همکاری اش بــا اعضای جدید هیات مدیره داشــته و گفته‬ ‫است‪« :‬اگر به من پیشــنهاد مدیرعاملی شــود‪ ،‬پاسخ من‬ ‫منفی نخواهد بود‪».‬‬ ‫انتخاب های عجیب وزارت ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫ورزش‬ ‫حضور چهــار عضو از پنــج عضو جدیــد هیات مدیره‬ ‫باشگاه استقالل که گفته می شود رابطه نزدیکی با مدیرعامل‬ ‫سابق این باشگاه دارند‪ ،‬از نکات قابل توجه این هیات مدیره‬ ‫است‪ .‬هیات مدیره پرســپولیس اما پنج نفره است و این در‬ ‫حالی است که قرار است یک نفر دیگر به چهار نفر عضو‬ ‫هیات مدیره باشگاه استقالل اضافه شــود تا دو تیم‬ ‫در تعداد نفرات هیات مدیره با یکدیگر برابر باشــند‪.‬‬ ‫با این همه امــا هیات مدیره باشــگاه پرســپولیس‬ ‫ترکیبی جالــب‪ ،‬منحصر به فرد و قابــل بحث دارد‪.‬‬ ‫حســین عبــدی‪ ،‬علی اکبــر طاهــری‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫گرشاسبی‪ ،‬جعفر کاشانی و محمدرضا زادمهر پنج‬ ‫عضو هیات مدیره باشگاه پرســپولیس هستند که‬ ‫سه نفر از انها ورزشی و پیشکســوت این باشگاه‬ ‫به حساب می ایند و دو مدیر نزدیک به وزارت ورزش هم در‬ ‫این ترکیب به چشم می خورد‪ .‬گرشاســبی مدیرکل ورزش و‬ ‫جوانان استان تهران اســت و طاهری هم ریاست صندوق‬ ‫پیشکســوتان را برعهده دارد که هر دو مدیر رابطه نزدیکی‬ ‫با محمود گودرزی وزیر ورزش و جوانان دارند‪ .‬این در حالی‬ ‫اســت که ســه پیشکســوت حاضر در هیات مدیره باشگاه‬ ‫پرسپولیس در زمان مدیرعاملی حمیدرضا سیاسی مدیرعامل‬ ‫سابق باشگاه پرســپولیس هم عضو این هیات مدیره بودند‬ ‫البته به اضافه علی اکبر طاهری! اما حضور این افراد به چه‬ ‫نتایجی منجر شــد؟ چه اتفاق مثبتی در این تیم یا باشــگاه‬ ‫رخ داد؟ انها در موردکدام یک از مشــکالت عدیده باشگاه‬ ‫پرســپولیس گره گشــایی کردند؟ اینها ســواالتی است که‬ ‫وزارت ورزش بدون توجه به پاســخ های روشن ان تصمیم‬ ‫عجیب خود را عملی کرده است‪ .‬گویی قرار است یک اشتباه‬ ‫دو بار تکرار شود‪.‬‬ ‫از پنج عضو هیات مدیره باشگاه پرسپولیس چهار نفر‬ ‫انها در یک نقطه مشترک هســتند و ان هم رابطه نزدیک با‬ ‫حمیدرضا سیاســی‪ .‬کاشــانی‪ ،‬زادمهر و طاهری سه عضو‬ ‫جدید هیات مدیره باشگاه پرســپولیس افرادی بودند که در‬ ‫هیات مدیره قبلی این باشگاه از حامیان حمیدرضا سیاسی به‬ ‫شمار می امدند و حسین عبدی مربی سابق این تیم هم رابطه‬ ‫بسیار خوب و نزدیکی با این مدیرعامل سابق دارد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد جلسات چند روز قبل سیاسی با امیررضا‬ ‫خادم‪ ،‬معاون وزیر ورزش در بحث واگذاری باشگاه استقالل‬ ‫و پرسپولیس بی تاثیر با انتخاب این اعضا نیست چرا که از پنج‬ ‫عضو انتخاب شده چهار نفر رابطه نزدیکی با سیاسی دارند و‬ ‫شاید بتوان انتخاب اسپانسر برای باشگاه پرسپولیس را هم‬ ‫بی ربط با انتخاب این چهار نفر ندانست‪.‬‬ ‫عبدی یکی از گزینه هایی بود که حمیدرضا سیاســی‬ ‫در زمانی که قصد برکناری برانکو ایوانکوویچ از سرمربیگری‬ ‫تیم فوتبال پرسپولیس را داشــت می خواست او را به عنوان‬ ‫سرمربی انتخاب کند که این مســاله نشان از رابطه نزدیک‬ ‫این دو دارد‪ .‬باید دید وزارت ورزش از انتخاب این نفرات چه‬ ‫اهدافی را دنبال می کند‪ .‬هرچند از گوشــه و کنار هم شنیده‬ ‫می شود این احتمال وجود دارد که تا شروع لیگ برتر طبق‬ ‫وعده ای که پیش از این رئیس ســازمان خصوصی ســازی‬ ‫داده بود‪ ،‬موضوع واگذاری پرسپولیس به بخش خصوصی‬ ‫عملی شود‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که باید دیدکدام اسپانسر باشگاه‬ ‫پرســپولیس را در لیگ پانزدهم همراهی خواهــد کرد؛ ایا‬ ‫اسپانســری که نزدیک به سیاســی اســت یا اسپانسرهای‬ ‫دیگری که قصد دارند وارد میدان رقابت شوند؟!‬ ‫در استقالل هم شــرایط بهتر از پرســپولیس عجیب‬ ‫نیســت‪ .‬اعضای هیات مدیره این باشگاه در مصاحبه هایی‬ ‫جداگانه همگی خود را ســرباز اســتقالل نامیده اند و حتی‬ ‫گزینه های مربیگری فصل بعد را نیز اعالم کرده اند‪ .‬عباس‬ ‫کردنوری‪ ،‬عضو جدید هیات مدیره اســتقالل گفته است‪:‬‬ ‫«فعال باشگاه در تالش است تا با منصوریان توافق کند اما‬ ‫اگر این اتفاق نیفتاد باید در هیات مدیره درباره سرمربی بعدی‬ ‫تصمیم گیری شود‪ ».‬عضو هیات مدیره استقالل در حالی از‬ ‫ترکیب هیات مدیره استقالل تعریف و تمجید می کند که به‬ ‫گفته خودش دو عضو این هیات مدیره را اصال نمی شناسد‪:‬‬ ‫«من شــناخت چندانی از اقایان امامــی و جهانیان ندارم‪.‬‬ ‫امیدوارم در جلسه اول هیات مدیره که احتماال ابتدای هفته‬ ‫بعد است بیشتر با دوستان اشنا شویم‪».‬‬ ‫شــهاب جهانیان اما دیگر عضو هیات مدیره باشگاه‬ ‫استقالل است‪ .‬گفته می شود جهانیان رابطه بسیار نزدیکی‬ ‫با یکــی از متقاضیان خرید باشــگاه پرســپولیس دارند‪ .‬او‬ ‫درباره حضورش در هیات مدیره استقالل می گوید‪« :‬شاید‬ ‫کســی نداند که مــن ‪ 13‬ســال ال کالســیکو را از نزدیک‬ ‫دیــده ام و اکنــون کــه در اســتقالل حضــور دارم اماده ام‬ ‫که کمک کنــم‪ .‬نه دنبــال مصاحبه هســتم و نــه به دنبال‬ ‫مسائل اقتصادی‪ .‬امده ایم که باری از دوش وزارت ورزش‬ ‫برداریم‪ .‬با دغدغه های فراوانی روبه رو هســتم و در وزارت‬ ‫ورزش مســئولیت اجرایی دارم و در دانشــگاه هم تدریس‬ ‫می کنم‪ .‬نمی دانم هیات مدیره های قبلی استقالل حقوق‬ ‫می گرفته اند یا نه اما من خودم به دنبال این مســاله نیستم‬ ‫و حتی به دیگر دوســتان هم می خواهم توصیه کنم دنبال‬ ‫حقوق نباشند‪».‬‬ ‫این اظهارات نشان می دهد که فصل اینده در باشگاه‬ ‫استقالل شاهد اتفاقات غیر مترقبه ای خواهیم بود‪ .‬چه پیش‬ ‫از این هم افرادی به این باشگاه ها امده اند که عباراتی نظیر‬ ‫انچه که جهانیان به زبان اورده است را به هواداران استقالل‬ ‫و البته رسانه ها تحویل داده اند اما خروجی این اظهارات چیز‬ ‫دیگری بوده است‪.‬‬ ‫اخرین گمانه زنی ها اما از مدیرعاملی عباس کردنوری‬ ‫در باشگاه استقالل حکایت دارد‪.‬‬ ‫فردی کــه منصوریــان را شــانس اصلــی مربیگری‬ ‫استقالل می داند‪« :‬شــانس اول ما برای سرمربیگری تیم‬ ‫استقالل همچنان علیرضا منصوریان است و اگر او نتواند‬ ‫از نفت تهران جدا شــود باید به دنبال گزینــه دیگری برای‬ ‫سرمربیگری اســتقالل باشــیم‪ .‬عضو هیات مدیره باشگاه‬ ‫ی را بیشتر از سایرین‬ ‫استقالل شانس فیروز کریمی و مظلوم ‬ ‫دانسته و گفته‪« :‬این دو مربی برنامه های خود را به باشگاه‬ ‫ارائه داده اند و در صــورت نیاز با انها بــه گفت وگو خواهیم‬ ‫نشست‪».‬‬ ‫بــه نظــر می رســد وزارت ورزش یا بــه عبارتــی بهتر‬ ‫سیاســت های یکی از معاونان دکتر گــودرزی در انتخاب‬ ‫ترکیب جدید هیات مدیره ســرخابی ها به شدت لحاظ شده‬ ‫است‪ .‬سیاست هایی که فصل گذشــته هیچ افتخاری را‬ ‫نصیب این دو باشگاه پرطرفدار نکرد و البته قرار است این‬ ‫تجربه ناموفق باز هم تکرار شــود؛ اما این بار به شکلی‬ ‫متفاوت و البته با حضور افرادی که پیش از این هرگز‬ ‫در نقش ناجی ظاهر نشده اند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫ایامحمودگودرزی‬ ‫استیضاحمی شود؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫بازی برد – برد‬ ‫وزیر ورزش تغییــر می کند‪ .‬این شــایعه حاال جدی تر‬ ‫از هر زمان دیگری به گوش می رســد‪ .‬به نظر می رســد که‬ ‫وقت دکتر گودرزی برای زنده کردن امیدها در وزارت ورزش‬ ‫رو به پایان اســت؛ امیدهایی که هرگز زنده نشد‪ .‬دست کم‬ ‫معرفی ترکیــب هیات مدیره جدید دو باشــگاه اســتقالل و‬ ‫پرسپولیس نشان می دهد که وزیر ورزش همچنان بر مواضع‬ ‫و سلیقه های شخصی خود پافشاری دارد‪ .‬این در حالی است‬ ‫که خیلی ها در فضای مجازی‪ ،‬هشتگ «گودرزی باید برود»‬ ‫را ســاخته اند؛ انها اعتقاد دارند گودرزی وزیری اســت که‬ ‫اساسا با فوتبال مشکل دارد‪.‬‬ ‫مخالفان گودرزی سرنوشــت باشــگاه پرسپولیس را‬ ‫مثــال می زنند و معتقدند وضعیت نابســامان پرســپولیس‪،‬‬ ‫نتیجه عملکرد اوســت‪ .‬درمورد شــدت گرفتن گالیه های‬ ‫کی روش هم‪ ،‬او را مقصر می داننــد‪ .‬در فضای اجتماعی‪،‬‬ ‫بدتریــن نقدهای ورزشــی نصیــب وزیر ورزش می شــود و‬ ‫البته در این بین رســانه ها هم کم علیه او و مدیریتش حرف‬ ‫نمی زنند اما همه اینها باعث نمی شود که محمود گودرزی از‬ ‫موضعش عقب بنشیند یا دســت کم در برخی سیاست های‬ ‫خود تجدیدنظر کند‪.‬‬ ‫در حالــی که گــودرزی و همراهانش موافــق با تغییر‬ ‫سیاست های خودشان در مورد برخی مسائل ورزش نیستند‬ ‫مخالف خوانی ها ان قدر شدت گرفته که تعداد قابل توجهی‬ ‫از نماینــدگان مجلــس هم بــه صــف منتقدان گــودرزی‬ ‫پیوسته اند و از گوشه و کنار خبر می رسد که احتمال استیضاح‬ ‫وزیر ورزش اصال دور از ذهن نیســت‪ .‬تغییر وزیر تبدیل به‬ ‫جریانی تازه شده اســت‪ .‬اما در این بین بد نیست به روحیه‬ ‫خاص وزیر ورزش اشــاره کنیــم‪ .‬مردی که بــا وجود برخی‬ ‫نقدهای تنــد از ابتدا چندان هم بــه کار در وزارتخانه تمایل‬ ‫نداشته است‪ .‬جالب اینجاست که وزیر ورزش دو تحقیق در‬ ‫زمینه فساد در ورزش داشــته است؛ یکی در فدراسیون ها و‬ ‫یکی در وزارت ورزش‪ .‬در هر دوی انها باالی ‪ ٦٥‬درصد باور‬ ‫داشتند که فساد در ورزش وجود داشته است‪.‬‬ ‫البته در یک مــورد می تــوان به محمود گــودرزی تا‬ ‫حدودی حق داد انجــا که دو معــاون مهم او با او همســو‬ ‫نیستند؛ سجادی و خادم‪ .‬حتی مدیر حراست وزارت ورزش‬ ‫هم با او همسو نیســت‪ .‬اما ایا این موضوع می تواند توجیه‬ ‫درستی برای بسیاری از تصمیم های وزیر ورزش باشد؟ خیر‪.‬‬ ‫حتی همسو نبودن معاونان با او نیز دلیل خوبی برای ایجاد‬ ‫تنش و درگیری های رســانه ای وزیر ورزش نیست‪ .‬هرچند‬ ‫این یک واقعیت اســت که بدنــه وزارت ورزش‪ ،‬هماهنگ‬ ‫نیســتند‪ .‬برخی موافقان وزیر ورزش معتقدند همراه شدن‬ ‫با افکار عمومی‪ ،‬راحت ترین رفتار مدیریتی اســت و نوعی‬ ‫تظاهر محسوب می شــود اما حتی این نوع دفاع از عملکرد‬ ‫وزیر ورزش نیز نمی توانــد به جایگاه و شــرایط او نزد افکار‬ ‫عمومی کمک کند‪.‬‬ ‫اوضاع وزیــر ورزش در بین رســانه ها و افکار عمومی‬ ‫چندان مناسب نیست‪ .‬تا همین چند هفته پیش گفته می شد‬ ‫که دولت تمایلی به ادامه همکاری او با وزارت ورزش ندارد‬ ‫و حاال شایعه ها از جدی تر شدن موضوع استیضاح حکایت‬ ‫دارد‪ .‬اما کنار زدن محمود گودرزی چه تبعاتی را همراه خواهد‬ ‫داشت؟ برخی تحلیلگران معتقدند اتفاقا دولت و مجلس به‬ ‫این تغییر راضی هستند؛ بازی برد‪ -‬برد‪ .‬هم برای دولت و هم‬ ‫برای مجلس‪ .‬چه مجلس اصولگرا وزیری از دولت روحانی‬ ‫را می اندازد که مورد انتقاد مردم اســت و البته دولت تدبیر و‬ ‫امید از این حیث برنده خواهد بــود که با افتادن وزیر ورزش‬ ‫دیگر وزرای اســتراتژیک خود را از دســت نخواهد داد‪ .‬به‬ ‫نظر می رسد اما وزیر ورزش به خوبی متوجه شرایط حساس‬ ‫خود شده است‪.‬‬ ‫شاید به همین دلیل خود را به فوتبال و کشتی نزدیک‬ ‫کرده اســت؛ فدراســیون هایی که تا کنون رابطــه خوبی با‬ ‫روســای انها نداشــت اما حاال در چرخشــی ‪ 180‬درجه ای‬ ‫سیاســت خود را درباره علی کفاشیان و رســول خادم تغییر‬ ‫داده اســت‪ .‬پیش از این هرگز به رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫روی خوش نشان نمی داد اما حاال به مجمع این فدراسیون‬ ‫می رود و کنار دست کفاشیان می نشیند‪ .‬او که تا همین چند‬ ‫هفته پیش اختالفاتی جدی با رسول خادم داشت حاال برای‬ ‫دیدن مسابقات انتخابی کشتی خود را به مشهد می رساند تا‬ ‫رئیس فدراسیون کشتی را بعد از یک سال تنش و اختالف‬ ‫مالقات کند‪ .‬بنابراین وزیر ورزش این روزها از خط قرمزهای‬ ‫خود عبور می کند تا موقعیتش در وزارت ورزش بیش از این‬ ‫دچار خدشه نشود‪.‬‬ ‫چندی پیش اما علی کفاشیان در مصاحبه ای گفته بود‬ ‫وزیر ورزش من را دوست ندارد‪ .‬مصاحبه ای که تقریبا همه‬ ‫خبرگزاری ها ان را منتشر کردند اما محمود گودرزی این روزها‬ ‫از هر گونه تنش و درگیری لفظی خودداری می کند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل وقتی در این باره از او سوال کرده اند او این گونه واکنش‬ ‫نشان داده است‪« :‬من صحبت های کفاشیان را نخوانده ام‬ ‫و این نقل قول شماست‪ .‬باید ابتدا صحبت های او را مطالعه‬ ‫کنم و پس از بررسی جوانب درباره انها نظر بدهم‪».‬‬ ‫وزیــر ورزش و جوانان در پاســخ به این ســوال که ایا‬ ‫تعویق زمان مجمع فدراسیون فوتبال با نظر شما بوده گفت‪:‬‬ ‫«انچه مقررات اجازه می دهد این است که توافق من در این‬ ‫موضوع الزم نیست و مجمع کامال مستقل است‪».‬‬ ‫این اظهارات به خوبی نشــان می دهد که وزیر ورزش‬ ‫الاقل در مورد فوتبال تا حدود زیادی دست به عقب نشینی‬ ‫زده اســت‪ .‬با این حــال فراکســیون ورزش مجلس موضع‬ ‫چندان موافــق و مثبتــی در مورد وزیــر ورزش نــدارد‪ .‬چه‬ ‫سخنگوی این فراکسیون اخیرا در مصاحبه ای تاکید کرده‬ ‫است‪« :‬متاسفانه در ورزش شاهد هستیم که مدیران با تجربه‬ ‫و مجرب به راحتی کنار گذاشته می شوند و برخی اقایان که‬ ‫سابق و تجربه کافی ندارند صندلی پر اهمیت فدراسیون ها‬ ‫را اشغال می کنند‪ .‬با این اوصاف مشخص است که اینگونه‬ ‫فدراسیون ها اینده روشنی ندارند‪».‬‬ ‫سید هادی حسینی با اشاره به اینکه خواسته مسئوالن‬ ‫ورزش های مدال اور‪ ،‬جداسازی بودجه تیم های ملی است‬ ‫که در عرصه جهانی حضور پیدا می کنند‪ ،‬گفت‪« :‬ما پیشنهاد‬ ‫دادیم بودجه ‪ ۱۲‬فدراسیون مدال اور کشور از بودجه وزارت‬ ‫ورزش جدا شود‪ .‬با این حال تالش هایمان در تلفیق نتیجه‬ ‫نگرفت و علت ان‪ ،‬این بود که احتماال با این کار اختیارات‬ ‫وزارتخانه کم می شــد‪ .‬بنده اعتقاد دارم در سال های اخیر‬ ‫نشــاط در حوزه ورزش کم شــده است‪ .‬اســترس در حوزه‬ ‫مدیریت ورزشــی به خصوص فوتبال افزایش چشــمگیری‬ ‫داشت‪ .‬به طور مثال افرادی که می خواهند در سرمایه گذاری‬ ‫این بخش حاضر شوند‪ ،‬نگرانی های زیاد اقتصادی دارند که‬ ‫ناشی از تنش های خبری و رسانه ای است‪».‬‬ ‫وی توصیه کرد ‪« :‬باید نسبت به افزایش نشاط و کاهش‬ ‫استرس در حوزه مدیریت ورزشی کار شود تا سرمایه گذاران‬ ‫با خاطر ارامتری خواهان هزینه کردن سرمایه های خود در‬ ‫ارتقای ورزش کشور باشند‪».‬‬ ‫وزیر ورزش حاال روزهای نســبتا ســختی را پشت سر‬ ‫می گذارد‪ .‬ایا او به زودی از سوی مجلس استیضاح خواهد‬ ‫شــد؟ ایا تجدید نظر او در مورد برخی سیاست هایش پاسخ‬ ‫مثبتی همراه خواهد داشــت و وضعیــت او ر ا ترمیم خواهد‬ ‫کرد؟ هر چه هست از گوشه و کنار خبر می رسد که در مجلس‬ ‫شــورای اســامی به تعداد مخالفــان وزیــر ورزش اضافه‬ ‫می شود و این موضوع نمی تواند خبر امیدوار کننده ای برای‬ ‫دکتر محمود گودرزی باشد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫هنر شفاف اندیشیدن‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫ترجمه عادل خبرساز شد‬ ‫مراســم رونمایی از کتاب «هنر شــفاف اندیشیدن»‬ ‫نوشته رولف دویلی با ترجمه عادل فردوسی پور‪ ،‬بهزاد توکلی‬ ‫و علی شهروز دوشنبه شــب ‪ ۲۵‬خرداد با حضور چهره های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬سینمایی و ورزشی در مجموعه موزه سینما برگزار‬ ‫شــد‪ .‬علی اکبر فرهنگی پدر علم مدیریت رســانه کشور در‬ ‫ابتدای این برنامه گفت‪« :‬اقای فردوســی پور از هر جهت‬ ‫برجسته است‪ .‬هم ورزشی‪ ،‬هم رســانه ای‪ ،‬هم ادبی و هم‬ ‫مســائل زبان شــناختی‪ .‬کتاب «هنر شــفاف اندیشیدن»‬ ‫کار قشنگی است‪ .‬شــاید یکی از مباحث قابل توجه در حال‬ ‫حاضر جامعه ما‪ ،‬همین هنر شفاف اندیشیدن باشد‪ .‬با مقدمه‬ ‫قشنگی که اقای فردوسی پور برای کتاب نوشته‪ ،‬می توان‬ ‫گفت که در دنیایی هستیم که ادم ها از سویی خردورز هستند‬ ‫و از سوی دیگر وقتی پای عقل وسط می اید‪ ،‬امکان اشتباه‬ ‫هم مطرح می شود‪ .‬دیگر اســاتید ارتباطات نیز درباره این‬ ‫کتاب و البته شــخصیت عادل فردوســی پور صحبت های‬ ‫جالبی را مطرح کردند اما حضور جواد نکونام‪ ،‬کاپیتان پیشین‬ ‫تیم ملی در این مراســم نیز در نوع خود جالب بود‪ .‬نکونام و‬ ‫فردوسی پور که در این مراسم در کنار هم نشسته بودند این‬ ‫روزها به دلیل حمایت از سرمربی تیم ملی خواه ناخواه در یک‬ ‫جبهه قرار گرفته اند‪.‬‬ ‫وعده ها پوچ از اب درامد‬ ‫برگزاری چهار مزایده برای بازگشت سرخابی ها به دولت؟‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫اما واگذاری از روش مزایده از دســتورکار دولت خارج شد‪.‬‬ ‫روشن است که طرح مجلسی ها برای سر و سامان دادن به‬ ‫شیوه اداره دو باشگاه استقالل و پرسپولیس به این زودی ها‬ ‫مهیا و ارائه نخواهد شــد‪ .‬به همین دلیل سرخابی ها باز هم‬ ‫در اختیار وزارت ورزش قرار خواهنــد گرفت؛ وزارتخانه ای‬ ‫که در فاصله یک روز مانده به انتشــار خبر عدم واگذاری از‬ ‫طریق مزایده‪ ،‬ترکیب جدید هیات مدیره ســرخابی ها را هم‬ ‫معرفی می کند‪ .‬معلوم است که در چنین شرایطی وزیر ورزش‬ ‫فرصتی به نام های استقالل و پرسپولیس را از دست نخواهد‬ ‫ورزش‬ ‫وزارت ورزش مدعی است که تصمیماتش کارشناسانه‬ ‫و پــس از بحث و بررســی های فراوان اتخاذ می شــود‪ .‬اما‬ ‫باور این ادعا کمی ســخت شــده اســت‪ .‬الاقــل برگزاری‬ ‫چهار نوبت مزایــده برای دو باشــگاه اســتقالل و‬ ‫پرســپولیس و حاال ناگهان لغو روش مزایده نشان‬ ‫می دهد که وزارت ورزش بر خالف شــعارهایی که‬ ‫تا کنون مطرح کرده چندان هم راضی به واگذاری‬ ‫ســرخابی ها نیســت‪ .