روزنامه صمت شماره 274

‫پشت پرده‬ ‫یکمصاحبه‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هفتاد و چهار‪24/‬مرداد ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با صادق خرازی‬ ‫جنجالی شده است‬ ‫در ردتئوری‬ ‫«صفینسازی»‬ ‫چگونه باید توافق هستهای را بهعنوان توافقی متوسط‬ ‫برای جامعه و بهویژه نیروهای ارزشی تبیین کرد؟‬ ‫مثلث در این شماره درباره چگونگی تبیین توافق هسته ای برای‬ ‫بدنه اصولگرایان بحث کرده است و ثابت کرده است مقایسه ان با‬ ‫جنگ صفین و صلح امام حسن(ع) نادرست است‪.‬گفتوگو با ناصر‬ ‫ایمانی‪ ،‬محمد سعید احدیان و عبدالله گنجی در همین راستاست‬ ‫پوپولیسم در اردوگاه‬ ‫جمهوری خواهان‬ ‫نادر انتصار‪ ،‬شیرین هانتر و‬ ‫امیرحسین مهدوی از رقابتهای‬ ‫درون حزبی امریکا گفتهاند‬ ‫انسانامروز‬ ‫گناه دارد‬ ‫گفتوگو درباره‬ ‫«دوران عاشقی» با‬ ‫علیرضا رئیسیان‬ ‫بازگشت به ائتالف؟‬ ‫ایا ائتالف از الریجانی تا جلیلی‬ ‫ممکن است‬ ‫کنگره توان وتوی اوباما‬ ‫را ندارد‬ ‫مثلث وضعیت موافقان و‬ ‫مخالفان توافق هستهای در‬ ‫کنگره را بررسیکرده است‬ ‫بانیان ورژن جدید وحدت ملی‬ ‫مثلث به بهانه برگزاری همایش کارگزاران‬ ‫نقش انها در سیاست ایران را با مطالبی‬ ‫از حسین مرعشی‪ ،‬علی اکبر اولیا و‬ ‫عبدالرضا داوری بررسیکرده است‬ ‫جدایی روشنفکران از روحانیون‬ ‫مثلث‪ 109 ،‬سالگی مشروطه را‬ ‫با اثاری از یعقوب توکلی‪ ،‬احمد‬ ‫رهدار‪ ،‬قاسم تبریزی و مهدی‬ ‫ابوطالبی‪،‬بحث کرده است‬ ‫نگرانیازتکرارمشروطه‬ ‫وکذلکجعلناکمامهوسطالتکونواشهداعلیالناس‬ ‫ویکونالرسولعلیکمشهیدا‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫من حــاال هیــچ نگرانی نــدارم چــون اکثــر افراد‬ ‫رامی‏شناســم و می‏دانم که اکثر ًا متعهد و متدین هستند‪،‬‬ ‫بلکه نگرانی من از این اســت که نکند سســتی کنیم و در‬ ‫پیاده کردن اسالم دقت الزم را ننماییم بعد ًا اشکال پیش‬ ‫بیاید‪ .‬نکند مثل مشــروطه شــود که اقایان تالش کردند‬ ‫و مشروطه را بنا گذاشــتند‪ ،‬ان وقت چند نفر از سیاسیون‬ ‫مستبد‪ ،‬مشروطه خواه شدند و حکومت را گرفتند و هر دوره‬ ‫مجلس را بدتر از دوره قبل تشکیل دادند‪ .‬امروز من هیچ‬ ‫ترسی ندارم‪ ،‬ولی ترسم از ان است که مبادا ما مسائل را به‬ ‫صورتی محکم تحویل دستۀ بعد ندهیم‪ ،‬ترسم از ان است‬ ‫کهمباداازحرفهایخارجیهابترسیمودرپیادهکردناحکام‬ ‫قوتیکهامروز‬ ‫خداسستیکنیم‪.‬مابایدهمهچیزرابههمان ّ‬ ‫دارد‪،‬تحویلدستۀبعددهیم‪،‬وانهاهمکوششکنندکهبه‬ ‫قوت تحویل دستۀ بعد دهند‪ .‬ما باید بنیان را محکم‬ ‫همان ّ‬ ‫کنیم و به دستۀ بعد دهیم تا پیش خدا مقصر نباشیم‪ .‬باید‬ ‫هیچ سستی نکنیم و از این ترس نداشته باشیم که فالن‬ ‫رادیو یا دولت خارجی چه می‏گوید‪ ،‬رادیوهاباید به‏ما فحش بدهند‪ .‬ان روزی‬ ‫را که امریکا از ما تعریف کند باید عزا گرفت‪ .‬ان روز که کارتر و ریگان[‪]1‬از ما‬ ‫تعریفکنندمعلوم‏می‏شوددرمااشکالیپیداشدهاست‪،‬انهابایدفحشدهند‬ ‫و ما هم باید محکم کارمان را انجام دهیم‪ .‬شورای نگهبان بدون مالحظه از‬ ‫هیچ کس فقط و فقط خدا را در نظر بگیرند‪ .‬احکام اولیه باید جاری شود و ان‬ ‫روز هم که اضطراری پیش امد‪ ،‬احکام ثانویه که ان هم حکم خداست را باید‬ ‫جاری نمایند‪ .‬باید بنیان از امروز محکم شود‪.‬‬ ‫جلوگیری از دخالت زورگویان در انتخابات‬ ‫شورای نگهبان و شورایعالی قضایی و مجلس و دولت باید به گونه‏ای‬ ‫عمل کنند که بنیان محکمی را پایه گذاری نمایند‪ .‬اگر بخواهیم به اسالم‬ ‫پایبند باشیم‪ ،‬باید اینده را در‬ ‫نظر گرفته و درست نماییم‪ .‬ســعی کنید مثل مشروطه سستی نشود‪.‬‬ ‫الحمدل ّل ‏ه امروز مثل زمان مشروطه نیســت که خوبها در اقلیت بودند بلکه‬ ‫شما در اکثریت هستید و قلیلی هستند که انحراف دارند‪ .‬و من قب ً‬ ‫ال در مورد‬ ‫انتخابات گفتم که همه چیز ما باید روی موازین اســامی باشــد‪ .‬افرادی‬ ‫که تعیین می‏شوند باید کسانی باشند که به درد اسالم و جمهوری اسالمی‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ابهامدیداربابدهکاربزرگ‬ ‫تغییراتدردولتروحانیاغازمی شود‬ ‫روایتطهماسب‬ ‫‪16- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ورژنجدیدطرحوحدتملی‬ ‫ هاشمیزا سیونسیاستکشور‬ ‫کارگزارانبدنهسیاسیدولتنیستند‬ ‫کابوستازهفرزندانعبدالعزیز‬ ‫‪24- 41‬‬ ‫سیاست‬ ‫ درردتئوریصفینسازی‬ ‫پیچتاریخیبرایاصول گرایان‬ ‫الریجانیگفتهبهجامعهروحانیتنزدیکاست‬ ‫مشکلالریجانیباپایداریالینحلنیست‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی است که سعی دارد روایتی منصفانه‬ ‫و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه‬ ‫ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان‬ ‫انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش‬ ‫گسترش و سیادت اسالم خواهی در سراسر جهان و عزت مسلمانان‪،‬‬ ‫توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف ایران و رونق گرفتن‬ ‫عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی انقالب و ایســتادگی در‬ ‫برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت قلم و‬ ‫روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگان و نخبگان کشور است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪،‬‬ ‫بر مرام مان مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪،‬‬ ‫بر مرزهایمان مراقب و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫بخورند‪،‬وعقیده‏شانهماینباشدکهاسالمخوباست‪.‬نهفقطاظهارکنند‬ ‫ولی عقیده نداشته باشــند‪ ،‬کما اینکه در اول انقالب خیلی‏ها اظهار اسالم‬ ‫می‏کردند‪.‬البتهاقلیت‏هایرسمیغیرمسلمانقانون ًاانتخابمی‏شوندپس‬ ‫مردم‪ ،‬افرادی را که تعیین می‏کنند باید سعی در شناسایی انها نموده و قبل و‬ ‫بعدازانقالبشانرادرنظربگیرندوبعدرایدهند‪.‬پسمسئلهخوببودنخود‬ ‫شخص است نه اینکه از یک دستۀ خاصی باشد‪ ،‬نه اینکه اهل علم باشد‪،‬‬ ‫حزبی باشد‪ ،‬بازاری باشــد‪ ،‬اینها دیگر شرط نیست‪ ،‬عمده موازین است که‬ ‫قانون و اسالم تعیین کرده است‪ .‬ما باید مجلس را نگه داریم‪.‬‬ ‫دوره اول مجلس در مشروطه بد نبود و شاید هم خوب بود‪ ،‬ولی بعدها‬ ‫کم کم رسید به جایی که خودشان افرادی را انتخاب می‏کردند‪ .‬پس ما باید‬ ‫ســعی کنیم مرتبۀ دوم بهتر از اول باشد‪ ،‬مردم بهتر شــرکت کنند‪ ،‬مردم در‬ ‫صحنه حاضر باشند و تحت تاثیر کسی واقع نشوند‪ .‬مردم با علما و اشخاص‬ ‫مورد اعتمادشان مشورت کنند‪ ،‬بعد به هر کس که خواستند رای دهند‪ .‬مردم‬ ‫نباید کنار بروند‪ ،‬اگرمــردم کنار بروند همه شکســت می‏خوریم‪ .‬خود مردم‬ ‫نگذارندقلدرهادخالتکنند‪،‬افرادناالیقدخالتکنند‪.‬اگرعده‏ایجمعشدند‬ ‫وافراد ناالیق را انتخاب کردند‪ ،‬مردم به‏انها رای ندهند‪ ،‬اگر مردم هم متوجه‬ ‫نشدند‪ .‬مجلس انها را قبول نکند‪ .‬تمام مردم موظفند که در انتخابات حاضر‬ ‫باشندوتحتتاثیرهیچکسقرارنگیرند‪.‬بعدازاینکهمشورتکردند‬ ‫که برای اسالم مفید است رای دهند‪ .‬اگر کسی مورد شک بود و یا‬ ‫اگر کسانی منحرف‪ ،‬خودشان را معرفی کردند‪ ،‬به انها رای ندهند‪.‬‬ ‫ما باید مجلســمان را نگه داریم و کاری کنیم که برای دولتی خوب‬ ‫اساس باشــد‪ .‬مردم اگر از من ِگله دارند‪ ،‬از اسالم سرد نشوند‪ .‬من‬ ‫خالف کرده‏ام‪ ،‬به اسالم چه‪ .‬مردم اگر اسالم را‪ ،‬استقالل و ازادی‬ ‫را‪ ،‬نبودن تحت اسارت شرق و غرب رامی‏خواهند‪،‬‬ ‫همه در انتخابات شــرکت کنند و در صحنه حاضر باشند‪ .‬اگر‬ ‫یک ظالم خالف کرد‪ ،‬اسالم که نکرده است‪ .‬پس باید کاری کنیم‬ ‫که ظلم نباشد و ظالم از بین برود‪ .‬اگر دیدیم در این دوره خالف شده‬ ‫و به افرادی ظلم شده باید تالشمان را بیشتر کنیم تا خالف و ظلم‬ ‫را از بین ببریم نه اینکه کنار رویم و از صحنه خارج شــویم‪ .‬زیرا اگر‬ ‫از صحنه خارج شــویم ظلم بیشترمی‏شود‪ .‬پس باید اجتماعمان را‬ ‫بیشتر کنیم و بیشتر در صحنه حاضر باشیم‪ .‬خداوند به شما قدرت‬ ‫و سعادت عنایت فرماید‪.‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬جماران‬ ‫حضار‪ :‬فقها و حقوق دانان شورای نگهبان قانون اساسی‬ ‫‪42- 49‬‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫ یکمشروطه‪،‬چندروایت‪،‬چندینتفسیر‬ ‫ جمعنقیضین‬ ‫حزبدموکراتمثلحزبمشارکتبود‬ ‫تبریز‪،‬شهرمشروطه‬ ‫‪50-63‬‬ ‫بینالملل‬ ‫بلوای شومر‬ ‫پوپولیسم در اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫جب میانه رو‬ ‫هیاهوی تندروهای امریکایی‬ ‫‪64-71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫انسان امروز گناه دارد‬ ‫می شود به بحران خاتمه داد‬ ‫عشق و حقوق زنان‬ ‫رابطه علت و معلولی سینما و ادبیات‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتر اسماعیل تبار ‪ -‬دکتر ایت اله ابراهیمی‪ -‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫پشت پرده‬ ‫یکمصاحبه‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هفتاد و چهار‪24/‬مرداد ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫گفتوگوی مثلث‬ ‫با صادق خرازی‬ ‫جنجالی شده است‬ ‫در ردتئوری‬ ‫«صفینسازی»‬ ‫چگونه باید توافق هستهای را بهعنوان توافقی متوسط‬ ‫برای جامعه و بهویژه نیروهای ارزشی تبیین کرد؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫مثلث در این شماره درباره چگونگی تبیین توافق هسته ای برای‬ ‫بدنه اصولگرایان بحث کرده است و ثابت کرده است مقایسه ان با‬ ‫جنگ صفین و صلح امام حسن(ع) نادرست است‪.‬گفتوگو با ناصر‬ ‫ایمانی‪ ،‬محمد سعید احدیان و عبدالله گنجی در همین راستاست‬ ‫پوپولیسم در اردوگاه‬ ‫جمهوری خواهان‬ ‫نادر انتصار‪ ،‬شیرین هانتر و‬ ‫امیرحسین مهدوی از رقابتهای‬ ‫درون حزبی امریکا گفتهاند‬ ‫انسانامروز‬ ‫گناه دارد‬ ‫گفتوگو درباره‬ ‫«دوران عاشقی» با‬ ‫علیرضا رئیسیان‬ ‫بازگشت به ائتالف؟‬ ‫ایا ائتالف از الریجانی تا جلیلی‬ ‫ممکن است‬ ‫کنگره توان وتوی اوباما‬ ‫را ندارد‬ ‫مثلث وضعیت موافقان و‬ ‫مخالفان توافق هستهای در‬ ‫کنگره را بررسیکرده است‬ ‫بانیان ورژن جدید وحدت ملی‬ ‫مثلث به بهانه برگزاری همایش کارگزاران‬ ‫نقش انها در سیاست ایران را با مطالبی‬ ‫از حسین مرعشی‪ ،‬علی اکبر اولیا و‬ ‫عبدالرضا داوری بررسیکرده است‬ ‫جدایی روشنفکران از روحانیون‬ ‫مثلث‪ 109 ،‬سالگی مشروطه را‬ ‫با اثاری از یعقوب توکلی‪ ،‬احمد‬ ‫رهدار‪ ،‬قاسم تبریزی و مهدی‬ ‫ابوطالبی‪،‬بحث کرده است‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫فرجام یک پرونده‬ ‫خبرنامه‬ ‫مهدی هاشــمی باالخره برای اجــرای حکم خود را بــه زندان اوین‬ ‫معرفی کرد‪ .‬او باید یک حبس ‪10‬ساله را پشت سر بگذارد‪ .‬اجرای این‬ ‫حکم همانطور که پیش بینی می شــد با حواشی فراوانی مواجه شد‪ .‬از‬ ‫مصاحبه ها تا انتشار فیلم وداع‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫حکمده سالهمهدیهاشمی‬ ‫ازهفتهگذشتهاغازشد‬ ‫مهدی هاشمی در اوین‬ ‫مهــدی هاشــمی رفســنجانی یکشــنبه متفاوتی را‬ ‫پشت سر گذاشت؛ او برای دومین بار وارد زندان اوین شد‪.‬‬ ‫او حاال دومین فرزند رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام‬ ‫اســت که دوره محکومیت خــود را در زندان اوین ســپری‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اغاز اجرای حکم ‪ 10‬ساله فرزند ایت اهلل‬ ‫ساعت ‪ 16‬یکشنبه گذشته‪ ،‬مهدی هاشمی درحالی که‬ ‫مادرش عفت مرعشی به همراه محســن و فاطمه هاشمی‬ ‫او را مشــایعت می کردند و دعای ســفر و جمالت پدرش را‬ ‫شــنیده بود‪ ،‬از خودرو شخصی اش پیاده شــد و با اعضای‬ ‫خانواده اش مقابل زندان ایستاد‪ .‬در میان خبرنگاران بیانیه‬ ‫کوتاهی را قرائت کرد و از صداوســیما درخواســت پخش‬ ‫جلســات دادگاهش را کرد و بعد وارد بازداشــتگاه اوین شد‬ ‫تا دوران محکومیت ‪ ١٠‬ساله خود را بگذراند‪ .‬این درحالی‬ ‫بود کــه پیش از حضور مهــدی هاشــمی در مقابل زندان‪،‬‬ ‫زمزمه هایی مبنی بر ارائه فرصت سه روزه برای معرفی او به‬ ‫اوین شنیده می شد‪.‬‬ ‫فرزند ‪ 46‬ساله ایت الله هاشمی رفسنجانی پس از یک‬ ‫دوره ‪ ٢١‬ماهه بازداشت‪ ،‬بازجویی و برگزاری دادگاه‪ ،‬به ‪١٠‬‬ ‫سال حبس محکوم شد‪ .‬پس از اتمام اخرین جلسه دادگاه‬ ‫مهدی هاشمی‪ ،‬ســخنگوی دســتگاه قضا درباره جزئیات‬ ‫این حکم این گونه اظهارنظر کرده بود‪« :‬مهدی هاشــمی‬ ‫درخصوص جاسوسی تبرئه شد اما در مورد اختالس‪ ،‬طبق‬ ‫قانون اگر چنانچه توام با جعل باشد‪ ،‬مجازات بین هفت تا‬ ‫‪ ١٠‬سال است و اگر بدون جعل باشــد‪ ،‬بین پنج تا ‪ ١٠‬سال‬ ‫خواهد بود‪ .‬طبق ماده ‪ 134‬قانون مجازات اسالمی حاکم‬ ‫موظف است که ‪ ١٠‬ســال را بدهد‪ .‬در مورد رشوه نیز طبق‬ ‫قانون اگر کسی از مبلغی باالتر رشــوه گرفته باشد‪ ،‬از پنج‬ ‫تا ‪ ١٠‬سال مجازات می شــود که براساس ماده ‪ 134‬قانون‬ ‫مجازات اسالمی ‪ ١٠‬ســال در نظر گرفته می شود‪ ،‬مسائل‬ ‫امنیتی نیز بین دو سال تا پنج سال است که طبق این ماده‬ ‫قانونی باید اکثریت مجازات در نظر گرفته شــود‪ .‬در مقام‬ ‫اجرا‪ ،‬یکی از اینها که باالتر است اجرا می شود؛ یعنی عمال‬ ‫‪ ١٠‬سال اجرا خواهد شد‪ ».‬مهدی هاشــمی رفسنجانی با‬ ‫یک درخواســت وارد زندان شد؛ درخواســت برای پخش‬ ‫جلسات دادگاهش‪ .‬وکالی مهدی می گویند منتظر هستند‬ ‫تا ببینند ویدئوی جلســات دادگاه پخش می شود یا نه‪ .‬اگر‬ ‫این درخواســت مورد موافقت قــرار نگیرد‪ ،‬انهــا از رئیس‬ ‫قوه قضاییه خواهند خواست که براساس قانون دستور الزم‬ ‫را برای فراهم شدن مقدمات این اتفاق صادر کند‪.‬‬ ‫‪ 34‬ماه جنجالی برای فرزند ایت اهلل‬ ‫بازگشتمهدیهاشمیرفسنجانیبهایراناغازیبرای‬ ‫بررسی پرونده او بود‪ .‬ساعات پایانی شب دوم مهرماه ‪ ٩١‬بود‬ ‫که چهارمین فرزند ایت الله هاشــمی رفسنجانی وارد فرودگاه‬ ‫امام(ره) شــد‪ .‬بنا به انچه از ســوی اعضای خانواده ایت الله‬ ‫هاشمیاعالمشدهبودمهدیبارهاتقاضایبازگشتبهکشور‬ ‫را داشت‪ .‬تا اینکه یک روز بازداشت شد و به مدت ‪ 85‬روز این‬ ‫بازداشــت به طول انجامید تا اینکه در ‪ 26‬اذر همان ســال با‬ ‫قرار وثیقه ‪ 10‬میلیاردی ازاد شــد‪ .‬اشــکاالت حقوقی پرونده‬ ‫مهدی هاشمی‪ ،‬مانع از برگزاری فوری جلسات دادگاه او شده‬ ‫بود اما مرداد سال گذشته‪ ،‬این پرونده بار دیگر به جریان افتاد‬ ‫و دادگاه های فرزند ایت الله اغاز شد؛ جلساتی که به تشخیص‬ ‫رئیس دادگاه غیرعلنی برگزار می شد‪ .‬با پایان جلسات دادگاه‪،‬‬ ‫مهدی هاشمی از ســوی شــعبه ‪ ٢٨‬دادگاه انقالب اسالمی‬ ‫به حبس‪ ،‬جزای نقــدی‪ ،‬رد مال و انفصــال از خدمات دولتی‬ ‫محکوم شــد؛ حکمی که در‪ ٢١‬خــرداد‪ ،٩٤‬مــورد تایید قرار‬ ‫گرفت‪ .‬از تایید تا اجرای این حکم کمتر از دو ماه زمان به طول‬ ‫انجامید‪.‬مهدیهاشمیووکالیشاماحکمصادرشدهراقبول‬ ‫نداشتند؛ می گفتند که صالحیت قاضی برای بررسی پرونده را‬ ‫قبولندارندواظهاراتشهودانهاموردتوجهقاضیقرارنگرفته‬ ‫است‪ .‬انها همچنین معتقد بودند که اتهام اختالس جزو موارد‬ ‫کیفرخواستنبودهاست‪.‬وکالیمهدیهاشمیباتوجهبهاین‬ ‫ادله‪ ،‬درخواست اعاده دادرسی پرونده را دادند اما چند روز بعد‬ ‫با ارجاع پرونده به یکی از شعبی که وکال احتمال صدور حکم‬ ‫متفاوتی در ان را نمی دادند این درخواســت پس گرفته شد‪.‬‬ ‫سرانجامباپایانماهرمضانزمزمهاجرایحکممهدیهاشمی‬ ‫جدی ترشد؛زمزمه ایکهازابتدایهفتهگذشتهقوتبیشتری‬ ‫یافتومهدیهاشمیروانهزنداناوینشد‪.‬‬ ‫بدرقه متفاوت‬ ‫مهدی هاشمی رفسنجانی اگرچه خبرسازترین فرزند‬ ‫ایت الله هاشمی رفســنجانی است‪ .‬او زمانی که خبرنگاران‬ ‫از او خواستند ســکوتش را پیرامون حکم مهدی بشکند از‬ ‫روزهایی گفت که به مهدی اعالم شده بود نامه درخواست‬ ‫عفو به رهبری بنویســد اما او قبول نکرده بود‪ .‬از مالقاتش‬ ‫با رهبر معظــم انقالب گفت که در ان درخواســت برگزاری‬ ‫دادگاه علنی را کرده بود تا شاید پرونده ای که سال ها با ان‬ ‫جنجال شده بود به پایان برسد‪.‬‬ ‫روز اغاز محکومیت اما ایت الله هاشمی نمی توانست‬ ‫فرزندش را نبیند؛ مهدی قبل از انکــه به اوین برود به منزل‬ ‫پدری در جماران رفت تا حرف های پدر را در گوش بشنود‪.‬‬ ‫حتی کلیپی از لحظه در اغوش گرفتن فرزند توسط پدر‪ ،‬در‬ ‫شبکه های اجتماعی پخش شد؛ کلیپی که در ان ایت الله‬ ‫هاشمی دعای ســفر و جمالت کوتاهی را در گوش مهدی‬ ‫زمزمه می کــرد‪« :‬من به روشــنی می بینم که ان شــاءالله‬ ‫به زودی ســالم و با نشــاط بیرون می ایید و برای خدمت به‬ ‫جامعه وارد می شــوید و خداوند اجر زحمــات طوالنی ات را‬ ‫فراموش نخواهد کرد و جامعه هم بحمدالله تاکنون متوجه‬ ‫شده و بیشتر هم متوجه خواهد شد که بر تو ظلم رفت‪».‬‬ ‫همچنین انگونه که یاسر هاشمی روایت کرده است‪،‬‬ ‫«اقای هاشمی به مهدی گفت که باید حداکثر استفاده را از‬ ‫روزهای زندان ببرد‪ .‬این دوران بسیار مناسبی برای پرورش‬ ‫فکر و اندیشه است‪ .‬هاشمی همچنین مهدی را به تحقیق و‬ ‫مطالعه تشویق و یاداوری کرد که کتاب بیست جلدی تفسیر‬ ‫راهنما را در دوران سه ساله زندان نوشتم‪».‬‬ ‫مهدی هاشمی نیز اخرین پست خود را در فیس بوک‬ ‫این گونه نگاشت‪« :‬اخرین پست فیس بوک را در شرایطی‬ ‫می نویسم که تا ساعاتی دیگر با وجود عدم دریافت اجراییه‬ ‫خود را به اجــرای احکام زندان اویــن معرفی می کنم‪ .‬این‬ ‫درگاه ارتباطی با شــما باز خواهد ماند و پرینت همه پیام ها‬ ‫و نظرات توســط یکی از اعضای خانواده در مالقات های‬ ‫هفتگی به اطالعم خواهد رسید و به فراخور ضرورت پاسخ‬ ‫هم خواهم داد‪ .‬یک پســت مفصل هم درباره روند دادگاه‬ ‫نوشته ام که به زودی منتشر خواهد شد‪ ،‬گاهی هم عکس با‬ ‫موضوعی خاص که به ذهنم می رسد با خاطره ای از زندان‬ ‫را می دهم در فیس بوک بگذارند تا بدانید زندان اوین چگونه‬ ‫روزی میزبان پدر است و روزی پسر‪ ،‬با این تفاوت که اوین‬ ‫انگار ماندگار است و از میان ما نمی رود‪»...‬‬ ‫واکنش ها به یک فیلم‬ ‫حملهبهشیخ‬ ‫محسن رهامی سخنان تندی علیه رئیس جمهور بیان کرده است‬ ‫محســن رهامی‪ ،‬رئیــس کمیتــه انتخابات شــورای‬ ‫هماهنگی جبهه اصالحات برای مجلس دهم‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫با ایراد یک سخنرانی در ایالم خبرساز شد؛ سخنانی که برخی‬ ‫رســانه های اصولگرا و تعدادی از نمایندگان مجلس‪ ،‬ان را‬ ‫توهین به رئیس جمهــور تلقی کردند‪ .‬او کــه به عنوان ﺩﺑﯿﺮ‬ ‫ﺍﻧﺠﻤﻦ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﻣﺪﺭﺳﯿﻦ دانشــگاه ها نیــز فعالیت می کند‪،‬‬ ‫در سخنان خود در ایالم ایران را به کشتی تشبیه کرد و چنین‬ ‫گفت‪«:‬اگراینکشتیسوراخشودتمامایرانیانغرقخواهند‬ ‫شــد‪ ،‬یک شــخص با رای احزاب‪ ،‬اشــخاص و انجمن ها‬ ‫باال می اید و رئیس جمهور می شــود‪ ،‬اینکه ان اقا بگوید من‬ ‫به هیچ حزبی وابســته نیستم نشــان از بی عرضگی اوست‪،‬‬ ‫از کجا اوردید؟ ما ده به ده و شــهر به شهر گشــتیم و ارا را به‬ ‫حساب جاری شــما حواله کردیم‪ ،‬مگر ما مرض داشتیم که‬ ‫هزینه دادیم‪ ،‬اگر کمک نمی کردیم جلیلی روی کار می امد‪».‬‬ ‫رهامی در ادامه خطــاب به اصالح طلبان حاضر در جلســه‬ ‫گفت‪« :‬احزاب را گســترش دهید‪ ،‬تشــکل های سیاسی و‬ ‫افراد پرنفوذ را دعوت کنید‪ ،‬به تشکیل کمیته انتخابات همت‬ ‫گمارید‪ ،‬جلسات هفتگی تشــکیل دهید و گزارش کار خود‬ ‫را برای ما ارســال کنید؛ از پایش افراد موثر غافل نشوید‪».‬‬ ‫رئیس کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصالحات‬ ‫یاداور شد‪« :‬ما در انتخابات ‪ ۷۰ ،۸۴‬درصد از ارا را در دست‬ ‫داشــتیم اما نخبگان اصالحات تک روی کردند و شکست‬ ‫خوردیم‪ ،‬در سال ‪ 92‬از این شکســت درس عبرت گرفتیم‪.‬‬ ‫هفت ماه وقت داریم‪ ،‬نگران موفق شدن یا شکست خوردن‬ ‫نباشید‪ .‬مهم ان است که راه درست را با ساختار مناسب طی‬ ‫کنیم‪ ».‬انتشار این سخنان در رسانه ها موجب شد که برخی‬ ‫رســانه های اصولگرا و چهره های سیاســی بــه ان واکنش‬ ‫نشــان دهند‪ .‬ابوذر ندیمی ‪ ،‬نماینده الهیجان در مجلس در‬ ‫گفت وگو با خبرگزاری اصولگرای فارس در واکنش به سخنان‬ ‫رهامی اظهار داشت‪« :‬رئیس جمهور از ابتدا اصرار داشت که‬ ‫وی و دولتش حزبی نخواهند بود و همواره از افراط جناح های‬ ‫چپ و راســت دوری کردند و بر ان نیز تاکید داشــتند‪ ».‬وی‬ ‫ی اوردن اقای‬ ‫ادامه داد‪« :‬در انتخابات عوامل موثری در را ‬ ‫روحانی موثر بود که از جمله ان می توان به شــخصیت خود‬ ‫ایشان در قبال پست هایی که در نظام داشتند اشاره کرد‪ .‬اقای‬ ‫روحانی از ابتدا اعالم کرد وامدار هیچ گروه و فردی نیست و‬ ‫همچنین صراحتا تصریح کرده بود که تالش می کند کابینه‬ ‫ترکیبی تشکیل دهد که البته رویکرد جدیدی بود‪ ».‬ندیمی ‬ ‫گفت‪« :‬اینکه یک جریان تنها عامــل روی کار امدن اقای‬ ‫روحانی باشد با واقعیت سازگاری ندارد‪ .‬نباید رئیس جمهور را‬ ‫به دلیل عدم تعهد به احزاب مورد نقد قرار دهیم و مطرح کردن‬ ‫این گونه مسائل درست نیســت‪ .‬شخصی که به عنوان‬ ‫رئیس جمهور منتخب ملت برگزیده می شود مطمئنا پس‬ ‫از انتخابات وامدار همه مردم و جریان هاخواهدبودو تنها‬ ‫به یک گروه سیاسی خاص وابسته نیست و اساسا چنین‬ ‫رویکردی با منافع ملی در تضاد است‪ ».‬احمد شریف‪،‬‬ ‫سخنگوی جبهه اصالح طلبان هم گفت‪« :‬همه باید به‬ ‫رئیس جمهور به عنوان یک شــخصیت حقوقی احترام‬ ‫گذاشــته و ایشــان باید مورد احترام همه جناح ها قرار‬ ‫گیرد؛ به ویژه افرادی که معتقدند که در روی کار امدن‬ ‫وی نقش داشتند‪ ».‬همچنین امرالله شیخیانی‪ ،‬دبیرکل‬ ‫حزب اصالح طلب مــردم در این باره گفــت‪« :‬فارغ از‬ ‫صحبت های اخیر اقای رهامی ‪ ،‬نگاه عمیق و همه جانبه‬ ‫به وضعیت تحزب در جامعه ایرانی نشان می دهد حق با‬ ‫اقای روحانی است که گفته به هیچ حزبی تعلق ندارد‪».‬‬ ‫حسین گروســی‪ ،‬نماینده مردم شــهریار قدس و مالرد‬ ‫در مجلس نیز این ســخنان را مورد نکوهش قرار داد و‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬دکتر روحانی در بحث اعتدال رویکرد‬ ‫جدیدی ارائــه داد که در بین مردم مباحــث مختلفی را‬ ‫مطرح کرده و گرایش های مختلف سیاســی به او روی‬ ‫اوردند‪ ».‬او اظهارات رهامی را نوعی سهم طلبی خواند و‬ ‫با انتقاد از رفتار افرادی نظیر رهامی عنوان کرد‪« :‬اینها‬ ‫زیاده خواهانی هســتند که می خواهنــد رئیس جمهور‬ ‫را برای خــود تصاحب کننــد‪ ».‬عضو شــورای مرکزی‬ ‫فراکســیون رهروان والیت مجلس‪ ،‬اظهــارات رئیس‬ ‫کمیته انتخابات اصالح طلبان را ناشی از سهم خواهی‬ ‫از دولت خواند و گفت‪« :‬این افراد بهتر بود از ابتدا اصال‬ ‫شعار و شــیوه اقای روحانی را نمی پذیرفتند و به جای او‬ ‫به دنبال نامزد مورد نظر خود رفته و برایش شرط و شروط‬ ‫نیز می گذاشتند‪ ».‬ابراهیم نکو‪ ،‬نماینده مردم رباط کریم‬ ‫در مجلسهم درباره اظهارات اخیر محسنرهامی رئیس‬ ‫کمیته انتخابات اصالح طلبان که در ان ضمن توهین‬ ‫به رئیس جمهور‪ ،‬رای او را محصول شــهر به شهر و ده‬ ‫به ده گشتن خود دانسته است‪ ،‬گفت‪« :‬به نظر می رسد‬ ‫این عبارات ناشی از ســهم خواهی از دولت مطرح شده‬ ‫است‪ ».‬وی با یاداوری اینکه اینگونه سهم خواهی ها در‬ ‫همه ادوار دولت ها سابقه داشته و پس از این نیز ادامه‬ ‫خواهد داشت‪ ،‬افزود‪« :‬گویا این اشخاص که پیش از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‪ ،‬شهر به شهر و ده به‬ ‫ده دوندگی کرده اند‪ ،‬امروز می خواهند عکس این روند‬ ‫را طی کرده و دوباره شهر به شهر و ده به ده گشته تا رای‬ ‫خود را از رئیس جمهور پس بگیرند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اغاز اجرای حکم مهدی هاشمی البته با واکنش های‬ ‫متفاوتی همراه بود‪ .‬خبرسازترین این واکنش ها‪ ،‬اظهارات‬ ‫ایت اللــه املی الریجانــی رئیــس قوه قضاییه بــود‪ .‬او در‬ ‫مهم ترین بخش از اظهاراتــش‪ ،‬به تالش ها برای تخریب‬ ‫دستگاه قضایی به دلیل صدور احکام و ارای مربوط به برخی‬ ‫مسئوالن یا وابستگان به برخی مسئوالن اشاره کرد و با تاکید‬ ‫بر اینکه چنین تالش های مخربی در عزم دستگاه قضایی‬ ‫خللی ایجــاد نمی کند‪ ،‬چنین گفت‪« :‬گاهی ممکن اســت‬ ‫برخی ارا اشتباه باشد اما تخریب نهاد قضایی‪ ،‬ان هم بدون‬ ‫دلیل و سند و صرفا به دلیل اینکه رای علیه بستگان ما صادر‬ ‫شده‪ ،‬کاری شرعی و قانونی نیست‪».‬‬ ‫ایت الله املی الریجانی با اشــاره به اینکه از هر قشــر و‬ ‫طبقه ای ممکن اســت افرادی محکــوم شــوند‪ ،‬ادامه داد‪:‬‬ ‫«احکاموارایصادرهتنهامتعلقبهقشرضعیفومردمعادی‬ ‫جامعهنیستونبایدفضاراطوریپیشببریمکههرکسیزمانی‬ ‫مسئولیبودهوحاالعلیهاویاوابستگانشحکمی صادرشده‪،‬‬ ‫تمامقوهقضائیهوزمینوزمانرازیرسوالببردوبرایتخریب‬ ‫قوه قضائیه فیلم وداع درســت کند‪ ».‬او بــا اعالم اینکه هیچ‬ ‫انگیزه ای در مســئوالن قضایی برای صدور ارای غیرعادالنه‬ ‫و غیرقانونی علیه هیچ فــردی وجود ندارد و مســئوالن عالی‬ ‫قضاییوبدنهدستگاهقضااخرتخودرابه خاطردنیایدیگران‬ ‫نخواهندفروخت‪،‬گفت‪«:‬رویکردقوهقضائیههموارهحرکتدر‬ ‫مسیراتقانارا‪،‬رایعادالنه‪،‬اعتدالوقانوناستوتوصیهما‬ ‫بهافرادیکهبدونمبنا‪،‬احکامقضاترازیرسوالمی برنداین‬ ‫است که از راه اشتباه برگردند و اگر اعتراضی هم دارند از مسیر‬ ‫درستوقانونیاقدامکنند‪».‬‬ ‫برخی اعضای خانواده ایت الله هاشمی رفسنجانی اما‬ ‫واکنش های غیرمنطقی و تندی را نسبت به اغاز اجرای حکم‬ ‫فرزند ایت الله اتخاذ کردند که خارج از چارچوب های نظام‪،‬‬ ‫تفسیر می شــود‪ .‬بارزترین این اظهارنظرها‪ ،‬سخنان فائزه‬ ‫هاشــمی در گفت وگو با یک سایت و موضع گیری تند عفت‬ ‫مرعشی همسر ایت الله هاشمی رفســنجانی بود که به نظر‬ ‫می رسد خارج از چارچوب های نظام است‪.‬‬ ‫تغییرات در دولت روحانی‬ ‫اغاز می شود‬ ‫برخی استانداران می روند‬ ‫خبرنامه‬ ‫روایت طهماسب‬ ‫جزئیات بیشتر از قرارداد‬ ‫شبه ترکمانچای با چین‬ ‫کری نظر ایران‬ ‫درباره تحریم تسلیحاتی را‬ ‫تائید کرد‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ابهام دیدار با بدهکار بزرگ‬ ‫ایا دیدار نمایندگان با زنجانی برگزار می شود؟‬ ‫حدود یک سال از دستگیری بابک زنجانی می گذرد؛‬ ‫اما هنوز از جزئیات پرونده وی خبری نیســت‪ .‬با اینکه گفته‬ ‫می شــود وی بزرگ ترین فساد اقتصادی کشــور را رقم زده‬ ‫است‪ ،‬هنوز کسی از ابعاد اصلی پرونده وی اطالعی ندارد‪.‬‬ ‫در هفته های گذشته‪ ،‬برخی نمایندگان عضو کمیته بررسی‬ ‫پرونده وی از قوه قضائیه تقاضای دیــدار با وی را کرده اند‪.‬‬ ‫قرار بود در دیدار نماینــدگان با بابک زنجانی‪ ،‬چند ســوال‬ ‫اساسی فنی و نفتی مطرح و توضیحات او در این خصوص‬ ‫شنیده شود‪.‬‬ ‫یکی دیگر از نمایندگان عضو کمیته سه نفری پیگیری‬ ‫پرونده بابک زنجانی در مجلس گفتــه بود‪« :‬یکی از دالیل‬ ‫دیگری که باعث شــده نمایندگان بخواهند با بابک زنجانی‬ ‫در زندان مالقات کنند‪ ،‬این است که ببینن د ایا زنجانی اصال‬ ‫در زندان است یا نه؛ البته اخباری وجود دارد که وی در زندان‬ ‫است‪ ،‬ولی برای اینکه مطمئن شــویم در زندان هست این‬ ‫کار را می کنیم‪».‬‬ ‫با اینکه قرار بود این مالقــات در روزهای اخیر اتفاق‬ ‫افتد‪ ،‬اما هنوز کســی از قوه مقننه موفق به این دیدار نشده‬ ‫است‪ ،‬همچنین اظهار نظرهای اخیر سخنگوی قوه قضاییه‬ ‫مقداری از تب و تاب این قضیه کاسته است‪.‬‬ ‫امیر عبــاس ســلطانی در گفت و گویــی در خصوص‬ ‫نامه ای که ادعا می شــود زنجانی به رئیس جمهور نوشــته‬ ‫می گوید‪« :‬این دروغ اســت و اصــا همچین چیزی وجود‬ ‫ندارد و من فکــر می کنم که وکیل وی نیــز در این باره دروغ‬ ‫گفته اســت‪ ،‬اگر چنین چیزی بــود ابتدا باید به دســت من‬ ‫می رســید و اینکه چرا این دروغ را می گویــد دلیلش معلوم‬ ‫است‪ ،‬زنجانی در این باره سابقه دارد‪ ،‬زمانی هم می امد و در‬ ‫کمیســیون ادعا می کرد که مثال فردی قرار است از مالزی‬ ‫بیاید و تمــام بدهی های ما را بدهد و یــا ادعا کرده بود چک‬ ‫می دهم یا ادعاهایی از این دســت‪ ».‬به اعتقاد این نماینده‬ ‫مجلــس «زنجانی با ســر کار گذشــتن مســئوالن در حال‬ ‫مدیریت کردن اوضاع است و به نوعی در حال اتالف وقت‬ ‫است تا پرونده به سرانجام برسد‪».‬‬ ‫روایت طهماسب‬ ‫جزئیات بیشتر از قرارداد‬ ‫شبه ترکمانچای با چین‬ ‫طهماســب مظاهــری‪ ،‬رئیــس کل بانــک مرکــزی‬ ‫جمهوری اســامی ایران و وزیر امور اقتصــادی و دارایی‬ ‫در کابینه دولت اصالحات‪ ،‬در گفت وگو با تجارت فردا‪ ،‬به‬ ‫قراردادهای ایران با کشورهایی نظیر چین اشاره می کند و‬ ‫معتقد است نه تنها این قراردادها خوب نبودند بلکه به مقدار‬ ‫بسیاری به قرارداد ترکمانچای شبیه بوده است‪ .‬وی در این‬ ‫گفت وگو در نهایت رقم ‪ 29‬میلیارد دالری را که رسما بانک‬ ‫مرکزی اعالم کــرده حداقل موجودی ذخایر ارزی کشــور‬ ‫می داند‪ .‬وی در ادامه این گفت وگــو می گوید‪« :‬در همین‬ ‫حد اشاره کنم که همه ارزها بلوکه نشده و بخشی از ان بلوکه‬ ‫شده است‪ ،‬شاید االن برای توضیح دادن و شفاف شدن زود‬ ‫باشد‪ ،‬اما بخشی از این ارزها که جزو ذخایر ارزی محسوب‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫پرشدن هتل ها تا یک سال بعد‬ ‫ابراهیمپورفرج‪،‬رئیسجامعهتورگردان هایایرانگفته‬ ‫کههتل هایچهاروپنجستارهپنجشهرگردشگریاصلیایرانتا‬ ‫سالایندهتوسطگردشگرانخارجیرزروشدهاست‪.‬ویگفته‪:‬‬ ‫«درتهران‪،‬اصفهان‪،‬یزدوشیرازهتل هایچهاروپنجستارهتا‬ ‫سال‪ ۲۰۱۶‬جای خالی ندارند‪ .‬در شهری مانند اهواز فقط یک‬ ‫هتلچهارستارهخوبوجودداردکهانهمرزروشدهاست‪.‬چون‬ ‫میزان گردشگران خارجی ورودی به ایران نسبت به سال های‬ ‫گذشــته رشد کرده اســت‪ ».‬وی‬ ‫همچنینگفتههتلبهاندازهکافی‬ ‫برای گردشــگران وجود نــدارد و‬ ‫گفته مکاتباتی انجام شده تا «در‬ ‫شهر اصفهان و ماه مهر به عنوان‬ ‫فصل ورود گردشــگران خارجی‬ ‫جشنوارهبرگزارنشود‪».‬‬ ‫می شود‪ ،‬بلوکه نشده و بانک مرکزی با یکسری روش های‬ ‫مدیریتی توانسته انها را از بلوکه شدن نجات دهد‪ .‬بخشی‬ ‫از ارزهای ما هم بلوکه نشده و در قالب قراردادهای مختلفی‬ ‫در اختیــار برخی کشــورها مثل چیــن قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫البته ایــن نوع از قراردادهــا خوب نبودند و مــن به ان لقب‬ ‫شبه ترکمانچای می دهم‪».‬‬ ‫به اعتقاد او شــرایط این پول ها از بلوکه شــدن بدتر‬ ‫است‪« :‬ارز ما در اختیار دولت چین است و قرارداد داریم که‬ ‫بلوکه نیست ولی از بلوکه شــدن بدتر است و استفاده از ان‬ ‫برای بانک مرکزی به سختی مقدور است‪ .‬پس گرفتن این‬ ‫پول در همین حد بگویم که به راحتی امکان پذیر نیست‪ .‬در‬ ‫نهایت هم به اینجا خواهیم رسید که یکسری کاال با کیفیت‬ ‫دیدارهایی برای‬ ‫تایید صالحیت‬ ‫محسنرهامی بااعالمخبر‬ ‫دیدار با ایت الله یزدی و مومن با‬ ‫بیان اینکه در این دیدارها درباره‬ ‫لزوم حضور همه سالیق سیاسی‬ ‫اجتماعــی در مجلس شــورای‬ ‫اسالمی و خبرگان تاکید شــد‪ ،‬گفته‪« :‬ما مطرح کردیم باید‬ ‫افرادی پاکدست و ســالم و متخصص به مجلس راه یابند تا‬ ‫مجلسدهمنمادیازاجماعملیوحضورهمهسالیقباشد‪.‬‬ ‫ماهمچنینتاکیدکردیمرهبرانقالبمتعلقبههمهجریان ها‬ ‫و سالیق مختلف کشور است‪ .‬ما راه های رسیدن به اجماع و‬ ‫وفاق ملی را به حضور ایت الله یزدی و مومن رساندیم و تالش‬ ‫ما این است که باتوجه به بحران های منطقه ای همه مردم را‬ ‫به پای صندوق های رای دعوت کنیم‪».‬‬ ‫پایین و قیمت باال در ازای این پول ها نصیب بانک مرکزی‬ ‫می شود‪ ».‬ورود این کاالها از سوی دیگر صنعت داخلی و‬ ‫صنعتگران و تجارت ما را با مشــکالت بزرگی روبه رو کرده‬ ‫است‪ .‬مظاهری همچنین درباره سایر ذخایر ارزی می گوید‪:‬‬ ‫«بخش دیگری از ذخایر ما در اختیار مثال هندوستان قرار‬ ‫گرفته که ذخایر ارزی ما را گرفته‪ ،‬نفت را گرفته و باید پولش‬ ‫را به حســاب خزانه واریز می کرده‪ ،‬که ان را تبدیل به روپیه‬ ‫کرده و بعد هم ارز خودش را پایین اورده‪ ،‬حاال باید به جای‬ ‫طلب مان روپیه را ببریم‪ .‬تازه انها هم از چینی ها یاد گرفته اند‬ ‫و می گویند که بیایید کاالهای هندی ببرید و یکسری افراد‬ ‫را برای انجام ایــن کار در نظر گرفته اند کــه حتی ازاین راه‬ ‫درامدی هم داشته باشند‪».‬‬ ‫دیدار حاج قاسم‬ ‫باپوتین‬ ‫روزنامه امریکایــی نیویورک تایمــز در خبری مدعی‬ ‫شده بود که سردار ســلیمانی به روسیه سفر کرده و با پوتین‬ ‫دیداری انجام داده است‪ .‬به ادعای این روزنامه و به نقل از‬ ‫دو تن از مقامات اطالعاتی امریکا او با پرواز شماره ‪،5130‬‬ ‫در ساعت شش و پنجاه دقیقه صبح روز ‪ 24‬جوالی به مسکو‬ ‫رفتــه و روز ‪ 26‬جــوالی انجا را‬ ‫تــرک کــرده اســت‪ .‬همچنین‬ ‫واشــنگتن اعــام کــرده که از‬ ‫بابت ســفر سردار ســلیمانی به‬ ‫مســکو به رغم ممنوعیت ســفر‬ ‫وی نگران اســت‪ .‬اما در جواب‬ ‫سخنگوی کاخ کرملین این خبر‬ ‫را تکذیب کرد‪.‬‬ ‫برخی استانداران می روند‬ ‫شــایعاتی که پیرامون تغییــرات در کابینه و خصوصا‬ ‫در ســطح مدیران درجه دوم دولتی وجود داشت‪ ،‬رفته رفته‬ ‫به حقیقت نزدیک می شود‪ .‬تغییراتی که گویا قرار است در‬ ‫سطح استانداران و فرمانداران انجام شود چراکه بنا بر گفته‬ ‫حسینعلی امیری‪ ،‬سخنگوی وزارت کشور «دولت اصراری به‬ ‫حضور فرمانداران و استاندارانی که نتوانستند سیاست های‬ ‫ابالغی را اجرا کنند‪ ،‬ندارد‪».‬‬ ‫بعــد از تعیین کابینــه و انتخاب اســتانداران شــاهد‬ ‫انتقادهای زیادی نسبت به انتخاب برخی گزینه های حسن‬ ‫روحانی از سوی جریان های سیاسی بودیم‪ .‬حسام الدین اشنا‬ ‫مشاور فرهنگی حسن روحانی اولین شخص دولتی بود که از‬ ‫اغاز تغییرات در دولت از وزرا گرفته تا استانداران خبر داد‪».‬‬ ‫وی با اعالم این خبر گفته بود‪« :‬برخی استانداران توانایی‬ ‫کافی برای اداره استان ندارند‪».‬‬ ‫پــس از توافق هســته ای نیز حامیان دولــت بیش از‬ ‫گذشته بر اعمال تغییرات در کابینه خصوصا در وزارت کشور‬ ‫تاکید کردند‪ .‬فیاض زاهد‪ ،‬استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل‬ ‫سیاسی از جمله چهره هایی اســت که تغییر کابینه را پس از‬ ‫توافق هسته ای ضروری دانسته و گفته بود‪« :‬اقای روحانی‬ ‫باتوجه به موفقیت هایی که به دست اورده باید در حوزه های‬ ‫داخلی تغییراتی را به وجود اورد‪».‬‬ ‫این استاد دانشگاه اظهار داشــت‪« :‬بنده تردید ندارم‬ ‫که اقــای روحانی در وســط دوران ریاســت جمهوری خود‬ ‫کابینه را ترمیم خواهد کرد‪ ».‬در همین حال علی اکبر اولیاء‪،‬‬ ‫فعال سیاســی اصالح طلب نیــز در گفت وگویی «تغییرات‬ ‫در کابینه» را «هرچه کمتر باشد برای ثبات کشور مفیدتر»‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫اولیاء تاکید کرده بود‪« :‬دستگاه اجرایی وزارت کشور‬ ‫و اقای روحانی به عنوان رئیس قوه مجریه باید تاثیرگذاری‬ ‫خودشــان را داشــته باشــند تا مجلس انطور که در شــان‬ ‫جمهوری اسالمی است‪ ،‬شکل بگیرد‪».‬‬ ‫وی درباره تغییر کابینه نیز معتقد بود روحانی همانطور‬ ‫که در سیاســت خارجــی موفق بــود‪« ،‬انشــاالله در ازمون‬ ‫انتخابات هم موفق باشد‪».‬‬ ‫این فعال سیاسی اصالح طلب با ابراز نگرانی گفته بود‪:‬‬ ‫«من نگرانی خودم را از این جهت اعــام می کنم که هنوز‬ ‫بخش عمده مجموعه بدنه وزارت کشور در دست دولت قبل‬ ‫است که به نظر می رسد اعتقادی به برنامه ها و سیاست های‬ ‫مخالفتباسفر‬ ‫مشعل؟‬ ‫مجلس تیم مذاکره کننده را‬ ‫بهصالبهبکشد‬ ‫صادق زیباکالم با ابراز خوشــحالی گفتــه‪« :‬می بینم‬ ‫که کمیســیون امنیت ملی مجلس ما هم وزیر خارجه و تیم‬ ‫مذاکره کننده را به مجلس می برند و از انها ســوال می کنند‪.‬‬ ‫اتفاقامجلسبایدتیممذاکرهکنندهرابهصالبهبکشدنهاینکه‬ ‫بگوید این ها وکالی ما هســتند و از حقوق ما باید دفاع کنند‪،‬‬ ‫باید ببینیم ایا این توافقی که صورت گرفته به نفع ملت ایران و‬ ‫مملکت ما هست یا نه‪ ».‬صادق‬ ‫زیبا کالم دربــاره جایگاه مجلس‬ ‫نیز گفتــه‪« :‬متاســفانه مجلس‬ ‫کشور ما نه تنها در راس امور نظام‬ ‫نیســت بلکه بعضی وقت ها این‬ ‫ســوال پیش می اید که مجلس‬ ‫در کجای این نظام قرار دارد؟»‬ ‫وزیر خارجــه امریــکا به‬ ‫خبرگــزاری رویترز گفته اســت‬ ‫که اگر ایــران ممنوعیت های‬ ‫منــدرج در قطعنامه هــای‬ ‫سازمان ملل در ارتباط با مبادله‬ ‫تســلیحاتی یا برنامه موشــکی‬ ‫را نقــض کند‪ ،‬باعث بازگشــت‬ ‫خــودکار تحریم های مربوط به‬ ‫برنامه اتمی نخواهد شد‪ .‬درحالی که برخی از مخالفان در‬ ‫داخل ایران معتقد بودنــد ان تحریم ها باز می گردد‪ ،‬جان‬ ‫کری گفت‪« :‬ممنوعیت مبادالت تســلیحاتی و بازگشــت‬ ‫خــودکار تحریم هــا (‪ )snapback‬ربطی به هــم ندارند‪.‬‬ ‫بازگشت فوری تحریم ها به مجموعه متفاوتی از تعهدات‬ ‫مربوط می شــود‪ .‬بنابراین اگر ایران بخش مربوط به منع‬ ‫تســلیحاتی را زیر پا بگذارد‪ ،‬موافقتنامه هسته ای را نقض‬ ‫نکرده‪».‬‬ ‫حزب قالیباف‬ ‫حسن بیادی از چهره های‬ ‫نزدیک به قالیباف هفته گذشته‬ ‫خبر از راه افتادن حزب قالیباف‬ ‫تا پیــش از انتخابــات مجلس‬ ‫داد‪ .‬گفتــه می شــود مرتضی‬ ‫طالیــی کــه اندکــی قبــل از‬ ‫دبیرکلــی جمعیت پیشــرفت و‬ ‫عدالت کناره گیــری کرد‪ ،‬قرار‬ ‫است مسئولیت تشکیالت حزب قالیباف را برعهده بگیرد‪.‬‬ ‫از سوی دیگر برخی معتقدند که با خروج محسن رضایی از‬ ‫کسوت سیاست و ورود دوباره به فضای نظامی تشکیالت‬ ‫خود را در اختیار قالیباف قرار خواهد داد‪ .‬باتوجه به شرایط‬ ‫ائتالف ها در میــان اصولگرایــان به نظر می رســد حزب‬ ‫قالیبــاف می تواند بخشــی از اراء را در مجلس اینده از ان‬ ‫خود کند‪ ،‬حزبی که اصولگرا و درعین حال مشی سازندگی‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫کنایه احمدی نژادی ها به رسایی‬ ‫احمدی نژادی ها همچنان‬ ‫بــه خاطــر مســاله مشــایی از‬ ‫اعضــای پایــداری ناراحتنــد و‬ ‫تالش می کنند بــه هربهانه ای‬ ‫ایــن موضــوع را عیــان کنند‪.‬‬ ‫حمیــد رســایی درمجلــس‬ ‫نســبت بــه بررســی برجــام در‬ ‫مجلس اعتراض کــرد و گفت‪:‬‬ ‫«نماینــدگان محتــرم مجلس‬ ‫بدانید در حال دور خوردن هستیم و ما را دور می زنند‪ .‬رهبر‬ ‫انقالب فرمودند توافق هســته ای باید در مســیری که در‬ ‫قانون پیش بینی شده به طور دقیق بررســی شود‪ ،‬بنابراین‬ ‫ســوال اینجاســت که چرا مجلس را از روند بررســی برجام‬ ‫حذف می کنند‪ ».‬ســایت دولت بهار نزدیــک به دولت قبل‬ ‫با انتشار این اعتراض در اخر به کنایه گفته «ظاهرا رسایی‬ ‫فراموش کــرده که کفران نعمتــی به نــام احمدی نژاد چه‬ ‫عواقبی دارد! »‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫منابــع اگاه بــه روزنامــه‬ ‫العرب‪ ،‬چاپ لندن اطالع دادند‬ ‫که ایــران ســفر خالد مشــعل‪،‬‬ ‫دبیر کل دفتر سیاســی حماس‬ ‫را به تهران لغو کرده است‪ .‬این‬ ‫روزنامه عربــی گفته مقامات ایرانی در اعتراض به ســفر ماه‬ ‫پیش مشعل به عربستان با ســفر او به تهران مخالفت کرده‬ ‫اند‪.‬به رغم اینکه عربستان سعودی سفر مشعل به عربستان را‬ ‫صرفامذهبیوبرایانجامحجعمرهاعالمکردهبودامامشعل‬ ‫در این سفر با پادشاه عربستان و شماری از مقامات دیدار کرد‪.‬‬ ‫برخی منابع عربی ادعا کردند مشعل همانجا پیشنهاد حضور‬ ‫سه هزار مبارز فلسطینی در کنار نیروهای عربستانی در جنگ‬ ‫زمینی در یمن را به مقامات عربستانی مطرح کرده است‪.‬‬ ‫اقای روحانی ندارد بنابراین سختی کار هم همین است که‬ ‫در بیرون و داخل وزارت کشور چگونه برنامه ریزی می شود‬ ‫که انتخابات در چارچوب مطلوب پیش رود‪ .‬ما منتظر تدبیر‬ ‫اقای روحانی برای این کار هستیم‪ .‬برای ما نتیجه کار مهم‬ ‫است نه تغییر افراد‪ .‬اینکه سازوکارهای موجود به نتیجه برسد‬ ‫بنابراین تدابیر ویــژه ای فراتر از انکه دولــت تا کنون درنظر‬ ‫گرفته باید‪ ،‬انجام شود‪».‬‬ ‫داریــوش قنبــری‪ ،‬عضــو شــورای مرکــزی حــزب‬ ‫مردمســاالری هم در گفت وگو با اریا خواستار گام برداشتن‬ ‫اعضای دولت در راستای شعار اعتدال شده بود‪.‬‬ ‫قنبری از دنبال نکردن اهداف برخی از اعضای دولت‬ ‫با شعارهای روحانی اظهار تاســف کرده و گفته بود‪« :‬بهتر‬ ‫است با کسانی که هویت فکری رئیس جمهور را قبول ندارند‬ ‫برخورد شود یا خودشان داوطلبانه از دولت کنار بروند چراکه‬ ‫نمی شــود اینها در دولت نقش اپوزیسیون را بازی کنند البته‬ ‫شخص اقای روحانی هم معتقد به کنار زدن مدیرانی است‬ ‫که با دولت همسو و همفکر نیستند‪».‬‬ ‫از ســوی دیگر محمدجواد حق شناس‪ ،‬عضو شورای‬ ‫مرکزی حــزب اعتماد ملی نیــز در این رابطه معتقد اســت‪:‬‬ ‫«اگرچه جریــان اصالحات همچنــان از اقــای روحانی و‬ ‫دولت ایشان حمایت می کند اما نســبت به کابینه انتقادات‬ ‫جدی دارد‪.‬در انتخاب اســتانداران و برخی اعضای کابینه‬ ‫نیز همچنان مشکالتی وجود دارد بنابراین من فکر می کنم‬ ‫اقای روحانی وقت زیادی ندارد و بایــد تغییرات را در کابینه‬ ‫اعمال کند‪».‬‬ ‫به هر صورت ایــن انتقادها در حالی مطرح اســت که‬ ‫چندی پیش رئیس جمهور گفته بــود‪« :‬یکبار دیگر به همه‬ ‫اســتانداران اعالم می کنم که همه مســئوالن اجرایی که‬ ‫زیرنظر شما هستند باید در خدمت مردم باشند‪».‬‬ ‫روحانی با بیان اینکه از نظر ما جناح ها و حزب ها فرقی‬ ‫نمی کند و هر جناحی که بیشتر به ملت خدمت کند از نظر ما‬ ‫جناح برتر اســت‪ ،‬افزود‪« :‬عنوان‪ ،‬مارک‪ ،‬ایــن و ان و الف‬ ‫ی را از ارائه‬ ‫و ب برای مــا مطرح نیســت و نباید هیچ خادمــ ‬ ‫خدمت محروم کنیم اما مســئوالن اجرایی باید به رای مردم‬ ‫در ‪ 24‬خرداد ‪ 92‬معتقد باشند‪».‬‬ ‫به نظر می رسد در اســتانه انتخابات مجلس دهم باید‬ ‫ی در ســطح اســتانداران و فرمانداران‬ ‫منتظر تغییرات مهم ‬ ‫باشیم‪.‬‬ ‫کری نظر ایران درباره تحریم‬ ‫تسلیحاتی را تائید کرد‬ ‫خبرنامه‬ ‫تغییراتدردولتروحانیاغازمی شود‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫ان قدر زیاد است که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫درویش و مجیدی در مراسم تشییع شهدای غواص‬ ‫ل‬ ‫دیدار مادر با پسر شهیدش بعد از ‪ ۲۹‬سا ‪‎‬‬ ‫کوهنوردی رئیس مجلس‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫نشست خبری حزب موتلفه اسالمی‬ ‫گرامیداشت روز خبرنگار‬ ‫ورود مهدی هاشمی به زندان اوین‬ ‫نشست بررسی توافق هسته ای‬ ‫صحن علنی مجلس شورای اسالمی‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫شادی گل بازیکنان استقالل‬ ‫قهرمانی بارسلونا در سوپرجام اروپا‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬به نظر من این اقای کرباســچی با فعالیت های‬ ‫اخیرش یک بحــران در اینــده برای نظام درســت‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ l‬قضیه توافق هســته ای میشــه عیــن مناطق‬ ‫ازاد تجاری که عوض اینکــه تولیدکنندگان ما برای‬ ‫خارجیای توریســت یا هم مرز عرضه مستقیم کاال‬ ‫داشته باشن و از طریق این صادرات‪ ،‬هم به کشور‬ ‫کمک شــه هم به تولیدکنندگان داخلی؛ دقیقا شده‬ ‫بازار ازاد محصوالت خارجــی و نمایندگی برندهای‬ ‫تجاری غربی و به خصوص چینی ارزان و بی کیفیت!‬ ‫‪ l‬تا حاال منتظر بودیم ببینیم توافق می شود یا نه‪.‬‬ ‫حاال منتظریم ببینیم کنگره تصویــب می کند یا نه‪.‬‬ ‫بعدش قراره انتظار چی رو بکشیم خدا عالمه‪.‬‬ ‫‪ l‬انها که پیش ترها از ترکیــه نماد ثبات در منطقه‬ ‫می ساختند و معرفی می کردند تشریف بیاورند حال‬ ‫و روزش را ببیننــد‪ .‬مقامات ایران گفتند که از ســفر‬ ‫به این کشــور خودداری کنید‪ .‬حکومتشان هم که‬ ‫تشکیل نشده اســت‪ .‬ترکیه اســیر جاه طلبی های‬ ‫نوعثمانی ها شد‪.‬‬ ‫‪ l‬به نظر من دولت برای تضمیــن توافق هم که‬ ‫شده باید راه شهید طهرانی مقدم را با صالبت ادامه‬ ‫دهــد‪ .‬فراموش نکنیم کــه تهدید امنیت اســرائیل‬ ‫می تواند جایــگاه ما را بیشــتر تقویت کنــد و اثرات‬ ‫بازدارندگی نیز داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ l‬پرونده هســته ای ما به سرنوشت یکایک مردم‬ ‫گره خورده و هر طور پیش رود با مردم سروکار دارد و به‬ ‫تصمیم گیری مجلس نیازمند است‪ .‬مجلس باید در‬ ‫این زمینه واکاوی و اشکاالت برجام را مشخص کند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪ l‬چرا باید نشــریات و ســایت هایی مثــل ‪ 9‬دی‪،‬‬ ‫کیهان و رجانیوز به دلیل نقد علمی و منطقی توافق‬ ‫هســته ای تعطیل و یا مورد تذکر واقع بشوند ولی به‬ ‫رادیو بی بی ســی با ان همه ســابقه بد برای ورود به‬ ‫کشورمان مجوز داده بشود! مســئوالن امر چگونه‬ ‫کارهای غلط خود را توجیه می کنند؟‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫کمپیناصالح طلبانعلیهخرازی‬ ‫با وجودگذشتدوهفتهازانتشارمصاحبهمفصلهفته نامه‬ ‫مثلث با صادق خــراز‏ی‏‏‪ ،‬این مصاحبه همچنان محل بحث و‬ ‫گفت وگوهایبسیاریشدهاست‪.‬خصوصااینکهاقایخرازی‬ ‫در بخشی از این مصاحبه از کسانی ســخن به میان اورده بود‬ ‫که با غرب مذاکــره می کردند و به انها «گــرا» می دادند‪ .‬این‬ ‫اظهارات در کنار بخش ها یی از مصاحبه که به سیاست ورزی‬ ‫و سیاستمداری عارف مرتبط می شد‏‪ ،‬ناراحتی اصالح طلبان را‬ ‫پدیداورد‪.‬اماماجرااززمانیکهاینمصاحبهدرسایتمشرقو‬ ‫به دنبال ان در روزنامه جوان بهتیتر اول تبدیلشد‏‪ ،‬رنگ و بوی‬ ‫دیگری به خود گرفت‪ .‬بعد از ان روزنامه جــوان این بخش از‬ ‫اظهارات صادق خرازی را با عنوان‪« :‬سفیر دوره اصالحات در‬ ‫فرانسه‪:‬لیستاصالح طلبانیکهبهغرب گرامی دادنددرجیب‬ ‫مناست ‏»منتشرکرد‏‪،‬اصالح طلباناینموضوعرابیشترمورد‬ ‫توجهقراردادهوازاودرخواستکردندتااینمسالهراافشاکند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بیشــتر در قالب فضای مجــازی به این‬ ‫موضوع واکنش نشــان دادند‪ .‬هنوز هیچ کدام از انها در قالب‬ ‫مصاحبه به ایــن حرف ها پاســخ نداده اند‪ .‬امــا در مهمترین‬ ‫واکنش ها کمپینی با عنوان «کمپین اصالح طلبان خواستار‬ ‫معرفی اصالح طلبان خائن (به روایت دکتر صادق خرازی)»‬ ‫راه اندازی شده و در ان خواستار این بودند که اقای خرازی این‬ ‫مسالهراافشاکند‪.‬اینکمپینباانتشارمتنیدرگروهتلگرامی که‬ ‫خودخرازینیزعضوانبودنوشتند‪:‬اقایدکترخرازی‪-‬ریاست‬ ‫محترمشورایمرکزیحزبندایایرانیان‬ ‫بهحضرتعالیخوشامدمی گوییموخوشوقتیمکهشمارو‬ ‫ی جمعی از فعالین سیاسی جوان اصالح طلب‬ ‫در جمع صمیم ‬ ‫داریم‪ .‬پیشاپیش از سعه صدر حضرتعالی قدردان هستیم که‬ ‫درگروهتشریفخواهیدداشتوگروهروترکنخواهیدکرد‪.‬به‬ ‫خدمتشریفشماعارضهستیمشمادرروزهایگذشتهطی‬ ‫مصاحبه ایاعالمکردیدکهلیستیازاصالح طلبانیکهدردوره‬ ‫مسئولیتشمادروزارت خارجه‪،‬شاهدرفتارهایخائنانهوخالف‬ ‫منافع ملی انها بوده اید را در اختیار دارید‪ .‬ما به عنوان جمعی از‬ ‫فعالینسیاسیجوانکهوارثینایندهاینمرامومسلکسیاسی‬ ‫هستیموبرلزومپاالیشانازهرنوعالودگیسیاسیوامنیتی‬ ‫واقف هســتیم‪،‬از حضرتعالی تقاضا داریم به صورت رسمی و‬ ‫شفافاسامی اینافرادرادراختیارافکارعمومیقراردهید‪.‬‬ ‫کمپیناصالح طلبانخواستارمعرفیاصالح طلبان‬ ‫خائن(بهروایتدکترصادقخرازی)‬ ‫عالوه بر ایــن عبدالله رمضان زاده از ســخنگوی دولت‬ ‫اصالحات در واکنش به این لیســت با کنایه ای در فیس بوک‬ ‫خود‪،‬خواستارانتشارلیستدیپلمات هاییشدکهدرکارقاچاق‬ ‫نسخخطیهستند‪.‬البتهاوبعدازانکهاینمتنبهتعدادزیادی‬ ‫دستبهدستشد‪،‬انراحذفکرد‪.‬احمدپورنجاتینیزدرمتنی‬ ‫کهدرصفحهشخصیخودمنتشرکردبهحالتطنزاورابهبادنقد‬ ‫گرفت‪ .‬اما صادق خرازی در پاسخ به این انتقادات بدون انکه‬ ‫خودشاینمتنرامنتشرکند‪،‬توسطیکیازنزدیکانشبهاین‬ ‫موضوعپاسخداد‪.‬اعضایندابعدازبلندشدناینسروصداها‬ ‫متنکاملمصاحبهمثلثرادرسایتندامنتشرکردند‪.‬همچنین‬ ‫متنی نیز از طرف صادق خرازی در گروهی که به همین منظور‬ ‫در تلگرام تشکیل شــده بود به شرح زیر منتشر شــد که در ان‬ ‫خرازینوشتهبود‪«:‬خیلیخوشمزهشده‪.‬منمصاحبهبامثلث‬ ‫کردمطرفمیگهمصاحبهباپنجره‪.‬منگفتمکسانیرادردوره‬ ‫اصالحات می شناسمکهبهدشمن گرا می دادندلیستانهم‬ ‫موجود است!!!؟؟؟‪ .‬متاسفانه هر روز یک برنامه ای علیه ندا‬ ‫ان هم سازماندهی شده صورت میگیرد‪ .‬امروز با اقای خاتمی‬ ‫خصوصی صحبت می کردیم‪ ،‬عین تعبیر ایشــان این اســت‬ ‫که کسی که همه تالش و ســرمایه اش را وقف فرهنگ کرده‬ ‫اینگونهموردناجوانمردیقرارمی دهند‪.‬بازهمعرضمی کنم‬ ‫مهمنیستسنبرخیازشما هاقدنمیدهولیبرایشماازشهید‬ ‫واال مقامبهشتیعزیزنقلقولمی کنمکهالبتهوصدالبتهمن‬ ‫غباررویکفشانبزرگوارهمنیستممی گفتماامده ایمهمه‬ ‫چیزمانرافداکنیم؛مال‪،‬ابرووخون‪ .‬خدانکنهابرووخونومال‬ ‫و ناموسشما در معرض حملهوتجاوز شبه خودی هابشهمابه‬ ‫دلیلهمینبد اخالقی هاامدیموسخنگفتیموبهندارسیدیم‪.‬‬ ‫وجود ندا امروز در حیات سیاســی ایران مسجل و معین شده‬ ‫استوندااگاهانهبهجلومی رود‪.‬اکنونتالشدرفضا سازیو‬ ‫فرافکنی هابرایندااست‪،‬منبهانهوابزارووسیلهانهاشده ام‪.‬‬ ‫امروز من نباشم ســراغ دیگری می روند و در ادرس ندا به کس‬ ‫دیگری می رسند‪ .‬ما وظیفه و رســالت اخالقی بزرگی داریم و‬ ‫ان هم متین و استوار روشنگری کردن است‪ .‬هدف ما چالش‬ ‫در درون اصالحات نیســت‪ .‬بگذاریم انهــا بد اخالقی کنند از‬ ‫اختالفمیانمااحمدی نژادیسمودلواپسانوتند روهایقسم‬ ‫خوردهبهره مندمی شوند‪.‬فقطخوباستکهمصاحبهبامثلث‬ ‫کامل در ســایت خبری ندای ایرانیان مجددا گذاشته شود که‬ ‫انهاکهحقیقترامی خواهندومی خواننددچارمشکلنشوند‪».‬‬ ‫دیدار با خانواده شهدا‬ ‫‪ l‬اگر نصب برچســب دودی برای شیشه خودرو‬ ‫جریمه دارد چرا فروش و نصب ان ازاد است؟ هدف‬ ‫چیست؟ جریمه مردم!‬ ‫‪ l‬در پاسخ به تهدید ایران از طرف سفیر عربستان‬ ‫فقط یک جمله می توان گفت‪ :‬مورچه چیه که کله‬ ‫پاچه ش چی باشه!!‬ ‫روزهای خبرنگاری ضرغامی‬ ‫بهنوش بختیاری که هفته گذشــته بــا اظهارنظرش‬ ‫درباره مســاله توافق هسته ای موجب شــده بود تا برخی از‬ ‫رســانه ها و خبرنگاران اصالح طلــب به او بتازنــد‪ ،‬یک بار‬ ‫دیگر و در پاســخ به یکی از منتقدان نوشت‪« :‬من حرفی را‬ ‫زدم که رهبر مملکتم گفته که اگاه باشــیم و معتدل؛ دلیل‬ ‫عصبانیت شما چیست که تهدید می کنید‪ ،‬یعنی حرف حق‬ ‫انقدر درداور است؟»‬ ‫بهنوش بختیــاری در کامنتی به یکــی از منتقدان به‬ ‫اظهارنظر اخیرش درباره توافق هســته ای‪ ،‬نوشت‪« :‬من‬ ‫حرفیو زدم که رهبر مملکتم گفته که اگاه باشیم و معتدل‪..‬‬ ‫مگه خود رئیس جمهور بر اعتدال تاکید ندارن؟»‬ ‫حامد یکی از منتقدینش که گویا در یکی از شهرهای‬ ‫جنوب کشــور روزنامه نگار است‪ ،‬با بازنشــر پاسخ اخیر این‬ ‫بازیگر بــه اظهارنظرش در نقد توافق هســته ای و اشــاره‬ ‫به عهدنامــه ترکمنچای‪ ،‬نوشــته بود‪« :‬پیج یــک هنرمند‬ ‫مدعی فرهنگ و نوع ادبیاتش من رو به شــرم اورد‪ .‬توهین‬ ‫به خبرنگار اون هم در اولین روز هفته خبرنگار‪ .‬خبرنگاران‬ ‫محترم نیاز به اتحاد هست لطفا به پیج ایشون برید و‪»...‬‬ ‫بهنوش بختیاری هم که در نوشــته او تگ شده بود‪،‬‬ ‫در کامنتی برای او نوشــت‪« :‬ســام قربان‪ ..‬کامنت شما‬ ‫رو خوندم‪ ..‬معنی عصبانیت شــما رو نفهمیدم‪ ..‬عقیده ای‬ ‫هر چند مخالف عقیده بعضی از افراد گفته شــده با احترام‬ ‫و شــخصی در نهایت بی ادبی ابــرو برده‪ ...‬چــرا از ناحق‬ ‫طرفداری می کنید‪ .‬خیلــی از خبرنگارا شــریفن و اتفاقا از‬ ‫دوستای نزدیک من هستن‪ .‬روی صحبتم با اون شخصیه‬ ‫که نفهمید داره چه نپختگی میکنه‪ .‬می دونم شغل سختی‬ ‫دارید‪ .‬اما باید انســانیت رو در نظر گرفت‪ .‬من حرفی و زدم‬ ‫که رهبر مملکتم گفته که اگاه باشــیم و معتدل‪ .‬مگه خود‬ ‫رئیس جمهور بر اعتدال تاکید ندارن‪ .‬دلیل عصبانیت شما‬ ‫چیه که تهدید می کنید‪ .‬یعنی حرف حق این قدر درداوره؟‬ ‫خواهش می کنم خدا رو در نظر بگیرید‪ .‬من سر جنگ با اون‬ ‫اقا ندارم‪ .‬نمی شناسمش‪ .‬ولی ایشون سر جنگ رو با من باز‬ ‫کرد‪ .‬شما باید به عنوان یک خبرنگار مســلط و اگاه و بحق‬ ‫باشــید که مردم قبولتون کنن‪ .‬با ارزوی پیروزی همه اقشار‬ ‫زحمتکش جامعه و جنابعالی‪ .‬یاعلی‪».‬‬ ‫انتقاد مدیران رسانه ملی از تنگ نظری ها‬ ‫امیر تاجیک مدیر شــبکه مســتند‪ ،‬روز دوشــنبه ‪ ۱۹‬مــرداد در‬ ‫ســرمقاله ای که بــرای روزنامه جــام جم نوشــت‪ ،‬بر لــزوم دعوت از‬ ‫همــه ســلیقه ها و گرایش ها بــرای حضــور در رســانه ملــی مطابق‬ ‫خواست تمامی ملت ایران تاکید کرده اســت‪ .‬وی همچنین به برخی‬ ‫حاشیه سازی های اخیر نسبت به رویه جدید و خالق پخش مستندهای‬ ‫متنوع در شبکه واکنش نشان داده و امساک از پذیرفتن قواعد رسانه ای‬ ‫را به منزوی تر شدن رســانه ملی و کاهش دادن اعتماد به ان در میان‬ ‫مردم منجر دانسته است‪ .‬مدیر شبکه مستند با اشاره به تخریب هایی‬ ‫که «طلبکارانه» از رسانه ملی انجام می پذیرد‪ ،‬افزوده‪« :‬گویی این حلقه در اقلیت همیشه طلبکار مردم و هنرمندان‪ ،‬به‬ ‫خط اخر رسیده اند و می خواهند حلقه را تا جایی تنگ کنند که معتمدان و منصوبان رهبری انقالب در سازمان صداوسیما‬ ‫را هم از دایره انقالبیون خارج و عالقه مندان به پهلوی جلوه دهند‪ ».‬تاجیک همچنین در خصوص مطالبی که بدون نام‬ ‫و با هدف تخریب و هیاهو در برخی ســایت ها و در انتقاد به رویه جدید شبکه منتشر شده‪ ،‬نوشته است‪« :‬ما می توانیم با‬ ‫دعوت از شما به نقد مستندهای پخش شده مورد اعتراض شــما بنشینیم و گفت وگو کنیم‪ .‬چرا بیانیه نویسی و تخریب؟‬ ‫چرا نامه سرگشاده ان هم وقتی حتی نامه به شخص مورد خطاب نمی رسد و با انتشار در سایت های مختلف‪ ،‬رنگ و بوی‬ ‫صرفا سیاسی می گیرد؟ این چه رفتاری است که به جای نقد منصفانه یک عملکرد خاص‪ ،‬سعی در تخریب شخصیت ها‬ ‫و مدیران سازمان متعهد صداوسیما کنیم و حتی برای مسئوالن سازمان نسخه بپیچیم؟» نویسنده همچنین به وضعیت‬ ‫تقابل میان رسانه های داخلی و خارجی اشاره کرده و می نویسد‪« :‬در این میان امساک ما از پذیرفتن قواعد رسانه ای‪ ،‬تنها‬ ‫رسانه ملی را منزوی تر و اعتماد به ان را در میان مردم کاهش می دهد‪ .‬رسانه های بیگانه هر روز سیطره خود را گسترش‬ ‫می دهند و ما در پیله ای که اطراف خود کشیده ایم سرخوشیم!»‬ ‫ستون پنجم‬ ‫روزنامــه کیهان زیرعنوان «ســران فتنه ســتون پنجــم امریکا‬ ‫بودند» به مقاله مایکل لدین اشاره کرد و نوشت‪« :‬در حالی که کیهان‬ ‫پیش از فتنه ‪ 88‬ان را پیش بینی کرده و فتنه گــران را عوامل امریکا و‬ ‫رژیم صهیونیستی خوانده بود‪ ،‬به تازگی سندی فاش شده که حکایت از‬ ‫ارتباط و همکاری پنهان سران فتنه و دولت واشنگتن دارد‪».‬‬ ‫این گزارش در ادامه می افزاید‪« :‬برخی از مدعیان اصالحات و‬ ‫حامیان فتنه در حالی ارتباط خویش با محافل بیگانه و پیروی از دستورالعمل دشمنان بیرونی را انکار می کنند که طی چند‬ ‫ســال اخیر تقریبا هیچ یک از اقدامات و مواضع انها را نمی توان یافت که دقیقا برگرفته از دستورالعمل های پیشاپیش‬ ‫اعالم شده و پیشنهاد شده رســانه ها و مقامات امریکایی نباشــد‪« .‬مایکل لدین» از حامیان کودتای مخملی و مشاور‬ ‫سابق شورای امنیت ملی امریکا و عضو برجسته موسسه «امریکن اینترپرایز» و دستیار ویژه «دونالد رامسفلد» وزیر دفاع‬ ‫اســبق امریکا و «دیک چنی» معاون جورج بوش در یادداشتی در نشریه «فوربس» نوشــت‪« :‬سناتور «چاک شامر»‬ ‫نقش مستقیمی در نامه نگاری محرمانه بین دولت اوباما و سران اشوب علیه دولت ایران در سال ‪ 1388‬و در پی انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری داشته است‪ ».‬کیهان در ادامه می نویسد‪« :‬گفتنی است دقیقا پس از فتنه ‪ 88‬بود که امریکایی ها در‬ ‫عرصه تقابل اقتصادی شدیدترین تحریم ها را علیه مردم ایران وضع کردند‪ .‬تصویب قطعنامه تحریمی ‪ 1929‬در شورای‬ ‫امنیت که خود پایه گذار تحریم های بعدی شد‪ ،‬حاصل این پروژه بود‪».‬‬ ‫نظرخواهی از صدنماینده مجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫روزنامه اعتماد در گزارش به بررسی نظر نمایندگان مجلس درمورد‬ ‫توافق هسته ای پرداخت است‪ .‬به نوشته این گزارش‪ ۶۷‬درصد از یکصد‬ ‫نماینده شــرکت کننده در این نظرخواهی در پاسخ به این پرسش که اگر‬ ‫«برجام به صورتالیحهتقدیم مجلسشودپیش بینیشما از نظر نهایی‬ ‫نمایندگاندرموافقتیامخالفتباانچیست؟»‪،‬گفته اندکهاینالیحه‬ ‫«در مجلس تصویب خواهد شــد»‪ ،‬و در مقابــل ‪ ۳۳‬درصد گفته اند که‬ ‫تصویباینالیحه«هنوزمعلومنیست‪».‬همچنین‪ ۷۹‬درصدنمایندگاندر‬ ‫پاسخبهاینپرسشکه«ایابرجامرایکتوافقنامهبین المللیمی دانیدیاخیر؟»تاکیدکرده اندکهانرا«توافقنامهبین المللی»‬ ‫می داننداما‪ ۲۱‬درصدگفته اندکه«برجام»راتوافقبین المللینمی دانند‪.‬پرسشدیگرروزنامهاعتمادازیکصدنمایندهمجلس‬ ‫مبنی بر اینکه «ایا اساسا نیازی وجود دارد تا دولت برجام را در قالب یک الیحه تقدیم مجلس کند؟» نشان می دهد که در این‬ ‫خصوص نمایندگان بیشترین اختالف نظر را دارند‪ ۴۹ .‬درصد نمایندگان تاکید کرده اند که «دولت باید الیحه بدهد»‪۲۲ ،‬‬ ‫درصدنمایندگانگفته اندکه«نیازبهالیحهنیست»‪ ۱۹،‬درصدنمایندگانبراینباورندکه«شورایعالیامنیتملیدراولویت‬ ‫است»و‪ ۱۰‬درصدنمایندگانگفته اندکهدراینخصوص«نیازبهبررسیبیشتراست‪».‬احسانبداغیدرمقدمهنظرخواهی‬ ‫روزنامه اعتماد نوشته است‪« :‬اختالفات جدید هسته ای بعد از حصول توافق وین را می توان در دو محور کلی دسته بندی‬ ‫کرد؛اولاختالفبرسرماهیتحقوقیبرجامواینموضوعکهایامتنموردتوافقتنهایکبرنامهکاریاستیایکتوافقنامه‬ ‫بین المللی»‪،‬ودومیناختالف نظرحقوقیبرسر«مرجعرسیدگی کنندهبهاندرداخلکشور»است؛جاییکهمنتقداندولت‬ ‫معتقدبهنقش افرینیمجلسهستندوموافقانمذاکراتوالبتهدولتی هابیشتربرنقششورایعالیامنیتملیتاکیددارند‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫دفاع بختیاری‬ ‫از خودش‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫گعده تکنوکرات ها‬ ‫گفتارها‬ ‫کارگزاران ســازندگی فاز جدید سیاســت ورزی خــود را اغاز کرده‬ ‫اســت‪ .‬انها بیش از همیشه فعال شــده اند‪ .‬جلســات حزب به صورت‬ ‫مستمر برگزار می شــود و از همه مهم تر اینکه انها می خواهند هر طور‬ ‫شده دست باال را میان اصالح طلبان داشته باشند‪ .‬کارگزاران ایده خاص‬ ‫خودش را برای انتخابات مجلس دارد‪.‬‬ ‫ورژن جدید طرح وحدت ملی‬ ‫نقش کارگزاران در انتخابات مجلس چیست؟‬ ‫حسین مرعشی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سخنگوی حزب کارگزاران‬ ‫حزب کارگــزاران ســازندگی خط مشــی «ایجاد یک‬ ‫همگرایی بین اصالح طلبان معتدل و اصولگرایان اصیل»‬ ‫را در دهمیــن انتخابات مجلس شــورای اســامی دنبال‬ ‫نمی کند چون اصالح طلبان فهرســت خودشان را خواهند‬ ‫داشت و با اصولگرایان محترم هم برای کسب کرسی های‬ ‫بیشتر در مجلس رقابت می کنند‪.‬‬ ‫بــه عبــارت بهتــر مــا و اصولگرایــان با هــم رقیبیم‬ ‫و توصیه مــان هــم ایــن اســت کــه اصولگرایــان مانند‬ ‫اصالح طلبان که با هم متحد هســتند‪ ،‬با هم متحد باشــند‬ ‫و جلوی ورود و حضور افراد تندرو را به فهرســت انتخاباتی‬ ‫خــود بگیرند تا کســانی را به مجلس بفرســتند کــه نظام را‬ ‫تقویت می کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان نباید از نظام برای خودشــان خرج کنند‬ ‫بلکه باید خودشــان را برای نظام خرج کننــد‪ .‬این توصیه‬ ‫ما بــه اصولگرایان اســت‪ .‬ارایش سیاســی اصالح طلبان‬ ‫هم مشخص و تدبیر و سیاســت ها برای اجرای این ارایش‬ ‫سیاسی به گروه ها ابالغ شده و همه گروه ها نیز این مساله‬ ‫را تایید کرده اند که به صورت مشــترک در سراســر کشــور‬ ‫کاندیداهای مشترک بدهند‪.‬‬ ‫گرچه اقای عطریانفر‪ ،‬عضو ارشــد حــزب کارگزاران‬ ‫ف ترجیح‬ ‫سازندگی گفته که «اقای الریجانی را به اقای عار ‬ ‫م » اما این نظرات فردی است و در جبهه اصالحات‬ ‫می دهی ‬ ‫همه گروه ها پذیرفتند و بالطبع حزب کارگزاران نیز قبول دارد‬ ‫که با لیســت واحدی در انتخابات شرکت و با دوستان عزیز‬ ‫اصولگرا رقابت کنیم‪.‬‬ ‫یعنی فعال اصل بر این است که اصولگرایان میانه رو‬ ‫هیچ ورودی به لیست نهایی اصالح طلبان نخواهند داشت‬ ‫و اصالح طلبان لیست خودشــان و اصولگرایان هم لیست‬ ‫خودشان را در رقابت سیاسی پیش رو اعالم می کنند‪.‬‬ ‫البتــه هنــوز افق روشــنی پیــش رو نیســت کــه ایا‬ ‫اصولگرایان می توانند مسائل شان را با جبهه پایداری حل‬ ‫کنند یا خیر‪ .‬این کار خیلی ســخت اســت چون پایداری ها‬ ‫ سرســختند و همین مســاله هــم حل مســائل را دشــوار‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫دولــت در انتخابات مجلس شــورای اســامی ورود‬ ‫نمی کند چون مجــری انتخابات اســت ولــی اینکه گفته‬ ‫می شــود «حزب کارگزاران ســازندگی در تعیین روشی که‬ ‫دنبال می کنــد به مثابه بدنه سیاســی دولت اســت» خیر‪،‬‬ ‫این طور نیست‪ .‬ما از دولت حمایت می کنیم در واقع جبهه‬ ‫اصالحات خود را حامی دولت یازدهم می داند و شــعارش‬ ‫هم در انتخابات تقویت جایگاه حامیــان دولت در مجلس‬ ‫اینده است‪.‬‬ ‫پس در پاســخ به این ســوال که «ایا کارگــزاران در‬ ‫انتخابات مجلس به عنوان نماینده رویکرد سیاســی دولت‬ ‫عمل می کنــد؟» می گویــم کارگــزاران به دولت از ســایر‬ ‫گروه های اصالح طلب نزدیک تر است ولی مشی مستقل‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫نســبت مشــی انتخاباتــی حــزب کارگــزاران را بــه‬ ‫اصولگرایان در رقابت سیاســی پیش رو گفتم اما نسبت به‬ ‫اصالح طلبان یاداور می شــود که یک رقابت درون جناحی‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫پس در پاســخ به این ســوال کــه «ایا‬ ‫کارگــزاران در انتخابــات مجلــس‬ ‫به عنوان نماینده رویکرد سیاسی دولت‬ ‫عمل می کنــد؟» می گویم کارگزاران به‬ ‫دولت از ســایر گروه های اصالح طلب‬ ‫نزدیک تر اســت ولی مشــی مســتقل‬ ‫خواهد داشت‬ ‫گفتارها‬ ‫در اردوگاه اصالحات خواهیم داشــت و هر گروهی تالش‬ ‫می کند سهم بیشتری در پارلمان داشــته باشد‪ ،‬ولی نهایتا‬ ‫بعد از یک مرحله رقابت درون جناحی قبل از ورود به مرحله‬ ‫انتخابات ما به کاندیداهای واحد می رسیم‪ .‬اینکه مکانیسم‬ ‫انتخاب نامزد یا نامزدهای هر حوزه انتخابیه چه خواهد بود‪،‬‬ ‫قرار بر اقتضایی عمل کردن در هر حوزه انتخابیه است‪.‬‬ ‫افراد موثر اجتماعی‪ ،‬حزبــی و فرهنگی اصالح طلب‬ ‫جمع می شــوند و با هم رقابــت می کنند و نهایتا براســاس‬ ‫اقتضائاتی که ان حوزه انتخابیه دارد تصمیم گیری می شود‪.‬‬ ‫مثال در شــهرهای بزرگ ممکن است مکانیســم انتخاب‬ ‫نامزدهای نهایی نظرسنجی باشــد و در شهرهای کوچک‬ ‫هیا ت های داوری تصمیم گیری کنند‪.‬‬ ‫باالخره ما تجربه موفق انتخابات ریاســت جمهوری‬ ‫ســال ‪ 92‬را داریم؛ ان زمان وقتــی منافع ملــی را بر منافع‬ ‫گروهی خــود ترجیح د ادیــم پیــروز انتخابات شــدیم اما‬ ‫اصولگرایان با چندین کاندیدا وارد شــدند و پیام خوبی را به‬ ‫جامعه ندادند‪ .‬امیدوارم از این تجربه سال ‪ 92‬تمام دوستان‬ ‫اصالح طلب در سراســر کشــور بــرای انتخابــات مجلس‬ ‫شورای اسالمی استفاده کنند‪.‬‬ ‫شاید سوال شــود که رویکرد نخســت اصالح طلبان‬ ‫رقابت با اصولگرایان است و رویکرد دوم چیست و چه زمانی‬ ‫فعال می شــود؟ که در پاســخ می گویم فعال رویکرد فعلی‬ ‫مصوب این اســت حاال تا اقتضائات سیاســی چه ایجاب‬ ‫کند‪ .‬باالخره تحوالت ممکن است ما را وادار کن د استراتژی‬ ‫دیگــری انتخاب کنیــم اما فعــا اســتراتژی مان رویکرد‬ ‫نخســت اســت و االن الزام نداریم اســتراتژی خودمان را‬ ‫عوض کنیم‪.‬‬ ‫اما اینکه کارگزاران خود را کجای جریان اصالحات‬ ‫تعریــف می کند‪ ،‬در متــن جریان قــرار دارد یــا در محور‬ ‫تصمیم گیری است یا یکی از گروه ها محسوب می شود‪،‬‬ ‫می گویم؛ ما خدمتگزار همه اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫میانــه رو هســتیم نه محــور‪ .‬ســعی می کنیم بــه وحدت‬ ‫اصالح طلبــان کمــک کنیــم‪ .‬شــعار مــا در دوره جدید‬ ‫تمرکــز فعالیت روی منافع ملی و اســامی و وحدت جبهه‬ ‫اصالحات است‪.‬‬ ‫یک نکته ای را که در نقد عملکــرد کارگزاران مطرح‬ ‫می کنند این است که در انتخابات ریاست جمهوری گزینه‬ ‫حمایت از اقای روحانی را حزب کارگزاران سازندگی مطرح‬ ‫کرد و همــان نیز اجرا شــد و در شــورای شــهر حمایت از‬ ‫اقای محســن هاشــمی را کارگزاران مطرح کرد و اعضای‬ ‫اصالح طلب شورای شــهر گزینه حمایت از مهرعلیزاده را‬ ‫کنار گذاشتند و از محسن هاشمی پشتیبانی کردند و همین‬ ‫روند در انتخابات مجلس نیز دنبال می شود اما در مقابل این‬ ‫برداشــت معتقدم مجموع اصالح طلبان به این جمع بندی‬ ‫رســیدند که در انتخاب شــهردار تهران از اقای محســن‬ ‫هاشمی حمایت کنند یا مجموع اصالح طلبان به این نتیجه‬ ‫رسیدند که اقای عارف به نفع اقای روحانی کنار برود بنابراین‬ ‫فقط کارگزاران در ایــن تصمیم گیری ها ایفاگر نقش نبود‪،‬‬ ‫بلکه ما هم موثر بودیم اما فقط این حرف ما نبود‪ .‬شــورای‬ ‫مشورتی اقای خاتمی محور این تصمیم گیری بود ما هم در‬ ‫انجا مثل بقیه عضو بودیم‪.‬‬ ‫در مجموع برای ریاســت مجلس شــورای اسالمی‬ ‫این دفعه دیگران به نفع اقای عارف کنار می روند‪ .‬در واقع‬ ‫این دفعه دیگر نوبــت اقای عارف اســت و در مجلس اگر‬ ‫چهره مطرحی باشــد به نفع اقای عارف کنــار می رود چون‬ ‫اقای عارف ســرمایه بزرگی برای جریان اصالحات اســت‬ ‫بنابراین همه از او حمایت می کنند و این تصمیمی است که‬ ‫تشکیالتی گرفته شده است‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ هاشمیزا سیونسیاستکشور‬ ‫حزبکا رگزاران سازندگی چه نسبتی با دولت روحانی دارد؟‬ ‫عبدالرضا داوری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ فعال سیاسی‬ ‫من دولت اقای روحانی را به یک خودرو تشبیه می کنم‬ ‫که چهار چرخ دارد‪ .‬به این صورت که چرخ اول ان اقتصاد‪،‬‬ ‫یک چرخ دیگر ان در حوزه دیپلماســی‪ ،‬چرخ بعدی ان در‬ ‫حوزه فرهنگی و اجتماعی و چرخ دیگر هم در حوزه سیاست‬ ‫داخلی فعال است‪ ،‬به اعتقاد من نیروی محرکه و تامین کننده‬ ‫حوزه اقتصادی این دولت تیم حزب کارگزاران است‪ .‬عنان‬ ‫اقتصادی دولت روحانی تحت اختیار کارگزاران ســازندگی‬ ‫اســت‪ .‬کانون های اصلی تولیــد ثروت و حــوزه اقتصاد در‬ ‫دولت روحانی مثل وزارت نفت و صنعــت‪ ،‬معدن و تجارت‬ ‫و شــرکت های بزرگ صنعتی و معدنی تحــت کنترل حزب‬ ‫کارگزاران سازندگی هستند‪ .‬به عنوان مثال حوزه خودرو سازی‬ ‫چه به صورت ویترین و چه به صورت پشت صحنه توسط تیم‬ ‫کارگزاران سازندگی مدیریت می شود‪ .‬همچنین معادن بزرگ‬ ‫فوالد و مس کامال تحت کنترل کارگزاران است ‪.‬‬ ‫در واقع شــبکه اقتصادی و ثروت ســاز دولت یازدهم‬ ‫به صورت کامل تحت سیطره و اشراف حزب کارگزاران است‪.‬‬ ‫نکته قابل ذکر این اســت که گفته های من نافی نفوذ حزب‬ ‫کارگزاران در حوزه های سیاست خارجی‪ ،‬فرهنگی و سیاست‬ ‫داخلی نیست اما اقای روحانی ثقل کار را در دولت در حوزه‬ ‫تولید ثروت قرار دادند و دلیل ان نسبت مستقیمی است که‬ ‫حزب کارگزاران با شخص اقای هاشمی دارد‪.‬‬ ‫در واقع حزب کارگزاران به نوعی ادامه سیاســت های‬ ‫اقای هاشــمی در حوزه عمومی اســت‪ .‬کارکــرد کارگزاران‬ ‫بازتولیــد افــکار و برنامه هــای اقــای هاشــمی در حــوزه‬ ‫عمومی کشور اســت‪ .‬به همین دلیل توانســتند از حاشیه‬ ‫امن پررنگ تری نســبت به احزابی مثل مشارکت‪،‬ســازمان‬ ‫مجاهدین و روحانیون مبارز برخوردار باشــند که ان احزاب‬ ‫ادامه رئیس دولت اصالحات هســتند‪ .‬به همان نسبتی که‬ ‫رئیس دولت اصالحات ضربه پذیر شــده شرایط ان احزاب‬ ‫هم تغییر کرده است‪ .‬به نظر بنده باید مفاهیم جدیدی ایجاد‬ ‫شــود‪.‬در حال حاضر جریان اصالح طلب دچار فروپاشــی‬ ‫درونی شــده به طوری که با کمی بررســی دیده می شود در‬ ‫دهه هــای اخیر ‪ 80‬و ‪ 90‬به طــور مثال در ســال ‪ 84‬جریان‬ ‫اصالح طلب حتی حاضر نبود اقای هاشمی را به عنوان گزینه‬ ‫انتخاباتی خودش معرفی کند اما حاال نه تنها اقای روحانی‬ ‫را به عنوان گزینه مطلوب خودش انتخــاب می کند بلکه از‬ ‫افرادی مثل اقای پورمحمدی دفاع می کند‪.‬‬ ‫وقتی در همیــن تحوالت اخیر در ماجــرای اظهارات‬ ‫اقــای پورمحمدی و شــکایت اقای رحیم مشــایی از اقای‬ ‫پورمحمدی رفتار رسانه های اصالح طلب را ببینیم‪ ،‬متوجه‬ ‫می شویم روزنامه هایی مثل شرق‪ ،‬اعتماد و ارمان که تریبون‬ ‫اصلی این جریان هستند در موضع دفاع از اقای پورمحمدی‬ ‫قرار گرفتند که به اعتقاد من همین موضوع باعث فروپاشی‬ ‫این جریان است‪ .‬جریان اصالح طلب امروز به لحاظ هویتی‬ ‫دچار بحران اســت‪ .‬به اعتقــاد من در همیــن مقطع دچار‬ ‫تغییری در حوزه سیاسی ایران خواهیم شد‪ .‬به همین دلیل‬ ‫جریان هایی مثل کارگزاران می تواننــد ریزش های جریان‬ ‫اصالح طلــب را در این فضا تحت پوشــش بگیرند و هویت‬ ‫جدید را شکل بدهند‪ .‬واقعیت این است که به اعتقاد من نه‬ ‫از اصالح طلبان و نه از اصولگرایان چیزی به عنوان هویت‬ ‫باقی نمانده است‪.‬‬ ‫همان اتفاقــی که در بین اصالح طلبان افتاده اســت‬ ‫در بین اصولگرایان هم رخ داده اســت که باعث فروپاشی‬ ‫و چند تکه شــدن جریان اصولگرا هم شــده و به قدری این‬ ‫بحران عمیق شده که وقتی اقای حسین فدایی می گوید ما‬ ‫می خواهیم جبهه ای تشکیل بدهیم از سعید جلیلی تا علی‬ ‫الریجانی به یک نوعی با تردید جدی روبه رو می شود‪.‬‬ ‫به نظــر بنــده مــا وارد دوره جدیدی می شــویم که از‬ ‫ویژگی های ان‪ ،‬این اســت که یک دوقطبی اصالح طلب‬ ‫و اصولگرا بــه دوقطبی جریان های انقالبــی و غیرانقالبی‬ ‫تغییر می کننــد‪ .‬یعنی جریان هایــی که در صحنــه مدافع‬ ‫ارزش هــای انقالب‪،‬ارمان ها‪،‬خط امــام و گفتمــان امــام‬ ‫هســتند و جریان هایی که اعتقــاد دارند انقــاب به تاریخ‬ ‫پیوسته است‪،‬گفتمان امام در این دوره کارایی ندارد و باید‬ ‫به ســمت ادغام در نظام جهانی برویــم‪ ،‬دو قطب اصلی را‬ ‫تشــکیل می دهند‪ .‬درباره هویت اصالح طلبــی باید گفت‬ ‫وقتی می گوییــم اصالح طلبیم چه ویژگی هــا و مختصات‬ ‫هویتی دارد؟ اصالح طلبی دهه ‪ 80‬که اقای هاشمی را علیه‬ ‫خودش می دید همان اصالح طلبی است که امروز از اقای‬ ‫پورمحمدی هم دفاع می کند‪.‬‬ ‫دعو ا و نزاع بین احزاب و تشکل های دولت قبل و دولت‬ ‫فعلی کامال سیاسی شده اســت؛ یعنی یکی باشد و دیگری‬ ‫نباشــد‪ .‬من اعتقاد دارم این فضا جز یک ســری بحث های‬ ‫حزبی و زد و خورد های معمولی نیست که اگر عمیق تحلیل‬ ‫کنیم می بینیم اتفاقات دیگری افتاده است‪.‬‬ ‫ان اصالح طلبی که در ذهن من است با ان مختصات‬ ‫که در اواخر دهه ‪ 70‬متولد شــده «مــرده» همانطور که ان‬ ‫ی از بین رفته چرا که ان اصولگرایی با نســبت ان‬ ‫اصولگرای ‬ ‫اصالح طلبی تعریف شده است‪.‬‬ ‫کارگزاران دقیقا با مدل فکری اقای هاشمی می خواهد‬ ‫خودش را مرکز جریان های سیاسی قرار بدهد‪ .‬دقیقا شبیه‬ ‫همان مدلی که اقای هاشمی داشتند و همان مدلی که اقای‬ ‫کرباسچی هم از ان سخن می گوید‪.‬‬ ‫اقای هاشــمی همیشــه خودشــان در نقطه اعتدال‬ ‫بودند و دایره ای می کشــیدند با شعاع مطلوبشان و نیروها را‬ ‫در ان دایره چیدمان می کردند‪ .‬در ایــن دایره چه نیروهای‬ ‫اصالح طلــب و چه نیروهــای اصولگرا و چه چپ و راســت‬ ‫دهه ‪ 60‬قرار می گرفتند به صورتی که فاصله نیروها از اقای‬ ‫هاشمی نباید زیاد می شــد‪ .‬اقای کرباسچی وقتی می گوید‬ ‫ما ان بخشــی از اصولگرایان را هم می توانیم بیاوریم تنها‬ ‫شاخص اقای هاشمی اســت و این یک مدل کامال مطابق‬ ‫با معیارهای فردی و شــخصی اقای هاشــمی است‪ .‬یعنی‬ ‫چه کســانی به اقای هاشــمی نزدیــک هســتند؛ حاال چه‬ ‫اصالح طلب و چــه اصولگرا که نیروهــای معتدل مطلوب‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫شاخص اینها اقای هاشمی است و هر کس فاصله اش‬ ‫با اقای هاشمی تا یک حدی بیشتر می شود می گویند تندرو و‬ ‫افراطی‪ .‬این نگاه به صحنه سیاسی‪ ،‬یک نگاه دیکتاتورمابانه‬ ‫است یعنی چه کسی به اقای هاشمی نزدیک است و مبنای‬ ‫این نزدیکی مطلوب بودن و تندرو بودن افراد می شود‪ .‬این‬ ‫نگاه از طرف مردم یقینا طرد خواهد شــد زیرا اینها با همین‬ ‫نگاه امدند در مجلــس پنجم و حزب کارگزاران را تاســیس‬ ‫کردند‪ .‬حــزب کارگــزاران متری بــرای اندازه گیــری افراد‬ ‫اطراف اقای هاشــمی دارد و در این متر هم اصالح طلبان‬ ‫و هــم اصولگرایان اندازه گیری می شــوند‪ .‬از نظر متر اینها‬ ‫فردی مثل اقای علی الریجانی چون تضاد چندانی با اقای‬ ‫هاشــمی حداقل در مواضع علنی ندارد می توانــد در دایره‬ ‫معتدلین اصولگرا تعریف شــود اما فردی مثل اقای رسایی‬ ‫چون تضاد زیادی با اقای هاشمی دارد جز و نیروهای تندرو‬ ‫تعریف می شود‪ .‬فکر می کنم ساماندهی انتخابات مجلس‬ ‫اینده با شــیوه‪ ،‬روش‪ ،‬فکر و متر اقای هاشــمی خواهد بود‬ ‫چون به اعتقاد من مساله اسفند ماه انتخابات مجلس نیست‬ ‫بلکه انتخابات خبرگان اســت‪ .‬بنده از همین االن می گویم‬ ‫انتخابات مجلس بعدی حول حامیان اقای هاشــمی شکل‬ ‫خواهد گرفت و اکثریت حامیان اقای هاشمی خواهند بود که‬ ‫این مساله عجیب و دور از ذهن نیست چرا که دولت مستقر‬ ‫با اقای هاشمی همسو اســت و مجلس هم با اقای هاشمی‬ ‫همسو خواهد شد اما مساله اینجاســت که ایا خبرگان هم با‬ ‫اقای هاشمی همسو خواهد شد؟!‬ ‫به اعتقــاد من مســاله انقــاب در خبرگان اســت نه‬ ‫مجلس‪ .‬چــون ما مجالس متعــددی در دوره های مختلف‬ ‫داشتیم‪ .‬مجلس ششم را داشتیم که رادیکال ترین نیروهای‬ ‫ان دوره اصالح طلب‪ ،‬در ان حضور داشــتند و نتوانســتند‬ ‫در مســیر انقالب انحراف ایجاد کنند ولی مجلس خبرگان‬ ‫به جهت جایگاه و نســبتی که با رهبری برقرار می کند چه در‬ ‫تعیین رهبری و چه در نظارت بر رهبــری اثار بلندمدت برای‬ ‫انقالب دارد‪ .‬مجلس خبرگان پنجم به انتقاد من ویژگی های‬ ‫خاصی دارد و اتفاقــا اصل برنامه ریزی تیم اقای هاشــمی‬ ‫یعنی کارگزاران بــرای انتخابات خبرگان اســت نه مجلس‬ ‫شورای اســامی‪ .‬در مجموع باید بگویم راهبرد کارگزاران‬ ‫«هاشمیزاسیون» همه نهادهای حکومتی و سیاست های‬ ‫کشور است‪ .‬انها همه مسائل را از دریچه هاشمی می بینند و‬ ‫ساختار مطلوب اداره کشور ر ا تراز وی می دانند‪ .‬بینش‪ ،‬منش‬ ‫و روش هاشمی رفسنجانی برای کارگزاران سازندگی حجت‬ ‫است و به مثابه مانیفست این حزب‪ ،‬معیار و محک کارگزاران‬ ‫برای متر کردن و ســنجش همه موضوعات و ارزیابی همه‬ ‫جریان های سیاسی است‪ .‬هاشــمی دال مرکزی گفتمان‬ ‫کارگزاران است‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫کارگزاران بدنه سیاسی دولت نیستند‬ ‫عارف را به الریجانی ترجیح می دهیم‬ ‫علی اکبر اولیا‬ ‫‪3‬‬ ‫ فعال اصالح طلب‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫این که می گویند کارگزاران بدنه سیاسی‬ ‫جریان دولت در اردوگاه اصالحات است‬ ‫را قبول ندارم و ان را برداشــت ناشــی از‬ ‫حضور اقای جهانگیری در جایگاه معاون‬ ‫اولی رئیس جمهور تلقی می کنم که چنین‬ ‫حالتی را تداعی می کند ولــی به نظر من‬ ‫خیلی به این شکل که نیست‬ ‫گفتارها‬ ‫هر جریانی در حوزه سیاســت حضور دارد قطعا برایش‬ ‫اینده و سرنوشت کشور دغدغه است و می خواهد در عرصه‬ ‫اجتماعی فعال باشــد و بتواند تاثیرگذارترین نیروهای خود‬ ‫را به حوزه تصمیم گیری کشور وارد کند‪ .‬اصالح طلبان هم‬ ‫از این ویژگی مبرا و مستثنا نیســتند و طبیعی است که برای‬ ‫انتخابات دهمین دوره مجلس شــورای اسالمی استراتژی‬ ‫دارند و می خواهند برای کشــور و اعتالی سرنوشت کشور‬ ‫کار کنند بنابراین در رقابت سیاسی پیش رو مشارکت و فعالیت‬ ‫خواهند داشت‪.‬‬ ‫هرچند طیف های گســترده ای در اردوگاه اصالحات‬ ‫می گنجند اما بدیهی است که اصالح طلبان هماهنگی های‬ ‫الزم را می کنند تا حضورشان در انتخابات مجلس معنی دار و‬ ‫نتیجه بخش باشد برهمین اساس سلیقه های اصالح طلبی‬ ‫که روش هــای مختلفی دارند قــرار را بر همگرایی بیشــتر‬ ‫گذاشتند تا نتیجه مطلوب تری در انتخابات به دست اورند‪.‬‬ ‫در واقع فضایی اســت که همــه فعاالن سیاســی از جمله‬ ‫اصالح طلبان در این حوزه مشغول فعالیت هستند و یکی از‬ ‫دغدغه هایشان بحث انتخابات مجلس است‪.‬‬ ‫در حوزه ائتالف ها برداشت و اطالعی که دارم مشخصا‬ ‫طیفی از اصالح طلبان می خواهنــد و مایلند با اصولگرایان‬ ‫معتدل هم هماهنگی داشته باشند و به شکلی ائتالفی را رقم‬ ‫بزنند‪ .‬شخصیت هایی مثل اقایان ناطق و الریجانی کسانی‬ ‫هســتند که به نظر می رسد زمینه ائتالف شــان با بخشی از‬ ‫اصالح طلبان وجود داشته باشد‪.‬‬ ‫البته یک نگاه در جریان اصالحات این است که باید در‬ ‫گام و رویکرد اصلی بحث تدوین لیست واحد اصالح طلبان‬ ‫دنبال شود‪ ،‬فارغ از اینکه میانه روهای اصولگرا از افراطیون‬ ‫جدا می شوند یا خیر معتقدم شــاکله اصلی ان فهرستی که‬ ‫تدوین می شــود به اســم اصالح طلبی خواهد بود‪ ،‬هرچند‬ ‫هنوز تعریف مدون و دقیقی از اصالح طلبــی وجود ندارد و‬ ‫شاید تصورات افراد از این واژه متفاوت باشد ولی به نظر من‬ ‫برای انکه موفقیت قطعی تر شود همگرایی هایی می تواند‬ ‫با اصولگرایان میانه رو تعریف شــود مخصوصا در یکسری‬ ‫ط سیاســی‬ ‫حوزه هــای شهرســتانی که بحــث خط و خطو ‬ ‫کمرنگ تر می شــود‪ .‬به نظر من احتمال بیشــتر اســت که‬ ‫همگرایی و ائتالف در ان مناطق نمود بیشتری داشته باشد‪.‬‬ ‫برداشــتم از رویکرد انتخاباتــی اصالح طلبان قطعی‬ ‫نیســت ولی مســلم اســت رســیدن به نتیجه ولو به نتیجه‬ ‫نسبی می تواند یک استراتژی باشد برهمین اساس کسانی‬ ‫که احتمال رای اوردنشــان بیشــتر اســت ولو اینکه دقیقا‬ ‫مشــخصات مورد نظــر اصالح طلبــی را ندارنــد می توانند‬ ‫گزینه ای برای ائتالف باشند‪.‬‬ ‫برخی شاید بگویند در انتخابات ریاست جمهوری سال‬ ‫‪ 92‬حزب کارگزاران ســازندگی در کناره گیــری اقای عارف‬ ‫از کاندیداتوری و حمایت اصالح طلبــان از اقای روحانی‪،‬‬ ‫نقش اصلی و تعیین کننده داشــتند اما من به این شدت که‬ ‫یاد شــد چیزی نشــنیدم و فکر نمی کنم این طور باشد ولی‬ ‫این بحث وجود داشت که احتمال رای اوردن اقای روحانی‬ ‫بیشــتر اســت و در واقع می گفتند ا و کمتر مورد حساســیت‬ ‫است پس شرایط برای انتخاب شدنش بیشتر است بنابراین‬ ‫بهتر به نظر می رسد که بیشــتر روی او سرمایه گذاری شود‪.‬‬ ‫افرادی بودند کــه این تفکر و تلقــی را داشــتند و در نهایتا‬ ‫مجموع اصالح طلبان به همین جمع بندی رسیدند‪ .‬یا اینکه‬ ‫گفته می شود در شورای شــهر اصالح طلبان خط و خطوط‬ ‫کارگزاران را دنبال کردند یعنی در عین حال که اســم اقای‬ ‫مهرعلیزاده برای شــهردار تهران شــدن مطرح بــود نهایتا‬ ‫قرار اعضای اصالح طلب شورای شــهر ان شد که از اقای‬ ‫محسن هاشمی حمایت کنند و همین مساله را دلیل می اورند‬ ‫که کارگزاران است که محوریت ترسیم خط و خطوط جناح‬ ‫اصالحات را در انتخابات مجلس به عهــده دارد حال انکه‬ ‫مرز بندی تعریف شده به این شــکل وجود ندارد و مجموعا‬ ‫افراد در حال رایزنی هایی هســتند و مشــخصا بســتگی به‬ ‫موقعیت و اعتبار و نفوذی دار د که می توانند تاثیرگذار باشند‪.‬‬ ‫در واقع مجلس هــم عرصه گســترده ای اســت و در تمام‬ ‫استان ها و شهرستان ها ممکن است اتفاقات به شکل ها و‬ ‫درجات و تفاوت های خاص هر منطقه و موقعیتی تغییر کند‬ ‫و هیچ فرمول از قبل تعیین شده ای وجود ندارد‪.‬‬ ‫در موضــوع انتخــاب رئیــس مجلــس ترجیــح‬ ‫اصالح طلبــان بــه حمایــت از کاندیــدای اختصاصــی‬ ‫یا یــک گزینــه اصولگــرای معتــدل همچــون انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 92‬سوالی است که همواره مطرح می شود‬ ‫و تصــور می کنــم وزن اقای عــارف در انتخابــات مجلس‬ ‫برجسته تر اســت مخصوصا بعد از کناره گیری از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری در واقع یک همگرایی و اجماع بارزتری‬ ‫درباره او وجود دارد و به نظر مــن نقش محوری اقای عارف‬ ‫در اصالح طلبان بسیار برجســته تر و قوی تر است و در این‬ ‫مساله تردیدی نیست هرچند در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫این تردید وجود داشــت‪ .‬گرچه اقای عطریانفر عضو ارشد‬ ‫حزب کارگــزاران ســازندگی گفته «الریجانی «نقــد» را به‬ ‫عارف «نســیه» ترجیــح می دهیم» امــا معتقــدم اجماع‬ ‫اصالح طلبان روی شخص عارف بسیار واضح تر و صریح تر‬ ‫از انتخابات ریاست جمهوری اســت یعنی محوریت عارف‬ ‫کامال پذیرفته شــده اســت‪ .‬ضمن انکه بعیــد می دانم در‬ ‫تدوین برنامه انتخاباتی جناح اصالحات یک تشکل سیاسی‬ ‫خاص محوریت کار باشد و او سمت و سو را تعیین کند البته‬ ‫این بســتگی به موقعیت ها و نفوذ شــخصی افراد و میزان‬ ‫فعالیتشــان دارد که می تواننــد تاثیرگذار باشــد ولی اینکه‬ ‫یک تشــکل میدان دار باشــد و جریان را به دست گیرد این‬ ‫طور نیست‪.‬‬ ‫این را هم که می گویند حزب کارگزاران بدنه سیاسی و‬ ‫نماینده سیاسی جریان دولت در اردوگاه اصالحات است را‬ ‫قبول ندارم و ان را برداشت ناشی از حضور اقای جهانگیری‬ ‫در جایــگاه معــاون اولــی رئیس جمهور تلقــی می کنم که‬ ‫چنین حالتی را تداعی می کند ولی بــه نظر من خیلی به این‬ ‫شکل که نیســت و ارتباط اصالح طلبان با دولت یک حالت‬ ‫عمومی تر دارد‪ .‬یعنی دولت نسبت به اقای عارف و مجموعه‬ ‫اصالح طلبان و نقشــی که انهــا در پیروزی اقــای روحانی‬ ‫داشتند ســمپاتی و نیاز به ارتباط دارد و برقراری این ارتباط‬ ‫منحصر به حزب کارگزاران سازندگی نیست و نخواهد بود‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫سیاستعربستاندرمنطقهبهشکستانجامیدهاست‬ ‫کابوستازهفرزندانعبدالعزیز‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اظهارات وقیحانه اخیــر وزیر امور خارجه عربســتان‬ ‫سعودی در قبال توافق نهایی ایران و اعضای ‪ 5+1‬و اوضاع‬ ‫سوریه‪ ،‬توجه بســیاری از تحلیلگران و صاحبنظران مسائل‬ ‫منطقه را نســبت به خود جلب کرده اســت‪ .‬عادل الجبیر در‬ ‫کنفرانس خبری مشترک با فرانک والتر اشتاین مایر‪ ،‬همتای‬ ‫المانی خود اعالم کرد‪« :‬در گفت وگو با مقامات المانی درباره‬ ‫اوضاع سوریه و اهمیت رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک بر‬ ‫مبنای گفت وگوهای ژنو یک پرداختیم که در ان بشــار اسد‬ ‫هیچ نقشی ایفا نکند‪ .‬ما خیلی امیدواریم که با ایران‪،‬کشور‬ ‫همسایه ما که تاریخی طوالنی دارد و کشوری اسالمی است‬ ‫رابطه داشته باشیم و این روابط را در همه زمینه ها گسترش و‬ ‫تعمیق بدهیم‪ ،‬اما همه اینها به رفتار ایران در منطقه بستگی‬ ‫دارد‪ .‬امیدوارم ایران سر عقل بیاید! و این طبیعی است که ما‬ ‫ ارزوی تغییر رفتار ایران را برای باز کردن راه به منظور برقراری‬ ‫بهترین روابط داشــته باشــیم‪ .‬اگر این تغییر به وجود نیاید‬ ‫فقط می توانیم به خدا و دوستان مان تکیه کنیم تا با این نفوذ‬ ‫مقابله کنیم‪».‬‬ ‫انچــه در مــاورای اظهارات عــادل الجبیر مشــاهده‬ ‫می شود‪ ،‬نوعی استیصال مزمن‪ ،‬دامنه دار و رو به گسترش در‬ ‫قبالنقش افرینیموثرجمهوریاسالمیایراندرخاورمیانهو‬ ‫نظام بین الملل است‪ .‬این استیصال مدت هاست در سیاست‬ ‫داخلی و خارجی ریاض ظهور و بروز دارد‪ .‬در حوزه سیاســت‬ ‫داخلــی‪ ،‬فرزندان عبدالعزیــز و اعضای دربــار نظر واحدی‬ ‫در قبال نحوه مواجهه با قــدرت اول منطقه یعنی جمهوری‬ ‫اســامی ایران ندارند‪ .‬عــده ای از اعضای دربــار معتقدند‬ ‫بر اساس محاسبات رئالیستی صورت گرفته‪ ،‬اساسا چاره ای ‬ ‫جز پذیرش قدرت جمهوری اسالمی ایران در منطقه و تعامل‬ ‫با تهران وجود ندارد‪ .‬با این حال افرادی مانند عادل الجبیر‬ ‫معتقدند باید تقابل با ایران را به عنوان یک استراتژی و مولفه‬ ‫ی عضو‬ ‫ثابت در سیاست خارجی عربستان سعودی و کشورها ‬ ‫شورای همکاری خلیج فارس حفظ کرد‪.‬‬ ‫وزیر امور خارجه عربستان هم اکنون در برابر دو گزاره‬ ‫موازی قرار گرفته است‪:‬از یک سو به ثمر نشستن مذاکرات‬ ‫هسته ای ایران و اعضای ‪ 5+1‬نشان دهنده شناسایی رسمی‬ ‫قــدرت ایران از ســوی حامیان غربی ال ســعود محســوب‬ ‫می شود‪ .‬اگرچه قبال نیز این شناسایی به صورت غیررسمی‬ ‫وجود داشت‪ ،‬اما هم اکنون این شناسایی به صورتی رسمی و‬ ‫عینی صورت گرفته است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬عربستان سعودی‬ ‫پس از چهار ســال حمایت مستمر و مســتقیم از گروه های‬ ‫تکفیــری و تروریســتی و همکاری های امنیتی مســتقیم با‬ ‫رژیم صهیونیســتی‪ ،‬قطر‪ ،‬ترکیه و ایاالت متحــده امریکا و‬ ‫انگلیس در قبال حکومت بشــار اســد‪ ،‬نه تنهــا در براندازی‬ ‫حکومت حاکم بر دمشــق ناموفق بوده است‪ ،‬بلکه در حل و‬ ‫فصل معادالت منامه و صنعا نیز ناکام مانده است‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬ال سعود در منگنه ای میان «تغییر رویکرد غرب نسبت‬ ‫به ایران» و «شکســت سیاســت های منطقــه ای ریاض»‬ ‫تحت فشاری مضاعف و ســخت قرار گرفته اند‪ .‬تاکید اخیر‬ ‫عادل الجبیر مبنی بر لزوم حفظ نهادهای حکومتی سوریه‪،‬‬ ‫یک عقب نشینی اشــکار از رویکرد اولیه ال سعود نسبت به‬ ‫دمشق محسوب می شود‪ .‬عربستان سعودی در سال ‪2011‬‬ ‫میالدی حمایت از گروه های تروریستی را با هدف براندازی‬ ‫کامل حکومت ســوریه و جایگزینی حکومتی با مختصات و‬ ‫مبانی مورد نظر خود در دستورکار قرار داد‪ .‬حمایت های مالی‪،‬‬ ‫نظامی و لجســتیکی فرزندان عبدالعزیز از تروریســت های‬ ‫متوحش تکفیری با هدف مستقیم براندازی حکومت سوریه‬ ‫صورت گرفته اســت‪ .‬با این حال هم اکنون‪ ،‬در سال ‪2015‬‬ ‫میالدی ریاض نــه تنها خود را در دســتیابی به هدف اصلی‬ ‫ ترســیم شــده اش در ســال ‪ 2011‬میالدی ناکام می بیند‪،‬‬ ‫بلکه نسبت به تحرکات بخشــی از تروریست های تکفیری‬ ‫که مدیریت ال ســعود بر خود را دیگر نمی پذیرند احســاس‬ ‫خطر می کند‪ .‬در جریان مذاکرات هسته ای ایران و اعضای‬ ‫‪ 5+1‬نیز ریاض نهایت تالش خود را برای جلوگیری از توافق‬ ‫هسته ای میان ایران و طرف مقابل به کار بست‪ .‬سفر سعود‬ ‫الفیصل وزیر امور خارجه سابق عربستان به وین در بحبوحه‬ ‫مذاکرات هســته ای و دیدار وی با جان کــری (که با هدف‬ ‫بر هــم زدن توافق با ایران صورت گرفــت ) بارزترین تالش‬ ‫ریاضبرایبهشکستکشاندنمذاکراتهسته ایمحسوب‬ ‫می شد‪ .‬با این حال در نهایت سران ال سعود نتوانستند مانع از‬ ‫شناسایی حقوق هسته ای ایران توسط اعضای ‪ 5+1‬شوند‪.‬‬ ‫ال سعود از یک ســو با ایده ال های از دست ر فته خود‬ ‫در سیاســت خارجی ریاض رو به رو هســتند و از سوی دیگر‬ ‫به شدت نگران مواجهه با بحران های جدید در حوزه امنیت‬ ‫داخلی خود هستند‪ .‬رشــد گروه های تکفیری ضد ال سعود‬ ‫در درون عربســتان (که محصول ســال ها حمایت مستمر‬ ‫نهادهای رسمی ریاض از تروریســم بوده است ) از یک سو‬ ‫و تحقق شکســت های منطقه ای پی در پی در سوریه‪ ،‬یمن‬ ‫و بحرین وضعیت سختی را برای بازماندگان عبدالعزیز ایجاد‬ ‫کرده است‪ .‬وقوع درگیری های مزمن میان اعضای دربار بر‬ ‫سر بحران جانشینی پادشــاه و تنش هایی که در دوران گذار‬ ‫قدرت به نسل بعدی عبدالعزیز رخ خواهد داد‪ ،‬این نگرانی ها‬ ‫را تشدید کرده است‪ .‬انچه امروز عادل الجبیر و دیگر مقامات‬ ‫ال سعود را ازار می دهد‪ ،‬حقایقی هســتند که با ایده ال های‬ ‫اولی ه ترســیم شــده در سیاســت خارجی و معادالت امنیتی‬ ‫ریاض به صورت مطلق در تضاد است‪ .‬ال سعود در این برهه‬ ‫زمانی حساس استراتژی های کالن سیاست خارجی خود را‬ ‫در معرض نابودی کامل می بیند‪.‬عربستان سعودی چاره ای‬ ‫جز پذیرش شکست مطلق خود در معادالت خاورمیانه ندارد‪.‬‬ ‫این تنها راه چاره ال سعود برای بقای حداقلی در قدرت است‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر گزارش های مستندی که در اتاق های فکر‬ ‫و موسسات تحقیقاتی غرب در خصوص حرکت ال سعود به‬ ‫سوی افول و زوال و شکست سیاست های منطقه ای ریاض‬ ‫منتشر می شود‪ ،‬بر تن ملک سلمان و دیگر اعضای دربار لرزه‬ ‫انداخته است‪ .‬در نهایت اینکه مرور «واقعیات منطقه» این‬ ‫روزها نه تنها خوشایند اعضای دربار ال سعود نیست‪ ،‬بلکه انها‬ ‫را نسبت به اینده تیره و تاری که در صورت استمرار این روند‬ ‫منتظر انهاست وحشتزده می سازد‪.‬‬ ‫شاید مرور اظهارات کالین پاول‪ ،‬وزیر امور خارجه اسبق‬ ‫ایاالت متحده امریــکا در گفت وگو با فاکس نیوز برای ملک‬ ‫سلمانوعادلالجبیرخالیازلطفنباشد‪«:‬مانبایدقول های‬ ‫سلمان و پسرش در مورد اینکه این جنگ ‪10‬روز بیشتر طول‬ ‫نخواهد کشید و ارتش ســعودی قادر است در عرض هفت‬ ‫روز وارد صنعا شود را باور می کردیم‪ .‬ما کمک های نظامی و‬ ‫لجستیکی بسیاری به سعودی ها کرده ایم‪ ،‬اما اشتباه کردیم‬ ‫که به ارتش ضعیف عربســتان تکیه کردیم‪ ،‬وزیر دفاع انها‬ ‫حتی نمی داند که واژه جنگ به چه معناست‪.‬من به دوستان‬ ‫سعودی توصیه می کنم که دست از مشاجره با ایران بردارند‪،‬‬ ‫چراکه دستشان برای تهران رو شــده و این کشور می تواند‬ ‫عربستان را در ظرف چندین ســاعت به دوران پیش از عصر‬ ‫م از نابودی‬ ‫صنعتی بازگردانــد‪ .‬در ان زمان‪ ،‬ما قادر نیســتی ‬ ‫تاسیساتسعودی هاتوسطایرانجلوگیریکنیموسعودی ها‬ ‫نیز حتی یک خــط تلفنی پیدا نخواهند کرد کــه با ما تماس‬ ‫بگیرند‪».‬‬ ‫اصالحات با بشار‬ ‫عربستان از اقدامات اشتباه خود عبرت گرفته است؟‬ ‫محمد ایرانی‬ ‫‪2‬‬ ‫ سفیر سابق ایران در لبنان و اردن‬ ‫دیدگاه احتمال همکاری میــان ایران و ایاالت متحده‬ ‫امریــکا در دوران پــس از توافــق هســته ای در خصوص‬ ‫مســائل منطقه‪ ،‬دیدگاهی اســت که توســط برخی افراد و‬ ‫اندیشــکده های مطالعاتی خــارج از بدنــه دولت ها مطرح‬ ‫می شــود‪ .‬برخی افراد نیز در امریکا و به طــور کلی در دنیای‬ ‫غرب‪ ،‬با این نظریه مخالف هستند زیرا نمی خواهن د جمهوری‬ ‫اســامی ایران از این فرصت برای گســترش نفوذ خود در‬ ‫منطقه اســتفاده کند و به دنبال ایجاد موانعی در این مســیر‬ ‫هستند تا گسترش نفوذ ایران را محدود کنند‪ .‬این دو دیدگاه‬ ‫را باید در کنار یکدیگر نگاه کرد زیرا در حال حاضر نمی توان با‬ ‫اطمینان گفت که موضع رسمی امریکا و دولت های اروپایی‬ ‫به کدام یک از این نگاه ها نزدیک است‪ .‬در موضع گیری های‬ ‫طرف غربی می توان هر دو نگاه را دید؛ به این صورت که هم‬ ‫می توان گفت مایل به پذیرش نفوذ و قدرت ایران در منطقه‬ ‫هستند و هم اینکه به دلیل مناســبات انها برخی کشورهای‬ ‫منطقه که به عنوان دوســتان این دولت ها شناخته می شوند ‬ ‫از گسترش نفوذ ایران ابراز نگرانی می کنند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫بحث همکاری ایران و غرب در خصوص مسائل خاورمیانه‬ ‫به خصوص سوریه‪ ،‬بحثی مبهم است‪ .‬البته در قالب نظری‬ ‫و تحلیل می شــود مطالبی را عنوان کرد اما در شرایط فعلی‬ ‫نمی توان به طور قطعی گفت که غرب کــدام یک از این دو‬ ‫رویکرد را بر می گزیند‪ .‬مسائل مهمی در خاورمیانه جریان دارد‬ ‫که ایران می تواند بر انها تاثیرگذار باشد‪ .‬ایران در سال های‬ ‫گذشته به دلیل مسائل موجود منطقه مورد اتهام قرار گرفته‬ ‫بود‪ .‬تهران امروز تالش می کند با اســتفاده از فرصت ایجاد‬ ‫شــده در زمان پس از توافق هســته ای‪ ،‬با سیاست خارجی‬ ‫خود به جهان نشان دهد در محورهایی مانند سوریه‪ ،‬بحرین‬ ‫و عراق که متهم به ایجاد مســاله شده بود‪ ،‬به دنبال برقراری‬ ‫طرح اشتی اســت‪ .‬جمهوری اســامی می خواهد این امر‬ ‫را برای همه اشکار کند که مخالف گســترش جنگ و تنش‬ ‫است‪ .‬اگر از این زاویه به موضوع نگاه کنیم‪ ،‬باتوجه به طرح‬ ‫چهار ماده ای اقای دکتر ظریف مساله اشتی و صلح در سوریه‬ ‫تسریع شده است‪ .‬وزیر امور خارجه کشورمان چند روز پیش‬ ‫در سفری عازم بیروت شد زیرا مسائل این دو کشور همواره به‬ ‫هم گره خورده و از سال های پیش بر یکدیگر تاثیرگذار بوده‬ ‫است‪ .‬اگر تالش های اخیر روســیه و جمهوری اسالمی در‬ ‫مسالهصلحسوریهواولویت هایجدیدایجادشدهدرمنطقهرا‬ ‫کنار یکدیگر قرار دهیم می توان این گونه گفت که افقی برای‬ ‫همکاری طرفین در اینده وجــود دارد که ایران هم می تواند‬ ‫در ان نقش افرینی جدی داشته باشد‪ .‬نگرانی بیش از پیش‬ ‫امریکاازگسترشنفوذتروریسمبه خصوصداعشدرسوریه‬ ‫و عراق و جســت وجو برای یافتن راهــکاری جهت حل این‬ ‫معضل‪ ،‬اولویت اصلی ایاالت متحده در منطقه است‪ .‬روسیه‬ ‫نقش کلیدی در حل بحران سوریه و برقراری روند اشتی ملی‬ ‫دار د‪ .‬برخی گمانه زنی ها حاکی از ان اســت که امکان قطع‬ ‫حمایت مسکو از دمشق وجود دارد و دلیل ذکر این مسائل نیز‬ ‫تمایل روسیه به بهبود روابط با کشورهای عربی منطقه است‪.‬‬ ‫به نظر من‪ ،‬موضع روسیه در قبال سوریه تغییر نکرده است‪.‬‬ ‫بلکه مسکو به دنبال برقراری رابطه با برخی کشورهای عربی‬ ‫تاثیرگذار در منطقه است که جلوی نقش افرینی منفی بعضی‬ ‫از این کشورها در مسائل منطقه به ویژه سوریه را بگیرند‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر‪ ،‬برخی از این کشــورها به خصوص عربستان به‬ ‫همکاری با روس ها نیاز دارند‪ .‬روس ها در موضوع ســوریه‬ ‫به طور همزمان روی دو محور حرکــت می کنند‪ .‬محور اول‪،‬‬ ‫تشــکیل یک ائتالف بــا محوریت ضد تروریســم و داعش‬ ‫است که این موضوع برای عربســتان و ترکیه بسیار اهمیت‬ ‫دارد‪ .‬محور دوم نیز برقــراری گفتمان سیاســی برای اینده‬ ‫سوریه است که عربستان نیز در این محور قرار دارد‪ .‬تشکیل‬ ‫اجالس مسکو ســه که تشــکیل دولت فراگیر و حل بحران‬ ‫سوریه به صورت سیاسی را در دستورکار دارد در همین محور‬ ‫دسته بندی می شود‪ .‬عربستان نیز می تواند در این روند نقش‬ ‫داشته باشد تا به نوعی از اقدامات گذشته اش از جمله حمایت‬ ‫ازگروه هایمسلحدرسوریهدستبردارد‪ .‬سعودی هااحتماال‬ ‫به این نتیجه رسیدند که مساله سوریه راه حل نظامی ندارد‪.‬‬ ‫انها تصور می کردند که پس از اغاز تحوالت بهار عربی نظام‬ ‫سوریه سقوط می کند و قصد داشتند پس از کنار زدن «بشار‬ ‫امریکا‪،‬مخالفتغییربشاراست‬ ‫واشنگتن نباید فکرکند ایران پس از برجام عقب نشینی می کند‬ ‫نصرت الله تاجیک‬ ‫‪3‬‬ ‫ سفیر سابق ایران در اردن‬ ‫اسد» نقش اول را در این سرزمین بازی کنند‪ .‬سعودی ها قصد‬ ‫داشتند که از این تحوالت بیشــترین بهره را ببرند‪ .‬زمانی که‬ ‫این اتفاق نیفتاد به پشتیبانی از گروه های مسلح ادامه دادند‬ ‫تا باالخره ســقوط را طی مدت حداکثر شش ماه تا یک سال‬ ‫رقم زدند‪ .‬امروز انها باتوجه به شرایط موجود‪ ،‬تماس هایی که‬ ‫برقرار شده و اطمینان از این موضوع که اسد از حمایت روسیه‬ ‫برخوردار است و مسکو دمشــق را از دست نمی دهد‪ ،‬به این‬ ‫جمع بندی رسیدند که باید در روند سیاسی نقش افرینی کنند‬ ‫تا در اینده سوریه یک نقش نسبی نیز برای انها در نظر گرفته‬ ‫شود‪ .‬امریکایی ها در سوریه نقش دوگانه ای بازی می کنند‪.‬‬ ‫انها از مدت ها پیش تمایلشان را برای حل بحران سوریه به‬ ‫صورت سیاســی اعالم کرده و گفتند که این بحران راه حل‬ ‫نظامی ندارد اما در واقعیت به گونه ای دیگر عمل می کنند که‬ ‫نمونه ان تسلیح و اموزش گروه های مخالف سوری در خاک‬ ‫ترکیه است‪ .‬به طور طبیعی‪ ،‬روشن نبودن استراتژی امریکا در‬ ‫خصوص سوریه بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است‪.‬‬ ‫جریان هایی که توســط امریکا برای مقابله با اســد و ارتش‬ ‫ســوریه اموزش دیده و به خاک این کشــور فرستاده شدند‪،‬‬ ‫بر اتش این جنــگ می افزاید؛ زیرا ورود انهــا با مقابله دیگر‬ ‫گروه هایمخالفروبه روشدهوجبههجنگدیگریمی گشاید‬ ‫و بر پیچیدگی اوضاع اضافه می کند‪ .‬طرح های امریکا برای‬ ‫اموزش و به کارگیری نیروهای مخالف سوری تا امروز نتیجه‬ ‫مثبتی در بر نداشته است؛ اگر نتیجه مطلوبی از این پروژه ها‬ ‫به دست می امد تا امروز خبری از پیشروی این نیروها شنیده‬ ‫می شد‪ ،‬در حالی که داعش و النصره در طرف مخالفان دست‬ ‫برتر هستند و گروه های دست ساز امریکا جایگاهی که برای‬ ‫خود متصور بودند را به دســت نیاوردند‪ .‬به نظر من اقدامات‬ ‫امریکا نه تنها کمکی به روند صلح در سوریه نکرده‪ ،‬بلکه بر‬ ‫پیچیدگی اوضاع افزوده است و فاصله تا دستیابی به راه حل‬ ‫سیاسی را بیشتر می کند‪.‬‬ ‫ترکیه نیز پــس از اغاز انقالب های عربــی به این فکر‬ ‫افتاد تا پس از ساقط کردن نظام اسد‪ ،‬گروه های نزدیک به‬ ‫اخوان المسلمین را سر کار بیاورد و امروز که به هیچ کدام از‬ ‫اهداف خود نرسیده ناامید شــده است‪ .‬شرایط امروز منطقه‬ ‫با چهار ســال قبل که تحرکاتی در برخی کشــورهای منطقه‬ ‫اغاز شد‪ ،‬بســیار متفاوت اســت‪ .‬ترک ها نیز مانند عربستان‬ ‫می خواستند بر موج تحوالت منطقه سوار شوند و نقش اول‬ ‫را بر عهده بگیرند‪ .‬اما سیاست های اتخاذ شده توسط انکارا‬ ‫نتیجه ای غیر از شکست به دنبال نداشت و اوضاع داخلی این‬ ‫کشور را نیز متشنج کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫تسلیحات هســته ای اســت‪ .‬خیر! امریکا می خواهد توازن‬ ‫قدرت بیش از این در منطقه به هم نخورد و تحوالت منطقه در‬ ‫کنترلشباشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬اینکه امریکا در چارچوب توافق هســته ای به دنبال‬ ‫حلمشکالتایراندراثربرقرارینظامغیر عادالنهتحریم ها‬ ‫در برابر دســت کشــیدن ایران از تکنولوژی هســته ای برای‬ ‫مدت محدود و اعتماد سازی است‪ .‬خیر! امریکا در صدد تغییر‬ ‫رفتار ایران در صحنه داخلی و خارجی در بعضی از زمینه های‬ ‫تاثیر گذار بر تحوالت منطقه ای و در خوشــبینانه ترین حالت‬ ‫نزدیک کردن دیدگاه ها و اقدامات ایران به امریکا مشخصا در‬ ‫صحنهعراق‪،‬لبنانوسوریهاستوتوافقهسته ایمقدمه ای‬ ‫برایهمکاریدوکشوردراینصحنه هاست‪.‬‬ ‫‪ -3‬اینکه اختالف منافع روســیه و امریکا در مورد ایران‪،‬‬ ‫یاست‪.‬خیر!همتاریخضد‬ ‫سوریه و حتی مساله اوکراین دائم ‬ ‫اینپیشفرضاستوهماخباروشواهدکنونینشانمی دهند‬ ‫کهایندوکشوردر صددهستندچنینمشکالتینهتنهابه طور‬ ‫راهبردیبهجنگسردجدیدیبیندوکشورمنجرنشود‪،‬بلکه‬ ‫حتی فضای روابط همکاری دو کشور در سایر زمینه هایی که‬ ‫امکان تفاهم وجود دارد را نیز متاثر نسازد‪ .‬به صراحت بگویم‬ ‫گفتارها‬ ‫در رقابت منطقــه ای بین ایران‪ ،‬عربســتان و ترکیه‪ ،‬دو‬ ‫کشور فرا منطقه ای امریکا و روسیه نقش مهمی ایفا می کنند‪.‬‬ ‫امریکا صد در صد از سیاســت های دو کشور فوق در منطقه و‬ ‫ازجملهدرسوریهحمایتنمی کندهمچنانکهروسیهتا کنون‬ ‫مقابل سیاست های این دو در این کشور ایستاده است‪ .‬اما از‬ ‫ابتدای شروع جنگ های نیابتی در سوریه‪ ،‬امریکا تا کنون دو‬ ‫راهبرد در این کشور اتخاذ کرده است‪ -1:‬راهبرد زمین سوخته‬ ‫برایتامینامنیتحداکثریرژیم صهیونیستیو‪-2‬هم اکنون‬ ‫نیز راهبرد تغییر رژیم بدون تغییر رژیم یعنی نگه داشتن بشار‬ ‫اسد تضعیف شده را دنبال می کند‪ .‬از سوی دیگر در سیاست‬ ‫خارجی و روابط بین الملل این امر پذیرفته شــده ای است که‬ ‫کشورها‪،‬حکومت هاودولت هادرتحوالتمنطقه ایوجهانی‬ ‫سیاست هایخودرابر اساسدوراهبردکلیطراحیکنند‪-1:‬به‬ ‫حداکثر رساندن منافع ملی و‪ -2‬تبدیل تهدیدها به فرصت ها و‬ ‫استفاده حداکثری از انها‪ .‬بنابراین در محیط بغایت ملتهب و‬ ‫متغیرخاورمیانهبایدازچندخطاپرهیزکردودرعوضاطمینان‬ ‫داشت که ازدواج کشورها در سیاست بین الملل مفهوم ندارد و‬ ‫فرقی نمی کند این کشور امریکا باشد یا روسیه و یا سوریه بلکه‬ ‫مالک‪،‬استفادهحداکثریازفرصت هابرایکسبمنافعملی‬ ‫است‪.‬واماانچندپیشفرضغلطعبارتنداز‪:‬‬ ‫‪ -1‬اینکه تــاش امریکا در توافق هســته ای بــا ایران‬ ‫جلوگیریازرواجتسلیحاتهسته ایدرمنطقهدراثردستیابی‬ ‫ایران به تکنولوژی هســته ای و اســتفاده از ان بــرای تولید‬ ‫گفتارها‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫روس ها حل مســائل ایران و غرب را فقط بــا قرائت خود و در‬ ‫چارچوبمنافعخویشمی پسندند‪.‬‬ ‫‪ -4‬اینکه می توان با جدا کردن بشار اسد از نظام علوی و‬ ‫بعثسوریهبهمسائلومصائبمردماینکشورپایانداد‪.‬خیر!‬ ‫حتیامریکانیزبهامکانعملیچنیناقدامی قائلنبودهوحاضر‬ ‫نیستبه دلیلتعهدشبهحفظامنیترژیمصهیونیستیروی‬ ‫یخطر پذیریکندوباحذفبشاراینده ایتیرهوتار‬ ‫چنیناقدام ‬ ‫برای سوریه رقم بزند‪ .‬این نقطه افتراق سیاست های امریکا با‬ ‫ترکیهوعربستاناست‪.‬مسالهنظاموحکومتسوریهرابایدبه‬ ‫مردم ان کشــور واگذار کرد و هر گونه دخالت خارجی‪ ،‬عنصر‬ ‫زور و جنگ های نیابتی را باید از این کشور زدود‪ .‬اگر این چهار‬ ‫پیش فرضغلطراازمعادالتتجزیهوتحلیلمنطقه ایحذف‬ ‫کنیم می توان امیدوار بود که زمینه همکاری ایران و امریکا در‬ ‫مسائل منطقه ای و از جمله سوریه ان گونه که اقای اوباما در‬ ‫مصاحبه با فرید زکریا در شبکه ســی ان ان اشاره کرده است‪،‬‬ ‫فراهم شود‪ .‬بدون شک برجام را فقط نباید ترازنامه سود و زیان‬ ‫بده بستاندوکشورایرانوامریکادانستبلکهبایدتوافقوین‬ ‫را بســتر و زمینه همکاری منطقه ای ایران و غرب دانست که‬ ‫بدون تحقق ان نباید امیدوار بود که برجام به هدف اصلی اش‬ ‫یعنی باز کردن فضای تنفســی برای سیاســت خارجی ایران‬ ‫دست یابد‪ .‬ایران در خاورمیانه و کشورهای تاثیر گذاری نظیر‬ ‫عراق‪ ،‬سوریه و لبنان منافعی دارد و تلقی دولت امریکا از برجام‬ ‫نباید عقب نشینی ایران از چنین منافعی باشد‪ .‬امریکا به خوبی‬ ‫می داندکهترکیه‪،‬قطروعربستاندرسوریهصحنهراباخته اند‪.‬‬ ‫بنابرایندوراهبیشتردرپیشروندارد‪-1:‬دخالتتدریجی‬ ‫بیشتر در مسائل این کشور و درگیر شــدن در جنگ نیابتی و‬ ‫داخلی‪ -2 ،‬همکاری با کشــورهای تاثیر گذار در سوریه یعنی‬ ‫ایران و روســیه برای یافتن راه حلی صلح امیز‪ .‬ماهیت دولت‬ ‫اوباما راه حل دوم را می پســندد‪ ،‬همانگونه که در برجام عمل‬ ‫کرد‪ .‬روسیه نیز بی عالقه نیست برای حل مشکالتش با غرب‬ ‫در اوکراین و به دنبال امضای برجــام بین ایران وغرب امکان‬ ‫فضای بازی ایران در خاورمیانه را گرفته و با امریکا به تفاهمی‬ ‫ میان مدت دســت یابد‪ .‬مالقات های دو وزیر خارجه روسیه‬ ‫و امریکا در قطر و مالــزی موید این دیدگاه اســت‪ .‬تحرکات‬ ‫سوری هاوتماس هایمستقیممقاماتسیاسیوامنیتی شان‬ ‫باروس هاوسعودی هادرمسکووریاضبیانگرتفوقتحرکات‬ ‫نقشخیرخواهانهایراندرمنطقه‬ ‫وجود تکفیری ها‪ ،‬تغییر در سوریه را سخت می کند‬ ‫غضنفر رکن ابادی‬ ‫ سفیر پیشین ایران در لبنان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪4‬‬ ‫با گذشت پنج سال از زمان اغاز بحران در سوریه و عدم‬ ‫فروپاشی نظام حاکم با وجود به کارگیری هر تالشی از سوی‬ ‫مخالفان و حامیان منطقــه ای و فرامنطقــه ای انها‪ ،‬اکنون‬ ‫مخالفان بشار اســد‪ ،‬رئیس جمهوری سوریه نیز نگاهشان را‬ ‫به این بحران تغییر داده اند‪ .‬اگر بخواهیم نگاهی به بحران‬ ‫سوریه داشته باشیم‪ ،‬باید یاداور ش د هنگام وقوع این بحران‪،‬‬ ‫مقدمات الزم فراهم شد و تبلیغات گسترده ای انجام گرفت‬ ‫مبنی بر اینکه مخالفان نظام ســوریه و نیروهای تکفیری که‬ ‫از ســوی کشــورهای خارجی منطقه ای و بین المللی از نظر‬ ‫مالی و تســلیحاتی حمایت می شدند‪ ،‬ظرف ســه ماه موفق‬ ‫می شوند که نظام ســوریه یعنی حکومت بشــار اسد را تغییر‬ ‫دهند اما پس از گذشــت چهار ســال و به خصوص برگزاری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری در سوریه در سال‪ ،٢٠١٤‬مشارکت‬ ‫‪٧٧‬درصدی مردم و پیروزی بشــار اســد در انتخابات‪ ،‬بیشتر‬ ‫ی جریان های مخالف‬ ‫کشورها حتی طرف های خارجی حام ‬ ‫نظام به این نکته اعتراف می کنند که اکثریت مردم ســوریه‬ ‫خواستار و طرفدار نظام هستند‪ ،‬تنها خواسته انها اصالحات‬ ‫اســت نه تغییر نظام‪ .‬همین طور از بعد بررســی تحوالت در‬ ‫صحنه میدانی‪ ،‬ایســتادگی و پایداری ارتش ســوریه در کنار‬ ‫نیروهایمردمی ومقاومتاسالمییعنیحزب اللهاینمساله‬ ‫را به اثبات رساند که در صحنه میدانی نیز نیروهای تکفیری‬ ‫و تروریســتی تحت حمایت رژیم صهیونیستی و هم پیمانان‬ ‫این رژیم با وجود پشتیبانی های تسلیحاتی و مالی نتوانستند‬ ‫توفیقی داشته باشــند‪ .‬تمامی اهداف این حامیان استفاده‬ ‫ابزاری از نیروهای تکفیری و در راس ان داعش در گذار از این‬ ‫مرحله به مرحله جدید و معرفی یک حکومت معتدل از سوی‬ ‫امریکایی ها بود‪ .‬اما اکنون پس از گذشت چند سال از شروع‬ ‫بحران و جنگ داخلی در سوریه‪ ،‬اکثریت طرف های حامی ‬ ‫این گروه ها به این نتیجه رســیدند گروهای تکفیری که قرار‬ ‫بود از انها به عنوان ابزاری استفاده شود‪ ،‬بر مناطقی که مسلط‬ ‫می شوند‪ ،‬دست بردار نیستند و برای خود طرح و برنامه هایی‬ ‫مبنی بر تاســیس حاکمیت خود دارند و این موضوع به شدت‬ ‫مورد مخالفت حامیان جریان های تروریســتی قرار گرفت ه و‬ ‫اکنون باتوجه به اینکه توانایی تغییر کلی ندارند‪ ،‬به این نتیجه‬ ‫رســیدند که اگر تغییری هم صورت گیــرد‪ ،‬در واقع احتمال‬ ‫بسیاری وجود دارد که جانشــین حکومت اسد‪ ،‬جریان های‬ ‫تکفیری تروریســتی بســیار خطرناک خواهد بود‪ .‬بر همین‬ ‫اساس این کشورها به این نتیجه رســیده اند که چاره ای جز‬ ‫کنار امدن با وضعیت موجود و نظام کنونی ســوریه ندارد‪ .‬در‬ ‫مورد توافق اخیر ترکیه و امریــکا و ایجاد منطقه حائل در مرز‬ ‫ســوریه و ترکیه در جهت اموزش و تجهیز نیروهای معارض‬ ‫به اصطالح میانه رو ســوریه در مقابل دولت مرکزی سوریه‪،‬‬ ‫باید به این نکته توجه داشــت که چارچوب استراتژی امریکا‬ ‫در ســوریه از اساس بر مبنای اســتفاده از گروه های معارض‬ ‫تکفیریمثلگروهتروریستیداعش‪،‬برایگذارازدولتبشار‬ ‫اسد و ساقط کردن این دولت بوده است‪ ،‬اما امریکا هیچ گاه به‬ ‫این گروه ها به عنوان جایگزین دولت نگاه نمی کرده اســت‪.‬‬ ‫اما اکنون امریکا و کشورهای غربی با مشاهده واقعیت های‬ ‫موجود چاره ای جــز پذیرفتن ندارند‪ ،‬این درحالی اســت که‬ ‫برخی کشــورهای منطقه ای مانند ترکیه و برخی اعراب هنوز‬ ‫حاضرنیستن دواقعیت هاراببینندوموضعخودرادرقبالسوریه‬ ‫تغییر بدهند‪ .‬البته این دیدگاه ها قبل از توافق هسته ای میان‬ ‫ایران و ‪ ٥+١‬وجود داشــت اما بعد از این توافــق وارد مرحله‬ ‫جدیدی در حوزه منطقه ای و عرصه بین المللی می شــویم‪.‬‬ ‫جمهوری اســامی ایران همواره تاکید داشــته که خواستار‬ ‫داشتن بهترین روابط با همسایگان و کشورهای منطقه ای از‬ ‫جمله کشورهای حوزه خلیج فارس است‪ .‬اما به نظر می رسد‬ ‫که در ارتباط با این توافق برخی کشــورهای منطقه از جمله‬ ‫برخی اعراب به جای استقبال و تاکید بر همکاری های هر چه‬ ‫بیشتر‪ ،‬محکم تر بر طبل بحران سازی و تعمیق انها می کوبند‬ ‫که نه به نفع منافع ملی خود ان کشــورها و نه منطقه اســت‪.‬‬ ‫باتوجه به روند کلی منطقه‪ ،‬به نظر می رســد که تحوالت وارد‬ ‫مرحله جدیدی شده است و بر همگان الزم است که وضعیت‬ ‫موجود حاکم بر منطقه به خصــوص واقعیت های موجود در‬ ‫سوریه و جایگاه جمهوری اســامی ایران به عنوان کشوری‬ ‫که خیرخواه کشورهای منطقه است‪ ،‬را بپذیرند‪ .‬در کنار بحث‬ ‫پرونده هسته ای همواره مســائل منطقه ای نیز مورد اهتمام‬ ‫جمهوری اسالمی ایران قرار گرفت ه که این رویکرد هم پیش‬ ‫سیاســی بر نظامی گردیده و جا دارد ایران نیز اجــازه ندهد با‬ ‫کارت قدرت و مزیت نســبی اش در خاورمیانه کسان دیگری‬ ‫بازی کنند و بهره ببرند‪ .‬فرق نمی کند این کشــور امریکا باشد‬ ‫یا روسیه یا ســوریه! با کنار رفتن نسبی قطر از صحنه سوریه‪،‬‬ ‫روس ها‪ ،‬امریکایی ها‪ ،‬ســعودی ها و ترک ها در سوریه منافع‬ ‫ملی ندارند بلکه در صدد اســتفاده از صحنه این کشــور برای‬ ‫یو‬ ‫تامین منافع جانبی شان هستند‪ .‬در سیاست دوست دائم ‬ ‫دشمنهمیشگینداریم‪،‬مهمرعایتمصالحملیوکمکردن‬ ‫هزینه های سیاست خارجی و کســب حداکثری منافع ملی و‬ ‫توجه به روند حل مشکالت مملکت و اولویت روند توسعه ای‬ ‫کشوراست‪.‬‬ ‫بعضی از مقوالت در سیاســت یا پوست خربزه است که‬ ‫زیر پای سیاســتمداران می اندازند یا وزنه ای است که به پای‬ ‫انها می بندند که در دریای مواج تحوالت جهانی غرق شوند‪.‬‬ ‫تنها طرفی که از تداوم جنگ های نیابتی در سوریه نفع می برد‬ ‫رژیم صهیونیستی اســت و تنها طرفی که زیان می بیند مردم‬ ‫سوریههستندکههمکشورشانبهمخروبه ایتبدیلشدهوهم‬ ‫بسیاری از خانواده ها داغدار و اواره شده اند‪.‬‬ ‫از توافق هسته ای و هم پس از حصول ان اتخاذ شده است‪.‬‬ ‫پس از توافق‪ ،‬ایران وارد شرایط جدیدی شد ه که این شرایط‬ ‫اتخاذ می کند که در رایزنی هایی با همســایگان و کشورهای‬ ‫منطقه باشیم‪ .‬جمهوری اســامی ایران همواره تاکید کرده ‬ ‫که درباره سوریه موضع خود را تغییر نمی دهد و تاکید داشته‬ ‫که مشکالت منطقه ای باید توسط همین کشور ها حل شود‬ ‫نه کشورهای فرامنطقه ای‪ .‬ایران مخالف مداخله کشورهای‬ ‫خارجی در امور داخلی کشــورهای دیگر بوده و یک اصل را‬ ‫به صورت واحد مد نظر قرارداده و ان‪ ،‬این اســت که باید نظر‬ ‫ملت هاموردتوجهقرارگیردودراینبارهفرقنمی کندکهکشور‬ ‫مورد نظر فلسطین باشد‪ ،‬مصر باشد یا سوریه‪ .‬در همین راستا‬ ‫می توان به ســفر منطقه ای محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫کشور مان درست چند روز پس از حصول توافق هسته ای به‬ ‫لبنان و سفر اتی وی به ترکیه و برخی کشورهای منطقه درباره‬ ‫تاکید دوباره بر همکاری ها و حل مســائل منطقه ای از جمله‬ ‫ســوریه از طریق گفت وگو و راه حل های سیاسی اشاره کرد‪.‬‬ ‫پس از حصول توافق هســته ای ایران و ‪ ٥+١‬و تقویت نقش‬ ‫منطقه ای تهران‪ ،‬زمزمه هایی در محافل خبری جهان مبنی بر‬ ‫امکان همکاری و رایزنی ایران و امریکا به خصوص در مسائل‬ ‫منطقه ای از جمله بحران سوریه شنیده شد که اکنون امریکا‬ ‫در ان مستاصل مانده اســت‪ ،‬در این باره می توان گفت که‬ ‫مقامات ایران در طول مذاکرات بارها و بارها تاکید کرده اند که‬ ‫گفت وگوها تنها درباره مساله هسته ای بوده و پرونده دیگری‬ ‫در مذاکرات مطرح نشده است‪ .‬اما اکنون تحرکاتی از سوی‬ ‫امریکایی ها و روس ها در این باره مشاهده می شود‪ ،‬سفر جان‬ ‫کری وزیر خارجه امریکا به منطقه و رایزنی با کشورهای حوزه‬ ‫خلیج فارس در واقع تالشــی در جهت مدیریت بحران های‬ ‫منطقه ای از جمله ســوریه اســت‪ .‬جمهوری اسالمی ایران‬ ‫همواره مواضع خود را واضح اعالم کرده است مبنی بر اینکه‬ ‫مسائل منطقه ای از جمله سوریه دارای راه حل سیاسی است‬ ‫و باید گفت وگوهای ملی به عنوان اعضای یک خانواده میان‬ ‫ملت سوریه و طرف های درگیر ایجاد شود‪ ،‬هر طرحی که بر‬ ‫همین مبنا باشد با در نظر گرفتن عدم دخالت در امور داخلی‬ ‫کشورها مورد حمایت ایران نیز قرار می گیرد‪ .‬در کل می توان‬ ‫گفت که بحران ســوریه راه حــل نظامی نداشــته بلکه این‬ ‫بحران راه حل سیاسی دارد و ان در دست مردم سوریه است‪.‬‬ ‫کشورهای غربی حامی جریان هایتکفیریوتروریستیخود‬ ‫اکنونمعترفهستندکهچاره ایجزکنارامدنوپذیرشوضع‬ ‫موجود ندارند این در حالی اســت که هنوز برخی کشورهای‬ ‫منطقــه ای نمی خواهند واقعیت ها را ببیننــد و باز هم بر طبل‬ ‫بحران می کوبند‪.‬‬ ‫با کریمان کارها دشوار نیست‬ ‫گفتارها‬ ‫در وصف گشاده دستی حضرت امام صادق (ع)‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫نویسنده و شاعر‬ ‫ سه شــنبه هفته گذشته سالروز شــهادت حضرت امام‬ ‫جعفر صــادق علیه الســام بــود‪ .‬روایتی از کتــاب مناقب‬ ‫ال ابی طالب اثر ابن شهراشوب‪ ،‬دانشمند شیعی قرن ششم‬ ‫نقل می کنم‪.‬‬ ‫ابوجعفر خثعمی گفته است‪ :‬امام صادق علیه السالم‬ ‫کیسه ای زر به من داد و گفت‪« :‬ان را به مردی از بنی هاشم‬ ‫ده و به او مگوی که من چیزی به تو سپرده ام‪ ».‬راوی گوید نزد‬ ‫ان مرد هاشمی رفتم و او گفت‪« :‬خداوند ان را که داده است‬ ‫جزای خیر دهاد‪ .‬هر از گاهی برایمان می فرســتد و تا سال‬ ‫بعد با ان زندگی می کنیم اما جعفر با همه فراوانی اموالش به‬ ‫ما یک درهم نیز نمی دهد (مناقب ابن شهراشوب‪ ،‬ترجمه و‬ ‫تحقیق حسین صابری‪ ،‬ج‪ ،6‬ص ‪ ،3237‬به نقل از االمالی‬ ‫شیخ طوسی‪ ،‬ص ‪») 677‬‬ ‫اشارات و تنبیهات‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫گفتارها‬ ‫برخی از ما فکر می کنیم اهــل بیت عصمت و طهارت‬ ‫تنگدست بوده اند‪ .‬این قضیه عمومیت ندارد بلکه تا انجا که‬ ‫این بنده حقیر با کوره سوادی که دارم تحقیق کرده ام عکس‬ ‫ان صادق است‪ ،‬یعنی اکثر ائمه اطهار وضعشان خوب بوده‬ ‫است‪ .‬درباره امام موسی بن جعفر علیه السالم در تاریخ امده‬ ‫است که ایشان تنگدســت بوده اند ولی بقیه حضرات چنین‬ ‫چیزی درباره شان نیامده اســت یا دست کم بنده نمی دانم و‬ ‫ندیده ام‪ .‬اساســا یکی از اهداف غصب فدک پایین اوردن‬ ‫قدرت مالی خانواده پیامبر خدا صلی الله علی هو اله و سلم بود‪.‬‬ ‫فدک غنیمتی بود که بدون درگیری پس از فتح خیبر به دست‬ ‫امد زیرا یهودیان ان منطقه خودشان تسلیم شدند در نتیجه‬ ‫طبق حکم شرع این غنیمت به طور خالص در اختیار پیامبر‬ ‫خدا قرار می گرفت‪ .‬پس از ان ایه نازل شد که‪ :‬و ات ذاالقربی‬ ‫حقه‪ ،‬یعنی حق نزدیکانت را ادا کن و رســول الله فدک را که‬ ‫یک منطقه سبز و پراب و وسیع بود در اطاعت از امر خداوند‬ ‫به حضرت فاطمه زهرا صلوات الله علیها بخشید‪ .‬در کتاب‬ ‫ارزشمند چشمه در بستر اثر اقای سید مسعود پورسیداقایی که‬ ‫از بهترین کتب تالیف شده درباره حضرت فاطمه سالم الله‬ ‫علیهاســت‪ ،‬نقل شــده که حضرت صدیقه طاهره صلوات‬ ‫الله علیها هر ســال کل محصول فدک را بین فقرا تقســیم‬ ‫می کردند‪ .‬به نظر شما ایا غاصبان خالفت چاره ای جز غصب‬ ‫فدک داشــتند؟ غصب فدک اولین نمونــه از یک بدعت در‬ ‫تاریخ سیاسی اسالم است و ان بدعت عبارت است از مصادره‬ ‫اموال مخالف با توجیهات شــرعی برای کاستن از قدرت و‬ ‫نفوذ او‪ .‬کاری که بعدها در تاریخ بین سالطین مسلمان رایج‬ ‫بود‪ .‬کسانی که اهل ادبیات هستند اگر داستان بر دار کردن‬ ‫امیرحســنک وزیر را به یاد بیاورند احتماال مجلس مصادره‬ ‫اموال او را نیز به خاطر می اورند کــه مثال با حضور قاضیان‬ ‫و مزکیان و معدالن و شــهود برگزار شد و طی ان مجلس‪ ،‬او‬ ‫امضا داد مبنی بر رضایت از فروش(!) اموالش به ســلطان‪.‬‬ ‫من هر بار که این داستان را می خوانم و این ماست مالی های‬ ‫شرعی سلطان مسعود و اطرافیانش را روی این کثافت کاری‬ ‫که نه خرید اموال حسنک بلکه مصادره اموال حسنک است‬ ‫می بینم به یاد فدک می افتم و می اندیشــم چگونه می توانم‬ ‫بگذرم از کسانی که با جعل حدیث دروغ از پیامبر خدا که «ما‬ ‫گروه پیامبران ارث به جا نمی گذاریم» ظاهری شرعی درست‬ ‫کردند برای مصادره اموال فاطمه زهرا ســام الله علیها که‬ ‫کل محصولش یکجا به فقرا بخشیده می شد و بنیانگذار این‬ ‫بدعت در تاریخ اسالم شدند‪ .‬اعتراض غیورانه ان بانوی دو‬ ‫عالم برای جلوگیری از اغــاز این بدعت بود‪ ،‬نه العیاذ بالله به‬ ‫خاطر مال دنیا و ان شهادت دروغ که ان شخص در دادگاه‬ ‫داد تا مثال راستگویی پدرش را تایید کرده باشد اولین شهادت‬ ‫دروغ در تاریخ اسالم بود‪.‬‬ ‫مر مرا باری نکو ناید ز روی اعتقاد‬ ‫حق زهرا بردن و دین پیمبر داشتن‬ ‫انکه او را بر سر حیدر همی خوانی امیر‬ ‫کافرم گر می تواند کفش قنبر داشتن‬ ‫(سنایی غزنوی‪ ،‬دیوان قصاید)‬ ‫غاصبان خالفت می خواســتند اوالد علــی(ع) فقیر و‬ ‫ی ائمه اطهار در‬ ‫تنگدست باشند و یکی از دغدغه های دائم ‬ ‫طول تاریخ‪ ،‬رســیدگی به حال فقرای بنی هاشم بود‪ .‬ناگزیر‬ ‫انان می بایست تمکن مالی داشته باشند چون کریم بودند‪.‬‬ ‫در کتاب کحل البصر فی سیرهسید البشر اثر مرحوم حاج شیخ‬ ‫ی صاحب مفاتیح امده است که پیامبر خدا‬ ‫عباس محدث قم ‬ ‫صلی الله علیه و اله به عمویش عباس فرمود تو حاضری پس‬ ‫از من به تعهدات من عمل کنی و وعده هــای مرا ادا کنی؟‬ ‫عباس گفت یا رسول الله من مردی پیرم و عائله مند و اما تو؛‬ ‫هر که به تو رسیده اســت‪ ،‬به او نه نگفته ای و چنین وظیفه‬ ‫ســنگینی از توانایی من خارج اســت‪( .‬نقل به مضمون) در‬ ‫همان کتاب از قول یکی از اصحاب امده است‪ :‬رسول الله‬ ‫هرگز در عمر خود به هیچ سائلی نه نگفت‪( .‬نقل به مضمون)‬ ‫برادر‪ ،‬وزیر‪ ،‬وصی و وارث رسول الله یعنی حضرت اسد الله‬ ‫الغالب‪ ،‬نورالمشــارق و المغارب مولی علی علیه الســام تا‬ ‫ســال ها پس از درگذشت رســول الله صلی الله علیه و اله در‬ ‫موسم حج بر بلندی می ایســتاد و می فرمود هرکه رسول الله‬ ‫به او وعده ای داده است یا حاجتی را برایش تعهد کرده است‬ ‫من در خدمتم‪( .‬نقل به مضمون‪ ،‬منبع‪ :‬دانشنامه امام حسین‬ ‫علیه السالم‪ ،‬دارالحدیث) سبط شــهید پیامبر خدا حضرت‬ ‫امام حســین علیه السالم وقتی شهید شــد ‪ 300‬هزار درهم‬ ‫مقروض بود و حضرت امام ســجاد علیه الســام بخشی از‬ ‫زمین ها را فروخت و سهم االرث بی بی سکینه علیها سالم را‬ ‫ادا کرد و با مابقی اش قرض سنگین پدر را پرداخت‪ .‬خب من‬ ‫از شما می پرسم ایا امام حسین علیه السالم‪ ،‬خاکم به دهان‬ ‫مثل من و شما در تدبیر معیشــت خود ناتوان بود که قرض‬ ‫باال بیــاورد؟ خیر‪ ،‬این حرف ها نیســت‪ ،‬بلکه قرض های او‬ ‫هم مثل جد بزرگوارش برای برطرف کردن حوائج مردم بوده‬ ‫است‪ ،‬یعنی از این و ان قرض می گرفته است تا مشکل مردم‬ ‫را حل کند و بعدا به طلبکارها بازمی گردانده است‪ .‬موال علی‬ ‫علیه السالم در ابتدای حال تنگدست بوده اند اما در روایتی‬ ‫که من ان را در اثار عالمه محمدرضا حکیمی خواندم (کتاب‬ ‫«منهای فقر» به کوشــش مرتضی کیا) می فرمایند‪ :‬من در‬ ‫ابتدا چیزی نداشتم اما اکنون انقدر کار کرده ام که فرزندانم‬ ‫نیازمندکسینباشند‪(.‬نقلبهمضمون)اینحدیثنیزدغدغه‬ ‫ائمه اطهار را مبنی بر وضع مالی بنی هاشم به خصوص اوالد‬ ‫علی نشــان می دهد که در خالفت جائران و غاصبان زیر پا‬ ‫لگدمال نشوند وگرنه موال علی علیه السالم کسی نیست که‬ ‫مانند من و شــما نگران نوه و نتیجه هایش باشــد‪ ،‬او نگران‬ ‫فردای خودش هم نبود‪ .‬ان حضرت با بیل و کلنگ زدن و چاه‬ ‫کندن و اباد کردن زمین های مرده به ما یاد داد که کار کنیم‬ ‫و زحمت بکشــیم و عرق بریزیم چنانکه هنــوز چاه های ان‬ ‫حضرت در مدینه تحت عنوان ابار علی ابن ابیطالب هست و‬ ‫به موازات ان با بخشش محصول همان نخلستان ها به طور‬ ‫منظم و مســتمر به ما یاد داد که دلبسته مال دنیا نباشیم‪ .‬در‬ ‫حدیثی خواندم که محصول خرمای نخلستان های حضرت‬ ‫را که به اندازه یک کوه شــده بود به دســتور حضرت کیسه‬ ‫کیسه کردند و به خانه فقرا فرستادند و ایشان حتی یک دانه‬ ‫را برای خودش بر نداشــت‪ .‬شــخصی اعتراض کرد تو چرا‬ ‫برای خودت برنداشتی؟ حضرت بالفاصله فرمودند این اقا‬ ‫مصداقافرادیاستکهمانعخیرند(نقلبهمضمون)‪.‬اینکه‬ ‫شــنیده ایم موال علی علیه السالم شــبانه به خانه فقرا اذوقه‬ ‫می برده اند از مال شخصی شان بوده اســت نه بیت المال‪،‬‬ ‫وگرنه ایشان بیت المال را برای اینکه همه ببینند و الگو قرار‬ ‫دهند‪ ،‬علنا بر اساس عدالت و مســاوات تقسیم می کردند‪.‬‬ ‫چنانکه در زیارتنامه ایشان می خوانیم‪« :‬السالم علی العادل‬ ‫فی الرعیه و القاسم بالسویه و حجت الله علی البریه‪ ،‬سالم‬ ‫بر گسترنده داد میان رعایا و تقسیم کننده بر اساس مساوات‬ ‫و حجت خدا بر افریدگان‪ ».‬امام حسن مجتبی علیه السالم‬ ‫ســه بار اموالش را با فقرا نصــف کرد و بنا بر بعضــی از اخبار‬ ‫دو بارهم کل اموالش را بخشــید‪ .‬نکته اخر درباره این رفتار‬ ‫عجیب امام صادق علیه الســام با خویشاوند هاشمی اش‬ ‫این اســت که ان حضرت به طور مداوم هر سال خرج سال‬ ‫او و خانواده اش را متکفل می شده اســت و او خبر نداشته ‪،‬‬ ‫بلکه به ان حضرت بدبین بوده است و پشت سر ان حضرت‬ ‫بد هم می گفته است‪ .‬این نشــان می دهد که ان بزرگواران‬ ‫حتی میان ایل و عشیره خود هم غریب بوده اند ولی با وجود‬ ‫این در ان دوران محنت که تا هنوز هم ادامه دارد برای حفظ‬ ‫عزت و بلندی نام و یاد رســول خدا‪ ،‬موال علی و فاطمه زهرا‬ ‫صلوات الله علیهــم اجمعین چگونه تــاش می کردند که‬ ‫بازماندگان ان سه بزرگوار زیر دست و پا نیفتند و زمین نخورند‬ ‫و دشمنان خدا که همان دشمنان علی باشند شادکام نشوند‪.‬‬ ‫حدیث دیگری از ایــن کتاب را نقل می کنــم که به وضوح‪،‬‬ ‫عرایض بنده حقیر را نمایان می کند‪« :‬هشام ابن حکم گفته‬ ‫است‪ :‬مردی از فرمانروایان اهل جبل(مقصود عراق عجم‬ ‫یعنی منطقه زاگرس و کوهپایه های ان است از قبیل اراک‪،‬‬ ‫همدان‪ ،‬اصفهان‪ ،‬زنجان‪ ،‬کرمانشاه‪ ،‬و‪ )...‬هر سال نزد امام‬ ‫صادق علیه السالم می امد و امام او را در یکی از منزل های‬ ‫خود در مدینه سکونت می داد‪ .‬حج گزاردن ان مرد بسیار شد‬ ‫و توقف وی در مدینه به درازا کشید‪ .‬از این روی به امام صادق‬ ‫علیه السالم ده هزار درهم داد تا برایش سرایی بخرد ان گاه‬ ‫خود رهسپار حج شد‪ .‬چون بازگشت پرسید‪ :‬فدایت شوم؛ ان‬ ‫سرای را برایم خریدی؟ فرمود‪ :‬اری‪ .‬ان گاه سندی اورد که‬ ‫نوشته بود‪ :‬بسم الله الرحمن الرحیم‪ .‬این سندی است که به‬ ‫موجب ان جعفر ابن محمد برای فالن ابن فالن جبلی سرایی‬ ‫در فردوس خریده اســت که حد اول ان (یعنی یکی از چهار‬ ‫همسایه دیوار به دیوارش) پیامبر خدا صلی الله علیه و اله‪،‬‬ ‫حد دوم امیر مومنان علیه السالم‪ ،‬حد سوم حسن ابن علی‬ ‫علیه السالم و حد چهارم حسین ابن علی علیه السالم است‪.‬‬ ‫مرد چون ان نوشته را خواند گفت‪ :‬فدایت شوم قبول دارم‪.‬‬ ‫راوی گوید‪ :‬ابوعبدالله فرمود‪ :‬من ان مال را گرفتم و در میان‬ ‫زادگان حسن علیه السالم و حســین علیه السالم پراکندم و‬ ‫امیدوارم خداوند این را بپذیرد و تو را در بهشت پاداش دهد‪.‬‬ ‫راوی گوید‪ :‬مرد به سرای خود رفت و ان سند را نیز با خود برد‪.‬‬ ‫پس از چندی بیمار شد و چون مرگ را نزدیک یافت‪ ،‬کسان‬ ‫خویش را گرد اورد و انان را سوگند داد که ان سند را همراه او‬ ‫در قبر گذارند‪ .‬انان نیز چنین کردند‪ .‬چون صبح شد ان طایفه‬ ‫به ســراغ قبر او رفتند و دیدند ان ســند روی قبر است و بر ان‬ ‫نوشته شده است‪« :‬ولی خدا جعفر ابن محمد به عهد خود وفا‬ ‫کر د » طوبی له و حسن ماب‪.‬‬ ‫‪23‬‬ ‫سیاست‬ ‫یک شباهت تاریخی‬ ‫شبیه سازی تاریخی بین این دوره که توافق هسته ای صورت گرفته با‬ ‫وقایع تاریخ اسالم بحث این روزهای محافل سیاسی است‪ .‬برخی دوران‬ ‫حاضر را با جنگ صفین تطبیق داده اند و برخی دیگر به جنگ احزاب و صلح‬ ‫حدیبیه شبیه کرده اند‪ .‬پرونده این هفته را به این موضوع اختصاص داده ایم‪.‬‬ ‫ در رد تئوری صفین سازی‬ ‫بدنه نباید فکرکند در حال‬ ‫توجیه توافق هستیم‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫نباید این توافق را تحمیل به‬ ‫رهبری بدانیم‬ ‫ناصر ایمانی‬ ‫محمدسعید احدیان‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫‪1‬‬ ‫خبرنگار‬ ‫ بعد از توافق هسته ای میان ایران و غرب‪ ،‬دو تفسیر و‬ ‫روایت از حصول این توافــق در میان نیروهای انقالب پدید‬ ‫امد‪ .‬تفسیرهایی که از هر دو سو دارای طرفدارانی بود‪.‬‬ ‫برخــی بــر ایــن باورنــد کــه ایــران در شــرایط صلح‬ ‫امام حسن(ص) قرار دارد‪ ،‬از همین رو انجام توافق ناگزیر به‬ ‫نظر می رسد‪ .‬این نوع نگاه در هر دو سو طرفدارانی دارد‪ .‬حتی‬ ‫برخی از هواداران ان از ضد انقالب هستند که معتقدند ایران‬ ‫از سر ناچاری حاضر به پذیرش توافق شده است‪ ،‬چراکه در‬ ‫شرایط سخت و دشوار اقتصادی به سر می برد‪ .‬این نوع نگاه‬ ‫در برخی از سیاســیون داخلی نیز دیده می شود‪ .‬به باور انها‬ ‫توافق هسته ای ناگزیر بود چرا که تحریم ها موثر افتاده بود و‬ ‫صلح حسنی ناگزیر بود‪.‬‬ ‫اما در طرف دیگر افرادی قرار دارند که تفسیر دیگری‬ ‫از توافق هسته ای ارائه می کنند‪ .‬به باور انها ایران در شرایط‬ ‫جنگ صفین قرار دارد و توافق بر نظام تحمیل شــده است‪،‬‬ ‫همانطور که حکمیت بــر موال علــی(ع) در صفین تحمیل‬ ‫شد‪ .‬اما صلح حسنی و جنگ صفین‪ ،‬تنها مولفه های تاریخی‬ ‫نیست که می توان به ان استناد کرد‪ .‬یک طرف واقعیت های‬ ‫موجود در کشــور را از منظر دور نگاه داشــته و طرف دیگر‪،‬‬ ‫شجاعت و صالبت رهبری را که از شروط ولی فقیه در قانون‬ ‫اساسی است‪ ،‬مورد توجه قرار نداده و حکم به صفین بودن‬ ‫توافق هســته ای می دهد‪ .‬غافل از اینکه نه شــرایط امروز‬ ‫شرایط صلح حسنی است‪ ،‬و نه رهبری در چنان موقعیتی قرار‬ ‫دارند‪ .‬از طرف دیگر انها که پای صفین را به میان می کشند‬ ‫نیز در اشتباه بزرگی به سر می برند ‪ ،‬چراکه شرایط امروز هیچ‬ ‫تناسبی با شرایط امیرمومنان در صفین ندارد‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد توافق هسته ای را با یک مقطع تاریخی‬ ‫در اسالم قیاس کنیم‪ ،‬شــاید منطبق ترین وضعیت‪ ،‬شرایط‬ ‫صلح حدیبیه اســت‪ .‬صلحی که در ان پیامبر(صلوات الله)‬ ‫و مسلمانان به خواســته های خود رسیدند و اسالم گسترش‬ ‫بیشتر پیدا کرد‪.‬‬ ‫شرایط صلح امام حسن(ع)‬ ‫دیدگا ه هــای متفــاوت دربــاره‬ ‫مذاکرات هسته ای حاشیه هایی‬ ‫به وجود اورده است‬ ‫از کارهای اقتصادی بیشــتر باشد ‪ -‬همه این مشکالت قابل‬ ‫حل‪ ،‬و راه‪ ،‬قابل پیمودن است‪ .‬از خداوند متعال می خواهیم‬ ‫که کمــک کند‪(.‬دیدار رئیــس و اعضای مجلــس خبرگان‬ ‫رهبری‪)92/6/14 ،‬‬ ‫اندکی بعد مســاله را به طــور واضح و شــفاف در میان‬ ‫سرداران سپاه عنوان کردند و از نرمش قهرمانانه در دیپلماسی‬ ‫ســخن گفتند‪« :‬ما مخالف با حرکت های صحیح و منطقی‬ ‫دیپلماسی هم نیستیم؛ چه در عالم دیپلماسی‪ ،‬چه در عالم‬ ‫سیاست های داخلی‪ .‬بنده معتقد به همان چیزی هستم که‬ ‫سال ها پیش اسم گذاری شــد «نرمش قهرمانانه»؛ نرمش‬ ‫در یک جاهایی بسیار الزم اســت‪ ،‬بسیار خوب است؛ عیبی‬ ‫ندارد‪ ،‬اما این کشتی گیری که دارد با حریف خودش کشتی‬ ‫می گیرد و یک جاهایی به دلیل فنی نرمشی نشان می دهد‪،‬‬ ‫فراموش نکند که طرفش کیست؛ فراموش نکند که مشغول‬ ‫چه کاری است؛ این شــرط اصلی اســت؛ بفهمند که دارند‬ ‫چه کار می کنند‪ ،‬بدانند که با چه کسی مواجهند‪ ،‬با چه کسی‬ ‫طرفند‪ ،‬اماج حمله طرف انها کجای مساله است؛ این را توجه‬ ‫داشته باشند‪)92/6/26( ».‬‬ ‫اما برخی از این سخنان برداشت های اشتباهی کردند‪.‬‬ ‫به اعتقاد انها «نرمش قهرمانه» به معنای کوتاه امدن ایران‬ ‫از ارمان ها و دســت برداشــتن از اهداف بلنــد انقالب بود‪.‬‬ ‫نکته ای که رهبری نیز به ان این گونه اشاره کردند‪« :‬ما تعبیر‬ ‫«نرمش قهرمانانه» را بــه کار بردیم؛ یک عــده ای ان را به‬ ‫معنی دست برداشتن از ارمان ها و هدف های نظام اسالمی‬ ‫معنا کردند؛ بعضی از دشمنان هم همین را مستمسکی قرار‬ ‫دادند برای اینکه نظام اســامی را به عقب نشینی از اصول‬ ‫خودش متهم کنند؛ اینها خالف بود‪ ،‬اینها بدفهمی است‪».‬‬ ‫(‪)92/8/29‬‬ ‫تحریم ها و شعب ابی طالب ایران‬ ‫صلح امام حسن(ع)‬ ‫به این ترتیــب پیوند خــوردن دو عامل موجب شــد تا‬ ‫تفسیر صلح امام حســن(ع) از توافق شــکل بگیرد‪ .‬اول‪:‬‬ ‫طرح موضوع نرمش قهرمانانه‪ .‬دوم‪ :‬تاثیرتحریم ها و بیان‬ ‫مسائلی از این دســت که ایران برای رفع تحریم ها ناچار به‬ ‫انجام توافق است‪.‬‬ ‫حســن روحانی نیز اگرچــه گاه و بیــگاه از صلح امام‬ ‫حسن(ع) سخن گفته و حتی بعد از انجام توافق در توئیتری‬ ‫به این موضوع اشــاره کرده بود‪ ،‬اما خود او در سخنرانی بعد‬ ‫از توافق که از تلویزیون سراســری پخش شد اذعان داشت‬ ‫که ما درشرایط تحریم بود که توانستیم تورم را کنترل کنیم‪.‬‬ ‫ی را بعد از ان هم در اخرین گفت وگوی‬ ‫روحانی این نوع ارزیاب ‬ ‫تلویزیونی اش تکرار کرد‪ .‬او به درستی اشاره می کرد‪ ،‬ایران‬ ‫توانسته در شرایط تحریم و با وجود پایین امدن قیمت نفت‪،‬‬ ‫تورم را کنترل کرده و مسیر پیشرفت را اغاز کند‪ .‬این اظهارات‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اما این نگاه از کجا ناشی می شــد؟ اولین بار اظهارات‬ ‫محمــود بهمنــی در یــک مصاحبه بــود که پای «شــعب‬ ‫ابی طالب» را به شبیه سازی شرایط کشــور گره زد‪ .‬سال ‪90‬‬ ‫سخت ترینسالدورانریاست جمهوریمحموداحمدی نژاد‬ ‫بود‪ .‬با وجود انکه قیمت نفت در حد باالیی قرار داشــت‪ ،‬اما‬ ‫دو تحریم اساســی موجب شــد تا دولت با مشکالت زیادی‬ ‫روبه رو شود‪ .‬نرخ ارز به صورت لحظه ای باال می رفت‪ .‬بانک‬ ‫مرکزی دچار تحریم شد و محمود بهمنی گفت که ما «خود را‬ ‫ب هم اماد ه کردیم»‪.‬‬ ‫برای شرایط سخت تر از شعب ابی طال ‬ ‫در همین ایام بــود که اعتراضاتی در بازار تهران دیده شــد‪.‬‬ ‫مردم برای خرید ســکه های طال در صف های طویل انتظار‬ ‫می کشــیدند و نرخ دالر به یکباره نزدیک به دوبرابر قبل شد‪.‬‬ ‫همان روزها بود که احمد توکلی در مجلس هشــدار داد که‬ ‫دارایی های مردم ایران یک سوم شده است‪ .‬در این وضعیت‬ ‫اظهارات محمود بهمنی و سخنان رئیس جمهور مبنی بر تاثیر‬ ‫تحریم ها موجب شد تا رهبری نسبت به این شرایط واکنش‬ ‫قاطعانه ای از خود نشان دهند و در سخنرانی مهمی شرایط‬ ‫ایران را شرایط بدر و خیبر معرفی کنند‪.‬‬ ‫ایشان بااشارهبهتالشگستردهومتراکمجبههاستکبار‬ ‫به سردمداری امریکا و صهیونیست ها برای تضعیف این دو‬ ‫عامل گفتند‪« :‬با وجود همه تالش ها‪ ،‬این دو عامل همچنان‬ ‫وجود دارد و به لطــف خداوند در اینده هــم خواهد بود‪ .‬اگر‬ ‫این دو عامل از هم جدا می شدند‪ ،‬قطعا موفقیت های نظام‬ ‫اسالمی دچار اختالل می شــد‪ ،‬زیرا اگر مسئوالن و مدیران‬ ‫نظام مصمم باشــند اما مردم در صحنه نباشند‪ ،‬کارها پیش‬ ‫نمی رود‪ ،‬همانگونه که اگر مســئوالن و مدیــران نظام دچار‬ ‫ تردید می شدند‪ ،‬این موضوع در فهم و درک و تصمیم گیری‬ ‫ت تاثیرگذار بــود و نظام‬ ‫انان در مقابل لشــکر کفر و ضاللــ ‬ ‫دچار اختالل می شــد و به دنبال ان نیز مردم از صحنه خارج‬ ‫می شدند‪».‬‬ ‫مقام معظم رهبری با اشــاره به توســل جبهه استکبار‬ ‫به همه ترفندها و روش ها برای ایجاد رخنــه و تردید در اراده‬ ‫مسئوالن و همچنین مایوس کردن مردم‪ ،‬شرایط ایران ان روز‬ ‫را شرایط بدر و خیبر معرفی کردند‪« :‬مقامات غربی بارها تکرار‬ ‫کرده اند که هدف از تحریم ها و فشارها بر ضد ایران‪ ،‬خسته و‬ ‫از صحنه خارج کردن مردم و وادار کردن مسئوالن به تجدید‬ ‫نظر در محاسبات خود است‪ ،‬اما انها اشتباهمی کنندوبههدف‬ ‫خود نخواهند رسید زیرا این روسیاه های بد محاسبه گر‪ ،‬تصور‬ ‫می کنند نظام اسالمی در شــرایط شعب ابی طالب است‪ ،‬در‬ ‫حالی که ملت ایران امروز در شرایط بدر و خیبر قرار دارد‪».‬‬ ‫ایشان اضافه کرده بودند‪« :‬در شرایطی که ملت ایران با‬ ‫سرافرازی به بسیاری از مراحل پیروزی دست پیدا کرده است‬ ‫و نشانه های پیروزی های جدید را نیز به چشم می بیند‪ ،‬جبهه‬ ‫استکبار تالش دارد ب ا ترساندن مردم و مسئوالن از تحریم ها‪،‬‬ ‫در اراده انان اختالل ایجاد و مردم را از صحنه خارج کند‪ ،‬در‬ ‫حالی که ملت ایــران این راه پرافتخار را بــا بصیرت انتخاب‬ ‫کرده است و برای پیمودن ان مجاهدت فراوان کرده و خون‬ ‫عزیزترین های خود را نثار کرده است‪».‬‬ ‫رهبرانقالباسالمیحرکتمستمرملتایراندرمسیر‬ ‫رسیدن به قله ها را متوقف ناشــدنی خوانده و معتقد بودند‪:‬‬ ‫«دشــمن در حالی قصد دارد در عزم و اراده مردم و مسئوالن‬ ‫رخنه ایجاد کند که اقتدار و توانایی های امروز نظام جمهوری‬ ‫اسالمی ایران با ‪ ۲۰‬یا ‪ ۳۰‬ســال پیش قابل مقایسه نیست و‬ ‫هیمنه ظاهری جبهه استکبار در سال های گذشته نی ز اکنون‬ ‫جای خود را به ضعف و ناتوانی روزافزون داده است‪( ».‬دیدار‬ ‫با مردم قم‪ 19 ،‬دی ماه ‪)90‬‬ ‫سیاست‬ ‫انهایــی که به شــرایط صلح امام حســن(ع) اســتناد‬ ‫می کنند‪ ،‬بیشترین و مهمترین دلیل شان سخنان رهبری در‬ ‫مورد نرمش قهرمانانه بود‪ .‬اگرچه ایشان اولین بار این موضوع‬ ‫را در سال ‪ 75‬به زبان اورد ند و حتی پیش از ان کتابی با همین‬ ‫عنوان نوشته بودند‪ ،‬اما بیان ان حرف ها در ان تاریخ که دولت‬ ‫حسن روحانی تازه سر کار امده بود‪ ،‬این تصور را تقویت کرد‬ ‫که ایران در شرایط صلح امام حسن(ع) قرار دارد و ناگزیر از‬ ‫توافق با غرب اســت‪ .‬خصوصا اینکه پیش از ان و در ســال‬ ‫پایانی دولت دهم مساله تشــدید تحریم ها و سخن گفتن از‬ ‫«شعب ابی طالب» به میان امده بود‪.‬‬ ‫اما بعد از روی کار امدن حسن روحانی رهبری اولین بار‬ ‫به مســاله نرمش قهرمانانه اینگونه اشــاره کردند‪« :‬در این‬ ‫سال ها جبهه بندی های منطقه ای و جهانی هم اشکار شده‪.‬‬ ‫البته نرمش و انعطاف و مانور هنرمندانه و قهرمانانه در همه‬ ‫لاست‪،‬لکن‬ ‫عرصه هایسیاسی‪،‬یککارمطلوبوموردقبو ‬ ‫این مانور هنرمندانه نبایستی به معنای عبور از خطوط قرم ز یا‬ ‫ی یا عدم توجه به ارمان ها باشد؛‬ ‫برگشتن از راهبردهای اساس ‬ ‫اینها را بایــد رعایت کرد‪ .‬البته هر دولتی‪ ،‬هر شــخصی‪ ،‬هر‬ ‫ی روش هایی دارند‪ ،‬ابتکاراتی دارند‪ ،‬این ابتکارات‬ ‫شخصیت ‬ ‫را انجام خواهنــد داد و [کار] پیش خواهــد رفت‪ .‬من کامال‬ ‫خوشبین هستم و معتقدم مشــکالتی که وجود دارد‪ ،‬اعم از‬ ‫مشکالتاقتصادی یامشکالتسیاسی‪،‬یامشکالتامنیتی ‬ ‫و اهم از همه انها مشکالت فرهنگی که عمیق تر و مهم تر از‬ ‫مشکالتاقتصادیاست‪-‬اگرچهممکناستفوریتبعضی‬ ‫استراتژی یک مذاکره‬ ‫سیاست‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫روحانی کامال منطبق بر واقعیت بود‪ .‬خصوصا انجا که معتقد‬ ‫بود همین مساله توانست روی سرنوشت ما در توافق تاثیرگذار‬ ‫باشد‪« :‬اتفاقا یکی از دالیل پیروزی ما در این مذاکرات همین‬ ‫بود‪ .‬یعنی اگر ما در دوران مذاکرات نمی توانســتیم تورم را‬ ‫پایین بیاوریم‪ ،‬تورم که ‪ ۴۲‬و ‪ ۴۳‬درصد بود‪ ،‬ما نمی توانستیم‬ ‫و همان ‪ ۴۲‬می مانــد‪ .‬مــا در مذاکرات پیــش نمی رفتیم و‬ ‫دشمن امیدوار می شد و می گفت به تحریم امید داشت‪ .‬اگر‬ ‫برعکس بود ‪ ۴۵ ،۴۲‬درصد می شد اصال پیروز نمی شدیم‪».‬‬ ‫(گفت وگوی تلویزیونی رئیس جمهور‪ 12 ،‬مرداد ‪)94‬‬ ‫عالوه بر عــدم تطابق شــرایط «اجبــار» اقتصادی‪،‬‬ ‫درباره عدم وجود شرایط زمان صلح امام حسن(ع) می توان‬ ‫به یک موضوع مهم دیگر نیز اشاره کرد‪ .‬امام حسن(ع) در‬ ‫شــرایطی ناچار به پذیرش صلح شــد که مهمترین عاملش‬ ‫تفرقه و چند دســتگی در میــان یارانش بود‪ .‬شــرایطی که‬ ‫معادلش در وضعیت کنونی ایران دیده نمی شــود‪ .‬کوفه ان‬ ‫روزها‪ ،‬شرایطی داشــت که موال علی(ع) در اخرین روزهای‬ ‫حیاتش دعا می کرد‪« :‬خدا من را از میان شما ببرد»‪ .‬کوفه ای‬ ‫سراســر اکنده از نفاق و پراکندگی‪ .‬خوارج اگرچه در نهروان‬ ‫شکست خورده بودند‪ ،‬اما با این حال همچنان در کوفه حضور‬ ‫داشتندوبقایایتفکرانهادرسپاهحضرتامام حسن(ع)دیده‬ ‫می شدند‪ .‬در این وضعیت بود که حضرت ناچار به پذیرفتن‬ ‫صلح شد‪ .‬صلحی که اجبارش همچنان به خاطر باقی ماندن‬ ‫وحدت و تداوم بخش تفکر شیعه بود‪.‬این درحالی است که‬ ‫امروز ایران چه از لحاظ اقتصادی و چه از نظر موقعیتش در‬ ‫منطقه به هیچ وجه مجبور نبود با غرب به توافق دســت پیدا‬ ‫کند‪ .‬خصوصا این موضوع در مساله قدرت منطقه ای ایران‬ ‫بروز و ظهور دارد‪ .‬در کشاکش مذاکرات میان ایران و غرب ما‬ ‫در سال گذشته شاهد نامه باراک اوباما به رهبر معظم انقالب‬ ‫بودیم‪ .‬نامه ای که در ان خواستار همکاری بیشتر با ایران در‬ ‫زمینه حذف داعش بودند‪ .‬اما پاسخ رهبری انقالب از موضعی‬ ‫بســیار باال به امریکا بود‪ .‬انجا که بعد از خروج از بیمارستان‬ ‫در مصاحبه ای اعالم کردند ما تقاضاهــای همکاری انها را‬ ‫نپذیرفتیم‪.‬‬ ‫یکی دیگر از دالیل مهم پذیــرش صلح‪ ،‬عدم حمایت‬ ‫مردم از امام حســن(ع) بود‪ .‬این درحالی است که وضعیت‬ ‫ایران امروز نشان می دهد که مردم با مسئوالن همچنان در‬ ‫یک راســتا قرار دارند و حمایت همه گروه ها و اقشار مردم از‬ ‫سیاســت های نظام به طور کامل دیده می شــود‪ .‬تمام اینها‬ ‫اثبات می کند که ایران در شــرایطی قرار نداشت که نیازمند‬ ‫انجام توافق باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫مقایسه توافق با شرایط صفین‬ ‫در ســال ‪ 37‬هجری دومین جنــگ دوران زمامداری‬ ‫امیرالمومنین(ع)بهوقوعپیوست‪.‬جنگیکهدرنهایتنتیجه‬ ‫ان را نه شمشیرها‪ ،‬بلکه مذاکرات رقم زد‪ .‬دومین تئوری که‬ ‫برخی مخالفان فعلی توافق هسته ای به ان معتقدند‪ ،‬قیاس‬ ‫توافق هسته ای با حکمیت است‪ .‬براســاس این نوع نگاه‪،‬‬ ‫همانگونه کــه امیرالمومنین ناچار به پذیــرش توقف جنگ‬ ‫و پذیرش گفت وگوها و مذاکرات شــد‪ ،‬اینجا نیز شــرایط به‬ ‫همان منوال است‪ .‬هواداران و نزدیکان دولت قبل بیشترین‬ ‫دلبســتگی را به این نوع اســتدالل دارند‪ .‬انها حتی پیش از‬ ‫ان هم محمود احمدی نژاد را در مقاالت و رسانه هایشان به‬ ‫مالک اشتر رهبری شباهت می دادند‪ .‬حاال و بعد از توافق بر‬ ‫این باورند که همچون دوران جنــگ صفین مالک از خیمه‬ ‫برگشته و کار به حکمیت سپرده شده است‪ .‬اما در این میان‬ ‫این تنها هواداران دولت قبل نیستند که به این تئوری قائلند‪،‬‬ ‫بلکه برخی دیگر از بدنه مخالفان با توافق هســته ای اگرچه‬ ‫با محمود احمدی نژاد سر سازگاری ندارند و او را مالک اشتر‬ ‫نمی دانند‪ ،‬اما شرایط توافق را شرایط صفین معرفی می کنند‪.‬‬ ‫دوازدهم ربیــع االول‪ ،‬خدمت عمروعــاص به امویان‬ ‫در جنگ صفین‪ ،‬مایه حیات انان شــد‪ .‬او در حســاس ترین‬ ‫در روزهای منتهی به توافق هسته ای‪ ،‬حسن‬ ‫روحانی در حساب توئیتر خود جمالتی نوشت‬ ‫که بسیاری از ان برداشت شباهت صلح امام‬ ‫حسن(ع) به توافق هسته ای را کردند‬ ‫لحظه های جنگ‪ ،‬زمانی که نشــانه های شکســت در سپاه‬ ‫معاویه اشکار شده بود دست به نیرنگی بزرگ ز د و دستور داد‬ ‫با بستن قران بر سر نیزه ها و حمل کردن قران بزرگ دمشق‬ ‫با کمک ده نفر روی نیزه ها‪ ،‬همه سپاهیان فریاد بزنند‪ «:‬ای‬ ‫اهل عراق! کتاب خدا بین ما و شما حاکم است ‪(».‬دو طرف‬ ‫دست از جنگ برداریم و به حکم قران تسلیم شویم)!‬ ‫انها که به صفین بودن توافق هســته ای اعتقاد دارند‬ ‫نیز معتقدند امریکا و غرب در منطقه با مشکالت بزرگی روبه‬ ‫رو شده بود و ناگزیر از انجام توافق بود‪ .‬به باور انها غرب در‬ ‫حال شکست دم از مذاکره و صلح زد در حالی که ایران نباید‬ ‫ان را می پذیرفت‪ .‬امیرالمومنین علی علیه السالم خطاب به‬ ‫سپاهیانش فرمود‪« :‬به جنگ ادامه دهید و استقامت کنید که‬ ‫لحظه پیروزی فرا رسیده است و به دعوت اینان اعتنایی نکنید‬ ‫که فریبی بیش نیست‪».‬‬ ‫انها که از منظر صفین با توافق مخالفند‪ ،‬براین باورند که‬ ‫ما باید ایستادگی و استقامت را ادامه می دادیم‪ .‬اما فراموش‬ ‫کردند که اتفاقا این دولت قبل بود که بعد از فشــار شــدیدتر‬ ‫تحریم ها در سال ‪ 90‬سخن از شعب ابی طالب به میان اورد‪.‬‬ ‫مهمتر اینکه این تنها بخش عریان ان وضعیت بود‪ .‬درحالی‬ ‫که رهبری از قــرار گرفتن مــا در پیچ مهم تاریخی ســخن‬ ‫می گفتند‪ ،‬برخــی از وزرای دولت احمدی نژاد در جلســات‬ ‫غیرعلنی از دست تحریم ها «اشک» می ریختند‪.‬‬ ‫حجت االســام نبویــان که خــود از زمــره مهمترین‬ ‫برخی از افراد مذاکرات هسته ای را با‬ ‫جریان حکمیت شبیه سازی می کنند‬ ‫حال انکه مذاکره کنندگان ایران برخالف‬ ‫ابوموسی اشعری که مورد تایید امیرمومنان‬ ‫نبود مورد تایید ولی فقیه زمان هستند‬ ‫مخالفان توافق هسته ای به شــمار می اید‪ ،‬در جلسه ای که‬ ‫‪ 23‬بهمن ماه سال‪ 92‬برگزار شد‪ ،‬در سومین روز از دوازدهمین‬ ‫اردوی جهاد اکبر در جمع دانشجویان اتحادیه انجمن های‬ ‫اسالمی مستقل سراسر کشــور گفته بود‪« :‬در اواخر دولت‬ ‫احمدی نژاد چند تن از وزیران در جلســات غیر علنی اشک‬ ‫می ریختنــد و می گفتند کــه نمایندگان مجلس‪ ،‬شــما که‬ ‫می دانید وضع ما چگونه است چرا در جلسات علنی این گونه‬ ‫حرف می زنید؟» (فارس‪ 23 ،‬بهمن ‪)92‬‬ ‫با این همه در جنگ صفین نیرنگ عمروعاص کار خود‬ ‫را کرد و گروه زیادی از سپاه عراق که تعداد انها بالغ بر ‪10‬هزار‬ ‫نفر بود دست از جنگ برداشــتند و خواستار قبول درخواست‬ ‫شــامیان و اتش بس شــدند‪ .‬امام علی(ع) فرمود‪« :‬فریب‬ ‫مخورید‪ ،‬قران ناطق منم‪».‬‬ ‫اما انها در حالی که همگی مســلح بودند‪ ،‬در برابر امام‬ ‫ایســتادند و بر خواســته خود پافشــاری کردنــد و در نهایت‬ ‫گفتند‪« :‬یا علی! دعوت این گروه را بپذیر و گرنه همان گونه‬ ‫که عثمان را کشــتیم تو را نیز می کشــیم‪ ».‬سخنان امام در‬ ‫دل های مرده انان هیچ اثری نداشت و امام مجبور به پذیرش‬ ‫حکمیت و داوری شــد‪ .‬قرار شد اتش بس شــود و هر یک از‬ ‫دو طرف جنگ‪ ،‬شــخصی را به عنوان داور و حکم انتخاب‬ ‫کنند تا با مشورت یکدیگر در تاریخی معین در مکانی به نام‬ ‫دومه الجندل در ســر حد شــام و عراق‪ ،‬در مجلسی عام و در‬ ‫مقابل سران دو سپاه نظر خود را اعالم کنند‪.‬‬ ‫این بخــش از تاریخ جنگ صفین نیز هیــچ ارتباطی با‬ ‫شــرایط حاضر ندارد‪ .‬مگــر انکه قائالن به تئــوری پذیرش‬ ‫حکمیت در جنگ صفین بر این باور باشند که از درون دولت‬ ‫قبل افرادی بودند که به نظام فشار وارد می کردند تا با غرب‬ ‫به توافق برسد‪ .‬پرواضح است که اعالم چنین موضوعی نیز‬ ‫ایجاد یک تناقض اشکار اســت و انها را در قیاس تاریخی با‬ ‫مقطع صفین در صف مخالفان والیــت قرار می دهد‪ .‬از این‬ ‫روست که می توان این تئوری را رد کرد‪.‬‬ ‫اما مهمترین بخــش از این قیاس به مســاله داوری و‬ ‫حکمیت باز می گردد‪ .‬معاویــه بــرای داوری عمروعاص را‬ ‫برگزید‪ ،‬ولی گروه شورشــی از ســپاه عــراق و مخالفان امام‬ ‫علی(ع) که اتش بس و حکمیت را بر او تحمیل کرده بودند و‬ ‫خواهان صلح با معاویه بودند ابو موسی اشعری را نامزد کردند‪.‬‬ ‫هر چه امام فرمود او شایستگی ندارد‪ ،‬نپذیرفتند و اجازه ندادند‬ ‫که امام ابن عباس یا مالک اشتر را برای داوری برگزیند‪ .‬حتی‬ ‫امام احنف بن قیس را به عنوان داور دوم یا سوم پیشنهاد داد‬ ‫ولی نپذیرفتند‪ .‬گروه ســرکش و فریب خورده در جبهه علی‬ ‫علیه الســام که بعدها خوارج نام گرفتند ســه چیز را بر امام‬ ‫تحمیل کردند‪:‬‬ ‫پذیــرش اتش بس و حکمیــت قران و ســنت پیامبر ‪-‬‬ ‫پذیرفتن ابو موســی اشــعری به عنوان داور بــرای حکمیت‬ ‫ حذف عنوان و لقب امیرالمومنیــن از متن پیمان داوری و‬‫حکمیت‪ .‬پس از امضای حکمیت در طــول مدت و مهلت‬ ‫بررسی توســط دو داور‪ ،‬عمرو عاص با زیرکی خاص خود به‬ ‫ابو موسی قبوالند که علی علیه السالم چون کشندگان عثمان‬ ‫را پناه داده و جنگ به راه انداخته ســزاوار حکومت نیســت‪.‬‬ ‫ابو موســی نیز بر معاویه خرده گرفــت و او را الیق حکومت‬ ‫ندانست‪ .‬انگاه هر دو تصمیم گرفتند که هر کدام امیر خود‬ ‫را از خالفت عزل کنند و امر خالفت را به عهده خود مسلمین‬ ‫بگذارند تا هر کسی را که می خواهند به خالفت انتخاب کنند‪.‬‬ ‫قرار شد هر دو نفر این نظر را اعالم کنند‪.‬‬ ‫روز موعود فرا رســید‪ .‬همه در دومه الجنــدل اجتماع‬ ‫کردند تا حکمین نظر خود را اظهار کنند‪ .‬ابوموسی به عمرو‬ ‫عاص گفت بر منبر باال رود و نظر توافق شــده را اعالم کند‪.‬‬ ‫اما عمرو عاص زیرکانه ابو موســی را پیش انداخت و گفت‪:‬‬ ‫«تو صحابی پیامبــر خدایی‪ .‬من هرگز بر تــو مقدم نخواهم‬ ‫شد!» ابن عباس که در مجلس حاضر بود به ابو موسی گفت‪:‬‬ ‫«بگذار ابتدا عمرو عاص نظر خود را اعالم کند‪ .‬او تو را فریب‬ ‫سیاست‬ ‫می دهد‪ ».‬اما ابوموسی قبول نکرد و بر منبر باال رفت و در جمع‬ ‫مردم چنین گفت‪« :‬ما پس از مشورت و بررسی به این نتیجه‬ ‫رســیدیم که علی و معاویه را از خالفت خلع کنیم و انتخاب‬ ‫خالفت را به عهده مســلمین بگذاریــم‪ ،‬بنابراین من علی را‬ ‫از خالفت خلع می کنم‪ ،‬چنان که این انگشــتر را از انگشت‬ ‫بیرون می اورم!» عمروعاص بال فاصله پس از ابوموسی به‬ ‫منبر رفت و گفت‪« :‬او علــی را از خالفت خلع کرد‪ ،‬من نیز او‬ ‫را خلع می کنم و معاویه را به خالفت می گمارم‪ ،‬چنان که این‬ ‫انگشتر را در دست خود می نهم!» ابوموسی که فریب خورده‬ ‫بود‪ ،‬فریاد زد‪« :‬لعنت خدا بر تو‪ ،‬تو مانند ســگی هســتی‪».‬‬ ‫عمرو عاص در حالی که پیروزمندانه از منبر پا یین می امد‪ ،‬به‬ ‫او گفت‪« :‬تو هم مانند االغی هستی که بر او کتاب بار کرده‬ ‫باشند‪ ».‬شرح این واقعه نشــان اما با یک حرکت امام بعد از‬ ‫اعالم حکمیت نشان می دهد که این وضعیت هیچ تطابقی با‬ ‫امروز ندارد‪ .‬به این معنا که امیرالمومنین بعد از خدعه و نیرنگ‬ ‫عمروعاص و ساده لوحی ابوموسی اشعری نتیجه حکمیت را‬ ‫نپذیرفت و ان را رد کرد‪ .‬به عبارت روشــن تر‪ ،‬می توان گفت‬ ‫امام علی(ع) به خواســت ســربازانش پذیرفت که با طرف‬ ‫مقابل به گفت وگو بنشیند‪ ،‬اما وقتی نتیجه گفته امری خالف‬ ‫و غیرحق بود ان را نپذیرفت‪ .‬اینجاست که تناقض اصلی در‬ ‫قیاس توافق با حکمیت دیده می شــود‪ .‬شرایط امروز ایران‬ ‫نه وضعیت جنگ صفین را دارد که عــده ای از یاران رهبری‬ ‫او را وادار به پذیرش حکمیت کرده باشــند و نه رهبری ان را‬ ‫رد کرده است‪ .‬هشدارهای رهبری در طول دوران مذاکرات‬ ‫نشان می داد که تنها نباید ســاده لوحانه با غرب نشست و به‬ ‫انها اعتماد کرد‪ .‬اما در صورت وقــوع توافقی که «حق» در‬ ‫ان لحاظ نشده بود به طور حتم رهبری با ان مخالفت می کرد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه تیم مذاکره کننده هم همواره مورد توجه‪ ،‬عنایت‬ ‫و حمایت رهبری در حلول مذاکرات قرار داشتند‪.‬‬ ‫صلح حدیبیه‬ ‫نقض صلح حدیبیه‬ ‫برخی چهره های سیاسی توافق هسته ای را‬ ‫با قطعنامه ‪ 598‬و پذیرش ان را با تعبیر جام‬ ‫زهر امام مقایسه می کنند در حالی که واقعیت‬ ‫اینگونه نیست‬ ‫او را کشته است‪.‬‬ ‫پــس از مدتی معلوم شــد که عثمان کشــته نشــده و‬ ‫در مکــه محبوس بوده اســت‪ .‬قریش نماینده ای به ســوی‬ ‫مسلمانان فرستادند و به او تاکید کردند که کار را فیصله دهد‬ ‫وبامسلمانانپیمانصلحیببنددکهبه موجبان‪،‬مسلمانان‬ ‫در ان ســال بدون زیارت خانه خدا به مدینه بازگردند و سال‬ ‫بعد وارد مکه شوند تا بدین صورت مکیان مورد شماتت سایر‬ ‫اعراب قرار نگیرند‪ .‬این نماینده سهیل بن عمرو نام داشت و‬ ‫پیامبر با دیدن او گفت‪« :‬قریش با فرستادن این مرد‪ ،‬قصد‬ ‫صلح دارند»‪ .‬پس از توافق دو طرف در مورد ازادی اســرا‪،‬‬ ‫میان پیامبر و نماینده قریش پیمان صلحی به امضا رسید‪.‬‬ ‫پیامبر چون به فواید این صلح اگاه بود‪ ،‬انعطاف زیادی‬ ‫نشان داد که موجب انتقاد و خشم برخی صحابه شد و حتی‬ ‫سخنان درشت و سواالت طعنه امیزی در مورد پیامبر از انان‬ ‫شنیده می شد‪ .‬نمونه ای از انعطاف پیامبر‪ ،‬قبول درخواست‬ ‫سهیل بن عمرو بود مبنی بر حذف «بسم الله الرحمن الرحیم»‬ ‫از ابتدای صلح نامه و نوشتن «باســمک اللهم» به جای ان ‬ ‫و نیز حذف عنوان رســول الله بعد از نام ان حضرت و نوشتن‬ ‫«محمدبن عبدالله» به جای ان بود‪.‬‬ ‫ُمفاد صلح نامــه حدیبیه چنین بود‪10 )۱ :‬ســال میان‬ ‫طرفین صلح برقرار شــود تا مردم در امنیت و ارامش زندگی‬ ‫کنند‪ )۲ .‬مسلمانان ان سال بدون زیارت خانه خدا به مدینه‬ ‫بازگردند و ســال بعد برای به جا اوردن عمره وارد مکه شوند‪،‬‬ ‫اثار و نتایج صلح حدیبیه‬ ‫صلح حدیبیه‪ ،‬اگرچه از ســوی برخی مســلمین تندرو‬ ‫به عنوان یک شکست معرفی می شد اما به شهادت تاریخ و‬ ‫طبق پیش بینی های پیامبر و وعده های قرانی‪ ،‬برکات زیادی‬ ‫برای مســلمانان در پی داشــت‪ .‬به گفته مورخان‪ ،‬در صدر‬ ‫اسالم فتحی عظیم تر از فتح حدیبیه صورت نگرفت‪ ،‬زیرا در‬ ‫پرتو ان‪ ،‬اتش جنگ فرونشست و دعوت به اسالم رواج گرفت‬ ‫و اسالم در سراسر جزیره العرب گسترش یافت؛ به گونه ای که‬ ‫از اغاز پیمان صلح تا نقض ان (‪ ۲۲‬ماه)‪ ،‬تعداد کسانی که به‬ ‫اسالم گرویدند‪ ،‬بیش از کل تعداد مسلمانان تا ان زمان بود‪،‬‬ ‫چنان که سپاه پیامبر در ســال هشتم و در جریان فتح مکه به‬ ‫ده هزارتنرسیدوبزرگانقریش‪،‬مانندابوسفیانوعمروعاص‬ ‫و خالدبن ولید‪ ،‬در همین دوران به اسالم گرویدند‪ .‬در عین‬ ‫حال ارامش حاصل از صلح حدیبیه سبب شد که پیامبر عالوه‬ ‫بر تشدید فعالیت های تبلیغی در شبه جزیره‪ ،‬به سرزمین های‬ ‫خارجی هم توجه کند و در ســال هفتم‪ ،‬پادشــاهان و سران‬ ‫ممالک اطراف را نیز به اســام دعوت نماید‪ .‬اما مهم ترین‬ ‫فایده این صلح‪ ،‬زمینه ســازی برای فتح مکــه بود که مدت‬ ‫کوتاهی پس از صلح حدیبیه به وقوع پیوست‪.‬‬ ‫از همین روســت که می توان گفت؛ توافق هسته ای‬ ‫میان ایران و غرب‪ ،‬نه خواص صلح امام حسن(ع) را دارد و‬ ‫ت تاریخی با جنگ صفین و ماجرای حکمیت‪ .‬اگرچه‬ ‫نه شباه ‬ ‫برخی با گوش ه و کنایه هایی مانند خوراندن «جام زهر دیگر»‬ ‫تالش می کنند همچنان بر تکرار تاریخی شــرایط صفین و‬ ‫تحمیلحکمیتپافشاریکنند‪،‬امانگاهیمنصفانهبهتوافق‬ ‫نشانمی دهدبیشترینشباهتباوضعیتصلححدیبیهوجود‬ ‫دارد‪ .‬توافق هســته ای ضمن انکه می تواند همچون صلح‬ ‫حدیبیه‪ ،‬اثار و نتایج مطلوبی در جهت رد شــدن ایران از پیچ‬ ‫تاریخی و عزیمت به سمت ایرانی باشکوه داشته باشد‪ ،‬این‬ ‫امکان را فراهم می کند تا در صورت نقض ان توســط طرف‬ ‫مقابل‪ ،‬نتایج بزرگ تــری همچون فتح مکه بــرای ایران به‬ ‫ارمغان اورد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫محمود بهمنی رئیس بانک مرکزی دولت‬ ‫احمدی نژاد اولین کسی بود که از شرایط‬ ‫اغاز دهه نود به شعب ابی طالب تعبیر کرد‬ ‫قریشیان‪ ،‬در کمتر از دو سال‪ ،‬بند اول صلح نامه را نقض‬ ‫کردند‪ ،‬زیرا طبق بند پایانی‪ ،‬قبیله بنی خزاعه با مســلمانان و‬ ‫قبیله بنی بکر با قریش هم پیمان شــدند‪ ،‬اما در نبردی که در‬ ‫سال هشتم میان این دو قبیله رخ داد‪ ،‬مردانی از قریش به نفع‬ ‫بنی بکر‪ ،‬افرادی از بنی خزاعه را کشتند‪ .‬این به معنای نقض‬ ‫صلح حدیبیه بود و با اینکه ابوسفیان شخصا برای عذرخواهی‬ ‫به مدینه رفت‪ ،‬عذرش پذیرفته نشد و در اندک مدتی‪ ،‬پیامبر‬ ‫با ســپاهی انبو ه که در زمان صلح و گسترش اسالم گردامده‬ ‫بودند‪ ،‬عازم فتح مکه شــد‪ .‬بند مربوط به استرداد یک طرفه‬ ‫فراریان نیز به زودی و به درخواســت قریش لغو شد‪ .‬این بند‬ ‫اولین بندی بود که در همان ساعات اولیه انعقاد صلح به اجرا‬ ‫در امده بود‪ .‬چون نوشتن صلح نامه پایان یافت و مردانی از‬ ‫مسلمانانومشرکانبرانگواهیدادند‪،‬پیامبربههمراهانش‬ ‫فرمان داد که به نشــانه حج‪ ،‬شــتران خــود را قربانی کنند و‬ ‫سرهایشان را بتراشند‪ .‬بیشتر اصحاب‪ ،‬به دلیل ناخرسندی‬ ‫از به جا نیاوردن حج و چون صلح حدیبیه را نوعی شکســت‬ ‫می دانستند‪ ،‬از فرمان پیامبر سرپیچی کردند‪ ،‬اما پس از انکه‬ ‫رسول خدا به تنهایی اقدام به به جا اوردن این اعمال کرد‪ ،‬انها‬ ‫نیز تبعیت کردند (السیره النبویه ج‪ ،۲‬ص‪)۷۸۵‬‬ ‫سیاست‬ ‫در کنار این دو تفسیر مخالف گونه از توافق‪ ،‬یک مدل‬ ‫دیگر از شبیه ســازی تاریخی با صدراسالم نیز وجود دارد که‬ ‫می تواند شباهت بیشتری داشته باشد‪ .‬این توافق را می توان‬ ‫از لحاظ وقــوع و همچنین اثار و تبعــات ان به صلح حدیبیه‬ ‫رسول اکرم(ص) شبیه دانســت که در ان مسلمانان با کفار‬ ‫پیمان صلح امضا کردند‪ .‬پیمان صلحی که در ان امتیازاتی‬ ‫داده و امتیازاتی نیز گرفته شده بود‪.‬‬ ‫در سال ششم هجری پیامبر و یارانش تصمیم گرفتند‬ ‫برای حج عمره به مکه عزیمت کنند‪ .‬حدیبیه نام قریه ای بود‬ ‫که در یک منزلی مکه واقع شده بود‪ .‬پیامبر اکرم(ص) پس‬ ‫از رویایی حاکی از ورود خودش و مسلمانان به مسجدالحرام‬ ‫و زیارت خانه خدا‪ ،‬اصحاب را بــرای عزیمت به مکه و ادای‬ ‫مراســم عمره فراخواند و چون از کینه توزی و جنگ افروزی‬ ‫قریش یا ممانعت انان بیمناک بــود‪ ،‬اعراب اطراف مدینه را‬ ‫نیز به همراهی در این سفر دعوت کرد‪ .‬کاروان مسلمانان‪،‬‬ ‫متشکل از مهاجران و انصار و عرب هایی که به انان پیوستند‪،‬‬ ‫روز دوشــنبه اول ذیقعده سال ششــم مدینه را به سوی مکه‬ ‫ترک کرد‪.‬‬ ‫به فرمان پیامبر‪ ،‬مسلمانان سالحی جز سالح مسافر‬ ‫(شمشیر در نیام) نداشتند و برای اینکه نشان دهند قصدشان‬ ‫جنگ نیست‪ ،‬احرام بستند و هفتاد شــتر قربانی را که با ُجل‬ ‫پوشانده بودند‪ ،‬پیشاپیش کاروان راندند‪ .‬قریش که از ماجرا‬ ‫مطلع می شود لشگری را برای مقابله با مسلمانان روانه محل‬ ‫می کند؛ لشــگری که خالدبن ولید ان را فرماندهی می کرد‪.‬‬ ‫پیامبر از طریق قبیله خزاعی به قریش پیام فرستاد که قصد‬ ‫جنگ ندارد و تنها هــدف انها زیارت اســت‪ .‬قریش که این‬ ‫موضوع را تحقیر خود می دانست‪ ،‬انها را نمی پذیرفت‪ .‬پیامبر‬ ‫چهار نفر را برای مذاکره با قریش به مکه فرستاد‪ .‬در اخرین بار‬ ‫عثمان به مکــه رفت‪ ،‬چرا کــه از میان بنی امیه بــود و اقوام‬ ‫با نفوذی در مکه داشت ‪ ،‬اما بعد از مدتی شایع شد که قریش‬ ‫مشروط بر اینکه جز سالح مسافر‪ ،‬سالحی به همراه نداشته‬ ‫باشند و بیش از سه روز در مکه اقامت نکنند‪ ،‬قریش نیز در این‬ ‫مدت شــهر را ترک خواهند کرد‪ )۳ .‬مسلمانان متعهد شدند‬ ‫افرادی را که از مکه به مدینه می گریزند‪ ،‬به مکه بازگردانند‪،‬‬ ‫اما طــرف مقابل چنیــن تعهدی نســبت به فراریــان مدینه‬ ‫نداشت‪ )۴ .‬ســایر قبایل در هم پیمانی با قریش و مسلمانان‬ ‫ازاد و مختار باشند‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫سیاست‬ ‫پیچ تاریخی برای اصول گرایان‬ ‫چگونه باید توافق هسته ای را به عنوان توافقی متوسط‬ ‫برای جامعه و به ویژه نیروهای ارزشی تبیین کرد؟‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪2‬‬ ‫واقعیت این است که اکنون در میان اصولگرایان یک‬ ‫دیدگاه واحد در مورد توافق هسته ای وجود ندارد؛ این گزاره‬ ‫البته فی نفسه اتفاق یا پدیده ای نامطلوب و عجیب نیست‪.‬‬ ‫نکته اما این است که دامنه دیدگاه ها انچنان در نوسان است‬ ‫که برخــی ان را انحرافی در راه انقــاب و برخی دیگر ان را‬ ‫توافقی نســبتا مطلوب می دانند‪ .‬درست به همین سبب هم‬ ‫هست که اثاری از اختالف در منش و روش پدیدار شده که‬ ‫حالتی از وضعیت هشــدار را پدید اورده است‪ .‬هم به جهت‬ ‫تغییر گفتمانی و فاصله گرفتن برخــی گروه های اصولگرا‬ ‫از یکدیگر و هم به جهت اینکه رقیب هم تا توانســته از این‬ ‫«متفاوت اندیشی» بهره جسته و به جامعه تصویری معوج و‬ ‫در هم ریخته از اصولگرایان تابانده است‪.‬‬ ‫یک پیــچ تاریخــی بــرای اصولگرایان پدیدار شــده‬ ‫و اکنون اگر تدبیری درســت اندیشــیده نشــود هزینه های‬ ‫قابل توجهی از به هم ریختگی بر جای خواهد ماند‪.