روزنامه صمت شماره 270

‫حمایت نئومارکسیسم‬ ‫ازخرده بورژوازی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و هفتاد ‪ 25/‬تیر‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫بهمملکتم‬ ‫وابستهام‬ ‫مثلث در پروندهای روند‬ ‫چپگرایی در اروپا را‬ ‫بررسی میکند‬ ‫پرونده ویژه مثلث همراه با گفتوگوها و یادداشتهایی درباره مذاکرات هستهای‬ ‫گفتوگویمثلث‬ ‫با رخشانبنیاعتماد‬ ‫ایا جواد ظریف‪ ،‬داوود اوغلوی‬ ‫ایرانمیشود؟‬ ‫یادداشت سعید اجورلو درباره فضای‬ ‫مذاکرات و دیپلماتهای ایران‬ ‫مقاومت‪12‬ساله ایرانیان ثمرداد‬ ‫در جمـع بنـدی مذاکـرات ایران و ‪ ،5+1‬خواسـتههای ایران لحاظ شـده و از خط قرمزهای حاکمیت‬ ‫عبور نشـده است‬ ‫تصمیمگیری درباره «جمعبندی مذاکرات» توسط شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسالمی‬ ‫این توافق را از موضوعی جناحی و سیاسی به موضوعی ملی و حاکمیتی تبدیل میکند‬ ‫پیشبهسوی‬ ‫عقالنیت‬ ‫ایا امکانگفتوگو میان جناحهای‬ ‫سیاسی ایران وجود دارد؟‬ ‫ﺑﺎﻧﻚ ﺩﻯ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻚ ﺍﺭﺯﺵ ﺁﻓﺮﻳﻦ‬ ‫‪w w w . d a y 2 4 . i r‬‬ 5 th Holding Group Digital Marketing Tourism Industry Conference www. ebconference.com ‫و‬ Tehran, Mashhad, Tabriz, Bandar Abbas ‫پنجمینهمایشبینالمللی‬ ‫دیجیتال مارکتینگ صنعت گردشگری‬ ‫ بندرعباس‬،‫ تبریز‬،‫ مشهد‬، ‫تهران‬ Duncan Alexander Adrian Land Beatriz Oficialdegui Nick Garner SAMITA 1394 ‫ شهریور‬6 ‫ مرکز همایش های بین المللی برج میالد‬، ‫تهران‬ )021( 26210480 ‫) و‬021( 26216675 ، )021( 22041309 :‫تلفن‬ Hamid Sepidnam ‫سیاسیبودندیناسالم‬ ‫وکذلکجعلنکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫عید ســعید فطر را بر همۀ مســلمین در مشارق‬ ‫ارض و مغارب ارض تبریک عرض می‏کنم‪ .‬امید است‬ ‫خدایتبارکوتعالیعباداتمسلمینرادراینماهبزرگ‬ ‫قبول فرماید و عید را مبارک فرماید‪.‬‬ ‫اسالم دین سیاست اســت‪ ،‬دینی است که در‬ ‫احــکام او‪ ،‬در مواقف او‪ ،‬سیاســت به وضــوح دیده‬ ‫می‏شود‪.‬‬ ‫در هر روز اجتماعات در تمام مساجد کشورهای‬ ‫اسالمی‪ ،‬از شهرستانها گرفته اســت تا دهات و ُقرا و‬ ‫قصبات‪ ،‬روزی چنــد مرتبه اجتماع بــرای جماعت‪ ،‬و‬ ‫برای اینکه مســلمین در هر بلــدی‪ ،‬در هر قصبه‏ای‪،‬‬ ‫از احوال خودشان مطلع بشوند؛ از حال مستضعفین‬ ‫اطالعپیدابکنند‪.‬‬ ‫و در هر هفته یک اجتماع بزرگ از همــه‪ ،‬در یک محل‪ .‬و نماز‬ ‫جمعه؛ که مشتمل[بر]دو خطبه است‪ ،‬که در ان خطبتین باید مسائل‬ ‫روز‪ ،‬احتیاجات کشــور‪ ،‬احتیاجات منطقه و جهات سیاســی‪ ،‬جهات‬ ‫اجتماعی‪ ،‬جهات اقتصادی طرح بشــود‪ ،‬و مردم مطلع بشوند بر این‬ ‫مسائل‪.‬‬ ‫ودرهرسالدوعید‪،‬کهدراندوعیدمجتمعبشوندودوخطبهدر‬ ‫ان عید در ان نماز هست‪ .‬در نماز عید دو خطبه هست؛ که ان دو خطبه‬ ‫هم باید بعد از حمد و بعد از صلوات بر پیغمبر اکرم و ائمه ـ علیهم‏السالم‬ ‫ـ جهات سیاسی‪ ،‬جهات اجتماعی‪ ،‬جهات اقتصادی‪ ،‬احتیاجاتی که‬ ‫کشور دارد‪ ،‬احتیاجاتی که منطقه دارد در انها طرح بشود و خطبا مردم‬ ‫را اگاه کنند از مسائل‪.‬‬ ‫و از همه باالتر‪ ،‬در هر سال یک مرتبه اجتماع در حج‪ ،‬که از همۀ‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تمجیدرهبریازتیمهسته ای‬ ‫استعفایدسته جمعی‬ ‫جشنهسته ایدرتهران‬ ‫‪16- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫سرنوشتدیپلماتجنگطلب‬ ‫قم‪،‬شهرالگو‬ ‫ایکشتهرفاقت‬ ‫‪19- 49‬‬ ‫سیاست‬ ‫ خندهایران‬ ‫پایانمناقشه‪ 12‬ساله‬ ‫چیزهاییدربارهرسانه هاودیپلمات ها‬ ‫متنکاملبرنامهاقداممشترک‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی اســت که سعی دارد روایتی‬ ‫منصفانه و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای‬ ‫اســت به سه ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش‬ ‫تقویت گفتمان انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش و سیادت اســام خواهی در سراسر جهان و‬ ‫عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف‬ ‫ایــران و رونــق گرفتن عدالت‪ .‬مــرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی‬ ‫انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق‬ ‫و مشــرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت‬ ‫رونق گرفتن ســنت گفت وگــو میان فرهیختگان و نخبگان کشــور‬ ‫است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪،‬‬ ‫بر چارچوب مان مســتقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیاروبرسیاق ماناستواربمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫بالد اسالمی اشخاصی که مستطیع هستند واجب شده است بر انها که‬ ‫مجتمع بشوند‪ ،‬و باید در انجا مسائل اسالم‪ ،‬در ان مواقفی که در حج‬ ‫هست‪ ،‬در عرفات‪ ،‬بخصوص در ِمنی و بعد در خود مکۀ مکرمه‪ ،‬و بعد‬ ‫در حرم رسول‏اکرم‪ ،‬این مواقفی که در انجا هست‪ ،‬در انجا مردم مطلع‬ ‫بشوند از اوضاع مملکت و از اوضاع تمام کشورهای اسالمی‪ ،‬و در انجا‬ ‫بالحقیقهیکمجلسعالیاستویکاجتماععالیبرایبررسیبهتمام‬ ‫اوضاع تمام کشورهای اسالمی‪.‬‬ ‫پس‪ ،‬مطلب این است؛ هر روز در محله‏ها اجتماع و رسیدگی به‬ ‫اوضاع شهر و محله‪ ،‬در هر هفته اجتماع بزرگ در شهرها و در جاهایی‬ ‫کهشرایطنمازمحقَّقاست‪،‬برایبررسیبهاوضاعشهرستان؛وباالتر‪،‬‬ ‫اوضاع تمام کشور‪ .‬و در هر سال باز دو اجتماع بزرگ است برای بررسی‬ ‫به اوضاع کشورها‪ ،‬و در هر سال یک اجتماع بسیار بزرگ از تمام ممالک‬ ‫اسالمی برای حج ؛ و ان مواقفی که در حج هست‪ ،‬اجتماعات در انجا‬ ‫برای رسیدگی به اوضاع تمام کشــورهای اسالمی‪ ،‬تمام اینها‬ ‫مسائل سیاسی هست و مسائلی اســت که باید مسلمین به ان‬ ‫توجه داشته باشند‪ .‬و مع‏االســف غفلت از این مسائل هست‪،‬‬ ‫غفلت از این مسائل شده‪ .‬اجتماعات می‏شود‪ ،‬و از اجتماعات‬ ‫نتیجهگرفتهنمی‏شود‪.‬‬ ‫مجتمع می‏شوند مسلمین در مکۀ مکرمه و در مواقف‪،‬‬ ‫لکن مثل اینکه از هم جدا هستند و غریبه هستند! اجتماعات‬ ‫می‏شوددربالد‪،‬نمازهایجمعه‪،‬نمازعید‪،‬لکنافرادمثلاینکه‬ ‫با هم وحدت کلمه ندارند‪ .‬اسالم دعوت کرده است مردم را به‬ ‫این اجتماعات برای مقصدهای بزرگ‪ .‬مقصدهای عالی دارد‬ ‫اسالم دراین اجتماعات‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫تاریخ‪1358/06/02 :‬‬ ‫محل‪ :‬قم‬ ‫‪50- 61‬‬ ‫بینالملل‬ ‫ظهورچپ هایضداروپایی‬ ‫تمایزپوپولیسمازسوسیالیسم‬ ‫چپ هادربرابرنابرابری هاینئولیبرال ها‬ ‫چرااینترنتذهن هایمانراازادنکردهاست؟‬ ‫‪62-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫به مملکتم وابسته ام‬ ‫قصه غصه ها‬ ‫پیوند شرق و غرب حول محور قران‬ ‫جادوی شاگردان کواچ‬ ‫رویای نیمکت تیم ملی‬ ‫پاسخ منفی شهریار به پیشنهاد ‪ 3‬میلیارد تومانی‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫باید به احترام این تیم بایستیم‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫حمایت نئومارکسیسم‬ ‫ازخرده بورژوازی‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال پنجم‪ /‬شماره دویست و هفتاد ‪ 25/‬تیر‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫بهمملکتم‬ ‫وابستهام‬ ‫مثلث در پروندهای روند‬ ‫چپگرایی در اروپا را‬ ‫بررسی میکند‬ ‫پرونده ویژه مثلث همراه با گفتوگوها و یادداشتهایی درباره مذاکرات هستهای‬ ‫گفتوگویمثلث‬ ‫با رخشانبنیاعتماد‬ ‫ایا جواد ظریف‪ ،‬داوود اوغلوی‬ ‫ایرانمیشود؟‬ ‫یادداشت سعید اجورلو درباره فضای‬ ‫مذاکرات و دیپلماتهای ایران‬ ‫مقاومت‪12‬ساله ایرانیان ثمرداد‬ ‫در جمـع بنـدی مذاکـرات ایران و ‪ ،5+1‬خواسـتههای ایران لحاظ شـده و از خط قرمزهای حاکمیت‬ ‫عبور نشـده است‬ ‫تصمیمگیری درباره «جمعبندی مذاکرات» توسط شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسالمی‬ ‫این توافق را از موضوعی جناحی و سیاسی به موضوعی ملی و حاکمیتی تبدیل میکند‬ ‫پیشبهسوی‬ ‫عقالنیت‬ ‫ایا امکانگفتوگو میان جناحهای‬ ‫سیاسی ایران وجود دارد؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫جشن هسته ای‬ ‫خبرنامه‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫مردم در شهرهای ایران توافق هسته ای را جشن گرفتند‪ .‬درست‬ ‫زمانی که هواپیمای محمدجــواد ظریف وین را به مقصد مشــهد ترک‬ ‫می کرد مردم در تهران و ســایر شــهرهای کشــور تا نزدیک ســحر به‬ ‫خوشحالی می پرداختند‪.‬‬ ‫در دیدار با هیات دولت صورت گرفت‬ ‫تمجیدرهبریازتیمهسته ای‬ ‫ گزارش رئیس جمهور‬ ‫اقای روحانــی با اشــاره بــه دســتاوردها و همچنین‬ ‫مشکالت دولت در دو سال اخیر‪ ،‬روابط نزدیک با همسایگان‬ ‫و اهتمام به تداوم مذاکرات هســته ای را از جمله اقدامات‬ ‫دولت در حوزه سیاست خارجی برشمرد و افزود‪« :‬در شرایطی‬ ‫که منطقه درگیر اشوب و تروریسم است‪ ،‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران از کشورهای منطقه که دچار معضل تروریسم هستند‬ ‫حمایت کرده و این راه را ادامه خواهد داد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور در عرصه اقتصادی‪ ،‬عبور از رکود‪ ،‬تبدیل‬ ‫رشــد منفی اقتصادی به رشــد مثبت‪ ،‬کنترل تورم‪ ،‬کاهش‬ ‫واردات گندم و افزایش صادرات غیر نفتی را از دستاوردهای‬ ‫دولت دانست و خاطرنشان کرد‪« :‬برای عبور از مشکالت در‬ ‫مساله اشتغال و رشــد اقتصادی نیاز به سرمایه و تکنولوژی‬ ‫داریم‪».‬‬ ‫اقــای روحانــی بدهی ســنگین بــه بانــک مرکزی و‬ ‫شــرکت های خصوصی‪ ،‬مشکالت ناشــی از یارانه نقدی‪،‬‬ ‫بیــکاری‪ ،‬بهــره وری پایین‪ ،‬فعالیــت موسســات اعتباری‬ ‫غیر مجــاز‪ ،‬معوقــات بانکی‪ ،‬کمبــود اب و کاهــش منابع‬ ‫زیرزمینی‪ ،‬خشکسالی‪ ،‬مسائل زیســت محیطی و کاهش‬ ‫قیمت نفت را از جمله مشکالت پیش روی دولت بیان کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهــور بــا تاکیــد بــر به کارگیری همــه توان‬ ‫دولت برای رفع مشــکالت مردم و کشور گفت‪« :‬برای حل‬ ‫مشکالت نیازمند همکاری قوای سه گانه هستیم تا گام های‬ ‫باقیمانده را با شتاب بیشتری طی کنیم‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای رهبر معظم انقالب اسالمی‬ ‫عصر سه شنبه در دیدار رمضانی رئیس جمهور و هیات وزیران‬ ‫با شــرح و تبیین فرازهایی از فرمان راهگشای امیرمومنان‬ ‫به مالک اشــتر‪ ،‬تاکید کردند‪« :‬پشــتوانه روحی‪ ،‬معنوی و‬ ‫فکری‪ ،‬عامل اصلی حل همه مشکالت است و تامل و تدبر‬ ‫در نهج البالغه موالی متقیان‪ ،‬چنین پشــتوانه ای را فراهم‬ ‫می سازد‪».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب با اشاره به سخنان رئیس جمهور در‬ ‫ابتدای این دیدار درباره نتایج مذاکرات هسته ای‪ ،‬از زحمات‬ ‫و مجاهدات صادقانــه و مجدانه تیم هســته ای قدردانی و‬ ‫تشکر کردند‪.‬‬ ‫ایشان سپس با اشاره به ویژگی های شخصیتی جایگاه‬ ‫خاص مالک اشتر نزد امیرمومنان افزودند‪« :‬حضرت علی بن‬ ‫ابیطالب (ع)‪ ،‬فرمان خود را خطاب به چنین شخصیتی صادر‬ ‫فرمودند که این نکته جای تامل دارد‪».‬‬ ‫رهبر انقــاب در بیان وظایــف مســئوالن در فرمان‬ ‫امیرمومنان به مالک اشــتر‪ ،‬افزودند‪« :‬گرفتــن مالیات و‬ ‫حقوقی که مردم نســبت به دولــت دارند‪ ،‬دفــاع از مردم و‬ ‫سرزمینشــان‪ ،‬ســوق دادن جامعه به صالح و رســتگاری و‬ ‫ابادانی و ســازندگی کشــور‪ ،‬چهار ماموریت اصلی اســت‬ ‫که مــوالی متقیــان در نامه بــه مالک‪ ،‬بــر دوش حاکمان‬ ‫می گذارند‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪« ،‬توصیه حاکمان اسالمی‬ ‫به تقوای الهی در هر شرایط و موقعیت»‪« ،‬جدیت کامل در‬ ‫انجام دادن فرائض و سنن و مستحبات»‪« ،‬نصرت پروردگار‬ ‫در قلب و در زبان و در عمل»‪« ،‬و مهار کردن نفس در مقابل‬ ‫ی برشــمردند که موالی‬ ‫همه شــهوات» را از فرامیــن مهم ‬ ‫متقیان در زمینه خودسازی به مالک اشتر نگاشته اند‪.‬‬ ‫قضاوت منصفانه درباره مسئوالن قبلی از دیگر نکاتی‬ ‫بود که رهبــر انقالب با اســتناد به فرازهایــی از فرمان امام‬ ‫علی (ع) به مالک اشتر مورد تاکید قرار دادند‪.‬‬ ‫ایشان عمل صالح را بهترین ذخیره دوران مسئولیت هر‬ ‫فرد برشمردند و افزودند‪« :‬مردم در «قضاوت های با فکر و‬ ‫تامل و جمع بندی شده»‪ ،‬اشتباه نمی کنند بنابراین از این گونه‬ ‫قضاوت های مردم می توان فهمید که کدام مسئول صالح‬ ‫است و کدام نه‪».‬‬ ‫«مراقبت حریصانه و بخیالنه از نفس برای جلوگیری‬ ‫از انحراف و ضایع شدن ان» و «ترجیح دادن تکلیف الهی‬ ‫به هر چیز دیگر»‪ ،‬دو توصیه دیگری بــود که رهبر انقالب‬ ‫هنگام بازخوانی فرمان حکومتــی امیرمومنان‪ ،‬بیان کردند‬ ‫و افزودنــد‪« :‬امام راحل عظیم الشــان‪ ،‬مظهر عمل به این‬ ‫توصیه های الهی بود‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪« ،‬دوســت داشتن مردم از‬ ‫صمیم قلب» و «محبت و مدارا با انــان» را از دیگر فرامین‬ ‫ان امــام همام بــه مالک خواندنــد و افزودند‪« :‬به دســتور‬ ‫امیرمومنان‪ ،‬باید از لغزش ها و خطاهای مردم گذشت کرد‬ ‫البته به جز مواردی که حدود الهی زیر پا گذاشــته می شود‬ ‫یا پای محاربه با اسالم و حکومت اسالمی در میان است‪».‬‬ ‫ایشان در پایان فرمان حضرت علی بن ابیطالب (ع) به‬ ‫مالک را از ذخایر فوق العاده فرهنگی خواندند و با قدرشناسی‬ ‫از زحمات اعضای دولت‪ ،‬برای انان ارزوی توفیق کردند‪.‬‬ ‫پیشازسخنانرهبرانقالب‪،‬حجت االسالم والمسلمین‬ ‫روحانی رئیس جمهور با اشاره به نتایج مذاکرات هسته ای‪،‬‬ ‫از رهبــر معظم انقــاب اســامی بــه علــت حمایت ها و‬ ‫هدایت های ایشان نسبت به دولت و تیم مذاکرات هسته ای‬ ‫تشــکر و ابراز امیــدواری کرد این مســاله زمینه ســاز پایان‬ ‫فشــارها و رفع اتهامات ناروای دشــمنان علیــه جمهوری‬ ‫اسالمی باشــد و حرکتی جدید در مسیر پیشــرفت کشور را‬ ‫به وجود بیاورد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پول گرفتن ازامریکایی ها‬ ‫گروگانگیری به سبک اقا محسن‬ ‫استعفای دسته جمعی‬ ‫مناقشه استاندار فارس‬ ‫تهدید به شکستن دست‬ ‫حمید رسایی‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پولگرفتنازامریکایی ها‬ ‫گروگانگیری به سبک اقا محسن‬ ‫ساعاتپایانمذاکراتوین‪،‬شرایطراچنانپیچیدهکرده‬ ‫بودکهکمترکسیتصویردقیقیازسرنوشتمذاکراتداشت‪.‬‬ ‫تو گوی ویژه‬ ‫در این شرایط محسن رضایی به استودیوی گف ‬ ‫خبریامدتاباامیرشجاعی‪،‬مجریسیاسیشبکه‪ 2‬بهتحلیل‬ ‫اوضاع بپردازد‪ .‬سخنان او در بخشی از برنامه با ارتباط با وین و‬ ‫گفت وگوبایکتحلیلگرامریکاییقطعشد‪.‬رضاییدردقایقی‬ ‫از برنامه‪ ،‬امریکایی ها را تهدید به اسیر گرفتن سربازانش کرد‬ ‫و البته به انها توصیه کرد لبخندهای دکتر روحانی و ظریف را‬ ‫غنیمتبدانندتاسیلی‪ 100‬هزارسانتریفیوژینخورند‪.‬‬ ‫محسن رضایی از دوقطبی شدن جامعه سخن گفت که‬ ‫با تدبیر رهبر انقالب از بین رفــت‪ .‬او گفت‪« :‬همه باید از تیم‬ ‫مذاکره حمایت کنیم‪ .‬این اتفاق به وجود امد‪ .‬داشتند جامعه را‬ ‫در داخل به حالت دو قطبی می کشاندند که مقام معظم رهبری‬ ‫کامال جامعه را یکپارچه کردند‪ .‬در میز مذاکره از دوستان خود‬ ‫می خواهیممحکمرویمواضعحقهومنافعملیایرانبایستند‬ ‫کهتابه حالایستاده اندومطمئنباشندملتایرانپشتیبانانها‬ ‫هستند‪ .‬امریکا نیز بداند از لحاظ نظامی علیه ایران هیچ کاری‬ ‫نمی تواندبکند‪».‬‬ ‫سرداررضاییکهبهتازگیباردیگربهکسوتنظامی گری‬ ‫بازگشته است‪ ،‬بار دیگر خود را یک نظامی معرفی کرد و نظر‬ ‫خاصی داد‪ .‬او به مردم ایران اینگونه قول داد‪ « :‬من به عنوان‬ ‫یک ســرباز و پاســدار انقالب قول می دهم اگر امریکایی ها‬ ‫بخواهند به ایران چشم بد داشته باشند و به فکر حمله نظامی‬ ‫باشند مطمئن باشند ما در هفته اول حداقل ‪ 1000‬امریکایی‬ ‫را اسیر می گیریم و ان موقع برای ازاد کردن هر یک از انها باید‬ ‫چندمیلیارددالربدهند‪.‬انموقعمشکلاقتصادیمانیزممکن‬ ‫است حل شود‪ ،‬باید این فکر را از سرشان بیرون کنند‪ .‬مطمئن‬ ‫هم باشند تشــدید تحریم ها اثری ندارد و ما نیز عکس العمل‬ ‫نشان می دهیم به صورتی که خودمان مصلحت می دانیم‪».‬‬ ‫این بخش از اظهارات او اگرچه در ابتدا از ســوی رسانه های‬ ‫داخلی کمتر دیده شــد ‪ ،‬اما رسانه های فارســی زبان خارج از‬ ‫ایران به شدت به ان پرداختند و ان را به طور ویژه بازتاب دادند‪.‬‬ ‫استعفای‬ ‫دسته جمعی‬ ‫مناقشهبرسراستاندارفارسادامهدارد‬ ‫س برای شــرکت در انتخابات‬ ‫بعد از انکه اســتاندار فار ‬ ‫مجلس از سمت خود استعفا داد‪ ،‬دولت فرد دیگری را در نظر‬ ‫گرفتتابهشیرازبفرستد‪.‬اقدامی کهبااعتراضنمایندگاناین‬ ‫استان روبه رو شد و ‪18‬نماینده این استان به طور دسته جمعی‬ ‫اســتعفا دادند‪ .‬انها در اعتــراض به انتصاب اســتاندار جدید‬ ‫فارس‪ ،‬استعفای خود را به هیات رئیسه مجلس تقدیم کردند و‬ ‫همچنینخواستاراستیضاحوزیرکشورشدندوایناستیضاح‬ ‫رابههیات رئیسهارائهکردند‪.‬‬ ‫نمایندگان اســتان فارس بی توجهی وزارت کشــور به‬ ‫نظریات مشورتی این مجمع و انتصاب استاندار جدید را دلیل‬ ‫ایناستعفادانسته اند‪.‬‬ ‫اما سایت تابناک ادعای جدیدی در این باره مطرح کرد‬ ‫و در گزارش خود مدعی شد‪« :‬در روزهای گذشته‪ ،‬سید محمد‬ ‫احمدی‪ ،‬استاندار پیشین فارس به منظور شرکت در انتخابات‬ ‫مجلسشورایاسالمیباموافقتوزیرکشورازاینمسئولیت‬ ‫اســتعفا داده بود‪ .‬شــنیده ها حاکی از ان است که نمایندگان‬ ‫اســتان فارس‪ ،‬استعفای اســتاندار را‪ ،‬اســتعفایی تحمیلی‬ ‫می دانند و برخی از انها بر این باورند کــه وقایع جدید از جمله‬ ‫ماجرای مطهری در این استان‪ ،‬باعث استعفای استاندار شده‬ ‫ و حضور وی در انتخابات نیز بهانه ای بر این استعفاست‪ ».‬در‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫کاراصالح طلباندرانتخابات‬ ‫محمدرضــا تابش‪ ،‬نماینــده اصالح طلب مجلس در‬ ‫مورد اســتراتژی اصالح طلبان برای حضــور در انتخابات‬ ‫مجلس به نامه نیوز گفت‪« :‬اصل ما بر تمرکز زدایی است و‬ ‫کار اصالح طلبان در حوزه های انتخابیه از پایین به باالست‬ ‫و نه از باال بــه پایین ‪ ».‬وی اظهار داشــت‪« :‬امیدواریم به‬ ‫یک لیست واحد برسیم ولی باز هم اجباری نیست که لیست‬ ‫واحد داشته باشیم ممکن است در برخی از حوزه ها لیست‬ ‫واحد هم نداشته باشــیم که از‬ ‫نظر اصالح طلبان مهم نیست‪،‬‬ ‫زیرا احزاب باید کارکرد خودشان‬ ‫را داشته باشند و اگر هم فضای ‬ ‫رقابتی داشــته باشیم مجموعه‬ ‫اصالح طلبان و اعتدالیون برنده‬ ‫هستند‪».‬‬ ‫همین حال نوذر شــفیعی نماینده مردم ممسنی در خصوص‬ ‫این استعف ا گفت‪« :‬البته اســتعفا مراحلی دارد و هنوز مراحل‬ ‫ان انجام نشــده‪ ،‬ولی اقداماتی به نام استعفای دسته جمعی‬ ‫مطرحشدهاست‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس در باره اســتعفای استاندار پیشین‬ ‫فارس نیز گفت‪« :‬استعفای ایشان می تواند دالیل مختلفی‬ ‫داشته باشــد؛ یعنی هم می تواند به دلیل وقایع اخیر از جمله‬ ‫ماجرای مطهری‪ ،‬مجبور به اســتعفا شده باشد یا خو د استعفا‬ ‫داده باشد!»‬ ‫همچنین شفیعی در این باره گفت که گمان نمی کنم‪،‬‬ ‫استعفای اســتانداران فارس باعث استعفای نماینده ها شده‬ ‫باشد‪ ،‬زیرا نمایندگان اســتان فارس‪ ،‬بیشتر بر سر گزینه های‬ ‫پیشنهادی دولت برای اســتانداری جدید مشکل دارند‪ .‬وی‬ ‫همچنین با نام بردن از گزینه هــای دولت گفت‪« :‬گویا اقای‬ ‫دلیل جدید برای‬ ‫تغییر زیاد وزرای‬ ‫احمدی نژاد‬ ‫ایت الله حائری شــیرازی‬ ‫گفتــه اســت کــه مخالفــت با‬ ‫تنــدروی علیه احمدی نــژاد به‬ ‫معنای حمایت از او نیست ‪ .‬اســتاد اخالق دولت قبل علت‬ ‫تغییر وزرا را اینگونه بر شمرده اســت‪« :‬احمدی نژاد دلش‬ ‫می خواست در دوره ریاست جمهوی خدماتی انجام دهد‪،‬‬ ‫ولی شتابش زیاد بود و علت شتابش نیز به این خاطر بود که‬ ‫زمان ظهور را نزدیک می دید و دلش می خواست قدم هایی‬ ‫را بردارد و احساس می کرد وقت زیادی نداریم و از ان جهت‬ ‫هم بود که وزرایش را عوض می کرد و بابت همین ها بود که‬ ‫می گفت تعارف با کسی نکنیم‪».‬‬ ‫افشاری و نگارنده‪ ،‬گزینه های دولت برای تصدی این پست‬ ‫هستند؛اماماهیچشناختیازاینهانداری مومطالعاتنیز نشان‬ ‫می دهد‪ ،‬این افراد تجربیــات الزم برای ایــن کار را ندارند‪».‬‬ ‫همچنین جعفر قادری‪ ،‬دیگر نماینده استان فارس در این باره‬ ‫اظهارداشت ‪«:‬مادراعتراضبهگزینه هایدولتو بی توجهی‬ ‫دولت به نظر نماینده ولی فقیه در اســتان و مجمع نمایندگان‬ ‫استانفارس‪،‬استعفایخودراتقدیمهیات رئیسهکردیم‪».‬‬ ‫این نماینده در پاسخ به اینکه ایا ارتباطی بین استعفای‬ ‫نمایندها با استعفای استاندار قبلی وجود دارد معتقد بود ‪ « :‬یا‬ ‫خودشاناستعفاداده اند ی امجبوربهاستعفاشده اند‪،‬ولیبحث‬ ‫کنونیبرسرجانشینیویاست‪».‬‬ ‫در مقابل اما دولت اعالم کرد که برای تعیین استاندار با‬ ‫نمایندگانمشورتمی شوداماهرگزاجازهدخالتنخواهدداد‪.‬‬ ‫علیمطهرینیزازدولتخواستدرمقابلانهاکوتاهنیاید‪.‬‬ ‫هشدارحدادعادل‬ ‫حدادعادل‪ ،‬رئیس فراکسیون اقلیت مجلس ششم‬ ‫که در مجلس اصولگرای هفتم به ریاســت مجلس رسید‪،‬‬ ‫ در مراسم ضیافت افطاری اصولگرایان هشدار داد‪« :‬ایا‬ ‫نگران نیستید که یک مجلس شبیه مجلس ششم تشکیل‬ ‫شود؟ ایا احســاس مســئولیت نمی کنیم؟ ایا به مصلحت‬ ‫انقالب اســت که اصولگرایــان در انتخابــات اینده چند‬ ‫لیســت انتخاباتی بدهند؟ ایا به مصلحت است که باز هم‬ ‫اختالف کنیم؟ باید ارزوی یک‬ ‫مجلسی را داشته باشیم که در‬ ‫مســیر انقالب باشــد حتی اگر‬ ‫هیچ کدام از ما انجا نباشیم‪ .‬با‬ ‫خود فکر کنیم اگــر اختالفات‬ ‫را کنــار بگذاریم چــه چیزی را‬ ‫به دست می اوریم‪».‬‬ ‫بازتاب های توافق در وین در خیابان های شهر‬ ‫«درود بر روحانی و ســفیر صلح ایران» ایــن از جمله‬ ‫شعارهایی بود که مردم در جشن هسته ای که در تهران و دیگر‬ ‫شهرهای ایران برگزار کردند‪ ،‬ســر می دادند‪ .‬اشتیاق برای‬ ‫برگزاری جشن هســته ای از توافقنامه لوزان اغاز شد؛ جایی‬ ‫که بعد از روزها مذاکره ایران و غرب به یک تفاهمنامه سیاسی‬ ‫برای پایان مناقشه هسته ای دست پیدا کرده بودند‪ .‬بعد از ان‬ ‫بود که عده ای از مردم در خیابان ها‪ ،‬خصوصا در تهران و نقاط‬ ‫باالی شهر‪ ،‬به شادی در خیابان ها پرداختند؛ اقدامی که از‬ ‫سوی ناظران سیاسی و کارشناســان و حتی مسئوالن نظام‬ ‫شایسته و بجا نبود‪ ،‬اما این بار شرایط فرق می کرد‪.‬‬ ‫زمزمه های حصول توافق که به گوش رسید‪ ،‬برخی از‬ ‫لزوم انجام شادی و جشن هسته ای سخن گفتند‪ .‬اولین بار‬ ‫عبدالرضــا داوری از نزدیکان احمدی نژاد بــود که مدعی‬ ‫شد «کار توافق تمام اســت» و مذاکره کنندگان «مشغول‬ ‫وین گردی هستند»‪ .‬او ادامه داد که دولت «عید فطر جشن‬ ‫هسته ای» می گیرد‪.‬‬ ‫این ادعــا اگر چــه بالفاصله پوچی و بی اساســی ان‬ ‫اثبات شد‪ ،‬با این حال فتح بابی شد برای طرح موضوع جشن‬ ‫هسته ای‪ .‬چند روز بعد زیباکالم هم خواستار برگزاری جشن‬ ‫هسته ای در روز عید فطر شد و روزنامه قانون در یادداشتی‬ ‫به ایــن موضوع پرداخت و نوشــت که جشــن هســته ای‬ ‫متعلق به انهایی است که زیربار تحریم های ظالمانه غرب‬ ‫استخوان هایشان فشرده شده است‪ ،‬نه کسانی که هر روز‬ ‫به دنبال زیاده خواهی ها و نوتر شدن مدل ماشین و گوشی‬ ‫تلفن همراهشان هستند‪.‬‬ ‫با امدن خبرهای مهم از وین پس از یکشــنبه‪ ،‬بحث‬ ‫جشن هســته ای بار دیگر پررنگ شــد‪ .‬یکی از مهمترین‬ ‫اظهارنظرها را سرلشــکر فیروزابادی داشــت که به فارس‬ ‫گفت‪« :‬اگر مذاکرات به نتیجه برســد‪ ،‬ملت جشن خواهد‬ ‫گرفت و اگــر هم به نتیجــه نرســد‪ ،‬به عنوان پیــروزی در‬ ‫مقاومت جشن می گیریم‪».‬‬ ‫احمــد توکلی هم با ایــن موضوع مخالــف نبود‪ .‬این‬ ‫نماینده مجلس به تسنیم گفت‪« :‬اگر توافق خوبی صورت‬ ‫بگیرد و خواســته های نظام و خطوط قرمزی که از ســوی‬ ‫رهبری تبیین شده رعایت شود‪ ،‬برپایی جشن و حضور مردم‬ ‫در این جشن ها طبیعی است‪».‬‬ ‫اما مهمترین اظهارنظر را که گمانه ها را برای برپایی‬ ‫موضعجلیلیپیش‬ ‫از پایان مذاکرات‬ ‫«متهم شویی» در صدا و سیما!‬ ‫رئیس سازمان بازرسی کل کشــور با انتقاد از حضور‬ ‫یکــی از متخلفــان اقتصادی در یــک برنامــه تلویزیونی‬ ‫گفت‪« :‬رســانه ها حق ندارند متهم شــویی کنند‪ ».‬ناصر‬ ‫ســراج ســوال کرد‪« :‬چرا باید یک متهــم اقتصادی که‬ ‫بــا وثیقه ازاد اســت‪ ،‬اخیــرا او را بــه تلویزیــون بیاورند و‬ ‫میهمان برنامه اجتماعی کنند و با ایــن کار قصد تطهیر و‬ ‫متهم شویی داشته باشند‪ ،‬البته قطعا سازمان بازرسی برای‬ ‫کسانی که متخلفین را حمایت‬ ‫و تطهیر می کنند‪ ،‬چه میهمان‬ ‫تلویزیونــی که بــا وثیقــه ازاد‬ ‫است یا مدیر متخلف بانکی که‬ ‫دوباره مدیر شده است‪ ،‬سابقه‬ ‫تشکیل داده و در صورت تکرار‬ ‫با جدیت برخورد خواهد کرد‪».‬‬ ‫رئیــس پلیــس کشــور با‬ ‫اعالم اینکه اجرای طر ح های‬ ‫ارتقا ی امنیت اخالقی همچنان‬ ‫در اولویــت برنامه هــای ما در‬ ‫سراسر کشــور اســت‪ ،‬گفته‪:‬‬ ‫«متاســفانه عد ه ای بــه دلیل‬ ‫ناهنجاری هــای فرهنگــی به‬ ‫این موضوعــات دامن می زنند‬ ‫که پلیــس وظیفه نــدارد با ایــن مــوارد برخــورد کند؛ ما‬ ‫وظیفــه داریم از ارزش هــای انقالب پاســداری و از بروز‬ ‫ناهنجاری ها جلوگیری کنیم‪ ».‬سردار اشتری با بیان اینکه‬ ‫باید با کشــف حجاب خانم ها در داخــل خودرو ها برخورد‬ ‫شود‪ ،‬ادامه داده بود‪« :‬برخورد با مظاهر فساد طبق قانون‬ ‫برعهده نیروی انتظامی است‪ ،‬پلیس هیچ کاری را خارج از‬ ‫چارچوب قانون انجام نمی دهد‪ ».‬این درحالی اســت که‬ ‫حســن روحانی برای اجرا نکردن قانــون امربه معروف به‬ ‫رهبری نامه نوشته است‪.‬‬ ‫انتقادازناهماهنگیدرعیدفطر‬ ‫هاشمی رفســنجانی در‬ ‫کتاب جدید خاطــرات خود‪،‬‬ ‫اختالفــات مربوط بــه اعالم‬ ‫عید فطر و رویــت هالل عید‬ ‫را در ســال ‪ 71‬مصــادف بــا‬ ‫ســال ‪ 1412‬هجــری قمری‬ ‫روایت کرده اســت‪ .‬به نوشته‬ ‫ایت اللــه هاشــمی در صفحه‬ ‫‪ 57‬کتــاب رونق ســازندگی که به تازگی منتشــر شــده‬ ‫اســت‪ ،‬در پایــان رمضــان ســال ‪ 71‬به دلیــل اعالم‬ ‫زودهنــگام عید از ســوی برخــی مراجع وقــت‪ ،‬بدون‬ ‫هماهنگــی با رهبر انقــاب‪ ،‬مجبور شــدیم نماز عید را‬ ‫در مســاجد برگزار کنیم و مراســم مصلی برگزار نشــد‪.‬‬ ‫اقای هاشمی نوشته اســت‪« :‬اقای گلپایگانی حکم به‬ ‫عید فطر بــودن داد ه اند‪ .‬البته الزم بــود قبال با رهبری‬ ‫هماهنگ می کردند که نشــده و مشــکل ایجاد کرد‪ ...‬‬ ‫روی هم رفته بد عمل شد‪».‬‬ ‫پیام ویژه عربستان به ایران‬ ‫صادق خــرازی در انتقاد‬ ‫به روشــنفکران گفت‪« :‬امروز‬ ‫برخی فحــش می دهند که چرا‬ ‫از بشــار اســد حمایت می کنید‬ ‫در حالــی کــه نمی داننــد او‬ ‫پشــتوانه مقاومــت اســت‪».‬‬ ‫خرازی با اشــاره به اســتراتژی‬ ‫خاورمیانه ای جمهوری اسالمی‬ ‫مبنی بر به اوج رســاندن توان قدرت بازدارندگی جمهوری‬ ‫اســامی ان را متعلــق بــه مقام معظم رهبری دانســت و‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬بنده خبر دارم که همین االن عربستان‬ ‫به صورت ســینه خیز به ســمت ایران امده تا مشــکلش را‬ ‫حل کند ‪ ،‬چرا که نمی توان با نیروهــای اجاره ای جنگید‪.‬‬ ‫»دیپلمات سابق کشــورمان پیام ویژه عربستان را اینگونه‬ ‫تعریف کرد‪« :‬در حال حاضر پیام ویژه انها به ایران امده و‬ ‫با وقاحت هم گفته اند ما ســوریه را رها می کنیم و شما نیز‬ ‫یمن را‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫رئیــس تیــم مذاکره کننده‬ ‫هسته ای در دولت گذشته درباره‬ ‫علت مذاکره غرب با ایران گفت‪:‬‬ ‫«شش کشــور قدرتمند دنیا برای‬ ‫مذاکره می ایند‪ ،‬اما فکر می کنید‬ ‫انهابرایمحروم کردنملتماازسانتریفیوژمی ایند؟یکاندیشه‬ ‫جدیددرقالباسالمنابدرحالشکل گیریاست‪،‬ششکشور‬ ‫قدرتمنددنیابرایجلوگیریازپیشرفتاینتفکرجدید‪،‬دستبه‬ ‫یزنند‪».‬بهگفتهاوششکشورقدرتمندجهانکارهای‬ ‫هرکاریم ‬ ‫خودرالغوکردهوسعیمی کنندمانعشکل گیریاینتفکرشوند‪.‬‬ ‫جلیلیگفت‪ 180«:‬کشوردرجهانوجودداردودلیلاینکهنگاه‬ ‫اینکشورهابهایراناست‪،‬پیشرفتتفکرناباسالمیاستکه‬ ‫ایناندیشههمانشجرهطیبهاست‪».‬‬ ‫جشن هسته ای بیشتر کرد‪ ،‬سخنگوی نیروی انتظامی انجام‬ ‫داد‪ .‬سردار منتظر المهدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه‬ ‫نظر پلیس درخصوص برگزاری جشن از سوی مردم پس از‬ ‫توافق احتمالی هســته ای چیســت؟ گفت‪« :‬ناجا امادگی‬ ‫کامــل دارد تا در صــورت بروز ایــن اتفاق خــوب‪ ،‬در کنار‬ ‫شهروندان قرار گیرد‪ ،‬البته باید در چارچوب قانون و شئونات‬ ‫اسالمی باشد‪».‬‬ ‫از سوی دیگر در حالی که ســخنگوی وزارت کشور و‬ ‫قائم مقام این وزارتخانه می گفت برگزاری جشن بدون مجوز‬ ‫غیرقانونی است‪ ،‬وزیر کشــور گفت در صورتی که موضوع‬ ‫ختم به خیر شــود جشــن هســته ای به صورت خودجوش‬ ‫برگزار می شود‪.‬‬ ‫حسینعلی امیری در پاســخ به سوال تسنیم گفته بود‪:‬‬ ‫«هرگونه برگزاری تجمع بدون مجوز مشمول مقررات قانونی‬ ‫مبنی بر برگــزاری تجمــع غیرقانونی خواهد شــد و ما ان را‬ ‫غیرمجاز می دانیم‪ ».‬اما عبدالرضا رحمانی فضلی در حاشیه‬ ‫هفتاد و پنجمین نشســت جلسه شــورای اجتماعی کشور‬ ‫در جمع خبرنگاران درباره برگزاری جشــن هسته ای گفت‪:‬‬ ‫«برای برگزاری جشــن هســته ای هنوز چیزی به من ابالغ‬ ‫نشده اســت اما اگر این موضوع ختم به خیر شود‪ ،‬مردم به‬ ‫صورت خودجوش جشن می گیرند و ما نیز به استانداری ها‬ ‫اعالم کردیم که زمینه حضور مردم را فراهم کنند‪».‬‬ ‫پس از انکه در ساعت ‪ 15‬روز ‪ 23‬تیرماه بیانیه مشترک‬ ‫در وین قرائت شد‪ ،‬فضای مجازی پر شد از دعوتنامه هایی‬ ‫برای برگزاری جشن هسته ای‪ .‬مردم یکدیگر را برای حضور‬ ‫در این جشــن دعوت کردنــد و خیابان های ایــران به ویژه‬ ‫خیابان های پایتخت پر شد از انها که برای تشکر از ظریف‬ ‫و دولت روحانی به میدان امده بودند‪.‬‬ ‫میدان ولیعصر(ع)‪ ،‬تقاطــع ولی عصر(ع) ‪ -‬انقالب‪،‬‬ ‫میدان کاج و میــدان ونک از جملــه مکان هایی بودند که‬ ‫شــادی خیابانی مردم را شــاهد بــود‪ .‬در این شــادی های‬ ‫خیابانــی افراد پیاده با ســر دادن شــعارهایی در حمایت از‬ ‫ظریف و دولت روحانی و تعــداد زیــادی از خودروها نیز با‬ ‫بوق زدن خوشحالی خود را از توافق هسته ای ابراز کردند‪.‬‬ ‫نیروهای پلیــس نیز به صــورت معمول حضور داشــتند و‬ ‫ضمن همــکاری با مردم تالش می کردنــد مانع از ترافیک‬ ‫در خیابان ها شوند‪.‬‬ ‫برخورد با کشف حجاب‬ ‫خبرنامه‬ ‫جشنهسته ایدرتهران‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫دیدار اعضای هیات دولت با رهبر معظم انقالب‬ ‫روز قدس‬ ‫مراسم احیای شب بیست و یکم ماه رمضان‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫همایش فلسطین‪ ،‬نماد مقاومت‬ ‫در حاشیه ضیافت افطار روحانی‬ ‫با مددجویان کمیته امداد‬ ‫جشنهسته ای‬ ‫رفراندوم یونان‬ ‫معروف بعد از شکست مقابل روسیه‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫روستای صخره ای کرمان به ثبت‬ ‫جهانیرسید‬ ‫خبرنامه‬ ‫بمباران مناطق غیرنظامی یمن‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬باتوجه به تاکیــد امام خامنه ای در دیدار روســا‬ ‫و اســاتید دانشــگاه ها که بر اهمیت طــرح تحول‬ ‫رشته های علوم انسانی تاکید داشــتند‪ ،‬امید است‬ ‫در اینده ای نزدیک با همت مســئوالن شاهد اجرا و‬ ‫تحقق بسیار تاثیرگذار و روزافزون این تحول بزرگ‬ ‫درکشور باشیم‪.‬‬ ‫‪ l‬هر مســئولی اگر می خواهد عزیز و مــورد تایید‬ ‫و حمایت مردم باقــی بماند و عاقبت به خیر شــود‪،‬‬ ‫راهش این اســت که عقال و منطقــا از والیت فقیه‬ ‫تبعیت داشته باشد و از حاشیه سازی بپرهیزد‪ .‬دیدیم‬ ‫که سال گذشــته با موضوع بورسیه ها چه فضایی را‬ ‫به وجود اوردند سراخر معلوم شد که هدفشان منافع‬ ‫جناحی بوده است‪.‬‬ ‫‪ l‬الحمدلله نشــانه های تســلیح کرانه باختری که‬ ‫پیشنهاد امام خامنه ای بود دیده می شود‪ .‬ان شاءالله‬ ‫ن که منجر به ازادسازی قدس شریف خواهد‬ ‫تحقق ا ‬ ‫شد نوید بخش ازادسازی حرمین شریفین نبوی و مکه‬ ‫معظمه هم خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ l‬به برکت انقالب شــکوهمند اسالمی‪ ،‬انصارالله‬ ‫و حزب الله در یمــن و لبنان بالی جــان رژیم های‬ ‫پوشالی و سفاک صهیونیستی و ال سعود شده اند‪.‬‬ ‫‪ l‬سازمان اب به جای راه اندازی تبلیغات گسترده‬ ‫برای کاهش مصرف با شهروندان پرمصرف در این‬ ‫شرایط کم ابی برخورد موثر کند ‪.‬‬ ‫‪ l‬امسال که ســال همدلی و هم زبانی است انتظار‬ ‫می رود دولت و دستگاه قضا پرونده پدیده را طوری‬ ‫مختومه نمایند که افراد ذی نفع متضرر نشوند و حق‬ ‫خود را بستانند‪.‬‬ ‫‪14‬‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫تهدیدبهشکستندست‬ ‫حمیــد رســایی‪ ،‬نماینده تهــران در مجلس شــورای‬ ‫اسالمی‪ ،‬پیش از انکه تهران را ترک کند در روزهای پایانی‬ ‫مذاکرات اعالم کرده بود که توافق صورت گرفته اســت و‬ ‫مساله در اعالم عمومی ان است‪ .‬همین خط خبری از سوی‬ ‫عبدالرضا داوری از نزدیکان محمــود احمدی نژاد نیز دیده‬ ‫شد‪ .‬او نیز در پستی مدعی شده بود که توافق صورت گرفته‬ ‫و تنها به خاطر تالقی با روزهای شهادت اعالم ان را به تاخیر‬ ‫انداخته اند‪ .‬این درحالی بود که خبرنگاران و مقامات در وین‬ ‫از مسائل حل نشده و باقیمانده سخن می گفتند و مرتبا مهلت‬ ‫قانونی مذاکرات تمدید می شد‪.‬‬ ‫رسایی که سفرش در ‪ 10‬روز پایانی ماه مبارک رمضان‬ ‫به هلســینکی فنالند با انتقاداتی در شبکه های مجازی نیز‬ ‫همراه بود‪ ،‬در پیامی که در صفحه اینســتاگرام خود منتشر‬ ‫کرده است‪ ،‬از شکستن دستی‬ ‫گفت که توافق بد را امضا کند‪:‬‬ ‫«گفته می شــود با وجود ابهام‬ ‫در رعایت خطوط قرمز‪ ،‬توافق‬ ‫صورت گرفتــه اســت و اعالم‬ ‫عمومی ان به بعد از ایام شهادت‬ ‫امیرالمومنین(ع) تاخیر افتاده‪.‬‬ ‫باورم این نیست هر چند عده ای‬ ‫برای تحققش تالش می کنند‪.‬‬ ‫انچه در حال حاضر می توان به‬ ‫جرات گفــت‪ ،‬طرح فرض های‬ ‫مختلف مســاله و نتایجی است‬ ‫که بر ان مترتب می شود‪ .‬اگر چنین اتفاقی رخ ندهد و انچه‬ ‫در روزهای پیش رو محقق می شود‪ ،‬توافق بد و نقض خطوط‬ ‫قرمز تبیین شده و بی توجهی به ملت ایران باشد‪ ،‬از دو حال‬ ‫خارج نیست‪:‬‬ ‫عبــور دولــت از خطــوط قرمــز تعیین شــده توســط‬ ‫امام خامنه ای به معنای ان است که اقای روحانی از ابتدا به‬ ‫اصول قانون اساسی و اصل والیت فقیه اعتقادی نداشته و‬ ‫همچنین در شعار والیتمداری که سر می داد‪ ،‬صادق نبوده و‬ ‫نفاق به خرج داده است یا به معنای تاثیرپذیری رئیس دولت‬ ‫یازدهم از یک جریان انحرافی است‪.‬‬ ‫امضای توافق بدون رعایت خطوط قرمز تصریح شده‬ ‫رهبــری‪ ،‬یعنی جریان ســازش بیــرون از دولت‪ ،‬توانســته‬ ‫بر خالف نص صریح قانون اساســی و بر خالف شــعارهای‬ ‫والیت پذیری دولت یازدهــم‪ ،‬نظراتش را بــر رئیس دولت‬ ‫تحمیل کند و معنای هر دو فرض این است که رئیس دولت‬ ‫یازدهم‪ ،‬صالحیت و کفایت سیاسی برای ادامه فعالیت خود‬ ‫را از دست داده است‪ .‬ما دستی که پای توافق خوب با همان‬ ‫شرایطی که رهبر معظم انقالب تعیین کرده اند را امضا کند‬ ‫یا پای توافق بد را امضا نکند و تن به ذلت ندهد‪ ،‬می بوسیم‬ ‫و همچنین دســتی که پای توافق بــد و ذلیالنه که خطوط‬ ‫قرمز رهبری معظم انقالب در ان نقض شــده را امضا کند یا‬ ‫چنین توافقی را برای ارائه به امام خامنه ای به ایران بیاورد‪،‬‬ ‫می شکنیم‪».‬‬ ‫از دیگر سو‪ ،‬عبدالرضا داوری هم در یکی از شبکه های‬ ‫اجتماعی مدعی پایان یافتن مذاکرات شده بود و با تمسخر‬ ‫از خریــد رفتن اعضــای دولت‬ ‫سخن گفته بود‪ .‬داوری نوشت‪:‬‬ ‫«دوستان مطلع باشید! توافق‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬نهایی شــده است‬ ‫اما دولتی ها انتشــار خبــر ان را‬ ‫به دلیل تالقی با ایام شــهادت‬ ‫امام علــی(ع) به شــب ‪ 23‬ماه‬ ‫رمضــان منتقــل کرده اند چون‬ ‫برنامــه جشــن و ســرور دارند‪.‬‬ ‫مذاکــرات هــم اتمــام یافتــه‬ ‫و شــنیده ام که هم اکنــون تیم‬ ‫مذاکره کننــده کــه دیگــر کار‬ ‫خاصی ندارنــد‪ ،‬با خانواده هایشــان به وین گــردی و خرید‬ ‫مشغول هستند و برای بازگشــت به تهران اماده می شوند‪.‬‬ ‫امروز شنیدم که حسن روحانی هم نطق اعالن توافق خود را‬ ‫ضبط کرده است‪ .‬برای خیابان ها هم برنامه ریزی کرده اند‪.‬‬ ‫راهپیمایی روز قدس هم داستانی خواهد شد امسال! ضمن‬ ‫انکه هنوز هم معلوم نیست کدام جمعه روز قدس می شود‪».‬‬ ‫امــا یــک روز بعــد از واکنش هــای شــدید و بعضــا‬ ‫تمســخر امیز که کاربران مدعی بودنــد داوری هیچ چیز از‬ ‫مذاکرات متوجه نمی شــود و خبرها مشــخص می کند که‬ ‫گره های کار همچنان باقی است‪ ،‬داوری ناچار شد با ادعای‬ ‫اینکه صفحه اش در شبکه مجازی هک شده و این پست در‬ ‫ان منتشر شده‪ ،‬از زیربار انتقادات شانه خالی کند‪.‬‬ ‫اینستاگرام عباس عراقچی‬ ‫‪ l‬مسابقات والیبال هم تمام شــد‪ .‬ایران به مرحله‬ ‫بعد نرفت اما با این حال همچنــان موضوع ورود یا‬ ‫عدم ورود زنان به ورزشگاه در حالت تعلیق باقی ماند‪.‬‬ ‫زخمی که بار دیگر سر باز می کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬جای گزارشــات شــما از افطاری های سیاســی‬ ‫خالی بود‪ .‬توافق هسته ای ظاهرا همه را درگیر خود‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫‪ l‬جمله ظریف به موگرینی که هیچ وقت یک ایرانی‬ ‫را تهدید نکن‪ ،‬انســان را به وجد مــی اورد‪ .‬رهبری‬ ‫هم گفته بودند که با مذاکره زیرســایه تهدید موافق‬ ‫نیستند‪ .‬احسنت به او‪.‬‬ ‫سلفی در هواپیما‬ ‫هفتــه گذشــته در میانــه مذاکــرات روزنامــه‬ ‫اســرائیلی هاارتص کاریکاتوری منتشــر کرد که در فضای‬ ‫مجازی بازتاب وســیعی داشــت‪ .‬اســرائیل که به شدت از‬ ‫توافق هســته ای ناراحت اســت و ان را مغایر با منافع ملی‬ ‫خود می داند از روند گفت وگوها ناراحت است‪ .‬این موضوع‬ ‫در اظهارنظرهای مقامات اســرائیلی از جمله نتانیاهو قابل‬ ‫مشــاهده اســت‪ .‬این کاریکاتور تعجب افکار عمومی را در‬ ‫جهان برانگیخت و به طورگســترده در شــبکه های مجازی‬ ‫منتشر شد‪.‬‬ ‫ضرب المثل هسته ای‬ ‫ظریف‬ ‫شــاید مهم ترین و معروف ترین توئیتی که در جریان‬ ‫مذاکرات ردوبدل شــد‪ ،‬توئیت جواد ظریف بــود که در ان‬ ‫از تعویض اسب ها ســخن گفته بود‪ .‬ظریف بعد از بن بست‬ ‫امریکایی ها در مذاکرات و تغییر موضع در اخرین روز نوشته‬ ‫بود‪« :‬به شدت در حال کار هســتیم‪ ،‬ولی نباید عجله کرد تا‬ ‫کار به خوبی انجام شود‪ .‬این حرف را جدی بگیرید‪ :‬شما نمی‬ ‫توانید اسب ها را در وسط مسیر عوض کنید‪ ».‬وزارتخارجه‬ ‫امریکا ناچار به پاسخگویی به این توئیت شد‪ .‬خبرگزاری های‬ ‫مختلف در داخل و خارج از ایران نیز به دنبال یافتن پاسخ این‬ ‫سئوال بودند که امریکا چه رفتاری داشت که ظریف ان را به‬ ‫تغییر اسب تعبیر کرده بود‪ .‬در واقع ظریف برای بیان تغییر‬ ‫موضع امریکایی ها از یک ضرب المثــل معروف امریکایی‬ ‫استفاده کرده بود‪.‬‬ ‫ی به شایعه ای‬ ‫واکنش ضرغام ‬ ‫درباره شغل پسرش‬ ‫ن شریعتمداری در روزنامه کیهان به اظهارات علی الریجانی‬ ‫حسی ‬ ‫پاسخ داد‪ .‬سرمقاله نویس کیهان به بخشی از اظهارات الریجانی که‬ ‫مخالفان توافق هسته ای و منتقدان دولت را به نقد کشیده بود واکنش‬ ‫نشان داد و نوشت‪« :‬رئیس محترم مجلس شورای اسالمی می فرمایند‬ ‫منتقدان «پشت ســر رهبری مخفی می شوند»! که باید گفت؛ استناد‬ ‫به نظرات رهبــر معظم انقــاب در نقد بخش هایــی از روند مذاکرات‬ ‫هسته ای‪ ،‬فقط هنگامی ناشایسته است که اینگونه استنادها با واقعیات‬ ‫همخوانی نداشته باشد مانند انکه نظری به حضرت اقا نسبت داده شود‬ ‫که نظر و دیدگاه ایشان نباشد یا خدای نخواسته از استناد به نظرات حضرت ایشان‪ ،‬به عنوان یک بهانه برای اهانت به‬ ‫تیم محترم مذاکره کننده استفاده شود که هر دو حالت ناپسند و درخور مالمت خواهد بود‪ .‬اما‪ ،‬نظرات و رهنمودهای رهبر‬ ‫معظم انقالب‪ ،‬می تواند و باید مالک ارزیابی مواضع و عملکرد تیم یا روند مذاکرات باشد‪ .‬متهم کردن منتقدان به پنهان‬ ‫شدن پشت سر رهبری که در اظهارات اقای الریجانی امده اســت‪ ،‬درخور مالمت و اعتراض است و بسیار خطرناک و‬ ‫گمراه کننده‪ .‬زیرا مفهوم و ترجمان دیگر این بخش از اظهارات اقای الریجانی‪ -‬بی ان که بخواهند‪ -‬این است که هیچ کس‬ ‫حق ندارد از نظرات رهبر معظم انقالب به عنوان مالک و میزان برای ارزیابی مواضع و عملکرد این و ان و از جمله مسئوالن‬ ‫نظام‪ ،‬استفاده کند! نتیجه این دیدگاه‪ ،‬بی ان که ایشــان بخواهند دور کردن منتقدان و در مقیاس وسیع تر‪ ،‬دور کردن‬ ‫مردم از فصل الخطاب دانستن نظرات و رهنمودهای رهبری معظم انقالب خواهد بود‪».‬‬ ‫او همچنین می نویسد‪« :‬نمی توان و نباید‪ ،‬با استناد به ســامت و امانتداری تیم هسته ای‪ ،‬نتیجه گرفت هرگونه‬ ‫توافقی که از جانب انان به دست می اید قابل قبول بوده و همان «توافق خوب» خواهد بود»!‬ ‫شادی اصالح طلبانه از توافق‬ ‫روزنامه قانون نیز در یادداشتی با تیتر «شادی پس از توافق» به‬ ‫احتمال شــادی مردم پس از هرگونه توافق پرداخته و نوشته بود‪« :‬به‬ ‫عقیده نویسنده توافق ژنو و لوزان نشان داد مردم به شادی می پردازند ‪».‬‬ ‫وی در رابطه با چگونگی شــادی پس از توافق احتمالی نهایی در وین‬ ‫می نویســد‪« :‬خروجی ویــن از دو حالت خارج نیســت؛ اول ‪ :‬حصول‬ ‫توافقی بدون عبور از خطوط قرمز نظام (توافق خوب) دوم‪ :‬عدم انجام‬ ‫گرفتن توافق‪ .‬در هر دو حالت کنترل انتظارات اجتماعی بسیار حائز اهمیت است‪ .‬پرواضح است درحالت دوم ان کسانی‬ ‫به شادی می پردازند که جزو کاسبان تحریم و فرصت طلبان سیاسی هستند‪ ،‬اما در حالت اول چه باید کرد؟ ما از چه چیز‬ ‫باید شاد باشیم؟» نویسنده در ادامه به این می پردازد که شادی اصالح طلبانه از توافق باید چگونه باشد‪« :‬پیش از ورود‬ ‫به بحث باید گفت اگراصالح طلبی همچنان براین باور اســت که روحانی و ظریف تمام تالش شان را به کار بستند تا به‬ ‫وعده های خود عمل کنند‪ ،‬باید این روزها دست به کار شود و در شبکه های اجتماعی (اعم از مجازی وحقیقی) ازدولت‬ ‫درباره خروجی این توافق حمایت کند‪.‬‬ ‫خروجی وین هر چه می خواهد باشد‪ ،‬خواه توافق‪ ،‬خواه شکســت مذاکرات‪ .‬باید قبول کرد که مقصراصلی عدم‬ ‫توافق در این شرایط دولت روحانی و ایران نیست‪ .‬بعد از بیانیه لوزان عده ای در خیابان ها به شادی پرداختند‪ .‬اغلب شان‬ ‫کسانی بودند که تحریم ها نه به گونه انها سیلی زده بود و نه به استخوان هایشان فشار وارد کرده بود‪ .‬طبقه مرفه جامعه‬ ‫که برخی خواسته گلیم خود را از اب بیرون کشیده و می کشند‪ .‬فشار اصلی تحریم ها روی دوش اکثریت جامعه بود که‬ ‫حاال باید از توافق احتمالی انجام شده خوشحال باشند؛ اما از چه چیز ؟ به باور من یک ایرانی از به دست اوردن حق سلب‬ ‫شده از هموطن خود باید خوشحال باشد‪ .‬با امضای توافق هیچ گشایش اقتصادی در کوتاه مدت و ازسوی خارج صورت‬ ‫نمی گیرد‪ .‬بنابراین این موضوع خوشحالی خیابانی ندارد ‪ ».‬‬ ‫حرف عجیب جوانفکر‬ ‫علی اکبر جوانفکر‪ ،‬مدیرعامل ســابق ایرنا و از نزدیکان محمود‬ ‫احمدی نــژاد در مصاحبه با تجــارت فــردا از احتمال تــرور فیزیکی‬ ‫احمدی نژاد ســخن گفت‪ .‬بقایــی درباره محمــود احمدی نژاد معتقد‬ ‫است که دولت او همچنان پاکدســت بوده و «هیچ اختالسی» در ان‬ ‫دولت صورت نگرفته است‪ .‬جوانفکر در بخش مهمی از این مصاحبه‬ ‫از احتمال ترور فیزیکی احمدی نژاد نیز ســخن به میان اورده است‪.‬‬ ‫جوانفکر اطمینان دارد بــا وجود همه «تالش هــای خباثت امیزی»‬ ‫که به عمل می اید‪ ،‬خواسته شیمون پرز عملی نخواهد شد و تاکید کرده اســت‪« :‬ممکن است خدای ناخواسته‪ ،‬دکتر‬ ‫احمدی نژاد را حتی ترور فیزیکی کنند و او را از مردم و انقالب بگیرند اما هرگز قادر به حذف یاد و نام نیک او در دل های‬ ‫پاک مردم نخواهند شد‪».‬‬ ‫او درباره جزئیات دستگیر بقایی می گوید‪« :‬من هر چه مطالعه کردم در هیچ کجای قانون ندیدم که می شود یک نفر‬ ‫را به اتهام ‬ ‫ی نامعلوم دستگیر و برای او قرار بازداشت یک ماهه‪ ،‬ان هم در ماه مبارک رمضان صادر کرد‪ ،‬نام او را بر خالف‬ ‫قانون و تصریحات رهبر معظم انقالب در اختیار رسانه ها قرار داد و پیش از اثبات هرگونه جرمی ابروی او را برد‪ ،‬اعضای‬ ‫خانواده و فرزندانش از خوف هجوم ماموران‪ ،‬تا انجا وحشت زده شوند که راهی بیمارستان شوند»‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫روزنامه ارمان در مطلبی با عنوان «شغل جالب اقازاده‬ ‫ضرغامی!» به نقل از پارسینه‪ ،‬نوشته که فرزند رئیس سابق‬ ‫ســازمان صدا و ســیما‪ ،‬مشــاور مدیرعامل رایتــل در امور‬ ‫بین الملل و ارتباطات این شــرکت است‪ .‬این خبر با واکنش‬ ‫رئیس سابق صداوسیما روبه رو می شود‪ .‬عزت الله ضرغامی‬ ‫ که ‪ 10‬سال مدیریت بزرگترین رسانه کشور را برعهده داشت‪،‬‬ ‫این بار برای پاسخگویی از صفحه شخصی اینستاگرامش‬ ‫استفاده کرد و با اشتراک گذاشتن عکس روزنامه ارمان در‬ ‫صفحه اینســتاگرام خود‪ ،‬در پاســخ به این ادعاها نوشت‪:‬‬ ‫عذرخواهی از «مرتضی»! با تکذیب این خبر‪ ،‬از تنها پسرم‬ ‫مرتضی که کارمند ساده یک شــرکت دولتی است و هر روز‬ ‫از نگرانی تعدیلش در شــرکت با من می گوید‪ ،‬عذرخواهی‬ ‫می کنم‪ .‬هرگز نتوانســتم بــرای او پدر خوبی باشــم؛ امروز‬ ‫هم که مســتقل زندگی می کند باید نگران تاوان «اســم»‬ ‫خود باشد!‬ ‫پاسخ شریعتمداری به الریجانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫کاریکاتور ظریف وکری‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫مرگ مشکوک‬ ‫گفتارها‬ ‫امروز دیگر ســعود الفیصل در بین خاندان حاکم ســعودی نیســت‪ ،‬اما‬ ‫میراث او برای منطقه همچنان وجود دارد؛ میراث ماندگار او‪ ،‬گروه های افراطی‬ ‫تروریستی هستند که فتاوی خود را برای جرم‪ ،‬جنایت‪ ،‬خشونت‪ ،‬ترور و کشتار‬ ‫زنان و کودکان بی گناه از مفتی های عربستان می گیرند‪ ،‬همانطور که با اسلحه ‬ ‫ی می زنند‪.‬‬ ‫و پول این کشور نیز دست به هر اقدام ‬ ‫سرنوشتدیپلماتجنگطلب‬ ‫ایا رژیم عربستان‪ ،‬سعود الفیصل را کشته است؟‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سیدعبدالعظیم موسوی‬ ‫عضو انجمن ایرانی مطالعات منطقه ای‬ ‫خشمگین از برکناری اش از سمت وزیرخارجه در حال‬ ‫مکالمه با ریاض‪ ،‬اوضاع جســم مبتال به پارکینســونش رو‬ ‫به وخامت می گذارد و ســاعتی بعد گروه مخالفان حکومت‬ ‫عربســتان‪ ،‬رســما مرگ او را در مصاحبه با رادیو اوســتین‬ ‫اروپا اعالم مــی دارد و اخرین حرفش نیز این اعالم شــده‬ ‫که برکناری اش از ســوی شــاه ســلمان را به خیانت و ترور‬ ‫شخصیتی توصیف کرده است‪.‬‬ ‫ایــن‪ ،‬ســرانجام معمار بیــش از چهار دهه سیاســت‬ ‫خارجی و منطقه ای عربســتان بود‪ .‬سعود الفیصل در حالی‬ ‫در لوس انجلــس اخریــن لحظــات زندگــی خود را پشــت‬ ‫سر گذاشــت که به نوشــته وب ســایت ازامیل‪ ،‬از انتخاب‬ ‫«جوانی کم عقل» در اشــاره بــه عادل الجبیــر‪ ،‬به عنوان‬ ‫جانشــین ناراحت بــوده و چندیــن مرتبه نیــز تماس های‬ ‫محمــد بن نایف‪ ،‬ولیعهد عربســتان را بی پاســخ گذاشــته‬ ‫بــود‪ .‬این گــزارش اختصــاص دارد بــه زندگــی و عملکرد‬ ‫ســعود الفیصل کــه بیــش از چهل ســال متوالی ســکان‬ ‫هدایت دســتگاه سیاســت خارجی عربســتان ســعودی را‬ ‫در دست داشت‪.‬‬ ‫زندگی شخصی و علمی‬ ‫سعود الفیصل در تاریخ دوم ژانویه ‪ ۱۹۴۰‬در شهر طائف‬ ‫عربســتان به دنیا امد‪ .‬او دومین پسر فیصل بن عبدالعزیز و‬ ‫عفت الثنیان بود‪ .‬سعود‪ ،‬دوران دبیرستان را در مدرسه ای در‬ ‫پرینستون سپری کرد و سپس به دانشگاه پرینستون رفت و‬ ‫درجه کارشناسی خود را در رشته اقتصاد از ان دانشگاه گرفت‬ ‫و سپس به عربستان برگشت‪ .‬همسر سعود الفیصل‪ ،‬خانمی‬ ‫ به نام جواهره عبدالرحمان اســت و از این ازدواج دارای دو‬ ‫م و ســه پســر به نام های محمد‪،‬‬ ‫دختر به نام های هیفا و ری ‬ ‫خالد و فهد بود‪ .‬وزیرخارجه ســابق عربستان جدای از زبان‬ ‫عربی به چندین زبان خارجی دیگر از جمله عبری‪ ،‬انگلیسی‪،‬‬ ‫ی و اسپانیایی مسل ‬ ‫فرانسوی‪ ،‬المان ‬ ‫ط و همین نیز سببی برای‬ ‫ورود او به وزارت خارجه بود‪ .‬او‪ ،‬ریاست هیات مدیره دانشگاه‬ ‫الفیصل در ریاض را نیز برعهده داشــت‪ .‬سعود الفیصل از‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۱‬به مدت چهار ســال معاون وزیر نفت عربستان‬ ‫بوده و در اکتبر ‪ ۱۹۷۵‬و هفت مــاه پس از انکه پدرش ملک‬ ‫فیصل به دست یکی از برادرزاده های خود ترور شد از سوی‬ ‫پادشــاه جدید وق ‬ ‫ت به مقام وزارت خارجه منصوب شــ د و به‬ ‫مدت‪ ۴۰‬سال در این مقام و با سه پادشاه‪ ،‬خالد بن عبدالعزیز‪،‬‬ ‫فهد بن عبدالعزیــز و عبداللــه بن عبدالعزیــز فعالیت کرد‪.‬‬ ‫ســعود الفیصل‪ ،‬نماد سیاســت خارجی عربســتان بود که‬ ‫تاکنون با ‪ ۹‬وزیر خارجه امریکا (هنری کیسینجر‪ ،‬سایروس‬ ‫ونس‪ ،‬الکســاندر هیگ‪ ،‬جیمــز بیکر‪ ،‬وارن کریســتوفر‪،‬‬ ‫مادلین البرایــت‪ ،‬کالین پاول‪ ،‬کاندولیــزا رایس و هیالری‬ ‫کلینتــون) و ‪ ۱۳‬وزیر خارجــه ایران (عباســعلی خلعتبری‪،‬‬ ‫خسرو افشار‪ ،‬احمد میرفندرسکی‪ ،‬کریم سنجابی‪ ،‬ابراهیم‬ ‫یزدی‪ ،‬ابوالحسن بنی صدر‪ ،‬صادق قطب زاده‪ ،‬محمدکریم‬ ‫خداپناهی‪ ،‬میرحســین موســوی‪ ،‬علی اکبر والیتی‪ ،‬کمال‬ ‫خرازی‪ ،‬منوچهر متکی و علی اکبر صالحی) همتا بود ه است‪.‬‬ ‫ایستگاه چهارم زندگی سعود الفیصل‪ ،‬مرگ بود و سر انجام‬ ‫در تاریخ ‪ ۹‬ژوئیه ســال ‪ ۱۸( ۲۰۱۵‬تیر ‪ )۱۳۹۴‬چند ماه پس‬ ‫از برکنــاری اش از وزارت امور خارجه عربســتان و انتصاب‬ ‫جنجالی عادل الجبیر جوان به جانشینی او در تاریخ‪ ۲۹‬اوریل ‬ ‫و همچنین انتشــار گسترده اســناد وزارت خارجه عربستان‬ ‫توسط ارتش سایبری یمن و ویکی لیکس که همگی نشان‬ ‫از دخالت خاندان ســعودی و نقشی که ســعود الفیصل در‬ ‫تحوالت منطقه داشت‪ ،‬از دنیا رفت‪.‬‬ ‫جمالت قصار‬ ‫ادعا می شــود که میخائیل گورباچف‪ ،‬شــخصی که‬ ‫فروپاشی اتحاد جماهیر شــوروی با نام او گره خورده‪ ،‬گفته‬ ‫که اگر مردی چون سعود الفیصل داشــتم‪ ،‬شوروی از هم‬ ‫گفتارها‬ ‫فرونمی پاشید‪...‬‬ ‫صدام حســین نیز در توصیفش گفتــه بدترین فردی‬ ‫که در زندگی ام دیدم سعود الفیصل بود‪ ،‬زمانی که به ایران‬ ‫حمله کردم کل جهان را با من همراه کرد‪ ،‬موقعی که کویت‬ ‫را تصرف کردم‪ ،‬همه را علیه مــن برگرداند‪ .‬دیوید میلیبند‪،‬‬ ‫وزیرخارجه اســبق انگلیــس در مــوردش گفته‪ «:‬الفیصل‬ ‫می تواند به هر چیز که می خواهد دســت یابد؛ برایش مهم‬ ‫نیست که روابط و دوستانش را از دست می دهد‪ ،‬در مقابل‬ ‫انچه فکر می کند درست اســت‪ ».‬کما انکه جان کری نیز‬ ‫او را نــه تنها قدیمی تریــن وزیر خارجه بلکه فــردی دارای‬ ‫قدرت چانه زنی باال و سرشار از حکمت توصیف کرده است‪.‬‬ ‫گفته می شــود در فرهنگ عامه عربســتان رایج است اگر‬ ‫فردی در جمع شروع به صحبت در مورد مسائل بین المللی‬ ‫کند‪ ،‬اطرافیــان زمانی که از صحبت های او حوصله شــان‬ ‫به ســر اید‪ ،‬رو به او می کنند و می گویند‪ «:‬بس اســت‪...‬‬ ‫سعود الفیصل! » این به ادعای وب ســایت ازامیل‪ ،‬نشان‬ ‫از این دارد که ســعود الفیصل حتــی در ضرب المثل های‬ ‫عامیانه هم جا پیدا کرده بــود و نه تنهــا در اظهارنظرهای‬ ‫رسمی مقامات و شخصیت ها‪ .‬دیوان پادشاهی سعودی‪،‬‬ ‫شــاهزاده ســعود الفیصل را «نماد امانتداری و اخالص»‬ ‫توصیف و اعالم کــرده که نماز روی جنازه او روز شــنبه ‪11‬‬ ‫ژوئیه در مسجد الحرام پس از نماز عشاء برگزار خواهد شد‪.‬‬ ‫پرونده های فیصل‬ ‫ســعود الفیصل در حالی به عنوان مهــره دیپلماتیک‬ ‫سعودی ها نقش افرینی می کرد که کمتر به بازوی اجرایی او‬ ‫توجه می شد؛ بازوی او بندر بن سلطان‪ ،‬چهره امنیتی رژیم‬ ‫ال سعود بود‪ .‬هرجا که دیپلماسی می توانست سیاست های‬ ‫منطقه ای و بین المللی عربستان را پیش ببرد‪ ،‬سعود الفیصل‬ ‫میداندار تحوالت و ســفر به پایتخت های مختلف منطقه و‬ ‫جهان بود در عین حال که بندر بن سلطان با روابط محرمانه‬ ‫امنیتی‪-‬اطالعاتی تالش می کرد پرونده های به بن بســت‬ ‫رسیده عربستان را به جلو پیش ببرد‪.‬‬ ‫ســعود الفیصل و بنــدر بن ســلطان‪ ،‬کارشــان را بــا‬ ‫موضوعات مهمی چون تحریک بنیادگرایان در پاکســتان‬ ‫در جریان کودتای ضیاء الحق علیه علی بوتو شروع کردند‬ ‫و از ان زمــان پرونده ای تحــت عنوان صــدور وهابیت به‬ ‫پاکستان و دیگر کشــورهای منطقه به عنوان اولویت اول‬ ‫حکومت ســعودی و دستگاه سیاســت خارجی اش معرفی‬ ‫شد‪ .‬پس از ان بود که علمای وهابی به پاکستان و همسایه‬ ‫شــمالی اش افغانســتان پا گذاشــته و در فرهنگ و جامعه‬ ‫این کشور ریشه داواندند‪ .‬سعود الفیصل‪ ،‬نقش مهمی در‬ ‫جریان جنگ داخلی لبنان (‪ )۱۹۹۰–۱۹۷۵‬ایفا کرد و بعدها‬ ‫ی و سعد حریری‪ ،‬حزبش را به عنوان‬ ‫پس از ترور رفیق حریر ‬ ‫نماینده و حافظ منافع عربســتان در لبنان تبدیل کرد‪ .‬وزیر‬ ‫سابق خارجه عربستان‪ ،‬همچنین سیاست خارجی عربستان‬ ‫ســعودی در دوران جنگ ایران و عراق و تشویق صدام به‬ ‫شــروع جنگ علیه کشورمان را برعهده داشــت‪ .‬او پس از‬ ‫حمله عراق به کویت (‪ ،)۱۹۹۱‬تالش کرد غرب را به مداخله‬ ‫نظامی در عراق وا دارد که نتیجه این تالش در سال ‪2003‬م‬ ‫و پس از یک دهه تحریم های سخت علیه رژیم بعثی به بار‬ ‫نشست‪ .‬الفیصل‪ ،‬همچنین مجری طرح صلح ملک عبدالله‬ ‫برای صلح با اســرائیل در ازای خروج از اراضی اشــغالی و‬ ‫قطعنامه ای برای حل مشکل اوارگان بود که اسرائیل با این‬ ‫طرح موافقت نکرد‪.‬‬ ‫اخرین اظهارنظر رسمی الفیصل‪ ،‬وارد کردن اتهامات‬ ‫به روسیه و تبرئه عربســتان از بحران سوریه بود‪ .‬فیصل در‬ ‫سخنانی در اختتامیه بیست و ششمین نشست سران عرب‬ ‫در ‪ 29‬ماه مــارس ‪ ،2015‬گفتــه بود «چگونــه «والدیمیر‬ ‫پوتین» رئیس جمهوری روسیه خواستار حل مسالمت امیز‬ ‫(بحران ســوریه) اســت در حالی که به حمایــت نظامی از‬ ‫رژیم ســوریه ادامه می دهد؟ این رژیم مشــروعیت خود و‬ ‫نیز روابطش با کشــورهای جهان را از دست داده است‪».‬‬ ‫سعود الفیصل از کســانی که «از تراژدی در سوریه سخن‬ ‫می گویند در حالی کــه انها بخش اساســی از تراژدی ملت‬ ‫سوریه هستند»‪ ،‬ابراز تعجب کرده و مدعی شده بود «انها‬ ‫به نظام سوریه تســلیحاتی فراتر از نیاز ان می دهند تا علیه‬ ‫ملت خود بجنگد‪ ».‬این سخنان سعود الفیصل در زمانی بیان‬ ‫شده بود که جنگنده های رژیم سعودی بمباران سنگین ملت‬ ‫بی گناه و بی دفاع یمن را اغاز کرد و هزاران یمنی را کشته و‬ ‫زخمی یا اواره کرد ند‪.‬‬ ‫این عــاوه بر نقش عربســتان ســعودی در حمایت‬ ‫تســلیحاتی و اموزش نظامــی عناصر گروه هــای تندرو در‬ ‫سوریه و تسهیل ورود انها به این کشــور بحران زده است‪.‬‬ ‫این اختالف سعود الفیصل با مسکو تا انجا پیش رفت که در‬ ‫سفر سال گذشته او به روسیه‪ ،‬درحالی که تقاضای استقبال‬ ‫رسمی طبق پروتکل اعالم ‬ ‫ی وزارت خارجه عربستان توسط‬ ‫والدیمیر پوتین را کرده بود‪ ،‬پوتین از اســتقبال او ســر باز‬ ‫قم‪ ،‬شهر الگو‬ ‫وظیفه حکومت اسالمی درباره حجاب چیست؟‬ ‫فاطمه جمالزاده‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ایستگاه اخر‬ ‫ســعود الفیصل طی نشست اخیر شــورای حکومتی‬ ‫ال ســعود گزارشــی را از اوضاع جهان عرب ارائه کرده که‬ ‫ســاعتی بیش بــه طــول انجامیــده‪ .‬او پرونده هایی چون‬ ‫وضعیت ســوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬یمن‪ ،‬لیبی و مصــر را برای اعضا‬ ‫بازگشوده و مشکالت و بحران ها را به تفصیل بررسی کرده‬ ‫بود‪ ،‬نهایت کالم فیصل به نوشته وب ســایت البیان‪ ،‬این‬ ‫بوده که وضعیت امت عربی مانند اوضاع جســمی او به هم‬ ‫ریخته است! ‬ ‫الفیصل‪ ،‬ابایی از این نداشــت که رسما اعتراف کند‬ ‫جهان عرب امــروز چندپــاره و بیمارگونه اســت‪ .‬او اگرچه‬ ‫در جلســه مذکور‪ ،‬رســما اعالم نکرد که عربستان از جمله‬ ‫مسئوالن اصلی این اوضاع است‪ ،‬اما انتشار نزدیک به ‪66‬‬ ‫هزار برگ ســند محرمانه و ســری وزارت خارج عربستان از‬ ‫جمله نامه نگاری ها‪ ،‬ایمیل های محرمانه و دستورات وزارتی‬ ‫زمان تصدی اش بر وزارت خارجه اوضــاع را برای جهان و‬ ‫امت بیمار عرب بازگو کرد‪ .‬اسناد مذکور جملگی نشان دادند‬ ‫که عربستان در پرونده های مطرح منطقه چگونه طی دوران‬ ‫سعود الفیصل به زور نمایندگان‪ ،‬پرداخت رشوه و دولتمردان‬ ‫فاسد نقش افرینی کرده بود‪ .‬امروز دیگر سعود الفیصل در‬ ‫بین خاندان حاکم سعودی نیست‪ ،‬اما میراث ماندگار او برای‬ ‫منطقه همچنان وجود دارد؛ میــراث ماندگار او‪ ،‬گروه های‬ ‫افراطی تروریســتی هســتند که فتاوی خود را برای جرم‪،‬‬ ‫جنایت‪ ،‬خشــونت‪ ،‬ترور و کشــتار زنان و کودکان بیگناه از‬ ‫مفتی های عربستان می گیرند‪ ،‬همانطور که با اسلح ه و پول‬ ‫این کشور نیز دســت به هر اقدامی می زنند‪ .‬امروز الفیصل‬ ‫نیست‪ ،‬اما وهابیت از شــبه جزیره عربستان تا اسیای میانه‬ ‫و شــمال افریقا را به عرصه نفوذ و فعالیت خود تبدیل کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫عمل مغایر با یافته های عقلی و ادراکی خود عمل می کنیم‪،‬‬ ‫بحث‪ ،‬بررسی و مطالعات گسترده ای را نیاز داریم که در اینجا‬ ‫مجال پرداختن به ان نیست‪ .‬اشخاص مختلف اعم از زن‬ ‫و مرد وقتی با ظاهری فریبنده و نامناسب به سبک مدل های‬ ‫اروپایی در معابر‪ ،‬گذرگاه ها و مراکز شهر حضور پیدا می کنند‪،‬‬ ‫به هیچ عنوان از تبعات این رفتارها و ســلیقه های نامناســب‬ ‫خود غافل نبوده و می دانند که هزاران مشکل روحی‪ ،‬روانی و‬ ‫انحراف را برای جوانان به بار می اورند‪.‬‬ ‫بدحجابیمعضلومصیبتیاستکهبهبودوضعیتان‬ ‫نیازمند برنامه های کاربردی و هماهنگی بخش های تاثیرگذار‬ ‫بر ان است‪ .‬زیربنای شخصیت هر انسان در محیط خانواده‬ ‫پایه گذاری می شود و انســان هایی که دریک خانواده پاک‬ ‫و متدین بزرگ شده اند اعتقادات دینی انها هم قوی است و‬ ‫این افراد کمتر دستخوش حوادث جامعه می شوند بنابراین‬ ‫اولین گام در این راستا متوجه فضای خانواده ها است‪ ،‬اگر‬ ‫در محیط خانواده‪ ،‬والدین‪ ،‬نسبت به این واجب الهی اهتمام‬ ‫داشته باشــند و از زمان کودکی فرزندان خود را اشنا با اداب‬ ‫دینی و احکام اسالمی کنند‪ ،‬بهترین راه ترویج حجاب است‪.‬‬ ‫رسانه های ملی و صداوســیما در زمینه ترویج حجاب‬ ‫بسیار تاثیرگذارند‪ ،‬مدارس‪ ،‬دانشــگاه ها و همه پایگاه های‬ ‫گفتارها‬ ‫امروزه متاسفانه کم نیستند افرادی که در نوع پوشش‪،‬‬ ‫تابع جوامع غیرمسلمان هستند و این همان چیزی است که‬ ‫دشمنان اسالم سال ها برای تحقق پیدا کردنش مقدمه چینی‬ ‫کرده اند و تمام هدفشان این است که با اســتفاده از ابزاری‬ ‫همچون شبکه های ماهواره ای نسبت به گسترش بدحجابی‬ ‫و بی بندوباری در جامعه اسالمی عمل کنند ‪.‬‬ ‫میشــل هولباگ (نویســنده اسالم ســتیز فرانسوی)‬ ‫می گوید‪« :‬جنگ ضد اســام گرایی؛ با کشــتن مسلمانان‬ ‫فایده ای ندارد؛ فقط با فاســد کردن انها می توان به پیروزی‬ ‫دســت یافت‪ .‬پس به جای بمب بر سر مسلمانان دامن های‬ ‫کوتاه فرو بریزیــد‪ ».‬مارتین ایندیک (متخصص سیاســت‬ ‫خارجی و سفیر سابق امریکا) درباره اسالم و خاورمیانه اخیرا‬ ‫اعالم کرده است‪« :‬دیگر وقت ان نیست که دانشجویان را به‬ ‫خیابان ها بکشانیم؛ بلکه باید چادر را از سر زنان برداشت و از‬ ‫این طریق می توان نظام اسالمی را سرنگون کرد‪».‬‬ ‫مستر همفر‪ ،‬جاسوس مشهور انگلیسی در کشورهای‬ ‫اسالمی‪ ،‬یکی از نقاط قوت مسلمانان را حجاب زنان می داند‬ ‫و می نویســد‪« :‬زنان انان دارای حجاب محکم هســتند که‬ ‫نفوذ فســاد در میانشان ممکن نیســت‪ ».‬این صحبت ها را‬ ‫کــه می خوانیم بهتر پــی می بریم به حکمت ســخن پیامبر‬ ‫(ص) دراین باره که فرموده است‪« :‬کســی که خود را شبیه‬ ‫غیرمسلمان دراورد‪ ،‬از ما نیست»‪.‬‬ ‫تغییر ســوء نوع پوشــش دروازه ای برای تغییر سبک‬ ‫زندگی مسلمانان طبق میل دشــمنان جامعه اسالمی است‬ ‫که بخش عظیمی از فسادی که امروزه گریبانگیر خانواده ها‬ ‫و جامعه اجتماعی مسلمانان شده است ناشی از همین مساله‬ ‫ست‪ .‬هر کس فارغ از سلیقه و جهان بینی خود به این موضوع‬ ‫که «حجاب محدودیت نیســت‪ ،‬مصونیت اســت» ایمان‬ ‫قلبی و اعتقاد عمیق دارد‪ ،‬ولی برای یافتن دلیل اینکه چرا در‬ ‫زد که در تاریخ ‪ 27‬نوامبر ‪ ،2014‬رســانه ها از جمله روزنامه‬ ‫الرای الیوم‪ ،‬اعالم کردند که مســکو پیش از سفر الفیصل‬ ‫از او خواسته بود با سیاستی روشن (غیرخصومتی) در قبال‬ ‫بحران سوریه و پرونده هسته ای ایران بیاید‪ ،‬اما وزیرخارجه‬ ‫پیشین عربستان به خواسته مســکو جامه عمل نپوشاند و‬ ‫تا اخرین لحظه از مســلح سازی تروریســت های سوری و‬ ‫در محافل محرمانــه دیپلماتیک از ضــرورت توقف برنامه‬ ‫هسته ای ایران از طریق نظامی که خواسته پادشاه سابق‪،‬‬ ‫ملک عبدالله نیز بوده‪ ،‬سخن گفت‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تبلیغی و هنری دیگر دســتگاه های تاثیرگذار در امر حجاب‬ ‫هستند‪ .‬در کنار اینها حکومت اسالمی نیز نقش بسزایی دارد؛‬ ‫با اندکى تامل در اهداف دولت اسالمى و بررسى تفاوت ان با‬ ‫دولت های دیگر‪ ،‬اعتراف خواهیم کرد که دولت اسالمى در‬ ‫این زمینه‪ ،‬تکلیفى اساسى بر عهده دارد‪.‬‬ ‫اگر هدف از تشکیل دولت‪ ،‬تنها برقرارى نظم و امنیت‪،‬‬ ‫تامین نان و مسکن یا تامین ازادی های سیاسى و اجتماعى‬ ‫شهروندانباشد‪،‬همان گونهکهدربعضىمکتب هایسیاسى‬ ‫گفته شده‪ ،‬طبیعى است که از دولت نمی توان چنین انتظارى‬ ‫داشت‪.‬دراینمکتب ها‪،‬امورىمانندپوششازامورشخصى‬ ‫است و هر شخصى بنا بر میل و ســلیقه خود‪ ،‬نوعى از ان را‬ ‫براى خود انتخاب می کند یا اساسا ان را ترک می کند و برهنه‬ ‫در اجتماع ظاهر می شود‪ .‬از انجا که این وضعیت جزو حقوق‬ ‫شخصى شهروندان به شمار می رود‪ ،‬کسى مجاز به دخالت‬ ‫نخواهدبود‪.‬بایددانستدرچنینجوامعىنیزباوضعقوانینو‬ ‫مقررات و با تکیه بر ضرورت برقرارى نظم‪ ،‬محدودیت هایی را‬ ‫در نظر می گیرند و مردان و زنان را به رعایت ان وادار می کنند‪،‬‬ ‫ولى با فلسفه ای که دولت اسالمى دارد‪ ،‬نمی تواند در چنین‬ ‫امورى بی اعتنا بماند و ان را به میل و ســلیقه افــراد وانهد‪.‬‬ ‫دولت اسالمى افزون بر اهداف مشترک با دیگر دولت ها‪ ،‬دو‬ ‫وظیفه و رسالت مهم نیز برعهده دارد که ان را از دولت های‬ ‫دیگر متمایز می کند‪ ،‬وظیفه «رشد و تعالى معنوى و اخالقى‬ ‫شــهروندان» و وظیفه «تحقق احکام اســامى» است که‬ ‫حجاب و عفاف در رشــد احســن و تقویت تمام ابعاد جامعه‬ ‫خصوصا این دو بخش نقشی پررنگ و غیرقابل انکار دارد‪.‬‬ ‫در نگاه این مکتب‪ ،‬کمال و سعادت انسان فراهم شده‬ ‫اســت‪ ،‬حکومت نیز فرصت و ابزارى براى رســاندن انسان‬ ‫به کمال اســت‪ .‬دولت به دلیــل قدرت‪ ،‬اختیــار و امکاناتى‬ ‫کــه دارد‪ ،‬در این زمینه داراى مســئولیت اســت; زیرا بدون‬ ‫حضور فعال حکومت‪ ،‬امور اجتماع سامان نمی یابد و کمال‬ ‫ادمى که در پرتو زندگى جمعى تحقق یافتنی است‪ ،‬حاصل‬ ‫نمی شــود‪ .‬ممکن اســت در فرض نبود دولت اسالمى نیز‬ ‫عده ای به صورت شخصى پله های کمال و ترقى را بپیمایند‬ ‫و بدون اتکا به حمایت دولت‪ ،‬به رشد فکرى و معنوى برسند‪،‬‬ ‫همچنان که نمونه های فراوانى در طــول تاریخ وجود دارد‪،‬‬ ‫ولى عموم مردم بدون برخوردارى از چنین فرصت و زمینه ای‬ ‫و بدون حمایت حکومت نمی توانند به قله های کمال برسند‬ ‫و استعدادهاى نهفته درون خود را به فعلیت برسانند بنابراین‬ ‫از حکومت حاکم بر جامعه اســامی انتظار می رود اهتمام‬ ‫چشمگیری برای احقاق این امر داشته باشد‪.‬‬ ‫این امر را باید بپذیریم که در راســتای عفاف و حجاب‬ ‫دســتگاه های حکومتی مربوطه ســهل انگاری و کم لطفی‬ ‫می کننــد‪ ،‬بنابراین در مــورد وضعیت عفــاف و حجاب همه‬ ‫علما و بزرگان نظام و کسانی که دلسوز نظام و ارامش جامعه‬ ‫هستند اعتراض دارند‪ .‬قوانینی با درایت منطبق بر واقعیات و‬ ‫فرهنگ اصیل ایرانی اسالمی و شرایط اجتماعی به تصویب‬ ‫رسید که اجرایی شــدن ان گامی بزرگ در این راستاست اما‬ ‫متاسفانه این قوانین تاکنون به دالیل مختلفی مغفول مانده‬ ‫و نیازمند اصالح و اهمیت بیشــتری از جانب دســتگاه های‬ ‫مربوطه است‪ .‬وظیفه اصلى و اساسى دولت اسالمى در زمینه‬ ‫حجاب‪،‬برنامه ریزیجامعونظام منداست‪،‬ولىاینبدانمعنا‬ ‫نیستکهازوظایفمهمدیگرىنظیرتبلیغ‪،‬پنددهىونظارت‬ ‫عمومى غفلت ورزد‪ .‬عزم ملی بــرای احیای امر به معروف و‬ ‫نهی از منکر‪ ،‬این واجب فراموش شــده‪ ،‬محرکه ای قوی در‬ ‫جهت اصالح و بهبود وضع حجاب و عفاف است که از تاثیر‬ ‫ان است که اکنون وضعیت حجاب و عفاف در شهر قم بسیار‬ ‫قابل قبول تر از دیگر شهرهای ایران است‪ .‬تفاوت چشمگیر‬ ‫وضعیت حجاب و عفاف در قم نشان می دهد که با عزم ملی و‬ ‫اقدامی پیوسته و همگانی می توان عملکرد جامعه را به جهت‬ ‫صحیح سوق داد و در برابر توطئه های دشمنان که هدفی غیر‬ ‫از سرنگون ساختن جوامع اسالمی ندارند‪ ،‬مقاوم ماند‪.‬‬ ‫ای کشته رفاقت‬ ‫با یاد پیر دردمند نیشابور‪ ،‬محمد عطار‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫رفیقی دارم به نام علی زند‪ .‬بازیگر تیاتر اســت‪ .‬االن‬ ‫که من این مطلب را می نویسم او احتماال در رختکن پشت‬ ‫صحنه تاالر حافظ‪ ،‬خســته از دومین اجــرای روزانه تیاتر‬ ‫«فهرست» لباسش را عوض می کند و گریم را از صورتش‬ ‫می ســترد‪ .‬می گفت در کارگاه نمایش اقــای رضا ثروتی‪،‬‬ ‫یک متخصص تمرینات بدنــی‪ ،‬به ما اموزش می داد‪ .‬یک‬ ‫بار رسیده بود به چگونگی بر زمین انداختن خود روی سن‪.‬‬ ‫چگونه در حاالت مختلف‪ ،‬یک بازیگر خود را به زمین بیندازد‬ ‫جوری که هم طبیعی باشد هم اسیب نبیند‪ :‬از پهلو‪ ،‬به پشت‬ ‫و به صورت تمرینمان مــی داد که خود را به زمین بیندازیم‪.‬‬ ‫علی می گفت پرســیدم اگر نقشــی که بازیگر بازی می کند‬ ‫ایجاب کند که او با دست بسته به زمین بیفتد چه باید کرد؟‬ ‫گفت‪« :‬ان هم شدنی است اال وقتی که به صورت به زمین‬ ‫می افتد که در این صورت هیچ راهی جز حایل کردن دست‬ ‫بین خود و زمین وجود ندارد‪».‬‬ ‫چند سال پیش مطلبی در همین نشریه وزین نوشتم به‬ ‫مناسبت اعیاد شعبانیه حســینیه یعنی سوم و چهارم و پنجم‬ ‫شعبان‪ .‬انجا در انتهای مطلب قصیده ای را که همان ایام‬ ‫سروده بودم‪ ،‬تقدیم خوانندگان عزیز نشریه کردم‪ .‬یکی از‬ ‫ابیات ان قصیده این بود‪:‬‬ ‫ای زاده فتوت‪ ،‬عباس پهلوان‬ ‫ای کشته رفاقت‪ ،‬شیدای عالمی‬ ‫زاده فتوت یعنی زاده امیرالمومنین علی علیه السالم‬ ‫که بنــا به نقل کتــب اهل فتــوت از جمله تحفــه االخوان‬ ‫فی خصایص الفتیان اثر عبدالرزاق کاشــانی‪ ،‬رســول الله‬ ‫صلی الله علیه و اله و ســلم‪ ،‬به ایشــان فرمود‪ :‬یا علی انت‬ ‫فتی هذه االمه ای علی تو جوانمرد این امتی‪ .‬خب؛ این از‬ ‫مصراع اول‪ .‬اما مصراع دوم؛ راســتش اول مردد بودم که‬ ‫این برداشت از این ورژن باال بهتر است یا این یکی‪ :‬‬ ‫ای زاده فتوت‪ ،‬عباس پهلوان‬ ‫ای کشته اخوت‪ ،‬شیدای عالمی‬ ‫یعنــی شــک داشــتم کــه بــه حضــرت ابوالفضل‬ ‫علیه السالم بگویم «ای کشــته اخوت» یعنی کشته شده‬ ‫به خاطر برادرش‪:‬‬ ‫ان مرد که تن نداد و باری نکشید‬ ‫سر داد و ز خیل جور خواری نکشید‬ ‫او بود و برادری که تا دستی داشت‬ ‫در راه وفا دست ز یاری نکشید‬ ‫یا بگویم «ای کشــته رفاقت» یعنی سر رفاقت کشته‬ ‫شــد‪ .‬پای رفیقش ایســتاد پای همه چیز رفیقش ایستاد‪.‬‬ ‫همه چیزش را داد‪ :‬برادرانش را اورد و پیش انداخت تا پیش‬ ‫چشمش کشته شوند‪ ،‬مادرش را گذاشــت در مدینه و امد‪،‬‬ ‫همسر بزرگوارش دختر عبیدالله ابن عباس ابن عبدالمطلب‬ ‫را با دو طفل صغیر به خدا ســپرد و رفت‪ .‬ابرویش را ریخت‬ ‫وســط دایره و به جای اینکه زور بازویش را نشان دهد و تیغ‬ ‫در دشمن بگذارد و بکشد و بکشــد و بکشد و نشان دهد که‬ ‫چه پهلوان بی هماوردی است‪ ،‬به جای اینکه انتقام بگیرد‪،‬‬ ‫رفت که برای بچه ها اب بیاورد‪ .‬دستش را داد‪ ،‬چشمش را‬ ‫داد‪ ،‬وقتی که عمود به فر ق مبارکش کوفتند‪ ،‬از اسب افتاد‬ ‫در حالی که دستی نداشــت تا بین خود و زمین حایل کند از‬ ‫زین به زمین افتاد و بــرای اولین و اخرین بار امام حســین‬ ‫علیه السالم را «برادر» صدا زد‪:‬‬ ‫پس جوانی هات ان قرص قمر‬ ‫تشنه افتاده کنار جوی و جر‬ ‫ان دو چشمانش حرم گشته مرا‬ ‫ان دو دستانش قلم گشته مرا‬ ‫زان قلم امضا کنم حاجات را‬ ‫زان حرم ساحل دهم دریات را‬ ‫ساحل دریای پرشور حسین‬ ‫ساقی میخانه نور حسین‬ ‫باقی و ساقی خیل فانیان‬ ‫سفره دار کوچه عمرانیان‬ ‫پیر عیار قلندرزادگان‬ ‫میر و سرغوغای حیدرزادگان‬ ‫لولی شیرین شهراشوب من‬ ‫ماه بی اندازه محبوب من‬ ‫عین نور و نور عین زینبین‬ ‫میر میران شیر شیران حسین‬ ‫یادگار دست پرزور علی‬ ‫پهلوان بیدالن پور علی‬ ‫قحط سال بی پر و بالی گذشت‬ ‫باد خالی امد و خالی گذشت‬ ‫دست پر امد نسیم از دوردست‬ ‫خالی ام کرد از همه باال و پست‬ ‫وه چه سیالم عجب گسترده ام‬ ‫نور صبحم عطر گل اورده ام‬ ‫هستم و از نیستی دارم نشان‬ ‫نیستم در هستی ات هستم نهان‬ ‫من گلم هم پرده در هم پرده دار‬ ‫ای تو بوی گل نهان اشکار‬ ‫فصل گل شد باز من رفتم ز دست‬ ‫هر دم از دل می رسد بانگ شکست‬ ‫کوه یخ در هرم خورشید شگفت‬ ‫اب خواهد رفت جرمی سخت و سفت‬ ‫الابالی می کرد ان کوه یخ‬ ‫پیش خورشید جوان می زد زنخ‬ ‫لیک ناگه واگسست از پا نشست‬ ‫می رود بانگ شکستش دوردست‬ ‫عطر گل ای گنج باداورد ما‬ ‫عطر گل ای عهد یاداورد ما‬ ‫قحط سال بی پر و بالی گذشت‬ ‫باد خالی امد و خالی گذشت‬ ‫بر زمین بی دست و پایی خوشتر است‬ ‫اب را این اشنایی خوشتر است‬ ‫هر زمان در خویشتن دارد شنا‬ ‫نهر تنها با خود بحر اشنا‬ ‫این غریبه این غریب سنگ و خاک‬ ‫این تقرب جسته با دریای پاک‬ ‫بی کسی افتاده کاری مضطری‬ ‫ناامیدی تشنه کامی بی سری‬ ‫سر ندارد چشمه صبح ازل‬ ‫می تراود الیزال و لم یزل‬ ‫سر ندارد کوه ناپیدای روح‬ ‫نیست پیدا ساحل دریای روح‬ ‫شمس در شمس و قمر اندر قمر‬ ‫تشنه افتاده کنار جوی و جر‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ان دم اخر چه گفت ان باوفا‬ ‫تو چه می گویی در ان ادرک اخا‬ ‫در تمام عمر پیش شاه دین‬ ‫بر زبان او نمی رفتی جز این‪:‬‬ ‫سید من سرور من پیر من‬ ‫مهتر من بهتر من میر من‬ ‫پس چه شد کز لون دیگر خواندش‬ ‫ان دم اخر برادر خواندش‬ ‫گفته اند انجا در ان حسن ختام‬ ‫حضرت زهرا صدایش زد به نام‬ ‫این درست اما خیال دیگری‬ ‫می کشد سر از درونم بر سری‬ ‫اب نیرو کرد و افزونی گرفت‬ ‫ان ادب پرورده مجنونی گرفت‬ ‫پرده دار عشق شد پرده درش‬ ‫در رفاقت زد به سیم اخرش‬ ‫عشق ان دم چیره شد بر کار او‬ ‫عشق بود و رونق بازار او‬ ‫او رفاقت داشت تنها با حسین‬ ‫او رفیقش بود ان تنها حسین‬ ‫هر دو یک تن هر دو تن تنهای هم‬ ‫هر دو شمع خلوت شب های هم‬ ‫حال‪ ،‬وقت مرگ و خلوت می رسد‬ ‫حال تنهایی به وحدت می رسد‬ ‫باز می گویم ادب را پاس داشت‬ ‫گر کسی دارد ادب عباس داشت‬ ‫او خودش بود و خودش را زد صدا‬ ‫او ادب کرد ار صدا زد یا اخا‬ ‫رفت در عین ادب ان نور عین‬ ‫ورنه می گفت ای حسین ادرک حسین‬ ‫***‬ ‫مرا ببخشید‪ .