روزنامه صمت شماره 280

‫پرابلماتیک بودن مناسبات‬ ‫سوژه و سیاست‬ ‫امانوازکجا‬ ‫بازدیدکرد؟‬ ‫مثلث با نگاهی جامعهشناختی‬ ‫دو قطبی حیاتی – ژوله‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫گزارش مثلث از انچه‬ ‫امانو در تهران‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هشتاد‪ 4/‬مهر ‪ 88/1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫انجام داد‬ ‫ناطق‬ ‫میاید؟‬ ‫ایا اصالح طلبان راستگرا‬ ‫میتوانند ناطق نوری را راضی به‬ ‫نامزدیدرانتخاباتمجلسکنند‬ ‫سورپرایزمحمود‬ ‫مثلث‪ ،‬احتمال نامزدی محمود احمدینژاد‬ ‫در انتخابات مجلس را بررسیکرده است‬ ‫نشانههایمصالحه‬ ‫مثلث‪ ،‬طرح جنجالی پنتاگون‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫همسویی با تهران‬ ‫چرا امریکا از براندازی‬ ‫حکومت اسدکوتاه امد؟‬ ‫عامدانه وارد موضوع‬ ‫امنیتیهاشدم‬ ‫گفتوگوی مثلث با رضا رشیدپور‬ ‫درباره باند اصفهانیها‬ ‫جلد‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫امانو از کجا بازدید کرد؟‬ ‫گزارشمثلثازانچهامانودرتهرانانجامداد‬ ‫حفظارزشهایانسانی‪،‬دستاورددفاعمقدس‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫و مــا در عین حالــی که در ایــن جنگ‪،‬‬ ‫خیلی جوانهای عزیز از دست دادیم و خیلی‬ ‫شخصیتهای عزیز از دست دادیم و این همه‬ ‫جنایات واقع شده است که انصاف ًا این جنایت‬ ‫اخیر دزفول یکــی از بزرگتریــن جنایاتی بود‬ ‫که اینها کردند‪ ،‬در عیــن حالی که ما این قدر‬ ‫جنایت برمان واقع شــد‪ ،‬مع ذلک‪ ،‬ان چیزی‬ ‫که کشــور ما دریافت کرد بســیار ارجمندتر و‬ ‫عزیزتر از این است که ما صدمه خوردیم‪ .‬و اما‬ ‫صدمات افرادی کــه البته جبران نمی‏توانیم‬ ‫بکنیم‪ ،‬لکن ان‏شــاءال ّله‏‪ ،‬بعدها به جای انها‬ ‫اشخاص دیگری بیایند که بهتر جبران کنند‪.‬‬ ‫صدمات ـ فرض کنید که ـ خراب کردن و اینها‬ ‫جبران می‏شود؛ انها چیز مهمی نیستند‪ ،‬جبران می‏شوند‪،‬‬ ‫لکن ما در ازای او باید ببینیم چه دریافت کردیم؟ باید فکر‬ ‫این را بکنیم‪ .‬انهایی که بدبین‏اند‪ ،‬نشسته‏اند انجا و هی روی‬ ‫ان نقطه‏های ضعف دست می‏گذارند‪ ،‬انگشت می‏گذارند‬ ‫چقدر کشــته شــده‪ ،‬چقدر نمی‏دانم مریضخانه[پر]شده‪،‬‬ ‫چقدر معلول شده‏اند‪ .‬ما همۀ این را می‏دانیم[که]چقدر از ما‬ ‫کشته شده‪ ،‬چقدر معلول داریم‪ ،‬چقدر مستمند داریم‪ ،‬لکن‬ ‫ان طرفش رامالحظه نمی‏کنند که ما چی دریافت کردیم در‬ ‫مقابل اینها‪ .‬خوب اشکال به اینکهما جنگ کردیم و معلول‬ ‫داریم؛ ما که ابتدای به جنگ نکردیم‪ ،‬دیگران ابتدا کردند‪.‬‬ ‫اگر اقایان توقع دارند که خوب شــما چــرا با امریکا در‬ ‫افتادید که این جنگها واقع بشــود و این بســاط بشود‪ ،‬ما‬ ‫می‏دانیم کــه در افتادن با امریکا و همــۀ قدرتها این توابع‬ ‫را دارد‪ ،‬لکن این اشکالی است که ما باید‪ ،‬این اقایان باید‬ ‫‪12- 19‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫پسرجانشینپدر‬ ‫خطیکهدورقیبرابههمرساند‬ ‫توهینبهمتهمقابلپیگرداست‬ ‫جهانگیریشکایتکرد‬ ‫‪20- 23‬‬ ‫گفتارها‬ ‫موج افراط گراییدر اروپا‬ ‫درمذمتجماعتشبهروشنفکر‬ ‫‪24- 49‬‬ ‫سیاست‬ ‫ناطقمی اید؟‬ ‫ بهارعملگرایی‬ ‫سورپرایزمحمود‬ ‫بازدیدازیکساختماندرپارچین‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫به خود پیغمبر بکنند که چرا با «ابوسفیان» ها درافتادی تا‬ ‫عمویت[‪]1‬را بکشــند؟ تا ان افراد به ان بزرگی را بکشند؟‬ ‫خوب‪ ،‬تو هم تسلیم می‏شدی تا انها[کشته نشوند]گوشۀ‬ ‫خانه‏ات می‏نشستی! به امیرالمومنین هم این اشکال وارد‬ ‫است‪ .‬اشکالی که اقایان می‏کنند اگر وارد باشد به ما‪ ،‬به او‬ ‫هم وارد است؛ خوب‪ ،‬شــما چرا با معاویه مخالفت کردی؟‬ ‫خوب‪ ،‬همه گفتند معاویه را بگذارد در حکومت شــام باقی‬ ‫باشد و از او عفو بشود و چرا گفتی که من یک ساعت ظالم‬ ‫را نمی‏گذارم سر جای خودش بنشیند؟ خوب‪ ،‬اسباب این‬ ‫شد که اشخاص بزرگ را‪ ،‬مثل «عمار»[‪]2‬را اینها و چندین‬ ‫هزار جمعیت را به کشتن دادی! این منطق اگر درست باشد‪،‬‬ ‫به حضرت سیدالشهدا ـ سالم‏ال ّله‏ علیه ـ هم وارد است‪ .‬در‬ ‫هر صورت‪ ،‬ما باید فکر کنیم که ایــن دو مطلب را در ترازو‬ ‫بگذاریم در میزان بگذاریم‪ ،‬مسئلۀ اینکه چی دادیم از دست‬ ‫و مسئلۀ اینکه چی به دست اوردیم‪ .‬مسئلۀ اینکه چی‬ ‫از دســت دادیم‪ ،‬ما قبول داریم که خیلی اشخاص‬ ‫بزرگوار‪ ،‬خیلی اشخاص فعال و خیلی جوانهای عزیز‬ ‫را ما از دســت دادیم و بســیاری هم معلول از دست‬ ‫دادیم ـ یعنی‪ ،‬معلول شدند اشخاص ماـ و بسیار زنها‬ ‫بیوه شدند ـ عرض می‏کنم ـ اینها را همه ما می‏دانیم‪.‬‬ ‫خرابی زیاد واقع شده در این کشور‪ ،‬همۀ اینها هست‪.‬‬ ‫اما انکه به دست اوردیم ان را چرا فکر نمی‏کنیم؟ باید‬ ‫فکر کنیم کــه ان چیزی که ما به دســت اوردیم این‬ ‫است که ما یک رژیمی که اسالم را داشت به تباهی‬ ‫می‏کشید‪ ،‬جوانهای ما را عشــرتکده‏ای کرده بود‪.‬‬ ‫انچه ما[به]دست اوردیم این است که ما اسالم را در‬ ‫اینجا زنده کردیم‪.‬‬ ‫محل‪ :‬تهران‪ ،‬حسینیه جماران‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬سیدضیاءایمانی‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪46- 53‬‬ ‫جامعهشناسی‬ ‫غلبه هیجان بر منطق‬ ‫پرابلماتیک بودن مناسبات سوژه و سیاست‬ ‫هژمونی سیاست‬ ‫‪56-71‬‬ ‫بینالملل‬ ‫فاز مذاکره‬ ‫درام درشام‬ ‫جنگ سرد یا گفت وگوی گرم‬ ‫بازی سرنوشت ساز‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫عامدانه وارد موضوع امنیتی ها شدم‬ ‫حمله رئیس به باند اصفهانی ها‬ ‫در وصف مثلث اصفهانی‬ ‫کواچ برکنار می شود ؟‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫پرابلماتیک بودن مناسبات‬ ‫سوژه و سیاست‬ ‫امانوازکجا‬ ‫بازدیدکرد؟‬ ‫مثلث با نگاهی جامعهشناختی‬ ‫دو قطبی حیاتی – ژوله‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫گزارش مثلث از انچه‬ ‫امانو در تهران‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هشتاد‪ 4/‬مهر ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫انجام داد‬ ‫ناطق‬ ‫میاید؟‬ ‫ایا اصالح طلبان راستگرا‬ ‫میتوانند ناطق نوری را راضی به‬ ‫نامزدیدرانتخاباتمجلسکنند‬ ‫سورپرایزمحمود‬ ‫مثلث‪ ،‬احتمال نامزدی محمود احمدینژاد‬ ‫در انتخابات مجلس را بررسیکرده است‬ ‫نشانههایمصالحه‬ ‫مثلث‪ ،‬طرح جنجالی پنتاگون‬ ‫را بررسیکرده است‬ ‫همسویی با تهران‬ ‫چرا امریکا از براندازی‬ ‫حکومت اسدکوتاه امد؟‬ ‫عامدانه وارد موضوع‬ ‫امنیتیهاشدم‬ ‫گفتوگوی مثلث با رضا رشیدپور‬ ‫درباره باند اصفهانیها‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫حاشیه های بابک‬ ‫خبرنامه‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫بابک زنجانــی همچنان خبرســاز اســت‪ .‬در حالی که همــه در انتظار‬ ‫برگزاری دادگاه او هستند چند مقام دولتی اتهامات تازه ای را در مورد او‬ ‫مطرح کرده اند‪ .‬اظهاراتی که با واکنش قوه قضائیه مواجه شده است‪.‬‬ ‫در خبرنامه این شماره اخبار و گزارش های مربوط به رویدادهای مهم را‬ ‫پوشش داده ایم‪.‬‬ ‫پسر‪،‬جانشینپدر‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫حجت االسالمسعیدمهدوی کنی‬ ‫رئیسدانشگاهامامصادق(ع)شد‬ ‫هفته گذشــته باالخره تکلیف ریاســت بر دانشــگاه‬ ‫امام صــادق(ع) مشــخص شــد و ایت اللــه صــادق‬ ‫املی الریجانی از انتخاب حجت االسالم سعید مهدوی کنی‬ ‫به عنوان رئیس جدید دانشگاه امام صادق(ع) خبر داد‪.‬‬ ‫حجت االسالم سعید مهدوی کنی با تصمیم اعضای‬ ‫هیات امنای دانشگاه امام صادق(ع) به عنوان رئیس جدید‬ ‫این دانشگاه انتخاب شد‪.‬‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) که در واقع پیش از انقالب‬ ‫شعبه مطالعات مدیریت دانشگاه هاروارد امریکا در تهران‬ ‫بود ‪ ،‬نخستین دانشگاهی است که پس از انقالب اسالمی‬ ‫ایران در سال ‪ ۵۷‬و در دوران انقالب فرهنگی در سال ‪۱۳۶۱‬‬ ‫فعالیت خود را اغاز کرد‪ .‬سیستم اموزشی و برنام ه درسی این‬ ‫دانشگاه ترکیبی از علوم جدید و علوم حوزوی است‪.‬‬ ‫پیش تر از ایت الله باقری کنی بــرادر بزرگتر ایت الله‬ ‫مهدوی کنی و قائم مقــام این دانشــگاه و همچنین دکتر‬ ‫سعید مهدوی کنی (فرزند ایت الله مهدوی کنی) به عنوان‬ ‫گزینه های احتمالی جانشینی ایت الله مهدوی کنی نامبرده‬ ‫می شد‪.‬‬ ‫اذر سال ‪ 93‬ســیدمصطفی میرلوحی‪ ،‬مسئول دفتر‬ ‫مرحوم ایت الله محمدرضا مهدوی کنی گفته بود‪« :‬ریاست‬ ‫ایت الله محمدباقر باقری کنی بر دانشگاه امام صادق(ع)‬ ‫قطعی شده است‪ .‬محمدباقر باقری کنی در دور اول و دوم‬ ‫مجلس خبرگان رهبری نماینده مردم تهران بود و هم اینک‬ ‫نیز عضو مجلــس خبرگان رهبــری اســت‪ .‬وی از ابتدای‬ ‫تاسیس دانشــگاه امام صادق(ع) تا کنون به عنوان عضو‬ ‫هیات علمی و قائم مقام دانشگاه مشغول به فعالیت بود‪».‬‬ ‫اما رئیس جدید این دانشگاه کیست؟ حجت االسالم‬ ‫دکتر ســعید مهدوی کنی فرزند مرحوم ایت الله محمدرضا‬ ‫مهدوی کنی متولد ‪ ۱۳۴۵‬و دارای دکترا در رشته فرهنگ و‬ ‫ارتباطات از همین دانشگاه است‪ .‬وی پیش از قائم مقام‪،‬‬ ‫سرپرست دانشگاه بود و احکام جدید روسای دانشکده ها‬ ‫را صــادر کرده بــود‪ .‬پایــان نامه کارشناســی ارشــدش با‬ ‫عنوان مفهوم غنا از دیدگاه فقهای شــیعه اســت و رساله‬ ‫دکترای او نیز عنوان دین و سبک زندگی‪ :‬مطالعه موردی‬ ‫شــرکت کنندگان در جلســات مذهبــی را دارد‪ .‬او ســابقه‬ ‫تدریس در این دروس را نیــز دارد‪ :‬اخالق ‪ -‬دروس معارف‬ ‫اســامی دانشــگاه ها‪ -‬اصول عقاید (کالم) ‪ -‬اندیشه ها و‬ ‫اثار شهید مطهری ‪ -‬تفسیر قران ‪ -‬جامعه در قران – منطق‬ ‫– جامعه شناســی‪ -‬نظریه های جامعه شناسی‪ -‬نظریه های‬ ‫فرهنــگ ‪ -‬اندیشــه های اجتماعــی متفکران مســلمان ‪-‬‬ ‫جامعه شناسی دین ‪ -‬فرهنگ و جامعه‪ -‬فرهنگ و ارتباطات‬ ‫در اسالم‬ ‫او دو کتاب نیز با این عناوین نوشــته اســت‪ :‬دین و‬ ‫ســبک زندگی چاپ اول ‪ ۱۳۸۶‬و چاپ دوم ‪۱۳۸۷‬و چاپ‬ ‫سوم ‪ -۱۳۹۰‬تعامل ارتباطات و دین‪ :‬جمعی از نویسندگان‬ ‫(‪.)۱۳۸۸‬‬ ‫هیات امنای جدید‬ ‫اعضای هیــات امنــای جدید کــه در ســال ‪1394‬‬ ‫تعیین شــده اند عبارتند از‪ :‬محمدباقر باقری کنی‪ ،‬صادق‬ ‫املی الریجانــی‪ ،‬ســید احمد علم الهدی‪ ،‬محمدســعید‬ ‫مهدوی کنــی‪ ،‬علیرضــا امینــی‪ ،‬احمــد واعظــی‪،‬‬ ‫سیدعباس موسویان‪ ،‬ســیدمصطفی میرلوحی‪ ،‬سیدعال‬ ‫میرمحمدصادقی‪ ،‬علی رضائیان و محمد هادی همایون‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در حکم اعضای جدید نوشــته بودند‪:‬‬ ‫«در اولین فرصت با بهره گیری از میراث و تجربیات گذشته‬ ‫و با رعایت راهبردهای ابالغی که به پیوست خواهد امد‪ ،‬به‬ ‫تنظیم و تصویب اساسنامه جدیدی مبادرت ورزند تا بر ان‬ ‫اســاس و با تالش های جدی خود نصاب این تشکیالت‬ ‫علمی را به عنوان یکی از مهمتریــن کانون های اعتالی‬ ‫معارف اســامی و تحول علوم انســانی در کشــور ارتقاء‬ ‫بخشــند‪ .‬حضور جناب اقای املی الریجانــی در صدر این‬ ‫هیات امنا فرصتی برای دســتیابی هر چه زودتر به اهداف‬ ‫مذکور خواهد بود ان شاءالله‪ .‬توفیقات اقایان محترم را از‬ ‫خداوند متعال مسالت می نمایم‪».‬‬ ‫داستان یک دانشگاه‬ ‫دانشــگاه امام صادق(ع) دانشــگاهی اســت که با‬ ‫ایده کلــی «وحدت حوزه و دانشــگاه» تاســیس شــده و‬ ‫برنامه ریزان دوره های تحصیلی ان‪ ،‬تالش کرده اند که در‬ ‫کنار دروس دانشگاهی‪ ،‬بخشی از دروس حوزوی را هم در‬ ‫ان بگنجانند؛ زبان عربی‪ ،‬بسیاری از دروس فقهی‪ ،‬عقاید‬ ‫اسالمی ‪ -‬کل اثار شــهید مرتضی مطهری در ‪ ٢٠‬واحد ‪ -‬و‬ ‫البته چند واحد درس زبان انگلیســی واحدهای اضافه ای‬ ‫هستند که این دانشجویان باید پشت سر بگذارند‪ .‬در این‬ ‫دانشــگاه مدارک کارشناسی ارشد پیوســته ارائه می شود‪.‬‬ ‫یکی از نقاط متمایز دانشگاه امام صادق(ع) نسبت به دیگر‬ ‫دانشگاه ها‪ ،‬استفاده از شــیوه «مباحثه» برای تعدادی از‬ ‫واحدهاســت‪ .‬مباحثه از روش های تدریس در حوزه های‬ ‫علمیه است و دانشــجویان در واحدهای عقاید اسالمی با‬ ‫ان اشــنا می شــوند‪ .‬انجام مباحثه‪ ،‬اجباری و جزو تکالیف‬ ‫درسی است‪.‬‬ ‫صافی هایی بیش از کنکور‬ ‫پشتیبان های مالی‬ ‫در ابتدای انقالب‪ ،‬بازاریان برای افتتاح یک دانشگاه‬ ‫اســامی تالش بســیاری کردند‪ .‬عالءالدیــن میرمحمد‬ ‫صادقی‪ ،‬از فعــاالن بازار و مدیــران اتــاق بازرگانی ایران‬ ‫پس از انقالب‪ ،‬در کتــاب خاطرات خــود‪« ،‬پنجره ای به‬ ‫گذشــته»‪ ،‬می گوید که تعــدادی از بازاریــان با همکاری‬ ‫برخی از علمای قم «جامعه الصادق» و ســپس دانشــگاه‬ ‫امام صادق(ع) را تاســیس کردند و تالش ها برای کمک‬ ‫مالی به این دانشگاه شروع شد‪ .‬به گفته میرمحمد صادقی‪،‬‬ ‫اولین جلســه برای کمک به دانشــگاه امام صادق(ع) در‬ ‫اتاق بازرگانی ایران تشکیل شــد‪ .‬او گفته است‪« :‬اقایان‬ ‫ســعید امانی‪ ،‬علی حاج طرخانی‪ ،‬یوســف زمردیان‪ ،‬رضا‬ ‫اصفهانی ها‪ ،‬عزیزالله عالءالدینی‪ ،‬حسن تهرانی‪ ،‬خلیل‬ ‫طباطبایی‪ ،‬حاج حسین کاشــانی فرید‪ ،‬علینقی خاموشی‪،‬‬ ‫محمود لوالچیان‪ ،‬احمد کاشــانی‪ ،‬برادران خانیان و من‪،‬‬ ‫به عنوان گروه اقتصادی موسسه جامعه الصادق انتخاب‬ ‫شدیم‪ ».‬به گفته میرمحمد صادقی‪ ،‬این گروه با پیشنهاد‬ ‫علینقی خاموشــی تالش می کند که یک کارخانه نساجی‬ ‫برای تامین مالی دانشــگاه امام صادق(ع) تاسیس کند‪:‬‬ ‫«هدف تاسیس این کارخانه‪ ،‬انجام فعالیت اقتصادی در‬ ‫بخش تولید برای تامین هزینه های دانشگاه امام صادق(ع)‬ ‫بود و همچنان هــم در همین راه گام برمــی دارد‪ ».‬به این‬ ‫ترتیب‪« ،‬شرکت کارخانجات ریسندگی‪ ،‬بافندگی و پوشاک‬ ‫جامعه» در سال ‪ ٦٤‬تاسیس شد که به گزارش سایت رسمی‬ ‫این شرکت‪« ،‬ظرفیت تولید واحد پارچ ه ان‪١٢ ،‬هزارمتر در‬ ‫هر روز و ظرفیت تولید واحد پوشاکش روزی ‪ ٧٠٠‬ثوب کت‬ ‫و هزارو‪ ٤٠٠‬ثوب شلوار است و هزاروصدنفر در ان مشغول‬ ‫به کارند‪».‬‬ ‫عالءالدیــن میرمحمد صادقی کــه اکنون هم عضو‬ ‫هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران اســت‪ ،‬در خاطرات خود‬ ‫می گوید‪« :‬اقای خانیان از چهره های بسیار نیکوکار بازار‬ ‫بودند‪ .‬ایشــان حتی زمینی در حوالــی میدان ولیعصر(ع)‬ ‫تهران داشــتند که با اقایان مهدیان و محمدعلی نوید در‬ ‫ان شریک بودند‪ .‬این زمین را دوستان به صورت رایگان به‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) واگذار کردند که در حال حاضر‪،‬‬ ‫یک مجتمع تجاری عظیم در ان راه اندازی شــده است‪».‬‬ ‫مجتمع اداری‪ -‬تجاری «نور تهران» در تقاطع خیابان های‬ ‫ولیعصر(ع) و ایت الله طالقانی قرار گرفته است‪.‬‬ ‫خروجی هایی در رده میانی مدیریت‬ ‫در ایــن ســه دهــه‪ ،‬بســیاری از دانشــجویان‬ ‫امام صادق(ع) به وزارتخانه ها و ســازمان های دولتی راه‬ ‫یافته اند و بدنه «محکمی» از کارشناسان دولتی را تشکیل‬ ‫داده اند‪ .‬وزارت خارجه مقصد بسیاری از فارغ التحصیالن‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) در ســال های پیش از دوم خرداد‬ ‫بوده اســت‪ .‬ســعید جلیلی‪ ،‬می تواند مشــهورترین نمونه‬ ‫ان باشــد؛ او پس از فارغ التحصیلی در سال ‪ ٦٨‬به وزارت‬ ‫امور خارجه رفت و پس از د و ســال‪ ،‬ریاســت اداره بازرسی‬ ‫وزارت خارجه را بر عهده گرفت و در دولت اصالحات معاون‬ ‫اداره امریــکای وزارت خارجه و در دولــت احمدی نژاد هم‬ ‫معاون اروپا و امریکای این وزارتخانه شــد‪ .‬معاون جلیلی‬ ‫در شــورایعالی امنیت ملی‪ ،‬علی باقری کنی بــود که او نیز‬ ‫فارغ التحصیل دانشگاه امام صادق(ع) و برادرزاده ایت الله‬ ‫مهدوی کنی اســت‪ .‬وحید‪ ،‬برادر جلیلی‪ ،‬هم در دانشگاه‬ ‫امام صــادق(ع) درس خوانده و ســردبیری روزنامه ابرار و‬ ‫ماهنامه ســوره را در کارنامه خود دارد‪ .‬غضنفر رکن ابادی‪،‬‬ ‫رئیس اداره خاورمیانه وزارت خارجه و سفیر ایران در لبنان‬ ‫نیز دانش اموخته دانشــگاه امام صادق(ع) بوده اســت‪.‬‬ ‫صمدعلی لکی زاده‪ ،‬معاون اداره خلع ســاح شــیمیایی‬ ‫وزارت خارجــه و بعدتر‪ ،‬ســفیر ایــران در لهســتان هم در‬ ‫امام صادق(ع) درس خوانده است‪ .‬تعدادی از رایزن های‬ ‫فرهنگــی ایــران نیــز فار غ التحصیــل امام صــادق(ع)‬ ‫بوده اند‪ .‬در ســال های پــس از دوم خــرداد‪ ،‬دولت کمتر‬ ‫از گذشــته از دانش اموختگان امام صادق(ع) اســتفاده‬ ‫می کــرد و صداوســیما بســیاری از فارغ التحصیالن این‬ ‫دانشــگاه را اســتخدام کرد و هنوز هم می توان بسیاری از‬ ‫«امام صادقی ها» را در این سازمان دید‪.‬‬ ‫گذشــته از این افراد‪ ،‬نام های اشنایی چون محسن‬ ‫اســماعیلی‪ ،‬عضو حقوقــدان شــورای نگهبــان‪ ،‬کاظم‬ ‫جاللی‪ ،‬رئیــس مرکــز پژوهش های مجلــس‪ ،‬مصطفی‬ ‫کواکبیان‪ ،‬نماینده ســابق مجلس‪ ،‬حســام الدین اشــنا‪،‬‬ ‫اســتاد ارتباطات و مشــاور رســانه ای حســن روحانی در‬ ‫انتخابــات ریاســت جمهوری‪ ،‬فریدالدیــن حدادعــادل‪،‬‬ ‫روح الله احمدزاده کرمانــی‪ ،‬جوان ترین اســتاندار دولت‬ ‫احمدی نــژاد و مازیــار بیژنــی‪ ،‬کاریکاتوریســت روزنامه‬ ‫کیهــان از دانش اموختــگان دانشــگاه امام صــادق(ع)‬ ‫هســتند‪ .‬ایت الله احمد علم الهدی‪ ،‬امام جمعه مشــهد‪،‬‬ ‫روزگاری معاون اموزشــی این دانشــگاه بوده و غالمرضا‬ ‫مصباحی مقــدم‪ ،‬رئیس کمیســیون اقتصــادی مجلس‪،‬‬ ‫معاون پژوهشی ان‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫در ســال های دور‪ ،‬اغلــب دانشــجویان دانشــگاه‬ ‫امام صــادق(ع) خوابگاهــی بودنــد‪ .‬خوابــگاه در داخل‬ ‫محوطه دانشــگاه بود و هنوز هم هست و دانشجویانی که‬ ‫سرشــان به درس مشغول اســت‪ ،‬حتی می توانند روزها از‬ ‫دانشــگاه خارج نشــوند‪ .‬به گفته تعدادی از دانشجویان‬ ‫دانشــگاه امام صادق(ع)‪ ،‬تا اوایل دهه ‪ ،٨٠‬دانشجویان‬ ‫خوابگاهی این دانشگاه بسیار بیشتر از دانشجویان تهرانی‬ ‫بودند اما از همان سال ها‪ ،‬تعداد دانشجویانی که در خوابگاه‬ ‫نمی ماندند‪ ،‬بیشــتر شــد‪ .‬دانشــجویان قدیمی دانشگاه‬ ‫می گویند که تا ســال های میانی دهــه ‪ ،٧٠‬حتی خروج از‬ ‫دانشــگاه ممنوع بوده اما در ســال های ابتدایی دهه ‪،٨٠‬‬ ‫چند سالی از برداشــتن این ممنوعیت می گذشته و فضای‬ ‫دانشگاه بازتر شده بوده اســت‪ .‬بررسی فار غ التحصیالن‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) نشــان می دهد که طی ‪ ٣١‬سال‬ ‫فعالیت ایــن دانشــگاه‪ ،‬دانشــجویانی با گرایــش کامال‬ ‫مخالــف ایــن دانشــگاه نیــز در ان درس می خوانده اند؛‬ ‫عبدالله رمضــان زاده‪ ،‬اســتاندار کردســتان در دهه ‪ ٦٠‬و‬ ‫ســخنگوی دولت اصالحات‪ ،‬یکی از دانشــجویان دوره‬ ‫اول دانشگاه امام صادق(ع) است‪ .‬او در مهرماه سال ‪،٨٧‬‬ ‫برای مجله چلچراغ نوشــت‪« :‬حداقل در چهار‪ ،‬پنج دوره‬ ‫اول (به خصوص سه دوره اول) دانشگاه امام صادق(ع)‪،‬‬ ‫فضای تضارب ارا و اندیشــه در این دانشگاه فضای غالب‬ ‫بود[‪ ]...‬باید وجه برتری دانشگاه امام صادق(ع) را به نسبت‬ ‫سایر دانشگاه ها‪ ،‬نظم و انضباط ویژه این دانشگاه بدانم‪.‬‬ ‫بسیاری از سختگیری هایی که در دانشگاه امام صادق(ع)‬ ‫اعمال می شــود‪ ،‬در دانشــگاه های دیگر نیســت که اگر‬ ‫بود‪ ،‬دانشــگاه های ما هــم وضع بهتری پیــدا می کردند؛‬ ‫برنامه ریزی درسی بسیار منسجم و دقیق‪ ،‬استادان خوب‪،‬‬ ‫نظم در برگزاری کالس های درس و سختگیری در حضور‬ ‫و غیــاب و نظــم در برگــزاری امتحانات‪ .‬دانشــجویان و‬ ‫فارغ التحصیالن دانشگاه امام صادق (ع) خوب می دانند‬ ‫که در برنامه های درسی و علمی این دانشگاه‪ ،‬به هیچ وجه‬ ‫جایی برای مسامحه وجود ندارد‪».‬‬ ‫دانشــگاه امام صادق(ع) اولین دانشجویان خود را‬ ‫پس از انقالب فرهنگی در سال ‪ ٦١‬پذیرفت‪ .‬این دانشگاه‬ ‫تا سال ‪ ،٧٢‬با کنکور ویژه خود دانشجو می گرفت اما از ان‬ ‫سال‪ ،‬امتحان ورودی اش همان کنکور سراسری شد و البته‬ ‫مصاحبه های پس از کنکور‪ .‬از همــان ابتدای کار‪ ،‬هدف‬ ‫اصلی دانشگاه‪ ،‬تربیت مدیر برای اینده جمهوری اسالمی‬ ‫بود‪ .‬این ایده به همراه ایده وحدت حوزه و دانشــگاه‪ ،‬ثمره‬ ‫تفکر در ســال های زندان پیش از انقالب بود‪ .‬پدر معنوی‬ ‫دانشــگاه امام صادق(ع)‪ ،‬مرحــوم ایت اللــه محمدرضا‬ ‫مهدوی کنی بود‪ .‬ایت الله مهدوی کنی در سال های زندان‬ ‫پیش از انقالب‪ ،‬با روحانیون مبارزی چون ایت الله منتظری‬ ‫و ایت الله مشکینی‪ ،‬ایده راه اندازی یک دانشگاه اسالمی را‬ ‫در سر داشتند که پس از انقالب فرهنگی‪ ،‬توانستند ان را در‬ ‫قالب دانشگاه امام صادق(ع) عملی کنند‪ .‬رئیس دانشگاه‬ ‫ایت اللــه مهدوی کنی بــود و رئیس هیات امنــا‪ ،‬ایت الله‬ ‫منتظری که به نوشته سایت رسمی دانشگاه‪ ،‬پس از برکناری‬ ‫از قائم مقامی رهبری‪ ،‬از این منصب هم کنار نهاده شد‪.‬‬ ‫موسســان دانشــگاه امام صادق(ع) در ابتدای کار‬ ‫تالش کردند که با ایجاد بنگاه هــای اقتصادی‪ ،‬نه تنها از‬ ‫دانشجویان شهریه نگیرند که حتی به دانشجویان شهریه‬ ‫نیز بپردازدند؛ این پرداخت شهریه‪ ،‬مانند حوزه های علمیه‬ ‫تا حدی نیز به صورت ودیعه به دانشــجویان عملی شــد‪.‬‬ ‫به عالوه‪ ،‬دانشگاه هنگام ثبت نام از دانشجویان یک تعهد‬ ‫محضری می گیرد که پــس از فراغــت از تحصیل باید به‬ ‫کشور خدمت کنند و در معدود مواردی‪ ،‬این تعهد منجر به‬ ‫بازپس گرفتن هزینه تحصیل می شود‪ .‬یکی از دانشجویان‬ ‫فارغ التحصیل این دانشگاه می گوید‪« :‬من در مقطع باالتر‬ ‫قبول شده بودم و برای گرفتن مدرک تحصیلی به دانشگاه‬ ‫رفتم اما گفتند که باید برای هر ترم تحصیلی‪٣٠٠‬هزارتومان‬ ‫بپردازم؛ یعنی ‪ ١٤‬تا ‪٣٠٠‬هزارتومان‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خطی که دو رقیب را به هم رساند‬ ‫جهانگیری شکایت کرد‬ ‫توهین به متهم قابل پیگرد است‬ ‫‪13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫خطی که دو رقیب را به هم رساند‬ ‫قالیباف و روحانی در خط ‪ 3‬مترو‬ ‫خط ‪ 37‬کیلومتری ‪ 3‬متروی تهران که از ان به عنوان‬ ‫بزرگ ترین خط متروی خاورمیانه یاد می شود ‪ ،‬هفته گذشته‬ ‫میزبان رئیس جمهور و جمعی از د ولت نشــینان بود تا این‬ ‫خط را افتتــاح کرد ه و به کمــک مد یریت شــهری بیایند‪.‬‬ ‫رقیبان سیاسی سال ‪ 92‬حاال قصد داشتند تا برای ساخت و‬ ‫تکمیل خطوط متروی تهران متفق شده و برای حل یکی‬ ‫از مشکالت اساســی پایتخت تالش کنند که د ر نوع خود ‬ ‫اقد امی کم نظیر است‪.‬‬ ‫تفاهم شفاهی د ولت و شهرد اری برای تکمیل خطوط‬ ‫مترو و رساند ن حجم سفرهای روزانه به ‪ 10‬میلیون نفر‪ ،‬د ر‬ ‫حالی رخ می د هد که با پیمان مشترک د ولت و شهرد اری‪،‬‬ ‫بسیاری د یگر از مشکالت شهر قابل حل است؛ پیمانی که‬ ‫توهین به متهم‬ ‫قابل پیگرد است‬ ‫د ر د ولت های قبل شکل نگرفت و مشکالت پایتخت را هر‬ ‫روز بیش از قبل کرد ‪ .‬رئیس جمهور‪ ،‬قبل از پاره کرد ن روبان‬ ‫خط ‪ 3‬متروی تهران‪ ،‬د ر سخنانی با اشاره به اینکه احد اث‬ ‫مترو هم موجب صرفه جویی د ر زمین می شود و هم سرعت‬ ‫ ترد د را بیشتر می کند ‪ ،‬گفت‪« :‬این بد ان معنا نیست که روی‬ ‫زمین کاری نکنیم بلکه بهترین راه برای حمل ونقل شهری‬ ‫د رکالنشهرها باصرفه ترین‪ ،‬سریع ترین و عاد النه ترین راه‬ ‫برای ترد د است‪».‬‬ ‫روحانــی همچنین د ر بخشــی از ســخنان خــود به‬ ‫د رخواســت شــهرد ار تهران برای کمک به متروی تهران‬ ‫برای تکمیل خطوط هفتگانه اشــاره کرد و با پاســخ مثبت‬ ‫به این د رخواست گفت‪« :‬شهرد ار تهران می گوید کمک‬ ‫کنیم مترو را گسترش د هیم‪ .‬کامال د رست است‪ .‬باید د ست‬ ‫به د ست هم د هیم مترو را توسعه د هیم‪ .‬حد اقل هفت خط‬ ‫مترو را تکمیل کنیم چرا که متــرو برای ما صنعت می اورد ‪.‬‬ ‫اشتغال می اورد و تنها موضوع حمل ونقل نیست‪».‬‬ ‫اما پیش از سخنان رئیس جمهور‪ ،‬محمد باقر قالیباف‪،‬‬ ‫شهرد ار تهران نیز د ر سخنانی با ارائه گزارشی از روند ساخت‬ ‫خطوط متــروی تهران‪ ،‬موضــوع حمل ونقل د ر شــهرها‬ ‫و خصوصا کالنشــهرها را یــک حق اجتماعــی و عمومی‬ ‫شــهروند ان د انســت و تاکید کــرد ‪« :‬تا ایــن لحظه هیچ‬ ‫عد م همکاری ای بین وزرا با شهرد اری تهران ند اشتیم و اگر‬ ‫موضوعی وجود د اشته است با گفت وگو حل و فصل شد ه و‬ ‫به عبارتی منطق برکار حاکم بود ه است‪».‬‬ ‫شهرد ار تهران اد امه د اد ‪« :‬ما د قیقا مشکالت د ولت‬ ‫ اورندکه مطالبه گری‬ ‫را د رک می کنیم‪ .‬همیشه به ما فشار می ‬ ‫کنیم اما ما معتقد یــم مطالبه گری هم باید منطق د اشــته‬ ‫باشد ‪».‬‬ ‫در حاشیه مصاحبه مشاور رئیس جمهور‬ ‫هفته گذشته غالمحســین محسنی اژه ای سخنگوی‬ ‫قوه قضائیهدریکنشستخبریموضوعاتمهمپرونده های‬ ‫اینقوهرامطرحوبهسواالتخبرنگارانپاسخداد‪.‬او درپاسخ‬ ‫به سوالی مبنی بر اینکه اکبر ترکان مشاور عالی رئیس جمهور‬ ‫اعالمکرد هکهمیلیاردرنفتیگردن کشیمی کندوبدهیخود‬ ‫راپرداختنمی کندوهمچنینبرخینمایندگانمجلسعلنی‬ ‫بودن دادگاه میلیاردر نفتی را خواستار شده اند‪ ،‬گفت‪« :‬هیچ‬ ‫کس حق ندارد به یک فرد هر چند که متهم هم باشد توهین‬ ‫کند‪،‬متاسفانهبعضیمطالبکهبعضا اززبانبرخیمسئوالن‬ ‫نسبتبهاینمتهمگفتهمی شوداصالصحیحنیستواگراین‬ ‫متهمشاکیبشوداینتوهین هاقابلپیگیریاست‪».‬اژه ای‬ ‫همچنین درباره ادعاها و مسائل مطرح شده همچون قصد‬ ‫کشتن بابک زنجانی توضیح داد‪« :‬گفته می شود که کسانی‬ ‫ممکن است این فرد را بکشند که این مطلب تشویش اذهان‬ ‫عمومی است که قابل پیگیری است‪ .‬تصور می شود کسانی‬ ‫که این حرف ها را می زنند شــاید خودشان قصد چنین کاری‬ ‫را داشته باشند و اینها بدون دلیل این حرف را می زنند و با این‬ ‫اظهاراتالقامی کنندکهبرنامه ایدارندوگرنههیچ کسچنین‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫نظرالله کرمدربارهتسخیر‬ ‫سفارتانگلیس‬ ‫حســین الله کرم درباره ماجرای تسخیر سفارت انگلیس‬ ‫می گوید‪«:‬اینکهروش هایبهتریمی توانستوجودداشتهباشد‬ ‫صحیحاستوبایدازاینروش هااستفادهمی شد‪.‬اماکسانیکه‬ ‫بایدروش هایدرستراانجاممی دادندانجامندادندواینحرکت‬ ‫در پی این کوتاهی اتفاق افتاد‪ .‬نماینــدگان مجلس باید قبل از‬ ‫این حرکت می کردند‪ .‬وقتی که قانونگــذار به وظیفه خود عمل‬ ‫نمی کند جوان های انقالبی باید‬ ‫چــه کار کنند؟حرکت انقالبی هم‬ ‫اگر نادرست باشد می تواند توسط‬ ‫رهبر انقالبی مورد نقد قرار بگیرد و‬ ‫افراد هم می پذیرنــد ان را و ما هم‬ ‫می پذیریم که بایــد به روش های‬ ‫دیگریعملمی کردیم‪».‬‬ ‫شاهدی ندارد و در سیستم اطالعاتی و سیستم نظامی چنین‬ ‫چیزی مطرح نشده است‪ ».‬ســخنگوی قوه قضائیه با بیان‬ ‫اینکه نمایندگان مجلس از همه به قانون واقف ترند‪ ،‬افزود‪:‬‬ ‫«تشــخیص علنی یا غیر علنی بودن دادگاه با قاضی اســت‬ ‫هر چنداگردادگاههمعلنیباشدتاقبلازقطعیت‪،‬حکمقابل‬ ‫انتشارنخواهدبودواینقانوندرخودمجلستصویبشدهو‬ ‫بهتاییدشوراینگهبانرسیدهاست‪».‬اژه ایهمچنین درباره‬ ‫رسیدگی به اتهام متهمان اختالس سه هزار میلیاردی گفت‬ ‫که ‪ 45‬نفر از جمله مدیرعامل بانک صــادرات متهم پرونده‬ ‫هستندکهبهنوبتاحضاروبهپروندهانهارسیدگیخواهدشد‪.‬‬ ‫او همچنین در ارتباط با مبادله جیســون رضائیان نیز گفت‪:‬‬ ‫«در برخی محافل مبادله جیســون رضائیان مطرح شده که‬ ‫این موضوع در قوه قضائیه مطرح نشده و نمی توانیم نظری‬ ‫بدهیم‪ ».‬سخنگوی قوه قضائیه درباره پرونده بقایی توضیح‬ ‫داد که بازداشت موقت او تمدید شده اما مسائل مطرح شده‬ ‫درباره انتقال اموال بهخارج صحتندارد‪.‬‬ ‫ایرانی باشرف از نگاه مرعشی!‬ ‫همهضربه هارانگفتیم‬ ‫حســین مرعشــی‪ ،‬عضو‬ ‫شــورای مرکزی حزب کارگزاران‬ ‫در گفت وگویــی بــا ایلنــا درباره‬ ‫تکرار دولت نهم و عدم استقبال‬ ‫از قدرت گرفتــن اصالح طلبان‬ ‫گفــت‪« :‬اگــر کســی از تکرار‬ ‫دولت هاینهمودهم‪،‬تنشنلرزد‬ ‫و متاثر نشود‪ ،‬یک ایرانی با شرف‬ ‫نیست‪ ».‬مرعشی درباره ضرورت تعامل بیشتر اصالح طلبان‬ ‫با حاکمیت گفت‪« :‬بزرگترین قــدم را اصالح طلبان در خرداد‬ ‫‪ 92‬برداشتند‪.‬انهابا وجودهمهمحدودیت ها‪،‬وبه رغمرنجیدن‬ ‫اقایخاتمیوردصالحیتاقایهاشمیباردیگرواردانتخابات‬ ‫شدند و در همان میدانی که نظام رقابت را به رسمیت شناخته‬ ‫بود‪،‬دستبهانتخابزدهوسرنوشتکشورراعوضکردند‪».‬‬ ‫رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه‬ ‫ما همه ضربه های هشت سال گذشته را نگفته ایم و عمق‬ ‫قضیه خیلی باالتر از اینهاســت‪ ،‬به نقــش تحریم ها علیه‬ ‫کشورمان پرداخت و گفت‪« :‬در حال حاضر دولتی امده که با‬ ‫فداکاری و شهامت وارد منطقه ممنوعه مذاکرات شده است‬ ‫و در این مسیر پیروز شــد‪ ».‬وی در پایان خاطرنشان کرد‪:‬‬ ‫«سازمان ملل ظرف نیم ساعت‬ ‫قطعنامه خطرناک را برداشــت‬ ‫که این کار بزرگی بود که دولت‬ ‫کرده اســت اما افــرادی وجود‬ ‫دارند که چشــم ها را می بندند و‬ ‫هر چه می خواهنــد می گویند و‬ ‫خیال می کنند دارند به انقالب و‬ ‫اسالم خدمت می کنند‪».‬‬ ‫معاون اول رئیس جمهور از ‪9‬دی و رجانیوز شکایتکرد‬ ‫بعد از انکه دو رســانه ‪ 9‬دی و همچنین رجانیوز متن‬ ‫گزارشی را منتشر کردند که در ان اســحاق جهانگیری به‬ ‫تخلف و بازپرداخت پول محکوم شــده بود‪ ،‬واحد حقوقی‬ ‫ریاست جمهوری از این دو رسانه شــکایت کرد‪ .‬در همین‬ ‫رابطه ایرنــا گــزارش داد‪« :‬در مورد گزارشــی هفته نامه ‪9‬‬ ‫دی درباره محکومیت دکتر اســحاق جهانگیری در دیوان‬ ‫محاسبات کشور و انعکاس ان در سایت رجانیوز‪ ،‬خبرنگار‬ ‫ما کسب اطالع کرد که شکایت از هفته نامه ‪ 9‬دی و سایت‬ ‫رجانیوز توســط واحد حقوقی ریاســت جمهوری به جریان‬ ‫افتاده است‪ ».‬پیش از انکه این دو نشریه نسبت به انتشار‬ ‫این خبر اقدام کنند‪ ،‬روزنامه رســالت این گزارش را منتشر‬ ‫کرده و تکذیبیه ان از سوی معاون اول دولت منتشر شده‬ ‫بود‪ .‬در همین رابطه ایرنا با دادستان کل دیوان محاسبات‬ ‫گفت وگو کرد که او ادعای این رســانه ها را تکذیب کرده و‬ ‫گفته‪« :‬در گزارشی که که دادسرا ارسال شده و همچنین‬ ‫گزارشی که از سوی کمیسیون اصل نود به دیوان محاسبات‬ ‫ارجاع شده هیچ اشاره ای به نام اقای جهانگیری به عنوان‬ ‫مسئول ذی مدخل نشده اســت‪ ».‬اما رجانیوز در گزارشی‬ ‫دوباره توضیح داد که مشخصا از جهانگیری نام برده شده‬ ‫است‪ .‬دادســتان دیوان محاســبات همچنین گفته بود‪:‬‬ ‫«گزارشــی که به دادسرا واصل شــده‪ ،‬منصرف از اسامی‬ ‫ مسئوالن ذی مدخلش‪ ،‬بعد از رسیدگی و انجام تحقیقات‬ ‫الزم در شعبه مربوطه (شعبه دادیاری) به دلیل عدم احراز‬ ‫تخلف و عدم ترتب ضرر و زیان‪ ،‬منجر به منع تعقیب و ختم‬ ‫پرونده شده است‪».‬‬ ‫رجانیوز در پاسخ به این بخش از اظهارات دادستان‬ ‫دیوان محاسبات توضیح داد‪« :‬دادستان دیوان محاسبات‬ ‫در این مورد فقط به بخشــی از ماجرا اشاره کرده و گفته که‬ ‫دادســرا رای به برائت متهمان داده بوده پس جهانگیری‬ ‫تبرئه شده است‪ ».‬وی به ماوقع حکم دادسرا اشاره نکرده‬ ‫اســت‪ ،‬زیرا مطابق گردش کار پرونده پس از حکم برائت‬ ‫دادســرای دیوان‪ ،‬به علت مخالفت کمیسیون اصل نود و‬ ‫درخواســت برای رســیدگی مجدد به پرونده‪ ،‬این موضوع‬ ‫مجددا در هیات مستشاری دیوان مورد بررسی قرار گرفته‬ ‫که همانطور که ذکر شد به محکومیت جهانگیری انجامید‪.‬‬ ‫بنابراین صرف استناد به اینکه در رسیدگی ابتدایی دادسرای‬ ‫دیوان‪ ،‬رای به برائت داده شــده‪ ،‬پوشاندن حقیقت ماجرا‬ ‫تالش برای ازادی‬ ‫بابکزنجانی‬ ‫برنامه دیدار با اوباما نداریم‬ ‫حجت االسالم و المسلمین حسن روحانی در استانه‬ ‫سفر به نیویورک برای شرکت در هفتادمین اجالس مجمع‬ ‫عمومی ســازمان ملــل متحــد‪ ،‬در گفت وگویی با شــبکه‬ ‫تلویزیونی «سی بی اس » امریکا در پاسخ به پرسشی درباره‬ ‫دیدار احتمالی با باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا گفت‬ ‫که ما برنامه ای برای این دیدار نداریم و فکر می کنم خیلی‬ ‫قدم های دیگری باید برداشته شود تا به این مرحله برسد‪.‬‬ ‫روحانی در پاسخ به این سوال‬ ‫که ایا امکان برقــراری تماس‬ ‫تلفنی هست نیز گفت‪« :‬نیازی‬ ‫نبوده کــه تلفنــی بــا یکدیگر‬ ‫صحبت کنیم‪ .‬یک بار نیاز بود‬ ‫که اقای اوباما تماس گرفتند و‬ ‫تلفنی با هم صحبت کردیم‪».‬‬ ‫اینســتاگرام منســوب‬ ‫بــه ســعید جلیلــی نوشــت‪:‬‬ ‫«ﻣﺸﺮﻭﺡ ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺳﻌﯿﺪ ﺟﻠﯿﻠﯽ‬ ‫ﺩﺭ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮﻥ ﺑﺮﺟﺎﻡ ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫ﭘﯿﺮﺍﻣﻮﻥ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍه‬ ‫ﭘﺎﻭﺭﭘﻮﯾﻨﺖ ﻫﺎﯼ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺗﯿﻢ ﻣﺬﺍﮐﺮه ﮐﻨﻨﺪ ﺳﺎﺑﻖ‬ ‫ﻫﺴﺘﻪ ﺍﯼ ﮐﺸﻮﺭﻣﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ‬ ‫ﺟﺰﻭه منتشر شد‪.‬‬ ‫ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺟﺰﻭه ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺒﺴﻮﻁ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﯾﻨﺪﻩ‬ ‫ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺟﺎﻡ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺯﯾﺮﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺁﻧﻬﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ ﺩﺍﺩه ﺷﺪه ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﯼ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ‬ ‫ﺣﻔﻆ ﺷﺪﻥ ﺯﯾﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎﯼ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎﯼ ﺍﺗﺤﺎﺩﯾﻪ ﺍﺭﻭﭘﺎ‪،‬‬ ‫ﻭﺿﻌﯿﺖ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻮﻗﺖ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎﯼ ﮐﻨﮕﺮه ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ ﻭ ﺑﺎﻗﯽ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻥ ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﯿﻪ ﺁﻣﺮﯾﮑﺎ‪ ،‬ﻋﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ‬ ‫ﺑﻪ ﭘﻮﻝ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﯼ ﻧﻔﺘﯽ ﻭ ﻟﻐﻮ ﻣﺸﺮﻭﻁ‬ ‫ﻗﻄﻌﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎﯼ ﻗﺒﻠﯽ ﺷﻮﺭﺍﯼ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﯽ‬ ‫ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ‪».‬‬ ‫تبلیغاتخیابانیعلیهمقاماتایرانی‬ ‫گروه «پروژه اســرائیل»‬ ‫بیلبوردی با عنوان «ایران هنوز‬ ‫عزم نابودی امریکا را دارد» را‬ ‫در خیابان های واشنگتن و در‬ ‫نزدیکی ساختمان کاخ سفید و‬ ‫کنگره نصب کرده است‪.‬‬ ‫گروه هــای وابســته بــه‬ ‫رژیم صهیونیســتی در امریکا‬ ‫در روزهای اخیر با هدف تحت فشــار قــرار دادن دولت و‬ ‫کنگره امریکا بر سر توافق هسته ای با ایران‪ ،‬از همه نوع‬ ‫ابزارهای تبلیغی علیه این توافق استفاده می کنند؛ از دادن‬ ‫اگهی در روزنامه هــای پرتیراژ تا نصب بنــر و بیلبوردهای‬ ‫خیابانی‪.‬‬ ‫در یک نمونه از این اقدامات‪ ،‬یک گروه صهیونیستی‬ ‫در امریکا بیلبوردهای تبلیغاتی بزرگ علیه مقامات ارشــد‬ ‫جمهــوری اســامی ایــران در نزدیکی ســاختمان های‬ ‫کنگــره و کاخ ســفید در خیابان هــای واشــنگتن‬ ‫نصب کرد ه است‪.‬‬ ‫مثلث اصولگرایی دو ضلع دارد‬ ‫شــجونی درباره ائتالف‬ ‫اصولگرایــان بــا محوریــت‬ ‫جامعتیــن و ایت اللــه مصباح‬ ‫در انتخابــات مجلــس گفت‪:‬‬ ‫«بعضی اقایــان در انتخابات‬ ‫قبلی با ایت الله مهدوی خوب‬ ‫کنار نیامدند‪ ،‬بنابراین انتخابات‬ ‫از اصولگرایی منحرف شــد‪».‬‬ ‫او در پاسخ به این سوال که شما اردیبهشت ماه گفته بودید‬ ‫که در مثلث اصولگرایی‪ ،‬ایت الله مصباح یزدی ضلع سوم‬ ‫تصمیم گیری و اجماع نیستند نیز گفت‪« :‬ضلع که نمی شود‬ ‫گفت‪ ،‬ما فقط دو ضلع داریــم؛ یعنی جامعه روحانیت مبارز‬ ‫و جامعه مدرســین‪ .‬اقای مصباح هم جزو مدرسین است‪.‬‬ ‫مطلب این است که انقالب ما فرزند حوزه است‪ .‬اما ممکن‬ ‫اســت اصال این اقایان لیســت ندهند و فقــط گروه های‬ ‫دیگری که لیست اصولگرا می دهند را تایید کنند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫امیرعباسسلطانی‪،‬عضو‬ ‫کمیته پیگیــری پرونــده بابک‬ ‫زنجانی با اشاره به تالش وکالی‬ ‫زنجانیبرایازادیویاززندان‪،‬‬ ‫ گفت‪«:‬بر اساسقانونمجلس‪،‬‬ ‫هیچ متهمی را بدون صدور حکم بیش از‪ 22‬ماه نمی توان در‬ ‫زنداننگهداشت‪،‬ازاینرووکالیزنجانیبه دنبالانهستند‬ ‫کهمیزانزمانبازداشتیویرابهبیشازاینزمانیعنی‪ 24‬ماه‬ ‫افزایشدهند‪،‬تاعمالحکمازادیویصادرشود ‪».‬ویبابیان‬ ‫اینکهبر اساسقانونمجلس‪،‬وکالیزنجانیبهوسیلهبرخی‬ ‫موادقانونیمی توانندویرااززندانازادکنند‪،‬گفت‪«:‬بهنظر‬ ‫مندستگاهقضابادردستداشتنمدارککنونیبایددادگاهرا‬ ‫برگزاروزنجانیرامحکومکند‪».‬‬ ‫و ماوقع بعدی ان است‪ ».‬شــجاعی افزوده بود‪« :‬ثالثا به‬ ‫جهت اینکه دادخواســت درخصوص موضــوع‪ ،‬از جانب‬ ‫دادستان دیوان محاسبات کشور به عنوان مدعی بیت المال‬ ‫صادر نشده‪ ،‬اساسا ورود و رسیدگی به ان توسط هیات های‬ ‫مستشاری فاقد محمل و وجاهت قانونی است‪».‬‬ ‫شــجاعی ادامه داد‪« :‬به عبارت دیگر موضوعی که‬ ‫از نظر مدعی بیت المال یعنی دادســتان دیوان محاسبات‬ ‫کشــور‪ ،‬تخلف نبوده و واجد ضرر و زیان نباشد و در مرحله‬ ‫دادسرا نیز به همین دلیل تعیین تکلیف شده است‪ ،‬اجرای‬ ‫ان توســط دادســرا نقض غرض بوده و موضوعیت ندارد؛‬ ‫بنابراین سند و مدرکی قابل اتکا مبنی بر انتساب این موضوع‬ ‫به اقای جهانگیری وجود ندارد‪».‬‬ ‫اما در این باره رجانیوز در پاســخ نوشت‪« :‬دادستان‬ ‫دیوان محاسبات به نوعی اظهارات قبلی خود مبنی بر نبود‬ ‫هرگونــه ردی از پرونــده جهانگیری در دیوان محاســبات‬ ‫را نقض کــرده و تلویحا پذیرفته کــه جهانگیری در دیوان‬ ‫محاسبات پرونده داشته است‪ .‬پاسخ این بخش نیز همان‬ ‫پاســخ مشــروح بخش دوم درباره حق قانونی هیات های‬ ‫مستشاری در صدور حکم است‪ .‬باتوجه به گذشت بیش از‬ ‫چهار سال از صدور حکم پرونده جهانگیری و وجود اسناد‬ ‫متقن و غیرقابل تکذیب‪ ،‬ضروری است دیوان محاسبات‬ ‫به جای انکه در چارچوب خط مشــی کالن رئیس مجلس‬ ‫برای همراهی با دولت یازدهم به اطالع رســانی بپردازد‪،‬‬ ‫درباره علت اجرا یا عــدم اجرای این حکم اطالع رســانی‬ ‫کند‪ .‬همچنین درباره حکم یک ســاله انفصــال از خدمت‬ ‫جهانگیــری و زمــان اجــرای ان‪ ،‬ضرورت شفاف ســازی‬ ‫بیش از ســایر موارد اســت‪ .‬دادســتان دیوان محاسبات‬ ‫مســئول رســیدگی به تخلفات مســئوالن دولتی و احقاق‬ ‫حق بیت المال اســت‪ ،‬نه اینکه در نقش وکیل مدافع یک‬ ‫متهم ظاهر شود‪ ».‬این رســانه ضمن استقبال از شکایت‬ ‫دولت توضیح داد‪« :‬این شــکایت فرصتی را بــرای ارائه‬ ‫اسناد متقن موجود درباره محکومیت جهانگیری در پرونده‬ ‫مذکور و مختومه شدن رســانه ای این پرونده ان هم یکبار‬ ‫برای همیشــه فراهم خواهد کرد‪ .‬مبارزه با فســاد با هیاهو‬ ‫درباره فساد متفاوت اســت و به نظر می رسد دولت یازدهم‬ ‫الزم اســت از تخلفات قدیمی صاحبان خانه دولت شروع‬ ‫کند!»‬ ‫جزوه جلیلی منتشر شد‬ ‫خبرنامه‬ ‫جهانگیری شکایتکرد‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪15‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫دیدار جانبازان باالی هفتاد درصد با رهبر معظم انقالب‬ ‫مراسم ترحیم مرحوم ایت الله ابوالقاسم خزعلی‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫روحانی و قالیباف در مترو‬ ‫رژه بزرگ نیروهای مسلح در تهران‬ ‫مجیدمجیدی در مراسم ختم پدر شهید جهان ارا‬ ‫مرتضی طالیی در بیمارستان‬ ‫اعتراض عضو شورای شهر‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫فیدل کاسترو درکنار پاپ‬ ‫‪17‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬دیدار رهبر معظم انقالب بــا جانبازان ‪ 70‬درصد‬ ‫اشک شــوق و گفتنی های زیادی داشت‪ .‬مشاهده‬ ‫این صحنه ها‪ ،‬خطیر بودن مســئولیت مســئوالن‬ ‫و نمایندگــی نماینــدگان مجلس را دو صــد چندان‬ ‫می کند‪.‬‬ ‫‪ l‬از نگاه مردم با تغییر اســم واقعیــت تغییر پیدا‬ ‫نمی کند‪ .‬توجیه کردن بازدیــد خارجی ها از پارچین‬ ‫با اسم های بازدید مدیریت شده یا بازدید تشریفاتی‬ ‫بی اعتنایی به فهم مردم ایران است‪.‬‬ ‫‪ l‬والیبالیســت های ما را دریابید‪ .‬اینها به نظر من‬ ‫اصال انگیزه سابق و الزم را ندارند‪.‬‬ ‫‪ l‬در دیدار اقــای رئیس جمهور کشــورمان با امانو‬ ‫رئیس اژانس هسته ای باز شاهد تعهد یک طرفه از‬ ‫سوی ایران بودیم‪ .‬عرض می کنم تا کی ما باید تعهد‬ ‫نقد بدهیم و منتظر اینده باشــیم که رفتــار امریکا با‬ ‫ایران چگونه خواهد بود‪ .‬خدا وکیلی در کجای دنیا‬ ‫چنین توافقی متوازن محسوب می شود؟ چرا باید به‬ ‫چنین توافقی دلخوش بود؟‬ ‫‪ l‬این همه تالش مجلس ســرانجامش چه شد؟‬ ‫به کجا رسید؟ قرار اســت نه تایید شــود نه رد‪ .‬این‬ ‫رفتار واکنش گرایانه نسبت به امریکا اصال مطلوب‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫‪ l‬بنــده اهل هیــچ حــزب و گروهی نیســتم ولی‬ ‫نسبت زشتی را که اقای حسین مرعشی عضو حزب‬ ‫کارگزاران به مــردم داده اصال شایســته نمی دانم‪.‬‬ ‫حقیقت این اســت که ایــن جماعت اعتقــادی به‬ ‫مردم ندارند‪.‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪ l‬سهم مردم ابادان از نفت منطق ه به جای اشتغال‪،‬‬ ‫دود و الودگی هوا شــده اســت‪ .‬نمایندگان محترم‬ ‫مجلس برای مشــکل بیکاری جوانــان این منطقه‬ ‫اقدامی بکننــد‪ .‬چرا باید هر کســی که مســئولیت‬ ‫می گیــرد فقط افراد حــزب و جناح خــودش را روی‬ ‫کار بیاورد؟‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬دولتی هــا ادعا کرده اند در برجــام در خصوص‬ ‫موشک ها تعهدی نداده اند بسیار خوب حاال که این ‬ ‫طور اســت یکی از ماهوا ره های کشور را با موشک‬ ‫ماهواره بر به فضا پرتاب کنند‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫خاطرهمجیدیازتماشای فیلممحمد(ص)توسطرهبری‬ ‫مجید مجیــدی با نقل خاطــره ای زیبا و شــنیدنی از‬ ‫اولین بیننــده فیلمش‪ ،‬یعنی رهبــر معظم انقــاب از ان‬ ‫جلسه به عنوان نمایشی که کســب رضایت تماشاگر فیلم‬ ‫برایش ارزو بوده یاد کرده است‪ .‬مجید مجیدی در پنجمین‬ ‫همایش هیات های محوری و برگزیده کشور خاطره زیبای‬ ‫اولین اکران فیلــم محمد(ص) را بیان کــرد که به جرات‬ ‫می توان گفت در مدتی که این خاطره نقل می شد‪ ،‬سکوت‬ ‫زیبایی که نشــان از شوق شــنیدن بود بر ســالن همایش‬ ‫حکمفرما شــد‪ .‬مجیــدی این‬ ‫خاطره را هفته گذشــته منتشر‬ ‫کرد و نوشــت‪« :‬اولین کسی‬ ‫که فیلــم محمــد(ص) را دید‬ ‫حضرت اقا بودنــد‪ ،‬به هر حال‬ ‫ایشان بانی و ایده دهنده فیلم‬ ‫بودند‪ .‬در طول سال هم مرتب‬ ‫گزارش ها را به ایشان می دادیم‬ ‫و در جریان ســاخت و ساز کار‬ ‫بودند و حتی روزهای اخر فیلم‬ ‫هم بازدیدی از شهرک داشتند‪،‬‬ ‫بازدیدی که قرار بود دو ساعته‬ ‫باشد ولی شش ســاعت طول‬ ‫کشــید و ایشــان با یک ذوقی‬ ‫تمام شهرک را بازدید کردند‪ .‬بازدید ایشان در قالب فیلمی‬ ‫ در حال تهیه است که بعدها نمایش داده می شود‪ ».‬او به‬ ‫ســالن کوچکی که در باالی حســینیه بیت اماده شده بود‬ ‫اشــاره کرد و توضیح داد کــه رهبری به همــراه خانواده به‬ ‫تماشای این فیلم نشستند‪ .‬مجیدی ادامه می دهد‪« :‬فیلم‬ ‫شروع شد و اقا در شروع فیلم یک کلمه فرمودند‪ :‬چه شروع‬ ‫زیبایی؛ همین را گفتند و بعد هیچی‪ .‬فیلم جلو رفت و نیمی‬ ‫ از فیلم گذشت و دیدم حضرت اقا هیچ حرکتی نمی کنند و‬ ‫من هم که حاصل ‪ 7-8‬ســال تالش هایم را خدمت ایشان‬ ‫اورده بودم‪ ،‬فشــار زیادی رویم بود‪ ،‬که باالخره نظر ایشان‬ ‫چیســت‪ .‬حضرت اقا اصال تــکان نمی خوردنــد و من هم‬ ‫نمی توانستم برگردم و چهره ایشــان را ببینم‪ ،‬چون درست‬ ‫کنار ایشان بودم و اگر می خواستم صورت ایشان را ببینم‪،‬‬ ‫باید کامل برمی گشــتم‪ .‬خیلی ترســیده بودم و گفتم االن‬ ‫برگردم و ببینم که اقا حواسشون به فیلم نیست یا خوابشان‬ ‫برده که دیگــر هیچ‪ .‬همینطور صلوات می فرســتادم تا در‬ ‫یک موقعیت مناســب ببینم چه می شــود‪ .‬نیمه های فیلم‬ ‫گذشته بود‪ ،‬دیدم که حضرت اقا دستشا ن را حرکت دادند‪،‬‬ ‫دست که حرکت کرد من برگشــتم و دیدم که برای ایشان‬ ‫قرص اوردند و حضرت اقا برای گرفتن قرص دستشــا ن را‬ ‫دراز کرد ه اند‪ .‬صحنه دلچسبی که دیدم این بود که ایشان‬ ‫چشم از پرده برنداشــتند و همینطور به پرده زل زده بودند و‬ ‫بدون اینکه نگاهشا ن را برگردانند‪ ،‬قرص را گذاشتند داخل‬ ‫دهان و لیــوان اب را هم نگاه‬ ‫نکرده برداشتند و میل کردند؛‬ ‫معموال کســی که بخوا هد اب‬ ‫بخــورد به طــور طبیعــی نگاه‬ ‫بــه اب می کند‪ .‬با دیــدن این‬ ‫صحنه که کوچکترین حرکتی‬ ‫در نگاه ایشان نبود‪ ،‬دلم قرص‬ ‫شد و در دلم گفتم خدا پدر ان‬ ‫کســی را که برای اقــا قرص‬ ‫اورد‪ ،‬بیامرزد‪ .‬فیلم تمام شد‪،‬‬ ‫ایشــان حتی تیتــراژ فیلم که‬ ‫هفت دقیقه بود را تا اخر دیدند‪.‬‬ ‫چراغ ها که روشن شد‪ ،‬برگشتم‬ ‫دیدم که چهره اقا می درخشد‬ ‫و چشم های ایشــان یک درخشــش خاصی داشت و من‬ ‫اقا را تا به حال اینقدر خوشــحال ندیده بودم‪ .‬بعد از اتمام‬ ‫فیلم ایشــان گفتند‪ ،‬افرین‪ ،‬افرین‪ ،‬احسنت‪ ،‬ماشاءالله و‬ ‫بعد ســمت من نگاه کردند و گفتند‪ :‬اقای مجیدی همین‬ ‫االن ‪ -‬ساعت ‪ 11‬شــب بود – اگر یکبار دیگر فیلم را پخش‬ ‫کنند‪ ،‬می نشینم و می بینم‪ .‬ایشان بعد از فیلم تعابیر زیبایی‬ ‫گفتند و خیلی جالب است بدانید اینهمه نقد که به فیلم شده‬ ‫است – نقدهای مثبت را می گویم ‪ -‬هیچ کدام از این زاویه که‬ ‫حضرت اقا گفتند‪ ،‬به فیلم نپرداخته اند‪ .‬ایشــان گفتند که‬ ‫من خیلی فیلم نمی بینم ولی رمان زیاد می خوانم‪ ،‬در رمان‬ ‫نویسنده وقتی که به خلق یک صحنه درام و صحنه بزرگی‬ ‫می رسد و وقتی نمی تواند درســت بیان کند‪ ،‬صحنه را دور‬ ‫می زند و از کنارش عبور می کند و در دل خود ماجرا نمی رود‪.‬‬ ‫ایشــان گفتند دیدم در فیلم رفتید در وسط ماجرا و معرکه و‬ ‫حتی فراتر از این هم رفتید‪».‬‬ ‫ده نمکی در اخرین روز جنگ‬ ‫‪ l‬شما را به خدا این همه از احمدی نژاد ننویسید‪.‬‬ ‫بگذارید مردم ارامش داشته باشند!‬ ‫‪ l‬این اشتباه اســت که هنر و خنده را هم سیاسی‬ ‫کنیم!‬ ‫رهبری در سنگر دفاع مقدس‬ ‫مدتــی اســت کــه کالهبرداری هــا و فعالیت های‬ ‫غیر قانونی با نــام نهادهای قانونی به فضــای مجازی نیز‬ ‫کشیده شده است‪ .‬در همین زمینه پلیس فتا احساس خطر‬ ‫کرده و سرپرست اداره پیشگیری از جرائم سایبری پلیس فتا‬ ‫گفته‪« :‬صفحاتی که از سوی برخی کاربران در شبکه های‬ ‫اجتماعی با نام پلیس فتا ایجاد شــده به زودی مسدود و با‬ ‫متصدیان انها مطابق قانون برخورد می شــود‪ ».‬سرهنگ‬ ‫علیرضا اذردرخش در گفت وگوی اختصاصی با خبرگزاری‬ ‫صدا و سیما توضیح داد‪« :‬متاسفانه در برخی از شبکه های‬ ‫اجتماعی با سوءاســتفاده از ارم‪ ،‬تصاویر‪ ،‬عنوان و سمت‬ ‫شاغلین پلیس فتا سعی دارند تا اعمال غیر قانونی را رسمی‬ ‫جلوه دهند و اعتماد کاربران را به دست اورند‪ ».‬سرپرست‬ ‫اداره پیشگیری از جرائم ســایبری پلیس فتا گفت‪« :‬بنابر‬ ‫قانون مجازات اسالمی هر کس بدون سمت رسمی‪ ،‬خود‬ ‫را در مشاغل دولتی اعم از کشــوری یا لشکری و انتظامی ‬ ‫دخالت دهد یا معرفی نماید به حبس از شش ماه تا دو سال‬ ‫محکوم خواهد شد و چنانچه برای دخالت یا معرفی خود در‬ ‫مشاغل مزبور سندی جعل کرده باشد مجازات جعل را نیز‬ ‫خواهد داشت‪ ».‬اذردرخش با بیان اینکه برخی کاربران به‬ ‫خاطر جهل به قانون از نام و نشــان پلیس فتا سوءاستفاده‬ ‫می کنند‪ ،‬افزود‪« :‬جهل به قانون رافع مســئولیت نیست و‬ ‫این افراد باید در اسرع وقت نسبت به حذف این صفحات از‬ ‫شبکه های اجتماعی موبایلی اقدام نمایند و در صورت ادامه‬ ‫فعالیت انها در این صفحات‪ ،‬از سوی پلیس فتا شناسایی و‬ ‫به محاکم قضایی معرفی می شوند‪».‬‬ ‫کمپینعرفه«روزبدونگناه»‬ ‫راهبرد جدید امریکا‬ ‫یدالله جوانی‪ ،‬رئیس پیشین دفتر سیاسی سپاه در سرمقاله روزنامه‬ ‫جوان با عنوان «چیســتی و چرایی راهبرد نفوذ امریکا در پساتوافق»‪،‬‬ ‫ی شــواهد و قرائــن این نکتــه به دســت می اید که‬ ‫نوشــت‪« :‬از تمام ‬ ‫امریکایی ها فقط به دنبال حل موضوع هسته ای با ایران نبوده و توافق‬ ‫هسته ای با ایران را‪ ،‬باید بخشی از سناریوی امریکایی ها بر مبنای یک‬ ‫راهبرد جدید مورد توجه قرار داد‪ ».‬سرمقاله نویس روزنامه جوان با تاکید‬ ‫براینکه راهبرد جدید امریکایی هــا بر خالف راهبرد پیشــین که راهبرد‬ ‫«تقابل» بود‪ ،‬راهبرد «تعامل» و «عادی ســازی رابطه با ایران است»‪،‬‬ ‫تاکید کرده که «امریکایی ها با همه توان از راهکارهایی چون دیپلماسی خط یک و دو و دیپلماسی عمومی برای پیاده سازی‬ ‫این راهبرد استفاده می کنند و هدف امریکا از این راهبرد‪ ،‬نفوذ در محیط داخل کشور ایران از طریق تعامل و عادی سازی‬ ‫رابطه اســت‪ ».‬یدالله جوانی خطر اصلی را این گونه تشریح می کند‪« :‬خطر اصلی ان اســت که برخی از مسئوالن ما یا‬ ‫بخشی از مردم ما‪ ،‬در حالی که جمهوری اسالمی در استانه پیروزی های استراتژیک در منطق ه قرار گرفته‪ ،‬با یک اشتباه‬ ‫محاسباتی تصور کنند در همراهی با امریکا عالوه بر حل مشکالت منطقه مشکالت ایران خصوصا در حوزه اقتصادی حل‬ ‫خواهد شد‪ ».‬سرمقاله نویس روزنامه جوان تاکید کرده است که «باید بدانیم اساسا بین ایران و امریکا در منطقه هیچ منافع‬ ‫مشترکی وجود ندارد و امریکایی ها به دروغ از منافع مشترک سخن می گویند و عده ای هم در داخل با اهداف خاص سیاسی‬ ‫درهمینمسیرحرکتمی کنند‪.‬بایدبدانیمامریکایی هاازاینطریقدنبالمهارایرانبودهومعتقدندبامهارایران‪،‬جمهوری‬ ‫اسالمی روند افت قدرت را طی خواهد کرد و در این مسیر مجبور به تغییر رفتار شده و در نهایت زمینه های تغییر ساختار در‬ ‫ایران فراهم می شود‪ ».‬روزنامه جوان‪ ،‬همچنین‪ ،‬تاکید کرده است که «باید در مقابل ایده تعمیم دادن مذاکرات هسته ای‬ ‫و توافق هسته ای به عنوان یک الگو به سایر موضوعات و از جمله مسائل منطقه ای‪ ،‬هوشیار بود و دچار فریب نشد‪».‬‬ ‫روستایی که مشایی در ان ساکن شد‬ ‫«روزنامهارمان»درگزارشیبهفعالیت هایاسفندیاررحیم مشایی‬ ‫در این روزها پرداخته اســت‪ .‬ارمان در این گزارش با عنوان « مشایی‬ ‫در بازکیاگوراب!» می نویسد‪« :‬بازکیاگوراب‪ ،‬روستایی از توابع بخش‬ ‫مرکزی شهرســتان الهیجان در اســتان گیالن ایران است‪ .‬اکنون‬ ‫شــنیده می شــود این منطقه از ســوی برخی سیاســیون به پایگاهی‬ ‫برای برنامه ریزی انتخاباتی تبدیل شده است‪ .‬چنان که خرزانالین از‬ ‫سایت های پوشش دهنده اخبار استان های شمالی خبر داد که «چندی‬ ‫پیش اسفندیار رحیم مشایی در بازکیاگوراب الهیجان اقدام به برگزاری‬ ‫نشستی با حضور برخی دولتمردان سابق کرد! گویا در این نشست برخی استانداران اسبق گیالن نیز حضور داشتند‪ .‬در‬ ‫این راستا‪ ،‬شنیده شده است یکی از معاونین ارشد حال حاضر استان نیز در این نشست حاضر بوده است! باتوجه به سوابق‬ ‫اقتصادی این معاون‪ ،‬گویا حرف و حدیث ها در خصوص عزم جدی رئیس جمهور سابق برای حضور در دور اینده انتخابات‬ ‫و تالش برای جلب حمایت های مالی و اقتصادی رنگ و بوی حقیقی به خود گرفته اســت‪ .‬از جز ئیات نشست مشایی با‬ ‫دولتمردان احمدی نژاد خبری به بیرون درز پیدا نکرده اســت اما بیشتر رسانه های محلی گیالن بر فردی تاکید دارند که‬ ‫اکنون نیز از معاونین ارشد استانداری است‪ .‬با شنیدن این خبر بود که اذهان به سمت خیابان فاطمی تهران و ساختمان‬ ‫وزارت کشور رفت؛ همان ساختمانی که استانداران را تعیین و تاکید دارد باید مشی انها همسو با مشی رئیس جمهور باشد‪.‬‬ ‫البتهحضوریکمدیرکلنمی تواندنشانازبی توجهیاستانداردرتعیینمجموعهزیردستانشداشتهباشداماچنیناخباری‬ ‫باید به منزله هشدار برای استاندار ها در زمانی باشد که فرصت زیادی تا برگزاری دو انتخابات مهم مجلس شورای اسالمی‬ ‫و خبرگان باقی است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫کمپیــن «عرفــه؛ روز بــدون گنــاه» در فضــای‬ ‫مجازی از ســوی گروهی از مهدی یاوران با هدف اشاعه‬ ‫تقوای فــردی و اجتماعی جهت تعجیــل در فرج حضرت‬ ‫صاحب االمر(عج) راه اندازی شــده اســت‪ .‬از انجایی که‬ ‫در تقویــم روزهای مختلفی بــا عناوینی نظیــر روز جهانی‬ ‫بهداشــت‪ ،‬روز هوای پاک‪ ،‬روز درختــکاری و غیره وجود‬ ‫دارد‪ ،‬گروهی از جوانــان در فضای مجازی به خصوص در‬ ‫شبکه های اجتماعی بر ان شدند که یک روزی را با عنوان‬ ‫«روز بدون گناه» همزمان بــا روز عرفه (نهم ذی الحجه)‬ ‫در اول مهر ماه جاری نامگذاری کنند‪ .‬هدف از این پویش‬ ‫(کمپین) این است که در «روز عرفه» که روز ویژه نیایش‬ ‫به درگاه احدیت است‪ ،‬هیچ فردی‪ ،‬گناهی چه زبانی‪ ،‬قلبی‪،‬‬ ‫چشــمی و غیره انجام ندهد تا موجبات تقــرب و جلب نظر‬ ‫پروردگار عالم را فراهم کند‪ ،‬البته از اهداف دراز مدت این‬ ‫طرح می توان به ایده ثبت جهانی ان اشاره کرد‪ .‬این گروه‬ ‫از منتظران حضرت حجت(عج) در قالب طرح «روز بدون‬ ‫گناه» بر ان هستند که با تکیه بر تقوای فردی و اجتماعی‬ ‫زمینه ظهور حضرت صاحب الزمان(عج) را فراهم کنند‪ .‬در‬ ‫این فراخوان امده است‪« :‬در دنیای امروز عناوین مختلفی‬ ‫همچون روز درختکاری‪ ،‬روز بهداشــت‪ ،‬روز هوای پاک‪،‬‬ ‫روز کودک به عنوان روزهای جهانی به ثبت رسیده اند چقدر‬ ‫سزاوار اســت که قاطبه دوســتان اهل بیت(ع)؛ جوانان‬ ‫خداجو و مومن و حزب اللهی پرچمداران نهضت جهانی روز‬ ‫بدون گناه باشند‪ .‬همه با هم همدل و هم پیمان و همفکر و‬ ‫همزبان تالش کنیم تا با پیشتازی در جامه عمل پوشاندن به‬ ‫این هدف روز عرفه را به عنوان واقعی «بدون گناه» تثبیت‬ ‫کنیم‪ ».‬در ادامه این فراخوان امده است‪« :‬این مهم انقدر‬ ‫ذی قیمت اســت که چنانچه کســی یک روز را بدون گناه‬ ‫سپری کند امیر عالم هستی می فرمایند ان روز برای او عید‬ ‫اســت‪ .‬چه ارزوی بزرگی اســت که یک روز در تمام اقلیم‬ ‫خاکی و ابی دنیای انسان ها «روز بدون گناه» باشد‪».‬‬ ‫«روزنامه افتاب یزد» در گزارشی با عنوان «گام های باقیمانده‬ ‫برای یک مالقات» به موضوع دیــدار احتمالی روحانــی و اوباما در‬ ‫نیویورک پرداخته اســت‪ .‬افتــاب در این گزارش می نویســد‪« :‬چرا‬ ‫نیویورک و سفر روحانی دوباره تا این حد مهم شده اند؟ شاید پاسخش‬ ‫این باشد که سفر او تداعی بخش دو سال پیش است‪ ،‬زمانی که یکباره‬ ‫شــروع یک اتفاق عجیب کلید خورد‪ ،‬اتفاقی که تابویی ســی و چند‬ ‫ساله را شکســت‪ .‬هرچند با انتقادهای زیادی هم همراه بود‪ ،‬اما چه‬ ‫بخواهیم چه نخواهیم ان حادثه روی داد‪ .‬رئیس جمهوری ایران که‬ ‫برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل در امریکا به سر می برد‪ ،‬هنگام ترک محل اقامت خود در نیویورک به سمت‬ ‫فرودگاه با تلفنی روبه رو شد‪ ،‬تلفنی که پشت خط ان‪ ،‬کسی بود که تماسش نشانه های بسیاری را با خود به همراه داشت ‪.‬‬ ‫ان طرف تماس با حسن روحانی‪ ،‬رئیس دولت کشوری بود که طی ‪ 36‬سال دولتمردان سابقش‪ ،‬ایران را خطری برای‬ ‫امریکا تلقی می کردند‪ .‬گفت وگوی تلفنی اوباما و روحانی در ان روزها ان قدر سروصدا به پا کرد که بسیاری ان را نماد بارزی‬ ‫از تغییری رو به جلو و بهبود روند ارتباطات دو کشور برمی شمردند‪ .‬این روزها هم تصوری دیگر‪ ...‬اما این بار ساده انگارانه‬ ‫است که بپنداریم صرف مذاکرات وزرای خارجه دو کشور در زمینه بحث هسته ای‪ ،‬یکباره منجر به تابوشکنی های بعدی‬ ‫هم خواهد شد‪ .‬اینکه می شود مذاکره دوکشور را از این سطح نیز ارتقا داد و بیشتر کرد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫کالهبرداری با نام پلیس فتا‬ ‫مالقات روحانی و اوباما‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪19‬‬ ‫نقشه غرب‬ ‫گفتارها‬ ‫سناریویی که دولت های اروپایی برای مقابله با موج پناهجویان‬ ‫در پیش گرفته اند؛ برخوردهای ســلبی و امنیتی با پناهجویان است‬ ‫تا بتوانند ایــن مــوج از پناهندگان را تحــت کنتــرل و مدیریت خود‬ ‫دربیاورند‪.‬‬ ‫موج افراطگرایی در اروپا‬ ‫برخوردهایامنیتیباموجپناهندگینتیجهعکسمی دهد‬ ‫مرتضی مکی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫کارشناس مسائل اروپا‬ ‫ســیل مهاجرین ســوری و عراقی تبار به ســمت اروپا‬ ‫همچنان ادامه دارد و باتوجه به اتفاقات تکان دهنده ای که‬ ‫همچنان در مسیر این مهاجرین مانند غرق شدن قایق ها و‬ ‫بســته بودن مرزها قرار دارد ‪ ،‬اما همچنان شاهد ان هستیم‬ ‫که این مهاجران تنها راه زنده ماندن و دوری از خشــونت و‬ ‫افراطی گری را در سفر به اروپا می دانند و قصد دارند از طرق‬ ‫مختلف اعم از راه های دریایی و زمینی یا هر طریق دیگری‬ ‫خود را به اروپا برسانند‪.‬‬ ‫متاسفانه باتوجه به سیاست هایی که دولت مجارستان‬ ‫به عنوان یکی از مبــادی ورودی مهاجرین به اتحادیه اروپا‬ ‫اتخاذ کرده‪ ،‬مســیر مهاجرت را با مشکالت و مشقت هایی‬ ‫روبه رو کــرده و همین موضوع باعث شــده تــا مهاجرین از‬ ‫طریق کرواسی و اســلوونی خود را به مرکز اروپا یعنی المان‬ ‫و اتریش برسانند‪ .‬در این حال گزارش هایی مطرح می شود‬ ‫مبنی بر اینکــه دولت کرواســی در قبال مهاج ر مســئوالنه‬ ‫برخورد نمی کند و به صورت تبعیض امیز و نژادپرستانه با انها‬ ‫برخورد می کند و حتی دولت اسلوونی انتقادها و اعتراضاتی‬ ‫ی قصد دار د تا با این‬ ‫را به دولت کرواسی وارد کرده و اسلوون ‬ ‫قضیه به صورت انسان دوستانه و مقبول برخورد کند و به هر‬ ‫حال شاهد رفتارهای متفاوتی از دولت های اروپایی در این‬ ‫قضیههستیم‪.‬‬ ‫نکته ایکهدراینمدتدرمیانسیاست هایاتحادیه‬ ‫اروپا و کشــورهای عضو ان جدی تر و اشــکارتر شــد ه این‬ ‫بوده که انها تالش می کنند تا نســبت به پذیرش مهاجرین‬ ‫ســختگیرانه تر عمل کنند‪ .‬دولت اتریش مرزهــای خود با‬ ‫مجارســتان را تا حدود زیادی بسته نگه داشته و هزاران نفر‬ ‫از نظامیان اتریشی به سمت مرزهای انها با مجارستان اعزام‬ ‫شده اند تا از این طریق بتوانند ســیل مهاجرت هایی که به‬ ‫سمت اتریش روانه شده است را مدیریت کنند‪ .‬دولت المان‬ ‫با وجود اینکه تالش داشته به جهانیان بفهماند که مهاجران‬ ‫سوری را پذیرا خواهد بود؛ اما یک موضوع در میان مقامات‬ ‫عالی المان مشهود شــد ه و ان این است که المان ظرفیت‬ ‫پذیرش نامحدود بــرای مهاجرین ندارد و نســبت به اتخاذ‬ ‫سیاست های ســختگیرانه در خصوص پذیرش مهاجران ‬ ‫مواضع و سیاست هایی را اعالم کرده اند‪.‬‬ ‫هر چند خانم انگال مرکل ســعی کرده خود را به عنوان‬ ‫شــخصی که رهبری و هدایت بحران مهاجرت در اتحادیه‬ ‫اروپا را عهده دارد نشان دهد و به نوعی نشان دهد در قبال این‬ ‫مساله مســئوالنه رفتار می کند ‪ ،‬اما اعالم کرده که موضوع‬ ‫مهاجرت را شاید بتواند در کوتاه مدت حل کرد اما این بحث‬ ‫یک مســاله بلند مدت و میان مدت است و این موضع خانم‬ ‫مرکل نشان می دهد که کشــورهای اروپایی در کوتاه مدت‬ ‫به یک سیاست واحد و مشــترک درباره مهاجران و اوارگان‬ ‫دستپیدانخواهندکردواختالفاتمیاندولت هایاروپایی‬ ‫باعث خواهد شد تا ما شاهد رفتارهای متفاوت این دولت ها‬ ‫با پناهجویان و اوارگان باشیم و این موضوع قطعا می تواند‬ ‫وضعیت پناهجویانی که به سمت اروپا مهاجرت می کنند را‬ ‫مشکل ترومشقت امیزتروحتیپر هزینه ترکند‪.‬‬ ‫در میان کشــورهای مرکز و شــرق اروپــا و همچنین‬ ‫کشورهای غرب و شمال غربی اروپا اختالفاتی در خصوص‬ ‫چگونگی برخورد با پناهجویان وجود دارد‪ .‬کشــورهایی که‬ ‫سابقه طوالنی تر و دیرینه ای در خصوص دموکراسی در اروپا‬ ‫دارندوازبنیانگذاراناتحادیهاروپامحسوبمی شوند ‪،‬تالش‬ ‫کردند تا در سیاست های اعالمی شان برخورد مسئوالنه ای را‬ ‫داشتهباشندوکمتربهموضوعبیگانه ستیزیومهاجر ستیزی‬ ‫دامن بزنند و سعی می کنند تا نشــان دهند با وجود برگزاری‬ ‫ن نسبت به موضوع‬ ‫تظاهرات از سوی راستگراها در کشورشا ‬ ‫پناهجویانواوارگانبی توجهنیستند‪.‬امادرکشورهایشرق‬ ‫وجنوباروپاکهسابقهدموکراسیکوتاه تریراتجربهکرده اند‬ ‫و از وضعیــت اقتصادی و اجتماعی ضعیف تــری برخوردار‬ ‫هستن د یک سیاست دیگ ر را در این خصوص اتخاذ کرده اند‪.‬‬ ‫مجارستان هم از جمله کشورهایی بود که در بلوک شرق قرار‬ ‫داشت و در سال ‪ 2004‬به اتحادیه اروپا پیوست‪ .‬با وجودی‬ ‫که این کشور نســبت به همتایان خودش رشــد اقتصادی‬ ‫ی داشت و با فروپاشی شوروی توانست جایگاه خودش‬ ‫خوب ‬ ‫را ارتق ا دهد ‪ ،‬اما این کشور در بعد حقوق بشر و مهاجر ستیزی‬ ‫متاسفانهسابقهخوبیندارد‪.‬دولتفعلیهمکهدرمجارستان‬ ‫حاکماست ‪،‬یکدولتراستگرا ستوانتظاراتیکهنسبتبه‬ ‫موضوعپناهجویانداردبیشتراقتصادی‪،‬فرهنگیوسیاسی‬ ‫اســت و معتقدند که موج پناهجویان می تواند ساختارهای‬ ‫مذکور کشورشــان را به هم بریزد و حتی می تواند تهدیدی‬ ‫برای اتحادیه اروپا باشد‪.‬به همین دلیل سیاست های بسیار‬ ‫سختگیرانه و نژادپرستانه در قبال مهاجران اتخاذ کرده اند‪.‬‬ ‫موضوعبحثبیگانه ستیزیونژاد پرستیدرکشورهای‬ ‫اروپایی همچنان وجود دارد و البته این مساله در المان سابقه‬ ‫دیرینه ایداردوباعثشدهتافعالیت هاینئو نازی هایالمان‬ ‫بسیارگستردهوزیادشوددرصورتیکهدولتالمانازگذشته‬ ‫در تالش بوده تا از این موضوع جلوگیری کند و حتی با ان به‬ ‫مقابله بپردازد و متاسفانه موضوع مهاجرت ها باعث شده تا‬ ‫فعالیت گروه های نژادپرستی خصوصا در شرق المان که از‬ ‫لحاظ شاخص های رشد اقتصادی در رتبه پایینی قرار دارند؛‬ ‫این مدل از رفتارهای خشن و نژادپرستانه در انجا بیشتر رخ‬ ‫داده است‪ .‬یکی از دالیلی که خانم مرکل و همچنین دولت‬ ‫گفتارها‬ ‫راستگرای المان سعی می کنند تا در سیاست های اعالمی‬ ‫ خود رفتار بهتری نسبت به موضوع مهاجران داشته باشند و‬ ‫نسبت به پذیرش پناهجویان ســوری استقبال می کنند این‬ ‫اســت که شــاید بتوانند از رفتار افراط گرایانه و نژاد پرستانه‬ ‫نئو نازی هاجلوگیریکنندتاشایدبتوانندانانراتحتمدیریت‬ ‫خودشان دراورند‪.‬‬ ‫اما نکته ای که در ایــن بین وجود دارد این اســت که‬ ‫اختالفات میان کشــورهای اروپایی باعث می شود تا یک‬ ‫خالء زیادی در این بین به وجود بیاید و این خالء موجب شود‬ ‫تافعالیتراستگراهایافراطیدرالمانوکشورهایاروپایی‬ ‫که با پدیده مهاجرت مواجه هســتند افزایــش پیدا کند و به‬ ‫نوعی سیاست های غیر همگون اروپا چنین برخوردهایی را با‬ ‫مهاجرینتوجیه پذیرکرده وازسویدیگربهصورتمناسببا‬ ‫گروه هایافراطیبرخوردنمی کنندوحتیبرخیازکشورهای‬ ‫اروپایی ســعی کرده اند از موضوع مهاجر ستیزی در جهت‬ ‫تبلیغات خود در انتخابات استفاده کنند‪.‬‬ ‫ســناریویی که دولت های اروپایی برای مقابله با موج‬ ‫پناهجویان در پیش گرفته اند؛ برخوردهای سلبی و امنیتی‬ ‫با پناهجویان است تا بتوانند این موج از پناهندگان را تحت‬ ‫کنترلومدیریتخوددربیاورند‪.‬امامشکلکشورهایاروپایی‬ ‫ناتوانی در اتخاذ یک سیاســت خارجی و امنیتی مشترک در‬ ‫خصوص پناهجویان است‪ .‬ممکن است کشورهای اروپایی‬ ‫در مســاله اقتصادی و تجارت در دهه های گذشــته رشد و‬ ‫همگرایی خوبی با یکدیگر داشــته باشــند ‪ ،‬اما در خصوص‬ ‫سیاســت خارجی دچار یک ضعف و اختالف نظر هستند و‬ ‫فعالی‬ ‫ ‬ ‫همینموضوعباعثشدهکهاتحادیهاروپانتواندنقش‬ ‫در بحران های قاره سبز ایف ا کند به گونه ای که این بحران ها‬ ‫دامنگیر کشورهای عضو اتحادیه اروپا شده است‪ .‬بنابراین‬ ‫در مذمت جماعت شبه روشنفکر‬ ‫اصولگرایان نباید در زمین بزرگمهر حسین پور بازی می کردند‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫جمهوری اســامی ایران و در کنار هم زندگــی می کنند و با‬ ‫روحیه منحصر به فردی که ما ایرانیان داریم و از ظن خود در‬ ‫بزنگاه های مختلف و با روش های گوناگون‪ ،‬یار صحنه ها و‬ ‫وقایعمختلفمی شویم‪.‬‬ ‫الغرض؛ اگر رسانه ای‪ ،‬منطقی‪ ،‬مستدل و از زاویه ای‬ ‫نو‪ ،‬هر قــدر هم به این موضــوع بپردازد و الیه های پیشــین‬ ‫و پســین این ماجــرا را واکاوی کند‪ ،‬باید به ان رســانه مدال‬ ‫دغدغه منــد بودن‪ ،‬مــدال حرفه ای بودن و مــدال عمیق و‬ ‫تحلیلگر بودن داد‪ .‬اتفاقا رسانه هایی باید سرزنش شوند که‬ ‫نگاهشان نسبت به این اتفاقات فقط به مثابه یک سوژه داغ‬ ‫گذرا بوده است‪.‬‬ ‫‪ -۲‬یک رقابت تنگاتنگ دو هزارم درصدی با‬ ‫‪ 4/5‬میلیون رای!‬ ‫مدتی بود عــادت کرده بودیــم که همیشــه رقبا‪ ،‬چه‬ ‫در عرصه سیاســی‪ ،‬چه مدیریت شــهری و چه مســابقات و‬ ‫عرصه های دیگر‪ ،‬هم را ال اقل بــا ده درصد اختالف حذف‬ ‫کنند! از منظر ما‪ ،‬این یک رقابت تنگاتنگ و شــانه به شــانه‬ ‫لقب می گرفت‪ .‬اما به نظر می رســد‪ ،‬روزگاری فرا رسیده که‬ ‫خیلی هم نباید منتظر این جنس نتایج در رقابت های خاص‬ ‫و حساس باشیم؛ یادداشتی از نگارنده در تابستان ‪ ۹۲‬منتشر‬ ‫شد با عنوان «دهه پنجاه و چند درصدی ها»؛ مقصود بازنشر‬ ‫ان مطلب نیست ولی در خالصه (لید) ان مطلب که در تاریخ‬ ‫‪ ۱۹‬شهریور ‪ ۹۲‬منتشر شــده بود‪ ،‬این طور امده بود که «در‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری ‪ ،۹۲‬شــاهد ان بودیم که حسن‬ ‫روحانی با ‪ ۵۰/۷‬درصد به پیروزی رسید‪ .‬در انتخابات ریاست‬ ‫شورایشهر‪،‬احمدمسجد جامعیبا‪ ۵۱/۶‬درصدیعنی‪ ۱۶‬رای‬ ‫از‪ ۳۱‬رایپیروزشد‪.‬درانتخاباتشهرداریتهران‪،‬محمدباقر‬ ‫قالیباف ‪ ۵۴/۸‬درصد با ‪ ۱۷‬رای از ‪ ۳۱‬رای برای سومین بار به‬ ‫شهرداری تهران انتخاب شد»‪.‬‬ ‫شاید بتوان ایراداتی با چند رقم ضریب خطا به این ادعا‬ ‫وارد کرد‪ ،‬ولی پر بیراه نیست اگر بگوییم که جامعه از فضای‬ ‫اقلیتی و اکثریتی به مفهوم گذشــته خارج شده است‪ .‬امروز‬ ‫اقلیتدرجامعهواکثریت‪،‬کامالدرشرایطمختلفوحواشی‬ ‫و متن های گوناگون‪ ،‬قابل تغییرند؛ هر ان ممکن است جای‬ ‫اقلیت و اکثریت جا به جا شــود‪ ،‬در هر عرصه ای ! چند جمله‬ ‫فوق از ان یادداشت دو ســال پیش از جهت تقریب به ذهن‬ ‫این مفهوم نقل شد که مشخص شود وقتی در این یادداشت‬ ‫گفته می شــود که در همه زمینه ها‪ ،‬داریم نزدیک به ‪۵۰-۵۰‬‬ ‫می شویم‪،‬دقیقایعنیچه!‬ ‫و اما در مورد اتفاق محل بحــث‪ ،‬همان طور که از نظر‬ ‫اکثر قریب به اتفاق رای دهندگان دور نبود‪ ،‬جای برنده و بازنده‬ ‫روزی یکی دو بار یا عوض می شد یا در معرض جا به جایی قرار‬ ‫می گرفت و نهایتا هم ژوله با پیروزی لبالب یعنی ‪ ۲۰۳‬رای از‬ ‫ی و به طور دقیق تر یعنی‬ ‫همان عدد حدودا چهار میلیون و نیم ‬ ‫فقط و فقط‪ ،‬دو هزارم درصد! هفته گذشته ما روایت جدیدی‬ ‫گفتارها‬ ‫چهار میلیون و‪ ۴۸۱‬هزار و‪ ۴۸۹‬نفر‪ ،‬تعداد ارا یی بود که‬ ‫مجموعا به امیرمهدی ژوله و امین حیایی رای دادند و ژوله با‬ ‫‪ ۲۰۳‬رایبیشترتوانستحیاییراشکستدهد‪.‬امروز‪،‬شنبه‪،‬‬ ‫چهارمهر‪ ۹۴‬کهاینیادداشترامطالعهمی فرمایید‪،‬دو هفته‬ ‫از ان اتفاق گذشته اســت‪ .‬ده ها نقد و تحلیل در رسانه های‬ ‫مجازی مشهور منتشر و مطبوعات و مجالت معروف چاپ‬ ‫شده اند‪ .‬قطعا عبث و ازاردهنده است اگر تکرار مکرراتی در‬ ‫این نگاره بازگو شوند؛ ولی بدیهی است که این سوژه تا حدی‬ ‫توسط تحلیل گران و نویسندگان دیگر پرداخته و نتیجتا لوث‬ ‫شده‪،‬امانگارندهمعتقداستهنوزمی توانسخنینوومفیددر‬ ‫اینبارهبیانکرد؛نگارندهمعتقداستکهازحیثعمقوابعاد‬ ‫فراسیاسی‪ ،‬این اتفاق هیچ کم از ماجرای غیرعادی تشییع‬ ‫پیکرمرتضیپاشاییندارد‪.‬‬ ‫بالحاظکردنمقدمهفوقواینمهمکهبنانیستنکاتی‬ ‫تکراریدراینیادداشتهمبرایچندمینبارتکرارشوندودر‬ ‫نظرگرفتندغدغهورسالتنویسنده‪-‬کههمانابکر نگریوباز‬ ‫کردن دریچه ای جدید به روی افق دید مخاطب است ‪ -‬ذکر‬ ‫موارد زیر مفید به نظر می رسند‪:‬‬ ‫‪ -۱‬پرداختن به یــک اتفاق چنــد میلیونی‪ ،‬واجب‬ ‫است نه زرد!‬ ‫حدود ‪ ۱۱۹‬هزار نفر کمتر از چهــار میلیون و نیم رای‪،‬‬ ‫به سمت ژوله و حیایی رفت؛ اختالفشــان ‪ ۲۰۳‬رای از چهار‬ ‫میلیون و ‪ ۴۸۱‬هــزار و ‪ ۴۸۹‬نفر بود یا به تعبیــر دیگر‪ ،‬ژوله با‬ ‫ ‪ 50/002‬درصد‪ ،‬توانســت پیروز رقابت شــود ! یعنــی با دو‬ ‫هزارم درصد برتری نسبت به رقیب‪ .‬من ابتدا این گونه ماجرا‬ ‫را می بینــم؛ اوال‪ ،‬می بینم که این تعداد از مــردم درگیر یک‬ ‫اتفاق شــده اند‪ ،‬اتفاقی از جنس انتخــاب‪ ،‬از جنس رای‪ ،‬از‬ ‫جنس مشارکت داوطلبانه‪ .‬مشارکتی که نه به ازای ان مهری‬ ‫در شناسنامه شــان ثبت می شــود و نه در بخت و سرنوشــت‬ ‫خود یا فرزندان یا نســل های بعدترشــان و تصمیم گیری ها‬ ‫و تصمیم ســازی های مملکتی تاثیر قابــل توجهی خواهد‬ ‫گذاشت (اما‪ ...‬صبر کنید‪ ...‬واقعا این قدر واضح است که‬ ‫نخواهد گذاشت؟ واقعا این جنس اتفاقات بی تاثیر است در‬ ‫تصمیمات حکومتی؟ این سوالی است که در ادامه مطلب به‬ ‫ان پاسخ داده می شود)‪.‬‬ ‫برخی که تعدادشــان هم اصال اندک نیست‪ ،‬با لحنی‬ ‫سرزنش کننده‪ ،‬می گویند‪« :‬چرا باید رســانه ها‪ ،‬مخصوصا‬ ‫مجازی ها‪ ،‬این طور با اب و تاب به این ســوژه بپردازن؟ کی‬ ‫گفته حاال اینکه ژوله ببره یا حیایی چقــدر مهمه ؟ نیگا کن!‬ ‫ کل سایت یا خبرگزاری شون شده ژوله‪ ،‬حیایی‪ ،‬خندوانه! نچ‬ ‫نچ نچ نچ! این زرد بازیا چیه؟! یعنی مملکت مشکلی مهم تر‬ ‫از این بحثا نــداره؟ گرونی خــودرو مهم تره یا ژولــه؟ برجام‬ ‫مهم تره یا حیایی؟» پاسخ من این است که اگر دغدغه شما‬ ‫و زردانگاری تان نســبت به این موضوع‪ ،‬از این بابت اســت‬ ‫که خوشــتان نمی اید و نمی پســندید که مردم این گونه و با‬ ‫این غلظت‪ ،‬درگیر این جنس موضوعات و اتفاقات شــوند‪،‬‬ ‫کامال منطقی است‪ ،‬اما اگر منظور این است که ما به عنوان‬ ‫تحلیلگر‪ ،‬به عنوان نویسندگان ‪ -‬که باید جایگاه دیده بان های‬ ‫یک جامعه را داشته باشند ‪ -‬این موضوع را مهم تلقی نکنیم‪،‬‬ ‫کامالمخالفم!اگرمردممهمند‪،‬اینموضوعهممهماست! ‬ ‫مهم بودن با مورد تایید بودن یک اتفــاق‪ ،‬دو مفهوم کامال‬ ‫مستقل از یکدیگرند‪ .‬مگر می شود عنصر فراوانی و همه گیر‬ ‫شدن یک اتفاق را باز هم بی تفاوت نگریست؟ اتفاقا رسانه ها‬ ‫در این چنین بزنگاه هایی موظفند که موضع و نگاه منطقی تر‬ ‫را به جامعه عرضه کنند‪.‬‬ ‫اری! می طلبد که در دو روز‪ ،‬ســه مطلــب در باب این‬ ‫داستان در اخبار ویژه یک رسانه بر خط قرار گیرد؛ این الزاما‬ ‫نه موج سواری است و نه زردبازی‪ ،‬بلکه توجه به دغدغه هایی‬ ‫استکهدریکجامعه‪ ۸۰‬میلیونی‪،‬درحدچهارمیلیونو‪۴۸۱‬‬ ‫هزار رای و ‪ ۴۸۹‬عدد رای کــه می تواند به مثابه همین تعداد‬ ‫انسان باشد را طی سه شبانه روز‪ ،‬درگیر خود کرده است‪ .‬اری‬ ‫برادر؛ این مهم است و مهم بودن به معنی توجه درست به این‬ ‫جنس موضوعات است و نه الزاما به معنای تایید موج سواری‬ ‫برخی رسانه ها‪ ،‬بلکه اتفاقا مهم ترین رسالت رسانه ها‪ ،‬مگر‬ ‫جز موج ســازی هایی بحق و مدیریت هوشــمندانه اتفاقات‬ ‫فرهنگی‪،‬اجتماعی‪،‬سیاسی‪،‬علمی‪،‬اقتصادیوغیرهاست؟‬ ‫حال اگر شــخصی می خواهــد وا نمود کند کــه اینها‬ ‫دغدغه های قشر خاصی از جامعه است یا کسانی که فالن‬ ‫قسمت شــهر می نشــینند یا انها که مرفهان بی دردند یا انها‬ ‫که عالفند‪ ،‬باید گفت که پس نه ملت ایران را شــناخته و نه‬ ‫در جامعه نفس می کشــد و نه این واقعیت را لمس کرده که‬ ‫واقعا اقشار و طیف های مختلف مردم از نگاه های گوناگون‬ ‫و با اوضاع زندگی خاص خود‪ ،‬درگیر این ماجرا شده اند و باید‬ ‫تاسفخوردبهحالنگاه هایمارکسیستیوطبقاتیکههنوز‪،‬‬ ‫نمی توانند جامعه را همان طور که هست ببینند؛ جامعه ای با‬ ‫تمام رنگارنگی هایش‪ ،‬با تمام تفاوت هایش‪ ،‬با تمام اختالف‬ ‫نظرهایی که مردم با هم دارند ولی باز هم زیر ســقف اسمان‬ ‫باید گفت که کشورهای اروپایی ریشــه های مهاجرت ها را‬ ‫کامال شــناخته اند و حتی بر انها واقف هستند و می دانند که‬ ‫این موجی که به ســوی انها در حال پیشروی است ناشی از‬ ‫اتخاذ تصمیمات غلط و عملکرد انها در عراق‪ ،‬سوریه و حتی‬ ‫یمناستامامشاهدهمی کنیمکهبرایمقابلهباافراطی گری‬ ‫در خاورمیانه که ریشــه این جریان اســت ‪ ،‬هیچ گونه طرح‬ ‫ یا اقدامی از ســوی کشــورهای موثر اروپایی مانند فرانسه‪،‬‬ ‫المان و بریتانیا صورت نمی گیرد و همچنان یک همسویی با‬ ‫همپیمانانخودشانمانندقطروعربستانکهعاملبی ثباتی‬ ‫در منطقه هستند را حفظ کرده اند‪ .‬بنابراین شکاف و اختالف‬ ‫نظریکه درمیانکشورهای اروپاییوجودداردباعثخواهد‬ ‫شد تا صحنه های تکان دهنده تری از انچه در سواحل ترکیه‬ ‫رخ داد را شــاهد باشــیم که یک زندگی بدون اینده را برای‬ ‫پناهجویان رقم خواهد زد‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از رقابت تنگاتنگ را تجربه کردیم! اسمش را می گذارم یک‬ ‫رقابت دو هزارم درصدی!‬ ‫دهه پنجــاه و چند درصدی ها در همــه زمینه ها‪ ،‬یعنی‬ ‫اقلیتمطلقبهانمعنایسابقوجودندارد؛درچنینفضایی‪،‬‬ ‫از یک سو دو قطبی ها شدید هســتند یعنی تقریبا ‪ ۵۰-۵۰‬که‬ ‫هم می تواند خیر باشد و هم شر‪ .‬خیر است اگر بازدارنده باشد‬ ‫به این معنا که هر دو طرف می دانند که طرف مقابل ضعیف‬ ‫نیست‪ ،‬اندک نیست‪ ،‬قابل حذف نیست‪ ،‬باید با او کنار امد‪،‬‬ ‫نمی توان به فکر توطئه‪ ،‬نقشه نابودکننده یا نادیده گرفتن او‬ ‫شدوشراستاگربههردلیلیوبههرترتیبی‪،‬یکیازطرفیت‪،‬‬ ‫از جاده عقالنیت و زیست مسالمت امیز خارج شده و به خاکی‬ ‫رفتارفاشیستیوهلمنمبارزطلبیدندستبزندورویارویی‪،‬‬ ‫چه در فضای مجــازی و چه غیر ان‪ ،‬می توانــد باعث وقوع‬ ‫خشــونتی فراگیر (اپیدمیک) در جامعه شود که حاصلی جز‬ ‫تباهیهردوطرفبهبارنخواهداورد‪.‬اینجاستکهمدیران‪،‬‬ ‫مسئوالنوحاکمیتبایدبامدیریتهوشمندانه‪،‬پیشدستانه‬ ‫و با بررســی و تحلیل های جامعه شــناختی و روان شناختی‬ ‫عمیق‪ ،‬از اتفاقاتی مانند انتخاب خنداننده برتر یا تشییع جنازه‬ ‫مرتضی پاشایی‪ ،‬درس بگیرند و به نتیجه ای دست یابند که‬ ‫مبتنی بر ان‪ ،‬بتوان حرف جامعه را فهمید و بتوان پیام جامعه‬ ‫و درد ان تعداد از مــردم را درک کرد! توجه بــه این اتفاقات‬ ‫هیچ به معنــای فراموشــی معضالت‬ ‫فرهنگی و سیاســی و بین المللی دیگر‬ ‫ما نیســت‪ ،‬بلکه به این معنا نیست که‬ ‫قاعدتا حاکمیت و دیده بان های نظام‪،‬‬ ‫باید در سیاست گذاری هایشان‪ ،‬پیش و‬ ‫پس از مشاهده چنین اتفاقات خاصی‪،‬‬ ‫تغییراتی مشــهود و موثــر اتفاق افتد‪،‬‬ ‫وگرنه چه فرقی است بین ادمی و دیوار؟‬ ‫الغــرض؛ نــگاه «ساکت شــو‬ ‫مخالف من» که ابتدائا توسط بزرگمهر‬ ‫حسین پور‪ ،‬کاریکاتوریست هفته نامه‬ ‫چلچــراغ رقم خــورد‪ ،‬دوقطبــی ای را‬ ‫در جامعــه رقم زد‪ ».‬به ایــن ترتیب که‬ ‫مشــخص شــد اگر کل جماعت شبه‬ ‫روشنفکر بسیج شوند و تمام بلندگوهای‬ ‫تبلیغاتی شان را هم فعال کنند‪ ،‬زورشان‬ ‫در همین حد است که با دو هزارم درصد‬ ‫اختالف ببرنــد! این یک برد نیســت‪،‬‬ ‫بلکه فقط دو هزارم درصد اختالف است! حتی دوصدم هم‬ ‫نیست‪ ،‬دو دهم هم نیســت‪ ،‬اصال درصد نیســت‪ ،‬در هزار‬ ‫است! این رویکرد ‪ -‬که رامبد جوان در صفحه اش ان را چرک‬ ‫نامید ‪ -‬انقدر زننده اســت که حتی شخص حمایت شده یعنی‬ ‫ژوله هم ان را پس زد!‬ ‫‪ -۳‬شکســت اصالح طلبــان نــه‪ ،‬بلکه شکســت‬ ‫شبه روشنفکران!‬ ‫واقعیت تلخ این است که در این اتفاق فقط یک طرف‬ ‫کامال مقصر نبود؛ تلخ نه از این بابت که نگارنده اصولگراست‬ ‫(کهنیست)وناراحتاستکهحیفشدکههم جناحی هایش‬ ‫‪ ۱۰‬درصد مقصر بوده اند‪ ،‬بلکه از این بابت که اگر یک طرف‬ ‫کامال مقصر می بود‪ ،‬راحت تر می شد به فکر عالج افتاد‪ ،‬اما‬ ‫طیف موســوم به اصولگرا‪ ،‬از این بابت دچار اشــتباه شد که‬ ‫اتش بیار معرکه را اصالح طلب نامید نه شبه روشنفکر! حال‬ ‫انکه شبه روشــنفکری به نام بزرگمهر حســین پور در صفحه‬ ‫اینستاگرامش که حدود ‪ ۱۲۶‬هزار دنبال کننده دارد‪ ،‬با انتشار‬ ‫عکس ژوله در کنار فرزندش‪ ،‬مطلبی را نوشت به شرح زیر‪:‬‬ ‫«امشب استنداپ امیر ژوله است‪ .‬مطمئنم مثل دفعه‬ ‫قبل می ترکونه! اما در مقابل امین حیایی به نظرم باید به امیر‬ ‫رای داد‪ .‬همین که کســی قالده طال رو بازی کنه از نظر من‬ ‫فاقد صالحیت رای دادن میشــه‪ ...‬حتا اگه امیر اونقدر هم‬ ‫ندرخشــه‪ .‬چی کار کنم دیگه‪ ...‬بعضی وقتا اونقدر «حال»‬ ‫رو نمی بینم و «گذشته» ادما مالک قضاوتم می شه‪ ...‬امیر‬ ‫جان به پیش»‪.‬‬ ‫باید توجه داشــت که انتشــار این مطلب حتی قبل از‬ ‫اینکه رقابت اغاز شــود‪ ،‬نشــان دهنده اوج نگاه پر عقده وی‬ ‫دارد‪ .‬شهید مطهری در کتاب اینده انقالب اسالمی ایران‪،‬‬ ‫درمبحثیازکتاب‪،‬بهتفاوتمفهومتفکروعقیدهمی پردازد‪.‬‬ ‫ایشاناینطورمی فرمایندکهعقیدهالزامامحترمنیستچون‬ ‫ممکن است ناشی از عقده باشــد ولی تفکر همیشه محترم‬ ‫است چون الزاما مبتنی بر فکر و استدالل است ولو غلط‪ .‬این‬ ‫نوشته حسین پور نیز یک عقیده است که نه محترم است و نه‬ ‫عکس العمل نسبت به ان الزم نبود‪ ،‬بلکه نباید اصولگرایان‬ ‫در زمین بازی ای که او طراحی و قطعــا پیش بینی هم کرده‬ ‫بود بازی می کردند‪.‬‬ ‫اگرچه وی ساعاتی پس از انتشار این مطلب و عکس و‬ ‫اتمام برنامه خندوانه و پس از راه انداختن دعوا و کامال دیده‬ ‫و بازنشر و منتشر شدن این مطلب وی در فضای شبکه های‬ ‫اجتماعیونیزخبرگزاری هاوسایت هایخبری‪-‬تحلیلی‪،‬انرا‬ ‫حذفکردواینمطلبرادرکنارتصویریکهژولهدرانپشت‬ ‫به دوربین و رو به نگاره ای (از نماد پوچ انگاری و نگاه مسموم‬ ‫در تاریخ معاصر ایران یعنی صادق هدایت) است که به دیوار‬ ‫تکیه داده و دارد سیگار می کشد‪ ،‬منتشر کرد که نوشته بود‪:‬‬ ‫«به دریایی درافتادم که پایانش نمی بینم‬ ‫کسی را پنجه افکندم که درمانش نمی دانم!‬ ‫دیروزپستیگذاشتمکهبعدازیکساعتبرداشتمش‪.‬‬ ‫ال نباید‬ ‫هر چند صفحه یک طنزپرداز و کاریکاتوریست را اصو ‬ ‫زیاد جدی قضاوت کرد اما متاســفانه برخی دوســتان چنان‬ ‫ال در مخیله من نیز خطور نمی کرد‪.‬‬ ‫برداشــتی کردند که اص ‬ ‫با امین حیایــی همین یک مــاه پیش در اســتخر اب بازی‬ ‫می کردیم و با امیر ژوله که هر روز حشر و نشر داریم‪ .‬از نگاه‬ ‫من نه امیر حق اســت و نه امین باطل! شاید به خودش هم‬ ‫گفتهباشمکهفیلمقالده اشرادوستندارموشایدبهامیرهم‬ ‫گفته باشم که کارهای اخر مدیری برایم اونقدر هیجان انگیز‬ ‫نبوده است و اگر انفجار خبری رسانه های مجازی را جدی تر‬ ‫می گرفتم مثل همیشــه دقیق تر و ظریف تر حرفــم را بیان‬ ‫می کردم‪ .‬اما متاســفانه مثل طرفدارهای دو اتشه تیم های‬ ‫فوتبال‪،‬چشممرابستموازتیممحمایتکردموظاهرازیادی‬ ‫احساساتی حرف زدم و ناخواسته حیطه و حریم طنز و هنر را‬ ‫به سیاست الوده کردم‪ .‬هر چند از تلخی های این روزها این‬ ‫است که طنز یک طنزپرداز جدی گرفته شود‪ ،‬در اینجا مثل‬ ‫یک کچل مرد‪ ،‬یا مرد کچل از طرفدارهای امین عزیزم عذر‬ ‫می خواهم و حیف که رایم را به ژوله دادم و دیگر نمی شــود‪،‬‬ ‫وگرنه به امین رای می دادم تا بگویم داســتان اونقدر جدی‬ ‫نیست که الکی الکی جدی شده است! و به امید اینکه هیچ‬ ‫کس‪ ،‬کســی را قضاوت عجوالنه نکند‪ .‬چه کسی مثل من‪،‬‬ ‫امین و امین ها را‪ ...‬و چه دیگران من و مطالب مرا‪».‬‬ ‫در مورد اقدام اولیه و ثانویه ژوله‪ ،‬باید گفت‪:‬‬ ‫یکم‪ -‬انتشــار این چنین مطلبی پیش از شروع مسابقه‬ ‫نشــان از این دارد که حســین پور به این اتفاق به مثابه یک‬ ‫رویاروییایدئولوژیکنگاهمی کندامانهبینایدئولوژیخودو‬ ‫مدافعانودوستداراننظامبلکهبینایدئولوژیخودبه عنوان‬ ‫یک شبه روشنفکر ولی در پوشش یک اصالح طلب با کسانی‬ ‫که اصالح طلب نیســتند‪ ،‬بلکه فقط از امثال رئیس جمهور‬ ‫سابق یا رویکرد بخشی از نظام و طیف نزدیک به انها در ایام‬ ‫فتنه‪ ۸۸‬دل خوشی ندارند‪.‬‬ ‫دوم‪ -‬از انجا که حســین پور روزنامه نگاری حرفه ای و‬ ‫ل کار شده و در فضای‬ ‫مشهور اســت که از دهه هفتاد مشغو ‬ ‫مجازی هم از سابقون بوده‪ ،‬اصال نمی توان تصور کرد که او‬ ‫واقعا فکرش را هم نمی کرده که این مطلب تندش‪ ،‬با واکنش‬ ‫و موج سازی همراه نشــود! در مطلب دومش طوری وا نمود‬ ‫می کند که گویی او تا کنون پدیده ای به نام «اسکرین شات»‬ ‫وسپسانتشاراندرسایت هاوشبکه هایاجتماعیراندیده!‬ ‫انگار مثال همین یک ماه پیش به دنیا امده و همین سه هفته‬ ‫پیش وارد فضای شبکه های اجتماعی شده و همین دو هفته‬ ‫پیش هم برای اولین بار شاهد این اتفاق و چنین بالیی بوده‬ ‫که از قضا برای اولین بار هم ســر اوی‬ ‫نگون بخت امده ! پس این حرف هایش‬ ‫نیزنمی تواندبههیچوجهباورپذیرباشد‪.‬‬ ‫ســوم‪ -‬اصولگرایــان و برخــی از‬ ‫کسانی که اصولگرا نبودند ولی دلسوز‬ ‫نظام بودند‪ ،‬اشــتباهی را مرتکب شدند‬ ‫که حسین پور می پسندید و البته امثال‬ ‫اقای ابطحی ان را تکمیل کردند‪ .‬چند‬ ‫ساعت پس از انتشار مطلب حسین پور‪،‬‬ ‫اقای ابطحی عکس ژوله در کنار اقای‬ ‫ســیدمحمد خاتمــی را منتشــر کرد و‬ ‫فضای مجازی و شبکه های اجتماعی‬ ‫و تلگرام پر شد از این عکس‪ .‬اینجا بود‬ ‫که عده ای از اصولگرایان حسین پور را‬ ‫چســباندند به ابطحی و سپس ابطحی‬ ‫را به خاتمــی و در نتیجه حســین پور را‬ ‫به خاتمی و این چنین شــد که به جای‬ ‫اینکه علیه جماعتی شبه روشنفکر مانند‬ ‫حسین پور که خود را زیر عبای اصالح طلبان پنهان می کنند‬ ‫مطلب بنویســند‪ ،‬علیه جبهــه اصالحات مطلب نوشــتند و‬ ‫اصالح طلبان را فاشیســت نامیدنــد‪ .‬اگرچه قطعــا در بین‬ ‫اصالح طلباننیزبرخیفاشیستومخالفستیزندهمان طور‬ ‫کهدرمیاناصولگرایانهمبعضیمتحجرومنجمدالفکرند‪،‬‬ ‫اما اینها دلیل نمی شود که چنین اشتباه محاسباتی فاحشی‬ ‫از جانب اصولگرایان رخ دهد‪ .‬بسیاری از کسانی که به ژوله‬ ‫رای داده بودند حتی در بین رفقای اینجانب‪ ،‬افرادی بودند که‬ ‫هیچ گاه نه به خاتمی رای داده بودند و نه به موسوی‪ .‬نویسنده‬ ‫بودن و خالقانه تر اجرا کردن ژوله باعث شــد تا بسیاری که‬ ‫هم نگاه اقایان خاتمی و موسوی هم نبودند ‪ ،‬اما به ژوله رای‬ ‫دادند چون بهتر اجرا کرد ‪ ،‬همین‪ ،‬به همین سادگی!‬ ‫درست تر ان بود که فقط مطالبی علیه شبه روشنفکران‬ ‫(نهاصالح طلبان)نوشتهمی شدواینرویکردحسین پورمورد‬ ‫تمسخر قرار می گرفت و لوث می شد نه اینکه همه در فضای‬ ‫دوقطبی شده ای که جرقه اش را یک شبه روشنفکر رقم زده‬ ‫دست و پا بزنند و باز فضای شبه ‪ ۸۸‬و شبه اخراجی های ‪ -۳‬و‬ ‫جدایی نادر از سیمین زنده شود‪.‬‬ ‫الغرض؛ شروع کننده این ماجرا یک شبه روشنفکر بود‬ ‫به نام بزرگمهر حســین پور و البته برخی اصالح طلبان مانند‬ ‫اقای ابطحی ان را باد زدند‪ ،‬اما باز هم دلیل نمی شد مبنی بر‬ ‫انکه ما اصالحات را محکوم کنیم‪ .‬هر دو طرف اشتباه کردند‬ ‫گفتارها‬ ‫ولی اشتباه طرف اول شــروع دعوا بود و اشــتباه طرف دوم‬ ‫بازی در زمین طراحان دعوا‪ .‬یک ارزیابی اماری نیســت ولی‬ ‫شاید تقریبی بتوان گفت که ‪ ۹۰‬درصد تقصیر متوجه امثال‬ ‫حسین پور و ابطحی و امثالهم بود و ‪ ۱۰‬درصد متوجه انهایی‬ ‫که به جای محکوم کردن خود این اشخاص به طور خاص‪،‬‬ ‫رفتند سراغ شخصی مانند رئیس جمهور اسبق که تقصیری‬ ‫در این ماجرا نداشت و صف ارایی علیه وی باعث برانگیختن‬ ‫حساسیتطرفدارانشورایندادنبهحیاییمی شود‪.‬چه بسا‬ ‫اگر فضا علیه اقای خاتمی ایجاد نمی شد‪ ،‬رای حیایی در حد‬ ‫الزم یعنی دویست‪ ،‬سیصد رای می توانست افزایش یابد‪.‬‬ ‫‪ -۴‬خندوانه‪ ،‬از نود هم پیشی گرفت ‬ ‫باورمان بشود یا نشود‪ ،‬خنداونه ای که یک برنامه ضبط‬ ‫شــده اســت‪ ،‬نه زنده‪ ،‬امروز تنه به تنه برنامه ای با نزدیک به‬ ‫دو دهه سابقه دارد رقابت می کند‪ .‬این رقابت حذفی نیست‪،‬‬ ‫ولی به این معناست که در کســب رتبه پربیننده ترین برنامه‪،‬‬ ‫بر اســاس برخی از نظرســنجی ها‪ ،‬با در نظــر گرفتن تکرار‬ ‫خندوانه و تماشــای این برنامه در اپارات‪ ،‬خندوانه توانســته‬ ‫در جذب مخاطب گوی ســبقت را از نود هم برباید‪ .‬دوشنبه‬ ‫گذشته یعنی ‪ ۳۰‬شهریور ‪ ،۹۴‬حدود یک میلیون و ‪ ۸۰۳‬هزار‬ ‫نفر در نظرسنجی جذاب و پر سر و صدای نود شرکت کردند‪.‬‬ ‫سوال نظر سنجی‪ ،‬انتخاب بهترین دروازه بان تیم ملی فوتبال‬ ‫پس از انقالب بــود و مخاطبین از بیــن احمدرضا عابدزاده‪،‬‬ ‫ناصر حجاری‪ ،‬سیدمهدی رحمتی و ابراهیم میرزاپور‪ ،‬به یک‬ ‫گزینهبایدرایمی دادندونهایتابادرصد‪ ۸،۳۲،۵۹‬و‪ ۱‬درصد‪،‬‬ ‫عابدزاده توانست ثابت کند که عقاب ترین دروازه بان اسیای‬ ‫ایران بوده و هست‪ .‬بند فوق گفته شود تا مقایسه ای صورت‬ ‫گیرد بین نود و خندوانه از حیث میزان شرکت کنندگان در یک‬ ‫نظرســنجی داغ؛ شــاید اینکه برای خندوانه طی ‪ ۷۲‬ساعت‬ ‫مخاطبین رای داده اند و برای نود طی سه ساعت و ربع‪ ،‬یک‬ ‫دلیل طرح شود‪ ،‬ولی واقعیت این است که این اختالف امار‬ ‫فقط نمی تواند به این دلیل باشد‪ .‬سه شنبه گذشته‪ ،‬خبرگزاری‬ ‫خبرانالینیکنظرسنجیرویخروجی اشقراردادکهدیشب‬ ‫(دوشنبه) نود را تماشا کردید یا خندوانه را و جالب اینجا بود که‬ ‫اگرچه خندوانه تکرار دارد ولی نود نه‪ ،‬مردم اکثرا به خندوانه‬ ‫رای داده بودند‪.‬‬ ‫نود و خندوانه دو جنس و برنامــه متفاوتند‪ .‬می توان‬ ‫گفت که نود فقط یه برنامه است؟ هرگز! نود یک جنس نگاه‬ ‫ بی پروای صادقانه و لذت بخش است که هم در ان ارامش‬ ‫است‪ ،‬ارامشی از جنس یک اصالح قریب الوقوع در فوتبال‬ ‫که حتی شاید در چند برنامه بعد قابل رویت باشد و هیجانی‬ ‫مفید و دوست داشــتنی از جنس معلوم شدن پشت پرده ها‬ ‫و بازنمایــی انچه رخ داده بــه همان صورت کــه رخ داده‪،‬‬ ‫نه ان طور که مســئوالن خواســته اند یا رســانه ها پوشش‬ ‫داده اند؛ خود خود همان چه هست‪ ،‬بی هیچ روتوش یا غل‬ ‫و غش‪.‬خندوانه نود نیســت‪ ،‬ولی هر روشی که بتوان با ان‬ ‫مردم را خنداند امتحان می کند؛ تئاتر خنده اجرا می کنند که‬ ‫اسم غربی اش استند اپ کمدی است و اواز هم می خوانند و‬ ‫میهمان هم دعوت می کنند و خالصه ه ر چه به ذهن خطور‬ ‫کند و به وســیله ان بتوان خندید‪ ،‬رامبد جوان و محمدرضا‬ ‫شــهیدی فر از ان محذوریتی ندارند‪ .‬اما امــروز خندوانه‬ ‫توانسته از نود هم سبقت بگیرد و این نشانه قوی تر یا مفیدتر‬ ‫بودن خندوانه نیست‪ ،‬بلکه نشان دهنده این است که این‬ ‫برنامه مفرح تر اســت‪ ،‬همین! اما این قیاس از این جهت‬ ‫می تواند مهم انگاشته شود که خندوانه توانسته در عرض‬ ‫حدود یک ســال و نیم‪ ،‬این گونه تمامی رقبا را از میدان به‬ ‫ن ترین بودن مقدس نیست‬ ‫در کند و بشود پربیننده ترین! ای ‬ ‫ولی بی اهمیت هم نیست!‬ ‫الغرض؛ این بند جهت قیاس مع الفارق ذکر نشد‪ ،‬بلکه‬ ‫صرفا از این بابت گفته شود که توجه شود در چنین بستری که‬ ‫حامل بیشترین مخاطب ســیمای جمهوری اسالمی ایران‬ ‫است‪،‬وقتیاتفاقیرخمی دهد‪،‬بایدبیشازپیشموردمداقه‬ ‫و بررسی کارشناسان و اهالی مداقه و تعمق قرار گیرد ‪ ،‬همین!‬ ‫سخن اخر ‬ ‫برجــام‪ ...‬قیمت خــودرو‪ ...‬یــا نتیجه رقابــت ژوله و‬ ‫حیایی‪ ...‬کدام یک مهم تر اســت؟ این نگاه که کدام یک‬ ‫مهم تر اســت‪ ،‬غلط ترین سوال ممکن اســت ! زندگی یک‬ ‫منشور است که وجوه فراوانی دارد به اندازه نیازها و ارزوها و‬ ‫دغدغه های ادمی! خرید خودرو مهم تر است یا خرید خانه یا‬ ‫مسافرت یا ورزش یا درس خواندن یا شغل مطلوب داشتن؟‬ ‫اینسوالهمغلط ترینسوالممکناست!زندگییعنیهمه‬ ‫اینهاهمانقدرکههستند‪،‬ومهمند !ایناتفاقبهاندازهچهارو‬ ‫نیم میلیون رای داوطلبانه مهم بود‪ .‬مهم بودن فقط انجا معنا‬ ‫نمی یابد که فالن شخصیت نظام در مورد ان موضوع حتما‬ ‫اعالم موضع کند تا ان موضوع مهم شود؛ خیر! مهم بودن‬ ‫یک مفهوم است که در ذات اتفاقات و واقعیات است‪ .‬شاید‬ ‫نتیجه ان مسابقه‪ ،‬به اندازه برجام سرنوشت کشور و مردم را‬ ‫مستقیماتحتالشعاعقرارندهد‪،‬ولیایااینبدانمعنانیست‬ ‫که این ار ا را به عنوان یک پیام‪ ،‬یک ســیگنال‪ ،‬یک عالمت‬ ‫مسالمت امیزازبودن‪،‬اززیستن‪،‬ازاثرگذاریبرداشتنکنیم!‬ ‫می توان فریاد مردم را نقد کرد و گفت‪« :‬مردم عزیز! در‬ ‫این مورد دلیلی نداشت این قدر گلوتونو پاره کنین ! اروم ترم‬ ‫می گفتین می شــنیدیم‪ ».‬یا بیش فعالی مــردم را نکوهید و‬ ‫گفت‪« :‬اخه چرا؟ یعنی تا این حد مهم بــود؟ خب االن این‬ ‫حرکتا چی رو ثابت می کنه؟ اصال درسته این قدر به هم بپریم‬ ‫بهخاطرهیچوپوچ؟!»بله‪،‬می توانهمهموعظه هاراعنوان‬ ‫کرد‪ ،‬اما‪ ،‬یک تحلیلگر‪ ،‬اگر پوزخند بزند و از کنار این اتفاقات‬ ‫ردشود‪،‬نبایداحساسروشنفکربودنپیداکند‪،‬بلکهمعقول تر‬ ‫استکهاحساسکروکوربودنداشتهباشد‪.‬درستپرداختن‬ ‫به این موضوعات‪ ،‬هنر است و حیاتی‪ ،‬هم فهم می خواهد و‬ ‫هم هوش و هم رسالت همه است؛ تحلیل رفتار جامعه‪ ،‬یک‬ ‫زردبازی عوامانه نیست‪ ،‬یک تفسیر هوشمندانه است و نه کار‬ ‫هر کسی‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪23‬‬ ‫معمایشیخ‬ ‫سیاست‬ ‫گفتهمیشودکهرایزنیهایمهمیبرایحضورعلیاکبرناطقنوریدر‬ ‫انتخابات مجلس دهم صورت گرفته است‪ .‬رویدادی که اگر رخ دهد حتما در‬ ‫ارایش نیروهای سیاسی و فهرست های انتخاباتی موثر خواهد بود‪ .‬به یک‬ ‫معنا حاال احتمال حضور این شیخ اصولگرا به یکی از مسائل مهم و مورد توجه‬ ‫تحلیلگران تبدیل شده است‪.‬‬ ‫ایا اصالحطلبانراستگرا می توانندعلیاکبرناطقنوریرا ‬ ‫براینامزدیدرانتخاباتمجلسراضیکنند‬ ‫ناطق می اید؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫حضور احمدی نژاد در‬ ‫انتخاباتمجلسدرحد‬ ‫رای دادن است‬ ‫‪24‬‬ ‫نم ی خواهیمناطقنوریرا‬ ‫به نفع اصالح طلبان‬ ‫مصادرهکنیم‬ ‫عبدالرضا داوری‬ ‫محمد عطریانفر‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫اگر چه علی اکبر ناطق نوری سال هاست از صحنه‬ ‫سیاست رسمی ایران دور است اما هنگامه هر انتخاباتی‬ ‫که رسیده نام او هم به میان امده است‪ .‬حاال که نزدیک‬ ‫به شش ماه به انتخابات مجلس دهم مانده فرش های‬ ‫قرمزی برای بازگشت او از ســوی برخی شخصیت ها و‬ ‫طیف های سیاسی پهن شده است با این تفاوت که این‬ ‫بار مدعوین شــیخ اصولگرا بیشتر اصالح طلبان هستند‬ ‫تا اصولگرایان‪.‬‬ ‫کارت دعوت‬ ‫اصالح طلبانه‬ ‫طیــف هایــی از اصــاح طلبان‬ ‫خواســتار کاندیداتــوری ناطق‬ ‫نوری شده اند‪.‬‬ ‫روایت یک کارت دعوت پر امضا‬ ‫اگر روزی ناطق نوری را به عنوان رئیس عملیاتی‬ ‫راســت گرایان می شــناختند امروز او مدت هاست که‬ ‫دیگر ان کاراکتر سیاســی را از دســت داده و هر وقت‬ ‫هم حرف زده یا اکت سیاســی داشــته تالشی نداشته‬ ‫که مانند ان روزها دیده شود‪ .‬شاید شرایط این روزهای‬ ‫او بیشتر از اینکه محصول شکستش مقابل خاتمی در‬ ‫سال ‪ 76‬باشــد پدیده ای است شــکل گرفته از جدال‬ ‫او با محمود احمدی نــژاد؛ مجادله ای که مشــابه ان‬ ‫میان افراد قابل شــمار دیگری با محمود احمدی نژاد‬ ‫تجربه شد‪.‬‬ ‫هر چه هست علی اکبر ناطق نوری وارد مجادله با‬ ‫فردی شد که در دوره نخســت به سبب شرایط ان روزها‬ ‫محبوب اصولگرایــان بود و همین هم موجب شــد که‬ ‫امــدن ناطق نــوری حتمــا در ارایــش‬ ‫اصولگرایان هــم موثر خواهــد بود‪.‬در‬ ‫این جناح هنوز هم می تــوان طیف ها و‬ ‫شخصیت هایی را یافت که دل به ناطق‬ ‫بســته اند و رویای بازگشــت او را در سر‬ ‫می پرورانند‪ .‬ســنتی هایی که در نبود و‬ ‫فراغناطق نوریبهعلیالریجانیگرایش‬ ‫پیداکرده اند‬ ‫رفقای صمیمی سکوت در برابر مجادله او با احمدی نژاد‬ ‫را به حمایــت از او ترجیح دهند‪ .‬یــک دلخوری عمیق‬ ‫که هنوز دل شــیخ را گرفتار خود نگه داشته و فاصله ای‬ ‫ایجاد کرده به اندازه دوری ناطق نوری از اردوگاه اصلی‬ ‫اصولگرایان‪ .‬حاال اما طیف هایی از اصالح طلبان چشم‬ ‫به این فاصله دوخته اند تا شــاید به میــوه چینی حاصل‬ ‫از یک همچســبی نامتعارف بپردازند‪ .‬چنین اســت که‬ ‫یک کارت دعوت پر امضا را برای شیخ اصولگرا ارسال‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫رویای مجلس پنجم‬ ‫ایشــان باتوجه به عقبه سیاســی خیلی خوبی که برای‬ ‫خود رقــم زده و باتوجه به ویژگی هایی که ایشــان دارند‬ ‫می توانند این جبهه را حفظ کنند‪ .‬ائتالف اصالح طلبان‬ ‫با شــخصیت های اصولگرای میانه رو مثل ناطق نوری‬ ‫و امثال اینها موجب می شــود انها با دولتی که روی کار‬ ‫است در کشــور قوام پیدا کند و اثار این ائتالف را مردم‬ ‫ببینند‪».‬‬ ‫پرواضح است که انها رویای مجلس پنجم را در سر‬ ‫می پرورانند‪ .‬اما ماجرای این رویا پردازی چیســت؟ چرا‬ ‫بخش هایی از اصالح طلبان این چنین پر امید و ارزو به‬ ‫ناطق نوری نگاه می کنند‪ .‬شــاید این نکات در این مورد‬ ‫چندان دور از واقعیت نباشد‪:‬‬ ‫‪ -1‬طیف های عملگرا تر اصالح طلبان که بیشــتر‬ ‫از راستگرایان این جناح هستند با شناختی که از ساخت‬ ‫قدرت رسمی ایران دارند می دانند بازگشت اصالح طلبان‬ ‫رادیکال یا نشــانه دار تقریبا غیر ممکن و محال است‪.‬‬ ‫انها می دانند حضور در چنین رقابتی بر ای اصالح طلبان‬ ‫می تواند شوک سنگینی به انها وارد کند و اوضاع انها را‬ ‫باز نامســاعد کند‪ .‬حال انکه انها پس از پیروزی حســن‬ ‫روحانی رمقی تازه یافته اند و امیدهای فراوانی در ذهن‬ ‫دارند‪ .‬پس این طیــف از همین حــاال دو توصیه دارد‪.‬‬ ‫نخســت اینکه با عناصر رادیکال نبایــد وارد انتخابات‬ ‫شــد و دیگر اینکه نباید فرصت بهره برداری از انتخابات‬ ‫را از دســت داد‪ .‬به یک معنا انها به یک پیــروزی مانند‬ ‫انتخابات ســال ‪ 92‬فکر می کنند‪ .‬یک پیروزی ائتالفی‬ ‫انهم با مهره حریف!‬ ‫‪ -2‬علی اکبــر ناطق نــوری ان چنان که گفته شــد‬ ‫دلخوری هایــی دارد قدیمی اما همچنان ســرباز‪ .‬او از‬ ‫رفقای سابق هنوز رنجور است‪ .‬شاید یک دلیل تصمیم‬ ‫سازان اصالح طلب برای دعوت از شیخ اصولگرا همین‬ ‫باشد‪ .‬انها می خواهند با یک تیر دو نشان بزنند‪ .‬هم یک‬ ‫پیروزی ائتالفی به دست اورند و هم یک غنیمت خوب و‬ ‫ارزشمند از اردوگاه رقیب‪.‬‬ ‫‪ -3‬ناطق نوری می تواند محل اجماع خوبی باشــد‬ ‫میان اصالح طلبــان و نیروهای حامی دولت‪ .‬او شــاید‬ ‫جزو معدود افرادی باشد که بتواند نیروهای این چنینی‬ ‫را کنار هم نگه دارد‪ .‬او حتما تفاوت های فراوانی دارد با‬ ‫نیروهای شناخته شده این روزهای اصولگرا‪ .‬طبع حتما‬ ‫با انها متفاوت و البته نزدیک به حسن روحانی است‪.‬‬ ‫این یعنی اینکه دست روحانی برای براورده کردن‬ ‫خواســت های حداکثری اصالح طلبان می تواند باز تر‬ ‫شود‪ .‬انها فردی را برای ریاست مجلس می خواهند که‬ ‫اجازه مانور به نیروهای انهــا را در پارلمان بدهد و انها را‬ ‫به هیات رئیسه هم ببرد تا در تصمیم سازی ها بعد از چند‬ ‫سال طوالنی تاثیر گذار باشند‪.‬‬ ‫‪ -4‬چنین رئیس مجلســی در یک اینده نگری بلند‬ ‫مدت می تواند خیال انها را در سایر فعالیت های سیاسی‬ ‫خارج پارلمان هــم به جهت احتمال حمایــت از انها در‬ ‫اکت های مختلــف راحت کند‪ .‬این مســاله انهــا را به‬ ‫نهادهای حاکمیتی نزدیک تر می سازد‪.‬‬ ‫مخالفان ناراحت‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫اما همــه اصالح طلبان مثــل کارگزاران و ســعید‬ ‫حجاریان فکر نمی کنند‪ .‬از یک ســو چپگرا ها به حضور‬ ‫مســتقل و البته با نیروهــای درجه یک اصــرار دارند و‬ ‫معتقدنــد حاکمیت هزینه رد صالحیــت انها را نمی دهد‬ ‫و اگر هم حاضر بــه پرداخت چنین هزینه ای هم شــود‬ ‫موجبات باالرفتن بدنه اجتماعی انهــا را پدید می اورد‪.‬‬ ‫اما در قسمت دیگر اصالح طلبان یعنی در نقطه مرکزی‪،‬‬ ‫طیف هایی همچون حامیــان محمد رضا عارف و حزب‬ ‫ندا هم به حضور مستقل اصرار دارند‪ .‬طبیعت انها البته‬ ‫سیاست‬ ‫«با تغییر ترکیب مجلــس و عدم راهیابی نیروهای‬ ‫تندرو به ان‪ ،‬شــاهد همســویی بیشــتری میان دولت و‬ ‫مجلس خواهیم بود‪ .‬مجلس نهم ان تعامل مورد انتظار‬ ‫را با دولت یازدهم نــدارد که نمونه ان اســتیضاح اقای‬ ‫فرجی دانا و نوع مواجهه با گزینه هــای دیگر بود که به‬ ‫مجلس معرفی شــدند‪ .‬من قبال هم به ایســنا گفتم که‬ ‫مجلس دهم شبیه مجلس پنجم شود یعنی اقلیت قوی‬ ‫و پیش نویس بر گذار از اصالح طلبان وارد مجلس شوند‬ ‫و باتوجه به شــرایط موجود‪ ،‬چنین چیــزی قابل قبول و‬ ‫راضی کننده خواهد بود‪.‬‬ ‫در مجلــس پنجم‪ ،‬کارگــزاران فراکســیونی قوی‬ ‫بودند‪ .‬به نظر مــن حضور اقای ناطق نــوری در مجلس‬ ‫بعدی بســیار موثــر خواهد بــود و من از حضــور چنین‬ ‫نیروهایــی در مجلس بعــدی اســتقبال می کنم» این‬ ‫سخنان سعید حجاریان را اگر در کنار این دست نوشته‬ ‫غالمحسین کرباســچی در هفته نامه صدا قرار دهیم‪:‬‬ ‫«اصالح طلبان و نیروهــای معتدل سیاســی با راهبرد‬ ‫اجماع و حتی اتحاد در مقابله با افراط گرایی انتخابات را‬ ‫پیگیری خواهند کرد‪.‬‬ ‫باید محور «هاشمی‪ /‬ناطق‪ ،‬خاتمی ‪ /‬روحانی» را‬ ‫پی گیری و تقویت کرد و به صــورت جدی در پی تداوم‬ ‫راهکارها «جبهه متحد اعتــدال» در انتخابات مجلس‬ ‫دهم بود‪.‬‬ ‫ما همیشه به اهمیت راهبردی انتخابات در تغییر و‬ ‫تحول شرایط سیاسی و اجتماعی کشور باور داشته ایم‪.‬‬ ‫سال اینده بیســتمین ســال شــکل گیری کارگزاران و‬ ‫سالگرد تشکیل مجلس پنجم اســت که در زمان خود و‬ ‫دوره غیبــت و قهر جناح چپ اولین ســنگر نفی انحصار‬ ‫و مقدمه شــکل گیری جریان اصالحــات و حرکت دوم‬ ‫خرداد بود‪...‬مجلســی متنوع‪ ،‬متکثــر و معتدل که به‬ ‫توسعه کشور کمک کرد‪.‬‬ ‫اکنون پس از ‪20‬سال ما در اســتانه تداوم همان‬ ‫استراتژی هســتیم‪ .‬مجلســی معتدل و متنوع که گام‬ ‫دوم نهضت اعتدال گرایی پــس از انتخابات ‪ 24‬خرداد‬ ‫‪ 92‬را تکمیل کند‪ .‬در ایــن راه ما به ســهم خود از همه‬ ‫نیروهای دلسوز کشور می خواهیم که به فراخوان مهم‬ ‫رئیس جمهور برای تقویت «ارایش همکاری و تعاون» به‬ ‫جای «ارایش خشم» پاسخ مثبت دهیم‪» .‬‬ ‫ان وقت به خوبی متوجه می شــویم کــه در میان‬ ‫اصالح طلبان کــدام طیف ها به علی اکبــر ناطق نوری‬ ‫چشــم دوخته اند‪ .‬حال انکه صریح تــر از این هم گفته‬ ‫شده است‪ ،‬انجا که کرباسچی در مصاحبه ای گفته بود‪:‬‬ ‫«احــزاب اصالح طلب از روش های سیاســی معقول و‬ ‫فعال تر برای انتخابات مجلس استفاده می کنند و بعید‬ ‫نیست باتوجه به ســابقه ناطق نوری و مجموعه گرایش‬ ‫اصالح طلبان‪ ،‬اجماع روی ناطق صورت بگیرد‪».‬‬ ‫و البته حتما باید به این نشانه ها این سخنان حسین‬ ‫مرعشی‪ ،‬ســخنگوی کار گزاران را هم اضافه کنیم که‬ ‫می گوید‪« :‬با توجه به وضعیتی که در بین اصالح طلبان‬ ‫بوجود امده با امدن یک شــخصیتی مثــل ناطق نوری‬ ‫نه تنها ایــن اتئالف خوب اســت بلکه خیلــی چیزها را‬ ‫برای دیگران مشــخص می کند‪ .‬بــرای اصالح طلبان‬ ‫شایســته تر و کارکشــته تر از ناطق نوری کسی نیست‪.‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫‪25‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫تفاوت قابل مالحظه ای با مشــارکتی ها و ســازمانی ها‬ ‫دارد‪ .‬انها می گویند باید با حکومت از در سازش وارد شد‬ ‫نه مقابله‪ .‬انها می گویند باید با جوانترها و اصالح طلبان‬ ‫درجه ‪ 2‬پا به این رقابت گذاشــت تا نهادهای حاکمیتی‬ ‫را به جهت حضور تندروها و عناصر مســاله دار حساس‬ ‫نکــرد‪ .‬انها به سرلیســتی عارف فکــر می کنند و حضور‬ ‫افرادی همچون صادق خرازی‪.‬‬ ‫چــه اینکــه صــادق خــرازی در مصاحبــه اش‬ ‫با هفته نامه مثلــث احتمــال کاندیداتــوری خودش را‬ ‫رد نکرده اســت‪ .‬این طیــف البته انتقادهــای تندی به‬ ‫کارگزاران سازندگی دارد‪ .‬انها که روزی محمد رضا عارف‬ ‫را اصالح طلب بدلی و صادق خرازی را نفوذی حاکمیت‬ ‫می خواندند و در طعنه های ســنگین بــه انها می گفتند‬ ‫«غوره نشده می خواهند مویز شوند»‪.‬‬ ‫مخالفان ائتالف نســخه های کارگــزاران را قبول‬ ‫ندارند‪ .‬ســایه جدال ایــن مخالفان و موافقــان هر چه‬ ‫می گذرد بلند تر می شود و دامنه دعواها انچنان زیاد شده‬ ‫اســت که جلســات نمایندگان طیف های مختلف هنوز‬ ‫نتوانسته مرهمی باشد برای این ماجرا‪.‬‬ ‫طیــف چــپ و مرکــزی اصالح طلبــان علی اکبر‬ ‫ناطق نوری را نمی خواهند‪ .‬انها به حضور مستقل اما به‬ ‫شکل متفاوت فکر می کنند‪.‬‬ ‫ایــن همــه در حالــی اســت کــه در یکــی از‬ ‫اظهارنظرهــای البتــه تایید نشــده ناطق نــوری درباره‬ ‫حمایتش از لیســت اصالح طلبان گفته اســت‪«:‬مگر‬ ‫کم از این حرف ها شــنیده اید که حاال می خواهید این‬ ‫یکی را بــاور کنید‪ .‬هــر روز یک جریــان از حمایت من‬ ‫از خودش می نویســد که البته بســیاری از انهــا به بنده‬ ‫لطف دارنــد و می خواهند در کنارشــان باشــم اما واقعا‬ ‫فعــا تصمیمی نگرفته ام و تنها می دانم اگر خواســتند‬ ‫به میانه روهای هر دوجناح مشــورت می دهم اما اینکه‬ ‫بخواهم در لیســتی کــه یکی از دوســتان چندی پیش‬ ‫مطرح کرده بود حضور داشته باشــم یا خودم لیستی را‬ ‫تهیه و ارائه دهم‪ ،‬اینطور نیست‪».‬‬ ‫پشت پرده یک حمایت‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫اما حمایت از ناطق نوری یک عقبه استراتژیک هم‬ ‫دارد؛ کارگزارانی هــا نمی خواهند کار به دســت حامیان‬ ‫خاتمی بیفتد‪.‬‬ ‫ما حــاال در انتخابات مجلــس با مدلــی بزرگ تر‬ ‫از انچــه در ماجــرای انتخاب شــهردار تهــران رخ داد‬ ‫مواجهیم‪ .‬انجا هــم حامیان ســید محمد خاتمی تمام‬ ‫محمد عطریان فر درگفت وگو‬ ‫با هفته نامه مثلث اظهار داشته‬ ‫بود که «نقد الریجانی را به‬ ‫نسیه محمدرضا عارف ترجیح‬ ‫می دهیم»‬ ‫حامیان محمدرضا عارف‬ ‫معتقدند کارگزاران با اصرار برای‬ ‫نامزدی ناطق نوری می خواهند‬ ‫اتفاق سال ‪ 92‬را تکرار کنند‬ ‫و مانع از سرلیستی و سپس‬ ‫ریاست مجلس احتمالی‬ ‫عارف شوند‬ ‫تالششــان را کردند تا بار دیگر با معرفــی یک نامزد هم‬ ‫طیفی و پیروزی احتمالی او به بازگشت از شهر به کشور‬ ‫فکر کننــد‪ .‬اما حامیان هاشــمی با اصرار و فشــار برای‬ ‫نامزدی محســن هاشــمی اجازه عــرض اندام بــه انها‬ ‫ندادند‪ .‬اکنون به نظر می رسد شبیه همان اتفاق در حال‬ ‫وقوع است‪ .‬هاشمی تمایلی ندارد قدرت تاثیر گذاری را‬ ‫به خاتمــی واگذار کند‪ .‬صورت رقابــت‪ ،‬باالتر از رقابت‬ ‫عارف و ناطق است‪ .‬پشــت پرده رقابتی میان دو ساکن‬ ‫جماران رخ داده اســت‪ .‬هاشــمی می خواهد همچنان‬ ‫سکان هدایت را در دست داشته باشد‪ .‬اخبار حکایت از‬ ‫ان دارد که خاتمی فعال ترجیح می دهد همه به هاشمی‬ ‫رجوع کنند‪.‬‬ ‫قهر یا بازنشستگی؟‬ ‫«ســوال کردیم که ایا می ایید یا نمی ایید؟! پاســخ‬ ‫اقای ناطق نوری هیــچ تغییری نکرد و تــا انجایی که من‬ ‫اطالع دارم‪ ،‬این اســت کــه اقای ناطــق می گویند «من‬ ‫نمی ایم‪ ».‬اینکه در اینده چه اتفاقــی می افتد نمی دانم‪،‬‬ ‫خب در عالم سیاست ممکن است هر اتفاقی بیفتد ولی تا‬ ‫االن که من خبر دارم‪ ،‬اقای ناطق نوری قانع نیست و اصال‬ ‫قرار نیست برای انتخابات مجلس بیاید‪».‬‬ ‫این اظهارنظــر محمد رضا باهنر اســت که خودش‬ ‫می گوید هر ‪ 15‬روز یکبار ناطق نوری را مالقات می کند‪ .‬او‬ ‫از دلخوری های ناطق نوری هم سخن به میان اورده است‪:‬‬ ‫«اتفاقاتی که در این سه‪ ،‬چهار سال افتاد بسیار متاثر شدم‬ ‫و یک جاهایی به اقای ناطق نوری ظلم شد و جناب اقای‬ ‫ناطق یک مقدار که نه‪ ،‬خیلی زیاد پایش را از فعالیت های‬ ‫سیاسی کنار کشید‪.‬‬ ‫خیلی هم دنبال ایشان رفتیم و من هنوز هم معتقدم‬ ‫جنــاب اقای ناطق یــک ظرفیتی بــرای نظــام و انقالب‬ ‫اســت‪ .‬با وجود اینکه ســن ما را دارد هنوز هم معتقدم که‬ ‫جناب اقای ناطق یک ذهنیت خوبی اســت‪ ،‬برای همین‬ ‫هم به صورت پراکنده بارها و بارهــا با اقای ناطق صحبت‬ ‫کردیم‪ .‬اینکه حــاال اخیرا کاری ویژه کرده باشــد‪ ،‬خیر! و‬ ‫در مجموع هم پاســخ اقای ناطق هنوز هم تغییر نکرده و‬ ‫می گوید من هیچ احساس تکلیفی هم نمی کنم؛ چه زمان‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬چه زمان مجلس و‪ ...‬احساس تکلیف‬ ‫نمی کنم ‪.‬هم سوال کردیم و هم ان موقع به خصوص سال‬ ‫‪ 88‬خیلی صحبت می کردیم‪ .‬باالخره حادثه ای که اتفاق‬ ‫افتاد و ان تهمتی که به اقای ناطق از طرف رئیس جمهور‬ ‫سابق در تلویزیون زده شــد‪ ،‬وی خیلی دلخور و گالیه مند‬ ‫شــد‪ .‬برای همین نیامدند و گفتند که من احساس تکلیف‬ ‫شــرعی نمی کنــم‪ .‬بــرای انتخابــات مجلس اینــده هم‬ ‫صحبت هایی شده است‪ ،‬البته نه اینکه عده ای برویم‪».‬‬ ‫بــا همــه ایــن تفاســیر ناطــق نــوری در تازه ترین‬ ‫اظهاراتش گفته اســت که در سن ‪ 72‬ســالگی قصد ورود‬ ‫به انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس را ندارد‪ .‬او گفته‪:‬‬ ‫«با کسی قهر نیستم و کاندیدای من از اول دکتر روحانی‬ ‫بوده اســت‪.‬اگر نمایندگان مجلس اینده عاقل‪ ،‬متدین و‬ ‫معتدل باشــند مجلس اینده مجلســی به روز‪ ،‬خوب و شاد‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫حاال نوبت جوانان اســت که با تجربه ما و خالقیت‬ ‫خود کشــور را اداره کننــد‪ .‬برای مســئولیت پذیری رجال‬ ‫سیاسی یک عمری تعریف شــده است‪ ،‬این عمر که تمام‬ ‫شد باید به اتاق فکر بروند هر چه نواوری‪ ،‬خالقیت و ابتکار‬ ‫بوده ما زدیم‪ ،‬بهتر است از این پس جوانان سر کار بیایند‬ ‫و با تجربه ما و خالقیت و نشاط جدید کشور را اداره کنند‪.‬‬ ‫نســل اول انقالب باید به اتاق فکر برود و با نیروســازی از‬ ‫نسل دوم‪ ،‬سوم و چهارم انقالب اداره کشور را به دست انها‬ ‫بسپارند‪ .‬در انتخابات قبل عقالی تمام گروه ها برای حضور‬ ‫من در انتخابات امدند‪ ،‬ولی من نیامدم‪».‬‬ ‫اگر او بیاید‪...‬‬ ‫اما در سیاســت هــر چیــزی ممکن اســت‪ .‬حاال‬ ‫برخی هم هستند که می گویند که نشــانه های نامزدی‬ ‫ناطق نوری نمایان شــده اســت‪ .‬از دیدارهای پشــت‬ ‫پرده او با افراد مهم ســخن می گویند و البته از جلساتی‬ ‫درباره انتخابات که او در ان حضــور دارد‪ .‬می گویند او‬ ‫راضی شده اســت که نامزد انتخابات شــود و اکنون در‬ ‫حال مشورت و رصد اوضاع و شــرایط پیرامونی است‪.‬‬ ‫حاال اما نکته مهم این اســت که چه تغییری در ارایش‬ ‫سیاســی رخ خواهد داد اگر او وارد چنین رقابتی شــود‪.‬‬ ‫واقعیت این اســت که کارگزاران که حامی اصلی ورود‬ ‫ناطق نوری به انتخابات اســت حتما از چنین رویدادی‬ ‫استقبال خواهد کرد‪.‬‬ ‫شاید اگر اصرار ها بیشتر شود حزب ندا هم به شرط‬ ‫حضور و داشتن سهم در فهرست از ناطق نوری حمایت‬ ‫کند اما مسلم است که حامیان محمد رضا عارف و البته‬ ‫چپگرایانی مانند اتحاد ملت این مساله را بر نمی تابند‪.‬‬ ‫چپگرایانی که همین حاال هم ناخوشــی خود را از‬ ‫امدن حســن روحانی پنهان نمی کنند انها به قول سعید‬ ‫حجاریان از سر اضطرار به حسن روحانی رسیده اند‪.‬‬ ‫پس انچه رخ خواهد داد این اســت که در صورت‬ ‫نامزدی ناطق نوری احتماال یک یا دو فهرست دیگر هم‬ ‫از اصالح طلبان در تهران ظهور خواهد کرد‪.‬‬ ‫اما امدن ناطق نوری حتما در ارایش اصولگرایان‬ ‫هم موثر خواهد بــود‪.‬در این جناح هنــوز هم می توان‬ ‫طیف هــا و شــخصیت هایی را یافت که دل بــه ناطق‬ ‫بســته اند و رویــای بازگشــت او را در ســر می پرورانند‪.‬‬ ‫ســنتی هایی کــه در نبــود و فــراغ ناطق نــوری به علی‬ ‫الریجانی گرایش پیدا کرده اند‪.‬‬ ‫حاال اینجا یک مســاله مهم هم مطرح می شود؛‬ ‫اگر ناطق نوری وارد رقابت مجلس شود علی الریجانی‬ ‫در اوج دوران سیاســت ورزی اش با چه شرایطی مواجه‬ ‫خواهد شــد؟ او منتخب شــیخ اصولگرا در سال ‪ 84‬بود‬ ‫و حاال مرام سیاسی او شــاید اجازه رقابت با این شیخ را‬ ‫ندهد‪ .‬ایا علی الریجانی حاضر اســت در مجلســی که‬ ‫ناطق نوری رئیس ان خواهد بود به جایگاه نواب رئیس‬ ‫بسنده کند؟‬ ‫خبرها حکایت از ورود چهره های مهم به این رقابت‬ ‫دارد؛ گویا مجلس بــزرگان در راه اســت‪ .‬یک مجلس‬ ‫متفاوت که شاید عرصه سیاست ایران را با رویدادهای‬ ‫مهم مواجه سازد‪.‬‬ ‫ایا زمان بازگشت ناطق نوری فرا رسیده است؟‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫نمی خواهیم ناطق نوری را‬ ‫به نفع اصالح طلبان مصادره کنیم‬ ‫گفتو گویمثلثبامحمدعطریانفر‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫چپ و راست قابل تقسیم بندی هستند‪.‬‬ ‫به بیان دیگر بسیاری از این گروه ها عناصر اقماری‬ ‫و نیروهایی هســتند که در قلمرو عمومی چپ و راســت‬ ‫از انها تعریف سیاســی می کنیم‪ .‬باور من این است که‬ ‫باتوجه به تلخکامی ها و شــیرین کامی هــا و با ازمون و‬ ‫خطاهایی که دو جریان سیاسی اصلی کشور در گذشته‬ ‫شاهدش بودند‪ ،‬امروز این دو اندیشــه سیاسی موجود‬ ‫سیاست‬ ‫نظر و نگاه شــما بــه حضــور و نامــزدی اقای‬ ‫ناطق نوری در انتخابات مجلس چیست؟‬ ‫بــرای پاســخ به ایــن ســوال بایــد مقدمه ای‬ ‫گفت‪ ،‬بعد از پیروزی انقالب جریانات سیاســی فعالیت‬ ‫می کردند اما نام حزب بر خود نمی گذاشتند و در قالب دو‬ ‫جریان فکری چپ و راست در مقاطع انتخابات نیروهای‬ ‫خود را ســامان می دادند و به رقابت با هم می پرداختند‪،‬‬ ‫این رویکردها و رفتارها از جریانات سیاســی اصلی ان‬ ‫دوران داللت بر گــذران فعالیت سیاســی در یک مدل‬ ‫کودکانه و نوجوانانــه می کرد‪ ،‬امــروز در نقطه ای قرار‬ ‫گرفتیم که اگر بخواهیم ارزیابــی کنیم این نوع رفتار را‬ ‫سراسر پر از ایراد و گرفتار برخی ناهنجاری ها می دانیم‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر ایــن جریانات سیاســی دوران بالندگی‬ ‫خود را در گذشــته نشــان ندادند‪ ،‬بلکه دوران نوجوانی‬ ‫خود را طی کردند و در واقع با رفتارهای ازمون و خطا یا‬ ‫با به دســت اوردن برخی پیروزی ها یا در برخی مقاطع با‬ ‫مواجه شدن با شکست هایی‪ ،‬مشــکالتی را از سر خود‬ ‫دفع کردند‪ .‬این تاریخی که من اشــاره می کنم تاریخی‬ ‫بیش از ‪ 20‬ســال رقابت های انتخاباتی را در ایران بیان‬ ‫می کند‪ .‬به نظر می رسد امروز بعد از گذشت ‪ 3‬دهه فراز‬ ‫و فرودهای سیاســی و به رغم اینکه در طول ‪ 30‬ســال‬ ‫جریانات سیاسی متنوعی از بستر فعالیت های سیاسی‬ ‫متولد شدند و حتی برخی توانســتند از نهادهای رسمی‬ ‫حاکمیت مجوزهایی بگیرند اما علی القاعده وقتی از یک‬ ‫منظر باالتر به این جریانات سیاســی نــگاه می کنیم باز‬ ‫مجموعه ای از گروه هایی هستند که در دو حوزه فکری‬ ‫‪2‬‬ ‫محمد عطریانفــر می گوید‪« :‬انچــه امروز تعبیر‬ ‫می شود جناب اقای علی الریجانی یک قاب کوچکتری‬ ‫از وجود اقای ناطق نوری است با برخی جنبه های بهتر‬ ‫از اقای ناطق و جنبه هایی کمتر از اقای ناطق‪ .‬ســابقه‬ ‫مبــارزه‪ ،‬تجارب روحانــی‪ ،‬تجارب پارلمانــی و تجارب‬ ‫اجرایــی که اقای ناطق نوری داشــت در گذشــته به او‬ ‫مزیت هایی می دهد که در همین سطح و در همین حدود‬ ‫و کمی کمتر این موقعیت برای اقای علی الریجانی هم‬ ‫از طرف اصولگراها و هــم از طرف رقبــای مقابل یعنی‬ ‫اصالح طلبان به رسمیت شناخته شــده است‪ ».‬او در‬ ‫عین حال بــر این باور اســت که به دلیل ســن جوانتر‬ ‫و تجــارب مدرنی که علــی الریجانــی دارد و همچنین‬ ‫تجربه ای که هم اکنون در متــن دارد و اینکه پارلمان را‬ ‫امروز از نزدیک حس می کند و حساسیت ها را می داند‬ ‫در این زمینه ها نســبت به اقای ناطق نوری مزیت هایی‬ ‫دارد که این ویژگی ها به اقای الریجانی این استعداد و‬ ‫امکان را می دهد که چنانچه اقای ناطق نوری در عرصه‬ ‫رقابت های انتخاباتــی حضور پیدا نکنــد این نقش را‬ ‫می تواند اقای علی الریجانی به عهــده بگیرد‪ .‬با او در‬ ‫این مورد گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫در کشــور که هر دو اصالت دارند و قابــل احترامند‪ ،‬به‬ ‫نوعــی از عقالنیت‪ ،‬بلوغ سیاســی و پختگــی کامل در‬ ‫رفتــار حزبی برخــوردار شــدند‪ .‬طبعا رســیدن به چنین‬ ‫نقطه ای از عقالنیت قابل ستایش و مورد احترام است و‬ ‫ما باید این عقالنیــت را در این نقطه تاریخی باور کنیم‪.‬‬ ‫به نظرم ایــن عقالنیت پایه هایــی دارد کــه ان پایه ها‬ ‫برای ما تعیین کننده اســت چون عقالنیت خیلی ارزان‬ ‫قیمت به دســت نیامده اســت‪ .‬نتیجه سختکوشی ها‪،‬‬ ‫گرفتاری ها و زد و خوردهای سیاسی بین همه نیروهایی‬ ‫است که در ســپهر سیاســت ایران با هم می رزمیدند و‬ ‫می جنگیدنــد‪ .‬نکته مهمــی که هر دو جریان سیاســی‬ ‫به ان دســت پیدا کردند واقــع بینی در امــر حکومت و‬ ‫مردمســاالری اســت‪ .‬در گذشــته گروه های سیاســی‬ ‫زیادی را می توان نــام برد که اســیر ارمانخواهی های‬ ‫غیرواقع بینانــه بودنــد‪ .‬ارمانخواهی امر بدی نیســت‪.‬‬ ‫ارمانخواهی معموال مــورد تقدیس و احترام اســت اما‬ ‫برای انکه به ارمان های اصیل تعریف شــده دست پیدا‬ ‫کنیم حتما باید واقع بین باشیم‪ ،‬یعنی پله پله مسیری را‬ ‫طی کنیم تا به ان ارمان ها برسیم‪ .‬ما گروه های سیاسی‬ ‫داشــتیم که یک شبه می خواســتند راه ‪ 100‬ساله بروند‬ ‫این دلیل بر غیر واقع بینی انها ست و طبعا این غیر واقع ‬ ‫بینی به اصل ارمــان گرایی انها نیز لطمــه می زند پس‬ ‫مهمترین رکنی که عقالنیت بر ان سوار است واقع بینی‬ ‫است که این گروه های سیاســی در ایران به ان دست‬ ‫یافتند‪ .‬محور دوم از عقالنیــت بحث طرد افراطیون در‬ ‫اندیشه سیاسی است‪.‬‬ ‫وقتی عرصه سیاســی مبهم می شــود رادیکال ها‬ ‫جدی تر حضور پیدا می کنند و تاثیرگذاری شــان بیشتر‬ ‫می شود‪ ،‬بدون انکه در مقام قرینه سازی باشم و بخواهم‬ ‫‪27‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫نســبت ناروایی را به کســی بدهم روی کار امدن هیتلر‬ ‫در المــان را مثــال می زنــم‪ .‬او در ســال های دهه ‪40‬‬ ‫قرن بیســت میالدی یک اندیشــه محــدود و کوچکی‬ ‫بود که جمعــی از همفکرانش را زیر چتر اندیشــه حزب‬ ‫خود جمع کــرد که جمع انها ‪ 300‬تــا ‪ 400‬نفر بود اما در‬ ‫ان مقطــع المان به بحــران اقتصادی دچار شــد و این‬ ‫بحران اقتصادی نیروهای عاقل و صاحب صالحیت را‬ ‫از عرصه قدرت کنار زد و در یک بــازه زمانی کمتر از ‪10‬‬ ‫سال حزب کمتر از هزار نفری هیتلر تبدیل به یک حزب‬ ‫شش میلیون نفری شد و قدرت را در دست گرفت و یک‬ ‫جنگ جهانی ســنگین را بر دنیا تحمیل کرد‪ ،‬جنگی که‬ ‫بالغ بر ‪ 40‬میلیون نفر کشــته بر جای گذاشــت‪ .‬بلوغ‪،‬‬ ‫حضور و ظهور را یش ســوم زمانی پایه هایش گذاشــته‬ ‫شــد که المان گرفتار نوعی ابهام در تدبیر بود‪ ،‬در واقع‬ ‫اشفتگی ها هیتلر را به قدرت رساند‪ .‬امروز که ما بیش از‬ ‫سه دهه از دوران سیاست بعد از انقالب را طی کردیم و‬ ‫افراطیون هر دو جناح چپ و راســت در مقاطع بحرانی‬ ‫و ابهام افرینی اقدامــات مســاله داری را دنبال کردند‪،‬‬ ‫خوشبختانه هر دو اندیشه سیاســی به نقطه ای رسیدند‬ ‫که افراطیــون دردی از مــردم ایــران را دوا نمی کنند و‬ ‫خودشان برای طرد افراطیون پیشقدم شدند‪.‬‬ ‫امروز هــم در جریــان اصولگرا و هــم در جریان‬ ‫اصالح طلب چنیــن رویکردی وجود دارد‪ .‬محور ســوم‬ ‫عقالنیت‪ ،‬موضوع التزام دو اندیشــه سیاسی به اصول‬ ‫رقابت اســت‪ .‬رقابت بــه این معنــا که اگــر دو جریان‬ ‫بخواهند در برابر هم یا چند رقیــب بخواهند در برابر هم‬ ‫رقابت کنند باید به یک مبانی وفادار باشند و ان اصول را‬ ‫به رسمیت بشناسند و روی اصول واحد با هم رقابت کنند‪.‬‬ ‫فرصت های مناسب‪ ،‬برابر و رابطه مستقیم با نهادهایی‬ ‫که مرجعیت سیاسی و ملی دارند‪ ،‬این مجموعه نگاه ها‬ ‫ما را به یــک التزام به اصول رقابت دعــوت می کند‪ .‬در‬ ‫چنین وضعیتی که ما خوشبختانه عقالنیت سیاسی را در‬ ‫کنار خودمان و در رفتارهای سیاسی خودمان احساس‬ ‫ی است که ما به اصول‬ ‫می کنیم یکی از پایه هایش التزام ‬ ‫رقابت داریم و همدیگر را رســما تحمــل می کنیم و هر‬ ‫کسی که بخواهد از این اصول رقابت خارج شود طبعا او‬ ‫را دعوت به التزام مجدد می کنیم‪.‬‬ ‫نکته چهــارم بــرای امر مهــم عقالنیــت‪ ،‬توجه‬ ‫گروه های سیاسی به منافع ملی است‪ .‬در گذشته تجارب‬ ‫تلخی داریم که گروه های سیاسی بیش از انی که توجه‬ ‫به منافع ملی کشــور کنند‪ ،‬همواره منافع خــود و منافع‬ ‫حزبی خودشان را مقدم می داشتند و حاضر بودند منافع‬ ‫مردم و مصالح ملی را تحت الشعاع رفتارها و حصارهای‬ ‫تنگ خودشــان قرار دهند و در واقع اســیب اصلی را به‬ ‫ملت بزنند در حالی که اساسا هیچ گروه سیاسی اصالت‬ ‫کارگزارانی ها از دوران ریاست‬ ‫ناطق نوری بر مجلس پنجم به‬ ‫نیکی یاد می کنند‬ ‫ما که طــرف اقای ناطــق نمی اییم‪ ،‬ما‬ ‫دعوت می کنیــم اقای ناطــق را برای‬ ‫حضــور در جبهــه خودشــان ‪ .‬امروز‬ ‫خبرداریم عزیزانــی از جبهه اصولگرا‬ ‫خدمــت ایشــان می روند و ایشــان از‬ ‫حضور استنکاف می کند‬ ‫ندارد و اصالت گروه های سیاسی زمانی است که منافع‬ ‫گروه انها در برابر منافع ملی رنگ ببازد ‪ .‬خوشــبختانه ما‬ ‫در نقطــه ای از تاریخ قرار گرفتیم کــه گروه های اصلی‬ ‫سیاســی برای مصالــح مردم بیــش از منافــع گروهی‬ ‫خودشان اعتبار قائلند و اگر بخواهند حتی منافع گروهی‬ ‫خودشــان را بیش از پیش گســترش دهند الزاما باید به‬ ‫منافع و مصالح ملی و فادار باشند و بیشتر در مقام تامین‬ ‫ان قرار بگیرند تا منافع گروهی خودشان هم تامین شود‪.‬‬ ‫محور دیگر بحث رفتار و روش سیاست ورزی گروه های‬ ‫سیاسی اســت‪ .‬سیاســت ورزی به این معنا که مبتنی بر‬ ‫اصول و قواعد رقابت اســت‪ ،‬یعنی سیاست ورزی امروز‬ ‫نزد گروه های سیاســی بر پایه عقالنیــت‪ ،‬تدبیر و رفتار‬ ‫عالمانه دنبال می شود و بر همین اســاس فکر می کنم‬ ‫برای انکه در سیاست گامی را به پیش بگذاریم و بتوانیم‬ ‫دســتاوردی را برای گروه خود کســب کنیــم حتما باید‬ ‫رفتارها بر پایه عقالنیت مبتنی بر تدبیر‪ ،‬رویکرد عالمانه و‬ ‫هوشمندانه و اموزش های جدی باشد‪ .‬االن به یک نقطه‬ ‫تاریخی از تصمیم رسیدیم و ان اینکه ما به عنوان جریان‬ ‫اصالح طلب‪ ،‬جریان اصولگرا را دعــوت به یک رقابت‬ ‫شرافتمندانه می کنیم و مبتنی بر همین اصولی که اشاره‬ ‫کردم تشویق می کنیم که رقیب ما در صحنه حضور پیدا‬ ‫کند ‪ .‬این رقابت‪ ،‬رقابت بسیار شرافتمندانه است و ما این‬ ‫رقابت را به رسمیت می شناسیم‪.‬‬ ‫تصور من این است که اقای ناطق نوری به عنوان‬ ‫شخصیت موثر و جریان ساز و معتدل می تواند با قامت‬ ‫هرچه بلندتــر در این صحنه حضور پیــدا کند‪ .‬منطقا در‬ ‫این رابطه اصالح طلبــان هم از این حضور با اشــتیاق‬ ‫تمــام اســتقبال می کننــد و عالقه مند هســتند که این‬ ‫رقابت تنگاتنگ تعریف شــود‪ .‬در چنین رفتاری می اییم‬ ‫قاعــده همه یا هیــچ را به هــم می زنیم به ایــن معنا که‬ ‫وقتــی افراطی هــا و رادیکال ها ســرکار بودنــد و در دو‬ ‫اندیشه سیاسی چپ و راست فعالیت می کردند همیشه‬ ‫می گفتند ما در همه قدرت باید حاضر باشــیم و رقیب ما‬ ‫هیچ سهمی نداشته باشد و وقتی این بازی عوض می شد‬ ‫رادیکال های مقابل همین رفتار را نشــان می دادند‪ ،‬در‬ ‫چنین رویکردی کــه ظرفیت عمومی و اقبــال ملی هم‬ ‫برای اصالح طلبان و هم بــرای اصولگرایان وجود دارد‬ ‫و معموال هم این ظرفیت ها چنــدان با هم تفاوتی ندارد‬ ‫و ظرفیت های کامال برابری اســت‪ ،‬اینهــا می توانند با‬ ‫ظرفیت ‪ 15‬تا ‪ 20‬درصدی که معموال در جامعه سیاسی‬ ‫ایران دارند‪ ،‬ظرفیت ‪ 60‬تا ‪ 70‬درصدی که معموال دست‬ ‫به گزینش می زند را به ســوی خود دعوت کنند‪ .‬با چنین‬ ‫رویکردی طبیعتــا تصور می کنم اگــر اصالح طلبان به‬ ‫قدرت اکثریت نیرومندی دست پیدا کنند‪ ،‬اصولگرایان‬ ‫مخالفت و نگرانی ملی چندانی نخواهند داشت و متقابال‬ ‫اگر اصولگرایان به یک اکثریت مطلقی در مجلس دست‬ ‫پیدا کردند‪ ،‬اصالح طلبان به عنوان یک اقلیت نیرومند‬ ‫این اکثریت را حتما به رسمیت می شناسند و برای اینده‬ ‫با ان همکاری می کنند‪.‬‬ ‫ماموریت اصالح طلبان در ایــن بازه زمانی به نظر‬ ‫من در دو سر فصل قابل تقســیم است‪ .‬اولین سرفصل‬ ‫نگاه ملی اســت و در این زمینه اصولگرایان معتدل و نه‬ ‫نوع جبهه پایداری همفکر ما هســتند‪ .‬نــگاه ملی یعنی‬ ‫انکه یک شــوق سیاســی‪ -‬انتخاباتی به وجــود اوریم‪.‬‬ ‫نگاه ما به انتخابات یک نگاه مشــترک اســت‪ .‬حضور‬ ‫مردم را در این عرصه شــوقمندانه دعوت و یک حضور‬ ‫شایســته ای را برای انها تعریف کنیم ‪ .‬متقابال هم گروه‬ ‫اصالح طلب و هــم گــروه اصولگرا اگر چشــم امیدی‬ ‫برای منافع مردم در اینده داشــته باشــند حتما باید یک‬ ‫حضور جامع و ارزنده ای از رقیــب را مطالبه کنند به این‬ ‫معنا که رقابت ها رقابت های برابــر‪ ،‬در عرض و هم تراز‬ ‫باشــد‪.‬اینکه تصور شــود یــک جریان عقالنــی با یک‬ ‫جریان رادیــکال از جنــس جبهه پایــداری رقابت کند‬ ‫این رقابت شــکننده ای اســت‪ .‬باور من این اســت که‬ ‫اصولگرایان معتدل و اصالح طلبــان معتدل هم وزن و‬ ‫هم شان هستند و می توانند یک حضور جامع و شایسته‬ ‫و رقیبانــه ای را در برابر هــم رقم بزننــد ‪ .‬در این رویکرد‬ ‫عقالنی و سیاســت ورزی صالحانه طبیعتــا یک رقابت‬ ‫تنگاتنگی شــکل می گیرد کــه هم از ناحیه مــا و هم از‬ ‫ناحیه اصولگراها کامال عاقالنه و قابل احترام است‪ ،‬در‬ ‫چنین اتفاقی رقابت بین خوب و خوب تر اتفاق می افتد ‪.‬‬ ‫در گذشــته ای که رادیکال ها با هــم می جنگیدند‪ ،‬هر‬ ‫گروهی خود را خوب ترین می دانست و رقیب را بدترین‬ ‫می دانست‪ ،‬طبیعتا در چنین ادبیاتی وجوب و حرمت بر‬ ‫سیاست سایه می افکند‪ ،‬به این معنا که رقیبی که خودش‬ ‫را خوب ترین می دانست معتقد بود که واجب است من‬ ‫به قدرت برسم و حرام است که رقیب به قدرت برسد‪.‬‬ ‫طبیعتــا در چنیــن نگاهــی ‪ ،‬طرف فقــط به مرگ‬ ‫طرف مقابل خــود رضایت می دهــد و می گوید حتما او‬ ‫باید نابود و حذف شــود‪ ،‬حال انکه چنین صحنه رقابتی‬ ‫صحنه مخربانه ای اســت‪ .‬طبیعتا این از دســتورکار ما‬ ‫خارج اســت ولی اگر رقابت‪ ،‬رقابت شایســته ای باشــد‬ ‫اگر اصالح طلبــان و اصولگرایــان با هــم رقابت کنند‬ ‫اصولگرایــان خودشــان را خوب تــر و رقیــب را خوب‬ ‫می دانند و برعکس یعنــی اصالح طلبان خود را خوب تر‬ ‫و رقیب را خوب می داننــد‪ .‬در این رقابت هر کدام به هر‬ ‫مقداری که به قدرت دست پیدا کنند طبیعتا ما جمعی از‬ ‫خوب تر ها را در پارلمان خواهیم داشت و اینها می توانند‬ ‫منافع ملی را به بهترین وجهی رقم بزنند‪ .‬نکته اخر یک‬ ‫ماموریت مشترکی است بین دو اندیشه سیاسی حاکم در‬ ‫ایران یعنی «چپ و راست» و «اصولگرا و اصالح طلب»‬ ‫و ان اینکه ما باید با یک همفکری کامل تالش و توصیه‬ ‫کنیم که نهادهای حقوقی که رســمیت و مرجعیت ملی‬ ‫دارند مثل نهادهای مجری انتخابات یعنی وزارت کشور‬ ‫یا نهادهای نظارتی مثل شــورای نگهبــان یا نهادهای‬ ‫حافظ نظم و امنیت انتخابات یعنــی نیروهای نظامی و‬ ‫انتظامی به هیچ وجهــی در امر انتخابــات حق دخالت‬ ‫ندارند و از منظر عرف هم دخالت انها یک ســم مهلک‬ ‫اســت‪ .‬اگر ما چنین تصویری را پیش رو داشــته باشیم‬ ‫انتخابات‪ ،‬انتخابات شایسته ای است‪ .‬ما از این نگاه و‬ ‫با این منظر و پارادایم سیاسی حضور اقای ناطق نوری را‬ ‫برای این رقابت ها بسیار ارزشمند می دانیم‪.‬‬ ‫شما به نکته ای اشاره کردید که اصالح طلبان‬ ‫نیز به نامزدی اقای ناطق در انتخابات مجلس‬ ‫شــورای اســامی گرایش و تمایــل دارند‪ .‬در‬ ‫مقابل یک عده می گویند اقای ناطق کاریزمای‬ ‫الزم را ندارد کــه بتواند گرایش هــای مختلف‬ ‫سیاسی را راهبری کند‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اول بایــد یــاداور شــوم کــه برخی دوســتان‬ ‫اصولگرا دچار یک سوءتفاهم بزرگ شــدند‪ .‬حال انکه‬ ‫اگر اصالح طلبان مشــخصا مــن و برخی دوســتان در‬ ‫مقام دعــوت به حضــور اقــای ناطق نــوری در عرصه‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫اگــر اکثریت از ان اصولگراها باشــد‪ ،‬در‬ ‫چنین وضعیتــی اگر اقــای ناطق نوری و‬ ‫اقای علــی الریجانــی در دل این مجلس‬ ‫باشــند به دلیل انکه اکثریت مطلق از ان‬ ‫اصولگراهــا خواهد بود‪ ،‬طبیعتا شــانس‬ ‫پیروزی و موفقیــت ان عزیزان بیشــتر‬ ‫می شود‬ ‫سیاست‬ ‫انتخابــات هســتیم هدف ان نیســت کــه او را بــه نفع‬ ‫اصالح طلبان مصــادره کنیم‪ .‬اصال چنین اندیشــه ای‬ ‫نداریم‪ ،‬مــا می گوییم هیــچ دلیلی نــدارد یک ظرفیت‬ ‫ملی و اصولگــرای قابل احتــرام که تجربــه موفقی در‬ ‫دوران اجرایی در وزارت کشور و فعالیت پارلمانی داشته‬ ‫خانه نشــین باشــد‪ .‬از این منظر او را دعوت به نامزدی‬ ‫در انتخابات مجلس شــورای اســامی کردیم‪ .‬اصال‬ ‫مهم نیســت که اقای ناطق نوری کاریزما داشــته باشد‬ ‫یا نداشته باشد‪ .‬زمانی که شــخصیت محترم و معقولی‬ ‫به نام اقای علی الریجانی دارای یک وجاهت سیاسی‬ ‫اســت و می تواند محوریت امر اصولگراها را به خوبی و‬ ‫شایستگی مدیریت داشته باشد و تندروها را کنترل کند‬ ‫به مراتب موقعیت اقای ناطق نسبت به اقای الریجانی‬ ‫بهتر است‪ ،‬هرچند ممکن اســت در حوزه نگاه مدرن و‬ ‫نگاه به روز‪ ،‬اقای الریجانی نســبت به اقای ناطق بهتر‬ ‫باشــد اما در مجموع وقتی مــا این ظرفیــت را به حوزه‬ ‫اصولگرا اضافه کنیم‪ ،‬قدرت و توانمندی این اندیشه در‬ ‫رقابت انتخاباتی تقویت می شود‪.‬‬ ‫ضمن انکــه باید بگویــم اصــا دوران کاریزما و‬ ‫اســتفاده از کاریزمای شخصیت ها به ســر امده است‪.‬‬ ‫امروز وقتــی پدیده ای به نــام تحزب تبلیغ می شــود تا‬ ‫احزاب نقــش سیاســت ورزی را عهده دار باشــند ‪ ،‬پیام‬ ‫این نــگاه داللت بر ایــن دارد که ما به مقولــه ای به نام‬ ‫چهره های کاریزما چندان تکیه نمی کنیم و اساسا دوران‬ ‫حضور چهره هــای کاریزماتیک برای پیشــبرد اهداف‬ ‫سیاسی به سرامده و اگر ظرفیت کاریزمایی وجود داشته‬ ‫باشد باید این ظرفیت در درون یک حزب متجلی شود و‬ ‫ان حزب را تقویت کند‪.‬‬ ‫اگر اصالح طلبان بخواهند به ســمت حمایت‬ ‫از اقــای ناطــق در انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اســامی بیاینــد‪ ،‬تکلیــف اقــای عــارف چه‬ ‫می شود؟‬ ‫ما کــه طرف اقــای ناطق نمی اییــم ما دعوت‬ ‫می کنیم اقای ناطق را برای حضور در جبهه خودشان ‪.‬‬ ‫امروز خبرداریم عزیزانی از جبهه اصولگرا خدمت ایشان‬ ‫می روند و ایشــان از حضور اســتنکاف می کند ‪ .‬ما هیچ‬ ‫ابایی نداریــم از اینکه هــم اقای ناطق نــوری در حوزه‬ ‫اصولگرایان حضور پررنگ و شــفاف و به روزی داشــته‬ ‫باشــند‪ ،‬از این طرف اقای عارف هم می تواند در جبهه‬ ‫اصالح طلبان حضور داشــته باشد‪ .‬این دو هیچ در برابر‬ ‫هم نیســتند‪ .‬حتی باور من این اســت که ما تجربه ای‬ ‫در ســال ‪ 1374‬داشــتیم که بین جریان رفرمیست ان‬ ‫روزگار که اسم شــان کارگزاران شــد و یک نهاد ســنتی‬ ‫اصولگرا تحــت عنوان جامعه روحانیــت مبارز در مقطع‬ ‫انتخابات مجلــس پنجم ‪ 10‬نفر از اســامی دو لیســت‬ ‫اصلی تهران مشــترک بــود ما این امر را برای همیشــه‬ ‫مطرود نمی دانیم و نمی گوییم به هیچ عنوان دیگر نباید‬ ‫چنین اتفاقی بیفتد‪ ،‬چه بســا اگر رویکرد دو جریانی که‬ ‫اشــاره کردم به ســمت منافع همسو باشــد بتواند برخی‬ ‫شخصیت های موجود دو لیســت اصلی اصالح طلبان‬ ‫و اصولگرایان مشترک باشــد‪ ،‬به این معنا که هم اقای‬ ‫ناطق نوری و هم اقــای عارف و هم برخــی چهره های‬ ‫دیگر به دلیل جامعیتی که دارند و مــورد احترام مردم و‬ ‫مقامات عالی نظام سیاســی ایران هستند و مشخصا در‬ ‫موقعیت های موثری از جمله مجمع تشخیص مصلحت‬ ‫هم نقش افرینند بتوانند در دو لیست مشترک باشند‪.‬‬ ‫اینجا بحث سرلیستی مطرح می شود اگر اقای‬ ‫ناطق نوری و اقــای عارف در یک لیســت قرار‬ ‫بگیرند‪ ،‬اختالف به وجود نمی اید که کدام یک‬ ‫سرلیست باشند؟‬ ‫به طور منطقی می توانــد‪ .‬حتی اگر این اتفاق‬ ‫بیفتد که اصال امروز این بحث‪ ،‬بحث زودی است‪ ،‬هیچ‬ ‫ایرادی ندارد‪ .‬این دو شخصیت نزد هر کدام از گروه های‬ ‫خودشــان‪ ،‬ان فردی را که مطلــوب می دانند در صدر‬ ‫لیست خود قرار دهند‪.‬‬ ‫این حضــور اقای ناطــق‪ ،‬در ارایش سیاســی‬ ‫اصولگرایان و اصالح طلبــان تغییراتی ایجاد‬ ‫می کند یا خیر؟‬ ‫امروز ان طور که می توانم یک تصویر روشــنی‬ ‫بدهــم اصالح طلبان معقــول و معتدل کــه فعال نبض‬ ‫قدرت سیاسی جناح خود را در اختیار دارند‪...‬‬ ‫مثل کارگزاران و اعتدال و توسعه؟‬ ‫کارگزاران‪ ،‬اعتدال و توسعه‪ ،‬حزب اتحاد ملت‬ ‫ایران که برخی نیروهای قبلی جبهه مشــارکت هستند‪،‬‬ ‫نیروهایی که در گذشــته ذیل حزب اعتماد ملی بودند‪،‬‬ ‫نیروهای خط امام که حول محور شــخص اقای هادی‬ ‫خامنــه ای جمع می شــوند‪ ،‬مجمــع روحانیــون مبارز و‬ ‫مجمع محققین و مدرسین قم نگاه شان نسبت به اقای‬ ‫ناطق کامال اصولی‪ ،‬واقع بینانه و مورد ســتایش است‪.‬‬ ‫طبیعتا این نگاه خیلی از اشــفتگی ها را سامان می دهد‬ ‫و خیلی به حــوزه اصولگرایی ارامش می دهــد‪ .‬طبیعتا‬ ‫باید اســتقبال کنیم و هیچ ایرادی هم ندارد‪ .‬همان طور‬ ‫که به اصولگراها که مراجعــه می کنیم عناصر معقول و‬ ‫چارچوب دارشان شــخصیت های معقول اصالح طلبی‬ ‫را ستایش می کنند‪.‬‬ ‫شــما اســتقبال اصالح طلبان از نامزدی اقای‬ ‫ناطق نــوری در انتخابــات مجلــس شــورای‬ ‫اسالمی را مایه ارامش اصولگرایان می دانید‪،‬‬ ‫حال انکــه در عالــم واقعیت این طــور به نظر‬ ‫نمی رسد‪ .‬به نظر شــما نامزدی اقای ناطق در‬ ‫اردوگاه اصولگرایان شکاف نمی اندازد؟‬ ‫اگر منظور جبهه پایداری است که حول محور‬ ‫اقای مصباح جمع شــدند و بناســت ســرو ســامانی به‬ ‫کارهــای خود دهنــد قطعا انهــا از حضور جنــاب اقای‬ ‫ناطق اســتقبال نمی کنند چون دنبال یــک پدیده های‬ ‫رادیکال برای حضور در فهرست خودشان هستند‪ .‬اگر‬ ‫اصولگراها چنین مجموعه ای را از دســتورکار خودشان‬ ‫خارج کنند‪ ،‬حضور اقای ناطق نوری نه تنها شــکاف در‬ ‫جریان اصولگــرا نمی اندازد بلکه او ایجــاد کننده الفت‬ ‫جدی بین الیه هــا و حوزه های متکثــر اصولگرایی هم‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫اقای روحانی چــه نگاهی به حضور اقای ناطق‬ ‫در انتخابات مجلس شــورای اسالمی خواهد‬ ‫داشــت؟ فکر می کنید مطلوبش خواهد بود یا‬ ‫انکه او را رقیب می داند؟‬ ‫دو اظهارنظــر می توان کــرد‪ ،‬اقــای روحانی‬ ‫به صفت مســئولیت حقوقــی به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫دخالتی نخواهد کــرد چون به موقعیــت خودش واقف‬ ‫اســت و جایگاه خــودش را می دانــد‪ .‬اساســا از منظر‬ ‫ریاست جمهوری و شخص رئیس جمهور به هیچ عنوان‬ ‫نفیــا و اثباتا‪ ،‬ســلبا و ایجابا هیچ اظهارنظری در مســیر‬ ‫تثبیت‪ ،‬تایید یا رد و نفی نامزدهــای انتخاباتی پارلمان‬ ‫صورت نخواهــد داد‪ .‬اما اینکه نتیجه چه خواهد شــد؟‬ ‫به نظرم باتوجه به تجارب پیشینی که ما از مدیریت این‬ ‫دو بزرگو ار داریــم؛ اقای ناطق رئیس مجلســی بود که‬ ‫اقای روحانی نایب او بود‪ ،‬اقای ناطق نوری عضو جامعه‬ ‫روحانیت مبارزی در گذشته بود که اقای روحانی همین‬ ‫موقعیت را در کنار او داشت‪ .‬اقای ناطق نوری در جبهه‬ ‫اصولگراها در گذشته تعریف می شد که همین موقعیت‬ ‫را جناب اقای روحانی داشت‪ .‬باور من این است چنانچه‬ ‫موقعیت اینده پارلمان به گونه ای رقــم بخورد که چهره‬ ‫شاخصی مثل اقای ناطق نوری در ان باشد‪ ،‬جناب اقای‬ ‫روحانی هیچ دلهره‪ ،‬و دلنگرانی برای پیشــبرد اهداف‬ ‫دولتش با چنین پارلمانی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫اگر اقای ناطق نــوری نیاید‪ ،‬اقــای الریجانی‬ ‫می تواند جایگزین مناسبی برای او باشد؟ چه‬ ‫تفاوت و شباهت هایی انها با هم دارند؟‬ ‫اساســا انچه امروز تعبیر می شــود جناب اقای‬ ‫علــی الریجانی یــک قــاب کوچکتری از وجــود اقای‬ ‫ناطق نــوری اســت با برخــی جنبه هــای بهتــر از اقای‬ ‫ناطق و جنبه هایی کمتر از اقای ناطق‪ .‬ســابقه مبارزه‪،‬‬ ‫تجارب روحانی‪ ،‬تجارب پارلمانــی و تجارب اجرایی که‬ ‫اقای ناطق نوری داشــت در گذشــته به او مزیت هایی‬ ‫می دهد که در همین ســطح و در همین حــدود و کمی‬ ‫کمتر ایــن موقعیت بــرای اقای علــی الریجانی هم از‬ ‫طرف اصولگراهــا و هم از طــرف رقبــای مقابل یعنی‬ ‫اصالح طلبان به رسمیت شناخته شده است‪ .‬طبیعتا به‬ ‫دلیل سن جوانتر و تجارب مدرنی که علی الریجانی دارد‬ ‫و همچنین تجربه ای که هم اکنون در متن دارد و اینکه‬ ‫پارلمان را امروز از نزدیک حس می کند و حساســیت ها‬ ‫را می داند در این زمینه ها نســبت به اقــای ناطق نوری‬ ‫مزیت هایی دارد که این ویژگی ها به اقای الریجانی این‬ ‫استعداد و امکان را می دهد که چنانچه اقای ناطق نوری‬ ‫در عرصــه رقابت های انتخاباتی حضور پیــدا نکند این‬ ‫نقش را می تواند اقای علی الریجانی به عهده بگیرد‪.‬‬ ‫شــما درباره دوره قبل از انتخابــات گفتید که‬ ‫اصالح طلبــان حضور اقــای علی اکبــر ناطق‬ ‫نوری و اقای محمد رضا عارف را در یک لیست‬ ‫نفی نمی کنند‪ ،‬برای ریاســت مجلس نظر انها‬ ‫چه خواهد بود؟ ایا انها همچنــان اینگونه فکر‬ ‫می کنند؟‬ ‫بســتگی به ترکیب مجلس دارد که چگونه رقم‬ ‫زده شــود‪ .‬به طور منطقی اگر اکثریت از ان اصولگراها‬ ‫باشــد‪ ،‬در چنین وضعیتی اگر اقای ناطق نوری و اقای‬ ‫علی الریجانی در دل این مجلس باشــند به دلیل انکه‬ ‫اکثریت مطلــق از ان اصولگراها خواهد بــود‪ ،‬طبیعتا‬ ‫شــانس پیروزی و موفقیت ان عزیزان بیشــتر می شود‬ ‫اما اگر معکوس این اتفاق بیفتد که اصالح طلبان یک‬ ‫اکثریت مطلقی پیدا کنند و چهره های شاخصی از درون‬ ‫جریان اصالح طلب به درون مجلس راه پیدا کنند طبیعتا‬ ‫شــانس انها افزایش پیدا خواهد کــرد‪ ،‬بنابراین تصور‬ ‫می کنم موضوع فوریت داری امروز نیســت که ما بحث‬ ‫ریاست مجلس را مطرح کنیم‪.‬‬ ‫این مساله برمی گردد به زمانی که ترکیب مجلس‬ ‫روشن شود و چه بسا در شرایطی که ما یک پارلمانی که‬ ‫واجد یک اکثریت مطلق اســت یا یــک اقلیت نیرومند‬ ‫یا حتی ممکن است ســه اقلیت شــکل گیرد اگر چنین‬ ‫وضعیتی پیدا شود باید اجازه داد که تدبیر برای انتخاب‬ ‫ریاســت مجلس را در همان تاریخ خودش به گمانه زنی‬ ‫و رایزنــی قــرار دهیم تــا در ان زمــان تعییــن کنیم که‬ ‫مناسب ترین گزینه برای مردم چه خواهد بود و کدام فرد‬ ‫می تواند بهترین مدیریت را بر مجلس شورای اسالمی‬ ‫داشته باشد‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫ به نفع روحانی است که ناطق نامزد شود‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با صادق زیبا کالم‬ ‫به نظر شما چرا نگاه برخی فعاالن سیاسی به ویژه‬ ‫اصالح طلبان این است که ضرورت دارد در مقطع‬ ‫کنونی اقای ناطق نوری نامــزد انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی شود؟‬ ‫مجلس نقش مهمی در پیشــبرد دموکراسی در هر‬ ‫جامعه ای دارد چون مجلــس در تمام جوامعی که مبتنی بر‬ ‫مردمساالری و رای مردم اداره می شوند جدا از قوه مجریه‪،‬‬ ‫براســاس رای و اراده مردم متبلور می شود‪ ،‬نکته دوم انکه‬ ‫مجلسوظیفهنظارتیبرامورمملکتیداردیعنیاگرحقیاز‬ ‫مردم یا یک گروه اجتماعی ضایع شود اوست که باید پاسدار‬ ‫حقوق مدنی مردم باشد‪ .‬متاسفانه در ایران طی سال های‬ ‫گذشتهمجلسخیلیازان جایگاهیکهبایدمی داشتافول‬ ‫کرد و ان طور که باید و شــاید در مقام احیای خود برنیامد‪.‬‬ ‫برهمیناساسامروزکهدرمهر‪ 94‬هستیممجلساننقش‬ ‫حسابررسی و نظارتی خود را بر ســایر قوا از دست داد ه و ان‬ ‫نقشی را که باید در تامین حقوق مدنی مردم ایفا کند‪ ،‬ندارد‪.‬‬ ‫مجلس بدل به یک مجموعه‪ ،‬سر به راه شده و خیلی با ان‬ ‫س که بتواند در برابر سایر ارکان قدرت بایستد و انها را‬ ‫مجل ‬ ‫واداربهپاسخگوییکندفاصلهدارد‪.‬درهمینجریانبررسی‬ ‫برجام شاهد بودیم که کنگره و سنای امریکا یعنی نهادهایی‬ ‫که متصل به مردم هستند چطور از اقای جان کری و خانم‬ ‫وندی شرمن و اقای مونیز حساب کشی کردند و انها را برای‬ ‫پاسخگویی به صالبه کشیدند‪ .‬نکته اساسی این است که‬ ‫اگرقراربراینباشدکهمجلسمجددادوبارهبهانجایگاهی‬ ‫که در نظام جمهوری اسالمی ایران داشته برگردد و از این‬ ‫حالت خارج شود چطور باید به این مهم دست یابد؟ معتقدم‬ ‫بخشــی از تحقق این هدف به خود نمایندگان بر می گردد‬ ‫متا ســفانه یکی از دالیلی که مجلس به این جایگاه رسیده‬ ‫به واسطه رد صالحیت های شورای نگهبان بوده که جلوی‬ ‫ورودچهره هاوشخصیت هایمستقلراگرفتیعنیکسانی‬ ‫که اینتوان را داشتندکه در برابرقدرت بایستند وسایر مراکز‬ ‫سیاسی قدرت را پاسخگو کنند رد صالحیت شدند‪ ،‬در واقع‬ ‫متاســفانه یک مقدار زیادی کیفیت افــرادی که به عنوان‬ ‫نامزد وارد رقابت های انتخاباتی می شوند تنزل یافته است‪،‬‬ ‫حاصلش هم مجلس نهم‪ ،‬مجلس هشتم و مجلس هفتم‬ ‫می شــود‪ .‬بنابراین اصالح طلبان واقعا نمی توانند مجلس‬ ‫را دوباره به جایگاهی که باید داشته باشد برگردانند چون در‬ ‫ی از انها ردصالحیت می شوند و در وهله دوم‬ ‫وهله اول خیل ‬ ‫هم نمی توانند انطور که باید و شاید در مجلس ایفای نقش‬ ‫کنند کما اینکه در مجلس نهم هم نمایندگانی داریم که به‬ ‫اسم اصالح طلب هستند اما در عمل این ‪ 20‬نماینده ای که‬ ‫ناماصالح طلبرایدکمی کشندخیلیبانمایندگاناصولگرا‬ ‫تفاوتیندارند ‪.‬اتفاقابرخینمایندگاناصولگرامثلمطهری‬ ‫وتوکلیخودبهتنهاییبهاندازههمهنمایندگاناصالح طلب‬ ‫دارند کار می کنند و در برابر ســایر ارکان قدرت می ایستند؛‬ ‫در واقع کاری که نماینــدگان اصالح طلب باید می کردند‪،‬‬ ‫انها دارند انجام می دهند ولی خب بــه دالیل مختلف گویا‬ ‫نمایندگان اصالح طلب یا نمی توانند‪ ،‬یا اعتقادی ندارند یا‬ ‫لیاقت چنین کاری را ندارند‪ .‬اینکــه اصرار دارم چهره هایی‬ ‫مثل اقای ناطق نوری نامزد انتخابات مجلس شود دقیقا به‬ ‫این خاطر است ‪ .‬معتقدم اقای ناطق نوری با اینکه اصولگرا‬ ‫اســت ولی می تواند مجلس را مجددا به سمت و سوی ان‬ ‫جایگاهی کــه مجلــس اول و دوم در جمهوری اســامی‬ ‫ایران داشتند سوق دهد ان مجالس چنگ و دندان داشتند‬ ‫و به حساب می امدند ‪ .‬جایگاه مجلس را اقای ناطق نوری و‬ ‫کسانیمثلاوکهاصولگراهستندمی تواننداحیاکنند‪.‬یقین‬ ‫دارم که اقای دکتر محمدرضا عارف به رغــم ارادتی که به‬ ‫ازادی خواهی‪ ،‬صداقت و اصالح طلبی اش دارم اگر رئیس‬ ‫مجلس شــود نمی تواند در این راه موفق باشد‪ .‬اینجا بحث‬ ‫قدرت و واقعیات است که اقای عارف نمی تواند بار سنگین‬ ‫احیای جایگاه مجلس را بردارد‪ .‬من این را در او نمی بینم که‬ ‫بتواند احیاگری کند‪ .‬همچنان که در مجلس ششم به ر غم‬ ‫اینکه تعداد نمایندگان اصالح طلب قابــل توجه بود اما در‬ ‫عمل دیدیم ریاست مجلس ششــم به گونه ای بود که هیچ‬ ‫تغییر و تحول جدی نتوانست به وجود بیاورد‪ ،‬تمام مصوبات‬ ‫مهم مجلس ششــم توسط شــورای نگهبان رد و به مجمع‬ ‫تشخیص مصلحت نظام ارسال می شــد‪ .‬امیدواریم اقای‬ ‫ناطق در مجلــس دهم بتواند جایگاه مجلــس را احیا کند‪.‬‬ ‫من هیچ انتظار ندارم که اقای ناطق نوری در جهت اهداف‬ ‫اصالحات همچــون دموکراســی‪ ،‬ازادی خواهی‪ ،‬حقوق‬ ‫بشر‪،‬وازادیزندانیانسیاسیورفعحصرقدمبردارداینقدر‬ ‫عقلم می رسد که چنین انتظاراتی از اقای ناطق نوری ندارم‪.‬‬ ‫انتظارم این است که او جایگاه مجلس را مقداری احیا کند و‬ ‫به مجلس نظام جمهوری اسالمی شانی بدهد بنابراین باید‬ ‫افرادی درون مجلس دهم حضور پیدا کنند که بتوانند شان‬ ‫وجایگاهمجلسرااحیاکنندیقینااینافرادبایدافراداصولگرا‬ ‫باشــند‪ ،‬برای انکه اصالح طلبان ان قدرت و تــوان الزم را‬ ‫نخواهند داشت که بتوانند این احیاگری را انجام دهند‪ .‬این‬ ‫دالیلی است که من اصرار دارم اقای ناطق نوری به نامزدی‬ ‫در انتخابات مجلس اینده نه نگویــد و برای حفظ انقالب‪،‬‬ ‫تداوم اهداف و ارمان هــای انقالب اســامی بیاید جلو و‬ ‫میدان داری کند تا انشــاءالله مجلس دهم بتواند مقداری‬ ‫جایگاه مجلس را در نظام جمهوری اسالمی ایران احیا کند‪.‬‬ ‫فکر می کنید نگاه اقای روحانی به ریاســت اقای‬ ‫ناطق نوری بر مجلس اینده چگونه باشد؟‬ ‫معتقدماقایروحانیونزدیکانشممکناستبنابر‬ ‫مالحظاتیاینارزوییکهمندارم‪،‬هیچ گا هزبانجارینکنند‬ ‫حال انکه اگر من جای اقای روحانــی بود م قطعا از صادق‬ ‫زیباکالم بیشتر به صورت علنی اصرار می ورزیدم که اقای‬ ‫ناطق نوریحتمابیایدودرانتخاباتشرکتکند‪،‬مناگرجای‬ ‫اقایاندکترنوبخت‪،‬حسام الدیناشنا‪،‬مهندساکبرترکان‪،‬‬ ‫نهاوندیان و جهانگیری بودم قطعا بیشتر از صادق زیباکالم‬ ‫اصراروتکرارمی کردمکهاقایناطق نوریبیایددرانتخابات‬ ‫نامزدشودچونبهنفعدولتهماست‪.‬شاهدبودیمظرفدو‬ ‫سال گذشته یک اقلیت جبهه پایداری چقدر توانست برای‬ ‫دولت دردسر و مشکالت ایجاد کند سنگ اندازی در مسیر‬ ‫مذاکرات هسته ای و استیضاح فرجی دانا و علی اصغر فانی‬ ‫نمونه هایچالشافرینی هامقابلقطاردولتبود‪،‬متاسفانه‬ ‫ان انتظاری که از اقایــان علی الریجانی‪ ،‬محمدرضا باهنر‬ ‫و کاظم جاللی و سایر عقالی اصولگرای معتدل و میانه رو‬ ‫می رفتبراوردهنشد‪،‬متاسفانهانهابرایدولتاقایروحانی‬ ‫یقه چاک نکردند در حالی که اقای روحانی مهمترین وزارت‬ ‫دولت خود یعنی وزارت کشــور را بــه اصولگرایان معتدل و‬ ‫میانه رو داد ولی خب انها هیچ گام متقابلی برای دولت اقای‬ ‫روحانی بر نداشتند‪ .‬من یقین دارم اگر اقای ناطق نوری در‬ ‫مجلس نهم می بود قطعا وضع دولــت اقای روحانی خیلی‬ ‫بهتر می شــد ولی اقای علی الریجانی مصلحت اندیشــی‬ ‫می کند و خیلی جاها که باید پشــت دولت بایستد می بینیم‬ ‫که او جاخالــی داد و به روی خودش نیــاورده که یک تعهد‬ ‫نانوشته با دولت اقای روحانی داشــته است به این معنا که‬ ‫مهمترین وزارت کابینه تحویل یک اصولگرا شد‪ .‬در مقابل‬ ‫‪3‬‬ ‫صادق زیباکالم مــی گوید ‪«:‬اگــر اصالح طلبان‬ ‫همچنان که در انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪92‬‬ ‫پشــت اقای روحانــی ایســتادند در انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی از اقای ناطق نوری حمایت کنند او اگر‬ ‫نفر اول هم در تهران نشود جزو پنج نفر نخست خواهد‬ ‫بود»‪ .‬با او در این مورد گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫اصولگرایان معتــدل باید مقابل تندروهــا از دولت حمایت‬ ‫کنند‪ .‬شاهد بودیم اقای الریجانی در دو سال گذشته بنا بر‬ ‫مصلحت اندیشی هایی در برخی مقاطع کار را واقعا رها کرد و‬ ‫پشت دولت نایستاد اما اقای ناطق مقداری با مروت تر رفتار‬ ‫خواهد کرد بنابراین به نفع دولت اقای روحانی هم هست که‬ ‫اقای ناطق به مجلس دهم بیاید‪.‬‬ ‫یــک تحلیــل ان اســت کــه مــردم دیگــر اقای‬ ‫ناطق نــوری را نمی شناســند‪ ،‬حــاال اگــر اقــای‬ ‫ناطق نــوری بیاید ولی نفر بیســتم یا ســی ام در‬ ‫تهرانشودایابازمی تواندبهعللواهدافیکهشما‬ ‫برشمردیدجامه عملبپوشاند؟‬ ‫معتقدماگراصالح طلبانهمچنانکهدرانتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 92‬پشــت اقای روحانی ایستادند‬ ‫در انتخابات مجلس شورای اســامی از اقای ناطق نوری‬ ‫حمایت کنند او اگر نفر اول هم در تهران نشود جزو پنج نفر‬ ‫نخست خواهد بود اما به شرطی که رهبری اصالح طلبان و‬ ‫شخصیت های این جریان به ویژه اقایان هاشمی و خاتمی‬ ‫اختالفــات و محافظه کاری ها را کنار بگذارنــد و محکم از‬ ‫طرفــداران و بدنه اجتماعی خود بخواهند که پشــت اقای‬ ‫ناطق نوری قرار بگیرند و به او رای دهند‪.‬‬ ‫برخی می گویند اقای ناطق کاریزمای الزم را دیگر‬ ‫بعد از سال ها خانه نشــینی در میان سیاسیون و‬ ‫مردم کشور ندارد‪ .‬نظر شما چیست؟ این ریسک‬ ‫نیســت که اصالح طلبــان بیایند روی نــام اقای‬ ‫ناطق نوری سرمایه گذاری کنند؟‬ ‫اصالح طلبان چیزی از دست نمی دهند‪ .‬اگر اقای‬ ‫ناطق نوری نتواند به انتظارات و محاســبات من جامه عمل‬ ‫بپوشــاند یعنی اگر اقای ناطق نوری وارد مجلس دهم شود‬ ‫هیــچ گامی در جهــت اعتــدال و میانه روی بر نــدارد هیچ‬ ‫مقاومتی در برابر تندروهــای درون و بیرون مجلس انجام‬ ‫ندهد و انتظارات و تصورات من درباره او باطل از اب در اید‪،‬‬ ‫خب ما اصالح طلبان چیزی از دست ندادیم چون ان وقت‬ ‫اقای ناطق نوری تازه مثل علی الریجانی‪ ،‬محمدرضا باهنر‬ ‫و محمدحسن ابوترابی می شود ؛ یعنی ابی از او برای احیای‬ ‫جایگاهمجلسگرمنمی شود‪.‬مجلسیکهظرفدوسهدوره‬ ‫گذشــته این قدر نزول کرده علی الریجانی رئیس و اقایان‬ ‫ابوترابی و باهنر نایب رئیسش بودند‪ .‬در واقع اصالح طلبان‬ ‫چیزی از دست نمی دهند حال انکه تالش خود را نیز برای‬ ‫احیای جایگاه مجلس انجام دادند‪ .‬به عبارت دیگر بدترین‬ ‫حالت این اســت که تمام تصورات من غلط از اب در اید در‬ ‫این حالت مجلس دهم مثل مجلس نهم و هشتم می شود‬ ‫ولی اصالح طلبان و ترقی خواهان تالش خود را کرده اند‪.‬‬ ‫با امدن اقای ناطق ارایش فضای سیاسی کشور‬ ‫چطور خواهد شــد و ایــن حضور چــه تاثیری بر‬ ‫اردوگاه اصولگرایان و اصالح طلبان دارد؟‬ ‫فکر می کنم با امدن ناطق نوری جایگاه اعتدال و‬ ‫میانه روی تقویت خواهد شد‪ .‬معتقدم اگر اقای ناطق نوری‬ ‫ق را به عارف و الریجانی ترجیح می دهند؟‬ ‫چرا اصالح طلبان ‪ ،‬ناط ‬ ‫محمد رض ا یل‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫بررسی روزنامه ها و سایر رســا نه های اصالح طلبان‬ ‫بی شــک حاکی از عالقه این گرایش سیاســی به حضور‬ ‫ناطق نوری در مجلس شــورای اســامی و ریاست وی در‬ ‫مجلس دهم اســت‪ .‬اولین ســوالی که در برخــورد با این‬ ‫ی ترجیح‬ ‫گزاره ها به ذهن هر تحلیلگری خطور می کند چرای ‬ ‫ناطق بر عــارف و عدم تاکید و برجسته ســازی معاون اول‬ ‫خاتمی در مقابــل رئیس مجلس پنجم اســت‪.‬جواب این‬ ‫ســوال را می توان در سیاســت ورزی خاتمی در انتخابات‬ ‫‪ 92‬و فشار بر عارف جهت کنارکشــی از انتخابات جست و‬ ‫جو کرد‪ .‬منطق این سیاســت ورزی اولویت بقای سیاسی‬ ‫بر هویت سیاسی است که می توان حتی رای دهی خاتمی‬ ‫در انتخابات مجلس نهم را نیز در این راستا تحلیل کرد‪ .‬به‬ ‫نوعی ما شــاهد تغییر رویکرد تصمیم سازی های ارمانی و‬ ‫ایدئولوژیک اصالح طلبان به سوی رویکردی عملگرایانه‬ ‫در سیاســت هســتیم که در این میان یــک تالقی بزرگ‬ ‫سیاســی بین هاشــمی و خاتمی اتفاق افتاد که می توان‬ ‫ان را بهــار عملگرایی نامیــد‪ .‬بهاری که می تواند شــروع‬ ‫فصل جدید حضور اصالحات در ســاحت سیاســی ایران‬ ‫قلمداد گردد‪.‬زمانی که پراگماتیزم در یک جریان سیاسی‬ ‫اولویت پیدا می کند رفته رفته شعارهای سیاسی و هویتمند‬ ‫مختص به ان جریان افول کرده و جنبه کاربردی شعارهای‬ ‫انتخاباتی بیشتر می شود‪ .‬به طور مثال محمدرضا خاتمی‬ ‫چندی پیش شــعار انتخابات اتی را مبارزه با فســاد اعالم‬ ‫کرده بود که فاصله بســیاری با دغدغه هــای دهه ‪ 70‬این‬ ‫جریان سیاســی دارد‪ .‬البته از زاویــه ای دیگر نیز می توان‬ ‫این سبک سیاست ورزی را تحلیل کرد‪ .‬می توان ادعا کرد‬ ‫که اصالح طلبان به عنوان یک جریان به حاشیه رفته و به‬ ‫سبب سیاست ورزی هوشــمندانه رهبرانشان تمام تالش‬ ‫خود را می کنند تا در انتخابات اتی به متن سیاست بازگردند‬ ‫و در این راســتا به تحلیل جامعه امروز ایران پرداخته اند و‬ ‫نتیجتا فضا را برای تکرار ارمان های خود مناسب ندانسته‬ ‫و تــاش می کنند بــا شــناخت اولویت های جامعه شــعار‬ ‫متناســب بــا ان را انتخاب کننــد و با هدف اصلی کســب‬ ‫قدرت پیروز صحنه انتخابات شود و شــاید در اینده بتوانند‬ ‫با تجربه شکست های قبلی ایده ال های خود را پی گیرند‪.‬‬ ‫در نگاهی دیگر حتی می توان رویکرد سیاسی دهه ‪ 70‬این‬ ‫جریان را نیز نوعی پیروی از خواســت های جامعه دانست‬ ‫که البته برخی نخبگان نیز با ان همســو بودنــد‪ .‬البته این‬ ‫بحث در مجــال نمی گنجد و نیازمنــد فرصتی دیگر جهت‬ ‫بحث و بررســی اســت‪ .‬فارغ از این موضوعات باید گفت‬ ‫اصالح طلبان به لحاظ سیاســی دارای مســائل مختلفی‬ ‫هســتند که به انان اجــازه نمی دهد بی مهابــا وارد عرصه‬ ‫سیاسی شوند‪ .‬سدی به نام شورای نگهبان که خاطره فتنه‬ ‫‪ 88‬را فراموش نکــرده و اجازه ورود بســیاری از چهره های‬ ‫شــاخص این جریان را در انتخابات اتی نمی دهد یکی از‬ ‫ چالش های این جریان اســت که می توان از ان به عنوان‬ ‫بحران کمبود مهره های سیاسی نام برد‪ .‬مهم ترین مساله‬ ‫دیگر اصالح طلبان رقابت همه جانبه با کارگزاران سازندگی‬ ‫به عنوان مدعیان حزب حاکم در دولت یازدهم اســت که‬ ‫ممکن است هرگونه سیاست ورزی اشــتباه زمینه بازگشت‬ ‫اصالحات به حاشــیه کارگزاران را فراهم کرده و استقالل‬ ‫سیاسی انان را زیر ســوال ببرد‪ .‬حال چنین تحلیل چگونه‬ ‫می تواند به ســوال چرایــی عدم برجسته ســازی عارف در‬ ‫مقابل الریجانی و ناطق پاســخ دهد؟ به نظر می رسد عدم‬ ‫اقبال از عارف به دلیل حاکم شدن مصلحت گرایی حزبی‬ ‫بر تصمیمات اصالح طلبان است که اجازه هرگونه رویکرد‬ ‫تهاجمــی را از انان گرفته اســت‪ .‬در صورتــی که حمایت‬ ‫حداکثری اصالح طلبان از عارف بسیج شــده و این مهره‬ ‫نتواند خواسته های سیاسی جریان اصالح طلب را تامین‬ ‫کرده و بر کرسی ریاســت مجلس تکیه زند قطعا شکستی‬ ‫بزرگ بــرای اصالح طلبان امیــدوار به بازگشــت به قدرت‬ ‫تلقی می شــود‪ .‬در این بین حتما بهتریــن تصمیم اعمال‬ ‫سیاست ورزی پرابهام از ســوی این جریان سیاسی است‬ ‫تا با شراکت سیاســی در کنار دولت و حامی بزرگ ان یعنی‬ ‫هاشمی رفســنجانی به تدریــج و البته مطمئــن به عرصه‬ ‫بازگردد‪ .‬در این بین افــرادی چون ناطق نوری و الریجانی‬ ‫بهترین گزینه های موجود برای این جریان سیاسی هستند‬ ‫چرا که هر دو به رغم دار ا بودن چهره وجیه در نظام اسالمی‬ ‫نوعی معامله گری سیاســی را نیــز پذیرفته انــد‪ .‬در مورد‬ ‫الریجانی و تجربه مدیریتی وی می توان چنین رویکردی‬ ‫را در دوران ریاست وی مشــاهده کرد‪ .‬حمایت همیشگی‬ ‫اصالح طلبــان از تصمیمات رهروان و عــدم تقابل جدی‬ ‫با الریجانی در اذهان عمومی نشــانگر تعامل مثبت وی با‬ ‫اصالح طلبان است‪.‬از طرفی افزایش قدرت الریجانی از‬ ‫دیدگاه هیچ جریان سیاســی رقیب مطلوب نیست چرا که‬ ‫ادامه ریاست وی موقعیت سیاسی و اجتماعی وی را بسیار‬ ‫تثبیت کرده و زمینه های حضور ریاســت مجلس هشتم و‬ ‫نهم در مسند ریاســت جمهوری را بیشــتر فراهم می کند‪.‬‬ ‫مطرح کردن ناطــق به رغم تامین اهــداف اصالح طلبان‬ ‫در شرایط سیاســی و اجتماعی امروز موجبات کاهش روند‬ ‫ صعودی قدرت یابی الریجانی را نیز فراهم می کند‪ .‬بنابراین‬ ‫اصالح طلبان به هیچ عنوان وارد بازی دوگانه الریجانی –‬ ‫عارف نمی شوند و سعی می کنند دوگانه ناطق – الریجانی‬ ‫را جایگزین نمایند‪.‬البته باتوجه به موج رســانه ای قوی در‬ ‫دوگانه عارف‪ -‬الریجانــی به نظر می رســد انتخاب نهایی‬ ‫اصالح طلبان در این میان قطعا ائتالف با الریجانی باشد‬ ‫چرا که وی می تواند نقطه ثقل دولت و اصالح طلبان و البته‬ ‫اصولگرایان باشــد که برای دوران گذار جریان اصالحات‬ ‫بهترین گزینه خواهد بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫سیاست‬ ‫رئیس مجلس شــود وزنه خیلی خوبی در برابر رادیکالیزم و‬ ‫افراطی گری خواهد بود‪.‬‬ ‫یعنیبهنظرشماانتخاباتسه قطبیمی شود؟‬ ‫مشــروط بر اینکه اصالح طلبان بیایند و پشت سر‬ ‫اقای ناطق نوری قرار بگیرند بدون اینکه اقای ناطق نوری‬ ‫رســما اعالم کند که من با اصالح طلبان هســتم‪ .‬قطعا او‬ ‫و اصالح طلبان در یــک طیف قرار می گیرنــد و انتخابات‬ ‫سه قطبی خواهد شد به این معنا که اقای ناطق نوری هم در‬ ‫فهرستاصالح طلبانوهمدرفهرستاصولگرایانمعتدل‬ ‫و میانه رو قرار می گیرد‪ .‬قطب ســوم ان وقت اصولگرایان‬ ‫تندرو مثل جبهه پایداری هستند چون انها به هیچ وجه اسم‬ ‫اقایناطقرادرلیستنمی گذارندکهاینبیشترباعثاعتبار‬ ‫اقای ناطق می شود‪.‬‬ ‫ایــا اصالح طلبــان یکدســت پشــت ســر اقای‬ ‫ناطق نوری قرار می گیرند یا فقط کارگزاران و حزب‬ ‫اعتدالوتوسعهچنینحمایتیراانجاممی دهند؟‬ ‫اگر اقــای ناطق نامزد انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اســامی شــود‪ ،‬ان وقت یک مقداری افــرادی مثل من‬ ‫باید تالش و تقال کنند تا رهبــری اصالح طلبان را در منگنه‬ ‫بگذارند که انها مجبور شوند واضح تر و علنی تر جلو بیایند‪.‬‬ ‫اگر این اتفــاق بیفتد مــن ان وظیفه ای کــه در انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری انجام دادم خیلی صریح تــر نامه علنی‬ ‫و سرگشــاده به اقای هاشمی رفســنجانی و اقــای خاتمی‬ ‫می نویسم و می گویم که باید قرص و محکم و صریح و علنی‬ ‫از اقای ناطق نوری حمایت کنند‪ .‬در سال ‪ 92‬نیز همین کار‬ ‫را کردم و نوشــتم که از اقای عارف بخواهند تا به نفع اقای‬ ‫روحانی کنار برود ‪ .‬به نظر من چنیــن کارهایی را باید انجام‬ ‫دهیم و از رهبری اصالح طلبان بخواهیم که بیایند و قرص و‬ ‫محکم پشت اقای ناطق نوری قرار بگیرند‪.‬‬ ‫فکر می کنید اقای عارف می پذیرد؟‬ ‫دلیلی ندارد که اقای عارف به نفع اقای ناطق نوری‬ ‫کنار برود چون او نفر دوم در لیســت تهــران اصالح طلبان‬ ‫می شــود‪ .‬مهم به نظر من اقای هاشمی رفسنجانی‪ ،‬اقای‬ ‫خاتمی و چهره هایشاخص اصالح طلبهستندکه صریح‬ ‫و علنی از اقای ناطق نوریحمایت وطرفداریکنند‪ .‬معتقدم‬ ‫این کار را خواهند کرد‪.‬‬ ‫اگر اقای ناطق نیاید ایــا اقای الریجانی می تواند‬ ‫جایگزین او شود و چنین نقشی را ایفا کند؟‬ ‫خیر‪ .‬برای انکه اقای الریجانی امتحان خودش را‬ ‫پسداده‪،‬اوبیشازحدمحافظه کاراست‪.‬احتیاطمی کند‪،‬‬ ‫مبادا جوری حرکت کنــد که موجب تکــدر خاطر اصحاب‬ ‫قدرت شــود ‪ .‬این فایده ندارد‪ ،‬یک جاهایی باید چهره ها و‬ ‫شخصیت های سیاســی به خاطر مصالح و منافع سیاسی‬ ‫و کالن نظام مقداری جســارت به خرج دهند و صریح تر و‬ ‫علنی ترموضع گیریکنند‪.‬‬ ‫یعنی اگر اقــای ناطق نیاید یــک خال ئی به وجود‬ ‫می ایــد و اقای عــارف سرلیســت اصالح طلبان‬ ‫می شود؟‬ ‫عــارف سرلیســت اصالح طلبان می شــود‪ .‬رای‬ ‫قابل توجهی هم در تهران مــی اورد‪ .‬فرقی نمی کند اقای‬ ‫عارف کجای لیســت باشــد حتی اگر نفر دوم یا نفر سی ام‬ ‫اصالح طلبان باشد باز هم رای سنگینی خواهد اورد‪ ،‬حتی‬ ‫شــاید در چنین حالتی رایش از اقای ناطق نوری هم بیشتر‬ ‫شــود چون خیلی از کســانی که می خواهند به اقای دکتر‬ ‫عارف رای دهند برای شان فرق نمی کند او سرلیست باشد‬ ‫یا نفر دوم باشــد‪ .‬با شــناختی که از عارف و جایگاهش در‬ ‫جریان اصالح طلب دارند می ایند و به عارف رای می دهند‪،‬‬ ‫یعنی می گویم رای اقای عارف در تهران مشخص است‪.‬‬ ‫مساله مهم اقای ناطق نوری است که اگر اصالح طلبان او‬ ‫را در سرلیست قرار دهند ان وقت او جز و پنج نفر اول تهران‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫ بهار عملگرایی‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫‪31‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫کارگزاران به دنبال ناطق نوری است‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگو با عبدالله ناصری‬ ‫ برایشروعگفت وگوابتدابفرماییدبهنظرشمااقای‬ ‫ناطق نورینامزدانتخاباتمجلسمی شوندیاخیر؟‬ ‫بنده فکر می کنــم یکی از ویژگی هــای بارز اقای‬ ‫ناطق نوری صداقت در گفتار و بازی نکردن با افکار عمومی‬ ‫اســت‪ .‬اینکه ایشــان بارها اعالم کرده اند من خود را از نظر‬ ‫سیاســی بازنشســته کرده ام یک بیان صادقانه اســت‪ .‬اما‬ ‫واقعیت و باور بنده این است که شــرایط کشور ان قدر ویژه و‬ ‫حساس است که به حضور و وجود شــخص اقای علی اکبر‬ ‫ناطق نوری بسیار نیازمند است‪ .‬چه در حوزه قوه مقننه و چه در‬ ‫حوزهخبرگانبهایشاننیازهست‪.‬بنابراینفکرمی کنمکهباید‬ ‫در این موضوع هم اصالح طلبان و هم اصولگرایان معتدل‬ ‫در یک فضاسازی منطقی و اخالقی چه در حضور رسانه و چه‬ ‫در صورت فردی و شخصی و گفت وگوهای مکرر ایشان را به‬ ‫یک اغنای اخالقی برســانند که در این شرایط در انتخابات‬ ‫حضورپیداکنند‪.‬‬ ‫شمافکرمی کنیددلیلاینکهبرخیازاصالح طلبان‬ ‫به دنبال سرلیســتی اقــای ناطق نوری هســتند‪،‬‬ ‫چیست؟‬ ‫برخــی از دوســتان اصالح طلــب ماننــد جریان‬ ‫کارگزاران به دنبال این اتفاق هستند‪ .‬واقعیت این است که‬ ‫درجامعهاصالح طلبیباتوجهبهعملکردچندسالهاخیراقای‬ ‫ناطق نوری مخصوصا در انتخابات ریاســت جمهوری سال‬ ‫‪ 92‬که عمال در کنار اقای خاتمی (رئیس دولت اصالحات)‪،‬‬ ‫اقای هاشــمی‪ ،‬اقای سیدحســن خمینی و اقــای روحانی‬ ‫قرار گرفتند و در واقع این روند را همراهی کردند‪ ،‬ایشــان از‬ ‫یک محبوبیت قابل توجهی برخوردار شدند‪ .‬در هر صورت‬ ‫اصالح طلبی نیستکه ایشان را به اعتبار اینکهیک اصولگرا‬ ‫هست‪ ،‬حضورشان و ضرورت وجودشــان را در حل مسائل‬ ‫مهم کشــور نپذیرند‪ .‬اما طبیعتا اقتضای کار تشــکیالتی‪،‬‬ ‫حزبی‪ ،‬جبهه ای و جناحی این است که هر جریانی در واقع‬ ‫یک نامزد شناخته شده چه برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫و چه برای شــرکت در انتخابات مجلس دارد‪ .‬بنده معتقدم‬ ‫بحثی هم که بعضی از دوســتان در مورد اقای ناطق نوری و‬ ‫اقای عارف و هر کسی دیگر مطرح کردند زودهنگام بود‪ .‬از‬ ‫نظر بنده همان طور که انتخابات ریاست جمهوری‪ 92‬رقابت‬ ‫ی بود‪ ،‬انتخابات مجلس این دوره هم از نظر نخبگان و‬ ‫مهم ‬ ‫افکار عمومی از اهمیت زیادی برخوردار است‪ .‬بنابراین اگر‬ ‫اقای ناطق نوری اراده کنند که در عرصه مجلس حضور پیدا‬ ‫کنند و در ایام ثبت نام جامعه شاهد حضور ایشان در یکی از‬ ‫محل های ثبت نام کاندیدا باشــد ان قدر ویژگی های خوب‬ ‫دارند که بتوانند جایگاه قانع کننده خودشان را در هر دو جبهه‬ ‫پیدا کنند و این جایگاه‪ ،‬جایگاه اغنا کننده ای باشد‪.‬‬ ‫حاال که در این مــورد گفت وگو می کنیم شــاید بد‬ ‫نباشد اشــاره ای هم به ســخنان اقای عطریانفر‬ ‫داشته باشیم‪ .‬ایشان که از شخصیت های اصلی‬ ‫کارگــزاران اســت در مصاحبه بــا هفته نامه مثلث‬ ‫گفته اند «نقد الریجانی را به نســیه عارف ترجیح‬ ‫می دهنــد»‪ ،‬نظر شــما دربــاره این موضــع اقای‬ ‫عطریانفر چیســت؟ ایا همــه اصالح طلبان مانند‬ ‫کارگزاران سازندگی فکر می کنند؟‬ ‫باالخــره اقــای عطریانفــر شــخصیت سیاســی‬ ‫کارکشته ای است‪ .‬او هم برای خودش تحلیلی دارد‪ .‬ایشان‬ ‫طبیعتا به اعتبار وابستگی به جریان کارگزاران نظر می دهند‪.‬‬ ‫‪5‬‬ ‫عبدالله ناصری می گوید‪:‬‬ ‫«من تفاوت اساســی بین اقای‬ ‫الریجانــی و اقــای ناطق نوری‬ ‫را در درون جبهــه اصولگرایــی‬ ‫می بینم‪ .‬بنابراین بنده اگر مخیر‬ ‫بشــوم در عرصه انتخابات بین‬ ‫این دو نفر حتما اقای ناطق نــوری را به اقای الریجانی‬ ‫ ترجیح می دهم‪ ».‬او در عین حال می گوید ‪« :‬اگر اقای‬ ‫ناطق نوری وارد انتخابات شــوند و به طور طبیعی از هر‬ ‫حوزه انتخاباتی وارد شوند‪ ،‬رای خواهند اورد »‪ .‬با او در‬ ‫این مورد گفت و گو کردیم ‪.‬‬ ‫ انها به دنبــال این که اقــای ناطق نوری و اقــای الریجانی‬ ‫باتوجه به تجربه های سال های اخیرشان و ریاست مجلس‬ ‫در لیست شــان قرار بگیرند‪ .‬در هر صورت از ســوی دیگر به‬ ‫این نکته باید توجــه کرد که کارگــزاران به عنوان یک عضو‬ ‫جبهه اصالحات تا این لحظه پذیرفته است که در چارچوب‬ ‫منشور سیاستگذاری شــده اصالح طلبان حرکت و همراهی‬ ‫کند‪ .‬اگرچه این احتمال هم وجود دارد که در روزهای نزدیک‬ ‫به انتخابات اصالح طلبان و بعضــی از احزاب اصالح طلب‬ ‫در فهرســت اختصاصی خودشــان چند مورد چهره هایی را‬ ‫داشته باشند که بعضی دیگر از احزاب اصالح طلب انها را در‬ ‫فهرست های خودشان نداشته باشند‪ .‬فکر می کنم در اینده‬ ‫باید بیشــتر در این مورد صحبت کرد و سخن گفت و صحنه‬ ‫واقعی جامعه را دید‪ .‬مخصوصا در ایام تبلیغات و بعد از پایان‬ ‫ثبت نام خیلی از حرف هایی را که بــه نظر من عده ای خیلی‬ ‫عجوالنه می زنند ان موقع براساس واقع بینی و واقعیت های‬ ‫موجود جامعه باید زد‪.‬‬ ‫به هر حال کســانی کــه ضــرورت حضــور اقایان‬ ‫ناطق نــوری یــا علــی الریجانــی را در لیســت‬ ‫اصالح طلبان مطــرح می کنند و این عالقه شــان‬ ‫را پیوســت می کنند به خصوصیاتی که برای اقای‬ ‫عارف ذکر می کنند‪ .‬به یک معنا انها می گویند اقای‬ ‫عارفدرچندسالاخیرچندانمواضعاصالح طلبی‬ ‫نداشته اند‪ ،‬شما این مساله را قبول دارید؟‬ ‫من اقای عارف را یک چهره بســیار اصالح طلب‪،‬‬ ‫اخالقی و سیاســتمند می دانم‪ .‬ایشــان ظرفیت خوبی هم‬ ‫برای خودشان در کشور ایجاد کرده اند و بنده کامال ایشان را‬ ‫یک شخصیت اصالح طلب می دانم‪ .‬من خیلی از نقدهایی‬ ‫را که به اقای عارف وارد اســت‪ .‬قبول نــدارم‪ .‬اما از این نظر‬ ‫ی در عملکرد خودش ممکن است‬ ‫که هر انسان غیرمعصوم ‬ ‫خطاهایی مرتکب شــو د یا بعضی از رفتارهای سیاســی که‬ ‫برخی از همفکرانش ان را نپســندند‪ ،‬یک امر بدیهی است‪.‬‬ ‫این هم بدیهی است که اقای عارف هم به بعضی از احزاب‬ ‫اصالح طلب و افکارشان نقدهایی دارند‪ .‬این یک امر طبیعی‬ ‫اســت و البته یکی از شناســه های بارز جامعه توسعه نیافته‬ ‫سیاسیهمینباشدکهخیلیتحزبوقوانینوقواعدخودش‬ ‫را در درون خودش محکم نکرده است‪ .‬خیلی از احزاب بیش‬ ‫یکلمهومدرنکلمهتوجهبکنند‪،‬‬ ‫ازاینکهحزبیبهمعنایعلم ‬ ‫در درون خودشان علی ر غم اینکه نام حزب را دارند جبهه ای‬ ‫موضع گیری‪،‬تجزیهوتحلیلمی کنند‪.‬‬ ‫حاال از نظر شــما چرا کارگزاران سازندگی اصرار به‬ ‫تشکیل مجلسی شبیه مجلس پنجم را دارد؟ این‬ ‫مجلس پنجم چه مشــخصاتی دارد که این طیف‬ ‫از اصالح طلبان به این اندازه از ان رضایت دارند و‬ ‫اساسا چقدر از ان به وجود اقای ناطق نوری مربوط‬ ‫می شود؟‬ ‫اصالح طلبانازاینمنظرارزیابیوتحلیلنمی کنند‪.‬‬ ‫این کــف برداشــت اصالح طلبــان در مورد مجلــس اینده‬ ‫اســت‪ .‬با توجه به نقش دولت و نقش بخش قابل توجهی از‬ ‫اصولگرایانمعتدلکهدرهرصورتانهاهمدرروندانتخابات‬ ‫اینده موثر هستند‪ ،‬این کف پیش بینی دوستان اصالح طلب‬ ‫برای مجلس اینده است‪ .‬به هر صورت اهتمام عالی انها به‬ ‫این است که مجلسی از لحاظ کمی و کیفی فراتر از ان داشته‬ ‫باشند‪ .‬علت ان هم این است که مجلس فعلی و دو مجلس‬ ‫قبلی و مخصوصا مجلس فعلی که در شرایط خیلی حساسی‬ ‫در دو سال اخیر قرار داشته‪ ،‬مشکالتی را برای سیاست های‬ ‫اساسی دولت پیش اورده و در روند توسعه ملی کشور موانعی‬ ‫ایجاد کرده است‪ .‬با توجه به جریانی که در مجلس فعلی قرار‬ ‫دارد‪ ،‬این ارزوی دوستان اصالح طلب است که حداقل اگر‬ ‫اصالح طلب شاخصی در مجلس اینده وجود نداشت عاری از‬ ‫جریان تندرویی باشد که امروزه ما شاهد هستیم‪.‬‬ ‫به عقیده شما چه شخص دیگری می تواند غیر از‬ ‫اقای ناطق نوری چنین نقشی را برای اصالح طلبان‬ ‫داشــته باشــد؟ ایا شــخصی مثل اقای الریجانی‬ ‫می تواند چنین نقشی را برای اصالح طلبان داشته‬ ‫باشد؟‬ ‫خیر‪ .‬اگرچه بنده بارها در مصاحبه هایی که داشته ام‬ ‫عنوان کردم و باورم هم این است که اقای الریجانی االن با‬ ‫اقای الریجانی یک دهه قبل خیلی متفــاوت‪ ،‬پخته تر و در‬ ‫خیلی از عرصه ها ملی تر نگاه می کند اما من تفاوت اساسی‬ ‫بین اقــای الریجانــی و اقــای ناطق نــوری در درون جبهه‬ ‫اصولگرایی می بینم‪ .‬بنابراین بنده اگر مخیر بشوم در عرصه‬ ‫انتخابات بین این دو نفر حتما اقای ناطق نــوری را به اقای‬ ‫الریجانی ترجیح می دهم‪.‬‬ ‫برخی مطرح می کنند که یکی از دالیلی که ممکن‬ ‫است اقای ناطق نوری کاندیدا نشوند حضور اقای‬ ‫علیالریجانیاست‪،‬شمااینمسالهراقبولدارید؟‬ ‫خیر‪،‬بندهمعتقدماگراقایناطق نوریواردانتخابات‬ ‫شــوند و به طور طبیعی از هر حوزه انتخاباتی وارد شوند‪ ،‬رای‬ ‫خواهند اورد‪ .‬بنابراین حتما اقای الریجانی به احترام ایشان‬ ‫وارد عرصه رقابت با ایشان در زمینه مدیریت مجلس نخواهند‬ ‫شد‪ .‬حتی اگر مجلس یکدست اصولگرا باشد و اصالح طلبی‬ ‫درون ان نباشد‪.‬‬ ‫شماشباهت هاوتفاوت هایاقایالریجانیواقای‬ ‫ناطق نوری را در عرصه سیاســت در چه چیزهایی‬ ‫می بینید؟‬ ‫مندرسال هایاخیریعنیاز‪ 76‬بهبعداخالق گرایی‬ ‫اقای ناطق نوری را در عرصه سیاست ورزی بسیار پررنگ تر از‬ ‫اقای الریجانی دیدم و باور دارم‪ .‬به همین جهت هم اســت‬ ‫که عرض کردم اگر مخیر شوم در انتخابات مجلس ایشان‬ ‫را به اقــای الریجانی ترجیح می دهم‪ ،‬بــا این حال معتقدم‬ ‫که هر دو ظرفیت های خاص خودشــان را دارند‪ .‬اگرچه در‬ ‫اصول و مبانی اختالف ان چنانی ندارند اما اقای ناطق نوری‬ ‫در عرصه سیاست ورزی و کنشگری سیاسی به نظر بنده واقع‬ ‫بین تر از اقای الریجانی هســتند‪ .‬حتی می توانم این تعبیر‬ ‫را به کار ببــرم که عرصه منفعت طلبی ملــی را بر حوزه منافع‬ ‫یترجیحمی دهند‪.‬درهرصورتبندهمعتقدمدرصورت‬ ‫جناح ‬ ‫ثبت نام اقای ناطق نوری در انتخابــات بدون هیچ تردیدی‬ ‫ایشان رای خواهند اورد‪ .‬حضور ایشان را از این جهت یک‬ ‫تکلیف اخالقی و دینــی می دانم که واقعــا می توانند یک‬ ‫شکاف عمیق بسیار جدی بین بخش تندروهای اصولگرای‬ ‫مثل جبهه پایداری ایجاد کنند‪ .‬بنابراین از این جهت اســت‬ ‫که معتقدم هم رســانه های دو جناح و هم شــخصیت های‬ ‫اثرگذار دو جناح باید در قانع ســازی اقــای ناطق نوری برای‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫حضوردرعرصهانتخاباتمجلسشورایاسالمیومجلس‬ ‫ن تردیدی در رای اوری ایشان‬ ‫خبرگان رهبری فعال شوند‪ .‬م ‬ ‫ندارم‪ .‬اما همان طور که گفتم یکی از ویژگی های بارز ایشان‬ ‫صداقت در گفتار‪ ،‬شفاف بودن در بیان و بازی نکردن با افکار‬ ‫عمومی است‪ .‬بنابراین اینکه اقای ناطق نوری گفتند که من‬ ‫در انتخابات حضور نخواهم داشــت و خودم را از سیاســت‬ ‫بازنشسته کردم‪ ،‬این یک واقعیت اســت‪ .‬حاال باید بزرگان‬ ‫و افــکار عمومی ایشــان را از این دریافــت و درک صادقانه‬ ‫خودشانبهشرایطخطیرومهمکشوردرعرصهملی‪،‬منطقی‬ ‫و بین المللی برگردانند که حضور اقای ناطق نوری بسیار برای‬ ‫هر دو جناح کشور مغتنم است‪ .‬هر چند بنده حضور ایشان را‬ ‫بیشترازمنظرملیارزیابیمی کنم‪.‬‬ ‫در صــورت کاندیداتــوری اقــای ناطق نــوری چه‬ ‫ی میان اصولگرایان رخ خواهد‬ ‫تحوالت و تغییرات ‬ ‫داد؟‬ ‫حضــور اقای ناطق نــوری جریان معتــدل و عاقل‬ ‫اصولگرایی را کامال منسجم و متحد می کند‪ .‬حضور ایشان‬ ‫جریان تندرو و افراطی اصولگرایی را که امروز در اســامی و‬ ‫قالب هایشناختهشدهوبعضاناشناختهکهدردرونمجلسو‬ ‫بیرون مجلس حضور دارند را خانه نشین خواهد کرد‪.‬‬ ‫در راســتای همین بحث شــما فکــر می کنید در‬ ‫این صورت ممکن اســت بــا کاندیداتــوری اقای‬ ‫ناطق نوری طیف هایی از اصولگرایان هم از ایشان‬ ‫حمایتکنند؟‬ ‫تردیدی ندارم‪ ،‬حتمــا‪ .‬همان طور که گفتم یکی از‬ ‫امتیازاتی که حضور ایشــان در انتخابات برای اصولگرایان‬ ‫خواهد داشــت این اســت که در واقع جبهــه اصولگرایان‬ ‫عاقل و معتــدل را کامال منســجم می کند‪ .‬اتفاقــی که در‬ ‫جبهه اصولگرایان در انتخابات ســال ‪ 92‬رخ نداد‪ .‬باالخره با‬ ‫چهار نامزد امدند و شکســت خوردند‪ .‬اما حضور اقای ناطق‬ ‫در انتخابات مجلس شــورای اســامی پیــش رو می تواند‬ ‫اصولگرایان را منســجم کند ‪ ،‬البته تنهــا اصولگرایانی را که‬ ‫پیشینه و هویت تاریخی دارند و ما در تاریخ جمهوری اسالمی‬ ‫همیشه از انها به عنوان راست یاد کردیم نه جریان افراطی که‬ ‫بعد از سال ‪ 84‬کم کم با القاب مشخص ظهور و بروز کرد که‬ ‫امروزه حتی اقای الریجانی علیه انها موضع دارند‪.‬‬ ‫حاال اگر فرض بر کاندیداتــوری اقای ناطق نوری‬ ‫باشــد این اتفاق چه تاثیری بر ارایش سیاسی دو‬ ‫جناح خواهد داشت؟‬ ‫در حال حا ضر من عقیــده دارم این گونه پیش بینی‬ ‫برای این لیست ها غیر واقع بینانه و خیلی زودهنگام است‪ .‬به‬ ‫نظرم باید یک مقدار جلوتر رفت‪ .‬هنوز فضای عمومی کشور‬ ‫وارد موضوع انتخابات مجلس نشده است‪ .‬اگر هم بخواهیم‬ ‫یک نگاه کامال عالمانه و علمــی را عرضه کنیم و به نمایش‬ ‫بگذاریم حتما زمانی خواهد بــود که ترکیب ثبت نام کننده ها‬ ‫و تایید شدگان نهایی انتخابات مجلس مشخص شده باشد ‪،‬‬ ‫اصالح طلبان فقر چهره دارند‬ ‫حمیدرضا ترقی درگفت وگو با مثلث‬ ‫‪6‬‬ ‫حمید رضا ترقــی معتقد‬ ‫اســت اصالح طلبان دچار فقر‬ ‫چهره در لیست های انتخاباتی‬ ‫خود هســتند و به همین دلیل‬ ‫ســعی می کننــد از چهره های‬ ‫اصولگرا مانند اقای ناطق نوری‬ ‫و اقای الریجانی دزدی کنند تا به ارای خودشان اضافه‬ ‫کنند‪ .‬با او در این باره گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫انها را می کرد اما چنین چیزی که انها را در فراکسیون خود‬ ‫بیاورد قبول نداشت‪.‬‬ ‫اگر فرض را بر کاندیدا شدن اقای ناطق نوری در‬ ‫انتخابات مجلس بگیریم به نظر شما چه تغییر‬ ‫و تحوالتی در اصولگرایان خواهیم داشــت؟ ایا‬ ‫می توان پیش بینی کرد که طیفی از اصولگرایان‬ ‫به حمایت اقای ناطق نوری بپردازند؟‬ ‫خیر‪ .‬هیچ تحولی در بین اصولگرایان رخ نخواهد‬ ‫داد‪ .‬بعید هم هســت که در چنین شــرایطی اصولگرایان‬ ‫بخواهند به ســمت چنین محــوری بروند‪ .‬ایــن فرض که‬ ‫ممکن است اصولگرایان به سمت دفاع از اقای ناطق نوری‬ ‫کشیده شوند فرضی منطبق بر واقعیت نیست‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید در صورت نامزد شــدن اقای‬ ‫ناطق نوری شکل و شــمایل و ارایش سیاسی دو‬ ‫جناح و لیســت هایی که ارائه خواهند داد چگونه‬ ‫است؟‬ ‫در این مورد هیچ گونه بحثی انجام نشــده است‪.‬‬ ‫چرا که یک امر غیر قابل تحقق اســت‪ .‬بنابراین ضرورتی‬ ‫ندارد در این باره بحثی انجام شود‪.‬‬ ‫ایا نامــزدی اقــای ناطق نــوری مطلــوب و مورد‬ ‫حمایت اقای روحانی خواهد بود؟‬ ‫در ایــن باره تا به حال چیز خاصی شــنیده نشــده‬ ‫است‪.‬ممکن است چنین موضعی هم داشته باشند اما به‬ ‫هر حال دولت باید موضع بی طرفانه در انتخابات داشــته‬ ‫باشد و در کل باید بگویم با تمام این تفاصیل بنده نامزدی‬ ‫اقای ناطق نوری در انتخابات مجلس شــورای اســامی‬ ‫پیش رو را قریب به صفر می بینم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫همانطور که می دانید به دهمین انتخابات مجلس‬ ‫شورای اســامی نزدیک می شــویم‪ .‬شایعاتی‬ ‫مطرح شده مبنی بر اینکه اقای ناطق نوری قصد‬ ‫نامزدی در انتخابات پارلمان را دارند‪ .‬شما در این‬ ‫باره چگونه فکر می کنید؟‬ ‫ایشــان بیش از ‪ 100‬بار عنوان کردنــد که چنین‬ ‫قصدی ندارنــد‪ .‬اما نمی دانــم چرا اصالح طلبــان اصرار‬ ‫دارند مرتب نام ایشان را ببرند و این موضوع را مطرح کنند‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید چــرا اصالح طلبــان به دنبال‬ ‫سر لیستی اقای ناطق نوری هستند؟‬ ‫اصالح طلبان در واقع دچار فقر چهره در لیســت‬ ‫انتخاباتی خود هستند‪.‬از انجا که چهره های اصالح طلب‬ ‫موجب کاهش رای اوریشان می شــوند‪ ،‬سعی می کنند از‬ ‫چهره های اصولگرا استفاده کنند تا بتوانند در واقع به ارای‬ ‫خودشان اضافه کنند‪.‬‬ ‫به همین خاطر مستمرا تالش می کنند یا اسم اقای‬ ‫الریجانی و یا اسم اقای ناطق نوری را بیاورند و متوسل به‬ ‫چهره های معتدل اصولگرا شــوند‪ .‬این هم نشان دهنده‬ ‫فقر چهره است که در بین انها به وجود امده و انها را دچار‬ ‫مشکل کرده است‪.‬‬ ‫البته ما با همین وضعیت در مورد اقای الریجانی‬ ‫هم مواجــه هســتیم‪ .‬اصالح طلبان اخیــرا نام‬ ‫ایشان را زیاد مطرح می کنند‪.‬‬ ‫اینهــا بیشــتر اینگونــه موضع گیری هــا را برای‬ ‫اختالف بین اصولگرایان مطــرح می کنند‪ .‬می خواهند از‬ ‫موقعیت اقای الریجانی برای خودشان قرض بگیرند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان افرادی مانند محمد رضا عارف هم‬ ‫در میان خود دارند‪ .‬چرا اقبال همه جانبه نسبت به‬ ‫او در میان اصالح طلبان وجود ندارد؟‬ ‫اقای عارف شخصیتی روشن و شفاف دارند‪ .‬هم‬ ‫پایبند به نظــام و ارمان های انقالب اســت و هم در واقع‬ ‫بعضی از افکار اصالح طلبان را قبول دارد‪ .‬اقای عارف به‬ ‫نظر بنده یک اصالح طلب اصولگرا تلقی می شوند نه صرفا‬ ‫یک اصالح طلب‪.‬‬ ‫به عقیده شما چرا کارگزاران سازندگی اصرار به‬ ‫تشکیل مجلسی شــبیه مجلس پنجم دارند؟به‬ ‫صورت کلی مجلس پنجم چه ویژگی هایی دارد که‬ ‫اصالح طلبان این قدر نسبت به ان رضایت دارند؟‬ ‫کارگزاران مجلس پنجم را سکویی برای تشکیل‬ ‫مجلس ششم می دانند‪ .‬معتقدند اگر بخواهند به مجلس‬ ‫ششــم برســند مجددا باید از همان مســیر مجلس پنجم‬ ‫اســتفاده کنند‪ .‬در مجلس پنجــم کارگزاران توانســتند با‬ ‫اهمال نظر دولتی هــا و تاثیرگــذاری کانون های قدرت و‬ ‫ثروت در مجلس نفوذ کنند و از طریق ان نفوذ بتوانند شرایط‬ ‫کشــور را در واقع به نفع خودشان برای ایجاد یک مجلس‬ ‫ششم ایجاد کنند‪.‬‬ ‫ایا اقای الریجانی می تواند نقشــی همانند اقای‬ ‫ناطق نوری را برای اصالح طلبان بازی کند؟‬ ‫به هر حال هر شــخصی که خطــوط قرمز فاصله‬ ‫و مرز بیــن اصولگرایــی و اصالح طلبی را نادیــده بگیرد‪،‬‬ ‫می تواند این نقش را داشته باشــد‪ .‬می خواهم تاکید کنم‬ ‫اصوال اقای ناطق نوری تصمیمی برای اینکه خودش را در‬ ‫معرض رای مردم قرار دهد ندارد‪.‬‬ ‫شــباهت ها و تفاوت هایی که بین رفتار سیاسی‬ ‫اقایان الریجانی و ناطق نــوری وجود دارد از نظر‬ ‫شما چیست؟‬ ‫اقای الریجانی در مسائل سیاســی و بین المللی‬ ‫به روزتر هستند و توانسته در فراکسیون خودش در مجلس‬ ‫از عناصر اصالح طلــب و اصولگرا در کنار هــم ترکیبی را‬ ‫درست کند‪ .‬در حالی که اقای ناطق نوری در مجلس چنین‬ ‫موضعی نداشــت‪ .‬اقای ناطق نوری نســبت به نیروهای‬ ‫فراکسیون اقلیت مجلس در عدالت و برخورد رعایت حال‬ ‫یعنی درست در ایام تبلیغات رسمی‪.‬‬ ‫بنده هــم در حال حاضــر هیچ گونه خبری از لیســتی‬ ‫که قــرار اســت اصولگرایان در ایــن انتخابــات ارائه کنند‪،‬‬ ‫نــدارم و اصالح طلبــان هنــوز برنامــه ای در چارچــوب‬ ‫فهرست بندی و لیست بندی در دستور کارشان ندارند‪ .‬فعال‬ ‫سیاســت گذاری های عمومــی را دنبال کردند و به ســامان‬ ‫رساندند‪.‬‬ ‫به عنوانسوالاخراینکهایاشماکاندیداتوریاقای‬ ‫ناطق نوری را در حــال حاضر مطلوب اقای روحانی‬ ‫می بینیدیاخیر؟‬ ‫حتما این طور اســت‪ .‬همان طور که اقای روحانی‬ ‫در ســال ‪ 92‬بنا بــر رویکرد مصلحت اندیشــی ملــی امد نه‬ ‫مصلحت اندیشیسیاسیوجناحیهمچنانکهاصالح طلبان‬ ‫این کار را کردند‪ .‬براساس مصلحت اندیشی ملی در شرایط‬ ‫خطیر به حمایت از اقای روحانی امدند‪ ،‬اقای روحانی هم در‬ ‫انتخابات مجلس پیش رو اگر اقای ناطق نوری کاندیدا شوند‬ ‫براساس همان مصلحت اندیشــی ملی از اقای ناطق نوری‬ ‫حمایتخواهندکرد‪.‬اگرچهرئیس جمهوربهظاهروبه عنوان‬ ‫تکلیف قانونی نمی تواند از کســی حمایت رســمی کند‪ .‬اما‬ ‫حضوراقایناطق نوریبرایرئیس جمهوربسیارنویدبخشو‬ ‫خرسند کنندهخواهدبود‪.‬همچنانکهمنمعتقدمحضوراقای‬ ‫ناطق نوری در عرصه انتخابات برای اصالح طلبان هم بسیار‬ ‫مغتنم و خوشحال کننده است‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫ایا عارف بازهم وجه المصالحه خواهد بود؟‬ ‫رمزگشایی از پیچیدگی های انتخابات مجلس دهم‬ ‫حسن رضایی‬ ‫پژوهشگر سیاسی‬ ‫‪7‬‬ ‫درک فضــای سیاســی کشــور در اســتانه برگــزاری‬ ‫انتخابات های مختلف یکی از الزامات تشــخیص و تصمیم‬ ‫صحیح برای هر فرد ایرانی‪-‬با هر سلیقه ای‪ -‬است‪ .‬انگونه که‬ ‫ازظواهرامر پیداست‪،‬فعاالن سیاسیاردوگاه اصولگرایی این‬ ‫روزها از تالش برای رسیدن به وحدت و شکل دهی یک لیست‬ ‫واحددراستانهانتخاباتمجلسدهمخبرمی دهند‪.‬درمقابل؛‬ ‫اصالح طلباننیزبابهره گیریازتجربهائتالفانتخاباتیسال‬ ‫‪ 92‬به دنبال تکرار ان در انتخابات مجلس پیش رو هســتند‪.‬‬ ‫اینها برداشت عمومی و کلی از فضای سیاسی ‪ -‬انتخاباتی این‬ ‫روزهای کشور است‪ .‬اما واقعیت ان است که مساله به همین‬ ‫سادگی ها هم نیست‪ .‬ما در این نوشــته سعی خواهیم کرد تا‬ ‫تصویر روشنی از چرایی پیچیدگی فضای انتخاباتی مجلس‬ ‫پیش رو و نقش افراد تاثیرگذار در روند ان را به شما ارائه کنیم‪.‬‬ ‫‪ -1‬مختصات فضای انتخاباتی در ایران‬ ‫کارشناســان مســائل سیاســی داخل و خارج از کشور‬ ‫در مسیر تحلیل رفتار سیاســی مردم ایران از ابتدای انقالب‬ ‫تا کنون ‪،‬هموارهبهیکنکتهاساسیاذعانداشته اند‪:‬غیر قابل‬ ‫پیش بینیبودنارایایرانی هادرانتخابات!اینواقعیتاصیل‬ ‫و جذاب در کنار اینکه نمودار وجود یک دموکراســی حقیقی‬ ‫در ساختار سیاســی جمهوری اسالمی اســت‪ ،‬برای پیچیده‬ ‫ی انتخابات های ایران‬ ‫کردن معادالت سیاسی پیرامون تمام ‬ ‫کافی است! درواقع اگرچه نتیجه نظرسنجی های مراکز معتبر‬ ‫افکارسنجیدرچندانتخاباتاخیرکشورتاحدزیادیبهواقعیت‬ ‫نزدیک بوده است؛ اما باز هم پیش بینی نتایج پازل انتخاباتی‬ ‫ایراندرانتخابات هایمختلفبسیارسختودشواراست‪.‬چه‬ ‫اینکه از طرفی نتایج نظرسنجی های مذکور غالبا تا حد زیادی‬ ‫محرمانه است و از طرفی؛ مردم ایران شاید یک روز مانده به‬ ‫انتخاباتنیزنظرخودراکامالتغییردهند!‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪ -2‬واقعیت های کنونی فضای سیاسی کشور‬ ‫درسال هایاخیروقوعچنداتفاقمختلفصحنهپیچیده‬ ‫شــطرنج انتخابات ایران را پیچیده تر کرده اســت‪ .‬اتفاقاتی‬ ‫که از طرفی باعث شــد ه برخی جریانات سیاسی اجبارا با یک‬ ‫پوست اندازی قابل توجه در عرصه انتخابات حاضر شوند و از‬ ‫طرفی؛ مرزبندی جناح های سیاسی اصلی کشور با یکدیگر‪،‬‬ ‫کمرنگوکمرنگ ترشود‪.‬وقوعفتنه‪ 88‬واشوب هایخیابانی‬ ‫ادامه دار پــس از ان را بایســتی اولین دســته از این اتفاقات‬ ‫تعیین کننده به حساب اورد‪ .‬جریان اصالح طلب‪ ،‬در جریان‬ ‫فتنه مذکور بسیاری از کنشگران سیاسی خود در عرصه جامعه‬ ‫ایران را عمال از حیز انتفاع خارج کرد‪ .‬افرادی که تا پیش از این‬ ‫سعی می کردند سیاست های رادیکال خود را به هر صورتی در‬ ‫قالب های رسمی جمهوری اسالمی پیگیری کنند‪ ،‬خردادماه‬ ‫‪ 1388‬در یک قمار بــزرگ‪ ،‬همه اعتبار سیاســی خود را خرج‬ ‫میرحسین موسوی کردند‪ .‬در نتیجه؛ فتنه ‪ 88‬بسیاری از افراد‬ ‫تاثیرگذار جناح اصالح طلب را برای همیشــه به گوشه رینگ‬ ‫سیاست رسمی ایران برد‪.‬‬ ‫از طرفی؛ تغییر رویه محمود احمدی نــژاد در دوره دوم‬ ‫ریاســت جمهوری وی و افزایــش انتقــادات اصولگرایان به‬ ‫عملکــرد او و نزدیکانــش‪ ،‬تمامــی امیدهــای اصولگرایان‬ ‫برای وحدت بر ســر انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 1392‬را بر‬ ‫باد داد‪ .‬احمدی نژاد که از ابتدا نیز خــود را بی نیاز از وحدت با‬ ‫دیگران می دانســت‪ ،‬حاال تبدیل به مهره ای برای دامن زدن‬ ‫به اختالفات موجود در اردوگاه اصولگرایان شده بود‪ .‬نتیجه‬ ‫طبیعی این وضعیت؛ روی کار امدن دولت حسن روحانی بود‪.‬‬ ‫روحانی با انکه در نتیجه کناره گیری محمدرضا عارف (گزینه‬ ‫رسمی اصالح طلبان) به ریاست جمهوری رسیده بود و به انها‬ ‫نزدیک تر بود؛ شــعار اعتدال ســر داد‪ .‬انتخاب برخی وزرای‬ ‫اصولگرا از سوی روحانی به ادعای غیرجناحی بودن وی دامن‬ ‫زد و همگان را در تعیین نوع مواجهه با وی و سیاســت هایش‬ ‫دچار سردرگمی کرد‪ .‬‬ ‫‪ -3‬ائتالف های برون گروهی محتمل ‬ ‫همهاینهاباعثپیچیدگیفضایانتخاباتیمجلسدهم‬ ‫شدهاست‪.‬بنابرانچهمذکورشد‪،‬حاالشکل گیریائتالف های‬ ‫اصولگرا‪ -‬اصالح طلب‪ ،‬اعتدالگرا‪ -‬اصالح طلب یا اعتدالگرا‬ ‫ اصولگرا مساله ای دور از ذهن نیست‪ .‬ائتالف اصولگرایان‬‫با اصالح طلبان اگرچه مســاله ای دور از ذهــن می نماید‪ ،‬با‬ ‫این حال زمزمه هایــی از احتمال شــکل گیری ان در فضای‬ ‫سیاسی‪ -‬رسانه ای کشور شنیده می شود‪ .‬اصالح طلبان بی َسر‬ ‫به دنبالانهستندتاباجذببرخیشخصیت هایاصولگرا‪،‬با‬ ‫وجه المصالحه قرار دادن وجهه اجتماعی انها در پشت سر انها‬ ‫قرارگرفته‪،‬مقدماتبازگشتراحت ترخودبهمسندقانونگذاری‬ ‫و قدرت را فراهم نمایند‪.‬‬ ‫شکل گیری ائتالف اعتدالگرا ‪ -‬اصالح طلب اما معلول‬ ‫رودربایستی همیشگی اصالح طلبان با دولت یازدهم خواهد‬ ‫بود‪ .‬اصالح طلبان دوســت داشــتند و دارند تا دولت روحانی‬ ‫نردبانصعودانانبهنهادهایعالیقدرتدرجمهوریاسالمی‬ ‫ باشد‪ .‬انها در همین راستا‪ ،‬دولت یازدهم را «رحم اجاره ای»!‬ ‫خود نامیده بودند‪ .‬این گفته چندان هــم دور از واقعیت نبوده‬ ‫است؛ چه اینکه عملکرد دولت روحانی توانسته است تا حدی‬ ‫به شکل گیری فضای مطالبات اصالح طلبانه در سطح جامعه‬ ‫ایران دامن بزند‪ .‬بــا این حال به نظر می رســد اصالح طلبان‬ ‫هنوز هــم از ورود مســتقل‪ -‬بدون درنظر گرفتــن نظر جریان‬ ‫نزدیک به دولت‪ -‬به کارزار انتخابات مجلس دهم می ترسند‪.‬‬ ‫ضعف پایــگاه اجتماعــی اصالح طلبان در نتیجــه اقدامات‬ ‫ضدامنیتی و ساختارشکنانه انان انها را در تنگنا قرار داده است‪.‬‬ ‫رویکرد حمایتی اصالح طلبان از معارضین سوری! (بخوانید‬ ‫تروریســت ها) در ســال های ابتدایــی شــروع درگیری های‬ ‫مسلحانه این کشور‪ ،‬تنها یکی از گاف های امنیتی این جناح‬ ‫سیاسی در فضای کنونی بوده است‪.‬‬ ‫با این حال شکل گیری ائتالف اصالح طلب‪ -‬اعتدالگرا‬ ‫نیز با مشــکالتی روبه رو خواهد بــود‪ .‬در این میــان؛ جریان‬ ‫کارگزاران‪ -‬به عنــوان نزدیکترین مجموعه بــه دولت‪ -‬نقش‬ ‫اساســی را بر عهده خواهد گرفت‪ .‬بافت جمعیتی و سیاســی‬ ‫شورای مرکزی این حزب با تکبر سازمانی عجین شده است‪ .‬‬ ‫کارگزاران به علت دسترســی به منابع مالی و رسانه های قابل‬ ‫توجه معتقد اســت خواه ناخواه در ائتالف احتمالی جریانات‬ ‫نزدیک به دولت و اصالح طلبان بایستی سهم اصلی سفره را از‬ ‫انخودکند‪.‬ازطرفی‪،‬اختالفاتدرون جبهه ایاصالح طلبان‬ ‫و سهم خواهی حزب اعتدال و توسعه بر مشکالت پیش روی‬ ‫این ائتالف سیاسی ‪ -‬انتخاباتی خواهد افزود‪.‬‬ ‫ســومین ضلع ائتالف های بــرون گروهــی ممکن در‬ ‫انتخابات پیش روی مجلس را اما ائتالف اصولگرا ‪ -‬اعتدالگرا‬ ‫شــکل خواهد داد‪ .‬علی الریجانی‪ ،‬حسن روحانی و علی اکبر‬ ‫ناطق نوری ســه ضلع اصلی ایــن ائتالف را شــکل خواهند‬ ‫داد‪ .‬علــی الریجانی از اصولگرایانی به حســاب می اید که بر‬ ‫ســر اختالف با محمود احمدی نژاد در جریان هدایت پرونده‬ ‫هسته ای از سمت خود در شورای عالی امنیت ملی کناره گیری‬ ‫کرد‪ .‬الریجانی اما در جریان ریاســت خود بر مجلس نهم در‬ ‫موارد متعددی از عملکــرد دولت یازدهم دفاع کرده اســت‪.‬‬ ‫حمایت از رضا فرجی دانا و دیگر وزیــران دولت در کنار کوتاه‬ ‫کردن دست مجلس از تصویب یا رد توافق هسته ای در جریان‬ ‫تغییرطرححفاظتازدستاوردهایهسته ایکشور‪،‬بخشیاز‬ ‫این همکاری ها را تشکیل می دهد‪ .‬او حتی در جریان جلسات‬ ‫علنی و غیر علنی مجلس‪ ،‬نیروهای منتقد و مخالف دولت را به‬ ‫حاشیه برده و با نقل برخی اظهارات‪ ،‬انها را جریانی بی اخالق‬ ‫جلوه داده است‪ .‬با این حال‪ ،‬الریجانی و ناطق نوری به عنوان‬ ‫اصولگرایانی کــه احتمال می رود با جریــان نزدیک به دولت‬ ‫ائتالف کنند‪ ،‬هر دو در یک نکته مشترک هستند‪ :‬مخالفت با‬ ‫احمدی نژاد‪.‬‬ ‫‪ -4‬محمدرضا عارف؛ کلید حل المسائل انتخابات‬ ‫دراینمیانامابازخوانینقشمحمدرضاعارفبه عنوان‬ ‫فردیکهبه«مردانصراف هایانتخاباتی»مشهورشدهاست‪،‬‬ ‫خود محل بحث دیگری خواهد بود‪ .‬چه اینکه او با استعفای‬ ‫خوددرجریانبرگزاریانتخاباتریاست جمهوریدورهیازدهم‪،‬‬ ‫عمال به عنوان حلق ه واســط جریان اصالح طلب و اعتدالگرا‬ ‫ظاهر شده و از طرفی دارای دیدگاه هایی اصولگرایانه است!‬ ‫واقعیتاناستکهتنهاوقوعفتنه‪ 88‬وحذفشدنچهره های‬ ‫اصلی اصالح طلبان از ساحت سیاست ورزی رسمی جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬انان را به کاندیداتوری شخصی همچون محمدرضا‬ ‫عارف برای انتخابات ریاســت جمهوری یازدهم راضی کرد‪.‬‬ ‫درواقع عــارف گزینه تحمیلــی اصالح طلبان بــود نه گزینه‬ ‫ایده ال! او دقیقا به همین دلیل با نظــر بازیگران خارج از گود‬ ‫جناح اصالح طلب‪ ،‬با اســتعفای خود وجه المصالحه رای ‪50‬‬ ‫درصدیحسنروحانیدرسال‪ 92‬قرارگرفت‪.‬روحانیبه دنبال‬ ‫حل مشکالت کشور با کلید بنفش بود؛ حال انکه عارف کلید‬ ‫حل مشکالت شخص روحانی شد! عارف را حاال هم می توان‬ ‫به نوعی کلید حل المسائل پیچیدگی های انتخاباتی فضای‬ ‫کنونیکشوردانست‪.‬‬ ‫او پس از اســتعفای سرنوشت ســاز خود از رقابت های‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬ان گونه که انتظار می رفت‪ -‬به هر دلیلی‪ -‬از‬ ‫جانب حسن روحانی و دولتش مورد توجه واقع نشد‪ .‬او حتی در‬ ‫زمان استعفا از رقابت های انتخاباتی هم ناراحت و دلخور بود!‬ ‫محمد رسولی‪ ،‬سخنگوی ستاد انتخاباتی عارف در انتخابات‬ ‫‪ 92‬درتاریخ‪ 29‬تیر‪ 92‬بهروزنامهتهرانامروزمی گوید‪«:‬عارف‬ ‫ناراحت و دلخور بود اما نه به ایــن دلیل که به نفع روحانی کنار‬ ‫رفتبلکهبهدلیلبرخوردهاوعملکردیکهدرشورایمشورتی‬ ‫صورت گرفت‪ .‬به این دلیل که بر خالف وعده هایشان عمل‬ ‫کردند‪ .‬برخی از دوستان از بیم اینکه اقای عارف کناره گیری‬ ‫را نپذیرد‪ ،‬بر خالف نظر شورای مشاوران و نمایندگان نامزدها‬ ‫اقدام بــه مصاحبه و اعالم خبــر اجماع به نفع اقــای روحانی‬ ‫کردند‪ ».‬عارف حاال کم کم خودش را برای در دســت گرفتن‬ ‫سکان ریاست مجلس دهم اماده می کند‪ ،‬ولی شواهد نشان‬ ‫می دهد قرار اســت او این بار هم وجه المصالحــه یک بازی‬ ‫انتخاباتی کالن تر قرار گیرد‪.‬‬ ‫در همین راستا؛ صادق زیباکالم از فعاالن اصالح طلب‬ ‫طی گفت وگویی که در تاریخ ‪ 11‬مرداد ‪ 1394‬با روزنامه دنیای‬ ‫اقتصاد داشته است می گوید‪« :‬قطعا اگر به انتخاب خود من‬ ‫باشد اقای عارف را سرلیست تهران می کنم و دوست دارم که‬ ‫اقای عارف رئیس مجلس دهم بشــود امــا واقعیت ها به من‬ ‫می گوید که چشــم هایم را بیشــتر و بهتر بازکنم و ببینم که در‬ ‫شرایط فعلی مملکت اگر فردی مثل علی اکبر ناطق نوری در‬ ‫راس مجلس باشد‪ ،‬ان مجلس بســیار توانمند تر از مجلسی‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫ناطق نوری محبوب اصالح طلبان شده است‬ ‫گفت وگوی مثلث با داریوش قنبری‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫محبوبیت خاصی داشته باشند‪.‬‬ ‫اگــر مصاحبــه اخیــر اقــای عطریانفــر را در مورد‬ ‫انتخابات مجلس خوانده باشید ایشان گفته اند که‬ ‫نقد الریجانی را به نسیه عارف ترجیح می دهند‪ ،‬نظر‬ ‫شما در مورد حرف ایشان چیست؟‬ ‫البتــه این یک نظر شــخصی بــوده که بیان شــده‬ ‫اســت‪ .‬اینگونه صحبت ها در مجموع به نظــر من نمی تواند‬ ‫در جهت وحدت باشــد‪ .‬به عقیــده بنده اقای عــارف و اقای‬ ‫الریجانــی می توانند در یک لیســت انتخاباتــی در کنار هم‬ ‫باشند‪ .‬هیچ کدام نافی دیگری نیســتند‪ .‬من فکر می کنم که‬ ‫جریان هایی که می خواهند بین اصالح طلبان و اصولگراهای‬ ‫معتدل فاصله بیندازند‪ ،‬اینها در جهت اختالف افکنی حرکت‬ ‫می کنند و در جهت وحــدت نیروها علیــه رادیکال ها حرکت‬ ‫نمی کنند‪ .‬به هرحال می شود که اقای عارف و اقای الریجانی‬ ‫در کنار هم باشــند و ائتالفی علیه رادیکال ها شکل بگیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫انتخابات مهم و حساس مجلس شورای اسالمی‬ ‫را در پیش داریم و گمانه زنی های فراوانی درباره ان‬ ‫می شنویم‪ ،‬به عنوان سوال اول می خواهم بدانم از‬ ‫نظر شما ایا اقای ناطق نوری نامزد انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی می شوند؟‬ ‫اقای ناطــق همان طور که خودشــان اعالم کردند‬ ‫در انتخابات حضور نخواهند داشت‪ .‬خبرهایی هم که شنیده‬ ‫می شــود به این صورت اســت که ایشان خودشــان حضور‬ ‫مســتقیم در انتخابات نخواهند داشــت‪ .‬بنده احساسم این‬ ‫است که اقای ناطق از طیف خودشان در این دوره انتخابات‬ ‫مجلس حمایت می کنند‪ .‬فکر می کنم که جریان اقای ناطق‬ ‫در انتخابات حضوری فعال خواهند داشت‪ .‬به هر حال اقای‬ ‫ناطق نوری به شخصه رهبری جریان خاصی را بر عهده دارند‪.‬‬ ‫اصولگرایــان معتدل تحت رهبــری اشــخاصی مانند اقای‬ ‫ناطق نوری و اقای الریجانی در انتخابات به سمت ائتالف با‬ ‫اصالح طلبان حرکت خواهند کرد‪ .‬در واقع من مسیر انتخابات‬ ‫را در این جهت می بینم‪.‬‬ ‫این گونه که شنیده می شود برخی از اصالح طلبان‬ ‫در این روزها به دنبال سرلیســتی اقای ناطق نوری‬ ‫هستند‪ ،‬شــما علت این خواســت اصالح طلبان را‬ ‫چه می بینید؟‬ ‫به هر حال اقــای ناطق فــردی معتــدل و میانه رو‬ ‫هستند‪ .‬ایشان مورد غضب جریان های رادیکال بوده است‪.‬‬ ‫جدا از این مسائل ایشــان موضع عاقالنه‪ ،‬منطقی و عالمانه‬ ‫در قبال مسائل کشور داشتند‪ .‬توجه به مسائل و مصالح ملی‬ ‫باعث شده است که اقای ناطق نوری در میان اصالح طلبان‬ ‫‪8‬‬ ‫قنبــری از چهــره هــای‬ ‫اصالح طلب می گوید ‪« :‬اقای‬ ‫ناطق فردی معتــدل و میانه رو‬ ‫هســتند‪ .‬ایشــان مورد غضب‬ ‫جریان هــای افراطــی و تندرو‬ ‫بوده اســت‪ .‬جدا از این مسائل‬ ‫ایشان موضع عاقالنه‪ ،‬منطقی‬ ‫و عالمانه در قبال مسائل کشور داشتند‪ .‬توجه به مسائل‬ ‫و مصالح ملی باعث شــده است که اقای ناطق نوری در‬ ‫میان اصالح طلبان محبوبیت خاصی داشته باشند‪».‬‬ ‫با او در مورد تصمیــم اصالح طلبان دربــاره انتخابات‬ ‫مجلــس و احتمــال حمایت از علــی اکبر ناطــق نوری‬ ‫گفت و گو کردیم ‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫خواهدبودکهاقایمحمدرضاعارفدرراسانباشد‪.‬بنابراین‬ ‫از این بابت من بــدون تردید می گویم که اقــای ناطق نوری‬ ‫باید ســکان کشــتی اصالح طلبان و میانه رو ها را در مجلس‬ ‫دهم به دست بگیرند‪».‬عارف یک روز بعد طی گفت وگویی با‬ ‫خبرگزاری فارس با اذعان به پیچیدگی ها و ابهامات موجود در‬ ‫فضای سیاسی کشور می گوید‪« :‬باید این را پذیرفت که هیچ‬ ‫کس یک جبهــه خاص را نمایندگی نمی کنــد به همین دلیل‬ ‫صداهایمختلفیدرجبههاصالح طلبانواصولگرایانشنیده‬ ‫می شود‪ ،‬امیدواریم این دو جبهه بزرگ و ارزشمند راهبردهای‬ ‫نهایی خود را هرچه سریع تر اعالم کنند‪ ».‬اما برخالف خواسته‬ ‫عارف؛ راهبردهای نهایی هنوز هم مشــخص نشــده و همه‬ ‫چیز در گرو تصمیمات روزهــا و ماه های اینده قــرار دارد‪ .‬ان‬ ‫گونه که از شواهد امر پیداست؛ جریان کارگزاران و نزدیک به‬ ‫دولت تمایل دارد خود را در ائتالفی واحد با مجموعه نیروهای‬ ‫اصولگرایحامی توافقهسته ایواصالح طلبان‪-‬باسرلیستی‬ ‫علی الریجانی یا علی اکبر ناطق نوری‪ -‬ببیند تا وحدت یکسویه‬ ‫با اصالح طلبان و تن دادن به سرلیســتی محمدرضا عارف!‬ ‫وجود این واقعیت‪ ،‬عرصه جبهه گیری های انتخاباتی موجود‬ ‫در فضای کشور را پیچیده تر از پیش خواهد کرد‪ .‬نتیجه این‬ ‫وضعیت‪-‬مانند گذشته‪ -‬وجه المصالحه قرار گرفتن محمدرضا‬ ‫عارف خواهد بود‪ .‬وضعیتی که می تواند او را به شــکل دهی‬ ‫یک جبهه جداگانه و ایجاد انشقاق در اردوگاه اصالح طلبان‬ ‫تشــویق نماید‪ .‬انگونه که گفته شــد اصالح طلبان هنوز هم‬ ‫حاضر نیستند هزینه قمار بر سر ارائه لیست واحد ‪ -‬بدون درنظر‬ ‫گرفتنجریاننزدیکبهدولت‪-‬درانتخاباتمجلسرابپذیرند‪.‬‬ ‫ازطرفیانهاباوجوداعالمامادگیمحمدرضاعارفبرایمحور‬ ‫قرار گرفتن در انتخابات مجلس‪ ،‬هنــوز هم با بحران معرفی‬ ‫یک شخص محوری به عنوان سرلیست تهران ‪ -‬و گزینه بالقوه‬ ‫تو پنجهنرممی کنند‪.‬‬ ‫ریاستمجلس–دس ‬ ‫به نظر می رســد همه اینهــا اصالح طلبان را به ســمت‬ ‫و ســوی ائتالف با جریانــات نزدیک به دولت ســوق خواهد‬ ‫داد و البتــه؛ کارگزارانی ها و افــراد فعال در حــزب اعتدال و‬ ‫توســعه‪ ،‬سرلیســتی عارف را به ســختی خواهنــد پذیرفت‪.‬‬ ‫غالمعلی دهقان‪ ،‬سخنگوی حزب اعتدال و توسعه در جریان‬ ‫گفت وگویی که با شماره ‪ 51‬مجله صدا داشته است می گوید‪:‬‬ ‫«من فونداسیون و اســکلت بندی سیاسی کشور را همچنان‬ ‫مبتنی بر دو جناح اصلی می دانم و معتقد هم هستیم که نگاه‬ ‫اقای روحانی هم تشــکیل همــان مجلس عقال اســت‪ .‬اما‬ ‫فراموش نباید کرد که در این سی ســال گذشــته نیروهایی به‬ ‫عرصه امده اند که حدفاصل و مستقل از دو جناح اصلی تعریف‬ ‫می شوند و ما انها را میانه رو می دانیم و باید در عرصه سیاسی‬ ‫صاحب موقعیت شــوند ‪ .‬اقای عطریانفر مدتی قبل جمله ای‬ ‫گفته بود‪ ،‬مبنی بر اینکه‪« :‬نقد الریجانی از نســیه عارف بهتر‬ ‫اســت»‪ .‬به نظر من‪ ،‬این جمله حکیمانه ای بــود و باید ان را‬ ‫جدی گرفت‪ .‬طبعا‪ ،‬اقای ناطق نوری یــک پله باالتر از اقای‬ ‫الریجانی قرار می گیرد؛ اما اگر ایشــان نیاید‪ ،‬طبعا نمی توان‬ ‫اقای الریجانی را نادیده گرفت‪».‬وی در بیان تلویحی تمایل‬ ‫اصالح طلبان برای پیوستن به این ائتالف احتمالی می گوید‪:‬‬ ‫«اعتدالیون هم‪ ،‬همــواره در تصمیم گیری ها رعایت نوعی‬ ‫احتیاط را داشــته اند تا بتوانند توازنی را که اشــاره شــد‪ ،‬بین‬ ‫ارمان هــا و واقعیت ها به وجود بیاورند‪ .‬بــه نظر من‪ ،‬گفتمان‬ ‫غالب اصالحات به این نتیجه رسیده بود؛ هرچند رگه هایی از‬ ‫اصالح طلبانهمچناندردنیایدیگریسیرمی کنند‪.‬اخرین‬ ‫نمونه از تغییر گفتمانی اصالح طلبان را می توان در مصاحبه‬ ‫اخیر دکتر رضا خاتمی‪ ،‬دبیرکل سابق جبهه مشارکت‪ ،‬با سایت‬ ‫جماران مالحظــه کرد کــه در ان صراحتا گفته انــد ما همان‬ ‫اصالح طلبان ‪ 15‬یا ‪ 18‬سال قبل نیستیم‪ ».‬شکل گیری این‬ ‫ائتالف احتمالی می تواند ارایش نیروهای اصولگرا را نیز دچار‬ ‫تغییرات بنیادین نماید‪ .‬با این حال‪ ،‬برای قضاوت درباره اینده‬ ‫ائتالف های انتخاباتی در فضای پیچیده کنونی هنوز هم باید‬ ‫منتظرماند‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫به نظر بنده اصالح طلبــان و اصولگرایان معتــدل باید علیه‬ ‫جریان های رادیکال همســو و معتدل شــوند‪ .‬مطلوب این‬ ‫استکهاصالح طلبانومعتدلینیمثلاقایالریجانیدرکنار‬ ‫همدیگر باشند‪ .‬این گونه اظهارنظرها را من در جهت وحدت‬ ‫نیروها و مقابلــه با تندروی و افراط نمی بینــم‪ .‬بنده به صورت‬ ‫کامل در جریان نیستم که اقای عطریانفر چه صحبت هایی‬ ‫کرده اند اما در کل باید بگویم که اقای الریجانی چهره معتدل‪،‬‬ ‫میانه رو و عقل گرا در جریان اصولگرا هستند که زمینه ائتالف‬ ‫این چهره ها و اصالح طلبان وجــود دارد‪ .‬عقیده بنده بر این‬ ‫است که لیســتی ترکیبی از چهره های معتدل اصولگرا مثل‬ ‫جریان اقای الریجانی و جریان اقای ناطق نوری و همین طور‬ ‫اصالح طلبانمی تواندبرایمجلسایندهمفیدوکارسازباشد‪.‬‬ ‫باید در این مســیر حرکت کرد‪ .‬نباید در مســیری حرکت کرد‬ ‫که بین اصالح طلبان و اصولگرایان معتدل اختالفی ایجاد‬ ‫شــود‪ .‬در مجموع همان طور که ائتالفی در ســال ‪ 92‬شکل‬ ‫گرفت و موفق هم بود‪ ،‬در انتخابات ســال جاری و انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی هم همان مدل را می شود تکرار کرد‪.‬‬ ‫چهره هایی مثل اقای الریجانی و اقای عارف را می شــود در‬ ‫کنار هم قرار داد و نباید بین اینها اختالف ایجاد شود‪ .‬این گونه‬ ‫اظهارنظرها به نظر من در مســیر خدمت به رادیکال ها نه در‬ ‫جهت وحدت اصولگرایان معتدل و اصالح طلبان هست‪.‬‬ ‫اجازه بدهید همین جا یک نکته را هم مورد بررسی‬ ‫قرار دهیــم‪ .‬در شــرایط فعلــی میــان چهره های‬ ‫اصالح طلب اقای عارف به عنوان یکی از گزینه های‬ ‫سرلیســتی و حتی ریاســت مجلس بعدی مطرح‬ ‫هســتند اما منتقدان ایشــان در جنــاح اصالحات‬ ‫معتقدند که ایشــان چندان اصالح طلب نیســت‪.‬‬ ‫به این معنــا که می گوینــد در کارنامه اقــای عارف‬ ‫اکت های اصالح طلبی دیده نمی شــود‪ .‬شــما این‬ ‫مساله را چگونه می بینید؟‬ ‫به هر حال اقای عارف همواره یک فرد اصالح طلب‬ ‫منطقی و معتدل بوده و در همین مســیر حرکت کرده اســت‪.‬‬ ‫ایشــان بارها هم اعالم کــرده که فردی اصالح طلب اســت‬ ‫و هنوز هم در مســیر وحدت اصالحات حرکت کرده اســت‪.‬‬ ‫ایشان همواره اعالم کرده اند که فردی اصالح طلب هستند‪.‬‬ ‫من این را قبول ندارم که اقای عارف موضع مشخصی ندارد‪.‬‬ ‫اقای عارف جــزو افراد شــاخص جریان اصالحات هســتند ‬ ‫و همواره در این مســیر حرکــت کرده اســت‪ .‬به خصوص از‬ ‫خودگذشتگی ایشان در جریان انتخابات سال‪ 92‬این پیروزی‬ ‫بــزرگ را بــرای اصالح طلبــان و معتدلین جریــان اصولگرا‬ ‫ایجــاد کــرد‪ .‬اقای عــارف بــا از خودگذشــتگی که نشــان‬ ‫دادند در مجموع زمینــه تقویت جریان معتــدل اصولگرایی‬ ‫و همین طــور جریــان اصالحــات را فراهــم کردنــد‪ .‬نقش‬ ‫ایشــان یک نقش مانــدگار اســت و با حــرف و موضع گیری‬ ‫افــراد و جریان ها علیه ایشــان‪ ،‬شــان و منزلت شــان تغییر‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫اگرچه اصالح طلبان تــاش می کنند تا بحث های‬ ‫درونی شــان به بیــرون درز نکنــد امــا از فحوای‬ ‫مصاحبه هاونوشته هایانهامی توانبه خوبیحس‬ ‫کرد که طیف هایی مانند کارگــزاران تمایل فراوانی‬ ‫دارند تا به شبیه ســازی مجلس پنجم بپردازند‪ .‬از‬ ‫نظر شــما چرا کارگزاران اصرار به تشــکیل چنین‬ ‫مجلســی دارد و اینکه ایا حضور اقــای ناطق در ان‬ ‫دوره باعث ایجاد چنین عالقه ای شده است؟‬ ‫ترجیح می دهم این گونه بگویم که جریان اصالحات‬ ‫به دنبال منافع ملی اســت تا اینکه به دنبال منافع شــخصی‪،‬‬ ‫گروهی و جناحی خود باشد‪ .‬حزب کارگزاران هم به عنوان یک‬ ‫حزب اصالح طلب به دنبال ان است که از منافع ملی صیانت‬ ‫شود و جلوی افراط گرایی گرفته شود تا منافع کشور به خوبی‬ ‫تامین شــود‪ .‬به هر حال حزب کارگزاران مثل سایر گروه ها و‬ ‫احزاب اصالح طلب نگران حاکمیت جـ زم اندیشــی در کشور‬ ‫است‪ .‬از این لحاظ دنبال این است که زمینه ای برای نیروهایی‬ ‫کهدلدرگرومنافعملیدارندفراهمشود‪.‬هدفاینحزبمثل‬ ‫سایر احزاب اصالح طلب پیشبرد منافع ملی ایران و همین طور‬ ‫اعتالی ایران و سربلندی کشور است‪.‬‬ ‫ایا کسی دیگر می تواند چنین نقشی (ناطق نوری)‬ ‫را بــرای اصالح طلبان داشــته باشــد‪ ،‬مثــا اقای‬ ‫الریجانی؟‬ ‫من تفکر اقایان الریجانی و اقــای ناطق نوری را در‬ ‫یک سو می بینم‪ .‬بین تفکر اقای الریجانی و اقای ناطق نوری‬ ‫اختالف خاصی نمی بینم‪ .‬اینها در مجموع یک تفکر و یک‬ ‫اندیشهواحدازنظرمندارند‪.‬جریانمعتدلاصولگراباتوجهبه‬ ‫تفکری که در جهت تقویت عقالنیت‪ ،‬خردگرایی و همین طور‬ ‫توجه به استفاده روش های علمی در اداره کشور دارد از این‬ ‫جریان می تواند با جریان اصالحات در انتخابات در یک مسیر‬ ‫حرکت کند‪ .‬به نظر من الزم است این دو برای مقابله با جریان‬ ‫افراطی اصولگرا متحد شوند‪.‬‬ ‫عده ای معتقدنــد یکی از دالیلی که ممکن اســت‬ ‫اقای ناطق نوری در انتخابات شرکت نکنند و کاندیدا‬ ‫نشــوند حضور اقــای الریجانی در ایــن انتخابات‬ ‫است‪ ،‬از نظر شما ایا این درست است؟ در عین حال‬ ‫شما تفاوت ها و شباهت های اقای الریجانی و اقای‬ ‫ناطق نوری را در عرصه سیاسی در چه می بینید؟‬ ‫من احساسم این است که اقای ناطق نوری خودشان‬ ‫مســتقیما در انتخابات حضور پیدا نخواهند کرد‪ .‬به احتمال‬ ‫زیاد ایشان از چهره ای مانند اقای الریجانی حمایت خواهند‬ ‫کرد‪ .‬بعید می دانم ایشان به طور مستقیم در انتخابات مجلس‬ ‫شورایاسالمیحضورپیداکنند‪.‬درضمنشباهت هایفکری‬ ‫و عقیدتی اقایــان الریجانی و ناطق نــوری را در خرد گرایی‪،‬‬ ‫ی در اداره کشــور و در دلبستگی به‬ ‫توجه به شــیوه های علم ‬ ‫منافع ملی و اولویت منافع ملی و گروهی بر منافع شــخصی و‬ ‫جناحی می بینم‪.‬‬ ‫به نظر شما اگر اقای ناطق نوری کاندیدا شوند چه‬ ‫تحوالتوتغییراتیبیناصولگرایاناتفاقمی افتد؟‬ ‫این امکان وجود دارد که در صــورت کاندیداتوری‬ ‫ایشان اصولگرایان هم به حمایتشان بپردازند؟‬ ‫اقــای ناطق نوری میــان جریان معقــول و معتدل‬ ‫اصولگرا دارای نفوذ کالم و نقش موثری دارند‪ .‬اما چهره هایی‬ ‫مانند اقای ناطق نوری به دنبال نقش افرینی به صورت رهبری‬ ‫یک جریان هســتند‪ .‬به نظر من کمتر ایشان به سمت اینکه‬ ‫به شکل مســتقیم در فرایندهای سیاســی حضور پیدا کنند‪،‬‬ ‫می رونــد‪ .‬اقای ناطق نوری بیشــتر به دنبــال تقویت جایگاه‬ ‫رهبری خود در جریان معتدل اصولگرا هستند‪.‬‬ ‫در صورت کاندیداتوری اقای ناطق نوری شما ارایش‬ ‫سیاسیهردوجناحرانسبتبهلیست هاییکهارائه‬ ‫می دهند چگونه می بینید؟‬ ‫همان طورکهعرضکردممنبعیدمی دانمخوداقای‬ ‫ناطق نوری شخصا در انتخابات به طور مستقیم وارد شوند‪ .‬اما‬ ‫جریان اقای ناطق حضوری فعال در انتخابات خواهند داشت‪.‬‬ ‫به نظر من حرکت به سمت اختالف بین اصولگرایان معتدل‬ ‫و اصالح طلبان شکل می گیرد‪ .‬احســاس بنده این است که‬ ‫مجلس اینده مجلسی است که اکثریتی از این دوطیف در ان‬ ‫حضور پیدا خواهند کرد‪ .‬بعید می دانم جریان رادیکال بتواند‬ ‫بیشتر از ‪ 40‬یا ‪ 50‬کرســی مجلس را در انتخابات سال جاری‬ ‫کســب کند‪ .‬به نظر من در بهترین حالــت وضع جریان های‬ ‫رادیکال با تمام توانی که دارد بیشتر از این نخواهد شد‪.‬‬ ‫در پایان از نظر شما کاندیداتوری اقای ناطق نوری‬ ‫مطلوب اقای روحانی هست یا خیر؟‬ ‫به هر حال اقــای ناطق نوری در انتخابات ســال ‪92‬‬ ‫از اقای روحانی حمایت کردنــد و همواره حامی دولت بودند‪.‬‬ ‫قطعا تفکر اقای ناطق نــوری مورد حمایــت و مطلوب اقای‬ ‫روحانی است‪.‬‬ ‫روحانی از الریجانی‬ ‫حمایتمی کند‬ ‫گفت وگو با صفر نعیمی رز‬ ‫سخنگوی فراکسیون رهروان والیت‬ ‫در حال حاضــر باتوجه به بحث هایی کــه در مورد‬ ‫احتمال کاندیدا شــدن اقای ناطق نــوری مطرح‬ ‫می شود به نظر شــما اقای ناطق نوری کاندیدای‬ ‫انتخابــات ایــن دوره مجلس شــورای اســامی‬ ‫می شوند یا خیر؟‬ ‫بنده هیچ گونه اظهارنظری در ایــن باره نمی توانم‬ ‫بدهم‪ .‬اقــای ناطق نوری در جایــی نگفته اند کــه کاندیدا‬ ‫می شوند یا نمی شوند‪ .‬اصال بود و نبود اقای ناطق نوری در‬ ‫انتخابات مجلس چه تاثیری خواهد داشت؟ این سوال را باید‬ ‫از خودشان پرسید که کاندیدا می شوند یا نه‪ .‬چرا یک مواقعی‬ ‫این صحبت ها میدان را اب پاشی کردن برای عده ای است‬ ‫که اصال به فکرش نیستند‪.‬‬ ‫ما نباید میدان و فضا را مهیا کنیم برای کسانی که اصال‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫از اصولگرایان هم از اقای ناطق نوری دفاع کنند؟‬ ‫باید بگویم هر کس به دنبال اقای الریجانی هست‬ ‫جای دیگری نخواهد رفت‪ .‬کسانی که همراه اقای الریجانی‬ ‫هستندجایینخواهندرفت‪.‬انتظارمی رودکهاقایالریجانی‬ ‫هم به همین شیوه عمل کند‪ ،‬یعنی همراهان خودش را تنها‬ ‫نگذارد‪.‬‬ ‫در صورت نامزد شدن اقای ناطق برای انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی شــکل و شمایل و ارایش‬ ‫سیاســی دو جناح چگونــه خواهد بــود؟ یعنی در‬ ‫نهایت چه لیستی ارائه خواهند کرد؟‬ ‫بنده از لیســت انها بی خبر هســتم اما انچه باید در‬ ‫لیست اقای الریجانی باشد افرادی باید باشند که مشخصات‬ ‫خود اقای دکتــر الریجانی را دارا باشــند‪ ،‬خصوصا در بحث‬ ‫اعتدال‪.‬‬ ‫به عنوان اخرین سوال اینکه شــما کاندیداتوری‬ ‫اقای ناطق نــوری را در حال حاضــر مطلوب اقای‬ ‫روحانی می بینید یا خیر؟‬ ‫البته دولت اقای روحانی همان طور که مستحضر‬ ‫هستیددولتتدبیر‪،‬امیدواعتدالاستوبه طورحتمباکسی‬ ‫جنگ و دعوا نخواهد داشت‪ .‬اصال شخصیت اقای روحانی‬ ‫ایجاب می کند که دنبال مناقشــات سیاســی نباشد‪ .‬دنبال‬ ‫جریانی باشد که بتواند بحث اعتدال را دنبال کند و مصالح و‬ ‫منافع عموم را دنبال کند نه یک قشر و جناح خاص را‪.‬‬ ‫به طور حتم با وجود این نابســامانی ها‪ ،‬تحریم ها و‬ ‫تهدیدهایی که داشتیم ولی در سایه برخورداری از منویات‬ ‫رهبر معظم انقالب و توصیه های ایشــان‪ ،‬اصولگرایان و‬ ‫به خصوص اصولگرایان اعتدال توانستند در جامعه عرض‬ ‫اندام کنند و عملکرد خوبی را را نشــان دهند‪ .‬به طور حتم‬ ‫می توان گفت برای مجلس دهم هــم همین قدر حضور‬ ‫خواهند داشت‪ .‬یکی از دالیل ان هم این است ما بر مبنای‬ ‫همین فرمایش رهبــر معظم انقالب که همــواره توصیه‬ ‫می کنند تعامل بین قوا‪،‬خصوصا قــوه مجریه و قوه مقننه‬ ‫نظر به اینکه اکثریت مجلس اصولگرایان و فراکســیون‬ ‫رهروان والیت از دولــت تدبیر و امیــد حمایت همه جانبه‬ ‫کرده و همواره در کنار ایشان بوده و ایشان را تنها نگذاشته‬ ‫است‪ ،‬پیش بینی می شود ایشان هم یعنی اقای الریجانی‬ ‫از این طیف برای انتخابات اینده مجلس و کرسی های ان‬ ‫حمایت کنند‪ .‬چرا که موفقیت خود ایشان هم می تواند در‬ ‫سایه حمایت از فراکسیون رهروان والیت برای رهیابی به‬ ‫مجلس باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫کســانی که همــراه اقــای الریجانی‬ ‫هســتند جایی نخواهند رفت‪ .‬انتظار‬ ‫می رود که اقای الریجانی هم به همین‬ ‫شــیوه عمل کننــد‪ ،‬یعنــی همراهان‬ ‫خودش را تنها نگذارد‬ ‫‪9‬‬ ‫سخنگویفراکسیونرهروانمی گوید‪«:‬هر‬ ‫کس به دنبال اقای الریجانی هست جای دیگری‬ ‫نخواهد رفت‪ .‬کسانی که همراه اقای الریجانی‬ ‫هســتند جایی نخواهند رفت‪ .‬انتظار می رود که‬ ‫اقای الریجانی هــم به همین شــیوه عمل کند‪،‬‬ ‫یعنی همراهان خودش را تنهــا نگذارد‪ ».‬با او در‬ ‫این مورد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫به ذهنشان و فکرشان نمی رسد‪ .‬خسته شدند و توانایی امدن‬ ‫به این عرصه را ندارنــد‪ .‬تازه انها را که خوابنــد بیدار کنیم و‬ ‫بگوییم که نیستی می توانی بیا (مکث)‪.‬‬ ‫در این برهه از زمان اگر بخواهیــم فردی علم کنیم و‬ ‫بگوییم که می اید یا نمی اید‪ ،‬هشــداری برای ایشان است‬ ‫که می توانی؛ حاال اگر این توانایی در او وجود داشته باشد‬ ‫یا نداشته باشد یک مقوله جداست‪ .‬بنابراین در کل نباید در‬ ‫ارتباط با افراد اظهارنظر کنیم‪ .‬چرا که شــاید بگوییم می اید‬ ‫و بیدارشــان کنیم و بگوییم نمی ایند که باز هم بیدارشــان‬ ‫می کنیم‪.‬‬ ‫علــت اینکــه عــده ای از اصالح طلبــان به دنبال‬ ‫سرلیستی اقای ناطق نوری هستند چیست؟‬ ‫هر فــرد به دنبــال کســب موقعیت اســت‪ .‬یعنی‬ ‫می خواهم بگویم انسان ها به دنبال این هستند که خودشان‬ ‫را به کســانی وصل کنند که جای پایی در نظــام دارند‪ .‬یک‬ ‫زمانی از کارگزاران نظام بودند و االن جایگاه خودشان را حفظ‬ ‫کرده اند‪ .‬برای یافتن جایگاه و تکیه گاهی برای خودشان و‬ ‫برایقالبکردنخودشانبهنظامازکسانیکهپایبندبهنظام‬ ‫هستند استفاده می کنند‪.‬‬ ‫اما برخی از اصالح طلبان می گویند در شرایط فعلی‬ ‫ف ترجیح داد‪.‬‬ ‫باید الریجانی را به شخصی مثل عار ‬ ‫این موضــوع اصال جای بحث نــدارد‪ .‬مثال اقای‬ ‫عطریانفر در جایی به صراحت بیان کردند که اقای الریجانی‬ ‫را به اقای عارف ترجیح می دهند‪ .‬اصال بسیار حرف بجایی‬ ‫هست نه به عنوان تایید حرف ایشان‪ .‬بنده می خواهم بگویم‬ ‫تا انجا که من سراغ دارم در طول عمر مجلس و کارگزارانی‬ ‫که تا امروز بوده اند اقای الریجانی از جمله افراد انگشت نما و‬ ‫انگشت شمارند که فردی توانمند‪ ،‬کارا‪ ،‬متخصص‪ ،‬متعهد‪،‬‬ ‫امین و صبور است و توانایی اداره هرگونه مسئولیتی را دارند‪.‬‬ ‫یعنی هر مسئولیتی که به ایشان واگذار شود به نحو احسن‬ ‫انجام می شود‪.‬‬ ‫به نظر می رسد حزب کارگزاران اصرار به تشکیل‬ ‫مجلسی شــبیه به مجلس پنجم دارند‪ .‬به اعتقاد‬ ‫شــما مجلس پنجــم چــه ویژگی هایــی دارد که‬ ‫اصالح طلبان این قدر نسبت به ان رضایت دارند؟‬ ‫باید بگویم که این دوره از مجلس‪ ،‬مجلس پویایی‬ ‫بود‪ .‬نمی خواهم مقایسه کنم اما این دوره مجلس در حقیقت‬ ‫مثل مجلس نهم‪ ،‬مجلس پویا و فعالی بود‪ .‬مجلسی بود که‬ ‫واقعا طبق فرمایش امام(ره) محقق شد که فرمودند مجلس‬ ‫باید مجلســی باشــد که جلوی انحراف بایســتد‪ .‬تا انجاکه‬ ‫ما ســراغ داریم این دوره مجلس جلوی همــه انحرافات و‬ ‫وابســتگی های کذایی به جناح های اقلیت ایستاده است‪.‬‬ ‫همواره خود را گوش بــه فرمان ولی امر مســلمین جهان‪،‬‬ ‫منویات و راهنمایی های ایشان و ارمان و راه امام(ره) دانسته‬ ‫است‪ .‬در حقیقت رهنمودهای رهبر معظم انقالب را به عنوان‬ ‫خطوط قرمز برای خودشــان تلقی کردند‪ .‬این جای بســی‬ ‫افتخار است برای مجلسی که در راس همه امور است‪.‬‬ ‫از نظر شما چه فرد دیگری می تواند به جای اقای‬ ‫ناطق این نقش را برای اصالح طلبان داشته باشد؟‬ ‫شخصیمثلاقایالریجانیمی تواندچنیننقشی‬ ‫داشته باشد؟‬ ‫بنده فقــط در خصوص اقــای الریجانی می توانم‬ ‫بگویمکهوجودایشانمفیدومثمربرایاصولگرایاناعتدال‬ ‫و از همه مهمتر برای فراکسیون اصولگرایان رهروان والیت‬ ‫است که تحت رهبری شخص اقای الریجانی است‪.‬‬ ‫برخی این مســاله را مطــرح می کنند کــه یکی از‬ ‫دالیلی که ممکن است باعث کاندیدا نشدن اقای‬ ‫ناطق نوریشود‪،‬حضوراقایالریجانیاست‪،‬شما‬ ‫فکر می کنید این مساله درست است؟‬ ‫هر کسی بخواهد منطقی فکر کند در مقابل اقای‬ ‫دکتر الریجانی برای هــر کاری که بخواهد عرض اندام کند‬ ‫نبایدقد علمکند‪.‬اقایناطق نوریمشخصاتخاصخودش‬ ‫را دارد که باید از نمایندگانی که با ایشان کار کرده اند در این‬ ‫مورد سوال شود‪ .‬ولی من نظر به اینکه با اقای الریجانی هم‬ ‫در مجلس و هم در فراکســیون رهروان والیت کار کردم که‬ ‫الاقل هفته ای یکی‪ ،‬دو بار در این فراکسیون جلسه داریم‬ ‫من ایشــان را مدیری توانا‪ ،‬کارا‪ ،‬با تدبیر‪ ،‬معتدل به معنای‬ ‫واقعــی و از همه مهمتر دارای ســعه صدر اســت‪ .‬همواره‬ ‫به دنبال تعامل هســتند نه تقابل و همــواره روابط متقابل را‬ ‫پیگیری می کنند‪.‬‬ ‫حاال اگر فــرض را بــر کاندیداتوری اقــای ناطق‬ ‫نــوری بگذاریم چــه تحــوالت و تغییراتــی بین‬ ‫اصولگرایان خواهیم داشت؟ یا ممکن است طیفی‬ ‫‪37‬‬ ‫سیاست‬ ‫سورپرایزمحمود‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫مثلثاحتمالنامزدیمحموداحمدی نژاد ‬ ‫درانتخاباتمجلسرابررسی کردهاست‬ ‫شایعه بازگشت‬ ‫محمود احمدی نژاد همچنان از گزینه هایی است که در باره حضور او در‬ ‫انتخابات مجلس گمانه زنی می شود‪ .‬او خود این احتمال را رد نکرده و ترجیح‬ ‫دادهاستکهدراینموردسکوتپیشهکند‪.‬اطرافیاناونیزاظهاراتمتناقضی‬ ‫دراینموردمطرحمی کنند‪.‬برخیقاطعانهمی گوینداوکاندیدانمی شودوبرخی‬ ‫دیگرنیزاحتمالایننامزدیرادورازذهننمی دانند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪39‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫محمود احمدی نژاد؛ او اگر چه دیگر در قدرت رسمی‬ ‫ایران حضور ندارد اما همچنان برای تحلیلگران مســائل‬ ‫سیاسی یکی از مولفه هایی است که برای انها می تواند در‬ ‫پیش بینی و گمانه زنی تحوالت پیش رو مهم باشد‪.‬‬ ‫او از اخرین روزی که رئیس جمهور بود تا امروز هنوز‬ ‫ســخنی از تمایلش برای بازگشت به قدرت نگفته است اما‬ ‫هر از چند گاهی نشانه هایی را نمایان می سازد که حرف و‬ ‫حدیث هایی را مبنی بر اراده رئیس جمهور سابق برای دوران‬ ‫جدید سیاست ورزی ایجاد می کند‪.‬‬ ‫اخبار ضد و نقیض‬ ‫یکی از ســایت های اصولگرا هفته گذشته به نقل از‬ ‫یک وزیر سابق در دولت احمدی نژاد که در برخی جلسات‬ ‫رئیس جمهور سابق با دولتمردانش شرکت می کند گفته بود‬ ‫که احمدی نژاد قطعا برای انتخابات ریاســت جمهوری دو‬ ‫سال اینده برنامه های جدی دارد و از هم اکنون فعالیت های‬ ‫خود را برای موفقیــت در این عرصه اغاز کرده اســت‪ .‬به‬ ‫گفته وی‪ ،‬احمدی نژاد چند هفته قبل در جلسه ای که وی‬ ‫نیز حضور داشــته به همکارانش گفته که نامزد انتخابات‬ ‫مجلس نخواهد شــد اما برای ریاســت جمهوری دوره بعد‬ ‫می اید‪.‬‬ ‫این وزیر سابق گفت که احمدی نژاد با لحنی مصمم‬ ‫به اعضــای حاضر در جلســه گفــت‪« :‬خودتــان را برای‬ ‫انتخابات امــاده کنید‪ .‬البته نــه انتخابــات مجلس بلکه‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری و من شرکت خواهم کرد‪» .‬‬ ‫بــه گفتــه وی‪ ،‬احمدی نــژاد مدتی قبل نیــز برخی‬ ‫از همفکران خــود در دانشــگاه امام صــادق(ع) را که در‬ ‫دوره های گذشــته برنامه هــای تبلیغاتــی وی را طراحی‬ ‫می کرده اند جمع کرده و از انها خواســته «برای انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری دست به کار شوید»‪.‬‬ ‫در واکنش به ایــن اخبار علی اکبر جوانفکر مشــاور‬ ‫مطبوعاتــی رئیس جمهور ســابق در جمع خبرنــگاران در‬ ‫پاســخ به این ســوال که ایا احمدی نژاد در خصوص ورود‬ ‫به انتخابات برنامه ای دارد یا نه؟ گفته اســت‪« :‬وی هیچ‬ ‫ی برای حضــور در انتخابات نــدارد‪ ،‬اما اگر در هر‬ ‫تصمیم ‬ ‫موردی و موضوعی احساس تکلیف کند حتما انجام وظیفه‬ ‫خواهد کــرد‪ ،‬اما وی فعال اعالم کرده کــه برنامه ای برای‬ ‫انتخابات ندارد و در حال حاضر همه تالشش در خصوص‬ ‫تبیین گفتمان انقالب‪ ،‬امام و ارمان های انقالب اسالمی‬ ‫است‪ ،‬بنابراین هیچ موضوع دیگری به جز این مباحث فعال‬ ‫برای رئیس جمهور سابق اولویت ندارد‪ ».‬اما در اظهارنظری‬ ‫دیگر غالمحسین الهام در این مورد گفته است‪« :‬محمود‬ ‫احمدی نژاد هیچ گونه برنامه ای برای شرکت در انتخابات‬ ‫مجلس دهم ندارد‪».‬‬ ‫اگر بنا باشــد ماجرا را از ایــن زاویه نــگاه کنیم حتما‬ ‫باید به یادمــان بیاید کــه احمدی نژاد چگونــه به مجلس‬ ‫می نگریســت؟ او روزهای عجیــب و غریبــی را به عنوان‬ ‫رئیس جمهــور با پارلمــان ســپری کــرد؛ او تقابل هایی با‬ ‫پارلمانتاریســت ها داشــت که هیچ رئیس جمهوری ان را‬ ‫تجربه نکرده بود‪.‬‬ ‫کار به انجا رســیده بود کــه برخی حتی بــه این باور‬ ‫رســیده بودند که احمدی نژاد اساســا مجلــس را چندان‬ ‫قبول ندارد‪ .‬در این میان اما برخی نیز بر این باور بودند که‬ ‫نوع مواجهه احمدی نژاد با پارلمان و پارلمانتاریســت ها به‬ ‫ترکیب مجلس باز می گردد و البته رقابت روســای دو قوه‪.‬‬ ‫انها برای این استداللشان داستان یکشنبه سیاه مجلس را‬ ‫پیش می کشند‪ .‬روزی که احمدی نژاد و الریجانی رخ به رخ‬ ‫یکدیگر هماوردی غیر منتظره ای ایجاد کردند‪.‬‬ ‫هر چه هست حاال ســوال تعیین کننده این است که‬ ‫احمدی نژاد چرا باید به مجلس فکر کند و این جایگاه برای‬ ‫او چه نکات مثبتی می تواند داشته باشد؟‬ ‫شــاید بتوان این محورها را به عنوان مســائل اصلی‬ ‫ذکر کرد‪:‬‬ ‫‪ :1‬احمدی نــژاد می دانــد که در انتخابــات مجلس‬ ‫معموال افراد مشــهور رای می اورند‪ .‬مردم او را می شناسند‬ ‫و جدای از اینکه به دلیل برخی مسائل پیش امده در دولت‬ ‫دهم او حتما از رای منفی قابل توجهی نیز برخوردار است‬ ‫اما نمی توان کتمان کرد که او همچنــان دارای یک بدنه‬ ‫رای در جامعه است‪ .‬پس او شاید چندان نگران رای اوری‬ ‫در انتخابات نباشد‪.‬‬ ‫‪ :2‬به نظر می رســد احمدی نژاد از مانع رد صالحیت‬ ‫هم انچنان هراسی نداشته باشــد‪ .‬چه اینکه رد صالحیت‬ ‫او در این انتخابــات دور از ذهن خواهد بــود‪ .‬به یک معنا‬ ‫هر چــه قــدر کــه احتمــال رد صالحیــت او در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوریش شــاید محتمل به نظر برسد اما در این‬ ‫انتخابات به همان انــدازه احتمــال رد صالحیت او پایین‬ ‫است‪.‬‬ ‫‪ :3‬احمد ی نــژاد همچنــان در خــود توانایــی دو‬ ‫قطبی سازی را حس می کند و شــاید باور ش این است که‬ ‫او به دلیل خروج از کاراکتر مدافع وضــع موجود و ورود به‬ ‫وضعیت منتقد وضع موجــود می تواند قطب مقابل جریان‬ ‫مستقر باشد‪ .‬معنی دیگر این گزاره این است که شاید یکی‬ ‫از بهترین کســانی که اکنون می تواند حسن روحانی را در‬ ‫نقطه مقابل خود قرار دهد همین رئیس جمهور باشــد‪ .‬او‬ ‫روحانی را شبیه هاشمی رفسنجانی می بیند و در ذهن خود‬ ‫خاطره شکست او را در سال ‪ 84‬مرور می کند‪ .‬چه اینکه او‬ ‫در سال‪ 88‬نیز وقتی میرحسین موسوی را مقابل خود دید باز‬ ‫هم تالش کرد در همان مناظره معروف دوقطبی با هاشمی‬ ‫را به همه یاد اوری کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫مجلس؛ اغازی دوباره؟‬ ‫انها که فکــر می کنند محمود احمدی نژاد ســودای‬ ‫بازگشــت به قدرت در ســر دارد حتما به انتخابات مجلس‬ ‫هم به عنوان یکی از مقاطعــی می نگرند که می تواند مورد‬ ‫نظر رئیس جمهور سابق باشد‪ .‬به یک معنا اکنون برای این‬ ‫دسته از تحلیلگران مساله این است که در صورت حضور‬ ‫محمود احمدی نژاد در این انتخبات ارایش سیاسی به چه‬ ‫شکلی خواهد شد‪.‬‬ ‫نکته مهم اما این است که اساسا محمود احمدی نژاد‬ ‫چرا باید تصمیم به حضــور در مجلس بگیــرد‪ .‬یا به دیگر‬ ‫سخن اینکه چه مولفه هایی می تواند احمدی نژاد را راضی‬ ‫به حضور در پارلمان کند‪.‬‬ ‫محمود احمدی نژاد مدتی است‬ ‫که رویه جدیدی را در پیش‬ ‫گرفته است‪ .‬او برای سخنرانی‬ ‫به مساجد می رود‬ ‫اسفندیار رحیم مشایی‬ ‫مدت هاست که دیگر درکنار‬ ‫احمدی نژاد دیده نمی شود‬ ‫‪ :4‬محمــود احمدی نژاد یــک فرد با هوش اســت‪.‬‬ ‫او می داند کــه چگونه با اکت های سیاســی واکنش هایی‬ ‫را برانگیزد کــه نگاه ها را به خــود خیره کنــد‪ .‬او در جریان‬ ‫ســازی و مساله ســازی تبحر دارد‪ .‬چه اینکه برخی معتقد‬ ‫بودند که احمدی نژاد در بحران زیســت می کند‪ .‬او اکنون‬ ‫که خارج از قدرت اســت چنــدان توانایــی افریدن چنین‬ ‫صحنه هایی را ندارد‪ .‬حتی در چند مــورد که او تالش کرد‬ ‫روزهای دوران صدارت را بازافرینــی کند ناکام ماند‪ .‬مانند‬ ‫ماجرای درخواســت مناظره با روحانی یا کنایه هایی که به‬ ‫دولتی های جدید وارد کرد‪.‬‬ ‫او اگر روی یکی از صندلی های بهارستان بنشیند حتما‬ ‫به این فرصت طالیی دست پیدا می کند‪ .‬هم تریبون دارد‬ ‫و هم کلی خبرنگار که روزانه مقابل او ایستاده و حرف های‬ ‫او را به جامعــه منتقل می کنند‪ .‬این وضیت برای او بســیار‬ ‫تعیین کننده اســت و می توانــد اینده سیاســت ورزی خود‬ ‫را شــکل دهد‪ .‬فرصتی که همتایــان او یعنی هاشــمی و‬ ‫ســید محمد خاتمــی از ان محرومنــد‪ .‬او خود بــه تنهایی‬ ‫می تواند از تریبون مجلس حسن روحانی را در هر حوزه ای‬ ‫به چالش بکشــد‪ .‬نکته مهم این اســت کــه از نکاتی که‬ ‫دولتی هــای فعلی به عنوان نقطــه مثبت خــود از ان بهره‬ ‫می گیرند نقد و هجمــه به عملکرد دولت ســابق خصوصا‬ ‫شخص محمود احمدی نژاد است‪ .‬انها بارها به شدیدترین‬ ‫شکل ممکن رئیس جمهور ســابق را مورد نقد قرار داده اند‬ ‫و اتهامات متعددی را متوجه او ســاخته اند‪ .‬طبیعی است‬ ‫که دفاع از عملکرد کاری ودســتاوردها مهمترین مســاله‬ ‫برای فردی است که روزی رئیس جمهور بوده است‪ .‬او از‬ ‫همین تریبون مجلس می تواند پاسخ هجمه های دولت را‬ ‫ن تریبون و جایگاهی‬ ‫بدهد‪ .‬یا از زوایه دیگر قرار گرفتن چنی ‬ ‫کار را برای دولتی فعلی در این مورد سخت خواهد کرد‪ .‬چه‬ ‫اینکه انها در چنین شرایطی بیشــتر باید به فکر حمله های‬ ‫احمدی نژاد باشند تا دفاعیات او‪.‬‬ ‫‪ :5‬اما تا اینجای کار ما فقط احمدی نژاد را دیده ایم و‬ ‫توجهی به حامیان سیاسی او در صورت ورودش به مجلس‬ ‫نکرده ایم‪ .‬او اگر چه بــا انتقادهای گســترده ای در میان‬ ‫اصولگرایان مواجه اســت و مــا با موجــی از برائت جویی‬ ‫در میان چهره هــای این جنــاح مواجهیم اما بــه هر حال‬ ‫قابل کتمان نیســت که احمدی نژاد حامیانــی نیز در میان‬ ‫اصولگریــان دارد‪ .‬حامیانی که می توان بیشــتر انها را در‬ ‫بین اعضای جبهــه پایداری یافت‪ .‬معنی این ســخن این‬ ‫است که احمدی نژاد در صورت ورود به مجلس توان ایجاد‬ ‫یک فراکسیون سیاســی را خواهد داشت؛ فراکسیونی که‬ ‫حواریون او را دور هم جمع خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ :6‬او دوسال طالیی تا پایان دولت روحانی در اختیار‬ ‫دارد و می تواند به جای اینکه این دوســال را مانند دوسال‬ ‫گذشــته در ســکوت خبری ســپری کند از فرصت پارلمان‬ ‫اســتفاده کرده و خود را به عنوان قطب مقابــل روحانی به‬ ‫جامعه معرفی کند‪ .‬او از قاعده معروف «از دل برود هر انکه‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫حضوراحمدی نژاد درانتخاباتمجلس‬ ‫در حد رای دادن است‬ ‫گفت وگوی مثلث با عبد الرضا داوری‬ ‫مجالس طی ‪ 37‬سال گذشته را می بینید‪ ،‬مجالس معموال‬ ‫در سیاست کلی شان روند یکسانی با دولت ها داشته اند‪.‬‬ ‫این دولت است که مرکز مدیریت کشــور است و اعمال‬ ‫سیاست می کند‪.‬‬ ‫ولــی ایــن دولــت دو ســال بیشــتر از عمرش‬ ‫نمانده‪...‬‬ ‫من تاکنون در این موضوع طرف مشاوره نبوده ام‬ ‫ولی اگر در این موضوع طرف مشــاوره احمدی نژاد قرار‬ ‫بگیرم‪ ،‬به نظرم تنها شخصیتی که می تواند روند نامناسب‬ ‫مدیریت کشــور در دولت یازدهم را تغییر دهد‪ ،‬شــخص‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫اقای دکتر امروز اصال در دسترس نبودید؟‬ ‫درگیر جلسه ای کاری بودم‪.‬‬ ‫جلســه امادگــی بــرای کاندیداتــوری اقــای‬ ‫احمدی نژاد است؟!‬ ‫نه‪ ،‬جلسات کاری اســت‪ .‬اقای احمدی نژاد نه‬ ‫برنامه ای برای مجلس و نه برای ریاست جمهوری دارد‪.‬‬ ‫*اقای دکتر ! ایــن چه ماجرایی اســت که اقای‬ ‫جوانفکــر خبــر از امادگــی اقــای احمدی نژاد‬ ‫می دهد و اقای الهام خبر از نیامدنشان!‬ ‫اقای جوانفکر گفته اند که اگر ایشــان احساس‬ ‫تکلیف کنند‪ ،‬می ایند! اکنون هیچ برنامه ای ندارند‪.‬‬ ‫اما ما شنیده ام که اقای احمدی نژاد در جلسه ای‬ ‫خبر از امدن خود برای مجلس داده است!‬ ‫نه اینطور نیست‪ .‬من به طور خصوصی و دونفره‬ ‫با ایشان صحبت کردم و واقعا در ذهن اقای احمدی نژاد‬ ‫هیچ ِپ َلن سیاسی کوتاه مدتی وجود ندارد‪ .‬البته اگر روزی‬ ‫از من نظرخواهی کنند خودم اعتقاد دارم که ایشان برای‬ ‫ریاســت جمهوری بیایند‪ .‬چراکه نظرسنجی ها حکایت از‬ ‫موقعیت بسیار خوب ایشان دارد!‬ ‫چرا برای مجلس نیایند؟‬ ‫من تحلیل خودم را بیان می کنــم و اعتقاد دارم‬ ‫تحول اصلی در کانون دولت رقم می خورد و نه در مجلس‪.‬‬ ‫مجالس معموال تابع دولت ها می شوند‪ .‬یعنی وقتی روند‬ ‫‪2‬‬ ‫عبدالرضــا داوری از‬ ‫نزدیکان محمود احمــدی نژاد‬ ‫اســت‪ ،‬او قاطعانــه می گویــد‬ ‫احمــدی نــژاد کاندیــدای‬ ‫انتخابات مجلس نخواهد شد‪.‬‬ ‫او در عین حال می گوید‪ « :‬اقای‬ ‫احمدی نژاد شــاید مهم تریــن نحوه فعالیتشــان در‬ ‫انتخابــات مجلس اینده این باشــد کــه در انتخابات‬ ‫شــرکت کرده و پای صنــدوق رای خواهنــد رفت و به‬ ‫لیستی در انتخابات رای خواهند داد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫از دیده برفت» در میان ایرانی ها به خوبی خبر دارد‪.‬‬ ‫‪ :7‬او شــاید به این هم فکــر می کند کــه احتمال رد‬ ‫صالحیــت او بعد از دوســال حضور در مجلس ســخت تر‬ ‫بشود‪.‬‬ ‫این اما تنها یک ســوی ماجرا است و رویای بازگشت‬ ‫به قدرت تا این حد هم برای رئیس جمهور ســابق شیرین‬ ‫نیست‪ .‬او فرد باهوشی است و تجربه حضور در مهمترین‬ ‫پست اجرایی کشــور به اوشــناختی خوب از ساخت های‬ ‫قدرت در ایران داده است‪ .‬او حتما به این نکات هم توجه‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫‪ -1‬محمــود احمدی نژاد می داند درعرصه سیاســت‬ ‫امکان هر چیزی وجود دارد‪ .‬اواکنون خــود را دارای یک‬ ‫پرستیژ سیاســی خصوصا در میان مردم و بدنه طرفدارش‬ ‫می داند و نمی خواهد به سادگی ان را از دست بدهد‪ .‬حتی‬ ‫اگر این نخواســتن هزینه اش عدم بازگشت او به قدرت در‬ ‫اینده نزدیک باشد‪.‬‬ ‫‪ -2‬او می داند که حضور انفرادی در انتخابات مجلس‬ ‫ریســک بســیار باالیی دارد‪ .‬بنابراین او در تنها لیستی که‬ ‫می تواند حضور داشته باشد فهرست اصولگرایان یا لیستی‬ ‫منشعب شده از انهاســت‪ .‬صریح تر اگر بگوییم خیلی دور‬ ‫از ذهن اســت که اصولگرایان حاضر شــوند با قرار دادن‬ ‫احمدی نژاد در فهرست به مدافع عملکرد او تبدیل شوند‪.‬‬ ‫انهم درست در شرایطی که اصولگرایان می دانند حامیان‬ ‫گفتمان جریان مســتقر در قوه مجریه بنا بــه مولفه هایی‬ ‫همچون به نتیجه رسیدن برجام شانس خوبی برای پیروزی‬ ‫در انتخابات دارد‪ .‬پس تنها نقطــه امید او در این مورد قرار‬ ‫گرفتن در گروه هایی از اصولگرایان است که ممکن است‬ ‫منشعب شوند‪ .‬برخی در این مورد اشاره می کنند که تنها امید‬ ‫احمدی نژاد پایداری ها هســتند که ممکن است در نهایت‬ ‫لیســتی جداگانه ارائه کننــد‪ .‬اما ایا محمــود احمدی نژاد‬ ‫حاضر اســت مدافع عملکرد پایداری ها باشد و تابلوی انها‬ ‫در انتخابات؟‬ ‫‪ -3‬احمدی نژاد عادت داشــته است تا همیشه لباس‬ ‫ریاست بر تن کند‪ .‬ایا تحمل می کند روی صندلی مجلسی‬ ‫بنشیند که ممکن است فردی مانند الریجانی یا ناطق نوری‬ ‫ریاست ان را بر عهده بگیرند؟ او می تواند رخ به رخ رقبای‬ ‫سابقش شود انهم از چنین پوزیشنی؟‬ ‫‪ -4‬او پس از سخنان سعید جلیلی در کمیسیون برجام‬ ‫با کاهش فشاری بخشی از جامعه مواجه شد که او را مسئول‬ ‫به نتیجه رســیدن مذاکرات می دانســتند‪ .‬حاال که سعید‬ ‫جلیلی چنین صریح به دفاع از عملکرد دوره سابق برخاسته و‬ ‫نام خود را بر سر زبان ها انداخته ایا احمدی نژاد حاضر است‬ ‫باز بار مالمت موافقان برجام را بر دوش بکشد؟‬ ‫‪ -5‬احمدی نژاد می داند دو قطبی سازی در انتخابات‬ ‫مجلــس انهم در شــرایطی کــه اصولگرایان بــدون او به‬ ‫ائتالف هایی قابل توجه دســت یافته و اصالح طلبان نیز‬ ‫قدرت بیشتری نسبت به گذشــته پیدا کرده برای او بسیار‬ ‫ســخت خواهد بــود‪ .‬او می داند کــه رقابــت در انتخابات‬ ‫مجلس بیشــتر حول سیاســت خارجی و اقتصــاد خواهد‬ ‫بود‪ .‬امری که چنان نقطه مثبتی در ان در سال های پایانی‬ ‫دولتش نداشــته اســت‪ .‬او نمی تواند خــود را منتقد وضع‬ ‫موجود سیاست خارجی بداند چرا که در دو سال اخر راه خود‬ ‫را ازپرونده هســته ای جدا کرده بود و در اقتصاد هم چنان‬ ‫اشــفتگی ای در دولت دهم او پدید امده کــه هنوز اثار ان‬ ‫پابرجاست‪ .‬مردم هنوز از ان دو سال به تلخی یاد می کنند‪.‬‬ ‫به نظر می رســد محمود احمدی نژاد علی رغم همه‬ ‫خبرهایی که در موردش منتشــر می شود چندان تمایلی به‬ ‫ریسک حضور انهم با این سرعت ندارد‪ .‬او فعال می خواهد‬ ‫در همین جلسات هفتگی اش روزهای بعد از قدرت را سپری‬ ‫کند‪ .‬او می داند که سیاســت ایران تا اطــاع ثانوی روی‬ ‫خوشی به او نشان نمی دهد‪.‬‬ ‫‪41‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫دکتر احمدی نژاد است و هیچ شخصیتی این وضعیت را‬ ‫ندارد که بتواند یک رئیس جمهور بر ســر کار را به چالش‬ ‫بکشــد‪ .‬چراکه موقعیت امروز اقای روحانی با سال های‬ ‫اینده متفاوت است و کل شــبکه مدیریتی کشور و منابع‬ ‫مالی‪ ،‬اقتصادی و تاثیرگــذاری در حوزه های فرهنگی‪،‬‬ ‫اموزشی و اجتماعی ابزارهایی است که در اختیارش است‬ ‫و کل این شبکه مقاومت می کند که سال ‪ 96‬تغییر نکند‪.‬‬ ‫این ظرفیت باالیی را در اختیار اقای روحانی قرار می دهد‪.‬‬ ‫به اعتقاد من شکست دادن یک رئیس جمهور بر سر کار‬ ‫یک پروژه بسیار سختی اســت که این ظرفیت را فقط در‬ ‫شخص اقای احمدی نژاد می بینم‪.‬‬ ‫چرا این به چالش کشــیدن رئیس جمهور وقت‬ ‫را از مجلس شــروع نکنند‪ .‬بیایید بــه این فکر‬ ‫کنیم که اقای احمدی نژاد وارد مجلس شــوند‪.‬‬ ‫طبیعتا ایشان می توانند یک فراکسیون در انجا‬ ‫راه اندازی کننــد و از قامت یک کارشــناس که‬ ‫خودش سر کار بوده اســت‪ ،‬دولت را به چالش‬ ‫بکشد‪ .‬اما شاید دلیل نیامدن اقای احمدی نژاد‬ ‫هم این باشد که اساسا او مجلس را قبول ندارد!‬ ‫ببینید! مــن واقعا نظــر ایشــان را نمی دانم که‬ ‫درمورد مجلس چگونه فکر می کننــد و تاثیرگذاری نهاد‬ ‫پارلمــان را چطــور می بیند‪ .‬امــا واقعیت این اســت که‬ ‫ظرفیت هایی که در پارلمان وجود دارد گاهی وقت ها در‬ ‫این مسیر به ضدخودش تبدیل می شود‪ .‬یعنی در موقعیت‬ ‫پارلمان گاهی وقت ها به جای اینکــه بتوانید دولت را به‬ ‫چالش بکشید ناچارید در مواقعی همراهی بکنید‪ .‬به نظرم‬ ‫شاید خروج از چنین ساختاری برای به چالش کشیدن روند‬ ‫نامناسب فعلی دولت ساده تر باشد‪ .‬چون باالخره در حوزه‬ ‫پارلمان ناچارید به خاطر وظایف اداری پارلمان در مواقع‬ ‫مختلف‪ ،‬مثل موضوعات بودجه و نظارت بر عملکرد وزرا و‬ ‫بحث رای اعتماد یکسری تعامالت با دولت داشته باشید‪.‬‬ ‫نظر خودم این اســت که برای به چالش کشیدن دولت‪،‬‬ ‫مسیر انتخابات ریاست جمهوری قابل وصول تر است‪.‬‬ ‫ایا دلشان با انتخابات ریاست جمهوری هست‬ ‫یا نه؟‬ ‫نه‪ ،‬اصال‪ .‬معتقدم اقای احمدی نژاد اگر بخواهد‬ ‫دوباره رئیس دولت شــود‪ ،‬یک نصــاب رای ‪ 25‬میلیونی‬ ‫دارد که درواقع رکود ارای روسای جمهور در تاریخ بعد از‬ ‫انقالب است و ریاســت جمهوری مجدد‪ ،‬فضیلتی برای‬ ‫شخص ایشــان نیست‪ .‬یعنی ایشــان به لحاظ شخصی‬ ‫و ذهنی‪ ،‬تمایل و رغبتی نســبت به رئیس جمهور شــدن‬ ‫مجدد ندارد مگر اینکه شرایط کشور به نقطه ای برسد که‬ ‫برای تغییر وضعیت احساس نیاز کند‪ .‬من تا به امروز این‬ ‫احساس ضرورت تغییر را در ایشان هنوز مشاهده نکرده ام‬ ‫یا حداقل جلوی من ایشان این وضعیت را بروز نداده اند‪.‬‬ ‫ولی به نظرم با مشاهده روند فعلی این احتمال را روزبه روز‬ ‫بیشتر می بینم که دوباره بیایند‪.‬‬ ‫جلسات اقای احمدی نژاد هنوز برگزار می شود؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫شما هم حضور دارید؟‬ ‫بله‪.‬‬ ‫در چه موردی بحث می شود؟‬ ‫ایشــان یک جلســات ثابتــی را تحــت عنوان‬ ‫کارگروه اندیشــه در یکســال و نیــم اخیــر برنامه ریزی‬ ‫کردند‪ .‬فکر می کنم حدود ‪ 70‬جلســه برگزار شده باشد‪.‬‬ ‫موضوعات مربوط به این جلسات‪ ،‬عمدتا مربوط به مبانی‬ ‫اندیشه های حضرت امام است‪.‬‬ ‫کمی سخت است که بخواهیم فکر کنیم فقط‬ ‫در این جلسات مبانی اندیشــه های امام بحث‬ ‫می شود!‬ ‫در ایــن جلســات افراد دیگــری هم هســتند و‬ ‫می توانید ســوال کنید و حرف هایمان را کنــار همدیگر‬ ‫بگذارید‪ .‬من اعتقــاد دارم تمام مباحث داخل جلســات‬ ‫کارگروه اندیشــه اقای احمدی نژاد که در ولنجک برگزار‬ ‫می شود بدون کمترین سانسوری قابلیت انتشار دارد‪.‬‬ ‫پس چرا اینقدر سکرت است!‬ ‫اقای جوانفکر‪ ،‬دبیر جلسات هستند و ایشان در‬ ‫این مورد تصمیم می گیرند‪.‬‬ ‫فقط در سطح وزرای سابق است؟‬ ‫نه‪ ،‬هم از مدیران ســابق حضور دارند و تعدادی‬ ‫هم دوستانی هستند که در حوزه های فکری و اندیشه ای‬ ‫در حوزه و دانشــگاه حضور دارند‪ .‬مباحــث کامال فکری‬ ‫است‪.‬‬ ‫داستان کمیته های استانی چیست؟‬ ‫کمیته هــای اســتانی هــم امتــداد همیــن‬ ‫جلســات فکری در حوزه انقالب و اندیشــه های امام در‬ ‫استان هاســت‪ .‬دوســتانمان در ان مراکز هم مشــغول‬ ‫تدوین همین موضوعات هستند‪.‬‬ ‫در انتها به کجــا می انجامد؟ یک؛ بــه مرامنامه‬ ‫انتخاباتی اقای احمدی نژاد؟‬ ‫اقای احمدی نژاد احســاس خطری کرده اند که‬ ‫مبانی انقالب و اندیشه های حضرت امام در حال تحریف‬ ‫است و این همان نگرانی اســت که رهبری دارند‪ .‬اقای‬ ‫احمدی نژاد تالش کردند در این دوره جدید اندیشه های‬ ‫امام را با اتکاء به ان ســیره حضرت امــام و متونی که از‬ ‫حضرت امام باقی مانده تدوین کرده و در ســطح کشــور‬ ‫بسط دهند‪.‬‬ ‫اقــای داوری یکــی از نقدهــای اصولگرایــان‬ ‫به اقــای احمدی نژاد همیــن خــروج از برخی‬ ‫اندیشه های امام بود‪ .‬برخی اصولگرایان معتقد‬ ‫بودند حرف های اقای مشایی در مسیر انقالب‬ ‫انحراف ایجاد کرده است‪ .‬اصال به همین دلیل‬ ‫به شــما می گویند جریان انحرافی! شاید اقای‬ ‫احمدی نژاد بــه همیــن دلیل روی ایــن قضیه‬ ‫متمرکز شده اند‪.‬‬ ‫من که انحرافی در اقای مشــایی ندیده ام‪ .‬این‬ ‫بحث بیشتر سیاسی بود که از طرف اقای هاشمی عنوان‬ ‫و در فضای سیاسی پمپاژ می شد‪.‬‬ ‫جــدا از انچــه اقــای هاشــمی می گفتنــد؛‬ ‫اصولگرایــان منتقــد اقای هاشــمی هم چنین‬ ‫انتقادی داشتند‪ .‬انها می گفتند جریان انحرافی‬ ‫مشــکل ایجاد کرده اســت‪ .‬مثال همــان بحث‬ ‫اسالم ایرانی را یادتان هست؟‬ ‫به اعتقاد مــن انها در تله اقای هاشــمی افتاده‬ ‫بودند و االن دیگر ایــن را نمی گویند‪ .‬اتفاقا االن نگرانی‬ ‫از بازخوانی خط امام توســط اقای احمدی نژاد عمدتا از‬ ‫طرف اقای هاشمی مطرح می شــود‪ .‬همین بحث های‬ ‫اخیر اقای انصاری و برخی از اطرافیان اقای هاشمی که‬ ‫با طعنه و کنایه نســبت به بازخوانی خط امام توسط اقای‬ ‫احمدی نژاد صحبت کردند را ببینید‪ ،‬این فضای گفتمانی‬ ‫اقای مشایی هیچ نوع اتهام مالی‪ ،‬اداری‬ ‫و تجــاری متوجه شــان نیســت و این را‬ ‫می توانید اســتعالم کنید‪ .‬اینکه ایشان‬ ‫از فضای سیاسی فاصله گرفتند به خاطر‬ ‫تصمیم شخصی خودشان است‪ .‬ایشان‬ ‫بعد از انتخابات‪ 92‬در خیلی از جلسات هم‬ ‫عنوان کردند که از ابتدا یک ادم فرهنگی‬ ‫بوده اند و براســاس مقتضیــات در امور‬ ‫سیاسی وارد شده اند‬ ‫احمدی نژاد به صورت هفتگی‬ ‫جلساتی را با دولتمردان سابق‬ ‫دردفتر جدیدش برگزار می کند‬ ‫دیگر در حوزه اصولگرایی نیســت و خیلی محدود شــده‬ ‫اســت و االن عمدتا در حوزه حامیان دولت و طرفداران‬ ‫اقای هاشمی است‪.‬‬ ‫یعنی االن دیگر حزب اللهی ها به اقای مشــایی‬ ‫حساسیت ندارند؟‬ ‫ما با بدنه اجتماعی حزب اللهی ها و نیروی انقالب‬ ‫که در تماس هستیم‪ ،‬به طور کامل متوجه شده اند که در‬ ‫حوزه جریان انحرافی‪ ،‬اتهاماتی که به دولت قبل و اقای‬ ‫احمدی نژاد وارد شــد‪ ،‬کامال تله ای بود که می خواستند‬ ‫نیروهــای انقــاب را وارد ان کنند‪ .‬من اعتقــاد دارم در‬ ‫حوزه نخبگان سیاســی هم تاحد زیادی این باور اصالح‬ ‫شده اســت‪ .‬ولی هنوز بعضی الیه های نزدیک به اقای‬ ‫صفارهرنــدی یــا بعضی الیه هــای نزدیک بــه جمعیت‬ ‫ایثارگران همچنــان ان باورهــا را دارند‪ .‬بدنــه نخبگان‬ ‫سیاسی اصولگرا نسبت به رفتارهای قبلی شان در برخورد‬ ‫با اقای احمدی نژاد دچار تردید شــده اند‪ .‬مثال نیروهایی‬ ