روزنامه صمت شماره 279

‫پوپولیست‬ ‫جمهوریخواهان‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هفتاد ونه‪28/‬شهریور‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫در این شماره پدیده‬ ‫ترامپ در سیاست امریکا‬ ‫را بررسیکردهایم‬ ‫اختالف در برجام‬ ‫ائتالف درمجلس؟‬ ‫مثلث ارایش جدید نیروهای اصولگرا را بررسیکرده است‬ ‫بههمراهگفتوگوهاویادداشتهاییبامحوریتاصولگرایانوتوافقهستهای‬ ‫سیاستورزی‬ ‫اقاسعید‬ ‫لیدرفرودستان‬ ‫صحبتهایسعیدجلیلیدرکمیسیون‬ ‫برجام مباحث فراوانی برانگیخته است‬ ‫جرمیکوربین به‬ ‫سیاست انگلیس‬ ‫شوک واردکرد‬ ‫مادرمرکل‬ ‫چرا المان پذیرای مهاجران‬ ‫سوری شده است؟‬ ‫توافق هستهای و پایگاه‬ ‫اجتماعیدولت‬ ‫پرونده مثلث درباره جامعه شناسی‬ ‫پساتوافق را بخوانید‬ ‫دست نامرئیدولت‬ ‫چرا قیمت ارز باالرفته است؟‬ ‫ادعایحقوقبشر‪،‬وسیلۀ غارتمللضعیف‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫با این وضعی کــه ایران دارد‪ ،‬با این اغتشاشــی‬ ‫که االن در ایران هست؛ و این د َول بزرگ هم که بشر‬ ‫دوست!حقوقبشر!همه‏اششعر‪.‬همۀاینحرفهایی‬ ‫که این دولتهای بزرگ می‏زنند و جامعه‏هایی درســت‬ ‫کرده‏اند برای حقوق بشــر‪ ،‬برای امنیت‪ ،‬برای چه‪ ،‬نه‬ ‫امنیتشانبهامنیتادممی‏بردونهحفظحقوقبشرشان‬ ‫به حفظ حقوق ادم می‏برد‪ .‬همه‏اش برای این است که‬ ‫اینمللضعیفراببلعند‪.‬اینهمهمساعیکهمالحظه‬ ‫می‏کنید در هر یک این ابرقدرتها‪ ،‬یک صدایی است‪،‬‬ ‫یکنظامیهست‪،‬نظامایناستکهاینبالدشرقرا‪،‬‬ ‫بالد ضعیف را‪ ،‬اینها ببلعند‪ .‬در شرق چون مخازن زیاد‬ ‫نفت زیاد در شــرق هست مثل کویت‪،‬‬ ‫است‪ ،‬مخازن ْ‬ ‫مثل حجاز‪ ،‬مثل ایران‪ ،‬در اینجا اینطور مخازن هست‪،‬‬ ‫ان خارجیها تمام چشمشان دوخته شده است به این‬ ‫مخازن ما و دارند مجانی می‏برند‪ ،‬همین طوری‪ .‬شما خیال می‏کنید که‬ ‫امریکاپولبهایرانمی‏دهد؟امریکابرایخودشدرایرانپایگاهدرست‬ ‫می‏کند‪ .‬این اسلحه‏هایی که می‏گویند فروختند به ایران‪ ،‬به جای نفت‬ ‫دادند‪.‬ایناسلحه‏هاهمانهاییاستکهاینهامی‏خواهنددرایرانباشد‪،‬‬ ‫و پایگاه باشد که مبادا یکوقتی شوروی حمله بکند‪ .‬نه این است که اینها‬ ‫به ما چیزی داده‏اند‪ ،‬اینها بازی است سر ما درمی‏اورند‪.‬‬ ‫چهرۀ واقعی مدعیان سوسیالیسم و کمونیسم‬ ‫ایــن ابرقدرتهایی که یکی به اســم مملکت کمونیســتی‪ ،‬یکی‬ ‫کمونیســت چین‪ ،‬یکی نمی‏دانم سوسیالیســت چی‪ ،‬زهــر مار‪ ،‬همۀ‬ ‫اینها بساطشان برای خوردن ماســت‪ .‬این چینی که گفته می‏شود که‬ ‫کمونیستاستوباتوده‏هاکذاستوباخلقکذاست‪،‬دیدیدهمهکهدر‬ ‫این کشتار بزرگ تهران‪ ،‬که تا بیست هزار هم گفته‏اند ـ ولی خوب حاال‬ ‫این مبالغه است اما چهارهزار تا‪ ،‬حدود چهار هزار‪ ،‬این زیاد گفته شده‬ ‫است حتی گفته شده است که در قبرستان تهران یک همچو حدودی‬ ‫‪8- 15‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫چراخاوریفرارکرد؟‬ ‫روحانی‪:‬امروزروزاتحاداست‬ ‫چرااحمدینژادنیامد‬ ‫والیتیتکذیبکرد‬ ‫‪16- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫دوقطبیشدنسیاستدرامریکا‬ ‫جمهوریخواهانخشمگین‬ ‫تولدسوسیالیسمدرلندن‬ ‫لیدرفرودستان‬ ‫‪24- 45‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصولگرایان؛اختالفدربرجامائتالفدرمجلس؟‬ ‫سیاست ورزیبهسبکاقاسعید‬ ‫پس لرزه هایویندرتهران‬ ‫موقعیتسیاسیجلیلیبعدازجلساتبرجام‬ ‫بهترشدهاست‬ ‫مثلث؛ هفته نامه ای خبری‪ ،‬تحلیلی اســت که سعی دارد روایتی‬ ‫منصفانه و عادالنه از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشاره ای‬ ‫اســت به سه ضلع اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اســامی‪ .‬مرامش‬ ‫تقویت گفتمان انقالب اســامی‪ ،‬چارچوبش اســام‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و‬ ‫رهبری‪ ،‬ارمانش گسترش و سیادت اســام خواهی در سراسر جهان و‬ ‫عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم شریف‬ ‫ایــران و رونــق گرفتن عدالت‪ .‬مــرزش رواداری و تالیــف قلوب اهالی‬ ‫انقالب و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق‬ ‫و مشــرب مان نجابت قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت‬ ‫رونق گرفتن ســنت گفت وگــو میان فرهیختگان و نخبگان کشــور‬ ‫است‪ .‬امیدواریم که در روایت مان صادق‪ ،‬بر مرام مان مستمر و دائم‪،‬‬ ‫بر چارچوب مان مســتقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب و‬ ‫هوشیاروبرسیاق ماناستواربمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪:‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫دفن شده ـ این رهبر چین کمونیست‪ ،‬این رهبری که بعضی جوانهای ما‬ ‫در اشتباه هستند و خیال می‏کنند اینها مفید هستند برای جامعه‪ ،‬این در‬ ‫عین حالی که این کشتار داشت واقع می‏شد‪ ،‬امد به ایران و دست داد‬ ‫به این شاه غاصب‪ .‬یک کلمه هم نگفت‪ ،‬پشتیبانی کرد‪ .‬یک کلمه هم‬ ‫نگفت به اینکه اخر اینها را چرا می‏کشی؟ اخر چه کرده‏اند اینها؟ اینها‬ ‫دارندمی‏گویندماازادیمی‏خواهیم‪،‬چهمی‏خواهیم‪،‬اینهامی‏گویندما‬ ‫می‏خواهیم ازاد باشیم؛ ازادی‪ ،‬استقالل؛ دادشان اینطور درامده بود‪.‬‬ ‫یک کلمه این ادم نگفت به اینکه خوب اینها بشر هستند‪ ،‬اینها انسان‬ ‫هســتند‪ ،‬چرا اینطور؟ بچۀ کوچک اینقدری را‪ ،‬بچۀ دبســتان را‪ ،‬حاال‬ ‫دیگردستشانازانبزرگهامثلاینکه[کوتاه]شدهاست‪،‬حاالکوچکهاـ‬ ‫بچه‏هایدبستانیـرادارندمی‏کشند‪.‬اینهمهرروزدارداخبارشمی‏اید‬ ‫اینجا‪.‬بچهکوچولودبستانی‪،‬دختردبستانی‪،‬پسر‪،‬دوازدهتادختروپسر‬ ‫یادختر‪،‬همیندوـسهروزیکجاییکشتند‪.‬یککلمهاینادمنگفتبه‬ ‫این شخص شقی که این چه کاری است می‏کنی‪ .‬امد و دست داد به او‪.‬‬ ‫با اغوش باز مالقات کردند و گذاشت رفت و خندیدند به این توده‏های‬ ‫بیچاره‪ .‬و ما جوانهایمان اشتباه می‏کنند‪ ،‬خطا می‏کنند‪ ،‬خیال‬ ‫می‏کنند که اینها برای انها مفید هســتند‪ .‬ان هم کاخ‏نشینان‬ ‫کرملین‪ 15 .‬خرداد که پانزده هزار ـ انطوری که مشــهور شــد ـ‬ ‫پانزده هزار از این مردم کشــتند‪ ،‬در روزنامه‏های شوروی تایید‬ ‫کردند از شــاه‪ .‬االن هم تایید کردند این را‪ ،‬با این کشتاری که‬ ‫االن شــما مالحظه می‏کنیــد در ایران هر روز یک گوشــه‏ای‬ ‫هســت‪ .‬االن هم این کار را ‪ ...‬اینها همه‏شان برای این است‬ ‫که این گاز ایران را می‏خواهد‪ ،‬ان نفت ایران را می‏خواهد؛ ان‬ ‫دارد گاز ایران را می‏برد‪ ،‬ان دارد نفت ایران را می‏برد‪ .‬همه دنبال‬ ‫این هستند که این ملت ضعیف عقب بمانند؛ چشمهایشان باز‬ ‫نشود‪ .‬مب ّلغهایشان‪ ،‬تبلیغاتشان‪ ،‬همیشه تبلیغ به ضد دین و به‬ ‫ضد روحانیت است تا مردم را از اینها جدا کنند‪ ،‬مردم را از دیانت‬ ‫جدا کنند‪ ،‬مردم را از روحانیت جدا کنند‪ ،‬خودشان را به جان هم‬ ‫بریزند و انها استفاده‏اش را ببرند‪ .‬ما کشته بدهیم‪ ،‬محمدرضا‬ ‫خان استفاده کند؛ ان باالتریها هم زیادتر استفاده کنند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکتر ایت الهابراهیمی‪-‬دکترغالمحسنتقینتاج‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪46- 53‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫سیاسی‬ ‫توافقممکناستپایگاهاجتماعیدولترا‬ ‫ضعیفکند‬ ‫ازجوانانمسلمانتاجوانانلیبرال‬ ‫فاصلهطبقاتیرابالغوتحریم هامی توا نکاهشداد ‬ ‫‪54-65‬‬ ‫بینالملل‬ ‫پوپولیست جمهوریخواهان‬ ‫ترامپ‪ ،‬بوش ‪ 2016‬است‬ ‫میلیاردر دیوانه‬ ‫مادر مرکل‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫خوب و بد الس وگاس‬ ‫ازمون اقای خاص‬ ‫در انتظار بنا‬ ‫کنایه به کی روش‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫پوپولیست‬ ‫جمهوریخواهان‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هفتاد ونه‪28/‬شهریور‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫در این شماره پدیده‬ ‫ترامپ در سیاست امریکا‬ ‫را بررسیکردهایم‬ ‫اختالف در برجام‬ ‫ائتالف درمجلس؟‬ ‫مثلث ارایش جدید نیروهای اصولگرا را بررسیکرده است‬ ‫بههمراهگفتوگوهاویادداشتهاییبامحوریتاصولگرایانوتوافقهستهای‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫سیاستورزی‬ ‫اقاسعید‬ ‫لیدرفرودستان‬ ‫صحبتهایسعیدجلیلیدرکمیسیون‬ ‫برجام مباحث فراوانی برانگیخته است‬ ‫جرمیکوربین به‬ ‫سیاست انگلیس‬ ‫شوک واردکرد‬ ‫مادرمرکل‬ ‫چرا المان پذیرای مهاجران‬ ‫سوری شده است؟‬ ‫توافق هستهای و پایگاه‬ ‫اجتماعیدولت‬ ‫پرونده مثلث درباره جامعه شناسی‬ ‫پساتوافق را بخوانید‬ ‫دست نامرئیدولت‬ ‫چرا قیمت ارز باالرفته است؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ناگفته های جهرمی‬ ‫خبرنامه‬ ‫جهرمی‪ ،‬مدیرعامل پیشــین بانک صــادرات در دوران اختال س‬ ‫بزرگ سه هزار میلیارد تومانی بعد از مدت ها این پرونده را باز کرده و در‬ ‫گفت وگو با روزنامه اعتماد دربــاره ان اظهاراتی را مطرح کرده که هنوز‬ ‫واکنش طــرف مقابل را به دنبال نداشــته اســت‪ .‬در خبرنامه این هفته‬ ‫رویدادهای مهم خبری را مرور کرده ایم‪.‬‬ ‫سپاه جلوی نفوذ امنیتی‬ ‫را با قدرت می گیرد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫رهبرمعظمانقالبدردیدارفرماندهانسپاهبه‬ ‫تشریحراه هایجلوگیریازنفوذدشمنپرداختند‬ ‫حضرتایت اللهخامنه ایتاکیدکردند‪«:‬نفوذاقتصادی‬ ‫و امنیتــی در مقابل نفوذ فکری‪ ،‬فرهنگی و سیاســی اهمیت‬ ‫کمتریدارد‪،‬البتهمسئوالنگوناگونازجملهسپاهجلوینفوذ‬ ‫امنیتی را با کمال قدرت می گیرند‪».‬‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنــه ای‪ ،‬رهبر انقالب اســامی‬ ‫در دیدار هزاران نفر از فرماندهان ســپاه پاســداران انقالب‬ ‫اســامی‪ ،‬ســپاه را نعمت بزرگ الهی و پاســدار اگاه و بینای‬ ‫انقالب اسالمی در مسائل داخلی و خارجی خواندند و با تبیین‬ ‫الزامات و ابعاد پاسداری از انقالب اسالمی افزودند‪« :‬دشمن‬ ‫به امید واهی پایان یافتن انقــاب‪ ،‬در فکر نفوذ به خصوص‬ ‫نفوذ سیاسی – فرهنگی است که شناخت توطئه های دشمن‪،‬‬ ‫تقویت و اســتحکام روحیه انقالبی و حرکت مستمر به سمت‬ ‫تحقق ارمان ها این هدف را ناکام خواهد گذاشت‪».‬‬ ‫حضرتایت اللهخامنه ایدرایندیداردرتشریحجایگاه‬ ‫ســپاهیان پاســدار و وظایف خطیر انان در موقعیت کنونی و‬ ‫اینده کشــور‪ ،‬به تبیین چهار کلمه «ســپاه»‪« ،‬پاسداران»‪،‬‬ ‫«انقالب» و «اســامی» و ابعاد و خصوصیات و الزامات ان‬ ‫پرداختند‪ .‬ایشان کلمه «سپاه» را به معنای داشتن سازمان و‬ ‫تشکالت و نظم و انضباط دانستند و خاطرنشان کردند‪« :‬برای‬ ‫هیچ ســازمان و نهادی همچون ســپاه وظیفه سازمانی برای‬ ‫پاسداریازانقالباسالمیبه عنوانعزیزترینحادثهتاریخی‬ ‫و جاری کشــور تعریف نشده اســت‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی‬ ‫«پیر نشدن و تجدید حیات» از طریق رشد و تعمیق و «تربیت‬ ‫عناصر جدید‪ ،‬کارامد و فهیم» را از جمله الزامات تشکیالت‬ ‫سپاه برشمردند و گفتند‪« :‬سپاه عالوه بر تربیت عناصر درونی‬ ‫جدید‪ ،‬با عناصری که در خدمت دســتگاه های مختلف قرار‬ ‫می دهد بر ان مجموعه ها و تشکیالت تاثیرگذاری می کند و‬ ‫انسان هایموثریرارشدمی دهد‪».‬حضرتایت اللهخامنه ای‬ ‫با تاکید بر اینکه یکی دیگر از خصوصیات تشــکیالتی بودن‬ ‫سپاه‪ ،‬به وجود امدن اقتدار «میدانی‪ ،‬سیاسی و هویتی و عزت‬ ‫بخشی» اســت‪ ،‬افزودند‪« :‬از جمله ویژگی های «سازمانی‬ ‫بودن سپاه»‪ ،‬جوانگرایی و استفاده از تجربه نیروهای قدیم ‬ ‫ی‬ ‫و کارکشته است که باید این روند حفظ شود و انقطاع نسلی در‬ ‫سپاه به وجود نیاید‪».‬‬ ‫ایشان سپس‪ ،‬کلمه «پاسدار» و «پاسداری از انقالب»‬ ‫را نماد اراده و حضور و هویت انقالبی دانستند و تاکید کردند‪:‬‬ ‫«هنگامیکهمی گوییمپاسداریازانقالبیعنیارادهانقالبی‬ ‫همچنانمستحکموجودداردوانقالبنیزهمچنانباقدرتو‬ ‫قوتزندهوحاضراستزیرااگرانقالبزنده نباشد‪ ،‬پاسداری از‬ ‫انمعنایینخواهدداشت‪».‬رهبرانقالباسالمییکیدیگراز‬ ‫ابعاد مفهوم «پاسداری از انقالب» را مورد تهدید بودن انقالب‬ ‫برشمردند و خاطرنشان کردند‪« :‬اگر تهدیدی وجود نداشت‪،‬‬ ‫پاســداری از انقالب لزومی نداشــت‪ ،‬پس باتوجــه به وجود‬ ‫تهدیدات‪ ،‬باید انها را شناخت‪».‬حضرت ایت الله خامنه ای با‬ ‫تاکید براینکه یکی از وظایف اصلی سپاه‪ ،‬رصد دائم مسائل‬ ‫داخلی‪،‬منطقه ایوبین المللیبه منظورشناختتهدیدهاست‪،‬‬ ‫گفتند‪« :‬سپاه پاسداران انقالب اسالمی یک سازمان سر به‬ ‫زیر و ســرگرم کارهای اداری خود نیست بلکه یک ناظ ِر اگاه و‬ ‫بینا و متوجه مسائل داخلی و خارجی است‪ ».‬ایشان اهمیت‬ ‫مجموعهاطالعاتسپاهرادراینبخشیاداورشدندوافزودند‪:‬‬ ‫«مجموعه اطالعات ســپاه باید به طور دائم مسائل را رصد و‬ ‫تهدیدها را شناسایی کند‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی یکی دیگر از‬ ‫ابعادکلمه«پاسداریازانقالب»را«هوشیاریوبیداریدائم»‬ ‫دانستند و تاکید کردند‪« :‬ما هیچ گاه شروع کننده جنگ نبوده و‬ ‫نخواهیمبوداماچونانقالباسالمیهموارهدرمعرضتهدید‬ ‫معارضین و مزاحمین است‪ ،‬هوشــیاری و بیداری همیشگی‬ ‫سپاهوامادگی هایمتناسبباتهدیدهاکامالضروریاست‪».‬‬ ‫حضرتایت اللهخامنه ایبااشارهبه ُبعددیگر«پاسداری‬ ‫از انقالب» یعنی «پاسداشت و گرامیداشت انقالب» گفتند‪:‬‬ ‫«الزمه گرامیداشت و قدرشناســی انقالب اسالمی‪ ،‬معرفت‬ ‫اگاهانه‪ ،‬روشن و جامع نســبت به انقالب است که باید چنین‬ ‫معرفتی در همه بخش ها و سلســله مراتب سپاه وجود داشته‬ ‫باشد‪ ».‬ایشان با اشاره به اینکه یکی از راه های نفوذ دشمن‪،‬‬ ‫ایجادخللدرباورهاست‪،‬افزودند‪«:‬راهمقابلهباچنیننفوذی‪،‬‬ ‫مجهز شدن سپاهیان به منطق مســتحکم انقالب از طریق‬ ‫افزایشقدرتاقناعی‪،‬منطقیوبیانیدرموردانقالباسالمی‬ ‫است‪».‬حضرتایت اللهخامنه ایشناختدشمنرایکیدیگر‬ ‫از ابعاد «پاســداری از انقالب» برشــمردند و گفتند‪« :‬منظور‬ ‫از دشمن‪ ،‬استکبار جهانی و مظهر کامل ان امریکا است که‬ ‫رژیم های مرتجع و انســان های ضعیف النفــس‪ ،‬عوامل ان‬ ‫هستند‪».‬ایشانافزودند‪«:‬الزمهپاسداریازانقالب‪،‬شناخت‬ ‫نقاط ضعف معرفتی و عملی دشمن و توجیه افرادی است که‬ ‫هنوز شناخت صحیح از دشمن ندارند‪».‬رهبر انقالب اسالمی‬ ‫سپس به برخی نقاط ضعف و تناقض های مبانی دشمن اشاره‬ ‫کردندوگفتند‪«:‬دشمنانانقالب اسالمیکسانیهستندکهاز‬ ‫سال ها قبل با شعار «برقراری امنیت»‪« ،‬مبارزه با تروریسم»‪،‬‬ ‫«برقراری دموکراســی» و «ایجاد صلح» به منطقه امدند اما‬ ‫اکنون دستاورد حضور انان‪ ،‬ناامنی و ظهور تروریسم وحشی‬ ‫و خشن و شعله ور شدن اتش جنگ در منطقه است‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای افزودند‪« :‬شعار «برقراری دموکراسی» در‬ ‫منطقه که از طرف امریکایی ها ســر داده می شود‪ ،‬اکنون به‬ ‫یکی از مشکالت اصلی و پاشنه اشیل انها تبدیل شده است‪،‬‬ ‫زیرا امروز مرتجع ترین و دیکتاتورتریــن رژیم های منطقه‪ ،‬با‬ ‫کمکوحمایت هایامریکا‪،‬بهجنایاتخودادامهمی دهند‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اسالمی که سخنانشــان را در تبیین چهار کلمه‬ ‫شکل دهنده تعبیر «سپاه پاسداران انقالب اسالمی» متمرکز‬ ‫کرده بودند‪ ،‬پس از بررسی معنا و مفهوم کلمات سپاه و پاسدار‪،‬‬ ‫بهتشریحمعنایحقیقیانقالبپرداختند‪.‬‬ ‫ایشان انقالب را حقیقتی‪ ،‬ماندگار و دائم و «صیرورت‬ ‫و تحولی عمیق و پایان ناپذیر» خواندند و افزودند‪« :‬برخالف‬ ‫تصــورات و القائات اتــاق فکرهای بیگانه کــه در داخل هم‬ ‫عده ای انها را تکرار می کنند‪ ،‬انقالب تمام شــدنی نیســت و‬ ‫تبدیل ان به «جمهوری اســامی» به معنایی کــه انها فکر‬ ‫تحلیل ناطق از مذاکرات‬ ‫می کنند امکان پذیرنخواهدبود‪».‬حضرتایت اللهخامنه ای ‪،‬‬ ‫ترسیم ارمان های اساسی را اولین گام یک انقالب برشمردند‬ ‫و خاطرنشان کردند‪« :‬این اصول و ارمان ها برخالف وسائل‬ ‫و روش ها تغییر ناپذیرند‪».‬رهبر انقالب با استفاده از تعبیری‬ ‫قرانی‪ ،‬ارمــان را همان حیات طیبــه معنا کردنــد و افزودند‪:‬‬ ‫«حیات طیبه‪ ،‬شامل همه مواردی می شود که یک ملت برای‬ ‫دســتیابی به ســعادت به انها نیاز دارد‪ ».‬ایشــان عزت ملی‪،‬‬ ‫استقالل به معنای ازادی ملی از ظلم و ستم و تسلط زورگویان‬ ‫جهانی‪ ،‬پیشــرانی همراه با معنویت در علم و تمدن جهانی‪،‬‬ ‫عدالت‪ ،‬رفاه‪ ،‬خلقیات اسالمی و ســبک زندگی اسالمی را از‬ ‫جمله خصوصیات حیات طیبه خواندند و افزودند‪« :‬حرکت به‬ ‫سمت این جامعه ارمانی‪ ،‬حرکتی مستمر و در واقع صیرورت و‬ ‫تحولدائمبهسمتپروردگاراست‪».‬ایشانایمانبهاللهوکفر‬ ‫به طاغوت را یکی دیگر از ویژگی های حیات طیبه برشمردند‬ ‫و افزودند‪« :‬غرب در تبلیغاتی که در داخل هم به نوعی تکرار‬ ‫می شود برای تضعیف تدریجی تنفر ملت از استکبار می گوید‬ ‫الزم نیست هرکسی به خدا ایمان دارد به طاغوت کافر باشد اما‬ ‫ایمان به پروردگار و کفر به طاغوت یک ویژگی به هم پیوسته‬ ‫حیاتطیبهاست‪».‬رهبرانقالبایدئولوژی زداییازدیپلماسی‬ ‫و سیاســت داخلی را از دیگر محورهای تبلیغات کنونی غرب‬ ‫خواندند و خاطرنشان کردند‪« :‬می خواهند ما اصول خود را در‬ ‫سیاست خارجی دخالت ندهیم اما فکر و عقیده و ایدئولوژی در‬ ‫همهزمینه ها راهنماییتعیین کنندهبهشمارمی رود‪».‬‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنه ای در ادامه بــه تبیین تناقض‬ ‫ذاتی دو گزاره ایپرداختندکهاخیرادرتبلیغاتبیگانگانتکرار‬ ‫می شود‪ .‬ایشــان گفتند‪«:‬دشــمنان از یک طرف می گویند‬ ‫جمهوری اسالمی در منطقه دارای قدرت و نفوذ و تاثیرگذاری‬ ‫اســت و از طرف دیگر می گویند روحیه و تفکر انقالبی را کنار‬ ‫بگذارید تا جذب جامعه جهانی شوید‪ » .‬رهبر انقالب افزودند‪:‬‬ ‫«این دو گزاره با هــم متناقضند زیرا قدرت و نفــوذ ما به علت‬ ‫روحیه و عملکرد انقالبی اســت و طبعا اگر ان را کنار بگذاریم‬ ‫ضعیف می شویم‪ ».‬ایشان افزودند‪« :‬هدف اصلی دشمنان‬ ‫این است که ملت ایران تفکر انقالبی را کنار بگذارد تا قدرت‬ ‫خود را از دست بدهد و در نقشه های چند کشور زورگو که خود‬ ‫را جامعه جهانی می نامند هضم و محو شود‪ ».‬حضرت ایت الله‬ ‫خامنه ای پس از بررسی ابعاد مختلف مفهوم انقالب‪ ،‬به تبیین‬ ‫ویژگی های چهارمین کلمه تشــکیل دهنده «سپاه پاسداران‬ ‫انقالب اسالمی» یعنی اسالم پرداختند‪ .‬ایشان تاکید کردند‪:‬‬ ‫«اسالم‪ ،‬پایه و مایه انقالب اســت اما عده ای از اسم اسالم‬ ‫هم می ترســند و به جای انقالب اسالمی می گویند «انقالب‬ ‫‪ .»57‬رهبر انقالب‪ ،‬اســام ناب را «همه محتوای انقالب»‬ ‫خواندند و با انتقاد شدید از تفکرات عوامانه‪ ،‬انحرافی و ابلهانه‬ ‫تکفیری ها افزودند‪« :‬اســام متکی بر عقل و نقل‪ ،‬و مستند‬ ‫به قــران و معارف پیامبــر و اهل بیت علیهم الســام‪ ،‬مبنای‬ ‫انقالب ماســت که در همه محافل به روز جهــان‪ ،‬با منطقی‬ ‫قوی‪ ،‬قابل ارائه و دفاع است‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای با‬ ‫اشاره به نفوذ انقالب اســامی در افکار و دل های ملت های‬ ‫مسلمان تاکید کردند‪« :‬اسالم منحصر در عمل شخصی»‪،‬‬ ‫«اسالم سکوالر»‪« ،‬اســام بدون جهاد و شهادت» و بدون‬ ‫نهی از منکر‪ ،‬مورد قبول ملت ایران نیست و «اسالم انقالب»‬ ‫را می توان در ایات قــران و وصیتنامه امام(ره) و ســخنان و‬ ‫مکتوبات ایشان جست وجو کرد‪ ».‬رهبر انقالب در جمع بندی‬ ‫این بخش از سخنانشــان خطاب به ســپاهیان پاسدار تاکید‬ ‫کردند‪« :‬شما سپاه پاسداران انقالب اسالمی با چنین معنا و‬ ‫مفهوم وسیع و عمیق هستید و باید با کمال هوشیاری و با تمام‬ ‫توانبهپاسداریخودادامهدهید‪».‬ایشانباانتقادازحرف هاو‬ ‫نوشته هاییکهدانستهیاندانستهتضعیفسپاهرادنبالمی کند‪،‬‬ ‫افزودند‪« :‬سپاه پاسداران‪ ،‬نعمت بزرگ الهی است و همه باید‬ ‫قدردان این نعمت باشند‪».‬‬ ‫حضرتایت اللهخامنه ای‪،‬قدرشناسیازسپاهرادردرجه‬ ‫اول متوجه خود این نهاد دانســتند و افزودند‪« :‬با اســتحکام‬ ‫روزافزون بافت معنوی و فکری و عملی خود‪ ،‬پرهیز شــدید از‬ ‫پس از یک دوره طوالنی بیماری؛‬ ‫ایت الله خزعلی دعوت حق را لبیک گفت‬ ‫و اعالمیه به نفع حضرت امام(ره) به بندر گناوه تبعید شد‪.‬‬ ‫پس از جریان تبعید در گناباد‪ ،‬امام(ره) ایشان را به حضور‬ ‫طلبید و ضمن تشویق خواستار ادامه مبارزه با دستگاه پهلوی‬ ‫گردیدند‪ .‬در دهه ‪ 1340‬ایت الله خزعلی سفرهای تبلیغی‬ ‫زیادی به نقاط مختلف ایران‪ ،‬به خصوص استان خوزستان‪،‬‬ ‫انجام داد‪ .‬از دیگر فعالیت های ایت الله خزعلی سخنرانی‬ ‫در حسینیه ارشاد است‪ .‬این مرکز در اواخر دهه ‪ 1340‬محل‬ ‫ســخنرانی شــخصیت هایی چون اســتاد مطهری و دکتر‬ ‫شریعتی بود‪ .‬اقای خزعلی نیز در سال ‪ 1348‬چند سخنرانی‬ ‫در حســینیه ارشــاد ایراد کرد کــه محتوای انهــا ضرورت‬ ‫فعالیت های فرهنگی از جمله تاسیس کتابخانه بود‪.‬‬ ‫تبعیدهای پیاپی و محدودیت های روزافزون‪ ،‬ایت الله‬ ‫خزعلی را از پیگیری مبارزه علیه رژیم بازنمی داشت‪ .‬در سال‬ ‫‪ 1354‬ایت الله خزعلی در مسجدالجواد تهران دستگیر و در‬ ‫زندان قزل قلعه به مدت ‪ 48‬روز در یک سلول به همراه یک‬ ‫نفر دیگر حبس گردید‪.‬‬ ‫ایت اللــه خزعلــی پــس از اســتعفای «ایت اللــه‬ ‫مهدوی کنی» به عضویت شورای نگهبان در امد‪ .‬دور دوم‬ ‫انتصاب فقهای شواری نگهبان در ســال ‪ ،1359‬شورای‬ ‫نگهبان با حضــور ایت الله صافــی گلپایگانــی‪ ،‬ایت الله‬ ‫احمد جنتی‪ ،‬ایت الله ابوالقاسم خزعلی‪ ،‬ایت الله محمدی‬ ‫گیالنی‪ ،‬ایت اللــه محمد مومن و ایت الله امامی کاشــانی‬ ‫تشکیل شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫ایت الله ابوالقاسم خزعلی‪ ،‬عضو مجلس خبرگان پس‬ ‫از یک دوره طوالنی بیماری و به دلیل کهولت ســن صبح‬ ‫چهارشنبه هفته گذشته دعوت حق را لبیک گفت‪ .‬ایت الله‬ ‫خزعلی‪ ،‬در سال ‪ 1304‬هجری شمسی در بروجرد‪ ،‬از توابع‬ ‫استان لرستان متولد شد‪ .‬بخشــی از تحصیالت ابتدایی‬ ‫را در استان لرســتان و باقیمانده ان را به دلیل مهاجرت به‬ ‫مشهد مقدس در این شهر سپری کرد‪ .‬در سن ‪ 17‬سالگی‬ ‫به تحصیالت حوزوی عالقه مند شد و به حوزه مشهد رفت‬ ‫و دوره مقدمات و ســطح را در این حوزه فراگرفت‪ ،‬سپس‬ ‫بــرای ادامه تحصیالت حــوزوی و بهره منــدی از محضر‬ ‫اســاتید برجســته نظیر ایت الله العظمی بروجردی و امام‬ ‫خمینــی(ره) عازم قم شــد و در کالس درس خــارج فقه و‬ ‫اصول انان شرکت کرد‪ .‬مشاهده شخصیت امام خمینی(ره)‬ ‫در زمان تحصیل و ارتباط نزدیک با ایشان به دلیل شرکت‬ ‫در کالس درس حضــرت امام باعــث عالقه مندی وی به‬ ‫شخصیت ایشــان و قدم گذاشتن در مســیر مبارزات علیه‬ ‫رژیم پهلوی شــد‪ .‬ایت الله بروجردی نیــز عالقه ویژه ای‬ ‫به وی به عنوان یکی از شــاگردان برجســته خود داشت‪.‬‬ ‫ارتباط نزدیک با این دو شخصیت سبب انجام فعالیت های‬ ‫مبارزاتی نظیر سخنرانی‪ ،‬انتشار اعالمیه ها و رهبری مردم‬ ‫جهت حرکت های اعتراضی علیه رژیم شد‪ .‬پس از پیروزی‬ ‫انقالب اســامی وی مســئولیت هایی نظیر عضویت در‬ ‫مجلس خبرگان قانون اساسی و عضویت در مجلس خبرگان‬ ‫رهبری به نمایندگی از مردم خراســان رضــوی را بر عهده‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫او در ســال ‪ 1338‬طــی یــک ســخنرانی در شــهر‬ ‫رفسنجان‪ ،‬با مقایسه شــاه و ایت الله بروجردی‪ ،‬شاه را به‬ ‫یک انگشتر در دستان بروجردی تشــبیه کرد و در توضیح‬ ‫قــدرت مرجع تقلید شــیعیان اظهار کرد که هرگاه ایشــان‬ ‫اراده نماید این انگشتر را پرت می نماید‪ .‬این سخنان تاثیر‬ ‫گسترده ای در میان نیروهای امنیتی و حتی خود شاه به جا‬ ‫نهاد‪ .‬به زودی دستگاه امنیتی رژیم پهلوی در برخورد نسبت‬ ‫به سخنان اقای خزعلی ایشان را به سه سال تبعید به گناباد‬ ‫محکوم کرد‪ .‬بارزترین جنبه سیاســی شــخصیت ایت الله‬ ‫خزعلی حضور مستمر و شــایان‪ ،‬در نهضت اسالمی امام‬ ‫خمینی(ره) بود‪ .‬در ســال ‪ 1352‬باز به دلیل امضای نامه‬ ‫بهانه دادن به دســت دیگران‪ ،‬دوری مطلق از مسائلی که به‬ ‫کرامت سپاه لطمه می زند و حرکت در خط مستقیم انقالب در‬ ‫زمینه های اقتصادی‪ ،‬مالی و سیاسی‪ ،‬شان و شخصیت سپاه‬ ‫پاسداران را قدردانی و مراقبت کنید‪ ».‬رهبر انقالب همچنین با‬ ‫تاکید بر ضرورت توجه کامل سپاه پاسداران به همه تهدیدها‬ ‫افزودند‪« :‬تالش دشمن برای نفوذ‪ ،‬از جمله تهدیدات بزرگ‬ ‫اســت‪ ».‬ایشــان افزودند‪« :‬نفوذ اقتصــادی و امنیتی البته‬ ‫خطرناک اســت و پیامدهای ســنگینی دارد اما نفوذ سیاسی‬ ‫و فرهنگی دشمن‪ ،‬خطر بســیار باالتری اســت که همه باید‬ ‫مراقب ان باشند‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬سرمایه گذاری‬ ‫سنگین دشمنان برای نفوذ فرهنگی و تغییر تدریجی باورهای‬ ‫مردم را یاداور شدند و افزودند‪« :‬در زمینه سیاسی نیز بیگانگان‬ ‫به دنبال نفــوذ در مراکز تصمیم گیــری و اگر نشــد‪ ،‬نفوذ در‬ ‫مراکز تصمیم سازی هستند که در صورت تحقق این توطئه‪،‬‬ ‫جهت گیری ها‪ ،‬تصمیمات و حرکت عمومی کشور‪ ،‬بر اساس‬ ‫خواست و اراده بیگانگان‪ ،‬تنظیم و اجرایی خواهد شد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب در پایان سخنانشــان بــا تاکید بر ضرورت‬ ‫ل ترفندهای دشمنان افزودند‪« :‬انها‬ ‫بیداری عمومی در مقاب ‬ ‫منتظرند که ملت و نظام خوابشان ببرد که اهدافشان را محقق‬ ‫کنند اما ملت و مسئوالن نمی گذارند امید شیطانی بیگانگان‬ ‫درباره به خواب رفتن ملت‪ ،‬در دل دشمن پا بگیرد‪ ».‬حضرت‬ ‫ایت الله خامنه ای تاکید کردند‪« :‬باید پایه های تفکر و روحیه‬ ‫انقالبی را چنان در کشور مستحکم کنیم که هیچ چیز در ادامه‬ ‫این مسیر درخشــان خللی ایجاد نکند که این وظیفه اساسی‬ ‫همه نخبگان است‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی همچنین با اشاره‬ ‫به اهمیت و جایگاه ماه ذی حجه‪ ،‬همه مردم را به بهره گیری‬ ‫معنوی از ســاعات و روزهای مهم این ماه شریف به خصوص‬ ‫روز بزرگ عرفه توصیه کردند‪« :‬باید روز عرفه را قدر دانست و‬ ‫دعاهای پرمضمون این روز را با تامل و تفکر خواند و توشه ای‬ ‫برایمسیردشواروطوالنیزندگیوبه دستاوردننیروونشاط‬ ‫الزم در این مسیر‪ ،‬برگرفت‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫والیتی تکذیب کرد‬ ‫خیال عارف راحت شد‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫چرا احمدی نژاد نیامد‬ ‫هفته گذشته احمدی نژاد با وجود اعالم قبلی به یک مراسم نرفت‬ ‫هفتــه گذشــته ســایت های حامــی «محمــود‬ ‫احمدی نژاد» اعــام کرده بودند برنامــه هفتگی «مکتب‬ ‫امیرالمومنین(ع)»‪ ،‬یکشــنبه با ســخنرانی «غالمحسین‬ ‫الهام» و حضور میهمان ویــژه و «خدمتگزار ملت» بر مزار‬ ‫دانشــمند هســته ای‪« ،‬مصطفی احمدی روشــن» برگزار‬ ‫خواهد شد‪ .‬در ادامه امده بود این برنامه ساعت شش عصر‬ ‫در امامزاده علی اکبر(ع) در چیذر برگزار می شود‪ ،‬اما برنامه‬ ‫که شروع شد خبری از میهمان ویژ ه نبود‪ .‬گزارش ه ا حاکی‬ ‫از این بود که جمعیت در نهایت به ‪ 50‬نفر می رسید و همین‬ ‫استقبال ســرد موجب نیامدن احمدی نژاد شــده بود‪ .‬این‬ ‫سایت ها حتی برای دسترسی هواداران خود ادرس و نحوه‬ ‫دسترسی اسان تر را هم نوشته بودند‪« :‬بهترین مسیر برای‬ ‫حضور در مراسم‪ ،‬استفاده از مترو و پیاد ه شدن در ایستگاه‬ ‫قیطریه است‪« ».‬الهام» و «ثمره هاشمی» درحالی به این‬ ‫مراســم امدند که مورد استقبال پدر شــهید احمدی روشن‬ ‫قرار گرفتند‪.‬‬ ‫مشــاوران احمدی نژاد‪ ،‬ابتدا برای زیــارت به همراه‬ ‫میزبانان به سمت ضریح امامزاده رفتند‪ .‬پس از ان به همراه‬ ‫پدر شهید بر سر مزار شهید «احمدی روشن» حاضر شدند‪.‬‬ ‫ان طور که گفته شــد در میــان جمعیت‪ ،‬اقــای الهام خبر‬ ‫نیامدن احمدی نژاد را به پدر احمدی روشن می دهد‪ .‬شرق‬ ‫گزارش داده بود که او هم در پاسخ گفته‪« :‬مگر برنامه را به‬ ‫ایشــان نگفته بودید؟ » هرچه بود نه تنها احمدی نژاد نیامد‬ ‫بلکه سکوت رسانه ای محض نیز درباره این مراسم در میان‬ ‫رســانه هایی که تا ان روز به تبلیغ برای این مراسم مشغول‬ ‫بودند حاکم شد‪ .‬در این مراســم مجری ابتدا به سخنرانی‬ ‫پرداخت و ادعای تازه ای را مطرح کرد‪.‬‬ ‫او در سخنانش گفت شهدای هسته ای هم مظلومیت‬ ‫داخلــی دارند و هــم خارجــی‪ .‬او مدعی شــد در ترورهای‬ ‫هسته ای هدف دشمن اشخاص دیگری بود‪ ،‬ولی دشمنان‬ ‫به قصد احمدی روشــن را تــرور کردند که به دانشــمندان‬ ‫هسته ای هشــدار بدهند‪ .‬پس از مراســم مداحی‪« ،‬رحیم‬ ‫ت تریبون‬ ‫احمدی روشن» پدر شهید «احمدی روشن»‪ ،‬پش ‬ ‫رفت و به انتقاد از سیاست هســته ای دولت پرداخت‪ .‬او در‬ ‫ابتدای سخنانش به علت نیامدن «احمدی نژاد» اشاره کرد‪.‬‬ ‫به گفته او «قرار بود در فضای باز از دکتر احمدی نژاد و هیات‬ ‫همراه پذیرایی کنیم‪ ،‬اما نخواســتیم مزاحم همســایگان‬ ‫بشویم؛ چون شــاید راضی نباشــند تعداد زیادی میهمان‬ ‫رفت وامد کنند‪ .‬این خواســت ما بود که از ایــن بزرگوار در‬ ‫جایی بازتر پذیرایی کنیم که کاری برای ایشــان پیش ام د و‬ ‫برگشتند‪».‬‬ ‫چرا خاوری‬ ‫فرارکرد؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫جهرمی هفته گذشته مصاحبه ای‬ ‫انجام داد‬ ‫جهرمی‪ ،‬مدیرعامل پیشین بانک صادرات در دوران‬ ‫اختال س بزرگ ســه هزار میلیارد تومانی بعد از مدت ها این‬ ‫پرونده را باز کــرده و در گفت وگو با روزنامه اعتمــاد درباره ان‬ ‫اظهاراتی را مطرح کرده کــه هنوز واکنش طــرف مقابل را‬ ‫به دنبال نداشــته اســت‪ .‬او درباره اینکه چه اتفاقی افتاد که‬ ‫خاوریبهراحتیتوانستازایرانفرارکند‪،‬می گوید‪«:‬بایداز‬ ‫اقایمحسنیاژه ایبپرسید‪».‬اوگفتهکهازاوبه عنوانمتهم‬ ‫و به عنوان کسی که در کارش اهمال شده چندبار بازجویی به‬ ‫عمل امده و بیشــتر جنبه دریافت اطالعات و مدارک مطرح‬ ‫یعلتنامبردنازخواهرزادهمشاییدراین‬ ‫بودهاست‪.‬جهرم ‬ ‫پروندهراروشنشدنموضوعاتدردادگاهاولدانستهوگفته‬ ‫کهدرطولعمرشمه افریدراندیدهواگرهمدرجلسهعمومی‬ ‫بود او را نمی شناخته است‪ .‬او درباره شیوه کار مه افرید گفته‬ ‫بود‪« :‬کارشــان به طور مثال این گونه بود که من بروم دسته‬ ‫چک شــما را جعل کنم و بعدش به اعتباری که شما دارید در‬ ‫بازار خرجش کنم‪ .‬شما که به کسی چک نداده بودی‪ .‬چکت‬ ‫راجعلکرده اندورفتهبودندجنسخریدهبودند‪.‬شماهمبعداز‬ ‫مدتیمی فهمی دستهچکتجعلشدههست‪».‬جهرمی ارزو‬ ‫می کندکهکاشبتوانندخاوریرابیاورندتا«ابعاددیگرومبهم‬ ‫این پرونده هم روشن شود‪ ».‬به اعتقاد او «افراد دیگری هم‬ ‫هستند که با بازگرداندن خاوری باید با انها برخورد شود‪ ».‬در‬ ‫اینمصاحبهاودرپاسخبهاینسوالکه«افرادیگفتهبودند‬ ‫که دادگستری خوزستان می خواسته خاوری را دستگیر کند‬ ‫که با یک سفارشی این اتفاق نمی افتد» صحت این ادعا را‬ ‫تایید کرده است و در پاســخ به این سوال که چرا او بازداشت‬ ‫نشد می گوید‪« :‬از اقای محسنی اژه ای بپرسید‪ ».‬او در جای‬ ‫دیگریازمصاحبهنیزیکباردیگروبرایبارسومموضوعرابه‬ ‫اقایاژه ایربطمی دهدومی پرسد‪«:‬چراسیستماطالعاتی‬ ‫اجازه داد تا خــاوری رئیس بانک مرکزی شــود؟» و توضیح‬ ‫می دهد‪« :‬این را باید از وزیر اطالعات اول اقای احمدی نژاد‬ ‫[محسنی اژه ای] پرســید که خاوری را تایید کردند‪ .‬خاوری‬ ‫و خانواده اش پاســپورت کانادایی داشــته و بی شک وزارت‬ ‫اطالعات این را می دانسته و سوال این است که چرا این قدر‬ ‫راحتاورابرایریاستبانکملیتاییدکردهاست؟»‬ ‫حزبی به نام یکتا وجود ندارد‬ ‫هشدار برای ترور بابک زنجانی‬ ‫خیال عارف راحت شد‬ ‫محمدحسینمقیمیدرحاشیهمراس مترحیمبرادروزیر‬ ‫کشورباحضوردرجمعخبرنگاراناعالمکرد‪«:‬نمونهصندوق‬ ‫شفافرابهشوراینگهبانداده ایموموردتاییدقرارگرفتهاست‪.‬‬ ‫اینصندوقهمشفافاستوهمارایانخواندهنمی شود‪».‬‬ ‫ویدرخصوصانتخاباتالکترونیکیگفت‪«:‬هنوزدراینموردبه‬ ‫مرحله اینرسیده ایمکهبتوانیماظهارنظرکنیم‪».‬معاونسیاسی‬ ‫وزیرکشوردرپاسخبهاینسوالکهایافعالیتحزبیکتاقانونی‬ ‫است‪ ،‬گفت‪« :‬ما در حال حاضر‬ ‫حزبی به نام یکتا نداریــم‪ .‬افراد‬ ‫اگربخواهندمی توانندخودشان‬ ‫فعالیتداشتهباشندفعالیتافراد‬ ‫یتحت‬ ‫اشکالیندارد‪ ٬‬اماماحزب ‬ ‫عنوان یکتا نداریــم که بخواهد‬ ‫فعالیتسیاسیانجامدهد‪».‬‬ ‫اکبر ترکان گفته‪« :‬بابک‬ ‫زنجانی یک ادم نیســت‪ ،‬یک‬ ‫جریان است‪ .‬مگر به قول اقای‬ ‫زنگنه ممکن اســت میلیاردها‬ ‫دالر نفــت خــام را تحویل یک‬ ‫ادم یک ال قبا بدهند؟! این یک‬ ‫زنجیره ای اســت که از داخل‬ ‫کشور ما شــروع می شــود و تا‬ ‫خارج امتداد می یا بد‪ .‬این زنجیره کشف نشده است؛ شاید‬ ‫دستگاه های اطالعاتی ‪ -‬امنیتی ما بیشترین کوشش خود را‬ ‫می کنند تا مبادا ان زنجیره ای که بابک زنجانی به ان وصل‬ ‫اســت‪ ،‬او را در زندان نزند! زیرا ما یک نقطه از این زنجیره‬ ‫را داریم و اگر انها این یــک نقطه را بزنند همه زنجیره گم و‬ ‫گور می شود‪».‬‬ ‫فائزه هاشــمی در جمع خبرنگاران مساله سرلیستی‬ ‫اصالح طلبان در انتخابات را پاســخ داد و خیــال عارف را‬ ‫اسوده کرد‪ .‬او در پاسخ به این پرســش که اگر خواهرتان‬ ‫(فاطمه هاشمی) سرلیست شود ایا از وی حمایت می کنید یا‬ ‫خیر ‪ ،‬اظهار داشت‪« :‬سرلیستی خواهرم برای حزب اعتدال‬ ‫و توسعه مطرح است‪».‬‬ ‫فائزه هاشــمی همچنین‬ ‫دربــاره سرلیســتی ناطق نوری‬ ‫برای انتخابــات مجلس اینده‬ ‫ان را منتفی دانســت و گفت‪:‬‬ ‫«خیــر‪ ،‬کارگــزاران به دنبــال‬ ‫سرلیســتی ناطق نوری نیست‬ ‫چرا که ایشــان خــودش گفته‬ ‫نمی خواهم کاندیدا شوم‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫روحانی‪ :‬امروز‪ ،‬روز اتحاد است‬ ‫حسن روحانی در اغاز سومین سال ریاست جمهوری و‬ ‫در اغاز هفته دفاع مقدس یک بار دیگر به میان فرماندهان‬ ‫ســپاه رفت‪ .‬این بار او و تیمش توافق هســته ای را انجام‬ ‫داده بودند و او تالش می کرد تا از اتحاد و همدلی بیشــتر‬ ‫سخن بگوید‪ .‬روحانی در اولین سال و درست پیش از انکه‬ ‫به نیویورک عزیمت کند در میان فرماندهان ســپاه حاضر‬ ‫شده بود و با تعریف از سپاه ان را نیرویی در خدمت جامعه‬ ‫دانسته بود‪ .‬نیرویی که به اعتقاد او رقیب بخش خصوصی‬ ‫نبود و در کارهای زیربنایی بــه دولت کمک می کرد‪ .‬حاال‬ ‫هم او به میان فرماندهان سپاه رفته است‪ .‬یک هفته قبل‬ ‫از عزیمت به نیویورک و در حالی که قرار است اواخر امسال‬ ‫اولین انتخابات دوره ریاست جمهوری اش را برگزار کند‪.‬‬ ‫او «موفقیــت در مذاکرات هســته ای» را «حاصل‬ ‫اقتدار دفاعی و دیپلماتیک» دانســته و گفته بود‪« :‬امروز‬ ‫هیچ ابرقدرتی قادر نیست برای جمهوری اسالمی تصمیم‬ ‫بگیرد و ما هم اجازه چنین اقدامی را نخواهیم داد‪».‬‬ ‫او سپاه پاسداران انقالب اســامی و دیگر نیروهای‬ ‫مسلح کشور را دارای رسالت سنگین حفظ انقالب دانسته‬ ‫و توضیح داد‪« :‬قطعا ایفای موفق این مسئولیت ها جز در‬ ‫سایه وحدت‪ ،‬اتحاد و یگانگی و پیروی از فرامین رهبر معظم‬ ‫انقالب اسالمی و عمل به قانون اساسی مقدور نبود‪».‬‬ ‫رئیس جمهوری‪ ،‬وظایــف نهادها در نظام جمهوری‬ ‫اســامی را به دو دســته خاص و عام تقســیم و از اتحاد‬ ‫ســخن گفت‪« :‬اگر می خواهیــم نهادهــای مختلف در‬ ‫ایفای وظایف عمومی خود که باالترین انها پاســداری از‬ ‫انقالب اسالمی است موفق باشــند‪ ،‬نباید فراموش کنیم‬ ‫که عمل به این وظایف به شــکل صحیح و موفق‪ ،‬فقط و‬ ‫فقط در صورتی ممکن اســت که همه در کنــار هم بوده‪،‬‬ ‫همکاری کرده و هم افزایی کنیــم و هیچ کس خود را جدا‬ ‫از دیگران نپندارد‪».‬‬ ‫روحانــی ادامــه داد‪« :‬در نظــام پرافتخــاری مثل‬ ‫جمهوری اسالمی ایران که پایه ان بر مبنای یک نهضت‬ ‫اسالمی و خون شهیدان پایه گذاری شده‪ ،‬نمی توان بین‬ ‫انقالب اسالمی و ثمره ان که نظام جمهوری اسالمی است‬ ‫فاصله ای قائل شد و چنان که امام راحل فرمودند «حفظ‬ ‫نظام از اوجب واجبات اســت»‪ ،‬باالترین وظیفه ما حفظ‬ ‫نظام جمهوری اسالمی اســت که از انقالب اسالمی جدا‬ ‫تحلیلناطق‬ ‫از مذاکرات‬ ‫والیتیتکذیبکرد‬ ‫علی اکبر والیتی در پاســخ بــه این ســئوال که تیم‬ ‫سابق هسته ای مدعی شده اند که شــما مخالف رسانه ای‬ ‫شدن روند مذاکرات الماتی به رغم نظر رهبر معظم انقالب‬ ‫بوده اید؛ ایا این را تایید می کنید یا خیر؟ گفت‪« :‬من کامال‬ ‫این را تکذیب می کنم و به هیچ وجه درســت نیست‪ .‬رهبر‬ ‫معظم انقالب هر تصمیمی که بگیرنــد برای همه ما معتبر‬ ‫است و وظیفه همه ما این اســت که از تصمیمات ارزشمند‬ ‫ایشــان تبعیت کنیم‪ .‬بنابراین‬ ‫بنده هیچ گاه با تصمیم ایشان‬ ‫مخالفــت نکــرده ام و این یک‬ ‫اتهام است‪ ».‬او درباره ادعای‬ ‫حــل پرونــده د رالماتی گفت‪:‬‬ ‫«اگر حل شــده بود که نباید تا‬ ‫این مدت طول می کشید‪».‬‬ ‫برنامهاصالح طلبانبعداز‬ ‫ردصالحیت‬ ‫هادی خامنــه ای درباره‬ ‫برنامه اصالح طلبــان برای رد‬ ‫صالحیت ها گفتــه‪« :‬در میان‬ ‫اصالح طلبان و بالطبع شورای‬ ‫هماهنگــی به عنــوان مرجــع‬ ‫تصمیم گیــر در مــورد حضور‬ ‫اصالح طلبــان در انتخابــات‬ ‫بحث های زیادی مطرح شــده‬ ‫است‪ .‬در میان بحث های انجام شده اصالح طلبان به این‬ ‫امر واقف هســتند که ممکن اســت رده اول کاندیداهای‬ ‫اصالح طلب که شامل اصالح طلبان شناخته شده است‪ ،‬رد‬ ‫صالحیت شوند‪ .‬بنابراین ما پیش بینی حضور کاندیداهای‬ ‫رده دوم و سوم را برای حضور در لیست اصالح طلبان انجام‬ ‫داده ایم و هم اکنون هم مشــغول فراهــم اوردن مقدمات‬ ‫کار هســتیم‪ .‬البته قضیه رد صالحیت ها در مجلس ششم‬ ‫هم وجود داشــت و تا حدودی این رد صالحیت ها صورت‬ ‫گرفت‪».‬‬ ‫انتقادتندفرزندایت اللهطالقانی‬ ‫ســیدمهدی طالقانــی‬ ‫فرزنــد ایت اللــه طالقانــی در‬ ‫ مصاحبــه با «جــوان» گفت‪،‬‬ ‫وضعیــت مالــی و اقتصــادی‬ ‫فرزندان طالقانی روشن است‪،‬‬ ‫وضعیت فرزندان اقای هاشمی‬ ‫هم روشــن اســت‪ .‬زندانی که‬ ‫بشود ‪ 30‬تا ســکه به داخل ان‬ ‫برد‪ ،‬زندان نیست‪ ،‬کویت است! ظاهرا در انجا‪ ،‬خیلی هم‬ ‫به ایشان بد نمی گذرد و دارد کار اقای رحیمی و دیگران را راه‬ ‫می اندازد!» وی در ادامه این گفت وگو در مورد اقای غرضی‬ ‫گفت‪« :‬بنده معتقدم ایشان المپ خانه اش را هم نمی تواند‬ ‫عوض کند و شده است مهندس برق! در انتخابات هم که‬ ‫تعجب می کنم ایشان رد صالحیت نشــد‪ ،‬ولی حضورش‬ ‫در انتخابات ابروریزی بود و باعــث خنده! در هر حال اینها‬ ‫جوایزشان را از اقای هاشمی گرفتند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫ناطق نوری که این روزها‬ ‫از حامیان دولت به شمار می رود‬ ‫دربــاره مذاکره گفته‪« :‬ســران‬ ‫امریکا با مشاهده اینکه تمامی‬ ‫ شــرایط تحریــم و فشــار علیه‬ ‫انقالب اســامی ایران به ضرر انها پیش می رود‪ ،‬پای میز‬ ‫مذاکره با ایران نشسته و هم اکنون به دنبال دستیابی به نتایج‬ ‫ان هستند‪ ».‬او همچنین با اشاره به تالش های دولت و گروه‬ ‫مذاکره کنندههسته ایایرانتحتتدابیررهبرمعظمانقالب‬ ‫اسالمیایرانمی گوید‪«:‬تمامی مراحلاینمذاکراتازابتدا‬ ‫تا برجام زیرنظر رهبری انجام شــده است‪ .‬این مذاکرات به‬ ‫صورتیکمعاملهبودهبه طوریکهایراندربرابرامتیازهایی‬ ‫که داده‪ ،‬امتیازهایی را نیز گرفته است‪».‬‬ ‫نیست‪ ».‬حرف های رئیس جمهور در این روز عموما بوی‬ ‫وحدت و همدلی می داد‪ .‬او با اشاره به اینکه خدا کسانی را‬ ‫دوست دارد که در صف واحد مجاهده کنند و هر جا متحدتر‬ ‫بودیم‪ ،‬پیروزتر بوده ایم‪ ،‬گفت‪« :‬پیروزی های غرور افرین‬ ‫ما در دفاع مقدس منشــا در ایمان‪ ،‬توکل و توســل ملت و‬ ‫رزمندگان ما داشت‪».‬‬ ‫او گفــت کــه نباید فکــر کنیــم بعــد از وادار کردن‬ ‫قدرت های جهان به تصویب قطعنامه علیه قطعنامه های‬ ‫قبلی و به دست خودشان‪ ،‬همه مشکالت تمام شده است‬ ‫و قاطعانه ادامه داد‪« :‬دشمنان ما به انتظار پایان انقالب‬ ‫اسالمی و نظام جمهوری اسالمی نشسته اند که البته حتما‬ ‫و بی تردید این ارزو را به گور خواهند برد‪».‬‬ ‫روحانی که این بخش از ســخنانش بــا تکبیر حضار‬ ‫همراه شد با طرح این سوال که ایا می توانیم در وضعیتی‬ ‫که مســلمانان در عراق‪ ،‬ســوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬بحرین‪ ،‬لبنان‪،‬‬ ‫پاکستان‪ ،‬افغانستان و شمال افریقا با توطئه دشمن مورد‬ ‫کشتار بی رحمانه واقع می شوند‪ ،‬دست روی دست بگذاریم‬ ‫و خواب راحت داشته باشــیم؟‪ ،‬خاطرنشان ساخت‪« :‬ایا‬ ‫قابل قبول اســت که امروز صهیونیســت ها که یک عده‬ ‫مزدور را به نام جهاد بر مردم در کشوری مثل عراق مسلط‬ ‫کرده انــد روزهــای راحت خــود را در دل جشــن بگیرند؟‬ ‫منافع اقدامات این تروریســت ها فقط به صهیونیست ها‪،‬‬ ‫مستکبرین و قلدران عالم می رسد و ضرر ان متوجه اسالم‬ ‫است و چهره اسالم را مخدوش می کند و ایا ما می توانیم‬ ‫در برابر این وضعیت سکوت کنیم؟»‬ ‫رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه این وحدت‪ ،‬اتحاد و‬ ‫یکپارچگی همه ماست که می تواند پشت دشمن را بلرزاند‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬ما امروز در حال برداشتن اخرین قدم های توافق‬ ‫با دنیا هستیم و به حول و قوه الهی تقریبا از تحریم ها عبور‬ ‫کرده ایم‪».‬‬ ‫او ســازندگی و ابادی کشــور را نیز وظیفه نیروهای‬ ‫مسلح دانست و درخواست کمک کرده و گفت‪« :‬دشمن‬ ‫ما تنها صهیونیســت ها‪ ،‬امریکا و تروریســت ها نیستند‪،‬‬ ‫بلکه ما دشمنانی به نام ریزگردها‪ ،‬کم ابی‪ ،‬بیکاری‪ ،‬رکود‪،‬‬ ‫تورم و سســت شــدن اخالق و ایمان در جامعه داریم که‬ ‫برای جامعه بسیار خطرناک هستند و باید بر انها هم فائق‬ ‫شویم‪».‬‬ ‫ایت اللــه موســوی‬ ‫بجنوردی گفــت‪« :‬در صورتی‬ ‫که ایت الله سید حسن خمینی‬ ‫برای انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫اعالم کاندیداتــوری کند یقینا‬ ‫بــا حمایــت اصالح طلبــان‬ ‫همراه خواهد بود‪ ».‬این عضو‬ ‫مجمــع روحانیــون مبــارز در‬ ‫حاشیه مراسم ترحیم برادر وزیر کشــور با بیان اینکه هنوز‬ ‫برای حضــورش در انتخابــات مجلس خبــرگان تصمیم‬ ‫نگرفته است‪ ،‬توضیح داد‪« :‬هنوز برای حضور قطعی ام در‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان تصمیم نگرفته ام و برای بررسی‬ ‫این موضوع به زمان بیشتری نیاز است‪ ».‬موسوی بجنوردی‬ ‫در پاسخ به این ســوال که ایا در ورود سید حسن خمینی به‬ ‫انتخابات خبرگان اصالح طلبان از وی حمایت خواهند کرد‪٬‬‬ ‫گفت‪« :‬بله؛ اگر سیدحسن خمینی وارد انتخابات خبرگان‬ ‫شود‪ ٬‬حمایت اصالح طلبان را خواهد داشت‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ندای اتحاد و همدلی در جمع فرماندهان سپاه و رئیس جمهور‬ ‫حمایت اصالح طلبان از ورود‬ ‫سیدحسن‬ ‫‪11‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫پاسداران در محضر فرمانده‬ ‫بنر روزشمار نابودی اسرائیل در تهران‬ ‫بزرگداشت شهریار با حضور ناطق نوری‬ ‫اعضای کمیسیون برجام در راه اراک‬ ‫حاشیه های کمیسیون برجام‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫یاسین رامین و مهناز افشار‬ ‫‪13‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬یک سال از سقوط هواپیمای طبس و کشته شدن‬ ‫بیش از ‪ 40‬نفر می گذرد ولی تاکنون هیچ مســئولی‬ ‫حتی حاضر به عذرخواهی نشده چه رسد به محاکمه‬ ‫مقصران!‬ ‫‪ l‬متاســفانه امــار باالی طــاق واقعــا قلب هر‬ ‫دلســوزی را به درد می اورد چرا مســئوالن ســکوت‬ ‫کرده اند؟‬ ‫‪ l‬به نظرم در روز ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت‬ ‫فاطمه(س) بایــد حداقل جلوی طــاق را گرفت‪.‬‬ ‫می شد به عنوان یک نماد در این روز هیچ طالقی را‬ ‫در دفاتر ثبت نکرد‪.‬‬ ‫‪ l‬چه خوب است از واژه زیبای «نوشت افزار» به‬ ‫جای کلمه «لوازم التحریر» استفاده کنیم‪ .‬‬ ‫‪ l‬فیلم محمد رسول الله عالی بود‪ .‬اقای مجیدی‬ ‫واقعا خدا خیرت بدهد ‪.‬‬ ‫‪ l‬از وظایف اصلی رســانه در یــک جامعه مدنی‪،‬‬ ‫اطالع رسانی درست و منتقدانه از عملکرد حاکمان‬ ‫و روشنگری درباره انها و نیز رساندن صدای منتقدان‬ ‫مصلح به گوش دولتمردان است‪ .‬بنابراین به نظر من‬ ‫بجا بود گزارش کامل تری از نشست های کمیسیون‬ ‫برجام مجلس تهیه می کردید‪.‬‬ ‫‪ l‬امسال مسافرت رفتیم شمال‪ ،‬پشیمان شدیم‪،‬‬ ‫واقعا وضع خراب اســت‪ .‬دریا دریای سابق نیست‪،‬‬ ‫کثیف و الوده شده است‪ .‬جنگل مملو از زباله است‪.‬‬ ‫هر جا که پا می گذاری اول پول می خواهند ولی دریغ‬ ‫از خدمات! ما باشــیم دیگر غلط کنیم پــا بگذاریم‬ ‫شمال!‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪ l‬ما مــردم اگر با بعضــی از این بندهــای توافق‬ ‫مخالف باشیم چه کار باید بکنیم؟ به نظر شما واقعا‬ ‫باید چه کار کنیم که حرف ما به گوش این دولتی ها‬ ‫برسد؟ لطفا راهکار بدهید‪.‬‬ ‫‪ l‬در هفتــه گذشــته در مورد توســعه سیاســی و‬ ‫اقتصادی به نظر می رسد شــما بیشتر به دنبال بیان‬ ‫فاصله و جدایی میــان دولت و طیف هــای هوادار‬ ‫ان بودید تا بحث اصلی که کدام توســعه بر دیگری‬ ‫مقدم است‪ .‬به نظر من که تاکید بر اقتصاد مقاومتی‬ ‫تقدم توسعه اقتصادی را نشان می دهد‪ .‬منتها فقط‬ ‫توسعه اقتصادی نه توسعه فرهنگی که اقایان دولتی‬ ‫مد نظر دارند‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫توبهدرکمیسیونبرجام!‬ ‫نمایندگان کمیسیون برجام برای بازدید از تاسیسات‬ ‫هسته ای اراک راهی این شهر شدند و در ابتدای سوار شدن‬ ‫بر هلی کوپتر عکس یادگاری گرفتند‪ .‬این عکس توســط‬ ‫رسایی منتشر شد و زیر ان از توبه پزشکیان و منصوری ارانی‬ ‫(نمایندگان حمایت کننده از توافق) خبر داده بود‪.‬‬ ‫وی در اینستاگرام خود نوشــت‪« :‬امروز طبق برنامه‬ ‫کمیسیون برجام‪ ،‬قرار اســت از کارخانه اب سنگین اراک‬ ‫بازدید صورت بگیرد‪ .‬این عکس یادگاری قبل از سوار شدن‬ ‫بــه هلی کوپتــر در قلعه مرغی‬ ‫گرفته شد‪ .‬در طول مسیر تا باند‬ ‫پرواز مباحث داغی درباره متن‬ ‫برجام و جلســاتی کــه تاکنون‬ ‫بوده‪ ،‬بین موافقــان (که البته‬ ‫در مواردی منتقد هم هستند)‬ ‫با منتقدان جدی صورت گرفت‬ ‫اما در عین حال شــوخی های‬ ‫جالبــی هــم می شــد‪ .‬اقــای‬ ‫پزشــکیان و منصوری ارانــی‬ ‫بــه شــوخی می گفتنــد کاش‬ ‫کوچک زاده هم بــود تا اگر حادثــه ای در پــرواز رخ داد‪،‬‬ ‫جماعتی از دست شما راحت می شــدند! گفتم بعید است‬ ‫چون روح ما از جسم مان فعال تر اســت‪ .‬اقای بذرپاش با‬ ‫موبایل در حال فیلم گرفتن از جمع بود که رســید به اقای‬ ‫منصوری ارانــی و پزشــکیان و من گفتم‪« :‬ملــت اگر این‬ ‫فیلم را بعد از ما دیدید‪ ،‬بدانیــد این دو نفر در اخرین دقایق‬ ‫به خاطر دفاع از برجام توبه کردند و فهمیدند چه بر سر ملت‬ ‫می اورد‪ ».‬اقا تهرانی کــه در اخرین دقایق بــه پای پرواز‬ ‫رسید‪ ،‬همه صلوات فرستادند و گفتند‪ ،‬خیالمان راحت شد‬ ‫برای ورود در بهشت پارتی داریم‪ .‬به اقای بروجردی گفتم‪:‬‬ ‫امروز دفاع می کنید ولی اگر برجام اجرا شود‪ 10 ،‬سال دیگر‬ ‫که نتایج سوء ان معلوم شد‪ ،‬باز صدا و سیما شما را دعوت‬ ‫می کند و شما از معایبش سخن می گویید‪ .‬برخی از دوستان‬ ‫هم نتوانستند به ما ملحق شــوند از جمله اقای زاکانی که‬ ‫به دلیــل کاری‪ ،‬دقایق اخر منصرف شــد و اقای بذرپاش‬ ‫گفت‪« :‬عیبی ندارد‪ .‬شما نیایید‬ ‫بهتر اســت‪ ،‬اگر بمانید بعدها‬ ‫در مراسم شب خاطره‪ ،‬دعوت‬ ‫می شوید و خاطرات کمیسیون‬ ‫برجــام را تعریــف می کنید‪».‬‬ ‫اقای امیر ابــادی و نجابت هم‬ ‫از قم ملحق شدند‪ .‬‬ ‫از شوخی گذشته‪ ،‬همه‬ ‫ما دلواپســیم‪ ،‬اما هر یک‪ ،‬راه‬ ‫کم شــدن این دلواپسی را در‬ ‫طریقی می بینــد‪ .‬جمع بندی‬ ‫همه دوســتان این بود‪« :‬اگر در مســیری کــه اقا تعیین‬ ‫کرده اند حرکت کنیم‪ ،‬دلواپسی ها برطرف می شود‪ .‬ظاهرا‬ ‫باید منتظــر مواضع صریح تــری از جانب امــام خامنه ای‬ ‫باشیم‪ ».‬پی نوشت‪« :‬رفت و برگشــت تا روستای خنداب‬ ‫اراک که کارخانه اب سنگین در همان حوالی است‪ ،‬حدودا‬ ‫ده ساعت راه بود‪ .‬با تشکر از ناجا بابت زحمت پرواز و کوتاه‬ ‫شدن مسیر‪».‬‬ ‫تبریکسالنو روحانیبهیهودیان‬ ‫دکتر حســن روحانی در توئیتی که احتماال توســط‬ ‫دوستانش منتشر شده‪ ،‬سال نو را به یهودیان تبریک داد‪.‬‬ ‫روحانی در صفحه ای که منتسب به وی است سال‬ ‫نو یهودی را با ارزوی صلح و دوســتی روز افزون‪ ،‬به این‬ ‫قشــر از مردم تبریک گفت‪ .‬ســال نو یهودیان که روش‬ ‫هشانا نامگذاری شــده اســت از غروب روز یکشنبه اغاز‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫گفتنی است؛ این اولین بار نیست که رئیس جمهور‬ ‫ایران این روز را بــه یهودیان تبریک گفته اســت‪ .‬دکتر‬ ‫حسن روحانی از سال ‪ 2013‬یعنی دو سال پیش‪ ،‬از زمانی‬ ‫که به عنوان ریاست جمهوری ایران منتسب شده است‪،‬‬ ‫سال نو را به انها تبریک می گوید‪ .‬وی در اجالس مجمع‬ ‫اقتصاد جهانی در داووس ســوئیس گفت‪ :‬توئیت های‬ ‫این صفحه توسط دوستان نوشته می شوند‪.‬‬ ‫روایت اینستاگرامی ظریف از‬ ‫کمیسیون برجام‬ ‫تاکید بر جلوگیری از‬ ‫نفوذ دشمن‬ ‫جلســات برجام ایــن هفتــه یکــی از پربیننده ترین‬ ‫برنامه های صداوســیما جمهوری اســامی بــود‪ .‬نظر به‬ ‫اهمیت موضوع در یکی از نشســت های این کمیســیون‬ ‫محمدجواد ظریف نیــز حضور پیدا کرد اما بــه علت ارائه‬ ‫الیحه ای در هیــات دولت بعد از مدت کوتاهی جلســه را‬ ‫ترک کرد‪ .‬ایــن کار اعتــراض برخی نماینــدگان از جمله‬ ‫کوچک زاده را به دنبال داشت و در پی ان در حساب کاربری‬ ‫خود به ان اعتراض کرده و نوشــت‪« :‬امروز در کمیسیون‬ ‫ویژه بررسی برجام مقرر شــد در زمان حضور اقای ظریف‪،‬‬ ‫سواالت به صورت کتبی به هیات رئیسه ارائه شود و یکی‬ ‫از اعضای هیات رئیسه انها را قرائت کند‪ ،‬این جانب سوالی‬ ‫را که در تصویر مالحظه می کنید ارائه کردم‪ ،‬نمی دانم چه‬ ‫اتفاقی افتاد که ترتیب اداره جلســه به هم خــورد و بعد از‬ ‫قرائت یکی دو سوال بدون اینکه اقای ظریف پاسخ بدهد‬ ‫روال عوض شد و‪ ...‬بعد هم اقای ظریف با عذر اینکه باید‬ ‫در جلسه دولت شــرکت کند جمع را ترک کرد! ان شاءالله‬ ‫مشروح جلسه را از ســیما خواهید دید و قضاوت خواهید‬ ‫کرد‪ .‬نمی دانم اقای کری هم در برابر گنگره به بهانه شرکت‬ ‫در جلسه دولت جمع را ترک می کند؟»‬ ‫ی دردسرساز اردوغان‬ ‫سلف ‬ ‫روزنامه ابتکار در گزارشــی با عنوان «گمانه زنــی درباره دیدار‬ ‫روحانی و اوباما» نوشت‪« :‬حســن روحانی در دو سال گذشته‪ ،‬دو بار‬ ‫در قامت رئیس جمهوری اســامی ایران به نیویورک سفر کرده و در‬ ‫اجالس سران سازمان ملل متحد شرکت کرده است‪ .‬روحانی این روزها‬ ‫خود را برای سومین سفر خود اماده می کند‪ .‬بنا به اعالم سازمان ملل‪،‬‬ ‫رئیس جمهوری ایران در این اجالس نیز سخنرانی خواهد داشت‪ .‬در‬ ‫حالی که روحانی در دو اجالس قبلی به ترتیب با تالش برای نشــان‬ ‫دادن تصویری جدید از ایران پس از دوره احمدی نژاد و در دومین دور‬ ‫نیز با ارائه طرح جهان علیه تروریســم و افراطی گری که به تایید اجالس رسید‪ ،‬نگاه به ایرانی صلح طلب را تثبیت کرد‪.‬‬ ‫سومین دور حضور روحانی از دو جنبه جالب توجه است؛ اول اینکه این نخســتین حضور رئیس جمهوری بعد از توافق‬ ‫هسته ای در اجالس سازمان ملل است و دوم اینکه بنابر گمانه زنی ها احتمال دیدار روسای جمهوری کشورهای درگیر‬ ‫در مذاکرات هسته ای برای تاکید بر محقق شدن برجام وجود دارد‪ .‬حسن روحانی اولین سفر خود را در حالی انجام داد‬ ‫که نگاه جهان به ایران بعد از هشت سال دولت نهم و دهم کمی با شک و تردید همراه بود‪ .‬دولت یازدهم ادبیاتی متفاوت‬ ‫با دولت قبل در دستورکار قرار داد‪ ،‬وقتی روحانی از صلح جهانی صحبت کرد و طرح ‪ waw‬را مطرح کرد دیگر صندلی های‬ ‫خالی شاهد سخنرانی رئیس جمهور ایران نبود و البته در همان سفر اول دیدارها با مهمترین کشورها صورت گرفت‪ .‬تماس‬ ‫تلفنی باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا در اولین سفر با روحانی و دیدار رئیس جمهوری دولت یازدهم با نخست وزیر‬ ‫انگلستان به عنوان رویدادی برای اولین بار پس از انقالب در سفر دوم از جمله نقاط قابل توجه این سفرها بود‪ .‬حال در‬ ‫استانه سفر سوم‪ ،‬احتمال دیدار روسای جمهوری ایران و امریکا در چارچوب دیدار سران کشورهای ایران و ‪ 5+1‬مورد‬ ‫گمانه زنی قرار گرفته است‪».‬‬ ‫مخالفت با شورای فقاهتی‬ ‫مصباحی مقدم در گفت وگو با شــرق درباره ورود شورای فقاهتی‬ ‫به مســاله وحــدت اصولگرایان گفتــه‪« :‬چون الگویی کــه مجموعه‬ ‫اصولگرایان از اغاز پیــروزی انقالب دنبال کردنــد‪ ،‬جامعه روحانیت و‬ ‫جامعه مدرســین بوده اســت‪ ،‬یعنی دو مجموعه بزرگی که غالبا از فقها‬ ‫هســتند‪ ،‬معنی ندارد که دو مجموعه بزرگ فقها را کنار بگذاریم و فقط‬ ‫ســه بزرگوار را مبنا قرار دهیم‪ ،‬مبنای ما به جای اتکا به شخصیت های‬ ‫معتبر علمی و فقاهتی‪ ،‬دو تشکیالت با این اوصاف اســت‪ ».‬به گفته او «حذف دو جریان سیاســی ‪ -‬علمایی با سابقه‬ ‫‪ 40-50‬ساله به مصلحت کشور هم نیست‪ ».‬او نگران کنار گذاشته شدن دو نهاد مهم روحانیت میان اصولگرایان است‬ ‫و می گوید‪« :‬وقتی که الگوی جایگزین می گذارید‪ ،‬الزمه طبیعی ان‪ ،‬کنارگذاشتن این دو نهاد است‪ ،‬البته حذف واقعی‬ ‫نیست ولی حذف تاثیرگذاری است‪ ».‬او در پاسخ به این سوال که نگران این نیست که جبهه پایداری به دلیل شکل نگرفتن‬ ‫شورای فقها دلخور شود و در روند وحدت و همگرایی انشقاق ایجاد شود ‪ ،‬می گوید‪« :‬اتفاقی افتاده است که شاید تا حدی‬ ‫خواســت انها را هم تامین کند‪ ».‬و در این مورد توضیح می دهد‪« :‬ایت الله موحدی کرمانی و ایت الله یزدی و ایت الله‬ ‫مصباح تابه حال دو نشست داشته اند و در این دو نشست پذیرفته اند که اگر اختالفاتی از مجموعه جریان اصولگرا به انها‬ ‫ارجاع شود با مشورت‪ ،‬به جمع بندی برسند و به اتفاق ارا ان مشکل را حل کنند‪ ».‬او در پاسخ به این سوال که « بنابراین‬ ‫شورای فقهایی در کار نخواهد بود‪ ،‬اما اینکه قرار است از ظرفیت اقای مصباح استفاده شود‪ ،‬یعنی چه؟ باالخره ایشان‬ ‫برای خودشان نگاهی در حوزه سیاست دارند که ممکن است با نگاه دیگر اصولگرایان همسو نباشد‪ .‬تاکنون نه ایشان‬ ‫کوتاه امده است و نه دیگران‪ ».‬گفته‪« :‬همین که ایشان پذیرفته اند کافی است‪ ،‬یعنی استفاده از ظرفیت تاثیر گذاری‬ ‫ایشان برای حل اختالف‪».‬‬ ‫بازگشت ‪ 9‬دی‬ ‫هفته نامه ‪ 9‬دی برای ســومین بار رفع توقیف شد‪ .‬نشریه حمید‬ ‫رسایی که بعد از توافق وین با نظر شورای نظارت بر مطبوعات توقیف‬ ‫شــده بود بعد از برگزاری دادگاه رفع توقیف شــد و قرار است بار دیگر‬ ‫از همین هفتــه به روی دکه های روزنامه فروشــی بــرود‪ .‬پیش از ان‬ ‫رسایی گفته بود که اینبار نیز مانند دفعات قبل رفع توقیف خواهد شد‬ ‫و این اتفاق افتاد‪ .‬اگرچه وزیر ارشــاد بر این اعتقاد بود که این برای‬ ‫چهارمین بار است که این هفته نامه با تیترها و مطالب نامناسبش رسما خالف مصوبه شورای عالی امنیت ملی رفتار کرده‬ ‫است‪ .‬علی جنتی همچنین تهدید کرده بود که در صورت تکرار این عمل این بار به جای توقیف پروانه این نشریه لغو خواهد‬ ‫شد‪ .‬رسایی بعد از رفع توقیف این نشریه گفت‪« :‬این سومین بار بود که دولت مدعی دفاع از ازادی بیان‪۹ ،‬دی را توقیف‬ ‫می کرد و هر سه بار‪ ،‬مهمترین دلیل توقیف ‪۹‬دی مربوط به نقدهای این نشریه نسبت به توافقنامه های هسته ای دولت‬ ‫می شد‪ ».‬رسایی بر همین اساس یاداور شد‪« :‬یکی از دالیل توقیف این بار ‪۹‬دی نقض خطوط قرمز درباره هسته ای و‬ ‫مصوبه شورایعالی امنیت ملی عنوان شده بود‪ ،‬اما با وجود مطالبه مقام قضایی‪ ،‬نماینده وزارت ارشاد هیچ مصوبه ای در این‬ ‫باره ارائه نکرد و معلوم شد که جرم ‪۹‬دی عبور از «خطوط بنفش» بوده نه «خطوط قرمز»‪ ».‬وی با بیان اینکه انتقادات بنده‬ ‫یا ‪۹‬دی از دولت یازدهم‪ ،‬سیاسی و جناحی نیست‪ ،‬همانطور که در دولت قبل هم انتقادات و حمایت های ما جناحی نبود‪،‬‬ ‫صحت این ادعا هم توقیف‪۹‬دی در هر دو دولت است‪ ،‬هیات نظارت که ترکیب دولتی و همسو با دولت‬ ‫تاکید کرد‪« :‬نشانه ّ‬ ‫وقت داشت ‪ -‬مثل این دولت ‪ -‬در دولت قبل هم ‪۹‬دی را به دلیل انتقادات از برخی اطرافیان احمدی نژاد توقیف کرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫شاید اردوغان تصور نمی کرد انتشار سلفی جنجالی‬ ‫او روی جلد یک مجله‪ ،‬برایش تا این اندازه دردســرافرین‬ ‫شــود‪ .‬پلیس ترکیه دوشــنبه به دفتر مجلــه «نقطه» در‬ ‫اســتانبول حمله کرد‪ .‬این اقدام در پی انتشــار تصویری‬ ‫از رجب طیب اردوغان‪ ،‬رئیس جمهور ترکیه‪ ،‬در مراســم‬ ‫تشییع پیکر یک سرباز انجام شد‪ .‬این تصویر‪ ،‬اردوغان را‬ ‫با لبخندی بر لب مشغول گرفتن سلفی با تابوت سرباز ترک‬ ‫نشان می دهد‪ .‬سردبیر ارشــد این مجله در حساب تو ئیتر‬ ‫خود نوشت‪« :‬صبح دوشــنبه پلیس ضد تروریسم به دفتر‬ ‫مجله حمله کرد و پس از جستجوی اقالم و اسناد موجود‪،‬‬ ‫تعدادی از انها را مصادره کــرد‪ » .‬او همچنین اعالم کرد‬ ‫نسخه های موجود از این شماره نیز مصادره شد‪ .‬روزنامه‬ ‫حریت ترکیه نسخه ای از دستور دادگاه برای جست وجوی‬ ‫دفاتر این مجله و مســدود کردن حســاب تو ئیتر ان را به‬ ‫اتهام توهین به رئیس جمهور و اشاعه تبلیغات تروریستی‬ ‫منتشــر کرد‪ .‬به گفته مســئوالن مجله نقطه‪ ،‬طراحی این‬ ‫تصویر از ســلفی تونی بلر‪ ،‬نخست وزیر ســابق انگلیس‪،‬‬ ‫الهام گرفته شده است‪ .‬صحنه انفجار یک بمب در جریان‬ ‫جنگ عراق‪ ،‬تصویر زمینه عکس بلر بود‪ .‬بسیاری معتقدند‬ ‫اردوغان با سوء استفاده از مرگ ســربازان ترک قصد دارد‬ ‫از خــود چهره ای میهن پرســتانه را به تصویر بکشــد تا در‬ ‫انتخابات پارلمانی اول نوامبر (‪ 10‬ابان) پیروز شود‪ .‬دولت‬ ‫اردوغان این اتهامات را به شدت رد می کند‪.‬‬ ‫احتمال دیدار روحانی و اوباما‬ ‫خبرنامه‬ ‫انتقاد کوچک زاده به ظریف‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪15‬‬ ‫اچمز جمهوریخواهان‬ ‫گفتارها‬ ‫جمهوریخواهان برای بار دوم مقابل دموکرات ها ناکام شدند‪ .‬انها‬ ‫نتوانستند مقابل برجام بایستند‪ .‬این اتفاق البته همزمان شده است‬ ‫با رقابت های انتخاباتی ریاســت جمهوری در ایــاالت متحده ‪ .‬چنین‬ ‫است که نامزدهای جمهوریخواه ســخنان تندی درباره اینده برجام‬ ‫به زبان می اورند‪.‬‬ ‫درسنایامریکاچهمی گذرد؟‬ ‫دوقطبیشدنسیاست‬ ‫درامریکا‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪1‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫رقابت های حزبــی در امریکا در ســال های مربوط به‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری افزایش بیشــتری پیدا کرده و‬ ‫بسیاری از تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها را تحت تاثیر‬ ‫قرار داده است‪ .‬در ماه های گذشته یکی از موضوعات مورد‬ ‫اختالف دموکرات ها و جمهوریخواهان را می توان بحث در‬ ‫موردتوافقهسته ایایرانوامریکادانست‪.‬واقعیتاناست‬ ‫که روح امریکایی با محافظه کاری‪ ،‬قدرت و هژمونی گرایی‬ ‫پیوند پیدا کرده است‪ .‬بنابراین هرگاه موضوع مربوط به قدرت‬ ‫در حوزه منطقه ای مطرح می شــود گروه هــای محافظه کار‬ ‫تالش دارند تــا ســازوکارهایی بوجود اورند کــه موقعیت در‬ ‫منطق ه تثبیت گردیده و به این ترتیب اراده قدرت بزرگ جهانی‬ ‫بر اساس نگرش محافظه کاران معطوف به سیاست امنیتی‬ ‫ســازنده شــود‪ .‬نگرانی جمهوریخواهان در ارتباط با توافق‬ ‫هســته ای ایران را باید مربوط به اجازه دولــت امریکا برای‬ ‫غنی سازی اورانیوم دانست‪ .‬رویکرد دولت باراک اوباما در روند‬ ‫مذاکرات هســته ای و همچنین قبل از اینکه مذاکرات اغاز‬ ‫شود از طریق پیام های غیرمستقیم معطوف به پذیرش حق‬ ‫ایران برای غنی سازی اورانیوم بود‪ .‬اوباما بر این موضوع تاکید‬ ‫دارد که اگر ایران نظارت و بازرسی های فراگیر را در چارچوب‬ ‫پروتکل الحاقی مورد پذیرش قرار دهد در ان شرایط امکان‬ ‫دســتیابی ایران به سالح هســته ای کاهش خواهد یافت‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که مهمترین مســاله و دغدغه باراک‬ ‫اوباما معطوف به از بین بردن ذخایر راهبردی ایران در قالب‬ ‫هگزافلوراید اورانیوم بود‪ .‬بنابراین رویکرد اوباما معطوف به‬ ‫همکاری سازنده با ایران برای دستیابی مصالحه ای بود که از‬ ‫یک سو دغدغه های راهبردی امریکا را کاهش دهد‪ ،‬به این‬ ‫مفهومکهایرانقابلیتدستیابیبهسالحهسته ایراازدست‬ ‫بدهد‪ .‬از سوی دیگر اوباما تالش داشت تا از طریق نهادهای‬ ‫بین المللیورژیم هایبین المللی ‪،‬زمینه هایچند جانبه گرایی‬ ‫را برای کنترل فعالیت هســته ای ایران به وجــود اورد‪ .‬طبعا‬ ‫تحقــق چنین اهدافــی در رونــد دیپلماســی طوالنی مدت‬ ‫حاصل گردید‪ .‬جمهوریخواهان رویکرد متفاوتی نســبت به‬ ‫دموکرات ها پیگیری کرده اند‪ .‬نگاه انان معطوف به ان است‬ ‫که اگر ایران به حق غنی سازی اورانیوم دست پیدا کند ممکن‬ ‫اســت از نظارت ها خارج شــده و موقعیت خود را به گونه ای‬ ‫بازسازی کند که امکان نظارت های بین المللی وجود نداشته‬ ‫باشد‪ .‬به همین دلیل است که انتخابات جمهوریخواهان و‬ ‫دموکرات ها در ‪ 4‬ماه گذشته معطوف به سازوکارهای توافق‬ ‫هسته ای بر اســاس حق غنی ســازی یا عدم حق غنی سازی‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫دراینمیانرویکردجمهوریخواهانتحتتاثیرفضای‬ ‫انتخاباتی سال ‪ 2016‬قرار گرفته و گروه های جمهوریخواه را‬ ‫در انتقاد از دولت باراک اوباما‪ ،‬موثرتر و قدرتمندتر نشان داده‬ ‫است‪ .‬از همه مهمتر انکه در انتخابات میان دوره ای کنگره‬ ‫امریکا که در ســال ‪ 2014‬برگزار شــد‪ ،‬جمهوریخواهان در‬ ‫مجلسنمایندگانوسنابهاکثریتدستپیداکردند‪.‬دستیابی‬ ‫انان به اکثریت را می توان در زمره عواملی دانست که انتقاد‬ ‫از توافق هســته ای باراک اوباما با ایران در دو سطح کنگره‬ ‫و همچنین رقابت های انتخاباتی پیگیری می شود‪ .‬درواقع‬ ‫جمهوریخواهان بر این امر واقف هستند که ایران موافقتنامه‬ ‫موقعیت ایران برای تبدیل به قدرت هسته ای را کاهش داده‬ ‫است اما بسیاری از رقابت های حزبی و دغدغه های امنیتی‪،‬‬ ‫زمینه شکل گیری رویکردهای متفاوت در فضای سیاسی و‬ ‫تصمیم گیری نهادی را به وجود اورده است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر باراک اوبامــا تالش دارد تــا اعضای‬ ‫کنگره را متقاعد کند که اژانس دغدغه الزم را برای نظارت بر‬ ‫روند فعالیت های ایران داشته است؛ به همین دلیل بود که‬ ‫امانو اوایل اگوست ‪ 2015‬سفری به واشــنگتن انجام داد و‬ ‫در مجلس سنا با بسیاری از نمایندگان و کمیسیون سیاست‬ ‫خارجی مجلس سنا دیدار و گفتگو کرد‪ .‬امانو در این گفت وگو‪،‬‬ ‫وعده های تکنیکی و فنی برای کنترل و نظارت بر ســازه ها و‬ ‫برنامه هسته ای ایران را مورد تاکید قرار داده بود‪ .‬باتوجه به‬ ‫نقش اژانس بین المللی انرژی اتمی و همچنین گزارشی که‬ ‫سرویس هایاطالعاتیامریکادربارهراستی ازمایی‪،‬شفافیت‬ ‫و عدم انحراف برنامه هســته ای ایران ابراز داشتند‪ ،‬امکان‬ ‫گذار توافق از کنگره پیش بینی شده بود‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت که رونــد رای گیری مجلس ســنا و‬ ‫نمایندگان امریــکا به گونــه ای انجام پذیرفت کــه احزاب‬ ‫دموکــرات و جمهوریخــواه در وضعیت کنــش متقابل قرار‬ ‫گرفتند‪ .‬در این فرایند‪ ،‬هیچ گونه نشانه ای از مشارکت برای‬ ‫موازنه به چشم نخورده و تمامی اعضای حزب جمهوریخواه‪،‬‬ ‫مواضع مقابله جویانه با توافق هســته ای را منعکس کردند‪.‬‬ ‫علت اصلی ان را می توان ناشی از فعالیت گسترده البی های‬ ‫اســرائیل محور و عرب محور در امریکا دانســت‪ .‬هیچ یک‬ ‫از اعضای حــزب جمهوریخواه به موافقتنامــه جامع اقدام‬ ‫مشــترک رای مثبت ندادند‪ .‬نتیجه این فرایند را می توان در‬ ‫قطبی شدن سیاست و الگوهای کنش امنیتی امریکا در اینده‬ ‫نزدیک دانست‪.‬‬ ‫اگر چه اکثریت مجلس سنا را جمهوریخواهان تشکیل‬ ‫می دهند اما انان نتوانســتند در روند رای گیری ‪ 10‬سپتامبر‬ ‫‪ 2015‬به نتایج و اهداف مورد نظــر خود نایل گردند‪ .‬تمامی‬ ‫ مذاکراتکنگرهبعدازتعطیالتتابستانی‪،‬معطوفبهبررسی‬ ‫پیامدهای توافق هسته ای با ایران بوده است‪ .‬از انجایی که‬ ‫حزب دموکرات صرفا ‪ 42‬رای در مجلس سنا داشت‪ ،‬تالش‬ ‫کرد تا از ســازوکارهای مربوط به فیلی باستر استفاده نماید‪.‬‬ ‫فیلی باستر در ادبیات سیاسی و روند تصمیم گیری راهبردی‬ ‫امریکا به معنای وقت کشی برای جلوگیری از تصویب لوایح‬ ‫قانونی است‪.‬‬ ‫علــت اصلــی بهره گیــری از ســازوکارهای مربوط به‬ ‫فیلی باستررامی توانتنوعگروه هایقومی‪،‬سیاسیوتحرک‬ ‫گفتارها‬ ‫البی های مختلف اقتصادی و امنیتی در امریکا دانست‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که چندین نماینده مصمم در مجلس سنا‬ ‫می توانندباسخنرانی هاینامحدودزمینهجلوگیریازتصویب‬ ‫الیحه ای را به وجود اورند که با اهداف سیاسی انان مغایرت‬ ‫دارد‪ .‬در ســال ‪« ،1975‬قانون ختم مذاکرات» مطرح شد‪.‬‬ ‫قانون ختم مذاکرات معطوف به شرایطی است که ‪ 5/3‬کل‬ ‫نمایندگان ســنا که تعداد ان ‪ 60‬نفر می شــوند‪ ،‬پایان جلسه‬ ‫مذاکرات را اعالم نمایند‪ .‬به همین دلیل است که باراک اوباما‬ ‫توانست ‪ 42‬رای یعنی بیشتر از ‪ 5/2‬کل نمایندگان در جلسه‬ ‫رای گیری را بدست اورد‪.‬‬ ‫قانون‪ 1975‬موسوم به قانون ختم مذاکرات نیازمند‪60‬‬ ‫درصد ارای اعضای مجلس ســنا خواهد بود‪ .‬در رای گیری‬ ‫‪ 10‬ســپتامبر ‪ ،2015‬اعضای حزب دموکــرات در حمایت از‬ ‫مذاکرات هسته ای توانستند بیش از ‪ 40‬درصد ارا را به دست‬ ‫اورده و به این ترتیب‪ ،‬شرایط برای عدم تصویب موافقتنامه‬ ‫برنامه جامع اقدام مشــترک برای حزب جمهوریخواه فراهم‬ ‫نشد‪.‬درچنینشرایطی‪،‬حزبجمهوریخواهنتوانستاهداف‬ ‫راهبردی خود برای نادیده گرفتن تالش دیپلماتیک باراک‬ ‫اوباما در جهت اعمال سازوکارهای مبتنی بر مذاکره در راستای‬ ‫کاهش قابلیت راهبردی ایران را تامین نماید‪.‬‬ ‫در چنین شرایطی‪ ،‬حزب جمهوریخواه تالش خواهد‬ ‫کرد تــا از ســازوکارهای دیگری بــرای عدم پایــان دادن به‬ ‫تحریم های اقتصادی ایران استفاده نماید‪ .‬حمایت «هری‬ ‫رید» رهبر اقلیت مجلس ســنا از برجام را می تــوان یکی از‬ ‫دالیل افزایش حمایت اعضای حــزب دموکرات در مجلس‬ ‫ســنا از موافقتنامه برنامه جامع اقدام مشترک دانست‪ .‬هری‬ ‫رید توانســت زمینه متقاعدسازی بســیاری از اعضای حزب‬ ‫دموکرات در مجلس سنا را به دست اورد‪ .‬چنین تالش هایی‬ ‫نتوانست زمینه الزم برای بهینه سازی موقعیت باراک اوباما در‬ ‫برابر حزب جمهوریخواه را تامین نماید‪.‬‬ ‫به همیــن دلیل اســت کــه در اینــده‪ ،‬ســازوکارهای‬ ‫محدودکننده باراک اوباما برای همــکاری با ایران در کنگره‬ ‫اعمال خواهد شــد‪ .‬هدف اصلی گروه هــای محافظه کار و‬ ‫جمهوریخواهان امریــکا را می توان تنظیم ســازوکارهایی‬ ‫جمهوریخواهان خشمگین‬ ‫مخالفان امریکایی نتوانستند مقابل برجام بایستند‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫ایرانیان نیز در صندوق دموکرات ها ریخته خواهد شد‪ .‬اما‬ ‫انچه مسلم است البی های یهود با شکست مفتضحانه ای‬ ‫مواجه شدند و تنها کاری که می توانند در عرصه فعلی انجام‬ ‫دهند این است که کمک هایشــان را در قبال دموکرات ها‬ ‫قطع کنند و روی پیروزی جمهوریخواهان ســرمایه گذاری‬ ‫کنند‪ .‬همچنین باید توجه داشــت که البی یهود یک نهاد‬ ‫یکدست و خلل ناپذیر نیست زیرا بسیاری از یهودیان و حتی‬ ‫رهبران مذهبــی و مقامات برجســته امریکایی که یهودی‬ ‫بودند از تفاهم ایران حمایت کرده اند‪.‬‬ ‫با توجه به اینکه پــس از عبور برجــام از کنگره امریکا‬ ‫اکنون توافق به سمت اجرایی شدن پیش می رود‪ ،‬بد نیست‬ ‫نگاهی نیز به اثرات توافق داشته باشیم‪ .‬باید مدنظر داشت‬ ‫ایران چه قبل از توافق و زیر فشار تحریم و چه پس از توافق‬ ‫یک قدرت بزرگ منطقه ای بوده و خواهد بود‪ .‬اما برای اینکه‬ ‫این قدرت بالفعل شود‪ ،‬ضروری بود که چنین توافقی حاصل‬ ‫شود‪ .‬رویکرد تقابل و رودررویی دیگر نمی توانست پاسخگو‬ ‫و تامین کننده منافع دو طرف باشد‪ ،‬از این رو ضروری بود که‬ ‫نوعنگاهبهمسائلمنطقه ایوجهانیتغییرپیداکند‪.‬بنابراین‬ ‫یک تغییر نگاه به نظام بین الملل‪ ،‬ساختارها و سازوکارهای‬ ‫حاکم بر این نظام به واســطه توافق هسته ای حاصل شد‪.‬‬ ‫همچنین این توافق اثــاری نیز در روابط ایــران و امریکا بر‬ ‫جای خواهد گذاشت؛ پیش از حصول توافق این گمانه زنی‬ ‫و تحلیل به طور مکرر مطرح شــده بود که توافق هسته ای‬ ‫می تواند زمینه بهبود مناســبات جمهوری اســامی ایران و‬ ‫امریکا را فراهم کند‪ .‬واقعیت این است که مذاکرات و توافق‬ ‫هسته ای تحول بزرگی در مناسبات ایران و امریکا ایجاد کرده‬ ‫و ان شکسته شدن تابوی مذاکرات دو کشــور بوده است‪.‬‬ ‫روندی که در مذاکرات شکل گرفت‪ ،‬امکان برگشت پذیری‬ ‫ندارد‪ .‬حتی اگر در امریکا یک رئیس جمهور جمهوریخواه‬ ‫هم سر کار بیاد‪ ،‬او نمی تواند روند رو به جلوی مناسبات ایران‬ ‫و امریکا را تغییر دهد‪ .‬از ســوی دیگر یکی از مهمترین اثار‬ ‫توافق هسته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬به زودی در صحنه داخلی‬ ‫و در عرصه اجتماعی بروز پیدا خواهد کرد‪ .‬زیرا جامعه ایران‬ ‫در ســایه تحریم ها و با افزایش فشــارهای اقتصــادی و به‬ ‫دلیل سرگشتگی های سیاسی‪ ،‬یک حالت انقباضی به خود‬ ‫گرفته بود که همین امر فرار گسترده سرمایه از ایران و سیل‬ ‫مهاجرت به خارج از کشور را در پی داشت‪.‬‬ ‫پیش بینی می شــود در پــی لغــو تحریم هــا و ورود‬ ‫سرمایه های خارجی به کشور و به راه افتادن چرخ اقتصاد‬ ‫در کشــور که به دنبال خود‪ ،‬رونق دوباره اشتغال در کشور‬ ‫را به همراه خواهد داشــت جامعه ایران از حالت انقباضی‬ ‫سال های گذشته به یک حالت انبساطی تغییر حالت دهد‬ ‫که می تواند جامعه را از رخوت گذشته دور کند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫جمهوریخواهان امریکا با پایان مهلت ‪ 60‬روزه برای‬ ‫تایید یــا رد توافق در کنگــره و ناکامی های مکــرر در این‬ ‫عرصه‪ ،‬اکنون بســیار خشمگین هســتند‪ .‬چرا که باوجود‬ ‫تالش های ســناتورها و نمایندگان جمهوریخواه در جهت‬ ‫رد توافق و سنگ اندازی بر سر راه تایید برجام شاهد ناکامی ‬ ‫انها بودیم‪ .‬حتی میچ مک کانل رهبر اکثریت سنا با سه بار‬ ‫رای گیری در مورد توافق گمــان می کرد که موفق خواهد‬ ‫ی توافق را کاهش دهد‪ .‬شایان‬ ‫شد ارای دموکرات های حام ‬ ‫ذکر است که ‪ 42‬سناتور دموکرات و مستقل از تعداد ‪ 46‬نفر‬ ‫از توافق اعالم حمایت کردند‪.‬‬ ‫بنابراین جمهوریخواهــان پــس از ناکامی های اخیر‬ ‫تالش های دیگری را برای ضربــه زدن به ایران اغاز خواهند‬ ‫کرد‪.‬ازجملهاینکهانهامی خواهندتحریم هاییرادرحوزه های‬ ‫غیر هسته ای شــامل حقوق بشر یا موشــک های دوربرد یا‬ ‫بحث هایادعاییحمایتازتروریسمعلیهایراناعمالکنند‪.‬‬ ‫اما در حال حاضر باتوجه به دستاوردهای باراک اوباما‬ ‫در مســائل سیاســت خارجی تا حدی محبوبیتش افزایش‬ ‫یافته و به نظر می رســد که طی این ‪ 14‬ماه مساله سوریه را‬ ‫نیز به گونه ای حل و فصل کند‪ .‬تمام اینها امتیازاتی است‬ ‫که اوباما می تواند عالوه بر مســاله ایران و کوبا در پرونده‬ ‫سیاست خارجی حزب دموکرات به ثبت برســاند‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر همین رویه را بــه پیش ببرند خیلی محتمل اســت که‬ ‫دموکرات ها در انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪2016‬‬ ‫مجددا سکان کاخ سفید را در دست گیرند‪.‬‬ ‫البته در عرصه سیاست هیچ گاه با صراحت نمی توان‬ ‫سخن گفت و امکان پیروزی جمهوریخواهان در امریکا را‬ ‫نیز باید در نظر گرفت‪ .‬اگر یک جمهوریخواه رئیس جمهور‬ ‫بعدی امریکا شــود انها به لحاظ حرفه ای نباید تفاهمنامه‬ ‫هســته ای با ایران را نادیده بگیرند یا نقض کنند‪ .‬زیرا این‬ ‫تفاهمنامه در دبیرخانه شورای امنیت سازمان ملل به عنوان‬ ‫یک ســند رســمی ثبت و ضبط می شــود و برای پرستیژ و‬ ‫موقعیت امریکا خوب نیست که بخواهند این تفاهم جهانی‬ ‫را نادیده بگیرند‪.‬‬ ‫اما باز هم در عالم سیاست دور از تصور نیست که یک‬ ‫جمهوریخواه بر سر قدرت بیاید و بخواهد توافق را نادیده‬ ‫بگیرد‪ .‬در این صورت امریکا خود نیز اگاه اســت که دیگر‬ ‫حمایت جامعه بین الملل و کشــورهای عضو گروه ‪ 5+1‬را‬ ‫برای تداوم فشار و تحریم ها به دنبال نخواهد داشت و این‬ ‫رویکرد به زیان این کشور تمام خواهد شد‪.‬‬ ‫همچنانکه چنــدی پیش وزیر امــور خارجه المان در‬ ‫میانه یکی از نشست ها گفت این مشکل به امریکا و ایران‬ ‫مربوط می شــود و ما دخالتی در ان نداریم‪ .‬دنیا پس از ‪12‬‬ ‫سال گفت وگو و نتیجه نگرفتن‪ ،‬دیگر از این مساله خسته‬ ‫شده بود‪ .‬از سوی دیگر اتحادیه اروپا به شدت درگیر مشکل‬ ‫اقتصادی اســت و بازار ایران می تواند بازار پررونقی برای‬ ‫این اتحادیه باشــد‪ .‬به همین خاطر کشورهای اروپایی که‬ ‫بعد از توافق شاهد حضور هیات هایشان در ایران هستیم‬ ‫دوباره این فرصت را از دســت نخواهند داد و بازار ایران را‬ ‫همچون یک فرصت طالیی حفظ خواهند کرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر قــدرت چانه زنی اتحادیــه اروپا و شــورای امنیت به‬ ‫مخالفت ها در امریــکا می چربد و از ضربــه زدن به توافق‬ ‫جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫در عین حــال در خصــوص موضع گیری های فعلی‬ ‫نامزدهای جمهوریخواه نســبت به توافق بــا ایران باید در‬ ‫نظر داشت موضع گیری نامزدهای جمهوریخواه انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری امریکا صرفــا یک ترفند برای کســب‬ ‫محبوبیت بیشتر نسبت به سایر رقبای درون حزبی است‪.‬‬ ‫درواقع نامزدهای انتخابات ریاســت جمهوری امریکا‬ ‫عموما از محدودیت هایی که در مقام ریاست جمهوری وجود‬ ‫دارد اطالعی ندارند و بر همین اساس در گذشته هم شاهد‬ ‫بودیم که بسیاری از وعده ها و شعارهای نامزدهایی که به ویژه‬ ‫برای نخســتین بار به منظور کسب کرسی ریاست جمهوری‬ ‫امریکا وارد رقابت انتخاباتی شده بودند‪ ،‬عملی نمی شد‪.‬‬ ‫در ایــن میــان بایــد افــول روابــط امریــکا و‬ ‫رژیم صهیونیستی را نیز در نظر داشــت‪ .‬تا به امروز سابقه‬ ‫نداشت که البی یهود چنین به وضوح در امریکا با شکست‬ ‫مواجه شــود‪ .‬اکنــون یعنــی در دوره باراک اوبامــا روابط‬ ‫واشنگتن – تل اویو به شــدت دچار تزلزل شده و انها اعالم‬ ‫کرده اند که در انتخابات اینده دیگر از دموکرات ها حمایت‬ ‫نخواهند کرد‪ .‬اما اوباما باتوجه به روابطی که با کوبا برقرار‬ ‫کرد توانست تاحدود زیادی‪ ،‬ارای التین تبارها را به دست‬ ‫اورد‪ .‬از سوی دیگر به دنبال تفاهم هسته ای بخشی از ارای‬ ‫دانســت که تحریم های ایران ادامه پیدا کند‪ .‬باراک اوباما‬ ‫بر این اعتقاد اســت که دســت یابی به فرایند بازرســی های‬ ‫تصاعدیابنده زمینه الزم برای اعمال محدودیت علیه ایران را‬ ‫به وجود می اورد‪ .‬اعضای حزب جمهوریخواه بر این اعتقادند‬ ‫که ایــران هنوز دارای رویکــرد خصمانــه و مقابله جویانه در‬ ‫برابر امریکا بوده و به همین دلیل می بایست از سازوکارهای‬ ‫محدود کننده در مقابله با ان استفاده شود‪.‬‬ ‫در نهایــت اگــر جمهوریخواهــان در صدد باشــند تا‬ ‫اهداف سیاســی و امنیتی خود را رویکرد معطوف به توافق‬ ‫سیاســی با ایران اعمال نماینــد‪ ،‬در ان شــرایط زمینه برای‬ ‫ورود رئیس جمهور بــه رقابت هــای حزبی به وجــود امده و‬ ‫رئیس جمهور می تواند از حق قانونی خود برای وتوی اکثریت‬ ‫نسبی اســتفاده نماید‪ .‬واقعیت ان اســت که اکثریت نسبی‬ ‫کنگره نمی تواند با وتوی رئیس جمهور امریکا مقابله کند‪ .‬به‬ ‫همین دلیل است که موافقتنامه هسته ای که در ایران از ان‬ ‫به عنوان برجام نام برده می شود‪ ،‬از اکتبر ماهیت اجرایی پیدا‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تبیین گفتمان دولت از زبان مغضوب مشاور دولت‬ ‫وقتی حجاریان‪ ،‬روحانی را کاتالیزور دموکرات ها می داند‬ ‫احسان رستگار‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ف اخر را اول‬ ‫نگارنده در این یادداشت می خواهد تا حر ‬ ‫بزند و مانند فیلمنامه نویسی که اخر داستانش را در ابتدا لوث‬ ‫می کند‪ ،‬خود را اول لو بدهد‪ ،‬اما نه به ان ترتیب که خواننده را‬ ‫از مطالعه ادامه مطلب بی نیاز کند یا مــدام در ال به الی متن‪،‬‬ ‫بازگشتبهعقب(فلشبک )بزندبهسطورابتدایی‪.‬‬ ‫سخن اول‪:‬‬ ‫اگرچه ماهنامه «اندیشه پویا » طوری از یادداشت اقای‬ ‫سعیدحجاریانرونماییکردهکهگوییایشاننمایندهتام االختیار‬ ‫ایدئولوژیک یا سخنگو‪ ،‬مبلغ و مبین گفتمان اعتدال و دولت‬ ‫یازدهم اســت‪ ،‬اما نگارنده این روایت را محترم شمرده ولی به‬ ‫رسمیتنمی شناسند یااین طورمی انگاردکهاحتماالمسئوالن‬ ‫جریده محترم‪ ،‬منظورشان دقیقا این نبوده و شاید صرفا قصد‬ ‫داشته اندتاازظنخودیارگفتماندولتیازدهمشوند‪،‬اگرچه‬ ‫باز هم ذکر می شــود که بویی که از یادداشــت استشمام شد‪،‬‬ ‫بوینمایندگییابهعبارتبهتر‪،‬مصادره گریدرتبیینومعرفی‬ ‫گفتمان این دولت است؛ نشــان به ان نشان که در ابتدای ان‬ ‫یادداشتکلماتطوریکنارهمردیفگشتهکهتعبیرشاعرانه‬ ‫ان این می شود ک ه «(دولت یازدهم) بار (تبیین گفتمانش) را‬ ‫نتوانستکشید‪،‬قرعه(گفتمان سازیرانمی دانمچهکسی‪،‬ولی‬ ‫خبعلیایحال)بهنام(جناباقایحجاریانمحترم)زدند»‬ ‫می توان بــاز هم کمــا فی الســابق منتظر نشســت تا‬ ‫همان طور که اقای حسام الدین اشــنا در تاریخ ‪ ۲۴‬شــهریور‬ ‫‪ ۱۳۹۳‬در پاسخ به اظهارنظر اقای حجاریان مبنی بر انحالل‬ ‫مجلس شورای اسالمی توسط دولت یازدهم‪ ،‬ایشان را مورد‬ ‫عنایت قرار داد‪ ،‬باز هم این مشــاور رئیس جمهور یا مشاوری‬ ‫دیگر ‪ ،‬پاسخیازهمانجنسبهنظریه پردازدوراناصالحات‬ ‫ارائه کند و مثال اقای اشنا یا شخصی دیگر به اقای حجاریان‬ ‫بگویدک ه «اقایحجاریانماخودمانزبانداریموعقلکافی‬ ‫جهتگفتمان سازیوتبلیغافکارمانراهمالحمدللهخداداده‬ ‫و خالصه شما نه از یک سو دایه مهربان تر از مادر شو برای ما و‬ ‫نه از سوی دیگر در قالب تبیین گفتمان‪ ،‬ما را تهدید گفتمان و‬ ‫نیزتحدیدگفتماننکن!»‬ ‫موضع نگارنده دربــاره وجاهت‪ ،‬شــان نــزول و اعتبار‬ ‫اظهارنظرهای هرچند محترم جناب اقای حجاریان در منظر‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬همان است که در فوق ذکر شد و بیش از ان به‬ ‫این مورد پرداختن الزم نیست‪ ،‬ولی حتی اگر بر فرض محال‪،‬‬ ‫چنان که پیش تر امد‪ ،‬فرض نکنیــم‪ ،‬باز هم ذکر نکات زیر در‬ ‫موردانیادداشت‪،‬مفیدبهنظرمی رسدو ‪...‬‬ ‫حتی اگر فرض بگیریم که اقای حجاریان ُدر فشــانی‬ ‫کرده انــد و بــه نمایندگــی از دولــت و به عنــوان ســخنگو و‬ ‫بلندگوی پشــت پرده‪ ،‬خیلی علنی و روی جلد اندیشــه پویا و‬ ‫تیتر یک رســانه ها (!) به طور کامال زیرپوستی و خیلی خیلی‬ ‫پشت پرده گونه‪،‬خواسته اندیواشکیمباحثیرادرافکار عمومی‬ ‫تبیین کنند به طوری که رســمی هم نباشد و به تعبیر شاعرانه‪،‬‬ ‫حکایت‪،‬حکایتاناستکه؛‬ ‫«خوش تر ان باشد که ســر دلبران‪ ،‬گفته اید در حدیث‬ ‫دیگران»بازهممواردزیربایدازنظرگذراندهشوند‪،‬اگرچهحال‬ ‫اینکهفرموده هایاقایحجاریانسرهستیانهواینکهدولت‬ ‫تدبیر و امید در نگاه ایشان و هم فکرانش دلبر به شمار می روند‬ ‫یاخیر‪،‬بحثدیگریاستکهبخشیازمحتوایاینیادداشت‬ ‫رانیزشاملمی شود‪.‬‬ ‫‪ -۲‬لب کالم یادداشــت مورد نظر ‪ -‬که نــه ذیل عبارات‬ ‫معادلانگلیسیکم خاصیتونهتحتعناوینیپرطمطراقیاز‬ ‫ تروتسکییارژیدبره‪-‬معنامی یابد‪،‬حاملدوپیامودومقصود‬ ‫است؛پیاماولبهدولتاستکه«دولتدقتکن؛چوننگاه‬ ‫مابهتو‪،‬هماننگاهرحماجاره ایاستکهدرتابستان‪ ۹۲‬وپس‬ ‫از پیروزی ات در رسانه هایمان معرفی اش کردیم و نه بیشتر‪.‬‬ ‫و نیز‪ ،‬تو روی کار امده ای‪ ،‬چون پیــش از تو یک دولت هرج‬ ‫و مرج طلب (همان دولت استثنائی که حجاریان گفته) برای‬ ‫هشت سال بر کشور مســلط بوده ‪ ،‬وگرنه این غنیمت نصیبت‬ ‫نمی ش د و ایضا تو ســهم ما را خورده ای یا مناسب تر این است‬ ‫که عرض شود که ما اصالح طلبان سهم مان را به تو به امانت‬ ‫نهاده ایم و از انجا که هر امانتی باالخره ستاندنی است‪ ،‬خود را‬ ‫نم نمکبرایروزبازپس گیریاماده کن‪،‬چونمااصالح طلبان‬ ‫اگرچه سخاوتمندیم‪ ،‬ولی خب‪ ...‬چه ما مفتخرانه به تو چهار‬ ‫ســاله اعتماد کنیم و چه هشت ســاله‪ ،‬می توانی خوشحال و‬ ‫راضی باشی که این لطف شــامل حالت شده‪ ،‬پس در ارامش‬ ‫باش و حرف شــنو و قدرت را به ما پس بده (‪Stay Calm, and‬‬ ‫‪ .).Take it Easy, and give the power back to us‬در حــال‬ ‫حاضرنگاهمابهتوهمیناستومااین قدرمتنفذی مکهاگرالزم‬ ‫بدانیمحجاریانمانرامی فرستیمتابگویدکهمنگفتمانتعیین‬ ‫می کنم و ما اصال گفتمانی نمی بینم که در دهانش بکوبم‪ ».‬و‬ ‫سیگنال دوم به اصالح طلبان است که «هوشیار باشید و بیدار‬ ‫وخودرابپرورانید‪،‬چرا کههرلحظهممکناستعمرایندولت‬ ‫به سر رسد و ما خود بی واســطه قدرت را در دست گیریم‪ .‬این‬ ‫دولت کاتالیزور این واکنش شیمیایی ‪ -‬سیاسی است و پس از‬ ‫تسهیل گریدولتدرواکنش ‪،‬اینماهستیمکهبایدمحصول‬ ‫نهاییکههمانادموکراتیزهکردننهاییاسترارقمبزنیم‪.‬این‬ ‫دولت نهایتا می توانست فضا را عادی و بستر را مهیا کند برای‬ ‫اینکهمادموکراسیرادرقالبیتقویتشده تر‪،‬تثبیتکنیم‪».‬‬ ‫‪ -۳‬حجاریان در تبییــن مفهوم دولت طبیعــی و دولت‬ ‫اســتثنائی‪ ،‬اگرچه نیش و کنایه اش در ظاهر به سمت دولت‬ ‫احمدی نژاد یعنی نهم و دهم روانه شده است‪ ،‬ولی الیه های‬ ‫پســین ان جنس تبیین کردن دو مفهوم نرمال و اســتثنائی‪،‬‬ ‫می تواند این باشــد ک ه «دولت یازدهم که پس از یک دولت‬ ‫استثنائی روی کار امده‪ ،‬اکنون دولتی است نرمال و طبیعی‪،‬‬ ‫اما اگر همین دولت که امروز طبیعی اســت‪ ،‬بخواهد بیش از‬ ‫زمانالزمومقدرشده(چهازجانباصالح طلبانوچهازجالب‬ ‫کلمتغیرهایبیرونیودرونی)عمرشبهدرازابکشد‪،‬خودنیز‬ ‫می تواندبه عنوانیکدولتطبیعی(نرمال )بیشتکثیرشده‬ ‫وبیشتکرارشده‪،‬بهمثابهیکغدهسرطانیکهسلول هایش‬ ‫به نحو توقف ناپذیر شروع به تکثیر کرده‪ ،‬ارزیابی شود‪ .‬یعنی‬ ‫دولت یازدهم‪ ،‬امروز یک دولت نرمال پسا استثنائی است‪ ،‬اما‬ ‫می تواند فردا‪ ،‬خود یک دولت اســتثنائی به شمار رود که باید‬ ‫ان را شیمی درمانی کرد‪ .‬بدخیمی یا خوش خیمی این دولت‬ ‫استثنائی نیز می تواند متناسب با طوالنی شدن عمرش ‪ ،‬ک م و‬ ‫بیشمتفاوتقضاوتشود‪».‬‬ ‫دولت نرمال‪ ،‬الزاما همیشه نرمال نیست؛ طبیعی بودن‬ ‫می تواند تاریخ مصرف داشته باشــد و پس از زمان مقتضی‪،‬‬ ‫منقضیشودودرانصورت‪،‬برخیصفاتکهتوسطحجاریان‬ ‫به دولت استثنایی قبل نسبت داده شد‪ ،‬می تواند شامل حال‬ ‫دولتی که زمانی نرمال بوده ‪ -‬مانند دولت یازدهم ‪ -‬هم بشــود؛‬ ‫بدان معنا که دولت یازدهم‪ ،‬شــاید اگر بشود دوازدهم‪ ،‬بشود‬ ‫یک دولت پیش از این نرمال بوده امروز استثنائی شده یا اگر‬ ‫دولتیازدهموبعددوازدهم‪،‬بخواهددولتسیزدهمهمبماند‪،‬‬ ‫یحتمل در ان زمان‪ ،‬یک دولت پیش تر نرمال و بعدا هم نرمال‬ ‫هست که امروز شده اســتثنایی‪ .‬الیه های متاخر ان تحلیل‬ ‫می توانداین هاباشد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬در باب پنج یادداشــت حجاریان‪ ،‬مــواردی عجیب‬ ‫طرح شده که مانند بخشی از یادداشت قبلی حجاریان در مورد‬ ‫جنبشمصلحانهاستکهنهتنهاقابلنقد‪،‬بلکهبهسختیقابل‬ ‫هضمهستند‪:‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اقای حجاریان در معرفــی دولت قبل‪ ،‬طوری مباحث را‬ ‫تبیین کرده اند که همان مفهوم تدلیس سیستماتیک یا فراتر‬ ‫از ان‪ ،‬هنوز موضوعیت دارد؛ موضوعیت به این معنا که در بند‬ ‫پنجم‪ ،‬ظاهرا چهار مورد از تفاوت های پوالنزاس میان دولت‬ ‫اســتثنائی و نرمال بیان شــده ‪ ،‬اما اگر مورد چهار را به عنوان‬ ‫مورد متقدم ‪ ۵‬و بعد ‪ ۶‬و بعد ‪ ۷‬و بعد ‪ ۸‬و مخصوصا ‪ ۸‬یادداشــت‬ ‫در نظر بگیریم‪ ،‬ان مقدمه‪ ،‬ذهن ما را اماده می کند تا این طور‬ ‫روایت را فهم کنیم که اوال در انتخابات‪ ،۸۸‬بنا بر اولین تفاوت‬ ‫دولت نرمال و اســتثنائی‪ ،‬بیعت صورت گرفته نه انتخابات‪،‬‬ ‫ی مانند‬ ‫یا اینکه این اتفاق در انتخابــات ‪ ۹۲‬رخ داده‪ .‬مفاهیم ‬ ‫کاندیدایپاستوریزهدراینشماره‪،‬می تواندوقتیدرکنارشماره‬ ‫‪ ۸‬یادداشت قرار می گیرد تعبیر شــود ؛ به این معنا که طبیعی‬ ‫است کسی که یک کاندیدای حداکثری اصالح طلبان نبوده‬ ‫و در انتخاباتی پاســتوریزه روی کار امده‪ ،‬نمی تواند مطالبات‬ ‫حداکثریرامحققکند‪.‬‬ ‫حالانکهمشخصنیستکهنامزدیکهبایکاختالف‬ ‫رای توانست احراز صالحیت شود در شورای نگهبان‪ ،‬چطور‬ ‫پاستوریزه است و حســن روحانی ای که صدا و سیما در سال‬ ‫‪ ۹۰‬علیه او مستندی ویژه پخش کرد‪ ،‬چطور حداقلی به شمار‬ ‫می رود‪.‬‬ ‫با این تفاسیر حجاریان‪ ،‬ایت الله هاشمی هم اگر احراز‬ ‫صالحیتمی شد‪،‬حداکثرینبودوپاستوریزهمحسوبمی شد‪.‬‬ ‫‪ -۵‬با مطالعه مورد ‪ ۸‬یادداشــت حجاریان‪ ،‬مهر تاییدی‬ ‫بر احتماالت چهار مورد فوق زده می شــود؛ به این ترتیب که‬ ‫حجاریان با روش بهترین حمله‪ ،‬بد دفاع کردن است‪ ،‬دولت‬ ‫روحانیراخوباماناقصتفسیرکردهاست‪.‬دولتتدبیروامید‬ ‫درنگاهحجاریان‪،‬دولتدموکراتیکنیست‪،‬بلکههموار کننده‬ ‫ورود دولت دموکراتیک به عرصه مدیریت و حاکمیت است‪.‬‬ ‫اوجعنایتحجاریانبهدولتروحانیایناستکهانرادولتی‬ ‫بهحسابمی اوردکهتوانستهبهنحویمسالمت امیز‪،‬قدرترا‬ ‫ازاحمدی نژادتحویلبگیردوبس‪.‬‬ ‫«نمی تواند و نمی شــود و قواره این حرف ها نیست » در‬ ‫ال به الی اکثر جمالت مورد ‪ ۸‬حجاریان چنان موج می زند که‬ ‫یادداشــت او را به یک پایان تلخ بدل می کنــد‪ ،‬ولی او دولت‬ ‫در مزیت بخشیدن‬ ‫زهیر توکلی‬ ‫شاعر و نویسنده‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫حالبخوانیماینروایترا‪:‬‬ ‫«دعبلابنعلیخزاعیبهحضورامامرضاعلیه السالم‬ ‫رسیدوشعرخویشراخواند‪:‬‬ ‫مدارسایاتخلتمنتالوه‬ ‫ومنزلوحیمقفرالعرصات‬ ‫مکتبخانه هایایاتکهازتالوتخالیشدهاستوجای‬ ‫فرودامدنوحیکهبیابانی بی برشدهاست‪.‬‬ ‫از او پرسیدند‪ :‬چرا تشبیب را وانهاده ای؟ گفت‪ :‬از امام‬ ‫علیه السالمحیاکردم»‬ ‫توضیح انکه قصیده با یک مقدمه عاشقانه یا توصیفی‬ ‫از طبیعت که منجر شــود به فراخواندن به خوشگذرانی و دم‬ ‫غنیمت شمردن و باده گساری‪ ،‬اغاز می شود و سپس شاعر با‬ ‫هنرمندی باید این مقدمه را بــه موضوع اصلی وصل کند‪ .‬به‬ ‫این مقدمه تشبیب گفته می شود‪ .‬دعبل قصیده اش را بدون‬ ‫تشبیبشروعکردهاست‪.‬‬ ‫ادامهروایت‪«:‬تاچونبدینبیترسیدکهگفت‪:‬‬ ‫اریفیئهمفیغیرهممتقسما‬ ‫وایدیهممنفیئهمصفرات‬ ‫می بینم ســهم انان از اموال عمومی در میان دیگران‬ ‫قسمتشدهاستودستایشانازسهمشانخالیاست‪.‬‬ ‫امام علیه الســام گریســت و فرمود‪ :‬راست گفتی ای‬ ‫خزاعی‪.‬‬ ‫پسبدینبیترسید‪:‬‬ ‫مدوا الی واتریهم‬ ‫اذا وتروا ّ‬ ‫اکفّاعناالوتارمنقبضات‬ ‫چون هدف انتقام جویی قرار گیرند‪ ،‬دســت هایی که از‬ ‫کینهفارغاستبدانانتقام جویانبگشایند‬ ‫امام رضا علیه الســام دســتان خود چرخاند و فرمود‪:‬‬ ‫خدایراسوگندکهازکینهفروبستهاست‪».‬‬ ‫(مناقبالابی طالب‪،‬ابنشهراشوب ‪،‬ترجمهوتحقیق‪:‬‬ ‫یوفرهنگی‪،‬صفحه‪)3386‬‬ ‫حسینصابری‪،‬انتشاراتعلم ‬ ‫روایت‪ ،‬مفصل است و شاید در فرصتی نزدیک کل ان‬ ‫را بیاورم و ماجرای دعبل را بگویم‪ .‬اینجا مقصودم بیت اخری‬ ‫است که از دعبل نقل شــد‪ .‬پس بیاییم یک مقدار واضح تر و‬ ‫دقیق ترتشیعبورزیم‪.‬‬ ‫وقتیحضرتمی فرمایدبهخداقسمدستمفروبستهاست‬ ‫ازانتقامگرفتنوریختنخونکسانیکهخونمارامی خواهند‬ ‫بریزندوبهخیالخودشانانتقامازمابگیرند‪،‬معنی اشایناست‬ ‫که کینه ای در دل ندارم حتی از دشمنان خونی ام؛ پس دیگر‬ ‫تکلیف ما معلوم است‪ .‬بیاییم در این ایام با امام رضا(ع) عهد‬ ‫ببندیمواورابینخودوخداشاهدبگیریمکههمهرابخشیدیم‪.‬‬ ‫خدایاماراببخشوبیامرز‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫اینک در اخرین ســاعات صفحه بندی مجله‪ ،‬من تازه‬ ‫دقایقیاستپشتصفحهنمایشرایانهنشسته امومی خواهم‬ ‫مطلب این هفته ام را بنویســم‪ .‬امروز از صبح ســردرد داشتم‬ ‫و تازه حالم کمی رو به راه شــده اســت پس نمی توانم نوشته‬ ‫مفصلی تقدیم شــما خوانندگان عزیز کنم اال انکه نکته ای‬ ‫بسیارنفیسفراچنگاورده اموهمانیکنکتههزارهزاردنیا‬ ‫می ارزد‪ .‬می خواهم ان نکته را با طرح سوالی در میان بگذارم‬ ‫و سپس از زندگانی حضرت رضا علیه السالم در اثبات حرفم‬ ‫منقبتی برایتان نقل کنم‪ .‬سوال این است‪ :‬ایا اهل بیت پیامبر‬ ‫صلی الل هو سلم علیهم اجمعین اهل انتقام گرفتن بوده اند یا‬ ‫هستند؟منمی خواهمبگویمهستندامانهبهانمفهومی که‬ ‫منوشمامی فهمیمیادرست تربگویم‪:‬حسمی کنیم‪.‬اصال‬ ‫کلمهانتقام‪،‬حسخشموخشونتوازردگیوکینهرادرشنونده‬ ‫بیدار می کند‪ .‬به نظر من ان بزرگــواران از این حرف ها منزه و‬ ‫مبرا هستند‪ .‬انان به همان مفهومی «منتقم» اند که خداوند‬ ‫می فرماید درباره ذات متعال و مقدس خودش‪« :‬والله عزیز‬ ‫ذو انتقام‪ ،‬و خدا عزتمند و صاحب انتقام اســت» چرا خداوند‬ ‫قبل از «ذو انتقام» گفته است‪« :‬عزیز»؟ عزیز یعنی چه؟ در‬ ‫لسانالعرباثرابنمنظورکهجامع تریندانشنامهلغتدرزبان‬ ‫«والع ُّز ِفی َ‬ ‫عربیاست‪،‬دربارهریشه«ع ّز»می خوانیم‪ِ :‬‬ ‫االصل‪:‬‬ ‫ا ْل ُق َّو ُه َوالشِّ َّد ُه َوا ْل َغ َل َب ُه» ترجمه اشایناست‪«:‬عز(بهکسرعین‬ ‫و تشدید زاء) در اصل قوت و شدت و غلبه است» قوت یعنی‬ ‫نیرو‪.‬شدتدرعربی(بازهمبنابرلسانالعرب)یعنیصالبتو‬ ‫سفت و سخت بودن و نفوذناپذیری‪ .‬غلبه هم یعنی برتری‪ .‬در‬ ‫«والع ُّز ِ‬ ‫ادامهامدهاست‪ِ :‬‬ ‫َاع»یعنیمعنای‬ ‫الر ْف َع ُه َو ِال ْم ِتن ُ‬ ‫والع َّزه‪ِّ :‬‬ ‫متعارفورایجوفعلیعزوعزتکهاکنونباشنیدناندوکلمه‬ ‫به ذهن متبادر می شود‪« ،‬رفعت و امتناع است» رفعت یعنی‬ ‫رفیع بودن‪ ،‬بلندمرتبه و بلندی جایگاه و واالیی‪ .‬امتناع یعنی‬ ‫غیرقابلدسترسبودنبهسبببلندیجایگاه‪.‬درزبانعربیبه‬ ‫کوهبلندمی گویندممتنع‪.‬پسخداوندعزیزاستیعنینیرومند‬ ‫و ســخت و نفوذناپذیر و چیره و پیــروز و بلندمرتبه و غیر قابل‬ ‫دسترس است‪ .‬حاال می رسیم به اصل مطلب؛ خدا اول عزیز‬ ‫است و انتقام او در عین عزت است یعنی ازرده نشده است که‬ ‫انتقامبگیرد‪ .‬حیطهوحریمشخدشه دارنشدهاستکهانتقام‬ ‫بگیرد(چونهمان طورکهدیدیمیکیازاضالعمعناییعزت‬ ‫در عربی‪ ،‬امتناع اســت یعنی عزیز کسی است که مانع وجود‬ ‫داردبرایهرکسیکهبخواهدحرمتشرابشکند)‪.‬پسانتقام‬ ‫خدا انتقام گرفتن نیست‪« .‬گرفتن» انتقام‪ ،‬کار ما مخلوقات‬ ‫ضعیف اســت‪ .‬می گویم انتقامت را از فالنــی «می گیرم»؛‬ ‫چرا فعل «گرفتن» را استفاده می کنم؟ چون به تو ظلم شده‬ ‫است و چیزی از تو سلب گشته است و نقصی به تو وارد امده‬ ‫است و حقی از تو ضایع مانده است و من که منتقم تو هستم‬ ‫می روم ان حرمت و حق را پس بگیرم و احیا کنم‪ .‬در حالی که‬ ‫خداوند‪ ،‬مشرف و محیط بر همه مخلوقاتش است‪ .‬چیزی از‬ ‫خداکمنمی شود‪.‬خودشمی فرماید‪«:‬وماظلموناولکنکانوا‬ ‫انفسهم یظلمون‪ ،‬و انان به ما ستم نکردند بلکه به خودشان‬ ‫ســتم کردند» در واقع انتقام خدا هم از نــوع «عطا کردن»‬ ‫است‪.‬خداانتقامازدشمنانش«نمی گیرد»بلکهبایدگفتخدا‬ ‫انتقامشانرا«می دهد»یعنیبازمی گرداندبهخودشان‪.‬ازاین‬ ‫نظر‪،‬جملهکنایی«حقشوگذاشتمکفدستش»‪:‬یا«حقشو‬ ‫دادم دستش» که مترادف انتقام گرفتن است‪ ،‬به مقصود ما‬ ‫نزدیکتراست‪.‬خداوندجایحقنشستهاستوهیچچیزیدر‬ ‫کائناتگمنمی شود‪.‬همهچیزباهمهچیزربطداردوبنا بر این‪،‬‬ ‫هر انتخاب تو بی نهایت بازتاب دارد و شاید معنی «خلود یعنی‬ ‫جاودانگی» در بهشت یا جهنم را بشود اینگونه هم فهمید‪ .‬به‬ ‫هر صورت‪ ،‬باطل است که گم شدنی است‪ .‬حق ثابت است و‬ ‫هرگزگمنمی شود‪.‬بنا بر اینکاریکهتوکرده ایازنظرتوتمام‬ ‫شده تلقی می شود ولی روزی ان کار به تو بازمی گردد‪ .‬معنی‬ ‫انتقام خدا این است‪ .‬منتها چون تو منتظر و متوقع نبودی که‬ ‫همان یک کار به ظاهر کوچک تو این همه پیامدهای وخیم‬ ‫و ناگوار داشته باشــد‪ ،‬برای تو «نقمت» یعنی رنج و سختی‬ ‫خواهد داشت (نقمت‪ ،‬ریشــه لغوی انتقام است)‪ .‬اهل بیت‬ ‫پیامبرصلیاللهعلیهماجمعینهممنتقمهستندامانهمثلما‬ ‫بلکه مثل خدا‪ .‬انان هیچ خورده برده ای با کسی ندارند و هیچ‬ ‫کینه ایازکسیندارند‪.‬اگرکاریعلیهکسیکنند‪،‬برایدفاع‬ ‫از دین‪ ،‬دفاع از مردم یا دفاع از خودشان است‪ .‬ان بزرگواران‬ ‫جز خیر برای کسی نمی خواهند و البته بعضی ها خیرشان در‬ ‫ایناستکهتنبیهشوندوسرشانبهسنگبخوردتابازگردنداما‬ ‫نکتهایناستکهچونانبزرگوارانمتصلند‪،‬تشخیص شان‬ ‫درست است؛ شبیه من و شما نیستند که چه بسا فکر می کنیم‬ ‫خیرطرفراخواسته ایمولیواقعیتامرعکساستیعنیاو‬ ‫رابهجایاینکهنزدیککنیمدورکرده ایم‪.‬‬ ‫یازدهمرایکپایانخوشبرایاصالح طلبانمی داند‪ .‬دولت‬ ‫روحانی امده تا فقط معایب را معرفی کند و قدری سامان دهد و‬ ‫بعد تحویل حجاریان و اصالح طلبان هم فکر او بدهد‪ .‬اگرچه‬ ‫فسادهاوویرانی هایدوراناحمدی نژاد‪،‬عمیقوشدیدبوده‪،‬‬ ‫اماروحانیهرگزنخواهدپذیرفتکهنمی توانددر‪ ۸‬سالانهارا‬ ‫بهسرانجامخوشبرساند ؛انسرانجامخوشدرذهنروحانی‪،‬‬ ‫تثبیت اعتدال و دموکراسی و ادامه اعتدال است‪ ،‬ولی در ذهن‬ ‫حجاریان‪ ،‬اعتدال هدف نیست ‪ ،‬بلکه یک وسیله فعال مفید‬ ‫استکههدفشپرتاباصالح طلبانبهسکویقدرتاست‪.‬‬ ‫سخناخر‪:‬‬ ‫با شاعرانگی نمی توان سیاستی را که هم از جانب هم‬ ‫جامعه و هم نظام تواما‪ ،‬افراط و تفریط را دفع کرده و بیشــتر‬ ‫به اعتدال روی خوش نشان داده است را مرحله گذار نامید‪.‬‬ ‫این دولت اگر هم مرحله گذار باشــد ‪ -‬که از جهتی هســت ‪-‬‬ ‫گذار از اعتــدال به اصالح طلبی یا گــذار از اصالح طلبی به‬ ‫ی به اعتدال‬ ‫اصولگرایی نیســت‪ ،‬بلکه گذار از اعتدال اسم ‬ ‫عملی تراست‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تولدسوسیالیسمدرلندن‬ ‫چگونه جرمی کوربین با عبور از تونی بلر‪ ،‬رهبر حزب کارگر انگلیس شد؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ی کوربین» به عنوان رهبر جدید حزب‬ ‫انتخاب «جرم ‬ ‫کارگر شوک سختی به دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس‬ ‫وارد ســاخته اســت‪ .‬با این حال دیوید کامرون تنها کسی‬ ‫نیست که از این واقعه دچار بهت و حیرت شده است! تونی‬ ‫بلر‪ ،‬گوردون براون‪ ،‬ا د میلیبند‪ ،‬دیوید میلیبند‪ ،‬جک استراو‬ ‫و سایر چهره های وابسته به حزب کارگر نیز از این موضوع‬ ‫شــوکه شــده اند! شــاید تا کمتر از چند ماه قبل یعنی زمان‬ ‫برگزاریانتخاباتسراسریانگلیس‪،‬کمترکسیتصورروی‬ ‫کار امدن جرمی کوربین را در راس معادالت سیاســی این‬ ‫حزب سنتی و تاثیرگذار را داشت‪ .‬اما این حادثه به اندازه ای‬ ‫سریع رخ داد که کسی قدرت پیش بینی ان را نداشت‪...‬‬ ‫در حال حاضر دو پدیده موازی و همزمان در انگلیس‬ ‫رخ داده است؛ نخستین پدیده داخل حزب کارگر رخ داده و‬ ‫در محدوده داخلی این حزب قابل تحلیل و بررســی است‪.‬‬ ‫صورت موضوع اینجاست که تونی بلر نخست وزیر انگلیس‬ ‫پس از شکســت اد میلیبند در انتخابات سراسری احساس‬ ‫بسیار خوبی داشت! بلر تنها کسی بود که شکست سنگین‬ ‫اد میلیبند را از دیوید کامرون پیش بینی کرده بود‪ .‬بلر پس از‬ ‫پایان یافتن دوران ریاست خود بر کمیته کوارتت‪ ،‬تصمیم‬ ‫گرفته بود حضور دوباره ای در راس حزب کارگر داشته باشد‪.‬‬ ‫بلر برای رسیدن به این هدف دو گام اصلی پیش رو داشت؛‬ ‫نخســت اینکه اد میلیبند از رهبری حزب کارگر برکنار شود و‬ ‫دیگری اینکه تونی بلر یا هر فردی که بلر روی او نظر دارد‪،‬‬ ‫بتواند در رای گیری داخلی حزب پیروز شود‪ .‬پس از شکست‬ ‫اد میلیبند در انتخابات سراســری انگلیس‪ ،‬بلر به نخستین‬ ‫هدف خود دست پیدا کرد‪.‬‬ ‫اد میلیبند از قدرت کنار رفت تا بار دیگر راه برای مانور‬ ‫ بی حد و حصر طرفداران تونی بلر در حزب کارگر باز شــود‪.‬‬ ‫باید اذعان کرد که ظهــور پدیده کوربیــن موضوعی نبود‬ ‫که در محاســبه های تونی بلر پررنگ باشد‪ .‬بلر اصلی ترین‬ ‫گام برای مانور بی حد و حصر خود در حزب کارگر را در کنار‬ ‫زدن اد میلیبند می دانســت‪ .‬جرمی کوربین سیاستمداری‬ ‫با روحیات چپ گرایانه مطلق است‪ .‬او به شدت طرفداران‬ ‫کارگرانانگلیسیاست‪.‬روحیاتکارگریوچپگرایانهجرمی‬ ‫ کوربین به اندازه ای پررنگ است که حتی برخی تحلیلگران‬ ‫از وی به عنوان یک چپگرای افراطی یاد می کنند و او را در‬ ‫کنار «مالنشــون» در فرانســه قرار می دهند‪ .‬تحلیلگران‬ ‫از حضــور کوربیــن در راس رهبــری حزب کارگر بــه مثابه‬ ‫سوسیالیزه شــدن این حزب انگلیســی یاد می کنند و رای‬ ‫معنادار ‪ ۵۹‬درصــدی اعضای حزب کارگر به وی نشــان از‬ ‫دهن کجی علنی بدنه این حزب به تونی بلر و دیگر رهبران‬ ‫ســنتی این حزب دارد‪ .‬به عبارت بهتــر‪ ،‬رای ‪ 59‬درصدی‬ ‫کوربین نشــان از کودتای ارامی اســت که در داخل حزب‬ ‫کارگر و علیه برخی مقامات ارشد این حزب رخ داده است‪.‬‬ ‫ایــن رای از دیــد تحلیلگران مســائل سیاســی داخلی در‬ ‫انگلیس بسیار معنادار است‪.‬‬ ‫نخستیناقدامجرمی کوربینپسازانتخاببه عنوان‬ ‫رهبر حزب کارگر نیز در نوع خود قابل تامل اســت‪ .‬جرمی‬ ‫ کوربین پــس از به دســت اوردن‬ ‫‪ 59 / 5‬درصــد از ارا در اولین‬ ‫ســخنرانی خود به عنوان‬ ‫رهبرحزبکارگرانگلیس‬ ‫اعالم کرد که با پایان‬ ‫جلسه حزب کارگر به راهپیمایی برای حمایت از پناهجویان‬ ‫که در لندن برگزار می شود‪ ،‬خواهد رفت‪ .‬این در حالی است‬ ‫که حتی برخی مقامات ارشد حزب کارگر نسبت به موضوع‬ ‫پناهجویان دید مثبتی ندارند‪.‬‬ ‫ی کوربین در داخل حزب کارگر درســت در نقطه‬ ‫جرم ‬ ‫مقابل تونی بلر قرار دارد‪ .‬وی از جنگ عراق متنفر اســت‪.‬‬ ‫کوربین وعده داده اســت کــه در صورت حضور در مســند‬ ‫رهبری حزب کارگر بابت جنگ عراق از همگان عذرخواهی‬ ‫کند‪ .‬این موضوع برای تونی بلر و جک استراو یک کابوس‬ ‫محسوب می شود‪ ،‬کابوسی که به مثابه پایان تاریخ مصرف‬ ‫سیاسی سیاستمداری پر ادعا مانند بلر در حزب متبوع خود‬ ‫است‪ .‬در این میان مهم ترین انتقادی که مخالفان داخلی‬ ‫کوربین (در داخل حزب کارگر) نسبت به وی مطرح می کنند‪،‬‬ ‫مربوط به مواضع سوسیالیســتی وی است‪ .‬این موضوع از‬ ‫سوی رسانه های انگلیسی نیز طی روزهای اخیر مورد تاکید‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬به عنوان مثال شــبکه خبری بی بی سی‬ ‫گزارش داده اســت که مواضع چپگرایانه و سوسیالیستی‬ ‫کوربین در طول رقابت برای رهبری حزب توجه بســیاری را‬ ‫جلب کرد‪ .‬از سویی عده ای به واســطه این مواضع جذب‬ ‫حزب کارگر شدند‪ ،‬اما از سوی دیگر برخی هشدار دادند که‬ ‫چنین مواضع به شدت انتقادی باعث می شود که حزب کارگر‬ ‫نتواند در انتخابات رای دهندگان میانه رو و محافظه کارتر را‬ ‫جذب کند‪...‬‬ ‫چنین اســتداللی اگرچه در نــگاه اول معقول به نظر‬ ‫می رســد‪ ،‬اما با اندکی تامل در ان در می یابیــم که باتوجه‬ ‫به جــذب بســیاری از افــراد جدیــد (کــه دارای روحیات‬ ‫سوسیالیســتی بوده و یــا خواســتار امتحــان روش های‬ ‫سوسیالیستی در اداره کشور هستند) به سوی حزب کارگر‪،‬‬ ‫عمال عدم همراهی افراد میانه رو با کوربین نمی تواند مانع‬ ‫مهمی در مقابل حزب کارگر ایجاد کند‪ .‬مهم تر اینکه باتوجه‬ ‫به شخصیت خاص جرمی کوربین و یارگیری تصاعدی وی‬ ‫از میان شهروندان انگلیسی (به ســود حزب کارگر)‪ ،‬حتی‬ ‫افرادی که طرفدار حزب استقالل انگلیس یا اساسا مخالف‬ ‫سلطنت کاخ باکینگهام بوده اند نیز به جرگه طرفداران رهبر‬ ‫جدید حزب کارگر پیوسته اند‪ .‬جرمی کوربین توانسته است‬ ‫در داخل حزب کارگر و انگلیس تولید موج کند و این موضوع‬ ‫به هیچ عنوان برای مخالفان وی قابل تامل نیست‪.‬‬ ‫از این رو پدیــده دومی که در قبــال انتخاب کوربین‬ ‫به عنوان رهبری حزب کارگر رخ داده اســت‪ ،‬مربوط به کل‬ ‫جامعه انگلیس است‪ .‬رهبر جدید حزب کارگر از طرفداران‬ ‫اصلی ملی کــردن راه اهن‪ ،‬نظارت بیشــتر بــر بانک ها و‬ ‫موسســات مالــی و تعطیلی برنامه تســلیحات هســته ای‬ ‫انگلیس و‪ ...‬است‪ .‬این موارد نه تنها حساسیت دیگر احزاب‬ ‫انگلیسیرابر می انگیزد‪،‬بلکهشدتتوطئه هاعلیهکوربینرا‬ ‫افزایش می دهد‪ .‬نکته دیگر اینکه شهروندان انگلیسی که‬ ‫به واسطه حضور افرادی مانند بلر در حزب کارگر به شدت از‬ ‫این حزب متنفر شده بودند‪ ،‬با حضور کوربین در راس رهبری‬ ‫ی کوربین به‬ ‫این حزب دوباره به سوی وی بازگشته اند‪ .‬جرم ‬ ‫صراحت علیه سیاست های حزب کارگر در سال های اخیر‪،‬‬ ‫به ویژه سیاســت های این حــزب در دوران تونی بلر موضع‬ ‫گرفت و ایــن موضع گیری با اســتقبال گســترده ای میان‬ ‫هواداران حزب کارگر روبه رو شد‪.‬‬ ‫جرمی کوربین در اظهارات قبلی خود صراحتا خواستار‬ ‫گفت وگو با گروه های مقاومت در لبنان و فلســطین شــده‬ ‫اســت‪ .‬او معتقد اســت اساســا نمی توان نقش حماس و‬ ‫حزب الله را در معادالت منطقه نادیده انگاشــت‪ .‬از ســوی‬ ‫دیگــر‪ ،‬کوربین حضور انگلیــس در ائتالف بــه اصطالح‬ ‫ضد داعشی را به چالش کشیده و ان را غیر قابل قبول دانسته‬ ‫است‪ .‬بدیهی است که در چنین شــرایطی دیوید کامرون‪،‬‬ ‫نخست وزیر انگلیس (که نشان داده است در جنگ طلبی و‬ ‫پیروی از امریکا دست کمی از تونی بلر ندارد) نیز به شدت از‬ ‫ی کوربین ناراضی‬ ‫افشاگری ها و سخنرانی های کوبنده جرم ‬ ‫و هراسان است‪.‬‬ ‫طی ماه های اخیر ده ها هزار نفر عضو جدید به حزب‬ ‫کارگر پیوســته اند‪ ،‬افرادی کــه هــواداران جرمی کوربین‬ ‫هستند‪ .‬با این حال به نظر می رسد کوربین برای حضور در‬ ‫خانه شــماره ده داونینگ اســتریت و پیروزی در انتخابات‬ ‫سراسری بعدی انگلیس (در سال ‪ )2020‬راهی طوالنی در‬ ‫پیش دارد‪ .‬او باید طی پنج سال پیش رو با بسیاری از احزاب‪،‬‬ ‫گر وه ها‪ ،‬سیاســتمداران و حتی افراد وابســته به نهادهای‬ ‫امنیتی و جاسوسی انگلیس دست و پنجه نرم کند‪ .‬کوربین‬ ‫هم اکنون دشمنان زیادی در جامعه انگلیس دارد؛ کسانی‬ ‫که حتی ممکن اســت برای ترور فیزیکی رهبر جدید حزب‬ ‫کارگر نیز برنامه ریزی کنند‪.‬‬ ‫مواضع صریح دیوید کامرون علیه جرمی کوربین طی‬ ‫روزهای اخیر نشان داده اســت که نخست وزیر انگلیس از‬ ‫هیچ گونهاقدامی درجهتحذفکوربینازمعادالتسیاسی‬ ‫لندن دریغ نمی کند‪ ،‬حتی اگر این اقدام هزینه های سنگینی‬ ‫برای حزب محافظه کار داشته باشد‪ .‬در این خصوص میان‬ ‫دیوید کامرون و افرادی مانند تونی بلر رویکردی مشــترک‬ ‫وجود دارد‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬دشمنی با کوربین برخی اعضای‬ ‫دو حزب رقیب محافظه کار و کارگر را به یکدیگر پیوند داده‬ ‫است‪ .‬مروری بر اظهارات دیوید کامرون خود گویای بسیاری‬ ‫از حقایق در این خصوص است‪« :‬حزب کارگر این کشور که‬ ‫جرمی کوربین را به عنوان رهبر جدیــد خود انتخاب کرده‪،‬‬ ‫تبدیل به یک تهدید علیه امنیت ملــی‪ ،‬امنیت اقتصادی و‬ ‫امنیت خانواده در انگلیس شــده است‪ .‬حزب کارگر اکنون‬ ‫تهدیدی علیه امنیت ملــی‪ ،‬امنیت اقتصــادی ما و امنیت‬ ‫خانواده شماست‪»...‬‬ ‫همان گونه کــه از اظهارات دیوید کامــرون نیز قابل‬ ‫استنباط اســت‪ ،‬حزب محافظه کار به شــدت نگران است‬ ‫جرمی کوربیــن همکاری های پنهان و اشــکار این حزب و‬ ‫حزب کارگر را در مسائل مشترک از جمله نحوه اخذ مالیات‪،‬‬ ‫همکاری های موجود در خصوص تســلیحات هســته ای‬ ‫و‪....‬از بین ببــرد‪ .‬نکته قابــل تامل اینکــه وزارت دفاع و‬ ‫سازمان امنیت داخلی انگلیس نیز در مواضعی جداگانه از‬ ‫جرمی کوربین به عنوان یک تهدید بــرای امنیت انگلیس‬ ‫گفتارها‬ ‫لیدرفرودستان‬ ‫رهبر جدید حزب کارگر چگونه مقابل کامرون می ایستد؟‬ ‫مجید تفرشی‬ ‫تاریخ نگار و تحلیلگر مسائل بریتانیا‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بی تردیــد‪ ،‬پیــروزی جرمــی کوربیــن سیاســتمدار‬ ‫کهنه کار‪ ،‬چالشــگر‪ ،‬چپگرا و اغلب تکرو و حاشیه نشــین‬ ‫ســالخورده‪ ،‬در رقابت برای کســب رهبری حــزب کارگر‪،‬‬ ‫حادثه ای مهم‪ ،‬تاریخی و تاریخ ســاز در سپهر سیاست در‬ ‫به شمار می اید‪.‬‬ ‫ظهر چهارشنبه که مراسم ســنتی و دیدنی نیم ساعته‬ ‫بحث و مناظره نخست وزیر محافظه کار و رهبر حزب حاکم‬ ‫از یک سو و رهبر حزب دوم و اپوزیسیون از سوی دیگر در‬ ‫صحن علنی مجلس عوام بریتانیا برگزار شــد‪ ،‬همه منتظر‬ ‫بودند تــا ببینند کوربیــن تــازه وارد‪ ،‬چگونــه در برابر دیوید‬ ‫کامرون عرض اندام خواهد کرد‪.‬‬ ‫کوربین مناظره را با ارامش ولی متفاوت و توفانی اغاز‬ ‫کرد‪ .‬او ضمن انکه مناظره های پارلمانی نخست وزیر و رهبر‬ ‫حزب رقیب را «زیــادی تئاتری و نمایشــی» خطاب کرد‪،‬‬ ‫اعالم کرد که قصــد دارد این بازی را تغییــر داده و به جای‬ ‫طرح ســواالت خود‪ ،‬از بین چهل هزار ســوال مطرح شده‬ ‫از سوی هواداران خود‪ ،‬مهمترین و رایج ترین انها را برای‬ ‫پاسخگویی به کامرون عرضه کند‪.‬‬ ‫کامرون اما‪ ،‬تالش داشت تا به شیوه مرسوم و سنتی‬ ‫با چاشنی شــوخی و کنایه گاهی به سواالت جدی مردم در‬ ‫مسائل رفاهی‪ ،‬بهداشتی‪ ،‬سیاسی و بین المللی پاسخ داده‬ ‫و گاهی نیز با رندی از پاســخگویی طفره برود‪ .‬کوربین نیز‬ ‫در نشست اول خیلی ســختگیری نکرد‪ ،‬ولی اشکارا نشان‬ ‫داد که اگر طی چهار ســال و نیم اینده تــا انتخابات بعدی‬ ‫سراســری در بریتانیا رهبر حزب کارگر باقی بماند‪ ،‬اوضاع‬ ‫چندان برای کامرون و محافظه کاران بر وفق مراد و ارامش‬ ‫سپری نخواهد شد‪.‬‬ ‫بدیهی اســت که انتخاب کوربین به سمت دبیرکلی‬ ‫گفتارها‬ ‫یاد کرده اند‪ .‬با این حال به نظر می رســد طرفداران جرم ‬ ‫ی‬ ‫کوربین و بسیاری از شهروندان انگلیسی که خواستار ایجاد‬ ‫تغییر در جامعه خود هستند‪ ،‬وجود کوربین را در راس حزب‬ ‫کارگر غنیمت شــمرده و در مقابل نگاه های منفی نسبت به‬ ‫رهبر جدید حزب کارگر قد علم کنند‪.‬‬ ‫انچه مســلم اســت اینکه مخالفت با افزایش قدرت‬ ‫ی کوربین و تــاش برای مهار وی‪ ،‬به وجه اشــتراک‬ ‫جرم ‬ ‫بســیاری از سیاســتمداران انگلیســی تبدیل خواهد شد‪.‬‬ ‫دستگاه های امنیتی انگلیس و همچنین چهره های مشهور‬ ‫هر دو حزب کارگــر و محافظه کار در صددند به هر شــکل‬ ‫ممکن مانع از حضور کوربین در مسند نخست وزیری شوند‪.‬‬ ‫در این خصوص توان همه افــراد و نهادهایی که با تحول‬ ‫اخیر در حزب کارگر مخالفند با یکدیگر تجمیع خواهد شــد‬ ‫تا پدیده ای به نــام کوربین نتواند نقش افرینــی موثری در‬ ‫راس معادالت سیاسی و اجرایی لندن داشته باشد‪ .‬حضور‬ ‫ی کوربین در خانه شماره ده داونینگ استریت و در مسند‬ ‫جرم ‬ ‫نخست وزیری انگلیسی کابوسی سخت است که بسیاری از‬ ‫مقامات انگلیسی حتی جرات تصور ان را نیز ندارند‪ .‬کوربین‬ ‫بیش از انکه یک پدیده باشــد‪ ،‬یک نماد گذار در انگلیس‬ ‫محسوب می شــود‪ .‬این در حالی است که ســازمان های‬ ‫جاسوسیونهادهایرسمیقدرتدرانگلیسبههیچعنوان‬ ‫قصد گذار از وضعیت موجود را ندارند‪.‬‬ ‫بدون شــک از این پس مخالفان جرمــی کوربین با‬ ‫شــدت و حدت بیشــتری علیه وی موضع گیــری خواهند‬ ‫کرد‪ .‬حتی ممکن است در اینده تهدیدات مستقیمی علیه‬ ‫طرفداران کوربین اتخاذ شــود تا به این وســیله ســرعت‬ ‫یارگیری تصاعــدی و رو بــه افزایش وی متوقــف گردد‪.‬‬ ‫در این راســتا گام نخســت افرادی مانند دیوید کامرون و‬ ‫تونی بلر و مقامات عالی دستگاه های امنیتی و جاسوسی‬ ‫انگلیس‪ ،‬ترور شــخصیت رهبر جدید حزب کارگر اســت‪.‬‬ ‫این «ترور شــخصیت» با تکیه بر ابعاد و جوانب متعددی‬ ‫صورت خواهد گرفت‪ .‬محــو کوربین از صحنه سیاســی‬ ‫انگلیس دغدغه ای اســت که منجر به استفاده مخالفان‬ ‫وی از همه ظرفیت های سیاسی‪ ،‬رسانه ای و تبلیغاتی علیه‬ ‫رهبر حزب کارگر خواهد شد‪ .‬با این حال جرمی کوربین در‬ ‫صدد اســت با یارگیری فوری و گسترش هواداران خود در‬ ‫داخل انگلیــس و مخصوصا حزب کارگر‪ ،‬بازی را تا ســال‬ ‫‪ 2020‬میالدی (زمان برگزاری انتخابات سراسری اتی در‬ ‫انگلیس) هدایت و مدیریت کند‪.‬‬ ‫بدون شک تا سال ‪ 2020‬میالدی شرایط در انگلیس‬ ‫نسبت به امروز متفاوت تر خواهد بود! برگزاری همه پرسی‬ ‫خروج از اتحادیه اروپا در ســال ‪ 2017‬میالدی از یک سو‬ ‫و اســتمرار روند کاهشی حمایت شــهروندان انگلیسی از‬ ‫دیوید کامرون و طرح مطالبات جدیــد در اروپا و انگلیس‬ ‫و خیز دوباره اســکاتلندی ها برای اســتقالل طلبی در این‬ ‫کشــور و وقایعی از این قبیل سبب خواهد شــد تا لندن با‬ ‫چهره و ســیمایی متفاوت از انچه امروز مشاهده می شود‬ ‫در نظام بین الملل عرض اندام کند‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬ظهور‬ ‫جرمی کوربین هشــداری برای خاندان سلطنتی انگلیس‬ ‫و ســاکنان کاخ باکینگهــام نیز محســوب می شــود‪ .‬در‬ ‫شــرایطی که اعتراض اکثریت جامعه انگلیس نســبت به‬ ‫ریخت و پاش های ملکه الیزابــت و اعضای دربار افزایش‬ ‫یافته و شــاهد برپایــی تظاهــرات و اعتراضات مســتمر‬ ‫جمهوریخواهان علیه نظام سلطنت هستیم‪ ،‬ظهور فردی‬ ‫با روحیات سوسیالیستی در راس حزب کارگر بدترین خبر‬ ‫ممکن برای خاندان سلطنتی انگلیس محسوب می شود‪.‬‬ ‫بدون شک یکی از موارد و موضوعاتی که جرمی کوربین‬ ‫در ادامه نمی تواند نســبت به ان بی تفاوت بماند‪ ،‬اسراف‬ ‫و فســاد مالی موجود در کاخ باکینگهام اســت‪ ،‬ان هم در‬ ‫حالی که بسیاری از شهروندان انگلیسی به واسطه تحمل‬ ‫ریاضت اقتصادی در مضیقه قرار دارند‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حزب کارگــر‪ ،‬اولین پیــروزی یک رهبر منتقد شورشــی به‬ ‫رهبری یک حزب سیاســی در اروپا نیســت‪ ،‬ولی بی گمان‬ ‫یکی از مهمترین حوادث قرن بیســتم و یکم در بریتانیا و‬ ‫غرب محسوب می شود‪.‬‬ ‫مهم از ان جهت که کوربین با پیروزی خود نشان داد‬ ‫که اراده‪ ،‬قدرت و تاثیرگذاری توده های خاموش‪ ،‬منفعل‪،‬‬ ‫منزوی و بریده و ناامید از سیاست ورزان کالسیک فعال در‬ ‫صحنه تا چه حد می تواند نتیجه بــازی را تغییر داده و حتی‬ ‫قواعد ان را نیز به هم بزند‪.‬‬ ‫در طول بیش از چهار ماهی که از شکست حقارت بار‬ ‫حزب کارگر در انتخابات سراســری ماه مه ‪ 2015‬بریتانیا‪،‬‬ ‫اســتعفای ناگزیر اد میلیبند رهبر شکســت خورده حزب و‬ ‫اغاز و شــدت گرفتن رقابت چهار جانبه برای کسب رهبری‬ ‫این حزب ســپری شــده‪ ،‬حضور کوربین در ایــن عرصه با‬ ‫واکنش های مختلفی مواجه شد‪.‬‬ ‫نخست‪ ،‬کاندیداتوری او را برای خنده‪ ،‬جوری جنس‬ ‫و تالشی از سوی یک سیاستمدار غیرمطرح و بی تاثیر برای‬ ‫معرکه گیری ســر پیری قلمداد کردند‪ .‬بعــد کم کم معلوم‬ ‫شد که این نامزد در حاشــیه‪ ،‬خود اصل قصه است و همه‬ ‫امیدهای اصلی را به حاشیه راند‪.‬‬ ‫با حضور کوربین محترم‪ ،‬پایبند به اصول و به شــدت‬ ‫مخالف بلریســم در صحنه‪ ،‬پس از دســت کم ‪ 18‬ســال‪،‬‬ ‫میلیون ها حامی منــزوی‪ ،‬ناامید و ســرخورده حزب کارگر‬ ‫زنده شد‪ .‬نخست بنا بر این بود که کوربین را حمایت کنند تا‬ ‫محترمانه و با اعتبار رقابت کند و ببازد‪ .‬بعد امیدها باال گرفت‬ ‫و عزم حامیان او جزم شد تا شانه به شانه دیگران دست کم‬ ‫به دور دوم این رقابت ها برسد‪.‬‬ ‫در نهایت نیز با وجود همه تالش های مرئی و نامرئی‪،‬‬ ‫مستقیم و غیرمستقیم همه سیاستمداران و احزاب رقیب‬ ‫راســت‪ ،‬میانه و حتی درون حزب کارگــر‪ ،‬کوربین تقریبا با‬ ‫شصت درصد ارا به پیروزی قاطع‪ ،‬بدون بحث و مطلق رسید‬ ‫تا حزب کارگر یک بار دیگر پس از چندین دهه واقعا حزب‬ ‫فرودستان و نادیده گرفته شدگان قلمداد شود‪ .‬این در حالی‬ ‫بود که همه موسسات نظرسنجی و بنگاه های شرط بندی و‬ ‫حتی رسانه های سیاسی‪ ،‬در اغاز این رقابت‪ ،‬شانس کوربین‬ ‫برای پیروزی در این رقابت را بســیار ناچیز و در حد یک به‬ ‫پانصد یعنی دو دهم درصد ارزیابی می کردند‪.‬‬ ‫در طول چهار ماه گذشته عالوه بر رهبران محافظه کار‬ ‫و دیگر احزاب راســت یــا میانه رو که رســما و علنا انتخاب‬ ‫کوربین را خطری مهم برای امنیت و منافع ملی و راهبردی‬ ‫بریتانیا قلمداد می کردنــد‪ ،‬در درون خود حزب کارگر نیز از‬ ‫هیچ کوششی برای زدن و تضعیف او دریغ نشد‪.‬‬ ‫پیش از همه و بیش از همه‪ ،‬تونی بلر و گوردون براون‬ ‫نخست وزیران ســابق و رهبران پیشین وارد صحنه شدند‪.‬‬ ‫کســانی که از انان به عنــوان معماران و مجریــان تباهی‬ ‫حزب کارگر و راستگرایی و جنگ طلبی و پیروی کورکورانه‬ ‫از سیاست های جنگ افروزانه امریکا یاد می شد‪ .‬در طول‬ ‫حکومت ‪ 13‬ساله بلر و براون‪ ،‬کوربین صدها بار به برنامه ها‬ ‫و لوایح دولتی حزب کارگر رای منفی داده بود‪.‬‬ ‫تالش بلر در جهت تخریب کوربین و بی اعتبار کردن‬ ‫اموزه ها و سیاست های او بود‪ .‬ولی طرفه ان بود که معلوم‬ ‫شد‪ ،‬هرگاه که در رقابت اخیر بلر علیه کوربین لب به سخن‬ ‫می گشاید‪ ،‬چند درصدی به محبوبیت و ارای او می افزاید‪.‬‬ ‫این در حالی بود که در طول ‪ 12‬ســال اخیر کوربین‬ ‫با صراحت و بدون هــراس از دولت کارگری بلر و بلریســم‬ ‫به عنوان محافظه کارترین دولت بریتانیا و بزرگترین مصیبت‬ ‫تاریخی برای ان کشور یاد کرده است‪ .‬مواضع کوربین در‬ ‫برابر حکومت های بلر و براون نیز قابل توجه بود‪ .‬کوربین‪،‬‬ ‫در طول ‪ 13‬ســال حکومت حزب کارگر بیش از ‪ 500‬بار به‬ ‫لوایح و برنامه های پارلمانی حزب خود رای منفی داده بود‪.‬‬ ‫در سطح کالن حزب کارگر نیز پیر و جوان‪ ،‬باتجربه‬ ‫و تازه کار‪ ،‬بانفــوذ و کم تاثیر و خالصه هر کســی که حس‬ ‫می کرد توانی دارد‪ ،‬در برنامه های تلویزیونی‪ ،‬مناظره های‬ ‫رســانه ای و مقاالت متعــدد در نشــریات و حتــی به طور‬ ‫غیرقانونی د ر تریبون های رسمی حزب کارگر که قاعدتا باید‬ ‫رقابت بیطــرف می کرد‪ ،‬برای زدن کوربیــن اقدام کردند‪.‬‬ ‫ولی این اقدامــات در عمل به نفع او تمام شــد و ارای او را‬ ‫بیشتر و بیشتر کرد‪.‬‬ ‫بدیهی اســت که پیروزی کوربین به معنای چرخش‬ ‫ناگهانی و یک شبه سیاســت و قدرت در لندن نیست و این‬ ‫روندی طوالنی و سخت اســت‪ .‬ممکن است حزب کارگر‬ ‫نتواند تحت رهبــری کوربین به پیروزی رســیده و صاحب‬ ‫قدرت شود‪ .‬حتی ممکن اســت او نتواند تا زمان انتخابات‬ ‫سراسری ‪ 2020‬رهبر حزب کارگر باقی بماند‪ .‬ولی پیروزی‬ ‫کوربین تا همین جا نشانگر اهمیت قدرت نیروهای منزوی‬ ‫و خفته در تعیین سرنوشــت سیاســی احزاب و کشــور در‬ ‫بزنگاه های خاص و شرایط بغرنج است‪.‬‬ ‫اغلب رای دهندگان به کوربین به درســتی می دانند‬ ‫که او یک سیاســتگر فرصت طلب و پوپولیســت نیست و‬ ‫برای اینده کشــورش و تغییر رویکردهای غلــط ان برنامه‬ ‫درست و شفاف دارد‪ .‬این البته پیامی مهم و حساس برای‬ ‫همه رهبران سیاسی حاکم در لیبرالیسم غربی و اروپایی و‬ ‫به خصوص برای دیوید کامرون نخســت وزیر و رهبر حزب‬ ‫محافظه کار اســت که پس از گذشــت چهار ماه‪ ،‬هنوز در‬ ‫باد پیروزی شــگفت انگیز خود در انتخابات سراسری اخیر‬ ‫خوابیده اســت‪ .‬کامرون اکنون به درســتی می داند که با‬ ‫انتخاب کوربین به رهبری حزب کارگر‪ ،‬نبرد زود هنگام برای‬ ‫پیروزی در انتخابات سراســری ماه مــه ‪ 2020‬بریتانیا‪ ،‬از‬ ‫هم اکنون اغاز شده است‪.‬‬ ‫دو ســال قبل‪ ،‬پــس از پیــروزی حســن روحانی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 1392‬در ایران‪ ،‬وقتی‬ ‫یک هیات چهارنفره پارلمانی از بریتانیا‪ ،‬با ابتکاری شخصی‬ ‫و بدون حمایت دولت ائتالفی دیوید کامرون برای تبریک‬ ‫پیروزی روحانی به ایران سفر کرد‪ ،‬سه نفر از ان گروه‪ ،‬هر‬ ‫یک به جهتی مورد توجه واقع بود‪ ،‬ولی نفر چهارم گروه در‬ ‫رسانه های ایرانی‪ ،‬گمنام و کم فروغ ماند‪.‬‬ ‫در این هیات پارلمانی‪ ،‬لرد نرمن المونت وزیر سابق‬ ‫دارایی بریتانیا‪ ،‬نامزد نخست وزیری‪ ،‬عضو مجلس اعیان‬ ‫و رئیس اتاق مشــترک بازرگانــی ایران و بریتانیــا از حزب‬ ‫حاکم محافظه کار حضور داشــت‪ .‬در کنــار او‪ ،‬بن واالس‬ ‫نماینده جوان و بلندپرواز عضو حــزب محافظه کار بود که‬ ‫در سپهر سیاســت حاکم در لندن امید بسیاری برای ترقی‬ ‫و پیشرفت داشــته و دارد‪ .‬نفر سوم جک اســترا بود که در‬ ‫دولت های کارگری گذشته وزیر کشور و خارجه بود و تا ان‬ ‫زمان همچنان عضوی پرنفوذ در حزبش به شمار می رفت‪.‬‬ ‫نفر چهارم این هیات اما‪ ،‬چهره ای بســیار نامعمول و‬ ‫نامتجانس با بقیه اعضا بود‪ .‬جرمی کوربین‪ ،‬سیاســتمدار‬ ‫کهنه کار شورشــی‪ ،‬از رهبران فعال گروه های ضدجنگ‪،‬‬ ‫ضدامریکا و بســیار ضداســرائیل‪ .‬فردی بســیار محبوب‬ ‫ولی ظاهــرا کم نفوذ‪ ،‬ساده زیســت‪ ،‬به دور از حاشــیه ها و‬ ‫جنجال های مرسوم افراد سرشناس در غرب و از مخالفان‬ ‫جدی و دیرپای سیاست های واشنگتن و لندن علیه ایران‪.‬‬ ‫یکی از نکاتی که کمتر کسی درباره کوربین می داند‪،‬‬ ‫حضور منظم و حتی اجرای برنامه های او طی ســال های‬ ‫قبل از ‪ 2009‬میالدی در شــبکه ایرانی پــرس تی وی در‬ ‫لندن است‪ .‬حضوری که منتقدان اسرائیلی و محافظه کار‬ ‫او را به شدت خشمگین کرد و به دالیل مختلفی چندان به‬ ‫درازا نینجامید‪.‬‬ ‫کوربین به عنوان رهبر ائتالف ضدجنگ در بریتانیا هم‬ ‫با گسترش و نوسازی جنگ افزارهای هسته ای در کشورش‬ ‫مخالف اســت و هم با سیاســت های ظالمانه و ضدبشری‬ ‫اســرائیل‪ .‬او مخالف دخالت بریتانیا در خاورمیانه است و‬ ‫به شدت خواهان بهبود روابط با ایران و تجدید نظر لندن در‬ ‫مواضعش در قبال ایران است‪.‬‬ ‫ســوای رقبای درون حزبی کوربین‪ ،‬اعضا و رهبران‬ ‫احزاب راســت و میانه نیز از انتخاب او براشفته و بیمناک‬ ‫شده اند‪ .‬دیوید کامرون نخســت وزیر‪ ،‬انتخاب کوربین را‬ ‫خطری برای امنیت ملی بریتانیا خطاب کرده‪ ،‬وزیر دفاع او‬ ‫نیز به تفصیل درباره همین مدعا سخن گفته‪ ،‬مایکل گوو‬ ‫وزیر دادگستری نیز یکشنبه گذشته‪ ،‬در یک برنامه پربیننده‬ ‫زنده تلویزیونــی انتخاب کوربین را تهدیــدی علیه بریتانیا‬ ‫خطاب کرده و از سیاســتمداران کشورش خواست تا خطر‬ ‫انتخاب کوربین به نخست وزیری در انتخابات سال ‪2020‬‬ ‫را جدی بگیرند‪.‬‬ ‫چه کوربین بتوانــد در رهبری حزبــش دوام اورده یا‬ ‫در انتخابات سراسری پنج ســال دیگر پیروز بشود یا نه‪ ،‬تا‬ ‫همین جا هم شگفتی بزرگی در سپهر سیاست بریتانیا و لندن‬ ‫خلق شده است‪.‬‬ ‫بلر و دیگر مخالفان کوربین معتقد بودند که رهبری او‬ ‫در حزب کارگر به معنای شکست این حزب خواهد بود‪ .‬ولی‬ ‫دست کم‪ ،‬تا اینجا نشان داده شده که حضور انبوه و اکثریت‬ ‫خاموش و منفعل در هواداری از رهبری کوربین عمال خالف‬ ‫نظر بلر و بلریسم را به اثبات رسانده است‪.‬‬ ‫جنجالجلیلی‬ ‫سیاست‬ ‫سخنان سعید جلیلی در کمیســیون برجام توجه همه را به خود جلب‬ ‫کرده اســت‪ .‬این اظهارات از ان جهت مهم است که سعید جلیلی عالوه بر‬ ‫اینکه مسئول پرونده هسته ای در دوره قبل بوده‪ ،‬به عنوان یکی از نامزد های‬ ‫اصولگرا رقیب حسن روحانی در انتخابات نیز بوده است‪ .‬تاثیر سخنان او را‬ ‫بر ارایش سیاسی اصولگرایان در این پرونده بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫ایاجناحراستسیاستایرانظرفیتائتالف‬ ‫درعیناختالفرا خواهد داشت‬ ‫اصولگرایان؛ اختالف در برجام‬ ‫ائتالف در مجلس؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫م ی خواهندجلیلیرا‬ ‫تخطئهکنند‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‬ ‫جلیلیم ی توانستبا‬ ‫تیم هست ه ای بیشتر مدارا کند‬ ‫جواد جهانگیرزاده‬ ‫سعید اجورلو‬ ‫‪1‬‬ ‫سردبیر‬ ‫در این مقاله به این سواالت پاسخ داده می شود؟‬ ‫‪ – 1‬چگونه مناقشه هسته ای میان اصولگرایان افتراق‬ ‫ایجاد کرده است؟‬ ‫‪ – 2‬ارایــش نیروهــای سیاســی در اســتانه توافــق‬ ‫هسته ای به چه شکلی است؟‬ ‫‪ – 3‬چگونه جلیلی و ظریف هر دو در ارکان حاکمیتی‬ ‫با هم زیست می کنند؟‬ ‫‪ - 4‬چگونه نظام مســیر تفاوت از قطعنامه ‪ 598‬را در‬ ‫توافق هسته ای پیمود؟‬ ‫‪ – 5‬ناب گرایی دوم با محوریت جلیلی چه ویژگی هایی‬ ‫دارد؟‬ ‫‪ -6‬ایــا همــه اصولگرایان بــا بازتولیــد دوقطبی ‪92‬‬ ‫موافقند؟‬ ‫ جلســات اســتماع کمیســیون ویژه برجــام نه فقط‬ ‫نشانه ای از بلوغ سیاسی و دموکراسی است که خود حاوی‬ ‫شکاف بزرگی است که در سیاســت ایران رخ داده است ؛‬ ‫شــکافی که گروهی از اصولگرایــان را بــا اعتدالگرایان‬ ‫هم رای کرده و گروه دیگر از نیروهای راست سیاست ایران‬ ‫را در فاصله ای دور از باقی جریان هــای محافظه کار قرار‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫اکنون پرونده هســته ای که عمری بیش از یک دهه‬ ‫دارد‪ ،‬ارایش سیاسی یک دهه اخیر سیاست ایران را تغییر‬ ‫داده اســت‪ .‬از ابتدای انقالب تاکنون چندین شکاف کار‬ ‫می شود در برجام باهم اختالف داشت‬ ‫امابرایماندندرعرصهرسمیسیاست‬ ‫باید با یکدیگر ائتــاف کرد‪ .‬این ائتالف‬ ‫شایداخرینفرصتبرایمقابلهباشکاف‬ ‫پدید امده باشــد‪ .‬اگر خود اصولگرایان‬ ‫باور کنند‪ ،‬مردم هــم خواهند پذیرفت‪.‬‬ ‫اصولگرایاندیگرشبیههمنیستند؛انها‬ ‫همالریجانیدارندهمجلیلی‬ ‫صحبت هــای ســعید جلیلی در‬ ‫کمیســیون برجام را باید نشانی‬ ‫از ارایــش جدیــد اصولگرایــان‬ ‫دانست‬ ‫است؛ شکافی که پس از روی کار امدن احمدی نژاد میان‬ ‫اصولگرایــان روی داد و در نهایــت به تولــد اصولگرایان‬ ‫ل دیگری به خــود گرفته و‬ ‫ناب گــرا انجامید‪ ،‬اکنون شــک ‬ ‫بخشی از اصولگرایان ســنتی را در کنار اعتدالگرایان قرار‬ ‫داده است‪ .‬تاجایی که شــکاف دهم را می توان این گونه‬ ‫تصویر کرد؛‬ ‫‪ – 10‬اصولگرایــان ســنتی – اصولگرایــان ناب گرا ‪+‬‬ ‫تحولخــواه ؛ اگر تا قبل از ایــن و در انتخابات مجلس نهم‬ ‫علی اکبر والیتی در دو سال‬ ‫گذشته همواره از تیم هسته ای‬ ‫دفاع کرده است‬ ‫علی الریجانی در دفاع‬ ‫از برجام تفاوت هایی با‬ ‫جبهه پیروان دارد‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫خاتمی تحت عنوان اصالح طلبی در مقابل محافظه کاری‬ ‫راست گرایان سنتی در انتخابات دوم خرداد ‪ 76‬و سال های‬ ‫ی دهه ‪ 70‬است‪.‬‬ ‫پایان ‬ ‫‪ – 7‬چپ مدرن – چپ ســنتی؛ قــدرت گرفتن حامیان‬ ‫مدرن محمد خاتمــی منجر به تشــکیل حزب مشــارکت‬ ‫به عنوان چپ مدرن شــد که این تغییر‪ ،‬مــرز میان مجمع‬ ‫روحانیون و حزب مشــارکت را پررنگ کرد تــا جایی که در‬ ‫انتخابات ســال ‪ ،84‬دوگانه معین ‪ /‬کروبــی نمادی از این‬ ‫مرزبندی شد‪.‬‬ ‫‪ – 8‬اصولگرایی – اصالح طلبی؛ ایــن دوگانه از اوایل‬ ‫دهه ‪ 80‬پس از افول اصالح طلبی با برامدن راست گرایان‬ ‫انقالبی معروف به ابادگران که از دل راســت سنتی بیرون‬ ‫امده بودند شکل گرفت‪.‬‬ ‫‪ – 9‬اصولگرایــان ناب گرا – اصولگرایان ســنتی؛ پس‬ ‫از روی کار امــدن احمدی نــژاد برخــی اصولگرایــان که‬ ‫شامل اصولگرایان سنتی و تحولخواه می شدند با او دچار‬ ‫چالش شــدند‪ .‬وقایع ســال ‪ 88‬هم به این شــکاف اضافه‬ ‫شد تا در نهایت اصولگرایان ســوم تیری راه خود را از سایر‬ ‫اصولگرایــان جدا کنند و جبهــه پایداری را متولد ســازند‪.‬‬ ‫فهرست مجزای پایداری در انتخابات مجلس نهم و حمایت‬ ‫انها از ســعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم‬ ‫نماد این شکاف است‪.‬‬ ‫اگر تاکنون تقریبا این ‪ 9‬شــکاف کار سیاســت را در‬ ‫ایران پیش برده اما امروز پس از توافق هسته ای انچه در‬ ‫کمیسیون برجام می گذرد نشــانه ای از یک شکاف بزرگ‬ ‫می شد امیدی به ائتالف اصولگرایان از ناب گرا تا میانه رو‬ ‫و سنتی داشــت اکنون در اســتانه انتخابات مجلس دهم‬ ‫شــعار «ائتالف؛ از جلیلی تا الریجانی» شــاید فقط شبیه‬ ‫یک تئوری می ماند‪.‬‬ ‫چنین شــکافی خود را پــس از حضور ســعید جلیلی‬ ‫در جلســات اســتماع کمیســیون ویژه برجام بیــش از هر‬ ‫چیز نشــان داد‪ .‬انجا که جلیلی در کنار دوســت قدیمی و‬ ‫دســت راســتش علی باقری کنی‪ ،‬در کنار مغز متفکر تیم‬ ‫هسته ای اش حمیدرضا عسگری‪ ،‬فریدون عباسی و همکار‬ ‫معتمدش جالل مهربان‪ ،‬تندوتیز به نقــد برجام پرداخت‬ ‫تا بر پیچیدگی های سیاســت در ایران افزوده شود که اگر‬ ‫حمایت علی اکبر والیتی‪ ،‬مشاور رهبر انقالب از برجام برای‬ ‫برخی اتمام حجــت موافقت نظام تلقی می شــد این گونه‬ ‫مخالفت ســعید جلیلی‪ ،‬فردی که اکنون سه حکم از رهبر‬ ‫انقالب در شــورای عالی امنیت ملی‪ ،‬مجمع تشــخیص‬ ‫مصلحت و شورای راهبردی روابط خارجی دارد بر غامض‬ ‫بودن موضوع بیفزاید و این فرضیــه را تولید کند که برجام‬ ‫داســتان متفاوتی از قطعنامه ‪ 598‬دارد‪ .‬اگــر ان روز کار‬ ‫جنگ با وجــود نارضایتی برخی فرماندهــان پایان یافت و‬ ‫گالیه انان هیچ گاه به سطح اشکار نیامد اما اکنون تصمیم‬ ‫نظام بر دوپاره بودن نظرها متمرکز شده؛ تا جایی که عباس‬ ‫عراقچی می گوید حاضر است با تمام وجود از برجام دفاع‬ ‫ کنــد و ان را یک افتخار می داند و ســعید جلیلــی برخی از‬ ‫بخش های برجام را موجب تحقیر نظام‪ .‬چنین شکافی در‬ ‫سیاست ایران بی نظیر است‪ .‬جالب انکه صحبت های سعید‬ ‫جلیلی نه در سخنرانی دانشگاهی و گفت وگوی رسانه ای که‬ ‫در جلسه ویژه برجام در عرصه رسمی سیاست و در پارلمان‬ ‫صورت می گیرد‪.‬‬ ‫سیاست در ایران به نقطه اوج پیچیدگی رسیده است‪.‬‬ ‫اما جالب اینجاســت که اگر در امریکا چنین تضادی میان‬ ‫جمهوریخواهــان و دموکرات هــا روی داده در ایران این‬ ‫تضاد گستره ای از درون اصولگرایان تا اصالح طلبان دارد‪.‬‬ ‫در کمیســیون برجام‪ ،‬این عالءالدین بروجردی و حاج اقا‬ ‫ابوترابی هستند که سعید جلیلی را نقد می کنند و در موضعی‬ ‫یکســان گرچه با ادبیات متفاوت از اقایــان تاجگردون و‬ ‫پزشــکیان ســخن می گویند ؛ این تضاد در سیاست ایران‬ ‫شگفتی اور است‪.‬‬ ‫اگر در سیاســت امریکا زوج کروکر – مننــدز در اتحاد‬ ‫سیاست‬ ‫سیاست در ایران را پیش برده است‪:‬‬ ‫‪ – 1‬خط امام – لیبرال ها؛ که از ابتدای انقالب تا تسخیر‬ ‫النه جاسوسی و استعفای مهندس بازرگان کاربرد داشت‪.‬‬ ‫‪ – 2‬خط امام – چپ التقاطی؛ از زمــان روی کار امدن‬ ‫بنی صدر تا برکناری او این شــکاف میانه میدان سیاســت‬ ‫ایران را تسخیرکرده بود‪.‬‬ ‫‪ – 3‬انقالبیون مســلمان – مارکسیســت ها؛ که شامل‬ ‫جدال مسلمان های انقالبی با چریک های فدایی‪ ،‬حزب‬ ‫توده و سایر گرایش های مارکسیستی می شد‪.‬‬ ‫‪ – 4‬جناح راســت اســامی – جناح چپ اسالمی؛ این‬ ‫شــکاف که از اوایل دهه ‪ 60‬در دولت انقالبیون بروز کرده‬ ‫بود به بهانــه رد صالحیت های مجلس ســوم کامال علنی‬ ‫شــد‪ .‬گرچه پیش از ان در دوگانه جامعه روحانیت ‪ /‬جامعه‬ ‫روحانیون و تشکل هایی مانند سازمان مجاهدین انقالب‬ ‫اسالمی با دو گرایش راست و چپ اش ریشه داشت‪.‬‬ ‫‪ -5‬جناح راست اســامی – جناح راســت مدرن؛ این‬ ‫شکاف پس از قرار نگرفتن چهره های مورد حمایت ایت الله‬ ‫هاشمی رفسنجانی در لیســت جامعه روحانیت مبارز برای‬ ‫انتخابات مجلــس پنجم با تولد جناح راســت مدرن تحت‬ ‫عنوان کارگزاران سازندگی شکل گرفت‪.‬‬ ‫‪ – 6‬محافظه کاری – اصالح طلبی؛ این شکاف حاصل‬ ‫ائتالف راست مدرن و چپ سنتی در حمایت از سیدمحمد‬ ‫اختالف راستگرایان‬ ‫پارلمان‬ ‫‪25‬‬ ‫پارلمان‬ ‫شکل شماره یک‬ ‫راست‬ ‫اصولگرایان‬ ‫اصولگرایان‬ ‫اصولگرایان‬ ‫اصولگرایان‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫اصالح طلبان‬ ‫پوپولیست‬ ‫ناب گرا‬ ‫تحول خواه‬ ‫میانه رو‬ ‫محافظه کار‬ ‫لیبرال‬ ‫محافظه کار‬ ‫سنتی‬ ‫سوسیال دموکرات‬ ‫(ناب گرا)‬ ‫جمهوریخواهان – دموکرات ها علیه برجام یگانه هستند اما‬ ‫در ایران الریجانی – روحانی نمــادی از اتحاد میانه روهای‬ ‫دو جناح در سیاســت ایران اســت‪ .‬این تضاد شــگفتی اور‬ ‫که ذیل شــکاف دهم رخ نمایی می کند سوالی است برای‬ ‫سیاست پژوهان؛چگونهمی شودازگلویجمهوری اسالمی‬ ‫دو صدا بیرون بیاید؟ چگونه می شــود که هــم کار اجرایی‬ ‫برجام در ایران به پیش رود و هم محرمان نظام به سختی از‬ ‫ان انتقاد کنند؟ در خطاب به اپوزیسیون های سنتی نظام که‬ ‫به راحتی درباره جمهوری اسالمی حکم می رانند باید گفت ‬ ‫که نظام ایران پیچیده تر از ان اســت که به اسانی حکمی ‬ ‫ی نظــام در موضوع توافق‬ ‫درباره اش صادر کنید‪ .‬پیچیدگ ‬ ‫هسته ای نمونه ای بی نظیر از حکومت داری است که برای‬ ‫سال ها قابل پژوهش است‪.‬‬ ‫اما این پیچیدگی که حاصل انعطاف نظام در مقابل‬ ‫مخالفان برجام اســت‪ ،‬مرور ارایش سیاسی امروز ایران را‬ ‫الزم می سازد؛ این حق حیات سیاســی به دو گروه منتقد و‬ ‫موافق که مشابه اش قبال کمتر در موضوعات اساسی دیده‬ ‫شــد‪ .‬تاجایی که تندترین انتقاد به بیانیه سعداباد از جانب‬ ‫علی الریجانی خود گویا حاصل یک برنامه مدیریت شــده‬ ‫بوده است‪ .‬امروز اما شکاف ها فراتر از توهم مدیریت شدن‬ ‫توسط حاکمیت است‪ .‬اختالف ها واقعی است؛ از فاجعه‬ ‫تا افتخار فاصله ای است که سیاست ایران را درباره برجام‬ ‫فراگرفته است‪.‬‬ ‫اکنون نیروهای ســیای ایران را می تــوان این گونه‬ ‫تقســیم بندی کرد و نســبت انان با توافق هسته ای را ذیل‬ ‫موافق رادیکال‪ ،‬موافق محتاط‪ ،‬مخالف رادیکال و مخالف‬ ‫محتاط برشمرد (شــکل شماره ‪ 1‬و شــماره ‪ 2‬نمایانگر این‬ ‫دسته بندی هاست) ابتدا اصولگرایان؛‬ ‫‪ -1‬اصولگرایان محافظه کار یا راست گرا؛ این گرو ه خود‬ ‫به دو دســته جبهه پیروان و حامیان علی الریجانی تقسیم‬ ‫می شوند‪ .‬در بین جبهه پیروان می توان مخالفان محتاطی‬ ‫چون محمدرضا باهنــر و مخالفان رادیکالی چون منوچهر‬ ‫متکی یافت‪ .‬اما در مجموعه میانگین عمل سیاســی این‬ ‫گروه از انان مخالفان محتاط در قضیه برجام می سازد‪ .‬در‬ ‫این میان البته شخصیت سیاســی نزدیک به راست سنتی‬ ‫همچون علی اکبر والیتی وجود دارد که از موافقان برجام‬ ‫محسوب می شــود و موضعی شــبیه علی الریجانی دارد‪.‬‬ ‫طیف علی الریجانی با افرادی همچــون ابوترابی‪ ،‬کاظم‬ ‫جاللی‪ ،‬بروجردی و منصوری ارانی در فراکسیون رهروان‬ ‫از موافقان محتاط برجام محسوب می شوند‪.‬‬ ‫‪ – 2‬اصولگرایــان میانه رو یا تکنوکــرات؛ این گروه که‬ ‫در تشــکلی مانند جبهه عدالت و پیشــرفت قابــل ردیابی‬ ‫هســتند و شــخصیت اصلی شــان را می توان محمدباقر‬ ‫قالیباف نامید به واســطه برخی اظهارنظر هــا از مخالفان‬ ‫محتاط برجام محســوب می شــوند‪ .‬البته توسعه خواهی‬ ‫این نیروهای سیاسی موجب صدور این حکم می شود که‬ ‫ریشه این مخالفت شاید بیشتر حوزه عمل سیاسی باشد تا‬ ‫حوزه گفتمانی‪.‬‬ ‫‪ – 3‬اصولگرایان تحولخواه؛ این گروه از اصولگرایان‬ ‫که شامل جمعیت ایثارگران و رهپویان می شوند مواضعی‬ ‫نزدیک به جبهــه پایــداری در نقــد توافق دارنــد‪ ،‬گرچه‬ ‫ادبیات شان اراسته تر و ملی تر است‪ .‬حضور علیرضا زاکانی‬ ‫در راس کمیسیون برجام به اهمیت این طیف افزوده است‪.‬‬ ‫این گروه هم از مخالفان رادیکال برجام هستند‪.‬‬ ‫‪ – 4‬اصولگرایان ناب گرا؛ جبهه پایداری و سعید جلیلی‬ ‫از تشکل ها و اشخاص مهم این جریان هستند‪ .‬این گروه‬ ‫مصداق مخالفت رادیکال با توافق هسته ای هستند‪ .‬درباره‬ ‫انها بیشتر سخن خواهیم گفت‪.‬‬ ‫‪ – 5‬راست پوپولیست؛ طرفداران احمدی نژاد گرچه‬ ‫خــود در دوره ریاســت جمهوری دهم مدافــع گفت وگو با‬ ‫امریکا بوده اند اما اکنون از مخالفان سرسخت این توافق‬ ‫محسوب می شوند‪.‬‬ ‫اما اصالح طلبان چگونه ارایشی دارند؛‬ ‫‪ – 1‬اصالح طلبان محافظه کار؛ این طیف شامل بنیاد‬ ‫امید ایرانیان با محوریت محمدرضا عارف و ندای ایرانیان به‬ ‫سردمداری محمدصادق خرازی می باشند‪ .‬انها را می توان‬ ‫از موافقان رادیکال توافق هســته ای دانست‪ .‬مخصوصا‬ ‫ندای ایرانیان و صادق خرازی را‪.‬‬ ‫شکل شماره ‪2‬‬ ‫نام طیف‬ ‫نگرش به موضوع‬ ‫راست پوپولیست‬ ‫اصول گرایان ناب گرا‬ ‫اصول گرایان تحول خواه‬ ‫‪26‬‬ ‫اصول گرایان‬ ‫محافظه کار‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫سیاست‬ ‫اصول گرایان میانه رو‬ ‫طیف جبهه پیروان‬ ‫طیف الریجانی‬ ‫اصالح طلبان لیبرال‬ ‫اصالح طلبان محافظ ه کار‬ ‫اصالح طلبان سنتی‬ ‫اصالح طلبان ناب گرا‬ ‫موافق رادیکال‬ ‫موافق محتاط‬ ‫مخالف محتاط‬ ‫مخالف رادیکال‬ ‫‪ – 2‬اصولگرایی ناب گرا یا سوسیال دموکرات؛ این گروه‬ ‫به نمایندگی حزب اتحاد ملت‪ ،‬عبور از مســاله هسته ای را‬ ‫وسیله ای برای گسترش توسعه سیاسی می دانند و اساسا‬ ‫چندان همدلی با انرژی هسته ای ندارند که شاهدش نظرات‬ ‫افراد نزدیک به انها و بیانیه های احزابی چون مشــارکت و‬ ‫سازمان مجاهدین در سال های میانه دهه ‪ 80‬است‪ .‬این‬ ‫گروه از موافقان رادیکال توافق هستند‪.‬‬ ‫‪ – 3‬اصالح طلبان لیبرال؛ دو حزب اعتدال و توسعه و‬ ‫کارگزاران سازندگی از موافقان رادیکال توافق و اصلی ترین‬ ‫حامیان حســن روحانــی‪ ،‬دولتش و مذاکرات هســته ای‬ ‫هستند‪.‬‬ ‫‪ – 4‬اصالح طلبان ســنتی؛ مجمع روحانیــون مبارز یا‬ ‫همان چپ ســنتی به واســطه ســابقه برخی گرایش های‬ ‫ضد امپریالیســتی چندان وارد مســاله هســته ای نشــد و‬ ‫می تــوان ان را از موافقــان محتــاط توافق نامیــد‪ .‬انها‬ ‫مانند دیگر اصالح طلبان مرزبندی با انرژی هســته ای در‬ ‫مواضع شان دیده نمی شود‪.‬‬ ‫اکنون اما به واســطه پدیده سیاست ایران که همان‬ ‫مخالفت اصولگرایان ناب گرا با برجــام به عنوان امری که‬ ‫در شورای امنیت ملی مورد بررسی با نظر مساعد قرارگرفته‬ ‫به بررسی این نیروی سیاسی و نســبت انها با اصولگرایان‬ ‫می پردازیم و به این ســوال پاســخ می دهیم که واکنش و‬ ‫مواجهه اصولگرایان نسبت به این مخالفت ها باید چگونه‬ ‫باشد؟‬ ‫اصولگرایــان ناب گرا گرچه ریشــه در تولد ابادگران‬ ‫و تصاحب شــورای شــهر دوم دارند اما تولد شناسنامه ای‬ ‫انها ‪3‬تیر ‪ 1384‬است‪ .‬از سوم تیر ‪ 1384‬تا اغاز دولت دوم‬ ‫محمود احمدی نژاد دوران ماه عســل ســوم تیری ها بود‪.‬‬ ‫تنها پس از معاون اولی مشایی و بعد از قهر ‪ 11‬روزه بود که‬ ‫شکاف در میان سوم تیری ها علنی شد و اشکارا در سیاست‬ ‫ایران رخ نمایــی کرد‪ .‬دوران فتــرت ناب گرایی اما چندان‬ ‫طول نکشــید‪ .‬جبهه پایداری دومین فرزند ناب گرایی بود‬ ‫که قبــل از انتخابات مجلس نهم متولد شــد‪ .‬اگر محمود‬ ‫احمدی نژاد را نیای ناب گرایی بدانیم نمی توانیم از شــیخ‬ ‫این ناب گرایی‪ ،‬ایت الله مصباح یــزدی بگذریم که واضع‬ ‫تئوری «خلــوص» و «ناب گرایی» در سیاســت اســت‪.‬‬ ‫او که اختالفش با دیگر شــیخ اصولگرایــان‪ ،‬محمدرضا‬ ‫مهدوی کنی در فاصله ســال های ‪ 90‬تا ‪ 92‬شــهره عام و‬ ‫خاص شــد؛ اختالفی از خلوص تــا وحدت‪ .‬چهــره دوم‬ ‫ناب گرایان اما سعید جلیلی است‪ .‬کســی که ابتدا خود به‬ ‫صحنه امد و گرچه همچون باقری لنکرانی حاصل شورای‬ ‫فقاهتی و شــورای مرکزی پایداری نبود امــا در انتخابات‬ ‫یازدهــم ریاســت جمهوری ناب گرایــی دوم را کامل کرد‪.‬‬ ‫ناب گرایــی دوم حاصل زوج مصباح – جلیلــی حول محور‬ ‫پایداری بود‪ .‬گرچه در این میان نمی شود جلیلی را مساوی‬ ‫پایداری دانســت چه انکــه رفتار و منــش جلیلی برعکس‬ ‫استراتژی او‪ ،‬محافظه کارانه است و این ادبیات و منش او‬ ‫را متفاوت از پایداری می سازد‪ .‬ضمن انکه او هرگز مقید به‬ ‫اطاعت از پایداری همچون یک عضو نیست‪ .‬با این حال‬ ‫جلیلی و پایداری را فعال راه مفارقتی نیست‪.‬‬ ‫برخی شاخصه های ناب گرایان اما تقریبا یگانه است‪.‬‬ ‫انها را مرور می کنیم؛‬ ‫‪ – 1‬اعتقاد به والیت مطلقه فقیه‬ ‫‪ – 2‬تفســیر اســام گرایانه از جمهوری اســامی و‬ ‫پارلمان‬ ‫سعید جلیلی سیاستمداری اخالق گراست‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫همه علیه او‪ .‬سعید جلیلی‪ ،‬دیپلماتی باسابقه است که‬ ‫با حضورش در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم معادالت‬ ‫حاکم بر اردوگاه سیاســی اصولگرایان و اصالح طلبان را بر‬ ‫هم زد‪ .‬او «تنها» در اخرین ساعت های ثبت نام با حضور در‬ ‫ســاختمان میدان فاطمی وارد کارزار رقابت برای دستیابی‬ ‫بر مسند صدارت پاستور شد تا همگان حتی برادرش ‪ -‬وحید‬ ‫جلیلی‪ -‬از اقــدام وی متعجب شــوند‪ .‬اصالح طلبان تکرار‬ ‫احمدی نژاد را هشــدار می دادنــد و اصولگرایــان ا ز ترجیح‬ ‫صالح مقبول روایت می کردند‪ .‬اما ســعید جلیلی با شــعاری‬ ‫غیر پوپولسیتی تحقق حیات طیبه و با ضرباهنگی متفاوت‬ ‫با دوران انتخابــات در میان طرفدارانش حاضر شــد و گویا‬ ‫حضورش را ابزاری برای ابراز رســاتر یــک گفتمان در افکار‬ ‫عمومیمی دانستونهتالشبرایپیروزیبههرقیمتی‪.‬اما‬ ‫همگان او را به عنوان مرد مذاکرات هسته ای می شناختند‪،‬‬ ‫بنابراین مناظره تلویزیونی او تقابل میــان دفاع از روند حاکم‬ ‫بر مذاکرات و بهبود خواهی هسته ای صورت بندی شد اما در‬ ‫مقابلخطابه خطیرحجت االسالمحسن روحانیو انتقادات‬ ‫علی اکبر والیتی شکســت خــورد‪ .‬هرچند می توانســت از‬ ‫رخدادهای الماتی نردبانی برای پیروزی بسازد‪ .‬سعید جلیلی‬ ‫رسموسلوکشبادیگرنامزدهافرقاساسیداشت‪،‬نهتخریب‬ ‫می کرد و نه وعده واهی و شعارهای داغ انتخاباتی می داد اما‬ ‫نوکپیکانتخریب هابهسویاوروانهبود‪.‬اوحتیبهحامیان‬ ‫خود هشدار جدی داد که اخرت خود را فدای دنیای او نکنند و‬ ‫جانباخالقرادرانتقادازنامزدهایدیگرپیشبگیرندوحتی‬ ‫روایت موج حماسه ای مبنی بر قراردادن پای مصنوعی خود‬ ‫روی میز مذاکرات را در اوج تهدید کشورهای ‪ 5+1‬نسبت به ‬ ‫ایراندرکورانانتخاباتتکذیبکرد‪.‬گرچهدرجشنپیروزی‬ ‫«بی دلیل»بهاوتوهینشد‪.‬اومردیمتفاوتاست؛نهازدیار‬ ‫احمدی نژادکهبی محاباسخنبگویدورقیبشراباضرباهنگ‬ ‫واژگان متحیر کند و نه از تبار علی الریجانــی که از خانواده‬ ‫متنفذسیاسی‪-‬دینیبرخاستهباشدونهمانندحسنروحانیکه‬ ‫همیشهدرسایههاشمیگامبرداشتهوسپسازرویاضطرار‬ ‫هویت سیاسی شخصی بگیرد؛ او یک پدیده منحصر به فرد‬ ‫است‪ ،‬تیپ ایده ال حزب اللهی مســتقل که در فراز و نشیب‬ ‫سپهر سیاســت فناطلبی شــخصی معطوف به وظیفه را به‬ ‫بقاطلبیسیاسیمعطوفبهقدرت ترجیحمی دهد‪،‬حتیاگر‬ ‫منتقدانویدررفتارشناسیسیاسیاوایناقداماترا«انتحار‬ ‫سیاســی» تعبیر کنند‪ .‬او از «تیترها» هراسی ندارد‪ ،‬بلکه از‬ ‫«تیر»هایدشمنبهسویملتدلواپساست‪.‬‬ ‫رونقاقتصادیدربرههفعلیباشد»و«توافقهسته ایباعث‬ ‫گشایش در همه حوزه های اقتصادی نمی شود» زیرا دوران‬ ‫پسابرجامپوپولیستکارایینداردبلکهعقالنیتبایددستورکار‬ ‫پاستورنشینانباشد‪.‬‬ ‫اما سعید جلیلی دوسال سکوت کرد؛ عرصه عمومی‬ ‫را محلی برای انتقادات تخصصی ندانســت؛ نــه خیابان را‬ ‫برای بیان انتقادات خود انتخاب کرد و نه تصمیم داشت در‬ ‫سخنرانی های استانی خود به روند حاکم در مذاکرات خرده‬ ‫بگیــرد‪ .‬او «مگو» های خــود را در نامه هــای خصوصی به‬ ‫مسئوالن بازگو کرد و به صراحت هشدارها داد و سرانجام او‬ ‫پسازدعوتکمیسیونویژهبرجاممجلسشورایاسالمی‬ ‫باب انتقادکارشناسانه بهروندحاکم درمذاکرات هسته ای در‬ ‫بستر قانونی و نهادی حاکمیتی را فراهم دید‪ .‬بنابراین سعید‬ ‫جلیلی بهترین زمان‪ ،‬مکان و قانونی ترین شــیوه در بســتر‬ ‫مباحث کارشناســی برای نتیجه گیری را انتخاب کرد و این‬ ‫اصلی تریندلیلعصبانیتمخالفانویاستتامهرتاییدی‬ ‫بر رفتارهای ضد پوپولیســتی او در دوران جوالن رفتارهای‬ ‫پوپولیستی از ســوی الیت های نخبه گرای جامعه در قالب‬ ‫سخنانتهییج اورباشیم‪.‬‬ ‫حضورسعیدجلیلیدرکمیسیونویژهبرجامبهارستان‬ ‫فرصت را برای منتقدان بررســی قانونی برجــام در مجلس‬ ‫شورای اسالمی مهیا ساخت که پس از تنزل جایگاه حقوقی‬ ‫بهارســتان در ارزیابی برجام‪ ،‬وصف «سیاســی» را در کنار‬ ‫انتقادات خود به کار ببرند‪ .‬منتقم های سیاســی او اظهارات‬ ‫کارشناســی وی را سیاســی تعبیر کردند اما به انتقادات وی‬ ‫پاسخ جدی ندادند تا دوگانه «انتقاد کارشناسانه» و «انتقام‬ ‫سیاسی» مجددا صورت بندی شــود‪ ،‬ماحصل حضور تیم‬ ‫ق تردید در ترجیع بنــد «لغو همه‬ ‫مذاکرات هســته ای ســاب ‬ ‫تحریم ها» و «توازن داده ها و ستانده ها» در افکار عمومی‬ ‫بود‪.‬فرجامبرجامهرچهباشد‪،‬باردیگرنشاندادسیاست ورزی‬ ‫به سبک سعید جلیلی‪« ،‬اخالق گرایانه» و به دور از هیاهوی‬ ‫«پوپولیسم»استولی اودراین راه«تنها»است‪ .‬‬ ‫پوپولیسم در محاق‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫«با توافق هســته ای ســرعت خــروج از رکود بیشــتر‬ ‫می شــود»‪« ،‬بعد از توافق منتظر رشــد اقتصادی‪ ،‬کاهش‬ ‫تورم و خروج از رکود باشــید» و «با توافق هســته ای شاهد‬ ‫یک جهش صادراتی خواهیم بود» عبارت هایی که اگر انها‬ ‫را از منظر تعریف پوپولیسم از ســوی دکتر غنی نژاد بنگریم‬ ‫که مولفه هایی مانند «بازســاخت اتوپیای فردی و ذهنی» و‬ ‫«ارمان شــهر در اینده موهوم» و «تحریک توده» تطبیقی‬ ‫جدی دارد و متاســفانه همین حامیان دولتــی پس از اعالم‬ ‫برجام سخنانی متناقض بیان داشــتند که «امسال بدترین‬ ‫سالاقتصادیدر‪ 37‬سالاخیراست!»و«کسینبایدمنتظر‬ ‫سیاست‬ ‫تاکید بر عنصــر جمهوری به مثابه بیعــت در ارای ایت الله‬ ‫مصباح یزدی‬ ‫‪ – 3‬تاکید بــر مقاومت به جای تعامل و به تعبیرشــان‬ ‫سازش با غرب‬ ‫‪ – 4‬تاکید جدی بر استکبار ستیزی‬ ‫‪ – 5‬مخالفت با توسعه غربی و روند مدرنیزاسیون‬ ‫‪ – 6‬تاکید بــر ارمانگرایی و مخالفت بــا عملگرایی در‬ ‫سیاست‬ ‫‪ – 7‬تاکید بر ناب گرایی و خالص سازی میان نیروهای‬ ‫سیاسی‬ ‫‪ – 8‬تاکید بر نص و ســخنان رهبری و مبنا قرار ندادن‬ ‫کدهای افراد نزدیک به رهبری‬ ‫‪ – 9‬تاکید بر اقتصادی مقاومتی و درون زا‬ ‫‪ – 10‬تاکید بر توزیع مجدد درامد و محوریت عرضه‬ ‫ف گرایی‬ ‫‪ -11‬تکلی ‬ ‫‪ – 12‬موافق دخالت دولت در عرصه اقتصاد‬ ‫‪ – 13‬موافق دخالت دولت در عرصه فرهنگ و اجتماع‬ ‫با این تفاســیر اصولگرایــان ناب گرا فعــا به پدیده‬ ‫سیاست ایران تبدیل شده اند و سیاست ایران این ظرفیت‬ ‫را در خود ایجاد کرده که پذیــرای همزمان ظریف و جلیلی‬ ‫باشد‪ .‬این بلوغ نشان ه روشنی از رفتاری دموکراتیک است‪.‬‬ ‫چنین ظرفیتی را پرونده هســته ای ایران ساخته‪ .‬مناقشه‬ ‫هسته ای بازیگران ســاکت در موضوع برجام را هم از بازی‬ ‫خارج کرد ه است تا جایی که سیاستمدار ساکت و خاموش در‬ ‫زمینه برجام را مردم در میدان سیاست به حساب نمی اورند‪.‬‬ ‫اصولگرایان ناب گرا اما اکنون تبدیل به بازیگر موثر‬ ‫این بلوغ سیاســی شــده اند‪ .‬گرچــه اصالح طلبان پخش‬ ‫مباحثه هــای مجلس را لطفی در حق خــود می دانند که از‬ ‫رای اصولگرایان می کاهد اما فراتر از ان پخش جلسه های‬ ‫استماع‪ ،‬خدمتی است به توســعه سیاسی در ایران‪ .‬با این‬ ‫فرض که هز ینه شکســت سیاسی در کشــورهای توسعه‬ ‫یافته حــذف دائمــی نیســت‪ .‬همان گونه که نفــع برد در‬ ‫عرصه سیاست ابدی شدن نیســت‪ .‬سیاست عرصه برد و‬ ‫باخت اســت نه عرصه حذف و خاموشــی‪ .‬بازیگر سیاسی‬ ‫همان گونه که اماده برد است ظرفیت شکست را هم دارد‪.‬‬ ‫مردم ما هــم از پی برجام می اموزند کــه همه اصولگرایان‬ ‫مانند هم نیســتند‪ .‬می تــوان اصولگرایــی مخالف توافق‬ ‫هسته ای بود مثل جلیلی و زاکانی و می توان موافق ان بود‬ ‫مثل والیتی و الریجانی‪ .‬اصولگرایــان ناب گرا اما در این‬ ‫میان بذر خود را بیشتر برای سال ‪ 96‬و بعد از ان می کارند تا‬ ‫انتخابات مجلس‪ .‬انان معتقدند تحریم ها لغو نخواهد شد‬ ‫و ممکن است چالش اقتصادی در سال ‪ 96‬گریبان دولت‬ ‫را بگیرد‪ .‬ناب گراها بازی خود را دارند ؛ فراتر از بازی ســایر‬ ‫اصولگرایان‪.‬‬ ‫انها در بیان عقاید خود صریح و مستقیم هستند‪ .‬حرف‬ ‫اخر را همان اول می زنند و ابایــی از مخالفت بخش هایی‬ ‫از افکارعمومی با عقایدشــان ندارند‪ .‬انها برعکس ســایر‬ ‫اصولگرایان حتی ابایی از بازتولید دوقطبی ‪ 92‬هم ندارند‪.‬‬ ‫اکنون اصولگرایان هر یک راه خــود را می روند‪ .‬راه‬ ‫جلیلی و الریجانی یک سرانجام ندارد‪ .‬حسین فدایی هم که‬ ‫شعار ائتالف این دو را می دهد باید بپذیرد که شکاف دهم‬ ‫در سیاست ایران شکل گرفته و باید مانند جمهوریخواهان‬ ‫امریکا یک تی پارتی را درون حــزب باور کرد ‪ -‬که البته این‬ ‫به معنای مرزبندی جدی و مهم اســت و نه به معنای عدم‬ ‫ائتالف که ائتالف رسم عقالنیت در سیاست ورزی است‪.‬‬ ‫می شــود در برجام باهم اختالف داشــت اما برای ماندن‬ ‫درعرصه رسمی سیاســت باید با یکدیگر ائتالف کرد‪ .‬این‬ ‫ائتالف شاید اخرین فرصت برای مقابله با شکاف ذکر شده‬ ‫باشــد‪ .‬اگر خود اصولگرایان باور کنند‪ ،‬مردم هم خواهند‬ ‫پذیرفت‪ .‬اصولگرایان دیگر شــبیه هم نیســتند‪ .‬انها هم‬ ‫الریجانی دارند هم جلیلی‪ .‬‬ ‫سیاست ورزی به سبک اقا سعید‬ ‫‪27‬‬ ‫‪28‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫پارلمان‬ ‫پارلمان‬ ‫صحبت هایجلیلیدرکمیسیونبرجام‬ ‫مباحثزیادی را برانگیختهاست‬ ‫پس لرزه هایویندرتهران‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪29‬‬ ‫پارلمان‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪3‬‬ ‫صحنه سیاست ایران اکنون بیش از هر چیزی دیگری‬ ‫متاثر از یک کمیســیون ویژه شــده که در پارلمان شــکل‬ ‫گرفته و مشــغول کار اســت‪ .‬اوردگاهی مهم در این دوره‬ ‫از سیاســت ورزی که حتمــا می تواند تاثیــری قابل توجه‬ ‫در معادالت و اینده سیاســی افــراد و جناح ها و طیف های‬ ‫مختلف داشته باشد‪.‬‬ ‫انچه رخ داده این است که کمیســیونی که بنا بود به‬ ‫بررسی توافق هســته ای ایران و گروه ‪ 5+1‬بپردازد حاال با‬ ‫حضور اعضای تیم های مذاکره کننده فعلی و قبلی به محل‬ ‫مناظره های سنگین تبدیل شده اســت‪ .‬نکته مهم اما این‬ ‫است که در فحوای این مناظره های داغ جاگیری گروه های ‬ ‫سیاسی به طور کلی به هم ریخته است و همان گونه که از‬ ‫خرداد ‪ 92‬گمان می رفت پایه های رقابت سیاسی از دوگانه‬ ‫اصولگرا – اصالح طلبان به موافقان و مخالفان برجام تغییر‬ ‫یافته؛ یک دگردیسی عجیب و غریب سیاسی که ما نام ان‬ ‫را هماوردی دالوران و دلواپسان می گذاریم‪.‬‬ ‫عنصــر اول فعــال کننده این دگردیســی هــم البته‬ ‫کســی نیســت جز ســعید جلیلی‪ .‬هم او که بــا اظهارات‬ ‫غیر منتظره اش در کمیســیون برجام همه را غافلگیر کرده‬ ‫است‪ .‬جلیلی مهر سکوت از لبانشــان برداشته و باز محل‬ ‫تغییر جانشینی و جاگیری نیروها و رجال سیاسی شده است‪،‬‬ ‫درست شبیه انچه در مناظره های سال ‪ 92‬رخ داد‪ ،‬ان هم‬ ‫دقیقا در شــرایطی که در اســتانه انتخابــات مجلس دهم‬ ‫وضعیت به هم ریخته ارایش سیاسی با عقب نشینی هایی‬ ‫موثر در دو جناح به جایگاه سابق‪ ،‬سامانی شبیه تر به دوران‬ ‫رقابت اصولگرا و اصالح طلب می یافــت‪ .‬حاال باز خاطره‬ ‫خرداد دوسال پیش زنده شده و همان دو قطبی تعیین کننده ‬ ‫جان گرفته است‪ .‬بررسی سخنان سعید جلیلی و واکنش ها‬ ‫به ان می تواند این صحنه ر ا ترسیم کند که دقیقا چه اتفاقی‬ ‫در سیاست ایران در حال وقوع است‪.‬‬ ‫اکت غیر منتظره‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫اما سعید جلیلی چه گفته که این چنین همهمه ایجاد‬ ‫شده است‪ .‬دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی که ریاست‬ ‫پرونده هسته ای را در دورانی طوالنی بر عهده داشته درست‬ ‫مقابل دوربین های پر تعداد سیما گفته است‪:‬‬ ‫ برخی از محدودیت های شدید کمی و کیفی داشتیم‬ ‫و از ‪ 100‬حق هســته ای خودمان در زمان هــای متفاوت‬ ‫انصراف دادیــم‪ .‬مبانی و ســاز و کار و ســاختاری را برای‬ ‫حمید عسگری در جلسات‬ ‫مختلف نقاط ضعف توافق وین‬ ‫را بازگو می کند‬ ‫نظارت ها و بازرســی های متعارف پذیرفته ایــم‪ .‬حاال چه‬ ‫گرفته ایــم؟ در مورد تحریم ها نکته مهمــی که وجود دارد‬ ‫این اســت که انگار می خواهد جایزه ای داده شود‪ ،‬برخی‬ ‫تحریم ها را کاهش دادند اما ســاختار تحریم ها حفظ شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫ ســتانده ما خاتمه و کاهش و تعلیق تحریم ها بوده‪،‬‬ ‫در ازای اینکه ما محدودیت هایی قبول کردیم و انصرافی‬ ‫که از حقوق هســته ای انجام شــده و محدودیت هایی که‬ ‫در نطنز بوده‪.‬‬ ‫ ســاختار حقوقــی تحریم هــای اتحادیــه اروپــا‬ ‫و تحریم هــای اقتصــادی و غیره و ســاختار و ســاز و کار‬ ‫تحریم هــای امریــکا باقی مانــده و تمامــی تحریم های‬ ‫غیر مادی ثانویه امریکا و موشــکی و تســلیحاتی شورای‬ ‫امنیت هم باقی مانده است‪.‬‬ ‫ اینکه گفتیم همجنس باشــد این اســت که اگر انها‬ ‫می گفتند که ما نگران هســتیم‪ ،‬یعنی انهــا می گفتند من‬ ‫نگران سالح هسته ای هستم و شما دسترسی پیدا می کنید‪.‬‬ ‫ بخشی از دسیژن ‪ 413‬که در سند است بیان می کند‬ ‫بندهایی از این ســند تعلیق می شــود‪ .‬برخی از این بندها‬ ‫حتی تعلیق نمی شود و تا هشــت سال دیگر باقی می ماند‪.‬‬ ‫اشــاره ای که دارد این اســت که بین دســیژن تمایز قائل‬ ‫می شــود که مقررات و اییــن نامه های اروپایــی را خاتمه‬ ‫می دهیم اما دسیژن ها حفظ و برخی تعلیق می شود‪.‬‬ ‫ ســاختار تحریم های اتحادیــه اروپا حفــظ و برخی‬ ‫قوانین را تعلیق و برخی را تا هشــت ســال دیگر هم تعلیق‬ ‫و لغو نمی کند‪.‬‬ ‫*تحریم ســوئیفت بسیار مهم اســت که این تحریم‬ ‫را می گویند تعلیقش به هشت ســال بعد موکول می شود‪.‬‬ ‫هشــت ســال بعــد مفــاد ا یین نامه هــا را لغــو می کنیم و‬ ‫هشــت ســال بعد مفاد ان را لغو خواهیم کرد‪ .‬ســوئیفت‬ ‫چون نرم افزارش امریکایی اســت‪ ،‬بعد از هشت سال هم‬ ‫تحریمش لغو نخواهد شد و ادامه می دهند‪ .‬تحریم خدمات‬ ‫و سوخت رسانی به کشتی ها و هواپیماهای باری به هشت‬ ‫سال دیگر موکول شده اســت‪ .‬در حوزه گاز‪ ،‬نفت‪ ،‬مالی‪،‬‬ ‫صنعتی‪ ،‬دریایی‪ ،‬نظامی و هسته ای و ساخت و ساز تحریم‬ ‫نرم افزاری ادامه دارد‪.‬‬ ‫* درباره تحریم هــای امریکا‪ ،‬انچه در ســند امده در‬ ‫مقایســه با اتحادیه اروپا بدتر اســت‪ .‬انچه بیــان کرده اند‬ ‫توقف موقت است ‪ .‬توقف موقت این است که تحریم های‬ ‫اقتصادی مالی و هسته ای که بیان شده نه تنها لغو نمی شود‬ ‫فقط برخــی از تحریم های ثانویه هســته ای توقف موقت‬ ‫خواهد شد در امریکا در این ســند قولی داده نشده است‪.‬‬ ‫فقط می گوید من هشت ســال دیگر برای لغو تحریم های‬ ‫دیگر صرفا پیگیری خواهم کرد‪.‬‬ ‫او در بخــش دیگــری از ســخنانش البتــه بــه‬ ‫عالءالدین بروجردی در قامت‬ ‫منتقد سعید جلیلی او را در‬ ‫جلسات کمیسیون مورد سوال‬ ‫قرار داده است‬ ‫علی باقری همچون یک دهه‬ ‫گذشته درکنار سعید جلیلی‬ ‫است و از مذاکرات دوره قبل‬ ‫دفاع می کند‬ ‫پیش روی های تیم هســته ای به سوابق خودش در دوران‬ ‫دولت قبل اشاره می کند و بر این باور است که طرف مقابل‬ ‫عقب نشینی های قابل توجهی در ان دوران داشته است‪.‬‬ ‫واکنش پیش بینی نشده‬ ‫اما سخنان ســعید جلیلی ان قدر مهم و تعیین کننده‬ ‫است که موجبات واکنش های متعددی را پدید اورده است‪.‬‬ ‫شاید طبیعی ان بود که حامیان دولت یازدهم به مباحثات‬ ‫لفظی بــا تیم ســابق روی اورده و از همین نقطه ما شــاهد‬ ‫یک مجادله محاسبه شده و البته با نتایج معلوم باشیم‪ .‬اما‬ ‫حاال یک پدیده غیر منتظره رخ داده اســت و باز در یک به‬ ‫هم ریختگی و اشفتگی سیاسی‪ ،‬رجالی از اصولگرایان به‬ ‫مباحثه با سعید جلیلی روی اورده اند‪.‬‬ ‫چنان که در یکی از مهمترین اظهارنظرها‪،‬سید محمد‬ ‫حسن ابوترابی فرد‪ ،‬نایب رئیس اول مجلس شورای اسالمی‬ ‫لغو قطعنامه های گذشته را « پیروزی بسیار بزرگ» دانسته‬ ‫که «نمی توان به راحتی از ان گذشت» و خطاب به جلیلی‬ ‫می گوید‪« :‬تفاوت ویژه ای بین دو مقطع مذاکرات می بینم‪،‬‬ ‫اگــر در دوره خودتــان اجازه مباحثــه می دادیــد احتماال‬ ‫قطعنامه ‪ 1929‬تصویب نمی شــد‪ .‬ابــزار گفت وگو با نظام‬ ‫حاکم بر جهان قدرت اســت‪ ،‬بنده تفــاوت ویژه ای بین دو‬ ‫مقطع مذاکرات می بینم؛ مقطعی که شــما مدیریت تیم را‬ ‫برعهده داشــتید که کمترین نقد و مباحثــه ای در ان زمان‬ ‫صورت نمی گرفت و مقطعی که امروز ما دارای فضای نقد‬ ‫شده ایم که شخصا این فضا را می پسندم‪ .‬اعتقاد بنده این‬ ‫اســت که اگر در ان زمان که سه قطعنامه به تصویب رسید‬ ‫نقد و بررسی هایی صورت می گرفت‪ ،‬می توانستیم به نقش‬ ‫دولت که نقش بازدارنده داشت‪ ،‬کمک کنیم‪ .‬ما بارها از شما‬ ‫برای حضور در کمیسیون امنیت دعوت کردیم اما تنها شما‬ ‫یک بار در جلسات حضور پیدا کردید‪ .‬اگر اجازه می دادید‬ ‫بحث و مباحثه ای صورت می گرفت احتمال داشت تصویب‬ ‫قطعنامه ‪ 1929‬به تاخیر بیفتد یا حتی تصویب نمی شد‪».‬‬ ‫این نماینده مجلس شورای اسالمی با اشــاره به قطعنامه‬ ‫‪ 2231‬می گوید‪« :‬ما از دو منظر می توانیم به این قطعنامه‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬می توانیم نقدهایی که بر ان هست را ببینیم اما‬ ‫به نظر می رسد که اگر مفاد قطعنامه را ببینیم نظرها نسبت به‬ ‫نقدها تغییر می کند‪ .‬اوال فرمودید لغو نیست و از واژه تعلیق‬ ‫در قطعنامه استفاده شده است‪ ،‬در صورتی که در قطعنامه‬ ‫صریحا تحت عنــوان لغوها مفادی امده اســت که در این‬ ‫قطعنامه لغو تمام قطعنامه های گذشــته نام برده اســت‪.‬‬ ‫در سایه تالشــی که دیروز گروه های هســته ای ما داشتند‬ ‫و با مدیریت شــخص مقام معظم رهبری توانســته ایم که‬ ‫در برابر این قطعنامه ها بایســتیم و شورای امنیت را مجبور‬ ‫کنیم به اینکه قطعنامه ای صادر کند کــه در ان لغو تمامی‬ ‫ قطعنامه های گذشته را عنوان کند؛ این پیروزی بسیار بزرگی‬ ‫اســت و نمی توان به راحتی از ان عبور کرد‪ .‬در بند هشت‬ ‫قطعنامه امده است وفق ماده ‪ 41‬منشور ملل متحد تصمیم‬ ‫گرفته می شود که در‪ 10‬سال پس از روز توافق برجام به نحو‬ ‫تعیین شده تمام مفاد این قطعنامه باید لغو شود‪ .‬هیچ کدام‬ ‫از قطعنامه های مذکور در بند فصل هفت منشور ملل متحد‬ ‫نباید ادامه پیدا کند‪ .‬به نظر من این دســتاوردها‪ ،‬پیروزی‬ ‫یک نظام بر همه قدرت های مســلط در جهان اســت‪ .‬در‬ ‫قطعنامه ‪ 1929‬به صراحت امده اســت کــه این قطعنامه‬ ‫ذیل بند ‪ 41‬فصل هفت از منشور سازمان ملل است‪ ،‬انها به‬ ‫روشنی ما را ذیل فصل هفت اورده اند اما شما می فرمایید که‬ ‫بدون احراز تهدید امنیت و صلح بین الملل نمی توانند ذیل‬ ‫این فصل ایران را بیاورند اما انها دقیقا این کار را کرده اند‪،‬‬ ‫وقتی در متن قطعنامه هســت قابل انکار نیست‪ ».‬وی در‬ ‫واکنش به لبخندهای یکی از اعضای تیم سابق مذاکرات‬ ‫به این اظهارات‪ ،‬تاکید کرد‪« :‬با لبخند هم این موضوع حل‬ ‫نمی شود‪ .‬در قطعنامه ‪ 2231‬فصل ‪ 7‬عنوان نشده است و‬ ‫پارلمان‬ ‫تنها به بند ‪ 41‬اشاره می شــود چرا که می خواهند مفاد این‬ ‫بند را نقض کنند‪».‬‬ ‫این البته تنها بخش قابل توجه در موضوع واکنش ها‬ ‫به سعید جلیلی نیست‪ .‬اندکی ان ســو تر جایی که حامیان‬ ‫دکتر والیتی قرار دارند این عالءالدین بروجردی است که‬ ‫سعید جلیلی را زیر ســوال می برد‪ .‬او در کمیسیون ویژه دو‬ ‫سوال از سعید جلیلی پرسید که هر دوی انها بی جواب ماند‪.‬‬ ‫چنان که سعید جلیلی در ابتدای توضیحات خود می گوید‬ ‫که پیش تر گزارشی ‪ ١٢‬ساعته را از نظرش درباره برجام به‬ ‫شــورای عالی امنیت ملی ارائه کرده و در همین راستا هم‬ ‫تاکید می کند که با شش ســاعت زمان در کمیسیون ویژه‬ ‫نمی تواند نظرات خود را به طور کامل توضیح دهد‪ .‬طیف‬ ‫منتقدان توافق بعــد از این توضیح با تشــویق جلیلی از او‬ ‫می خواهند تا گزارش خود را بــه صورت کامل ارائه کند اما‬ ‫عالءالدیــن بروجردی‪ ،‬رئیس کمیســیون امنیــت ملی و‬ ‫سیاست خارجی سوالی را پیش می کشد که جلیلی برای ان‬ ‫پاسخی ندارد‪« :‬شما که می گویید این گزارش را داده اید‪،‬‬ ‫بگویید بعــد از ارائه ان گــزارش رای و نظر شــورای عالی‬ ‫امنیت ملی درباره مواضع شــما چه بود؟» یا در جایی دیگر‬ ‫عالءالدین بروجردی باز وارد بحث می شود و می گوید‪« :‬در‬ ‫ان زمان اقای روحانی به شما چنین دستوری ندادند اما شما‬ ‫را منع هم نکردند و چرا در شرایطی که ایشان هنوز دولت را‬ ‫تحویل نگرفته بودند شــما کاری را که می گویید به صالح‬ ‫مملکت بوده انجام نداده اید؟ ایا از جای دیگری منعی برای‬ ‫شما گذاشته بودند؟» این سوال هم البته مانند سوال قبلی‬ ‫بروجردی تقریبا بی پاسخ می ماند‪.‬‬ ‫از اینها که بگذریم این اعضای فراکســیون رهروان‬ ‫والیت یعنــی حامیان علی الریجانی هســتند کــه تا کنون‬ ‫تند ترین واکنش ها را به سخنان ســعید جلیلی داشته اند‪.‬‬ ‫از همه مهمتر اما شــاید پاســخ محمد جواد ظریف باشد‪.‬‬ ‫شــاید بارز ترین حرف های ظریف در کمیســیون برجام و‬ ‫دفاعش در برابر حمالت جلیلی به توافق صورت گرفته را‬ ‫بتوان زمانی توصیف کرد که او از انتشار مدارک و رو کردن‬ ‫ان برای مطالعه انچه در مذاکرات الماتی که سوغات تیم‬ ‫مذاکره کننده هسته ای جلیلی و یارانش بود‪ ،‬لب به سخن‬ ‫گشود جایی که گفت‪« :‬دوستانی که سر و صدا می کنند‪،‬‬ ‫بدانند اسناد پیشنهادات الماتی موجود است‪».‬‬ ‫وی ادامه می دهد‪« :‬قصد پاســخ به دکتــر جلیلی را‬ ‫ت بودند یک بار هم‬ ‫ندارم‪ ،‬زمانی که ایشان مسئول مذاکرا ‬ ‫مصاحبه نکردم چون بحث ها را به نفع کشــور نمی دانم‪ ،‬با‬ ‫این حال منتقد جدی دوستان بودم‪».‬‬ ‫ظریف ادامه می دهد‪« :‬دوستانی که می گفتند همین‬ ‫توافق ها را کرده بودند‪ ،‬پیشــنهاد الماتی دســت ماست‪،‬‬ ‫اگر می خواهید پخش کنیــم ‪ .‬مطالعه کنید‪ ،‬یک جای ان‬ ‫نگفته تحریم ها را برمی داریم‪ .‬دوستان ممکن است برخی‬ ‫فرمایشات را بگویند‪ ،‬بحمدالله‪ ،‬در این دوره این قدر ازادی‬ ‫هست که هرکسی هر چه می خواهد می گوید‪».‬‬ ‫وی می گوید‪« :‬ایا دوســت دارید گــروگان نتانیاهو‬ ‫باشید که هی می گویید چرا تحریم ها متوقف می شود؟ این‬ ‫سخنانی که می گویید تفسیر به رای است‪».‬‬ ‫حاصل اکت های اقا سعید‬ ‫اما تا قبل از انتخابات ســال ‪ 92‬او هرگز صاحب اکت های‬ ‫مهم سیاسی نبوده است‪ .‬شــاید تنها اظهارنظرهای مهم‬ ‫سیاســی او را بتوان در ماجرای وقایع سال ‪ 88‬یافت‪ .‬انجا‬ ‫که او مواضعی را در مورد حوادث ان ســال بیان می کند و‬ ‫البته به جهت پست و سمتی که داشــته بیشتر ان مواضع‬ ‫را به حســاب یک موضــع حاکمیتی می توان گذاشــت تا‬ ‫مواضع جناحی‪ .‬هنگامه انتخابات ‪ 92‬که فرا می رســید او‬ ‫در یک تصمیم غیر منتظره وارد رقابتی مهم می شود و تازه‬ ‫از همین جاست که اکت های مهم از دوران سیاست ورزی‬ ‫او را می بینیــم‪ .‬انجــا که او به جــای نامزد پیشــین جبهه‬ ‫پایداری راهی اتاق کار ایت الله مصباح یزدی می شــود و‬ ‫پس از یک مذاکره مهم نمازش را به ایت الله اقتدا می کند‬ ‫و تبدیل می شود به کاندیدای مورد حمایت رئیس موسسه‬ ‫امام خمینی(ره)‪ .‬این تازه اغازی است بر فاز جدید زندگی‬ ‫سعید جلیلی‪ .‬او در مناظره ها به همراه حسن روحانی یک‬ ‫دوقطبی ایجاد می کند تا نتیجه انتخابات ‪ 92‬چیزی شــود‬ ‫که تقریبا هیــچ تحلیلگری الاقل تــا قبل از خــرداد ان را‬ ‫پیش بینی نمی کرد‪.‬‬ ‫از نتیجه انتخابات کــه بگذریم حاصل ان دو قطبی‪،‬‬ ‫تغییراتی مهم را در جانشینی نیروهای سیاسی پی ریزی کرد‬ ‫که وقتی با ادامه مذاکرات هســته ای و نتایج حاصل از ان‬ ‫همراه شد خیلی از مولفه های تعیین کننده را تغییر داد‪ .‬شاید‬ ‫تصورتحلیلگراناینبودکهرسیدن موعد انتخابات مجلس‬ ‫و از تب و تاب افتادن ماجراهای توافق هسته ای تا اسفند‬ ‫ماه موجب شود که اصولگرایان باز به یکدیگر نزدیک شده و‬ ‫تاریخ مصرف دوقطبی دالور –دلواپس تمام شود‪ .‬این گمانه‬ ‫البته از هم نشــینی های بزرگان اصولگرا برای تهیه لیست‬ ‫انتخاباتی تقویت می شــد‪ .‬اما گویا حاال کمیسیون برجام‬ ‫تاثی ر بیشتری از این همنشینی ها داشته است‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که همه اصولگرایان مانند سعید‬ ‫جلیلی فکــر نمی کنند ایــن را می توان به ســادگی از متن‬ ‫مذاکرات کمیسیون برجام فهمید‪ .‬اما ایا همین مولفه برای‬ ‫قضاوت کردن در مورد تاثیر ســخنان سعید جلیلی کفایت‬ ‫می کند؟ پاسخ این سوال حتما منفی است‪.‬‬ ‫نکته این است که اگر روزی مردم محمود احمدی نژاد‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫حرف های ســعید جلیلی حتمــا می تواند‬ ‫در انتخابات انتهای ســال موثر باشد‪ .‬او‬ ‫خاطره دو ســال پیش را زنده کرده است‪.‬‬ ‫امروز حتما رجال سیاســی موافق برجام‬ ‫نمی خواهند کســانی در پارلمــان بعدی‬ ‫باشــند که حیات ایــن توافــق را به خطر‬ ‫بیندازند‪ .‬انها حتما نمی خواهند کسانی در‬ ‫مجلس باشند که رویه جدید در سیاست‬ ‫خارجی را به تغییر مجبور سازند‬ ‫را (با وجود همه مخالف خوانی های رئیس جمهور سابق با‬ ‫جناح اصولگرا) یک اصولگرا می دانستند امروز نیز همان‬ ‫مردم ســعید جلیلی را اگر نماد اصولگرایان ندانند حتما او‬ ‫را از شخصیت های اصلی این جناح می دانند‪ .‬به یک معنا‬ ‫مردم حتما بخش مهمی از ســخنان جلیلی را به حســاب‬ ‫اصولگرایان خواهند گذاشت‪ .‬شاید به همین دلیل هم باشد‬ ‫که ابوترابی فرد‪ ،‬عالالدین بروجــردی‪ ،‬علی اکبر والیتی‪،‬‬ ‫علی الریجانی و دیگرانــی مانند انها ایــن چنین صریح و‬ ‫شفاف از برجام و محمد جواد ظریف دفاع می کنند و ابایی‬ ‫هم ندارند از اینکه ســعید جلیلی را مورد سوال قرار دهند‪،‬‬ ‫حتی اگر این ســوال انها زینت بخش ویترین رســانه های‬ ‫اصالح طلب و رقیب باشد‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی چرا این حرف ها را مطرح می کند؟ چرا‬ ‫او این سخنان را زمانی که مقابل حسن روحانی قرار گرفته‬ ‫بود نگفت؟ ایــا اگر او همان زمان مثــل حاال می گفت که‬ ‫غربی ها در برابر امتیازاتی کمتر از سوی ایران قول امتیازاتی‬ ‫بیشتر به او داده اند مردم باز به حسن روحانی رای می داند‬ ‫و اصولگرایان ایــن چنین انتخابات را واگــذار می کردند؟‬ ‫درست همین جاست که گمانه های فراوانی در مورد علت‬ ‫ان سکوت و این افشاگری جلیلی ذهن ها را به خود مشغول‬ ‫می کند‪ .‬برخی می گویند سعید جلیلی می توانسته با غرب‬ ‫به مصالحه برسد اما نمی خواسته نماد مصالحه باشد چون‬ ‫او خود را چهــره مقاومت نظام می دانــد‪ .‬برخی می گویند‬ ‫ســعید جلیلی با این حرف هایش می خواهد نــام خود را با‬ ‫همین نقش بندی در تاریخ ثبت کند‪ .‬برخی می گویند سعید‬ ‫جلیلی‪ ،‬کاراکتر مقاومت دارد و اگر حاال این حرف ها را نزند‬ ‫پس چه زمانی باید به واگویی خاطرات ســال های مذاکره‬ ‫بپردازد ؟ برخی دیگر هم می گویند اکنون او این مسئولیت‬ ‫را حس کرده که باید صحنه ای از رقابت سازش‪ -‬مقاومت را‬ ‫پدید اورد تا شاید این بار مردم رایی متفاوت بدهند و انهایی‬ ‫بر صدر امور بنشــینند که به مقاومت مقابل غرب بیندیشند‬ ‫نه اینکه همچون حســن روحانی بگویند باید مراقب حرف‬ ‫زدن مان مقابل غرب باشیم‪.‬‬ ‫حرف های ســعید جلیلی حتما می تواند در انتخابات‬ ‫انتهای سال موثر باشد‪ .‬او خاطره دو سال پیش را زنده کرده‬ ‫است‪ .‬امروز حتما رجال سیاسی موافق برجام نمی خواهند‬ ‫کسانی در پارلمان بعدی باشــند که حیات این توافق را به‬ ‫خطر بیندازند‪ ،‬انها حتما نمی خواهند کســانی در مجلس‬ ‫باشند که رویه جدید در سیاســت خارجی را به تغییر مجبور‬ ‫سازند‪ .‬ان سوی میدان هم حتما مخالفان برجام از مخالفان‬ ‫رویه جدید سیاست خارجی هســتند و بر دوقطبی سازش‪-‬‬ ‫مقا ومت اصرار خواهند کرد‪ .‬سعید جلیلی باز صحنه سیاست‬ ‫ایران را تغییر داده است‪.‬‬ ‫ال میان اصولگرایان زعیم فراوان است و مهم این‬ ‫حا ‬ ‫است که چه کسی پیرو بیشتری خواهد داشت؟ ‬ ‫سیاست‬ ‫حاال حتما مهمترین سوال این است که حاصل این‬ ‫همهم ه که از پس ســخنان ســعید جلیلی پدید امده است‬ ‫چیست؟ ایا به واقع باز یک دو قطبی شکل گرفته که مالک‬ ‫عضویت در انها اصالح طلب و اصولگرا بودن نیست؟‬ ‫بایــد بــه بررســی جایــگاه ســعید جلیلــی در میان‬ ‫اصولگرایــان و نگاه مردم بــه او پرداخــت و انوقت به این‬ ‫تحلیل رســید که انچه از این پس حاصل خواهد شــد چه‬ ‫مولفه ها و پیامدها یی در بر خواهد داشت‪.‬‬ ‫ســعید جلیلی اگر چه حتما یک چهره اصولگرا ســت‬ ‫حجت االسالم ابوترابی در‬ ‫جدالی لفظی با سعید جلیلی‬ ‫او را مورد نقد قرارد اده است‬ ‫محمدجواد ظریف با واکنش‬ ‫به سخنان جلیلی تهدید کرده‬ ‫اسناد مذاکرات الماتی را منتشر‬ ‫می کند‬ ‫حسن روحانی در سخنانی‬ ‫اظهارات مطرح شده‬ ‫علیه مذاکرات را مورد نقد‬ ‫قرارداده است‬ ‫‪31‬‬ ‫پارلمان‬ ‫کمیسیونویژهبررسیبرجام؛‬ ‫چراظریف؟چراجلیلی؟‬ ‫مجلسبایدبهتکلیفخودعملکند‬ ‫امیرابراهیم رسولی‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪4‬‬ ‫مدیر مسئول سایت نماینده‬ ‫روزیکهطرحایجادکمیسیونیویژهدرمجلسشورای‬ ‫اسالمی مورد بحث بود بسیاری موافق و عده ای نیز مخالف‬ ‫بودند اما در حالی این طرح بــه تصویب اکثریت نمایندگان‬ ‫رسید که انتظارات از ان به صورت تدریجی افزایش یافت و‬ ‫سطح توقعات از ان باال رفت‪.‬‬ ‫یــادم می ایــد روزی که این طــرح تصویب شــد اغاز‬ ‫رقابت بین منتقدین و موافقین برجام بود تا با حضور در این‬ ‫کمیسیونویژهنظراتخودراطرحکنند‪.‬مدتیاختالفبرسر‬ ‫چگونگیانتخاباعضاادامهداشتتاباریش سفیدیبزرگان‬ ‫مجلس این مشکل ختم به خیر شد و با یک وفاق و همدلی‬ ‫میان فراکسیونیانتخاباتصحنبرگزارشد‪.‬اگر چهدر میانه‬ ‫انتخابات بعضی تالش در بداخالقی انتخاباتی داشتند اما‬ ‫در انتخاباتی حیرت انگیز اکثریت منتخبین نمایندگان ملت‬ ‫در این کمیسیون‪ ،‬منتقدین برجام درامدند‪ .‬از همان روز اول‬ ‫گرچه ناداوری ها و قضاوت های عجوالنه اغاز شــده بود اما‬ ‫به نظر می رسید اعضا به چیزی جز مصلحت و منافع کشور‬ ‫نمی اندیشند‪ .‬از جلساتفشرده تا دعوت ازتیم مذاکره کننده‬ ‫قدیم و جدید فضا را معنا دار کرد‪.‬گرچه در فضای رسانه ای‬ ‫کشور امروز شــاهد فضای تلخی میان موافقین و منتقدین‬ ‫هستیم اما باید دید این فضا به نفع کشور است یا به ضرر ان؟‬ ‫در نفس تشکیل کمیســیون ویژه برجام باید با دیدی‬ ‫مثبت نگریست چرا که توجه به نقش مجلس را بیش از پیش‬ ‫اشکار خواهد ساخت‪ .‬اما به واقع کمیســیون ویژه برجام با‬ ‫اوردن تیم قبلی (جلیلی ـ باقری) در جلســات خود به دنبال‬ ‫اهدافی جناحی اســت؟ ایا ان طور که بعضی رســانه های‬ ‫زنجیره ایبهفضاسازیعلیهاینکمیسیونویژهپرداخته اند‪،‬‬ ‫کارکرد این کمیسیون خالف جهت مصالح نظام است؟‬ ‫در این مجمل نمی توان قضاوتی درباره عملکرد چند‬ ‫وقته این کمیســیون داشــت اما می توان بر اساس عقل و‬ ‫منطق به واکاوی عملکرد ان پرداخت‪ .‬این کمیســیون در‬ ‫اینمدتکوتاهسعیکردهکارخودرادرچندمحوردنبالکند‪:‬‬ ‫الف) جلسات فشرده کارشناسی‬ ‫ب) دعوت از تیم مذاکره کننده هســته ای (ظریف‪،‬‬ ‫عراقچی‪ ،‬تخت روانچی و‪)...‬‬ ‫ج) بازدید میدانی از مراکز هسته ای‬ ‫د) دعوت از تیم ســابق مذاکرات هسته ای (جلیلی‪،‬‬ ‫باقری و‪)...‬‬ ‫ه) گزارش به مردم و رسانه ها‬ ‫حال باید دید این عملکرد در محورهای یاد شده غلط‬ ‫است؟ کمیسیونی که می خواهد به بررسی برجام بپردازد حق‬ ‫دارد در گذشته فراکسیون تحقیق و تفحص کند؟‬ ‫به نظر می رسد کمیســیون ویژه بررســی برجام راه را‬ ‫درست و منطقی طی می کند و اقدامات صورت گرفته قابل‬ ‫دفاع عقلی است‪.‬‬ ‫چرا ظریف؟‬ ‫چونظریفبه عنوانامیننظامومسئولاصلیپرونده‬ ‫مذاکرات و نتایج ان شناخته می شــود طبیعی است که باید‬ ‫در کمیسیون حاضر شــود تا نظرات و دیدگاه ها و همچنین‬ ‫زاویه هایکورومبهمبرجامراتوضیحدهد‪.‬اعضابایدبتوانند‬ ‫بهراحتیسواالترامطرحکنندوقانعشوند‪.‬زبانظریفباید‬ ‫ازچناناستداللومنطقیبرخوردارباشدکهبتواندنمایندگان‬ ‫ملت را قانع کند‪ ،‬وگرنه چگونه خواهد توانســت پاسخگوی‬ ‫امروز و فردای این ملت باشد‪ .‬بنابراین دادن فرصت به بیانات‬ ‫ظریف حق وی و در جهت بررسی اعضای کمیسیون الزم و‬ ‫منطقیبهنظرمی رسد‪.‬‬ ‫چرا جلیلی؟‬ ‫جلیلی امروز در تیم مذاکره کننده جایی ندارد اما عضو‬ ‫شورای عالی امنیت ملی اســت‪ .‬عضوی که خود دستی در‬ ‫اتش داشــته و می تواند زوایای دیگری از برجام را با تجارب‬ ‫خود بیان کند‪ .‬پس کمیسیون برجام باید بتواند از این منبع‬ ‫نیز در بررسی خود اســتفاده کند‪ .‬گرچه این استفاده اگر در‬ ‫مسیر درست قرار گیرد و به حاشیه نرود نه تنها اشکالی ندارد‬ ‫بلکهقابلدفاعاست‪.‬بنابراینحضورتیممذاکره کنندهسابق‬ ‫نیز ابزاری است در اختیار کمیسیون ویژه برجام تا به اهداف‬ ‫خود نزدیک شود‪.‬‬ ‫اسیب شناسی وضع موجود‬ ‫انچــه در اینجا می توان بر ان اشــاره داشــت فضای‬ ‫رسانه ایدرموضوعاتمکتوبواینترنتیاست‪.‬بانگاهیبه‬ ‫تیترهای روزنامه ها و چرخی در سایت های خبری کاسه هایی‬ ‫داغ تر از اش را می بینیم که یا با ماموریت یا از ســر جهل بر‬ ‫طبل تفرقه و دو قطبی ســازی می کوبند چنــان که یا ظریف‬ ‫خائن اســت یا جلیلی فرشــته و بالعکس‪ .‬نــگاه منطقی در‬ ‫مدیریت کمیسیون ویژه برجام و اعضای ان می طلبد از همۀ‬ ‫ابزار موجود و در دسترس برای بررسی خود استفاده کنند پس‬ ‫نبایدچنینامرعادیوسهلیاینچنینبعضیرااشفتهسازد‪.‬‬ ‫گرچه امروز بعضی مدعی بزرگی هم جوگیر شده و در این فضا‬ ‫غوطه ور می شوند اما انچه مهم است مصلحت و منافع نظام‬ ‫و انقالب است‪ .‬لغو کامل تحریم ها خواست نظام‪ ،‬رهبری‬ ‫و ملت است‪.‬‬ ‫برداشته شدن فشار از روی کشور مقوله ای نیست که‬ ‫کسی با ان مخالف باشــد اما باید دید در این تابوت که برای‬ ‫ان ناله و مویه می کنند مرده ای هست یا نه؟ و این کمیسیون‬ ‫ویژه بررسی برجام است که باید با بینش و بررسی خود و عبور‬ ‫از فضاســازی ها و جو زدگی های رســانه ای موجود بتواند با‬ ‫استفاده از همه ابزارها و روش ها به اهداف عالیه دست یابد‪.‬‬ ‫پسنهحضورجلیلیمضراستو ترسداردانچنانکهبعضی‬ ‫نگرانندنهایستادگیظریف‪.‬مجلسبایدبهتکلیفخودعمل‬ ‫کند و این مهم در حال انجام است‪.‬‬ ‫پارلمان‬ ‫موقعیت سیاسی جلیلی بعد از‬ ‫جلسات برجام بهتر شده است‬ ‫گفتوگویمثل ثباعبدالرضاداوری‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫اعالم کرد خزانه های کشور خالی اســت‪ .‬این یک خطای‬ ‫راهبردی در مســیر مذاکرات بود‪ ،‬بر این اســاس رفتار تیم‬ ‫امریکایی و طرف مقابل هم تغییر کرد و متنی که به دســت‬ ‫اوردند به هیچ عنوان تامین کننده منافع ملی نیســت‪ .‬انجا‬ ‫اقای جلیلی به دقت نشــان داد تحریم ها و به ویژه در حوزه‬ ‫بانکیتاهشتسالایندههیچاتفاقینخواهدافتاد‪،‬سازوکار‬ ‫حل اختالفات در بحث برجام یک سازوکار کامال غیرحقوقی‬ ‫و تضییع کننده حقوق ملت ایران اســت‪ .‬اقای جلیلی فکر‬ ‫می کنم حدود ‪ 15‬ساعت در جلسه کمیسیون ویژه صحبت‬ ‫و صد او ســیما نیز صحبت های او را پخش کرد‪ .‬نکته اینجا‬ ‫بود که تیم مذاکره کننده در دو ســال اخیر در یک جاده یک‬ ‫طرفه تخته گاز می رفتند و هر انچه دل شان می خواست به‬ ‫مردم گزارش می دادند و هر بخشی را دل شان می خواست‬ ‫برجسته می کردند و بخش های منفی توافق را زیر پتو پنهان‬ ‫کرده بودند‪ .‬به نظر اقای جلیلی کمی زیر پتو و پشــت پرده‬ ‫برجام را کنار زد‪ .‬نظر سنجی که اخیرا دانشگاه مریلند انجام‬ ‫داد کامال این را نشــان داد که قریب به ‪ 80‬درصد توده های‬ ‫مردم که از انها نظرسنجی شده مطلقا تصویری که از برجام‬ ‫دارند با واقعیت برجام همخوانی ندارد‪ .‬هفته گذشته کیهان‬ ‫نتیجه این نظرسنجی را منتشــر کرد؛ فکر می کنم موضوع‬ ‫خیلی روشن است‪.‬‬ ‫اقای احمدی نــژاد در روزهای اخری که در جایگاه‬ ‫ریاست جمهوری بودند هر شــب به مردم درباره‬ ‫سیاست‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی‬ ‫در جلسه کمیسیون ویژه برجام مجلس گفت که‬ ‫«در دوره ای که او مسئول تیم مذاکره کننده ایران‬ ‫با‪ 5+1‬بود طرف مقابل غنی سازی‪ 20‬درصدی‪ ،‬لغو‬ ‫تحریم ها و حفظ‪ 19‬هزار سانتریفیوژرابرای ایران‬ ‫پذیرفته بود اما در برجام امتیازهای زیادی داده شد‬ ‫حالانکهتحریم هانیزلغونمی شوند‪».‬اینادعاها‬ ‫واکنش های منفی و مثبت را در پی داشــت‪ .‬نظر‬ ‫شما درباره حرف های جدید اقای جلیلی چیست؟‬ ‫ من خیلی نمی خواهم درباره برجام صحبت کنم اما‬ ‫صحبت های اقای جلیلی را به طور کامل از تلویزیون دیدم‬ ‫و اســنادی را که او ارائه داد و در عین حال اخباری که همان‬ ‫موقع در انتهای دولت دهم ما از مذاکرات الماتی در جلسات‬ ‫شورای اطالع رســانی از ان مطلع می شــدیم و اقای رامین‬ ‫مهمانپرستسخنگویوقتوزارت خارجهدرواقعبهجلسات‬ ‫می امد گزارش می داد‪ ،‬همین سخنان اقای جلیلی را تایید‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین معتقدم نقد اقای جلیلی کامال یک نقد فنی‬ ‫و براســاس واقعیت های مذاکرات یک دهه اخیر بود‪ .‬فکر‬ ‫می کنم که دولتی ها هیچ پاسخ قانع کننده ای در برابر منطق‬ ‫اقایجلیلینداشتند‪.‬‬ ‫ت را در مقابل ادعاهای اقای‬ ‫اما اقای ظریف صحب ‬ ‫جلیلی مطرح کرد و گفت «سند ارائه دهید»؟‬ ‫ اقایجلیلیدرانجلسهسندارائهداد‪.‬بهنظرماقای‬ ‫ظریف فرار رو به جلو کرد و هیچ پاسخ قانع کننده ای نداشت‪.‬‬ ‫رفتار دولت یازدهم از ابتــدای مذاکرات جز اینکه خودش را‬ ‫محتاج توافق نشان دهد چیز دیگری نبود همین باعث شد‬ ‫که رفتار طرف امریکایی در مســیر مذاکــرات از همان روز‬ ‫اول با ایران تغییر کنــد‪ ،‬امریکایی ها در مقطعی که با دولت‬ ‫قبل در قالــب ‪ 5+1‬مذاکر ا ه می کردند بــه دلیل نوع تعامل و‬ ‫رفتار تیم مذاکره کننده امادگی داشتند بسیاری از امتیازات‬ ‫را بدهند ولی تیم جدید بــه جهتی کــه از روز اول خودش را‬ ‫محتاج توافق نشان داد تغییر رویکرد داد چو ن دولت یازدهم‬ ‫‪5‬‬ ‫عبدالرضــا داوری می گوید‪« :‬بایــد منصف بود‪.‬‬ ‫اصال برجــام را باید از دعواهای سیاســی خارج کرد‪.‬‬ ‫اگر اقای جلیلی هم می خواســت چیزی مثل برجام را‬ ‫امضا کند همان سال ‪ 84‬توافق شده بود‪ .‬ما نباید دائم‬ ‫فضا را به قبلی ها و بعدی ها تقسیم کنیم‪ .‬قبلی ها اگر‬ ‫می خواستند برجام را امضا کنند که شرایط برای انها‬ ‫مهیا تر بود‪ ».‬با او در این مورد به گفت وگو پرداخته ایم‪.‬‬ ‫خدمات دولت هــای نهم و دهم گــزارش می داد‪.‬‬ ‫یک جا مجری درباره پرونده هسته ای و مذاکرات‬ ‫با ‪ 5+1‬پرســید که او جواب داد «مدت هاســت در‬ ‫این موضوع ورود و دخالتی نداشتم»‪ .‬چرا ان زمان‬ ‫هیچ جوابی نداد؟‬ ‫ ان یک بحث دیگر اســت‪ .‬حاال نمی خواهیم وارد‬ ‫اتفاقات دولت قبل شــویم‪ .‬انها گذشــته اســت ولی امروز‬ ‫مساله مانعملکردتیمفعلیاست‪.‬‬ ‫نکته اینکه اســت که اقــای احمدی نــژاد درباره‬ ‫پروژه های عمرانی همچون راه ‪ ،‬انرژی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و هدفمندی یارانه ها هر انچه دولت نهم و دهم در‬ ‫تمام حوزه ها انجام داد جزء به جزء گزارش داد که‬ ‫چه پیشــرفت هایی در دوره ریاســت جمهوری او‬ ‫اتفاق افتاده است و این پیشرفت ها را با دولت قبل‬ ‫از خود و حتی اول انقالب تا ان روز مقایسه کرد اما‬ ‫یک کالم حاضر نشد درباره پیشرفت در مذاکرات‬ ‫هسته ای سخن بگوید‪ .‬چرا؟‬ ‫ به دلیل شرایط امروز کشور اصال عالقه ندارم راجع‬ ‫به مســائل ‪ 90‬تا ‪ 92‬صحبــت کنم‪ .‬امروز در شــرایطی قرار‬ ‫گرفتیمکهبعدا زدوسالمذاکره سندیمنتشرشدهکهتوسط‬ ‫اقای جلیلی یک نقد حرفه ای و فنی به ان وارد شــده است‪.‬‬ ‫االن اگر بخواهیم وارد موضوعات ‪ 90‬تا ‪ 92‬شویم به نظرم‬ ‫موضع اقای جلیلی در حوزه این نقد حرفه ای ضعیف می شود‬ ‫چون به اعتقاد من کارشناســانه ترین نقدی بــود که در این‬ ‫مدت خواندیم‪ .‬در این فضای هیاهوزده و غوغاساالرانه ای‬ ‫که دولت حول برجام ایجاد کرده‪ ،‬اقای جلیلی با متانت تمام‬ ‫و به عنوان کارشناس یک نقد حرفه ای به برجام زدند بنابراین‬ ‫مساله امروز کشور برجام است‪.‬‬ ‫این درست اســت که موضوع امروز کشور برجام‬ ‫اســت اما اقــای جلیلــی ادعاهایــی هــم دارد که‬ ‫می توانستیم با امتیازهای اعطایی بسیار کمتر در‬ ‫الماتی ‪ 2‬کار را جمع کنیم در حالی که غنی ســازی‬ ‫‪33‬‬ ‫پارلمان‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪ 20‬درصد حفظ می شد‪ 19،‬هزار سانتر یفیوژ حفظ‬ ‫می شد و لغو تحریم ها نیز اتفاق می افتاد‪ ،‬اما سال‬ ‫‪ 92‬نه خودش و نه اقای احمدی نژاد چنین حرفی‬ ‫را بیان نکردند؟‬ ‫ انچه اقای جلیلی گزارش داد در سال‪ 89‬موقعی که‬ ‫وزرای خارجه دو کشور برزیل و ترکیه به ایران امدند ان زمان‬ ‫هم می توانست توافق صورت گیرد‪ .‬در این سال ها اتفاقاتی‬ ‫افتاد‪ .‬برخی ریشــه های داخلی و برخی ریشه های خارجی‬ ‫دارد‪ ،‬منتها االن موضوع کشور این نیست که ان مباحث را‬ ‫بیاییم باز خوانی کنیم‪ .‬این موضوعات انحرافی اســت که‬ ‫بگوییم در ان مقطع بین اقای الریجانی و اقای احمدی نژاد‬ ‫چه بحثی درباره پرونده بود یــا بین اقای احمدی نژاد و اقای‬ ‫جلیلی چه بحثی‪ .‬ما دربــاره ان موضوعات هم حرف داریم‬ ‫اما االن مطلقا مناســب نمی دانیم بخواهیم ان موضوعات‬ ‫را مطرح کنیم‪ .‬ان موضوعات باعث می شــود که نقدهای‬ ‫فنی و حرفــه ای اقــای جلیلی به برجــام زیر ســایه بعضی‬ ‫اختالف نظرهایاندورهبرود‪.‬اتفاقااقایجلیلیچهگزارشی‬ ‫که از ان مقط ع دادند گزارش صادقانه ای بو د و چه نقدی که‬ ‫در این دوره به برجام وارد کردند نقد حرفه ای و کارشناسانه و‬ ‫مبتنی بر اجزای حقوقی و فنی‪ .‬‬ ‫نکته ای که وجود دارد باالخره باید قیاس کرد اقای‬ ‫جلیلی می گوید می توانستم این کارها را بکنم اما‬ ‫این نوع حرف ها جدید اســت‪ .‬اقای جلیلی حتی‬ ‫وقتی در انتخابات ریاست جمهوری سال‪ 92‬نامزد‬ ‫بود نیامد این حرف ها را مطرح کند ‪.‬‬ ‫ چون دلیلش ایــن بود که اقای جلیلی نخواســت‬ ‫از پرونده هسته ای اســتفاده انتخاباتی کند‪ .‬اقای صالحی‬ ‫خودشمی گویدوقتیمنبعدازانتخاباتپیشاقایروحانی‬ ‫رفتم و گزارش دادم اقای روحانی از جلو رفتن پرونده در حوزه‬ ‫مذاکراتشگفتزدهشد‪.‬اقایجلیلیاینصداقتوخلوص‬ ‫سیاسی را داشت که توفیقات پرونده هســته ای را نخواهد‬ ‫صندوق رای خودش کند‪ .‬شــاید اگر اقای جلیلی برخی از‬ ‫پرده هاراکنارمی زدوبعضیموضوعاتراباز می کر دمعادالت‬ ‫انتخابات‪ 92‬تغییرمی کرد‪.‬اونخواستانروزمنافعملیرابه‬ ‫یک چالش انتخاباتی وارد کند‪.‬‬ ‫ یعنی وقتــی اقای والیتی در مناظــرات انتخاباتی‬ ‫گفت «مذاکــرات محل خطابه خواندن نیســت»‬ ‫اقای جلیلی حرفی برای گفتن نداشت؟‬ ‫ من اعتقاد دارم این مساله را باید در ان مقطع ببینیم‬ ‫البته او تا حدی پاسخ داد‪ ،‬معتقدم اقای جلیلی در انتخابات‬ ‫‪ 92‬این پیش بینی را باید می داشت که طرف مقابل با حضور‬ ‫او انتخابات را تبدیل به یک رفراندوم هسته ای می کند پس‬ ‫عبدالرضا داوری از سعید‬ ‫جلیلی دفاع کرده و به نقد تیم‬ ‫مذاکره کننده فعلی پرداخته است‬ ‫یا او در این صحنه نبایــد می امد یا با تجهیــزات کامل وارد‬ ‫می شــد‪ ،‬تا با امکان پاسخگویی به بســیاری از موضوعات‬ ‫و کنار زدن بسیاری از مســائل محرمانه موضع غالب داشته‬ ‫باشــد‪ .‬به نظر من او در یک حالت دوگانه قرار گرفت؛ یعنی‬ ‫از یک سو منافع ملی و امنیت ملی را می دید و از سوی دیگر‬ ‫صحنهسختانتخاباتراجلویخودداشت‪.‬اینهمدرذهن‬ ‫داشته باشیم؛ اقای سعید جلیلی در طول دوران فعالیت های‬ ‫اجراییومسئولیتهیچ گاهدرکورانسیاسی‪-‬انتخاباتیقرار‬ ‫نگرفت و دوســتانی هم که همراه او بودند مثل اقای باقری‬ ‫و عســگری پختگی کار در صحنه سیاســی را نداشتند‪ .‬به‬ ‫اعتقادمنمجموعاینهاباعثشدکهاقایجلیلینتواندهیچ‬ ‫پلتفرم قوی در صحنه انتخابات عرضه کند‪ .‬اینها را باید کنار‬ ‫گذاشت‪،‬هرانچهدرسال‪ 92‬بهقبلبودهراماکنارگذاشتیم‪،‬‬ ‫معتقدیم امروز کشــور در یک موقعیت بســیار حساس قرار‬ ‫گرفته و دولتی ها امروز در موضع پاسخگویی هستند نه اقای‬ ‫سعیدجلیلی‪.‬‬ ‫ایــا شــما می گوییــد اقــای جلیلــی بــدون انکه‬ ‫پیش زمینه ذهنی داشته باشد به عرصه انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری پا گذاشت و غافلگیر شد؟‬ ‫ منازتعبیرغافلگیریاستفادهنمی کنم‪.‬منمعتقدم‬ ‫او با محاسبات دقیقی وارد عرصه نشد و دوستان همراهش‬ ‫صحنه را درست طراحی نکردند‪.‬‬ ‫اما نکته اینجاســت که خود اقای جلیلی در همان‬ ‫مقطع تبلیغات انتخاباتی به ایجاد دو قطب سازش‬ ‫و مقاومت تاکید و تالش داشــت و خــودش را در‬ ‫قطب مقاومت قرار می داد‪ .‬این نشان می دهد که‬ ‫او کامال برای چنین دوقطبی در موضوع هسته ای‬ ‫اماده بود ‪.‬‬ ‫ او تحلیــل نادرســتی از صحنه داشــت‪ .‬حتی اگر‬ ‫بنا داشــت مفصل بندی سیاســی را حول دو قطب سازش و‬ ‫مقاومت تعریف کند ‪ ،‬در ان صحنه نیازمند یکسری الزاماتی‬ ‫بود تا بتواند در ان صحنه حریف را مغلوب کند‪ .‬وقتی اقای‬ ‫جلیلی به هر دلیل نمی خواست توفیقات تیم مذاکره کننده‬ ‫در الماتی و بعد در مذاکراتی که با امریکایی ها در مسقط بود‬ ‫را به عنوان یک برگ هزینه کند و بگوید نتیجه مقاومت این‬ ‫استکهامریکایی هانهایتاامدنددرالماتیاینحرفرازدند‪.‬‬ ‫اگر اقای جلیلی صحبت هایی که در کمیسیون برجام‬ ‫مطرح کرد را در ایام انتخابــات می گفت بی تردید معادالت‬ ‫عوض می شــد‪ .‬معتقدم تحلیل تیم انتخاباتی اقای جلیلی‬ ‫ســال ‪ 92‬دقیق نبود‪ ،‬یا اگــر تحلیلی در این حوزه داشــتند‬ ‫ابزارهای الزم را نمی توانستند در صحنه بیاورند‪ .‬بنابراین از‬ ‫تمام این موضوعات عبور کردیم‪.‬‬ ‫اما نمی تــوان بــدون در نظر گرفتن ســال ‪ 92‬به‬ ‫قبل در نقــد برجــام ورود کرد چون اقــای ظریف‬ ‫می گوید دولت یازدهم میراث دار شش قطعنامه‬ ‫شورای امنیت سازمان ملل متحد است؟‬ ‫ اقای جلیلی مبانی قطعنامه ها را توضیح داد‪ .‬ضمنا‬ ‫لغو قطعنامه ‪ 1929‬که اقای ظریف به عنوان دستاورد برجام‬ ‫می گوید‪ ،‬در واقع تجمیع شــده ان ‪ 6‬قطعنامه است‪ .‬یعنی‬ ‫تفاوتی در اصل ماجرا نشــده است‪ .‬متاســفانه رسانه های‬ ‫اصالح طلــب و حامیــان دولــت موضــوع حقوقــی و فنی‬ ‫برجام را تبدیل به یک موضوع سیاســی دم دستی از جنس‬ ‫غوغاساالری کردند‪.‬‬ ‫امروز بسیاری از نظرسنجی ها نشان می دهد که مردم‬ ‫تصویر درســتی از برجام ندارند‪ .‬اقای عبدالله ناصری عضو‬ ‫شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقالب اسالمی در روزنامه‬ ‫اعتمادیادداشتمی نویسدکهپخشبرنامهکمیسیونبرجام‬ ‫مجلس از تلویزیون و صد او ســیما کاری خالف منافع ملی‬ ‫است‪ .‬یعنی انها که در دوره ای شعار می دادند دانستن حق‬ ‫مردم است‪ ،‬درباره برجام اعتقاد دارند که دانستن حق مردم‬ ‫نیست‪.‬تاریخثابتکردهاستهرجاجریانیمی خواهدچیزی‬ ‫را مخفی کند‪ ،‬وقتی تاریخ قضاوت می کنــد انجا اقدامات‬ ‫درستی اتفاق نیفتاده بوده است‪.‬‬ ‫با این تفاسیر حاال فکر می کنید مردم حرف های‬ ‫اقای جلیلی را باور می کنند؟‬ ‫ اعتقاد دارم با بازخوردهایی که در این مدت دریافت‬ ‫کردم و با مردم در بعضی شــهرهای دور افتــاده هم ارتباط‬ ‫داشتم مواضع اقای جلیلی دقیق‪ ،‬مودبانه و کامال مبتنی بر‬ ‫مسائل کارشناسی و فنی بیان شد‪ .‬در واقع مواضع او کامال‬ ‫بهجامعهاگاهیداد‪.‬جریاندولتدراینچندماهاخیرمداوم‬ ‫برجام را در یک حوزه بردند و در ویترین قرار دادند که فقط باید‬ ‫از کنار ان رد شد و انرا تقدیس کردند‪ .‬حال انکه باید دید قبری‬ ‫که می گویند کسی دفن است‪ ،‬بررسی و تبارشناسی شود تا‬ ‫مشخص شود واقعا در ان چنین چیزی هست یا خیر‪ .‬اقای‬ ‫جلیلی نشــان داد قبری که اقایان می گویند امامزاده برجام‬ ‫هست‪ ،‬کسی دفن نشده است‪.‬‬ ‫اقای ظریف می گوید «اگر ایــن چنین در چالش‬ ‫و تنگنا نبودیم قطعا امتیازهای رد و بدل شــده در‬ ‫متن برجام به شکل دیگری می شد»‪ .‬از طرفی ما‬ ‫وقتی به دوره مذاکرات در زمان دولت احمدی نژاد‬ ‫با مسئولیت اقای جلیلی نگاه می کنیم هیچ وقت‬ ‫ندیدیمکهغربی هابیایندمحکمپایصحبت هایی‬ ‫که پای میز مذاکره انجام دادند بایستند و بیرون از‬ ‫فضای مذاکره موضعی متفــاوت از صحبت های‬ ‫اقای جلیلی نگیرنــد‪ .‬همواره اقــای جلیلی بعد از‬ ‫نشســت با ‪ 5+1‬جداگانه می امد جلوی دوربین ها‬ ‫گزارش می داد و می رفت بعد نماینده ‪ 5+1‬می امد‬ ‫قرائت دیگــری از فضای مذاکــرات بیان می کرد‬ ‫یعنی هیــچ گاه گزارش های طــرف ایرانی و ‪5+1‬‬ ‫منطبق بر هــم نبود اما در زمــان توافق برجام این‬ ‫اتفاق افتاد و دولت اوباما محکم ایســتاده که این‬ ‫توافق در کنگره رد نشــود و بــرای حصول چنین‬ ‫نتیجه ای همه اعتبار سیاسی خود را هم پای کار‬ ‫اورده است‪ .‬به نظر شما وقتی صحبت از به نتیجه‬ ‫رسیدن مذاکرات در دوره مسئولیت اقای جلیلی‬ ‫می شــود ما چنین موضعی را از طرف ‪ 5+1‬شاهد‬ ‫نبودیمونیستیم؟‬ ‫ باید منصف بــود‪ .‬اصال برجام را بایــد از دعواهای‬ ‫سیاسی خارج کرد‪ .‬اگر اقای جلیلی هم می خواست چیزی‬ ‫مثل برجام را امضا کند همان ســال ‪ 84‬توافق شده بود‪ .‬ما‬ ‫نباید دائم فضا را به قبلی ها و بعدی ها تقسیم کنیم‪ .‬قبلی ها‬ ‫اگر می خواســتند برجام را امضا کنند که شــرایط برای انها‬ ‫مهیا تربود‪.‬‬ ‫می خواهم بگویم این کمیسیون برجام فارغ از اینکه‬ ‫نتیجه اش چه باشــد‪ ،‬باالخره تاریخ راجع بــه مجلس نهم‬ ‫قضاوت خواهد کــرد ولی حداقل معتقدم برای بســیاری از‬ ‫کارشناسان ابعاد برجام روشن شد‪ .‬هم اکنون مشخص است‬ ‫که تبادالت مالی و سوئیفت تا هشت سال اینده تحریمش‬ ‫لغو نمی شــود‪ ،‬یعنی این اطالعاتی که اقایــان دولتی ها و‬ ‫وزارت خارجــه می دادند اطالعاتی بود که کامال گزینشــی‬ ‫و جهت دار بــود؛ اقای ظریف هیچ پاســخی به حرف اقای‬ ‫جلیلی نداد و فقــط برخی از موضوعات گذشــته را باز کرد‪.‬‬ ‫اصال به فرض که اقای جلیلی و تیم او بــد عمل کردند‪ ،‬به‬ ‫اقای ظریف چه ربطی دارد؟ اقای ظریف می رفت مســاله‬ ‫سوئیفت را حل می کرد‪.‬‬ ‫پاسخ اقای ظریف درباره سوئیفت این بود که ان‬ ‫دو مرجعی که از طــرف ایران ســوئیفت را انجام‬ ‫می دادند بــه دلیل مباحث غیر هســته ای تحریم‬ ‫شدند؛ بر همین اساس تحریم انها پا برجا ماند؛‬ ‫اما ســایر بانک ها می توانند وارد سوئیفت شوند‪.‬‬ ‫یعنیاینتوضیحاقایظریفرامنطقینمی دانید؟‬ ‫ این همه امتیاز دادیم که سوئیفت رفع تحریم شود‬ ‫پارلمان‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫در همان کمیســیون برجام ان دسته از‬ ‫نمایندگان مجلس که به اقای الریجانی‬ ‫یا بــه اصولگرایان ســنتی گرایش دارند‬ ‫مثل اقای ابوترابی و بهروز نعمتی بسیار‬ ‫با اقای جلیلــی چالش کردنــد‪ .‬به نظرم‬ ‫بخشــی از نماینــدگان متمایل بــه اقای‬ ‫الریجانــی و گروه های ســنتی اصولگرا‬ ‫مثل اقای ابوترابی خیلی روی خوشی به‬ ‫مواضع اقای جلیلی نشان ندادند‬ ‫سیاست‬ ‫وگرنه برای چه اب ســنگین اراک را منهدم و چرا غنی سازی‬ ‫را در فــردو متوقف کردیم‪ ،‬برای انکه لغو تحریم ســوئیفت‬ ‫اتفاقبیفتد‪.‬‬ ‫اقای ظریف معتقد بود که سایر بانک ها می توانند‬ ‫روال عادی تبادالت مالی خود را داشته باشند‪.‬‬ ‫ اصال این طور نیســت‪ .‬در واقــع حرف های اقای‬ ‫ظریف همان سفســطه و اطالعات گزینشی به مردم دادن‬ ‫است‪ .‬اصل ماجرا در شرکت ساپورت کننده نرم افزار سوئیفت‬ ‫است‪ .‬هیچ بانکی در این شرایط یک دالر برای ایران جابه جا‬ ‫نمی کند‪ .‬اقایان فکر می کنند با یکســری افــراد بی اطالع‬ ‫مواجههستند‪.‬باالخرهجامعهرشدکردهاست‪.‬اقایعسگری‬ ‫در همان جلسه مکانیزم خرید بعد از اجرای برجام را توضیح‬ ‫داد‪ .‬غربی ها بر مکانیزم خرید کشــور ما تسلط پیدا کردند و‬ ‫حاال دولت اقای روحانی باید بیاید پاسخ دهد‪ .‬اقای ظریف‬ ‫درباره خرید قطعاتی که کاربرد دوگانــه دارند قطعاتی که در‬ ‫پتروشیمی استفاده می شود باید توضیح دهد‪ .‬بعد از اجرای‬ ‫برجام ما باید برای خرید چنین کاالهایی به شــورای امنیت‬ ‫تقاضا دهیم بعد لیســت قطعات و تامین کننده و اســتفاده‬ ‫کننده و محل کاربردش مشخص شود وقتی تایید شد اقدام‬ ‫بهخریدکنیم‪.‬‬ ‫همین االن اقای ظریف در جلسه کمیسیون ویژه‬ ‫گفت که قبال چنین معامله ای ممنوع بوده‪ ،‬اما حاال‬ ‫با کسب مجوز انجام می شود؟‬ ‫ یعنی کل صنعت پتروشــیمی‪ ،‬طرح ها و پروژه ها و‬ ‫استراتژی هایخودمانراکفدستدشمنقرارمی دهیماما‬ ‫قبال با یک درصد باالتری از دالل ها در منطقه می توانستیم‬ ‫این قطعات را تهیــه کنیم‪ .‬مگر زمان جنــگ قطعات تهیه‬ ‫نمی شد ؟‬ ‫االن نکته این اســت کــه دولت می گویــد ما پول‬ ‫نداریم‪ ،‬اقای جهانگیری می گویــد بدترین دوره‬ ‫مالی بعد از انقالب را سال‪ 94‬داشتیم؟‬ ‫ اصــا این طــوری نیســت‪ .‬زمــان جنــگ مگر‬ ‫موشک های پیشرفته را نمی اوردند‪ ،‬این چه حرفی است‪.‬‬ ‫این انقالب که مربوط به امروز نیست‪ .‬انقالب هشت سال‬ ‫جنگ را از سر گذرانده است‪ .‬ما پیشرفته ترین موشک ها را‬ ‫زمانجنگدرهمانشرایطتحریمتسلیحاتیایرانازسوی‬ ‫دولت و کنگــره امریکا وارد می کردیــم‪ .‬االن اگر بخواهیم‬ ‫همین فلز کپســول های ‪ CNG‬که جز و کاربردهای دوگانه‬ ‫است و برای الیاژ موشک نیز اســتفاده می شود‪ ،‬وارد کنیم‬ ‫باید برویم در کمیســیونی که اعضای دائم شــورای امنیت‬ ‫هستندتقاضادهیم‪.‬‬ ‫اما اگر از همان کمیســیون مجــوز واردات چنین‬ ‫فلزی را بگیرند‪ ،‬ارزان تر کاالی مربوطه خریداری‬ ‫می شود ‪.‬‬ ‫ مجوز در زمانی می دهند که بررسی شود که این کاال‬ ‫واقعا در همان مورد که اشاره شده استفاده شود‪ .‬این گرای‬ ‫کشور را به دشــمن دادن اســت‪ .‬بر فرض مقداری گران تر‬ ‫بخریممثالدرسال‪ 40‬میلیارددالرازیکجنسیمی خواهیم‬ ‫واردات کنیــم ‪ 10‬تا ‪ 20‬درصد هزینه داللی اضافه شــود ایا‬ ‫جمهوری اسالمی به خاطر سالی بین ‪ 4‬تا ‪ 8‬میلیارد دالر باید‬ ‫بیاید اختیار خودش را به امریکا و کشورهای غربی بدهد این‬ ‫معقول اســت؟ مگر زمان جنگ مدیریت نمی کردیم؟ مگر‬ ‫پایین ترین قیمت نفت را سال‪ 64‬نداشتیم‪.‬‬ ‫به نظر شــما اگر یکبار دیگر انتخابات برگزار شود‬ ‫اقای جلیلی رای اش بیشتر خواهد شد؟‬ ‫ معتقدم جایــگاه اجتماعی اقای جلیلــی در افکار ‬ ‫عمومی رشد کرده اســت به جهت اینکه او در دو سال اخیر‬ ‫خیلیتخریبشدحتیهفته نامهصدابالفاصلهبعدازحضور‬ ‫اقای جلیلی در کمیسیون برجام امد و روی طرح جلد خودش‬ ‫یک کاریکاتور از اقای جلیلی در لباس ســوپرمن گذاشت‪.‬‬ ‫اتفاقا این باعث شــد اقای جلیلی در حوزه پرونده هسته ای‬ ‫اقداماتی که کرد در افکار عمومی توضیح داده شود و موجه‬ ‫جلوهکند‪.‬‬ ‫برخی می گویند این حرف ها کارکرد انتخاباتی هم‬ ‫برای مجلس داشته است؟‬ ‫ بعید می دانم‪.‬‬ ‫به نظر شما رشــد وجهه اجتماعی اقای جلیلی در‬ ‫انتخابات مجلس خودش را نشان خواهد داد؟‬ ‫ این قدر موضوعات سرنوشت سازی در گیر انقالب‬ ‫استکهمنیکیدیگربهمجلسفکرنمی کنم‪.‬چراهمیشه‬ ‫ما تقویمی فکر می کنیم‪ .‬برجام می تواند سرنوشت ربع قرن‬ ‫اینده کشور را رقم بزند‪ .‬اصال دغدغه ما انتخابات مجلس یا‬ ‫انتخاباتریاست جمهورینیست‪.‬‬ ‫این صحبت و نگرانی های شما جای خود دارد اما‬ ‫وقتــی می گویید اقای جلیلی بــه لحاظ اجتماعی‬ ‫رشد داشته است باید یک جایی اینرشد سنجیده‬ ‫و عیارش مشخص شود؟‬ ‫ من با اقای جلیلــی ارتباطی نــدارم و نمی دانم چه‬ ‫برنامه ای در ذهن دارد‪.‬‬ ‫ جبهه پایداری را می شود به مثابه اقای جلیلی دید؟‬ ‫ من فکر می کنم اقای جلیلی توانســت بخشــی از‬ ‫ماجرای پرونده هسته ای را در دوران خود شفاف و نقد فنی‬ ‫و حقوقی و حرفه ای به برجام وارد کنــد‪ .‬طبیعتا این رفتار او‬ ‫که واقعا رفتار متین و معقولی در کمیسیون برجام بود و حتی‬ ‫در برابر رفتارهای تند برخی نمایندگان اصالح طلب صبورانه‬ ‫برخورد کرد در برد اجتماعی او اثــر می گذارد ولی نمی دانم‬ ‫اقایجلیلیدنبالفعالیت سیاسی استیاخیر‪.‬‬ ‫باالخره اقای جلیلی حامیانی دارد و جبهه پایداری‬ ‫نزدیکترین گروه به او محسوب می شود ‪.‬‬ ‫ طبیعتا موقعیت سیاسی او بعد از جلسه کمیسیون‬ ‫ویژه در سطح اجتماعی بهتر شده اســت حاال اگر بخواهد‬ ‫از این سرمایه در انتخابات اســتفاده کند نمی دانم‪ .‬حقیقتا‬ ‫من برایم در این مقطع زمانی کــه رهبری بحث نفوذ امریکا‬ ‫را به عنوان مهمترین مســاله انقالب مطرح کردند و برجام‬ ‫زمینه های نفــوذ امریکایی هــا را در ایــران فراهم می کند‬ ‫نگرانی هایی از این جنس دارم‪.‬‬ ‫ایا اصولگراها همه در پذیرش صحبت های اقای‬ ‫جلیلی درباره برجام یکدســت هســتند یا منتقد‬ ‫هم دارد؟‬ ‫ خیــر‪ ،‬در همان کمیســیون برجــام ان دســته از‬ ‫نمایندگان مجلس که به اقــای الریجانی یا به اصولگرایان‬ ‫سنتی گرایش دارند مثل اقای ابوترابی و بهروز نعمتی بسیار‬ ‫با اقای جلیلی چالش کردند‪ .‬به نظرم بخشــی از نمایندگان‬ ‫متمایل به اقای الریجانی و گروه های سنتی اصولگرا مثل‬ ‫اقای ابوترابی خیلی روی خوشــی به مواضــع اقای جلیلی‬ ‫نشــان ندادند چون مواضع اقای جلیلی یک ترکی را در این‬ ‫حباب توهم برجام ایجاد کرد‪ .‬یعنی یک حباب توهمی حول‬ ‫برجامایجادشدهبودواسالیدهاییکهاقایجلیلینشانداد‬ ‫و نقدهایی را که وارد کرد ان حباب را دچار ترک کرد و از این به‬ ‫بعد ما در شیوه مواجهه و نقد برجام در یک مدار و فاز باالتری‬ ‫فضای جامعه را شاهد خواهیم بود‪.‬‬ ‫بهنظرشمااینمسالهارایشسیاسیاصولگرایان‬ ‫را برای ورود به انتخابــات مجلس تغییر می دهد‬ ‫یاخیر؟‬ ‫ معتقدم نقد حرفه ای برجام و مبتنی بر حقوق ملت‬ ‫می تواند صحنه را تغییــر دهد‪ .‬کما اینکــه در مجلس ملی‬ ‫دوره چهاردهم در ســال ‪ 1328‬موضوع ملی شــدن صنعت‬ ‫نفت توانست ارایش انتخاباتی را تغییر دهد‪ .‬ما در یک چنین‬ ‫باز تولید فضای انتخاباتی مجلس ملی چهاردهم هستیم که‬ ‫متاثر از نقد حرفه ای برجام است نه نقد سیاسی‪.‬‬ ‫این نقد برجام در ارایش سیاســی اصولگراها اثر‬ ‫دارد؟‬ ‫ گفتمان اقــای جلیلی که یک گفتمــان حقوقی و‬ ‫فنی بو ‪ ،‬جلیلی هیچ جا نقد سیاســی به برجام نکرد‪ .‬او ابعاد‬ ‫حقوقی و فنی برجام را توضیح داد‪ .‬ان گفتمان و این شیوه‬ ‫مواجهه در صحنه سیاسی می تواند برای مجموعه کسانی‬ ‫کهمنتقددولتهستندیکنقشهراهخوبیباشدچونموفقیت‬ ‫جریان های منتقد دولت را در انتخابــات تضمین می کند‪.‬‬ ‫اتفاقاهمینرفتاراقایجلیلینشانمی دهدکهجریاندولت‬ ‫به شدت از چنین رفتار و گفتمانی در نقد برجام نگران است‪.‬‬ ‫ســنتی ها‪ ،‬طیــف اقــای الریجانــی‪ ،‬میانه روها‪،‬‬ ‫ایثارگــران و پایــداری و جبهــه یکتــا و جریــان‬ ‫اقای احمدی نــژاد برای انتخابــات مجلس فعال‬ ‫هستند‪...‬‬ ‫ البتــه جریان اقــای احمدی نژاد بــرای انتخابات‬ ‫مجلسفعالنیست‪.‬‬ ‫پس ‪ 400‬مدیر استانی دولت های نهم و دهم که‬ ‫چندیپیشدورهمجمعشدندواقایاحمدی نژاد‬ ‫ســخنران بود چه هدفی غیــر انتخابات مجلس‬ ‫اینده داشت؟‬ ‫ ان بحثش جدا بود‪ .‬ارتباطــی با انتخابات مجلس‬ ‫ندارد‪ .‬اقای احمدی نژاد یک جریان فکری ‪ -‬گفتمانی را برای‬ ‫صیانتازانقالبدربرابربحران هایفعلیداردپیشمی برد‪.‬‬ ‫به نظر شما دســته بندی بین گروه های اصولگرا‬ ‫دچار تغییر می شود یا خیر؟‬ ‫ بهنظرمکنشیکهاقایجلیلیدرجلساتکمیسیون‬ ‫برجام نشان داد اوال ان حالت حیرت زدگی جریان اصولگرا را‬ ‫در تحوالت دو سال اخیر بر طرف کرد‪ .‬به اعتقاد من گفتمان‬ ‫اقایجلیلی اینگیجیوخوابراازسرجریان اصولگراپراند‬ ‫ومی توانددرصحنهانتخاباتمجلساینگفتمانرابه عنوان‬ ‫گفتمان مرکزی جریان اصولگرا قرار دهد و جریان اصولگرا را‬ ‫حول این گفتمان سازماندهی کند‪.‬‬ ‫اما جریان اقای الریجانی و سنتی ها روی خوشی‬ ‫نشاننمی دهند؟‬ ‫ موتلفه‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬رهپویــان و پایداری با تاکید بر‬ ‫تامین معیشــت مردم و عدالت خواهی قابلیت سازماندهی‬ ‫شــدن حول این گفتمان را دارند‪ .‬گفتمــان اقای جلیلی به‬ ‫نظرم می تواند یک معیار خوبی برای گفتمان استقالل باشد‬ ‫یعنی با یک جنبه حقوقی و فنی قوی بــا ان طرح نفوذی که‬ ‫امریکایی ها دارند مقابله می کند‪ ،‬در عین حال افزودنی هایی‬ ‫مثل معیشــت و عدالت را نیــز می تواند یدک بکشــد‪ .‬این‬ ‫می توان د جبهه ای را در انتخابات اینده ســازماندهی کند تا‬ ‫نیروهای انقالب حول این محور ســازماندهی شــوند و در‬ ‫صحنهبتوانندموفقباشند‪.‬‬ ‫به نظر شما جواب می دهد؟‬ ‫ شرایط بهتر شــده اســت‪ .‬باتوجه به انکه تحلیل‬ ‫درســتی از نحوه برخــورد با برجــام در جریــان اصولگرایی‬ ‫نمی دیدم و همه اجزا و عناصر جریان اصولگرا را دچار یک‬ ‫نوع گیجی در نحوه مواجهه با برجام مشــاهده می کردم به‬ ‫ی که اقای جلیلی برداشته تا حد زیادی این فضای‬ ‫نظرم گام ‬ ‫گیجی را از جریــان اصولگــرا زدوده و المان های گفتمانی ‬ ‫جدیدی را در جریان اصولگرا وارد کرده است‪ .‬به نظرم این‬ ‫می تواند نقطه شروع خوبی برای جریان اصولگرا باشد‪  .‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پارلمان‬ ‫می خواهندجلیلی راتخطئهکنند‬ ‫گفت وگوی مثلث با سیدحسین نقوی حسینی‪ ،‬سخنگوی کمیسیون ویژه برجام‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫کمیسیون ویژه بررســی برجام وقتی تشکیل شد‬ ‫روال نرمالــی در پیگیــری مباحث داشــت تا انکه ‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی‬ ‫به کمیسیون امد و گزارش خود را درباره مذاکرات‬ ‫انجام شده در دولت گذشته ارائه داد و ابعاد برجام‬ ‫را نیز از دیدگاه خود تشــریح کــرد‪ ،‬او گفت‪« :‬کار‬ ‫مذاکراتدرالماتیتمامبود‪،‬غنی سازی‪ 20‬درصدو‬ ‫‪ 19‬هزارسانتریفیوژبرایایرانحفظوتحریم هانیز‬ ‫لغو می شد اما اکنون در برجام ضمن انکه امتیازات‬ ‫بیشــتری به طرف مقابل داده شــد‪ ،‬تحریم ها نیز‬ ‫لغو نمی شــوند‪ ».‬این صحبت هــای اقای جلیلی‬ ‫واکنش هایی را در پی داشت‪ .‬شما چه نظری درباره‬ ‫موضوعاتطرحشدهدارید؟‬ ‫ ابتدا توضیح دهم که دعوت از تیم فعلی و تیم قبلی‬ ‫مذاکره کننده از همان ابتدا در هیات رئیســه کمیسیون ویژه‬ ‫مطرحشدوبهتصویبرسید‪،‬یعنیاین گونهنبودکهکمیسیون‬ ‫کارشراشروعکندوبعدازجلساتیبهایننتیجهبرسدکهتیم‬ ‫قبلی را نیز دعوت کند‪ .‬این تصمیم از همان ابتدا در برنامه بود‬ ‫و بنا بود که تیم اقای جلیلی‪ ،‬تیم فعلی مذاکره کننده‪ ،‬رئیس‬ ‫سابق سازمان انرژی اتمی و رئیس فعلی سازمان انرژی اتمی‬ ‫ دعوتشوندتامباحثخودرامطرحکنند‪.‬کمیسیونهمواقعا‬ ‫با بی طرفی ویــژه حرف های مدعوین را اســتماع کرد‪ ،‬البته‬ ‫بحث ها در جلسات خیلی جدی بود و مردم ایران همه از صدا‬ ‫و سیما مشروح جلسات را دیدند‪ ،‬قضاوت را نیز به عهده خود‬ ‫مردم می گذاری م ‪ .‬اقای جلیلی در سه جلسه سابقه مذاکرات‬ ‫را مطرح کرد و بعد وارد محتوای برجام شد و محتوا را به لحاظ‬ ‫حقوقی‪ ،‬سیاســی‪ ،‬دفاعی و امنیتی بررســی کرد‪ .‬البته تیم‬ ‫مذاکره کننده فعلی هم به همه مطالب مطرح شده پاسخ داد‬ ‫و خیلی منطقی و دقیق و درســت هر دو تیم صحبت کردند و‬ ‫استناداتخودراارائهدادندامایکنکته ایکههنوزهممبهم‬ ‫مانده و خواستیم که به ما گزارش و اسناد و مدارکش را بدهند‪،‬‬ ‫بحثالماتیبود‪.‬تیمقبلیمذاکره کنندهدربارهنشستالماتی‬ ‫ادعاهایی دارد کــه تیم مذاکره کننده فعلی ایــن ادعاها را رد‬ ‫می کند‪ ،‬بنابراین خواستیم اگر متن مذاکرات‪ ،‬پیشنهادات و‬ ‫انچهدر الماتی قرار بود دادوستد شودرا دارندبهما ارائهدهند‪.‬‬ ‫ایا از تیم اقای جلیلی خواســتید که اســناد خود را‬ ‫دربارهالماتیارائهدهند؟‬ ‫ خیر‪.‬ازتیمجدیدمذاکره کنندهچنیندرخواستیشد‪.‬‬ ‫تیم جدید مذاکره کننده جدید که در الماتی حضور‬ ‫نداشت‪.‬چطورمی توانداسنادشراارائهدهد؟‬ ‫ تیم جدیــد ادعاهای تیم قبلــی را رد می کرد‪ .‬جمله‬ ‫اقای ظریف این بود که «دوســتانی که سر و صدا می کنند‪،‬‬ ‫بدانند که اسناد الماتی موجود است؛ می خواهید ان را پخش‬ ‫کنیم تا مطالعه کنید؟» همان جا اقای زاکانی از چنین اتفاقی‬ ‫استقبالکرد‪.‬‬ ‫ایااقایجلیلیگزارشاتمکتوبالماتیرابهشماداد‬ ‫کهبتوانیدمقایسهکنیدباانچهقراراستتیماقای‬ ‫ظریفبهکمیسیونویژهبدهد؟‬ ‫ خیر‪ ،‬انها هم اسناد و گزارش مکتوبی به کمیسیون‬ ‫ویژه ندادند و تیم فعلی هم هنوز گزارشی از الماتی به ما نداده‬ ‫اســت‪ .‬در واقع کســی از نشســت های الماتی گزارشی به‬ ‫کمیسیون نداده و طرفین ادعا دارند‪ ،‬تیم قبلی ادعای اثباتی‬ ‫وتیمفعلیادعایسلبیمطرحمی کندولیهیچ کستاکنون‬ ‫به کمیسیون درباره الماتی گزارش مکتوب یا صورت جلسات‬ ‫و صورت مذاکرات را نداده است و هر دو طرف هم می گویند‬ ‫گزارشاتراداریمولیتاکنونچیزیدراختیارماقرارنداده اند‪.‬‬ ‫ایا بخشی از نظام گفتند به کمیسیون ویژه درباره‬ ‫نشست های الماتی گزارشی ارائه نشود‪ .‬چون هر‬ ‫دوطرفادعایعکسدارندوسندیارائهنکردند؟‬ ‫ ما تحقیق و تفحص در این زمینه نکردیم وقتی اقای‬ ‫شمخانی‪ ،‬دبیر شــورای عالی امنیت ملی به کمیسیون ویژه‬ ‫دعوت شــد‪ ،‬این دعوت با این هدف بود که اگر ناگفته هایی‬ ‫وجود دارد صحبت شود‪ ،‬بنابراین تحقیق و تفحص نکردیم‪.‬‬ ‫ازهردوتیمهمخواستیماگرگزارشیامطالبمکتوبیدارند‬ ‫ارائهدهندولیمطلبیبهمادادهنشدهاست‪.‬‬ ‫گفته می شــود که مباحث اقای جلیلی در نشست‬ ‫کمیســیون جدید بوده اســت‪ .‬ایا نظــر اعضای‬ ‫کمیســیون ویژه هم همین اســت؟ صحبت های‬ ‫اقایجلیلیبرای شانجدیدبودیاانکهقبالهماین‬ ‫مباحثطرحمی شدهامااطالع رسانینشدهاست؟‬ ‫ اقای جلیلی و تیم شــان برجام و قطعنامه را از ابعاد‬ ‫حقوقی‪ ،‬سیاســی‪ ،‬امنیتی‪ ،‬دفاعی و تحریم های اقتصادی‬ ‫کارشناسی کردند‪ .‬انها ادم های ناشی نیستند مطالب را کامال‬ ‫می شناسند‪ ،‬با وجوه کار اشنا هســتند‪ ،‬چارچوب دست شان‬ ‫است‪ ،‬بنابراین در نشست کمیســیون ویژه کار نقد و بررسی را‬ ‫انجامدادند‪.‬اشکالیهمندارد‪،‬درمقابلمی شودبهایننقدها‬ ‫پاسخ هایمنطقیودرستداد‪.‬‬ ‫نقد اقای جلیلی درباره برجام منظور نیســت بلکه‬ ‫حرف هاییکهاقایجلیلیازنشستالماتیزدمورد‬ ‫سوال است که ایا سخنانی جدید بود؟ چون زمان‬ ‫مسئولیتهیچگاهازوجودچنینمسائلیحرفنزد‬ ‫نظر‪،‬شماچیست؟‬ ‫ حاال یا اینکه او قبال این مباحــث را مطرح کرده اما‬ ‫برای کســی مهم نبوده یا مورد توجه قــرار نگرفته یا اینکه به‬ ‫دالیل جایگاه مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی بنا به‬ ‫گفتن نداشته‪ ،‬من بررسی نکردم ببینم که کدام یک از این دو‬ ‫حالت بوده اســت‪ ،‬اینکه ایا او قبال مطرح کرده یا جدید بیان‬ ‫کردهاست‪.‬‬ ‫زمانی که اقای جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی و‬ ‫مسئولتیممذاکره کنندهبود‪،‬اقایصالحیوزیرامور‬ ‫خارجهدولتاقایاحمدی نژادبود‪.‬اقایعراقچینیز‬ ‫درجمعاعضایتیممذاکره کنندهاقایجلیلیحضور‬ ‫داشتبنابراینانهابه طورجز ئیدرجریانمذاکرات‬ ‫ان زمــان بودنــد؛ خود اقــای صالحی در نشســت‬ ‫کمیسیون ویژه برجام اعالم کرد «اقایان می گویند‬ ‫حق غنی سازی و‪ ...‬را ما گرفتیم‪ ،‬خب اگر این طور‬ ‫اســت‪ ،‬ســندش را هم انجا امضا می کردید» اقای‬ ‫عراقچی هم وقتی اقای ظریف به کمیســیون ویژه‬ ‫امد بغل دست او نشســته بود همان جا اقای ظریف‬ ‫گفت «بدانند اسناد الماتی موجود است می خواهید‬ ‫انراپخشکنیم»یعنیقطعااقایعراقچیبهاقای‬ ‫ظریفگفتهکهادعایبهنتیجهرسیدنمذاکراتدر‬ ‫الماتیصحتنداردکهاقایظریفاینچنینمحکم‬ ‫ادعایتیممذاکره کنندهقبلیراردکرد‪.‬ایابااینوجود‬ ‫یوجوددارد؟‬ ‫بازهمابهام ‬ ‫ این حرف درست است‪ ،‬خیلی از کســانی که امروز‬ ‫در تیم مذاکره کننده هســتند در تیــم مذاکره کننده قبلی هم‬ ‫نقش کلیدی داشتند‪ .‬همه ادم ها که عوض نشدند‪ ،‬بنابراین‬ ‫ف نشســته بود می توانست‬ ‫اقای عراقچی که کنار اقای ظری ‬ ‫بگوید «من حرف های اقای جلیلی را تکذیب می کنم چون‬ ‫در تیم قبلی بودم و چنین مســائلی نبوده اســت» این کار که‬ ‫تنیستیاهمانجااقایظریفمی توانستبگویداقای‬ ‫سخ ‬ ‫عراقچی در مذاکرات الماتی حضور داشت بر همین اساس از‬ ‫او می خواست درباره این موضوع توضیح دهد اما این اتفاق‬ ‫نیفتاد و اقای عراقچی اظهارنظر نکرد‪ .‬حال انکه جز و هر دو‬ ‫تیم مذاکره کننده هم بود‪ .‬باالخره این هم یک راه حل است‪.‬‬ ‫رســانه ها در این موضوع بــا اقای عراقچــی مصاحبه کنند و‬ ‫بپرسندوقتیکهاوعضومشترکتیممذاکره کنندهقبلیو فعلی‬ ‫بود واقعیت چیســت؟ ایا در الماتی این توافقات بود یا چنین‬ ‫پیشنهاداتیازطرفمقابلمطرحشدیاخیر؟ ‬ ‫امااقایصالحیوزیروقتامورخارجهورئیسفعلی‬ ‫سازمان انرژی اتمی ادعای تیم قبلی مذاکره کننده‬ ‫را تکذیب کرد و گفت «اگر چنین پیشــنهاداتی را‬ ‫طرف مقابل به ایران داد پس چرا همان جا سندش‬ ‫راامضانکردید؟» ‬ ‫ ما هم همین را می گوییم‪ .‬سندش را ارائه دهند؛ هم‬ ‫کسانی که انکار می کنند ســند بدهند و هم انهایی که اثباتی‬ ‫سخنمی گویندسندبدهند‪.‬فعالهردوطرففقطادعاکردند‬ ‫وتاسندیدادهنشود‪.‬هیچکدامازادعاهاقابلاثباتنیست‪.‬‬ ‫سوالاینجاست؛وقتیوزیرخارجهدولتگذشتهو‬ ‫عضوارشدتیم مذاکره کنندهصحبت های تیمقبلی‬ ‫راتاییدنمی کنندبهنظرشماوزنصحتادعای تیم‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫جلیلیبود‪.‬‬ ‫همانجااقایجلیلیمی توانستبگویدخیراینطور‬ ‫نیســت ما نرفتیم فقط خطابه بخوانیم بلکه چنین‬ ‫دستاوردهاییداشتیمکه‪ 20‬درصدغنی سازیو‪19‬‬ ‫هزارسانتریفیوژحفظولغوتحریم هاازسویطرف‬ ‫مقابلپذیرفتهشد‪...‬‬ ‫ وقتی اقای جلیلی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت‬ ‫ملیخیلیازاینمطالبرابهرسانه هانگفتپسنمی توانست‬ ‫درنطقانتخاباتیانهارامطرحکند‪.‬‬ ‫زمانانتخاباتریاست جمهوری‪ 92‬اقایجلیلیجز‬ ‫مقامدبیرشورایعالیامنیتملیومسئولهدایت‬ ‫تیممذاکره کنندهایران‪،‬مسئولیتبرجستهدیگری‬ ‫درکارنامهاجرایی اشنداشتبنابراینتنهابااتکابه‬ ‫همینعناوینبهعرصهانتخاباتریاست جمهوری‬ ‫پا گذاشت‪ ،‬پس انتظار داشــت که رقبای او چنین‬ ‫شاخصه ای را به چالش بکشند ولی او برای دفاع از‬ ‫خودچیزی نگفت‪.‬قبولدارید؟‬ ‫ قبولدارمولیاودرحدکفایتپاسخداد‪،‬قرارنبودکه‬ ‫مساله ایکالبدشکافیشود‪.‬‬ ‫شما معتقدید اقای جلیلی در حد کفایت پاسخ داد‬ ‫اما پاســخ او طوری بود ک ه نتوانست مردم را راضی‬ ‫به ر ای دادن کند‪.‬‬ ‫ اشکالندارد‪.‬اگراینطورباشداقایوالیتیکهمقابل‬ ‫اقای جلیلی بود همان مقــدار رای را هم نیاورد پس می توان‬ ‫نتیجهگرفتکهمردمحرفاقایوالیتیراقبولنکردند‪.‬‬ ‫اماگفتهمی شوداقایوالیتینقشکاتالیز وررابرای‬ ‫پیروزیاقایروحانیایفاکرد؟‬ ‫ اینتحلیلانتخاباتیاست‪.‬اقایوالیتیامدهبودکه‬ ‫رئیس جمهور شود‪ .‬بنابراین نتیجه ای از این نوع استدالل ها‬ ‫بهدستنمی اید‪.‬‬ ‫دو تحلیــل دربــاره صحبت هــای اقــای جلیلی در‬ ‫کمیســیون ویژه بررســی برجام مجلــس مطرح‬ ‫می شود؛یکدیدگاهاناستکهحرف هایاوکارکرد‬ ‫انتخاباتی دارد‪ ،‬یعنی با هدف دو قطبی کردن فضای‬ ‫انتخاباتمجلسشورایاسالمیدرموضوعبرجام‬ ‫بیانشدامادیدگاهمقابلمی گوید«اقایجلیلییک‬ ‫ســری حقایقی از برجام و دوره گذشته مذاکرات را‬ ‫در کمیسیون ویژه مطرح کرد و می خواهد در تاریخ‬ ‫ثبت شود که مردم در اینده وقتی این دوره را مطالعه‬ ‫می کنندقضاوتدرستیداشتهباشندومتوجهشوند‬ ‫که کسی به اسم اقای جلیلی همان زمان روشنگری‬ ‫الزمرا کردهبودمثلاتفاقیکهدرنهضتملیشدن‬ ‫صنعتنفترخداد»‪،‬شماکهعضوکمیسیونویژه‬ ‫برجام هستید و از فضای کمیســیون اطالع دارید‬ ‫بفرماییدکدامیکازایندوحالتدرستاست؟‬ ‫ اقای جلیلــی حزب نــدارد‪ ،‬لیســت انتخاباتی هم‬ ‫نمی خواهد بدهد‪ ،‬ادعای انتخابات هــم ندارد و نمی خواهد‬ ‫نامزدشودبنابرایناگرچنیناتهامی هممطرحمی شودبیشتر‬ ‫به دولت برمی گردد که می خواهد لیست دهد و کار سیاسی و‬ ‫انتخاباتی کند‪ .‬به عبارت بهتر اگر کسی در کمیسیون برجام‬ ‫بخواهد مورد اتهام خط های انتخاباتــی قرار گیرد تیم دولت‬ ‫است و این تیم جریان سیاســی دارند‪ ،‬کار انتخاباتی و حزبی‬ ‫می کنند و می خواهنــد مجلس را تصرف کننــد‪ .‬اخر این چه‬ ‫تهمتی است که زده می شود ؟ جلیلی بری از این حرف هاست‬ ‫اصالچنینحرف هاییبهاومربوطنمی شود‪.‬باالخرهاینهاکه‬ ‫ادم های ناشی نیستند‪ ،‬جنس کار را می شناسند‪ ،‬کار کردند‪،‬‬ ‫مسلطرویموضوعهستند‪.‬امدندنقدکردند‪.‬بهتراستبهانها‬ ‫فرصتطرحدیدگاهدهیمتاانکهدنبالاتهام زنیوتخطئهانها‬ ‫باشیم‪.‬اونقدکردهوگفتهامریکاتحریمی رالغونمی کنداقای‬ ‫ظریف هم در جلســه بعد امد همین حرف را زد و گفت امریکا‬ ‫تحریمی رالغونمی کند‪.‬اوگفتتحریم هایاتحادیهاروپابااین‬ ‫شرایط این قسمتش لغو می شود این همه قسمت های دیگر‬ ‫لغو نمی شوند‪ .‬تیم اقای ظریف هم همین را می گوید‪ .‬او یک‬ ‫نقدیکردهونقدشرامستندومستدلارائهکرده‪،‬اومی گوید‬ ‫جمهوریاسالمیایراناز‪ 100‬حقمسلمشصرفنظرکرده‬ ‫است‪ .‬صد تا را فهرست می کند‪ .‬کسانی که چنین دیدگاهی‬ ‫ندارند بیایند بگویند خیر از‪ 100‬حقی که اقای جلیلی ادعا دارد‬ ‫ازانهاصرفنظرکردیم‪ 50‬موردشدرستنیست‪.‬رسانه هایی‬ ‫کهبهحاشیه هامی پردازندبیایندجواببدهند‪.‬کمیسیونویژه‬ ‫فضاییمهیاکردهکهبرجامنقدوبررسیشود‪.‬ایندرستنیست‬ ‫که تهمت بزنند جلیلــی دارد کار انتخاباتی می کند‪ .‬جلیلی نه‬ ‫ادعایانتخاباتدارد‪،‬نهحزبداردنه می خواهدنامزدشود‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید او بیشــتر برای ثبت در تاریخ‬ ‫چنینصحبت هاییرامطرحکردهاست؟‬ ‫ برجام یک واقعیتی اســت که اقای جلیلی ان را نقد‬ ‫کردهاست‪،‬حاالثبتدرتاریخهممی شود‪.‬‬ ‫ایا همه اصولگرایان مثل اقای جلیلی درباره برجام‬ ‫فکرمی کنندیاکسانیمثلاقایانالریجانیووالیتی‬ ‫متفاوتبهموضوعمی نگرند؟‬ ‫ نمی دانم‪ .‬اقای الریجانی وارد جزئیات نشــده ولی‬ ‫گفتهکهاشکاالتیدارد‪.‬‬ ‫دولتهمبهضعف هایبرجاماشارهکردهوگفتهدر‬ ‫این متن یک ســری امتیازها داده شده و یک سری‬ ‫امتیازهاگرفتهشدهاست؛ضعف هاوقوت هاییدارد‬ ‫کهبایدازقوت هایانبهرهبگیریم ‪.‬‬ ‫ همه این مســاله را قبول دارند چارچوبی اســت که‬ ‫اصولگرایان‪ ،‬دولتی ها و اصالح طلبان ان را قبول دارند‪ .‬همه‬ ‫معتقدند که بده بستان کردیم‪ .‬معامله است دیگر‪ ،‬االن بحث‬ ‫این است که در این معامله چ ه دادیم و چه گرفتیم‪ .‬ایا داده ها‬ ‫با ستانده ها توازن دارد و ایا هم جنسند؟ هم زمانند؟ بحث این‬ ‫استکهامتیازکمدادیمودرمقابلامتیاززیادگرفتیمیاامتیاز‬ ‫زیاددادیمودرمقابلامتیازکمگرفتیم؟نقددادیمنسیهگرفتیم‬ ‫یا نسیه دادیم نقد گرفتیم؟ بحث اینهاست واال کسی این را رد‬ ‫نمی کندکهماواردمعاملهبا‪ 5+1‬شدیم‪.‬‬ ‫فضای انتخابات مجلس بر سر موضوع هسته ای‬ ‫دوقطبیمی شودیاخیر؟‬ ‫ دو قطبی کردن جامعه به خاطر مســائل هســته ای‬ ‫خالف نظر مقــام معظم رهبری اســت‪ .‬هر جریــان‪ ،‬گروه و‬ ‫دسته ای‪ ،‬دولتی و غیر دولتی فضای انتخابات را در موضوع‬ ‫هسته ایدوقطبیکندض دمصلحتنظامعملکردهاست‪.‬‬ ‫فارغازدو قطبیشدن‪،‬موضوعهسته ایتاثیریبر‬ ‫انتخاباتداردیاخیر؟‬ ‫ قطعا موضوعــات هســته ای در انتخابات مجلس‬ ‫مطرحمی شود‪.‬‬ ‫روی ارایش سیاســی اصولگرایان تاثیــری دارد تا‬ ‫منتقدومدافعراجداکند؟‬ ‫ بعیدبهنظرممی رسد‪.‬‬ ‫یعنی ائتالف موتلفه‪ ،‬پایداری و ایثارگران ادامه پیدا‬ ‫می کند؟‬ ‫ ایــن ائتالف فراگیر خواهد شــد و همــه گروه های‬ ‫اصولگراراتحتپوششقرارمی دهد‪.‬‬ ‫تیماقایاحمدی نژادهمواردخواهدشد؟‬ ‫ از دیدگاه انها اطالع ندارم‪ .‬‬ ‫سیاست‬ ‫جدیدسنگین ترنمی شود؟‬ ‫ اما انهــا صحبت هــای اقــای ظریف را هــم تایید‬ ‫نمی کردند‪.‬‬ ‫اقای صالحــی صحبت های اقای ظریــف را تایید‬ ‫کردهاست؟‬ ‫ کجاتاییدکردهاست؟‬ ‫اقــای صالحــی در پنجــاه و نهمیــن کنفرانــس‬ ‫بین المللی اژانس بین المللی انــرژی اتمی در وین‬ ‫گفت «استفاده از فن اوری صلح امیز هسته ای‪ ،‬با‬ ‫انتخابدکترروحانیتحققیافت» ‪.‬‬ ‫ بله‪،‬درزمانریاست جمهوریاقایروحانیایناتفاق‬ ‫افتادوکسینگفتهایناتفاقنیفتادهاست‪.‬‬ ‫اقای صالحــی پیــش از ایــن نیز در کمیســیون‬ ‫ویژ ه برجام مطرح کرد «اقایــان که می گویند حق‬ ‫غنی ســازی و‪ ...‬را مــا گرفتیم‪ ،‬خب اگــر این طور‬ ‫است‪ ،‬سندش را هم انجا امضا می کردید» این به‬ ‫معنایتکذیبادعایاقایجلیلینیست؟‬ ‫ این طور گفته می شود که هر چه بوده در این زمان به‬ ‫نتیجه رسیده است؛ کســی این را رد نمی کند بحث این است‬ ‫که چه بوده که در این زمان به نتیجه رســیده اســت؟ از صفر‬ ‫شروع کردند به صد رســیدند یا از ‪ 50‬شــروع کردند و به ‪100‬‬ ‫رسیدند‪ .‬اقای جلیلی و تیم شــان برای اثبات ادعایشان سند‬ ‫نمی دهند‪ .‬خب! تیم مذاکره کننده فعلی بــرای انکار ادعای‬ ‫تیم قبلی سند دهد‪ .‬کمیسیون امادگی دارد این اسناد را ببیند‬ ‫و به اطالع عمومی ملت ایران برساند که چنین ادعایی وجود‬ ‫خارجینداشتهاست‪.‬مابه دنبالداوریدرستهستیموتالش‬ ‫می کنیمانچهاتفاقافتادهرادنبالکنیم‪.‬هرنوعسند‪،‬مدرکو‬ ‫شاهدیبهمابرسدبراساسانقضاوتمی کنیم‪.‬‬ ‫ اقــای دکتــر !شــما مســئول ســتاد انتخاباتی‬ ‫اســتان تهران اقای ســعید جلیلــی در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال‪ 92‬بودید‪ .‬یک نکته ای که‬ ‫مطرحاستاگرانزمانچنینصحبت هاییدرباره‬ ‫چراغ سبز امریکایی ها و نهایی شدن مذاکرات در‬ ‫الماتی بود چرا اقای جلیلی همان زمان این مساله را‬ ‫درانتخاباتمطرحنکرد؟‬ ‫هماکنونیکخطرسانه ایدرحالدنبال شدناستکه‬ ‫اعضایکمیسیونویژهسیاسیبرخوردمی کنندوموضعجهتدار‬ ‫دارند اما واقعا این طور نیست‪ .‬من مسئول ستاد استان تهران‬ ‫اقای سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری سال‪ 92‬بودم‬ ‫اما این موضوع با بحث بررسی برجام هیچ ارتباطی ندارد‪ .‬اگر‬ ‫بخواهیمتیم کمیسیون را متهم به جناحی رفتار کردن کنیم تا‬ ‫درذهنخوانندهاینطور متبادرشودکههمهاعضایکمیسیون‬ ‫ویژهطرفداراقایجلیلیهستندوحرف هایاوراتاییدمی کنند‬ ‫بایدبگویماین طورنیست‪.‬واقعاتصورهمهاعضایکمیسیون‬ ‫برجامایناستکهنبایدبااینموضوعجناحیوسیاسیبرخورد‬ ‫کردچونموضوعمنافعملیکشورومصالحانقالباسالمیو‬ ‫اینده ملت در گرو این موضوع است بنابراین واقعا حق نداریم‬ ‫سیاسی با برجام برخورد کنیم‪ .‬هر کسی با این موضوع سیاسی‬ ‫و جریانی برخورد کند به منافع ملی کشور و به امنیت ملی کشور‬ ‫خیانتکرده است‪.‬امااینکهچرادر انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫ســال ‪ 92‬اقای جلیلی ادعای امروزش درباره الماتی را مطرح‬ ‫نکرد ‪ ،‬معتقدم در ریاســت جمهوری خیلی چیزهای دیگر هم‬ ‫مطرح نشد‪ .‬باالخره بحث اصلی انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫پرونده هســته ای نبود که حــاال در جریــان مباحث عمومی‬ ‫انتخاباتیمحرمانه ترینحرف هایمذاکراتیمطرحشود‪.‬مگر‬ ‫رقبایدیگراقایجلیلیاینکارراانجامدادند ؟‬ ‫اما اقای والیتــی در مناظرات تلویزیونــی به اقای‬ ‫جلیلی گفت شــما در مذاکرات می رفتیــد بیانیه و‬ ‫خطابهمی خواندیددرصورتیکهمذاکرهجایخطابه‬ ‫خواندننیست ‪.‬‬ ‫ کلیت موضوعراگفت‪.‬باالخرهرقیبانتخاباتیاقای‬ ‫‪6‬‬ ‫ســخنگوی کمیســیون ویژه برجام می گوید‪:‬‬ ‫«خیلی از کســانی که امــروز در تیــم مذاکره کننده‬ ‫هستنددرتیممذاکره کنندهقبلیهمنقشکلیدی‬ ‫داشتند‪ .‬همه ادم ها که عوض نشدند‪ ،‬بنابراین اقای‬ ‫فنشستهبودمی توانست‬ ‫عراقچیکهکناراقایظری ‬ ‫بگوید «من حرف های اقای جلیلی را تکذیب می کنم‬ ‫چون در تیــم قبلی بــودم و چنین مســائلی نبوده‬ ‫است»‪.‬با اودراینموردگفتوگو کردیم‪.‬‬ ‫پارلمان‬ ‫‪37‬‬ ‫پارلمان‬ ‫جلیلی می توانست با تیم هسته ای‬ ‫بیشتر مدارا کند‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با جواد جهانگیرزاده‬ ‫اگر اجازه دهید گفت وگو را از سخنان اقای جلیلی‬ ‫در کمیسیون بررسی برجام شــروع کنیم‪ .‬شما‬ ‫اظهارات مسئول سابق پرونده هسته ای را چگونه‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫ از نظر بنده برداشت اقای جلیلی‪ ،‬شخصی است‪.‬‬ ‫همه حق دارند برداشــت های خودشان را راجع به برجام یا‬ ‫هر موضوع سیاســت خارجی بیان کننــد‪ .‬از این جهت که‬ ‫اقای جلیلی دعوت شده کمیسیون بود‪ ،‬طبیعی است که‬ ‫کمیسیون از ایشان سوال هایی را می پرسید‪ .‬اقای جلیلی‬ ‫قبال مســئولیتی را برعهده داشــت اما هیچ وقت پاسخگو‬ ‫نبود‪ ،‬یعنی اقای جلیلی در طول ســال هایی که مسئولیت‬ ‫مذاکرات را بر عهده داشــت کمترین حضور را در مجلس‬ ‫و کمیسیون ها برای پاســخگویی داشت و همیشه فضای‬ ‫بسیار مثبتی را راجع به موضوع مذاکرات تصویر می کرد‪.‬‬ ‫بدین گونه تقریبا همه متقاعد شده بودند که باتوجه به اینکه‬ ‫این پرونده مهمی برای نظام اســت‪ ،‬حمایــت همه جانبه‬ ‫کنند‪ ،‬در حالــی که ان زمــان انتقاداتی هم راجــع به رویه‬ ‫مذاکرات اقای جلیلی وجود داشــت‪ .‬امــا در حال حاضر‬ ‫بنده معتقد هســتم که موضوع از دو جهت قابل نقد است؛‬ ‫یکی از این جهت که چون اقای جلیلی مسئولیت پرونده را‬ ‫بر عهده داشته و هم اکنون پرونده از دستش خارج است‪،‬‬ ‫در انتقاد نســبت به عملکرد تیم جدید به نظر من به لحاظ‬ ‫اخالق سیاسی می توانست مدارای بیشتری انجام دهد و‬ ‫بحث هایش را به طور خصوصی تر مطرح نماید که این امر‬ ‫اتفاق نیفتاد‪ .‬اما از جهت دیگــر مجموعه مذاکرات اقای‬ ‫جلیلی در طول شش ســال گذشته دســتاورد محسوسی‬ ‫نداشــت‪ ،‬بدین معنی که مذاکرات پشــت ســر هم انجام‬ ‫می شد‪ .‬اما خروجی ان چیزی نبود که شما احساس کنید‪.‬‬ ‫اتفاقا در همان سال ها است که قطعنامه های شدیدی علیه‬ ‫جمهوری اسالمی ایران تصویب می شود‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫این موضوع از این دو جهت قابل نقد است اما از این جهت‬ ‫که اقای جلیلی به این پرونده اشراف دارد و مطالبی را عنوان‬ ‫می کند باید این مطالب در نظر گرفته شود و مسئوالن دیگر‬ ‫هم باید پاسخگو باشند‪.‬‬ ‫به نظر می رســد این روزها یک ارایش سیاســی‬ ‫جدید در حال شکل گیری است‪ ،‬شما این شرایط‬ ‫را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫ نه‪ ،‬من چنین استنباطی ندارم‪ .‬این ارایش از قبل‬ ‫بوده ولی امکان دارد دنبال یــک لیدر بگردد که من گمان‬ ‫نمی کنم اقای جلیلی روحیه پیشرو بودن را برای جریانات‬ ‫سیاسی داشته باشد‪ .‬این گمانه زنی من به این دلیل است‬ ‫که اقای جلیلی منش و روش شان در برابر جریانات سیاسی‬ ‫دوری گزینی است‪ .‬طبیعی است که استحکام یک جریان‬ ‫سیاسی نیازمند انعطاف بیشــتر‪ ،‬ارتباط عمومی قوی تر و‬ ‫ایجاد شبکه های سیاسی اســت که معموال این مسائل با‬ ‫اخالق سیاسی اقای جلیلی سازگار نیست‪ .‬به همین دالیل‬ ‫من گمان نمی کنم ارایش سیاسی جدیدی که شما عنوان‬ ‫کردید در حال شکل گیری باشد‪ ،‬بلکه این ارایش سیاسی‬ ‫همان طور که عنوان کردم از قبل وجود داشته است‪ .‬این‬ ‫اتحــاد ایت الله مصباح را به عنوان مدل فکری خودشــان‬ ‫قبول داشته اند‪ ،‬پیش رفتند و شــدند پایداری‪ .‬حاال اینکه‬ ‫این جریان جدید مثل احزاب کوچکتــر‪ ،‬ایثارگران و حتی‬ ‫کوچکتر از اینها مثل رهپویان اگــر بخواهند لیدری اقای‬ ‫جلیلــی را بپذیرنــد من گمــان نمی کنم کــه چنین چیزی‬ ‫امکان پذیر باشــد‪ .‬چون حداقلــش این اســت که اقای‬ ‫حدادعادل چه به لحاظ وجهه سیاســی‪ ،‬ظرفیت سیاسی‬ ‫و باتوجه به اینکه مسئولیت های مهمی را عهده دار بوده‪،‬‬ ‫انعطافش نسبت به جریان سیاســی بیشتر است‪ .‬در عین‬ ‫حال به نظر مــن باتوجه به اینکه قدرت مدیریت سیاســی‬ ‫ایشان از این جهت هم قوی تر است من گمان نمی کنم که‬ ‫چنین امری اتفاق بیفتد کــه اقای جلیلی مدل یک جریان‬ ‫سیاسی جدید باشد‪.‬‬ ‫بهتر است سوی دیگر جریان را هم ببینیم‪ .‬شما‬ ‫در این معادالت جایگاه سیاسی اقایان الریجانی‬ ‫و والیتی را چگونه می بینید؟‬ ‫ اقای الریجانــی به این دلیل کــه مدیریت‬ ‫مجلس بر عهده اش اســت ســعی می کند استقالل‬ ‫مجلس را حفظ کنــد‪ ،‬در عین حالی کــه خیلی مایل‬ ‫نیســت که در مجلس بــا تحکم برخــورد کند‪ .‬چون‬ ‫مجلس ســازمانی اداری نیســت‪ .‬انجا نمایندگانی‬ ‫هستند که عقایدشان را بیان می کنند‪ .‬همانطور که‬ ‫می بینید فضا را باز گذاشتند تا کمیسیون برجام شکل‬ ‫بگیرد‪ .‬ممکن است با ترکیب کمیســیون برجام موافق‬ ‫نباشــند که این ترکیب دربرگیرنده جامعیت مجلس‬ ‫نیســت‪ .‬یکی از نقدهای جدی که وجــود دارد‬ ‫این است که ما در کمیسیون برجام حقوقدان‬ ‫نداریم‪ .‬البته من با اقــای الریجانی در این‬ ‫مورد صحبت نکــرده ام اما چون با مشــی‬ ‫ایشان اشنایی دارم ممکن است نسبت به‬ ‫‪7‬‬ ‫جهانگیرزاده اعتقاد دارد که در طول شش سالی‬ ‫که ســعید جلیلــی پرونده هســته ای را دنبــال می کرد‬ ‫دســتاورد محسوســی به دســت نیاورده و حاال که به‬ ‫نقد مذاکرات و برجام می پردازد می توانســت مدارای‬ ‫بیشتری را با تیم فعلی هســته ای داشته باشد‪ .‬با او در‬ ‫این مورد به گفت وگو پرداختیم‪.‬‬ ‫ترکیب نظراتی داشته باشند‪ .‬ایشان مواضع مستقلی دارند و‬ ‫جزو افراد اگاه در این زمینه است‪ .‬ایشان اگرچه دیدگاه های‬ ‫شخصی خود را هم بیان می کنند اما از اینکه در کمیسیون‬ ‫برجام و جهت گیری های ان تاثیر بگذارند دوری می کنند‪.‬‬ ‫راجع به اقــای والیتی هم باید بگویم ایشــان جزو نوادر در‬ ‫حوزه سیاسی و وزارت خارجه ما هســتند‪ .‬باید بگویم دفاع‬ ‫اقای والیتی از مذاکرات هسته ای و کلیات برجام هم امر‬ ‫بسیار مهمی است که باید مورد نظر قرار بگیرد‪ .‬یعنی کسانی‬ ‫که بیشــتر از دیگران در این عرصه بودند و سیاست طرف‬ ‫مورد نظر را بیشتر از دیگران می شناسند در اظهارنظرهای‬ ‫صحیح در خصوص مثبت بودن برجام و کلیات ان مدارا و‬ ‫امساک نمی کنند‪.‬‬ ‫همان طور که خودتان هم اشــاره داشتید برخی‬ ‫می گویند که چــرا در زمــان اقای جلیلــی چنین‬ ‫کمیســیونی برای رســیدگی به رونــد مذاکرات‬ ‫هسته ای تشکیل نشده بود؟‬ ‫ به این موضوع باید از این جهت نگاه کنیم که اقای‬ ‫جلیلی دبیر شورای امنیت ملی بودند و از مجلس رای اعتماد‬ ‫نگرفته بودند اما اقای ظریف به این دلیل که از مجلس رای‬ ‫اعتماد گرفتند باید پاسخگوی مجلس هم باشند‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم جزئی تر صحبت کنیم از نظر شما‬ ‫هدف اقای جلیلی از این اظهارات شان چیست؛‬ ‫برخی می گویند برای ثبــت در تاریخ و برخی هم‬ ‫می گویند برای تشــکیل یک جبهــه جدید برای‬ ‫انتخابات ‪ 96‬است؟‬ ‫ در این مورد نظر خاصی ندارم اما من اقای جلیلی را‬ ‫از قافله نیروهای جدی انقالب می دانم‪ .‬امکان دارد نسبت‬ ‫به مشی و روش ایشان انتقاد جدی داشــته باشم اما هیچ‬ ‫موقع اقای جلیلی را در این امر یک فرصت طلب نمی بینم‪.‬‬ ‫بنده اعتقاد دارم که اقای جلیلی با صداقت مطالبشــان را‬ ‫بیان می کنند اگرچه صحبت هایشــان می تواند انتقادات‬ ‫جدی را به دنبال داشته باشــد‪ .‬انهایی که برای اینده تاریخ‬ ‫اقدام می کنند حتما رفتارها و اقدامت شــان دچار انحراف‬ ‫خواهد شــد‪ .‬من چنین امــری را از اقای جلیلی اســتنباط‬ ‫نمی کنم‪ .‬خیلی ها می خواستند پاســخی به تاریخ بدهند‪.‬‬ ‫امام خمینی(ره) فرمودند ما موظف هســتیم وظیفه مان را‬ ‫به درستی انجام دهیم‪ .‬اینکه تاریخ و ایندگان چه قضاوتی‬ ‫خواهند کرد را باید به ایندگان واگذار کرد‪ .‬قرار نیست برای‬ ‫اینده تاریخ اقــدام کنیم‪ .‬امروز باید وظیفه خود را درســت‬ ‫بشناسیم‪ .‬برجام و اثار سیاســی‪ ،‬اجتماعی ان را به درستی‬ ‫تشخیص دهیم‪ .‬در عین حال بدانیم که مذاکره‪ ،‬مذاکره‬ ‫است‪ .‬صرفا سخنرانی‪ ،‬پیام‪ ،‬تقاضاها و مطالبات نیست‪.‬‬ ‫نهایت تالشی که تیم ما داشته و توانسته این بوده است‪.‬‬ ‫حاال امکان ندارد دوستان دیگر بیایند و دوباره مورد ازمون‬ ‫قرار بدهند‪ .‬برخی از دوستان در این ازمون موفق نبودند و‬ ‫هیچ خروجی از پرونده مالحظه نشــده بود‪ .‬من نمی گویم‬ ‫رفتار یا موضع شــان درســت نبوده اما مهم این بوده است‬ ‫که بایــد از ان پرونــده خروجی بیــرون می امد امــا نیامد‪.‬‬ ‫رئیس جمهور جدید به مردم قول داده بود موضوع مذاکرات‬ ‫هسته ای را حل کند و باید از تیم جدید استفاده می کرد‪ .‬در‬ ‫عین حال که اعضای تیم جدید همــه از بچه ها و فرزندان‬ ‫پارلمان‬ ‫انقالب هستند‪ .‬نمی شود انها را به سایر امور متهم کرد‪ .‬به‬ ‫نظرم مطلق نگریستن چه در مدیران فعلی و چه در مدیران‬ ‫سابق از اقدامات غلط است‪ .‬کاروان انقالب یک کاروان‬ ‫پیوسته است‪ .‬نیروها می توانند عوض شــوند‪ ،‬اما دیدگاه‬ ‫کلی انقالب حاکم اســت‪ .‬رهبری با صراحت‪ ،‬صداقت و‬ ‫ادله محکم دیدگاه هایشان را بیان می کنند و فرمودند هیچ‬ ‫صحبت خصوصی هم با کســی ندارند و حرف هایشــان را‬ ‫در مالءعام و برای عامه مردم بیان می کنند‪ .‬دشــمن هم‬ ‫رهبری را به دقت می شناســد و می داند که رهبری ما اهل‬ ‫هیچ گونه مسامحه ای نیست و از سخنان خود برنخواهند‬ ‫گشت‪ .‬رهبری فرمودند نباید این ماجرای مذاکرات باعث‬ ‫ایجاد دوقطبی شــود‪ .‬طبیعی اســت که این مذاکرات به‬ ‫هر نتیجه ای می رسید می توانست انتقاداتی را هم داشته‬ ‫باشــد‪ .‬باید از این ظرفیت به نفــع انقالب و اینده کشــور‬ ‫استفاده کرد‪ .‬کشــور در یک تحول فوق العاده قرار دارد‪.‬‬ ‫نمی خواهم بگویم اقتصاد کشور همه اشکالش به تحریم ها‬ ‫باز می گردد اما طبیعی است که گره هایی را بر پای اقتصاد‬ ‫انداخته بودند که ظالمانه بود‪.‬حاال وقتی کســی پیدا شده‬ ‫که توانسته این گره ها را باز کند باید از او تقدیر کرد‪ .‬در عین‬ ‫حال باید مراقبت کرد که به فرموده رهبر انقالب این زمینه‬ ‫نفوذ دشمن به کشور نشــود‪ .‬بنده معتقدم که در همین جا‬ ‫می توان زمینه های نفوذ دشمن به کشور که ایجاد شکاف‬ ‫بین نیروهای انقالبی است را به راحتی پیدا کرد‪.‬‬ ‫از نظر شما این درست است که موضوع هسته ای‬ ‫شــکافی بیــن نیروهــای سیاســی و طیف های‬ ‫مختلف ایجاد کرده است؟‬ ‫ بله‪ ،‬البته باتوجه به اینکه بازار این گونه بحث ها این‬ ‫روزها داغ است‪ .‬اما اگر این شکاف عمیق تر شود می تواند‬ ‫به شکل مستقیم به مردم جامعه هم فشار وارد کند‪.‬‬ ‫به اعتقاد شما مبنای رای مردم در انتخابات اتی‬ ‫مجلس تا چه حد به توافق هسته ای بستگی دارد؟‬ ‫یعنی مردم به موضوع هسته ای به عنوان مساله‬ ‫اصلی نگاه می کنند؟‬ ‫ این را این طور نمی شود بیان کرد‪ .‬رئیس جمهوری‬ ‫که رای اورده فقط یک ســخن که نگفته اســت‪ .‬مطالب‬ ‫زیادی را بیان کرده است‪ .‬اینکه همه کارها و حرف هایش‬ ‫را به مذاکرات گره بزنیم اصال کار درستی نیست‪ .‬اما در عین‬ ‫حال اینکه کســانی که به اینها رای نداده اند نباید از جامعه‬ ‫حذف شــوند و نیروهایشان محصور باشــد‪ .‬این خود یک‬ ‫استبداد است‪ .‬باید فرصت نقد و انتقاد کافی را داشته باشد‪.‬‬ ‫اما مهم این است که اگر بیاییم امیدها را به ناامیدی تبدیل‬ ‫کنیم این خود جای انتقاد دارد‪ .‬‬ ‫مساله‪ ،‬انتخابات اینده نیست‬ ‫گفت وگوی مثلث با اسماعیل کوثری‬ ‫‪8‬‬ ‫کوثری معتقد اســت که اظهارات کنونی‬ ‫ســعید جلیلــی در خصــوص برجــام و توافق‬ ‫هسته ای با هدف پایه گذاری و تشکیل جبهه‬ ‫جدید برای انتخابات‪ 96‬نیست بلکه ناشی از‬ ‫احساس تکلیف و وظیفه ای است که می کند‪.‬‬ ‫با او در این زمینه گفت وگویی انجام دادیم که‬ ‫در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫انتخابات‪ 96‬است؟‬ ‫ اصــا این گونــه حرف هــا غلط و بی معناســت‪.‬‬ ‫چون اصال ایشــان در پی چنیــن چیزهایی نیســتند و اگر‬ ‫احساس مســئولیت نمی کردند چنین صحبت هایی را هم‬ ‫مطرح نمی کردند‪ .‬احساس مسئولیت کردند که امدند کار‬ ‫کردند و به ذهنشان رســیده که این چیزها را بگویند‪ .‬حاال‬ ‫می خواهند بپذیرنــد یا نپذیرند‪ .‬اما در تاریخ ثبت می شــود‬ ‫که فردا نگویند که همه بی خیال بودند و هیچ کاری در این‬ ‫رابطه انجام نشد‪.‬‬ ‫حــاال ایــن ســوال پیــش می ایــد کــه ایــا همه‬ ‫اصولگرایان مثل اقای جلیلــی در مورد مذاکرات‬ ‫فکر می کنند؟ یا انها بیشــتر به اقایــان والیتی و‬ ‫الریجانی نزدیکند؟‬ ‫ اجازه بدهید جواب شــما را این گونه بدهم‪ .‬اقای‬ ‫الریجانی و اقای والیتی را نمی دانم اما اقای جلیلی را که از‬ ‫ایشان شناخت داریم می دانیم برای انتخابات اینده نیست‪،‬‬ ‫بلکه برای احســاس تکلیف و وظیفه شــان این مطالب را‬ ‫مطرح می کنند‪.‬‬ ‫به عنوان سوال اخر می خواهم بپرسم ایا مساله‬ ‫هســته ای شــکافی را بین نیروهای سیاســی و‬ ‫طیف های مختلف ایجاد کرده است؟‬ ‫ خیر‪ ،‬چون حضرت اقا هم فرموده اند که همدلی‬ ‫و همزبانی در سال جدید‪ ،‬همه سعی شان بر این است که‬ ‫فقط نقدی که می کنند منصفانه باشــد تا مسائلی این گونه‬ ‫پیش نیاید‪ .‬‬ ‫سیاست‬ ‫در حالی که این روزها برجام در کمیســیون ویژه‬ ‫برجــام مجلس بــا حضــور تیم هســته ای قبلی‬ ‫و کنونی در حال بررســی اســت‪ ،‬شــما سخنان‬ ‫اقای جلیلی را در این کمیســیون چگونه ارزیابی‬ ‫می کنید؟ به هر حال این اظهارات در حال حاضر‬ ‫محل بحث شده و حتی برخی چهره های اصولگرا‬ ‫هم ان را نقد کرده اند‪.‬‬ ‫ ب ه هر حــال از انجا که اقای جلیلی مســلط بر این‬ ‫موضوع هستند و روش مذاکره را به خوبی می دانند براساس‬ ‫متن برجام گزارشی را تهیه و در شــورای عالی امنیت ملی‬ ‫ارائه کردند‪ .‬کمیسیون رســیدگی به برجام در مجلس هم‬ ‫این کار را انجام دادند‪ .‬نمایندگان هم سواالتی داشتند که‬ ‫پرسیدند‪ .‬در اصل این مساله این چنین است که به عنوان‬ ‫یک بررسی وسیعی که همه جوانب ان دیده شده ارائه شد‬ ‫که مورد قبول اکثریت واقع شده است‪.‬‬ ‫امــا از کنار همین اظهارات شــاید بتــوان به این‬ ‫نتیجه رســید که یک ارایش جدید سیاســی در‬ ‫حال شــکل گیری اســت‪ .‬شــما اوضاع را چطور‬ ‫ارزیابی می کنید؟‬ ‫ در جواب شما ســوال من این اســت که مگر نقد‬ ‫کــردن ارایــش دارد؟ در واقع این مســائل از متــن برجام‬ ‫برداشت می شود‪ .‬ان تیمی که مذاکره کرده است باید به این‬ ‫سواالت پاسخ بدهد چرا که باالخره رفتند و توافق کرده اند‪.‬‬ ‫حاال هر کسی می خواهد باشد اگر اقای ظریف هم نبودند‬ ‫هر کسی هم که جای ایشان بودند باید پاسخگو می بودند‪.‬‬ ‫به هر حال از همیــن واکنش هایی که به اظهارات‬ ‫اقای جلیلی در جلسات کمیســیون به وجود امد‬ ‫می توان برداشــت کرد که تغییراتــی در ارایش‬ ‫سیاســی به وجود امده است‪ .‬مثال شــما در این‬ ‫معادالت جایــگاه سیاســی اقایــان الریجانی و‬ ‫والیتی را چطور می بینیــد؟ ایا این افراد همچنان‬ ‫در همان جایگاه سابق هستند؟‬ ‫ هر کســی خودش می داند که در چــه جایگاهی‬ ‫قرار گیرد‪ .‬حاال یا ایشان با اصولگرایان هم عهد می شود و‬ ‫وحدت می کنند و در این مجموعه قرار می گیرند یا خودشان‬ ‫حزبی تشکیل می دهند که بحث دیگری است‪ ،‬یا بخواهند‬ ‫به شــکل دیگری با دولت کنار بیایند‪ .‬در کل اینها مسائلی‬ ‫است که باید از خودشان پرسیده شود‪.‬‬ ‫اقای جلیلــی در صحبت هایشــان گفته اند حق‬ ‫غنی سازی را در مذاکرات زمان خودشان گرفته اند‬ ‫و تحریم ها را هم به این نتیجه رســیده بودند که‬ ‫برداشته شود اما اقای صالحی عنوان کرده اند که‬ ‫اگر حق غنی سازی را گرفته بودید سندش را ارائه‬ ‫دهید و اینکه یک عضو دیگــر تیم مذاکره کننده‬ ‫خطاب به ایشــان گفته است چطور می شود طی‬ ‫‪ 16‬روز مذاکره به این نتایج رسیده باشید‪...‬‬ ‫ این طور هم نیســت بلکه در حد پیام بوده است‪.‬‬ ‫امریکایی ها پیــام دادند و حضرت اقا هم در سخنانشــان‬ ‫گفتند که یکی از سران کشــورهای منطقه که منظورشان‬ ‫سلطان قابوس بود به ایشان پیغام داده اند که امریکایی ها‬ ‫گفته اند که غنی سازی شــما را قبول داریم و برای مذاکره‬ ‫اماده ایــم‪ .‬با ایــن تفاســیر باالتــر از این ســند دیگر چه‬ ‫می خواهند؟ حاال اینکــه انها بد عهد هســتند و معموال به‬ ‫تعهداتشــان عمل نمی کنند دیگر نمی توان گفت که سند‬ ‫ارائه دهیم‪ .‬انها باالخره این مسائل را مطرح کرده اند‪.‬‬ ‫اقای کوثری! تشکیل چنین کمیســیونی با این‬ ‫کارویژه مهم تجربه ای جدید اســت‪ .‬این مساله‬ ‫را چطور می بینید؟‬ ‫ این گونه نیست‪ .‬در ایین نامه داخلی مجلس هم از‬ ‫سال های گذشته هست که هر موضوع خاصی که به وجود‬ ‫می اید چنین کمیسیونی تشکیل می شود‪.‬‬ ‫چرا این کمیسیون در زمان اقای جلیلی تشکیل‬ ‫نمی شد؟‬ ‫ چون در ان زمان چیزی نداده بودند که خواســته‬ ‫باشند جلوی ان بایســتند‪ .‬کال در جهت تقویت هسته ای‬ ‫بوده است‪ .‬چرا امثال شما که در عالم سیاست هستید اظهار‬ ‫ بی اطالعی از ان می کنید‪ .‬ان زمان تیم مذاکره کننده چیزی‬ ‫به بیگانگان نداده است‪ .‬چیزی را به انها تعهد نداده است‪.‬‬ ‫اصال مذاکره ان زمان همه اش رو به رشــد بوده است‪ .‬اگر‬ ‫تعهدی داده بودند ما حتما در ان زمان هم همین توضیحات‬ ‫را می خواستیم‪ .‬اما چون تعهدی نشــده الزم به این کارها‬ ‫هم نبوده اســت‪ .‬هر روز هم پیشــرفت بوده اســت‪ .‬یعنی‬ ‫تعداد سانتریفیوژها زیادتر می شــده‪ ،‬تعداد اورانیوم غنی‬ ‫شده ‪ 3/5‬تا ‪ 5‬درصد هم بیشتر می شده و اورانیوم ‪20‬درصد‬ ‫هم خودمان تولید می کردیم‪ .‬نمی خواهم بگویم که اقای‬ ‫جلیلی این کار را کرده است‪ .‬این به اشتباه برداشت نشود‪.‬‬ ‫من فقط می گویم تیم مذاکره کننده قبلی در زمانش دقیقا‬ ‫این کارها را انجام داده است‪.‬‬ ‫شــما هدف اقای جلیلی را در حــال حاضر از این‬ ‫اظهاراتشان چه می بینید؟ یک طیفی می گویند‬ ‫برای ثبت در تاریخ است و طیفی دیگر می گویند‬ ‫در راســتای شــکل دادن جبهــه جدیــد بــرای‬ ‫‪39‬‬ ‫پارلمان‬ ‫‪9‬‬ ‫دست راست جلیلی‬ ‫علی باقری کیست و چگونه فکر می کند؟‬ ‫علی باقری کنی کسی است که در این‪ 10‬سال هر کجا‬ ‫جلیلی بوده همراهش رفته اســت‪ .‬علــی باقری‪ ،‬در همان‬ ‫دانشــگاهی تحصیل کرده که ســعید جلیلی درس خوانده‬ ‫است‪ .‬اگر سعید جلیلی میهمان تهران و این دانشگاهش‬ ‫شده بود‪ ،‬علی باقری با دانشگاه امام صادق (ع) غریبه نبود‪.‬‬ ‫چه اینکه قائم مقام ایت الله مهدوی کنی در این دانشــگاه‬ ‫ایت الله محمدباقر باقری کنی پدر بوده و هست‪ .‬کسی که‬ ‫به گفته یکی از دانش اموختگان دانشگاه امام صادق(ع)‪،‬‬ ‫اگرچهکسیخارجازدانشگاهنمی شناسدش‪،‬امادردانشگاه‬ ‫امام صادق(ع) همــه او را می شناســند‪ .‬ایت الله محبوب‬ ‫امام صادقی هــا‪ ،‬نماینده مردم تهــران در مجلس خبرگان‬ ‫رهبری نیز هســت‪ .‬به رغم اینکه برخی تحلیلگران خارجی‬ ‫دلیل برجســته بودن نقش علی باقری در پرونده هسته ای‬ ‫را ارتباطات خانوادگی او می دانســتند و معتقدبودند باقری‬ ‫به دلیل ایت اللــه زاده بــودن و خویشــاوندی هایی به این‬ ‫جایگاه رسیده‪ ،‬اما واقعیت جز این است‪ .‬باقری سال های‬ ‫سال است که دست راست سعید جلیلی به حساب می اید‪.‬‬ ‫زمانی که ســعید جلیلی به ســمت معاونت اروپا و امریکای‬ ‫وزارت امور خارجه منصوب شد‪ ،‬کلیدی ترین اداره کل این‬ ‫معاونت را به رفیق سال های دور و دیرش سپرد‪ .‬علی باقری‬ ‫از پا ییز ‪ ۸۴‬مدیرکل اروپای مرکزی و شــمالی وزارت خارجه‬ ‫شــد و تا ســه ســال بعد در این معاونت وزارت امور خارجه‬ ‫حضور داشــت‪ .‬وقتی در ســال ‪ ،۸۶‬جلیلی راهی دبیرخانه‬ ‫شورای عالی امنیت ملی شد‪ ،‬باقری در ابتدا نتوانست او را‬ ‫همراهی کند‪ ،‬چرا که به عنوان دست راست جلیلی خود به‬ ‫سرپرستی معاونت اروپا و امریکای وزارت امور خارجه رفته‬ ‫بود‪ .‬جلیلی در ماه های نخســت در دبیرخانه شورای عالی‬ ‫امنیت ملی‪ ،‬با معاون بین الملل زمان علی الریجانی‪ ،‬یعنی‬ ‫جواد وعیدی همکاری کرد‪ .‬وعیدی که اصولگرا بود و پیش‬ ‫از ان در جام جم و همشهری ســابقه روزنامه نگاری داشت‬ ‫و پس از پایان همکاری اش با شــورای عالی امنیت ملی به‬ ‫همشــهری دیپلماتیک رفت و بعد هم رئیس حوزه ریاست‬ ‫سازمان بازرسی کل کشور شد‪ ،‬گزینه مطلوب سعید جلیلی‬ ‫نبود‪ .‬می گوینــد علت اصلی تغییــر در معاونــت دبیرخانه‬ ‫شــورای امنیت‪ ،‬نزدیکی بیــش از اندازه جلیلــی به باقری‬ ‫بود‪ .‬جلیلی به یک دســت راســت واقعی نیاز داشــت‪ .‬در‬ ‫برخی خبرها امده است که او برای اینکه اختیارات کافی به‬ ‫باقری بدهد‪ ،‬با برکناری سیدمهدی بخارایی زاده‪ ،‬اداره امور‬ ‫سیاست خارجی شورای عالی امنیت ملی را نیز منحل و در‬ ‫معاونت امور بین الملل ادغام کرد‪ .‬باقری در تابستان‪۱۳۸۷‬‬ ‫ت ملی رسید‬ ‫به معاونت بین الملل دبیرخانه شورای عالی امنی ‬ ‫و یکی از اصلی ترین اعضای تیم مذاکره کننده ایران شد‪ .‬‬ ‫علی باقری پس از ان همواره نقشــی پررنگ در مذاکرات‬ ‫داشت‪ .‬او به نوعی سمت ســخنگوی تیم مذاکره کنندگان‬ ‫را نیز یافت و همواره در خط مقدم گفت وگوهای رســانه ای‬ ‫تیم مذاکره کننده قرار داشــت‪ .‬او دو هفتــه پیش از اعالم‬ ‫کاندیداتوریجلیلیبهدانشگاهتهرانرفتودردفاعیتمام‬ ‫قد از عملکرد رئیس خود‪ ،‬عملکرد‬ ‫گذشــتگان به ویژه حسن روحانی‬ ‫را زیر ســوال برد‪ .‬با کاندیداتوری‬ ‫جلیلــی در انتخابــات و کناره گیــری‬ ‫لنکرانــی از رقابت ها بســیاری گمان‬ ‫فیزیکدانمنتقد‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪10‬‬ ‫جدال عباسی و صالحی همچنان ادامه دارد‬ ‫فریــدون عباســی دوانی‪ ،‬زاده ‪ ۱۳۳۷‬در کازرون‪،‬‬ ‫فیزیکدان ایرانی و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی است‪.‬‬ ‫او از ابتدای انقالب عضو سپاه پاسداران بوده و سه دور در‬ ‫جنگ ایران و عراق حضور داشت ه ‪ .‬وی بعد از جنگ‪ ،‬دکترای‬ ‫فیزیکهسته ایگرفته است‪.‬عباسیازمتخصصینلیزری‬ ‫است که در طرح جداسازی و غنی سازی اورانیوم با لیزر نیز‬ ‫شرکت داشته اســت‪ .‬وی سابقه ریاســت گروه فیزیک در‬ ‫دانشگاه امام حسین(ع) سپاه پاســداران را هم دارد ولی‬ ‫به ندرت به این دانشــگاه مــی رود‪ .‬وی دهم اردیبهشــت‬ ‫‪ ۱۳۸۶‬توســط محمود احمدی نــژاد‪ ،‬رئیس جمهور وقت‬ ‫به علت خدمات علمی به کشــور‪ ،‬به عنوان اســتاد نمونه‬ ‫کشــوری انتخاب شــد و ‪ ۲۷‬مهر ‪ ۱۳۸۹‬نیز در مراســمی ‬ ‫در دانشگاه شــهید بهشــتی که با حضور پرویز داوودی و‬ ‫غالمعلی حدادعادل برگزار شــد‪ ،‬مورد تقدیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫فریدون عباسی دوانی از ســال ‪ ۱۳۷۲‬عضو هیات علمی‬ ‫ دانشکده فیزیک دانشگاه امام حســین(ع) سپاه شده‬ ‫اســت و در ادامه به ریاســت دانشــکده فیزیک این‬ ‫دانشــگاه رسیده اســت‪ .‬قطعنامه ‪ ۱۷۴۷‬شــورای‬ ‫امنیت‪ ،‬از فردى به نام فریدون عباســى دوانى با‬ ‫عنوان «دانشمند ارشــد وزارت دفاع و مرتبط با‬ ‫انستیتو فیزیک کاربردى» ایران نام برده و او‬ ‫را مشمول تحریم قرار داده است‪ .‬فریدون‬ ‫عباســی دوانی صبح روز ‪ ۸‬ابــان ‪ ۱۳۸۹‬در‬ ‫یک ســوء قصد‪ ،‬در میدان دانشجوی‬ ‫تهران ترور و مجروح شد و به بیمارستان انتقال پیدا کرد‪.‬‬ ‫در حالی که مشغول رانندگی بود متوجه نصب بمب توسط‬ ‫یک موتورسوار به در ماشین شد و در همین لحظه از خودرو‬ ‫بیرون پرید و از این ترور جان ســالم به در بــرد‪ .‬پیش از او‬ ‫علی اکبر صالحی این منصب را در اختیار داشت اما وی پس‬ ‫از برکناری متکی به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شد و‬ ‫بعد از ان محمود احمدی نژاد در تاریخ ‪ ۲۴‬بهمن ‪ ۱۳۸۹‬او‬ ‫را به عنوان معاون رئیس جمهور و‬ ‫می کردند ســتادهای پایــداری به طرفه العینــی در اختیار‬ ‫جلیلی قرار خواهد گرفت‪ .‬با وجود گمانه زنی های رسانه ای‬ ‫در خصوص ریاســت یکی از اعضای ارشد پایداری‪ ،‬یعنی‬ ‫لنکرانی یا میرکاظمی بر ستاد انتخاباتی سعید جلیلی‪ ،‬او بار‬ ‫دیگر یار سابق خویش را به دیگران ترجیح داد و علی باقری‬ ‫را رئیس کرد‪ .‬این گونه دبیر و معاون شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی‪ ،‬هر دو به مرخصی یک ماهه رفتند‪ .‬او در همان دوران‬ ‫انتخابات در جمع دانشجویان دانشــگاه تربیت مدرس در‬ ‫بخشی از صحبت های خود در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه‬ ‫اقای روحانی اعالم کردند که تعلیق با اجــازه رهبری بوده‬ ‫است و اکنون ما در این عرصه شاهد تقابل دو نگاه سازش‬ ‫و مقاومت هستیم و ایا به واقع این موضوع با اجازه رهبری‬ ‫بوده است ؟ گفته بود‪« :‬اقای روحانی در یک سخنرانی که‬ ‫من ان را در روزنامه خواندم به نقل از ایشان مطرح شده بود‬ ‫که ایشان گفتند تعلیق با اجازه کتبی رهبری بوده است‪ ،‬ولی‬ ‫در کتاب ایشان در چندین جا گزاره هایی وجود دارد که بیانگر‬ ‫این موضوع است که این کار با اجازه ایشان نبوده است‪ .‬از‬ ‫جمله در صفحه ‪ 178‬کتاب ایشان می گویند قبل از توافق‬ ‫سعداباد خدمت مقام معظم رهبری رفتم‪ ،‬جزئیات را خدمت‬ ‫ایشــان مطرح کردم و ایشان با‬ ‫تعلیق در حد گازدهی نطنز‬ ‫ی منصوب کرد‪ .‬او تا مرداد ‪۱۳۹۲‬‬ ‫رئیس سازمان انرژی اتم ‬ ‫این سمت را بر عهده داشت و سپس علی اکبر صالحی پس‬ ‫از ترک وزارت خارجه دوباره جایگزین او شــد‪ .‬او از وقتی از‬ ‫سازمان انرژی اتمی رفته است به یکی از منتقدان سر سخت‬ ‫علی اکبــر صالحی و البته تیــم مذاکره کننده تبدیل شــده‬ ‫است‪ .‬او در انتقادی به تیم مذاکره کننده گفته است‪« :‬تیم‬ ‫مذاکره کننده اگر کالسور اقای جلیلی را می گرفت و مطالعه‬ ‫می کرد برای هر بندی چند گزینه می دید و می توانســت با‬ ‫دست پر تری به مذاکره برود و دســتاورد بهتری نصیبمان‬ ‫می شــد‪ .‬تیم مذاکره کننده بــدون توجه به گــزارش امانو‬ ‫در ســال ‪ ۲۰۱۱‬رفته مذاکرات را انجام داده اســت و تمام‬ ‫دستاوردها را یکجا داده و امده است‪ .‬دیگ ر چیزی ندارد که‬ ‫برود چانه زنی کند‪ .‬فردو اساسا برای تحقیق و توسعه نیست‪.‬‬ ‫کدام عاقلی ‪ ۱۰۰‬متر زیر زمین تونــل می کند و بعد می رود‬ ‫انجــا تحقیق فیزیک هســته ای کند؟ فیزیک هســته ای‬ ‫اصال ربطی به صنعت هسته ای ندارد‪ .‬ایا برای حفظ صنعت‬ ‫هســته ای باید ان را به یک جریان خاص داد که می گوید‬ ‫سیاست من تعلیق و تعطیلی است؟ در سال ‪ ۸۳‬هم این کار‬ ‫را کردند ناموفق هم بود و مقام معظم رهبری موضع گیری‬ ‫کردند‪ .‬جوانان دانشمند ما وقتی به خارج از کشور برای به‬ ‫دست اوردن دانش بیشتر می روند که فرصت ها را در داخل‬ ‫از دســت رفته می بیننــد‪ .‬صالحی فردی بود کــه به خاطر‬ ‫تحصیالت عالی و خوش مشــربی رئیس ســازمان انرژی‬ ‫اتمی شــد اما باوجود تالش هایش کار را به حاشیه بردند و‬ ‫شــاهکار وی این بود که فردو را تحقیقاتی کردند‪ .‬با تمام‬ ‫احترامی که برای وی قائل هستم اما باید بگویم کسی که‬ ‫می گوید فردو جای تحقیقات است خودش برود و در انجا‬ ‫تحقیق کند‪ ».‬عباســی این روزها بی محابا رئیس سازمان‬ ‫ی را نقد می کند‪ .‬کانون اختالفات‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫پارلمان‬ ‫موافقت کردند ولی وقتی که در کتاب مواد توافق سعداباد‬ ‫را اشاره می کنند می بینیم که در این توافقنامه امده است که‬ ‫دولت باید تمام فعالیت های غنی سازی اورانیوم و بازفراوری‬ ‫را به صورتی که اژانس گفته تعلیق کند و در واقع فهرســت‬ ‫ذکر شــده فراتر از تعلیق در حد گازدهی نطنز بوده اســت‪.‬‬ ‫چرا ایشــان چیزی را که بیش از اجازه رهبری بوده اســت را‬ ‫امضا کردند و بعد می گویند که اجازه رهبری است؟ در مورد‬ ‫توافقنامه پاریس نیز یک سری خطوط قرمز از سوی سران‬ ‫نظام تعیین شده بود و این خط قرمز را ایشان در جایی هفت‬ ‫مورد و در جای دیگر یازده مورد می دانند‪ ،‬ولی ایا در توافقی‬ ‫که امضا شده اســت این خط قرمزها رعایت شده است؟»‬ ‫او در همان ایام در یک ســخنرانی گفته بود‪« :‬کسانی که‬ ‫می گویند االن مذاکره نمی شــود و ان موقع مذاکره می شد ‬ ‫بدانند االن به معنای واقعی مذاکــره صورت می پذیر د و ان‬ ‫موقع مذاکره نمی شــد‪ .‬ان موقع انها درخواست می دادند‬ ‫و شــما امضا می کردید‪ .‬اما اکنون مذاکره صورت می گیرد ‬ ‫و این به معنای مذاکره جدی اســت‪ .‬اتفاقا الماتی ‪ ۲‬نشان‬ ‫داد که ما مرد مذاکره ایم‪ ،‬انها (طرف مقابل) مشکل دارند‪.‬‬ ‫برای همین وقتی با پیشنهادی روبه رو شدند‪ ،‬گفتند ما باید‬ ‫در پایتخت ها مشورت کنیم‪ .‬اما اگر همان چیزی که مد نظر‬ ‫انهاست را بپذیریم‪ ،‬اصال همان روز اول مذاکره تمام می شد ‬ ‫که در الماتی ‪ ۲‬دقیقا همین چارچوب پیگیری شد‪ .‬برخی از‬ ‫مواردی که در پیشــنهاد های انها بود را ما پذیرفتیم ولی به‬ ‫شــرط اینکه ما به ازا های مورد نظر ما تامین بشو د که بحث‬ ‫مفصل شد و من نمی خواهم وارد ان بشوم‪ .‬ولی نتیجه بحث‬ ‫این شد که وقتی با پیشنهادهای ما مواجه شدند‪ ،‬نتوانستند‬ ‫جواب منطقی بدهند‪ ،‬گفتند که ما مشورت می کنیم‪».‬‬ ‫او حاال به همراه ســعید جلیلی به جلسات کمیسیون‬ ‫برجام می رود‪ .‬او بــرای ثبت در تاریــخ حرف هایی در مورد‬ ‫دوران مسئولیتش در مذاکرات می زند‪ .‬‬ ‫‪11‬‬ ‫حمیدرضا عسگری از پشت پرده بیرون امد‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫حمید عسگری هر چقدر که دوران مسئولیتش در تیم‬ ‫مذاکره کننده ســابق کم حرف بود و حتی عکسی از او هم‬ ‫در رسانه ها وجود نداشــت حاال به یکی از رسانه ای ترین و‬ ‫فعال ترین افراد تیم سابق تبدیل شده است‪.‬‬ ‫او چه در جلسات خصوصی و چه در جلسات عمومی‬ ‫به نقد تند و تیز مذاکرات هســته ای در دوران دولت جدید‬ ‫می پردازد‪ .‬اما حمید عســگری کیســت؟ او رئیس پیشین‬ ‫کمیته هســته ای شــورای عالی امنیت ملــی و از اعضای‬ ‫تیم مذاکره کننده اســت که حتــی برخی از نشســت های‬ ‫مذاکرات را او ریاست می کرده است‪.‬‬ ‫حمید عســگری این روزها به شــدت فعال است‪ .‬او‬ ‫پاور پوینت هایش را با خــود به محل ســخنرانی ها می برد‬ ‫و همانجا با لهجــه اصفهانی اش به نقد بند بنــد توافق ژنو‬ ‫و وین می پردازد‪ .‬بــه باور او ما امتیــازات زیادی در توافق‬ ‫ژنو داده ایم و در مقابل چیز چندانی به دســت نیاورده ایم‪.‬‬ ‫او می گوید نامــه ای که حســن روحانی بعــد از توافق ژنو‬ ‫نوشته است به لحاظ فنی ضعف هایی دارد که از مذاکرات‬ ‫تصویری درست حاصل نمی کند‪.‬‬ ‫رئیس پیشــین تیم کار شناســی مذاکره هسته ای با‬ ‫‪ ،5+1‬با بیان اینکه ســال ‪ 82‬با دســتیابی ایــران به چرخه‬ ‫سوخت هســته ای و تکنولوژی مدرن کشــورهای غربی و‬ ‫امریکا درخواست مذاکره و انجام این ســه کار را داشتند‪،‬‬ ‫می گوید‪« :‬غنی ســازی‪ ،‬بازفراوری اب ســنگین و راکتور‬ ‫اب ســنگین این سه درخواست بودند؛ دســتیابی ایران به‬ ‫چرخه سوخت هسته ای و تکنولوژی مدرن انحصار معاهده‬ ‫ان پی تیشکستهشد‪.‬بهرسمیتشناختن حقوق ایرانطبق‬ ‫ماده چهار ان پی تی‪ ،‬حفظ و تقویت دستاوردهای هسته ای‬ ‫و لغو همه تحریم های غیرقانونی سه هدف مهم و اساسی‬ ‫مذاکره با کشورهای غربی و امریکا است‪ .‬در سال ‪ 92‬دولت‬ ‫تدبیر و امید اعالم کرد که تیم مذاکره کننده به دو دستاورد‬ ‫ی سازی که در‬ ‫مهم رسیده است‪ .‬حقوق هسته ای و حق غن ‬ ‫صورت واقعیت دســتاورد بزرگی بود این دو دستاورد مهم‬ ‫است؛ اینها نه تنها کسب نشــده بلکه از دست هم دادیم‪.‬‬ ‫تا قبل از توافق لوزان ایران پنــج توافق انجام داده بود‪ .‬از‬ ‫میان این پنج توافق تنها یکی از انها منتشــر شد و در این‬ ‫توافق منتشر شــده با عنوان برنامه مشترک اقدام‪ ،‬مراحل‬ ‫مقدمه‪ ،‬گام دوم شامل کلیات‪ ،‬گام اول کلیات و جزئیات و‬ ‫گام نهایی به این ترتیب ذکر شده اند‪».‬‬ ‫او البته نقدهایی هم دارد به ماجرای خروج ما از فصل‬ ‫هفت منشور ســازمان ملل‪ .‬عضو تیم مذاکره کننده سابق‬ ‫می گوید‪« :‬ما تحت فصل ‪ ۷‬منشــور سازمان ملل نبودیم و‬ ‫اگر بخواهند کشــوری را تحت این فصل ببرند‪ ،‬در صدور‬ ‫قطعنامه مانند قطعنامه ای که در قبال یمن صادر شد عمل‬ ‫می کنند‪ .‬در قطعنامه ‪ ۲۲۰۴‬کــه ‪ ۲۴‬فوریه ‪ ۲۰۱۵‬تصویب‬ ‫شده‪ ،‬می گوی د «این قطعنامه را بر اساس فصل هفت منشور‬ ‫ســازمان ملل صادر می کنیم»‪ ،‬یعنی اول شــورای امنیت‬ ‫می گوید تهدید یا نقض صلح و امنیــت بین الملل صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬اقای ظریف در مجلس گفت فاجعه بارترین‬ ‫قطعنامــه علیه ایران‪ ،‬قطعنامه ‪ ۱۹۲۹‬اســت؛ در بررســی‬ ‫همین قطعنامه که در سال ‪ ۲۰۱۰‬تصویب شده‪ ،‬می بینیم‬ ‫ننوشته تحت فصل هفت صادر می کنیم‪ ،‬می گوید «تحت‬ ‫ماده ‪ ۴۱‬صــادر می کنیــم» چرا کــه ایران نقــض امنیت‬ ‫بین الملل نکرده و ماده ‪ ۴۲‬هم شاملش نمی شود‪».‬‬ ‫هر چه هست حاال این عضو سابق تیم مذاکره کننده‬ ‫به همراه ســعید جلیلــی و علی باقری و جــال مهربان و‬ ‫فریدون عباسی از میهمانان ثابت کمیسیون برجام است‪.‬‬ ‫او می گوید‪« :‬باید در مدت بررسی مجلس و شورای‬ ‫عالی امنیت ملی‪ ،‬مردم را اگاه کنیم‪ ».‬‬ ‫سیاست‬ ‫البته بیش از هر چیزی‪ ،‬ســانتریفیوژ ها و ر اکتور هسته ای‬ ‫اراک هســتند‪ .‬صالحی سانتریفیوژهای نســل اول ایران‬ ‫را که کپی سانتریفیوژهای نســل اول پاکستان هستند‪ ،‬با‬ ‫بازدهی کم و صرفه اقتصادی پایین دانسته و یاداور می شود‬ ‫که برنامه زمان ریاســت وی بر ســازمان بــرای تولید انبوه‬ ‫سانتریفیوژهای نسل چهارم توسط عباسی به کنار گذاشته‬ ‫ و به جای ان تصمیم گرفته شده اســت که تعداد بیشتری‬ ‫سانتریفیوژ نسل اول تولید شود‪ .‬در باره ر اکتور اراک نیز این‬ ‫دو اختالف زیادی دارند؛ عباسی طرفدار ادامه کار در ر اکتور‬ ‫فعلی اراک اســت‪ ،‬ولی صالحی با جزئیاتــی‪ ،‬از ضرورت‬ ‫نوسازی این ر اکتور سخن گفته و از تصمیم گرفته شده در‬ ‫مذاکرات هسته ای دفاع کرده است‪ .‬صالحی در واکنش‬ ‫به انتقادات عباسی در یک مراسم گفته است‪« :‬عده ای با‬ ‫نام استاد و دانشمند خارج از ادب و دلسوزی به کسانی که‬ ‫برای منافع ملی و حاکمیت ملی کار می کنند انتقاد کرده و‬ ‫گاهی جلو تر از مسئوالن نظام راه می افتند‪ .‬می خواهم به‬ ‫انها تذکری برادرانه و دوستانه بدهم که هر قدر بی ادبی کنی‬ ‫به خودت برمی گردد‪ ».‬وزیر خارجه دولت دهم سپس بیتی‬ ‫از حافظ خوانــده با این مضمون که «مــا نگوییم بد و میل‬ ‫به ناحق نکنیم‪ ،‬جامه کس ســیه و دلق خود ازرق نکنیم»‬ ‫و افزوده‪« :‬ما با ســخن حق جدل نداریم و اگر حق اســت‬ ‫همه می پذیرند و اگر ناحق است قدری فکر کنیم به دنبال‬ ‫چه هستیم‪ .‬عزت ما باید این باشد که بنده خدا باشیم و اگر‬ ‫عزت ما از تیتر باشد نهایت ذلت است و اگر کسی خودش را‬ ‫نیازمند کرسی و میز بداند ‪ ،‬نهایت ذلت است‪ .‬چنانچه برای‬ ‫رضای خدا کار کنید همواره وجدانتان در اســایش است و‬ ‫کسی ناراحت است که وجدانش ناارام است‪ ».‬ادرس های‬ ‫داده شده توسط صالحی گویا به کسی جز فریدون عباسی‬ ‫اشاره ندارد ‪ .‬‬ ‫مغز متفکر تیم جلیلی‬ ‫‪41‬‬ ‫پارلمان‬ ‫«تکلیف» دقت نظر در مخالفت‬ ‫جلیلی حرف های سال ‪ 92‬را تکرارکرده است‬ ‫پیمان فراهانی‬ ‫پژوهشگر سیاسی‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪12‬‬ ‫سعید جلیلی‪ ،‬دبیر سابق شــورای عالی امنیت ملی و‬ ‫رئیس تیم سابق مذاکره کننده هسته ای و برخی اعضای تیم‬ ‫مذاکره کننده وی از جمله علی باقری‪ ،‬معاون سابق جلیلی و‬ ‫فریدونعباسیرئیسسابقسازمانانرژیاتمی درهفته های‬ ‫اخیر در کمیسیون برجام مجلس شــورای اسالمی حضور‬ ‫یافتهوانتقاداتیبهبرنامهجامعاقداممشترکداشتند‪.‬حضور‬ ‫سعید جلیلی در این کمیسیون از جهاتی بسیار حائز اهمیت‬ ‫بود‪ ،‬به صورتی که واکنش عموم رســانه های کشور را در پی‬ ‫داشت‪ .‬بخشی از این واکنش ها معلول شخصیت جلیلی و‬ ‫مسئولیتسابقاووبخشیدیگرنیزمعلولصحبت هایوی‬ ‫در خصوص برجام بود‪ .‬گرچه جلیلی به لحاظ شــخصیتی و‬ ‫در ظاهر چهره ای غیرجنجالی می نمایاند اما اقدامات او که‬ ‫عموما تا کنون به صورتی فردی صورت گرفته‪ ،‬جنجال های‬ ‫بسیاریافریدهاست‪.‬‬ ‫ورود اصطالحــا تکلیف محــور جلیلی بر مســائل که‬ ‫همواره در تجربه سیاسی او خارج از تصمیمات جمعی بوده‪،‬‬ ‫بخشی از علت جنجال افرینی اوست‪ .‬تجربه ورود هیجانی ‪-‬‬ ‫واکنشیجلیلیبهانتخاباتریاست جمهوریسال‪ 92‬کههم‬ ‫هاشمی رفسنجانیراپاید روزارتکشورغافلگیروهمبزرگان‬ ‫اصولگرا که او را نصیحت کرده بودنــد ناامید کرد؛ وعده ان‬ ‫می دادکهدراینده اینهچنداندورجلیلیبهشخصیتینسبتا‬ ‫مهم اما غیر قابل پیش بینی در فضای سیاسی کشور تبدیل‬ ‫شــود‪ .‬احتماال موضع انتقادی جلیلی نسبت به برنامه جامع‬ ‫اقداممشترککهتوسطتیمفعلیمذاکراتهسته ایبهدست‬ ‫امده است‪ ،‬قابل پیش بینی و طبیعی بود و اما ورود نمادین او‬ ‫به عنوان پرچمدار مخالفت با این برنامه قطعا پیش بینی پذیر‬ ‫نبود و کمیســیون برجام را در ابتدای تشکیل با چالش های‬ ‫اساسی روبه رو کرد‪.‬‬ ‫شــاید تصور بشــو د اقدام جلیلی توســط رسانه های‬ ‫اصالح طلب به صورت ورودی نمادین جلوه داده شده است‪،‬‬ ‫اما واقعیت حضور ســنگین پس از دو ســال سکوت نسبی‬ ‫نمی تواندچهره ایساختگیبهخودبگیردواساساوفی نفسه‬ ‫نمادین خواهد بود‪ .‬پس از اتمام کار تیم ظریف و تهیه متن‬ ‫برجام مساله تایید این برجام در کشور به صورت جدی مطرح‬ ‫شد‪ ،‬موافقان و منتقدان تیم مذاکره کننده نظراتی متفاوت‬ ‫داشتندکهمیانمجلسشورایاسالمیوشورایعالیامنیت‬ ‫ملیتصمیم گیریدراینخصوصبرعهدهکدامیکاست‪.‬‬ ‫پــس از ورود رهبر معظم انقالب به این مســاله و وارد‬ ‫شدنمجلسشورایاسالمیدرمدتزماناندکیکمیسیون‬ ‫برجام با اعضای مخالف و موافق نســبتا برابری تشکیل شد‬ ‫که حتی دســت روزنامه های اصالح طلب را در انتقاد از این‬ ‫کمیسیونبست‪.‬‬ ‫درحقیقتاینمحملبرایتصمیم گیریکارشناسیو‬ ‫غیرهیجانی مجلسیان در خصوص برجام شکل گرفته بود‪.‬‬ ‫باتوجهبهاصولگرابودنمجلسنهمومواضععموماانتقادی‬ ‫نمایندگاننسبتبهبرجامدررسانه ها‪،‬دستمجلسبابرچسب‬ ‫تندرو و غیرکارشناس بودن بسته شده بود‪ ،‬بنابراین چهره ای‬ ‫که این کمیسیون از خود در افکار عمومی می ساخت بسیار‬ ‫حائز اهمیت بود چرا که در نهایت بــه انان در تصمیم گیری‬ ‫نهایی این امکان را می داد که قدرت بیشــتری در رد یا تایید‬ ‫اینبرنامهداشتهباشند‪.‬نقطهثقلشخصیتیاینشورامساله‬ ‫کارشناس محوری و ورود غیر جناحی بود که تا حدودی شکل‬ ‫یوچهمنتقدبارضایتنسبی‬ ‫گرفتوافکارعمومیراچهحام ‬ ‫همراه ساخته بود که می توانست با ورودی مصلحت گرایانه‬ ‫و میانجی گرایانه از عمیق شدن شکاف موافقان – مخالفان‬ ‫توافق جلوگیری کند‪ .‬اما نگارنده معتقد اســت ورود جلیلی‬ ‫به عنوان پرچمــدار مخالفت با برجــام به همــراه توپی پر از‬ ‫ی نقش های هویتی این شــورا را از بین برد‪.‬‬ ‫انتقادات‪ ،‬تمام ‬ ‫جلیلی با ارائه پاورپوینتی‪ ،‬که پیش تر نیز در ‪ 12‬ساعت برای‬ ‫روسایقواارائهکردهبودوحاوی‪ 100‬نکتهانتقادیاساسیو‬ ‫فنیبهتوافقاست‪،‬پنبهبرجامرازد‪.‬شایدتاکنونمخالفت ها‬ ‫به صورت انتقادهای پراکنده از نقل محافل و سخنرانی ها به‬ ‫جامع ه انتقالمی یافتامااینبارجلیلیدرمقاممخالفیسفت‬ ‫وسختقرارگرفتوبااینکارخودهزینه هایتصمیم گیری‬ ‫کمیسیون برجام را باال برد و کار را بر انها دشوار کرد‪ .‬جلیلی‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری ســال‪ 92‬به اعتقاد بسیاری از‬ ‫تحلیلگران و کنشگران سیاسی اصولگرا رفتاری کرد که ان‬ ‫ رسمیت دادن به دوگانه مقاومت – سازش بود که یک طرف‬ ‫ان روحانی با جمله باید با کدخدا بست قرار داشت و جلیلی با‬ ‫تنظیمشعارهایخوددراینحوزهبهچهرهروبه رویروحانیدر‬ ‫این دوگانه تبدیل شد‪ .‬اگر این تحلیل اولیه و ساده را بپذیریم‬ ‫می توانیم درباره تبعات سیاسی – اجتماعی این اقدام کمی‬ ‫بیشتردقتنظرداشتهباشیموبروزاختالالتهویتیکهدردو‬ ‫سالاخیرشاهدانهستیمراریشه داردرشکل گیریودامن‬ ‫زدنبهایندوگانهبدانیم‪.‬امااتفاقیکهامروزنیزهمانندسال‬ ‫‪ 92‬درحال رخ دادناست‪،‬دامن زدنورادیکال کردنفضای‬ ‫ت که‬ ‫موافقت ‪ -‬مخالفت با توافق هسته ای است با این تفاو ‬ ‫نسخ ه نوشته شده توسط دولت در نتیجه ان دوگانه به دست‬ ‫امده و امروز در دسترس است‪.‬‬ ‫شاید اگر این دوگانه به این شــدت شکل نمی گرفت‬ ‫و جلیلی اجازه می داد رقابت هــای انتخاباتی‪ 92‬حول محور‬ ‫مهماقتصادیمی گشت‪،‬امروزباچالشبرجاممواجهنبودیم‬ ‫و دولت روحانی اگر و تنها اگر می توانســت از سد معضالت‬ ‫اقتصادیبربیایدورضایتمردمرابرایدوردومدولتخودبه‬ ‫دست اورد شاید فرصت ورود به عرصه های خارجی همچون‬ ‫مســاله هســته ای به صورت جدی چهار ســال دیگر اتفاق‬ ‫می افتادکهقطعامولفه هایقدرتی–اجتماعیدولتباامروز‬ ‫تفاوتداشت!‬ ‫خالصه سخن انکه امروز نیز جلیلی دقیقا دچار همان‬ ‫اشتباهی است که در ســال ‪ 92‬شــد‪« ،‬دامن زدن به دوگانه‬ ‫سازش – مقاومت»‪ .‬احتماال جلیلی تصور می کند با چانه زنی‬ ‫در ســطوح باال و فشــار و حمایت های اجتماعــی می تواند‬ ‫تکلیف محورانه تا ثانیه های اخر در مقابل دوگانه ســازش –‬ ‫مقاومت بسان یک امر ضروری و اجتهادی بایستد درحالی‬ ‫کهصورتمسالهازاساساشتباهاست‪.‬‬ ‫اخیراگمانه زنی هایینیزدررابطهباانکهجلیلیبه دنبال ‬ ‫باز ســازی خود برای شــرکت در انتخابات مجلس یا الصاق‬ ‫دســتاوردهای دولت به فعالیت های خو د شده که اساسا جز‬ ‫گزاره های شــانتاژ محور چیزی نیســتند که بتوانیم به دنبال‬ ‫رگه هایی از ان در حقیقت بگردیم و قضاوتمان در خصوص‬ ‫اقای جلیلی که شــخصا اعتقاد دارم فردی مومن و خالص‬ ‫هستندرااغشتهبهانکنیم‪،‬اماسکوتتقریبیجلیلیدرطول‬ ‫مذاکراتهسته ایومخالفتشدید اللحناوپسازبهنتیجه‬ ‫رسیدن این مذاکرات را نیز نمی توان با دیده مثبت نگریست‬ ‫و سواالت بســیاری را در اذهان پدید اورده که شایسته است‬ ‫توسط ایشان در رسانه ها پاســخ داده شود‪ .‬همچنین اقای‬ ‫جلیلی باید توجه کند هزینه های مخالفتش با برجام به پای‬ ‫جریاناصولگراییودلسوزاننظامنوشتهمی شودپسقطعا‬ ‫دقتنظر درانجامامری بهاین میزاناهمیتومسئولیتنیز‬ ‫«تکلیف»است‪ .‬‬ ‫پارلمان‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪43‬‬ ‫پارلمان‬ ‫محمدجواد ظریف در جلسه کمیسیون برجام چه گفت؟‬ ‫ قطعنامه صراحت دارد که اگر تحریم ها را برگردانند ایران هم به برنامه هسته ای اش‬ ‫بر می گردد‪ .‬در تمامی قطعنامه های شورای امنیت نمی توانید جمله ای به این شکل پیدا‬ ‫کنید که کشور مورد هدف چنین تهدیدی را در قطعنامه ای که علیه اش در شورای امنیت‬ ‫صادر می شود داشته باشد‪.‬‬ ‫ رفع تحریم ها به طور خودکار از روز اجرای برجام صورت می گیرد و نیازی به اقدام مجدد‬ ‫شورای امنیت یا اتحادیه اروپا و امریکا ندارد‪.‬‬ ‫ برخی به نوعی امروز صحبت می کنند که انگار قطعنامه ‪ ۲۲۳۱‬اولین قطعنامه ای است‬ ‫که درباره ایران صادر شده است اما در قطعنامه ‪ ۱۷۳۷‬و ‪ ۱۷۴۷‬حتی اموزش دانشجویان‬ ‫ایرانی ممنوع شده بود‪ .‬نه اینکه استثنا باشد ممنوع شده بود‪.‬‬ ‫ چیزی که باعث تاثیر تحریم ها شد فضای هزینه حیثیتی یا هزینه فضای ایران هراسی‬ ‫بود‪ .‬ایا خوب بود که ما می گفتیم تحریم های اقتصادی را رفع کنند اما اتحادیه اروپا مجددا‬ ‫تحریم دیگری را تصویب می کرد؟ لغو تحریم ها معنادار است و تاکید ما بر همین است‪.‬‬ ‫به جای اینکه رئیس جمهور امریکا مجبور به بردن مساله به کنگره شود و یک بهانه ای به‬ ‫دولت این کشور بدهیم تا بعدا بگوید کنگره تصویب نکرد‪ ،‬ما این بهانه را گرفتیم و گفتیم‬ ‫و تصریح کردیم در برجام که رئیس جمهور امریکا باید لغو تمامی تحریم ها را امضا کند‪.‬‬ ‫ برخی دوستان حرف در دهان غربی ها می گذارند و به خودی ها گل می زنند‪.‬‬ ‫ تحریم های شرکت های امریکایی خارج از امریکا برداشته می شود و اجازه تعامل‬ ‫دارند‪ .‬نمی خواهم موردی که یک بار گفتم تکرار نکنم‪ ،‬گفتیم امریکا به چه دلیل این کار را‬ ‫می کند‪ ،‬چون نخواستیم گروگان اقای نتانیاهو باشیم‪ .‬دوستان می خواهند گروگان اقای‬ ‫نتانیاهو باشیم؟‬ ‫ اگر امریکا پس از هشت سال لغو تحریم ها را به کنگره نبرد این اقدام به معنی لغو‬ ‫برجام است‪.‬‬ ‫ پیشنهاد غرب در الماتی را مطالعه کنند‪ .‬اگر می خواهید پخش کنید‪ ،‬مطالعه کنید و‬ ‫اگر غرب در یک جا گفته تحریم های شورای امنیت را برمی دارم بگویید‪ .‬حتی یک جا هم‬ ‫نگفته است و دوستانی که ان قدر صدا می کنند بدانند که بحث های گذشته موجود است و‬ ‫در قطعنامه شورای امنیت چنین چیزی سابقه نداشته است‪.‬‬ ‫ اگر توافق ژنو نبود ببینید چقدر نفت می فروختیم‪ .‬اگر توافق ژنو نبود ببینید امروز‬ ‫فروش نفت تان به خاطر سیاست هایی که شما از ان حمایت می کنید به صفر رسیده بود‪.‬‬ ‫اگر نبود ببینید نه اینکه حاال حساب کنید قیمت نفت چقدر پایین امده است‪.‬‬ ‫ باید بگوییم قصد داریم برجام را اجرا کنیم و همان طور که پیش از این به تعهداتمان‬ ‫عمل کردیم‪ ،‬بعد از این هم به تعهداتمان عمل خواهیم کرد‪.‬‬ ‫ ما صریح گفتیم تمامی تحریم های مالی‪ ،‬پولی و اقتصادی حذف می شود‪ .‬ما نگفتیم‬ ‫تحریم های اشاعه ای حذف می شود‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫وضعیت بورس ما ناجور است به خاطر شرایطی که هشت سال بر این کشور تحمیل‬ ‫شد‪ ،‬پول مفت در اختیار بعضی قرار گرفت‪ ،‬شرایط خراب شد و االن وضع بورس خراب‬ ‫است‪.‬‬ ‫سعید جلیلی در جلسه کمیسیون برجام چه گفت؟‬ ‫پارلمان‬ ‫ اگر خدای نکرده از خطوط قرمز عبور بشود یا بحث بشود‪ ،‬ان موقع رهبری وظیفه‬ ‫خودشان می دانند که تذکر بدهند و دنبال کنند و به بحث ها توجه بدهند‪ .‬شما در همین یکی‬ ‫دو سال اخیر مالحظه فرمودید که ایشان بارها مطرح کردند که این خطوط قرمز چیست‪.‬‬ ‫ طرف مقابل در الماتی‪ 2‬دیگر حرفی نداشت‪ .‬تنها حرفش این بود که پس ما به پایتخت ها‬ ‫برویم و مذاکره بکنیم‪ .‬به یک جای خوبی رسید‪.‬‬ ‫ اولین دور گفت وگوهای ما با ‪ 5+1‬در دوره ما بود‪ ،‬خود امریکایی ها که اول پیش شرط‬ ‫می گذاشتند که ایران اول باید قطعنامه ها را اجرا بکند و بعد ما وارد گفت وگو بشویم‪ ،‬راضی‬ ‫شدند که بیایند و در گفت وگوها شرکت بکنند‪.‬‬ ‫ یادم هست که خانم اشتون در پایان گفت وگوها اعالم کرد که با این حساب روند‬ ‫گفت وگوها نمی تواند ادامه پیدا بکند‪ .‬اگر شما برای ادامه گفت وگوها به تجدید نظر‬ ‫رسیدید‪ ،‬تلفن های ما روی شما باز است‪ .‬تماس بگیرید و بگویید ولی این طوری نمی شود‪.‬‬ ‫من هم انجا عرض کردم بله‪ .‬شما هم تلفن های ما را دارید‪ .‬اگر واقعا فکر می کنید می توانید‬ ‫با این روند پیش بروید‪ ،‬هر وقت تجدید نظر کردید‪ ،‬با این روند نمی شود‪ .‬گفت وگو باید‬ ‫بر مبنای تعامل و همکاری باشد‪ .‬نه اینکه بر اساس تقابل‪ .‬شما خودتان گفت وگو برای‬ ‫همکاری حول نقاط مشترک را پذیرفتید‪ .‬نمی شود با ابزار تقابلی بیایید‪ .‬این را اعالم کردیم‬ ‫و جلسه تمام شد‪ .‬انها رفتند و ما هم امدیم‪.‬‬ ‫ ما در بسته پیشنهادی که داده بودیم‪ ،‬گفته بودیم در مجموعه ای از بحث ها صحبت‬ ‫می کنیم‪ .‬دلیلی ندارد که ما بنشینیم راجع به فعالیت های هسته ای مان و حدود و ثغور اینها‬ ‫با شما بحث بکنیم که مثال حاال شما بگویید کجایش بیشتر باشد و کجایش کمتر باشد‪.‬‬ ‫ در مباحث سیاسی ما پیشنهاد داشتیم‪ .‬گفتیم اگر شما می گویید‪ ،‬ما می گوییم راجع به‬ ‫بحرین و سوریه می شود صحبت کنیم‪.‬‬ ‫ همان فاصله ای که بین استانبول یک و دو یک سال طول کشید‪ ،‬ان وقت شما دیدید‬ ‫انها با تنازل به استانبول دو امدند‪ .‬بعد در سه ماه سه دور گفت وگوهای استانبول‪ ،‬بغداد و‬ ‫بعدش مسکو بود‪ .‬در مسکو که مطالب مطرح شد‪ .‬گفتند شما پیشنهادات تان را بیاورید‬ ‫بدهید‪.‬‬ ‫ ما تمام صاحبان پتروشیمی را دعوت کردیم‪ .‬گفتیم طرف مقابل امده گفته من صادرات‬ ‫پتروشیمی ایران به اروپا را در ازای این کار لغو می کنم یا تعلیق می کنم‪ ،‬متوقف می کنم‪.‬‬ ‫صاحبان پتروشیمی خندیدند‪ .‬گفتند ما اصال چنین موضعی نداریم‪.‬‬ ‫ برخی از محدودیت های شدید کمی و کیفی داشتیم و از ‪ 100‬حق هسته ای خودمان‬ ‫در زمان های متفاوت انصراف دادیم‪ .‬مبانی و ساز و کار و ساختاری را برای نظارت ها و‬ ‫بازرسی های متعارف پذیرفته ایم‪ .‬حاال چه گرفته ایم؟ در مورد تحریم ها نکته مهمی که‬ ‫وجود دارد این است که انگار می خواهد جایزه ای داده شود‪ ،‬برخی تحریم ها را کاهش‬ ‫دادند اما ساختار تحریم ها حفظ شده است‪.‬‬ ‫ ساختار حقوقی تحریم های اتحادیه اروپا و تحریم های اقتصادی و غیره و ساختار و‬ ‫ساز و کار تحریم های امریکا باقی مانده و تمامی تحریم های غیر مادی ثانویه امریکا و‬ ‫موشکی و تسلیحاتی شورای امنیت هم باقی مانده است‪.‬‬ ‫ درباره تحریم های امریکا‪ ،‬انچه در سند امده در مقایسه با اتحادیه اروپا بدتر است‪ .‬انچه‬ ‫بیان کرده اند توقف موقت است‪ .‬توقف موقت این است که تحریم های اقتصادی مالی‬ ‫و هسته ای که بیان شده نه تنها لغو نمی شود فقط برخی از تحریم های ثانویه هسته ای‬ ‫توقف موقت خواهد شد‪ .‬در امریکا در این سند قولی داده نشده است‪ .‬فقط می گوید من‬ ‫هشت سال دیگر برای لغو تحریم های دیگر صرفا پیگیری خواهم کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪45‬‬ ‫جامعه شناسی پساتوافق‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫این سوال بسیار مهمی است که توافق هسته ای چه تاثیری در سطح‬ ‫جامعه ایران گذاشته است‪ .‬سوالی که عنوانش می شود جامعه شناسی‬ ‫پســاتوافق‪ .‬موضوعاتی از جمله ســطح انتظارها از دولت‪ ،‬شکاف های‬ ‫طبقاتیوتغییراتفرهنگیازمباحثمربوطبهجامعه شناسیپساتوافق‬ ‫است‪ .‬در این شماره به بررسی این موضوعات پرداخته ایم‪.‬‬ ‫گفت وگویمثلثبادکتراحمدنادری‬ ‫توافقممکناستپایگاهاجتماعی‬ ‫دولت را ضعیف کند‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫زهره محمدشفیع زاده‬ ‫خبرنگار‬ ‫تبعات افزایش انتظارات مردم پس از مذاکرات‬ ‫هسته ای چیست؟‬ ‫از ابتدای شروع مذاکرات هسته ای‪ ،‬این مساله با‬ ‫تبلیغات بسیار وسیعی از سوی دولت همراه بود که متاسفانه‬ ‫بسیاری از این تبلیغات پایه واقعی نداشت‪ .‬تبلیغاتی نظیر‬ ‫اینکه اگر مذاکرات به نتیجه برسد‪ ،‬وضع مردم بسیار بهتر‬ ‫خواهد شــد و مردم می توانند از این وضعی که االن در ان‬ ‫هستند‪ ،‬بسیار باالتر باشند و چیزهایی شبیه اینکه از سوی‬ ‫مقامات دولتی مطرح شــد‪ .‬در واقع ایــن تبلیغات در یک‬ ‫پروســه زمانی و متاســفانه توسط صدا و ســیما نیز به نحو‬ ‫گسترده ای پوشش داده شد‪ .‬این تبلیغات جامعه را بسیار‬ ‫تحریک کرد و هر چقدر به سمت روزهای پایانی مذاکرات‬ ‫نزدیک می شــدیم‪ ،‬مــردم با اشــتیاق بیشــتری پیگیری‬ ‫می کردند که البته از یک سوی قصه این قضیه برای پایگاه‬ ‫دولت خوب بود‪ ،‬اما از ســوی دیگر‪ ،‬تبعات منفی به همراه‬ ‫داشت که در حال حاضر شــاهد ان هستیم و ان باال بردن‬ ‫سطح انتظارات و توقعات مردم است؛ به طوری که بسیاری‬ ‫از مــردم واقعا باور کــرده بودند کــه بعد از ایــن مذاکرات‬ ‫گشایش های خیلی مهمی در زندگی انها اتفاق می افتد و‬ ‫االن هم ان توقعات باقی است‪.‬‬ ‫در حال حاضر بعد از توافقاتی که صورت گرفته است‪،‬‬ ‫هنوز این مذاکرات عملیاتی نشده و مردم همچنان در یک‬ ‫حالت خوف و رجا به سر می برند که حاال با شروع این توافق‬ ‫یا اغاز اجرایی شدن ان به طور مثال اجناس ارزان می شود‬ ‫و اینکه وضع اقتصادی شان بهتر می شود و غیره‪ .‬در واقع‬ ‫مجموع اینها دســت به دســت هم داد و جامعه را االن به‬ ‫سمتی برده که در حالت انتظار است‪ ،‬انتظار اینکه به زودی‬ ‫اتفاق بزرگی رخ خواهد داد و وضع معیشت مردم از این رو‬ ‫به ان رو می شود‪ .‬این باال بردن و افزایش سطح انتظارات‬ ‫سبب می شــو د بعد از اینکه توافق شــروع به اجرایی شدن‬ ‫کرد و به سمتی رفت که ان بندها محقق شد‪ ،‬خواهیم دید‬ ‫که اتفاقــی نخواهد افتاد‪ ،‬چون در واقع کســی که منطق‬ ‫اجتماعی و اقتصادی را بداند و قبــل از منطق اجتماعی‪،‬‬ ‫منطق اقتصاد را بفهمد‪ ،‬خواهد دانست که در دنیای امروزی‬ ‫وقوع چنین تصوراتی شدنی نیست‪ ،‬اقتصاد پیچیده مدرن‬ ‫این طور نیست که بشود یک شبه چیزی را ارزان کرد و همه‬ ‫جامعه را گلســتان کرد‪ .‬بنابراین قاعدتا قیمت ها در همین‬ ‫ســطح باقی می ماند‪ ،‬البته اگر قیمت خیلــی از اجناس و‬ ‫کاالها باالتر از این نرود!‬ ‫در یک ســوی این افزایش انتظارات که امری ذهنی‬ ‫هســت وجود دارد و در ســوی دیگر‪ ،‬واقعیــت اجتماعی‬ ‫عدم گشایش در زندگی مردم‪ .‬این دو با هم در حالت تناقض‬ ‫قرار می گیرند و این‪ ،‬افزایش یا س و سرخوردگی را در بستر‬ ‫جامعه فراهم می کند‪ .‬اگر بخواهم در یک جمله به سوال‬ ‫شــما در مورد تبعات افزایش انتظارات مردم بعد از توافق‬ ‫هسته ای پاسخ بدهم باید بگویم از نظر من یک سرخوردگی‬ ‫اجتماعی گسترده در سطح جامعه دیده خواهد شد‪.‬‬ ‫نحوه کنترل افکار عمومــی در برابر موج فزاینده‬ ‫انتظارات عمومی که به وجود امــده باید چگونه‬ ‫باشد؟‬ ‫از یک ســو دولت یا به عبارتی قوه مجریه خودش‬ ‫می خواســت موج فزاینده افزایش انتظارات را ایجاد کند‪،‬‬ ‫چون دولت برای مذاکرات نیاز به یک پشــتوانه اجتماعی‬ ‫در هــر جامعــه جریاناتــی وجــود دارد که‬ ‫هدایت کننده افکار عمومی جامعه هستند‪.‬‬ ‫بخشی از این جریانات‪ ،‬رسانه ها هستند‪.‬‬ ‫بخشــی دیگر‪ ،‬نخبگان فکری‪ ،‬سیاســی‬ ‫و اجتماعی جامعه کــه البته ایــن دو با هم‬ ‫رابطه تنگاتنگی دارند‪ .‬رســانه ها و فعاالن‬ ‫ان هم البته جزو نخبگان هستند و اینکه ما‬ ‫می گوییم نخبگان‪ ،‬قاعدتا مفهومی اعم از‬ ‫رسانه هاوهمهاینهامی تواندباشد‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫پیش بینی ای از جو عمومی جامعه می توان کرد؟‬ ‫مطمئنا سرخوردگی بسیار وسیع اجتماعی صورت‬ ‫خواهد گرفت که باالخره سرخوردگی وسیع قاعدتا دو طیف‬ ‫دارد؛ یا بحران ایجاد می کند یا اگــر بحران ایجاد نکند در‬ ‫انتخابات اینده نقش خواهد داشــت‪ .‬قطعــا دولت پایگاه‬ ‫اجتماعی اش از انچه هست‪ ،‬بسیار پایین تر خواهد امد و‬ ‫رقبای دولت می توانند استفاده کنند‪( .‬فراموش نکنیم که‬ ‫اقای روحانی با اختالف ارای کمتــر از چهارصد هزار رای‬ ‫رئیس جمهور شد)‪ .‬ضمن اینکه به طور جد من معتقد بر این‬ ‫هســتم که دولت اقای روحانی مغز متفکر متمرکز ندارد‪.‬‬ ‫مغز متفکرهــای دولت اقــای روحانی‪ ،‬مغــز متفکرهایی‬ ‫هستند که جزیره ای کار می کنند‪ .‬مجمع الجزایری از مغز‬ ‫متفکرهایی در حوزه های مختلف نشستند و تصمیم گیری‬ ‫ی یا‬ ‫می کنند که کامال خرد و بخشی به منافع سازمانی‪ ،‬حزب ‬ ‫شخصی شان نگاه می کنند‪.‬‬ ‫ دولت محترم از انجایی که مغز متفکر مرکزی ندارد‪،‬‬ ‫در طول دو سال گذشته کاالهای بنیادین مردم‪ ،‬مانند نان را‬ ‫بیست الی سی درصد گران کرده است‪ .‬گرانی در کاالهای‬ ‫دیگر هم که مایحتاج مردم بوده‪ ،‬به شدت موج فزاینده ای‬ ‫داشته است‪ .‬بنابراین تا االن یک نارضایتی از این جریان در‬ ‫بین مردم و در سطح الیه های پنهان جامعه خصوصا طبقه‬ ‫محروم و مستضعف وجود دارد‪.‬‬ ‫به همین دلیل اســت که عنوان می کنم مغز متفکر‬ ‫نیســت که اگر مغز متفکر مرکزی وجود داشــت‪ ،‬حداقل‬ ‫برای اینکه بتوانند خودشان را باز تولید کنند و در اینده رای‬ ‫بیاورند‪ ،‬در رابطه با کاالهای اساسی قشر محروم جامعه به‬ ‫نحو دیگری عمل می کردند‪ .‬بنابراین این براورده نشــدن‬ ‫انتظارات ممکن اســت در انتخابات اینــده اوال در پایگاه‬ ‫اجتماعی دولت تاثیر بگذارد و اگر به این سمت پیش برود‪،‬‬ ‫قطعا در انتخابات اینده‪ ،‬اقای روحانی انتخاب نخواهد شد‪.‬‬ ‫در واقع کسی انتخاب خواهد شــد که با شعارهایی سر کار‬ ‫بیاید که به شعارهایش عمل کند‪.‬‬ ‫ اقــای روحانــی در شــعار انتخاباتــی خــود گفتند‪:‬‬ ‫«ســانتریفیوژها باید بچرخد؛ چرخ زندگی مــردم هم باید‬ ‫بچرخد»‪ .‬چیزی که ما در این دو سال شاهد بودیم این است‬ ‫که چــرخ زندگی مردم نچرخیده اســت‪ .‬در حقیقت همین‬ ‫گران شدن کاالها و چیزهایی شبیه به این نشان می دهد که‬ ‫دولت محترم با تفکرات نخبه گرایانه طبقه متوسطی پیش‬ ‫می رود‪ ،‬نه بــا تفکرات طبقه محروم جامعــه‪ .‬بنابراین این‬ ‫خودش را در انتخابات اینده نشان خواهد داد‪.‬‬ ‫ایا جریاناتــی وجود دارد کــه هدایت کننده افکار‬ ‫عمومی جامعه باشد؟‬ ‫بله‪ ،‬قطعــا در هر جامعه جریاناتــی وجود دارد که‬ ‫هدایت کننده افکار عمومی جامعه هســتند‪ .‬بخشی از این‬ ‫جریانات‪ ،‬رسانه ها هستند‪ .‬بخشی دیگر‪ ،‬نخبگان فکری‪،‬‬ ‫سیاســی و اجتماعی جامعه کــه البته این دو بــا هم رابطه‬ ‫تنگاتنگی دارند‪.‬‬ ‫رسانه ها و فعاالن ان هم البته جزو نخبگان هستند و‬ ‫اینکه ما می گوییم نخبگان‪ ،‬قاعدتا مفهومی اعم از رسانه ها‬ ‫و همه اینها می تواند باشد‪ .‬رسانه های مخالف و موافق هر‬ ‫حزب و جناحی که سر کار هستند‪ ،‬در دولت ها و در کشورها‬ ‫وجود دارند‪ .‬قطعا جریانات هدایت کننده افکار عمومی هم‬ ‫وجود دارند‪ .‬اگر به بحث اول من هم توجه فرموده باشید‪،‬‬ ‫دولت محترم با رسانه ها و نخبگانی که در اختیار دارد شروع‬ ‫به افزایش انتظارات مردم کرد تا یک پایگاه اجتماعی برای‬ ‫مذاکرات فراهم کند‪ .‬این خود نشان می دهد که جریاناتی‬ ‫وجود دارد تا افکار عمومی جامعه را کنترل کند یا تاثیراتی‬ ‫می گذارد یا موج هایی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫به نظر شما نقش رســانه ملی و ابزارهای ارتباط‬ ‫جمعی نظیر شــبکه های اجتماعــی در باال بردن‬ ‫انتظارات مردم چه بود؟‬ ‫وقتی می گوییم رســانه ها در حقیقت یک مفهوم‬ ‫عام اســت که از خود مردم و ارتباطات چهره به چهره انها‬ ‫شروع می شــود تا رســانه های ارتباط جمعی که اصطالحا‬ ‫به ان ‪ Mass Media‬گفته می شود‪ .‬در ‪ Mass Media‬یک‬ ‫منبع وجود دارد که یک پیام مشخص را به انبوه مخاطبان‬ ‫ارسال می کند که این تعریفی از وسایل ارتباط جمعی است‬ ‫که مصداقش را می توانیم تلویزیون‪ ،‬روزنامه ها‪ ،‬کتاب ها یا‬ ‫چیز هایی شبیه این بگیریم‪ .‬در‪ Social Media‬یا رسانه های‬ ‫اجتماعی که رســانه متاخر اســت یا به تعبیری شبکه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬ماننــد ‪ Mass Media‬و وســایل ارتباط جمعی‬ ‫پیام ها از طریق یک منبع به انبوه مخاطبان ارسال نمی شود‬ ‫و یک حالــت تعاملی برقرار می گردد کــه تاثیر گذاری اش‬ ‫بسیار هم بیشتر است‪.‬‬ ‫مجمــوع همه شــبکه های اجتماعی‪ ،‬رســانه ملی‪،‬‬ ‫روزنامه هــا‪ ،‬کتاب هــا و چیزهایی شــبیه ایــن و همچنین ‬ ‫ارتباطات چهره به چهره در یک موجی که دولتی ها درست‬ ‫کردند در مورد مذاکرات هسته ای سبب شد افکار عمومی به‬ ‫سمتی برود که افزایش انتظارات را شاهد باشیم‪.‬‬ ‫دولت محترم به غیــر از اینکه عالقه منــد بود با‬ ‫باال بردن انتظــارات و توقعات مــردم برای خود‬ ‫پشتوانه ای عمومی جهت مذاکرات فراهم کند‪،‬‬ ‫ایا به بعــد از مذاکــرات و تبعات براورده نشــدن‬ ‫انتظارات جامعه فکر نکرده بود؟‬ ‫مشــکلی که ما در این کشــور از ان رنج می بریم‬ ‫و یک مشــکل تاریخی هم هســت‪ ،‬حداقل بعد از جنگ و‬ ‫دولت هایی که بعد از جنگ گریبانگیر ان بوده اند‪ ،‬این است‬ ‫که دولت ها به مسائل کشوری کامال بخشی و کوتاه مدت‬ ‫نگاه می کنند و نگاهی بلند مدت و حتی میان مدت ندارند‪.‬‬ ‫هر دولتی که بعد از جنگ سر کار امده‪ ،‬دغدغه اصلی اش‬ ‫این بوده که برای ماندگاری خودش و برای باز تولید قدرت‬ ‫در دست خودش کاری کند‪.‬‬ ‫در دولت اقای هاشمی رفســنجانی کسانی که امروز‬ ‫ان ســوی مرزها نشســته اند و پناهنده انگلیس هســتند‪،‬‬ ‫تــاش می کردنــد که قانــون اساســی را عــوض کنند تا‬ ‫ریاست جمهوری مادام العمر شود‪ .‬دولت های بعد از ان یا‬ ‫بعدتر از ان‪ ،‬هر کدام به فکر ایجاد ساز و کارهایی افتادند‬ ‫که قدرت در دست خودشان باشــد و دولت را در سال های‬ ‫بعد به دســت نزدیکان خودشان بســپارند‪ .‬در حقیقت این‬ ‫کوتاه مدت نگریســتن و بخشی نگریســتن افتی است که‬ ‫گریبانگیر دولت های جمهوری اســامی ایــران در طول‬ ‫این بیست و چند سال اخیر بوده و دولت اخیر‪ ،‬دولت اقای‬ ‫روحانی هم از این قضیه جدا نیست‪ .‬به نظر من دولت اقای‬ ‫روحانی کوتاه مدت نگاه می کنــد‪ .‬هدف هر دولتی در این‬ ‫سال ها این بوده که خودش را باز تولید کند‪ ،‬نه اینکه به منافع‬ ‫دراز مدت ملی نگاه کند‪ .‬بنابراین این موجی که ایجاد شد و‬ ‫تبعات افزایش انتظارات مردم قاعدتا در همان منطقی که‬ ‫عرض کردم که یک منطق تاریخی هست‪ ،‬جای می گیرد‪.‬‬ ‫من معتقد هســتم که دو مفهوم را بایستی از همدیگر جدا‬ ‫کرد؛ یک مفهوم دولتمرد‪ Stateman‬است و دیگری مفهوم‬ ‫سیاستمدار یا ‪ .Politician‬سیاســتمدار امروز را می نگرد و‬ ‫فردای کوتاه مدت خویش را و اینکه چگونه می تواند خودش‬ ‫را باز تولید کند اما دولتمرد به صد سال و دویست سال اینده‬ ‫و به منافع ملی کالن می نگرد‪.‬‬ ‫متاسفانه ما در طول این سالیان در قوه های مجریه‪،‬‬ ‫سیاســتمدار داشــته ایم ولــی دولتمرد نــه‪ .‬اگر بــا تفکر‬ ‫دولتمردی کار پیش بــرود نه با تفکر سیاســتمداری‪ ،‬این‬ ‫موج هایی کــه در دولت محتــرم اقای روحانی مشــاهده‬ ‫می کنیم‪ ،‬دیگر وجود نخواهد داشت‪.‬‬ ‫بعد از اعالم توافق هسته ای‪ ،‬شرکت مک دونالد‬ ‫در اقدامی حیرت انگیز اعالم امادگی برای اعطای‬ ‫نمایندگی به ایرانیان کرده که این فقط نشان از‬ ‫باز شدن یک رستوران زنجیره ای در ایران ندارد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫افکار عمومی داشت‪ .‬با همین سیستم تبلیغاتی که عرض‬ ‫کردم شروع کرد به ایجاد این موج فزاینده و به اینجا رسید‬ ‫که انتظارات بسیار افزایش پیدا کرده است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر‪ ،‬ما در جامعــه واقعیــت اجتماعی را‬ ‫داریم و واقعیــت اجتماعی چیزی اســت کــه در تبلیغات‬ ‫نمی شــود ان را مطرح کرد و گنجانــد‪ .‬واقعیت اجتماعی‬ ‫مهیج افکار عمومی نیست و تهییج نمی کند‪ .‬بنابراین این‬ ‫تناقض وجود دارد و اینکه حال چگونه می شود ان را کنترل‬ ‫کرد‪ ،‬این را بایستی به دولتی های محترم گوشزد کرد که با‬ ‫همان شیبی که شروع به افزایش انتظارات مردم کردند‪ ،‬با‬ ‫همان شیب افکار مردم را با واقعیت اجتماعی بیشتر همسو‬ ‫کنند و واقعیت اجتماعی را تبیین کنند‪.‬‬ ‫ دولت باید بیاید و در بین مردم مطرح کند که درســت‬ ‫است که ما گفتیم وضع شما بهتر می شــود‪ ،‬ولی حاال این‬ ‫بهترشدنوضعمی تواندیکامردراز مدتباشد‪،‬نهدرکوتاه‬ ‫مدت و میان مــدت‪ .‬به این معنا که اگــر احتماال تحریمی‬ ‫ برداشته شــود و ســرمایه ای ازاد شــود‪ ،‬می توان انها را در‬ ‫امور اساسی‪ ،‬بنیادی و زیر بنایی کشور سرمایه گذاری کرد‬ ‫و برای اینده یا نســل ایندگان یا حداقل در اینده میان مدت ‬ ‫‪ 10‬الی ‪ 20‬ساله به سرانجام رساند‪ .‬این مساله می تواند به‬ ‫سرمایه گذاری در راستای اشتغال زایی و تولید هدایت شود‪،‬‬ ‫تا مردم بتوانند در طول سالیان اینده از ان بهره برداری کنند‪.‬‬ ‫تنها راهی که می بینم همین است که به مردم حقیقت‬ ‫گفته شود‪ .‬راستگویی به مردم در واقع بهترین شیوه کنترل‬ ‫افکار عمومی در مقابل این موج فزاینده اســت و مردم هم‬ ‫این واقعیت را خواهند فهمید‪.‬‬ ‫اگــر توقعــات مــردم بــراورده نشــود‪ ،‬چــه‬ ‫‪1‬‬ ‫توافق هسته ای و مذاکرات‬ ‫پیرامون ان‪ ،‬بحث هایی هستند‬ ‫که این اواخر بیــن مردم جامعه‬ ‫رواج خیلــی زیــادی پیــدا کرده‬ ‫اســت‪ .‬طبیعتا بعــد از توافق‪ ،‬با‬ ‫ان همه حجم وســیع وعده ها‪،‬‬ ‫انتظارات جامعه از دولت شــدت‬ ‫گرفت‪ ،‬به نحــوی که افکارعمومی توقــع ارزانی های‬ ‫یک شبه را داشتند‪ .‬حال که مدتی از توافق می گذرد‪،‬‬ ‫خبری از ارزانی هــای ان چنانی یا دیگــر چیزهایی که‬ ‫جامعه انتظــارش را می کشــید‪ ،‬نیســت‪ .‬تبعات این‬ ‫انتظــارات پــس از مذاکرات‪ ،‬فقــط و فقــط دامنگیر‬ ‫جامعه ای شد که امید به مذاکرات بسته بود‪.‬‬ ‫دکتر احمد نادری‪ ،‬عضو هیات علمی دانشــکده‬ ‫علوم اجتماعی دانشگاه تهران‪ ،‬استادیار و مدیر گروه‬ ‫انسان شناسی این دانشــگاه و همچنین رئیس سابق‬ ‫جهاد دانشــگاهی تهران طی گفت وگویی تفصیلی در‬ ‫زمینه ابعاد فرهنگی توافق هســته ای کــه کمتر بدان‬ ‫پرداخته شده به سواالت ما پاســخ دادند‪ .‬شرح این‬ ‫گفت وگو در ادامه می اید‪.‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫‪47‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫و اعالم هشدار باز شــدن پای فرهنگ امریکا به‬ ‫خاک ایران است‪ .‬با این تفاسیر لطفا درباره ابعاد‬ ‫فرهنگی توافق هسته ای که خیلی کمتر از ابعاد‬ ‫دیگر به ان پرداخته شده‪ ،‬توضیحاتی ارائه کنید‪.‬‬ ‫اساسا بحث من در ماه های اخیر بر سر این بود ه که‬ ‫تا االن از ابعاد سیاسی‪ ،‬امنیتی و نظامی زیاد به این توافق‬ ‫نگریسته شده اســت‪ ،‬صاحب نظران مختلف چه موافق و‬ ‫چه مخالف نظر دادند‪ .‬ولی کسی از بعد فرهنگی به ان نگاه‬ ‫نکرده یا حداقل کمتر به ان نگاه شده است‪ .‬مطلبی که در‬ ‫این رابطه با عنوان «توافق هسته ای و خطر مکدونالدیزه‬ ‫شدن انقالب» نوشتم در این راستا ســت‪ .‬مک دونالدیزه‬ ‫شدن یک مفهوم عام است‪« .‬مک دونالدیزیشن» به این‬ ‫معنا نیست که فقط یک رستوران به اسم مک دونالد کارش‬ ‫را شروع می کند و شعبی می زند و در پازل سرمایه داری کالن‬ ‫جهانی پیش می رود‪ .‬بحث خیلی فراتر از اینها ست‪ .‬بحث‬ ‫بر سر این است که یک فرهنگ در یک فرهنگ دیگر رخنه‬ ‫می کند‪ .‬یک فرهنگ مهاجم مولفه های خودش را تحمیل‬ ‫می کنــد و از طریق منطق اقتصــاد‪ ،‬رســانه ها و جریانات‬ ‫فرهنگی که در دست دارد خودش را به یک فرهنگ دیگر‬ ‫تحمیل می کند‪ .‬فرهنــگ دیگری که تــا االن در برابر ان‬ ‫فرهنگ مقاومت کرده و در واقع دچار وادادگی نشده است‪.‬‬ ‫مک دونالدیزیشن یعنی فرهنگ امریکایی که یک فرهنگ‬ ‫مصرفی اســت با همان مولفه هایی که مطرح کردم سایه‬ ‫می افکند و سنگینی خودش را به فرهنگ ایرانی ‪ -‬اسالمی‬ ‫ما می اندازد‪ .‬قاعدتا یک ســر قصه همان رســتوران های‬ ‫زنجیره ای اســت که خطر جزئی این قصه اســت و سطح‬ ‫کلی این قصه بر می گردد به اینکه در دراز مدت ان کانون‬ ‫مقاومت به اســم ایران که از دو مولفه ایرانیت و اسالمیت‬ ‫خودش را سیراب می کند یا منشا ان دو مولفه است‪ ،‬دچار‬ ‫تزلزل‪ ،‬سســتی و رکود خواهد شــد و فرهنــگ امریکایی‬ ‫همچنان که توانسته خودش را در سایر نقاط دنیا کم و بیش‬ ‫مسلط کند‪ ،‬بر این کشور هم سیطره پیدا می کند‪.‬‬ ‫البته این یک هشــدار اســت و به این معنا نیست که‬ ‫اتفاق خواهد افتاد‪ ،‬این یک خطر است که بایستی راه هایی‬ ‫برای جلوگیری از این خطر به وجود بیاوریم‪.‬‬ ‫به جای اینکه ســطح توقعات مردم را باال ببریم‪،‬‬ ‫بهتر نبود قبل از توافق‪ ،‬فرهنگ توافق در کشور‬ ‫نهادینه می شد؟‬ ‫ان چیزی که شما به ان می گویید فرهنگ توافق‪،‬‬ ‫بایستی ان را بعد ذهنی فرهنگ نامید و بایستی در موضوع‬ ‫توافق‪ ،‬ان را تقویت می کردیم که همان ارجاع به واقعیت‬ ‫اجتماعی بود‪ .‬دولت به جای اینکه بیایــد با عوام فریبی و‬ ‫رویکردهای پشت تریبون و شعارهایی با این مضمون که‬ ‫توافق کردیم؛ توافقی که همه قدرت ها در مقابل ما سر خم‬ ‫کرده و زندگی مردم از این رو به ان رو خواهد شد و چیزهایی‬ ‫شــبیه اینکه دوســتان سیاســتمدار در دولت یا بهتر است‬ ‫بگوییم سیاســتمداران دولتی بارها اینگونه مطرح کردند‪،‬‬ ‫بایستی دقیقا واقعیت اجتماعی را به مردم بگویند‪.‬‬ ‫مردم واقعیت ها را خوب می فهمند‪ .‬بله‪ ،‬واقعیت این‬ ‫است که اگر امریکایی ها و غربی ها به قولشان عمل کنند‪،‬‬ ‫ممکن اســت یک تبعات اقتصادی هم داشته باشد‪ .‬این‬ ‫تبعات اقتصادی به این معنا نیست که شرایط کل جامعه را‬ ‫یک شبه متحول می کند‪ .‬اگر این مساله را بگوییم‪ ،‬بپذیریم‬ ‫و به مردم انتقال دهیم‪ ،‬حرف نادرســت اســت‪ .‬تغییرات‬ ‫اقتصادی به این معناست که در دراز مدت و برای ایندگان و‬ ‫نسل بعد از ما بسیار مفید است و در کل ممکن است به نفع‬ ‫ی باشد‪.‬‬ ‫کشور و میهن عزیز اسالم ‬ ‫در پایان توصیــه من به قــوه مجریه این اســت که‬ ‫دولتمرد باشــید نه سیاســتمدار‪ .‬بلند مدت بنگرید و منافع‬ ‫ملی را نگاه کنید نه اینکه بخشــی‪ ،‬جناحــی و کوتاه مدت‬ ‫نگاه کنید‪.‬‬ ‫از جوانان مسلمان تا جوانان لیبرال‬ ‫جامعه شناسی پسا توافق درگفت وگو با دکتر ابهری‬ ‫مطهره زاهدنیا‬ ‫خبرنگار‬ ‫ به عنوان اولین ســوال‪ ،‬مصرف کننــدگان کاال و‬ ‫اجناس در جامعه ایرانی به چند دســته تقســیم‬ ‫شــده و در دوران پــس از رفــع تحریــم رونــد‬ ‫مصرف گرایی چگونه خواهد بود؟‬ ‫در ابتدا خود پدیده مصرف گرایی باید مورد بررسی‬ ‫قرار گیرد‪ .‬در واقع مصرف گرایی یکی از سبک های زندگی‬ ‫مورد عالقه برخی از اقشار جامعه جهانی است‪ .‬استقبال از‬ ‫فروشگاه های بزرگ و همچنین سفر به دیگر کشورها جهت‬ ‫خرید کاال در فروشگاه هایشــان و در نهایت ‪ ،‬برندگرایی از‬ ‫نمونه های بارز مصرف گرایی است‪.‬‬ ‫این قاعده جهانی در کشــور ما نیز برقرار بوده و قشر‬ ‫خاصی از جامعه ایرانی حتی در دوران تحریم نیز به خرید‬ ‫کاالهای لوکس می پرداختند و البته همچنان می پردازند‪.‬‬ ‫حال با زمزمه های توافق هســته ای و با پیش فرض ورود‬ ‫ســرمایه گذاران خارجی بــه ایران‪ ،‬نوع مصــرف مردم از‬ ‫نگاه روان شناسی به سه دسته کلی تقسیم بندی می شود‪:‬‬ ‫دسته اول افرادی هستند که در زمان تحریم ها نیز اقالم‬ ‫گران قیمت خــود را خریداری می کرده و زندگی اشــرافی‬ ‫داشــته اند‪ .‬این گروه با اجرایی شــدن توافــق کمی بریز‬ ‫و بپاش هایشــان بیشــتر گردیده ولی وضعیت انها تغییر‬ ‫محسوسی نمی کند‪ .‬دسته دوم افرادی هستند که در مدت‬ ‫تحریم حسرت دارایی های گروه اول را می خوردند و با ورود‬ ‫کاالهای خارجی‪ ،‬یک فرصت برای اجابت قضای واجبات‬ ‫ذهنی خود به دست اورده اند‪ .‬دســته سوم شامل اکثریت‬ ‫جامعه ایرانی بوده که ورود ســرمایه های خارجی تفاوتی‬ ‫در معیشــت انها به وجود نمی اورد‪ ،‬چراکه خرید کاالهای‬ ‫لوکس باتوجه به درامدشان امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫در صورت رفــع تحریم ها‪ ،‬هجوم شــرکت های‬ ‫خارجی به داخل کشور برای سرمایه گذاری‪ ،‬یک‬ ‫فرصت است یا تهدید؟‬ ‫اگر چنین رخدادی درست مدیریت نشود تهدید و‬ ‫خطری بزرگ را منجر می گردد‪ .‬ورود سیل کاالی خارجی‬ ‫موجب توقف یا کند شــدن روند تولیــد داخلی می گردد‪.‬‬ ‫طبق ضرب المثل های تاریخی ملت ما که مرغ همســایه‬ ‫همواره غاز بوده‪ ،‬مردم اجناس تولیدی خارج از کشور را که‬ ‫قو برقی هم دارند‪ ،‬بر کاالهای داخلی ترجیح‬ ‫تبلیغات پر زر ‬ ‫می دهند‪ .‬متاســفانه تبلیغات منفی که همواره نســبت به‬ ‫اجناس تولید شده در داخل کشور دهان به دهان چرخیده‬ ‫منجر به ایجاد ذهنیتی در جامعه شــده که همواره کیفیت‬ ‫کاالهای خارجی از داخلی بهتر اســت‪ .‬همین امر باعث‬ ‫شده حتی دسته سوم از جامعه ایرانی که بدان اشاره کردم‬ ‫نیز به منظور عقب نماندن از قافله خرید اجناس خارجی با‬ ‫قرض! به مصرف این کاالها روی بیاورند‪.‬‬ ‫با توجــه بــه صحبت های شــما روند رو به رشــد‬ ‫مصرف گرایی پس از ورود کاالهای خارجی منجر‬ ‫به افزایش فاصله طبقاتی نیز می شود؟‬ ‫ما رفتارشناســان منتظر انفجار رفتاری هســتیم‪.‬‬ ‫یعنی بــروز تبعیض اجتماعی و همانی کــه در دهه ‪ 70‬رخ‬ ‫داده بود و مسئوالن وقت رسما اعالم کردند که زندگی در‬ ‫کالنشهرها به خصوص تهران مخصوص ادم های پولدار‬ ‫و مرفه بوده و دیگران باید به مهاجرت معکوس بپردازند‪.‬‬ ‫بنده بیــم ان را دارم کــه رفتارهای مصــرف گرایانه دهه‬ ‫هفتاد دوباره اتفاق بیفتد‪ .‬در دوران دولت سازندگی‪ ،‬در و‬ ‫دیوارهای کالنشهرها مملو از تبلیغات اجناس و محصوالت‬ ‫کشــورهای اروپایی و امریکایی شده بود‪ .‬در واقع چالشی‬ ‫میان تولید ضعیف و بیمارگونه ما و تولید قدرتمند بیگانگان‬ ‫به وجود امده بود‪.‬‬ ‫جناب ابهری! چنین تغییرات زیربنایی در سلیقه‬ ‫مصرف مردم‪ ،‬ایا منجر به تغییر در ســلیقه های‬ ‫فرهنگی نیز می شود؟‬ ‫حتما همین طور است‪ .‬از نگاه رفتارشناسی سبک‬ ‫زندگی‪ ،‬تغییر در سبک زندگی منجر به تغییر در نگرش ها و‬ ‫ارزش ها می گردد‪ .‬طبیعتا سلیقه مصرف کننده با فرهنگ‬ ‫فردی و ذهنیــت مصرف گرایانه وی نیز ارتباط مســتقیم‬ ‫دارد‪ .‬اصال یکی از اهداف جنگ نرم‪ ،‬تغییر در نگرش ها و‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫کوکاکوال به چین برای اولین بار اغا زگــر تهاجم فرهنگی‬ ‫امریکا به چین بود‪ ،‬به طوری که پــس از مدتی مردم این‬ ‫کشــور از شــلوار های جین برای پوشــش خود اســتفاده‬ ‫می کردنــد‪ ،KFC .‬مک دونالد و اســتارباکس از برندهای‬ ‫معــروف تغذیــه ای در جهــان هســتند که ذائقــه غذای‬ ‫غربی‪ ،‬امریکایی را وارد خرده فرهنگ های دیگر کشورها‬ ‫می کنند‪ .‬مصرف بیش از حد از ذائقه کشورهای دیگر؛ به‬ ‫همراه خود مصارف فرهنگی ان کشورها را نیز دارد‪ .‬جوان‬ ‫شــیعه ایرانی به مرور زمان به یک جوان لیبرال مســلک‬ ‫مصرف گرا تبدیل شــده که صبح هــا باید قهــوه بخورد و‬ ‫ظهرها کنتاکــی و در نهایت شــب ها را با ســاندویچ های‬ ‫مک دونالد سپری کند‪.‬‬ ‫در نظر بگیرید که به راحتی و به وســیله دیپلماســی‬ ‫غذایی‪ ،‬فرهنگ غذایی و به تبع ان رفتاری یک کشور تغییر‬ ‫کرده و فرهنگ کشور متجاوز جایگزین گردیده است‪.‬‬ ‫جناب ابهری! پدیــده مصرف گرایی کــه تغییر‬ ‫نگرش را حاصل می کنــد در تعامالت اجتماعی‬ ‫جامعه ایرانی اعم از دید و بازدیدهای خانوادگی ‬ ‫یا در ســطح کالن تر وحــدت و همبســتگی نیز‬ ‫موثر است؟‬ ‫طبیعتــا تغییر در نگــرش تغییــرات متعددی را‬ ‫همراه خود دارد کــه روابــط اجتماعی نیــز از جمله انها‬ ‫است‪ .‬در چند سال گذشــته که تلفن همراه بازار ایران و‬ ‫جهان را به تســخیر خود در اورده و در کنار ان اســتفاده‬ ‫ بی حــد و حصر جامعــه ایرانــی از شــبکه های اجتماعی‬ ‫موبایلی یا دســکتاپی موجب شــده تا وقتی تصادفی رخ‬ ‫می دهد یا درگیری و نزاعی در خیابان ها اتفاق می افتاد‪،‬‬ ‫مردم به جــای کمک و یاری رســاندن بــه همنوع خود‪،‬‬ ‫از حادثــه واقع شــده عکس یا فیلــم گرفته و ســریعا در‬ ‫شــبکه های مختلف اجتماعی منتشــر می کننــد‪ .‬چنین‬ ‫پدیــده ای در واقع شــیوع و گســترش ویــروس مخرب‬ ‫(به من چه‪ ،‬بــه تو چــه‪ ،‬مملکت صاحب دارد) اســت‪.‬‬ ‫رویگردانی مــردم از مقوله امر به معــروف و نهی از منکر‬ ‫حاصــل تغییر نگــرش مــردم بوده کــه فردگرایــی را به‬ ‫اموزه های دینــی و حتی ســنتی ترجیــح داده اند‪ .‬وقتی‬ ‫مردم این گونه بی تفاوت می شوند جامعه مثل خودرویی‬ ‫بی ترمز به مســیر خود ادامه می دهد که معلوم نیست در‬ ‫دره ای ســقوط کند یا به درختی برخــورد نماید و حتی در‬ ‫دریا بیفتــد‪ .‬چنین جامعه گسســته ای به صــورت بالقوه‬ ‫فضا را برای نفوذ سخت دشمن نیز فراهم می نماید‪ .‬چرا‬ ‫که وحدتی در جهت همگرایی مردم باقی نمانده است‪.‬‬ ‫ســخنان رهبری پیرامون خطر نفوذ دشمن که‬ ‫پــس از توافق هســته ای مطــرح فرمودند‪ ،‬در‬ ‫راستای همین مقوله جنگ نرم بیان شده است؟‬ ‫رهبری اولین بار در ســال ‪ 68‬خطر نفوذ دشمن‬ ‫و اسب تروای غربی را گوشزد کرده بودند‪ ،‬ولی نخبگان‬ ‫سیاسی عمق سخنان رهبری را درک نکردند‪ .‬یقین داشته‬ ‫باشید که غربی ها دلسوز مردم ما نبوده و نیستند‪ .‬بنابراین‬ ‫حضورشان در کشــور ما می تواند به منظور کسب درامد‬ ‫برای خود و در نهایــت نفوذ فرهنگی باشــد‪ .‬همان طور‬ ‫که در ســال های پیش توسط شــبکه های ماهواره ای و‬ ‫شبکه های اجتماعی بنیان خانواده ها را هدف قرار داده‬ ‫و ســعی در زشــتی زدایی مقوله های دینی ما داشته اند‪.‬‬ ‫از جمله برنامه های اصلی حضور دشــمن در شبکه های‬ ‫ماهواره ای و همین طور شــبکه های ارتباطــی اینترنتی‬ ‫عبارت اند از‪ :‬اشاعه دنیا طلبی یا اومانیسم‪ ،‬مادی گرایی‬ ‫افراطی یا همان فرهنگ مصرف گرایی به سبک غربی‪،‬‬ ‫نســبی بودن موازین اســامی و دینی‪ ،‬جدایــی دین از‬ ‫سیاســت یا همــان سکوالریســم‪ ،‬ترویج وجــود تضاد‬ ‫میان علم و توســعه با دین واخالق (به طوری که شــاید‬ ‫شــاهد ان باشــید که نفوذ این تفکر باعث گردیده برخی‬ ‫سیاستمداران ما نیز به مقابله و منازعه اخالق و سیاست‬ ‫یا اخالق و توسعه اشــاره کنند)‪ ،‬تبلیغ شــهوت پرستی‪،‬‬ ‫تحریف حقایق و اشــاعه چهره ای نادرست از اسالم که‬ ‫نمونه های بــارز ان طالبان بوده و امروزه داعش اســت‪،‬‬ ‫تضاد میان اســام و ازادی و در نهایت نفی ارمانگرایی‬ ‫و ســعی در حــذف ارمانگرایــی در یک کشــور‪ .‬با حجم‬ ‫گسترده برنامه ریزی های صورت گرفته توسط غربی ها و‬ ‫امریکایی ها‪ ،‬بنده به شما قول می دهم که قطعا شبیخون‬ ‫فرهنگی پس از رفع تحریم ها و حضور یکباره کشورهای‬ ‫غربی‪ ،‬امریکایی در کشور رخ خواهد داد‪.‬‬ ‫بــه نفــی ارمانگرایــی اشــاره کردیــد‪ .‬یکــی از‬ ‫مولفه هــای اصلــی ماهیــت نظــام جمهــوری‬ ‫اســامی ارمانگرایی و ارمانخواهی بوده که نفی‬ ‫اســتکبار (شــعار مرگ برامریکا) نمونه بارز این‬ ‫ارمانخواهی بوده‪ ،‬حال به نظر شما نفی و حذف‬ ‫این ارمانخواهی از ماهیت نظام مقدس جمهوری‬ ‫اسالمی توسط کشــورهای غربی چه اهدافی را‬ ‫در پی دارد؟‬ ‫نفــی ارمانخواهــی در واقــع نوعــی تهاجــم به‬ ‫ارزش های نظام مقدس جمهوری اسالمی است‪ .‬تهاجمی‬ ‫ که اثار ان در بلند مدت بروز پیدا می کند‪ .‬تهاجم فرهنگی‪،‬‬ ‫کوششی عظیم در جهت جداسازی جوانان با ارمان های‬ ‫انقالب در جهــت ایجاد بحران هویت با زیرســاخت های‬ ‫تئوریک فرهنگ امریکایی رخ می دهد‪ .‬اگر به رسانه های‬ ‫خارجی و شبکه های ماهواره ای و سخنان سیاستمداران‬ ‫غربی توجه کنید‪ ،‬انها با حمله به دانستن تئوری والیت فقیه‬ ‫این گونــه القا می نمایند که مشــکالت موجــود در ایران‬ ‫به واســطه قطع رابطه با امریکایی هاست‪ .‬وقتی شبهات‬ ‫متعدد در مقوله والیــت فقیه در ذهن مردم ایجاد شــده و‬ ‫اصطالحا امام زدایی رخ دهد طبیعتا گفته ها و ارمان های‬ ‫انقالب و امام نیز در ذهن مردم فراموش می گردد‪.‬‬ ‫یکی از ارمان ها همین استکبار ستیزی بوده که اگر‬ ‫حذف شود رابطه با امریکا به سهولت رخ خواهد داد‪ .‬بدون‬ ‫شک تا زمانی که امریکایی ها نتوانند شعار مرگ بر امریکا‬ ‫را از گفتمان و ادبیات سیاســی مردم ایــران حذف کنند‪،‬‬ ‫قادر نخواهند بود تا به رابطه با ایران به صورت استراتژیک‬ ‫دست پیدا کنند‪ .‬ر‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ارزش هاست‪ .‬در زنجیره عملیات روانی جنگ نرم‪ ،‬با تغییر‬ ‫نگرش مردم جامعه سعی شــده تا ارزش های ان جامعه را‬ ‫مورد تحریف یــا تغییر قرار دهد‪ .‬وقتی در کشــوری مردم‬ ‫نگرش هایشــان تغییر کند تولیدات فرهنگی مورد عالقه‬ ‫انها و حتی سلیقه گفتمان سازان انها نیز تغییر خواهد کرد‪.‬‬ ‫قدرت نرم دشمن در مواجهه با کشورهای مختلف دارای‬ ‫شعب مختلفی بوده و از شگردهای اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫دینی‪ ...‬بهره می برد‪ .‬بنده در کتاب (جنگ نرم و شیوه های‬ ‫مقابله با ان) به شــگردهای مختلف جنگ نرم به صورت‬ ‫مبسوط توضیح داده ام‪.‬‬ ‫یکی از شــگردهای اقتصادی جنگ نرم‪ ،‬در ایجاد‬ ‫نابســامانی اقتصــادی در کشــور هدف بــوده تــا از این‬ ‫طریق افکار عمومی مردم را نســبت بــه وضعیت داخلی‬ ‫کشورشان ناامید سازد و یک نوع وابستگی ذهنی به اقتصاد‬ ‫کشورهای قدرتمند جهانی ایجاد نماید‪.‬‬ ‫باتوجه به ســخنان شــما‪ ،‬توجه بیــش از حد به‬ ‫مقولــه واردات و ورود شــرکت های خارجــی به‬ ‫داخل کشــور؛ یکــی از شــگردهای جنــگ نرم‬ ‫دشمن است؟‬ ‫اجــازه بدهید بر اســاس امار نکاتــی را برای تان‬ ‫بیان کنم تا خودتان بــه برنامه های کشــورهای قدرتمند‬ ‫دنیا پی ببرید‪ .‬طبق امار موسســه توســعه انسانی سازمان‬ ‫ملل متحد درســال ‪ 82 ،2007‬درصد از ســرمایه جهان و‬ ‫‪ 95‬درصد از تکنولوژی جهان و ‪ 91‬درصد از صنعت جهان‬ ‫در اختیار ‪ 17‬درصــد از جمعیــت کره خاکی قــرار گرفته‬ ‫اســت‪ .‬این امار خود موید حرف بنده است که کشورهای‬ ‫مهاجم فرهنگی از طریق انحصاری کردن تجارت جهانی‬ ‫و نابود ســاختن اقتصادهای محلی اجــازه ایجاد اقتصاد‬ ‫مســتقلی را به کشــورهای جهان نخواهنــد داد‪ .‬در واقع‬ ‫موسســه بین المللی پول و بانک جهانی و همه این موارد‬ ‫در راستای پیروی کشورهای ضعیف تر از لحاظ اقتصادی‬ ‫به برنامه های اقتصادی چندکشــور قدرتمند دنیا اســت تا‬ ‫اقتصادهای بومی کشورهای ضعیف تر را نابود گرداند‪.‬‬ ‫وقتی نبض اقتصاد جهانی در اختیار هشــت کشور‬ ‫باشــد می توان بدون هیچ قطعنامه ای‪ ،‬صرفــا با تحریم‬ ‫اقتصادی یک کشور و تحت فشــار قراردادن ان‪ ،‬کشور‬ ‫مورد نظر را تسلیم خواسته های خود کرد‪ .‬همین ‪ 10‬سال‬ ‫تحریم سنگینی که شــامل جمهوری اسالمی ایران شده‬ ‫همگــی از اهداف و شــگردهای جنگ نرم دشــمن بوده‬ ‫است‪ .‬همواره کشــورهای بزرگ صنعتی سعی می کنند تا‬ ‫دیگر کشورها را به سمت تک محصولی شدن سوق دهند‪.‬‬ ‫نمونه بارز ان مقوله نفت بوده که اعراب االن تک محصولی‬ ‫هستند و ایران نیز باید خود را از این مقوله تک محصولی‬ ‫شدن رها ســازد‪ .‬وقتی جامعه و کشــوری تک محصولی‬ ‫گردیده طبیعتا برای رفع تقاضــای دیگر محصوالت خود‬ ‫باید با کشــورهای اروپایی ارتباط و همکاری داشته باشد‪.‬‬ ‫شما در نظر بگیرید‪ 22 ،‬کشور عضو اتحادیه عرب پیرامون‬ ‫نفت با هم رابطه دارند‪ ،‬ولی بیشــتر ارتبــاط تجاری انها با‬ ‫کشــورهای اروپایی اســت چون محصوالت کشورهای‬ ‫اروپایی برطــرف کننده تقاضاهای موجود در کشورشــان‬ ‫اســت‪ .‬با همه این اوصاف کــه گفته شــد طبیعتا هجوم‬ ‫کاالهای کشورهای بیگانه از شیوه های اقتصادی جنگ‬ ‫نرم بوده که توسط فرماندهان این جنگ از طرق مختلفی‬ ‫همچون پوشاک و خوراک و‪ ...‬طرح ریزی می گردد‪.‬‬ ‫ایا خبر تاسیس شــعبه های مک دونالد در ایران‬ ‫پــس از توافق هســته ای کــه موجــب غوغای‬ ‫رسانه ای در داخل کشور شــده بود‪ ،‬در راستای‬ ‫همان شگردهای اقتصادی دشمن است؟‬ ‫بله همیــن طور اســت‪ .‬مــا در کنار دیپلماســی‬ ‫عمومی‪ ،‬سیاسی و ورزشــی‪ ،‬یک نوع دیپلماسی شکمی‬ ‫ یا غذایی نیــز در قــرن حاضر داریــم‪ .‬برای نمونــه ورود‬ ‫‪2‬‬ ‫توســعه اقتصــادی بــر‬ ‫مبنای ســرمایه داری مصرفی‪،‬‬ ‫نسخه ای است که غرب برای‬ ‫اقتصاد خــود پیچیــده و برای‬ ‫اینکه بتواند کشورهای در حال‬ ‫توســعه را نیز به صورت بازاری‬ ‫برای مازاد محصــوالت تولیدی خــود دراورد و انان را به‬ ‫خرید این کاالها تشویق کند‪ ،‬چاره ای نمی بیند جز انکه‬ ‫مصرف گرایی را به صورت ارزش بــرای انان دراورد‪ .‬در‬ ‫برهه کنونی پس از خبر توافق هســته ای شاهد هجوم‬ ‫شرکت های خارجی به داخل کشــور در جهت ارائه کاال‬ ‫و محصوالت هســتیم ؛ امری که اگر توســط مسئوالن‬ ‫درســت مدیریت نشــود منجر به نابودی تولید کشور و‬ ‫همچنین مصرف گرایی جامعه ایرانی می گردد‪ .‬در همین‬ ‫راســتا مصاحبه ای با اقای مجید ابهری‪ ،‬اسیب شناس‬ ‫و متخصص علــوم رفتاری ترتیــب دادیم تا بــه اثرات‬ ‫مصرف گرایی روی رفتار جامعه ایرانی بپردازیم‪ .‬ابهری‬ ‫شــگردهای اقتصادی مانند وابســتگی اقتصــادی به‬ ‫کشــورهای بزرگ را از ابزارهای جنگ نــرم معرفی کرد‬ ‫و معتقد است قطعا پس از ســرازیر شدن شرکت های‬ ‫خارجی به داخل کشور شاهد شبیخون فرهنگی خواهیم‬ ‫بود‪ .‬متن کامل این گفت وگو پیش روی شماست ‪.‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫‪49‬‬ ‫‪50‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫توقع زیاد ا ز توافق موجب‬ ‫بی اعتمادی مردم می شود‬ ‫محمدحسن زاهدنیا‬ ‫خبرنگار‬ ‫و‪ ...‬را دارا باشــد‪ ،‬ولی در حوزه سیاســی قــدرت تجزیه و‬ ‫تحلیل نداشته باشد‪ .‬طبیعتا برعکس گفته من نیز صادق‬ ‫است و کســانی که وعده های بدون پشــتوانه اقتصادی‬ ‫دولتمردان را به همیــن راحتی باور نکردنــد‪ ،‬پس از عدم‬ ‫اجرایی شدن این وعده ها نیز صرفا نســبت به ان حزب یا‬ ‫جناحی که دولت فعلی برخاسته از ان بوده بدبین می شوند‬ ‫و در انتخاب های بعدی خود یک نوع بدبینی نسبت به جناح‬ ‫مذکور در نظر می گیرند‪.‬‬ ‫پیــش از اخرین مرحلــه مذاکرات هســته ای در‬ ‫وین‪ ،‬برخی از اقتصاددان ها و مسئوالن دولتی از‬ ‫کاهش قیمت دالر و به تبع ان کاهش محصوالت‬ ‫خارجی ســخن گفته انــد‪ .‬در شــرایط فعلی دالر‬ ‫نه تنها کاهش پیدا نکرده‪ ،‬بلکه قیمت دالر باالتر‬ ‫نیز رفته؛ چنین اظهاراتی که عکس ان رخ داده‬ ‫چه واکنشی را در پی دارد؟‬ ‫به نظر بنده کســانی که به صورت علمی به مقوله‬ ‫اقتصاد می پردازند به خوبی این موضوع را درک می کنند که‬ ‫رابطه مستقیمی میان رفع تحریم ها و قیمت ارز به ویژه دالر‬ ‫وجود ندارد‪ .‬ان دسته از مسئوالن دولتی یا اقتصاددان ها‬ ‫باید در مقابل مردم پاسخگو باشند که با چه ادله اقتصادی‬ ‫به چنیــن اظهاراتــی پرداخته انــد‪ .‬علم اقتصــاد صرفا با‬ ‫فرمول های اقتصادی قابل اســتدالل و اســتنباط بوده و‬ ‫نمی توان با موضوعات سیاسی یا حتی بین المللی همچون‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫به عنــوان اولیــن ســوال‪ ،‬باتوجــه بــه اینکــه‬ ‫رئیس جمهور پیــش از انجام توافق هســته ای‬ ‫(متن برجام) حتــی اب خوردن را نیز به مســاله‬ ‫تحریم هــا مرتبط دانســته بودند و حــال پس از‬ ‫انجــام توافق بســیاری از مســئوالن هیچ گونه‬ ‫ارتباطی میــان وعده هــای داده شــده (از جمله‬ ‫کاهش قیمت هــا و افزایش دســتمزدها و‪ )...‬و‬ ‫رفع تحریم هــا قائل نیســتند؛ به نظر شــما این‬ ‫اختالف فاحش میان سطح انتظارات ایجاد شده‬ ‫و واقعیاتی که با ان روبه رو هستیم چه اثرگذاری‬ ‫روی جامعه ایرانی دارد؟‬ ‫متاســفانه در صورت اجرایی نشــدن وعده های‬ ‫رئیس جمهور پــس از توافق هســته ای‪ ،‬معضلــی به نام‬ ‫ بی اعتمادی به حاکمیت نظام جمهوری اسالمی ایران به‬ ‫وجود می اید‪ .‬بخشی از جامعه که وعده های بی حد و حصر‬ ‫مســئوالن فعلی را باور کرده و به قــول رئیس جمهور حتی‬ ‫مشکل اب را نیز وابســته به رفع تحریم ها می دانستند‪ ،‬در‬ ‫صورت مواجهه با هر نتیجه ای به جز وعده های داده شده‬ ‫دچار ناامیدی شده و به تبع ان نسبت به حاکمیت بی اعتماد‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫تاکید بنده روی حاکمیت بوده نه صرفا بی اعتمادی به‬ ‫دولت‪ ،‬افرادی که سخنان رئیس جمهور را پیرامون ارتباط‬ ‫رفع تحریم با ارزانی ها باور داشته اند قدرت تفکیک ذهنی‬ ‫میان ساختارهای تئوریک سیاسی مانند دولت و حاکمیت‬ ‫را ندارند‪ .‬در واقع این گونه افراد قدرت تجزیه و تحلیل میان‬ ‫احزاب مختلف سیاسی با کلیت حاکمیت را نداشته و همه را‬ ‫با یک دید نگاه می کنند‪.‬‬ ‫چنین افرادی که سخنان رئیس جمهور و برخی از‬ ‫دولتمردان را باور داشته اند‪ ،‬از چه طبقه اجتماعی‬ ‫یــا در چــه ســطحی از تحصیالت دانشــگاهی‬ ‫ هستند؟‬ ‫به طور کلی نمی توان یک طبقه اجتماعی خاص‬ ‫برای مردمی که وعده های رئیس جمهور را باور داشته اند در‬ ‫نظر گرفت‪ .‬ممکن است برخی از این افراد در منطقه های‬ ‫باالی شــهر تهران یا کالنشــهرها زندگی کنند یا حتی در‬ ‫روستاهای دور افتاده کشور ساکن باشند‪.‬‬ ‫ منظور بنده از عدم قدرت تجزیه و تحلیل ساختارهای‬ ‫سیاســی‪ ،‬به هیــچ وجه بــه معنــای بی ســوادی عمومی‬ ‫مردم نبوده‪ ،‬یــک فــردی در جایگاه خود حتــی می تواند‬ ‫تخصص هایی مانند پزشکی‪ ،‬اســتاد فیزیک در دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫فاصلــه و شــکاف میــان‬ ‫شــرایط عینی زندگی‪ ،‬با سطح‬ ‫انتظار مــردم از زندگی‪ ،‬پدیده‬ ‫نارضایتی را در بین جامعه ایجاد‬ ‫می کند‪ .‬درواقع به هر میزان که‬ ‫این فاصله میان شرایط ذهنی و‬ ‫عینی افزوده گردد‪ ،‬طبیعتا نارضایتی نیز گسترش پیدا‬ ‫می کند‪ .‬حال در مقوله های جامعه شــناختی که با خیل‬ ‫عظیم مردم روبه رو هســتیم اگر یک جامعه به صورت‬ ‫پیوســته دچار نارضایتی عمومــی از فاصله ذهنیت ها‬ ‫و عینیت ها گــردد‪ ،‬نســبت به عامــل ایــن نارضایتی‬ ‫ بی اعتماد می شود‪ .‬در همین راستا مصاحبه ای با دکتر‬ ‫محمدصادق کوشــکی‪ ،‬محقق و پژوهشــگر مســائل‬ ‫سیاسی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران ترتیب داده‬ ‫ایم تا به نتایج حاصل از فاصله میان انتظارات مردم از‬ ‫رفع تحریم های هســته ای و اتفاقاتــی که پس از رفع‬ ‫تحریم رخ می دهد بپردازیم‪ .‬متن کامل این گفت وگو‬ ‫پیش روی شماست ‪.‬‬ ‫توافق هســته ای‪ ،‬فرمول های علم اقتصــاد را تغییر داد‪.‬‬ ‫البته از این نکته نیز نباید غافل بود که برخی از متخصصان‬ ‫اقتصادی همین دولت فعلی همچون اقایان طیب نیا (وزیر‬ ‫اقتصاد) و نعمت زاده (وزیرصنعت) پیش از توافق هسته ای‬ ‫نیز بارها بــه روند عدم ارتباط میان کاهــش قیمت ها و رفع‬ ‫تحریم اشاره کرده بودند‪.‬‬ ‫متاســفانه مردم کمتر به ســخنان این متخصصا ن‬ ‫اقتصادی توجه کرده و بیشــتر در شــور و هیجان تبلیغات‬ ‫وسیع رسانه های طرفدار دولت‪ ،‬امیدوار به کاهش قیمت ها‬ ‫شده بودند‪ .‬همان طور که پیش تر اشاره کردم این امیدواری‬ ‫کاذب نتیجه ای جز بی اعتمادی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫ایا این بی اعتمادی که بدان اشاره کردید در روند‬ ‫ائتالف های سیاســی میــان احــزاب و دولت در‬ ‫انتخاب های پیش رو تاثیرگذار خواهد بود؟‬ ‫ ما روی روند اجتماعی یــک پدیده بحث می کنیم‬ ‫و طبیعتا اثرگذاری این روند اجتماعی بــه صورت دفعی یا‬ ‫حتی چندماهه نبوده‪ ،‬بلکه پروسه ای بلند مدت را می طلبد‪،‬‬ ‫بنابراین نمی تــوان ان را حــول محور انتخابــات پیش رو‬ ‫تجزیــه و تحلیل کــرد‪ .‬در ثانی همان طور کــه قبال گفتم‬ ‫ بی اعتمادی ها از دیدگاه مردم بــه حاکمیت برمی گردد نه‬ ‫صرفا دولت‪ ،‬پس می توان این گونه برداشت کرد که هیچ‬ ‫گونه تغییری در رونــد ائتالف های از پیش طراحی شــده‬ ‫برای انتخاب های پیــش رو رخ نخواهد داد‪ .‬اگر به عنوان‬ ‫مثال قرار بــوده لیســت انتخاباتی دولت بــرای مجلس با‬ ‫اصالح طلبــان یــا اصولگرایــان ائتالف کند پــس از رفع‬ ‫تحریم ها و عدم اجرایی شــدن وعده های دولت نیز همان‬ ‫ائتالف ثابت می ماند‪.‬‬ ‫به نظر شــما کنش اجتماعی مردم ایران پس از‬ ‫ بی اعتمادی صورت گرفته چه خواهد بود؟‬ ‫از انجایــی کــه مــردم هیــچ جایگزینــی بــرای‬ ‫عدم اجرایی شدن وعده های دولتمردان در ذهن خود قرار‬ ‫نداده بودند‪ ،‬امید انها حتی به ادامه زندگی نیز کاهش پیدا‬ ‫می کند‪ .‬همین کاهش امید به زندگی کــه از اثرات ذهنی‬ ‫ بی اعتمادی بوده منجر به کاهش رونــد تالش در فضای‬ ‫کســب و کار کشــور می گردد و ما شــاهد خواهیم بود که‬ ‫انگیزه ها برای فعالیت های اقتصادی تقلیل یافته و طبیعتا‬ ‫محصوالت تولیدی نیز با رکود مواجه می شوند‪ .‬هر انچه در‬ ‫کشور موجب رشــد اقتصادی بوده از جمله تولید‪ ،‬صنعت‬ ‫و‪ ...‬با یک نوع کرختی به مسیر خود ادامه می دهد‪.‬‬ ‫حس بی انگیزگی در میان مردم تســری پیدا کرده و‬ ‫همین امر موجب شده مردم هیچ گونه تمایلی برای همکاری‬ ‫با دولت و حاکمیت نداشته باشــند‪ .‬از نمونه های بارز عدم‬ ‫همــکاری مردم بــا حاکمیت می تــوان به عــدم پرداخت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫گفتوگویمثلثبامحمدصادقکوشکی‬ ‫‪51‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫مالیات ها و حتی در خطرناک ترین نوع خود بی اعتمادی و‬ ‫عدم همکاری در حوزه های امنیتی با نظام دانست‪ .‬در واقع‬ ‫این نوع خلف وعده رئیس جمهور باعث می شود مردم نسبت‬ ‫به سیستم امنیتی نظام جمهوری اسالمی نیز بدبین شون د و ‬ ‫به این نکته توجه کنید که عدم اعتماد به حوزه های امنیتی‬ ‫و به تبع ان بی توجهی به امنیت کشور‪ ،‬برای ماهیت نظام‬ ‫جمهوری اسالمی بحرانزاست‪.‬‬ ‫با این اوصاف که فرمودید‪ ،‬روسای جمهور بعدی‬ ‫برای جلب اعتماد مردم به خود کارشان سخت تر‬ ‫می شود؟‬ ‫بله همین طور است‪ ،‬ایجاد دوباره اعتماد از دست‬ ‫رفته بسیار سخت است‪ .‬این امر بی اعتمادی فقط در سطح‬ ‫رئیس جمهور نبوده‪ ،‬بلکه به راحتی می تواند به پایین ترین‬ ‫سطح مدیریتی کشــور نیز برســد‪ .‬به عنوان مثال در یک‬ ‫مدرسه وقتی مدیر مدرسه از والدین در جهت بهبود وضعیت‬ ‫تحصیلی بچه ها خواستار کمک مالی شده‪ ،‬با واکنش منفی‬ ‫والدین روبه رو می شود‪ .‬والدین این گونه کمک ها را وظیفه‬ ‫دولت دانســته و همکاری الزم را با مدیر مربوط نمی کنند‪.‬‬ ‫وقتی در سطح کوچکی همچون مدرسه این بی اعتمادی‬ ‫رخنه کرده‪ ،‬بنابراین برگرداندن ان در سطح کالن مدیریتی‬ ‫همچون رئیس جمهور امری بس دشوار است‪ .‬به طور کلی‬ ‫پس از رســوخ بی اعتمادی به الیه های پایین شــاهد این‬ ‫اصطالح (به من چه‪ ،‬به من چه ها) هســتیم که موجی از‬ ‫عدم همبستگی دولت و ملت را به وجود می اورد‪ .‬این عدم‬ ‫همبســتگی موجب می شــود که حتی مــردم در کارهای‬ ‫پســندیده و نیکو (به تعبیر دینی) نیز شــرکت نکنند و حتی‬ ‫نسبت به تخریب اموال عمومی توســط دیگران بی اعتنا‬ ‫یا عتنایی نسبت به تخریب اموال به خاطر این‬ ‫باشند‪ .‬این ب ‬ ‫بوده که مردم اموال کشور خود را جزو اموال و دارایی های‬ ‫خود نمی دانند و در واقع یک خط کشی ذهنی میان جامعه‬ ‫و خود ایجاد کرده اند‪.‬‬ ‫ایا عدم واکنش مثبت بورس به توافق هسته ای‬ ‫وین‪ ،‬باتوجه به اینکه نســبت به دو مذاکره قبلی‬ ‫در ژنو و لوزان بورس رشد صعودی به خود گرفته‬ ‫بود‪ ،‬حاصل همین بی اعتمادی است؟‬ ‫ اوال هرگونه تغییــرات اقتصادی نیازمند بررســی‬ ‫بر اســاس فرمول های اقتصادی بــوده و تغییرات صورت‬ ‫گرفته در بورس در مذاکرات ژنو و لوزان‪ ،‬رشــد صعودی را‬ ‫به صورت یک روند نداشته‪ ،‬بلکه صرفا یک شوک به بورس‬ ‫وارد شده اســت‪ .‬بله‪ .‬همان طور که خودتان گفتید بورس‬ ‫پس از وارد شــدن دو شوک متوالی نســبت به مذاکرات و‬ ‫مشاهده عدم تغییر در فرمول های اقتصادی خود‪ ،‬نسبت‬ ‫به مذاکرات بی اهمیت شده و پس از مذاکرات وین شاهد‬ ‫ان بودیم که شوک دوباره در بورس رخ نداد‪.‬‬ ‫با توجه به همه شرایط گفته شده وظیفه دولت یا‬ ‫حاکمیت در جهت کاهش سطح انتظارات مردم‬ ‫از رفع تحریم ها در بازه زمانی بین برجام و امضای‬ ‫توافقنامه هسته ای چیست؟‬ ‫ از زمانی که به اسم تفاهم سیاسی یا برجام یا هرچیز‬ ‫دیگری‪ ،‬مردم به خیابان ها ریخته و به شادمانی پرداختند در‬ ‫واقع توافقنامه هسته ای را در ذهن خود امضا شده می دانند‪.‬‬ ‫گرچه این شادی ها هم اگر توســط دولت مدیریت تهییج‬ ‫نمی شد‪ ،‬شاید شاهد ســطح باالی انتظارات غیر واقعی از‬ ‫رفع تحریم ها نبودیم‪ .‬بــه هر حال به نظر می رســد کاری‬ ‫ت یا ارگان های حاکمیتی مانند صداوســیما‬ ‫از دســت دول ‬ ‫جهت کاهش ســطح انتظارات مردم در بازه زمانی کنونی‬ ‫بر نمی اید‪ .‬دولت و حاکمیت مانند یک خانواده هستند‪ .‬اگر‬ ‫هر یک از اعضای این خانواده موجب اتش سوزی خانه شود‬ ‫متاسفانه همه اعضای درون خانه اتش می گیرند‪ ،‬بنابراین‬ ‫نمی توان گفت یکی از اعضا در بیرون خانه می تواند اتش‬ ‫را خاموش سازد‪.‬‬ ‫فاصله طبقاتی را با لغو تحری م ها‬ ‫م ی توا ن کاهش داد ‬ ‫تو گوی مثلث با عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالم ی ‬ ‫گف ‬ ‫همانطور کــه می دانید شــکاف طبقاتــی در هر‬ ‫جامعه ای نشان دهنده اســیب و مشکل در بدنه‬ ‫اقتصادی ان جامعه است که به عوامل مختلفی‬ ‫بســتگی دارد‪ .‬در خصــوص تاریخچه شــکاف‬ ‫طبقاتی در ایــران توضیح بفرماییــد و اینکه چه‬ ‫عواملی سبب می شود فاصله بین طبقات مختلف‬ ‫اجتماعی بروز و ظهور کند؟‬ ‫ بحث شــکاف طبقاتی در قبــل از انقالب‪ ،‬عمدتا‬ ‫ناشــی از رویکرد طبقاتی جامعه بود‪ .‬جامعه به گروه هایی‬ ‫تقسیم بندی می شد که افراد شغل هایی با درامد و امکانات‬ ‫پایین داشتند و از طرف دیگر کسانی بودند که در ارتباط با‬ ‫متولیان یا حکمرانان توانستند بیشترین امکانات و میزان‬ ‫درامد را کسب کنند که این موضوع یک رویکرد طبقاتی یا‬ ‫سابقه دیرینه در ایران به حساب می امد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم شکاف طبقاتی را بعد از انقالب اسالمی‬ ‫مورد بررسی قرار دهیم به مهم ترین و اساسی ترین نکته ای‬ ‫کــه بر می خوردیم نحوه نــگاه به اداره جامعه اســت که به‬ ‫مباحث مرتبط بــا عدالت اجتماعی پیونــد می خورد‪ .‬مثال‬ ‫تغییراتی که در ساختار اجتماعی کشور به وجود امد‪ .‬بدین‬ ‫معنا که افرادی از روستا امدند و در شــهر مشغول به کار و‬ ‫تحصیل شدند و ســبب برهم خوردن ساختارهای اجتاعی‬ ‫کشور شدند‪.‬‬ ‫بخش دیگر نیز مربوط به نگاهی می شود که در حوزه‬ ‫توسعه اقتصادی کشور پس از هشــت سال دفاع مقدس‬ ‫شــکل گرفت‪ .‬به نظر من در زمان جنگ یکی از مهمترین‬ ‫موضوعات مطرح شــدن توســعه اقتصادی کشــور بود‪.‬‬ ‫به هر حال باید بپذیریم که شــرایط کشــور شــرایط خاص‬ ‫به حســاب می امد‪ .‬ما پس از انقالب شکوهمند اسالمی‬ ‫تقریبا فاصله طبقاتی زیادی نداشتیم‪ ،‬البته به غیر از موارد‬ ‫خاصی که در جامعه وجود داشت که میراث دوران قبل از‬ ‫انقالب بود‪ ،‬اما بعد از انقالب تقریبا می توان گفت رویکرد‬ ‫ارتباط مردم و توده ها با یکدیگر بســیار کمتر شــد‪ .‬بعد از‬ ‫دوران دفاع مقدس نگاهی که به حوزه توســعه در اقتصاد‬ ‫کشور متجلی شد نگاهی بود که با رویکرد و نگاه اجتماعی‬ ‫در اسالم تفاوت هایی پیدا می کرد که ان تفاوت ها اثر خود‬ ‫را روی فعالیت های اقتصادی گذاشت‪ .‬به هرشکل ما باید‬ ‫در جامعه ظرفیت هایی را ایجاد کنیم که این راهی ندارد جز‬ ‫فراهم کردن بستر عدالت اجتماعی در کشور‪ .‬به هر حال‬ ‫در جامعه یکســری دچار شرایطی نامناســب مالی هستند‬ ‫که باید گفت این مهم نتیجه توسعه صرف با رویکرد عدم‬ ‫رعایت عدالت اجتماعی در جامعه است‪ .‬وقتی تنها تمرکز‬ ‫روی توسعه باشد از نکته مهمی همچون عدالت اجتماعی‬ ‫غافل می شــویم و نتیجه این امر توزیع ناعادالنه ثروت در‬ ‫کشور می شود‪.‬‬ ‫اگر بیــن رویکرد توســعه و نرخ های رشــد و عدالت‬ ‫اجتماعی منافات وجود داشته باشــد‪ ،‬نمی توان هم زمان‬ ‫درتعامل با یکدیگر به یک نقطــه هدف گذاری مطلوب در‬ ‫اقتصاد کشور دست پیدا کنیم‪ ،‬از این جهت بعضی از اوقات‬ ‫معیار عدالت اجتماعی در جامعه مبنای منطقی برای رسیدن‬ ‫به شاخص ها نیست‪.‬‬ ‫تالش برای کاهــش فاصله طبقاتی و اســتقرار‬ ‫عدالت اجتماعی در راستای هدایت و اغنای افکار‬ ‫عمومی جامعه در دولت ها به چه شکل بوده است؟‬ ‫ در دولت نهم نگاه جدیدی به موضوع پیدا شــد و‬ ‫ان نگاه مربوط به کاهش فاصله ‪‎‬های طبقاتی بود‪ .‬به رغم‬ ‫اینکه دولت تــاش کرد تــا بتواند شــکاف طبقاتی را کم‬ ‫کند‪ ،‬اما به دلیــل اینکه پارامتر اساســی عدالت اجتماعی‬ ‫در ان دیده نشــد موفق نبود‪ .‬اگر چه با یک ســری گام ها‬ ‫موفقیت هایی را ایجاد کرد‪ ،‬اما بــه دلیل عدم جامعیت در‬ ‫برنامه های اقتصادی‪ ،‬نظم قابل قبولی حاکم بر برنامه های‬ ‫دولت نبود وعمدتا بعد از مدتی اتفاقاتی افتاد که اساس کار‬ ‫را زیر سوال برد‪.‬‬ ‫هدفمنــدی یارانه هــا و ســهام عدالت کــه با هدف‬ ‫مقدسی شروع شد یا موضوعات مشابه دیگر به جای اینکه‬ ‫به افزایش عدالت اجتماعی کمک کند به یک چالش بزرگ‬ ‫مبدل شــد‪ .‬به دلیل عدم جامعیت برنامه هــای اقتصادی‬ ‫دولت احمدی نژاد دیدیم که در پایان دوره ریاست جمهوری‬ ‫وی‪ ،‬به رغم انکه اهداف خوبی ترســیم شــده بود‪ ،‬ولی در‬ ‫عمل و اجرا شــرایطی را دیدیم که نه درامــدی و نه ثروتی‬ ‫برای خانواده ها ایجاد نکرد‪ .‬به نظر می رسد به جای اینکه‬ ‫این برنامه ها کمک به موضوع کاهش فاصله طبقاتی کند‬ ‫بر این چالش حتی دامــن زد‪ .‬به رغم اینکه نــگاه مبتنی بر‬ ‫رویکرد عدالت اجتماعی بود‪ ،‬اما فاصله طبقاتی را به دلیل‬ ‫عدم جامعیت در برنامه اقتصادی دچار چالش جدی کرد و‬ ‫افزایش داد‪.‬‬ ‫ یکی از موضوعات مهم دیگــر که در فاصله طبقاتی‬ ‫در ایران خیلی اثرگذار بوده موضوع تحریم های اقتصادی‬ ‫کشور بود‪ .‬وقتی بر اقتصاد کشور تحریم حاصل می شود‪،‬‬ ‫قاعدتــا رویکرد عدم شــفافیت بــر ان مترتــب می گردد‪.‬‬ ‫البتــه باید به این نکته اشــاره کــرد که اگــر تحریم ها هم‬ ‫اعمال نمی شد‪ ،‬عدم شفافیت در اقتصاد کشور را نظاره گر‬ ‫می شدیم‪ .‬همانند قبل از سال ‪ 90‬که تحریم بانک مرکزی‬ ‫و کشتیرانی را نداشتیم‪ ،‬اما عدم شفافیت چالش اصلی در‬ ‫اقتصاد کشور به حساب می امد‪ .‬اما تحریم ها که اتفاق افتاد‬ ‫باعث شد عدم شفافیت در اقتصاد ایران شکل فزاینده تری‬ ‫به خود بگیــرد‪ ،‬یعنی برای اداره کشــور مجبور شــدیم از‬ ‫روش هــای غیرمتعارف در حوزه اقتصــادی بهره بگیریم‪.‬‬ ‫من معتقدم همــان اقدامی را که بابــک زنجانی انجام داد‬ ‫در اینده ای نزدیک در دولت یازدهم نیز اتفاق خواهد افتاد‬ ‫و ما باید منتظــر بابک زنجانی های دیگر ایــن بار در دولت‬ ‫یازدهم باشیم‪.‬‬ ‫دلیل این موضوع این اســت که ریل اصلی اقتصاد‬ ‫کشور یعنی شــفافیت دچار چالش شده اســت‪ .‬در شرایط‬ ‫فعلی‪ ،‬بانک مرکزی نمی تواند منابع پولی خارج از کشــور‬ ‫را برای فــروش نفت جمهوری اســامی وارد کشــور کند‬ ‫و به صورت شــفاف واریزی داشته باشــد‪ ،‬بنابراین باید به‬ ‫صورت غیرشــفاف عمل کند و این یک چالش و مشــکل‬ ‫بزرگ و مهم در اقتصاد کشــور به حســاب می اید و همین‬ ‫عامل دست اویزی می شــود برای کســانی که قصد دارند‬ ‫به ثروت های نامشروع دســت پیدا کنند‪ .‬انها از این روش‬ ‫می توانند از شــرایط غیر شــفاف در اقتصاد کشور نهایت‬ ‫استفاده را ببرند و جیب های خود را پر کنند‪.‬‬ ‫کســانی بودند کــه به خاطــر همین عدم شــفافیت‬ ‫یک شبه به اندازه صدها ســال کار اقتصادی به سودهای‬ ‫باداورده دست پیدا کردند که این مساله خود را در افزایش‬ ‫شکاف طبقاتی در جامعه نشان می دهد‪ .‬البته باید گفت به‬ ‫جز تحریم ها موضوعات دیگری نیز در بحث عدم شفافیت‬ ‫اقتصادی ایران تاثیرگذار بوده و هست که عدم رفع انها به‬ ‫وجود دارد که این شکاف کمتر شــود‪ ،‬اما در میان مدت و‬ ‫بلند مدت می توان با نگاه مثبتی به این موضوع پرداخت که‬ ‫این اثار در کمتر شدن فاصله طبقاتی موثر خواهد بود و در‬ ‫بحث شفافیت حتما کمک به کاهش فاصله طبقاتی خواهد‬ ‫کرد‪ ،‬چون هدف اصلی تحریم این بوده که ما به روش های‬ ‫غیرمتعارف متوسل شویم و همان طور که می دانید یکی از‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫زمینه های بروز فاصله طبقاتی در تمام کشورها بروز فساد‬ ‫اقتصادی اســت و در خیلی از کشــورها که قانون مبارزه با‬ ‫فساد را تعریف می کنند‪ ،‬معتقدند که برای مبارزه باید مقابل‬ ‫ناکارامدی اقتصادی قد علم کنند‪.‬‬ ‫انها عالقه مند هستند برای اینکه ناکارامدی اقتصادی‬ ‫را به یک وضعیــت مطلوب در تعریف اقتصادی برســانند‬ ‫جلوی ان را بگیرند‪ ،‬بنابراین ریشــه ناکارامدی اقتصادی‬ ‫بحث عدم شفافیت و پیامد ان فســاد اقتصادی است و از‬ ‫این زاویه حذف تحریم ها به شــفافیت اقتصادی و حذف‬ ‫فســاد در اقتصاد منجر می گردد که باعث کاهش فاصله‬ ‫طبقاتی می شود‪.‬‬ ‫نقــش عامــه مــردم را در این خصــوص چگونه‬ ‫ارزیابــی می کنید؟ مــردم و افــکار عمومی برای‬ ‫پیشــبرد اهداف اقتصادی و تالش برای کاهش‬ ‫شکاف طبقاتی در جامعه چه اقداماتی می بایست‬ ‫انجام دهند؟‬ ‫ نقش مردم در حوزه اقتصادی کشور بسیار اساسی‬ ‫و مهم تلقی می شــود‪ ،‬بنابراین نباید نقش کارامد جامعه را‬ ‫فراموش کنیم‪ .‬نقش توده مردم در هشت سال دفاع مقدس‬ ‫و حمایت از انقالب اســامی به عنوان مصادیقی عینی در‬ ‫جهت کارهایی اســت که از دســت افراد جامعه بر می اید‪.‬‬ ‫مردم و افکارعمومی امروز هم نقش اساسی و مهمی دارند‪.‬‬ ‫ما باید در حوزه توده ها و در بین افکار عمومی جامعه‬ ‫این فرهنگ سازی را به شکل شایسته و بهینه انجام دهیم‪.‬‬ ‫ل اگر به دنبال دانش فنی و سرمایه گذاری خارجی‬ ‫به طور مثا ‬ ‫می رویم باید این موضوع را در میان مردم جا بیندازیم که اگر‬ ‫در کشور سرمایه گذاری برای تولید کاالیی صورت می گیرد‪،‬‬ ‫باید برای تولید‪ ،‬جهت ساخت مجدد همین کاال باشد‪ .‬یعنی‬ ‫ما نباید کشور را فقط به سمت تولید یا مصرف ببریم‪ ،‬بلکه‬ ‫ی در حوزه‬ ‫اولویت ما باید بر این باشــد که اگر سرمایه گذار ‬ ‫بنگاه اقتصادی انجام می دهیم این ســرمایه گذاری نباید‬ ‫منجر به تولیدی شــود که پایه صــادرات در اقتصاد ایران‬ ‫به حســاب می اید‪ .‬اگر با این هدف و نگاه حرکت کردیم‪،‬‬ ‫می توانیــم دورنمــای موفقیت امیــزی را بــرای خودمان‬ ‫متصور باشیم‪.‬‬ ‫مردم ما نیز بایــد اولویت را برای‬ ‫مصــرف کاال در داخــل بگذارنــد؛ ما‬ ‫همیشــه توصیه کردیم که هر کاالی‬ ‫خارجی که در کشور وارد می شود زمینه‬ ‫اشــتغالزایی را می گیرد یا انتقال منابع‬ ‫ارزی را با چالش مواجه می کند‪ ،‬بنابراین‬ ‫توصیه کارشناسان اقتصادی همواره‬ ‫این بوده که ما از تولیدات داخل برای‬ ‫پیشرفت کشور استفاده کنیم‪ ،‬چیزی‬ ‫که ما امــروز به شــدت بــه ان احتیاج‬ ‫داریم‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر اگــر بخواهیم‬ ‫یک عدد و رقمی در مــورد قاچاق کاال‬ ‫بگوییم ســاالنه میان ‪ 20‬تا ‪ 25‬میلیارد‬ ‫دالر کاالی قاچاق در کشور ما گزارش‬ ‫داده می شود که این عدد را اگر با دالر‬ ‫‪3000‬تومانی حســاب کنیم‪ ،‬از ارزش‬ ‫فروش نفــت در اقتصاد ایران بیشــتر‬ ‫است! ورود این کاالی قاچاق به داخل‬ ‫کشــور‪ ،‬امروز اقتصاد مــا را دچار یک‬ ‫چالش جدی کــرده اســت و ان اینکه‬ ‫بخش عمده ای از تولید ملی به واسطه‬ ‫وجود کاالی قاچاق دچار چالش جدی‬ ‫شــده اســت‪ .‬بنابراین اگر چشم انداز‬ ‫اینده تحریم را تعریف کنیم ما باید نگاه‬ ‫توده ها را به این شکلی که عرض شد‬ ‫تغییر دهیم‪ .‬باید برنامه زمان بندی مناســبی برای استفاده‬ ‫از ظرفیت های کاال‪ ،‬البته با کیفیت باال و شرایط مطلوب‬ ‫برای داخل فراهم کنیم که این کمک می کند تا ما کشــور‬ ‫را به یک کشــور کامال توانمند در عرصه تولیدات و رقابت‬ ‫با کشورهای مشابه با خودمان تبدیل کنیم؛ بنابراین نقش‬ ‫مــردم در اســتفاده از ظرفیت تولیــد داخــل در افزایش و‬ ‫کارامدی می تواند بسیار موثر باشد‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫بحث فاصله طبقاتی دامن زده است‪.‬‬ ‫در این روزهــا موضوع اصلی کشــور بــه توافق‬ ‫هســته ای تبدیل شده اســت و افکار عمومی بنا‬ ‫به دالیــل متعــدد روی ان به شــدت تمرکز کرده‬ ‫است‪ .‬به اعتقاد شــما توافقی که صورت گرفته‬ ‫در راستای کاهش فاصله طبقاتی جامعه خواهد‬ ‫بود یــا برعکــس‪ ،‬در صــورت اجرایی شــدن یا‬ ‫عملی شدن این توافق ما شــاهد افزایش فاصله‬ ‫طبقاتی در کشور خواهیم بود؟‬ ‫ از دو بعد می توان این موضوع را مورد بررسی قرار‬ ‫داد ؛ ما محدودیت های ناشی از ارتباطات خارجی در بحث‬ ‫اقتصادی را شــاهد هســتیم‪ .‬به عنوان مثال بحث حمل‬ ‫و جابه جایی وجــوه حاصل از فروش نفت و عدم شــفافیت‬ ‫در اقتصاد کشور از جمله انهاســت‪ .‬به نظر بنده دورنمای‬ ‫اقتصادی کشــور نشــان می دهــد که اگــر مــا بتوانیم از‬ ‫ظرفیت های اقتصادی‪ ،‬مخصوصا انتقــال منابع خارج از‬ ‫کشــور به داخل یا از حوزه تکنولوژی برای توسعه اقتصاد‬ ‫کشور اســتفاده کنیم در بســیاری از زمینه های اقتصادی‬ ‫موفق تر از امروز خواهیم بود‪ .‬امــا امروز به دالیل مختلف‬ ‫ظرفیت های بالقوه به بالفعل تبدیل نشده اند‪.‬‬ ‫متاسفانه ان چیزی که امروز ه در کشور پیگیری و دنبال‬ ‫می شود عمدتا نگاه مبتنی بر اقتصاد غرب و ان نگاهی است‬ ‫که بر مبنای حــوزه اقتصادی انها مطرح می شــود‪ .‬اگر ما‬ ‫بخواهیم با این ادبیات‪ ،‬اقتصاد کشــور را اداره کنیم شاید‬ ‫مسیری که خواهیم پیمود‪ ،‬مسیری باشد که در دوران دفاع‬ ‫مقدس اتفــاق افتاد که همان افزایــش فاصله طبقاتی در‬ ‫اقتصاد ایران است‪.‬‬ ‫دولت بایــد در این خصــوص ورود کند‪ ،‬البته شــاید‬ ‫به خاطــر وضع قوانیــن مندرج‬ ‫قانــون اساســی امــکان ورود‬ ‫نداشته باشــد‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫ان تعدیالت اگر اتفاق بیفتد ما‬ ‫موفق خواهیم بود و می توانیم‬ ‫بخشــی از ان دغدغه هــا را که‬ ‫ورود سرمایه خارجی به اقتصاد‬ ‫کشور بود با یک تعدیل مناسب‬ ‫انجــام دهیــم‪ ،‬امــا اینکــه در‬ ‫بلند مدت چه اتفاقی می افتد به‬ ‫نظر بنده بســتگی دارد به اینکه‬ ‫جامعــه و افکارعمومــی به چه‬ ‫نحــوی می خواهند بــه تعادل‬ ‫منطقی در اقتصاد کشور دست‬ ‫یابند‪.‬‬ ‫اگــر مــا بخواهیــم برای‬ ‫اجتناب از رســیدن بــه افزایش‬ ‫فاصله طبقاتــی از کل موضوع‬ ‫اجتناب کنیم قطعــا ره به جایی‬ ‫نخواهیم بــرد‪ ،‬یعنی اگــر قرار‬ ‫اســت رویکرد تعدیــل را اتخاذ‬ ‫کنیم بهتر اســت رویکــرد عدم‬ ‫توســعه را جایگزین کنیم که به‬ ‫مراتب به عبارت عدالت بیشــتر‬ ‫منجر خواهد شد‪.‬‬ ‫به نظر بنــده زمانی که به‬ ‫توســعه دســت پیدا می کنیم اگر چه در کوتــاه مدت این‬ ‫رویکــرد در افزایش فاصله طبقاتی محرز می شــود‪ ،‬اما در‬ ‫میان مدت و بلندمدت به دلیل افزایش شــاخصه های رفاه‬ ‫در سطح اجتماعی کشور ان افرادی هم که در کوتاه مدت‬ ‫تحت تاثیر قرار گرفتــه بودند‪ ،‬می توانند بــا دادن رویکرد‬ ‫مثبت به انها از این مشــکل مصون شــوند‪ .‬در صورتی که‬ ‫تحریم ها برطرف شــود؛ در رویکرد کوتاه مدت این امکان‬ ‫‪4‬‬ ‫فاصله طبقاتی مدت زمان بسیاری است که در‬ ‫جامعه ایران خودنمایی می کند‪ .‬برای پی بردن به این‬ ‫موضوع نیاز نیســت زحمت فراوانی به خود دهید‪.‬‬ ‫کافی است ســری به خیابان های شــهرتان بزنید تا‬ ‫بروز و ظهور ان را در کف خیابان ها مشــاهده کنید‬ ‫و در روزگاری که عده ای زلــف امید به دریافت یارانه‬ ‫ماهانه دولت گره زده اند‪ ،‬چشــمانتان را به برندهای‬ ‫مختلف خودروهای روز دنیا روشن نمایید‪ .‬رفتن به‬ ‫محله های اعیان نشین شهر هم می تواند شما را در‬ ‫دستیابی به میزان شکاف طبقاتی در جامعه کمک‬ ‫کند‪ .‬اما اساسا این فاصله طبقاتی از کجا امده است؟‬ ‫این روزها افکارعمومی دل در گرو توافق بســته اند‬ ‫تا از این مسیر شاهد کاهش اســیب های اقتصادی‬ ‫و کم شدن فاصله طبقاتی باشــند‪ ،‬اما این انتظار تا‬ ‫چه اندازه منطقی و شدنی است؟ چه شرایطی باید‬ ‫فراهم شــود تا افکارعمومی پاســخ مثبتــی به این‬ ‫خواسته دریافت کنند؟ مردم چه نقشی در کاهش‬ ‫شــکاف طبقاتی دارنــد؟ محمدرضــا پورابراهیمی‪،‬‬ ‫عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسالمی در‬ ‫گفت وگویی تفصیلی به این سواالت پاسخ خواهد‬ ‫داد‪ .‬متن کامل این گفت وگو پیش روی شماست ‪.‬‬ ‫جامعه شناسی سیاسی‬ ‫‪53‬‬ ‫پوپولیسم امریکایی‬ ‫بین الملل‬ ‫رشدخیرهکنندهترامپدرنظرسنجیهاکارشناسانسیاستوحکومت درامریکاراشگفت زده‬ ‫کرده اســت‪ .‬قبل از این تحول همه بر این باور بودند که ظهور یک پوپولیســت در ساختار سیاسی‬ ‫نخبه گرای امریــکا در عمل غیر ممکن اســت ‪.‬اما روندهــای موجود حکایت از وجــود زمینه های‬ ‫موثر سیاسی و اجتماعی برای مردمگرایی دارد‪.‬طبیعت رقابت های انتخاباتی نیز به کمک امده‬ ‫است تا پوپولیسم به شکل موثرتری وارد عرصه شود‪.‬ترامپ به خوبی از این واقعیت اگاه است که‬ ‫مردم امریکا نسبت به روندهای حاکم بر سیاست امریکا دلسرد شده اند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫چرا ترامپمحبوبمردمامریکاشده است؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫پوپولیستجمهوریخواهان‬ ‫ترامپ‪ ،‬بوش ‪ 2016‬است‬ ‫چرا فضای امریکا اماده پذیرش‬ ‫پوپولیسم شده است؟‬ ‫‪1‬‬ ‫مهدی نیکوئی‬ ‫ترجمه و گرداوری‬ ‫پس از ســروصداهای فراوان مارکو روبیو که «حمله‬ ‫نظامی» به ایران را تنها راه حل مشکل خاورمیانه می داند‪،‬‬ ‫نوبت به یــک جمهوریخواه دیگر رســیده اســت‪ .‬دونالد‬ ‫ترامــپ‪ ،‬فــرد دیگری اســت کــه در سیاســت های خود‬ ‫هیچ نشــانی از سیاســت ندارد! او به دنبال ان است که در‬ ‫کوتاه ترین زمان به اهداف خود برســد و در این راه از هیچ‬ ‫کوششــی دریغ نمی کند‪ .‬او با انکه زندگی خود را از دنیای‬ ‫کســب وکار اغاز کرده‪ ،‬اهل «بده بســتان» نیست و فقط‬ ‫«دســت بگیر» دارد‪ .‬ترامپ کســی اســت که به راه خود‬ ‫ایمان دارد و گوش شنوایی برای انتقاد ندارد‪ .‬با داشتن این‬ ‫ویژگی ها‪ ،‬رئیس جمهور شدن او در امریکا می تواند زنگ‬ ‫خطری برای تمام جهانیان باشد‪.‬‬ ‫نابغه دنیای کسب وکار‬ ‫«بی خبری قابل بخشش نیست‪ ،‬بلکه مطمئن ترین‬ ‫راه برای شکست است‪ ».‬این جمله‪ ،‬شــعار دونالد ترامپ‬ ‫است‪.‬‬ ‫او مدت زیادی اســت که به شهرت رســیده است و‬ ‫عالوه بر مدیریت تعداد گسترده ای از شرکت های موفق‪،‬‬ ‫الگوی موفقیــت و الهام بخش میلیون ها نفر در سراســر‬ ‫ترامپ شــخصیت تاریخی مورد ستایش‬ ‫خودش را هم ابراهام لینکلن می داند‪ .‬شخصی‬ ‫که به عنوان نخســتین رئیس جمهور از حزب‬ ‫جمهوریخواه امریکا انجام وظیفه کرد‪ .‬امروز او‬ ‫بدین جهت مشهور است که به تاریخ برده داری‬ ‫در امریکا خاتمه داد و ایاالت متحده امریکا را با‬ ‫نظارت بر مسائل مربوط به جنگ در دوران جنگ‬ ‫داخلی امریکا پابرجا نگه داشت‬ ‫او تاجر‪ ،‬نویسنده‪ ،‬سرمایه گذار و مجری تلویزیون است‪.‬‬ ‫البتــه او در اصل مجری نیســت و به خاطر شــهرتش وارد‬ ‫تلویزیون شــده اســت‪ .‬ترامپ صاحب یک شرکت عظیم‬ ‫ساختمان ســازی در امریکا اســت و چندین هتل بزرگ به‬ ‫او تعلق دارد‪ .‬او از چند ســال پیش مجــری برنام ه کاراموز‬ ‫شده اســت که درامد این برنامه در سال گذشته او را در رده‬ ‫پنجم باالترین دســتمزدهای تلویزیونی قــرار داد‪ .‬ثروت‬ ‫بی حساب‪ ،‬چندین اسمانخراش‪ ،‬هتل و سازمان مختلف‬ ‫در کنــار موفقیت تجاری‪ ،‬ترامپ را به ســتاره ای مشــهور‬ ‫تبدیل کرده است‪.‬‬ ‫او بــا تکیه بــر موفقیت فراوان در ســاخت و ســاز و‬ ‫تلویزیون‪ ،‬نام «ترامپ» را بر کاالهای بســیاری زد‪ .‬لباس‬ ‫مردانه‪ ،‬رستوران‪ ،‬بستنی‪ ،‬عطر‪ ،‬اب معدنی‪ ،‬مجله‪ ،‬زمین‬ ‫گلف و دانشــگاه‪ .‬همچنین به نام ترامپ چندین کتاب نیز‬ ‫نوشــته که همه در مــورد چگونگی موفقیــت در تجارت و‬ ‫مدیریت اســت‪ .‬اکثر ان کتاب ها نیز در لیست کتاب های‬ ‫پرفروش قرار دارند‪.‬‬ ‫شخصیت و منش ترامپ‬ ‫کمپین انتخاباتی و نظرسنجی ها‬ ‫کمپیــن ریاســت جمهوری دونالــد ترامــپ تاجر و‬ ‫شخصیت تلویزیونی رسما در ‪ ۱۶‬ژوئن ‪ ۲۰۱۵‬به راه افتاد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ کاندیداتوری خود را برای ریاســت جمهوری‬ ‫ایاالت متحــده امریــکا در انتخابات ســال ‪ ۲۰۱۶‬در برج‬ ‫ترامپ در نیویور ک اعالم کرد‪ .‬شعار رسمی کمپین ترامپ‬ ‫«امریکا را دوباره عالی کن!» است‪ .‬مدیر کمپین او کوری‬ ‫لواندوسکی است‪.‬‬ ‫ترامپ از انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪۱۹۸۸‬‬ ‫تاکنون تقریبا در هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری به‬ ‫عنوان یکی از کاندیداهای احتمالی مطرح بوده است‪ .‬در‬ ‫اوایل سال ‪ ،۲۰۱۱‬او در نظرسنجی ها در میان نامزدهای‬ ‫جمهوریخواه بــرای انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت‬ ‫متحده امریکا (‪ ۲۰۱۲‬میالدی) نفــر اول بود‪ .‬به هر روی‬ ‫در مــه ‪ ۲۰۱۱‬ترامپ اعالم کــرد نامزد تصــدی این مقام‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫یک نظرسنجی دانشــگاه ســافک در ژوئن ‪،۲۰۱۵‬‬ ‫پس از اعــام کاندیداتــوری ترامــپ‪ ،‬نشــان داد او بین‬ ‫رای دهنــدگان احتمالــی انتخابــات مقدماتــی حــزب‬ ‫جمهوریخواه در نیوهمپشــایر در حال صعــود به جایگاه‬ ‫دوم است‪ .‬نظرسنجی دانشگاه کویینیپیک در اواخر ژوئن‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫ترامپ به شدت مغرور است و برای رسیدن به اهداف‬ ‫اهل دور زدن موانع نیســت‪ .‬او همواره مســیر مستقیم را‬ ‫انتخاب می کند و بر مشــکالت می تــازد‪ .‬در تحقیقی که‬ ‫پولتیکو به تازگی انجام داده بود‪ ،‬تفکرات او مورد بررســی‬ ‫قرار گرفت‪ .‬در این تحقیق براساس گفته ها یا نوشته های‬ ‫پیشین نامزدهای ریاست جمهوری سال ‪ ،2016‬کتاب ها‬ ‫و شخصیت های اثرگذار بر زندگی و روند فکری انها تعیین‬ ‫شــده بود‪ .‬در مواردی هم کــه اطالعات ناکافــی بود‪ ،‬از‬ ‫خود نامزدها خواسته بودند که به این پرسش پاسخ دهند‪.‬‬ ‫ترامپ‪ ،‬شخصیت اثرگذار بر تفکرات خود را پدرش عنوان‬ ‫کرد و گفت که پــس از مرگ ِ‬ ‫«فرِد ترامپ» هیچ شــخص‬ ‫دیگری را برای جایگزینی او نیافته است‪ .‬اینکه یک فرد تا‬ ‫این حد به خانواده خود پایبند بوده و برای پدرش ارزش قائل‬ ‫باشد‪ ،‬جای تحســین دارد اما به نظر می رســد که در اینجا‬ ‫هم ترامپ در حال زیاده روی اســت که هیچ کس دیگری‬ ‫را نمی تواند بپذیرد‪ .‬او شــخصیت تاریخی مورد ســتایش‬ ‫خودش را هم ابراهام لینکلن می داند‪ .‬شخصی که به عنوان‬ ‫نخستین رئیس جمهور از حزب جمهوریخواه امریکا انجام‬ ‫وظیفه کرد‪ .‬امروز او بدین جهت مشهور است که به تاریخ‬ ‫برده داری در امریکا خاتمه داد و ایاالت متحده امریکا را با‬ ‫نظارت بر مســائل مربوط به جنگ در دوران جنگ داخلی‬ ‫امریکا پابرجا نگه داشــت‪ .‬او همچنین ژنر ال ها را انتخاب‬ ‫کرد و استراتژی انها را تایید کرد‪ ،‬افسران ارشد غیر نظامی‬ ‫را برگزید‪ ،‬بر دیپلماسی‪ ،‬عزل و نصب و فعالیت های حزب‬ ‫نظارت کر د و از طریق پیام ها و سخنرانی ها نظرات عموم را‬ ‫جلب کرد‪ .‬توان باالی او در ســخنوری قدرت تاثیر گذاری‬ ‫او را افزایش می داد‪ .‬نطق گتیسبرگ وی تاثیر ماندگاری بر‬ ‫ارزش های امریکا داشت‪.‬‬ ‫عالوه بر این اشــخاص که به گفتــه ترامپ‪ ،‬تفکر و‬ ‫نگرش او را به زندگــی تغییر داده انــد‪ ،‬از دو کتاب اثرگذار‬ ‫هم نام برده می شــود‪ .‬اولین مورد‪ ،‬انجیل اســت‪ .‬ترامپ‬ ‫می گوید‪« :‬انجیل شکســت ناپذیر است و راهنمایی جامع‬ ‫برای زندگی اســت‪ » .‬با این حــال‪ ،‬بســیاری از رفتارها و‬ ‫خودخواهی های او بر خالف پندهای انجیل است‪ .‬دومین‬ ‫کتابی که بر زندگی ایــن جمهوریخــواه جاه طلب اثرگذار‬ ‫بوده‪« ،‬هنر جنگ» سان تزو است‪ .‬عالقه این سیاستمدار‬ ‫به چنین کتابی‪ ،‬پرده از مسائل بســیاری برمی دارد‪« .‬هنر‬ ‫جنگ» نام رساله ای است از یکی از فرماندهان نظامی چین‬ ‫باستان به نام سون تســو که در زمان پادشاهی وی نوشته‬ ‫شده اســت‪ .‬این کتاب که در زبان چینی سونتسی بینگفا‬ ‫خوانده می شــود و معنای شــیوه های جنگی یا روش های‬ ‫به کارگیری نیروها را می دهد‪ .‬نخستین بار در سال ‪۱۷۲۲‬‬ ‫ن شــد و این نخستین باری بود که این‬ ‫به فرانسوی بر گردا ‬ ‫کتاب به زبانی اروپایی برگردان می شــد‪ .‬نام این کتاب در‬ ‫فرانسوی ‪ Art Militaire des Chinois‬گذارده شد و این نام‬ ‫در گزینش نام انگلیسی کتاب در اینده‪-The Art of War-‬‬ ‫اثرگذاشت‪ .‬این کتاب یکی از خواستنی ترین مجموعه های‬ ‫جنگی در تاریخ بوده اســت ‪ .‬نزد چینیان باستان این کتاب‬ ‫شــیفته کننده و یکی از مهم ترین های کتاب ها در ادبیات‬ ‫چینی است‪ .‬گفته می شــود که مائو تســه دونگ و ژوزف‬ ‫استالین هردو در هنگام جنگ این کتاب را می خوانده اند‪.‬‬ ‫البته این کتاب‪ ،‬تنها مورد عالقه فرماندهان و جنگجویان‬ ‫نیســت‪ .‬افرادی مانند ترامپ هم که در زندگی شخصی و‬ ‫کسب وکار خود به دنبال اهداف بلندپروازانه خود هستند و‬ ‫برای رسیدن به انها با افراد بسیاری می جنگند‪ ،‬از خواندن‬ ‫این کتاب لذت می برند‪ .‬چنین افــرادی معتقدند که برای‬ ‫رســیدن به هر هدفی‪ ،‬راهی وجود دارد‪ .‬به عنوان مثال‪،‬‬ ‫ســان تزو در کتاب خــود از ‪ 13‬راهکار بــرای موفقیت نام‬ ‫می برد که اخرین مورد ان‪ ،‬اســتفاده از جاســوس است‪:‬‬ ‫«برای مثال در اخرین اصل‪ ،‬سان تزو به جاسوسان جنگی‬ ‫می پردازد و به شــما می گوید به جای صرف انرژی‪ ،‬زمان‬ ‫و هزینه هنگفت برای به دســت اوردن پیروزی بهتر است‬ ‫از جاسوسان جنگی اســتفاده کنید‪ .‬در زندگی‪ ،‬جاسوسان‬ ‫جنگی کارایی چندانی ندارند اما شما می توانید قبل از اینکه‬ ‫وارد کسب و کاری شــوید و تجارت خودتان را شروع کنید؛‬ ‫تا می توانید اطالعات جمع اوری کنید و بعد وارد کار شوید‬ ‫تا هزینه ازمون و خطا و انرژی و‪ ...‬بیهوده تلف نشود‪».‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دنیا ســت‪ .‬او در اموزش رمز پیشرفت خود در کسب وکار به‬ ‫فعاالن تازه کار می گوید‪« :‬موفقیت در تجارت‪ ،‬به چیزهایی‬ ‫بیش از سخت کوشــی و ایده هــای خوب نیــاز دارد‪ .‬باید‬ ‫پیگیر‪ ،‬محکم‪ ،‬بی پروا‪ ،‬کنجکاو‪ ،‬منعطف‪ ،‬پرشور و صبور‬ ‫باشی د و به کاری که می کنید عشق بورزید‪ .‬مطمئنا بسیاری‬ ‫از این ویژگی ها را از بدو تولد داشــته اید‪ ،‬بقیه را می توانید‬ ‫تقویت کنید‪».‬‬ ‫در بین قواعد ترامپ برای موفقیت‪ ،‬این واژه ها را پیدا‬ ‫نخواهید کرد‪« :‬شرم‪ ،‬بخشندگی‪ ،‬همدردی یا مهربانی‪».‬‬ ‫دونالد ترامپ‪ ،‬رئیس اصالتا قلــدر ضعیف کش‪ ،‬یک نماد‬ ‫فرهنگــی و یکی از مشــهورترین مردان جهان اســت‪ .‬از‬ ‫مقایسه عکس های تبلیغاتی وی در سال های اولیه شهرت‬ ‫یافتنش با تسلط اخیر وی در صحنه جهانی‪ ،‬روشن می شود‬ ‫که ترامپ چهره مشــخصا رذیالنه ای پیدا کرده است‪ .‬در‬ ‫حالی که هیچ کس رهبری ترامپ را در کسب وکار زیرسوال‬ ‫نمی برد‪ ،‬شهرت وی‪ ،‬اگر نه ثروت وی‪ ،‬بیش از انکه ناشی‬ ‫از معامالت تجاری خاص یا تصمیمات حرفه ای باشــد به‬ ‫خاطر تصویر «رئیس پســت فطرت» و زندگی شــخصی‬ ‫پرسرو صدای وی بوده است‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ متولد ‪ ۱۴‬ژوئن ‪ ۱۹۴۶‬در امریکا است‪.‬‬ ‫میلیاردر جاه طلب‬ ‫امریکایی ها از سیاستمداران‬ ‫کلیشه ای عبورکردند‬ ‫دموکرات ها از رقابت با ترامپ‬ ‫استقبال می کنند‬ ‫مطهرنیا درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نشــان داد که ترامپ در ایووا دوم است‪ .‬نظرسنجی های‬ ‫ژوئن ‪ ۲۰۱۵‬نشــان دادند که ترامپ در ســطح کشور بین‬ ‫رای دهندگان مقدماتی جمهوریخواه در جایگاه دوم است‪.‬‬ ‫اولین حضــور شــاخص ترامپ در یک نظرســنجی‬ ‫کشــوری برای نامــزدی جمهوریخــواه در اواخــر ژوئن‪،‬‬ ‫نظرســنجی اکونومیســت و یوگاو بود که ترامــپ را با ‪11‬‬ ‫درصد به همــراه مارکو روبیــ و رند پاول مشــترکا در جایگاه‬ ‫اول قرار داد‪.‬‬ ‫ارزیابی پابلیک پالسی پولینگ در ژوئیه ‪ ۲۰۱۵‬ترامپ‬ ‫را پیشــتاز ایالت کارولینای جنوبی نشان داد؛ محبوبیت او ‬ ‫بین رای دهندگان جوان تر سنین ‪ ۶۵ ،18–45‬درصد بود‪.‬‬ ‫در ژوئیه ‪ ،۲۰۱۵‬نظرســنجی گریویس مارکتینگ نشــان‬ ‫داد ترامپ قاطعانه در نــوادا در صدر قرار دارد‪ .‬براســاس‬ ‫نظرسنجی های دیگر هم محبوبیت ترامپ در حال افزایش‬ ‫اســت و این احتمال وجود دارد که به عنــوان نامزد نهایی‬ ‫جمهوریخواهان مطرح شود‪ .‬با این حال‪ ،‬در بررسی اخیر‬ ‫پولتیکو که هفته گذشــته نتایج ان انتشــار یافت‪ ،‬شانس‬ ‫ترامپ در مقابل جمهوریخواهانی مانند جب بوش و مارکو‬ ‫روبیو بسیار کمتر بود و حتی در صورتی که به مرحله نهایی‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری راه پیدا کند‪ ،‬به احتمال زیاد‪،‬‬ ‫بازی را به هیالری کلینتون دموکرات واگذار می کند‪ .‬البته‬ ‫باید به این نکته اشــاره کرد که جامعه اماری مورد مطالعه‬ ‫پولتیکو تنها ‪ 43‬نفــر از متفکران و سیاســتمداران امریکا‬ ‫بوده اند‪.‬‬ ‫ی منتشر شده توسط اکونومیست‪/‬یوگاو در ‪۹‬‬ ‫نظرسنج ‬ ‫ژوئیه‪ ۲۰۱۵‬نخستین نظرسنجی مهم کشوری بود که نشان‬ ‫داد ترامپ پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری‪ ۲۰۱۶‬در حزب‬ ‫جمهوریخواه است و پیشــتازی ترامپ وقتی شدیدا قابل‬ ‫توجه می شود که از رای دهندگان پرسیده می شد انتخاب‬ ‫اول یا دوم شما از بین ‪ 10‬کاندیدای برتر کدام است‪ .‬درصد‬ ‫او در این نظرسنجی ‪ 15‬بود در حالی که دو نفر بعدی‪ ،‬جب‬ ‫بوش و رند پاول هر یک ‪ 11‬درصد داشتند‪ .‬در ژوئیه ‪۲۰۱۵‬‬ ‫اداره کننده سابق سیاسی کاخ سفید مخالفت ها با ترامپ را‬ ‫با مخالفت هایی که با رونالد ریگان می شد مقایسه کرد‪.‬‬ ‫ترامپ مکررا در ایاالت ایووا و نیوهمپشایر که اولین‬ ‫ایاالتی هســتند که انتخابات مقدماتی را برگزار می کنند‪،‬‬ ‫مبارزه انتخاباتی کرده است‪ .‬بزرگترین گردهمایی کمپین‬ ‫او تا کنون در مرکز اجتماعات فینیکس برگزار شده است‪.‬‬ ‫بیش از ‪۹‬هزار نفر برای شرکت در سخنرانی او در ‪ ۱۱‬ژوئیه‬ ‫نام نویسی کردند‪ .‬هزاران نفر بیش از ظرفیت این محل به‬ ‫سخنرانی او که یک ساعت به طول انجامید گوش فرادادند‪.‬‬ ‫اظهــارات او متمرکز بر مهاجــرت غیرقانونی بــود ولی او‬ ‫بیزنس هایی که ارتباط خودشان با او را قطع کردند‪ ،‬رسانه ها‬ ‫و رئیس جمهور اوباما را نیز محکوم کرد‪ .‬پیش از این واقعه‪،‬‬ ‫نظرات ترامپ در خصوص مهاجرت غیرقانونی مورد حمایت‬ ‫جان مک کین و جف فلیک ســناتورهای ایاالت متحده از‬ ‫اریزونا قرار نگرفته بود ولی جن بروئر فرماندار سابق از انها‬ ‫حمایت کرده بود‪ .‬بن کارســون‪ ،‬که او نیز نامزد اســت‪ ،‬از‬ ‫ترامپ حمایت کرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫سیاست ها و انتقادات‬ ‫ترامپ کســی اســت که در همین چند ماه گذشته از‬ ‫اعالم نامزدی خود‪ ،‬اظهارات بحث برانگیز زیادی داشته‬ ‫است‪ .‬این موضوع سبب شده که سیاستمداران به او لقب‬ ‫«احمق» بدهنــد‪ .‬در نظرســنجی اخیر پولتیکــو هم این‬ ‫موضوع بار دیگر مطرح شد و ترامپ به عنوان احمق ترین‬ ‫نامــزد ریاســت جمهوری ‪ 2016‬امریــکا لقــب گرفت‪ .‬او‬ ‫همچنین همواره مخالف توافق هســته ای بــا ایران بوده‬ ‫است و دولت اوباما را به خیانت و ناتوانی متهم می کند‪.‬‬ ‫ترامــپ قصــد خــود را بــه همــراه اوردن رهبــری‬ ‫ریاســت جمهورانه با دیپلماســی قوی به منظور بازگردانی‬ ‫احترام به امریکا در سراسر جهان و حمایت از یک دفاع ملی‬ ‫مقاوم است‪ .‬او در سخنرانی اعالم نامزدی خود گفت از انجا‬ ‫که زرادخانه هسته ای امریکا قدیمی شــده و کار نمی کند‬ ‫امریکا ضعیف تر شده است‪.‬‬ ‫ترامپ در ‪ ۱۴‬ژوئیه ‪ ۲۰۱۵‬برنامه جامع اقدام مشترک‬ ‫ را «افتضاح» خواند و گفت رئیس جمهور این توافق را از سر‬ ‫بیچارگی در مذاکره قبول کرده است‪ .‬او بارها‪ ،‬از این توافق‬ ‫و برنامه تعیین شده برای حل مشکل هسته ای‪ ،‬انتقاد کرده‬ ‫است که یکی از پر سر و صداترین انها در برنامه تلویزیونی‬ ‫«سی ان ان» بود‪.‬‬ ‫بر اساس گزارش سی ان ان‪ ،‬ترامپ در مصاحبه با این‬ ‫شــبکه خبری ابتدا گفت که قصد وی و هم حزبی هایش‪،‬‬ ‫تقویت امریکا است و افزود‪« :‬مردم از جریانات اخیر تنفر‬ ‫دارند‪ ،‬این توافق وحشتناکی است که با ایران منعقد شده‪،‬‬ ‫می دانید؟ اگر یک بچــه مذاکره می کــرد‪ ،‬توافق بهتری‬ ‫حاصل می شد‪».‬‬ ‫ترامپ باز هم به توافق هسته ای پرداخت و گفت که‬ ‫از اصل توافق با ایران حمایــت می کند ولی توافقی که در‬ ‫وین منعقد شده‪ ،‬توافقی بد است؛ وی برای رسیدن به یک‬ ‫توافق خوب هم راهکارهایی داشت و افزود‪« :‬من هم ایده‬ ‫توافق را دوست دارم ولی باید ابتدا تحریم های موجود را دو‬ ‫برابر کرد و بعد از چند ماه‪ ،‬انها (ایرانیان) به پای میز مذاکره‬ ‫می ایند و می توانید به توافقی خوب برسید‪».‬‬ ‫دونالد ترامپ بر اساس تفســیر خود از برجام‪ ،‬انتقاد‬ ‫ســخت دیگری نیز به توافق داشــت‪ .‬وی گفت که مردم‬ ‫نمی دانند که با ایــن توافق‪ ،‬امریکا مجبــور خواهد بود در‬ ‫برابر حمله کنندگان به تاسیسات اتمی ایران‪ ،‬از این کشور‬ ‫دفاع کند‪.‬‬ ‫این سیاستمدار جمهوریخواه‪ ،‬منظور خود را شفاف تر‬ ‫بیان کرد و گفت که این حمله کنندگان احتمالی به تاسیسات‬ ‫ایران‪« ،‬اســرائیل را هم شــامل می شــود‪ ...‬و ما مجبور‬ ‫خواهیم بود در کنار ایران‪ ،‬علیه اسرائیل بجنگیم‪».‬‬ ‫بــا این حــال‪ ،‬چنیــن انتقادهایــی حتــی در امریکا‬ ‫هم بدون جواب نمانــد‪« .‬راجر کوهن» ســرمقاله نویس‬ ‫نیویورک تایمز در مقاله ای بــه تاثیرات تصویب یا رد برجام‬ ‫بر موقعیت امریکا در جهان پرداخته و ریشه های مخالفت‬ ‫جمهوریخواهان با توافق هســته ای را نیز مــورد واکاوی‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫وی در ابتــدای مقاله خــود‪ ،‬توافق ایــران و ‪ 5+1‬را‬ ‫با «جلوگیــری از یک بحران» مقایســه می کنــد و ضمن‬ ‫نمایشی دانستن مخالفت های جمهوریخواهان با تصویب‬ ‫ان‪ ،‬نوشته‪« :‬توافق در کنگره است و حتی انجا هم کسی‬ ‫نمی تواند جلویش را بگیرد‪».‬‬ ‫کوهن به نحوه تصویب محتوم این معاهده در کنگره‬ ‫هم پرداخته و نوشته‪« :‬تنها ســوال این است که ایا تعداد‬ ‫موافقان به حدی می رسد که بتوانند فیلی باستر کنند و دیگر‬ ‫اوباما مجبور نباشد از حق وتوی خود استفاده کند ؟»‬ ‫این روزنامه نــگار شناخته شــده امریکایــی عواقب‬ ‫رد برجام بــرای موقعیت جهانی کشــورش را هــم مدنظر‬ ‫قرار داده و نوشــته‪« :‬اگر توافق در کنگره تضعیف شود‪،‬‬ ‫موقعیت امریــکا در جهان هم به وضعیت مشــابهی دچار‬ ‫شده و چین‪ ،‬روسیه و اتحادیه اروپا که در مذاکرات در کنار‬ ‫امریکا بودند‪ ،‬به این نتیجه می رسند که امریکا در تعهداتش‬ ‫جدی نیست‪».‬‬ ‫کوهن ادامه داد‪« :‬اگر توافق در کنگره نقض شود‪،‬‬ ‫دوره قدرت ایران اغاز می شود‪ .‬در غیاب توافق هسته ای‪،‬‬ ‫قدرت ایــران افزایش می یابــد و تهران باتوجــه به درهم‬ ‫فروریختن ائتالف فعلی (میــان ‪ )5+1‬بدون اینکه مجبور‬ ‫باشد برنامه هسته ای خود را به عقب براند یا این برنامه را در‬ ‫معرض بازرسی های بین المللی شدید و بی سابقه قرار دهد‪،‬‬ ‫به هدف خود یعنی کاهش تحریم ها می رسد‪».‬‬ ‫ســرمقاله نویس نیویورک تایمــز‪ ،‬پس از برشــمردن‬ ‫مضرات رد توافق برای امریکا‪ ،‬مزایــای ان برای ایران را‬ ‫هم برشمرده و نوشته‪« :‬ایران نصب سانتریفیوژهای جدید‬ ‫را شــروع می کند و همان طور که پیش از عقب رانده شدن‬ ‫برنامه هسته ای خود در اثر دیپلماسی اوباما اقدام می کرد‪،‬‬ ‫کیفیت و کمیت اورانیوم غنی شده خود را باال می برد‪».‬‬ ‫بســیاری از مخالفــان توافــق و به خصــوص‬ ‫جمهوریخواهان و چهره جنجالی جدیدشان یعنی «دونالد‬ ‫ترامپ»‪ ،‬خواهان رد توافق و مذاکره مجدد برای رسیدن به‬ ‫توافقی بهتر هستند‪.‬‬ ‫کوهن پاســخ انــان را نیز نوشــته‪« :‬هیــچ «توافق‬ ‫بهتــری» در کار نیســت و انهــا کــه ایــن را می گوینــد‪،‬‬ ‫خیال پردازی می کنند و علت این سخنانشان تنفر از ایران‬ ‫و اوباما ست‪».‬‬ ‫ایــن روزنامه نــگار امریکایی‪ ،‬پشــت صحنه واقعی‬ ‫مخالفت جمهوریخواهان با توافق را نیز مورد ارزیابی قرار‬ ‫داده و نوشــته‪« :‬جمهوریخواهان که از طریــق نتانیاهو‬ ‫برای مخالفت با توافق هســته ای‪ ،‬تحریک می شوند‪ ،‬به‬ ‫نظر نمی رسد در صدد کنار گذاشتن این اسباب بازی باشند‬ ‫زیرا مخالفت با این توافق‪ ،‬راهی برای حمله به اوباما و البته‬ ‫راهی برای پول دراوردن است‪».‬‬ ‫اقدامات اتی کنگره امریکا پــس از تصویب محتوم‬ ‫توافــق هــم در انتهــای ایــن مقاله ذکــر شــده؛ کوهن‬ ‫می گوید‪« :‬اماده تالش کنگره بــرای اعمال تحریم های‬ ‫غیرهســته ای‪ ،‬افزایش کمک های نظامی به اســرائیل و‬ ‫تقویت متحدان امریکا در حاشیه خلیج فارس باشید‪».‬‬ ‫دیدگاه های دیگــر او هم در مورد سیاســت خارجی‬ ‫امریکا‪ ،‬انتقادهای زیادی به همراه داشــته است‪ .‬ترامپ‬ ‫امنیت مرزهای امریکا را به یک اولویت بدل کرده اســت‪.‬‬ ‫او در ســخنرانی اعالم کاندیداتوری خــود گفت‪« :‬وقتی‬ ‫مکزیک مــردم خــود را می فرســتد‪ ،‬بهترین هایشــان را‬ ‫نمی فرســتد‪ .‬انهــا مردمی را می فرســتند که مشــکالت‬ ‫بسیاری دارند و ان مشــکالت ر ا می اورند‪ ،‬انها مواد مخدر ‬ ‫می اورند‪ ...‬انها جرم می اورند‪ .‬انها متجاوزین [جنســی]‬ ‫اند؛ و برخی شان‪ ،‬مردم خوبی اند‪».‬‬ ‫این دیدگاه هــای افراطی ضمــن انکه قیــل و قال‬ ‫زیادی در امریکا بــه راه انداخته ‪ ،‬نظرات جهانیان را هم به‬ ‫خود جلب کرده است‪ .‬در صورتی که این فرد‪ ،‬در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا پیروز شود‪ ،‬انگاه جهان باید نگران‬ ‫عصر جدیدی از سیاست های جنگ طلبانه و خودخواهانه‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫ترامــپ معتقد اســت مردم‬ ‫نمی دانند که با این توافق امریکا‬ ‫مجبــور خواهــد بــود در برابــر‬ ‫حمله کنندگان به تاسیسات اتمی‬ ‫ ایران‪ ،‬از این کشور دفاع کند‬ ‫بین الملل‬ ‫ترامپ‪ ،‬بوش‪ 2016‬است‬ ‫چرافضایامریکاامادهپذیرشپوپولیسمشدهاست؟‬ ‫ابراهیم متقی‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه تهران‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دونالد ترامپ به گونه ای مرحله ای تبدیل به چهره ای‬ ‫سیاسی در ســاختار اجتماعی امریکا شده است‪ .‬علت ان‬ ‫را می توان تغییر در شــکل بندی موازنه قدرت سیاســی و‬ ‫اجتماعی در ایاالت متحده دانســت‪ .‬واقعیت ان است که‬ ‫ظهور افرادی همانند جورج بوش در ســال ‪ 2000‬مشــابه‬ ‫نقش یابــی افرادی هماننــد دونالد ترامپ در ســال ‪2016‬‬ ‫است‪ .‬برای درک اینده سیاسی رقابت های ریاست جمهوری‬ ‫می توان رویکرد افرادی همانند ترامپ را به عنوان یکی از‬ ‫موضوعات محوری در رقابت های سیاسی دانست‪.‬‬ ‫رقابت های حزبی امریکا از امادگی الزم برای پذیرش‬ ‫گروه های تندرو و پوپولیســت برخوردار شــده است‪ .‬موج‬ ‫محافظه کاری در امریکا گســترش یافته و محافظه کاران‬ ‫تالش دارند تا موقعیت از دست رفته سال های دهه ‪1980‬‬ ‫و اولین دهه قرن ‪ 21‬را با برجســته ســازی افرادی همانند‬ ‫دونالد ترامپ بازسازی کنند‪ .‬بنابراین می توان علت اصلی‬ ‫موقعیت یابی دونالد ترامپ را ناشی از پوپولیسم انتخاباتی‬ ‫و گسترش تضادهای حزبی برای حاشیه سازی دموکرات ها‬ ‫در روند رقابت های انتخاباتی امریکا دانست‪.‬‬ ‫اگر چه ساختار سیاســی امریکا براساس نشانه های‬ ‫نهادگرایی و نخبه گرایی شــکل گرفته است‪ ،‬اما روندهای‬ ‫نخبه گرایانــه به گونه تدریجــی جای خود را بــه الگوهای‬ ‫مردم گرایانه و پوپولیستی داده است‪ .‬ظهور افرادی همانند‬ ‫دونالد ترامپ را می توان انعکاس چنین وضعیتی در ساختار‬ ‫سیاســی و اجتماعی امریکا به ویــژه در رونــد رقابت های‬ ‫انتخاباتی تلقی کرد‪ .‬در دورانی که ساختار سیاسی امریکا‬ ‫شکل می گرفت‪ ،‬افرادی که در روند تنظیم قانون اساسی‬ ‫امریکا مشارکت داشــتند‪ ،‬از اراء و الگوهای رفتاری جهان‬ ‫اروپا به ویژه انگلستان در تنظیم قانون اساسی بهره گرفتند‪.‬‬ ‫نخبه گرایی به موازات توزیع قدرت نهادگرایانه را می توان‬ ‫اصلی ترین ویژگی ســاختار سیاســی امریکا دانســت که‬ ‫محوریت ان را ریاست جمهوری عهده دار است‪.‬‬ ‫اگرچه ساختار سیاســی امریکا ماهیت نخبه گرایانه‬ ‫دارد‪ ،‬اما چنین روندی به گونه تدریجی تحت تاثیر موج های‬ ‫اجتماعی و پوپولیسم سیاسی قرار گرفته است‪ .‬گروه های‬ ‫محافظــه کار از انگیزه بیشــتری برای رشــد پوپولیســم و‬ ‫هیجانات سیاسی برخوردارند‪ .‬از ســال های اغازین قرن‬ ‫‪ 19‬نشانه هایی از عمومیت و عام گرایی در فضای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری امریکا وجود داشته و تداوم یافته است‪.‬‬ ‫نشانه های چنین فرایندی را می توان در ارتباط با انتخابات‬ ‫کنوانسیون های ایالتی امریکا برای رقابت های انتخاباتی‬ ‫نوامبر ‪ 2016‬مشــاهده کرد‪ .‬دونالد ترامپ در زمره افرادی‬ ‫محسوب می شود که می توان از ان به عنوان کارگزار جدید‬ ‫موج های پوپولیستی در امریکا نام برد‪.‬‬ ‫نقش یابی افرادی همانند دونالد ترامپ به مفهوم ان‬ ‫است که ساختار سیاســی و حزبی امریکا به گونه تدریجی‬ ‫ماهیت هیجانی بیشتری پیدا کرده است‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫است که نهادهای سیاسی امریکا که ماهیت ساختارگرایانه‪،‬‬ ‫تکنیکی و بوروکراتیک دارد‪ ،‬با موج های پوپولیستی روبه رو‬ ‫می شــود‪ .‬در روند رقابت های انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریــکا‪ ،‬همــواره این ذهنیــت وجود داشــته اســت که‬ ‫رئیس جمهور می بایســت از بین افراد و گروه های عمومی‬ ‫انتخاب شود‪ .‬علت تعیین چنین شاخصی را می توان اجرای‬ ‫دقیق قوانین و نقش یابی نهادهای سیاستگذار دانست‪.‬‬ ‫افرادی که از قابلیت الزم برای ایجاد هیجان برخوردار‬ ‫باشــند‪ ،‬روندهای تصمیم ســازی را در اختیــار گروه های‬ ‫تخصصی قرار می دهند‪ .‬واقعیت های سیاسی و ساختاری‬ ‫امریکا بیانگــر این موضوع اســت که اگــر رئیس جمهور‬ ‫در زمــره افرادی باشــد که بــرای خود شــان تخصصی و‬ ‫اعتبار فراســازمانی قائل باشــد‪ ،‬در ان شــرایط توجهی به‬ ‫ایده های کنگره‪ ،‬اتاق های فکر و ســایر نهادهای سیاسی‬ ‫در روند تصمیم گیری نخواهد داشت‪ .‬تجربه تصمیم سازی‬ ‫ساختاری در مورد موضوعات امنیتی امریکا نشان می دهد‬ ‫که اولویــت تصمیم گیری درباره موضوعــات راهبردی به‬ ‫حوزه بوروکراتیک و سازمان های اجرایی اختصاص یافته‬ ‫است‪ .‬افرادی همانند دونالد ترامپ صرفا می توانند به عنوان‬ ‫کاندیدای گروه های محافظه کار تلقی شوند‪ .‬گروه هایی که‬ ‫تالش دارند تا از هر هیجان سیاسی استفاده کرده و زمینه‬ ‫جایگاه جدید در ســاختار قدرت را به وجــود اورند‪ .‬اگرچه‬ ‫در فرایند تصمیم گیری راهبردی امریکا‪ ،‬نقش کارگزاران‬ ‫اجرایــی به تنهایی بســیار محدود اســت‪ ،‬امــا گروه های‬ ‫پوپولیست همانند دونالد ترامپ از قابلیت الزم برای کنترل‬ ‫ساختار سیاسی و گســترش هیجان برخوردارند‪ .‬در چنین‬ ‫شرایطی است که پوپولیسم در ســاختار سیاسی امریکا با‬ ‫روندهای نخبه گرایی به موازات یکدیگر حرکت می کنند‪.‬‬ ‫زمینه هــای اجتماعــی و ســاختاری جایگاه یابــی‬ ‫افــرادی هماننــد دونالــد ترامپ بــه این دلیل اســت که‬ ‫تصمیم گیری های سیاسی و راهبردی را طیف گسترده ای‬ ‫از کارگزاران تخصصی انجام می دهند که دارای اطالعات‬ ‫دقیــق از موضوع و فرایندهاهســتند‪ .‬در چنیــن فرایندی‬ ‫اســت که تقســیم کار بوروکراتیــک نیز انجام می شــود‪.‬‬ ‫هر یک از نهادهــا کارویژه خاصی را عهده دار می شــود‪.‬‬ ‫کنگره‪ ،‬خط مشــی ها را تعیین می کند‪ .‬احزاب سیاسی نیز‬ ‫در رقابت های انتخاباتی افرادی را به عنوان نماینده حزبی‬ ‫و همچنین کارگزار اجرایی برای ایفای نقش در حوزه های‬ ‫مختلف انتخــاب می نماید‪ .‬به موازات چنیــن نیروهایی‪،‬‬ ‫گروه های تخصصی در اتاق های فکر امریکا ایفای نقش‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫می کنند‪ .‬طبیعی است که احزاب سیاسی نه تنها کاندیدای‬ ‫ماجراجو همانند دونالد ترامپ را فعال می سازند بلکه زمینه‬ ‫ظهور افراد دیگــری نیز وجــود خواهد داشــت‪ .‬ارزیابی‬ ‫روندهای انتخاباتی در ســاختار سیاســی امریکا نشــان‬ ‫می دهد که به موازات هیجان دونالد ترامپ‪ ،‬افراد دیگری‬ ‫به گونه تدریجی موقعیت خود را بازسازی می کنند‪ .‬از جمله‬ ‫این افراد می توان به «جورج بوش» اشاره داشت‪ .‬نامبرده‬ ‫اگرچه به گروه محافظه کاران تعلق دارد اما موقعیت خود را‬ ‫در فضایی به دست می اورد که ماجراجویانی همانند دونالد‬ ‫ ترامپ به رقابت ها هیجان می دهند‪.‬‬ ‫هیجان سیاسی می تواند زمینه بازی های انتخاباتی‬ ‫و رقابت های حزبی واقعی را به وجود اورد‪ .‬بررســی تاریخ‬ ‫رقابت های حزبــی و انتخاباتی امریکا نشــان می دهد که‬ ‫اتوپیا می تواند عامل اصلی گســترش هیجان سیاسی در‬ ‫رقابت های انتخاباتی باشــد‪ .‬نقش یابی افــرادی همانند‬ ‫«جیمی کارتر»‪« ،‬رونالد ریــگان»‪« ،‬جورج بوش دوم»‬ ‫و «باراک اوباما» براساس نقش یابی افرادی حاصل شده‬ ‫که از یک سو تالش دارند تا اتوپیای جدیدی را برای امریکا‬ ‫به وجود اورند ‪ ،‬از ســوی دیگر در ســاختار سیاسی امریکا‬ ‫اموخته اند که تصمیم گیری ماهیت نهادی داشته و انان‬ ‫ی یا جناحی‬ ‫صرفا به عنوان نماینده گرایش حزبی‪ ،‬ساختار ‬ ‫در رقابت های انتخاباتی ایفای نقش کرده اند‪.‬‬ ‫بسیاری از شواهد موجود بیانگر ان است که در دوره‬ ‫جدید انتخابات ریاســت جمهوری امریکا افرادی همانند‬ ‫«دونالد ترامپ» از موقعیت و جایگاه ویــژه ای در اردوگاه‬ ‫جمهوریخواهان برخوردارنــد‪ .‬روندهای اینده رقابت های‬ ‫انتخاباتی طبعا متفاوت خواهد بود‪ .‬بازیگری که در مرحله‬ ‫اول هیجان سیاسی را ایجاد می کند‪ ،‬در مراحل بعدی وارد‬ ‫فضای حاشیه ای شده و به گونه تدریجی کاندیدای واقعی‬ ‫و اصلی ظهــور می یابد‪ .‬چنین فراینــدی انعکاس هدایت‬ ‫رقابت های حزبی و انتخاباتی امریکا در قالب نخبه گرایانه‬ ‫است‪ .‬نقش یابی گروه های اسرائیل محور می تواند موقعیت‬ ‫جدیدی برای دونالد ترامپ ایجاد کند‪ .‬تاکنون دونالد ترامپ‬ ‫در انتخابات کنوانسیون های حزب جمهوریخواه از جایگاه‬ ‫و نقش موثری برخوردار شــده اما چنین روندی نمی تواند‬ ‫ادامه یابد‪ .‬در چنین شرایطی شــعارهای انتخاباتی دونالد‬ ‫ ترامپ نیز اهمیت خاصــی دارد‪ .‬این شــعارها در مقابله با‬ ‫حزب دموکرات خواهد بود‪ .‬به همین دلیل است که حزب‬ ‫دموکرات ناچار می شود تا افرادی همانند هیالری کلینتون‬ ‫را به عنوان کاندیدای حزبی فعال سازد‪.‬‬ ‫اگر هیالری کلینتون موقعیت جدیدی به دست اورد‪،‬‬ ‫در ان شــرایط حزب جمهوریخواه الگــوی انتخاب حزبی‬ ‫خود را تغییر داده و به جای دونالــد ترامپ از افراد دیگری‬ ‫اســتفاده می کند‪ .‬ترامپ صرفا برای نقش یابی در مرحله‬ ‫اول رقابت هــای انتخاباتی از اهمیت و جایــگاه برخوردار‬ ‫اســت‪ .‬نامبرده شــعار انتخاباتی خود را «تعالی بخشی به‬ ‫امریکا» دانسته اســت‪ .‬ترامپ در بســیاری از گروه های‬ ‫پوپولیستی امریکا که تالش دارند این ذهنیت را از طریق‬ ‫افکار عمومی منعکس سازند که اقتدار امریکا در سال های‬ ‫ریاست جمهوری باراک اوباما کاهش یافته است ‪ ،‬هواداران‬ ‫زیادی دارد به همین دلیل است که ترامپ در زمره منتقدان‬ ‫اصلی توافق هسته ای با ایران محسوب می شود‪ .‬حمایت‬ ‫شــعارهای اقتصــادی‪ ،‬اجتماعــی و‬ ‫راهبــردی دونالد ترامپ زمینــه افزایش‬ ‫حمایت گروه های اجتماعــی‪ ،‬نهادهای‬ ‫سیاســی و مجموعه هــای حزبــی در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری اینده امریکا‬ ‫را به وجود اورده است‬ ‫هیالری کلینتــون از برنامه جامع اقدام مشــترک نشــان‬ ‫می دهد که حزب دموکرات تــاش دارد تا بازی متقابل در‬ ‫روند رقابت های حزبی را ادامه دهد‪.‬‬ ‫پیشینه دونالد ترامپ نیز نشــان می دهد که نامبرده‬ ‫می تواند زمینه های الزم برای نقش یابی گروه های جدید را‬ ‫به وجود اورد‪ .‬طی ‪ 20‬سال گذشته ترامپ همواره امادگی‬ ‫خود برای مشارکت در رقابت های انتخاباتی را اعالم داشته‬ ‫است‪ .‬جایگاه وی در محیط اجتماعی و رقابت های حزبی‬ ‫می تواند در زمره عواملی محســوب شــود که زمینه های‬ ‫کنش اجتماعی بازیگران رقیــب را به وجود می اورد‪ .‬یکی‬ ‫دیگر از نشانه های کنش سیاسی و اجتماعی دونالد ترامپ‬ ‫که برای وی جایگاه ویژه ای ایجاد کرده‪ ،‬مخالفت با کنترل‬ ‫اسلحه در جامعه امریکا ست‪ .‬دونالد ترامپ بر این اعتقاد‬ ‫است که دولت باید اداره کننده فرایندهای کنش اجتماعی‬ ‫باشد و اگر خواسته باشد محدودیت های بیشتری را اعمال‬ ‫نماید‪ ،‬در ان شرایط با مشــکالتی در اینده سیاسی روبه رو‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از موضوعــات اصلی کنش سیاســی در‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری امریکا را می تــوان موضوع‬ ‫مربوط به موازنه تجــاری مثبت با جهان دانســت‪ .‬ترامپ‬ ‫تالش دارد تا زمینه ارتقای موقعیــت اقتصادی امریکا در‬ ‫رقابت های جهانــی را به وجود اورد‪ .‬ترامــپ بر این اعتقاد‬ ‫است که باید موازنه تجاری امریکا مثبت شود‪ ،‬بدهی امریکا‬ ‫به نهادهای بین المللی کاهش یافته و به همین دلیل است‬ ‫که بر ضرورت اعمال تعرفه های وارداتــی تاکید دارد‪ .‬دو‬ ‫موضوع دیگری که در ادبیات دونالــد ترامپ محور اصلی‬ ‫محبوبیت اجتماعی و جایگاه ساختاری وی شده را می توان‬ ‫مربوط به تبیین نشانه های «دیپلماسی قدرتمندانه» برای‬ ‫ساختار سیاســی امریکا دانست‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬ترامپ‬ ‫تالش دارد تــا زمینه کاهــش مالیات برای شــهروندان با‬ ‫درامدهای پایین را فراهم اورد‪.‬‬ ‫شــعارهای اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و راهبــردی دونالد‬ ‫ ترامــپ زمینــه افزایــش حمایــت گروه هــای اجتماعی‪،‬‬ ‫نهادهــای سیاســی و مجموعه های حزبــی در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اینده امریــکا را به وجود اورده اســت‪.‬‬ ‫بســیاری از شــهروندان امریکایــی تمایــل دارنــد تــا به‬ ‫رئیس جمهوری رای دهند که از انگیــزه الزم برای ارتقا ی‬ ‫جایگاه سیاســی امریکا در نظام بین الملل برخوردار بوده و‬ ‫به همین دلیل تالش دارد تــا موازنه جدیدی از دریافت ها‬ ‫و پرداخت ها را ایجاد نماید‪ .‬الیه های اجتماعی فرودست‬ ‫امریکا که دارای سنت های حزبی بوده و به خانواده‪ ،‬عدالت‬ ‫اجتماعی‪ ،‬کنترل مهاجرت و اقتدار راهبردی امریکا توجه‬ ‫دارند‪ ،‬اصلی ترین پایگاه سیاسی دونالد ترامپ در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری نوامبر ‪ 2016‬محسوب می شود‪ .‬چنین‬ ‫فرایندی نشــان می دهد که پوپولیسم گســترش یافته در‬ ‫حوزه اجتماعی امریــکا به موازات ظهور افــرادی همانند‬ ‫ریگان و جورج بوش می تواند زمینه انتخاب افرادی همانند‬ ‫جو رج بوش و دونالد ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا به وجود اورد‪.‬‬ ‫اگرچــه رقابت هــای حزبی امریــکا همــواره دوران ‬ ‫پرتالطم را شکل می دهند اما واقعیت های جدیدی وجود‬ ‫دارد کــه دونالد ترامــپ نمی تواند منــادی ان برای حزب‬ ‫جمهوریخواه باشد‪ .‬ترامپ همواره نقش حاشیه ای و سایه‬ ‫برای کاندیدای اصلی در رقابت هــای انتخاباتی امریکا را‬ ‫ایفا کرده است‪ .‬به همین دلیل است که نمی توان هیجان‬ ‫سیاســی دوران موجود را بــه منزله عقالنیــت حزبی برای‬ ‫انتخاب کاندیدای جدید دانست‪ .‬هیچ یک از کاندیداهای‬ ‫حزب جمهوریخواه تمایلی به کنار رفتن به نفع دونالد ترامپ‬ ‫ندارند‪ .‬در چنین شرایطی طبیعی به نظر می رسد که ترامپ‬ ‫جایگاه خود را به فرد دیگری در مراحــل اینده رقابت های‬ ‫انتخاباتی حزب جمهوریخواه دهد‪.‬‬ ‫میلیاردردیوانه‬ ‫امریکایی ها از سیاستمداران کلیشه ای‬ ‫عبورکردند‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪3‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫بر اســاس اخرین نظرســنجی ها دونالد ترامپ و بن‬ ‫کارســون که یکی مجری تلویزیون و دیگری جراح مغز و‬ ‫اعصاب بوده شــانس اول و دوم حزب جمهوریخواه برای‬ ‫پیروزی در انتخابات درون حزبی هستند‪ .‬باید توجه داشت‬ ‫که هر دوی این افراد غیرسیاســی هســتند؛ پســت های‬ ‫سیاسی ندارند‪ ،‬برخالف دیگر نامزدها که یا فرماندار هستند‬ ‫یا فرماندار سابق یا سناتور یا سناتور سابق‪ .‬دالیل مختلفی‬ ‫ت ترامپ نزد جمهوریخواهان مطرح شــده‬ ‫برای محبوبیــ ‬ ‫اســت از جمله اینکه این شخص به شــدت صریح اللهجه‬ ‫است و در سخنرانی های انتخاباتی خود سعی می کند با نقد‬ ‫عریان وضع موجود‪ ،‬تصویری از یک سیاستمدار را ارائه کند‬ ‫که عموم مردم خسته از وضع موجود به دنبال ان هستند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد دونالد ترامپ بیش از هر جمهوریخواه‬ ‫دیگری‪ ،‬پیــام انتخابــات ســال ‪ 2008‬را گرفته اســت؛‬ ‫انتخاباتی که یک فرد کمتر شناخته شده ای همچون باراک‬ ‫اوباما با شــعار تغییر وارد میدان شــد و با نقد سیاست های‬ ‫موجود و سوار بر موج تحول خواهی رای دهندگان به کاخ‬ ‫ســفید راه یافت‪ .‬باید توجه داشــت از انجایــی که ترامپ‬ ‫به دلیل ثروت شــخصی در مقایســه با رقبای هم حزبی و‬ ‫همچنین رقبای دموکرات خود به منابع مالی حامیان ثروتمند‬ ‫وابســته نیســت‪ ،‬با صراحت بیشــتری می تواند انتقادات‬ ‫خود را مطــرح و از طرح های جنجالی خــود حمایت کند‪.‬‬ ‫ی ترامپ به عنوان یک‬ ‫اما فقط ویژگی شــخصی یا سیاســ ‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بین الملل‬ ‫نامزد انتخاباتی در میزان محبوبیــت نامعمول وی اثرگذار‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه باید به میزان سرخوردگی شهروندان امریکایی‬ ‫چه حامیان جمهوریخواه چه دموکرات از سیاســتمداران‬ ‫کلیشه ای نیز توجه داشت‪.‬‬ ‫به عبــارت دیگــر در ســال های اخیر ان دســته از‬ ‫سیاستمدارانی که ســعی کرده اند متفاوت سخن بگویند و‬ ‫متفاوت عمل کنند‪ ،‬از مقبولیت بیشتری برخوردار بوده اند؛‬ ‫ضمن اینکــه دونالــد ترامپ با جســارت بــر موضوعاتی‬ ‫انگشت گذاشــته که در زمره دغدغه اصلی طیف وسیعی‬ ‫از شــهروندان امریکایــی به ویــژه حامیــان نگرش های‬ ‫محافظه کارانه به شمار می رود‪ .‬از جمله مخالفت با سیاست‬ ‫چند نژادی و افزایش ســخت گیری ها علیه ورود مهاجران‬ ‫غیرقانونــی با عنــوان یک خواســت عمومــی حداقل در‬ ‫مناطق جنوبی و هم مرز با مکزیک را می توان عنوان کرد‪.‬‬ ‫ ترامپ امیدوار اســت بــا زنده کردن عالیــق و ارمان های‬ ‫محافظه کاری در جامعه ای که طی سال های اخیر به سمت‬ ‫لیبرالیسم نوین امریکایی غلتیده است از حمایت بیشتری‬ ‫برخوردار شــود‪ .‬هرچند که راه رســیدن به کاخ سفید برای‬ ‫ن ترامپ که فاقد سابقه سیاسی‬ ‫شخصیتی جنجالی همچو ‬ ‫در عرصه ملی است و قصد دارد علیه تفکر راست میانه قیام‬ ‫کند‪ ،‬دور از انتظار خواهد بود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر اظهــارات جنجالی دونالــد ترامپ‪،‬‬ ‫سیاســتمدار میلیاردر امریکایی و افزایــش محبوبیت وی‬ ‫در نظر حامیان حزب جمهوریخواه‪ ،‬موضوع پوپولیســم و‬ ‫سیاســت را در ایاالت متحده در کانون توجهات قرار داده‬ ‫است‪ .‬سنت های سیاســی در این کشور نشان می دهد که‬ ‫حداقل در جریان برگزاری انتخابات ریاســت جمهوری – و‬ ‫نه ضرورتــا تمامی انتخابات ها در این کشــور – شــعارها و‬ ‫رفتارهای عوام پسند و پوپولیستی چندان جایگاهی ندارد‬ ‫یا حداقل رای دهندگان امریکایی بر مبنای شعارهای دهن‬ ‫پر کن‪ ،‬عالی ترین مقام اجرایی کشورشان را بر نمی گزینند‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬دونالد ترامپ می تواند استثنایی بر این قاعده‬ ‫باشد‪.‬‬ ‫نظام انتخاباتی ایاالت متحده به گونه ای است که هر‬ ‫فرد قادر است با پر کردن فرم هایی در انتخابات شرکت کند‬ ‫و خود را برای کسب مناصب‪ ،‬در معرض قضاوت عمومی‬ ‫قرار دهد‪ .‬از ایــن رو‪ ،‬ورود فرد جاه طلبــی همچون دونالد‬ ‫ ترامپ‪ ،‬میلیاردر فعال در بخش صنعت ساختمان و مجری‬ ‫برنامه های پربیننده تلویزیونی در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 2016‬امریکا چندان تعجب برانگیز نیست؛ همانگونه‬ ‫که یک جراح سیاهپوســت و یــک زن با ســابقه مدیریت‬ ‫کمپانی عظیم اچ پی در میان نامزدهــای انتخاباتی دیده‬ ‫می شوند‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬فر ایند طوالنی و پیچیده انتخابات ریاست‬ ‫جمهوری امریکا که طوالنی تریــن و گران ترین انتخابات‬ ‫جهان لقب گرفته است‪ ،‬مانع می شود تا افراد خارج از دایره‬ ‫نخبگان به کرسی ریاست جمهوری دست یابند‪ .‬از ‪ 80‬سال‬ ‫پیش‪ ،‬هیچ فردی بدون سابقه معاونت ریاست جمهوری‪،‬‬ ‫فرمانداری یا ســناتوری کنگره ایاالت متحــده امریکا‪ ،‬به‬ ‫سمت ریاست جمهوری برگزیده نشده است‪ .‬در این مدت‬ ‫حتی هیچ عضو مجلس نمایندگان نیز نتوانســته این سد‬ ‫انحصاری را بشکند‪ .‬اخرین فرد خارج از این حلقه‪ ،‬دوایت‬ ‫ایزنهاور‪ ،‬فرمانده کل نیروهای متفقین در جنگ جهانی دوم‬ ‫بود که به عنوان قهرمان ملی شناخته می شد‪ .‬حتی فردی‬ ‫همچون رونالد ریگان که سابقه هنرپیشگی در هالیوود را‬ ‫داشت‪ ،‬برای چند سال فرماندار ایالت کالیفرنیا‪ ،‬مهم ترین‬ ‫ایالت امریکا بود‪.‬‬ ‫در عین حال‪ ،‬نظام انتخابات ریاست جمهوری امریکا‬ ‫به گونه ای شکل گرفته اســت که همچون نظریه تکامل‬ ‫و بقای دارویــن‪ ،‬قدرتمندترین فرد قادر اســت از گردونه‬ ‫انتخاب خارج شــود‪ .‬به عنــوان مثال‪ ،‬اکنــون در اردوگاه‬ ‫جمهوریخواهان ‪ 16‬نفــر حضور دارند کــه در میان انان‪،‬‬ ‫فرماندار کنونی‪ ،‬فرماندار سابق‪ ،‬قانونگذار‪ ،‬تاجر و پزشک‬ ‫دیده می شــوند‪ .‬این افــراد باید در ده هــا انتخابات در ‪50‬‬ ‫ایالت‪ ،‬یک منطقه فدرال و چهار منطقه ماورالبحار شرکت‬ ‫کنند و فردی به رقابت با رقیب نهایی حزب دموکرات خواهد‬ ‫رفت که در انتخابات درون حزبی‪ ،‬بیشــترین ارا را کســب‬ ‫کند‪ .‬همچنین در هر دو حزب دموکــرات و جمهوریخواه‪،‬‬ ‫افرادی بــه دلیل ســوابق سیاســی و اجرایــی‪ ،‬به عنوان‬ ‫«انتخاب کنندگان ویژه» شناخته می شوند که هیات حاکمه‬ ‫حزبی را تشــکیل می دهند‪ .‬رای و تمایل ایــن افراد نقش‬ ‫مهمی در برگزیده شدن نامزد نهایی حزب دارد و انان عموما‬ ‫به افرادی رای می دهند که در زمره حلقه افراد صالح برای‬ ‫ریاست جمهوری شامل معاون رییس جمهوری‪ ،‬فرماندار‬ ‫یا سناتور باشــد‪ .‬بنابراین دور از انتظار خواهد بود که کادر‬ ‫رهبری حزب جمهوریخواه‪ ،‬بر سر انتخاب دونالد ترامپ‪،‬‬ ‫سیاستمداری جنجالی با اظهارات عوام پسند موافقت کند؛‬ ‫مگر این که شــرایط اجتماعی کنونی امریکا‪ ،‬در مسیری‬ ‫خالف سنت های سیاسی در این کشور حرکت کند‪.‬‬ ‫البته احتمال اندک راهیابــی ترامپ به مرحله پایانی‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ایاالت متحده موجب نشــده‬ ‫اســت که وی از ســخنان عوام پســند اجتناب کنــد‪ .‬این‬ ‫میلیاردر نیویورکی به ان گروه از سیاســتمداران امریکایی‬ ‫تعلق دارد کــه از منظــر راســتگرایی و محافظه کارانه‪ ،‬به‬ ‫نقد شــرایط کنونی جامعه می پردازند و قصد دارند طرحی‬ ‫نــو را در این کشــور دراندازنــد‪ .‬اگرچه عموم شــعارهای‬ ‫انتخاباتی وی بر پایه اصــول و ارزش های محافظه کاری‬ ‫همچون کوچک شدن دولت‪ ،‬کاهش مالیات ها و تقویت‬ ‫هویت ملی امریکایی ها ســت؛ با این حــال‪ ،‬دیدگاه های‬ ‫ ترامپ بر سر موضوع جنجالی مهاجرت ها‪ ،‬وی را از دیگر‬ ‫نامزدهای جمهوریخواه متفــاوت می کند‪ .‬ترامپ در یکی‬ ‫از جنجالی ترین ســخنان تبلیغاتی خود گفت که مهاجران‬ ‫التین تبار‪ ،‬جنایتکار و بیمار جنســی هستند‪ .‬وی خواهان‬ ‫تشــدید تدابیر امنیتی بــرای جلوگیــری از ورود مهاجران‬ ‫غیر قانونی‪ ،‬کنار گذاشتن طرح های مهاجرتی دولت اوباما‬ ‫و مجازات شدید خاطیان اســت؛ موضوعی که برای قشر‬ ‫وســیعی از مردم امریکا از جذابیت برخوردار اســت‪ .‬گروه‬ ‫زیادی از شــهروندان امریکایی‪ ،‬مهاجــران غیرقانونی را‬ ‫مخل رفاه و امنیت کشور خود می دانند و نگران برهم خوردن‬ ‫ترکیب هویتی امریکا هســتند‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬شعارهای‬ ‫ضد مهاجرتی یکی از شاه بیت های مطرح شده در تبلیغات‬ ‫انتخاباتی جمهوریخواهان در سال جاری به شمار می اید‪.‬‬ ‫همچنین سال ها یکه تازی برنامه ها و تفکرات لیبرالی‬ ‫در امریکا که امکان قانونی شــدن ازدواج همجنسگرایان‬ ‫یا استعمال ماری جوانا را فراهم کرد‪ ،‬محافظه کاران را به‬ ‫خیزش عمومی واداشته است‪ .‬میدان دار این نگرش هم‬ ‫جناح تی پارتی در حزب جمهوریخواه اســت که با مداخله‬ ‫دولت در اقتصــاد و نقض اختیارات دولت هــای ایالتی در‬ ‫برابر قدرت فزاینده دولت فدرال‪ ،‬مخالف هســتند‪ .‬از دید‬ ‫این گــروه‪ ،‬لیبرال های اوبامایی‪ ،‬در تالش هســتند با زیر‬ ‫پاگذاشــتن ارزش های کاپیتالیســتی‪ ،‬سوسیالیسم را در‬ ‫کشــور حاکم نمایند‪ .‬انان معتقدند‪ ،‬اصرار دولت اوباما بر‬ ‫اجرای قانون بیمه هــای درمانی ارزان قیمت موســوم به‬ ‫«اوباماکر» گام های نخســتین در سوسیالیســتی کردن‬ ‫امریکا به شمار می اید‪.‬‬ ‫با توجه به احســاس خطــر محافظــه کاران از برهم‬ ‫خوردن نظم موجــود در صورت تداوم ســلطه لیبرال ها بر‬ ‫قوه مجریه بعــد از انتخابــات ســال ‪ ،2016‬تقریبا تمامی‬ ‫نامزدهــای حــزب جمهوریخــواه بــرای جلــب حمایت‬ ‫رای دهندگان راســتگرا‪ ،‬با یکدیگر در حال رقابت هستند‪.‬‬ ‫انان هــر یک با طــرح شــعارها و وعده هــای افراطی تر‪،‬‬ ‫سعی دارند خود را شایســته ترین محافظه کار در مصاف با‬ ‫میراث اوباما معرفی نمایند‪ .‬به همیــن دلیل نیز اظهارات‬ ‫افرادی همچون دونالد ترامپ‪ ،‬مایک هوکابی و تد کروز‪،‬‬ ‫با سنت های محافظه کاری میانه رو فاصله دارد‪ .‬این افراد‬ ‫حتی اگر نتوانند به مرحله پایانی انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫در برابر نامزد نهایی حزب دموکرات برســند‪ ،‬رای دهندگان‬ ‫جمهوریخــواه را بیش از پیش به ســمت راســت ســوق‬ ‫می دهنــد‪ .‬از انجا که شــانس برنی ســندرز‪ ،‬نامــزد جناح‬ ‫سوسیال دموکرات حزب دموکرات در برابر هیالری کلینتون‬ ‫میانه رو رو بــه افزایش اســت‪ ،‬به نظر می رســد انتخابات‬ ‫ســال ‪ 2016‬یکی از قطبی ترین انتخابات های سال های‬ ‫اخیر ایاالت متحده امریکا باشــد‪ .‬چنین فضایی‪ ،‬مطلوب‬ ‫پوپولیست ها است که با شعارهای پرطمطراق‪ ،‬قادر هستند‬ ‫ارای بیشتری را به سمت خود جلب کنند‪ .‬اگر این وضعیت‬ ‫دوقطبی در ماه های اینده ادامه یابد‪ ،‬چه بسا دونال د ترامپ‬ ‫یا نامزدهــای مورد عالقه جناح تی پارتــی همچون مایک‬ ‫هوکابی‪ ،‬تد کروز یا مارک روبیو از شــانس بیشــتری برای‬ ‫پیروزی در انتخابات درون حزبی جمهوریخواهان برخوردار‬ ‫شــوند‪.‬با این حال‪ ،‬حتی پیش بینی می شود که اگر سران‬ ‫حزب جمهوریخــواه و حامیان مالی این حــزب‪ ،‬از ترامپ‬ ‫جنجالی رویگردان شوند‪ ،‬این میلیاردر جاه طلب‪ ،‬به عنوان‬ ‫نامزد مستقل همچنان در انتخابات ریاست جمهوری باقی‬ ‫بماند‪ .‬در این صــورت دونال د ترامپ همان نقشــی را بازی‬ ‫خواهد کرد که ‪ 23‬ســال پیش‪ ،‬یک میلیــاردر دیگر به نام‬ ‫راس پروت‪ ،‬در انتخابات سال ‪ 1992‬ایفا کرد‪ .‬در ان سال‪،‬‬ ‫پروت با هــدف احیای ســنت محافظه کاری کــه به گفته‬ ‫وی در زمان حاکمیت ریگان – بوش‪ ،‬به فراموشــی سپرده‬ ‫شــده بود‪ ،‬در کنار جورج هربرت واکر بوش جمهوریخواه‬ ‫و بیل کلینتون دموکرات قــرار گرفت و با جلب چند میلیون‬ ‫رای دهنــده محافظــه کار‪ ،‬عمــا موجب پیــروزی نامزد‬ ‫لیبرال ها شد‪ .‬ترامپ نیز از پتانســیل تکرار این تجربه تلخ‬ ‫برای محافظه کاران برخوردار است مگر این که نامزد نهایی‬ ‫حزب جمهوریخواه به اندازه این میلیاردر نیویورکی‪ ،‬توده گرا‬ ‫و دارای شعارهای جذاب محافظه کاری باشد‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مطهرنیا در گفت وگو با مثلث‬ ‫دموکرات ها از رقابت با ترامپ استقبال می کنند‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫محسن صالحی خواه‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫این روزها نام دونالد ترا مپ تاجر و سیاســتمدار‬ ‫مشــهور امریکایــی در لیســت کاندیداهــای‬ ‫ریاست جمهوری امریکا به چشم می خورد و برخی‬ ‫گمانه زنی ها حاکی از انتخاب وی به عنوان گزینه‬ ‫نهایی جمهوریخواهان است‪ .‬ارزیابی شما از این‬ ‫موضوع چیست و به طور کلی این چهره امریکایی‬ ‫تا چه حد می تواند در این رقابت پیشروی کند؟‬ ‫امــروز بحــث رقابت هــای درون حزبــی در دو‬ ‫اردوگاه دموکرات هــا و جمهوریخواهان بــرای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 2016‬مطرح اســت و همیشه در‬ ‫کنار ایــن دو اردوگاه اصلی‪ ،‬طیف نامزدهای مســتقل نیز‬ ‫قرار داشــتند‪ .‬انچه هم اکنــون مانند همیشــه در امریکا‬ ‫دارای اهمیــت اســت‪ ،‬نگاه هایی اســت که بــه اردوگاه‬ ‫اصلی سیاســیون ایاالت متحده در دو جبهــه دموکرات و‬ ‫جمهوریخواه می شــود‪ .‬دونالد ترامــپ می تواند در بافت‬ ‫موقعیتی و زمانی کنونی زمینه ساز هیجانات بیشتر در حزب‬ ‫جمهوریخواه به نسبت «جب بوش» باشد‪ .‬بوش با سابقه‬ ‫خانوادگی خــود یعنی بوش پدر و بوش پســر هم اکنون در‬ ‫یک بافت موقعیتی ناهمگون قرار دارد که احتمال پیروزی‬ ‫وی را کــم می کند‪ .‬از طــرف دیگر هرچــه دموکرات ها به‬ ‫رهبری «باراک اوباما» در عرصه سیاســت خارجی و تاثیر‬ ‫ان بر عرصه داخلی موفق تر جلوه می کنند‪ ،‬شــانس بوش‬ ‫کمتر می شــود؛ زیرا به هر ترتیب‪ ،‬پیروزی هــای اوباما بر‬ ‫الت متحده حک شده و این موضوع‬ ‫بوش در ذهن مردم ایا ‬ ‫باعث می شــود که ابرهــای تیره و تــاری بر فــراز کمپین‬ ‫انتخاباتی بــوش در اردوگاه جمهوریخواهــان قرار گیرد‪.‬‬ ‫دونالد ترامپ که هم اکنون نام وی زیاد شــنیده می شــود‬ ‫فردی تاجر‪ ،‬سرمایه گذار‪ ،‬نویســنده و مجری برنامه های‬ ‫تلویزیونی ایاالت متحده امریکا ســت و اینها ویژگی هایی‬ ‫هســتند که می توانند برای معرفی وی به عنوان کاندیدای‬ ‫برتر جمهوریخواه و تاثیر بر افــکار عمومی ایاالت متحده‬ ‫استفاده شوند‪.‬‬ ‫ت ترامــپ را‬ ‫ایــا حــزب جمهوریخــواه در نهایــ ‬ ‫به عنــوان گزینه اصلــی راهــی کارزار انتخابات‬ ‫می کند؟‬ ‫شــواهد این گونــه نشــان می دهد‪ .‬ترامپ عضو‬ ‫هیات مدیره و رئیــس ســازمانی به نام خودش اســت که‬ ‫به طور گسترده در فعالیت های اقتصادی‪ ،‬سرمایه گذاری‬ ‫و اشــتغال فعالیت می کند‪ .‬فعالیت هــای وی در موقعیت‬ ‫کنونی‪ ،‬هم می تواند به عنوان یک هدف معین در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری پیش رو در نظر گرفته شــود و هم اینکه‬ ‫باتوجه به این ویژگی ها می تواند زمینه ســاز ایجاد فضای‬ ‫مناســب برای کاندیدای رســمی و نهایی باشد که ممکن‬ ‫است در فراز و نشیب های انتخابات چهره نشان دهد‪ .‬انچه‬ ‫هم اکنون نظرسنجی های مختلف نشان می دهند‪ ،‬پیشی‬ ‫گرفتن ترامپ از سایر رقبا ست که این موضوع در ایالت های‬ ‫مهم می تواند موقعیت ویژه ای برای وی ایجاد کند‪ .‬تمام‬ ‫این ویژگی ها باعث شد تا ترامپ در اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫جایگاه باالیی به دســت بیــاورد و از وی به عنــوان رقیب‬ ‫«هیالری کلینتــون» در انتخابات نهایی نام برده شــود و‬ ‫ناظران بر این باور هستند که رقابت ســختی میان این دو‬ ‫چهره شکل خواهد گرفت‪ .‬از طرف دیگر دموکرات ها نیز‬ ‫از این موضوع ناراضی نیســتند که کاندیدای جبهه مقابل‬ ‫ی ترامپ باشد‪ ،‬زیرا می توانند در چارجوب‬ ‫فردی با ویژگی ها ‬ ‫ایجاد هیجان های انتخاباتی زمینه های حرکت پیشتازانه تر‬ ‫دموکرات ها را فراهم کنند و نباید این نکته را فراموش کرد که‬ ‫دموکرات ها بیشتر متعلق به اقشار باالدستی و روشنفکران‬ ‫جامعه امریکا هســتند و این طبقات رســالت چندانی برای‬ ‫ورود به انتخابات به عنوان یک ضرورت احساس نمی کنند‪.‬‬ ‫به همین دلیل من معتقــدم که ورود ترامــپ می تواند در‬ ‫نهایت به نفع دموکرات ها نیز تمام شود‪.‬‬ ‫انچه ســیگنال ضعیف به ما نشان می دهد این است‬ ‫که ترامپ توانسته به قدرت باالیی در تاثیرگذاری بر افکار‬ ‫عمومی دســت پیدا کند‪ .‬بعد از اعالم کاندیداتوری وی‪،‬‬ ‫نظرسنجی های مختلفی توسط نشریاتی مانند اکونومیست‬ ‫و تعدادی از دانشگاه ها و اندیشــکده های ایاالت متحده‬ ‫انجام شد تا بتواند اینده سیاســی ترامپ را پیش بینی کند‪.‬‬ ‫در نظرسنجی های اکونومیســت و یوگال‪ ،‬ترامپ با یازده‬ ‫درصد به همراه «مارکو روبیو» (سناتور ایالت فلوریدا) و «رند‬ ‫پال» (ســناتور ایالت کنتاکی) به طور مشــترک در جایگاه‬ ‫اول قرار گرفتند‪ .‬در مناظره فاکس نیوز نیز ترامپ یکی از‬ ‫‪ 10‬کاندیدای اصلی بود که توانست خود را به خوبی نشان‬ ‫دهد و از تجربه خــود در مقابل دوربیــن تلویزیونی نهایت‬ ‫اســتفاده را بکند‪ .‬وی در ایالت های ایووا و نیوهمپشــایر‬ ‫که محل برگزاری اولین انتخابات های مقدماتی هســتند‬ ‫برنامه های انتخاباتی خود را اغاز و کمپین تبلیغاتی خود را‬ ‫فعال کرده است‪ .‬بیش از ‪ 9‬هزار نفر برای شرکت سخنرانی‬ ‫وی در تاریخ یازده ژوئیه شرکت کردند که بیشتر از ظرفیت‬ ‫مکان برگزاری این سخنرانی است‪ .‬در خصوص برنامه ها نیز‬ ‫باید گفت که نظریات وی در خصوص مهاجرت غیرقانونی‬ ‫مورد استقبال «جانمک کین»‪« ،‬جف فلیک» سناتورهای‬ ‫ایالت اریزونا قرار نگرفت اما «جن بروئر» فرماندار ســابق‬ ‫این ایالت از وی حمایت کرد‪ .‬ترامپ در تعریفی که از خود‬ ‫ارائه می دهد‪ ،‬خود را یک جمهوریخواه محافظه کار معرفی‬ ‫می کند و این موضع نشان می دهد که هم می خواهد جناح‬ ‫ســنتی جمهوریخواهان را کنار خود داشــته باشد و عالوه‬ ‫بر این با به کار بردن عبارت محافظه کار‪ ،‬در پی به دســت‬ ‫اوردن رای جریان نئوکان نیز هست‪ .‬این کاندیدای حزب‬ ‫جمهوریخواه از لحاظ مذهبی گرایش زیادی به ارزش های‬ ‫کاتولیکی دارد و به همین دلیل در اعــام مواضع خود از‬ ‫ازدواج سنتی حمایت کرده و عقیده دارد که تصمیم صدور‬ ‫مجوز ازدواج همجنســگرایان باید به ایالت ها واگذار شود‬ ‫اما تالش می کند تا این واقعیــت را پنهان کند که به دلیل‬ ‫باورهای مذهبی با این موضوع مخالف است‪ .‬وی تالش‬ ‫کرد که بــه تصمیم ماه ژوئــن ‪ 2015‬دیــوان عالی امریکا‬ ‫در این خصوص با صراحــت واکنش ندهــد و عنوان کرد‬ ‫که این تصمیــم در دیوان عالی پذیرفته شــده اما دغدغه‬ ‫من موضوع اشتغال اســت‪ .‬این نوع پاسخ دادن حاکی از‬ ‫زبدگی وی در پاسخ دادن به ســواالت و تزریق نظریاتش‬ ‫به افکار عمومی است‪ .‬در خصوص بحث جنحالی قانون‬ ‫حمل ســاح در ایاالت متحده نیز باید گفت که با موضوع‬ ‫کنترل اسلحه مخالف اســت و از متمم دوم قانون اساسی‬ ‫امریکا حمایت می کند؛ در کنار این موضوع‪ ،‬وی از حامیان‬ ‫طرح منع اســتفاده ســاح تهاجمی و طوالنی شــدن بازه‬ ‫زمانی خرید قانونی اســلحه به شــمار مــی رود‪ .‬تمام این‬ ‫مسائل نشان می دهد که ترامپ مواضع هوشمندانه ای در‬ ‫خصوص مسائل داخلی اتخاذ کرده است‪ .‬در حوزه روابط‬ ‫خارجی نیز تالش می کند تا پاسخگوی افکار عمومی باشد‬ ‫از ان جهت که معتقد اســت باید رهبری سیاســت خارجی‬ ‫امریکا احیا و احترام جهانی بــه ایاالت متحده بازگردانده‬ ‫‪4‬‬ ‫باوجودی کــه بیــش از یک ســال تــا برگزاری‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ســال ‪ 2016‬در امریکا‬ ‫زمان باقی مانده است‪ ،‬مانند تمام دوره های پیشین‬ ‫انتخابــات‪ ،‬کاندیداهای دو جریان اصلی سیاســت‬ ‫امریکا یعنی جمهوریخواهــان و دموکرات ها مبارزه‬ ‫انتخاباتی خود را اغاز کرده و تالش می کنند تا راهی‬ ‫برای ورود به کاخ سفید پیدا کنند؛ هر چند برخی از‬ ‫نام هایی که امروز شنیده می شود تنها برای مطرح‬ ‫کردن خود و بهره برداری های اتی پــا در این میدان‬ ‫گذاشته اند اما در این کارزار سیاســی نام هایی نیز‬ ‫به چشــم می خورد کــه از جمله گزینه هــای مطرح‬ ‫برای تصدی پست ریاســت جمهوری ایاالت متحده‬ ‫محســوب می شــوند‪« .‬دونالد ترامپ» از جمله این‬ ‫چهره ها ســت که برخــی محافــل و رســانه ها از وی‬ ‫به عنوان کاندیدای نهایی فیل هــای جمهوریخواه‬ ‫در انتخابــات ‪ 2016‬یــاد می کننــد‪ .‬برای بررســی‬ ‫برنامه های انتخاباتی و حضــور ترامپ در مهم ترین‬ ‫رقابت سیاســی ایاالت متحده با «مهــدی مطهرنیا»‬ ‫کارشناس مسائل بین الملل گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫شــود که به نوعی کنایه به وضعیت به وجود امده توســط‬ ‫اوباما ست‪ .‬ترامپ یکی از مخالفا ن سرسخت برنامه جامع‬ ‫اقدام مشترک موســوم به برجام بوده و برای توصیف این‬ ‫طرح از واژه افتضاح اســتفاده می کند و معتقد اســت که‬ ‫اوباما از ســر بیچارگی با ایران بر ســر میز مذاکره نشست‪.‬‬ ‫اینها مواضع اصلی ترامپ اســت که وی تالش می کند با‬ ‫استفاده از ان‪ ،‬رای مخالفان وضعیت موجود و رهبری اوباما‬ ‫را به ســمت خود بیاورد؛ ولی در عین حال همین مواضع را‬ ‫به صورتی اعالم می کند که بتواند در اردوگاه رقیب نیز رای‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در اغــاز بحــث را ه انــدازی کمپین هــای‬ ‫انتخاباتــی جب بــوش به عنــوان گزینه مطرح‬ ‫جمهوریخواهان معرفی می شــد‪ .‬به نظر شــما‬ ‫بوش می توانــد در انتخابــات جایگزین ترامپ‬ ‫باشد؟‬ ‫جب بوش هم اکنــون بیش از هر چیــز در چنگ‬ ‫ســبقه خانوادگی خــود اســت و از طرف دیگــر چهره ای‬ ‫کاریزماتیــک ندارد‪ .‬بــوش باتوجه به این دو مشــخصه‪،‬‬ ‫برادر رئیس جمهوری سابق و فرزند رئیس جمهوری اسبق‬ ‫امریکا نمی توانــد در برابر کلینتون که به عنوان اســطوره‬ ‫در انتخابات اینده مطرح می شــود مقاومت کنــد؛ زیرا در‬ ‫صورت پیروزی کاندیدای حزب دموکــرات وی اولین زنی‬ ‫خواهد بود که به عنوان رئیس جمهوری ایالت متحده به کاخ‬ ‫سفید راه پیدا می کند‪ .‬بنابراین با تمام این توصیفات‪ ،‬اگر‬ ‫جمهوریخواهان روی جب بوش سرمایه گذاری کنند قمار‬ ‫بزرگی را در انتخابات اتی انجام داده اند‪.‬‬ ‫ان روی ژرمن ها‬ ‫بین الملل‬ ‫ژرمن ها با پذیرش ده هــا پناهجوی خاورمیانه ای تالش می کنند پرســتیز خــود را افزایش‬ ‫دهند‪ .‬انگال مرکل صدر اعظم المان در عین حال موج پناهندگی به اروپا را فرصتی برای استفاده‬ ‫از پتانسیل خاورمیانه ای ها جهت ارتقای وضعیت اشتغال و بهره وری در اقتصاد المان می داند‪.‬‬ ‫با توجه به کند شدن رشد جمعیت در این کشور از غرب اروپا و همچنین کهنسال شدن جمعیت‬ ‫المان ها تالش می کنند با تزریق جمعیت جوان به اقتصاد خود مانع از ضرر و زیان های اینده شوند‪.‬‬ ‫مادر مرکل‬ ‫الماندرماجرایپناهجویانخاورمیانه ای‬ ‫بهدنبالافزایشپرستیژاست‬ ‫‪1‬‬ ‫فرشاد گلزاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بین الملل‬ ‫هفته هــای اخیری کــه از مقابــل دیــدگان جامعه‬ ‫جهانی گذشــت‪ ،‬شــاید یکی از تلخ تریــن و در عین حال‬ ‫تعجب برانگیز ترین روزهای تاریخ جهــان و خصوصا قاره‬ ‫سبز به شمار برود‪.‬‬ ‫از انتشار عکس جنازه «ایالن کردی» کودک سه ساله‬ ‫سوری در کنار سواحل بدروم ترکیه گرفته تا پشت پای «پترا‬ ‫السزو» خبرنگار مجارســتانی به پناهجویان؛ همگی یک‬ ‫مفهوم را مخابره می کنند و ان هم «سناریوی خلق و توزیع‬ ‫بحران » در منطقه خاورمیانه است‪.‬‬ ‫فارغ از اینکه دالیل به هم ریختگی وضعیت منطقه‬ ‫خاورمیانه بــر چه پایه هایی اســتوار اســت‪ ،‬باید گفت که‬ ‫ویــروس تکفیر از پنج ســال گذشــته بــه نحــوی در بدنه‬ ‫کشــورهای حاضر در این منطقه رخنه کرده که دیگر این‬ ‫نقطه از جهان که توســط دریای مدیترانــه و خلیج فارس‬ ‫احاطه شده‪ ،‬قابلیت سکونت و حتی ادامه حیات را ندارد‪.‬‬ ‫از این رو می تــوان گفت که خلق بحرانی بــه نام نیروهای‬ ‫ی یــا گروهک های‬ ‫بنیادگــرا‪ ،‬افراطــی‪ ،‬تکفیری – ســلف ‬ ‫تروریستی در دو کشور اصلی ان یعنی سوریه و عراق خیلی‬ ‫وقت است که صورت گرفته و در بیانی شیواتر باید گفت که‬ ‫خلق بحران در این منطقه که به «نهر تا بحر» معروف است‬ ‫از سالیان گذشته طرح ریزی‪ ،‬نقطه گذاری و اجرا شده است‬ ‫و هم اکنون در مرحله توزیع ان به ســایر کشورهای منطقه‬ ‫مانند لبنان‪ ،‬یمن‪ ،‬لیبی و مصر به سر می برد‪.‬‬ ‫مســاله اصلی که در این پرونده نــگاه افکار عمومی‬ ‫را به خود معطوف کــرده‪ ،‬نقش افرینی المان به طور اعم و‬ ‫بازیگری صدراعظم ‪ 61‬ســاله این کشور به صورت اخص‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫به نحوی که طی هفته های گذشــته تصاویر و اخبار‬ ‫متعددی از مرکل مبنی بر اعــام حمایت قاطع وی از ورود‬ ‫پناهجویان به سرزمین ژرمن ها در سطح رسانه های جهانی‬ ‫منتشر شده که در مقابل هم مخالفان داخلی وی در المان‬ ‫مانند «توماس اوپرمان» رهبر حزب سوســیال دموکرات‬ ‫(‪ )SPD‬با نقدهای تنــد و تیز خود نتوانســتند نظر «بانوی‬ ‫اهنین» را تغییر دهند‪.‬‬ ‫بنابراین باید به این نکته اشــاره داشت که عالوه بر‬ ‫اینکه مرکل از حیث داخلی‪ ،‬اروپایی و بین المللی به دنبال‬ ‫تقویت پرستیژ خود در این ماجرا است‪ ،‬گذشته وی هم در‬ ‫این بین ایفا ی نقش می کند‪ .‬اگــر به ادوار مختلف زندگی‬ ‫تحصیلیوشخصیوینگاهیگذرابیندازیم‪،‬کامالمتوجه‬ ‫خواهیم شــد که مرکل از هوش و ذکاوت باالیی برخوردار‬ ‫است و از طرفی دیگر او در سال ‪ 1955‬و زمانی که کمتر از‬ ‫یک سال سن داشــت به همراه خانواده اش ا ز هامبورگ به‬ ‫المان شرقی مهاجرت کرد و دومین مهاجرت وی در سال‬ ‫‪ 1978‬به برلین شــرقی رخ داد که در همان سال به همراه‬ ‫همســر خود «اولریش مرکل» همکاری پژوهشی خود را‬ ‫با موسسه مرکزی شــیمی ‪ -‬فیزیک در اکادمی علوم شهر‬ ‫ن اغاز کرد‪ .‬از این جهت می توان گفت صدراعظم فعلی‬ ‫برلی ‬ ‫المان تا حدودی با مشکالت و مضرات مهاجرت اشناست‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫و نمی توان تمامی حمایت هــای او در بحث مهاجرت را به‬ ‫بهره برداری سیاسی یا اقتصادی معطوف کرد‪.‬‬ ‫مساله دیگری که در امکان بروز و ظهور ان در اینده‬ ‫بیشتر متصور اســت‪ ،‬راه افتادن ســیل انتقادات مرکل و‬ ‫المان به سمت سایر کشورهای اروپایی خواهد بود که البته‬ ‫تا حدودی انتقادات علنی از سوی اشخاصی مانند «فرانک‬ ‫والتر اشتاین مایر» وزیر خارجه المان و همچنین «زیگمار ‬ ‫گابریل» وزیر اقتصاد و معاون صدراعظم المان‪ ،‬صورت‬ ‫گرفته است که عمده نقادی های صورت گرفته توسط این‬ ‫چهره ها‪ ،‬به انفعال اروپا و بی تفاوتی کشورهای قاره سبز در‬ ‫مواجهه با پناهجویان بر می گردد‪.‬‬ ‫امــا در چنــد روز گذشــته رویــه المــان در پذیرش‬ ‫پناهجویــان تغییر پیدا کــرد که شــاهد کنترل های مرزی‬ ‫توســط المان و خصوصا اتریــش بودیم‪ .‬عــده ای بر این‬ ‫باورند که مرکل از موضع احساســی چنــد هفته پیش خود‬ ‫عقب نشینی کرده اما واقعیت امر این است که کشورهای‬ ‫اروپایی دیگر مانند مجارســتان‪ ،‬پرتغــال‪ ،‬ایتالیا‪ ،‬یونان‪،‬‬ ‫اتریش‪ ،‬سوئد و سایر کشورها تنها به عنوان تماشاچی این‬ ‫میدان نظاره کننده این واقعه نادر هستند و با بستن مرزهای‬ ‫خود به نوعی در صدد کانالیزه کردن و جهت دادن به سیل‬ ‫مهاجرت ها به سمت المان هستند‪.‬‬ ‫در تشــریح دالیــل اینگونــه اقداماتی که از ســوی‬ ‫کشورهای اروپایی؛ منهای المان صورت گرفته است باید‬ ‫گفت که این کشورها طاقت و توان وارد امدن ضربه مهلک‬ ‫اقتصادی را بر پیکره سیاست کشــورهای خود ندارند و از‬ ‫دچار شدن به اوضاع یونان در هراس هستند و به این جهت‬ ‫المان را به عنوان شــاخص اقتصادی اروپا بهترین مکان‬ ‫برای اســتقرار پناهجویان می دانند که البته این عمل انها‬ ‫خالف عرف و قوانین حمایت از پناهجویان و مهاجرین در‬ ‫نظام حقوق بین الملل است‪ .‬چراکه باتوجه به کنوانسیون‬ ‫مربوط به وضع پناهندگان که در ‪ 28‬جوالی ‪ 1951‬مشتمل‬ ‫بر یک مقدمه و چهل وشــش ماده و یــک الحاقیه و یک‬ ‫ضمیمه تصویب شده اســت تمامی دول موظف به اجرای‬ ‫ان هستند و به نوعی یک ضمانت اجرای بین المللی را برای‬ ‫کشورها در بحث مهاجرت پذیری به وجود اورده است که در‬ ‫ادامه پروتکل مربوطه ان که در ‪ 31‬ژانویه ‪ 1967‬مشتمل بر‬ ‫یک مقدمه و یازده ماده بدان اضافه شد هم بر این موضوع‬ ‫صراحت دارد‪.‬‬ ‫بنابراین به عنــوان فرجام کالم باید گفــت که المان‬ ‫برابر حقوق بین الملل اقدام به پذیرش مهاجر کرده و تنها‬ ‫مشــکلی که می تواند برای این کشــور و شــخص مرکل‪،‬‬ ‫چالش ایجاد کنــد محور امنیتی ان خواهــد بود‪.‬چراکه از‬ ‫حیث اقتصادی و اوضاع سیاســی داخــل المان وضعیت‬ ‫مرکل نســبت به رقبای خود در ســطح عمومــی از اقبال و‬ ‫استقبال باالیی برخوردار اســت و تنها ممکن است از نظر‬ ‫امنیتی مخاطراتی برای این کشــور به وجود اید که البته با‬ ‫قرنطینه کردن و دسته بندی مهاجران و تشکیل پرونده های‬ ‫شخصی و همچنین انجام ازمایشات دی‪.‬ان‪.‬ای می توانند‬ ‫یک عقبه ای از مهاجران به دســت بیاورند که مجموع این‬ ‫عوامل می تواند دایره مخاطرات امنیتــی را تنگ تر کند و‬ ‫حتی مهاجران متخصــص و تحصیلکرده را از ســایر انها‬ ‫تمییز و تفکیک دهد‪.‬‬ ‫در چنــد روز گذشــته رویــه المــان در‬ ‫پذیرش پناهجویان تغییر پیدا کرد که شــاهد‬ ‫کنترل هــای مرزی توســط المــان و خصوصا‬ ‫اتریش بودیم‪ .‬عده ای بر این باورند که مرکل‬ ‫از موضــع احساســی چنــد هفته پیــش خود‬ ‫عقب نشینی کرده است‬ ‫پارادوکس اروپایی‬ ‫المان از پذیرش پناهجویان اسیب می خورد‬ ‫علی خرم‬ ‫سفیرونمایندهسابقایراندردفترومقراروپاییسازمانملل‬ ‫‪2‬‬ ‫مهاجــرت یــا جابه جایــی نقطه ســکونت افــراد از‬ ‫قدیم االیام تا به امروز در کل دنیا مانند یک مســاله جدی‬ ‫بروز و ظهور کرده است که علل مختلفی را می توان برای ان‬ ‫متصور بود و اصلی ترین ان را می توان وقوع و خیزش جنگ‬ ‫در اقصی نقاط دنیا دانست‪ .‬در حالت فعلی‪ ،‬خاورمیانه درگیر‬ ‫این ویروس خطرناک است که شعله ور شدن و شعله های‬ ‫ان موجب شده تا ســیر پدیده مهاجرت مجددا مانند قدیم‬ ‫به مســاله اصلی در جهان تبدیل شــود‪ .‬در نــگاه اول باید‬ ‫توجه داشــت که نمی توان گفت وقتی در منطقه ای مانند‬ ‫خاورمیانه که دچار تنش و اشوب اســت و زمانی که جنگ‬ ‫داخلی صورت گرفته‪ ،‬چه حوادثــی می تواند به وجود اید‪.‬‬ ‫به طور معمول ممکن است که در اثر این اشوب وضعیتی‬ ‫به وجود اید که بخش عمده ای از مردم ان کشور به داخل‬ ‫و استان های دیگر خودشان اواره و پناهنده شوند یا اینکه‬ ‫به کشورهای همسایه مهاجرت کنند‪ .‬در این مورد می توان‬ ‫وضعیت افغانستان را مورد نظر قرار داد‪ .‬افغانستان حدود‬ ‫‪ 37‬ســال پیش و مصادف با انقالب اسالمی ایران توسط‬ ‫ارتش شــوروی اشــغال شــد و حدودا چهار میلیون نفر از‬ ‫مردم این کشــور به ایران پناهنده شدند و حدود دو میلیون‬ ‫نفر هم به پاکستان پناهنده شــدند؛ بخش دیگری از انها‬ ‫هم در داخل افغانستان اواره شــدند و از استانی به استان‬ ‫دیگر در حال نقل مکان بودند‪ .‬اگر به وضعیت مردم عراق‬ ‫نگاه کنیم‪ ،‬در زمانــی که حکومت صدام در حال ســقوط‬ ‫بود و امریکایی ها به این کشــور حمله کردند باز هم چنین‬ ‫وضعیتی را شاهد بودیم و اگر نگاهی به جنگ ایران و عراق‬ ‫بیندازیم‪ ،‬اواره شدن مردم ایالم‪ ،‬خوزستان و مناطق غربی‬ ‫کشورمان را به چشم خواهیم دید؛ به طوری که ساکنین این‬ ‫مناطق مجبور شدند به استان های دیگر کوچ کنند و حتی‬ ‫شهروندان خوزســتانی مجبور به مهاجرت به استان هایی‬ ‫مانند فارس شدند‪ .‬بر اثر تحوالت و بحران هایی که در یک‬ ‫کشور صورت می گیرد‪ ،‬ممکن است ســاکنین این کشور‬ ‫به اســتان های همجوار نقل مکان کنند یــا اینکه ابعاد ان‬ ‫گسترده تر شــود و به کشورهای همســایه مهاجرت کنند‪.‬‬ ‫به گونه ای که در بحران ســوریه مردم این کشــور ابتدا به‬ ‫شهرهای دیگر این کشــور مهاجرت کردند و پس از ان به‬ ‫کشورهایی مانند لبنان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬اردن و عراق پناهنده شدند‪.‬‬ ‫شاید عوامل دیگری هم در این بین وجود داشته که مردم‬ ‫سوریه به ســمت اروپا و اســترالیا مهاجرت کرده اند اما در‬ ‫داخل اروپا اوضاع به صورت دیگری اســت‪ .‬انها معتقد به‬ ‫کنوانسیون ‪ 1951‬پناهندگان هستند و خودشان هم به این‬ ‫کنوانسیون به عنوان یک کنوانسیون اروپایی نگاه می کنند‬ ‫و بر اساس متن این کنوانسیون اگر یک پناهنده ای بدون‬ ‫گذرنامه وارد خاک کشــورهای اروپایی شــود‪ ،‬ان کشــور‬ ‫موظف اســت به طور موقت از وی نگهداری کند‪ ،‬ســپس‬ ‫به ان اســکان دهد‪ ،‬پرونده اش را رســیدگی کند و پس از‬ ‫این رسیدگی اگر شایســته احقاق حقوق پناهندگی باشند‪،‬‬ ‫می بایســت به انها پناهندگی اعطا کنند‪ .‬همزمان با اینکه‬ ‫تحوالت سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬لیبی و کشورهایی که در انها بهار‬ ‫عربی رخ داد و حتی کشــورهایی که بهار عربــی در انها به‬ ‫وجود نیامد‪ ،‬شــاهد به وجود امدن موجــی از مهاجرت ها‬ ‫بودیم‪ .‬به موازات ان شاهد این هســتیم که اروپایی های‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بین الملل‬ ‫معتقد به کنوانســیون ‪ ،1951‬در داخل کشورشــان دچار‬ ‫تضادهای اجتماعی هستند‪ .‬یعنی برخی از انها ضد مهاجر‬ ‫و اتباع اسیایی و افریقایی هستند و عده دیگری هم طرفدار‬ ‫انها هســتند‪ .‬اما تحوالت دیگری هم در این کشــورها در‬ ‫حال صورت گرفتن است که شــاید از نظر پنهان باشد و بر‬ ‫این مبناست که نرخ رشد جمعیت کشورهای اروپایی منفی‬ ‫است‪ .‬به گونه ای که جمعیت این کشورها اکثرا پیر هستند‬ ‫و نرخ نسل جوان روند رو به سقوط را طی می کند و جمعیت‬ ‫انها سال به سال در حال کاهش است‪ .‬اگر این موضوع را‬ ‫از بعد روانشناسی و جامعه شناسی بررســی کنیم به راحتی‬ ‫به این موضوع پی می بریــم که اگر رونــد جمعیتی چنین‬ ‫جوامعی به همیــن روال پیش برود حتما مــا با یک جامعه‬ ‫افسرده روبه رو خواهیم شد و راه حل این موضوع این است‬ ‫که از قبایل‪ ،‬جوامع و حتی نژادهایی که اعتقاد به تولید مثل‬ ‫دارند به جوامع اروپایی وارد شوند و تولید مثل کنند‪ .‬بنابراین‬ ‫باید گفت که در حالت فعلی کشورهای اروپایی مایل به این‬ ‫هستند که مردم غیر اروپایی را در جامعه خود جذب کنند تا‬ ‫اینکه بتواننــد یک جامعه جوان تشــکیل دهند و به حیات‬ ‫طبیعی خود بازگردند و این موضوع دلیل عمده ای است که‬ ‫کشــورهای اروپایی خواهان ورود مهاجرین به کشورشان‬ ‫هستند که المان به نوعی در این روند پیشرو بوده است‪.‬‬ ‫همچنان که انگال مــرکل‪ ،‬صدر اعظم المان به فکر‬ ‫نسخه ای است که جامعه شناســان و روانشناسان المانی‬ ‫برای حالت فعلــی و معضل پیــر بودن جامعه این کشــور‬ ‫تجویــز کرده اند و خانم مــرکل به دنبال عملــی کردن این‬ ‫موضوع برای جلوگیری از این مشکل پنهان و البته مهم در‬ ‫المان است تا با ادغام مهاجران در المان بتواند جامعه را از‬ ‫افسردگی نجات دهد‪ .‬ضمن اینکه برخی از مشاغل در این‬ ‫کشور وجود دارد که ممکن است مهاجر ان و پناهندگان به‬ ‫عهده بگیرند در صورتی که شــهروندان المانی یا اروپایی‬ ‫میل کمتری برای کسب این مشاغل دارند که می توان به‬ ‫مشاغلی مانند راننده اتوبوس‪ ،‬رفته گر یا اتش نشان اشاره‬ ‫کرد‪ .‬در این صورت پناهجوها می توانند با برعهده گرفتن‬ ‫این شغل ها در اینده‪ ،‬از کشور مربوطه پناهندگی بگیرند و از‬ ‫یک جنبه دیگر هم برای اقتصاد این کشور صرفه اقتصادی‬ ‫دارد‪ .‬بنابراین باید بگوییم که این استفاده دو طرفه است اما‬ ‫اینکه اروپا و به ویژه المان به این صراحت مرزهای خود را به‬ ‫روی مهاجران باز می گذارد دارای خطراتی هم خواهد بود‬ ‫که این خطرات باعث می شود کشورهایی مانند مجارستان‬ ‫یا کشــورهای بلوک شــرق در مقابل المان بایستند و با ان‬ ‫مخالفت کنند‪.‬‬ ‫دلیل ایــن مخالفت ها هم این اســت کــه با حضور‬ ‫مهاجــران و پناهنــدگان در کشــورهای اروپایــی ترکیب‬ ‫جمعیتی و در امتداد ان اداب و رســوم این کشورها به هم‬ ‫خواهد خورد و در نتیجه تغییر خواهد کــرد و زمانی که این‬ ‫پدیده به وجود امــد‪ ،‬ناامنی بــه موازات ان بیشــتر عیان‬ ‫می شود چراکه به اعتقاد انها مردم خاورمیانه از حیث اداب‬ ‫و رســوم و حتی ارتباط گیری بــا یکدیگر مانند مــردم اروپا‬ ‫نیستند و نورم های جامعه را زیر سوال خواهند برد‪.‬به عنوان‬ ‫مثال انها بر این اعتقادند که ممکن است با ورود مهاجران‬ ‫به کشورشان استفاده از مواد مخدر شیوع پیدا کند که این‬ ‫موضوع در خصــوص مهاجرینی که از الجزایر به فرانســه‬ ‫مهاجرت کردند صدق می کند که همچنان موجب نگرانی‬ ‫مردم فرانسه است‪.‬‬ ‫به همیــن جهت بایــد گفت کــه اقدام خانــم مرکل‬ ‫تاحدودی با سیاست های اتحادیه اروپا همخوانی نداشت و‬ ‫در مدلی گویاتر می توان گفت که اتحادیه اروپا در خصوص‬ ‫پناهجویــان امتحان خــودش را پــس داده و اثبات کرده‬ ‫که اتحایه اروپا نســبت به این موضوع خیلی ســختگیرانه‬ ‫برخورد می کند‪ .‬زمانی که صدراعظم المان با اغوش باز به‬ ‫استقبال پناهجویان رفت‪ ،‬تعجب اتحادیه اروپا و بسیاری‬ ‫از کشورهای دیگر برانگیخته شد و حتی بسیاری از کشورها‬ ‫انتظار این برخورد را نداشــتند و حتــی از داخل المان هم‬ ‫فشارهایی بر وی وارد شد تا وی در چند روز گذشته مجبور به‬ ‫تصحیح سیاست های خود شد‪.‬‬ ‫اینکه چرا چنین اســتقبالی از ســوی مرکل سر زد‪ ،‬به‬ ‫مهاجرت وی از المان شرقی به المان غربی باز می گردد که‬ ‫قسمتی از این عمل به دلیل نگاه وی و حتی مهاجر بودن‬ ‫مرکل برمی گردد‪ .‬اما به دلیل اینکه سیاست های اتحادیه با‬ ‫سیاست های المان یکی نبوده است‪ ،‬پیش بینی می شد که‬ ‫مرکل در سیاست های خود قدری تامل خواهد کرد و حتی‬ ‫ممکن است ان را تغییر دهد‪.‬‬ ‫در درون اتحادیه هم بحث بر سر این است که رفتار‬ ‫مرکل باعث شده تا اشخاص زیادی از کشورهای اسیایی‬ ‫و افریقایی به ســمت المان هجوم بیاورنــد‪ .‬از این جهت‬ ‫در انتقاداتــی که مطرح شــده رفتار مــرکل را یک واکنش‬ ‫منفعل کننده در اروپا دانسته اند‪ .‬از این رو جوامع اروپایی که‬ ‫با مهاجر ان و اشخاص غیر اروپایی کامال مخالف هستند‪،‬‬ ‫حرکت ها و اعمالی را از خود نشان می دهند که حتی منجر به‬ ‫حمله احزاب دست راستی و افراطی به سمت مهاجران شده‬ ‫بود‪ .‬تا جایی که به دین و فرهنگ انها توهین می کردند که‬ ‫این صحنه ها در ذهن مردم دنیا حک شده است و باید گفت‬ ‫عکس العمل ایــن گروه ها و همچنین اقــدام مرکل درباره‬ ‫ورود پناهندگان به المان‪ ،‬قطعا جمع میان نقیضین است و‬ ‫در دراز مدت بی شک ضربه ای برپیکره المان خواهد خود‪.‬‬ ‫چراکه این پناهجویان می بایســت برای به دســت اوردن‬ ‫شغل وارد جامعه المان شوند و زمانی که جامعه این کشور‬ ‫پذیرای انها نباشــد‪ ،‬بدون شــک اصطکاکی میان انها و‬ ‫مخالفان و حتی شهروندان صورت خواهد گرفت‪.‬‬ ‫بنابراین در داخل المان بحث بر سر این موضوع است‬ ‫که کشــورهای اروپایی هم باید در این مســاله ورود کنند‬ ‫و مشــارکت نمایند‪ .‬به گونه ای که تعــداد مهاجرینی که به‬ ‫کشورهایی مانند لبنان سفر کرده اند رقمی بالغ بر حدود چهار‬ ‫میلیون نفر است در صورتی که تعداد بسیار کمی از این رقم‬ ‫به اروپــا مهاجرت کرده اند که المان ها معتقدند اگر ســایر‬ ‫کشورهای اروپایی در این مساله مشارکت می کردند بدون‬ ‫ی به سمت المان روانه نمی شد به صورتی‬ ‫شک چنین هجم ‬ ‫که المان نهایتا می تواند ‪ 25‬هزار نفر را به درون کشورش راه‬ ‫دهد‪ .‬به عبارتی دیگر نرم های جامعه المان نمی تواند چنین‬ ‫حجمی از مهاجران را تحمل کند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر داعش در این بین اعالم کرده است که‬ ‫‪ 500‬هزار نفر از عناصر خودش را در قالب مهاجران به اروپا‬ ‫ی این‬ ‫گسیل کرده است‪ .‬معنای این ادعا این است که تمام ‬ ‫پناهندگان که امروز در اروپا پناه گرفته اند ممکن اســت در‬ ‫داخل این کشورها با گرایشات تروریستی شروع به فعالیت‬ ‫کننــد‪ .‬بنابراین باید گفــت عالوه بر فایده هــای مهاجرت‬ ‫خطراتی ها هم برای کشورهای مهاجر پذیر به وجود خواهد‬ ‫امد‪ .‬به طوری که کشــورهای مخالف با ایــن روند در حال‬ ‫گوشزد کردن به المان هســتند و خانم مرکل هم بر خالف‬ ‫روزهای اول در صدد است تا ارام ارام این کالف را باز کند‪.‬‬ ‫بنابراین باید توجه داشت که ابعاد هر جنگ و منازعه نظامی‬ ‫تا چه حدی گسترش پیدا می کند تا کشورهای دخیل در ان‬ ‫به فکر راه عالج برای ان بیفتند‪ .‬به عنوان مثال عربستان‪،‬‬ ‫ترکیه و قطر برای عملیاتــی کردن این پروژه ها به ســوی‬ ‫اروپایی ها و امریکایی ها دست دراز کردند و انها هم تا جایی‬ ‫به حرف های طرف مقابل اعتماد کردند و دچار مشکالتی‬ ‫شدند‪ .‬اما از دو سال پیش هم امریکایی ها و هم اروپایی ها‬ ‫از این موضوع فاصله گرفتند و فهمیدند که اعراب به دنبال‬ ‫یک حکومت دموکراتیک در سوریه نیستند‪ .‬بنابراین امروز‬ ‫شما می بینید که بیشتر فعالیت اروپا و امریکا صرف سرکوب‬ ‫داعش می شــود و ترکیه یا داعش شــروع به اتش افروزی‬ ‫می کنند‪ .‬بنابراین باید بگوییم که اروپایی ها نمی دانســتند‬ ‫که دامنه این موضوع تا این حد گســترش پیدا می کند که‬ ‫می بینیم در صدد هستند تا یا به کمک ایران یا بدون کمک‬ ‫ایران این بحــران را جمع کنند بنابراین بــه هر صورت باید‬ ‫بگوییم که مجموع عوامل باعث شــده تا چنین وضعیتی‬ ‫پیش بیاید‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫راست های افراطی علیه انگال‬ ‫چه کسانی در المان با مرکل مخالفت می کنند؟‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫کارشناس مسائل اروپا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪3‬‬ ‫گســیل پناهجویان گریزان از جنــگ و خونریزی به‬ ‫سمت کشورهای اروپایی‪ ،‬این کشورها و حتی پناهجویان‬ ‫را با اینده مبهمی مواجه کرده و باعث شــده تا چشــم انداز‬ ‫مبهمی از این بحران ها ترسیم شــود‪ .‬پرسشی که در این‬ ‫میان اذهان عمومی را به خود مشغول کرده‪ ،‬دالیل اشتیاق‬ ‫المان و شخص خانم انگال مر کل برای پذیرش مهاجران یا‬ ‫همان پناهجویان است‪.‬‬ ‫اینکه چرا المان در این برهه از زمان اقدام به پذیرش‬ ‫مهاجران در چنین ســطحی کرده ‪ ،‬به نقش و جایگاه این‬ ‫کشــور در اتحادیه اروپا بر می گــردد‪ .‬به هر حــال المان‬ ‫به عنوان موتور محرک اروپا در کنار فرانسه‪ ،‬تصمیم سازی‬ ‫در این قاره را هدایت می کنــد‪ .‬از این رو باید گفت که نفوذ‬ ‫المان در اروپا ســبب شــده تا مــوج به وجود امده توســط‬ ‫پناهجویان به داخل اروپا و خصوصا المان کشــیده شود و‬ ‫دولت المان می بایســت در برخورد با این موج‪ ،‬یک رفتار‬ ‫مسئوالنه داشته باشــد و اگر غیر از این رفتار از المان سر‬ ‫بزند می تواند پیامدهای سیاســی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی‬ ‫بســیار ناگوار و غیر قابل پیش بینی بــرای اروپایی ها در بر‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫در طــول ‪ 10‬ســالی کــه از حکومت انــگال مرکل ‪،‬‬ ‫صدراعظم المــان می گذرد‪ ،‬بحران هــای متفاوتی مانند‬ ‫بحران یونان‪ ،‬بحران اوکراین‪ ،‬بحران یورو و‬ ‫تنش در مناسبات روسیه و اتحادیه اروپا را در‬ ‫این بازه شاهد هســتیم‪ .‬اما باید توجه داشت‬ ‫که تمامی این بحــران ها خــارج از مرزهای‬ ‫المان بوده و خانم مرکل هم به دنبال مدیریت‬ ‫و پیشــبرد پروژه همگرایــی در اتحادیه اروپا‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫اما اکنون بحــران مهاجرت ها به داخل‬ ‫المان کشیده شده و مرکل باید این مشکل را‬ ‫به گونه ای مدیریت و حل و فصل کند که هم‬ ‫المان و هم اتحادیه اروپا به یک سیاست واحد‬ ‫و روشنی در قبال این بحران دست پیدا کنند تا‬ ‫بتوانند این موضوع را مدیریت کنند‪.‬‬ ‫یکی از مشکالت اتحادیه اروپا در روند‬ ‫مهاجر ان و پناهجویان‪ ،‬عدم دستیابی به یک‬ ‫سیاست واحد و مشــترک است‪ .‬به طوری که‬ ‫باتوجه به ترکیب جمعیتی و بازار کار اروپایی ها‬ ‫می فهمیم که نگاه متفاوتی به ایــن موضوع دارند‪ .‬برخی ‬ ‫باتوجه به پیر بودن جمعیت و جامعه شان به نیروی کار جوان‬ ‫نیاز دارند‪ .‬حتی در بخش هایی مانند تکنولوژی و صنعت نیاز‬ ‫به نیروهای متخصص احساس می شــود و همه موارد به‬ ‫عالوه خالء جمعیتی موجب می شود تا این کشورها خالء‬ ‫مذکور را از راه پذیرش مهاجران جبران کنند ‪ .‬طی چند دهه‬ ‫گذشته اختالفاتی در اتحادیه اروپا وجود داشت و ضرورتی‬ ‫هم وجود نداشــت کــه بخواهنــد یک بازه زمانــی را برای‬ ‫رسیدن به سیاست واحد تعیین و تنظیم کنند‪ .‬بنابراین این‬ ‫اختالفات باعث شد تا این سیاست یک وضعیت بالتکلیفی‬ ‫را به خود بگیرد‪.‬‬ ‫اما بحران پناهندگان این موضوع را بالقوه کرده و کار‬ ‫را به جایی رسانده که کشــورهای اروپایی را ملزم به اتخاذ‬ ‫یک تصمیم واحد کرده اســت‪ .‬چراکه بحران مهاجرت به‬ ‫داخل مرزهای اروپا کشیده شده و حقوق مدنی و شهروندی‬ ‫اروپایی ها را به چالش کشیده است‪ .‬تا زمانی که این بحران‬ ‫به داخل مرزهای اروپا کشیده نشده بود‪ ،‬شاید مسئولیتی از‬ ‫حیث موازین حقوق شهروندی به صورت مستقیم متوجه‬ ‫انها نبود اما هم اکنون شاهد ان هستیم که این موضوع به‬ ‫داخل مرزهای المان نفوذ پیدا کرده است و اگر بخواهند در‬ ‫مواجهه با پناهجویان یک برخورد سلبی صورت بدهند و یک‬ ‫سیاست سختگیرانه ای نسبت به ان اتخاذ کنند؛ باتوجه به‬ ‫وجود نهادهای مدافع حقوق بشر که در اروپا وجود دارد و‬ ‫بسیار قوی عمل می کنند و همچنین انتظار جامعه جهانی‬ ‫از کشورهای اروپایی؛ انها را بر این موضوع وادار می کنند‬ ‫تا یک سیاست مشخص را حداقل درباره این بحران اتخاذ‬ ‫کنند و هم اکنون هم باید گفت که این کشــورها به تمامی‬ ‫ مهاجران به یک چشــم نگاه نمی کنند‪ .‬بــه صورتی که در‬ ‫روزهای اخیر اقدام به دسته بندی مهاجران کرده اند و حتی‬ ‫در بعضی نقاط اعالم کرده اند که تنها پناهندگان سوری را‬ ‫می پذیرند و مهاجرین اقتصادی که از سایر کشورها امده اند‬ ‫که با بی ثباتی سیاسی مواجه نیستند و تنها به دلیل مسائل‬ ‫اقتصادی به این کشورها امده اند را پذیرش نخواهند کرد و‬ ‫به کشورهای خودشان بر می گردانند‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت که این دسته بندی زمان بر خواهد‬ ‫بود و اینکه چگونه می خواهند این تفکیک را صورت دهند‪،‬‬ ‫یک پروسه را طی خواهد کرد‪ .‬اما المان به عنوان کشوری‬ ‫که در محور اصلی اتحادیه اروپا قرار دارد و همچنین خانم‬ ‫مرکل به عنــوان رهبر المان بایــد این بحــران را به نوعی‬ ‫مدیریت کند تا بتواند دیدگاه های موافق و مخالف در بحث‬ ‫پناهجویان را به یکدیگــر نزدیک کند و به یک سیاســت‬ ‫مشترک و واحد برساند و نهایتا بتواند اتحادیه اروپا را از این‬ ‫وضعیت واگرایی و سرگردانی بیرون بیاورد‪.‬‬ ‫در بعد دیگر باید به این موضوع توجه داشت که یک‬ ‫نگرانی امنیتی از چند ماه پیش وجود داشته است اما اهمیت‬ ‫و وخامت این موضوع در گذشته همانند اوضاع کنونی نبود و‬ ‫بیشتر یونان و ایتالیا که مهاجرانی را از شمال افریقا پذیرفته‬ ‫بودند نگران بودند تا افــرادی از داعش و القاعده وارد این‬ ‫کشورها شوند و کم کم این موضوع به داخل اروپا کشیده‬ ‫شود‪ .‬بنابراین به نظر می رســد که نگرانی اروپایی ها بیشتر‬ ‫در حوزه اقتصادی و سیاسی باشد تا در محور امنیتی چراکه‬ ‫انها دارای ساختار اطالعاتی و امنیتی قدرتمندی هستند و‬ ‫این امکان را در اختیار دارند تا بتوانند این مساله را کنترل و‬ ‫کانالیزه کنند و اگر دیده می شود که تعدادی از کشورهای‬ ‫اروپایی روی گزینه امنیتی و مخاطرات ان مانور می دهند‬ ‫دلیلش این اســت که اقدامات سلبی خود را تحت الشعاع‬ ‫قرار دهند و بــه نوعــی ان را توجیه کننــد‪ .‬نگرانی دیگر‬ ‫کشورها در ابعاد فرهنگی این مساله است که البته برخی از‬ ‫کشورها این نگرانی را دارند‪ .‬اما المان به دلیل دورنمایی‬ ‫که از بازار کار ان وجود دارد بیشــتر ممکن است از حیث‬ ‫اقتصادی نگران این مهاجرت ها باشد‪.‬‬ ‫باید بــه این موضوع توجــه کرد که خانــم مرکل در‬ ‫دو ســال اینده انتخابات پارلمانــی ‪ 2017‬را پیش رو دارد‬ ‫و امیدوار اســت تا یکبار دیگر برای چهارمیــن بار عنوان‬ ‫صدراعظمی المان را به خود اختصاص دهد و از این حیث‬ ‫برای مرکل خیلی مهم است تا بتواند پرستیژ و اعتبار خود‬ ‫را حفظ کند‪ .‬بحث دیگر این است که اگر مرکل نتواند یک‬ ‫سیاست متعادلی را در برابر پناهجویان اتخاذ کند‪ ،‬شرایط‬ ‫را برای خیزش راستگرایان افراطی فراهم خواهد کرد و از‬ ‫این جهت ممکن اســت نتواند بحث امنیتی داخل المان‬ ‫را کنترل و هدایت کند‪ .‬بنابراین باید تعادلی در این زمینه‬ ‫یعنی سیاست دل رحمی نســبت به پناهندگان و همچنین‬ ‫رویکردش در قبال افراطی ها ایجاد کند تا بتواند بر اوضاع‬ ‫فائق اید‪.‬‬ ‫از نگاهی دیگر باید گفت که یک بحران داخل المان‬ ‫شده و خانم مرکل می بایست حقوق و قوانین کشورش را‬ ‫اجرا کند‪ .‬اگر او بخواهد این قوانین را زیر پا بگذارد قطعا‬ ‫می تواند این مســائل برای دولت المــان و اتحادیه اروپا‬ ‫چالش برانگیز باشــد‪ .‬این حقوق هم در قوانین مربوط به‬ ‫مهاجرین اتحادیه اروپا مطرح شــده است‪ ،‬هم در قانون‬ ‫‪ 1951‬ژنو امده که تعهداتی را متوجه کشورهای در مسیر‬ ‫مهاجران و پناهجویان می کند و این کشورها به این راحتی‬ ‫نمی توانند حقوق مربوطه را زیر پا بگذارند چراکه مسئولیت‬ ‫و بار حقوقی برای انها به همراه خواهد داشت‪.‬‬ ‫فشــارهایی از ســمت دیگر کشورهای‬ ‫اروپایی بــر المان وارد شــده تا این کشــور را‬ ‫وادار کنند مســئوالنه تر نسبت به این موضوع‬ ‫نگاه کند‪ .‬ضمن اینکه کشورهای اروپایی باید‬ ‫از وضعیت کنونی به بعد به دنبال ریشــه یابی‬ ‫بحران پناهندگان باشــند که در این موضوع‬ ‫ابتکار عمل های جدی تری از سوی اروپاییان‬ ‫برای مقابله با تروریسم در خاورمیانه را می طلبد‬ ‫و این مساله ای است که تاکنون اروپایی ها به‬ ‫ان فکر نکرده اند‪.‬‬ ‫برای سیاستمداران اروپایی نوع نگاهی‬ ‫که به انهــا می شــود خیلی اهمیــت دارد‪.‬به‬ ‫همین علــت بایــد بگوییم کــه هم اکنون در‬ ‫المان بحث پناهندگان یک تهدید جدی برای‬ ‫مرکل محسوب نمی شود‪.‬بنابراین عمده ترین‬ ‫چالش و منتقد وی راستگرایان و حزب لیبرال‬ ‫المان است که انها هم به صراحت مخالفت خود را مطرح‬ ‫نمی کنند و تنها در ابعــاد فرهنگی و اقتصــادی ان خرده‬ ‫می گیرند و به طور کلی باید گفت که چپ ها نگاه منتقدانه‬ ‫صرف نسبت به این موضوع ندارند و تنها راستی ها هستند‬ ‫که اقدام به هدف قرار دادن مرکل می کنند‪.‬‬ ‫بنابراین به نظر می اید کــه در کوتاه مدت مهاجران‬ ‫بیشتری به سمت المان گسیل خواهند شد و در بلند مدت‬ ‫باتوجه به اینکه یک ابتکار عمل جدی در بین دولت های‬ ‫اروپایی در برخورد با درمان ریشــه ای این موضوع وجود‬ ‫ندارد‪ ،‬نمی توان چشــم انداز قابل توجه و دقیقی را از این‬ ‫موضوع ارائه داد‪ .‬چراکــه اگر این دولت هــا بخواهند با‬ ‫جریانات افراطی و تکفیــری در خاورمیانه مبارزه کنند‪ ،‬به‬ ‫راحتی می توانند راهکارهای مناسبی را ارائه دهند‪.‬‬ ‫ترحم یا دوراندیشی اقتصادی‬ ‫در حاشیه برخورد المان و اروپا به ورود پناهندگان‬ ‫عباس لقمانی‬ ‫کارشناس مسائل اروپا‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫هنگامی که المان در دهه شصت میالدی‪ ،‬کارگران‬ ‫ترک را پذیرفت‪ ،‬این کشور شرایط دیگری داشت و در صدد‬ ‫بازسازی صنایع خود بود که با نیروی کار کارگران ساده هم‬ ‫عملی بود ولی امروز موضوع بازســازی صنعــت در المان‬ ‫مطرح نیســت‪ ،‬بلکه صنایع المان اکنون نیاز به خالقیت‬ ‫و نیروی تحصیل کرده برای رقابت با صنایع پیشــرفته دنیا‬ ‫ دارد که به نظر می رســد نیروهایی از این دست نیز در بین‬ ‫این پناهندگان به وفور حضور دارند‪ .‬بر اساس امار سازمان‬ ‫ملل بیش از ‪ ٩٦‬درصد جوانان بین پانزده تا بیست و شش‬ ‫ساله ســوری باســواد هســتند که معادل میزان باسوادی‬ ‫در اروپاســت؛ میزان باالی ســواد و اشــنایی اکثر انان با‬ ‫زبان های خارجی به پناهجویان امکان می دهد به اســانی‬ ‫زبــان المانی را یاد بگیرنــد و جذب بازار کار المان شــوند‪.‬‬ ‫بی جهت نیســت که چند کارخانه بزرگ المــان همزمان با‬ ‫هجــوم پناهندگان امادگی خــود را برای بــه کارگیری این‬ ‫افراد اعالم کردند؛ از جمله کارخانه مرســدس بنز و پورشه‬ ‫دوره های کار امــوزی را برای انان در نظــر گرفتند‪ .‬المان‬ ‫در این میان با حرکتی حســاب شــده موج اول پناهندگان‬ ‫را پذیرفت و اکنون با فراغ خاطــر می تواند از میان هزاران‬ ‫پناهنده‪ ،‬به ان دسته از اوارگان پناهندگی رسمی بدهد که‬ ‫در بازار کار المان به کار خواهند امد و بقیه را با این استدالل‬ ‫که ظرفیت بیشتری ندارد به دیگر کشورهای اروپایی حواله‬ ‫کند‪ .‬پیگیری سیاستمداران المانی در اتحادیه اروپا جهت‬ ‫تعیین ظرفیت برای هریک از کشــورهای اتحادیه اروپا را‬ ‫نیز باید با همین دید ارزیابی کرد‪.‬بی دلیل نیست که از چند‬ ‫روز پیش المان هم ســختگیری های تازه ای را برای ورود‬ ‫پناهندگان اعمــال می کند و دیگر مانند روزهای نخســت‬ ‫بدون قید و شرط راه را به روی پناهندگان باز نگذاشته است‪.‬‬ ‫در دنیای به شــدت مادی غرب‪ ،‬برخورد سیاســتمداران با‬ ‫مسائل اجتماعی بیش از انکه انسان دوستانه باشد‪ ،‬حساب‬ ‫شده و اقتصاد محور است و بسیاری از تصمیم گیری های‬ ‫سیاسی هرچند تحت تاثیر افکار عمومی شکل می گیرد‪،‬‬ ‫ولی مسیری دوسویه دارد‪ .‬دولت با کمک رسانه ها سعی در‬ ‫شکل دادن و جهت دادن به افکار عمومی می کند و انگاه با‬ ‫استفاده از همین افکار عمومی‪ ،‬سیاست های خود را پیش‬ ‫می برد‪ .‬البته پاره ای از مواقع نیروهای مستقل از این جریان‬ ‫کانالیزه شده فاصله می گیرند و سوءاستفاده سیاستمداران‬ ‫مو بیش‬ ‫از افکار عمومی را اشکار می کنند ؛ موضوعی که ک ‬ ‫در غرب نیز روی می دهد و چهره انسانی از این نظام ها را به‬ ‫نمایش می گذارد‪ .‬المان و موضع گیری این کشور در برابر‬ ‫موج پناهندگان را نیز باید با این دید نگریســت؛ از ســویی‬ ‫استفاده های دور اندیشــانه اقتصادی و سیاسی و از سوی‬ ‫دیگر مســائل انسان دوســتانه‪ .‬در نهایت نباید از نظر دور‬ ‫داشــت که موج کمک به پناهندگان در روزها و هفته های‬ ‫اتی فروکش خواهد کرد و در ان هنگام نیروهای واپســگرا‬ ‫و دست راستی دالیل زیادی برای منفی جلوه دادن حرکت‬ ‫کنونی پیدا خواهند کرد؛ به خصوص که این گروه باال رفتن‬ ‫میزان بیکاری را می توانند به سیاست پذیرفتن پناهندگان‬ ‫گره بزنند‪ .‬هم اکنــون نیز زمزمه هایی در مــورد پناهندگان‬ ‫اقتصادی و اینکه انها مستحق به دست اوردن پناهندگی‬ ‫نیستند به گوش می رســد‪ .‬ازگوشــه و کنار نیز این هشدار‬ ‫شنیده می شود که ممکن است نیروهایی از داعش خود را‬ ‫با این موج به اروپا برسانند و در اینده امنیت اروپا را به خطر‬ ‫اندازند؛ به همین دلیل اعالم شده است که هنگام رسیدگی‬ ‫به درخواست پناهندگی با دقت به پیشینه درخواست کننده‬ ‫و تحصیالت انها توجه خواهد شد‪.‬‬ ‫نباید فراموش کرد که ریشــه همه ایــن اوارگی ها در‬ ‫همین قاره و ان سوی اقیانوس اطلس نهفته است و کمک‬ ‫به پناهندگان حداقل مر همی است که انها باید بر زخم هایی‬ ‫نهند که خود در پیکر قاره کهن ایجاد کرده اند و اکنون سعی‬ ‫در بهره برداری هرچه بیشتر از ان دارند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫گسیل ســیل پناهندگان به اروپا در هفته های اخیر‪،‬‬ ‫چهره تازه ای از این قاره را به نمایش گذاشــت که از سویی‬ ‫کمتر شناخته شده و از سویی شــرم اور بود‪ .‬اروپای شرقی‬ ‫و به خصوص چهار کشــور مجارســتان‪ ،‬چک‪ ،‬اسلواکی و‬ ‫لهستان همه معیارهایی را که اروپای متمدن سال ها برای‬ ‫دیگران تجویز می کرد به سخره کشیدند و نشان دادند که‬ ‫حداقل در این چهار کشور انسانیت را باید در بین دولتمردان‬ ‫این کشورها با چراغ جست وجو کرد‪ .‬در این میان المان که‬ ‫ســال ها اماج تهمت های نژاد پرســتانه بود‪ ،‬اغوش خود را‬ ‫همراه با همسایه اش اتریش به روی اوارگان از همه جا رانده‬ ‫شده با سیاستی دوراندیشــانه و با دیدی اقتصادی گشود و‬ ‫نشــان داد حداقل در این دو کشــور هنوز معیارهای دنیای‬ ‫متمدن بر خالف چهار کشور اروپای شرقی‪ ،‬یافتنی است‪.‬‬ ‫شاید نگاهی به تاریخ اروپای بعد از جنگ جهانی دوم‬ ‫شرم اور بودن اقدام این چهار کشور را بیشتر نمایان سازد‪.‬‬ ‫در دهه پنجاه میالدی و با هجوم شــوروی به مجارستان‪،‬‬ ‫صدها هــزار مجاری فــراری به ســوی غرب اروپا ســرازیر‬ ‫شدند و با گذشــت از دیوار اهنین‪ ،‬ازادی خود را در اروپای‬ ‫به اصطالح ازاد یافتند‪ .‬در دهه بعد سرکوب «بهار پراگ»‬ ‫سیل پناهندگان تازه ای را به اروپا سرازیر کرد و صدها هزار‬ ‫شهروند «چک و اسلواکی» وطن نویی را در ان سوی دیوار‬ ‫اهنینیافتند‪ .‬درهماندورانهزاران«لهستانی»ازسیستم‬ ‫کمونیستیدستشستندوجالیوطنکردندوبهکشورهای‬ ‫دیگر اروپایی و امریکا سرازیر شدند و انها نیز وطن تازه ای به‬ ‫دور از وطن اصلی خود یافتند‪.‬‬ ‫حال درست همان کشــورها‪ ،‬تاریخ گذشته خود را به‬ ‫فراموشی سپرده و از یاد برده اند که شهروندان انان نیز روزی‬ ‫سرنوشتی همانند پناهندگان خاورمیانه و افریقا داشتند با این‬ ‫تفاوت که انان پذیرفته شدند ولی اکنون سران این کشورها‬ ‫حاضر نیستند قدمی در راه انسانیت بردارند و با برخوردهایی‬ ‫که به خصوص در «مجارســتان» دیده شد‪ ،‬خاطره دوران‬ ‫شرم اور نازی را به گفته صدر اعظم «اتریش» زنده کردند‪.‬‬ ‫در این میان لهستان تنها حاضر به پذیرفتن مسیحیان ان‬ ‫هم به تعداد اندک شده است؛ چک حتی حاضر نیست تن‬ ‫به پشــنهادهای اتحادیه اروپا برای پذیرفتن تعداد اندکی‬ ‫از پناهندگان بدهد و اســلواکی ادعا می کند که از پذیرفتن‬ ‫مســلمانان بیمناک اســت‪ .‬ولی این چهار کشــور در کنار‬ ‫کشورهای حوزه بالتیک که انان نیز روی خوش به پناهندگان‬ ‫نشــان نمی دهند‪ ،‬باالترین میزان کمــک از اتحادیه اروپا‬ ‫را دریافت می کنند و به گفته یــک روزنامه نگار المانی پول‬ ‫اتحادیه اروپا را دوســت دارند ولی حاضر نیستند مشکالت‬ ‫ان را نیز تقســیم کنند‪ .‬در این میان کشور کوچک و هشت‬ ‫میلیونی اتریش و به خصوص مــردم ان با همه امکانات به‬ ‫یاری اوارگان شتافته اند و نشــان دادند که انسانیت در این‬ ‫کشور هنوز یافتنی است‪.‬المان نیز دروازه های خود را به روی‬ ‫انان گشــود و اجازه داد حتی بر خالف قانون «دوبلین» که‬ ‫تاکید داشت پناهندگان باید در کشوری که به ان پا می نهند‬ ‫درخواســت پناهندگی کنند‪ ،‬انان را نخســت بدون اعتنا به‬ ‫این قانون پذیرفت‪ .‬اتحادیــه اروپا همانگونه که رئیس ان‬ ‫«یونکر» بارها اعالم کرده است‪ ،‬باید امادگی داشته باشد‬ ‫این پناهندگان را پذیرفته و به انان امکان دهد‪ ،‬در کشورهای‬ ‫مختلف اسکان یابند ولی به غیر از اتریش و المان استقبالی‬ ‫از این پیشــنهاد رئیس اتحادیه اروپا به عمل نیامده است‪.‬‬ ‫در این میان باید پرســید انگیزه المان از اغوش گشودن به‬ ‫روی این پناهندگان چیســت؟ ایا فقط معیارهای انســانی‬ ‫محرک این جریان بوده یا انگیزه های دیگری نیز در پی ان‬ ‫نهفته است؟ جامعه المان به شدت در حال پیر شدن است و‬ ‫سال هاست که این پرســش در المان مطرح شده است که‬ ‫چگونه می توان رفاه اجتماعی اینده جامعه را با جمعیتی که‬ ‫هر روز پیرتر می شود‪ ،‬تامین کرد‪.‬در سال های اخیر المان‬ ‫سعی در جذب نیروهای کارازموده از دیگر نقاط جهان کرد و‬ ‫به موازات ان برای رسیدن به جامعه ای متنوع تبلیغ کرد‪ .‬با‬ ‫این وجود‪ ،‬برخورد مردم المان شرقی سابق با غیر المان ها‪،‬‬ ‫سدی در برابر اســکان خارجیان کارازموده در شرق المان‬ ‫که بیشترین احتیاج به نیروهای کارازموده را داشت‪ ،‬ایجاد‬ ‫کرد‪.‬مسائل نژادی پیش از اتحاد دو المان‪ ،‬در المان غربی‬ ‫سال ها به بحث گذاشته شده بود و تا حدودی در غرب المان‬ ‫دیگرحادنبود؛موضوعیکهبهدلیلسابقهکمونیستیشرق‬ ‫المان حل نشده باقی ماند‪.‬المان های شرق نمی توانستند‬ ‫بپذیرند جامعه غرب المان ازادانه و به دور از فشــار دولتی‪،‬‬ ‫خارجیان را در جامعه بپذیرد؛ اگر خارجی ها در المان شرقی‬ ‫ان زمان پذیرفته می شدند‪ ،‬بیشتر تحت فشار سران حزب‬ ‫کمونیســت بود که می خواســتند برادران کمونیست خود‬ ‫از کوبــا‪ ،‬ویتنام‪ ،‬انگوال یا کره شــمالی و دیگر کشــورهای‬ ‫کمونیستی در المان شرقی را بپذیرند و مردم مجبور بودند تن‬ ‫به این خواسته حزب بدهند‪ .‬در حالی که در المان غربی این‬ ‫اقدام ازادانه پس از سال ها چالش به راه حل مسالمت امیزی‬ ‫انجامید‪ ،‬در نیمه شرقی المان سرانجامی نیافت‪.‬بیشترین‬ ‫حمله به خارجیان‪ ،‬در المان شرقی روی داد و انان با پیشینه‬ ‫کمونیســتی خود چهره نژاد پرســتانه ای از المان متحد را‬ ‫به نمایش گذاشــتند‪.‬در ماه های اخیر نیروهای پیشــرو در‬ ‫المان و به خصوص رســانه های بی طرف بــا گزارش های‬ ‫مستقل از انچه در کشورهای درگیر جنگ داخلی می گذرد‪،‬‬ ‫افکار عمومی مردم را به شدت تحت تاثیر وقایع غیر انسانی‬ ‫و انچه در این کشــورها بر ســر مردم بی گنــاه می اید‪ ،‬قرار‬ ‫دادند و واکنش انسان دوستانه ای در جامعه شکل گرفت‪.‬‬ ‫صدراعظم انگال مرکل که معروف بــه دیر تصمیم گرفتن‬ ‫اســت نیز ســوار بر موجی شــد که در جامعه ایجاد شده و‬ ‫برخالف نظر بسیاری از هم حزبی های خود اعالم کرد المان‬ ‫حاضر به پذیرفتن پناهندگان بیشتری است؛ موضوعی که‬ ‫به شدتبرمحبوبیتخانممرکلافزودودراخریننظرسنجی‬ ‫‪ 68‬درصد مردم المان موافقت خود را با تصمیم مرکل اعالم‬ ‫کردند‪ .‬هرچند حزب سوسیال مســیحی از ایالت باواریا که‬ ‫همراه با حزب سوسیال دموکرات با حزب دموکرات مسیحی‬ ‫خانم مرکل‪ ،‬دولت ائتالفی المان را تشکیل می دهد‪ ،‬اکنون‬ ‫هشــدار داده اســت که این کشور ظرفیت بیشــتری برای‬ ‫پذیرفتن پناهندگان ندارد ولی مردم المان واکنش منفی به‬ ‫هجوم پناهندگان نشــان ندادند و با استقبال از پناهندگان‪،‬‬ ‫بســیاری را شــگفت زده کردند‪ .‬در این میــان انگیزه های‬ ‫انسان دوستانه مردم عادی تنها معیار اغوش گشودن المان‬ ‫به روی پناهندگان نیســت‪ .‬بلکه باید توجه داشت اقتصاد‬ ‫المان که قدرتمندترین اقتصاد اتحادیه اروپاست‪ ،‬به شدت‬ ‫وابســته به نیروی کارازموده به خصوص در رده های میانی‬ ‫تولید است و نیروهای جوانی که اکنون با سیل پناهندگان‬ ‫به این کشور سرازیر شــده اند‪ ،‬می توانند چرخ اقتصاد این‬ ‫کشور را روان تر به حرکت دراورند؛ به خصوص اینکه در بین‬ ‫این پناهنــدگان نیروهای کارازمــوده و تحصیلکرده هم به‬ ‫وفور یافت می شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪65‬‬ ‫دست نامرئی دولت‬ ‫دولت احمدی نــژاد قیمــت دالر را تا حدود چهــار برابر افزایــش داد تا‬ ‫بخشی از مشــکالت مالی دولت را حل کند‪ .‬با روی کار امدن دولت روحانی‬ ‫و تغییر سیاست های اقتصادی اما همچنان دولت اصرار دارد که قیمت دالر‬ ‫را کاهش ندهد‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫اول‬ ‫ارز دولتی ‪ ،‬به دنبال قیمت های بازار ازاد‬ ‫چرادولتبه دنبال افزایش نرخدالر است؟‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪1‬‬ ‫حتی در بد ترین شرایط نوسان بازار های ارزی و رشد‬ ‫قیمت دالر‪ ،‬دولت به سختی حاضر شد بپذیرد که سیستم‬ ‫ارز چند نرخی را دوباره راه بیندازد و در قالب ســاز و کاری به‬ ‫نام مرکز تبادل ارزی‪ ،‬اقدام به فروش «دالر دولتی» کند‪.‬‬ ‫تجربــه ارز چند نرخی در بــازار ایران‪ ،‬به ســال های‬ ‫جنگ بر می گردد‪ ،‬وقتی که قیمــت دالر از هفت تومان تا‬ ‫‪ 140‬تومان برای اقالم مختلف وارداتی تفاوت داشت‪ ،‬در‬ ‫شرایط جنگی وقتی که حتی روزی مردم هم سهمیه بندی‬ ‫شده اســت البته که چنین تصدی گری هایی بعید و دور از‬ ‫انتظار نیست اما این هم از ان تصمیم هایی است که مشابه‬ ‫جنگ‪ ،‬خسارت های بی نظیری را به دنبال دارد‪ .‬شایع شدن‬ ‫«امضا های طالیی» و تغییر قیمت کاالهای وارداتی روی‬ ‫کشتی هایی که در بندر های ایران پهلو می گرفتند در کنار‬ ‫ایجاد ثروت های یک شبه برای کسانی که دسترسی های‬ ‫خاص داشتند یا کاالهای خاص وارد کشور می کردند‪ ،‬همه‬ ‫از تبعات همان سیستم ارز چند نرخی بود که تازه دولت باید‬ ‫مدت ها تالش می کرد تا بتوانــد اول قیمت های مختلف‬ ‫ارز برای کاال های متفاوت را کم کنــد و بعد قدم به قدم به‬ ‫سمت ارز تک نرخی پیش برود؛ روندی که سال های سال‬ ‫طول کشید‪.‬‬ ‫با این وجود ارز تک نرخی در بحبوحه نوسان های ارز‬ ‫دوباره کنار گذاشته شد تا سیستم چند نرخی که اعمال ان‬ ‫خالف متن قانون برنامه پنجم توسعه که نرخ ارز را «شناور‬ ‫مدیریت شده» تعیین کرده بود ‪ ،‬دوباره اجرایی شود‪.‬‬ ‫همان روز ها هم با وجــود هیجان و اضطراب زیادی‬ ‫که نوسان های شدید قیمت ارز در بازار به فعاالن اقتصادی‬ ‫تحمیل می کرد‪ ،‬کارشناســان معتقد بودند که برگشتن به‬ ‫سیستم ارز چند نرخی کار مدیریت بازار را برای دولت دهم‬ ‫و هر کسی که بعد از ان ســکان مدیریت را به دست بگیرد‬ ‫سخت تر خواهد کرد‪.‬‬ ‫تابســتان ســال ‪ 91‬وقتــی کــه رئیس کمیســیون‬ ‫اقتصادی مجلس اعالم کرد که امادگی برای برگشــتن به‬ ‫ارز چند نرخی وجود دارد‪ ،‬بانک مرکزی که در ابتدا مخالف‬ ‫این تصمیم بود با مشــورت وزارت صنایع سرانجام زیر بار‬ ‫این کار رفت‪ .‬دکتر حسین عبده تبریزی اقتصاددان‪ ،‬با ابراز‬ ‫مخالفت صریح خــود‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬سیاســت های جدید‬ ‫ارزی دولت فســاد اور اســت‪ ،‬هرچند جزئیات روش دولت‬ ‫برای تخصیص ارز به کاالها مشــخص نیست اما اجرای‬ ‫این سیاست باعث سه نرخی شدن ارز خواهد شد و عالوه بر‬ ‫ارز مرجع و ارز صادراتی باید شاهد نرخ ارز سوم در بازار ازاد‬ ‫هم باشیم‪ .‬تن دادن به سیاســت چند نرخی اشتباه است؛‬ ‫ما شاهد شکســت تجربه چند نرخی شــدن ارز در دهه ‪60‬‬ ‫بوده ایم و فرجام سیاست دو یا چند نرخی ارز جز فساد و رانت‬ ‫در اقتصاد چیزی نخواهد بود‪».‬‬ ‫محمد نهاوندیان که در ان زمان ریاست اتاق بازرگانی‬ ‫ایران را برعهده داشت هم ضمن ابراز ناخوشنودی خود از‬ ‫این تصمیم دولت‪ ،‬در ان روزها تاکیــد کرده بود که «باید‬ ‫هر چه زودتر به دوران ارز تک نرخی برگردیم و چشمه رانتی‬ ‫که در اقتصاد ایران ایجاد شده‪ ،‬خشکانده شود تا در اینده‬ ‫با برگزاری برخی دادگاه های مفاسد اقتصادی ارزی مواجه‬ ‫نشویم‪».‬‬ ‫دولت جدید که روی کار امد‪ ،‬میراث دار مشــکالت‬ ‫بسیاری بود که یکی از انها همین ارز چند نرخی شده بود؛ اما‬ ‫شرایط فضای کسب و کار در دو سال گذشته به طور کامل‬ ‫اختیار هر نوع تصمیم گیری شــوک اور به بــازار را از دولت‬ ‫گرفته بود‪ ،‬دیگر خبری از برنامه های شبانه تلویزیونی که‬ ‫فردای بازار های اقتصادی را به هم می ریخت نبود‪.‬‬ ‫حاال دولت برای برگرداندن قطــار اقتصادی به ریل‬ ‫اصلی اش نیاز به زمان داشت و هزینه‪ ،‬و البته کار؛ ان هم‬ ‫در شرایطی که برای دو سال طوالنی تمام حواس دولت و‬ ‫رسانه ها درگیر مساله مذاکرات هســته ای و حرکت گام به‬ ‫گام به سمت توافقی بود که گفته می شد دلیل بخش عمده‬ ‫مشکالت جاری اقتصادی در کشور است‪.‬‬ ‫در تمام این مــدت تیم اقتصادی دولــت ترجیح داد‬ ‫بدون هیاهــو کار کند‪ .‬وزرایــی که در مجموع بیشــترین‬ ‫رای را از نماینــدگان مجلــس گرفتــه بودنــد و رئیس کل‬ ‫بانک مرکزی که به نسبت سلف خود بسیار کم تر در رسانه ها‬ ‫ظاهر می شد‪ ،‬ارام ارام تغییراتی را ایجاد کردند که شرایط‬ ‫اقتصادی را برای پسا تحریمی اماده کنند که در راه بود‪.‬‬ ‫دبیرکل خانه اقتصاد‪:‬‬ ‫دولت باید به رقم دالر در بودجه‬ ‫متعهد می ماند‬ ‫باال بردن قیمت ارز دولتی است؛ سیاستی برای تک نرخی‬ ‫کردن قیمت ارز‪ ،‬منتها نــه در جهتی کــه منتقدان دولت‬ ‫منتظر ان بودند‪.‬‬ ‫پیش از حصول توافق گمانه زنی در مورد قیمت دالر و‬ ‫طال به یکی از سرگرمی های محبوب پیشگویان اقتصادی‬ ‫تبدیل شــده بود‪ ،‬امــا بازار ها در جریــان کش مکش های‬ ‫سیاسی نشــان دادند تجربه شــان در مدیریت هیجان ها‬ ‫حاال بیشتر از قبل شده است و دیگر اعالم یک خبر یا یک‬ ‫تیتر درشــت یا یک مصاحبه به تنهایــی نمی تواند تغییری‬ ‫در قیمت های بازار ازاد ایجاد کند و حتی جدی تر از اینها‪،‬‬ ‫اعالم توافق‪ ،‬رفت و امد هیات های خارجی و گمانه زنی در‬ ‫مورد حجم دالرهایی که بعد از رفع تحریم ها به کشور سراریز‬ ‫می شود هم بازار ها را تکان نمی دهد؛ بنا بر این یک بار دیگر‬ ‫فشار روی دولت بیشتر شد؛ «ایا وقت ان نرسیده است که‬ ‫دولت کنترل قیمت ارز در بازار ها را به دست بگیرد و قیمت‬ ‫دالر ازاد را کاهش دهد؟»‬ ‫سیاست های دولت نشــان می دهد که پاسخ به این‬ ‫ســوال منفی اســت‪ ،‬به جای ان دولت سیاست دیگری را‬ ‫در پیش گرفته اســت‪ ،‬در حالی که به صورت دســتوری و‬ ‫بخشنامه ای نمی توان قیمت های بازار ازاد را کنترل کرد‪ ،‬‬ ‫این ارز دولتی است که برای تحقق هدف تک نرخی شدن‬ ‫دوباره قیمت ارز به ســمت قیمت بازار های ازاد حرکت می ‬ ‫کند‪.‬‬ ‫این همان چیزی است که رئیس کل بانک مرکزی در‬ ‫مصاحبه اخیر خود با سایت اطالع رسانی دولت بر ان تاکید‬ ‫کرده اســت‪« :‬یکی از اهدافی که دولت تالش می کند به‬ ‫ســمت ان حرکت کند‪ ،‬همان طور که قبال هم به ان اشاره‬ ‫شده‪ ،‬یکسان سازی نرخ ارز اســت‪ .‬در خصوص ضرورت ‬ ‫و لزوم چنین اقدامی تردید وجود ندارد‪ .‬رژیم ارزی کشــور‬ ‫در قالب قانون برنامه پنجم توسعه «شناور مدیریت شده»‬ ‫اعالم شــده که در ان‪،‬باید نوســان نرخ ارز مبتنی بر رفتار‬ ‫متغیرهــای بنیادین و اقتضائات «بازار» باشــد‪ .‬در همین‬ ‫چارچوب تحوالت بازار‪،‬البته بازاری که دستخوش هیجانات‬ ‫و انتظارات غیرواقع بینانه و ناپایدار نباشد‪ ،‬مبنای تعیین نرخ‬ ‫ارز قرار می گیرد و بانک مرکزی این نرخ را می پذیرد‪ .‬نقش‬ ‫بانک مرکزی در این شــرایط‪ ،‬جلوگیری از بروز شوک های‬ ‫ناگهانی نشــات گرفته از هیجان های کوتاه مدت است‪.‬‬ ‫در واقع بانــک مرکزی با اقدامات خود ســعی می کند تاثیر‬ ‫هیجان های خاص و ناپایدار بر رفتار نرخ ارز در بازار را خنثی‬ ‫کند تا بتواند دامنه نوسانات نرخ ارز را به حداقل برساند‪ .‬این‬ ‫خالصه رویکردی اســت که در قبال بازار ارز طی دو ســال‬ ‫گذشته دنبال شده است‪».‬‬ ‫این موضوع البته صادر کننده ها را خوشحال می کند‪ ،‬‬ ‫اما منتقدان می گویند تصمیم بانک مرکزی برای پیروی از‬ ‫بازار در تعیین نرخ ارز ‪ ،‬منجر به اســیب دیدن تولید داخلی‬ ‫می شود‪ .‬نگرانی این اســت که تولید کننده ها همین حاال‬ ‫هم در ســایه قیمت باالی دالر مجبور هســتند مواد اولیه‬ ‫را به قیمت باال بخرنــد و در نتیجه هزینه های تولیدشــان‬ ‫باالتر اســت؛ رئیس کل بانک مرکزی این موضوع را قبول‬ ‫ندارد‪« :‬زمانی این انتقاد وجود داشت که قیمت باالی ارز‬ ‫به ضرر تولید است و در حال حاضر هم این تصور هست که‬ ‫تعدیل نرخ ارز ممکن است به تولید لطمه بزند اما من چنین‬ ‫اعتقادی ندارم‪ ،‬به دلیل اینکه این نرخ امــروز را ما تعیین‬ ‫نکرده ایم و در بازار و حسب نیروهای طبیعی و درونی فعال‬ ‫در عرضه و تقاضای ارز شکل گرفته است‪».‬‬ ‫روی دیگر سکه‪ ،‬صادر کننده هایی هستند که نه تنها‬ ‫به دولت برای اقدامات اخیرش انتقاد ندارند‪ ،‬بلکه بســیار‬ ‫هم از ان راضی هستند‪ .‬اسدالله عسگر اوالدی‪ ،‬عضو اتاق‬ ‫بازرگانی ایران به نمایندگی از صادر کننده هایی که همواره‬ ‫از باال تر بودن قیمت ارز استقبال می کنند ‪ ،‬می گوید‪« :‬بعد‬ ‫از تفاهم به دست امده و بعد از لغو تحریم ها مسیر تک نرخی‬ ‫کردن ارز هموار می شود اما تا ان زمان چاره ایی جز افزایش‬ ‫قیمت ارز پایه نداریم‪».‬‬ ‫در هفتــه گذاشــته قیمــت دالر در بــازار ازاد تهران‬ ‫روی خط ‪ 3‬هزار و ‪ 400‬تومان و ســه هزار و ‪ 500‬تومان در‬ ‫نوســان بوده اســت‪ ،‬در همین حال قیمــت دالر دولتی به‬ ‫دو هزار و ‪ 980‬تومان رســیده اســت‪ .‬قیمت ها هنوز با هم‬ ‫فاصله ای حدود ‪ 500‬تومانی دارد؛ چیزی که برای رسیدن‬ ‫به ارز تک نرخی باید برطرف شود‪ .‬هدف البته حصول ارز‬ ‫تک نرخی است اما موانعی هم بر ســر راه دولت قرار دارد‪ ،‬‬ ‫اقای عســگر اوالدی می گوید‪« :‬دولت چاره ای به غیر از‬ ‫اینکه در مورد پر کردن فاصلــه ارز دولتی و ازاد با احتیاط و‬ ‫محافظه کارانه عمل کند ندارد ‪ ،‬باال رفتن قیمت دالر دولتی‬ ‫به نفع دولت است چرا که ذخایر ارزی چندانی در دسترس‬ ‫ندارد ‪ ،‬اما افزایش قیمت ها می تواند اعتراض هایی از طرف‬ ‫مجلس و مانند انها در پی داشته باشد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫حاال که ماه ها از حصول توافق هســته ای گذشــته‬ ‫اســت ‪ ،‬امید می رود در های اقتصاد ایران به زودی به روی‬ ‫شرکای تجاری معتبر و قابل اعتماد باز شود؛ در نتیجه این‬ ‫تحوالت است که حساسیت ها روی تصمیم های اقتصادی‬ ‫دوباره رو به افزایش است‪ ،‬رفت و امد های خارجی ها فشار ها‬ ‫را بر صنایع داخلی بیشــتر کرده و از طرف دیگر امیدهایی‬ ‫که پیش از توافق در مورد شرایط بعد از تحریم های ایران‬ ‫مطرح شده بود‪ ،‬نگاه ها را به سمت بازار ارز برگردانده است‪.‬‬ ‫بســیاری پیش از تفاهم با قدرت های جهانی و طرح‬ ‫احتمال برداشته شــدن تحریم ها در مورد بازگشت میزان‬ ‫قابل توجهــی از در امد هــای ارزی بلوکــه شــده دولت در‬ ‫سال های گذشته در کشور های دیگر به ایران‪ ،‬از احتمال‬ ‫افزایش تمایل به واردات ابراز نگرانی کرده بودند؛ در ایران‬ ‫افزایش درامد های نفتی دولت همیشه همبستگی مستقیم‬ ‫با افزایش کاالهای وارداتی داشته است‪ ،‬نمونه بسیار تازه‬ ‫ان رفتار دولت هــای قبلی در مواجهه با بشــکه های نفتی‬ ‫بود که بیش از ‪ 100‬دالر قیمــت می خورد و در نتیجه اش‪،‬‬ ‫ واردات گران ترین خودرو ها و عجیب ترین میوه ها و حتی‬ ‫حیوانات بارکــش هم اتفاق افتاد‪ ،‬ان هم در شــرایطی که‬ ‫دولت سهم عمده ای در تامین ارز کاالهای وارداتی داشت‪.‬‬ ‫اما همه اینها امروز چه معنی دارد؟‬ ‫دولتی که رئیس دفتر رئیس جمهوری اش حتی قبل‬ ‫از روی کار امدن اقای روحانی هــم بر تک نرخی بودن ارز‬ ‫تاکید کرده بود و تمام دولتمردانش از معاون اول گرفته تا‬ ‫سخنگو و رئیس کل بانک مرکزی بر مساله مدیریت قیمت‬ ‫ارز تاکید داشته اند‪ ،‬به نظر می رســد ارام و بی سر و صدا به‬ ‫سمت هدفش حرکت کرده است‪.‬‬ ‫نگاهی به جدول قیمت ارز دولتی در یک سال گذشته‬ ‫نشان می دهد که دولت سعی کرده با شیبی ارام‪ ،‬قیمت ارز‬ ‫دولتی را بیشتر کند‪.‬‬ ‫رشد قیمت ارز دولتی ‪ ،‬انتقاد هایی را به همراه اورده‬ ‫است‪ .‬ناظران منتقد می گویند دولت قدم در راهی گذاشته‬ ‫که اقای احمدی نژاد هم ان را پیموده اســت ‪ ،‬در شرایطی‬ ‫که قیمت نفت در سراشیبی است و افزایش صادرات نفت‬ ‫و فراورده های ان هم به سطحی نرســیده است که بتواند‬ ‫کســری بودجه دولت را تامین کند و بخشی از قرض های‬ ‫به جا مانده از دولت قبلی را ســر و ســامان دهد‪ ،‬یا به زخم‬ ‫پروژه های عمرانی نیمه کاره بخورد ‪ ،‬این تالش ارام دولت‬ ‫برای افزایش قیمــت ارز به راهکاری برای تامین کســری‬ ‫بودجه و فراهم کردن ریال برای پرداخت های دولتی تعبیر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫این موضوع البته همواره از طرف دولتی ها رد شــده‬ ‫است‪ .‬ولی الله سیف ‪ ،‬رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش‬ ‫در یک مراســم رســمی به این موضوع تاکید کرده بود که‬ ‫دولت به هیچ عنوان به دنبال درامد زایــی از طریق فروش‬ ‫ارز نیســت‪«:‬برخی افراد اطالعاتشــان درست نیست چرا‬ ‫که دولت به هیــچ عنوان به دنبال کســب درامــد از محل‬ ‫نوسان نرخ ارز نبوده و نیست‪ ،‬بانک مرکزی به هیچ عنوان‬ ‫در جهت افزایش یا کاهش قیمت نرخ ارز حرکت نکرده و در‬ ‫ان دخالتی نمی کند بلکه فقط تالش ما جلوگیری از ایجاد‬ ‫هر گونه شــوکی در بازار اســت؛ هر چند که نوسان نرخ ارز‬ ‫عده ای را خوشــحال و عده دیگری را متضرر می کند‪ ،‬اما‬ ‫دولت هیچ گاه به دنبال تامین منابع خود از طریق نوســان‬ ‫نرخ ارز نیست‪».‬‬ ‫با این وجود جدول ها نشان می دهد که دولت در حال‬ ‫دست دولت دیده می شود‬ ‫نایب رئیس اتاق ایران و چین در‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫گف ‬ ‫رشدهای اقتصادی غیر قابل دفاع!‬ ‫چرا برخی از امارها بزک کرده‬ ‫هستند؟‬ ‫‪67‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫دبیرکل خانه اقتصاد‪:‬‬ ‫دولت باید به رقم دالر در بودجه‬ ‫متعهدمی ماند‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫خبرنگار‬ ‫قیمت ارز در روز های گذشــته در بازار اندکی جا‬ ‫به جا شــده اســت و همزمان نگاه ها را به سمت مرکز‬ ‫مبادالت ارزی برگردانده اســت‪ .‬امار ها نشان می دهد‬ ‫دولت در چنــد ماه گذشــته با شــیب مالیــم در حال‬ ‫افزایش قیمــت ارز دولتی اســت که در ایــن مرکز به‬ ‫فروش می رسد‪ .‬به نظر شــما این کار دولت چه معنی‬ ‫می تواند داشته باشد؟‬ ‫معنی این تصمیم روشن است‪ ،‬دولت به هر حال‬ ‫هنوز مهم ترین و بزرگ ترین عرضه کننده ارز در کشور است‬ ‫و بنابراین تاثیــر غیر قابل انکار در تعییــن قیمت ارز دارد‪ ،‬‬ ‫هر چه قیمت ارزی که توسط دولت فروخته می شود بیشتر‬ ‫باشد دولت از این طریق به منابع ریالی بیشتری دسترسی‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫بنابراین معنی باال بردن قیمت ارز این است که دولت‬ ‫نیاز به منابع ریالی بیشــتر دارد‪ .‬این همان کاری است که‬ ‫در دولت قبلی هم انجام می شــد‪ ،‬یک وقــت برای تامین‬ ‫اعتبار پرداخت یارانه ها و یک وقت به بهانه دیگر‪ ،‬اما نفس‬ ‫موضوع همان است که بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما تغییر قیمت ارز در بازار در روز های‬ ‫گذشته چه علتی می تواند داشته باشد؟‬ ‫به نظر من در اینجا بازی های بازار مطرح نیست‪ ،‬‬ ‫چون دولت تنها تامین کننده ارز است‪ .‬این خود دولت است‬ ‫که می تواند روی کاهش یا افزایش قیمت اثر داشته باشد‪.‬‬ ‫دولت در حال گران کردن پلکانی ارز است و این‬ ‫موضوع قابل انکار نیست‪ ،‬اما از طرف دیگر دولت‬ ‫و قریب به اتفاق کارشناس ها معتقد هستند که‬ ‫در شــرایط فعلی راهی غیــر از تک نرخی کردن‬ ‫قیمت ارز وجود ندارد و بعید است که قیمت ها را‬ ‫بتوان در رقمی پایین تــر از ان چیزی که در بازار‬ ‫هســت تک نرخی کرد‪ .‬بنا بر این فکر می کنید در‬ ‫این شــرایط انتقاد به دولت از چــه منظری وارد‬ ‫است؟‬ ‫در قانــون برنامــه بودجه ســال جــاری مجلس‬ ‫مصوب کرده است که قیمت ارز ‪ 2‬هزار و ‪ 850‬تومان باشد‪.‬‬ ‫یعنی دولت باید روی همین قیمت ثابت باقی بماند‪ ،‬و این‬ ‫دولت می توانســت این کار را انجام بدهد اما به دالیلی از‬ ‫کنترل قیمت ها خودداری می کند‪ .‬مســاله این اســت که‬ ‫دولت باید به نظــر مجلس تمکین کند یــا اگر می خواهد‬ ‫قیمت ها را تغییر دهد‪ ،‬در این مورد مصوبه بگیرد و یا اینکه‬ ‫توضیح بدهد‪.‬‬ ‫برخــی تحلیلگرانــی که به بــازار نــگاه می کنند‬ ‫می گوینــد به هر حال دولــت چاره دیگــری غیر ‬ ‫از گران کــردن ارز دولتــی نــدارد چرا که قیمت‬ ‫بازار های ازاد قابل کنترل نیســت‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫قیمت هــای فعلی تولیدات داخلی بــر مبنای ارز‬ ‫گران تر از ‪ 3‬هزار تومان تعریف شده و به عبارتی‬ ‫همه به این قیمت ها عادت کرده اند و حاال دولت‬ ‫کاری غیــر از ادامه این مســیر نمی تواند انجام‬ ‫بدهد‪ ،‬نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫‪2‬‬ ‫مسعود دانشــمند‪ ،‬دبیرکل خانه اقتصاد معتقد‬ ‫است که دولت می توانســت در سیاست تک نرخی‬ ‫کردن قیمت دالر قانونمند تر عمل کند‪ .‬او با اشاره به‬ ‫اینکه قیمت دالر دولتی در بودجه سال جاری ‪2‬هزار‬ ‫و ‪ 850‬تومان است از اینکه دولت برنامه ای از پیش‬ ‫تعیین نشده برای افزایش قیمت دالر دولتی اعالم‬ ‫نکرده انتقاد می کند و می گوید با اینکه امکان کاهش‬ ‫قیمت دالر وجود ندارد اما دولت باید در تعیین قیمت‬ ‫محتاط تر باشد تا بازار ها اسیب نبینند‪.‬‬ ‫من هــم تاییــد می کنم که بــه هر حــال دولت‬ ‫نمی تواند قیمت ارز را پایین تر از این بیاورد‪ .‬اینجا مساله‬ ‫چسبندگی قیمت ها مطرح اســت و در طرف دیگر مبنای‬ ‫تمــام قیمت ها االن در بازار همان ارز ســه هــزار تومانی‬ ‫است‪ ،‬اگر االن قیمت ها را پایین بیاوریم صادر کننده ای‬ ‫که کاال صــادر می کنــد و تــا امــروز بابت هر یــک دالر‬ ‫صادراتش ‪ 3‬هزار تومان داشــته از فردا رقم پایین تری به‬ ‫دســت می اورد و ان وقت دیگر نمی توانــد کاالی بعدی‬ ‫را صادر کند چــون معــادل هزینه های قبلــی اش در امد‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫اما مساله اصال این نیست که فعاالن اقتصادی‬ ‫امروز از دولــت بخواهنــد قیمــت ارز را کم کند‪ ،‬‬ ‫یا گران کنند‪ ،‬یــا مانند ان‪ .‬اگر دولت تشــخیص‬ ‫می دهد کــه قیمت منطقــی ‪ 3‬هزار تومان اســت یا ‪4‬‬ ‫هزار تومان یا چیزی در این حدود این ها خودش به تنهایی‬ ‫نمی تواند مساله ساز باشد‪ ،‬مساله ما از جایی اغاز می شود‬ ‫که ثبات در تصمیم گیری و ثبات در بــازار از بین می رود‪.‬‬ ‫این نوســان های هر روزه اســت که به اقتصاد لطمه وارد‬ ‫می کند نه خود تصمیم های اقتصادی که گرفته می شود‪.‬‬ ‫نمونه ساده این اســیب ها را می توانید در بازار هایی‬ ‫مانند بورس مشــاهده کنید‪ ،‬وقتــی دالر صبح یک قیمت‬ ‫داشــته باشــد و بعد از ظهر در زمان بسته شــدن بازار ها‬ ‫یک قیمت دیگر داشــته باشــد‪ ،‬مردم ترغیب می شــوند‬ ‫به جای ســرمایه گذاری در بورس که کاری زمانبر اســت‬ ‫و نیــاز به تخصــص دارد بــه معامله گری در بــازار دالر رو‬ ‫به بیاورند‪ ،‬صبــح دالر را بــه قیمت ‪3‬هــزار و ‪ 500‬تومان‬ ‫بخرند و عصر به قیمــت ‪ 3‬هزار و ‪ 520‬تومان بفروشــند‪ ،‬‬ ‫کل پول شــان را هم در اختیار دارند‪ ،‬سود مشخصی هم‬ ‫به دســت اورده اند‪ ،‬بنا بر این ســرمایه ها از بــازار بورس‬ ‫خارج می شود‪.‬‬ ‫نتیجه دیگــر بی ثباتــی دالر‪ ،‬خروج ســرمایه ها از‬ ‫بانک هاست ‪ ،‬باز دقیقا با همان ساز و کاری که به ان اشاره‬ ‫کردم‪ ،‬مردم وقتی که می بینند در بازار ازاد به نســبت سود‬ ‫بانکی منفعت بیشتری هست‪ ،‬منابع مالی شان را از بانک ها‬ ‫خارج می کنند‪ ،‬در نتیجه همین گرفتاری پیش می اید که‬ ‫االن بانک های ما دچار ان هستند ‪ ،‬یعنی وقتی منابع مالی‬ ‫بانک ها کاهش پیدا می کند امــکان نقش افرینی انها در‬ ‫بازار های مالی هم کمتر می شــود و این به نفع هیچ کس‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫در چنیــن شــرایطی همچنان اســتدالل بر این‬ ‫اســت که باید قیمــت دالر را تک نرخــی کرد و‬ ‫به همــان دلیل چســبندگی قیمت ها که اشــاره‬ ‫کردید این بازار نیســت که قیمت هــا را کاهش‬ ‫می دهد بلکه دولت است که ناچار است به دنبال‬ ‫قیمت های بازار حرکت کند و در نتیجه ارز دولتی‬ ‫گران خواهد شــد‪ .‬فکر می کنید در این شرایط‬ ‫منطقی تریــن راه بــرای برگشــتن به نظــام ارز‬ ‫تک نرخی چیست؟‬ ‫افزایش قیمت ارز به ســود بازار است نه به زیان‬ ‫ان ‪ ،‬کسی هم انتقادی به تک نرخی شدن ارز ندارد ‪ .‬مساله‬ ‫االن این اســت که اگر دولت برنامــه ای برای تک نرخی‬ ‫کردن ارز دارد باید این موضوع را رســمی کند‪ ،‬مقدمات‬ ‫قانونی ان را فراهــم کند و در بودجه بــرای ان تمهیداتی‬ ‫در نظر بگیرد‪.‬‬ ‫مثال بگویند ما می خواهیم در شــش ماه دوم ســال‬ ‫قیمت ارز را با این شــیب و این میزان افزایش به این رقم‬ ‫مشــخص برســانیم‪ ،‬با چنین سیستمی اســت که ثبات‬ ‫اقتصادی معنی پیدا می کند و از جابه جایی ســرمایه ها و‬ ‫ایجاد واسطه گری در بازار جلوگیری می شود‪.‬‬ ‫دست دولت دیده می شود‬ ‫تو گو با مثلث‬ ‫نایب رئیس اتاق ایران و چین درگف ‬ ‫‪3‬‬ ‫مجیــد رضــا حریــری‪ ،‬نایب رئیــس اتاق‬ ‫مشــترک ایران و چیــن از جملــه بازرگان هایی‬ ‫اســت که به نابســامانی های اخیر در بازار دالر‬ ‫اعتراض دارد‪ .‬او معتقد اســت کــه روندی که‬ ‫دولت برای گران کــردن دالر در پیش گرفته نه‬ ‫تالشــی برای تک نرخی کردن قیمــت ارز بلکه‬ ‫صرفا بازگشت به سیاست های غلط تامین ریال‬ ‫از طریق فروش دالر برای دولت است که البته‬ ‫در طوالنی مدت نمی تواند ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫دولت می گوید تالش می کند قیمت دالر را دوباره‬ ‫به شرایط تک نرخی برگرداند‪ ،‬برخی تحلیلگران‬ ‫می گوید این افزایش قیمت اخیر در مرکز مبادالت‬ ‫ارزی هم در ادامه همین تصمیم اســت‪ ،‬چرا که‬ ‫به هر حال امکان اینکه قیمــت ارز در بازار ازاد از‬ ‫‪ 3‬هزار و ‪ 300‬و ‪ 400‬تومانی که بود کمتر بشــود‬ ‫وجود ندارد‪...‬‬ ‫مساله ما اصال این نیســت که دولت قیمت دالر‬ ‫را در چه نرخی ثابت کند‪ .‬اینکه دولت می گوید باید قیمت‬ ‫دالر را باال تر ببرد درست است‪ ،‬اینکه نمی توان قیمت بازار را‬ ‫کاهش داد هم صحیح‪ ،‬سیاست تک نرخی کردن قیمت ارز‬ ‫هم مورد انتقاد کسی نیست و دولت باید به سمت ان حرکت‬ ‫کند‪ ،‬اما تا قبل از یک ماه گذشته این حرکت قابل مشاهده‬ ‫بود‪ ،‬نرخ دالر دولتی روی ‪2‬هزار و ‪ 900‬تومان مانده بود و در‬ ‫بازار قیمت حدود ‪ 3‬هزار و ‪ 200‬تومان بود‪ ،‬یعنی اختالفی‬ ‫حدود ‪ 250‬تومان بین نرخ دولت و نرخ بازار‪ ،‬اما در چند روز‬ ‫گذشته مشــاهده می کنید که اختالف بین قیمت دولتی و‬ ‫قیمت بازار دوباره باال رفته و به حدود ‪ 500‬تومان رســیده‬ ‫اســت‪ ،‬این دیگر حرکت در جهت تک نرخی کردن قیمت‬ ‫ارز نیست‪.‬‬ ‫از طرف دیگــر باید به ایــن نکته هم توجــه کرد که‬ ‫سخنگوی دولت می گوید اجرای سیاست تک نرخی کردن‬ ‫قیمت ارز بعد از اجرایی شدن کامل برجام اغاز خواهند کرد‪،‬‬ ‫بنا بر این به نظر می رسد که مساله افزایش قیمت اخیر دالر‪،‬‬ ‫ چیزی جدای از این منطق های اقتصادی است‪.‬‬ ‫برخی استدالل می کنند که دولت روحانی هم در‬ ‫مورد قیمت ارز پا جای پای دولت قبلی گذاشــته‬ ‫است و این افزایش قیمت ها تالشی برای تامین‬ ‫ریال بــرای جبــران کمبود های دولت و کســری‬ ‫بودجه ای اســت که خود شــما هم به ان اشــاره‬ ‫کردید‪...‬‬ ‫همان طور که گفتم این حرکــت اخیر دولت را در‬ ‫راستای تک نرخی کردن قیمت ارز نمی دانم‪ .‬وقتی در بازار‬ ‫بین قیمت عرضه دولتی و قیمت عرضه ازاد فاصله ایجاد‬ ‫شود‪ ،‬هر چه این مابه التفاوت بیشتر باشد ان کسی که حجم‬ ‫عرضه اش بیشتر است‪ ،‬سود بیشتری به دست می اورد‪ ،‬در‬ ‫اینجا دولت از این معامله سود بیشتری به دست می اورد‪.‬‬ ‫به نظر من نباید به دنبال تحلیل دیگری غیر از این بود‬ ‫که دولت مشکل کسری بودجه دارد و تالش می کند از این‬ ‫راه مشکل را برطرف کند‪.‬‬ ‫و فکر می کنید که این روند چقدر می تواند ادامه‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫مسلم است که این روند نمی تواند در طوالنی مدت‬ ‫ادامه داشته باشد‪ ،‬چون به هر حال افزایش قیمت ارز اثرات‬ ‫ی به دنبال دارد‪ ،‬در حالی که دولت اساس کار خودش‬ ‫تورم ‬ ‫را بر کنترل تورم گذاشته است بنابراین نمی تواند این روند را‬ ‫در طوالنی مدت ادامه بدهد‪.‬‬ ‫ممکن است این طور استدالل شود که در شرایط‬ ‫رکــودی ایجاد یک شــوک خفیف تورمــی از این‬ ‫جنس می تواند به نفع اقتصاد باشد؟‬ ‫چنین استداللی اشتباه است‪ ،‬با گران کردن دالر‬ ‫نمی توان رکــود را از بین برد‪ ،‬االن ما در شــرایط رکودی با‬ ‫کمبود کاال مواجه نیســتیم‪ ،‬مطابق امار هــا و اخباری که‬ ‫رئیس اتــاق بازرگانی ایران اعــام کرد همیــن االن هم‬ ‫انبار های کاال پنج درصد انباشــتگی دارد‪ ،‬بنا بر این رکود از‬ ‫طرف عرضه است و این رکود با شکستن قیمت ها و ارزانی‬ ‫است که برطرف می شود‪.‬‬ ‫اقــای روحانی مرداد ســال گذشــته در کمیســیون‬ ‫اقتصادی که برگزار شــد‪ ،‬گفت‪« :‬تا کی بایــد اقتصاد به‬ ‫سیاست سوبســید بدهد» به نظر می رســد که حاال دولت‬ ‫دوباره در همین روند افتاده است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫ به نظر می رسد که نا بســامانی در بازار ارز دوباره‬ ‫در حال شدت گرفتن اســت‪ ،‬افزایش قیمت ارز‬ ‫در روز های اخیر را چطور می توان تفسیر کرد؟‬ ‫بررســی امار ها به ما نشــان می دهد که نســبت‬ ‫به سال گذشــته برخی متغیرها شــرایط متفاوتی را تجربه‬ ‫می کنند‪ ،‬از ان جمله مثال میزان واردات به کشــور اســت‬ ‫که بنا به امار گمرک در شش ماه اول سال جاری نسبت به‬ ‫مدت مشابه ســال قبل ‪ 20‬درصد افت داشته است‪ .‬ستاد‬ ‫مبارزه با قاچاق کاال هم ادعا کرده است که نسبت به مدت‬ ‫مشابه سال قبل توانسته اســت میزان قاچاق کاال را کمتر‬ ‫کند‪ ،‬حتی اگر این امار را نپذیریم روشن است که نسبت به‬ ‫سال گذشته میزان قاچاق حداقل افزایش نداشته است‪ ،‬از‬ ‫طرف دیگر امار های موسسه های توریستی نشان می دهد‬ ‫که میزان مسافرت های خارجی در ســال جاری نسبت به‬ ‫قبل کمترشده اســت‪ ،‬همه اینها به ما نشــان می دهد که‬ ‫قدرت خرید مردم کمتر شده است‪ ،‬در مجموع می توان این‬ ‫اطالعات را این طور تفسیر کرد که تقاضای کل در کشور‬ ‫حدود ‪ 20‬درصد کاهش پیدا کرده است‪ .‬از طرف دیگر بازار‬ ‫ارز در کشور ما همواره یک بازار انحصاری بوده است‪ ،‬چرا‬ ‫که دولت و بانک مرکزی تنها و بزرگ ترین عرضه کننده ارز‬ ‫در کشور هستند و می توانند با قیمت ها بازی کنند‪.‬‬ ‫در این شرایط گمانه ای که مطرح می شود تا افزایش‬ ‫مجدد قیمت ارز را توجیه کند نیاز دولت به ریال است و اینکه‬ ‫ظاهرا دوباره تالش می شود تا از طریق بازی با دالر مساله‬ ‫کسری بودجه دولت برطرف بشود‪ .‬به هر حال بزرگ ترین‬ ‫عرضه کننده ارز در کشور دولت و پتروشیمی هایی هستند‬ ‫که توســط دولت کنترل می شــوند‪ ،‬بنابرایــن می توان به‬ ‫راحتی دست دولت را در این ماجرا دید‪.‬‬ ‫ بنای دولت طبق قانون برنامه پنجم توسعه این‬ ‫بود که قیمت ارز را به صورت شناور مدیریت شده‬ ‫در بیاورد‪ ،‬اما شــرایط اقتصادی در نهایت دولت‬ ‫را به ســمتی برد که سیســتم چند نرخــی دوباره‬ ‫حاکم شــود‪ ،‬ایا تالش اخیر دولت برای افزایش‬ ‫قیمت دالر در مرکز مبادالت ارزی می تواند حرکت‬ ‫به سمت قیمت دالر شناور مدیریت شده باشد؟‬ ‫عنوانی که در قانون برای توصیف شرایط قیمت‬ ‫ارز در نظر گرفته شده بود‪« ،‬شناور مدیریت شده» است‪،‬‬ ‫اما نمی دانم ایا به نظر شما این شرایط به مدیریت قیمت ارز‬ ‫نزدیک است؟ ایا االن دولت در حال کنترل بازار ارز است؟‬ ‫از نظر فعاالن بازار اقتصادی مدیریت قیمت ارز یعنی اینکه‬ ‫شما بدانید یک ماه دیگر قیمت ارز چقدر است‪ ،‬چه کسی‬ ‫االن می تواند ادعا کند که می داند قیمت ارز یک ماه دیگر‬ ‫روی چه رقمی است؟‬ ‫وظیفه دولت مدیریت عرضه در یک بازار شناور است‪،‬‬ ‫ مدیریت یعنی اینکه ثبات کاری و ثبات در برنامه ریزی وجود‬ ‫داشته باشد‪ ،‬اما االن چنین ثباتی را در بازار نمی بینیم‪ .‬االن‬ ‫وضعیت نه برای صادر کننده نه بــرای وارد کننده و نه برای‬ ‫تولید کننده روشن نیست‪.‬‬ ‫دستاورد دولت در یک سال قبل این بود که توانسته‬ ‫بود ثبات را در بازار های اقتصادی بر قرار کند که االن این‬ ‫دستاور دها هم در حال از دست رفتن است‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪69‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫عجیبوغریب هایوارداتیایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫میمون هم وارد می کنیم!‬ ‫از ضایعات باتــری و اهن و مس گرفته تا شــامپوی‬ ‫سریالنکایی و مسواک بلغاری از جمله کاالهایی هستند که‬ ‫دیدنشان در فهرست اقالم وارداتی گمرک تعجب اور است‪.‬‬ ‫بین تمام این اقالم‪ ،‬وارد کردن میمون برای تحقیقات از‬ ‫ترکیه می تواند رکورددار واردات عجیب ایران باشد‪.‬‬ ‫تاکیــد کارشناســان اقتصــادی ان هم در اســتانه‬ ‫بر داشــتن تحریم ها علیه ایران بر ان است که در واردات‬ ‫کاال توجه بیشــتری شــود و به جای انکه درامدهای ملی‬ ‫صرف خرید کاالهای مصرفی شــود الزم اســت بیشــتر‬ ‫ماشین االت مورد نیاز صنعت و کشاورزی و مواد اولیه وارد‬ ‫کشور شود‪ ،‬اما در عمل گاه دیدن برخی اقالم وارداتی در‬ ‫فهرست گمرک شگفت اور است‪.‬‬ ‫در دوران تحریم چین توانســته بیــش از پیش جای‬ ‫خــود را در بازار اقــام وارداتی بــاز کند و از ماشــین االت‬ ‫صنعتی گرفته تا کلنگ و پیانو به ایران صادر کند‪ ،‬امارات‬ ‫نیز به عنوان واسطه ای برای دور زدن تحریم ها کاالهایی را‬ ‫به ایران صادر می کند که مطمئنا ساخت این کشور نیست‪.‬‬ ‫در عین حال اگر چه واردات برخی کاالهای پزشکی یا‬ ‫بهداشتی طبیعی به حساب می اید اما دیدن اقالم وارداتی‬ ‫چون مســواک از بلغارســتان ان هم با ارزش ‪ 41‬میلیون‬ ‫تومان معادل ‪ 14‬هزار و ‪ 500‬دالر طی چهار ماه نخســت‬ ‫امسال یا شــامپو و لوازم ارایش از ســریالنکا در نوع خود‬ ‫عجیب به حساب می اید‪.‬‬ ‫در ادامه چنین وارداتی‪ ،‬می توان به واردات تن ماهی‬ ‫از چین با ارزش ‪ 208‬هزار دالر‪ ،‬مســواک از بلغارستان به‬ ‫ارزش ‪ 14/5‬هزار دالر‪ ،‬دندان مصنوعــی از تایلند با ارزش‬ ‫‪ 29‬هزار دالر‪ ،‬واکس از ترکیه‪ ،‬دستگاه ضربان قلب جنین‬ ‫از پرتغال و موبایل از ویتنام نیز اشاره کرد‪.‬‬ ‫اما برخی اقالم وارداتی فارغ از انکه از ســوی کدام‬ ‫کشور به ایران فروخته شده اند در نوع خود عجیب به حساب‬ ‫می ایند‪ ،‬مثل وارد کردن اشیا برای جشن کریسمس از چین‬ ‫با ارزش بیش از ‪ 120‬میلیون تومــان یعنی حدود ‪ 42‬هزار‬ ‫دالر ان هم در چهارماه اول سال شمسی یعنی در بازه زمانی‬ ‫بین مارس تا ژوئیه یا واردات ‪ 73‬میلیون تومانی کاله گیس‬ ‫و ریش مصنوعی از چین و امارات‪.‬‬ ‫در این بین فهرست واردات گمرکی نشان می دهد که‬ ‫در تیرماه ایران بیش از ‪ 54‬هــزار دالر صرف خرید میمون‬ ‫برای تحقیقات پزشــکی ازمایشــگاهی و سرم سازی کرده‬ ‫اســت‪ .‬از این امارها نمی توان به صورت دقیق مشخص‬ ‫کرد که در طول ماه گذشته دقیقا چند میمون به کشور وارد‬ ‫شده است اما ارزش ‪ 180‬کیلوگرم میمون وارد شده به حدود‬ ‫‪ 160‬میلیون تومان می رسد‪.‬‬ ‫در ســال گذشــته نیز ایران اقدام به خریــد میمون‬ ‫ازمایشگاهی از ترکیه کرده بود‪ ،‬البته به نظر می رسد امسال‬ ‫تعداد بیشــتری میمون وارد کشــور شده اســت چراکه در‬ ‫دوازده ماه ســال قبل وزن میمون های وارداتی تنها به ‪90‬‬ ‫کیلوگرم یعنی نصف وزن میمون های وارد شــده در تیرماه‬ ‫امسال می رسید‪.‬‬ ‫به این ترتیب ارزش میمون های ترکیه ای در ســال‬ ‫گذشــته حدود ‪ 87/5‬میلیون تومان یعنی کمی بیشــتر از‬ ‫‪ 32/5‬هزار دالر بوده است‪.‬‬ ‫البته امار گمرک ایران در ســال ‪ 91‬حاکی از واردات‬ ‫بیش از ‪ 26‬میلیون دالر انواع حیوانات زنده به کشــور جزو‬ ‫ماهی و ابزیان بود‪ .‬بر این اساس در ان سال انواع مختلفی‬ ‫از حیوانات زنده مانند اسب‪ ،‬گاو‪ ،‬گوسفند‪ ،‬جوجه‪ ،‬مرغ و‬ ‫خروس‪ ،‬بوقلمون‪ ،‬میمون‪ ،‬شتر‪ ،‬انواع خزندگان مانند مار‬ ‫و الکپشت دریایی و طوطی وارد کشور شدند‪.‬‬ ‫اگرچه بیشــترین ســهم را در واردات انواع حیوانات‬ ‫زنده‪ ،‬گوســفند و انواع جوجه به خود اختصــاص داده بود‬ ‫اما نام برخی دیگر از حیوانات خاص نیز بین محموله های‬ ‫وارداتی به کشور طی سال قبل خودنمایی می کرد‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال در سال ‪ 1391‬بالغ ‪1/3‬میلیون دالر انواع اسب شامل‬ ‫اسب مســابقه و مولد نژاد خالص وارد ایران شد‪ .‬همچنین‬ ‫طی سال گذشــته ‪ 23‬هزار دالر انواع شتر‪ 17 ،‬هزار و ‪500‬‬ ‫دالر خزندگان شــامل مار و الکپشــت دریایی‪ 17 ،‬هزار و‬ ‫‪ 400‬دالر انواع حلزون‪ 38 ،‬هزار دالر بوقلمون‪ 2841 ،‬دالر‬ ‫میمون برای تحقیقات پزشکی‪ ،‬ازمایشگاهی و سرم سازی‬ ‫و ‪ 1076‬دالر انواع طوطی وارد کشور شد‪ .‬محموله میمون‬ ‫برای تحقیقات پزشکی از ژاپن وارد ایران شد‪.‬‬ ‫همچنین امارهای گمرکی نشان می دهد که در چهار‬ ‫ماه نخست امسال کمتر از ‪ 400‬میلیون تومان صرف خرید‬ ‫شن و ماسه طبیعی از چین‪ ،‬المان‪ ،‬ترکیه و هلند شده است‬ ‫و واردات مانکن از چین‪ ،‬امارات‪ ،‬المان‪ ،‬اسپانیا و ترکیه نیز‬ ‫در این مدت به ‪ 280‬میلیون تومان می رسد‪.‬‬ ‫همچنین امارها از میــزان واردات ایران طی پنج ماه‬ ‫نخست امسال نشان می دهد که در این مدت‪ ،‬بیش از ‪30‬‬ ‫میلیارد تومان صرف واردات ســاعت مچی از یازده کشور‬ ‫شده است که البته سوئیس بیشترین ســهم را در این بین‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫بر اســاس فهرســت گمرک از واردات کاال طی پنج‬ ‫ماه نخســت امســال‪ ،‬حدود ‪ 10‬میلیون دالر یعنی بیش از‬ ‫‪ 30‬میلیارد تومان ساعت مچی از یازده کشور به ایران وارد‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫این فهرست نشان می دهد که ساعت های سوئیسی‬ ‫بیشــترین ســهم ارزشــی را بیــن واردات ســاعت مچی‬ ‫داشــته اند؛ به این ترتیب که ارزش ســاعت های ساخت‬ ‫کشور سوئیس در واردات ساعت مچی تقریبا برابر با نیمی‬ ‫ از کل ارزش ساعت های مچی واردشده است‪.‬‬ ‫بر این اساس ســوئیس طی پنج ماه نخست امسال‬ ‫کمی کمتر از پنــج میلیون دالر یعنی حــدود ‪ 14/5‬میلیارد‬ ‫تومان ساعت مچی به ایران صادر کرده است‪.‬‬ ‫پس از سوئیس‪ ،‬امارات بیشترین سهم از ساعت های‬ ‫مچی وارداتی به کشور را به خود اختصاص داده و بیش از‬ ‫سه میلیون و ‪ 700‬هزار دالر یعنی معادل بیش از ‪ 10‬میلیارد‬ ‫تومان ساعت مچی به ایران فروخته است‪.‬‬ ‫بالفاصله بعد از امارات رتبه بعدی صادرات ســاعت‬ ‫مچی به ایران متعلق به چین اســت‪ ،‬این کشــور نیز طی‬ ‫پنج ماهه اول ســال جاری‪ ،‬بیش از ‪ 870‬هزار دالر ساعت‬ ‫مچی یعنی حدود ‪ 2/5‬میلیارد تومان ساعت به ایران صادر‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫پس از این سه کشــور ژاپن‪ ،‬هنگ کنگ و المان نیز‬ ‫حدودا هر کدام به ترتیب سهمی ‪ 270 ،700‬و ‪ 210‬میلیون‬ ‫تومانی از بازار ساعت های مچی خارجی ایران دارند‪.‬‬ ‫بر اســاس فهرســت کاالهای وارداتی طی پنج ماه‬ ‫نخست امسال اتریش‪ ،‬ترکیه‪ ،‬دانمارک‪ ،‬سوئد و هلند نیز‬ ‫از فروشندگان ساعت مچی به ایران به حساب می ایند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر‪ ،‬امار واردات نشان می دهد که واردات‬ ‫قهوه طی پنج ماه امســال به بیش از ‪ 1000‬تن رسیده که‬ ‫این میزان ارزشی بیشتر از سه میلیون دالر داشته است‪.‬‬ ‫ایران در پنج ماه نخست ســال جاری قهوه خام را به‬ ‫دو صورت حجم عمــده و در بســته بندی های مخصوص‬ ‫خرده فروشی وارد کرده است که حجم مجموع این واردات‬ ‫به ‪ 1360‬تن می رسد‪.‬‬ ‫همچنین فهرست اماری تعرفه واردات و کشورهای‬ ‫طرف معاملــه ایران نشــان می دهد که امــارات‪ ،‬ویتنام‪،‬‬ ‫اندونزی و هند به ترتیب بیشترین صادرات قهوه را در حجم‬ ‫عمده به ایران داشته اند‪.‬‬ ‫ارزش ‪ 1360‬تن قهوه وارد شده به کشور از فروردین‬ ‫تا مرداد ماه به یک میلیون و ‪ 200‬هــزار دالر یعنی کمتر از‬ ‫‪ 10‬میلیارد تومان می رسد‪ ،‬به این ترتیب ارزش هر کیلوگرم‬ ‫قهوه خام وارداتی از این کشورها نزدیک به ‪ 2/3‬دالر یعنی‬ ‫حدود ‪ 6800‬تومان است‪.‬‬ ‫بین کشورهای صادرکننده قهوه خام به ایران‪ ،‬امارات‬ ‫نیمی از بازار قهوه وارداتی به ایران را در دســت دارد‪ .‬این‬ ‫کشــور طی مدت مذکور بیش از ‪ 800‬تن قهوه با ارزشــی‬ ‫حدود ‪ 5‬میلیارد تومان به ایران فروخته است‪.‬‬ ‫ایران عالوه بر واردات قهوه خام به صورت عمده به‬ ‫واردات این محصول در بسته بندی های اماده خرده فروشی‬ ‫نیز اقدام می کند‪ .‬کشورهای ایتالیا و ترکیه در کنار امارات‬ ‫از جملــه صادر کنندگان قهــوه در بســته بندی های اماده‬ ‫خرده فروشی به ایران هستند‪.‬‬ ‫قهوه که پس از اب ارزان ترین نوشــیدنی در جهان‬ ‫است در اولویت ‪ 10‬واردات قرار دارد و کاالی لوکس ایرانی‬ ‫محسوب می شود‪ ،‬بنابراین قهوه کیلویی ‪ 35‬هزار تومان به‬ ‫قیمت کیلویی ‪ 120‬هزار تومان فروخته می شود‪.‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫بحران‬ ‫ساخت وساز در‬ ‫سرزمین وحی‬ ‫طرح توسعه حرمین شریفین‬ ‫در سرزمین وحی چند سال است که‬ ‫حاشیه های اقتصادی زیادی به وجود‬ ‫اورده است‪ .‬از یک سو انگیزه ال سعود‬ ‫برای ساختن هتل های بلندمرتبه در‬ ‫اطراف مسجد الحرام انتقادهایی‬ ‫به همراه داشته و از سوی دیگر با کاهش‬ ‫‪20‬درصدی زائران کشورهای مختلف‬ ‫درامد حکومت سعودی کاهش یافته‬ ‫است‪ .‬این طرح امسال با حاشیه پررنگ‬ ‫سقوط جرثقیل و کشته شدن بیش‬ ‫از ‪ 100‬نفر‪ ،‬با حاشیه ها و هزینه های‬ ‫اقتصادی و سیاسی جدیدی برای انان‬ ‫همراه بوده است‪.‬‬ ‫رشدهای اقتصادی غیر قابل دفاع!‬ ‫چرا برخی از امارها بزک کرده هستند؟‬ ‫بهنام ملکی‬ ‫کارشناس اقتصادی‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫اقتصاد‬ ‫رشــد های بزک کرده اقتصادی قابل دفاع نیستند‪.‬‬ ‫رشــد اقتصادی حاصــل از فــروش نفت رشــد بادکنکی‬ ‫ناپایدار است و الزم است دولت با تکیه بر تولید و صادرات‬ ‫دانش بنیان نرخ رشد را افزایش دهد‪.‬‬ ‫باید دید اصال با توجه به شرایط فعلی اقتصاد‬ ‫ایران دستیابی به رشد شش درصدی تا پایان امسال‬ ‫چقدر ممکن است‪ .‬سیاست های تشویق‪ ،‬توسعه و‬ ‫تولید در کنار جلوگیری از رانت و انحصار طلبی های‬ ‫مخرب باتوجه به ظرفیت های باالی اقتصاد ایران‬ ‫در شــرایط فعلی می تواند دســتیابی به این رشد را‬ ‫امکان پذیر کند‪.‬‬ ‫البتــه شکوفاشــدن ظرفیت هــای بــاالی‬ ‫اقتصادی در ایــران امری دور از انتظار نیســت‪ .‬با‬ ‫این حال الزم است نظام سیاست گذاری اقتصادی‬ ‫کشور‪ ،‬مجلس و ســایر نهادهای تصمیم گیر تغییر‬ ‫کند‪.‬‬ ‫در غیر این صورت کشور دچار مشکل اقتصادی‬ ‫می شــود‪ .‬نباید رشــد اقتصادی را با فروش نفت باال برد‪،‬‬ ‫چرا که رشد های بزک کرده قابل دفاع نیستند‪ ،‬بلکه رشد و‬ ‫توسعه پایدار با افزایش تولید دانش بنیان به دست می اید‪.‬‬ ‫به عالئــم قابل توجه رفــع تحریم هــا در اقتصاد‬ ‫ایران نیز باید توجه کرد و اینکه بخشی از مشکالت‬ ‫اقتصاد کشور مربوط به تحریم است اما بخش‬ ‫عمــده ان مربوط بــه سیاســت های داخلی‬ ‫می شــود‪ .‬برای مثال نرخ های ســود بانکی‬ ‫باعــث می شــود کســی وارد فعالیت های‬ ‫ریسک پذیر نشود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر در مورد‬ ‫بخشــی از مشــکالت‬ ‫اقتصادی کشور نظام‬ ‫سیاســی‪ ،‬دولــت و‬ ‫سایر نهادها از جمله‬ ‫رسانه ها‪ ،‬دست اندرکارند‪ .‬مثال همین کمپین های مربوط‬ ‫به نخریدن به شــرطی قابل دفاع اند که خواســته درستی‬ ‫از جمله اصــاح مدیریت‪ ،‬ســاختار‪ ،‬افزایــش کیفیت و‬ ‫جلوگیری از رانت را داشته باشند‪.‬‬ ‫اما اگر شمشیر را از رو ببندیم و به مسائل پشت صحنه‬ ‫توجه نداشته باشیم‪ ،‬نمی توان انتظار رشد باال را داشت‪.‬‬ ‫در سیاست های اقتصادی در کشــور ابهام وجود دارد‪ .‬به‬ ‫نظر می رســد به توقعات غیرمنطقی اقتصادی دامن زده‬ ‫می شوند‪ ،‬در حالی که باید توقعات منطقی رشد کنند و الزم‬ ‫است انتظارات اقتصادی اصالح شوند‪ ،‬چرا که در غیر این‬ ‫صورت این خطر وجود دارد که پول های نفتی ازاد شده از‬ ‫بانک صرف واردات بیشتر شود‪.‬‬ ‫هرچند در حال حاضر دولتمــردان ما از ورود کاالی‬ ‫بی کیفیــت خارجــی انتقاد می کننــد‪ ،‬انتقاد درســت این‬ ‫اســت که بگوییم چرا تکنولوژی های جدید تولیدی وارد‬ ‫کشــور نمی شــود‪ .‬اگر کاالی داخلی بی کیفیت است به‬ ‫دلیل مدیریت اشــتباه‪ ،‬نیروی انســانی ناکارامد یا رانت و‬ ‫استراتژی های غلط تولید است‪.‬‬ ‫با این اوصــاف‪ ،‬انتخــاب برخی تولیــدات داخلی‬ ‫به عنوان تولیدات منتخب ضروری است‪ .‬پس از ان الزم‬ ‫است روی کیفیت این تولیدات کار شود‪.‬‬ ‫در کل هم باید با حذف رانت و فساد از‬ ‫اقتصاد‪ ،‬به تولید و صادرات دانش بنیان‬ ‫کمک کند و همچنین با کوچک سازی‬ ‫و هدفمند کردن ساختارهای خود به‬ ‫صورت چابک تر عمل کند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫دو روی سکه‬ ‫اگرچه تیم کشتی فرنگی در الس وگاس عملکرد خوبی نداشت اما تیم ازاد‬ ‫با ترکیب جوان خود در مسابقات جهانی نمره قبولیگرفت‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫لهادیعاملازمسابقات‬ ‫تحلی ‬ ‫کشتیقهرمانیجهان‬ ‫خوبوبدالس وگاس‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کشتی فرنگی ما سال گذشــته قهرمان شد‪ .‬طال هم‬ ‫گرفته بود‪ .‬امســال چهارم شــد و مدال طــا هم نگرفت‪.‬‬ ‫به طور حتم مردم از این نتیجه راضی نیستند چون فرنگی ما‬ ‫سقوط داشته است‪ .‬وقتی تیم ما روی سکو نمی رود و حتی‬ ‫عنوان سومی هم به دســت نمی اورد‪ ،‬بالطبع نتایج فرنگی‬ ‫ضعیف بوده است‪ .‬حاال در مورد قضیه سوریان ماجرا کمی‬ ‫متفاوت است‪ .‬چون به اعتقاد من داور می توانست اخطار‬ ‫دوم را ندهد و البته کمی احساسی با حمید سوریان برخورد‬ ‫کرد‪ .‬اگر حمید ســوریان به عمد ضربه سر را به حریف خود‬ ‫وارد می کرد دیســکالیفه می شــد اما او به عمد ایــن کار را‬ ‫نکرد و خود را مهیای کمرگیری می کــرد‪ .‬البته این نکته را‬ ‫هم بگویم که نباید در مورد داوری ها توهم داشــته باشیم و‬ ‫بگوییم داوری ها چینشــی داشــتند که ما را بازنده از میدان‬ ‫رقابت خارج کنند‪.‬شــاید اگر ســوریان مــدال می گرفت و‬ ‫انگونه حذف نمی شد تیم کشتی فرنگی ما می توانست روی‬ ‫سکو بیاید و اتفاقات به گونه دیگری برای ما رقم می خورد‪.‬‬ ‫به طور کلی باید قبول کنیم که کشتی فرنگی ما کارنامه خوبی‬ ‫نداشــت‪ .‬خود اقای خادم هم به این موضوع اشــاره کرده‬ ‫که از نتایج فرنگــی رضایت ندارد و به مشــکالت و عوامل‬ ‫ی خواهد پرداخت‪ .‬وقتی شــخص رئیس فدراسیون‬ ‫ناکام ‬ ‫کشتی این حرف را به زبان می اورد باید بپذیریم که کشتی‬ ‫فرنگی ما واقعا نیاز به بازنگری هایــی دارد و باید ایرادهای‬ ‫خود را شناسایی و رفع کند‪ .‬شاید عده ای بخواهند ناکامی و‬ ‫عوامل عدم نتیجه گیری کشتی فرنگی را دسته بندی کنند‪.‬‬ ‫به نظر من عوامل مختلفی در این بین باعث شد تا فرنگی ما‬ ‫سقوط کند‪ .‬در مورد سوریان که عرض کردم به نظرم داوری‬ ‫می توانست خیلی بهتر عمل کند و ان گونه با کشتی گیر ما‬ ‫که یکــی از بخت های اصلی مــدال اوری تیم ملی مان بود‬ ‫منطقی تر برخورد کند اما به طور کلی باید قبول کنیم که وقتی‬ ‫تیم نتیجه نمی گیرد این کادر فنی است که عملکرد ضعیفی‬ ‫داشته است‪ .‬کادر فنی نتوانسته در بحث های به خصوص‬ ‫روحی روانی بچه ها را اماده این مسابقات کند‪ .‬این موضوع‬ ‫کامالروشنبود‪.‬خیلیازکشتی گیرانماواقعاامادگیذهنی‬ ‫نداشــتند‪ .‬در بحث بدنســازی هم برخی از کشتی گیران ما‬ ‫اواخر کار کم می اوردند‪ .‬در این مورد هم کم کاری شده بود‪.‬‬ ‫اگر این تیم عنوان قهرمانی یا هر عنوان مناسب دیگری را‬ ‫به دست می اورد بی تردید مربیان مدعی بودند که پیروزی ها‬ ‫از انها بوده‪ .‬بنابراین در مواقعی که تیم ما باخته هم باید انها‬ ‫تقصیرهای خــود را بپذیرند‪ .‬اما این نکتــه را هم بگویم که‬ ‫همه چیز به کادر فنی مربوط نمی شود‪ .‬بخشی هم به خود‬ ‫کشتی گیران ما مربوط می شد‪ .‬می توانم بگویم ‪ 50‬درصد‬ ‫کشتی گیر و ‪ 50‬درصد مربی مقصر است‪.‬‬ ‫مساله بنا‬ ‫من در مورد شــخص حــرف نمی زنم‪ .‬اگــر در مورد‬ ‫شخص صحبت کنم مربیان فعلی کشتی فرنگی ما احساس‬ ‫هادی عامل معتقد‬ ‫است نتایج تیم ملی‬ ‫کشتی فرنگی‬ ‫نیارمند بررسی‬ ‫بیشتر است‬ ‫می کنند کــه من می خواهــم علیه انهــا موضع گیری کنم‬ ‫و بنا را به رخ شان بکشــم‪ .‬نه‪ ،‬این طور نیســت‪ .‬محمد بنا‬ ‫یک شخص محترم است که دوســت عزیز من محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬مثل بقیه مربیان فرنگــی که من اعتقــاد دارم‬ ‫برای کشتی مملکت ما زحمت کشیده اند و ما باید قدردان‬ ‫زحمات شان باشیم‪ .‬اما یک نکته را فراموش نکنیم‪ .‬محمد‬ ‫بنا یک شخص است‪ .‬مربی فرنگی ما بوده خیلی هم خوب‬ ‫کار کرده‪ .‬اما ایا او پیر نمی شود؟ ایا زمان بازنشستگی بنا از‬ ‫راه نخواهد رسید؟ اصال شاید یک روزی محمد بنا اراده کرد‬ ‫که در کشــوری دیگر مربیگری کند‪ .‬شاید هزار اگر و امای‬ ‫دیگر مطرح شود‪ .‬بنابراین کشــتی فرنگی ما باید صاحب‬ ‫یک سیستم باشــد‪ .‬سیســتمی که قائل به فرد نیست‪ .‬به‬ ‫همین دلیل بهتر است در مورد شــخص حرف نزنیم‪ .‬اگر‬ ‫بنا نباشد ایا کشتی فرنگی ما باید سقوط کند؟ نه‪ .‬نباید این‬ ‫ی داشته‬ ‫طور فکر کنیم‪ .‬باید سیستم دقیق‪ ،‬اصولی و علم ‬ ‫باشیم‪ .‬در این صورت نه محمد بنا هر مربی دیگری که برای‬ ‫کشــتی فرنگی ما زحمت کشــیده می تواند برگردد و برای‬ ‫مملکت خودش باز هم افتخار افرین باشد‪ .‬اما این سیستم‬ ‫هر چه زودتر باید در کشتی فرنگی ما ایجاد شود‪ .‬چون افکار‬ ‫عمومی از نتایج به دست امده اصال رضایت ندارد‪.‬‬ ‫تیم ملی ازاد‬ ‫از دو زاویه نگاه کنیم‪ .‬ســال گذشــته نایب قهرمان‬ ‫شدیم‪ .‬امسال هم نایب قهرمان شدیم‪ .‬حداقل اینکه اگر‬ ‫صعودی نداشتیم سقوطی هم نداشتیم‪ .‬امسال مدال طال‬ ‫نداشتیم‪ .‬سال قبل هم مدال طال نداشتیم‪ .‬اما یک اتفاق‬ ‫بزرگ برای ما رخ داد‪ .‬در ســالی که باید ســهمیه المپیک‬ ‫می گرفتیم این کار را به بهترین شکل ممکن انجام دادیم‪.‬‬ ‫ما از شش سهمیه المپیک پنج ســهمیه المپیک را کسب‬ ‫در انتظار بنا‬ ‫کشتی فرنگی نتایج ضعیفی‬ ‫در مسابقات جهانی کسب کرد‬ ‫کردیم‪ .‬این خیلی مهم بود‪ .‬تنها تیمی که شش سهمیه را‬ ‫گرفت روس ها بودند‪ .‬بعد از انها بیشــترین ســهمیه را تیم‬ ‫ما گرفت‪ .‬بقیه تیم ها یا چهار تا یا کمتر از چهار تا ســهمیه‬ ‫گرفتند‪ .‬تیم ازاد ما متکی و برخاســته از مسابقات انتخابی‬ ‫ی در کار بود‪ .‬قانونمند عمل کردیم‪.‬‬ ‫بود‪ .‬یعنی یک سیستم ‬ ‫نکته بسیار مهم دیگری که باید به ان توجه کنیم این است‬ ‫که ما شش کشتی گیر جوان داشــتیم‪ .‬با همین تیم جوان‬ ‫که برای اولین بار این مسابقات را تجربه می کردند از عنوان‬ ‫سال گذشته خود دفاع کردیم و البته در مورد سهمیه المپیک‬ ‫همعملکردخیلیخوبیداشتیم‪.‬تنهاضعفیکهمی تواندر‬ ‫مورد این تیم مطرح کنیم این است که طالیی در کار نبود‪.‬‬ ‫نتوانستیم مدال طال بگیریم‪ .‬واقعا در این مورد باید بگویم‬ ‫که برخی کشتی گیران ما می توانستند مدال طال بگیرند اما‬ ‫یک لحظه غفلت و گاهی بدشانســی باعث شد که طالیی‬ ‫نشوند‪ .‬بنابراین تیم ازاد ما نمره قبولی گرفت‪.‬‬ ‫مشکل مشترک کشتی ازاد و فرنگی‬ ‫ازمون اقای خاص‬ ‫‪2‬‬ ‫المپیک ریو‪ ،‬فرصت نهایی برای رسول خادم است‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫رسول خادم مرد خاصی اســت؛ او با یک مدال طال و‬ ‫یک برنز المپیک‪ ،‬دو مدال طال و یک نقره قهرمانی کشتی‬ ‫جهان‪ ،‬یک مدال طال و یک نقره بازی های اسیایی و پنج‬ ‫مدال طالی قهرمانی اسیا‪ ،‬در پنج وزن مختلف از ‪ ۶۸‬کیلو‬ ‫تا ‪ ۱۳۰‬کیلوگرم‪ ،‬یکی از پرافتخارترین کشتی گیران ایران و‬ ‫جهان محسوب می شود؛ مردی که حاال ریاست فدراسیون‬ ‫کشتی و سرمربیگری تیم کشــتی ازاد را همزمان بر عهده‬ ‫دارد‪ .‬او در ‪ 44‬ســالگی مدیر باتجربه ای است‪ .‬تصمیمات‬ ‫درستی برای کشتی به خصوص تیم کشتی ازاد اتخاذ کرده‬ ‫و البته در مورد کشتی فرنگی نیز قصد دارد بازنگری هایی را‬ ‫لحاظ کند‪ .‬این اصالحات البته نه از زبان خود او بلکه از زبان‬ ‫نایب رئیس فدراسیون کشتی مطرح شده است‪.‬‬ ‫خادم که در حال حاضر عضو هیات اجرایی کمیته ملی‬ ‫المپیک هم به شــمار می رود در فاصله سال های ‪ ۱۳۸۲‬تا‬ ‫‪ ۱۳۹۲‬عضو شورای شهر تهران بود‪.‬‬ ‫خــادم دارای مــدرک کارشناســی علوم سیاســی و‬ ‫روابط بین الملل از دانشگاه روابط بین الملل وزارت خارجه‬ ‫(‪ )۱۳۷۴ - ۱۳۷۸‬و کارشناسی ارشد علوم اجتماعی (گرایش‬ ‫جامعه شناسی) از دانشــگاه ازاد واحد تهران مرکز (‪۱۳۸۴‬‬ ‫ ‪ )۱۳۸۲‬بوده و از ســال ‪ ۱۳۸۹‬تاکنون‪ ،‬دانشــجوی دوره‬‫دکترای جامعه شناســی (گرایش گروه های اجتماعی) در‬ ‫واحدعلوموتحقیقاتدانشگاهازاداسالمیاست‪.‬همچنین‬ ‫وی مدرس و عضو هیات علمی دانشگاه ازاد (واحد شرق)‬ ‫و مدرس دانشــکده پیراپزشــکی دانشــگاه علوم پزشکی‬ ‫تهران است‪.‬‬ ‫او در دوره دوم شــورای شــهر تهران‪ ،‬عضو شــورا و‬ ‫رئیس کمیسیون فرهنگی ‪ -‬اجتماعی این شورا بوده و دوره‬ ‫سوم نیز‪ ،‬عضو شورا و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه این‬ ‫شورا بوده است‪ .‬وی در دوره چهارم انتخابات شوراها پس‬ ‫از ثبت نام و تایید صالحیــت از کاندیداتوری انصراف داد‪.‬‬ ‫خادم دلیل انصراف خود را فرصت بیشتری برای حضور در‬ ‫عرضه ورزش و ادامه تدریس در دانشگاه اعالم کرد‪ .‬اواخر‬ ‫مردادماه ‪ ۹۲‬و در جریان طرح و بررسی گزینه های احتمالی‬ ‫تصدی سمت «شهردار تهران» رسول خادم به عنوان یکی‬ ‫از ‪ ۱۳‬کاندیدای مطرح برای مدیریت شهری تهران اعالم‬ ‫شد‪ .‬دارنده مدال طالی المپیک اتالنتا‪ ،‬ابان ماه سال ‪۹۲‬‬ ‫در اعالم وزیر پیشنهادی برای وزارت ورزش و جوانان دولت‬ ‫دکتر حســن روحانی به مجلس یکی از کاندیداهای اصلی‬ ‫بود‪ .‬موضوعی که نشــان می دهد او با دولت کنونی رابطه‬ ‫صمیمانه تــری دارد‪ .‬همه فن حریف بودن حــاال به خادم‬ ‫رســیده بود‪ .‬مردی که ســعی می کرد رابطه اش را با دولت‬ ‫قبلی تنظیم کند‪ .‬او در دولت قبــل هرگز موضع تندی علیه‬ ‫دولت نداشت بلکه سعی می کرد محافظه کارانه برخورد کند‪.‬‬ ‫اوایل مهرماه ‪ ۹۲‬سید رضا صالحی امیری‪ ،‬سرپرست‬ ‫وقت وزارت ورزش طی حکمی رســول خــادم را به عنوان‬ ‫مشاور عالی این وزارتخانه منصوب کرد و چند هفته بعد خادم‬ ‫سرپرست فدراسیون کشتی شــد؛ «هرگز گمان نمی کردم‬ ‫شــرایط و فضای مدیریتی کشــتی به گونه ای شود که من‬ ‫مجبور به پذیرش مسئولیت سرپرســتی فدراسیون کشتی‬ ‫شــوم‪ ،‬اما به هر دلیل این اتفاق افتاد‪ ».‬این اولین واکنش‬ ‫خادم پس از رسیدن به سرپرســتی فدراسیون کشتی بود‪.‬‬ ‫او در نهایت در انتخابات فدراســیون کشتی که در دی ماه‬ ‫‪ ۹۲‬برگزار شــد‪ ،‬با حداکثــر ارا به عنوان رئیس فدراســیون‬ ‫کشــتی انتخاب شــد‪.‬برنده شــدن خادم دو پیام را همراه‬ ‫داشــت؛ پس ا ز نزدیک به ‪ ۳۵‬ماه فدراسیون کشتی ایران‬ ‫صاحب رئیس و پس از نزدیک به ‪ ۲۴‬ماه‪ ،‬تیم ملی کشــتی‬ ‫ن صاحب سرمربی شــد‪ .‬وقتی رسول خادم رئیس‬ ‫ازاد ایرا ‬ ‫فدراسیون کشتی شد‪ ،‬همه اهالی کشتی خوشحال شدند‬ ‫که بار دیگر مدیری از جنس کشتی و البته بی حاشیه در راس‬ ‫این فدراسیون قرار گرفته تا اوضاع و احوال این فدراسیون‬ ‫ســامان یابد‪ .‬چه انکه با وجود موفقیت های خوب کشتی‪،‬‬ ‫تو امد محمد بنا‪ ،‬مربی‬ ‫نبود سرمربی برای تیم ملی ازاد و رف ‬ ‫موفق فرنگی‪ ،‬نگرانی هایی را از اینده کشتی در ایران ایجاد‬ ‫کرده بود‪ .‬اما وقتی رسول خادم به فدراسیون امد همه سعی‬ ‫خود را به کار گرفت تا از همه افراد در کشتی استفاده شود و‬ ‫البته اجازه نداد کشتی‪ ،‬متکی به افرادی خاص شود‪ .‬همه‬ ‫از این تصمیم راضی بودند‪ .‬انهــا با خود می گفتند روزهای‬ ‫خوبی در انتظار کشتی ایران اســت ولی رخدادهای بعدی‬ ‫نشان داد چندان هم قرار نیست اوضاع بدون حاشیه پیش‬ ‫برود‪ .‬همه فن حریف بــودن از ویژگی های خاص مدیران‬ ‫دولت پیشین بود‪ .‬رسول خادم این شایعه را که او تنها با افراد‬ ‫خاصی می تواند کار کند و به همه اعتماد ندارد‪ ،‬تصدیق کرد‬ ‫و به دلیل انچه خود «اصرار» شورای فنی تیم ملی خواند‪،‬‬ ‫ســرمربیگری تیم ملی کشــتی ازاد را بر عهده گرفت‪ .‬این‬ ‫در حالی بود که خادم در چینش ترکیب این شــورا بی تاثیر‬ ‫نبود‪ .‬او ســپس علیرضا حیدری که می توانست به یکی از‬ ‫منتقدان درجه یک اقارســول تبدیل شــود را به فدراسیون‬ ‫کشتی برد و او را به سمت نایب رئیسی کشتی منصوب کرد‪.‬‬ ‫پیش از رســول خادم‪ ،‬طالقانی‪ ،‬امیر خادم‪ ،‬یزدانی خرم و‬ ‫خطیب که عهده دار پست ریاســت این فدراسیون بودند‪،‬‬ ‫به دلیل حجم بــاالی فعالیت های ان نمی توانســتند حق‬ ‫مطلب را برای کشتی ادا کنند و همواره با انتقادات فراوانی‬ ‫روبه رو بودند‪ .‬حال انکه خادم چند پست همزمان را چگونه‬ ‫می خواهد مدیریت کند؟ تحوالتی کــه افکار عمومی را به‬ ‫یاد دستور احمدی نژاد به محمد علی ابادی برای در دست‬ ‫گرفتن ریاست فدراســیون فوتبال انداخت؛ تصمیمی که‬ ‫البتههیچ گاه عملیاتی نشد‪.‬طی جلسهشورایفنیتیم های‬ ‫ملی کشتی ازاد در دی ماه‪ ۹۲‬رسول خادم با پیشنهاد و اصرار‬ ‫اعضای شورای فنی در سمت سرمربی تیم ملی کشتی ازاد‬ ‫بزرگساالن ابقا شد‪ .‬وی در گفت وگویی در این باره گفت‪« :‬با‬ ‫وجود بررسی های زیادی که از ســوی شورای فنی صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬متاسفانه گزینه مناسبی که بتواند انتظارات جامعه‬ ‫کشــتی را براورده کند‪ ،‬نظر اعضای شــورا را جلب نکرد‪».‬‬ ‫عالوه بر ان‪ ،‬در انتخابات کمیته ملی المپیک که در پایان‬ ‫دی ماه ‪ ۹۲‬برگزار شد‪ ،‬رسول خادم به عنوان یکی از اعضای‬ ‫هیات اجرایی این نهاد انتخاب شد‪.‬در جام جهانی کشتی‬ ‫ازاد در ســال ‪ 92‬تیم ملی کشــتی ازاد ایران با سرمربیگری‬ ‫رسول خادم‪ ،‬ضمن پشت سر گذاشتن تیم ملی کشتی ازاد‬ ‫ورزش‬ ‫به نظرم دو مشکل اساسی در کشتی فرنگی و ازاد ما‬ ‫وجود دارد‪ .‬اول اینکه در مورد زمان سفر به مسابقات جهانی‬ ‫برخی مالحظات و دور اندیشی ها که البته گاهی هم منطقی‬ ‫است باعث می شود تا دقیقه نود خودمان را به کشور میزبان‬ ‫برسانیم‪ .‬به عنوان مثال روسیه ده روز قبل از شروع مسابقات‬ ‫در الس وگاس بود اما اقای خاد م ترجیح دادند که تیم های‬ ‫ازاد و فرنگی ما دیرتر به الس وگاس بروند‪ .‬البته ‪ 50‬درصد‬ ‫هم مسائل مالی در این تصمیم دخالت داشت‪ .‬اگر سه روز‬ ‫قبل از شروع مسابقات به الس وگاس می رفتیم شاید نتایج‬ ‫بهتری برای مان رقم می خورد اما به هر حال باید به تصمیم‬ ‫روسای کشتی مان احترام بگذاریم‪ .‬من نظر شخصی ام را‬ ‫می گویم‪ .‬اما در مورد مشکل دوم باید بگویم که مربیان ما‬ ‫خیلی با کشــتی گیرهای ما حرف می زدند‪ .‬هنگام مسابقه‬ ‫باید اجازه بدهیم که کشــتی گیر کارش را انجــام بدهد اما‬ ‫به دفعات شــاهد بودیم کــه مربیان در کنار تشــک گاهی‬ ‫مسلسل وار با کشتی گیر حرف می زدند و به او توصیه های‬ ‫مختلفی داشــتند‪ .‬بهتر بود اجازه می دادند که کشــتی گیر‬ ‫فکر کند‪ .‬کشــتی گیر برای فــن زدن بایــد ‪ 10‬ثانیه قبل تر‬ ‫مقدمات فن زدن را مهیا کند؛ سر زیر بغل بزن‪ .‬زیر بگیر‪ .‬زیر‬ ‫نگیر‪ .‬زیر بازوش بزن‪ .‬روی امبیانسی که من داشتم صداها‬ ‫کامال بــه گوش می رســید‪ .‬واقعا در برخی مــوارد خود من‬ ‫عصبی می شدم چه برسد به کشتی گیری که برای اولین بار‬ ‫روی تشک مسابقات جهانی رفته و اســترس زیادی دارد‪.‬‬ ‫مربیان روس اما این طور نبودند‪ .‬خونسرد می نشستند و هر‬ ‫از گاهی نکته ای را به کشتی گیران خود گوشزد می کردند‪.‬‬ ‫البته رســول خادم خیلی کــم اما به موقع کشــتی گیران را‬ ‫راهنمایی می کرد اما مربیان فرنگی و ازاد کشــتی گیران ما‬ ‫را گیج می کردند‪ .‬از این گذشته یک نفر باید کنار تشک کچ‬ ‫کند نه دو نفر‪ .‬ان هم به طور همزمان‪ .‬این مربی داد می زد‬ ‫که زیر بگیرد و دیگری می گفت نه زیر نگیر‪ .‬ســال گذشته‬ ‫در مسابقات کرواســی یک کشتی گیر پیش من امد‪ .‬گفت‬ ‫اقای عامل به خدا قسم فالن مربی کنار تشک من را دیوانه‬ ‫کرد‪ .‬انقدر حرف زد کــه اجازه نداد بــرای لحظه ای تمرکز‬ ‫داشته باشم‪ .‬اگر اجازه می داد که کار خودم را انجام بدهم‬ ‫حریفم را صد درصد شکست می دادم‪ .‬حق داشت‪ .‬راست‬ ‫می گفت‪ .‬جالب اینکه ان کشــتی گیر اصال با ان مربی کار‬ ‫نکرده بود‪ 15 .‬روز قبل از شــروع مســابقات مربــی در اردو‬ ‫مربی اش شده بود‪.‬‬ ‫حکومت کی روش‬ ‫استعفای کمیته اخالق فدراسیون‬ ‫فوتبال پذیرفته شد‬ ‫کنایه به کی روش‬ ‫شادی مردم برایم مهم است‬ ‫نه حرف دیگران‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫امریکا (میزبان مسابقات) در یک چهارم نهایی‪ ،‬در مصاف‬ ‫نهایی با تیم کشــتی ازاد روسیه‪ ،‬در شــش رقابت از هشت‬ ‫رقابت پیروز از میدان خارج شد و برای سومین سال متوالی‬ ‫به مقام قهرمانی این رقابت ها دســت یافت‪ .‬در بازی های‬ ‫اســیایی ‪ ۲۰۱۴‬اینچئون کره جنوبی‪ ،‬تیم ملی کشــتی ازاد‬ ‫ایران به مربیگری رسول خادم به چهار نشان طال و یک نقره‬ ‫دســت یافت‪.‬فروردین ‪ 94‬در جام جهانی کشتی ازاد که در‬ ‫امریکا برگزار شد‪ ،‬تیم ملی کشتی ازاد ایران با سرمربی گری‬ ‫رسول خادم‪ ،‬ضمن پشــت سرگذاشــتن تیم ملی قدرتمند‬ ‫کشــتی ازاد اذربایجــان در نیمــه نهایــی (در ‪ ۷‬رقابت از ‪۸‬‬ ‫مســابقه)‪ ،‬در مصاف نهایی با تیم ملی کشتی ازاد امریکا و‬ ‫در خانه حریف‪ ،‬در پنج رقابت از هشت رقابت پیروز از میدان‬ ‫خارج شد و برای چهارمین سال متوالی به مقام قهرمانی این‬ ‫رقابت ها دست یافت‪ .‬او در مسابقات جهانی الس وگاس اما‬ ‫سیاست تازه ای را اتخاذ کرد‪ .‬دست به جوانگرایی زد تا نتیجه‬ ‫این رویکرد حرفه ای را در المپیک و دوره های بعدی ببیند‪.‬‬ ‫خود او در این باره این گونه توضیح داده است‪« :‬برای این‬ ‫مسابقات دست روی افراد جوانی گذاشتیم که در مسابقات‬ ‫انتخابی اول شده بودند و ما حدودا اطمینان داشتیم که این‬ ‫کشتی گیران توانایی حضور در میدان رقابت های جهانی را‬ ‫ندارند‪ ،‬اما سعی کردیم پای قانون بایستیم و هزینه ریسک‬ ‫ان را پذیرفتیم‪ .‬البته باتوجه به اینکه نفرات برتر مسابقات‬ ‫انتخابی را به رقابت های جهانی فرســتادیم‪ ،‬عملکرد تیم‬ ‫را نسبتا مطلوب ارزیابی می کنم‪ .‬اینکه تیم ما نتوانست در‬ ‫این رقابت ها صاحب مدال طال شود‪ ،‬خستگی را بر تن کادر‬ ‫فنی گذاشت‪».‬‬ ‫رسول خادم در کشــتی فرنگی و ازاد تغییراتی ایجاد‬ ‫کرده که خودش درباره شــان این گونــه توضیح می دهد‪:‬‬ ‫«در کشور ما در هر حوزه مدیریتی که بخواهید نتایج نسبی‬ ‫داشته باشید و ایجاد ســاختار هم کنید‪ ،‬خیلی کار سختی‬ ‫اســت؛ برای همین هم خیلی از مدیران قابل کشــور ما در‬ ‫بخش هایمختلف ترجیحمی دهندیکرویکردبهاصطالح‬ ‫گلخانه ای به مسائل داشته باشند و منابع خودشان را صرفا‬ ‫روی نتیجه گیری متمرکز کنند‪ .‬نظام مند شدن کشتی در ازاد‬ ‫با یک سختگیری و سماجتی دنبال شد که در فرنگی به دلیل‬ ‫فضایی که وجود داشت این امکان فراهم نبود که با همان‬ ‫جدیت دنبال شــود‪ ».‬او ادامه می دهد‪« :‬بعد از المپیک‪،‬‬ ‫رونــدی در کشــتی فرنگی وجود داشــت و ایــن روند یک‬ ‫رویکرد خاص خودش بود که به نتیجه هم ختم شده بود‪ .‬ما‬ ‫می خواستیم نظم بخشی به کشتی فرنگی به گونه ای باشد‬ ‫که ضمن اینکه ان نتایج به صورت نسبی ادامه یابد‪ ،‬اما یک‬ ‫ساختار فنی پویا و متکی رقابت میان تمامی استعدادهای‬ ‫برتر کشتی فرنگی هم در کشــتی فرنگی شکل گیرد‪ .‬خب‬ ‫یک مقدار به لحاظ شروع کار در کشتی ازاد و فرنگی‪ ،‬یک‬ ‫اغاز مشترک نداشتیم‪ .‬کشتی ازاد االن دو سال است که دارد‬ ‫بر مبنای رقابت های انتخابی کار خودش را دنبال می کند و‬ ‫کشتی فرنگی در واقع از امسال کار خودش را شروع کرد‪ ،‬ان‬ ‫هم به دلیل شرایط خیلی خاصی که داشت نه در یک شرایط‬ ‫مطلوب و مناسب‪».‬‬ ‫اما خــادم همچنان از خط قرمزهای خودش ســخن‬ ‫می گوید‪«:‬انتخابیتیم ملیخطقرمزماست؛اماکسانیکه‬ ‫درانتخابیتیم ملیبهنتایجبرتردستپیدامی کنند‪،‬برمبنای‬ ‫یک سری شاخص های دیگر هم ارزیابی می شوند‪ .‬نتایج‬ ‫برتر یعنی اینکه باید در رده بندی برتر قرار گیرند؛ اول‪ ،‬دوم‪،‬‬ ‫سوم‪ .‬اما شــاخص هایی از جمله رسیدن به شرایط امادگی‬ ‫جسمانی‪ ،‬روانی و فنی است‪ .‬گاهی بعضی از قهرمان ها در‬ ‫دوره های اردویی و اردوی تدارکاتی به ان شرایط نمی رسند‬ ‫و بعد کادرفنی تشخیص می دهد که روی نفرات دوم و سوم‬ ‫دســت بگذارند‪ .‬یک بحث بسیار مهم ســابقه فنی و روانی‬ ‫کشتی گیر و حضورش در رقابت های بین المللی است‪ .‬اگر‬ ‫واقعا بخواهیم بر مبنای امید بر ماندگاری مســئولیت های‬ ‫مدیریتی برنامه ریزی کنیم‪ ،‬به اعتقاد من هیچ ثبات و هیچ‬ ‫ضمانتی برای این موضوع وجود ندارد‪ .‬تا وقتی که احساس‬ ‫کنم می گذارند‪ ،‬کارمی کنم وهر زمانیهم که نگذارند‪ ،‬حتما‬ ‫خواهم رفت‪ .‬فکر می کنم باید سعی کنیم فارغ از اینکه ما‬ ‫تا چه زمانی امکان دارد بتوانیم کار کنیم‪ ،‬ساختاری توام با‬ ‫سیستم های مرتبط با ان را دنبال کنیم‪».‬‬ ‫تیم جوان رسول خادم اگر چه نتوانست در الس وگاس‬ ‫طال بگیرد‪ ،‬اما موفق عمل کرد‪ .‬به این نفرات نگاه کنید؛‬ ‫‪57‬کیلوگرم‪ :‬حســن رحیمی (مدال نقره)‪ -‬ســهمیه‬ ‫المپیک گرفت‬ ‫‪ 61‬کیلوگــرم‪ :‬بهنــام احســانپور (رتبــه ‪ -)18‬وزن‬ ‫غیر المپیکی‬ ‫‪ 65‬کیلوگرم‪ :‬سید احمد محمدی (مدال برنز)‪ -‬سهمیه‬ ‫المپیک گرفت‬ ‫‪ 70‬کیلوگرم‪ :‬حســن یزدانی (مدال نقــره) ‪ -‬وزن غیر‬ ‫المپیکی‬ ‫‪ 74‬کیلوگرم‪:‬علیرضاقاسمی (پنجم)‪-‬سهمیهالمپیک‬ ‫گرفت‬ ‫‪ 86‬کیلوگــرم‪ :‬علیرضا کریمی (مدال برنز)‪ -‬ســهمیه‬ ‫المپیک گرفت‬ ‫‪ 97‬کیلوگرم‪ :‬عباس طحان (پنجم)‪ -‬سهمیه المپیک‬ ‫گرفت‬ ‫‪ 125‬کیلوگرم‪ :‬پروی ز هادی (نهم)‬ ‫رســول خــادم امــا راه دشــواری در پیــش دارد‪.‬‬ ‫کار ســخت او در المپیک خواهــد بود‪ .‬انجا کــه خیلی ها‬ ‫انتظــار دارند جوانگرایــی در الس وگاس نتیجــه مثبتی بر‬ ‫المپیک ریو بگذارد و جوان های کشتی ازاد در برزیل طال‬ ‫نگرفتن شــان را به نوعی جبران کنند‪ .‬او همچنین در ادامه‬ ‫سیاست گذاری های خود در فدراسیون کشتی با مساله تیم‬ ‫فرنگی روبه رو اســت‪ .‬انجا که باید درباره بازگشت محمد بنا‬ ‫تصمیم بگیرد؛ اینکه او را به کادر فنی تیم فرنگی برگرداند یا‬ ‫همچنان او را از دایره قدرت دور نگه دارد‪.‬‬ ‫در انتظار بنا‬ ‫کشتی فرنگی نتایج ضعیفی‬ ‫در مسابقات جهانی کسب کرد‬ ‫‪3‬‬ ‫کاروان کشتی ایران در رقابت های جهانی امسال در‬ ‫الس وگاس در حالی هفته گذشته به کار خود پایان داد که‬ ‫نگرانی ها بیشتر متوجه وضعیت تیم فرنگی کشورمان است‬ ‫تا تیم ازاد‪ .‬بعضی هــا از به صدا درامــدن زنگ خطر برای‬ ‫کشتی فرنگی ســخن به میان اورده اند و ضرورت بازگشت‬ ‫محمد بنا را به مسئوالن فدراسیون کشتی یاداور می شوند‬ ‫اما نه رسول خادم و نه دیگر مسئوالن فدراسیون‪ ،‬هنوز هیچ‬ ‫واکنش قطعی در این مورد از خود نشان نداده اند‪.‬‬ ‫زمانی که محمــد بنا بعــد از بازگشــت از رقابت های‬ ‫سال گذشته قهرمانی اســیا از استانه قزاقستان به تهران‪،‬‬ ‫در همان فــرودگاه عطای ادامه همکاری با فدراســیون را‬ ‫به لقایش بخشــید‪ ،‬تنها چنــد روز تا میزبانــی رقابت های‬ ‫جام جهانی کشــتی فرنگی ‪ ۲۰۱۴‬تهران باقی مانده بود و‬ ‫بسیاری از اهالی کشتی این تصمیم را پشت کردن بر رسم‬ ‫و رسوم معمول خواندند اما زمان جام جهانی کشتی فرنگی‬ ‫فرارسید و تیم ملی ایران با ســرمربی جدید خود یعنی احد‬ ‫پازاج با تکیه بر ستاره های المپیکی خود توانست قهرمان‬ ‫ان دوره از رقابت ها شــود‪ .‬این موفقیت باعث شــد برخی‬ ‫کاستی های تیم فرنگی پوشیده بماند‪ .‬این روند ادامه یافت‬ ‫تا اینکه نوبت به حضور فرنگــی کاران ایران در رقابت های‬ ‫جهانی ‪ ۲۰۱۴‬تاشکند ازبکســتان رسید؛ مسابقاتی مهم و‬ ‫تاثیرگذار که می توانست مهر تاییدی بر عملکرد کادر فنی‬ ‫جدید و تصمیمات شورای فنی باشد و نشان دهد که ایا کنار‬ ‫زدن محمد بنا تصمیم درستی بوده یا خیر؟‬ ‫در واقع رقابت های جهانی ‪ ۲۰۱۴‬تاشکند به ازمونی‬ ‫شباهت داشــت که نشــان دهد قهر و کناره گیری مربیان‬ ‫قبلــی و حضور کادر جدید چــه تاثیری بر روند کار کشــتی‬ ‫فرنگی داشــته و ایا این تیم همچنان قائم به فرد اســت یا‬ ‫افراد دیگری هم می توانند ناجی روزهای سخت و حساس‬ ‫در مســابقات جهانی و المپیک باشــند؟ امــا رقابت های‬ ‫جهانی تاشکند هم با چاشنی شــانس و تالش‪ ،‬با قهرمانی‬ ‫تاریخی کشــتی فرنگی ایران به پایان رســید و این اتفاق‬ ‫یک معنی بیشتر نداشــت؛ تیر خالص به منتقدان شورای‬ ‫فنی و مربیان جدید تیم ملی‪ .‬کسب قهرمانی در رقابت های‬ ‫جهانی تاشکند اکثر گوش شکسته های موافق و مخالف‬ ‫فدراســیون را راضی نگه داشت اما واقعیت چیزی دیگری‬ ‫بود و خود را یک سال بعد در رقابت های جهانی الس وگاس‪،‬‬ ‫به کشــتی ایران نشــان داد‪ .‬واقعیت تلخ در مورد کشــتی‬ ‫فرنگی خود را حــاال پس از ناکامی در الس وگاس بیشــتر‬ ‫نشان می دهد‪.‬‬ ‫این در حالی است که بعد از این رقابت ها‪ ،‬فدراسیون‬ ‫کشــتی از عملکرد ملی پوشــان فرنگی کار ابراز نارضایتی‬ ‫کــرده و اعضای شــورای فنــی هم وعــده داده انــد که با‬ ‫جدیت و قاطعیت عملکرد تیم را بررســی و تصمیمات الزم‬ ‫را اتخــاذ خواهند کــرد اما نکتــه جالب اینجاســت که چه‬ ‫مرجعی اجازه مواخذه کردن خود شــورای فنی را دارد! ایا‬ ‫همین اعضای شــورای فنی نبودند که دســت به انتخاب‬ ‫و چیدمان اعضــای کادر فنی فعلی زدند؟ ایا بهتر نیســت‬ ‫عالوه بر مربیان و ملی پوشان کادر فنی‪ ،‬اعضای شورای‬ ‫سیاست گذاری کشتی فرنگی هم مورد سوال قرار بگیرند و‬ ‫درباره عملکردشان توضیح بدهند؟‬ ‫این در حالی اســت که ایــن روزها برخــی مخالفان‬ ‫خادم او را بیشتر به کشتی ازاد عالقه مند می دانند تا کشتی‬ ‫فرنگی‪ .‬انها ضمن برشمردن سیاست درست خادم در مورد‬ ‫جوانگرایی در کشــتی ازاد معتقدند او باید برای برون رفت‬ ‫ورزش‬ ‫کشتی فرنگی از بحران نیز راه چاره ای بیندیشد‪.‬‬ ‫برخی البته اعتقاد دارند خادم نباید همزمان سرمربی‬ ‫تیم ملی کشتی ازاد و رئیس فدراســیون باشد زیرا این امر‬ ‫سبب می شــود او تمرکز روی مســائل جزئی و تاثیرگذار را‬ ‫از دســت بدهد‪ .‬نگاهی به عملکرد برخی کشــتی گیران‪،‬‬ ‫خصوصا انهایی که در ثانیه های پایانی نتیجه را به حریفان‬ ‫واگذار کردند نشان می دهد فدراســیونی ها در این بخش‬ ‫کمکاری کرده اند و نتوانستند کشتی گیران را از نظر تفکرات‬ ‫حرفه ای و ذهنی اماده چنین لحظات حساسی کنند‪.‬‬ ‫شاید در این اتفاق کادر فنی بیشتر از همه مقصر باشد‬ ‫اما جایی که رئیس فدراسیون خودش سرمربی است طبیعتا‬ ‫فدراسیون هم می تواند در این مورد مقصر قلمداد شود‪.‬‬ ‫بنا برمی گردد؟‬ ‫محمد بنا‪ ،‬ســرمربی و مدیر ســابق تیم ملی کشــتی‬ ‫فرنگی بزرگساالن که شاید کسب ‪ 3‬مدال طالی المپیک‬ ‫‪ 2012‬لندن با هدایت وی‪ ،‬هرگز از خاطره ها فراموش نشود‪،‬‬ ‫پس از حدود ‪ 16‬ماه خانه نشینی حاال با حضور در تمرینات‬ ‫کشتی فرنگی اکادمی کشتی شهیدرضایی مجد به کشتی‬ ‫بازگشته اســت‪ .‬به گفته محســن کاوه‪ ،‬مدیر این اکادمی‬ ‫ احتمال اینکه محمدبنا با تنظیم وقــت و برنامه های خود‪،‬‬ ‫روزهای فرد تمرینات کشتی فرنگی این اکادمی را زیر نظر‬ ‫بگیرد‪ ،‬بسیار زیاد است‪.‬‬ ‫کاوه می گوید‪« :‬ورود بنا به اکادمی با لباس گرمکن‬ ‫ی را در ما‬ ‫و شــروع اموزش کشــتی فرنگی وی‪ ،‬این دلگرم ‬ ‫ایجاد کرد که بتوانیم از حضور این مربی در ســطح جهانی‬ ‫برای اموزش جوانــان عالقه مند به کشــتی جنوب تهران‬ ‫استفاده کنیم‪».‬‬ ‫محمــد بنــا کــه از اردیبهشــت مــاه‬ ‫گذشــته از ســرمربیگری تیم ملی کشــتی‬ ‫فرنگی بزرگســاالن کناره گیری کــرده و در‬ ‫هیچ باشگاه یا ســالنی نیز دیده نشده بود‪،‬‬ ‫اخیرا با دعــوت محســن کاوه و غالمرضا‬ ‫محمدی سرمربیان ســابق تیم ملی کشتی‬ ‫ازاد بزرگساالن‪ ،‬به اکادمی امده و در حضور‬ ‫تعداد قابل توجهــی از چهره های صاحبنام‬ ‫کشتی به تمرین و اموزش پرداخته است‪.‬‬ ‫کشــتی گیران از فشــارهای روانی‪ ،‬یکنواختــی تمرینات‬ ‫اردویــی‪ ،‬عدم تغییــر تاکتیــک مبارزاتی کشــتی گیران‪،‬‬ ‫یکنواخت و خسته کننده بودن محل اردوهای اماده سازی‪.‬‬ ‫بیش از اندازه خشــک بــودن فضای اردوهــا‪ ،‬نبود‬ ‫شــادابی الزم در اردوها و نبود نــواوری در تمرینات‪ ،‬عدم‬ ‫ایجاد انگیــزه الزم در ملی پوشــان‪ ،‬جلوگیــری از حضور‬ ‫مربیان توانمند دارای کارنامه موفــق در کادرهای فنی به‬ ‫خاطر اعمال فرایند دست و پا گیر کنونی را می توان از جمله‬ ‫مواردی دانست که شاید روند رو به جلوی کشتی فرنگی را‬ ‫کند کرده است‪.‬‬ ‫ملی پوش سابق کشتی فرنگی کشورمان در گفت وگو‬ ‫با ایسنا گفته اســت‪« :‬برایم هنوز این سوال وجود دارد که‬ ‫مربی بدنساز تیم ملی کشتی فرنگی ایران چه کسی است؟»‬ ‫حسین مرعشیان ادامه داده است‪« :‬شاید یک بخش‬ ‫از این عملکرد ضعیف به کادر فنی تیم ملی مربوط شــود و‬ ‫بخش دیگــر ان هم به قضاوت داوران مربوط می شــود و‬ ‫این بخش بی اشکال نبود به ویژه در کشتی حمید سوریان‪.‬‬ ‫در مبارزه سوریان برای من جالب بود که اگر او دیسکالیفه‬ ‫شد‪ ،‬پس باید از جدول حذف می شــد و ادامه فعالیت به او‬ ‫داده نمی شد‪ ،‬در حالی که او با وجود دیسکالیفه شدن‪ ،‬در‬ ‫مسابقه بعد هم کشتی گرفت و این سوال پیش می اید که‬ ‫اگر دیسکالیفه شد‪ ،‬ادامه مســابقات او طبق کدام قانون‬ ‫بود و اگر هم دیسکالیفه نشد پس باید اجازه داده می شد که‬ ‫کشــتی اش را تمام کند‪ .‬در کل داوری اشکاالت بسیاری‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫رئیس هیات کشتی خوزستان درباره انتقادهایی که‬ ‫در خصوص عملکرد کشتی فرنگی وجود دارد‪ ،‬گفته است‪:‬‬ ‫نگاهی به عملکرد تیم فرنگی‬ ‫در الس وگاس‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫«برای خود من هنوز این ســوال حل نشده است که مربی‬ ‫بدنساز تیم ملی کشــتی فرنگی ایران چه کسی است و این‬ ‫هم می تواند یکی دیگر از دالیل عدم نتیجه گیری تیم ملی‬ ‫باشد‪ .‬یکی دیگر از دالیل اصلی هم شــرایط اب و هوایی‬ ‫امریکا بود و فرنگی کاران ما هم فرصت و زمان محدودی‬ ‫برای عادت کردن به این شرایط داشتند‪.‬‬ ‫االن هــم فاجعه ای اتفــاق نیفتــاده اســت و نباید‬ ‫فراموش کنیم که در سنوات گذشته هم به این صورت نبوده‬ ‫است که تیم ملی به طور مثال پنج سال متوالی قهرمان شود‬ ‫و حاال که چهارم شــده ایم‪ ،‬اتفاق خیلی بدی باشــد‪ .‬سال‬ ‫گذشته هم که قهرمان شدیم‪ ،‬سال قبل ان قهرمان نبودیم‪.‬‬ ‫البته پنج‪ ،‬شش سال است که وضعیت کشتی فرنگی ایران‬ ‫نسبت به قبل بهتر شده است و ما باید این وضعیت را ارتقا‬ ‫دهیم‪ ،‬نه اینکه پسرفت داشته باشیم‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫کشتی فرنگی به عنوان مدافع عنوان‬ ‫قهرمانی ســال ‪ 2014‬با ســه پله سقوط در‬ ‫الس وگاس تا رده چهارم متزلزل ظاهر شد‬ ‫و نتوانست از جایگاه تراز اول ایران در این‬ ‫رشته دفاع کند و این باور را پررنگ تر کرد که‬ ‫مدیریت حاکم بر این رشــته هنوز نتوانسته‬ ‫در طول یک ســال گذشته کشــتی فرنگی‬ ‫را با تحوالت صورت گرفته در ســطح اول کشــتی جهان‬ ‫هماهنگ کند‪.‬‬ ‫واقعیت این است که کشتی فرنگی نه تنها انتظارات‬ ‫مسئوالن فدراسیون کشــتی بلکه مردم را نیز براورده نکرد‬ ‫و چنین به نظر می رســد کــه اگاهی نداشــتن از تحوالت‬ ‫ساختاری در به کارگیری تکنیک و تاکتیک کشتی فرنگی‬ ‫به روز جهان‪ ،‬فاصل ه قابل توجه بیــن فرنگی کاران ایران و‬ ‫سایر کشورهای تراز اول این رشته ایجاد کرده است که اگر‬ ‫به موقع کم نشود‪ ،‬کار ایران در المپیک دشوارتر از جهانی‬ ‫‪ 2015‬خواهد شد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد‪ ،‬ناهماهنگــی تمرینــات اردویی با‬ ‫مقررات و تغییرات صورت گرفته در قوانین حاکم بر کشتی‪،‬‬ ‫نبود انالیــز کافی از توانایی های حریفــان‪ ،‬قرارنگرفتن به‬ ‫موقع کشــتی گیران در شــرایط مســابقه‪ ،‬خروج به موقع‬ ‫در پایــان رقابت هــای کشــتی قهرمانــی جهان که‬ ‫به عنوان فاز اول گزینشــی المپیک ریــو‪ ،‬در الس وگاس‬ ‫امریکا برگزار شد‪ ،‬ازادکاران کشورمان با کسب پنج سهمیه‬ ‫از شش سهمیه ممکن خیالشان تا حدودی بابت حضور در‬ ‫المپیک راحت شد تا از این پس با تمرکز به نسبت بیشتری‬ ‫برای موفقیت در این رقابت ها گام بردارند‪ ،‬اما کشتی فرنگی‬ ‫با کسب نتایجی ضعیف‪ ،‬نتوانست انتظارات را براورده کند‬ ‫و تنها سه ســهمیه از شش ســهمیه ممکن را کسب کرد‪.‬‬ ‫تا پایــان رقابت های هفت وزن کشــتی فرنگــی قهرمانی‬ ‫جهان تیم ملی ایران صاحب یک مدال نقره توســط قاسم‬ ‫رضایی در ‪ 98‬کیلوگرم و یک برنز توسط یوسف قادریان در‬ ‫‪ 80‬کیلوگرم شده است‪ .‬ایران سال گذشته موفق شده بود‬ ‫برای نخستین بار در تاریخ قهرمان شود و نتایج کسب شده‬ ‫در الس وگاس پایین تر از ان چیزی بود که از ملی پوشــان‬ ‫کشتی فرنگی انتظار می رفته است‪.‬‬ ‫همچنین امســال برای اولین بار حمید ســوریان در‬ ‫مسابقات جهانی هیچ مدالی به دست نیاورد‪ ،‬این در حالی‬ ‫بود که او در شــش دوره حضورش در مســابقات جهانی بر‬ ‫سکوی نخست جهان ایستاده بود‪.‬‬ ‫حسن رحیمی‪ ،‬سیداحمد محمدی‪ ،‬علیرضا قاسمی‪،‬‬ ‫علیرضا کریمی و عباس طحان ســهمیه های کشتی ازاد‬ ‫را کســب کردند و پرویز هادی در ‪ 125‬کیلوگرم از کســب‬ ‫ســهمیه بازماند‪ .‬برای کشتی فرنگی هم ســعید عبدولی‪،‬‬ ‫حبیب الله اخالقی و قاسم رضایی سهمیه گرفتند و تکلیف‬ ‫اوزان باقیمانده در مراحل بعد مشــخص خواهد شد‪ .‬تیم‬ ‫ملی کشتی فرنگی که از انسجام و همدلی الزم در مسابقات‬ ‫جهانی امریکا برخوردار نبود و بی برنامگی و چند دســتگی‬ ‫در تیم مــوج می زد‪ ،‬در فاز اول گزینشــی‬ ‫المپیک موفق به کسب سه سهمیه شد و‬ ‫باتوجه به شرایطی که تیم داشت چندان‬ ‫هم دور از انتظار نبود‪.‬‬ ‫کشتی فرنگی که در المپیک لندن‬ ‫شش سهمیه از هفت ســهمیه ممکن را‬ ‫کسب کرده بود در اندیشه حضور با ترکیبی‬ ‫کامل در ریو است تا شاید بتواند قسمتی‬ ‫از افتخارات لندن را تکــرار کند؛ البته به‬ ‫شرط بازگشت تدبیر و ارامش به این تیم‪.‬‬ ‫البته هنوز سه فرصت دیگر برای تکمیل‬ ‫سهمیه ها باقی مانده است تا فرنگی کاران‬ ‫با ترکیبی کامــل گام بــه المپیک ‪2016‬‬ ‫بگذارنــد کــه اولیــن ان مســابقات‬ ‫اســتانه قزاقســتان به عنوان دومین فاز‬ ‫گزینشــی المپیــک (قــاره ای) در قــاره‬ ‫اسیاست‪.‬‬ ‫رقابت های گزینشی قاره اسیا اواخر‬ ‫اسفندماه سال ‪ 94‬در اســتانه قزاقستان‬ ‫برگزار خواهد شد که نفرات اول و دوم این‬ ‫مسابقات جواز حضور مستقیم در المپیک برزیل را به دست‬ ‫می اورند‪ .‬بعد از تقسیم سهمیه های المپیک در مسابقات‬ ‫قــاره ای‪ ،‬دو رقابــت جهانی بــرای تکمیل ســهمیه های‬ ‫باقیمانده در نظر گرفته شده است تا کشورهایی که موفق به‬ ‫کسب سهمیه کامل نشده اند‪ ،‬ترکیب خود را تکمیل کنند‪.‬‬ ‫اولین رقابت جهانی کسب سهمیه‪ 2 ،‬تا ‪ 4‬اردیبهشت‬ ‫ماه ســال ‪ 95‬به میزبانی اوالنباتار مغولستان برگزار خواهد‬ ‫شد و به فاصله کوتاهی مرحله دوم و نهایی کسب سهمیه‬ ‫المپیک ریو ‪ 16‬تا ‪ 18‬اردیبهشــت ماه به میزبانی استانبول‬ ‫ترکیه برگزار می شــود که در مغولســتان ســه نفر برتر و در‬ ‫ترکیه دو نفر برتر هر وزن جواز حضور در المپیک را دریافت‬ ‫خواهند کرد‪ .‬البته کشورهایی که کشتی گیرانشان پیش از‬ ‫این سهمیه المپیک گرفته اند حق حضور در این مسابقات‬ ‫را ندارند‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫حکومت کی روش‬ ‫استعفای کمیته اخالق فدراسیون فوتبال پذیرفته شد‬ ‫علی کفاشــیان باالخره در مــورد کمیتــه اخالق به‬ ‫تصمیم رســید؛ او مقابل این کمیته قــرار گرفت‪ .‬اعضای‬ ‫مســتعفی می گویند کناره گیری شــان از ادامه فعالیت در‬ ‫کمیته اخالق به موضوع خالکوبی اشکان دژاگه و سردار‬ ‫ازمون ارتباطی ندارد‪ .‬انها در این باره عادل فردوسی پور را‬ ‫مقصر می دانند و معتقدند مجری برنامه نود مساله استعفای‬ ‫اعضای کمیته اخالق را به گونه ای مطرح کرده که چنین‬ ‫ذهنیتی نزد افکار عمومی شکل بگیرد‪ .‬انها همچنین عدم‬ ‫برخورد بــا انالیزور تیم ملــی را دلیل اصلی اســتعفای خود‬ ‫برمی شــمرند اما ایا این همه ماجراســت؟ به نظر می رسد‬ ‫پشت پرده استعفای دســته جمعی اعضای کمیته اخالق‬ ‫عالقه مندی جریانی خاص برای فشار بر رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال است‪ .‬حال انکه چه کســی یا چه جریانی از تحت‬ ‫فشار قرار دادن علی کفاشیان نفع می برد‪ ،‬موضوعی است‬ ‫که می توان از دل مصاحبه های برخی اعضای مســتعفی‬ ‫کمیته اخالق تا حدودی درباره ان دست به رمزگشایی زد‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫اهانت خانبان به وزیر ورزش؟‬ ‫ماجرا از جایی شروع شد که مهرداد خانبان‪ ،‬انالیزور‬ ‫تیم ملی با انتشــار عکســی به مقایسه شــرایط کی روش و‬ ‫شــخصیت کیانوش در مجموعه برره پرداخت‪ .‬خانبان در‬ ‫این عکس محمود گودرزی‪ ،‬وزیر ورزش و علی کفاشیان را‬ ‫به شخصیت هایی از این مجموعه تشبیه کرد‪ .‬مقایسه ای‬ ‫که مدیران وزارت ورزش را ســخت عصبانــی کرد‪ .‬کمیته‬ ‫اخالق به دلیل این اتفاق انالیزور تیم ملی را محروم و جریمه‬ ‫کرد اما خانبان در بازی با هند و گوام روی نیمکت تیم ملی‬ ‫نشست‪ .‬این اتفاق پیام روشنی بود که برای اعضای کمیته‬ ‫اخالق مخابره می شد؛ علی کفاشیان رای انها را وتو کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫دبیر مســتعفی کمیته اخــاق فدراســیون فوتبال‬ ‫می گوید‪« :‬رئیس فدراسیون نباید رای این کمیته را مبنی بر‬ ‫محرومیت انالیزور تیم ملی وتو می کرد‪».‬‬ ‫اما خیلی ها اعتقاد دارند احضار اشکان دژاگه و سردار‬ ‫ازمون به کمیته اخالق و البته رسانه ای شدن این موضوع‬ ‫از ســوی اعضای کمیته اخالق باعث شد تا رئیس و نواب‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال از عملکرد کمیته اخالق عصبانی‬ ‫شوند‪ .‬ابانگاه می گوید‪« :‬اینکه می گویند دلیل استعفای ما‬ ‫به دلیل بحث ازمون و دژاگه و خالکوبی انهاســت‪ ،‬درست‬ ‫نیســت‪ .‬همه فکر کردند ما بــه دلیل خالکوبــی بازیکنان‬ ‫تیم ملی استعفا کرده ایم‪ ،‬اما به این دلیل نبود‪ .‬استعفای ما‪،‬‬ ‫هفت عضو کمیته اخالق به دلیل وتوی رایی است که برای‬ ‫مهرداد خانبان صادر کرده بودیم‪ .‬رای ما برای محرومیت‬ ‫خانبان نباید وتو می شــد و این مربی باید در بازی با گوام و‬ ‫هند محرومیتش را پشت سر می گذاشــت‪ .‬وقتی خانبان‪،‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان را مساوی با کدخدای ده برره می داند‪،‬‬ ‫باید محروم شود‪ ،‬اما رای ما با کمک پیروانی‪ ،‬کی روش و‬ ‫کفاشیان وتو شد‪ .‬باز هم تاکید می کنم که بحث خالکوبی‬ ‫اصال در کمیته اخالق نبوده و تا امروز هیچ احدی را به این‬ ‫دلیل بازخواست نکرده ایم و اگر هم مساله ای مطرح شده‪،‬‬ ‫فقط بحث ارشادی بوده است‪».‬‬ ‫اما اســامیان‪ ،‬عضو پرنفوذ هیات رئیسه فدراسیون‬ ‫فوتبال در این باره واکنش نشان داده و می گوید‪« :‬باید توجه‬ ‫کنیم که جام جهانی بزرگترین رویداد فوتبال در دنیاست که‬ ‫هر چهار ســال یک بار تشکیل می شــود و کشورها تالش‬ ‫می کنند در این مسابقات حضور داشته باشند‪ .‬من در سفری‬ ‫که همراه تیم ملی به هند داشتم دیدم ‪ 2-3‬هزار نفر ایرانی از‬ ‫راه های دور خود را به محل مسابقه رسانده بودند تا تیم ملی‬ ‫را حمایت کنند‪ .‬اینها نشان دهنده عالقه و حساسیت مردم‬ ‫به تیم ملی اســت‪ .‬تازه این مســاله برای بــازی مقدماتی‬ ‫جام جهانی بود‪».‬‬ ‫او ادامه می دهد‪« :‬بنابراین باید تالش کنیم فضای‬ ‫تیم ملی ارام باشد و اگر مساله ای هم هست ان را به شکل‬ ‫بهتری حل کنیم‪ .‬بازیکنان تیم ملی سربازان کشور هستند‪.‬‬ ‫اشــکان دژاگه با دل و جان برای تیم ملی بازی می کند‪ .‬او‬ ‫المان را رها کرده و به ایران امده و با تمام وجود برای ایران‬ ‫بازی می کند و ســایر بازیکنان هم با عشــق و عالقه برای‬ ‫تیم ملی فــداکاری می کنند‪ .‬بنابراین اگر مســاله ای وجود‬ ‫دارد باید از راه بهتر حل شــود‪ .‬مثال به کفاشیان یا پیروانی‬ ‫این مساله را بگوییم تا به ان رسیدگی شود‪».‬‬ ‫این اظهارات در حالی مطرح می شود که ظاهرا علی‬ ‫کفاشــیان نیز با اسالمیان همسو اســت‪ .‬انها می خواهند‬ ‫فدراسیون از افرادی که خواسته یا ناخواسته برای تیم ملی‬ ‫و کی روش حاشــیه ایجاد می کنند‪ ،‬خالی شود‪ .‬تا یک روز‬ ‫قبل از موافقت کفاشیان با اســتعفای دسته جمعی کمیته‬ ‫اخالق اما مصاحبه ها تند و تندتر شــد تا جایــی که کار به‬ ‫تهدید رئیس فدراسیون فوتبال کشیده شد‪.‬‬ ‫ابانگاه که از وتو شدن رای کمیته اخالق توسط علی‬ ‫کفاشیان بسیار عصبانی به نظر می رسید‪ ،‬گفت‪« :‬کمیته‬ ‫اخالق قدرت زیادی دارد و باید بگویــم‪ ،‬بن همام‪ ،‬رئیس‬ ‫پیشین کنفدراسیون فوتبال اسیا هم‪ ،‬توسط کمیته اخالق‬ ‫‪ AFC‬محروم شد و سپس او را از این سمت برداشتند‪».‬‬ ‫او در پاســخ به این ســوال که ایا با ایــن بحث قصد‬ ‫مطرح کردن برکناری کفاشیان را دارد‪ ،‬گفت‪« :‬نمی خواهیم‬ ‫کفاشــیان را برکنار کنیم‪ ،‬اما قدرت این کار را داریم‪ .‬طبق‬ ‫بند ســه ایین نامه کمیته اخالق ما می توانیم تمام عوامل‬ ‫فوتبال را احضار کرده‪ ،‬انها را بازخواست و برای شان حکم‬ ‫صادر کنیم‪ .‬استثنایی هم وجود ندارد و ایین نامه کفاشیان‪،‬‬ ‫کی روش و‪ ...‬را مستثنی نمی داند‪ .‬البته اینجا بحث اسامی ‬ ‫نیست و بهتر است از ‪ X‬و ‪ Y‬استفاده کنم‪».‬‬ ‫جالب اینکه اســامیان به این حرف هــا نیز واکنش‬ ‫نشــان داد و در مصاحبه بــا خبرگزاری فــارس تاکید کرد‪:‬‬ ‫«وقتی فردی منصوب رئیس یک سازمان است نمی تواند‬ ‫چنین کاری بکند‪ .‬این در واقع درک اشــتباه از یک مساله‬ ‫اســت‪ .‬قوه قضائیه مســتقل اســت اما بحث کمیته های‬ ‫رســیدگی به تخلفات اداری با قوه قضائیه متفاوت است‪.‬‬ ‫در بســیاری از ســازمان های دیگر هم کمیته رسیدگی به‬ ‫تخلفات اداری وجود دارد که انها باید در چارچوب مقررات‬ ‫ان سازمان و تعامل با رئیس سازمان عمل کنند‪».‬‬ ‫اما شــاید یکی از ایرادهایی که به کمیته اخالق وارد‬ ‫است تناقض گویی های اعضای این کمیته است‪ .‬انجا که‬ ‫یک بار از احضار دژاگه و سردار ازمون سخن گفتند اما یکی‬ ‫دو روز بعد از موضع خود عقب نشینی کردند‪.‬‬ ‫موافقت کفاشیان با استعفا‬ ‫سرانجام پس از کشمکش های فراوان‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫علی کفاشیان با درخواست استعفای علی اکبر محمدزاده‬ ‫موافقت کــرد‪ .‬پــس از درخواســت اســتعفای علی اکبر‬ ‫محمدزاده «رئیس کمیته اخالق» از رئیس فدراســیون‪،‬‬ ‫علی کفاشیان ضمن تشکر از زحمات محمدزاده در طول‬ ‫دوره مدیریتش در کمیته اخالق با استعفای وی موافقت‬ ‫کرد‪ .‬محمــد زاده در اعتراض به لغو حکــم کمیته اخالق‬ ‫توسط کفاشــیان در مورد خانبان که مطالبی را علیه وزارت‬ ‫ورزش و رئیس فدراسیون فوتبال منتشر کرده بود‪ ،‬از کمیته‬ ‫اخالق استعفا داده بود‪.‬‬ ‫محمــدزاده در اخریــن واکنــش خــود در خصوص‬ ‫اســتعفایش به ایســنا گفت که هرگز عنوان نکرده پرونده‬ ‫فساد یکی از اعضای تیم ملی به زندگی شخصی و خانوادگی‬ ‫کی روش باز می گردد‪ .‬علی اکبر محمــدزاده پس از قبول‬ ‫استعفایش توسط رئیس فدراسیون فوتبال در مورد دالیل‬ ‫این جدایی گفت‪« :‬ظرف چنــد روز اینده در یک کنفرانس‬ ‫مطبوعاتی دالیل استعفایم از سمت ریاست کمیته اخالق را‬ ‫عنوان خواهم کرد‪ ».‬او با رد صحبت های مطرح شده توسط‬ ‫او در یکی از سایت های خبری راجع به اینکه فساد یکی از‬ ‫اعضای تیم ملی مربوط به زندگی شخصی کی روش است‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬من در خصوص زندگی شخصی و خانوادگی‬ ‫کی روش مطلبی را بیان نکرده ام‪».‬‬ ‫محمدزاده همچنین در مــورد صحبت های ابانگاه‪،‬‬ ‫دبیر ســابق کمیته اخالق مبنی بــر پرونده فســاد یکی از‬ ‫اعضای تیم ملی‪ ،‬گفت‪« :‬اگر الزم باشد مراتب این پرونده‬ ‫به مراجع قضایی اعالم خواهد شد‪».‬‬ ‫مهرداد خانبان در اینستاگرام‬ ‫خود به انتقاد از وزیر ورزش‬ ‫پرداخته بود‬ ‫ورزش‬ ‫محمدبنا‬ ‫درسوگ مادر‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫محمد بنا ســرمربی ســابق تیم ملی کشــتی فرنگی‬ ‫کشورمان در غم از دست دادن مادرش در سوگ نشست‪.‬‬ ‫مرحومه در شرایطی چشــم از دنیا فروبســت که ‪ 74‬سال‬ ‫سن داشت‪ .‬چهره های سرشناســی از جمله علیرضا دبیر‪،‬‬ ‫حمید ســوریان‪ ،‬محمدرضــا یزدانی خرم‪ ،‬علــی مرادی‪،‬‬ ‫رئیس فدراســیون وزنه بــرداری‪ ،‬جعفر اولیا‪ ،‬سرپرســت‬ ‫ســابق تیم های ملی کشــتی‪ ،‬طالب نعمت پور‪ ،‬قهرمان‬ ‫کشــتی فرنگی جهان‪ ،‬افشــین بیابانگرد‪ ،‬محمد فقیری‪،‬‬ ‫محســن کاوه‪ ،‬حبیب الله اخالقی‪ ،‬رســول جزینی‪ ،‬ایرج‬ ‫اســفندیاری فر‪ ،‬مصطفــی حســین خانی‪ ،‬حســام الدین‬ ‫جعفری‪ ،‬رشید خلیل محمدزاده و بســیاری از دوستداران‬ ‫کشتی در این مراســم و برای عرض تسلیت به محمد بنا و‬ ‫خانواده اش حضور داشتند‪.‬‬ ‫محمد بنا در دوره ای که مربیگری تیم کشتی فرنگی‬ ‫را بر عهده داشت‪ ،‬خاطره جالبی از وابستگی خود به مادرش‬ ‫تعریف کرده بود؛ «با همه عالقه ای که به مادرم دارم وقتی‬ ‫به داخل اردو می ایم نمی توانم اردو را ترک کنم‪ِ .‬‬ ‫خود مادرم‬ ‫هم این مســاله را می دانــد‪ .‬ب ه او می گویم کــه مامان من‬ ‫کم زنگ می زنم تا یک وقت هــوای من را نکنی‪ .‬به قدری‬ ‫وابستگی ام به مادرم زیاد است که فاصله اپارتمان من با او‬ ‫ده قدم است‪ .‬یعنی همسایه هستیم و صبح ها از پنجره خانه‬ ‫نگاه می کنم تا ببینم مادرم و پدرم از خواب بیدار شده اند و‬ ‫حالشان چطور است‪».‬‬ ‫هفته نامه مثلث درگذشــت مادر محمد بنا را تسلیت‬ ‫گفته و بــرای ان مرحومه رحمــت و غفران الهــی و برای‬ ‫بازماندگان صبر جمیل از خداوند متعال مسالت دارد‪.‬‬ ‫کنایه به کی روش‬ ‫شادی مردم برایم مهم است نه حرف دیگران‬ ‫محمد خاکپور‬ ‫سرمربی تیم ملی امید‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫بســیار مهم تری هم وجود دارد؛ برخــی می گویند بین تیم‬ ‫بزرگســاالن و تیم ملی امید کدام تیــم از اولویت برخوردار‬ ‫است؟ این سوال منطقی نیســت‪ .‬چون به نظر من وقتی‬ ‫بحث ملی مطرح می شــود نوبتی وجود ندارد و فرقی میان‬ ‫نوجوانان و جوانان یا امید و بزرگساالن وجود ندارد‪ .‬همگی‬ ‫باید برای ســرافرازی فوتبال ملی تالش کنیم‪ .‬همه ارکان‬ ‫فوتبال باید دســت به دســت هم دهند تا فوتبال پیشرفت‬ ‫کند‪ .‬در مورد اینکه دیگران در مــورد ما چه می گویند برایم‬ ‫مهم نیست‪ .‬اینکه ما چه می کنیم دارای اهمیت است چرا‬ ‫که هدف ما شادی مردم اســت و در این راستا برنامه ریزی‬ ‫کرده ایم‪ .‬اینکه در هلنــد اردو می گذاریم و هزینه کمتری‬ ‫نســبت به اردوی قبلی ما در کیش داشت‪ ،‬از ارتباطاتی که‬ ‫وجود دارد اســتفاده می کنیم‪ .‬ما از روز اول هم با تیم ملی‬ ‫بزرگساالن تعامل داشتیم‪ ،‬از روز اول هم در راستای تعامل‬ ‫و مشورت با افراد صاحب دانش کارمان را پیش بردیم و هر‬ ‫پیشنهادی که بتواند به بهبود شرایط تیم ملی امید بینجامد‬ ‫صمیمانه می پذیریم‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫قبل از هر چیز باید در مورد قرعــه تیم امید در مرحله‬ ‫گروهی رقابت های انتخابی المپیک این نکته را بگویم که‬ ‫سرگروه ما میزبان مسابقات است و قطعا از شرایط میزبانی‬ ‫خودش به نحو احسن استفاده می کند تا به عنوان تیم اول‬ ‫به مرحله حذفی صعود کند‪ .‬باتوجه به اینکه در سید سوم قرار‬ ‫گرفتیم مطمئنا در مرحله دوم انتخابی المپیک گروه سختی‬ ‫انتظارمان را می کشد‪.‬‬ ‫‪ 16‬تیم در مسابقه های انتخابی المپیک ‪ 2016‬ریو‬ ‫شــرکت می کنند و هدف همه این تیم ها صعود به المپیک‬ ‫اســت‪ .‬اصال فرقی نمی کند در مرحله گروهی یا حذفی در‬ ‫مقابل چه تیم هایی قرار بگیریم‪ .‬باید تمام تمرکز خود را روی‬ ‫تیم خودمان قرار دهیم و اولویت مان خودمان باشیم‪ .‬اگر‬ ‫روی تیم خود تمرکز کنیم فکــر نمی کنم تیمی بتواند برای‬ ‫ما مشکل ساز شــود‪ .‬این در حالی است که تیم های چین‬ ‫و ســوریه نیز جزو قدرت های اسیا هســتند و قطعا با هدف‬ ‫صعود از گروه در مسابقات شرکت می کنند ولى ما هم تیم‬ ‫ی موانع‬ ‫ایران هستیم و برای رسیدن به هدف مان باید تمام ‬ ‫و حریفان را از پیش رو بر داریــم‪ .‬بنابراین باتوجه به حضور‬ ‫میزبان رقابت ها در گروه ما‪ ،‬بایــد تمرکز و تالش خودمان‬ ‫را بیشــتر کنیم و با تمام توان در مســابقات انتخابی ظاهر‬ ‫شــویم‪ .‬ما در هلنــد اردوی خیلی خوبی داشــتیم؛ یکی از‬ ‫بهترین اردوهایی بود که در چند سال گذشته برای تیم امید‬ ‫برگزار شده است چون این اردو کیفیت بسیار باالیی داشت‬ ‫و ما تقریبا به خیلی از خواسته ها و اهداف مان رسیدیم‪ .‬تیم‬ ‫روند بسیار خوبی در هلند داشت و اردوی منظمی داشتیم‪.‬‬ ‫سه بازی خوب و قوی با تیم های هلندی برگزار کردیم‪ .‬این‬ ‫تیم ها در لیگ بلژیک و هلند فعالیت می کردند‪ .‬نتایج بسیار‬ ‫خوبی گرفتیم و گذشته از این مساله به اهداف تاکتیکی که‬ ‫داشتیم در این اردو رسیدیم‪ .‬تمامی امکاناتی که یک تیم‬ ‫نیاز داشت در این اردو در اختیارمان بود‪ .‬زمین های بسیار‬ ‫خوب و با کیفیت به همراه اب و هوای مناسب باعث شد ‪10‬‬ ‫روز خوب را پشت سر بگذاریم‪.‬‬ ‫موضوع دیگری که باید به ان اشاره مختصری داشته‬ ‫باشــم بحث حضور حیدریه‪ ،‬بازیکن پرسپولیس در اردوی‬ ‫تیم امید بود‪ .‬واقعیت این است که او در زمینه تیم ملی امید‬ ‫تنها به پرسپولیســی ها کمک کرد چرا که این بازیکن طی‬ ‫مدت ‪ 10‬روزی که در اردو قرار داشــت حتی کفش فوتبال‬ ‫به پا نکرد و با دمپایی مشــغول فیزیوتراپی‪ ،‬استخر و زدن‬ ‫وزنه بود‪ .‬اما اینکه بگویند این بازیکن در شــرایط خوبی به‬ ‫تیم امید رفته و در شرایط نامناسبی به تیمش برگشته حرف‬ ‫خوبی نیست‪ .‬ضمن اینکه اینها مســائلی است که مطرح‬ ‫شــدن ان به فوتبال ملی ما هیچ کمکی نمی کند‪ .‬موضوع‬ ‫‪77‬‬ ‫ابراهیم دراتش‬ ‫به بهانه سالروز تولد حاتمی کیا‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫علی رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شــاید تولد ابراهیــم حاتمی کیــا در اول مهر ‪1340‬‬ ‫واجد معنا و مفهوم خاصی نبود و نمی شد ان را به چیزهایی‬ ‫فراشخصی و خانوادگی و عمومی تعمیم داد‪ ،‬اما ‪ 19‬سال‬ ‫بعد و درســت زمانی که جنگ تحمیلی عــراق علیه ایران‬ ‫اغاز شــد‪ ،‬زادروز او معنی دیگری پیدا کرد‪ .‬نیروهای بعثی‬ ‫عراق در ‪ 31‬شــهریور ‪ 59‬و زمانی که حاتمی کیا ‪ 19‬ســاله‬ ‫بود‪ ،‬به کشــورمان هجوم اوردند و فــردای ان روز ابراهیم‬ ‫جوان باید تولدش را جشــن می گرفت‪ .‬نمی دانم او در روز‬ ‫تولدش در سال ‪ 59‬می توانست فارغ البال سالروز ورودش‬ ‫به عالم حیات را به شادی برگزار کند یا نه‪ .‬پاسخ این پرسش‬ ‫اگر بدانیــم او در خانواده ای معتقد و مذهبی رشــد یافت‪،‬‬ ‫مشخص اســت‪ .‬ابراهیم حتما ان حس و حالی را نداشت‬ ‫که در تولدهای پیشین داشت‪ ،‬چرا که برای یک فرد اگاه با‬ ‫روحیه انقالبی و ارمانخواه دشوار بود که در زمان تعرض به‬ ‫خاک میهنش حال خوشی داشته باشد‪.‬‬ ‫شــرری که از ان زمان به جان ابراهیــم افتاد‪ ،‬تا این‬ ‫لحظه او را رها نکرده و با عزم جزمی که در او دیده می شود‬ ‫به احتمال فراوان تا پایان عمر هم دست از دل او برنخواهد‬ ‫داشت‪ .‬نامیده شدن هفته دفاع مقدس از پایان شهریور تا‬ ‫اوایل مهرماه‪ ،‬در تقویم به روز تولــدش رنگ و بویی دیگر‬ ‫بخشید و پیوند محکم تری میان او و جبهه و جنگ به وجود‬ ‫اورد‪ .‬فصل دانایی او در دیزالوی تاریخی به فصل شیدایی‬ ‫بدل شد و او تصمیم گرفت به سهم خود کاری برای کشور و‬ ‫همراهی با رزمنده ها انجام دهد‪.‬‬ ‫بنابرایــن حاتمی کیای جوان که پیــش از انقالب به‬ ‫دلیل باورهای مذهبــی خانواده‪ ،‬از تماشــای تلویزیون و‬ ‫سینما دور بود‪ ،‬به جبهه رفت تا در قالب نوشتن‪ ،‬فیلمبرداری‬ ‫و ســاخت فیلم کوتاه و مستند جان فشــانی و دفاع مقدس‬ ‫هموطنانش را ثبت کند و کیســت که نداند نفس حضور در‬ ‫خطوط مقدم جنگ حتی برای فیلمسازی خطر کمتری از‬ ‫جنگیدن نداشــت‪ .‬حاتمی کیا اما در این زمینه مبارزی دو‬ ‫قبضه بود؛ هــم در کارزار دفاع می جنگید و هــم ان را با از‬ ‫خودگذشتگی و خطرپذیری در فیلم های کوتاهش بازتاب‬ ‫می داد‪.‬‬ ‫میل حقیقت خواهی‪ ،‬حقیقت گویی و شهادت طلبی‬ ‫در ان بحبوحــه اتــش و جنــگ و دفــاع در حاتمی کیا به‬ ‫وجود امد و از او که سرشــت و فطرتی متعهد و دغدغه مند‬ ‫داشت‪ ،‬انســان عاشــق تری ســاخت؛ عاشــق انقالب‪،‬‬ ‫امام خمینــی (ره)‪ ،‬نظام جمهوری اســامی و انســانیت‪.‬‬ ‫ تردیدی نیست که جوان پرورش یافته در مکتب شهیدان‬ ‫و ایثارگران و مجاهدان‪ ،‬عاشــق چشــیدن شــهد شیرین‬ ‫شهادت می شــود‪ .‬حاتمی کیا اما با همه عشقش به کوچ‬ ‫بنا به تقدیر در دوران دفاع مقدس به این مقام نائل نیامد و‬ ‫سرنوشت طوری مقدر شد که او بماند و رشادت ها را روایت‬ ‫کند‪ .‬او یکی دو بار در محفلی خاطره ای از عملیات بدر در‬ ‫هویزه تعریف کرد‪ .‬حاتمی کیا گفت هنگامی که داشــتند‬ ‫از اتش خمپاره های عراقی ها به ســمت قایق های نجات‬ ‫ی و نیمه جان پای‬ ‫می گریختند‪ ،‬ناگهان یک رزمنــده زخم ‬ ‫او را گرفت‪ .‬ابراهیم از او پرسید که برادر چه کار داری؟ اما‬ ‫رزمنده نایی برای صحبت نداشت‪ ،‬حاتمی کیا اشاره می کند‪:‬‬ ‫«می دانستم استمداد جان می کند‪ ،‬اما چاره ای نداشتم‪.‬‬ ‫شروع کردم انگشتانش را نرم نرم باز کردم‪ ،‬سعی می کردم‬ ‫بدون اینکه فشاری به انها بیاید پای خودم را نجات بدهم‪.‬‬ ‫گفتم می روم به امدادگرها بگویم که برای کمک بیایند‪».‬‬ ‫این کارگردان در ادامه از جای دست ان عزیز می گوید‬ ‫که هنوز و پس از گذشــت ســال ها روی پایش چســبیده‬ ‫است و از او جدا نمی شــود‪ .‬به راســتی موقعیت سخت و‬ ‫نفس گیری است و چه کســی می تواند ادعا کند که در ان‬ ‫شرایط می توانست عملکرد بهتری نسبت به حاتمی کیای‬ ‫جوان داشته باشــد؟ ابراهیم اما عذاب وجدان و ناگزیری‬ ‫ابدی اش را به ساحت هنر و عالم سینما سوق داد و تصمیم‬ ‫گرفت تا زنده است از ان دســت ها بگوید؛ از ان دست ها و‬ ‫بیشــمار بازوان مدافع وطن که طی هشت سال نگذاشتند‬ ‫ذره ای از خاک ایران به بیگانه واگذار شــود‪ .‬انها که برای‬ ‫حفظ تمامیت ارضی و دفاع از جان و مال و ناموس مردم از‬ ‫دست ها و جان های نازنین شان گذشتند‪.‬‬ ‫ادای دیــن حاتمی کیا به جنگ‪ ،‬شــهدا‪ ،‬جانبازان و‬ ‫رزمنده ها با ســاخت فیلم «دیده بان» در ســال ‪ 67‬شکل‬ ‫جدی تری بــه خود گرفت و پــس از ان او مســیری را طی‬ ‫کرد که می توان ان را به جهاد ســینمایی تعبیــر کرد‪ .‬او با‬ ‫اســتفاده ای که از هنر‪ -‬صنعت ســینما کرد‪ ،‬نشان داد که‬ ‫می شــود بهره برداری فراوان و تاثیرگــذاری از این مدیوم‬ ‫قدرتمند داشــت‪ .‬یک ســکانس و حتی یک نما می تواند‬ ‫دست کم گوشه ای از جان فشانی رزمنده ها را منعکس کند‬ ‫و دل های مــردم ازاده و حقیقت طلب را بــه قصد اگاهی و‬ ‫افزایش اعتقاد و تحکیم ایمان بلرزاند و انها را در زمانه ای‬ ‫ایمن و ابــاد به تاملی عمیق فرابخواند تــا بدانند که امنیت‬ ‫و ازادی امروزشــان را مدیون چه کسانی هســتند‪ .‬خدا به‬ ‫ابراهیم فرصت داد تا با پاهایی متبرک شده به دستان یک‬ ‫شهید در راه اشاعه فرهنگ انقالب و دفاع مقدس در سینما‬ ‫و عالم هنر قدم بردارد‪ .‬نگاهی حتی گذرا به کارنامه سینمایی‬ ‫حاتمی کیا موید این نکته است که او جز در این مسیر قدم‬ ‫برنداشت‪ ،‬این فیلمساز حتی در فیلم های شهری و دور از‬ ‫فضای جبهه و جنگ هم همان حاتمی کیای همیشــگی‬ ‫بود و می توان همان مولفه ها و دغدغه های ارزشمند را در‬ ‫کلیات و جزئیات فیلم های غیرجنگی او هم ردیابی کرد‪.‬‬ ‫نکتــه مهــم دربــاره حاتمی کیــا ایــن اســت کــه‬ ‫قهرمان هایش رد عجیبی از شــخصیت واقعــی او دارند و‬ ‫هرکدام زاییده خلف دیدگاه و اندیشه های او هستند‪ .‬منتها‬ ‫این بازنمایی تفکری و تکثیر ان در شخصیت های مختلف‬ ‫در فضاها و قصه هایی متنوع اتفاق می افتد‪ .‬شخصیت های‬ ‫فیلم های او درعیــن حال حاصل مشــاهدات و تجربیات‬ ‫عینی او در جبهه هستند‪ ،‬باورپذیری انها و همذات پنداری‬ ‫تماشاگران با این شــخصیت ها هم ریشه در این مجاورت‬ ‫و نفس به نفس شــدن بــا رزمنده هــا دارد‪ .‬ابراهیم‪ ،‬امیر‬ ‫ِ‬ ‫ســعید از کرخه تا راین است که بر‬ ‫وصل نیکان اســت‪ ،‬او‬ ‫اثر بمب های شیمیایی نابینا می شــود‪ ،‬حاتمی کیا هادی‬ ‫خاکستر سبز است‪ ،‬ابراهیم از منظر چشم انتظاری اسیران‬ ‫و بازگشــت انها به اغوش پدران و مادرانشــان در نگاهی‬ ‫فرامتنی‪ ،‬خود دایی غفور بوی پیراهن یوســف اســت و از‬ ‫سوی دیگر می تواند یوسف بازگشــته از غربت و ازاد شده‬ ‫از اسارت هم باشــد‪ ،‬چرا که حاتمی کیا هم به خاطر حضور‬ ‫مســتمر در جبهه‪ ،‬می توانست به سرنوشــت یوسف دچار‬ ‫شود و به اسارت دراید‪ ،‬ابراهیم‪ ،‬چه بسا چمران هم هست‪،‬‬ ‫با همان روحیه مدافع حق‪ .‬اما شاید ابراهیم بیش از هرکس‬ ‫به خصوص در این سال ها حاج کاظم اژانس شیشه ای باشد‬ ‫که برای مراقبت و دفاع از شانیت و مقام سربازان و همرزمان‬ ‫دیروزش حاضر است گریبان چاک کند و غریوی متعصبانه‬ ‫و از روی حق طلبی و حقیقت خواهی سر دهد‪.‬‬ ‫از این رو می توان حدس زد که او در مراحل نوشــتن‬ ‫فیلمنامه و خلق شخصیت هایی راسخ و مبارز و دغدغه مند‬ ‫چه حس و حالی دارد‪ .‬حال خوشــی اســت البد که او را به‬ ‫سال های دوری می برد؛ سال های اغاز شیدایی و شیفتگی‬ ‫و زدن به دل اتش همچون ابراهیم‪ .‬ابراهیم ســینمای ما‬ ‫و ســردار حوزه فرهنگ و هنر همچنان در دل اتش زندگی‬ ‫می کند و فیلم می ســازد و به مقاومــت و دفاعی مقدس از‬ ‫ارمان ها ادامه می دهد‪ .‬البد ابراهیم به گلستان شدن این‬ ‫ِ‬ ‫سبکباالن‬ ‫اتش ایمان دارد که قلم و دوربینش هنوز روایتگر‬ ‫خرامیده و رفته است‪.‬‬ ‫تراژدی در خانه خدا‬ ‫‪ 11‬زائر ایرانی جان خود را از دست دادند‬ ‫باالتر از خانه خدا‪ ،‬خیلی باالتــر از انجایی که مردم‬ ‫در حال زیــارت مقدس ترین جای روی کــره زمین بودند‪،‬‬ ‫جرثقیل هایی مشغول کار بودند که تبدیل به الت قتاله ای‬ ‫شــدند تا تراژدی مرگباری را در مقابل خانه خدا رقم بزنند‪.‬‬ ‫‪ 11‬سپتامبر دیگری رقم خورد‪ ،‬بازهم نام بن الدن به گوش‬ ‫رسید‪ .‬ساعت ‪ 5‬و ‪ 10‬دقیقه بعدازظهر جمعه‪ ،‬زمانی که هوا‬ ‫به دلیل باران های موسمی در عربســتان به شدت مه الود‬ ‫بود و زائرانی از اتباع ایران‪ ،‬هندوستان و پاکستان در حال ‬ ‫تردد در قسمت شرقی مســجدالحرام بودند‪ ،‬ناگهان یکی‬ ‫از جرثقیل های نصب شده در محل مورد نظر سقوط کرد و‬ ‫روی زائران اوار شد و فرصتی برای فرار به انها نداد‪ .‬محوطه‬ ‫مسجدالحرام که در زمان حج‪ ،‬گنجایش چهار میلیون نفر‬ ‫را دارد‪ ،‬در یک توفان صحنه دلخراشــی را رقم می خورد‪.‬‬ ‫برخی اعتقاد دارند که تاخیر زیاد نیروهای امدادی و نظامی‬ ‫و انتظامی سعودی که سه ساعت بعد از وقوع حادثه رسیدند‪،‬‬ ‫باعث شد به دلیل خونریزی زیاد مجروحان‪ ،‬امار حادثه باال‬ ‫برود‪ .‬به گونه ای که تعداد‪ ١٠٧‬نفرشــان بــه کام مرگ فرو‬ ‫رفتند و ‪ ٢٣٨‬نفر دیگر راهی بیمارستان شدند‪.‬‬ ‫در این حادثه زائران ایرانی هم در میان اسیب دیدگان‬ ‫حضور داشتند‪ ،‬به گونه ای که به گفته حمید محمدی رئیس‬ ‫عملیات حج ‪ 1394‬تعداد زائران ایرانی کشته شده در مکه‬ ‫به ‪ 11‬نفر رســید‪ .‬در این حادثه ‪ 32‬زائر ایرانی زخمی شدند‬ ‫که پس از درمان‪ 25 ،‬زائر از بیمارستان ترخیص شده اند‪.‬‬ ‫مقامات ســعودی علت ســقوط را بارندگی و توفان عنوان‬ ‫کردند و بالفاصله رسانه های سعودی در صدد توجیه علل‬ ‫و عوامل ان برامده و عامل جوی را مسبب وقوع این حادثه‬ ‫نامیدند‪ .‬به طوری که شبکه العربیه مدعی شد‪ ،‬سرعت باد در‬ ‫لحظه وقوع حادثه ‪ ۶۵‬کیلومتر بر ساعت بود‪.‬‬ ‫برخی دیگر حتی پا را فراتر از این گذاشــتند‪ ،‬سرعت‬ ‫باد را در لحظه حادثه ‪ ۹۵‬کیلومتر بر ساعت گزارش دادند و‬ ‫اعالم کردند که این سرعت باد‪ ۳۷ ،‬سال گذشته خاورمیانه‬ ‫ بی سابقه است اما پایگاه خبری المواطن در خصوص حادثه‬ ‫سقوط جرثقیل نظر دیگری داشت و نوشت‪« :‬علت اصلی‬ ‫سقوط جرثقیل در مکه مکرمه وزش توفان نبوده و ادعای‬ ‫مقامات و مســئوالن ســعودی در این باره دروغ و نادرست‬ ‫اســت‪ .‬پایه های اصلی این جرثقیل بــه صورت محکم به‬ ‫زمین سفت نشده بودند و در پایه های این جرثقیل از بتون‬ ‫براساس معیارهای استاندارد جهانی استفاده نشده است و‬ ‫حتی در اطراف این جرثقیل از موانع الزم که باعث می شود‬ ‫کســی در اطراف منطقه اســتقرار ان تردد نداشــته باشد‬ ‫استفاده نشده است‪».‬‬ ‫اعتراضات داخلی‬ ‫رد پای بن الدن‬ ‫مقامات دولت سعودی تاکنون هیچ گونه مسئولیتی‬ ‫را در قبال سقوط جرثقیل ســاختمانی بر عهده نگرفته اند‪.‬‬ ‫انها در مقابل‪ ،‬شــرکت ســاختمانی «بن الدن» که مالک‬ ‫این جرثقیل است‪ ،‬به ســهل انگاری در وظایف خود متهم‬ ‫کرده اند‪ .‬کمیســیون تحقیق و تفحص عربســتان درباره‬ ‫حادثه‪ ،‬شرکت ساختمانی بن الدن را یکی از عوامل مسئول‬ ‫در این حادثه اعالم کرد‪ .‬خبرگزاری رسمی عربستان اعالم‬ ‫کرد که شرکت بن الدن به دلیل رعایت نکردن موارد ایمنی‬ ‫الزم مقصر و از فعالیت در پروژه های عمومی محروم شده و‬ ‫مدیران اجرایی شرکت بن الدن تا اتمام رویه قضایی مربوط‬ ‫ممنوع الخروج شده اند‪.‬‬ ‫شــرکت ســاختمانی بن الدن که به خانواده اســامه‬ ‫بن الدن‪ ،‬ســرکرده پیشین گروه تروریســتی القاعده تعلق‬ ‫دارد‪ ،‬مدت چهار سال است که در توسعه فضای ‪ 400‬هزار‬ ‫متر مربعی مسجد الحرام فعالیت دارد‪ .‬این گروه هشتاد سال‬ ‫پیش توسط خانوده اســامه بن الدن‪ ،‬رهبر سابق القاعده‬ ‫تاسیس شد و در حال حاضر توســط برادرش «بکر» اداره‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫دیه ‪ 900‬میلیونی‬ ‫برخی با انتقاد از عملکرد سعودی ها در زمینه مدیریت‬ ‫مراسم حج در سه دهه گذشــته تاکید دارند که سعودی ها‬ ‫توان مدیریت مراســم حج را ندارند‪ .‬این دسته اشاره دارند‬ ‫به حوادثی چــون شــهادت ‪ 275‬حاجی ایرانــی و زخمی ‬ ‫شدن ‪ 402‬نفر دیگر در سال ‪ 1978‬توسط نیروهای امنیتی‬ ‫ســعودی‪ ،‬کشــته شــدن ‪ 1426‬حاجی در تونل منتهی به‬ ‫مســجد الحرام در ســال ‪ 1990‬براثر ازدحام‪ ،‬کشته شدن‬ ‫‪ 270‬نفر روی پل جمــرات بر اثر ازدحام در ســال ‪،1994‬‬ ‫ کشــته شــدن ‪ 340‬نفر و زخمی شــدن ‪ 1500‬نفــر درپی‬ ‫اتش سوزی خیمه ها در منی در ســال ‪ ،1997‬کشته شدن‬ ‫‪ 180‬تن دیگر در سال ‪ 1998‬براثر موج جمعیت در مراسم‬ ‫رمی جمرات‪ ،‬مرگ ‪ 251‬نفر و زخمی شــدن ‪ 244‬تن دیگر‬ ‫در مراســم رمی جمرات ‪ 2004‬و مرگ ‪ 76‬تن در پی سقوط‬ ‫هتل در مکه و همچنین مرگ ‪ 363‬نفر در همان سال بازهم‬ ‫در مراســم رمی جمرات که همگی نمونه هایی از حوادث‬ ‫خونین در موسم حج هســتند‪ .‬از سال ‪ 1978‬تاکنون بیش‬ ‫از ‪ 3288‬حاجی جان خود را در مکه و مدینه در پی حوادثی‬ ‫که در باال به ان اشاره شد از دســت دادند و ‪ 2384‬نفر هم‬ ‫طی این حوادث زخمی شدند که این تعداد قربانی در هیج‬ ‫جای دنیا در مراسمی که همه ساله برگزار می شود مسبوق‬ ‫به سابقه نیست‪.‬‬ ‫اگر همه این حادثه را کنار هم بگذاریم پی می بریم که‬ ‫ال سعود با اندکی تامل و جدی گرفتن حادثه های پیشین‬ ‫می توانســت مانع تکرار حوادث مکرر در این ســال های‬ ‫اخیر شود و بســیار خوشــبینانه می توان گفت بیش از سه‬ ‫هزارحاجی قربانی سهل انگاری دولت ال سعود شده اند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫پادشاه عربستان رسما دســتور داده است به خانواده‬ ‫هر یک از افرادی که بر اثر حادثه روز جمعه سقوط جرثقیل‬ ‫فوت شدند یا از معلولیت دائم رنج می برند‪ ،‬مبلغ یک میلیون‬ ‫ریــال عربســتان (معــادل ‪ 910‬میلیون تومــان) غرامت‬ ‫پرداخت شود!تعیین این میزان دیه برای افراد حادثه دیده‬ ‫در حادثه مسجدالحرام ‪ -‬در حالی که روزنامه الحیات به نقل‬ ‫از کارشناسان حداکثر مبلغ دیه را ‪ 300‬هزار ریال عربستان‬ ‫سابقه ال سعود‬ ‫دیدار‬ ‫با افزایش تعداد زائران ایرانی کشــته شده در حادثه‬ ‫اخیر مسجدالحرام به ‪ 11‬نفر در داخل کشورمان بر شدت‬ ‫انتقادات از مدیریت ال سعود در زمینه حج افزوده شد‪ .‬پس‬ ‫از این حادثه‪ ،‬ایت الله مکارم شیرازی به شدت از بی تدبیری‬ ‫تو ساز‬ ‫ســعودی ها که به شــکلی مدیریت نشــده به ساخ ‬ ‫در اطراف مسجدالحرام مشــغولند انتقاد کردند و ایت الله‬ ‫یزدی هم وقوع حادثه مسجد الحرام و کشته شدن جمعی‬ ‫از حجاج را نشانه ضعف و سوءمدیریت مسئوالن عربستان‬ ‫ســعودی در امور اجرایی حج دانست‪ .‬مصطفی میرسلیم‪،‬‬ ‫عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هم که در مراسم حج‬ ‫امسال از نزدیک شاهد حادثه بوده طی یادداشتی با اشاره‬ ‫به اقدامات دولت عربستان در توسعه حرمین شریفین نوشته‬ ‫است‪« :‬این اقدامات توسعه ای بسیار گسترده که به لحاظ‬ ‫ماهیت قطعا قابل نقد اســت و چه بهتر که با مشورت سایر‬ ‫کشــورهای اســامی مثال در چارچوب مصوبات سازمان‬ ‫اجالس اســامی انجام می گرفت تا هویت حرمین حفظ‬ ‫می شد‪ ،‬دولت عربســتان را وادار به استفاده از پیمانکاران‬ ‫متعدد کرده که اغلب با شتاب ناگزیرند فعالیت های مختلف‬ ‫ساختمانی انجام دهند‪ ،‬بنابراین شاهد علم شدن ده ها دکل‬ ‫جرثقیل ثابت و متحرک در حرمین یا در پیرامون متصل به‬ ‫ان هستیم‪».‬‬ ‫اعالم کرده بود ‪ -‬به نظر حرکتی زیرکانه از ســوی ال سعود‬ ‫برای مقابله با انتقادات سنگینی است که رسانه های منطقه‬ ‫روانه دربار سلطنتی عربستان کرده اند‪.‬‬ ‫به گزارش روزنامه «ســعودی گازتا»‪ ،‬طبق دســتور‬ ‫پادشاه عربستان‪ ،‬همچنین تمامی افرادی که در این حادثه‬ ‫خونین دچــار مصدومیت شــده اند‪ ،‬مبلغ ‪ 500‬هــزار ریال‬ ‫عربستان (‪ 455‬میلیون تومان) دیه دریافت خواهند کرد‪.‬‬ ‫دو نفر از بستگان قربانیان حادثه مکه‪ ،‬در مناسک حج سال‬ ‫اینده به طور ویژه و خارج از ســهمیه به عربســتان خواهند‬ ‫امد و ان دسته از زائرانی که امسال به سبب جراحت وارده‪،‬‬ ‫امکان انجام فریضه حج را از دســت دادند‪ ،‬نیز سال اینده‬ ‫میهمان ویژه در مناسک حج خواهند بود‪.‬‬ ‫‪79‬‬ ‫زمانی برای‬ ‫اسطوره شدن‬ ‫ن ملی ‬ ‫وین رونی برترین گلز ‬ ‫تاریخ کشورش است‬ ‫هیلدا حسینی خواه‬ ‫مترجم‬ ‫باالخره به چیزی که می خواســت رسید‪ .‬البته اصال‬ ‫از این هدف خود چیزی در رســانه ها نمی گفت اما باالخره‬ ‫این رکورد را شکســت‪ .‬در روزهای اخیر وین رونی و رکورد‬ ‫جدیدش خیلی مورد توجه قرار گرفته اند‪ .‬انگلستان اخیرا در‬ ‫مرحله مقدماتی یورو‪ 2016‬در ویمبلدون لندن با نتیجه دو بر‬ ‫صفر تیم ملی فوتبال سوئیس را شکست داد‪ .‬در این پیروزی‬ ‫وین رونی‪ ،‬کاپیتان ‪ 30‬ساله تیم ملی فوتبال انگلیس با زدن‬ ‫یک گل ســهم زیادی داشــت‪ .‬البته این گل رونی با تمام‬ ‫گل هایی که برای تیم ملی فوتبال انگلستان پیش از این به‬ ‫ثمر رسانده است فرق دارد‪ .‬او با این گل ضمن سبقت از بابی‬ ‫چارلتون افسانه ای تبدیل به برترین گلزن ملی تاریخ فوتبال‬ ‫انگلیس شد‪ .‬رونی ‪ 50‬گله حاال در صدر است‪ .‬در شرایطی‬ ‫که رونی دو سال گذشته را اصال خوب پشت سر نگذاشته‬ ‫این رکورد جدید می تواند انگیزه های زیادی به وی ببخشد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که رونی ‪ 30‬ساله دیگر گلزن اول‬ ‫منچستریونایتد محسوب نمی شود‪ .‬بازنشستگی سر الکس‬ ‫فرگوســن از مربیگری و واگذاری نیمکــت یونایتد ابتدا به‬ ‫دیوید مویس و ســپس لوئیس فن خال بــه معنای غروب‬ ‫تدریجی رونی بــود‪ .‬زمانی کــه کاپیتان تیم ملــی فوتبال‬ ‫انگلیس برترین گلزن فصل لقب می گرفت‪ ،‬دیگر تمام شده‬ ‫بود و رونی در کل فصل گذشــته به زحمت تعداد گل های‬ ‫زده خود را به عدد ‪ 14‬رساند‪ ،‬چیزی که در ‪ 28‬سال گذشته‬ ‫در تاریخ این باشگاه ســابقه نداشــته و بهترین گلزن تیم‬ ‫هرگز کمتر از ‪ 14‬گل نزده است‪ .‬رونی اما حاال انگیزه های‬ ‫زیادی پیدا کرده است‪ .‬شــاید این رکورد جدید باعث شود‬ ‫تا همان وین رونی چهار یا حتی ســه فصل پیش به ترکیب‬ ‫منچستریونایتد برگردد‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫رویای دست نیافتنی نوجوان ‪ 19‬ساله‬ ‫پیوستن وین رونی ‪ 19‬ســاله به منچستریونایتد تمام‬ ‫نگاه ها را به خود جلب کرد‪ .‬این اتفاق در سال ‪ 2004‬افتاد‬ ‫و رونی با قراردادی ‪ 25/6‬میلیون پونــدی از اورتون راهی‬ ‫یونایتد شد‪ .‬این گران ترین قرارداد دنیا برای یک بازیکن‬ ‫نوجوان بود ؛ نوجوانی که از خیلی وقت پیش همه را متوجه‬ ‫استعدادهای خود کرده بود‪ .‬پیوســتن به منچستریونایتد‬ ‫ان هــم در ‪ 19‬ســالگی رویایی دســت نیافتنی برای خیلی‬ ‫از بازیکنان محسوب می شــود اما رونی به ان رسیده بود‪.‬‬ ‫وین یک سال قبل از ان انتقال نخستین بازی خود را برای‬ ‫تیم ملی فوتبال انگلیس در ‪ 18‬سالگی انجام داده بود‪ .‬حاال‬ ‫رونی بازیکن بســیار مهمی در فوتبال انگلیس محســوب‬ ‫می شد‪ .‬بسیاری او را بابی چارلتون اینده معرفی می کردند‬ ‫و بســیاری دیگر نیز می گفتند او تبدیل بــه یکی از برترین‬ ‫بازیکنان دنیا خواهد شد‪ .‬رونی می خواست اسطوره بعدی‬ ‫فوتبال انگلیسی ها باشــد‪ .‬اکنون یازده ســال از ان روزها‬ ‫می گذرد‪.‬کاپیتانتیم ملیفوتبالانگلیسومنچستریونایتد‬ ‫هرگز در جمع سه بازیکن برتر دنیا قرار نگرفت و هرگز هم به‬ ‫اسطوره بزرگی برای فوتبال کشورش تبدیل نشد‪ .‬اما حاال‬ ‫او برترین گلزن ملــی تاریخ فوتبال انگلیس اســت‪ .‬حاال‬ ‫می توان او را اسطوره فوتبال انگلیس قلمداد کرد؟‬ ‫فاصله رونی با بکام و اوون‬ ‫دیوید بکام اسطوره است‪ .‬او نه برای تیم ملی فوتبال‬ ‫کشورش‪ 50‬گل زد و نه با تیم ملی کشورش فاتح جام جهانی‬ ‫ یا اروپا شــد‪ .‬مایکل اوون با ان گل بســیار زیبا به تیم ملی‬ ‫فوتبال ارژانتیــن در جام جهانی ‪ 1998‬فرانســه ان هم در‬ ‫حالی که تنها‪ 18‬سال داشت نیز اسطوره محسوب می شود‪.‬‬ ‫حتی استیون جرارد هم که سال گذشته از تیم ملی فوتبال‬ ‫انگلیس کنار کشــید اســطوره ای قابل احترام محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬حاال چرا بــا تمام ایــن اوصاف ویــن رونی ‪30‬‬ ‫ساله به عنوان یک چهره اسطوره ای شــناخته نمی شود؟‬ ‫جواب های زیادی به این سوال وجود دارد و دالیل زیادی‬ ‫را می توان برشــمرد‪ .‬نخســت انکه وین رونی هرگز چهره‬ ‫عامه پسند دیوید بکام را نداشته و ندارد‪ .‬بکام ستاره ای برای‬ ‫تبلیغات بود‪ ،‬ستاره ای که خیلی زود قلب ها را فتح کرد و با‬ ‫توانایی های فوتبالی اش نیز این محبوبیت را دو چندان کرد‪.‬‬ ‫ضربات ازاد بکام به دلیل جذابیت های زندگی خصوصی او و‬ ‫چهره اش خیلی بیشتر از انچه ارزش داشت مورد توجه قرار‬ ‫گرفت‪ .‬استاد ضربات ازاد تیم ملی فوتبال انگلیس هرگز با‬ ‫تیم ملی کشورش به توفیق قابل توجهی در تورنمنت های‬ ‫مختلف دست نیافت و همانند بســیاری دیگر از بازیکنان‬ ‫بریتانیایی در روزهای سلطنت ســتاره های برزیلی و حتی‬ ‫اوکراینی هرگز فرصت لمس توپ طالی فوتبال دنیا را پیدا‬ ‫نکرد‪ .‬اما با تمام این اوصاف بکام اکنون یک اسطوره قابل‬ ‫احترام برای تیم ملی انگلیس به شمار می رود‪.‬‬ ‫مایکل اوون هم در زمره اسطوره های فوتبال انگلیس‬ ‫به شــمار می رود‪ .‬او در ســال ‪ 2001‬بزرگ ترین موفقیت‬ ‫انفــرادی خــود را در فوتبــال به دســت اورد و توپ طالی‬ ‫فوتبال اروپا را برد‪ .‬اوون بازی های به یادماندنی در تیم ملی‬ ‫انگلیس از خود بر جای گذاشت که گلزنی مقابل ارژانتین‬ ‫در جام جهانی ‪ 1998‬فرانسه و درخشش به یادماندنی مقابل‬ ‫المان در مقدماتی جام جهانی اوج کار اوست‪.‬‬ ‫وین رونی با وجود اینکه از لحاظ گلزنی در مقایسه با‬ ‫بکام و اوون و بسیاری دیگر از اسطوره های فوتبال انگلیس‬ ‫امار بسیار بهتری دارد هنوز اســطوره محسوب نمی شود‪.‬‬ ‫دلیل ان را باید در چهره او جســت جو کرد کــه از جذابیت‬ ‫باالیی برخوردار نیســت‪ .‬این فوتبالیست انگلیسی همانند‬ ‫بکام عالقه چندانی به دنیای پر زرق و برق مد ندارد و نهایت‬ ‫کاری که برای ظاهر خود انجام داد کاشتن مو بود چرا که در‬ ‫‪ 25‬سالگی نمی خواست همانند یک مرد مسن و جا افتاده‬ ‫به نظر برسد!‬ ‫چهره زمخت رونی بارها دســتمایه طنز رســانه های‬ ‫بریتانیایی شــده اســت‪ .‬انها رونی را به شخصیت مشهور‬ ‫انیمیشنی یعنی «شرک» تشــبیه می کنند یا اینکه صورت‬ ‫پف کرده این بازیکــن را فقط برای تبلیغ چیپس مناســب‬ ‫می دانند‪ .‬اما رونی در ‪ 30‬سالگی و حتی وقتی سن کمتری‬ ‫داشــت باتوجه به ظاهر خــود همواره توجهــات زیادی را‬ ‫به خــود جلب می کرد‪ .‬ولــی اینکه او بــا ‪ 50‬گل ملی هنوز‬ ‫اسطوره نیســت به این برمی گردد که رونی به اندازه کافی‬ ‫در تیم ملی انگلیس چهره تاثیر گذاری از جنبه های مختلف‬ ‫نبوده اســت‪ .‬او کاپیتان پرافتخارترین تیم انگلیس یعنی‬ ‫منچستریونایتد است و عالوه بر ان افتخارات بسیار زیادی‬ ‫در کارنامه خود دارد اما درخشش او و تاثیرگذاری روی قلب‬ ‫هواداران فوتبال انچنان زیاد نبوده که حاال بخواهند وی را‬ ‫به عنوان یکی از اسطوره های سه شیر (لقب تیم ملی فوتبال‬ ‫انگلیس) معرفی کنند‪.‬‬ ‫اسطوره ای برای اینده‬ ‫وین رونی برای تبدیل شدن به یکی از اساطیر فوتبال‬ ‫بریتانیا هنوز فرصت زیادی دارد‪ .‬او می تواند امار گل های‬ ‫ملی خود را باالتــر ببرد و در رقابت های یــورو ‪ 2016‬چهره‬ ‫دیگری از خود نشان بدهد‪ .‬او اگر به این روند گلزنی اخیر‬ ‫خود در تیم ملی ادامه بدهد حضور در جام جهانی ‪ 2018‬را‬ ‫از همین اکنون می تواند بیمه کند‪ .‬گلزنی بیشتر و درخشش‬ ‫قابل توجه تر در ترکیب تیم ملــی فوتبال انگلیس می تواند‬ ‫او را وارد دنیای اســطوره ها کند‪ .‬اما رونی از نظر بســیاری‬ ‫م اکنون هم اســطوره محسوب می شود‪.‬‬ ‫از هوادارانش ه ‬ ‫اصال اسطوره بودن مهم نیست‪ .‬شــاید اکنون تنها چیزی‬ ‫که برای کاپیتان تیم ملی فوتبال انگلیس اهمیت دارد این‬ ‫است که یکی از سخت ترین رکوردهای فوتبالی را شکسته‬ ‫است و برای او همین کافی است‪.‬‬ ‫منبع‪ :‬دیلی میل‬ ‫نقش نگار‬ ‫زندگی امام علی(ع) در کالم رهبرانقالب‬ ‫ی (علیه السالم) برگرفته از بیانات‬ ‫کتاب «نقش نگار» مروری بر زندگانی امیر المومنین عل ‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬رهبر ّ‬ ‫معظم انقالب اســامی از سوی انتشــارات انقالب اسالمی‬ ‫منتشر شد‪ .‬این کتاب در پانزده فصل به کوشش حجت االسالم محمدیان گرداوری و از سوی‬ ‫انتشارات انقالب اسالمی روانه بازار شد‪ .‬در فصل ابتدایی کتاب نقش نگار به دوران نوجوانی و‬ ‫فداکاری هایامیرالمومنین (ع)قبلازبعثتوهمچنینجهادمستمرشاندرمدینهبعدازهجرت‬ ‫مکرم اسالم(ص) پرداخته است‪ .‬فصول بعدی کتاب نیز به حوادث دوران زمامداری امام از‬ ‫نبی ّ‬ ‫اغازشامل«امتناعامامازبیعت»‪«،‬برخوردایشانبامتخ ّلفینازبیعت»واعالمبرنامهحکومتشان‬ ‫تاوقایعجنگ هایجمل‪،‬صفینونهرواناختصاصدارد‪.‬درفصلپایانینیزبهماجراهایضربت‬ ‫خوردن و شهادت ایشان و کوفه بی امام اشاره شده است‪ .‬مزیت اثر پیش رو به کتبی از این دست‬ ‫در اتخاذ رویکردی سیاسی اجتماعی به زندگی امیرالمومنین(ع) با استناد به منابع تاریخی معتبر‬ ‫وازکالمفقیهیعالماستکهخودبه عنوانرهبرجامع هاسالمیدربطنوقایعحکومتداریقرار‬ ‫داردکهاینامرغنایکتابرادوچندانکردهاست‪.‬گزیده ایازبیاناترهبرمعظمانقالبدرباره‬ ‫دوران جوانی حضرت علی (ع) در پشت جلد این کتاب به شرح زیر اورده شده است‪« :‬درخشش‬ ‫امیرالمومنین(علیه الســام) در دوران جوانی‪ ،‬همان الگوی ماندگاری است که همه جوانان‬ ‫می توانند ان الگو را سرمشق خودشان قرار دهند‪ .‬در دوره جوانی‪ ،‬در مکه به عنوان یک عنصر‬ ‫فداکار‪ ،‬باهوش‪ ،‬یک جوان فعال‪ ،‬پیشرو و پیشگام؛ در همه میدان ها‪ ،‬مانع های بزرگ را از سر‬ ‫راهدعوتپیغمبربرطرفمی کند‪» ...‬‬ ‫قاف‬ ‫کتابی که در ‪ 9‬روز به چاپ دوم رسید‬ ‫«قاف» اثر جدید یاسین حجازی با پشت سرگذاشتن ‪ ۹‬روز از انتشار به چاپ دوم رسید‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫«بازخوانى‬ ‫حجازی ویراستار کتاب «قاف» بعد از ارائه اثر موفق «اه» کتاب اخیر خود را به‬ ‫متن ِ‬ ‫زندگى اخرین پیامبر از سه ِ‬ ‫کهن فارسى» اختصاص داده است و دوباره تالش کرده است‬ ‫متنی متفاوت از دیگر متون مذهبی به وجود اورد‪.‬‬ ‫بســیاری از منتقدین‪ ،‬اثار حجازی را یک نوع «کوالژ» موفق می دانند که با استفاده از‬ ‫تصویرها‪ ،‬پاره ای از یک نامه یا گفت و شــنود ها و کنار هم قرار دادن انها داستان را نگاشته‬ ‫اســت‪ .‬هرکدام از خرده داســتان ها تکه ای از یک «کوالژ» اســت که از چیــدن و کنار هم‬ ‫گذاشتن شــان مى توان اصل واقعه را فهمید و یکپارچه کوالژ را دیــد‪ .‬کتاب هایی که منابع‬ ‫این چنین اثری بوده اند‪ ،‬ان چنان درگیر اسناد و توضیح و تحلیل بوده اند که به مخاطب عمومی‬ ‫اجازه نمی دادند ماجرا را به خوبی دریافت کند‪ .‬حاال «قاف» این برداشت را هنرمندانه اسان‬ ‫کرده است‪ .‬کتاب «قاف» بازخوانی زندگی پیامبر اسالم (ص) از سه کتاب کهن به نام های‬ ‫تفسیر سورابادی‪ ،‬سیرت رســول الله و شــرف النبی از والدت تا رحلت ایشان است‪ .‬در این‬ ‫کتاب داستان هایی که از این ‪ 3‬کتاب نقل شده را به صورت خطی گرداورده است‪ .‬حجازی‬ ‫در این کتاب تالش کرده است که دو اصل را در بازخوانی این کتاب مورد توجه قرار دهد؛ اوال‬ ‫حجازی تالش کرده اســت تا در این کتاب فقط پیامبر را دنبال کند‪ .‬واقعه ها و شخصیت ها‬ ‫صرفا بهانه ای برای تعقیب پیامبر هستند‪ .‬اصل دوم این شده که از تمام متن سه کتاب فقط‬ ‫عناصر دراماتیک جدا شود‪.‬‬ ‫خنده یک سیاستمدار‬ ‫حدادعادل به خندوانه رفت‬ ‫وقتی خبر امــد که غالمعلــی حدادعادل قرار اســت‬ ‫میهمان دوشنبه شــب برنامه خندوانه باشــد خیلی ها تصور‬ ‫می کردند که باید منتظر برنامه ای جدی باشند‪ ،‬اما از همان‬ ‫ابتدای ورود حدادعادل به اســتودیوی برنامه‪ ،‬رامبد جوان‬ ‫از شــوخ طبعی ایــن نماینده مجلس اســتفاده کــرد و برای‬ ‫به اصطالح باز شــدن یخ برنامه از حدادعادل خواســت تا‬ ‫حلقه هایی را بــه داخل میله بینــدازد‪ .‬زمــان گفت وگو هم‬ ‫جوان وارد مباحث جدی نشــد و از این سیاستمدار ‪ 70‬ساله‬ ‫خواســت تا خاطراتش را بگوید و شــعر بخواند؛ شعری که‬ ‫برای همسرش سروده و شعری طنز که مطلع ان نی شکر بود‪.‬‬ ‫حدادعادل در بخشــی از صحبت هایــش هم روایت‬ ‫شــوخی هایی که با رهبر معظم انقالب کرده را باز گفت و از‬ ‫شوخ طبعی ایشان تعریف کرد‪ .‬او پس از اشاره رامبد جوان‬ ‫به نســبت فامیلی اش با مقام معظم رهبری گفت‪ :‬من یکبار‬ ‫به شوخی خدمت اقا عرض کردم که من خودم را این طرف و‬ ‫ن طرف‪ ،‬این گونه معرفی می کنم‪« :‬من پدر بزرگ نوه های‬ ‫ا ‬ ‫مقام معظم رهبــری هســتم‪ ».‬حدادعادل از شــوخ طبعی‬ ‫مقام معظم رهبری هم تعریف و تمجید کرد و گفت‪« :‬از زمانی‬ ‫که حضرت اقا رئیس جمهور بودند‪ ،‬من در مورد کتاب های‬ ‫درسی و تالیف ان با ایشان مشورت می کردم‪ .‬چون حضرت‬ ‫اقا شب ها به درس و مشق فرزندانشان رسیدگی می کردند‪،‬‬ ‫با وجود مشغله فراوان‪ ،‬دیکته می گفتند برای فرزندانشان و‬ ‫در جریان کتاب های درسی بودند که ما تالیف می کردیم‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬یک بار درباره یک شــعر بحــث درگرفت که‬ ‫در کتاب درســی دوم دبستان باشد یا نباشــد‪ ،‬من هم گفتم‬ ‫که کتاب را می برم خدمت حضرت اقا و از ایشــان می پرسم‬ ‫که ببینیم نظرشــان چیســت؟ مقام معظم رهبری روزهای‬ ‫دوشــنبه جلســه عمومی دارند‪ ،‬من هم روز دوشنبه خدمت‬ ‫ایشان رسیدم و کتاب فارسی دوم ابتدایی را دادم خدمت اقا‪،‬‬ ‫یک روحانی که دوســت ما بود‪ ،‬حضور داشت‪ ،‬این دوست‬ ‫روحانی ما به شــوخی گفت که اقای حداد برای حضرت اقا‬ ‫کتاب دوم ابتدایی را اورده اید کــه بخوانند‪ .‬من هم گفتم‪،‬‬ ‫بله‪ ،‬کتاب اول ابتدایی را هم ســال پیش برایشــان اوردم‪.‬‬ ‫حضرت اقا هم فرمودنــد؛ ولی ما همچنــان در اول وصف‬ ‫تو مانده ایــم‪ ».‬در ادامه برنامه جناب خان هم وارد شــد و از‬ ‫همان ابتدا نشان داد که خود را اماده کرده با این سیاستمدار‬ ‫حسابی شــوخی کند‪ .‬کت پوشــیده بود و در ظاهر مودب و‬ ‫موقر بود‪ .‬اما زمانی که شروع به خواندن ترانه کرد و غالمعلی‬ ‫حدادعادل را «نوکر شــیرخدا اهنگر دادگر» معرفی کرد‪ ،‬به‬ ‫شمایل اصلی جناب خان برگشت و نشان داد که اماده است‬ ‫با رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارســی به سبک و سیاق‬ ‫خودش شوخی کند‪ .‬از همین جا بود که بازتاب های حضور‬ ‫حدادعادل در خندوانه در شــبکه های اجتماعی منتشر شد‬ ‫و تا پایان برنامه ادامه پیدا کرد‪ .‬وقتی جناب خان به نماینده‬ ‫مجلس‪ ،‬یک ماسک هدیه داد‪ ،‬حدادعادل خیلی زود منظور‬ ‫او را متوجه شد و از طرف خودش و نماینده های مجلس قول‬ ‫داد که به مسائل زیست محیطی و غباری که جنوب کشور را‬ ‫الوده کرده‪ ،‬رسیدگی خواهد کرد‪ .‬البته به این نکته هم اشاره‬ ‫کردکهحلمشکالتزیست محیطیزمانبراست‪.‬جناب خان‬ ‫با کلمات و واژه های مصوب فرهنگستان هم شوخی کرد و‬ ‫به حدادعادل گفت‪« :‬بریم خمیراک بزنیم»! که منظورش‬ ‫از خمیراک‪ ،‬پاستا بود و جایی هم گفت که از دراز اویز زینتی‬ ‫(کراوات) اســتفاده نکرده که رئیس فرهنگســتان هم کم‬ ‫نیاورد و گفت‪« :‬یقه پیراهنت شبیه پاپیون است که این هم‬ ‫مورد دارد!» بده بستان های جناب خان و حدادعادل حسابی‬ ‫برنامه خندوانه را داغ کرد و این گرمی و خندیدن تا زمانی که‬ ‫نماینده مجلس قصد بیرون رفتن از اســتودیو را داشت هم‬ ‫ادامه یافت‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مهاجرت‬ ‫تیتر اول‬ ‫اکونومیست‬ ‫میمونی‬ ‫متفاوت از نگاه‬ ‫اشپیگل‬ ‫سواالت تایم‬ ‫در مورد زندگی‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مسابقه رالی یک روزه تفریحی‪ ،‬خانوادگی‬ ‫جام پیشخوان بانکی انصار برگزارشد‬ ‫مســابقه رالی یــک روزه تفریحــی‪ ،‬خانوادگی جام‬ ‫پیشخوان بانکی انصار با حمایت بانک انصاربا استفاده از‬ ‫کارت های شهروندی که خدمات متمایزی در استان های‬ ‫مختلــف ارائه می دهد‪ ،‬برگزار شــد‪ .‬به گــزارش اداره کل‬ ‫بازاریابــی و تبلیغــات‪ ،‬ایــن مســابقه در راســتای انجام‬ ‫مســئولیت های اجتماعــی بانــک انصار و تشــویق احاد‬ ‫شــهروندان‪ ،‬به ویژه خانواده ها به فعالیت های ورزشــی و‬ ‫تفریحات سالم توســط هیات اتومبیلرانی و موتورسواری‬ ‫اســتان تهران در روزجمعه ‪ 20‬شــهریور در ســه کالس‬ ‫همگانی‪ ،‬پیشکســوتان و هنر مندان برگزار شد‪ .‬اداره کل‬ ‫بازاریابی و تبلیغات در گزارش خود می افزاید‪ ،‬در این مسابقه‬ ‫باتوجه به قابلیت های گوناگون دســتگاه های پیشخوان‬ ‫بانکی انصار به عنوان کنترل و ثبت زمان در پست کنترل ها‬ ‫در طول مسیر استفاده می شود‪ .‬این مســابقه رالی در روز‬ ‫جمعه از ساعت هشت صبح از مجموعه فرهنگی‪ ،‬ورزشی‬ ‫امام علی(ع) اغاز و پس از طی مســیری به مســافت ‪300‬‬ ‫کیلومتر در شــهر تهران با رعایت کامــل قوانین و مقررات‬ ‫راهنمایی و رانندگی در ســاعت ‪ 16‬به کار خــود پایان داد‪.‬‬ ‫در مراسم اهدای جوایز نفرات برگزیده که موفق به کسب‬ ‫عناوین شــده بودند با اهدای جوایز‪ ،‬نشــان و کارت هدیه‬ ‫بانک انصار تقدیر به عمل امد‪ .‬همچنین از حامیان معنوی‬ ‫و مادی این رالــی خانوادگی نیز قدردانــی به عمل امد‪ .‬از‬ ‫نکات قابل اهمیــت این همایش‪ ،‬حضور اقشــار مختلف‬ ‫مردم به همراه هنرمندان محبوب بود که در محیطی شاد و‬ ‫پر انرژی به همراه خانواده در مسابقه حضور داشته و یک روز‬ ‫به یاد ماندنی و خاطره انگیز را تجربه کردند‪ .‬بانک انصار با‬ ‫همراهی هیات اتومبیلرانی و موتورسواری استان تهران با‬ ‫ایجاد ایستگاه های کنترل به وسیله دستگاه های پیشخوان‬ ‫بانکی انصار در مسیر مسابقه‪ ،‬ضمن حمایت از این حرکت‬ ‫فرهنگی و خانوادگی به معرفی خدمات جدید خود خصوصا‬ ‫دستگاه های پیشخوان بانکی پرداخت‪.‬‬ ‫اتاق فکر مشترک بانکداری اسالمی‬ ‫در بانک دی تشکیل می شود‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫نمادمعامالتی‬ ‫«و کوثر» در بازار‬ ‫فرابورس‬ ‫گشایشیافت‬ ‫نماد معامالتی موسسه اعتباری کوثر‬ ‫مرکزی با قیمت هر ســهم یک هــزار و ‪200‬‬ ‫ریال در بازار دوم فرابورس ایران گشــایش‬ ‫یافت‪.‬‬ ‫بــه گــزارش روابط عمومی موسســه‬ ‫اعتباری کوثر؛ در ســالروز پیوند خجســته‬ ‫حضــرت علــی (ع) و حضرت زهــرا (س) با‬ ‫حضــور دکتر رضایــی مدیرعامل موسســه‬ ‫و هیــات همــراه در ســاختمان فرابورس و‬ ‫به دنبال موافقت هیات پذیــرش فرابورس‬ ‫ایران بــا ارتقای نماد شــرکت اعتباری کوثر‬ ‫مرکزی از بازار پایه به بــازار عادی‪ ،‬نماد این‬ ‫شــرکت ‪ 24‬شــهریورماه ‪ 94‬در بــازار دوم‬ ‫فرابورس ایران گشــایش یافت و هر سهم‬ ‫ان یک هزار و ‪ 200‬ریال قیمت خورد‪ .‬شرکت‬ ‫اعتبــاری کوثر مرکــزی پنجاه و هشــتمین‬ ‫شرکت در بازار دوم فرابورس ایران به شمار‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫اتــاق فکــر مشــترک بانکداری اســامی بــا هدف‬ ‫گفتمان ســازی در حوزه مباحث نظــری و روش های مورد‬ ‫عمل و پیشــگیری از فعالیت هــای مــوازی در بانک دی‬ ‫تشکیل می شود‪.‬‬ ‫بــه گــزارش اداره کل روابــط عمومی بانــک دی‪،‬‬ ‫بر اساس اعالم مرکز مطالعات و توسعه بانکداری اسالمی‬ ‫بانک دی‪ ،‬شورای فقهی بانک دی که از سال ‪ 93‬فعالیت‬ ‫خود را اغاز کرده برنامه های مختلفی را در دستورکار دارد که‬ ‫از جمله انها تشکیل اتاق فکر مشترک بانکداری اسالمی‬ ‫است‪.‬‬ ‫این اتاق فکر با پیشنهاد بانک دی با هدف هم افزایی‬ ‫در فعالیت های مرتبط با بانکداری اسالمی و نیز پیشگیری‬ ‫از انجام فعالیت های موازی با مشارکت نظام بانکی کشور‬ ‫در دستورکار قرار گرفته است‪.‬‬ ‫شورای فقهی در حوزه بانکداری اسالمی در کشور از‬ ‫سال ‪ 1383‬در قالب «شورای مشورتی بانکداری اسالمی»‬ ‫در پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسالمی‬ ‫تشکیل شد و بعدها اوایل سال ‪ 1388‬تحت عنوان شورای‬ ‫فقهی بانک مرکزی جمهوری اســامی اعالم موجودیت‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫شــورای جدید با محوریت نظارت بر انطباق ابزارها‪،‬‬ ‫ایین نامه هــا‪ ،‬دســتورالعمل ها و عقــود بانکــی جــاری و‬ ‫پیشنهادهای جدید واصله از ســوی فعاالن شبکه پولی و‬ ‫بانکی کشور با موازین شرعی فعالیت خود را ادامه داد‪.‬‬ ‫در زمینــه تجربه نظارت شــرعی در چند ســال اخیر‪،‬‬ ‫برخی از بانک ها‪ ،‬موسســات اعتبــاری و همچنین بورس‬ ‫اوراق بهادار به صورت خودجوش به تاسیس شورای مشابه‬ ‫اقدام کردند‪.‬‬ ‫بانک دی نیز از ابتدای تاسیس فعالیت خود را مبتنی‬ ‫ بر عملیات بانکداری بدون ربا بنا گذاشــت و در مدت زمان‬ ‫کوتاه تشکیل خود و پس از استقرار مدیریت جدید همراستا‬ ‫با شــکل گیری و ایجاد مرکز مطالعات و توســعه بانکداری‬ ‫اسالمی‪ ،‬شورای فقهی (کمیته) خود را از اواسط سال ‪93‬‬ ‫با مدیریت مدیرعامل و مشــارکت صاحب نظران این حوزه‬ ‫به ویژه با هدایت علمی و فقهی حجت االسالم و المسلمین‬ ‫دکتر موســویان اســتاد و عضو هیات علمی دانشگاه امام‬ ‫صادق (ع) و مسئوالن و مدیران گروه مالی دی راه اندازی‬ ‫کرد و تحقــق همه جانبه عملیات بانکداری اســامی را در‬ ‫دستورکار خود قرار داد‪.‬‬ ‫این شورا در جلســات ابتدایی خود بر همسان سازی‬ ‫ادبیات نظری و گفتمان مشترک این حوزه در تشکیالت خود‬ ‫و متعاقبا در سطح گروه مالی دی از طریق برگزاری جلسات‬ ‫تخصصی و تبیین مفاهیم کاربردی بانکداری اسالمی اعم‬ ‫از روش های رایج در اعطای تسهیالت و انعقاد قراردادها‬ ‫مبتنی بر شریعت اسالم تمرکز کرد‪.‬‬ ‫تطبیق ابزارهای پولی و بانکی مورد استفاده در بانک‬ ‫دی با شریعت اسالمی و نهادینه ســازی گام های مختلف‬ ‫بانکداری اسالمی در این بخش از دیگر تالش های صورت‬ ‫گرفته توسط این شورا در دوران کوتاه عمر خود بوده است‪.‬‬ ‫همچنین می تــوان از مهمترین دســتاوردهای شــورای‬ ‫فقهی بانک دی به بررسی و تطبیق عقودی همچون عقد‬ ‫مرابحه‪ ،‬عقد سلف و دستورالعمل ها و ابزارهای تخصیص‬ ‫منابع همچون دستورالعمل مشارکت مدنی‪ ،‬کارت اعتباری‬ ‫تجدیدپذیــر و کارت اعتباری تســهیالتی بر اســاس عقد‬ ‫مرابحه با موازین فقهی دین مبین اسالم اشاره کرد‪.‬‬ ‫برگزاری نزدیک به ‪ 600‬نفر ســاعت جلسه اموزشی و‬ ‫مشورتی در ‪ 21‬جلسه شــورا در بانک دی شاخص مناسبی‬ ‫برای نمایش عزم جدی مدیریت ارشد این گروه مالی از اغاز‬ ‫شکل گیری ان تاکنون است‪.‬‬ ‫از برنامه های اتی شــورای فقهی بانک دی می توان‬ ‫به تشکیل اتاق فکر مشــترک بانکداری اسالمی با هدف‬ ‫گفتمان ســازی در حوزه مباحث نظــری و روش های مورد‬ ‫عمل و پیشــگیری از فعالیت های مــوازی در جهت ایجاد‬ ‫هم افزایی در رســیدن به ارمان مشــترک‪ ،‬ایجــاد کارگروه‬ ‫تخصصــی‪ ،‬بررســی و تطبیق شــکلی‪ ،‬روشــی و حقوقی‬ ‫محصوالت و خدمات گــروه مالی دی با موازین شــریعت‬ ‫اسالم و بسترسازی تولید ابزارهای جدید بانکداری اسالمی‬ ‫با بهره گیری از فناوری اطالعات و ارتباطات اشاره کرد‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫مهم ترین مساله در اجرای قانون‬ ‫بانکداری بدون ربا اراده مسئوالن است‬ ‫مدیرعامــل بانــک مهر اقتصاد در ســفر به اســتان‬ ‫چهار محال و بختیاری از شــعب این استان بازدید به عمل‬ ‫اورد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد اســتان‬ ‫لو بختیــاری‪ ،‬ســید ضیاء ایمانــی – مدیرعامل‬ ‫چهار محا ‬ ‫بانک ‪ -‬در این سفر از شعب بروجن‪ ،‬لردگان‪ ،‬شلمزار‪ ،‬اردل‪،‬‬ ‫فارســان‪ ،‬ملت و فرخشــهر بازدید کرد و با حضور در جمع‬ ‫کارکنان شعب با انها گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫ایمانی در ایــن بازدید ها پــس از دیــدار صمیمی با‬ ‫همکاران و شــنیدن مسائل و مشــکالت انان‪ ،‬بسیاری از‬ ‫این انتقادات را وارد دانست و عنوان کرد‪« :‬افزایش طول‬ ‫اقســاط وام مســکن و تســهیل در پرداخت ان‪ ،‬بررسی و‬ ‫کارشناسی در راســتای جابه جایی شــعب برخی از مناطق‬ ‫اســتان‪ ،‬توجه ویژه بــه نیازهای مادی و معنــوی کارکنان‬ ‫بانک‪ ،‬توسعه زیر ساخت ها و تعیین تکلیف نیروهای شرکتی‬ ‫و خدماتی و تجدید نظــر در زمینه پرداخت تســهیالت از‬ ‫اولویت کاری بانک است‪».‬‬ ‫وی در گفت وگو با خبرگزاری فارس در شــهرکرد‪ ،‬به‬ ‫خواســته های مردم‪ ،‬مســئوالن و مقام معظــم رهبری در‬ ‫خصوص توسعه بانکداری اســامی و حذف ربا اشاره کرد‬ ‫و اظهار داشت‪« :‬به اعتقاد بنده اراده مسئوالن مهم ترین‬ ‫مساله در راستای استقرار بانکداری اسالمی و اجرای قانون‬ ‫بانکداری بدون ربا در کشور است‪».‬‬ ‫وی ادامه داد‪« :‬کارکنان شبکه بانکی از نظر دانش و‬ ‫کارایی در سطح قابل قبولی هستند و به لحاظ اعتقادی نیز‬ ‫بر این عقیده اند که قانون بانکداری بدون ربا باید در کشور‬ ‫به نحو مطلوبی اجرا شود‪ ،‬ولی متاسفانه پیگیری های الزم‬ ‫در این زمینه انجام نمی شود بنا بر این مسئوالن اجرایی باید‬ ‫اراده جدی تری در این زمینه به کار گیرند‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد شبکه بانکی را مهم ترین‬ ‫عامل در تحقق اقتصاد مقاومتی دانست و اظهار داشت‪:‬‬ ‫«با ورود جدی سیســتم بانکی کشور به این مقوله بسیاری‬ ‫از مشــکالت اقتصادی به ویژه در زمینه اقتصاد مقاومتی‬ ‫برطرف می شود‪».‬‬ ‫ایمانی خاطرنشــان کــرد‪« :‬بانک مهــر اقتصاد در‬ ‫راســتای اجرای سیاســت های اقتصاد مقاومتی در زمینه ‬ ‫اشــتغال‪ ،‬تقویت واحدهــا تولیدی‪ ،‬ســرمایه در گردش و‬ ‫تسهیالت خرد در بخش های مسکن‪ ،‬تولید و کشاورزی به‬ ‫خوبی ایفای نقش کرده است‪».‬‬ ‫وی کارت اعتبــاری خریــد کاالی ایرانــی را یکی از‬ ‫اقدامات مهم بانک مهــر اقتصاد در راســتای حمایت از‬ ‫سیاست های اقتصاد مقاومتی و تولید داخلی عنوان کرد و‬ ‫گفت‪« :‬در این طرح بانک با ارائه تسهیالت به متقاضیان‬ ‫خرید کاالهای ســاخت داخل و حمایت از مصرف کننده و‬ ‫تولید کنندگان داخلی در راســتای تحقق اهداف اقتصاد‬ ‫مقاومتی حرکت می کند‪».‬‬ ‫شــهاب زارعی ‪ -‬مدیرکل شعب اســتان ‪ -‬نیز گزارش‬ ‫جامعی از وضعیت شعب‪ ،‬منابع‪ ،‬مصارف و اقدامات صورت‬ ‫گرفته در اســتان ارائه کرد و گفت‪« :‬بانــک مهر اقتصاد‬ ‫استان چهار محال و بختیاری با در اختیار داشتن ‪10‬درصد‬ ‫از منابع پولی در جایگاه چهارم در بین بانک های اســتان‬ ‫قرار دارد‪».‬‬ ‫حجت االسال مو المسلمینصدیقی‪:‬‬ ‫اقتصاد مقاومتی نماد‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫تولید باشد خودش باری بر دوش جامعه شده بنابراین تنها‬ ‫راه حل این مشکالت اجرای بانکداری اسالمی است‪».‬‬ ‫حجت االســام صدیقی اقتصاد مقاومتــی را نماد و‬ ‫سمبل یک اقتصاد سالم دانست و ابراز داشت‪« :‬مقام معظم‬ ‫رهبری چندین ســال اســت که مقوله اقتصاد مقاومتی را‬ ‫مطرح کرده اند بنا بر این شما به عنوان پرچم داران بانکداری‬ ‫اسالمی‪ ،‬می توانید مسیر تحقق ان را هموار کنید‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به تاثیر اقتصاد در سیاســت و فرهنگ‬ ‫گفت‪« :‬فقر عامل بسیاری از مشکالت و گرفتاری هاست‪،‬‬ ‫بنابراین با حمایت از تولید و ایجاد اشتغال و برخورداری از‬ ‫یک اقتصاد ســالم می توان در فرهنگ و سیاســت هم به‬ ‫پیروزی های بزرگی نائل شد‪».‬‬ ‫در ادامه‪ ،‬محمد اکبری ‪ -‬مدیرکل شعب استان تهران‬ ‫ اجرای بانکداری اسالمی را نخستین هدف راهبردی بانک‬‫مهر اقتصاد عنوان کرد و گفت‪« :‬اهداف بانک مهر اقتصاد‬ ‫در استقرار بانکداری بدون ربا‪ ،‬اجرای تدابیر و فرامین مقام‬ ‫معظم رهبری‪ ،‬انطباق کلی عملیات مالی و جاری بانک با‬ ‫شــرع مقدس اســام‪ ،‬تدوین مدل الگوی عملی استقرار‬ ‫بانکداری اسالمی و ارائه ان به شبکه بانکی کشور و ترویج‬ ‫و نهادینه سازی فرهنگ بانکداری اسالمی در بین مشتریان‬ ‫و احاد مردم است‪».‬‬ ‫اکبری ادامه داد‪« :‬بانک مهر اقتصاد مفتخر اســت‬ ‫در اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا و حرکت در مسیر‬ ‫بانکداری اســامی‪ ،‬تمامی قراردادهای ســپرده پذیری و‬ ‫اعطای تســهیالتش را به تایید دفتر شــرعی مقام معظم‬ ‫رهبری در سپاه برساند‪».‬‬ ‫وی تصریح کرد‪« :‬امروز بانکداری اســامی به یک‬ ‫فرهنگ سازمانی در میان همکاران ما تبدیل شده و کارکنان‬ ‫بانک مهر اقتصاد اموزش های بانکداری اسالمی را در کنار‬ ‫سایر اموزش های عمومی و بانکی پشت سر می گذارند‪».‬‬ ‫اکبری یکی از رویکردهای بانک مهر اقتصاد درجهت‬ ‫اجرای بانکداری اســامی را حمایت جــدی از حوزه های‬ ‫اقتصاد مولد‪ ،‬تولید و کارافرینی دانست و افزود‪« :‬در سال‬ ‫جاری بالغ بر دو هزار میلیارد تومان تسهیالت اعطا کرده ایم‬ ‫که ‪ 85‬درصد از این مبلغ به صنایع پرداخت شده است‪».‬‬ ‫مدیرکل شعب اســتان تهران در پایان ابراز داشت‪:‬‬ ‫«اعطــای تمامی منابــع قرض الحســنه به مصــرف وام‬ ‫قرض الحســنه از جمله اقداماتی اســت که این بانک در‬ ‫راستای اســتقرار بانکداری اســامی صورت داده و امروز‬ ‫همه تالش ما این اســت که در راه اثبات کارامدی نظام و‬ ‫رفع تنگناهای معیشــتی مردم و بنگاه های اقتصادی قدم‬ ‫برداریم‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫بــه مناســبت هفتــه بانکــداری اســامی‪،‬‬ ‫مدیــرکل شــعب بانــک مهر اقتصــاد اســتان تهــران با‬ ‫حجت االسالم والمســلمین صدیقی‪ ،‬امــام جمعه موقت‬ ‫تهران دیــدار کرد‪ .‬به گــزارش روابط عمومــی بانک مهر‬ ‫اقتصاد استان تهران‪ ،‬حجت االسال مو المسلمین صدیقی‬ ‫ امام جمعه موقت تهران ‪ -‬با اشاره به اینکه قدرت های بزرگ‬‫در جبهه نظامی نتوانستند انقالب اسالمی را دچار مشکل‬ ‫کنند‪ ،‬گفت‪« :‬ایران اســامی در حال حاضر در سه جبهه‬ ‫فرهنگی‪ ،‬اقتصادی و سیاسی در مصاف و جنگ تمام عیار‬ ‫با دنیای استکبار است‪».‬‬ ‫امام جمعه موقت تهران قوانین اســام در اقتصاد را‬ ‫اجرایی دانست و اظهار داشت‪« :‬کارکنان و مدیران بانک‬ ‫مهر اقتصاد در این زمینه خط شکن محسوب می شوند و باید‬ ‫به دنیا نشان دهند که اسالم ما اسالم اقتصاد و زندگی است‬ ‫و می توان خالف شرع انجام نداد و قوانین اسالم را در بعد‬ ‫اقتصادی نیز پیاده کرد‪».‬‬ ‫وی سپرده های بانکی با ســود باال را یکی از عوامل‬ ‫طبقاتی شدن جامعه عنوان کرد و گفت‪« :‬یکی از معضالت‬ ‫نظام بانکی‪ ،‬ورشکستگی افرادی است که برای تولید وام‬ ‫گرفته اند اما نتوانسته اند به موقع اقساط ان را پرداخت کنند‬ ‫و مشمول جریمه شده اند در نتیجه کسی که قرار بود مولد‬ ‫یک اقتصاد سالم است‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫هنر سینما همسو در تغییر فرهنگ مصرف شیر‬ ‫پگاه همسو با هنرسینما‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪279‬‬ ‫نقش انکار ناپذیر شــیر این غذای بهشتی و موهبت‬ ‫الهی درســامت مردم و لزوم ارتقای دانش عمومی براین‬ ‫نعمت بی نظیر خداوندی در جهت ســامت مردم‪ ،‬شرکت‬ ‫صنایع شــیر ایران را بر ان داشــت تا به امروز فعالیت های‬ ‫اموزشــی ‪ /‬ترویجــی و فرهنگ ســازی را جــزء الینفــک‬ ‫فعالیت هایصنعتقراردهد‪.‬درکشورماشیروفراورده های‬ ‫ان از دیربــاز بایــد جزئی جداناپذیر از ســبد غذایــی روزانه‬ ‫خانواده هــا قرارمی گرفت‪ .‬اما متاســفانه باروند روبه رشــد‬ ‫صنعتی شدن و زندگی شــهری و کم تحرکی‪ ،‬مصرف این‬ ‫فراورده افزایــش نیافته و حتی شــاهد کاهش مصرف ان‬ ‫بوده ایم‪ ،‬به طوری که مصرف سرانه در حال حاضر بین‪– 80‬‬ ‫‪ 70‬کیلوگرموحدمطلوبجهانیدرکشوربه‪ 45‬سالکاهش‬ ‫یافته در حالی که متوسط ســن جهانی ان ‪ 70‬سال است‪.‬‬ ‫گزارشات موجود حاکی از ان است که حداقل ‪ 2/2‬میلیون‬ ‫نفر از مردم کشور دچار پوکی استخوان هستند‪ .‬همچنین‬ ‫براساس گزارش بنیاد پوکی استخوان‪ ،‬پیش بینی می شود‬ ‫تا سال ‪ 1429‬خورشیدی حدود شش میلیون نفر از جمعیت‬ ‫ایران مبتال به پوکی اســتخوان خواهند شد‪ .‬بااین وصف‬ ‫هرگونه تالش برای ارتقای اگاهی مردم و به ویژه گروه های‬ ‫مرجع در جهت تبیین ارزش غذایی شیر و زمینه سازی برای‬ ‫افزایش ســرانه مصرف ان کمک به افزایــش طول عمر‪،‬‬ ‫ســامت مردم و خانواده ها و افزایــش تولید ناخالص ملی‬ ‫کشور خواهد بود‪ .‬شرکت صنایع شــیر ایران در همکاری‬ ‫تنگاتنــگ با وزارت بهداشــت‪ ،‬درمان واموزش پزشــکی‪،‬‬ ‫وزارت اموزش و پرورش‪ ،‬صدا و سیما‪ ،‬شهرداری ها و سایر‬ ‫ســازمان ها و موسســات دولتی و غیر دولتی فعالیت های‬ ‫متنوعی را به انجام رسانده و به همین دلیل در سال ‪2011‬‬ ‫موفق به اخذ لوح و تندیس بین المللی شیر در کشور ایتالیا‬ ‫به عنوان کشور منتخب در فرهنگ سازی شیر مدارس شده‬ ‫است‪ .‬یکی از این گروه های مرجع‪ ،‬فرهیختگان اهل هنر‬ ‫می باشند که رسانه ای مانند سینما را در دست دارند که خود‬ ‫تاریخ قوی و مورد مطلوب را در نظر عموم مردم ایران درپی‬ ‫دارد‪ .‬بدین منظور صنایع شیر ایران ‪ -‬پگاه‪ -‬در برنامه اسکار‬ ‫ســینمای ایران یعنی هفدهمین جشن سینمای ایران وارد‬ ‫شده و دست همیاری اهل هنر را به یاری فشرد‪ .‬اقای دکتر‬ ‫ربیعی دراین مراسم به پاس حمایت های خود از هنرمندان‬ ‫و سینما گران از هیات مدیره خانه سینما لوح سپاس دریافت‬ ‫کرد‪.‬جناب اقای دکتر جنتی وزیر محترم ارشــاد اســامی‬ ‫به همراه معاونین و مدیران ســینمایی در هفدهمین جشن‬ ‫ســینمای ایران روزبیســتم شــهریور در عمارت مسعودیه‬ ‫حضور یافتند‪ .‬اشنایی اساتید و گرانمایه های سینما با شیر‬ ‫و فراورده هــای ان می تواند کمــک ذی قیمتــی را در اثار‬ ‫نمایشی خود در قالب پیام های اموزشــی و بهبود فرهنگ‬ ‫مصرف در جهت ســامت مردم در تمامی گروه های سنی‬ ‫از کودکی تا کهنســالی دربر داشته باشــد‪ .‬به عنوان مثال‬ ‫مصرف دخانیات که بنا بر امارهای ارائه شده که هر هشت‬ ‫ثانیه در جهان موجب مرگ یک انســان می شــود‪ ،‬و عدم‬ ‫نمایش ان در اثار هنری سینما یا استفاده از نوشیدنی های‬ ‫سالمت بخش مانند شیر و دوغ بر سر سفره ها کمک شایانی‬ ‫به تغییر عــادت رفتاری خانواده ها ومردم خواهد داشــت‪.‬‬ ‫تکرار و یاداوری بســیاری از رفتارهای درست تغذیه ای در‬ ‫ســکانس های تصویری در ذهن بیننده و در هر رده ســنی‬ ‫نتیجــه هنجارهای مطلوب شــده که در ذهــن ناخوداگاه‬ ‫فرد و در گذر زمان انجام وظیفه کــرده و فرهنگ رفتاری و‬ ‫مصرف درســت را ایجاد خواهد کرد‪ .‬درحــال حاضر که ما‬ ‫مدعی هستیم در بســیاری از منابع وذخایر طبیعی امانتدار‬ ‫نسل اینده هستیم‪ ،‬مانند ان باید سالمتی را برای نسل اینده‬ ‫و فرزندان خود هدیه دهیم‪ .‬این بخشی از تالشی است که‬ ‫نخبگان هنری این مرز و بــوم می توانند به همیاری بخش‬ ‫صنعت امده و در داشتن جامعه ای ســالم‪ ،‬شاداب و کوشا‬ ‫اثر گذار باشند‪ .‬بر این اساس صنایع شیر ایران با برند پگاه‬ ‫که برخاسته از مردم است‪ ،‬دست فرهیختگان عرصه سینما‬ ‫را می فشارد‪ ،‬و ارزوی استفادهثمربخشازاینرسانهمطلوب‬ ‫برای خانواده ها را دارد‪.‬‬