‬من از سفر کربال بازگشته ام و فعال ذهنم‬ ‫خط مــرا نمی خواند؛ با قلبم جا مانده اســت‪ .‬خب؛ باالخره‬ ‫رفاقت یا اخوت؟ می گویم اخوت به معنی برادری چند جور‬ ‫است‪ :‬اخوت نسبی و ژنتیک‪ ،‬اخوت ایمانی عبارت از اینکه‬ ‫همه مومنان با هم خواهر و برادرند بــه حرمت ایمان؛ نوع‬ ‫سوم‪ ،‬ان رابطه برادری است که در ماجرای برقراری اخوت‬ ‫بین مسلمانان‪ ،‬در مدینه تعریف شد‪ .‬جبرئیل از اسمان فرود‬ ‫امد و پیامبر خدا صلوات الله علیه و اله بنا به امر خدا دو تا دو‬ ‫تا بین مسلمانان اخوت برقرار فرمودند‪ .‬سلمان و ابوذر با هم‬ ‫برادر شدند‪ ،‬طلحه و زبیر با هم‪ ،‬خلیفه اول و دوم اهل تسنن‬ ‫هم با هم و در نهایت‪ ،‬همه به همین کیفیت با هم برادر شدند‬ ‫بر اساس امر الهی و پیام جبرییل از جانب خداوند متعال (و‬ ‫البته مردم جبرییل را نمی دیدند)‪ .‬ماند تنها و بی برادر موال‬ ‫علی امیرالمومنین علیه السالم‪ .‬ان حضرت در میان مردم‬ ‫نشســته بودند‪ .‬دیده اید گاهی وقت ها بغض در گلوی ادم‬ ‫گره می خورد و گریه زور می اورد و تــو می خواهی کنترلش‬ ‫کنی تا کسی متوجه حالت نشــود‪ ،‬نفست حبس می شود و‬ ‫صدای نفس کشیدنت را دیگران می شــنوند؟ دیده ای در‬ ‫چنین مواقعی بی اختیار صدایــی از حنجره ات بر می خیزد‬ ‫با اینکه لبانت را چفت کرده ای و ســاکتی؟ موالی متقیان‬ ‫چنین حالی داشــت‪ .‬این را از خــودم نمی گویم‪ .‬در کتاب‬ ‫االمالی صدوق خواندم که چنیــن صدایی از حنجره مطهر‬ ‫حضرت ولی الله االعظم برخاســت‪ .‬همه شــنیدند و رسول‬ ‫اکرم صلوات الله علیه و اله و سلم پرسیدند‪ :‬علی جان تو را‬ ‫چه می شود؟ ان حضرت فرمودند‪« :‬متاثرم از اینکه توفیق‬ ‫برادر شــدن با هیچ یک از مســلمانان را ندارم‪ .‬رسول الله‬ ‫صلی الله علیه و اله و ســلم منقلب شــدند و فرمودند‪ :‬من به‬ ‫اشــاره جبرییل اخوت را میان دو نفر دو نفر برقرار کردم و تو‬ ‫با هیچ یک از اینان برادر نشدی چون تو برادر من هستی‪.‬‬ ‫(فرمایش این دو بزرگوار روحی لهما الفــداء را به مضمون‬ ‫نقل کردم)‪ .‬این اخوتی کــه ان روز به امر خداوند در مدینه‬ ‫برقرار شــد‪ ،‬حاکی از نوعی اتصال و حتی اتحاد در سرشت‬ ‫و سرنوشت است‪ .‬خوب دقت کنید‪ :‬سلمان و ابوذر‪ ،‬طلحه‬ ‫و زبیر‪ ،‬خلیفه اول و دوم اهل تســنن و ســرانجام حضرت‬ ‫رســول و امیر المومنین علیهما و علی الهما الســام‪ .‬نوع‬ ‫چهارم‪ ،‬اخوت الهی است و این اصطالح را مستقیما از زبان‬ ‫معصومان علیهم الســام اقتباس کرده ام‪ .‬امیرالمومنین‬ ‫علی علیه الســام در نهج البالغه خطبه ای دارند که با این‬ ‫عبارت شروع شده اســت‪ :‬کان لی اخ فی الله (یا‪ :‬کان لی‬ ‫فیما مضی اخ فی الله) یعنی من برادری داشتم که به خاطر‬ ‫خدا و در راه خدا بود برادری بین ما دو نفر‪ .‬در ادامه حضرت‪،‬‬ ‫صفات ان برادر الهی را بر می شمرند که عجیب است‪ .‬برخی‬ ‫از مفسرین حدس زده اند که این برادر الهی امیر المومنین‬ ‫علیه الســام‪ ،‬جناب عثمان ابن مظعون باشد که در زمان‬ ‫حیات رسول گرامی اسالم در رکاب ان حضرت در بدر و احد‬ ‫جنگید و چند روز پس از جنگ احد به خاطر شدت جراحات‬ ‫شهید شد و امیر المومنین علیه الســام اسم یکی از چهار‬ ‫پســر فاطمه ام البنین رحمت الله و رضوانــه علیها را به یاد‬ ‫همین عثمان ابن مظعون‪ ،‬عثمان گذاشت‪ .‬حضرت امام‬ ‫حسن مجتبی علیه الســام نیز خطبه کوتاهی دارند که در‬ ‫تحف العقول نقل شده اســت و ان نیز با همین عبارت کان‬ ‫لی فی مــا مضی اخ فی اللــه اغاز می شــود و توصیف یک‬ ‫برادر الهی اســت که ظاهرا در ان زمان به رحمت خدا رفته‬ ‫بوده اســت‪ .‬برادری حضرت ابوالفضل علیه الســام با اقا‬ ‫اباعبدالله الحسین علیه الســام هم برادری نسبی بود هم‬ ‫ایمانی هم الهی و هم سرشتی و سرنوشتی از نوع عقد اخوتی‬ ‫که رسول الله صلی الله علی هو اله در مدینه میان افراد بستند‪.‬‬ ‫ایشان برگزیده شــده بود از روز ازل برای فنا شدن در ذات‬ ‫مقدس و مطهر امام حسین علیه السالم‪ .‬اینکه امام حسین‬ ‫علیه السالم به ایشــان می فرماید‪« :‬بنفسی» یعنی فدایت‬ ‫شوم‪ ،‬از جنس تعارفات روزمره ماها نیســت‪ .‬ان ماه منیر‪،‬‬ ‫در خورشــید والیت محو شــده بود و همه افعال و صفاتش‬ ‫حسینی بود و انگار حضرت سبط شــهید و سید مظلوم امام‬ ‫حسین علیه السالم ذات خودشان را مخاطب ساخته اند نه‬ ‫دیگری را‪ .‬حاال عرض می کنم کــه رفاقت فقط در صورت‬ ‫چنین فنا شدنی رفاقت اســت‪ .‬رفاقت از رفق می اید‪ .‬رفق‬ ‫یعنی ســازگاری‪ .‬می گوییم به من ارفاق کن یعنی بســاز با‬ ‫من و ناسازی مرا ندیده بگیر و نمره ام را کم نده‪ .‬پس هرچه‬ ‫ســازگاری میان دو نفر بیشتر باشــد ان دو با هم رفیق ترند‪.‬‬ ‫اکنون نکته دیگــری‪ :‬تنها رفیــق واقعی ما امــام معصوم‬ ‫اســت‪ .‬رفیق به مفهوم نهایی و کاملش فقــط ان چهارده‬ ‫نفرند‪ .‬چرا؟ زیــرا نفس هر یک از مــا محدودیت و تمایزی‬ ‫با دیگران دارد و دامنه ســازگاری ما با هر کســی متناســب‬ ‫با سرشــتمان و خلقتمان است نه بیشــتر‪ .‬به خاطر همین‬ ‫اســت که با هر کسی نمی توانیم رفیق شــویم‪ ،‬بلکه باید با‬ ‫هم جنسمان و هم سنخمان رفاقت کنیم‪ .‬از طرف دیگر نه‬ ‫من نه تو در رفاقت‪ ،‬نمی توانیــم تا ته ته ته اش برویم چون‬ ‫یک جایی من می لنگم و عیب و نقص هایی دارم و یک جایی‬ ‫تو‪ .‬اما ان چهارده نفر‪« ،‬نفس تمامی الهیه» هســتند یعنی‬ ‫راه همه انســان ها از وجود انان می گذرد‪ .‬همه امکانات و‬ ‫استعدادهای انسانیت در وجود انان بالفعل شده است همه‬ ‫پتانسیل های محتمل و ممکن انسانیت را خداوند دروجود‬ ‫انان ازاد کرده اســت ؛ انان خودشــان معصومند اما شــبیه‬ ‫فرشــته ها نیســتند که اصال نمی توانند بدی را درک کنند‪،‬‬ ‫بلکه دقیقا برعکس‪ :‬انسانند و بدی انسان های دیگر را درک‬ ‫می کنند‪ ،‬به خاطر همین می توانند هدایتگر و شفاعت کننده‬ ‫همه و همه از اولین و اخرین باشند و در عین حال گردی بر‬ ‫دامن عصمتشــان ننشیند‪.‬مقصودم این اســت که فقط او‬ ‫یعنی پسر فاطمه زهرا سالم الله علیهاست که تا اخر خط با تو‬ ‫می اید‪ .‬جهنم هم بروی‪ ،‬می اید و درت می اورد‪ .‬این یعنی‬ ‫رفیق‪ .‬از طرف دیگر چون او کامل است تو هم می توانی با‬ ‫خیال تخت‪ ،‬پای همه چیزش بایســتی و همه چیزت را فدا‬ ‫کنی‪ :‬کلی بکلک مشــغول‪( .‬مقاالت شــمس تبریزی) در‬ ‫زیارتنامه حضرت حجت صلوات الله و ســامه علیه و علی‬ ‫ابائه الطاهرین عرض می کنیم‪ :‬السالم علی االخ الشفیق‬ ‫سالم بر برادر نگران و دلسوز‪.‬‬ ‫من در نهایت همان رفاقــت را انتخاب کردم و چنین‬ ‫شد بیت مورد نظر‪:‬‬ ‫ای زاده فتوت عباس پهلوان‬ ‫ای کشته رفاقت شیدای عالمی‬ ‫هنوز هــم رفاقــت را در این بیــت بر اخــوت ترجیح‬ ‫می دهم‪ .‬نمی دانم چرا‪ .‬به نظر شما چرا؟‬ ‫‪19‬‬ ‫سیاست‬ ‫پایان یک پرونده‬ ‫توافق شد ان هم بعد از ‪ 12‬ســال مذاکره؛ محمدجواد ظریف این بار با‬ ‫خیال راحت به تهران سفر کرده است‪ .‬او در کیف دیپلماتیکش سندی مهم‬ ‫به همراه اورده‪ ،‬یک توافق که قرار است به اختالفات طوالنی ایران و غرب‬ ‫بر سر پرونده هسته ای پایان دهد‪ .‬در پرونده این شــماره در یادداشت ها‪،‬‬ ‫مصاحبه ها و گزارش هایی این موضوع را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫‪ 12‬سالمقاومتایرانیانثمرداد‬ ‫ خنده ایران‬ ‫سیاست‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫اقتدارایران‬ ‫حشمت الله فالحت پیشه‬ ‫توافق وین تفاوت زیادی‬ ‫با بیانیه لوزان دارد‬ ‫عباسعلی منصوری ارانی‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫‪1‬‬ ‫دبیر تحریریه‪ /‬وین‬ ‫وقتی وارد اتاق استراحت اقای وزیر در کابین هواپیما‬ ‫شــدم او از درد کمر روی تخت بود و ســید عباس عراقچی‬ ‫و مجید تخت روانچی در کنارش حضور داشــتند‪ .‬هواپیما‬ ‫به سوی ژنو حرکت می کرد و ظریف با لبخند‪ ،‬چند خبرنگار را‬ ‫به حضور پذیرفته بود‪.‬‬ ‫ما ان روز اگرچه بسیار امیدوار وارد این شهر معروف‬ ‫سو ئیس شدیم‪ ،‬اما چند روز بعد با دســتانی خالی از همان‬ ‫سفر بازگشتیم‪.‬‬ ‫زمان زیادی طول کشید؛ تیم مذاکره کننده بعد از ان‬ ‫به پایتخت های متعددی سفر کرد اما توافق انقدر دور بود‬ ‫که به این راحتی ها در دسترس نبود‪.‬‬ ‫تیرماه ‪ ،1394‬عصر یک روز بسیار گرم در وین مقابل‬ ‫کوبورگ ایســتاده بودیم که یکی از محافظان با ســرعت‬ ‫متنی را روی جایگاه مقابل خبرنــگاران قرار می دهد‪ .‬چند‬ ‫ثانیه بعــد صفی از محافظــان مقابــل درب کوبورگ وزیر‬ ‫خارجه ایاالت متحده را تا پای تریبون اســکورت کردند‪.‬‬ ‫او با دو عصا زیر بغل امد و از همان دیپلماســی امریکایی‬ ‫حرف هایی زد کــه از ان بوی تهدید می امــد‪ .‬از نماندن و‬ ‫رفتن گفت‪ .‬حرف هایــش را که زد لنگان لنــگان به هتل‬ ‫سمت بازگشت‪.‬‬ ‫فاصله بین روی ویلچر نشستن محمد جواد ظریف در‬ ‫ژنو و با عصا راه رفتن جان کری در ویــن تقریبا ‪23‬ماه بود‪.‬‬ ‫هر دو از سوی روسای جمهورشــان مامور شده بودند که به‬ ‫پرونده هسته ای ایران پایان دهند‪.‬‬ ‫شاید بعد از ظریف این سید عباس عراقچی‬ ‫باشــد که برای مردم اشــنا و البته محبوب‬ ‫اســت‪ .‬دیپلمات حزب اللهی که جبهه رفته‬ ‫و لباس ســبز رنگ پاســداری را هــم بر تن‬ ‫تو شلواری شده و چندین ماه‬ ‫داشته حاال ک ‬ ‫با کارکشــته ترین دیپلمات های دنیا مذاکره‬ ‫کردهاست‪.‬شایدوقتیسید عباسعراقچی‬ ‫پیشانی ظریف شد در مذاکرات کسی گمان‬ ‫نمی برد که در طول مذاکــره تا این حد حرف‬ ‫بشنودحتیازرفقایسابقش!‬ ‫محمدجــواد ظریــف ماموریــت‬ ‫مهمی را به پایان رسانده است‬ ‫یک شب محرمانه در کوبورگ‬ ‫تازه دو روز بود که وارد وین شــده بــودم‪ .‬گفتند یک‬ ‫جلسه بریفینگ در پیش است و ســید عباس عراقچی قرار‬ ‫است حرف های تازه ای بزند‪.‬‬ ‫غروب که شــد برای رفتن به کوبورگ صف کشیدیم‪.‬‬ ‫به بخشی رفتیم که تیم ایرانی چند اتاق را در اختیار داشت‪.‬‬ ‫سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی گوشه ای از اتاق‬ ‫ایستاده و به خبرنگاران خوشامد می گفتند‪ .‬هر دو چهره ای‬ ‫خسته داشتند و البته سید عباس عراقچی در چهره اش این‬ ‫خستگی بیشتر نمایان بود‪.‬‬ ‫او ان دیپلمــات همیشــگی نبود‪ ،‬اگر چــه می گفت‬ ‫امشــب امیدوار تر از شــب قبل است‪ .‬ســر صحبت که باز‬ ‫شــد او گفت که مراحلی که قرار اســت برای توافق انجام‬ ‫شود چیست و گیر کار کجاســت‪ .‬او از پشت پرده سفر یک‬ ‫روزه ظریف به تهــران گفــت و از اینکــه امریکایی ها چرا‬ ‫نمی توانند پس از توافق زیر میز بزنند‪ .‬او البته از ســاز و کار‬ ‫قانونــی و حقوقی رفع تحریم ها هم گفــت و از اینکه چرا بر‬ ‫سر برگشــت پذیری تحریم ها کار گره خورده است‪ .‬خبر از‬ ‫فروش احتمالی اورانیوم داد و از اینکه مشتری پر و پا قرص‬ ‫ان کدام کشور است‪.‬‬ ‫همه با دقت گوش می کردند و از قضا یکی هم ضبط‬ ‫می کرد‪ .‬صبح که شد چادر خبرنگاران حال و هوای دیگری‬ ‫پیدا کرده بود‪ .‬هر چه عراقچی گفته بود منتشــر شده بود‪.‬‬ ‫همه به دنبال متهــم بودند و ان ماجرا انقــدر باال گرفت که‬ ‫ترکش هایش تا روز اخر به خبرنگاران اصابت می کرد‪.‬‬ ‫دست و پا می شکنیم!‬ ‫جنگ توییتری‬ ‫روزنامه نگاران نسل قبل از ما البته هرگز به خوشبختی‬ ‫ما نبوده اند که از این حد پیشــرفت تکنولــوژی بهره ببرند‪.‬‬ ‫مقابــل هتل کوبــورگ باشــی یا در البــی هتــل ماریوت و‬ ‫جدید ترین خبرها را به لحظه در شبکه های اجتماعی منتشر‬ ‫کنی؛ چه لذتی از این باالتر که در رقابتی نفسگیر تو اولین‬ ‫نفری باشــی که خبر را از اتریش به کشــورت ایران مخابره‬ ‫کنی! حاال اما برخی که بیشتر در این فضا تجربه کار داشتند‬ ‫به توییتر هم پناه برده بودند و در ســت همین جا بود که بین‬ ‫حرفه ای ها جدال ســختی در گرفته بــود و دیدنی ترینش‬ ‫بیــن دو خبرنگار اصالح طلــب که یکی روزنامه نــگار بود و‬ ‫ان دیگری ســایت نگار! انقدر این جدال داغ شــده بود که‬ ‫توییتر باز ها با استرس چشم به گوشی داشــتند که مبادا از‬ ‫خبری جا مانده باشند و همکار دیگری زود تر به خبر بهتری‬ ‫دســت یافته باشــد‪ .‬محرمانه و غیر محرمانه رســمی و اف‬ ‫د رکورد فرقی نداشــت حاال قاعده این شده بود که «به خبر‬ ‫نباید رحم کرد»‪.‬‬ ‫یک البی دل انگیز!‬ ‫هر چقدر کار کــردن در چادر مقابل کوبورگ ســخت‬ ‫و عرق ریز بود‪ ،‬نشســتن در البی هتل ماریوت لذت بخش‬ ‫و البته پر خبر! انجا به راحتی روزنامه نگاران مشــهور غربی‬ ‫قابــل دســترس بودنــد و البته می شــد افــرادی همچون‬ ‫محمدی نیا و بعیدی نــژاد را هم دید که گاهــی برای رفتن‬ ‫به محل اسکانشــان از کنارت رد می شدند و همین فرصت‬ ‫هم کافی بود که انها یــک جمله بگویند و تو در رســانه ات‬ ‫فخر بفروشی که یک منبع اگاه خبری به تو داده و از سایرین‬ ‫جلو افتاده ای‪.‬‬ ‫خبرنگاران متفاوت‬ ‫خوب به خاطر دارم ان گزارش از ســر بغض کســری‬ ‫ناجی خبرنگار معروف بی بی سی را! وقتی روی ناو امریکایی‬ ‫ایســتاده بود و از حرکــت نــاوگان نظامی به ســمت ایران‬ ‫خبر مــی داد‪ .‬حــاال او چند صندلــی ان طرف تــر در چادر‬ ‫خبرنگاران کنار ما نشسته بود و برای گزارش های عصرگاهی‬ ‫و شــبانه اش تکست می نوشــت و البته به رسم سابق کمتر‬ ‫گزارشی بود که در ان جمالتی نه از سر تحلیل واقعی و خبر‬ ‫و بلکه با چاشنی جهت گیری های انگلیسی نمایان نباشد‪.‬‬ ‫و البته چند صندلی جلوتــر از او نیلوفر پور ابراهیم هم برای‬ ‫صدای امریکا گزارش تهیه می کــرد‪ .‬از این ها که بگذریم‬ ‫خبرنگاران دیگری همچون کاملیا انتخابی فر و هانا کاو یانی‬ ‫هم بودند که هر کــدام برای تهیــه مــواد الزم بنگاه های‬ ‫رسانه ای شان کار می کردند‪.‬‬ ‫دیپلمات ارام و خندان!‬ ‫مثلث این فرصت را به من داده اســت که چند باری‬ ‫برای مصاحبــه اختصاصی بــه دفتر علی اکبــر صالحی‬ ‫بروم‪ .‬یک انســان با اخالق که وقتی حرف می زند دقیقا‬ ‫می داند از کجا شــروع کند و چگونه سخنانش را به پایان‬ ‫ببرد‪ .‬او با دولت های مختلفــی کار کرده‪ ،‬هم برای همه‬ ‫احتــرام قایل اســت و هم همه روســای ســابقش برای‬ ‫او احترام قا ئــل اند‪ .‬او در این ســفر خیلی کــم به میان‬ ‫رســانه ها امد ولــی خیلی زیــاد مذاکره کرد‪ .‬بــا همتای‬ ‫امریکایی اش ســاعت های فراوانی در کوبورگ مذاکره‬ ‫کرد و فقط یک بــار تصویری از پیــاده روی او در خیابان‬ ‫منتشر شــد که برخالف لوزان کســی در کنارش نبود‪ .‬در‬ ‫چهره او البتــه در تمام روزهای مذاکــرات هنوز اثار طی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫درست در شــرایطی که تیم مذاکره کننده از اتاقی به‬ ‫اتاق دیگر می رفت و جلســات متعددی برگزار می کرد یک‬ ‫خبر فضای رسانه ای را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬یکی از منتقدان‬ ‫پرو پا قرص محمد جواد ظریف در تهران گفته بود که دست‬ ‫و پای کســی را که توافق بد را امضا کند می شــکنیم! این‬ ‫برای محمد جواد ظریف که طبعی لطیف دارد و البته شاید‬ ‫زودرنج ترین وزیر کابینه هم باشــد حتما سخت بوده است‪.‬‬ ‫این البته تنهــا اظهارنظری نبود که بــرای مذاکره کنندگان‬ ‫تلخی داشت‪.‬‬ ‫یکی از منتقدان هم در همان فاز زمانی گفته بود کاش‬ ‫علی اکبر صالحی به همراه تیم به وین نیامده بود‪ .‬او مدعی‬ ‫شده بود که اگر رئیس سازمان در ان سفر حضور نداشت ما‬ ‫امتیازات کمتری می دادیــم‪ .‬البته همزمان با این تحوالت‬ ‫یکی از نزدیکان محمود احمدی نژاد هم در مطلبی عجیب‬ ‫در همــان روزهای اول مدعی شــد توافق حاصل شــده و‬ ‫دیپلمات ها چند روزی اســت به همراه خانوادهای شان به‬ ‫وین گردی رفته اند و مشغول خرید هستند!‬ ‫سیاست‬ ‫حاال محمد جواد ظریف در تهران است و جان کری در‬ ‫واشنگتن‪ .‬روسای جمهورشان هم هر دو خوشحال از اینکه‬ ‫به انچه در نیو یورک در یــک گفت وگوی تلفنی توافق کرده‬ ‫بودند رســیده اند‪.‬اینجا در تهران اما حال و هوای دیگری‬ ‫حاکم است‪.‬‬ ‫دلواپس و دالور خیالش از این راحت است که هر انچه‬ ‫برای نظام به عنوان منافع ملی و خط قرمز مهم بود‪ ،‬حاصل‬ ‫شده است‪ .‬یک توافق عزتمندانه که با مدیریت هوشمندانه‬ ‫رهبری ما را هم به صنعت هسته ای رسانده و هم از تحریم ها‬ ‫رهانده است‪.‬حتی منتقدان سفت و سخت مذاکره کنندگان‬ ‫هم در مصاحبه ها و اظهاراتشــان دیگر مثل سابق نیستند!‬ ‫انچه اکنون برای همه مهم است اینکه اهل سیاست فضا‬ ‫را دوباره دو قطبی نکنند و این توافق شیرین انسجام ملی را‬ ‫موجب شود نه افتراق!‬ ‫اگر چه حتــی این توافــق کامــا ایده ال نباشــد اما‬ ‫مهم این اســت که یک موفقیت نســبی به دست اورده ایم‬ ‫که موجب شــد ثمره ‪ 12‬ســال مقاومت لبخند مردم باشــد‬ ‫و انســجام ملی و تثبیت نظام و پایان سیاســت تغییر نظام‬ ‫استکبار‪.‬‬ ‫روز واقعه‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫‪21‬‬ ‫پایان مناقشه ‪ 12‬ساله‬ ‫دوران بیماری مشهود بود‪ .‬حضور او در وین البته به یک‬ ‫شایعه د ر گوشی هم پایان داد؛ شایعه ای که می گفت او‬ ‫استعفا داده است‪.‬‬ ‫ظهر سه شنبه در وین چه خبر شد؟‬ ‫دو معاون اقای وزیر!‬ ‫در ایــن مدت تنهــا یک بار شــده کــه اختصاصی با‬ ‫مجیــد تخت روانچــی مذاکره کنیــم‪ .‬عید امســال وقتی‬ ‫به دفتر معــاون ظریف رفتیــم او را دیپلماتــی یافتیم که‬ ‫محافظه کارانه حرف می زند‪ .‬شــاید هم بــه دلیل این بود‬ ‫که تجربه مصاحبه با ما را نداشــت‪ .‬بســیار باهوش است‬ ‫و می گویند در کارش تبحر زیــادی دارد‪ .‬از قضا او هم از‬ ‫جمله افرادی اســت که در دوران احمدی نژاد بازنشســته‬ ‫شده بود مثل ظریف!‬ ‫در چند ســفری که همراه تیم هسته ای بودم روانچی‬ ‫همیشه در اف د رکورد ها در کنار عراقچی بوده و تالش کرده‬ ‫تا حرف های او را تکمیل کند‪.‬‬ ‫اما شــاید بعــد از ظریف ایــن ســید عباس عراقچی‬ ‫باشــد که برای مردم اشــنا و البته محبوب است‪ .‬دیپلمات‬ ‫حزب اللهی که جبهه رفته و لباس ســبز رنگ پاســداری را‬ ‫هم بر تن داشــته حاال کت و شلواری شــده و چندین ماه با‬ ‫کارکشته ترین دیپلمات های دنیا مذاکره کرده است‪ .‬شاید‬ ‫وقتی سید عباس عراقچی پیشانی ظریف شد در مذاکرات‬ ‫کســی گمان نمی برد که در طول مذاکره تــا این حد حرف‬ ‫بشنود حتی از رفقای سابقش!‬ ‫حاال او خیالش راحت است که پس از ماه های سخت‬ ‫مذاکره با یک توافق مهم در تهران اســت و از همه مهمتر‬ ‫این مدال که رهبــر انقالب بــه او و همکارانش لقب هایی‬ ‫همچون امین‪ ،‬متدین و دلسوز داده اند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫تهران انار دارد‬ ‫وین با تهران تفاوت های زیادی دارد؛ نه فقط به خاطر‬ ‫حمل و نقل عمومی خوب و ظا هر متفاوت مردمانش‪ ،‬بلکه‬ ‫به خاطر ســکوتی که هر روز و هر لحظــه در خیابان هایش‬ ‫حس می کنی‪.‬‬ ‫یــک ســکوت عجیــب؛ بــرای کســی که هــر روز‬ ‫خیابان های مرکز شهر تهران را طی می کند برای انجام کار‪،‬‬ ‫این حتما یک تفاوت اساسی است‪ .‬وقتی وین بودیم خیلی‬ ‫از ایرانی های مقیم انجا ما را که می دیدند سوال اولشان این‬ ‫بود‪ :‬چه خبر؟ هنوز توافق نشده؟ اما همیشه که اوضاع یک‬ ‫جور نیست‪ .‬یکبار هم یک نفر در اسانسور مترو به من گفت‬ ‫برایش هیچ فرقی نمی کند که توافق بشود یا نشود و اصال‬ ‫چه بر ســر مردم بیاید! اینجا در تهران امــا مردم هر لحظه‬ ‫اخبار را گوش می کردند‪ .‬یکی تمام امیــدش را به اخباری‬ ‫بســته بود که علوی و غرقی از وین مخابره می کردند و ان‬ ‫دیگری نگاهی هم به گزارش های از سر بغض خبرنگاران‬ ‫اپوزیسیون داشت‪.‬‬ ‫این وســط یک جمله هم ورد زبان خیلی ها شده بود؛‬ ‫خبر امد خبری در راه است‪.‬‬ ‫راســتی یک روز هم در وین عروسی شــده بود‪ ،‬یک‬ ‫عروسی مشکوک! در همان هتلی که همه مشغول مذاکره‬ ‫بودند‪ .‬عجب ابتکاری؛ جاسوس بوده اند یا عروس و داماد‬ ‫واقعی‪ ،‬ابتکار جالبی داشته اند!‬ ‫درســت در همــان روز عکســی دیدم از ســید عباس‬ ‫عراقچی؛ خسته و سر در دســت گرفته! ان شب هم که به‬ ‫کوبورگ رفتیم برای بریف شدن خســتگی از همان تیپ و‬ ‫هیبت دیپلماتی اش به سمت ما پرتاب می شد‪.‬‬ ‫«اقا کی بریم خیابان شادی کنیم؟» این سوال اهالی‬ ‫تهران از ما بود؛ وقتی چنــد روز زودتــر از توافق به تهران‬ ‫بازگشته بودیم تا مجله را اماده چاپ کنیم‪.‬‬ ‫تهران اما بعد از توافق حال و هوای عجیبی داشت‪.‬‬ ‫همه خوشحال بودند شهر خندید!‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫پایان‪ 13‬سال مناقشههسته ای میان ایران و غرب؛ این‬ ‫سرخطمهم ترینخبرهاوتیترنخسترسانه هایجهاندرروز‬ ‫سه شنبه گذشته بود‪ .‬مذاکرات سخت و نفسگیر هسته ای‪13‬‬ ‫ساله در دور اخر خود پس از‪ 18‬روز که طوالنی ترین مذاکرات‬ ‫بین المللی در طول تاریخ به شمار می رود‪ ،‬پایان یافت‪.‬‬ ‫این مذاکرات در استانه پایان ضرب االجل تعیین شده‬ ‫(دهم تیر)‪ ،‬از ششم تیرماه اغاز شــده بود و پس از دو نوبت‬ ‫تمدید‪ ،‬سه شــنبه گذشــته با دســتیابی به متن توافق جامع‬ ‫هســته ای به خط پایان خود رســید‪ .‬طرفیــن در پایان این‬ ‫مذاکرات توافق نامه ای را منتشــر کردند که در ‪ 100‬صفحه‬ ‫تنظیم شده و دارای پنج ضمیمه است‪.‬‬ ‫حاال این توافق باید به پایتخت ها برده شــده و پس از‬ ‫بررسی و تایید نهایی‪ ،‬رسمیت یابد‪.‬‬ ‫روحانــی‪ :‬اجرای قــدم به قــدم توافــق می تواند‬ ‫خشت های دیوار بی اعتمادی را بردارد‬ ‫حجت االسالم حســن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور پس از‬ ‫اعالم توافق هســته ای میان ایران و ‪ 5+1‬در سخنان رو در‬ ‫رو با مردم که به طور زنده از رسانه ملی پخش شد‪ ،‬گفت‪« :‬از‬ ‫طرفی موضوع مهم هسته ای ایران به موضوعی سیاسی و‬ ‫بین المللی تبدیل شده بود تا جایی که این موضوع مشمول‬ ‫فصل ‪ 7‬منشور سازمان ملل متحد شــد و در شورای امنیت با‬ ‫قطعنامه هایمتعددروبه روشدوازطرفدیگرنیزاینموضوع‬ ‫به ایران هراسی در جامعه و جهان تبدیل شده بود که ایران در‬ ‫پی ساخت سالح کشتارجمعی و هسته ای است‪».‬‬ ‫روحانــی ادامــه داد‪« :‬تحریم ها از لحــاظ اقتصادی‬ ‫فشــارهایی ایجاد کرده بود و شــرایط ســختی را در جامعه‬ ‫به وجود اورده بود‪ .‬گرچه همان طور که قبال گفتم تحریم ها‬ ‫هیچ گاه موفق نبود اما در زندگی مردم تاثیر خود را گذاشــته‬ ‫بود‪».‬رئیس جمهور خاطرنشــان کــرد‪« :‬در روزهای اولیه‬ ‫مذاکره طــرف مقابل بــه ما می گفــت که ایــران فقط صد‬ ‫سانتریفیوژ داشــته باشــد‪ ،‬بعد از بحث های فراوان به هزار‬ ‫رسیدند و ســپس این عدد به چهار هزار‪ .‬رســیدند و امروز در‬ ‫شرایطی توافق انجام شده که بیش از شش هزار سانتریفیوژ‬ ‫موجود است که پنج هزار ان در نطنز و هزار دستگاه در فردو‬ ‫باقی خواهد ماند و همه سانتریفیوژهای نطنز به غنی سازی‬ ‫ادامه می دهند‪».‬‬ ‫روحانــی تاکید کرد‪« :‬انهــا ابتدا می گفتنــد که مدت‬ ‫انجام توافق باید ‪ 20‬ســال به عالوه ‪ 10‬ســال باشد‪ ،‬سپس‬ ‫گفتند حرف اخرمان ‪ 20‬سال اســت و دیگر از صحبت خود‬ ‫کوتاه نخواهیم امد اما این ‪ 20‬سال در نهایت به ‪ 10‬سال و در‬ ‫مذاکرات روزهای اخیر به ‪ 8‬سال تقلیل پیدا کرد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور خاطرنشان کرد‪« :‬انها در مساله تحقیق‬ ‫و توسعه می گفتند که فقط تحقیق و توسعه راجع به ‪ IR1‬برای‬ ‫ایران امکان پذیر است که این حرفی مضحک و غیرمعقول‬ ‫بود چراکه ما ‪ IR1‬داشــتیم و ایــن نوع ســانتریفیوژ در حال‬ ‫فعالیت بود‪ .‬انها بعدها گفتند که حداکثر می توانیم در مورد‬ ‫‪ IR2‬تحقیق و توسعه انجام دهیم و در نهایت اظهار کردند که‬ ‫از ‪ IR8‬بیشتر امکان پذیر نیست اما انچه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران به دنبال ان بود ‪ IR6‬و ‪ IR8‬بود‪».‬‬ ‫وی ادامه داد ‪« :‬ما توافقی را می خواســتیم که در روز‬ ‫اجرای توافــق بالفاصله تزریق گاز ‪ UF6‬و ‪ IR8‬اغاز شــود و‬ ‫امروز به همین توافق دست یافته ایم‪».‬‬ ‫روحانی با اشــاره به ادعای غرب در مورد ر اکتور اراک‬ ‫اظهار کرد‪« :‬انها راجع به اراک می گفتند که ر اکتور می تواند‬ ‫در اراک بماند امــا به هیچ عنوان موضوع اب ســنگین معنا‬ ‫ندارد و این جز و خطوط قرمز قطعی ماست و امروز در شرایطی‬ ‫توافق انجام شــده که در متن توافق مشترک به صراحت از‬ ‫اب سنگین اراک یاد شده و ر اکتور اراک با همان ماهیت اب‬ ‫ســنگین و با ویژگی هایی که در توافق امده تکمیل خواهد‬ ‫شــد‪ ».‬او به ادعای غرب پیرامون ســایت فردو اشاره کرد و‬ ‫گفت‪« :‬انها نسبت به مساله فردو می گفتند که بر زبان اوردن‬ ‫و شنیدن نام فردو سخت اســت و نه شما از ان صحبت کنید‬ ‫و نه ما نیز ان را می شنویم؛ انها سپس اظهار کردند که نباید‬ ‫در فردو هیچ سانتریفیوژی وجود داشته باشد و در انجا مرکز‬ ‫تحقیقات ایزوتوپ های پایدار خواهد بود‪».‬‬ ‫رئیس جمهور افزود‪« :‬باالخره پــس از ماه ها چانه زنی‬ ‫گفتند که باید فقط یک ‪ 164‬سانتریفیوژ در فردو بماند و من‬ ‫امــروز می گویم در فردو بیش از هزار ســانتریفیوژ اســتقرار‬ ‫خواهد داشت و بخشی از فردو نیز برای تحقیق و توسعه در‬ ‫زمینه ایزوتوپ های پایدار خواهد بود‪».‬‬ ‫روحانی خاطرنشــان کرد‪« :‬انها در مــورد موضوع لغو‬ ‫تحریم ها می گفتند که هرگز امــکان لغو یکجای تحریم ها‬ ‫وجود ندارد و باید گام بــه گام این اتفاق بیفتــد و باید ماه ها‬ ‫م تا ســپس بــه تدریج تحریم ها‬ ‫بگذرد تا ما اعتماد پیدا کنی ‬ ‫را نه لغو‪ ،‬بلکــه تعلیق کنیم و بعدها چنانچــه اژانس گزارش‬ ‫مثبتی ارائه داد‪ ،‬مــا نیز اطمینان یافتیــم‪ ،‬تحریم ها گام به‬ ‫گام لغو شــود‪».‬رئیس جمهور تصریح کرد‪« :‬امروز به ملت‬ ‫شــریف ایران اعالم می کنم کــه طبق توافــق وین تمامی ‬ ‫تحریم ها حتی تحریم های تسلیحاتی‪ ،‬موشکی و اشاعه ای‬ ‫هم بــه صورتی که در قطعنامــ ه بوده لغو خواهد شــد و تمام‬ ‫تحریم های اقتصادی از جملــه تحریم های مالی‪ ،‬بانکی و‬ ‫تحریم های مربوط به بیمه و حمل و نقل و تحریم های مربوط‬ ‫ی و فلزات گرانبها به طور کامل لغو خواهد شد و‬ ‫به پتروشــیم ‬ ‫حتی تحریم تسلیحاتی هم کنار گذاشته می شود‪ .‬برای پنج‬ ‫ســال نوعی محدودیت و پس از ان تحریم ها به طور کامل‬ ‫لغو خواهد شد‪».‬‬ ‫رئیس جمهور با بیان اینکه در مــورد کاالی دومنظوره‬ ‫موضــوع در کمیته ای مورد بررســی قرار می گیــرد‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«می گفتند باید قطعنامه های سازمان ملل را شش ماه اجرایی‬ ‫کنیم تا بعد انها لغو شــود اما در روزهای اینــده که توافق در‬ ‫شورای امنیت به تصویب می رسد ‪ ،‬تمام شش قطعنامه قبلی‬ ‫لغو می شــود‪ .‬همچنین درباره اینکه پرونده ایران به صورت‬ ‫کامل از شورای امنیت به طور دائم خارج شود می گفتند باید‬ ‫اژانس گزارش دهد و ‪ 15‬یا ‪ 20‬ســال زمــان می برد اما امروز‬ ‫بدون درنظر گرفتن اژانس و بعد از اجرای توافق و ده سال بعد‬ ‫پرونده به طور کامل در شورای امنیت نخواهد بود‪».‬‬ ‫وی همچنین گفت‪« :‬اجرای توافق اغاز یک امتحان‬ ‫اســت‪ .‬اگر توافق به دقت و به خوبی اجرا شــد‪ ،‬قدم به قدم‬ ‫اجرای توافق می تواند خشــت های دیــوار بی اعتمادی را‬ ‫بردارد‪ .‬روشن است که ما امروز با دقت کامل کار خود را پیش‬ ‫می بریم بدون انکه بخواهیم به کشورهایی که در قبال ایران‬ ‫سابقه بدی دارند اعتماد کنیم‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه این توافق دو طرفه است و ما در‬ ‫توافق ژنو توافق نهایی را محک زدیــم‪ ،‬گفت‪« :‬اگر انها به‬ ‫توافق پایبند باشند ما هم بر توافق پایبندیم‪ .‬ملت ایران اگر‬ ‫عهد و پیمانی بســت‪ ،‬پای ان ایســتاده و ما پای این پیمان‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫می ایستیم به شرط انکه انها هم پای پیمان خود بایستند‪».‬‬ ‫رئیس جمهور با اشاره به اینکه امروز مرحله اول توافق‬ ‫است خاطرنشان کرد‪« :‬امروز هفت کشور درباره متن توافق و‬ ‫ضمائم پنج گانه ان به توافق رسیدند‪ .‬مرحله بعد این است که‬ ‫در روزهای اینده متن توافق و متن شورای امنیت‪ ،‬به شورای‬ ‫امنیت ســازمان ملل رفته و در انجا به تصویب می رسد‪ .‬این‬ ‫تصویب ذیل ماده ‪ 25‬و نه در فصل ‪ 7‬خواهد بود‪ .‬پس از ان‬ ‫توافق مراحلی دارد و باید در کشورها این مراحل ادامه یابد و‬ ‫پس از پایان این مرحله در روزی که نامش روز توافق اســت‬ ‫توافق اجرا می شود‪ .‬امروز روز بیانیه مشترک است ‪ .‬روز نهایی‬ ‫شدن‪ ،‬روز تصویب در شورای امنیت سازمان ملل است و روز‬ ‫توافق پس از حدود دو ماه روزی است که لغو همه تحریم ها‬ ‫به صراحت اعالم می شود‪».‬‬ ‫وی اظهار کرد‪« :‬در ان روز اقدامات ایران اغاز می شود‪.‬‬ ‫این اقدامات با لغو همه تحریم ها اغاز می شــود که البته ان‬ ‫هم زمانی طول می کشد و ممکن است بیش از دو ماه زمان‬ ‫نیاز باشــد‪ .‬امروز روزی اســت که کشــورهای بزرگ جهان‬ ‫فعالیت های هسته ای ایران را به رسمیت شمردند‪ .‬انها بعد از‬ ‫‪ 12‬سالاعالمکردندکهبهمادرزمینهفناوریهسته ایکمک‬ ‫می کنند‪،‬همهتحریم هابرداشتهمی شودوهمهقطعنامه های‬ ‫ظالمانه لغو می شــود و شــرایط عادی در رابطه با ایران اغاز‬ ‫می شود‪».‬رئیس جمهور تاکید کرد‪« :‬امروز یک پایان است و‬ ‫یک اغاز؛ پایان ظلم ها و اتهام های نابجا نسبت به ملت ایران‬ ‫و اغازی برای روند جدید‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه لبخند مردم همواره به ما امید داده‬ ‫و تصمیم و اراده انها به ما قدرت بخشــیده‪ ،‬گفت‪« :‬اعالم‬ ‫می کنم اگر کسی بخواهد نقد دلسوزانه بکند ازاد است اما من‬ ‫اجازه نمی دهم که امید مردم برای اینده درخشان این کشور و‬ ‫رونق اقتصادی و صلح و امنیت در کشور و منطقه مورد خدشه‬ ‫قرار گیرد و کسی بخواهد با دروغ و اتهام به امید و اعتماد مردم‬ ‫صدمه بزند‪ ».‬به هرحال انتظار می رفت حسن روحانی اندکی‬ ‫ملی تر صحبت کند‪ ،‬امری که متاسفانه رخ نداد‪.‬‬ ‫اینده را برمبنای توافق بنا می کنیم‬ ‫محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیــر خارجه ایران و رئیس هیات‬ ‫مذاکراتی ایران با ‪ 5+1‬در نشست پایانی وزیران خارجه ایران‬ ‫و ‪ 5+1‬بعد از صحبت های فدریکا موگرینی‪ ،‬مسئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا اعالم کرد‪« :‬امروز می توانست پایان‬ ‫امید باشــد اما ما فصل جدیدی از امید را اغــاز کردیم و این‬ ‫دستاورد متعلق به همگان است‪».‬‬ ‫او ســخنانش را اینگونه اغاز کرد‪« :‬اجازه بدهید که در‬ ‫اینجا از همه عزیزان و وزیران که این پروســه را اغاز کردند‬ ‫و ادامه دادند تــا بتوانیم به یک راه حل برد – برد دســت پیدا‬ ‫کنیم‪ ،‬تشــکر و قدردانی کنم‪ .‬به نظر ما انچــه امروز رخ داد‬ ‫پایان یک بحران غیرضروری و افق تــازه ای برای برخورد با‬ ‫مسائل جاری است‪».‬‬ ‫وزیر امور خارجه ایران ادامه داد‪« :‬اکنون به یک لحظه‬ ‫تاریخی رســیده ایم‪ .‬انچه امروز به دست امد برای همه یک‬ ‫توافق کامــل و جامع نیســت ولی بهترین چیزی اســت که‬ ‫می توانست به دست اید و این یک دستاورد برای همه است‪.‬‬ ‫ترتیبات مقرر برای موضوع پارچین با رعایت کامل‬ ‫خطوط قرمز خواهد بود‬ ‫همچنین علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی‬ ‫ ایران پــس از دیدار با یوکیا امانو دبیــرکل اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی اعالم کرد‪« :‬برای حل تمام مســائل گذشته از‬ ‫جمله ترتیبات مقرر بــرای موضوع پارچین بــا رعایت کامل‬ ‫خطوط قرمز توافق شد‪».‬‬ ‫نشست مشترک ایران و ‪5+1‬‬ ‫وزیران خارجه ایران و ‪ 5+1‬به همراه مسئول سیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا عکس یادگاری گرفتند‪.‬‬ ‫وزیران امور خارجه شــش کشــور انگلیس‪ ،‬فرانسه‪،‬‬ ‫امریکا‪،‬روسیه‪،‬چینوالمانبههمراهمحمدجوادظریفوزیر‬ ‫امور خارجه ایران فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی‬ ‫اتحادیه اروپا با حضور در مقر ســازمان ملــل در وین پس از‬ ‫‪ 22‬ماه به مذاکرات جامع هسته ای پایان دادند‪ .‬پس از این‬ ‫مراسم‪ ،‬نشست عمومی و پایانی وزیران خارجه ایران و ‪5+1‬‬ ‫در این دور از مذاکرات برگزار شد‪.‬‬ ‫اوباما‪ :‬هر اقدام کنگره را در ممانعت از اجرای توافق‬ ‫وتو می کنم‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا پس از قرائت بیانیه‬ ‫مشترک ایران و ‪ 5+1‬در سخنانی با بیان اینکه یک دیپلماسی‬ ‫امریکایی می تواند تغییر واقعی و معناداری را به وجود بیاورد‪،‬‬ ‫تغییراتی که کشــور ما و دنیا را امن تر می کند‪ ،‬گفت‪« :‬این‬ ‫توافق هماهنگ با سنت رهبری امریکا در دنیا است‪ .‬من هر‬ ‫اقدام کنگره را که بخواهد جلوی اجــرای موفقیت امیز این‬ ‫توافق را بگیرد وتو خواهم کرد‪».‬‬ ‫رئیس جمهورایاالت متحدهبابیاناینکهاکنونموضوع‬ ‫در ارتباط با وجود سالح هســته ای در خاورمیانه است‪ ،‬ابراز‬ ‫عقیده کرد‪« :‬امریکا از موضع قدرت در این ارتباط مذاکره کرد‬ ‫تا جلوی گسترش تسلیحات هسته ای را بگیرد‪».‬او با اشاره‬ ‫به تعهدات ایران در توافق انجام شده و اطمینانی که جامعه‬ ‫بین الملل از فعالیت های هسته ای ایران دست پیدا خواهد‬ ‫کرد و با بیان اینکه در این توافق خط قرمزها و پارادایم های ما‬ ‫رعایت شده و تمام راه های دسترسی به سالح های هسته ای‬ ‫بسته شــده ‪ ،‬گفت‪« :‬در این توافق راه های راســتی ازمایی‬ ‫فعالیت های هســته ای ایران درنظــر گرفته شــده و ایران‬ ‫نمی توانــد پلوتونیومی تولید کند که الزمه ســاخت ســاح‬ ‫هسته ای است‪».‬‬ ‫رئیس جمهــور امریکا بــا بیــان اینکه ایران دوســوم‬ ‫ســانتریفیوژهای خود را ذخیره می کند و این ســانتریفیوژها‬ ‫تحت نظــارت اســت‪ ،‬ادامــه داد‪« :‬براســاس توافقی که‬ ‫صورت گرفته ایران ‪ 98‬درصد اورانیوم غنی شده خود را کنار‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا گفت‪:‬‬ ‫«این توافــق هماهنگ با ســنت رهربی‬ ‫امریکا در دنیا است‪ .‬من هر اقدام کنگره‬ ‫را که بخواهد جلوی اجرای موفقیت امیز‬ ‫این توافق را بگیرد وتو خواهم کرد‪».‬‬ ‫فصل جدیدی در دیپلماسی باز شده است‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز پس از اعالم‬ ‫توافق ایران و گروه ‪ 5+1‬و قرائت بیانیه مشترک گفت‪ :‬فصل‬ ‫جدیدی در دیپلماسی باز شده است‪.‬‬ ‫فدریکا موگرینی در اغاز نشست مشترک ایران و‪ 5+1‬در‬ ‫جمع خبرنگاران گفت‪« :‬نشان دادیم با همکاری می توانیم‬ ‫بر مسائل فائق شویم‪ .‬تصمیماتی که ما امروز می گیریم فقط‬ ‫مربوط به برنامه هسته ای ایران نیســت و خیلی بیشتر از ان‬ ‫است که می تواند راه را برای فصل جدیدی در روابط بین الملل‬ ‫باز کند و نشان دهد دیپلماسی همکاری و هماهنگی می تواند‬ ‫بر دهه ها تنش و رودررویی فائق شود که این نشانه امید برای‬ ‫همه جهانیان است‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫ظریف مذاکره کننده ای ســخت‪ ،‬میهن دوست و‬ ‫مورد احترام است‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا نیز در یک کنفرانس‬ ‫خبری در ویــن در خصوص توافق میان ایــران و گروه ‪1+5‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬این توافق خوبی است که ما به دنبال ان بودیم‪.‬‬ ‫این توافق به صورت مرحله ای اجرا می شود‪».‬‬ ‫او درباره ســطح مجاز غنی ســازی اورانیــوم در ایران‬ ‫ق گفت‪« :‬این سطح از غنی سازی اورانیوم برای‬ ‫بر اساس تواف ‬ ‫استفاده های صلح امیز کافی اســت‪ .‬ایران با توقف فعالیت‬ ‫دستگاه های ســانتریفیوژ پیشــرفته موافقت کرده است‪».‬‬ ‫وزیر خارجه امریکا افزود‪« :‬ایران همچنین فعالیت هسته ای‬ ‫را در تاسیسات فردو متوقف خواهد کرد‪ .‬بازرسان می توانند‬ ‫از بخش های مختلف هسته ای از معادن اورانیوم گرفته تا‬ ‫مراکز هسته ای بازرســی کنند‪ .‬ما هیچ گاه با ملت ایران نزاع‬ ‫نداشــته ایم و به برکت این توافق مسائل تغییر خواهد کرد و‬ ‫باتوجه به تعهداتی که ایران پذیرفته‪ ،‬تحریم های ایران لغو‬ ‫می شود‪ .‬وقتی ایران به تعهدات خود عمل کند تحریم های‬ ‫این کشور به تدریج لغو می شود‪».‬‬ ‫کری با بیان اینکه این توافق سراغاز تعامل بین ایران‬ ‫و جامعه بین المللی خواهد بود‪ ،‬ظریــف را مذاکره کننده ای‬ ‫سخت و میهن دوســت و مورد احترام خواند و گفت‪« :‬حتی‬ ‫وقتی کار ســخت می شــد اخــر جلســات را با لبخنــد ترک‬ ‫می کردیم‪».‬‬ ‫وزیر خارجه امریــکا با بیان اینکه مــا تعامل عمیقی با‬ ‫کنگره خواهیم داشت و با انها صحبت خواهیم کرد‪ ،‬تصریح‬ ‫کرد‪« :‬فکر نمی کنم مردم امریکا حاضر شون د امریکا به دنیا‬ ‫پشت کند‪ .‬این فرصت به وجود امده که ما رابطه را بهتر کنیم‪.‬‬ ‫این فرصت و امکان به وجود امده که ایران برنامه صلح امیز‬ ‫هسته ای داشته باشد و بتواند سالح بگیرد‪».‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که برای مردم ایران مهم است‬ ‫که در چه پروسه ای تحریم ها علیه کشورشان لغو خواهد شد‬ ‫و اینکه چه تضمینی وجود دارد دولت بعــدی امریکا به این‬ ‫تعهد پایبند باشد‪ ،‬گفت‪« :‬در این توافق یک سری گام های‬ ‫ص قید شــده و ایران قبول کرده که انهــا را بپذیرد و‬ ‫مشــخ ‬ ‫فرصتی برای ایران جهت اعتمادسازی به وجود امده‪».‬‬ ‫کری با اشــاره به برخی تعهدات ایــران در این توافق‬ ‫گفت‪ 60« :‬روز دیگر بررسی این موضوع در کنگره به پایان‬ ‫می رســد و چند ماه بعد اژانس گــزارش خــود را در ارتباط با‬ ‫فعالیت های ایران تکمیل می کند‪».‬‬ ‫وزیر خارجــه امریکا بــا بیــان اینکه بحث زمــان رفع‬ ‫تحریم ها بستگی به سرعت ایران دارد تصریح کرد‪« :‬عمیقا‬ ‫معتقدم که اگر ایران به صورت کامل این توافق را انجام دهد‬ ‫کسی فکر نمی کند به این توافق پشت کند که ایران بار دیگر‬ ‫به سمت غنی سازی برود‪».‬‬ ‫کری با بیان اینکه ایران دو سال است اقدامات خود را در‬ ‫راستای اینکه نمی خواهند بمب اتم بسازند اغاز کرده‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«هرکسی رئیس جمهور امریکا شــود حکمت این توافق را‬ ‫خواهد دید و اجازه می دهد که این توافق بماند‪».‬‬ ‫او در پاســخ به این ســوال که ایت الله خامنه ای بارها‬ ‫بدبینی اش را نســبت به امریکا اعالم کرده و از ســوی دیگر‬ ‫شما از کجا این تضمین را دارید که ایران به مانند سال ‪2009‬‬ ‫برخالف توافق انجام شده عمل نکند‪ ،‬گفت‪« :‬اول از همه‬ ‫من نگفتم که این اطمینان را دارم و به روشنی گفتم که نفس‬ ‫امضای این توافق به این معنا نیست که به خودی خود تمام‬ ‫چالش های پیش رو را از بین می برد‪ .‬من به شــما نگفتم که‬ ‫همه چیز بدون هیچ گونه ســوءتفاهمی به ســمت شفافیت‬ ‫می رود‪».‬وزیر خارجه امریکا بــا تاکید بر اینکه ما منتظر این‬ ‫هستیم که ایران تعهدات خود را اجرایی کند تاکید کرد‪« :‬ما‬ ‫اینجا نمی ایســتیم که این تضمین و تعهــد را بدهیم که هر‬ ‫قدم ‬ ‫ی که ایران برمی دارد در راستای اجرای توافق است‪ .‬ما‬ ‫ساز و کار کافی برای پاسخگو کردن ایران پیش بینی کرده ایم‬ ‫و معتقدیم که ایــن توافق منافع و امنیــت را تامین می کند و‬ ‫انتظار داریم که در روزهای اینده این جریان به راه افتد‪».‬‬ ‫امروز می توانست فصل پایان امید باشد اما ما فصل جدیدی‬ ‫از امید را اغاز کردیم و این دســتاورد متعلق به همه اســت و‬ ‫ان شاءالله بر اساس ان اینده را بنا می کنیم‪».‬‬ ‫‪23‬‬ ‫می گذارد‪ ،‬در حال حاضر ذخایر اورانیوم ایران می تواند ‪10‬‬ ‫سالح اتمی تولید کند و این ذخایر کاهش پیدا می کند‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه این ذخایر تا ‪ 15‬ســال اینده به همین‬ ‫مقدار می ماند گفــت‪« :‬ایــران از طریق تاسیســات اراک‬ ‫نمی تواند پلوتونیوم تولید کند و سوخت نیروگاه از این کشور‬ ‫برای ‪ 15‬سال اینده خارج خواهد شد و تاسیسات اب سنگین‬ ‫تولید نخواهد کرد‪».‬‬ ‫اوبامــا در ادامه گفت‪« :‬ما در موقعیتی هســتیم که از‬ ‫تعهدات ایران راســتی ازمایی کنیم و مبنای کار فقط اعتماد‬ ‫نیست‪ .‬بازرسان سازمان انرژی اتمی ‪ 24‬ساعته به تاسیسات‬ ‫ایران‪ ،‬چرخه ســوخت و غنی ســازی و تولید ان دسترســی‬ ‫خواهند داشت تا اطمینان الزم را حاصل کنند‪ .‬برخی از این‬ ‫تدابیر تا ‪ 25‬سال اعمال می شود‪ .‬بازرسان به هر چه مظنون‬ ‫باشند از ان بازرسی می کنند‪ .‬بازرســان اژانس به هرچه الزم‬ ‫باشد و هروقت که باشد دسترسی خواهند داشت و این دائمی‬ ‫ است‪ ».‬او با بیان اینکه درصورتی که ایران به تعهدات خود‬ ‫عملکندتحریم هاکم کملغومی شودکهاینتحریم هاشامل‬ ‫تحریم های امریکا و شورای امنیت است‪ ،‬لغو تحریم ها علیه‬ ‫ایران را تدریجی خواند و گفت‪« :‬ایــران باید تعهدات خود‬ ‫را اجرا کند و پروسه این توافق ده ساله است تا تحریم ها لغو‬ ‫شــود‪ .‬از جمله موارد این موضوع رفع محدودیت سالح ها و‬ ‫موشک های هسته ای در طول پنج سال است‪».‬‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده با بیــان اینکه این توافق‬ ‫مصوبه شورای امنیت را به همراه خواهد داشت و اگر ایران از‬ ‫این توافق تخطی کند تحریم ها برمی گردد‪ ،‬گفت‪« :‬جامعه‬ ‫بین المللی از این توافق اســتقبال می کند‪ .‬کنگره می تواند‬ ‫استثنایی گراییایرانی‬ ‫مقاله ای از کیهان برزگر پیرامون پیامدهای توافق هسته ای‬ ‫مریم رضایی‬ ‫مترجم‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پس از چند ســال دنیا باالخره نظاره گر حصول توافق‬ ‫جامع هســته ای بین ایران و قدرت های جهان بود‪ .‬بســیار‬ ‫مهم است بدانیم این توافق چگونه می تواند همکاری ایران‬ ‫و امریکا را برای حل و فصل مشکالت منطقه افزایش دهد‪.‬‬ ‫چشم انداز یک توافق هسته ای تا حد زیادی مرهون‬ ‫اقدامات اعتمادســازی ایران نسبت به امریکا در داخل این‬ ‫کشور است‪ ،‬به طوری که حســین امیرعبداللهیان‪ ،‬معاون‬ ‫وزیر امور خارجه ایــران‪ ،‬در مصاحبه ای که اخیرا با شــبکه‬ ‫سی ان ان داشت‪ ،‬از «تاثیرگذاری مثبتی» که‬ ‫امریکا در مذاکرات هســته ای اخیــر به جای‬ ‫گذاشــته‪ ،‬ســخن گفت‪ .‬هر گونــه همکاری‬ ‫معنــادار بین ایــران و امریکا در مورد مســائل‬ ‫منطقه ای نیز نیازمند تغییر سیاست های داخلی‬ ‫ایران نسبت به اهداف امریکا در منطقه است‪.‬‬ ‫دیــدگاه غالــب در امریکا این اســت که‬ ‫قــدرت سیاســت منطقــه ای ایــران عمدتا بر‬ ‫شکل دهی ائتالف هایی با طرف های دوست‬ ‫مانند حزب اللــه‪ ،‬حماس و جناح های شــیعی‬ ‫در عراق و یمن مبتنی اســت‪ .‬در حالی که این‬ ‫ائتالف ها بــرای سیاســت منطقــه ای ایران‬ ‫سودمند هستند‪ ،‬نباید نادیده گرفت که پیگیری‬ ‫سیاست حفظ فعاالنه امنیت و منافع ملی ایران‬ ‫در مســائل منطقه ای مــورد حمایــت تمامی‬ ‫ نیروهای سیاسی داخلی ایران است‪.‬‬ ‫محمدجواد ظریف‪ ،‬لــزوم ایجاد ثبات و‬ ‫امنیت و مبارزه با ترور یسم و افراطی گرایی را در‬ ‫منطقه گســترده تری از خلیج فارس مورد تاکید قرار خواهد‬ ‫داد‪ .‬در واقع‪ ،‬حفاظت از منافع ایدئولوژیک و ژئوپلتیک ایران‬ ‫در عراق‪ ،‬ســوریه و یمن در سیاســت خارجی ایران دائمی ‬ ‫است که هم حمایت سیاست گذاران و هم عامه مردم ایران‬ ‫را به دنبال دارد‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬در سال های گذشــته‪ ،‬امریکا و متحدان‬ ‫منطقه ای اصلی ان مانند عربســتان ســعودی و اسرائیل‪،‬‬ ‫سیاست به حداقل رســاندن نقش و نفوذ ایران در منطقه را‬ ‫دنبال کرده اند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬ایران در کنفرانس صلح ژنو‬ ‫با موضوع سوریه دعوت نشــد‪ ،‬چون از نظر این کشورها در‬ ‫بحران ســوریه نقش دارد‪ .‬این اتهام عربستان سعودی در‬ ‫حالی است که حمالت خود به یمن را با ادعای محدودسازی‬ ‫قدرت منطقه ای ایران توجیه می کند‪ .‬بدون شک‪ ،‬تالش ها‬ ‫برای کاهش وسعت فعالیت های هسته ای ایران‪ ،‬به هدف‬ ‫محدود کردن نقش رو به قدرت منطقه ای این کشور صورت‬ ‫می گیرد‪.‬‬ ‫از این نظر‪ ،‬یکی از دیدگاه های امریکا این اســت که‬ ‫لغو تحریم ها و ســپس دســتیابی ایران به ‪ 100‬میلیارد دالر‬ ‫اموال بلوکه شــده خود‪ ،‬این کشــور را در مسائل منطقه ای‬ ‫مدعی تر خواهد کرد‪.‬‬ ‫این سیاست به ایجاد بحث های سیاسی درون ایران بر‬ ‫سر اهداف امریکا در منطقه منجر شده که می تواند به ضرر‬ ‫امنیت و منافع ملی ایران باشد‪ .‬بیشــتر اقدامات منطقه ای‬ ‫ایران در واکنش به سیاست های سلطه جویانه امریکا بوده‬ ‫که هدف ان به انزوا کشاندن ایران است‪.‬‬ ‫با وجود همه اینها‪ ،‬ایران لزومــا حامی ازمایش کردن‬ ‫قدرت امریکا یا عربستان ســعودی در سوریه‪ ،‬عراق یا یمن‬ ‫نیســت‪ ،‬چرا که این کار رقبا را به ضرر نقش منطقه ای ایران‬ ‫قدرتمندتر می کند‪ .‬استراتژی ایران این نیست که بین منطقه‬ ‫و غرب بایستد‪ .‬یک رویکرد سنتی در ایران می گوید توسعه‬ ‫روابط با غرب موجــب افزایش قدرت در منطقه می شــود و‬ ‫بازیگران بزرگ منطقه مثل عربستان سعودی‪ ،‬مصر و ترکیه‬ ‫را وادار به اتخاذ روابطی نزدیک تر با ایران می کند‪ .‬طرفداران‬ ‫جهانی ســازی و تکنوکرات هایی مانند محمــد نهاوندیان‪،‬‬ ‫رئیس دفتر روحانی و بیژن زنگنــه‪ ،‬وزیر نفت‪ ،‬معتقد به این‬ ‫دیدگاه هستند‪ .‬در حقیقت‪ ،‬روحانی در کمپین تبلیغاتی خود‬ ‫جزئیات توافق را بررسی کند‪ .‬دولت نیز اطالعات الزم را در‬ ‫اختیار کنگره قرار خواهد داد‪».‬‬ ‫احتمال کارشکنی مخالفان اجرای توافق وجود دارد‬ ‫وزیر امور خارجه المان پس از بیانیه مشترک هسته ای‬ ‫ایــران و ‪ 5+1‬گفت‪« :‬من بدون هیــچ توهمی می گویم که‬ ‫تمام مسائل مربوط به ایران در نتیجه این توافق حل خواهند‬ ‫شد‪».‬فرانک والتر اشتاین مایر‪ ،‬وزیر امور خارجه المان پس‬ ‫از اینکه ایران و گروه ‪ 5+1‬پس از رایزنی های سخت و فشرده‬ ‫تکمیل متن برنامــه جامع اقدام مشــترک را اعالم کردند‪ ،‬با‬ ‫استقبال از این بیانیه گفت‪« :‬نمی توان غیرمحتمل دانست‬ ‫که انهایی که با حصول یک توافق مخالف بودند اکنون برای‬ ‫ی در اجرای ان تالش خواهند کرد‪».‬‬ ‫کارشکن ‬ ‫گفته بود ابتدا باید سراغ «کدخدا» برویم و سپس روابط مان‬ ‫را با بقیه دنیا توسعه دهیم‪.‬‬ ‫دیدگاه دیگری می گوید افزایش قدرت ایران در منطقه‬ ‫از طریق ایجاد ائتالف های سیاســی با کشورهای دوست‬ ‫منطقه و احزاب سیاسی به ارزش استراتژیک ایران می افزاید‬ ‫و کشورهای غربی را به مشارکت جویی و همکاری با ایران در‬ ‫مدیریت مسائل منطقه ای می کشــاند‪ .‬طرفداران رویکرد‬ ‫منطقه گرایی در سیاست خارجی ایران این دیدگاه را دارند‪.‬‬ ‫این روند در شــورای عالی امنیت ملی و مجلس ایران قوی ‬ ‫اســت و در مواضع علی الریجانی‪ ،‬محســن رضایی و علی‬ ‫شمخانی مشهود است‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که ایران تحت تاثیر سیاست های‬ ‫داخلــی و فرهنــگ سیاســی خــود به دنبال یک سیاســت‬ ‫منطقه ای مستقل بر اساس «استثنایی گرایی» ایرانی است‬ ‫که بر عام گرایی منطقــه تاریخی خود و لــزوم ایفای نقش‬ ‫مناسب‪ ،‬متناســب با منابع قدرت در منطقه‪ ،‬و نیاز به تعامل‬ ‫با غرب و به خصــوص امریــکا در یک فضای‬ ‫مشارکتی متمرکز خواهد شد‪.‬‬ ‫از نظر ایران‪ ،‬ماهیت مســائل منطقه ای‬ ‫فعلی باتوجه به ویژگی ها و موقعیت های متنوع‬ ‫جغرافیایــی و تاریخی‪ ،‬از کشــوری به کشــور‬ ‫دیگر فرق دارد‪ .‬در این فضا‪ ،‬ایران به دنبال راه‬ ‫حل هایمنطقه ایبرایمسائلمنطقه ایاست‬ ‫تا بتواند نقش منحصر به فرد خــود را ایفا کند‪.‬‬ ‫این سیاســت که گاهی در برخی جوامع غربی‬ ‫و عربی سیاســت منطقه ای «توســعه طلبانه»‬ ‫ایران نامیده می شود‪ ،‬لزوما به این معنا نیست‬ ‫که ایران می خواهد نقــش دیگر بازیگران را به‬ ‫نفع خود تضعیف کند‪.‬‬ ‫یک پرســش مداوم در غرب این اســت‬ ‫که ایا سیاســت منطقه ای ایران بعــد از توافق‬ ‫هســته ای تغییر می کند یــا نه‪ ،‬اما بررســی ها‬ ‫انتظارات و واقعیت های سیاست های داخلی‬ ‫ایران را نادیده می گیرد‪ .‬رکن اصلی استراتژی‬ ‫منطقه ای ایران که به دنبال یافتن راه حل های سیاســی در‬ ‫فضای ایجاد دولت های فراگیر است‪ ،‬از حمایت داخلی در‬ ‫ایران برخوردار اســت‪ .‬در حقیقت‪ ،‬مبارزه با تروریست های‬ ‫داعــش و جبهــه النصــره در عــراق و ســوریه‪ ،‬و کمک به‬ ‫دولت عراق برای حفظ حاکمیت خــود و رویکرد صبورانه و‬ ‫مسئولیت پذیر ایران نسبت به بحران یمن‪ ،‬در سیاست های‬ ‫داخلی این کشور مشروع و قانونی تلقی می شوند‪ .‬در چنین‬ ‫شــرایطی‪ ،‬هر گونه همکاری ایران و امریکا در مورد مسائل‬ ‫منطقه ای مستلزم ان است که ایران همکاری با امریکا را یک‬ ‫شکست تلقی نکند‪ .‬در این صورت‪ ،‬یک توافق هسته ای به‬ ‫دولت روحانی این فرصت را می دهد که مخاطبان داخلی را‬ ‫نسبت به ارزش این همکاری بیشتر متقاعد کند‪.‬‬ ‫منبع ‪ :‬المانیتور‬ ‫این چادر سفیدرنگ‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫پشت پرده مذاکرات وین چه می گذشت؟‬ ‫روح اهلل فقیهی‬ ‫‪4‬‬ ‫روزنامه نگار‪ /‬وین‬ ‫بحث هــای مرتبط بــا «مناقشــه هســته ای ایران»‬ ‫سال هاست درصدر اخبار دنیاســت‪ .‬مناقشه ای که نزدیک‬ ‫به دو دهه‪ ،‬بــا فراز و نشــیب های متعددی رو بــه رو بوده و‬ ‫باعث اعمال تحریم های غیرقانونی علیه جمهوری اسالمی‬ ‫ایران شده اســت‪ .‬پس از دوران ریاست جمهوری محمود‬ ‫احمدی نــژاد و روی کارامدن حســن روحانــی و همچنین‬ ‫سپردن ریاست تیم هســته ای به دکتر محمد جواد ظریف‪،‬‬ ‫مذاکرات در وین یا ژنو برگزار می شود‪ .‬اما اخبار مذاکرات که‬ ‫همواره نبض اتفاقات دنیاست و در ایران نیز‪ ،‬میلیون ها نفر‬ ‫در انتظار اخبار انند‪ ،‬چگونه تهیه می شود؟ اساسا خبرنگاران‬ ‫و گزارشگران‪ ،‬کجا مستقرند و چگونه «روز» خود را «شب»‬ ‫می کنند؟‬ ‫گفت گوهای اتمــی همواره میزبان تعــداد کثیری از‬ ‫نمایندگان رســانه ها به ویژه خبرنگاران ایرانی بوده اســت‪.‬‬ ‫روزهــای اول خبرنگاران‪ ،‬بشــاش و قبراق ســعی می کنند‬ ‫مهمترین اخبار و حواشی مرتبط با مذاکرات را شکار کنند و ان‬ ‫را به بهترین نحو در اختیار مخاطب قرار دهند‪ ،‬اما کم کم با‬ ‫ِ‬ ‫تو گوها و تمدید روزهای‬ ‫طوالنی شدن متعارف و‬ ‫معمول گف ‬ ‫اقامت‪ ،‬خبرنگاران بیش از پیش کالفه شده و دچار سکون‬ ‫و یکنواختی می شوند؛ سکونی که صبر انان را خیلی زودتر‬ ‫از مردم سرزمین شــان‪ ،‬لبریز می کند‪ .‬در مذاکرات وین که‬ ‫تو گوهای اتمی ایران و ‪ 5+1‬اعالم شــده بود‪،‬‬ ‫دور اخر گف ‬ ‫محوطه ای وسیع در مقابل هتل کوبورگ که محل برگزاری‬ ‫مذاکرات اســت‪ ،‬به خبرنگاران اختصــاص یافته و چادری‬ ‫سفید در انجا برافراشته شــده که توجه رهگذران را حتی از‬ ‫دوردســت به ســوی خود جلب می کند‪ .‬چندین خیابان ان‬ ‫طرف تر تا هتل های «کوبورگ» و «ماریوت» به شدت تحت‬ ‫مراقبت نیروهای امنیتی است و به جز خبرنگاران‪ ،‬ان هم با‬ ‫ارائه کارت مخصوص‪ ،‬به احدی اجــازه عبور از ان مناطق‬ ‫داده نمی شــود‪ .‬پس از ورود به این چادر و عبــور از دروازه‬ ‫امنیتی محافظت شده‪ ،‬با انواع و اقسام رسانه های تصویری‪،‬‬ ‫رادیویی و مکتوب از شرق و غرب کره خاکی مواجه می شویم‬ ‫که مستمرا مشغول تهیه گزارش و خبر برای مخاطبان خود‬ ‫هستند‪ .‬کمی انســوتر‪ ،‬مســئوالن برگزاری این مذاکرات‪،‬‬ ‫نوشیدنی های داغ انرژی زا تدارک دیده اند تا اصحاب کالفه‬ ‫ رسانه ها را در یکی از مهترین اتفاقات نیم قرن گذشته یاری‬ ‫دهند‪ .‬در میان انبــوه خبرنگاران حاضر در چــادر‪ ،‬ایرانیان‬ ‫حضوری «چشــمگیر» اما «کم تاثیــر» دارند کــه این در‬ ‫وهله اول بــه ضعف وزارت خارجه و ســپس بــه خبرنگاران‬ ‫باز می گردد‪ .‬درحالی که برخی خبرنــگاران وطنی در انتظار‬ ‫خبر در چادر‪ ،‬جا خشک کرده و با گوشی های هوشمند خود‬ ‫در گروه های تلگرام و وایبر چرخ می زنند و بعضا مخاطب خود‬ ‫را تنها گروهی ‪ 200‬نفره در موبایل می دانند‪ ،‬همتایان شرقی‬ ‫و به ویژه غربی انها از این ســو به ان ســو دویده تا ناب ترین‬ ‫اخبار پشت پرده را شکار کنند و میلیون ها نفر را با اخبار خود‪،‬‬ ‫شگفت زده کنند؛ سوگمندانه اما‪ ،‬این تالش ستودنی‪ ،‬باعث‬ ‫فاصله محسوس رسانه های وطنی و غربی در پوشش اخبار‬ ‫مذاکرات شــده‪ ،‬به طوری که حســاس ترین و حیاتی ترین‬ ‫اخبار‪ ،‬بدون مزاحمت چندانی از ســوی خبرنگاران ایرانی‪،‬‬ ‫به رســانه های مطرح غربی اختصاص یافته اســت‪ .‬با این‬ ‫حال نباید فعالیت و پوشش خبری تاثیرگذار برخی خبرنگاران‬ ‫ایرانی را نادیده گرفت که با کمترین امکانات‪ ،‬اخباری مهم و‬ ‫جریان ساز را در فضای بین الملل ایجاد کرده اند‪.‬‬ ‫کم ‬ ‫ی ان طرف تر از چادر مخصوص خبرنگاران‪ ،‬هتل‬ ‫«ماریوت» قرار دارد که اکثر اوقات‪ ،‬میزبان مذاکره کنندگان‬ ‫ایرانی‪ ،‬غربی و شرقی بوده است‪ .‬خبرنگاران امریکایی نیز‬ ‫در این هتل گران قیمــت که اقامت در ان شــبی ‪ 250‬یورو‬ ‫اب می خورد‪ ،‬ساکن هستند و در البی شیک و مجلل ان‪ ،‬با‬ ‫یکدیگر تبادل نظر کرده و ساعت ها در کمین دیپلمات های‬ ‫غربــی و ایرانی می مانند تا خبــری «نو» دســت و پا کرده و‬ ‫گزارشی تاثیرگذار منتشر کنند‪.‬‬ ‫با همه این اوصاف‪ ،‬اصحاب رسانه در اطراف تیم های‬ ‫مذاکره کننــده‪ ،‬در اینجــا حول یک چیز فعالیــت می کنند‪،‬‬ ‫ان هم مذاکــرات هســته ای‪ ،‬و در این میــان‪ ،‬نمی گذارند‬ ‫احدی از دیپلمات هــا از چنگ انان بگریــزد و با دیدن انان‬ ‫پرسان پرسان به ســمت انان رفته تا موضوعی تازه در باب‬ ‫مذاکرات را پوشش دهند؛ برخی دیپلمات ها چون «هانس‬ ‫دیتر لوکاس» معاون وزیر خارجه المان یا «محمد نیا» مشاور‬ ‫حقوقی وزیر خارجه ایران بسیار خوش برخورد و صبورانه به‬ ‫خبرنگاران همیشه منتظر پاسخ می دهند و محبوب این جمع‬ ‫شده اند‪ ،‬برخی دیگر نیز مانند «اجای شارما» کاردار غیر دائم‬ ‫انگلیس در ایران و «جیمز تیبی» مشاور ارشد وندی شرمن‬ ‫در امور کنترل تســلیحات و امنیت بین المللی با چشم غره‪،‬‬ ‫خبرنــگاران را از خــود دور می کننــد و موجبــات ناراحتی و‬ ‫دلخوری اهالــی این چادر ســفید رنگ را فراهــم می کنند‪.‬‬ ‫ماریوت‪ ،‬اما شاید یکی از بهترین منابع خبری رسانه ها باشد‪.‬‬ ‫جالب انکه چندین بار مری هارف مشــاور امور استراتژیک‬ ‫جان کری در البی این هتــل‪ ،‬در حال ارائه خــط خبری به‬ ‫خبرنگارانی مانند جی ســالمان از وال استریت ژورنال دیده‬ ‫شدند‪ .‬در این میان‪ ،‬فردی از هیات اعزامی امریکا حضوری‬ ‫قابل تامل در میان رســانه ها به ویژه نمایندگان رســانه های‬ ‫ایرانی دارد؛ این مرد‪ ،‬دیپلماتی است مسلط به زبان فارسی‬ ‫که همواره امثال و حکم را چاشنی سخنان خود می کند؛ نام‬ ‫او را دیگر این روزها کمتر کســی اســت که نشناسد‪ ،‬او الن‬ ‫ایر است‪ .‬کسی که نمایندگان رســانه های ایران همواره با‬ ‫تماشای او اه از نهادشان بلند می شود که چرا‪ ،‬چون اویی به‬ ‫نمایندگی از کشورمان در این اطراف نیست؟!‬ ‫او که در روند مذاکرات و اگاهی از خواســته ها و نگاه‬ ‫احتمالی ایران به پیشنهادات تهران در داخل اتاق مذاکرات‬ ‫نقشــی مهم ایفا می کنــد‪ ،‬هر ازگاهی با ورود بــه البی هتل‬ ‫ماریوت و چادر خبرنگاران با انها گرم گرفته و با شوخی ها و‬ ‫تکیه کالم های ایرانی و باالخص سیاسی مانند «دلواپس»‬ ‫و امثالهم‪ ،‬با مخاطبان خود که خبرنگاران ایرانی هســتند‪،‬‬ ‫ارتباط صمیمانه و گرمــی برقرار می کند و از ســوی دیگر‪،‬‬ ‫وظیفه خود را که جمــع اوری تحلیل و اطالعــات دقیق از‬ ‫شرایط موجود است ‪ ،‬به راحتی و دقت انجام می دهد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬شــبکه اجتماعی «توئیتر» که یکی از‬ ‫بهترین ابزارهای خبری در طول چندین سال گذشته شناخته‬ ‫شده و در فضاســازی در مذاکرات‪ ،‬تاثیرات شگفت انگیزی‬ ‫از خود برجای گذاشته است‪ ،‬متاسفانه از سوی جمع زیادی‬ ‫از ایرانیان و باالخص مســئوالن وزارت خارجــه ایران نادیده‬ ‫و مغفول مانده اســت‪ .‬تقریبا تمامی خبرنگاران رســانه های‬ ‫امریکایی؛ از پیــر و جــوان در این شــبکه اجتماعی خبری‬ ‫عضو هســتند و اخبار خود را در قالبی محدود به ‪ 140‬کارکتر‬ ‫اظهار می کنند‪ .‬انــان همچنین با راه اندازی هشــتگ هایی‬ ‫مانند «مذاکرات هسته ای ایران در وین» یا «توافق ایران»‬ ‫دیگر همتایان رسانه ای خود را به اخبار اختصاصی خود جلب‬ ‫می کنند‪ .‬در این میان برخالف حضور چشمگیر رسانه های‬ ‫امریکایــی و غربی در توئیتر رســانه های ایرانــی و اصحاب‬ ‫ان حضوری غیرفعــال و غیرتاثیرگذار دارند کــه بعضا نیز از‬ ‫سوی برخی مســئوالن به سخره گرفته شــده اند‪ .‬درمقابل‪،‬‬ ‫امریکایی هــا برنامــه ای منضبــط بــرای اســتفاده از چنین‬ ‫شــبک ها هایی دارند و از طرق مختلف به ویژه توئیتر جوسازی‬ ‫و جریانسازی کرده و درصدد بودند ایران را مانع تحقق توافق‬ ‫معرفی کنند‪ .‬در هر حال‪ ،‬فارغ از مذاکرات‪ ،‬نتایج و حواشی‬ ‫تلخ و شــیرین ان‪ ،‬وین محلی بود که خبرنگاران ایرانی این‬ ‫فرصت بی نظیر را پیدا کردند تا تجربه ای گرانبها کسب کنند‬ ‫و از نزدیک با همتایان غربی و شــرقی خــود تبادل نظر کرده‬ ‫و نحوه فعالیت انان را مشــاهده کنند‪ .‬با این حال‪ ،‬به جز تیم‬ ‫مذاکره کننده ایرانی‪ ،‬اینجا ده ها خبرنگار ایران است که اخبار‬ ‫را لحظه به لحظه به گــوش ایرانیان می رســانند‪ .‬این چادر‬ ‫سفید رنگ‪ ،‬اینک نبض اتفاقات دنیاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪25‬‬ ‫ی‬ ‫اددا‬ ‫ش‬ ‫ت‬ ‫ویژه‬ ‫چیزهاییدرباره رسانه هاودیپلمات ها‬ ‫رابطه دیپلمات ها و حاکمیت چگونه است؟‬ ‫ایا می توان گفت ظریف شبیه مصدق و بازرگان است؟‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سردبیر‪ /‬وین‬ ‫‪ - 1‬ما در این چنــد روز جایی بودیم کــه ذهن جوامع‬ ‫مختلف درباره مذاکرات هســته ای را شکل می دهد‪ .‬چادر‬ ‫بزرگ خبرنگاران و در کنار ان هتل ماریوت دو جایی هستند‬ ‫که شــطرنج رســانه ای مذاکرات هســته ای در ان شــکل‬ ‫می گیرد‪ .‬با فاصلــه ای کوتاه به عرض یــک خیابان با هتل‬ ‫محل مذاکرات‪ ،‬این دو جا را شاید بتوان به تعبیری به اتاق‬ ‫جنگ روانی مذاکرات تشبیه کرد‪.‬‬ ‫اتاقی بــرای جنگ روایت هــا‪ ،‬جنگی که ســه طرف‬ ‫دارد؛ یکی رســانه های ایرانی شــامل موافقان و منتقدان‬ ‫مذاکره که البته منتقدان در اقلیتنــد و اگر هم خبرنگاری در‬ ‫مذاکره دارند‪ ،‬کمی با خــط خبری ان رســانه فاصله دارد و‬ ‫شاید معتدل تر هم باشد‪ .‬دیگری رســانه های فارسی زبان‬ ‫خارج از ایران هستند که اساسا در زمره اپوزیسیون جمهوری‬ ‫اسالمی قرار می گیرند‪ .‬شــامل صدای امریکا‪ ،‬بی بی سی‬ ‫فارســی‪ ،‬من و تو و رادیو فردا‪ .‬خطوط خبری این رســانه ها‬ ‫گرچه متفاوت اســت و برخی ضدیت بیشتری دارند و برخی‬ ‫دیگر از بسته بندی های حرفه ای برای مستقیم نشدن این‬ ‫ضدیت اســتفاده می کنند اما در این ویژگی مشترکند که در‬ ‫صورت توافق ان را توافقی برای حرکت ایران به سمت جامعه‬ ‫جهانی و دموکراسی سازی به مفهوم غربی توصیف کنند و در‬ ‫عین حال توافق را بیشتر به نفع غرب تفسیر کنند و ایران را‬ ‫ناگزیر از این توافق بدانند و در صورت عدم توافق‪ ،‬تقصیر را‬ ‫به گردن حاکمیت ایران بیندازند‪ .‬در میان این گروه اما برخی‬ ‫خبرنگاران ابایی از تندگویی علیه ایران ندارند و برخی دیگر‬ ‫ســعی می کنند حرفه ای تر باشــند گرچه معدود افرادی هم‬ ‫هســتند که هرگونه توافقی را به نفع ایران می دانند و انتظار‬ ‫ایا ظریف‪ ،‬داود اوغلوی ایران است؟‬ ‫جنگ روایت ها در وین چگونه پیش رفت؟‬ ‫عدم توافق برای رادیکال شدن فضا را می کشند‪ .‬گروه سوم‬ ‫اما رســانه های غربی و امریکایی هســتند‪ .‬رسانه هایی که‬ ‫متقارن با رسانه های ایرانی هستند و توافق احتمالی را از نگاه‬ ‫غربی دنبال می کنند‪ .‬در این میان جنگ روایت ها دو طرف‬ ‫همسو و یک طرف ایرانی دارد‪.‬‬ ‫رســانه های غربی و رسانه های فارســی زبان خارج از‬ ‫کشور یک طرف و رســانه های ایرانی طرف دیگر‪ .‬جنگ با‬ ‫توئیتر‪ ،‬فیس بوک‪ ،‬سایت‪ ،‬اینستاگرام؛ جنگی که دو طرف‬ ‫به هم لبخند می زنند‪ ،‬گپ می زنند‪ ،‬با هم می گویند و گاهی‬ ‫با هم می خندند‪ ،‬تبادل خبر و نظر می کنند اما وقتی پشــت‬ ‫تلفن های هوشــمند و لپ تاپ خود می نشــینند راه دیگری‬ ‫می روند و با هر کلمه خود در مبارزه ای با طرف مقابل هستند‪.‬‬ ‫این چــادر و این هتــل‪ ،‬محل جنگ ســه گروه بــا یکدیگر‬ ‫اســت‪ .‬بهتر اگر بگوییم دو گروه با یک گروه دیگر‪ .‬بیشــتر‬ ‫مثل شــطرنج می ماند این جنگ‪ .‬جنگ با کلمات‪ .‬در میان‬ ‫رسانه های ایرانی سه خبرگزاری اصلی کشور به عالوه چند‬ ‫روزنامه اصالح طلب بیشــتر به وزارت خارجه نزدیک هستند‬ ‫و اخبار دســته اول را همین ها روایت می کنند‪ .‬در این میان‬ ‫عباس اصالنی دبیر بین الملل تســنیم بیشــتر اهل توئیت‬ ‫اســت و منبع برخی خبرنگاران غربــی‪ .‬روح الله فقیهی هم‬ ‫گرچه جوانی ‪ 25‬ســاله اســت خوب خبر می زند و توئیت باز‬ ‫است‪ ،‬از انتخاب‪ .‬در میان خبرنگاران صداوسیما هم از همه‬ ‫من در دو روضه کنار دکرت ظریف نشســته‬ ‫بودم؛ یکی سال گذشــته در مراسم ظهر‬ ‫تاسوعایمنزلدکرتحدادعادلودیگریدر‬ ‫مراسم شب قدر مسجد امام علی(ع) وین‬ ‫چند شــب پیش‪ .‬دکرت ظریف خوب گریه‬ ‫می کند و با اشاره ای از ذکر مصیبت‪ ،‬دلش‬ ‫می رود و اشک می ریزد‪ .‬از این نظر غلظت‬ ‫شیعگیاوکهدرحرف هایشهمکم وبیش‬ ‫نمایاناستبیشرتازبازرگاناست‬ ‫با تجربه تر اقای غرقی اســت‪ .‬خبرنگاری میانسال و خیلی‬ ‫زرنگ که همه ســوال ها را از مقامات ایرانی می پرسد و در‬ ‫همه اف درکورد ها هست و ارتباط خوبی با خبرنگاران داخلی‬ ‫و خارجی دارد‪ .‬در صداوســیما به نظرم از همه بهتر کامران‬ ‫نجف زاده اســت که به وین نیامده‪ .‬گزارش هــای او کمتر‬ ‫کلیشه ای است و بیشتر قابل باور برای ایرانیان‪ .‬من خودم‬ ‫اما صداوسیما را رســانه اصلی مذاکرات نمی دانم‪ .‬توقع از‬ ‫شبکه خبر بیشتر از اینهاست‪ .‬بخش های خبری خیلی کلیشه‬ ‫ هستند و به تعبیری صداوسیما رسانه اصلی مذاکرات نیست‪،‬‬ ‫گرچه باید باشد؛ البته در توافق وین وضع شبکه خبر بهتر از‬ ‫قبل بود منهای مترجم اش‪ .‬در مجموع اما خبرنگاران ایرانی‬ ‫بیشتر برای داخل کار می کنند تا سطح بین المللی‪ .‬این یک‬ ‫عیب است در این جنگ روانی؛ البته با این دقت که تالش‬ ‫اصلی این جنگ تاثیرگذاری بر افکارعمومی ایران است‪.‬‬ ‫در این ســفر مهم اما یک تیم مدیریتی رســانه ای در‬ ‫وزارت خارجه تشکیل شــده‪ ،‬شــامل اقای خدادی رئیس‬ ‫ایرنا‪ ،‬اقای سیدمهدی رئیس خبرگزاری صداوسیما و خانم‬ ‫افخم‪ .‬در مجموع اما این ســه نفر انقدر برای تیم رسانه ای‬ ‫ایران «اوتورایز» نیستند که این تیم را تحت تاثیر قرار دهند‪.‬‬ ‫گرچه روابط خوبی با تیم مســتقر در کوبورگ دارند و به منبع‬ ‫خبر وصلند‪ ،‬اما بیشتر اهل محافظه کاری و دفاعند تا حمله‪،‬‬ ‫بگذریم‪ .‬البته با ذکر این جمله کــه در هماهنگی و نظم هم‬ ‫چیزهایی کم دارند‪ .‬کال رســانه های ایرانــی باید جنگیدن‬ ‫بدون ژنرال هایشــان را یاد بگیرند‪ .‬کاری کــه اینجا در وین‬ ‫می کنند‪ .‬در میان رســانه های غربی امــا از همه بهتر «لورا‬ ‫روزن» خبرنگار سابق رسانه ناتو و امروز المانیتور است‪ .‬بهتر‬ ‫از همه به اخبار دسترسی دارد‪ ،‬خوب توئیت می کند‪ ،‬خوب‬ ‫خبر می گیرد و خالصه اینکه خبرنگار خوبی است‪ .‬خبرنگاران‬ ‫بلومبرگ هم که سه نفر هســتند و یک نفرشان ایرانی‪ ،‬اخبار‬ ‫خوبی دارند‪ .‬در میان ایرانی های رســانه های غربی شــاید‬ ‫مهمترین شان هومان مجد باشد‪ .‬همان کسی که به دیدار‬ ‫ظریف رفت و ان عکس معروف را در اینستاگرامش از ظریف‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫من خودم رفتن مجد به‬ ‫دیدار ظریف در حضور این‬ ‫همه خبرنگار ایرانی را نوعی‬ ‫بدسلیقگی وزارت خارجه و‬ ‫بدتر اگر بخواهم بگویم نشان‬ ‫از نوعی شیفتگی نسبت به‬ ‫خبرنگاران خارجی می دانم‬ ‫سیاست‬ ‫در حال استراحت منتشر کرد‪ .‬او اهل اردکان است‪ .‬سخت‬ ‫فارسی صحبت می کند و بیشتر وقتش را مثل بقیه ایرانی های‬ ‫رسانه های غربی در ماریوت می نشیند‪ .‬او مترجم احمدی نژاد‬ ‫و خاتمی در سفر به نیویورک هم بوده‪ .‬من خودم رفتن مجد‬ ‫به دیدار ظریف در حضور این همــه خبرنگار ایرانی را نوعی‬ ‫بدســلیقگی وزارت خارجه و بدتر اگر بخواهم بگویم نشان‬ ‫از نوعی شیفتگی نسبت به خبرنگاران خارجی می دانم‪ .‬باز‬ ‫هم بگذریم‪.‬‬ ‫مثلث رسانه ای «بی بی سی فارسی»‪« ،‬صدای امریکا»‬ ‫و «من وتو» هم سخت در مذاکرات فعال است‪ .‬از بی بی سی‬ ‫فارسی دو خبرنگار اینجا هستند‪ .‬کســری ناجی و امیر پایور‪.‬‬ ‫اولی را کــه به تندی و سرســختی علیه ایران می شناســیم‪،‬‬ ‫بیشتر به ســمت عدم توافق اســت و توافق را هم همانگونه‬ ‫که در ژنو توصیف کرد‪ ،‬می خواهد نوعی برد غرب و تســلیم‬ ‫ایران جلوه دهــد‪.‬او کار خــودش را می کند با بــزرگ کردن‬ ‫نقاط منفی مذاکرات و تزریق نوعی بدبینی از وین به تهران‪.‬‬ ‫امیر پایور به نســبت همــکارش معتدل تر اســت‪ .‬هرچند او‬ ‫هم در بافت ســاختاری غرب جلو مــی رود‪ .‬خبرنگار صدای‬ ‫امریکا‪ ،‬نیلوفــر پورابراهیم اما از رســانه اش عقب تر حرکت‬ ‫می کند و ارام تــر از افرادی چــون فالحتی‪ -‬که پــر از کینه و‬ ‫بی ادبی است‪ -‬و برخی دیگر در صدای امریکا حرکت می کند‪.‬‬ ‫گرچه در خط کلی او هم تفاوتی با سایر همکارانش ندارد‪.‬‬ ‫از من و تو هــم ارش عزیزی امــده‪ .‬قد بلنــدش او را‬ ‫متمایــز از دیگران کــرده اســت‪ .‬او خــودش می گوید که‬ ‫نان صداوســیمای ایران را خورده‪ .‬هم پــدر و هم مادرش‬ ‫صداوسیمایی بوده اند‪ .‬پدرش مصطفی عزیزی تهیه کننده‬ ‫سابق تلویزیون اســت که فعال در زندان و در انتظار دادگاه‬ ‫تجدید نظر است‪ .‬به نظر گرایش های چپ دارد و خوشحال‬ ‫از همه پرسی یونان علیه منطقه یورو است‪ .‬او تنها خبرنگار‬ ‫ان مثلث رسانه ای بود که شب اول قدر با دوربینش به مسجد‬ ‫امام علی(ع) وین امد‪.‬‬ ‫در هتل ماریوت اما فقط غربی ها نمی نشــینند‪ .‬ســه‬ ‫تحلیلگر طرفدار ایران هم هستند‪ .‬دکتر مرندی‪ ،‬گرت پورتر‬ ‫و په په اسکوبا‪ .‬این سه نفر قرار است منبع تغذیه خبرنگاران‬ ‫مو بیش بودند‪ .‬البته دکتر مرندی به من‬ ‫ایرانی باشــند که ک ‬ ‫گفت؛ عالقه ای بــه گفت وگو با رســانه های ایرانی ندارم و‬ ‫مصاحبه نمی کنم‪.‬خودش می داند اما به نظر من که اصال‬ ‫کار درستی نمی کند‪ .‬در میانه مذاکرات تریتا پارسی‪ ،‬رئیس‬ ‫نایاک هم بود‪ .‬یکشــنبه برگشت به دی ســی‪ .‬او هم سخت‬ ‫طرفدار اوباماست و هم طرفدار اصالح طلبان در ایران و به‬ ‫دنبال توافق ایران و امریکا‪.‬‬ ‫رســانه ها و مذاکرات پابه پای هم پیش می روند‪ .‬اگر‬ ‫درون اتاق های مذاکرات این دیپلمات ها هستند که با هم‬ ‫شــطرنج بازی می کنند‪ 100 ،‬متر ان ســوتر خبرنگاران هم‬ ‫مشــغول هســتند‪ .‬رقابتی ســه طرف ه ‪ -‬میان دو طرف و یک‬ ‫طرف  ‪ -‬این جنگ روایت هاست‪ .‬چه کسی برنده می شود؟‬ ‫‪ -2‬محمد قوچانی‪ ،‬ظریــف را به دو نفر تشــبیه کرده‬ ‫است‪ .‬یکی مهندس مهدی بازرگان و یکی هم دکتر محمد‬ ‫مصدق‪ .‬او را شــبیه بــازرگان خوانده به واســطه اشــتراک‬ ‫در لیبرال بودن و شــبیه محمد مصدق می داند به واســطه‬ ‫شبیه ســازی تاریخــی ملی شــدن صنعــت نفت بــا توافق‬ ‫هســته ای‪ .‬خط وصل بازرگان به مصــدق هم همان جمله‬ ‫تاریخی بازرگان است که ایرانی هســتم‪ ،‬مسلمان هستم‪،‬‬ ‫مصدقی هستم‪.‬گرچه مقید بودن بازرگان به اسالم و تعمق در‬ ‫دین او را ابدا نمی شود با مصدق مقایسه کرد و فقط شاید در‬ ‫قطبی سازی میان دین و ملیت‪ ،‬مصدقی بودن تداعی کننده‬ ‫ایرانی گرایی رادیکال باشد‪.‬‬ ‫و در ایــن شبیه ســازی انچــه فرامــوش می شــود‬ ‫ناسیونالیســم ‪ -‬سوســیال مصدق در مقابل ناسیونالیســم‬ ‫ لیبرالیســم بــازرگان اســت‪ .‬چــه انکــه مصــدق انگونه‬‫در چپ گرایی شــهره بــود که برخــی محافظــه کاران او را‬ ‫هموارکننده مســیر مارکسیســم و حزب توده می دانستند و‬ ‫همین باعث اتحاد محافظه کاران و دربار علیه مصدق شد‪.‬‬ ‫حال انکه مهدی بازرگان لیبرال ترین رئیس دولت ایران پس‬ ‫از انقالب بود؛ گرچه برخی دوســتانش همچون عزت الله‬ ‫سحابی دل و جان به سوسیالیسم داده بودند و ایران فردا را‬ ‫ایرانی سوسیال می پسندیدند‪ .‬محمدجواد ظریف اما با این‬ ‫مقدمه در نظر و تفکر اصال محمد مصدق نیســت‪ .‬چراکه‬ ‫مصدق در زمانه خود مخالف تعامل با غرب توصیف می شد‬ ‫و ظریف مردی است برای مصالحه با غرب‪.‬‬ ‫هرچند شاید حقوقدان بودن هر دو که یکی در الهه از‬ ‫حقوق ایران دفاع کرد و دیگری در ژنو و لوزان و وین مذاکره‬ ‫می کند‪ ،‬انان را در یک مسیر قرار دهد اما بافت ساختاری این‬ ‫دو مختلف است‪ .‬ظریف در کانتکس تعامل با غرب است و‬ ‫مصدق در کانتکس مخالفت با غرب‪ .‬مصدق سازی از ظریف‬ ‫اشکال بنیادی دارد‪.‬‬ ‫مــن در دو روضه کنــار دکتــر ظریف نشســته بودم؛‬ ‫یکی ســال گذشته در مراســم ظهر تاســوعای منزل دکتر‬ ‫حدادعادل و دیگری در مراسم شب قدر مسجد امام علی(ع)‬ ‫وین چند شــب پیش‪ .‬دکتر ظریف خوب گریــه می کند و با‬ ‫اشــاره ای از ذکر مصیبت‪ ،‬دلش می رود و اشــک می ریزد‪.‬‬ ‫از این نظر غلظت شــیعگی او که در حرف هایش هم کم و‬ ‫بیش نمایان است بیشــتر از بازرگان است‪ .‬با این توضیح‪،‬‬ ‫ظریف؛ مســلمان شیعه است‪ ،‬ایرانی اســت و حقوقدان و‬ ‫البته محافظه کار و سنتی‪ .‬اینها میان او با مصدق و بازرگان‬ ‫تفاوت می گذارد‪.‬‬ ‫ایــن ویژگی هــا بیــن ظریــف و روحانی هــم تفاوت‬ ‫می گــذارد‪ .‬روحانی را می تــوان از اهالی نواندیشــی دینی‬ ‫دانست نه یک محافظه کار‪ .‬اگر ظریف یک مقلد در مسائل‬ ‫مذهبی است اما حسن روحانی به عنوان یک مجتهد به دنبال‬ ‫نوعی اصالح درون دینی است‪ .‬در ویژگی های شخصیتی‬ ‫هم او تفاوت هایی با روحانی دارد‪.‬‬ ‫شــباهت ظریف به مهندس بــازرگان از زاویه نگرش‬ ‫به غرب منطقی تر اســت‪ .‬هر دو طرفدار تعامــل با امریکا و‬ ‫تنش زدایی با غرب هستند‪ .‬در نگرش دینی اما تفاوت هایی‬ ‫با هم دارند‪ .‬بازرگان در میان نواندیشان دینی جایگاه باالیی‬ ‫دارد و بیشتر تالش خود را برای تفسیر اثبات گرایانه از دین‬ ‫قرار داد و در نهایت نوعی اسالم سکوالر در تفکرات او قابل‬ ‫جمع بندی است‪ .‬در این زمینه ظریف را نمی توان در جرگه‬ ‫نواندیشان دینی قرار داد‪ .‬چرا که او ابدا در این عرصه مدعی‬ ‫نیست‪ .‬ظریف بیشتر از انکه لیبرال باشد‪ ،‬محافظه کار است‪.‬‬ ‫شاید این محافظه کاری ارث مدرســه علوی برای او باشد‪.‬‬ ‫نوعی نگاه سنتی به مذهب انگونه که خودش هم در کتاب‬ ‫«اقای سفیر» روایت می کند‪ .‬او به نظرم اما غلظت بیشتری‬ ‫در شیعگی نســبت به مهندس بازرگان دارد‪ .‬همان گونه که‬ ‫غلظت شریعتی در این مورد از بازرگان بیشتر بود‪.‬‬ ‫روحانی یک سیاســتمدار حرفه ای است و ظریف یک‬ ‫بوروکرات حرفه ای‪ .‬سیاســتمدار با قدرت تعریف می شود‪.‬‬ ‫قدرت نرم شــامل جامعــه و افکار عمومی و قدرت ســخت‬ ‫که ســطح باالی قدرت – دولت را شــامل می شــود‪ .‬با این‬ ‫توصیف ظریف را نمی توان در نسبت با قدرت توصیف کرد‪.‬‬ ‫او کارگزار حاکمیت اســت‪ .‬با همین فرضیه است که برخی‬ ‫می گویند حســاب ظریف و روحانی را نزد حاکمیت نباید در‬ ‫مورد مذاکرات هسته ای یکی دانست‪ .‬گرچه هر دو به دنبال‬ ‫توافق با غرب هستند اما در عمل‪ ،‬تعریف ظریف از توافق با‬ ‫روحانی متفاوت است‪ .‬به تعبیری غلظت حاکمیت نزد ظریف‬ ‫شاید بیشتر از برخی اعضای دولت باشد‪.‬‬ ‫در مقابــل این گزاره‪ ،‬امــا برخی منتقــدان مذاکره در‬ ‫تشریح نسبت بوروکراسی با سیاســت‪ ،‬بوروکرات ها را عامل‬ ‫موافقت حاکمیت با توافق بد می داننــد‪ .‬این حرف علنی و‬ ‫غیرعلنی‪ ،‬پنهان و پیدا از ســوی منتقدان مذاکره بیان شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ســوال اینجاســت که اگر روحانی توافق هسته ای را‬ ‫در هر شرایطی برای اداره کشور و ادامه سیاست ورزی اش‬ ‫بخواهد ایــا تیــم مذاکره کننــده و بوروکرات هــا هم چنین‬ ‫فکر می کنند؟ پاســخ به این ســوال می تواند گــره از رابطه‬ ‫دیپلمات ها با حاکمیت باز کند‪ .‬پاســخ این سوال به نظر با‬ ‫ش حاکمیت در دو سال گذشته اینگونه‬ ‫تاریخ است گرچه تال ‬ ‫بوده که از غلظت بوروکراســی دیپلمات هــا بکاهد و انان را‬ ‫فرزندان انقالب بنامد تا شکاف کمتری میان بوروکراسی و‬ ‫سیاست پدید اید‪ .‬هرچه باشد به نظر محمدجواد ظریف در‬ ‫حال جنگی سه جانبه است؛ جنگ برای خودش‪ ،‬برای دولت‬ ‫و برای حاکمیت‪.‬‬ ‫او روزهای پراضطرابی را گذراند‪ .‬حتی در مجلس شب‬ ‫قدر وین هم طعنه می شــنود وقتی که مداح دعوت شده به‬ ‫وین‪ ،‬احمد نیک بختیان که در مســجد امام حســن(ع) در‬ ‫غرب تهران می خواند و روزگاری در زمان شهرداری محمود‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه‪5‬‬ ‫بود می گوید‪« :‬مرگ با عزت بهتر از زندگی با ذلت اســت»‬ ‫که به نظرم کنایه ای به مذاکرات قلمداد می شــد‪ .‬خدا کند‬ ‫من اشتباه کنم ولی دیگر بچه ها هم اینطور فکر می کنند‪.‬‬ ‫ظریف در ایــن میانه حلقــه مشــترک رئیس جمهور‪،‬‬ ‫شورای عالی امنیت ملی و حاکمیت است و شاید تنها کسی‬ ‫که می تواند این هر سه را با هم باالنس کند‪.‬‬ ‫روابط او با اعضای تیم هم جالب اســت‪ .‬به شخصه‬ ‫فکر می کنم او رفته رفته به عباس عراقچی اعتماد کرده و‬ ‫حاال خیلی به او اعتماد دارد‪ .‬با مجید تخت روانچی بســیار‬ ‫صمیمی است‪ .‬روابطش با دکتر صالحی فراز و نشیب دارد‬ ‫و در مجموع بیشتر همکار هستند تا رفیق‪ .‬درباره روابطش‬ ‫با حسین فریدون هم چیزی نمی توانم بگویم‪ .‬فریدون ادم‬ ‫پیچیده ای است‪ .‬نمی دانم بین او و ظریف چه می گذرد‪.‬‬ ‫محمدجواد ظریف گرچه یک محافظه کار کالســیک‬ ‫اســت اما تصویــر او در جامعــه تصویر یــک اصالح طلب‬ ‫اســت‪ .‬این تصویر را هم بیشتر رســانه ها از او ساخته اند‪.‬‬ ‫او رابطه بهتری با رســانه های اصالح طلب دارد‪ .‬شاید هم‬ ‫اطرافیانــش چنین رابطــه ای را برای او ترتیــب می دهند‪.‬‬ ‫یک روزی اگر بــه مصاحبه ظریــف رفتم حتما ایــن را از او‬ ‫می پرسم و همچنین رابطه اش با حسین فریدون و نسبتش‬ ‫با بازرگان‪ .‬اگر قرار باشــد با ظریف مصاحبــه کنم احتماال‬ ‫می پرســم ایا قصد دارد دومیــن وزیر خارجه ایران باشــد‬ ‫که دولت تشــکیل می دهــد؟ ایــا او داود اوغلــوی ایران‬ ‫خواهد بود؟ اگر بشود سوال کرد خوب است‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫توافق وین تفاوت زیادی با بیانیه لوزان دارد‬ ‫تو گوی مثلث با عباسعلی منصوری ارانی‬ ‫گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫بعد از ‪ 23‬ماه مذاکرات فشرده و پیچیده هسته ای‬ ‫باالخره روز سه شــنبه ‪ 23‬تیرماه به پایان رســید‬ ‫و توافقی میــان ایران و ‪ 5+1‬حاصل شــد‪ .‬نقش‬ ‫مقام معظم رهبری را در حصول این توافق چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫الزم می دانم اســتقامت مردم و رهنمود های مقام‬ ‫معظم رهبری و همچنیــن تالش تیــم مذاکره کننده را که‬ ‫منجر به موفقیت در عرصه دیپلماســی شد تبریک بگویم‪.‬‬ ‫ بی شــک رهبری معظم در تعیین خطوط قرمز و حمایت از‬ ‫تیم مذاکره کننده نقش بی بدیلی ایفا کردند؛ هم امید دادند‬ ‫و هم حمایت کردند و هم در جایی که الزم بود تذکر دادند که‬ ‫مجموعه اینها موجب شد چارچوب ها مشخص شود و تیم‬ ‫مذاکره کننده ما بداند که از چه نقطه ای باید به چه نقطه ای‬ ‫برســد و چه تاکتیک هایی را متناسب با شرایط مدنظر برای‬ ‫نیل به مقصود اتخاذ کند‪.‬‬ ‫روزهای نخســت مذاکرات هســته ای با ‪ 5+1‬دو‬ ‫نگاه افراطی به حوزه سیاست خارجی کشور وجود‬ ‫داشــت؛ گروهی خیلی خوشــبینانه به مذاکرات‬ ‫می نگریســتند و اعتماد بی حد و حصری به طرف‬ ‫مقابــل داشــتند‪ ،‬در مقابل طیفی بود کــه بدبینی‬ ‫صددرصــدی بــه قدرت هــای جهانی داشــت و‬ ‫معتقد بود که به هیچ عنوان نبایــد به انها اعتماد‬ ‫کرد چــون حتــی اگر توافقــی هم صــورت گیرد‬ ‫غربی ها با بهانه گیری های بعدی و تفســیرهای‬ ‫انحرافــی ماهیــت توافق را صــد درصد بــه نفع‬ ‫خود تغییر می دهند‪ ،‬اینکه دو دیدگاه یادشــده با‬ ‫رهنمو دهای رهبر معظم انقالب به یکدیگر نزدیک‬ ‫شــدند و می توان گفت اکثریت قریــب به اتفاق‬ ‫گرایش های سیاســی در یک خــط و جهت قرار‬ ‫گرفتند چطور حاصل شد؟‬ ‫به هر صورت زمانی که منافع ملی تبیین می شــود‬ ‫تمام دلسوزان نظام با هر دیدگاه و تفکر سیاسی علی القاعده‬ ‫می کوشــند منافع جناحی شــان را در مقابل منافع ملی ذبح‬ ‫کنند یا انکه منافع جناحی خــود را با منافع ملی تطبیق دهند‬ ‫و محوریت را تحقق منافع ملــی بدانند‪ .‬مقام معظم رهبری‬ ‫در دیداری که با مســئوالن داشــتند تیــم مذاکره کننده را‬ ‫تیمــی امین‪ ،‬مومــن‪ ،‬غیــور و پرتالش توصیــف کردند و‬ ‫معنای این حــرف برای همه گروه ها این بــود که همه باید‬ ‫تیم مذاکره کننده را حمایت و کمک کنند‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫خود این خیلی تاثیر گذاشــت در اینکه جناح ها سعی کنند‬ ‫که در راســتای منافع نظام حرکت کننــد و معتقدم اگر این‬ ‫رویکرد تداوم پیــدا کند ما می توانیم به نقــاط خیلی خوبی‬ ‫در اینده برسیم‪.‬‬ ‫وظیفــه اصولگرایان را در قبال توافق هســته ای‬ ‫چه می دانید؟‬ ‫فرق نمی کند؛ توافق هسته ای موضوع راهبردی‬ ‫و اســتراتژیک بــرای نظــام جمهــوری اســامی ایــران‬ ‫اســت‪ ،‬بنابراین تمام گروه های سیاســی اعم از اصولگرا‪،‬‬ ‫اصالح طلــب و اعتدالیــون بایــد مختصــات و موقعیــت‬ ‫جمهوری اســامی ایران را درک کنند و بکوشــند در حوزه‬ ‫ی وجود داشته باشد‪ .‬اگر‬ ‫راهبردها یک همسویی و هماهنگ ‬ ‫نقدهایی هم بدیهی اســت که ممکن اســت در جمع بندی‬ ‫مذاکرات باشد این نقدها اگر همراه با پیشنهادات باشد فکر‬ ‫می کنم اثرات خیلی خوبی داشته باشد‪ .‬بسیار دقت کنند به‬ ‫جای نقد‪ ،‬تخریب را در دســتورکار خود قرار ندهند‪ ،‬هرگونه‬ ‫توهین و تخریب و تضعیف از نظر مردم و منافع ملی مردود‬ ‫و غیر قابل قبول و بخشــش اســت‪ ،‬بنابراین اگر این خط و‬ ‫مرزها را همه گروه ها بشناســند و بر مبنای این چارچوب ها‬ ‫حرکت کنند به نظر من بین مردم از استقبال باالتر و بیشتری‬ ‫اقــای رئیس جمهــور کار خاصــی را‬ ‫نمی تواند در جلوگیری از تخریب انجام‬ ‫دهد‪ .‬رشایط در فضای مجازی و خیلی از‬ ‫جلسات به گونه ای است که امکان ندارد‬ ‫اقای روحانــی بتواند جلــوی تخریب را‬ ‫بگیرد بنابراین تذکــر داد تا مردم مطالب‬ ‫تخریب کنندگان را نپذیرند‬ ‫برخوردار خواهند شــد‪ .‬معتقدم به سود همه است که درک‬ ‫مختصات جایگاهی نظام را در این شرایط داشته باشند‪.‬‬ ‫نکته ای که وجود دارد اینکه اقای روحانی در نطق‬ ‫بعد از حصول توافق نکته ای را به منتقدان یاداور‬ ‫شد که «نقد ازاد است اما اجازه نمی دهد با اتهام‬ ‫و دروغ‪ ،‬امیــد جامعه از بین بــرود» این جمله چه‬ ‫پیامی داشت؟‬ ‫به هر صورت فکر می کنم اقای روحانی بعد از بیانیه‬ ‫لوزان دید که عده ای با موضع گیری های خود فشــارهای‬ ‫بسیار زیادی را بر جامعه تحمیل و ابهام را در بین مردم ایجاد‬ ‫کردند‪ ،‬بنابراین احســاس کرد که دوباره این اتفاق خواهد‬ ‫افتاد‪ ،‬حال انکه تفاوت بیانیه لوزان با توافق وین خیلی زیاد‬ ‫اســت‪ .‬االن مردم باید از موفقیت نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران شــاد باشــند چون شــرایط برای امضــای توافقنامه‬ ‫اماده اســت و نقدها طبیعتا به حرکت درست کمک می کند‬ ‫اما تخریب‪ ،‬توهین و مطالبی که خــارج از ادبیات اخالق‬ ‫اسالمی است هر کدام اثار منفی خیلی زیادی دارد‪ ،‬به نظرم‬ ‫اقای رئیس جمهور پیش بینی کرده بود که به محض انتشار‬ ‫متن اصلی و ضمائــم گروه هایی بیایند بــا عنایت به اینکه‬ ‫یک داد و ستد میان ایران و ‪ 5+1‬صورت گرفته‪ ،‬امتیازات‬ ‫داده شده را برجسته کنند و روی ان مانور دهند و این ابهام‬ ‫را در اذهــان عمومی بپرورانند که تیــم مذاکره کننده قافیه‬ ‫را باخته اســت‪ .‬مطمئنا این کار برای مجلس‪ ،‬عام مردم و‬ ‫دولت خیلی مشــکل ایجاد می کند‪ .‬به نظرم رئیس جمهور‬ ‫پیش دستی کرد به این معنی که روی سخنش با مردم بود نه‬ ‫تخریب کنندگان‪ ،‬در واقع خواست به مردم اشاراتی دهد تا‬ ‫انها توجه کنند بین نقد و تخریب فاصله است‪ .‬اقای روحانی‬ ‫خواست به مردم بگوید حتما این متن هم دستمایه تخریب‬ ‫قرار می گیرد اما مردم متوجه باشــند که میان نقد و تخریب‬ ‫تفاوت قائل شوند‪ .‬اقای روحانی می داند کسانی که تخریب‬ ‫می کنند به صحبت های او توجهی ندارند و کار خود را انجام‬ ‫می دهند پس می توان این طور گفت اقای روحانی به انها‬ ‫نهیب نزد بلکه برای مردم روشنگری کرد‪ ،‬ضمن انکه اقای‬ ‫رئیس جمهور کار خاصی را نمی تواند در جلوگیری از تخریب‬ ‫انجام دهد‪ .‬شــرایط در فضای مجازی و خیلی از جلســات‬ ‫به گونه ای اســت که امــکان نــدارد اقای روحانــی بتواند‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫معتقدم انچــه در قالب گفت و گوهای هســته ای‬ ‫داشتیم قطعه ای از یک پازل و باب یک نظم نوین چینش‬ ‫قدرت هاســت که الزم بــود در قبــل از ایجاد ایــن چینش‬ ‫جدید پرونده هسته ای ایران بسته شود و سپس نظم نوین‬ ‫اتفاق افتاد‪ ،‬بنابراین پس از این مذاکرات شــاهد خواهیم‬ ‫بــود همین تیــم مذاکراتش را در بــاب مبازره با تروریســم‬ ‫ادامه دهد‪ .‬جمهوری اســامی ایران با بهره گیری از عمق‬ ‫استراتژیک خود به عنوان کشــوری که در خط مقدم مبارزه‬ ‫با تروریســم اســت در کنار شــش قدرت کمک می کند تا‬ ‫در موضوعــات مقابله با تروریســم‪ ،‬مبارزه با مــواد مخدر‪،‬‬ ‫بحث های انرژی و محیط زیست همکاری های بین المللی‬ ‫تقویت شود‪.‬‬ ‫توافق هســته ای به دســت امده در حوزه روابط‬ ‫منطقه ای این چقدر تاثیر دارد؟‬ ‫به هر صــورت االن ایــران به عنــوان یــک قدرت‬ ‫منطقه ای وارد مذاکرات شــد‪ .‬بدون شــک صحبت های‬ ‫اقای روحانی برای کشورهای اطراف بود تا همکاری های‬ ‫منطقه ای را تقویت کند‪.‬‬ ‫با توجه بــه موضوع داعش و حاد شــدن موضوع‬ ‫تروریســم در منطقه که اوباما هم به این مســاله‬ ‫اشــاره کرد‪ ،‬بفرماییــد بازنگــری در تحریم های‬ ‫تســلیحاتی ایــران چقــدر می تواند در مبــارزه با‬ ‫تروریسم کمک کند؟‬ ‫امریــکا و همین طــور کشــورهای اروپایی قبال‬ ‫دوبــار همکاری ایــران را در عراق و افغانســتان شــاهد‬ ‫بودند‪ .‬باتوجــه به تجربه ای که دارند بــه خوبی می دانند‬ ‫بدون جمهوری اســامی ایران امکان موفقیت قاطع در‬ ‫مبارزه با تروریســم در منطقه وجود ندارد و کلید موفقیت‬ ‫در یــک نبرد با داعــش و تروریســم در جیــب جمهوری‬ ‫اســامی ایران قــرار دارد‪ ،‬بنابرایــن فکــر می کنم این‬ ‫شناخت و این درک قبل از مذاکرات هسته ای بین امریکا‬ ‫و کشــورهای اروپایی رخ داد بر همین اســاس ده ها روز‬ ‫وزرای خارجه می نشســتند تا به نقطه ای برســند که االن‬ ‫در ان قرار داریم‪.‬‬ ‫فکر می کنیــد چهار هدفــی که اقــای روحانی از‬ ‫انجام مذاکرات نام برد یعنی ادامــه توانمندی و‬ ‫فعالیت هسته ای در داخل کشور‪ ،‬رفع تحریم های‬ ‫ضدانســانی‪ ،‬لغو تمامی قطعنامه های غیرقانونی‬ ‫و خروج پرونده هســته ای ایــران از فصل هفتم‬ ‫منشور شورای ملل متحد تحقق یافت؟‬ ‫این موضوعــات به صــورت مطلق نیســت بلکه‬ ‫دستاورد نســبی اســت‪ .‬یکی از مواردی که می تواند روی‬ ‫ان تخریب ها شــکل بگیرد حدفاصل نسبی و مطلق بودن‬ ‫موارد یادشده است‪ .‬اقای روحانی ان اهداف را نسبی بیان‬ ‫کرد اما مخالفان توافق ممکن اســت ان اهداف را به طور‬ ‫مطلق مورد نقد قرار دهند که فاصله بین مطلق و نســبی را‬ ‫به عنوان نطقه ضعف تیم مذاکــره کننده بگیرند بنابراین در‬ ‫مجموع فکر می کنم به طور نسبی اهداف چهارگانه تحقق‬ ‫پیدا کرده است‪.‬‬ ‫رابطه اتی ایران و امریکا چه می شــود؟ هم اقای‬ ‫روحانــی و هــم اوباما اشــاره داشــتند بــه اینکه‬ ‫اعتمادسازی اجرای توافق هسته ای که می تواند‬ ‫میان دو کشور ایجاد شود‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫هم قبل و هم االن به صورت موردی همکاری هایی‬ ‫بین ایــران و امریــکا در زمینه ورزش‪ ،‬نظامــی و مذاکرات‬ ‫دیپلماتیک اتفاق افتاد‪ .‬این نشــانه ان اســت کــه ما باید‬ ‫همکاری های موردی را ادامه دهیم در شرایطی که جامعه‬ ‫به این نقطه برســد که به طور قطع و یقیــن امریکایی ها از‬ ‫ان خوی افزون طلبی و استکباری شــان دســت برداشتند‬ ‫در ان شرایط زمینه ای فراهم خواهد بود که در یک محیط‬ ‫مسالمت امیز با هم کار کنند‪.‬‬ ‫ایا نرمش قهرمانانه با این توافقی که به دست امد‬ ‫محقق شد؟‬ ‫به نظر من این یک اســتراتژی و راهبــرد بود‪ .‬تیم‬ ‫مذاکره کننده دولت اقای روحانی هنــرش در این بود که از‬ ‫راهبرد نرمش قهرمانانه بیشترین استفاده را کرد و توانست‬ ‫در این مسیر خوب قدم بردارد‪.‬‬ ‫اینکه توافق هسته ای به تصویب شورای امنیت‬ ‫می رسد و قطعنامه های ضد ایرانی قبلی در موضوع‬ ‫هسته ای لغو و پرونده ما از ذیل فصل هفتم منشور‬ ‫سازمان ملل خارج می شود و این برای نخستین‬ ‫بار در جهان بود که با مذاکرات دیپلماتیک اتفاق‬ ‫افتاد چقدر اهمیت دارد؟‬ ‫دســتاورد بســیار مهم و بزرگی اســت‪ .‬این نشان‬ ‫داد که اقدامی که غیر ممکن به نظر می رســید با مذاکرات‬ ‫دیپلماتیــک ممکن شــد‪ .‬برای مــا خیلی مهم اســت این‬ ‫قطعنامه ها لغو شوند‪.‬‬ ‫ جان کــری در نشســت مطبوعاتی بعــد از اعالم‬ ‫رســمی توافق گفت که اثار اقتصادی این توافق‬ ‫را مردم ایران تا شش ماه دیگر احساس می کنند‪،‬‬ ‫شما به عنوان نماینده مردم در مجلس چه نگاهی‬ ‫دارید؟‬ ‫یک بحث شــوک مثبت روانی اســت که به جامعه‬ ‫وارد می اید و ایــن خودش یک اثار کوتاه مــدت دارد و من‬ ‫فکر می کنم ما در کوتاه مدت باتوجه به امیدی که در جامعه‬ ‫زنده می شود شــاهد یکســری تغییرات جزئی باشیم اما در‬ ‫میان مدت و درازمدت می تواند اثار بســیار بزرگی را از خود‬ ‫به جا بگــذارد‪ .‬به هر صــورت این توافق توجه بســیاری از‬ ‫بازرگانان و صاحبان سرمایه خارجی را به ایران جلب می کند‬ ‫و انها هم در حوزه واردات و صادرات به ایران فعال خواهند‬ ‫شد و هم با سرمایه گذاری در صنایع ایران چرخ های تولید‬ ‫کشور ما را به گردش در می اورند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫جلوی تخریب را بگیــرد بنابراین تذکر داد تــا مردم مطالب‬ ‫تخریب کنندگان را نپذیرند‪.‬‬ ‫جالب اســت که بعد از حصول توافق اقای اوباما‬ ‫نیز در صحبت های خودش منتقدان کاخ ســفید‬ ‫را خطاب قرار داد و بعد از تشــریح نیمه پر لیوان‬ ‫از دیدگاه دولت واشنگتن‪ ،‬به جمهوریخواهان و‬ ‫مخالفان دولتش یاداور شد که نمی گذارد کنگره‬ ‫توافق هســته ای با ایران را بی اثر کنــد‪ .‬او تاکید‬ ‫داشت که با استفاده از حق وتو هم که شده جلوی‬ ‫بال اثر کردن تالش های ‪ 23‬ماهــه دیپلماتیک را‬ ‫می گیرد‪ .‬این اشــتراک رویکرد اقــای روحانی و‬ ‫اوباما در قبال مخالفان خودشان را چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید‪ .‬ضمن انکه هر دو روش دولت های قبل از‬ ‫خود را در حل موضوع هسته ای اشتباه خواندند؟‬ ‫ادبیات سیاســی در دنیا یکســان اســت‪ .‬کلمات‬ ‫شاید تغییر کند اما شــگردهای سخن گفتن با رقیبان شیوه‬ ‫خاصی است که از چارچوب های علمی بهره مند می شود‪.‬‬ ‫به این دلیل بعد از اعالم توافق هســته ای یک نزدیکی را‬ ‫بین مواضع دو رئیس جمهور ایران و امریکا شاهد بودیم نه‬ ‫انکه هماهنگی برای بیان مطالب انجام شــده باشد‪ .‬اقای‬ ‫اوباما قصد دارد بیشترین استفاده را از این مذاکرات سخت‪،‬‬ ‫طوالنی و پیچیده و جانفرسا ببرد که می تواند موفقیت حزب‬ ‫دموکرات را در انتخابات ریاست جهموری رقم بزند‪ .‬بدیهی‬ ‫است که اقای اوباما قصد دارد بیشــترین استفاده را حزب‬ ‫دموکرات از توافق هســته ای با ایران ببرد که فکر می کنم‬ ‫این چنین هم خواهد شــد و حزب دموکرات پیــروزی را در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری برای خــودش رقم خواهد زد‪.‬‬ ‫بنابراین ســعی کرد چگونگی اجرای توافق را تشــریح کند‬ ‫بعد هم یک صحبت با مردم امریکا داشــت‪ .‬ســوی دیگر‬ ‫صحبتش با کســانی بود که رویکــرد او را در مذاکرات نقد‬ ‫می کردند و معتقد بودند که دولت واشــنگتن باید با اعمال‬ ‫فشار بر ایران کار را جلو ببرد‪ .‬اوباما در جواب این طیف گفت‬ ‫من با مذاکره کاری کردم که با اعمال فشار امکان پذیر نبود و‬ ‫این موضوع را تشریح کرد‪ .‬در نهایت فکر می کنم هم اقای‬ ‫روحانی و هم اوباما ضمن بهره گیری از این مذاکرات قصد‬ ‫دارند در انتخابــات پیش رو زحماتی را که کشــیدند تقدیم‬ ‫رقیب شان نکنند‪.‬‬ ‫جایی از صحبت ها اقــای اوباما به کنگره یاداوری‬ ‫کرد که امریکا با ایران دشــمنی ‪ 35‬ســاله داشته‬ ‫و در این شــرایط بوده که توافق هســته ای میان‬ ‫ایران و ‪ 5+1‬به دست امده است‪ .‬بالفاصله خانم‬ ‫نانسی پلوســی رئیس فراکسیون دموکرات های‬ ‫کنگــره امریکا موضعــی کامال حمایتــی گرفت با‬ ‫این شــرایط ایا جمهوریخواهان با ایجاد ائتالف‬ ‫میان خود و جمعی از دموکرات ها می توانند تعداد‬ ‫مخالفان توافق هسته ای را به دو سوم ارا برسانند‬ ‫و امکان اســتفاده از حق وتو را بی اثــر و توافق را‬ ‫منتفی کنند؟‬ ‫به نظرم این اتفــاق نخواهد افتــاد‪ .‬فکر می کنم‬ ‫دموکرات ها این خودزنی را نمی کننــد چون می دانند اوباما‬ ‫برای موفقیت حزب دموکــرات دارد تالش می کند بنابراین‬ ‫دلیلی ندارد کــه بیایند خودزنی کنند و بــا جمهوریخواهان‬ ‫همراه شــوند بنابراین جمهوریخواهان بــرای گرفتن رای‬ ‫دموکرات ها با مشــکالتی مواجه خواهند بــود ضمن انکه‬ ‫در بین خود جمهوریخواهان هم عــده ای طرفدار مذاکره‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫با توجــه به انکــه در بیانیه وین صراحتــا امده که‬ ‫توافق ایجادشده صرفا هسته ای نیست و فصل‬ ‫نوینی از همکاری ها و روابــط بین المللی را ایجاد‬ ‫می کند بفرمایید توافق هسته ای چه اثری بر اینده‬ ‫سیاست خارجی ایران می گذارد؟‬ ‫‪6‬‬ ‫یک نماینده مجلس معتقد اســت که «توافق‬ ‫هســته ای موضوع راهبــردی و اســتراتژیک برای‬ ‫نظام جمهوری اســامی ایران است‪ ،‬بنابراین تمام‬ ‫گروه های سیاســی اعم از اصولگــرا‪ ،‬اصالح طلب‬ ‫و اعتدالیون باید مختصــات و موقعیت جمهوری‬ ‫اســامی ایران را درک کننــد و بکوشــند در حوزه‬ ‫راهبردها یک همسویی و هماهنگی وجود داشته‬ ‫باشــد‪ ».‬با عباســعلی منصوری ارانی درباره ابعاد‬ ‫مختلف پرونده هسته ای گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫‪29‬‬ ‫اقتدار ایران‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫گفت وگو با حشمت الله فالحت پیشه درباره توافق هسته ای‬ ‫توافق هسته ای ایران و ‪ ٥+١‬پس از سال ها رایزنی‬ ‫و گفت وگو میان مذاکره کنندگان مختلف باالخره‬ ‫حاصل شد‪ .‬به نظر شما این توافق چه تاثیری بر‬ ‫اینده روابط ایران با جهان دارد؟‬ ‫بــه اعتقاد بنــده این توافــق یــک گام تاریخی‬ ‫بود که برداشــته شــد‪ ،‬باید به ملت ایران که در طول این‬ ‫ســال ها مقاومت و صبر کرد‪ ،‬به جمهوری اسالمی ایران‬ ‫که درایت به خرج داد و به نخبگان کشور که فضای غالب‬ ‫مبتنی بر حمایت از تیم هســته ای ایجــاد کردند‪ ،‬تبریک‬ ‫گفت‪ .‬البته این توافق به معنای پایان کار نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫ما در بلندمــدت با چالش ها و مشــکالتی مواجه خواهیم‬ ‫شد که منتهی به موضوع هســته ای کشورمان می شود‪.‬‬ ‫توافــق هســته ای یک متــن ‪ ٢٠‬صفحــه ای بــه همراه‬ ‫ضمیمه هایی دربــاره موضوع هســته ای‪ ،‬همکاری های‬ ‫مســالمت امیز هســته ای‪ ،‬تحریم هــا و نحوه لغــو انها‪،‬‬ ‫برگزاری کمیسیون های مشــترک و برنامه اجرایی است‪.‬‬ ‫بر همین اســاس در ابتدای راه قرار داریم‪ .‬اگر منصفانه‬ ‫و با نــگاه ســازنده‪ ،‬همــگان در داخــل کشــور در قالب‬ ‫وحدت گرایانــه مســیر را ادامــه دهند‪ ،‬در ایــن صورت‬ ‫می توانیم به دســتاوردهای مورد نظر دســت یابیم‪ .‬هیچ‬ ‫کشــوری در دنیا در طول دوران بعد از جنگ جهانی دوم‬ ‫این گونه در قالب دیپلماتیک مورد شناســایی رسمی قرار‬ ‫نگرفت‪ .‬عمال شــش قدرت عمده جهان و ســازمان های‬ ‫برجسته بین المللی مانند سازمان ملل و اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی بــرای مذاکره با ایران وارد عمل شــدند‪ .‬در‬ ‫واقع همه جهــان منتظر چنیــن اتفاقی بودنــد‪ .‬ایران با‬ ‫اقتدار توانســت به صورت موفقیت امیز پرونده خود را از‬ ‫فصل هفتم منشــور ســازمان ملل خارج کنــد‪ .‬با حصول‬ ‫توافق هسته ای اقتدار ایران به رسمیت شناخته شد‪ .‬موج‬ ‫سفر هیات های دیپلماتیک از فردا به سمت ایران سرازیر‬ ‫می شــوند و نوبت گیری برای از ســرگیری روابط تجاری‬ ‫و سیاسی گســترده با ایران اغاز می شــود‪ .‬مخالفت های‬ ‫انجام شــده چه در کنگره امریکا‪ ،‬چــه در منطقه و چه از‬ ‫ســوی رژیم صهیونیســتی در حاشــیه مذاکرات و توافق‬ ‫هســته ای قرار خواهد گرفت منوط بر اینکه دیپلماســی‬ ‫‪7‬‬ ‫چنــد روزی اســت خبرنــگاران و روزنامه نگاران‬ ‫محافل بــزرگ خبــری و غول های رســانه ای در انتظار‬ ‫توافق در برابر هتل کوبورگ شــب را روز و روز را شــب‬ ‫کرده اند‪ .‬اما از میانه های سه شــنبه خبــر توافق اولیه‬ ‫شنیده شــد و ســرانجام پس از ‪ 13‬ســال و چهار ماه‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و غرب پایان یافت و دو طرف‬ ‫بر ســر یک «برنامه جامــع اقدام مشــترک» به توافق‬ ‫رسیدند‪ .‬حشــمت الله فالحت پیشــه‪ ،‬نماینده پیشین‬ ‫مجلس شورای اســامی در گفت وگو با مثلث به ابعاد‬ ‫مختلف و تاثیر ایــن توافق بزرگ پرداخــت‪ .‬متن این‬ ‫گفت وگو به شرح زیر است‪.‬‬ ‫عمومی در داخل به گونه ای عمل کند که نشاندهنده نگاه‬ ‫وحدت گرایانه باشد‪.‬‬ ‫در طــول مذاکــرات هســته ای اصولگرایــان‬ ‫به خصــوص عــد ه ای بــا عنــوان دلواپســان‬ ‫نگرانی هایی درباره مذاکرات اعالم کردند‪ ،‬اکنون‬ ‫پس از حصول توافق هسته ای‪ ،‬نگاه اصولگرایان‬ ‫به چه شکل خواهد بود؟‬ ‫نگاه اصولگرایان همواره بر اساس منافع ملی شکل‬ ‫گرفته و در موضوع هسته ای هم تالش کرده اند که از یک‬ ‫سو از تصمیمات شورای عالی امنیت ملی و از سوی دیگر از‬ ‫اصول منافع ملی خارج نشوند‪ .‬ولی عده محدودی هم نگاه‬ ‫افراطی داشتند و مواضع خود را دنبال می کردند‪ .‬اما اکنون‬ ‫این توافق برای همه است‪ ،‬هم برای اصولگرایان که بر پایه‬ ‫منافع ملی حرکت می کنند‪ ،‬هم دولت که نیازمند حمایت ملی‬ ‫است‪ .‬اکنون نیز این توافق هسته ای نیازمند حمایت ملی‬ ‫اســت زیرا ممکن است در اینده شــاهد دبه در اوردن های‬ ‫دیگری از ســوی طرف مقابل به خصوص در مســیر برنامه‬ ‫اجرایی و کنگره امریکا باشیم‪.‬‬ ‫باتوجه به تصویب شــدن طرح نظارت بر توافق‬ ‫هســته ای در مجلس شورای اســامی‪ ،‬رویکرد‬ ‫مجلس در برابر توافق حاصل چیست؟‬ ‫طرح مجلس یک اقدام متقابــل پارلمانی در برابر‬ ‫اقدام کنگره امریکا ســت‪ .‬ممکن اســت توافق هسته ای‬ ‫مدت ها در کنگره مورد بررسی قرار گیرد‪ ،‬انتظار می رود که‬ ‫مجلس کشورمان با نگاه منطقی تر این توافق را مورد بررسی‬ ‫قرار دهد و بر نحوه اجرای این توافق نظارت داشته باشد‪.‬‬ ‫به اعتقاد بنده پس از اینکه شــورای امنیت سازمان ملل در‬ ‫این مساله ورود پیدا کند و این توافق به عنوان یک قطعنامه‬ ‫در شورا تصویب برســد‪ ،‬موضع تندروها در کنگره به شدت‬ ‫تضعیف شود‪.‬‬ ‫در طول مذاکرات هســته ای‪ ،‬مقام معظم رهبری‬ ‫همواره رهنمو دهای خــود را درباره روند مذاکرات‬ ‫اعالم کردند‪ ،‬نقش فرمایشات رهبری در مذاکرات‬ ‫به چه شکل بوده و هست؟‬ ‫در این خصــوص باید توجه داشــت کــه همواره‬ ‫مقوله های کالن سیاست خارجی کشــور زیر نظر شورای‬ ‫عالی امنیت ملی با رهنمو دهای مقام معظم رهبری تدوین‬ ‫می شود‪ .‬ایشان در طول مذاکرات با حمایت از تیم هسته ای‬ ‫تالش کردند مانع از این مســاله شــوند که توان چانه زنی‬ ‫ایران در مذاکرات با طرف مقابل کاهــش یابد‪ .‬این اقدام‬ ‫بسیار مهمی است‪ .‬همچنین ایشــان همواره خطوط قرمز‬ ‫هسته ای را مشخص کرده اند تا به طرف مقابل اجازه ندهند‬ ‫که از این خطوط عدول کنند‪.‬‬ ‫با توجه به بحران های مختلــف در منطقه از جمله‬ ‫مساله سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬یمن و‪ ...‬توافق هسته ای‬ ‫ایران و ‪ ٥+١‬چه تاثیری بر نقش منطقه ای ایران‬ ‫می گذارد؟‬ ‫این توافــق موضع بین المللــی و منطقه ای ایران‬ ‫را تقویت خواهد کرد‪ .‬همین که ایران توانســت در عرصه‬ ‫بین المللی در برابر قدرت های بزرگ دنیا از حقوق خود دفاع‬ ‫کرده و پرونده خود را از فصل هفتم منشور سازمان ملل خارج‬ ‫کند‪ ،‬باعث تقویت شدید جایگاه منطقه ای ایران می شود‪ .‬در‬ ‫این میان رژیم صهیونیستی تاوان شکست دیپلماتیک خود‬ ‫را خواهد پرداخت و از امروز انتقادهای درونی به خصوص‬ ‫از ســوی جناح های چپگرا علیه نظــام حاکمیتی این رژیم‬ ‫شکل خواهد گرفت‪ .‬در واقع بنیامین نتانیاهو نخست وزیر‬ ‫رژیم صهیونیستی بازنده اصلی مذاکرات هسته ای است‪.‬‬ ‫عبور از دوران گذار‬ ‫امریکا از پیگیری دیپلماتیک پرونده ایران چه اهدافی را دنبال می کند؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫اینده پژو سیاسی‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫و ‪ 5+1‬باشد‪ ،‬بین امریکا و پنج قدرت بزرگ جهانی انعکاس‬ ‫پیدا خواهد کرد‪ .‬خروجی های ان در ارتباط با ایران خواهد‬ ‫بود امــا پیامدهای ان گســتره پرپهنایــی از منطقه و نظام‬ ‫بین الملل را در بر خواهد گرفت‪ .‬شــاید بتوان گفت فصل‬ ‫جدیدی از سیاست بین الملل در ســاخت نظام بین المللی‬ ‫در حال اغاز است‪ .‬پرونده هســته ای چه با دیپلماسی حل‬ ‫شود چه با ابزار دیگری به مناقشــه ای بزرگ بینجامد‪ ،‬نظم‬ ‫منطقه ای و منطق حاکم بر نظام اینــده بین الملل را تحت‬ ‫تاثیر قرار خواهــد داد‪ .‬اگر پرونده هســته ای در چارچوب‬ ‫دیپلماســی به نتیجه برســد‪ ،‬الگوی ارتباطی میان ایران و‬ ‫امریکا تغییر و از حالت ارتباط میان ایران و ‪ 5+1‬ارام ارام به‬ ‫ارتباط ایران و ایاالت متحده امریکا خواهد انجامید‪ .‬بارها‬ ‫متذکر شــدم که ژئوپلتیک ایران و امریــکا ایجاب می کند‬ ‫که این دو با وجود جغرافیــای دور از هم‪ ،‬با یکدیگر ارتباط‬ ‫استراتژیک داشته باشند‪ .‬از این رو بر این باور هستم که در‬ ‫اینده نزدیک ایران و امریکا در یک الگوی مستقیم تر با هم‬ ‫وارد تعامل سازنده خواهند شد و لبه های تقابل با یکدیگر را‬ ‫کاهش خواهند داد‪ .‬اگرچه این تعامل بسیار محافظه کارانه‬ ‫و با تاکید بر مواضع اصولی گذشــته انجام خواهد شــد اما‬ ‫با حل و فصل مســاله سیاســی بین ایران و امریکا در قالب‬ ‫پرونده هسته ای ارام ارام بحران مفهومی بین دو کشور نیز‬ ‫کاهش خواهد یافت و سیاست های هر دو کشور نسبت به‬ ‫هم عملگرا تر خواهد شد ‪ ،‬به ویژه در سطح منطقه که ایران‬ ‫و امریکا بر اساس همان ژنوم ژئوپلتیک در وضعیتی مثبت‬ ‫برای همکاری به سر می برند‪ .‬این وضعیت مثبت همکاری‬ ‫برای تهران و واشنگتن به اندازه ای موثر است که هم اکنون‬ ‫رژیم اسرائیل و عربستان را نگران کرده و قدرت های بزرگ‬ ‫جهان را برای نزدیک شــدن بــه ایران به حرکــت دراورده‬ ‫است‪ .‬این تفاوت به اصطالح سیاست های تهاجمی ولی‬ ‫فاقد خردورزی سیاسی و دکترین تعامل سازنده ای است که‬ ‫امروز از قالب سند چشم انداز ‪ 1404‬بیرون امده و فعال شده‬ ‫است‪ .‬در این میان کشورهای منطقه در عین نگرانی تالش‬ ‫خواهند کرد محافظه کارانه به ایران نزدیک شوند و سیاست‬ ‫خوف و رجا را در ارتباط با ایران در پیش خواهند گرفت‪ .‬اگر‬ ‫روند حل مســائل ایران و امریکا مثبت باشــد کوشش های‬ ‫پنهان در جهت تخریب ان صورت خواهــد پذیرفت اما به‬ ‫ظاهر شاهد گام هایی مشروع در جهت نزدیکی با ایران نیز‬ ‫خواهیم بود‪ .‬در صحنه بین المللی رقابت برای نزدیک شدن‬ ‫به ایران افزایش پیدا خواهد کرد؛ روس ها و امریکایی ها‪،‬‬ ‫اروپایی هــا و چینی ها‪ .‬در این رقابت شــدید هریک تالش‬ ‫خواهند داشــت در تعامل با ایران منابع عملیاتی در جهت‬ ‫فضاسازی بیشتر ارتباط با ایران را تجربه کنند‪ .‬از هم اکنون‬ ‫ما شــاهد امادگی این کشورها برای‬ ‫بســتن قراردادهــای اقتصــادی با‬ ‫ایران هســتیم‪ .‬این در حالی اســت‬ ‫که ایران نیز فرصت خواهد یافت که‬ ‫از این فضا اســتفاده مطلوب داشته‬ ‫باشد‪ .‬به جای انکه در حوزه عقالنیت‬ ‫ابــزاری مبارزه با ابرقــدرت جهان در‬ ‫جنگ قدرت های بزرگ جهان و این‬ ‫ابرقدرت برای مدیریت اینده جهان‬ ‫خود را هزینــه کند فرصــت خواهد‬ ‫یافت که از رقابــت انها اگاهانه بهره‬ ‫ببرد و امتیازهای درخور و شایســته‬ ‫تمدن و فرهنــگ ایران زمیــن را به‬ ‫دست بیاورد‪.‬‬ ‫در نهایت باید توجه داشت که‬ ‫باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا به‬ ‫این توافق احتیــاج دارد البته نه تنها‬ ‫اوباما که امریکا به این توافق محتاج‬ ‫اســت‪ .‬ولی ایــن احتیــاج دلیل ان‬ ‫نیست که بگوییم امریکا در برابر ایران ضعیف برخورد کرده‬ ‫است‪ .‬انچه مسجل اســت امریکا جهت گیری عملگرایانه‬ ‫دارد‪ ،‬منابع و منافع را می سنجد و به خوبی می داند که پیوند‬ ‫منطقی با نئوهارتلند یعنی خلیج فارس و فالت ایران در گرو ‬ ‫نزدیک شــدن به دولت حاکــم بر جغرافیای ایران اســت‪.‬‬ ‫به گونه ای که بتوانــد از ایران در مقام یــک ژاپن جدید در‬ ‫اسیای جنوب غربی بهره ببرد‪ .‬از این رو نمی خواهد تجربه‬ ‫پیونــد زدن ژاپن به خود را بــار دیگر تجربه کنــد‪ .‬عملیات‬ ‫پرل هاربر و بمبــاران اتمی را نمی خواهــد تکرارپذیر نماید‬ ‫زیــرا این برای امریــکا بســیار هزینه اور اســت‪ .‬امریکای‬ ‫امروز نمی تواند به ســان امریکای موجود در جنگ جهانی‬ ‫عمل کند‪ ،‬از این رو منطق دیپلماســی و مذاکره و گذاشتن‬ ‫گام هایی به عقب برای رسیدن به توافق را پذیرفته است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫حضور مســتمر جان کری‪ ،‬وزیر امــور خارجه ایاالت‬ ‫متحده در وین یعنی محل مذاکرات در واپسین هفته های‬ ‫باقی مانده تا رسیدن به ضرب االجل تعیین شده میان ایران‬ ‫و گروه ‪ 5+1‬این پرســش را مطرح کرده است که امریکا از‬ ‫پیگیــری مجدانه مذاکرات بــا ایران چه اهدافــی را دنبال‬ ‫می کند و از توافق با تهران در پی دســتیابی به چه اهداف‬ ‫دیگری اســت‪ .‬باید توجه داشــت که امروز ایاالت متحده‬ ‫امریکا عالوه بر انکه در پی بازافرینی قدرت خود در صحنه‬ ‫جهانی اســت‪ ،‬به دنبال بازتعریف تحرک خود برای رسیدن‬ ‫به یک وضعیــت باثبات تــر در حفظ قدرت قرن بیســت و‬ ‫یکمی اش نیز اســت‪ .‬این کشــور در حال گذار از وضعیت‬ ‫گذر نظــام بین الملل از بافت موقعیتی کنونی اســت که در‬ ‫ان نظم نوین جهانی شــکل نگرفته اســت و نظم کهن نیز‬ ‫دیگر کارامدی ندارد‪ .‬بنابراین ایاالت متحده امریکا پس از‬ ‫ضدواقعه یازده سپتامبر‪ ،‬گام هایی را در جهت شکل دادن به‬ ‫اینده نظم نوین جهانی برداشته است و اکنون بعد از گذر به‬ ‫نزدیک ‪ 15‬سال تالش در قالب ‪ 5+1‬دنیای تک‪ -‬چند قطبی‬ ‫اینده را مدل سازی می کند‪.‬‬ ‫درواقــع فروپاشــی نظــم ناشــی از ارایش شــکلی و‬ ‫محتوایی دوقطبی جهان در دهــه ‪ 1990‬میالدی‪ ،‬جهان‬ ‫را در یک خال ناشی از این فروپاشی‬ ‫قــرار داد کــه به فوریــت در مقالــه‬ ‫معــروف هانتینگتون تحــت عنوان‬ ‫«فرسایش منافع ملی ایاالت متحده‬ ‫امریــکا» نمود پیــدا کــرد‪ .‬در انجا‬ ‫بود کــه هانتینگتــون از قول «جک‬ ‫اندســترون» نوشــت کــه «بــدون‬ ‫شــوروی امریکایی بودن چه معنایی‬ ‫دارد؟» کــه در نتیجه مــا بالفاصله‬ ‫شــاهد موضع گیــری بــوش اول در‬ ‫‪ 1990‬ذیل عنوان نظم نوین جهانی‬ ‫بودیم‪ .‬نظم نوین جهانی که توســط‬ ‫وی بیان شد‪ ،‬اولین لبه از شکل دهی‬ ‫به اینده نظم جهانی با اراده امریکایی‬ ‫بود که به واقع به دنبال مهندسی نظم‬ ‫نوین جهانــی در چارچــوب دکترین‬ ‫امنیتــی هشــتم امریکایی ها تحت‬ ‫عنوان «دکترین پیش دستی» است‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت کــه پس از‬ ‫ضدواقعــه ‪ 11‬ســپتامبر و در حملــه امریکا به عــراق هیچ‬ ‫کدام از قدرت های بزرگ با امریکا همراه نشــدند‪ .‬ایاالت‬ ‫متحده‪ ،‬شــورای امنیت ســازمان ملل متحد را دور زد و به‬ ‫عراق حمله کرد‪ .‬ولی اکنون امریــکا در قالب گروه ‪ 5+1‬با‬ ‫محوریت بازیگری خود پنج قدرت بزرگ جهانی را در جهت‬ ‫حل و فصل پرونده هســته ای ایــران به دنبال خــود روان‬ ‫کرده است و اکنون ما شاهد شــکل گیری یک مدل عینی‬ ‫در ارتباط با الگوســازی نظم نوین جهانی در اینده هستیم‪.‬‬ ‫بنابرایــن تالش های امریــکا برای حــل و فصــل پرونده‬ ‫هســته ای تنها در بعد سیاســت خارجی این کشور محدود‬ ‫نمی شود‪ .‬بلکه امریکایی ها به دنبال ایجاد فضای مناسب‬ ‫برای سیاســت گذاری در ابعاد بین المللی هســتند‪ .‬اصل‪،‬‬ ‫اکنون نه سیاســت خارجی بلکه سیاست بین المللی ایاالت‬ ‫متحده امریکاســت و این سیاســت بین المللی واشــنگتن‬ ‫اســت که سیاســت خارجی این کشــور را نیز تحت الشعاع‬ ‫قرار می دهد‪ .‬به ایــن ترتیب باید بگوییم کــه وین در حال‬ ‫تجربه ابعاد گوناگونی است و از این مطلب باید بر این نکته‬ ‫تاکید داشته باشیم که جان کری‪ ،‬وزیر خارجه امریکا امروز‬ ‫ماموریتی چندوجهی را دنبال می کند که در محور اصلی ان‬ ‫پرونده هسته ای قرار دارد و در جوانب فرعی ان خروجی ها‬ ‫و پیامدهای منطقه ای و بین المللی پرونده هسته ای دنبال‬ ‫می شود‪ .‬بنابراین برای امریکا پرونده هسته ای تنها پرونده‬ ‫ایران نیســت بلکه پرونده نظــم در مهم ترین منطقه هدف‬ ‫ایاالت متحده امریکا در قرن جدید و شکل دادن الگویی به‬ ‫نظام اینده بین المللی است‪.‬‬ ‫امریکا بعد از گذار از مدیریت ناامنــی د ر هارتلند نو و‬ ‫ایجاد توازن ضعف بین هارتلند نو یا خاورمیانه و نئوهارتلند‬ ‫یعنــی خلیج فارس و فــات ایــران در پی ایجــاد مدیریت‬ ‫امنیت نســبی در این منطقه اســت تا با به وجود امدن این‬ ‫امنیت نســبی همپیمانان جدیدی را در جهت حفظ امنیت‬ ‫نئوهارتلنــد و ورود بــه توازن قــدرت در منطقــه هارتلند نو‬ ‫اغاز و ســپس ایجاد فصلی نو از تالش برای کنترل اسیای‬ ‫خاوری و جهتگیری به سمت هارتلند علیا را دنبال کند‪ .‬این ‬ ‫هارتلند همان گونه که قبال متذکر شده ام تبت است؛ امریکا‬ ‫می خواهد بر بام جهان چیره شود‪ .‬در این جاست که باید به‬ ‫گستره تاثیر پرونده هسته ای و پیامد های ان نیک اندیشید‪.‬‬ ‫به همین خاطر است تاکید دارم پرونده هسته ای تنها پرونده‬ ‫ایران و گروه ‪ 5+1‬نیست و پیامد ان بیش از انکه بین ایران‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫ایران‪ ،‬شریک قابل اعتماد جهان‬ ‫نقش رهبری در هدایت مذاکرات موثر و راهبردی بود‬ ‫علی خرم‬ ‫مشاور وزیر خارجه‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪9‬‬ ‫مردم ایران در حالی از شــنیدن خبر توافق هسته ای‬ ‫خوشحال و خرسند هستند که به خوبی می دانند هر توافق و‬ ‫تفاهمی ارزش جشن گرفتن ندارد‪ .‬برهمین اساس است که‬ ‫مردم ایران می دانند توافق ایران با شش قدرت هسته ای در‬ ‫وین از موضع اقتدار‪ ،‬عزت و احترام بوده و تامین کننده منافع‬ ‫و امنیت ملی ایران خواهد بود‪ .‬شاید به همین دلیل باشد که‬ ‫بعد از گذشت روزهای بسیار و خسته شــدن از انتظار برای‬ ‫شنیدن نتیجه باز هم مردم مشتاقانه این موضوع را پیگیری‬ ‫کردند‪ .‬با این وجود در حالی که مذاکرات هسته ای ایران با‬ ‫شش قدرت جهانی در وین ادامه داشت‪ ،‬مذاکره کنندگان‬ ‫خود را متعهد به دســتیابی به نتیجه می دانستند و به همین‬ ‫دلیل امــروز شــاهد تحقق توافق بــا قدرت هــای جهانی‬ ‫هستیم‪ .‬هنگامی که دکتر روحانی دولت یازدهم را تحویل‬ ‫گرفت در پرونده هسته ای ایران سه گزینه را پیش رو داشت‪.‬‬ ‫اول‪ ،‬مخالفت و عناد بــا نگرانی های جامعــه بین المللی و‬ ‫به ویژه غربی ها و به خصوص نگرانی هــای امریکا که این‬ ‫گزینه به درگیری نظامی منجر می شد‪ .‬از انجایی که درگیری‬ ‫نظامی اخرین راه حل و راه اجباری است بنابراین این گزینه‬ ‫مطلوب نبود‪.‬‬ ‫دومین راه عدم توافق با جامعــه بین الملل و اصرار بر‬ ‫مواضع اعالمــی ایران بود‪ .‬همان موضعی که کشــورمان‬ ‫در دوران دولــت نهم و دهم تجربه کرد کــه این موضع نیز‬ ‫حاصلی جز ادامه و گسترش تحریم ها و ضعیف شدن بیشتر‬ ‫ایران نداشت که ممکن بود در نهایت نیز بار دیگر منجر به‬ ‫درگیری نظامی شود‪ .‬اما گزینه سوم ایران درک نگرانی های‬ ‫بین المللــی و همکاری برای از بین بــردن نگرانی ها بود به‬ ‫شرطی که حیثیت ایران حفظ شــود و کشورمان راه توسعه‬ ‫و همکاری با جهان را دنبال کند‪.‬دولــت روحانی اما گزینه‬ ‫سوم یعنی تعامل با جهان را انتخاب کرد‪ .‬بنابراین کشورمان‬ ‫با اتخاذ تصمیمــی صلح امیز ثابت کرد کــه می توان از راه‬ ‫مذاکره به نتیجه رســید و دکتر ظریف در این میان نقشــی‬ ‫جدی بازی کرد‪ .‬درواقع با تالش های فراوان رئیس دستگاه‬ ‫دیپلماسی کشور توانستیم دســتاوردی درخور ملت ایران‬ ‫به دست بیاوریم‪.‬‬ ‫در تمام این موارد اما نقش مهــم مقام معظم رهبری‬ ‫به خوبی دیده می شــود‪ .‬سخنان ایشــان همواره در طول‬ ‫مذاکرات راهگشای تیم هســته ای بود و در ابعاد داخلی و‬ ‫خارجی تاثیرگذار بوده است‪ .‬رهبری با حضور جدی شان در‬ ‫بحث مذکرات کاری کردند که مذاکرات در مسیر صحیحی‬ ‫پیش برود و نشان دادند که این مذاکرات مورد تایید ایشان‬ ‫است‪ ،‬در واقع ایشــان با ســخنان خود در طول مذاکرات‬ ‫خط بطالنی بر حرف کسانی که با قصد جناحی و کارشکنی‬ ‫مطالبی را عنوان می کردند‪ ،‬کشیدند‪ .‬ایشان توجه جدی به‬ ‫پیگیری مذاکرات و اینکه نباید این مسیر بیش از حد طوالنی‬ ‫شود‪ ،‬داشــتند‪ .‬درواقع موضع گیری ایشــان درباره اینکه‬ ‫مذاکرات هرچه زود تر باید به یک نتیجه کامل و مشخص‬ ‫در کلیات و جزئیات برســد‪ ،‬تاثیر بســیاری در مسیر و روند‬ ‫مذاکره داشــت و به همین دلیل است که مذاکرات به یک‬ ‫نتیجه برد ‪ -‬برد رسید‪.‬‬ ‫بنابراین نظارت و نقش راهبردی رهبری در مذاکرات و‬ ‫از سوی دیگر تالش دولت و تیم هسته ای توانست به نتیجه‬ ‫مطلوب منجر شود‪ .‬جهان هم متوجه شد ایران یک کشور‬ ‫با قدمت تاریخی و فرهنگ کهن است که در شرایط سخت‪،‬‬ ‫تصمیمات سخت و ســنجیده می گیرد و به صلح و ارامش‬ ‫منطقه خاورمیانه و جهان مساعدت دارد‪ .‬پس ایران شریکی‬ ‫قابل اعتماد و قابل اتکا در سطح جهان است‪ .‬ایران که بارها‬ ‫اعالم کرده بود اهل ساخت سالح هسته ای و به کارگیری ان‬ ‫نیست و در این رابطه فتوای مقام معظم رهبری را ارائه کرده‬ ‫بود‪ ،‬بنابراین چه واهمه ای داشــت که در های خود را روی‬ ‫نظارت بین المللی باز نماید تا اثبات کند همه فعالیت هایش‬ ‫صلح امیز اســت‪ .‬ایــن شــاه کلید موفقیــت در مذاکرات‬ ‫هسته ای به شمار می رفت و ایران توانست همه بدخواهان‬ ‫و دشمنان را خلع سالح کند‪.‬‬ ‫هر چند بســیاری طوالنی شــدن مذاکرات هسته ای‬ ‫را بدبینانه نگاه می کردند اما باید به این نکته توجه داشــته‬ ‫باشیم که هر یک از طرفین دستورالعمل ها و خط قرمزهایی‬ ‫از سوی کشور خود داشــتند که برای انها محدودیت ایجاد‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫بنابراین با وجود انکه روند مذاکــرات مثبت بود اما تا‬ ‫اخرین لحظه امکان ایجاد چالش های جدید وجود داشت‬ ‫به طوری که در روزهای اخیر نیز شاهد این موضوع بودیم‪.‬‬ ‫با این حال نتیجــه مذاکرات به خوبی نشــان داد که‬ ‫مذاکره کننــدگان در این مرحله تمام تالش خــود را کردند‬ ‫تا بنایی که در چند ســال گذشــته ســاخته اند‪ ،‬فرو نریزند‪.‬‬ ‫علت این موضوع نیز ان اســت که طرفین به پختگی الزم‬ ‫رسیده اند و تمدید هرباره مذاکرات نشان دهنده ان است که‬ ‫مذاکره کنندگان به دلیل زحماتی که طی ماه ها کشــیده اند‬ ‫خود را متعهد می دانند تا موضوع را به نتیجه برسانند که این‬ ‫نتیجه حاصل شد‪.‬‬ ‫در این میان هر چند ایــران خطوط قرمز خاصی برای‬ ‫خود داشــت که عبــور از انهــا را غیرممکن می دانســت‪،‬‬ ‫اما دیگــر کشــورهای دخیــل در مذاکرات نیز بــرای خود‬ ‫خطوطی را مدنظر داشــتند ؛ خطوطی کــه منافع و مصالح‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫انها را در اینــده در بر می گیرد‪ .‬در رونــد مذاکرات صورت‬ ‫گرفته هر چنــد امریکا تاثیر بســیاری دارد اما کشــورهای‬ ‫اروپایی حاضر نیز تاثیر بســیاری بر رونــد مذاکره دارند‪ .‬در‬ ‫این میان شاید نقش فرانســه از همه بیشتر باشد‪ .‬به طوری‬ ‫که نحــوه سیاســت گذاری فرانســه در قبال ایران بســیار‬ ‫سختگیرانه بوده است و این کشــور همواره روند مذاکرات‬ ‫را با مسائل و مشکالتی روبه رو می کند‪ .‬در این میان نحوه‬ ‫موضع گیری های المــان و انگلســتان بســیار مثبت تر از‬ ‫فرانسه است و شاید علت این موضوع ان باشد که انگلستان‬ ‫توجه و نگاهــش در مذاکرات به نحــوه موضع گیری های‬ ‫امریکاست و المان نیز بیشتر تالش دارد که اختالفات حل‬ ‫شود تا وضعیت میان ایران و کشورهای غربی بهبود یابد‪.‬‬ ‫با این حال فرانســه یــک وضعیت ویــژه ای در میان‬ ‫غربی هــا دارد‪ .‬ایــن ویژه بــودن اما برای وضعیت کشــور‬ ‫هر چند دولت امریکا دل ســنا را به دست اورد اما‬ ‫ممکن است صدمات جبران ناپذیر و اساسی به‬ ‫مذاکراتواردشود‪.‬هرروزکهمی گذردومذاکرات‬ ‫تمدید می شود به ضرر ایران و دولت امریکاست‪.‬‬ ‫زیرا هر کســی ســعی می کند که نگــذارد مالت‬ ‫مذاکراتسفتشودوهمینموضوعکافیاست‬ ‫کهدرروند مذاکراتترکایجادشود‬ ‫ما در نتایج مثبتی نداشــته بلکه بیشــتر منفی و خرابکارانه‬ ‫بوده اســت‪ .‬این موضوع نیــز دالیل بســیاری دارد‪ .‬یکی‬ ‫از مهم تریــن دالیــل شــاید این باشــد که فرانســه به طور‬ ‫سنتی از طرفدارن اســرائیل بوده و هست‪ .‬به طوری که در‬ ‫‪40-50‬سال گذشته از نظر سیاســی همیشه مابین احزاب‬ ‫سوسیالیست فرانسه و احزاب کارگری اسرائیل رابطه بسیار‬ ‫نزدیکی وجود داشته است‪.‬‬ ‫موضــوع مهم دیگر ان اســت که صنایع هســته ای‬ ‫اســرائیل در دهه ‪ 1960‬توسط فرانســه تامین شده است‬ ‫و از این بابت فرانسه احســاس می کند اسرائیل نوچه اش‬ ‫در خاورمیانــه اســت‪ .‬به طــوری کــه بعــد از بنیانگذاری‬ ‫تاسیسات هسته ای اســرائیل توسط فرانســه‪ ،‬امریکا از‬ ‫اســرائیل حمایت سیاســی کرد‪ .‬دلیل دیگــری که نقش‬ ‫مهمی در موضع گیری های سیاســی فرانســه دارد‪ ،‬نگاه‬ ‫فرانســوی ها به تجــارت در منطقه اســت‪ .‬انها بیشــتر از‬ ‫امریکایی ها نیازمند تجارت در خاورمیانه هستند به همین‬ ‫خاطر مواضع کشــورهایی کــه از انها ســاح می خرند و‬ ‫دارای پول نقد هستند‪ ،‬اهمیت بیشــتری دارد‪ .‬به همین‬ ‫خاطر فرانسوی ها نظرات کشــورهای عربی در این زمینه‬ ‫را مدنظر دارند و ســعی می کنند موضع گیری های خود در‬ ‫برابر ایران را براســاس خواست کشــورهای عربی دنبال‬ ‫کنند و در برخی موارد نشــان دهند‪ .‬اما علت مهم دیگری‬ ‫که باعث شــده فرانســوی ها در قبال ایران موضع گیری‬ ‫ســختگیرانه ای داشته باشــند ان اســت که فرانسوی ها‬ ‫می دانند کــه امریکایی ها در حــال تغییر اســتراژ ی خود‬ ‫هســتند و قصد دارند از خاورمیانه به خــاور دور بروند‪ .‬در‬ ‫فقدان یک قدرت جهانی در خاورمیانه انگلستان و فرانسه‬ ‫می توانند بدیل های امریکا باشــند‪ .‬انگلســتان به ویژه از‬ ‫نظر اقتصادی توانایــی الزم برای ایــن جایگزنی را ندارد‬ ‫اما فرانســوی ها به این رویا می اندیشند که در نبود امریکا‬ ‫بتوانند جای ان را در خاورمیانــه بگیرند‪ .‬به این جهت هم‬ ‫مواضع اسرائیل را نمایندگی می کنند و هم گوشه چشمی‬ ‫ به مواضع عربستان‪ ،‬قطر‪ ،‬امارت ترکیه و‪ ...‬دارند‪.‬‬ ‫این موارد بــه اضافه روابط ســرد ایران و فرانســه در‬ ‫‪ 40‬سال گذشته همه دســت به دســت هم داده تا فرانسه‬ ‫را در جنــاح مقابل ایران قــرار دهد‪ .‬جناحی که ســعی دارد‬ ‫ایران بیشترین ضرر را از روند موجود در مذاکرات متحمل‬ ‫شود‪ .‬از انجایی که فرانســه منا فع خود را در مقابله با ایران‬ ‫می بیند همیشه در مذاکرات خلل ایجاد می کند و سعی دارد‬ ‫بیشترین فشــار را به ایران وارد کند‪ .‬زیرا فرانسه می خواهد‬ ‫خود را نماینده اسرائیل و عربستان نشان دهد‪ .‬این در حالی‬ ‫است که امریکایی ها هر چند از اسرائیل و عربستان حمایت‬ ‫می کنند اما نقش مستقلی را بازی می کنند و موضع فرانسه‬ ‫نسبت به اسرائیل و‪ ...‬را ندارند‪.‬‬ ‫با این اوصاف مذاکرات هسته ای ایران با قدرت های‬ ‫جهانی در حال پیش رفتن است و در حال حاضر موضوعات‬ ‫حل نشــده ای وجود دارد‪ .‬یکی از موضوعات جدی مساله‬ ‫تحریم ها اســت که باید نهایی شــود تا امکان امضا کردن‬ ‫توافق وجود داشته باشد‪ .‬طرفین باید در مورد کنار گذاشتن‬ ‫تحریم هــا به یک فرمول برســند و ایران هم بر اســاس ان‬ ‫بازیگربرنده‬ ‫چین مزیت های اقتصادی خود را در ایران افزایش می دهد‬ ‫محسن شریعتی نیا‬ ‫‪10‬‬ ‫پژوهشگر سیاست خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫کشــیدن ایاالت متحده نیســت و فعال ایجاد چالش برای‬ ‫امریکا در دستورکار سیاست خارجی چین قرار نگرفته است‪.‬‬ ‫بنابراین ایــن تصور که چین بــرای تقابل بــا امریکا تالش‬ ‫کرده و می کند به ایران نزدیک شود‪ ،‬تصور دقیقی نیست‪.‬‬ ‫ایران یک قدرت متوســط منطقه ای اســت و جایگاهی که‬ ‫در سیاســت خارجی چیــن دارد در حد یک قدرت متوســط‬ ‫منطقه ای تعریف شــده اســت و می توان گفت که چین از‬ ‫مساله ایران برای چانه زنی بهتر با امریکا و برای پیشبرد منافع‬ ‫خود در رابطه با ایاالت متحده بهره برده تا اینکه بخواهد به‬ ‫تقابل دامن بزند یا مسیر تقابل را در پیش بگیرد‪ .‬چراکه اساسا‬ ‫موضوع ایران پتانســیل الزم را برای نبردهای استراتژیک‬ ‫قدرت های بزرگ ندارد‪.‬‬ ‫نهایتا انکه چین در هر مســیری که بحران هسته ای‬ ‫ایران طی کند‪ ،‬برنده محسوب می شود‪ .‬اگر توافق حاصل‬ ‫شــود‪ ،‬چین به احتمال فراوان موقعیت خود را در سیاست و‬ ‫اقتصاد ایران ارتقا خواهد بخشید‪ ،‬زیرا از چنان مزیت های‬ ‫سیاســی ‪ -‬اقتصادی در ایــران برخوردار اســت که ســایر‬ ‫قدرت های بزرگ درگیر در مذاکرات برخوردار نیســتند‪ .‬اگر‬ ‫ی هم نرسد‪ ،‬چین موقعیت مسلط خود‬ ‫مذاکرات به سرانجام ‬ ‫در تعامالت اقتصادی با ایران را نه تنها حفظ خواهد کرد بلکه‬ ‫تحکیم خواهد بخشید‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫برای تبیین نقش چین در روند بحران هسته ای ایران‬ ‫باید به منافع این کشــور در صحنه بین الملل به ویژه امنیت ‬ ‫بین الملل و روابط ان با امریکا توجه کنیم‪ .‬بحث هسته ای‬ ‫ایران‪،‬یکــی از مهمتریــن بحران های امنیــت بین المللی‬ ‫در یک دهه اخیر بوده اســت‪ .‬چینی ها بیــش از هر چیزی‬ ‫در صحنــه بین الملــل به دنبال ثبــات و مدیریــت روابط با‬ ‫ایاالت متحده اند‪.‬‬ ‫در این پرونده هم دغدغــه اول برای چینی ها ثبات در‬ ‫صحنه بین الملل به ویژه در خاورمیانه بوده و تالش کرده اند‬ ‫که این بحران تبدیل به یک جنگ یا منازعه نشود‪ .‬هر زمان‬ ‫که ایران به نظر چینی ها تندروی می کرده تالش می کردند‬ ‫که با شریک شــدن در فشــار‪ ،‬ایران را به صحنه مذاکرات‬ ‫بر گردانند و هر زمانی که احساس می کردند ایاالت متحده‬ ‫و غرب در حال تندروی اســت‪ ،‬روزنه هایی را برای ایران باز‬ ‫می کردند تا بتواند به مقاومت ادامه دهد‪.‬‬ ‫مســاله دوم بحث منافع بیجینگ اســت‪.‬چینی ها در‬ ‫این بحران تالش زیادی داشــتند تا منافعی که در روابط با‬ ‫ایران دارند کمتر تحت تاثیر قرار بگیرد‪ .‬به عنوان نمونه در‬ ‫قطعنامه های شورای امنیت تالششــان این بود که بخش‬ ‫نفت و سرمایه گذاری هایشــان در ایران کمتــر تحت تاثیر‬ ‫قرار گیرد‪ .‬بنابراین این دو مولفه‪ ،‬مولفه هایی پایدار در مورد‬ ‫رویکرد چین نسبت به برنامه هســته ای ایران در طول یک‬ ‫دهه اخیر بوده است‪.‬‬ ‫چینی ها به دو دلیل همواره از دیپلماسی در حل و فصل‬ ‫این بحران حمایــت کرده اند‪ .‬اول اینکــه به دنبال ثبات در‬ ‫صحنه بین الملل بودند و مسیر دیپلماسی را به ثبات نزدیکتر‬ ‫می دیدند و دوم اینکه ســعی می کردند منافع خودشان را در‬ ‫این بحران بین المللی هر چه کمتر تحت تاثیر قرار دهند‪.‬‬ ‫نکته مهــم دیگر انکه اساســا چین در پــی به چالش‬ ‫فرمول اعتمــاد کند که در مقابل اقدامات خود شــاهد کنار‬ ‫رفتن تحریم ها خواهد بود‪ .‬ممکن است که ایران اقداماتی‬ ‫که به انجام ان متعهد می شود را یکباره انجام دهد و در ان‬ ‫صورت صحبت از کنار رفتن یکباره تحریم ها می شود‪ .‬اگر‬ ‫هم ایران به صورت مرحله به مرحله بــه تعهدات خود عمل‬ ‫کند باید اژانس در هر مرحله اقدامات ما را بررســی کرده و‬ ‫به اعضای ‪ 5+1‬و شــورای امنیت گزارش دهد تا انها نیز بر‬ ‫پایه همان گزارش نسبت به کنار گذاشتن یک مرحله دیگر‬ ‫از تحریم ها اقدام کنند؛ اما اگر ایران بخواهد تعهدات خود‬ ‫را مرحله ای انجام دهد و بر حذف یکباره تحریم ها پافشاری‬ ‫کند ممکن است با مشکل مواجه شود و بعید است که طرف‬ ‫غربی چنین شرایطی را بپذیرد‪.‬‬ ‫موضوع دیگری که بســیاری درباره اختالفات میان‬ ‫ایران بــا طرف هــای مذاکــره از ان نــام می برنــد ‪ ،‬بحث‬ ‫بازرسی ها یی بوده است که این موضوع نیز تقریبا حل شده‬ ‫است اما در این مرحله دو عامل تاثیرگذار است‪ .‬عامل اول‬ ‫یکی ایران به رفع تحریم های تسلیحاتی می اندیشد و طرف‬ ‫غربی این موضوع را قبول ندارد و از سوی دیگر دولت امریکا‬ ‫می خواهد به نوعی نظــرات جمهوریخواهان و تندورها در‬ ‫ســنا و کنگره را مدنظر قرار دهد به همیــن دلیل به صورت‬ ‫عمدی مذاکرات را در روز پنج شــنبه تمام نکرد‪ .‬چون اگر‬ ‫تمام می شد وقت سنا برای بررســی ‪ 30‬روز بود اما با تمدید‬ ‫شدن مذاکرات درواقع مدت زمان ‪ 60‬روزه سنا برای بررسی‬ ‫مذاکرات را قطعی کرد تا از این طریق دل جمهوریخواهان‬ ‫را به دســت بیاورد‪ .‬حاال هر چنــد دولت امریکا دل ســنا را‬ ‫به دست اورد اما ممکن است صدمات جبران ناپذیر و اساسی‬ ‫به مذاکرات وارد شود‪ .‬هر روز که می گذرد و مذاکرات تمدید‬ ‫می شود به ضرر ایران و دولت امریکاســت‪ .‬زیرا هر کسی‬ ‫سعی می کند که نگذارد مالت مذاکرات سفت شود و همین‬ ‫موضوع کافی است که در روند مذاکرات ترک ایجاد شود‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه روند مذاکرات مثبت است اما اینکه ایا‬ ‫ایران می تواند به انچه می اندیشد دست پیدا کند‪ ،‬مشخص‬ ‫نیســت‪ .‬باتوجه به اینکــه جمهوریخواهــان و تند روهای‬ ‫امریکا از یک سو و اسرائیل و عربستان و‪ ...‬از سوی دیگر‬ ‫مخالفان جدی توافق هسته ای و تحریم تسلیحاتی ایران‬ ‫هستند شاید پیمودن این روزهای اخر برای به نتیجه رسیدن‬ ‫سخت تر باشد‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫وزیرخستگی ناپذیر‬ ‫یارکمکی‬ ‫شــاید از این پس خیلی ها نام محمد جواد ظریف را همراه با مذاکرات هســته ای به یاد‬ ‫بیاورند؛ وزیر امور خارجه خســتگی ناپذیر که به همراه معاونان و دیگر اعضای تیم هســته ای‬ ‫روزها را به گفت وگو با مذاکره کنندگان گروه ‪ 5+1‬اختصاص داد تا بحرانی ‪ 13‬ســاله را به پایان‬ ‫برساند‪ .‬ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه دولت حسن روحانی به مدت ‪ ۵‬سال از ‪ ۱۴‬مرداد سال ‪۱۳۸۱‬‬ ‫تا ‪ ۵‬تیر سال ‪ ۱۳۸۶‬نیز سفیر و نماینده دائم جمهوری اسالمی ایران در سازمان ملل متحد بود‪.‬‬ ‫شاید همین سابقه حضور در امریکا موجب شد که او بهتر از دیگر مذاکره کنندگان ایرانی زبان‬ ‫امریکایی ها را درک کند و انها را تا رســیدن به نتیجه پشت میز مذاکره نگه دارد‪ .‬او پیش از این‬ ‫برای تحصیل نیز به امریکا رفته بود و لیسانس و فوق لیســانس روابط بین الملل و کارشناسی‬ ‫ارشد مطالعات بین المللی را از دانشگاه ایالتی سان فرانسیسکو و دانشگاه دنور گرفت‪ .‬زمانی‬ ‫که در سال ‪ 92‬ظریف برای تصدی سمت وزارت امور خارجه توسط حسن روحانی معرفی شد‬ ‫حسن قشقاوی‪ ،‬معاون کنسولی وقت وزارت امور خارجه‪ ،‬از این انتخاب استقبال و عنوان کرد‬ ‫کشورهایی که به دنبال گفت وگو با ایران هستند‪ ،‬از این انتخاب استقبال کرده اند‪ .‬در همان زمان‬ ‫جمله ای از هنری کسینجر‪ ،‬مشاور اسبق امنیت ملی امریکا نیز بسیار نقل می شد‪ .‬کسینجر یک‬ ‫نسخه از کتاب دیپلماســی که خود تالیف کرده بود را به ظریف هدیه داده و در صفحه نخست‬ ‫ان نوشته است‪« :‬تقدیم به دشمن قابل احترام‪ ،‬ظریف» از نخستین هفته های روی کار امدن‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬دستگاه دیپلماسی این دولت به رهبری محمد جواد ظریف عزم خود را برای پایان‬ ‫دادن به بحران هسته ای جزم کرده بود‪ .‬در نخستین گام های این دیپلماسی هسته ای بود که‬ ‫ظریف در ساعات اولیه روز ‪ ۵‬مهر ‪ ۱۳۹۲‬و در حاشیه شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان‬ ‫ملل متح د و با برنامه ریزی قبلــی در اولین مذاکره ایران و ‪ 5+1‬در دولت یازدهم که در ســطح‬ ‫وزرای خارجه برگزار شد‪ ،‬شرکت کرد‪ .‬در این مذاکره‪ ،‬جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه ایاالت متحده‬ ‫امریکا نیز حضور داشته و با ظریف بر سر میز مذاکره نشســت‪ .‬در حاشیه این جلسه ظریف با‬ ‫جان کری دیدار و گفت وگویی دو جانبه داشت‪ .‬پس از ‪ ۳۴‬سال این اولین دیدار مقامات عالی‬ ‫ایران و امریکا در ســطح وزرای خارجه بود‪ .‬پس از پایان این دیــدار‪ ،‬کری در کنفرانس خبری‬ ‫خود گفت‪« :‬با ظریف مالقات داشتم‪ ،‬لحن او حقیقتا متفاوت بود‪ ».‬شاید وزرای خارجه ایران‬ ‫و امریکا هیچ کدام تصور هم نمی کردند که روزی روند گفت وگوها تاحدی جدی شــود که دو‬ ‫طرف ‪ 18‬روز مذاکرات مستمر داشته باشند‪ .‬تالش های تیم هسته ای به ریاست ظریف طی‬ ‫‪ 22‬ماه گذشته و در شهرهای مختلف شامل نیویورک‪ ،‬ژنو‪ ،‬لوزان‪،‬وین و استانبول ادامه داشت‪.‬‬ ‫رئیس دستگاه دیپلماسی در راه به ثمر رساندن این مذاکرات سختی هایی را نیز متحمل شد؛‬ ‫از کمردرد شدید گرفته تا انتقادات برخی نمایندگان مجلس از وزیر خارجه‪ .‬اما ظریف با عبور از‬ ‫این دشواری ها توانست مذاکرات هسته ای را تا خانه اخر هدایت کند‪ .‬هتل کوبورگ وین شاهد‬ ‫اخرین روزهای مذاکرات هسته ای برای اعالم توافق بود؛ طی نزدیک به ‪ 20‬روزی که تیم های‬ ‫ایرانی و امریکایی در وین حضور داشتند هر از چند گاهی‬ ‫ظریف که می دانســت خبرنگاران مستقر در‬ ‫چادرها یروبه روی هتل منتظر کوچکترین‬ ‫خبری هســتند از بالکن هتل به صورت‬ ‫خیلی کوتاه انهــا را در روند گفت وگوها‬ ‫قرار می داد؛ اقدامی که بســیاری از ان‬ ‫با عنوان دیپلماسی بالکنی ظریف نام‬ ‫می برند‪.‬‬ ‫دور قبلی مذاکرات ایران و ‪ 5+1‬در ســوئیس که به «تفاهم لوزان» منجر شد‪ ،‬چهره ای‬ ‫جدید از مســئوالن بلندپایه ایرانی را به خود دید؛ «علی اکبر صالحی»‪ ،‬دانشــمند هسته ای و‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتمی ایران‪ .‬همزمان با پیوســتن صالحی به مذاکرات لوزان‪« ،‬ارنست‬ ‫مونیز» وزیر انرژی ایاالت متحده امریکا نیز خود را به سوئیس رساند‪ .‬برخی رسانه های جهان‬ ‫ی در گفت وگوهای هسته ای را‪،‬‬ ‫مانند خبرگزاری «بلومبرگ» امریکا‪ ،‬حضور این دو چهره علم ‬ ‫نشــانه به انتها نزدیک شــدن بحث های فنی میان طرفین مذاکره ارزیابی کردند‪ .‬صالحی در‬ ‫گفت وگوهای نهایی که هفته گذشته در ا تریش به پایان رسید نیز حضور داشت تا در کنار تیم‬ ‫دیپلماتیک جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬بحث های فنی مورد مناقشه را رهبری کند‪ .‬چرا صالحی در‬ ‫اخرین قدم های گفت وگو به تیم مذاکراتی ایران پیوست؟ علی اکبر صالحی کیست؟‬ ‫دکتر صالحی‪ ،‬معاون رئیس جمهوری و رئیس ســازمان انرژی اتمی ایران اســت‪ .‬دوره‬ ‫تحصیالت تکمیلــی خود را از مقطع کارشناســی تا دکتر ا ‪ ،‬در ســال های پیــش از انقالب در‬ ‫رشته های فیزیک و مهندسی هسته ای در دانشگاه امریکایی بیروت (‪ )AUB‬و انستیتو فناوری‬ ‫ماساچوست امریکا (‪ )MIT‬گذرانده است‪ .‬وی پیش از اینکه به عنوان یک سیاستمدار شناخته‬ ‫ی و دانشگاهی و به زبانی دیگر یک دانشمند هسته ای است و غیر از‬ ‫شود ‪ ،‬یک شخصیت علم ‬ ‫دوره سه ساله ای که به عنوان وزیر امور خارجه ایران فعالیت می کرد‪ ،‬همواره در پست های علمی‬ ‫و مربوط به فناوری هسته ای مشغول بود‪ .‬از جمله فعالیت های وی در این عرصه ها می توان به‬ ‫دو دوره ریاست دانشگاه صنعتی شریف‪ ،‬نمایندگی دائم ایران در اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ و دو دوره ریاست سازمان انرژی اتمی ایران اشاره کرد‪ .‬وی در سال ‪ 1392‬در پی پیروزی «دکتر‬ ‫حسن روحانی» در انتخابات ریاست جمهوری‪ ،‬به عنوان معاون رئیس جمهوری انتخاب شد و به‬ ‫کرسی سابق خود در راس دستگاه متولی انرژی هسته ای بازگشت و هیچ وقت تدریس در همان‬ ‫دانشگاهی که زمانی ریاست ان را بر عهده داشت را رها نکرد‪.‬‬ ‫بحث های فنی و تخصصی یکی از بخش های اصلی مناقشه هسته ای ایران از زمان اغاز تا‬ ‫نقطه پایان بود و همواره تیم هایی متشکل از متخصصان این حوزه از دو طرف مذاکره در سطح‬ ‫کارشناسی گفت وگوها حضور داشــتند‪ .‬مذاکرات لوزان سوئیس‪ ،‬نقطه عطف گفت وگوهای‬ ‫هسته ای در سطح فنی بود؛ زیرا باالترین مقام های مسئول جمهوری اسالمی ایران و ایاالت‬ ‫متحده امریکا در این عرصه‪ ،‬به روند مذاکرات اضافه شده و رهبری تیم های فنی کشورهای خود‬ ‫را به دست گرفتند‪ .‬علی اکبر صالحی و ارنست مونیز‪ ،‬وزیر انرژی امریکا‪ .‬حضور این دو چهره‬ ‫ی چهره های علمی نیز محسوب می شوند‪ ،‬رنگ و بوی دیگری به‬ ‫که جدای از عنوان های سیاس ‬ ‫تو گوها داد و صد البته از چشم رسانه ها و مطبوعات بزرگ جهان نیز پنهان نماند‪ .‬هم دوره‬ ‫گف ‬ ‫بودن مونیز و صالحی در دانشگاه معروف ‪ MIT‬امریکا در دهه ‪ 1970‬میالدی‪ ،‬از جمله مسائلی‬ ‫بود که تا مدت ها محل مانور رسانه ها شد و از طرف دیگر‪ ،‬حضور انها در مذاکرات را به عنوان‬ ‫جدی تر شدن طرفین برای رسیدن به توافق نهایی ارزیابی کردند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫محمدجوادظریف‬ ‫علی اکبرصالحی‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫اصولگراترین یار ظریف‬ ‫چراغ خاموش ترین دیپلمات ظریف‬ ‫ســید عباس عراقچــی نامی اشــنا نــه تنهــا بــرای ایرانیان بلکــه بــرای ناظران و‬ ‫تحلیلگــران بین المللی در سراســر جهان اســت‪ .‬هنگامی که پس از بر ســر کار امدن‬ ‫دولت تدبیر و امید به عنوان معاون محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشــورمان و دســت‬ ‫راســت وی در مذاکرات هســته ای انتخاب شــد‪ ،‬تعجب و حتی انتقاد برخی محافل در‬ ‫داخل و خارج از کشــور را برانگیخت‪ .‬او از اعضای ســابق تیم مذاکره کننده هســته ای‬ ‫ایران از جمله تیم هســته ای ســعید جلیلی‪ ،‬دبیر پیشین شــورای امنیت ملی کشورمان‬ ‫در دوران ریاســت جمهوری محمود احمد ی نژاد رئیس جمهور وقت بود‪ .‬اما در دو سال‬ ‫گذشــته همواره در کنار ظریف به عنوان شــخص اول مورد اعتماد او‪ ،‬وی را در ماراتن‬ ‫نفس گیر هســته ای ایران تا اخرین گام همراهی کرد و توانســت پــس از روزها و ماه ها‬ ‫تالش بی وقفه و طاقت فرسا با به ســر انجام رساندن مذاکرات هســته ای و دستیابی به‬ ‫توافق بزرگ هســته ای در کنار دیگر اعضای تیــم ظریف نام خــود را به عنوان فاتحان‬ ‫هسته ای در تاریخ ایران و جهان ثبت کند‪.‬‬ ‫عراقچی پس از حضور در تیم هســته ای ظریف‪ ،‬به عنوان عضو ارشــد با گذشت زمان‬ ‫بسیار کوتاه توانســت به یک چهره رسانه ای و کاریزماتیک تبدیل شــود‪ .‬وی بر خالف دیگر‬ ‫اعضای تیم با ارتباط خوب خود با خبرنگاران و اطالع رسانی درباره روند مذاکرات به گونه ای‬ ‫نقش سخنگو ی تیم مذاکره کننده ایران در مذاکرات با ‪ ٥+١‬را بر عهده گرفت ‪ .‬هنگام دستیابی‬ ‫ایران به توافق ژنو‪ ،‬عراقچی اولین کسی بود که با توئیت پیامی مبنی بر «برخاستن دود سفید‬ ‫از مذاکرات ژنو» در صفحه شخصی اش اولین خبر خوش هسته ای را به ملت ایران داد‪.‬‬ ‫یکی از بارزترین جلوه های ارادت سید عباس عراقچی به گفتمان ایثار و مقاومت است‬ ‫که انتشار تصاویری از عیادت وی از برخی جانبازان دوران جنگ تحمیلی در سال گذشته در‬ ‫کشاکش بگومگوهای موسوم به دلواپسان و دالوران خط بطالنی بر بسیاری از دیدگاه های‬ ‫مبتنی بر اعتقاد به وازدگی و دلدادگی مردان هسته ای کشورمان به غرب کشید‪.‬‬ ‫این دیپلمات ‪ ٥٣‬ساله متولد تهران و اصلتا اصفهانی سابقه طوالنی در دستگاه دیپلماسی‬ ‫کشورمان داشته و در سمت های مختلف این وزارتخانه از جمله معاونت حقوقی و بین المللی‬ ‫وزارت خارجه‪ ،‬سخنگویی‪ ،‬ریاست دانشکده روابط بین الملل و ریاست سفارت ایران در ژاپن‬ ‫و‪ ...‬خوش درخشیده و حضوری مستدام در وزارت خارجه داشته است‪.‬‬ ‫سید عباس عراقچی مدرک لیســانس خود را در رشته روابط بین الملل از دانشگاه تهران‬ ‫اخذ کرده و از همین دانشگاه در رشته علوم سیاســی و در مقطع فوق لیسانس ادامه تحصیل‬ ‫داد‪ .‬عراقچی سپس به انگلستان رفت و از دانشگاه کنت دکترای خود را در رشته اندیشه های‬ ‫سیاسی دریافت کرد و پس از بازگشت به ایران وارد وزارت خارجه شد‪.‬‬ ‫مجید تخت روانچی یکی از دیپلمات های برجسته کشورمان است که از مهر ماه سال ‪٩٢‬‬ ‫با دعوت محمد جواد ظریف وزیر خارجه دولت تدبیر و امید در تیم هسته ای برای بار دوم حضور‬ ‫یافت ‪ .‬وی هنگامی که حسن روحانی به عنوان دبیر وقت شــورای عالی امنیت ملی عهده دار‬ ‫مسئولیت مذاکرات هسته ای بود‪ ،‬در تیم هسته ای ان زمان عضویت داشت‪ .‬وی از زمان حضور‬ ‫در تیم هسته ای تاکنون در کنار ظریف برای دستیابی به توافق هسته ای با شش قدرت عمده‬ ‫جهان به صورت خستگی ناپذیر تالش کر د و اکنون توانست در کنار دیگر اعضای تیمش ثمره‬ ‫ماه ها تالش خود را مشاهده کند و به توافق شیرین هسته ای دست یابد‪.‬‬ ‫روانچی یکی از همراهان همیشــگی ظریف در مذاکرات و در سطوح مختلف بوده و در‬ ‫زمره افرادی است که حسن روحانی در سال ‪ 84‬از او به عنوان یکی از یاران شیخ دیپلمات یاد‬ ‫کرده اســت‪ .‬روحانی در وصف تیم هســته ای وقت که روانچی عضو ان بود‪ ،‬از انها به عنوان‬ ‫دیپلمات های عزیز و تیم مذاکره کننده مظلوم هسته ای نام برده است‪.‬‬ ‫وی سابقه طوالنی در وزارت خارجه داشته اســت اما در طول سالیان گذشته کمتر چهره‬ ‫رسانه ای بوده و بیشتر تالش کرده در سکوت خبری و به دور از هیاهوی رسانه ای ماموریت های‬ ‫خویش را با موفقیت به انجام برســاند که در دوران فعالیتش در مذاکرات هسته ای کشورمان‬ ‫با ‪ ٥+١‬نیز از این امر مســتثنی نبوده اســت‪ .‬وی را کــه می توان یکــی از چراغ خاموش ترین‬ ‫دیپلمات های برجسته کشورمان نام برد‪ ،‬در وزارت خارجه وظایف و ماموریت های مختلفی را‬ ‫عهدار شده است‪.‬‬ ‫این دیپلمات ‪ ٥٧‬ســاله و مسلط به ســه زبان زنده دنیا عالوه بر ماموریت های مختلفش‬ ‫در کشورهای جهان از جمله در نیویورک به عنوان سفیر و نماینده جمهوری اسالمی ایران نزد‬ ‫سازمان ملل‪ ،‬سوئیس و لیختن اشتاین به عنوان سفیر ایران‪ ،‬در مقطعی دستیار وزیر خارجه بوده ‬ ‫و اکنون ریاست معاونت اروپایی وزارت خارجه کشورمان را بر عهده دارد‪.‬‬ ‫این دیپلمات کم حاشــیه تحصیــات خود را در خارج از کشــور ادامه داده اســت‪ .‬وی‬ ‫مهندســی عمران در دانشــگاه کانزاس امریکا خواند و در همانجا فوق لیســانس این رشته را‬ ‫دریافت کرد‪ .‬تخت روانچی مدرک کارشناسی ارشد اقتصاد سیاسی از دانشگاه فوردهام امریکا‬ ‫دارد ‪ .‬او مدرک دکترای علوم سیاسی خود را نیز در سال ‪ 89‬از دانشگاه برن سو ئیس دریافت کرد‪.‬‬ ‫انچ ه در ارتباط با توافق هســته ای باید بدان توجه داشــت و ان را یکــی از نقاط گره ای‬ ‫موفقیت ان محسوب کرد‪ ،‬حمایت های صریح‪ ،‬ساده و روان مقام معظم رهبری است که این‬ ‫حمایت ها نه تنها از روند مذاکرات و ســاختار مذاکره بلکه از کنشگران فعال در عرصه مذاکره‬ ‫هسته ای بود و این صراحت‪ ،‬سادگی و روانی در دفاع از مذاکره و ساختار و مکانیسم مذاکرات و‬ ‫مهمتر از همه حمایت از کنشگران و مذاکره کنندگان به ویژه شخص دکتر ظریف اهمیت کلیدی‬ ‫در موفقیت مذاکرات دارد‪.‬‬ ‫سیدعباسعراقچی‬ ‫مجیدتخت روانچی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪37‬‬ ‫مثلثمنتشرمی کند‬ ‫متن کامل برنامه اقدام مشترک‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪11‬‬ ‫مقدمه و مفاد عمومی‬ ‫ ا‪ .‬جمهــوری اســامی ایــران و گــروه ‪( 5+1‬چین‪،‬‬ ‫فرانسه‪ ،‬المان‪ ،‬فدراسیون روسیه‪ ،‬انگلیس و ایاالت متحده ‬ ‫و نماینــده عالی اتحادیــه اروپا در امور خارجی و سیاســت‬ ‫امنیتی)‪ ،‬در مورد این برنامه جامع اقدام مشــترک (برجام)‬ ‫تصمیم گیری کردند‪ .‬این برجام بازتــاب یک فرایند گام به‬ ‫گام بوده و مشتمل بر تکالیف متقابل به نحو مندرج در این‬ ‫سند و پیوست های ان اســت که قرار است توسط شورای‬ ‫امنیت مورد تایید قرار گیرد‪.‬‬ ‫ ب‪ .‬اجرای کامل این برجام موجب حصول اطمینان‬ ‫از ماهیت صرفا صلح امیز برنامه هسته ای ایران خواهد شد‪.‬‬ ‫ ج‪ .‬ایران مجددا تائید می نماید کــه هیچ گاه و تحت‬ ‫هیچ شرایطی در پی سالح های هسته ای‪ ،‬تولید یا به دست‬ ‫اوردن انها نخواهد بود‪.‬‬ ‫ د‪ .‬اجرای موفقیت امیز این برجام ایران را قادر خواهد‬ ‫ســاخت تا به طور کامل حق خود بر انرژی هسته ای جهت‬ ‫مقاصــد صلح امیز را طبق مواد ذیربط معاهده عدم اشــاعه‬ ‫هسته ای و همســو با تعهداتش در ان سند اســتیفاء نماید‬ ‫و در نتیجه بــا برنامه هســته ای ایران همچــون برنامه هر‬ ‫دولت دیگر غیر دارنده سالح های هسته ای عضو معاهده‬ ‫عدم اشاعه رفتار خواهد شد‪.‬‬ ‫ ه‪ .‬این برجام موجــب لغو جامع تمامــی تحریم های‬ ‫شورای امنیت ســازمان ملل متحد و همچنین تحریم های‬ ‫چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته ای ایران و نیز شامل‬ ‫گام هایی بــرای ایجاد دسترســی در حوزه هــای تجارت‪،‬‬ ‫فناوری‪ ،‬مالی و انرژی خواهد شد‪.‬‬ ‫ و‪ .‬گــروه ‪ 5+1‬و ایران مجددا بر تعهد خود نســبت به‬ ‫اهداف و اصول ملل متحد به نحو مندرج در منشور سازمان‬ ‫ملل متحد تاکید می نمایند‪.‬‬ ‫ ز‪ .‬گروه ‪ 5+1‬و ایــران اذعان می نماینــد که معاهده‬ ‫عدم اشــاعه هســته ای کمــاکان مبنــای اساســی رژیــم‬ ‫عدم اشــاعه هســته ای و رکن بنیادین پیگیری خلع سالح‬ ‫هسته ای و استفاده های صلح امیز از انرژی هسته‏ای است‪.‬‬ ‫ ح‪ .‬گروه ‪ 5+1‬و ایران بر عهده می گیرند که این برجام‬ ‫را با حسن نیت و در فضایی سازنده‪ ،‬بر مبنای احترام متقابل‬ ‫اجرا نماینــد‪ ،‬و از هرگونه اقدام مغایر بــا نص‪ ،‬روح و هدف‬ ‫این برجام خودداری نمایند‪ .‬گروه ‪ 5+1‬از تحمیل الزامات‬ ‫مقرراتی و ائین نامه ای تبعیض امی ز به جایگزینی تحریم ها و‬ ‫اقدامات محدودیت سازی که مشمول این برجام می شوند‪،‬‬ ‫خودداری خواهند ورزید‪ .‬این برجام بــر پایه اجرای برنامه‬ ‫اقدام مشــترک (توافق ژنو) که در تاریخ ‪ 3‬اذرماه ‪ 1392‬در‬ ‫ژنو مورد توافق قرار گرفت‪ ،‬استوار می گردد‪.‬‬ ‫ ط‪ .‬کمیسیون مشترکی متشکل از گروه ‪ 5+1‬و ایران‬ ‫به منظور نظارت بر اجرای این برجام تشــکیل خواهد شــد‬ ‫و وظایف پیش بینی شــده در این برجام را ایفا خواهد کرد‪.‬‬ ‫کمیسیون مشترک به موضوعات ناشی از اجرای این برجام‬ ‫رســیدگی کرده و مطابق با مفادی که در پیوســت مربوطه‬ ‫شرح داده شده است‪ ،‬عمل خواهد کرد‪.‬‬ ‫ ی‪ .‬از اژانس بین‏المللی انرژی اتمی خواسته خواهد‬ ‫شد تا نسبت به اقدامات داوطلبانه مرتبط با هسته ای به نحو‬ ‫مورد توافق در این برجام‪ ،‬نظارت و راســتی ازمایی نماید‪.‬‬ ‫از اژانس درخواست خواهد شد که به طور منظم به شورای‬ ‫حکام‪ ،‬و انگونه که در این برجام مقرر شده است به شورای‬ ‫امنیت اطالع رسانی نماید‪ .‬تمامی قواعد و مقررات مربوط ‏ه‬ ‫اژانــس در خصوص حفاظــت از اطالعات توســط تمامی ‬ ‫طرف‏های دخیل به طور کامل رعایت خواهد شد‪.‬‬ ‫ ک‪ .‬تمامی مفاد و اقدامات مندرج در این برجام صرفا‬ ‫برای اجرای ان بین گروه ‪ 5+1‬و ایران است و نمی‏بایست‬ ‫به منزله‏ ایجاد رویه برای هیچ دولت دیگری‪ ،‬یا برای اصول‬ ‫بنیادین حقوق بین الملل و حقــوق و تعهدات وفق معاهده‏‬ ‫عدم اشاعه هسته ای و سایر اسناد مربوط ه و همچنین اصول‬ ‫و رویه‏های شناخته‏شده‏ بین المللی تلقی گردد‪.‬‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫هسته ای‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫الف‪ -‬غنی‏سازی‪ ،‬تحقیق و توسعه غنی‏سازی‪ ،‬ذخایر‬ ‫‪ .1‬طرح بلندمدت ایران شامل برخی محدودیت‏های‬ ‫مورد توافق در مورد همه‏ فعالیت‏های غنی‏ســازی اورانیوم‬ ‫و فعالیت های مرتبط با غنی‏سازی اورانیوم‪ ،‬از جمله برخی‬ ‫محدودیت های مشــخص در برخــی فعالیت های خاص‬ ‫تحقیق و توسعه‪ ،‬برای هشت ســال نخست و به دنبال ان‪،‬‬ ‫با یک ضرباهنگ معقول‪ ،‬تکامل تدریجی به سمت مرحله‏‬ ‫بعدی فعالیت‏های غنی‏سازی‏ ایران برای اهداف منحصرا‬ ‫صلح‏امیز‪ ،‬به نحو موصوف در پیوست ‪ 1‬خواهد بود‪ .‬ایران‬ ‫به تعهد داوطلبانه خود‪ ،‬به نحو شــرح داده شــده در برنامه‬ ‫بلندمدت غنی‏ســازی و تحقیق و توســعه غنی‏ســازی خود‬ ‫که به عنوان بخشــی از اعالمیه‏ اولیه‏ ایــران برای پروتکل‬ ‫سیاست‬ ‫ ل‪ .‬به جزئیات فنی اجرای این برجام در پیوست های‬ ‫این سند پرداخته می شود‪.‬‬ ‫ م‪ .‬اتحادیه اروپایی‪ ،‬کشــورهای گــروه ‪ 5+1‬و ایران‬ ‫در چارچوب این برجام‪ ،‬به نحو مقتضــی در زمینه مصارف‬ ‫صلح امیز انرژی هســته‏ای همکاری کرده و در طرح های‬ ‫مربوط به همکاری های هســته ای صلح امیز که مشــترکا‬ ‫توسط طرفین تعیین می شوند‪ ،‬از جمله از طریق مشارکت‬ ‫اژانس‪ ،‬تعامل خواهند کرد‪.‬‬ ‫ ن‪ .‬گــروه ‪ 5+1‬پیش‏نویس قطعنامــه تاییدکننده‏ این‬ ‫برجام را برای تصویب به شــورای امنیــت ارائه خواهد کرد‬ ‫که تاکید می نماید انعقاد این برجام نشــانگر یک دگرگونی‬ ‫بنیادین در بررسی این موضوع توسط شورای امنیت بوده و‬ ‫تمایل شورا برای برقراری یک رابطه جدید با ایران را اعالم‬ ‫می نماید‪ .‬این قطعنامه شورای امنیت‪ ،‬همچنین لغو تمامی ‬ ‫مفاد وضع شده وفق قطعنامه های قبلی شورای امنیت از روز‬ ‫اجرا؛ ایجاد برخی محدودیت های خاص و خاتمه بررســی‬ ‫موضوع هسته ای ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫‪ 10‬سال پس از روز توافق برجام را مقرر خواهد کرد‪.