‬‬ ‫چه باید کرد؟ چگونه باید با بدنه اصولگرا که چشــم و‬ ‫گوش هایشــان به لیدرهای فکری و اجرایی دوخته برخورد‬ ‫کرد؛ یک طرف در مشــهد ایت الله علم الهــدی انگونه به‬ ‫انچه از وین امده هشــدار می دهد و به نمایندگان می گوید‬ ‫مراقب شب اول قبرشــان باشــند و ان طرف دیگر اینجا در‬ ‫تهران خطیــب نمازجمعه بــه تقدیر از تیــم مذاکره کننده و‬ ‫دستاوردشــان می پردازد‪ .‬در پارلمان هم همینطور اســت؛‬ ‫از یک سو رئیس مجلس که از چهره های معتدل و عقالی‬ ‫جناح به شــمار می اید یک تنــه مقابل مخالفان ایســتاده و‬ ‫ســرا پا از توافق دفاع می کنــد و چند متر ان طرف تــر از او‬ ‫نمایندگانی با قدرت و سماجت تمام به نقد و اعتراض توافق‬ ‫وین می پردازند‪ .‬در میان احزاب اصولگرا هم اوضاع چنین‬ ‫است؛ برخی به تقدیس توافق رســیده اند و برخی دیگر اگر‬ ‫چه محافظه کارانه اما به نقد شرایط به وجود امده می پردازند‪.‬‬ ‫حتما بهترین راه حل ان اســت که قبل از هر کاری به‬ ‫تشریح انچه به دست امده پرداخت و بعد به این فکر کرد که‬ ‫چگونه باید با بدنه مواجه شد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫یک توافق متوسط‬ ‫انچه در توافق به دســت امده چه مختصاتی دارد؟ ایا‬ ‫ما از خطــوط قرمز نظام و انچه رهبری خواســته بودند عبور‬ ‫کرده ایم؟ ایا ما رقیب را کیش و مات کرده و هیچ امتیازی به‬ ‫او نداده ایم؟ انچه از وین به تهران رسیده یک توافق خیلی‬ ‫خوب است یا یک شکست مفتضحانه؟‬ ‫پاسخ این سواالت حتما می تواند تصویر کامال درستی‬ ‫از شــرایط موجود را نشان داده و ســپس به ما بگوید که چه‬ ‫سیاســتی از این پس باید در پیش گرفته شود‪ .‬واقعیت این‬ ‫اســت که مذاکره حتما محل دادن امتیــاز و گرفتن امتیاز‬ ‫متناظر است‪.‬‬ ‫باید ببینیم که طرف مقابل در این مذاکره چه خواستی‬ ‫داشته و اکنون چه چیزی به دســت اورده است‪ .‬در تحلیل‬ ‫کالن موضوع می توان بنیادی ترین هدف و خواست طرف‬ ‫مستکبر در این چالش و مذاکرات مربوط به ان را «ریشه کنی‬ ‫صنعت هسته ای ایران» دانســت‪ :‬بهترین شاخص در این‬ ‫مورد حتما سخنان مقام معظم رهبری است‪.‬‬ ‫«هدف اینها [امریکایی ها] ریشــه کن کردن و از بین‬ ‫بردن صنعت هســته ای در کشور اســت؛ هدف این است‪،‬‬ ‫دنبال این هستند؛ قصدشان این است که ماهیت هسته ای‬ ‫کشــور را از بین ببرنــد‪ ...‬اینها قصد دارند کــه نگذارند این‬ ‫حرکت هســته ای کشــور‪ ،‬صنعت هســته ای یک کشور با‬ ‫اهدافی که نظام جمهوری اسالمی دارد تحقق پیدا کند‪».‬‬ ‫با این نگاه مهم ترین هدف امریکا دســت برداشــتن‬ ‫جمهوری اسالمی از غنی سازی بوده است‪[« :‬در حرف های‬ ‫امریکایی ها] این معنا کامال خودش را نشان می دهد‪ :‬بیاییم‬ ‫بنشینیم تا ایران را قانع کنیم که از غنی سازی دست بردارد؛‬ ‫از انرژی هســته ای دست بردارد‪ ».‬و از ســوی دیگر هدف‬ ‫اصلی جمهوری اسالمی حفظ حقوق مشروع خود در زمینه‬ ‫صنعت و فناوری هسته ای و به خصوص حفظ حق غنی سازی‬ ‫در داخل خاک و انجام ان توسط دانشــمندان ایرانی بوده‬ ‫است‪«:‬ایران در مســاله هســته ای‪ ،‬فقط می خواهد حق‬ ‫غنی ســازی او ــ که حق طبیعی اش اســت ــــ از طرف دنیا‬ ‫شناخته شــود؛ مســئوالن کشــورهایی که مدعی هستند‪،‬‬ ‫اعتراف کنند که ملت ایران حق دارد غنی سازی هسته ای را‬ ‫برای اهداف صلح امیز در کشور خودش و به دست خودش‬ ‫انجام دهد‪ ».‬حال می توان با نگاه به «روند ماجرا» نسبت به‬ ‫موفقیت هر یک از دو طرف در رســیدن به هدف و خواست‬ ‫اصلی خود به ارزیابی و قضاوت پرداخت‪ .‬رهبر انقالب پس‬ ‫از پایان مذاکرات در تحلیل کالن مساله طرف مقابل را در‬ ‫رسیدن به خواست نامشروع و مستکبرانه خود شکست خورده‬ ‫ارزیابی می کنند‪ 10« :‬ســال‪ ،‬دوازده ســال است که شش‬ ‫دولت بزرگ جهانى ـ که از لحاظ ثروت اقتصادى و غیره‪ ،‬جزو‬ ‫کشورهاى مقتدر دنیا محسوب می شــوند ـ اینها نشسته اند‬ ‫در مقابل ایــران‪ ،‬با هدف اینکه ایــران را از پیگیرى صنعت‬ ‫هسته اى خود باز دارند؛ این را صریحا گفته اند‪ .‬هدف واقعى‬ ‫انها این است که پیچ ومهره هاى صنعت هسته اى به کلى باز‬ ‫بشود؛ این را ســال ها پیش هم به مسئوالن ما صریحا بیان‬ ‫کردند‪ ،‬االن هم در همین ارزو هســتند‪ 10 .‬ســال‪ ،‬دوازده‬ ‫سال کشمکش با جمهورى اسالمى‪ ،‬نتیجه [اش] این شد‬ ‫که این شش قدرت‪ ،‬امروز ناچار شدند که گردش چند هزار‬ ‫سانتریفیوژ را در کشــور تحمل کنند؛ ناچار شدند ادامه این‬ ‫صنعت را در کشور تحمل کنند؛ ناچار شدند ادامه تحقیقات‬ ‫و توسع ه این صنعت را تحمل کنند‪ .‬تحقیق و توسع ه صنعت‬ ‫هسته اى ادامه خواهد یافت؛ گردش صنعت هسته اى ادامه‬ ‫خواهد یافت؛ این چیزى است که انها سال ها تالش کردند‪،‬‬ ‫[ولى] امروز روى کاغذ اوردند و امضا دارند می کنند که حرفى‬ ‫ندارند‪ .‬این معنایش چیســت جز اقتدار ملت ایران؟ این بر‬ ‫اثر ایســتادگى ملت‪ ،‬مقاومت ملت و بر اثر شهامت و ابتکار‬ ‫دانشمندان عزیز ماست‪».‬‬ ‫اما درست در همین میانه اســت که برخی چهره های‬ ‫هم جناحی ما می گویند که چرا امتیازاتی به طرف مقابل داده‬ ‫شده است‪ .‬پر واضح است که این از مختصات یک مذاکره‬ ‫است که شما چیزی را به طرف مقابل داده و چیز دیگری از او‬ ‫بگیرید‪ .‬صد البته مهم است که شما امتیازی هم وزن یا بیشتر‬ ‫به دست اورده باشید‪ .‬پس تا اینجای کار می توان گفت لزوما‬ ‫دادن امتیاز به طرف مقابل وادادگی یا خیانت نیست‪.‬‬ ‫رهبر انقــاب در این مــورد چنین فرموده انــد‪« :‬ما از‬ ‫اول‪ ،‬منطقی وارد شدیم‪ ،‬منطقی حرف زدیم‪ ،‬زیاده خواهی‬ ‫نکردیم؛ ما گفتیم طرف‪ ،‬یک تحریم ظالمانه ای را تحمیل‬ ‫کرده است‪ ،‬ما می خواهم این تحریم برداشته بشود؛ خیلی‬ ‫خب‪ ،‬این یک بده بســتان اســت‪ ،‬حرفی نداریم که در این‬ ‫زمینه یک چیزی بدهیم‪ ،‬یک چیزی بســتانیم تا تحریم ها‬ ‫برداشته بشود؛ اما صنعت هسته ای متوقف نباید بشود‪ ،‬لطمه‬ ‫نباید بخورد؛ این حرف اول است؛ از اول این حرف را زدیم‬ ‫و دنبال کردیم‪ ».‬در نکته ای مهم تــر برخی می گویند ما در‬ ‫دوران مقاومت هرگز امتیازات امروز را از دست نداده بودیم‬ ‫و این دوران مصالحه اســت که موجب شده ما امتیازاتی به‬ ‫طرف مقابل بدهیم‪.‬‬ ‫وقتی بحث به اینجا می رسد حتما ما باید ببینیم از ابتدا‬ ‫چه چیزی را انتظار داشــتیم و به دنبال چــه بوده ایم‪ .‬رهبر‬ ‫انقالب در این مورد تعبیر خوبی دارند‪« :‬ما ان روزی که وارد‬ ‫این مذاکرات شدیم‪ ،‬دستاورد قابل قبول و مهمی داشتیم؛‬ ‫احساس کردیم با دست قوی داریم وارد می شویم‪ .‬دستاورد‬ ‫ان روز ما از جمله این بود که ما توانســته بودیم درحالی که‬ ‫همه قدرت های هسته ای دنیا امتناع کردند که به ما سوخت‬ ‫بیســت درصد را برای مرکــز [تحقیقاتی] تهــران بدهند ما‬ ‫خودمان توانستیم در شرایط تحریم‪ ،‬سوخت بیست درصد‬ ‫را تولید کنیم‪[ ،‬بعد] این سوخت بیست درصد را تبدیل کنیم‬ ‫به صفحه سوخت و از ان اســتفاده کنیم‪ .‬طرف مقابل مات‬ ‫شد!‪ ...‬ما با این روحیه وارد مذاکره شدیم‪ .‬راهبرد ایستادگی‬ ‫و تاب اوری در مقابل فشارها جواب داد‪ .‬امریکایی ها اذعان‬ ‫کردند که تحریم اثری ندارد‪ ...‬مــا هم با این منطق‪ ،‬توکل‬ ‫کردیم و وارد مذاکره شدیم‪».‬‬ ‫اقناع همه جانبه‬ ‫تا اینجای کار به صورت کلی مشــخص شده که تیم‬ ‫مذاکره کننده بر اساس یک استراتژی کالن وارد مذاکرات‬ ‫شد‪ .‬انها دستاوردهایی داشتند که در نهایت در توافق وین‬ ‫قابل مشاهده است‪ .‬حاال از اینجا به بعد باید بدنه اصولگرا را‬ ‫اقناع کرد‪ .‬یعنی اینکه با نشست ها و پنل های متعدد توسط‬ ‫کارشناسان و مذاکره کنندگان دقیقا به انها نشان داد که چه‬ ‫رخ داده است‪ .‬درست شــبیه همان اتفاقی که در چند هفته ‬ ‫اخیر تجربه شده اســت‪ .‬اعضای تیم مذاکره کننده چندین‬ ‫بار به مجلس‪ ،‬پنل های حقوقی و فنی و نیز صدا وسیما امده‬ ‫و به شبهات پاســخ داده اند‪ .‬حتما درســت ترین کار ممکن‬ ‫همین است‪.‬‬ ‫به یک معنا ما نباید تالش کنیم تــا بدنه را با مضامینی‬ ‫از جمله اینکه چون حضرت اقا پذیرفته اند‪ ،‬چون اقا صالح‬ ‫دانسته اند و چون ایشان تصمیم گرفته اند قانع کنیم که در‬ ‫این صورت بار توافق فقط به گردن رهبری انداخته می شود‪.‬‬ ‫حتما می بایســت دالیل رســیدن به شــرایط فعلی توســط‬ ‫مسئوالن و تصمیم گیرندگان را برای بدنه تشریح کرد‪ .‬باید‬ ‫به انها گفت تصمیم کالن از ابتدا چه بوده‪ ،‬خطوط قرمز چه‬ ‫بوده و در نهایت چه چیزهایی به دست امده‪ ،‬این درست ترین‬ ‫راه ممکن برای رسیدن به این هدف است‪ .‬باید دقیقا گفته‬ ‫شــود این توافق اگرچه یک متن کامال مطلوب نیست اما‬ ‫حتما یک متن کامال ضعیف هم نیست‪ .‬درست ترین تعبیر‬ ‫شاید این باشد که این توافق یک توافق متوسط است‪.‬‬ ‫قطبی سازی‬ ‫سازش‪-‬مقاومت‬ ‫درنگیبرمخالفت هایهسته ای ‬ ‫در یک مراسم‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫‪3‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫تشــییع جنازه کنندگانی که صبح سه شنبه از مسیرهای‬ ‫مختلف‪ ،‬خــود را به میدان فلســطین تهران رســانده بودند‪،‬‬ ‫لحظاتی بعــد از ورود پیکــر دو غواص شــهید‪ ،‬در میان خود‬ ‫جوانانــی را دیدند (اعم از دختر و پســر) کــه مقواهای بزرگ‬ ‫ســفیدرنگی را روی دست گرفته و روی ان شــعارهایی درباره‬ ‫توافق هسته ای نوشــته بودند؛ این صحنه گفت وگوهایی را‬ ‫در میانه برنامه تشییع برانگیخت و نمونه اش پاسخی بود که‬ ‫حامالن مقواهای بزرگ به منتقدان شان می دادند که «شما‬ ‫فقط شــهدا را برای گریه کردن می خواهید» و شاید پاسخی‬ ‫جدلی شنیدند که «شما هم برای بر س ِر نیزه کردن»‪ .‬ممکن‬ ‫اســت برخی چشمان شــان درپی یافتن ســازمان دهندگان‬ ‫اعتراض ها باشد‪ ،‬اما مقدم و فوری تر بر شناسایی گردانندگان‬ ‫ی نسبتا سامان یافته ای است که‬ ‫این اعتراض ها‪ ،‬ایده مفهوم ‬ ‫این گونهرفتارهاراتهران‪،‬اصفهانوهرجایدیگریپشتیبانی‬ ‫می کنــد و بعد تحلیــل محتواهای عرضه شــده و پیامدهای‬ ‫اجتماعی‪-‬سیاسیان‪.‬‬ ‫اول‬ ‫جریانی که رد ان را در نظریه «شنیدن از دو لب مبارک»‬ ‫می توان جســت‪ ،‬الاقل ســابقه ای یک دهــه ای در حیات‬ ‫سیاســی ایران دارد و از پیش درامد انتخابــات ‪ ،۸۴‬خود را به‬ ‫صحنه تحمیل کرد و تاکنــون نیز چنین راهبــردی را تعقیب‬ ‫می کند‪ .‬باور محوری‪ ،‬فهم مســتقیم و بی واســطه منویات و‬ ‫سیاست های کالن نظام اسالمی است و از انجا که در گفتار‬ ‫و حتی نوشــتار‪ ،‬قابلیت خوانش های متعدد وجــود دارد‪ ،‬ان‬ ‫قرائتی پذیرفته اســت که صرفا پیش فرض های فکری (هر‬ ‫چند نادرســت قبلی) را تایید می کند؛ یکی از اصلی ترین این‬ ‫مضامین پیش فرض گرفته شده‪ ،‬تمرکز بر «تکلیف گرایی»‬ ‫و کم توجهی به «نتیجه گرایی» اســت که یک شاخصه اش‬ ‫بی اعتنایی به رای و نظر عمومی است (ر‪.‬ک‪ .‬سخنانی درباب‬ ‫اینکه «خدا منتظر نظرسنجی ها نمی ماند») و وجه دیگرش‬ ‫سیاست‬ ‫سماجتبریککلیدواژه(مثال«منانقالبی ام»)دربرابرسایر‬ ‫کلیدواژه هــای هم عرض (همچون «نرمــش قهرمانانه»)‪.‬‬ ‫تفسیر به رای کردن افتی همه گیر اســت و کدام ادمیزاده ای‬ ‫را می توان ســراغ گرفت که چنین ویژگی ای را نداشته باشد‪،‬‬ ‫اما خوانش بخش هایی از یک رویه و رهاکردن ســایر پاره ها‪،‬‬ ‫همانبالییرابرسرانقالبی گریخواهداوردکهقشری گرایان‬ ‫و نافیان عقل و عترت بر سر اســام اوردند‪ .‬اگر ادعای توجه‬ ‫محض به گفته یا نوشته صادق باشد‪ ،‬مدعیان چگونه پاسخ‬ ‫مراجعه به شــان نزول ایات و روایات را خواهند داد و نزاع هزار‬ ‫و ‪ ۴۰۰‬ساله بر سر حقانیت شــیعه را توجیه می کنند؟ تکلیف‬ ‫منهاینتیجهدرعالمنظروجودداردوهیچپدیده ایرادردنیای‬ ‫واقعیت نمی توان سراغ گرفت که صرفا به یک ُبعد یا بخش از‬ ‫کنش ها تقلیل یافته باشد؛ هر خوبی با بدی امیخته است و هر‬ ‫زشتی ایبازیباییواینمنطققرانیاستکهتکلیفونتیجهرا‬ ‫درهمامیختهو«االعمالبالنیات»رابا«االعمالبالخواتیمه»‬ ‫جمعمی کند‪.‬امابههرجهتجریانمذکورازپشتوانهشفافو‬ ‫البتهمساله سازاینگفتمانبهرهمی بردونمی توانظهورانرا‬ ‫بهسرشاخه هایمحدودتشکیالتیتقلیلداد‪.‬‬ ‫دوم‬ ‫دردرونایننکتهکلی(گفتمانحاکمبرجریانمذکور)‬ ‫بحث های بسیاری بر سر مصادیق ارائه شده وجود دارد؛ یکی‬ ‫از شعارهای عرضه شده این بود‪« :‬با احترام به وحدت‪ /‬نفرین‬ ‫بر این سیاست»‪ .‬احتماال گوینده و نویسنده مقوای مذکور‪،‬‬ ‫چنین هدفی را در سر نداشــته‪ ،‬اما بخش اول شعار‪ ،‬اشکارا‬ ‫بوی کنایه زنی و تمسخر می دهد‪ ،‬ان هم درباب اصلی ترین‬ ‫شــعار انقالب اسالمی‪ .‬درســت اســت که معموال سه گانه‬ ‫«استقالل‪،‬ازادیوجمهوریاسالمی»به عنواناصلی ترین‬ ‫شعار انقالب شناخته می شود‪ ،‬اما تاکیدی که از ابتدا تا انتها‬ ‫«حضرت روح الله» بر «وحدت کلمه» داشــت را می بایست‬ ‫در کانون توجه قــرار داد؛ موضعی که بارها از ســوی رهبری‬ ‫فعلی انقالب نیز مورد تاکید واقع شده است‪ .‬ولی جمله دوم‪،‬‬ ‫بار معنایی خاص تری دارد؛ ممکن است شعارنویسان با به کار‬ ‫بردنضمیر«این»می خواسته اندتامثالدولتفعلییاتوافق‬ ‫هسته ای کنونی را مخاطب قرار دهند‪ ،‬ولی فراموش کرده اند‬ ‫که این شعار در هم ترازی با یک َمثَل موهوم قدیمی قرار دارد‬ ‫که «سیاست‪ ،‬پدر و مادر ندارد»‪ ،‬ان هم در عصر حکومتی که‬ ‫جمله مرحوم «سیدحسن مدرس» را سرلوحه اقدامات خود‬ ‫قرار داده است که «سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما‪،‬‬ ‫عین سیاست ما»‪ .‬شعارنوشته دیگری درباب «بی شرف ها»‬ ‫در صحرای کربال بود و اینکه این وضع همیشه ماست و تاریخ‬ ‫بر پاشنه حســینی و یزیدی بودن می چرخد؛ گذشته از انکه‬ ‫تاریخ الاقل دوگونه رفتار دیگر هم از خود به جای گذشــته و‬ ‫یکی زینبی ها بودند و دیگر توابین و این احصا نه وجه عقلی‬ ‫دارد و نه تاریخی‪ ،‬استفاده از لفظ بی شرف بودن (که ناسزایی‬ ‫کوتاه‪ ،‬تند و گزنده است) در واقعا کدام دسته از افراد را نشانه‬ ‫گرفته؟ یزیدیان زمانه که مجال را بر حسینیان تنگ کرده اند‬ ‫(یعنی نظام ســلطه) و یا کارگزاران حکومتی کــه «فرزندان‬ ‫انقالب» نامیده شده اند و تعابیر بدون خدشه درباره شخص‬ ‫و شخصیت انها به کار رفته است‪ .‬در واقع بی شرف خواندن‬ ‫سایرین‪،‬گویه ایبدون محتواستکهنمی توانداثرگذاریالزم‬ ‫را داشته باشد و در وهله اول (اگر قبول کنیم که توافق کنونی‬ ‫برکشورتحمیلشدهاستوفرضاذلیالنه)‪،‬انانیمتهم اندکه‬ ‫در پیش و حین خرداد ‪ ۹۲‬شرایط این رخداد را فراهم کردند و‬ ‫اکنوندرجایگاهمطالبه گرنشسته اند‪.‬‬ ‫سوم‬ ‫و نهایتا اینکه با عبــور از تحلیل گفتمانــی و محتوایی‬ ‫عملکرد معدودی از حاضران در تشییع جنازه سه شنبه تهران‪،‬‬ ‫باید درباب نتایج و پیامدها و اثار چنین اتفاقاتی نیز بحث کرد‪،‬‬ ‫چراکهباپیوستناینشعارنوشته هابهصفوفطوالنیعزاداران‬ ‫حضرت امام جعفر صادق (علیه السالم) و ثبت تصاویر انها در‬ ‫دوربین های تلویزیونی و رسانه ای که قدرت تفکیک پذیری‬ ‫جزئیات ماجرا را ندارد‪ ،‬کلیات این مراسم که میثاق با شهدا و‬ ‫ارمان های انها بود‪ ،‬به سمت یک تحلیل خاص و مخصوص‬ ‫از تحوالت سیاسی مصادره شد (تحلیلی که اشکارا در ستیز‬ ‫با سیاست های کلی جمهوری اسالمی قرار گرفته و متاسفانه‬ ‫بنای تغییر جهت دادن هم ندارد)‪ .‬در نتیجه همه هواداران و‬ ‫تشییع کنندگاندریکبستهقرارگرفتهوقطبی سازینامطلوب‬ ‫سازش‪-‬مقاومت در انتخابات گذشــته و موافقان و مخالفان‬ ‫توافق در شرایط کنونی‪ ،‬بازتولید شده و شمایی رقابت امیز بر‬ ‫جامعهحکمفرمامی شود‪.‬اینفضا‪،‬دولترادرسویهنامتعهدتر‬ ‫نبدان‬ ‫بهارزش هایانقالبیجایمی دهدومسیرسیرکردنا ‬ ‫سو را تسریع می کند و در مقابل با اقلیت نمایی مخالفان توافق‬ ‫(که حتی در رویداد تشییع روز سه شنبه نیز اجماع حداقلی ای‬ ‫درمخالفتباتوافقوجودنداشت)‪،‬انهارادرگوشهرینگقرار‬ ‫دادهومسئولتمامی اشکاالتومشکالتمعرفیمی کندواز‬ ‫قضای روزگار‪ ،‬توان فرافکنی سرمستان از توافق را دوچندان‬ ‫خواهد کرد‪ .‬نهادینه کردن شکاف اجتماعی که اصلی ترین‬ ‫عرصهظهوران‪،‬سبکزندگیاست‪،‬انی تریننتیجه ایاست‬ ‫که از این گونه اقدامات می توان گرفت و پیامد گســترده تر‪،‬‬ ‫متهم کردن کلیت جریان انقالبی به مخالفت با توافق نامه ای‬ ‫استکههرلحظهممکناستبهواسطهطرف هایغربی اش‬ ‫فرو بریزد و بدعهدی و خباثت انها‪ ،‬از سوی بوق های رسانه ای‬ ‫وابسته‪،‬سمتوسوییدرسیاستداخلیبیابدو ِ‬ ‫دستخارجی ‬ ‫رادرتعامالتدرونیبیشتربگشاید‪.‬اینپیامددورترکهاثارش‬ ‫را نمی شود خیلی واضح دید به مدد تکمیل پازلی رقم می خورد‬ ‫که وجهی هستی شــناختی به برنامه هســته ای داده و توان‬ ‫تشخیص میان راهبردها و خط قرمزهاواهدافودستاوردهاو‬ ‫برقراری وزن کشی مناسب میان انها را ندارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫بدنه نباید فکرکند‬ ‫در حال توجیه توافق هستیم‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدسعید احدیان‬ ‫اقای احدیــان! بحث مــا در این مصاحبــه بر دو‬ ‫بخش استوار اســت؛ اول اینکه شکل درستی از‬ ‫انچه در توافق هسته ای رخ داده است را خصوصا‬ ‫برای بدنه اصولگرا شرح دهیم و دوم اینکه برای‬ ‫روشــن شــدن فضا ببینیم تصمیمی کــه در این‬ ‫مورد گرفته شــده به چه دلیل بوده و اکنون شبیه‬ ‫کدام بخش از تاریخ اســام اســت‪ .‬اهمیت این‬ ‫بخش هم البته به این جهت است که در روزهای‬ ‫اخیر شبیه سازی های متفاوتی صورت گرفته که‬ ‫ابهاماتی را به وجود اورده است‪.‬‬ ‫من فکر می کنم برای بحــث در این خصوص باید‬ ‫مسیر دوساله ای که طی شده را بررسی کنیم‪ .‬با همین گذر‬ ‫زمان پیش برویم نه اینکه از این مســیر بمانیم‪ .‬این مسیر‬ ‫از توافق ژنو شروع شــد‪ .‬توافق ژنو‪ ،‬توافقی بود که از نظر‬ ‫حقوقی‪ ،‬برای مــا توافق خوبی نبــود و در واقع توافق بدی‬ ‫بود‪ .‬یعنــی صراحتا امتیــازات مهمــی داده بودیم‪ ،‬هرچند‬ ‫که نقاط قوتی هــم در ان بود‪ .‬اما در مجمــوع نقاط ضعف‬ ‫به نســبت نقاط قوت بیشــتر بود‪ .‬اما فایده ای که داشــت‬ ‫اینکه فضایی را تعلیق و فریز کرد و ما توانســتیم شــروع به‬ ‫مذاکره کنیم‪ ،‬از حیث سیاســی این قوت را داشت درحالی‬ ‫که از حیث حقوقــی واقعا توافق بدی بــود‪ .‬جلوتر امدیم و‬ ‫طی فراز و نشــیب های زیادی به لوزان رسیدیم‪ .‬در توافق‬ ‫لوزان‪ ،‬یکسری دستاوردهای خوب و یکسری ضعف های‬ ‫اساسی داشتیم‪ .‬دستاوردهایمان نسبت به ژنو بیشتر شده‬ ‫بود و به عنوان مثال غنی ســازی پذیرفته شــده بود و نکات‬ ‫مثبتی داشــت درحالی که نقاط ضعف زیادی هم داشــت‬ ‫به گونــه ای که برای ما قابــل پذیرش نبود‪ .‬تکرار اشــکال‬ ‫این است که خیلی از دوســتان ما هنوز در لوزان مانده اند‪.‬‬ ‫یعنی تصــور اینکه در لــوزان چه توافقی صــورت گرفت و‬ ‫بر پایه توافق لــوزان نمی توان بــه توافق خوبی رســید را‬ ‫به عنوان پیش فرض تلقی کردند و با اصالحات‪ ،‬تحوالت‬ ‫و تغییراتی که در وین نسبت به لوزان صورت گرفت به طور‬ ‫طبیعی نتوانســتند ارتباط برقرار کنند‪ .‬بعد از لوزان شــروع‬ ‫به نقد کردیم کــه در ان اوال نقاط مثبت لــوزان را ندیدیم و‬ ‫ثانیا ضعف های لوزان را به گونه ای به تصویر کشــیدیم که‬ ‫مطابق یک نگاه ارمانخواهی و واقع بینانه نبود‪ .‬به گونه ای‬ ‫که مقام معظم رهبــری پیش از وین یــک فصل مفصل و‬ ‫یک نکته اساسی شــان را در نقد روش منتقدان گذاشتند‪.‬‬ ‫این نقــد روش منتقدان به نظرم خیلی مهم اســت درحالی‬ ‫که ما فراموشــش کرده ایم‪ .‬این مساله نشــان دهنده این‬ ‫بود که نقدهای ما در لوزان‪ ،‬اشــکاالت مبنایی داشــت که‬ ‫حضرت اقا ما را نقــد کردند‪ .‬در واقع نکته مهم این اســت‬ ‫که ما در لوزان ماندیم و فکر کردیم که لوزان قابل اصالح‬ ‫نیســت‪ .‬درحالی که اگر برگردیــم نقدهایی کــه در لوزان‬ ‫صورت گرفت را با نقدهایی که در ویــن صورت گرفت را با‬ ‫هم مقایسه کنید‪ ،‬می بینید که بخش اصلی نقدهایی که در‬ ‫لوزان‪ ،‬توسط منتقدان صورت گرفت االن در وین نیست‪.‬‬ ‫اگر تحلیل محتوا کنید‪ ،‬می ببینید که چه ایراداتی به لوزان‬ ‫می گرفتیم؛ مثال می گفتیم که در تحقیق و توســعه در روز‬ ‫اول امکان تعلیق اورانیوم داده نشده‪ ،‬این مساله در توافق‬ ‫وین گنجانده شده است‪ .‬می گفتیم که تحریم های تلفیقی‬ ‫وجود دارد‪ ،‬بنابراین این تحریم ها را برنمی دارند‪ .‬اما در وین‬ ‫می بینیم که لیست تحریم ها کامال فارغ از این که مربوط‬ ‫به هسته ای اســت یا مربوط به تروریســتی یا حقوق بشر‪،‬‬ ‫همگی حذف شده اســت‪ .‬اگر لیست نقدهایی که بر لوزان‬ ‫داشــتیم را امروز یک بار دیگر مرور و جدولی درست کنیم‪،‬‬ ‫می بینیم که در وین قریب به اتفاق ان نقدها‪ ،‬اصالح شده‬ ‫است‪ .‬ولی ما در لوزان ماندیم و اشکال این است و به نظرم‬ ‫ریشه ماجرا همین است‪ .‬اما االن از نظر من به عنوان کسی‬ ‫که موضوع را بررسی کرده و بدبین بوده و فکر می کرده که‬ ‫توافق به نتیجه نمی رسد و توافق خوبی نخواهیم داشت اما‬ ‫وقتی سند و متن را نگاه می کنیم‪ ،‬قطعا توافق ضعف های‬ ‫جــدی دارد و حتی در یک مــورد جای نگرانــی وجود دارد‬ ‫ولی در مجموع توافق‪ ،‬ستانده هایی که ما داریم در مقابل‬ ‫داده هایمان‪ ،‬اولویت دارد و می توان گفت که توافق خوبی‬ ‫است و حداقل خواسته هایمان را دارد‪ .‬وقتی می گوییم که‬ ‫حداقل خواسته هایمان را دارد یعنی توافق خوبی است‪.‬‬ ‫می گویند شرایط فعلی شبیه صلح امام حسن(ع)‬ ‫شده است‪ .‬با شــناختی که من از شما دارم طبعا‬ ‫شــما این گفته را قبول ندارید‪ .‬در صورت امکان‬ ‫اثبات کنید که چرا قبول ندارید؟‬ ‫می توانیم در این مورد یک بحــث فرامتنی و یک‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫احدیان معتقد است‬ ‫که باید متن توافق‬ ‫را به صورت کامال‬ ‫منطقی و صادقانه‬ ‫با بدنه در میان‬ ‫گذاشت تا انها فکر‬ ‫نکنند که این یک‬ ‫توافق بد است و ما‬ ‫در حال توجیه ان‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدسعیداحدیانازجملهافرادصاحب نظری‬ ‫اســت که به جهت تســلطش بر بخش فنــی توافق‬ ‫هسته ایمی تواندبهصورتیعادالنهتصویردرستی‬ ‫از انچه رخ داده است را نمایان کند‪ .‬او البته از جمله‬ ‫چهره هایاصولگراییاستکهتالشکردهدرروزهای‬ ‫بعداز توافق به روشنکردنفضاکمککند‪ .‬به اینکه‬ ‫چه رخ داده و ما باید چگونه بــا روزهای بعد از توافق‬ ‫رو ب ه روشویم‪.‬گفت وگویهفته نامهمثلثبااینچهره‬ ‫اصولگرارادرادامهمی خوانید‪.‬‬ ‫بحث متنی کنیم؛ بحث متنی مفصل اســت کــه ان را کنار‬ ‫می گذاریم‪ .‬بهتر است در این جا شرایط فرامتنی را بررسی‬ ‫کنیم؛ وقتی حضرت اقا ماجرای تحلیلشان از شرایط امروز‬ ‫را پیچ تاریخی تحلیل می کنند و پیچ تاریخی را پیوند می زنند‬ ‫به جنــگ اراده های بین مــا (طرف مقابل نظام ســلطه) و‬ ‫نظام سلطه و این را تلفیق می کنند با اینکه در مقطع خاصی‬ ‫هســتیم که نظم جهانی دچار یک انارشیسم و بی هنجاری‬ ‫شده و االن همه کشــورهای مهم دنبال ســهم خواهی از‬ ‫نظم اینده جهانی هســتند و اینها را وقتی در کنار هم تلفیق‬ ‫می کنیم‪ ،‬فضایی که حضرت اقا از ایــن پیچ تاریخی ارائه‬ ‫می کننــد‪ ،‬فضای امتیــاز دادن و اینکه عقب نشــینی کنید‬ ‫اصال در این معادله وجود نــدارد‪ .‬دومین اتفاق اینکه ما در‬ ‫موضع اقتدار هستیم درحالی که در صلح امام حسن(ع) ما‬ ‫در موضع ضعف بودیم‪ .‬مردم و کســانی که باید پشت امام‬ ‫حســن مجتبی می بودنــد‪ ،‬معادله را کال واگذاشــته بودند‬ ‫ولی ما هم در عالم واقــع می بینیم که مردم همراهی کردند‬ ‫و هم در ادبیات دشــمن می بینیم کــه می گوید من مجبور‬ ‫شــدم چون مردم کم نیاوردند و هــم در ادبیات حضرت اقا‬ ‫و در خطبه های عید فطر که یکــی‪ ،‬دو روز بعد از توافق بود‬ ‫فرمودند که عقب نشینی انها در سه موضع مشخص که نام‬ ‫بردند نتیجه اقتدار ملت ایران اســت‪ .‬در موضع اقتدار که‬ ‫به صلح امام حســن(ع) نمی رسیم‪ .‬شــما در موضع اقتدار‬ ‫به صلح حدیبیه و جنگ احزاب می رســید‪ .‬اگــر بخواهیم‬ ‫مقابله خوانی کنیم شباهتش بیشتر به جنگ احزاب است‪.‬‬ ‫شــرایطی که دشــمن همه با هم علیه جهان اسالم متحد‬ ‫شــدند و از ان طرف جهان اسالم هم شــرایطی برای خود‬ ‫ایجاد کرد کــه از تعرض نظامــی به دور شــد و یک جنگ‬ ‫اراده هایی در درون جبهه اسالم و در درون جبهه مقابل که‬ ‫با هم جمع شدند‪ ،‬شروع شــد‪ .‬ما در مقطع جنگ احزاب در‬ ‫اراده تضعیف نشدیم و ایســتادگی کردیم و درنهایت جبهه‬ ‫دشــمن دچار تفرق شــد و بعد از جنگ احزاب‪ ،‬فتح مکه با‬ ‫فاصله بســیار کوتاهی صورت گرفت‪ .‬ما االن در شــرایط‬ ‫جنگ احزاب و در یک موضع اقتدار هستیم و توانستیم اراده‬ ‫خودمان را به اعتراف خود دشــمن و به تصریح حضرت اقا‬ ‫بر اراده طرف مقابل تحمیل کنیم و این افتراق ایجاد شده‬ ‫اســت‪ .‬در شــرایط فعلی چه امریکا بخواهد و چه نخواهد‬ ‫شکاف ایجاد شــده است‪ .‬شــکاف در حزب های مقابل ما‬ ‫و حزب های دشــمن اتفاق افتاده اســت‪ .‬اگر توافق را به‬ ‫نتیجه برسانند و تائید کنند‪ ،‬تحریم ها برداشته شده و وسعت‬ ‫ماجرا شروع شده است و ان تثبیت نگاه مقابله با نظام سلطه‬ ‫در جهان جاری می شــود‪ .‬اگر توافــق را نپذیرند به تصریح‬ ‫خود دشــمن که امریکایی ها باشــند و به تصریح ســفرای‬ ‫کشــورهای اروپایی که با دموکرات ها جلسه گذاشتند و دو‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫در موضــع جنــگ احــزاب هســتیم و‬ ‫الحمدلله با اراده مردم‪ ،‬بــا توان دفاعی‬ ‫و نظامی اجازه حمله نظامــی را ندادیم و‬ ‫با مدیریت هوشمند رهبری و البته تدبیر‬ ‫تیم هســته ای و بقیه افراد توانستیم در‬ ‫دشمن شــکاف ایجاد کنیم و در موضع‬ ‫اقتداریم‬ ‫سیاست‬ ‫گزارش رسمی از فارین پارلیسی و هافینگتون پست داشتیم‬ ‫که صراحتا عنوان کردند ما (اروپایی ها) همراهی کردیم با‬ ‫شما در پای میز مذاکره که تولید بمب نکند‪ ،‬االن رسیده و‬ ‫اگر شــما جواب مثبت ندهید‪ ،‬ما همراهی نخواهیم کرد‪.‬‬ ‫خالصه اینکه اگــر از نگاه فرامتنی به موضــوع نگاه کنیم‪،‬‬ ‫در موضع اقتداریم و در موضعی هستیم که حاضر نیستیم‬ ‫به هیچ وجــه در این مقابلــه و رویارویی به این حساســی‪،‬‬ ‫عقب نشینی کنیم و عقب نشینی ما‪ ،‬شکست تاریخی است‪.‬‬ ‫پیچ تاریخی‪ ،‬شرایطی نیست که در ان موضع عقب نشینی‬ ‫برای اینده داشته باشــید‪ .‬بنابراین اصال در چنین موضعی‬ ‫نیستیم و در موضع جنگ احزاب هستیم و الحمدلله با اراده‬ ‫مردم‪ ،‬با توان دفاعی و نظامی اجازه حمله نظامی را ندادیم‬ ‫و با مدیریت هوشــمند رهبری و البته تدبیر تیم هســته ای‬ ‫و بقیه افراد توانســتیم در دشمن شــکاف ایجاد کنیم و در‬ ‫موضع اقتداریم‪.‬‬ ‫پس شــباهت هایی بیــن صلح حدیبیــه و جنگ‬ ‫احزاب با دوره کنونی می بینید‪.‬‬ ‫بلــه‪ ،‬صلح حدیبیــه و جنگ احزاب شــباهت های‬ ‫خیلی نزدیکتــری دارنــد‪ .‬جنگ احــزاب از ایــن منظر که‬ ‫عرض کردم و صلح حدیبیه از منظر همین صلح نامه است‪.‬‬ ‫صلح نامه حدیبیه این بود که جهان اسالم در برابر دشمنش‬ ‫برای پیشــروی حرکت کرد کــه تفکر و گفتمــان خودش را‬ ‫به بقیه مردم کشــور و جزیره العرب معرفی کند در حالی که‬ ‫نمی خواســتند اجازه معرفی را بدهند‪ .‬بنابراین صلح نامه ای‬ ‫تنظیم کردند که در ان امتیازاتی دادیم مبنی بر اینکه اســم‬ ‫خدا و حضرت رسول(ص) را نیاوریم و صلح نامه ای داشتیم‬ ‫برای اینکه بتوانیم تفکر و گفتمان خودمان را در مدت های‬ ‫بعد به بقیه مردم جزیره العرب گسترش دهیم‪ .‬فرصت دادند‬ ‫که ان سال عقب نشینی کردیم تا ســال های بعد بتوانیم با‬ ‫مردم صحبت کنیم‪ .‬در صلح حدیبیه با هوشمندی حضرت‬ ‫رسول(ص) بندهایی گذاشته شد که چون بی اعتماد بودند‬ ‫بتوانند از نقض عهد دشمن استفاده کنند و محدودیت هایی‬ ‫که برای خودشــان پذیرفته بودند را بعدا کال بردارند‪ .‬ما در‬ ‫صلح حدیبیه پذیرفته بودیم که در مکه تظلم خواهی نکنیم و‬ ‫حق نداشتیم که در مکه از هیچ فرد مسلمانی حمایت کنیم‪.‬‬ ‫این کوچک نبود و بخش زیادی از مســلمانان را پذیرفتیم‬ ‫کــه در مکه تحت ظلــم باقی بماننــد‪ .‬ما پذیرفتــه بودیم و‬ ‫امتیازاتی داده بودیم برای نشر گفتمان خودمان (اسالم)‪.‬‬ ‫البته در صلح حدیبیــه هم نکاتی وجود داشــت که مترصد‬ ‫نقض عهد دشمن بود و این نقض عهد هم اتفاق افتاد و این‬ ‫صلح حدیبیه قبل از اینکه به پایان برســد‪ ،‬کال تمام ادبیات‬ ‫و گفتمان اســام را هم ترویج کرد و هــم ان محدودیت ها‬ ‫عمال برداشته شــد که از جهت صلح نامه اش شباهت دارد‬ ‫اما از جهت فضای اجتماعی و زمینه اجتماعی شرایطمان به‬ ‫جنگ احزاب نزدیک تر است که به فتح مکه نزدیک تر است‪.‬‬ ‫خب حاال ایــن تصویر را مــا چگونه بایــد به بدنه‬ ‫اصولگرا نشــان بدهیم‪ .‬چه باید بگوییم و چگونه‬ ‫باید انها را با توافق مواجه کنیم؟‬ ‫ما می توانیم با دو مدل با توافق برخورد کنیم‪ .‬یک‬ ‫مدل که کمی سخت تر ولی ماندگارتر اســت اینکه توافق‬ ‫انچه هست نه انچه بازنمایی شــده و مبتنی بر تصور لوزان‬ ‫اســت را ارائه کنیم‪ .‬یعنی به صورت فنی توضیح دهیم که‬ ‫این توافق واقعا نقاط مثبت بیشــتری نسبت به نقاط ضعف‬ ‫دارد‪ .‬ســتانده هایش خیلی بیشــتر از داده هایش اســت و‬ ‫باید از نظر فنی از موضوع دفاع کنیم‪ .‬تــا از نظر فنی دفاع‬ ‫نکنیم‪ ،‬مخاطب ما فکر می کند که مــا او را توجیه می کنیم‬ ‫و مصلحت گرایی می کنیم و از موضــع ضعف می خواهیم‬ ‫به نحوی مردم را توجیــه کنیم‪ .‬واقعیت انچــه که در متن‬ ‫وجود دارد اگر درســت ارائه شــود از انجا کــه تجربه دارم‬ ‫برای کســانی که پیش فرض ذهنی منفی ندارند (ان دسته‬ ‫که دارنــد را کاری نمی توان کرد) وقتــی توصیف واقعی از‬ ‫متن به صورت فنی ارائه شــود‪ ،‬خواهید دید که گشــایش‬ ‫ایجاد شده و ذهن هایشــان ازاد می شــود‪ .‬این یک مدل‬ ‫اســت که تالش می کنیم انجام دهیم‪ .‬نکته دوم اینکه بر‬ ‫تصریحات خــود حضرت اقا و نه مدلی کــه برخی بازنمایی‬ ‫کردند‪ ،‬تاکید کنیم‪ .‬فرمایشات حضرت اقا را قبل از توافق‬ ‫وین یک بار دیگر بازخوانی کنید که به نظرم کمک اســت‪.‬‬ ‫در ایــن بازخوانی اوال تصویــر متفاوت تری نســبت به تیم‬ ‫هســته ای ارائه دادند‪ .‬دوم اینکه یک بند مستقل در روش‬ ‫نقد منتقدان داشتند و ما منتقدان را یک نقد مفصل کردند‪.‬‬ ‫این خودش یک بحث مهم است که منتقدان چه قبل و چه‬ ‫بعد از ســخنان حضرت اقا هیچ تغییری در رویه خودشــان‬ ‫ندادند و هیچ تفاوتی نکرد‪ .‬بعد از وین‪ ،‬ایشــان چند بخش‬ ‫صحبت داشتند؛ نامه ای که وجود داشت و در یک تحلیل‬ ‫محتوا می گوینــد که نقل به مضمون می کنــم که فرمودند‬ ‫به نتیجه رســیدن مذاکرات یک گام مهمی بود و فرمودند‬ ‫که تصویب بشود یا نشــود و همه بروند اقدام و بررسی کنند‬ ‫به صورت دقیق‪ .‬این موضوع دو بخــش دارد؛ یکی اینکه‬ ‫ممکن است به نتیجه نرســد و حتی جمهوری اسالمی ان‬ ‫را تائید نکند و حتی ممکن است خود اقا هم نگویند که این‬ ‫متن حتما خوب اســت و منظور من این نیســت که ایشان‬ ‫فرموده اند این متن خیلی عالی اســت‪ .‬اما یک ســیگنال‬ ‫مثبت روی خروجی دارند و تاکید دارند که گام اساسی بود و‬ ‫بعد از ان تاکید دارند که مراقب نقض عهد باشید و به مردم‬ ‫متانت و وحدت تاکید می کنند‪ .‬در صحبت خطبه های عید‬ ‫فطرشان که بعد از وین اســت‪ ،‬بندهایی که ایشان صحبت‬ ‫می کنند و روی این کلمه که «تصویب بشــود یا نشود» که‬ ‫یک وجه دوطرفه ای است را به عنوان پالس و سیگنال منفی‬ ‫گرفتیم‪ .‬تمام صحبت هایی که حضرت اقا تائید کردند‪ ،‬نه به‬ ‫مفهومی که باز تاکید می کنم که نمی گوییم که نگاه ایشان‬ ‫حتما مثبت است و ما نمی دانیم نظرشان حداقل در فضای‬ ‫علنی چیست اما به هر حال نمی توانیم چشم هایمان را هم‬ ‫ببندیم مبنی بر اینکه ایشان می گویند چند هزار سانتریفیوژ را‬ ‫پذیرفتند و تحقیقات و توسعه را پذیرفتند و صنعت هسته ای‬ ‫را روی کاغذ اوردنــد و پذیرفتند‪ .‬تصریحــات حضرت اقا‪،‬‬ ‫واضح و شفاف است‪ ،‬چرا این تصریحات واضح و مثبت را‬ ‫نمی بینیم؟ عرض من این است که ما روی این بخش ها و‬ ‫فرمایشات صریح حضرت اقا می توانیم سرمایه گذاری کنیم‬ ‫و انها را بیان و بازخوانی و دوباره توصیف کنیم و نقد کنیم که‬ ‫م توجهی و نقد می کنند تا اثبات‬ ‫چرا منتقدان به این تکه ها ک ‬ ‫کنند که به تحقیق و توسعه نرسیدیم درحالی که حضرت اقا‬ ‫می گویند که رســیدیم‪ .‬نقد می کنند که صنعت هسته ای از‬ ‫بین رفت و محدودیت های غنی سازی ما باقی است درحالی‬ ‫که حضرت اقا می گویند که صنعت هســته ای را گرفته ایم‬ ‫که یعنی همین غنی سازی و غیره و چیزدیگری غیر از اینها‬ ‫نیست‪ .‬البته مفهومش این نیست که چون صنعت هسته ای‬ ‫و تحقیق و توســعه را گرفتیم با توافق خوبی روبه رو بودیم‪.‬‬ ‫ممکن است اشکاالتی در حوزه دفاعی و امنیتی داشته باشد‬ ‫که صد درصد توافق خوبی نباشد‪ .‬اما اقا دستاوردهای روشن‬ ‫و خوبی را تصریح می کنند که این تصریحات دیده نمی شود!‬ ‫پس پیشنهاد دوم من بازخوانی بی طرفانه از فرمایشات اخیر‬ ‫حضرت اقا و تصریحات شــفاف و علنی ایشان است‪ .‬یک‬ ‫بحث فنی و یک بحث تصریحات حضرت اقا در این میان‬ ‫مطرح است‪ .‬کاری به اخبار پشت پرده ندارم و همین ها که‬ ‫حضرت اقا تصریح فرمودند‪ ،‬قابل استناد است و همین ها‬ ‫به فراموشی سپرده شده است‪.‬‬ ‫نکته ای در این میان بگویم که شــاید نقطه مهم‬ ‫بحث مــا و شــاید پایانی باشــد اینکــه در همین‬ ‫بحث هــای خودمانــی بین رفقــای خودمــان به‬ ‫نادرست بحثی وجود دارد که می گویند «حاال اقا‬ ‫قبول کرده ما هم قبول کنیم» یا می گویند که «اقا‬ ‫را تحت فشار قرار دادند که قبول کرده است و بعد‬ ‫از انتخابات ‪ 92‬اینطور شده است یا اقای روحانی‬ ‫اینگونه گفته اند که اقا قبــول کرده اند»‪ .‬واقعیت‬ ‫این است که یکی از صفات رهبری شجاعت است‬ ‫و اگر ایشان می خواستند عقب نشــینی کنند در‬ ‫مساله کوی دانشگاه و قهر ‪ 11‬روزه عقب نشینی‬ ‫می کردند یا انتخابــات ‪ 88‬و خیلی اتفاقات از این‬ ‫مهم تر‪ .‬این را چگونه باید توصیف کنیم تا جلوی‬ ‫شائبه های مهم گرفته شود‪.‬‬ ‫ببینید! باز تاکید می کنم؛ هم از نگاه متنی و هم نگاه‬ ‫فرامتنی واقعیت قضیه این است که متن یک متن خوب و‬ ‫قابل دفاع اســت‪ .‬وقتی پیش فرض متن بــد را می گذاریم‬ ‫به اینجا می رســیم‪ .‬واقعا متــن‪ ،‬متن قابل دفــاع و خوبی‬ ‫اســت‪ .‬بعضی از نقدهایی که بزرگواران می کنند به عنوان‬ ‫نقطه ضعف قابل پذیرش است و بعضی هایش هم نیست‪.‬‬ ‫این نقطه ضعف ها هم دو دسته اســت که یک دسته قابل‬ ‫چشم پوشی است و یک دســته هم نقطه ضعف و امتیازی‬ ‫اســت که داده ایم‪ .‬ولی درمجمــوع توافــق را قابل دفاع‬ ‫می کند‪ .‬دومین نکته اینکه اصــا تصویری که از حضرت‬ ‫اقا داریم تصویر نادرســتی خواهد بود اگــر بپذیریم موضع‬ ‫ایشان از منظر ضعف بوده اســت‪ .‬اگر به گذشته برگردیم‪،‬‬ ‫بدترین شــرایط را گذرانده ایم درحالی کــه وقتی در موضع‬ ‫اقتدار هستیم چگونه باید توافق بدی را حضرت اقا بپذیرند؟‬ ‫اصال از مدیریت هوشــمندانه حضرت اقا می اید که اجازه‬ ‫دهند توافق بد تاریخی به جمهوری اسالمی تحمیل شود؟‬ ‫در نظام جمهوری اســامی‪ ،‬حضرت امام در شرایطی که‬ ‫حسب ظاهر در موضع سختی بودیم‪ ،‬در ان زمان هم حاضر‬ ‫نشدیم به شوروی باج دهیم‪ .‬اگر کمی رویمان را به شوروی‬ ‫باز کرده بودیم ممکن بود که در دفاع مقدس شــرایطمان‬ ‫فرق داشته باشــد و در معادله دوقطبی ان زمان می رفتیم‬ ‫و خودمان را به شــوروی نزدیک می کردیم‪ .‬ممکن بود که‬ ‫معادله جنگمــان تغییر کند ولی ادبیاتمــان را تغییر ندادیم‬ ‫و گفتیم «نه شرقی و نه غربی»‪ .‬در ان زمان که ان شرایط‬ ‫را داشــتیم اما حاال که در موضع قدرت و قــوت قرار داریم‬ ‫چه در فضای بین المللی در موضع قدرت هســتیم و قدرت‬ ‫منطقه ای مان مشخص است و همه اعتراف می کنند و هم‬ ‫در فضای داخلی از حیث سیاسی در موضع اقتداریم‪ ،‬فتنه‬ ‫جمع شده و اهل فتنه هم اگر رگه هایی دارند به دلیل فضای‬ ‫حاکم و قــدرت حاکمیتی همه برائــت می جویند و صراحتا‬ ‫می گویند که قبول نداریم حتی اگر ته دلشــان هم باشد که‬ ‫نشانه اقتدار است‪ .‬جایگاه رهبری هم در اوج خودش قرار‬ ‫دارد‪ .‬حمایت مردم از رهبری در نظرسنجی ها مشهود است‪.‬‬ ‫همه نظرسنجی ها می گفتند که دوست داریم توافق شود اما‬ ‫اگر توافق بدی باشد ما نمی خواهیم و اگر نظام نپذیرد هم‬ ‫توافق را نمی خواهیم‪ .‬شما یک نظرسنجی بیاورید که بیش‬ ‫از ‪ 80‬درصد چنین نگاهی نداشتند‪ .‬یعنی اصال هیچ دلیلی‬ ‫بر پذیرش تحمیل وجــود ندارد‪ .‬هیچ زمینــه ای برای این‬ ‫موضوع وجود ندارد‪ .‬یک اهانت به رهبری است‪ .‬رهبری ای‬ ‫کــه می شناســیم در شــجاعت‪ ،‬تدبیر و هوشمندی شــان‬ ‫در قــدرت و موقعیت شناسی شــان هیــچ تردیــدی وجود‬ ‫ندارد‪ .‬اقا نمی شــود که با یک اتفاق تاریخی معامله کنند و‬ ‫مصلحت گرایی کنند یا عقب نشینی!‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫نباید این توافق را تحمیل به رهبری بدانیم‬ ‫ت وگوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫گف ‬ ‫اقایایمانی!فکرمی کنمبرایشروعگفت وگوبهتر‬ ‫است به این بپردازیم که چه شرایطی ما و غرب را به‬ ‫یک توافق رسانده و اساسا انچه به دست امده چه‬ ‫مختصاتی دارد؟ ما با یک توافق خوب مواجهیم یا‬ ‫یک توافق بد؟ ایا می توانیــم از لفظ و صفت توافق‬ ‫متوسطاستفادهکنیم؟‬ ‫بنده معتقدم اساســا راجع به این طور توافقات بسیار‬ ‫مهم و اســتراتژیک که در تاریخ یک کشــور ممکن است کم‬ ‫پیشایداساساقضاوتبهاینشکل«خوب‪،‬خیلیخوب‪،‬بد‪،‬‬ ‫متوسط»واینطورگزینهانتخابکردنغلطاست‪.‬اینتوافق‬ ‫مجموعهیکعواملبسیاربسیارمفصلیاستکهبه وجودامد‬ ‫و شرایط تاریخی که منجر به بسته شدن این توافق شد و حتی‬ ‫مسائلغیر هسته ایمانندروابطایرانباغربدرطولتاریخبعد‬ ‫ازانقالبوروندتحوالتمنطقهونقشایراندرمنطقههمگی‬ ‫دراینتوافقنقشداشتهاست‪.‬یعنیمی خواهمبگویمعوامل‬ ‫زیادی در به وجود امدن ایــن توافق در این مقطع زمانی نقش‬ ‫داشتهاست‪.‬اینکهچرااینتوافقهمانجامشدهمازنظرغرب‬ ‫و هم از نظر ایران بازهم توضیح دادنش بسیار طوالنی است‪.‬‬ ‫اینکهچراغربتوافقراپذیرفتوچراجمهوریاسالمیایران‬ ‫پذیرفت هر کدام محل بحث های طوالنی اســت‪ .‬همانطور‬ ‫که گفتم قضاوت کــردن به صورت گزینــه ای در مورد چنین‬ ‫توافق هایی کار ناصحیحی است‪ .‬در واقع باتوجه به یکسری‬ ‫شــرایط می توانید اظهارنظر کنید که این توافق‪ ،‬توافق بدی‬ ‫بود‪ .‬باتوجه به یکسری شرایط دیگر می توانید اظهارنظر کنید‬ ‫که توافق خیلی خوبی بود‪ .‬باتوجه به یکســری شرایط دیگر‬ ‫می توانیدنظردهیدکه‪ 3‬به‪ 2‬شدکههمانتعبیراقایروحانی‬ ‫است‪.‬بههمیندلیلهمبایدببینیمازچهدیدگاهیمی خواهیم‬ ‫نظر دهیم که ایا درست است یا نادرست؟ از طرف دیگر مساله‬ ‫اینکهاینتوافقفعالدرحدیاستکهامض اشدهاستوایادر‬ ‫ایندهچقدراجراییمی شود‪،‬خودشیکبحثطوالنیاست‪.‬‬ ‫منظورمنایناستکهباتوجهبهمجموعهشرایطبایداظهارنظر‬ ‫کرد‪ .‬قضیه توافقنامه مثل داستان فیل در تاریکی در داستان‬ ‫مولوی است و ممکن است کسی دست به خرطوم فیل بزند و‬ ‫بگویدکهفیلموجودیاستاستوانه ایوممکناستدست‬ ‫بهگوشفیلبرسدوبگویدکهموجودیپهناست‪.‬چراغ هاکه‬ ‫روشنشودبایدمجموعفیلرادیدوبعدازاناظهارنظرکرد‪.‬‬ ‫برخی معتقدند که شرایط حال حاضر شرایط صلح‬ ‫امام حسن(ع) اســت و برخی می گویند که شرایط‬ ‫صلح حدیبیه اســت که البته روی‬ ‫اینصلححدیبیهبیشترصحبت‬ ‫می شود‪.‬همین جا یک شبهه‬ ‫بســیار مهم پدید امده است‪.‬‬ ‫اجازهبدهیدشفافبپرسمکهایا‬ ‫اینکه گفته می شود شرایط‬ ‫شــبیه صلــح امام‬ ‫حســن(ع) شده‬ ‫و شرایط صفین‬ ‫بــرای رهبــری‬ ‫پدیــد امــده‬ ‫چــرا درســت‬ ‫نیست؟‬ ‫مطلقا‬ ‫اینطور نیست‪.‬‬ ‫هیــچ شــرایط‬ ‫خاصــی در‬ ‫داخــل کشــور‬ ‫توسط یاران و دوســتان و انقالبیون و اطرافیان با هر تعبیر به‬ ‫رهبری نظام تحمیل نشد‪ .‬این یک واقعیت است و کسانی که‬ ‫این ادعا را می کنند اهداف سیاسی دارند و می خواهند بگویند‬ ‫مثالدولتموجوداینشرایطرابهکشورتحمیلکردکهحرفی‬ ‫غلط است‪ .‬انچه در صلح امام حسن(ع) اتفاق افتاد‪ ،‬این بود‬ ‫درحالیکهاالنچنینشرایطینداشتیم‪.‬درصلححدیبیهالبته‬ ‫دوســتان و یاران پیامبر اکرم(ص) چیزی به ایشان تحمیل‬ ‫نکردند درحالی که در صفین‪ ،‬منافقین تحمیل کردند‪ .‬باتوجه‬ ‫به مقطع تاریخی صلح امام حســن(ع) و صلح حدیبیه در دو‬ ‫موردشرایطتوسطداخلتحمیلشددرحالیکهشرایطدراین‬ ‫وضعیتکنونیاصالاینطورنیستواگربخواهیماینراعنوان‬ ‫کنیم درواقع به ضعف رهبری اذعان کــرده ایم که کار غلطی‬ ‫است و واقعیت هم اینطور نیست‪ .‬مانند قطعنامه ‪ 598‬که اگر‬ ‫کسی ادعا می کند شــرایط‪ 598‬را به امام تحمیل کردند‪ ،‬هم‬ ‫خالفواقعصحبتمی کنندوهمموضعامامرالکه دارمی کنند‬ ‫و همصالبتوقدرتوتصمیم گیریامامرا‪.‬درحالیکهاینطور‬ ‫نبود‪.‬البتهشرایطیبودکهالزمشدرهبریدرانمقطعزمانیان‬ ‫تصمیم را بگیرند‪ .‬االن این توافق با ‪ 598‬هم متفاوت است‪.‬‬ ‫یعنی شرایط بیرونی هم مانند ‪ 598‬به ما تحمیل نکرده بود که‬ ‫‪ 598‬را کرده بود‪ .‬در مقطعی این توافق را پذیرفتیم که اتفاقا‬ ‫اقتدار باالیی هم داشــتیم‪ .‬منتها طبیعتا وقتی وارد مذاکرات‬ ‫می شوید باید یکسری داده ها بدهید و یکسری داده ها بگیرید‬ ‫که شرایط و اقتضای مذاکره است‪ .‬البته در مجموع تصورم بر‬ ‫این است که گرفته هایمان بسیار بیشتر از طرف مقابل است‪.‬‬ ‫یعنیمادرشرایطخوبیسراغاینمذاکراترفتیم‪.‬البتههمیشه‬ ‫باید در مذاکرات امتیازاتی را بدهیم واال اگر اینطور نباشد که‬ ‫اصالنامشمذاکرهنیست!‬ ‫جمعــه گذشــته خطیــب جمعــه تهــران از تیــم‬ ‫مذاکره کننده تقدیر کــرد درحالی که خطیب جمعه‬ ‫مشهدگفتکهنشستیموبررسیکردیمکهتوافق‬ ‫خیلیبداستونمایندگانیهمکهمی خواهندبهاین‬ ‫توافقرایمثبتدهندفکرشباولقبرشانباشند!‬ ‫این دوگانــه برای بچه های اصولگــرا و حزب اللهی‬ ‫خوب نیست‪ .‬االن به نظر شما در میان اصولگرایان‬ ‫چه ادبیاتی باید حاکم شــود؟ باید بگوییم که اینها‬ ‫رفتند و کلی امتیــاز دادندیا بگوییــم همانی که اقا‬ ‫می خواستندرااورده اندیااینکهاقاکمیراضیوکمی‬ ‫ناراضیهستند‪.‬مابایدبه عنواناصولگرااینتوافق‬ ‫راچگونهببینیموبااینشرایطچگونهکناربیاییم‪.‬با‬ ‫همهحرف هاییکهعنوانکردیدماچگونهبایدبااین‬ ‫موضوعمواجهشویم؟‬ ‫من یک خط کلــی را راجع به توافــق عرض کنم که‬ ‫باتوجه به این خط کلی بســیاری از پاســخ ها داده می شود و‬ ‫اینکه چگونه با این توافق برخورد کنیــم‪ .‬هرکس که از میان‬ ‫اصولگرایانمی خواهداظهارنظرکندبایددرابتداتکلیفخود‬ ‫را با رهبری نظام معلوم کند و بعد اظهارنظر کند‪ .‬ما نباید طوری‬ ‫اظهارنظر کنیم که رهبری نظام را یک رهبری تحت فشار قرار‬ ‫گرفته و منفعل و بدون اختیار و ضعیف نشــان دهیم‪ .‬این نه‬ ‫واقعیتاستونهحق‪.‬رهبریایننظامبااصلمذاکرهموافقت‬ ‫کردند و کسی در این مورد شک ندارد و بارها هم اعالم کردند‪.‬‬ ‫منبااطالعاتاشکارصحبتمی کنموبااطالعاتغیراشکار‬ ‫هم کاری نــدارم‪ )1.‬رهبری با اصل مذاکــرات بارها موافقت‬ ‫کردندکهاصالانجامشدواالکسیبدوناجازهرهبریاینکار‬ ‫را نمی کرد‪ )2.‬بارهاتیم مذاکره کننده را تائیدکردندیعنیتدین‬ ‫و اعتماد و حفاظت منافع ملی توسط انها را‪ .‬تیم مذاکره کننده‬ ‫از جهت نیات و سختکوشی و تالششــا ن جای بحث ندارد‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫ناصــر ایمانــی بر ایــن باور اســت کــه توافق‬ ‫هسته ای جنبه و شکل مختلفی دارد که نمی توان‬ ‫به صورت قاطــع در این مورد گفت کــه این توافق‬ ‫خوب بوده یا بد‪.‬به باور او این توافق می تواند از نظر‬ ‫برخی فاکتور ها یک توافق خوب باشــد و از لحاظ‬ ‫برخی فاکتورهای دیگر دارای ضعف هایی باشــد‪.‬‬ ‫با او در این مورد و نحوه مواجهه با این رویداد مهم‬ ‫گفت وگو کرده ایم‪.‬‬ ‫‪ )3‬رهبری خطوط قرمز کلی این مذاکرات ر ا ترســیم کردند‪.‬‬ ‫‪ ) 4‬رهبری در جریان تمام مراحل این دو سال مذاکرات در حد‬ ‫کلیاتوخطوطقرمز نکاتراارائهکردند‪)5.‬تیممذاکره کننده‬ ‫نهمی توانستهخارجازچارچوبخطوطقرمزتعیینشدهتوسط‬ ‫رهبری حرکت کند و نه امکان و نه تمایلش را داشته است‪)6 .‬‬ ‫رهبری و تیمی که در تهران برای مذاکرات هسته ای تجهیز‬ ‫شده بودند در جریان جزئیات توافق هم با این رفت و امدهایی‬ ‫که از وین و ژنو صورت می گرفته‪ ،‬قرار داشتند‪ .‬بنابراین امکان‬ ‫خطا یا اشتباه وجود داشته است‪ .‬به این دلیل نامش را خطا یا‬ ‫اشتباه می گذارم که خیانت نیست و رهبری تیم مذاکره کننده‬ ‫راتائیدمی کنند‪،‬یعنیمسالهخیانتمنتفیاستوممکناست‬ ‫مسالهاشتباهیاخطامطرحباشد‪.‬مسالهاشتباهوخطاباتوجهبه‬ ‫مواردیکهعرضکردمدراینتوافقدرصدپایینیدارد‪.‬چون‬ ‫درجریانجزئیاتهمبعضاتهرانبودهاست‪.‬باتوجهبهنکاتی‬ ‫که درمورد رهبری بیان کردم هرکس می خواهد اظهارنظر کند‬ ‫باید به این مسائل توجه داشته باشد و بعد اظهارنظر کند‪ .‬اگر‬ ‫این نکات را بداند و خالف این نکات اظهارنظر کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫غیرمستقیم رهبری را مورد عتاب قرار می دهد‪ .‬ما نمی توانیم‬ ‫در مورد اظهارنظرها محدودیــت ایجاد کنیم‪ ،‬ولی می توانیم‬ ‫بگوییم همه دغدغه اقــا را داریم‪.‬نباید طوری موضع بگیریم‬ ‫کهانتهایشاینباشدکهرهبرینظامیاتحتفشارقرارگرفته‬ ‫و یا ممنوع االختیار اســت یا خدای ناکرده ضعیف است‪ .‬این‬ ‫اظهارنظرهاممکناستاینپیامدهاراداشتهباشد‪.‬ایااقایان‬ ‫متوجهایننکتههستند؟ رهبریاینتیمراتائیدکرده اندواجازه‬ ‫مذاکره داده اند و بارها خطوط قرمز را تعییــن کرده اند و بارها‬ ‫در صحبت هایشــان از خط قرمزها صحبت کرده اند‪ .‬رهبری‬ ‫بعضا در جریان جزئیات مذاکره هم علی القاعده در خصوص‬ ‫زمان هاومیزانغنی سازیوتعدادسانتریفیوژهاوسایت هایی‬ ‫که غنی ســازی انجام دهند و مســائل تحقیقاتی و اموزشــی‬ ‫بوده اند‪ .‬اینطور نیست که تیمی از ایران رفته اند و مذاکراتی را‬ ‫خودشانسرخودکرده اندوبرگشته اندوکشوررابهاینوضعیت‬ ‫رسانده اند‪.‬ممکناستبندهبهدالیلیباسیاست هایکلیکه‬ ‫در این مقطع خاص صورت گرفته و منجر به مذاکرات شــد و‬ ‫نتیجه مذاکرات هم این شد‪ ،‬مخالف باشم‪ ،‬اما این مخالفت‬ ‫بندهمخالفتیکیازاحادشهرونداناست‪.‬مهمتصمیم گیری‬ ‫نظام است؛ نظام سیاسی ما که در راس ان مقام معظم رهبری‬ ‫است‪.‬طورینبایدموضع گیریکنیمکهاینواقعیتمخدوش‬ ‫شــود و حقی هم از بین برود از جهت اینکه چهــره دیگری از‬ ‫رهبری بسازند‪ .‬مانند کسانی که در مورد‪ 598‬طوری اظهارنظر‬ ‫می کنند که نتیجه اظهارنظرشان این می شود که مرحوم امام‬ ‫تحتتاثیراطرافیانشقرارگرفتهبودهویامجبوربودهبهخاطر‬ ‫اطرافیان‪ ،‬که دروغ و کذب و خیانت به امام است‪ .‬امام اینطور‬ ‫نبودوخودشانبهخاطرشرایطکلیکشورتصمیمگرفتندونه‬ ‫به خاطر اینکه مخالفان حرف هایی را زده بودند و ایشان تحت‬ ‫تاثیریاتحتفشارقرارگرفتند‪.‬البتهاطالعاتیکهانهامی دهند‬ ‫ت برای رهبری نظام است و باید‬ ‫همیشــه به عنوان یک غنیم ‬ ‫هم باشد و رهبری در خالء تصمیم گیری نمی کنند‪ .‬اما اینکه‬ ‫تصمیم گیریتحتفشاربودهباشدیامثالصلحامامحسن(ع)‬ ‫یاخیانتیارانداخلی‪،‬این گونهنبودهاست‪.‬می خواهمبگویم‬ ‫اینکه می گویند یاران رهبری که عمدتا منظورشــان دولتی ها‬ ‫هستندمانندیارانامامحسن(ع)هستندهمحرفغلطیاست‬ ‫وهمبهنوعیبهرهبریطعنهمی زند‪.‬‬ ‫بردسیاسی‪،‬محدودیتفنی‬ ‫عبدالله گنجی از نتایج توافق متوسط وین می گوید‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اســت و حضرت اقا در ادوار و مقاطع مختلف و در‬ ‫مسائل مهمی که در تمام ســال های رهبری شان‬ ‫گذشته این شــجاعت و تدبیر را نشــان داده اند‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید چه جوابی باید بــرای این نوع‬ ‫دیدگاه داشت؟‬ ‫این نگاه ها به نوعی دیدگاهی عاطفی اســت‪ ،‬این‬ ‫که فکر کنیم اینها رهبری را دور می زنند یا فشار روی رهبری‬ ‫است اینها همه توهین به رهبری است و به اقتدار و شجاعت‬ ‫رهبری اسیب می زند‪.‬‬ ‫به طوری که با این گونه نگاه ها و بحث هایی که صورت‬ ‫می گیرد تصویری از رهبری ضعیف نشــان داده می شــود‪.‬‬ ‫رهبری خودشــان برجام را دیده اند و بارهــا در این مذاکرات‬ ‫خط قرمزهایــی تعیین کردند‪ .‬منطقی بــر اینکه بتوان گفت‬ ‫یک رهبر بدون هیچ دفاعی داریم که هر کســی هر کاری را‬ ‫می خواهد بتواند انجام دهد نداریم‪.‬‬ ‫نگاه برخی دلواپس و عاطفی است اما خروجی ان جز‬ ‫توهینبهرهبریواقتداررهبرینیست‪.‬ماازرهبریاظهارنظر‬ ‫ســلبی و ایجابی که در عرصه عمومی قابل ذکر باشد نداریم‬ ‫بنابراین چطور از فشار و تحمیل صحبت می شود‪.‬‬ ‫طبقگفتهرهبریبایدصبرکردتاتماممراحلطیشود‪.‬‬ ‫بنابراین هرگونــه صحبت و قضاوت در این مــورد زودهنگام‬ ‫و غیرمنطقی اســت‪ .‬اگر رهبری می خواســتند طبق فشــار‬ ‫و تحمیل این توافــق را بپذیرنــد همان ‪22‬ماه قبــل این را‬ ‫می پذیرفتند و نیازی به این همــه مذاکره و هدر رفتن وقت و‬ ‫هزینه کشــور نبود‪ .‬همانطور که رهبری گفتند زمان برای ما‬ ‫مهم نیســت فقط باید نتایج برای ما ملموس شــود‪ .‬رهبری‬ ‫شخصا این فضا و مذاکرات را مدیریت کردند‪ .‬حاال رسیدیم‬ ‫به جایی که نظام در حال بررسی برجام این مذاکرات است و‬ ‫چ تردید و‬ ‫هرگونه قضاوتی‪ ،‬بیجا و بی مورد اســت‪ .‬بدون هی ‬ ‫شکی رهبری امروز کشور از ســال ‪ 68‬به بعد هر چقدر به جلو‬ ‫رفتیم هم جایگاه عمیق تری و هم جایگاه اجتماعی باالتری‬ ‫پیدا کردند و هــم مردم و جامعــه در زمان نیــاز‪ ،‬بحران ها و‬ ‫مشکالت وجود رهبری را بیشتر درک کردند‪ .‬اینها همه نشان‬ ‫از اقتدار رهبری دارد که ما را تا این ســطح پیش برده است‪.‬‬ ‫به طوری که قدرت های بزرگ جهان بر سر میز مذاکره امده‬ ‫و با ما بحث می کنند که اینها همه نتایج نگاه رهبری اســت‪.‬‬ ‫من این نگاه که می گویند فشــار ها و تحمیــل برای پذیرش‬ ‫این توافق بر نظر رهبری تاثیر گذاشــته را مردود می دانم و‬ ‫اینها طبق شناختی که ما از رهبری داریم از ایشان بر نمی اید‪.‬‬ ‫به هر حال ما باید تصویر درســتی از انچه رخ داده‬ ‫ارائه کنیــم‪ .‬می خواهم بپرســم از نظر شــما این‬ ‫توافق‪ ،‬توافقی خوب است یا بد یا اینکه به توافق‬ ‫متوسطی رسیده ایم؟‬ ‫طبق نگاه ها و بررســی های کارشناســان عرصه های‬ ‫مختلف و رسانه هایی که دنبال می کنیم ما هنوز به چیزی که‬ ‫بگوییم این خوب است یا بد نرسیدیم‪.‬‬ ‫در واقع ما یک ســری امتیازات جــدی داده ایم و یک‬ ‫ســری امتیازات جدی هم گرفته ایم یعنی یک توازنی برقرار‬ ‫شده است‪ .‬در این توازن ما ان چیزهایی که در سال ‪ 82‬و ‪83‬‬ ‫می خواستند از ما بگیرند یا گرفته بودند را به دست اوردیم‪ .‬از‬ ‫جمله حفظ زیر ساخت های هسته ای‪ ،‬حفظ مراکز هسته ای‬ ‫و حفظ ‪6000‬ســانتریفیوژ که ان اول یک مورد را هم قبول‬ ‫نمی کردند‪.‬‬ ‫اگر انها بــه ان چیزهایی که گفته شــده عمل کنند به‬ ‫تعبیری باید بگویم ما یعنی نظام جمهوری اســامی به کف‬ ‫خواسته هایمانرسیده ایم‪.‬اینطبیعیاستکهسقفمطبوع‬ ‫ما در مذاکرات به دست نمی اید زیرا مذاکره یعنی بده بستان‪،‬‬ ‫پس باید امتیازهایی هر چند تلخ بدهیم تا در مقابل امتیازهایی‬ ‫دریافت کنیم‪.‬‬ ‫البته در راســتای به دســت اوردن همین تصویر‬ ‫درست می توان ابعاد دیگر مساله را هم دید‪ .‬مثال‬ ‫اینکه از لحاظ ابعاد بین المللی ایــن توافق قدرت‬ ‫ما را در منطقه بیشتر کرده یا تضعیف کرده است؟‬ ‫من اصال بیــن این توافق و قــدرت منطقه ای هیچ‬ ‫پیوند و ارتباطی برقرار نمی کنم‪ .‬دلیلی هم نمی بینم که قدرت‬ ‫ما بخواهد بر اساس این توافق افزایش پیدا کند‪ .‬به این دلیل‬ ‫که ما فقط بر سر مسائل هســته ای با غرب مذاکره کردیم و‬ ‫بر ســر مســائل منطقه ای صحبتی نکرده ایم زیرا تا به حال‬ ‫با امریکا همکاری نکردیم‪ .‬اگر رســانه های اصالح طلب یا‬ ‫رسانه های خارجی می گویند که قدرت منطقه ای ما بعد از این‬ ‫توافق افزایش خواهش یافــت می خواهند قدرت جمهوری‬ ‫اسالمی را که در مقابل چراغ قرمز امریکا ایجاد شده وامدار‬ ‫اجازه امریکا یا به تعبیر بومی همان ژاندارمی منطقه ما خواهد‬ ‫بود نشان دهند‪ .‬بنابراین من بین موضوع هسته ای و قدرت‬ ‫بین المللی هیچ پیوندی برقرار نمی کنم‪.‬‬ ‫در بعد سیاست داخلی شما چطور فکر می کنید؟ ایا‬ ‫این توافق باعث می شــود از این پس طیف حامی ‬ ‫اقای روحانی یا اصالح طلبان دست باال در سیاست‬ ‫داخلی ما داشته باشند؟‬ ‫مردم ما نتیجه می خواهنــد و تجربه ای طوالنی در‬ ‫شعار و حرف دارند‪.‬فضایی که برای جشن و شادی در کشور‬ ‫ایجاد کردند و استقبالی که از این توافق در سراسر کشور شد‬ ‫(البته با جمعیتی کمتر از ‪60-70‬هزار نفر) نشان می دهد که‬ ‫مردم ما به دنبال عینیات این مساله هســتند‪ .‬ما نباید به این‬ ‫مساله یک نگاه سیاسی داشته باشــیم زیرا این یک مساله‬ ‫ملی است‪ .‬من معتقدم اگر مردم ما گفتند که در ابعاد مختلف‬ ‫احساس گشایش می کنیم از جمله رفاه و معیشت و در عین‬ ‫حال از مسائل هسته ای هم ابراز رضایت کردند باید به اقای‬ ‫روحانی تبریک گفت‪ .‬بنابراین این باید در زندگی مردم دیده‬ ‫شود نه با شعار و رسانه و امثال اینها که دیدیم جمعیت کثیری‬ ‫حاضر به امدن در خیابان ها نشدند‪ .‬بنابراین اگر مردم نتایج‬ ‫ملموس این مذاکــرات را ببینند ما هم تســلیم همین مردم‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫برایجمع بندیاینبحثازنظرشماحزب اللهی ها‬ ‫و اصولگرایــان باید چگونه با ایــن موضوع مواجه‬ ‫شوند؟‬ ‫واژه ای به عنوان «مخالفین توافق» صفتی جعلی‬ ‫است که عده ای مانند معاون اول این انگ را به حزب اللهی ها‬ ‫و اصولگرایان نســبت می دهند‪ .‬ما در کشور مخالف توافق‬ ‫نداریم مگر کســی که عقل نداشــته باشــد‪ .‬بعضا نسبت به‬ ‫محتوای توافــق‪ ،‬جهت گیری هــای ان و ماده هایی از ان‬ ‫ممکن اســت نقدهایی داشته باشــند‪ .‬ما مخالف توافق در‬ ‫کشــور نداریم‪ .‬این انــگ مخالفیــن توافق انگی تــوام با‬ ‫ بی تقوایی است‪ .‬ما نقد محتوا داریم ولی مخالف هسته ای‬ ‫نداریم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در تطبیق زمانی و شکلی توافق هسته ای با وقایع‬ ‫تاریخ اســام در این چند وقت تفاســیر متعددی‬ ‫مطرح شده ‪ .‬برخی می گویند اکنون دوره ای شبیه‬ ‫صلححدیبیهیامثالجنگاحزاباستوبرخیدیگر‬ ‫همچون اقای رئیس جمهور از صلح امام حسن(ع)‬ ‫و ماجرای صفین ســخن به میــان می اورند‪ .‬برای‬ ‫شروع گفت وگو لطفا بفرمایید شما در این تطبیق‬ ‫زمانی ماجــرا را چگونه می بینید؟ ما بــه کدام دوره‬ ‫شبیه تر و نزدیک تریم؟‬ ‫البتهاقایروحانیبحثبرجامرانگفتندبلکهبهخاطر‬ ‫مسیری که بعد از رای اوردن انتخاب کردند که همان تعامل‬ ‫با غرب است این موضوع را مطرح کردند‪.‬به صورت طبیعی‬ ‫سیاســیون نقطه ای را که در ان ایســتادند هــر چند تاریک‬ ‫اما به گونه ای تفســیر می کنند که با ان نقطــه جدید تطبیق‬ ‫پیدا کند؛ اهل سیاســت معمــوال ایــن کار را می کنند‪ .‬حاال‬ ‫ایشان(روحانی) یک روز کربال و امام حسن(ع) را مطرح و روز‬ ‫دیگر صلح حدیبیه را مطرح می کنند‪.‬کال در فضای گفتمانی‬ ‫کهدارندازعقبه هایتاریخیبرایتوجیهانطباقیکارهایشان‬ ‫استفاده می کنند‪ .‬اینکه اقای روحانی چقدر درست می گوید‬ ‫بحث دیگری است و باید محتوای صحنه را دید‪.‬اگر ایشان‬ ‫می توانستند با استبصار این مسیر را اغنا کند این مثال های‬ ‫تاریخی هم به کار نمی امد‪ .‬به هر حال دستاوردهای سیاسی‬ ‫و فنی را باید جــدا از هم دید‪ .‬ان چیزی کــه اقای ظریف در‬ ‫عرصه فنی گفتنــد خیلی کف و ســوت ندارد امــا در عرصه‬ ‫سیاسی دو شاخص داریم برای انکه ببینیم ما در حال حاضر‬ ‫کجا ایستادیم و دستاوردهایمان چیست‪ .‬یکی مواجهه غرب‬ ‫با ایران در ‪200‬سال گذشته است و مواجهه امروز که خیلی‬ ‫مهم است و یکی هم بحث محتوایی که مسئوالن امریکایی‬ ‫برای اغنای درون خودشان‪ ،‬کنگره و سنا نسبت به رای درباره‬ ‫این موضوع می گویند‪ .‬در واقع فضایی که انها در کنگره درباره‬ ‫ایران ایجاد کرده اند نشان می دهد که با چه قدرت بزرگی در‬ ‫تقابل و تعامل هستند‪ .‬رئیس جمهور امریکا در اولین واکنش‬ ‫بعدازجمع بندیوینگفتایندیپلماسیسنترهبریامریکا‬ ‫بود در صورتی که کامال دروغ می گوید‪ .‬سنت رهبری امریکا‬ ‫بعد از جنگ ســرد یعنی بعد از پایان جنگ جهانی دوم فقط‬ ‫در حد دیپلماسی با شوروی ســابق ان هم در قدرت هم تراز‬ ‫خودش بوده است‪ .‬امریکا نســبت به قدرت ها و کشورهای‬ ‫کوچک اصال مذاکره نمی کند‪ ،‬با انگشــت اشــاره مســائل‬ ‫خودش را پیش می برد‪ .‬به هر حال اینکه وزیر خارجه امریکا با‬ ‫عصا در شرایط سخت و ساعت های طوالنی بر سر مذاکرات‬ ‫بحث می کنــد‪،‬داد می زند و داد می شــنود اهمیــت ایران و‬ ‫مذاکرات را نشان می دهد‪ .‬اینکه رئیس جمهور امریکا در روز‬ ‫‪14‬فروردین ماه امسال می گوید من سه راه بیشتر نداشتم یا‬ ‫بمباران ایران که ان هم در کوتاه مدت جواب می داد‪ ،‬یا باید‬ ‫به تحریم ها ادامه می دادیم که ســالیان گذشته نشان داده‬ ‫که اثری نداشته است بنابراین راهی جز دیپلماسی نداشتیم‪.‬‬ ‫بنابراین به لحاظ سیاســی‪ ،‬اورده ما بیشتر از فنی است‪ .‬این‬ ‫مذاکرات به جهت سیاسی برای ما برد است اما به جهت فنی‬ ‫ما یک حداقل هایی داریم و از هر راه به این برجام نگاه کنیم‬ ‫به واژه ای به نام محدودیت می رسیم و این محدودیت زمان و‬ ‫محدودیت مقدار تقریبا همه جا را شامل می شود البته در عین‬ ‫اینکه محرومیت نیست‪.‬‬ ‫برخی با تفســیرهای عجیب و غریــب می گویند‬ ‫رهبر معظم انقالب به دلیل فشــار دولت مستقر یا‬ ‫مثال رای مردم در انتخابات ســال ‪ ،92‬مذاکرات را‬ ‫پذیرفته اند‪ .‬اما تدبیر و شجاعت از صفات رهبری‬ ‫‪6‬‬ ‫عبدالله گنجی می گوید‪:‬‬ ‫«مذاکره یعنی بده بستان‪ ،‬پس‬ ‫باید امتیازهایی هــر چند تلخ‬ ‫بدهیم تا در مقابل امتیازهایی‬ ‫دریافت کنیم‪ » .‬مدیر مسئول‬ ‫روزنامه جوان همچنین بر این‬ ‫باور اســت کــه ما یک ســری‬ ‫امتیازات جدی داده ایم و یک سری امتیازات جدی‬ ‫هم گرفته ایم یعنی یک توازنی برقرار شده است‪ .‬با‬ ‫تو گو کرده ایم‪.‬‬ ‫او درمورد شرایط بعد از توافق گف ‬ ‫سیاست‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫ایا ائتالف از الریجانی تا جلیلی ممکن است‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫بازگشتبهائتالف؟‬ ‫تفاهم انتخاباتی‬ ‫خبرها حکایــت از ان دارد که تحوالتــی در روند وحــدت اصولگرایان‬ ‫به وجود امده است‪ .‬گویا سه تشــکل و حزب اصولگرا به تفاهمی رسیده اند‬ ‫که می تواند راهگشــای ادامه مســیر تا انتخابات مجلس باشد‪ .‬با این همه‬ ‫اتفاقات مهم دیگری هم در جناح اصولگرا رخ داده که می تواند محل بحث‬ ‫و توجه باشد‪.‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪1‬‬ ‫هنوز ایت الله مصباح یزدی واکنشی به وحدت‬ ‫احتمالی اصولگرایان در انتخابات مجلس نشان‬ ‫نداده است‬ ‫صورت می گیرد‪ .‬ورود به انتخابات بر عهده جامعتین است‬ ‫به این صورت کــه گروه ها و جریان هــای اصولگرا نظرات‬ ‫و موضوعات خــود را به جامعتیــن می دهند و انهــا در این‬ ‫رابطه تصمیم گیری کرده و در انتخابات ورود می کنند‪ ،‬اما‬ ‫موضوع همگرایی و وحدت اصولگرایان مســاله ای نیست‬ ‫که بتواند در قالب تشکلی در انتخابات ورود کند‪ .‬تا انجایی‬ ‫که من مطلع هستم خوشبختانه یک نزدیکی میان جریان‬ ‫اصولگرایی ایجاد شده‪ ،‬به طوری که نتایج اخرین جلسات‬ ‫بسیار امیدوارکننده است‪».‬‬ ‫حل یک اختالف اساسی‬ ‫در حالی که دبیرکل حزب موتلفه اســامی از ائتالف‬ ‫سه تشــکل موتلفه‪ ،‬پایداری و ایثارگــران به عنوان مقدمه‬ ‫وحــدت اصولگرایان نام بــرده اســدالله بادامچیان عضو‬ ‫دیگر حزب موتلفه از حل شــدن اختالفات بر سر محوریت‬ ‫جامعتین خبر داده است‪.‬‬ ‫نکته مهم این اســت که تا پیش از ایــن بحثی وجود‬ ‫داشت مبنی بر اینکه ایت الله مصباح یزدی به عنوان رئیس‬ ‫موسسه امام خمینی(ره) باید ضلع سوم وحدت اصولگرایان‬ ‫باشــد‪ .‬این مســاله تا مدت ها محل بحث در جلسات بود‪.‬‬ ‫برخی بر این باور بودند کــه ایت الله مصباح یزدی به عنوان‬ ‫یکی از اعضای جامعه مدرسین باید ذیل جامعتین تعریف‬ ‫شود‪ .‬بحث بر سر این بود که چنانچه رهبر معنوی پایداری ها‬ ‫به عنوان یک ضلــع از وحدت مطرح شــود ممکن اســت‬ ‫گروه هــای دیگر اصولگرا هم در خواســت های این چنینی‬ ‫برای شخصیت های دیگر اصولگرا داشته باشند و این هم‬ ‫البته محل اختالف خواهد شد‪.‬‬ ‫در اظهارنظری مرتبط در این مورد اسدالله بادامچیان‬ ‫با اشــاره بــه فعالیــت اصولگرایــان و حزب موتلفــه برای‬ ‫انتخابات دهمیــن دوره مجلس شــورای اســامی گفته‬ ‫اســت‪ « :‬ما قدر مشــترک زیــادی در میــان اصولگرایان‬ ‫داریم‪ .‬من معتقدم قدر مشترک ما ‪ 80‬درصد است بنابراین‬ ‫می توانیم بــه جای دعــوای انتخاباتی زمینــه همکاری را‬ ‫واقعیت این است که علی الریجانی و جبهه پایداری‬ ‫به لحاظ نظری دارای اختالفاتی با یکدیگر هســتند‪ .‬این‬ ‫اختالفات اگر چه از همــان زمان انتخابات هیات رئیســه‬ ‫مجلس نهم به روشنی خود نمایی کرد اما از زمانی که حسن‬ ‫روحانی رئیس جمهور شد بیشتر از هر وقت دیگری نمایان‬ ‫شد‪ .‬انچه رخ داد این بود که علی الریجانی به سمت دولت‬ ‫مستقر شیفت سیاســی کرد و از جانب دیگر جبهه پایداری‬ ‫نیز تمام تالشش را کرد تا قطب مقابل دولت یازدهم باشد‪.‬‬ ‫این دو رخداد موجب شــد که علی الریجانــی و پایداری ها‬ ‫مجــادالت کالمی و نظری زیــادی در طــول ماه هایی که‬ ‫از عمر دولت یازدهم گذشــته با یکدیگر داشــته باشند‪ .‬در‬ ‫بیان واضح تر باید گفت شرایط پدید امده میان الریجانی و‬ ‫پایداری ها انچنان بوده که تصور همنشینی انها بایکدیگر‬ ‫ان هم در اوردگاه مهمی مثل انتخابات مجلس دهم اندکی‬ ‫مشکل و سخت است‪.‬‬ ‫پایداری هــا به دلیل همــان نکاتی کــه در مورد علی‬ ‫الریجانی مطرح می کنند او را برای در یک فهرســت بودن‬ ‫مناسب نمی دانند و از ان ســو نیز علی الریجانی باتوجه به‬ ‫کارنامه سیاســی و عملکرد جبهه پایداری انها را مناســب‬ ‫ائتــاف نمی داند‪ .‬علــی الریجانی اکنــون در جامعه و در‬ ‫میان رجل سیاسی به عنوان یک اصولگرای معتدل و پیشرو‬ ‫محسوب می شــود که البته جایگاه خوبی نیز در حاکمیت‬ ‫دارد‪ .‬او اکنون برای اصولگرایان یک ظرفیت بسیار بزرگ‬ ‫محســوب می شــود‪ .‬همین اســت که وقتی خبر می رسد‬ ‫برخی تالش می کنند تا علی الریجانــی را به خروج از میان‬ ‫اصولگرایان و ائتالف با حامیان دولت در انتخابات مجلس‬ ‫تشــویق کنند نگرانی هایی در میان اصولگرایان به صورت‬ ‫عیان نمایان می شــود‪ .‬این امــا در حالی اســت که حمید‬ ‫رضا ترقی عضو ارشــد موتلفه به مثلث گفته اســت که ان‬ ‫طیفی که به علی الریجانی تندی کرده اند دیگر از اعضای‬ ‫پایداری نیستند بلکه نسبت انها با این طیف این اقدامات را‬ ‫به نام پایداری کرده اســت‪ .‬او البته به صورت غیر مستقیم‬ ‫گفته است که پایداری ها پذیرفته اند با علی الریجانی کنار‬ ‫بیایند‪ .‬اما نکته مهم این اســت که هنوز معلوم نیســت که‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫واقعیت این است که علی الریجانی‬ ‫و جبهه پایداری به لحاظ نظری دارای‬ ‫اختالفاتــی با یکدیگر هســتند‪ .‬این‬ ‫اختالفــات اگر چــه از همــان زمان‬ ‫انتخابات هیات رئیســه مجلس نهم‬ ‫به روشنی خود نمایی کرد اما از زمانی‬ ‫که حسن روحانی رئیس جمهور شد‬ ‫بیشتر از هر وقت دیگری نمایان شد‬ ‫داستان دکتر و پایداری ها‬ ‫سیاست‬ ‫«جبهه پایداری‪ ،‬حزب موتلفه و جمعیت ایثارگران با‬ ‫پیشنهاد تشکیل شــورای هماهنگی اصولگرایان موافقت‬ ‫کرده اند و ان شــا ءالله این شــورا با محوریت اصولگرایان‬ ‫تشکیل خواهد شد‪ ».‬این خبر مهم را کمال الدین سجادی‪،‬‬ ‫ســخنگوی جبهه پیروان خط امــام و رهبری اعــام کرده‬ ‫اســت‪ .‬ماجرا اما از ان قرار اســت که ســه حزب و تشکل‬ ‫سیاسی اصولگرایان یعنی جبهه پایداری‪ ،‬موتلفه اسالمی‬ ‫و جمعیت ایثارگران از چند ماه پیش جلساتی را برای رسیدن‬ ‫به ساز و کاری برای وحدت برگزار کرده اند‪ .‬از قرار معلوم و‬ ‫بر اساس اخبار رسیده گویا تفاهماتی در مورد نحوه رسیدن‬ ‫به فهرست مشــترک در انتخابات مجلس نیز حاصل شده‬ ‫است؛ تفاهماتی که بنا به گفته حســین فدایی شاید بتواند‬ ‫ائتالفی با دامنه ای به گستردگی الریجانی تا جلیلی را در بر‬ ‫بگیرد‪ .‬گویا حتی ماجرا تا انجا پیش رفته که الیاس نادران‬ ‫گفته اســت‪« :‬رهبران اصولگرایی برای انتخابات مجلس‬ ‫به تفاهم رســیده اند‪ ».‬این عضو شــورای مرکزی جمعیت‬ ‫ایثارگــران انقالب اســامی با اشــاره به برگزاری نشســت‬ ‫مشــترک جبهه پایداری‪ ،‬جمعیت ایثارگران و حزب موتلفه‬ ‫در چند ماه اخیر گفته است‪« :‬قطعا برگزاری این نشست ها‬ ‫نقش موثــری در ایجاد وحــدت میان اصولگرایــان دارد‪.‬‬ ‫البته این جلسات نخســت به صورت دو جانبه میان این سه‬ ‫تشکل برگزار می شد‪ ،‬که بعد از مدتی که توافقات دو جانبه‬ ‫درباره موضوعات صورت گرفت‪ ،‬این نشست ها به صورت‬ ‫سه جانبه برگزار شد و خوشــبختانه تفاهمات خوبی در حوزه‬ ‫هیات داوری و ساز و کارهای مختلف در حوزه انتخابات اتی‬ ‫مجلس انجام شد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬خوشبختانه در نشست های اخیر با حضور‬ ‫جریان ها و تشــکل های مختلــف اصولگرایی موضوعات‬ ‫خوبی رســیدگی و برخی از موانع و اختالفــات حل و فصل‬ ‫شــده و ان شــا ءالله در اینده ای نزدیک برخی دیگر از این‬ ‫موضوعــات نیز تعییــن و تکلیف می شــود‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫دوستان همزمان با برگزاری این نشست های سه جانبه‪ ،‬با‬ ‫دیگر تشکل ها و جریان های اصولگرایی در حال گفتمان و‬ ‫بحث هستند و من فکر می کنم که این مباحث و جلسات در‬ ‫اینده ای نزدیک منجر به یــک تفاهم عمومی و جامع میان‬ ‫اصولگرایان برای حضــور قدرتمند در ا نتخابات پیش روی‬ ‫می شود‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به جلســات برگزار شــده میــان جریان‬ ‫اصولگرایــی در چند ماه اخیر افزود‪« :‬خوشــبختانه در این‬ ‫مدت چندین جلسه برگزار شــده و در امور مربوطه به تفاهم‬ ‫رسیده اند و پیام های مثبتی از این مجموعه مباحث به گوش‬ ‫می رســد‪ .‬همزمان با این تحوالت عبدالرضا مصری رئیس‬ ‫فراکسیون موتلفه مجلس هم گفته است که رهبران جریان‬ ‫اصولگرایی بســیار به هم نزدیک شــده اند و در عین حال‬ ‫افزوده است‪« :‬قطعا اقدام اخیر حزب موتلفه اسالمی برای‬ ‫افزایش تعامل با گروه های دیگر اصولگرا و برگزاری جلسات‬ ‫مربوط بسیار مثبت و مطلوب است‪ ،‬تا مشترکات شناسایی و‬ ‫موضوعات اختالفی رسیدگی و با استفاده از تجارب گذشته‬ ‫به ویژه در انتخابات گذشته ریاســت جمهوری این مسائل‬ ‫رفع شود‪ ،‬که خوشــبختانه این موضوع با برگزاری جلساتی‬ ‫با جمعیت ایثارگران و جبهه پایداری انجام شــد‪ .‬قطعا باید‬ ‫برگزاری نشســت ســه جانبه موتلفه‪ ،‬پایداری و ایثارگران را‬ ‫به فال نیــک گرفته و به نظر من در اینــده ای نزدیک دایره‬ ‫این جلسات گســترده تر و تمام جریان های اصولگرایی در‬ ‫این نشست ها شــرکت می کنند‪ .‬البته در این گفت وگوها و‬ ‫جلسات دو موضوع وزن کشی و سهم خواهی افت و مشکل‬ ‫اســت‪ ،‬از این رو همه باید بدانند که برگزاری این نشست ها‬ ‫برای سهم خواهی نیست‪ ،‬از طرف دیگر این موضوع قابل‬ ‫توجه اســت که اقدامات صورت گرفته بــرای همگرایی و‬ ‫وحــدت اصولگرایان برای انتخابات اتی مجلس نیســت‪،‬‬ ‫بلکه این موضوع برای پیشــبرد اهداف انقالب اســامی‬ ‫فراهم کنیم‪ .‬ما وقتی در مشترکات با اصولگرایان به تفاهم‬ ‫رسیدیم می توانیم با سایر جریان ها هم تعامل کنیم‪ ».‬این‬ ‫فعال سیاسی اصولگرا با اشــاره به جلسه سه جانبه موتلفه‪،‬‬ ‫پایداری و ایثارگران گفته است‪« :‬ما در این جلسات به این‬ ‫نتیجه رسیدیم که باید افراد اصولگرای مفیدی به مجلس‬ ‫بروند تا مشــکالت مردم را حل کنند‪ .‬ما تصمیم گرفته ایم‬ ‫به جای دعواهای سیاســی به دنبال حل مشــکالت اصلی‬ ‫مردم باشــیم‪ .‬برای حل این مشــکالت مردم بــه مدیران‬ ‫صادق و الیق نیازمندیم که مقتدر و نه زورگو باشــند‪ .‬ما در‬ ‫حال شناسایی این افراد هســتیم‪ .‬در واقع ما بر سر اصول‪ ،‬‬ ‫برنامه ها‪ ،‬ارزش هــا و نامزدهای انتخابات بــدون هرگونه‬ ‫سهم طلبی در حال مذاکره هستیم البته اصول ما مورد قبول‬ ‫همه اســت و ما این اصول را برای ســایر احزاب اصولگرا‬ ‫مطرح می کنیــم‪ .‬فصل الخطاب مــا هــم در اختالفات‪،‬‬ ‫جامعتین است البته برخی دوســتان نامی از سایر علما هم‬ ‫اورده اند کــه ما با انها هــم صحبت کرده ایــم و به نوعی به‬ ‫توافق رســیده ایم بنابراین مشــکل فصل الخطــاب ما هم‬ ‫حل شده و اصول ما هم تدوین شده است‪ .‬ما به سراغ سایر‬ ‫تشکل ها هم رفته ایم تا به همگرایی برســیم‪ .‬ما معتقدیم‬ ‫اگر افــراد به اصــول معتقد باشــند اختــاف در مصادیق‬ ‫کم می شــود‪ .‬فقهای مــا و جامعتیــن اختالفات مــا را در‬ ‫مورد مســائل اختالفی حل می کنند‪ .‬اصولگرایان با شــعار‬ ‫همیشگی خود یعنی «پایداری در اصول‪ ،‬نوگرایی در روش‪،‬‬ ‫ایثارگری در رفتار » در صحنه سیاسی کشور حضور دارند و به‬ ‫سمت وحدت پیش می روند‪».‬‬ ‫‪35‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫ایا علی الریجانی هم از ان ســوی میــدان چنین چیزی را‬ ‫پذیرفته است یا خیر‪ .‬اخبار غیررســمی حکایت از ان دارد‬ ‫که الریجانی به برخی همچون اســدالله بادامچیان که به‬ ‫مالقاتش رفته انــد تصمیم نهایی اش را نگفتــه و به برخی‬ ‫دیگر که صریح تر صحبت کرده اند از موارد اختالفی اش با‬ ‫پایداری ها سخن به میان اورده است‪ .‬این خبر وقتی مضاف‬ ‫می شود به یک خبر تایید نشــده که کاظم جاللی از سوی‬ ‫الریجانی مامور بررسی شرایط ائتالف با دولتی ها شده است‬ ‫ان وقت پای تحلیل هــا و گمانه زنی های دیگر هم به میان‬ ‫می اید‪ .‬گویا حرف الریجانی و برخی همفکرانش این است‬ ‫که پایداری به دلیل مواضعــش نباید تابلوی اصولگرایان و‬ ‫یا نمادی از اصولگرایان باشند‪ .‬انها البته به رفتار انتخاباتی‬ ‫این تشکل در دو انتخابات مهم ریاست جمهوری و مجلس‬ ‫نهم هم اشــاره می کنند و نگرانی هایی در این مورد دارند‪.‬‬ ‫اگر انچه که حمید رضا ترقــی می گوید پایداری ها ائتالف‬ ‫با الریجانــی را پذیرفته باشــند ان وقت بایــد منتظر ماند و‬ ‫دید علــی الریجانــی در نهایت چه تصمیمــی در این مورد‬ ‫خواهد گرفت‪ .‬این البته در حالی اســت که علی الریجانی‬ ‫چندی پیش در اظهارنظری بی سابقه به انتقاد از واکنش ها‬ ‫نسبت به خودش پرداخت‪ .‬او حرف هایی را در صحن علنی‬ ‫مجلس مطرح کرد که برخی معتقد بودند او منظورش یکی‬ ‫از اعضای جبهه پایداری اســت‪ .‬الریجانی در بحثی که در‬ ‫مجلس بر ســر یک تذکر در گرفته بود وارد شــد و اینگونه‬ ‫گفت‪«:‬من لزومی نمی بینم که از خود دفاع کنم چرا که هر‬ ‫کسی ایرادی مشاهده می کند باید مطرح کند‪ ،‬اما من متوجه‬ ‫نشــدم که منظور اقای کوچک زاده از رفتار سلطنت مابانه‬ ‫چیست؟‬ ‫یا در جای دیگری یکی از نمایندگان گفته اســت که‬ ‫الریجانی نمی گذارد مسائل هســته ای در مجلس مطرح‬ ‫شــود و او بنا به خواســته اقایان هاشــمی و روحانی رئیس‬ ‫مجلس است؛ و یا دیگری گفته است که سگ احمدی نژاد‬ ‫و مشایی به الریجانی شرف دارد؛ حداقل من شهادتین را که‬ ‫گفته ام چطور می شود سگ دیگران بر کسی که شهادتین‬ ‫می گوید شرف داشته باشد؟»‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫حزب حاج باقر‬ ‫اما درست در میان همین تحوالت است که یک خبر‬ ‫دیگر فضای رسانه ها را پرکرده است‪ .‬می گویند محمد باقر‬ ‫قالیباف قرار است یک حزب تاسیس کند‪ .‬مردان سیاسی‬ ‫محمدباقر قالیباف به اذن و اراده او نیــت کرده اند تا پیش‬ ‫از انتخابات مجلس دهم حزب تاســیس کنند‪ .‬این خبری‬ ‫است که حســن بیادی‪ ،‬عضو سابق شــورای شهرتهران و‬ ‫از چهره های نزدیک به شــهردار پایتخت داده اســت‪ ،‬هر‬ ‫چند پیش از بیادی اخباری درباره فعل و انفعاالت اطرافیان‬ ‫باقر قالیباف گفته و شنیده می شد‪ .‬ماجرا از این قرار بود که‬ ‫حسن بیادی در مصاحبه ای گفته بود‪« :‬اقای قالیباف یک‬ ‫فرد اصولگرا اســت اما تفکر تکنوکراتی هــم دارد‪ .‬باالخره‬ ‫ادم های اجرایی همچون قالیباف اصوال تکنوکرات می شوند‬ ‫اما تفکرشان اصولگرایی است‪ .‬قالیباف در ذیل کسی کار‬ ‫نمی کند‪ .‬او خود جایــگاه ویژه ای در جامعــه دارد‪ .‬جریان‬ ‫اصولگرایی به فرد اطالق نمی شود‪ .‬شاید یک نفر مستقل‬ ‫اما اصولگرا نیز باشــد‪ .‬االن گروه های مســتقلی داریم که‬ ‫اصولگرا هســتند اما از لحاظ تقســیم بندی افراد معتدل و‬ ‫مستقلی هستند‪ .‬باید بگوییم او در انتخابات لیست می دهد‪.‬‬ ‫گروه های منتسب به او شاید لیست داشته باشند‪ .‬انها اگر‬ ‫مستقل هم بیایند جایگاه خاصی خواهند داشت‪ .‬اگر در بین‬ ‫اصولگرایان نیز قرار بگیرنــد باز هم جایگاه خاصی خواهند‬ ‫داشت‪ ».‬عوض حیدرپور‪ ،‬نماینده شــهر رضا در مجلس و‬ ‫از حامیان قالیباف اوایل خردادمــاه اعالم کرده بود ارتباط‬ ‫تشکیالتی صمیمانه ای میان قالیباف و گروه هایی که از او‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری پشتیبانی کرده اند‪ ،‬به وجود‬ ‫امده و از همین رو شهردار تهران برای انتخابات مجلس از‬ ‫انها حمایت خواهد کرد‪ .‬از دیگر سو چندی پیش محمدرضا‬ ‫باهنر‪ ،‬دبیرکل جبهه پیروان خط امام و رهبری و نایب رئیس‬ ‫مجلس هم در اخرین کنفرانــس خبری خود از اغاز فعالیت‬ ‫قالیباف برای انتخابات مجلس خبر داد‪.‬‬ ‫روزنامــه اعتمــاد البتــه در گزارشــی نوشــته بــود‪:‬‬ ‫«محمدباقر قالیباف از همان ابتدای ورود به عرصه سیاسی‬ ‫و به ویژه شــهرداری تهران هوادارانی داشــته است‪ .‬شاید‬ ‫مرتضی طالیی را باید در صدر فهرســت حامیان شــهردار‬ ‫تهران دانست‪ .‬او چندی پیش از دبیرکلی جمعیت پیشرفت‬ ‫و عدالــت کناره گیری کــرد‪ .‬هرچند برخی اعتقاد داشــتند‬ ‫جدایی او از این حزب نشانه فاصله گرفتن طالیی از قالیباف‬ ‫اســت اما بعضی خبرها حکایــت از ان دارد که مســئولیت‬ ‫راه اندازی حزب قالیباف بر عهده فرمانده سابق پلیس تهران‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬وی در مراســم خداحافظــی با اعضای‬ ‫جمعیت پیشــرفت و عدالــت ضمــن ارزوی موفقیت برای‬ ‫شهردار تهران‪ ،‬گفته بود که «ما به دلیل انکه شهردار تهران‬ ‫در مســیر والیت قرار داشــت و همواره از این مشی پیروی‬ ‫می کرد از او حمایت می کردیم و تا زمانی هم که قالیباف در‬ ‫این مسیر باشد؛ وظیفه خود می دانیم از وی حمایت کنیم‪».‬‬ ‫این در حالی اســت که باقر قالیبــاف از حمایت چهره هایی‬ ‫همچون حســن بیادی‪ ،‬عماد افروغ‪ ،‬طالیی نیک‪ ،‬عوض‬ ‫حیدرپور شــهرضایی‪ ،‬نــادر قاضی پــور‪ ،‬عزیــز اکبریان‪،‬‬ ‫محمدعلی عبدالله زاده‪ ،‬هادی شوشــتری‪ ،‬هادی قوامی‪،‬‬ ‫نبی اله احمدی‪ ،‬شــهباز حســن پور بیگلری‪ ،‬حسن تامینی‬ ‫لیچایی‪ ،‬مقداد نجف نژاد‪ ،‬کمال علیپور‪ ،‬میرقسمت موسوی‬ ‫اصل‪ ،‬مهرداد بائوج الهوتی‪ ،‬غالمرضا اســداللهی‪ ،‬موید‬ ‫حســینی صدر‪ ،‬روح اله بیگی نیالنلو‪ ،‬محمدصالح جوکار‪،‬‬ ‫محمد دامادی‪ ،‬محمدرضا رضایی کوچی‪ ،‬امیر خجســته‪،‬‬ ‫محمــود نگهبان ســامی‪ ،‬حســین محمدزاده‪ ،‬محســن‬ ‫علیمردانی‪ ،‬سیداحمدرضا دستغیب‪ ،‬محمدحسن دوگانی‬ ‫اغچغلو‪ ،‬حامد قادرمزی‪ ،‬فرج الله عارفی‪ ،‬صفر نعیمی زر‪،‬‬ ‫عزت الله یوســفیان مال‪ ،‬محمد دامادی‪ ،‬حجت االســام‬ ‫علیرضا ســلیمی‪ ،‬قاســم عزیزی‪ ،‬عباس صالحی‪ ،‬منصور‬ ‫ارامی‪ ،‬علی نعمت چهاردولی‪ ،‬محمد حسن نژاد‪ ،‬موسوی‪،‬‬ ‫محمد فیروزی‪ ،‬احمد شوهانی‪ ،‬حسین گروسی‪ ،‬محمدعلی‬ ‫عبدالله زاده‪ ،‬جواد هــروی و‪ ...‬برخوردار اســت‪ .‬مدیران‬ ‫شهرداری تهران را می شود به فهرست اسامی فوق اضافه‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد که این اقدام محمد باقــر قالیباف را‬ ‫هم باید در مجموعه تحوالت جناح اصولگــرا مهم و قابل‬ ‫تامل ارزیابی کــرد‪ .‬او البته بســیار بعید خواهــد بود که به‬ ‫صورت مستقل لیست بدهد اما حتما اینکه او از یک چارت‬ ‫حزبی منظم برخوردار باشــد حتما می تواند موجب شود که‬ ‫در فهرســت نهایی اصولگرایان از جایگاه بهتری برخوردار‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ائتالف فراگیر؟‬ ‫حســین فدایی‪ ،‬دبیرکل جمعیت ایثارگــران دبیرکل‬ ‫جمعیت ایثارگران گفته است‪« :‬ما باید به دنبال راهی باشیم‬ ‫که ائتالف و وحدت حداکثری اصولگرایان را تسریع ببخشد‬ ‫و از این رو راهبرد و راهکار ما ائتالف حداکثری اصولگرایان‬ ‫از جلیلی تا الریجانی است‪ ».‬وی در ادامه با بیان این سوال‬ ‫که چرا با وجود اینکه موتلفه و پایــداری و ایثارگران دارای‬ ‫اصول یکی هســتند اما مشــکالتی در راه وحدت به وجود‬ ‫می اید‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬متاسفانه برخی متدینین و نیروهای‬ ‫انقالب تحلیل مشترکی از شــرایط ندارند و تحلیل ها یکی‬ ‫نیست‪ .‬برخی یک مساله را تهدید و برخی مسائل دیگری را‬ ‫تهدید می دانند‪ ».‬به نظر می رسد اکنون که حسین فدایی‬ ‫این بحث را مطرح کرده اســت باید به این پرداخت که این‬ ‫شعار تا چه حد عملی است و اکنون در فاصله زمانی اندک به‬ ‫انتخابات چه راهبردی می تواند ما را به این هدف برساند؟‬ ‫حسین فدایی از ائتالفی‬ ‫در میان اصولگرایان‬ ‫سخن گفته است که از‬ ‫الریجانی تا سعید جلیلی‬ ‫را دربربگیرد‪ .‬ایا چنین‬ ‫ائتالفی ممکن است؟‬ ‫الریجانی گفته‬ ‫بهجامعهروحانیتنزدیکاست‬ ‫روایت علی یوسف پور از ائتالف اصولگرایان برای مجلس‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫علی یوسف پور می گوید‪:‬‬ ‫«شکل های اصولگرا نمی توانند‬ ‫بــا جریــان حامــی دولــت و‬ ‫اصالح طلبان به توافق برســند‬ ‫مگر اینکه افرادی جدا شوند و با‬ ‫انها چنین توافقی حاصل شــود‬ ‫ولی با تشــکل ها به هیــچ وجه‬ ‫نمی توانند به توافق برسند چون روش ها و مسیرهای‬ ‫ایــن دو جریان از هم جداســت‪ ».‬بــا او در ایــن مورد‬ ‫گفت و گو کرده ایم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫توافق کلی حاصل شده‪ ،‬تعریف مکانیسم جزئیات‬ ‫کار است‪.‬‬ ‫اعتماد به پایداری چقدر وجــود دارد که تا اخرین‬ ‫لحظه روی قول و وعده خود برای ورود به ائتالف با‬ ‫سایر سالیق اصولگرایی بماند؟ یا هنوز این امکان‬ ‫وجود دارد که وقتی به بحث تعیین مصادیق ورود‬ ‫شــود انها با تاکید بر تکلیف گرایــی راه خود را از‬ ‫دیگر گروه های اصولگرا جدا کنند؟‬ ‫پایداری بر سر توافق خود می ماند‪.‬‬ ‫امــا تجربــه دوره گذشــته پایــداری در زمــان‬ ‫انتخاب مصادیق توسط مکانیســم جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان این را نشان نمی دهد‪.‬‬ ‫از انتخابات ریاست جمهوری تجربه گرفتند‪ .‬وقتی‬ ‫کسی در پیگیری روشی موفق نمی شود در مرحله بعد سعی‬ ‫می کند ان مشکالت را برطرف کند‪.‬‬ ‫اقای باهنر مطرح کرده که «اصولگرایان مواظب‬ ‫باشند‪ ،‬ماهیت اصالح طلبان تغییر نکرده است»‪.‬‬ ‫به نوعــی او در پیوند برخی طیف هــای اصولگرا‬ ‫با جریان دولت و اصالحات هشــدار می دهد‪ ،‬ایا‬ ‫نمادهای چنین اتفاقی را شاهد هستید یا خیر؟‬ ‫خیر‪ ،‬اصولگرایان با هم پیوند می خورند‪ .‬چون اگر‬ ‫بخواهند به ان سمت بروند کال هویت اصولگرایی شان را از‬ ‫دســت می دهند‪ .‬کال از جرگه اصولگرایان خارج می شوند‬ ‫وان طرف هم خیلی تحویلشــان نمی گیرند‪ .‬اصولگرایان‬ ‫که نمی توانند ماهیت خود را عوض کنند مگر اینکه بپذیرند‬ ‫سوابق فعالیت سیاسی شان از بین برود‪.‬‬ ‫اما اقــای جهانگیری از تالش بــرای «ایجاد یک‬ ‫همگرایی بین اصالح طلبان معتدل و اصولگرایان‬ ‫اصیل » ســخن گفته و وقتی این حــرف در کنار‬ ‫صحبت اقای باهنر قرار می گیرد معنا پیدا می کند‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر چنین مساله ای در حال وقوع است‬ ‫نظر شما چیست؟‬ ‫تشــکل های اصولگرا نمی توانند با جریان حامی‬ ‫ دولت و اصالح طلبان به توافق برســند مگر اینکه افرادی‬ ‫جدا شوند و با انها چنین توافقی حاصل شود ولی با تشکل ها‬ ‫به هیــچ وجه نمی توانند به توافق برســند چــون روش ها و‬ ‫مسیرهای این دو جریان از هم جداست مگر اینکه یکسری‬ ‫افراد از تشکل های اصولگرا بیرون امده باشند که امکانش‬ ‫ هست این اتفاق بیفتد اما برای گروه های اصولگرا مصداق‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫چنیــن لیســتی ضربــه بــه پایــگاه اجتماعــی‬ ‫اصولگرایان نمی زند؟‬ ‫خیر اســیبی نمی رســاند‪ .‬مثل نحوه شکل گیری‬ ‫کارگزاران می شود‪ .‬کارگزاران یکسری طیف های اصولگرا‬ ‫بودند ولی جدا شدند و حزب کارگزاران را ایجاد کردند‪.‬‬ ‫هشداری هم اقای دکتر حدادعادل مطرح کرد و‬ ‫گفت «اصولگرایان وحدت شان دچار اسیب های‬ ‫جدی شــده اســت» یعنی تاکید او جــدی بودن‬ ‫اســیب را نشــان می دهد ایا بــا این وجود شــما‬ ‫سیاست‬ ‫اقای فدایی دبیــرکل جمعیت ایثارگــران چندی‬ ‫پیش اعالم کرد که «دنبال ائتالفی در میان اصولگرایان‬ ‫از علــی الریجانی تا ســعید جلیلی هســتیم‪ ».‬به نظر‬ ‫شــما ایا اصولگرایان می توانند به چنین ائتالف بزرگی‬ ‫دست یابند؟‬ ‫احتمالش زیاد اســت‪ .‬معمــوال انتخابات مجلس‬ ‫شــورای اســامی شــرایط خاص خود را دارد و راحت تر از‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری می توان ائتالف انجام داد‪.‬‬ ‫به یک نوعی وقوع چنین ائتالفی ایده ال گرایانه‬ ‫نیست؟‬ ‫خیر قابلیت تحقق دارد‪.‬‬ ‫ان طور که می گوینداقای الریجانی توسط اقای‬ ‫کاظم جاللــی رئیــس فراکســیون اصولگرایان‬ ‫رهروان والیت دارد خود را بــا جریان حامی دولت‬ ‫در انتخابات هماهنگ می کند‪ .‬حتی اعضای این‬ ‫فراکســیون صراحتا پیگیری چنین رویکردی را‬ ‫مطرح می کنند‪ ،‬به نظر شــما باز هم با این وجود‬ ‫می توان به ورود اقای الریجانی در ائتالف ســایر‬ ‫گروه های اصولگــرا امیدوار بود؟ ایــا امکان دارد‬ ‫که اقای الریجانی هــم با حامیان دولــت و هم با‬ ‫اصولگراها وارد ائتالف شود؟‬ ‫اقای الریجانی در جلسه ای که با جامعه روحانیت‬ ‫مبارز تهران داشــته اعــام کرد که بــه جامعــه روحانیت‬ ‫نزدیک تر است‪.‬‬ ‫برای ورود به ائتالف با اصولگرایان شرط و شروط‬ ‫نگذاشته است؟‬ ‫خیر‪ .‬به صورت کلی این حرف را زد‪.‬‬ ‫اعالم ائتالف از «الریجانی تا جلیلی» به ان معنا‬ ‫اســت که پایداری ها نیز در این طیف قرار دارند‪،‬‬ ‫حاال این ســوال پیش می اید که اصال پایداری با‬ ‫اقای الریجانی قابلیت جمع شدن دارند؟‬ ‫در عالم سیاســت امکان وقوع هر احتمالی وجود‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫در اینکــه امکانش هســت حرفی نیســت اما در‬ ‫اینکه در عالــم واقع چــه اتفاقــی می افتد بحث‬ ‫دیگری است ‪.‬‬ ‫این اتفاق نزدیک به واقعیت است‪.‬‬ ‫یعنی پایداری پذیرفته در فهرستی قرار بگیرد یا‬ ‫از فهرستی حمایت کند که اقای الریجانی در ان‬ ‫حضور دارد؟‬ ‫روی مصادیق نرفتیــم اما کلیات ان اســت که به‬ ‫یکدیگر نزدیک می شوند‪.‬‬ ‫چطور ممکن اســت اقای الریجانــی حادثه قم را‬ ‫یادش رفته باشد یا در مقابل ‪ ،‬پایداری ها نقدهای‬ ‫تند به اقــای الریجانی را کنار بگذارنــد حال انکه‬ ‫در داخــل مجلــس شــاهدیم که اعضــای جبهه‬ ‫پایداری نزدیک انتخابات هیات رئیســه مدیریت‬ ‫اقای الریجانی را به چالش می کشــند یا در نقد او‬ ‫مصاحبه می کنند و موضع می گیرند و از هر فرصت‬ ‫و تریبونی که به دست می اوردند یک گریزی هم‬ ‫به ضعف های اقای الریجانی می ز نند؟‬ ‫منافع ملی بر دغدغه های شخصی و جناحی ارحج‬ ‫است‪.‬‬ ‫یعنی االن کل پایداری‪ ،‬هم فهرست شدن با اقای‬ ‫الریجانی را پذیرفتند و حاضرند از چنین فهرستی‬ ‫حمایت کنند؟‬ ‫یاداور می شــوم روی مصداق هنوز صحبت نشده‬ ‫است اما اینکه به طور کلی اصولگرایان باید با هم باشند مورد‬ ‫تایید و تاکید همه است‪.‬‬ ‫چرا اصولگرایان هنوز در کلیــات مانده اند و وارد‬ ‫جزئیات نشدند؟‬ ‫این به نحوه برنامه ریزی اصولگرایان بر می گردد که‬ ‫تصمیم شان این است که از شهریور یا مهرماه ورود به تعیین‬ ‫مصادیق را شروع کنند‪.‬‬ ‫موتلفه ای ها می گویند « سند ائتالف بین موتلفه‪،‬‬ ‫پایداری و جمعیت ایثارگران امضا شده است» اما‬ ‫در مقابل اقای سروری چندی پیش گفت‪« :‬خیر‬ ‫هنوز هیچ ائتالفی نهایی نشده است» باالخره این‬ ‫ائتالف اتفاق افتاده یا خیر؟‬ ‫نهایی نشده اما توافق شده است‪.‬‬ ‫درباره اینکه می فرمایید «نهایی نشده اما توافق‬ ‫شده است» بیشتر توضیح می دهید؟‬ ‫توافق شــده که اصولگرایان در انتخابات مجلس‬ ‫برای حمایت از لیست واحد به وحدت برسند‪.‬‬ ‫معنای «ائتالف نهایی نشده» چیست؟‬ ‫یعنی زمانی که ‪ 30‬نفر فهرســت تهران مشــخص‬ ‫شود ائتالف نهایی می شود‪.‬‬ ‫در واقــع وقتــی مصادیــق فهرســت انتخاباتی‬ ‫اصولگرایــان در حــوزه انتخابیــه تهــران‪ ،‬ری‪،‬‬ ‫اسالمشهر و شمیرانات مشــخص شد به معنای‬ ‫ان است که ائتالف نهایی شده است؟‬ ‫بله همین طور است‪.‬‬ ‫قائم مقــام جمعیــت رهپویان انقالب اســامی‬ ‫اعالم کرد هنوز هیچ مکانیســم انتخاباتی میان‬ ‫اصولگرایان تعریف نشــده اســت‪ ،‬اگر این طور‬ ‫است پس چرا اعالم می شــود توافق انتخاباتی‬ ‫میان گروه ها و ســایق مختلــف اصولگرا حاصل‬ ‫شده است؟‬ ‫فعــا داریــم روی ان کار می کنیم‪ .‬مقــداری زود‬ ‫است‪ .‬از مهرماه به بعد این کارها قطعی می شود‪.‬‬ ‫در دوره انتخابــات مجلــس نهــم دیدیــم کــه‬ ‫اصولگرایان حتی قبل از تابستان سال انتخابات‬ ‫اعالم کردند کــه مکانیســم ‪ 7+8‬را با نــام جبهه‬ ‫متحد اصولگرایان نهایی کردند که البته پایداری‬ ‫به چنین مکانیسمی نپیوست و شد ‪ ، 7+6‬چطور‬ ‫این دوره این قدر پروســه تعریف مکانیسم طول‬ ‫کشید؟‬ ‫باالخره رفع اختالفات طول می کشــد‪ .‬یک زن و‬ ‫شوهر هم که با هم دعوا می کنند طول می کشد با یکدیگر‬ ‫صلح کنند‪ .‬در دعواهای سیاسی هم چنین وضعیتی دارد‪.‬‬ ‫در واقع چون پروســه حل اختالف میان ســایق‬ ‫اصولگرا طوالنی شــده نهایی شــدن مکانیســم‬ ‫انتخاباتی اصولگرایان را به تاخیر انداخته است؟‬ ‫‪2‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪37‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫همچنان معتقدید که ائتــاف الریجانی تا جلیلی‬ ‫اتفاق می افتد؟‬ ‫نظر شــخص من ان اســت که داریم به ان سمت‬ ‫می رویم اما کســی که نمی خواهد این حرف را باور کند در‬ ‫این قضیه مختار است‪.‬‬ ‫دولت‬ ‫ ‬ ‫اما فراکسیون رهروان والیت مجلس دارد با‬ ‫کار می کند؟‬ ‫ایــن اقایــان کــه در مجلــس هســتند فــردا اگر‬ ‫رای نیاورنــد شــهرت اجتماعــی نخواهند داشــت‪ ،‬البته‬ ‫اگر حزب شــان دارای پایگاه مردمی اســت چــه در قدرت‬ ‫باشــند و چه نباشــند فرقی نمی کند اما اگر براساس جایگاه‬ ‫سیاسی شــان شــهرت یافتند‪ ،‬وقتــی ان جایگاه سیاســی‬ ‫را از دســت دادنــد دیگــر شــهرت اجتماعــی هــم وجود‬ ‫نخواهد داشــت‪ .‬در عوض یاداور می شــوم که خود اقای‬ ‫الریجانی گفته که من با جامعه روحانیت هستم پس دیگر‬ ‫پیگیری های اقای کاظم جاللی جای طرح بحث ندارد‪.‬‬ ‫اقای جاللی به مثابه اقای الریجانی اســت‪ .‬شما‬ ‫قبول ندارید؟‬ ‫بله هست ولی تصمیم گیر نهایی نیست‪.‬‬ ‫به نظر شما اگر اصولگرایان وارد تعیین مصداق‬ ‫شوند اسیب هایی برای توافق انتخاباتی انها قابل‬ ‫تصور است؟‬ ‫وقتی در کالن موضوع گفتند توافق می کنیم پس‬ ‫مصادیق را می شود جا به جا کرد تا وحدت حاصل شود‪.‬‬ ‫در حوزه هــای انتخابیــه مصادیق مــورد اختالف‬ ‫جا به جا می شوند یا روی بستن لیست ها؟‬ ‫درشهرهای بزرگ محور لیســت است‪ .‬شهرهای‬ ‫کوچک لیســت وجود نــدارد در نهایــت اصولگرایان روی‬ ‫لیست ها به توافق می رسند‪.‬‬ ‫شما از ائتالف الریجانی تا جلیلی صحبت کردید‪.‬‬ ‫طرف اقای الریجانی بحث شد ایا اقای جلیلی نیز‬ ‫قبول چنین ائتالفی را می پذیرد؟‬ ‫فکر نکنم اقای جلیلی در مجلــس بخواهد بیاید و‬ ‫او هم تابع توافق جریان های دیگر اصولگرا خواهد بود‪.‬‬ ‫اقای جلیلی را می شود به مثابه پایداری تلقی کرد؟‬ ‫نزدیک است ولی جداست‪.‬‬ ‫ایشــان گروه و طیفی نزدیک به خودش دارد که‬ ‫بخواهد وارد رایزنی شود؟‬ ‫تشکیالت رسمی ندارد اما طبیعتا یکسری دوستان‬ ‫اطراف او هستند‪.‬‬ ‫جبهه یکتا به توافق اصولگرایان پیوسته است؟‬ ‫بله‪ ،‬اکثر اعضای یکتا در جلسات همگرایی اقای‬ ‫ســیدرضا تقوی عضو جامعه روحانیت مبارز تهران شرکت‬ ‫می کنند و مشــکلی برای ادامه همکاری انها برای وحدت‬ ‫اصولگرایان نیست‪.‬‬ ‫پایداریبااصولگرایانرقابتنمی کند‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫تو گویمثلثباسید حسین نقوی حسینی‬ ‫گف ‬ ‫تعابیر مختلفی از ائتالف انتخاباتی اصولگرایان‬ ‫مطرح می شود‪ .‬اقای حســین فدایی دبیرکل جمعیت‬ ‫ایثارگران گفته کــه این ائتالف از الریجانــی تا جلیلی‬ ‫اســت‪ .‬به نظر شــما چنین ائتالفی قابلیت تحقق دارد‬ ‫یا خیر؟‬ ‫بــرای انکــه بتوانیــم تحلیــل درســتی از فعل و‬ ‫انفعاالت و صــف ارایــی دوره اینده انتخابــات ارائه کنیم‬ ‫باید شرایط انتخاباتی سه دوره گذشته را مورد بررسی قرار‬ ‫دهیم تا مقتضیــات و مختصات ائتالف هــای دو جریان‬ ‫اصلی اصولگرایان و اصالح طلبان روشــن شــود‪ .‬در سه‬ ‫دوره انتخابات مجلس هفتم‪ ،‬هشــتم و نهــم تقریبا رقابت‬ ‫اصولگرایان با خود اصولگرایان بود‪ ،‬چون طیف اصالحات‬ ‫مدعی رقابت نبود و اصولگرایان توانستند به راحتی میدان‬ ‫رقابت را در دســت بگیرند و فعالیت کنند‪ .‬وقتی ســه دوره‬ ‫انتخابات مجلس بیشــتر با اکثریت اصولگرایان تشــکیل‬ ‫می شود طبیعی اســت که در درون اصولگرایی اختالفاتی‬ ‫زائیده می شود و سالیق اصولگرایی خود ادعای استقالل‬ ‫خواهند کــرد به همین جهت در مجلس نهــم می بینیم که‬ ‫دو فراکسیون اصولگرایی تشکیل می شود یا در انتخابات‬ ‫مجلس نهم شاهد حضور دو فهرســت از جریان اصولگرا‬ ‫بودیم چون لیستی از اصالح طلبان وجود نداشت و اصال‬ ‫رقیبی به نام اصالح طلب نمی توانســت در میدان فعالیت‬ ‫کند‪ .‬بنابراین شــرایط ‪2-3‬دوره گذشــته مجلس شــرایط‬ ‫انشقاق اصولگرایان بوده و سالیق برای خودشان اهمیت‬ ‫پیدا کردند اما بعــد از انتخابات ریاســت جمهوری یازدهم‬ ‫و صف بندی هــای جدیدی که شــکل گرفــت و موفقیت‬ ‫اقای روحانی و طیــف اصالح طلبان و کارگــزاران و همه‬ ‫انشــقاقات جبهه اصالح طلبی در ان انتخابات حاال دیگر‬ ‫جایی برای رقابت درون گفتمانی اصولگرایان نیست‪ ،‬چون‬ ‫اصالح طلبان برای فعالیت میدان پیــدا کردند و مجدد به‬ ‫صحنه رقابت در عرصه سیاسی کشــور برگشتند‪ .‬شاید هم‬ ‫اصالح طلبان یک زمانی تصور نمی کردنــد دوباره بتوانند‬ ‫وارد عرصه انتخابات شــوند و با اصولگرایــان رقابت کنند‬ ‫اما به هر حال این شرایط فراهم شد‪ .‬جبهه اصالحات ارام‬ ‫ارام شکل گرفت‪ .‬همه نیروهای ان جبهه روی حمایت از‬ ‫اقای روحانی متمرکز شدند حال انکه در جبهه اصولگرایان‬ ‫تعدد کاندیداها و سلیقه هایی که حاصل دو سه دوره فعالیت‬ ‫انتخاباتی گذشته بود توانست زمینه موفقیت اصالح طلبان‬ ‫را در انتخابات ریاســت جمهوری فراهم کند بنابراین با این‬ ‫شرایط جدید و ورود اصالح طلبان بعد از مدت ها استراحت‬ ‫به میــدان رقابــت طبیعی اســت کــه ارایش سیاســی در‬ ‫انتخابات اینده به شکل رقابت اصولگرایان ‪ -‬اصالح طلبان‬ ‫تبدیل خواهد شــد‪ .‬در چنین شــرایطی دیگر اصولگرایان‬ ‫با اصولگرایــان رقابــت نمی کننــد‪ .‬بلکــه اصولگرایان با‬ ‫اصالح طلبان رقابــت می کنند‪ .‬اصالح طلبــان هم طیف‬ ‫گسترده ای از اقای هاشمی رفسنجانی و کارگزاران تا اقای‬ ‫عارف و حزب مشارکت سابق را شامل می شود‪ .‬همه اینها‬ ‫در جریان اصالح طلبی به شــدت دنبال این هستند که در‬ ‫رقابت سیاسی پیش رو پیروز شوند‪ .‬استارت چنین انتخاباتی‬ ‫را هم خود اقای رئیس جمهور زد در پیام نوروزی امســال ‪ .‬‬ ‫اصال قاعده نبود هیچ یک از روســای جمهوری ســابق در‬ ‫پیام نوروزی خودشان اشــاره به انتخابات مجلس کنند اما‬ ‫اقای روحانی ساختار شــکنی کرد و در پیام نوروزی گفت‪:‬‬ ‫«مردم باید مجلســی در شــان ملت انتخاب کنند‪ ».‬یعنی‬ ‫دولت خودش در انتخابات مدعی شد و طبیعی است وقتی‬ ‫دولت دست اصالح طلبان است و گروه های اصالح طلبی‬ ‫هم میدان برای رقابــت پیدا می کنند می کوشــند مجلس‬ ‫اینده را فتح کنند و تریبون های مجلس را بگیرند‪ .‬در مقابل‬ ‫اصولگرایان دریافت درســتی از شــرایط دارند و می دانند‬ ‫دیگر االن زمان رقابت درون جناحی نیست‪ ،‬جبهه پایداری‬ ‫نمی خواهد بــا جبهه پیــروان خط امــام و رهبــری رقابت‬ ‫کند بلکــه پایداری‪ ،‬ایثارگــران و جبهه پیــروان خط امام و‬ ‫رهبری همــه می خواهند با اصالح طلبــان رقابت کنند‪ .‬در‬ ‫چنین اوضاعی هم عقل و مصلحت حکم می کند که همه‬ ‫اصولگرایان کنار هم قرار بگیرند و اختالف سلیقه ها را کنار‬ ‫بگذارند و برای رقابت با جبهه مقابل خودشان به یک لیست‬ ‫‪3‬‬ ‫سید حسین نقوی حسینی‬ ‫می گویــد‪« :‬اینکــه ایــن تصور‬ ‫درست شود که اقای الریجانی‬ ‫و کاظم جاللی بــا اصالح طلبان‬ ‫لیســت مشــترک انتخاباتــی‬ ‫می دهند قابل تصور نیست‪ ».‬با‬ ‫او درمورد تصمیمــات انتخاباتی اصولگرایان گفت وگو‬ ‫کرده ایم‪.‬‬ ‫واحد برای تک تک کرسی ها و تریبون ها دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫انچه اقای فدایی مطرح کرد هم حرف درستی است؛ اگر‬ ‫اصولگرایان می خواهند اکثریت مجلس را در اختیار بگیرند‬ ‫و ریاســت‪ ،‬هیات رئیســه و ارکان قوه مقننــه را انها تعیین‬ ‫کنند‪ ،‬یک وحدت تمام عیار از ســلیقه ها باید در انتخابات‬ ‫مجلس شــکل گیرد‪ .‬همه ســایق بایداختالف نظرها را‬ ‫کنار بگذارند و برای تک تک کرسی ها فرض واحد و لیست‬ ‫واحد ارائه کنند‪.‬‬ ‫با همــه این تفاســیر ائتالف الریجانــی تا جلیلی‬ ‫قابلیت تحقق دارد؟‬ ‫تحلیلی که کردم معنایش همین بود‪.‬‬ ‫شما گفتید باید چنین ائتالفی شکل بگیرد نگفتید‬ ‫که در عالم واقع با شــرایطی که وجــود دارد این‬ ‫اتفاق می افتد یا خیر؟‬ ‫بله‪ ،‬حتما انجام می شــود اگر چنین وحدتی شکل‬ ‫نگیرد اصولگرایان باید بپذیرند که موفقیت مثل انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری از دســترس انها دور می شــود اما چون‬ ‫اصولگرایان موفقیت در انتخابات پیــش رو را می خواهند‬ ‫پس حتما این اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫به نظر شــما اقای الریجانــی اتفاق قــم و حمله‬ ‫به خــودش را در حــرم حضــرت معصومه (س)‬ ‫فراموش کرده است؟‬ ‫در دورانــی کــه باالخــره گرایش هــای مختلــف‬ ‫اصولگرایان با هم رقابت کردند و سلیقه ها مهم شد طبیعی‬ ‫بود که اختالف نظرهای انها را می دیدیم ولی اگر قرار است‬ ‫وحدتی صورت گیــرد همه باید همه چیــز را فراموش کنند‬ ‫وگرنه نباید به فکر صندلی ریاســت مجلس و کرســی های‬ ‫مجلس باشند‪.‬‬ ‫امــا اعضای جبهــه پایــداری در ایــام انتخابات‬ ‫هیات رئیسه مجلس امسال وقتی با انها صحبت‬ ‫می کردیم می گفتند اقای الریجانی دوباره رئیس‬ ‫می شــود اما این حقیقــت را نباید گفــت تا اقای‬ ‫الریجانی دائم در ته دلش نگرانی از رای نیاوردن‬ ‫را داشته باشــد یعنی وقتی گذشت از یک رقابت‬ ‫حداقلی را بر نمی تابند به نظر شما وحدت با اقای‬ ‫الریجانی را در انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫می پذیرند؟‬ ‫ی و اعضای حزب مشارکت‬ ‫مگر عارف‪ ،‬عباس عبد ‬ ‫سابق دل خوشی از اقای روحانی دارند؟ خیر ندارند‪ ،‬طبیعی‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫سیاست‬ ‫اســت بین گروه ها این اختالفــات وجــود دارد‪ .‬در طیف‬ ‫اصالح طلبان کســانی را داریم که در مقابل هم به شــدت‬ ‫موضع می گیرند بنابراین این اختالفات طبیعی اســت ولی‬ ‫منافع جمعــی ایجاب می کند که از این اختالف ســلیقه ها‬ ‫عبور کنیم و به یک وحدت قابل قبول دست پیدا کنیم‪.‬‬ ‫اقــای باهنــر چنــد وقــت پیــش اعــام کــرد‬ ‫«اصولگرایــان مواظــب باشــند کــه ماهیــت‬ ‫اصالح طلبان عضو نشــده اســت» بعد هم اقای‬ ‫حدادعادل ســخنرانی کرد و گفــت‪« :‬به وحدت‬ ‫اصولگرایان اســیب جــدی خورده اســت»‪ ،‬این‬ ‫تداعی نمی کند که یک طیف از اصولگرایان دارند‬ ‫به ســمت پیوند خوردن با جریــان حامی دولت و‬ ‫اصالح طلبان می روند؟‬ ‫چنین چیزی امکان پذیر نیســت‪ .‬یــک موقعی در‬ ‫مجلس شورای اسالمی یا در بین جریان های سیاسی این‬ ‫دیدگاه وجود دارد که باید به دولت در مواقع حساس به ویژه‬ ‫در عرصه بین المللی کمک کرد تا اجماع داخلی حفظ شود‬ ‫و نباید دشمن احســاس کند که این مواضع باعث می شود‬ ‫تا دولت مورد حمایت قرار نگیرد‪ .‬این به معنای این نیست‬ ‫که بخشــی از جریان اصولگرایی به دولت نزدیک شــده و‬ ‫حاال می خواهند با هم لیست مشــترک دهند و وحدت کنند‬ ‫چنین برداشتی درست نیست‪ .‬مثال در استیضاح فانی وزیر‬ ‫اموزش و پرورش که همه ضعف های مدیریتی او را می دانند‬ ‫اما جمعی از اصولگرایان به یک جمع بندی رسیدند که البته‬ ‫از نظر من جمع بندی انها درســت نبود ولی به هر حال انها‬ ‫چنین برداشتی را درست می دانســتند که ماندن فانی بهتر‬ ‫از نماندنش است‪ .‬بنابراین به اســتیضاح او رای ندادند اما‬ ‫همین اصولگرایان به استیضاح اقای فرجی دانا رای قاطع‬ ‫دادند‪ .‬بحث این اســت حاال اینکه تحلیل شــود بخشی از‬ ‫اصولگرایان می خواهند با دولت توافق کنند با دولت لیست‬ ‫مشترک دهند و هماهنگ شوند این منطقی نیست‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید این تالش اقای کاظم جاللی‬ ‫رئیس فراکسیون رهروان والیت برای هماهنگی‬ ‫با دولت انتخاباتی نیست؟‬ ‫معتقدم هماهنگی که اقــای جاللی دنبال می کند‬ ‫هماهنگــی بــرای لیســت مشــترک انتخاباتــی نیســت‪،‬‬ ‫کرســی های مجلــس در شهرســتان ها و در اســتان های‬ ‫مختلف قابل تحلیل و انالیز اســت در یک شهرستانی یک‬ ‫نماینده اصولگرایی فعال است که هم مردم قبولش دارند و‬ ‫هم زمینه رای اوری دارد و هم نماینده مبتکر و فعالی است و‬ ‫رقیب انچنانی هم در مقابلش نیست‪ ،‬چه اشکالی دارد همه‬ ‫کمک کنند او رای بیاورد‪ .‬این برای لیست مشترک نیست به‬ ‫معنای ان است که باالخره شکاف و اختالفاتی بر سر چنین‬ ‫کرسی هایی به وجود نیاید‪ .‬پس اینکه این تصور درست شود‬ ‫که اقای الریجانی و کاظم جاللی با اصالح طلبان لیســت‬ ‫مشترک انتخاباتی می دهند قابل تصور نیست‪.‬‬ ‫اگــر واقعــا اصولگرایــان توافق بر ســر ائتالف‬ ‫دارند چرا مانند دوره گذشــته مکانیزم انتخاباتی‬ ‫خودشان را اعالم نمی کنند؟‬ ‫باالخــره ســابقه ‪ 2-3‬دوره رقابــت ســلیقه های‬ ‫اصولگرایی زمانبر است که انها را به هم نزدیک کرد و کنار‬ ‫هم بنشــینند‪ ،‬اگرچه مکانیــزم اصولگرایان خیلی روشــن‬ ‫است‪ .‬جامعتین در انتخابات خبرگان و مجلس در راس قرار‬ ‫می گیرند و این چتر حمایتی وجود دارد و ذیل چتر حمایتی‬ ‫انها جبهه پیروان خط امام و رهبری‪ ،‬پایداری و ایثارگران دور‬ ‫هم جمع می شوند‪.‬‬ ‫بــا ورود بــه مصادیق فکــر نمی کنید ایــن چتر و‬ ‫مکانیزم انتخاباتی متزلزل شود؟‬ ‫چه اشکالی دارد؟ قرار نیست در ‪ 290‬کرسی وحدت‬ ‫نظر داشته باشیم حاال اگر بر سر پنج کرسی هم اختالف نظر‬ ‫شد اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫مشکلالریجانیباپایداریالینحلنیست‬ ‫اقای ترقــی! اخبار خوبی شــنیده شــده مبنی بر‬ ‫اینکه حزب موتلفه اسالمی و جمعیت ایثارگران و‬ ‫جبهه پایداری توانســته اند به یک شکل از تفاهم‬ ‫برسند‪ .‬سوالم این است که مشخصا در این زمینه‬ ‫چه تالش هایی تا امروز انجام شده و دقیقا به چه‬ ‫نتایجی رسیده است؟‬ ‫در مورد جلســاتی که این ســه تشــکل با همدیگر‬ ‫داشــتند باید بگویم در واقع در ابتدا سعی کردند تحلیلشان‬ ‫را نسبت به مسائل جاری کشــور به یکدیگر نزدیک کنند و‬ ‫ســپس در مورد راهکارهایی که برای وحــدت و همگرایی‬ ‫بین اصولگرایان می شــود پیدا کرد با همدیگــر به توافق‬ ‫برسنانند‪ .‬سوم اینکه محورها و شاخصه های اصولگرایی را‬ ‫با همدیگر به توافق برسند‪ .‬چهارم اینکه تحلیل شان نسبت‬ ‫به اینده انتخابات و ارایش سیاســی اینده و رقابت هایی که‬ ‫در پیش اســت و نقش رقیب در این مســائل را به همدیگر‬ ‫نزدیک کنند‪.‬‬ ‫مجموعه این تالش ها چیزی حدود بیش از ‪ 30‬جلسه‬ ‫را دربرگرفت که منجر به تفاهم و سند همکاری شد‪ .‬درواقع‬ ‫براساس این سند ان شاءلله باید بتوانیم زمینه های وحدت و‬ ‫همگراییرادربیناصولگرایانگسترشدهیم‪.‬ظرفیت های‬ ‫اصولگرایی را در این راستا سعی می کنند به کمک بگیرند تا‬ ‫بتوانند وحدتی که مورد نظر اصولگرایان و الزمه موفقیت انها‬ ‫در انتخابات اینده است به مرور تامین کنند‪.‬‬ ‫بــا ایــن تفاســیر می خواهــم‬ ‫شفاف تر بپرسم که اکنون دقیقا‬ ‫چه اتفاقی افتاده اســت؟ یعنی‬ ‫شــما با دو تشــکل دیگــر راجع‬ ‫بــه چگونگی نوشــتن لیســت‬ ‫انتخاباتی به توافق رسیده اید؟‬ ‫در واقع هنوز بنا نیســت لیست‬ ‫انتخاباتــی را ارائــه دهیم امــا در مورد‬ ‫رونــدش برنامــه زمانبندی شــده تقریبا‬ ‫مشــخص شــده و روش کار هم کامال‬ ‫مشخص شــده اســت‪ .‬گام به گام این‬ ‫مسیری که تائید شده درحال طی شدن‬ ‫است‪.‬‬ ‫اقای فدایی اخیــرا گفته اند که‬ ‫ما می خواهیم ائتالفــی از علی‬ ‫الریجانی تا سعید جلیلی ایجاد‬ ‫کنیم‪ .‬به نظر شما این مساله تا‬ ‫چه حد عملی است؟‬ ‫بله‪ ،‬این کاری است که االن باید‬ ‫هر سه تشکل در جهت مذاکره و گفت وگو‬ ‫و جذب تشکل هایی که در ارتباط با انها هستند دنبال کنند تا‬ ‫بتوانند به مرور این دیدگاه و همگرایی و چارچوبی که برایش‬ ‫تدوین کردند را به دیگر تشــکل های اصولگرا منتقل کنند‬ ‫و همه وقتی بر ســر ان به وحدت و همفکــری و هم نظری‬ ‫رســیدند‪ ،‬زمینه عملیاتی شــدن ان ائتالف اصولگرایی به‬ ‫صورت گسترده فراهم شود‪.‬‬ ‫البته اینجا بحث مهمی وجود دارد و ان مساله اقای‬ ‫الریجانی اســت‪ .‬خبری امده که اقای بادامچیان‬ ‫از طرف شما نزد ایشان رفت ه و نتوانسته اند جواب‬ ‫قابل قبولی در مورد تصمیم نهایی اقای الریجانی‬ ‫در مورد اصولگرایــان بگیرند‪ .‬دیگرانی هم که نزد‬ ‫ایشــان رفته اند‪ ،‬اقای الریجانــی در مورد وحدت‬ ‫نکات و دغدغه هایی داشتند و به صورت خاص تر‬ ‫تو گوی مثلث با حمید رضا ترقی‬ ‫گف ‬ ‫‪4‬‬ ‫حمید رضا ترقی‪،‬عضوارشدحزبموتلفهاخبار‬ ‫تازه ای از تالش برای ائتــاف اصولگرایان دارد‪ .‬او از‬ ‫نهاییشدن سازوکارهابرایائتالفگفتهوازامیدش‬ ‫به اینکه طیف های مختلف اصولگرایان بتوانند در‬ ‫نهایت با یک فهرست مشترک در انتخابات شرکت‬ ‫کنند‪ .‬او البتــه احتمال خــروج علــی الریجانی از‬ ‫پروسه وحدت اصولگرایان و ائتالف با حامیان دولت‬ ‫رابسیاربعیددانستهاست‪ .‬ترقیدرعینحالنکات‬ ‫مهمی هم در مورد وضعیــت جبهه پایداری مطرح‬ ‫کرده اســت‪ .‬مصاحبه هفته نامه مثلث با این عضو‬ ‫ارشد موتلفه را در ادامه می خوانید ‪.‬‬ ‫در مورد جبهه پایــداری‪ .‬چه اتفاقــی در این مورد‬ ‫افتاده و نظر ایشــان چیست و شــما چقدر سعی‬ ‫کرده ای د این مساله را حل کنید؟‬ ‫همه اصولگرایان چه شــخصیت ها و چه تشکل ها‬ ‫دغدغه های خاص خودشــان را دارند‪ .‬منتها تالش بر این‬ ‫است که روی نقاط اشتراک بیشتر تکیه شود و نقاط افتراق را‬ ‫هم با گفت وگو و مذاکره و مفاهمه حل کنیم‪ .‬بنابراین طبیعی‬ ‫است که یکسری نقدها و اشــکاالت و نگرانی هایی در بین‬ ‫اینها وجود داشته باشد اما طوری نیست که قابل حل و تفاهم‬ ‫یا اغماض نباشد‪.‬‬ ‫می توانیــد بفرماییــد کــه دغدغه ایشــان دقیقا‬ ‫چیست؟‬ ‫طبیعی اســت بعضی از عناصری که قبال وابســته‬ ‫به پایداری بودنــد‪ ،‬برخوردهای تند و اهانت امیزی نســبت‬ ‫به اقای الریجانی داشــتند کــه انها را نباید به حســاب کل‬ ‫پایداری گذاشت بلکه انها رفتارهای شخصی افراد است که‬ ‫باید جداگانه تحلیل شــود‪ .‬ما به ان افراد کاری نداریم و بنا‬ ‫نیست با انها به تفاهم خاصی برسیم‪ .‬بقیه عناصر پایداری‬ ‫روش و افکارشــان با این نوع رفتارهای پرخاشــگرانه و تند‬ ‫همسانی ندارد‪.‬‬ ‫یعنی از نظر شما جبهه پایداری دو بخش است؟‬ ‫االن تکلیف پایداری روشن است‪ .‬انها یک جریان‬ ‫بیشتر نیســتند‪ .‬برخی از افراد قبال در پایداری بودند ولی در‬ ‫انتخابات داخلی خودشــان کنار زده شدند و االن نیستند اما‬ ‫بعضا عملکرد انها را به حساب پایداری می نویسند‪.‬‬ ‫برخی از چهره های جبهه پایداری اخیرا مصاحبه‬ ‫کرده اند و انتقادهایــی به برخــی رفتارهای اقای‬ ‫الریجانی داشــته اند و دســت اخر هم گفته اند ما‬ ‫نمی توانیم با ایشــان ائتالف کنیم‪ .‬ایــا اینها جزو‬ ‫همان بخشی هستند که می فرمایید؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫یعنــی قاطبــه پایداری ها االن مشــکلی بــا اقای‬ ‫الریجانی ندارند؟‬ ‫ممکن است مشکلی داشــته باشند اما مشکلی که‬ ‫الینحل باشد‪ ،‬خیر‪.‬‬ ‫این احساس از طرف پایداری به وجود امده و البد‬ ‫شما در جلسات شــنیده اید‪ .‬اما این بحث از طرف‬ ‫اقای الریجانی هم حل شده است؟‬ ‫نمی توانیم بگوییم قطعا حل شــده اما در حال حل‬ ‫است‪.‬‬ ‫بحث دیگــر اینکه می گوینــد اقــای الریجانی با‬ ‫محوریت اقای کاظم جاللی درحال همکاری برای‬ ‫ائتالف با دولت است‪ .‬این موضوع را چقدر جدی‬ ‫می بینید؟‬ ‫نه در مورد چنیــن چیزی خبر مســتندی داریم و نه‬ ‫ف و چنین چیزی هم نشنیده ایم‪.‬‬ ‫خبری‪ ،‬حتی خبری ضعی ‬ ‫ چقــدر محتمل می دانیــد اقای‬ ‫الریجانی در نهایــت بخواهد با طیف‬ ‫دولت ائتالف کند؟‬ ‫خیلی بعید است‪ .‬اقای الریجانی‬ ‫ذاتا یک شخصیت اصولگراست‪ .‬درست‬ ‫است که حســب وظیفه اش در مجلس و‬ ‫جایگاهش در ریاست و مدیریت مجلس‬ ‫یکســری اقضائات را باید به نظر خودش‬ ‫رعایت کند ولی اینکه با این جریان ائتالف‬ ‫کند‪ ،‬چنین چیــزی را نشــنیده ایم‪ .‬البته‬ ‫ایشان سعی شان بر این است که از برخورد‬ ‫و تضعیف دولت پرهیز شود‪.‬‬ ‫دولت در این شرایطی که مشکالت‬ ‫عدیده ای را پیش روی خود با چالش های‬ ‫مختلف دارد‪ ،‬طوری نشــود که از طرف‬ ‫نیروها و احزاب هم بر ان فشار وارد شود‬ ‫و نتواند مشــکالت مردم را حل کند‪ .‬ولی‬ ‫ممکن است تحلیل ایشــان خیلی مورد‬ ‫قبــول همه نباشــد‪ .‬به هرحــال تحلیل‪،‬‬ ‫تحلیلی نیست که زمینه جدایی ایشان از‬ ‫مجموعه اصولگرایان را فراهم کند‪.‬‬ ‫اخرین ســوال اینکه اگــر بخواهیم خیلــی راحت‬ ‫صحبت کنیــم؛ جبهه پایــداری هــم در انتخابات‬ ‫مجلسوهمدرانتخاباتریاست جمهوریدرنهایت‬ ‫یکسازدیگریزد‪.‬باتوجهبهنشست هاییکهبااین‬ ‫دوستان داشتید و باالخره از نزدیک دستی بر اتش‬ ‫داشتید‪،‬چگونهفکرمی کنید؟‬ ‫وقتی اینها با هم قصد همــکاری را امضا می کنند و‬ ‫یک اصولی را پایبند می شوند دیگر نباید چنین پیش بینی را‬ ‫تو گو‬ ‫مطرح کرد‪ .‬همه این مسائل بحث شده و ساعت ها گف ‬ ‫و تبادل نظر شده اســت و من فکر می کنم که پایبندی این‬ ‫اصولی که بدان معتقد هستند و اعتقاد دارند و ان را پذیرفتند‬ ‫اجازه نمی دهد که شرایط قبل تکرار شود‪.‬‬ ‫پشت پرده یک مصاحبه‬ ‫مصاحبه صادق خرازی جنجالی شده است‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫ماجرا از این قرار اســت که گفت وگوی دو شماره قبل‬ ‫هفته نامه مثلث با دکتر محمد صادق خــرازی با یک تاخیر‬ ‫قابل توجه با جنجالی عجیب مواجه شــده است‪ .‬جنجالی‬ ‫نه از ســمت و ســوی رقبای اصولگــرای اقا صــادق بلکه‬ ‫همهمه ای که توسط اصالح طلبان به وجود امده است‪.‬‬ ‫البته طبیعی است که همیشه مصاحبه های این چنین‬ ‫که با چهره ها و شخصیت های خاص سیاسی انجام می شود‬ ‫بازخوردهــا و واکنش هایی همراه داشــته باشــد اما پدیده‬ ‫عجیب درباره این مصاحبه همان گونه که گفته شــد حمله‬ ‫به این چهره اصالح طلب توسط خود اصالح طلبان است‪.‬‬ ‫معموال ما در مثلث این گونه نبوده ایم که بخواهیم در مورد‬ ‫واکنش ها یا بازتاب های مطالب یا مصاحبه هایمان موضعی‬ ‫بگیریــم‪ ،‬اما در ایــن مورد کــه بی انصافی هایــی به اقای‬ ‫صادق خرازی مطرح شــده نگارنده این سطور که خبرنگار‬ ‫مصاحبه کننده این مصاحبه بــوده ام‪ ،‬دور از جانب انصاف‬ ‫دانستم تا توضیحاتی در این مورد ندهم‪.‬‬ ‫روایت یک مصاحبه‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫همین شماره ان را به چاپ برســانیم‪ ».‬او وعده داد که اگر‬ ‫تا ظهر چهارشنبه متن نهایی به دستش برسد‪ ،‬دست اخر تا‬ ‫غروب ان را به ما برســاند‪ .‬همین هم شد مسئوالن دفتر او‬ ‫تالش فراوانی کردند که مصاحبه به غروب چهارشنبه برسد‪.‬‬ ‫شنبه که هفته نامه روی دکه رفت‪ ،‬از همان صبح چند رسانه‬ ‫و خبرگزاری متن کامل مصاحبه را خواستند‪ .‬گفت وگو مثل‬ ‫سایر مصاحبه ها با چنین شخصیت هایی برد خود را داشت‬ ‫و منعکس شد‪.‬‬ ‫یک هفته گذشــت تا اینکه ســایت مشــرق با بازنشر‬ ‫بخشــی از این مصاحبه تیتری با این مضمون زد‪« :‬لیست‬ ‫اصالح طلبانی که به دشمن گرا می دادند را دارم‪ ».‬بعد از ان‬ ‫روزنامه جوان نیز با چنین تیتری مصاحبه خرازی ر ا تیتر یک‬ ‫صفحه اول خود کرد‪ .‬درست همین جا بود که جنجال اغاز‬ ‫شــد‪ .‬اصالح طلبان تندرو کمپین تشکیل داده و اقا صادق‬ ‫را اماج حمالت خود قرار دادند‪ .‬چهره هــای تندتری مانند‬ ‫عبدالله رمضان زاده نیز اتهاماتی عجیب را به خرازی نسبت‬ ‫دادند‪ .‬دامنه این انتقادات ان قدر باال گرفت که پاسخ های‬ ‫تلگرامی اقا صادق هم فایده ای نداشت‪ .‬دست اخر انچه رخ‬ ‫داد این بود که صادق خرازی در مصاحبه با روزنامه اعتماد‬ ‫گفت او منظورش ایــن نبوده که اصالح طلبان به دشــمن‬ ‫ گرا می دادند‪ .‬او گفته از حرف هایش سوءاســتفاده شــده‬ ‫و توطئه ای در کار بوده اســت‪ .‬بدین معنا از متن مصاحبه‬ ‫می شــد دو برداشــت کرد که خرازی یکی از انهــا را منظور‬ ‫خود دانست‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که صادق خرازی سنت گفت وگو‬ ‫را پاس داشــته و اعتمادش بــه یک رســانه اصولگرا برای‬ ‫مصاحبه نشانه همین اخالق حرفه ای اوست‪ .‬مثلث عین‬ ‫متن گفت وگو با صادق خرازی را با تمام اصالحیات او منتشر‬ ‫کرد و حتی به جهت چند پهلو بودن اشاره غیر مستقیم صادق‬ ‫خرازی از واژه اصالح طلبان استفاده نکرد و در سوتیتر خود‬ ‫نوشت که «برخی کسانی را می شناسم‪»...‬‬ ‫جان کالم اینکه در این یک هفته در حق او جفا شده‬ ‫اســت‪ .‬گویا اخالق در فضای سیاســی ما گم شده است‪.‬‬ ‫نقد‪ ،‬هیچ عیــب و ایرادی ندارد اما مهمتــر از نقد‪ ،‬حفاظت‬ ‫از حریم اخالق و چارچوب های خردمندانه در نقد اســت‪.‬‬ ‫به یک معنا چــه اصالح طلــب و چه اصولگــرا مخصوصا‬ ‫دوســتان اصالح طلب او باید یاد بگیریم که اگر اعتراضی‬ ‫به فردی داریم نباید انچنان بی محابا بــه او حمله کنیم که‬ ‫شخصیت های سیاسی کم سخنی پیشه کنند‪.‬‬ ‫حاال که صــادق خــرازی منظــورش را دقیق تر بیان‬ ‫کرده بهتر است همه به او رحم کنند! اقا صادق شخصیتی‬ ‫بامعرفت است‪ ،‬همین!‬ ‫سیاست‬ ‫تا اواســط هفته قرار بود جلد هفته نامــه چیز دیگری‬ ‫باشد اما اقا صادق به ما برای روز سه شــنبه وقت داده بود‪.‬‬ ‫طبیعی هم به نظر نمی رسید که این مصاحبه با تایپ و تنظیم‬ ‫و خواندن اقای خرازی به چهارشنبه برسد‪ .‬پس اصال تا قبل‬ ‫از مصاحبه روی ان حساب نمی کردیم و برای چاپ مصاحبه‬ ‫در هفته بعد برنامه ریزی کرده بودیم‪.‬‬ ‫قرارمان ساعت ‪ 12‬در دفترش در خیابان نفت بود‪ .‬دو‬ ‫مصاحبه قبلی را هم همین جا انجام داده بودیم‪ .‬مانند همان‬ ‫مصاحبه های قبلی من و سعید اجورلو سردبیر هفته نامه به‬ ‫دفترش رفتیم‪ .‬او اما هنوز نیامده بود‪ .‬میهمان دیگری هم‬ ‫انجا منتظر بود‪ .‬زمان انتظار طوالنی شــد و به ناچار ســعید‬ ‫اجورلو که وعــده دیگری داشــت مرا بــرای مصاحبه تنها‬ ‫می گذارد‪ .‬در نهایت اقا صادق بعد از یک تاخیر طوالنی به‬ ‫دفتر می اید و بعد از دیدن میهمان دیگری پذیرای مصاحبه‬ ‫با من می شود‪.‬‬ ‫او بســیار خو ش مصاحبــه اســت‪ .‬رک و صریــح‬ ‫حرف هایش را می زند و ابایی هم ندارد که پاسخ هر سوالی‬ ‫را بدهد‪ .‬البته گاهی که می خواهد نکته محرمانه ای را بگوید‬ ‫صدایش را پایین اورده و البته بعد از ان می خواهد که فالن‬ ‫بخش از ســخنش را درج نکنیم‪ .‬با همین دیــدی که از او‬ ‫داشتم سواالتم را اغاز کردم‪.‬‬ ‫می دانستم او رابطه بسیار خوبی با محمد جواد ظریف‬ ‫داشــته و دارد‪ .‬مصاحبه را از همیــن جا اغاز کــردم‪ .‬او از‬ ‫دیدارش با محمد جواد ظریف گفت و برداشت او از حامیان‬ ‫و مخالفان توافق‪ .‬از همین جا به بررســی توافق هسته ای‬ ‫پرداختیــم و تاثیرش بر روابــط ایران و امریــکا‪ ،‬معادالت‬ ‫منطقه ای بعد از توافق را بررسی کردیم و در نهایت به تاثیر‬ ‫این توافق بر سرنوشت سیاســی روحانی رسیدیم‪ .‬نیمی از‬ ‫زمان مصاحبه رفته بود‪ .‬او گفت که مایل است گفت وگو را‬ ‫ادامه دهیم‪ .‬بی درنگ سراغ مسائل سیاست داخلی رفتم‪.‬‬ ‫از علی الریجانی شروع کردم‪ .‬از اینکه حرف افتاده رئیس‬ ‫مجلس در خفا به ائتالف بــا اصالح طلبان و دولت روحانی‬ ‫فکر می کند‪.‬‬ ‫او هم بدون رودربایستی با همان صراحت همیشگی‬ ‫به انتقــاد از علی الریجانی پرداخت و گفــت اگر الریجانی‬ ‫را در خمره عســل هم فرو ببریــم‪ ،‬برای مــا اصالح طلبان‬ ‫شیرین نمی شود‪ .‬انتقادات او متناظر بود به اقدامات علی‬ ‫الریجانی در مورد اصالح طلبان در دورانی که هنوز رئیس‬ ‫مجلس نبود‪.‬‬ ‫گریزی هم به ماجرای سرلیســت شــدن محمد رضا‬ ‫عارف زدیم و او هم نظر خاص خودش را در مورد معاون اول‬ ‫دولت اصالحات گفت‪ .‬اینکه محمد رضا عارف را بیشتر یک‬ ‫شخصیت علمی می داند تا سیاسی‪.‬‬ ‫به نــدا که رســیدیم او گفت می خواهیــم فکر کنیم‪،‬‬ ‫مشورت کنیم و تصمیم استراتژیک اصالح طلبی را بررسی‬ ‫کنیم‪ .‬او البته در پاسخ به این سوال که «لزوما می خواهید‬ ‫بگویید کــه هر چه اصالح طلبــان بگوینــد از االن گارانتی‬ ‫نمی کنید» گفت‪« :‬مــا به هیچ وجه اســتقالل خودمان را‬ ‫واگذار نمی کنیم‪ ».‬او در ادامه نقدی به شورای هماهنگی‬ ‫اصالحات بیان کــرد‪ .‬ادامه بحــث در این مــورد و اصرار‬ ‫او بر اینکه ندا بنــا دارد در مورد انتخابــات تصمیم بگیرد و‬ ‫اظهار صریح اینکه احتمال ورود مســتقل بــه انتخابات را‬ ‫نفی نمی کند‪ ،‬موجب شد که من تصمیم بگیرم یک سوال‬ ‫جسورانه از او بپرسم‪ .‬به او گفتم اقای خرازی همین حرف ها‬ ‫یز نید که برخی اصالح طلبان به شما انگ نفوذی بودن‬ ‫را م ‬ ‫را می زنند‪ .‬از او پرسیدم که نمی رنجد اگر در این مورد بحث‬ ‫کنیم‪ .‬او استقبال کرد و باب یک بحث جنجالی باز شد‪.‬‬ ‫خرازی از سوابقش گفت و از دیدگاه هایش‪ .‬نقدهایی‬ ‫را به دوره احمدی نژاد مطرح کرد و حتی به ماجرای حوادث‬ ‫سال ‪ 88‬هم ورود کرد‪ .‬درســت در میانه همین بحث ها بود‬ ‫که او گفت‪« :‬من اصالح طلبی که نمادش خارج از کشــور‬ ‫باشــد و پول بگیرد را قبول ندارم؛ اینکه بروند و اتهام بزنند‬ ‫و بدوبیراه بگویند و شــانتاژ کنند را قبول ندارم‪ .‬کســانی را‬ ‫یادم است که در دورانی که سفیر بودم با خارجی ها مذاکره‬ ‫می کردند و به دشــمن گرا می دادند؛ من انهــا را به عنوان‬ ‫اصالح طلب قبول ندارم‪ .‬لیست شان را هم دارم و اگر قرار‬ ‫باشــد روزی ارائه دهم‪ ،‬ارائه خواهم داد‪ .‬منتها به سیستم‬ ‫امنیتــی نخواهم داد و اگــر بخواهم بدهم به مــردم ایران‬ ‫ارائه می دهم که بدانید این اقــا در دوره اصالحات با فالن‬ ‫مقام ارشد اروپایی یا فرانسوی یا فالن مقام ارشد امریکایی‬ ‫پنهانی مذاکره کرده و گرا داده است‪ .‬ما این را قبول نداریم‪.‬‬ ‫اگر قرار باشد این طور باشد پس حکومت شاه را بیاوریم‪ .‬اگر‬ ‫قرار بر این باشد که ما ته زمین هستیم و خیلی از ما الیق ترها‬ ‫وجود دارند‪ .‬کســانی که در هاروارد و جاهــای دیگر خوب‬ ‫درس خوانده اند و با تمــام نهادهای امریکایــی و اروپایی‬ ‫هم کانکشــن دارند‪ .‬اگر قرار به وابستگی باشد انها بهتر از‬ ‫ما می توانند‪».‬‬ ‫وقتی او این حرف را زد حدس می زدم جنجالی خواهد‬ ‫شد‪ .‬گفتم شاید دکتر خودش زمان تایید نهایی ان را تغییر‬ ‫دهد‪ .‬مصاحبه یک ســاعت و نیم طول کشید‪ .‬او معموال تا‬ ‫این حد برای یک مصاحبه وقت نمی گذارد‪ .‬متن گفت وگو‬ ‫ان قدر پر تیتر بود که به اقا صادق گفتم «اقای دکتر سخت‬ ‫اســت برای چاپ این مصاحبه ده روز صبر کنیم‪ .‬ای کاش‬ ‫بازتاب‬ ‫‪41‬‬ ‫مشروطه‪ 109 ،‬سال بعد‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫هفته ای که در ان قرار داریم مصادف است با سالگرد امضای فرمان مشروطیت‬ ‫توسطجنابمظفرالدین شاه‪.‬انقالبیاصالح طلبانهکهازانقالبشیکجنبشماند‬ ‫و از اصالح طلبی اش دیکتاتوری سر براورد‪ .‬ولی درعین حال نمی توان کتمان کرد‬ ‫که ادبیات سیاسی ایران را با قانون و عدالتخانه و ازادی دچار تحول کرد‪ .‬در این‬ ‫پرونده به برخی ابعاد مشروطه پرداخته ایم‪.‬‬ ‫ یک مشروطه‪ ،‬چند روایت‬ ‫چندینتفسیر‬ ‫عللاختالفعلمادرماجرایمشروطیتچهبود؟‬ ‫حمید ابدی‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪1‬‬ ‫گذشــت ‪ 109‬ســال باعث نشده پرســش های عصر‬ ‫مشــروطه از رونق بیفتند و کماکان مــردم و نخبگان ایرانی‬ ‫در تکاپوی پاسخ به ســوال عمیقی هســتند که از ان زمان‬ ‫بر ذهن ها نشست‪ .‬اگر سرشــت مجادالت عصر مشروطه‬ ‫پاســخ به نحوه مواجهه با یک «نظام سیاســی» برامده از‬ ‫عالم مدرن بود‪ ،‬امروز وسعت و پیچیدگی مسائلی که عالم‬ ‫مــدرن برای ما بــه صحنه اورده‪ ،‬به مراتب بیشــتر اســت‪.‬‬ ‫اگرچه تجربه های انباشته‪ ،‬موجب شــده امروز پاسخ های‬ ‫ایجابی تر‪ -‬و نه صرفا واکنشی و انفعالی‪ -‬مطرح شود‪ ،‬اما روح‬ ‫حاکم بر این پاسخ ها‪ ،‬در حیثیت کلی اش‪ ،‬بی نسبت با پاسخ‬ ‫جریان های فعال عصر مشروطه نیست‪ .‬جریان شناسی این‬ ‫پاســخ ها‪ -‬به ویژه علمای شــیعه ‪ -‬در واقع‪ ،‬فهم ریشه های‬ ‫تاریخی جریان های فعال سیاسی و فرهنگی امروز را به دنبال‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫البته انصاف حکم می کند حین بررسی و موضع گیری‬ ‫نسبت به علما و روحانیت فعال نهضت مشروطیت‪ ،‬این نکته‬ ‫را مورد توجه قرار دهیم که همــه انها در اولین تجربه جدی‬ ‫مواجهه بــا مدرنیتــه‪ ،‬ان موضع گیری ها را اتخــاذ کردند و‬ ‫تجربه کافی برای برخوردی دقیق و چندوجهی را دارا نبودند‪.‬‬ ‫با مالحظــه این بی تجربگی شــاید بتوان گفــت هر یک از‬ ‫جریان های فعال علما و روحانیت شیعه در ماجرای مشروطه‬ ‫یکی از وجوه مواجهه صحیح با مدرنیتــه را مورد توجه قرار‬ ‫دادند و به ندرت فرد یا جریانی را می توان یافت که برخوردی‬ ‫جامع و کامل و چندوجهی را اتخاذ کرده باشد‪.‬‬ ‫این نوشتار در صدد اســت تحلیلی از اختالف مواضع‬ ‫سه تن از علمای فعال در نهضت مشروطیت در اختیار قرار‬ ‫دهد‪ :‬شــیخ فضل الله نوری‪ ،‬عالمه نائینی و حاج اقانورالله‬ ‫نجفی‪ .‬این سه عالم و مجتهد شیعه در واقع سه نوع برخورد‬ ‫را در ماجرای مشروطه پی گرفته اند؛ شیخ به عنوان مخالف‬ ‫مشــروطه مدنظر قرار گرفته اســت و عالمــه نائینی و حاج‬ ‫اقانوراللــه با وجود یکســان بــودن موضع نظری شــان در‬ ‫همراهی و موافقت با مشــروطه‪ ،‬به لحاظ تفاوت در برخورد‬ ‫عملی‪ ،‬در دو جریان مجزا تفکیک شده اند‪.‬‬ ‫وحدت پنهان تئوریک ‬ ‫اگر بنیاد نگرش های ســه عالم مجتهد این تحقیق‪،‬‬ ‫مساله بررســی قرار گیرد‪ ،‬می توان رگه هایی از وحدت نظر‬ ‫را در ان جست‪ .‬ضرورت و اهمیت جست وجوی این وحدت‬ ‫پنهــان‪ ،‬زمانی مشــخص می شــود که جســت و خیزهای‬ ‫روشــنفکری ســکوالر برای مصادره برخی از علما و مراجع‬ ‫موافق مشــروطه مورد مالحظه قرار گیــرد‪ .‬این جریان ها‬ ‫عمدتا در تالشند نظر علمای مشروطه خواه – به ویژه عالمه‬ ‫نائینــی‪ -‬را بر نگرش هــای مبتنی بر «عرفی بودن مســائل‬ ‫اجتماعی» و «حضور حداقلی دین در مســائل اجتماعی»‬ ‫تطبیق دهنــد‪ .‬چنین تطبیقی عمدتــا در بی التفاتی و جهل‬ ‫نســبت به خاســتگاه اصلی نظرات علمای مشــروطه خواه‬ ‫سیاست‬ ‫اســت‪ .‬مفروض چنین تحلیل هایی این بــود ه که به عنوان‬ ‫مثال‪ ،‬عالمه نائینی‪ ،‬با پذیرش نظام سیاسی مشروطه و لوازم‬ ‫ان‪ ،‬در صدد «محدود کردن قلمرو حضور دین» در مسائل‬ ‫اجتماعی بوده است‪ .‬حال انکه طرح واژه «قدر مقدور» در‬ ‫کتاب معروف عالمه نائینی – تنبیه االمه و تنزیه المله‪ -‬نشان‬ ‫دهنده ان است که ایشان بنا به دالیلی ‪ -‬که البته قابل بحث‬ ‫است ‪ -‬باتوجه به اقتضای شــرایط و به فرض «عدم امکان‬ ‫والیت فقها» چنین نظری داشته اند‪:‬‬ ‫«در این عصر غیبت که دست امت از دامان عصمت‬ ‫کوتاه و مقام والیت و نیابت نواب عام در اقامه وظایف مذکوره‬ ‫هم مغصوب و انتزاعش غیر مقدور اســت‪ ،‬ایا ارجاعش از‬ ‫نحوه اولی(ســلطنت مطلقه)‪ ...‬به نحوه ثانیه (ســلطنت‬ ‫مشروطه)‪...‬واجب است؟» ‬ ‫نائینی پذیرش مشــروطه را در شــرایط «عدم امکان‬ ‫والیت فقها» مشــروع می داند و این خود بیانگر ان اســت‬ ‫که او حالت مطلوب و ایــده ال را والیت نــواب عام(فقها)‬ ‫می داند‪ .‬به نظر نمی رســد چنین نگاهی به واگذاری کامل‬ ‫و همیشــگی مســائل اجتماعی به «عرف» رضایت بدهد‪.‬‬ ‫موضع گیری حاج اقا نورالله که در رساله «مکالمات مقیم و‬ ‫مسافر» منعکس شده‪ ،‬نیز حاکی از چنین نگاهی است‪ .‬با‬ ‫این توضیح‪ ،‬می توان گفت کسانی که اختالف نظر موافقان‬ ‫و مخالفان مشروطه را به اختالف در گستره سرپرستی دین‬ ‫نسبت می دهند‪ ،‬یکسره به خطا رفته اند‪.‬‬ ‫عالمه نائینی‪ ،‬مشروطه را متضمن‬ ‫حق خدا و حق مردم می دانست‬ ‫حاج اقا نورالله تفسیر مذهبی از‬ ‫مشروطه در اصفهان ارائه داد‬ ‫تاثیر جغرافیای فرهنگی در اختالف اجتهادی علما‬ ‫با وجود اشتراک نظر علما در بنیاد نگرش های دینی‪،‬‬ ‫نمی توان از کنار اختالف انها در تطبیق مصداق و حکم به‬ ‫سادگی گذشت‪ .‬به هر ترتیب‪ ،‬این اختالف ضربه سنگینی‬ ‫بر پیکره یکــی از بزرگترین حرکت هــای اجتماعی در ایران‬ ‫پس از اسالم وارد اورد‪ .‬نگارنده معتقد است بررسی بهتر این‬ ‫اختالفات با مالحظه «جغرافیای فرهنگی ‪ -‬سیاسی» منطقه‬ ‫حضور علمــا امکان پذیــر خواهد بود‪ .‬اگر وحــدت نظرات‬ ‫بنیادین در مورد نحوه سرپرســتی اجتماعــی دین مفروض‬ ‫گرفته شود‪ ،‬به نظر می رسد شــیخ فضل الله‪ ،‬عالمه نائینی‬ ‫و حاج اقانورالله با سه مصداق از مشروطه مواجه بوده اند و‬ ‫باتوجه به مصادیق مختلف‪ ،‬نظرات و نوع مواجهه متفاوتی‬ ‫را اتخاذ کرده اند‪ .‬شهر تهران‪-‬محل استقرار شیخ فضل الله‪،-‬‬ ‫شهر نجف‪-‬محل اســتقرار عالمه نائینی‪ -‬و شهر اصفهان‪-‬‬ ‫محل اســتقرار حاج اقا نورالله‪ -‬از حیث سیاســی و فرهنگی‬ ‫حاوی مناسباتی بودند که درک عالم شیعه ان شهر را نسبت‬ ‫به «مســاله مشــروطیت» جهت می داد؛ در واقــع در مورد‬ ‫مفهوم واحدی به نام مشــروطه‪ ،‬چند مصداق مطرح بوده‬ ‫است‪ .‬شــهر تهران حاوی جریان های فعال منورالفکری و‬ ‫انجمن های متنوع و قوی لیبرالی و نشریات هتاک به دین و‬ ‫دیانت بود‪ .‬بالعکس‪ ،‬شهر اصفهان حاوی جریان برجسته ای‬ ‫از روشنفکری سکوالر نبود و قدرت غالب فرهنگی این شهر‪،‬‬ ‫برخی روحانیون بیش از حد به‬ ‫روشنفکران اعتماد کردند‬ ‫تو گوی مثلث با یعقوب توکلی‬ ‫گف ‬ ‫‪2‬‬ ‫جنبش مشــروطه خواهی یا انقالب مشــروطه و‬ ‫عبارات مترادف دیگر را می توان مجموعه کوشش های‬ ‫برخی از عدالت خواهان در زمان قاجاریه دانســت تا با‬ ‫تحدید قدرت استبدادی شاه قاجار‪ ،‬تالشی در جهت‬ ‫ایجــاد عدالــت اجتماعــی در جامعــه و همچنین دفع‬ ‫اســتعمار نمایند‪ .‬بنا بر روایت ها شــروع این جنبش از‬ ‫ماجرای گران شدن قند در تهران ذکر شده که اعتراض‬ ‫بازاریــان‪ ،‬روحانیــت و روشــنفکران را برانگیخت‪ .‬با‬ ‫نزدیک شدن به سالروز جنبش مشــروطه به مصاحبه‬ ‫با یعقوب توکلی‪ ،‬اســتاد دانشــگاه های سوره‪ ،‬شهید‬ ‫بهشــتی و شــاهد در زمینه جریان شناســی تاریخی‬ ‫پرداختیم تــا از زاویــه تاریخی به جنبش مشــروطه و‬ ‫اهداف ان بپردازیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اســامی به جامعه ایرانی را موجب دفع استعمار و استبداد‬ ‫دانسته و از مشروطه استقرار نظام اسالمی را انتظار داشتند‪.‬‬ ‫در برابر این ذهنیت روحانیت عصر مشــروطه‪ ،‬روشنفکران‬ ‫ذهنیتی مخالف داشته و حصر اسالم و حذف قوانین عرفی‬ ‫موجود را (که به نوعی اســتبداد شــاهان قاجــار را نمایش‬ ‫می داده) راهگشای پیشــرفت جامعه می دانستند‪ .‬در واقع‬ ‫فصل مشترک مشروطه خواهان تحدید قدرت بی حد و حصر‬ ‫نظام شاهنشاهی بوده است‪ .‬اما انچه تفکرات روحانیون و‬ ‫روشنفکران را از هم متمایز ساخته‪ ،‬نحوه رویارویی با پدیده‬ ‫سیاست‬ ‫محمدحسن زاهدنیا ‬ ‫خبرنگار‬ ‫جناب توکلــی! مشــروطه و مشــروطه خواهی در‬ ‫چه بســتری از جامعــه ایرانی شــکل گرفته و چه‬ ‫رخدادهــای تاریخی ملزومات ایجاد مشــروطه را‬ ‫به وجود اورد؟‬ ‫جامعه ما در شــرایط بروز جنبش عدالت خواهی یا‬ ‫همان جنبش مشروطه‪ ،‬با استعمار خارجی و استبداد داخلی‬ ‫به طور هم زمان مواجه بوده است‪ .‬استبداد قاجاریه عرصه را‬ ‫بر مردم تنگ کرده بود‪ ،‬عدم برنامه ریزی صحیح اقتصادی و‬ ‫سیاسی موجب فروپاشی اقتصادی و فشار مضاعف به اقشار‬ ‫فرودست گشــته بود‪ .‬هم زمان با این فشارهای اقتصادی‪،‬‬ ‫اســتعمارگران خارجی انواع کاپیتوالسیون ها را به تلخ ترین‬ ‫وجه ممکن بر کشور تحمیل کرده بودند‪.‬‬ ‫بنابراین در ذهنیت مردم دوره قاجار‪ ،‬خشــونت ایجاد‬ ‫شده علیه مردم و هم زمانی ان با وادادگی در برابر بیگانگان‬ ‫تناقضی اشکار را فراهم کرده بود‪ .‬میزان استعمار کشورهای‬ ‫خارجی در ان برهه تاریخی در حدی بو د ک ه یک نوع بحران‬ ‫تجزیه را در کشور به راه انداخته بود‪ .‬روس ها و انگلیسی ها‬ ‫و حتی در برخی نقاط کشور‪ ،‬ترکیه نیز تجزیه جغرافیایی را بر‬ ‫ایران تحمیل کردند‪ .‬وقتی چنین بحران تجزیه ای در کشور‬ ‫گسترش یابد‪ ،‬روح عمومی مردم در هم می شکند‪.‬‬ ‫باتوجه به فراهم بودن بستر عدالت خواهی در ان‬ ‫برهه زمانی‪ ،‬به نظر شما مشــروطه خواهان با چه‬ ‫تفکراتی به استقرار مشروطه اهتمام ورزیدند؟‬ ‫خود مشــروطه خواهان به دو قســم روشنفکران و‬ ‫روحانیون تقسیم بندی می شوند‪ .‬این دو قشر جامعه ایرانی ‪،‬‬ ‫در ان زمان یک دشمن مشــترک به نا م شاه داشتند و همین‬ ‫امر موجب همبستگی نسبی جهت استقرار مشروطه شده بود ‬ ‫که البته بعدها تخاصم خونینی میان همین دو قشر به وجود‬ ‫امد‪ .‬در میان روحانیون افــرادی همچون مالمحمد کاظم‬ ‫اخوند خراســانی یا ایت الله نائینی‪ ،‬بازگشت اسالم و قواعد‬ ‫باتوجه به سابقه حوزه علمیه اصفهان و قدمت نفوذ علما در‬ ‫این شــهر‪ ،‬در اختیار جریان دینی بود‪ .‬شــهر نجف نیز که‬ ‫پایگاه اصلی مراجع تقلید همراه با مشروطه‪ -‬و به طور خاص‬ ‫عالمه نائینی‪ -‬بود‪ ،‬حاوی چند ویژگی اساسی بود‪ .‬از لحاظ‬ ‫سیاســی‪ ،‬به علت دوری از ایران‪ ،‬از متن حوادث مشروطه‬ ‫دور بود و اطالعات کافی از وقایع مشــروطه تهران به انها‬ ‫نمی رســید‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬به لحاظ فرهنگی جریان های‬ ‫دارای گرایش به غرب در این شــهر ازادی عمل بیشــتری‬ ‫داشــتند‪ .‬تفاوت ویژگی های این سه شــهر‪ ،‬مواضع و نوع‬ ‫مواجهه متفاوت سیاسی و حتی فقهی را در بر داشت‪.‬‬ ‫شــیخ فضل الله در فضای تهــران رای بــه «حرمت‬ ‫مشروطه» داد‪ .‬در نجف و باتوجه به ویژگی های سیاسی و‬ ‫فرهنگی که ذکر شد‪ ،‬گرایش نسبت به مشروطه مثبت بود‪.‬‬ ‫در اصفهان عالوه بر گرایش مثبت به مشروطه‪ ،‬باتوجه به‬ ‫قدرت خاصی که علما در ســطح شهر داشــتند‪ ،‬مدیریت و‬ ‫رهبری نهضت در اختیار علما ‪ -‬و در راس انها حاج اقا نورالله‪-‬‬ ‫بــود‪ .‬چنین قدرت فرهنگی و سیاســی موجب شــده بود در‬ ‫«تعریف مشروطه» گفتمان روحانیت شهر غلبه داشته باشد‪.‬‬ ‫از طرفی حاج اقا نورالله‪ ،‬خود‪ ،‬ریاست انجمن مقدس ملی‬ ‫(یا به عبارتی مجلس شهر اصفهان) را برعهده داشت‪ .‬حضور‬ ‫مســتقیم روحانیت در رهبری جریان مشــروطه اصفهان‪،‬‬ ‫عاملی بــرای جلوگیری از انحراف مشــروطه اصفهان بود‪.‬‬ ‫تفاوت حاج اقا نورالله و عالمه نائینی – با وجود یکسان بودن‬ ‫مواضع انها در قبال مشروطه‪ -‬این بود که باتوجه به فضای‬ ‫اصفهان و حضور مســتقیم حاج اقا نورالله در متن نهضت‬ ‫و ریاســت پارلمان محلی این شــهر‪ ،‬پیچیدگی های عملی‬ ‫مشروطه را بهتر درک می کرد‪ .‬بنابراین در موضع مثبت حاج‬ ‫اقا نورالله نسبت به مشروطه‪ ،‬دقت های بهتر و بیشتری در‬ ‫مقایسه با موضع مثبت عالمه نائینی وجود داشت‪.‬‬ ‫با این توضیح‪ ،‬اگر رســائل و احــکام اجتهادی صادر‬ ‫شده از شیخ فضل الله‪ ،‬عالمه نائینی و حاج اقانورالله مورد‬ ‫بررســی قرار گیرد‪ ،‬نمی توان همه اختالف را به مبانی فقه‬ ‫سیاسی انها نسبت داد و عمدتا چنین تحلیل هایی با تناقض‬ ‫مواجه خواهند شــد‪ .‬به نظر می رســد اختالف اساسی را در‬ ‫کیفیت «صدور حکم» بر اســاس «مصداقی» از مشروطه‬ ‫که عالم شیعه با ان مواجه بود‪ ،‬بهتر بتوان دنبال کرد‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫سیاست‬ ‫ جمع نقیضین‬ ‫مروری بر شخصیت های مهم‬ ‫جنبش مشروطه‬ ‫مصطفی بیات‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪3‬‬ ‫استعمار خارجی است‪ .‬بر خالف روحانیون مشروطه‪ ،‬جریان‬ ‫روشنفکری مشکل خاصی با استعمار زمانه نداشتند‪ ،‬به طوری‬ ‫که حتی پس از به توپ بستن مجلس توسط محمدعلی شاه‬ ‫قاجار‪ ،‬حسن تقی زاده (از روشــنفکران ان زمان) و اعضای‬ ‫حزب وی‪ ،‬به سفارت انگلستان پناهنده شده و بعدها نیز به‬ ‫انگلستان گریختند‪.‬‬ ‫با توجــه به ســخنان شــما کــه فرمودیــد اهداف‬ ‫روحانیون از مشــروطه اســتقرار احکام اسالمی‬ ‫بوده‪ ،‬چرا برخی از روحانیون همچون سیدکاظم‬ ‫یزدی و شیخ فضل الله نوری‪ ،‬از مخالفان مشروطه‬ ‫بودند؟‬ ‫دلیل مخالفــت برخی روحانیــون کــه در ابتدا در‬ ‫جنبش مشروطه حضور داشتند‪ ،‬اعتقاد به دخالت کشورهای‬ ‫خارجی به خصوص انگلستان در ایجاد نظام مشروطه بوده‬ ‫است‪ .‬البته این نکته را متذکر شوم که مخالفت با مشروطه‬ ‫صرفا به سید کاظم یزدی و شیخ فضل الله نوری ختم نشده‬ ‫و عقبه ای طوالنی تر داشته است‪ .‬خیلی قبل تر از سیدکاظم‬ ‫یزدی‪ ،‬مرحوم نراقی و بعد از وی ایت الله میرزای شیرازی نیز‬ ‫از سردمداران مبارزه با مشروطه تحریف شده بوده اند‪ .‬شیخ‬ ‫فضل الله نوری با ان شــم قوی ضدانگلیســی‪ ،‬دست های‬ ‫پنهــان انگلســتان را در اســتین برخــی از روشــنفکران‬ ‫مشروطه خواه می دید‪ .‬وی باتوجه به برخورد خصمانه دولت‬ ‫انگلیس با ملت ایران و همچنین خلق کلمه «مشروطه» در‬ ‫جریان تحصن مردم در ســفارت انگلیس را ادله ای محکم‬ ‫جهت نفوذ بیگانگان در جنبش مشروطه می دانست‪ .‬با این‬ ‫حال طیفی از روحانیون در ان دوره‪ ،‬این باور را داشــته که‬ ‫منطق غربی ها را می توان در کشــور پیاده ساخت به طوری‬ ‫که به مبانی اسالمی نیز ضربه ای وارد نشود‪.‬‬ ‫در واقع نوعــی خوش بینی به غرب همــواره در میان‬ ‫برخــی از روحانیون وجود داشــته اســت‪ .‬حتــی در جامعه‬ ‫امروزی ما نیز برخی از روحانیون که بخشی از قدرت کشور‬ ‫در قبضه انها بــوده‪ ،‬نوعی خــوش بینی را نســبت به غرب‬ ‫و تعامــل با انهــا دارند‪ .‬در زمان مشــروطه‪ ،‬مرحــوم اخوند‬ ‫خراسانی نیز اعتمادی نسبی به روشنفکران ان زمان داشتند‪،‬‬ ‫البته با گذر زمان نســبت به این خوش بینی ها منصرف شده‬ ‫بودنــد و همین تغییــر نظرات بــه روایت تاریــخ و مورخان‬ ‫موجب مرگ مشــکوک وی شــد‪ .‬بنابه روایت برخی اسناد‪،‬‬ ‫دستگاه جاسوسی انگلستان در مرگ مرحوم اخوند خراسانی‬ ‫دخیل بوده است‪.‬‬ ‫با ایــن اوصاف‪ ،‬بــه نظر شــما برخــی روحانیون‬ ‫همچون اخوندخراسانی برای استقرار مشروطه‪،‬‬ ‫در زمین بازی روشنفکران قرار گرفته بودند؟‬ ‫روحانیون قــم و نجف به طور تمام وقت مشــغول‬ ‫تحصیل علوم حــوزوی بودند و در برهه ای خــاص ورود به‬ ‫عرصه سیاســی را تکلیف دیدنــد‪ .‬پس از موفقیت نســبی‬ ‫استقرار مشروطه (و انجام تکلیف سیاسی خود) با اعتمادی‬ ‫که به روشنفکران داشتند‪ ،‬ارام ارام عرصه را رها کرده و دوباره‬ ‫به تحصیل مبانی دینی پرداختند‪ .‬البته بعدها روحانیون مبدع‬ ‫جنبش مشــروطه متوجه اشــتباه در اعتماد خود به جریان‬ ‫روشنفکری ایران شدند و پس از ان تغییر رویه دادند‪.‬‬ ‫به نظر شما مشروطه خواهان چه انگاره های ذهنی‬ ‫از نتایج مشروطه خواهی داشته اند؟‬ ‫در کشــورهایی که انقالب یا جنبشی مردمی به راه‬ ‫می افتد‪ ،‬مشــاهده شــده انگاره های اینده نگرانه معنا پیدا‬ ‫نمی کند‪ .‬در واقع ظلم و ستم صورت گرفته به مردم پایه های‬ ‫اساســی جنبش اعتراضی را در جهت برون رفت از وضعیت‬ ‫موجود ایجاد می نماید‪ .‬در زمان اســتقرار مشــروطه نیز ما‬ ‫با یک نظریه ســاختارمند از طرف مشروطه خواهان مواجه‬ ‫نبوده ایم‪ .‬حتی در خاطرات برخی از اعضای جنبش مشروطه‬ ‫امده که وقتی نامه سران جنبش مشروطه نزد شاه برده شد‪،‬‬ ‫در میان راه چندین عبارت و ماده به نامه مذکور اضافه یا کسر‬ ‫گردیده بود‪ .‬تغییر نام مجلس شورای اسالمی به مجلس ملی‬ ‫و برخی تعابیر دیگر از نمونه های تحریف عبارات ابتدایی نامه‬ ‫فرستاده شده نزد شاه بوده است‪.‬‬ ‫ولــی عباراتی همچــون عدالتخانه کــه می تواند‬ ‫معنای مجلس ملی یا مجلس شــورای اســامی‬ ‫فعلــی را در اذهــان متبــادر کنــد‪ ،‬در ادبیــات‬ ‫مشروطه خواهان بوده است‪.‬‬ ‫عدالتخانه یا برخی واژگان مشــابه شاید در ابتدای‬ ‫امر در ذهن برخی از مشروطه خواهان (چه روحانیون و چه‬ ‫روشنفکران) وجود داشته ولی برای چگونگی تجسم چنین‬ ‫ایده های ذهنی برنامه ریزی مدونی صورت نگرفته بود‪.‬‬ ‫به عنــوان اخرین ســوال‪ ،‬بــه نظر شــما جریان‬ ‫روشــنفکری که طبــق گفته شــما زمــام جنبش‬ ‫مشــروطه را پــس از صــدور فرمان مشــروطیت‬ ‫برعهده گرفت‪ ،‬ایا موفق به پیاده سازی طرح های‬ ‫از پیش تعیین شده گردید؟‬ ‫همان طــور کــه پیش تــر گفتــم دغدغــه جریان‬ ‫روشــنفکری بهبود وضعیت کشور و برداشــته شدن موانع‬ ‫پیشرفت و توسعه به وســیله پیاده سازی مبانی فکری غربی‬ ‫بوده اســت‪ .‬با تمام این اوصاف همین رفع موانع توســعه‬ ‫توسط روشنفکران تئوریزه نشده بود‪ .‬در واقع کلیت جریان‬ ‫روشــنفکری دارای یک نظام فکری منسجم نبوده تا بتواند‬ ‫طرح های از پیش تعیین شــده ای را پیاده ســازد‪ .‬شاید در‬ ‫برهه های تاریخی جریان روشنفکری به پیا ده سازی تفکرات‬ ‫و به تعابیر دیگر دستورات کشورهای خارجی پرداخته باشد‬ ‫ولی اینکه خود روشنفکران یک طرح جداگانه ای را در پیش‬ ‫گیرند‪ ،‬وجود نداشته است‪.‬‬ ‫در دوران ســلطنت مظفرالدین شــاه قاجار‪ ،‬تحت تاثیر‬ ‫شــالوده‏هاى داخلى و برخى همراهى‏هــاى خارجى‪ ،‬نهضتى‬ ‫در ایران شــکل گرفت که نفرت از ســتم هاى موجود‪ ،‬امید به‬ ‫بهســازى ســاخت سیاســى و نجات جامعــه از االم و دردهاى‬ ‫عدیده‪ ،‬پیام ان و رســیدن به عدالت همگانــی‪ ،‬ارمان ان بود‪.‬‬ ‫ى که سرانجام در قالب نظام مشروطه‬ ‫این نهضت ضد استبداد ‬ ‫به ثمر رسید‪ ،‬براى نخســتین‏بار‪ ،‬به تثبیت حقوق قطعى مردم‬ ‫در مقابل حاکمیت‪ ،‬در قالب قانون اساسى و متمم ان پرداخت‬ ‫و در فرهنگى که تسلیم و تبعیت از سلطان و اراده او‪ ،‬یک اصل‬ ‫سیاســى و اجتماعى بود‪ ،‬تفســیر و معناى تــازه‏اى را از روابط‬ ‫حاکمیت و مناســبات قدرت و همچنین حقوق مســلم مردم بر‬ ‫ن ارائه کرد و بر ان شد تا هم باورهاى جدید از این‬ ‫ذمه فرمانروایا ‬ ‫حقوق مردمى را تعمیم بخشد و به جامعه بیاموزد و هم ان حقوق‬ ‫ى تحقق دهد‪ .‬بی گمان برای تبیین‬ ‫را در پرتو ساخت نوین سیاس ‬ ‫اینموضوع‪-‬مشروطهایرانی‪-‬همانگونهکهبهبرخیازمولفه های‬ ‫ان در سطور فوق اشاره شد‪ ،‬باید علل و عوامل داخلی و خارجی‬ ‫را مورد توجه قرار داد که در این نوشــتار بــا نگاهی به وضعیت‬ ‫داخلی جامعه ایرانی‪ ،‬شخصیت های مهم و تاثیر گذار در روند به‬ ‫سرانجام رسیدن انقالب یا مقاومت و به انحراف کشاندن ان را‬ ‫معرفیخواهیمکرد‪.‬‬ ‫مظفرالدین شاه‬ ‫مظفر الدین شــاه به لحاظ شــخصیتی‪ ،‬تفاوتى بسیار با‬ ‫شخصیتپدرواسالفشداشت‪.‬وىکهطبعىمهربان‪،‬جسمى‬ ‫نه چندان سالم و حالتى حتى مالیخولیایى داشت‪ ،‬از بی رحمى و‬ ‫خونریزىبیزاربوده‪،‬فاقدابتکارواعتمادبه‏نفسبودوبیشازانکه‬ ‫موجبوخامتمستمراوضاعحکومتایرانباشد‪،‬ازاینامررنج‬ ‫مى‏برد‪ .‬اما‪ ،‬درعین‏حال‪ ،‬از اعمال شیوه‏هاى سرکوب که از ان‬ ‫رهگذر پدرش توانسته بود تا حد زیادى مظاهر افراطى نارضایى‬ ‫عمومىراتحتکنترلدراورد‪،‬امتناعمى‏ورزیدیاالاقلمى‏توان‬ ‫گفت غفلت مى‏کــرد‪ .‬ناظم االســام کرمانــی صاحب کتاب‬ ‫بیداری ایرانیان می نویسد‪« :‬این پادشاه زاید الوصف ساده‏لوح‪،‬‬ ‫سهل القبول‪،‬متلونالمزاج‪،‬مسخرهومضحکه‏پسند‪،‬بدخلوت‬ ‫و با شرم حضور بود‪ .‬امور سلطنت با میل عمله‏جات خلوت با وزرا‬ ‫خود غرض اداره مى‏شد‪ .‬خلوتیان پادشاه گویا از پست‏فطرتان‬ ‫و پســت‏نژادان و بى‏تربیت و بداخالقان انتخاب شــده بودند‪.‬‬ ‫ازاین‏رو وضع دربار مالعبه بود‪ .‬پادشاه شخصا با ان‏همه تعلیم‬ ‫و تربیت داراى هیچ علم نبود و از اطالعات سیاسى و تاریخى و‬ ‫غیره که الزم ‏ه جهاندارى است بى‏بهره بود و ازاین‏رو مال‏بینى و‬ ‫عاقبت‏اندیشى‪ ،‬حتى براى خود اخالف خویش هم به خاطرش‬ ‫خطورنمى‏کرد‪» .‬مظفرالدینشاهازانجاییکهبهلحاظجسمانی‬ ‫توانایی اداره کشور را نداشــت برای دوره های درمانی مختلف‬ ‫با گرفتن وام های گوناگون با بهره های سنگین‪ ،‬به کشورهای‬ ‫اروپایی سفر می کرد و اداره امور کشور را به وزر ا و صدراعظم خود‬ ‫می سپرد‪ .‬وی در اوج بیماری و ضعف جسمانی فرمانی را به امضا‬ ‫رساند که مشروطه از ان زاده شد‪ .‬صدور فرمان مشروطه باعث‬ ‫شدمظفرالدین شاهبه رغمبدنامی هایتاریخی اش‪،‬بتواندچهره‬ ‫موجهی از خود در تاریخ برجا بگذارد‪.‬‬ ‫عین الدوله؛ منفور ایرانیان‬ ‫عین الدوله قدیمى مسلک‪ ،‬متکبر در حضور شاه‪ ،‬دست‬ ‫سیاست‬ ‫راســت وی و در غیاب وی‪ ،‬عین الدوله که مردى بســیار مغرور‬ ‫ی کشور را در‬ ‫و خودپســند و قلدرماب بود‪ ،‬تقریبا زمام امور تمام ‬ ‫دست گرفت و به صورت یک دیکتاتور واقعى درامد و بر ان شد‬ ‫که از غیبت مظفر الدین شاه که ممکن بود در برابر خواسته‏هاى‬ ‫ملیون و مشروطه‏خواهان تسلیم شــود‪ ،‬براى سرکوب نهضت‬ ‫ازادى‏طلب استفادهکند‪ .‬در چنینیشرایطی در اثر مسائلى چون‬ ‫نارضایى فزاینده از ول خرجی هاى رو به رشــد و سفر خارج شاه‪،‬‬ ‫ناخرسندىازتعرفه‏هاىجدیدبلژیکی هاوتکبرمقاماتبلژیکى‪،‬‬ ‫عدم رضایت از استثمار کشــور توســط اربابان امتیاز خارجى و‬ ‫ناخشنودى از استبداد عین الدوله‪ ،‬که با وجود تفاوت شخصیت‬ ‫بســیار با امین الســلطان به همان میزان منفور بود‪ ،‬شعله های‬ ‫نارضایتی کشــور را فرا گرفت‪ .‬در کنار این عوامل‪ ،‬خشم ناشى‬ ‫از اقدامات خودســرانه و مســتبدانه وی با انتشار عکسى از وى‬ ‫در لباس روحانیون افزایش یافت و این خشم خاصه در محافل‬ ‫مذهبىشدیدتربود‪.‬درفارس‪،‬حکومتشاهزادهشعاعالسلطنه‪-‬‬ ‫که به دلیل انفجار خشم مردم مدتى معزول و مجددا به حکومت‬ ‫اینشهرمهممنصوبگشتهبود‪-‬بردوشمردمسنگینىمى‏کرد‪.‬‬ ‫درمشهد‪،‬حکومتاصف الدولهبههمانمیزانستمگرانهبودوبا‬ ‫دستوربهسربازانشجهتاتشگشودنبرجمعیتىازمردمکهدر‬ ‫اعتراضعلیهزیاده‏طلبى‏هاىوىدرصحنمقدسامام رضا(ع)‬ ‫متحصنبودند‪،‬افکارعمومىراهرچهبیشترخشمگینساخت‪.‬‬ ‫در کرمان‪ ،‬ظفر الســلطنه یکــى از مجتهدین بزرگ ان شــهر‪،‬‬ ‫حاجى میرزا محمد رض ا را به چوب و فلک بست‪ .‬در قزوین‪ ،‬وزیر‬ ‫اکرم عمل مشابهى را در مورد یکى دیگر از روحانیون انجام داد‪.‬‬ ‫سرانجامقریبهفتیاهشتتنازتجارمحترمتهرانهمتوسط‬ ‫عالء الدوله‪ ،‬حاکم این شــهر‪ ،‬به اتهام افزایش قیمت شکر به‬ ‫چوب و فلک بسته شدند‪ .‬اســتبداد عین الدوله و اطرافیان شاه‬ ‫در اداره حکومت باعث شد روزبه روز نفرت عامه از عین الدوله و‬ ‫نزدیکانشاهافزایشیابدودراینمیانطرفدارانامین السلطان‬ ‫هممردموعلمارابهمخالفتباعین الدولهتحریکمی کردند‪.‬در‬ ‫چنین شرایطی ازادى‏طلبان به هیجان امدند و گرد روحانیون که‬ ‫ان زمان کانون توجه و اجتماع مردم بودند‪ ،‬جمع شدند‪.‬‬ ‫سید جمال واعظ ؛ از بنیانگذاران مشروطه‬ ‫سیدحسن تقی زاده؛ در مسیر امیال انگلیس‬ ‫روی دیگر سکه در انقالب مشروطیت‪ ،‬کسانی بودند که‬ ‫تالش می کردن د انقالب را در مسیر اهداف غربی ها به خصوص‬ ‫انگلیسی ها قرار دهند که از این گروه باید از سید حسن تقی زاده‬ ‫که یک فراماسونر بود‪ ،‬نام برد‪.‬‬ ‫البته ذکر این نکته ضرورت دارد که با شکل گیری انقالب‬ ‫مشروطه در ایران‪ ،‬دولت روس رویکرد کامال مخالفی با ان پیش‬ ‫گرفت در حالی که دولت بریتانیا با سیاســت های پنهان خود در‬ ‫ظاهر از مشــروطیت حمایت می کرد به گونه ای کــه در حدود‬ ‫بیســت هزار نفر در جریان مشــروطیت در باغ سفارت انگلیس‬ ‫متحصنشدهبودندوکارکنانسفارتبهمتحصنینحتیغذاهم‬ ‫می دادند‪ .‬تقی زاده از جمله شــخصیت هایی است که به شدت‬ ‫افکار و روحیات غربی داشت و به عبارت دیگر متاثر از فرهنگ و‬ ‫تجددغرببود‪.‬وینهتنهاشعار«ازناخنپاتامویسربایدغربی‬ ‫شد» را سر داد‪ ،‬بلکه به تعبیر خود «اولین بمب تقلید از غرب را در‬ ‫ایران منفجر کرد» و در نهایت به این اموزه ها نیز عمل کرد‪ .‬وی‬ ‫در اوج انقالب مشروطیت از تهران به تبریز برگشت و در ان شهر‬ ‫در صف مبارزان متجدد علیه استبداد شد و در دوره اول مجلس‬ ‫هم به عنوان نماینده برگزیده شد‪ .‬مجموعه رویکردهای اتخاذ‬ ‫شــده و فعالیت های وی گویای این اســت که او فردی بود که‬ ‫کامال در مسیر سیاست های بریتانیا قرار گرفته بود که از جمله‬ ‫مظفرالدین شاه به واسطه بیماری‬ ‫و ضعف در مقابل مشروطه خواهان‬ ‫کوتاه امد‬ ‫سیدحسن تقی زاده از افرادی بود که‬ ‫جریان مشروطه را به افراط کشاند‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫سیاست‬ ‫وعاظزبردستازقبیلملک المتکلمینوسید جمال الدین‬ ‫واعظ اصفهانى و امثال انان باالى منبرها و در مساجد و محافل‪،‬‬ ‫اعمال عین الدوله را مورد انتقادشدید قرار دادند و مردم را بهفساد‬ ‫اخالق و روی ‏ه درباریان اشنا کردند‪ .‬در همان اوقات‪ ،‬اجتماعى‬ ‫از مردم طبقات مختلف تهران در مســجد شاه تشکیل گردید‪،‬‬ ‫خطابه‏هایــى در بــاب ازادى و حکومت مشــروط ‏ه پارلمانى از‬ ‫طرف علما خوانده شد‪ .‬انجمن‏هاى ملیون و مشروطه‏خواهان‬ ‫و بازاریان و کســبه هر دســته در حدود امکانات خود به فعالیت‬ ‫و کوشش برخاستند و بین ســران و رهبران انجمن‏ها و گروه‏ها‬ ‫ارتباط برقرار گردید‪ .‬در نتیجه تمامى این مظالم‪ ،‬شمار عظیمى‬ ‫ازتجاردرمسجد شاهمتحصنشدندوبهفاصلهکوتاهىبسیارى‬ ‫از روحانیون عمــده‪ ،‬از جمله رهبران دوران بعد‪ -‬ســید عبد ال ّله‬ ‫بهبهانى‪ ،‬سید محمد طباطبایى و اقا ســید جمال الدین واعظ‪،‬‬ ‫که یکى از محرکین اصلى انقالب و در زمره کسانى بود که بعد از‬ ‫مدتکوتاهیبهشهادترسید‪-‬بهانهاپیوستند‪.‬سید جمال الدین‬ ‫اصفهانیبرایصحبتبهمنبررفتودرضمنصحبت‪،‬گفت وگو‬ ‫از عدالت و مظالم حکومت به میان امد‪ .‬سید ابوالقاســم‪ ،‬امام‬ ‫جمعه تهران چون داماد شاه و طرفدار جدی حکومت وقت بود‬ ‫به سیدجمال الدین پرخاش کرد و چندین بار به او خطاب کرد‪:‬‬ ‫سید بابی! بیا پائین از منبر‪ .‬مردم به هم برامدند و غوغا درگرفت و‬ ‫سید را فراری دادند و او در خانه سید محمد سنگلجی پنهان شد‪.‬‬ ‫اماچونپیوستهدرجست وجویسید بودندهرچندشبدرجایی‬ ‫می گذراند تا اینکه شاه در برابر علما و ملت سر تسلیم فرود اورد و‬ ‫علما از بست بیرون امده‪ ،‬سی د از پناهگاه بیرون امد تا به حضرت‬ ‫عبدالعظیم برود و با علما به تهران بازگردند‪ .‬مردم تهران با شور و‬ ‫هیجانوزندهبادگفتنسی دراهمراهیکردندوچنینمی گفتند‪:‬‬ ‫سید و سرور امده ‪ /‬صاحب منبر امده‬ ‫چونسید بهتهرانبرگشت‪،‬درمسجدترک هادرماهمحرم‬ ‫وصفروشب هایماهرمضاندرمسجدشاهبهوعظمی پرداخت‪.‬‬ ‫مستوفی درباره تاثیر سخنان وی می نویسد‪« :‬بیانات این واعظ‬ ‫که مخصوصا با لهجه عامیانه میدان کهنه اصفهان اد ا می کرد‬ ‫مثلنقشبرسنگدرقلب هاجامی گرفتودرشب هایرمضان‬ ‫هر کس پای منبر ســید نشســته بود خود برای حوزه دوســتان‬ ‫خود نطاق درســت و حســابی بود‪ ».‬در ان روزگار سخنان سید‬ ‫ را تند نویس ها می نوشــتند و به صورت روزنامــه در اورده‪ ،‬به نام‬ ‫الجمالبهمردممی فروختند‪.‬انشب‪،‬تعدادىازمتحصنین‪،‬از‬ ‫جمله روحانیون از شهر خارج و به صحن مقدس شاه عبد العظیم‬ ‫رفته متحصن شدند‪ .‬پس از مدتى‪ ،‬بسیارى از سایر روحانیون‬ ‫و طالب‪ ،‬از جمله یک روحانى به نام شــیخ فضل الله که بعدها‬ ‫مشهور شــد و در ان‏زمان مردم وى را به عنوان یکى از «سه تن‬ ‫ایات» یا «بنیانگذاران» نهضت مشروطیت تلقى مى‏کردند‪ ،‬به‬ ‫ایشان پیوستند‪ .‬دو بانى دیگر مشروطیت سید عبد الله بهبهانى‬ ‫و سید محمد طباطبایى بودند که وى از نقطه‏نظر علمى بر انان‬ ‫برترى داشــت‪ .‬در نهایت افشاگری های ســید‪ ،‬تاب و تحمل‬ ‫عمالعین الدولهرابهسربردومنجربهشهادتسید جمالواعظ‬ ‫گردید‪ .‬فردای ان روز جسد سید مقتول در خیابان ها و بازارها و در‬ ‫میان سوگوارى ناظران گردانیده شد و در نتیجه برخورد دیگرى‬ ‫بین مردم و ســربازان که مى‏کوشــیدند از این اقــدام ممانعت‬ ‫کنند روى داد و مجددا به ســوى مردم اتش گشودند‪ .‬در نتیجه‬ ‫این درگیرى قریب پانزده تن از جمله ســیدى به نام عبد المجید‬ ‫کشتهشدند‪.‬‬ ‫انها می توان از موارد زیر نام برد‪:‬‬ ‫حمایت از قرارداد‪ 1907‬برای تقسیم ایران‪.‬‬ ‫مخالفت با نظارت روحانیون برای کنترل قوانین تصویب‬ ‫شدهباموازینشرعی‪،‬کهاینرویکردویرابه عنوانفردمخالف‬ ‫دین در کشور و در بین غربی ها معروف ساخت‪.‬‬ ‫پناهنده شدن به سفارت انگلیس در جریان به توپ بستن‬ ‫مجلس توسط روس ها‪.‬‬ ‫تشکیل کمیته ایران با همکاری براون و دیگر نمایندگان‬ ‫بریتانیا برای چرخش مشروطه ایرانی به سوی اهداف انگلیس‪.‬‬ ‫عضویت در فراماسونری و جذب نخبگان داخلی و خارجی‬ ‫که بتواند بر مشروطه تاثیر بگذارد‪.‬‬ ‫شــاه بیمار ایران بیهوده تالش می کرد بــا تهدید و وعده‬ ‫متحصنین را به شــهر بازگرداند‪ .‬هنگامى که امیر بهادر جنگ‪،‬‬ ‫همراه ‪ 30‬تن ســوارانش به شــاه عبد العظیم رفت و تالش کرد‬ ‫ایشــان را به شــهر بازگرداند‪ ،‬پس از مبادله یک رشته اتهامات‬ ‫متقابلوبى‏حصولبههدف‪،‬ناگزیربهشهربازگشت‪.‬طىزمان‪،‬‬ ‫این رسوایى چنان حاد شــد و نارضایى چندان خارج از تحمل‪،‬‬ ‫که شاه دستخطى براى انها فرستاد و طى ان عزل عین الدوله‪،‬‬ ‫برپایى «عدالتخانه»‪ ،‬برچیدن بساط «سوگلى‏بازى» و تساوى‬ ‫حقوق تمامى اتباع ایران در برابر قانون را متعهد گردید‪ .‬از این‬ ‫دستخط سوادى تهیه و در سراسر کشور توزیع گردید‪ .‬سپس‪،‬‬ ‫متحصنین با شکوه و جالل و تشریفات به شهر بازگشتند و شاه‬ ‫ایشــان را به حضور پذیرفت‪ .‬عین الدوله که نابــودی خود را در‬ ‫پیروزی مشروطه خواهان می دید‪ ،‬تالش کرد جلوی این اقدام‬ ‫شــاه را بگیرد ولی شــاه چاره ای جز تن دادن به خواســت های‬ ‫مردم نداشت‪.‬‬ ‫عین الدوله اگرچه بعد از بازگشــت علما به دیدار سیدین‬ ‫(طباطبایــی و بهبهانــی) رفــت و اظهــار فروتنی کــرد‪ ،‬حتی‬ ‫عالءالدوله را از حکومت تهران برکنار کرد‪ ،‬اما مدتی بعد بار دیگر‬ ‫به ازار ملیون پرداخت و بر سختگیری خود افزود و در صدد برامد‬ ‫که به زور سرنیزه از اجتماعات مردم جلوگیری کند‪.‬‬ ‫عملینشدنخواسته هایمردموتحصنمردموعلمااین‬ ‫باردرقم‪،‬حکومترادرشرایطوخیم تریقرارداد‪.‬شا هکهشدیدا‬ ‫متغیر و حیران شــده بود‪ ،‬تا بدانجا تســلیم خواسته هاى مردم‬ ‫شد که تصمیم گرفت عین الدوله را معزول و میرزا نصر الله خان‬ ‫مشــیر الدوله محبوب و ازادیخواه را به جــاى وى منصوب و از‬ ‫روحانیون دعــوت کند از قم بــه پایتخت بازایند‪ .‬امــا مرد م که‬ ‫دیگر به این امتیاز ارضا نشده و عمیقا به دولت بى‏اعتماد بودند‪،‬‬ ‫اینک درخواست یک قانون اساسى مدون و یک مجلس ملى‬ ‫نمایندگان به انضمام تضمین مکفى در باب حســن‏نیت شــاه‬ ‫شدند‪.‬‬ ‫در نهایــت در کــش و قوس هایی که بیــن متحصنین و‬ ‫نماینــدگان دولت مرکــزی که بین قــم و تهران در رفــت و امد‬ ‫بودند‪ ،‬در چهاردهم جمادى الثانى‪ -‬که مصادف زادروز شاه بود‪-‬‬ ‫مظفر الدینشاهبهتمامىخواسته‏هاى«بست‏نشینان»تنداد‪.‬‬ ‫این گونه بود که فصلی جدیدی در تاریخ ایران اغاز گردید‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫حزب دموکرات مثل حزب مشارکت بود‬ ‫تو گو درباره اختالف تفسیرهای روحانیون در مشروطه با حجت االسالم احمد رهدار‬ ‫گف ‬ ‫فاطمه یعقوبی‬ ‫خبرنگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫درابتدایامربفرماییدکهدرمجموعنقشروحانیترا‬ ‫درنهضتمشروطهچگونهارزیابیمی کنید؟‬ ‫نقش روحانیــت را از دو زاویه می توان بررســی کرد‪.‬‬ ‫د ربارهزاویهاولبایدبگوییمکهنهضتمشروطهدرمیانهتجربه‬ ‫تاریخیروحانیتدرعرصهسیاستبودهکهنسبتبهنمونه های‬ ‫پیشینخودبرجستگی هاییدارد‪.‬بهلحاظتاریخیپیشازاین‬ ‫درنهضت هایدیگرازجملهتنباکووجنگایرانوروسنهضت‬ ‫علمارافرضکنیم‪.‬انزمانهمدرپارلماندینیحضورداشتند‬ ‫وهمنقشرهبریایفامی کردندکهنتیجهبرخیازانهاپیروزیو‬ ‫برخیشکستوبرخیازانهامقطعیبودهاست‪.‬دربرخیازاین‬ ‫نهضت هاتعدادکمیازعلمامشارکتداشتندوبرخیدیگرعموم‬ ‫علما‪.‬بهنظرمندرنهضتمشروطهدریکرسالتسنگین تر‪،‬‬ ‫گسترده ترودریکنظموتشکیالتپیچیده ترمعطوفبهیک‬ ‫اقدامبزرگترتاریخیکهمستلزماندیشه ورزیسنگیناستبار‬ ‫تاریخیتجربهروحانیترابهنمایشمی گذارد‪.‬‬ ‫زاویهدومی کهنقشروحانیترادرمشروطهمی توانمورد‬ ‫مطالعهقراردادرسالتدینیاینقشراست‪.‬رسالتدینیانهادر‬ ‫عصرمشروطهسومینالیهفرهنگغربدرایراناستکهخودرا‬ ‫نشانمی داد‪،‬الیه ایکهمی توانازانبه عنوانالیهفرهنگیو‬ ‫نرمافزارییادکرد‪.‬مثلنوعحکومت‪،‬حقوقزنانوجامعهمدنی‪.‬‬ ‫اینهجومفرهنگیغربونرم افزاریغربدرجامعهایرانیک‬ ‫پاسخ دینی می خواست و علی القاعده این پاسخ را باید عالمان‬ ‫دینیمی دادندنهروشنفکراندیوان ساالر‪.‬اینرسالتمستقیما‬ ‫معطوفبهنقشدینیعالماندینیبودکهقابلتوجهاست‪.‬‬ ‫ما در مســیر نهضت مشــروطه طیف های مختلف‬ ‫روحانیتراشاهدبودیمکهاغلبباکلیتایننهضت‬ ‫موافقبودند‪،‬اماشیخ فضل اللهنوریبه عنوانیکیاز‬ ‫سرشناس ترینچهره هادربینروحانیون‪،‬بهدالیلی‬ ‫با نهضت مشروطه و ان مسیری که اتخاذ شده بود‬ ‫مخالفتکرد‪ .‬چه دالیلیباعث شدتا شیخ فضل الله‬ ‫نوری بــا نهضت مشــروطه مخالفت کن د و اساســا‬ ‫روحانیتمشروطه خواهوروحانیتمشروعه خواهدر‬ ‫چهمواردیاختالفداشتند؟‬ ‫نهضتمشروطهدارایدوجهتبود ؛یکیازانها‪،‬جهت‬ ‫روشنفکرینهضتمشروطهبودکهنوعنگاهیکهازسویاین‬ ‫طیف به نهضت می شد اساسا با مجموعه مفاهیم‪ ،‬روش ها و‬ ‫اصولونهادهایغربیهمخوانیداشتکهماامروزهدرحوزه‬ ‫سیدعبدالله بهبهانی‬ ‫روحانی پیشقراول مشروطه‬ ‫در تهران بود‬ ‫اندیشهسیاسیونظام هایسیاسیغرببهانمشروطهغربی‬ ‫می گوییم‪.‬‬ ‫ایندرحالی استکهدرتفسیرعالماندینیازایننهضتو‬ ‫المان هاییکههستی بخشودوام بخشنظامسیاسیمشروطه‬ ‫غربیبود‪،‬محلیازاعرابنداشت‪.‬روحمقابلهبااستبداد‪،‬روح‬ ‫تالش برای قانون گرایی‪ ،‬روح تالش برای مشارکت عمومی و‬ ‫عقالنیت جمعی در اداره اجتماع مد نظر عالمان دینی بود تا در‬ ‫کالبدنهضتمشروطهدمیدهشود‪.‬‬ ‫البتهبایدتاکیدکردکهاختالفیبینجریانمشــروطهو‬ ‫مشروعه خواهروحانیدرنهضتمشروطهنبوده‪،‬بهجزتطبیق‬ ‫مصادیق‪ .‬یعنی جریان مشروعه خواه و مشــروطه خواه هر دو‬ ‫دنبال مســاوات مردم‪ ،‬قانونگرایی‪ ،‬برابری‪ ،‬ابــادی و مقابله با‬ ‫اســتبداد بودند‪ .‬تفاوت در این بود که جریان مشروعه خواه در‬ ‫نحوهپیادهکردناینمفاهیموایندغدغه هااختالفداشت‪.‬‬ ‫انهاچهره هایسرشناسمشروطه خواهانیعنیجریانروشنفکر‬ ‫سکوالررادارایپتانسیلپیادهکردنایناهدافنمی دانستند‪.‬‬ ‫اخوند خراســانی در نجف گفتند که ما ازادی و مساوات‬ ‫می خواهیموخیلیصحیحبهاینموضوعاشارهکردندکهاسالم‬ ‫نهتنهاباازادیمشکلیندارد‪،‬بلکهبرایتحققازادیمردمامده‬ ‫است‪.‬بهاینترتیبفتوامی دهدکهحمایتازنهضتمشروطه‬ ‫واجباستومخالفتباانهانیزدرحکممحاربهبا امامزمان(عج)‬ ‫است‪.‬شایدمهمتریندلیلاینفرمایشاخوندخراسانیاینبود‬ ‫که از نزدیک شــاهد وقایع نبود و در اختناق خبری ان دوران از‬ ‫اتفاقاتیکهرقممی خورد بی خبربود‪.‬ایندرحالی استکهجریان‬ ‫مشروطه خواهبهاینمفاهیمرویکاغذاکتفانکرد‪.‬‬ ‫از طرفی شیخ فضل الله نوری در تهران به نحوه فعالیت‬ ‫مشروطه خواهانمسلط تربودوازنزدیک‪،‬تنهارویکاغذازادی‬ ‫ومساواترانمی بیند‪،‬بلکهعملکسانیکهرویکاغذمی نوشتند‬ ‫کهماازادیومساواتمی خواهیمرانیزمی دید‪.‬وقتیعملانها‬ ‫رامی دیداحساسمی کرددرعملوبااینادم هاانازادی ایکه‬ ‫ادعامی کنند‪،‬محققنمی شود‪.‬تفاوتروحانیتمشروطه خواهو‬ ‫روحانیتمشروعه خواهازچنینمواردینشاتمی گرفت‪،‬یعنی‬ ‫دقیقادرتطبیقمصادیقبود‪.‬‬ ‫درواقــعمی تواناینطــورارزیابیکــردکهاهداف‬ ‫یکسانیداشتند‪،‬امامسیردستیابیبهایناهدافبین‬ ‫مشروطهومشروعه خواهانمتفاوتبود؟‬ ‫می توانم بگویم که انها در مسیر رســیدن به اهداف‬ ‫اختالفداشتندکهاختالفهمبیشتراجتهادیبودهاست‪.‬بههر‬ ‫حالعلماییکهدرایننهضتموثربودند‪،‬هریکمجتهدبودندو‬ ‫اینمقدارتفاوتراخودشاندرکمی کردند‪،‬ولیمسالهاینجابود‬ ‫کهروشنفکرانسکوالردرتالشبودندتاازاینابگل الودماهی‬ ‫خودراصیدکنند‪.‬البتهماهیتاینهابرایبرخیبزرگانشناخته‬ ‫شدهبودوبرایبرخیکمتر‪.‬‬ ‫مازماندومخردادرادرککردیم‪.‬امافرضکنیدنسلی‪20‬‬ ‫سالبعدمجموعهسخنانومصاحبه هاییکهباخاتمیدردوم‬ ‫خرداد شده را مطالعه کند به احتمال خیلی قوی‪95‬درصد‪ ،‬ان‬ ‫متن هارادرستبرمبنایاسالمخواهددید‪،‬چراکهاقایخاتمی‬ ‫گفتند ما دنبال ازادی و توسعه هستیم و ازادی باید درچارچوب‬ ‫قانون باشد‪ .‬ازادی و این حرف ها قشــنگ است‪ ،‬اما ما تنها با‬ ‫چندجملهعظیمرویکاغذمواجهنبودیم‪.‬مادیدیمکهخاتمی‬ ‫می گویدازادیدرچارچوبدینوقانون‪،‬اماعمالباتماموجود‬ ‫درکمی کردیمدینیکهویمی گویدعین بی دینیوقانونیکهاز‬ ‫اندممی زندعین بی قانونیاست‪،‬بنابراینفریبنمی خوردیم‪.‬‬ ‫قصهجریانمشروعه خواهومشروطه خواهدرنهضتمشروطه‪-‬‬ ‫الاقلبخشیازان‪-‬مشابهاینموضوعاست‪.‬‬ ‫مرحوم خراسانی در نجف بود و چاره ای نداشت و مجبور‬ ‫‪4‬‬ ‫نهضت مشروطه دوران‬ ‫پر فراز و نشــیبی را بــه خــود‬ ‫دید‪ .‬در این مســیر طیف ها و‬ ‫جریانات مختلف فکری تالش‬ ‫کردند تــا انچــه را بــه مبانی‬ ‫فکری خود نزدیکتر می دیدند‬ ‫به عنوان پایه های این نهضت‬ ‫قرار دهند‪ .‬جریان مشروطه خواه و مشروعه خواه‬ ‫در این بین شاهد اختالفاتی بودند که بنا به اعتقاد‬ ‫حجت االسالم رهدار این اختالفات تنها در انتخاب‬ ‫مسیر جهت دستیابی به اهداف مشترک شان بوده‬ ‫است‪ .‬حجت االسالم احمد رهدار‪ ،‬رئیس موسسه‬ ‫فتوح اندیشه و اســتاد علوم سیاسی دانشگاه در‬ ‫گفت وگوی پیش رو از ماهی گرفتــن جریان هایی‬ ‫سخن می گوید که در گل الود کردن این اب و پررنگ‬ ‫کردن اختالفات خط فکری مشــروطه و مشروعه‬ ‫نقش اساسی داشــتند‪ .‬ســخن گفتن از رهبران و‬ ‫چهره های سرشــناس روحانیت نهضت مشروطه‬ ‫نیز در این گفت وگوی تفصیلی به چشم می خورد‪.‬‬ ‫متن کامل این گفت وگو پیش روی شماست‪.‬‬ ‫بودارتباطخودشراباایرانتنهاازطریقتلگراف هاومفاهیمی‬ ‫ که روی کاغذ ثبت شده برقرار کند‪ ،‬اما وضعیت شیخ فضل الله‬ ‫نوری متفاوتبود‪.‬شیخنوریناگزیربودکهسخنانروشنفکران‬ ‫رارویکاغذبخواند‪.‬اینادم هــاراازنزدیکمی دیدوبرخالف‬ ‫اخوندخراسانی‪،‬شیخ فضل اللهنوریمی دیدفردیکهمی گوید‬ ‫ماازادیمی خواهیممنظورشفقطازادیازاستبدادحکومتی‬ ‫نیست‪.‬حتیدایرهاینازادیتاانجاییکهشاملازادیورهاییاز‬ ‫دستوراتوفرامیندیننیزمی شودپیشمی رود‪.‬شیخ فضل الله‬ ‫نوری می دید که این اقایی که در روزنامه اش می نویســد ما در‬ ‫مشروطهدنبالمساواتوبرابریهستیممنظورشفقطبرابری‬ ‫نیست‪،‬بلکهبرابریشیعهوارمنینیزمدنظراوبودوچوناینها‬ ‫راعمالبر خالفمبانیاسالممی دید‪،‬فتوامی دادکههمکاری‬ ‫باانهادرحکممحاربهباامامزمان(عج)ومخالفتباانهاواجب‬ ‫است‪.‬ریشهاختالفاینبود‪.‬‬ ‫مرحوممدرسمی گوید‪«:‬منبعدازنهضتتنباکوبهسامرا‬ ‫رفتم و خدمت میرزای شیرازی رسیدم و خدمت ایشان عرض‬ ‫کردم که الحمدالله فتوای شما خوب گرفته و نهضت به همه‬ ‫اهدافخودشرسیده‪ » .‬مرحوممدرسنقلمی کندکهوقتیبه‬ ‫اقااینموضوعرامنتقلکردم‪،‬میرزایشیرازیگریهکرد‪.‬گفتم‪:‬‬ ‫«اقا!نهضتبهحمداللهخوبپیشرفتچراگریهمی کنید؟»‬ ‫میرزا پاســخ داد‪« :‬می دانم‪ .‬گریه من به خاطر این اســت که‬ ‫دشمنانوغرببهجایگاهمرجعیتدرشیعهپیبردندودیگربرای‬ ‫زدناینجایگاهسرمایه گذاریخواهندکرد‪».‬کهمادرنهضت‬ ‫مشروطهاینمهمرامشاهدهکردیم‪.‬‬ ‫اقدامات این جریان ســرمایه گذاری برای تخریب‬ ‫روحانیت شــیعه را در نهضت مشروطه به چه شکل‬ ‫می توانتحلیلکرد؟‬ ‫اینپیش بینیمیرزایشیرازیمربوطبه‪ 15‬سالقبل‬ ‫از ورود دفاتر مراجع سرمایه گذاری در نهضت مشروطه است‪.‬‬ ‫در زمان مشروطه جمعا‪ 23‬تلگرافخانه وجود داشت که بیشتر‬ ‫در اختیار بابی ها بود و ثمره اش را در نهضت مشــروطه به طور‬ ‫کاملنشانداد‪.‬وقتینهضتمشروطهبهثمرنشست‪،‬اخوند‬ ‫خراسانیازطریقنظارتبرنهادهانامه هاوتلگراف هاییرابرای‬ ‫مرکز ارسال می کر د و مسئوالن تلگرافخانه ها نامه های اخوند‬ ‫خراسانی را اگر به ضرر خودشان می دیدند‪ ،‬گاهی اوقات ثبت‬ ‫شدهوبادوماهتاخیربهمجلسمی دادندتانامهایشاندیگراثر‬ ‫مثبتخودرانداشتهباشد‪.‬‬ ‫نحوهمدیریتاینجریاندرایجاداختالفبینعلمای‬ ‫شیعهبهچهشکلصورتمی گرفت؟ایادراینفضانیز‬ ‫ورودکردهبودند؟‬ ‫سیاست‬ ‫درتمامسهسالیکهچنینپنداشتهمی شدکهبهظاهر‬ ‫بین خط نوری و خراسانی در تحلیل از مشروطه اختالف وجود‬ ‫دارد‪ ،‬پسر شیخ فضل الله نوری در نجف و در تمام این سه سال‬ ‫تالشکر دبهنمایندگیازپدرشپیشاخوندخراسانیبرودوبه‬ ‫اخوند خراسانی عرض کند که پدر بنده با مشروطه ای که شما‬ ‫می گوییدهیچمشکلیندارد‪،‬اماماجراایناستکهمشروطه ای‬ ‫کهدرتهرانداردعملمی کند‪،‬مشروطه ایکهشمامی خواهید‬ ‫نیست‪.‬درتماماینسهسالبه رغمتالشیکهپسرشیخ فضل الله‬ ‫می کند موفق به مالقات با اخوند خراســانی نمی شود و اولین‬ ‫مالقاتیکهبهاومی دهند‪،‬چندماهبعدازشهادتشیخ فضل الله‬ ‫نوریبود‪.‬‬ ‫عدممالقاتکسیباشهرتمثلپسرشیخ فضل اللهنوری‬ ‫با اخوند خراسانی نشان می دهد که دشمنان برای اکثر علما و‬ ‫مراجعتقلیدحساببازکردند‪.‬بخشیازاختالفاتیکهبینعلما‬ ‫بودمعلولمهندسی هاینرموپنهانبودکهعمدتاافرادسیاسی‬ ‫وابستهبهبیگانگانباظرافتمدیریتکردند‪.‬‬ ‫چراپسازپررنگشدننقشروشنفکراننسبتبه‬ ‫هممشروطه خواهانوهممشروعه خواهانازسوی‬ ‫اینطیفجفاهاییصورتگرفت؟‬ ‫در نهضت مشــروطه حزبی بــه نام حــزب دموکرات‬ ‫داشتیم‪.‬اینحزبدموکراترااگربخواهیمبهشکلامروزیان‬ ‫قیاسکنیم‪،‬تقریباباالی‪ 70‬درصدچیزیشبیهحزبمشارکت‬ ‫درزماندومخرداداست‪.‬ازنظر بی اصالتبودن‪،‬عدم صداقت‬ ‫درخدمتبهمردموتندروبودنونتایجیهمکهبهدستاوردند‬ ‫شبیه بهیکدیگر اســت‪ .‬اگر عملکرد حزب مشارکت را مطالعه‬ ‫کنیم‪ ،‬به وضوح می بینیم که از ارمان هــا و حرف مردم فاصله‬ ‫دارند و در می یابیم که تا چه اندازه ادم های این حزب افراطی و‬ ‫تندروهستند‪.‬درزمانمشروطهنیزحزبدموکراتدارایچنین‬ ‫مختصاتیبود‪.‬افرادحزبدموکراتوروشنفکراناتفاقانهجریان‬ ‫مشروطه خواهونهجریانمشروعه خواهراقبولداشتند‪.‬‬ ‫از طرفی میرزا حسن مجتهد تبریزی‪ ،‬مرحوم غالمعلی‬ ‫زنجانیومحمد تقیعاملیمشروعه خواهتبعیدمی شوندوازطرف‬ ‫دیگرسید عبداللهبهبهانیمشروطه خواهرادرداخلخانه اشترور‬ ‫می کنند‪ ،‬اخوند خراسانی مرجع اصلی مشروطه خواه در نجف‬ ‫مسموممی شود‪،‬حاج نوراللهاصفهانیمشروطه خواهباامپول‬ ‫هواکشتهمی شودیعنیبهمشروطه خواههمرحمنکردند‪.‬اساسا‬ ‫دربهرویکارامدنجریانسکوالرحزبدموکراتنقشویژه ای‬ ‫ایفا کرد و البته وابستگی اشکاری نیز به سفارت روس داشتند‪.‬‬ ‫وقتیروشنفکرانامدند‪،‬یکییکیانتقامگرفتندوعلمارااشکارا‬ ‫حذفکردندوبرایانهامهم نبود باکسیکهمی خواهند درگیر‬ ‫شوندمشروطه خواهاستیامشروعه خواه‪.‬‬ ‫بســیار طبیعــی و واضح بــود که علمــای مشــروعه و‬ ‫مشــروطه خواهدرمبانیواهدافباهماختالفاتینداشــتند‪.‬‬ ‫عالمانمشروعه خواهومشروطه خواههمگیشاگردانمستقیم‬ ‫مکتبمیرزایشیرازیبودند‪.‬اینهانمی توانندازیکاستاددرس‬ ‫گرفتهباشندوتاایناندازهدرمبانیدرتضادواختالفباشند‪.‬پس‬ ‫درمجموعمی تواننتیجهگرفتکهاختالف مبناییدراهداف‬ ‫نبوده‪،‬بلکهدرروش هاوتطبیقمصادیقاختالفاتیبودهاست‪.‬‬ ‫کمی ازتحلیل هایسیاسیایت اللهبهبهانیدردوران‬ ‫مشروطهسخنبگویید‪.‬‬ ‫به هر حال تحلیل های سیاسی شیخ فضل الله نوری‬ ‫نسبت به ســید عبدالله بهبهانی بهتر و دقیق تر بوده و ربطی به‬ ‫نهضتمشروطهنداردوازقبلبهاینشکلبود‪.‬‬ ‫درنهضتتنباکوشیخ فضل اللهنوریوسید عبداللهبهبهانی‬ ‫مشروطه اصفهان تم مذهبی داشت‬ ‫ندا فراهانی‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با حجت االسالم مهدی ابوطالبی‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫گفت در کتاب های دسته اول مشروطه هم که می بینیم‪ ،‬مثال‬ ‫درکتاب هایکسروی ‪-‬کهاینفردبامذهبیونرابطهخوبیندارد‬ ‫و همه این را می دانند – به این مهــم بر می خوریم که نهضت را‬ ‫علمای تهران و با همکاری مردم به راه انداختند‪.‬‬ ‫کســروی در کتابش اورده است که مشــروطه در تهران‬ ‫را دو سید یعنی ســید عبدالله بهبهانی و سید محمد طباطبایی و‬ ‫ســپس شــیخ فضل الله نوری به راه انداختند‪ ،‬بنابراین نهضت‬ ‫رویه شریعت طلبی داشت‪ ،‬زیرا در ابتدا روحانیون و علما پیشگام‬ ‫نهضتبودند‪.‬‬ ‫این نهضت که در ابتدا هم با عنوان عدالتخانه شروع شد‬ ‫با رهبری علما کلید خورد به طوری که وقتی شعارها و نوشته های‬ ‫متحصنین ســفارت انگلیس را هم می بینیم در خصوص دین‪،‬‬ ‫شریعت و شعائر اسالمی اســت و مردم می خواسته اند که دین‬ ‫و احکام شــرع اجرا شــود و جلوی رفتارهای ظالمانه ضددینی‬ ‫گرفتهشود‪.‬‬ ‫تا این حد که حتی در تلگراف مهاجرین‪ ،‬مهاجرت کبری‬ ‫که نتیجه اش تشکیل مجلس شورا شــد نیز روی این موضوع‬ ‫تاکید شده است که ما مجلس و عدالتخانه ای می خواهیم که‬ ‫احکام شرع را اجرا کند و به طور کل می توان گفت دغدغه و نگاه‬ ‫مردم کامال دینی و مذهبی بوده است‪.‬‬ ‫منتهــا یک جریــان دیگــر هــم در ایــن نهضــت ورود‬ ‫کرد کــه جریان روشــنفکری بود کــه در ان مقطــع انها عمدتا‬ ‫تحصیلکرده های غرب بودند و اینها هم البته با مدل استبدادی‬ ‫حکومت مخالف بودند ولی راه حل انها مدل مشروطه انگلیسی‬ ‫و غربی بود و معتقد بودنــد تنها از این طریــق می توانند جلوی‬ ‫استبداد را بگیرند‪.‬‬ ‫تفاومت هایمشروطهاصفهانوتبریزدرچهمواردی‬ ‫بود؟‬ ‫رهبری نهضت مشــروطه به این مهم بستگی داشت‬ ‫که در شــهرهای مختلف کدام یکی از این دو جریان که اولی‬ ‫ی که نخبگان‬ ‫رهبری اش با علما و روحانیون بــود و جریان دوم ‬ ‫و روشــنفکران ســردمدار ان بودند‪ ،‬رهبری نهضت را در دست‬ ‫بگیرند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫چه عواملی در شکل گیری نهضت مشروطه تاثیرگذار‬ ‫بود؟‬ ‫اساسا نهضت مشروطیت در اصل در تهران ان هم با‬ ‫نهضت عدالتخانه شروع شــد‪ .‬نهضت همانطور که از اسمش‬ ‫هم پیداست یک حرکت مردمی در جهت مقابله با ظلمی بود که‬ ‫از طرف دربار و عامالن دربار ‪ -‬حاکمان و حال چه حاکم تهران یا‬ ‫حکام دیگر – صورت می گرفت‪.‬‬ ‫مشروطه بسترهای الزم را به خود دید‪ ،‬از جمله مشکالتی‬ ‫که در گمرک در ان زمان وجود داشت‪ .‬در همین اوضاع بود که‬ ‫شایعه ای مبنی بر کتک زدن یک مجتهد در کرمان درست شده‬ ‫بود و از این نــوع اتفاقات زمینه فراهم کــردن نهضت را فراهم‬ ‫کرد که این گونه قیام هــا‪ ،‬خود به خود به شــهرهای دیگر هم‬ ‫کشیدهشد‪.‬‬ ‫در اصفهان حاکمی روی کار بود به نام ظل الســلطان که‬ ‫حدود ‪ 35‬سال مردم این شــهر با او درگیر بودند و شکایت های‬ ‫زیادی از او به دربار داشتند‪.‬‬ ‫مرحوم اقا نجفی اصفهانی و برادرشان روح الله اصفهانی‬ ‫چالش های زیادی با این ظل السلطان داشتند و به این ترتیب با‬ ‫حرکت هایی که در تهران شد‪ ،‬اصفهان هم به دلیل ظلم ستیزی‬ ‫مردم و مقابله با ستم حاکمانی که منصوب به دربار بودند و والیان‬ ‫منطقه ای بودند‪ ،‬اعتراضاتی شکل گرفت و حرکت های مردمی‬ ‫ علیه ظل الســلطان که یکی از حاکمان بسیار مســتبد ان دوره‬ ‫بود‪ ،‬اغاز شــد و مردم اصفهان این حرکت را به شــکل وسیعی‬ ‫صورت دادند‪.‬‬ ‫ایا نهضت مشــروطه اصفهان‪ ،‬ویژگی های خاص و‬ ‫جداگانه ای برای قیام داشت؟‬ ‫حضور مشــروطه طلبان در اصفهان نه با انگیزه های‬ ‫مشروطه طلبانه ایالت های شمالی مطابقت دقیقی داشت و نه‬ ‫با انگیزه های مشــروعه خواهی مخالفان و منتقدان انها‪ .‬این‬ ‫فضا حوزه ای ســنتی و اســامگرا بود که حتی مشروعه طلبی‬ ‫در ان همانند یک قرائــت متجددانه بود کــه نگاهش به غرب‬ ‫بود‪ .‬در چنین فضای سنتی ‪ -‬اسالمی بود که بختیاری ها ندای‬ ‫مشروطه خواهی سر دادند‪.‬‬ ‫به طور کلی می توان به مواردی از جمله تبعیت از مراجع‬ ‫ثالث نجف و همراهی با ایشان‪ ،‬عشق و ارادت مردم والیتمدار‬ ‫اصفهان به روحانیت و مرجعیت شیعه‪ ،‬رویکرد ضد استبدادی و‬ ‫یکهاوخودراطرفدارمشروطه‬ ‫مبارزهباظل السلطانحتیهنگام ‬ ‫می دانست‪ ،‬اشاره کرد‪.‬‬ ‫نکته تمایز دیگــر اینکه در تهران‪ ،‬مشــروطه خواهان به‬ ‫سفارت انگلســتان پناه بردند‪ ،‬حال انکه علمای مشروطه خواه‬ ‫اصفهان مردم را به شدت از این گونه کارها منع می کردند و انان‬ ‫را دعوت به تحصن در مسجد شاه (مسجد امام فعلی) و مبارزه با‬ ‫سلطه اقتصادی روس و انگلیس و تشویق استفاده از کاالهای‬ ‫داخلی می کردند‪.‬‬ ‫تشکیلانجمنمقدسملیاصفهانبارایمردموریاست‬ ‫یکمجتهدبهنامحاج اقانوراللهنجفیبرایادارهشهراصفهانو‬ ‫ادامهجریانمشروطهدراینشهروهمچنینمبارزهعلیهرضا شاه‬ ‫در قیام قم به رهبری حاج اقانورالله و مبازات شــهید مدرس در‬ ‫تهران نیز از دیگر مواردی است که می توان به ان اشاره کرد‪.‬‬ ‫تفــاوت مکتب نهضت مشــروطه اصفهــان با دیگر‬ ‫مکاتب در چه مواردی بوده است؟‬ ‫برخی اســاتید مکتب بندی بــرای قیام هایــی که در‬ ‫شهرهایمختلفصورتگرفت‪،‬انجامداده اند‪.‬البتهبندهخیلی‬ ‫با مکتب بندی موافق نیســتم‪ ،‬اما به صورت اجمالی می توان‬ ‫درتهرانبودند‪.‬ناصرالدین شــاهعلماراتهدیدکردکهمیرزای‬ ‫شیرازیخودشمجتهداستوفتوادادهتنباکودرحکممحاربهبا‬ ‫امامزمان( عج)است‪،‬شماهمبایدفتوادهیدوبگوییدمنمجتهد‬ ‫هستموتنباکوراحرامنمی دانم‪.‬‬ ‫امثــالشــیخ فضل اللهنوری‪،‬مرحــوماشــتیانیواین‬ ‫بزرگوارانبایکدقتوبصیرتدربرابرناصرالدینشاهمقاومت‬ ‫وموضع گیریکردند‪،‬ایندرحالیبودکهسید عبداللهبهبهانی‬ ‫از معدود علمایی به حســاب می امد که ان موقع وسط یکی از‬ ‫میدان هایتهراندربینمردم‪،‬قلیانرادردستگرفتوکشید‬ ‫واینجملهراگفت‪«:‬میرزایشیرازییکمجتهداستکهفتوا‬ ‫دادهحکماستعمالتنباکودرحکممحاربهباامامزمان(عج)است‬ ‫ومنهمیکمجتهدهستموفتوامی دهمکهاستعمالتوتونو‬ ‫تنباکوهیچمشکلیندارد‪».‬‬ ‫نه اینکهســید عبدالله بهبهانیادم بی تقواییباشد‪،‬این‬ ‫برمی گرددبهبصیرتتحلیلتاریخیکهافراددارندو گرنهبهبهانی‬ ‫در ماجرای اعدام شیخ فضل الله نوری خیلی هم متاسف شد‪.‬‬ ‫بهبهانیدرزماناعدامشیخدرتبعیدبود‪.‬وقتیازتبعیدبرمی گردد‬ ‫به یک مجتهد دیگر می گوید چرا شما نرفتید و طناب را گردن‬ ‫خودتنینداختیونگفتیاگرشیخرامی خواهیداعدامکنیداول‬ ‫منرابایداعدامکنیدکهانبزرگوارپاسخمی دهدمنرادورزدند‬ ‫وقرارنبودچنینجنایتیمرتکبشوند‪.‬ماعلمایمشروطه خواه‬ ‫اساساراضیبهایننتیجهنبودیم‪.‬‬ ‫شماوقتیپیامدهایمشروطهرامطالعهمی کنیدمتوجه‬ ‫می شویدعلمایمشروطه خواهازعبداللهمازندرانی‪،‬میرزاحسین‬ ‫خلیلیواخوندخراسانییکییکیتصریحکردندکهاشتباهکردند‬ ‫ومرحوماخوند خراسانیمی گوید‪«:‬مامی خواستیمسرکهدرست‬ ‫کنیم‪،‬امامشروبشد‪».‬‬ ‫‪47‬‬ ‫‪5‬‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫نهضتمشروطهدراصفهان‬ ‫با بیداری و خروش مــردم ایران‬ ‫در سایر شهرهای بزرگ کشور از‬ ‫جمله تهران و تبریز جان گرفت‪.‬‬ ‫در اصفهان رهبــری این نهضت‬ ‫با مراجع دینــی مرحوم اقا نجفی‬ ‫اصفهانی و برادرشــان روح اللــه اصفهانی اغاز شــد و‬ ‫نهضت اصفهان به دلیل این مرجعیت دینی در راس کار‬ ‫خود با دیگر مکاتبی که در تبریز‪ ،‬تهران و سایر شهرها‬ ‫شــکل گرفت‪ ،‬تفاوت هایی داشت‪ .‬این مرجعیت دینی‬ ‫یکپارچه عالوه بر کمک به پیشبرد اهداف در نظر گرفته‬ ‫شده مردم برای قیام در برابر ظلم و ستم بیش از اندازه‬ ‫حاکم این شهر (ظل السلطان) توانست در ایجاد شکاف‬ ‫و دوگانگی در اذهان و همچنین هــدف این نهضت نیز‬ ‫تاثیرات مثبتی بگذارد‪ .‬از دیگر نکات برجســته نهضت‬ ‫اصفهان می توان به کمک و همیاری سران ایل بختیاری‬ ‫به رهبران نهضت اصفهان اشــاره کرد که در سایه این‬ ‫همکاری ها بود که این نهضت توانســت به سرانجام و‬ ‫خواسته های پیش بینی شده جامه عمل بپوشاند‪ .‬برای‬ ‫درکبیشترعللشکل گیرینهضتمشروطهدراصفهان‬ ‫و رهبران و افــراد تاثیرگذار در این جریــان و همچنین‬ ‫چگونگی حضور و نقــش مــردم در ان گفت وگویی را با‬ ‫حجت االســام مهدی ابوطالبی‪ ،‬مســئول گروه تاریخ‬ ‫اندیشه معاصر موسسه امام خمینی(ره) انجام داده ایم‬ ‫که مشروح این گفت وگو از نظرتان می گذرد‪.‬‬ ‫در تبریز امثال سید حسن تقی زاده و این تیپ افراد جلودار‬ ‫مســیر بودند‪ ،‬بنابراین اینها در حقیقت فضای مشــروطه تبریز‬ ‫را بیشــتر فضای مشــروطه غربی و نیز با ادبیات و اصطالحات‬ ‫کامالغربیپررنگکردندوشخصیت هاعمدتااینگونههستندو‬ ‫علمایی هم که دخالت دارند باالخره طرد شده و گاهی به حاشیه‬ ‫رفته اند‪ .‬اما مشروطه اصفهان باتوجه به اینکه از ابتدا با رهبری‬ ‫حاج اقا نجفی اصفهانی و برادرشــان اقا نورالله شــکل گرفت ‪-‬‬ ‫به خصوصحاجاقا نجفیکهدرانزمانمرجعیتدینیدرجامعه‬ ‫داشتند‪-‬رنگوبویکامالدینیبهخودگرفت‪.‬بنابراینمشروطه‬ ‫اصفهان تفاوتش با تبریز و برخی شهرهای دیگر در این است که‬ ‫رویکرد دینی بر ان حاکم بوده است‪.‬‬ ‫در عین حالی کــه رویکــرد دینی در مشــروطه اصفهان‬ ‫غالب اســت اما با ادبیات جدید هم بیگانه نیســت‪ .‬مثال وقتی‬ ‫رساله «مقیم مسافر» مرحوم حاج اقا نورالله اصفهانی را که در‬ ‫رابطه با مشروطه نوشته شده است‪ ،‬می خوانیم به این جمالت‬ ‫بر می خوریم‪« :‬اساسا مشروطه چیست؟ ایا با دین می سازد و یا‬ ‫نمی سازد و اساسا شرایط مشروطه چه خواهد شد؟» با خواندن‬ ‫این رســاله ادبیات ان زمان مشــروطه هم به دست خوانندگان‬ ‫می اید که انها چــه می خواســتند از حکومــت و به عبارتی چه‬ ‫اصالحاتی در ان مقطــع در بحث های سیاســی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫فرهنگیرخدادهاست؟دراینرسالهامدهاست‪«:‬اگراینحرکت‬ ‫شکل بگیرد مصالح اجتماعی‪ ،‬دینی و سیاسی‪ ،‬اقتصادی مردم‬ ‫در ابعاد مختلف چگونه اتفاق می افتد و شیوه های اداره جامعه‬ ‫اصالح خواهد شد‪ ».‬بنابراین مشروطه اصفهان این ویژگی را‬ ‫دارد که در عین حالی که مذهبی و سنتی و با رهبری علماست‪،‬‬ ‫ولی ادبیــات روز هم در ان رایج اســت و این شــاید از امتیازات‬ ‫مشروطهاصفهانباشد‪.‬‬ ‫نقش علمــا را در نهضت مشــروطه اصفهان چگونه‬ ‫ارزیابیمی کنیدواصالپایعلماچگونهبهایننهضت‬ ‫باز شد؟‬ ‫در ان زمان تشــکل های مختلفی در اصفهان شکل‬ ‫گرفته بود و مردم در ان عضو شــده بودند‪ ،‬مهمترین تشکل در‬ ‫ی که در‬ ‫اصفهان «انجمن والیتی» بود که در واکنش به مظالم ‬ ‫اطراف و اکناف مملکت رخ می داد تشکیل شــد و از اقا نجفی‬ ‫که دارای نفوذ فراوانی بود دعوت به عمل امد در عمارت چهل‬ ‫ستون که محل تشکیل انجمن بود حضور به هم رساند‪ .‬گرچه‬ ‫اقا نجفی بنابر طبع محتاط خود در این جلسه شرکت نکرد‪ ،‬ولی‬ ‫وقتیکهبعدها«انجمنوالیتی»‪،‬کانونتجمعازادی خواهان‪،‬‬ ‫جایگاهی مهم و تاثیرگذار پیدا کرد وی نیز وارد ان شد‪ .‬در ضمن‬ ‫حاجاقانوراللهثقه االسالممجلسروضه خوانیمفصلیتشکیل‬ ‫داده پس از ختم روضه‪ ،‬فقرا و بینوایان را اطعام می کرد و به این‬ ‫ترتیب مردم را وادار به شورش و طغیان کرده و دستور داد از هر‬ ‫محل ازادیخواهــان مجالس محرمانه تشــکیل داده به تعداد‬ ‫مشروطه طلبانبیفزایند‪.‬‬ ‫در یکی از روزهایی که انجمن مجددا تشکیل شد جمعی‬ ‫از زنان شــهر طال‪ ،‬جواهرات‪ ،‬ظروف مــس و فرش های خود‬ ‫را در محل انجمــن اورده و می گفتند‪ ،‬اثاثیه مــا را فروخته و از‬ ‫براداران و خواهران ما رفع ظلم کنید و با این اتفاقات و رویدادها‬ ‫بود که کم کم زمینه افزایش تنفرها و بیدادخواهی مردم در حال‬ ‫شکل گیریبود‪.‬‬ ‫مشروطه اصفهان شاید به دلیل ان جایگاهی که علمای‬ ‫اصفهان داشــته اند و مرحوم اقا نجفی خصوصــا و جا افتادگی‬ ‫ایشــان در اصفهان و اعتباری که داشتند سبب شــد تا رهبری‬ ‫یکپارچه در اصفهان حکمفرما شود و دیگر اختالف و تعارضی‬ ‫نباشد و همه مردم و اقشــار مختلف و حتی بختیاری ها که بعدا‬ ‫تحت عنوان نیروهــای نظامی به تهران امدنــد‪ ،‬همه تابع این‬ ‫بزرگوار بودند‪ .‬این رهبری واحد خود یکی از عالئم و ویژگی های‬ ‫مشروطه اصفهان است که باعث توفیق مشروطه در اصفهان‬ ‫شد ‪ -‬بر خالف مثال تهران که اختالف وجود داشت بین رهبری‬ ‫مرحوم شــیخ فضل الله و نیز ســیدین ‪ -‬که این باعث شــده بود‬ ‫تا درگیری هایی بین شــان رخ دهد‪ .‬جریاناتــی مانند نیروهای‬ ‫روشنفکران صوراسرافیل و ملک المتکلمین و سید جمال واعظ‬ ‫حرف های دیگری می زدند و این گونه بود که در تهران و تبریز‬ ‫بین جریان روشــنفکری افرادی مانند سید حســن تقی زاده که‬ ‫حرف های جداگانه ای می زدند‪ ،‬تفاوت دیدگاه وجود داشت‪.‬‬ ‫مشــروطه اصفهان این ویژگی را نیز دارد که از خاصیت‬ ‫یکپارچگی بهره مند بود و اختالف نظر و نیــز رهبران فراوان در‬ ‫ان وجود نداشــت و همه تابع رهبری اقا نجفی اصفهانی بودند‬ ‫و ایشان هم از سال ها قبل در اصفهان فعالیت های فرهنگی‪،‬‬ ‫اجتماعیواقتصادیمختلفیداشت‪.‬بنابراینجایگاهسیاسیو‬ ‫اجتماعیمناسبیداشتوتوانستهبودرهبریواحدرادرمشروطه‬ ‫اصفهان به دســت بگیرد و همه مــردم هم تابع ایشــان بودند‪،‬‬ ‫بازاری ها دنبال ایشــان بودند و انجمن ها هم به همین صورت‬ ‫عمل می کردند‪ .‬البته خود ایشــان هم در جلسات انان شرکت‬ ‫می کرد‪ ،‬بنابراین توانستند خوب کار را به پیش ببرند و توفیقات‬ ‫مشروطیتاصفهانبسیارخوبومنطقیبود‪.‬‬ ‫ازمهمترینچهره هایمشهوردررهبریوشکل دهی‬ ‫به جریانات این نهضت چه کسانی بوده اند؟‬ ‫همانطور که قبال نیز گفتم نبایــد از حضور و همراهی‬ ‫سرانبختیاریدرشکل گیریایننهضتغافلشویمهمان طور‬ ‫که مهدی ملــک زاده‪ ،‬تاریخ نــگار پراوازه مشــروطیت و فرزند‬ ‫ملک المتکلمین‪،‬دراینبارهمی گوید‪«:‬طرفداریایلبختیاری‬ ‫از مشــروطیت و قیام انها بر ضد دســتگاه اســتبدادی یکی از‬ ‫مهمترین عواملی است که در تقدیرات ازادی ملت ایران تاثیر‬ ‫بسزایی داشــته و هرگاه بختیاری ها به یاری مشروطه خواهان‬ ‫برنمی خاســتند ظن قوی می رفت کــه به ان زودی هــا ملت از‬ ‫چنگال اســتبداد رهایــی پیدا نمی کــرد به همیــن جهت قیام‬ ‫ی که کمترین اشــنایی با افکار جدید نداشــتند و بوی‬ ‫یک قوم ‬ ‫ازادی و مشــروطه به مشــام انها نرســیده بود و اکثــر خوانین‬ ‫منتفذ انها با دربار اســتبدادی ســازش داشــته و از اوامر دولت‬ ‫اســتبدادی اطاعت می کردند در خور مطالعه و تحقیق اســت‬ ‫(ملک زاده‪».)1080 :1383 ،‬‬ ‫علمای برجسته حوزه علمیه اصفهانی که در این نهضت‬ ‫تاثیرات زیادی داشــتند ایت الله جمال الدین نجفی‪ ،‬ایت الله‬ ‫العظمی فشارکی‪ ،‬ایت الله زنجانی‪ ،‬ایت الله دهکردی‪ ،‬ایت الله‬ ‫کلباسی و‪ ...‬بوده اند‪.‬‬ ‫تبریز‪،‬شهرمشروطه‬ ‫بررسی نقش تبریز در مشروطه‬ ‫تو گو با دکتر قاسم تبریزی‬ ‫درگف ‬ ‫ندا فراهانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫عوامل نقش افریــن در ایجاد نهضت مشــروطه‬ ‫اذربایجان در تحــوالت تاریخ معاصر شــامل چه‬ ‫مواردی بوده است؟‬ ‫اگر نگاهی به وضعیت اذربایجان داشته باشیم در‬ ‫حقیقت اذربایجان یکی از مراکز مهم فرهنگی‪ ،‬سیاسی ما‬ ‫بوده است‪ .‬مساله اول ان به وجود دانشمندان و اندیشمندان‬ ‫بزرگی که در انجا داشــته ایم باز می گردد و نیز حضور شعرا‪،‬‬ ‫حکما‪ ،‬فالســفه‪ ،‬عرفا و مراجع و محققین زیــادی را در ان‬ ‫خطه شاهد بوده ایم‪.‬‬ ‫تبریز حد فاصل پایتخت ‪ -‬تهران ‪ -‬با قفقاز و بخشی از‬ ‫اسیای میانه بوده و به خراسان بزرگ نیز نزدیک بوده است‪.‬‬ ‫یعنی ان شــهرهایی که در جنگ ایران و روس از کشور جدا‬ ‫شدند‪ ،‬خط ارتباطمان با انها از طریق تبریز میسر می شد‪.‬‬ ‫موضوع بعدی اینکه این شــهر دروازه ارتباط ما با اروپا‬ ‫بوده است و سفرهایی که مسئوالن مملکت ما به اروپا داشتند‬ ‫از این شهر انجام می شــد‪ .‬اهمیت دیگر این شهر به خاطر‬ ‫ولیعهد نشین بودن ان نیز هست‪ .‬در دوران قاجار‪ ،‬ولیعهدی‬ ‫که بعدها به پادشاهی می رسید دورانی را در تبریز می گذراند‪.‬‬ ‫با حضور علما‪ ،‬اندیشمندان و متفکرین و ولیعهدنشین‬ ‫بودن ان‪ ،‬تبریز یک حــوزه مهم علمی هم در کشــور تلقی‬ ‫می شد‪ .‬مثال در عرصه اســامی در قم‪ ،‬اصفهان‪ ،‬مشهد و‬ ‫تهران حوزه های علمیه بزرگی داشتیم‪.‬‬ ‫یک حوزه بزرگ دینی و مدرسه طالبیه و دیگر مدارس‬ ‫دینی در تبریز بود که مستقیما از انجا علما به نجف می رفتند‪.‬‬ ‫ما در نجــف‪ ،‬کربال و کاظمین علمــای اذربایجانی زیادی‬ ‫داریم کــه برخی از انهــا از دوران نوجوانی به این شــهرها‬ ‫می رفتند یــا برنمی گشــتند یا برخــی هم می امدنــد و جزو‬ ‫مدرسین می شدند‪ .‬با این تعابیر به این نتیجه می رسیم که‬ ‫اذربایجان به مرکزیت تبریز از موقعیت سیاسی‪ ،‬اسالمی و‬ ‫اقتصادی واالیی برخوردار بوده است‪ .‬نقش تبریز در زمان‬ ‫نهضت تنباکو در دوران ناصرالدین شــاه که در ســال های‬ ‫‪ 1306‬تا ‪ 1309‬قمری رخ داد‪ ،‬نقشــی بی بدیل اســت که‬ ‫علما‪ ،‬تجار و مردم در ان نقش بســزایی داشــتند و یکی از‬ ‫ارکان دفاع از فتوای مرجع تقلید میرزا محمدحسن شیرازی‪،‬‬ ‫اذربایجان است‪.‬‬ ‫بعد از این نهضت در اذربایجان مسائل جدیدی داریم‬ ‫که با تبریز گــره می خــورد‪ ،‬در قضیه انقالب مشــروطیت‬ ‫می توانیم باز جایــگاه تبریــز را با یک تقســیم بندی منظم‬ ‫تعریف کنیــم و بیان کنیم که چه موقعیتی داشــته اســت‪.‬‬ ‫انقالب مشروطه با رهبری مراجع ثالثه در نجف به خصوص‬ ‫ایت الله مال محمد کاظم خراسانی و میرزامحمد مازندرانی و‬ ‫میرزاخلیل تهرانی اغاز می شود‪.‬‬ ‫در سراســر مملکت جنبش و حرکت اغاز می شود‪ ،‬در‬ ‫جنوب به رهبری ایت الله الری و میرزا محمد حسن برازجانی‬ ‫و در فارس‪ ،‬ایت الله میرزا جعفر محالتی شــیرازی نهضت‬ ‫جان می گیرد‪ .‬در اصفهان اقانجفــی و اقا نورالله و دیگران‬ ‫هستند و در تهران ایت الله بهبهانی‪ ،‬سیدمحمد طباطبایی‬ ‫و شیخ فضل الله نوری جزو رهبران این نهضت ها بوده اند‪.‬‬ ‫در تبریــز هــم ایت اللــه سید ابوالحســن انگجی که‬ ‫مرجعیت داشــتند و ایت الله میرزا حســن مجتهد تبریزی و‬ ‫ایت الله میرزا مجتهد تبریزی و ثقه االسالم تبریزی هستند که‬ ‫در رده های باالی نهضت قرار داشتند‪ .‬در ان روزها انگلیس‬ ‫تبریز تاریخ پر فرا زو نشیبی‬ ‫را پشت سر گذاشــته است‪ .‬در‬ ‫جریان رخدادهای مهم کشــور‬ ‫حضــور علمــا‪ ،‬اندیشــمندان و‬ ‫نخبگان تبریزی نقش بســزایی ‬ ‫در تغییر وقایع داشــته اســت‪.‬‬ ‫بروز نهضت مشروطه در تبریز همپای دیگر شهرهای‬ ‫کشور وقایع جالبی را در ان زمان رقم زد‪ .‬غیر از حضور‬ ‫علما و اندیشمندان‪ ،‬موقعیت جغرافیایی این منطقه و‬ ‫حضور ولیعهد کشور در این استان و نیز وجود سرداران‬ ‫شجاع و با نفوذ از دیگر عواملی بود که باعث شکوفایی‬ ‫نهضت مشروطه در تبریز شد‪ .‬برای درک بهتر چرایی‬ ‫شــکل گیری نهضت مشــروطه در تبریز و نیز بررسی‬ ‫نقش مــردم و همچنین روحانیون ایــن منطقه در این‬ ‫نهضت بزرگ گفت وگویی را با قاسم تبریزی‪ ،‬کارشناس‬ ‫و پژوهشگر تاریخ معاصر انجام داده ایم که مشروح ان‬ ‫را در ادامه می خوانید ‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫چــه عوامل داخلــی دیگری بــه اختالفــات دامن‬ ‫می زدند؟‬ ‫نقش مطبوعــات و اعالمیه ها و بیانیه ها گســترده‬ ‫بود‪ .‬متاسفانه روزنامه ها توســط افراد غربگرا عموما نوشته‬ ‫می شد و در انها مخالفت با دین و دستورات مذهبی به چشم‬ ‫می خورد که خود این‪ ،‬یکی از ریشه های اختالفات گسترده‬ ‫بعد از مشروطه شد‪.‬‬ ‫در همین زمان روزنامه هایی مانند شــرافت‪ ،‬حقیقت‬ ‫و سوراســرافیل بود که علیه مقدسات اســامی و شریعت‬ ‫می نوشــتند‪ .‬خود این مســاله تشــنجی را ایجاد کــرد و به‬ ‫اختالفات دامن زد‪.‬‬ ‫نهضت مشــروطه تبریز چه دســتاوردهایی برای‬ ‫مردم و کشور داشت؟‬ ‫مشــروطه انقالب نبود و نهضت بود‪ ،‬زیرا به دنبال‬ ‫سرنگونی رژیم شاهنشــاهی نبود و به دنبال تعدیل استبداد‬ ‫بود‪ .‬رهاورد خوبی داشت و با تمام فراز و نشیب خود دستاورد‬ ‫مبارکی داشــت و اســتبداد را شکســت و یک قانون تعیین‬ ‫کرد‪ .‬با اینکه بــه این قانون ها عمل نشــد اما مجلســی را‬ ‫تعیین کرد و با اینکه این مجلس عمال کارایی نداشت‪ ،‬اما‬ ‫در مجموع یک نهاد مدنی را در این کشــور به وجود اورد و‬ ‫رســانه ها را وارد گود کرد‪ .‬اگرچه اقدامات مناســبی از این‬ ‫رسانه ها ندیدیم و در این رسانه ها افراد مسائلی ر ا ضددین و‬ ‫شریعت بیان می داشتند یا مطالبی را خالف عرف و اصول‬ ‫موجود در کشور می نوشتند‪ ،‬اما باعث شد تا مردم با رسانه ها‬ ‫اشنا شــوند‪ .‬ما اگر از حوادث جامعه‪ ،‬روشــنفکران و علما ‪،‬‬ ‫سازمان ها‪ ،‬وقایع و رخدادها تجربه بیاموزیم ان گاه است که‬ ‫برد کرده ایم و با قضاوت کردن افراد تاریخی و محکوم کردن‬ ‫انها راهی پیش نخواهیم برد‪ .‬ما نباید به دنبال تبرئه کســی‬ ‫باشیم‪ ،‬زیرا مورخ از نظر قران و اسالم کسی است که گذشته‬ ‫را فراروی نسل های اینده قرار دهد و به تعبیر امام خمینی(ره)‬ ‫تاریخ معلم انسان هاست و نقش معلم هدایت و اگاهی است‬ ‫نه انحراف و اعوجاج‪.‬‬ ‫در قران هم اگر از سرنوشت فرعون و شداد و ابولهب و‬ ‫اینها یاد شده برای عبرت گیری است و سرنوشت اقوام اینها‬ ‫برای فراگیری تجربه بیان شــده اســت و به نوعی می توان‬ ‫گفت قــران کتاب تاریخ نیســت اما تاریخ را به عنــوان ابزار‬ ‫شناخت و معرفت قرار می دهد‪.‬‬ ‫بنابراین قضاوت کردن افراد در گذشته هیچ نتیجه ای‬ ‫برای ما ندارد‪ ،‬اما دانســتن علل موفقیت ها و شکست های‬ ‫انان است که می تواند برای هر فرد و به طور کل برای جامعه‬ ‫مهم و موثر باشد تا نســل های جدید خطاهای گذشتگان را‬ ‫انجام ندهند‪ .‬مشروطه دورانی از تاریخ این مملکت بود که‬ ‫بایستی سپری می شد و باالخره اتفاق افتاد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫در بوشه ر علیه مشروطه فعالیت هایی را انجام می داد‪.‬‬ ‫ما در دو منطقه مشــکالتی داشــتیم‪ :‬یکی در تهران‬ ‫و دیگر در تبریز‪ .‬در تهران حضور تشــکیالت فراماسونری‬ ‫ملکم خان که جریان استعماری و وابســته به انگلیس بوده‬ ‫است و تشــکیالت جامعه ادمیت‪ ،‬عباس قلی خان ادمیت‬ ‫بود که فراماسونر و در حمایت انگلیسی ها فعالیت می کرد‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر‪ ،‬عوامــل و روزنامه های انگلیســی و‬ ‫روسی هم در تهران مشغول کار و جاسوسی بودند‪ .‬در تبریز‬ ‫مشکالت بیشتری وجود داشت که هم جریان فراماسونری‬ ‫در این شهر به سرکردگی تقی زاده و محمدعلی خان تربیت‬ ‫و امثال اینهــا و دوم حضور جریان سوســیال دموکرات ها و‬ ‫قفقازی ها را داریم که افرادی تند و تروریستی بودند‪.‬‬ ‫یک جریــان اســامی هم وجود داشــت بــه رهبری‬ ‫ایت الله انگجی و میــرزا صادق و ثقه االســام‪ .‬در تبریز ما‬ ‫کشمکش های سیاسی زیادی داشــتیم و در انجمن ایالتی‬ ‫تبریز ما هر دو جریان اسالمی و غربگرا را داشتیم‪.‬‬ ‫در ابتدای تشکیل انجمن ایالتی مجتهدان بزرگی ‪ -‬که‬ ‫در باال نامشــان ذکر شد ‪ -‬حضور داشــتند‪ ،‬اما وقتی در روند‬ ‫حرکت انها در این شهر دستگیری و زندان و ترورهایی انجام‬ ‫شد‪ ،‬اعتراضات مکرر صورت گرفت و امثال علمای منطقه و‬ ‫کناره گیری انها از این انجمن رخ نمایی کرد‪.‬‬ ‫جریان غربگرا به چه شکل فعالیت می کرد؟‬ ‫عموما جریان غربگرا و فراماسونری تلگراف هایی‬ ‫را به نجف می فرستادند و اوضاع ایران و تبریز را وارونه جلوه‬ ‫می دادند‪ ،‬همچنین باید گفت ارتباطی که بین انجمن های‬ ‫سری تهران و تشــکیالت فراماســونری با تبریز بود به این‬ ‫اختالفات دامن می زد‪ .‬با وجود این درگیری ها می توانیم به‬ ‫مشروطهازسهمنظرتوجهداشتهباشیم‪:‬اولمرحلهمقدماتی‬ ‫است که اعالمیه ها و بیانیه هایی وجود دارد که در ان مراجع‬ ‫اعتراضاتی را بــه اســتبداد و زمان مظفرالدین شــاه اعالم‬ ‫می کنند که مملکت بایستی مشروطه و مجلس قانونگذاری‬ ‫داشته باشد و دولتمردان بر اساس قانون عمل کنند‪.‬‬ ‫مرحله دوم‪ ،‬وقتی اســت که مظفرالدین شــاه فرمان‬ ‫مشــروطه را صــادر می کنــد و بعــد از ان فــوت می کند‪.‬‬ ‫محمدعلی شــاه یک فرد خــودرای و دیکتاتور بــود ولی او‬ ‫ســوگند خورده بود به مشــروطه اعتقــاد دارد و به ان عمل‬ ‫می کند‪ .‬ولی وقتی به ســلطنت می رســد ســه جریان موثر‬ ‫اجتماعی در این زمان رخ می دهد که اولین مورد ان وجود‬ ‫روزنامه نگارانی بود که با کلماتی بســیار سخیف و نامناسب‬ ‫روزنامه هایشــان را می نگاشــتند و بــه مســائل خصوصی‬ ‫درباریان و محمد علی شاه می پرداختند‪ .‬دوم‪ ،‬دسیسه هایی‬ ‫بود که روس و انگلیس در این دوره انجام می دادند که مهم‬ ‫هم بود‪ .‬اینها ورای رقابت های سیاســی و اقتصادی شــان‬ ‫دنبال تسلط بودند‪ ،‬ولی وقتی که انقالب شروع شد به یک‬ ‫وحدت رسیده بودند‪.‬‬ ‫سوم‪ ،‬روند اول مشــروطه که مبارزه با استبداد است‪،‬‬ ‫انجام می شــود‪ .‬دوره دوم ما‪ ،‬دوره تبیین قانــون و اجرای‬ ‫عملی انقالب مشروطه است‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬با وجود جریان های مختلف در جامعه ان روز‪،‬‬ ‫قانون اساسی برچه اساســی نگارش شد و برای‬ ‫نگارش ان اختالفی وجود نداشت؟‬ ‫در این ایام اســت که برخی از افراد می خواســتند‬ ‫قانون اساســی را نگارش کنند و از مدل کشــورهای غربی‬ ‫اســتفاده کنند‪ ،‬اما انها با برخی از علما که اعتقاد داشــتند‬ ‫قوانین باید براساس دین باشــد‪ ،‬دچار اختالف می شوند‪.‬‬ ‫جریان غربگرایــی هم اعــام می کند که جریــان دین از‬ ‫سیاست جداســت‪ .‬در این روند اختالفات گسترده شده و‬ ‫به سایر شهرها و مناطق کشــیده می شود‪ .‬از جمله به تبریز‬ ‫می رسد و در این شــهر ایت الله انگجی تالش می کند روند‬ ‫انطباق قانون با مفاهیم دینی را در پیــش بگیرد و بقیه هم‬ ‫می خواهند روند و نظر شــیخ فضل الله کــه می گفته حاال‬ ‫که خود نهضت مشــروطه به پا کرده ایم بیاییم اصول ان را‬ ‫براساس قران بنویسیم‪ ،‬پیاده شود‪.‬‬ ‫چه علما و شخصیت های بزرگی در به ثمر رساندن‬ ‫نهضت مشروطه در تبریز نقش پررنگی داشته اند؟‬ ‫یک شخصیتی داریم به نام سید ابوالحسن انگجی‬ ‫که از علمای بزرگ تبریز است‪ .‬ایت الله میرزا حسن مجتهد‬ ‫تبریزی‪ ،‬خاندان مجتهدی پنج نســل قبل از امیرزاحســن‬ ‫از مراجع و علما بوده اند و او هم حوزه درســی داشته است و‬ ‫کمک های شایانی به انقالب مشــروطه می کند‪ ،‬اما بعدها‬ ‫وقتی ان انحراف در مشروطه را می بیند‪ ،‬مقاومت می کند‪ .‬در‬ ‫ادامه به ایشان تهمت طرفداری از استبداد می زنند تا انجایی‬ ‫که ایشان را از تبریز اخراج می کنند‪.‬‬ ‫چهره بعدی ما مرحوم شــهید میرز اعلی ثقه االســام‬ ‫تبریزی است که از علما و مورخین و محققین بنام تبریز بوده‬ ‫است‪ .‬او نقش برجسته ای داشته و رســائل مهمی نگاشته‬ ‫که بعدها توســط روس ها در تبریز به دار اویخته می شــود‪.‬‬ ‫دیگری ایت الله میــرزا عبدالکریم امام جمعه اســت که از‬ ‫مراجع بزرگ این شهر به حساب می اید‪ .‬ایشان هم در ابتدا‬ ‫جزو انجمن های ایالتــی بود و وقتی انحراف هــا را می بیند‬ ‫مخالفت می کند و به دســت همین جریان حزب دموکرات‬ ‫ترور می شود‪.‬‬ ‫ایت الله میرزا صادق مجتهد تبریزی را داریم که او هم‬ ‫از علمای برجسته تبریز است که در دوران انقالب مشروطیت‬ ‫نقش تعیین کننده ای در انجمن ایالتی داشته و بعد با دیدن‬ ‫انحرافات کناره گیری می کند و در زمان رضاخان با استبداد‬ ‫او مبارزه می کند که به کردســتان تبعید شده و بعد هم به قم‬ ‫فرستاده می شود‪ .‬شیخ محمد خیابانی از روحانیون پرتالش‬ ‫و از شاگردان ایت الله انگجی است و مرد مبارز و فعالی بود‪.‬‬ ‫در اردبیل نیز میرزا مجتهد اردبیلی است که بزرگترین عالم‬ ‫منطقه به حساب می اید‪.‬‬ ‫چه عامل خاصی سبب کلید خوردن اغاز مبارزات در‬ ‫تبریز و تهران می شود؟‬ ‫در دوران اســتبداد محمد علی شــاه یکی از مراجع‬ ‫به نام ایت الله خراســانی از بین بردن این شــاه وابســته به‬ ‫بیگانگان را حتمی اعــام می کند‪ ،‬بنابرایــن درگیری ها در‬ ‫سراسر مملکت علیه محمد علی شاه شــروع می شود و ما در‬ ‫تهران و تبریز مقاومت هایی را از سوی قزاق ها و عوامل دربار‬ ‫داریم و از این طرف نیز مردم در میدان هستند‪.‬‬ ‫در تبریــز نیز شــاهد فعالیت گســترده ای هســتیم و‬ ‫قیام اغاز می شود و نقش شــیخ محمد خیابانی‪ ،‬ستارخان‬ ‫و باقرخان در میــدان مبارزه و نقش علمــا در بیان فتوا را به‬ ‫وضوح مشاهده می کنیم‪ .‬طی یک سال و چند ماه در تبریز‬ ‫قحطی گسترده شد و افراد زیادی شهید می شوند و جریان‬ ‫فراماسونری توطئه کرده و جمع بسیاری از علما و افراد موجه‬ ‫را ترور می کند و در نهایت با رشادت های ستارخان و باقرخان‬ ‫و محمد خیابانی و مجاهدان تبریز‪ ،‬تهران فتح می شــود‪.‬‬ ‫تهران به دست مجاهدین فتح می شــود و در این موقعیت‬ ‫محمد علی شاه به سفارت روس پناهنده می شود‪.‬‬ ‫بعد از اینکه مشروطه پا می گیرد و مجلس قانون گذاری‬ ‫دوباره شکل می گیرد و وزرا تعیین می شوند‪ ،‬ما شاهد انحراف‬ ‫مشروطه و انحراف روند حرکتی ان هستیم‪.‬‬ ‫نقش مردم در شــکل گیری نهضت تبریز چگونه‬ ‫بوده است؟‬ ‫در ان دوره شــاهد بی ســوادی و عقب نگه داشتن‬ ‫مردم توســط بیگانــگان بودیــم و تجاوزات اســتعمارات‪،‬‬ ‫مشکالت فرهنگی و بی سوادی محسوسی در جامعه مشهود‬ ‫بود‪ .‬عامه مردم اخبارشان را از دو طریق می گرفتند که اول‬ ‫از طریق منبر علما و خطبا در مساجد بود و دیگری اعالمیه‪،‬‬ ‫بیانیه ها و شــب نامه ها بود که ان هم وقتی بــه دیواری زده‬ ‫می شد یک نفر ان را برای بقیه می خواند‪.‬‬ ‫غیر از توطئه گری های بیگانگان حاضر در کشور‬ ‫‪6‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪49‬‬ ‫هم حزبی ها علیه اوباما‬ ‫بین الملل‬ ‫با وجود تالش های باراک اوباما برای متقاعد کردن هم حزبی های خود در کنگره امریکا هنوز‬ ‫فضای مساعد برای تصویب توافق نامه هســته ای باایران به دست نیامده است‪ .‬برخی از اعضای‬ ‫متنفذ حزب دموکرات در کنار حزب جمهوریخواه قرار گرفته اند تا فضا قدری برای دستگاه اجرایی‬ ‫رئیس جمهور امریکا دشوارتر شود‪ .‬با وجود این به نظر نمی رسد پس از رای مخالف کنگره به این‬ ‫توافق فضای الزم برای وتوی مخالفت اوباما فراهم شود‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫گزارشمثلثازارایمخالفوموافقکنگرهدربرابرتوافقهسته ای‬ ‫بلوای شومر‬ ‫بین الملل‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حتی قبــل از حصول توافــق میان ایــران و ‪5+1‬نیز‬ ‫مشــخص بود باراک اوبامــا‪ ،‬رئیس جمهــوری امریکا کار‬ ‫دشــواری در به ســامت گذراندن این توافق از سد کنگره‬ ‫دارد‪ .‬از همــان ســاعات ابتدایــی اعالم توافــق در وین‪،‬‬ ‫جمهوریخواهان مخالف اوبامــا از عزم خود برای رد توافق‬ ‫خبر دادند و اکنون با گذشــت حدود یک ماه از این توافق‬ ‫تاریخی به نظر می رســد کار برای رئیس جمهور دموکرات‬ ‫امریکا دشوارتر از قبل شــده است‪ .‬جمهوریخواهان اخیرا‬ ‫با تصویــب طرحی قرار اســت به جای رای گیــری در مورد‬ ‫تصویب توافق‪ ،‬دربــاره رد توافق رای گیــری کنند‪.‬اعالم‬ ‫مخالفت چاک شومر سومین سناتور ارشــد دموکرات ها با‬ ‫توافق نیز نگرانی ها را در میــان دموکرات ها افزایش داده‬ ‫است اما همچنان دولت اوباما و دموکرات ها اطمینان دارند‬ ‫توافق وین می تواند به سالمت از سد کنگره عبور کند‪.‬‬ ‫باراک اوباما اکنون باید راهی روشــن و در عین حال‬ ‫هوشــمندانه در کنگره برای جلوگیری از نابود شدن توافق‬ ‫هسته ای با ایران در پیش بگیرد‪ .‬هدف وی متقاعد کردن‬ ‫تعداد کافی از اعضای دموکرات کنگره بــه حمایت از این‬ ‫توافق خواهــد بود تــا بتواند بــا مخالفت تقریبــا اجماعی‬ ‫جمهوریخواهــان کنگــره بــا ایــن توافــق مقابلــه کند‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان به طور کلی با توافق با ایران مخالف هستند‬ ‫و در هر دو مجلس ســنا و نمایندگان از اکثریت کافی برای‬ ‫پیشــبرد دیدگاه خود برخوردارند‪ .‬به محــض انکه اعضای‬ ‫کنگره‪ ،‬هشتم ســپتامبر از تعطیالت تابســتانی بازگردند‪،‬‬ ‫بحث ها درباره طرح رد توافق هسته ای با ایران اغاز خواهد‬ ‫شــد‪ .‬جمهوریخواهان برای به تصویب رســاندن قطعنامه‬ ‫مخالفت با توافق هسته ای در ســنا باید در یک رای گیری‬ ‫اولیه‪ ،‬موافقت ‪ 60‬عضو سنا را به دست اورند تا این قطعنامه‬ ‫امکان به رای گذاشته شدن را پیدا کند‪ .‬در مرحله بعد‪ ،‬انها‬ ‫به ‪ 51‬رای نیاز خواهند داشت تا قطعنامه مذکور را تصویب‬ ‫کنند و تا ‪ 17‬سپتامبر برای این کار فرصت دارند‪ .‬در صورتی‬ ‫که قطعنامه رد توافق هسته ای در هر دو مجلس کنگره به‬ ‫تصویب برســد‪ ،‬اوباما وعده داده برای جلوگیری از اجرایی‬ ‫شدن ان از حق وتو استفاده کند‪.‬‬ ‫اگر اوباما چنین کاری کند‪ ،‬مخالفان او تالش خواهند‬ ‫کرد‪ ،‬وتوی وی را بی اثر ســازند‪ .‬بدین منظور‪ ،‬انها به جلب‬ ‫موافقت دو ســوم نمایندگان در هر دو مجلس نیاز خواهند‬ ‫داشــت‪ .‬مجلس نماینــدگان امریکا اکنــون ‪ 246‬نماینده‬ ‫جمهوریخــواه و ‪ 188‬نماینده دموکرات دارد‪ .‬یک کرســی‬ ‫جمهوریخواهان خالی اســت که در انتخابات ســپتامبر پر‬ ‫می شود تا مجموع ‪ 435‬کرسی مجلس نمایندگان تکمیل‬ ‫شــود‪ .‬حد نصاب دو ســوم برای تصویب یک قطعنامه در‬ ‫مخالفت با توافق هســته ای‪ 290 ،‬رای است‪ .‬برای بی اثر‬ ‫کردن وتوی رئیس جمهور‪ ،‬با ایــن فرض که همه اعضای‬ ‫جمهوریخواه به لغو وتو رای دهند‪ ،‬باید ‪ 44‬نماینده از ‪188‬‬ ‫نماینده دموکــرات مجلس نمایندگان نیــز انان را همراهی‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫تاکنون ‪ 9‬نماینــده دموکرات در مجلــس نمایندگان‬ ‫گفته اند که با توافق هسته ای مخالفت خواهند کرد‪.‬در سنا‬ ‫نیز که متشکل از ‪ 100‬نماینده است‪ ،‬اوباما به ‪ 34‬رای نیاز‬ ‫دارد تا از بی اثر شدن وتوی خود جلوگیری کند‪ .‬تاکنون ‪14‬‬ ‫عضو مجلس سنا اعالم کرده اند از توافق هسته ای با ایران‬ ‫حمایت می کنند و دســت کم ‪ 16‬نماینده از هر دو حزب نیز‬ ‫مخالفت قاطع خود را با این توافقنامه اعالم کرده اند‪ .‬چاک‬ ‫شومر نفر شماره ‪ 3‬دموکرات ها در سنا هم به تازگی مخالفت‬ ‫خود را با توافق بــا ایران اعالم کرد و گفــت تالش خواهد‬ ‫کرد همکارانش را نیــز متقاعد کند با ایــن توافق مخالفت‬ ‫کنند‪ .‬الیوت انگل‪ ،‬عضو مجلس نمایندگان از نیویورک که‬ ‫دموکرات ارشــد در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان‬ ‫اســت نیز به تازگی اعــام کرد مخالف این توافق اســت‪.‬‬ ‫البته دموکرات ها اعالم کردند انتظار نمی رفت نه شومر نه‬ ‫انگل رای مثبت به این توافق بدهند‪.‬فشار بر این دو و دیگر‬ ‫نمایندگان یهودی در حالی افزایش یافته که دولت اسرائیل‬ ‫و برخی گروه های البی حامی اســرائیل ادعــا کرده اند این‬ ‫موافقتنامه‪ ،‬زمینه را برای دستیابی ایران به سالح هسته ای‬ ‫و تهدید موجودیت اسرائیل هموار خواهد کرد‪.‬‬ ‫پوپولیسم در اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫هیالری از جب پیشی گرفته است‬ ‫کنگره توان وتوی فرمان اوباما را ندارد‬ ‫تو گو‬ ‫استاد دانشگاه تهران در گف ‬ ‫با مثلث‬ ‫تاثیر مخالفت سناتور «شومر»‬ ‫با این حال‪ ،‬مقامات دموکرات اعالم کردند اگر هر یک‬ ‫از این دو از این توافق حمایت می کردند‪ ،‬این می توانست‬ ‫توازن را به شــدت به نفع تایید موافقتنامه تغییر دهد‪.‬پیش‬ ‫از تصمیم شومر‪ ،‬به نظر ممکن می امد که دموکرات ها ‪41‬‬ ‫رای مورد نیاز خود برای استفاده از ارای ایین نامه ای در سنا‬ ‫با هدف جلوگیری از رای جمهوریخواهان به «عدم تایید»‬ ‫توافقنامه را جمع کرده اند‪ .‬اما به نظر نمی رسد اوضاع به این‬ ‫ســادگی باشــد و باید منتظر تاثیر مخالفت شومر در اردوی‬ ‫دموکرات ها باشیم‪.‬‬ ‫گرچه تالش های اخیر باراک اوباما به ویژه سخنرانی‬ ‫او در دانشکده امریکن‪ ،‬نظر ‪10‬عضو بالتکلیف دموکرات‬ ‫کنگره را به این توافق جلب کرد اما به نظر می رســد اعالم‬ ‫مخالفت جدی «چاک شــومر» با ســناتورهای دموکرات‬ ‫و یهــودی‪ ،‬روی ارای دیگر اعضای دموکــرات کنگره هم‬ ‫تاثیر بگذارد و تعداد بیشــتری به مخالفان توافق بپردازند‪.‬‬ ‫نیویورک تایمز در مطلبی درباره بیانیه شومر نوشته‪« :‬گفته ‬ ‫می شود پس از بررسی های گســترده درباره توافق و انجام‬ ‫چند دیدار با باراک اوباما وندی شــرمن‪ ،‬معــاون وزیر امور‬ ‫خارجه امریکا‪ ،‬شومر اعالم کرده از رد توافق حمایت می کند‬ ‫که این امر ممکن اســت بر برخی دیگــر از دموکرات ها که‬ ‫هنوز تصمیمی در این باره اتخاذ نکرده اند‪ ،‬تاثیر بگذارد‪».‬‬ ‫او در حالی از رد توافق حمایت کرده که اوباما تاکنون با بیش‬ ‫از ‪ 80‬نماینده کنگره به صورت فردی یا به صورت گروه های‬ ‫کوچک دربــاره توافق هســته ای ایــران گفت وگــو کرده‬ ‫است‪ .‬گفته شــده که اوباما به زودی میزبان یک میهمانی‬ ‫در کاخ ســفید با حضــور صد نفــر از دموکرات های مجلس‬ ‫نمایندگان امریکا خواهد بود‪ .‬به نظر می رسد این میهمانی‬ ‫بتواند نظر تعداد بیشتری از اعضای کنگره را جلب کند‪.‬‬ ‫بــاراک اوبامــا‪ ،‬در ســخنرانی اخیرش در دانشــگاه‬ ‫امریکن در واشــنگتن با دفاع از توافق هسته ای با ایران از‬ ‫نمایندگان کنگره امریکا خواســت که بدون در نظر گرفتن‬ ‫مالحظات حزبی‪ ،‬به ان رای دهند‪ .‬اوباما هشدار داد که اگر‬ ‫کنگره این کشــور جلوی اجرای توافق جامع اتمی با ایران‬ ‫را بگیرد‪ ،‬نه تنها مهار برنامه اتمی ایران و نظام تحریم ها از‬ ‫دست می رود‪ ،‬بلکه اعتبار امریکا به عنوان رهبر دیپلماسی‬ ‫جهان نابود خواهد شد‪.‬‬ ‫هم اکنون‪ ،‬نبرد به احتمال زیاد بر سر اطمینان خاطر‬ ‫در این خصــوص خواهد بود کــه ایا انهــا می توانند جلوی‬ ‫جمهوریخواهــان را به منظــور جمــع اوری ارای اکثریت‬ ‫دو سوم هم در سنا هم در مجلس نمایندگان به منظور نادیده‬ ‫گرفتن وتوی احتمالی طرح جمهوریخواهان توسط اوباما‬ ‫بگیرند؟ مقامات دولت بــه صراحت ناخرســندی خود را از‬ ‫تصمیم شــومر‪ ،‬که چندین جلسه با دســتیاران ارشد اوباما‬ ‫داشته است‪ ،‬ابراز کردند‪ .‬یک مقام ارشد امریکایی با اشاره‬ ‫به گروه البی حامی اسرائیل اعالم کرد شومر با فهرستی از‬ ‫پرسش ها به جلسات می امد ولی «این پرسش ها درست از‬ ‫ایپک بیرون امده بود‪».‬‬ ‫این امر‪ ،‬وضعیت اوباما را در کنگره دشــوارتر خواهد‬ ‫کرد‪ .‬در بیــن بقیه ســناتورهای امریکایی‪ ،‬حــدود ‪ 13‬نفر‬ ‫به تایید توافق با ایــران گرایش دارند و ‪ 42‬نفــر که عمدتا‬ ‫جمهوریخواه هســتند به رد توافق با ایــران گرایش دارند‪.‬‬ ‫سناتور دموکرات‪ ،‬چاک شومر در بیانیه ای مخالفت خود را‬ ‫با توافق اعالم کرده بود‪.‬‬ ‫او ادعــا کرده کــه نظــام بازرســی ها از تاسیســات‬ ‫هسته ای ایران نامناسب است و پول ازاد شده در پی کاهش‬ ‫بار تحریم ها علیه ایران به این کشــور امــکان خواهد داد‬ ‫پشتیبانی مالی اش را از گروه های هوادار خود در خاورمیانه‬ ‫افزایش دهد و بی ثباتی بیشتری در منطقه ایجاد کند‪.‬‬ ‫با این حال جاش ارنست‪ ،‬سخنگوی کاخ سفید گفت‬ ‫که دولت امریکا اطمینان دارد اکثر دموکرات ها بر اســاس‬ ‫هیاهوی تندروهای امریکایی‬ ‫چرا جمهوریخواهان با توافق‬ ‫هسته ای وین مخالفت می کنند؟‬ ‫داوری های خود تصمیم خواهند گرفت‪« :‬شواهد بسیاری‬ ‫وجود دارد که نشــان می دهد دموکرات ها تصمیمشــان را‬ ‫نه بر اساس نظر شــومر بلکه بر اســاس قضاوت خودشان‬ ‫از توافق و چگونگی جلوگیری از دســتیابی ایران به سالح‬ ‫هسته ای می گیرند و ما اطمینان داریم تا زمانی که بر اساس‬ ‫این قضاوت عمل کننــد‪ ،‬دولت از حمایــت کافی در میان‬ ‫دموکرات ها برخوردار خواهد بود‪ ».‬این رویدادها در حالی‬ ‫است که همزمان باراک اوباما در گفت وگویی با فرید زکریا‪،‬‬ ‫خبرنگار ارشد سی ان ان گفت که سخنان خود درباره مقایسه‬ ‫جمهوریخواهان مخالف با توافق هســته ای با تندروهای‬ ‫ایران را پس نمی گیرد‪.‬جاش ارنست‪ ،‬سخنگوی کاخ سفید‬ ‫نیز در این باره گفته است که «جمهوریخواهان در امریکا‬ ‫با نامه ای که به رهبر ایران نوشــتند‪ ،‬همان هدفی را دنبال‬ ‫کردند که تندروهای داخل ایران در پی ان بودند‪ .‬تندرو ها‬ ‫در ایران نیز از دیدگاه ایدئولوژیک با توافق مخالفند و این‬ ‫نکته ای اســت که اوباما به ان اشاره کرد‪ .‬اما می خواهم به‬ ‫نکته دیگری اشاره کنم که نشان می دهد جمهوریخواهان‬ ‫حداقل در ســنا با نامه ای که به رهبر ایران نوشــتند‪ ،‬هدف‬ ‫مشــترکی را با تندرو ها دنبال کردند که رهبر ایران را متقاعد‬ ‫کنند درگیــر تعامل بــرای حصول توافق نشــود‪ ».‬اشــاره‬ ‫سخنگوی کاخ سفید به نامه ای است که تعدادی از اعضای‬ ‫جمهوریخواه کنگره امریکا پس از تفاهم ایران و قدرت های‬ ‫جهانی در لوزان بر سر چارچوب توافق هسته ای نوشتند و‬ ‫اعالم کردند که احتمال دارد هرگونه توافقی با دولت اوباما‬ ‫پس از روی کار امدن دولت جدید‪ ،‬لغو شــود‪ .‬به رغم اینکه‬ ‫چاک شــومر و الیوت انگل‪ ،‬دو ســناتور دموکــرات اعالم‬ ‫کردند که به موافقتنامه هسته ای ایران رای منفی خواهند‬ ‫داد‪ ،‬دموکرات ها اعالم کردند ارای کافــی برای اطمینان‬ ‫خاطر دربــاره اینکه این توافــق بین المللــی تحت رهبری‬ ‫امریکا از بازنگری کنگره جان ســالم بــه در خواهد برد‪ ،‬در‬ ‫اختیار دارند‪ .‬سخنگوی ســناتور دیک دربین‪ ،‬که به عنوان‬ ‫ناظم پارلمانی اقلیت ســنا ارای دموکرات ها را می شــمرد و‬ ‫از این توافقنامه حمایت می کند‪ ،‬اعــام کرد دموکرات ها‬ ‫همچنان مطمئن هستند که در رویارویی ماه اینده می توانند‬ ‫تالش های جمهوریخواهان را برای به شکســت کشاندن‬ ‫این توافق‪ ،‬دفع کنند‪ .‬بن مارتر‪ ،‬ســخنگوی دربین اعالم‬ ‫کرد‪« :‬همانطور که شما از حمایت دموکرات ها طی روزهای‬ ‫اخیر دیده اید‪ ،‬نیرویی فزاینده پشــت این توافق اســت‪».‬‬ ‫باراک اوبامــا رئیس جمهــور امریکا تــاش می کند ارای‬ ‫کافــی دموکرات ها را به منظور مســدود کردن تالش های‬ ‫جمهوریخواهان با هدف به تصویب رساندن یک «قطعنامه‬ ‫عدم تاییــد» که می توانــد ایــن موافقتنامه را نابــود کند‪،‬‬ ‫به دست اورد‪ .‬اگر این طرح‪ ،‬همانطور که حتی بسیاری در‬ ‫دولت اوباما معتقد هســتند‪ ،‬به تصویب برسد‪ 22 ،‬روز برای‬ ‫رئیس جمهور به منظور تصمیم گیری در خصوص وتوی ان‬ ‫و کنگره به منظور تالش برای نادیده گرفتن وتوی احتمالی‪،‬‬ ‫وقت خواهد بود‪.‬‬ ‫سنا‬ ‫‪16‬‬ ‫‪37‬‬ ‫‪29‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪67‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫مجلس نمایندگان‬ ‫مشخص نیست‬ ‫‪218‬‬ ‫مشخص نیست‬ ‫مشخص نیست‬ ‫‪291‬‬ ‫بین الملل‬ ‫موافق قطعی‬ ‫مخالف قطعی‬ ‫موافق مشروط‬ ‫مخالف نسبی‬ ‫تعداد مورد نیاز برای‬ ‫رد توافق قطعی‬ ‫‪51‬‬ ‫بین الملل‬ ‫کنگره توان وتوی فرمان اوباما را ندارد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫تو گوبامثلث‬ ‫استاددانشگاهتهراندرگف ‬ ‫پس از حصول توافق هســته ای میان ایران و گروه‬ ‫‪ 5+1‬در تاریخ‪ 23‬تیر ماه‪ ،‬این توافق و تایید یا رد ان به‬ ‫محلبحثمقاماتامریکاییبهویژهمجریاناینامر‬ ‫یعنی نمایندگان کنگره و افرادی که برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬نامشان مطرح است‪،‬‬ ‫تبدیلشدهاست‪.‬باتوجهبهصحبت هاییکهتاکنون‬ ‫میان موافقان و مخالفان توافــق در امریکا ردوبدل‬ ‫شــده؛ در حال حاضر صف بندی هــای داخل کنگره‬ ‫نسبت به توافق به چه صورت است؟‬ ‫به طور کلی باید بر این موضوع تاکید داشت که مدل‬ ‫سیاستگذاری خارجی امریکا براساس سازوکارهای «کنترل و‬ ‫موازنه» شکل گرفته است‪ .‬در این فرایند کنگره نقش موثری‬ ‫در تنظیم روندهای سیاســت خارجی خواهد داشت‪ .‬همواره‬ ‫گروه های ذی نفوذ و فراکسیون های مختلف حزبی در کنگره‬ ‫وجود داشته که سیاست خارجی و امنیتی امریکا را تحت تاثیر‬ ‫قرار می دهد‪ .‬رویکرد فراکسیون های مختلف در ارتباط با برنامه‬ ‫جامع اقدام مشترک براســاس چنین شکل بندی هایی حاصل‬ ‫گردیده است‪ .‬گروه های اســرائیل محور و عرب محور دارای‬ ‫نگرش مقابله جویانه با ایران بوده و تــاش دارند تا زمینه عدم‬ ‫تصویب توافقنامه هسته ای ایران و کشــورهای گروه ‪ 5+1‬را‬ ‫به وجود اورند‪.‬‬ ‫ساختار سیاسی امریکا براساس نشــانه هایی از موازنه و‬ ‫کنترل شکل گرفته است‪ .‬بیان چنین شاخص های ساختاری‬ ‫نشان می دهد که قدرت تصمیم گیری در اختیار رئیس جمهور‬ ‫یا هر نهاد سیاسی دیگری قرار ندارد‪ .‬عموم ا نهادهای سیاسی‬ ‫و ســاختاری امریکا تالش دارند تا زمینه های الزم برای ایجاد‬ ‫موازنه بین مراکز مختلف قــدرت را به وجود اورند‪ ،‬در حالی که‬ ‫اگر موضوعات راهبردی مورد توجه قرار گیرد‪ ،‬در ان شــرایط‬ ‫رئیس جمهور و کنگره تالش می کنند تا به نتایج نسبتا مشترکی‬ ‫دست یابند‪.‬‬ ‫کمیته روابط خارجی سنای امریکا در ‪ 14‬اوریل ‪ 2015‬با‬ ‫‪ 19‬رای موافق الیحه نظارت کنگره بر توافق هسته ای ایران‬ ‫و امریکا را امضــا کرد‪ .‬در کمیته روابط خارجی ســنای امریکا‬ ‫‪ 10‬نماینده جمهوریخواه و ‪ 9‬سناتور از حزب دموکرات حضور‬ ‫دارند‪.‬هیچیکازسناتورهاییادشدهنسبتبهمحدودیت های‬ ‫جدیــدی کــه در برابــر رئیس جمهــور امریــکا و در ارتباط با‬ ‫ســازوکارهای مربوط به تحریم اقتصادی ایران مطرح شــده‬ ‫واکنش مثبت نشــان ندادند‪ .‬چنین رویکردی بیانگر ان است‬ ‫که فضای کنگره با واقعیت های راهبردی محدودسازی ایران‬ ‫در ساختار سیاسی ایاالت متحده همگونی و هماهنگی دارد‪.‬‬ ‫تصویــب این الیحــه را می تــوان به عنوان بخشــی از‬ ‫سیاست راهبردی امریکا در دوران توافق نهایی اوباما در مورد‬ ‫فعالیت های هسته ای ایران دانست‪ .‬شکل بندی های قدرت‬ ‫و امنیت اثار خود را در مذاکــرات دیپلماتیک به جا می گذارد‪.‬‬ ‫هرگاه دیپلماسی شکل می گیرد‪ ،‬نشانه های قدرت را می توان‬ ‫به عنوانپشتوانهراهبردیچنینفرایندیمشاهدهکرد‪.‬بخشی‬ ‫از قدرت معطــوف به ایجاد درک مشــترک در بیــن بازیگران‬ ‫راهبردی سیاست بین الملل است‪ .‬کنگره امریکا تالش دارد تا‬ ‫قدرت نظارت خود در ارتباط با روابط خارجی ازجمله تحریم های‬ ‫وضع شده علیه ایران و سازوکارهای کاهش ان را اعمال نماید‪.‬‬ ‫اخیرا شــاهد مخالفت برخی دموکرات ها با مســاله‬ ‫تایید توافق توسط کنگره هستیم‪ .‬به نظر شما چرا‬ ‫چنین رویکردی از جانب این نماینــدگان دموکرات‬ ‫اتخاذ شده است؟‬ ‫واقعیت ان اســت که حزب دموکــرات با البی های‬ ‫اســرائیل محور ارتباط بنیادین دارد‪ .‬بســیاری از نمایندگان‬ ‫حــزب دموکرات توســط «کمیته امــور عمومی اســرائیل و‬ ‫امریکا» مورد حمایت قرار می گیرند‪ .‬به همین دلیل است که‬ ‫طیف قابل توجهی از اعضای حزب دموکرات دارای رویکرد‬ ‫اسرائیل محور بوده و تالش دارند تا مبانی تحلیلی و روندهای‬ ‫تصمیم گیری خود را براساس چنین نشانه هایی تنظیم نمایند‪.‬‬ ‫بنابراین هرگاه که البی های اسرائیل محور سیاست راهبردی‬ ‫خاصی را پیگیری نمایند‪ ،‬طبیعی اســت که گروه های حامی‬ ‫ چنین البی هایی از سیاست های اعالم شده حمایت به عمل‬ ‫خواهند اورد‪.‬‬ ‫نکته دیگر انکه بخش قابل توجهی از گروه های حامی ‬ ‫حزب دموکرات و مجموعه های اســرائیل محور در امریکا را‬ ‫مجموعه های بانکی و رسانه ای تشکیل می دهند‪ .‬این گروه از‬ ‫مــدل سیاســتگذاری خارجــی امریــکا‬ ‫براساس سازوکارهای «کنترل و موازنه»‬ ‫شکل گرفته اســت‪ .‬در این فرایند کنگره‬ ‫نقش موثری در تنظیم روندهای سیاست‬ ‫خارجی خواهد داشت‪ .‬همواره گروه های‬ ‫ذی نفوذ و فراکسیون های مختلف حزبی‬ ‫در کنگره وجود داشته که سیاست خارجی‬ ‫و امنیتی امریکا را تحت تاثیر قرار می دهد‬ ‫قابلیت و قدرت فرهنگی و اقتصادی باالیی برای متقاعدسازی‬ ‫گروه های اجتماعــی برخوردارند‪ .‬به همین دلیل اســت که‬ ‫نمایندگان کنگره ترجیح می دهند خــود را با اهداف عمومی‬ ‫ایپک و سایر گروه های اسرائیل محور هماهنگ سازند‪ .‬انان‬ ‫بر این امر واقف هستند که هرگونه تعلل در این امور مشکالتی‬ ‫را برای نقش یابی سیاسی انان در اینده ایجاد خواهد کرد‪.‬‬ ‫بســیاری از دســتورالعمل های اجرایی روسای جمهور‬ ‫امریکا در شرایطی تنظیم گردیده که هدف ان محدودسازی‬ ‫فشــار کنگره در برخورد با ایــران بوده اســت‪.‬تصویب الیحه‬ ‫ضدایرانی در کمیته روابط خارجی ســنای امریــکا بیانگر ان‬ ‫است که روایت امریکایی معطوف به معادله قدرت و ضدقدرت‬ ‫است‪ .‬اگر فعالیت هســته ای ایران معادله قدرت در سیاست‬ ‫بین الملل را تغییر دهد‪ ،‬در زمره موضوعات راهبردی و امنیت‬ ‫ملی امریکا قرار می گیرد‪ .‬چنین روایتی‪ ،‬زمینه های شکل گیری‬ ‫اندیشه مقابله با «تهدیدات پایان ناپذیر» را به وجود می اورد‪.‬‬ ‫جدیت و سرسختی حقیقی و مایوســانه روایت ایران ستیزی را‬ ‫می توان در اندیشه های محافظه کاری امریکا حتی در مقابله با‬ ‫ن کری و باراک اوباما در فرایند دیپلماسی هسته ای‬ ‫رویکرد جا ‬ ‫با ایران مشــاهده کرد‪ .‬نتیجه چنین روایتی را باید در الیه های‬ ‫پنهانی «فرهنگ سیاسی غلبه» جســت وجو کرد‪ .‬گروه های‬ ‫اســرائیل محور در کنگره امریکا همواره فشــارهای سیاسی‬ ‫جدیدیراعلیهسیاست هایراهبردیایرانمنعکسمی سازند‪.‬‬ ‫نشــانه های جدال عاطفی و سیاســی بین گروه های رقیب در‬ ‫کنگره امریکا و ریاست جمهوری را می توان در تهدیدات نظامی‬ ‫و محدودیت های اقتصادی علیه ایران مشاهده کرد‪.‬‬ ‫البی گری ها چقــدر در نــگاه و تصمیــم نمایندگان‬ ‫تاثیر دارد؟‬ ‫البی ها به عنــوان واقعیــت عینــی و اجتناب ناپذیر‬ ‫راهبردی تصمیم گیری راهبردی در امریکا محسوب می شوند‪.‬‬ ‫البی ها نقش موثــری در روندهای توزیع قــدرت اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاسیوفرهنگیایفامی کنند‪.‬هرگاهزمینهبرایتصمیم گیری‬ ‫درباره موضوعات منطقــه ای به وجود ایــد‪ ،‬البی ها از تحرک‬ ‫بیشتری برخوردار می شوند‪ .‬هم اکنون گروه های عرب محور‬ ‫براســاس هزینه هــای گســترده و پایان ناپذیــر عربســتان‪،‬‬ ‫قابلیت های اقتصادی خود را تبدیل به نقش سیاسی و راهبردی‬ ‫کرده اند‪ .‬به موازات عربستان شــاهد نقش یابی و تاثیرگذاری‬ ‫البی های اسرائیل محور بوده که هویت و کارکرد انان تابعی از‬ ‫گروه های اجتماعی برگزیده در حوزه رسانه‪ ،‬هالیوود‪ ،‬بانکداری‬ ‫و مراکز تحقیقاتی برای تولید فکر است‪.‬‬ ‫ابراهیــم متقــی‪ ،‬اســتاد‬ ‫دانشگاه تهران در گفت وگویی‬ ‫تفصیلی با هفته نامــه مثلث به‬ ‫بررســی اخریــن تحــوالت در‬ ‫امریکا راجع به توافق هسته ای‬ ‫با ایــران و تاییــد یا رد توســط‬ ‫کنگره پرداخت‪ .‬بــه گفته دکتر متقــی‪ ،‬در حال حاضر‬ ‫البی های مختلف در امریکا تالش می کنند تا زمینه برای‬ ‫ایجاد محدودیت در توافق و رای گیری حاصل شود‪ ،‬اما‬ ‫در مقابل باراک اوباما نیز از قدرت متقاعدسازی مطلوبی‬ ‫برای اثربخشی بر نمایندگان کنگره برخوردار است‪.‬‬ ‫این اســتاد دانشــگاه تهران همچنین تاکید کرد‬ ‫که اگر توافق رد شود‪ ،‬دیپلماسی پایان نخواهد یافت‪.‬‬ ‫زیرا اوباما و تیم سیاست خارجی او تالش خواهند کرد‬ ‫ زمینه های الزم برای ادامه همکاری های هســته ای با‬ ‫ایران را در چارچوب قطعنامه ‪ 2231‬پیگیری نمایند‪ .‬چرا‬ ‫که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای امریکا نیز‬ ‫الزام اور است‪ .‬به همین دلیل است که روند جدید عمدتا‬ ‫براساس قطعنامه شــورای امنیت و مذاکرات موردی‬ ‫برای توافق مرحله ای با دولت حاصل خواهد شــد‪ .‬در‬ ‫غیر این صورت الگوهای جدیدی حاصل می شــود که‬ ‫مشکالت کنش دیپلماتیک با ایران را برجسته می سازد‪.‬‬ ‫این کارشناس همچنین بیان داشت که چنین فرایندی‬ ‫در سال ‪ 2015‬به جنگ با ایران منجر نخواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫وجود ندارد که دولت بعدی در امریکا این تعهدات‬ ‫را اجرا کند؟‬ ‫توافق هســته ای ایران و ‪ 5+1‬را نمی توان به عنوان‬ ‫قرارداد در ســاختار سیاســی امریکا مطرح کرد‪ .‬برنامه جامع‬ ‫هســته ای به عنوان ‪ Agreement‬تلقی می شــود‪ .‬به همین‬ ‫دلیل اســت که رئیس جمهــور امریکا ضامن اصلــی اجرای‬ ‫چنین توافقاتی خواهد بــود‪ .‬در حالی که اگر موضوع در قالب‬ ‫‪ Treaty‬مطرح شود‪ ،‬در ان شــرایط دولت امریکا مسئول بوده‬ ‫و در تمامی کابینه ها و توسط تمامی روسای جمهور مورد توجه‬ ‫قرار می گیرد‪.‬‬ ‫همواره کنگــره امریکا سیاســت محافظه کارانه تری در‬ ‫مقایسه با دولت ایاالت متحده در برخورد با کشورهایی همانند‬ ‫ایران نشــان داده اســت‪ .‬اگرچه کنگره در دوران دولت بوش‬ ‫نقش موازنه کننده سیاست تهاجمی علیه ایران را عهده دار بود‪،‬‬ ‫اما در دوران باراک اوباما چنین فرایندی با تغییرات مشهود و در‬ ‫جهت متفاوت همراه گردیده اســت‪ .‬کنگره امریکا حساسیت‬ ‫زیادی در ارتباط با موضوع فعالیت هسته ای ایران نشان داده و‬ ‫ان را به منزله کاهش اقتدار امریکا در محیط راهبردی می داند‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که کنگــره امریکا تــاش دارد تا‬ ‫محدودیت های اعمال شــده علیه ایران تا زمان شفاف سازی‬ ‫همه جانبه ادامه پیدا کند‪ .‬چنیــن فرایندی از طریق رژیم های‬ ‫بین المللی و نهادهایی همانند اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ محدودیت های بیشتری را علیه ایران پیش بینی کرده است‪.‬‬ ‫طبیعی است که در چنین فرایندی اژانس از امادگی راهبردی‬ ‫الزم برای ایفای چنین نقشــی برخوردار است‪ .‬مذاکرات قبلی‬ ‫ایران و امانو نشان می دهد که مشــکالت ادراکی‪ ،‬تحلیلی و‬ ‫راهبردی در روابط ایران و اژانس همچنان باقی مانده است‪.‬‬ ‫براساس موافقنامه های انجام شده دولت ایران با اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی‪ ،‬مقرر شد که زمینه برای انجام بازرسی‬ ‫از سایت نطنز و اراک انجام پذیرد‪ .‬اگرچه یوکیا امانو در فوریه‬ ‫‪ 2014‬موضوع مربوط به بازدید و بازرســی از پارچین را مطرح‬ ‫کرده بود‪ ،‬اما مقامات ایرانی بر این موضوع تاکید داشــتند که‬ ‫چنین درخواستی خارج از پادمان و اساسنامه اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی بوده و در نتیجه قابلیت طرح و مذاکره را نخواهد‬ ‫داشــت‪ .‬در حالی که موافقتنامــه دوم براســاس «مطالبات‬ ‫ادعایی» اژانس تنظیم شده اســت‪ .‬مطالبات ادعایی اژانس‬ ‫بین الملل‬ ‫این البی هــا در ارتباط بــا روندهای مربوط به سیاســت‬ ‫هســته ای ایران همواره فعال بوده و طی ســه دهه گذشــته‬ ‫به عنوان نیروهای موثر برای محدودســازی قدرت منطقه ای‬ ‫ایران در خاورمیانه ایفای نقش کرده اند‪ .‬بخش قابل توجهی از‬ ‫هزینه تبلیغاتی علیه توافق هسته ای ایران را چنین گروه هایی‬ ‫می پردازند‪ .‬به همین دلیل اســت که می توان بر این موضوع‬ ‫تاکید داشت که انان تمامی تالش خود را برای محدودسازی‬ ‫نقش راهبردی اوباما برای نیل به توافق درباره برنامه هسته ای‬ ‫ایران بــه کار می گیرند‪ .‬اگــر هرگونــه توافقی دربــاره برنامه‬ ‫هسته ای ایران با امریکا انجام پذیرد‪ ،‬در ان شرایط موج های‬ ‫ایران ستیزی کمتری در ساختار داخلی امریکا قابلیت تحرک و‬ ‫اثربخشی خواهند داشت‪.‬‬ ‫انچ ه در طرح ریچارد منندز در کمیته روابط خارجی سنای‬ ‫امریکا مطرح شده نشــان می ده د کنگره تالش دارد تا قدرت‬ ‫چانه زنی و فشار رئیس جمهور بر ایران را افزایش دهد‪ .‬بسیاری‬ ‫از نمایندگان کنگره در ماه های گذشــته بر این موضوع تاکید‬ ‫داشتند که دولت اوباما نمی تواند حقوق هســته ای با رویکرد‬ ‫راهبردی برای ایــران در نظر گیرد‪ .‬به همین دلیل اســت که‬ ‫در روزهای بعــد از «برنامه جامع اقدام مشــترک» زمینه برای‬ ‫شــکل گیری فرایندی به وجود امده که فشارهای کنگره علیه‬ ‫رئیس جمهور برای تداوم تحریم ها علیه ایران را اجتناب ناپذیر‬ ‫می سازد‪.‬‬ ‫ایا ممکن اســت در نهایت توافق به تصویب کنگره‬ ‫نرسد و اوباما نتواند ان را وتو کند؟‬ ‫میزان ارا ی گروه های مخالف برنامه توافق هسته ای‬ ‫با ایران به گونه ای گسترده نیست که کنگره با ‪ 67‬درصد ارا ی‬ ‫مجلس سنا و نمایندگان‪ ،‬برنامه جامع اقدام مشترک در ارتباط‬ ‫با توافق هســته ای را وتو نماید‪ .‬از ســوی دیگــر‪ ،‬باید بر این‬ ‫موضوع تاکید داشت که توافق هســته ای دارای ضمیمه ای‬ ‫به نام قطعنامه ‪ 2231‬بوده که ایــن قطعنامه محدودیت های‬ ‫موشکی و تســلیحاتی را برای ایران اعمال می کند‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی فشارهای بین المللی به اندازه ای وجود خواهد داشت‬ ‫که گروه هــای محافظــه کار را برای پذیــرش عمومی توافق‬ ‫متقاعد سازد‪.‬‬ ‫در این فرایند‪ ،‬توافق لوزان و وین هیچ گونه نشانه ای از‬ ‫پایان تحریم ها را نشان نمی دهد‪ ،‬اما کنگره امریکا در‪ 14‬اوریل‬ ‫‪ 2015‬حساسیتخودرانسبتبههرگونهاحتمالانعطاف پذیری‬ ‫دیپلماتیک در برابر ایران نشان داد‪ .‬ادبیات دیپلماتیک باراک‬ ‫اوباما و جان کری معطــوف به بهره گیــری از مفاهیمی برای‬ ‫متقاعدسازی ایران بوده اســت‪ .‬کنگره امریکا چنین ادبیاتی‬ ‫را نیز برنمی تابد‪ .‬به همین دلیل اســت که فشارهای سیاسی‬ ‫جدیدی علیه ایران در دســتورکار قرار خواهد داشــت‪ .‬در این‬ ‫فرایند انان از ســازوکارهای دیپلماســی اجبار بهر ه گرفته اند‪.‬‬ ‫به گونه ای که اشــتون کارتر‪ ،‬وزیر دفاع امریــکا در ‪ 10‬اوریل‬ ‫‪ 2015‬بار دیگر ایران را تهدید به کاربرد ابزار نظامی در شرایطی‬ ‫کرد که مذاکــرات دیپلماتیک به نتیجه مطلوب نرســد‪ .‬عدم‬ ‫توازن در مذاکرات و نتایج حاصله‪ ،‬امکان شکل گیری شرایط‬ ‫پرمخاطره تری را در اینده اجتناب ناپذیر می ســازد‪ .‬البی های‬ ‫مختلفتالشمی کنندتازمینهبرایایجادمحدودیتدرتوافق‬ ‫و رای گیری حاصل شود‪ ،‬اما اوباما نیز از قدرت متقاعدسازی‬ ‫مطلوبی برای اثربخشــی بر نمایندگان کنگره برخوردار است‪.‬‬ ‫اکثر مقامــات اجرایــی وزارت امورخارجه امریــکا در دیدار با‬ ‫نمایندگان کنگــره و همچنین در تالش برای متقاعدســازی‬ ‫گروه های سیاسی در امریکا و با اســتناد به مفاد «طرح جامع‬ ‫اقدام مشــترک» بر این موضوع تاکید داشــتند که اوال ایران‬ ‫تخفیفتحریمی به دستمی اورد‪.‬ثانیافرایندکاهشتحریم ها‬ ‫ماهیت تدریجی دارد‪.‬‬ ‫ثالثــا تحریم هــا در شــرایطی حــذف می شــوند کــه‬ ‫راســتی ازمایی از تاسیســات ایران انجام پذیرد‪ .‬رابعا اژانس‬ ‫ی تایید نمایــد که ایران تمامی گام های‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫کلیدی مرتبط با راســتی ازمایی را برداشــته اســت‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی است که اژانس بین المللی انرژی اتمی نقش محوری‬ ‫در راستی ازمایی و کاهش تحریم ها خواهد داشت‪.‬‬ ‫در این صورت فضا به چه سمتی خواهد رفت و توافق‬ ‫چه خواهد شد یا به عبارتی اگر توافق رد شود شاهد‬ ‫چه سناریوهایی خواهیم بود؟‬ ‫اگر توافق رد شــود‪ ،‬دیپلماسی پایان نخواهد یافت‪.‬‬ ‫اوباما و تیم سیاســت خارجی او تالش خواهند کرد زمینه های‬ ‫الزم برای ادامه همکاری های هسته ای با ایران را در چارچوب‬ ‫قطعنامه‪ 2231‬پیگیری نمایند‪ .‬قطعنامه شورای امنیت سازمان‬ ‫ملل برای امریکا نیز الزام اور اســت‪ .‬به همین دلیل است که‬ ‫روند جدید عمدتا براساس قطعنامه شورای امنیت و مذاکرات‬ ‫موردی برای توافق مرحله ای با دولت حاصل خواهد شد‪ .‬در‬ ‫غیراین صورتالگوهایجدیدیحاصلمی شودکهمشکالت‬ ‫کنش دیپلماتیک با ایران را برجسته می سازد‪ .‬اما واقعیت ان‬ ‫است که چنین فرایندی در سال ‪ 2015‬به جنگ با ایران منجر‬ ‫نمی شود‪ .‬اگر چه در بسیاری از مقاطع تاریخی‪ ،‬امریکایی ها‬ ‫از ادبیات کنش تهاجمی علیه ایران استفاده کرده اند‪ ،‬اما این‬ ‫امر در دوران ریاســت جمهوری اوباما با تغییراتی رو به رو شده‬ ‫است‪ .‬ضرورت های سیاســت تغییر اوباما‪ ،‬زمینه بازنگری در‬ ‫الگوهای رفتاری امریکا نسبت به ایران را به وجود اورده است‪.‬‬ ‫در این بخش تالش می شود تا سیاست های پیشنهادی مراکز‬ ‫پژوهشــی ایاالت متحده در ارتباط با ایران مورد بررســی قرار‬ ‫گیرد‪ .‬بی شــک راهکارهای پیشــنهادی را می توان به عنوان‬ ‫بخشــی از الگوهای رفتاری نســبت به ایران دانست‪ .‬اجرای‬ ‫هریک از این گزینه ها نیازمند توجه به ابزارهای دیگری است‬ ‫که ایران یا سایر متحدان منطقه ای اش می توانند برای موازنه‬ ‫در برابر امریکا از ان بهره مند شوند‪.‬‬ ‫نگرش راهبــردی امریــکا در روند مذاکرات هســته ای‬ ‫معطوفبهتبییننشانه هاییاستکهالگوهایانعطاف پذیری‬ ‫را در دیپلماسی هســته ای ایران به وجود اورد‪ .‬دیپلمات های‬ ‫امریکایی در گزارش های راهبردی خود بر این موضوع تاکید‬ ‫داشته اند که‪« :‬بسیاری از رهبران ایران نسبت به سیاست های‬ ‫امریکابدبین هستند‪.‬عناصریازسیاستعمل گرایانهدرمیان‬ ‫رهبران ایران شکل گرفته است‪ .‬این رویکرد‪ ،‬بدبینی را به امید‬ ‫برای همکاری تبدیل کرده است‪ » .‬چنین نگرشی بر تفکر انان‬ ‫در روند دیپلماسی هسته ای تاثیر به جا گذاشته است‪.‬‬ ‫در صورت رد توافق ایا باز هم اروپا در روند اتی (هر چه‬ ‫باشد) با امریکا همکاری خواهد کرد؟‬ ‫روند همکاری اروپــا و امریــکا در چارچوب قطعنامه‬ ‫‪ 2231‬و همچنین دیپلماســی گروه ‪ 5+1‬ادامه خواهد یافت‪.‬‬ ‫شرکت های اروپایی در تیر و مرداد ‪ 1394‬چندین بار با مقامات‬ ‫ایرانی مذاکره داشته اند‪ .‬کشــورهای اروپایی تمایلی به ادامه‬ ‫روند تحریم ندارند‪ .‬به همین دلیل اســت که امــکان گریز از‬ ‫تحریم برای اروپا وجود داشته باشد‪ .‬در چنین شرایطی کنگره‬ ‫باید ذهنیت اروپایی را نیز در نظر بگیرد‪ .‬هر چن د نگرش امریکا‬ ‫در ارتباط با موضوعات راهبردی معطــوف به یکجانبه گرایی‬ ‫خواهد بود‪ .‬تضادهای سیاسی امریکا و اروپا تاثیری در سیاست‬ ‫کنگره و گروه های ذی نفوذ به جا نخواهد گذاشت‪ .‬اروپایی ها‬ ‫تالش دارند تــا روندهای توازن مرحله ای را بــا امریکا و ایران‬ ‫پیگیری کنند‪ .‬موضوع مربوط به پایان بخشیدن به تحریم ها‬ ‫صرفا در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک معنا پیدا نمی کند‪.‬‬ ‫اروپایی ها از قطعنامه ‪ 2231‬اســتقبال به عمل اورده و تالش‬ ‫می کنند تا از این قطعنامه بــرای تحقق اهداف راهبردی موثر‬ ‫و مناســب تری اســتفاده نمایند‪ .‬به هر میزان کــه بازی کنش‬ ‫اروپا تحرک بیشتری پیدا کند‪ ،‬اثار خود را بر تصمیمات کنگره‬ ‫منعکس خواهد ساخت‪ .‬در چنین شرایطی البی های فعال در‬ ‫کنگره امریکا ناچار خواهند بود تا نقش و گزینه اروپا را نیز در روند‬ ‫تصمیم گیری راهبردی خود مورد توجه قرار دهند‪.‬‬ ‫در نهایت اگر اکنــون توافق تایید و اجرا شــود ایا‬ ‫رئیس جمهــور بعدی امریــکا می تواند بــه راحتی‬ ‫ان را نادیده بگیرد و اجرا نکنــد؟ یعنی هیچ الزامی ‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در قالب موضوع ‪ PMD‬طرح گردیده و در این مدت مذاکراتی‬ ‫با نهادهای مختلف ایران انجام شده است‪ .‬بنابراین مهم ترین‬ ‫مساله مناظره کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری امریکا ان‬ ‫است که چه نگرشی در رابطه با توافق هسته ای با ایران خواهند‬ ‫داشــت‪ .‬اکثر انان دارای نگرش بدبینانه ای بوده و تمایلی به‬ ‫ادامه همکاری با ایران نخواهند داشــت‪ .‬از ســوی دیگر باید‬ ‫تاکید داشــت که تا ‪ 15‬ماه اینده روندهای غیرقابل پیش بینی‬ ‫زیادی وجود دارد که بر تصمیمات رئیس جمهور اینده تاثیرگذار‬ ‫خواهد بود‪ .‬این موضوع را می توان به عنوان بخشی از واقعیت‬ ‫راهبردی سیاست خارجی امریکا در اینده دانست‪.‬‬ ‫این گونهگفتهمی شودکهدرامریکانگاهیکشخص ‬ ‫یا حتی یک حزب خیلی در مســائل مهــم به تنهایی‬ ‫تاثیرگذار نیست و اگر تصمیمی گرفته شود باتوجه‬ ‫به سیاســت های کالن امریــکا و منافع ان کشــور‬ ‫است‪ .‬در مورد پرونده هســته ای ایران وضعیت به‬ ‫چه صورت است؟‬ ‫واقعیت این اســت که رئیس جمهور از قدرت ویژه و‬ ‫برتر در امریکا برخوردار اســت‪ ،‬اما این قدرت به مفهوم نادیده‬ ‫گرفتن سایر نهادهای سیاسی تلقی نمی شود‪ .‬از همه مهم تر‬ ‫انکه باید بر این موضوع توجه داشــت که فرهنگ سیاســی و‬ ‫سیاست خارجی امریکا در روند تصمیم گیری راهبردی ماهیت‬ ‫بوروکراتیــک و ســازمانی دارد‪ .‬در ایــن فرایند ممکن اســت‬ ‫رئیس جمهور بر تصمیمات خاصی تاکید داشــته باشد‪ .‬برای‬ ‫تحقق چنین اهدافی نیازمند متقاعدسازی نهادهای سیاسی و‬ ‫همچنین حوزه های بوروکراتیک و تحلیلی خواهد بود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر می توان بر این موضوع تاکید داشت که‬ ‫ساختار سیاسی امریکا با نشانه هایی از «کنترل و موازنه» شکل‬ ‫گرفته اســت‪ .‬چنین ســاختاری اولویت تصمیم گیری درباره‬ ‫موضوعات راهبــردی را به حوزه بوروکراتیک و ســازمان های‬ ‫اجرایی می دهــد‪ .‬کنگــره و احزاب سیاســی را می تــوان در‬ ‫زمره نیروهــای تاثیرگذار بر فراینــد تصمیم گیری و نقش یابی‬ ‫سازمان های اجرایی امریکا دانســت‪ .‬کنگره‪ ،‬خط مشی ها را‬ ‫تعیین می کند‪ .‬احزاب سیاســی نیز در رقابت های انتخاباتی‬ ‫افرادی را به عنوان نماینده حزبــی و همچنین کارگزار اجرایی‬ ‫برای ایفای نقــش در حوزه های مختلف انتخــاب می نماید‪.‬‬ ‫به موازات چنین نیروهایی‪ ،‬گروه های تخصصی در اتاق های‬ ‫ی که زیرساخت های‬ ‫فکر امریکا ایفای نقش می کنند ؛ کســان ‬ ‫تصمیم ســازی را شــکل داده و به ایــن ترتیب زمینــه را برای‬ ‫تصمیم گیری گروه هــای اجرایی فراهم می ســازد‪ .‬تصویب‬ ‫طرح نظارت کنگره بر تصمیمات وزارت خارجه امریکا در روند‬ ‫توافق هســته ای به عنوان یکی از موضوعات جنجال برانگیز‬ ‫سیاســت خارجی امریکا تبدیل شــده اســت‪ .‬در این فرایند‪،‬‬ ‫دولت اوباما موافقت خود را با سیاست نظارت کنگره در توافق‬ ‫اجرایی بیان داشته اســت‪ .‬چنین روندی نشــان می دهد که‬ ‫رژیم تحریم ها را باید به عنوان بخشــی از سیاســت راهبردی‬ ‫امریکا در قالب دیپلماسی اجبار دانست‪ .‬کنگره امریکا همواره‬ ‫از سیاســت تحریم در برخــورد با جمهوری اســامی حمایت‬ ‫کرده است‪ .‬براســاس شکل بندی های قدرت ســاختاری در‬ ‫امریکا تصمیم گیری درباره هرگونه تحریم اقتصادی کشورها‬ ‫از ســوی دولت امریکا نیازمند ان اســت که زمینه های توجیه‬ ‫و متقاعدســازی کنگره به وجــود اید‪ .‬اگرچه نگــرش بنیادین‬ ‫رئیس جمهور اوباما با گروه های محافظه کار در سیاست امنیتی‬ ‫امریکا نسبتا مشترک است‪ ،‬اما چنین فرایندی به منزله ان تلقی‬ ‫نمی شود که رئیس جمهور از ازادی عمل برای محدودسازی‬ ‫تحریم ها علیه ایران برخوردار باشد‪ .‬در چنین شرایطی کنگره‬ ‫امریکا می بایســت رضایت الزم را در ارتباط با موافقتنامه های‬ ‫خارجی اعالم نماید‪.‬‬ ‫انچه در مصوبه کمیته روابط خارجی امریکا در ‪ 14‬اوریل‬ ‫‪ 2015‬مطرح گردیده را می تــوان انعکاس چنین وضعیتی در‬ ‫اینده روابط کنگره و رئیس جمهور در ارتباط با سیاست هسته ای‬ ‫ایران و روند کاهش تحریم ها دانست‪.‬‬ ‫ائتالفنامقدس‬ ‫توافق هسته ای با وتوی اوباما نجات پیدا می کند‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫فرصت دوماهه ای که برای بررســی توافق هسته ای‬ ‫میان تهران – واشنگتن به کنگره ایاالت متحده داده شده ‪،‬‬ ‫ارام ارام به روزهای پایانی خود نزدیک می شود و همچنان‬ ‫نمایندگان کنگره بر سر این توافق با یکدیگر اختالف دارند‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان که مخالف همیشگی با این توافق‬ ‫قلمداد می شوند‪ ،‬درصدد ضربه زدن عملی به این توافقنامه‬ ‫هســتند و عــده ای از دموکرات هایــی که بر ســر دوراهی‬ ‫مانده اند در تصمیم گیری خود دچار تردید شده و نمی توانند‬ ‫تصمیم قاطع اتخاذ کنند‪.‬‬ ‫بــا نزدیکتر شــدن بــه ‪ 17‬ســپتامبر ‪ 2015‬میالدی‬ ‫مصادف با ‪ 26‬شــهریور ماه ‪ 1394‬که پایان مهلت قانونی‬ ‫بررسی دو ماهه ســند برنامه جامع اقدام مشــترک (برجام)‬ ‫است‪ ،‬رویارویی بین موافقین و مخالفین توافق هسته ای در‬ ‫امریکا به اوج خود رسیده است‪ .‬این اختالفات و رویارویی‬ ‫صرفا در نهاد قانونگذاری ایاالت متحده یعنی کنگره امریکا‬ ‫وجود ندارد بلکه در خیابان ها و ســطح افــکار عمومی این‬ ‫اختالفات و دو دســتگی به شــکل کامال ملموســی دیده‬ ‫می شــود‪.‬در حقیقت موافقین توافق هســته ای که شامل‬ ‫دولــت ایاالت متحــده امریــکا و اکثریت قریب بــه اتفاق‬ ‫نماینــدگان دموکرات کنگــره و قریب به نیمــی از جمعیت‬ ‫پرسش شونده در نظرسنجی ها بوده اند‪ ،‬تاکید دارند توافق‬ ‫هسته ای که با ایران حاصل شده ‪ ،‬بهترین شرایط و بهترین‬ ‫موقعیت را برای اطمینان از صلح امیز بودن برنامه هسته ای‬ ‫ایران فراهــم می کند و اجــازه نمی دهد تا ایران به ســمت‬ ‫ســاح هســته ای حرکت کند و در نهایت احتمــال برخورد‬ ‫نظامی با ایران در مورد مســائل هسته ای را از بین می برد‪.‬‬ ‫در مقابل اکثریت قریب به اتفاق جمهوریخواهان و برخی‬ ‫از البی های قدرتمند اســرائیل در امریــکا و تقریبا نیمی از‬ ‫افکار عمومی این کشور درصدد هستند تا با کمک و هدایت‬ ‫از طریق تشــویق و ترغیب اســرائیل به عنوان تنها بازیگر‬ ‫سیاسی نظام بین الملل که با توافق هسته ای به طور کامل‬ ‫و اشکار مخالفت کرده‪ ،‬ائتالفی را به وجود اورد ند که مبنای‬ ‫ان بر این پایه استوار است که ایران غیر قابل اعتماد است‬ ‫و توافقی که صورت گرفته در نهایت مانع دســتیابی ایران‬ ‫به سالح اتمی نمی شود و می بایست این توافق لغو شود و‬ ‫توافق بهتری از طریق تشدید فشارها بر جمهوری اسالمی‬ ‫حاصل شود‪.‬‬ ‫انچه مســلم خواهد بود این که برایند این دیدگاه ها و‬ ‫نظرات باید در جریان رای گیــری که در مجلس نمایندگان‬ ‫و سنا صورت خواهد گرفت‪ ،‬خودش را نمایان کند‪ .‬ارزیابی‬ ‫کنونی نشــان می دهد کــه اکثریــت جمهوریخواهان در‬ ‫مجلس نمایندگان و ســنا‪ ،‬با توافق به دســت امده مخالف‬ ‫هســتند و اعالم کرده اند که اگر رای گیــری صورت بگیرد‬ ‫این توافق را رد خواهند کرد که در این صورت باید گفت که‬ ‫تکلیف محافظه کاران کامال مشخص است‪ .‬اما نبرد اصلی‬ ‫میان موافقــان و مخالفان‪ ،‬قانع کــردن جمهوریخواهان‬ ‫نیست بلکه قانع کردن دموکرات های مردد است که در حال‬ ‫حاضر بین دیدگاه های دولت هم حزبی خودشان و نظرات‬ ‫القا شده از سوی اســرائیل فعال سرگردان هستند و مواضع‬ ‫خود را رسما اعالم نکرده اند‪.‬‬ ‫براوردها نشــان می دهد ‪ 18‬نفر از دموکرات های سنا‬ ‫رســما اعالم کرده اند به این توافق رای مثبت می دهند و از‬ ‫دیدگاه های باراک اوباما حمایت کرده اند‪.‬اما رئیس جمهور‬ ‫امریکا بــرای انکه بتواند از خطر غلبــه جمهوریخواهان بر‬ ‫حق وتوی خود عبور کند به ‪ 37‬رای نیــاز دارد و در حقیقت‬ ‫‪ 37‬نفر در ســنا باید بــا باراک اوبامــا همراه شــوند تا اینکه‬ ‫جمهوریخواهــان نتوانند وتوی رئیس جمهور را بشــکنند‪.‬‬ ‫اگر جمهوریخواهان در مجلــس نمایندگان در حدود ‪290‬‬ ‫رای به دست بیاورند و در سنا هم دو سوم اراء را داشته باشند‪،‬‬ ‫می توانند وتوی رئیس جمهور را باطل کنند‪.‬‬ ‫ارزیابی کنونی بر این اســت کــه جمهوریخواهان در‬ ‫حال حاضر از چنین قدرتی برخوردار نیستند و اگر توافقنامه‬ ‫از ســمت جمهوریخواهان رد شــود‪ ،‬اوباما با خیال راحت‬ ‫می تواند وتو کنــد و وتوی او باطل نخواهد شــد‪ .‬البته این‬ ‫موضوع بستگی به هفته های اینده دارد‪ .‬گروه ایپک اعالم‬ ‫ی برای ضربه زدن و ایجاد مانع در این‬ ‫کرد ه که از هیچ اقدام ‬ ‫توافق کوتاهی نخواهد کرد و تبلیغات گســترده ای در این‬ ‫خصوص انجام داده است‪.‬‬ ‫ایــن تبلیغات به قدری وســیع بوده که بــاراک اوباما‬ ‫ابراز نگرانی کرده و اعالم کرده کســانی که مخالف جنگ‬ ‫در سال ‪ 2003‬بودند‪ ،‬ســکوت کرده اند و منتظر شده اند تا‬ ‫یک ســری از تحوالت ایاالت متحده را وارد جنگ کند و از‬ ‫انها خواسته تا دچار اشتباه نشوند و صدای خود را بلند کرده‬ ‫و اعتراضاتشــان را گســترده کنند و اجازه ندهند تا امریکا‬ ‫در مســیری قرار بگیرد که نهایتا منجر بــه برخورد نظامی با‬ ‫ایران شود‪ .‬این مساله تا جایی پیش رفته که اوباما از مردم‬ ‫خواسته اســت تا با نمایندگان کنگره تماس بگیرند و انها را‬ ‫قانع کنند تا با توافق هسته ای موافقت کنند‪.‬‬ ‫در عیــن حــال البی هــای لیبــرال یهــودی ماننــد‬ ‫«جی استریت» به میدان امده اند و اعالم کرده اند کامال‬ ‫با دید ایپــک مخالفــت می کننــد‪ .‬دو دســتگی در درون‬ ‫البی های اســرائیلی کامال مشهود و ملموس است ضمن‬ ‫اینکــه برخــی از گروه های سیاســی لیبرال کــه در طیف‬ ‫دموکرات هــا فعالیت می کنند‪ ،‬اعالم کرده اند که همســو‬ ‫و هــم گام با ایــن توافق هســتند‪ .‬تالش ایــن گروه ها بر‬ ‫این اســت که نهایتا نظر دموکرات های مردد را به ســمت‬ ‫حامیان توافق هسته ای جلب کنند‪ .‬اقدام «چاک شومر»‬ ‫ســناتور دموکرات تا حدودی به این تالش ها ضربه زده‪.‬‬ ‫وی شخصی اســت که گفته می شــود در اینده قرار است‬ ‫رهبری سناتورها در ســنا را به عهده بگیرد چراکه وی یک‬ ‫ســناتور با نفوذ از ایالت نیویورک و یهودی االصل است و‬ ‫پیوستن وی به اردوگاه جمهوریخواهان و مخالفان توافق‬ ‫هســته ای این خطر را ایجاد کــرده که تعــداد دیگری از‬ ‫دموکرات های مــردد به جمع مخالفان توافــق بپیوندند و‬ ‫شــانس موفقیت اوباما برای شکســتن رای منفی کنگره‬ ‫را بر باد دهند‪.‬‬ ‫در حال حاضر نمی تــوان ارزیابی کرد کــه در نهایت‬ ‫کدام گروه پیروز این زورازمایی و دوئل سیاسی خواهد بود‪.‬‬ ‫وضعیت فعلی نشان دهنده این اســت که توافق هسته ای‬ ‫به رغم این فشارها با وتوی رئیس جمهور نجات پیدا خواهد‬ ‫کرد‪.‬اما این ارزیابی قطعی نخواهد بود و در روزهای پایانی‬ ‫منتهی به رای گیری در مجلس نمایندگان و ســنا‪ ،‬مواضع‬ ‫اشکارتر خواهد شد و مشخص می شود که دموکرات های‬ ‫مردد در نهایت به رئیس جمهور کشورشــان وفادار خواهند‬ ‫بو د یا به یک رهبر خارجی یعنی نخست وزیر اسرائیل و به هر‬ ‫حال باید دید این نمایندگان در مسیری قرار خواهند گرفت‬ ‫که منتهی به صلح خواهد شــد یا اینکه ایاالت متحده را به‬ ‫سمت جاده ای هدایت می کنند که نهایتا موجب جنگ شده‬ ‫که بی شک امنیت خاورمیانه را برهم خواهد زد‪.‬‬ ‫صدای ناکوک محافظه کاران‬ ‫با برگزاری اولین مناظره تلویزیونی جمهوریخواهان در شــبکه فاکس نیوز رقابت های انتخاباتی‬ ‫در امریکا وارد فاز عملیاتی شــد‪ .‬در این مناظره ترامپ پوپولیست توجه همه رسانه ها و افکار عمومی را‬ ‫به خود جلب کرد‪ .‬حواشی ترامپ ان چنان است که جمهوریخواهان در این مناظره مجبور شدند رقبای‬ ‫دموکرات خود را فراموش کنند و به نقد و حمله به ترامپ بپردازند‪ .‬اگر این وضعیت ادامه پیدا کند شاید‬ ‫جمهوریخواهان در رقابت های انتخابات ‪ 2016‬با شرایطی پرچالش مواجه شوند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هیالری از جب پیشی گرفته است‬ ‫پوپولیسم در اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫‪1‬‬ ‫کلینتون؛ مقبول ترین و محبوب ترین دموکرات‬ ‫جمهوریخواهان؛ یاس و امید تعدد کاندیداها‬ ‫اما شــرایط در طرف دیگــر انتخابات کامــا متفاوت‬ ‫است‪ .‬جمهوریخواه ها هم نامزد های بیشــتری دارند و هم‬ ‫رقابت در میان انها نزدیک تر است‪.‬‬ ‫تعداد باالی کاندیدا های جمهوریخواه و رقابت نزدیک‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫هیالری کلینتــون‪ ،‬لینکلــن چفی‪ ،‬مارتیــن اومالی‪،‬‬ ‫جیــم وب و برنی ســندرز پنج کاندیــدای حــزب دموکرات‬ ‫امریکا هســتند‪ .‬جو بایــدن‪ ،‬معاون بــاراک اوبامــا یکی از‬ ‫نامزد های احتمالی حزب دموکرات است که هنوز به صورت‬ ‫رســمی حضور خود را در میان کاندیدا های دموکرات اعالم‬ ‫نکرده است‪ ،‬اما خبر های زیادی از برگزاری جلسات خصوصی‬ ‫با سیاست مداران و انجام اماده سازی های الزم برای حضور‬ ‫وی در این میدان‪ ،‬منتشر شده است‪.‬‬ ‫در میان نامزد های دموکرات‪ ،‬هیالری کلینتون در اکثر‬ ‫نظر ســنجی های صورت گرفته تا امروز از رقبای هم حزب و‬ ‫نامزد های حزب جمهوریخواه‪ ،‬جلوتر بوده است‪.‬‬ ‫هیالری رادام کلینتون متولد ‪ ۲۶‬اکتبر‪۱۹۴۷‬در ایالت‬ ‫بین الملل‬ ‫با نگاهی به نظام سیاسی ایاالت متحده امریکا متوجه‬ ‫تمرکز و تقسیم قدرت سیاسی این کشور در دو قسمت عمده‬ ‫خواهیم شد؛ احزاب دموکرات و جمهوریخواه هرکدام بخشی‬ ‫از قدرت سیاسی این کشــور را در دســت دارند‪ ،‬به گونه ای‬ ‫که مجلس ســنا‪ ،‬کنگره و دولت همواره میــان این دو حزب‬ ‫دســت به دســت شده اســت‪ .‬این احزاب به قدری گسترده‬ ‫و قدرتمند هســتند که کمتر کســی از وجود احزاب دیگر در‬ ‫امریــکا اطالع دارد‪« .‬بــاراک اوبامــا» رئیس جمهور فعلی‬ ‫امریکا که از ســوی حــزب دموکرات روی کار امــد‪ ،‬در حال‬ ‫حاضر دومیــن دوره حضــور خود در کاخ ســفید را ســپری‬ ‫می کنــد‪ .‬برای بررســی انتخابات ریاســت جمهوری ‪2016‬‬ ‫امریکا ابتدا باید نگاهی مختصر به گذشته این پست سیاسی‬ ‫مهم در کشــور امریکاداشــته باشــیم‪ .‬رئیس جمهور که به‬ ‫صورت غیرمستقیم انتخاب می شود‪ ،‬دارای باالترین مسند‬ ‫سیاســی ایاالت متحده اســت‪ .‬او همچنین فرماندهی کل‬ ‫قوای نیروهای مسلح ایاالت متحده را نیز بر عهده دارد‪ .‬در‬ ‫مواردی این پســت به صورت متوالی در اختیار یک فرد قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬برای مثال جورج واشنگتن دو دوره متوالی در‬ ‫این ســمت خدمت کرد و به عنوان نخســتین رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده شناخته می شــود‪ .‬در‪ ۵۷‬دوره انتخابات این‬ ‫کشور‪ ۴۳ ،‬نفر قسم ریاست جمهوری خورده اند‪ .‬از این تعداد‬ ‫چهار نفر به علت مرگ طبیعی ‪ -‬ویلیام هریسون‪ ،‬زاکری تیلور‪،‬‬ ‫وارن هاردینگو‪ ،‬فرانکلین دالنو روزولت‪۴ ،-‬نفر به علت ترور ‪-‬‬ ‫ابراهام لینکلن‪ ،‬جیمز ابرام گارفیلد‪ ،‬ویلیام مک کینلی و جان‬ ‫اف‪.‬کندی‪-‬ویکنفربهدلیلاستعفا‪-‬ریچاردنیکسون‪-‬مسند‬ ‫ریاست جمهوری را ترک کرده اند‪.‬‬ ‫ویلیــام هریســون بــا ‪ ۳۲‬روز‪ ،‬کوتاه تریــن دور ه‬ ‫ریاست جمهوری و فرانکلین روزولت با‪ ۱۲‬سال‪ ،‬طوالنی ترین‬ ‫دوره را طی کرده اند‪.‬‬ ‫تاپیشازریاست جمهوریفرانکلینروزولتکهدرچهار‬ ‫دوره متوالی به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد‪ ،‬محدویتی‬ ‫برای دوره هــای ریاســت جمهوری در ایاالت متحده وجود‬ ‫نداشت‪ .‬اما بعد از درگذشت روزولت در ‪( ۱۹۴۵‬در حالی که‬ ‫رئیس جمهور بود)‪ ،‬اصالحیه بیســت و دوم قانون اساســی‬ ‫ایاالت متحده به تصویب رسید که طبق ان هیچ فردی حق‬ ‫ندارد بیــش از دو دوره (جمعا هشــت ســال) رئیس جمهور‬ ‫امریکا باشــد‪ .‬بر همین اســاس اکنــون نیز با اتمــام دوره‬ ‫هشت ساله باراک اوباما‪ ،‬وی نمی تواند در انتخابات ‪2016‬‬ ‫کاندیدا شــود‪ .‬تاکنون ‪ 17‬نفر از حــزب جمهوریخواه و پنج‬ ‫نفر از حزب دموکرات به صورت رسمی کاندیدای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ‪ 2016‬امریکا شده اند‪.‬‬ ‫به دلیل اینکــه رئیس جمهــور فعلی امریــکا از حزب‬ ‫دموکرات اســت‪ ،‬ابتدا به بررســی کاندیدا هــای این حزب‬ ‫می پردازیم‪:‬‬ ‫ایلینوی‪ ،‬وزیر سابق امور خارجه امریکادر کابینه اول باراک‬ ‫اوباما و همسر بیل کلینتون‪ ،‬چهل و دومین رئیس جمهوری‬ ‫ایاالت متحده امریکا است‪.‬‬ ‫کلینتون در انتخابات سال ‪ 2008‬میالدی پس از یک‬ ‫مبــارزه انتخاباتی درون حزبی که ‪ ۱۸‬ماه بــه طول انجامید‪،‬‬ ‫در تاریخ ‪۷‬ژوئن همان ســال اعالم کرد کــه به تالش های‬ ‫خود بــرای احراز ســمت اولیــن رئیس جمهــور زن امریکا‬ ‫پایان داده اســت و در نهایت از باراک اوباما برای احراز مقام‬ ‫ریاست جمهوری ایاالت متحده امریکاحمایت کرد‪.‬‬ ‫اکنــون اما بر خــاف ســال ‪ ،2008‬کلینتــون نه تنها‬ ‫از محبوبیت بیشــتری برخوردار اســت بلکه در مقابل دیگر‬ ‫کاندیدا های حزب دموکرات مقبولیت بیشتری نیز دارد‪.‬‬ ‫رقبای اصلی کلینتون در انتخابــات درون حزبی برنی‬ ‫سندرز و جو بایدن (در صورتی که کاندیدا شود) هستند‪ .‬اما‬ ‫در نظر سنجی های صورت گرفته تاکنون کلینتون با اختالف‬ ‫زیادی از رقبای خود محبوب تر است‪.‬‬ ‫طبق نظر سنجی هایی که از سال ‪ 2013‬تا ماه گذشته‬ ‫میالدی انجام شده‪ ،‬هیالری کلینتون در میان دیگر چهره ها‬ ‫همواره ‪ 50‬تا ‪ 70‬درصد ارا را به خود اختصاص داده است‪.‬‬ ‫پس از کلینتون‪ ،‬سندرز پنج تا‪ 25‬درصد و بایدن شش تا‬ ‫‪ 21‬درصد ارای نظرسنجی را به خود اختصاص داده اند‪ .‬به این‬ ‫ترتیب اگر اتفاق عجیبی رخ ندهد می توان اطمینان داشت‬ ‫که کلینتون در انتخابات درون حزبی دموکرات ها پیروز شود‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انها با یکدیگر مزایا و معایب خود را دارد‪.‬‬ ‫از طرفی تعداد زیاد کاندیداها باعث جذب ارای بیشتر به‬ ‫نفع حزب جمهوریخواه می شود و از طرف دیگر داغ تر بودن‬ ‫رقابت در انتخابات درون حزبی باعث افزایش نرخ مشارکت‬ ‫هواداران حزب در انتخابات نهایی خواهد شد‪.‬‬ ‫امــا در مقابــل نبایــد فراموش کــرد که تعــداد باالی‬ ‫کاندیداها باعث پراکندگی ارا و گاهی دلسردی رای دهندگان‬ ‫می شود‪ .‬رقابت شدید نامزد های جمهوریخواه با یکدیگر اگر‬ ‫درست مدیریت نشود می تواند به تخریب تمام کاندیدا های‬ ‫این حزب منجر شــود ‪ ،‬زیرا کاندیدا ها برای غلبه بر یکدیگر‬ ‫کمبود ها و معایب رقبای خود را اشکار می کنند‪.‬‬ ‫تاکنون ‪ 17‬نفر از حــزب جمهوریخواه نامزدی خود در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ 2016‬امریکا را اعالم کرده اند‪.‬‬ ‫رقابت نزدیک جمهوریخواهان‬ ‫جب بوش‪ ،‬بن کارسون‪ ،‬تد کروز‪ ،‬کارلی فیورینا‪ ،‬جیم‬ ‫گیلمور‪ ،‬لیندســی گراهام‪ ،‬مایک هوکابــی‪ ،‬بابی جیندال‪،‬‬ ‫جان کیسک‪ ،‬جرج پتکی‪ ،‬رند پال‪ ،‬ریک پری‪ ،‬مارکو روبیو‪،‬‬ ‫ریک ســنتوروم‪ ،‬دونالد ترامپ و اســکات واکــر نامزد های‬ ‫جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری سال اینده امریکا‬ ‫هستند‪ .‬در میان نامزد های جمهوریخواه ترامپ‪ ،‬کارسون‪،‬‬ ‫بوش‪ ،‬کروز‪ ،‬واکر‪ ،‬هوکابی و روبیو بیشترین شانس را برای‬ ‫پیروزی در انتخابات درون حزبی دارند‪.‬‬ ‫طبق نظر ســنجی های مشــابه انجام شــده از دسامبر‬ ‫‪ 2013‬تا اوت سال جاری‪ ،‬دونالد ترامپ همواره بیشترین رای‬ ‫را داشته است‪ .‬پس ا ز ترامپ‪ ،‬جب بوش مکان دوم را به خود‬ ‫اختصاصدادهاست‪.‬بعدازایندونفربیشترینارابهترتیببه‬ ‫واکر‪ ،‬کروز‪ ،‬روبیو‪ ،‬کارسون وهوکابی‪ ،‬اختصاص یافته است‪.‬‬ ‫باتوجهبهنتایجنظرسنجی هایانجامشده‪،‬کالجافکار عمومی‬ ‫«‪ »Merit‬نظر ســنجی جالبی انجــام داده اســت‪ .‬این کالج‬ ‫کاندیدای احتمالی حــزب دموکرات ‪ -‬کلینتــون ‪ -‬را در مقابل‬ ‫پیشتازان حزب جمهوریخواه قرار داده و نظر شرکت کنندگان‬ ‫را در حاالت مختلف جمع اوری کرده است‪.‬‬ ‫بــرای مثال اگــر جب بــوش به عنوان نماینــده حزب‬ ‫جمهوریخواه انتخاب شود و برای پست ریاست جمهوری با‬ ‫کلینتون رقابت کند‪ ،‬نتیجه در نظرسنجی این کالج به شکل‬ ‫زیر است‪:‬‬ ‫کلینتون ‪ 49‬درصد – جب بوش ‪ 43‬درصد‬ ‫نتایج این نظر سنجی با فرض پیروزی سایر کاندیدا های‬ ‫پیشتاز جمهوریخواه به شکل زیر است‪:‬‬ ‫کلینتون ‪ 47‬درصد – مارکو روبیو ‪ 42‬درصد‬ ‫کلینتون ‪ 50‬درصد – مایک هوکابی ‪ 41‬درصد‬ ‫کلینتون ‪ 48‬درصد – اسکات واکر ‪ 41‬درصد‬ ‫کلینتون ‪ 49‬درصد – تد کروز ‪ 40‬درصد‬ ‫کلینتون ‪ 49‬درصد – بن کارسون ‪ 39‬درصد‬ ‫کلینتون ‪ 54‬درصد – دونالد ترامپ ‪ 38‬درصد‬ ‫این نظرسنجی نشان می دهد شانس کلینتون‪ ،‬جدا از‬ ‫اینکه کدام کاندیدای جمهوریخــواه در مقابلش قرار گیرد‪،‬‬ ‫همواره بیشتر است‪.‬‬ ‫اکنون کمی بیشــتر با شــانس های اصلی پیروزی در‬ ‫انتخابات ‪ 2016‬امریکا اشنا می شویم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫کلینتون در رویای فتح کاخ سفید‬ ‫هیالری کلینتون دموکرات‪ ،‬سیاســتمدار امریکایی و‬ ‫وزیر امور خارجه سابق این کشور‪ ،‬همچنان در حسرت فتح‬ ‫کاخ ســفید به ســر می برد! در جریان رقابت های انتخاباتی‬ ‫درون حزبــی دموکرات ها در ســال ‪ 2008‬میالدی وی امید‬ ‫زیادی نسبت به حضور در راس معادالت سیاسی واشنگتن‬ ‫داشــت‪ .‬اکثریت قریب بــه اتفــاق تحلیلگــران باتوجه به‬ ‫وضعیت دولت جرج واکر بوش در دوسال منتهی به انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 2008‬میالدی بر این باور بودند که‬ ‫هیالری برنده احتمالی مبارزه با جب بوش است‬ ‫«نامزد نهایی دموکرات ها» همان رئیس جمهور امریکاست‪.‬‬ ‫در چنین فضایی هیالری کلینتون تردیدی نسبت به پیروزی‬ ‫بر رقبای داخلی خود در حزب دموکرات نداشت‪ .‬با این حال‬ ‫باراک اوباما با اتکا به رای رنگین پوستان‪ ،‬جوانان و مخالفان‬ ‫اســتیالی دوباره خاندان کلینتون در قدرت توانست ماراتن‬ ‫حساس درون حزبی در مقابل هیالری کلینتون را با پیروزی‬ ‫به پایان برساند‪ .‬اکنون هیالری کلینتون بار دیگر به صحنه‬ ‫رقابت های انتخاباتی بازگشته است‪ .‬او این بار به طور طبیعی‬ ‫محافظه کار تر عمل می کند و خــود را از اکنون پیروز مطلق‬ ‫انتخابات نمی پندارد‪ .‬تنها پیروزی اکتسابی واقعی هیالری‬ ‫کلینتون‪ ،‬حضور در سنای امریکا در سال‪ 2000‬میالدی بوده‬ ‫است‪ .‬در سال‪ ۲۰۰۰‬هیالری کلینتون به عنوان سناتور ایالت‬ ‫نیویورک انتخاب شــد‪ .‬با این حال قبل از ان‪ ،‬یعنی از ســال‬ ‫‪ 1992‬تا سال‪ 2000‬میالدی حضور وی در کاخ سفید در قالب‬ ‫«همسر بیل کلینتون» و «بانوی اول امریکا» صورت گرفته‬ ‫اســت‪ .‬در ســال های ‪ 2008‬تا ‪ 2012‬میالدی نیز هیالری‬ ‫کلینتون به عنوان وزیر امورخارجه اوباما و از سوی وی به این‬ ‫سمت انتخاب شد‪ .‬انتخابی که مرهون نوعی معامله سیاسی‬ ‫میان اوباما و خانــواده کلینتون ها بــود و در عمل موفقیتی‬ ‫واقعی و مستقل برای وزیر امور خارجه سابق امریکا محسوب‬ ‫نمی شود‪ .‬این بار به نظر می رســد هیالری کلینتون در سن‬ ‫‪ 68‬سالگی قصد دارد ارزوی نهفته هشت ساله خود را اشکار‬ ‫سازد‪ .‬این ارزوی نهفته‪ ،‬رســیدن به مقام ریاست جمهوری‬ ‫ایاالت متحده امریکا و حضور در کاخ سفید است‪ .‬او در این‬ ‫خصوص فعال از سوی دموکرات ها رقیب جدی و سرشناسی‬ ‫را پیش روی خود ندارد‪ ،‬ضمن انکه باراک اوباما‪ ،‬همسرش‬ ‫میشــل و بیل کلینتون و بســیاری از شــخصیت های حزب‬ ‫دموکرات نسبت به حضور وی در رقابت های انتخاباتی سال‬ ‫‪ 2016‬نگاه مثبتی دارند‪ .‬کلینتــون همچنین روی رای زنان‬ ‫حساب ویژه ای باز کرده است‪.‬‬ ‫تد کروز و مهارتی به نام مذاکره‬ ‫تد کروز جمهوریخواه‪ 44 ،‬ساله‪ ،‬سناتور جمهوریخواه‬ ‫ســنای امریکا از ایالت تگزاس اســت‪ .‬وی در ســال ‪2012‬‬ ‫به عنوان اولین ســناتور التین تبار از این ایالت وارد ســنای‬ ‫امریکا شــد‪ .‬وی در حال حاضر رئیس کمیته فرعی نظارت‪،‬‬ ‫حقوق فدرال و دادگاه های فدرال در کمیته دادگستری سنای‬ ‫امریکا است‪ .‬وی همچنین رئیس کمیته فرعی‪ ،‬فضا‪ ،‬علوم‬ ‫و رقابت پذیری در کمیته تجارت ســنای امریکاست‪ .‬کروز‪،‬‬ ‫فارغ التحصیل سیاست گذاری عمومی از دانشگاه پرینستون‬ ‫است‪.‬زمانیکهدرپرینستونمشغولبهتحصیلبودبه عنوان‬ ‫سخنور برجسته سال امریکا انتخاب شد‪ ،‬همچنین به همراه‬ ‫یکی از دوستان خود به نام دیوید پانتون‪ ،‬در این سال توانست‬ ‫عنوان برترین تیم مذاکراتی در امریکا را از ان خود کند‪.‬‬ ‫برنارد ساندرز؛ باسابقه ترین عضو مستقل کنگره‬ ‫برنارد ســاندرز دموکرات‪ 73 ،‬ســاله‪ ،‬از ســال ‪،2007‬‬ ‫ســناتور منتخب ایالت ورمونت در ســنای امریکا است‪ .‬وی‬ ‫به عنوان یک سیاستمدار مستقل از سال ‪ 1979‬وارد دنیای‬ ‫سیاست شد‪ .‬وی طی ســال های ‪ 1971‬تا ‪ 1979‬از اعضای‬ ‫وابسته حزب پیشروی ورمونت و عضو حزب اتحادیه ازادی‬ ‫بوده اســت‪ .‬وی پــس از چندین دوره شکســت انتخاباتی‪،‬‬ ‫برای اولین بار در سال ‪ 1981‬به عنوان شهردار بارلینگتون‪،‬‬ ‫بزرگترین شــهر ایالت ورمونت انتخاب شــد‪.‬وی برای ســه‬ ‫دوره دوساله دیگر نیز به این ســمت انتخاب شد‪ .‬همچنین‬ ‫از سال ‪ 1990‬توانست وارد مجلس نمایندگان امریکا شود و‬ ‫تا ‪ 16‬سال عضو این مجلس باقی ماند‪ .‬وی هوادار سوسیال‬ ‫دموکراسی اســت و تنها عضو مســتقل مجلس نمایندگان‬ ‫امریکا بــود و طی تاریخ کنگــره امریکا باســابقه ترین عضو‬ ‫مســتقل ان بوده اســت‪ .‬از ژانویه ســال ‪ ،2015‬ساندرس‬ ‫به عنوان عضو دموکرات کمیته بودجه سنا انتخاب شد‪.‬‬ ‫مارکو روبیو؛ رئیس مجلس دیروز و کاندیدای امروز‬ ‫مارکو روبیو جمهوریخواه‪ 43 ،‬ســاله‪ ،‬از ســال ‪2011‬‬ ‫منتخب ایاالت فلوریدا در سنای امریکا است‪ .‬وی پیش از ان‬ ‫رئیس مجلس نمایندگان این ایالت بوده است‪.‬‬ ‫وی اصالتا کوبایی تبا ر و دانش اموخته دانشگاه فلوریدا‬ ‫ی است‪ .‬در اواخر دهه‪ 1990‬به عنوان‬ ‫و دانشکده حقوق میام ‬ ‫کمیسیونر شورای شهر غرب میامی فعالیت می کرد و در سال‬ ‫‪ 2000‬به مجلس نمایندگان ایالت فلوریدا راه یافت‪ .‬وی در‬ ‫سال ‪ 2006‬ریاست این مجلس را کسب کرد‪.‬‬ ‫وی در ماه اوریل کاندیداتوری خــود را برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬اعالم کرد و عنوان داشت که‬ ‫دیگر قصد ندارد در انتخابات سنای امریکا شرکت کند‪.‬‬ ‫بن کارسون؛ پزشک سیاستمدار‬ ‫بن کارسون جمهوریخواه‪ 63 ،‬ساله‪ ،‬نویسنده و جراح‬ ‫بازنشسته اعصاب است‪ .‬وی اولین جراحی است که توانسته‬ ‫اســت با موفقیت دو قلویی را که از ناحیه سر به هم چسبیده‬ ‫بودنــد از هم جدا کنــد‪ .‬در ســال ‪ ،2008‬وی مــدال ازادی‬ ‫ریاست جمهوری را از ســوی جورج بوش دریافت کرد‪ .‬وی‬ ‫پس از ادای یک ســخنرانی پرشــور در یکی از مشهورترین‬ ‫مراســم مذهبی مســیحیان امریکا به خاطــر دیدگاه های‬ ‫اجتماعی و سیاسی خود به یک چهره محبوب محافظه کار در‬ ‫عرصه رسانه و سیاست تبدیل شد‪ .‬کارسون هم اکنون تالش‬ ‫دارد تا به عنوان نامزد نهایــی جمهوریخواهان برای ورود به‬ ‫رقابت های ریاست جمهوری سال ‪ 2016‬انتخاب شود‪.‬‬ ‫مایک هاکابی؛ موسیقیدان جمهوریخواهان‬ ‫مایک هاکابــی جمهوریخــواه‪ 59 ،‬ســاله و فرماندار‬ ‫اسبق ایالت ارکانزاس امریکا طی سال های ‪ 1996‬تا ‪2007‬‬ ‫بود‪ .‬وی در ســال ‪ 2008‬نیــز در رقابت هــای درون حزبی‪،‬‬ ‫برای انتخاب به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری از سوی‬ ‫جمهوریخواهان وارد عرصه شــده بود‪ .‬وی در ان سال پس‬ ‫از جان مک کین و میت رامنی‪ ،‬در رده سوم قرار گرفت‪ .‬وی‬ ‫در سال ‪ 2008‬یک برنامه پرمخاطب را در شبکه فاکس نیوز‬ ‫به راه انداخت که تا ژانویه سال ‪ 2015‬ادامه داشت‪ ،‬اما برای‬ ‫امتحان کردن شانس خود برای ورود به دور نهایی رقابت های‬ ‫ریاست جمهوری این برنامهراتعطیلکرد‪.‬ویتاکنونچندین‬ ‫کتاب پرفروش را تالیف کرده اســت‪ .‬هاکابی همچنین یک‬ ‫موسیقیدان و سخنور ماهر است‪.‬‬ ‫جب؛ وارث خاندان بوش‬ ‫جببوشجمهوریخواه‪ 62،‬ساله‪،‬فرماندارسابقایالت‬ ‫فلوریدا؛ وی فرزند دوم جورج بوش پدر و برادر کوچک جورج‬ ‫بوش پسر است‪ .‬وی تنها جمهوریخواهی است که توانسته ‬ ‫برای دو دوره متوالی هرکدام به مدت چهارسال فرماندار ایالت‬ ‫فلوریدا باشد‪ .‬وی فارغ التحصیل اکادمی فیلیپس و دانشگاه‬ ‫تگزاس است‪ .‬درسال‪ 1986‬وزیر تجارت ایالت فلوریدا شد‬ ‫اما در ســال ‪ 1988‬برای کمــک به پدر خــود در رقابت های‬ ‫ریاست جمهوری از این سمت کناره گیری کرد‪.‬‬ ‫وی در ســال ‪ 1994‬در رقابت های انتخاباتی فرماندار‬ ‫فلوریدا شــرکت کرد اما با اختالف اندکی کمتــر از ‪ 2‬درصد‬ ‫شکست خورد‪ .‬در سال ‪ 1998‬توانست با کسب ‪ 55‬درصد ارا‬ ‫فرماندار این ایالت شود‪ .‬جب بوش که از وی اغلب به عنوان‬ ‫نامزد نهایی جمهوریخواهان در رقابت های ریاست جمهوری‬ ‫نام برده می شود‪ ،‬در دســامبر ‪ 2014‬اعالم کرد که احتمال‬ ‫کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری را مدنظر قرار‬ ‫داده است‪ .‬اسکات واکر جمهوریخواه‪ 47 ،‬ساله و فرماندار‬ ‫فعلی ایالت ویسکانســین امریکا؛ وی در سال های ‪ 2010‬و‬ ‫‪ 2014‬در انتخابات فرمانداری این ایالت پیروز شده است‪.‬‬ ‫واکر فعالیت های سیاســی خــود را از مجمــع ایالتی‬ ‫ویسکانسین اغاز کرد که طی سال های‪ 1993‬تا‪ 2002‬عضو‬ ‫ان بوده است‪ .‬پس از اینکه در سال‪ 2002‬مدیر اجرایی ناحیه‬ ‫میلواکی از مقام خود استعفا داد‪ ،‬واکر توانست در انتخابات‬ ‫فوق العاده این ناحیه پیروز شــود و به این سمت دست یابد‪،‬‬ ‫سمتی که طی ســال های ‪ 2002‬تا ‪ 2010‬عهده دار ان بوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫جب میانه رو‬ ‫واکنش نامزد های انتخابات به توافق هسته ای‬ ‫بوش می تواند ارای طرفداران حزب دموکرات را به سوی خود جلب کند‬ ‫شیرین هانتر‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه جورج تاون امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫پس از حصول توافق هسته ای میان ایران و ‪،٥+١‬در‬ ‫حال حاضر در امریکا دو دســتگی خیلی شدیدی در این باره‬ ‫به وجود امده است‪ .‬عده بسیار زیادی در میان دیپلمات های‬ ‫پیشین و کنونی‪ ،‬دانشمندان و صاحب نظرانی هستند که بر‬ ‫اینباورنداینتوافقخوباستومنظوراصلیامریکامبنیبر‬ ‫عدم دستیابی ایران به سالح هسته ای را تامین کرده و از وقوع‬ ‫جنگدیگریدرایندهدرخاورمیانهجلوگیریمی کند‪.‬ازطرف‬ ‫دیگر عده ای هستند که معتقدند امریکا بیش ازحد به ایران‬ ‫امتیاز داده‪ ،‬زیرا این کشور قابل اعتماد نیست و نمی توان با‬ ‫کشوری که شعار «مرگ بر امریکا» سر می دهد‪ ،‬مذاکره کرد‬ ‫و پشت میز مذاکره نشست‪.‬‬ ‫درباره فضای داخلی امریکا نسبت به توافق هسته ای‬ ‫می توان گفت که به طور کلی اکثریت مردم امریکا در صورت‬ ‫بیانواقعیت هایموجوددراینبارهبهانها‪،‬باتوافقهسته ای‬ ‫موافق هستند‪ .‬اما در حال حاضر تبلیغات بسیار گسترده ای‬ ‫علیه توافق چه در میان برخی از کاندیداهای جمهوریخواه و‬ ‫چه توسط برخی رسانه های این کشور انجام شده و این باعث‬ ‫تغییر نظر انها علیه توافق می شود‪.‬‬ ‫پس از حصــول توافق هســته ای‪ ،‬تــاش مخالفان‬ ‫این توافق بیش از پیش شــده اســت‪ .‬در واقع مرکز اصلی‬ ‫مخالفان‪ ،‬البی اسرائیل است و گروه های طرفدار اسرائیل‬ ‫به سیاســتمداران پول می دهنــد و انهــا را در این باره تحت‬ ‫فشار قرار می دهند‪ .‬اینها هدفشــان این بود که از رسیدن به‬ ‫توافق جلوگیری کرده و در این باره هم بســیار تالش کردند‬ ‫که حتی می توان به ســخنرانی بنیامین نتانیاهــو در کنگره‬ ‫امریکا اشاره کرد‪.‬‬ ‫در این باره موفق نشــدند و اکنون تمام هدفشان این‬ ‫است بتوانند از تصویب کنگره جلوگیری کنند‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫در مرحله اول کنگره ایــن توافق را تصویب نکند اما موضوع‬ ‫ایناستکهایامخالفانموفقخواهندشددو سومرایکنگره‬ ‫را به دست اورند و از وتوی باراک اوباما رئیس جمهور امریکا‬ ‫جلوگیری کنند؟ از طرف دیگر این اقدامات مخالفان امریکا‬ ‫می تواند واکنش هایی را در میان مخالفــان داخل ایران به‬ ‫همراه داشته باشد‪ .‬واقعا می توان گفت که اتحاد نامقدسی‬ ‫میان مخالفان توافق در داخل کشــور و مخالفان در داخل‬ ‫امریکا به وجود امده است‪.‬‬ ‫درباره مواضــع دموکرات ها نســبت به توافــق باید به‬ ‫این نکته اشــاره کرد که البی اسرائیل به طور سنتی در میان‬ ‫دموکرات ها پرنفوذ تر بوده است‪.‬‬ ‫البته اگرچه در سال های اخیر در میان جمهوریخواه ها‬ ‫نیــز نفوذ پیــدا کرده اســت امــا اکنون ایــن ســوال درباره‬ ‫دموکرات ها مطرح است که ایا باتوجه به اینکه دموکرات ها‬ ‫دیگر خواهان وقوع جنگ در جهان نیستند و برای تحقق این‬ ‫مساله تالش می کنند‪ ،‬اکنون بر این باور خود پایبند خواهند‬ ‫بود و در برابر فشار های البی اسرائیلی مقاومت خواهند کرد‬ ‫و وفاداری خود را به اوباما اثبات خواهند کرد؟ در واقع مساله‬ ‫اصلی این نیســت که ایا توافق هســته ای خوب است یا نه‬ ‫بلکه مساله مهم مالحظات سیاسی اســت‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬ ‫برخی از جمهوریخواهان واقعا بر این باورند که همه مسائل‬ ‫به خصوص مساله هسته ای ایران تنها راه حل نظامی دارد و‬ ‫مخالف هر گونه توافق هستند و ان را به معنای تسلیم امریکا‬ ‫در برابر ایران می دانند‪ .‬برخی دیگــر نیز تنها در این جهت با‬ ‫توافق مخالف هستند که می خواهند در مبارزات انتخاباتی از‬ ‫ان به عنوان وسیله ای برای فشار علیه دموکرات ها استفاده‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫با توجه بــه نزدیک شــدن زمــان برگــزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری در ســال ‪ ٢٠١٦‬در امریکا‪ ،‬هنوز زود است‬ ‫فضای انتخاباتی این کشور را تحلیل کرد‪ .‬اکنون در مراحل‬ ‫اولیه مبارزات انتخاباتــی قرار داریم‪ ،‬هنوز ایــن مبارزات به‬ ‫معنای واقعی اغاز نشــده اســت‪ .‬به نظر می رســد رفته رفته‬ ‫موقعیت هیالری کلینتون در فضای داخلی امریکا تضعیف‬ ‫می شــود و شــاید کاندیدای اصلی دموکرات ها نباشد و فرد‬ ‫دیگری معرفی شود‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که میزان افراد کاندیــدا از حزب‬ ‫جمهوریخواه بســیار زیاد اســت و این اتفاق نشان می دهد‬ ‫انشــقاق هایی در میــان جمهوریخواهان رخ داده اســت‪.‬‬ ‫همچنین یکــی از نکات مهــم در افکار عمومی نســبت به‬ ‫انتخابات این است که وضعیت اقتصادی در استانه برگزاری‬ ‫ان به چه شکل باشد‪ .‬معموال امار اقتصادی بسیار تاثیر گذار‬ ‫اســت به گونه ای که اگر در ماه اوت سال ‪ ٢٠١٦‬اعالم شود‬ ‫اقتصادروبهجلوحرکتمی کند‪،‬اینمی تواندیکاتفاقمثبت‬ ‫بین الملل‬ ‫تقریبا تمــام کاندیداهــای جمهوریخــواه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا اعالم کرده اند که در صورت پیروزی‬ ‫در انتخابات‪ ،‬توافق هســته ای دولت اوباما با ایــران را لغو‬ ‫خواهند کرد‪ .‬بــاراک اوباما رئیس جمهور فعلــی امریکا هم‬ ‫اذعان داشته « اگر ایران توافق را نقض کند‪ ،‬همه گزینه هایی‬ ‫که امروز در برابر من وجود دارد‪ ،‬برای هر رئیس جمهوری در‬ ‫اینده فراهم خواهد بود‪».‬‬ ‫باتوجه به گزارش خبرگزاری اســپوتنیک‪ ،‬مارکو روبیو‬ ‫نامزد جمهوریخــواه انتخابات ریاســت جمهوری امریکا با‬ ‫انتشار بیانیه ای در واکنش به توافق هسته ای ایران‪ ،‬اعالم‬ ‫کرد‪« :‬دموکرات های ســنا پیش از رای گیری کنگره در ماه‬ ‫سپتامبر‪ ،‬برای رای دادن به توافق هسته ای ایران با انتخاب‬ ‫سخت و حساسی روبه رو خواهند شد‪ .‬انها یا می توانند در کنار‬ ‫باراک اوباما رئیس جمهور بایستند و اجازه دهند تا این توافق‬ ‫ناقص اجرا شود یا می توانند در کنار اکثر مردم امریکا و دوست‬ ‫ما اسرائیل و متحدان میانه رو عرب ما در منطقه بایستند‪».‬‬ ‫روبیــو تاکید کــرد‪« :‬رئیس جمهور بعدی بایــد تحریم های‬ ‫هســته ای را بار دیگر علیه تهران اعمال کند‪ .‬به ایران یک‬ ‫انتخابروشنمی دهیم‪،‬یااقتصادداشتهباشیدیابرنامه های‬ ‫تســلیحاتی‪ ،‬ولی شــما قادر نخواهید بود تا هر دو را داشته‬ ‫باشــید‪ .‬رئیس جمهور بعدی باید ما را به موقعیت مستحکم‬ ‫امریکا در جهان بازگردانــد و تحریم ها را بار دیگر علیه ایران‬ ‫اعمال کند تا این کشــور واقعا بلندپروازی های اتمی خود را‬ ‫متوقفکردهودیگربه دنبالتهدیدامنیتبین المللینباشد‪».‬‬ ‫به نقل از پایگاه خبری کنگره امریکا‪ ،‬وب سایت کنگره‬ ‫امریکا گفته اســت‪ ،‬میچ مک کانل رهبر اکثریت سنا دیگر‬ ‫نامزد انتخابات ‪ 2016‬در واکنش به توافق هســته ای ایران‬ ‫و قدرت های جهانی‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬به نظر می رسد اخرین‬ ‫ی ایران را از دســت‬ ‫شــانس برای از کار انداختن برنامه اتم ‬ ‫داده ایم و این مســاله به چالشــی برای رئیس جمهور بعدی‬ ‫امریکا تبدیل خواهد شد که فارغ از اینکه از کدام حزب باشد‪،‬‬ ‫با این مساله مقابله کند‪ ».‬به نقل از بلومبرگ‪ ،‬لیندسی گراهام‬ ‫سناتور امریکایی و نامزد انتخابات ریاست جمهوری قول داده‬ ‫اســت در صورت انتخاب به عنوان رئیس جمهور امریکا‪ ،‬از‬ ‫توافق هســته ای ایران حمایت نخواهد کرد‪ .‬از سوی دیگر‬ ‫هیــاری کلینتون در تجمــع انتخاباتی خــود ضمن اعالم‬ ‫حمایت از توافق هسته ای گفت‪« :‬از توافق هسته ای اوباما‬ ‫با ایران حمایت می کنم‪ .‬البته در وضع تحریم ها علیه ایران‬ ‫که به این مسیر منتهی شد نیز نقش داشتم‪ ».‬او همچنین در‬ ‫تایید توافق هسته ای گفت‪« :‬این یک توافق عملگرایانه و‬ ‫محکم است که برنامه تسلیحات هسته ای ایران را متوقف‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫برای دموکرات ها باشد‪ ،‬اما اگر در کشور رکود اقتصادی حاکم‬ ‫باشــد‪ ،‬جمهوریخواهان می توانند از این مساله به نفع خود‬ ‫استفاده کنند‪ .‬یک نکته مهم دیگر این است که مردم امریکا‬ ‫تنها به مقوله امنیت و رفاه اقتصادی در کشور توجه دارند‪ .‬هر‬ ‫کاندیدایی که بتواند انها را قانع کند که در صورت انتخاب این‬ ‫دو مقوله تحقق می یابد‪ ،‬حتما به ان کاندیدا رای می دهند‪.‬‬ ‫همچنین باید به این مســاله توجه کرد که جمهوریخواهان‬ ‫چه کسی را به عنوان کاندیدای نهایی خود انتخاب می کنند‪،‬‬ ‫اگر یــک نماینده تنــدرو و افراط گــرا انتخاب کننــد در این‬ ‫صورت ممکن است شــانس پیروزی انها کم باشــد اما اگر‬ ‫یک فرد معتدل انتخاب کنند‪ ،‬مانند جب بوش ممکن است‬ ‫بسیاری از افراد مستقل که نه طرفدار دموکرات هستند و نه‬ ‫جمهوریخواه‪ ،‬به ان رای بدهند‪ .‬در درجه اول هر کاندیدایی‬ ‫که معرفی می شود باید سیاستمدار ماهری باشد‪ ،‬اما هیالری‬ ‫کلینتون باتوجه به اقداماتش در گذشــته‪ ،‬نشــان داده که‬ ‫سیاســتمدار ضعیفی بوده اســت و کاندیــدای خوبی برای‬ ‫دموکرات ها نیست‪ .‬اگرچه هنوز مبارزات انتخاباتی به شکل‬ ‫کامل اغاز نشده است اما جمهوریخواهان تالش می کنند با‬ ‫استفاده از هر مساله ای بتوانند چهره کاندیدای طرف مقابل را‬ ‫مخدوش کنند‪ ،‬باتوجه به اینکه اکنون کاندیدای دموکرات ها‬ ‫خطرترامپ‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫نادر انتصار درگفت وگو با مثلث‬ ‫دکترانتصار!شمافضایرقابتمیانجمهوریخواهانی‬ ‫که تاکنون اعالم کرده انــد در رقابت های انتخاباتی‬ ‫حضورخواهندیافتراچطورمی بینید؟‬ ‫در شــرایطی کــه بیــش از یک ســال تــا برگزاری‬ ‫انتخابات سال ‪ 2016‬زمان باقی مانده است تا امروز ‪ 16‬نفر‬ ‫برای نمایندگی حزب جمهوریخــواه وارد میدان رقابت های‬ ‫انتخاباتی شده اند‪ .‬این در حالی است که اخیرا خبری منتشر‬ ‫شــد مبنی بر اینکه ریک پری‪ ،‬فرماندار سابق ایالت تگزاس‬ ‫که یکی از این ‪ 16‬نفر است به کارمندانش که برای انتخابات‬ ‫برگزیده بود اعالم کرده تا اطالع ثانوی به انها نیازی نیست‪.‬‬ ‫به نظر من این مساله نشان از ان دارد که پری به زودی از گود‬ ‫رقابت ها خارج خواهد شد‪ .‬در صورت انصراف پری از ادامه‬ ‫رقابت ها‪ ،‬پانــزده جمهوریخواه دیگر فعال بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری نامشان مطرح است‪ .‬همچنین در ماه های‬ ‫اتی نیز باید منتظر باشیم تا افراد دیگری که حمایت اندکی را‬ ‫با خود دارند از صحنه رقابت خارج شوند و فقط ‪ 3،4‬نفر بمانند‬ ‫که تا اواسط سال ‪ 2016‬نیز نامزد نهایی تعیین خواهد شد‪.‬‬ ‫ایا دونالــد ترامپ میلیــاردر نیز به عنــوان یکی از‬ ‫کاندیداهــای مطــرح در گردونــه رقابت هــا باقی‬ ‫خواهد ماند؟‬ ‫ترامــپ در برهه فعلی حدود ‪ 10‬الــی ‪15‬درصد میان‬ ‫مردم امریکا طرفدار دارد‪ .‬اما او بیش از انکه یک سیاستمدار‬ ‫باشد یک «شو من» است ‪ .‬ترامپ همیشــه خواهان ان بوده‬ ‫که از جانب مــردم دیده شــود و به همین دلیل نیــز به اجرای‬ ‫ برنامه های تلویزیونــی روی اورد‪ .‬همچنین این جمهوریخواه‬ ‫یک میلیاردر است و مایل است همگان نیز دریابند که او چقدر‬ ‫ثروتمند است‪ .‬ترامپ برای تبلیغات در انتخابات اگر بخواهد‬ ‫نیازی ندارد که از اسپانسرها پول بگیرد بلکه خودش می تواند‬ ‫هزینه تبلیغات را پرداخت کند‪ .‬به نظر می رسد که هدف ترامپ‬ ‫از فعالیت های فعلی اش بیشتر این اســت که در میدان باشد‬ ‫و دیده شــود و خیلی نظر جدی به رئیس جمهور شــدن ندارد‪.‬‬ ‫اما این نکته را باید مدنظر داشــت که خطر ترامپ بر سر دیگر‬ ‫جمهوریخواهان همواره وجود دارد زیرا اگر او تصمیم بگیرد و‬ ‫اعالم کند که می خواهد به عنوان یک کاندیدای مستقل وارد‬ ‫انتخابات شــود‪ ،‬صددرصد حزب جمهوریخواه صدمه باالیی‬ ‫خواهدخورد‪.‬حتیاگراوبتواند‪10‬درصدارایجمهوریخواهان‬ ‫را به خود جذب کند این حزب دیگر هیچ شانسی برای پیروزی در‬ ‫انتخابات نخواهد داشت‪ .‬البته هنوز خیلی زود است بخواهیم‬ ‫راجع به نتایج انتخابات امریکا صحبت کنیم زیرا در این کشور‬ ‫برخالفدیگرکشورهایدنیا‪،‬نزدیکبهیکسالونیمپیشاز‬ ‫برگزاری انتخابات‪ ،‬رقابت ها و تحرکات انتخاباتی اغاز می شود‪.‬‬ ‫بنابراین در این یک سال و نیم تحرکات بسیاری اتفاق خواهد‬ ‫افتاد و تغییر و تحوالت زیادی را شاه د خواهیم بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما کاندیدای نهایی این حزب چه کسی‬ ‫خواهد بود؟‬ ‫باوجودی که در حال حاضــر دونالد ترامپ در میان‬ ‫جمهوریخواهان در رده نخست قرار دارد اما من از ابتدا این‬ ‫پیش بینی را داشتم که جب بوش به عنوان کاندیدای حزب‬ ‫جمهوریخواه انتخاب خواهد شد‪ .‬البته اسپانسرها و کسانی‬ ‫که بودجــه تبلیغات انتخاباتــی جمهوریخواهــان را تامین‬ ‫می کنند نیز بسیار اثرگذار هستند‪ .‬باید توجه داشت که مردم‬ ‫عادی اینپول ها را تامین نمی کنند بلکه حدودا‪ 10‬نفرهستند‬ ‫که انها خودشان تصمیم خواهند گرفت پولشان را برای کدام‬ ‫کاندیدا صرف کنند‪ .‬به عقیده من انها در ان زمان به این باور‬ ‫خواهند رسید که بوش برای انها بیشترین شانس را دارد که در‬ ‫انتخابات عمومی نوامبر سال ‪ 2016‬پیروز شود‪.‬‬ ‫نظرتان راجع به کاندیداهای دیگری چون اسکات‬ ‫واکر چیست؟‬ ‫اسکات واکر شاید االن بعضا نامش مطرح شود اما‬ ‫بعد از مدتی نفوذش کم خواهد شد‪ .‬زیرا او به لحاظ سیاسی‬ ‫بســیار ســبک وزن اســت و هر وقت صحبت می کند بیشتر‬ ‫خودش را نشــان می دهد که چقدر از نظر سیاســی توخالی‬ ‫است‪ .‬این در حالی اســت که برای انتخابات کشوری چون‬ ‫امریکا نمی توان با شــعار پیــش رفت بلکه بایــد برنامه های‬ ‫سیاست داخلی و خارجی و اقتصادی کاندیداها نیز مشخص‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫باقی کاندیداها حتی از اسکات واکر هم شانس کمتری‬ ‫دارند و احتمال اینکه زودتر از دور خارج شوند باالست‪ .‬زیرا‬ ‫واکر الاقل پایه های قوی در شــمال شــرقی امریکا دارد و‬ ‫تاجایی که بودجه داشته باشد به رقابت ها ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه شــما می گویید جب بوش شانس‬ ‫نســبتا باالیی برای پیروزی در انتخابات دارد کمی‬ ‫راجع به سیاست خارجی او به خصوص در رابطه با‬ ‫ایران توضیح دهید ‪ ،‬باتوجه به اینکه او نیز همچون‬ ‫دیگر کاندیداهای جمهوریخواه مواضع تندی را در‬ ‫خصوص ایران دنبال می کند ‪.‬‬ ‫بدون شک قسمتی از این اظهارنظرها در این مقطع‬ ‫زمانی برای جلب ارای بیشتر اســت ولی به هر حال افرادی‬ ‫که به نظر می رســد به عنوان تیم سیاست خارجی جب بوش‬ ‫معرفی شوند همان افرادی هســتند که در زمان جورج بوش‬ ‫نیز در تیم سیاست خارجی حضور داشتند‪ .‬بنابراین شکی در‬ ‫این نیســت که اگر جب بوش روی کار بیاید تاحدود زیادی‬ ‫همان نظراتی را که برادرش در سیاست خارجی داشت‪ ،‬ارائه‬ ‫کند‪ .‬در مورد ایران نیز احتماال همان نظرات دوره بوش برادر‬ ‫دنبال خواهد شد‪.‬‬ ‫ترامپ نیز از مخالفان جدی توافق با ایران اســت‬ ‫و حتی در یکی از گفت وگوهایــش توافق با ایران‬ ‫را وحشــتناک‪ ،‬مضحک و یک فاجعه خوانده بود‪.‬‬ ‫ایا او نیز در صورت انتخاب شــدن‪ ،‬در قبال ایران‬ ‫سیاست های سختگیرانه ای را دنبال خواهد کرد؟‬ ‫هیالری کلینتون است‪ ،‬علیه وی مسائلی را مطرح می کنند‬ ‫تا ارای وی را کاهش دهند‪ .‬درباره این مساله می توان گفت‬ ‫که همواره رقبــای انتخاباتی خوشــبختانه یا متاســفانه در‬ ‫طول مبارزات انتخاباتی تالش کرده اند از هر وســیله ای در‬ ‫جهت تضعیف طرف مقابل استفاده کنند‪ .‬بر همین اساس‬ ‫جمهوریخواهان تالش می کنند علیــه کلینتون که اکنون‬ ‫پیشرو است‪ ،‬اقدام کنند و در نظر دارند در میان دموکرات ها نیز‬ ‫اختالفاتی ایجاد کنند و این به نفع انها خواهد بود‪ .‬این دست‬ ‫اقدامات کاندیداها علیه یکدیگر تا پایان مبارزات انتخاباتی‬ ‫در امریکا ادامه خواهد داشت‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ســه شــنبه ‪ ‎۱۸‬ابــان ‪۱۳۹۵‬‬ ‫برابــر ‪ ۸‬نوامبــر ‪ ۲۰۱۶‬میــادی‪،‬‬ ‫پنجــاه و هشــتمین انتخابــات‬ ‫ریاســت جمهوری در ایــاالت‬ ‫متحده امریکا برگزار خواهد شــد‬ ‫و از هم اکنــون جمهوریخواهــان‬ ‫فعالیت هــای جدی را بــرای رقابت هــای انتخاباتــی اغاز‬ ‫کرده انــد‪ .‬در خصــوص سیاســت های مطر ح تریــن‬ ‫شانس هایجمهوریخواهانباپروفسورنادرانتصار‪،‬استاد‬ ‫دانشگاهاالبامایجنوبیگفت وگوییداشتیم‪.‬انتصاربراین‬ ‫باور اســت که باوجودی که در حال حاضر دونالد ترامپ در‬ ‫میانجمهوریخواهاندرردهنخستقراردارداماجببوش‬ ‫در نهایت به عنوان کاندیدای حزب جمهوریخواه انتخاب‬ ‫خواهد شد‪ .‬او با اشــاره به صحبت های اخیر ترامپ مبنی‬ ‫بر اینکه شاید به صورت مستقل وارد رقابت های انتخاباتی‬ ‫شــود این مســاله را خطری جدی برای جمهوریخواهان‬ ‫خواندوگفتاگراوتصمیمبگیردواعالمکندکهمی خواهد‬ ‫به عنــوان یک کاندیــدای مســتقل وارد انتخابات شــود‪،‬‬ ‫صددرصد حزب جمهوریخواه صدمه باالیی خواهد خورد‪.‬‬ ‫زیرا حتی اگ ر ترامپ بتواند‪10‬درصد ارای جمهوریخواهان‬ ‫را به خــود جذب کند ایــن حزب دیگر هیچ شانســی برای‬ ‫پیروزی در انتخابات نخواهد داشت‪.‬‬ ‫سیاســت خارجی ترامپ نیز هنوز خیلی مشــخص‬ ‫نیست اما به هر حال تهران یک اهرم بسیار مهم در سیاست‬ ‫خارجی امریکا در مقطع کنونی به شــمار مــی رود‪ .‬بنابراین‬ ‫اغلب اظهارنظرهای سیاســت خارجی حول محــور ایران و‬ ‫مساله هسته ای است‪ .‬به همین دلیل اغلب کاندیداها چون ‬ ‫ترامپ روی بحث ایران مانور می دهند و او در مورد اروپا یا چین‬ ‫صحبت های خاصی را ارائه نکرده است‪ .‬بنابراین اگر ترامپ‬ ‫به ریاست جمهوری نائل شــود احتماال در مورد چین همان‬ ‫سیاست های پیشــین را ادامه خواهد داد‪ .‬البته او انتقاداتی‬ ‫نسبت به روسیه داشته است ولی در صورت به قدرت رسیدن‬ ‫سیاست متقابل در برابر این کشور از ســوی این کاندیدا نیز‬ ‫احتمال می رود‪.‬‬ ‫به طور کلــی ارزیابــی شــما از سیاســت خارجی‬ ‫دموکرات و جمهوریخواهــان و تفاوت های میان‬ ‫این دو حزب در این خصوص به ویژه در مورد ایران‬ ‫و مساله هسته ای چیست؟‬ ‫در امریکا هر شــخصی که به عنوان رئیس جمهور‬ ‫انتخاب شود‪ ،‬سیاســت خارجی این کشــور تغییر عمده ای‬ ‫نخواهد کرد‪ .‬اما مساله اینجاســت که وقتی می گوییم یک‬ ‫دموکرات رئیس جمهور شــود‪ ،‬بستگی دارد که چه شخصی‬ ‫باشد‪ .‬مثال اگر خانم کلینتون انتخاب شود او در مورد مساله‬ ‫ایران نظرات محافظه کارانه تری نسبت به باراک اوباما دارد‪.‬‬ ‫بنابراین همراهی کلینتون با کنگره بیش از اوباما خواهد بود‪.‬‬ ‫اگر شــخصی مانند جب بوش انتخاب شــود بعید نیست که‬ ‫او نیز نگاهی ماننــد نگاه برادرش در حوزه سیاســت خارجی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سکوتستاره ها‬ ‫جب و هیالری نمی خواهند به یکدیگر فرصت تخریب دهند‬ ‫امیرحسین مهدوی‬ ‫دانشجوی مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در شرایطی که هنوز ‪ 15‬ماه دیگر تا برگزاری انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 2016‬در ایاالت متحده زمان باقی‬ ‫مانده است‪ ،‬جمهوریخواهان رقابتی جدی را اغاز کرده اند‪.‬‬ ‫از انجایی که هشت سال از دوره حضور رئیس جمهور فعلی‬ ‫ایاالت متحده در کاخ سفید می گذرد و شخص باراک اوباما‪،‬‬ ‫ت اتی حضور ندارد بنابراین جمهوریخواهان رقیب‬ ‫دیگر رقاب ‬ ‫مستقر در کاخ سفید ندارند و شــانس باالیی را برای پیروزی‬ ‫برای خود متصور هستند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر در حوزه هایی که ارزش هــای اصلی‬ ‫جمهوریخواهان محسوب می شود‪ ،‬در برهه کنونی امریکا در‬ ‫وضعیت بدی قرار دارد‪ .‬از جمله بدهی ‪ 16300‬میلیارد دالری‬ ‫کشور که بیش از‪ 1200‬میلیارد دالر ان به صورت اوراق قرضه‬ ‫در اختیار دولت چین است که از نظر جمهوریخواهان رقیب یا‬ ‫دشمن امریکا محسوب می شود‪.‬‬ ‫همچنین از منظر جمهوریخواهــان اثرگذاری امریکا‬ ‫در معادالت جهانی در وضعیت مطلوبی نیســت و این کشور‬ ‫در دوره فعلی با کاهش اقتدار مواجه شــده اســت‪ .‬شعار هر‬ ‫هفده نامزد جمهوری به شــکلی درباره بازگرداندن امریکا به‬ ‫قدرت نخســت دنیا اســت‪ .‬در همین رابطه دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫تاجر و سرمایه گذار امریکایی که از جمله کاندیداهای مطرح‬ ‫جمهوریخواهان اســت در مناظره اخیر گفــت که امریکا به‬ ‫چین‪ ،‬روسیه و ایران باخته اســت بنابراین دولت بعدی باید‬ ‫ابر قدرتی را به این کشــور بازگرداند‪ .‬موضوع دیگری که به‬ ‫اعتمادبهنفسجمهوریخواهاندراینرقابت هاکمککرده‪،‬‬ ‫کسب اکثریت کرسی ها در انتخابات ‪ 2014‬فرمانداری ها‪،‬‬ ‫کنگره و سنا است‪.‬‬ ‫نگاهی به انچــه در سپهر سیاســی امریــکا می گذرد‬ ‫نشــان می دهد که امریکا هیچ گاه مانند امروز دو تکه نبوده‬ ‫و دو گرایش اصلی دموکرات و جمهوریخــواه از هم فاصله‬ ‫نداشتند؛ با این تفاسیر رقابت داغ تر و قطبی تری را در نوامبر‬ ‫‪ 2016‬شاهد خواهیم بود‪.‬‬ ‫همچنیــن مجمــوع ایــن دالیــل باعــث شــده کــه‬ ‫جمهوریخواهان برای انتخابات اینــده اماده تر و پررنگ تر‬ ‫باشند و در حالی که یک سال تا تایید نامزد نهایی باقی مانده‬ ‫‪ 17‬نفر به طور رسمی به رقابت بپردازند‪ .‬حدود شش ماه دیگر‬ ‫انتخابات درون حزبی ایالت ها اغاز می شــود و این ایالت ها‬ ‫هســتند که مشــخص می کنند چه کســی انتخــاب نهایی‬ ‫هر حزب خواهد بــود‪ .‬در مورد مــوج ترامپ‪ ،‬نفــر اول بین‬ ‫جمهوریخواهان بــا ‪ 18‬درصد‪ ،‬این نکته را نیــز باید مدنظر‬ ‫داشــت که از زمان ریاســت دوایت دیوید ایزنهاور‪ ،‬همواره‬ ‫نامزد نهایی جمهوریخواهان کسی بوده که از طرف هسته‬ ‫اصلی حزب حمایت می شده است‪ .‬در ادوار قبل هم افرادی‬ ‫مانند ترامپ بوده اند که در مقطعی از رقابت های انتخاباتی نفر‬ ‫اول بودند اما در نهایت کسی که مطلوب هسته مرکزی حزب‬ ‫بود دست باال را پیدا کرده و به عنوان نامزد نهایی معرفی شده‬ ‫است‪.‬درحالحاضراغلبکارشناسانمتفق القولهستندکه‬ ‫نامزد جمهوریخواهان جب بوش خواهد بود‪.‬‬ ‫دو نکته به جب بــوش در این رقابت ها کمک می کند؛‬ ‫نخست اینکه جدا از حمایت مرکزی حزب‪ ،‬در نظرسنجی ها‬ ‫او نفــر دوم حزب بعد ا ز ترامپ اســت‪ .‬دیگــر اینکه وقتی از‬ ‫عموم مردم سوال می شود بین هیالری کلینتون و تک تک‬ ‫نامزدهای جمهوریخواه چگونه رای خواهند داد‪ ،‬سخت ترین‬ ‫رقیب برای کلینتون جب بوش است و ترامپ با اختالفی ‪15‬‬ ‫درصدی از کلینتون شکست خواهد خورد‪ .‬این مساله حزب را‬ ‫کمک می کند که متقاعد شود برای شکست خانم کلینتون‪،‬‬ ‫بوش بهترین حریف اســت ولو اینکه از نظــر رای دهندگان‬ ‫جمهوریخواه بوش محبوب ترین نامزد نباشد‪.‬‬ ‫تنها موضوعی که ابهام در ایــن فرضیه ایجاد می کند‬ ‫و ســوال نخســت مجری مناظره از کاندیداها نیز بود‪ ،‬این‬ ‫است که ایا تمام نامزدها متعهد هستند که به احترام منتخب‬ ‫نهایی از رقابت نهایی کنار بروند؟ در پاســخ به این پرسش‪،‬‬ ‫تمام جمهوریخواهان جــواب مثبت دارند به غیــر از دونالد ‬ ‫ترامپ‪ .‬در واقع به نظر می رسد او این تهدید را نگه داشته تا‬ ‫اگر در نظرسنجی ها همچنان نفر نخست بود‪ ،‬ولی از سوی‬ ‫حزب کاندیدا نشــد به صورت مســتقل در انتخابات شرکت‬ ‫کند‪ .‬اگ ر ترامپ به صورت مستقل شرکت کند حتی اگر فقط‬ ‫‪4/5‬درصــد ارای جمهوریخواهان را کــم و از ان خود کند‪،‬‬ ‫پیــروزی دموکرات ها را تضمین می کنــد‪ .‬بنابراین بی جهت‬ ‫نیست که گفته می شــود پدیده ترامپ در هر سناریویی یک‬ ‫تکه کیک برای هیالری کلینتون است‪ .‬دیگر کاندیداهای‬ ‫جمهوریخواهان فعــا ارای اندکی دارند و بعید اســت بقیه‬ ‫کاندیداها بتوانند تهدید جدی برای ترامپ و بوش باشند‪ .‬البته‬ ‫اسکات واکر‪ ،‬فرماندار ایالت ویسکانسین که بسیار فرماندار‬ ‫موفقی بود و فردی مذهبی محسوب می شــود‪ ،‬از نظر بدنه‬ ‫جمهوریخواهان‪ ،‬فردی است که با ارزش های انها سنخیت‬ ‫دارد‪ .‬او در مقایســه با بوش‪ ،‬فرد راســتگراتری محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬بوش در میان جمهوریخواهان فــرد معتدلی به‬ ‫شمار می اید و برخالف پیام نام فامیلی اش همچون برادرش‬ ‫دیدگاه هــای افراطی نــدارد‪ .‬جب بوش برخــی ارزش های‬ ‫ن ترامپ هیچ برنامه‬ ‫دموکرات ها را نیز قبول دارد‪ .‬در این میا ‬ ‫روشنی ارائه نداده و فقط اظهارنظرهای عجیب می کند‪ .‬اما‬ ‫بین بوش و واکر به نظــر می اید که شــبه رقابتی را بتوان در‬ ‫نظر گرفت‪ .‬در بین جمهوریخواهان بیشــترین کمک مالی‬ ‫برای کمپین را بوش توانسته جذب کند‪ .‬این شاخص بسیار‬ ‫تعیین کننده اســت و نشــان می دهد که امید اسپانسرهای‬ ‫مالی به کدام نامزد بیشتر است و شــانس چه کسی را بیشتر‬ ‫می دانند‪ .‬بوش باوجود شانس باالیش در رقابت ها در مقایسه‬ ‫با دیگر کاندیدها کمتر اظهارنظر کرده است؛ زیرا نمی خواهد‬ ‫فرصت تخریب به دســت رقبــا بدهد همچنانکــه هیالری‬ ‫کلینتون نیز – در قیاس با برنی ســندرز‪ -‬سکوت نسبی اختیار‬ ‫کرده است‪ .‬این دو نفر بر این باورند که نیازی ندارند به جامعه‬ ‫معرفی شوند و با صحبت های فعلی شان فقط به دست رقیب‬ ‫بهانه می دهند که انها را به چالش بکشند‪ .‬نکته جالب توجه‬ ‫دیگر درباره انتخابات امریکا موضوعات اصلی مطرح شده در‬ ‫مناظره نخست جمهوریخواهان بود‪.‬‬ ‫در سیاست خارجی در مقطع فعلی بدون شک موضوع‬ ‫ایران بیش از دیگر مســائل مورد بحث قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫البته این نکته را باید در نظر داشــت که االن در زمانی به سر‬ ‫می بریم که کنگره قرار اســت یک ماه دیگر در مورد توافق‬ ‫هسته ای رای گیری کند؛ بنابراین مطرح شدن مساله ایران‬ ‫قابل تصور بود‪ .‬در این میان کاندیداهایی چون مارک روبیو و‬ ‫خانم کارلی فیورینا تندترین مواضع را داشتند و جز تعطیلی و‬ ‫از هم باز کردن صنعت هسته ای ایران به گزینه دیگری راضی‬ ‫ت ترساندن‬ ‫نمی شــوند‪ .‬البته این افراد از موضوع ایران جه ‬ ‫مردم و جذب پول از البی اسرائیل استفاده تبلیغی می کنند‪.‬‬ ‫باقیجمهوریخواهاننیزنظرموافقینسبتبهتوافقباایران‬ ‫ندارند و در درجات مختلف ان را نقد می کنند‪.‬‬ ‫مســاله دیگری که در مناظــره مطرح شــد مجموعه‬ ‫حمایت های اجتماعی دولت و موضوع بیمه درمانی است‪.‬‬ ‫انچه به صورت تبلیغاتی در این مناظره مطرح شــد این بود‬ ‫که بــاراک اوباما بــرای برنامه ریزی های تنظیــم خانواده و‬ ‫تعداد فرزنــدان خانوارهــا از بودجه دولت هزینــه می کند؛‬ ‫جمهوریخواهان تاکید کردند که تمایــل دارند این هزینه را‬ ‫متوقف کنند و برخی که نرم تر بودند‪ ،‬می گفتند که این مسائل‬ ‫به دولت ربطی نــدارد‪ .‬برخی مانند اســکات واکر نیز خیلی‬ ‫صریح بیان داشتند که با مساله ســقط جنین مشکل ارزشی‬ ‫دارند‪ .‬بنابراین در برهه فعلی سیاســت و شــکاف اخالقی و‬ ‫اقتصادی روی هم قــرار گرفتــه و جمهوریخواهان که هم‬ ‫خواهان دولــت کوچک و کم خرج هســتند و هــم طرفدار‬ ‫عدم دخالت دولت در مسائل شخصی هستند‪ ،‬این مسائل را‬ ‫در تیررس انتقادهایشان قرار داده اند‪.‬‬ ‫جمهوریخواهان در بســیاری از مســائل نیــز قائل به‬ ‫تصمیم گیری های ایالتی هســتند و معتقدند که دولت نباید‬ ‫ورود پیدا کند‪.‬‬ ‫در یک نگاه کالن در سیاست خارجی «سرشاخ شدن و‬ ‫محکم برخورد کردن با حریفان اعم از چین‪ ،‬روسیه‪ ،‬ایران‪،‬‬ ‫ســوریه و حتی مکزیک» و در سیاســت داخلی «کم کردن‬ ‫بودجه های حمایتی اعم از دانشگاه رایگان و بیمه درمانی»‬ ‫مسائلی است که جمهوریخواهان روی انها تاکید دارند‪.‬‬ ‫همچنیــن انهــا به دنبــال ارتشــی قــوی هســتند تا‬ ‫جایگاه امریــکا را در جهــان محکم تر کنند‪ .‬ایــن دو خط‪،‬‬ ‫مشهودترین زوایایی است که جمهوریخواهان برای رد کردن‬ ‫سیاست های دموکرات ها انتخاب کرده اند‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫سه ترجمه؛ وحشت در کاپیتل هیل‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫در این بخش سه ترجمه مهم کار شده است‪ .‬اولین ترجمه مربوط به موضع مخالفان توافق‬ ‫هسته ای با تهران در واشنگتن اســت‪ .‬دومین ترجمه نیز به بحران شخصیت در امریکا و تاثیر ان‬ ‫بر زوال سیاسی امریکا در جهان بازمی گردد ‪ .‬مطلب سوم نیز مربوط به نقض دموکراسی و قواعد‬ ‫مرتبط با ان در دنیای غرب است‪.‬‬ ‫چرا جمهوریخواهان با توافق هسته ای وین مخالفت می کنند؟‬ ‫هیاهویتندروهایامریکایی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫پاتریک‪.‬جی‪ .‬بوچمن ‪ -‬محمود سبزواری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫از نخســتین واکنش های جمهوریخواهان حاضر در‬ ‫کنگرهاینطوربرمی ایدکهتقریباهمگیمتفق القولخواستار‬ ‫تصویب قطعنامه ای بــرای رد کردن معامله اتمــی با ایران‬ ‫هستند‪ .‬در این صورت انها باید به ابطال وتوی قطعنامه انها از‬ ‫سوی پرزیدنت اوباما رای دهند و ان طور که فرماندار اسکات‬ ‫واکر می گوید اگر محافظه کاران در ایــن کار ناکام بمانند‪،‬‬ ‫اولین کار او در مقام رئیس جمهور‪ ،‬لغــو این معامله خواهد‬ ‫بود ولی قبل از انکه این حزب خود را متعهد به ابطال معامله‬ ‫انجام شده با ایران در سال ‪ 2017‬کند‪ ،‬جمهوریخواهان باید‬ ‫این مساله را مورد بررسی قرار دهند که در سال ‪ 2016‬ایا باید‬ ‫دستبهخودکشیبزنندیاخیر‪.‬چونحتیاگرکنگرهبهابطال‬ ‫اختیارات اوباما بــرای رفع تحریم ها علیه ایــران رای دهد‪،‬‬ ‫امریکا در شورای امنیت ســازمان ملل به حذف تحریم های‬ ‫این شورا رای خواهد داد‪ .‬انگلیس‪ ،‬فرانسه‪ ،‬المان‪ ،‬روسیه و‬ ‫چین که همگی شرکای این معامله اند نیز تحریم های خود را‬ ‫از ایران رفع خواهند کرد‪ .‬بنابراین رای کنگره به ابطال معامله‬ ‫با ایران‪ ،‬موجب انزوای امریکا‪ ،‬تحقیر شدن دولت ان و متهم‬ ‫به عدم پایبندی این کشور به قول هایی می شود که وزیر امور‬ ‫خارجه اش در مذاکرات خود داده اســت‪ .‬ایا امریکاییان از‬ ‫اینکه محافظه کاران کشورشــان را در وضعیتــی قرار دهند‬ ‫که تخم مرغ های گندیده زیادی به چهره اش کوبیده شود‪،‬‬ ‫شادمان خواهند شد؟‬ ‫از ان طــرف اگر کنگره از محترم شــمردن این توافق‬ ‫امتناع کند‪ ،‬ولــی ایران تعهدات خود را انجــام دهد‪ ،‬در این‬ ‫صورت از میــان دوســتان و متحدانمان چه کســی در کنار‬ ‫یک امریکای لجوج و انعطاف ناپذیر خواهد ایســتاد؟ بله‪،‬‬ ‫اسرائیلی ها هورا خواهند کشید‪ ،‬سعودی ها هم شاید‪ ،‬ولی‬ ‫بقیه چه؟‬ ‫به عالوه در حالی که شــرکت های خارجی شــتابان به‬ ‫جانب ایــران روان شــده اند‪ ،‬اگر به شــرکت های امریکایی‬ ‫گفته شــود که از حضور در این بازار کنــار بمانند‪ ،‬نامزدهای‬ ‫ریاســت جمهوری محافظه کار چه پاســخی برای صاحبان‬ ‫کسب و کار امریکایی خواهند داشت؟‬ ‫ایا کارزار انتخاباتی این حزب در سال ‪ 2016‬بر مبنای‬ ‫این وعده ها پیش خواهد رفت که در مورد ایران سختگیری‬ ‫بیشتر و تحریم های شــدیدتری وضع خواهند کرد؟ چیزی‬ ‫که وال استریت ژورنال ان را «دیپلماســی فشار» می نامد‪.‬‬ ‫اگرچنین شــود‪ ،‬انها از ایران چه تقاضــای دیگری خواهند‬ ‫کرد؟ و ایران را بــه چه چیزی تهدید خواهند کــرد اگر ایران‬ ‫پاســخ دهد‪«:‬ما توافقی را امضا کرده ایم‪ .‬مــا به ان احترام‬ ‫خواهیم گذاشت ولی زیرفشار تهدیدات امریکا هیچ امتیاز‬ ‫جدید نخواهیم داد»؟‬ ‫ایا ایران را بمباران می کنیم؟ به جنگ با انها می رویم؟‬ ‫در صورت دســت زدن به چنین اقدامی‪ ،‬نه تنها امریکاییان‬ ‫دچار دسته بندی می شوند‪ ،‬بلکه جهان متحدا علیه ما خواهد‬ ‫ایستاد‪.‬‬ ‫و ایا یک رئیس جمهور محافظه کار‪ ،‬ایرانی را که با دقت‬ ‫و وسواس به مفاد توافقنامه ای که با جان کری منعقد کرده‬ ‫احترام می گذارد‪ ،‬بمباران خواهد کرد؟ چه چیزی را بمباران‬ ‫می کنیم؟ بر اســاس این توافقنامه تمامی تاسیسات اتمی ‬ ‫شناخته شــده ایران زیر چتر بازرســی های بازرسان سازمان‬ ‫ملل قرار خواهند گرفت‪ .‬رئیس جمهور گفته است‪« :‬مساله‬ ‫دست یافتن ایران به یک بمب اتمی یا به شکل دیپلماتیک و‬ ‫از طریق مذاکرات حل می شود یا با توسل به زور‪ .‬گزینه های‬ ‫موجود اینها هســتند‪ ».‬ایا این دقیقا همان کاری نیست که‬ ‫انجام شده؟ حتی اگر محافظه کاران از ان خوششان نیاید؟‬ ‫به نظر می رســد کــه جمهوریخواهان قــادر به درک‬ ‫تغییراتی که در این قرن صورت گرفته نیســتند‪ :‬بهار عربی‪،‬‬ ‫ســقوط چندین رژیم‪ ،‬ظهور القاعــده و داعش‪ ،‬جنگ های‬ ‫داخلی در لیبی‪ ،‬سوریه‪ ،‬یمن و عراق‪ .‬ما با خاورمیانه جدیدی‬ ‫مواجهیم‪ .‬دشمنان اصلی ما اکنون القاعده و داعش هستند‬ ‫و در حالی که متحدان قدیمی ما یعنی ترکیه‪ ،‬قطر و عربستان‬ ‫ســعودی به هر دوی انها کمک می کنند‪ ،‬ایران در برابر هر‬ ‫دوی انها مقاومت می کند‪ .‬نتانیاهو و ایپک‪ ،‬ســعودی ها و‬ ‫کشورهای عرب خلیج فارس تقاضا خواهند کرد که کنگره‪،‬‬ ‫معامله اتمی ایران را ابطال کند‪ ،‬معامله ای که لینزی گراهام‬ ‫ان را یک «حکم مرگ برای کشــور اسرائیل» نامیده است‪.‬‬ ‫اما باید بپذیرید که این بار محافظــه کاران فقط عربده های‬ ‫هیستریک را شورتر می کنند‪.‬‬ ‫طی چند سال گذشته قشــقرق هایی که نتانیاهو به پا‬ ‫می کرد – این ادعاها که ایران تصمیم به ســاخت یک بمب‬ ‫گرفته اســت‪ ،‬فقط چند ماه تا ســاخت بمب فاصلــه دارد و‬ ‫هم اکنون برای نابود کردن سانتریفیوژهای در حال چرخش‬ ‫باید دست به اقدام نظامی زد – مذاکرات را برای تهران دشوار‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫تنها کاری که ایران باید انجام می داد‪ ،‬اثبات این مساله‬ ‫بود که برنامه ای برای ساخت بمب ندارد‪ ،‬که البته کار سختی‬ ‫نبود‪ ،‬چرا که سازمان های اطالعاتی امریکا نیز مکررا گفته‬ ‫بودند که ایران هیچ برنامه ساخت سالح اتمی در دست ندارد‪.‬‬ ‫تا اینکه ایرانی ها این مساله را ثابت کردند‪ .‬انها پذیرفتند‬ ‫تعداد سانتریفیوژهایشــان را به دو ســوم کاهش دهند‪98 ،‬‬ ‫درصد از اورانیوم خود را از بین ببرند‪ ،‬تولید اورانیوم ‪ 20‬درصد‬ ‫را در سایت فردو معلق کنند‪ ،‬راکتور اب سنگین اراک را تغییر‬ ‫کاربریدهندبه گونه ایکهبایکراکتورابسبک‪،‬درسالبه‬ ‫مقدار یک کیلوگرم اورانیوم تولید کنن د و اجازه دهند دوربین ها‬ ‫در تاسیساتشان نصب شود و اجازه دسترسی بازرسان سازمان‬ ‫ملل را به تاسیسات اتمی خود بدهند‪.‬‬ ‫حال چگونه است که اســرائیل با داشتن صدها بمب‬ ‫ی از معامله ای که باعث می شود ایران حتی به یک اونس‬ ‫اتم ‬ ‫اورانیوم مناســب برای ســاخت بمب دسترســی پیدا نکند‪ ،‬‬ ‫موجودیتش جدا به مخاطره می افتد؟‬ ‫از ان سو ایران چه به دســت می اورد؟ چیزی که ایران‬ ‫همیشه به دنبال ان بود‪ :‬نه رسیدن به یک بمب که این کشور‬ ‫را مثل کره شمالی مطرود می کند بلکه پای گذاشتن در مسیر‬ ‫تبدیل شدن دوباره به قدرت برتر در خلیج فارس‪.‬‬ ‫جالب است‪ .‬ایران پذیرفته اســت که بمب نسازد ‪ -‬که‬ ‫قبال هم تصمیمی به ساخت ان نداشته ‪ -‬و ما قبول کرده ایم‬ ‫ی تحریم های وضع شده را رفع کنیم و قرار است این‬ ‫که تمام ‬ ‫کار انجام شود‪ .‬ایران از میان دو گزینه داشتن یک یا دو بمب‬ ‫اتمی که بدون دســت زدن به یک خودکشی ملی نمی توان‬ ‫از انها اســتفاده ای کرد‪ ،‬در مقایســه با دریافت ‪ 100‬میلیارد‬ ‫دارایی هایی ضبط شــده و ارتباط با جامعه بین الملل‪ ،‬گزینه‬ ‫دوم را برگزیده است‪.‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪http://www.informationclearinghouse.info/article42397.htm‬‬ ‫زوالامریکا‬ ‫بحران شخصیت‪ ،‬واشنگتن را به زیر می کشد‬ ‫پل کریگ رابرتز ‪ -‬محمود سبزواری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫حرف بزند‪ ،‬سوء ظنی را روا دارند‪ .‬اعضای هیات های منصفه‬ ‫حتی ان معدود کسانی را که از یورش رژیم کلینتون به شاخه‬ ‫داویدی های واکو جان ســالم به در برده بودند نیز محکوم‬ ‫کردند؛ همان معدود کسانی که در اثر استنشاق گاز‪ ،‬اصابت‬ ‫گلوله یا اتشی که توسط نیروهای فدرال امریکا برافروخته‬ ‫شده بود‪ ،‬جانشان را از دست نداده بودند‪ .‬این فرقه مذهبی‬ ‫را واشــنگتن و برخی رسانه های روســپی به عنوان افرادی‬ ‫سوءاســتفاده کننده از کــودکان بدنام کردنــد و چهره ای‬ ‫اهریمنی از انهــا ارائه دادند؛ کســانی که هم کــودکان را‬ ‫مورد تجاوز قــرار می دادند و ســاح های اتوماتیک تولید‬ ‫می کردند‪ .‬بعدا معلوم شد که این اتهامات دروغین بوده اند‪،‬‬ ‫مثل اتهام داشتن سالح های کشــتار جمعی توسط صدام‬ ‫حسین و غیره و غیره‪ ،‬اما این اتفاق صرفا بعد از ان رخ داد‬ ‫که افراد بی گناه جان باختند یا به زندان افتادند‪.‬‬ ‫پرسش این اســت‪ :‬چرا امریکاییان در حالی که جان‬ ‫ بی گناهــان گرفته می شــود‪ ،‬صرفا ســاکت سرجایشــان‬ ‫نمی نشــینند‪ ،‬بلکه عمال از گرفته شــدن جان ایــن افراد‬ ‫ بی گناه نیز حمایت می کنند؟ چرا امریکاییان «منابع رسمی»‬ ‫را بــاور دارند‪ ،‬با وجود ایــن واقعیت که این منابع رســمی ‪،‬‬ ‫مکررا دروغ گفته اند و هیچ گاه زبانشــان بــه گفتن حقیقت‬ ‫باز نشده است؟‬ ‫تنها نتیجه ای که می توان گرفت این است که مردم‬ ‫امریکا دچار زوال شــده اند‪ .‬ما دارای یک سیستم قضایی‬ ‫زوال یافته ایــم‪ .‬مــا دارای حــس ترحــم زوال یافته ایم‪.‬‬ ‫دارای یــک قانــون اساســی زوال یافته ایــم‪ .‬دارای یک‬ ‫حقیقت زوال یافته ایم‪ .‬دارای دموکراسی و دولت انتخابی‬ ‫شکســت خورده ایم‪ .‬مــا خودمــان و بشــریت را بــه زوال‬ ‫کشانده ایم‪ .‬به اعتمادی که پدران بنیانگذارمان به ما کرده‬ ‫بودند‪ ،‬خیانت کرده ایم‪ .‬شخصیتی داشتیم که به ما گفته‬ ‫می شد داریم‪ ،‬اکنون به روشنی پیداست که ان را از دست‬ ‫داده ایم‪ .‬اگــر هم چیزی باقــی مانده‬ ‫باشــد‪ ،‬از ان «شــخصیت امریکایی»‬ ‫چیز اندکی باقی مانده است‪.‬‬ ‫ایا شــخصیت امریکایــی همان‬ ‫چیزی بــود کــه در شــکنجه گاه های‬ ‫ابوغریــب‪ ،‬خلیــج گوانتانامــو و‬ ‫سیاه چال های پنهانی ســیا به نمایش‬ ‫گذاشته شده اســت‪ ،‬شکنجه گاه هایی‬ ‫که در انها پرســنل ارتش امریکا و سیا‬ ‫شــواهدی تصویــری از لذتشــان از‬ ‫شــکنجه کردن و تعرض بــه زندانیان‬ ‫تهیه می کردند؟ گزارش های رســمی‬ ‫به ایــن نتیجه رســیده اند کــه در کنار‬ ‫شــکنجه‪ ،‬تجــاوز و قتل هــم در این‬ ‫زندان ها جریان داشته است‪ .‬تمام این‬ ‫داده‬ ‫کارها نیز تحت ریاست کسانی رخ ‬ ‫که روانشناس امریکایی بو دند و دارای‬ ‫مدرک دکترا ‪.‬‬ ‫ما همیــن رفتار غیرانســانی را در‬ ‫پلیــس امریــکا مشــاهده می کنیم که‬ ‫نسبت به زنان‪ ،‬کودکان و سالخوردگان‬ ‫و کســانی که دســتبندهای فیزیکی و‬ ‫ذهنی دارند‪ ،‬همراه با خشــونت شدید‬ ‫واکنش نشان می دهند‪ .‬پلیس بی هیچ‬ ‫دلیلی شــهروندان امریکایی را به قتل‬ ‫می رســاند‪ ،‬انها را با شــوکر برقی مورد‬ ‫حمله قرار می دهد‪ ،‬انها را کتک می زند‬ ‫و مورد تعرض قــرار می دهــد‪ .‬هر روز‬ ‫گزارش هــای بیشــتری از ایــن موارد‬ ‫منتشر می شود و با وجود این گزارش ها‪،‬‬ ‫خشونت ها همچنان ادامه دار د‪ .‬روشن‬ ‫است که پلیس از اینکه مسبب درد و مرگ شهروندان شود‬ ‫لذت می برد‪ ،‬پلیســی که قرار بوده به انهــا خدمت و از انها‬ ‫محافظت کند‪ .‬همیشه در نیروی پلیس قلدری هایی وجود‬ ‫داشته‪ ،‬اما خشــونت غیر موجه نیروی پلیس در روزگار ما‪،‬‬ ‫نشانگر فروپاشی کامل شخصیت امریکایی است‪.‬‬ ‫این شکست شــخصیت امریکایی‪ ،‬پیامدهای فجیع‬ ‫و بزرگــی برای خودمــان و جهان به دنبال داشــته اســت‪.‬‬ ‫در داخل کشــور امریکاییان گرفتار یک حکومت پلیســی‬ ‫شــده اند کــه در ان تمامی حمایت هــای مبتنی بــر قانون‬ ‫اساســی رنگ باخته اند‪ .‬در خارج از کشور‪ ،‬عراق و لیبی دو‬ ‫کشور سابقا مرفه‪ ،‬نابود شــده اند‪ .‬لیبی دیگر به عنوان یک‬ ‫کشــور وجود خارجی ندارد‪ .‬در عراق یک میلیون کشــته‪،‬‬ ‫بین الملل‬ ‫قاضی جان دبلیــو وایتهد در مطلــب جدیدی که در‬ ‫وب سایت موسسه راترفورد گذاشــته‪ ،‬به ابیاتی از یکی از ‬ ‫ترانه های باب دیلن اشــاره کرده که در ان خواننده از فرط‬ ‫نابسامانی هایی که در جامعه می بیند‪ ،‬احساس شرمساری‬ ‫می کند‪ .‬چرا ما احساس شرمساری نمی کنیم؟ چرا فقط باب‬ ‫دیلن احساس شرمندگی می کند؟‬ ‫در ایــن فکرم که چه تعــداد از طرفــداران باب دیلن‬ ‫ی ترانه او را می فهمند‪ .‬عدالت امریکایی هیچ ارتباطی‬ ‫معنا ‬ ‫با بی گناهی یا گناهکاری ندارد‪ .‬اعضای هیات های منصفه‬ ‫امریکایی هنگام تصمیم گیری درباره گناهکار بودن مردم‬ ‫امریکا‪ ،‬واپســین کسانی اند که یک‬ ‫متهــم بی گناه باید سرنوشــتش را به‬ ‫دســت انها بســپارد و به انها اعتماد‬ ‫کنــد‪ .‬هیات منصفــه ای کــه تقریبا‬ ‫همیشــه به این اعتمــاد بی گناهان‬ ‫خیانت می کند‪.‬‬ ‫همانطور که الرنس استراتون‬ ‫در کتاب ما (‪2000‬و‪ )2008‬نشــان‬ ‫می دهد‪ ،‬اصوال عدالتــی در امریکا‬ ‫وجود ندارد‪ .‬مــا عنــوان کتابمان را‬ ‫«چگونه قانون گم شــد» گذاشــته‬ ‫بودیم‪ .‬این کتــاب توضیح می دهد‬ ‫که چگونه مشــخصه های حفاظتی‬ ‫موجود در قانون که ان را به ســپری‬ ‫محافــظ بــرای بی گناهــان تبدیل‬ ‫می کــرد‪ ،‬در طول زمان به ســاحی‬ ‫در دســت دولت تبدیل شــده است‪،‬‬ ‫ســاحی که علیه مردم به کار گرفته‬ ‫می شود‪ .‬از دست رفتن سپر حفاظتی‬ ‫قوانین‪ ،‬پیش از یازدهم سپتامبر رخ‬ ‫داد؛ اتفاقی که «دولتی که نمایندگی‬ ‫ما را داشت» از ان برای شکل دادن‬ ‫به یک دولت پلیسی استفاده کرد‪.‬‬ ‫اما واحد بازاریابی ناشر کتاب‪،‬‬ ‫عنوانی را که ما بــرای کتاب برگزیده‬ ‫بودیم‪ ،‬نپسندید و به جای ان عنوان‬ ‫«ستم ناشــی از نیات خیر» بر پشت‬ ‫جلد جای گرفــت‪ .‬ما پرســیدیم که‬ ‫این تیتــر چــه معنایــی دارد‪ .‬واحد‬ ‫بازاریابی پاســخ داد که مــا در کتاب‬ ‫نشــان داده ایم که جنگ بــا جرائم‬ ‫که باعــث سوءاســتفاده های منحرفین شــده‪ ،‬مبــارزه با‬ ‫سوءاستفاده کنندگان از کودکان‪ -‬که به دادگاه های نمایشی‬ ‫افراد کامال بی گناهی منجر شــد که یاداور دادگاه نمایشی‬ ‫قهرمانان انقالب بلشویکی به دست جوزف استالین بود ‪ -‬و‬ ‫مبارزه با مواد مخدر ‪ -‬که برای امریک ا «ازادی و دموکراسی»‬ ‫خانواده های فروپاشیده ای را به ارمغان اورد و ما را صاحب‬ ‫باالترین نرخ زندانیان در سطح جهان کرد ‪ -‬همگی نتیجه‬ ‫نیات خیر برای مبارزه با جرا ئم‪ ،‬مبارزه با مواد مخدر و مبارزه‬ ‫با سوءاستفاده از کودکان بوده اســت‪ .‬تیتر ناشر همانطور‬ ‫که معلوم شد‪ ،‬تیتر حساب شده تری بوده‪ ،‬چون با گذشت‬ ‫‪ 15‬سال این کتاب همچنان تجدید چاپ می شود‪ .‬در طول‬ ‫این سال ها کتاب ما به کفایت فروش داشته است و همین‬ ‫فروش ها موجب شــد که در ردیف یکــی از کتب پرفروش‬ ‫هم قرار بگیرد‪ .‬شــاید دلیل پرفروش بودن کتاب این بوده‬ ‫که توجه بیشــتری را به خــود جلب کرده اســت و احتماال‬ ‫دانشــکده های حقوق و انجمن های زندانیان‪ ،‬از ان برای‬ ‫سد کردن راه حکومت پلیسی استفاده کرده باشند‪.‬‬ ‫وایتهــد با ســند و مدرک نشــان می دهد کــه چه کار‬ ‫دشواری است تبرئه کردن یک متهم بی گناه به عنوان فردی‬ ‫که مرتکب جرمی نشده است‪ .‬حتی اگر به غلط متهم شده‬ ‫باشد و وکیلش از فشارهای شخص پیگردکننده برای مذاکره‬ ‫بر سر یک معامله استیناف و حضور در دادگاه جان سالم به‬ ‫در ببرد‪ ،‬ایــن قبیل افراد با اعضــای هیات های منصفه ای‬ ‫مواجه می شوند که قادر نیستند نســبت به پیگرد کنندگان‪،‬‬ ‫پلیس یا شاهدی که به او پول داده شده تا علیه متهم بی گناه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫بین الملل‬ ‫چهار میلیون اواره به خارج از کشــور و صدها هزار نفر یتیم‬ ‫شده اند و هزاران کودک با نارسایی های هنگام تولد به دنیا‬ ‫می ایند که دلیل ان استفاده امریکا از تجهیزات غیرقانونی‬ ‫است‪ .‬اینها واقعیت هایی مسلم هستند‪ .‬با این حال دولت‬ ‫ایاالت متحده مدعی اســت که «ازادی و دموکراســی» را‬ ‫برای عراق به ارمغان برده است‪« .‬ماموریت انجام یافته»‪،‬‬ ‫جورج دبلیو بوش را یکی از قاتلین جمعی قرن بیست و یکم‬ ‫معرفی کرده است‪.‬‬ ‫پرسش این است‪ :‬چگونه دولت امریکا می تواند چنین‬ ‫ادعای اشکارا غیرقانونی و نادرستی را ابراز کند بی انکه بقیه‬ ‫جهانیان و مردم خودش بر ســر ان فریاد نکشند؟ ایا پاسخ‬ ‫این است که دیگر شخصیت و طینت خوب از جهان رخت‬ ‫بربسته است؟ یا پاسخ این است که جهان از ان می ترسد که‬ ‫دست به اعتراض زند؟ واشنگتن می تواند کشورهای ظاهرا‬ ‫مســتقل را به زور مجبور به تن دادن به خواســته های خود‬ ‫کند‪ ،‬در غیر این صورت مکانیسم های بین المللی گردش‬ ‫پول را که واشــنگتن بر انها کنترل دارد قطع می کند یا انها‬ ‫را مورد تحریم قرار می دهد‪ ،‬بمباران می کند‪ ،‬با هواپیمای‬ ‫خودپرواز مورد حمله قرار می دهد‪ ،‬یــا به انها حمله می کند‬ ‫ یا مقاماتش را مورد سوء قصد قرار می دهد یا با کودتا انها را‬ ‫سرنگون می کند‪.‬‬ ‫به هر دلیلی که باشــد‪ ،‬نه تنها امریکاییان بلکه اکثر‬ ‫جهانیان نیز به شیطان واشــنگتن عادت کرده اند و از این‬ ‫روست که با شیطان همدستی می کنند‪ .‬ان عده از کسانی‬ ‫را که وجدان اخالقی دارند نیز واشــنگتن و لندن در نهایت‬ ‫تحت عنوان «افراطیــون داخلی» قــرار می دهند که باید‬ ‫انها را جمــع اوری کرد و در مراکز مخصوص بازداشــتی ها‬ ‫نگهداری کرد‪.‬‬ ‫اظهــارات اخیــر ژنــرال وســلی کالرک و کامــرون‬ ‫نخســت وزیر انگلیس را دوباره از نظر بگذرانید و اظهارنظر‬ ‫جنت ناپولیتانو را به خاطر بیاورید که گفته است اداره امنیت‬ ‫داخلی تمرکز خود را از تروریست ها متوجه افراطیون داخلی‬ ‫کرده که اصطالحی تعریف نشده و بالقید است‪.‬‬ ‫امریکاییانــی که شــخصیت خوبی دارنــد به موضع‬ ‫نومیدی و درماندگــی رانده شــده اند‪ .‬همانطــور که جان‬ ‫وایتهد روشن می کند‪ ،‬مردم امریکا حتی نمی توانند جلوی‬ ‫پلیس شــان را ‪ -‬که حقوقشــان با مالیات های انها پرداخت‬ ‫می شو د ‪ -‬بگیرند تا هر روز سه امریکایی را به قتل نرسانند و‬ ‫این تازه امار قتل هایی است که رسما اعالم می شود‪ .‬میزان‬ ‫واقعی این قتل ها احتماال بیشتر است‪.‬‬ ‫چیزی که وایتهد توصیف می کند و من سال هاســت‬ ‫که متوجه شــده ام‪ ،‬این اســت که مردم امریــکا عالوه بر‬ ‫حس تشــخیص حقیقــت از دروغ‪ ،‬هر گونه حــس ترحم و‬ ‫عدالتخواهی شان نسبت به دیگران را نیز از دست داده اند‪.‬‬ ‫امریکاییان می پذیرند که هیچ احساس مسئولیتی نسبت به‬ ‫میلیون ها نفری که واشنگتن در طول دو دهه گذشته ‪ -‬که‬ ‫تاریخ ان به دولــت دوم کلینتون بازمی گــردد‪ -‬از بین برده‬ ‫است‪ ،‬ندارند‪ .‬تک تک این مرگ و میرها بر اساس یک دروغ‬ ‫ابراز شده از سوی واشنگتن صورت گرفته اند‪.‬‬ ‫زمانی که از مادلین البرایت وزیر امور خارجه کلینتون‬ ‫پرسیده شد ایا تحریم های رژیم کلینتون که ادعا می شد به‬ ‫قیمت جان ‪ 500‬هزار کودک عراقی تمام شده توجیهی دارد‬ ‫یا نه‪ ،‬کامال پیدا بود وقتی که جواب تایید امیز به این پرسش‬ ‫مــی داد‪ ،‬انتظار هیچ گونه ابــراز خشــمی را از جانب مردم‬ ‫امریکا نداشت‪ .‬امریکاییان باید با واقعیت ها رو به رو شوند‪.‬‬ ‫از دست رفتن شــخصیت به معنای از دست رفتن ازادی و‬ ‫تبدیل دولت به یک کارافرین جنایی است‪.‬‬ ‫منبع‬ ‫‪http://www.paulcraigroberts.org/201523/07//‬‬ ‫‪eroding-character-american-people-paul-craig‬‬‫‪roberts/‬‬ ‫دموکراسی رقت انگیز‬ ‫قرارداد اجتماعی در غرب نقض شده است‬ ‫ژیلبرت مرسیه ‪ -‬محمود سبزواری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫اگر وضعیت رقت انگیز دموکراسی را در سطح جهان‬ ‫با معنای واقعــی ان «حاکمیت مردم عــادی» یا دقیق تر‬ ‫از ان «قدرت مردم» بررســی کنید‪ ،‬به واقعیت ان بیشــتر‬ ‫پی می بریــد‪ .‬اصطالح انگلیســی دموکراســی و واژه قرن‬ ‫چهاردهمی فرانسوی «دموکراتی» از ریشه یونانی دموکراتیا‬ ‫گرفته شده است‪ .‬دموس یونانی به معنای «مردم عادی»‬ ‫اســت و کراتوس به معنای «حاکمیت» یا قــدرت‪ .‬ما چه‬ ‫کرده ایم که در چنین برداشت قابل ستایشی از قدرت مردم‬ ‫دستکاری کرده و ان را عمدتا بر اســاس اصول الیگارشی‬ ‫و توانگرســاالری‪ ،‬به کلی به یک سیستم حاکمیت جهانی‬ ‫تبدیل می کنیم؟ هــر جا که نــگاه کنیم‪ ،‬از شــرق تا غرب‬ ‫و شــمال تا جنــوب‪ ،‬توانگرســاالران و الیگارش هــا ‪ -‬این‬ ‫عروســک گردانان طبقه سیاسی ‪ -‬با اســتحکام تمام زمام‬ ‫امور را در دست دارند‪ .‬انها دموکراسی را به هجویه و شکلی‬ ‫مسموم کننده از حکومت تبدیل کرده اند‪.‬‬ ‫در ابتدای کتاب «قرارداد اجتماعی» ژان ژاک روسو‬ ‫که در سال ‪ 1726‬نوشــته شــده و یکی از اثار الهام بخش‬ ‫انقالب فرانسه به حســاب می اید که ‪ 27‬سال بعد به وقوع‬ ‫پیوســت‪ ،‬این فیلســوف عصــر روشــنگری می نویســد‪:‬‬ ‫«انســان ها ازاد به دنیا می اینــد‪ ،‬با این وجــود همه جا در‬ ‫زنجیرند‪ ».‬بن مایه کتاب قرار داد اجتماعی این است که تنها‬ ‫ان دولت هایی که می توانند «رضایت حکومت شــدگان»‬ ‫را به دست بیاورند‪ ،‬از مشــروعیت باقی ماندن برخوردارند‪.‬‬ ‫ی بنیادین و انقالبی را از حق حاکمیت‬ ‫به عالوه روسو مفهوم ‬ ‫مردم معرفی کــرد که در تضــاد با حق حاکمیــت دولت یا‬ ‫حکام قرار داشت‪ .‬از نظر روسو تنها شــکل مشروع اقتدار‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتداری اســت که تمامــی مــردم در قالب یک‬ ‫قرارداد اجتماعی ان را قبول داشته باشند و به برابری‪ ،‬ازادی‬ ‫اجتماعــی و ازادی فردی کــه حقوق مــادرزادی و طبیعی‬ ‫همگان است‪ ،‬کامال احترام بگذارند‪.‬‬ ‫روندهــای انتخاباتــی بخشــی ضــروری از کســب‬ ‫«رضایــت حکومت شــوندگان» اســت که روســو تعریف‬ ‫می کند‪ .‬امــا تقریبــا در تمــام کشــورهای بــه اصطالح‬ ‫دموکراتیــک‪ ،‬اهمیــت رای دادن بــرای انتخــاب کردن‬ ‫نماینــدگان مــردم‪ ،‬بــه کاری عبث تبدیل شــده اســت‪.‬‬ ‫سیاستمداران که هنوز این جسارت را دارند که خودشان را‬ ‫خدمتگزار مردم بنامند‪ ،‬مجریان فرمانبردار نخبگان شرکتی‬ ‫فرا ملی جهان هستند‪ .‬این سیاستمداران بازیگرانی هستند‬ ‫که نمایشی را بر اســاس متنی بازی می کنند که کارگزاران‬ ‫ارشد قدرت شرکتی نوشته اند و ان را به عنوان یک محصول‬ ‫بین الملل‬ ‫هســتند‪ .‬هم ســارکوزی و هم اوالند مدافعــان تمهیدات‬ ‫ریاضت کشانه ای که نهادهای مالی (صندوق بین المللی‬ ‫پول‪ ،‬بانک جهانی و غیــره) تحمیل می کننــد و همچنین‬ ‫اقدامات امپریالیستی نظیر پیوستن مجدد به سازمان پیمان‬ ‫اتالنتیک شــمالی و مداخله نظامی در لیبی (سارکوزی) و‬ ‫مالی (اوالند) هستند‪.‬‬ ‫انگلیس نمونه ای از تفاوت تقلبــی بین حزب کارگر‪،‬‬ ‫حزب جنگ افروز در عراق و افغانســتان‪ ،‬یعنــی تونی بلر و‬ ‫حزب محافظه کار‪ ،‬حزب جنگ افروز در لیبی‪ ،‬افغانســتان‬ ‫و ســوریه‪ ،‬یعنی دیوید کامــرون ارائه می دهــد‪ .‬البته این‬ ‫برداشــت را می توان به انتخــاب تقلبی بیــن دموکرات ها‬ ‫و جمهوریخواهــان در امریکا تعمیم داد‪ :‬نام ها به شــکل‬ ‫دوره ای تغییــر می کنند‪ ،‬اما سیاســت های امپریالیســتی‬ ‫نئولیبرال به قوت خود باقی می مانند‪ .‬در واقعیت سیســتم‬ ‫شبه دو حزبی با یک ســاختار قدرت تک حزبی تطبیق دارد‬ ‫که همان کسانی که همه جا در خدمت منافع مشخصی قرار‬ ‫دارند‪ ،‬این ساختار را تامین مالی می کنند و بر ان حاکمیت‬ ‫دارند‪ .‬این سیستم دو حزبی جعلی‪ ،‬ظاهر دموکراسی را برای‬ ‫مردم حفظ می کنــد و این اثر را بر انها می گــذارد که با رای‬ ‫دادن می توانید تفاوتی در سرنوشت خود به وجود اورید‪ .‬اگر‬ ‫رای دادن هیچ تفاوتی در سرنوشــت ما به وجود نمی اورد‪،‬‬ ‫پس چه می توان کرد؟‬ ‫در جامعه بازاریابی می کننــد‪ .‬این وضعیت غم بار روال کار‬ ‫دموکراسی است و شــهروندان به مشتریان چشم و گوش‬ ‫بسته این محصوالت تبدیل شده اند و چهره های سرشناس‬ ‫سیاسی نیز در راســتای منافع شــرکتی در سطحی جهانی‬ ‫کار می کنند‪ .‬برای انکه هر جانداری سالم باقی بماند‪ ،‬باید‬ ‫توانایی دفع هم داشته باشد‪ .‬همین امر درباره پیکره جمعی‬ ‫اجتماعی ما نیز مصــداق دارد‪ ،‬ولی به جــای از بین بردن‬ ‫منظم تفاله سیاسی مان و فرســتادنش برای حمل انها به‬ ‫فاضالب‪ ،‬ما انها را بازیافت می کنیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫هرچنــد نارضایتــی فراوانی نســبت به‬ ‫سیاســتمداران جهانی وجود دارد‪ ،‬عده‬ ‫اندکی تمایل دارند بپذیرند که دموکراسی‬ ‫شکســت خورده اســت تا بــرای ایجاد‬ ‫سیستمی نوین مستقیما دست به اقدام‬ ‫الزم بزنند‬ ‫هر تحولی نیازمند انقالب است‬ ‫جمله «اعتراض فراتر از قانون بــه معنای عزیمت از‬ ‫دموکراسی نیست‪ ،‬بلکه اساسا الزمه ان است» ر هاوارد این‬ ‫نوشته است‪ .‬مردم در سراســر جهان از سیاستمدارانشان‬ ‫خسته می شــوند و دســت به اعتراض می زنند‪ .‬با این حال‬ ‫انگار که اکثر مردم‪ ،‬برای خالص کردن خودشــان از شــر‬ ‫تعدیات این سیاســتمداران به هر روش ضروری‪ ،‬به اندازه‬ ‫الزم فعال نیستند‪ .‬رای دادن که قرار بود یک وظیفه مدنی‬ ‫واجب االحترام در دموکراسی باشد‪ ،‬به عمل ناخوداگاه راه‬ ‫رفتن در خواب تبدیل شده است‪.‬‬ ‫در سال ‪ 1789‬ســرنگون کردن ســلطنت در فرانسه‬ ‫کاری بــزرگ بود‪ .‬روشــنفکران بــرای دســت زدن به این‬ ‫انقالب‪ ،‬عمدتا از اثار روســو‪ ،‬ولتر‪ ،‬دیدرو و منتســکیو که‬ ‫می توان انها را پدران موســس دموکراسی مدرن دانست‪،‬‬ ‫الهام گرفتند‪ .‬اگر پوسته گفتمان فالسفه روشنگری از ان‬ ‫زمان تاکنون دوام اورده اســت‪ ،‬امــا روح ان از درون تهی‬ ‫شده است‪ .‬نخبگان حاکمیت شرکتی جهانی‪ ،‬این قرارداد‬ ‫اجتماعی را لگدمال کرده اند‪ .‬کســانی کــه در طول ‪200‬‬ ‫سال گذشــته ازادی خود را به دســت اورده اند‪ ،‬در همه جا‬ ‫دوباره در حال بازگشتن به قید زنجیرهایند‪ .‬هر چند که تعداد‬ ‫فزاینــده ای از مردم در حال اگاهی از این موضوع هســتند‬ ‫که به تغییری نظام مند و جدی نیاز است‪ ،‬ولی تعداد اندکی‬ ‫تمایل دارنــد تایید کنند که چیزی جز یــک انقالب جهانی‬ ‫نمی تواند نظم جهانی توانگرســاالرانه تثبیت شده فعلی را‬ ‫به چالش بکشد‪.‬‬ ‫پس از چنین انقالبی یا ایده ال طلبانه بگوییم پیش از‬ ‫ان‪ ،‬ما باید پارامترهایی را بازتعریف کنیم که نشان می دهند‬ ‫چه چیزی حاکمیــت انتخاباتی را در دموکراســی واقعی با‬ ‫حاکمیت مردمان عادی تضمین می کند‪ .‬دموکراسی واقعی‬ ‫در یک مقیاس کوچک بهترین کارایی را دارد‪ .‬مثال در یونان‬ ‫باستان دموکراســی به این دلیل کار می کرد که مقیاس ان‬ ‫محدود به اجتماعــات کوچکی بود که در ان شــهروندان‬ ‫شخصا سیاستمدارانشان را می شناختند‪ .‬امروز فشارها برای‬ ‫خودمختاری در مناطقی مثل کاتالونیا و اسکاتلند‪ ،‬نشانگر‬ ‫ارزوهــای مردمان انها بــرای برخوردار شــدن از حاکمیت‬ ‫کوچک تــر و واکنش های انها علیه جهانی ســازی و تهدید‬ ‫هویت های فرهنگی شان اســت‪ .‬از سوی دیگر مشکالت‬ ‫جهانی مثل الودگی‪ ،‬فشار بر منابع موجود محدود‪ ،‬تغییرات‬ ‫اب و هوایی و انقراض هــای جمعی فعلی‪ ،‬باید در ســطح‬ ‫جهانی رسیدگی شــوند که اثرگذاری الزم را داشته باشد‪ .‬از‬ ‫این رو برای رســیدگی به مســائل جهانی نیز به دموکراسی‬ ‫مســتقیم نیاز اســت‪ ،‬برای مثال این کار می تواند شــامل‬ ‫برگزاری رفراندوم های جهانی در مورد مسائل حیاتی باشد‪.‬‬ ‫سیستم های فعلی حاکمیت‪ ،‬فاســد و رو به تباهی اند‪ :‬بعد‬ ‫از انکه انها را منســوخ کردیــم و دموکراســی را برای عصر‬ ‫خودمان از نو برپا کردیم‪ ،‬سرانجام باید به جایی برسیم که‬ ‫دموکراسی حقیقی منطبق بر معنای تحت اللفظی اش برای‬ ‫ما تحقق یابد‪.‬‬ ‫منبع‬ ‫‪http://newsjunkiepost.com/201427/10//the‬‬‫‪illusion-of-democracy/‬‬ ‫بین الملل‬ ‫امپریالیسم شرکتی نئولیبرال؛ یک سیستم‬ ‫تک حزبی جهانی‬ ‫مارک تواین می نویسد‪« :‬اگر رای دادن تفاوتی ایجاد‬ ‫می کرد‪ ،‬انها اجازه این کار را به ما نمی دادند‪ ».‬این نقل قول‬ ‫متعلق به عصر طالیی‪ ،‬هیچ گاه به انــدازه امروز صحت و‬ ‫مصداق نداشته اســت‪ .‬رای حاکی از انتخاب واقعی است‬ ‫و ما هیچ انتخابی نداریم‪ .‬از فرانســه تــا برزیل‪ ،‬انگلیس‪،‬‬ ‫المــان‪ ،‬هنــد و البتــه ایاالت متحــده – همه کشــورهایی‬ ‫که عنوان دموکراســی های بزرگ بر انها گذاشــته شــده –‬ ‫گزینش های سیاســی عمدتا به دو حزب سیاسی با اسامی ‬ ‫متفاوت که با تمایالت فرهنگی محلی هماهنگ هستند‪،‬‬ ‫تقلیل یافته اند‪ .‬این ایده راحت و بی دردسر انتخاب از بین‬ ‫چپ و راست که منوی انتخابات را در دموکراسی ها چاشنی‬ ‫می زند‪ ،‬مضحکه ای بیش نیست‪ .‬مثال در فرانسه فرانسیس‬ ‫اوالند به اصطالح سوسیالیســت و سلف دست راستی اش‬ ‫نیکوالس سارکوزی هر دو نوکران ســر به راه سیاست های‬ ‫نئولیبرالی و امپریالیســتی از هر جایی که دیکته می شود‪،‬‬ ‫قدرت مردم؛ به چالش کشیدن‬ ‫نهادهای حاکمیت غیرمنتخب جهانی‬ ‫هرچند نارضایتی فراوانی نســبت به سیاســتمداران‬ ‫جهانی وجــود دارد‪ ،‬عده اندکــی تمایل دارنــد بپذیرند که‬ ‫دموکراسی شکست خورده اســت تا برای ایجاد سیستمی‬ ‫ نویــن مســتقیما دســت بــه اقــدام الزم بزنند‪ .‬بر اســاس‬ ‫نظرســنجی انجام شــده در اکتبر ‪ 2014‬تنها شــش درصد‬ ‫رای دهندگان امریکایی فکر می کردند کــه کنگره انها کار‬ ‫مثبتی انجام می دهــد و ‪ 65‬درصد‪ ،‬عملکــرد ان را ضعیف‬ ‫یا بســیار ضعیف ارزیابی کردند‪ .‬حتی عده بیشتری از یک‬ ‫احساس عمومی از وجود فســاد سیاسی کلی سخن گفتند‬ ‫و بر ایــن اســاس ‪ 63‬درصــد از رای دهنــدگان امریکایی‬ ‫فکر می کردند که اکثــر اعضای کنگره تمایــل دارند رای‬ ‫خودشــان را در ازای پول نقد یا مشارکت های انتخاباتی به‬ ‫فروش برسانند‪ .‬در فرانسه نرخ مقبولیت پرزیدنت اوالند به‬ ‫‪ 13‬درصد تنزل یافته است‪ ،‬یعنی پایین ترین نرخ مقبولیت‬ ‫تمام روســای جمهوری از اوایــل دهــه ‪ 1960‬تاکنون‪ .‬با‬ ‫وجود تاریخ انقالبی فرانســه‪ ،‬قانون اساسی این کشور به‬ ‫رئیس جمهور ان این قــدرت را می دهد کــه کل دوره پنج‬ ‫ســاله اش را در صورت ضرورت با حکــم نهادهای دیگر بر‬ ‫سر کار باقی بماند‪.‬‬ ‫اما در نظــم جهانی فرا ملــی فعلی‪ ،‬تمرکــز کردن بر‬ ‫نارضایتی هــای عمومــی از چهره های غیرقابــل تغییری‬ ‫مثل فرانسیس اوالند‪ ،‬باراک اوباما‪ ،‬دیوید کامرون‪ ،‬نارندا‬ ‫مودی‪ ،‬دیلما روسف‪ ،‬انگال مرکل و غیره‪ ،‬کار بی فایده ای‬ ‫اســت‪ .‬تمام این افراد تاریخ مصرف مشــخصی دارند‪ .‬به‬ ‫جای ان افــکار عمومی جهانی باید مشــروعیت نهادهای‬ ‫حاکمیتــی غیرمنتخب جهانــی مثل صنــدوق بین المللی‬ ‫پول‪ ،‬بانک جهانی‪ ،‬ســازمان ملل‪ ،‬سازمان تجارت جهانی‬ ‫و دیگر ســازمان های غیر دولتی قدرتمند‪ ،‬اتاق های فکر و‬ ‫کنسرسیوم هایی مثل کنفرانس جهانی اقتصاد را مورد سوال‬ ‫قرار دهند‪ .‬این نهادها سیاست های جهانی را دیکته می کنند‬ ‫سری نظیر توافق مشارکت ترانس‬ ‫و پیش نویس پیمان های ّ‬ ‫پاسیفیک را که به میلیاردها نفر مربوط می شود‪ ،‬می نویسند‬ ‫و عمدتا متشکل از نخبگان جهانی اند‪ .‬این قبیل نهادهای‬ ‫جهانــی باید از ســوی شــهروندان جهان بــرای حاکمیت‬ ‫جهانی انتخاب شــوند تا صورت نهادی کامال دموکراتیک ‬ ‫به خود بگیرند‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫دوران عاشقی‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم جدید علیرضا رئیسیان که در جشنواره فیلم فجر در ‪ 10‬رشته نامزد‬ ‫دریافت سیمرغ بود و در نهایت دو ســیمرغ بلورین ویترین سینمای ایران را‬ ‫به خود اختصــاص داد از منظری وضعیت ویژه ای دارد‪ .‬در شــکل ‪ ،‬به همان‬ ‫موضوع خیانت پرداخته که در چند سال گذشته محل چالش هایی بوده است‬ ‫اما در عمق‪ ،‬به جامعه نگاه مصلحانه ای دارد‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫یک‬ ‫گفت وگویمثلثباعلیرضارئیسیاندربارهدورانعاشقی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫انسان امروزگناه دارد‬ ‫عشق و حقوق زنان!‬ ‫نگاهی به تازه ترین فیلم‬ ‫علیرضا رئیسیان‬ ‫می شود به بحران خاتمه داد‬ ‫گفت وگو با اکبر عبدالعلی زاده‬ ‫درباره «دوران عاشقی»‬ ‫شیما غفاری‬ ‫خبرنگار‬ ‫فیلمسازی در شرایط فعلی واقعا ریسک است؟‬ ‫بله! خصوصا وقتی قرار باشــد با سرمایه شخصی‬ ‫فیلم بســازید؛ یک مقطعی هست شــمای فیلمساز قصد‬ ‫می کنیــد تا یک حــرف ظاهــرا ارزشــى بزنیــد‪ ،‬بنابراین‬ ‫هزینه هــای ایــن کار را از منابــع عمومــی‪ ،‬شــهرداری‪،‬‬ ‫تلویزیون و حوزه هنری تامین می کنید و طبیعی اســت به‬ ‫اخرین فاکتوری که فکر کنید‪ ،‬مخاطب باشــد ولی وقتی‬ ‫شما در سیکل جریان طبیعی سینما حرکت کنید‪ ،‬سرمایه و‬ ‫امکانات را باید خودتان تهیه کنید‪ ،‬ان وقت اولین فاکتور‬ ‫مخاطب می شود و اگر حمایت نمی کنند‪ ،‬حداقل شرایط‬ ‫برای کار شما باید فراهم باشد‪.‬‬ ‫االن واقعا شرایط ســینما غیر طبیعی است‪ ،‬به دلیل‬ ‫اینکه دولت (به معنى عام) سهم زیادی از اجرا را برعهده‬ ‫گرفته است و خودش پخش کننده و سالن دار هم هست و‬ ‫متاسفانه اخیرا هم باب شــده است که مخاطب هم دارد!‬ ‫یعنی اگر بخواهند امار مخاطبان یک فیلم را باال ببرند‪ ،‬از‬ ‫ادارت و سازمان ها‪ ،‬مخاطب جمع می کنند‪ ،‬بنابراین وقتی‬ ‫این اتفاقات در یک دایره کامال در تعارض با حیات طبیعی‬ ‫پدیده ای مثل سینما در حال اتفاق افتادن است‪ ،‬طبیعی‬ ‫است که دیگر شما خیلی تصمیم گیرنده نیستید‪.‬‬ ‫ث این فیلم درباره عشــق است و‬ ‫جان مایه و بح ‬ ‫چرخه فیلم بر این محور است و البته این روند به‬ ‫یک ساختمان و محور نیاز دارد که حاال بتوان این‬ ‫مســائل را طرح کرد و ان هم باید موضوعی مثل‬ ‫خیانتباشدکهجامعهبااندرگیرباشد‪.‬االنیکی‬ ‫ازموضوعاتاصلیکهتمامخانواده هابااندرگیر‬ ‫هستند‪،‬همینجریاناست‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫گرفت که هیچ فیلمی اکران نشــود و پرچم سفید بر سردر‬ ‫سینماها نصب شود‪.‬‬ ‫به هرحال این دوستان اصال به عوارض تصمیماتی‬ ‫که می گیرند‪ ،‬فکــر نمی کنند و معتقدم اگر اختیار ســینما‬ ‫دست دولت است که اصال به عناوینی چون شورای صنفی‬ ‫نمایش‪ ،‬بخش خصوصی‪ ،‬تهیه کننده مستقل و‪ ...‬نیازی‬ ‫نداریم و در این شرایط دیگر مسئولیت ها را هم تماما دولت‬ ‫باید برعهده بگیرد‪ ،‬مثال اگر فیلم های جدی نمی فروشد‬ ‫به نظرم فقط مسئولش دولت است که خوب ارایش اکران‬ ‫نمی کند و اگر هم مسئوالن‪ ،‬مسئولیت اکران را به گردن‬ ‫شــورای صنفی نمایــش بیندازنــد من می گویم که شــما‬ ‫(مسئوالن) نشان دادید که شورای صنفی مسئول نیست‪،‬‬ ‫چون خودتان مستقیما بر ان اعمال نظر می کنید‪.‬‬ ‫به هرحال االن شــورای صنفی نمایش برخالف‬ ‫عنوا نش در وزارت ارشاد تشکیل می شود‪ ،‬پس‬ ‫اگر به خانه سینما برگردد شرایط بهتر می شود؟‬ ‫در مقطعــی کــه در خانه ســینما ســال ها قبل‪،‬‬ ‫ایین نامه را می نوشــتیم ان موقع هم چند نفر از ادم های‬ ‫مهم ســینما می گفتند که نبایــد بیاید اینجــا! چون همه‬ ‫مشکالت سر خانه سینما خراب می شد ولی ما مدافع بودیم‬ ‫که باید انجا تشکیل شود‪.‬‬ ‫االن با شرایط فعلی خانه ســینما بدتر می شود چون‬ ‫خانه ســینما باید فراگیر باشــد‪ ،‬در حالی کــه یک بخش‬ ‫عمده ای از تهیه کنندگان بیرون از خانه سینما هستند‪.‬‬ ‫چتر واحد تهیه کنندگی زیر مجموعه شورایعالی‬ ‫تهیه کنندگان که شکل گرفته است؟‬ ‫باید امیدوار بود که این چتر ســوراخ نباشــد و اب‬ ‫پس ندهد و باید ببینیم چه می شــود! البتــه این موضوع‬ ‫زمان می برد‪.‬‬ ‫اگر به یک تشکیالت واحد رسیدند انها باید عهده دار‬ ‫مســئولیت اکران باشــند‪ ،‬یعنی تهیه کننده‪ ،‬پخش کننده‬ ‫و ســینمادار و هیچ کدام نباید حذف شــوند‪ ،‬در حالی که‬ ‫االن این اتفــاق نیفتاده اســت‪ .‬االن اکثریــت فکری نه‬ ‫اسمی با ســینماداران اســت و انها هم به منافع خودشان‬ ‫فکر می کننــد‪ .‬اخیرا هم یک ســایتی دربــاره یک فیلم‪،‬‬ ‫خبری منتشــر کرده بود مبنی بر اینکه یک فیلم‪ ،‬سرگروه و‬ ‫پخش کننده اش هر دو در شورای صنفی نمایش‪ ،‬نماینده‬ ‫دارند و یک تصمیم غیرقانونی گرفته اند‪.‬‬ ‫در این شــرایط اســت که باید دولت نظــارت بکند و‬ ‫نگذارد که تصمیم های غیرقانونی در راســتای منافع یک‬ ‫فیلم و شخص گرفته شود‪ ،‬بنابراین تا وقتی در تصمیمات‪،‬‬ ‫تعارضات وجــود دارد‪ ،‬دولت مســئول فیلم هایی اســت‬ ‫که نمی فروشــند‪ .‬اگر هم نمی خواهد این گونه باشد باید‬ ‫واگذار بکند و مثال نگویــد اگر فیلمی اکران نشــد‪ ،‬هیچ‬ ‫فیلمی اکران نشود‪.‬‬ ‫هیچ ســابقه نداشــته اســت از االن اعالم بکنند که‬ ‫فالن فیلم در فالن تاریخ به نمایش درمی اید‪ ،‬یعنی تاریخ‬ ‫دقیق اکران هیچ فیلمی یک ماه قبل مشخص نمی شود‬ ‫بنابراین به نظر می رسد که دولت دارد از یک فیلمی حمایت‬ ‫غیرعادی می کنــد‪ .‬البته حمایت غیرعــادی از یک فیلم‬ ‫اشــکالی ندارد اما دولت می تواند از یک فیلم ارزشــمند و‬ ‫خوب به شکل های دیگری‪ ،‬حمایت بکند و الزم نیست هر‬ ‫روز قوانین را عوض بکند‪ .‬به عنوان مثال اگر هر روز قوانین‬ ‫راهنمایــی و رانندگی را عــوض کردى‪ ،‬همش می شــود‬ ‫تصادف و بی قانونی‪.‬‬ ‫برگردیم به خود فیلم شــما؛ «دوران عاشــقی»‬ ‫را در دســته بندی فیلم هــای بــا تــم خیانت که‬ ‫در ســال های اخیر ســاخته شــده اســت‪ ،‬قرار‬ ‫می دهید؟‬ ‫نه اصال‪ ،‬جان مایه و بحث این فیلم درباره عشق‬ ‫است و چرخه فیلم بر این محور اســت و البته این روند به‬ ‫یک ساختمان و محور نیاز دارد که حاال بتوان این مسائل‬ ‫را طرح کرد و ان هم باید موضوعی باشــد که جامعه با ان‬ ‫درگیر باشد‪.‬‬ ‫اگر ما بخواهیم یک درام عاطفی در بستر اجتماعی‬ ‫بسازیم‪ ،‬االن یکی از موضوعات اصلی که تمام خانواده ها‬ ‫با ان درگیر هستند‪ ،‬همین جریان است‪ .‬ما از این استفاده‬ ‫می کنیم تا منظرهای دیگر را پوشش بدهیم مثال اینکه چرا‬ ‫یک زن نسبت به خالء عاطفی همســر و شوهرش غفلت‬ ‫می کند؟ چرا یک شــوهر که خالء عاطفی دارد دســت به‬ ‫چنین کاری می زند؟ ایا بعدا راضی اســت یا پشیمان؟ چرا‬ ‫یک دختر خانمی کــه می اید و وارد یک زندگی مشــترک‬ ‫می شود از زمانی که می فهمد باز مسیرش را ادامه می دهد‪.‬‬ ‫بنابراین بــاز هم تاکیــد می کنم که تــم اصلی فیلم‬ ‫«دوران عاشــقی» عشــق و فقدان ان اســت و یک جور‬ ‫ســرخوردگی ادم هــا در مقابــل مســائل عاطفی شــان و‬ ‫این موضــوع و محور داســتانی نیاز دارد که مــا حول ان‬ ‫پی رنگ هایی را بچینیم‪.‬‬ ‫نگفتید که چرا موضوع خیانت را درباره فیلم تان‬ ‫قبول ندارید؟‬ ‫به نظر من خیانت زمانی معنا دارد که با قصد و نیت‬ ‫قبلی درســت خالف قانون اتفاق افتد و بعد هم ادامه ان‬ ‫روش نیاز واقعی نباشــد‪ ،‬یعنی یک چیز واقعا غیر ملموس‬ ‫باشد اما شخصیت مرد فیلم ما کار غیرقانونی نکرده است‪.‬‬ ‫در فیلم ما تم اصلی عشق اســت‪ ،‬همان طور که در‬ ‫فیلم های قبلی ام هم این موضوع مطرح بود و فقط محورها‬ ‫و داستان هایش فرق داشته است و همه تمرکز بر خانم ها‬ ‫بوده است‪ .‬معتقدم کاری که مرد فیلم انجام داده خطا بوده‬ ‫و نه خیانت! ما نیز در این فیلم برای این نوع خطا به جامعه‬ ‫یک پیشــنهاد ارائه می دهیم که در مقابــل چنین رفتاری‬ ‫خشونت نداشته باشند‪.‬‬ ‫اتفاقــا به نکتــه جالبی اشــاره کردیــد‪ ،‬خیلی از‬ ‫ادم های فیلم تان خونســرد هســتند و به دنبال‬ ‫رفتارهای واکنشی نیستند‪ ،‬انگار در ایران زندگی‬ ‫نمی کنند‪.‬‬ ‫تصور ما در ایران به گونه ای است که سریال های‬ ‫تلویزیونی ما را شــکل داده اند و پیشــنهادی که ما در این‬ ‫فرهنگ‬ ‫یعنی االن شــما خیلی هــم در وضعیــت اکران‬ ‫فیلم تــان و مقطــع زمانــی اش تصمیم گیرنده‬ ‫نبودید؟‬ ‫من خیلی مایل بــودم «دوران عاشــقی» را عید‬ ‫نوروز اکران بکنیم‪ ،‬فیلم هم اماده بود و تنها فیلم جشنواره‬ ‫فجر بود که قبل از جشــنواره پروانه نمایش گرفت ولی در‬ ‫ان مقطع گفتند که حاال یک فیلم جدی‪ ،‬دو تا شوخی و‪...‬‬ ‫همدیگر را پوشش نمی دهند‪ ،‬ما هم قبول کردیم و گفتیم‬ ‫به خاطر منافع کل ســینما‪ ،‬فصل دیگــری‪ ،‬فیلم را اکران‬ ‫می کنیم‪ .‬بعد گفتیم عیــد فطر اکران کنیم‪ .‬رســیدیم به‬ ‫عیدفطر و گفتند فیلم جایگزین‪ ،‬کف فروش نیفتاده است‪،‬‬ ‫بنابراین باید صبر بکنید تا ان فیلم تمام شود‪.‬‬ ‫من هم به عنــوان کارگــردان قبول کــردم چون به‬ ‫هرحال ان فیلم هــم‪ ،‬فیلم همکار من اســت و اگر قانونا‬ ‫اکران ان فیلم باید ادامه پیدا کند‪ ،‬اشکالی ندارد‪.‬‬ ‫و پس از این هم‪ ،‬ســخنگوی شورای صنفی نمایش‬ ‫در مقطعــی مصاحبه کــرد و گفت کــه باتوجه بــه تعویق‬ ‫اکران «رستاخیز»‪ ،‬ما می توانیم اکران شویم‪ ،‬بنابراین ما‬ ‫نصفه کاره تولید مشترکمان را در خارج از کشور رها کردیم‬ ‫و امدیم و ظرف یک روز ســر در و کپی ها را اماده و قرارداد‬ ‫سینماها را بستیم اما فردای ان روز‪ ،‬شورای صنفی تصمیم‬ ‫‪1‬‬ ‫علیرضا رئیسیان که «دوران عاشقی» ‪ ،‬ششمین‬ ‫ســاخته ســینمایی اش بعــد از «ســفر»‪« ،‬ریحانه»‪،‬‬ ‫«ایستگاه متروک»‪« ،‬پروند ه هاوانا» و «چهل سالگی»‬ ‫این روزها بر پرده سینماهاســت‪ ،‬معتقد اســت که‬ ‫تم اصلی فیلم «دوران عاشــقی» عشــق و فقدان ان‬ ‫است و یک جور سرخوردگی ادم ها در مقابل مسائل‬ ‫عاطفی شان است‪.‬‬ ‫در ادامه گفت وگوی مجله مثلــث را با علیرضا‬ ‫رئیسیان می خوانید‪.‬‬ ‫رابطه علت و معلولی‬ ‫سینما و ادبیات‬ ‫کلمه بهتر است یا تصویر؟‬ ‫‪65‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم می دهیم و اهمیت هم دارد در طرح این پرسش است‬ ‫که اگر ما بخواهیم در جهان امروز مســائل را با خشــونت‬ ‫حل نکنیم‪ ،‬راه حل های دیگرش چیســت؟ اتفاقا به نظرم‬ ‫اصال کاراکتر لیال (حاتمی) خونســرد نیست‪ ،‬به شدت با‬ ‫روشی که دارد که یک بى اعتنایی در زندگی اش هم هست‬ ‫به شــوهرش می گوید فعال باید بروی! اما به نظر شما کار‬ ‫بزرگ تر این است که او را بکشد یا به دادگاه ببرد‪.‬‬ ‫من معتقدم بعضی وقت هــا‪ ،‬بی احترامی و پس زدن‬ ‫این جوری‪ ،‬خیلی ضرباتش عمیق تر و مهلک تر است چون‬ ‫وقتی دعوا می شود‪ ،‬هر دو طرف خودشان را خالی می کنند‬ ‫و ان عذاب درونی اتفــاق نمی افتد اما اینجــا مرد منهدم‬ ‫می شود و به همسرش می گوید غرورت هم اجازه نمی دهد‬ ‫درباره این موضوع حــرف بزنیم؟ کــه زن می گوید اصال‬ ‫اهمیت ندارد! که مرد می گوید به متهم هم اجازه می دهند‪،‬‬ ‫حرف بزند که زن می گوید که تو متهم نیستی‪ ،‬خطاکاری!‬ ‫یا مثال دختر خانمی که وارد این زندگی شــده است‪،‬‬ ‫تصمیم می گیرد چون عشقش‪ ،‬عشــق پاکی بوده است‬ ‫بــرای نگهبانــی از این ثمــره کال از ایــن محیط خودش‬ ‫را بیرون بکشــد تا اگر دوبــاره مرد فیلــم از ان زندگی اش‬ ‫واخورده شد‪ ،‬نتواند سراغش بیاید یا شخصیت های دیگر‬ ‫فیلم هم بدین شکل تصمیماتی می گیرند‪.‬‬ ‫همه این واکنش ها‪ ،‬ظاهرش غیر متعارف اســت و‬ ‫بعضی ها معتقدند نکته جســارت امیز این فیلم هم همین‬ ‫است چون ما دوباره همین مســیرهای قبلی را که دعوا و‬ ‫ ترویج خشونت هست را نرفتیم‪.‬‬ ‫من در یک مقطعی پرونده های قتل های ناموسی را‬ ‫بررســی کردم و واقعا فاجعه بار بود و نمی خواستم اینگونه‬ ‫به سراغ این سوژه بروم‪.‬‬ ‫به نظرم همه فلسفه وجودی بشر از روز اول تا االن‪،‬‬ ‫درک از عشق اســت‪ .‬بخشی از این عشــق‪ ،‬من و جنس‬ ‫مخالف اســت و بخش دیگرش عواطف شخصی من به‬ ‫خودم هست که خودم را بشناســم و بعد عشق به نزدیکان‬ ‫و بعد همنوع و‪ ...‬که مراتب این عشق ها فرق می کند‪.‬‬ ‫اگر فردی به خانواده اش عشق نداشته باشد قطعا به‬ ‫همنوع و هموطنش هم عشــقی ندارد و همان فسادهای‬ ‫اقتصادی که شاهدش هستیم به وجود می اید چون درک‬ ‫از انسانیت و وجود همنوعانش وجود ندارد‪.‬‬ ‫من ســعی کــردم در فیلم هایم بگویم که انســان به‬ ‫دلیل فطرتش باید به این مسائل فکر بکند و یک موجودی‬ ‫نیســت که فقط خودخواهانه‪ ،‬نســبت به شخص خودش‬ ‫تصمیم بگیرد و هر چه به نفعش بود‪ ،‬انجام بدهد چون این‬ ‫نفع در لحظه شــمای نوعی را راضی می کند ولی در کل‪،‬‬ ‫جامعه را دچار انحطاط می کند؛ این انحطاط نسل ها طول‬ ‫می کشــد که جبران شــود‪ ،‬در این فیلم هم تمرکزم روی‬ ‫همین موضوع بود‪.‬‬ ‫به نظــر در این فیلــم قصد داشــتید کــه طیف‬ ‫فرصت طلــب و ســودجو را در اقتصــاد نشــان‬ ‫بدهید و بگویید این اتفاقاتی که در سطح جامعه‬ ‫می افتد‪ ،‬ناشی از این شرایط است؟‬ ‫بله دقیقا! مثال ان ادم (زندى) که نمی تواند عشق‬ ‫به فرزند را درک بکند‪ ،‬خیلی از خصلت هایش این گونه بروز‬ ‫پیدا می کند‪ ،‬حتی برای خواهرش تصمیم گرفته و زندگی‬ ‫او را نابود کرده اســت که ما فقط یک اشاره کوچک به ان‬ ‫داشتیم و اوست که برای خواهرزاده اش تصمیم می گیرد‪،‬‬ ‫بنابراین طبیعی است که برخی کمبودها از نظر روانی ادم ها‬ ‫را در موقعیت خطرناک قرار می دهد‪.‬‬ ‫حمید (شــهاب حســینی) هم که یک نابغه ریاضی‬ ‫است در یک پالنی می گوید که من شــاگرد اول ریاضی‬ ‫بودم االن اومدم تو کار ارز!‬ ‫در جامعه مــا چقدر ادم هــا را می بینیم کــه در جای‬ ‫خودشان قرار ندارند و هر بحرانی که پیش می اید‪ ،‬عوارض ‬ ‫به نظر رئیسیان واکنش‬ ‫لیال حاتمی به رفتار شوهرش‬ ‫خونسردانه نبوده و بر اساس‬ ‫غریزه اش صورت گرفته‬ ‫ان را جامعه بر دوش می کشد چون بخشی از انها با شروع‬ ‫بحران می گذارند و از کشور می روند‪.‬‬ ‫شــرایطی که در فیلم تصویر کردید تحت تاثیر‬ ‫تحریم هم بوده است!‬ ‫بله‪ ،‬شــرایط روز بوده اســت‪ .‬من ان ســکانس‬ ‫قیمت گذاری های ارزی را درســت سه ســال پیش دیدم‬ ‫که خیلی به نظرم هولناک بــود‪ .‬البته فقط این بحث های‬ ‫فیلم‪ ،‬تحت تاثیر تحریم نیست به نظرم مدیریت بخشی از‬ ‫جریانات می خواست این اتفاق بیفتد‪ .‬گرفتن ان سکانس‬ ‫بازار ارز هم خیلی سخت بود چون برخی ادم ها را باید راضی‬ ‫می کردیم‪ ،‬مقابل دوربین بیایند‪.‬‬ ‫چرا شــخصیت پدر «دوران عاشــقی» در فیلم‬ ‫خیلی مثبت و شعاری است؟‬ ‫بــرای اینکــه انــدازه اش خیلــی کم اســت و ما‬ ‫نمی توانستیم بیش از این به این سمت برویم و این ادم را‬ ‫نشان بدهیم‪ .‬در فیلم «بینوایان» هم که سه ساعت است‪،‬‬ ‫کشیش دو صحنه فقط حضور دارد و در همان دو صحنه‪،‬‬ ‫تکلیف ژان والژان و همه چیز را روشن می کند‪.‬‬ ‫پدر فیلم دوران عاشقی قاضی بازنشسته است و گل‬ ‫پرورش می دهد و گلدانى به دخترش می دهد که تصمیم‬ ‫دختر در پایان فیلم‪ ،‬در کنار همین گل گرفته می شود‪.‬‬ ‫بنابراین هیچ کس دیگری ان حرف ها را به این شکل‬ ‫نمى توانست بزند و باور کردنى باشد‪.‬‬ ‫حاال چرا اینقدر شعاری؟‬ ‫شهاب حسینی بازیگر نقش‬ ‫حمید یک نابغه ریاضی است که‬ ‫داللی ارز می کند‪ .‬طعنه ای به‬ ‫شرایط زمانه‬ ‫شعارش به نظرم چیز بدی نیست‪.‬‬ ‫فکر می کنم به شــرایط جامعه ای چون ما ربط دارد‬ ‫چون در رسانه های ما این موضوعات کلیشه است‪ ،‬وقتی‬ ‫می اید در فیلم مردم هم واکنش نشان می دهند‪.‬‬ ‫اســتفاده از کلیشــه در قوانین دراماتیک اصال چیز‬ ‫بدی نیست! کلیشه موقعی بد اســت که از ان بد استفاده‬ ‫بشود و به مفهوم دیگری تبدیل شود‪.‬‬ ‫مثال در صحنــه ای که بــرادر ان دختــر می خواهد‬ ‫ماشین را پس بدهد‪ ،‬ما همان جا کات می کنیم و می بینیم‬ ‫پدر در ماشــین به دختر می گوید که «تو بــا این کاری که‬ ‫کردی روح او را ازاد کردی» ایــن نوع روایت اثرش خیلی‬ ‫بهتر است‪.‬‬ ‫البته نگفتن این چنین جمالتی یک بحث دیگر است‬ ‫چون خیلی ها درام اجتماعی می ســازند که مشــکالت را‬ ‫بگویند‪ .‬من هدفم فقط این نیســت‪ ،‬طرح مساله می کنم‬ ‫و پیشنهادات خودم را می دهم البته نه قضاوت می کنم و‬ ‫نه راه حل قطعی می دهم بلکه یک پیشــنهاداتی را مطرح‬ ‫می کنم که اگر بشود به اندازه سهمی که دارم بر بیننده اثر‬ ‫بگذارد و سال های بعد هم هرکســی این فیلم را دید یک‬ ‫مقدار زمانه ما دســتش بیاید و متوجه بشــود که ما در چه‬ ‫شرایطی زندگی می کردیم‪.‬‬ ‫یکی از مشکالت اصلی سینمای ایران فیلمنامه‬ ‫و ســوژه های تکراری است‪ ،‬ســاختن فیلمی با‬ ‫محوریت عشق کار شما را سخت تر نمی کند؟‬ ‫موالنا شش دفتر مثنوی را نوشــته است که کلید‬ ‫همه اش همان مقدمه ان است که همه اش درباره عشق‬ ‫اســت و اولین داســتان ان هم در رابطه با عشــق است‪.‬‬ ‫بنابراین من تا وقتی عمر دارم در حد توانایی ام درباره این‬ ‫موضوع حرف می زنم و اصال این موضوع برای من کهنه‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫واقعا انســان امروز گناه دارد‪ ،‬در یــک چرخه ای از‬ ‫تکنولوژی و ابزار گرفتار شده اســت که هر روز او را تنها و‬ ‫تنهاتر می کند و نتیجه اش این می شود که عشق فقط در‬ ‫یک فرایند جسمانی خالصه شده است‪.‬‬ ‫چرا بعد از «چهل ســالگی» با فاصله ای طوالنی‬ ‫فیلــم ســاختید و چطور بــه «دوران عاشــقی»‬ ‫رسیدید؟‬ ‫در ‪ 27‬ســالی که از عمر فیلمســازی ام می گذرد ‪،‬‬ ‫شش فیلم ساخته ام‪ .‬یعنی تقریبا هر پنج سال یک فیلم‪.‬‬ ‫بخشــی از ان خود خواسته و به ســختگیری هایی مربوط‬ ‫است که برای فراهم شدن شرایط و گروه مورد نظر دارم‪،‬‬ ‫بخشی از ان هم ناخوداگاه اســت و باید فضایی به وجود‬ ‫بیاید و داستان جذابی مرا به خود جذب کند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه همــه فیلم های مــن از «ریحانه»‬ ‫گرفته تا «دوران عاشقی» موقعیت بین المللی داشته اند‪،‬‬ ‫فکر می کردم ما باید در فضایی مکالمه کنیم که به مخاطب‬ ‫جهانی هم فکــر کنیــم و بــرای او احترام قائل شــویم‪،‬‬ ‫تجربیات حاصل از ان دوره فیلم نســاختن و اتفاقاتی که‬ ‫افتاد خیلی به من کمک کرد‪.‬‬ ‫موضوعــی هم کــه این بــار در «دوران عاشــقی»‬ ‫به ســراغش رفتم ‪ ،‬همان مایه های مــورد عالقه ام یعنی‬ ‫بحران فردی ادم ها و روابــط درون اجتماع عاطفی اندک ‬ ‫ یعنی خانواده‪ -‬و ُبعد بیرون از ان ‪ ،‬طرح مسائل اجتماعی‬‫رو ز است به عالوه اینکه سعی کردم جذابیت های بیشتری‬ ‫را وارد داستان کنم‪.‬‬ ‫االن از زمانه ای حــرف می زنیم که بــا زمانه ای که‬ ‫فیلمی برای مثــال در ‪ 1372‬یا ‪ 1380‬ســاخته ام متفاوت‬ ‫اســت‪ .‬همین از جنس زمــان بودن‪ ،‬مقتضیاتــی را برای‬ ‫انتخاب های من به همراه می اورد‪ .‬این به ان معنا نیست‬ ‫ما مطابــق مد رفتــار می کنیم بلکــه به این معناســت که‬ ‫خواسته های قلبی من ‪ ،‬بازتاب های بیرونی اش با مخاطب‬ ‫فرهنگ‬ ‫رئیسیان معتقد است که‬ ‫نبود عشق در جامعه موجب‬ ‫فساد می شود‪ .‬او شرایط‬ ‫دوران تحریم را در فیلمش به‬ ‫تصویر کشیده و معتقد است‬ ‫که فیلمش فیلم روز است‬ ‫وجود دارد‪ ،‬خیلی جدی نیست!‬ ‫ما شــکل خیلی چیزها را مطابــق میل مان تغییر‬ ‫دادیم ولی کلمات مفاهیم شان تغییر نمی کند‪ .‬اساسا کلمه‬ ‫فمنیستی یک جور دفاع و برابری در حقوق اجتماعی است‬ ‫و ضد مرد نیست‪ .‬در حالیکه ما اینجا معتقدیم که هر کسی‬ ‫بگوید که مردها بد هستند‪ ،‬فمنیست هستند‪.‬‬ ‫در همین سفر به امریکا برخی مخاطبان گفتند فیلم‬ ‫من موضع گیری به معنای تعیین تکلیــف برای زن و مرد‬ ‫ندارد‪ .‬بنابراین همه در این فیلم مظلوم هستند‪.‬‬ ‫چقــدر هزینه ســاخت این فیلم شــده اســت و‬ ‫پیش بینی تان از فروش ان چیست؟‬ ‫در بخــش تولیــد تــا نمایــش‪ ،‬یــک میلیــارد و‬ ‫‪800‬میلیون تومان هزینه شده است‪.‬‬ ‫در ‪ 10‬روز اول ‪ 700‬میلیون فروخته و رکورد فیلم های‬ ‫جدی را در سینمای ایران زده اســت‪ .‬به نظرم این میزان‬ ‫استقبال هم به این دلیل است که مردم با داستانش ارتباط‬ ‫برقرار کردند و با ســاختار و بازیگرانی که دارد مردم عالقه‬ ‫دارند فیلم را ببینند‪.‬‬ ‫و نکته پایانی؟‬ ‫واقعیت این اســت که فیلم کم می سازم (چون با‬ ‫ی همکارهای‬ ‫سرمایه شخصی کار می کنم) ولی در هر فیلم ‬ ‫خوبی دور هم جمع می شــویم و به همیــن دلیل نتیجه و‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اگر فردی به خانواده اش عشق نداشته‬ ‫باشــد قطعا به همنــوع و هموطنش هم‬ ‫عشقی ندارد و همان فسادهای اقتصادی‬ ‫که شاهدش هستیم به وجود می اید چون‬ ‫درک از انســانیت و وجــود همنوعانــش‬ ‫وجود ندارد‬ ‫بازتاب فیلم بر پرده هم خوب و صادقانه اســت‪ .‬مخاطب‬ ‫هم متوجه شده اســت که مثال ما تصمیم نگرفتیم چون‬ ‫این سناریو االن روی بورس و مخاطب جذب می کند ان را‬ ‫بسازیم یا برای فالن جشنواره کار را تولید کنیم‪ .‬صداقت‬ ‫در بیان و رفتار تنها تمرکز من هنگام ساختن فیلم است‪.‬‬ ‫درباره لیست و عوامل فیلم هم توضیح دهید‪.‬‬ ‫«دوران عاشــقی» در نخســتین نمایش خود در‬ ‫بخش رقابتی «ســودای ســیمرغ» در سی وسومین دوره‬ ‫جشــنواره بین المللی فیلــم فجر روی پرده رفــت و در ‪10‬‬ ‫بخش از جمله بهترین فیلم‪ ،‬کارگردانی‪ ،‬فیلمنامه‪ ،‬بازیگر‬ ‫نقش اول زن‪ ،‬بازیگر نقــش اول مرد‪ ،‬بازیگر مکمل مرد‪،‬‬ ‫فیلمبرداری‪ ،‬تدوین‪ ،‬موســیقی و طراحی صحنه و لباس‪،‬‬ ‫کاندیدای دریافت جایزه بود که در نهایت تندیس سیمرغ‬ ‫بلورین بهترین فیلمبرداری توسط علیرضا برازنده و تندیس‬ ‫سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫این فیلم در دومیــن حضور داخلی خــود در بخش‬ ‫«سینمای ایران» در پنجمین دوره جشــنواره بین المللی‬ ‫فیلم شهر هم به نمایش درامد و در پنج بخش بهترین فیلم‪،‬‬ ‫کارگردانی‪ ،‬فیلمنامه‪ ،‬بازیگر نقش مکمل مرد و دســتاورد‬ ‫فنی و هنری (موسیقی) کاندیدای دریافت جایزه بود که در‬ ‫نهایت فرهاد اصالنی (بازیگر) تندیس ویژه هیات داوران‬ ‫این جشنواره را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫برخی عوامل فیلم سینمایی «دوران عاشقی» که از‬ ‫چهارشــنبه هفت مرداد ماه اکرانش اغاز شده‪ ،‬عبارتند از‪:‬‬ ‫علیرضا رئیســیان (کارگردان و تهیه کننــده)‪ ،‬رویا محقق‬ ‫و مهســا محب علی (فیلمنامه نویس)‪ ،‬مجید میرفخرایی‬ ‫(مدیــر هنری)‪ ،‬علیرضــا برازنــده (مدیر فیلمبــرداری)‪،‬‬ ‫عباس رستگارپور (صدابردار)‪ ،‬ســودابه خسروی (طراح‬ ‫چهره پردازی) ‪ ،‬هایده صفی یاری (تدوین)‪ ،‬مجید کریمی‬ ‫ (مدیرتولید و مجری طرح)‪ ،‬ســیدعلی هاشــمی (دستیار‬ ‫اول کارگردان و برنامه ریز)‪ ،‬امیرحسین قاسمی (طراحی‬ ‫و ترکیب صدا)‪ ،‬ستار اورکی (موسیقی)‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫چگونه اتفاق بیفتد و بــا این زمینه ها ســاخت این فیلم را‬ ‫شروع کردیم و شــانس هم با ما همراه شــد و گروه بسیار‬ ‫خوبی با ما بودند‪.‬‬ ‫اگر لیال حاتمی در فیلم نبود شاید این فیلم وارد‬ ‫فضای دیگری می شــد‪ ،‬به نظر می رسد اولین و‬ ‫اخرین انتخاب تان برای «دوران عاشقی» لیال‬ ‫حاتمی بود!‬ ‫بله‪ ،‬چون پرســونای این شــخصیت باید ترکیبی‬ ‫از فعالیت اجتماعی و شــکنندگی عاطفی را در درون خود‬ ‫داشته باشد‪ ،‬در شخصیت خود خانم حاتمی هم یک نوع‬ ‫سردی و گرایش خاص اســت که وقتی او فعال می شود و‬ ‫با ان دچار تناقض می شود‪ ،‬پدیده سومی اتفاق می افتد‪.‬‬ ‫من از زمانی که تصمیم به ساخت این داستان گرفتم‬ ‫دو انتخابم قطعی بــود‪ .‬یکی خانم حاتمــی بود و دیگری‬ ‫اقــای فرهاد اصالنــی و دو قــرارداد اول را هــم با همین‬ ‫بازیگران بستیم و بعدا ترکیب بعدی کامل شد‪.‬‬ ‫تاکید داشتید که برای نقشــی که مینا وحید ان‬ ‫را بازی می کند از بازیگر چهره استفاده نکنید؟‬ ‫بله‪ .‬در «چهل سالگی» هم برای اولین بار از یک‬ ‫بازیگر کمتر شــناخته شده اســتفاده کردم‪ .‬هرچند بعدها‬ ‫درخشش زیادی نداشت ولی تاکید خودم این است که باید‬ ‫نیروهای جدید را وارد ســینما کنیم‪ ،‬چون با وضع موجود‬ ‫نمی توان ادامه داد‪ ،‬خوب است که این اتفاق تکرار شود‪.‬‬ ‫از ابتدا همین پایان را برای فیلم در نظر داشتید؟‬ ‫ایــن پالن ها زمــان فیلم بــرداری گرفته شــده‬ ‫اســت و ما هیچ پالنی را بعدا نگرفتیم‪ .‬حتی در مونتاژ هم‬ ‫چیزی را تغییر ندادیــم‪ ،‬از فیلم «ریحانــه» تاکنون همه‬ ‫پایان بندی هــای من با مخاطب کامل می شــود‪ .‬تعبیری‬ ‫وجود دارد که می گویند «پایان بــاز یعنی هیچ چیز!» من‬ ‫اصال به این اعتقاد ندارم‪.‬‬ ‫یعنی فیلم شما پایان باز ندارد؟‬ ‫اصال‪ .‬به ان معنا پایان باز ندارد و با مخاطب کامل‬ ‫می شود‪ .‬من امروز تحت تاثیر ُمد به این نتیجه نرسیده ام‬ ‫و از «ریحانه» شــیوه ام همین طور بوده است‪ .‬مخاطب‬ ‫باید در انتهای همه فیلم های من مشــارکت کند‪ ،‬ولی ان‬ ‫دو چشــم اول و اخر فیلم که خیلی هم اهمیــت دارد‪ ،‬در‬ ‫روزهــای اول فیلمبرداری گرفته شــده اســت و من برای‬ ‫انها قصــد و هدف داشــتم‪ ،‬اینها هیچ کدام در ســیناپس‬ ‫اولیه نبود‪.‬‬ ‫اولین اکــران جهانی فیلــم در مونترال اســت‪،‬‬ ‫پیش بینی شما در زمینه ارتباط با مخاطب خارجی‬ ‫چیست؟‬ ‫همه فیلم هایــم از «ریحانه» تا ایــن فیلم‪ ،‬همه‬ ‫موقعیت بین المللی داشــته اند‪ 26 .‬ســال قبل ریحانه به‬ ‫فســتیوال برلین رفت‪ .‬انجا هم خیلی فرق ندارند‪ ،‬ما اگر‬ ‫بتوانیم موضوعات مبتال به خودمان را بگوییم‪ ،‬منتها اگر‬ ‫با یک زبانی فراتر از اندازه های اینجا باشــد‪ ،‬سود بردیم و‬ ‫من از این بابــت مخالف حضورهای بین المللی نیســتم‪.‬‬ ‫البته اگر کســی بگوید کــه صرفا من به خاطــر خارجی ها‬ ‫فیلم ســاختم یا برعکس فقــط برای مردم خــودم‪ ،‬خیلی‬ ‫خوب نیســت به نظرم برای مردم خودمــان و یک مقدار‬ ‫مخاطب فراتر از مرزها باید فیلم تولید کرد‪ .‬موضوعی که‬ ‫همه بشریت با ان درگیر است چون تا وقتی انسان هست‪،‬‬ ‫پدیده عشق وجود دارد و تا وقتی عشق هست‪ ،‬شکل های‬ ‫مختلفی از ان وجود دارد‪.‬‬ ‫فقط یک حســن که اکران فیلم در جشــنواره های‬ ‫جهانــی دارد این اســت کــه مخاطــب یعنی مــردم (نه‬ ‫سیاســتگذاران و مســئوالن جشــنواره ) بــا فیلــم خیلی‬ ‫بی واسطه برخورد می کنند‪.‬‬ ‫زن و مــرد در «دوران عاشــقی» برابــر قضاوت‬ ‫می شوند و ان مفهوم فمنیستی که در تحلیل ها‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫می شود به بحران خاتمه داد‬ ‫گفت وگو با اکبر عبدالعلی زاده درباره «دوران عاشقی»‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫ فیلم جدید رئیسیان را از نظر داستانی متفاوت از‬ ‫فیلم های دیگــرش می دانند‪ ،‬هر چنــد تجربه کار‬ ‫با ناهید طباطبایــی در فیلم چهل ســالگی در این‬ ‫فیلم هم به شــکل دیگری تکرار شــده اســت اما‬ ‫برخی منتقدان معتقد هســتند که این فیلم از نظر‬ ‫قصه گویی از فیلم های دیگر رئیسیان بهتر است‪،‬‬ ‫نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫من فکر می کنم این ساده گویی در روایت که در حال‬ ‫تبدیل شــدن به ویژگی کارهای رئیســیان است ‪ ،‬مهم ترین‬ ‫ویژگی و نقطه تفاوت این فیلم با عموم فیلم های ســینمایی‬ ‫ایران است که می توان داستان ان را در یک خط تعریف کرد‪.‬‬ ‫این یک اصل اساســی برای قصه گویی است که متاسفانه‬ ‫می بینیم این روز ها کمتر در سینمای ایران رعایت می شود‪.‬‬ ‫نکته مثبت دیگــر در کار های اقای رئیســیان هم این‬ ‫است که او معموال به سراغ موضوعات روز می رود و به مسائلی‬ ‫می پردازد که به نوعی دغدغه های عمومی جامعه محسوب‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫من فکر می کنم که سینمای رئیسیان افت و خیز های‬ ‫زیادی داشــته اســت‪ ،‬اما هم از جهــت تم و هــم از جهت‬ ‫موضوعات سینما او در کار اخیرش ضعف های کمتری دارد‪.‬‬ ‫موضوعی که در مورد فیلم به نظر من می رسد این است‬ ‫که ما معموال وقتی می خواهیم در مــورد یک مفهوم حرف‬ ‫بزنیم فیلم را کند می کنیم تا جایی که مخاطب عادی اصال‬ ‫رغبتنمی کندکهاینفیلم هاراببیند‪،‬ازطرفدیگروقتیقرار‬ ‫است که فیلم تند و جذاب باشد کال مفهوم پردازی تا حدودی‬ ‫نادیده گرفته می شــود؛ در ســینمای جهان یک ســری از‬ ‫مهم ترین فیلم های مفهوم گرا در ژانر های اکشن و حادثه ای‬ ‫ساخته می شوند‪ .‬این روند می تواند در سینمای ما هم مورد‬ ‫توجه باشــد و این طور نباشــد که الزاما وقتی ما می خواهیم‬ ‫فیلم هایی مفهومی بسازیم مخاطب را کال نادیده بگیریم و‬ ‫فیلمی بسازیم که کند و غیر جذاب باشد‪.‬‬ ‫یکی از نگرانی هایــی که در مورد ایــن فیلم وجود‬ ‫داشــت این بود که به علت موضوعی که انتخاب‬ ‫شده با مشکل رو به رو شود‪ ،‬به هر حال حرکت هایی‬ ‫علیه فیلم هایی که برخی انهــا را دارای تم خیانت‬ ‫توصیف می کنند شکل گرفت و ادامه هم پیدا کرد‪،‬‬ ‫اما ان طور که خود اقای رئیسیان گفته اند این فیلم‬ ‫نه به دنبــال بیان موضوعی با عنــوان خیانت بلکه‬ ‫به دنبال مطرح کردن یک بحران خانوادگی است‪.‬‬ ‫گاهی می شــود در توصیف تعدادی فیلم گفت که‬ ‫یک جریان به راه افتاده اســت‪ ،‬چون تعــداد زیادی فیلم با‬ ‫یک موضــوع خاص در حال اکران اســت و مســائلی مانند‬ ‫این‪ .‬به هر حال این ‪ 10‬سال گذشته ما در سینمای خودمان‬ ‫چیز هایی دیده ایم که شــاید اگر ‪ 10‬سال قبل کسی در مورد‬ ‫موضوعات انها با من صحبت می کرد می گفتم امکان ندارد‬ ‫چنین فیلم هایی بــا در نظر گرفتن سیاســت های فرهنگی‬ ‫کشور بتوانند مجوز تولید بگیرند اما این جریان به راه افتاد و‬ ‫فیلم های زیادی ساخته شد که انتقاد هایی را هم بر انگیخت‪.‬‬ ‫در سال های اخیر حتی فیلم هایی را هم دیده ام که می توان‬ ‫انها را در رده بی بند و بــاری هم قرار داد اما از یک منظر دیگر‬ ‫موضوع خیانت بخشی از واقعیت امروز جامعه است و شاید‬ ‫برخی تصور می کنند که پرداختن به ان حتی مفید هم باشد‪.‬‬ ‫این هم تجربه مختص به ما نیست ‪ ،‬وقتی در سینمای‬ ‫دنیا هم نگاه می کنید در یک دوره ای تم خیانت و روابط ازاد‬ ‫مد بوده است‪ .‬شروع انها را هم می توانیم از یک مقطع زمانی‬ ‫در سینمای فرانسه ببینیم که بعد از ان به کشور های دیگر هم‬ ‫سرایت کرد اما ان چیزی که ما در نظر نمی گیریم این است که‬ ‫سینمای جهان از این تم عبور کرده است‪ .‬شاید از دهه ‪ 90‬به‬ ‫بعد دیگر بیشتر فیلم ها به این موضوع می پردازند که خیانت‬ ‫در زندگی یک فاجعه است و اگر اتفاق بیفتد باید تبعات ان را‬ ‫به عنوان ایجاد یک بحران در زندگی خانوادگی بپذیریم‪ .‬در‬ ‫واقع سینمای جهان بیشتر به سمت هشدار دادن در این مورد‬ ‫حرکت کرده است‪ ،‬در حالی که در سینمای ما هنوز پرداختن‬ ‫به این موضوع دغدغه سینماگران است‪.‬‬ ‫در چنیــن فضایی اقای رئیســیان وقتی به ســراغ این‬ ‫موضوع مــی رود این هوشــیاری را هم دارد کــه در مورد ان‬ ‫مشورت های الزم را انجام دهد‪ .‬در فیلم می بینید که ما زنی‬ ‫را داریم که سال هاســت در مورد این مشــکالت به دیگران‬ ‫مشــورت می دهد و راه های قانونــی را پیش پــای انها قرار‬ ‫می دهد اما حاال که خودش در گیر چنین بحرانی شــده است‬ ‫دیگر نمی تواند ان نقش حالل مشکالت را داشته باشد‪ .‬تازه‬ ‫یک منظر جدید برای او باز می شــود که به این موضوع نگاه‬ ‫کند‪ ،‬تازه از موضع متفاوتی وارد جریان می شــود و با طرف‬ ‫مقابلش هم رو در رو مالقات می کند‪ .‬این یک طرح ساده با‬ ‫یک روند داستانی خوب است هر چند در پایان بندی فیلم به‬ ‫همین اندازه مطلوب نیســت و تا حدودی بدون راه حل همه‬ ‫چیز را رها می کند‪.‬‬ ‫اگر بخواهم در این مورد مقایسه ای انجام بدهم شما را‬ ‫ارجاع می دهم به فیلم عصر یخبندان‪ ،‬که در ان هر چند یک‬ ‫پایانبندی خشن ارائه می شــود اما یک راه حل ارائه می شود‬ ‫که به خودی خود بد نیست‪ .‬اما در این فیلم موضوع راه حل‬ ‫نا دیده گرفته شده است‪.‬‬ ‫ به موضوع مهمی اشاره کردید‪ ،‬مساله پایان بندی‬ ‫مورد انتقاد زیادی بوده است‪ ،‬چون برخی می گویند‬ ‫این پایان بندی هم چندان منطقی نیست‪ ،‬نمایش‬ ‫این همه سکوت و پذیرش از طرف زن داستان اوال‬ ‫چیزی است که با واقعیت فاصله دارد و بعد هم یک‬ ‫نوع تشویق به انفعال است‪.‬‬ ‫راه حلی که فیلــم می دهد هر چند بســیار کمرنگ‬ ‫است اما توصیه می کند که به جای ادامه بحران تالش کنید‬ ‫که ان را خاتمه دهید‪ .‬این راه حلی اســت که طبیعتا بیشــتر‬ ‫به نفع بچه ها است‪ .‬شــاید یک تلقی از ان هم این باشد که‬ ‫تشویق به ســکوت و پذیرش می کند‪ .‬به هر حال تشویق به‬ ‫فکرکردن به اینده اســت‪ .‬شــاید مطرح کردن رفتار منطقی‬ ‫کاراکتر شهاب حسینی هم بد نباشــد‪ .‬در دیالوگ های فیلم‬ ‫هم ما این را می بینیم که واکنــش او و کاری که انجام داده‬ ‫واکنش منطقی اش به کمبود هایی اســت که در زندگی اش‬ ‫وجود داشته اســت‪ .‬احتماال یک ســری نیاز های او معطل‬ ‫مانده است که این کار را کرده است‪ .‬به هر حال انچه در فیلم‬ ‫نشان داده می شود این است که بحران حاصل بی توجهی به‬ ‫دیگری است‪ .‬هر چند ممکن است عده ای رفتار او را به عنوان‬ ‫هوسرانی تلقی کنند‪ .‬به هر حال موقعیت وقوع این بحران را‬ ‫به نمایش می گذارد که خوب هم هست‪.‬‬ ‫ی چیست؟ خیلی ها‬ ‫نظر شما در مورد بازی لیال حاتم ‬ ‫به سابقه ای که مخاطب از شخصیت لیال حاتمی‬ ‫ در ذهنــش دارد‪ ،‬اشــاره می کننــد و به خصــوص‬ ‫شباهت های این شخصیت با شخصیت او در فیلم‬ ‫«لیال»یمهرجوییرامطرحمی کنند‪.‬فکرمی کنید‬ ‫اینکه از بازیگری با چنین سابقه ای استفاده شود‬ ‫منطقی است یا بهتر بود که اقای رئیسیان به دنبال‬ ‫‪2‬‬ ‫اکبــر عبدالعلــی زاده از ان‬ ‫دســته منتقد هایی است که کار‬ ‫جدید علیرضا رئیسیان «دوران‬ ‫عاشقی» را پســندیده است‪ .‬او‬ ‫با تایید حرفی که اقای رئیسیان‬ ‫در توصیف فیلم گفته می گوید‪:‬‬ ‫«این فیلم نــه در مــورد خیانت‬ ‫بلکه در مورد یک بحران در زندگی اســت و انچه باعث‬ ‫می شود حسی دوگانه به فیلم داشته باشیم این است‬ ‫که فیلم در عین حال که به صورت روشن راه حلی ارائه‬ ‫نمی دهد اما در عمل نشــان می دهد کــه تصمیم گیری‬ ‫در یک بحران چطور می تواند با در نظر گرفتن اینده و‬ ‫عقالنی تر باشد‪».‬‬ ‫کســی می رفت که کمتــر ســابقه ای از او در ذهن‬ ‫مخاطب بود تا تصویر جدید تری خلق می شد؟‬ ‫در مجموع در مورد انتخاب بازیگر دو رویکرد وجود‬ ‫دارد ‪ ،‬یکی این است که کارگردان به سراغ بازیگر جدید برود‪،‬‬ ‫کسیکهسابقهکمتریدرذهنمخاطبداشتهباشدتابازیگر‬ ‫بتواند اختیار عمل بیشتری داشته باشد اما رویکرد دیگر هم‬ ‫این است که از بازیگری که برای مخاطب اشناست استفاده‬ ‫شود تا تاثیر شــخصیت پر رنگ تر شــود‪ .‬به هر حال کارکتر‬ ‫سینماییخانمحاتمی همتاحدودزیادیهمیناستکهمادر‬ ‫اینجا می بینیم‪ .‬اگر در بی پولی در نیمه دوم فیلم خانم حاتمی ‬ ‫یک بازی ارائه می دهد که فیلم را جذاب تر می کند و در واقع از‬ ‫کارکتر او فاصله دارد اینجا ان زحمتی است که بازیگر کشیده‬ ‫است تا نقش را در بیاورد و فیلم را جذاب تر کند‪.‬‬ ‫اما در این ماجرا ان چیزی که روشن است اینکه اقای‬ ‫رئیســیان به یک شــخصیت ارام و منطقی احتیاج دارد که‬ ‫بتواند عقل و احساســش را مدیریت کند و برای ساخت این‬ ‫موقعیت سابقه ذهنی که از لیال حاتمی داریم به ما ببینندگان‬ ‫فیلم کمک می کند‪.‬‬ ‫هر چند مایلــم اضافه کنم که همه ایــن ارجاع ها برای‬ ‫زمانی است که مخاطب حرفه ای باشد و دغدغه داشته باشد‬ ‫تا شــخصیت های فیلم های قبلی به خاطرش مانده باشد‪.‬‬ ‫مخاطب های غیر حرفه ای که به ســینما مثل سرگرمی نگاه‬ ‫می کنند خیلی درگیر این موضوع نمی شوند‪.‬‬ ‫در نهایت من فکر می کنم که انتخاب لیال حاتمی برای‬ ‫این نقش بسیار خوب بوده است چون او تیپ شخصیتی که‬ ‫مورد نظر اقای رئیسیان بوده را در اورده است و از سابقه اش‬ ‫هم برای این کار کمک گرفته است‪.‬‬ ‫خیلی وقت هــا کارگردان ها به این دلیل که شــناخت‬ ‫خوبی ندارند از بازیگرهای شناخته شده استفاده می کنند اما‬ ‫رئیسیان بر عکس به دلیل شــناخت خوبی که دارد به سراغ‬ ‫بازیگر های شــناخته شده می رود و ســابقه انها را در خدمت‬ ‫فیلم قرار می دهد‪.‬‬ ‫در مورد بازی اقای اصالنی هــم حرف های زیادی‬ ‫زده شده است‪ ،‬اقای اصالنی در این سال ها نشان‬ ‫داده که می تواند بار اصلی یک فیلم را هم به دوش‬ ‫بکشد‪ ،‬شاید این نشانه بلوغ یک بازیگر باشد‪.‬‬ ‫من اتفاقا فکر می کنم که ان چیزی که اقای اصالنی‬ ‫در این ســال ها انجام داده است چندان نشان دهنده بلوغ او‬ ‫نیست‪ ،‬این حتی می تواند یک خطر برای او باشد‪ .‬نمی دانم‬ ‫چطور می شــود حضور او در نقش هایی تا این حد نزدیک به‬ ‫هم را توضیح داد‪ .‬شاید این یک ترس از دور شدن از سینما‬ ‫باشد‪ ،‬شاید بعد از چند سال یک روند متفاوت در پیش گرفته‬ ‫شود‪ .‬به هر حال تکرار ایفای نقش هایی که تم الابالی گری‬ ‫در انها وجود دارد‪ ،‬یک بار الابالی گری سیاسی است‪ ،‬یک بار‬ ‫داللی است و یک بار چیزی دیگر نزدیک به همان‪ .‬شاید این‬ ‫یک ضعف برای بازیگر باشد و شاید یک خطر‪ ،‬اما روند طوری‬ ‫است که حاال هر جا که اصالنی را می بینیم منتظر هستیم که‬ ‫عشق و حقوق زنان!‬ ‫‪3‬‬ ‫نگاهی به تازه ترین فیلم علیرضا رئیسیان‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫فیلم ســینمایی «دوران عاشــقی» جدیدترین ساخته‬ ‫علیرضا رئیسیان پس از «چهل سالگی» است که در ان‪ ،‬لیال‬ ‫حاتمی‪ ،‬شهاب حســینی‪ ،‬فرهاد اصالنی‪ ،‬پرویز پورحسینی‬ ‫و بیتا فرهی نقش ایفا کرده اند‪ .‬همچنین عالوه بر بازیگران‬ ‫دیگری چون لی لــی فرهادپور‪ ،‬نســیم ادبی و ســعید داخ‪،‬‬ ‫فیلمنامه نویس ان‪ ،‬رویا محقق‪ ،‬مدیر هنری‪ ،‬مجید فخرایی‪،‬‬ ‫مدیر فیلمبرداری‪ ،‬علیرضا برازنده‪ ،‬تدوین‪ ،‬هایده صفی یاری ‪،‬‬ ‫صدابردار‪ ،‬عباس رستگارپو ر و طراح صدای ان‪ ،‬رضا دلپاک‬ ‫بوده‪ ،‬تهیه کنندگی ان را علیرضا رئیسیان برعهده داشته و با‬ ‫مشارکت بنیاد سینمایی فارابی ساخته شده است‪.‬‬ ‫این فیلم هرچند بحث هایی پیرامون خود داشته مبنی بر‬ ‫اینکه به موضوع خیانت در خانواده پرداخته‪ ،‬اما کارگردان ان‬ ‫معتقد است که بیشتر به حقوق زنان معطوف است‪.‬‬ ‫م «دوران عاشــقی» همــراه با فیلم «مــن دیه گو‬ ‫فیل ‬ ‫مارادونا هســتم» (بهرام توکلی) و «رخ دیوانه» (ابوالحسن‬ ‫داوودی)‪ ،‬بــا نامــزدی در ‪ 10‬بخــش‪ ،‬پیشــتاز دریافــت‬ ‫ی و سومین جشنواره فیلم فجر بودند‪« .‬دوران‬ ‫سیمرغ های س ‬ ‫عاشقی» علیرضا رئیسیان‪ ،‬نامزد جایزه بهترین فیلم ‪ ،‬بهترین‬ ‫کارگردانی‪ ،‬بهترین فیلمنامه‪ ،‬بهترین بازیگر نقش اول زن ‪،‬‬ ‫بهترین نقش اول مــرد ‪ ،‬بهترین بازیگر نقــش مکمل مرد ‪،‬‬ ‫بهترین فیلمبرداری ‪ ،‬بهترین تدوین ‪ ،‬موسیقی متن ‪ ،‬بهترین‬ ‫صد ا و بهترین طراحی لباس و صحن ه شد‪ .‬در نهایت اما این‬ ‫فیلم تنها دو سیمرغ بلورین توانســت به دست اورد‪ .‬سیمرغ‬ ‫بلوریــن بهترین فیلمبــرداری با احتــرام و تقدیــر از علیرضا‬ ‫زرین دست فیلمبردار «مزار شریف»‪ ،‬به علیرضا برازنده برای‬ ‫فیلم «دوران عاشقی» تعلق گرفت‪.‬‬ ‫همچنینسیمرغبلورینبهترینفیلمنامهبهرویامحقق‬ ‫برایفیلم«دورانعاشقی»تعلقگرفت‪ .‬البتههیاتداوران‪،‬‬ ‫ی در «دوران عاشــقی» و‬ ‫با احترام و تقدیر از بازی لیال حاتم ‬ ‫«مهتاب کرامتی» برای «عصر یخبنــدان»‪ ،‬دیپلم افتخار‬ ‫بهترینبازیگرنقشاولزنرا بهلیالزارعبرای«شیفتشب»‬ ‫اهدا کرد‪ .‬شهاب حســینی که در این فیلم برای نخستین بار‬ ‫با لیال حاتمی هم بازی شــده بود‪ ،‬به دلیل درگذشــت پدرش‬ ‫در نشست پرســش و پاســخ این فیلم و نیز مراسم اختتامیه‬ ‫شرکت نکرد‪.‬‬ ‫اما درســال ‪ 94‬نیز ایــن فیلم برای بخــش بین الملل‬ ‫جشــنواره فجر ‪ 33‬که مجزا برگزار می شــد‪ ،‬انتخاب شد‪ .‬اما‬ ‫علیرضا رئیسیان بالفاصله تاکید کرد‪ ،‬هرگز متقاضی شرکت‬ ‫این فیلم در بخش بین الملل این جشنواره نبوده است‪.‬‬ ‫این فیلمساز گفت‪« :‬بعد از مسائلی که در شیوه اجرایی‬ ‫و داوری جشنواره فجر پیش امد‪ ،‬تصمیم گرفتم برای شرکت‬ ‫در بخش بین الملل نه فرم تقاضا پر کنم و نه کپی کوتاه شده‬ ‫فیلم را ارائه بدهم‪ ،‬بنابراین هیچ انگیز ه فردی و شخصی برای‬ ‫حضوردربخشبین المللندارمواگرمطالبیمی گویم‪،‬صرفا‬ ‫برای بهبود وضعیت است‪».‬‬ ‫او دربــاره دیــدگاه خود دربــاره تفکیک بخــش ملی و‬ ‫بین الملل جشنواره فیلم فجر که در ایندورهبرایاولینباررخ‬ ‫داده است‪ ،‬توضیح داد‪« :‬در اغاز موافق این جداسازی بودم‬ ‫م می توانست به شــکل درستی برگزار‬ ‫و هنوز هم فکر می کن ‬ ‫شود‪ .‬مهم این است که ایده داشته باشیم و هم بتوانیم امور‬ ‫اجرایی را به درستیپیش ببریم‪ ».‬کارگردانفیلم های«چهل‬ ‫سالگی»و«ایستگاهمتروک»ادامهداد‪«:‬شایداگرتمرکزمان‬ ‫رابرسینمایخاورمیانهوکشورهایفارسیزبانمی گذاشتیم‪،‬‬ ‫دست کممنظرگاهدرستیازاینمجموعهارائهمی کردیمچون‬ ‫با این شــیوه حداقل این کنجکاوی را در فستیوال های دنیا‬ ‫ایجادمی کردیموانهاحساسمی شدندکهدرمنطقهماسینما‬ ‫چگونهدرحالرشداست‪».‬ویتصریحکرد‪«:‬اماباشیوهفعلی‬ ‫کهاثاریپراکندهازکشورهایگوناگوننمایشدادهمی شوند‪،‬‬ ‫نتیجهخیلیخوبینخواهیمگرفت؛چرا کهمانمی توانیمبیشتر‬ ‫فیلم هایروزدنیاراباممیزی هایبسیارنمایشدهیم‪.‬بنابراین‬ ‫چه ضرورتی اســت که اصــرار بورزیم دارای یک جشــنواره‬ ‫بین المللیهستیمدرحالیکهاینگونهنیست؟!»‬ ‫رئیسیان یاداور شد‪« :‬از سوی دیگر شیوه انتخاب اثار و‬ ‫برخی از داوران جشنواره ادامه پیامدهای بخش ملی جشنواره‬ ‫فجراستکههزینهبسیارسنگینیرابرسینمایایرانتحمیل‬ ‫می کند‪».‬‬ ‫کارگردان فیلم «پروند ه هاوانا» با انتقاد از شیوه اجرایی‬ ‫بخشبین المللجشنوارهفیلمفجراضافهکرد‪«:‬امثالماکه‬ ‫تجربه های بین المللی گوناگونی داریم‪ ،‬الزم نیســت منتظر‬ ‫پایان جشنواره باشــیم و بعد ایرادها را بگوییم‪ .‬از همین اغاز‬ ‫مشخصاست‪.‬ظاهرادرایندورهازمدیریتسینماقراراست‬ ‫جشنواره های فاقد موضوعیت مهم را گسترش دهیم و این‬ ‫شیوه فقط اتالف وقت و انرژی است‪».‬‬ ‫علیرضارئیسیانخاطرنشانکرد‪«:‬مجموعهاینعوامل‬ ‫باعثشدتعدادیازفیلم هایموفقبخشملیجشنوارهاصال‬ ‫درخواست شرکت در بخش بین الملل را نداشته باشند‪ ،‬چراکه‬ ‫این جشــنواره ظاهرا فقط در جهت رضایت دوستان نزدیک‬ ‫اســت و این روند تکراری همچنــان ادامــه دارد که رضایت‬ ‫دوستان بر رضایت سینمای ایران اولویت داشته باشد‪».‬‬ ‫این فیلمســاز در پایان صحبتش متذکر شــد‪« :‬تکرار‬ ‫تجربه های قبلی اصال درست نیست و خیلی بد است که مدام‬ ‫این روند را ادامه می دهیم‪».‬‬ ‫رئیسیان درباره وضعیت اکران فیلم «دوران عاشقی»‬ ‫نیزگفت‪«:‬مامتقاضیاکرانعیدفطرهستیم‪.‬فیلممااولین‬ ‫فیلم است که سال گذشته پیش از شروع جشنواره فجر پروانه‬ ‫نمایش گرفت و باتوجه به استقبالی که از ان شد‪ ،‬حق دارد که‬ ‫اکران خوبی بگیرد‪».‬‬ ‫«دوران عاشــقی» چند روز پیش اما بــرای نمایش در‬ ‫بخش تمرکز بر سینمای جهان جشنواره سینمایی بین المللی‬ ‫مونترال کانادا انتخاب شد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫یک تباهی یا مشکلی رخ بدهد‪ .‬به نظر من این خوب نیست‪،‬‬ ‫البته او یک بازیگر حرفه ای اســت که حتما می تواند در این‬ ‫مورد احتیاط هایی داشته باشد و حتما برنامه مشخصی برای‬ ‫کارش دارد‪.‬‬ ‫من فکر می کنم که شــاید برای این یک نقش خاص‬ ‫بهتر بود که کارگردان از کســی استفاده کند که کمی اقتدار‬ ‫هم داشته باشد‪ ،‬کمی نفوذ را در رفتارش نشان بدهد‪ ،‬کمی‬ ‫نقش را وحشتناک تر بازی کند یا چیز هایی شبیه این‪ .‬به هر‬ ‫حال او بازیگری است که یک سری نکات اخالقی را هم در‬ ‫ایفای نقش های خودش لحاظ می کند و یک مرام خاص را‬ ‫هم نشان می دهد که اینها نقاط قوت کارش است‪.‬‬ ‫به نظر من ســخت اســت که بگوییم ایا چیزی درست‬ ‫است یا نه‪ ،‬اما در قواره این ســینما با دشواری هایی که فیلم‬ ‫ســاختن در این فضا می تواند داشته باشــد فکر می کنم که‬ ‫اوضاع خوب است‪.‬‬ ‫در این فیلم هم شــاهد همکاری دوباره رئیســیان‬ ‫و خانم طباطبایی هســتیم‪ .‬در فیلم قبلی در قالب‬ ‫اقتباسودراینفیلمدرقالبهمکاریدرفیلمنامه‪،‬‬ ‫این همکاری را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫من فکــر می کنم کــه تجربه های مشــترک در هر‬ ‫صورت خوب هســتند‪ .‬اگر مداوم باشــند و ادامه پیدا کنند‬ ‫می تواند بهتر هم بشوند‪ ،‬این پرداختن به موضوعات سخت‬ ‫هم در محتوا و هم در مفهوم خوب هستند و من امیدوارم که‬ ‫ادامه پیدا کند‪.‬‬ ‫اگر به خاطر داشته باشید یک بار دیگر تجربه ای مشابه‬ ‫درسینمایایرانبینخانممینوفرشچیواقایافخمی وجود‬ ‫داشتاماادامهپیدانکرد‪.‬بهنظرمناگرچنینهمکاری هایی‬ ‫ادامه پیدا کند خیلی هم به نفع سینمای ایران است‪ .‬من کال‬ ‫مدافع کار گروهی هستم و معتقدم که این بخشی از راه نجات‬ ‫سینمای ماست‪ .‬اگر همین تم های اجتماعی پیدا شود و در‬ ‫قالب موضوعات پر مخاطب اجتماعی کار های دیگری هم‬ ‫ساخته شود خیلی هم خوب است‪.‬‬ ‫یک موضوعــی که در بعضی ســکانس ها در فیلم‬ ‫دیده می شــد این لرزش های دوربین بود‪ ،‬با اینکه‬ ‫گفته انــد در فیلمبــرداری از دوربین ســر دســت‬ ‫اســتفاده نکرده اند اما یک جاهایــی لرزش هایی‬ ‫وجودداشتکهمعلومنبودبرایچیست‪،‬خوداقای‬ ‫رئیسیانگفته اندکهاینهابهخاطرایجادسیالیتدر‬ ‫فضا بود‪ .‬به نظر شما ایا چنین فضایی اصال در فیلم‬ ‫ساخته شده بود؟‬ ‫بله‪ ،‬من فکر می کنم که سیالیت عنوان درستی برای‬ ‫تعریف ان چیزی که اتفاق افتاده است باشد‪ ،‬به این دلیل که‬ ‫در فیلمبرداری می بینیم کارگردان تالش کرده است که یک‬ ‫موقعیت بی طرف را ایجاد کند و این تکنیک فیلمبرداری به‬ ‫ان مقصود کمک کرده است‪ .‬البته این نکته را هم باید در نظر‬ ‫گرفت که برخی چیز هایی که به نظر منتقدان درست می اید‪،‬‬ ‫اصال به نظر مخاطــب عادی نمی اید‪ .‬شــما می توانید این‬ ‫موضوع را از عکس العمل هایی که در سالن های نمایش ویژه‬ ‫منتقدان می بینید و انها که در سالن های مخاطبان می بینید‬ ‫احساس کنید‪ .‬به هر حال اینها چیز هایی است که به سلیقه و‬ ‫روش کارگردان مربوط است‪.‬‬ ‫این تجربه ای جدید در کار اســت که به نظر من قابل‬ ‫توجه اســت و باید برنامه ای برای مکتوب کردن ان در نظر‬ ‫گرفته شود‪ .‬سینمای ما از این نظر بسیار ضعیف است‪ ،‬فکر‬ ‫می کنم حاال که زمینه تجربه چیز های جدید وجود دارد باید‬ ‫نهاد هایی مانند فارابی‪ ،‬مرکز گســترش ســینمای تجربی یا‬ ‫حتی خود کارگردان و تهیه کننده فیلم ها در این مورد زحمتی‬ ‫بکشــند و این تجربه های جدید را در مورد جزئیات ابزار ها و‬ ‫تکنیک و روش و مانند ان مکتوب و مستند کنند تا در اختیار‬ ‫باقی عالقه مند ها هــم قرار بگیرد و از طــرف دیگر به غنای‬ ‫فیلمسازی در ایران کمک کند‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫پرده برداریسردار جزایری و وزیر ارشاد از جریانیمشکوک‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫چه جریانی‬ ‫«رستاخیز» را متوقف کرد؟‬ ‫ماجرای اکران فیلم عاشــورایی «رستاخیز» که هنوز‬ ‫اغاز نشــده متوقف شد‪ ،‬هنوز بحث روز رســانه ها و موافقان‬ ‫و مخالفانی اســت که همگی منتظرند ببینند سرنوشت یکی‬ ‫از معدود اثار عاشــورایی سینمای جمهوری اسالمی به کجا‬ ‫خواهد انجامید‪.‬‬ ‫مخالفان همچنان بر ســر اصــول خود تاکیــد دارند‪،‬‬ ‫مســئوالن وزارت ارشاد حاضر نیســتند به خاطر نمایش این‬ ‫فیلمهزینهسنگینیبپردازندوموافقاننمایشفیلمهمبیشتر‬ ‫انتقاد خود را به سمت همین مسئوالن سوق داده اند‪.‬‬ ‫حتیبرخینوشتندکه«بی ارزششدنمجوزهایارشاد‬ ‫اتفاقی است که متاســفانه در حال باب شدن است و به نظر‬ ‫می رســد با این وضع دیگر باید دفتر و دســتک مجوز دادن‬ ‫را از وزارت ارشــاد جمع کرد و به جای دیگــری واگذار کرد‪،‬‬ ‫چراکه این طور که بویش می اید مجوز دادن یا ندادن ارشاد‬ ‫تاثیر انچنانی بر اکران فیلم ها یا حتی برگزاری کنسرت های‬ ‫موسیقی ندارد‪».‬‬ ‫در این میــان‪ ،‬نهادهــای مربوطه نیز به بیــان نگاه و‬ ‫مطالبه هــای خــود پرداختند‪ .‬ازجملــه کانــون کارگردانان‬ ‫ســینمای ایران که در بیانیه ای خطاب به علی جنتی ‪ -‬وزیر‬ ‫فرهنگ و ارشاد‪ -‬اعالم کرد‪« :‬قریب به اتفاق احاد سینمای‬ ‫ایران در طول بیش از سه دهه بعد از انقالب اسالمی‪ ،‬همواره‬ ‫خود را مقید بــه رعایت ضوابــط و معیارهــای قانونی حدود‬ ‫شغلی شان و شوراهای نظارتی و اجرایی ان وزارتخانه محترم‬ ‫دانسته اند و در مقابل تنها حریمی امن را در محدوده همان‬ ‫ضوابط از مسئوالنی همچون جنابعالی طلب کرده اند که در‬ ‫مقابل رعایت همه حدود و معیارهای قانونی‪ ،‬مسئول حراست‬ ‫و حفظ ان هستید‪.‬‬ ‫جفایی که بعد از طی همه حدود قانونی و شرعی و عرفی‬ ‫بر فیلم دینی و شاخصی چون رستاخیز رفت‪ ،‬بیش از هر چیز‬ ‫نشــان از مصلحت جویی محافظه کارانه و عــدم پایداری و‬ ‫تعهد در اجرای همان ضوابط و قوانیــن در مجموعه تحت‬ ‫امر شما دارد‪.‬‬ ‫کانون کارگردانان ســینمای ایران به جــد از جنابعالی‬ ‫به عنوان مجری قوانین فرهنگی انتظار دارد که با دفاع از همه‬ ‫ضوابط قانونی جاری و فارغ از مالحظات سیاســی‪ ،‬برحفظ‬ ‫احترام و استمرار انها و تداوم اجرایشان نظارت و اصرار ورزیده‬ ‫و تعهد و وظیفه قانونی خود را به انجام رسانید‪».‬‬ ‫همچنین ســخنگوی هیات مدیره خانه ســینما ‪ -‬اتیال‬ ‫پســیانی ‪ -‬نگرانی این هیات مدیــره را دربــاره وضعیت این‬ ‫فیلم اعــام کرد و گفت‪« :‬در جلســه مــورخ ‪ 19‬مرداد ماه‪،‬‬ ‫هیات مدیره خانه ســینما دربــاره وضعیت پیــش امده برای‬ ‫فیلم «رســتاخیز»‪ ،‬ســاخته احمدرضا درویش ابراز نگرانی‬ ‫کرد‪ .‬در این راستا قرار بر این شد طی جلسه ای با نمایندگان‬ ‫شورای عالی تهیه کنندگان‪ ،‬کانون کارگردانان‪ ،‬تهیه کننده و‬ ‫کارگردان فیلم هایی که دچار مشکالت مشابه شده اند‪ ،‬برای‬ ‫پیگیری موضوع تبادل نظر شــود‪ .‬همچنیــن هیات مدیره‬ ‫خرسندی خود را نســبت به وحدت تهیه کنندگان زیر سقف‬ ‫شورای عالی تهیه کنندگان سینمای ایران ابراز کرد‪».‬‬ ‫اما اخبــار و اقــوال درباره فیلم رســتاخیز که شــکل‬ ‫روزافزونی به خود گرفت‪ ،‬چهره های دینی و سیاسی و حتی‬ ‫نظامی نیز بعضا به بیان نظر پرداختنــد‪ .‬ازجمله محمدتقی‬ ‫فاضل میبدی ‪ -‬عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه‬ ‫قم ‪ -‬که در یادداشتی در روزنامه شرق‪ ،‬با بیان اینکه رابطه هنر‪،‬‬ ‫اعم از موسیقی و ســینما با فقه یا فقیهان روشن و مشخص‬ ‫نیست و فقیهان حاضر‪ ،‬نظر یک دســتی در این مقوله مهم‬ ‫ندارند و متولیان امر هنر به ویژه در معاونت هنری وزارت ارشاد‬ ‫تکلیفشان روشن نیست‪ ،‬افزوده است‪« :‬فیلم یا برنامه هنری‬ ‫دیگری با صرف وقت و هزینه زیاد تهیه می شود‪ ،‬هنرمندان‬ ‫تالش می کنند کار خود را به نیکوترین وجه به تماشا بگذارند‪،‬‬ ‫اما هنگام بهره برداری با حالل و حــرام که از اجتهاد فقیهی‬ ‫سرچشمه گرفته است‪ ،‬مواجه می شوند‪.‬‬ ‫ایــن بالتکلیفــی بــرای کارگــزاران وزارت ارشــاد‪،‬‬ ‫تهیه کننــدگان‪ ،‬بازیگــران و در نهایت تماشــاکنندگان و از‬ ‫همه مهم تر بخش مهمی از فرهنگ کشور‪ ،‬اسیب و اثرات‬ ‫غیرســازنده ای به همــراه دارد‪ .‬نمونه اخیر ایــن ماجرا فیلم‬ ‫رستاخیز ساخته اقای درویش است‪ .‬این فیلم از نظر محتوا‬ ‫و ساختار مجوز خود را از وزارت ارشاد می گیرد و کارشناسان‬ ‫مذهبی و تاریخی نظــر مثبت می دهند‪ ،‬امــا ناگهان هنگام‬ ‫اکران با نظر فقیهی بزرگوار مواجه می شــود که اکران ان را‬ ‫به این دلیل که چهره حضرت عباس(ع) را به تصویر کشیده‬ ‫است جایز نمی داند‪».‬‬ ‫او در ادامه‪ ،‬در این باره نکته هایی را قابل طرح دانسته‬ ‫است؛ ازجمله اینکه «مساله هنر از موضوعاتی است که باید‬ ‫کارشناسان هنری موضوع را برای فقیهان روشن کنند؛ مانند‬ ‫مساله شطرنج که از نگاه کارشناسان ورزش از مقوله الت قمار‬ ‫خارج اســت؛ از همین رو حکم حرمت برداشته می شود‪ .‬در‬ ‫باب «رستاخیز» نیز مساله سینما با سایر مسائل تفاوت دارد‪.‬‬ ‫این مساله مانند پدیده پول و بانک در مسائل اقتصادی است‬ ‫که نمی توان بدون نظر کارشناس اقتصادی و پولی و مالی‪،‬‬ ‫فتوای فقهی صادر کرد»‪.‬‬ ‫حتی سردار سرتیپ پاسدار سید مسعود جزایری ‪ -‬معاون‬ ‫امور بسیج و فرهنگ دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح ‪ -‬نیز از‬ ‫این جریان دور نماند و با تاکید بر ضرورت وحدت و هم افزایی‬ ‫رسانه های متعهد و جبهه رســانه ای انقالب اسالمی برای‬ ‫مقابله با صهیونیســم رســانه ای درباره فیلم «رستاخیز» با‬ ‫بیان اینکه متاســفانه در تعلیق اکران ان‪ ،‬وزارت فرهنگ و‬ ‫ارشاد اســامی قدری عجله کرد‪ ،‬گفت‪« :‬برخی اطالعات‬ ‫حاکی است عده ای که جلو یکی از سینماهای تهران تجمع‬ ‫و حتی اقدام به قمه زنی کرده بودند‪ ،‬وابسته به جریان معروف‬ ‫«اسالم انگلیســی» بوده اند و اســناد و مدارک ان در اختیار‬ ‫نهاد مسئول است‪ ».‬جزایری با تاکید بر لزوم توجه گروه ها و‬ ‫جریانات متدین به این مساله و نیز اشاره به اصالحات به عمل‬ ‫امده در فیلم‪ ،‬با اظهار امیدواری نســبت به اکران مجدد ان‬ ‫خارج از بعضی مالحظات غیر ضروری تصریح کرد‪« :‬سینما‬ ‫یک رسانه اثرگذار است وقدرسینماگرانیکهبه دنبالکارهای‬ ‫حســاس و ســخت مثل به تصویر کشــاندن دوران کودکی‬ ‫حضرت پیامبر اعظم (ص) یا بخشی از تاریخ عاشورا رفته اند‪،‬‬ ‫باید شناخته شود‪».‬‬ ‫علی جنتی وزیر ارشــاد نیز دراین باره در بازدیدی که از‬ ‫ایسنا داشت گفت‪« :‬این فیلم هم ممکن است مثل بعضی از‬ ‫فیلم هایدیگربابعضیازاصالحاتجزئیاکرانشود‪.‬منتها‬ ‫در ان مقطع زمانی من احساس کردم عناصری می خواهند‬ ‫علیه دولت و فعالیت هایــش‪ ،‬تظاهراتــی را به عنوان دفاع‬ ‫از تاریخ عاشــورا راه بیندازند و به دنبال بهانه گیری هســتند‪،‬‬ ‫همان طور که شــاهد بودید‪ ،‬عده ای دو روز در مقابل وزارت‬ ‫ارشــاد تظاهرات کردند که خیلی هم ادم هــای مذهبی ای‬ ‫نبودند ولی این بهانه ای بود برای اینکه با دولت مخالفت کنند‬ ‫بنابراین ما اکران این فیلم را به تعویق انداختیم‪ ،‬به خصوص‬ ‫که نمی خواستیم جشن هسته ای تحت الشعاع این موضوع‬ ‫قرار بگیرد‪».‬‬ ‫هرچند این ســخنان جنتی هم در فضای رســانه های‬ ‫اینترنتی‪ ،‬با انتقادهایی مواجه شــد اما با ایــن اوصاف‪ ،‬باید‬ ‫منتظر ماند و دید سرنوشــت فیلمی که قرار بود تبلور عینی و‬ ‫شکلی توجه به قیام عاشورا در سینما باشد‪ ،‬چه خواهد شد و ایا‬ ‫ممکناستاینفیلمخاصبهبایگانیسینمایایرانبپیوندد‬ ‫و عمال کار کردن در حوزه های دینی در ســینما‪ ،‬از گذشــته‬ ‫سخت تر شود؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫سازهایچینی‬ ‫در تهران‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫ارکستر فیالرمونیک کشور چین برای‬ ‫اجرا در ایران‪ ،‬به فرودگاه امــام(ره) تهران‬ ‫وارد شد‪.‬‬ ‫حــدود ‪ 100‬نفر از نوازندگان ارکســتر‬ ‫فیالرمونیــک چین همراه مدیــر هنری این‬ ‫ارکســتر بعدازظهر ‪ 20‬مردادمــاه به تهران‬ ‫وارد شدند‪.‬‬ ‫این در حالی بود که علی رهبری ‪ -‬مدیر‬ ‫هنری ارکســتر ســمفونیک تهران ‪ -‬همراه‬ ‫بهرام جمالی ‪ -‬مدیر بنیاد رودکی ‪ -‬به استقبال‬ ‫اعضای این ارکستر رفتند‪.‬‬ ‫ارکســتر ســمفونیک چین که به همه‬ ‫جای دنیا ســفر می کند‪ ،‬روزهــای ‪ 22‬و ‪23‬‬ ‫مردادماه دو اجــرا در تاالر وحــدت خواهد‬ ‫داشــت و ‪ 24‬مردادماه ایران را ترک خواهد‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫خود چینی ها معتقدند که روابط هنری‬ ‫میان دو کشور ایران و چین هم پس از توافق‬ ‫هسته ای افزایش خواهد یافت‪.‬‬ ‫رابطه علت و معلولی سینما و ادبیات‬ ‫کلمه بهتر است یا تصویر؟‬ ‫علیرضا بهرامی‬ ‫دبیر گروه فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫هر چندجذابیتسینماهمیشهمتکیبهتصویربوده‪،‬اما‬ ‫این جاذبه بی ارتباط با نگارش و داستان پردازی نبوده است‪.‬‬ ‫این رسانه به همراه تلویزیون نتوانستند جایگزین کتاب شوند‬ ‫چون حتی برنامه های رادیویی هم نیازمند متن هســتند‪ .‬در‬ ‫این میان سینما بیش از همه به قصه متکی است و ارتباط ان‬ ‫با ادبیات داستانی نمی تواند حتی در فاصله باشد‪ ،‬چه رسد به‬ ‫اینکه ارتباطش قطع شود‪ .‬بسیاری از سینماگران و بازیگران‬ ‫در پاسخ به این سوال که چرا در این سال ها فیلم نساخته اید‪،‬‬ ‫تاکید دارند که فیلمنامه خوبی به دستشان نرسیده است‪ .‬اگر‬ ‫این پاسخ‪ ،‬یک بهانه برای رفع مسئولیت نباشد‪ ،‬گویای این‬ ‫است که ما در ابتدایی ترین گام های ساخت یک فیلم هم بر‬ ‫این باوریم که فیلم خوب را فیلمنامه خوب می سازد و همان‬ ‫اصول و تکنیک هایی که در داستان نویسی به کار می روند‪،‬‬ ‫در فیلمنامه نویسی هم استفاده می شود‪ .‬شاید فرم ارائه ان با‬ ‫هم متفاوت باشد ولی در نهایت دیالوگ های فیلمنامه‪ ،‬بسان‬ ‫اجزای داستان عمل می کنند‪.‬‬ ‫وابســتگی بنیادیــن بیــن ســینما و ادبیــات همواره‬ ‫بوده و هست و ســابقه نشان داده اســت که هر گاه ما دوره‬ ‫داستان نویســی خوبی داشته ایم‪ ،‬توانســته ایم فیلم های‬ ‫موقر و ابرومندی تولیــد کنیم‪ .‬در تاریــخ فرهنگ و ادبیات‬ ‫ما‪ ،‬داستان نویسی به شکل مکتوب جایگاه ریشه ای ندارد‬ ‫و ما جزو ان دسته از ملت هایی هســتیم که در سده اخیر به‬ ‫سمت نوشتن داستان های مکتوب روی اورده ایم و ادبیات‬ ‫مکتوب ما پیش از این در قالب شعر بوده است و حتی روایات‬ ‫داستانی مان هم در قالب منظومه ها ثبت شده اند‪ .‬به همین‬ ‫دلیل تاریخی‪ ،‬داستان نویسی ما روند شاخصی را طی نکرده‬ ‫و همواره دچار دنباله روی بود ه است‪ ،‬در نتیجه فیلم های ما از‬ ‫ضعف تالیف رنج برده اند‪ .‬ضعف تالیف هم در مقوله نگارش‬ ‫دیالوگ ها و هم در مقوله ساخت موقعیت ها‪.‬‬ ‫ســینمای ما در یک رابطه علت و معلولــی‪ ،‬تابع حوزه‬ ‫ادبیات و داستان نویســی مان بوده اســت و می توان گفت‬ ‫که در نتیجه ضعف داستان نویسی‪ ،‬ســینمای ما نتوانسته‬ ‫اســت ان چنان که باید نمود پیدا کند و از طرفی ســینمای‬ ‫ما هم نتوانســته موجب ارتقای داستان نویســی کشورمان‬ ‫شود‪ .‬سینمای ما با وجود پشتوانه فرهنگی قابل توجه (که‬ ‫به واســطه موج نو ســینما که در دهه های ‪ 40‬و ‪ 50‬شــکل‬ ‫گرفت توسط طبقه اندیشمندی که وارد حوزه سینما شدند و‬ ‫همچنین در اواخر دهه‪ 60‬که نگا ه متفاوتی داشت وسینمای‬ ‫ما را در دنیــا مطرح کرد) به داســتان هایی که ریشــه های‬ ‫داستانی داشــتند و توسط یک داســتان نویس نوشته شده‬ ‫بودند یا اقتباسی از یک داستان ادبی بودند‪ ،‬متکی شد‪.‬‬ ‫در حال حاضر هم اگر حال سینمای ما خوب نیست‪،‬‬ ‫یکی از دالیلش این اســت کــه در دهه هــای اخیر فضای‬ ‫داستان نویســی ما ان رونقی که در دوره های قبل تر داشت‬ ‫را ندارد و نتوانســته ان رونق را تکرار کند‪ .‬این وضعیت خود‬ ‫به خود بر ساحت سینمای ما اثر گذاشته است‪ .‬با نگاهی به‬ ‫فیلم های موفقی که اخیرا اکران شده اند‪ ،‬خواهیم دید که‬ ‫این فیلم ها از درون مایه داســتانی خوبی برخوردارند‪« .‬در‬ ‫دنیای تو ســاعت چند اســت؟» و «خداحافظی طوالنی»‬ ‫ســاختاری کالســیک تر دارنــد و «رخ دیوانــه» و «عصر‬ ‫یخبندان» هم به شــیوه های جدید داســتان پردازی توجه‬ ‫کرده اند؛ شیوه هایی که به تازگی در فضای فرهنگی ما جایی‬ ‫برای خود باز کرده اند‪.‬‬ ‫شیوه هایی که با ترجمه های جدید وارد ادبیات و رفته‬ ‫رفته وارد ســینما شد و توانستیم ســیالیت ذهنی و فرازمانی‬ ‫قصه ها و رونــد غیر خطی روایت را تجربه کنیــم و اخیرا هم‬ ‫روایت یک موقعیــت از دید چند نفر در فیلم ها تجربه شــده‬ ‫است‪ ،‬شیوه ای که در سینمای جهان در سال های گذشته‬ ‫واقع شده بود‪.‬‬ ‫اگر سینمای ما بخواهد در مسیر رشد پیش برود و چند‬ ‫درجه باالتر از دهه های قبلی خود قرار بگیرد‪ ،‬الزم است که‬ ‫زایش های جدیدی در حوزه ادبیات و داستان نویســی مان‬ ‫صورت بگیرد و به بلوغ برسد‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫مصائب اقای ایوانکوویچ‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫بحران اقتدار‬ ‫مافیا دوست ندارد مربی خارجی نتیجه بگیرد‬ ‫ایا برانکو ایوانکوویچ برف تهران را می بیند؟ این بر عهده خود اقای ایوان‬ ‫است که ماندن یا رفتن اش را امضا کند‪ .‬اگر پرســپولیس را در بازی های‬ ‫اینده برنده از زمین بیرون بیاورد در تهران می ماند و اگر نه او شاید دومین‬ ‫خداحافظی تلخ اش از فوتبال ایران را تجربه کند‪ .‬با این توضیح که وضعیت‬ ‫او درون باشگاه هم چندان مساعد نیست و زوج عبدی ‪ -‬طاهری از مخالفان‬ ‫اصلی او محسوب می شوند‪.‬‬ ‫فوتبال ما و چرخه وارونه اش‬ ‫مدیران پرسپولیس می خواهند برانکو‬ ‫را هزینه کنند‬ ‫بهمن فروتن‬ ‫‪1‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫من در شرایطی این یادداشت را می نویسم که از لیگ‬ ‫برتر دو هفته بیشتر نگذشــته‪ .‬پرســپولیس در پایان هفته‬ ‫دو م با یک امتیــاز در رده دوازدهم جــدول لیگ قرار گرفته‬ ‫است‪ .‬هر چند من بازی هفته ســوم این تیم برابر سپاهان را‬ ‫هم بسیار سخت می دانم و بعید می دانم این تیم بتواند برابر‬ ‫قهرمان فصل گذشته کاری از پیش ببرد‪ .‬پرسش این است‬ ‫که چرا مربیان خارجی در پرســپولیس نتیجــه نمی گیرند؟‬ ‫من می خواهم یک ســوال دیگر را هم به این سوال اضافه‬ ‫کنم؛ کدام مربی ایرانی در این تیم نتیجه گرفته اســت؟ در‬ ‫سال های اخیر مربیان ایرانی هم در این تیم موفق نبوده اند؛‬ ‫دایی‪ ،‬درخشان‪ ،‬عبدی و بقیه هم وضعیت خوبی نداشته اند‪.‬‬ ‫فقط قطبی نتیجه گرفت که ان هم دلیل روشنی دارد چون‬ ‫مقامات بلند پایه او را حمایت می کردند‪.‬‬ ‫در دوره مربیگــری قطبی من یک مطلــب در روزنامه‬ ‫شــرق نوشــتم با این تیتر؛ «روزهای ســگی» البته تیتر را‬ ‫فوتبال فاســد ایران نمی خواهد که مربیان‬ ‫خارجــی موفــق بشــوند‪ .‬چرا؟ چــون عدم‬ ‫موفقیــت این مربیان یعنی پر شــدن جیب‬ ‫دالل ها‪ .‬یک مربی خارجی اگر سه دست در‬ ‫یکفصلبچرخدقطعاپولبیشتریبهجیب‬ ‫دالل ها می رود‬ ‫نکرده بازیکنان نخواستند ببازند شما کارتان را طبق قرارمان‬ ‫انجام بدهید‪ .‬چند وقت پیش در همایشی شرکت کردم که‬ ‫موضوع ان به مبارزه با فســاد در فوتبال مربوط می شــد‪ .‬از‬ ‫جمع ‪ 30‬نفری که امده بودند ‪ 25‬نفرشــان انگار امده بودند‬ ‫تا اجازه ندهند امثال من حرف بزنیــم‪ .‬البته من حرف هایم‬ ‫را زدم‪ .‬حتی اگر تعدادشان بیشــتر از ‪ 30‬نفر هم بود باز هم‬ ‫از صراحت من کم نمی شــد‪ .‬اما به بحث لیگ برمی گردم‪.‬‬ ‫من اساســا این لیگ را فاقد کیفیت و اســتاندارد می دانم‪.‬‬ ‫تماشــاگران لیگ ما تعدادشان چقدر اســت؟ فوتبال ما در‬ ‫حال نابود شدن اســت ان وقت یک عده ای این وسط فقط‬ ‫به خودشان و جیب شان فکر می کنند‪ .‬چرا می گویم نابودی؟‬ ‫چون پرسپولیس در حال نابودی است‪ .‬وقتی نمی توانند به‬ ‫این تیم بزرگ کمک کنند و نجاتش بدهند به این معنا است‬ ‫که اساسا نمی توانند فوتبال را نجات بدهند‪ .‬بلد نیستند که‬ ‫این کار را بکنند‪ .‬البته این را بگویم که پرســپولیس در بازی‬ ‫اول فوق تصور من ظاهر شــد‪ .‬واقعا خوب بازی کرد‪ .‬حتی‬ ‫وقتی عقب افتاد توانست به بازی برگردد‪ .‬برای برنده شدن‬ ‫جنگید و این نشان می داد که انها با انگیزه شده اند‪ .‬حتی من‬ ‫در مصاحبه ای گفتم این پرســپولیس لباس قهرمانی به تن‬ ‫دارد‪ .‬چون بازیکنان این طور نشان دادند اما نمی دانم چرا در‬ ‫بازی دوم ناگهان همه چیز عوض شد‪ .‬من نمی توانم بپذیرم‬ ‫که صرفا مساله گرمای هوا باعث باخت یک تیم باشد‪ .‬چون‬ ‫اگر بازیکنان پرسپولیس در بازی دوم نیز مثل هفته اول شان‬ ‫بازی می کردند قطعا برنده بــازی بودند نه بازنده‪ .‬به هر حال‬ ‫باید بگویم این پرسپولیس نمی تواند قهرمان شود چون مرد‬ ‫مقتدری در ان حضور ندارد‪ .‬تیم ها برای قهرمان شــدن در‬ ‫فوتبال ایران یا باید مرد مقتدری داشته باشند که در خود تیم‬ ‫حضور داشته باش د یا اینکه پشت تیم بسیار قدرتمندی داشته‬ ‫باشند‪ .‬پرســپولیس هیچ کدام را ندارد‪ .‬مربی پرسپولیس را‬ ‫مربی با دانشــی می دانم‪ .‬ســبک خاص خودش را دارد اما‬ ‫مقتدر نیست و برگ برنده یک تیم نمی تواند باشد‪ .‬به همین‬ ‫دلیل پرسپولیس باید منتظر روزهای بدتر از این هم باشد‪.‬‬ ‫پرسپولیس زمانی پرسپولیس اســت که برای برد به‬ ‫میدان برود‪ .‬درست مثل زمان علی پروین‪ .‬در طول‬ ‫‪ 20‬دقیقه همه چیز در زمین به هم می ریخت‪ .‬به‬ ‫هم ریختگی بازی هم به نفع پرســپولیس بود نه‬ ‫حریف‪ .‬در دوره مربیگری درخشــان هم همین‬ ‫طور بود‪ .‬می رفت که بــازی را ببرد اما به هر دلیلی‬ ‫می باخت‪ .‬به این ترتیب تیم حــاال محافظه کارتر‬ ‫از فصل قبل شــده و وارد زمین می شــود که بازی را‬ ‫نبازد‪ .‬در ایــن صورت بازنده از زمیــن بیرون می اید‪.‬‬ ‫پرسپولیس وقتی برا ی نباختن به زمین برود بی تردید بازنده از‬ ‫ی بوده‪.‬‬ ‫زمین بیرون می اید‪ .‬پرسپولیس از قدیم تیمی هجوم ‬ ‫نمی تواند غیر از این سبک بازی دیگری ارائه کند‪ .‬هر مربی‬ ‫هم با سبک دیگری بخواهد این تیم را اداره کند نمی تواند‬ ‫موفق شــود‪ .‬علی پروین خــودش به لحاظ شــخصیتی و‬ ‫حرفه ای کامال هجومی بود‪ .‬به ایــن روزهایش نگاه نکنید‬ ‫که محافظه کار شــده‪ .‬در پرسپولیس ســال ها است که ما‬ ‫برنامه های روزمره می بینیم‪ .‬هیچ وقت برنامه ریزی طوری‬ ‫صورت نگرفته که این برند به سمت توسعه برود‪ .‬وقتی پروین‬ ‫را کنار گذاشــتند یک کمبودی در این تیم بــه وجود امد که‬ ‫هرگز نتوانستند ان را جبران کنند‪ .‬البته رئیس جمهور قبلی با‬ ‫اوردن افشین قطبی به پرسپولیس این کمبود را تا حد زیادی‬ ‫پر کرد‪ .‬نمی توانیم االن برانکــو را مقصر بدانیم‪ .‬این مربی‬ ‫با انگیزه خوبی به اهواز رفت اما شــما گل دوم اهوازی ها را‬ ‫ببینید‪ .‬انگار حریفی مقابلش نیســت‪ .‬بازیکنان پرسپولیس‬ ‫انگار خوابشان برده بود‪ .‬در نتیجه بازیکن حریف همه را کنار‬ ‫می زند و گل دوم را وارد دروازه پرســپولیس می کند‪ .‬برانکو‬ ‫مربی خوبی است‪ .‬تیم او در بازی اول کاری را ارائه کرد که از‬ ‫سطح فوتبال ما فراتر بود‪ .‬انها برای دقایقی حریف را در زمین‬ ‫خودش حبس کرده بودند و این برای من خیلی جالب بود‪.‬‬ ‫این پرسپولیس با همه داشته ها و نداشته هایش یک چیز کم‬ ‫دارد؛ اقتدار‪ .‬این تیم مقتدر نیست‪ .‬بنابراین قهرمانی شان‬ ‫دور از ذهن است‪ .‬در پرسپولیس فقط مربی خارجی نبوده که‬ ‫قربانی شده‪ .‬مربیان ایرانی هم همین سرنوشت را داشته اند‪.‬‬ ‫ی از فشارها و انتقادها روبه رو‬ ‫هر مربی می اید با حجم عظیم ‬ ‫می شــود‪ .‬در نتیجه یا خودش می رود یا برکنارش می کنند‪.‬‬ ‫این اتفاق خوبی نیست و شرایط برای این تیم هر چقدر که‬ ‫می گذرد بدتر می شود‪.‬‬ ‫بهمن فروتن معتقد است عالوه‬ ‫بر مربیان خارجی افرادی مثل‬ ‫علی دایی هم نتوانستند در‬ ‫پرسپولیس موفق باشند‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫ورزش‬ ‫عوض کردند‪ .‬اما روی ســخنم با کاشــانی بود‪ .‬فکر کنم در‬ ‫شــیراز باخته بودند‪ .‬خطاب به مدیرعامل وقت پرسپولیس‬ ‫حرف هایی را زده بودم؛ گفتم روزهایی هست که توپ های‬ ‫شــما از دو قدمی وارد دروازه نمی شــود و یک روزهایی هم‬ ‫هســت که با بند کفش به گل می رســید‪ .‬ان ســال نتیجه‬ ‫گرفتند‪ .‬پرسپولیس یک نام بزرگ است‪ .‬یادم می اید با تیم‬ ‫هما با پرسپولیس بازی داشتیم‪ .‬شانس اوردیم که گل اول را‬ ‫ما زدیم و اگر نه می باختیم‪ .‬من به تیمم گفته بودم توفان انها‬ ‫‪ 20‬دقیقه است‪ .‬باید دوام بیاوریم که اگر دوام بیاوریم بازی را‬ ‫نمی بازیم‪ .‬از ان تیم بزرگ تنها یک برند باقی مانده‪ .‬ان زمان‬ ‫پرسپولیس هم مثل ما هفته ای چهار جلسه تمرین می کرد‪.‬‬ ‫اما انها یک تفاوت با بقیه داشــتند‪ .‬مرد مقتدری داشتند به‬ ‫نام پروین‪ .‬این چهره خیلی موثر بود‪ .‬کسی نمی توانست او‬ ‫را فریب بدهد‪ .‬اما االن این طور نیست‪ .‬به نظر من‪ ،‬فوتبال‬ ‫فاسد ایران نمی خواهد که مربیان خارجی موفق بشوند‪ .‬چرا؟‬ ‫چون عدم موفقیت این مربیان یعنی پر شدن جیب دالل ها‪.‬‬ ‫یک مربی خارجی اگر سه دست در یک فصل بچرخد قطعا‬ ‫پول بیشــتری به جیب دالل ها می رود اما درباره برانکو یک‬ ‫بار دیگر هم صحبت کرده ام؛ او فوتبال مدرنی ندارد‪ .‬چون‬ ‫این فوتبال مدرن را ندارد اتفاقات خاصی برایش رخ خواهد‬ ‫داد‪ .‬از طرفی این روزها بازیکنان در فوتبال ایران به شبکه ها‬ ‫تعلق دارنــد؛ نه برای مدیریت هســتند نه بــرای کادر فنی‪.‬‬ ‫حتی برای خودشان هم نیســتند‪ .‬فوتبال ما مربیان خارجی‬ ‫را با دو طیف زمین می زند؛ بازیکنان یا داوران‪ .‬بعضی ها هم‬ ‫باتوجه به فلسفه کار از محکم کاری عیب نمی کند به داوران‬ ‫می سپرند که حواس شان را خوب جمع کنند که اگر خدای‬ ‫ فرار از انزلی‬ ‫قلعه نویی از ملوان جدا شد‬ ‫سایه ابهام بر سر لیگ پانزدهم‬ ‫فصل پرشوری در انتظار فوتبال‬ ‫ایران است؟‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال ما و چرخه وارونه اش‬ ‫مدیران پرسپولیس می خواهند برانکو را هزینه کنند‬ ‫هومن افاضلی‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫در فوتبــال یک ســری قواعد مشــخصی وجــود دارد؛‬ ‫مدیریت‪ ،‬بازیکن و امکانات سه رکنی هســتند که قبل از رکن‬ ‫مربی باید به وظایف خودشان به درستی عمل کنند‪ .‬یک مربی‬ ‫در صورتی می تواند با یک تیم به موفقیت برسد که سه رکنی که‬ ‫نام بردیم به دقت کارشان را انجام دهند‪ .‬مشکل پرسپولیس را‬ ‫مشکل مدیریتی می دانم و این خیلی اتفاق بدی است که یک‬ ‫سری افراد در درون باشگاه منتظر باشند که مربی نتیجه نگیرد‬ ‫تا انها بروند و جایش را بگیرند‪ .‬وقتی فضا این قدر مسموم باشد‬ ‫مربی نمی تواند کار کند‪ .‬اگر مدیران پرسپولیس واقع گرایانه‬ ‫و حرفه ای به فوتبال نگاه کنند باید حضور در جمع شــش تیم‬ ‫باالی جدول را موفقیت برانکو و تیمش بدانند‪ .‬چون این تیم‬ ‫سال گذشته در رده نهم به کارش در لیگ برتر پایان داده است‬ ‫و یادمان نرود که در فاصله چند هفته مانده به پایان لیگ برتر‬ ‫ن ترس نزد هواداران پرسپولیس وجود داشت که مبادا‬ ‫حتی ای ‬ ‫تیم مان به لیگ دســته یک سقوط کند‪ .‬ســاختن یک تیم و‬ ‫رسیدن به عنوان قهرمانی کار یک شب نیست‪ .‬پروژه ای زمان بر‬ ‫است‪ .‬شما باید مربی را بیاوری و همه امکانات را در اختیارش‬ ‫قرار بدهی‪ .‬بازیکنانی را که می خواهد برایش جذب کنی و ان‬ ‫وقت توقع قهرمانی داشته باشی‪ .‬پرســپولیس یک شبه نهم‬ ‫نشد که حاال یک شــبه بخواهد قهرمان شود‪ .‬انجام هر کاری‬ ‫در فوتبال زمان خاص خودش را می طلبد‪ .‬پرسپولیس چندین‬ ‫سال اســت که روند رو به نزول خود را طی می کند‪ .‬شما برای‬ ‫تغییر یک روند رو به نــزول چاره ای ندارید جــز اینکه اهداف‬ ‫واقع گرایانه داشــته باشــید‪ .‬یک زمانی هســت کــه مربی از‬ ‫قهرمانی حرف می زند باید بپذیریم که توجیه دارد چون ان مربی‬ ‫می خواهد بازیکنانش را برای بــردن تهییج کند اما یک زمانی‬ ‫هست که مدیرعامل این حرف را مطرح می کند‪ .‬ان وقت است‬ ‫که باید بگوییم ان مدیر فوتبال را نمی شناســد‪ .‬به نظرم هدف‬ ‫واقع گرایانه برای پرسپولیس این است که امسال جزو شش تیم‬ ‫باالی جدول باشد‪ .‬این هدف برای تیمی که سال گذشته نهم‬ ‫شده است پله بزرگی است‪ .‬در این صورت شما بعد از سه سال‬ ‫صاحب پرسپولیسی هستید که جوان اســت‪ ،‬با برنامه است و‬ ‫تجربه هم دارد‪ .‬از این بهتر چه می خواهید؟ در این صورت هر‬ ‫سال شما این امکان را دارید که نقطه ضعف تیم تان را بر طرف‬ ‫کنید و نقاط قوت تیم را بیشتر تقویت و تحکیم کنید‪ .‬در نتیجه‬ ‫شما بعد از سه سال تیمی دارید که می تواند به اندازه یک نسل‬ ‫موفقیت کسب و همواره خود را در ســطح قهرمانی نگه دارد‪.‬‬ ‫اما در مورد این پرسپولیس من بعید می دانم که چنین اجازه ای‬ ‫به مربی بدهند‪ .‬جوانگرایی اصال در ذهن این باشگاه نیست‪.‬‬ ‫دلیل ان هم روشــن اســت چون مدیران می خواهند در سایه‬ ‫باشند‪.‬مرتبازقهرمانیحرفمی زنندووقتیایننتیجهحاصل‬ ‫نمی شود خیلی راحت توپ را به زمین مربی می اندازند و باز هم‬ ‫تغییرات دیگری در تیم به وجود می اورند و این چرخه همچنان‬ ‫ادامه دارد‪ .‬من معتقدم فلسفه اوردن برانکو به پرسپولیس هم‬ ‫جز این نبوده‪ .‬اقایان نشستند به این فکر کردند که چه کسی را‬ ‫بیاورند‪ .‬بعد به نام برانکو رســیدند‪ .‬چه کسی بهتر از او؟ اعتبار‬ ‫دارد و محبوب است‪ .‬حاال هم می خواهند او را هزینه کنند و بعد‬ ‫به سراغ گزینه دیگری خواهند رفت‪ .‬شاید باز هم سراغ دنیزلی‬ ‫بروند‪ .‬یا شاید هم افشین قطبی را به پرسپولیس بیاورند‪ .‬باشگاه‬ ‫بزرگی مثل پرســپولیس با این همه هوادار یک شبه به این روز‬ ‫نیفتاده که برخــی اقایان تصور می کنند برانکو باید یک شــبه‬ ‫همه چیز را سر و سامان بدهد‪ .‬روند پرسپولیس رو به نزول بوده‬ ‫و برخی اقایانی که به این باشــگاه امدند نه تنها به پرسپولیس‬ ‫کمک نکردند بلکه از این نام بزرگ بــرای خود اعتباری ایجاد‬ ‫کرده و رفته اند‪ .‬هم بخشی از دولتی ها و هم بخشی از ادم هایی‬ ‫که از بخش خصوصی خود را عاشق این تیم معرفی کردند هیچ‬ ‫کدام به فکر این تیم نبودند‪ .‬کسی به فکر خود تیم نبود که اگر‬ ‫چنین بود پرسپولیس نهم نمی شد‪ .‬حاال شاید این سوال پیش‬ ‫بیاید که برانکو مگر این شــرایط را نمی دانســت؟ چرا‪ .‬برانکو‬ ‫می دانست که کار در تیمی مثل پرســپولیس چقدر حساس و‬ ‫در عین حال دشوار است اما بر اورد او این نبود که به باشگاهی‬ ‫بیاید که از درون باشگاه برایش الترناتیو بتراشند‪ .‬پرسپولیسی‬ ‫در ذهن برانکو بود که بازیکنان بسیار بزرگی داشت و استادیوم‬ ‫در هر یک از بازی هایش لبریز از جمعیت می شد‪ .‬پرسپولیسی‬ ‫که در ان سال ها ســاختار مدیریتی به مراتب بهتری نسبت به‬ ‫شرایط کنونی داشت‪ .‬حد اقل اینکه در ان برهه می دانستند که‬ ‫پول شان را باید از کجا بگیرند‪ .‬این تیم االن نمی داند پولش را‬ ‫باید از کجا بگیرد و این برای یک باشــگاه مورد بسیار عجیبی‬ ‫است‪ .‬پرسپولیس اساسا چیزی به عنوان یک باشگاه نیست‪.‬‬ ‫اما یک چیزی در این پرسپولیس هست که مربیان نمی دانند‬ ‫چگونه باید با ان روبه رو شوند؛ توقعات غیر منطقی و غیر واقعی‪.‬‬ ‫تا دلتان بخواهد توقعات بیهوده وجود دارد‪ .‬از تیمی که سال‬ ‫گذشته به سختی توانســت جایگاه پایین جدولی اش را حفظ‬ ‫کند تا سقوط نکند این فصل انتظار قهرمانی وجود دارد و اینجا‬ ‫است که یک مربی خود را تنها می بیند‪ .‬وقتی درمانده می شود‬ ‫کهمتوجهمی شودازاوتوقعقهرمانکردنچنینتیمیرادارند‪.‬‬ ‫چرا سوبل‪ ،‬دنیزلی‪ ،‬اری هان‪ ،‬مانوئل و برخی دیگر از نام های‬ ‫بزرگ خارجی نتیجه نگرفتند؟ چون در فوتبال قواعد رســیدن‬ ‫یک تیم به موفقیت کامال روشن است‪ .‬چون شما نمی توانید‬ ‫اینقواعدرانادیدهبگیریدوموفقشوید‪.‬انسهرکندیگریعنی‬ ‫مدیریت‪،‬بازیکنانوامکاناتبایددرستکارکنندکهرکنچهارم‬ ‫یعنی مربی بتواند نتیجه بگیرد‪ .‬چرا در اروپا بر سر جذب مورینیو‬ ‫و گواردیوال دعوا می کنند؟ چون انها ســه رکن دیگر را دارند و‬ ‫حاال می خواهند رکن چهارم شان را بسازند‪ .‬برای کامل کردن‬ ‫ارکان باشگاه خود نیز حاضرند هزینه های کالن بپردازند‪ .‬اما‬ ‫مورینیو را به پرسپولیس بیاورید و به او بگویید ما سال گذشته‬ ‫نهم شده ایم و می خواهیم امسال قهرمان شویم و البته سه‬ ‫رکن دیگرمان هم درست کار نمی کند خنده اش می گیرد‪،‬‬ ‫حتما خنده اش می گیرد‪.‬در دنیای فوتبال اســتثناهایی‬ ‫وجود دارد‪ .‬در فوتبال المان‪ ،‬کایزرســاترن از دســته‬ ‫دو امد و در بوندس لیگا قهرمان شــد اما این استثنا بود‪.‬‬ ‫دیگر هم تکرار نشد‪ .‬ما روی استثناها نمی توانیم قاعده وضع‬ ‫کنیم بلکه قواعد را باید بر اساس نرمال ها وضع کنیم‪ .‬حاال این‬ ‫پرسپولیس می تواند امسال هدف اصلی اش این باشد که جزو‬ ‫شش تیم باالی جدول باشــد‪ .‬اگر فراتر از این هدف حاصل‬ ‫شــد موفقیت بزرگی نصیبش شــده و اگر به این هدف دست‬ ‫پیدا کرد طبق قواعد حرفه ای فوتبال گام برداشته است‪ .‬اگر‬ ‫این هدف گذاری مدنظر مدیران باشگاه پرسپولیس باشد من‬ ‫شــک ندارم که برانکو می تواند در این تیم موفق شود‪ .‬چون‬ ‫او به تیمی نیازمند اســت که ارامش داشــته باشــد تا او بتواند‬ ‫کار فنی اش را انجام دهد‪ .‬باید بــه او زمان بدهند‪ .‬اما من فکر‬ ‫نمی کنم که مدیریت پرسپولیس دارای چنین بینشی باشد و به‬ ‫همین دلیل بود که من از امدن برانکو خوشحال نشدم‪ .‬چون‬ ‫می دانستممی خواهنداوراهزینهکنند‪.‬مشکلاصلیفوتبالما‬ ‫انتخابمنفیاست‪.‬مدیرانمابهغلطانتخابمی شوندوچون‬ ‫فوتبال را بلد نیستند انها نیز انتخاب های غلطی دارند و مربی‬ ‫نیز در انتخاب بازیکن دچار انتخاب وارونه می شود‪ .‬ما با یک‬ ‫فوتبالی روبه رو هستیم که چرخه وارونه ای دارد‪.‬‬ ‫برانکوی تیم ملی یا‬ ‫برانکویجدید؟‬ ‫فلسفهبازیپرسپولیس‬ ‫احتیاط بیش از حد نیست‬ ‫بهتاش فریبا‬ ‫مربی فوتبال‬ ‫‪3‬‬ ‫من در مورد پرســپولیس امســال نمی توانم قضاوت‬ ‫دقیقی داشته باشــم‪ .‬نمی دانم چه بازیکنانی را جذب کرده‬ ‫و چگونه بــازی می کند‪ .‬به همیــن دلیــل از نقطه نظر فنی‬ ‫نمی توانم خیلی در مورد این تیم حرف بزنم‪ .‬اما یک مساله‬ ‫در همه جــای دنیا وجود دارد؛ تیم هــای پرطرفدار حوصله‬ ‫ورزش‬ ‫باخت ندارند‪ .‬این قضیه فقط به ایران هم مربوط نمی شود‬ ‫در همه جای دنیا تیم های پرطرفدار حوصله ناکامی بزرگ‬ ‫یا باختن های پــی در پی را ندارند‪ .‬هوادارانشــان اعتراض‬ ‫می کنند‪ .‬اما ســابقه نشــان می دهد که مربیــان خارجی در‬ ‫پرســپولیس خیلی موفق نبوده اند‪ .‬البته الن راجرز را باید از‬ ‫لیست مربیان ناکام خارجی در پرســپولیس کنار بگذاریم‪.‬‬ ‫پرســپولیس در دوره این مربی واقعا خوب بازی می کرد اما‬ ‫با این حال او ماندگار نشــد و رفت‪ .‬باید یــک واقعیت تلخ را‬ ‫بپذیریم؛ در پرســپولیس کار را برای مربی خارجی ســخت‬ ‫می کنند‪ .‬دلیلش را نمی دانم اما این مساله وجود دارد‪ .‬نه تنها‬ ‫در پرسپولیس بلکه به طور کلی در فوتبال ما یک رسم ناجوری‬ ‫وجود دارد؛ با بنز دنبال مربی خارجــی می روند و از فرودگاه‬ ‫او را به باشــگاه می برند و ‪ 10‬روز بعد با وانت او را سر تمرین‬ ‫می برند؛ این خوب نیست‪ .‬خنده دار اســت‪ .‬برانکو فوتبال‬ ‫ما را می شناســد و چهار ســال مربی تیم ملی ما بوده است‪.‬‬ ‫پرسپولیس هم به همین دلیل به دنبال او رفته‪ .‬اما این کافی‬ ‫نیست‪ .‬هواداران و مدیران این باشگاه باید حوصله به خرج‬ ‫بدهند و به این مربی زمان کافی بدهند تا تفکراتش را در این‬ ‫تیم پیاده کند‪ .‬شاید عده ای بگویند برانکو تازه متوجه شده‬ ‫که به چه تیمی امده و چه مشکالتی بر سر راهش قرار دارد‪.‬‬ ‫من با این مساله موافق نیســتم‪ .‬برانکو یک مربی حرفه ای‬ ‫است‪ .‬مشــاورانی دارد و خودش هم به خوبی فوتبال ایران‬ ‫و البته باشگاه پرسپولیس را می شناسد‪ .‬نمی توانیم بپذیریم‬ ‫که او چشم بسته به این تیم بله گفته و حاال متوجه شده که‬ ‫چه مشکالتی در این باشگاه وجود دارد‪ .‬قطعا او می دانسته‬ ‫که کجــا می اید‪ .‬برانکو دوســتان زیــادی در فوتبال ایران‬ ‫دارد‪ .‬دوســتانی که حتما به او گفته اند قرار است مربیگری‬ ‫چگونه تیمی را بر عهده بگیرد‪ .‬درست یا غلط او این انتخاب‬ ‫را داشته است‪ .‬اما یک سوال ممکن است ذهن خیلی ها را‬ ‫به خود مشغول کرده باشد؛ جنس برانکو با پرسپولیس جور‬ ‫در می اید یا خیر؟ برای پاسخ دادن به این سوال باید صبوری‬ ‫به خرج بدهیم‪ .‬هر چند به عقیده من مربیان زیادی هستند‬ ‫که باتوجه به شرایط سبک و روش خود را تغییر می دهند‪ .‬در‬ ‫مورد برانکو این نگرانی وجود دارد که باتوجه به فلسفه زمان‬ ‫مربیگری اش در تیم ملی با پرســپولیس برخورد کند‪ .‬او در‬ ‫تیم ملی محافظه کار بود‪ .‬خیلی اعتقادی به بازی هجومی ‬ ‫نداشت‪ .‬البته روش او غیر منطقی نبود اما در پرسپولیس کمی‬ ‫ماجرا فرق می کند‪ .‬پرســپولیس همیشه یک تیم هجومی‬ ‫ بوده است‪ .‬هوادارانش می گویند پرسپولیس زلزله‪ .‬فلسفه‬ ‫بازی این تیم حمله است نه دفاع و احتیاط بیش از حد‪ .‬زمانی‬ ‫که ما بازی می کردیم پرسپولیس و استقالل هنوز وارد میدان‬ ‫نشده‪ ،‬یک هیچ از حریف پیش بودند چون حریف بار روانی‬ ‫بسیار ســنگینی را تحمل می کرد؛ به خصوص در ‪ 20‬دقیقه‬ ‫ا بتدایی بازی که بایــد صادقانه عرض کنم پرســپولیس در‬ ‫‪ 20‬دقیقه اول به مراتب توفانی تر از استقالل بازی می کرد‬ ‫و حریف را در حالت اچمــز قرار می داد‪ .‬اگــر برانکو همان‬ ‫برانکوی تیم ملی باشــد به نظرم باید در پرســپولیس کمی‬ ‫روش خود را تغییر بدهد‪ .‬فکر می کنــم این توانایی را دارد‪.‬‬ ‫هر چند برای هجومی بازی کردن باید عناصر بازی هجومی‬ ‫ وجود داشته باشد‪ .‬من نمی دانم برانکو این ابزار را دارد یا خیر‬ ‫اما اگر بازیکنانی دارد که می توانــد هجومی بازی کند بهتر‬ ‫است این روش را در پرسپولیس انتخاب کند‪ .‬در نهایت باید‬ ‫عرض کنم برای صحبت کردن در مورد برانکو و پرسپولیس‬ ‫خیلی زود است‪.‬‬ ‫ماجرای یک پازل بی قواره‬ ‫برانکو را با چه فلسفه ای به پرسپولیس اورده اند؟‬ ‫امیر حاج رضایی‬ ‫کارشناس فوتبال‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫ورزش‬ ‫مربیان خارجی یکی پس از دیگری در پرسپولیس ناکام‬ ‫شــده اند‪ .‬اما من یک ســوال دارم؛ ایا مربیان داخلی نیز این‬ ‫سرنوشت را نداشتند؟ دایی و درخشان هم نتیجه نگرفتند‪ .‬ما‬ ‫سال هااستپرسپولیسراناکاممی بینیم‪.‬منمعتقدم بی ثباتی‬ ‫بزرگترین عارضه ای اســت که دامنگیر باشــگاه پرسپولیس‬ ‫شده است‪ .‬البته اســتناد من در مورد ضعف این تیم صرفا به‬ ‫این فصل و بازی های کمی که از لیگ گذشــته نیست‪ .‬بلکه‬ ‫به طور کلی این تیم را در سال های اخیر بی ثبات می دانم‪ .‬من‬ ‫اساسا در مورد برانکو یک اعتقاد دارم و ان اینکه ایشان مربی‬ ‫با دانشی است‪ .‬اما ایا یک مربی می تواند به تنهایی یک تیم را‬ ‫نجات دهد؟ خیر‪ .‬این طور نیست‪ .‬قطعات پازل باید همگی‬ ‫فراهم باشــد که ما نقش موفقیــت و قهرمانــی را در یک تیم‬ ‫ببینیم‪ .‬حال انکه نبود چند قطعه باعث می شود ما پازل ناقص و‬ ‫ بی قواره ای داشته باشیم‪ .‬بی ثباتی در باشگاه پرسپولیس بیداد‬ ‫می کند‪ .‬شما ببینید چند مدیرعامل به این باشگاه امده است؟‬ ‫چند سرپرست مرتب می ایند و می روند بدون اینکه بتوانند کار‬ ‫مثبتی برای این باشگاه انجام بدهند؟ چقدر مربی در طول این‬ ‫سال ها عوض شــده است؟ متاسفانه شــرایط در این باشگاه‬ ‫بسیار به هم ریخته است و این تیم به محله بروبیا تبدیل شده‬ ‫است‪ .‬ارکان اساسی این باشگاه متزلزل است و به همین دلیل‬ ‫ی تصور دیگری درباره این تیم داشــته‬ ‫نمی توانیم جز ناکامــ ‬ ‫باشیم‪ .‬شــما به برخی تیم های قعر جدولی لیگ های دنیا که‬ ‫نگاه کنید متوجه می شــوی د در هفته های پایانی نیز همچنان‬ ‫‪ 15‬هزار تماشــاگر خود را دارند‪ .‬انها هم شکســت می خورند‬ ‫اما ارکان شان دست نمی خورد‪ .‬پابرجا هســتند‪ .‬ثبات دارند‪.‬‬ ‫اما در فوتبال ما به دنبال هر شکســت یا پس لرزه ای به دنبال‬ ‫تغییر ارکان باشگاه می رویم‪ .‬هر چند برخی هیات مدیره ها یا‬ ‫مدیرعامل ها را اصال نمی توان رکن نامید و من با رکن نامیدن‬ ‫اینها مخالفم اما به طور کلی بحث من این است که ما به طور‬ ‫مرتب در حال ازمون و خطا هســتیم‪ .‬پســت ها و بهتر بگویم‬ ‫واژه هایی چون هیات مدیره و مدیرعامل در فوتبال ایران معنای‬ ‫خود را از دست داده اند‪ .‬اقایان می ایند و می روند بدون اینکه‬ ‫مشخص شود چه کارکرد یا کارنامه ای برای تیم ها داشته اند‪.‬‬ ‫بنابراین قبل از اینکه به برانکو و ضعف های او بپردازیم باید به‬ ‫ضعف های نظام باشــگاهداری مان توجه کنیم‪ .‬اگر در مورد‬ ‫پرسپولیساستاندارد هاینظامباشگاه داریرعایتمی شداین‬ ‫تیم به چنین روزی نمی افتاد و دچار چنین شرایطی نمی شد‪ .‬با‬ ‫برانکو چه کسی قرارداد بست؟ اقای نژا دفالح‪ .‬االن نیستند‪.‬‬ ‫پرســپولیس در خوزســتان می بازد‪ .‬بله‪ ،‬هوا فوق العاده گرم‬ ‫بوده‪ .‬گرد و خاک بوده‪ .‬من این دال یل را قبول دارم اما ایا درد‬ ‫پرسپولیس و عدم نتیجه گیری این تیم در سال های اخیر این‬ ‫مسائل بوده است؟ نه‪ .‬درد پرســپولیس بی ثباتی این باشگاه‬ ‫است‪ .‬بنابراین ما می بینیم که در این تیم نه مربی خارجی و نه‬ ‫مربی داخلی نمی تواند ان طور که باید نتیجه بگیرد‪ .‬شکست‬ ‫می خــورد‪ .‬می رود و دیگری جانشــینش می شــود‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی ایا برانکو می تواند دست به جوانگرایی بزند؟ در فوتبال‬ ‫ایران شــاهد حضور دو طیف هستیم‪ .‬یک ســری که فوتبال‬ ‫لمپنیزم را دنبال می کنند و به هر قیمتی می خواهند برنده باشند‬ ‫و طیف دوم نتیجه گراها هستند‪ .‬البته برخی مربیان استثنا هم‬ ‫وجود دارند که به خود فوتبال‪ ،‬جوانگرایی و کمک به فوتبال‬ ‫ملی می اندیشــند‪ .‬اما نتیجه گراها می دانند که در سایه پیروز‬ ‫شدن می توانند صندلی شــان را حفظ کنند‪ .‬بنابراین انها هم‬ ‫می خواهند به هر قیمتی برنده باشــند‪ .‬حضور پر رنگ این دو‬ ‫طیف باعث می شود که ما هرگز به فوتبال برنامه محور نرسیم‪.‬‬ ‫جوانگرایی هزینه بردار است‪ .‬صبوری می خواهد‪ .‬اگر به برانکو‬ ‫فرصت بدهند می تواند در اینده تیم خوبی بسازد اما اینده را دو‬ ‫گروه نمی خواهند؛ بخشــی از هواداران و بخشی از مدیران‪.‬‬ ‫بخشی از هواداران اصال صبور نیســتند‪ .‬تحمل جوانگرایی‬ ‫ندارند و بخشی از مدیران نیز در این مورد می توانند در معرض‬ ‫سوال قرار بگیرند‪ .‬ما نمی دانیم اقایان برانکو را به چه منظور‬ ‫اورده اند؟ ایا او را اورده اند که یک تیم خوب و اینده دار بسازد‬ ‫یا او را اورده اند که هزینه اش کنند؟ در ارسنال مدیران باشگاه‬ ‫فلســفه کاری ارســن ونگر را پذیرفته اند‪ .‬می دانند او بازیکن‬ ‫می سازد و به اقتصاد باشگاه کمک می کند‪ .‬توقع شان از ونگر‬ ‫روشن است‪ .‬ما نمی دانیم باشگاه پرسپولیس با چه فلسفه ای‬ ‫برانکو را به این تیم اورده است؟ اگر بدانیم راحت تر قضاوت‬ ‫می کنیم‪ .‬در نهایت معتقدم اگر روشــن بینی نزد مدیران این‬ ‫باشگاه وجود داشته باشد می بایســت برانکو را حفظ کنند و به‬ ‫او برای ساختن یک تیم اینده دار کمک کنند‪ .‬به او فشار وارد‬ ‫نکنند و مرتب از او نپرسند که قهرمان می شوی یا نه؟‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫قلعه نوییازملوانجداشد‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫ فرار از انزلی‬ ‫خبر کوتاه بود؛ بعضی ها را خوشــحال کرد و بعضی ها‬ ‫را نگران‪ .‬امیر قلعه نویی از ملوان جدا شــد‪ .‬برای کادر فنی‬ ‫استقالل این خبر نگران کننده بود چون یک الترناتیو جدی‬ ‫برای پرویز مظلومی به وجود امد و البته برای برخی نیز این‬ ‫خبر خوشحال کننده بود‪ .‬انها که مخالف حضور امیر در انزلی‬ ‫بودند و به مربیگری او در ملوان اعتقادی نداشتند‪ .‬جدایی‬ ‫امیر از ملوان همان طوری صورت گرفت که پیوستنش به این‬ ‫باشگاه؛ بدون ســر و صدا و جنجال‪ .‬در واقع امیر قلعه نویی‬ ‫با رفتن به ملوان باری بزرگ را از دوش ســرمربی استقالل‬ ‫برداشته بود‪ .‬اگر او بدون تیم و در خانه می ماند‪ ،‬فشار روانی‬ ‫بزرگی بر پرویز مظلومی وارد می شــد؛ اینکه همیشــه یک‬ ‫الترناتیو قوی در خانه و بیکار مانده بود فشاری را روی سرمربی‬ ‫اســتقالل ایجاد می کرد که می توانســت در صــورت قرار‬ ‫گرفتن استقالل در بحران برایش مشکل ساز شود‪ .‬اگرچه‬ ‫مظلومی برای امسال تیم خوبی بسته و خیلی زودتر از دیگر‬ ‫رقبا کارش را اغاز کرد اما چون او در میان گزینه های محبوب‬ ‫این روزهای استقالل خیلی پایگاه هواداری ندارد همچنان‬ ‫به امیر و احتمال خانه نشینی اش فکر می کرد‪ .‬نگران بود و‬ ‫نگرانی اش طبیعی بود‪ .‬می دانست در صورتی که تیمش در‬ ‫همان هفته های نخست به چالش بیفتد‪ ،‬ممکن است خیلی‬ ‫زود با واکنش هواداران روبه رو شود؛ اتفاقی که سال ‪ 86‬برای‬ ‫تیم ناصر حجازی رخ داد‪ .‬حجازی به رغم همه محبوبیتی که‬ ‫داشت در بازگشت به اســتقالل به عنوان سرمربی از همان‬ ‫روزهای نخســت منتقدان بسیاری داشــت و وقتی از هفته‬ ‫دوم تا چهارم تیمش به بحران افتاد‪ ،‬دیگر نتوانست از پس‬ ‫این چالش بر بیاید‪ .‬همان سال قلعه نویی به دلیل اختالف با‬ ‫فدراسیون فوتبال صفایی‪ ،‬خانه نشــین بود و تیمی نداشت‬ ‫و فارغ از همه شایعات همان خانه نشــینی بار روانی زیادی‬ ‫روی تیم حجازی ایجاد می کرد؛ نگرانی ان روزهای حجازی‬ ‫اما این شــایعه بود که مرتب میان رســانه ها دست به دست‬ ‫می شــد؛ قلعه نویی الترناتیو حجازی است‪ .‬اگرچه ان سال‬ ‫قلعه نویی با کاهش شدید محبوبیت بین هواداران استقالل‬ ‫مواجه بود‪ .‬قلعه نویی با اشــتباهش در ارسال لیست تیم به ‬ ‫ای اف ســی و تاخیر در این کار به امید جذب کرار جاســم‪،‬‬ ‫باعث شده بود تا ای اف سی‪ ،‬استقالل را از اسیا حذف کند‬ ‫و او که ابی ها را برای اولین بار قهرمان لیگ برتر کرده بود‪،‬‬ ‫به همین دلیل و به دلیل تنها گذاشــتن تیم بــرای رفتن به‬ ‫تیم ملی با انتقادهای زیادی مواجه بود اما چند نتیجه ناکام‪،‬‬ ‫ن ترسی بود که خانه نشینی‬ ‫دوباره او را محبوب کرد‪ .‬این هما ‬ ‫قلعه نویی می توانســت برای مظلومی ایجاد کند‪ .‬مظلومی ‬ ‫همه اینها را از سر می گذراند و بیشتر نگران می شد اما با رفتن‬ ‫قلعه نویی به ملوان او با خیال اسوده تری به لیگ و رویاهایش‬ ‫فکر کرد‪.‬قلعه نویی اما بعد از دو فصل ناکام با استقالل‪ ،‬برای‬ ‫امسال برنامه دیگری در ســر داشت‪ .‬او که خودش پی برده‬ ‫بود‪ ،‬با جنگ هایی که در دو ســال گذشته در همه عرصه ها‬ ‫برای خود ایجاد کرده بــود‪ ،‬تمرکزش را روی کار از دســت‬ ‫داده و از یــک مربی طراز اول به مربی معمولی بدل شــده‪،‬‬ ‫بیشــتر دنبال این بود تا به یک مربی بدون مشــتری تبدیل‬ ‫نشود و برای همین هم بود که با قراردادی تقریبا معمولی در‬ ‫مقایسه با سال های قبلش راهی انزلی شد‪ .‬قلعه نویی اگرچه‬ ‫می دانست بیرون نشســتنش می تواند شانسی بزرگ برای‬ ‫برگشتن به استقالل باشــد اما قمار بزرگتری در سر داشت‪.‬‬ ‫او می دانســت دیگر تنها مدعی بی چون و چــرای نیمکت‬ ‫استقالل او نیســت و حریفان محبوب تری مثل مجیدی و‬ ‫منصوریان دارد‪ .‬ریســک کرد‪ .‬قصد داشــت با گرفتن یک‬ ‫نتیجه درخشان‪ ،‬دوباره محبوبیتش را باال ببرد و به عنوان یک‬ ‫مربی موفق به اســتقالل برگردد‪ .‬او با استفاده از دستیاری‬ ‫جوان چون اکبر محمدی و به کار گرفتن او به جای دستیاران‬ ‫ بی اثر سال های قبلش سعی داشت تا این ضعف علمی خود‬ ‫را هم بپوشاند و به فکر اغازی دوباره باشد‪ .‬هر چه بود تصمیم‬ ‫او برای رفتن به ملوان بار روانی را از روی مظلومی برداشت‪.‬‬ ‫مظلومی می دانســت با رفتن امیر برای یــک فصل مدعی‬ ‫جدی برای نیمکتــش ندارد‪ .‬منصوریان و امیــر تیم دارند‪،‬‬ ‫پورحیدری کنار دستش نشسته‪ ،‬فرهاد مجیدی هنوز خیلی‬ ‫زود است که به مربیگری اســتقالل فکر کند و ابی ها دنبال‬ ‫گزینه خارجی هم نیستند‪.‬‬ ‫اما ناگهــان جدایــی قلعه نویــی از ملــوان تیتر یک‬ ‫خبرگزاری ها شــد‪ .‬البته امیر قبل از جدایی اش از ملوان به‬ ‫مظلومی باخت و این امتیاز خوبی برای مظلومی به حساب‬ ‫می اید‪ .‬امیر قلعه نویی امیــد زیادی داشــت در دیدار برابر‬ ‫اســتقالل با برتری برابــر پرویز مظلومی شایســتگی های‬ ‫خود را به اثبات برســاند اما چهارمین شکستش را در دوران‬ ‫ســرمربیگری مظلومی روی نیمکت استقالل از او متحمل‬ ‫شد‪ .‬او پیش از این یک بار در زمان هدایت سپاهان اصفهان‬ ‫در دیدار برابر استقالل پرویز مظلومی با نتیجه‪ 4‬بر ‪3‬شکست‬ ‫خورد و ایــن بار نیز در قامــت کادرفنی و ســرمربی ملوان از‬ ‫سرمربی فعلی استقالل شکست را پذیرا شد تا در تقابل با تیم‬ ‫سابق خود نتیجه دلخواه را کسب نکند‪ .‬البته امیر قلعه نویی‬ ‫در زمان هدایت تراکتورســازی تبریز موفق شــده بود پرویز‬ ‫مظلومی را روی نیمکت استقالل با نتیجه سه بر دو شکست‬ ‫دهد‪ .‬اما چرا قلعه نویــی از انزلی رفــت؟ قلعه نویی با وعده‬ ‫بهشــتی گزینه مالکیت ملوان به انزلی امد تــا تیمی در حد‬ ‫حضور در رتبه های باالی جدول اماده لیگ پانزدهم کند‪ .‬اما‬ ‫از همان ابتدا هم معلوم بود که بهشتی انطور که در رسانه ها‬ ‫مطرح کرده بود‪ ،‬شــرایط مالی اداره ملوان را ندارد و خیلی‬ ‫زود با تصمیم دنیامالی‪ ،‬رئیس هیات مدیره باشــگاه ملوان‬ ‫از کار برکنار شــد‪ .‬بعد از این بود که امیــر قلعه نویی تصمیم‬ ‫گرفت تا مشخص شدن تکلیف مالکیت باشگاه قراردادش‬ ‫را ثبت نکند و نکته عجیب اینجاست که او دو هفته با وعده‬ ‫دنیامالی مبنی بر حل شدن مشــکالت مالی تیم حاضر شد‬ ‫ملوان را تمرین بدهد‪ .‬اما اوضاع ملوان بدتر از چیزی بود که‬ ‫قلعه نویی در ابتدای حضورش در انزلی به ان فکر می کرد‪.‬‬ ‫گفته می شــود در این مدت اطرافیــان قلعه نویی مدام از او‬ ‫خواستند که این تیم را رها کند چون انها معتقد بودند حضور‬ ‫در تیمی مثل ملوان جز خراب کردن کارنامه پرافتخارترین‬ ‫مربی لیگ برتر‪ ،‬چیز دیگری ندارد‪ .‬در نهایت دوشنبه هفته‬ ‫گذشته امیر قلعه نویی تصمیم گرفت از سرمربیگری ملوان‬ ‫کناره گیری کند‪ .‬هر چند مشکالت مالی می تواند تاثیر اصلی‬ ‫روی تصمیم قلعه نویی داشته باشد اما بی تردید شکست این‬ ‫تیم برابر اســتقالل هم در تصمیم او بی تاثیر نبوده اســت‪.‬‬ ‫امیر قلعه نویی هنوز هم یک مربی برنده محســوب می شود‬ ‫و شاید وقتی تیمش را برابر اســتقالل ارزیابی کرده‪ ،‬به این‬ ‫نتیجه رسیده که این تیم شرایط موفقیت را ندارد‪ .‬قلعه نویی‬ ‫حاال با جدایــی از ملــوان بزرگترین الترناتیو بــرای مربیان‬ ‫تیم های مدعی لیگ برتر محسوب می شود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫او باتوجه به کارنامه ای کــه دارد خیلی زود جذب اولین تیم‬ ‫مدعی می شود که نتواند نتایج دلخواهش را بگیرد‪ .‬به نظر‬ ‫می رسد قلعه نویی به الترناتیو بودن کم عالقه نیست‪ .‬ایا او‬ ‫برای چندمین بار جانشــین رقبایش در استقالل خواهد شد‬ ‫یا خانه نشینی او این بار طوالنی تر از گذشته خواهد بود؟‬ ‫هیات مدیره ملوان بالفاصله‬ ‫پس از قلعه نویی‪ ،‬حمید استیلی‬ ‫یک نازی ابادی دیگر را‬ ‫به انزلی اورد‬ ‫ورزش‬ ‫دیدار هاشمی رفسنجانی‬ ‫با وزنه برداران‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫درســت در همان روزی که مهدی هاشــمی روانه زندان اوین شــد‪،‬‬ ‫اعضای فدراسیون وزنه برداری به دیدار ایت الله هاشمی رفتند تا با او دیدار‬ ‫کنند‪ .‬با انتشــار این تصاویر برخی گمانه زنی کردند که هاشمی حتی بعد از‬ ‫رفتن فرزندش به زندان نیز بــا روحیه برخورد کرده اســت‪ .‬درحالی که بعدا‬ ‫مشخص شد این دیدار ســاعاتی پیش از اینکه مهدی هاشمی روانه زندان‬ ‫شــود صورت گرفته اســت‪ .‬در این دیدار‪ ،‬علی مرادی‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫وزنه برداری‪ ،‬محمد نصیری‪ ،‬مشاور عالی فدراسیون و قهرمان اسطوره ای‬ ‫جهان و المپیک این رشته ورزشی و اســتاد ناصرعظیمی‪ ،‬از پیشکسوتان‬ ‫ورزش کشــور ضمن ارائه گزارشــی از برنامه ها و فعالیت های فدراســیون‬ ‫وزنه برداری به بیان دیدگاه ها و مشکالت پیش روی ورزشکاران و قهرمانان‬ ‫این رشته المپیکی مخصوصا جهت حضور در مسابقات جهانی وزنه برداری‬ ‫امریکا پرداختنــد‪ .‬همچنین علی مرادی رئیس فدراســیون وزنه برداری در‬ ‫خاتمه این نشست به رسم یادبود هدیه ای را که برای اهدا به رئیس محترم‬ ‫مجمع تشخیص مصلحت نظام تدارک دیده بود به نمایندگی از اهالی این‬ ‫رشته و فعاالن فدراسیون وزنه برداری ایران‪ ،‬به ایت الله هاشمی رفسنجانی‬ ‫تقدیم کرد‪ .‬رئیس مجمع تشــخیص مصلحت نظام هم با اظهار امیدواری‬ ‫از پیروزی تیم ملی وزنه برداری کشــور در این مســابقات‪ ،‬بــه پیروزی تیم‬ ‫دیپلماسی هسته ای ایران در مقابل قدرت های دیپلماسی شش کشور دنیا‬ ‫اشاره کرد‪« :‬امیدوارم همانطور که تیم دیپلماســی وزارت خارجه در مقابل‬ ‫قدرت های بزرگ دنیا ایستادگی کرد و حقانیت ملت ایران را به اثبات رساند‪،‬‬ ‫تیم وزنه برداری نیز با توکل به خدا‪ ،‬برتری و توانایی های خود را به دنیا ثابت‬ ‫کند و پرچم پر افتخــار ایران را در امریکا به اهتزا ز دراورد‪ ».‬اقای هاشــمی‬ ‫همچنین به افتخار داشــتن قوی ترین مرد جهان از ایران نیز اشــاره کرد و‬ ‫گفت‪«:‬اینکهقوی ترینمردجهانازایرانانتخابمی شود‪،‬افتخارونشانه ‬ ‫استعداد ایرانی هاست‪ .‬حقیقتا برای هر ایرانی این موضوع بسیار لذت بخش‬ ‫و غرورافرین اســت‪ .‬البته غرور نه به ان معنی که فردی بر افراد دیگر فخر‬ ‫بفروشد‪ ،‬بلکه چون یک قهرمان مایه سربلندی جامعه خود می شود‪ ،‬این یک‬ ‫افتخاری بزرگ و غرور ملی است‪».‬‬ ‫سایه ابهام بر سرلیگ پانزدهم‬ ‫فصل پرشوری در انتظار فوتبال ایران است؟‬ ‫مجید جاللی‬ ‫سرمربی سایپا‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫این تغییرات مثبت بــه نیمکت فنی تیم ها هم می رســید و‬ ‫اجازه می دادند تعداد مربیان بیشــتری روی نیمکت تیم ها‬ ‫بنشــینند‪ .‬موضوع دیگری که مایلم درباره اش صحبت کنم‬ ‫بحث بازیکنان سرباز است‪ .‬بهتر است همه باشگاه ها حق‬ ‫داشته باشند از بازیکنان سرباز اســتفاده کنند اما در شرایط‬ ‫ورزش‬ ‫واقعیتی که در مورد فوتبال وجود دارد این اســت که‬ ‫نمی توانیم بعد از گذشت دو هفته تحلیل درست‬ ‫و دقیقی درباره شــرایط لیگ داشته باشیم‪ .‬مثال‬ ‫به این پرســش پاســخ بدهیم که ایا امسال لیگ‬ ‫پرشــوری خواهیم داشــت یا خیــر؟ به خصوص‬ ‫اینکه نزدیک به پنج یا شش تیم در شرایطی کامال‬ ‫مبهم بازی های خودشــان را شروع کردند‪ .‬بیش‬ ‫از ‪ 70‬درصــد تیم ها در حال حاضر با مشــکالت‬ ‫عدیده مالی روبه رو هســتند و این موضوع باعث‬ ‫نگرانی اســت‪ .‬لیگ در اکثر مواقع خوب شروع‬ ‫می شود‪ .‬تیم ها انگیزه باالیی برای شروع دارند‪.‬‬ ‫در هفته هــای اول شــاید شــما صحنه هایی در‬ ‫بازی هــا ببینید که تــا چندین هفته دیگر شــاهد‬ ‫انها نباشید اما به مرور با اشکار شــدن مشکالت باشگاه ها‬ ‫شرایط لیگ سخت و ســخت تر خواهد شــد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫ما باز هم شــاهد موارد ســرگرم کننده در لیگ هستیم‪ .‬یک‬ ‫بخش هایی از فوتبال ما به ایین نامه ها و بخشنامه هایی نیاز‬ ‫دارد‪ .‬ایین نامه هایی که به لیگ ما کیفیت بیشتری ببخشد‬ ‫و جوان های بیشتری وارد چرخه فوتبال شوند‪ .‬در این مورد‬ ‫کار اساسی صورت نگرفته اســت و همان کارها و اقدامات‬ ‫کلیشه ای صورت می گیرد‪ .‬البته سال گذشته در ایین نامه‬ ‫بندی قرار گرفت که طبق ان لیســت بازیکنان بزرگسال به‬ ‫عدد ‪ 18‬تقلیل پیدا کرد‪ .‬این اتفاق کمک کرد که جوان های‬ ‫بیشتری وارد تیم های لیگ برتری بشوند اما بهتر بود دامنه‬ ‫کنونی این طور نیســت و برخی باشگاه ها فقط حق استفاده‬ ‫از این بازیکنان را دارنــد‪ .‬این موضوع بــرای تیم هایی که‬ ‫می خواهند جوانگرایی کنند کمی دلسرد کننده است‪ .‬مورد‬ ‫دیگری که باید به ان اشــاره کنم این اســت که بیش از ‪80‬‬ ‫درصد مدیران باشگاه ها تغییر کرده اند‪ .‬همین مساله اینده‬ ‫لیگ را با ابهام روبه رو کرده اســت چون مــا نمی دانیم این‬ ‫مدیران جدید با چه طــرز تفکری می خواهند باشــگاه ها را‬ ‫اداره کنند‪ .‬البته مشکالت مالی هم برای بیش از ‪ 70‬درصد‬ ‫تیم ها به صورت حاد وجود دارد‪ .‬بنابراین ما نمی توانیم براورد‬ ‫دقیقی داشته باشیم که لیگ پرشوری در انتظار ما خواهد بود‬ ‫یا خیر‪ .‬چون تیم ها تا چند هفته به طور مرتب دچار‬ ‫فراز و نشیب می شوند و خیلی مشخص نیست که‬ ‫باالخره در چه شرایطی خود را حفظ خواهند کرد‪.‬‬ ‫االن برخی تیم ها هســتند که با وجود دیر شروع‬ ‫شــدن تمرینات بدنسازی شــان نتایج خوبی هم‬ ‫کسب کرده اند اما به مرور این تیم ها دچار مشکل‬ ‫می شوند و در این بین تیم هایی که تمرین کافی‬ ‫داشته اند از تیم هایی که بی تمرین یا کم تمرین‬ ‫بوده اند سبقت می گیرند‪ .‬لیگ ما می تواند پرشور‬ ‫باشد اگر مدیران فوتبال ما بپذیرند که فوتبال ما‬ ‫تنها به دو تیم پرطرفدار یــا چند تیم خاص تعلق‬ ‫ندارد‪ .‬متاسفانه این ذهنیت همچنان وجود دارد‬ ‫که در طول این فصل نیز همه چیز بر وفق مراد چند تیم باشد‪.‬‬ ‫تا همین یکی‪ ،‬دو ســال گذشــته تنها در مورد پرسپولیس و‬ ‫استقالل این موضوع وجود داشت اما حاال یکی دو تیم دیگر‬ ‫هم به این چرخه اضافه شده اند و به نظرم با این رویه فوتبال‬ ‫ما فصل پرشوری را پشت سر نخواهد گذاشت‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫دو سرباز دشمن را دیدیم؛ از دست انها به شدت خشمگین‬ ‫بودم‪ ،‬من تبر به دســت‪ ،‬به ســمت انها حمله ور شــدم که‬ ‫یکی از انها را کشتم و دیگری را زخمی کردم و درنهایت به‬ ‫اسارت در اوردم‪ .‬هر زن دیگری بود همین کار را می کرد‪ .‬در‬ ‫کتاب های درسی بخشی از زندگی مرا اورده بودند و به همین‬ ‫دلیل انتظار داشتم روزی کتاب خاطراتم منتشر شود‪».‬‬ ‫او در پاسخ به اینکه ایا ان تبر را هنوز در اختیار دارد یا‬ ‫خیر‪ ،‬گفته است‪« :‬در دیداری که با سرلشکر فیروزابادی در‬ ‫تهران داشتم به دلیل ممنوعیت حمل ان در هواپیما ان را‬ ‫به ایشان تقدیم کردم‪».‬‬ ‫روایت نویسنده‬ ‫شیرزن ُ‬ ‫ کرد‬ ‫از کتاب فرنگیس رونمایی شد‬ ‫«وقتی که رهبر معظم انقالب به شهر گیالنغرب امدند‬ ‫و با فرنگیس حیدر پور دیدار کردند و ان جمالت خیلی مهم‬ ‫را (که در ابتدای کتاب هم اورده ام) درباره ایشــان گفتند‪،‬‬ ‫بیش از پیش به این یقین رسیدم که این خاطرات باید‬ ‫نوشته شود و خود را همچون ســربازی دیدم که باید‬ ‫این ماموریت مهم را انجام دهم و حجت برایم تمام‬ ‫شد‪ ».‬این شروع تولد کتابی بود به نام «فرنگیس» از‬ ‫زبان نویسنده ان‪.‬فرنگیس روایت زندگی یک قهرمان‬ ‫است‪ .‬انهایی که ســفری به کرمانشــاه داشته اند و‬ ‫برای اولین بــار مجســمه زن تبر به دســت را که در‬ ‫یکی از میادین این شــهر قــرار گرفتــه‪ ،‬دیده اند از‬ ‫خود می پرســند که این زن کیســت و مگر چه کرده‬ ‫که تندیس او را اینچنین نصب کرده اند‪.‬این تندیس‬ ‫فرنگیس حیدرپور است؛ همان شیرزن ایرانی‪.‬‬ ‫مهناز فتاحی در ‪ 7‬سال نویسندگی خود پیش از کتاب‬ ‫«فرنگیس»‪ ،‬خالق اثــاری همچون «طعــم تلخ خرما»‪،‬‬ ‫«اردیبهشــت دیگر»‪ « ،‬دلــم یک دوســت می خواهد»‪،‬‬ ‫«قلب کوچک ســپهر»‪« ،‬قلک» و «قول مردانه» اســت‬ ‫و هم اکنــون کتاب «پناهــگاه بی پناه»را کــه راوی حادثه‬ ‫دلخراش بمباران پناهگاه پارک «شیرین» کرمانشاه است‬ ‫در دست چاپ دارد‪ .‬کتاب فرنگیس نخســتین تجربه او با‬ ‫مضمون دفاع مقدس است که درباره شکل گیری ان این‬ ‫گونه توضیح می دهد‪« :‬به دنبال این بودم که اثری از منطقه‬ ‫خودم را سوژه کار خود قرار دهم‪ .‬هر موقع که از کنار تندیس‬ ‫رونمایی از کتاب‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫روایت فرنگیس‬ ‫فرنگیــس حیدرپور ســاکن روســتای اوازین‬ ‫گورســفید از توابــع گیالنغــرب در کرمانشــاه و از‬ ‫قهرمانــان غیرنظامــی جنــگ تحمیلی محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬ماجرای فرنگیس به روزهای اشفته حالی‬ ‫دختر جوانی برمی گردد که هنوز رخــت عزای برادر‬ ‫شــهیدش را به تن داشت که خبر شــهادت اعضای‬ ‫خانواده اش را در حادثه اصابت گلوله توپ دشــمن‬ ‫به اتومبیل حاملشان می شنود‪ .‬ماجرا به سال ‪۱۳۵۹‬‬ ‫برمی گردد‪ .‬پس از حمله عراق به روســتای اوازین‪،‬‬ ‫مردم به دره های اطراف فرار می کنند‪ .‬فرنگیس که‬ ‫در ان زمان ‪ 18‬سال داشت شب هنگام همراه برادر‬ ‫و پدرش برای تهیه غذا به روستا باز می گردند‪ .‬اما در‬ ‫طول راه پدر و بــرادر فرنگیس طی درگیری با عوامل‬ ‫عراقی کشته می شوند و فرنگیس در پی برخورد با دو‬ ‫سرباز عراقی بدون داشتن سالح گرم‪ ،‬با تبر پدرش با‬ ‫سربازان درگیر شده‪ ،‬یکی را کشته و دیگری را با تمام‬ ‫تجهیزات جنگی اســیر می کند و به مقــر فرماندهی ارتش‬ ‫ایران تحویل می دهد‪.‬‬ ‫این شیرزن ایرانی در مورد ان شب در مصاحبه ای گفته‬ ‫اســت‪« :‬انها به روســتای ما حمله کردند و ما خیلی شهید‬ ‫دادیم‪ ،‬مردم مجبور شدند فرار کنند و در دره مخفی شوند‪.‬‬ ‫در این جریان از اعضــای خانواده من هشــت نفر (برادر‪،‬‬ ‫دایی‪ ،‬عمو‪ ،‬پسردایی‪ ،‬دختر دایی‪ ،‬دختر عمو و …) شهید‬ ‫شدند‪.‬همان روز که به دره رفتیم‪ ،‬نزدیکی های غروب بود‬ ‫که تشنه و گرسنه شدیم؛ من با پدر و برادرم به روستا امدیم‬ ‫تا غذا بیاوریم‪ .‬اخر چیزی پیدا نمی شــد‪ .‬نزدیک رودخانه‬ ‫وقتی به ســراغش رفتم همین گونه بود و عالقه ای به بیان‬ ‫خاطراتش نداشــت و می گفت کار خاصی انجام نداده ام و‬ ‫مانند همه زن های دیگر‪ ،‬ســربازی را کشته ام و یکی را هم‬ ‫اســیر کرده ام‪ .‬به او گفتیم که این کارش ارزشمند است و‬ ‫می تواند الگویی از نماد مقاومت باشــد‪ .‬فکر نمی کردم که‬ ‫قرار است این کتاب اثر مورد توجهی باشد و فکر من در ان‬ ‫لحظه تنها همین بود که خاطرات این زن بزرگ که یکی از‬ ‫زنان کرد منطقه ما است ثبت و ضبط شود‪ .‬ایشان سال ‪59‬‬ ‫این اتفاق برایــش رخ داد و زمانی که من ثبت خاطراتش را‬ ‫اغاز کردم‪ 30 ،‬سال از ان ماجراها و وقایع گذشته بود و وقتی‬ ‫می دیدم کتاب هایی با موضوعات دیگر منتشــر می شود‪،‬‬ ‫فکر می کردم چرا نباید کتاب زنی که تندیسش ساخته شده‬ ‫و تمام مردم یک شهر و حتی کشور او را می شناسند‪ ،‬نوشته‬ ‫نشده باشد‪».‬‬ ‫او اعتقاد دارد که کتاب «فرنگیس» اثری به شــدت‬ ‫با مولفه های تصویری و بصری اســت‪« :‬من لحظه لحظه‬ ‫که کتاب را تدوین می کردم احساس این را داشتم که دارم‬ ‫فیلم خاطــرات فرنگیــس را می بینم‪ .‬چــه از کودکی او که‬ ‫در مزارع پنبه می گذرد و چه لحظــه ای که می خواهند او را‬ ‫ببرند تا عروس عراقی ها شــود و در میانه راه برمی گردد‪ .‬از‬ ‫ان لحظه ها خاطرات فرنگیس شــکل می گیــرد و قابلیت‬ ‫به تصویر در امدن و فیلم شــدن را دارد‪ .‬خاطرات فرنگیس‬ ‫همیشه سوژه ای زیبا برای فیلم شدن بوده‪ ،‬اما هنوز‬ ‫این اتفاق نیفتاده است‪».‬‬ ‫فرنگیس که در پارک شیرین کرمانشاه قرار دارد می گذشتم‪،‬‬ ‫این ســوژه مرتب به ذهنم می امــد که به ســراغ این خانم‬ ‫بروم و خاطراتش را بنویســم‪ .‬برای نگارش خاطرات خانم‬ ‫«فرنگیس حیدرپور» به اداره حفظ و نشر اثار دفاع مقدس‬ ‫کرمانشاه رفتم و سراغ او را گرفتم‪ .‬انها گفتند که او در یکی‬ ‫از روستاهای گیالنغرب زندگی می کند‪.‬‬ ‫پس از تحقیقات اولیه متوجه شــدم تا به حال کتابی‬ ‫از ایشان نوشته نشده است‪ .‬اما فهمیدم که مصاحبه های‬ ‫زیادی از او گرفته شده و ایشــان به قدری خاطرات را ساده‬ ‫تعریف کرده که زیاد عالقه ندارد خاطراتش را روایت کند‪.‬‬ ‫ایین رونمایی کتــاب «فرنگیــس» با حضور‬ ‫نویســنده‪ ،‬فرنگیــس حیدرپــور‪ ،‬راوی کتــاب‪،‬‬ ‫حجت االسالم والمسلمین خاموشی‪ ،‬رئیس سازمان‬ ‫تبلیغات اســامی‪ ،‬محســن مومنی شریف‪ ،‬رئیس‬ ‫حوزه هنری انقالب اســامی و مرتضی سرهنگی‪،‬‬ ‫مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت در تاالر مهر حوزه‬ ‫هنری برگزار شــد‪ .‬ســرهنگی کتاب «فرنگیس» را‬ ‫مرجعی از تجربــه زندگی و جنگ دانســت و در این‬ ‫مراسم گفت‪« :‬ادبیات جنگ‪ ،‬درهای شناخت جنگ‬ ‫را به روی مردم باز می کند‪ .‬بیشتر اتفاق های جنگ‬ ‫باورنکردنی به نظر می رسد‪ .‬بسیاری از رویدادهای‬ ‫کتاب «فرنگیس» هم باورنکردنی است‪ .‬شخصیتی‬ ‫به نام گرگین خان که مانع عروس شــدن فرنگیس‬ ‫در کشور عراق شــد را در این کتاب دوست داریم‪.‬‬ ‫تالش فتاحــی این بود کــه وقایع غیر قابــل باور را‬ ‫برای تمامی مردم باورپذیر کند‪ .‬فرنگیس با دشمن‬ ‫عراقی جنگید اما فتاحی به جنگ با کلمات و عبارات‬ ‫رفت‪ .‬نویســنده خاطرات حوزه جنگ تحمیلی باید‬ ‫به گونه ای باورپذیر بنویسد که شکی در واقعی بودن‬ ‫وقایع نداشته باشیم در غیر این صورت‪ ،‬هم نویسنده‬ ‫و هم راوی بازنده اند‪ .‬ما احتیاجی به ادبیات اهنگین‬ ‫و نمایشی نداریم‪ .‬شخصیت های کتاب «فرنگیس»‬ ‫بسیار دلپذیر تصویر شده اند‪ .‬مشابه این شخصیت ها‬ ‫در کتاب های دیگر نیست‪».‬‬ ‫در ادامــه ایــن مراســم‪ ،‬حجت االســام‬ ‫والمســلمین خاموشــی با بیان اینکه کتاب «فرنگیس» را‬ ‫در مــدت دو روز مطالعه کرد‪ ،‬گفــت‪« :‬در صفحاتی از این‬ ‫کتاب درنگ کردم زیرا تصور اتفاقــات رخ داده در این اثر‬ ‫برای ما که در تهران زندگی می کنیم‪ ،‬بســیار دشوار بود‪».‬‬ ‫رئیس ســازمان تبلیغات اســامی در توصیف شــخصیت‬ ‫فرنگیس حیدرپور گفت‪« :‬اگر از این بانو بپرسیم که چقدر‬ ‫سواد دارید؟ شاید پاسخ قانع کننده ای برای ما نداشته باشد‬ ‫اما طبق انچــه در کتاب «فرنگیس» امده اســت‪ ،‬معتقدم‬ ‫که او در کالس حریت و ازادگی رتبه نخســت را از ان خود‬ ‫کرده است‪».‬‬ ‫تظاهرات ضدنژادپرستی دوباره در امریکا‬ ‫فرگوسن؛ یکسال بعد‬ ‫«انچه پس از کشــته شــدن مایکل براون در جامعه‬ ‫امریــکا رخ داد‪ ،‬واقعا باعث بیداری غــول خفته تبعیض در‬ ‫اندرسون فرمانده موقت پلیس این شهر در مصاحبه با شبکه‬ ‫تلویزیونی ســی‪.‬ان‪.‬ان می گفت «پلیس در تالش اســت‬ ‫بــا تظاهرکنندگان با حداکثــر مالیمت و صبــر رفتار کند»‪،‬‬ ‫صدای نزدیک به ‪ 20‬شلیک شنیده شد که این امر‪ ،‬حیرت‬ ‫وی را به همراه داشت‪ .‬به گزارش روزنامه گاردین در جریان‬ ‫اعتراضات یکشنبه شب ‪ 144‬معترض دستگیر شدند‪.‬‬ ‫وقوع همین اتفاقات باعث اعالم وضع فوق العاده از‬ ‫ســوی نیروهای پلیس شــد‪ .‬اما معترضان با نادیده گرفتن‬ ‫این دستور‪ ،‬بار دیگر در خیابان ها حاضر شدند‪ .‬معترضان با‬ ‫راهپیمایی از مقابل کلیسای جامع این شهر با حمل پالکارد‬ ‫و سر دادن شعارهایی همچون «اینجا هنوز نژادپرستی زنده‬ ‫است» خواستار اقدام دستگاه قضایی امریکا در این ارتباط‬ ‫شدند‪ .‬با گذشت چند ساعت معترضان چند خیابان را بسته‬ ‫و به مدت چهار دقیقه در کف خیابان دراز کشــیدند‪ .‬پلیس‬ ‫برای متفــرق کردن انها از گاز فلفل و اشــک اور اســتفاده‬ ‫کرد‪ .‬برخی از تصاویر نیز نشــان می داد معترضان به سمت‬ ‫نیروهای پلیس سنگ و بطری های اب پرتاب کردند‪ .‬رئیس‬ ‫پلیس فرگوسن در ساعت‪ 10‬شب به وقت محلی‪ ،‬با انتشار‬ ‫پستی روی صفحه توییتر خود گفت‪« :‬این را دیگر نمی توان‬ ‫یک اعتراض مسالمت امیز تلقی کرد؛ هرگونه تجمعی از این‬ ‫ساعت به بعد غیرقانونی خواهد بود‪ ».‬نقطهتمرکزتجمع های‬ ‫معترضان‪ ،‬خیابان «وســت فلوریسنت» فرگوسن است که‬ ‫طی یک سال اخیر پس از مرگ براون‪ ،‬دائما صحنه اعتراض‬ ‫سیاهپوستان به نیروهای پلیس این شهر بود‪.‬‬ ‫یکــی از تظاهرات کنندگان بــه نام «روبریتــا لینچ»‬ ‫‪ 51‬ساله‪ ،‬به رویترز گفته اســت که در این یک سال تفاوت‬ ‫چندانی صورت نگرفته است‪ .‬وی گفته است‪« :‬انها به همان‬ ‫کارهای قبلی ادامه می دهند‪ .‬دارنــد حقوقمان را از ما دریغ‬ ‫می کنند‪ .‬انها باید فضای بیشتری به ما بدهند‪».‬‬ ‫یکی از اتفاقات مهم در دور تازه اعتراضات‪ ،‬شــلیک‬ ‫نیروهای پلیس به یک جوان سیاهپوست بود‪.‬گفته می شود‪،‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫حالت اضطراری‬ ‫سفیدها علیه سیاهان‬ ‫تظاهرات این بار یک وجه تازه هم داشت و ان بازگشت‬ ‫گروه های سفیدپوست مسلح به خیابان های فرگوسن بود؛‬ ‫گروهی که اعضای ان عمدتا نیروهای سابق و کنونی ارتش‪،‬‬ ‫دســتگاه های امنیتی و پلیس امریکا هستند و مدعی اند که‬ ‫قصد دارند ارامش را بــه فرگوســن بازگردانند‪.‬این گروه که‬ ‫با نام «پاسداران ســوگند» فعالیت می کنند‪ ،‬پارسال هم در‬ ‫برهه ای در خیابان های فرگوســن حاضر شده بودند و حتی‬ ‫روی بام ساختمان ها تیرانداز مســتقر کردند‪ .‬اعضای این‬ ‫گروه ادعا دارند که می خواهند از مفاد قانون اساسی امریکا‬ ‫محافظت کنند و به معترضان اجازه نمی دهند «امنیت شهر»‬ ‫را به خطر بیندازند‪.‬‬ ‫بازگشت این گروه به فرگوسن‪ ،‬هم از سوی معترضان‬ ‫سیاهپوست و هم از سوی برخی مسئوالن پلیس شهر مورد‬ ‫انتقاد قرار گرفته‪ ،‬اما همچنان اعضای این گروه به گشت زنی‬ ‫مسلحانه در شهر ادامه دادند و پلیس نیز تامدت ها معترض‬ ‫انها نشد‪«.‬جان بلمار» رئیس پلیس منطقه «سنت لوئیس»‪،‬‬ ‫که فرگوسن در ان واقع شده‪ ،‬هرچند اعتقاد داشت‪« :‬حضور‬ ‫این افراد ان هم با پوشــیدن جلیقه ضدگلوله و حمل اشکار‬ ‫ســاح های خودکار «هــم بیهــوده و هــم تحریک امیز»‬ ‫است» اما تاکنون دســتوری برای توقف فعالیت انها صادر‬ ‫نکرد‪ .‬بلمار قصد دارد از باب مک کالف دادســتان منطقه‬ ‫مشروعیت اقدام این گروه را جویا شود‪ ،‬اما بر اساس قوانین‬ ‫ایالتی میسوری‪ ،‬هرکســی با داشتن مجوز‪ ،‬می تواند سالح‬ ‫خود را در هر نقطــه ای از ایالت علنا حمــل کند‪.‬حضور این‬ ‫گروه در فرگوسن با عکس العمل معترضانی مواجه شده که‬ ‫می گویند حتی عدم برخورد با این گروه شبه نظامی هم ناشی‬ ‫از تبعیض نژادی علیه سیاهپوســتان است‪«.‬نبیا عزیز» از‬ ‫سازمان دهندگان اعتراضات در فرگوسن می گوید‪« :‬قانون‬ ‫برای همه یکسان اعمال نمی شود‪ .‬اگر این هایی که سالح ‬ ‫به دســت در خیابان گشــت می زنند‪ ،‬سیاه پوســت بودند‪،‬‬ ‫احتماال االن دیگر زنده نبودند‪».‬‬ ‫دیدار‬ ‫یک ســال گذشــت و هنوز هم هیچ چیز عوض نشده‬ ‫اســت‪ ،‬هیچ چیز! هنوز هم جامعه امریکا درگیرمشکالتی‬ ‫است که با کشته شــدن مایکل براون خودش را نشان داد‪.‬‬ ‫ســال قبل در همین روزها بود که «دارن ویلســون» پلیس‬ ‫سفیدپوست امریکایی «مایکل براون» را کشت‪ .‬این افسر‬ ‫سفید پوست مدعی شد این جوان ‪ 18‬ساله سیاهپوست در‬ ‫یک سرقت دست داشته و چون به هشدارهای پلیس برای‬ ‫تســلیم شــدن بی توجه بود‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل او براون را هدف قرار داد‪.‬‬ ‫ادعای افســر ‪ 28‬ســاله و سفید‬ ‫پوست فرگوســن در حالی مطرح شده‬ ‫که خانواده براون و حامیان وی ضمن‬ ‫رد این ادعاها کشته شــدن او را ناشی‬ ‫از تعصبــات نــژادی این افســر پلیس‬ ‫دانستند‪ ،‬چرا که مایکل براون در زمان‬ ‫تیراندازی پلیس مسلح نبود و همچنین‬ ‫او هیــچ سوءســابقه ای هم نداشــت‪.‬‬ ‫پس از قتل براون‪ ،‬وزارت دادگســتری‬ ‫امریــکا تحقیقــات گســترده ای را در‬ ‫خصوص رفتارهای پلیــس اغاز کرده‬ ‫است‪ .‬گزارش ‪ 100‬صفحه ای وزارت‬ ‫دادگستری امریکا نشــان می دهد که‬ ‫اداره پلیس فرگوســن و دادگاه محلی‬ ‫تعمدا علیــه سیاهپوســتان امریکایی‬ ‫اقــدام کــرده و حقــوق تصریح شــده‬ ‫در قانون اساســی را نقــض کرده اند‪.‬‬ ‫فعاالن حقــوق مدنی در امریــکا می گویند سیاهپوســتان‬ ‫این کشور بیش از سفیدپوســتان در مظان اتهام نهادهای‬ ‫پلیس و نهادهای مجری قانون قــرار دارند‪ .‬با انکه احتمال‬ ‫ارتکاب جرم سفیدپوســتان و سیاهپوســتان مشابه است‪،‬‬ ‫سیاهپوســت ها دو برابر سفیدپوســتان مورد بازرســی قرار‬ ‫می گیرند‪ ،‬بیشتر انها دستگیر می شوند و با احکام سنگین تر‬ ‫در دادگاه روبه رو می شوند‪.‬‬ ‫پس از این حادثه شهر فرگوسن‪ ،‬صحنه تظاهرات های‬ ‫گسترده ای بود که به سرتاســر امریکا و حتی دیگر کشورها‬ ‫نیز گســترش پیدا کرد و هفته ها ادامه داشت‪ .‬از ان زمان‪،‬‬ ‫خشونت نیروهای پلیس امریکا به خصوص علیه شهروندان‬ ‫رنگین پوســت در مرکز توجه رســانه ها قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫خشــونت پلیس امریکا که نشان از یک خشــونت نهادینه‬ ‫شده علیه شهروندان سیاهپوست دارد که در طول یک سال‬ ‫گذشته‪ ،‬چندین بهانه دیگر هم برای تشدید اعتراضات پیدا‬ ‫کرد‪ ...‬سالگرد کشته شــدن مایکل براون هم باز بهانه شد‬ ‫برای فریاد یــک بغض؛ بغض تبعیض‪ ...‬فرگوســن محل‬ ‫پیدایش یک جنبش اســت که همچنان با اشــک‪ ،‬خشم و‬ ‫ســواالت پاســخ نداده ای را دنبال می کند‪ .‬چند قدم دورتر‬ ‫از یک سنگ قبر‪،‬سنگ قبر یادبود برای «مایکل براون»‪.‬‬ ‫شاید برای دانســتن اهمیت حوادث فرگوسن در یک‬ ‫سال گذشته‪ ،‬بهتر باشــد این جمالت پدر مایکل براون در‬ ‫مراســم امســال را با هم مرور کنیم‪«:‬من می خواهم تمام‬ ‫عشقم را به خانواده ام‪ ،‬دوستانم‪ ،‬مردمم‪ ،‬دوستان جدیدی‬ ‫که یافته ایم و همه دنیا تقدیم کنم‪ .‬همه دنیا و همه کسانی‬ ‫که این کارها را کردند‪ .‬اگر همه شما نبودید‪ ،‬انها این اتفاق‬ ‫بزرگ را مخفی می کردند‪».‬‬ ‫این کشور شد»‪.‬این سخنان الیسا وارن‪ ،‬رئیس کمیسیون‬ ‫حقوق بشر ایالت میسوری امریکاست که در واکنش به دور‬ ‫تازه اعتراضات در ســالگرد قتل مایکل براون سیاهپوست‬ ‫بیان شده است‪ .‬یکشنبه شب و در اولین سالگرد قتل براون‪،‬‬ ‫صدها نفر از ساکنان این شهر در محل کشته شدن مایکل‬ ‫براون حاضر شده و نسبت به ادامه تبعیض نژادی اعتراض‬ ‫کردنــد‪ .‬در جریان این تظاهرات‪ ،‬درســت هنگامی که اندر‬ ‫تایرون هریس جوان سیاهپوست و دوست صمیمی مایکل‬ ‫براون هــدف تیرانــدازی پلیس قــرار گرفــت‪ .‬در تصاویر‬ ‫غیرحرفه ای که توسط شاهدان حاضر در صحنه این حادثه‬ ‫ضبط شده‪ ،‬این نوجوان در حالی نشان داده می شود که به‬ ‫روی زمین افتاده و پلیس نیز به درخواســت های حاضران‬ ‫برای انتقال فرد مضروب به بیمارستان بی توجهی می کند‪.‬‬ ‫به گفته پلیس نوجوان مذکور مسلح بوده و به سوی ماموران‬ ‫پلیس حاضر در صحنۀ تظاهرات شــلیک کرده است‪ .‬پدر‬ ‫این نوجوان در یک گفت وگوی تلفنی بــا خبرگزاری رویترز‬ ‫این ادعای پلیس را تکذیب کرده و تاکید کرده است تیرون‬ ‫هریس اسلحه نداشــته و «در حالی که برای نجات زندگی‬ ‫خود فرار می کرده‪ ،‬هــدف قرار گرفته‬ ‫است‪ ».‬این نوجوان در حال حاضر در‬ ‫بیمارستان به سر می برد و حال وی نیز‬ ‫وخیم گزارش شده است‪.‬‬ ‫همزمان با فرگوسن‪ ،‬در واشنگتن‬ ‫نیــز ده هــا تــن از فعــاالن اجتماعی‬ ‫امریکایی روز دوشنبه در محوطه موزه‬ ‫ملی سیاهپوســتان در شهر واشنگتن‬ ‫تجمعی اعتراضی برگزار کردند‪.‬‬ ‫مشارکت کنندگان در این تجمع‬ ‫دست نوشــته هایی حاوی شــعارهای‬ ‫«زندگی سیاهپوستان اهمیت دارد»‪،‬‬ ‫«تبعیض نژادی یک بیماری اســت و‬ ‫انقالب شفابخش این بیماری است»‪،‬‬ ‫«تبعیــض پلیــس باید تمام شــود» و‬ ‫«جنــگ بــا سیاهپوســتان را خاتمه‬ ‫دهید» حمل می کردند‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫جاه طلبی پاریسی‬ ‫دی ماریا پازل خریدهای گران فرانسوی ها را‬ ‫تکمیلکرد‬ ‫تا چندین دهه تماشــای فوتبال پاری سن ژرمن مانند‬ ‫تماشــای فوتبال انگلیــس در ســال ‪ 1984‬بــود؛ فوتبالی‬ ‫ضعیف‪ ،‬صندلی های خالی و هواداران فراری‪ .‬حاال روزهایی‬ ‫برای پاریس فرا رســیده که فوتبال فقط در نام یک بازیکن‬ ‫چون نیکــوالس انلکا یارونالدینیو و‪ ...‬خالصه نمی شــود‪.‬‬ ‫اکنون فوتبــال در حیطه نام های بزرگی اســت که با انتقال‬ ‫‪ 4‬ســاله و ‪ 63‬میلیون یورویی انخل دی ماریا کامل تر شــده‬ ‫اســت‪ .‬با این انتقال دی ماریا به دومین بازیکن گرانقیمت‬ ‫تاریخ فوتبال فرانســه تبدیل شــد‪ .‬البته باید نســبت به این‬ ‫موضوع هم مطمئن باشیم که نفر اول این لیست هم برای‬ ‫پاری ســن ژرمن است‪ .‬ادینســون کاوانی که تابستان سال‬ ‫‪ 2013‬از ناپولی راهی پاریس شــد‪ ،‬قــراردادی ‪ 64‬میلیون‬ ‫یورویی را با مالــکان قطری این تیم امضا کــرد تا گرانترین‬ ‫بازیکن تاریخ فوتبال فرانسه لقب بگیرد‪ .‬دی ماریا در حالی‬ ‫به پاری ســن ژرمن امد که سال گذشته منچســتریونایتد با‬ ‫پرداخت حــدود ‪ 60‬میلیون پونــد به رئال مادریــد‪ ،‬عنوان‬ ‫گرانترین بازیکن تاریخ لیگ برتر را به وی داده بود؛ بازیکنی‬ ‫که در ‪ 27‬بــازی در این لیگ تنها ســه گل زد تا یونایتدی ها‬ ‫برای فروش وی مصمم شــوند‪ .‬حــاال او در کنــار کاوانی‪،‬‬ ‫ابراهیموویچ‪ ،‬الوتزی‪ ،‬پاســتوره‪ ،‬تیاگو سیلوا‪ ،‬داوید لوئیز‬ ‫و‪ ...‬چهره های سرشناسی هستند که تنها یک هدف دارند؛‬ ‫قهرمانی در اروپا‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫اغاز پروژه خیزش‬ ‫پروژه ای که پاری سن ژرمن را به یک نام شناخته شده‬ ‫در ورزش دنیا بدل کرد‪ ،‬چهار ســال قبل اغاز شد؛ زمانی که‬ ‫ســرمایه گذاران قطری بخش عمده ای از ســهام باشگاه را‬ ‫در دســت گرفتند‪ .‬به دنبال این ســرمایه گذاری درامدهای‬ ‫ساالنه پاریسی ها پنج برابر و سود حاصل از قرارداد اسپانسر‬ ‫و درامدهایش ‪ 10‬برابر شــد و این فرایند طی این چهار سال‬ ‫به حرکت خود ادامه می دهد‪ .‬فردریک لونگوپه‪ ،‬قائم مقام‬ ‫مدیر ورزشی باشگاه می گوید‪« :‬ما دو خواسته بزرگ داریم؛‬ ‫اول اینکه به قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا برسیم و دومین‬ ‫هدفمان این است که به یکی از شناخته شده ترین نام های‬ ‫ورزشی دنیا تبدیل شویم‪ ».‬پاریسی ها خود را برای رسیدن‬ ‫به این دو خواســته محــق می داننــد چراکه نمــاد یکی از‬ ‫مشهورترین برج های دنیا یعنی برج ایفل را در لوگوی باشگاه‬ ‫قرار داده اند و دیگری خود پاریس اســت‪ .‬لونگوپه در ادامه‬ ‫عنوان می کند که «شما از هر شهروندی که در پاریس زندگی‬ ‫می کند‪ ،‬بپرسید که چه می خواهد قطعا می گوید ایفل‪ ،‬مد‪،‬‬ ‫تجمالت‪ ،‬طراحی‪ ،‬غذا و زیبایی‪ .‬ما به عنوان یک باشــگاه‬ ‫می خواهیم همه اینها را کنار هم جمع کنیم‪ ».‬پاری سن ژرمن‬ ‫در روزهایی در اختیار ناصر الخلیفی قطری قرار گرفت که این‬ ‫تیم در لیگ قهرمانان مقابل چلسی قرار گرفته بود؛ تیمی که‬ ‫در ثروت جدی ترین رقیبش محســوب می شود‪ .‬در همان‬ ‫روز الخلیفی گفت‪« :‬می خواهیم طی پنج سال بهترین تیم‬ ‫فوتبال اروپا شویم و قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را به دست‬ ‫اوریم و ارزش باشگاه مان یک میلیارد دالر شود‪ .‬ما برای این‬ ‫اینجا هستیم‪».‬‬ ‫یک فرصت بی نظیر‬ ‫پاری سن ژرمن در مقایسه با سایر باشگاه های اروپایی‬ ‫در یک موقعیــت خاص قرار دارد چراکــه به عنوان تنها تیم‬ ‫مطرح پایتخت فرانسه شناخته می شود‪ .‬پیش تر دو باشگاه‬ ‫دیگر در این شهر حضور داشــتند که شاید هیچ گاه نامشان‬ ‫را نشنیده باشــید چراکه هر دو خیلی زود به لیگ دو سقوط‬ ‫کردند‪ .‬در چهار سال گذشته باشــگاه توانسته از این مزیت‬ ‫به بهترین شکل استفاده کند و یک استراتژی جدید را اتخاذ‬ ‫کند‪ .‬در این مدت پاری سن ژرمن به سه قهرمانی پیاپی رسید‬ ‫و رقیب اصلی خود یعنی لیون را به طور کامل کنار زد‪ .‬در پایان‬ ‫فصل ‪ 2010-2011‬الشــمپیونه‪ ،‬پیــش از اینکه قطری ها‬ ‫مالیکت باشگاه را بر عهده بگیرند‪ ،‬پاری سن ژرمن توانست‬ ‫‪ 90‬میلیون دالر درامدزایی داشته باشد‪ .‬این در حالی است‬ ‫که باشگاه در فصل ‪ 2013-2014‬بنا بر گزارش ‪Deloitte’s‬‬ ‫‪ Football Money‬و در ســال ‪ 524 ،2015‬میلیــون دالر‬ ‫درامدزایی داشته اســت‪ .‬در همین مدت سود اسپانسرها از‬ ‫‪ 11‬میلیون دالر به ‪ 100‬میلیون دالر افزایش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫همچنین درامد حاصل از بلیت فروشی در روز مسابقه از ‪24‬‬ ‫میلیون دالر به‪ 100‬میلیون دالر رسیده است‪ .‬در همین راستا‬ ‫مسئوالن باشــگاه می خواهند پایگاه های هواداری شان در‬ ‫تمام دنیا را گسترش دهند‪ .‬سه سال قبل باشگاه در فیس بوک‬ ‫‪ 500‬هزار هوادار داشــت که ‪ 85‬درصد انها فرانسوی بودند‬ ‫اما امروز تیم پاریســی بیش از ‪ 20‬میلیون هــوادار دارد که‬ ‫حدود ‪ 90‬درصد انها غیرفرانسوی هستند‪ .‬تنها خللی که در‬ ‫روند حرکتی پاری سن ژرمن در این مدت ایجاد شد‪ ،‬قوانین‬ ‫اقتصادی جوانمردانه یوفا بود که دامنگیر این تیم هم شد و‬ ‫نتیجه اش ‪60‬میلیون یورو جریمه و محدود شدن بازیکنان‬ ‫قابل استفاده در لیگ قهرمانان اروپا بود‪.‬‬ ‫ارتباط با خارج از فرانسه‬ ‫در دوره ریاســت جدید باشــگاه‪ ،‬پاریســی ها متوجه‬ ‫شــده اند که مهمترین موضوع ارتباط با هوادارانی است که‬ ‫خارج از فرانســه زندگی می کنند‪ .‬پس از تور اســیایی سال‬ ‫گذشته‪ ،‬امســال پاری ســن ژرمن دوره امادگی پیش فصل‬ ‫تابســتانی را در شــمال امریــکا ســپری و در تورنمنت جام‬ ‫قهرمانان شــرکت کرد‪ .‬پس از بازی این تیم مقابل چلســی‬ ‫در شــارلوت‪ ،‬مدیر اجرایی باشــگاه قــراردادی را با یکی از‬ ‫کمپانی های ورزشی به امضا رســاند تا در تورنمنت هایی که‬ ‫در امریکا‪ ،‬اسیا و اســترالیا برگزار می شــود‪ ،‬حضور داشته‬ ‫باشند‪ .‬لونگوپه در مورد اولین حضور پاری سن ژرمن در امریکا‬ ‫می گوید‪« :‬خوشحال می شویم به عنوان بخشی از قرارداد‬ ‫خود‪ ،‬بار دیگر به امریکا یا اسیا بازگردیم‪ .‬این بهترین راه برای‬ ‫ان است که نقشمان را در فوتبال گسترده و با هوادارانمان در‬ ‫تمام دنیا ارتباط برقرار کنیم‪ ».‬این تیم اگرچه در فرانسه به‬ ‫موفقیت های زیادی دست پیدا کرده اما می داند در این زمینه‬ ‫همچنان رقبای قدرتمندی در انگلیس دارد‪ .‬قهرمان فوتبال‬ ‫فرانسه و سایر تیم های این کشور تالش دارند تا در سطح دنیا‬ ‫لیگ فرانسه بیشتر در معرض دید قرار بگیرد و مخاطبانش‬ ‫افزایش یابد‪ .‬مسئوالن پاری سن ژرمن اکنون به دنبال یافتن‬ ‫مناطق و کشورهایی هســتند که می توانند نسبت به رقبای‬ ‫اروپایی شان حضور قدرتمندتری داشته باشند‪.‬‬ ‫امریکا و افریقا مناطقی هستند که باید دید چه زمانی‬ ‫پاریسی ها می توانند بازار این مناطق را از دست انگلیسی ها‬ ‫خارج کنند؟ در حال حاضر اولین هدف تیم پایتخت نشــین‬ ‫فرانسه‪ ،‬راه اندازی دفتر نمایندگی های باشگاه در کشورهای‬ ‫دیگر است‪ .‬لونگوپه می گوید‪« :‬شما باید رقبا‪ ،‬راهی که در‬ ‫ان کار می کنند‪ ،‬چیزهایی که به دســت می اورند و جایی که‬ ‫هستند را بدانید‪ .‬سپس خودتان را با بازار جهانی تطبیق دهید‬ ‫و این همان راه جهانی شدن است‪».‬‬ ‫به تازگی پاری سن ژرمن با یکی از شرکت های غذایی‬ ‫اندونزی و یک فست فود سوئدی قرارداد همکاری امضا کرده‬ ‫تا خودش را در این کشورها بیشتر معرفی کند‪ .‬پاری سن ژرمن‬ ‫تالش دارد در صنعت فوتبال به بزرگترین نام تبدیل شــود و‬ ‫برای ایــن کار هم در زمین فوتبال و هم خــارج از ان تالش‬ ‫می کند‪ .‬در زمینه ورزشی‪ ،‬تمام تمرکز این تیم روی قهرمانی‬ ‫در لیگ قهرمانــان اروپاســت و درباره قســمت بیرونی ان‬ ‫لونگوپه می گوید‪« :‬شما نباید به نتایج ورزشی وابسته باشید‪.‬‬ ‫باید چیزی بی نظیر را برای خودتان خلق کنید‪ .‬ما می خواهیم‬ ‫مجموعه ای از هواداران همیشگی را به دست اوریم تا یک‬ ‫محبوبیت وسیع داشته باشــیم و این زمانی است که ما یک‬ ‫برند در دنیا شده ایم‪».‬‬ ‫یک باشگاه لوکس‪ ،‬یک تابستان داغ‬ ‫این روزها پاری ســن ژرمن از تیمی که در سال ‪2002‬‬ ‫دیدارش مقابل اژاکســیو را تنها ‪ 15‬نفر تماشــا می کردند‪،‬‬ ‫فاصلــه زیادی گرفته اســت‪ .‬پیــدا کردن بلیت بــازی این‬ ‫تیم شــانس زیــادی می خواهد و در ســالن ‪ VIP‬ورزشــگاه‬ ‫پاردوپرنس معموال به راحتی می توانید ادم های مشــهور را‬ ‫ببینید‪ .‬پاری سن ژرمن در حالی این فصل نقل و انتقاالت را‬ ‫اغاز کرد که از جوالی ســال ‪ 2013‬تنها برای خرید کاوانی‪،‬‬ ‫مارکینیوس‪ ،‬دیگنه‪ ،‬کابایه‪ ،‬لوئیز و اوریه ‪ 210‬میلیون یورو‬ ‫هزینه کرده اســت‪ .‬به جز کاوانی همگی مدافع هستند و در‬ ‫اکتبر امسال ابراهیموویچ نیز ‪ 34‬ســاله می شود‪ .‬به همین‬ ‫خاطر بالن برای خط حمله یک مهاجم جدید نیاز دارد و به‬ ‫نظر می رســد پس از خرید دی ماریا‪ ،‬یک مهاجم سرشناس‬ ‫هم جذب کند‪ .‬چندی پیش جیسون برت در گاردین از هزینه‬ ‫‪ 130‬میلیون پوندی پاریســی ها بــرای دو بازیکن خبر داده‬ ‫بود‪ .‬بخشــی از این مبلغ هزینه شده و شاید ‪ 87‬میلیون پوند‬ ‫باقی مانده برای کریس رونالدو کنار گذاشته شده است‪.‬‬ ‫سفر به روایت سرفه ها‬ ‫فرشته ایینه پوش‬ ‫کتاب«سفر به روایت سرفه ها» سفرنامه جانبازان شیمیایی به هیروشیما نوشته «حمید‬ ‫حسام»است‪.‬موزهصلحه رسالهبرنامهسفریرابههیروشیماوناکازاکیتدارکمی بیندکهدران‬ ‫جانبازانشیمیاییدرکناربازماندگانفاجعههیروشیمادرکنارهمقرارمی گیرندوپیامنفیاستفاده‬ ‫ازسالح هایشیمیاییرابهگوشجهانیانمی رسانند‪«.‬سفربهروایتسرفه ها»سفرنامهحمید‬ ‫حسام به هیروشیما در ژاپن اســت ‪ .‬او برای شرکت در مراسم سالگرد حمله اتمی شیطان بزرگ‬ ‫امریکابههیروشیمابهدعوتگروهپلازژاپنوهماهنگیانجمنحمایتازقربانیانسالح های‬ ‫شیمیایی ایران سفر کرده است‪ .‬در این سفر اعضای این انجمن و تعدادی از جانبازان شیمیایی‬ ‫حسام را همراهی می کنند و کتاب ماحصل دیده ها و شنیده های وی در ژاپن و به ویژه هیروشیما‬ ‫است‪ .‬نویسنده در این سفر هشت روزه به تک تک لحظات ارج نهاده و کار خود را از ابتدای سفر‬ ‫با خاطره نویسی اغاز کرده است‪ .‬این کتاب در قالب سفرنامه است و در شش فصل به مشکالت‬ ‫مصدومانشیمیاییمی پردازد‪.‬هیروشیماباتمامابعادفاجعه امیزشدرسطحجهانشناختهشده‬ ‫است‪ ،‬اما کمتر کسی در سطح دنیا اطالع دارد که در ایام جنگ‪19 ،‬هزار و‪ 500‬بمب شیمیایی‬ ‫بر ایران فروریخت و امار تلفات ما چیزی بیشــتر از تلفات بمباران هیروشیماســت‪ .‬بسیاری از‬ ‫مصدومانشیمیاییمردمانغیر نظامیساکن سردشتوسرپلذهابهستند‪.‬دربخش هاییاز‬ ‫این کتاب روایت گزارش گونه ای از ژاپن به تصویر در امده است و سعی شده به همراه مصدومان‬ ‫هیروشیما و ناکازاکی به یک همذات پنداری برسیم‪.‬‬ ‫کتاب «فرشــته ایینه پوش» اثری از فریبا کلهر اســت که در قالب داســتان‪ ،‬اهمیت‬ ‫خواندن نماز را برای نوجوانان مشخص می کند و به تازگی توسط انتشارات سروش به چاپ‬ ‫سوم رسیده است‪ .‬این کتاب داستان دو دختر نوجوان را روایت می کند که بنا به تعریف های‬ ‫مادرشان از جلگه نیلوفران‪ ،‬دوست دارند برای یک بار هم که شده به این جلگه زیبا سفر کنند‪.‬‬ ‫پدرهای این دو دخترخاله مهربان که در رویاهای خود جلگــه نیلوفران و چهره عمه مرمر را‬ ‫تصور می کنند‪ ،‬با رفتن انها به جلگه نیلوفران موافقت می کنند به شرط اینکه در همه نمرات‬ ‫خود نمره ‪ 20‬بگیرند‪ .‬این دو دختر مهربان تمام ســعی خود را می کننــد و در نهایت به جلگه‬ ‫نیلوفران سفر کرده و اتفاقات متنوعی را تجربه می کنند‪ .‬این دو در طول سفر نماز خواندن و‬ ‫نیایش با پروردگار را می اموزند و به این نگاه می رسند که باید در همه جا و در هر شرایطی شکر‬ ‫خدواند را به جا بیاورند‪...‬‬ ‫نویسنده اثر ســعی کرده با تکیه بر ‪ 17‬رکعت نمازی که یک مسلمان در طول شبانه روز‬ ‫می خواند‪ ،‬داستان خود را در‪ 17‬بخش خالصه کند و در هر بخش به نوعی نماز خواندن و فواید‬ ‫ان را به کودکان و نوجوانان اموزش دهد‪ .‬اثر مذکور تالش دارد با زبان نوجوانان با انها سخن‬ ‫بگوید و مراحل نمازخواندن را در ذهن خوانندگان خود شبیه سازی کرده و در نهایت انان را به‬ ‫خواندن نماز و ستایش خد ا ترغیب کند‪ .‬این کتاب نخستین عنوان از مجموعه گلبرگ سروش‬ ‫توسط بخش کودک و نوجوان این ناشر به چاپ رسیده است‪.‬‬ ‫جانبازان ایرانی در هیروشیما‬ ‫کتابی در مورد اهمیت خواندن نماز‬ ‫شکوه وداع‬ ‫مراسم تشییع پیکر غواصان شهید‬ ‫انجام شد‬ ‫مرکز هنر انقالب میزبان پیکرهای دو تن از شــهدای‬ ‫غواص بــود‪ ،‬میهمانانی کــه خود صاحبخانه هــای اصلی‬ ‫بودنــد‪ ،‬مــردان بزرگی که امــروز اگر نــام ایــران و انقالب‬ ‫می درخشــد وامــدار «هنــر» انهاســت و در همیــن رابطه‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬رهبــر معظم در پیامی فرمودند‪:‬‬ ‫«کار شایسته ای است‪ .‬امید است هنر بزرگ این مردان خدا‬ ‫و مجاهدان راه حق‪ ،‬مایه برکت و الهام ان مرکز هنر انقالبی‬ ‫باشد‪ ».‬ســاعت ‪ 10‬صبح را نشــان می داد‪ ،‬جمعیت لحظه‬ ‫به لحظه بیشتر می شــد همه برای بدرقه و وداع امده بودند‪،‬‬ ‫میدان فلسطین جای سوزن انداختن نبود‪ ،‬ارام ارام جمعیت‬ ‫شکل یک دسته بزرگ عزاداری به خود گرفت‪ ،‬نوحه خوانی‬ ‫و سینه زنی اغاز و اشک ها سرازیر شــد تا دریایی شود از مهر‬ ‫و ارادت‪...‬‬ ‫دوشهیدگمنام دفاع مقدس از عملیاتکربالی‪ 4‬کهدر‬ ‫زمره شهدای غواص‪ ،‬چندی پیش بر دوش مردم تشییع شده‬ ‫بودند این بار رفتند تا در میان هنرمندان و محوطه حوزه هنری‬ ‫به خاک سپرده شوند‪ .‬ایســتگاه های صلواتی‪ ،‬پرچم های‬ ‫ســرخ و ســیاه مزین به نــام معصومین (علیهم الســام)‪،‬‬ ‫گالب پاشی و عطرافشانی و دود کردن اسفند حال و هوای‬ ‫دیگریبهخیابانطالقانیوپلحافظوخیابانسمیهبخشیده‬ ‫بود‪ .‬ایین تشییع این دو شــهید عزیز به گونه ای برنامه ریزی‬ ‫شــده بود که هنرمندان کشــور شــهیدان را به سمت حوزه‬ ‫هنری مشــایعت کنند‪ .‬خیلی ها امده بودند از مجید مجیدی‬ ‫و احمدرضا درویش و مرتضی ســرهنگی گرفته تا حســین‬ ‫مسافراستانه و مصطفی گودرزی دیباج‪ ،‬محمد رجبی دوانی‬ ‫و راضیه تجار و علیرضا قزوه و‪...‬‬ ‫هنرمندان اشک ریزان و سوگوار‪ ،‬با همراهی عزاداران‬ ‫حضرت امــام صــادق(ع) در معیت شــهدا وارد محوطه باز‬ ‫حوزه هنری شدند و در همین حین صدای شعارهای «مرگ‬ ‫بحران اب و‬ ‫اشپیگل‬ ‫ترامپ سوژه‬ ‫اصلی نیوزویک‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫بر امریکا» و «مرگ بر اسرائیل» از تشییع کنندگان به گوش‬ ‫رســید‪ .‬دمام زنان و طبال ها هم با ورودشــان به حوزه هنری‬ ‫و نواختــن نوای عــزا‪ ،‬یاداور شــور و حماســه وصف ناپذیر‬ ‫دوران دفــاع مقدس بودنــد‪ .‬دقایقی بعد از حضــور کاروان‬ ‫تشــییع کنندگان در حوزه هنری‪ ،‬قرائت قران توسط یکی از‬ ‫قاریان بین المللی کشور صورت گرفت و این اغازگر مراسم‬ ‫رسمی بود‪ .‬محسن مومنی شریف‪ ،‬دقایقی کوتاه به سخنرانی‬ ‫پرداخت و ایــن روز را روزی تاریخی برای هنر انقالب نامید‪.‬‬ ‫بخش بعدی این مراسم با شــعر خوانی شاعران حوزه هنری‬ ‫همراه بود‪ .‬علیرضا قزوه شــاعر شناخته شده کشور و رئیس‬ ‫مرکز افرینش های ادبی حوزه هنری با شور و هیجانی خاص‬ ‫ابیاتی از سروده هایش را قرائت کرد‪ .‬در ادامه فاضل نظری‬ ‫هم که او را با غزل های نابش می شناسیم و این روزها معاونت‬ ‫هنری حوزه را بر عهده دارد بیانیه هنرمندان این نهاد انقالبی‬ ‫را قرائت کرد‪ .‬همزمان با مراسم وداع با پیکر مطهر شهدای‬ ‫دفاع مقدس در تهران و بسیاری از استان های کشور برگزار‬ ‫شد‪.‬پیکر ‪ 251‬شهید غواص و خط شکن عملیات کربالی‬ ‫ع مقدس در شــهرها و اســتان های مختلف از جمله‬ ‫‪ 4‬و دفا ‬ ‫تهران تشــییع و به خاک سپرده شد‪ .‬مراســم تشییع و وداع‬ ‫با شــهدای غواص و گمنام دفــاع مقدس در اســتان های‬ ‫اصفهــان‪ ،‬مازنــدران‪ ،‬گلســتان‪ ،‬کهگیلویــه و بویراحمد‪،‬‬ ‫چهارمحال و بختیاری‪ ،‬بوشهر‪ ،‬هرمزگان‪ ،‬کرمان‪ ،‬خراسان‬ ‫جنوبی‪ ،‬خراسان شمالی‪ ،‬خوزستان‪ ،‬زنجان‪ ،‬البرز و همدان‬ ‫برگزار شــد و پیکر این شهدای گرانقدر در ســالروز شهادت‬ ‫امام جعفر صادق (ع) در این شهرها به خاک سپرده شد‪.‬‬ ‫نواوری های‬ ‫رایگان از نگاه‬ ‫اکونومیست‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫بانک انصار با اجرای طرح حاتم‬ ‫از رشد تولیدملی و سیاست افزایش جمعیت حمایت می کند‬ ‫بانک انصار با اجــرای طرح حاتم کــه ناظر بر تحقق‬ ‫فرمایشــات مقام معظم رهبــری در عرصــه اقتصــادی و‬ ‫اجتماعی اســت‪ ،‬با اعطای تســهیالت ویژه به واحدهای‬ ‫تولیدکننده لــوازم خانگــی و کاالهای اساســی از اقتصاد‬ ‫مقاومتی و رشــد تولیدملی و با عقد مرابحه باکارکنان بانک‬ ‫و مزدوجین ســال ‪ 1394‬از سیاســت افزایــش جمعیت و‬ ‫تشــکیل خانواده و مقابله با پیری جمعیت در ایران حمایت‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغــات‪ ،‬معاونت ‬ ‫اعتبارات این بانــک ضمن اعالم این راهبــرد که مبتنی بر‬ ‫گســترش دامنه فعالیت هــای مربوط به مســئولیت های‬ ‫ اجتماعی بانــک مذکــور اســت‪ ،‬از اجرای طــرح حاتم و‬ ‫اعطای تســهیالت بــه واحدهــای تولیدکننــده کاالهای‬ ‫اساســی و لوازم خانگی و عقد مرابحه بــا زوج های جوانی‬ ‫که در سال ‪ 1394‬اقدام به ازدواج می کنند و کارکنان بانک‬ ‫انصار که مایلند از کاالهای ســاخت داخل اســتفاده کنند‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫بنابــر گــزارش مذکــور‪ ،‬ترویــج فرهنــگ اســتفاده‬ ‫بانک انصار از برگزاری اولین مسابقات طراحی‬ ‫صنعتی ایران حمایت می کند‬ ‫بانک انصار در راستای انجام تعهدات و مسئولیت های‬ ‫اجتماعی خود نســبت به تحکیم مبانــی اقتصاد مقاومتی‪،‬‬ ‫تشویق فعاالن و دست اندرکاران صنعت کشور به گسترش‬ ‫روحیات تولیــدی‪ ،‬رقابت برای خالقیت و نــواوری و ترویج‬ ‫فرهنــگ صنعت گرایی‪ ،‬حمایــت مالی از اولین مســابقات‬ ‫طراحی صنعتی ایران را به عهده گرفت تا باز هم در ماه های‬ ‫نخســت ســال جاری‪ ،‬فعالیت های حمایتی خود را از امور‬ ‫صنعتی و تولیدی گسترش دهد‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغــات‪ ،‬حمایت‬ ‫مالی این بانک از اولین مسابقات طراحی صنعتی ایران در‬ ‫راستای اجرای توافق با موسســه طراحان صنعتی ایرانیان‬ ‫صورت می گیرد که برگزاری اولین مســابقات ملی طراحی‬ ‫صنعتی (ایدیران) را با هدف تقویت مبانی فکری تولید ملی‬ ‫و اقتصاد مقاومتی بــه صورت جامع و درســطح ملی برگزار‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫این گزارش می افزاید که در این مســابقات‪ ،‬طراحان‬ ‫صنعتی‪ ،‬دانشجویان و عالقه مندان به این حوزه در ‪ 12‬گروه‬ ‫لوازم منزل‪ ،‬لوازم اداری‪ ،‬وســایل نقلیه‪ ،‬طراحی شــهری‪،‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫دیدار رئیس کمیسیون اصل نود مجلس با‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‬ ‫رئیس کمیســیون اصل نود مجلس شورای اسالمی‬ ‫در دیدار با مدیرعامل بانک مهر اقتصاد از حمایت های این‬ ‫بانک از تولید کاالهای داخلی تقدیر کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪ ،‬دکتر نتاج‬ ‫– مدیرعامل بانک – در این دیدار با تشــریح اقدامات بانک‬ ‫در زمینه حمایت از طرح های اقتصاد مقاومتی و تولید ملی‪،‬‬ ‫اظهار کرد‪« :‬به جرات می توانیم بگوییم مجموعه بانک مهر‬ ‫اقتصاد در طول این ‪ 22‬سال که به مشتریان خدمت رسانی‬ ‫کرده‪ ،‬کامــا در خدمت اقتصــاد مقاومتــی و اقتصاد ملی‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫نتاج بــا بیــان اینکه یکــی از گام هــای موثــر بانک‬ ‫مهر اقتصــا د ‪ ،‬حمایــت از اقتصاد ملی در قالــب یک طرح‬ ‫مجزاســت‪ ،‬گفــت‪« :‬ایــن بانک در حــال توانمندســازی‬ ‫خانوارها برای خریــد کاالهای تولید داخــل بوده به طوری‬ ‫که نرخ ســود تســهیالت را تا چند درصد پاییــن اورده تا از‬ ‫این طریق احاد مــردم توانایــی خرید کاالهــای داخلی را‬ ‫به دست بیاورند‪».‬‬ ‫وی خاطر نشان کرد‪« :‬بانک مهر اقتصاد طی سه سال‬ ‫از تولیــدات داخلی و لــزوم رعایت شــاخص های تقویت‬ ‫زیرســاخت های اقتصــادی و تولیدی کشــور نیــز در این‬ ‫طــرح گنجانــده شــده و بــرای ایجــاد حداکثــر رضایت‬ ‫دریافت کننــدگان تســهیالت خریــد‪ ،‬بــه ســازمان های‬ ‫تولیدی توصیه شــده که اصول اخالقی مشتری مداری و‬ ‫اســتانداردهای صنعتی و تولیدی بین المللی را نیز رعایت‬ ‫کننــد‪ ،‬چرا که فقــدان قابلیت هــا و مزیت هــای رقابتی در‬ ‫تولید این کاالها در درازمدت به ناکامــی این طرح خواهد‬ ‫انجامید‪.‬‬ ‫اثاث‪ ،‬مبلمان و دکوراســیون‪ ،‬روشــنایی‪ ،‬ایمنی و امنیت‪،‬‬ ‫بهداشت و سالمت‪ ،‬ورزش‪ ،‬اموزش و سرگرمی‪ ،‬بسته بندی‪،‬‬ ‫طراحی پوشاک‪ ،‬ارتباطات و سیســتم های تعاملی شرکت‬ ‫دارند و با یکدیگر رقابت می کنند‪.‬‬ ‫بنابر گــزارش مذکور‪ ،‬این جشــنواره در تاریخ ‪ 15‬مهر‬ ‫‪ 1394‬برگزار خواهد شد و به گروه های برگزیده جوایز نفیسی‬ ‫اهدا می شود‪.‬‬ ‫شــایان ذکر اســت که برگــزاری مســابقات صنعتی‬ ‫در جهــان‪ ،‬ابــزار مناســبی بــرای کشــف ایده هــای نو و‬ ‫حمایــت از طراحــان جــوان و معرفــی انهــا بــه صنعــت‬ ‫کشورهاســت تا بتواننــد در فضایی رقابتــی و برانگیزاننده‪،‬‬ ‫در بخش های مختلف مســابقه بــا خلق و ارائــه ایده های‬ ‫ســازنده بــه رونــق اقتصــادی و بهبــود تولید کشورشــان‬ ‫یاری رسانند‪.‬‬ ‫گذشته سند اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرده که در سال ‪92‬‬ ‫حدود ‪ 200‬میلیارد تومان‪ ،‬در ســال ‪ 93‬حدود ‪ 400‬میلیارد‬ ‫تومان و در سال‪ 94‬هم حدود‪ 800‬میلیارد تومان از منابع خود‬ ‫را به طرح های همراستا با اقتصاد مقاومتی اختصاص داده‬ ‫که بیشتر در حوزه اقتصاد کشاورزی‪ ،‬کمک به اقتصاد خانوار‬ ‫و تولید کاالهای اساسی داخل کشور است‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانــک مهر اقتصاد با تشــریح طرح کارت‬ ‫اعتبــاری کاالی ایرانی ایــن بانک‪ ،‬تصریح کــرد‪« :‬برای‬ ‫فروش کاالی تولید داخلی و تامین مالی مشتریان داخلی در‬ ‫قالب طرح کارت اعتباری کاالی ایرانی‪ ،‬تسهیالت ‪ 5‬تا ‪10‬‬ ‫میلیون تومانی را در نظر گرفته ایم‪».‬‬ ‫نتاج گفت‪« :‬بایــد گلوگاه فــروش محصوالت داخل‬ ‫کشور مورد توجه قرار گیرد تا فروش محصوالت روان شده و‬ ‫ظرفیت تولید افزایش یابد‪».‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬دکتر محمد علی پور مختــار – نماینده مردم‬ ‫بهار و کبودراهنگ و رئیس کمیســیون اصــل نود مجلس‬ ‫شــورای اســامی – ضمن تقدیر از حمایت های بانک مهر‬ ‫اقتصاد از تولیــد کاالهای ایرانی‪ ،‬با اشــاره به فرصت های‬ ‫ســرمایه گذاری در اســتان های کشــور گفت‪« :‬بحمدالله‬ ‫ظرفیت هــا و قابلیت هــای فراوانــی در جای جای کشــور‬ ‫عزیزمان وجــود دارد کــه بانک ها و بنگاه هــای اقتصادی‬ ‫می توانند بــا ورود بــه حــوزه حمایــت از تولیــد‪ ،‬صنعت و‬ ‫گردشگری در رونق اقتصاد استان ها و ایجاد اشتغال پایدار‬ ‫سهیم باشند‪».‬‬ ‫رئیس کمیســیون اصل نــود مجلس ضمــن دعوت‬ ‫از دکتر نتاج برای تشــریح فعالیت هــا و اقدامات بانک مهر‬ ‫اقتصاد در کمیسیون مربوطه در مجلس‪ ،‬فعالیت های بانک‬ ‫در حوزه اقتصاد مقاومتی را یک تجربه موفق در این عرصه‬ ‫عنوان کرد که می تواند در اختیار سایر بانک ها و موسسات‬ ‫مالی قرار گیرد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫بیمه رازی عهده دار پرداخت خسارت سیل اخیر شد‬ ‫«دکتر یونس مظلومی» اخرین اخبار مربوط به فرایند پرداخت خسارات سیل اخیر‬ ‫را که برعهده شرکت بیمه رازی است‪ ،‬با حساسیت خاصی دنبال می کند و از اینکه هنوز‬ ‫برخی از اسیب دیدگان سیل‪ ،‬شماره حساب خود را به شرکت بیمه رازی اعالم نکرده اند‪،‬‬ ‫ناراضی است و هنگام مصاحبه به چند نیروی فعال شرکت‪ ،‬ماموریت می دهد که به منطقه‬ ‫سیل زده بروند و با شماره حساب خسارت دیدگان برگردند‪.‬‬ ‫با توجه به این موضوع که این شــرکت عملکرد قابل قبولی را در جریان این حادثه‬ ‫برای ایفای تعهدات خود بــه بیمه گذاران داشــت‪ ،‬روابط عمومی بیمــه مرکزی ایران‬ ‫گفت وگویی با وی انجام داده است که مشروح ان در ادامه می اید‪:‬‬ ‫پیش از سیل اخیر هم چند روستا و شهر که اسیر این بالی طبیعی شدند توانستند‬ ‫از مزایای بیمه ای اســتفاده کنند و این موضوع جدیدی نیســت‪ .‬اما رســانه ای شدن‬ ‫هوشمند یک بانوی دهیار و احساس مسئولیت ایشان برای بیمه همگانی مردم در برابر‬ ‫حوادث‪ ،‬نکته تحسین برانگیزی بود که در رســانه های عمومی و فضای مجازی بسیار‬ ‫مورد اســتقبال قرار گرفت و در این میان نام بیمه رازی به عنوان شرکتی مطرح شد که‬ ‫با وجود دریافت حق بیمه اندک باید خسارات سنگینی را به مردم این روستا بپردازد‪.‬‬ ‫اجازه بدهید از همین ابتدا به طور شفاف و صریح اعالم کنم که پرداخت خسارت‬ ‫در صنعت بیمه‪ ،‬بدیهی ترین اصل است‪ .‬شــرکت های بیمه باید ریسک پذیر باشند‪ .‬از‬ ‫طرف دیگر در ریســک های تجمعی اینچنینی که جغرافیای وســیعی را در برمی گیرد‪،‬‬ ‫پوشش اتکایی مناســب را دریافت کرده ایم و در پوشــش بیمه ای این روستا نیز اصل‬ ‫« توزیع جهانی ریسک» رعایت شــده و برای تامین خسارت های احتمالی بیش از ‪50‬‬ ‫درصد پوشــش اتکایی دریافت کرده ایم‪ .‬من از بعضی همکاران تعجب می کنم که در‬ ‫محافلی برای شرکت بیمه رازی دل سوزانده اند که مثال مبلغ چند میلیون تومان حق بیمه‬ ‫دریافت کرده و حاال باید چند میلیارد تومان خسارت پرداخت کند‪ .‬من درک نمی کنم که‬ ‫این حساسیت ها از کجا می اید‪ .‬مگر قرار است هر شــرکت بیمه ای به اندازه حق بیمه‬ ‫دریافتی خود‪ ،‬خسارت پرداخت کند‪ .‬نکته دیگر این است که شرکت بیمه رازی نه تنها‬ ‫برای پرداخت کامل خسارات بیمه گذاران سیل اخیر‪ ،‬امادگی دارد‪ ،‬بلکه در حال تدارک‬ ‫مراسمی اســت که از بانوی دهیاری که زمینه بیمه اهالی روستای «سیجان» را فراهم‬ ‫اورد‪ ،‬قدردانی کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪274‬‬ ‫بازار‬ ‫ایده بیمه روستای «سیجان» از کجا امد؟‬ ‫در پاییز ســال ‪ ۱۳۹۳‬مذاکراتی با استانداری البرز‬ ‫داشتیم که طی ان تفاهم نامه ای بین استانداری و شرکت‬ ‫بیمه رازی امضا شــد تا با تمهیــدات و برنامه های طراحی‬ ‫شــده ‪ ۱۷۴‬پارچه ابادی و روســتا تحت پوشــش بیمه ای‬ ‫قرار بگیرند‪ .‬ایــن تفاهم نامه از طریق اســتانداری البرز به‬ ‫دهیاری ها ابالغ شد که برخی از دهیاران از دریافت پوشش‬ ‫بیمه ای منصرف شــدند‪ .‬در اوایل امسال‪ ،‬وقوع یک سیل‬ ‫در روستای «اسیاب درگاه» حادثه افرین شد و شرکت بیمه‬ ‫رازی تمامی خسارات وارده را پرداخت کرد اما این موضوع‬ ‫رسانه ای نشد‪.‬‬ ‫روستای «ســیجان» هم از جمله روستاهایی بود که‬ ‫دهیار با تدبیرش‪ ،‬هزینه های این پوشش بیمه ای را از محل‬ ‫بودجه های دهیاری تامین کرد و حتی شــرایط به گونه ای‬ ‫بود که روستاییان سیل زده از بیمه نامه های خود بی اطالع‬ ‫بودند‪ .‬هر چند نوع پوشــش بیمه ای که خریــداری کردند‬ ‫به گونه ای بود که شامل بیمه اسباب و اثاثیه منزل نمی شد‬ ‫و بــه همین خاطر الزم اســت دولت برای جبــران تکمیلی‬ ‫خســارات‪ ،‬وارد عمل شــود و با وجود دریافت خســارت از‬ ‫سوی بیمه‪ ،‬از این عزیزان حمایت کند‪ .‬برای مثال اتومبیل‬ ‫بسیاری از اهالی دچار حادثه شد که این موارد در تعهدات‬ ‫شرکت بیمه رازی نیامده است‪.‬‬ ‫پرداخت خسارت به زیان دیدگان از وظایف ذاتی‬ ‫شرکت های بیمه است اما ســرعت در انجام این‬ ‫فرایند تا چه اندازه در جلب اعتماد عمومی به این‬ ‫صنعت موثر است؟‬ ‫ما پرداخت سریع خسارات بیمه گذاران را یک نوع‬ ‫ســرمایه گذاری می دانیم‪ .‬در همین حادثه اخیر شــخص‬ ‫استاندار‪ ،‬معاونان‪ ،‬امام جمعه و مســئوالن استان البرز از‬ ‫حضور به موقع بیمــه رازی در محل ســیل زده‪ ،‬قدردانی و‬ ‫ابراز رضایت کردند‪.‬‬ ‫یعنی در کنار فعالیت معمــول بیمه گری به مقوله‬ ‫فرهنگسازی در این حوزه نیز نیم نگاهی دارید؟‬ ‫امروزه در جهان‪ ،‬دارایی های مردم توسط خودشان‬ ‫بیمه می شود تا هنگام وقوع خسارات‪ ،‬مشکلی وجود نداشته‬ ‫باشد‪ .‬متاسفانه فرهنگ بیمه در کشور ما چندان جانیفتاده‬ ‫است‪ .‬به اعتقاد من تا مردم روح بیمه را درک نکنند و به طور‬ ‫مســتقیم درگیــر مقوالتی نظیر خســارت نشــوند‪ ،‬به بیمه‬ ‫نمی اندیشند‪ .‬نکته تاسف برانگیز این است که مردم هنگام‬ ‫وقوع حوادث اینچنینی‪ ،‬دولت را مسئول جبران می دانند و‬ ‫دولت نیز گاهی چنین احساس و انتظاری را به مردم منتقل‬ ‫می کند که متولی اصلی جبران خســارات اســت‪ .‬کشــور‬ ‫ترکیه حدود بیســت ســال پیش درگیر بالی طبیعی شــد و‬ ‫از همان وقت تا امــروز بیمه اجباری حوادث در ان کشــور‬ ‫جاری و ســاری اســت‪ .‬البته تا انجا که اطالع دارم الیحه‬ ‫بیمه حوادث طبیعی به مجلس تســلیم شــده و در صورت‬ ‫تصویب می تواند بخش عمــده ای از نگرانی های بیمه ای‬ ‫کشور را برطرف کند‪.‬‬ ‫ایا صنعــت بیمه بــرای پرداخت حجــم باالیی از‬ ‫خسارات بالیای طبیعی امادگی دارد؟ به بیان دیگر‬ ‫ایا نقدینگی شــرکت ها برای پرداخت خســارات‬ ‫کالن کافی است؟‬ ‫ببینیــد‪ ،‬در همین تهران ما بالیایی نظیر ســیل را‬ ‫کمتر تجربه کرده ایم اما در سال های اخیر و به خصوص دو‬ ‫سال گذشته با خطرات طبیعی مانند توفان مواجه شده ایم‬ ‫که پیش از این حتی خطر وقوعش به ذهن متبادر نمی شد‪.‬‬ ‫حاال این خطرات می تواند هرگونه منشــایی داشته باشد‪.‬‬ ‫اتفاقا من معتقدم این رشته بیمه ای برای شرکت ها سوداور‬ ‫است‪ .‬وقتی حجم بیمه نامه ها به شکل تصاعدی باال برود‬ ‫پرداخت خسارات یک محدوده جغرافیایی برای صنعت بیمه‬ ‫ابدا سنگین و غیرقابل تحمل نیســت‪ .‬به هر حال خسارت‬ ‫جزئی از مکانیسم صنعت بیمه است‪.‬‬ ‫به هر حال دولت هم در این موارد سکوت نمی کند‬ ‫و بــا جبران بخشــی از خســارات ســعی می کند‬ ‫رضایت مردم را جلب کند؟‬ ‫همان طور که پیش از این گفتم ما از حمایت های‬ ‫دولت بــرای جبــران تکمیلــی خســارات مردم اســتقبال‬ ‫می کنیم‪ .‬حرف اصلی ما این اســت که اقتصــاد ما دولتی‬ ‫است و مردم ما هم به این اقتصاد دولتی خو کرده اند‪ .‬باید‬ ‫تصور ذهنی مردم عوض شود‪ .‬از سوی دیگر موضوع تعاون‬ ‫و همدلی یک نمود اساسی دارد که ان هم «بیمه» است‪.‬‬ ‫این مساله مهمی است که باید از ســوی مردم و مسئوالن‬ ‫پذیرفته شود تا صنعت بیمه به رشد قابل قبول و دلخواهش‬ ‫دست پیدا کند‪.‬‬ ‫میزان رضایــت خســارت دیدگان ســیل اخیر را‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫استراتژی ما در شرکت بیمه رازی کامال مشخص‬ ‫اســت‪ .‬ما اعتقاد داریم که یک خســارت یا قابل پرداخت‬ ‫است یا نیست‪ .‬بنابراین هرگونه تاخیر در پرداخت خسارات‬ ‫را ضد تبلیغ می دانیم‪ .‬شــعار اصلی ما هم پرداخت خسارت‬ ‫پس از بیست وچهارساعت از زمان تشکیل پرونده است که‬ ‫بر این شــعار هم پایبند بوده ایم‪ .‬امیدوارم این شعار به یک‬ ‫ارزش تبدیل شــود تا تمامی مردم از صنعــت بیمه رضایت‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫‪83‬‬