‬وزارت ورزش یا بهتر بگوییم‬ ‫دولــت عالقه ای به از دســت دادن پرســپولیس و‬ ‫اســتقالل ندارد‪ .‬البد برای این عالقه مندی دالیل‬ ‫خاص خودش را دارد اما هر چه هســت حاال افکار‬ ‫عمومی بیــش از هر زمان دیگری نســبت به برخی‬ ‫ادعاهای دولت در حوزه ورزش دچار تردید شده اند؛‬ ‫ایا محمود گودرزی و همراهانش در وزارت ورزش از‬ ‫ابتدای شعار خصوصی سازی سرخابی ها اراده شان‬ ‫بر عــدم واگــذاری بود؟ این ســوال حــاال بیش از‬ ‫هر زمان دیگری ذهن هــواداران این دو تیــم پرطرفدار را‬ ‫به خود مشــغول کرده اســت‪ .‬هفته گذشــته علی طیب نیا‬ ‫پس از نشســت هیات دولــت در جمع خبرنــگاران در مورد‬ ‫خصوصی ســازی پرســپولیس و اســتقالل گفت‪« :‬قانون‬ ‫بودجه ســال ‪ 93‬ما را مکلف کرده بود که این دو باشگاه را از‬ ‫طریق مزایده به فروش برســانیم؛ ما چهار بار مزایده فروش‬ ‫این دو باشــگاه را انجام دادیم که مزایده ها به نتیجه نهایی‬ ‫نرسید‪ .‬وضعیت این دو باشگاه با میلیون ها هوادار و تماشاگر‬ ‫برای ما اهمیت ویژه ای دارد که با پیروزی انها خوشحال و با‬ ‫عدم توفیق انها نگران می شــوند‪ .‬طبیعی است که دولت‪،‬‬ ‫وزارت ورزش و جوانــان و وزارت امور اقتصــادی و دارایی‬ ‫نمی توانند به سرنوشــت این دو باشــگاه بدون حساسیت و‬ ‫ بی توجه باشــند؛ از این رو‪ ،‬بنا نداریم که بــه هر قیمت این‬ ‫دو باشــگاه را واگذار کنیم‪ .‬وقتی دریافتیم در این مزایده ها‬ ‫کارایی مدیریت این دو باشگاه تامین نمی شود‪ ،‬واگذاری را‬ ‫در چارچوب این مزایده ها انجام ندادیم‪ ».‬به همین راحتی‬ ‫داد هر چند به نظر می رسد رد پای امیررضا خادم در انتخاب‬ ‫ترکیب جدید هیات مدیره ســرخابی ها پررنگ تر از محمود‬ ‫گودرزی است‪ ،‬با این حال وزیر ورزش از سیاست های خود‬ ‫دفاع می کند‪ .‬نه او بلکه نصرالله سجادی که مدیری ورزشی‬ ‫و با سابقه به حساب می اید امروز از روشمندی وزارت ورزش‬ ‫سخن می گوید و در برخی مواقع تعجب اهالی ورزش را باعث‬ ‫می شود‪.‬ســجادی گفته اســت‪« :‬فرض اول این است که‬ ‫تعدادی از اعضای هیات مدیره باید از جامعه فوتبال به ویژه‬ ‫این دو تیم باشــند و فرض دوم نیز اینکه ترکیب قبلی به طور‬ ‫کامل باید تغییر نکند و حداقل یک یــا دو نفر از هیات مدیره‬ ‫قبلی باشــند و ســوابق مدیریتی افراد هم برای ما شرط بوده‬ ‫اســت‪ ».‬این اظهارنظر اما پرســش هایی را باعث می شود؛‬ ‫وزارت ورزش با چه معیاری به این نتیجه رسیده که‬ ‫تلفیق نفرات قبلی هیات مدیره با نفرات جدید برای‬ ‫دو باشگاه اســتقالل و پرسپولیس راهگشا خواهد‬ ‫بود؟حالانکهبرخیازایننام هااساساشناخته شده‬ ‫نیستند‪ .‬پرســش دیگر اینکه وزارت ورزش چگونه‬ ‫به خودش اجازه می دهد ازموده را دوباره بیازماید؟‬ ‫اعضایی که در فصل گذشــته حضورشــان هرگز‬ ‫زمینه ســاز موفقیت استقالل یا پرســپولیس نشد‬ ‫چگونه برای یک فصل دیگر هم باید سکان هدایت‬ ‫این دو باشگاه را بر عهده بگیرند؟‬ ‫معــاون وزیــر ورزش می گوید کــه اعضای‬ ‫جدید از ســوابق مدیریتی و اجرایی قابل توجهی‬ ‫برخوردار هستند اما متاسفانه به کارنامه این افراد‬ ‫هرگز اشــاره ای نکرده اســت‪ .‬چهار بار مزایده برگزار شــد و‬ ‫در نهایت ایــن وزارت ورزش بود که بار دیگــر ترکیب جدید‬ ‫هیات مدیره ســرخابی ها را معرفی کرد‪ .‬اگــر جای مدیران‬ ‫ورزش کشور با مردمی که ب ه خصوصی سازی این دو باشگاه‬ ‫دلخوش بودند عوض شــود‪ ،‬ایا اظهارنظرهای اخیر باز هم‬ ‫توجیه پذیر و منطقی به نظر می رسد؟ شاید بهتر باشد مدیران‬ ‫ورزش کشور برای چند لحظه از بیرون کارزار به تصمیمات‬ ‫خودشان نگاه کنند یا الاقل رســانه های منصف را با خشم‬ ‫ورق نزنند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫استاد نقش های ماندگار‬ ‫دوم تیرماه سالروز تولد پرویز پرستویی‪ ‬‬ ‫‪ 2‬تیرماه تاریخ تولد پرویز پرستویی است‪ .‬بازیگری که‬ ‫بدون شــک یکی از قله های هنر سینما محسوب می شود‪.‬‬ ‫پرستویی در طول مدت زمانی که به عنوان بازیگر در سینمای‬ ‫ایران فعالیت کرده‪ ،‬نقش هایی را بازی کرده که ماندگار شده‬ ‫و می توان به ان ارجاع داد‪ .‬پرســتویی این روزها دارد برای‬ ‫بازی در فیلــم بادیگارد‪ ،‬اخرین ســاخته ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫اماده می شود‪ ،‬هرچند شروع این اتفاق با یک خبر بد همراه‬ ‫بود و ســایت این فیلــم نوشــت‪« :‬پرویز پرســتویی بازیگر‬ ‫توانمند کشــورمان که ایــن روزها جهت ایفــای نقش اول‬ ‫فیلم سینمایی «بادیگارد» تازه ترین اثر ابراهیم حاتمی کیا‬ ‫مشغول انجام دورخوانی و تمرین در دفتر تولید فیلم است‪،‬‬ ‫امروز حین انجام تمرین موتورســواری از ناحیه مچ دســت‬ ‫دچار اسیب دیدگی شد که بالفاصله با انتقال به بیمارستان‬ ‫شریعتی تحت مداوا قرار گرفت و خوشبختانه مشکل مرتفع‬ ‫شــد‪ .‬این حادثه تغییــری در برنامه های اتی ایــن هنرمند‬ ‫گران قــدر ایجاد نکــرده و تمرینات مطابــق برنامه از پیش‬ ‫تعیین شده ادامه خواهد یافت‪ ».‬اما می توان امیدوار بود که‬ ‫این نقش هم یکی از نقش های قابل اعتنای پرستویی شود‪.‬‬ ‫به بهانه روز تولد او‪ ،‬نگاهی داریم به چند نقش ماند گار پرویز‬ ‫پرستویی در ســینمای ایران‪ .‬البد نیازی به این تذکر نیست‬ ‫که تعداد نقش های ماندگار استاد بسیار بیشتر از اینهاست‪.‬‬ ‫دیار عاشقان‬ ‫اولین بار پرویز پرستویی را در فیلم دیار عاشقان دیدیم‬ ‫امــا او در این فیلــم هم خوش درخشــید و توانســت جایزه‬ ‫بهترین بازیگر نقش مکمل را برای پرستویی به همراه داشته‬ ‫باشد‪ .‬داستان فیلم روایت صمیمانه در راستای سینمای ان‬ ‫روزهای ایران است که در ان علی‪ ،‬که سرباز احتیاط است‪،‬‬ ‫به جبهه فراخوانده می شــود‪ .‬او که زندگی اش را در صلح و‬ ‫ارامش گذرانده مایل نیست به خط مقدم اعزام شود‪ .‬روزها را‬ ‫به کار در اشپزخانه می گذراند تا انکه با دوست قدیمی اش‪،‬‬ ‫مجتبی‪ ،‬که بسیجی اســت‪ ،‬رو به رو می شود‪ .‬رابطه علی و‬ ‫مجتبی‪ ،‬بعد مرگ مجتبی‪ ،‬علی را متحول می سازد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫لیلی با من است‬ ‫پرویز پرستویی با لیلی با من است ساخته کمال تبریزی‬ ‫تبدیل بــه یکی از ســتاره های ســینمای ایران شــد‪ .‬بازی‬ ‫درخشــان پرســتویی این فیلم را تبدیل به یکــی از بهترین‬ ‫فیلم ها در ژانر دفاع مقــدس کرد‪ .‬پرویز پرســتویی در این‬ ‫فیلم نقش صادق مشکینی را بازی می کند‪ .‬او که فیلمبردار‬ ‫تلویزیون است‪ ،‬به دلیل مشکالت مالی نیاز شدیدی به وام‬ ‫دارد‪ .‬از طرفی همکارش به او توصیه می کند در صورتی که‬ ‫در سفر کوتاهی با یکی از افراد واحد فیلمبرداران تلویزیون‬ ‫به منطقه جنگی برود‪ ،‬خیلی راحت می تواند وام مورد نیازش‬ ‫را دریافت کند‪ .‬صادق به رغم عدم تمایل به حضور در مناطق‬ ‫جنگی و ترس از محیطی ناشناخته‪ ،‬تصمیم به رفتن می گیرد‬ ‫و مدت ‪ ۴۸‬ســاعت با همکارش کمالی عازم مناطق جنگی‬ ‫جنوب می شود‪ .‬صادق با حضور در منطقه در شرایطی کامال‬ ‫بیگانه با خود قرار می گیرد و این در حالی است که لحظه به‬ ‫لحظه‪ ،‬ناخواسته به خط مقدم نزدیک تر می شود و این سفر‬ ‫او را به طور کامــل متحول می کند‪ .‬پرســتویی در این فیلم‬ ‫نشان داد که تا چه اندازه در ارائه بازی های موازی میان درام‬ ‫و کمدی توانمند است‪.‬‬ ‫اژانس شیشه ای‬ ‫حاج کاظــم را نمی شــود از ســینمای ایــران را حذف‬ ‫کرد‪ ،‬ایــن نقش بدون شــک یکــی از برجســته ترین های‬ ‫تاریخ ســینمای ما محســوب می شــود و این اغراق نیست‬ ‫که اگــر بگوییم اگــر پرویز پرســتویی نبود این شــخصیت‬ ‫جان نمی گرفــت‪« .‬اژانس شیشــه ای» زمینه بــروز همه‬ ‫استعدادهای نهفته پرستویی را داشــت‪« :‬بغض‪ ،‬سکوت‬ ‫و باالخــره عصیــان‪ ».‬ابراهیــم حاتمی کیا وقتی داشــت‬ ‫نقش حاج کاظــم را نهایی می کرد‪ ،‬حواســش به ظرافت ها‬ ‫و توانمندی پرســتویی بود‪ .‬حاج کاظم سرگرم زندگی است؛‬ ‫کامال عادی‪ .‬ترکش دوست دوران جبهه اما باعث می شود‬ ‫به تکاپو بیفتد تا عباس از ترکش مانده در بدن جان سالم به‬ ‫در ببرد‪ .‬به هر دری می زند اما نمی شود‪ .‬اینجاست که کم کم‬ ‫حاج کاظم تغیر می کند‪« ...‬حاج کاظم» برای یک نســل‬ ‫و حتی نســل های بعدی نماد یک قهرمان بــود‪ ،‬نماد یک‬ ‫مربی که هیچ گاه دوره اش تمام نمی شود‪ ،‬نماد واقعی یک‬ ‫خیبری‪ ...‬همان ها که سوز دارند و دود ندارند‪ .‬به گفته پرویز‬ ‫پرســتویی تاثیرگذاری فیلم اژانس شیشــه ای و شخصیت‬ ‫حاج کاظم به گونه ای بوده که حین بازی او در نقطه مقابلش‬ ‫یعنی گروگان ها بعد از شنیدن حرف های حاج کاظم ان قدر‬ ‫تحت تاثیر قرار می گرفتند که گریه می کردند‪.‬‬ ‫روبان قرمز‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا بعد از موفقیت «اژانس شیشه ای»‬ ‫این بــار تصمیم گرفــت با کمک یــک زمین بــاز و متروکه‬ ‫استعاره های مورد نظرش درباره ســال های پس از جنگ را‬ ‫روی پرده بیاورد‪ .‬پرویز پرســتویی از قالب حاج کاظم خارج‬ ‫شــد و در نقش داود رفت‪ .‬او نقش رزمنــده ای عزلت گزین‬ ‫را برعهده داشــت که هم و غمش خنثی کردن مین است‪.‬‬ ‫با ورود یک زن و مرد به داســتان‪ ،‬حاتمی کیا استعاره های‬ ‫ذهنی اش را بیان می کند و برخی مفاهیم تثبیت شــده را به‬ ‫چالش می کشد‪ .‬پرویز پرستویی در «روبان قرمز» عصیانش‬ ‫را از «اژانس شیشــه ای» عاریت گرفته و عقایدش را فریاد‬ ‫می زند‪ .‬مشــکل اینجاســت که دغدغه او ملموس نیست و‬ ‫می خواهد همه حرفش را با داد و فریاد بیان کند‪ .‬فیلم روبان‬ ‫قرمز باتوجه به تعداد کم شخصیت ها هنر بازیگری واالیی را‬ ‫می خواست که پرستویی به خوبی از پس ان برامد‪.‬‬ ‫مارمولک‬ ‫یکی از موفق ترین نقش های پرویز پرســتویی با رضا‬ ‫مارمولک شــکل گرفت‪ .‬همکاری پرویز پرســتویی و کمال‬ ‫تبریزی یکی از جســورترین فیلم های ســینمای مــا را رقم‬ ‫زد‪ .‬پرســتویی با بازی در نقش یــک دزد و روحانی به خوبی و‬ ‫اســتادانه ریزه کاری های هر دو کاراکتر را نشان داد‪ ،‬با این‬ ‫حال ظرایف بازی اش در قسمت هایی است که نقش روحانی‬ ‫را بازی می کند‪ .‬حرکت دست و نگاه و راه رفتن و مهمتر از همه‬ ‫ادای دیالوگ هایش به قاعده و در خدمت نقش است‪ .‬کار او‬ ‫وقتی سخت تر می شــود که باید ادای روحانی را در بیاورد نه‬ ‫خود روحانی واقعی را‪ .‬این هم جزو نقش هایی است که کمتر‬ ‫بازیگری مثل پرستویی از عهده ان برمی امد‪ .‬دیالوگ های‬ ‫شــخصیت رضا مثقالی با فن بیان عالی پرستویی تا مدت ها‬ ‫بر سر زبان های می چرخید‪« .‬رضا مارمولک» شاید از معدود‬ ‫نقش های تاریخ سینمای ایران باشد که مردم و منتقدان‪ ،‬هر‬ ‫دو ان را پســندیدند و همچنین مورد توجه جشنواره هم قرار‬ ‫گرفته است‪« .‬مارمولک» سیمرغ بلورین ویژه هیات داوران‬ ‫از جشنواره بیست و دوم را برای پرستویی به ارمغان اورد‪.‬‬ ‫زیر تیغ‬ ‫پرویز پرســتویی در ایــن ســال ها در نقش های خود‬ ‫در ســریال های تلویزیونــی هم یــک چهره ویژه بــوده ‪ .‬او‬ ‫در این ســال ها در ســریال هایی چون «امــام علی (ع)»‪،‬‬ ‫«اشپزباشی»‪« ،‬زیرتیغ»‪« ،‬خاک سرخ» و «اوای فاخته»‬ ‫به ایفای نقش پرداخته اســت‪ .‬به عنوان مثال از نقشی که‬ ‫او در سریال «زیرتیغ» بازی کرده است یاد می کنیم‪ .‬نقش‬ ‫ بی نظیر‪ ،‬قدرتمند و ماندگار او در سریال زیر تیغ را کسی از یاد‬ ‫نمی برد و هنوز اشک های پدرانه او برای دخترش و سرنوشت‬ ‫او جلوی چشم مخاطبان این سریال است‪ .‬او با ایفای نقش‬ ‫محمود‪ ،‬تصویری از پدری دلســوز و فداکار را ارائه کرد که‬ ‫بر اثر غفلت یا خشم بی موقع‪ ،‬سرنوشت خود و خانواده اش‬ ‫را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬ارتباط عاطفــی او با دخترش (الهام‬ ‫حمیدی) شاید یکی از زیباترین روابط پدر و دختری را ارائه‬ ‫کرد؛ رابطه ای بسیار باورپذیر و تاثیرگذار‪.‬‬ ‫از پایتخت ‪ 4‬تا دردسرهای عظیم ‪2‬‬ ‫نگاهی به سریال هایی که ماه مبارک از رسانه ملی پخش می شود‬ ‫ســریال هایی که صدا وســیمای ایران در ماه مبارک‬ ‫رمضان روی انتن می فرستد‪ ،‬همواره جذابیت خاصی داشته‬ ‫است‪ .‬در این سال ها کارگردان ها و بازیگران بودند که در این‬ ‫ماه‪ ،‬چهره شده اند‪ .‬زمان پس از افطار فرصت خوبی است تا‬ ‫پای تلویزیون نشسته و از این برنامه ها لذت ببریم‪ .‬امسال‬ ‫هم دست رســانه ملی پر است و چند ســریال از شبکه های‬ ‫مختلف پخش می شود‪ .‬ســریال هایی که در‬ ‫میان انها ســریالی مثل پایتخت وجــود دارد‬ ‫که ان قــدر پر طرفدار بوده که بــرای اولین بار‬ ‫در تاریخ ســریال های ایرانی بــه فصل چهارم‬ ‫رسیده است‪ .‬نگاهی داریم به سریال هایی که‬ ‫ماه رمضان قرار است از رسانه ملی پخش شود‪.‬‬ ‫دردسرهای عظیم ‪2‬‬ ‫مهدی هاشــمی‪ ،‬جواد عزتــی‪ ،‬الناز حبیبــی‪ ،‬مریم‬ ‫ســعادت‪ ،‬پرســتو گلســتانی‪ ،‬فریــده ســپاه منصور‪ ،‬زهره‬ ‫فکورصبــور‪ ،‬مهران رجبی‪ ،‬امیرحســین صدیق‪ ،‬اشــکان‬ ‫اشــتیاق‪ ،‬شــهین تســلیمی‪ ،‬حســین محب اهری‪ ،‬امیر‬ ‫پایتخت ‪4‬‬ ‫گاهی به پشت سر نگاه کن‬ ‫شــبکه دو مجموعه تلویزیونی «گاهی به پشت ســر‬ ‫نگاه کــن» بــه تهیه کنندگی رضــا انصاریــان و کارگردانی‬ ‫مازیار میری را در شــب های ماه مبارک رمضــان روی انتن‬ ‫می فرســتد‪ .‬ایــن مجموعــه تلویزیونــی در گــروه فیلم و‬ ‫ســریال شــبکه دو تولید شــده و با بازی امین‬ ‫تارخ‪ ،‬محمد متوســانی‪ ،‬هدایت هاشــمی‪،‬‬ ‫الیکا عبدالرزاقی‪ ،‬بهاره کیان افشــار‪ ،‬ســعید‬ ‫چنگیزیان‪ ،‬نــگار عابدی‪ ،‬حمیــد ابراهیمی‪،‬‬ ‫میالد رحیمی‪ ،‬امیــر کربالیی زاده‪ ،‬مســعود‬ ‫ســخایی و نگار حســن زاده پخش می شــود‪.‬‬ ‫این سریال هر شــب حدود ســاعت ‪ 23‬و بعد‬ ‫از گفت وگوی وی‍ــژه خبری پخش می شــود و‬ ‫بازپخش ان نیز روز بعد از ســاعت ‪ 17‬خواهد‬ ‫بود‪ .‬ســریال گاهی به پشت ســر نــگاه کن با‬ ‫محوریت حمایت از تولیــدات داخلی و توجه‬ ‫ویژه به موضوع خانواده ایرانی و سبک زندگی‬ ‫ایرانی ـ اسالمی تولید شده است‪ .‬محور اصلی‬ ‫قصه این مجموعه امانتداری و رعایت حالل و‬ ‫حرام در کســب درامد است‪ .‬شخصیت اصلی‬ ‫قصه جالل تابش است که یک کارگاه کوچک‬ ‫سیلندر سازی دارد که از درامد اندک ان زندگی‬ ‫خانواده اش می گذرد‪ .‬جالل از پدر مرحومش‬ ‫اموخته که رزق و روزی حالل ولو اندک بر سر‬ ‫سفره اش ببرد و ذره ای در کارش دچار وسوسه‬ ‫و کسب مال شبهه ناک نشود‪.‬‬ ‫خاک و نمک‬ ‫فراموشی‬ ‫مینی سریال «فراموشی» قرار است در شب های قدر‬ ‫به جای ســریال پایتخت از شبکه یک ســیما پخش شود‪.‬‬ ‫قصه این ســریال به قلم مشــترک اصغر عبدالهی و ســعید‬ ‫شاهســواری درباره سام شــکرچیان‪ ،‬مردی ‪45‬ساله است‬ ‫که غرق در کار و تجارت است‪ .‬او به واسطه ناکامی در یک‬ ‫معامله کالن به شدت عصبانی و اشفته است‪ .‬این اشفتگی‬ ‫باعث می شود تا در راه شــمال‪ ،‬با یک وانت تصادف کند و‬ ‫این اغاز ماجراست‪ .‬امین زندگانی‪ ،‬سیاوش خیرابی‪ ،‬نگین‬ ‫صدق گویا‪ ،‬محســن افشــار و الهام نامی بازیگران اصلی‬ ‫این کار هســتند‪ .‬این سریال در پنج قســمت ‪ 45‬دقیقه ای‬ ‫برای پخش از شبکه یک سیما تولید می شود و از ‪ 14‬تیر ماه‬ ‫همزمان با شــب نوزدهم ماه رمضان از شــبکه یک ســیما‬ ‫پخش می شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫غفارمنش‪ ،‬ســولماز غنی و صفا اقاجانــی نقش های اصلی‬ ‫این ســریال را بازی می کنند‪ .‬داریوش اسدزاده نیز به تازگی‬ ‫در چند ســکانس کوتاه جلوی دوربین این ســریال رفته که‬ ‫در خانه سالمندان تصویربرداری شده است‪ .‬مهران مهام‪،‬‬ ‫تهیه کننده این سریال گفت‪ :‬تاکنون بیش از ‪70‬درصد از این‬ ‫سریال مقابل دوربین رفته است‪ .‬تصویربرداری در ایام ماه‬ ‫رمضان هم ادامه خواهد داشت و عوامل شبانه روز مشغول‬ ‫کار هســتند‪ .‬این ســریال به کارگردانی برزو نیک نژاد نیمه‬ ‫فروردین امسال در سوهانک کلید خورد‪ .‬این سریال هرشب‬ ‫ســاعت ‪ 21‬و ‪ 10‬دقیقه پخش و تکرار ان نیز ساعت های ‪9‬‬ ‫صبح و ‪ 18‬و ‪ 45‬دقیقــه روز بعد خواهد بود‪ .‬این ســریال در‬ ‫تاریخ های ‪ 29‬و ‪ 31‬خــرداد و ‪ 12 ،7 ،5‬و‪ 13‬تیر ماه به دلیل‬ ‫همزمانی با برگزاری بازی های والیبال پخش نخواهد شد‪.‬‬ ‫برزو نیک نژاد کارگردان ســریال درباره این کار گفت‪:‬‬ ‫«از مدت ها قبل من و نویســندگان کار به همراه تهیه کننده‬ ‫ســریال درباره فصــل دوم ســریال صحبت کــرده بودیم و‬ ‫به دنبال قصه ای بودیم که مخاطب را پای تلویزیون بنشاند‪.‬‬ ‫این روند ادامه داشت تا اینکه چند قسمت از فیلمنامه اماده‬ ‫شد و پس از تائید از سوی ناظر کیفی سریال کلید خورد‪».‬‬ ‫نویســندگی این ســریال را علیرضا کاظمی پور و امیر‬ ‫عربی همزمان با تصویربرداری بر عهــده دارند و در خالصه‬ ‫ســریال لبنانی «خاک و نمــک» در ماه‬ ‫رمضان ســاعت ‪ 19‬و ‪ 45‬دقیقه از شــبکه پنج‬ ‫پخش و‪ 11‬صبح روز بعد بازپخش می شود‪ .‬این‬ ‫اثر با نام اصلی «ملح التراب» و به کارگردانی‬ ‫ایاد نحاس محصول ســال ‪ ۲۰۱۴‬لبنان است‬ ‫که در ژانر ملودرام سیاســی تولید شده است‪.‬‬ ‫داســتان این ســریال مربوط به وقایع اشــغال جنوب لبنان‬ ‫اســت‪ .‬ماجراهای اصلی خاک و نمک حول محور خانواده ‬ ‫ثروتمند و متنفذ لبنانی رخ می دهد‪ .‬این ســریال که توسط‬ ‫«جبران ضاهر» نوشته شده دارای داستانی متفاوت از درون‬ ‫جامعه است که برادرانی را روایت می کند که حسد انها را به‬ ‫حاشیه می راند‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫ســریال «پایتخت ‪ »4‬اردیبهشــت ماه‬ ‫امسال در کشور چین‪ ،‬شهر پکن کلید خورد و‬ ‫در این فصل محســن تنابنده‪ ،‬احمد مهرانفر‪،‬‬ ‫علیرضــا خمســه‪ ،‬ریمــا رامین فــر‪ ،‬نســرین‬ ‫نصرتی‪ ،‬هومــن حاجی عبدالهی‪ ،‬محمدرضا‬ ‫علیمردانی‪ ،‬علی ســلیمانی‪ ،‬ســلمان خطی‪،‬‬ ‫علی درویش‪ ،‬مجتبی و مصطفی بالل حبشی‪،‬‬ ‫مهین رحیمــی‪ ،‬الهه جباری‪ ،‬ســکینه خاتون‬ ‫شــفافی‪ ،‬بیژن اشــکور کیایی‪ ،‬دامون فالح‪،‬‬ ‫ســارا و نیکا فرقانی اصل بازی می کنند‪ .‬ژانگ‬ ‫منگ هان‪ ،‬چی وی فا‪ ،‬وین گان چاویوان چی‬ ‫ژان بازیگران چینی این سریال هستند‪.‬‬ ‫در حال حاضر گروه ســازنده در شــیرگاه‬ ‫مشــغول تصویربرداری هســتند و پیش بینی‬ ‫می شود ضبط سریال تا پایان ماه رمضان طول‬ ‫بکشد‪ .‬اکنون ‪12‬قسمت از سریال اماده شده‬ ‫و عوامل مشغول تدوین‪ ،‬صداگذاری و ساخت‬ ‫موسیقی متن هستند‪.‬‬ ‫ســیروس مقــدم‪ ،‬کارگــردان ســری‬ ‫مجموعه های «پایتخت» در خصوص قصه‬ ‫«پایتخت ‪ »4‬گفــت‪« :‬قصــه «پایتخت ‪»4‬‬ ‫مانند سه ســری قبل محوریت خانواده ای را روایت می کند‬ ‫که درقسمت های قبل مخاطب به خوبی با خصوصیات‪ ،‬نوع‬ ‫زندگی‪ ،‬ساده زیســتی‪ ،‬احترام به والدین و انسجام خانواده‬ ‫کاراکترهای این ســریال ارتباط برقرار کرده بود‪ .‬در ســری‬ ‫چهارم هم همان ویژگی ها در قالب داســتان ها و فضاهای‬ ‫جدیدتری به تصویر کشیده می شود اما «پایتخت ‪ »4‬حول‬ ‫قصه های اجتماعی تر‪ ،‬به روزتر و درواقع نزدیک تر به مسائل‬ ‫کالن جامعه است‪».‬‬ ‫فیلمنامه ســریال همزمان با تولید نوشــته می شــود‪.‬‬ ‫محســن تنابنده مشــغول طراحی و خشــایار الوند و حسن‬ ‫وارسته فیلمنامه را می نویسند‪ .‬باتوجه به شکل گیری قصه‬ ‫چند لوکیشن و بازیگر جدید به ســریال اضافه خواهند شد‪.‬‬ ‫بازی هدایت هاشمی هم از ســه روز پیش اغاز شده است‪.‬‬ ‫این سریال هرشب راس ســاعت ‪ ۲۲‬میهمان شب های ماه‬ ‫رمضان بینندگان خواهد بود‪.‬‬ ‫مخاطبانی که ســاعت ‪ ۲۲‬موفق به تماشــای سریال‬ ‫ی‪‎‬شــوند می توانند بازپخش ان را حدود ساعت ‪ ۱‬بامداد‪،‬‬ ‫نم ‬ ‫صبح روز بعــد ســاعت ‪ ۱۰:۱۵‬و تکرار بعدی ان را ســاعت‬ ‫‪ ۱۴:۵۰‬تماشــا کننــد‪ .‬همچنین ســریال «پایتخــت ‪ »۴‬با‬ ‫کیفیــت ‪ HD‬با یک روز تاخیر ســاعت ‪ ۲۱‬از شــبکه اچ دی‬ ‫پخش می شود‪.‬‬ ‫داستان ان امده‪« :‬با پیدا شــدن بچه ای در خودرو و امدن‬ ‫خانواده لطیف از شهرستان و دعوت از خانواده پدری بهار‪،‬‬ ‫ان دو دچار دردســرهای فراوانی می شوند‪ .‬فرحان که خود‬ ‫را مدیون کمک های لطیف و بهار می داند‪ ،‬ســعی می کند‬ ‫لو فصل کند‪ ،‬اما‪»....‬‬ ‫مشکالت پیش امده برای انها را ح ‬ ‫‪75‬‬ ‫لیال حاتمی‬ ‫ روی صحنه نمایش‬ ‫تئاتر «اسم» را لیلی رشیدی کارگردانی می کند‬ ‫کارگردانی برنارد مــرات در تئاتر ادوارد هفتم پاریس به روی‬ ‫صحنه رفت و با اســتقبال از طــرف مخاطبــان و منتقدان‬ ‫فرانسوی رو به رو شد و جوایزی را هم برای این اثر به همراه‬ ‫داشت‪ .‬این استقبال در حدی بود که در سال ‪ ۲۰۱۲‬فیلمی ‬ ‫به کارگردانی الکساندر دوالپتولیر نیز براساس ان ساخته که‬ ‫مورد توجه منتقدان فرانسوی قرار گرفت‪.‬در نمایش «اسم»‬ ‫لیال حاتمی‪ ،‬حسن معجونی‪ ،‬داریوش موفق‪ ،‬سارا افشار و‬ ‫عباس جمالی ایفای نقش می کنند‪.‬‬ ‫لیلی رشیدی درباره اولین تجربه کارگردانی اش و اینکه‬ ‫در نمایش او لیال حاتمی بازی می کند؛ گفته است‪« :‬نمایش‬ ‫«اسم» اولین تجربه کارگردانی من در تئاتر به حساب می اید‬ ‫که از پنجشنبه ‪ 4‬تیرماه اجرای خود را در سالن استاد ناظرزاده‬ ‫کرمانی تماشاخانه ایرانشهر اغاز می کند‪ .‬کار کردن با لیال‬ ‫حاتمی تجربه بسیار شیرین و خوبی است چون او بازیگری‬ ‫بسیار دقیق و جدی است و به راحتی از کنار چیزی نمی گذرد‪.‬‬ ‫حاتمی پیش از این پیشــنهادهای دیگری برای حضور در‬ ‫تئاتر داشته که نپذیرفته است و بســیار به من لطف کرد که‬ ‫در اولین تجربه کارگردانی من‪ ،‬اطمینــان کرد و در نمایش‬ ‫حضور یافت‪ .‬شاید اگر سابقه دوستی و رفاقت دیرینه ما نبود‬ ‫این اتفاق رخ نمی داد‪».‬‬ ‫لیال حاتمی که فیلم موفق «در دنیای تو ســاعت چند‬ ‫«اســم» نخســتین تجربه لیلــی رشــیدی به عنوان‬ ‫کارگردان است و براساس نمایشنامه ای به همین نام نوشته‬ ‫ماتیــو دوالپــورت و الکســاندر دوال پتولیر با ترجمه شــهال‬ ‫حائری به صحنه می رود‪ .‬داســتان این نمایــش‪ ،‬انتخاب‬ ‫«اسم» برای کودکی که هنوز به دنیا نیامده است که باعث‬ ‫برمال شدن رازها و تســویه حساب های شخصی خانوادگی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫«اسم» نمایشنامه ای است باحال و هوایی طنزامیز که‬ ‫با دست گذاشتن روی مسائل ساده و به ظاهر روزمره زندگی‬ ‫مفاهیمی فلسفی را به مخاطب عرضه می کند‪ .‬این نمایش‬ ‫به شکلی ساده شروع می شود اما هرچه پیش می رود مفاهیم‬ ‫فلسفی در پس اتفاقات خود را بروز می دهند‪.‬‬ ‫نمایشنامه اسم داستان مردی است چهل ساله به نام‬ ‫ونســان؛ مردی که به لحاظ اجتماعی فردی موفق ارزیابی‬ ‫می شود‪ .‬ونسان که به تازگی صاحب فرزند شده‪ ،‬در رویارویی‬ ‫با حس پدر شــدن خود را در شــرایطی تازه و تجربه نشــده‬ ‫می یابد‪ .‬اصلی ترین صحنه هــای نمایش در یک میهمانی‬ ‫خصوصی می گذرد‪ ،‬جایی که ماجرای بچه دار شدن ونسان‬ ‫ی که برای فرزندش برگزیده به‬ ‫و کنجکاوی برای دانستن نام ‬ ‫کنجکاوی درباره زندگی شخصی او می انجامد‪.‬‬ ‫نمایش« اســم» بــرای اولین بــار در ســال ‪ 2010‬با‬ ‫پندهایرسولاعظم‬ ‫(ص)‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫کتابی از مجموعه انوار اخالقی‬ ‫کتاب «پندهای رسول اعظم (ص) به عبدالله بن مسعود» نوشته ایت الله العظمی سید‬ ‫محمدعلی علوی گرگانی (استاد برجسته حوزه علمیه قم و از مراجع عظام تقلید) از سوی دفتر‬ ‫نشر معارف منتشر شد‪.‬‬ ‫مجموعه درس های اخــاق حضرت ایت اللــه العظمی علوی گرگانــی تحت عنوان‬ ‫«انوار اخالقی» در حال تدوین و انتشار است و جلد سوم این مجموعه با نام «پندهای رسول‬ ‫اعظم (ص) به عبدالله بن مسعود» منتشر شده است‪ .‬در بخشی از مقدمه کتاب می خوانیم‪:‬‬ ‫«موعظه و نصیحت‪ ،‬کلید سعادت و رستگاری در دنیا و اخرت است‪ .‬موعظه‪ ،‬دل ها را صفا‬ ‫می بخشد و چشــم جان را به دنیای ُپر رمز و راز معنویت می گشــاید‪ .‬خداوند متعال در کتاب‬ ‫شریف قران‪ ،‬یکی از مهم ترین تکالیف رســول خدا (ص) را ارشــاد مردم از راه پند و اندرز و‬ ‫ی اســام (ص) در زمان ها و مکان هــای مختلف و به‬ ‫موعظه معرفی می کنــد‪ .‬پیامبر گرام ‬ ‫مناســبت های گوناگون‪ ،‬زبان به وعظ و اندرز می گشــودند و مردم را از سرچشــمه جوشان‬ ‫حکمت های الهی خود‪ ،‬سیراب می ساختند و زنگار غفلت را از اینه قلب انان می زدودند‪ .‬یکی‬ ‫از مهم ترین مواعظی که رســول خدا (ص) بیان فرموده اند‪ ،‬موعظه ای است که ایشان ان‬ ‫را خطاب به یار وفادارشان‪ ،‬عبدالله بن مســعود بیان کرده اند‪ .‬در این موعظه‪ ،‬تنها عبدالله‬ ‫بن مسعود مخاطب رسول خدا (ص) نیســت‪ ،‬بلکه تمام انسان های ازاداندیش دنیا در تمام‬ ‫زمان ها و مکان ها‪ ،‬مخاطب این پندهای جاودانی هستند‪ .‬این مواعظ‪ ،‬سرشار از حکمت ها و‬ ‫اندیشه های عمیق الهی است که فهم و درک ان می تواند وسیله ای برای سیر و سلوک باشد و‬ ‫گنجینه ای از معارف زالل دینی است که شناخت ان بر همگان واجب است‪».‬‬ ‫است؟» را روی پرده دارد‪ ،‬در مورد بازی در این نمایش گفته‬ ‫اســت‪« :‬دلیل اصلی حضورم در این نمایش به خاطر لیلی‬ ‫و اعالم عشق عمومی ام به او بوده اســت‪ .‬می خواستم در‬ ‫محیط لیلی قرار بگیرم و در تجربه اش شــریک باشــم‪ .‬ما‬ ‫ســال ها بود که یکدیگر را نمی دیدیم و این نمایش فرصتی‬ ‫شــد که دوباره در کنــار هم باشــیم‪ .‬البته من از ان دســته‬ ‫بازیگران ســینما نیســتم که از تئاتر دور باشم بلکه همیشه‬ ‫دغدغه تئاتر را داشتم‪».‬‬ ‫حاتمی دربــاره اینکه برخی معتقدند بازیگران ســینما‬ ‫برای کســب اعتبار به بازی در تئاتــر روی می اورند‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«من در تئاتر برتری زیادی نسبت به سینما نمی بینم‪ .‬بدون‬ ‫اینکه بخواهم به گروه خاصی اشاره کنم اما سلیقه و اعتقاد‬ ‫من این است که ســینما با فاصله زیادی از تئاتر خیلی بهتر‬ ‫است‪ .‬امروز هم به این نکته ای که بیان کردم نرسیدم بلکه‬ ‫از پنج سالگی درباره سینما همین تصور را داشتم و از کودکی‬ ‫هم با لیلی بر ســر همین قضیه چالش داشتیم و شاید یکی‬ ‫از دالیلی که باعث شد بازی در این نمایش را بپذیرم همین‬ ‫مســاله باشــد‪ .‬نمی دانم این تصور از کجا امده که حضور‬ ‫در تئاتر برای ســینمایی ها اعتبار مــی اورد‪ .‬تئاتر مادر همه‬ ‫هنرهاست ولی نمی توان گفت که بازی در یک نمایش برای‬ ‫بازیگر اعتبار می اورد‪».‬‬ ‫کوچهنق اش ها‬ ‫خاطرات همرزم شهیدان چمران و وصالی‬ ‫کتاب خاطرات ســید ابوالفضل کاظمی با عنوان «کوچه نقاش ها» کــه به قلم راحله‬ ‫صبوری به نگارش درامده برای بار هجدهم تجدید چاپ می شد‪ .‬کتاب «کوچه نقاش ها» در‬ ‫برگیرنده خاطرات سیدابوالفضل کاظمی از دوران کودکی تا پایان سال ‪ 1367‬است‪ .‬این اثر‬ ‫با تمرکز بیشتر بر سال های حضور وی در جبهه های دفاع مقدس است‪ .‬ابوالفضل کاظمی‬ ‫ از رزمندگانی است که در کنار شــهید دکتر مصطفی چمران و در گروه شهید اصغر وصالی با‬ ‫ت ضدانقالب‬ ‫عنوان «دستمال سرخ ها» در کردستان فعال بوده است‪ .‬کاظمی با شروع فعالی ‬ ‫در کردستان‪ ،‬همراه شهید قاسم دهباشی و شــهید محمد بروجردی به کردستان رفت‪ .‬انان‬ ‫همچنین به گروه شهید چمران در درگیری های سنندج و پاوه پیوستند‪.‬‬ ‫ل الله (ص) را برعهده‬ ‫ی سال ‪ 1365‬فرماندهی گردان میثم لشکر ‪ 27‬محمد رسو ‬ ‫کاظم ‬ ‫گرفت و همراه شهید اصغر ارسنجانی در عملیات های کربالی ‪ 5‬و ‪ 8‬حضوری فعال داشت‪ .‬او‬ ‫در دوره های مختلف زندگی تجربه های متعدد و متنوعی کسب کرد‪ .‬کتاب «کوچه نقاش ها»‬ ‫در ‪ 16‬فصل و بر اســاس تاریخ وقایع و مکان انها تدوین و به دلیــل تمرکز بر حوادث جنگ و‬ ‫رخدادهای انقالب خالصه شده است‪ .‬مرتضی ســرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت‬ ‫حوزه هنری درباره این کتاب گفته اســت ‪« :‬کوچه نقاش ها» کتاب بســیار متفاوتی در حوزه‬ ‫ادبیات دفاع مقدس است‪ .‬اصل مهم در سند بودن کتاب‪ ،‬لهجه اصیل تهرانی سید ابوالفضل‬ ‫است که توسط خانم صبوری در این کتاب رعایت شده است‪ ».‬راحله صبوری نویسنده کتاب‪،‬‬ ‫درباره این اثر گفته است‪« :‬برای تدوین کتاب سختی هایی داشتم‪ .‬در مدت مصاحبه دو بار‬ ‫سید ابوالفضل کاظمی در بیمارستان بستری شدند‪ ،‬ولی با این وجود ادامه دادند‪».‬‬ ‫بهاسماننگاهکن‬ ‫خاطرات رهبر انقالب از دفاع مقدس‬ ‫کتاب «به اسمان نگاه کن» حاوی خاطرات رهبر انقالب از شهدای انقالب اسالمی و‬ ‫دفاع مقدس به اهتمام هادی شیرازی منتشر شد‪.‬این کتاب درکنار خاطرات رهبر معظم انقالب‬ ‫از شهیدان‪ ،‬عمال نگاهی نیز به تاریخ حوادث مختلف انقالب از سال های دهه ‪ 30‬شمسی‬ ‫دارد‪ .‬خاطراتی از جریانات فداییان اسالم و شهید نواب صفوی تا جریان های مختلف قبل و‬ ‫بعد از انقالب و تشکیل نظام مقدس جمهوری اسالمی در این کتاب گرداوردی شده است‪.‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای از سال های نوجوانی در اتفاقات و حوادث گوناگون انقالبی حضور‬ ‫داشتند که از دهه ‪ 30‬و ‪ 40‬این حضور جای خود را به نقش افرینی مهم و تاثیرگذار می دهد‪ ،‬اما‬ ‫شاید یکی از زیباترین لحظه های این تاریخ‪ ،‬همراهی شهیدان با ایشان است که خود اسطوره‬ ‫بوده و نقش ایفا کردند و این‪ ،‬لحظه های تاریخی را زیباتر می سازد‪.‬‬ ‫در بخشــی از کتاب امده اســت‪« :‬یکــی از فرماندهان یکــی از گردان های لشــکر‬ ‫امام حســین (ع) در عملیات فاو به رفیقش می گوید به اســمان نگاه کن‪ ،‬ایات قرانی که در‬ ‫اســمان نوشــته اســت‪ ،‬خبر از پیروزی ما می دهد! کدام ایات قران؟! ای چشم بصیر! ای‬ ‫فرشته در لباس انسان! تو با چشم خود چی می بینی؟! تو به کجا رسیده ای؟! مثل یک عارف‬ ‫ ‪90‬سال عبادت کرده و زهد ورزیده‪ ،‬حقایق این عالم را حکیمانه مشاهده می کنند و ورای پرده‬ ‫مادی و جسمانی را می بینند‪ ».‬این کتاب در ‪ 720‬صفحه و در شمارگان ‪ 2500‬نسخه از سوی‬ ‫موسسه شــهید کاظمی و با همکاری مرکز پژوهش های بنیاد فرهنگی شهید صیاد شیرازی‬ ‫منتشر شده است‪.‬‬ ‫فصل شیدایی‬ ‫غواص هابوینعناع می دهند‬ ‫گلعلی بابایــی‪ ،‬رئیس ســازمان هنــری و ادبی دفاع مقــدس از تجدید چــاپ کتاب‬ ‫«غواص ها بوی نعناع می دهند» روایت داســتانی ‪ 72‬غواص لشکر «انصارالحسین(ع)»‬ ‫استان همدان به قلم حمید حســام خبر داد و گفت‪« :‬این کتاب ‪ 16‬سال پیش منتشر شده‬ ‫است‪ ،‬اما اینک در استانه تشییع پیکر ‪ 175‬شهید غواص عملیات کربالی ‪ 4‬برای اشنایی‬ ‫بیشتر مردم جامعه با شهدای غواص در دست تجدید چاپ است‪« ».‬غواص ها بوی نعناع‬ ‫می دهند» براساس خاطرات بازماندگان حادثه و شــاهدان عینی در قالب داستان به همت‬ ‫حمید حسام در سال ‪ 1378‬از ســوی انتشارات «صریر» به چاپ رســیده است‪ .‬این کتاب‬ ‫شامل ‪ 20‬داستان مستقل است که این ‪20‬داســتان در کنار هم کامل تر می شوند و روایت‬ ‫دست و پنجه نرم کردن ‪ 72‬غواص عملیات کربالی ‪ 4‬و دست و پنجه نرم کردن انها با اروند‬ ‫است‪ .‬کتاب چشم اندازی به رشادت های ‪ 72‬غواص کربالی اروند دارد‪ .‬روایت این حماسه‪،‬‬ ‫دقیقا منطبق با واقعیتی است که در شامگاهان چهارم دی ماه سال ‪ 1365‬در منطقه عملیاتی‬ ‫کربالی ‪ 4‬اتفاق افتاد‪ .‬این داستان واره برگرفته از خاطرات بازماندگان ان حماسه عاشورایی‬ ‫از جمله جانباز کریم مطهری‪ ،‬ازاده حاج محســن جامه بزرگ‪ ،‬حمید تاجدوزیان و سه تن از‬ ‫یادگاران بازگشــته از اسارت گردان غواصی لشکر انصارالحســین (ع) است‪ .‬سردار حمید‬ ‫حسام‪ ،‬فارغ التحصیل کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانشگاه تهران است‪ .‬وی جوانی خود‬ ‫را در جبهه های نبرد سپری کرد و همین مساله باعث شد تا دفاع مقدس رویکرد اصلی حمید‬ ‫حسام در نوشتن و خلق اثارش باشد‪.‬‬ ‫نمایش چند رسانه ای ویژه ماه مبارک‬ ‫نمایش میدانی و چند رســانه ای «فصل شــیدایی» که‬ ‫پیش تر در برخی نقاط کشور همچون یزد‪ ،‬شهرکرد‪ ،‬خرم اباد‪،‬‬ ‫بوشهر‪ ،‬جزیره ابوموســی و شــهر نجف در عراق‪ ،‬اجراهای‬ ‫موفقی را پشت سرگذاشت‪ ،‬با اغاز ماه مبارک رمضان میهمان‬ ‫مردم روزه دار و عالقه مندان تئاتر در تهران خواهد بود‪.‬‬ ‫نمایشی که قرار است هرشــب به طور رایگان‪ ،‬تصاویر‬ ‫و روایاتی منحصربه فرد و چشــم نواز از هبــوط حضرت ادم‪،‬‬ ‫ماجرای حضرت نوح‪ ،‬بعثت پیامبر گرامی اسالم‪ ،‬واقعه کربال‪،‬‬ ‫زندگی حضرت امام رضا(ع)‪ ،‬دوران انقالب اسالمی و دفاع‬ ‫مقدس را پیش روی شش هزار تماشاگر بگذارد‪.‬‬ ‫نمایش «فصــل شــیدایی» بــا طراحــی و کارگردانی‬ ‫سعیداسماعیلی‪ ،‬تهیه کنندگی علیرضا کوه فر و متن و روایت‬ ‫رســالت بوذری که با اغاز ماه مبارک رمضــان در تهران روی‬ ‫صحنه می رود‪ ،‬تا اینجا کامل ترین و عظیم ترین پروژه تئاتری‬ ‫کشور است که از سوی مرکز هنرهای نمایشی انقالب اسالمی‬ ‫( ُم َه ّنا) و با مشــارکت سپاه پاســداران انقالب اسالمی ناحیه‬ ‫جماران و حمایت سازمان هنری رســانه ای اوج تولید شده و‬ ‫اجراهایش در بوشهر‪ ،‬شــهرکرد‪ ،‬جزیره ابوموسی‪ ،‬خرم اباد‪،‬‬ ‫اهواز‪ ،‬یزد و شهر نجف در عراق‪ ،‬تماشاگران بسیاری را پای‬ ‫اثر نشاند‪ .‬به خصوص اجرای این نمایش در اردیبهشت امسال‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫اشپیگل‬ ‫رهبران سابق‬ ‫المان را زیر‬ ‫سوال برده‬ ‫است‬ ‫در شهر یزد‪ ،‬رکورد تماشــاگران تئاتر را جا به جا کرد و فقط در‬ ‫یک شب و یک اجرا‪ ،‬جمعیتی بالغ بر ‪14‬هزار نفر به تماشای‬ ‫این نمایش نشستند‪ .‬یکی از ویژگی های این نمایش این است‬ ‫که در شهرها و نقاط مختلف کشور‪ ،‬از بافت‪ ،‬اقلیم و فرهنگ‬ ‫همان منطقه به خوبی بهره می برد و برخی اتفاقات شــاخص‬ ‫انقالبی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی ان ناحیه را در دل قصه و روایت‬ ‫اصلی‪ ،‬جانمایی می کند‪.‬‬ ‫یکی دیگــر از خصوصیــات ایــن نمایش‪ ،‬تماشــای‬ ‫رایگان ان است‪ .‬این در حالی است که پیش تر برای «فصل‬ ‫شیدایی» که تولید و اجرای بســیار پرهزینه ای دارد‪ ،‬قیمت‬ ‫بلیتی گران در نظر گرفته شــده بود و قرار بر این بود هر بلیت‬ ‫با بهای ‪ 50‬هزار تومان در اختیار عالقه مندان قرار گیرد؛ اما‬ ‫با تصمیمات اتخاذ شده و با حمایت نهادهای متولی این اثر‪،‬‬ ‫بنا شد تماشــاگران امکان و فرصت تماشای رایگان این کار‬ ‫فاخر را داشته باشند‪.‬‬ ‫قصه این نمایش که با درنظرگرفتــن جمیع بازیگران‪،‬‬ ‫عوامل اجرایی و فنی و نیروهای ســتادی‪ ،‬از حدود ‪ 300‬نفر‬ ‫در اجرا بهره می بــرد‪ ،‬از هبوط حضرت ادم شــروع و با ظهور‬ ‫حضرت صاحب الزمان (عج) و خواندن دعای فرج‪ ،‬به پایان‬ ‫می رسد‪ .‬البته در این میان تماشاگران با استفاده از روایات و‬ ‫تصاویری چشم نواز و بهره گیری از جلوه های ویژه تماشایی‪،‬‬ ‫برخی از نقاط عطف تاریخی همچون ماجرای حضرت نوح‪،‬‬ ‫بعثت پیامبر گرامی اسالم‪ ،‬واقعه کربال‪ ،‬زندگی حضرت امام‬ ‫رضا(ع)‪ ،‬دوران انقالب اسالمی و دفاع مقدس را هم خواهند‬ ‫دید‪.‬برنامه ریزی این پروژه‪ ،‬فقط منحصر به تماشای نمایش‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه تماشاگران هرشب همزمان با اذان مغرب و عشا‬ ‫در محل اجرای نمایش حاضر می شــوند و پس از اقامه نماز‬ ‫جماعت‪ ،‬پای سفره افطار می نشینند‪ .‬بعد از افطار و از ساعت‬ ‫‪ 9‬و ‪ 30‬دقیقه هم اجرای نمایش اغاز خواهد شد که تا ساعت‬ ‫‪ 11‬و ‪ 30‬دقیقه به طول می انجامد‪.‬‬ ‫نمایش ترکیبــی و میدانی «فصل شــیدایی» با شــعار‬ ‫تبلیغاتی اینجا انچه نادیدنی است‪ ،‬می بینید‪ ،‬در شب های ماه‬ ‫رمضان و پس از افطار در محوطه ای وسیع با ظرفیت ‪6000‬‬ ‫تماشــاگر‪ ،‬به نشــانی انتهای بلوار ارتــش‪ ،‬کیلومتر ‪ 2‬جاده‬ ‫لشکرک اجرا می شود‪.‬‬ ‫ازمون های‬ ‫ورودی‬ ‫چگونه بر‬ ‫سرنوشت تاثیر‬ ‫می گذارند؟‬ ‫سوژه تایم‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫دیدار‬ ‫«ایا جهان‬ ‫برای یک‬ ‫بحران‬ ‫اقتصادی‬ ‫دیگر اماده‬ ‫است؟» سوال‬ ‫اکونومیست‬ ‫روایت شهیدان کربالی ‪4‬‬ ‫‪77‬‬ ‫بازار‬ ‫با حضور مسئوالن بانک مرکزی و وزارت اموراقتصادی و دارایی‬ ‫ارزیابی عملکرد بانک انصار در مبارزه با پولشویی‬ ‫دکتر ابراهیمی مدیرعامل‪ ،‬اقــای فروتن قائم مقام‪،‬‬ ‫اقای نراقیــان معاونت فاوا و اقای شــریعتی فر رئیس اداره‬ ‫تطبیق و مبارزه با پولشــویی بانک انصار در دیدار با مدیرکل‬ ‫مقــررات و مجوزهــای بانکی و مبــارزه با پولشــویی بانک‬ ‫مرکزی جمهوری اســامی ایران اقای ارجمندنژاد و رئیس‬ ‫واحد اطالعات مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی (‪)FIU‬‬ ‫اقای احمدابادی که در ســاختمان نارنجستان انجام شد‪،‬‬ ‫سیاست ها‪ ،‬برنامه ها و عملکرد این بانک را در راستای مبارزه‬ ‫با پولشویی تشریح کردند‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات به نقل از اداره‬ ‫تطبیق و مبارزه با پولشــویی‪ ،‬در این نشســت کــه با هدف‬ ‫ارزیابی عملکرد بانک انصــار در راســتای رعایت قوانین‪،‬‬ ‫مقررات و دســتورالعمل های مبارزه با پولشویی برگزار شد‪،‬‬ ‫تمامی اقدامات صورت گرفته توســط اداره مزبور‪ ،‬در حوزه‬ ‫هوشمندسازی سامانه های بانکی شامل اصالح فرایندهای‬ ‫نرم افزار نگین‪ ،‬سامانه مبارزه با پولشــویی کاوش‪ ،‬ساختار‬ ‫ســازمانی اداره‪ ،‬نحوه ارســال گــزارش اطالعــات پایه به‬ ‫واحدهای برون ســازمانی فعال در زمینه مبارزه با پولشویی‪،‬‬ ‫اقدامات کنترلــی و بازدارنده در خصوص جرم پولشــویی و‬ ‫انجام بازرسی های نوبه ای به صورت تخصصی و نیز اصالح‬ ‫اطالعات ناقص مشتریان به عنوان یکی از مشکالت عمده‬ ‫و زمینه ساز وقوع احتمالی پولشویی تشریح شد‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید که این جلســه بــا ارائه گزارش‬ ‫بازرســان هر دو مرجع بانک مرکزی و واحد اطالعات مالی‬ ‫(‪ )FIU‬و توضیحات مدیران ارشد و مسئوالن ذیربط در بانک‬ ‫ادامه یافت و در پایان با تهیه صورتجلسه ای ثبت و نحوه رفع‬ ‫مشکالت در زمینه زیرساخت های هوشمندسازی سامانه ها‬ ‫و احراز هویت مشتریان ایرانی و خارجی توسط سامانه های‬ ‫ثبت احــوال و پــژواک و همچنیــن فورس مــاژور اصالح‬ ‫مشتریان با اطالعات ناقص از استمرار این اقدامات کسب‬ ‫اطمینان شــد‪ .‬بنا بر این گزارش‪ ،‬نشست مذکور از اهمیت‬ ‫قانونگرایی‪ ،‬التزام به مبارزه با فعالیت های مجرمانه و تالش‬ ‫بانک انصار در راســتای مبارزه با پولشویی خبر می دهد و در‬ ‫پایان از مدیران و کارکنان بانک انصار و به ویژه واحد مبارزه‬ ‫با پولشویی و شعب سراسر کشور خواسته شده که با رعایت‬ ‫قوانین‪ ،‬دستورالعمل ها و بخشــنامه های مربوط به تحقق‬ ‫این امر یاری رسانند‪.‬‬ ‫بانک انصار‪،‬سازمان پیشرو در استقرار نظام مدیریت بهره وری‬ ‫بانک انصار در ششمین دوره جایزه ملی بهره وری‪1404‬‬ ‫براساس عملکرد و اقدامات مبتنی بر شاخص های ارزیابی‬ ‫جشنواره به عنوان سازمان پیشــرو و موفق به استقرار نظام‬ ‫مدیریت بهره وری‪ ،‬لوح تقدیر این جشنواره را دریافت کرد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات به نقل از معاونت‬ ‫برنامه ریزی و هدایت راهبردی‪ ،‬در مراسم اختتامیه ششمین‬ ‫دوره جایزه ملی بهره وری‪ 1404‬که در ســالن همایش های‬ ‫معاونت نظارت راهبردی ریاست جمهوری برگزار شد‪ ،‬ابتدا‬ ‫دبیر اجرایی این مراســم ضمن تشــریح نظام ارزیابی دوره‬ ‫ششــم‪ ،‬از تغییرات اساســی در مدل ارزیابــی و امتیازدهی‬ ‫جایزه ملی بهره وری‪ 1404‬در ســال اینده خبر داد و پس از‬ ‫ان نمایندگان دستگاه های اجرایی در استقرار نظام مدیریت‬ ‫بهره وری‪ ،‬به تشریح سیاســت های کالن ارتقا ی بهره وری‬ ‫در کشــور پرداختند و نتایج حاصل از اجرای این سیاست ها‬ ‫را تبیین کردند‪.‬‬ ‫در ادامه رئیس شورای بهره وری سازمان انرژی اتمی‬ ‫ ایران‪ ،‬دکتر محمودزاده مشاور عالی وزیر دفاع و پشتیبانی‬ ‫نیروهای مسلح و دکتر بطحایی رئیس کمیته بهره وری وزارت‬ ‫اموزش و پرورش به ایراد سخن پرداختند‪.‬‬ ‫همچنین‪ ،‬دکتر کاتب ریاســت فراکســیون توسعه و‬ ‫اشــتغال مجلس شورای اســامی‪ ،‬حجت االســام دکتر‬ ‫ مصباحی مقدم نماینده مجلس شــورای اســامی و عضو‬ ‫مجمع تشــخیص مصلحت نظــام و دکتر خبــاز از معاونت‬ ‫پارلمانی رئیس جمهور‪ ،‬سخنرانان مراســم اختتامیه جایزه‬ ‫ملی بهره وری‪ 1404‬بودند‪.‬‬ ‫براساس گزارش مذکور‪ ،‬این جشنواره در چهار سطح‬ ‫(ســطح یک‪ :‬ســازمان بهره و ر در اســتقرار نظام مدیریت‬ ‫بهره وری‪ ،‬سطح دوم‪ :‬سازمان های پیشرو در استقرار نظام‬ ‫مدیریت بهره وری‪ ،‬ســطح سوم‪ :‬ســازمان های پیشگام در‬ ‫استقرار نظام مدیریت بهره وری‪ ،‬سطح چهارم‪ :‬سازمان های‬ ‫متعهــد در اســتقرار نظــام مدیریــت بهــره وری) برگــزار‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫سید هادی هاشمی به عنوان سرپرست معاونت اداری‬ ‫پشتیبانی موسسه اعتباری کوثر معرفی شد‬ ‫قائم مقام موسســه اعتباری کوثر گفــت‪« :‬در مدت‬ ‫زمــان کوتاهی کارهای مهمــی صورت گرفتــه که موجب‬ ‫مباهات است‪».‬‬ ‫جــواد فهیمی پور کــه در مراســم معارفه سرپرســت‬ ‫جدید معاونت اداری و پشــتیبانی ســخن می گفت با اشاره‬ ‫به مطلب فوق اظهار داشــت‪« :‬بحمداللــه در مدت زمان‬ ‫حداکثر چهار ســاله با عنایت حضرت حق و همکاری همه‬ ‫همکاران‪،‬مدیران و تدابیر ارزشمند دکتر رضایی مدیرعامل‬ ‫محترم موسسه ما هر سال شاهد موفقیت های چشمگیری‬ ‫بوده ایم‪».‬‬ ‫به گــزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫«قائم مقام موسســه با مروری بر شــکل گیری تــا با لندگی‬ ‫موسســه گفت‪ :‬ما به عینــه در این مــدت شــاهد تاثیرات‬ ‫مدیریت جهادی در کسب توفیقات چشمگیر در مجموعه‬ ‫بوده ایم و هر چند تا رسیدن به هدف نهایی فاصله داریم اما‬ ‫با این روند روبه رشد‪ ،‬تحقق شــعار اینده از ان ماست دور از‬ ‫دسترس نیست‪ ».‬وی با برشمردن فضیلت های ماه مبارک‬ ‫رمضان گفت‪« :‬حال که در استانه ماه بهار قران‪ ،‬ماه رمضان‬ ‫قرارگرفته ایم باید به تاثیرات شــگرف این فرصت الهی در‬ ‫خودسازی توجه به حالل و حرام خدا و انجام فرایض حساس‬ ‫باشیم که یقینا در صورت حرکت کردن در مسیر الهی است‬ ‫که توفیقات به دست می اید‪».‬‬ ‫ایشــان به توصیه های امیرالمومنین (ع) به فرزندان‬ ‫خود باتوجه به حدیث پیامبر (ص) کــه فرمودند من و علی‬ ‫پدران این امتیم همه مسلمانان فرزندان ان بزرگوار می باشند‬ ‫اشــاره کرد و گفت‪« :‬حضــرت بارها به نظــم و تقوا توصیه‬ ‫کرده اند و خوش به حال فرد یا مجموعه ای که این فرمایش‬ ‫نورانی را بکار گیرد‪».‬‬ ‫قائم مقام موسســه اعتبــاری کوثر عنــوان کرد‪« :‬در‬ ‫مســیر رســیدن به اهداف موسســه‪ ،‬تحــوالت و تغییرات‬ ‫زیادی داریــم و باید حق بدهیم کســانی کــه در راس هرم‬ ‫موسســه هســتند با تدابیر و صالحدید خود گاهی با در نظر‬ ‫گرفتن مســائل مختلــف تصمیماتــی می گیرند کــه باید‬ ‫اجرا شود‪».‬‬ ‫فهیمی پور بــا ذکر جایــگاه رفیــع معاونــت اداری و‬ ‫پشتیبانی گفت‪« :‬این معاونت دارای شرایط و ویژگی های‬ ‫خاصی اســت‪ .‬انجام مــوارد مربوط به ســرمایه انســانی و‬ ‫پشــتیبانی موسســه در این معاونت رقم می خورد‪ .‬بنابراین‬ ‫همواره تحوالت این مجموعه مورد توجه بوده است‪».‬‬ ‫وی در پایــان اقای ســید هادی هاشــمی را به عنوان‬ ‫سرپرســت معاونت اداری پشــتیبانی معرفی و برای ایشان‬ ‫ارزوی توفیق کردند‪.‬‬ ‫معاون اعتبارات بانک مهر اقتصاد خبر داد‬ ‫بازار‬ ‫پرداخت بیش از ‪ 400‬میلیارد تومان تسهیالت در‬ ‫راستای تحقق اقتصاد مقاومتی‬ ‫معاون اعتبارات و تجهیز منابع بانــک مهر اقتصاد از‬ ‫پرداخت بیش از ‪ 400‬میلیارد تومان تســهیالت در راستای‬ ‫تحقق اقتصاد مقاومتی در سال گذشته خبر داد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪ ،‬حمیدرضا‬ ‫نجف پور – معاون اعتبارات بانک ‪ -‬با تشــریح اقدامات این‬ ‫بانک در راســتای تحقق سیاســت های اقتصــاد مقاومتی‬ ‫ابالغی از سوی رهبر معظم انقالب گفت‪« :‬اقتصاد مقاومتی‬ ‫و تاکید بر تحقــق ان و همچنین توجه به بحث خرید کاالی‬ ‫ایرانی به جــای محصــوالت خارجی دو موضوعــی بود که‬ ‫رهبر معظم انقالب به صورت ویژه بر انها تاکید و فرمایشاتی را‬ ‫با عنوان راهبرد نظام بیان کردند‪».‬‬ ‫وی بــا بیــان اینکه بانــک مهر اقتصــاد از ســال ‪89‬‬ ‫تاکنون سیاست ها و راهبردهای میان مدت خود را براساس‬ ‫منویات مهم رهبر معظم انقــاب قرار داده اســت‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«فراهم ســازی زمینه های تحقق اقتصــاد مقاومتی به ویژه‬ ‫سیاست های ابالغی رهبر معظم انقالب تنها راهکار مقابله با‬ ‫این جنگ اقتصادی است‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬تمرکز و توجــه به طرح هایی که به‬ ‫نحوی بر موضوع خرید کاالهای ایرانی تاکید دارد و اجرای‬ ‫سیاســت های تشــویقی و ترغیبی تولیدکننــدگان داخلی و‬ ‫همچنین پرداخت تســهیالت اعتباری و ریالی برای ایجاد‬ ‫بنگاه های اقتصادی زودبــازده و کوچک‪ ،‬از سیاســت ها و‬ ‫اولویت های مجموعه نیروهای بسیجی بانک مهر اقتصاد‬ ‫است‪».‬‬ ‫نجف پور در توضیــح برنامه ها و اقدامــات بانک مهر‬ ‫اقتصاد در زمینه تحقق سیاست های تشویقی خرید کاالهای‬ ‫ایرانی افزود‪« :‬طرح کارت اعتباری خرید کاالی ایرانی که به‬ ‫تازگی از ســوی مجموعه بانک مهر اقتصاد برای هموطنان‬ ‫در سراسر کشور طراحی و اجرا شده در همین راستاست‪».‬‬ ‫وی در توضیح طرح کارت اعتباری خرید کاالی ایرانی‬ ‫گفت‪« :‬هموطنان متقاضــی خرید لوازم خانگــی ایرانی با‬ ‫مراجعه به بانک مهــر اقتصاد پس از تشــکیل پرونده در دو‬ ‫سطح تسهیالت پنج میلیونی و ‪ 10‬میلیونی به واحد فروشگاه‬ ‫مربوطه که توزیع کننده لوازم خانگی ایرانی اســت‪ ،‬معرفی‬ ‫می شوند‪ ».‬معاون اعتبارات و منابع بانک مهر اقتصاد ادامه‬ ‫داد‪« :‬خریداران و مشتریانی که از کارت اعتباری خرید کاالی‬ ‫ایرانی بانک مهــر اقتصاد بهره مند می شــوند‪ ،‬پس از خرید‬ ‫کاالی مورد نظر در‪ 25‬قسط و با نرخ سود‪ 16‬درصد تسهیالت‬ ‫خود را بازپرداخت می کنند‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬اجــرای طــرح کارت اعتباری خرید‬ ‫کاالی ایرانی‪ ،‬طرحی موثر از ســوی بانــک مهر اقتصاد به‬ ‫منظورتحققمهم ترینسیاستسنداقتصادمقاومتیمدنظر‬ ‫رهبر معظم انقالب مبنی بر توجه و تمرکز بر تولیدات و حمایت‬ ‫ن ترویج و فرهنگسازی‬ ‫از تولیدکنند گان داخلی است‪ ،‬همچنی ‬ ‫خرید کاالی ایرانی از اهداف دیگر اجرای این طرح از سوی‬ ‫بانک مهر اقتصاد است‪».‬‬ ‫نجف پور از اختصاص بیش از یک هزار و ‪ 500‬میلیارد‬ ‫تومان اعتبار برای سال ‪ 94‬در ارائه تســهیالت ریالی برای‬ ‫هموطنان به منظور بهره مندی از طرح کارت اعتباری خرید‬ ‫کاالی ایرانی خبر داد و افزود‪« :‬مردم سراسر کشور تاکنون‬ ‫از ‪ 40‬میلیارد تومان اعتبار برای استفاده از این طرح بهره مند‬ ‫شــده اند‪ ».‬وی در ادامه به اقدامات بانک مهــر اقتصاد در‬ ‫دومین کنفرانس ملی اینده پژوهی با حمایت بانک دی‬ ‫برگزار شد‬ ‫در پنجمین اجالس جهانی نشان منتخب‬ ‫نشان زرین برترین بانک‬ ‫ایرانی به مدیرعامل بانک‬ ‫صادرات ایران اهدا شد‬ ‫مثلث | شماره ‪267‬‬ ‫نشــان زرین برترین بانک ایرانی در پنجمین اجالس‬ ‫جهانی نشــان منتخب به اسماعیل للـــه گانی‪ ،‬مدیرعامل‬ ‫ن اهدا شد‪.‬‬ ‫و نا یب رئیس هیات مدیره بانک صادرات ایرا ‬ ‫به گزارش روابــط عمومی بانک صــادرات ایران‪ ،‬در‬ ‫این اجالس که با رویکرد مشــتری مداری و توسعه بازار و با‬ ‫همکاری موسسه اموزشی و پژوهشی اتاق بازرگانی‪ ،‬صنایع‪،‬‬ ‫معادن و کشــاورزی ایران با حضور مدیران عالی کشــور در‬ ‫حوزه های صنعت‪ ،‬تجارت و مدیریت و اســتادان برجســته‬ ‫جهانی حوزه برند و مشــتری مداری‪ ،‬در مرکز همایش های‬ ‫بین المللی سازمان صدا و سیما برگزار شد‪ ،‬از خدمات متنوع‬ ‫و عملکرد بانک صادرات ایران در زمینه مشــتری مداری و‬ ‫تکریم ارباب رجوع تقدیر شد‪.‬‬ ‫در این همایش‪ ،‬استادان برجســته بین المللی حوزه‬ ‫برند و مشتری مداری با محوریت اهمیت راهبردی تحقیقات‬ ‫بازار‪ ،‬نقــش روابط عمومی و تبلیغات در توســعه بنگاه های‬ ‫اقتصادی‪ ،‬بازار رقابتی‪ ،‬فروش پایدار و برندسازی و همچنین‬ ‫انتقال دانش فنــی و الگوبرداری از کشــورهای صنعتی در‬ ‫حوزه هــای برندینگ‪ ،‬مشــتری مداری و بهبــود عملکرد به‬ ‫سخنرانی پرداختند‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫دومین کنفرانس ملی اینده پژوهــی با رویکرد فناوری‬ ‫اطالعات و ارتباطات و با حمایت مالی بانک دی برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومــی بانک دی دومین‬ ‫کنفرانس ملــی اینده پژوهــی جمهوری اســامی ایران با‬ ‫رویکرد فنــاوری اطالعات و ارتباطات از ســوی موسســه‬ ‫پژوهشی مدیریت راهبردی فاتح (تحت نظارت وزارت علوم‪،‬‬ ‫تحقیقات و فناوری) و با همکاری دانشگاه ها و مراکز علمی‪-‬‬ ‫ پژوهشی کشــور در مرکز همایش های بین المللی دانشگاه‬ ‫شهید بهشتی برگزار شد‪.‬‬ ‫در این کنفرانس که با حضور بالغ بر ‪ 400‬نفر از اساتید‪،‬‬ ‫پژوهشگران و دانشجویان رشته های مرتبط با اینده پژوهی‬ ‫و مدیریت فناوری اطالعات و ارتباطات کشــور برگزار شد‪،‬‬ ‫عالوه بر سخنرانی های علمی دکتر محمدمهدی طهرانچی‪،‬‬ ‫رئیس دانشگاه شهید بهشتی و پروفسور علیرضاییان رئیس‬ ‫کنفرانس‪ ،‬تعداد ‪ 9‬مقاله برتر در قالب ســه پانل تخصصی‬ ‫ارائه شــد و مورد نقد و بررســی ‪ 15‬نفر از اســاتید برجســته‬ ‫دانشــگاه ها و صاحب نظران خبــره دســتگاه های اجرایی‬ ‫کشور قرار گرفت‪.‬‬ ‫بانک دی ضمن حمایت از این کنفرانس با برپایی غرفه‬ ‫به معرفی توانمندی ها‪ ،‬محصوالت و خدمات خود پرداخت‪.‬‬ ‫هدف اصلی از برگزاری کنفرانس اینده پژوهی‪ ،‬ترسیم‬ ‫فضای اینده فناوری اطالعات و ارتباطات و فضای مجازی‬ ‫در ایران اســت‪ .‬از طرفی این کنفرانس در قالب محورهای‬ ‫یازده گانه به شناســایی فرصت ها و چالش هــای پیش رو و‬ ‫تعیین الزامات فرهنگی و اموزشی و همچنین رصد تغییرات‬ ‫اینده علمــی و معرفی اخریــن دســتاوردهای اطالعاتی و‬ ‫کاربردی در حوزه فناوری اطالعات پرداخت‪.‬‬ ‫همچنین توســعه و بســط دانــش و تجربــه جهانی‬ ‫اینده پژوهی با رویکرد بومی ســازی و هنجار ســازی‪ ،‬تبادل‬ ‫اخرین دستاوردهای علمی ‪ -‬تحقیقاتی از سوی مراکز دولتی‬ ‫و غیردولتی و صنعت و بهره گیری از این دستاوردها در تدوین‬ ‫برنامه ششم توسعه نیز از دیگر اهداف برگزاری این کنفرانس‬ ‫عنوان شده بود‪.‬‬ ‫اینده پژوهــی فرهنگ و ارزش هــا در فضای مجازی‪،‬‬ ‫اینده پژوهی شــاخص های فناوری اطالعــات و ارتباطات‬ ‫کشــور‪ ،‬اینده پژوهــی فن اوری هــای وب‪ ،‬اینده پژوهــی‬ ‫شــبکه های اجتماعی در ایران‪ ،‬اینده پژوهی سیستم های‬ ‫هوشــمند در ایران‪ ،‬اینده پژوهی امنیت ســایبری در ایران‪،‬‬ ‫اینده پژوهی سامانه های چند رسانه ای در ایران‪ ،‬اینده پژوهی‬ ‫فناوری هــای ارتباطــی و ســامانه های همــراه در ایــران‪،‬‬ ‫اینده پژوهی کاربردهای رایانش ابری در ایران‪ ،‬اینده پژوهی‬ ‫نــواوری در فناوری های اینده و روش شناســی اینده پژوهی‬ ‫فناوری اطالعــات و ارتباطات از محورهــای این کنفرانس‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫ارائه تســهیالت به کارافرینان و فراهم اوری شــرایط ایجاد‬ ‫بنگاه های زودبازده و کوچک اشــاره کــرد و گفت‪« :‬تحقق‬ ‫تمامسیاست هایاقتصادمقاومتیمدنظرمقاممعظمرهبری‬ ‫مهم ترین اولویت بانک مهر اقتصاد است‪ ،‬به همین منظور‬ ‫طرحی مبنی بر حمایت از کارافرینان جوان و متقاضی ایجاد‬ ‫اشتغال های خانگی و زودبازده از سوی بانک ارائه شد‪».‬‬ ‫معاون اعتبارات و منابع بانک مهر اقتصاد اضافه کرد‪:‬‬ ‫«از نیمه دوم سال ‪ 92‬تا پایان ســال ‪ 93‬بالغ بر ‪ 400‬میلیارد‬ ‫تومان اعتبار از ســوی بانک مهر اقتصاد بــرای متقاضیان‬ ‫کارافرین معرفی شــده از ســوی بسیج ســازندگی استان ها‬ ‫اختصاص داده شده که طبق امار رسمی مشتمل بر ‪ 38‬هزار‬ ‫فقره تسهیالت و حداقل برای بالغ بر‪ 100‬هزار نفر اشتغال در‬ ‫کشور ایجاد شده است‪».‬‬ ‫وی خاطر نشــان کرد‪« :‬بسیج ســازندگی کشور با گام‬ ‫نهادن در مسیر ارائه خدمات و انجام کارهایمغفولوبرزمین‬ ‫مانده کشور در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی گام نهاد و با‬ ‫همکاری مجموعه بسیجی و والیت مدار بانک مهر اقتصاد به‬ ‫ارائه تسهیالت بانکی و ریالی در قالب تسهیالت‪ 10‬میلیونی‬ ‫تا ‪ 30‬میلیونی به کارافرینان پرداخت‪».‬‬ ‫‪79‬‬