‬‬ ‫ س‪ .‬مفاد پیش بینی شده در این برجام برای دوره های‬ ‫زمانی مربوطه به شــرحی که خواهد امــد و جزئیات ان در‬ ‫پیوست ها ذکر شده است‪ ،‬اجرا خواهد شد‪.‬‬ ‫ ع‪ .‬گروه ‪ 5+1‬و ایران هر دو سال یک بار‪ ،‬یا در صورت‬ ‫نیاز زودتر‪ ،‬بــه منظور بازنگری و ارزیابی پیشــرفت صورت‬ ‫گرفته و اتخاذ تصمیمات مقتضی با اجماع‪ ،‬در سطح وزیر‬ ‫دیدار خواهند کرد‪.‬‬ ‫ایــران و گــروه ‪ 5+1‬اقدامــات داوطلبانه زیــر را در‬ ‫چارچوب زمانی که جز ئیات ان در این برجام و پیوست های‬ ‫ان تشریح گردیده است‪ ،‬اتخاذ خواهند کرد‪:‬‬ ‫الحاقی ارائه خواهد شد پایبند خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ .2‬ایــران‪ ،‬در ‪ 10‬ســال اغاز بــه از رده خــارج کردن‬ ‫ســانتریفیوژهای ‪ IR_1‬خــود اقدام خواهد کــرد‪ .‬طی این‬ ‫دوره‪ ،‬ایران ظرفیت غنی‏ســازی خود در نظنز را حداکثر تا‬ ‫ظرفیت غنی‏سازی اورانیوم تعداد ‪ 5060‬سانتریفیوژ ‪IR_1‬‬ ‫نصب شده نگه خواهد داشت‪ .‬ســانتریفیوژهای اضافی و‬ ‫زیرساخت‏های غنی‏ســازی مربوطه در نطنز تحت نظارت‬ ‫مستمر اژانس به نحو مشروح در پیوست ‪ 1‬انبار خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ .3‬ایران تحقیق و توسعه‏ غنی‏سازی را به شیوه‏ای که‬ ‫به انباشت اورانیوم غنی‏شده منتج نشود ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫تحقیق و توســعه غنی‏ســازی ایران با اورانیوم برای مدت‬ ‫‪ 10‬سال شــامل صرفا ماشــین های ‪IR_6 ، IR_5 ، IR_4‬‬ ‫و ‪ IR_8‬به نحو تشریح شده در پیوست ‪ 1‬خواهد بود و ایران‬ ‫به نحو مشخص شده در پیوست یک در سایر فناوری‏های‬ ‫جداســازی ایزوتوپ برای غنی‏سازی اورانیوم وارد نخواهد‬ ‫شــد‪ .‬ایران بــه تســت دســتگاه‏های ‪ IR_6‬و ‪ IR_8‬ادامه‬ ‫خواهد داد و در میانه ســال هشتم‪ ،‬تســت تا سی دستگاه‬ ‫ماشــین ‪ IR_6‬و‪ IR_8‬را به نحو مشخص شده در پیوست ‪1‬‬ ‫اغاز خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .4‬همچنان کــه ایــران ســانتریفیوژهای‪ IR_1‬را از‬ ‫رده خــارج می نماید‪ ،‬بــه جز نحــوه مندرج در پیوســت ‪1‬‬ ‫‪39‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪40‬‬ ‫اقدام به ساخت یا سرهم کردن ســانتریفیوژ نخواهد کرد‪،‬‬ ‫و ســانتریفیوژهای از کار افتاده را با نوع مشــابه جایگزین‬ ‫خواهد کرد‪ .‬ایران تولید دستگاه‏های سانتریفیوژ پیشرفته‬ ‫را صرفا بــرای فعالیت های مشــخص شــده در این برجام‬ ‫صورت خواهد داد‪ .‬از پایان ســال هشــتم و به نحو مندرج‬ ‫در پیوســت ‪ ،1‬ایران اغاز به ســاخت تعداد مورد توافقی از‬ ‫دستگاه های ســانتریفیوژ ‪ IR_6‬و ‪ IR_8‬بدون روتورز کرده‬ ‫و تمامی دســتگاه های تولید شــده را در نطنز‪ ،‬تا زمانی که‬ ‫بر اساس برنامه بلندمدت ایران مورد نیاز واقع شوند‪ ،‬تحت‬ ‫نظارت مستمر اژانس انبار خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .5‬ایــران بر اســاس برنامــه بلندمــدت خــود‪ ،‬برای‬ ‫‪ 15‬ســال‪ ،‬فعالیت های مرتبــط با غنی‏ســازی اورانیوم‪ ،‬از‬ ‫جمله تحقیق و توســعه‏ تحت نظارت پادمانی خود را صرفا‬ ‫در تاسیســات غنی‏ســازی نطنز انجام خواهد داد‪ ،‬ســطح‬ ‫غنی‏سازی اورانیوم خود را تا سقف ‪ 3/67‬درصد نگه خواهد‬ ‫داشت‪ ،‬و در فردو‪ ،‬از هرگونه غنی‏سازی اورانیوم و تحقیق‬ ‫و توســعه غنی‏ســازی اورانیوم و از نگاهداری هرگونه مواد‬ ‫شکافت‏پذیر خودداری خواهد ورزید‪.‬‬ ‫‪ .6‬ایران تاسیســات فردو را به یک مرکز هســته ای‪،‬‬ ‫فیزیک و فناوری تبدیل خواهد کــرد‪ .‬همکاری بین‏المللی‬ ‫از جمله به شکل ســرمایه‏گذاری‏های مشــترک علمی در‬ ‫حوزه‏های تحقیقاتی مورد توافق ایجاد خواهد شد‪1044 .‬‬ ‫ماشین‪IR_1‬در قالب شش ابشــار در یک بال در تاسیسات‬ ‫فردو باقی خواهد مانــد‪ .‬دو عدد از این ابشــارها به همراه‬ ‫زیرســاخت های مربوطه بدون اورانیوم بــه چرخش ادامه‬ ‫خواهد داد و از جمله از طریق اصالح مقتضی زیرساخت‏ها‪،‬‬ ‫برای تولید ایزوتوپ‏های پایدار منتقل خواهد شــد‪ .‬چهار‬ ‫ابشــار دیگر به همراه تمامــی‏ زیرســاخت‏های مربوطه به‬ ‫صورت ســاکن باقی خواهند ماند‪ .‬تمامی سانتریفیوژهای‬ ‫دیگر و زیرســاخت‏های مرتبط با غنی‏ســازی جمع‏اوری و‬ ‫تحت نظارت مستمر اژانس به نحو مشخص شده در پیوست‬ ‫‪ 1‬انبار خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ .7‬طــی این مــدت پانــزده ســال‪ ،‬و همچنــان که‬ ‫ایران به طور تدریجی به سمت رســیدن به استانداردهای‬ ‫بین‏المللی کیفیت برای ســوخت تولیــدی در ایران حرکت‬ ‫می‏کند‪ ،‬ذخایر اورانیوم خود را به ‪ 300‬کیلوگرم هگزافلوراید‬ ‫اورانیوم غنی شــده تــا ‪ 3/67‬درصد یا معادل ان در ســایر‬ ‫اشکال شیمیایی محدود خواهد کرد‪ .‬مقادیر اضافه بر این‬ ‫میزان براساس قیمت‏های بین‏المللی و در عوض دریافت‬ ‫هگزافلورا ید اورانیوم طبیعی تحویل داده شده به ایران‪ ،‬به‬ ‫فروش رســیده و به خریدار بین‏المللی تحویل داده خواهد‬ ‫شــد‪ ،‬یا به ســطح اورانیوم طبیعی ترقیق خواهــد گردید‪.‬‬ ‫اورانیوم غنی شــده موجود در مجتمع های ســوخت تولید‬ ‫شده از روسیه یا سایر منابع‪ ،‬برای اســتفاده در راکتورهای‬ ‫هســته ای ایران‪ ،‬اگر شــرایط مندرج در پیوســت ‪ 1‬را دارا‬ ‫باشــد‪ ،‬در زمره این ‪ 300‬کیلوگرم ذخیــره ‪ UF6‬فوق الذکر‬ ‫محاسبه نخواهد شد‪ .‬کمیسیون مشترک از کمک به ایران‪،‬‬ ‫از جمله به نحو مقتضی از طریق همکاری های فنی اژانس‪،‬‬ ‫حمایت خواهد کرد تا سوخت هســته ای تولید شده توسط‬ ‫ایران حائز اســتانداردهای کیفی بین‏المللی گردد‪ .‬تمامی‬ ‫ اکسید اورانیوم باقی مانده غنی شــده بین پنج تا ‪ 20‬درصد‬ ‫به منظور اســتفاده در راکتور تحقیقاتی تهران به ســوخت‬ ‫تبدیل خواهد شد‪ .‬هر گونه سوخت اضافی مورد نیاز راکتور‬ ‫تحقیقاتی تهران‪ ،‬با نرخ بازارهای بین‏المللی در دســترس‬ ‫ایران قرار خواهد گرفت‪.‬‬ ‫ب‪ -‬اراک‪ ،‬اب سنگین‪ ،‬باز فراوری‬ ‫‪ .8‬ایران مبادرت به بازطراحی و بازساخت یک راکتور‬ ‫تحقیقاتی اب ســنگین مدرنیزه شــده در اراک بر اســاس‬ ‫طراحی اولیه مورد توافق و در قالب یک همکاری بین المللی‬ ‫که طراحی نهایی ان را نیز تصدیق خواهد کرد‪ ،‬خواهد کرد‬ ‫که با اســتفاده از سوخت غنی شــده تا ‪3/67‬درصد فعالیت‬ ‫خواهد کــرد‪ .‬این راکتــور تحقیقات هســته ای صلح امیز‬ ‫و تولیــد رادیو ایزوتوپ بــرای مقاصد پزشــکی و صنعتی را‬ ‫پشــتیبانی خواهد کرد‪ .‬راکتور باز طراحی شــده و بازسازی‬ ‫شــده اراک پلوتونیوم در سطح تســلیحاتی تولید نخواهد‬ ‫کرد‪ .‬تمامی فعالیت ها برای بازطراحی و ساخت مجتمع های‬ ‫ســوخت برای راکتور بازطراحی شده‪ ،‬به جز برای نخستین‬ ‫بارگذاری ســوخت‪ ،‬در ایــران انجام خواهــد گرفت‪ .‬همه‬ ‫ســوخت مصرف شــده در اراک برای دوره‏ عمــر راکتور به‬ ‫خارج از ایران منتقل خواهد شــد‪ .‬این مشارکت بین‏المللی‬ ‫مشتمل بر کشورهای مشــارکت کننده‏ گروه ‪ ،5+1‬ایران و‬ ‫سایر کشــورهایی که طرفین ممکن است مشــترکا تعیین‬ ‫کنند‪ ،‬خواهد بــود‪ .‬ایران به عنــوان مالک و مدیــر پروژه‪،‬‬ ‫نقش راهبری را ایفا خواهد کرد و گروه ‪ 5+1‬و ایران قبل از‬ ‫روز اجرای توافق‪ ،‬یک ســند رسمی که مسئولیت هایی که‬ ‫اعضــای ‪ 5+1‬برعهده خواهند گرفت را مشــخص خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬منعقد می نمایند‪.‬‬ ‫‪ .9‬ایــران برنامــه دارد کــه با همــکاری گســترده‏تر‬ ‫بین‏المللی شــامل تضمیــن عرضه ســوخت‪ ،‬همــگام با‬ ‫روندهای پیشرفت فناوری بین‏المللی در اتکا بر اب سبک‬ ‫برای ر اکتورهای تحقیقاتی و تولید برق اینده خود‪ ،‬حرکت‬ ‫نماید‪.‬‬ ‫‪ .10‬به مدت ‪ 15‬ســال‪ ،‬ر اکتور اب ســنگین دیگر یا‬ ‫انباشت اب سنگین در ایران نخواهد بود‪ .‬همه اب سنگین‬ ‫اضافــی بــرای صــادرات در بازارهــای بین‏المللی عرضه‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫‪ .11‬ایــران قصــد دارد همه ســوخت مصرف شــده‬ ‫تمامی ر اکتورهای هســته ای تحقیقاتــی و قدرتی فعلی و‬ ‫اینده خود را برای پســمانداری یا اقدامات بعدی‪ ،‬ان گونه‬ ‫که در قراردادهایی که به نحو صحیح با طرف دریافت کننده‬ ‫منعقد خواهد شد‪ ،‬از کشور خارج کند‪.‬‬ ‫‪ .12‬به جز فعالیت های جداسازی با هدف تولید رادیو‬ ‫ایزوتوپ های پزشــکی و صنعتی از نمونه‏های تابش‏دیده‏‬ ‫اورانیوم غنی‏شــده‪ ،‬ایران به مدت ‪ 15‬سال وارد بازفراوری‬ ‫یا ساخت تاسیســات قادر به بازفراوری سوخت مصرفی‪ ،‬یا‬ ‫فعالیت های تحقیق و توســعه‏ بازفراوری که منتج به ایجاد‬ ‫قابلیت بازفراوری سوخت مصرفی شود‪ ،‬نگردیده و پس از‬ ‫این مدت نیز قصد چنین کاری را ندارد‪.‬‬ ‫ج‪ .‬شفافیت و اقدامات اعتمادساز‬ ‫‪ .13‬ایران‪ ،‬منطبق با اختیارات مربوطه‏ رئیس جمهور‬ ‫و مجلس (پارلمان)‪ ،‬وفق مــاده ‪( 17‬ب) پروتکل الحاقی‬ ‫به موافقتنامه جامع پادمــان خود‪ ،‬این پروتکل را به صورت‬ ‫موقتی اجــرا ‪ ،‬و اقدام بــه تصویب ان در چارچــوب زمانی‬ ‫پیش بینی شــده در پیوســت ‪ 5‬نموده‪ ،‬و کد ‪ 3/1‬اصالحی‬ ‫ترتیبات فرعی بــر موافقتنامه پادمان خــود را به طور کامل‬ ‫اجرا خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .14‬ایران «نقشــه راه برای رفع ابهام از مسائل مورد‬ ‫اختالف حال و گذشــته» مــورد توافق با اژانس‪ ،‬شــامل‬ ‫ترتیباتی بــرای پرداختن به مســائل مورد نگرانــی حال و‬ ‫گذشته‏ مربوط به برنامه هسته ای ایران مندرج در ضمیمه‬ ‫ایران قصد دارد همه سوخت مرصف شده‬ ‫تمامی ر اکتورهای هســته ای تحقیقاتی‬ ‫و قدرتــی فعلــی و اینــده خــود را بــرای‬ ‫پســمانداری یا اقدامات بعدی‪ ،‬ان گونه‬ ‫که در قراردادهایی کــه به نحو صحیح با‬ ‫طرف دریافت کننده منعقد خواهد شــد‪،‬‬ ‫از کشور خارج کند‬ ‫گزارش مورخ ‪ 8‬نوامبر ‪ 2011‬اژانس (‪،)65/2011/GOV‬‬ ‫را کامال اجــرا خواهد کرد‪ .‬اجرای کامــل فعالیت هایی که‬ ‫ایران بر اساس این نقشــه راه برعهده می گیرد تا ‪ 15‬اکتبر‬ ‫‪ 2015‬تکمیل خواهد شــد و متعاقبا مدیرکل تا ‪ 15‬دسامبر‬ ‫‪ 2015‬ارزیابــی نهایی خــود پیرامون حــل و فصل تمامی‬ ‫ مســائل اختالفی باقیمانده‏ گذشــته و حال را به شــورای‬ ‫حکام ارائه خواهد کرد‪ ،‬و فارغ از صالحیت شورای حکام‪،‬‬ ‫کشــورهای پنج به عالوه یــک به عنوان اعضای شــورای‬ ‫حکام قطعنامــه ای را برای اتخاذ اقدامــات الزم‪ ،‬با هدف‬ ‫بسته شدن این موضوع‪ ،‬به شورای حکام ارائه خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪ .15‬ایران بــه اژانس اجازه خواهــد داد که بر اجرای‬ ‫اقدامــات داوطلبانــه فوق الذکر بــرای دوره هــای زمانی‬ ‫مربوطه و نیز اجرای تدابیر شفافیت ساز به شرح مندرج در‬ ‫این برجام و پیوســت های ان نظارت نمایــد‪ .‬این اقدامات‬ ‫شامل‪ :‬حضور بلندمدت اژانس در ایران؛ نظارت اژانس بر‬ ‫کنسانتره سنگ معدن اورانیوم تولیدی توسط ایران در همه‬ ‫کارخانه های تغلیظ سنگ معدن اورانیوم به مدت ‪ 25‬سال؛‬ ‫نظارت و مراقبت در مورد روتورزها و بیلوزهای ســانتریفیوژ‬ ‫به مدت ‪ 20‬ســال؛ اســتفاده از فنا وری های مــدرن تائید‬ ‫شده و گواهی شده توسط اژانس از جمله دستگاه سنجش‬ ‫میزان غنی‏ســازی به صورت مســتقیم‪ ،‬و مهر و موم های‬ ‫الکترونیک؛ و یک سازوکار قابل اتکا برای اطمینان از رفع‬ ‫ســریع نگرانی های اژانس در زمینه دسترســی به مدت ‪15‬‬ ‫سال‪ ،‬به شرح مندرج در پیوست ‪.1‬‬ ‫‪ .16‬ایران بــه فعالیت هایی که به توســعه تجهیزات‬ ‫انفجاری هسته ای می تواند منجر شود شامل فعالیت های‬ ‫متالورژی اورانیوم و پلوتونیوم به نحو مشــخص شــده در‬ ‫پیوســت ‪ ،1‬از جمله در ســطح تحقیق و توســعه‪ ،‬مبادرت‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .17‬ایران با کانــال خریدی که جزئیــات ان در این‬ ‫برجام‪ ،‬به شــرح مندرج در پیوســت ‪ ،5‬امده و مــورد تایید‬ ‫قطعنامه شورای امنیت ســازمان ملل خواهد بود همکاری‬ ‫کرده و مطابق ان عمل خواهد کرد‪.‬‬ ‫تحریم ها‬ ‫‪ .18‬قطعنامه شورای امنیت ســازمان ملل متحد که‬ ‫برجام را تاییــد خواهد کرد‪ ،‬تمام مفــاد قطعنامه های قبلی‬ ‫شــورای امنیــت در خصوص موضــوع هســته ای ایران‪-‬‬ ‫‪،)2007( 1747 ،)2006( 1737 ،)2006( 1696‬‬ ‫‪ )2010( 1929 ،)2008( 1835 ،)2008( 1803‬و‬ ‫‪ )2015( 2224‬را همزمان با اجرای اقدامات توافق شــده‏‬ ‫مرتبط با هسته ای توسط ایران‪ ،‬راستی‏ازمایی شده‏ توسط‬ ‫اژانس‪ ،‬به نحو مشخص شده در پیوست ‪ 5‬لغو خواهد کرد و‬ ‫محدودیت های خاصی را به نحو مشخص شده در پیوست‬ ‫‪ 2‬برقرار خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .19‬اتحادیــه اروپایی همه مفاد «مقــررات اتحادیه‬ ‫اروپایــی» را‪ ،‬ان گونه که موخرا اصالح شــده اســت‪ ،‬که‬ ‫تمامی تحریم هــای اقتصادی و مالی مرتبط با هســته ای‬ ‫را اجرایی می سازد‪ ،‬از جمله فهرســت افراد مشخص شده‏‬ ‫مربوطه‪ ،‬همزمان با اجرای اقدامات توافق شــده‏ مرتبط با‬ ‫هسته ای توسط ایران‪ ،‬به نحو مشخص شده در پیوست ‪،5‬‬ ‫که توسط اژانس راستی ازمایی شده باشد‪ ،‬لغو خواهد کرد‪،‬‬ ‫و (این لغو) شامل تمامی تحریم ها و تدابیر محدودکننده در‬ ‫حوزه های زیر‪ ،‬که در پیوست ‪ 2‬تشریح شده‪ ،‬خواهد بود‪:‬‬ ‫الف‪ -‬نقل و انتقاالت مالی بین اشــخاص و نهادهای‬ ‫اروپایی‪ ،‬از جمله موسســات مالی‪ ،‬و اشخاص و نهادهای‬ ‫ایرانی از جمله موسسات مالی؛‬ ‫ب‪ -‬فعالیت های بانکی‪ ،‬شامل ایجاد روابط کارگزاری‬ ‫بانکی جدید و افتتاح شــعب و بانک های تابعه بانک های‬ ‫ایرانی در قلمرو کشورهای عضو اتحادیه؛‬ ‫ج‪ -‬ارائه خدمات بیمه و بیمه اتکایی؛‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫ه‪ .‬خرید‪ ،‬پذیره نویسی یا تســهیل معامالت راجع به‬ ‫دیون حاکمیتی ایران شامل اوراق قرضه دولتی؛‬ ‫و‪ .‬خدمات پیام رســانی مالی به بانــک مرکزی ایران‬ ‫و موسســات مالی ایرانی به نحو مندرج در الحاقیه شــماره‬ ‫‪ 3‬پیوست ‪2‬؛‬ ‫ز‪ .‬خدمات بیمه ای یا بیمه اتکایی؛‬ ‫ح‪( .‬توقف) تالش برای کاهش فروش نفت ایران؛‬ ‫ط‪ .‬ســرمایه گذاری شــامل مشــارکت در‬ ‫سرمایه گذاری های مشــترک‪ ،‬کاال‪ ،‬خدمات‪ ،‬اطالعات‪،‬‬ ‫فناوری و دانــش و کمک فنی برای بخش هــای نفت‪ ،‬گاز‬ ‫و پتروشیمی؛‬ ‫ی‪ .‬خرید‪ ،‬تحصیل‪ ،‬فروش‪ ،‬حمل و نقل یا بازاریابی‬ ‫نفت‪ ،‬محصوالت پتروشیمی یا گاز طبیعی از ایران؛‬ ‫ک‪ .‬صادرات‪ ،‬فــروش یا عرضــه فر اورده های نفتی‬ ‫تصفیه شده و فر اورده های پتروشیمی به ایران؛‬ ‫ل‪ .‬معامالت در حوزه انرژی ایران؛‬ ‫م‪ .‬معامالت با بخش های کشتیرانی و کشتی سازی‬ ‫و عامالن بنادر ایران؛‬ ‫ن‪ .‬خرید و فروش طال و سایر فلزات گرانبها؛‬ ‫س‪ .‬خرید و فروش گرافیت‪ ،‬فلزات خام یا نیمه ساخته‬ ‫مانند الومینیــوم‪ ،‬فــوالد‪ ،‬ز غال ســنگ و نرم افــزار برای‬ ‫یکپارچه سازی فرایندهای صنعتی؛‬ ‫ع‪ .‬فروش‪ ،‬عرضه یــا انتقال کاالهــا و خدمات مورد‬ ‫استفاده در ارتباط با بخش خودروسازی ایران؛‬ ‫ف‪ .‬تحریم های راجع به خدمات تبعی در مورد هریک‬ ‫از گروه های فوق؛‬ ‫ذ‪ .‬برداشتن نام افراد و اشخاص حقیقی و حقوقی به‬ ‫شــرح مندرج در الحاقیه ‪ 3‬پیوســت ‪ 2‬از فهرست ‪SDN‬؛ یا‬ ‫لیست اشخاص تحریمی غیر‪SDN‬؛‬ ‫ق‪ .‬لغو دستورات اجرایی ‪،13622 ،13590 ،13574‬‬ ‫و ‪ 13645‬و بخش هــای ‪ 5‬تا ‪ 7‬و ‪ 15‬دســتورالعمل اجرایی‬ ‫‪13628‬؛‬ ‫‪ .22‬ایاالت متحده‪ ،‬به نحو مشخص شده در پیوست‬ ‫‪2‬و منطبق با پیوست ‪ ،5‬اجازه فروش هواپیماهای مسافری‬ ‫و قطعات و خدمات مربوطه به ایران؛ مجوز اینکه اشخاص‬ ‫غیرامریکایی که در مالکیت یا کنترل اشــخاص امریکایی‬ ‫هستند‪ ،‬به نحو منطبق با این برجام با ایران مشارکت نمایند؛‬ ‫و مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به امریکا‬ ‫را صادر خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .23‬هشت ســال پس از روز توافق‪ ،‬یــا در زمانی که‬ ‫اژانس به نتیجه گیری گســترده تر خود مبنی بر اینکه مواد‬ ‫هسته ای در ایران در فعالیت های صلح امیز باقی می ماند‪،‬‬ ‫هرکدام که زودتر باشد‪ ،‬ایاالت متحده اقدام قانونی مقتضی‬ ‫را برای لغو‪ ،‬یا تغییر به منظور اجرایی کردن لغو تحریم های‬ ‫مشخص شده در پیوست ‪ 2‬در خصوص دستیابی به اقالم‬ ‫و خدمات مرتبط با هســته ای برای فعالیت های هسته ای‬ ‫مندرج در این برجام‪ ،‬منطبق با رویکرد ایاالت متحده نسبت‬ ‫به سایر دولت های غیردارند ‏ه سالح هسته ای تحت معاهده‬ ‫عدم اشاعه پی خواهد گرفت‪.‬‬ ‫‪ .24‬اتحادیــه اروپایی‪ ،‬کشــورهای المان‪ ،‬انگلیس‬ ‫و فرانســه و نیز ایاالت متحده فهرســت کامل و جامعی از‬ ‫تحریم ها یا اقدامات محدودیت ســاز مرتبط با هسته‏ای را‬ ‫مشخص می‏نمایند و انها را منطبق با پیوست پنج لغو خواهند‬ ‫کرد‪ .‬پیوســت ‪ 2‬همچنین اثرات لغو تحریم هــا را از زمان‬ ‫«روز اجرا» مشخص خواهد کرد‪ .‬چنانچه در هر زمانی پس‬ ‫از روز اجرا ایران بر این اعتقاد باشــد که هر تحریم یا اقدام‬ ‫محدودیت‏ساز مرتبط با هسته ای دیگری از یک عضو ‪5+1‬‬ ‫در حال ممانعت از اجرای کامل لغو تحریم ها به نحو تشریح‬ ‫شده در این برجام است‪ ،‬عضو ذی ربط برجام با هدف فیصله‬ ‫موضوع با ایران مشورت خواهد کرد و چنانچه توافق داشته‬ ‫باشــند که لغو این تحریم یا اقدام محدودیت‏ســاز مناسب‬ ‫ است‪ ،‬عضو مربوطه‏ برجام اقدام مقتضی را به عمل خواهد‬ ‫اورد‪ .‬در صورتی که قادر به فیصله این موضوع نباشند‪ ،‬ایران‬ ‫یا هر عضو گــروه‪ 5+1‬می توانند موضوع را به کمیســیون‬ ‫مشترک ارجاع کنند‪.‬‬ ‫‪ .25‬چنانچــه قانونــی در ســطح ایالتی یــا محلی در‬ ‫ایاالت متحــده مانــع از اجرای لغو تحریم‏های مشــخص‬ ‫شده در این برجام شــود‪ ،‬ایاالت متحده‪ ،‬با در نظر گرفتن‬ ‫تمامی اختیــارات موجــود‪ ،‬گام های مقتضــی را به منظور‬ ‫تحقق اجــرای مزبور اتخــاذ خواهد کــرد‪ .‬ایاالت متحده‬ ‫به طور فعال‪ ،‬مقامات در ســطح ایالتی یا محلی را تشویق‬ ‫خواهد کرد که تغییرات در سیاست ایاالت متحده منعکس‬ ‫شــده در لغو تحریم‏های وفق این برجام را در نظر داشــته‬ ‫و از اقداماتی که با این تغییر در سیاســت همخوانی ندارد‬ ‫خودداری کنند‪.‬‬ ‫‪ .26‬اتحادیه اروپایی از بازگرداندن یا تحمیل مجدد‬ ‫تحریم هایی کــه اجرای انهــا را وفق این برجــام لغو کرده‬ ‫اســت‪ ،‬خودداری می نماید‪ ،‬فــارغ از فراینــد حل و فصل‬ ‫اختالفات پیش بینی شده در این برجام‪ .‬هیچ گونه تحریم‬ ‫جدید هســته ای شــورای امنیت و هیچ گونه تحریم جدید‬ ‫اتحادیه اروپایی وجود نخواهد داشــت‪ .‬ایاالت متحده‪ ،‬با‬ ‫حســن نیت‪ ،‬نهایت تالش خود را بــرای دوام این برجام و‬ ‫پیشــگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از‬ ‫لغو تحریم های مشخص شده در پیوست دو به عمل خواهد‬ ‫سیاست‬ ‫د‪ -‬ارائه خدمات پیام رسانی مالی (از جمله سوئیفت)‬ ‫برای افراد و اشــخاص حقوقی نامبرده شــده در الحاقیه‏ ‪1‬‬ ‫پیوست ‪ 2‬شــامل بانک مرکزی جمهوری اسالمی ایران و‬ ‫موسسات مالی ایرانی؛‬ ‫ه‪ -‬حمایــت مالــی از تجــارت بــا ایــران (اعتبــارات‬ ‫صادراتی‪ ،‬تضامین یا بیمه)؛‬ ‫و‪ -‬تعهد به پرداخت وام های بالعوض‪ ،‬خدمات مالی‬ ‫و وام های ترجیحی به دولت ایران؛‬ ‫ز‪ -‬معامالت راجع به اوراق مشــارکت دولــت ایران و‬ ‫اوراق تضمین شده توسط دولت؛‬ ‫ح‪ -‬واردات و حمــل نفت‪ ،‬فر اورده هــای نفتی‪ ،‬گاز و‬ ‫فراورده های پتروشیمی ایرانی؛‬ ‫ط‪ -‬صــادرات تجهیزات یــا تکنولــوژی کلیدی برای‬ ‫بخش های نفت‪ ،‬گاز و پتروشیمی؛‬ ‫ی‪ -‬ســرمایه گذاری در حوزه هــای نفــت و گاز و‬ ‫پتروشیمی؛‬ ‫ک‪ -‬صادرات تجهیزات و تکنولــوژی کلیدی صنایع‬ ‫دریایی؛‬ ‫ل‪ -‬طراحی و ســاخت کشــتی های باری و تانکرهای‬ ‫نفتی؛‬ ‫م‪ -‬ارائــه خدمــات پرچــم و تعییــن وضعیــت‬ ‫(‪)classification‬؛‬ ‫ن‪ -‬دسترســی به فرودگاه های اتحادیه اروپایی برای‬ ‫هواپیماهای باری ایرانی؛‬ ‫س‪ -‬صادرات طال‪ ،‬فلزات گرانبها و الماس؛‬ ‫ع‪ -‬تحویل مسکوکات و اسکناس ایرانی؛‬ ‫ف‪ -‬صادرات گرافیت‪ ،‬فلزات خام و نیمه ساخته مانند‬ ‫الومینیوم و فوالد و صادرات نرم افزار برای یکپارچه ســازی‬ ‫فرایندهای صنعتی؛‬ ‫ذ‪ -‬لغو فهرست اشخاص حقیقی‪ ،‬حقوقی و نهادهای‬ ‫(مسدود شــدن اموال و ممنوعیت ویزا) مذکور در الحاقیه‬ ‫یک پیوست شماره ‪ 2‬و؛‬ ‫ق‪ -‬خدمات تبعی برای هر یک از گروه های فوق‪.‬‬ ‫‪ .20‬اتحادیه اروپایی هشت ســال پس از روز توافق‬ ‫برجام یا زمانی که اژانس به نتیجه‏گیری گسترده‏تر رسیده‬ ‫باشــد که تمام مــواد هســته ای در ایــران در فعالیت های‬ ‫صلح امیــز باقــی می مانــد‪ ،‬هرکــدام کــه زودتــر حاصل‬ ‫شــود‪ ،‬تمامی مفاد «مقــررات اتحادیــه اروپایــی» را که‬ ‫تحریم های مرتبط با عدم اشاعه را اجرایی می سازد‪ ،‬از جمله‬ ‫فهرست های اسامی‪ ،‬لغو خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .21‬ایاالت متحــده منطبــق با ایــن برجــام اعمال‬ ‫تحریم های مشخص شــده در پیوســت ‪ 2‬را با اثربخشــی‬ ‫همزمان با اجرای اقدامات توافق شــده‏ مرتبط با هسته‏ای‬ ‫توسط ایران به نحو مشخص شده در پیوست ‪ ،5‬که توسط‬ ‫اژانس راســتی ازمایی شده باشد‪ ،‬متوقف ســاخته و به این‬ ‫توقف ادامه خواهد داد‪ .‬این تحریم ها شامل حوزه های زیر‪،‬‬ ‫به نحوی که در پیوست دو تشریح شده می گردد‪:‬‬ ‫الف‪ .‬معامالت مالی و بانکی با بانک ها و موسســات‬ ‫مالی ایرانی مشخص شــده در پیوســت ‪ ،2‬از جمله بانک‬ ‫مرکزی ایران و افــراد و موجودیت هایی که به عنوان دولت‬ ‫ایــران در فهرســت ‪Specially Designated National‬‬ ‫‪ and Blocked Person‬مشخص شده اند‪ ،‬به نحوی که در‬ ‫الحاقیه ‪ 3‬پیوست ‪ 2‬امده اســت (شامل افتتاح و نگهداری‬ ‫حســاب های واســطه نزد موسســات مالی غیرامریکایی‪،‬‬ ‫ســرمایه‏گذاری‪ ،‬خریــد و فــروش ارز و افتتــاح اعتبارات‬ ‫اسنادی)؛‬ ‫ب‪ .‬معامالت به ریال ایران؛‬ ‫ج‪ .‬ارائه اسکناس دالر امریکایی به دولت ایران؛‬ ‫د‪ .‬محدودیت‏های تجــارت دوجانبه بــر درامدهای‬ ‫ایران در خارج از کشور شامل محدودیت ها بر نقل و انتقال‬ ‫درامدها؛‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪42‬‬ ‫اورد‪ .‬دولت ایاالت متحــده‪ ،‬در چارچوب اختیارات قانونی‬ ‫رئیس جمهــور و کنگــره‪ ،‬از بازگرداندن یــا تحمیل مجدد‬ ‫تحریم های مشخص شده در پیوســت ‪ 2‬که اعمال انها را‬ ‫وفق این برجام متوقف کرده اســت‪ ،‬خودداری می‏نماید‪،‬‬ ‫فارغ از فرایند حل و فصل اختالفات پیش بینی شده در این‬ ‫برجام‪ .‬دولت ایاالت متحده‪ ،‬در چارچوب اختیارات قانونی‬ ‫رئیس جمهور و کنگره‪ ،‬از اعمال تحریم های جدید مرتبط‬ ‫با هسته ای خودداری خواهد کرد‪ .‬ایران اعالم کرده است‬ ‫که تحمیل چنین تحریم های جدید مرتبط با هسته ای را به‬ ‫منزله مبنایی برای توقف کلی یا جز ئی اجرای تعهدات خود‬ ‫وفق این برجام‪ ،‬تلقی خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ .27‬گروه ‪ 5+1‬به منظور تضمین شفافیت و کارامدی‬ ‫در ارتباط با لغو تحریم ها وفق این برجــام‪ ،‬تدابیر اداری و‬ ‫ایین نامه های اجرایی کافی را تمهید خواهند کرد‪ .‬اتحادیه‬ ‫اروپایــی و دولت هــای عضــو و همچنیــن ایاالت متحده‬ ‫دستورالعمل های مرتبط را صادر خواهند کرد و در خصوص‬ ‫جزئیات تحریم ها یا اقدامات محدودیت سازی که به موجب‬ ‫این برجام لغو شده اند‪ ،‬بیانیه هایی را که در دسترس عموم‬ ‫باشد‪ ،‬منتشــر خواهند کرد‪ .‬اتحادیه اروپایی و دولت های‬ ‫عضــو و ایاالت متحــده متعهد هســتند کــه در خصوص‬ ‫محتوای این دستورالعمل ها یا بیانیه ها با ایران به صورت‬ ‫منظم و بنا به اقتضاء مشورت نمایند‪.‬‬ ‫‪ .28‬گروه ‪ 5+1‬و ایران متعهد هستند که این برجام را‬ ‫با حسن نیت و در فضایی ســازنده‪ ،‬برمبنای احترام متقابل‬ ‫اجرا نمایند و از هرگونه اقــدام مغایر با نص‪ ،‬روح و نیت این‬ ‫برجام که اجرای موفقیت امیز ان را مختل سازد‪ ،‬خودداری‬ ‫کنند‪ .‬مقامات ارشد دولتی در گروه ‪ 5+1‬و ایران تمام تالش‬ ‫خود را برای اجــرای موفقیت امیز این برجــام‪ ،‬از جمله در‬ ‫بیانات عمومی خــود‪ ،‬به کار خواهند بســت‪ .‬گــروه ‪5+1‬‬ ‫تمامی اقدامات الزم را برای لغــو تحریم ها به نحو مقتضی‬ ‫به عمــل خواهنــد اورد و از تحمیل مقــررات ائین نامه ای‬ ‫استثنائی یا تبعیض امیز و الزامات شکلی به جای تحریم ها و‬ ‫اقدامات محدودیت‏ساز تحت پوشش این برجام‪ ،‬خودداری‬ ‫می ورزند‪.‬‬ ‫‪ .29‬اتحادیه اروپایــی و دولت های عضو و همچنین‬ ‫ایاالت متحده‪ ،‬منطبق با قوانین خود‪ ،‬از هرگونه سیاســت‬ ‫بــا هــدف خــاص تاثیرگــذاری خصمانــه و مســتقیم بر‬ ‫عادی سازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران‪ ،‬در تعارض‬ ‫با تعهدات‏شان مبنی بر عدم اخالل در اجرای موفقیت‏امیز‬ ‫این برجام خودداری خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪ .30‬گروه ‪ 5+1‬هیچ تحریم یا اقدام محدودیت‏سازی‬ ‫را نسبت به افراد و یا نهادها به دلیل مبادرت به فعالیت‏هایی‬ ‫که مشــمول لغو تحریم های منــدرج در این برجام شــده‬ ‫است‪ ،‬اعمال نخواهند کرد مشروط بر اینکه این فعالیت‏ها‬ ‫با ســایر قوانین و مقررات جاری گروه ‪ 5+1‬منطبق باشــد‪.‬‬ ‫به دنبال لغو تحریم ها وفق این برجام به نحو مشخص شده‬ ‫در پیوســت‪ ،2‬تحقیقات در دســت رســیدگی در خصوص‬ ‫نقض های احتمالی تحریم ها و یا اقدامات محدودیت ساز‬ ‫می تواند طبق قوانین ملی مربوطه مورد بازبینی واقع شود‪.‬‬ ‫‪ .31‬منطبق با زمان بندی مشخص شده در پیوست‪،5‬‬ ‫اتحادیه اروپایــی و دولت های عضو ان اجــرای اقدامات‬ ‫قابل اعمال نســبت به افراد و نهادهای فهرســت شده‪ ،‬از‬ ‫جمله بانک مرکزی ایران و سایر بانک ها و موسسات مالی‬ ‫ایرانی را به نحو تفصیل یافته در پیوست ‪ 2‬و ملحقات ان لغو‬ ‫خواهد کرد‪ .‬منطبق با زمان بندی تعیین شده در پیوست ‪،5‬‬ ‫ایاالت متحده برخی نهادها و افراد موردنظر را از فهرســت‬ ‫‪ SDN‬و برخی نهادها و افراد موردنظر را از فهرست ‪Foreign‬‬ ‫‪ Sanctions Evaders‬خارج خواهــد کرد که تفصیل ان در‬ ‫پیوست ‪ 2‬و ملحقات ان امده است‪.‬‬ ‫‪ .32‬اتحادیه اروپایی و کشورهای گروه ‪ 5+1‬و شرکای‬ ‫بین‏المللی با ایران در پروژه های مشترک در زمینه فن اوری‬ ‫هسته ای صلح امیز از جمله نیروگاه هسته ای‪ ،‬ر اکتورهای‬ ‫تحقیقاتی‪ ،‬تولید سوخت‪ ،‬تحقیق و توسعه پیشرفته مشترک‬ ‫مورد توافق همانند گداخت هسته ای‪ ،‬ایجاد مرکز پزشکی‬ ‫هسته ای منطقه ای با فن اوری های پیشرفته روز‪ ،‬اموزش‬ ‫افراد‪ ،‬ایمنی و امنیت هســته ای و حفاظت محیط زیستی‪،‬‬ ‫به نحو مندرج در پیوســت ‪ ،3‬از جملــه از طریق پروژه های‬ ‫همکاری فنــی اژانس‪ ،‬تعامــل خواهند کرد‪ .‬انــان تدابیر‬ ‫الزم برای اجــرای این پروژه هــا را به نحــو مقتضی اتخاذ‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪ .33‬گــروه ‪ 5+1‬و ایران در خصــوص گام های الزم‬ ‫برای تضمیــن دسترســی ایــران در حوزه هــای تجارت‪،‬‬ ‫فــن اوری‪ ،‬مالی و انــرژی توافــق خواهند کــرد‪ .‬اتحادیه‬ ‫اروپایی حوزه هــای ممکن بــرای همکاری بیــن اتحادیه‬ ‫اروپایی‪ ،‬دولت های عضو و ایران را بررســی بیشتر خواهد‬ ‫کر د و در این چارچوب بهره گیری از ابزارهای ممکن همانند‬ ‫اعتبارات صادراتی به منظور تسهیل تجارت‪ ،‬تامین اعتبار‬ ‫پروژه ها و سرمایه گذاری در ایران را بررسی خواهد کرد‪.‬‬ ‫برنامه اجرایی‬ ‫‪ .34‬ایران و گــروه ‪ 5+1‬تعهدات خــود وفق برجام را‬ ‫بر اســاس توالی مشخص شده در پیوســت ‪ 5‬اجرا خواهند‬ ‫کرد‪ .‬نقاط عمده برای اجرا به شرح زیر است‪:‬‬ ‫الــف‪ .‬روز نهایی شــدن‪ ،‬تاریخی اســت کــه در ان‬ ‫مذاکرات این برجام میان گروه ‪ 5+1‬و ایران جمع‏بندی شده ‬ ‫و بی درنگ به دنبال ان‪ ،‬قطعنامــه‏ ای که این برجام را تایید‬ ‫می کند به شورای امنیت ســازمان ملل برای تصویب بدون‬ ‫تاخیر تسلیم خواهد شد‪.‬‬ ‫ب‪ .‬روز توافق‪ 90 ،‬روز پس از تایید این برجام توسط‬ ‫شــورای امنیت ســازمان ملل متحد‪ ،‬یا تاریخ مقدمی که با‬ ‫رضایت متقابل اعضای برجام تعیین شود خواهد بود که در‬ ‫ان‪ ،‬این برجام و تعهدات مندرج این برجام از تاثیر برخوردار‬ ‫خواهند شد‪ .‬از این روز‪ ،‬اعضا ی برجام اغاز به فراهم اوردن‬ ‫ترتیبات و تمهیدات الزم برای اجــرای تعهدات خود وفق‬ ‫برجام خواهند کرد‪.‬‬ ‫ج‪ .‬روز اجــرا‪ ،‬زمانــی اســت کــه در ان‪ ،‬همزمان با‬ ‫گزارش اژانس مبنی بر راســتی ازمایی اجرای تدابیر مرتبط‬ ‫با هســته ای ایران به نحــو مندرج در بخش هــای ‪ 14/1‬تا‬ ‫‪ 14/12‬پیوســت ‪ ،5‬اتحادیــه اروپایــی و ایاالت متحده به‬ ‫ترتیب اقدامات مشــروحه در بخش های ‪ 15‬و ‪ 16‬پیوست‬ ‫‪ 5‬را انجام داده و منطبق با قطعنامه شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل‪ ،‬اقدامات شرح داده شــده در بخش ‪ 17‬پیوست ‪ 5‬در‬ ‫سطح سازمان ملل متحد انجام می شود‪.‬‬ ‫د‪ .‬روز انتقالی‪ ،‬هشت ســال پس از روز توافق خواهد‬ ‫بود‪ ،‬یا تاریخی که مدیرکل اژانس گزارشی ارائه نماید دال‬ ‫بر اینکه اژانس به نتیجه گیری گسترده تر خود مبنی بر اینکه‬ ‫تمام مواد هسته ای در ایران در فعالیت های صلح امیز باقی‬ ‫می ماند‪ ،‬هرکدام زودتر باشد‪ .‬در ان روز‪ ،‬اتحادیه اروپایی و‬ ‫ایاالت متحده به ترتیب اقدامات مشــروحه در بخش های‬ ‫‪ 20‬و ‪ 21‬پیوست ‪ 5‬را انجام داد ه و منطبق با قطعنامه شورای‬ ‫امنیت‪ ،‬اقدامات شرح داده شده در بخش ‪ 22‬پیوست ‪ 5‬در‬ ‫سطح ســازمان ملل متحد صورت خواهد پذیرفت و ایران‪،‬‬ ‫منطبق با اختیارات قانونی رئیس جمهور و مجلس‪ ،‬تصویب‬ ‫پروتکل الحاقی را پیگیری خواهد کرد‪.‬‬ ‫ه‪ .‬روز خاتمه قطعنامه شــورای امنیت ســازمان ملل‬ ‫متحد‪ ،‬روزی اســت کــه در ان‪ ،‬قطعنامه شــورای امنیت‬ ‫سازمان ملل متحد که این برجام را تایید می نماید‪ ،‬منطبق با‬ ‫شرایط خود خاتمه می یابد‪ ،‬که این روز ‪ 10‬سال از زمان روز‬ ‫توافق خواهد بود‪ ،‬مشروط بر اینکه مفاد قطعنامه های قبلی‬ ‫بازگردانده نشده باشد‪ .‬در ان روز‪ ،‬اتحادیه اروپایی اقدامات‬ ‫شرح داده شده در بخش ‪ 25‬پیوست ‪ 5‬را به انجام می رساند‪.‬‬ ‫‪ .35‬توالی و نقاط عمده درج شده در باال و در پیوست‬ ‫‪ ،5‬فارغ از مدت ذکر شــده در ایــن برجام بــرای تعهدات‬ ‫برجام است‪.‬‬ ‫ساز و کار حل و فصل اختالفات‬ ‫‪ .36‬چنانچــه ایــران معتقــد باشــد کــه هر یــک یا‬ ‫تمامی گروه ‪ 5+1‬تعهدات خود را رعایــت نکرده اند‪ ،‬ایران‬ ‫می توانــد موضوع را به منظــور حل و فصل به کمیســیون‬ ‫مشــترک ارجاع نماید؛ به همین ترتیــب‪ ،‬چنانچه هر یک‬ ‫از اعضای گروه ‪ 5+1‬معتقد باشــد که ایــران تعهدات خود‬ ‫را رعایت نکرده اســت‪ ،‬هر یک از دولت هــای گروه ‪5+1‬‬ ‫می تواند اقدام مشابه به عمل اورد‪ .‬کمیسیون مشترک ‪15‬‬ ‫روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد‪ ،‬مگر اینکه‬ ‫این زمان با اجماع تمدید شود‪ .‬متعاقب بررسی کمیسیون‬ ‫مشترک‪ ،‬چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی‬ ‫فیصله نیافته اســت‪ ،‬می تواند موضوع را بــه وزیران امور‬ ‫خارجه ارجاع دهد‪.‬‬ ‫وزیران ‪ 15‬روز فرصت خواهند داشــت تا موضوع را‬ ‫فیصله دهند‪ ،‬مگــر اینکه این زمان با اجماع تمدید شــود‪.‬‬ ‫پس از بررسی کمیسیون مشترک – همزمان با (یا به جای)‬ ‫بررسی در ســطح وزیران – خواه عضو شاکی یا عضوی که‬ ‫اجرای تکالیفش موضوع بوده اســت می تواند درخواست‬ ‫نماید که موضوع توسط یک هیات مشورتی که متشکل از‬ ‫سه عضو خواهد بود (یکی از ســوی هر یک از طرف های‬ ‫درگیر در اختالف و طرف سوم مستقل) بررسی شود‪ .‬هیات‬ ‫مشــورتی می بایســت نظریه غیرالزام اوری را در خصوص‬ ‫موضوع پایبندی ظرف ‪ 15‬روز ارائه نماید‪ .‬چنانچه‪ ،‬متعاقب‬ ‫این فرایند ‪ 30‬روزه موضوع فیصله نیابد‪ ،‬کمیسیون مشترک‬ ‫در کمتــر از ‪ 5‬روز نظریه هیات مشــورتی را با هدف فیصله‬ ‫موضوع بررســی خواهد کــرد‪ .‬چنانچه موضــوع کماکان‬ ‫به نحو مــورد رضایت طرف شــاکی فیصله نیافته باشــد و‬ ‫چنانچه طرف شــاکی معتقد باشــد که موضــوع‪ ،‬مصداق‬ ‫«عدم پایبندی اساســی» اســت‪ ،‬انگاه ان طرف می تواند‬ ‫موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنای توقف کلی یا جزئی‬ ‫اجرای تعهداتــش وفق برجام قلمداد کرده و یا به شــورای‬ ‫امنیت ســازمان ملــل متحد ابــاغ نماید که معتقد اســت‬ ‫موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» به شمار می اید‪.‬‬ ‫‪ .37‬متعاقــب دریافت ابــاغ طرف شــاکی‪ ،‬به نحو‬ ‫مشــروح در فوق‪ ،‬به همراه توضیحی از تالش های توام با‬ ‫حسن نیت ان طرف برای طی فرایند حل و فصل اختالف‬ ‫پیش بینی شده در برجام‪ ،‬شورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫می بایست منطبق با رویه های خود در خصوص قطعنامه ای‬ ‫برای تداوم لغو تحریم ها رای گیری نماید‪ .‬چنانچه قطعنامه‬ ‫فوق الذکر ظــرف ‪ 30‬روز از تاریخ ابالغ به تصویب نرســد‪،‬‬ ‫سپس مفاد قطعنامه های سابق شورای امنیت سازمان ملل‬ ‫متحد مجددا اعمال خواهند شد‪ ،‬مگر اینکه شورای امنیت‬ ‫سازمان ملل متحد به نحو دیگری تصمیم گیری نماید‪ .‬در‬ ‫چنین صورتی‪ ،‬این مفــاد در خصوص قراردادهایی که بین‬ ‫هر طرف و ایران یا افراد و نهادهــای ایرانی قبل از تاریخ‬ ‫اعمال انها امضا شــده باشــد‪ ،‬دارای اثر عطف به ما سبق‬ ‫ندارد مشــروط به اینکه فعالیت های صــورت گرفته وفق‬ ‫اجرای این قراردادها منطبق با این برجام و قطعنامه های‬ ‫قبلی و فعلی شــورای امنیت باشد‪ .‬شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل متحد‪ ،‬با ابراز نیــت خود بــرای تصمیم‏گیری مبتنی‬ ‫بر ممانعت از اجرای دوبــاره و خــودکار تدابیر در صورتی‬ ‫که ظرف این مدت موضوعی که موجب ابالغ فوق شــده‬ ‫اســت حل و فصل شــده باشــد‪ ،‬دیدگاه هــای طرف های‬ ‫اختالف و هرگونه نظریه صادره توســط هیات مشورتی را‬ ‫ملحوظ خواهد داشت‪ .‬ایران بیان داشته است که چنانچه‬ ‫تحریم ها جزئا یا کال مجددا اعمال شــوند‪ ،‬این امر را به‬ ‫منزله زمینه ای برای توقف کلی یا جز ئی تعهدات خود وفق‬ ‫این برجام قلمداد خواهد کرد‪.‬‬ ‫افطار سیاسی‬ ‫سیاست خارجی‬ ‫شب نشــینی های همراه با افطار حســن روحانی امســال بسیار‬ ‫خبرساز شد‪ .‬او در چند دیدار با حاشیه هایی مواجه شد که البته از مواجه‬ ‫شدن سیاســیون دو جناح حاصل شــده بود‪ .‬در این پرونده نگاهی به‬ ‫این ماجرا داریم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫پیش به سویعقالنیت‬ ‫ایاامکانگفت وگومیانجناح هایسیاسیایرانوجوددارد؟‬ ‫ی احزاب چه گذشت؟‬ ‫در افطار ‬ ‫مصباحی مقدم‪ :‬جلسه را ترک کردم‪ ،‬چون‪...‬‬ ‫بالفاصله بعد از ترک جلسه حجت االسالم غالمرضا‬ ‫مصباحی مقــدم‪ ،‬ســخنگوی جامعــه روحانیــت مبــارز در‬ ‫گفت وگو با فارس‪ ،‬با اشــاره به ترک جلسه ضیافت افطاری‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫مراســم افطاری رئیس جمهوری با نمایندگان احزاب‬ ‫و تشکل های اصولگرا و اصالح طلب‪ ،‬با حواشی جنجالی‬ ‫همراه بود‪ .‬البته می توان از روبوســی و کنار هم نشســتن‬ ‫اصالح طلبــان و اصولگرایــان در ایــن نشســت به عنوان‬ ‫یکی از مهمترین حواشــی نام برد‪ .‬با این حال ســخنرانی‬ ‫غالمحسین کرباســچی در این محفل توجهات ویژه ای را‬ ‫به خود جلب کرد و اعتراضاتی را برانگیخت‪ .‬کرباسچی که‬ ‫یکی از سخنرانان مراســم بود‪ ،‬در اظهارات خود خواستار‬ ‫تشکیل مرکز گفت وگوی ملی شــد و گفت که «همان طور‬ ‫که در مذاکرات سیاســت خارجی با انسجام پیش می رویم‬ ‫را می توانیم در سیاست داخلی هم با گفت وگو و مذاکره به‬ ‫توافقاتی برسیم‪».‬‬ ‫برخــی اظهــارات کرباســچی امــا واکنــش تنــد‬ ‫حجت االســام مصباحی مقدم را به دنبال داشت‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬گفته شــده که صلوات برخی حضــار اصالح طلب‬ ‫سیاست‬ ‫چند ســالی اســت که ضیافت های افطاری محافل‬ ‫سیاسی به مســاله مهمی بدل شده اســت‪ .‬با امدن حسن‬ ‫روحانی به پاســتور‪ ،‬ایــن ضیافت ها در قالــب دیدارهای‬ ‫رئیس جمهور با اقشــار مختلف نیز برگزار می شود‪ .‬امسال‬ ‫سیاســیون هــر دو جنــاح‪ ،‬روحانیــون‪ ،‬اصحاب رســانه‪،‬‬ ‫هنرمنــدان و همچنیــن بانوان بــه ضیافت هــای افطاری‬ ‫مختلف در نهــاد ریاســت جمهوری دعوت شــدند تا پای‬ ‫سخنان رئیس جمهور بنشینند و البته این ضیافت ها همگی‬ ‫ بی حاشــیه نماند‪ .‬اغازگر افطاری های مهــم طبق معمول‬ ‫هر ســال از ضیافت افطاری مقامات و مســئوالن کشور در‬ ‫بیت رهبری اغاز شد اما اولین افطاری نهاد ریاست جمهوری‬ ‫با سخنان کرباسچی و خروج حجت االسالم مصباحی مقدم‬ ‫جنجالی شده بود‪.‬‬ ‫افطاری هایی که با رویکرد سیاســی و دینی از ســوی‬ ‫دولت برگزار شد‪ ،‬یکی از مهمترین اهدافی که دنبال می کرد‬ ‫نشاط بخشیدن به فضای سیاسی کشــور بود‪ .‬اقدامی که‬ ‫کم و بیش موثر بود‪ .‬سخنرانی های حسن روحانی و برخی‬ ‫از مدعوین در این مراسم ها به رسانه ها کشیده و راجع به ان‬ ‫واکنش های زیادی برانگیخته شد‪.‬‬ ‫البتــه روحانــی از ایــن ضیافت ها یک هــدف مهم‬ ‫دیگر هم داشــت‪ .‬او از دیپلماسی افطاری اســتفاده کرد‬ ‫تا جمع های دوســتانه را بیشــتر گســترش دهد و در میانه‬ ‫مذاکرات‪ ،‬حمایت ه ا از دولت را جلب کند‪.‬‬ ‫بــرای یکــی از شــخصیت های سیاســی‪ ،‬نهایتــا باعــث‬ ‫خروج اعتراض امیز مصباحی مقدم از جلســه شــد‪ .‬با این‬ ‫حــال اصولگرایان دیگــری این جلســه را تــرک نکردند‪.‬‬ ‫مصباحی مقدم بعد از ان جلســه گفت که «به دلیل حمایت‬ ‫از سران فتنه‪ ،‬جلسه را ترک کرده است‪».‬‬ ‫جمع اصولگرایان و اصالح طلبان بعد از ساعت اذان‬ ‫پای ســفره افطار نشســتند‪ .‬ان طور که گزارش شد‪ ،‬بر سر‬ ‫میز حســن روحانی از دو جناح حضور داشتند‪ .‬از یک سو‪،‬‬ ‫محمدرضا عارف از اصالح طلبان نشسته بود و از سوی دیگر‬ ‫ابوترابی و حدادعادل‪ .‬اما در همین حین یک زن سالخورده‬ ‫نیز به سر میز انها می رود‪ .‬پیرزنی که کمتر کسی او را شناخته‬ ‫بود‪ .‬ان زن ســالخورده که هیچ کس او را نشناخت‪ ،‬کسی‬ ‫نبود جز اعظم طالقانی دختــر مرحوم ایت الله طالقانی‪ .‬ان‬ ‫طور که محمد رضا عارف اعالم کرده‪ ،‬پس از شناخت خانم‬ ‫طالقانی از وی دلجویی شده بود‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫با رئیس جمهور از ســوی برخی اصولگرایان گفت‪« :‬بنده‬ ‫ضیافت افطاری رئیس جمهور را به دلیل حمایت هایی که از‬ ‫سران فتنه در این جلسه مطرح شد‪ ،‬ترک کردم‪».‬‬ ‫مصباحی مقــدم ادامــه داد‪« :‬اقــای کرباســچی‪،‬‬ ‫دبیرکل حزب کارگزاران در این جلسه میرحسین موسوی را‬ ‫به سید مظلوم تعبیر کرد در حالی که اگر بناست او سید مظلوم‬ ‫باشد البد ظلم کننده به او نیز نظام است‪ .‬این درحالی است‬ ‫که او ظلم بزرگی به نظام مرتکب شده و از این رو به نظر بنده‬ ‫نشستن در فضای این جلسه مشروعیت ندارد‪».‬‬ ‫کوهکن‪ :‬کرباسچی نیت بدی نداشت‬ ‫محسن کوهکن نیز در این باره مصاحبه کرد‪ .‬به اعتقاد‬ ‫او کرباسچی نیت بدی نداشته است‪ .‬او در تشریح انچه در‬ ‫این جلســه گذشــته بود گفت‪« :‬تعدادی از افرادی که در‬ ‫جلسه بودند به بخشی از ســخنان کرباسچی که در حمایت‬ ‫از سران فتنه بیان شده بود‪ ،‬معترض بودند و در حال اماده‬ ‫شدن برای عکس العمل نشان دادن به سخنان او بودند اما‬ ‫به علت فضای همدلی که عده ای تالش داشتند در جلسه‬ ‫برقرار باشــد‪ ،‬ســکوت کردند‪ .‬کرباســچی البته در بخش‬ ‫دیگری از سخنانش این مدعا را هم مطرح کرد که بخشی از‬ ‫نسل یک دهه بعد از انقالب مسیری متفاوت با نسل قبل را‬ ‫طی می کنند و گفت که باید دید که ما چقدر در دیندار کردن‬ ‫انها موفق بوده ایم‪».‬‬ ‫در این نشست اقایان حدادعادل‪ ،‬قدرت الله علیخانی‬ ‫مشاور رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام‪ ،‬غالمحسین‬ ‫کرباســچی دبیرکل حزب کارگزاران‪ ،‬فاطمــه راکعی عضو‬ ‫مجمع زنــان اصالح طلــب‪ ،‬کاظــم جاللی رئیــس مرکز‬ ‫پژوهش هــای مجلس‪ ،‬اســدالله بادامچیــان عضو حزب‬ ‫موتلفه و الهه کوالیی عضو مجمع زنان اصالح طلب صحبت‬ ‫کردند‪ .‬همچنین علیخانی مشــاور رئیس مجمع تشخیص‬ ‫مصلحت نظام نیز بر لزوم همگرایــی و همراهی احزاب با‬ ‫دولت تاکید کرد‪.‬‬ ‫به عالوه‪ ،‬محمد پهلوان یکی از فعاالن اصولگرا در‬ ‫این نشســت گفت که پس از ســخنان کرباسچی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫حزب کارگزاران ســازندگی در حمایت از میرحسین و برخی‬ ‫دیگر و نام بردن از انان و تقاضای برای رفع حصر‪ ،‬ضیافت‬ ‫افطاری روحان ‬ ‫ی را شخصیت های سیاسی ترک کردند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سخنان علیخانی و حداد عادل‬ ‫در ایــن مراســم «غالمعلــی حدادعــادل»‪ ،‬رئیس‬ ‫فراکســیون اصولگرایان‪« ،‬قدرت الله علیخانی» مشــاور‬ ‫رئیس مجمع تشــخیص مصلحت نظام‪« ،‬غالمحســین‬ ‫کرباســچی» دبیرکل حزب کارگــزاران‪« ،‬کاظم جاللی»‬ ‫رئیس مرکز پژوهش های مجلس‪« ،‬اسدالله بادامچیان»‬ ‫عضو حــزب موتلفه و «الهــه کوالیی» عضــو مجمع زنان‬ ‫اصالح طلب نیز صحبت کردنــد‪ .‬همچنین در این ضیافت‬ ‫چهره هــای اصالح طلبــی مانند «محســن امیــن زاده»‪،‬‬ ‫«محســن ارمین» و «فیض الله عرب سرخی» نیز حضور‬ ‫داشــتند‪« .‬غالمعلــی حدادعــادل» رئیــس فراکســیون‬ ‫اصولگرایان مجلــس در این مراســم با بیان اینکــه با مبنا‬ ‫قراردادن قانون اساسی‪ ،‬رهبری و اصل نظام‪ ،‬اختالفات از‬ ‫بین می رود‪ ،‬گفته بود‪« :‬نباید نگاه قبیله ای داشت و اینکه‬ ‫حتما باید مملکت دست قبیله ما باشد و بقیه کنار روند‪ ».‬او‬ ‫افزود‪« :‬اگر قانون اساسی‪ ،‬رهبری و اصل نظام را مبنا قرار‬ ‫دهیم اختالفات از بیــن می رود‪ ،‬با همدلــی و همزبانی در‬ ‫چارچوب قانون اساسی قطعا می توانیم اینده بهتری را برای‬ ‫کشور رقم بزنیم‪».‬‬ ‫اما خــود روحانی نیز در این مراســم از لــزوم همدلی‬ ‫ســخن گفته بود‪ .‬روحانــی در این مراســم‪ ،‬رقابت ســالم‬ ‫سیاســی و پرهیز از انحصار را به نفع جامعه دانسته و گفته‬ ‫بود‪«:‬انتخابات خوب‪ ،‬با نشــاط سیاســی‪ ،‬رقابت ســالم و‬ ‫حضور حداکثری مــردم حاصل می شــود‪« .‬رئیس دولت‬ ‫اعتدال‪ ،‬با بیان اینکه امیدوارم این جلسه مقدمه ای برای‬ ‫برگزاری چنین جلساتی در اینده باشد تا بتوانیم از نظرات و‬ ‫تجربه های فعاالن سیاسی بهره مند شویم‪ ،‬از شرایط خاص‬ ‫کشــور ســخن گفته و تاکید کرده بود که باید با یکپارچگی‬ ‫تامین منافع ملی را در این شــرایط در نظر داشــته باشیم‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری همچنین با تاکیــد بر اینکه یک اصل مهم‬ ‫برای موفقیت تشــخیص اهم بر مهم است‪ ،‬توضیح داده‬ ‫بود‪« :‬طبیعی اســت که در میان مســائل متعدد و فراوان‬ ‫کشــور‪ ،‬نمی توان همواره به اهداف صد د رصدی دســت‬ ‫یافت‪ ،‬بنابراین باید مسائل را اهم و مهم کرد‪».‬‬ ‫تشنج در ضیافت افطاری با روحانیون‬ ‫چند روز بعد این روحانیون بودند که از سالیق مختلف‬ ‫به مراسم افطاری با رئیس جمهور دعوت شدند‪ .‬ضیافتی که‬ ‫ان هم بدون حاشیه و جنجال نماند‪.‬‬ ‫جلسه این افطاری در سالن اجالس سران کشورهای‬ ‫اســامی در ولنجک برگزار شــده بــود‪ .‬در این مراســم از‬ ‫روحانیون استان های تهران‪ ،‬قم و سمنان و همچنین ائمه‬ ‫جمعه دعوت شده بود‪ .‬پیش از سخنرانی رئیس جمهور تنی‬ ‫چند از فضال و روحانیون همچون حجج اسالم سید مهدی‬ ‫طباطبایــی‪ ،‬جوادی املــی‪ ،‬ادیب و مبلغی به ایراد ســخن‬ ‫پرداختند‪.‬‬ ‫حجت االسال مو المســلمین ادیــب‪ ،‬اســتاد حــوزه و‬ ‫دانشــگاه در این مراسم در ســخنرانی اش گفته بود‪« :‬بنده‬ ‫از رئیس جمهــوری محترم به عنوان مجری قانون اساســی‬ ‫می خواهم کــه در کنار حراســت از دســتاوردهای علمی و‬ ‫فناورانه نظام‪ ،‬تعریفی دوباره از راهکارهای چگونگی دفاع از‬ ‫حقوق مردم بر اساس اصول قانون اساسی ارائه دهد؛ چرا که‬ ‫شاهد هستیم که متاسفانه بر اساس تعاریف و استنباط های‬ ‫غلط‪ ،‬گاهی حقوق مردم ضایع می شود که نمونه ان تعطیلی‬ ‫کنسرت های قانونی و مجوزدار است که این را نادیده گرفتن‬ ‫حقوق مردم و خالف قانون اساسی می دانم‪».‬‬ ‫بعد از این نشست محمدعلی اهنگران‪ ،‬فرزند صادق‬ ‫اهنگران مداح معروف دوران دفاع مقدس در گزارشــی از‬ ‫این نشســت و تشنج ایجاد شــده در صفحه خود در فضای‬ ‫مجازی توضیحاتی ارائه کرد و نوشت‪« :‬در خالل سخنان‬ ‫حجت االســام ادیب تعداد قابل توجهــی از علما با گفتن‬ ‫احســنت ســخنان او را تایید کردند و از طرفی حدود هفت‬ ‫هشــت نفر از ائمه جمعه فریاد براوردند و با شــعار مرگ بر‬ ‫فتنه گر و مرگ بر ضد والیت فقیه‪ ،‬جلســه برای لحظاتی به‬ ‫تشنج کشیده شد‪ .‬یکی از امامان جمعه که در ردیف مقابل‬ ‫من نشسته بود بلند شــد و اعالم کرد ائمه جمعه جلسه را به‬ ‫نشانه اعتراض ترک کنند اما کسی جلسه را ترک نکرد و همه‬ ‫جمع معترضین نشستند و جلسه ارام گرفت‪».‬‬ ‫این طلبه جوان که به اصالح طلبان نیز نزدیک است‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬انچه بیش از هرچیز باعث ارامش مجلس شد‬ ‫سخنان حجت االسالم والمسلمین سیدمهدی طباطبایی‬ ‫بود که به شــعاردهندگان تذکر داد‪ « :‬به جای غرش کردن‬ ‫یکــی دیگــر از ضیافت هــای افطــاری‬ ‫امسال‪ ،‬افطاری دولت با اصحاب رسانه‬ ‫بود‪ .‬ضیافتی که البته از سوی خود دولت‬ ‫چندان جــدی گرفته نشــده بــود‪ .‬این‬ ‫موضوع انتقاد رســانه های اصالح طلب‬ ‫را نیز به دنبــال داشــت‪ .‬هفته نامه صدا‬ ‫در گزارشــی از این افطاری نوشت که در‬ ‫این مراسم تعدادی از روزنامه نگاران به‬ ‫نیامده بودند و چهره های کمرت شــناخته‬ ‫شده ای دیده می شدند‬ ‫و شــعار دادن به فکر ابروی اســام باشــید و به داد اسالم‬ ‫برسید‪ ».‬اهنگران در پایان نوشــته بود که ظاهرا همچون‬ ‫ضیافت افطار فعاالن سیاســی‪ ،‬افطار روحانیون هم متاثر‬ ‫از موضوعاتــی چون ممنوع التصویری بــوده و این بحث و‬ ‫مناقشه را پایانی نیست‪.‬‬ ‫افطاری با اصحاب رسانه ای‬ ‫یکی دیگر از ضیافت های افطاری امســال‪ ،‬افطاری‬ ‫دولت با اصحاب رسانه بود‪ .‬ضیافتی که البته از سوی خود‬ ‫دولت چندان جدی گرفته نشــده بود‪ .‬ایــن موضوع انتقاد‬ ‫رســانه های اصالح طلب را نیز به دنبال داشت‪ .‬هفته نامه‬ ‫صدا در گزارشــی از این افطاری نوشــت که در این مراسم‬ ‫تعدادی از روزنامه نگاران به نیامده بودند و چهره های کمتر‬ ‫شناخته شده ای دیده می شدند‪ .‬انطور که صدا گزارش کرده‬ ‫بود بیشتر مدعوین این مراسم نه اصحاب قلم و رسانه‪ ،‬بلکه‬ ‫مســئوالن روابط عمومی های وزارتخانه ها و ســازمان ها و‬ ‫همچنین کارمندان صداوسیما بودند‪.‬‬ ‫در این مراسم نه حســام الدین اشنا شــرکت کرد و نه‬ ‫حســین انتظامی که معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد است‪.‬‬ ‫اگر در مراســم ضیافت افطــاری روحانیــون و جناح های‬ ‫سیاســی‪ ،‬ســخنرانان مدعو حاشــیه ایجــاد کــرده بودند‬ ‫اما این بــار دو ســخنران انتخاب شــده برای این مراســم‬ ‫حرف هایشان انقدر معمولی بود که هیچ حاشیه ای به دنبال‬ ‫نداشــت‪ .‬حجت االســام دعایــی در ســخنرانی طوالنی‬ ‫خودش‪ ،‬از ‪90‬ســالگی این روزنامه خبر داد و سخنانش را‬ ‫برپایه اخالق در رســانه معطوف کرد‪ .‬یونس شکرخواه نیز‬ ‫از وضعیت ســواد جدید روزنامه نگاری صحبت و تاکید کرد‬ ‫که دولت به این ســواد نیاز دارد‪ .‬علی جنتی وزیر ارشاد هم‬ ‫در خصوص تسهیل صدور مجوزها در دولت یازدهم سخن‬ ‫گفت‪ .‬اما سخنان رئیس جمهور استوار بر پرونده هسته ای‬ ‫بود‪ .‬روحانی که سخنان خود را درباره شــرایط ایران بعد از‬ ‫توافق تنظیم کرده بود‪ ،‬انچنان امیدوارانه سخن گفت که‬ ‫به شرایط ایران بعد از توافق رسید و گفت‪« :‬مسیر اقتصا د‬ ‫مقاومتی ر ا با همه توان و تالش ادامه خواهیم داد‪ ،‬چرا که‬ ‫این مســیر به نفع کشور اســت و راهی اســت که می تواند‬ ‫قدرت ملی مــا را افزایش دهد‪ ...‬همچنیــن اگر مذاکرات‬ ‫موفق باشد معنای ان بازگشت و بازتولید شیوه های اجرایی‬ ‫ســال های گذشــته نخواهد بود‪ .‬دولــت هیچ گاه دالرها و‬ ‫سرمایه های فراوان را در مســیر واردات قرار نخواهد داد تا‬ ‫در طول هشت سال ‪ 720‬میلیارد دالر صرف واردات کشور‬ ‫شود‪ .‬اما مسائل کالن نظیر معضل ا شتغال و محیط و اب‬ ‫حل نشود‪ ».‬کنایه اصلی این بخش از حرف های روحانی به‬ ‫دولت های نهم و دهم باز می گشت‪.‬‬ ‫روحانی گفت که دولت یازدهم متعهد به اجرای مفاد‬ ‫ان توافق است و تنها شرط ان نیز پایبندی طرف مقابل در‬ ‫عمل به تعهداتش اســت و اضافه کرد‪« :‬اگر انها در انجام‬ ‫تعهداتشــان در چارچوب توافق متعهد بمانند ما نیز متعهد‬ ‫خواهیم ماند‪».‬‬ ‫محمد صــادق نیز به این مراســم نرفته بــود اما بعدا‬ ‫مشخص شــد که او به علت بیماری نتوانسته است در این‬ ‫مراسم شرکت کند‪.‬‬ ‫دیدار با هنرمندان‬ ‫این دومین ســال اســت کــه هنرمندان بــه ضیافت‬ ‫افطاری دعوت می شوند ؛ ضیافتی که البته غایب بزرگ ان‬ ‫خود وزیر ارشــاد بود‪.‬علی جنتی به همراه حجت الله ایوبی‬ ‫رئیس سازمان سینمایی کشور در سفر ارمنستان بودند و به‬ ‫ا ین مراسم نیامدند‪ .‬رئیس جمهور در این سخنرانی گفت‪:‬‬ ‫«هنر متعهدانه با زور‪ ،‬داغ و درفش محقق نمی شود‪ ،‬بلکه‬ ‫هر وقت هنرمند در کنار مردم بوده و خواست و مطالبات انها‬ ‫را که ناشی از فطرت جامعه است‪ ،‬بیان کرده‪ ،‬هنر متعهدانه‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫محقق شده است چرا که ممکن اســت فرد یا حزب اشتباه‬ ‫کند‪ ،‬اما هیچ گاه خواســت یک ملت نادرست نیست و ملت‬ ‫اشتباه نمی کند‪».‬‬ ‫در این دیدار هیچ یک از هنرمندان حاضر در جلســه‬ ‫فرصت سخنرانی نداشــتند‪ .‬پیش از این روند برگزاری این‬ ‫جلسات به این شکل بوده اســت که عموما چند هنرمند به‬ ‫نمایندگی از جامعه خــود به بیان مشــکالت‪ ،‬دغدغه ها و‬ ‫انتقادات خود در برابر عالی ترین شخصیت اجرایی دولت ها‬ ‫می نشستند و مطالبات خود را بیان می کردند‪.‬‬ ‫رئیس جمهور در این دیدار بار دیگر بر اینکه فرهنگ‬ ‫و هنر نباید دولتی باشد تاکید کرد و گفت‪« :‬هنرمندان باید‬ ‫به دولت کمک کنند‪ ،‬قاضی دولت باشــند و مســیر دولت‬ ‫را ترســیم کنند نه اینکه قدرت ها و دولت هــا انها را در یک‬ ‫جهت قرار دهند‪».‬‬ ‫عدم سخنرانی اصحاب هنر و بیان مشکالتشان یکی‬ ‫از مهمترین انتقاداتی بود که به این جلسه وارد شده است‪.‬‬ ‫عمل به وعده ها‬ ‫بیماریمهلکانحصارطلبی‬ ‫غالمرضاانصاریدرگفت وگوبامثلث‬ ‫چتر نظام و رهبری در جهت ارتقای کیفی و کمی سطوح‬ ‫مختلف توسعه کشور گام های موثری بردارند‪.‬‬ ‫جلســه انچنان هم گویا بی حاشــیه نبــود؛ نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫باید یاد بگیریم با خشــونت و برخورد نمی شــود‬ ‫کار را جلو بــرد‪ ،‬باید تــاش کرد روی اشــتراکات بحث‬ ‫کنیم و کمتر روی افتراقات و نکات مورد مناقشــه دست‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫جلســه رئیس جمهــور بــا نماینــدگان احزاب و‬ ‫تشکل های سیاسی برگزار شد‪ .‬ارزیابی شما از‬ ‫ان جلسه چه بود؟‬ ‫جلسه خوبی بود‪ .‬به هر صورت در سال همدلی و‬ ‫همزبانی دولت و ملت شرایطی پیش امد که همه فعاالن‬ ‫سیاســی و گروه های شناســنامه دار در این جلســه جمع‬ ‫بودند‪ ،‬پیشــنهادهای خوبی مطرح شــد‪ .‬بــه هر صورت‬ ‫امیدواریم که در ســال ‪ 94‬همه گروه های سیاسی منافع‬ ‫ملی کشور را مدنظر قرار بدهند و بتوانیم همانگونه که در‬ ‫عرصه های بین المللی با گفت وگو و مذاکره سخت ترین‬ ‫مشــکالت را دیدیدم و می بینیم که قابل حل اســت‪ ،‬در‬ ‫داخل هم مفاهمه و گفت و گو بتواند جایگزین مشــاجره‬ ‫و درگیری و حرف های غیرمنطقی و خشن شود تا اوضاع‬ ‫کشــور به ســمت ارامش پیــش رود و از حــال امنیتی و‬ ‫شبه امنیتی به فضای سیاسی سالم تبدیل شود‪ .‬در چنین‬ ‫فضایی است که کدورت ها از بین می رود و همه فعاالن‪،‬‬ ‫دلسوزان و دست اندرکاران نظام و انقالب می توانند زیر‬ ‫‪2‬‬ ‫غالمرضــا انصــاری‪،‬‬ ‫عضــو اصالح طلــب شــورای‬ ‫شــهر و عضو هیا ت موسس‬ ‫حــزب اتحــاد ملــت ایــران‬ ‫اســامی درباره حاشــیه های‬ ‫افطار حســن روحانی با مثلث‬ ‫گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اخریــن افطــاری کــه رئیس جمهــور در نهــاد‬ ‫ریاســت جمهوری برگزار کرد‪ ،‬دیدار با بانوان و فعاالن زن‬ ‫بود‪ .‬روحانی برای این ضیافت روز ‪ 21‬تیر ماه را انتخاب کرده‬ ‫بود ؛ روزی که کشتار مسجد گوهرشاد به وقوع پیوسته بود‪.‬‬ ‫او یکی از مهمترین سخنرانی هایش را در زمینه حجاب نیز‬ ‫انجام داد و گفت‪« :‬حجاب با زور امکان پذیر نیست» این‬ ‫درحالی بود که همچنان بحث اجرای طرح امر به معروف که‬ ‫دولت زیربار اجرای ان نرفته بحث برانگیز است‪.‬‬ ‫بعد از تصویــب این طرح دولت با نوشــتن نامه ای به‬ ‫رهبرمعظم انقــاب از وی خواســت تا این قانــون را اجرا‬ ‫نکند و درحال حاضر با نظر رهبــری این طرح به هیات حل‬ ‫اختالف قوا ســپرده شــده اســت‪ .‬روحانی درمیان بانوان‬ ‫به مســاله هســته ای نیز گریز مهمی زد و درحالی که هنوز‬ ‫مذاکرات پایان نیافته بود گفت‪« :‬خدا را شــاکرم وعده ای‬ ‫که در دوران انتخابات به مردم برای حل معضل هسته ای‬ ‫دادم‪ ،‬تا بدین جا عملی شده است‪ ».‬یک روز بعد از ان بود‬ ‫که صحبت هایی از نهایی شدن توافق به گوش رسید و دو‬ ‫روز بعد از ان در ‪ 23‬تیر توافق اعالم شده بود‪.‬‬ ‫او درباره مســاله حجاب بــا تاکید بر اینکــه عفاف و‬ ‫حجاب مانند روزه مســاله ای اســت در درون‪ ،‬قلب‪ ،‬جان‬ ‫و روان انســان‪ ،‬گفت‪« :‬نباید حجاب تنها در یک مســاله‬ ‫خالصه شود‪».‬‬ ‫معاون امور زنان و خانــواده رئیس جمهور در صفحه‬ ‫اینســتاگرام خود روایــت کوتاهی از این دیــدار ارائه کرد‪.‬‬ ‫شهیندخت موالوردی با انتشار تصویر زیر در اینستاگرامش‬ ‫نوشــت‪ :‬امشــب‪ ،‬ضیافت افطار رئیس جمهور با فعاالن و‬ ‫تشــکل های حوزه زنان و خانواده از سراســر کشور برگزار‬ ‫شــد‪ .‬امروز ‪ ۲۱‬تیرماه‪ ،‬روز ملی عفاف و حجاب هم هست ‬ ‫که به مناسبت سالروز واقعه مسجد گوهرشاد در واکنش به‬ ‫سیاست های از باال به پایین و دستوری رضاخان در کشف‬ ‫حجاب نامگذاری شده است‪ .‬رئیس جمهور در این مراسم‬ ‫ضمن اشــاره به حجاب و عفــاف زبان و نگاه و چشــم‪ ،‬به‬ ‫تاثیر نداشتن کاربرد زور در این مورد تاکید کردند‪ .‬ضرورت‬ ‫فرصت های برابر و بهره مندی جامعه از اســتعداد و توان و‬ ‫ظرفیت زنان از موارد دیگر مورد اشــاره رئیس جمهور بود‪.‬‬ ‫امشب‪ ،‬شبی به یادماندنی برای این جمع بود که نمونه ای‬ ‫از توانمنــدی و ظرفیــت باالی زنــان ایرانی را بــه نمایش‬ ‫گذاشتند‪.‬‬ ‫افطاری های امسال اگرچه در وجهه های دیگری هم‬ ‫دنبال شد‪ .‬افطاری انجمن صنفی روزنامه نگاران و همچنین‬ ‫افطاری محمدرضا عارف که با حواشی ای همراه بود‪ .‬با این‬ ‫حال حصول توافق هسته ای بسیاری از مسائل از جمله این‬ ‫افطاری ها را نیز کنار زد و به حاشیه راند‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫بگذاریم‪ ،‬هر چند اتفاق و حاشــیه خاصی را من احساس‬ ‫نکردم‪ .‬همه بودند و حرف هایشــان را زدند‪ .‬حرف های‬ ‫بسیار معقول و منطقی مطرح شد‪ .‬ا ن شاءالله امیدواریم‬ ‫مطالبی که گفته شد دوســتان بتوانند به ان پایبند باشند‪.‬‬ ‫ســال گذشــته رئیس جمهور دو جلسه جداگانه‬ ‫افطاری با سیاســیون و نمایندگان تشــکل های‬ ‫سیاســی گذاشــت؛ یک بار با اصولگرایان و بار ‬ ‫دیگر با اصالح طلبان نشست داشت‪ .‬ان تجربه‬ ‫موفق تر بود یا تجربه امسال؟‬ ‫قطعا تجربه امســال بهتر و موفق تــر بود‪ .‬همه‬ ‫ما فرزنــدان این نظام هســتیم باید یــاد بگیریم و عادت‬ ‫کنیم که در کنــار هم کار کنیم در هر صورت اشــتراکات‬ ‫زیاد است و افتراقات کم‪ ،‬همانطور که اقای حدادعادل‬ ‫گفت باید تالش کرد همگرایی ها بیشــتر شود تا گرو ه ها‬ ‫در عین حفظ اصول اعتقادی خود بتوانند روی اشتراکات‬ ‫نیز بیشتر کار کنند‪.‬‬ ‫هم اکنــون اشــتراکات و افتراقــات اصلی بین‬ ‫گروه ها در چه موضوعاتی است؟‬ ‫اشــتراکات در این اســت که همه نظام‪ ،‬رهبری و‬ ‫قانون را قبول دارند‪ ،‬همه مســلمان و ایرانی هســتند همه‬ ‫اعتال و سربلندی کشور‪ ،‬نظام و مردم را می خواهند‪ .‬به هر‬ ‫صورت انحصار همانطور که در عرصه اقتصاد فساداور است‬ ‫مشکالتی را برای کشــور به وجود می اورد‪ .‬در بلوک شرق‬ ‫انحصار مطلق عرصه سیاســی به دســت حزب کمونیست‬ ‫بوده و هســت‪ .‬امروز می بینیم که در بعد سیاســی‪ ،‬اخالق‬ ‫و اقتصاد چقدر مشــکالت برای مردم ان کشورها به وجود‬ ‫امده است‪ ،‬در طول هشت سال دولت گذشته که مملکت به‬ ‫تعبیری یکدست شد یک جریان سیاسی در همه عرصه های‬ ‫فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی و اقتصادی حاکم بود‪ ،‬امروز‬ ‫شــاهد و ناظریم هر روز مشــکالتی دارد ظهور و بروز پیدا‬ ‫می کند‪ ،‬حال انکــه طالیی ترین دوران اقتصادی کشــور‬ ‫در هشت سال دولت گذشته بود که می توانست مشکالت‬ ‫زیرساخت های توسعه ای کشــور را با منابع عظیم درامدی‬ ‫نفت حل کند‪ .‬ان شاءالله امیدواریم باور کنیم در کنار هم با‬ ‫حفظ اصول در جهت قوام و کیفیت بخشی به فعالیت های‬ ‫کشــور می توان در بخش هــای مختلف گام هــای بلندی‬ ‫برداشت‪.‬‬ ‫افتراقات را در کجا می دانید؟‬ ‫افتراقات در انحصارطلبی اســت‪ ،‬در این است‬ ‫که قــدرت تحمــل یکدیگــر را نداریــم‪ ،‬به هــر صورت‬ ‫دین ما اســام اســت در اصول اصلی اعتقادی ما امده‬ ‫که حتی بــا مطالعه و فهــم باید دیــن را انتخاب کرد‪ .‬در‬ ‫رســاله های عملیه همه مراجع عظام تقلیــد می بینیم که‬ ‫بحث انتخــاب اول برای هر فرد مســلمان در نظر گرفته‬ ‫شــده اســت‪ .‬باید تالش کرد که حرف هم را بشنویم و با‬ ‫استدالل و منطق اصول اعتقادی خود را در عرصه های‬ ‫فرهنگــی‪ ،‬اجتماعــی و سیاســی عرضه کنیــم‪ ،‬یعنی به‬ ‫جای تحمیل با بحث و گفت و گــو و جد ل های طلبگی و‬ ‫دانشگاهی بهترین اندیشــه و فکر و برنامه را برای کشور‬ ‫درنظر بگیریم‪.‬‬ ‫قطعا تجربه امســال بهرت و موفق تر بود‪.‬‬ ‫همه ما فرزندان این نظام هســتیم باید‬ ‫یاد بگیریــم و عــادت کنیم کــه در کنار‬ ‫هم کار کنیــم در هر صورت اشــراکات‬ ‫زیاد اســت و افرتاقات کم‪ ،‬همانطور که‬ ‫اقای حدادعــادل گفت بایــد تالش کرد‬ ‫همگرایی ها بیشرت شود تا گروه ها در عین‬ ‫حفظ اصول اعتقادی خــود بتوانند روی‬ ‫اشرتاکات نیز بیشرت کار کنند‬ ‫در دولت اقای روحانی نســبت به دولت گذشته‬ ‫چقدر این فضــای گفت و گو بیــن گرایش های‬ ‫مختلف سیاسی حاصل شده است؟‬ ‫دولــت احمدی نژاد یــک کادر بــدون برنامه و‬ ‫بدون توجه به اصول و ارزش های اخالقی کارها را پیش‬ ‫می برد‪ .‬دولت اقــای روحانی خــود را پایبند بــه قانون‪،‬‬ ‫حقوق شــهروندی و ارزش هــای اصلی انقــاب و نظام‬ ‫می داند‪.‬‬ ‫احزاب در این فضا چقدر بــه گفت و گو و مباحثه‬ ‫به جای تنش و چالش با یکدیگر عادت کردند؟‬ ‫به هر صورت از یک بیماری مهلک هشت سال‬ ‫دولت گذشــته که انحصار بود می خواهیــم رهایی پیدا‬ ‫کنیم‪ .‬طبیعی اســت کــه رفتن به ازادی و دموکراســی و‬ ‫ارزش های اخالقی زمانبر اســت و زدایش ضد ارزش ها‬ ‫مثل دروغ‪ ،‬ارتشاء‪ ،‬اختالس‪ ،‬حرکت های غیر اخالقی و‬ ‫غیرمنطقی در عرصه های سیاسی طول می کشد ولی در‬ ‫کل دولت گام رو به جلویی دارد‪.‬‬ ‫این اثار همنشینی های سالیق مختلف سیاسی‬ ‫کجاها خود را نشان می دهد؟‬ ‫در فضای کلی کشــور‪ ،‬در بهبود وضعیت زندگی ‬ ‫و در بهبود برنامه ها و حل مشــکالت کشور قطعا خودش‬ ‫را نشــان می دهــد‪ ،‬مــا قطعــا نمی توانیم بگوییــم همه‬ ‫ظرفیت ها و افکار مثبت فقط در یــک جریان قرار دارد‪.‬‬ ‫به هر صورت نخبگان در کل کشور هستند و دیدگاه های‬ ‫مختلفی می توانند داشته باشند و وقتی تعامل‪ ،‬گفت وگو ‬ ‫و تحمــل همدیگر باشــد می توانیم نخبــگان و صاحبان‬ ‫فکر‪ ،‬فهــم‪ ،‬عقل و شــعور را در عرصه هــای مختلف بر‬ ‫ســرکار اوریم‪ .‬قطعا در چنین شرایطی کشــور رو به جلو‬ ‫خواهد رفت‪.‬‬ ‫به نظر شــما روند گفت و گوی جناح ها و سالیق‬ ‫مختلف سیاســی در اینــده تقویت می شــود یا‬ ‫اقدامی نمادین انجام شد که بعد از مدتی رنگ‬ ‫می بازد و به فراموشی سپرده می شود؟‬ ‫امیدوارم خود گرو ه ها و هم دولت این بســتر را‬ ‫فراهم کننــد که به ســمت تقویت گفت و گــوی احزاب و‬ ‫گرو ه های شناسنامه دار برویم‪.‬‬ ‫اگر گفت وگوهای سالیق سیاســی تا انتخابات‬ ‫تقویت شــود چه اتفاقی می افتد و اگر تضعیف‬ ‫شود چطور؟‬ ‫به هر صورت باید تالش شــود همــه انهایی که‬ ‫نظام انقــاب و قانون را قبــول دارنــد در عرصه حضور‬ ‫داشته باشند و یک انتخابات رقابتی محصول این قضیه‬ ‫شــود تا ان شــاءالله یک مجلس کارامد‪ ،‬توانــا و مقتدر‬ ‫روی کار اید‪.‬‬ ‫اگر در مجمــوع ایــن همزبانی ها تــا انتخابات‬ ‫تقویت نشود چه اثاری خواهد داشت؟‬ ‫همین اثاری که همین امروز گرفتارش هستیم‪.‬‬ ‫شرایط هشت سال دولت گذشته برای کشور فاجعه به بار‬ ‫اورد‪ .‬باید تالش کنیم همه باشند و همه یکدیگر را تحمل‬ ‫کنند تا کشور با درایت و برنامه جلو برود‪.‬‬ ‫ایــن عــزم را بیــن جناح هــا و ســایق مختلف‬ ‫اصولگــرا و اصالح طلــب می بینید که به شــکل‬ ‫همگرایــی و همزبانــی جلــو برونــد و رقابــت‬ ‫اخالق مدارانه را در دستورکار خود قرار دهند؟‬ ‫ان شــاءالله باید تــاش کنیم که به این ســمت‬ ‫برویم‪.‬‬ ‫این نیت وجــود دارد یــا باید تالش کــرد که به‬ ‫وجود بیاید؟‬ ‫در بخشــی از صاحبــان گروه هــا وجــود دارد‪.‬‬ ‫ان شــاءالله بین گروه های کم تحمل تر هم این بردباری‬ ‫به وجود اید تا بتوانیم به ان سمت پیش برویم‪.‬‬ ‫سه شرط برای‬ ‫همگرایی‬ ‫محسن کوهکن درگفت وگو با مثلث‬ ‫شــما در جلســه افطار رئیس جمهور با نمایندگان‬ ‫احــزاب و گروه هــای سیاســی حضور داشــتید‬ ‫برگزاری چنین نشستی را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫این قبیل جلسات خوب اســت منتها دعوت کننده‬ ‫یا مجــری باید بــه نوعی مدیریــت کند که اگر ســخنرانان‬ ‫حرف هایی زدند که این حرف ها با اصل فلســفه جلســه در‬ ‫تعارض بود‪ ،‬تذکر دهنــد‪ .‬بحث تعامــل و همگرایی معنا و‬ ‫مفهومش این اســت که جناح های مختلف به هر جهت به‬ ‫بحث هایی ورود پیدا نکنند که عکس العمل داشــته باشد‪.‬‬ ‫البته باید از ریاســت جمهوری تشــکرکرد چــون کار خوبی‬ ‫انجام داد و ارزیابی مــا از اقدام او مثبت اســت‪ ،‬منتها فکر‬ ‫می کنیم باید به نوعــی قضیه مدیریت می شــد و حتی اگر‬ ‫تذکر هم می دادند هیچ اشکالی نبود‪ ،‬یک موقعی هست که‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪6‬‬ ‫محسن کوهکن ریزی‪ ،‬نایب رئیس جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری درباره حاشــیه های افطار حســن‬ ‫روحانی با مثلث گفت وگو کرده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫به سه رشط می شــود انها به راحتی زیر‬ ‫ســقف نظام با هم کار کننــد؛ رشط اول‬ ‫انکه گفتمان شــان محرتمانه‪ ،‬برادرانه و‬ ‫اخالقی و منطقی باشد‪ ،‬رشط دوم اینکه‬ ‫قوانین و خطوط قرمز مشــخص نظام را‬ ‫رعایت و مراعات کنند و رشط سوم انکه‬ ‫ایمان داشته باشند مشرتکات شان بسیار‬ ‫بسیار بیشرت از افرتاقات شان است‬ ‫سیاست‬ ‫احزاب دعوت می شــوند و به سخنران ها می خواهند دیکته‬ ‫کنند چه بگویند و چه نگویند‪ ،‬خب قطعــا به انها بر می خورد‬ ‫و شــاید اصال نیایند اما باید حد وسط را هم نگه داشت یعنی‬ ‫وقتی از باب همگرایی و تعامل و همزبانی و همدلی دعوت‬ ‫می کنند یک کلیاتــی را هم باید در نظر گرفت تا هر کســی‬ ‫می اید حرف خودش را بزند ولی همگرایی را مخدوش نکند‪.‬‬ ‫باید از جناب اقای دکتر حدادعادل تشــکر کرد مطالبی که‬ ‫گفت انصافا کامال منطقی و معقول بود اما دبیرکل کارگزاران‬ ‫سازندگی واقعا این را تشخیص نمی دهد که در جلسه ای که ‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬اصولگرایان و گروهی مستقل هستند چطور‬ ‫سخن بگوید که همگرایی مورد توجه باشد‪ .‬اقای دکتر حداد‬ ‫به نوعی متن داشت‪ .‬امروز در دنیا اگر کسی در جلسه ای از‬ ‫روی متن بخواند نقطه قوت است اما دبیرکل حزب کارگزاران‬ ‫متن نداشت‪ ،‬امد سخنرانی کرد و منتها دقیقا مطالبی را گفت‬ ‫که این مطالب در تعارض با نیت تشــکیل جلســه بود‪ .‬اگر‬ ‫کسی مدعی باشد به جلســه ای برای همصدایی و همدلی‬ ‫و همزبانی امده اما در انجا بخواهد به سمت و سوی تطهیر‬ ‫اصحاب فتنه بــرود قطعا این جلســه به نتیجه نمی رســد و‬ ‫حتما و یقینا عکس العمــل دارد‪ .‬دلیل اینکه عکس العملی‬ ‫در مقابل دبیرکل حزب کارگزاران اقای کرباســچی شهردار‬ ‫اسبق تهران نشان داده نشــد‪ ،‬فقط به خاطر رئیس جمهور‬ ‫بود‪ .‬حتما اگر میزبان جلســه غیر از اقای رئیس جمهور بود‬ ‫این صحبت اقای کرباســچی با عکس العمل شدیدی رو به‬ ‫رو می شــد چون این در نوردیدن خطوط قرمز است‪ ،‬وقتی‬ ‫به مظلومیت یک نفر اشاره می شود در کنار این مظلوم یک‬ ‫ظالمی هم هســت‪ ،‬ظالم کیست؟ این مســاله باید روشن‬ ‫شود‪ ،‬قطعا و یقینا اگر این مطالب در یک جلسه دیگری بود‪،‬‬ ‫حتما عکس العمل تندی را می توانست در پی داشته باشد‪.‬‬ ‫متاسفانه این همزبانی و همدلی را که اقای دکتر حدادعادل‬ ‫خوب شروع کرد دبیرکل کارگزاران نه تنها خراب کرد‪ ،‬بلکه‬ ‫به سمت و ســویی رفت که صبر‪ ،‬حلم و حوصله بخش قابل‬ ‫مالحظه ای از حضار را به نهایت رســاند اما حضار جلســه را‬ ‫به حرمت شخص رئیس جمهور به هم نزدند‪ .‬البته مطالبی‬ ‫که دیگر اقایــان مطرح کردند بحثی د ر ان نیســت‪ .‬در این‬ ‫گونه جلســات طبیعی اســت که انتقاد به افراد و مسئوالن‬ ‫نهادها مطرح می شــود اشــکالی هم در ان نیست‪ .‬درکل‬ ‫باید تشــکر کرد اما یک اشکالی جلسه داشــت و ان اینکه‬ ‫نه در ابتــدا تذکر دادند و نه در بین ســخنرانان‪ ،‬البته شــاید‬ ‫اگر افتتاحیه و صحبت ابتدایی بــا رئیس جمهور بود و اقای‬ ‫رئیس جمهــور این تذکرات را می دادند احتمال داشــت که‬ ‫اقایان به هــر جهت مراعات و رعایت کنند چون خودشــان‬ ‫را علی الظاهر خیلی همراه بــا رئیس جمهور می دانند ‪ .‬نکته‬ ‫دیگر اداره کننده این جلســه بود که فقط اداره وقت را به او‬ ‫محول کردند یعنی اگر سخنران از وقت خود خارج شد به او‬ ‫تذکر می داد‪ ،‬در صورتی که شــاید نیاز بود بین دو سخنران‬ ‫تذکر دهد که دوســتان حرف هایی نزنند تا به جای رفتن به‬ ‫ســوی همزبانی و همدلی انشــقاق و اختالف بیشتر شود‪.‬‬ ‫اگرچه ما به اقای کرباســچی حق می دهیم چون سوابق و‬ ‫لوایق و مسئولیتش به سال های دور بر می گردد؛ حاال این‬ ‫ تریبون های عمومی بعد از مدت هــا گیرش امد و باید به هر‬ ‫جهت منبر خودش را می رفت‪ ،‬اما قطعــا و یقینا حرف های‬ ‫او در این مســیری که اقــای رئیس جمهور انتظار داشــت‬ ‫که سیاســیون با گرایش های مختلف دور هم جمع شــوند‬ ‫و همصدایی و همزبانی و همدلی بین شــان بــه وجود اید‪،‬‬ ‫نبود‪ .‬البته از جهت پذیرایی و امور دیگر باید یاداور شوم که‬ ‫معقول و منطقی بود‪ .‬به هر جهت مردم بدانند یک نوع غذا‬ ‫تدارک کرده بودند‪ ،‬تنوع غذایی نبود‪ .‬مراسم در حد معقول‬ ‫بود باید مراعات این مساله در ماه مبارک رمضان می شد که‬ ‫دست اندرکاران و دکتر نهاوندیان رئیس دفتر رئیس جمهور‬ ‫چنین کردند و بایــد قدردان انها بود‪ .‬در بحث روان ســازی‬ ‫ ترددها نیز تدبیر شــده بود چــون در دیدارهای گذشــته با‬ ‫ن ترددها مقداری روان نبود‪ .‬اینها نقاط مثبت جلسه‬ ‫مسئوال ‬ ‫بود‪ .‬اگر این ســخنران هم با همان اهنــگ منتها از دیدگاه‬ ‫اصالح طلبانه خودش صحبت می کرد‪ ،‬می گفتیم هیچ گونه‬ ‫ایراد و اشکالی به جلسه وارد نبود‪.‬‬ ‫اصــا می شــود همگرایــی و همزبانــی را بیــن‬ ‫گرایش های مختلف سیاسی ایجاد کرد؟‬ ‫صد درصد‪ ،‬خانه احزاب در گذشته حدود ‪ 5-6‬سال‬ ‫تعطیل بود ‪ .‬در شورای مرکزی خانه احزاب دبیران کل احزاب‬ ‫حضور پیدا می کردند‪ ،‬افراد کاندیدا می شدند و به انها رای‬ ‫می دادند و هر سلیقه ای که عده و ُعده اش بیشتر بود‪ ،‬برنده‬ ‫اکثریت شورای مرکزی می شد و شورای مرکزی خانه احزاب‬ ‫را به ان ســمت و ســویی می برد که خــودش می خواهد در‬ ‫صورتی که خانه احزاب باید نوع نگاه حاکمیت نقادانه داشته‬ ‫باشد چون دبیران کل احزاب انجا هستند‪ ،‬همه سیاسی اند‬ ‫اما نگاه معقول و منطقی باعث شد که اساسنامه اصالح شود‬ ‫و نهایتا ســه جریان فکری‪ ،‬اصالح طلبــان‪ ،‬اصولگرایان و‬ ‫مستقل ها ســه تا هفت نفر را برای حضور در شورای مرکزی‬ ‫معرفی کنند تا با مدیریت دوره ای به مدت ســه ســال خانه‬ ‫احزاب را به طور صنفی اداره کنند‪ ،‬این مساله را همان شب‬ ‫افطاری به اقای روحانی عرض کردم و گفتم این اقدام خوبی‬ ‫است که استارتش را وزیر کشور و معاون سیاسی او زدند چون‬ ‫در چنین قالبی خانه احزاب از چالش و تنش مصون شد دیگر‬ ‫پیش نمی اید که وقتی یک جناح حاکم است جناح دیگر قهر‬ ‫کند و وقتی ان جناح حاکم شود‪ ،‬جناح دیگر قهر کند‪ .‬خانه‬ ‫احزاب با این اتفاقات خداحافظی کرد‪ ،‬حاال نمایندگان هر‬ ‫جناح می ایند‪ ،‬برای ریاســت هم هر سال یک نفر به صورت‬ ‫قرعه از هر گرایش سیاسی انتخاب می شود و خانه احزاب را‬ ‫اداره می کند‪ .‬این یعنی همدلی و همزبانی با هدف باال بردن‬ ‫ تراز نگاه به مسائل کالن کشور‪ .‬در واقع رئیس جمهور خیلی‬ ‫در جریان این قضیه نبود و من خبر را به او عرض کردم‪ .‬کاش‬ ‫زودتر می گفتند که در همان جلسه هم اشاره می شد‪ .‬البته‬ ‫شاید غفلت شد‪ .‬اگر یکی از سخنرانان توجه اش بود باید به‬ ‫این مساله اشاره می کرد‪.‬‬ ‫پس مشکل خاصی بین دو جناح سیاسی اصولگرا‬ ‫و اصالح طلب نیست و می شــود همگرایی را بین‬ ‫انها ایجاد کرد؟‬ ‫به سه شرط می شود انها به راحتی زیر سقف نظام با‬ ‫هم کار کنند؛ شرط اول انکه گفتمان شان محترمانه‪ ،‬برادرانه‬ ‫و اخالقی و منطقی باشد‪ ،‬شرط دوم اینکه قوانین و خطوط‬ ‫قرمز مشــخص نظام را رعایت و مراعات کنند و شــرط سوم‬ ‫انکه ایمان داشته باشند مشترکات شان بسیار بسیار بیشتر از‬ ‫افتراقات شان است‪.‬‬ ‫فکر می کنید این جلســات ادامه پیــدا کند؟ خانه‬ ‫احزاب می تواند چنین جلساتی را ادامه دهد؟‬ ‫اصــا نیــاز نیســت خانــه احــزاب دعــوت کند‪،‬‬ ‫مجمع عمومی خانه احزاب متشــکل از دبیران کل همین‬ ‫جریان های سیاسی هســتند که با هم می نشینند و صحبت‬ ‫می کنند‪ .‬شورای مرکزی هم که ســه گروه هفت نفره از سه‬ ‫جریان فکری اصولگرا‪ ،‬اصالح طلب و مستقل ها هستند‪.‬‬ ‫اقدام خوب خانه احزاب گامی رو به جلو اســت که تفکرات‬ ‫سیاسی زیر سقف نظام با مراعات حقوق یکدیگر با هم تعامل‬ ‫می کنند و هدف شان نیز تامین منافع نظام و مردم است‪.‬‬ ‫این همگرایی کجا می تواند نمــود پیدا کند‪ ،‬ایا در‬ ‫انتخابات از بد اخالقی ها کم می کند؟‬ ‫اگر این نشست ها و گفت گوها نباشد نقاط اختالف‬ ‫تشــدید می شــود و رشــد می کند‪ ،‬به تبع ان نقاط اشتراک‬ ‫کمرنگ می شود‪ ،‬در مقابل نشســت های همگرایی عاملی‬ ‫خواهد شــد که فضای اخالقی حاکم و کمتر به اختالفات‬ ‫پرداخته شود‪ .‬در چنین فضایی اشتراکات تقویت می شود و‬ ‫فضای تند غیر اخالقی از بین می رود‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫برای همدلی تمرین الزم است‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫حسیننجابت درگفت وگوبامثلث‬ ‫جلســه همنشــینی و هماهنگــی نماینــدگان‬ ‫تشــکل های سیاســی اصولگــرا و اصالح طلب‬ ‫به دعوت رئیس جمهور برگزار شــد‪ ،‬نظر شــما‬ ‫درباره ان جلسه چه بود؟‬ ‫این جلســه با هدف ایجاد ســازمان گفت و گوی‬ ‫داخلی میان سالیق سیاسی کشور تشــکیل شد‪ ،‬سخن‬ ‫هم ان اســت که وقتی در عرصــه بین الملــل دیدگاه ها‬ ‫با گفت و گو به هم نزدیک می شــود پــس می توان یک‬ ‫ســازمان گفت وگو را نیز در داخل کشــور بین جناح های‬ ‫سیاسی شکل داد تا سالیق مختلف با گفت وگو‪ ،‬مذاکره‬ ‫و هم اندیشی نگاه هایشان را به یکدیگر نزدیک کنند‪.‬‬ ‫اصال وقوع چنین اتفاقی امکان دارد؟‬ ‫وقوع چنیــن اتفاقــی امــکان دارد به شــرطی‬ ‫که حــدود و ثغورش رعایت شــود‪ .‬باالخره در کشــور ما‬ ‫جناح ها و احــزاب مختلفی وجــود دارنــد‪ .‬اول باید دید‬ ‫مشــترکات و موارد اختالفی انها چیســت‪ .‬به نظر من در‬ ‫ان جلســه قوی ترین صحبت را اقای دکتــر حدادعادل‬ ‫داشــت که تحلیلی از مشــترکات همه جناح ها بیان کرد‬ ‫و گفت‪« :‬همــه معتقد و مدعی عمل بــه خط امام و حفظ‬ ‫اصول و مبانی انقالب هســتند و دل شــان می خواهد به‬ ‫کشــور خدمت کنند اما در مــوارد اجرایی مثــل اقتصاد‪،‬‬ ‫رویکردهای سیاســی و فرهنگی اختــاف دارند که باید‬ ‫با هم گفت وگو کنند تا اینکه در نشســت های هم اندیشی‬ ‫نظرا ت شــان به یکدیگر نزدیک شــود‪ ».‬بــه نظرم این‬ ‫تصویر درســتی بود که اقای دکتر حدادعــادل ارائه داد‬ ‫و این اتفاق هم شــدنی اســت چــون احزاب و ســایق‬ ‫مختلــف سیاســی می تواننــد روی موضوعــات ملــی و‬ ‫بین المللی با هم تفاهم کننــد‪ .‬یعنی گروه ها و جناح های‬ ‫سیاسی کشــور انقدر باید بلوغ سیاسی داشــته باشند که‬ ‫ضمن حفظ رقابت های سیاســی در داخل بــر منافع ملی‬ ‫در صحنه بین الملل تاکید کنند بنابراین اگر حدود و ثغور‬ ‫موضوعات روشــن شــود طبیعتا به نظر می رسد می شود‬ ‫گفت و گو بین جناح های سیاسی و رویکردهای گوناگون‬ ‫را در کشور داشــت اما اگر حدود و ثغور موضوعات خلط‬ ‫شود و مســائل حدش مشخص نباشــد این اتفاق عملی‬ ‫نیســت‪ .‬جلســه ای که ان شــب به دعوت رئیس جمهور‬ ‫صحبت اقای کرباســچی وقتی رفت به‬ ‫سوی رسان فتنه فضای حاکم بر جلسه‬ ‫عوض شــد چون این مســاله موضوعی‬ ‫رض به بحث روی‬ ‫نیست که اصولگراها حا ‬ ‫ان باشــند چون اصال قابل بحث نیست‬ ‫اما اگر بحث روی شــیوه اداره کشور در‬ ‫حوزه هــای سیاســت خارجی‪ ،‬مســائل‬ ‫فرهنگــی و اقتصــاد بــود در کل مباحث‬ ‫می توانست پیش درامد خوبی باشد و بعد‬ ‫گروه های کاری بنشینند‬ ‫برگزار شد انگیزه و شروعش خوب بود البته همه جناح ها‬ ‫و دست اندرکاران سیاسی دعوت نشــده بودند اما شروع‬ ‫خوبی داشــت و انتظار این بود که مشــترکات مشــخص‬ ‫باشــد؛ مشــترکات هم مبانی انقالب‪ ،‬خط امام و رهبری‬ ‫و والیت فقیه اســت چون اینها دیگر مســائلی نیستند که‬ ‫بپذیریم بین جناح ها و گروه های سیاسی اختالف است‪.‬‬ ‫اصال اگر راجع به این موضوعات تفاهم نباشد‬ ‫گفت وگو شدنی نیست‪.‬‬ ‫بله در حوزه اجرا اختالف دیدگاه طبیعی اســت‬ ‫مثال در موضوع اقتصاد عد ه ای شــاید قائــل به اقتصاد‬ ‫مقاومتی باشــند عده دیگر نباشــند یا در عمل به اقتصاد‬ ‫مقاومتی دو رویکرد وجود داشــته باشــد‪ .‬می شود روی‬ ‫این مســائل گفت وگو و مقداری عقایــد را به هم نزدیک‬ ‫کرد‪ .‬ان شب اتفاقی که افتاد این بود که اقای کرباسچی‬ ‫رفت ســر موضوعی که اصــا موضوع محل اشــتراک‬ ‫سالیق سیاسی نبود‪ .‬ما نباید در چنین جلسه ای مسائلی‬ ‫را طرح کنیــم که رقبــای ما از اصــل و مبنــا ان را قبول‬ ‫ندارند‪ .‬ان شــب متاســفانه ایــن اتفاق افتــاد و به اصل‬ ‫جلســه لطمه زد‪ .‬اقای کرباسچی اشــتباه کرد و جلسه را‬ ‫مقداری از کارایی انداخت شــاید در نظر من ان جلســه‬ ‫نشست اول و اخر در این ســطح میان گروه های سیاسی‬ ‫بود‪ .‬نخست انکه مدعوین متوازن نبودند‪ .‬در کشوری که‬ ‫دو خط سیاسی چپ و راســت یا اصالح طلب و اصولگرا‬ ‫وجود دارد باید افراد مدعو به لحاظ کمی و کیفی متوازن‬ ‫دعوت شــوند‪ .‬موضــوع دوم و مهم انکــه صحبت اقای‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫که انها احســاس خطر می کنند و دور هم جمع می شوند‬ ‫را فراموش کنیــم و ندیــد بگیریم‪ ،‬در حالــت عادی چه‬ ‫اصالح طلبان و اصولگراهــا واقعــا نمی توانند مثل یک‬ ‫حزب و گروه هماهنگ با هم وحدت صد درصدی داشته‬ ‫باشند‪ ،‬این مساله نیازمند چند فاکتور بلوغ سیاسی‪ ،‬شرح‬ ‫صدر و نقش افرینی افراد توانمند در مسائل فکری است‪.‬‬ ‫این افراد توانمند باید بنشــینند مســائل مشترک و موارد‬ ‫اختالفی قابل بحث را احصا کنند ســپس درون جناح ها‬ ‫هم اندیشــی رخ دهد و گام ســوم هم اندیشــی می تواند‬ ‫در بیــن دو جناح اتفــاق بیفتــد‪ .‬معتقدم موضــوع مورد‬ ‫بحــث باید یک موضوع ملی باشــد‪ .‬اینکــه در انتخابات‬ ‫اصولگراهــا بهترند یــا اصالح طلبان بحث هــا به جایی‬ ‫نمی رســد‪ ،‬وقتی ما یک دشــمن مشــترک بین المللی به‬ ‫نام امریــکا داریم می توانیم مســاله تحریم ها را به بحث‬ ‫بگذاریم‪ .‬شــیوه مقابلــه و رویکــرد کشــور در برخورد با‬ ‫تحریم ها بایــد محور گفت وگوها شــود‪ .‬انتظار انکه صد‬ ‫درصد همه مثل هم فکر کنیم غلط است ولی می شود در‬ ‫مسائل ملی نزدیک شد‪ ،‬باید بتوانیم در سیاست خارجی‬ ‫پیرامون مســائلی مانند عربســتان‪ ،‬داعش و اسرائیل به‬ ‫اشــتراک برســیم‪ ،‬نمی شــود که دو جناح سیاسی کشور‬ ‫در مسائل ملی و مصلحت کل کشــور اختالفات فاحش‬ ‫داشــته باشــند‪ .‬بنابراین اگر موضوع مشــخص شود به‬ ‫نظرم ســایق سیاســی دو جناح می تو اند با هم بنشینند‪،‬‬ ‫صحبت کنند و به یک اشتراکاتی در دیدگاه برسند‪.‬‬ ‫به نظر شــما این سلســله نشســت ها می تواند‬ ‫در انتخابات مجلس اثاری داشــته باشــد یعنی‬ ‫انتخابات با شــور و نشــاط و ارامش بیشــتری‬ ‫برگزار شود؟‬ ‫در انتخابات مثال می شــود روی شکل برگزاری‬ ‫انتخابات تفاهم کرد‪ .‬اگر دو جناح احساس کنند که مثال‬ ‫نقش پول در انتخابات دارد پررنگ می شــود این دغدغه‬ ‫هر دو جناح اســت که هر دو جنــاح می توانند به راه های‬ ‫مشــترکی برای تبلیغ برســند که این اثر را کم کنند‪ .‬البته‬ ‫اول باید شرح صدر داشته باشند و بعد باید روی ان بحث‬ ‫کننــد و نخواهند فکر خــود را صد درصد بــه یکدیگر القا‬ ‫کنند بنابراین هرچه مسائل کلی تر و ملی تر باشد احتمال‬ ‫نزدیکی سالیق سیاسی بیشتر اســت بر عکس اگر روی‬ ‫مســائل جزئی بحث کنند گفت و گوها طبعا نتیجه ای هم‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫چقدر این نگاه های مشترک می تواند در نهادینه‬ ‫کردن تحزب در کشــور کمک کنــد‪ .‬هم اکنون‬ ‫خیلــی از شــخصیت های حزبــی در مجلــس‪،‬‬ ‫دولت‪ ،‬شورای شهر و سایر ارکان کشور حضور‬ ‫دارنــد اما حزبی و تشــکیالتی عمــل نمی کنند‪.‬‬ ‫حال انکه همه نیز گله دارنــد که نقش حزب در‬ ‫تصمیم گیری ها و تصمیم سازی های کشور کم‬ ‫است و باید تقویت شود چرا؟‬ ‫به نظر می رســد تحزب و حزب گرایی در کشــور‬ ‫مساله بســیار جدی دارد‪ ،‬تنها انقالبی که واقعا توده های‬ ‫مردم حضور داشتند انقالب ایران بود چون فقط تظاهرات‬ ‫و حضور مردم بود که رژیم پهلــوی را تغییر داد که در نوع‬ ‫خود بی نظیر بــود و بعدها مــدل انقالب ایــران در دیگر‬ ‫کشورها به شکل جزیی تکرار شد‪ ،‬تحزب در دنیا و در ایران‬ ‫چند مشــکل دارد؛ اول تامین اعتبارات مالی و ارتباطات‬ ‫سیاســی خارج و داخل کشــور اســت‪ ،‬پیشــینه خوبی از‬ ‫تحزب در کشور نداریم بعضی احزاب بعد از انقالب دولت‬ ‫ساخته بودند که طبیعتا با تمام وجود و چشم بسته از دولت‬ ‫حمایت می کردند‪ ،‬در رژیم گذشته که اصال چیزی به نام‬ ‫حزب در کشور نبود یا اگر هم بود سر از کشورهای خارجی‬ ‫در می اورد‪ ،‬این پیشینه سیاسی باعث شده که عده زیادی‬ ‫از مردم به حزب بدبین باشند‪ .‬مشکل دیگری هم که حزب‬ ‫دارد این اســت که عمدتا افــراد معدودی در شــوراهای‬ ‫مرکزی حزب ان را اداره می کنند‪ .‬درســت است که حزب‬ ‫اعضای زیــادی در یک کشــور دارد ولی نماینــده واقعی‬ ‫مردم نیست‪ ،‬ارتباط ســازمانی بین الیه های باالیی حزب‬ ‫مثل شــورای مرکزی با توده مردم وجود ندارد‪ .‬در دنیا هم‬ ‫حتی همینطور اســت وقتی این طور شــد تعداد معدودی‬ ‫تصمیم می گیرند‪ ،‬ارتباطات مالی و سیاسی و اقتصادی با‬ ‫جاهای مختلف برقرار می کنند که این افات حزب است‪.‬‬ ‫تا ما یک ساختار معقول ایجاد نکنیم که این معایب در ان‬ ‫نباشد‪ ،‬حزب در ایران پا نمی گیرد و جبهه و جناح به شکل‬ ‫دست و پا شکسته ای فعالیت می کنند؛ کاری که ما بعد از‬ ‫انقالب انجام دادیم‪ .‬جناح و جبهه یک طیف از ســایق‬ ‫مختلف سیاسی با مبانی مشترک هستند بنابراین از شدت‬ ‫کار حزبی کم می شود‪ .‬یک مشــکل دیگر هم وجود دارد‬ ‫که در مسائل اعتقادی و تئوریک و ایدئولوژیک باید حل‬ ‫شود و ان اینکه افراد برای تبعیت از شورای مرکزی حزب‬ ‫حجت می خواهنــد تا به ان عمل‬ ‫یا بیانیه و موضــع حزب ّ‬ ‫کنند‪ .‬این مساله ســاده ای نیســت باید از نظر تئوریک و‬ ‫اید ئولوژیک و اعتقادی بحث شــود چون این مساله حل‬ ‫نشده تشــکل هایی در کشــور وجود دارند که افراد فعال‬ ‫در انها گاهــی اوقات نظرشــان مخالف حــزب و گروهی‬ ‫اســت که در ان عضویت دارند بنابراین به درک خود عمل‬ ‫می کنند‪ .‬حــاال انکه تاکنــون درباره حل این مشــکالت‬ ‫بحث نشده است تا این اتفاق نیفتد یک کار گروه جمعی و‬ ‫حزبی موفق نخواهیم داشت‪ .‬این افاتی است که تحزب‬ ‫در کشــور دارد و هر قســمتش از یک ناحیــه ای تضعیف‬ ‫می شود‪ .‬همین االن عضو حزب در مجلس به نظر خودش‬ ‫هنگام رای گیری عمل می کند بــه جای انکه نظر گروهی‬ ‫را مدنظر قرار دهد تا تکلیف این مساله مشخص نشود کار‬ ‫جلو نمی رود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫کرباسچی وقتی رفت به سوی ســران فتنه فضای حاکم‬ ‫بر جلسه عوض شــد چون این مســاله موضوعی نیست‬ ‫که اصولگراها حاضر به بحث روی ان باشند چون اصال‬ ‫قابل بحث نیست اما اگر بحث روی شیوه اداره کشور در‬ ‫حوزه های سیاســت خارجی‪ ،‬مســائل فرهنگی و اقتصاد‬ ‫بود در کل مباحث می توانســت پیش درامد خوبی باشــد‬ ‫و بعد گرو ه های کاری بنشــینند با حفظ مبانی مشــترک و‬ ‫با درنظر گرفتن اختالفات هم اندیشــی کنند و نظراتشان‬ ‫به هم نزدیک شــود کما اینکه در مســاله هســته ای این‬ ‫امر با مجاهدت و تــاش بی وقفه رهبــری اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫احترامــی که رهبری نــزد همه دارنــد این اتفــاق را رقم‬ ‫زد یعنی بــا وجودی کــه اختــاف ســلیقه در رویکردها‬ ‫داشتیم و شــاید هنوز هم هســت اما داخل کشور تقریبا‬ ‫یک اصول مشــترکی در حمایت از تیــم مذاکره کننده به‬ ‫وجود امد‪ ،‬البته تیــم مذاکره کننده نیز مســیر خودش را‬ ‫اصالح کــرد و از ان خوش بینی اولیه دســت برداشــت‬ ‫و جد ی تر عمل کــرد‪ .‬االن فکر می کنــم امریکا و ‪ 5+1‬‬ ‫نســبت به قبل درحال عقب نشــینی هســتند‪ ،‬نمی گویم‬ ‫حقوق ایران را تمــام و کمــال می دهند‪ ،‬خیر امــا واقعا‬ ‫جدی بودند که ما تحقیق و توسعه را تعطیل کنیم و پی ام‬ ‫دی جزو مذاکرات هسته ای باشــد اما امروز عقب نشینی‬ ‫کردند‪ .‬این اتفــاق هــم فقط و فقط به خاطــر صالبت و‬ ‫سختگیری و اصالح مسیر به دست رهبری رخ داد‪ .‬حاال‬ ‫این می تواند در مســائل دیگر نیز اتفاق بیفتد به شرطی‬ ‫که سراغ مســائل غیرقانونی و خالف قانون و خالف نظر ‬ ‫یکدیگر نرویم‪ .‬اگر انجا بخواهیم به سراغ چنین مسائلی‬ ‫و موضوعاتی برویم و مبانی همدیگر را زیر ســوال ببریم‬ ‫نتیجه نمی دهد‪ .‬جلســه ان شــب این افت را داشت و به‬ ‫نظرم در اصل کار تردید شد‪.‬‬ ‫به نظر شما چشم انداز چنین جلساتی چیست؟‬ ‫شــما گفتید پیش بینی تان این است که جلسه‬ ‫اول و اخر هم اندیشی احزاب دو جناح سیاسی‬ ‫کشور باشد ایا همینطور است؟‬ ‫به نظرم می رســد صحبت های اقای کرباسچی‬ ‫کمکی به این مســاله نکرد که جلســات ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫یعنی بــدون تعارف بگویــم اگر دعــوت دیگری صورت‬ ‫بگیرد استقبال کمتر خواهد بود چون به خاطر ماه مبارک‬ ‫رمضان و شروع کار اســتقبال خوبی شد و افراد شاخصی‬ ‫از دو جناح شــرکت داشــتند‪ .‬حدسم این اســت که اگر‬ ‫دعوت دوباره ای شــود این اســتقبال دیگر نخواهد بود ‪،‬‬ ‫مگر اینکه یک دستور جلســه متعین مورد توافقی وجود‬ ‫داشته باشد و این طور نباشد که مسائل حاشیه ای مطرح‬ ‫و حاشیه سازی شود‪.‬‬ ‫ســال گذشــته رئیس جمهور دو جلسه جداگانه‬ ‫گرفت و فعاالن احــزاب اصولگرا و اصالح طلب ‬ ‫را جداگانه دعوت کرد‪ .‬به نظر شــما امسال هم‬ ‫باید همان اتفاق می افتاد؟‬ ‫خیر‪ ،‬این جلســه ابتــکار خوبی بود مــاه مبارک‬ ‫رمضان حداقلش این بود که فعاالن حزبی با هم سالم و‬ ‫علیک و بر تقویت دوستی ها و مشترکات پافشاری کردند‬ ‫که بر همین اســاس معتقــدم کار درســتی رئیس جمهور‬ ‫انجــام داد و نبایــد بی انصافی کرد‪ ،‬اما می گویم جلســه‬ ‫خوب جلو نرفت و اقای کرباســچی بــه این هدف کمک‬ ‫نکرد‪.‬‬ ‫حاال اگــر این جلســه که ایــد ه اش خــوب بود‬ ‫بخواهد اصالح و پیگیری شــود در چه سطحی‬ ‫قابل تکرار است ؛ حتما باید رئیس جمهور محور‬ ‫دعوت باشد؟‬ ‫خیــر‪ ،‬یــک مقــداری اوال تمریــن می خواهد‪.‬‬ ‫هنــوز اصالح طلبــان و اصولگرایــان نمی تواننــد درون‬ ‫خود به یک وحدت صد درصدی برســند‪ .‬اگر برهه هایی‬ ‫‪3‬‬ ‫حسین نجابت می گوید‪ :‬هنوز اصالح طلبان‬ ‫و اصولگرایــان نمی تواننــد درون خــود بــه یــک‬ ‫وحدت صد درصدی برسند‪ .‬اگر برهه هایی که انها‬ ‫احســاس خطر می کنند و دور هم جمع می شوند‬ ‫را فراموش کنیــم و ندید بگیریــم‪ ،‬در حالت عادی‬ ‫چه اصالح طلبــان و اصولگراها واقعــا نمی توانند‬ ‫مثل یــک حــزب و گــروه هماهنگ با هــم وحدت‬ ‫صد درصدی داشته باشند‪ ،‬این مساله نیازمند چند‬ ‫فاکتور بلوغ سیاسی‪ ،‬شــرح صدر و نقش افرینی‬ ‫افراد توانمند در مســائل فکری اســت‪ .‬او درعین‬ ‫حال معتقد اســت که تحزب در کشــور مساله ای‬ ‫بســیار جدی اســت و بایــد در این مــورد کارهای‬ ‫بیشــتری صورت گیرد‪ .‬گفت وگوی مثلــث با این‬ ‫چهره سیاسی را در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫خارجی‬ ‫سیاست‬ ‫‪49‬‬ ‫گردش به راست‬ ‫بین الملل‬ ‫چپ اروپا گردش به راست کرده اســت تا امکانی برای مدیریت بحران بدهی ها در قاره سبز فراهم‬ ‫شود‪ .‬چنین چرخشی در عمل منجر به شکاف میان سوسیالیسم و سیاست گذاری احزاب چپ اروپایی‬ ‫در عرصه عمل شده است‪ .‬چپ ها قبل از تصاحب قدرت وعده هایی به مردم می دهند که در فردای پیروزی‬ ‫درانتخابات انها را به دلیل مقتضیات زمان و محذوریت ها به کنار می نهند‪ .‬اخرین نسخه چنین عملکردی‬ ‫به یونان و سیپراس نخست وزیر رادیکال این کشور باز می گردد‪ .‬او با شعار چپ گرایانه قدرت را در دست‬ ‫گرفت ولی اکنون با پذیرش بسته ضدریاضتی اتحادیه اروپا جا پای راست گرایان یونانی گذاشته است‪.‬‬ ‫گزا‬ ‫رش‬ ‫صعود چپ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫نگاهیبهعلل‬ ‫اقبالچپگرایاندریونانو‬ ‫اسپانیاوراستگرایان‬ ‫دردانمارکوانگلستان‬ ‫ظهور چپ های ضد اروپایی‬ ‫گفت وگوی مثلث با مرتضی مکی‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫مدیر گروه فرابازی توسعه اندیشگاه طرح هزاره‬ ‫‪1‬‬ ‫در حالی کــه در انتخابات اخیر پارلمانــی در دانمارک‪،‬‬ ‫قدرت به ائتالف راست میانه‪‎‬رو انتقال یافت‪ ،‬در اسپانیا‪ ،‬چهار‬ ‫شهر از بین پنج شهر مهم و پرجمعیت در اختیار تشکل‪‎‬های‬ ‫شــهرداری چپگرا قرار گرفت‪ .‬ضمــن اینکــه در انتخابات‬ ‫انگلستان چپگرایان توفیقی کســب نکردند اما در انتخابات‬ ‫بهمن ماه سال گذشته خورشیدی چپگرایان یونان توانستند‬ ‫اکثریت ارا را به دست اورند‪ .‬هر چند قدرت‪‎‬گیری حزب سیریزا‬ ‫در یونان از دیــد بســیاری از صاحبنظران بــه مثابه چرخش‬ ‫همای سعادت در باالی سر چپگرایان اروپا تعبیر شد اما نتایج‬ ‫انتخابات انگلستان و دانمارک این تعبیر را تایید نکرد‪.‬‬ ‫زمینه‪‎‬های گرایش به احزاب چپ و راست در اروپا‬ ‫بحران مالی سال ‪ 2009‬و تبعات ان خصوصا از انباشته‬ ‫بدهیبرخیازکشورهایاروپاییموجبگشتهاستمنتقدان‬ ‫سیاست های اتحادیه اروپا خصوصا احزاب چپگرا در برخی‬ ‫از کشــورها در مواردی کــه ریاضت اقتصــادی عرصه را بر‬ ‫شهروندان یک کشور تنگ می‪‎‬کند از اقبال عمومی برخوردار‬ ‫گردند‪ .‬به ویژه چنین اقبالی در اقتصادهــای ضعیف تر اروپا‬ ‫مانند یونان به چشم می‪‎‬خورد‪ .‬اتحادیه اروپا از سال ‪ 2006‬و‬ ‫پس از بحران تهدید روسیه به بستن شیرگاز اوکراین از یک‬ ‫طرف‪ ،‬حمله روســیه به گرجســتان و بحران مالی ناشــی از‬ ‫وام های بی پشــتوانه از طرف دیگر در حال بازسازی ساختار‬ ‫خود بوده است‪.‬‬ ‫در نتیجه بروز این بحران‪ ،‬ارزش یورو در برابر دالر به طور‬ ‫متناوب افت کرده‪ ،‬بیکاری خصوصا در کشــورهای یونان‪،‬‬ ‫ایتالیا و اســپانیا افزایش یافته و اطمینــان مصرف‪‎‬کنندگان‬ ‫خدشه‪‎‬دارشدهاست‪.‬بههمینخاطربانکمرکزیاروپاتالش‬ ‫کردهاستتابااتخاذسیاست هایاسان سازیپولی‪،‬تقاضای‬ ‫کل را تحریک کرده و تورم‪2‬درصدی را در این اتحادیه محقق‬ ‫سازد‪ .‬فروش اوراق قرضه در اتحادیه اروپا و پایین نگاه داشتن‬ ‫نرخ بهره از جمله این سیاست ها بوده‪‎‬اند که مهمترین اثر انها‬ ‫به شکل بدهکار شدن اکثر دولت های اتحادیه اروپا و ایجاد‬ ‫کسریبودجهشدیدرخنشاندادهاست‪.‬بااینوجودامارهای‬ ‫اقتصادی خصوصا در رقابت بین دالر‪-‬یورو نشان می‪‎‬دهد که‬ ‫هنوز اتحادیه اروپا با خروج از این بحــران فاصله دارد و برای‬ ‫همین هم شهروندان این اتحادیه مخصوصا در کشورهایی‬ ‫با کسری بودجه باالی دولتی ناچارند تا به ریاضت اقتصادی‬ ‫تن دهند‪ .‬ریاضت اقتصادی و دورنمای نه چندان روشن برای‬ ‫پایان ان موجب شــده تا احزاب چپگرا در اروپا با اقبال نسبی‬ ‫مواجه شوند‪.‬‬ ‫احزاب چپگرای یونان و اسپانیا‬ ‫و بی‪‎‬عدالتی در ســال ‪ 2011‬بازمی‪‎‬گردد که در پای مرام‪‎‬نامه‬ ‫ان امضای روشــنفکرانی مانند خوان کارلــوس موندرو دیده‬ ‫می‪‎‬شود‪.‬پودموسدرزباناسپانیاییبهمعنای«مامی توانیم»‬ ‫است که تکیه کالم باراک اوباما در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ایاالت متحدهرابهذهنمتبادرمی‪‎‬کند‪.‬درپایگاهاینترنتیحزب‬ ‫پودموس‪ ،‬این حزب خود را به عنوان ابتکار عمل شهروندان‬ ‫و با هدف فعالیت های انتخاباتی معرفی کرده اســت که پابلو‬ ‫ایگلسیاس‪،‬سخنگویرسمیاناست‪.‬رهبراناینحزبروی‬ ‫رویکردهاییمانندسقفحقوقبرایافرادپردرامدتاکیددارندو‬ ‫اینحزبهدفمذاکرهمجدددربارهتعهداتبازپرداختبدهی‬ ‫اسپانیا‪،‬پرداختکمک هزین ‪‎‬هثابتبرایمخارجزندگیبههمه‬ ‫شهروندانبرایفقرزداییوکاهشسنبازنشستگیبه‪ 60‬سال‬ ‫را دنبال می‪‎‬کند‪ .‬از نظر رویکرد سیاســی نیز حزب پودموس‪،‬‬ ‫به رسمیت شناختن دولت فلسطین‪ ،‬تغییر فرهنگ سیاسی‪،‬‬ ‫افزایش شفافیت و دموکراسی مشارکتی را در زمره برنامه‪‎‬های‬ ‫خود اعالم کرده اســت‪ .‬ساختار مشــارکتی حزب پودموس و‬ ‫موضع انتقادی ان در برابر سیاســت های ریاضتی اقتصادی‬ ‫از مهمترین کامیابی ان در انتخابات اخیر است‪ ،‬به طوری که‬ ‫در این حزب هر یک از شهروندان می‪‎‬توانند سندی ارائه کنند‬ ‫که اصول حزب را تبیین کند و در نهایت رای مشارکتی اعضای‬ ‫حزب‪،‬پذیرشسندراتاییدمی‪‎‬کند‪ .‬حزبسیریزاازمنظررویکرد‬ ‫ضدریاضتی همانند حزب پودموس است‪ .‬سیریزا یا «اتحاد‬ ‫چپ رادیــکال» در ســال ‪ ۲۰۰۴‬میالدی از به هم پیوســتن‬ ‫شماری از گروه های کوچک چپگرای غیرپارلمانی و فعاالن‬ ‫سیاســی منفرد تحت محوریت گروه سیناسپیسموس شکل‬ ‫گرفت‪ .‬رهبر وقت ســیریزا الکوس االوانوس فلسفه وجودی‬ ‫سیریزا را ایجاد محفلی برای شکل گیری جریان چپ جدید به‬ ‫دورازراستگراییسوسیال دموکرات هاودگماتیزماستالینیستی‬ ‫کمونیست هاییونانیتعریفکرد‪.‬استراتژیسیریزابرمبنای‬ ‫اصولقدرتمندسازیفرودستانوارتباطمستمرباجنبش های‬ ‫اجتماعی فعال طراحی شد‪ .‬البته اقبال به سیریزا تنها به دلیل‬ ‫بدهکاری یونان و ریاضت اقتصــادی از جانب انقباض مالی‬ ‫و پولی در این کشور نیست‪ ،‬بلکه سیاست هایی مانند میل به‬ ‫برداشتمالیاتسنگینازسپرده‪‎‬هایبانکیشهروندانیونانی‬ ‫نیز این کشش به سمت چپگرایی در یونان موثر بود‪ .‬چون در‬ ‫نتیجه این ریاضــت اقتصادی در طی ســال های اخیر تولید‬ ‫ناخالص داخلی یونان بیش از ‪۲۵‬درصــد کاهش پیدا کرده و‬ ‫بدهی ملی یونــان از حدود صددرصد به بیــش از ‪۱۷۰‬درصد‬ ‫تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است‪ .‬الکسیس سپیراس‬ ‫در کارزار انتخاباتی یونان وعده داد که پرداخت نیمی از ‪240‬‬ ‫میلیارد یورو بدهی های یونان را به تعویق اندازد اما هنوز یونان‬ ‫با تبعات بدهی سنگین دست به گریبان است به طوری که در‬ ‫جدیدترین سیاســت پولی این کشور‪ ،‬شــهروندان می‪‎‬توانند‬ ‫روزانه تنها تا ســقف ‪ 60‬یورو از عابربانک های این کشور پول‬ ‫برداشتکنند‪.‬‬ ‫ناکامی احزاب چپ در انگلستان و دانمارک‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫در ســال ‪ ،2014‬پس از اعالم نتایج انتخابات پارلمان‬ ‫اروپا‪،‬مشخصشدکهاحزابافراطیراستگراکهوجهمشترک‬ ‫انها‪،‬خارجی ستیزیومخالفتبااتحادیهاروپاست‪،‬درتمامی ‬ ‫کشورها رشد داشته اند‪ .‬در برخی از کشورها مانند انگلستان‪،‬‬ ‫دانمارک و فرانســه این گونه احزاب برنده کل انتخابات هم‬ ‫ی با‬ ‫شده اند‪ .‬در ســوئد‪ ،‬حزب دموکرات های ســوئد که حزب ‬ ‫سیاست های مهاجرستیزی و مخالفت با اتحادیه اروپاست‪،‬‬ ‫نزدیک به ده درصد رای اورد‪.‬‬ ‫اکنون سوال این است که چرا عکس احزاب چپگرای‬ ‫یونان و اســپانیا‪ ،‬احزاب چپگــرا در انگلســتان و دانمارک با‬ ‫شکســت مواجه شــدند؟ یکی از مهمترین دالیل شکست‬ ‫چپگرایــان در دانمــارک به توجــه اکثریت مردم بــه احزاب‬ ‫راســتگرای مخالف مهاجرت به دانمارک مربوط می‪‎‬شود که‬ ‫موج اسالم هراســی که خصوصا پس از واقعه شــارلی ابدو و‬ ‫جنبش پگیدا قوت گرفته اســت و پیش زمینه ذهنی قوی در‬ ‫کشورهایی مانند دانمارک دارد‪ ،‬از مهمترین علل موضع منفی‬ ‫دانمارکی ها نسبت به مهاجرت و اقبال به راستگرایان است‪.‬‬ ‫عکس یونان و اســپانیا کــه نگرانی از تبعات سیاســت های‬ ‫ریاضت اقتصادی مردم را به سمت چپگرایان سوق می دهد‪،‬‬ ‫در دانمــارک‪ ،‬نگرانی از مهاجرت و تبعــات ناامنی اجتماعی‬ ‫ان به واســطه تبلیغات گســترده در اولویت‪‎‬بندی ترجیحات‬ ‫رای دهنــدگان کارگــر افتــاده اســت‪ .‬در نتیجه ایــن تغییر‬ ‫اولویت ها‪ ،‬حزب مردم دانمارک‪ ،‬قدرت را از چنگ سوسیال‬ ‫دموکرات های این کشور در اورد‪.‬‬ ‫در انگلســتان نیــز رویکردی مشــابه در جریــان بود و‬ ‫طرح های دیوید کامرون برای مذاکــره مجدد درباره قوانین‬ ‫مهاجرت‪‎‬پذیری اتحادیه اروپا با اقبال مواجه گشت و او رقابت‬ ‫انتخاباتیراازادمیلیبندچپگرابرد‪.‬درنتیجهمواضعانگلستان‬ ‫ودانمارکدربارهچانه‪‎‬زنیبرایتغییرقوانینمهاجرتاتحادیه‬ ‫اروپا تقویت شده اســت‪ .‬با این وجود اغلب نظرسنجی های‬ ‫انتخاباتی بریتانیا بــا قطعیت اعالم می‪‎‬کردنــد که کامرون‬ ‫شکست خواهد خورد‪ .‬تونی بلر‪ ،‬نخست وزیر سابق انگلستان‬ ‫بر این باور اســت که حزب کارگر نتوانســته به تشریح برنامه‬ ‫خود برای اینده انگلیس بپردازد اما باید توجه کرد که عملکرد‬ ‫بلــر در دوران نخســت‪‎‬وزیری خصوصا مشــارکت در جنگ‬ ‫خاورمیانه‪،‬یکیازمهمترینعواملرویگردانیهمایسعادت‬ ‫از چپگرایان انگلستان بوده است‪ .‬محافظه کاران با اگاهی از‬ ‫نقاط ضعف خود می‪‎‬دانند کــه برنامه‪‎‬های ریاضت اقتصادی‬ ‫که دولت ائتالفی کامرون در پنج ســال گذشته برای کاهش‬ ‫کسری بودجه در پیش گرفت‪ ،‬نارضایتی زیادی ایجاد کرده‬ ‫است‪ .‬در طرف مقابل‪ ،‬مخالفین حزب محافظه کار نیز روی‬ ‫مسائل اقتصادی متمرکز شده و تالش کردند تا از این طریق‪،‬‬ ‫ارایمیلیون هاناراضیانگلیسیازعملکردحزبمحافظه کار‬ ‫را به سمت خود جلب کنند‪ .‬اما راستگرایان انگلستان با تمرکز‬ ‫و تاکید روی مســاله همه‪‎‬پرســی درباره باقی ماندن یا خروج‬ ‫انگلســتان از اتحادیه اروپــا و موضوع بازنگــری در قوانین‬ ‫مهاجرتپایگاهاجتماعیخودراحفظکنند‪.‬اماشعارهایحزب‬ ‫ضداتحادیهاروپاباعثشدبخشیازطرفدارانخروجانگلیس‬ ‫از اتحادیه اروپــا و ناراضی از عملکرد کامــرون به این حزب‬ ‫گرایش پیدا کنند‪ .‬تامین مسکن برای یک میلیون و سیصد‬ ‫هزار انگلیسی‪ ،‬تزریق هشت میلیارد پوند به سیستم بهداشت‬ ‫و تخفیف مالیاتی نیز از دیگــر برنامه‪‎‬های حزب محافظه کار‬ ‫است که نظر شهروندان انگلیسی را جلب کرد‪ .‬اما صرف نظر‬ ‫از علل برد کامرون‪ ،‬ژان کلود یونکر رئیس کمیسیون اروپا بر‬ ‫این موضع است که درها روی تغییرات کوچک در معاهدات‬ ‫اتحادیه اروپا باز اســت‪ .‬با این حال یونکر و اکثریت رهبران‬ ‫اتحادیه اروپا با هرگونه تغییرات بنیادی از قبیل محدود کردن‬ ‫ازادی حرکت مردم در داخل این اتحادیه مخالفت کرده اند و‬ ‫این چیزی اســت که کامرون به دنبال ان است‪ .‬با این وجود‬ ‫پیروزی کامرون در انتخابات بریتانیا موجب اسان سازی مسیر‬ ‫وی شده و به حفظ بریتانیا در اتحادیه اروپا کمک خواهد کرد‬ ‫و او می‪‎‬تواند موضوع ادامه عضویت در اتحادیه اروپا را اسانتر‬ ‫برای مردم این کشور بقبوالند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫فعالیت حزبی در اسپانیا در هر دو سطح ملی و محلی به‬ ‫چشم می‪‎‬خورد؛ در ســطح ملی دو حزب غالب عبارت است از‬ ‫حزب کارگران سوسیالیست اسپانیا یا ‪ PSOE‬که چپگراست و‬ ‫حزب مردم یا ‪ PP‬که گرایش به راست دارد‪ .‬در این طیف‪ ،‬نام‬ ‫حزب پودموس ‪ podemos‬چپگرا نیز به چشم می‪‎‬خورد‪ .‬البته‬ ‫تا چندی پیش کمتر کسی بود که نام حزب پودموس را شنیده‬ ‫باشد اما اکنون این حزب به مطرح ترین حزب سیاسی اسپانیا‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬خاســتگاه این حزب به جنبشی علیه فساد‬ ‫حمایت چپ نو از خرده بوژوازی‬ ‫گفت وگوی مثلث با داور شیخاوندی‬ ‫چپ ها دربرابر نابرابری های‬ ‫نئولیبرال ها‬ ‫راغفر در گف ‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫‪51‬‬ ‫شورش علیه پدرخوانده‬ ‫مردم اروپا از فشارهای اقتصادی ناشی از دیکته کردن سیاست های بروکسل و ژنو به ستوه امده اند‬ ‫مجید ابهری‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪2‬‬ ‫جامعه شناس‬ ‫مارکسیسم به عنوان یک فلسفه اقتصادی و سیاسی‬ ‫ماهیــت اصلی خود را بعد از فروپاشــی شــوروی ســابق از‬ ‫دست داد و گروه های چپگر ای فعلی شبحی از مارکسیسم‬ ‫مخلــوط بــا نئولیبرالیســم غربی اســت‪ .‬پس از تشــکیل‬ ‫اتحادیه اروپا دیپلماســی عمومی این اتحادیه ارکان خود‬ ‫را بر اصــاح دیدگاه هــای چپگرایانــه در اروپا قــرار داد و‬ ‫بعد از جذب لهســتان و سایر اقمار سابق شــوروی در بدنه‬ ‫اتحادیه اروپا تــاش کردند تا مدینه فاضله تبلیغ شــده در‬ ‫نظریات کاپیتالیستی را به انها نشان دهند‪ .‬به علت ناکامی‬ ‫ قدرت های بزرگ در اصالح ساختارهای اجتماعی و سیاسی‬ ‫در دهه اخیر ‪،‬نیروهای سیاســی در اروپا به شــکل دوگانه‬ ‫ظاهر شــدند‪ .‬نیروهای نئونازی و فاشیست محور مبارزات‬ ‫خود را بر دفع مهاجران و ســرکوب اقلیت های اســیایی و‬ ‫افریقایی تبار گذاشــتند و کپرنشــینان اطراف پاریس با به‬ ‫دســت گرفتن عکس های چگــوارا و پرچم هــای داس و‬ ‫چکش با زبــان تصویر قصد داشــتند به ســردمداران الیزه‬ ‫بفهمانند اگر کمونیســم و مارکسیســم در مدیریت سیاسی‬ ‫موفق نشــدند‪ ،‬مکتب ســرمایه داری نیز به خاطر حمایت‬ ‫از اقلیت ســرمایه دار احساســات و منافع سیاهپوســتان و‬ ‫مهاجران را زیر پا گذاشــته است‪ .‬اسپانیا و‬ ‫یونان دو کشــور اروپایی هستند که چپ ها‬ ‫با تبلیغات و شــعارهای اعتراضی نسبت به‬ ‫لغو سیاست های ریاضتی اروپا وارد میدان‬ ‫شدند و در این میان ســردمداران سیاسی‬ ‫یونان با عدم اســتفاده از کراوات که اصل‬ ‫اساســی در روابط دیپلماتیک و اجتماعی‬ ‫اروپا ییان است‪ ،‬ابشخور خود را از مدیران‬ ‫سیاسی اروپایی جدا کردند‪.‬‬ ‫مردم به خاطر فشــارهای اقتصادی‬ ‫ناشی از دیکته کردن سیاست های بروکسل‬ ‫و ژنو به ستوه امده اند‪ .‬فقر و تنگدستی انها‬ ‫را به ســوی گروه های چپگرا کشــانید‪ .‬در‬ ‫واقع اقبال به چپگرایان ناشی از محبوبیت‬ ‫انها نبــود بلکــه دســتاویز دیگــری برای‬ ‫فعالیت های سیاســی در این جوامع وجود‬ ‫نداشــت‪ .‬بنابراین تنها چپگرایان بودند که‬ ‫با وعده ایستادگی در مقابل اتحادیه اروپا و‬ ‫کاهش فشارهای اقتصادی توانستند مردم‬ ‫را به سوی خود جلب کنند‪ .‬امروز خانم مرکل‬ ‫با تمایل به پرداخت میلیاردها یورو به یونان برای جلوگیری‬ ‫از ورشکستگی اقتصادی به هر شکل و ترفند‪ ،‬حاضر است‬ ‫که پیکره جامع اتحادیه اروپا را حفظ کند‪.‬‬ ‫اما موضــوع مهمتر در زمینــه عدم عالقــه اعضای‬ ‫اتحادیه اروپا به شــکل گیری گروه های چپگرا به دلیل ان‬ ‫اســت که انها از قدرت و نفوذ گروهایی ترس دارند که زیر‬ ‫ردای انها نیســتند‪ .‬در واقع وحشت ســردمداران بریتانیا‪،‬‬ ‫فرانسه و المان از تضعیف اروپای متحد به خاطر جلوگیری‬ ‫از نفوذ اســامگرایان و گروه های معتدل اســامی است‬ ‫که اســتقبال از چپگرایان را در گســترش تفکر اســامی‬ ‫ترجیح داده اند‪ .‬از سوی دیگر فشارهای اقتصادی ناشی از‬ ‫سیاست های بانکی و پولی باعث شده است بیکاری فزاینده‪،‬‬ ‫تورم و گرانی و بدتر از همه مهاجرت ها گســترده شــود که‬ ‫شکل سیاسی بعضی از کشورهای اروپایی را خدشه دار کند‪.‬‬ ‫مردم یونان در نظرسنجی ها علت حمایت خود از چپگرایان‬ ‫را با وجود سختی های دوران ریاضت اروپایی اعالم کردند‪.‬‬ ‫با این حــال در حالی کــه وزرای اقتصاد کشــورهای عضو‬ ‫اتحادیه اروپــا در اولتیماتوم نهایی خود بــه یونان فرصت‬ ‫دادند تا به منظور استفاده از حمایت مالی این کشورها خود‬ ‫را با مقررات و قوانین صندوق بین المللی پول‪ ،‬بانک مرکزی‬ ‫اروپا و اتحادیه اروپا منطبق سازد اما رئیس جمهور چپگرای‬ ‫این کشور زیربار تحمیل سیاســت های ریاضت اقتصادی‬ ‫نرفت‪ .‬با این حال مردم یونان در حالی وضع سیاست های‬ ‫ریاضت اقتصادی را عملی غیرانسانی در حق خود می دانند‬ ‫که اعضای اتحادیه اروپا به هیچ وجــه حاضر به قبول این‬ ‫موضوع نیســتند‪ .‬با وجود ایــن مخالفت ها شــاهد قدرت‬ ‫گرفتن احزاب چپگرا در اسپانیا نیز بودیم و این موضوع نیز‬ ‫به دنبال پیروزی چپگرایان و سردادن شعارهای ضد ریاضت‬ ‫اقتصادی به اسپانیا راه یافت‪ .‬با این حال سرایت این دیدگاه‬ ‫به اسپانیا نشــان دهنده فصل جدیدی از حضور چپگرایان‬ ‫در عرصه سیاســی و اقتصادی و از ســوی دیگر اجتماعی‬ ‫کشورهای اروپایی اســت که به وسیله حرکت های مردمی ‬ ‫ایجاد می شــو د‪ .‬به طــور حتــم روی کار امــدن چپگرایان‬ ‫رادیکال یا پیروزی انان در انتخابات پارلمانی باعث تغییرات‬ ‫اساسی در رونده ا و رویکردهای اتحادیه اروپا به ویژه در ابعاد‬ ‫اقتصادی خواهد شد‪ .‬از انجا که تغییرات صورت گرفته در‬ ‫اروپا از یونان اغاز شــده این موضوع را می توان سر اغازی‬ ‫برای تغییرات اساســی در اروپا دانســت‪ .‬در همین راســتا‬ ‫شاهد ان هستیم که در شوروی سابق که امروز روسیه نامیده‬ ‫می شود مجســمه های لنین‪ ،‬اســتالین و پرچم های داس‬ ‫و چکش اتحاد جماهیرشــوروی دوبــاره در انظار عمومی‪،‬‬ ‫پارک ها و میادین برپا شده اند تا پشیمانی بعضی از اقشار را‬ ‫از پیوستن به جامعه اروپا اعالم کنند‪.‬‬ ‫از نــگاه رفتار شناســی اصلی تریــن دلیــل مخالفت‬ ‫مردم با اتحادیــه اروپا و حمایــت از چپگرایــان رفتارهای‬ ‫پدرخوانده ما بانه بعضی از کشــورها و برتری اقتصادی انها‬ ‫بوده است که به قیمت بدبختی و فشار بخشی از اروپا ییان‬ ‫تمام شده است‪ .‬اگر بریتانیا به شرط تثبیت پوند استرلینگ‬ ‫وارد جامعه اروپا شد و واحد پولی خود را در ظرف جداگانه ای‬ ‫از یورو نگه داشت به این خاطر بود که کارشناسان اقتصادی‬ ‫اینده روشــنی برای اتحادیه اروپا متصور نشــدند‪ .‬در مورد‬ ‫رفتارهای سیاسی باید کارشناسان سیاست اظهارنظر کنند‬ ‫امــا در رفتارهای اجتماعــی و فرهنگی اروپا ییــان که خود‬ ‫را وارث بی چــون وچرای فرهنگ و تمدن بعد از رنســانس‬ ‫قلمداد می کنند با هــدف قدرت نمایی به امریکا و روســیه‬ ‫حاضر شــده اند به هر شــکل ممکن اعضای اتحادیه اروپا‬ ‫را در کنــار یکدیگر نگاه دارنــد‪ .‬هر چند بــا وام های بدون‬ ‫بهــره یا کم بهره باشــد‪ .‬موضــوع مهم دیگر ان اســت که‬ ‫ مالیات دهندگان المانی‪ ،‬فرانســوی و ایتالیایی و‪ ...‬دیگر‬ ‫مایل نیســتند مالیات انها صــرف قدرت نمایــی در پیمان‬ ‫اتالنتیک شمالی (ناتو) شــود‪ .‬به همین دلیل هزینه های‬ ‫ناتو را یکی از دالیل فشارهای اقتصادی می دانند و رفتار با‬ ‫رنگین پوستان و مهاجران را توهین اشکار به حقوق انسانی‬ ‫بشر و فرهنگ اروپایی قلمداد می کنند‪.‬‬ ‫به خوبی مشخص است که در چند سال اینده اسپانیا‬ ‫و یونان با جدا شــدن از اتحادیه اروپا خود قطب سیاسی و‬ ‫اقتصادی جدیدی براســاس تفکر چپ ایجــاد کنند که به‬ ‫لحاظ افزایش نرخ تورم و هزینه های کمرشــکن بهداشت‬ ‫و سالمت مردم اروپا نیز از این قطب سیاسی جدید حمایت‬ ‫کامل خواهند کرد‪ .‬برای بازنشســتگان و بیکاران اروپایی‬ ‫دیدگاه اقتصادی مهم نیست انها بیش از هر چیز به مسکن‪،‬‬ ‫کار و بهداشــت می اندیشــند و نگران اینده شــغلی خود و‬ ‫تحصیل فرزندانشان هستند‪.‬‬ ‫در خاتمه باید متذکر شو م که قاره اروپا‬ ‫اکنون دوره ســختی را می گذ راند‪ .‬از یکسو‬ ‫و قوع بحران امنیتــی و نظامی در اوکراین‪،‬‬ ‫وضعیت امنیتی ان را به طور بی ســابقه ای‬ ‫دســتخوش مخاطره کرده است و از سوی‬ ‫دیگر تعــداد قابــل توجهی از کشــورهای‬ ‫اتحادیــه اروپا بــا چالش هــای اقتصادی‬ ‫بزرگی مواجه هستند و برای برون رفت از ان‬ ‫به سیاست هایی متوسل شده اند که موجب‬ ‫اعتراض شهروندان اروپایی در کشورهایی‬ ‫مانند یونان‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬پرتغال‪ ،‬فرانسه‬ ‫و ایرلند هســتند‪ .‬این درحالی است که روند‬ ‫قدرت گیری احزاب چپ رادیکال در برخی ‬ ‫کشــورهای اروپایی نیز بر نگرانی ها افزوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫بنابراین در صورتی که الگوی سیاسی‬ ‫و اقتصادی یونان و اسپانیا در زمینه مباحث‬ ‫اقتصادی مشکل گشا باشــد‪ ،‬افکار چپ نو‬ ‫همچون و یروســی به تمام کشورها سرایت‬ ‫خواهد کرد‪ .‬نگاه ســردمداران کشــورهای چپگرای اروپا‬ ‫به نظریات اســتالینی و مارکسیســتی نیســت‪ .‬بلکه همان‬ ‫دیدگاه های ســرمایه داری بــا مخلوطــی از قلع وقمع های‬ ‫کارتل ها و تراســت ها هســتند که وعده زندگــی مرفهی به‬ ‫مالیات دهندگان می دهند‪.‬‬ ‫چپگرایان خــود می دانند که افــکار چپ در طول ‪70‬‬ ‫سال امتحان خود را به مردم جهان پس داده است‪ ،‬بنابراین‬ ‫دیدگاه های فعلی در این دو کشــور و کشورهای دیگر اروپا‬ ‫نه تنها باعث نگرانی سردمداران بقیه کشورها شده است‪،‬‬ ‫بلکه نوید موج جدیدی از مقاومت ها و ایســتادگی ها را در‬ ‫مقابل تصویب نامه بروکســل می دهد‪ .‬بنابراین مردم اروپا‬ ‫دیگر اجازه نخواهند داد چند کشور قوی مدیریت سرنوشت‬ ‫کشور و اینده انها را به دست بگیرند‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ظهورچپ های ضد اروپایی‬ ‫گفت وگویمثلثبامرتضیمکی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫نگرانــی وجود دارد که جبهه ملی‪ ،‬محاســبات سیاســی در‬ ‫فرانسه را بر هم زند‪.‬‬ ‫در انتخابــات اخیــر بریتانیا باز شــاهد بودیم که‬ ‫احزاب دســت چپی با عدم توفیق مواجه شــدند‬ ‫همچنان که حزب کارگر و حــزب لیبرال دموکرات‬ ‫شکست سنگینی را متحمل شدند ‪ ،‬ارزیابی شما از‬ ‫تحوالت اخیر بریتانیا چیست؟‬ ‫تحوالت سیاسی در بریتانیا در مقایسه با کشورهای‬ ‫فرانسه‪ ،‬یونان و اســپانیا متفاوت اســت و نمی توان خیلی‬ ‫از جنبه اقتصادی‪ ،‬تحوالت این کشــور را مورد بررسی قرار‬ ‫داد‪ .‬اقای کامرون طی پنج سال گذشته موفقیت هایی را در‬ ‫حوزه اقتصادی بریتانیا کســب کرد و توانست وضعیت رشد‬ ‫اقتصادی این کشور را باال ببرد‪ .‬این در حالی است که فرانسه‬ ‫و برخی دیگر از کشــورهای اروپایی در رکود به سر می برند‪.‬‬ ‫حال سوال اینجاست که چرا حزب کارگر نتوانست موقعیت‬ ‫خوبی در این انتخابات کســب کند ؟ این مساله از این جنبه‬ ‫قابل توجه است که انها در اسکاتلند نتوانستند کرسی هایی‬ ‫را که همواره ارای ان به ســبد حزب کارگر ریخته می شود‪،‬‬ ‫به دست بیاورند‪ .‬حزب ملی اســکاتلند توانست با کسب ‪56‬‬ ‫کرســی از ‪ 59‬کرســی در مجلس عوام بریتانیا شگفتی ساز‬ ‫شود ؛ کرسی هایی که تا پیش از این در سبد حزب کارگر بود‬ ‫به انها تعلق گرفت‪ .‬ضمن اینکه حزب کارگر نتوانست برنامه‬ ‫اقتصادی خوب و مدونی برای جلب ارای افراد و گروه های‬ ‫رده پایین جامعه انگلیس ارائه دهد و همین عامل به همراه‬ ‫عواملی که اشاره شد منجر به ان شد که حزب کارگر برای پنج‬ ‫سال دیگر به عنوان دولت ســایه باقی بماند و امیدوار باشد‬ ‫در این مدت بتواند با بهبود وضعیت سیاســی اش در عرصه‬ ‫قدرت بهتر نمایان شود‪.‬‬ ‫در نهایت به صورت کلی بفرمایید این احزاب چپ‬ ‫جدیدی که در یونان و اسپانیا روی کار امده اند چه‬ ‫ویژگی ها و شعارهایی دارند؟‬ ‫چپ افراطــی که در یونان و اســپانیا بــا ان مواجه‬ ‫هستیم بیشتر به گرایش های ضداروپایی اش شناخته شده‬ ‫است‪ .‬یعنی انها به شدت با سیاست های ریاضتی که اغلب‬ ‫از سوی المان به دیگر اعضای اتحادیه اروپا تحمیل می شود‬ ‫مخالف هستند و خواستار تعدیل این سیاست ها هستند‪ .‬انها‬ ‫از یک سو می خواهند در اتحادیه اروپا و حوزه یورو باقی بمانند‬ ‫زیرا حیات سیاسی و اقتصادی خود را با اتحادیه اروپا متصور‬ ‫هستند و از سوی دیگر نمی خواهند اعضای بزرگ و موثر این‬ ‫اتحادیههمچونالمانبایکنگاهبرتری جویانهبهانهابنگرند‬ ‫و مدام سیاست های خود را دیکته کنند‪ .‬انها معتقدند المان از‬ ‫قبل بازار بزرگی که این کشورها دارند بهره زیادی برده است و‬ ‫به همین اندازه نیز باید در بحران هایی که این کشورها با ان‬ ‫مواجه می شوند مشارکت کاملی داشته باشد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در یونــان بعــد از دهه هــا شــاهد پیــروزی حزب‬ ‫چپگــرای ســیریزا بودیــم‪ .‬بســیاری دالیل روی‬ ‫اوردن مردم به این حزب را سیاست های ریاضتی‬ ‫و اقتصادی احــزاب حاکم می دانند‪ .‬به نظر شــما‬ ‫دالیل پیروزی چپ ها در یونان چیست؟‬ ‫پیروزی حــزب چپگرای ســیریزا در یونــان را باید‬ ‫نتیجه بحران اقتصادی دانست که طی شش سال گذشته‬ ‫این کشور را در معرض فشار اقتصادی و بی ثباتی اجتماعی‬ ‫قرار داده بــود‪ .‬دولت یونان تــاش کرد که بــا اتخاذ یک‬ ‫ســری سیاســت های ریاضتی و گرفتــن وام در مجموع به‬ ‫مبلغ ‪240‬میلیارد یورو از ســه نهاد اتحادیــه اروپا‪ ،‬صندوق‬ ‫بین المللی پول و بانک مرکزی اروپا به نوعی بر بحران غلبه‬ ‫کند‪ .‬اما سیاســت های ریاضتی دولت های حاکم بر یونان‬ ‫چه جناح چپ و چه جناح راســت میانه پیامدهای اجتماعی‬ ‫وســیعی را در این کشــور بر جای گذاشــت‪ .‬افزایش نرخ‬ ‫بیکاری به میــزان ‪ 27‬درصــد و کاهش قــدرت خرید مردم‬ ‫نارضایتی گسترده ای را در ســطح افکار عمومی ایجاد کرد‬ ‫و این نارضایتی موجب شد احزاب چپگرایی چون سیریزا با‬ ‫وجود مدت زمان کوتاهی از شکل گیری شان بتوانند با وعده‬ ‫پایان دادن به سیاســت های ریاضتی در انتخابات پارلمانی‬ ‫بهمن ماه ســال گذشته اکثر کرســی های پارلمان را کسب‬ ‫و دولت تشــکیل دهنــد‪ .‬درواقع پیروزی ســیریزا معادالت‬ ‫سیاســی در عرصه قدرت در یونان را بر هــم زد‪ .‬طی چهار‬ ‫دهه گذشــته قدرت در یونان میان دو حزب سوسیالیست و‬ ‫محافظه کار نوین دســت به دست می شــد و معموال این دو‬ ‫حزب صحنه گردان سیاســت در یونان بودنــد‪ .‬اما پیروزی‬ ‫حزب ســیریزا عمال حزب سوسیالیســت را به انزوای کامل‬ ‫کشــاند و این حزب که یکی از احزاب قدرتمنــد یونان بود‪،‬‬ ‫در انتخابات بهمن ماه سال گذشــته نتوانست ارای خوبی‬ ‫را کسب کند‪ .‬این مساله به معنای نابودی و مرگ کامل این‬ ‫حزب است‪ .‬همچنین جورج پاپاندرا که از خاندان معروفی در‬ ‫یونان هست مجبور شد حزب سیاسی چپ جدیدی را تشکیل‬ ‫دهد تا بتواند گرایش چپ های میانه در یونان را تقویت کند‪.‬‬ ‫عالوه بــر یونان در اســپانیا نیز شــاهد بودیم که‬ ‫احزاب چپگرا در انتخابات شوراها با اقبال بیشتری‬ ‫مواجه شدند و توانســتند پیروز انتخابات باشند‪.‬‬ ‫ارزیابی شما از تحوالت سیاسی اسپانیا چیست؟‬ ‫یونان و اســپانیا جــز و بحران زده ترین کشــورهای‬ ‫اروپایی در سال های گذشته محسوب می شوند‪ .‬دولت های‬ ‫این دو کشور با دریافت کمک های مالی و همچنین اعمال‬ ‫سیاست های ریاضتی تالش داشتند که بحران اقتصادی را‬ ‫در کشورهایشان حل و فصل کنند اما پیامدهای سیاست های‬ ‫ریاضتی کــه همان افزایش نــرخ بیــکاری و کاهش قدرت‬ ‫خرید مردم بود باعث شد که جناح های چپ تندرو با مواضع‬ ‫ضداتحادیه اروپا و ضد سیاست های ریاضتی بتوانند افکار‬ ‫عمومی را به ســمت خود جلب کنند‪ .‬یعنی همان اتفاقی که‬ ‫در یونان افتاد و باعث شد حزب سیریزا صحنه گردان اصلی‬ ‫سیاست در این کشور شود در اسپانیا هم حزب چپ رادیکال‬ ‫پودموس (به معنی ما می توانیم) با مخالفت با سیاست های‬ ‫ریاضتی و ضد اروپایی توانســت در وهله نخست‪ ،‬موقعیت‬ ‫خود را میان احزاب اسپانیا ارتق ا دهد و در انتخابات شوراها نیز‬ ‫ارای خوبی کسب کرد‪ .‬با این اوصاف به نظر می رسد که حزب‬ ‫پودموسدرانتخاباتپارلمانیماهنوامبربتواندهمچونحزب‬ ‫سیریزای یونان محاسبات سیاسی را بر هم زند‪ .‬در اسپانیا دو‬ ‫حزب مردم و سوسیالیست عمال در چند دهه گذشته قدرت‬ ‫را در اختیار داشته اند اما در شــرایط کنونی از محبوبیت الزم‬ ‫برای کسب کرسی های پارلمان برخوردار نیستند و احتماال‬ ‫پودموس بتواند در این انتخابات پیروز شود‪.‬‬ ‫برخالف یونان و اســپانیا در فرانسه‪ ،‬چپ گراها از‬ ‫وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند و باتوجه به عدم‬ ‫محبوبیت فرانسوا اوالند‪ ،‬رئیس جمهور برخاسته‬ ‫از حزب سوسیالیست فرانســه احتمال شکست‬ ‫چپ ها در انتخابات دور از ذهن نیست‪ .‬به نظر شما‬ ‫چپ های فرانسه چه سرنوشتی خواهند داشت؟‬ ‫اتفاقاتی که در کشــورهای اروپایی شاهد هستیم‬ ‫باتوجه به شــرایط سیاســی این کشــورها متفاوت اســت‪.‬‬ ‫فرانســوا اوالند با همان مشــکالتی که دولت یونــان با ان‬ ‫دست و پنجه نرم می کند‪ ،‬مواجه است و عمال به بسیاری از‬ ‫وعده هایی که در خالل مبارزات انتخاباتی در رابطه با بهبود‬ ‫شــرایط اقتصادی داده بود‪ ،‬نتوانســت عمل کند‪ .‬بنابراین‬ ‫محبوبیت اوالند به پایین ترین سطح در میان روسای جمهور‬ ‫فرانســه در جمهوری پنجم رسیده اســت و این احتمال که‬ ‫بتواند برای یک دور دیگر نیز درکاخ الیزه باقی بماند بسیار‬ ‫پایین است‪ .‬در فرانسه شاهد هستیم که راست افراطی در‬ ‫حال بهبود و ارتقای موقعیت خود اســت‪ .‬حزب جبهه ملی‬ ‫فرانســه که یک حزب راست افراطی اســت به رهبری ژان‬ ‫ماری لوپن توانسته موقعیت خود را در فرانسه بهبود بخشد‬ ‫و در انتخابات محلی نیز ارای خوبی را کسب کرد‪ .‬همچنین‬ ‫ماری لوپــن در انتخابا ‬ ‫ت پارلمانی اروپا نیز موفق به کســب‬ ‫کرســی شــد‪ .‬هم اکنون این تهدید وجــود دارد که احزاب‬ ‫راست و چپ میانه رو فرانســه نتوانند در انتخابات پارلمانی‬ ‫و ریاســت جمهوری پیش رو ارای الزم را کســب کنند و این‬ ‫مرتضــی مکــی‪ ،‬کارشــناس مســائل اروپــا در‬ ‫گفت گویی بــا مثلث بــه بررســی دالیل پیــروزی و‬ ‫شکست احزاب چپ در کشورهای اروپایی پرداخت‪.‬‬ ‫مکی عمده ترین دلیل پیروزی احزاب دست چپی در‬ ‫کشورهایی چون اسپانیا و یونان را بحران اقتصادی‬ ‫و رویگردانی مردم از سیاســت های ریاضتی عنوان‬ ‫کرد‪ .‬همچنین به گفته این کارشناس‪ ،‬چپ افراطی‬ ‫که در یونان و اســپانیا با ان مواجه هســتیم‪ ،‬بیشتر‬ ‫به گرایش های ضداروپایی اش شناخته شده است‪.‬‬ ‫یعنی انها به شدت با سیاست های ریاضتی که اغلب‬ ‫از سوی المان به دیگر اعضای اتحادیه اروپا تحمیل‬ ‫می شــود‪ ،‬مخالف هســتند و خواســتار تعدیل این‬ ‫سیاست ها هستند‪ .‬او موقعیت سوسیالیست های‬ ‫فرانســه را نیــز نامطلوب توصیــف و تاکیــد کرد در‬ ‫فرانســه راســت افراطــی در حــال بهبــود و ارتقای‬ ‫موقعیت خود است‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫شعارهاییکه رنگ می بازند‬ ‫فرجیراددرگفت وگوبامثلث‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فرشاد گلزاری ‬ ‫خبرنگار‬ ‫چه دالیلی را می شود برای عدم موفقیت چپگراها‬ ‫در اروپا بر شــمرد؟ اصــوال مبدا این بحــث از چه‬ ‫تاریخی اغاز شد؟‬ ‫تا زمانی که شوروی وجود داشــت‪ ،‬احزاب چپ یا‬ ‫تندروها به ویژه کمونیست ها در اروپا فعال بودند‪ .‬خصوصا در‬ ‫فرانسه و جنوب اروپا فعال بودند و برخی از کشورهای شمال‬ ‫اروپا یک نگاه شبه سوسیالیستی به جامعه داشتند‪ .‬چپ ها در‬ ‫ان موقع برای خود جایگاهی داشتند و در هر انتخاباتی هم به‬ ‫ایفا ی نقش سیاسی می پرداختند و در برخی اوقات مشاهده‬ ‫می شــد که رای باالیی هــم می اوردند‪ .‬از زمان فروپاشــی‬ ‫شوروی در ســال ‪ 1991‬میالدی جریان چپ در اروپا ضربه‬ ‫خورد که البته این موضوع امری طبیعی بود چراکه با شکست‬ ‫سوسیالیست و کمونیسم مردم هم به این فکر کردند که اگر‬ ‫این تفکر در کشورهای ما در نتیجه نداد چگونه در کشورهای‬ ‫دیگر می تواند نتیجه بدهد ؟!‬ ‫البته احزاب سوسیالیســت در اروپا فعال بودند‪ .‬یعنی‬ ‫احزاب سوسیالیست معتدل و احزاب چپ و تندرو که بیشتر‬ ‫احزاب کمونیسم بودند در موقعیت جغرافیایی اروپا مشغول‬ ‫ فعالیت بودند‪ .‬پس از فروپاشی شوروی این احزاب مقداری‬ ‫در اروپای شرقی و کشورهایی مانند بلغارستان‪ ،‬مجارستان و‬ ‫بالکان فعالیت داشتند که البته این روند هم ضعیف شده بود‪.‬‬ ‫زمانی که کمونیسم شوروی یا روسیه جدید به رهبری اقای‬ ‫زوگانف نتوانســت با روی کار امــدن والدیمیر پوتین قامت‬ ‫راســت کند‪ ،‬تدریجا به حاشیه رانده شــدند و اخباری هم از‬ ‫انها منتشر نمی شد‪ .‬هر چن د بعضی از انها به صورت انفرادی‬ ‫در پارلمان ها فعال بودنــد‪ ،‬اما نقش چندانــی در حاکمیت‬ ‫نداشــتند‪ .‬البته در این دوره احزاب سوسیال دموکرات‪ ،‬در‬ ‫چند مقطع در اروپــا روی کار امدند ‪ ،‬مثال در اســپانیا بعد از‬ ‫سال‪ 1991‬میالدی فعال شــدند‪ ،‬همچنین در ایتالیا برای‬ ‫یک بار حکومــت را در اختیار گرفتند و درکشــورهای دیگر‬ ‫‪4‬‬ ‫خیزش احــزاب چپگــرا در کشــورهای اروپایی‪،‬‬ ‫چالش جدیدی اســت که قاره ســبز را با مشکل مواجه‬ ‫کرده اســت‪ .‬مشــکلی مانند یونان که امروزه اینده ای‬ ‫مبهم را بــرای دیگر کشــورهای عضو اتحادیــه اروپا‬ ‫به وجــود اورده اســت‪ .‬پس از فروپاشــی شــوروی‪،‬‬ ‫امید می رفت تــا جایگاهی حداقلی بــرای چپگراها در‬ ‫ساختار سیاســی اروپا به وجوداید که عکس این عمل‬ ‫صورت گرفت‪ .‬از این رو مثلث در گفت وگو با عبدالرضا‬ ‫فرجی راد‪ ،‬اســتاد دانشــگاه و سفیر اســبق ایران در‬ ‫مجارستان و نروژ به بررسی دالیل ناکامی جریان چپ‬ ‫در اروپا پرداخته است‪.‬‬ ‫هم فعال بودنــد‪ .‬پس از ان احــزاب سوسیالیســت در هر‬ ‫انتخاباتی ارا ی قابل قبولی را با مشقت و زحمت فراوان کسب‬ ‫می کردند یا اینکه به صورت احزاب کوچکتر در می امدند که‬ ‫مجبور بودند با احزاب دیگر ائتالف کننــد‪ ،‬یعنی ان چیزی‬ ‫که هم اکنون در المان شــاهد ان هســتیم‪ .‬در زمان فعلی‬ ‫سوسیالیســت ها در فرانســه روی کار امده اند که وضعیت‬ ‫نامناسبی را دارند‪.‬بعد از رکود اقتصادی در اروپا که مبداء ان‬ ‫امریکا بود و به قاره سبز کشیده شد و به انگلیس رسید که البته‬ ‫بحران مسکن هم در ان دخیل بود‪ ،‬وضعیت اقتصادی مردم‬ ‫در اروپا با مشکل مواجه شد و رشد اقتصادی کاهش پیدا کرد‬ ‫و در امتداد ان شــاهد رکود و افزایش بیکاری بودیم در واقع‬ ‫قدرت خرید مردم در اروپا کاهش پیدا کرد‪ .‬این مساله باعث‬ ‫شــد تا در بعضی از کشــورهایی که وضعیت نامناسب تری‬ ‫داشتند و اقتصادشان ضعیف تر بود‪ ،‬مانند کشورهای اروپای‬ ‫جنوبی که یونان‪ ،‬ایتالیا و اسپانیا جز ئی از ان هستند‪ ،‬احزاب‬ ‫چپ مجددا از نارضایتی های مردم به نفع خود استفاده کنند‬ ‫و شعارهایی را انتخاب کنند و به یک موفقیت نسبی برسند‪.‬‬ ‫یعنی چپگراها در یونان موفق بودند؟‬ ‫به صورت مطلق نمی توانیم بگوییم‪ .‬چراکه وضعیت‬ ‫اقتصادی و سیاسی در یونان مقدا ری با کشورهای اتحادیه‬ ‫اروپا و کشورهای حوزه یورو متفاوت است‪ .‬به بیانی ساده تر‬ ‫باید گفت کــه یونانی ها مردمانی هســتند کــه بریز و بپاش‬ ‫انها بیشــتر از مردمان کشورهای دیگر اســت و نتوانستند ‬ ‫اقتصادشان را سر و ســامان بدهند و ان چیزی که اتحادیه‬ ‫اروپا از انها می خواست محقق نشد‪ .‬بدهی های زیادی را به‬ ‫بار اوردند و این باعث شد که نتوانند این بدهی ها را به صندوق‬ ‫بین المللی پــول‪ ،‬بانک مرکزی اروپا و برخی از کشــورهای‬ ‫اروپایی پرداخت کنند‪ .‬در نتیجه فشار اقتصادی به مردم وارد‬ ‫شد‪ ،‬درامدها کم شد و سرمایه گذاری در یونان کاهش پیدا‬ ‫کرد و بیکاری سیر صعودی تری را به خود گرفت‪.‬‬ ‫در اینجا بود که احزاب تندرو توانستند از این موضوع‬ ‫اســتفاده کنند و حکومت را به دســت بگیرنــد‪ .‬این احزاب‬ ‫چپ در یونان و نقــاط دیگر فرصتی را به دســت اورده اند تا‬ ‫بتوانند بعد از ‪ 20‬ســال که سوسیالیســم به رهبری شوروی‬ ‫شکست خورده است‪ ،‬روی کار بیایند‪ .‬اگر یونانی ها در طرح‬ ‫خودشان موفق شوند‪ ،‬ممکن است این طرح ها به کشورهای‬ ‫دیگر اروپا خصوصا در جنوب این قاره و همچنین کشورهایی‬ ‫مانند ایتالیا‪ ،‬اســپانیا‪ ،‬پرتغال و برخی از کشورهای اروپای‬ ‫شــرقی هم ســرایت کند‪ .‬اما اعتقاد من این اســت چپ ها‬ ‫نمی توانند موفق شوند‪ .‬راهی که اقای الکسیس سیپراس‪،‬‬ ‫نخســت وزیر چپگرای یونان در پیش گرفتــه‪ ،‬به موفقیت‬ ‫ختم نخواهد شــد‪ .‬در واقع راهی که ایشان در پیش گرفته‬ ‫اســت اینده نامعلومی را در محدوده ارزی اروپا برای یونان‬ ‫ی که پس از چهار دهه در یونان‬ ‫رقم خواهد زد و این رفراندوم ‬ ‫برگزار شد‪ ،‬یک ریسک و قماری بود که اقای سیپراس به ان‬ ‫دست زد و ممکن است با این قمار در کوتاه مدت احساساتی‬ ‫را تحریــک کند امــا در دراز مدت و میان مــدت امکان این‬ ‫موضوع وجود دارد که حکومت را از دســت بدهد و مردمی‬ ‫ که برای رسیدن به هدف خود امده بودند‪ ،‬نتوانند مطالبات‬ ‫خود را به دست بیاورند و مجبور به پرداخت بدهی ها شوند‪.‬‬ ‫در این حالت وضعیت استراتژی احزاب راستگرا‬ ‫در اروپا به چه صورت خواهد بود؟‬ ‫احزاب راست در اروپا‪ -‬که در اکثرکشورهای اروپایی‬ ‫روی کار هستند ‪ -‬درصدد ان هستند تا شدیدا با تفکر چپ تندرو‬ ‫مقابله کنند که در یونان به اوج خود رسیده است‪ .‬بنده معتقدم‬ ‫در جلساتی که رهبران اروپایی با یکدیگر خواهند داشت‪ ،‬این‬ ‫مساله را مورد بررســی قرار خواهند داد و تصور نمی کنم که‬ ‫انها در مقابل دولت چپگرای یونان سر خم کنند و بی شک با‬ ‫ان مقابله خواهند کرد‪ .‬به گونه ای که در هفته گذشته رئیس‬ ‫وزرای اقتصادی حــوزه یورو نتیجه همه پرســی در یونان را‬ ‫تاســف انگیز اعالم کرده که مدلی از تهدید غیر مستقیم در‬ ‫بیانات وی کامال ملموس و مشــهود بود کــه طبعا وضعیت‬ ‫یونان را مطلوب جلــوه نخواهد داد‪ .‬ا و تاکیــد کرده بود که‬ ‫برای اصالح یونــان باید ریاضت های ســخت تری اعمال‬ ‫شــود‪ .‬حتی صدر اعظم المان و معاون وی هــم در همین‬ ‫راســتا اظهارنظرکردند‪ .‬یعنی رهبران راســتگرا به هیچ وجه‬ ‫نمی خواهند تا امتیازاتی به چپگراها داده شــود تا بتوانند از‬ ‫این راه جلوی بدعت هایی که امــکان دارد در اروپا به وجود‬ ‫حمایت چپ نو از خرده بورژوازی‬ ‫گفت وگوی مثلث با داور شیخاوندی‬ ‫‪5‬‬ ‫در حالی که مردم برخی از کشــورهای اروپایی از‬ ‫سیاست های ریاضت اقتصادی تحمیلی اتحادیه اروپا‬ ‫و از سوی دیگر بانک جهانی به ستوه امده اند‪ ،‬رای خود‬ ‫را به صندوق گروهای چپگرا ریختند تا از سیاست های‬ ‫اقتصــادی و سیاســی گروه های راســتی کــه خیری‬ ‫برای انها نداشــتند فاصله بگیرند‪ .‬پیروزی گروه های‬ ‫چپگرا از یونان اغاز شد و لرزه های ان به اسپانیا رسید‬ ‫به طوری که مردم این کشــور نیز بنا بــه دعوت احزاب‬ ‫چپ بــه خیابان هــا امدند و نســبت به سیاســت های‬ ‫ریاضت اقتصادی اعتراض کردند‪ .‬ظهور گروه های نو‬ ‫هر چند از دهه ‪ 60‬و ‪ 70‬اغاز شده و در بسیاری از دوران ‬ ‫با نوسانات بســیاری همراه بوده است اما شکل گیری‬ ‫دوبــاره انها در حــال حاضر موجــی از نگرانــی را برای‬ ‫اعضای اتحادیــه اروپا به دنبــال داشــته به طوری که‬ ‫موجب ایجاد عکس العمل هایی در اتحادیه اروپا شده‬ ‫است‪ .‬بسیاری معتقدند که ظهور و قدرت گرفتن این‬ ‫احزاب در اروپا موجب افزایش نفوذ انها و از سوی دیگر‬ ‫خطر و تهدیدی برای اتحادیه اروپا و اهداف ان اســت‬ ‫اما برخی دیگر گروه هــای چپ نو را چالــش مهمی در‬ ‫عصر حاضر تلقی نمی کنند زیرا این تفکر را التقاطی از‬ ‫نظرات مختلف می دانند که نمی تواند از جنبه تئوریک‬ ‫فراتر رود و به حل مسائل مردم بپردازد‪ .‬برای پاسخ به‬ ‫این سوال ها با دکتر داور شیخاوندی‪ ،‬جامعه شناس به‬ ‫گفت وگو پرداختیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫علت پیروزی گروه های چپ نو در یونان و اسپانیا‬ ‫چیســت‪ .‬ایا ایــن گروه ها در پاســخ بــه نیازهای‬ ‫اجتماعی مردم شکل گرفته اند؟‬ ‫چپ های جدیــد براســاس اوضــاع و احوالی که‬ ‫کشورها دارند‪ ،‬شکل گرفتند و هدف از تشکیل این گروه ها‬ ‫در ساختار اجتماعی و سیاسی برخی کشورها و پیروز شدنشان‬ ‫اول انحطاط اقتصادی و ضعف دولت ها در حل مشکالت‬ ‫اقتصادی بوده و امــا علت دیگر پیگیــری نیازهای مردم و‬ ‫نزدیکی خواسته های اعضای جامعه با نظریات انهاست‪.‬‬ ‫چپ کالسیک بیشتر وابسته به نظریات کارل مارکس‬ ‫بوده که تحقق عملــی ان در اتحاد جماهیر شــوروی بوده‬ ‫اســت اما چپ های نو بــا وجود نزدیــک دانســتن خود به‬ ‫نظریا ت مارکس اما انچنان در این مســیر حرکت نمی کنند‪.‬‬ ‫در شکل گیری چپ نو بار دیگر بحث اقتصادی حائز اهمیت‬ ‫است‪ .‬به این دلیل است که جوامع اروپایی با وجود دارا بودن‬ ‫تجربه لیبرالیسم در فضای سیاسی و اجتماعی خود به این‬ ‫سمت و سو روی اوردند‪ .‬از ســوی دیگر یکی از علل ظهور‬ ‫این گروه های چپ نو کمرنگ شدن فعالیت های گروه های‬ ‫کمونیســتی یا کارگری اســت‪ .‬با وجود انکــه مارکس جزو‬ ‫تئوریسین هایی بوده که بحران اقتصاد جهانی را پیشاپیش‬ ‫پیش بینی کرد اما اکنون حضور احزاب کمونیست در عرصه‬ ‫سیاسی و اجتماعی کشورها بسیار کم شده است‪ .‬به طوری‬ ‫که در برخی از کشورها اسم احزاب کمونیست را به کارگری‬ ‫برگرداندند‪ .‬بنابراین امروز کشــورها ی نادری مانند فرانسه‬ ‫هستند که همچنان حزبی به نام کمونیست دارند اما مساله‬ ‫مهمتر ان است که این احزاب دیگر رونقی ندارند‪ .‬زیرا انها‬ ‫در گذشته نمایندگان بسیاری داشــتند اما اکنون این گونه‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫در هر حال بحران اقتصادی جهان از یک سو و جهانی‬ ‫شدن زندگی روزمره مردم وضعیت جدیدی را پدید اورده که‬ ‫مسائل را در هم تنیده کرد‪ .‬به همین مناسبت کشورهایی که‬ ‫در بحران اقتصادی صدمه دیدند _ بــا وجود اینکه تا حدی‬ ‫در این دوران اقتصاد خــود را ترمیم کردنــد_ به گروه های‬ ‫چپ گرایش پیدا کردند‪ .‬به عنوان مثال در اســپانیا در ابتدا‬ ‫گروه های سوسیالیســت دارای قدرت بودند اما در دوره بعد‬ ‫انها شکســت خوردند اما حاال شاهد شــکل گیری احزاب‬ ‫چپ جدید در این کشور هستیم‪ .‬بنابراین مردم به دیدگاهی‬ ‫رای می دهند که بتواند مســائل اقتصادی انها را حل کند‪.‬‬ ‫از انجایی که تئــوری گروه های چپ جاذبه بیشــتری برای‬ ‫مردم دارد شــاهد موفقیت انها درکشــورهایی هســتیم که‬ ‫مشــکالت اقتصادی زندگی مردم را به تنگ اورده اســت‪.‬‬ ‫به خصــوص در حال حاضر که کشــورهایی ماننــد یونان و‬ ‫اسپانیا به دلیل سیاســت های ریاضت اقتصادی وضعیت‬ ‫بسیار بدی پیدا کرده اند‪ ،‬گرایش مردم به این دیدگاه بیشتر‬ ‫شده است چون انها خواستار رفع مشکالت هستند بنابراین‬ ‫سعی می کنند با انتخاب این گروه ها وضعیت معیشت خود‬ ‫را بهتر کنند‪ .‬در اســپانیا هنگامی که غیرسوسیالیست ها در‬ ‫صدرکار قرار گرفتند چون دوران بحرانی را این کشور سپری‬ ‫می کرد و انها نتوانستند به شعارها و اهداف خود جامه عمل‬ ‫بپوشانند بنابراین نتوانستند مسائل اقتصادی مردم و از همه‬ ‫مهمتر مشکل بیکاری در این کشــور را حل کنند بنابراین با‬ ‫شــکل گیری احزاب چپ جدید در این کشــور و شعارهای‬ ‫تازه نظر مردم تغییر پیدا کرد‪ .‬از انجایی که شهروندان اکثر‬ ‫کشــورهای اروپایی خواستار کشــوری دموکراتیک هستند‬ ‫بنابراین شــاهد احیای احزاب چپ نوینی هستیم که سعی‬ ‫دارند به اصالح کاپیتالیسم بپردازند‪.‬‬ ‫ویژگی عمده این گروه ها چیست؟‬ ‫ویژگی عمده این گروه ها را می توان تفکر التقاطی‬ ‫بین الملل‬ ‫اید را بگیرند و به نوعی درصدد هســتند تا یونانی دیگر پدید‬ ‫نیاید‪ .‬بنابراین باید بگویم که جناح چپ در یونان از این طریق‬ ‫به موفقیت نخواهد رسید و چپ در اروپا ممکن است در یک‬ ‫مقطع کوتاهی از این وضعیت اقتصادی نا امید کننده در قاره‬ ‫اروپا استفاده کند و بر سر کار بماند اما این دوره هم مقطعی‬ ‫بوده و فروکش خواهد کرد‪.‬‬ ‫در ماه های اخیر خصوصا پــس از انتخابات اخیر‬ ‫مجلس عوام بریتانیا ما شــاهد این هســتیم که‬ ‫حزب محافظه کار و شخص دیوید کامرون بر این‬ ‫موضوع اصرار دارند که می بایست از اتحادیه اروپا‬ ‫خارج شوند‪ .‬دلیل اینکه در انگلستان احزاب غیر‬ ‫از چپگراهــا روی این موضوع پافشــاری می کنند‬ ‫چیست؟‬ ‫در بحث انگلستان باید بگویم حزب راست بریتانیا‬ ‫که هم اکنون بر سرکار اســت‪ ،‬بیشتر از حزب کارگر که چپ ‬ ‫میانه به حساب می اید به سمت فرا اتالنتیک متمایل است‪.‬‬ ‫در واقع انگلیس به چند علت در تردید است که در حوزه یورو‬ ‫و اتحادیه بماند یا نه‪ .‬انگلیس دقیقــا می داند که اگرکامال‬ ‫در اتحادیه اروپا ادغام شود‪ ،‬به عنوان یک ابر قدرت گذشته‬ ‫تحت ســایه المان قرار می گیرد و این از لحاظ روانی برای‬ ‫انگلیسی ها خوشایند نیست‪ .‬در وضعیت فعلی حرف اول را‬ ‫اقتصاد می زند و باید گفت که المان حرف اول را در اتحادیه‬ ‫ارو پا از این حیث می زند‪ ،‬یعنی اقتصادش از همه کشورهای‬ ‫اتحادیه جلوتر است‪ .‬از سمت دیگر باید دانست که‪ 60‬درصد‬ ‫ســرمایه گذاری های داخل انگلستان مربوط به اروپا است‪.‬‬ ‫یکی از دالیلی که انگلیســی ها می خواهند از اتحادیه فرار‬ ‫کنند این است که انها می خواهند به موازات ایاالت متحده‬ ‫خود را به قطب دوم جهان تبدیل کنند‪ .‬به گونه ای که اگر به‬ ‫جنگ های عراق و افغانستان نگاهی بیندازیم‪ ،‬می فهمیم‬ ‫دومین کشــوری که پــس از امریــکا باالترین امــار اعزام‬ ‫نیروهای مســلح را به خود اختصاص داده بود‪ ،‬انگلســتان‬ ‫است‪ .‬انگلستان نمی خواهد این وضعیت تغییر کند‪.‬‬ ‫مساله دیگر این است که نگاه بریتانیا خصوصا دیدگاه‬ ‫کامرون تماما به دست و چشــم امریکاست‪ .‬در واقع متحد‬ ‫اصلی او امریکاست و احساس می کند که باید به واشنگتن‬ ‫نزدیک شــود و اگر داخل اتحادیه شــوند مجبور به رعایت‬ ‫یک ســری از اصول خواهند بود که بحــث پایبندی به یورو‬ ‫هم در این بین خواهد امد‪.‬اما حزب کارگر بریتانیا که چپگرا‬ ‫است هم تمایلی به جدایی از اتحادیه ندارد و ان را مشروط‬ ‫اعالم کرده است‪ .‬در این خصوص هم باید بگویم که جدایی‬ ‫بریتانیا از اتحایه به نظرم نوعی شعار تبلیغاتی بود که توسط‬ ‫کامرون و حزبش داده شد‪.‬‬ ‫ارزیابی تان از اینده چپ ها در اروپا چیست؟‬ ‫من به این موضوع معتقد نیســتم که تفکرات چپ‬ ‫می توانــد در دراز مــدت و میان مــدت در اروپا باقــی بماند‪.‬‬ ‫ممکن است چپ بتواند در اروپا از وضعیت نامناسب بعضی از‬ ‫کشورهای اروپایی استفاده کند و احساسات مردم را برانگیزد‬ ‫اما شعارهایی که از سوی انها مطرح می شود به سرعت رنگ‬ ‫می بازد و به ضرر خودشان می شود‪ .‬مثال اگر چپ ها در یونان‬ ‫بخواهند به شعارهایشــان در دراز مــدت و میان مدت ادامه‬ ‫دهند قطعا انها هم زمین خواهند خورد و حتی به اخر دوره مقرر‬ ‫نخواهندرسیدوائتالفازیکدیگرشکافتهشدهوجدامی شود‬ ‫و تا مدت ها چپگراها نخواهند توانست در اتن سر خود را باال‬ ‫بگیرند‪ .‬در کشورهای دیگر هم ممکن است حزب چپ میانه‬ ‫در پرتغال‪ ،‬اسپانیا و ایتالیا روی کار بیایند اما باتوجه به اینکه‬ ‫همکاری های کمتری از سوی قدرت های مهمتر اروپایی با‬ ‫انها صورت می گیرد‪ ،‬طبیعتا چپ ها نتوانسته اند دوره شان را‬ ‫به اتمام برسانند یا حداقل در انتخابات بعدی پیروز نخواهند‬ ‫شد‪.‬بنابرایناگرمنظوراحزابچپتندروباافکارسوسیالیستی‬ ‫و گاهی کمونیستی اســت‪ ،‬باید بگویم که اعتقادی در اینکه‬ ‫بتوانند جای پای خود را در جهان محکم کنند‪ ،‬ندارم‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫انها دانست به طوری که در این گروه ها شاهد کنار گذاشتن‬ ‫برخی از تفکرات چپ های کالسیک هستیم مثال در اسپانیا‬ ‫چپ های جدید دیگر در زمینه جدا شدن اسپانیا از اتحادیه‬ ‫اروپا یا تفکرات ضد اروپایی ســخن نمی گویند بلکه راه حل‬ ‫مشکالت اقتصادی کشور خود را در ابعاد فراملی می بینند‪.‬‬ ‫در یونان نیز شــاهد ان هســتیم که به دلیل سیاســت های‬ ‫ریاضت اقتصادی تحمیل شده توسط اتحادیه اروپا مردم به‬ ‫ستوه امده اند‪ .‬از سوی دیگر چرخ های اقتصادی این کشور‬ ‫با وام های اتحادیه اروپا در حال گردش است به همین دلیل‬ ‫شاهد روی اوردن مردم به احزاب چپ جدید هستیم‪ .‬در واقع‬ ‫شــاخصه هایی که گروه های چپ جدید انتخاب کردند نیز‬ ‫در انتخاب انها توسط مردم تاثیر بسزایی دارد‪ .‬انها با دادن‬ ‫شعارهایی که به طور اخص بر مســائل اقتصادی و رفاهی‬ ‫مردم تاکید دار د به قدرت رسیدند‪ .‬در این میان انها عالوه بر‬ ‫اینکه بر برابری افراد در حقوق اقتصادی تاکید دارند به حقوق‬ ‫سیاســی نیز توجه خاصی دارند و در این عرصه انها طرفدار‬ ‫تقسیم قدرت و منافع به طور مساوی میان مردم هستند‪.‬‬ ‫بنابراین این گروه ها در کشورهایی در حال رشد هستند‬ ‫که نگاه مردم به اقتصاد و حل مشــکالت اجتماعی است‪.‬‬ ‫بنابراین در کشوری مانند فرانسه که پیشینه بسیاری در احزاب‬ ‫کمونیســت یا کارگری دارد‪ ،‬نمی توانیم چندان شــاهد این‬ ‫اتفاق باشیم‪ .‬علت این موضوع نیز ان است که مردم فرانسه‬ ‫در سال های گذشته از حزب کمونیست و سوسیالیست روی‬ ‫برگرداندند بنابراین در اینده نیز شاهد به قدرت رسیدن احزاب‬ ‫راست خواهیم بود‪ .‬در هر صورت یکی از موضوعات مطرح‬ ‫در اندیشــه چپ نو توجه به بحران های اقتصادی اســت‪.‬‬ ‫از انجایی که بحران اقتصادی معمــوال بحران اجتماعی را‬ ‫به وجود می اورد شاهد بروز و ظهور این گروه ها هستیم‪ .‬در‬ ‫هر صورت اینکه در برخی از کشورهای اروپایی شاهد قدرت‬ ‫گرفتن گروه های چپ هستیم به دلیل ضعف های ایجاد شده‬ ‫در ساختار قدرت است که تاثیر مستقیمی درون جامعه دارد‪.‬‬ ‫این گروه ها و احزاب چــپ جدید با گروه های چپ‬ ‫کالسیک چه تفاوت هایی دارند؟‬ ‫اصوال نســل جدیــد چپ هایــی که امروز شــکل‬ ‫گرفته انــد تمنیــات و تقاضاهای دیگــری دارند کــه با ان‬ ‫وضع ســابق سوسیالیســم تفاوت هایی دارد‪ .‬انچه ویژگی‬ ‫این گرایش فکری در شــرایط کنونی محســوب می شود‪،‬‬ ‫بهره گیــری انهــا از عقب ماندگــی جنبش هــای کارگری و‬ ‫کمونیستی در ســال های اخیر است‪ .‬با این حال گروه های‬ ‫چپ جدید بــه دلیل انکه قــدرت عملی در جامعه نداشــتند‬ ‫به لحاظ نظری ناتوان هســتند‪ .‬با این حال نئومارکسیســم‬ ‫کماکان زنده است یا به معنای دیگر مارکس مرده است اما‬ ‫افکارش در جامعه جنب و جوش دارد‪.‬‬ ‫امــا موضوع مهــم تفکــر التقاطی این گروه هاســت‬ ‫به طوری کــه چپ نو از ســویی با احزاب دســت راســتی و‬ ‫نهادهای سرمایه داری دارای زاویه است اما در سویی دیگر‬ ‫شــاهد نزدیک شــدن این تفکرات به نظام ســرمایه داری‬ ‫هستیم‪ .‬اما از سوی دیگر به مخالفت قاطع با چپ کالسیک‬ ‫یعنی احزاب کمونیست و سوسیال دموکرات می پردازد‪ .‬انها‬ ‫گرچه در بسیاری از مسائل خود را پیرو مارکسیسم می دانند‬ ‫اما همواره از زمــان پیدایش تا به امروز هرگــز در چارچوب‬ ‫جهان بینی مارکسیسم کار نکرده اند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر نباید فراموش کنیم که با رشد ارتباطات‬ ‫الکترونیکی زندگی مردم تغییر پیدا کرده است بنابراین تاثیر‬ ‫فن اوری اطالعات و توسعه زیرســاخت ها و مکانیزه شدن‬ ‫برنامه ها و انجام وظایف کارکنان در شــرکت ها نیز در تغییر‬ ‫نظریات و دنبال کردن انها در جامعه از سوی مردم تاثیر دارد‪.‬‬ ‫در هر صورت در حال حاضر با وجود رشد دانش و تکنولوژی‬ ‫از یک سو و کاهش مشــاغل دستی شــاهد ان هستیم که‬ ‫بحث ارزش افزوده کار یا کار اضافی نیز دیگر همانند سابق‬ ‫دیده نمی شود‪.‬‬ ‫زیــرا ایــن یکــی از موضوعاتی اســت که از ســوی‬ ‫مارکسیست های کالسیک دنبال می شــد اما حاال با تغییر‬ ‫در مبنای ایجاد ارزش افزوده در ســازمان ها شاهد به وجود‬ ‫امدن کارکنان با دانش باال هستیم که جایگاه مهم ‬ ‫ی در این‬ ‫سیســتم ها یافته اند‪ .‬بنابراین تاثیر تکنولوژی بر مناســبات‬ ‫کار امروز بسیار چشمگیر است بنابراین این موضوع مدنظر‬ ‫گروه های چپ نو نیز هســت و برهمین اساس انها به دنبال‬ ‫موضوعاتی چون کاهش بیکاری و افزایش اشتغال در جامعه‬ ‫می روند و دیگر بر موضوع استثمار تمرکز نمی کنند‪.‬‬ ‫خیلی ها معتقدند چپ هایی که در حال حاضر شکل‬ ‫گرفته اند بسیار رادیکال هســتند‪ .‬ایا این گروه ها‬ ‫سعی دارند سنت های گذشته را زنده کنند؟‬ ‫مارکسیسم با تکیه بر پرولتاریا سعی داشت براساس‬ ‫احزاب کارگری قدرت را به دست گیرد‪ .‬تحوالت طبقات نیز‬ ‫در پیروزی انها و گرفتن قدرت از کاپیتالیســم تاثیر بســیار‬ ‫زیادی داشت‪ .‬اما همانطور که اشــاره کردم با الکترونیک‬ ‫شدن بازوهای تولید این موضوع دیگرهمانند گذشته مطرح‬ ‫نیســت بنابراین تکیه بر نیروی پرولتاریا منتفی شده و امروز‬ ‫تکیه اصلی بر طبقه متوســط اســت‪ .‬در وضعیت کنونی با‬ ‫الکترونیکی شدن ابزار تولید شاهد شکل گیری منافع جدید‬ ‫طبقات هستیم که نقش تعیین کننده ای در این باره دارد‪.‬‬ ‫بنابرایــن همیــن موضــوع جهت گیــری افــراد را در‬ ‫اجتماعــات مختلف به خصوص کشــورهای صنعتی تغییر‬ ‫داده و به همین دلیل شاهد شکل گیری گروه های چپگرای‬ ‫جدیدی هستیم که دیگر شعارش حمایت از پرولتاریا نیست‬ ‫و بیشــتر به دلیل حمایــت فعالیت توده هــای غیر کارگری‬ ‫به ویژه اقشار خرده بورژوایی شکل می گیرد و گسترش پیدا‬ ‫می کند‪.‬بنابراین ایــن گرایش فکری محصــول و فراورده‬ ‫فعالیت طبقات و اقشار خرده بورژوا یا به بیانی اقشار متوسط‬ ‫جامعه است‪ .‬به همین دلیل اســت که امروز طبقه ناراضی‬ ‫در کشورهایی چون یونان‪ ،‬اســپانیا و‪ ...‬به احزاب چپ نو‬ ‫رای می دهند زیرا این طبقه منافع خود را در خطر می بینند و‬ ‫به دلیل سیاست های این گروه ها به دنبال احقاق حق خود‬ ‫می روند‪ .‬این طبقه متوسط یا به قول معروف خرده بورژوا از‬ ‫جهت وضع اجتماعی و ســمت گیری سیاسی هر چند یک‬ ‫وجهه انتقادی نسبت به سیاست های اقتصادی و سیاسی‬ ‫را مدنظر دارد اما از ســوی دیگر محافظه کار اســت و هیچ‬ ‫نزدیکی به گروه های باالدستی و پایین دستی خود ندارد‪.‬‬ ‫این گروه با وجود انکه توانسته در برخی کشورها‬ ‫قدرت را به دست بگیرد تا چه اندازه موفق ارزیابی‬ ‫می شود؟‬ ‫با توجه به نوسانات بسیار زیادی که گروه های چپ‬ ‫نو داشتند‪ ،‬می توان گفت انها همچنان به دنبال‬ ‫کسب هویت هستند‪ .‬از انجایی که این گروه ها‬ ‫انعکاس یک ضرورت و نیاز نیستند بلکه ناشی‬ ‫از ضعف و مشــکالتی هســتند که در جامعه و‬ ‫به خصوص عرصه سیاســی وجــود دا رد و اگر‬ ‫نتوانند به ضعف های ایجاد شــده پاســخ دهند‬ ‫و انها را رفع کنند مسلم اســت که در ادامه راه دچار مشکل‬ ‫می شــوند‪ .‬از انجایی که این گروه ها با مشکالت عمده ای‬ ‫مواجه هستند انها وارث مشــکالت بسیاری هستند که اگر‬ ‫نتوانند با اقدامات و راهکارهای مثبــت اقتصادی و رفاهی‬ ‫ن بعد کنار گذاشته می شوند‪ .‬بنابراین‬ ‫انها را حل کنند در دورا ‬ ‫کشــورهایی در اروپا به ایــن گروه هــا روی اورده اند که با‬ ‫مشکالت اقتصادی بسیاری دسته وپنجه نرم می کنند‪.‬‬ ‫یونان یکی از ضعیف ترین کشورهای اروپایی‬ ‫به لحاظ اقتصادی و مالی اســت که بدهی خارجی‬ ‫بســیاری دارد‪ ،‬اســپانیا نیز همین وضعیت را دارد‪،‬‬ ‫بنابراین گروه های چپگرای نویی که در انها بر سرکار امده اند‬ ‫اگــر نتوانند ضعف هــای موجــود در ســاختار اقتصادی و‬ ‫اجتماعی خود را برطرف کنند‪ ،‬مســلم است که با بی مهری‬ ‫مردم روبه رو می شوند‪.‬‬ ‫بنابرایــن در صورتــی که ایــن گروه ها‬ ‫نتوانند تمنیات مردم را پاسخ دهند‪ ،‬نه تنها به‬ ‫زوال خود در قدرت می پردازند بلکه به زوال‬ ‫اندیشه خود در اروپا نیز کمک می کنند‪.‬‬ ‫تمایزپوپولیسم‬ ‫از سوسیالیسم‬ ‫دراروپاهمچنانجناحراستاکثریترادارد‬ ‫دکتر سعید خالوزاده‬ ‫‪6‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روی کار امــدن حــزب چپگــرای ســیریزا در یونان‬ ‫و سیاســت های انهــا در قبــال اتحادیه اروپــا موجب بروز‬ ‫عکس العمل هایی از سوی احزاب راســت میانه عمدتا در‬ ‫کشورهای شمال اروپا شده اســت‪ .‬مردم یونان که در پنج‬ ‫سال گذشته از سیاست ریاضت اقتصادی تحمیلی از سوی‬ ‫اتحادیــه اروپا‪ ،‬صنــدوق بین المللی پــول و بانک جهانی‬ ‫به ستوه امده بودند‪ ،‬با شــعارهای حزب چپگرا‪ ،‬به تقابل با‬ ‫سیاست های راستگرایانه رفتند‪.‬‬ ‫تحرک چپگرایان یونان‪ ،‬به اســپانیا نیز سرایت کرده‬ ‫و مردم این کشــور بــه دعوت حــزب چپ در اعتــراض به‬ ‫سیاست های ریاضت اقتصادی طی ماه های اخیر به دفعات‬ ‫به خیابان هــا امدند‪ .‬ظهور چــپ در جنوب اروپــا و حضور‬ ‫راســت در شــمال قاره‪ ،‬این ســوال را مطــرح می کند که‬ ‫ایا شــاهد شــکل گیری فضــای دوقطبی راســت‪ -‬چپ در‬ ‫اتحادیه اروپا هســتیم و قدرت در اروپا به سمت تقابل چپ‬ ‫و راست در حرکت است؟ یا اروپا در نهایت می تواند همانند‬ ‫دیگر چالش های بــزرگ تاریخ خود از جملــه بحران های‬ ‫اقتصادی‪ ،‬از این مســاله نیز عبور کرده و ان را در خود حل‬ ‫کند؟ برای پاســخ به این ســوال ها سعی می شــود در این‬ ‫مختصر توضیحاتی داده شود‪.‬‬ ‫به طــورکلی بایــد گفت کشــورهای اروپایــی عمدتا‬ ‫کشــورهای دموکراتیک هســتند و نظام هــای پارلمانی از‬ ‫اهمیت ویژه ای برخوردارند‪ .‬در همین چارچوب نیز احزاب‬ ‫موقعیت ویژه ای پیدا می کنند‪.‬‬ ‫انچــه در اروپــا روی داده و برخــی احــزاب چپگــرا‬ ‫به خصوص در یونان و اســپانیا قدرت گرفته اند‪ ،‬بی سابقه‬ ‫نیست‪ .‬هر از چندی اروپا به راست یا به چپ‪ ،‬یا راست میانه‬ ‫یا چپ میانه گرایش پیدا می کند‪ .‬پیروزی چپگرایان در دو یا‬ ‫سه کشور از جمله یونان و اسپانیا‪ ،‬بدان معنا نیست که اروپا‬ ‫به سمت چپ گرایش پیدا کرده است‪ .‬اتفاقا در برایند کلی‬ ‫و در ساختار اتحادیه اروپا با ‪ 28‬عضو‪ ،‬عمده ترین کشورها‪،‬‬ ‫کشورهایی هستند که به جناح راست یا راست میانه گرایش‬ ‫دارند و هنوز جناج چپ در اقلیت است‪.‬‬ ‫نکته قابل طرح این اســت که طی ســال های اخیر‬ ‫باتوجه به بحران اقتصادی ‪ -‬پولــی در اروپا به ویژه از زمان‬ ‫بحران اقتصادی سال ‪ 2008‬در امریکا که به حوزه مسکن‬ ‫و ســپس بخش مالی ســرایت کرد و در نهایت کل اقتصاد‬ ‫را در نوردیــد و در نهایت ســایر حوزه های اقتصــادی دنیا‬ ‫به خصــوص اتحادیــه اروپــا را محصور کــرد‪ ،‬دولت های‬ ‫محافظه کار و راســتگرا با کمی اقبال از ســوی شهروندان‬ ‫مواجه شــده و همزمان گرایــش به ســمت دولت های به‬ ‫اصطالح مردمی‪ ،‬بیشتر شد‪ .‬عمده ترین این گرایش ها را‬ ‫می توان در فرانسه مشاهده کرد‪ .‬بعد از شکست سارکوزی‬ ‫ جناح راســت یا گلیســت فرانسه‪ -‬سوسیالیســت ها پیروز‬‫شده و فرانســوا اوالند به عنوان یک سوسیالیست و چپگرا‬ ‫رئیس جمهور شــد‪ .‬البته این موضوع بــه معنای پیروزی یا‬ ‫موفقیت دولت سوسیالیســت در فرانسه نیست‪ ،‬زیرا دولت‬ ‫سوسیالیست فرانسه با مشکالت بســیار زیادی در عرصه‬ ‫اقتصادی و اجتماعی حتی بیشــتر از دوره سارکوزی مواجه‬ ‫است‪ .‬در کشــورهای دیگر نیز چنین دولت هایی برخاسته‬ ‫از شرایط دشــوار اقتصادی و مالی ایجاد شــدند‪ .‬در حال‬ ‫حاضر نیز دولت های چپگرا که عمدتا پوپولیستی هستند‪،‬‬ ‫به خصوص در یونان‪ ،‬بر سر کار امدند‪ .‬اما به نظر می رسد که‬ ‫این حرکت سطحی و ظاهری است و معنای عمیق حزبی و‬ ‫سیاسی ندارد‪.‬‬ ‫در واقع‪ ،‬دولت ها باتوجه به مشکالت عمده ای که از‬ ‫دولت های دیگر به انها رسیده‪ ،‬وارث مشکالت قبلی بوده و‬ ‫نمی توانند اقدامات و راهکارهای مثبت اقتصادی و رفاهی‬ ‫ارائه کنند و بنابراین دست به شعارهای پوپولیستی و مردم گرا‬ ‫و حرف های خوبی می زنند بــدون اینکه نتایج عملی مثبتی‬ ‫به دنبال داشته باشد‪ .‬مانند دولت کنونی چپگرای سیپراس‬ ‫در یونان که بعد از شــعارهای متعــدد متوجه توخالی بودن‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫انها شده است‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که به طورکلی کشورهای شمال‬ ‫اروپا از ســاختار بســیار قوی تری در زمینــه جامعه مدنی‪،‬‬ ‫دموکراســی و همینطور از لحاظ اقتصادی و رفاه اجتماعی‬ ‫برخوردار هستند‪ .‬این خود عامل بســیار مهمی برای مردم‬ ‫و شهروندان یک کشور است که به سمت چپ به خصوص‬ ‫چپ افراطی گرایش پیدا نکنند‪.‬‬ ‫اصوال مردم این کشــورها دید مثبتی نســبت به چپ‬ ‫ندارند‪ .‬به طور معمول گرایش به چپ و راســت افراطی در‬ ‫کشورهای عمدتا در جنوب اروپا مشاهده می شود که مسائل‬ ‫ژئوپلتیکی‪ ،‬جغرافیایی و طبیعی نیــز بر این رویکرد اثرگذار‬ ‫اســت‪ .‬ضمن اینکه از اقتصاد ضعیف تری نیز برخوردارند‪.‬‬ ‫یونان یکی از ضعیف ترین کشــورهای اروپایــی به لحاظ‬ ‫اقتصادی و مالی بوده که در حــال حاضر ‪ 320‬میلیارد یورو‬ ‫بدهی خارجی داشــته و به طور نســبی بدهکارترین کشور‬ ‫اروپایی است‪ .‬همچنین اســپانیا‪ ،‬پرتغال و حتی ایتالیا که‬ ‫صاحب قدرت بزرگ اقتصادی اروپاست اما با بدهی بسیار‬ ‫زیاد خارجی در حدود ‪ 2‬هزار میلیارد یورو مواجه است‪ .‬این‬ ‫میزان بدهی و مشــکالت اقتصادی در کشورهای شمال‬ ‫اروپا مشاهده نمی شود‪.‬‬ ‫از طرف دیگر‪ ،‬وجوهات مشترک بسیاری زیادی میان‬ ‫افراطیون اعم از چپ یا راست وجود دارد‪ .‬مهمترین ویژگی‬ ‫مشترک‪ ،‬مقابله و مبارزه با جناح میانه است‪ .‬چه راست میانه‬ ‫و چه چپ میانه به عنوان احزاب کالســیک‪ ،‬سنتی و بزرگ‬ ‫شناخته می شوند‪ .‬معموال احزاب قدرتمند و بزرگ‪ ،‬احزاب‬ ‫افراطی نیستند‪ .‬بنابراین منافع مشترکی انها را گردهم جمع‬ ‫می کند‪ .‬به همین دلیل نیز شــاهدیم چپ افراطی با راست‬ ‫افراطی در برخی موارد دیدگاه های مشــترکی پیدا کرده و‬ ‫علیه احزاب بزرگ و کالســیک که سابقه بیشــتری دارند‪،‬‬ ‫اقدام می کنند‪ .‬نمونه این رفتار را می توان در یونان مشاهده‬ ‫کرد که جناج چپگرای افراطی به پیروزی می رسد‪ .‬اما این‬ ‫پیروزی در حد بســیار محدودی بوده و ایــن اتفاق در اکثر‬ ‫کشورهای اروپایی روی نداده است‪.‬‬ ‫بعد از دهه هــا برای اولیــن بار یک دولــت چپگرای‬ ‫غیر میانــه در اروپا به قدرت رســیده و باتوجه بــه نارضایتی‬ ‫عمومی از تبعات بحران اقتصادی سال های اخیر چپگرایان‬ ‫امیدوارند که بتوانند مانند یونان در کشــورهای دیگر اروپا‬ ‫هم به پیروزی برسند‪ .‬در اســپانیا حزب پودموس که معنی‬ ‫ان «ما می توانیم» است‪ ،‬در نظرسنجی ها از دیگر احزاب‬ ‫پیش افتاده است‪.‬‬ ‫مردم یونان در رفراندوم‬ ‫روز یکشنبه ‪5‬ژوئیه به‬ ‫سیاست های ریاضتی اتحادیه‬ ‫اروپا «نه» گفتند و ‪۶۱ /۳۱‬‬ ‫درصد شرکت کنندگان در‬ ‫همه پرسی روز یکشنبه به شروط‬ ‫وام دهندگان بین المللی پاسخ‬ ‫منفی دادند‬ ‫سیاســت های ریاضت اقتصادی و فساد‪ ،‬نارضایتی‬ ‫بسیاری را در اســپانیا برانگیخته و حزب پودموس از زمان‬ ‫حضورش در سیاست اسپانیا توانسته با هدف قرار دادن این‬ ‫مسائل هواداران بسیاری جلب کند‪.‬‬ ‫موج چپگرایی در اروپا درحالی شدت گرفته که چند ماه‬ ‫قبل این راستگرایان بودند که توانستند در انتخابات پارلمانی‬ ‫اروپا کرســی های بیشــتری به دســت اورند‪ .‬بنابراین حاال‬ ‫شــکاف میان راســتگرایان در اتحادیه و حضور چپگرایان‬ ‫در دولت های اروپایی می تواند شــکاف سیاسی در اروپا را‬ ‫تشدید کند ؛ شکافی که دردسرهای فراوانی برای هواداران‬ ‫اتحادیه اروپا خواهد داشــت‪ .‬از طرفی باید در نظر داشت‬ ‫که تضعیف موقعیــت اقتصادی کشــورهای اروپایی طی‬ ‫سال های اخیر زمینه و شــرایط را برای نارضایتی از احزاب‬ ‫بزرگ راســت و میانه در کشــورهای اروپایــی فراهم کرد و‬ ‫بخشی از توده ها به سمت احزاب چپگرا و مردمی که بیشتر‬ ‫شــعارهایی را به نفع توده های مردم می دهند‪ ،‬گرایش پیدا‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫با این وجود به نظر می رســد پیروزی چپ ها‪ ،‬نه فقط‬ ‫اقتصاد که سیاست را در کشــورهای اروپایی تغییر خواهد‬ ‫داد و باید دید که این روند می تواند موج تقابل با اقلیت ها در‬ ‫غرب را مهار کند‪ .‬اروپا اما اکنون فراتر از بحران شکاف چپ‬ ‫و راست‪ ،‬با بحران امنیتی و نیز اختالف با روسیه نیز مواجه‬ ‫است‪ .‬بحران اوکراین به تازگی شــدت گرفته و اختالفات‬ ‫مســکو و واشــنگتن که به تعبیر گورباچــف‪ ،‬احیای جنگ‬ ‫سرد است‪ ،‬عمال اروپایی را قربانی کرده که زیر شدیدترین‬ ‫فشــارهای اقتصــادی اســت‪ .‬در ســال ‪ 2010‬میالدی‪،‬‬ ‫مردم اروپا درکشــورهای ایرلند‪ ،‬یونان‪ ،‬اســپانیا‪ ،‬فرانسه‪،‬‬ ‫المان‪ ،‬انگلیس‪ ،‬ایتالیا و برخی دیگر از کشورها به وضع بد‬ ‫اقتصادی‪ ،‬سیاســت های مالی اتحادیه اروپا و تنزل سطح‬ ‫زندگی اعتراض کردند‪ .‬این حرکت های پیاپی مردمی‪ ،‬موج‬ ‫اعتراض به تدابیر ریاضتی تحمیل شده اتحادیه اروپا را در‬ ‫همه کشورهای عضو به راه انداخت‪.‬‬ ‫نارضایتی از اثرات منفی ریاضت اقتصادی که پیش تر‬ ‫با مقاومت وام دهندگان مواجه شــده بود‪ ،‬امــروز با قدرت‬ ‫گرفتن یک حزب مصمم به پایان دادن به تدابیر ریاضتی‪،‬‬ ‫جان تازه ای گرفته است‪ .‬ولی این احزاب تازه خیلی سریع‬ ‫می توانند تغییر ماهیت داده و خود را با شرایط جدید جامعه‬ ‫تطبیق دهند‪ .‬بحــران یونان‪ ،‬برای مخالفان همبســتگی‬ ‫اروپا و اروپاستیزان فوایدی به دنبال داشت‪ .‬احزاب منتقد‬ ‫اتحادیه اروپا متشکل از چپ ها و راست های افراطی سال‬ ‫گذشته در جریان انتخابات پارلمان اروپا توانستند صاحب‬ ‫حدود یک چهارم کرسی ها شوند‪.‬‬ ‫اصوال احزاب افراطــی و به ویژه چپگرایــان افراطی‬ ‫زمانی رشد می کنند که وضعیت اقتصادی افول کرده و رکود‬ ‫در ارکان اقتصادی کشــورها حاکم شده اســت‪ .‬بیکاری‪،‬‬ ‫گرانی‪ ،‬تــورم‪ ،‬بدهی های خارجی و ‪ ...‬افزایــش یافته و از‬ ‫طرفی امتیازات رفاهی توده های مردم کاهش یافته است‪.‬‬ ‫در این بســتر مردم به ســمت احزاب به اصطالح مردمی و‬ ‫چپگرا روی می اورند بدون اینکه این گرایش اصالت واقعی‬ ‫داشته باشد‪ .‬اقبال مردم به ســمت احزاب چپگرا به خاطر‬ ‫خط مشی سیاســی و حزبی انها نیست بلکه بیشتر واکنشی‬ ‫در قبال نارضایتی از دولت های حاکم و احزاب بزرگ و سنتی‬ ‫راست و میانه است‪.‬‬ ‫از طرفی چپگرایی در کشورهای مختلف اروپایی با هم‬ ‫به میزان زیادی متفاوت اســت‪ .‬ما به هیچ وجه نمی توانیم‬ ‫حزب چپگرای یونان را که هم اکنون دولت را در دست دارد‬ ‫با حزب حاکم سوسیالیست فرانســه یکی بدانیم‪ .‬یا ان را با‬ ‫کارگری های انگلیس مقا یسه کنیم‪ .‬احزاب چپگرا در یونان‬ ‫و اسپانیا بسیار متفاوت از احزاب چپگرای سنتی و کالسیک‬ ‫در اروپا هستند و خیلی زود می توانند زیر حرف های خود زده‬ ‫و شعارهای خود را تغییر دهند‪.‬‬ ‫فرشاد گلزاری ‬ ‫خبرنگار‬ ‫در حال حاضر باتوجه به پیروزی چپگراها در یونان‬ ‫و اسپانیا و شکســت انها در انگلیس و دانمارک‪،‬‬ ‫وضعیت احزاب چپگرا را چطور می بینید؟‬ ‫تحوالتی کــه امروزه در دنیا صــورت می گیر د یا به‬ ‫صورت واضح تر ســقوط احزاب چپ و راســت در دنیا بیش‬ ‫از هر چیزی واکنش به شــرایط اقتصادی و اجتماعی وقت‬ ‫اســت‪ .‬در دهه های ‪ 1980‬تا اواســط ‪ 90‬ما شــاهد رشــد‬ ‫جریان های نئولیبرال و اقتصادهای باز در دنیا بوده ایم‪ .‬پس‬ ‫از شکست سیاست ها و اثار منفی که روی جمعیت بزرگی از‬ ‫جهان گذاشته شد و نابرابری های گسترده ای که پدید امد‬ ‫واکنش طبیعی مردم این بود که باید این روند تغییر پیدا کند‪.‬‬ ‫بنابراین ما شاهد روی کار امدن احزاب چپ در این دوره‬ ‫بودیم و مجددا این روند پس از چند وقت به دلیل اینکه این‬ ‫سیاست ها که توســط احزاب چپ اتخاذ شده بود نتوانسته‬ ‫بودند نظر مردم را تامین کنند و سبب ش د یکسری جریان های‬ ‫راست روی شکســت های احزاب چپ سرمایه گذاری کنند‬ ‫و این روند رفت و برگشــت هایی که شاهدش هستیم دالیل‬ ‫متعددی دارد که یکی از این دالیل در مــورد چپ در اروپا و‬ ‫به خصوص کشورهای اتحادیه اروپا مانند اسپانیا‪ ،‬پرتغال‪،‬‬ ‫یونان‪ ،‬فرانس ه این است که انها در یک رفت و برگشت دائمی ‬ ‫با احزاب راست هستند‪.‬‬ ‫ایا ساختار سیاسی دوقطبی می تواند دلیلی بر این‬ ‫موضوع باشد؟‬ ‫بله‪.‬ساختار سیاسی این کشــورها نوعا در دو گروه‬ ‫عمده چپ و راســت تقســیم بندی شــده و احزاب اصلی را‬ ‫این دو گروه تشــکیل می دهند و انتخابات نوعا بین این دو‬ ‫دســته صورت می گیرد‪ .‬نکته مهمی کــه در این بین وجود‬ ‫دارد این که طی ســه دهه گذشته سیاســت های نئولیبرال‬ ‫عمال مســلط بر اقتصادهای اروپای مرکزی و اتحادیه اروپا‬ ‫بوده اند‪ .‬سیاست های اتحادیه اروپا که نوعا براساس فشار و‬ ‫قدرت المان ها طراحی و اجرا می شود سیاست های اقتصاد‬ ‫باز و بازار ازاد هستند صرف نظر از اینکه در این کشورها چه‬ ‫حزب سیاسی دولت را در اختیار دارد و این احزاب ناگزیر به‬ ‫اجرای سیاســت های بانک مرکزی اروپا هستند‪ .‬همچنین‬ ‫یکی از دالیل عدم ورود برخی از کشــورها به اتحادیه اروپا‬ ‫تو گوبامثلث‬ ‫راغفردرگف ‬ ‫چپ ها دربرابر‬ ‫نابرابری هاینئولیبرال ها‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫یونان در این خطر قرار ندارد بلکه چند وقت پیش هم احزاب‬ ‫چپ در اسپانیا و پرتغال سرکار بودند ولی به دالیلی که عرض‬ ‫کردم انها هم عمال جز عملی کردن سیاســت های احزاب‬ ‫راست نتوانستند کاری انجام دهند و باید سیاست های انها را‬ ‫در عرصه اقتصاد عملی می ساختند‪ .‬چرا که تعهداتی داده‬ ‫بودند و همین موضوع باعث می شود جابه جایی هایی مابین‬ ‫احزاب صورت گیرد‪ .‬به نظرم به زودی مســاله کشــورهای‬ ‫دیگری مانند ایتالیا‪ ،‬اسپانیا‪ ،‬پرتغال و حتی فرانسه بحرانی‬ ‫خواهد شــد و حتی انها در معرض این تغییر و تحوالت قرار‬ ‫ خواهند گرفت‪.‬‬ ‫احزاب چپگرایــیکه رویکار می ایند در پیشــبرد‬ ‫سیاست های اقتصادی خود چطور عمل می کنند؟‬ ‫امــروزه احــزاب چــپ دیگــر همانند گذشــته در‬ ‫بین الملل‬ ‫دقیقا همین نکته است که اینها تمایلی برای از دست دادن‬ ‫اســتقالل تصمیم گیری هــای اقتصادی و سیاســی خود‬ ‫نداشتند‪ .‬علت ان این است که احزاب سیاسی معتقد ند که‬ ‫عمال قدرت تصمیم گیری در سطح ملی از این دولت ها سلب‬ ‫ شود‬ ‫می شــود و به بانک مرکزی اروپا در بروکسل واگذار می ‬ ‫یا حتی به مقر سیاسی انها در بروکســل واگذار می شود و از‬ ‫این در هراس هســتند که اســتقالل تصمیم گیری از انها‬ ‫سلب شــود که این مورد هم یکی از دالیل شکست احزاب‬ ‫چپ در اروپا طی دو دهه اخیر اســت‪ .‬احزاب با وعده های‬ ‫سیاست هایی از چپ وارد عرصه رقابت می شوند اما ناگزیر ند ‬ ‫از سیاست های نئولیبرال که در بروکسل برای انها طرح ریزی‬ ‫می شود‪ ،‬اطاعت کنند‪ .‬به همین دلیل بعد از چند وقت احزاب‬ ‫چپ که شعارهایی را در قالب شعارهای انتخاباتی و سیاسی‬ ‫مطرح کرده بودند قادر به‪ ،‬به سرانجام رساندن انها نیستند‪.‬‬ ‫باید بگوییم که گسترش نابرابری ها یکی از اثار نئولیبرال ها‬ ‫در سطح کل جهان بوده که امروز به شکل و اشکال مختلف‬ ‫مشــاهده می شــود و برای اینکه این سیاســت ها بتواند در‬ ‫قالب یک اروپای واحد عمل کند ناگزیر به این هســتند که‬ ‫شــاخص های اقتصاد کالنشــان را در یک دامنــه متغیر و‬ ‫تغییر پذیر مشاهده کنند‪.‬‬ ‫چون اقتصادهــا امکان تحقق شــعارها را نــدارد در‬ ‫بسیاری موارد ناگزیرند سیاســت های دیکته شده به خود را‬ ‫پیگیری کنند مانند اینکه باید هزینه های بخش عمومی شان‬ ‫را کاهــش داده و تبعیت کننــد به همین جهت بســیاری از‬ ‫نارضایتی های گسترده به خصوص در سطح اقشار متوسط‬ ‫و پایین جامعه به وجود می اید‪.‬‬ ‫مثالی از این نارضایتی ها وجود دارد؟‬ ‫به طور دقیق وجود دارد‪ .‬نمونه اشــکار این مساله‬ ‫بحران اقتصادی یونان است‪ .‬این بار چون دولت چپگرایی‬ ‫ســرکار می اید که از پیش به طور خیلی مشخص نسبت به‬ ‫سیاست های اعمال شده از سوی بروکسل اعتراض دارد و‬ ‫این سیاست ها را از پیش اعالم می کند‪ ،‬شاهد این هستیم‬ ‫که عمال یونان به ســمت خروج از اتحادیه اروپا ست؛ یعنی‬ ‫اگر دولــت چپگرای کنونــی بخواهد بــه وعده هایی که به‬ ‫مردم خود داد ه پایبند باشــد ناگزیر به خروج از اتحادیه اروپا‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫البته اتحادیه اروپا تمایلی به انجام این کار ندارد و تنها‬ ‫‪7‬‬ ‫چنــدی اســت که شــاهد‬ ‫اوج گرفتــن یا بالعکــس افول‬ ‫احــزاب چپگــرا در کشــورهای‬ ‫اروپایــی هســتیم‪ .‬در یونــان و‬ ‫اســپانیا احزاب چپگرا بــا نتایج‬ ‫شــگفت انگیز پیــروز انتخابات‬ ‫می شــوند امــا در دانمــارک و‬ ‫ی انها هستیم‪ .‬در رابطه با وضعیت‬ ‫انگلیس شاهد ناکام ‬ ‫چپگرایــی در جهــان گفت وگویــی با حســین راغفر‪،‬‬ ‫کارشــناس مســائل بین الملــل انجــام دادیــم‪ .‬ایــن‬ ‫کارشــناس در توضیــح ناکامــی برخــی احــزاب چپ‬ ‫می گوید‪ ،‬احزاب با وعده های سیاست هایی از چپ وارد‬ ‫عرصه رقابت می شوند اما ناگزیر ند که از سیاست های‬ ‫نئولیبرال که در بروکسل برای انها طر ح ریزی می شود‬ ‫اطاعت کنند‪ .‬به همین دلیل بعد از چند وقت احزاب چپ‬ ‫که شعارهایی را در قالب شعارهای انتخاباتی و سیاسی‬ ‫مطرح کرده بودند قادر به‪ ،‬به ســرانجام رساندن انها‬ ‫نیستند‪ .‬باید بگوییم که گسترش نابرابری ها یکی از اثار‬ ‫نئولیبرال ها در سطح کل جهان بوده که امروز به اشکال‬ ‫مختلف مشاهده می شود و برای اینکه این سیاست ها‬ ‫بتواند در قالب یک اروپای واحد عمل کند ناگزیر به این‬ ‫هستند که شــاخص های اقتصاد کالنشــان را در یک‬ ‫دامنه متغیر و تغییر پذیر مشاهده کنند‪.‬‬ ‫سیاســت های اقتصادی شــان جهت گیری هــای متمایز ‬ ‫ندارند‪ .‬علت اصلی ان را باید در فشــارهای اقتصاد جهانی‬ ‫و قدرت های مســلط اقتصادی دنبال کرد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫فکر می کنم مســاله فشــار قدرت های جهانی مانند فشــار‬ ‫اقتصادی امریکا بر کشــورهای عضو اتحادیه اروپا را نباید‬ ‫دســتکم گرفت و باید دانست که عمال کشــورهایی که در‬ ‫تعهدات جهانی قرار می گیرند خود به خود ناگزیر به اجرای‬ ‫سیاست های جهانی همسو با اقتصاد باز در دنیا هستند و در‬ ‫غیر این صورت از همکاری ها و روابط تجاری با کشورهای‬ ‫بزرگتر محروم می شوند و دلیل دیگر ان فشارهایی است که‬ ‫از سوی صاحبان سرمایه های هنگفت بر این کشورها اعمال‬ ‫می شود که نه تنها در مقیاس جهانی نقش افرینی نمی کند‬ ‫بلکه ســرمایه و منافع ملی انها هم در اختیار عــده قلیلی از‬ ‫قدرتمندان خواهد بود که این یکی از دالیل به وجود امدن‬ ‫جنبش وال اســتریت بود و شــعار این جنبش این است که‬ ‫وال استریت را تسخیر کند و معنایش این است که دولت ها‬ ‫در جیب بانک ها و سرمایه داران قرار دارند‪.‬‬ ‫ایا نظام ســرمایه داری هــم توانســته در فعالیت‬ ‫چپ ها اخالل ایجاد کند؟‬ ‫بی تردید پاسخ مثبت است‪ .‬صاحبان سرمایه های‬ ‫خیلی بزرگ امروزه حتی نقش دولت هــا را جهت می دهند و‬ ‫منافع انها حکم می کند این روندهای جهانی بر کل اقتصاد‬ ‫دنیا حاکم شود و حتی درصدد هســتند تا فراتر از اینها پیش‬ ‫بروند‪ .‬به گونــه ای که در جمهوری اســامی ایــران اینکه‬ ‫بعد از جنــگ تحمیلی سیاســت های اقتصــادی در ایران‬ ‫صرف نظر از اینکه چه دولتی بر سر کار بوده و به رغم اینکه‬ ‫دولت ها شــعارهای کامال متفاوتی را ارائــه کردند همگی‬ ‫عمال سیاســت های نئولیبرال را در کشــور اجرایی کردند و‬ ‫عمال این دولت ها یک دسته از سیاست ها را اعمال می کنند‬ ‫و علتش این است که یک طبقه سرمایه دار درون قدرت در‬ ‫همه جای دنیا شــکل گرفته که اینها منافع بین المللی شان‬ ‫با یکدیگر مرتبط اســت و کامال همس و با همدیگر است و ما‬ ‫شاهد شکل گیری جریان های بین المللی در این خصوص‬ ‫هســتیم تا جایی که اتفاقاتی کــه امروز در ایــران می افتد‬ ‫همانند اتفاقاتی است که در امریکا در طول دو الی سه دهه‬ ‫گذشته به وقوع پیوسته است‪.‬‬ ‫امریکا امروز به عنوان الگوی اقتصادی کشــورهای‬ ‫اروپایــی و اتحادیه اروپا شــده کــه الگوی روشــنفکران و‬ ‫کارشناسان کشورهای در حال توسعه هستند بنابراین مادامی ‬ ‫که کشورها از این اقتصاد متاثر هســتند وضعیت به همین‬ ‫روال پیش خواهد رفت و نتایجی کــه در این بین می گیرند‬ ‫نتایج کامال مشابه با کشورهای مسلط است و دلیل اصلی ان‬ ‫هم رشد یک طبقه جهانی است که از گذشته شکل گرفته و‬ ‫اینها نتایج یکسانی را برای کشورها رقم می زند‪.‬‬ ‫به همیــن دلیل نوســاناتی که در عرصه سیاســت در‬ ‫اروپا یا کشورهای دیگر شاهد هســتیم نوسانی است که به‬ ‫این ترتیب شــکل گرفته و جریان راست به شدت بر این امر‬ ‫مستظهر اســت و مورد حمایت نهادهای مسلط بر اقتصاد‬ ‫جهانی است‪.‬‬ ‫بنابراین هرچند وقــت یک بار در گوشــه و کنار جهان‬ ‫شــاهد افول چپگرایــان هســتیم‪ .‬اینها بخشــی از همان‬ ‫حمایت هــای جهانــی اســت کــه از جریان هــای درون‬ ‫حرکت هــای نئولیبرال صــورت گرفــت و جریان های چپ‬ ‫به شدت در این راه تنبیه می شوند و این یکی از تهدیدهایی‬ ‫است که یونان و کشــورهای اروپایی را به خطر می اندازد و‬ ‫خروج ان از اتحادیه اروپا تبعاتی را خواهد داشت که به نظر‬ ‫می اید تحریم های بســیار جدی از همین تهدیدها خواهد‬ ‫بود و اینها مسائلی است که انسجام سیاست های نئولیبرال‬ ‫را در جهان تضمین می کند و بایــد بگویم که چپ ها اختیار‬ ‫و سیاســت های مفیدی را که می توانســتند با انها جهان را‬ ‫ریشه ای تغییر بدهند از دست داده اند‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫یونان را از حوزه یورو بیرون انداخته است‪».‬‬ ‫گفته می شود پس از مشخص شدن رای نهایی بازارها‬ ‫در این کشــور با ســقوط مواجه شــده اند و بازارهای سهام‬ ‫کشورهای اروپایی نیز شرایط مشــابهی را تجربه کرده اند‪.‬‬ ‫«جی پی مورگان» پیش بینی می کند نتایج همه پرســی روز‬ ‫یکشنبه یونان را به ترک پول واحد (یورو) سوق خواهد داد‪.‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫صف های طویل در دو حوزه‬ ‫اینده مبهم یونان‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫پاسخمنفییونانی هابه‬ ‫سیاست هایریاضتیاتحادیهاروپا‬ ‫وزارت کشــور یونان صبح دوشــنبه (‪ ۶‬ژوئیه‪ ۱۵ /‬تیر)‬ ‫اعالم کــرد که پــس از شــمارش کامــل برگه هــای رای‪،‬‬ ‫‪ ۶۱ /۳۱‬درصد شرکت کنندگان در همه پرسی روز یکشنبه به‬ ‫شروط وام دهندگان بین المللی پاسخ منفی داده اند‪ .‬با این‬ ‫حساب تنها ‪ ۳۸/ ۶۹‬درصد شرکت کنندگان موافقت کرده اند‬ ‫که سیاست های ریاضت اقتصادی مورد نظر وام دهندگان‬ ‫دنبال شود‪.‬‬ ‫درواقع یونانی هــا در رفرانــدوم روز یکشــنبه ‪5‬ژوئیه‬ ‫به سیاســت های ریاضتی اتحادیه اروپا «نــه» گفتند‪ ،‬اما‬ ‫سیپراس‪ ،‬نخست وزیر‪ ،‬فردای روز رای گیری همه را غافلگیر‬ ‫کرد‪ .‬او در نطق تلویزیونی خود از بازگشت به میز مذاکرات‬ ‫ســخن گفت و در عین حال وزیر دارایی اولترا مارکسیست‬ ‫خود را وادار به استعفا از ســمت خود کرد‪ .‬اکنون اروپا با دو‬ ‫پیام متناقض از اتن مواجه شده اســت‪ :‬رای «نه» ملت یا‬ ‫نطق مالیــم و اقدامات بعدی رئیس دولــت همچنین رای‬ ‫منفی مردم یونان به خواسته های کشورهای یورو یک قربانی‬ ‫داشت‪« :‬یانیس واروفاکیس» ؛ وزیراقتصاد و دارایی یونان‬ ‫که در پیشانی مبارزه با کشــورهای یورو قرار داشت‪ .‬او پس‬ ‫از اینکه مردم این کشور به خواسته های کشورهای اروپایی‬ ‫«نه» گفتند از سمت خود استعفا کرد‪ .‬گفته می شود او تحت‬ ‫فشار الکسی سیپراس مجبور به استعفا شده است‪ .‬او یکی‬ ‫از مارکسیست های تندرویی بود که کشورهای اروپایی را به‬ ‫دلیل اتخاذ رویه موجود تروریست خطاب کرده بود‪ .‬برخی‬ ‫می گویند این اســتعفای اجباری در دولــت چپگرای یونان‬ ‫حاوی پیام صلح سیپراس به کشورهای ناحیه یورو است‪.‬‬ ‫همزمــان اروپایی ها که فریــاد «نــه» را از یونانی ها‬ ‫شنیدند‪ ،‬وارد جلســه اضطراری شــدند‪ .‬مرکل و فرانسیس‬ ‫اوالند پــس از نهایی شــدن ارای مــردم یونان کــه در ان‬ ‫مشخص شــده اســت مردم این کشور خواســتار ریاضت‬ ‫اقتصادی نیستند و از دولت خود برای رها کردن طرح های‬ ‫ریاضتی حمایت می کنند‪ ،‬وارد شــور شدند اما هنوز واکنش‬ ‫قاطعی نشان نداده اند‪ .‬به گفته برخی کارشناسان این رای‬ ‫ممکن است ابهامات موجود را بین دو طرف افزایش دهد‪.‬‬ ‫ســیگمالر گابریل‪ ،‬معــاون صدراعظم المــان اعتقاد دارد‬ ‫که رای حاصله معادالت موجود را پیچیده تر کرده اســت‪.‬‬ ‫او می گوید تصورش سخت اســت تا اتحادیه اروپا با یونان‬ ‫وارد مذاکرات شــود‪ .‬اتحادیه اروپا‪ ،‬شرط کمک های مالی‬ ‫خودش را منوط به اجرای اصالحــات پولی و مالی و اجرای‬ ‫برنامه های ریاضت اقتصــادی کرده اســت‪ .‬به رغم اینکه‬ ‫کشــورهای اروپایی گفته اند به خواســت مردم این کشــور‬ ‫احترام می گذارند‪ ،‬اما ممکن اســت اتحادیه اروپا انعطاف‬ ‫چندانی در مورد یونان به خرج ندهد‪.‬‬ ‫وزیر خارجــه المان می گوید‪« :‬اکنــون توپ در زمین‬ ‫یونان اســت‪ .‬انها باید تصمیم بگیرند که در حوزه مالی یورو‬ ‫بمانند یا نه‪ ».‬فرانک والتر اشتاین مایر‪ ،‬وزیر خارجه المان در‬ ‫واکنش به نتایج این همه پرسی گفت‪« :‬ما باید این نتیجه را‬ ‫بپذیریم‪ .‬این نتیجه همه پرسی است که مردم یونان با تعداد‬ ‫زیادی در ان مشارکت کردند‪ .‬در وضعیت کنونی این یونان‬ ‫اســت که باید تصمیم بگیرد و توپ در زمین اتن است‪ ».‬با‬ ‫وجود این‪ ،‬اکنون گزینه دیگری برای این کشور مطرح شده‬ ‫است که فارغ از گزینه های پیشین است‪.‬‬ ‫برخی می گویند یونان ممکن است در صورت تن ندادن‬ ‫به خواسته های اتحادیه اروپا‪ ،‬تنها کمک های بشردوستانه‬ ‫دریافت کند‪ .‬در همه پرسی روز یکشــنبه مردم این کشور با‬ ‫رای ‪ 61‬درصدی به خواسته های اتحادیه اروپا برای اجرای‬ ‫برنامه های ریاضتی «نه» گفتند و در مقابل این دسته‪ ،‬تنها‬ ‫‪ 39‬درصد معتقد بودند که اتن باید برای فرار از بحران رکود‬ ‫اقتصادی تن به برنامه های ریاضتی اتحادیه اروپا بدهد‪.‬‬ ‫اخریــن طرح نجــات مالــی یونــان سه شــنبه پیش‬ ‫منقضی شد و این کشــور از بازپرداخت قسط یک میلیارد و‬ ‫‪ 600‬میلیون یورویــی به صندوق بین المللی پــول بازماند‪.‬‬ ‫ســه وام دهنده اصلی به یونــان‪ ،‬یعنی کمیســیون اروپایی‬ ‫(بــازوی اجرایــی اتحادیــه اروپا)‪ ،‬بانــک مرکــزی اروپا و‬ ‫صندوق بین المللــی پول‪ ،‬برای ادامــه کمک های مالی از‬ ‫مقام های اتن خواسته اند تا از میزان حمایت های دولتی به‬ ‫صندوق های بازنشســتگی بکاهند و نرخ مالیات را افزایش‬ ‫دهند‪ .‬اما این درخواست ها تاکنون با مقاومت دولت چپگرای‬ ‫یونان مواجه شــده اســت‪ .‬برخی می گویند اگر سیپراس‪،‬‬ ‫نخست وزیر یونان به این خواسته ها تن ندهد‪ ،‬ممکن است‬ ‫این کشور از حوزه مالی اتحادیه یورو اخراج شود‪.‬‬ ‫رهبــران اروپایی پیش تــر نیز هشــدار داده بودند اگر‬ ‫یونانی ها در این همه پرسی رای منفی به خواسته های اروپا‬ ‫بدهند این کشور از ناحیه یورو اخراج خواهد شد‪ .‬حتی برخی‬ ‫مقامات یورو هشــدار داده بودنــد تا یونان هرچه ســریع تر‬ ‫تصمیم خود را پس از اعالم رای منفی به اتحادیه اروپا اعالم‬ ‫کند و در صورت تن نــدادن به برنامه های ناحیــه یورو این‬ ‫کشور باید به پول ملی خود بازگردد‪ .‬تحلیلگران می گویند‪:‬‬ ‫در صورتی که یونان از حوزه پول واحد اروپایی‪ ،‬یورو‪ ،‬خارج‬ ‫شود‪ ،‬این اقدام به معنای شکست سیاست های انگال مرکل‬ ‫در مدیریت بحران مالی اتحادیــه اروپا خواهد بود‪ .‬جولیان‬ ‫راپولد‪ ،‬از موسسه روابط خارجی المان می گوید‪ :‬خانم مرکل‬ ‫نگران تبعات غیرقابل پیش بینی خــروج یونان از حوزه یورو‬ ‫همچون تقویت گروه هــای ضدیورو در برخی کشــورهای‬ ‫اروپایی است‪« :‬مرکل دوست ندارد که درباره اش بگویند او‬ ‫شاهدان عینی می گویند مردم یونان روز یکشنبه در دو‬ ‫حوزه متفاوت صف های طویلی تشــکیل داده بودند‪ .‬ابتدا‬ ‫صف های طویلی که در حوزه های رای گیری به وجود امده‬ ‫بود و دیگری صف هایی که دربرابر خودپردازهای بانک های‬ ‫این کشــور شــکل گرفته بود‪ .‬به رغم اینکه مردم یونان روز‬ ‫یکشــنبه به پای صندوق های رای رفتند تا به اتحادیه اروپا‬ ‫«نه» بگویند‪ ،‬همچنان فضای بی اعتمادی در این کشــور‬ ‫موج می زند و مردم این کشــور با هجوم بــه خودپردازهای‬ ‫بانک ها‪ ،‬در پی خروج سرمایه شــان از این بانک ها بودند‪.‬‬ ‫در حالی که ســیپراس‪ ،‬نخست وزیر یونان ســعی داشته با‬ ‫جمالت مالیمت امیزی فضا را در داخل کشورش و اتحادیه‬ ‫اروپا مساعد کند‪ ،‬اما ســیپراس در هر دو جبهه با مشکالتی‬ ‫مواجه شده است‪.‬‬ ‫سیپراس پس از اینکه رای «نه» مردم این کشور را به‬ ‫دست اورد‪ ،‬در ســخنانی نه چندان فاتحانه اعالم کرد‪ :‬این‬ ‫رای به منزله خــروج یونان از ناحیه یورو نیســت‪ .‬او در یک‬ ‫برنامه زنده تلویزیونی گفت‪« :‬اینک باتوجه به شرایط بسیار‬ ‫دشوار اخیر‪ ،‬شما انتخاب بسیار شجاعانه ای انجام دادید‪.‬‬ ‫با این حال من کامال اگاهم که رای شما‪ ،‬رای به قطع رابطه‬ ‫با اتحادیه اروپا نیســت؛ بلکه حکمی بــرای تقویت موضع‬ ‫ما در مذاکرات برای یافتن راه حلی با دوام اســت‪ .‬یونان به‬ ‫میز مذاکرات بر می گردد‪ ،‬اولویت نخست ما عادی سازی‬ ‫سیستم بانکی در اسرع وقت برای دســتیابی به ثبات مالی‬ ‫اســت‪ .‬مطمئنم که بانک مرکزی اروپا کامال شــرایط مالی‬ ‫عمومی یونان و همچنین ابعاد انسانی این بحران را در کشور‬ ‫ما درک می کند‪ ».‬فارغ از سخنان نخست وزیر یونان اوضاع‬ ‫در بیرون چندان بر وفق مراد وی نیســت‪ .‬اعضای اتحادیه‬ ‫اروپا سعی می کنند تا یونان را همچنان به اجرای اصالحات‬ ‫اقتصادی راضی کنند و در داخل خانه نیز کسانی هستند که‬ ‫خواستار پایان دادن به اجرای برنامه های ریاضتی هستند‪.‬‬ ‫در حالــی که روز یکشــنبه نخســت وزیر یونــان نطق‬ ‫مالیم خود را از شبکه های تلویزیونی این کشور می خواند‪،‬‬ ‫مردمی که رای منفی به اجــرای برنامه های ریاضتی یونان‬ ‫داده بودند به خیابان ها سرازیر شده و از دولت یونان خواستند‬ ‫تا هرچه ســریع تر به این برنامه ها پایان بدهــد‪ .‬این افراد با‬ ‫حمل پرچم یونان و شعار «ریاضت کافی است» به خیابان ها‬ ‫امــده بودند‪ .‬یکی از این افــراد می گوید‪« :‬مــردم یونان از‬ ‫هیچ چیز نمی ترســند و رهبران اروپایی باید این را بدانند‪ .‬ما‬ ‫خواهان یک اروپای دموکراتیک هستیم که در ان عدالت‬ ‫اجتماعی برقرار باشد‪ .‬این چشم انداز سیپراس برای یونان‬ ‫و همه ماســت‪ ».‬خانم جوانی هم می گوید‪« :‬مردم موفق‬ ‫شدند به ترس شان غلبه کنند‪ .‬به نظر من ما باید جلو برویم و‬ ‫به توافق برسیم‪ .‬می دانیم که این توافق می تواند دردناک‬ ‫باشد‪ .‬امیدواریم که نظام سیاســی فاسد و پوسیده به پایان‬ ‫کارش برسد و شــروع جدیدی برای کشــور پیش رو داشته‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫مردم یونان اعتقاد دارند این رای می تواند دســت باال‬ ‫را به دولت این کشور در مذاکرات با اتحادیه اروپا بدهد‪ .‬اما‬ ‫برخی می گویند مرکل اگر در یونان کوتاه بیاید مجبور است‬ ‫در برابر کشورهایی که شرایط مشابهی دارند رویکردی مشابه‬ ‫اتخاذ کند‪ .‬کشورهایی مثل اسپانیا‪ ،‬ایتالیا و حتی فرانسه از‬ ‫شرایط مشابهی رنج می برند و این ممکن است مرکل را مجبور‬ ‫کند موضع سرسخت تری در قبال یونان بگیرد‪.‬‬ ‫اتحاد امریکا ‪ -‬ویتنام‬ ‫علیهچین‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫باز هم بــاراک اوبامــا‪ ،‬رئیس جمهــور دموکرات کاخ ســفید یک‬ ‫تحول تاریخی را در پرونده دموکرات ها به ثبت رســاند‪ .‬سه شنبه هشتم‬ ‫ژوئیه باراک اوباما در کاخ ســفید میزبان گفت وگوهــای تاریخی با نوئن‬ ‫فو ترانگ‪ ،‬رهبر حزب کمونیست ویتنام بود‪ .‬این اولین دیدار از این نوع‬ ‫از زمان عادی سازی روابط میان دو کشور است که دو دهه پیش رخ داد‪.‬‬ ‫اوباما در این دیدار گفت که به رغم جهان بینی های متفاوت سیاسی‪ ،‬دو‬ ‫کشور در حال تعمیق روابط هســتند‪ .‬تحلیلگران می گویند که امریکا و‬ ‫ویتنام باتوجه به قدرت نمایی روزافزون چین در منطقه اسیا در پی تقویت‬ ‫مناسبات هستند‪.‬‬ ‫در این مذاکرات ترانگ که یکی از بانفوذترین مقامات ویتنام است‪،‬‬ ‫از اوباما دعوت کرد که به کشور وی سفر کند و گفت که از بابت پذیرش این‬ ‫دعوت توسط اوباما خرسند است‪ .‬همچنین رهبر حزب کمونیست ویتنام‬ ‫در این دیدار گفت ‪« :‬انچه نهایت اهمیت را دارد این است که ما با گذر از‬ ‫دشمنی سابق به دوستان و شرکای کاملی بدل شده ایم‪ ».‬گفت گو درباره‬ ‫تجارت از دیگر برنامه های کاری رهبران دو کشــور بود‪ .‬اوباما در تالش‬ ‫است یک منطقه ازاد تجاری (‪ )Trans-Pacific Partnership‬شامل ‪۱۲‬‬ ‫کشور از جمله ویتنام را ایجاد کند‪.‬‬ ‫حال پرسش اینجاســت که ایا امریکا با تقویت مناســبات با ویتنام‬ ‫می تواند در برابر چین بایستد ؟ چین با قدرت نمایی در ارتباط با ادعاهای‬ ‫ســرزمینی در دریای جنوبی چین‪ ،‬بعضی از همســایگان اسیایی اش از‬ ‫جمله ویتنام را خشمگین کرده است‪ .‬پکن از جمله در جزایر مورد مناقشه‬ ‫اسپراتلی‪ ،‬که تا حدودی مورد ادعای ویتنام هم هست‪ ،‬تجهیزات نظامی‬ ‫مســتقر کرده اســت‪ .‬باید توجه داشــت نواحی مجاور این جزایر دارای‬ ‫ذخایر نفت و گاز است و دریاهای اطراف ان از خطوط مهم کشتیرانی و‬ ‫یک منطقه مهم ماهیگیری است‪ .‬در دیدار اخیر اوباما همچنین با تایید‬ ‫نگرانی های ویتنام درباره چین گفت که مناقشــه در دریای چین جنوبی‬ ‫باید با استفاده از قوانین بین المللی حل و فصل شود‪ .‬هدف این است که‬ ‫شکوفایی و ازادی دریانوردی که سنگ بنای رشد اقتصادی رخ داده در‬ ‫منطقه بوده‪ ،‬در دهه های دیگر تضمین شود‪ .‬همچنی ‬ ‫ن ترانگ نیز بدون‬ ‫اشاره مستقیم به چین نگرانی های ویتنام در دریای چین جنوبی را مطرح‬ ‫کرد و گفت که فعالیت ها در این دریا مطابق با قوانین بین المللی نیست و‬ ‫این روند ممکن است وضعیت را پیچیده کند‪.‬‬ ‫درگیری های خونین در صحرای سینا‬ ‫داعش این بار ژنرال السیسی را هدف قرار داده است‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل افریقا‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫بین الملل‬ ‫وقوع یک سلسله درگیری های خونین در «صحرای‬ ‫سینای مصر» و همزمانی ان با حادثه ترور «هشام برکات»‬ ‫دادســتان کل ایــن کشــور در قاهــره‪ ،‬بازتاب رســانه ای‬ ‫گســترده ای را باعث شــد و زمینــه ای را فراهم کــرد تا این‬ ‫موضوع با عنوان کشیده شــدن پای «داعش» به مصر‪ ،‬به‬ ‫یکی از موضوعات رسانه ای پرسرو صدا تبدیل شود‪.‬‬ ‫ایــن واقعه زمانی اغاز شــد کــه گروهک موســوم به‬ ‫«والیت سینا» یا شاخه مصری داعش‪ ،‬هفته گذشته عملیات‬ ‫مسلحانه نسبتا بزرگی را در بخش شمالی «صحرای سینا»‬ ‫به اجرا گذاشــت و برخی از اصلی ترین پایگاه های ارتش و‬ ‫پلیس مصر را در دو شهر واقع در این منطقه‪ ،‬یعنی شهرهای‬ ‫«شیخ زوید» و «العریش» به تصرف خود دراورد؛ واقعه ای‬ ‫که دران ‪ 64‬نفر از افراد ارتش و پلیس مصر کشته شدند و از‬ ‫این لحاظ موجبات سرافکندگی حکومت نظامیان این کشور‬ ‫را که مدعی تسلط همه جانبه بر «سینا» هست‪ ،‬فراهم کرد‪.‬‬ ‫اما «ژنرال السیسی» رئیس جمهوری مصر و همدستانش در‬ ‫حکومت مصر‪ ،‬ازاین واقعه پرتلفات نیز برای توجیه اقدامات‬ ‫سرکوبگرانه شان در قاهره و دیگر شهرهای مصر سودجستند‬ ‫و با ممزوج کردن اخبــار ان با خبرهای ترور دادســتان کل‬ ‫مصر‪ ،‬این گونه وا نمود کردند که جماعت اخوان المسلمین‬ ‫و از جمله رهبران زندانی این جماعت در حوادث خونین سینا‬ ‫و قاهره‪ ،‬به صورت مستقیم و غیرمستقیم دست داشته اند‪.‬‬ ‫حال انکه از یک سو‪ ،‬هیچ نشــانه قابل قبولی مبنی بر ورود‬ ‫اخوان المســلمین به فاز مسلحانه به چشــم نمی خورد و از‬ ‫طرف دیگر دالیل و شواهد متقن حاکی از ان است که نه تنها‬ ‫هیچ ارتباط سازمانی میان این جماعت با گروه های تکفیری‬ ‫و تروریســتی داعش وجود ندارد‪ ،‬بلکه مجموعه اخوان در‬ ‫قطبی کامال متضاد با جریان های وهابی از جمله داعش قرار‬ ‫می گیرد و بدین علت در جبهه مخالف با گروهک والیت سینا‬ ‫که از جمله متحدین داعش است‪ ،‬جای دارد‪.‬‬ ‫اغلب گزارش هــا‪ ،‬گروهک «والیت ســینا» را همان‬ ‫گروهــک «انصاربیت المقــدس» می داننــد کــه در ابان‬ ‫سال گذشــته (‪ )93‬با ابوبکر بغدادی بیعت کرد و همچون‬ ‫گروه های مسلح مشابه در سومالی‪ ،‬لیبی و نیجریه و تقریبا‬ ‫همزمان با انها‪ ،‬فاز عملیاتی جدید خود را که تشکیل حکومت‬ ‫ی که با‬ ‫(ولو در حالت ابتدایی ان) اســت‪ ،‬اغاز کــرد‪ .‬اقدام ‬ ‫مخالفت بخشــی از اعضای گروه انصــار بیت المقدس که‬ ‫از جمله متحدین القاعده هســتند روبه رو شد و شکافی را در‬ ‫صفوف گروهای تکفیری صحرای سینا به وجود اورد‪ .‬البته‬ ‫باید دانســت که به علت تعلق افراد این گروهک به منطقه‬ ‫ســینا و از طرف دیگر دوری این منطقه از دیگر شــهرهای‬ ‫پرجمعیت مصر‪ ،‬حیطه و حوزه فعالیت گروهک والیت سینا‬ ‫از این صحرا فراتر نرفته و این در حالی اســت که تحرکات‬ ‫نســنجیده و نابخرادنه این گروهک‪ ،‬سبب تقویت گسترده‬ ‫ارتــش و نیروهای امنیتی مصر در این منطقه شــده اســت‬ ‫به گونه ای که زمینه بسته شــدن راه های ارتباطی بین مصر‬ ‫و منطقه فلسطینی غزه را نیز به وجود اورده و موجب رضایت‬ ‫رژیم صهیونیستی شده است‪ .‬در نمونه اخیر ارتش مصر در‬ ‫یک ضد حمله وسیع و پنج روزه‪ ،‬خونین ترین عملیات را علیه‬ ‫گروه والیت سینا به اجرا دراورده و نزدیک به ‪ 200‬نفر از انها‬ ‫را به هالکت رسانده است‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫قصه ها‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم جدید رخشان بنی اعتماد‪ ،‬کارگردان مشهور سینمای ایران مانند‬ ‫ســایر اثار او در زمره فیلم های قابل تامل سینمای کشور قرار گرفته و هرچند‬ ‫موضوع اجتماعی را دنبال می کند اما در فضای سیاســی این سال ها محل‬ ‫جدل گروه های مختلف هم قرار گرفته و از این منظر بیشتر دیده شده و درباره‬ ‫ان بحث شده است‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫اول‬ ‫به مملکتم وابسته ام‬ ‫گفت وگو با رخشان بنی اعتماد درباره حواشی فیلم «قصه ها»‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫پرستو فرهادی‬ ‫خبرنگار‬ ‫ســرانجام «قصه ها» با وجود برخــی مقاومت ها‬ ‫اکران شــد‪ ،‬به نظر شــما چرا زودتر این موقعیت‬ ‫فراهم نشد؟‬ ‫اتفاقی که در جریان روند صدور مجوز و اکران این‬ ‫فیلم افتاد ‪ ،‬نشــان داد که متاسفانه ســوء تفاهم ها‪ ،‬معموال‬ ‫مبنای قضاوت کردن و موضع گیری قرار می گیرند؛ طوری‬ ‫که حتی باعث زیر ســوال رفتن حیثیت فــردی و اجتماعی‬ ‫افراد می شــوند‪ .‬درباره «قصه ها» ماجرا این طور بود که در‬ ‫دولت قبل بعد از اینکه مدیران ســینمایی وقت‪ ،‬خودشــان‬ ‫اصرار داشتند که به فیلم پروانه ساخت و نمایش بدهند ‪ ،‬پس‬ ‫از طی شدن یک پروسه طوالنی پروانه نمایشی دادند که نه‬ ‫برای نمایش عمومی بود و نه پخــش خانگی‪ ،‬ولی باالخره‬ ‫در ســال ‪ 92‬و در زمان جشــنواره فیلم فجــر پروانه نمایش‬ ‫«قصه ها» صادر شــد که بــه نظرم اگر هر گروه یا شــورای‬ ‫بازبینی بدون جبهه گیری خاص و با منطق فیلم را بررســی‬ ‫می کرد‪ ،‬قطعا مجوز فیلم صادر می شد‪.‬‬ ‫به نظر بیشتر برخوردهای سیاسی و واکنش هایی‬ ‫که در خارج از کشور نســبت به «قصه ها» نشان‬ ‫داده می شــد‪ ،‬مانع اکران زودتر این فیلم شد که‬ ‫حتی براساس ان عده ای «قصه ها» را سیاه نمایی‬ ‫می دانســتند و خود شــما هم در این مدت چنین‬ ‫نسبت هایی را شنیدید‪.‬‬ ‫من زمانی که فیلم در جشنواره های خارجی نمایش‬ ‫داده شد‪ ،‬نســبت به وضعیت اکران ان در ایران مورد سوال‬ ‫واقع می شــدم و شــاید برخالف انتظار انها‪ ،‬همواره تاکید‬ ‫می کردم که این فیلم به زودی در ایران اکران خواهد شــد‪،‬‬ ‫چون بارها گفته ام اگر غیر از این بود اصال ان را به جشنواره‬ ‫خارجی نمی فرســتادم؛ اما نکته مهم این است که به نظرم‬ ‫وقتی در خارج از ایران چنین ســواالتی مطرح می شــود یا‬ ‫برخورد سیاسی دیده می شــود‪ ،‬به خاطر موضع گیری های‬ ‫سیاســت زده ای اســت که در داخل کشور نســبت به برخی‬ ‫فیلمســازها اتفاق می افتد‪ ،‬چون طبیعی است که این گونه‬ ‫واکنش ها یــا موضع گیری ها خارج از مرزهــا انعکاس پیدا‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫بنابراین فکر می کنم وقتی چنین نگاه سیاسی به سینما‬ ‫وجود داشته باشد‪ ،‬ناخواسته شرایطی پیش می اید که ممکن‬ ‫فرهنگ‬ ‫قصه غصه ها‬ ‫نگاهی به تازه ترین اثر رخشان‬ ‫بنی اعتماد در سینمای اجتماعی ایران‬ ‫‪1‬‬ ‫رخشان بنی اعتماد از زمان جدی شدن اکران‬ ‫فیلم «قصه هــا» و نمایــش ان در جشــنواره فیلم و‬ ‫نیز تا همین االن که مدت زیادی اســت از شــروع‬ ‫اکران عمومی فیلم می گذرد‪ ،‬پاسخگوی سواالت‬ ‫مختلفی دربــاره فیلمش بوده اســت‪ .‬بحث هایی‬ ‫کــه به نظــر می رســد باتوجــه بــه جو حاشــیه ای‬ ‫شــکل گرفته پیرامون اثــر و ســازنده ان‪ ،‬به نوعی‬ ‫مباحــث ایدئولوژیک نزدیک شــده و بســیاری از‬ ‫اظهارنظرهــای کارگردان‪ ،‬بحث های حاشــیه ای و‬ ‫بعضا جنجالی هم در پی داشــته اســت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل در مواجهه با مصاحبــه مثلث معتقد بود که‬ ‫ممکن اســت بازگویــی برخی از بحث هــا‪ ،‬مجددا‬ ‫حواشی و چالش هایی برای او در پی داشته باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫مختلف دچار مشــکالتی شــده که گاهی کار کــردن را هم‬ ‫سخت کرده است‪ .‬در چنین شرایطی که ساخت فیلم برای‬ ‫یک فیلسماز اجتماعی سخت می شود‪ ،‬ممکن است بخواهد‬ ‫ســراغ کارهایی برود که دردســر کمتری داشــته باشد‪ ،‬اما‬ ‫فیلمسازی که با وجود سختی ها بر سر مواضع خود می ایستد‬ ‫حتما دغدغه مهم تر و مصلحانه ای دارد‪.‬‬ ‫ایا خود را فیلمســازی بــا دغدغه هــای اجتماعی‬ ‫می دانید یا فیلمسازی با رویکردهای سیاسی؟‬ ‫ایــن را بارها گفته ام که من شــخصا ادم سیاســی‬ ‫نیســتم بلکــه یــک شــهروند مطالبه خــواه هســتم مثل‬ ‫کاراکترهایم در فیلم «قصه ها»؛ به همین دلیل است که از‬ ‫فیلم برداشت سیاسی می شود‪ ،‬چون در جامعه ما اگ ر مطالبه‬ ‫اجتماعییاصنفیداشتهباشی‪،‬به عنوانیکحرکتسیاسی‬ ‫برداشــت می شــود‪ ،‬در حالی که من با فیلمم فقط اجتماع‬ ‫را نقد می کنم‪ .‬همان طــور که پیش از ایــن در فیلمی مثل‬ ‫«زیر پوست شــهر» هم تند و تیزترین نقدهای اجتماعی را‬ ‫مطرح کردم‪.‬‬ ‫ایــن فیلم ها بــرای این اســت که سیاســت گزاران و‬ ‫مســئوالن ببینند و برای کم کردن یا پیشــگیری از اسیب ها‬ ‫اقدام کنند‪ .‬دربــاره «قصه ها» هم تاکیــد می کنم که این‬ ‫اثر مطلقا یک فیلم سیاسی نیســت‪ ،‬بلکه حاصل نگاه یک‬ ‫فیلمساز به شرایط اجتماعی است‪.‬‬ ‫نکته مهم دیگر این اســت که در کشــورهای دیگر‪،‬‬ ‫مردم تریبونی مثل تلویزیون دارند که می توانند از طریق ان‬ ‫مطالبات شــهروندی خود را مطرح کنند‪ ،‬اما در اینجا چنین‬ ‫چیزی وجود ندارد و من هم نمی توانم خودم را کنار بکشم و از‬ ‫این تریبون کوچکی که دارم (سینما) استفاده نکنم‪ .‬این لفظ‬ ‫سیاســی بودن هم در حالی به من گفته می شود که در هیچ‬ ‫دوره ای و هیچ دولتی امتیازی نگرفته ام‪ ،‬در حالی که شــما‬ ‫موقعی سیاسی عمل می کنی که به جناحی وابستگی داشته‬ ‫باشی و به دنبال موقعیتی خاص باشی‪ .‬من تاکید می کنم که‬ ‫نمی توانم به این دلیل که هنرمند هستم خودم را کنار بکشم‬ ‫تا مارک سیاسی به من زده نشود‪ ،‬چون اگر کنار بکشم یعنی‬ ‫سلب مسئولیت کرده ام‪.‬‬ ‫برخی از طرفداران سینمای رخشان بنی اعتماد‪،‬‬ ‫ان طور که باید قصه ها به دل شان ننشست و یکی‬ ‫از انتقادهایی که مطرح می شد جنبه های شعاری‬ ‫بودن فیلم بود‪ ،‬چــرا فیلم در برخــی صحنه ها به‬ ‫فضای سیاســی خیلی نزدیک می شــود و باعث‬ ‫می شود برخی طرفداران فیلم را پس بزنند؟‬ ‫هیچ فیلمی قرار نیســت بتواند جمیــع ارای مثبت‬ ‫مخاطبانش را به خــود جلب کند‪ .‬بیــان صریح «قصه ها»‬ ‫شاید برای عده ای خوشایند نباشد‪ ،‬ولی اقبال عمومی نسبت‬ ‫به فیلم نشان داد که بخش مخاطبینی که فیلم را پسندیدند‬ ‫و هریک به عنوان رســانه‪ ،‬فیلم را به دیگران توصیه کردند‬ ‫کم نبودند‪.‬‬ ‫دنبال کردن سرنوشــت شخصیت های فیلم های‬ ‫قبلی تان و گردهــم امدن انها در یــک فیلم از چه‬ ‫زمانی دغدغه ذهنی تان شد؟‬ ‫به هرحال وقتی ایده ای به ذهن فیلمساز می رسد‪،‬‬ ‫زمان‪ ،‬انگیــزه و دالیل خاص خــود را دارد کــه توضیح ان‬ ‫هم کار راحتی نیســت‪ .‬این طور بگویم که بعد از چند سال‬ ‫فیلم نســاختن و باتوجه به برخوردهایی که نســبت به روند‬ ‫تصویب فیلمنامه و‪ ...‬در سینما می دیدم ‪ ،‬ترجیح دادم یک‬ ‫فیلم کامال مستقل‪ ،‬یعنی مســتقل از همه چیز بسازم‪ .‬طی‬ ‫صحبت هایی که با فرید مصطفوی‪ ،‬همکار فیلمنامه نویسم‬ ‫داشتم این ایده مطرح شد که به صورت فیلم کوتاه کار کنم‬ ‫و چون موضوعات مختلفی در ذهن داشــتم‪ ،‬این ســاختار‬ ‫مناسب تری برای ان شکل تولیدی که مدنظرم قرار داشت‬ ‫بود‪.‬‬ ‫البته این را هم بگویم که من قبال هم چنین تجربه ای‬ ‫را داشتم و در «بانوی اردیبهشت» هم به کاراکترهای نرگس‬ ‫فیلم «نرگس»‪ ،‬صنوبر «روسری ابی» و عباس «زیرپوست‬ ‫شهر» ارجاع داده بودم‪ .‬در «قصه ها» هم از همان ابتدای‬ ‫طرح ایده تصمیم داشــتم که به کاراکترها برگردم که همه‬ ‫خودشان در جامعه هستند و با انها در ارتباطم‪.‬‬ ‫حضور کاراکترهایی که مخاطبان از انها پیش زمینه‬ ‫دارند و به قولی بک گراند ذهنی شــان هست‪ ،‬کار‬ ‫شما را در ســاخت این فیلم قطعا سخت می کرد‪.‬‬ ‫بنابراین پیش از ســاخت فیلم قصه ها احســاس‬ ‫نگرانی نمی کردید؟‬ ‫«قصه هــا» از همان ابتــدا بــرای مخاطب جدید‬ ‫ســاخته شــد‪ ،‬یعنی باتوجه بــه اینکــه فیلم را در ســال ‪90‬‬ ‫می ساختیم و از ســاخت هرکدام از فیلم های قبلی‪ ،‬سال ها‬ ‫می گذشت‪ ،‬برای هرکدام از کاراکترها یک رزومه مشخص‬ ‫در زمان حال طراحی کردیم‪ .‬حاال اگر تماشاگری فیلم های‬ ‫قبلی را دیده باشــد‪ ،‬بــا حس همدلی و اشــنایی بیشــتری‬ ‫«قصه ها» را تماشا می کند‪.‬‬ ‫میزان اقبالی را که به فیلم شــما شــده‪ ،‬در نتیجه‬ ‫کیفیــت فنــی ان می دانید یــا انطباق با شــرایط‬ ‫سیاسی و اجتماعی روز؟‬ ‫همان طــور که گفتم براســاس بازخــوردی که در‬ ‫زمان جشــنواره از مخاطبین دریافت کردم‪ ،‬میزان استقبال‬ ‫را می توانستم حدس بزنم‪ ،‬اما شــاید ان چیزی را که نتوان‬ ‫نادیده گرفت‪ ،‬این باشد که خیلی ها فکر می کردند در فیلمی ‬ ‫که این قدر مــورد هجوم بــوده و به فیلمســازش اتهامات‬ ‫عجیب زده شده‪ ،‬چه چیزی نشان داده شده یا چه افشاگری‬ ‫صورت گرفته است‪ .‬در حالی که تعدادی از مخاطبان بعد از‬ ‫دیدن فیلم نظرشان کامال متفاوت بود و معترض بودند که‬ ‫برخی موقعیت ها با مالیمت نمایش داده شده و از واقعیت‬ ‫دور اســت‪ ،‬مثل بخش هایی که درباره مشــکالت کارگران‬ ‫بود و در دیداری که با برخی از انها داشتم‪ ،‬می گفتند واقعیت‬ ‫وضعیت انها از مشکالت مطرح شده در فیلم بسیار سخت تر‬ ‫است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫است فرصت سوءاستفاده را برای بعضی ها ایجاد کند‪ .‬البته‬ ‫در این مدت اتهامات سنگینی به من ز دند‪ ،‬مثل وطن فروش‪،‬‬ ‫روشــنفکر غربزده یا فیلمساز ســیاه نما ولی من سعی کردم‬ ‫مقابل این جریان ها مقاومت کنم‪ ،‬چون به مملکتم وابسته‬ ‫هستم و هدفم از فیلمســازی خیلی مهم تر است؛ مهم تر از‬ ‫انکه بتوانند مرا به عنوان دشمن کشورم معرفی کنند‪.‬‬ ‫ایا زمینه ای بــرای اکران قصه ها ایجــاد کردند تا‬ ‫سرانجام بدون حاشیه شرایط نمایش ان فراهم‬ ‫شود؟‬ ‫هدف من مثل هر فیلمســاز دیگــری که فیلمش‬ ‫را برای دیده شــدن می ســازد‪ ،‬تدبیر پرهیز از دامن زدن به‬ ‫حاشیه ها و برخورد صبورانه با فضای پیش امده بود‪.‬‬ ‫از بازتــاب نمایش و میــزان اقبال بــه «قصه ها»‬ ‫باتوجه به فرایند تولید ان راضی هستید؟‬ ‫عــده ای پیش بینــی می کردند که فیلــم مخاطب‬ ‫نداشته باشد‪ ،‬اما استقبال مخاطب عمومی‪ ،‬مشابه بازخورد‬ ‫اکران فیلم در جشنواره فجر ســال ‪ 92‬بود‪ .‬ان دوره به تمام‬ ‫ســینماهای اکران کننده رفتم و فیلم را بــا مخاطب دیدم‪.‬‬ ‫همان زمان اســتقبالی که مردم مختلف در مناطق مختلف‬ ‫شهر از فیلم می کردند‪ ،‬مطمئنم کرد که «قصه ها» با مردم‬ ‫ارتباط برقرار می کند و همین طور هم شــد‪ .‬فیلم در نهایت‬ ‫محدودیــت و عــدم برخــورداری از هیچ حمایتــی‪ ،‬فقط با‬ ‫همراهی مردم اســتقبال خیلی خوبی شد‪« .‬قصه ها» فقط‬ ‫با ‪ 11‬ســالن نمایش در تهــران و تعداد معدود ســینماهای‬ ‫شهرســتان ها‪ ،‬بدون تیزر تلویزیونی به فــروش میلیاردی‬ ‫رسید‪ .‬اگر نسبت این استقبال‪ ،‬با فروش فیلم هایی با تبلیغات‬ ‫نامحدود تلویزیونی و در اختیار داشتن حداکثر ظرفیت اکران‬ ‫تهران و شهرستان ها و فروش بلیت به نهادها و سازمان ها‪،‬‬ ‫مقایسه شود‪ ،‬بی شــک رتبه «قصه ها» یکی از باالترین ها‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫از رخشــان بنی اعتمــاد به عنوان فیلمســازی که‬ ‫همواره دغدغه ســینمای اجتماعی داشته است‪،‬‬ ‫یک سوال کلی داریم‪ ،‬شــما در سال های مختلف‬ ‫در مدیریت هــای مختلف دولتی فیلم ســاختید‪،‬‬ ‫در مقطع فعلی همچنــان می توانید انچه دغدغه‬ ‫ ذهنی تان به عنوان ســینماگر اجتماعی اســت را‬ ‫روی پرده ببرید؟‬ ‫من همیشه در هر مقطعی تالش کردم و می کنم تا‬ ‫کاری را انجام دهم که به نظر خودم درســت است و اصولی‬ ‫دارم که روی انها می ایستم‪ .‬انچه من به عنوان یک فیلمساز‬ ‫اجتماعــی می توانــم انجام دهم این اســت کــه از طریق‬ ‫ســینما طرح موضوع کنم‪ ،‬تا هم اگاهی مردم بیشتر شود و‬ ‫هم حساسیت ها نســبت به موضوعاتی که اسیب زا هستند‬ ‫افزایش پیدا کند‪ ،‬اما من فقط می توانم طرح موضوع کنم و‬ ‫بررسی و پیدا کردن راهکار ان در اختیار من یا سینما نیست‪.‬‬ ‫مرز و تفاوت بین فیلم اجتماعی و فیلم سیاسی را‬ ‫در چه می بینید؟ اصال وضعیت سینمای اجتماعی‬ ‫را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫نکته مهمی که در این باره باید درنظر داشــت این‬ ‫است که سیاست‪ ،‬همیشه بخش مهمی از شرایط اجتماعی‬ ‫جامعه اســت‪ ،‬پس یک فیلم اجتماعــی را نمی توان کامال‬ ‫مرزبندی کرد که وارد سیاست نشود‪ .‬اصال ماهیت سینمای‬ ‫اجتماعی انتقاد و ریزبینی اســت که این یک گزندگی را هم‬ ‫با خود دارد؛ به همیــن دلیل این نوع ســینما در زمان های‬ ‫بنی اعتماد و سینمای روشنفکری‬ ‫گفت وگو با سعید قطبی زاده درباره‬ ‫اصل و حواشی «قصه ها»‬ ‫افت سیاست‬ ‫حلقه واسط سال های‬ ‫فیلم ساختن و فیلم نساختن‬ ‫‪63‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫قصهغصه ها‬ ‫نگاهیبهتازه تریناثررخشانبنی اعتماد‬ ‫درسینمایاجتماعیایران‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪2‬‬ ‫فیلم «قصه ها» اخرین ســاخته رخشــان بنی اعتماد‬ ‫که از چندی پیش در ســینماها اکران شــد‪ ،‬از همان زمان‬ ‫نمایش در جشنواره و غیر از ان‪ ،‬نمایش در جشنواره ونیز‪،‬‬ ‫محل چالش ها و بحث هایی در محافل و رســانه ها بود که‬ ‫بیشتر به وجوه سیاسی نظر داشت‪ .‬البته گروهی هم معتقد‬ ‫بودند که بنی اعتماد اساسا خودش این فیلم را خیلی جدی‬ ‫نمی دانســته و ســندش هم گرفتن پروانه ساخت ویدئویی‬ ‫بوده است‪ .‬در عین حال گروهی بر این اعتقاد بودند که او‬ ‫پروانه ساخت ویدئویی گرفته بود تا از سد ممیزی فیلمنامه‬ ‫راحت تر بگذرد‪ .‬به هر حال‪ ،‬رخشــان بنی اعتمــاد فیلم را‬ ‫ساخت؛ فیلمی که از مدت ها قبل گفته شده بود داستانش‪،‬‬ ‫به سرنوشت شخصیت های فیلم های قبلی اش در چند سال‬ ‫بعد می پردازد‪.‬‬ ‫بنی اعتماد اصوال فیلمسازی با دغدغه های اجتماعی‬ ‫در تمام سال های فعالیتش شناخته می شود؛ دغدغه هایی‬ ‫که گاه او را به ســاختن فیلم مستند هم ســوق داده است‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬جو سیاســی چند ســال اخیر موجب شــده که‬ ‫واکنش ها به فیلم او نیز با فرض سیاسی بودن رویکرد ان‪،‬‬ ‫شکل سیاسی به خود بگیرد و هر سخن این فیلمساز هم با‬ ‫تعبیرها و واکنش های با ادبیات سیاسی مواجه شود‪.‬‬ ‫رخشــان بنی اعتماد همزمان با اکــران فیلم تازه اش‬ ‫گفت‪« :‬زمانی در یک نشست گروهی جمله ای گفتم با این‬ ‫مضمون که «از مادر زاده نشده کســی که مرا ممنوع الکار‬ ‫کند» و این جمله بر خیلی ها سنگین امد‪ .‬کسی چرایی این‬ ‫حرف و ما قبل و مابعد ان را نشنید‪ .‬این پاسخ نه از سر قلدری‬ ‫که همچنان اعتقادم است‪ ،‬چرا که‪ ،‬نه فیلمسازی را با امتیاز‬ ‫و موقعیت پیشکشی به دست اورده ام که کسی ان را از من‬ ‫طلبکار باشد و نه برای حفظ موقعیت‪ ،‬حاضر به تن دادن به‬ ‫شرایطی غیر از اصول خودم هستم‪ .‬فیلمسازی فقط زمان‬ ‫پشت دوربین بودن نیست؛ اگر زمانی به خواست خود فیلم‬ ‫نمی ســازم‪،‬معنای ان خانه نشــینی و قطع ارتباط با دنیای‬ ‫پیرامونم نیست‪ .‬چه فیلم بسازم و چه نسازم‪ ،‬حتی یک روز‬ ‫بیکار نمی مانم‪».‬‬ ‫او که همواره دغدغه خود را نسبت به مسائل اجتماعی‬ ‫نشان داده است درباره وضعیت سینمای اجتماعی توضیح‬ ‫داد‪« :‬ســینمای اجتماعــی به دلیــل ماهیــت ذاتی اش‪،‬‬ ‫منتقد ‪ ،‬ریزبین و گزنده است‪ .‬به همین دلیل در همه دوران‬ ‫کم و بیش دچار مشکالتی بوده است‪ .‬سینما ‪ ،‬دوران های‬ ‫مختلفی را تجربه کرده در مقاطعی کارکردن تحت شــرایط‬ ‫ســخت تر و زمانی متعادل تر بوده ولی اصل این اســت که‬ ‫وقتی به نیت و هدف خود مطمئن هستیم راهی برای انجام‬ ‫کار پیدا کنیم‪ .‬زمانی که برای فیلمسازان عرصه اجتماعی‪،‬‬ ‫فیلمسازی دشوار می شــود‪ ،‬می توانند عافیت طلبی کنند و‬ ‫سراغ کارهایی بروند که بی دردســرتر کار کنند پس کسانی‬ ‫که همچنان برسر موضع خود در این عرصه مانده اند‪ ،‬حتما‬ ‫دغدغه مهم تر و مصلحانــه دارند‪ .‬هدف از طرح معضالت‬ ‫اجتماعی توطئه نیست‪ .‬ورود به این عرصه سختی های خود‬ ‫را دارد اما بنا نیســت به دلیل موانع پیش رو هر روز به رنگی‬ ‫در امده و باب طبع روز کار کنیم‪».‬‬ ‫این فیلمساز که سال ‪« 90‬قصه ها» را ساخته است‪،‬‬ ‫با بیان اینکه نســخه اکران عمومی هیچ تفاوتی با نســخه‬ ‫اکران شــده در جشــنواره فجر ندارد‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬تجربه‬ ‫اکران فیلم هایی که به دالیل گوناگون و در مقاطع مختلف‬ ‫نشــان داده نشــده اند ‪ ،‬ثابت کرده هیچ کدام از ان فیلم ها‬ ‫مشکل ســاز نشــده اند‪ .‬یعنی بــا نمایش انها هیــچ یک از‬ ‫پیش بینی های مخالفان فیلم‪ ،‬تحقــق پیدا نکرده و اتفاق‬ ‫عجیبی رخ نداده است‪.‬امیدوارم این تجربه ها به کار گرفته‬ ‫شود و از خود بپرسیم که نمایش ندادن یک فیلم چه سودی‬ ‫به جامعه رسانده که نمایش ان فیلم ناقض ان بوده است؟»‬ ‫اصغــر فرهادی نیــز که قبال در مراســم نکوداشــت‬ ‫رخشــان بنی اعتماد در پژوهشــکده فرهنــگ و هنر جهاد‬ ‫دانشگاهی سخن می گفت‪ ،‬بیان کرد‪« :‬رخشان بنی اعتماد‬ ‫هم در رفتارش و هم در گفتارش شــباهت زیادی به اثارش‬ ‫دارد‪ .‬این موضوع مرا به این نکته می رســاند که فیلم های‬ ‫او ماندگار شده‪ ،‬چون یک صداقت و پاکی در اثارش وجود‬ ‫دارد که برامده از خود اوست و فاصله ای با اثارش ندارد‪».‬‬ ‫فرهادی در ادامــه صحبت های خود بــا بیان اینکه‬ ‫فیلم «قصه هــا» را دوبار دیده اســت و اولین بار در خارج‬ ‫از کشــور هنگام اماده شــدن فیلم برای نمایش عمومی‬ ‫بوده است‪ ،‬ادامه داد‪« :‬بعد از اولین باری که فیلم را تنها‬ ‫تماشا کردم‪ ،‬بار دیگر خارج از ایران در جایی که داور بودم‬ ‫همراه با چند هنرمند غیرایرانی از کشــورهای لهســتان‪،‬‬ ‫فلسطین‪ ،‬چین و سنگاپور «قصه ها» را دوباره نگاه کردم‪.‬‬ ‫ان زمان چون فیلم را دیده بودم و حرف و حدیث هایی که‬ ‫در ایران گفته می شد را هم شنیده بودم‪ ،‬مخصوصا کلمه‬ ‫فرهنگ‬ ‫«ســیاه نمایی» را که خیلی از ان اســتفاده می شد و البته‬ ‫ان را بهانه ای می دانســتم برای رفع مســئولیت عده ای‪،‬‬ ‫خیلی دوســت داشــتم بدانم این داوران غیرایرانی بعد از‬ ‫دیدن فیلم چه واکنشــی نشــان می دهند‪ .‬پــس از پایان‬ ‫فیلم داور لهســتانی که بازیگر هم بود گفت‪« ،‬من خیلی‬ ‫دوست دارم به کشور شما سفر کنم» و این برای من جالب‬ ‫بود که او بعد از دیدن فیلم ترغیب به ســفر به ایران شــده‬ ‫است‪ .‬هنرمند لهستانی درباره انگیزه خود از سفر به ایران‬ ‫توضیح داد کــه در فیلم های ایرانی ایــن نکته را دیده که‬ ‫ادم ها غصــه دار مشــکالت دیگران هســتند در حالی که‬ ‫در فیلم های خودشان یا شــاید فیلم های اروپایی‪ ،‬ادم ها‬ ‫غصه دار مشکالت فردی هســتند و این تفاوتی بود که او‬ ‫در سینمای ما نسبت به ســینمای خودشان می دید‪ .‬پس‬ ‫ایا فیلمی که غریبه ای را ترغیــب کرده تا این وجه از مردم‬ ‫ایران را ببیند‪ ،‬می تواند ســیاه باشــد؟ اگر این فیلم سیاه‬ ‫است پس سفید چیســت؟ معتقدم این فیلم ها‪ ،‬فیلم های‬ ‫سفیدی هستند و شــاید عده ای به دلیل پیش فرض هایی‬ ‫که از قبل برایشان تعریف شــده و نمی خواهند ان را تغییر‬ ‫دهند نگاه دیگری دارند‪».‬‬ ‫این فیلمســاز اســکار گرفته ایرانــی در بخش دیگر‬ ‫صحبت هــای خود گفت‪« :‬ایــا نشــان دادن ادم هایی که‬ ‫گرفتار بدبختی ها و فقر و بعضی پلشتی های جامعه هستند‬ ‫به معنای سیاه نشان دادن خود به دیگران است؟ البته این‬ ‫می تواند باشد اگر ان رابطه ها و غمخواری برای دیگران و‬ ‫وجوه دیگر را لحــاظ نکنید‪ .‬برای همیــن خانم بنی اعتماد‬ ‫من‪ ،‬بابت همه خوبی های شــما تبریک می گویم و منتظرم‬ ‫فیلم بعدی شما را ببینم‪».‬‬ ‫در این مراسم عالوه بر چهره های سینمایی و هنری‪،‬‬ ‫چهره هایی سیاســی و اجتماعی نیز حضور داشتند از جمله‬ ‫موالوردی معــاون رئیس جمهور در امــور بانوان که گفت‪:‬‬ ‫«بنی اعتماد در فیلم قصه ها با اینده نگری و اینده پژوهی‪ ،‬از‬ ‫خود نقش یک مددکار اجتماعی پویا را به نمایش گذاشــته‬ ‫است تا با ایجاد حساسیت در سیاست گذاران و برنامه ریزان‬ ‫توجه انها را به چاره اندیشی جلب کند‪».‬‬ ‫وی گفت‪« :‬خانم بنی اعتماد هنری را عرضه می دارد‬ ‫که بازســازی واقع گرایانه ای از زندگی زنان امروزی است‪.‬‬ ‫تصویری کــه پیش روی مخاطبــان قرار می گیــرد روایتی‬ ‫منصفانــه و صمیمانــه از زندگی «گیالنه»ها و «روســری‬ ‫ابی»های این دیدار اســت و هر انچه را که در «زیر پوست‬ ‫شــهر» می گذرد‪ ،‬روایت دختران و زنانی اســت که فارغ از‬ ‫تعلق شان به طبقه یا گروهی خاص ردپایی از انها را در همه‬ ‫جا می توان دید‪».‬‬ ‫معاون رئیس جمهور درامور بانوان ادامه داد‪« :‬لحن‬ ‫انسانی که در اثار مختلف این فیلمساز موج می زند شیرزنان‬ ‫این دیار را چنــان به نمایش در می اورد که در ســخت ترین‬ ‫دوران و در دشوارترین شرایط می کوشند با چنگ و دندان‬ ‫ابرو‪ ،‬حیثیت و کیان خود و خانواده را حراســت کنند‪ .‬زنانی‬ ‫که نماینده نسل های متفاوتی از زنان و دخترانی هستند که‬ ‫امیدشان از دست نمی رود‪».‬‬ ‫شهیندخت موالوردی در این مراسم که در پژوهشکده‬ ‫فرهنگ و هنر جهاد دانشــگاهی برگزار می شــد همچنین‬ ‫اظهار کرد‪« :‬بی تردید راز ماندگاری و خوشنامی فیلمسازانی‬ ‫از این دست همین نگاه ژرف اجتماعی است‪ .‬در شرایطی‬ ‫که برخی زنان را سطحی‪ ،‬ســبک و منفعل ترسیم می کنند‬ ‫تا از ترویــج بی مایگی و تبلیــغ ابتذال کاســبی کنند اندک‬ ‫فیلمســازانی هســتند کــه تعهــد اخالقــی خــود در قبال‬ ‫واقعیت های اجتماعــی را فراموش نکرده انــد و همچنان‬ ‫در پی ســینمایی اصیل هســتند تا زن ایرانی را انچنان که‬ ‫هســت به نمایش دراورند و خانم بنی اعتماد بی شک یکی‬ ‫از اینان است‪».‬‬ ‫او با بیان اینکــه هنرمندانــی از این دســت در طول‬ ‫ســال ها به ســرمایه های گرانقدر اجتماعی بدل می شوند‬ ‫که شایســته تجلیل و تدارک چنین محافلی هستند افزود‪:‬‬ ‫«اینها کسانی هستند که دولت شان مستعجل نیست و حال‬ ‫و هوای انسانی و اخالقی اثارشان سال های متوالی بر جان‬ ‫و روان مخاطبان چنگ خواهــد انداخت و خانم بنی اعتماد‬ ‫بی شک یکی از انهاست‪».‬‬ ‫اما رخشــان بنی اعتماد که همیشــه با حاشــیه هایی‬ ‫مواجه بوده حــاال جدی تر از همیشــه می گوید‪« :‬هدف و‬ ‫نیت من از فیلمسازی و وابستگی ام به مملکتم مهم تر از ان‬ ‫است که کسی بتواند مرا به دشمن کشورم تبدیل کند‪ ».‬او‬ ‫بر این باور است که‪« :‬برخوردهای سیاسی با فیلم در خارج‪،‬‬ ‫نتیجه مســتقیم موضع گیری های سیاســت زده در داخل‬ ‫کشور نسبت به برخی فیلمسازهاســت که طبیعتا انعکاس‬ ‫بیرونی پیدا می کند‪ .‬نگاه سیاســی به سینما‪ ،‬صاحب اثر را‬ ‫ناخواسته در موقعیتی قرار می دهد که مجال سوءاستفاده‬ ‫فراهم شــود‪ .‬تغییر مســیر ناخواســتۀ برخی از فیلمسازان‬ ‫به خصوص جوان ترها که در مســیر دیگری غیر از اهداف‬ ‫اولیه خود قرار گرفتنــد به نظرم به ســبب همین برخوردها‬ ‫بوده اســت‪ .‬من این ظرفیت را دارم که در مقابل جریاناتی‬ ‫که ســعی دارند امثال مرا با اتهامات سنگین و مکرری مثل‬ ‫وطن فروش‪ ،‬برج عاج نشین‪ ،‬روشــنفکر غربزده‪ ،‬فیلمساز‬ ‫سیاه نما و کارگردان جشنواره های خارجی‪ ،‬به جبهه مقابل و‬ ‫فاصله گرفتن از جامعه برانند مقاومت کنم‪ .‬هدف و نیت من‬ ‫از فیلمسازی و وابستگی ام به مملکتم مهم تر از ان است که‬ ‫کسی بتواند مرا به دشمن کشورم تبدیل کند‪».‬‬ ‫او در عین حال می گوید‪« :‬ارزوی من است که به رغم‬ ‫تضادهای فکــری بتوانیم در کنار هم‪ ،‬بامســالمت زندگی‬ ‫کنیم و همدیگر را تحمل کنیم‪ .‬از اینکه کسی مخالف من‬ ‫یا فیلمم باشد باکی ندارم‪ .‬این موضوع کامال طبیعی است‪.‬‬ ‫اما متاسفانه ســوء تفاهم ها‪ ،‬مبنای قضاوت و موضع گیری‬ ‫قرار می گیرد و حرمــت و حیثیت فــردی و اجتماعی را زیر‬ ‫سوال می برد‪».‬‬ ‫به هر حال فیلم «قصه ها» به عنوان حاصل کار یک‬ ‫بانوی فیلمساز با دغدغه های اجتماعی‪ ،‬اکنون به نمایش‬ ‫عمومی گذاشته شده‪ ،‬اتفاقی ناگوار با نمایش ان رخ نداده‬ ‫و پیوستنش به باشــگاه میلیاردی های ســینمای ایران نیز‬ ‫گویای ان است که تقریبا مورد پســند مخاطبان جامعه نیز‬ ‫قرارگرفته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بنی اعتماد و سینمای روشنفکری‬ ‫گفت وگو با سعید قطبی زاده درباره‬ ‫اصل و حواشی «قصه ها»‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫در برخی نقدهایــی که به بهانه فیلــم اخیر خانم‬ ‫بنی اعتماد نوشــته شده اســت‪ ،‬به این موضوع‬ ‫پرداخته شده که کال جریان سینمای اجتماعی ما‬ ‫رو به افول است‪ .‬فکر می کنید که ایا واقعا چنین‬ ‫اتفاقی افتاده است؟‬ ‫من هــم موافقم کــه جریان ســینمای اجتماعی‬ ‫ما رو به افول اســت‪ ،‬منتها «قصه ها» را نشــانه این افول‬ ‫نمی دانم‪ .‬هر قدر فیلمساز از «حرف زدن» در فیلم فاصله‬ ‫بگیرد‪ ،‬به همان میزان ســینما هم از پرداختــن به زندگی‬ ‫واقعی مردم دور می شــود و این روند رفته رفته تماشاگر را‬ ‫از سینما دور می کند‪ .‬در ایران چیزی به اسم صنعت سینما‬ ‫وجود ندارد‪ .‬انواع فیلم نداریم‪ .‬فانتزی و تخیل نداریم‪ .‬ژانر‬ ‫نداریم‪ .‬فیلم های کودک مان با کیفیت بسیار پایین تولید‬ ‫می شوند‪ .‬علمی ‪-‬تخیلی‪ ،‬ترســناک‪ ،‬ملودرام‪ ،‬تاریخی و‬ ‫انیمیشــن نداریم‪ .‬نتیجه‪ ،‬یک ســینمای بی سر و شکل‪،‬‬ ‫ بی مخاطب و فاقد الگو اما بســیار پرمدعاست‪ .‬فیلم های‬ ‫معاصر و اجتماعی مان با رویکرد فیلم های فانتزی ساخته‬ ‫می شوند‪ .‬یعنی قیافه ادم ها شــبیه مردم امروزی است اما‬ ‫نحوه زیســتن‪ ،‬عقاید‪ ،‬گرفتاری ها و رنج هایشــان شــبیه‬ ‫موجوداتی است غیر از ما‪.‬‬ ‫سینمایی ابتر و بی خاصیت که موضوعاتش به ظاهر‬ ‫معاصر است اما انگار درباره کسانی است که دارند در مریخ‬ ‫زندگی می کننــد‪« .‬قصه ها» اما جزو فیلم هایی اســت که‬ ‫برای تماشــاگرش حرف دارد‪ .‬درباره جامعه ای اســت که‬ ‫مردم ایران در ان زندگی می کنند و درباره مردمی است که در‬ ‫این جامعه‪ ،‬در کوچه و خیابان مشاهده می شوند‪.‬‬ ‫یعنی فکر می کنید مشــکالتی که بر سر نمایش‬ ‫فیلم پیش امد‪ ،‬به دلیل این است که حرف دارد؟‬ ‫بله‪ ،‬مسلما‪ .‬سینماگران در پرداختن به واقعیت‪،‬‬ ‫با دو شــکل از ان روبه رو هســتند‪ .‬یکی واقعیــت بطئی و‬ ‫دیگری واقعیت اشکار‪ .‬پرداختن به واقعیت بطئی ممنوع‬ ‫و پرداختن به واقعیت اشــکار مجاز اســت‪ .‬انجام کار اول‬ ‫نوعی ارتکاب اســت و مبادرت به دومی گاهی با پاداش و‬ ‫جایزه هم همراه است‪.‬‬ ‫تماشــاگر ایرانی به این دوگانگی عادت کرده است‪.‬‬ ‫اینگونه اســت که اگر در میان خیل فیلم ها‪ ،‬ناگهان نوک‬ ‫پیکان قصه ای ان واقعیت بطئی و درونی را نشانه بگیرد در‬ ‫وهله اول با گرفتاری های بسیار روبه رو می شود و سپس از‬ ‫ان استقبال به عمل می اید‪ .‬دلیل گرفتاری این است که چرا‬ ‫واقعیت این فیلم شبیه سایر فیلم ها نیست؟ و دلیل استقبال‬ ‫هم مشــخص اســت؛ مردم از دیدن فیلمی کــه واقعیت‬ ‫تازه ای عرضه می کند خوششان می اید‪.‬‬ ‫ به دوگانگــی که در رفتــار و نمایش نــوع زندگی‬ ‫ما وجود دارد اشــاره کردید‪ ،‬شــاید بشود یکی از‬ ‫مهم ترین این دوگانگی ها را در نمایش ادم های‬ ‫فقیر در سینما و تلویزیون دید‪ .‬فکر می کنید این‬ ‫موضوع چقدر در اینکه فیلم «قصه ها» متفاوت‬ ‫به نظر بیاید و با ان واکنش هــا برخورد کند موثر‬ ‫بوده است؟‬ ‫اگــر فیلم هــای اجتماعــی و معتــرض ایــران‬ ‫را در دهــه ‪ 50‬مالحظــه کرده باشــید حتما اطــاع دارید‬ ‫کــه شــخصیت محوری اغلــب از دل طبقــه بی شــکل و‬ ‫محرومی بیــرون می اید کــه یکی از دالیل جــان کندنش‬ ‫اساسا کسب یک هویت طبقاتی اســت‪ .‬او بیگانه است و‬ ‫از بیرون می اید و به همین دلیل هم در معاشــرت با ادم ها‬ ‫ایجاد تضاد می کند و هم حامل حرف های تازه ای اســت‪.‬‬ ‫خیلی وقت ها هم ممکن است در جست وجوی این هویت‬ ‫تازه اسیب ببیند یا قربانی بشود‪...‬‬ ‫به طور مشــخص تر‪ ،‬منظــور من این اســت که‬ ‫تصویری که سینما از مردم فقیر نشان می دهد با‬ ‫تصویری که تلویزیون از این مردم نشان می دهد‬ ‫متفاوت است و این تفاوت دوگانه ای است که تا‬ ‫حدودی باعث می شود فیلم هایی مثل «قصه ها»‬ ‫دچار مشکل شوند‪.‬‬ ‫از اغــاز دهــه ‪ 70‬پرداختن بــه طبقه متوســط و‬ ‫مشــکالت جوانان در سینما‪ ،‬رایج شــد و جا افتاد‪ .‬در این‬ ‫زمان تمرکز داستان ها بیشتر روی طبقه متوسط است‪ .‬دلیل‬ ‫اقتصادی اش این است که رفته رفته خانواده ها تفریحاتی‬ ‫غیر از ســینما را انتخاب کردند و ســینما مکانی شــد برای‬ ‫سرگرمی و وقت گذرانی دانشجوها و قشر متوسط جامعه‪.‬‬ ‫در نتیجه قصه فیلم ها از زندگــی مردم فاصله گرفت‬ ‫و روی مشکالت جوانان متمرکز شد‪ .‬سالن های سینمای‬ ‫پایین شهر رونق شان را از دست دادند و خانواده هایی هم‬ ‫که گاهی هوس سینما رفتن به سرشان می زد‪ ،‬سالن هایی‬ ‫را انتخاب می کردند در مجــاورت مراکز خرید‪ .‬یعنی دیگر‬ ‫ســینما به خودی خود اعتباری نداشــت‪ .‬به همین خاطر‬ ‫فیلمنامه نویسان به موضوعاتی پرداختند متناسب با ذائقه‬ ‫قشر سینماروی جدید‪ .‬مشکل انها عشــق جوانانه‪ ،‬بحث‬ ‫مهاجــرت‪ ،‬پارتی های شــبانه‪ ،‬محدودیت هــای فردی‪،‬‬ ‫مشــکالت زناشــویی‪ ،‬چالش های سیاســی و‪ ...‬بود‪ ،‬نه‬ ‫غم نان‪.‬‬ ‫سال هاست که فیلم های مناسبتی و سریال ها به‬ ‫مردمی می پردازند که در خانه های کوچک پایین‬ ‫شهر زندگی می کنند‪ ،‬جمعیت شــان زیاد است‪،‬‬ ‫درگیر بیــکاری و اعتیــاد و اختالف هســتند‪ ،‬اما‬ ‫خوشــبختند‪ ...‬این تصویری اســت که ساعت‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫اثار هیچکاک‪ ،‬ایمان در اثار برگمن و‪ ...‬حرف می زنند از‬ ‫یک منبعی ناشی می شود‪ .‬این منبع ذهن فیلمساز است که‬ ‫با اثرش در پی گفتن حرفی تازه است‪.‬‬ ‫غیر از این اگر باشد چه تفاوتی است میان هنرمندان‬ ‫بزرگ با دیگران؟ حافظ را مگر می شود بدون دیدگاهی که‬ ‫در اشــعارش عرضه می کند‪ ،‬صرفا به واسطه تسلطش بر‬ ‫عروض و قافیه بزرگ داشت؟ منزلت و جایگاه یک هنرمند‬ ‫بسته به دیدگاهش نسبت به جهانی که در ان زندگی می کند‬ ‫قابل ارزیابی است‪ .‬این البته فقط محدود به موضع سیاسی‬ ‫یا جهت گیری حزبی نیست‪ .‬قضیه گسترده تر از اینهاست‪.‬‬ ‫بازسازی یک تابلوی نقاشی در یک پالن سینمایی‪،‬‬ ‫ارجاعی غیرمســتقیم به قصه ای کهن‪ ،‬احیای یک واقعه‬ ‫تاریخی به زبان سینما و‪ ...‬نشــانگر این واقعیت است که‬ ‫ســازنده فیلم غیر از ســرهم بندی پالن ها و ســروکله زدن‬ ‫با بازیگر چیز دیگری هم ســرش می شــود یا نه‪ .‬ایا اثرش‬ ‫قراراســت روزگاری را نمایندگــی کنــد که هنرمنــد در ان‬ ‫زیســته‪ ،‬یا فقط کاالیی اســت برای نیاز بازار؟ روشنفکری‬ ‫یعنی همین‪.‬‬ ‫کســی که میزان گفته هــا و نوشــته هایش از میزان‬ ‫مطالعه و دریافتش کمتر اســت‪ ،‬در حال لولیدن است‪ ،‬نه‬ ‫خلق کردن‪ .‬چنین کســی برای من احترامی ندارد‪ ،‬چون‬ ‫درباره چیزی حرف می زند که نمی داند‪ .‬هنر را با سوداگری‬ ‫اشتباه گرفته و گوشش به دهان این و ان است و نیاز بازار‪.‬‬ ‫در یک دوره ای کارهای روشــنفکران فیلمساز را که‬ ‫بررســی می کنیم می بینیم کــه همه در حــال ارائه راه حل‬ ‫هستند‪ ،‬معتقد هستند که یک گروه خاصی از مردم هستند‬ ‫که امکاناتی دارند و بــا این امکانــات می توانند تغییراتی‬ ‫در جامعه ایجاد کنند‪ ،‬ولی هر چه فاصلــه می گیریم و بعد‬ ‫از انقالب و دهه شــصت و بعد از دوره اصالحــات را نگاه‬ ‫می کنیم‪ ،‬روشن است که فیلمسازها از ارائه راه حل فاصله‬ ‫می گیرند و صرفا در حال تصویرگری هستند‪ .‬به نظر می اید‬ ‫بغضی گلوگیر ادم ها را درگیر خودش کرده است که باعث‬ ‫می شــود فکر کنیم هیچ امکانی برای بهتر شــدن شرایط‬ ‫نیست‪...‬‬ ‫شاید کمی زیاده روی باشد اگر از سینما چنین انتظاری‬ ‫داشته باشیم‪ .‬منظورم از بحث قبلی‪ ،‬پشتوانه معرفتی بود‬ ‫درباره موضوعی که فیلمســاز به سراغش می رود‪ .‬مثال در‬ ‫سینمای مستند برای رفتن به سراغ موضوعی خاص‪ ،‬ابتدا‬ ‫باید تحقیق کرد‪ .‬فرض کنید مســتندی دارید از تلویزیون‬ ‫می بینید درباره گونه ای از ابزیان که در عمق بیست متری‬ ‫دریا زندگی می کنند‪.‬‬ ‫اگر مستندســاز اطالعات غلطی ارائه بدهد یا حتی‬ ‫اطالعاتش ناقص باشــد‪ ،‬ان مســتند دچار اشکال است‪.‬‬ ‫بنابراین شرط یک مســتند خوب‪ ،‬در ابتدا تسلط کارگردان‬ ‫بر موضوع است‪ .‬در سینمای داستانی به دلیل اینکه همه‬ ‫چیز نمایشی است و برخاســته از تخیل‪ ،‬این امکان برای‬ ‫فیلمساز وجود دارد که درک ناقص خودش را پشت چیزهای‬ ‫دیگر پنهان کند‪ .‬در حال حاضر مشکل سینمای نیمه جان‬ ‫ایــران‪ ،‬فقدان اگاهی اســت‪ .‬چیزی که عرضه می شــود‬ ‫اصیل نیست‪ .‬انگار که فیلمساز در دل جامعه و مردم زندگی‬ ‫نمی کند و متوجه قدرت فراگیر ســینما در ارتباط با اقشــار‬ ‫اجتماع نیست‪ .‬از چنین کسی نمی شود توقع داشت فیلم‬ ‫تاثیرگذار و جریان ساز بسازد‪.‬‬ ‫شــما در جایی اشــاره کرده بودید به تفاوت فیلم‬ ‫اســتاندارد و فیلم فوق العاده‪ .‬فکر می کنید فیلم‬ ‫اخیر خانــم بنی اعتماد بــه کدام یــک از این دو‬ ‫نزدیک تر است؟‬ ‫نبایــد نادیده گرفت کــه فیلم «قصه هــا» از نظر‬ ‫اجرا شــگفتی هایی دارد‪ ،‬اما در عین حال دچار لغزش ها و‬ ‫کاســتی هایی هم هست که بیشــترش به فیلمنامه مربوط‬ ‫می شود‪ .‬بخشــی از این کاســتی ها به دوری کارگردان از‬ ‫حرفه اش برمی گردد که سال ها یا امکان فعالیت یا رغبتی‬ ‫به کار نداشت‪.‬‬ ‫نتیجه این دوری تحمیلی یا خودخواسته گاه به شکل‬ ‫یک دیالوگ یا موقعیت خود را نشــان می دهد‪ .‬شــاید هم‬ ‫نتیجه این دوری‪ ،‬فیلمی پرگوست که باری بیش از توان بر‬ ‫دوش دارد‪ .‬بعضی فیلم ها شبیه یک قطعه اواز سنتی اند؛‬ ‫ســه چهار بیت را با تکرار و تحریر طــول می دهند‪ .‬بعضی‬ ‫فیلم ها هم شبی ه ترانه های رپ در زمانی محدود حرف های‬ ‫زیادی دارند که خیلی هایش را نمی شود فهمید‪.‬‬ ‫می شــود به طور مشــخص تر به این اشــکاالت‬ ‫بپردازید؟‬ ‫مثــا دلیــل ادامه ســازی بعضــی فیلم هــا و‬ ‫نادیده گرفتن بعضی دیگر مشــخص نیست‪ .‬این را باید از‬ ‫خود کارگردان پرســید‪ .‬یا مثال اپیزود متــرو یا صحنه های‬ ‫مربوط به شخصیت راوی که ربطش به فیلم های قبلی خانم‬ ‫بنی اعتماد را من نفهمیدم‪.‬‬ ‫از اینها کــه بگذریم‪ ،‬اپیزود «خــارج از محدوده» به‬ ‫نظر من شــعاری بود و به اندازه اپیزودهای بعدی پرداخت‬ ‫چشمگیری نداشت‪ .‬موقعیت مربوط به رودررویی مهدی‬ ‫هاشمی و حسن معجونی از این جهت در خاطرم مانده که‬ ‫دو بازیگر شاخص سینما و تئاتر در فیلمی از بنی اعتماد بد‬ ‫بازی کرده اند! دلیل این بازی بد‪ ،‬موقعیتی است که مبنای‬ ‫درستی ندارد‪.‬‬ ‫گفت وگــوی پنهانی معجونــی با تلفن بــه دلیل نوع‬ ‫کلمات و محتوای انها و مهم تــر از همه فاصله او از ارباب‬ ‫رجوع قاعدتا نباید به گوش هاشمی برسد اما می رسد‪ .‬پس‬ ‫هم تالقی این دو تلفن غیرطبیعی اســت و هم برانگیخته‬ ‫شدن کسی که از محتوای مکالمات مطلع شده‪.‬‬ ‫همان طــور کــه گفتیــد بــاال و پاییــن فیلمنامه‬ ‫خیلی زیاد است‪ .‬درست اســت که ممکن است‬ ‫تماشاگر ها با بیست دقیقه سکانس اخر احتماال‬ ‫فروپاشیده از ســینما بیرون بیایند اما این سوال‬ ‫هم برایشــان پیش می ایــد که خــب فروتن که‬ ‫امده بچــه اش را بغل کــرده و رفته کجــای فیلم‬ ‫اســت؟ یا فیلم «خارج از محدوده» که بسیاری‬ ‫ان را بــه یــاد نمی اورند باعــث می شــود اپیزود‬ ‫مهدی هاشــمی اصال در فیلم مورد سوال باشد‪.‬‬ ‫به نظر شــما چه دلیلی وجــود دارد که بنی اعتماد‬ ‫چنیــن انتخاب هایی بکند؟ چرا ایــن فیلم ها را از‬ ‫مجموعه کارهایش انتخاب کرده و بعد چرا هیچ‬ ‫نخ تســبیحی نیســت که این اپیزودهــا را به هم‬ ‫متصل کند؟‬ ‫به نظر می اید خانم بنی اعتماد فیلم هایی را انتخاب‬ ‫کرده که از نظر تاثیر اجتماعــی و ارای منتقدان فیلم های‬ ‫بهتری بوده اند‪ .‬چیزی که درباره «خارج از محدوده» گفتید‬ ‫نکته مهمی در خــود دارد‪ .‬از این فیلم ســال های زیادی‬ ‫می گذرد و خیلی ها یا ان را ندیده اند یا در خاطر ندارند‪ .‬من‬ ‫فکر می کنم این اپیزودهایی که در «قصه ها» می بینیم در‬ ‫عین حال که ادامه ای بر فیلم های قبلی کارگردان هستند‬ ‫فرهنگ‬ ‫هشت شب همه خانواده می توانند در کنار هم ان‬ ‫را ببینند و بخندند و بعد هم به زندگی شان ادامه‬ ‫بدهند‪ .‬دقیقا سال هاست که در سینما تصویری‬ ‫که از اعتیاد‪ ،‬بیکاری و مشکالت خانوادگی نشان‬ ‫داده می شــود‪ ،‬تصویری که مربــوط به ادم های‬ ‫فقیر اســت‪ ،‬یک تصویر کامال ســیاه‪ ،‬چیزی که‬ ‫مردم فقیر را راضی نمی کند که به سینما بیایند و‬ ‫با این پلشتی زندگی روبه رو شوند و طبقه متوسط‬ ‫مخاطب این سینما را به گریه وا می دارد و او را از‬ ‫دیدن فیلم پشیمان می کند چون نشان می دهد‬ ‫که هیچ کاری نمی شود کرد‪ .‬این فقط نگاه خانم‬ ‫بنی اعتماد نیســت ‪ ،‬این یک نوع نگاه منتشر در‬ ‫سینمای اجتماعی ماست‪.‬‬ ‫مــن فکــر می کنم کــه ایــن مقدمه یــک بحث‬ ‫اساســی تر اســت‪ .‬زاویه دید کارگــردان تعیین کننده تر از‬ ‫موضوعی است که به ان پرداخته می شود‪.‬‬ ‫شیوه «حرف زدن» مهم اســت‪ .‬حتی اگر به زندگی‬ ‫طبقه مرفه که در ایران تعریف درســتی ندارد هم بپردازیم‬ ‫باز می شود فیلم هایی با درونمایه های اجتماعی تند و موثر‬ ‫ساخت‪ .‬به شرطی که فیلمســاز صاحب یک خط فکری یا‬ ‫جهان بینی باشد‪ .‬سینمای ایران حتی وقتی به سراغ طبقات‬ ‫محروم اجتماع رفته‪ ،‬به دلیل خودسانسوری تهیه کننده و‬ ‫عدم شــناخت انها از ســوی کارگردان‪ ،‬نتیجه ای نگرفته‪.‬‬ ‫یعنی نه توانسته اینه ای از شــرایط معاصر را بازتاب بدهد‬ ‫و نه صداقتی در تصویر وجود داشــته که مایه تسکین ان‬ ‫طبقه شود که مثال با تماشای فیلمی احساس کند بخشی‬ ‫از رنجی که می برد روی پرده سینما دیده شده‪.‬‬ ‫اما عکس این قضیه را در فیلم های خانم بنی اعتماد‬ ‫دیده ایــم که وقتی به ســراغ طبقه متوســط هــم می رود‪،‬‬ ‫ مثل «بانوی اردیبهشــت»‪ ،‬یا جایی که به تقابل دو طبقه‬ ‫می پــردازد مثل «روســری ابــی»‪ ،‬به دلیل عمــق بینش‬ ‫اجتماعــی اش‪ ،‬روی تماشــاگر تاثیر می گــذارد‪ .‬دغدغه‬ ‫نوبر کردانی در «روســری ابی» انتخاب اســت‪ .‬انتخاب‬ ‫راهی برای ســیر کردن شــکم خانواده و حفظ ابرو در دل‬ ‫یک فرهنگ ســنتی یا پاســخ دادن به نــدای دلش‪ .‬این‬ ‫یعنی زاویه دید روشــنفکرانه کارگردان و شهامت در طرح‬ ‫موضوعات بنیادی که ســایرین یا جرات پرداختن به ان را‬ ‫ندارند و یا توانش را‪.‬‬ ‫شــما به این موضوع اشــاره کردید که نگاهی که‬ ‫در فیلم هــای بنی اعتماد دیده می شــود نگاهی‬ ‫روشنفکرانه است‪ ،‬سال هاست به غلط جاافتاده‬ ‫که فیلم های روشــنفکرانه فیلم هایی اســت که‬ ‫مردم دوست شان نداشته باشــند‪ ،‬فیلم هایی با‬ ‫سکانس های طوالنی که نمی شود انها را تحمل‬ ‫کــرد و تنها مخاطب خــاص دارنــد‪ .‬می توانید با‬ ‫نشــان دادن مایه روشــنفکرانه نگاه بنی اعتماد‬ ‫این اشتباه در فهم این موضوع را تصحیح کنید؟‬ ‫روشــنفکرنمایی با عــرض بنده کمی فــرق دارد‪.‬‬ ‫روشــنفکرنماها ادم های کم دان و کم مایه ای هســتند که‬ ‫ادعای فضل دارند‪ .‬روشــنفکری در ایران تعابیر و تفاسیر‬ ‫بسیاری دارد‪.‬‬ ‫زمانی روشــنفکری با اعتــراض اجتماعی و تحرکات‬ ‫انقالبی معنا پیدا می کرد و زمانی دیگر مدلی از هنر و دانش‬ ‫شد که سعی در دوری از عامه مردم دارد‪ .‬الگوی اول چیزی‬ ‫بود که توسط ال احمد و شریعتی در دهه چهل و پنجاه تبلیغ‬ ‫می شد و الگوی دوم متعلق به این سال هاست‪.‬‬ ‫منظور من از روشنفکری دانایی است یا دست کم شور‬ ‫و میل و تالش برای دانایی‪ .‬هر فیلمســاز بزرگی در جهان‬ ‫روشــنفکر اســت چون اگر درکی از مقوالت دیگر نداشته‬ ‫باشــد‪ ،‬کار بیهوده ای می کند کــه فیلم می ســازد‪ .‬اینکه‬ ‫سال هاست مفســران درباره اخالق در اثار فورد‪ ،‬تقدیر در‬ ‫‪3‬‬ ‫ســعید قطبــی زاده‪ ،‬منتقــد و فیلمنامه نویس‪ ،‬از‬ ‫جمله دوستداران سینمای بنی اعتماد است که معتقد‬ ‫است نگاه روشنفکرانه و متاثر از تجربه مستندسازی‬ ‫این کارگردان به او کمــک می کند تا دید خاص خودش‬ ‫را به مســائل اجتماعی امروز ما داشته باشــد‪ .‬با اینکه‬ ‫اقای قطبی زاده هم نقد هایی به فیلم «قصه ها» دارد‪،‬‬ ‫اما خالف عده ای که فیلم را «بیانیه سیاسی» توصیف‬ ‫کرده اند‪ ،‬معتقد اســت که فیلم اخیر‪ ،‬مهمترین فیلم‬ ‫کارنامه بنی اعتماد اســت و از این نظــر ماندگار خواهد‬ ‫بود‪ .‬خبرنگار مثلث در پی اکران و حواشی این فیلم با‬ ‫او به گفت وگو نشست‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫و طبعا تماشاگر باید انها را به یاد داشته باشد‪ ،‬به عنوان یک‬ ‫قصه مســتقل هم باید بتوانند با تماشــاگری ارتباط برقرار‬ ‫بکنند که ممکن اســت هیچ کدام از فیلم هــای کارگردان‬ ‫را ندیده باشــد‪ .‬این می تواند یک معیار درست باشد برای‬ ‫ارزیابی فیلم‪.‬‬ ‫یکی از مــواردی که منتقــدان در مــورد ان زیاد‬ ‫صحبت کرده اند ارجاع فیلم به «گیالنه» است‪.‬‬ ‫«گیالنــه» از نظــر خیلی ها فیلم موفقــی بود اما‬ ‫کارگردان ان قدر با سکوت از کنار ان رد می شود‬ ‫که ادم فکر می کند شــاید اگر از این فیلم حرفی‬ ‫هم زده نمی شد اتفاقی نمی افتاد‪.‬‬ ‫من بر خالف شــما «گیالنه» را دوســت ندارم و‬ ‫فکر نمی کنم فیلم خیلی موفقی باشــد‪ .‬گاهی یک ســری‬ ‫فیلم هایی که تا حدی به موضع رســمی نزدیک می شوند‬ ‫از طرف عــده ای بیــش از لیاقت شــان مورد توجــه قرار‬ ‫می گیرند‪ ،‬تا نوعی تشویق فیلمساز به ادامه این روند باشد‪.‬‬ ‫در این موارد خیلی نمی شود تشخیص داد که نقدها چقدر‬ ‫صادقانه بوده اند‪ ،‬بلکه به نظر می رســد کــه اینها کامال به‬ ‫شکل فرامتن درحال گسترش دادن نگاه خودشان و نوعی‬ ‫یارکشی هستند‪.‬‬ ‫دلیل بی عالقگــی ام به «گیالنه» بــه خاطر اغراق‬ ‫بیش از حدش است که گاهی ان را تحمل ناپذیر می کند‪.‬‬ ‫توانایــی بنی اعتماد از هــر نظر در «نرگس» بیشــتر قابل‬ ‫مالحظه است‪.‬‬ ‫فکر می کنید که شاید الزم بود وقت بیشتری روی‬ ‫فیلمنامه «قصه ها» گذاشته می شد یا اینکه مثال‬ ‫مشورت های بیشتری در مورد ان انجام می شد؟‬ ‫مــن تردید نــدارم کــه خانــم بنی اعتمــاد از ان‬ ‫فیلمسازهایی نیست که برای رفع بیکاری کار کند‪ .‬بنابراین‬ ‫حتما بــرای فیلمنامه اش وقــت گذاشــته و حتما فیلمش‬ ‫را با وسواس ســاخته اســت‪ .‬اما زمانی که صرف نگارش‬ ‫فیلمنامه می شود یا تعداد مشاوران‪ ،‬الزاما ضامن موفقیت‬ ‫ان نیست‪.‬‬ ‫ممکن اســت فیلمنامه ای در یک ماه نوشــته شود و‬ ‫فیلمنامه ای بیش از پنج سال یا بیشتر طول بکشد‪ .‬تضمینی‬ ‫نیســت که اولی ناموفق و دومی موفق از کار دربیاید‪ .‬من‬ ‫اتفاقا در صحبــت قبلی هم اشــاره کردم کــه گاهی زمان‬ ‫زیادی که صرف یک کار می شــود ممکن اســت منجر به‬ ‫نتیجه دلخواه نشود‪.‬‬ ‫در خصــوص «قصه هــا» یکــی از ضعف هــا قطعا‬ ‫فیلمنامه ان است‪ ،‬حتی با وجود جایزه مهم جشنواره ونیز‬ ‫که به فیلمنامه اش تعلق گرفته است‪.‬‬ ‫وقتــی می گویید ایــن یکی از ضعف هــای فیلم‬ ‫است‪ ،‬یعنی به نظر شــما ضعف های دیگر هم در‬ ‫فیلم وجود دارد‪ .‬این ضعف ها در کجاست؟‬ ‫احساس می کنم تغییر تعدادی از بازیگران ‪ ،‬به طور‬ ‫مشــخص صابر ابر به جای پورعــرب‪ ،‬یا اصــرار بر حضور‬ ‫تعدادیدیگر‪،‬مشخصاخانمرضوی‪،‬کههردودریکاپیزود‬ ‫هستند قابل درک نیست‪ .‬بازیگری که به دلیل عمل زیبایی‪،‬‬ ‫چهره اش تغییر کرده‪ ،‬نمی تواند برای ایفای نقش یک زن‬ ‫محنت کشیده و بدبخت گزینه مناسبی باشد و از طرف دیگر‬ ‫صدای اشنای بازیگر جوان دارد به ما می گوید که او از نظر‬ ‫سن و سال نمی تواند اینده شخصیت عادل باشد‪.‬‬ ‫فیلم در ســال ‪ 90‬ساخته شــده و ان موقع تحت‬ ‫تاثیر ان بحرانی که پشــت سر گذاشــته بودیم‬ ‫شــاید این بغض و نگاه تند و عریــان به اجتماع‬ ‫پیرامونی قابــل قبول تر بود‪ .‬بــرای همین انتظار‬ ‫بود که فیلــم کمی مهربان تر باشــد‪ ،‬شــاید اگر‬ ‫فیلم درهمان ســال ها اکران می شد این مشکل‬ ‫وجود نداشت یا فکر می کنید که این یک اشکال‬ ‫محتوایی است؟‬ ‫من کامال مخالف این حرف شــما هستم‪ .‬به این‬ ‫دلیل که ممکن است یک فیلمی مثل «عصبانی نیستم»‬ ‫نتیجــه حــوادث اجتماعی و بحران های سیاســی باشــد‬ ‫که دغدغه خیلــی از جوان هاســت و به همیــن دلیل هم‬ ‫دچار مشــکل می شــود‪ ،‬اما در مورد بنی اعتمــاد این طور‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫چون بیــن خانــم بنی اعتماد وکارگــردان «عصبانی‬ ‫نیســتم» فاصله وجــود دارد؛ هــم از نظر تجربــه و هم از‬ ‫نظر رویکردشان به ســینما‪ .‬خانم بنی اعتماد «قصه ها» را‬ ‫نساخته که الزاما در سال ‪ 90‬دیده شود‪.‬‬ ‫اگر این فیلم در همان سال ‪ 90‬هم به نمایش درامده‬ ‫بود و امروز داشــتیم در مورد ان حرف می زدیم باز هم این‬ ‫اشکال ها به فیلم وارد بود‪ .‬ضمن اینکه ارزش فیلم ها زمانی‬ ‫مشخص می شــود که بتوانند بر زمان غلبه کنند و نه اینکه‬ ‫تنها پاسخی باشند به یک شرایط خاص‪.‬‬ ‫در برخی نقدها صحبت از این است که بازیگران‬ ‫«قصه ها» بــا انچه کــه درفیلم اصلــی بوده اند‬ ‫فاصله دارند‪ ،‬هــم از نظر بازی هم از نظر شــکل‬ ‫حضور و کیفیت ان‪ .‬اصال شما به اینکه بازیگرها‬ ‫باید همان شــکل بازی را که در ایــن فیلم ادامه‬ ‫می دا دند معتقد هســتید یا این فاصله ها را قابل‬ ‫قبــول می دانید یا شــاید اصال ایــن فاصله ها را‬ ‫ندیده اید؟‬ ‫اگر موضوع در مورد کیفیت بازی باشــد می شــود‬ ‫در مواردی ان را پذیرفت‪ ،‬اما در مورد اینکه چرا این ادم ها‬ ‫تغییــر کرده اند یا تغییــر نکرده اند فکــر می کنم هیچ کس‬ ‫مثل خانم بنی اعتماد نسبت به فیلمنامه ای که نوشته اگاه‬ ‫نیســت‪ .‬من در مواردی می پذیرم که مثال مهدی هاشمی‬ ‫در «خارج از محدوده» بازی خوبی دارد اما در اینجا نه‪ .‬اما‬ ‫فرهاد اصالنی در «روســری ابی» حضور بسیار کم رنگی‬ ‫دارد اما در این فیلم یک بازیگر بزرگ اســت که بار اصلی‬ ‫فیلم را به دوش می کشد‪.‬‬ ‫در مورد اپیــزود اخر حرف های زیادی زده شــده‬ ‫اســت‪ ،‬به خصوص مثال در مورد اینکه چهار ماه‬ ‫برای این اپیزود تمرین شده و اخباری مشابه این‪.‬‬ ‫خیلی از دوستانی که از فیلم تعریف می کنند هم‬ ‫به این اپیزود توجه ویژه داشــته اند‪ .‬می خواهم‬ ‫نظر شــما را در مورد ایــن اپیــزود بدانم‪ ،‬ایا واقعا‬ ‫فاصله کیفی این اپیزود از کل فیلم قابل مشاهده‬ ‫است؟‬ ‫فکر می کنم که نظرم با «دوستانی که از این فیلم‬ ‫تعریف می کنند» کمی تفاوت داشــته باشــد! اپیزود مورد‬ ‫عالقه من از «قصه ها» اپیزود مینی بوس است که در ان‬ ‫تسلط خانم بنی اعتماد بر اجزای صحنه‪ ،‬طراحی میزانسن‪،‬‬ ‫اجرای عالی و مهم تر از همه نحوه هدایت بازیگران کاری‬ ‫است کارستان‪ .‬بعدش اپیزود نامه را دوست دارم و سپس‬ ‫اپیزود اخر‪.‬‬ ‫با این حال درک می کنم که چــرا این اپیزود این قدر‬ ‫مورد توجه قرار گرفته‪ .‬یک دلیلــش را قبال توضیح دادم‪.‬‬ ‫قصه این اپیزود درباره زوجی است که مشکالتی کمابیش‬ ‫روشنفکرنماها ادم های کم دان و کم مایه ای‬ ‫هستندکهادعایفضلدارند‪.‬روشنفکریدر‬ ‫ایران تعابیر و تفاسیر بسیاری دارد‪ .‬زمانی‬ ‫روشنفکری با اعرتاض اجتماعی و تحرکات‬ ‫انقالبی معنا پیدا می کرد و زمانی دیگر مدلی‬ ‫از هرن و دانش شد که سعی در دوری از عامه‬ ‫مردم دارد‬ ‫مشابه دغدغه جوانان ســینما روی امروزی دارند‪ .‬اما نکته‬ ‫دوم که مهم تر است این است که خانم بنی اعتماد هر گاه‬ ‫در فیلم هایش سراغ قصه ای عاشقانه رفته‪ ،‬اغلب سربلند‬ ‫بیرون امده اســت‪ .‬هنوز نمــای مربوط به چشــمان خیره‬ ‫افاق بــا بازی هنرمندانــه خانم فریماه فرجامــی در صحنه‬ ‫خواســتگاری «نرگس» گیرا و موثر اســت‪ ،‬هنوز اینسرت‬ ‫کفش ها در «روسری ابی» و ان پایان عجیب در خاطرمان‬ ‫هست یا صدای جان بخش احمدرضا احمدی در «بانوی‬ ‫اردیبهشت»‪.‬‬ ‫در اپیزود مورد نظر شــما‪ ،‬کارگــردان جایی در میان‬ ‫پلشتی ها و در اوج ناامیدی‪ ،‬درست در جایی که انتظارش‬ ‫را ندارید پای عشق را به میان می کشد و این نشان از نگاه‬ ‫امیدوار و سرزنده هنرمندی است که در میان قربانیان سراغ‬ ‫انهایی می رود که به تعبیر اسکار وایلد به ستاره های روشن‬ ‫چشم دوخته اند‪.‬‬ ‫خیلی ها در مورد «قصه هــا» می گویند این فیلم‬ ‫نمی تواند جــای مهمــی در کارنامــه بنی اعتماد‬ ‫داشته باشد و باید منتظر بود و دید حاال که نقطه‬ ‫پایانی فیلم هایش را نشان داده‪ ،‬این بار به سراغ‬ ‫چه چیزی می رود‪ .‬شما فکر می کنید که جای این‬ ‫فیلم در کارنامه بنی اعتماد کجاست؟‬ ‫امان از این خیلی های نامرئی قانونگذار! نظر من‬ ‫کامال خالف این خیلی هاســت‪ .‬ممکن است «قصه ها»‬ ‫با معیارهای زیبایی فیلم فوق العاده ای نباشــد اما به گمان‬ ‫من از نظر اهمیت نه تنها یکی از مهم ترین فیلم های خانم‬ ‫بنی اعتماد‪ ،‬بلکه یکــی از مهم ترین فیلم های ســینمای‬ ‫ایران است‪« .‬قصه ها» فیلمی یگانه است از این جهت که‬ ‫ارتباطی مستقیم با کارنامه سازنده اش دارد‪ .‬کدام فیلم را در‬ ‫تاریخ سینمای ایران مشابهش پیدا می کنید؟‬ ‫چرا فکــر می کنید ایــن فیلــم مهم تریــن فیلم‬ ‫بنی اعتماد است؟‬ ‫به یک دلیل ساده‪ .‬شما دارید تمام ان چیزی را که‬ ‫در سینما اموخته و اندوخته اید یکجا به کار می گیرید‪ .‬خانم‬ ‫بنی اعتماد پس از کناره گیری از تلویزیون در سال های اولیه‬ ‫دهه شصت به مستندســازی رو می اورد و به واسطه تجربه‬ ‫ان سال ها به شناختی عمیق از مردم و اجتماعی که در ان‬ ‫زندگی می کند می رسد که مقدمه ان رئالیسم نابی می شود‬ ‫که در اثار داستانی اش می بینیم‪.‬‬ ‫او در تمام این سال ها هرگز مستندسازی را رها نکرده‬ ‫است‪ .‬در یکی از مستندهای معروف او ‪ ،‬کارگردان انگار در‬ ‫جریان نمایش درد پنهان جامعه‪ ،‬خودش و فیلمش مغلوب‬ ‫انسانی می شــوند که بی بزک و بی نقاب چشــم به دوربین‬ ‫می دوزد و ان جمله دردناک را می گوید‪« :‬این فیلم ها را به‬ ‫کی نشان می دهید؟» این تصویر به قدری کوبنده است و به‬ ‫قدری در زندگی بنی اعتماد موثر بوده که بارها به ان ارجاع‬ ‫داده اســت‪ .‬گالب ادینه دو بار به فاصله بیش از یک دهه‬ ‫در دو فیلم جداگانه در دو نقش این جمله را تکرار می کند‪،‬‬ ‫ هر بار بهتر از قبل‪.‬‬ ‫کدام فیلمساز را سراغ دارید که تجربیات زندگی اش‬ ‫ایــن چنیــن در فیلم هایش به رنــگ قصه درامده باشــد؟‬ ‫«قصه هــا» فقــط یــاداوری خاطــرات فیلم هــای قبلی‬ ‫سازنده اش نیست‪ ،‬بلکه به این بهانه تاریخ این سال های‬ ‫ایران را مرور می کند‪ .‬با وجود امیدی که در پایان «قصه ها»‬ ‫است و تبسمی که بر لبان تماشاگران متاثر فیلم می نشاند‪،‬‬ ‫اما بی دلیل احساس می کنم بنی اعتماد در زمان ساختنش‬ ‫حال خوشی نداشته‪.‬‬ ‫«قصه ها» در جست وجوی سرنوشت شخصیت هایی‬ ‫از دل گذشــته ها صادقانه حرف می زند و جانب واقعیت را‬ ‫می گیرد‪ .‬از این رو مرثیه ای اســت بر انســان هایی که به‬ ‫امیدهای کوچک شــان دل بســته اند و مرثیه ای است بر‬ ‫روزگار ما‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫افت سیاست‬ ‫حلقهواسطسال هایفیلمساختنوفیلمنساختن‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫‪4‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫بخش اعظمی از طبیعت صنعت سینما همان طور که‬ ‫در همه جای جهان نیز مرســوم اســت‪ ،‬بر محور تبلیغات و‬ ‫هیجان های ناشی از ان پیش می رود و فعالیت های رسانه ای‬ ‫بر تاثیرگذاری و تقویت این بخش نیز می افزاید اما گاهی این‬ ‫جو تبلیغاتی موجب می شود برخی مباحث‪ ،‬ان چنان که باید‬ ‫نمود پیدا نکنند‪ .‬از طرفی هم ممکن اســت تحت تاثیر این‬ ‫روند‪ ،‬برخی وجوه برخی فیلم ها گاهی بیشتر از استانداردها‬ ‫و اصالت شــان مورد اقبال قرار گیرند‪ .‬این شــرایط در حال‬ ‫حاضر شــامل فیلم «قصه ها» نیز شده اســت و حرف زدن‬ ‫درباره این فیلم و توجه به وجوه واقعی ان باتوجه به شرایط و‬ ‫جو سیاست زده ای که قشری از جامعه در واکنش به قشری‬ ‫دیگر بروز می دهد‪ ،‬بسیار دشوار است‪.‬‬ ‫در این شرایط بسیار دشوار است که بگوییم «قصه ها»‬ ‫از نظــر کیفی‪ ،‬فیلم درجه یکی نیســت و چه بســا فیلمنامه‬ ‫متوســطی هم دارد و خیلی دشــوارتر می توان ابراز تعجب‬ ‫کرد که چطور جشــنواره ونیز‪ ،‬جایزه فیلمنامه خود را به این‬ ‫فیلم داده است؛ زیرا در صورت ابراز این نظر‪ ،‬با این واکنش‬ ‫روبه رو خواهید شد که «یعنی شما بیشتر از داوران جشنواره‬ ‫ونیز متوجه می شــوید که این فیلمنامه چگونه است؟» بعد‬ ‫اگر بخواهید با نگاهی واقع بینانه بگویید که تجربه نشــان‬ ‫داده است که جشنواره هم بعضا تحت تاثیر فضای سیاسی‬ ‫ناشــی از اخبار رســانه ها تصمیم گیری می کننــد‪ ،‬ان وقت‬ ‫ادبیات و نظرات تان به یک گروه سیاسی داخل کشور نزدیک‬ ‫می شود و از ان منظر مورد قضاوت قرار می گیرید‪ .‬اگر بنا را‬ ‫بر این بگذاریــم که خواننده این مطلب نه بــه دلیل رویکرد‬ ‫سیاســی‪ ،‬طرفدار تام و تمام «قصه ها» شــده است و نه به‬ ‫خاطر رویکردهای سیاســی و شبه سیاســی‪ ،‬مخالف جدی‬ ‫این فیلم شده و ترجیح می دهد این فیلم را از منظر فنی مورد‬ ‫بررسی قرار دهد‪ ،‬ان وقت می توان گفت که فیلم «قصه ها»‬ ‫در کارنامه خانم بنی اعتماد‪ ،‬فیلم ممتازی نیست؛ ولو عده ای‬ ‫نظر مخالف این داشته باشند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه مدت ها بود خانــم بنی اعتماد فیلمی ‬ ‫نســاخته بود و چشــم انداز روشــنی هم نســبت به ساخت‬ ‫فیلم جدیــد و درنتیجه این فیلم نداشــت و شــاید به همین‬ ‫دلیل هم برای ایــن فیلم پروانــه ســاخت ویدیوئی گرفته‬ ‫بود‪ ،‬می توان این طور برداشــت کرد که فیلــم «قصه ها»‬ ‫برای خــود بنی اعتماد هم یــک فیلم خیلی جــدی نبوده و‬ ‫در گفت وگوهایی که با ایشــان درباره این فیلم شــده است‬ ‫نیز مشــاهده می کنیم که او به جای دفــاع از مضامین فنی‬ ‫فیلم‪ ،‬بــر نــگاه و مســئولیت اجتماعی خود نســبت به این‬ ‫موضوعات تاکید دارد‪ .‬این البته نه به معنای ان اســت که‬ ‫ایشان سهل انگاری داشــته و کار را ان چنان جدی نگرفته‬ ‫بوده‪ ،‬بلکه همه این ســخنان به این مهم مربوط اســت که‬ ‫یادمان بیاید این کارگردان در زمانی قصد کرد دغدغه های‬ ‫اجتماعی اش را با ترفندی هنرمندانــه در قامت فیلم دراورد‬ ‫که جامعه و مراجع تصمیم گیر ان تحت تاثیر شرایط پس از‬ ‫انتخابات ریست جمهوری قرار داشــت و در شرایط ملتهب‬ ‫ان موقع‪ ،‬از دولت تدبیر و اعتدال هم هیچ نشــانی در هیچ‬ ‫چشم اندازی وجود نداشت‪.‬‬ ‫در چنین شرایطی‪ ،‬ساختن فیلمی مثل قصه ها مانند‬ ‫راه رفتــن روی طنابی بــود که دو ســوی مرتفعــی را به هم‬ ‫وصل می کرد و هر ان امکان داشــت باری که از روی ان رد‬ ‫می شود‪ ،‬در خالء رها شود‪ ،‬پس به رغم میل فردی‪ ،‬خیلی از‬ ‫محدودیت ها و تدبیرها باید رعایت شود تا از این شبه سقوط‬ ‫احتمالی جلوگیری شود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪« ،‬قصه ها» را فیلم ضعیفی نمی توان‬ ‫به شــمار اورد؛ خصوصا که ســازنده ان با مساله پیش زمینه‬ ‫ذهنی مخاطب به پازل های داستان مواجه بوده که همانقدر‬ ‫که فرصت ایجاد می کرده‪ ،‬تهدید هم به شمار می رفته است‪.‬‬ ‫در عین حال این واقعیت را هــم نمی توان نادیده گرفت که‬ ‫این فیلم در مقایســه با دیگر نمونه فیلم ها و فیلمنامه های‬ ‫موفق با قصه ها و ماجراهایی تو در تــو‪ ،‬فیلم کم امتیازتری‬ ‫اســت و از نظر اســتانداردهای فنــی هم‪ ،‬رتبه خوبــی را به‬ ‫خود اختصاص نمی دهد و تنها بر بازی هــای بازیگرانش و‬ ‫نیز خالقیت هایی در فیلمنامه و سرنوشــت شخصیت های‬ ‫قصه ها می چرخد‪.‬‬ ‫بعد از ایــن همه ســال تجربه و کار کردن از رخشــان‬ ‫بنی اعتماد انتظار می رود فیلمی را به مخاطب ارائه کند که‬ ‫به مشکالت متعددی که بسیاری از کارگردان های باسابقه‬ ‫ما به دلیل سهل انگاری دچار ان ش ده اند‪ ،‬مبتال نشده باشد‪.‬‬ ‫با این حال به قدرت می توان گفــت‪ ،‬از انجا که بنی اعتماد‬ ‫ی دارد و هیــچ گاه وارد فضاهای‬ ‫شــخصیت وزین و محترم ‬ ‫کاذب و هیجانی نشده و انتظار شهرت طلبی و منفعت طلبی‬ ‫ی که او می سازد‪ ،‬فیلم‬ ‫از سینما نداشته است‪ ،‬در نتیجه فیلم ‬ ‫محترمی است‪ .‬خصوصا که به مسائلی اجتماعی می پردازد‬ ‫که بــرای تک تک احاد جامعــه قابل لمس و انگار شــعری‬ ‫غم انگیز اســت که ما را دور یک محور گرد می اورد‪ .‬ضمن‬ ‫انکه در این فضای دردناک‪ ،‬فیلم خانم بنی اعتماد «امید»‬ ‫به زندگی را هم فراموش نمی کند‪.‬‬ ‫فیلم «قصه ها» به اندازه ای که جریان های سیاســی‬ ‫نسبت به ان واکنش نشان داده اند‪ ،‬سیاسی نیست و بر اساس‬ ‫تاکید کارگردان‪ ،‬فیلمی صرفا اجتماعی است و انچه در ان‬ ‫به نمایش گذاشته می شود‪ ،‬تکه برداری از بخشی از واقعیات‬ ‫اجتماعی اســت که متاســفانه برخی با نگاه های سیاســی‬ ‫قصد انکار این واقعیت های اجتماعــی را دارند‪ ،‬برخی هم‬ ‫با نگاه سیاســی به ان واکنش دارند‪ .‬حاصل این دو واکنش‬ ‫به یک جدل سیاسی تبدیل شده است که به فیلم و جایگاه‬ ‫هنر ارتباطی ندارد‪ .‬اگر شرایطی فراهم شود که بنی اعتماد‬ ‫داســتان ها و قصه هایــی را کــه در هر یــک از اپیزودهای‬ ‫«قصه ها» مطرح کرده است در فیلم های مجزایی به تصویر‬ ‫بکشد‪ ،‬شــاهد فیلم های بهتری از او در اینده خواهیم بود و‬ ‫در ان صورت می توانیم «قصه ها» را حلقه واسطه ای بین‬ ‫سال های کار نکردن بنی اعتماد و سال های کار کردن او به‬ ‫حساب اوریم‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫پیوند شرق و غرب ‬ ‫حول محور قران‬ ‫نگاهیبهبخشبین المللنمایشگاهقرانتهران‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سمیرا زالپور‬ ‫خبرنگار‬ ‫این روزها بسیاری از نقاط جهان اسالم‪ ،‬به ویژه ایران‬ ‫اسالمی‪ ،‬به واسطه برکت ماه مبارک رمضان‪ ،‬حال و هوای‬ ‫قرانی دارد‪ .‬نمایشــگاه قران هــم که سال هاســت در ایام‬ ‫رمضان در تهران برگزار می شود و حاال میهمان باغ موزه دفاع‬ ‫مقدس شده است‪ .‬این نمایشگاه در بعد بین المللی‪ ،‬در برخی‬ ‫از سال ها چشمگیر عمل کرده و در برخی از سال ها این چنین‬ ‫نبوده است‪ .‬امسال اما بخش بین الملل نمایشگاه بین المللی‬ ‫قران کریم تهران در دوره بیست وســوم‪ ،‬یکی از دوره های‬ ‫پررونق خود را تجربــه کرد که در هیاهــوی اخبار مذاکرات‬ ‫هسته ای شاید کمتر به ان پرداخته و دیده شد‪.‬‬ ‫ایین افتتاحیه بخش بین الملل نمایشگاه بین المللی‬ ‫قران کریم در تهران نیز با سخنرانی ابوذر ابراهیمی ترکمان‪،‬‬ ‫رئیس ســازمان فرهنگ و ارتباطــات اســامی و با حضور‬ ‫حجت االسالم حشمتی‪ ،‬معاون قران و عترت وزارت فرهنگ‬ ‫و ارشاد اسالمی و جمعی از شخصیت های فرهنگی و قرانی‬ ‫کشورمان برگزار شد‪.‬‬ ‫بخش بین الملل نمایشــگاه بین المللی قــران کریم‬ ‫تهران درواقع به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسالمی‬ ‫و با هدف گسترش همکاری های فرهنگی و قرانی بین المللی‬ ‫ترتیب یافته است که با حضور ‪ 16‬هنرمند و هشت پژوهشگر‬ ‫قرانی از ‪ 10‬کشــور جهان کار خود را از چهارشنبه ‪ 10‬تیر در‬ ‫ب اغاز کرد‪.‬‬ ‫محل باغ موزه دفاع مقدس‪ -‬بوستان کتا ‬ ‫ایــن پژوهشــگران و هنرمنــدان در رشــته های‬ ‫صنایع دســتی‪ ،‬کاشــیکاری‪ ،‬خــط نقاشــی‪ ،‬عکاســی و‬ ‫خوشنویسی از کشورهای اندونزی‪ ،‬فرانسه‪ ،‬کویت‪ ،‬بوسنی‪،‬‬ ‫سوریه‪ ،‬افغانســتان (هرات و کابل)‪ ،‬پاکستان (اسالم اباد‬ ‫و الهور)‪ ،‬ترکیــه‪ ،‬عــراق و نیوزلند بودند که پــس از اعالم‬ ‫فراخوان رایزنی های فرهنگی و از میان ‪ 66‬هنرمند داوطلب‪،‬‬ ‫از طرف مهرداد اگاهی‪ ،‬مدیرکل هفته های فرهنگی سازمان‬ ‫فرهنگ و ارتباطات‪ ،‬به عنوان مدیر بخش بین الملل‪ ،‬برای‬ ‫حضــور در نمایشــگاه بین المللی قــران تهــران برگزیده و‬ ‫دعوت شــدند‪ .‬حضوری که اظهارنظرهای حاضران نشان‬ ‫داد افق های جدیدی را پیش روی هنرمندان جهان اسالم‬ ‫می تواند قرار دهد‪.‬‬ ‫«عطاء الله»‪ ،‬خوشنویس اندونزیایی‪ ،‬یکی از حاضران‬ ‫در این نمایشــگاه بود که بــه خبرنگار مثلــث گفت‪ :‬کتابت‬ ‫قران تالشی برای عالقه مند کردن دوستان و اطرافیانم به‬ ‫اسالم و قران است‪ 25 .‬سال است که فعالیت هنری دارم‪.‬‬ ‫من در مدرســه اســامی درس خوانده ام‪ .‬هر روز با حروف‬ ‫عربی برای کتابت و خواندن سروکار داشتیم و از این طریق‬ ‫با الفبای عربی اشــنا شدم‪ .‬چیزی نگذشــت که به خطاطی‬ ‫عربی عالقه مند شدم و به دنبال معلم هایی گشتم که به من‬ ‫درس بدهند‪ .‬من همیشه در حال یادگیری هستم و معتقدم‬ ‫یادگیری خوشنویســی پایان ندارد‪ .‬هنرمندان هر کشوری‬ ‫هم سبک کاری منحصربه فرد خود را دارند‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫ترکیه ای ها به ســبک خودشــان نســخ را کتابت می کنند و‬ ‫در ایران به ســبک خودشــان‪ .‬بنابراین نمی توان گفت این‬ ‫هنر در ایران بهتر اســت یا ترکیه‪ .‬انهایی که این مقایسه را‬ ‫انجام می دهند چیزی از تاریــخ هنر نمی دانند که این حرف‬ ‫را می زنند‪.‬‬ ‫عطاءاللــه به تاثیــر کتابت قــران در انتقــال مفاهیم‬ ‫اسالمی به مخاطبان اشاره و بیان کرد‪« :‬من دوستانی دارم‬ ‫که مسلمان نیســتند‪ .‬اگر انها به خوشنویسی عالقه داشته‬ ‫باشــند‪ ،‬شــروع به خواندن و یاد گرفتن این هنر می کنند و‬ ‫طبیعی است که در مواجهه با ایه و حدیث به دنبال معنای ان‬ ‫می روند‪ .‬شــک ندارم که با مطالعه معنای قران‪ ،‬یک روز به‬ ‫اسالم عالقه مند و مسلمان می شوند‪ .‬کار من تالش برای‬ ‫عالقه مند کردن انها به اسالم و قران است‪».‬‬ ‫«جمشــید قیصر»‪ ،‬هنرمند خوشــنویس پاکستانی‪،‬‬ ‫هم حضور در نمایشــگاه بین المللی قران کریم را شــانس‬ ‫و فرصت دوباره ای بــرای همدلی و تجربــه هنری متفاوت‬ ‫بین هنرمندان کشورهای مختلف دانست‪ .‬او نیز به انتقال‬ ‫مفاهیم قرانی به مخاطبان به واسطه هنر خوشنویسی اشاره‬ ‫کرد و گفت‪« :‬خطاطی‪ ،‬هنر محض و خالص اسالمی است‪،‬‬ ‫چون قران با خط درامیخته است‪ .‬وظیفه ماست که از طریق‬ ‫هنر‪ ،‬قران را حفظ کنیم و ان را نشر بدهیم‪ .‬من واقعا به کارم‬ ‫افتخار می کنم‪ .‬افتخارم اســت که خدا مــن را برای کتابت‬ ‫ایه هایش انتخاب کرده و اینهــا همه از لطف او بوده‪ ،‬وگرنه‬ ‫من چیزی نیستم‪ ».‬او به اثار به نمایش درامده در نمایشگاه‬ ‫قران نیز اشاره کرد و افزود‪ 10« :‬تابلوی خوشنویسی از من‬ ‫در نمایشگاه روی دیوار رفته است‪ .‬این اثار با دوره های قبلی‬ ‫کارهایم متفاوت هستند‪ ،‬چون من همیشه دنبال این هستم‬ ‫که بیشتر یاد بگیرم‪ .‬در طول این سال ها در یک نقطه متوقف‬ ‫نشده ام و همین حاال به واســطه حضور در ایران‪ ،‬باز هم از‬ ‫هنرمندان دیگر یاد می گیرم‪».‬‬ ‫اما یکی از افرادی که حضورش در این نمایشگاه بسیار‬ ‫مورد توجه قرار گرفت‪« ،‬نوریه گارســیا»‪ ،‬هنرمند مسلمان‬ ‫خوشنویس اهل اســپانیا بود‪ .‬او که همســر ایرانی اش هم‬ ‫خوشنویس اســت‪ ،‬دربار ه ورودش به دنیای هنر و یادگیری‬ ‫خوشنویســی اظهار کرد‪« :‬پدر و مادر من مسیحی بودند و‬ ‫پیش از تولدم به دین اسالم مشرف شدند‪ .‬فعالیتم در زمینه‬ ‫هنر را از ســال ‪ 2000‬اغاز کردم‪ .‬از انجــا که در تحصیالت‬ ‫هنری باید خط را هم یاد بگیریم‪ ،‬با کتابت قران اشنا شدم‪.‬‬ ‫ما باید در بیوگرافــی کاریمان بخش هایــی از کتابت متون‬ ‫مقدس‪ ،‬یعنی قران و حدیث را داشته باشیم‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬خطاطی اســامی با قران تنیده شده‬ ‫اســت‪ .‬قران پیام وحی اســت و باید به زیباترین شکل ان‬ ‫را بنویســیم‪« .‬ثلث» و «نسخ» ســبک های فعالیت من در‬ ‫خوشنویســی هســتند‪ 9 .‬اثر به بیست وســومین نمایشگاه‬ ‫بین المللی قران کریم اورده ام‪ .‬تعــدادی از انها ایات قران‬ ‫هســتند و تعدادی دیگر‪ ،‬اشــعار منتســب به پیامبــر اکرم‬ ‫(ص)‪».‬‬ ‫گارســیا درباره نحوه انتخــاب ایــات و احادیث برای‬ ‫ی اظهار کرد‪« :‬من یک خطاط کالسیک هستم‪،‬‬ ‫خوشنویس ‬ ‫بنابراین بخش اعظــم کارهایم ایات قرانی اســت ‪ .‬هنگام‬ ‫انتخاب ایات‪ ،‬مخاطب عام (مسلمان و غیرمسلمان) را در‬ ‫نظر می گیرم‪« .‬الله نور السماوات واالرض»‪« ،‬نور علی نور»‬ ‫و‪ ...‬ایات عمومی تری بــرای ارتباط با مخاطبان همه جای‬ ‫دنیا است‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬حدیث هم می نویسم‪».‬‬ ‫این هنرمند ادامه داد‪« :‬در ابتدا خودم باید با ان حدیث‬ ‫و ایه ارتباط برقرار کنم تا مفهوم ان به من در نوشتن کمک‬ ‫کند‪ .‬انچه می نویســم ترکیبــی از حروف و مفهــوم کلمات‬ ‫است‪».‬‬ ‫همچنیــن «الویرا بوناچیــچ»‪ ،‬هنرمند خوشــنویس‬ ‫ی خط انتزاعی خود را برای نمایش در‬ ‫بوســنیایی اثار نقاشــ ‬ ‫نمایشگاه بین المللی قران کریم به ایران اورد‪.‬‬ ‫این هنرمند می گوید‪« :‬برای تکنیک تکرار در کارهایم‪،‬‬ ‫از عبارت «کن فیکــون» الهام گرفته ام کــه در قران امده‬ ‫است‪ .‬من حروف و کلمه ها را کنار هم می گذارم و تکرارشان‬ ‫می کنم تا خودشان یک مفهوم بسازند‪ .‬تکنیک کارهای من‬ ‫اکریلیک روی کاغذ است‪».‬‬ ‫بوناچیچ همچنین بیــان کرد‪« :‬هر هنری نو باشــد یا‬ ‫سنتی‪ ،‬پیامی در خود دارد‪ .‬خوشنویسی و نقاشی خط همیشه‬ ‫دارای یک شکل روحانی اســت‪ .‬ممکن است موضوع انها‬ ‫مذهبی نباشد‪ ،‬اما یک پیام روحانی دارد‪ .‬هر هنری این قدرت‬ ‫را دارد که با مخاطب ارتباط بگیرد‪ .‬این پیام با شکل روحانی‬ ‫و مذهبی اش منتقل می شود‪».‬‬ ‫این هنرمند به اشــنایی اش با هنر و هنرمندان ایرانی‬ ‫اشــاره کرد و گفــت‪« :‬من و همســرم یک مجلــه هنری را‬ ‫مدیریــت می کنیــم‪ .‬از طریق ایــن مجله موفق شــدیم با‬ ‫هنرمندان ایرانی زیادی اشــنا شــویم‪ .‬در دبی یک گالری‬ ‫است که اثار هنرمندان ایرانی را عرضه می کند‪ ،‬چون ما به‬ ‫ان گالری رفت وامد زیادی داریم‪ ،‬توانســتیم با هنرمندان‬ ‫معروف ایرانی اشنا شــویم‪ .‬حتی با برخی از انها برای مجله‬ ‫مصاحبه هم کرده ایم‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬ایران و ترکیه دو مرکز‬ ‫اصلی خطاطی و خوشنویسی در دنیا هستند‪ .‬هنرمندان هر دو‬ ‫کشور سبک و سیاق خود را دارند‪ .‬ایرانی ها یک سنت کهن در‬ ‫کتابت دارند‪ ،‬به همین دلیل هنر سنتی انها روی هنر مدرنشان‬ ‫تاثیر و نفوذ دارد‪ .‬در حالی که در ترکیه همان هنر سنتی بسط‬ ‫و گسترش پیدا کرده است‪ ،‬اما ایرانی ها در کنار هنر سنتی‪،‬‬ ‫خوشنویسی را به دنیای مدرن هم تسری داده اند‪».‬‬ ‫این هنرمند با بیان اینکه نخســتین سفرش به ایران را‬ ‫تجربه می کند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬پیش از این به صورت مجازی‬ ‫داور یک مسابقه پوســتر بودم که در تهران برگزار شده بود‪.‬‬ ‫ایرانی ها مردمی میهمان نواز و ســخاوتمند هســتند‪ .‬مایه ‬ ‫افتخارم است که در میان دیگر هنرمندان که از سطح باالیی‬ ‫برخوردارند حضور پیدا کرده ام‪».‬‬ ‫بیست وسومین نمایشــگاه بین المللی قران تهران در‬ ‫حالی تا پایان مــاه مبارک رمضان در باغ مــوزه دفاع مقدس‬ ‫برقرار است که تاکنون عالوه بر بسیاری از چهره های هنری‬ ‫و اندیشمندان‪ ،‬بسیاری از چهره های سیاسی‪ ،‬ازجمله هیات‬ ‫وزیران از ان دیدن کرده اند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫روایت تصویری‬ ‫خوشرو از نجف‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫ماحصل بارها ســفر محمد خوشــرو به نجف اشرف‪،‬‬ ‫مجموعه عکسی شده اســت که این روزها در نقاط مختلف‬ ‫تهران برپا می شــود‪ .‬خوشرو عکاسی اســت که با تمرکز بر‬ ‫نگرش های معمارانه اماکن متبرکه و جســت وجویی کشف‬ ‫و شــهودگونه در حرم های مطهــر‪ ،‬دوســت دارد هویت از‬ ‫یاد رفته اسالمی‪ -‬ایرانی مســتتر در ابنیه های مقدس را به‬ ‫دنیای پر استرس امروز یاداوری کند؛ این روزها نمونه های‬ ‫شاخص این دسته از اثار او در موسسه صبای فرهنگستان‬ ‫هنر‪ ،‬بعد از نمایش انها در فرهنگسرای نیاوران‪ ،‬به نمایش‬ ‫گذاشته شده است‪ .‬این نمایشگاه از ‪ ١٥‬تا پایان تیرماه ‪٣٣‬‬ ‫عکس در این مجموعه تا به حال دیده نشده و زوایایی کمتر‬ ‫دیده شده از بارگاه نورانی ان امام همام را به تصویر می کشد؛‬ ‫عالوه بر این ‪ ١٢‬عکس برگزیــده از مجموعه نفیس کتاب‬ ‫«سجده صاحب نظران» نیز روی دیوار گالری رفته که سال‬ ‫‪ ١٣٩٠‬توســط خوشــرو در ‪ ٢٥٠‬صفحه به زیور طبع اراسته‬ ‫شده است‪ .‬خبر تازه تر او این اســت که قرار است «اطلس‬ ‫نجف» را منتشر کند‪.‬‬ ‫او می گوید‪« :‬توجه به معماری نجف باعث شد که به‬ ‫سراغ تالیف اطلس نجف بروم‪ .‬این اطلس بیشتر فضاهای‬ ‫فرهنگی و اموزشی مرتبط با حرم را نشان می‪‎‬دهد و عالوه بر‬ ‫این‪ ،‬حوزه‪‎‬های علمیه و خانه علمای نجف در ان به تصویر‬ ‫کشیده شــده اســت‪ .‬به عالوه در این اطلس بافت قدیمی‬ ‫ دیوار نجــف نیز وجود دارد کــه در دو کیلومتــری حرم قرار‬ ‫دارد‪».‬‬ ‫وقتی زبان شناسی از تاریخ نگاری پیشی می گیرد‬ ‫چگونه نیمی از اوکراین در امپراتوری هخامنشی قرارگرفت‬ ‫کاترین کرکونیوک‬ ‫ایران شناس اوکراینی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫در طول تاریخ بشری‪ ،‬پیشرفت علمی همواره حاصل‬ ‫ایده های جسورانه و سازنده دانشمندانی بوده است که هم‬ ‫شــجاعت کافی برای شکســتن چارچوب تصورات سنتی‬ ‫علمی و هم یقیــن و توان فوق العاده ای در پیمودن مســیر‬ ‫دشوار تکروی داشته اند‪ .‬پروفسور قســطنتین تیشچنکو‪،‬‬ ‫یکی از این گونه محققان بلندپرواز اســت که با به کارگیری‬ ‫روش هــای پژوهشــی منحصــر بــه فــرد زبان شــناختی‪،‬‬ ‫موفق به کشــف صفحات مفقــود تاریخ ایــران و اوکراین‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫پروفسور تیشــچنکو به بیســت زبان زنده دنیا مسلط‬ ‫است و با تاسیس اولین (و تا امروز تنها) موزه زبان شناسی‪،‬‬ ‫به چهره ای مطرح و شناخته شده در فضای علمی اوکراین و‬ ‫جهان‪ ،‬تبدیل شده است‪.‬‬ ‫این دانشــمند برجســته اوکراینی‪ ،‬ده هــا کتاب در‬ ‫زمینه هــای گوناگــون زبان شــناختی بــه چاپ رســانده‬ ‫کــه معرو ف ترین هــای انهــا‪« ،‬روابــط زبانــی بیــن‬ ‫ملت هــا‪ :‬شــواهد پیدایش ملــت اوکرایــن» (‪،)2006‬‬ ‫«اصــول زبا ن شناســی» ( ‪« ،)2007‬تاریــخ زبانــی‬ ‫اوکرایــن قدیــم» (‪« ،)2008‬ایتالیــا و اوکراین‪ :‬روابط‬ ‫هزارســاله زبانــی» ( ‪« ،)2009‬خالفــت و ســی ِو را»‬ ‫( ‪« ،)2011‬ســاتراپی هخامنشــی بــاالی رودخانــه‬ ‫دنیپــر و زمینــه جا ی نا م شــناختی ان» ( ‪) 2012‬‬ ‫اســت‪ .‬اوج دســتاوردهای نظری و فلســفی این استاد‬ ‫دانشگاه‪« ،‬نظریه کلی زبان شناختی» (‪ )2000‬به شمار‬ ‫مــی رود کــه در زمینــه متحد ســاختن دانــش پراکنده و‬ ‫ناهمگون زبان شناختی معاصر‪ ،‬تالش بسزایی است‪.‬‬ ‫در ســال های اخیــر‪ ،‬تحقیقات «جای نام شــناختی‬ ‫ی اوکراینی بازتاب زیادی داشته‬ ‫زمینه ای» او در محافل علم ‬ ‫که هم طرفداران پروپاقرص زیاد و هم منتقدان کمی پیدا‬ ‫کرده است‪ .‬اخیرا نیز مصاحبه مفصلی با او با محوریت «نقش‬ ‫زبان در نگهبانی حافظه تاریخی ایرانیــان و اوکراینی ها»‪،‬‬ ‫حــاوی جدیدترین جزئیــات پژوهش جای نام شــناختی او‬ ‫منتشــر شــده که در محافل علمی و فرهنگی ایران بازتاب‬ ‫بسیار داشته است‪.‬‬ ‫او در این مصاحبه با اشاره به حاصل سال ها تحقیق و‬ ‫ی خود تاکید کرده که مطالع ه نقش ه جغرافیایی‬ ‫مقاله های علم ‬ ‫امروزین اوکراین جای نام ها را در ســه منطقه اشــکار کرده‬ ‫اســت که جای پای امپرا توری هخامنشــی در ان به خوبی‬ ‫قابل مشاهده است‪.‬‬ ‫این امر تــوام با شــواهد تاریخی دیگر‪ ،‬بــه ما اجازه‬ ‫می دهد این فرضیه را مطرح کنیم که روزی مناطق جنوبی‬ ‫و مرکــزی و شــرقی اوکراین‪ ،‬بیســت و چهارمین اســتان‬ ‫امپراتوری هخامنشی را تشکیل می داده و سکا های ساکن‬ ‫انجا‪ ،‬همــان «ســکا َپ َردریــه» ‪ sakā paradriya‬یعنی‬ ‫«سکای ان سوی دریا» بودند که داریوش اول در کتیبه ای‬ ‫به جای مانــده در اکباتان و تخت جمشــید‪ ،‬از این قوم نام‬ ‫برده است‪.‬‬ ‫از میان همه شاهان هخامنشی‪ ،‬تنها داریوش اول به‬ ‫این موضوع توجه داشت که وصیت سیاسی و معنوی را برای‬ ‫نسل های بعدی از خود به جای بگذارد (‪ 486‬قبل از میالد)‪.‬‬ ‫در بخش اول این وصیت حکاکی شده روی صخره (نقش‬ ‫رستم) به ترتیب نام استان های امپراتوری هخامنشی امده‬ ‫«سکا تیئیی‬ ‫است‪ ،‬از جمله استان بیست و چهارم متعلق به َ‬ ‫(«سکای ان ســوی دریا»)‪« .‬ان سوی دریای»‬ ‫دریه» َ‬ ‫َپ َر َ‬ ‫امپراتوری هخامنشی «سکائســتان» قرار داشت (هر چند‬ ‫ناگفته نماند که برخی دانشمندان با دید تردید به این موضوع‬ ‫می نگرند)‪.‬‬ ‫پروفسور تیشــچنکو ان قدر به این موضوع تاکید دارد‬ ‫که اخیرا خطاب به دانشجویان و پژوهشگران ایرانی گفته‬ ‫است‪« :‬کشــورهای اوکرا ین و ایران تاریخ مشترکی دارند‪،‬‬ ‫تاریخی که هنوز باید کشف بشود‪ .‬در زمان اتحاد شوروی بر‬ ‫بسیاری از موضوع های مطرح شده در این مصاحبه سرپوش‬ ‫گذاشته می شد‪ .‬اما امروز با پیشرفت علوم باستان شناسی و‬ ‫ژنتیک و زبان شناســی و پیدایش شواهد تازه‪ ،‬افق جدیدی‬ ‫ی ترســیم شده است‪.‬‬ ‫برای اشــکار ســاختن حقایق تاریخ ‬ ‫خوانندگان و عالقه مندان ایرانی را تشویق می کنم که پا به‬ ‫بگذارند‬ ‫ ‬ ‫عرص ه تحقیق روی گذشت ه مشترک ایران و اوکرا ین‬ ‫چه ‪ ،‬بســا در انجا رازهای حیــرت اوری نهفته کــه منتظرند‬ ‫فاش شوند‪».‬‬ ‫‪71‬‬ ‫انتظار صعود‬ ‫ورزش‬ ‫اگرچه تیــم ملی والیبــال ایران از رقابت هــای لیگ جهانی حذف شــد اما‬ ‫توانست در سطح یک این مســابقات خود را نگه دارد‪ .‬حاال مردم بیش از‬ ‫گذشته به این تیم افتخار می کنند و انتظار دارند که شاگردان کواچ بتوانند‬ ‫به المپیک ریو صعود کنند‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫تیمیکهباختولیمردمدوستشدارند‬ ‫جادوی شاگردان کواچ‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪1‬‬ ‫لیگ جهانــی ‪ 2015‬بــرای والیبال ایران تمام شــد‪.‬‬ ‫صعود تیم های برزیل‪ ،‬صربستان‪ ،‬ایتالیا از گروه ‪ A‬و امریکا‬ ‫و لهســتان از گروه ‪ B‬بــه مرحله نهایی لیــگ جهانی ‪2015‬‬ ‫قطعی شد اما ایران به کسب سهمیه دسته یک این رقابت ها‬ ‫اکتفا کرد‪.‬‬ ‫دور مقدماتی رقابت های لیگ جهانی ‪ 2015‬در دسته‬ ‫اول در حالی به ایستگاه اخر رسید که صعود تیم های برزیل‪ ،‬‬ ‫ایتالیا و صربستان از گروه ‪ A‬به دور نهایی قطعی شد‪ .‬از گروه‬ ‫‪ B‬نیز تیم های امریکا و لهستان جواز حضور در مرحله نهایی را‬ ‫کسب کردند‪ .‬از دسته دوم لیگ جهانی نیز یک تیم به مرحله‬ ‫نهایی راه پیــدا می کند‪ .‬بعد از پایــان دور نهایی رقابت های‬ ‫دسته دو لیگ جهانی یکی از تیم های بلغارستان‪ ،‬فرانسه‪،‬‬ ‫بلژیک‪ ،‬کانادا یا ارژانتین به جمع ‪ 5‬تیم مرحله نهایی اضافه‬ ‫می شوند‪ .‬مرحله نهایی لیگ جهانی والیبال به میزبانی کشور‬ ‫برزیل برگزار می شود‪ .‬تیم والیبال ایران در لیگ جهانی‪2015‬‬ ‫با کسب شش برد و‪ 18‬امتیاز در رده سوم گروه‪ B‬ماند و به حفظ‬ ‫سهمیه خود در دســته اول این رقابت ها اکتفا کرد‪ .‬در هفته‬ ‫پایانی دور مقدماتی لیگ جهانی‪ ،‬استرالیا‪ 3‬بر‪ 2‬صربستان را‬ ‫شکست داد و سهمیه خود را در دسته یک حفظ کرد تا روسیه‬ ‫به دسته دو سقوط کند اما این پایان ماجرای تیم ملی والیبال‬ ‫نیست‪ .‬حاال در والیبال افتخارافرین ایران سه اتفاق مهم رخ‬ ‫داده است؛ ســتاره هایی در این تیم ظهور کرده اند که مردم‬ ‫انها را همپای فوتبالیست های محبوب و یا شاید بیش از انها‬ ‫دوست دارند‪ .‬این تیم مورد تشــویق و تمجید قرار می گیرد‬ ‫حتی وقتی می بازد و از همــه اینها مهم تر این تیم ملی باعث‬ ‫شده تا مردم بیش از گذشته با یکدیگر متحد و همدل باشند‪.‬‬ ‫اخرین واکنش کواچ درباره تیمش‬ ‫کواچ می گوید‪« :‬هیچ چیــزی نمی توانم به بازیکنانم‬ ‫بگویم‪ .‬بعد از شــرایطی که در بازی با لهســتان اتفاق افتاد‬ ‫ســخت بود که برای مسابقه با روســیه اماده شویم‪ .‬در بازی‬ ‫با روســیه اما کاپیتان ما نشــان داد که چگونه باید در زمین‬ ‫بجنگیم‪ .‬این چیزی است که از همه بازیکنانم می خواهم که‬ ‫یاد بگیرند‪ .‬ما سعی کردیم کاری کنیم که روسیه را سال اینده‬ ‫در لیگ جهانی مقابل خود نبینیم‪ .‬قرار گرفتن مقابل استرالیا‬ ‫در سال اینده برای ما بهتر است‪ .‬تمام تالش مان را کردیم‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ایران درباره شکست مقابل روسیه تاکید‬ ‫کرد‪« :‬واقعا اماده کردن بازیکنان برای این مســابقه سخت‬ ‫بود‪ .‬روسیه انگیزه داشــت اما ایران با از دست دادن شانس‬ ‫صعود هیچ انگیزه ای نداشت‪ .‬بازیکنان به خاطر تماشاگران‬ ‫با تمام وجود جنگیدند‪».‬‬ ‫امــا والیبــال در ادامــه راه خــود قصــد دارد برخــی‬ ‫سیاســت هایش را تغییر دهد‪ .‬گویا توافقاتــی میان کواچ و‬ ‫داورزنی شکل گرفته که تیم ملی کشورمان بیش از پیش به‬ ‫مسابقات جهانی توجه داشته باشد‪ .‬کواچ در این باره توضیح‬ ‫می دهد‪« :‬تصمیمی که ما گرفتیم این بود که تیم دوم ایران‬ ‫در مسابقات قهرمانی اسیا شرکت کند ‪ ،‬زیرا بازی های سختی‬ ‫در مســابقات جام جهانی داریم‪ .‬بعد از جلســه بــا داورزنی‬ ‫و بررســی قوانین‪ ،‬امتیازهای ما به اندازه ای هســت که در‬ ‫مسابقاتسالاینده بازیکنیم‪.‬امتیازمسابقاتقهرمانیاسیا‬ ‫زیاد نیست‪ .‬برای ما مسابقات جام جهانی در اولویت است و‬ ‫باید با تمام توان برای این مسابقات اماده شویم‪ .‬تنها دو تیم‬ ‫کره جنوبی و چین هستند که شاید انگیزه داشته باشند که در‬ ‫این مسابقات نتیجه بگیرند‪ .‬من ‪ 37‬بازیکن را دعوت کردم‪.‬‬ ‫اینطبیعیاستکهاینبازیکنانرابرایاینمسابقاتدعوت‬ ‫کنم و فرصت داشته باشیم تیم های قوی را برای جام جهانی‬ ‫تحلیلکنیم‪».‬‬ ‫اما تیم ملی والیبــال به لحــاظ فنــی دارای چه نقطه‬ ‫ضعف ها و چه نقطه قوت هایی اســت؟ ایا ما نسبت به لیگ‬ ‫جهانی سال گذشته بهتر کار کردیم؟ اینها سواالتی است که‬ ‫سرمربی تیم ملی پاسخ انها را اینگونه مطرح می کند‪« :‬باید‬ ‫مقداری مداوم و خوب بازی کنیم‪ .‬نوســان داشتیم‪ .‬به ویژه‬ ‫دریافت کننده هایپستچهارماگاهیخوببودند‪.‬زمانیکه‬ ‫این بازیکنان خوب بازی می کردند قدرت تیم ما خیلی خوب‬ ‫بود‪ .‬نقطه مثبت تیم ما شهرام محمودی است که با وجود او‬ ‫پاس های سریع در پشت خط داریم‪ .‬این برتری ما نسبت به‬ ‫حریفان اســت‪ .‬فکر می کنم در لیگ جهانی امسال بهتر از‬ ‫سالگذشته بودیم‪ .‬اگربتوانیمبازی هاییکهمقابلامریکادر‬ ‫تهران انجام دادیم را تکرار کنیم همه تیم ها باید به ما احترام‬ ‫بگذارند‪ .‬از با زی هایی که امسال در لیگ جهانی انجام دادیم‬ ‫خیلی راضی هســتم‪ .‬فقط در بازی های سرنوشت ساز شاید‬ ‫قدری ضعیف تر بودیم‪».‬‬ ‫ستاره های والیبال‬ ‫این روزها صحبت از ســتاره های والیبــال به موضوع‬ ‫اصلی رسانه ها تبدیل شده است‪ .‬مردم درباره تیمی صحبت‬ ‫می کنند که همپای فوتبالی ها و چه بســا فراتر از ستاره های‬ ‫فوتبال نبض جامعه ورزش را در دست گرفته ان د و باعث شوق‬ ‫و هیجان مردم شــده اند اما در هر شــرایطی سعی می کنند‬ ‫ورزش‬ ‫رویای نیمکت تیم ملی‬ ‫منصوریان پس از عدم توافق با‬ ‫استقالل به دنبال چیست؟‬ ‫باید به احترام این تیم‬ ‫بایستیم‬ ‫کواچ به مرور بهتر می شود‬ ‫خیلی معقول حرف بزند و انتظارات از والیبال کشورمان را باال‬ ‫نبرد‪ .‬این در حالی اســت که او در رقابت هــای لیگ جهانی‬ ‫خوش درخشــید و بازی های خیره کننده ای را از خود نشان‬ ‫داد‪ .‬او حاال نه تنها ستاره والیبال ایران بلکه یکی از ستاره های‬ ‫ورزش کشورمان محسوب می شود‪.‬‬ ‫نقش والیبال در ایجاد همدلی میان مردم‬ ‫مســئوالن ورزش با نگاهی پاره وقت روبه رو اســت و همین‬ ‫مساله شــاید گاهی مانع پیشرفت بیشتر این رشــته و جا باز‬ ‫کردن در میان مردم می شود‪ .‬قطعا اگر یک چارچوب خاص‬ ‫برای رویارویی مناســب با برترین های ورزش در نظر گرفته‬ ‫شود‪ ،‬دیگر شاهد این تفاوت ها در برخورد با فوتبال و والیبال‬ ‫نیستیم‪ .‬شاید قبال در بحث ورزشــی فقط موفقیت تیم ملی‬ ‫فوتبال ان هم در سطح رده های باالی جهانی می توانست‬ ‫مــردم را اینطور به وجــد بیــاورد و انها را از خانه هایشــان به‬ ‫بیرون بکشاند اما در سال های اخیر و به ویژه امسال والیبال‬ ‫از جذابیت فراوانــی در میان مــردم برخوردار شــده و مردم‬ ‫با هر پیــروزی تیم ملی جشــنی را برپا می کننــد‪ .‬حاال دیگر‬ ‫والیبال به عنوان ورزش شماره یک ایران از نظر محبوبیت در‬ ‫میان مردم مطرح شده اســت‪ ،‬اگرچه والیبال هنوز به اندازه‬ ‫محبوبیت خود از ورزش سهم نمی برد‪».‬‬ ‫مربیان جدید در تیم ملی والیبال‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫اردوی تیم ملی والیبال ایران برای حضور مقتدرانه در‬ ‫لیگ جهانی و مسابقات قهرمانی اسیا در حالی اغاز می شود‬ ‫کهبهپیشنهادفدراسیونوالیبالدومربیبهکادرفنیتیم ملی‬ ‫ملحق شدند‪ .‬چندی پیش محمدرضا داورزنی از لزوم تقویت‬ ‫کادر فنی تیم ملی والیبال و رایزنی با اسلوبودان کواچ سرمربی‬ ‫تیم ملی در این باره خبر داد‪ .‬در همین راســتا گوسا به عنوان‬ ‫دستیار و اسویتوزارویچ به عنوان مربی تمرین دهنده به کادر‬ ‫فنی تیم ملی ملحق شــدند‪ .‬این در حالی اســت که پیش از‬ ‫این نیز رحمان محمدی راد و چورا به عنوان دستیاران کواچ‬ ‫فعالیت می کردند‪ .‬دیجان ولیچویچ ملقب به گوسا در سال‬ ‫‪ 1976‬در شهر کروشواس متولد شد‪ .‬این مربی صربستانی‬ ‫به مدت شــش ماه به صورت پاره وقــت در خدمت تیم ملی‬ ‫والیبال ایران خواهد بود‪ .‬وی دارای مدرک مربیگری دسته‬ ‫یک در اکادمی ورزش بلگراد (صربستان‪ )2005 ،‬و سوابق‬ ‫مربیگری اش به شرح زیر است‪:‬‬ ‫ کمک مربی تیم بزرگســاالن پارتیزان بلگراد در لیگ‬‫برتر والیبال یوگسالوی (از ‪ 2000‬تا ‪)2004‬‬ ‫ سرمربی تیم بزرگساالن پارتیزان بلگراد در لیگ برتر‬‫والیبال یوگسالوی (از ‪ 2004‬تا ‪)2007‬‬ ‫ کمک مربی باشــگاه کازما کویت و ســرمربی تیم زیر‬‫‪ 19‬ساله های باشگاه کازما کویت (‪)2007-2009‬‬ ‫ کمک مربی باشــگاه االهلــی عربســتان و رده های‬‫نوجوانان (‪)2009-10‬‬ ‫ مربی تیم بزرگســاالن پارتیزان بلگــراد در لیگ برتر‬‫یوگسالوی (‪)2010-11‬‬ ‫ مربی تیم بزرگســاالن شــهرداری تبریز در لیگ برتر‬‫ایران (‪)2011-12‬‬ ‫ ســرمربی تیم االتفاق در لیگ برتر عربســتان (‪-15‬‬‫‪)2012‬‬ ‫گوســا در دوران فعالیتش در دنیای مربیگری والیبال‬ ‫ت مختلفی به دســت اورده است‪ .‬همچنین دراگون‬ ‫افتخارا ‬ ‫اسویتوزارویچ در سال‪ 1972‬متولد شد‪ .‬این مربی صربستانی‬ ‫از نیمــه دوم فروردیــن مــاه ســال جدیــد (‪ )94‬به عنــوان‬ ‫تمرین دهنده تیم ملی ب زیر نظر اسلوبودان کواچ کار خواهد‬ ‫کرد و به مدت دو ماه تیم ملــی ب را تمرین خواهد داد که در‬ ‫این مدت در صورت نیاز به تیم ملی زیر ‪ 23‬ســال هم کمک‬ ‫خواهد کرد‪ .‬وی که تجربه بازی در لیگ برتر ایران را نیز دارد‪،‬‬ ‫عناوین مختلفــی را به عنوان بازیکن در مســابقات مختلف‬ ‫کسب کرده است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫حرفه ای رفتار کنند‪ .‬تیم ملی والیبال ایران حاال ستاره های‬ ‫بزرگی را در خود جای داده اســت‪ .‬به طوری که در پایان دور‬ ‫مقدماتی ســطح یک لیگ جهانی والیبال بهترین های هر‬ ‫پست بر اساس عملکرد انفرادی انها در ‪ 12‬دیدار برگزار شده‬ ‫معرفی شدند که سید محمد موسوی عنوان بهترین مدافع‬ ‫دور مقدماتی را از ان خود کرد‪ .‬بر اســاس اعالم فدراسیون‬ ‫جهانی والیبــال در پایان هفته هشــتم و دور مقدماتی لیگ‬ ‫جهانــی والیبــال بهترین هــای هر پســت معرفی شــدند‪.‬‬ ‫سید محمد موســوی با اقتدار به عنوان بهترین مدافع روی‬ ‫تور این مسابقات معرفی شد‪ .‬موسوی در سال ‪ 2013‬نیز این‬ ‫عنوان را به دســت اورده بود‪ .‬این در حالی است که رفتارها و‬ ‫واکنش های سعید معروف چه در درون زمین و چه در بیرون‬ ‫زمین باعث شده تا خیلی ها او را ستاره بی چون و چرای ورزش‬ ‫کشورمان بدانند؛ این تلقی وقتی جدی تر می شود که سعید‬ ‫معروف با مصاحبه هایش نشان می دهد که تا چه حد ظرفیت‬ ‫ستاره باقی ماندن را دارد‪ .‬او در استانه مسابقات لیگ جهانی‬ ‫در حالی به تحلیل شــرایط تیم ملی پرداخت کــه در اردوی‬ ‫تیم ایران به سر می برد و به همین دلیل وقتی درباره شرایط‬ ‫خودش در تیم زنیت روسیه از او سوال شد اینگونه پاسخ داد‪:‬‬ ‫«اینجاا ردویتیم ملیاستومناالنبازیکنتیم ملیهستم‬ ‫که روبه روی شما ایستاده‪ .‬فعال درباره زنیت و قطع همکاری با‬ ‫ان حرفی نمی زنم‪ .‬بگذارید باشد به وقتش‪».‬‬ ‫محبوب ترین ورزشکار این روزهای ایران پیش از شروع‬ ‫بازی های لیگ جهانی نیز طوری سخن گفت که انتظارات به‬ ‫شکلغیرمنطقیبیشترنشود‪.‬اوبیشازلیگجهانیاهمیت‬ ‫حضور قدرتمند در المپیک را یاداور شد‪ .‬معروف سعی می کند‬ ‫شــاید بعد از مدت ها شــاهد بودیم که مردم تا این حد‬ ‫نســبت به یکی از تیم های ملی عالقه نشــان دادند‪ .‬بلیت‬ ‫بازی های والیبــال در لیگ جهانــی در طول کمتــر از یک‬ ‫ساعت به فروش می رسید و هزاران نفر نیز پشت در استادیوم‬ ‫‪ 12‬هــزار نفــری ازادی می ماندنــد و موفق به دیــدن بازی‬ ‫نمی شدند‪ .‬این همان اتفاق خوبی است که تیم ملی والیبال‬ ‫رقم زده اســت‪ .‬بیش از ‪ 12‬هزار نفر در ورزشــگاه ازادی دور‬ ‫هم جمع می شدند و یکصدا و بدون اینکه لحظه ای ساکت‬ ‫بنشینند تیم ملی را تشویق می کردند‪ .‬اوج این اتحاد در بازی‬ ‫ســخت ایران برابر امریکا خود را نشــان داد ؛ انجا که مردم‬ ‫به شدت این تیم را تحت فشار قرار دادند و باعث شدند تمرکز‬ ‫امریکایی ها در تهران از بین برود‪ .‬نتیجه این همدلی و اتحاد‬ ‫اما خیره کننده بود؛ برتری شــش بر صفر ایران برابر امریکا‪.‬‬ ‫این نتیجه دیگــر حرفی برای گفتن باقی نمی گذاشــت جز‬ ‫اینکه تیم ملی والیبال ایران بیش از هر تیم ملی دیگری موفق‬ ‫شده بود مردم را دور هم جمع کند‪ .‬همان طور که داورزنی در‬ ‫این باره تاکید می کند‪« :‬ان چیزی که برای ما مهم است رشد‬ ‫خوب والیبال بزرگســاالن مان است‪ .‬شــعور و محبت مردم‬ ‫برای ما بســیار اهمیت دارد‪ .‬انها بازیکنان را تشویق کردند‪.‬‬ ‫در این بازی ها که ما میزبان بودیم شــاهد بودیم که ‪ 15‬هزار‬ ‫تماشاگر در سالن حاضر بودند و هیچ کس هم فحاشی نکرد‬ ‫و رفتار ناشایستی انجام نداد‪ .‬اینکه تماشاگران بعد از باخت‬ ‫تیم ملی را تشویق می کنند نشانه معرفت و بلوغ فکری باالی‬ ‫انان است‪ .‬خود این موضوع عملکرد خوب تیم ملی را نشان‬ ‫می دهد‪ .‬مردم می دانند که تیم ملی در اینده حرف های زیادی‬ ‫برای گفتن خواهد داشت و راه موفقیت والیبال ایران تازه اغاز‬ ‫شده اســت‪ ».‬در واقع دو موضوع بیش از هر زمان دیگری‬ ‫اهمیت یافته است؛ اوال بازیکنان تیم ملی حاال ستاره هایی‬ ‫قابل احترام نزد مردم هستند و در ثانی این تیم باعث همدلی و‬ ‫اتحاد نزد مردم شده است؛ شاید قبل از حضور تیم ملی والیبال‬ ‫ایران در لیگ جهانی‪ ،‬خیلی از هواداران امروزی والیبال که‬ ‫از ساعت ها قبل از شروع بازی های تیم ملی در سالن ازادی‬ ‫به انتظار می نشینند‪ ،‬حتی نام ملی پوشان را نمی دانستند اما‬ ‫روند صعودی بلندقامتان ایران باعث شده اعضای این تیم‬ ‫جای خوبی در دل اکثریت مردم ایران بــرای خود باز کنند‪.‬‬ ‫محبوبیت والیبالیست ها تا جایی پیش رفته که بعد از هر برد‬ ‫جشن و پایکوبی مردمی را در خیابان های شهر شاهد هستیم ؛‬ ‫صحنه هاییکهمارابهیادصعودتیم ملیفوتبالبهجام جهانی‬ ‫می اندازد‪.‬هر چند فوتبال اما روندی معکوس را در پیش گرفته‬ ‫و دیگر خبــری از ان شــور و هیجان در میان مردم نیســت؛‬ ‫گالیه‪ ،‬ناراحتی و اعتــراض در میان عالقه منــدان فوتبال‬ ‫دیده می شود و هر شــبکه رادیویی و تلویزیونی را که روشن‬ ‫کنیم‪ ،‬شاهد این تناقض در میان هواداران فوتبال و والیبال‬ ‫می شویم‪ .‬به همین بهانه ســوالی از کارشناســان فوتبال‪،‬‬ ‫والیبال و حتی جامعه شناسان مطرح کرده ایم که ایا والیبال‬ ‫محبوب تر از فوتبال شده است؟‬ ‫فرهــاد نفــرزاده‪ ،‬کارشــناس والیبــال می گویــد‪:‬‬ ‫«موفقیت هایــی که در والیبال به دســت می اید‪ ،‬از ســوی‬ ‫پاسخ منفی شهریار‬ ‫به پیشنهاد ‪ 3‬میلیارد تومانی‬ ‫پشت پرده اصرار بهشتی به دایی چیست؟‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رویاینیمکتتیمملی‬ ‫منصوریان پس از عدم توافق با استقالل به دنبال چیست؟‬ ‫علیرضا منصوریــان در نفت تهران ماندنی شــد‪ .‬این‬ ‫مربی جوان که فصل گذشته نظر بسیاری از اهالی فوتبال را‬ ‫به خود جلب کرد‪ ،‬قرار بود در پایان یک فصل موفقیت امیز‬ ‫به استقالل برود؛ شــایعه ای که در هفته های پایانی لیگ‬ ‫برتر جدی تر هم شــنیده می شــد‪ .‬خیلی ها منتظر بودند که‬ ‫منصوریان جانشین امیر قلعه نویی شــود‪ ،‬اما این اتفاق رخ‬ ‫نداد‪ .‬او از حضور در این تیم انصراف داد‪ .‬البته منصوریان‬ ‫زمانی گزینه جدی سرمربیگری استقالل شد که هنوز تیمش‬ ‫به مقام سوم لیگ نرسیده بود‪ .‬در کورس قهرمانی قرار داشت‬ ‫و حتی در هفته پایانی لیگ می توانست جام قهرمانی را از ان‬ ‫خود کند که البته چنین نشد‪ .‬پیش از این ناکامی در محافل‬ ‫خصوصی از مربیگری قریب الوقوع او در اســتقالل سخن‬ ‫به میان می امد؛ اینکه قرار اســت در فصل اینده لیگ برتر‬ ‫سرمربی استقالل شود‪ .‬ان زمان هنوز قلعه نویی و استقالل‬ ‫این قدر افت نکرده بودند‪ .‬اما منصوریان گزینه جانشــینی‬ ‫قلعه نویی بــود‪ .‬منصوریان اما دو جام را به یکباره از دســت‬ ‫داد؛ لیگ برتر و جام حذفی‪ .‬با همه اینها فصل که تمام شد‪،‬‬ ‫استقاللی ها رسما با منصوریان تماس گرفتند و از او خواستند‬ ‫که به اســتقالل برود‪ .‬این ماجرا چند هفته طول کشید اما‬ ‫باالخره کار به جایی رســید کــه منصوریان قیــد حضور در‬ ‫استقالل را زد یا به عبارتی دیگر استقاللی ها قید او را زدند‪.‬‬ ‫علیرضــا منصوریان به عنــوان بهتریــن مربی فصل‬ ‫گذشــته لیگ ایــران‪ ،‬چهره ای بــود که نزد اســتقاللی ها‬ ‫محبوبیت داشــت‪ .‬در شــرایطی که امیــر قلعه نویی نتایج‬ ‫ضعیفــی با اســتقالل گرفتــه بــود‪ ،‬منصوریــان تیمش را‬ ‫ن جام حذفی کرد و به مقام سوم لیگ برتر رسید‪.‬‬ ‫نایب قهرما ‬ ‫استقاللی ها البته زمانی که هنوز نفت مســابقات خود را به‬ ‫پایان نرسانده بود با منصوریان تماس گرفتند که این مربی‬ ‫در برنامه نود اعالم کرد به انها گفته که ابتدا باید مســابقات‬ ‫نفت تمام شود و پس از ان مذاکره می کند‪ .‬منصور قنبرزاده‪،‬‬ ‫مدیرعامل نفت هم از این تماس اســتقالل بــا منصوریان‬ ‫ناراحت شــد و گفت‪« :‬تماس نجف نژاد با منصوریان هم به‬ ‫ما ضربه زد هم به اســتقالل‪ .‬منصوریان البته خیلی شفاف‬ ‫به مدیران نفت گفت که با او تماس گرفته شــده اســت‪».‬‬ ‫منصوریان در این مورد گفت‪« :‬خیلی شــفاف به انها گفتم‬ ‫که در این چند روز از طرف سه باشــگاه با من تماس گرفته‬ ‫شده است‪ .‬این حق باشگاه نفت بود و من باید خیلی شفاف‬ ‫حرف هایم را می زدم‪ .‬چون من هنوز با باشگاه نفت قرارداد‬ ‫دارم‪ .‬اتفاقا برخورد خیلی خوبی هم از جانب انها با من شد‪.‬‬ ‫مدیران باشگاه از اینکه من شفاف با انها حرف زدم‪ ،‬راضی‬ ‫بودند‪ .‬در این مدت و پــس از فینال جام حذفــی فردی که‬ ‫خیلی هم برای من محترم اســت از طرف باشگاه استقالل‬ ‫با بنده تماس گرفت‪ .‬ما دو ســاعت با هم جلســه حضوری‬ ‫داشــتیم و ایشــان گفتند که ما دوســت داریم شــما برای‬ ‫فصل اینده در استقالل باشــید‪ .‬البته هنوز اتفاقی نیفتاده‬ ‫است‪ .‬وضعیت باشگاه استقالل برای سال جدید مشخص‬ ‫نیســت‪ .‬من تمام این اتفاقــات را به انها گفتــم‪ .‬دو تا تیم‬ ‫دیگر هم بود که فعال نمی توانم اسمشان را بگویم‪ ».‬فینال‬ ‫جام حذفی هم که برگزار شد‪ ،‬استقاللی ها مذاکرات خود را با‬ ‫منصوریان جدی تر کردند‪ .‬انها حتی نامه ای به باشگاه نفت‬ ‫ارسال کردند تا به صورت رسمی خواهان صدور رضایتنامه‬ ‫منصوریان شوند‪ .‬اما باشــگاه نفت به استقالل پاسخ منفی‬ ‫داد و اعالم کرد حاضر نیســت ایــن مربی را به اســتقالل‬ ‫بدهد‪ .‬در این میان اســتقاللی ها نام گزینه های خارجی را‬ ‫هم مطرح می کردند‪ .‬اما همچنان منصوریان گزینه اصلی‬ ‫ســرمربیگری بود‪ .‬بازیکنان هم از این موضوع خبر داشتند‬ ‫و به همین دلیل بود که چند بازیکن استقالل با منصوریان‬ ‫که فکــر می کردند قطعا ســرمربی فصل اینده تیم اســت‪،‬‬ ‫تماس گرفتند‪ .‬اما منصوریان مخالفانی را هم برابر خودش‬ ‫می دید‪ .‬شاید تعداد مخالفانش زیاد نبود اما از بدشانسی او‬ ‫افراد با نفوذ مخالفانش را تشکیل می دادند‪ .‬یکی از مخالفان‬ ‫حضور منصوریان در استقالل اسپانسر این تیم بود؛ شاهرخ‬ ‫سبک دست‪ .‬او تلویحا از مخالفت خود با حضور منصوریان‬ ‫در استقالل سخن گفت‪« :‬شا ن باشگاه استقالل این نیست‬ ‫که نامه اش را باشگاه نفت رد کند و بگوید شما چرا بدون اجازه‬ ‫ما با مربی مان مذاکره کرده اید ؟ اقای منصوریان مربی بسیار‬ ‫خوبی است‪ ،‬ولی در حال حاضر ایشــان قرارداد دارد و این‬ ‫مساله کوچکی نیست‪ ».‬با این حال خیلی ها منتظر بودند که‬ ‫نفتی ها رضایتنامه منصوریان را صادر کنند‪ .‬اگر رضایتنامه‬ ‫صادر می شد منصوریان قدم در راه مربیانی چون حجازی‪،‬‬ ‫مظلومی و قلعه نویی می گذاشــت؛ مردانی که در استقالل‬ ‫بازی کردند و به نیمکت مربیگری هم رسیدند‪ .‬البته مردان‬ ‫زیادی بوده اند که در این تیم بازی کرده و بعدها سرمربی این‬ ‫تیم شده اند؛ علی دانایی فرد که اولین سرمربی تاج سابق بعد‬ ‫از ادغام د و تیم دوچرخه سواران و سرباز در سال ‪ 1328‬بود‪.‬‬ ‫محمود بیاتی‪ ،‬هافبک میانی تیم تاج در سه سالی که علی‬ ‫دانایی فرد عهده دار مســئولیت فنی هدایــت این تیم نبود‪،‬‬ ‫سرمربی تاج شد ؛ مصطفی شرکاء که در فاصله رفتن رایکوف‬ ‫و امدن والدیمیر جگیچ در ‪ 10‬بازی هدایت این تیم را برعهده‬ ‫گرفت ؛ منصور پورحیدری که در مقاطع مختلف هدایت تیم‬ ‫استقالل را عهد ه دار بوده است ؛ اصغر شرفی که در مقطعی‬ ‫سه ماهه عهده دار هدایت استقالل بود ؛ ناصر حجازی که در‬ ‫سه مقطع هدایت استقالل را برعهده گرفت ؛ حسن حبیبی‬ ‫که در مــدت زمانی کوتاه از مســابقات تهران ســال ‪1364‬‬ ‫سرمربی استقالل شد ؛ غالمحسین مظلومی که یک سال‬ ‫مربی اســتقالل بود ؛ نصرالله عبداللهی که در سال ‪1373‬‬ ‫بعد از اخراج لئونایند بیلفسکی‪ ،‬سرمربی استقالل شد ؛ رضا‬ ‫نعلچگر که در مســابقات فوتبال ســوپرجام تهران سال ‪73‬‬ ‫که جهت راهیابی به لیگ کشور صورت گرفت هدایت این‬ ‫تیم را عهد ه دار شــد ؛ جواد زرینچه که در دو مقطع سرمربی‬ ‫اســتقالل بود؛ کامبیز جمالی که این تیــم را در چهار بازی‬ ‫هدایت کرد؛ امیر قلعه نویی که پرافتخارترین مربی باشگاه‬ ‫استقالل و لیگ برتر محسوب می شود ؛ عبدالصمد مرفاوی‬ ‫که دو بار سرمربی استقالل شــد و در این دو بار با استقالل‬ ‫چهارم و سوم شد و پرویز مظلومی که در چند مقطع سرمربی‬ ‫اســتقالل بوده است‪ .‬رســانه ها بعد از این نام ها به علیرضا‬ ‫منصوریان اشــاره می کردند‪ .‬هواداران استقالل نیز تصور‬ ‫می کردند که نفر بعدی علیرضا منصوریان است‪ .‬مربی که‬ ‫می تواند تیمی جوان و یکدست را مهیای لیگ پانزدهم کند‪.‬‬ ‫اما این اتفاق رخ نداد‪.‬‬ ‫یکی از مخالفان سرســخت علیرضــا منصوریان اما‬ ‫معینی بود؛ عضو هیات مدیره باشــگاه اســتقالل که درباره‬ ‫منصوریان این گونه نظرش را اعالم کرد‪« :‬او شــرایط یک‬ ‫مربی خوب را دارد زیرا بازیکن خوبی بوده‪ ،‬محبوب اســت‬ ‫و فوتبال اروپا را بــه خوبی مطالعه کرده و همه اینها دســت‬ ‫به دســت هم می دهد تا در ســال اینده بتواند در استقالل‬ ‫موفق شــود‪ .‬اگر در خصوص او بلوغ زودرس ایجاد شود‪،‬‬ ‫به سرنوشت حمید اســتیلی که یکی از مربیان بزرگ فوتبال‬ ‫ایران می توانســت باشد‪ ،‬دچار خواهد شــد‪ .‬به عنوان یک‬ ‫بزرگ تر از منصوریان می خواهم در روند پیشرفت خود عجله‬ ‫نکند و به خوبی می دانم شــرایط بی حاشــیه باشگاه نفت با‬ ‫استقالل قابل قیاس نیســت‪ .‬باید منصوریان با نفت به کار‬ ‫خود در لیگ قهرمانان ادامه دهد و این افتخار بزرگی برای‬ ‫او است و از این طریق می تواند به تجربیات خود اضافه کند‪.‬‬ ‫منصوریان خودش عالقه زیادی برای حضور در استقالل‬ ‫دارد اما فکر می کنم باید با تدبیر بیشــتری یک روز دیگر به‬ ‫استقالل بیاید‪».‬‬ ‫منصوریــان نیــز در بیانیــه ای نســبت بــه اظهارنظر‬ ‫مخالفانش این گونه واکنش نشان داد‪« :‬هر بار نام علیرضا‬ ‫منصوریان برای استقالل مطرح شد‪ ،‬گروهی از دوستان در‬ ‫استقالل خیلی سراســیمه یک جمله را تکرار می کردند که‬ ‫او هنوز پختگی الزم برای نشستن روی نیمکت استقالل را‬ ‫ندارد‪ .‬یک بار در مقام عضــو هیات مدیره‪ ،‬بار دیگر در مقام‬ ‫کمیته فنی‪ ،‬گاهی با استفاده از نام پیشکسوت و در نهایت‪،‬‬ ‫با حضور دوباره بعضى از این اســاتید در هیات مدیره جدید‬ ‫باشگاه‪».‬‬ ‫منصوریــان از طرز فکــر برخــی از مدیران باشــگاه‬ ‫استقالل به شــدت انتقاد کرد و گفت‪« :‬بسیاری از مدیران‬ ‫باشــگاه های بزرگ فوتبال دنیــا نیمکت های تیم شــان را‬ ‫به مربیان جوانی چــون گواردیوال‪ ،‬لو ئیــس انریکه‪ ،‬دیگو‬ ‫ســیمونه‪ ،‬یورگن کلینزمن‪ ،‬یورگن کلوپ و‪ ...‬می ســپرند‪.‬‬ ‫مربیان موفق اما جوان نســل نوی فوتبال دنیا را ساختند و‬ ‫منصوریان در ادامه‬ ‫راه مربیگری اش به چه‬ ‫اهدافی می اندیشد؟ این‬ ‫سوال حاال با نرسیدن‬ ‫وی به نیمکت استقالل‬ ‫جدی تر هم شده است‬ ‫ورزش‬ ‫این موفقیت را مدیون اعتماد مدیرانی بزرگ هســتند که به‬ ‫انها اعتماد داشتند‪».‬‬ ‫گالیه منصوریان اما بیش از این چند سطر ادامه پیدا‬ ‫کرد تا افشــارزاده در خصوص این اعتــراض بگوید‪« :‬من‬ ‫اگر به منصوریان اعتماد نداشــتم که برای مذاکره سراغ او‬ ‫نمی رفتــم‪ .‬او باید گالیه را از انهایی کنــد که دلش را خالی‬ ‫کردند‪».‬‬ ‫مدیرعامــل اســتقالل در ایــن بــاره کــه منصوریان‬ ‫گالیه اش به برخی از اعضای هیات مدیره بود که می گفتند‬ ‫برای او زود اســت به این تیم بیاید‪ ،‬گفت‪« :‬انها هم چنین‬ ‫نظری نداشتند‪ .‬من اگر مسئول استقالل بودم باید بگویم‬ ‫که اعتماد صد در صد به او داشــتم‪ .‬یادتان باشد خودم او را‬ ‫به عنوان سرمربی امید انتخاب کردم‪».‬‬ ‫منصوریان چگونه به استقالل نرسید؟‬ ‫انتخاب های مهم منصوریان‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫منصوریــان می خواســت با اســتقالل بــه موفقیت‬ ‫برســد ولی در دل مذاکراتش به این نکته پی برد که شرایط‬ ‫خوبی بــرای همکاری اش با اســتقالل وجود نــدارد‪ .‬البته‬ ‫منصوریان هنوز به اســتقاللی ها پاســخ منفی نداده بود که‬ ‫ترکیب هیات مدیره تیم اعالم شــد و کردنــوری و معینی در‬ ‫شــروع فعالیت شــان منصوریان را فاقد تجربــه خواندند‪.‬‬ ‫هیات مدیره نه تنها بــرای افزایش تــوان مدیریتی اصالح‬ ‫نشــده بود که حتی ضعیف تر از هیات مدیره هــای قبلی به‬ ‫نظر می رســید ‪ ،‬حتی ضعیف تر از تیم مدیریتی که در زمان‬ ‫حجازی هیات مدیره ابی ها را در دســت داشــت‪ .‬نگاهی به‬ ‫اســامی اعضای هیات مدیره اســتقالل به خوبــی گویای‬ ‫همه چیز بود‪ :‬عباس کردنوری ؛پیشکســوت تیم و اموزگار‬ ‫ مسعود معینی؛ استاد دانشگاه و سابقه یک دوره مدیریت‬‫در اکادمی استقالل!‪-‬شــهاب جهانیان؛ از مشاوران وزیر‬ ‫ورزش که دوره ای هم یکی از اعضــای هیات مدیره ملوان‬ ‫بوده و البته مقداد نجف نژاد که نماینده مردم بابلســر است‬ ‫و اهالی فوتبال به خوبی سابقه مدیریتی اش را می دانند‪ .‬در‬ ‫این شرایط منصوریان تصمیم گرفت در نفت بماند تا شاید‬ ‫تجربه اش را افزایش دهــد‪ .‬برخی او را ترســو خواندند‪ .‬ایا‬ ‫او ترســیده بود یا بهترین تصمیم تاریخ فوتبالش را گرفت؟‬ ‫ایا بســتر کار برایش فراهم بود و نیامد؟ ایــا اگر می امد و به‬ ‫سرنوشــت یحیی یا دایی دچار می شد چه اتفاقی می افتاد؟‬ ‫اما از همه این سوال ها مهم تر اینکه علیرضا منصوریان پس‬ ‫از نرسیدن به مربیگری استقالل چه هدفی را دنبال می کند؟‬ ‫ایا او قرار اســت یک فصل دیگر برای رســیدن به نیمکت‬ ‫اســتقالل صبر کند؟ اما دورنمای مربیگری منصوریان در‬ ‫فوتبال ایران شــاید با رابطه خــوب او با ســرمربی تیم ملی‬ ‫ بی ارتباط نباشد‪.‬‬ ‫انجا که بــه نظر می رســد منصوریان جزئــی از برنامه‬ ‫کارلوس کــی روش‪ ،‬برای ســاختن تیــم ‪ 2018‬ایــران در‬ ‫جام جهانی روسیه اســت‪ .‬منصوریان در این باره می گوید‪:‬‬ ‫«بازیکنان نفت جوان و فوق العاده هستند و «قطعا» ستون‬ ‫اصلی تیم ملی در جام جهانی ‪ 2018‬را تشکیل می دهند‪».‬‬ ‫این یعنی همکاری نزدیــک منصوریان و کارلوس کی روش‬ ‫برای پیشرفت فوتبال ملی‪.‬‬ ‫علیرضا منصوریان در تیــم امید با کی روش همکاری‬ ‫کرد؛ چه پس از کناره گیری او از این تیم در استانه بازی های‬ ‫اســیایی و با وجود جایگزینی نلو وینگادا‪ ،‬کی روش تلویحا‬ ‫به انتقاد از مسئوالن فدراسیون فوتبال پرداخت‪« :‬چرا باید‬ ‫منصوریان که مربی خوبی اســت‪ ،‬از تیم ملی می رفت؟!»‬ ‫این حمایت کــی روش بی دلیــل نبود‪ .‬منصوریــان در کنار‬ ‫تیم ملی نشان داد یک استعداد بالقوه است و در راه درستی‬ ‫قرار گرفته‪ .‬منصوریان پیش از این تجربه کار با یک مربی‬ ‫حرفه ای را روی نیمکت نداشــت اما کی روش که احساس‬ ‫می کرد او امده تا یاد بگیرد‪ ،‬تجربیات خود را به علیرضا منتقل‬ ‫کرد‪ .‬این دوستی و قرابت زمانی بیشــتر شد که منصوریان‬ ‫ورزش‬ ‫ماجرای منصوریان‪-‬اســتقالل از جایی شــروع شــد‬ ‫که بهرام افشــارزاده بــرای جایگزینی ســرمربی تیمش با‬ ‫عالی ترین مقامات ورزش کشــور مشــورت کرد‪ .‬او نظرش‬ ‫این بود که اســتقالل برای موفقیت در اینــده‪ ،‬نیاز به یک‬ ‫انقالب دارد‪ .‬برای همین به سراغ مذاکره با سرمربی جوان‬ ‫نفت رفت‪ .‬او که هنوز یک ســال قرارداد با نفتی ها داشــت‬ ‫اما این سال دوم قرارداد او منوط بود به توافق مالی‪ .‬بعد از‬ ‫اولین نشست مشترک سه ساعته با این مربی جوان‪ ،‬جلسه‬ ‫ی هم میان این دو برگزار شد‪ .‬در جلسه دوم‪ ،‬منصوریان‬ ‫دوم ‬ ‫طرحی راهبردی را به استقالل داده بود که نشان از تحولی‬ ‫اساسی در ساختار اجرایی تیم داشــت‪ .‬منصوریان اگرچه‬ ‫اعتقادی به تغییرات وســیع در ترکیب اســتقالل نداشــت‬ ‫و اصرار می کــرد مجموعه ای از بهتریــن بازیکنان فوتبال‬ ‫ایران در این تیم هستند که با هشت تغییر در لیست ‪ 25‬نفره‬ ‫ابی ها می توان نزدیک به ســه ســال میانگین سنی شان را‬ ‫پایین اورد و تیمی در تراز قهرمانی برای شــان ســاخت‪ .‬از‬ ‫روزی که نام علیرضا منصوریان برای اســتقالل مطرح شد‬ ‫اما گروه های مختلفی به صف منتقدان او پیوســتند‪.‬‬ ‫منصــور پورحیدری با گــروه فنی کــه گرد خود‬ ‫برای باشگاه راه انداخته بود‪ ،‬در ر اس این‬ ‫منتقدان بودنــد‪ .‬معینی‪ ،‬کردنوری‪،‬‬ ‫روشــن و شــخص پورحیدری‪،‬‬ ‫این مربــی را برای نشســتن‬ ‫روی نیمکــت اســتقالل‬ ‫ بی تجربه می خواندند و البته‬ ‫حامیان پرویــز مظلومی‪،‬‬ ‫مجیدی و امیــر قلعه نویی‬ ‫در میــان پیشکســوتان‬ ‫تیم هم اساســا منصوریان‬ ‫را تهدیدی بــرای نیمکت‬ ‫اســتقالل می دانســتند‬ ‫چون او در زمان ورود به تیم‬ ‫می توانست صاحب جایگاهی‬ ‫شود که بیش از یک دهه قبل‪،‬‬ ‫قلعه نویی در ان نقطه ایســتاده‬ ‫بود‪ .‬بــه این جمع مشــورت های‬ ‫مدیرانی چون فتح الله زاده و اولیایی که‬ ‫منصوریان را از انتخــاب چنین تصمیمی‬ ‫ باز می داشتند و می گفتند ساختار مدیریتی‬ ‫ابی ها امادگــی حضورش را ندارد‪ ،‬می شــد‬ ‫اضافــه کــرد‪ .‬منصوریــان در مذاکراتش با‬ ‫سجادی مرد شــماره دوی ورزش کشور اما‬ ‫برای امدن اعالم امادگی کرد و در دل تمام‬ ‫دعواهای رســانه ای نفت و استقالل اعالم‬ ‫کرد خودش رضایتنامــه اش را می گیرد‪ .‬او‬ ‫در نشســت با مدیران نفت‪ ،‬خیلی شفاف به‬ ‫قنبرزاده و دوستانش گفت با استقاللی ها مذاکره کرده است‬ ‫و ترجیحش مربیگری در تیمی است که همیشه رویایش را‬ ‫داشــته‪ .‬منصوریان در مصاحبه ای به صراحت اعالم کرد‪:‬‬ ‫«نمی دانم چرا مدام می گویند من تجربــه ندارم؟ روزی که‬ ‫گواردیوال سرمربی بارسا شد کجا کار کرده بود؟ چه تجربه ای‬ ‫داشت؟ یکی مثل الپورتا مثل شیر پشتش ایستاد تا او موفق‬ ‫شود‪ .‬حاال هم اگر یک تیم مدیریتی قوی پشت سر من باشد‪،‬‬ ‫می توانم بیایم و موفق باشــم‪ .‬اما مربیگری در استقالل با‬ ‫ت خالی و بدون حامی امکان پذیر نیست‪ .‬اینکه سکوها‬ ‫دس ‬ ‫به یک نفر لطف دارند‪ ،‬عالی است اما اگر این محبت همراه‬ ‫با حمایت مدیریتی نباشد‪ ،‬بعد از چند هفته ناکامی‪ ،‬کمرنگ‬ ‫می شود‪ .‬من هستم اگر احساس کنم یک تیم مدیریتی قوی‬ ‫پشت سرم است‪».‬‬ ‫توانســت مخفیانه از تمرین کره جنوبی پس از بازی با ایران‬ ‫فیلم بگیرد و از سوی کی روش «سرباز وطن» خوانده شود‪.‬‬ ‫منصوریان با این پیش زمینه به نفت تهران رفت‪ .‬او ســعی‬ ‫کرد ماکتی از تیم ملی را در نفت تهران بسازد؛ چیزی غریبه‬ ‫در لیگ برتر ایران‪ .‬منصوریان می گوید‪« :‬شکل تمرینات‪،‬‬ ‫شــکل انالیزها‪ ،‬بدنســازی و برنامه غذایی ما مثل تیم ملی‬ ‫مدرن و به روز بود‪».‬‬ ‫کی روش اولین بار با منصوریان در تیم ملی اشــنا شد؛‬ ‫وقتی بعد از جام ملت ها او مقابل روسیه روی نیمکت ایران‬ ‫نشســت و کی روش امده بود تا بازی ایــران را ببیند‪ .‬پس از‬ ‫برد تیم ملی در ان مســابقه‪ ،‬کارلوس مصمم شد تیم ملی را‬ ‫بپذیرد‪ .‬منصوریان هم بعدها حرفی زد که همه می دانستند‪:‬‬ ‫«کی روش خودش به من گفت یکی از دالیل بستن قرارداد با‬ ‫ایران بازی با روسیه بود‪ .‬گفت ان شب عجب تیمی بودید‪».‬‬ ‫منصوریــان در ابتــدای ورود کــی روش عالقه منــد‬ ‫بود دســتیار اولش شــود اما کارلــوس او را بــرای تیم امید‬ ‫می خواست‪ .‬به همین خاطر به منصوریان گفت بهتر است‬ ‫سرمربی تیم المپیک شود تا بتوانند همکاری نزدیکی برای‬ ‫پیشرفت تیم ملی داشته باشــند‪ .‬کی روش رو به منصوریان‬ ‫گفت‪« :‬هر تجربه ای که داشته باشم‪ ،‬به تو منتقل می کنم‪.‬‬ ‫از طرفــی در تیم ملی هم دســتیار و انالیزور من هســتی‪».‬‬ ‫علیرضا هم که در ان برهه فقط دوســت داشت یاد بگیرد‪،‬‬ ‫کارش را با کی روش اغاز کرد‪ .‬منصوریــان درباره ان روزها‬ ‫و همکاری هایشــان می گویــد‪« :‬رابطــه مــن و کی روش‬ ‫خیلی خوب بود و هست‪ .‬روزی سه ســاعت و نیم در هتل با‬ ‫هم بودیم‪ .‬می گفت کجا باید جوابگو باشــی‪ ،‬کجا باید کار‬ ‫تاکتیکی نکنــی‪ ،‬کجا مدیریــت کنی و‪ ...‬مــن از او خیلی‬ ‫چیزها یــاد گرفتم‪ .‬بعد از تعطیلی بازی هــای تیم امید‪ ،‬من‬ ‫تمام تمرکزم را گذاشتم برای سه بازی اخر ایران در مقدماتی‬ ‫جام جهانی‪ .‬دســتیارانم هم به تیم ملی بزرگســاالن کمک‬ ‫می کردند‪».‬‬ ‫منصوریان پــس از حضور در نفت تــاش کرد همین‬ ‫مسیر را ادامه دهد‪ .‬دوستی او با کی روش به قدری نزدیک‬ ‫بود که سرمربی تیم ملی در روزی که کریمی داد و بیداد کرد‬ ‫تا ساکش را بردارد و از هتل برود‪ ،‬به منصوریان زنگ زد تا به‬ ‫اردو برود و او را ارام کند‪ .‬این مربــی در نفت برای اولین بار‬ ‫برنامه غذایی را با راهنمایی کی روش پیاده کرد‪ .‬او همچنین‬ ‫تمرینات بدنسازی تیمش را به روز کرد تا امروز نفتی ها پس از‬ ‫یک فصل فرسایشی‪ ،‬همچنان ‪ 90‬دقیقه در زمین بجنگند‪.‬‬ ‫انالیزهای کادرفنی نفت هم دقیقا مثل تیم ملی است؛ انالیز‬ ‫عمودی و افقــی که به بازیکنــان این امــکان را می دهد تا‬ ‫بازیکنان رودر روری خود را به خوبی بشناســند و برای مقابله‬ ‫با انها اماده شوند‪ .‬کی روش در تیم ملی فوق العاده بی رحم‬ ‫اســت و خیلی وقت ها تا ســاعت ‪ 2‬ونیم صبح دستیارانش‬ ‫را بیدار نگه مــی دارد تا فیلم ببیننــد‪ .‬منصوریان هم با خنده‬ ‫می گوید‪« :‬راســتش من هم مثــل او دســتیارانم را اذیت‬ ‫می کنم‪ .‬امیدوارم از من راضی باشند‪».‬‬ ‫منصوریان و کی روش حاال در مسیر پیشرفت فوتبال‬ ‫ایران قرار گرفته اند‪ .‬انها شاید در ظاهر از هم دور باشند اما‬ ‫یک هدف مشترک دارند؛ پرورش اســتعدادها و باال بردن‬ ‫کیفیت بازیکنان‪ .‬منصوریان می گوید بازیکنان او اسکلت‬ ‫اصلی تیم ملــی را در جام جهانی ‪ 2018‬روســیه تشــکیل‬ ‫می دهند و این حرفی اســت کــه او روی هوا نزده اســت‪.‬‬ ‫ارســان مطهری‪ ،‬کمال کامیابی نیا‪ ،‬پورعلی گنجی که از‬ ‫نفت رو شــد‪ ،‬بیرانوند‪ ،‬وحید امیری و‪ ...‬از جمله بازیکنانی‬ ‫هستند که هر روز پیشرفت می کنند‪ .‬تا دو سال قبل کسی‬ ‫این بازیکنــان جوان را نمی شــناخت ولی حاال در پروســه‬ ‫پیشــرفت‪ ،‬تبدیل به بازیکنانی کلیدی شــده اند‪ .‬بی شک‬ ‫منصوریان در نفت یا هر تیم دیگری‪ ،‬این پیشرفت را ادامه‬ ‫می دهد و پشت پرده‪ ،‬همکاری اش با کی روش ادامه خواهد‬ ‫داشت‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫چهار دلیل برای نرفتن دایی به ملوان‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫پشت پردهاصراربهشتیبه‬ ‫داییچیست؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫پاسخ منفی شهریار به‬ ‫پیشنهاد‪ 3‬میلیارد تومانی‬ ‫علــی دایــی روی نیمکــت ملــوان‪ .‬خیلی هــا تصور‬ ‫می کردند این تنها گمانه ای است که از سوی رسانه ها مطرح‬ ‫شده است اما تایید شهریار در خصوص مذاکرات پراکنده اش‬ ‫با ملوان ورق را برگرداند‪ .‬اوایل هفته گذشته خیلی ها تصور‬ ‫می کردند انتقال دایی به انزلی قطعی شده اما به مرور عالقه‬ ‫علی دایی نسبت به این گزینه کمتر شــد و در نهایت خبری‬ ‫که روی خروجی ســایت ها قرار گرفت این بــود؛ علی دایی‬ ‫مربیگری ملــوان را نپذیرفت‪ 10 .‬روز پیــش رفتن دایی به‬ ‫انزلی تنها یک شــایعه بود‪ .‬به مرور خبرهــای جدی تری در‬ ‫محافل خبری نقل شد‪.‬علی دایی برای حضور در تیم فوتبال‬ ‫ملوان در خواست هایی را مطرح کرده اما از قرار معلوم باشگاه‬ ‫ملوان هم محدودیت های خاص خــودش را دارد‪ .‬بنابراین‬ ‫توافق نهایی صورت نگرفــت‪ .‬ال اقل تا کنون اتفاق خاصی‬ ‫رخ نداده اســت‪ .‬این در حالی اســت که اولویت اول مالک‬ ‫جدید باشگاه ملوان برای ســرمربیگری این تیم علی دایی‬ ‫است‪ .‬او به همین منظو ر همراه الماسی مذاکرات حضوری ‬ ‫با دایی برگزار کرد تا وی را برای سرمربیگری در ملوان راضی‬ ‫کند‪ .‬علی دایی که به غیر از ملوان پیشــنهاد جدی دیگری‬ ‫ندارد برای قبول پست سرمربیگری ملوان درخواست هایی را‬ ‫ی انها را انجام دهد دایی‬ ‫مطرح کرد ه که در صورتی که بهشت ‬ ‫در لیگ پانزدهم روی نیمکت مربیگری این تیم می نشیند‪.‬‬ ‫به گفته بهمن دهقان‪ ،‬نماینده تام االختیار دایی‪ ،‬مشخص‬ ‫شدن وضعیت مدیریتی باشــگاه‪ ،‬مشخص شدن وضعیت‬ ‫قــرارداد بازیکنان و مطالبــات انها‪ ،‬گــزارش تیم های پایه‬ ‫و ســایر موارد اداری درخواســت های دایی از مالک جدید‬ ‫ملوان بود که اگر این موارد از سوی وی مشخص شود دایی‬ ‫برای حضور در انزلی مشکل دیگری نخواهد داشت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که سخنگوی هیات مدیره ملوان درباره قرارداد‬ ‫دایی مدعی اســت که توافق ضمنی حاصل شــده اما هنوز‬ ‫درباره جزئیات قرارداد و درخواست های علی دایی توافقی‬ ‫صورت نگرفته است‪ .‬اذرگون می گوید‪« :‬جزئیات قرارداد را‬ ‫نمی دانم اما دایی مواردی مانند میزان بودجه تیم در فصل‬ ‫اینده‪ ،‬لیست بازیکنانی که قراردادشان تمام شده و یکی دو‬ ‫مورد دیگر را خواسته بود که هنوز نتوانسته ایم لیست انها را‬ ‫برای او اماده کنیم‪».‬‬ ‫نماینده دایی‪ :‬نمی توانیم تصمیم بگیریم‬ ‫در حالی کــه ملوانی ها مدعی اند بــه زودی با دایی به‬ ‫توافق خواهند رســید نماینــده تام االختیــار دایی می گوید‬ ‫وضعیت مالکیت اسنادی ملوان و گزارش عملکرد تیم های‬ ‫پایه این تیم هنوز مشخص نشده و نمی توان درباره پیشنهاد‬ ‫انها تصمیم گیری کرد‪.‬‬ ‫بهمن دهقــان درباره وضعیت مذاکــره دایی با ملوان ‬ ‫می گوید‪« :‬در هفته های گذشته مسئوالن ملوان پیشنهادی‬ ‫مبنی بر ســرمربیگری این تیم به دایی داده اند و ما هم ان را‬ ‫بررسی کردیم‪ .‬تحقق قرارداد با این تیم وابسته به این است‬ ‫که انها درخواست های دایی را فراهم کنند‪ ،‬اما تا این لحظه‬ ‫چنین چیزی تحقق نیافته اســت‪ .‬البته ملوان تیم ریشه دار‬ ‫و مردمی اســت و احترام زیادی نزد دایی دارد‪ .‬دایی هم به‬ ‫احترام هو ا دا ران این تیم‪ ،‬ملوان را در اولویت خود قرار داده‬ ‫است‪ ».‬بهمن دهقان ادامه می دهد‪« :‬موضوع مبلغ قرارداد‬ ‫هنوز مطرح نشده است‪ ،‬چرا که ابتدا وضعیت این تیم برای‬ ‫دایی مهم است‪ ».‬نماینده تام االختیار علی دایی درباره تعلل‬ ‫این باشگاه در اماده ســازی این مدارک نیز اینگونه توضیح‬ ‫می دهد‪« :‬به نفع انها اســت کــه این مــدارک را اماده کنند‬ ‫چرا که خودشان زمان را از دســت می دهند‪ .‬البته دایی هم‬ ‫گزینه های دیگری در دســت دارد که منتظر پاسخ به ملوان‬ ‫است‪ ».‬اما چند روز پس از این مصاحبه دهقان به صراحت‬ ‫از رد پیشنهاد ملوان سخن گفت‪ .‬‬ ‫او البته از بهشــتی تمجید کرد و گفت‪« :‬من بهشتی‬ ‫مالک جدید باشــگاه را پر انرژی و عالقمند دیــدم اما برای‬ ‫باشگاهداری فقط این دو مولفه کافی نیست و باید ساختاری‬ ‫وجود داشته باشــد که افراد در ان چارت و چارچوب فعالیت‬ ‫نمایند‪ .‬یک نفر قطعــا به تنهایی قادر به اداره یک باشــگاه‬ ‫نیســت و اینکه فیمابین او و مجموعه ملوان چه می گذرد را ‬ ‫نه می توانم حرفی از ان بزنم و نه اطالعی از ان دارم که در‬ ‫مورد ان صحبت کنم‪.‬تنها به عنوان کســی که دوست دارم‬ ‫تیم ریشــه دار ملوان موفق شود اولین شــرط این موفقیت‬ ‫را در وحــدت و همدلی همه ارکان شــهر و نه فقط باشــگاه‬ ‫می دانم‪».‬‬ ‫او گفت‪« :‬در مذاکرات انجام شده هیچ بحثی در مورد‬ ‫رقم قرارداد علی دایی نشــد‪.‬اگر مالک ملوان اعالم کرده‬ ‫حتی ســه میلیارد تومان هم حاضر اســت به دایی بپردازد و‬ ‫اکنون دایی پاسخ منفی می دهد نشانگر ان است که در این‬ ‫مذاکرات بحث منافع شــخص علی دایی و خواسته هایش‬ ‫مطرح نبوده و اتفاقا از همان ابتدا هم اصرار داشتیم ملوان‬ ‫نباید فرصت را از دســت بدهد و با هر مربــی که می تواند به‬ ‫توافق برسد کارش را سریعتر اغاز کند‪».‬‬ ‫علی دایــی یکــی از بزرگتریــن قراردادهــای دوران‬ ‫فوتبالش را رد کرد ؛ قــراردادی که بار دیگــر او را گرانترین‬ ‫مربی لیگ برتر ایران لقب می داد‪.‬‬ ‫علی دایی برنــد بزرگــی در فوتبال ایران اســت‪ .‬این‬ ‫قدر بزرگ که هر کســی از بخش خصوصی به سراغ فوتبال‬ ‫می اید تنها یــک نام به ذهنش خطور می کنــد؛ علی دایی‪.‬‬ ‫این بار مالک جدید ملوان بــرای خریدن این تیم قبل از هر‬ ‫چیز به داشتن این ســتاره بزرگ فکر می کرد‪ ،‬فارغ از اینکه‬ ‫چقدر تیمــداری هزینه دارد و چقدر کار کــردن با علی دایی‬ ‫سخت است‪ .‬او به ســراغ این گزینه رفت تا بعد از یک سال‬ ‫از خانه نشینی او را به فوتبال برگرداند‪ .‬دایی اما این پیشنهاد‬ ‫که خیلی سریع سه میلیارد تومان اعالم شــده بود را رد کرد‬ ‫و عذر خواســت‪ .‬اما چرا این مربی از چنین رقمی گذشت و‬ ‫حاضر نشــد روی نیمکت یکــی از پر هیجان ترین تیم های‬ ‫لیگ ایران بنشیند؟‬ ‫او درحالی که به شدت عالقه دارد امسال روی نیمکت‬ ‫یکی از تیم های لیگ برتر باشــد به چهار دلیل مشخص از‬ ‫این پیشنهاد چشمگیر فعال ســر باز زده است‪ .‬دایی حاضر‬ ‫نیســت با هر شــرایطی مربیگری کند‪ .‬دایی عادت به بازی‬ ‫گرفتن از بازیکنان جوان دارد‪ .‬او در پرسپولیس توانسته دو‬ ‫قهرمانی جام حذفی و با ســایپا هم یک قهرمانی لیگ برتر‬ ‫به دســت بیاورد تا کارنامه اش در این چند سال موفق باشد‪،‬‬ ‫اما منتقدان بســیاری هم دارد که می گویند این ستاره برای‬ ‫مدیریت فوتبال ساخته شده نه مربیگری‪ .‬حرفی که خودش‬ ‫اعتقادی به ان ندارد و ترجیح می دهد روی نیمکت بنشیند‪.‬‬ ‫اما علی دایی چرا پیشنهاد ملوان را رد کرد؟‬ ‫‪ .1‬در دل حرف های نمایندگان این مربی در مذاکرات با‬ ‫ملوانی ها به خوبی می توان این دغدغه را دید که دایی نتیجه‬ ‫اولیه اش از مذاکرات این بوده نمی تواند با شرایط فعلی بازار‬ ‫نقل و انتقاالت لیگ‪ ،‬تیمی را در حد مدعی قهرمانی بودن‬ ‫ببندد‪ .‬تیمی که او را در میان مدعیان ســهمیه اسیایی قرار‬ ‫دهد و خیالــش را راحت کند که می شــود با ملــوان یکی از‬ ‫باال نشینان بود‪.‬‬ ‫‪ .2‬ملــوان تیمــی پر طرفدار اســت که کمتــر مربی‬ ‫ی در تاریخش روی نیمکتش نشســته اند‪ .‬تیمی که‬ ‫غیر بوم ‬ ‫بزرگانی چون مرحوم سیروس قایقران را در تاریخش دارد‪.‬‬ ‫طرفدارانی که همراه با طرفداران تراکتورســازی یا صنعت‬ ‫نفت به خونگرم ترین و احساســی ترین هــواداران فوتبال‬ ‫ایران معروفند و این فشــار را روی سرمربی زیاد می کند‪ .‬ان‬ ‫هم برای یک سرمربی با اشنایی کم نسبت به جو شهر و البته‬ ‫کسی که در همان شروع رقابت با رقیبان حس کند نتوانسته‬ ‫تیم دلخواهش را هم ببندد‪.‬‬ ‫‪ .3‬دایــی در دوران مربیگری چند ســاله اش فقط در‬ ‫ســه تیم تهرانی ســایپا‪ ،‬راه اهــن و پرســپولیس مربیگری‬ ‫کرده اســت‪ .‬او در دو ســال گذشــته به دلیل مشغله های‬ ‫زندگی شخصی یا رفاقت با مربیانی که در شهرستان ها کار‬ ‫می کردند‪ ،‬پیشنهاد مربیگری دو تیم مدعی قهرمانی لیگ‬ ‫برتر یعنی سپاهان و تراکتورسازی را رد کرده و برای کسی که‬ ‫این دو تیم تا بن دندان مسلح برای لیگ ایران را رد می کند و‬ ‫از تهران خارج نمی شود‪ ،‬پیوستن به ملوانی که زمان زیادی‬ ‫از فصل اماده سازی را از دست داده‪ ،‬سخت و دشوار است‪.‬‬ ‫‪« .4‬هیچ وقت وارد بازی سیاســی نشو» این نقل قول‬ ‫را دایی بارها از زبان پدرش مطرح و تاکید کرده که چهره ای‬ ‫ورزشی است نه سیاسی‪ .‬او در سال منتهی به انتخابات یک‬ ‫دغدغه دیگر هم برای پیوستن به ملوان داشت‪ .‬شایعه شده‬ ‫که مالک جدید ملوان می خواهد کاندیدای مجلس در یکی‬ ‫از شهرهای استان اردبیل شود‪ .‬دایی هم که این همه سال‬ ‫خود را از این مســائل دور نگه داشته شاید تصمیم گرفت تا‬ ‫این بار هم چنین اتفاقی برایش نیفتد و بعدا متهم نشود کل‬ ‫پروژه حضورش در ملوان یک بازی انتخاباتی بوده است‪.‬‬ ‫حمله به اعجوبه ارژانتینی‬ ‫مسی از تیم ملی خداحافظی می کند؟‬ ‫جام جهانــی و جام کوپا امه ریکا؛ دســتان مســی هرگز ایــن دو جام‬ ‫قهرمانی را لمس نکرد تا بسیاری از منتقدان این بازیکن او را به شدت مورد‬ ‫انتقاد قرار دهند و بار دیگر توانمندی های دیگو مارادونا را به رخ او بکشند‪.‬‬ ‫مخالفان مســی می گویند او در قامت یک بازیکن ملی هرگــز انتظارات را‬ ‫براورده نکرده اســت‪ .‬حاال لیونل مســی به دلیل فشــارهای زیاد از سوی‬ ‫منتقدان تصمیم به کناره گیری از تیم ملی ارژانتین گرفته است؛ تصمیمی ‬ ‫که البته تاکنون تنها در رسانه های ارژانتینی بازتاب داشت‪.‬‬ ‫لیونل مســی در ر قا بت های کوپا امه ریکا در جریان بازی نتوانســت‬ ‫برای البی سلسته گلزنی کند‪ ،‬ولی بازی های موثرش و همکاری های خوب‬ ‫او با توس‪ ،‬اگوئرو‪ ،‬دی ماریا و هیگوائن باعث شد تا تیم ملی ارژانتین پس‬ ‫از مدت ها در اســتانه قهرمانی در کوپا امه ریکا قرار گیــرد‪ .‬پس از ناکامی ‬ ‫دوباره مسی با سفید و ابی پوشان بسیاری از کارشناسان این کشور به انتقاد‬ ‫از عملکرد مسی پرداختند‪.‬‬ ‫خبر کناره گیری موقت مسی از تیم ملی ارژانتین با بازتاب گسترده ای‬ ‫روبه رو بوده اســت‪ .‬لوئیس سگوئرا‪ ،‬رئیس فدراســیون فو تبا ل ارژانتین با‬ ‫انتقاد از کارشناسانی که از مسی انتقاد می کنند‪ ،‬گفت‪« :‬خیلی حیف خواهد‬ ‫بود اگر مســی بخواهد این تصمیم را بگیرد‪ .‬هنوز خودش این خبر را تایید‬ ‫نکرده است و در واقع او به صورت رســمی کناره گیری نکرده است‪ .‬مبنای‬ ‫ما نظرات افراد در شــبکه های اجتماعی نیســت‪ ».‬لیونل مسی در شبکه‬ ‫«فیس بوک» خود پس از ناکامی در کوپا امه ریکا در پستی از کارشناسان گله‬ ‫کرد‪ .‬رئیس فدراسیون فو تبا ل ارژانتین در ادامه‪ ،‬گفت‪« :‬واقعا نمی فهمم‬ ‫که چرا مردم درباره حضور یا عدم حضور مســی تردید دارند؟ این ناعدالتی‬ ‫است‪ .‬مسی همچنان بهترین بازیکن فو تبا ل ما محسوب می شود‪ ».‬وی‬ ‫ا دا مه داد‪« :‬اگر مســی تیم ملی ارژانتین را ترک کند‪ ،‬واقعــا برای همه ما‬ ‫حیف خواهد شــد‪ ».‬در همین حال واکنش های مســی نشان می دهد که‬ ‫تا چه حد از برخورد منتقدانش دلخور اســت‪ .‬مسی به خاطر از دست رفتن‬ ‫جام قهرمانی از دوستداران تیم ملی ارژانتین عذرخواهی و از انها به خاطر‬ ‫حمایت های شان قدردانی کرده است ‪ ،‬با این حال منتقدان این روزها دست‬ ‫از سر لئو برنمی دارند‪ .‬گویی به کمتر از خداحافظی مسی با تیم ملی رضایت‬ ‫نخواهند داد‪.‬‬ ‫باید به احترام این تیم بایستیم‬ ‫کواچ به مرور بهتر می شود‬ ‫مصطفی کارخانه‬ ‫مربی والیبال‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫ما تازه به این مســابقات امده ایم و چند ســال زمان می برد تا‬ ‫تجربه انها را به دست بیاوریم و به انسجام تیمی برسیم‪ .‬این‬ ‫تیم ها انقدر جام دیده اند که راحت بازی می کنند اما ما هنوز به‬ ‫المپیک نرفته ایم البته باید بگویم نباید مایوس شویم چون‬ ‫ما هم شــانس این را داریم که حتی بر ســکوهای المپیک‬ ‫بایســتیم‪ .‬دیگر باید دوست و دشــمن قبول کند که والیبال‬ ‫ایران رشد کرده اســت‪ .‬گاهی افرادی که ذهن منفی دارند‬ ‫موفقیت ها را کوچک می کنند‪ .‬حاال دیگر باید همه برای این‬ ‫تیم روی پا بایستیم و این ســتاره ها را تشویق کنیم‪ .‬والیبال‬ ‫ایران مقتدرانه کار می کند و از انجایی که والیبال ایران حرکت‬ ‫رو به جلو دارد باید باور کنیم راه بازگشــتی وجــود ندارد‪ ،‬زیرا‬ ‫بازیکنان تیم ملی نشان داده اند در شرایط سخت می توانند‬ ‫کارهای بزرگی را انجام بدهند‪ .‬من این روزها واقعا خوشحال‬ ‫هســتم‪ .‬احســاس می کنم دین خود را به والیبال کشورم به‬ ‫خوبی ادا کرده ام‪ ،‬البته در این راه بدون شک خداوند دوستم‬ ‫داشته که توانســته ام به موفقیت هایی برای خود و کشورم‬ ‫دســت یابم اما در ورزش برخی اتفاقات خواسته و ناخواسته‬ ‫رخ می دهد‪ .‬من چه در والیبال لیگ برتر باشــم یا نباشــم‪،‬‬ ‫خوشحالم امروز بازیکنان بزرگی که پرورش داده ام در تیم ملی‬ ‫افتخارافرینی های زیادی کرده اند‪ .‬اما بازیکنان هم باید روز به‬ ‫روز حرفه ای تر شوند‪ .‬انها باید بدانند که وقتی قهرمان شوند‬ ‫خود به خود پول و اعتبار انها هم بیشتر خواهد شد‪ .‬باید انها‬ ‫مثل همیشه برای رسیدن به بهترین عنوان ها تالش کنند‪.‬‬ ‫باید بجنگند تا ستاره شوند و باز هم ثابت کنند که والیبال ایران‬ ‫توانمند است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫من از مدت ها قبل به این تیم خوشبین بودم‪ .‬تیم ملی‬ ‫والیبال ایران عملکرد قابل قبولی در رقابت های لیگ جهانی‬ ‫داشت‪ .‬واکنش های مردم نشــان می دهد که والیبال ایران‬ ‫امروزیکی از مهم ترینرشته های ورزشیکشورمان محسوب‬ ‫می شود‪ .‬همه از والیبال حرف می زنند و اخبار مربوط به این‬ ‫تیم را دنبال می کنند‪ .‬من مدت ها پیــش گفته بودم که این‬ ‫تیم روز به روز بهتر می شــود‪ .‬تیم ملی والیبال کشورمان در‬ ‫حالی به روســیه باخت که مردم برای این تیم دست می زدند‬ ‫و به احترامش ایستاده بودند‪ .‬این اتفاق خیلی مهمی است‪.‬‬ ‫البته اگر بخواهیم درباره بازی هایی که در تهران انجام دادیم‬ ‫صحبت کنیم باید بپذیریم که ما به مرور در بازی های اخر در‬ ‫مورد دریافت‪ ،‬نقاط ضعف مان را برطرف کردیم و رشد نسبی‬ ‫داشتیم و در مقابل قهرمان جهان روان تر و هماهنگ تر کار‬ ‫کردیم‪.‬امابهتراستکهبهخودماننکته ایرایاداوریکنیم؛‬ ‫باید سطح توقعات را در حد بضاعت و جایگاهمان باال ببریم‪،‬‬ ‫والیبال ما رشد کرده اما نه تا ان حدی که تمام تیم های دنیا‬ ‫را ببریم‪ .‬در مورد کواچ به نظرم باید حرفه ای قضاوت کنیم‪.‬‬ ‫اینکه او چه عملکردی داشــت باید مورد بررسی قرار بگیرد‪.‬‬ ‫اما این بررســی ها بایــد در فضایی توام با انصــاف و نظرات‬ ‫کارشناســانه صورت بگیرد‪ .‬به نظرم بازی به بــازی جرات و‬ ‫جسارتسرمربیتیم ملیافزایشپیدامی کردهرچندمعتقدم‬ ‫که وی در مورد تعویض بازیکنان تاحدودی کند بود‪ .‬مثال ما‬ ‫در یک بازی در ســت پنجم ‪ 10‬بر ‪ 3‬از حریف عقب هستیم و‬ ‫او به جای تعویض‪ ،‬تایم استراحت گرفت‪ .‬البته باید به این‬ ‫مربی جوان فرصت بیشتری بدهیم‪ .‬موضوعی که به نظرم‬ ‫همه ما مربیان باید ان را در نظر بگیریم این اســت که هرگز‬ ‫نباید کواچ را با والسکو مقایسه کنیم‪ ،‬چرا که خولیو مربی سرد‬ ‫و گرم چشیده ای بود و تجربه حضور در عرصه های بزرگ را‬ ‫داشت و من مطمئن هســتم کواچ هم به مرور بهتر خواهد‬ ‫شد‪ .‬تجربه نشــان داده که ما با تیم های اروپایی بهتر بازی‬ ‫می کنیم ولی باز هم نباید توقع دا شــت تیم ایران که جایگاه‬ ‫ششمی جهان را کسب کرده به یکباره قهرمان دنیا را شکست‬ ‫دهد‪ .‬باید انتظارات مان از ملی پوشــان معقول باشد‪ .‬ضمن‬ ‫اینکه انتظارات مردم از تیم ملی والیبال خیلی باال رفته است‪.‬‬ ‫شما ببینید ما با چه تیم هایی بازی کردیم‪ .‬امریکا‪ ،‬لهستان و‬ ‫روسیه؛ اینها بزرگان والیبال جهان هستند‪ .‬افتخارات زیادی‬ ‫در لیگ جهانی‪ ،‬جام جهانی و المپیک به دســت اورده اند و‬ ‫ورزش‬ ‫‪77‬‬ ‫روزهای تلخ یک ستاره‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫لیونل مسی باز هم با ارژانتین‬ ‫به قهرمانی نرسید‬ ‫پسرک از لیونل مسی خواست که کنار دست او بایستد‬ ‫و با او عکس سلفی بگیرد‪ .‬مسی نگاهی به پیراهن پسرکرد‬ ‫و رنگ قرمز شیلی را دید‪ ،‬با وجود این ایستاد و عکس گرفت‬ ‫و این گونه غمگین ترین عکس سلفی جهان شکل گرفت‪،‬‬ ‫عکسی که از مسی یادگار ماند تا یک بار دیگر یک یادگاری‬ ‫دیگر از یک فینال بدون جام دیگر برایــش رقم بخورد‪ .‬او‬ ‫که در تمام این سال ها به مقایسه با مارادونا محکوم بوده‪،‬‬ ‫تنها راه فــرار از این قیاس خرد کننده را کســب یک عنوان‬ ‫قهرمانی‪ ،‬الاقل یک عنــوان قهرمانی با ارژانتین می داند‪.‬‬ ‫اتفاقی که هر بار تا نزدیکی ان پیش می رود اما همیشه یک‬ ‫اتفاق مثل ضربات عجیب هیگواین باعث می شود که جام‬ ‫قهرمانی به مسی نرسد‪ .‬پس از ناکامی در فینال جام جهانی‬ ‫‪ ،2014‬مســی و یارانش در فینال کوپا امه ریــکا هم ناکام‬ ‫ماندند‪ .‬مســی پس از هدر رفتن پنالتــی هیگواین در بازی‬ ‫فینال امیدش برای قهرمانی را از دســت داده بود و پس از‬ ‫شکست نیز نتوانست خودش را کنترل کند و اشک ریخت‪.‬‬ ‫این یــک واقعیت اســت که مســی هر قــدر در تیم‬ ‫باشــگاهی اش موفق بوده و تمامــی جام هــا و رکوردها را‬ ‫جابه جا کــرده‪ ،‬عملکرد ناموفقی را در تیم ملــی ارژانتین از‬ ‫خود به جای گذاشته است‪ .‬او در رقابت های کوپا امریکای‬ ‫‪ 2015‬تنها موفق به زدن یک گل ان هم از روی نقطه پنالتی‬ ‫شد و در یک فینال ملی دیگر موفق نشد برای برتری تیمش‬ ‫کار خاصی انجام دهد‪ .‬او به همــراه ارژانتین در پنج فینال‬ ‫حضور داشــته اســت؛ دو فینال کوپا امه ریکا‪ ،‬یک فینال‬ ‫جام جهانی‪ ،‬فینال المپیک و فینال جام جهانی زیر ‪20‬سال‪.‬‬ ‫او در دو فینــال کم اهمیت تر یعنی المپیــک ‪ 2008‬پکن و‬ ‫ جام جهانی زیر‪ 20‬سال جام را باالی سر برد اما در فینال های‬ ‫اصلی شامل کوپا امه ریکا در ســال های ‪ 2007‬و ‪ 2015‬و‬ ‫ جام جهانی ‪ 2014‬شکست خورد‪ .‬این مساله ان قدر سخت‬ ‫بود که لئو مســی برای دومیــن بار در طــول تورنمنت کوپا‬ ‫امریکا‪ ،‬از دریافت جایزه بهترین بازیکن ســرباز زد‪ .‬اولین‬ ‫بار پس از اتمــام دیدار ارژانتین و پاراگوئــه در دور گروهی‬ ‫مسابقات بود که لئو مسی از دریافت جایزه بهترین بازیکن‬ ‫مسابقه سرباز زد‪ .‬او که به شدت از به تساوی کشیده شدن‬ ‫بازی در دقیقــه پایانی عصبانی بود‪ ،‬ترجیــح داد این جایزه‬ ‫را قبول نکند‪ .‬همین مســاله باعث جریمه شدن فدراسیون‬ ‫فوتبال ارژانتین نیز شد‪ .‬بار دوم در بازی فینال بین ارژانتین‬ ‫و شیلی بود‪ .‬مسی که از شکست تیمش در ضربات پنالتی‬ ‫کامــا عصبی به نظــر می رســید‪ ،‬جایزه بهتریــن بازیکن‬ ‫تورنمنت را قبول نکرد‪ .‬برعکس سال گذشته در جام جهانی‬ ‫که او با وجود نایب قهرمانی‪ ،‬جایــزه بهترین بازیکن جام را‬ ‫دریافت کرد ‪ ،‬مسی در پایان بازی چنان برافروخته بود که با‬ ‫هیچ خبرنگار و رسانه ای مصاحبه نکرد‪.‬‬ ‫چند روزگذشــت تا مســی به این باخت واکنش نشان‬ ‫دهد‪ .‬او که روزهای بدی را پشــت سر می گذارد در صفحه‬ ‫اجتماعی خود به شکســت تیم ملی فوتبال ارژانتین مقابل‬ ‫شــیلی در فینال کوپا امه ریکا واکنش نشان می دهد‪ .‬او در‬ ‫این باره نوشــت‪« :‬هیچ چیز دردناک تر از این نیست که به‬ ‫دیدار فینال برسی و بازی را واگذار کنی‪ .‬می خواهم از همه‬ ‫هوادارانی که از ما حمایت کردند تشکر کنم‪».‬‬ ‫حمله رسانه ای به ستاره‬ ‫شکســت در فینال کوپــا امه ریکا برای مســی خیلی‬ ‫سنگین تمام شــد‪ .‬رســانه های ار ژانتینی حمله سنگینی را‬ ‫به او شــروع کردند‪ .‬روزنامه اوله مهمترین روزنامه ورزشی‬ ‫این کشور‪ ،‬در این حمالت پیشروتر از بقیه بود‪ .‬این روزنامه‬ ‫در مقالــه ای سرتاســر توهین امیز و تند علیه لیونل مســی‬ ‫نوشت‪« :‬در حســرت ماندیم تا مســی را در لباس ارژانتین‬ ‫کمی خسته؛ عرق کرده‪ ،‬نگران و پریشان ببینیم‪ ،‬او گویا به‬ ‫بهانه بازی های ملی به تعطیالت بین فصل می اید و بهترین‬ ‫فرصت را برای تجارت و اســتراحت و دیدار بستگانش پیدا‬ ‫می کند‪ .‬مسی این روزها با قلب مردم ارژانتین فاصله زیادی‬ ‫پیدا کرده و برای اینکه اختــاف بین هم بازی های خود در‬ ‫بارســلونا و ارژانتین را برای مردم توضیح بدهد دیگر خیلی‬ ‫دیر شده اســت‪ .‬او نمی تواند یک تنه برای فوتبال ارژانتین‬ ‫دســت به معجزه بزند اما مــردم ارژانتین هــم از او معجزه‬ ‫نمی خواهند‪ ،‬مردم از او می خواهند برای چند دقیقه در لباس‬ ‫تیم ملی کشورش مانند مسی در لباس بارسلونا باشد و شاید‬ ‫این مهم برای لیونل شدنی نیست‪ ».‬حتی تیتر انتخابی این‬ ‫روزنامه هم سر شــار از طعنه بود‪« :‬هی پسر ! این طرف ها‬ ‫افتابی نشو»‬ ‫در مقابل تنها خانواده مســی بودند که می خواســتند‬ ‫از ســتاره خــود در مقابل ایــن هجمه بی ســابقه جلوگیری‬ ‫کنند‪ .‬خورخه مســی پدر لئو در حمایت از پســرش با شبکه‬ ‫‪ Diez Ma‬ارژانتیــن به گفت وگــو پرداخت‪« :‬بســیاری از‬ ‫کســانی که درک شکســت را ندارند نقاط ضعف دیگران را‬ ‫می بینند و همه چیز را به گردن یک فرد می گذارند‪ .‬متاسفانه‬ ‫ما در جهانی زندگی می کنیم که انتقادات تند در رســانه ها‬ ‫لیونل مســی عادت ندارد چیــزی غیر از‬ ‫تعریف بشنود‪ .‬از زمانی که کودک بود تا‬ ‫امروز کمرت پیش امده که کسی به غیر از‬ ‫تمجید از اســتعداد بی نظیرش بر زبان‬ ‫بیاورد‪.‬امــا داســتان این ســتاره بعد از‬ ‫کوپا امه ریکا داستان دیگری است‬ ‫بیشتر به فروش می رود تا انتقادات سازنده‪ .‬لئو فقط فوتبال‬ ‫بازی می کنــد و هرگز نگران چیز دیگری نیســت‪ .‬لیونل در‬ ‫خانواده ای رشــد کرده که مانند هر خانواده ارژانتینی است‬ ‫که در ان همه چیــز با فداکاری‪ ،‬احترام و تالش به دســت‬ ‫می اید‪ .‬در فرهنگ کشــور ما همه چیز با زحمت و تالش به‬ ‫دســت می اید و چیزهایی که به دســت می اوری ارزشت را‬ ‫زیاد می کند‪ .‬او زمانی که کودک یا نوجوان بودکار اشتباه و‬ ‫بدی انجام نمی داد‪ ،‬چون او همیشه پسر خوبی بود‪ ،‬کمی‬ ‫شیطنت داشت‪ ،‬اما هیچ گاه ازاردهنده نبود‪ .‬برای او بسیار‬ ‫سخت بود که در سن ‪ 13‬ســالگی ارژانتین را ترک کند و به‬ ‫اسپانیا برود‪ .‬اما به خاطر چیزهایی که گفتم لئو باید این کار‬ ‫را می کرد‪ .‬ما خانواده ای هستیم که هرچه داریم با زحمت‬ ‫به دست اورده ایم‪».‬‬ ‫حتی دوستان نزدیک مسی در بارسلونا هم به حمایت‬ ‫از او پرداختند ‪ .‬جــرارد پیکه‪ ،‬مدافع باتجربه و اســپانیایی‬ ‫بارسا از یک سو اولین قهرمانی شیلی در تاریخ کوپا امه ریکا‬ ‫را به بازیکنان این تیم تبریک گفت و از سوی دیگر هم پیغام‬ ‫ویژه ای برای دوست و هم تیمی اش‪ ،‬لیونل مسی داشت‪.‬‬ ‫پیکه در شــبکه های اجتماعی نوشت‪« :‬لئو ! با وجودی که‬ ‫به قهرمانی نرســیدی‪ ،‬ولی خودت هم می د انی که خدای‬ ‫دنیای فوتبالــی‪ ».‬او همچنین به کلودیــو براوو‪ ،‬هم تیمی‬ ‫ شــیلیایی اش به خاطــر قهرمانی در کوپــا امه ریکا تبریک‬ ‫گفت و در ادامه نوشــت‪« :‬تبریک به شــیلی و بــه کلودیو‬ ‫براوو به خاطر اولین قهرمانی شــان در تاریــخ رقابت های‬ ‫کوپا امه ریکا‪».‬‬ ‫شایعه خداحافظی‬ ‫این هجمــه بی اندازه یک شــایعه بــزرگ را در میان‬ ‫رســانه های جهان چرخاند ‪ .‬ایا لیونل مسی تصمیم گرفته‬ ‫اســت که از فوتبال ملی خداحافظی کنــد و از این پس به‬ ‫همان درخشش در سطح باشگاهی بسنده کند ؟ این شایعه ‬ ‫با سکوت مسی همراه شــد‪ .‬اما رئیس فدراسیون ارژانتین‬ ‫ وادار به واکنش شــد‪ .‬لوئیس ســگوئرا‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫فو تبا ل ارژانتین با انتقاد از کارشناســانی که از مسی انتقاد‬ ‫می کنند‪ ،‬گفت‪« :‬خیلی حیف خواهد بود اگر مسی بخواهد‬ ‫این تصمیم را بگیرد‪ .‬هنوز خودش ایــن خبر را تایید نکرده‬ ‫است و در واقع او به صورت رسمی کناره گیری نکرده است‪.‬‬ ‫مبنای ما نظرات افراد در شبکه های اجتماعی نیست‪».‬‬ ‫رئیس فدراســیون فو تبا ل ارژانتین در ادامه‪ ،‬گفت‪:‬‬ ‫«واقعا نمی فهمم که چرا مردم درباره حضور یا عدم حضور‬ ‫مســی تردید دارند؟ این ناعدالتی اســت‪ .‬مسی همچنان‬ ‫بهترین بازیکن فو تبا ل ما محســوب می شــود‪ .‬اگر مسی‬ ‫تیم ملی ارژانتیــن را ترک کنــد‪ ،‬واقعا برای همــه ما حیف‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫دوردنیا با خورشید‬ ‫دو رکورد شکنی با یک پرواز صورت گرفت‬ ‫ن وقتی دکمه ها را برای شروع پرواز می زد‪ ،‬خیالش‬ ‫خلبا ‬ ‫راحت بود که نباید نگران سوخت باشــد‪ ...‬این پرواز از ان‬ ‫جهت تاریخی بود که ســوخت از هر نــوع ان وجود خارجی‬ ‫نداشت و هواپیما بدون حتی یک قطره سوخت پرواز را شروع‬ ‫کرد‪ .‬این بار دوم بود که می خواست رکورد ثبت شود اما در بار‬ ‫اول همه چیز محکوم به شکست بود‪ .‬در اردیبهشت ماه سال‬ ‫جاری برنامه ای به منظور بلندپروازانه ترین! سفر ممکن یعنی‬ ‫ســفر ‪ ۸۱۴۴‬کیلومتری از ژاپن به هاوایی برای این هواپیما‬ ‫تنظیم شد اما متاسفانه تالش اولیه خلبان هواپیما به دلیل‬ ‫انچه ناپایداری وضعیت اب و هوا اعالم شد ناکام ماند‪.‬‬ ‫امــا بــار دوم رکوردها ثبــت و پــرواز تاریخــی انجام‬ ‫شد‪ .‬هواپیمای خورشــیدی «ســوالر ایمپالس ‪ »2‬یکی از‬ ‫تاریخی ترین بخش هــای پرواز خــود را به پایان رســاند و‬ ‫توانســت پنج روز بدون ســوخت به پروازش بــه دور جهان‬ ‫ادامه دهد‪.‬‬ ‫هواپیما توانست بخشــی خطرناک و طوالنی از پرواز‬ ‫تاریخی خــود بــه دور جهان را بــدون مصرف یــک قطره‬ ‫سوخت به پایان رسانده و به سالمت در هاوایی فرود بیاید‪.‬‬ ‫این هواپیمای خورشــیدی که هدایت ان به عهده هوانورد‬ ‫بازنشســته اندره بورشــبرگ بود‪ ،‬پــروازی پنج روزه از ســفر‬ ‫دور دنیای خود را کمی پس از غروب خورشــید در فرودگاه‬ ‫کاالئلوای هاوایی به پایان رساند‪.‬‬ ‫طی این ســفر «ســوالرا یمپالس ‪ »2‬توانســت رکورد‬ ‫طوالنی تریــن پــرواز انفــرادی بــدون توقف توســط یک‬ ‫هواپیمای خورشــیدی را به نام خــود ثبت کنــد‪ .‬این پرواز‬ ‫ازمایشی بســیار دشــوار برای هواپیما و خلبان ان به شمار‬ ‫می رفت‪ ،‬زیــرا در طول پــرواز خلبان تنهــا دقایقی فرصت‬ ‫خوابیدن داشــت‪ .‬کل ســفر ژاپن تا هاوایی چهار روز و ‪22‬‬ ‫ساعت به طول انجامید درحالی که در تمامی این مدت خلبان‬ ‫تنها ‪ 20‬دقیقه اجازه خوابیدن داشت‪ .‬به این شکل بورشبرگ‬ ‫توانست به سادگی رکورد پیشین طوالنی ترین پرواز انفرادی‬ ‫استیو فاست را که در سال ‪ 2006‬برای ‪ 76‬ساعت و ‪ 45‬دقیقه‬ ‫پرواز کرده بود ‪ ،‬شکسته و رکورد جدیدی به نام خود ثبت کند‪.‬‬ ‫سوالر ایمپالس هفته گذشته ژاپن را درحالی ترک کرد‬ ‫که نزدیک به یک ماه در شهر مرکزی ناگویای ژاپن زمین گیر‬ ‫شده بود‪ .‬پیش از این قرار بود این هواپیما مستقیما از شهر‬ ‫نانجینگ چین بــ ه هاوایی پرواز کند ‪ ،‬اما شــرایط نامطلوب‬ ‫بو هوایی مسیر پرواز را به سوی ژاپن منحرف ساخت‪.‬‬ ‫ا ‬ ‫ســوالر ایمپالس ‪ 2‬اوایل سال جاری شــهر دوبی را با‬ ‫هدف تکمیل پروازی چند بخشــی بدون مصرف سوخت به‬ ‫دور دنیا ترک کرد‪ .‬این هواپیما از ‪ 17‬هزار سلول خورشیدی‬ ‫و باتری لیتیومی قابل شارژ برخوردار است تا امکان پرواز در‬ ‫تاریکی شب را نیز داشت ه باشد‪.‬‬ ‫بخش بعدی پــرواز دور دنیــای این هواپیمــا عبور از‬ ‫اقیانوس اطلس و بازگشــت به دوبی خواهد بود تا پرواز ‪35‬‬ ‫هزار کیلومتری بدون سوخت سوالر ایمپالس با هدف نمایش‬ ‫قدرت انرژی های پاک‪ ،‬به اتمام برسد‪.‬‬ ‫سختی های پرواز‬ ‫اتاقــک خلبــان هواپیمــای خورشــیدی به گونه ای‬ ‫طراحی شده است که دمای ان در شرایط بهینه حفظ شود‪.‬‬ ‫خلبان نمی توانســت در مدت پرواز راه برود یا بایستد‪ ،‬فقط‬ ‫می توانست روی صندلی خود تکیه داده و ورزش یا استراحت‬ ‫کند‪ .‬حتی خلبان برای رفتن به دستشویی نیز نمی توانست‬ ‫صندلی خود را تــرک کند و بایــد از محفظه تعبیه شــده در‬ ‫صندلی خود استفاده می کرد‪ .‬خلبان باید غذاهایی می خورد‬ ‫که ارزش غذایی باالیی داشت‪ .‬مصرف روزانه غذایی او در‬ ‫مدت زمان پرواز‪ ،‬شــامل ‪ 2 /4‬کیلوگرم غذا‪ 2 /5 ،‬لیتر اب و‬ ‫یک لیتر نوشیدنی های ورزشی بود‪ .‬در همه مدت پرواز این‬ ‫خلبان ‪ 62‬ساله در صندلی خود در کابین خلبان که به اندازه‬ ‫یک باجه تلفن است حضور داشت و فقط می توانست برای‬ ‫مدت زمان کوتاه ‪ 20‬دقیقه ای بخوابد‪ .‬بورشبرگ در این سفر‬ ‫توانســت با بهره گیری از یوگا و تکنیک های تمرکز حواس‬ ‫پرواز اسانی را تجربه کند‪ .‬در ادامه سفر ا ز هاوایی به امریکا‪،‬‬ ‫برتراند پیکارد هواپیما را هدایت می کند‪ .‬در مرحله بعدی این‬ ‫سفر‪ ،‬هواپیمای خورشیدی سوالر ایمپالس‪ 2‬مسیر امریکای‬ ‫شمالی را در پیش می گیرد و در این مسیر از اقیانوس اطلس‬ ‫عبور می کند‪ .‬البته باتوجه به اینکه ماه اگوست (تقریبا منطبق‬ ‫با نیمه دوم مرداد و نیمه اول شهریور) همزمان با اغاز پدیده‬ ‫گردباد در این منطقه است‪ ،‬این هواپیمای خورشیدی باید‬ ‫قبل از اگوست از اقیانوس اطلس عبور کند‪.‬‬ ‫مزیت های این پرواز‬ ‫هواپیماها از متهمان اصلی انتشــار دی اکسیدکربن‬ ‫در سطح دنیا به شــمار می ایند‪ .‬بنابراین تردیدی نیست که‬ ‫ساخت هواپیماهایی که انرژی موردنیاز انها از منابع سوختی‬ ‫پاک مانند زیســت توده یا انرژی خورشیدی تامین می شود‬ ‫می تواند راهکار تاثیرگذاری در زمینه کاهش انتشار گازهای‬ ‫االینده کربنی باشــد‪ .‬در ســال های اخیر اســتفاده از منابع‬ ‫تجدیدپذیر انــرژی مانند بــاد و انرژی خورشــیدی با هدف‬ ‫مقابله با پیامدهای ناشــی از گرمایش زمین و مهم تر از ان‬ ‫کاهش وابستگی بشر به منابع ســوخت فسیلی در بسیاری‬ ‫از پروژه های تحقیقاتی در سطح دنیا مورد توجه قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬هواپیمای خورشیدی ســوالر ایمپالس ‪ 2‬بزرگ ترین‬ ‫هواپیمای خورشیدی ساخته شــده در سطح دنیا محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬در بال ها و بدنه این هواپیما از بیــش از ‪17‬هزار‬ ‫سلول خورشیدی استفاده شده تا بتوانند هواپیما را به پیش‬ ‫رانده و همچنین در طول روز انرژی خورشــید را ذخیره کرده‬ ‫و در شــب از ان اســتفاده کنند‪ .‬این هواپیما به دلیل مجهز‬ ‫بودن به سلول های خورشیدی به ســوختگیری نیاز ندارد‪،‬‬ ‫اما به منظور تعمیر و انجام سرویس هایی که برای اطمینان‬ ‫از ایمنی پرواز در نظر گرفته شده در طول مسیر در شهرها و‬ ‫کشورهای مختلف توقف می کند‪ .‬در طول روز سلول های‬ ‫خورشــیدی با به دام انداختــن انرژی حاصــل از تابش نور‬ ‫خورشید‪ ،‬انرژی مورد نیاز هواپیما را تامین می کنند؛ اما مجهز‬ ‫بودن هواپیما بــه باتری های لیتیوم یونی بــا قابلیت ذخیره‬ ‫انرژی‪ ،‬پرواز این هواپیما در شب را نیز امکان پذیر می کند‪.‬‬ ‫از انجا که این وســیله پرنده از هیچ گونه ســوخت فســیلی‬ ‫اســتفاده نمی کند‪ ،‬نمی توان انتظار ســرعت بسیار زیادی‬ ‫از ان داشــت و در این زمینه نمی توان ان را با هواپیماهای‬ ‫معمولی مقایسه کرد‪ .‬به همین دلیل است که پرواز از ژاپن‬ ‫به اوهو در هاوایی ‪ 118‬ساعت طول کشیده‪ .‬به عالوه تنها‬ ‫یک نفر به عنوان خلبان در این هواپیما جا می شود زیرا باید از‬ ‫کمترین بار ممکن در ان استفاده کرد‪ .‬برتراند پیکارد‪ ،‬یکی از‬ ‫دو خلبان این پروژه در پستی در بالگ خود می نویسد‪« :‬پرواز‬ ‫به هاوایی نشان می دهد اگر بتوان برای پرواز یک هواپیما در‬ ‫طول شب و بدون سوخت های فسیلی راه حلی تکنولوژیک‬ ‫پیدا کرد‪ ،‬ان وقت می توان انتظار داشت از همان روش ها‬ ‫در زندگی روزمره هم اســتفاده شــود و به این ترتیب میزان‬ ‫‪ CO2‬تولیدی به مقدار زیــادی کاهش خواهد یافت»‪ .‬این‬ ‫تیم هنوز راه زیادی در پیش دارد و بزرگترین کار انها‪ ،‬فراهم‬ ‫کردن شرایطی برای پایان ســفر ‪ Solar Impulse 2‬به دور‬ ‫دنیاســت و در مرحله بعدی باید به ســرعت و بهبود عملکرد‬ ‫ان توجه داشت‪ .‬هرچند شاید چند ســالی طول بکشد تا به‬ ‫راه حل هایی منطقی دست پیدا کرد‪ ،‬اما بدون شک پیشرفت‬ ‫تکنولوژی استفاده از انرژی خورشید می تواند نقش مهمی در‬ ‫اینده بشر بازی کند‪.‬‬ ‫این هواپیمای خورشیدی توانســته بدون استفاده از‬ ‫هر گونه منبع سوخت فسیلی مسافت بیشتری را در مقایسه‬ ‫با یک هواپیمای معمولی طی کند‪ .‬دســتاورد مهمی که از‬ ‫ی حکایت می کند‪ :‬بهره گیــری از منابع پاک‬ ‫واقعیت مهمــ ‬ ‫انرژی نه تنها هیچ محدودیتی به همراه ندارد بلکه می تواند‬ ‫بســیاری از ناممکن ها را نیز ممکن کند‪ .‬بــه این ترتیب در‬ ‫شرایطی که در دنیای امروز با بحران انرژی و تغییرات اقلیمی‬ ‫ و پیامدهای ناشی از ان مواجه هستیم‪ ،‬این دستاورد بزرگ‬ ‫می تواند بسیاری از محدودیت ها و مشکالت موجود در این‬ ‫زمینه را از میان بردارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫قهرمانان داستان در حال دادن بینش به هم هستند‪».‬‬ ‫درباره کتاب‬ ‫مفتون و فیروزه‬ ‫درباره رمانی که جایزه قلم زرین را گرفت‬ ‫مراســم اختتامیه ســیزدهمین جایزه ادبــی قلم زرین‬ ‫همزمان با روز قلــم در تاالر مهر حوزه هنری برگــزار و در ان‬ ‫عالوه بر تقدیر از اثار برگزیده در پنج بخش‪ ،‬رمان «مفتون و‬ ‫فیروزه» نوشته سعید تشکری به عنوان کتاب برگزیده انجمن‬ ‫قلم در سال ‪ ۹۳‬انتخاب شد‪ .‬سعید تشکری‪ ،‬نویسنده رمان‬ ‫پس از اینکه به عنوان برگزیده ســیزدهمین جایزه ادبی قلم‬ ‫زرین معرفی شــد‪ ،‬در گفت وگو با مهر درباره این رمان گفته‬ ‫است‪« :‬تالیف این رمان پیشــنهاد سید مهدی شجاعی بود‬ ‫که از من خواســت رمانی درباره انقالب اســامی در مشهد‬ ‫بنویسم و از زمان طرح این پیشــنهاد تا انتشار ان شش سال‬ ‫زمان صرف شــد و به همین خاطر باید از پایمــردی او برای‬ ‫تحمل این زمان برای به ثمر نشستن رمان تشکر کنم‪ .‬این‬ ‫رمان محصول گفت وگو و مالقات من با افراد بســیار زیادی‬ ‫است که در جریان انقالب اسالمی در مشهد نقش داشته اند‬ ‫اما در اجرا ماحصل این گفت وگوها به شکلی به مخاطب ارائه‬ ‫شد که او حس کند در حال خواندن داستانی امروزی در قالب‬ ‫رمان است و نه داستانی کالسیک و سنتی‪ .‬در دهه ‪ ۴۰‬و ‪۵۰‬‬ ‫در مشهد اتفاقات بزرگی می افتد که نمونه خوبی برای نوشتن‬ ‫رمان است‪ .‬در فاصله سال های ‪ ۵۵‬تا ‪ ۵۷‬در مشهد‪ ،‬جریان‬ ‫انقالب اسالمی چنان در کنار مردم بروز و ظهور پیدا می کند‬ ‫که به وضوح می شــد دید که مردم ان بســیار جلوتر از سایر‬ ‫بخش هایکشوردرجریانانقالبهستند‪،‬حتیمادرمدرسه‬ ‫برای صحبت کردن یا نکردن با دوســتانمان از روی شــغل‬ ‫پدرشان حدس می زدیم که انقالبی هستند یا نه‪ .‬درکنار این‬ ‫مساله هنر تئاتر مشهد نیز در ان زمان به معنای واقعی هنری‬ ‫مبارز بود که چهره های شاخص و تماشاگران نابی نیز داشت‬ ‫که این تماشاگران به معنای واقعی از نخبگان جامعه بودند‪.‬‬ ‫این رمان شرح این مردم و این هنر است‪ .‬مردم و هنری که در‬ ‫کنار رهبر خود ماندند و انقالب را به نتیجه رساندند‪« .‬مفتون‬ ‫و فیروزه» رمانی است که تک تک مخاطبانش می توانند در‬ ‫ان‪ ،‬خود را در ائینه ادبیات داســتانی ببینند‪ .‬شخصیت های‬ ‫حاضر در این کتاب همگی مستند هستند‪ ،‬منته ا به خواست‬ ‫خودشــان اســامی انها را تغییر داده ام‪ .‬مــن در این کتاب‬ ‫قهرمان هایی خلق نکــردم که تنها محصول من نویســنده‬ ‫تو گو کرده ام‪ .‬بخش هایی‬ ‫باشــد‪ .‬من با قهرمانانم بارها گف ‬ ‫از رمان که مربوط به انهاست را برایشان خوانده ام و نظرشان‬ ‫را گرفته ام‪ .‬پروســه تالیف این رمان به شــکلی بود که انگار‬ ‫این کار در یک کارگاه جمعی نوشــته شده است و نویسنده و‬ ‫مردیکه می گریست‬ ‫شهید صدر‬ ‫«جان ای ویلیامز» نویســنده ای که برای هویت ســیاهان کنکاش می کرد و در سال‬ ‫‪ 1967‬رمان «مردی که می گریست‪ ،‬منم» را نوشت و خود را به عنوان چراغ روشن رنسانس‬ ‫دوم هارلم تثبیت کــرد و زندگینامه مارتین لوتر کینگ را با عشــق و بی ریا نوشــت‪ ،‬جمعه در‬ ‫پاراموس نیوجرسی در سن ‪ 89‬سالگی درگذشت‪ .‬دنیس فرزند جان ویلیام گفت که پدرش به‬ ‫دلیل بیماری الزایمر درگذشته است‪.‬‬ ‫جیمز ال دی جانگ‪ ،‬جان ویلیام را بهترین رمان نویس افریقایی ‪ -‬امریکایی نسل خود‬ ‫می داند و می گوید‪« :‬او در توصیف درونی شخصیت ها و کشمکش های انان برای القای حس‬ ‫تجربیاتشان‪ ،‬روابط شخصی و محیط شان در یک جامعه متخاصم‪ ،‬عالی عمل کرده است‪.‬‬ ‫مانیفست حمایتی وی از حقوق سیاهان باعث شد شهرت و محبوبیتش در گرگ و میش جامعه‬ ‫باقی بماند و نگذارند به جایگاهی که حق واقعی اوست برسد‪».‬‬ ‫رمان معروف وی «مردی که می گریست‪ ،‬منم» نگاهی است به سی سال تاریخ امریکا‬ ‫از نگاه یک نویسنده سیاه پوست امریکایی در حال مرگ که در اروپا زندگی می کند و تجربیات‬ ‫ان سی ســال زندگی در امریکا را در زندگی و ازدواج ناموفقش با یک زن هلندی به زیبایی به‬ ‫تصویر می کشد‪.‬‬ ‫رمان بعدی وی «کینگ نجات نیافت» در مورد مارتین لوتر کینگ اســت و درباره لوتر‬ ‫کینگ می گوید‪« :‬او یک سیاهپوست بود و بنابراین همیشه و همیشه عاری از قدرت بود‪ ،‬از‬ ‫این رو قادر نبود به قدرت سفیدپوستان برسد و در اخر سفیدپوستان او را کشتند‪».‬‬ ‫جان ویلیامز در ژانرهای متفاوت دیگری نیز رمان نوشــته اســت‪« .‬این کشور من هم‬ ‫هست» کتابی در مورد مسافرت است‪ .‬در سال ‪ 1961‬که دومین رمان خود با نام «نغمه شبانه»‬ ‫را نوشت‪ ،‬در مورد یک نوازنده ساکسیفون موسیقی «جز» بود‪.‬‬ ‫کتاب «شهید صدر» نوشته ایت الله سید کاظم حسینی حائری با ترجمه و تحقیق دکتر‬ ‫سید مهدی نوری کیذقانی (عضو هیات علمی دانشگاه حکیم سبزواری) و زینب اذربو از سوی‬ ‫دفتر نشر معارف منتشر شد‪ .‬کتاب از دو بخش تشکیل شده است؛ خانواده بزرگوار و اصیل و‬ ‫ی شهید سید محمدباقر صدر‪ .‬بخش اول به زندگانی‪ ،‬اثار و سلوک‬ ‫زندگی و سیره ایت الله العظم ‬ ‫اخالقی خاندان صدر از جمله ســید صدرالدین صدر‪ ،‬سید اسماعیل صدر‪ ،‬سید حیدر صدر و‬ ‫مادر شهید صدر می پردازد‪.‬در بخش دوم به موضوعاتی چون خاطراتی از شهید صدر‪ ،‬اخالق‬ ‫پسندیده استاد صدر‪ ،‬فرزندان شهید صدر‪ ،‬تالیفات و شاگردان شهید صدر و برخی فعالیت های‬ ‫ایشــان از جمله در مدرســه علوم اســامی‪ ،‬جمعیت علمای نجف و دانشــکده اصول دین‬ ‫می پردازد‪ .‬در ادامه این بخش دیدگاه های شهید صدر درباره حزب گرایی‪ ،‬مرجعیت‪ ،‬اساس‬ ‫ل ترس حکومت بعثی عراق از ایشان‪ ،‬روابط شهید‬ ‫حکومت و‪ ...‬بیان می شود و در انتها هم عل ‬ ‫صدر و امام خمینی(ره) و انقالب اسالمی‪ ،‬مبارزات شهید صدر با رژیم بعث‪ ،‬بیانیه های شهید‬ ‫صدر در ایام حصر و داستان شهادت ایشان از زبان شیخ نعمانی بیان می شود‪ .‬دفتر نشر معارف‬ ‫در راستای معرفی اثار اندیشمندان جهان اسالم چهار کتاب «راهبردهای اسالم»‪« ،‬شیعه‬ ‫امامیه»‪« ،‬گســترش ارزش ها در پرتو اسالم» و «قیام امام حســین(ع) در پرتو نص و سند»‬ ‫از مرحوم عالمه عبدالهادی الفضلی (متفکر برجسته شیعی عربستان)‪ ،‬دو کتاب «شبهات‬ ‫یهودی» و «خاخام شکســت خورده» از عالمه جعفر مرتضی عاملی (مورخ برجسته لبنانی)‬ ‫و «اسالم‪ ،‬دین بیداری» از استاد محمد العاصی (اندیشمند امریکایی و عضو مجمع جهانی‬ ‫تقریب مذاهب اســامی)‪ ،‬دو کتاب «میراث عظیم و امت خفته» و «جهان اسالم و خیزش‬ ‫اگاهی» از دکتر مظفر اقبال (رئیس مرکز اسالم و علوم کانادا) و «انقالب اسالمی؛ بزرگترین‬ ‫چالش امریکا» از دکتر ظفر بنگاش ر ا ترجمه و منتشرکرده است‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫نویسندههویتسیاهاندرگذشت‬ ‫‪80‬‬ ‫«مفتون و فیروزه» رمانی اســت دو جلدی که به تعبیر‬ ‫نویسنده‪ ،‬می توان ان را تاریخ خصوصی ملت ایران در قالب‬ ‫داستان و رمان پنداشت و جدای از ان می شود به سادگی و با‬ ‫اطمینانخاطرعنوانداشتکهاینرمانوانچهبه عنوانسیر‬ ‫داستانی در ان یاد می شود چیزی بیشتر از تاریخ خصوصی و‬ ‫شناسایی پرده ای مغفول و ناشناخته از تاریخ انقالب است که‬ ‫برای نخســتین بار از زاویه دید فعاالن فرهنگی و نه سیاسی‬ ‫روایتمی شود‪.‬ایننکتهوجهممیزهاصلی«مفتونوفیروزه»‬ ‫نســبت به رمان های هم سلک خودش اســت؛ قهرمانانش‬ ‫بر خالف تمامی متون منتشر شــده در حوزه تاریخ شفاهی و‬ ‫رمان تاریخی نه تنها از جنس سیاســیون و مبارزان نیستند؛‬ ‫بلکه انهــا هدفمند و هوشــمندانه بســتر فعالیت های جدی‬ ‫فرهنگی و هنرهای دراماتیک را برای مبارزات خود انتخاب‬ ‫کرده اند‪« .‬مفتون و فیروزه» از این منظر‪ ،‬تاریخ شکل گیری‬ ‫و جهت یابی جریان روشنفکر دینی در بستر هنر تئاتر در ایران‬ ‫ت که در مقابله اشــکار با هنر بی مغز و اوانگارد غرب زده‬ ‫اســ ‬ ‫دورانش‪ ،‬به دنبال چیزی بیشــتر از هنر برای هنر اســت و به‬ ‫همین خاطر مانیفست فعالیت فرهنگی «مفتون و فیروزه» را‬ ‫می تواننخستینمانیفستفرهنگیمبارزاتمنجربهپیروزی‬ ‫انقالب و نخستین جرقه های پیوند میان جریان هنر و اندیشه‬ ‫ناب دینی در تاریخ ایران دانســت که امروز تبدیل به جریانی‬ ‫کامال مستقل و ریشــه دار شده اســت‪« .‬مفتون و فیروزه»‬ ‫از ســویی دیگر نیز اثری قابل تامل اســت و ان نقش افرینی‬ ‫شخصیت اول سیاسی کشــور با نامی حقیقی و بدون لفافه‬ ‫در ان اســت‪ .‬مقام معظــم رهبری با تمام وجوه شــخصیت‬ ‫فرهنگی فرهیخته خود‪ ،‬در این رمان به نقش افرینی داستانی‬ ‫پرداخته اند و شرح فعالیت های فرهنگی ایشان به ویژه ارتباط‬ ‫معظم له با جریان های فکری شهر مشهد و خط دهی و تزریق‬ ‫باورهای ناب دینی از ســوی ایشان به فعالیت های فرهنگی‬ ‫و فکری موجود در شهر مشــهد پیش از انقالب بخش قابل‬ ‫توجهی از این رمان را می ساز د و به نوعی می توان این رمان را‬ ‫تاریخ شفاهی فعالیت های فکری و فرهنگی ایشان در مشهد‬ ‫و میزان تاثیرگذاری ان به شمار اورد‪.‬‬ ‫کتابی از ایت الله سید کاظم حسینی‬ ‫تفحص‬ ‫خداحافظ رفیق‬ ‫کتابیدربارهسردارشهیدحسینعلیترکی‬ ‫افطار با قمقمه اب شهید‬ ‫سیده زهره علمدار در کتابی با عنوان «خداحافظ رفیق» درباره سردار شهید حسینعلی‬ ‫ترکی نوشته است‪« :‬او با تشکیل سپاه پاسداران انقالب اسالمی‪ ،‬به صورت داوطلبانه در ان‬ ‫نهاد‪ ،‬مشغول فعالیت ش د و به دلیل توانایی در کارهای مدیریتی و نظامی‪ ،‬در بهار سال ‪1359‬‬ ‫به عنوان فرمانده از سوی ســپاه‪ ،‬به همراه گروهی از نیروهای بسیجی به منطقه کوهستانی‬ ‫و صعب العبور «بازفت» برای انجام ماموریت شــش ماهه اعزام شدند‪ .‬وی باتوجه به عمق‬ ‫محرومیت و فقــر در ان منطقه‪ ،‬ســعی در محرومیت زدایی در میان ان مردم کرد‪ .‬با شــروع‬ ‫جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در ‪ 31‬شهریور ‪ 1359‬به عنوان اولین گروه اعزامی از استان‬ ‫چهارمحال و بختیاری‪ ،‬مسئولیت یک گروه سیزده نفره را بر عهده گرفته و در هفته اغاز جنگ‪،‬‬ ‫عازم مناطق جنگی شدند‪ .‬پس از چند ماه‪ ،‬به عنوان فرمانده محور شوش از سوی فرماندهان‬ ‫ارشد منصوب شد‪ .‬ترکی‪ ،‬ظهر چهارشنبه‪ ،‬ششم بهمن ماه ســال ‪ 61‬در حال رساندن کالک‬ ‫عملیات فتح المبین به قرارگاه‪ ،‬هدف ترکش خمپاره دشمن قرار گرفت و به شهادت رسید‪».‬‬ ‫این کتاب با زندگینامه مختصری از حسینعلی ترکی اغاز می شود و در ادامه ‪ 119‬خاطره‬ ‫از این شهید در گفت وگو با خانواده‪ ،‬دوستان و همرزمان وی اورده شده است‪ .‬در پایان کتاب‬ ‫نیز تصاویری از صحنه های رزم و خدمات شهید ترکی به مردم امده است‪.‬‬ ‫کتاب «تفحص» نوشته حمید داودابادی منتشر شد‪ .‬این کتاب به چگونگی تفحص‬ ‫شهیدان در مناطق عملیاتی دوران دفاع مقدس با مرور خاطراتی در این باره می پردازد‪ .‬کتاب‬ ‫«تفحص» ‪ 68‬خاطره از یافتن شــهیدان در مناطق عملیاتی را در بــردارد و در پایان کتاب‬ ‫تصاویری در این باره اورده شده است‪ .‬شهید روی مین منور‪ ،‬نوجوان شهید‪ ،‬عکاس و مین‬ ‫والمری‪ ،‬زیر پایت را نگاه کن‪ ،‬جرعه ای به نیت شفا‪ ،‬مظلومیت پنهان‪ ،‬مرا خاک کردند‪ ،‬هیچ‬ ‫اثری از انها نماند و التماس سید وحید به شهدا‪ ،‬عناوین برخی خاطرات گرد امده در این کتابند‪.‬‬ ‫در صفحه ‪ 85‬کتاب در بخشی از خاطر ه «افطار با قمقمه شهید» می خوانیم‪« :‬باکت‬ ‫بیل را در خاک فرو بردم و اوردم باال‪ ،‬خواستم دستگاه را خاموش کنم که بروم پایین‪ ،‬ناگهان‬ ‫دیدم پیکر یک شــهید در باکت بیل پیدا شــده‪ .‬رفتم جلوی بیل‪ .‬پیکر شــهید کامال داخل‬ ‫باکت بیل خوابیده بود؛ یعنــی بیل که زده بودم بدن او امده بــود داخل باکت‪ .‬خاک ها را که‬ ‫خالی کردیم‪ ،‬جمجمه اش پیدا شد‪ .‬پالک را که دور گردنش بود‪ ،‬دراوردیم‪ ،‬یک قمقمه اب‬ ‫پهلویش بود که ســنگین بود‪ .‬در ان را باز کردیم دیدیم اب زاللی در ان موجود است‪ .‬شهید‬ ‫را که به مقر بردیم‪ ،‬سید میرطاهری با اب ان قمقمه روزه اش را افطار کرد ؛ ابی زالل‪ .‬انگار نه‬ ‫انگار که ‪ 10‬سال داخل قمقمه و زیر خاک مانده باشد‪».‬‬ ‫رنگ خدا‬ ‫از مجید مجیدی برای فعالیت های قر انی‬ ‫تجلیلشد‬ ‫مراســم تجلیل از پیشکسوتان قرانی هر ســال در ایام‬ ‫والدت کریــم اهل بیت امام حســن مجتبی (علیه الســام)‬ ‫و در نیمه مــاه مبارک رمضان برگزار می شــود تا با شناســایی‬ ‫پیشکسوتان رشته های مختلف علوم قرانی از سال ها تالش‬ ‫این عزیزان تجلیل شود‪ .‬امســال هم چهاردهمین همایش‬ ‫تجلیل از پیشکسوتان قرانی شهر تهران که با عنوان «عمری‬ ‫با قران» و با حضور مسئوالنی چون محمدباقر قالیباف شهردار‬ ‫تهران‪ ،‬حجت االســام امرودی معاون فرهنگی ـ اجتماعی‬ ‫شهرداری‪ ،‬حجت االسالم سیدحسین کوششی دبیر شورای‬ ‫عالی قــران‪ ،‬محمدحســین محمــدزاده مدیر رادیــو قران‪،‬‬ ‫مهدی قره شیخلو رئیس سازمان دارالقران و برخی استادان‬ ‫و پیشکســوتان قرانی چون سیدمحسن موسوی بلده‪ ،‬احمد‬ ‫حاجی شــریف‪ ،‬محمدرضا پورزرگری‪ ،‬احمد ابوالقاســمی‪،‬‬ ‫حسین اخوان اقدم و علی اکبر ملکشاهی برگزار شد‪ ،‬یکی از‬ ‫مهم ترین اقدامات در این زمینه است‪ .‬ضمن اینکه این تجلیل‬ ‫چون در ماه مبارک و پرخیر و برکت رمضان انجام شد‪ ،‬لطف و‬ ‫حال دیگری داشت‪ .‬این مراسم با تالوت احمد ابوالقاسمی‪،‬‬ ‫ قاری بین المللی کشورمان اغاز شد و پس از همخوانی گروه‬ ‫تواشــیح فجر‪ ،‬علی اکبر توپچی رئیس فرهنگســرای قران‬ ‫درخصوص همایش عمری با قران گفت‪« :‬برنامه ریزی های‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫رویاهای خانم‬ ‫مرکل و اشپیگل‬ ‫این همایش از حدود سه ماه قبل با همفکری و ارتباطی که با‬ ‫استادان قرانی و کارشناسان فرهنگســرا داشتیم‪ ،‬انجام شد‬ ‫و تصمیم گرفتیم طی این مراســم با دعوت از پیشکســوتان‬ ‫قرانی از انها تجلیل کنیم‪ ».‬شــهردار تهران در این مراســم‬ ‫پیشکســوتان قرانــی را بزرگ ترین ســرمایه های اجتماعی‬ ‫دانست و گفت‪« :‬افرادی که امروز از انها تجلیل شد‪ ،‬الگوی‬ ‫جوانان ما در این زمانه هســتند‪ .‬مهم ترین کار فرهنگی ما در‬ ‫شهرداری تهران‪ ،‬توجه مردم و شــهروندان به مسائل قرانی‬ ‫و توجه به فرهنگ قرانی است‪ .‬زیست مومنانه فقط از طریق‬ ‫همین راه امکان پذیر است‪ ».‬شهردار تهران با اشاره به حدیث‬ ‫ثقلین بیان کرد‪« :‬توجه به قران و عترت مبنای رشد و تعالی و‬ ‫توفیق ما در عرصه های مادی و معنــوی خواهد بود و درباره‬ ‫بارک» مهم ترین مســاله این است که ان‬ ‫قران « َو هذا ِذکر ُم َ‬ ‫را در جامعه پاس بداریم‪ .‬انچه اهمیت دارد‪ ،‬برداشت درست‬ ‫از قران است‪ .‬شاید بســیاری از افراد باشند که حرف از قران‬ ‫بزنند و قران را خوب تالوت کنند‪ ،‬اما نسبت به ان عصبیت و‬ ‫اقتصاد‬ ‫چین سوژه‬ ‫اکونومیست‬ ‫جهالت دارند‪ .‬همان طور که در صدر اسالم و در جریان صفین‬ ‫و حکمیت هم افرادی بودند که از معارف حقه قران بازماندند‬ ‫امروز هم این زمینه را داریم و گروه هایی چون داعش و جبهه‬ ‫النصره در عراق و ســوریه نشــان دادند فهم درستی از قران‬ ‫ندارند‪ » .‬بهــروز یاریگل‪ ،‬علی فربین‪ ،‬حمیدرضا مســتفید و‬ ‫اکرم الســادات معینی‪ ،‬از جمله پیشکسوتان و فعاالن قرانی‬ ‫بودند کــه در این همایــش از انهــا تجلیل شــد‪ .‬قدردانی از‬ ‫خانواده شهید عبدالله مداح نیز یکی از بخش های این مراسم‬ ‫بود‪ .‬شــهید مداح از قاریان ممتاز قران کریم بود که سال ‪61‬‬ ‫در مســابقات اوقاف برگزیده شــد‪.‬در ادامه از خانواده طاهر‬ ‫خوشنویس تبریزی هم تجلیل شد‪ .‬او از نسخ نویسان برجسته‬ ‫معاصر بود و کتابت بسیاری از قران های قدیمی و نهج البالغه‬ ‫را بر عهده داشــت‪ .‬اما نکته جالب درباره ایــن همایش این‬ ‫بود کــه به جز تجلیــل از پیشکســوتان و فعــاالن و خادمان‬ ‫قرانی‪ ،‬از یک هنرمند هم به پــاس یک عمر فعالیت قرانی در‬ ‫عرصه هنر تجلیل شــد و مجید مجیدی‪ ،‬کارگردان صاحبنام‬ ‫سینما به عنوان یکی از مفاخر جامعه دین و هنر‪ ،‬جایزه و لوح‬ ‫یادبودش را از دستان قالیباف دریافت کرد‪ .‬تجلیل از مجیدی‬ ‫بی تناسب با چنین فضایی نیست‪ ،‬زیرا معنویت و نگاه دینی و‬ ‫قرانی در بیشــتر اثار او قابل ردیابی است و هنری که او در ان‬ ‫فعالیت می کند‪ ،‬یکی از مهم ترین ابزار ترویج فرهنگی قرانی‬ ‫است‪ .‬رنگ خدا‪ ،‬بچه های اسمان‪ ،‬بید مجنون و خدا می اید‪،‬‬ ‫برخی از فیلم هــای او در ایــن زمینه هســتند‪ .‬فیلم «محمد‬ ‫رسول الله»‪ ،‬تازه ترین ساخته مجیدی که طی ماه های اینده‬ ‫به طور گسترده اکران می شود‪ ،‬شاید مهم ترین و صریح ترین‬ ‫فیلم دینی و قرانی این کارگردان باشد‪.‬‬ ‫مردی که دنیا‬ ‫را به جنگ‬ ‫کشید؛ نگاه‬ ‫لوپوئن به‬ ‫بغدادی‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫اقتصاد مقاومتی‪ ،‬الگوی پایداری امنیت‬ ‫و سالمت کشور است‬ ‫مدیرعامــل بانک مهــر اقتصــاد در برنامــه زنده‬ ‫تلویزیونی از شــبکه اصفهان ضمن تبیین راهبردهای‬ ‫اجرایی سیاست های اقتصاد مقاومتی گفت‪« :‬الگوی‬ ‫اقتصاد مقاومتــی‪ ،‬الگوی پایداری امنیت و ســامت‬ ‫کشور است‪».‬‬ ‫به گــزارش روابط عمومــی بانک مهــر اقتصاد‪،‬‬ ‫دکتر غالمحسن تقی نتاج ‪ -‬مدیرعامل بانک ‪ -‬در برنامه‬ ‫زنده تلویزیونی با عنوان «گفت وگوی هفته» از شــبکه‬ ‫اصفهان با موضوع تبیین راهبردهای اجرایی سیاست‬ ‫اقتصاد مقاومتی اظهار کــرد‪« :‬اقتصاد مقاومتی یک‬ ‫الگوی اقتصادی است که پایداری امنیت و سالمت را‬ ‫برای رسیدن به پیکره سالم اقتصادی و اجتماعی جامعه‬ ‫محقق خواهد کرد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه تــداوم فعالیت و ثبــات در ذات‬ ‫واژه مقاومــت وجــود دارد‪ ،‬افــزود‪« :‬ان روی ســکه‬ ‫نبود مقاومت‪ ،‬نوعی تســلیم شــدن و از دســت دادن‬ ‫دستاوردهاست‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانک مهر اقتصاد ضمــن بیان اینکه‬ ‫مکتب اسالم و تفکر جمهوری اسالمی در مقابل تفکر‬ ‫ســرمایه داری قرار دارد‪ ،‬گفت‪« :‬دشــمنان ما به دنبال‬ ‫شکست تفکر اسالمی هستند‪ ،‬بنابراین تفکر مقاومت‬ ‫در همه عرصه هــا از جمله اقتصــاد مقاومتی می تواند‬ ‫تفکر اسالمی را ماندگار سازد‪».‬‬ ‫وی به مغفول ماندن توجــه و تدوین یک الگوی‬ ‫اقتصادی برای کشــور در دهه های گذشته اشاره کرد‬ ‫و افزود‪« :‬ســند اقتصــاد مقاومتی به عنوان یک ســند‬ ‫مکتوب و تعریف شــده‪ ،‬این حلقه گمشــده را اشــکار‬ ‫کرد‪».‬‬ ‫نتاج با اشــاره به لزوم توجه مکرر به ســند اقتصاد‬ ‫مقاومتی‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬این ســند باید همواره فراروی‬ ‫ما باشد و همیشه خودمان را از لحاظ فردی‪ ،‬سازمانی و‬ ‫حاکمیتی با ‪ 24‬محور این سند تطبیق دهیم‪».‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه بــه لحاظ نظری روی اقتصاد‬ ‫مقاومتی کار زیادی انجام شــده اســت‪ ،‬تصریح کرد‪:‬‬ ‫«اکنون الزم اســت با مفاهمــه‪ ،‬همدلــی و همزبانی‬ ‫میــان همــه بخش هــای جامعــه در مســیر تحقــق‬ ‫اقتصاد مقاومتــی بکوشــیم و اقدامات عملــی انجام‬ ‫دهیم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهــر اقتصاد در ادامه با اشــاره‬ ‫به لــزوم حمایــت از شــرکت های دانش بنیــان‪ ،‬بیان‬ ‫کرد‪« :‬این شــرکت ها از لحاظ اینکــه در کوتاه مدت و‬ ‫میان مدت به ســوداوری برســند‪ ،‬داری ریسک زیادی‬ ‫هســتند و از ســوی دیگر بخــش تعاونــی و خصوصی‬ ‫به حوزه هایــی ورود می کنند کــه عالوه بر بــاال بودن‬ ‫جذابیت اقتصادی‪ ،‬ریســک و احتمال خطر ان کمتر‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫وی اضافــه کــرد‪« :‬در مراحــل اولیــه فعالیــت‬ ‫شــرکت های دانش بنیــان وظیفــه دولت اســت تا از‬ ‫این شــرکت ها حمایــت کــرده و زمینه را بــرای حضور‬ ‫بخــش غیر دولتی فراهم ســازد‪ ،‬بنابرایــن باید فعالیت‬ ‫این شــرکت ها به ســطحی برسد که دســتیابی به سود‬ ‫امکان پذیر بوده و حضور و ورود بخش خصوصی در این‬ ‫حوزه قطعی شود‪».‬‬ ‫نتاج در ادامه صحبت های خود با تشریح اقدامات‬ ‫بانک مهر اقتصاد در راســتای تحقق اقتصاد مقاومتی ‬ ‫عنــوان کــرد‪« :‬تخصیــص منابع پولــی و مالــی باید‬ ‫به گونه ای باشــد که عالوه بر اینکه ســود مورد انتظار‬ ‫بانک ها محقق می شــود‪ ،‬تولید ملی نیز حمایت شده و‬ ‫رونق پیدا کند‪».‬‬ ‫وی با انتقاد از تخصیص منابع پولی و مالی برخی‬ ‫از بانک ها و موسســات مالی و اعتباری به واردات کاال‬ ‫و خدمات مصرفــی‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬حمایــت از واردات‬ ‫اینگونه کاالهــا و خدمات که در داخل کشــور نیز قابل‬ ‫تولید اســت‪ ،‬در حقیقت ضربه زدن به اقتصاد کشور و‬ ‫تقویت اقتصاد سایر کشورهاست‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهــر اقتصاد گفت‪« :‬بانک مهر‬ ‫اقتصاد در حوزه اقتصاد کشــاورزی با همکاری بســیج‬ ‫ســازندگی دو هزار میلیارد ریال در سال ‪ 92‬و چهار هزار‬ ‫میلیارد ریال در ســال ‪ 93‬تســهیالت اقتصاد مقاومتی‬ ‫اختصاص داده است‪».‬‬ ‫وی اضافه کرد‪« :‬هشــت هزار میلیارد ریال برای‬ ‫تامین مالی تســهیالت اقتصاد مقاومتی برای امسال‬ ‫اختصاص داده شده است‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانک مهــر اقتصاد ابراز کــرد‪« :‬این‬ ‫تسهیالت در قالب تسهیالت ‪ 10‬تا ‪ 30‬میلیون تومانی‬ ‫و با نرخ سود حداقلی است و به اقتصاد خانواده ها کمک‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه برای فروش کاالی تولید داخلی‬ ‫و تامین مالی مشتریان داخلی نیز در قالب طرح کارت‬ ‫اعتباری کاالی ایرانی‪ ،‬تســهیالت پنج تــا ‪ 10‬میلیون‬ ‫تومانــی را در نظــر گرفته ایم‪ ،‬گفــت‪« :‬بایــد گلوگاه‬ ‫فروش محصوالت داخل کشور مورد توجه قرار گیرد تا‬ ‫فروش محصوالت روان شــده و ظرفیت تولید افزایش‬ ‫یابد‪».‬‬ ‫وی ادامــه داد‪« :‬در بخــش صنایــع و معــادن‬ ‫باتوجه بــه مجــوز بانــک مرکزی مــا می توانیــم تنها‬ ‫ســهامدار شــرکت های موجــود در ایــن بخــش‬ ‫باشیم‪».‬‬ ‫این استاد دانشگاه اضافه کرد‪« :‬البته محصولی‬ ‫را با عنوان «خرید دین» برای بخــش صنعت و معدن‬ ‫طراحی کرده ایم که در نهایت به فروش محصوالت در‬ ‫این بخش ها کمک می کند‪».‬‬ ‫وی در ادامه اصــاح الگوی مصــرف در بخش‬ ‫مدیریت مصرف و نیز فرهنــگ مصرف را یک ضرورت‬ ‫برای کشور دانست و گفت‪« :‬شرکت های دانش بنیان‬ ‫در بخش مدیریت مصرف می توانند نقش افرین باشند‬ ‫و در بخش فرهنگ مصرف نیز بایــد در میان مردم این‬ ‫الگ و ترویج شود که همه به سمت خرید و مصرف کاالی‬ ‫تولید داخل معطوف شوند‪».‬‬ ‫مدیرعامــل بانــک مهــر اقتصــاد بــا انتقــاد‬ ‫از کســانی کــه همــه مشــکالت بخــش صنعــت را‬ ‫به نرخ ســود بــاالی تســهیالت بانکی گــره می زنند‪،‬‬ ‫تصریح کــرد‪« :‬حداکثــر پنج درصــد از هزینــه تولید‬ ‫بــه هزینه تمام شــده پول یعنــی هزینه دریافــت وام و‬ ‫مابقــی بــه قیمــت تمــام شــده مــواد اولیــه‪ ،‬نیروی‬ ‫انســانی‪ ،‬ماشــین االت‪ ،‬قیمت فروش و‪ ...‬بســتگی‬ ‫دارد‪».‬‬ ‫وی در پایان کمــک و حمایت از تولیــد را وظیفه‬ ‫ذاتی بانک ها دانســت و گفت‪« :‬هزینه تمام شده پول‬ ‫باالســت اما ما نیز تمام تالش خود را برای کاهش نرخ‬ ‫سود تسهیالت به کار گرفته ایم‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫اهدا ی تندیس جامعه حمایت از بیماران ام اس ایران‬ ‫به مدیرعامل موسسه اعتباری کوثر‬ ‫همزمــان بــا والدت کریمــه اهل بیــت امــام‬ ‫حسن مجتبی(ع) در مراسم ضیافت افطاری مدیریت شعب‬ ‫استان البرز‪ ،‬تندیس جامعه حمایت از بیماران ام اس ایران‬ ‫توسط مهندس بابایی مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران ‬ ‫ام اس بــه دکتر رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر‬ ‫اهد ا شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر؛ دکتر‬ ‫رضایی مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر با قرائت ســوره‬ ‫مبارکه کوثر و تبریک والدت کریمه اهل بیت(ع) ویژگی های‬ ‫امام حسن مجتبی(ع) را به سمع و نظر حضار رساند‪.‬‬ ‫مدیرعامل موسســه اعتباری کوثر با مــرور تاریخچه‬ ‫فعالیت موسسه و ضمن برشمردن مراحل اغاز‪ ،‬شکل گیری‪،‬‬ ‫موفقیت ها و ترسیم اینده روشن موسسه‪ ،‬استان البرز را یکی‬ ‫از مناطق مهم ارزیابی کرد و این استان را یکی از اجزا ی مهم‬ ‫موسسه عنوان و با اشاره به نقش اقای کشاورز و ویژگی های‬ ‫خوب ایشان یکی از مهمترین دالیل توفیقات شعب استان‬ ‫البرز را درایت و مدیریت خوب ایشان دانست‪.‬‬ ‫در ابتدای این مراسم بعد از تالوت ایات نورانی قران و‬ ‫سرود مقدس جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬تیمور کشاورز‪ ،‬مدیر‬ ‫شعب استان البرز گزارشی از روند فعالیت این مدیریت ارائه‬ ‫کرد‪ .‬در پایان مهندس بابایی‪ ،‬مدیرعامل جامعه حمایت از‬ ‫بیماران ام اس ایران ضمن ارائه گزارشی از امار و وضعیت‬ ‫بانک صادرات ایران‬ ‫در صدر شرکت های فعال بورس‬ ‫قرار گرفت‬ ‫نرخ پیام پیشواز‬ ‫موبایل مشخص شد‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫نرخ پیام پیشواز موبایل بســته به میزان تغییر در‬ ‫ماه‪ ،‬به نرخ های ‪ ۴۵۰‬و ‪ ۹۰۰‬تومان رســید‪ .‬کمیسیون‬ ‫تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه ‪ 216‬خود تعرفه ارائه‬ ‫خدمات پیام پیشواز در شــبکه تلفن همراه پیش و پس‬ ‫پرداخت (اعتباری و دائمی) را بررســی و ســقف تعرفه‬ ‫ماهانه ارائه ایــن خدمات را اعالم کرد‪ .‬براســاس این‬ ‫مصوبه‪ ،‬ســقف تعرفه ماهانه ارائه خدمت پیام پیشواز‬ ‫برای بســته خدمات عادی با امکان تغییــر پیام متنی‬ ‫حداکثر ‪ 30‬بار در ماه ‪ 4500‬ریال و برای بسته خدمات‬ ‫ویژه با امــکان تغییر پیام متنــی به هر میــزان در ماه‪،‬‬ ‫‪ 9000‬ریال تعیین شــد‪ .‬این موضوع که از تاریخ ابالغ‬ ‫الزم االجراست‪ ،‬در تاریخ هفدهم خرداد ماه به تصویب‬ ‫کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رسیده است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫ل بورس انتخاب و معرفی شد‬ ‫بانک صادرات ایران به عنوان بزرگترین بانک بورسی کشور در زمره ‪ 10‬شرکت فعا ‬ ‫ل در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک صادرات ایران‪ ،‬تعیین و شناسایی شرکت های فعا ‬ ‫فرایندی خاص و رعایت ضوابط و اصول علمی انجام می پذیرد‪.‬‬ ‫این روند بر پایه تلفیقی از قدرت نقد شوندگی سهام و میزان دادو ست د سهام در تاالر معامالت‪ ،‬تناوب داد و ستد سهام در‬ ‫تاالر معامالت و معیار تاثیر گذاری شرکت بر بازار برای یک دوره یک ساله محاسبه می شود و هر سه ماه یک بار به روز می شود‪.‬‬ ‫بانک صادرات ایران در شــمار بانک های فعال در بورس کشــور محسوب می شــود که در دوره های مختلف بررسی‬ ‫شرکت های فعال در جایگاه مناسبی قرار دارد‪.‬‬ ‫شــایان ذکراســت؛ باتوجه به ســابقه درخشــان‪ ،‬ظرفیت و توانمندی های این بانک انتظار می رود با رفع تنگناهای‬ ‫بین المللی‪ ،‬بانک صادرات ایران از نظر مبادالت و میانگین ارزش جاری سهام پیشتازی خود را ادامه دهد و در اینده بیش از‬ ‫پیش برای ذینفعانش سود کسب کند‪.‬‬ ‫بیماران ام اس‪ ،‬از حمایت های بی دریغ موسســه اعتباری‬ ‫کوثر به ویژه دکتر رضایی مدیرعامل موسسه از ایشان تقدیر‬ ‫و تشکر به عمل اوردند و همچنین تندیس ویژه این جامعه به‬ ‫همراه یک جلد کالم الله مجید را به دکتر رضایی اهد ا کردند‪.‬‬ ‫در این تندیس امده است‪:‬‬ ‫دولت جاوید یافت‪ ،‬انکه نکونام زیست‬ ‫کز عقبش ذکر خیر‪ ،‬زنده کند نام را‬ ‫یاور گرامی اقای دکترعیسی رضایی‬ ‫با حمد و ســپاس خداوند متعال و بــا درود خالصانه و‬ ‫ارادتی صمیمانه از همراهی صادقانه و همیاری قابل تحسین‬ ‫حضرتعالی با جامعه حمایت از بیماران ام‪.‬اس ایران از اینکه‬ ‫با نیات خدا پسندانه و خیرخواهانه در بهبود وضعیت بیماران‬ ‫عزیز ام‪.‬اس تالش کرده اید‪ ،‬کمال سپاس و تشکر را تقدیم‬ ‫می داریم‪ .‬ضمن ارزوی ســامتی روز افــزون‪ ،‬امیدواریم‬ ‫در ادامه همکاری و مشــارکت شــما خیر فرهیخته‪ ،‬موجب‬ ‫اعتالی اهداف متعالی این موسسه فراهم گردد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک دی‪:‬‬ ‫توجه به کارمزدها در اصالح ساختار اعتباری بانک ها موثر است‬ ‫مدیرعامل بانــک دی گفــت‪« :‬توجه بــه بانکداری‬ ‫الکترونیک و پیاده ســازی نرم افزارهای مختلــف از جمله‬ ‫چکاوک و سپام در بخش چک و ضمانتنامه ها نشان می دهد‬ ‫که نظام بانکی در حال توسعه است‪».‬‬ ‫به گــزارش اداره کل روابط عمومــی بانک دی‪ ،‬دکتر‬ ‫ی با اصحاب رسانه با اشاره‬ ‫احمد شفیع زاده در دیداری صمیم ‬ ‫به اینکه در نظام بانکی شاهد پیشــرفت ها و تحوالت رو به‬ ‫جلویی هستیم‪ ،‬راه اندازی سامانه های جدید بانکی را باعث‬ ‫شفاف شدن مبادالت و ایجاد انضباط پولی و نظم بخشی به‬ ‫بازار پولی کشور دانست‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬خوشبختانه بانک مرکزی موفق شده بازار‬ ‫غیرمتشــکل پولی را مدیریت کند که این مهم در ســال ‪94‬‬ ‫به جایگاه مناسبی رسیده و باعث ایجاد انضباط بیشتری در‬ ‫بازار خواهد شد‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی توجه بــه کارمزدها را در اصالح‬ ‫ســاختار اعتباری بانک ها موثر خواند و افزود‪« :‬متاســفانه‬ ‫هم اکنون بحث کارمــزد خدمات بانکی مــورد غفلت واقع‬ ‫شــده اســت در حالی که اگر بخواهیم بهبودی در ساختار‬ ‫اعتبــاری بانک هــا ایجاد شــود‪ ،‬باید بــه نظــام کارمزدی‬ ‫روی بیاوریم‪».‬‬ ‫وی اخذ کارمزد از خدمات بانکــی را در نهایت موجب‬ ‫کاهش نرخ سود تسهیالت دانست که خواسته مهم فعاالن‬ ‫اقتصادی به ویژه در بخش های تولیــد‪ ،‬صنعت و صادرات‬ ‫غیرنفتی است تا بتوانند رقابت پذیر شوند‪.‬‬ ‫شفیع زاده با تاکید بر اینکه استفاده کنندگان از خدمات‬ ‫بانکی باید هزینه این خدمات را بپردازند‪ ،‬یاداور شد‪« :‬االن‬ ‫بحث کارمزدهــا مورد غفلت اســت در حالی که بخشــی از‬ ‫هزینه های توســعه بانکداری الکترونیک را می توان از این‬ ‫محل تامین کرد‪ ،‬بنابراین بایــد به عنوان یک اقدام ملی و با‬ ‫هدف پوشش هزینه ها به ویژه در بحث بانکداری الکترونیک‬ ‫و کاهــش نــرخ ســود تســهیالت به ایــن موضــوع توجه‬ ‫کرد‪».‬‬ ‫به گفته وی با مجموعــه اقداماتی که به ویژه در بحث‬ ‫کاهش بنگاه داری و کاهش تصدی گری بانک ها در بحث‬ ‫شرکتداری مطرح شده است‪ ،‬باید جایگزین هایی برای این‬ ‫موضوع تعبیه شــود تا نظام بانکی بتواند در عرصه اقتصاد‬ ‫کشور نقش افرینی بیشتری داشته باشد بنابراین باید اصالح‬ ‫ســاختار اعتباری و مبحث اخذ کارمزد‪ ،‬در دســتورکار جدی‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫شــفیع زاده به تقویت زیرساخت ها و اســتانداردها در‬ ‫بانک دی اشــاره کرد و گفت‪« :‬در ســال گذشته تمرکز این‬ ‫بانک روی بحث های زیرساختی به ویژه در زمینه بانکداری‬ ‫الکترونیک بوده و ســرمایه گذاری قابل توجهی نیز در این‬ ‫زمینه انجام شده است که نتایج ان به تدریج در سال جاری‬ ‫مشاهده خواهد شد‪».‬‬ ‫وی تاکید کــرد‪« :‬با توســعه ابزارهــای الکترونیک‪،‬‬ ‫مشتریان شفافیت‪ ،‬سرعت و سهولت را در تعامل با بانک دی‬ ‫مشاهده خواهند کرد‪».‬‬ ‫با حضور اصحاب رسانه‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪270‬‬ ‫سامانه ‪ 766‬بانک دی رونمایی شد‬ ‫جامع ترین ســامانه خدمات و پرداخــت الکترونیکی‬ ‫بانک دی بــه نشــانی ‪ www.766.ir‬با حضــور مدیرعامل‬ ‫و اعضــای هیا ت مدیــره بانــک دی بــه بهره بــرداری‬ ‫رسید‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومــی بانک دی؛ دکتر‬ ‫شــاپور زارعی ‪ -‬عضو هیات مدیــره بانک دی ‪ -‬در مراســم‬ ‫رونمایی از این سامانه اظهار کرد‪« :‬بانک دی طی یک سال‬ ‫گذشــته با بهره گیری از متخصصــان و تجهیز مدرن ترین‬ ‫زیر ســاخت های الکترونیکی‪ ،‬گامی نوین در مسیر توسعه‬ ‫بانکداری الکترونیک برداشته است‪».‬‬ ‫وی با بیــان اینکه بــا افتتاح این ســامانه مشــتریان‬ ‫بانــک می تواننــد از تمامی ســرویس های بانکــی بدون‬ ‫مراجعه به شــعبه بهره ببرنــد‪ ،‬از راه اندازی ســرویس های‬ ‫بانکــداری اختصاصــی و شــرکتی در هفته هــای اینــده‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫به گفته زارعی این ســامانه عالوه بر ســرویس های‬ ‫پرداخت الکترونیکی برای مشــتریان بانک دی به تمامی‬ ‫ دارندگان کارت های شتاب نیز سرویس می دهد‪.‬‬ ‫معــاون فنا وری اطالعــات و بانکــداری الکترونیک‬ ‫بانک دی تصریح کرد‪« :‬پرداخت قبوض جرائم راهنمایی‬ ‫مدیرعامل بانــک دی خاطرنشــان کــرد‪« :‬توجه به‬ ‫بانکداری شرکتی و اختصاصی هم در دستورکار قرار گرفته‬ ‫ که این موضوع در سال ‪ 94‬توسعه خواهد یافت‪».‬‬ ‫وی با تاکید بر اینکه خدمات سهل تر و راحت تری باید‬ ‫به بنگاه های اقتصادی به ویژه تولیدکنندگان و صادرکنندگان‬ ‫غیرنفتی ارائه شــود‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬هم اکنــون بانک دی‬ ‫تعامالت خوبی با صندوق ضمانت صادرات و صندوق توسعه‬ ‫ملی دارد که باید توسعه یابد‪».‬‬ ‫به گفته وی همچنین در زمینه مدیریت سرمایه انسانی‬ ‫بانک با هدف حرفه ای تر کردن کارکنان و افزایش ســطح‬ ‫رضایتمندی انان‪ ،‬اقدامات زیادی انجام شده است‪.‬‬ ‫شفیع زاده به صدور مجوزهای ارزی مرحله اول و دوم‬ ‫بانک دی اشــاره و اظهار کرد‪« :‬فعالیت هــای ارزی بانک‬ ‫شروع شــده و ســوییفت بانک نیز به زودی به بهره برداری‬ ‫خواهد رسید‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی با بیــان اینکه مجوز ارزی مرحله‬ ‫سوم این بانک نیز در حال صدور اســت‪ ،‬گفت‪« :‬به زودی‬ ‫حلقه های مختلف زنجیره فعالیت های ارزی بانک تکمیل و‬ ‫صرافی بانک دی نیز در یکی دو ماه اینده بازگشایی خواهد‬ ‫شد‪».‬‬ ‫وی تصریــح کرد‪« :‬صــدور ضمانتنامه هــای ارزی‪،‬‬ ‫گشایش اعتبارات و حواله های اسنادی ارزی هم در بانک‬ ‫دی شروع شده و مراجعات خوبی از سوی مشتریان صورت‬ ‫گرفته است‪».‬‬ ‫و رانندگــی نیــز از جمله ســرویس های نوینی اســت که از‬ ‫تمامی درگاه هــای الکترونیکی بانک دی برای نخســتین‬ ‫بــار در شــبکه بانک هــای خصوصــی بــه بهره بــرداری‬ ‫رسید‪».‬‬ ‫وی همچنیــن از افتتــاح تلویزیون انالین بانک دی‬ ‫با نمایش فیلم های منتخب‪ ،‬افتتاح شــبکه اجتماعی ویژه‬ ‫مشــتریان بانک دی بــا ویژگی هــای خاص بــرای اولین‬ ‫بار در شــبکه بانکی کشــور و نیز حســابداری شــخصی و‬ ‫سرویس های ارزش افزوده دیگر در راستای همین سامانه‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫در مراســم رونمایــی از ســامانه ها و ســرویس‪‎‬های‬ ‫یــاد شــده دکتــر احمــد شــفیع زاده مدیرعامــل و‬ ‫عضــو هیا ت مدیــره بانــک دی‪ ،‬دکتــر مــورج عضــو‬ ‫هیات مدیــره بانــک و بختیــاری مدیرعامل بیمــه دی نیز‬ ‫حضور داشتند‪.‬‬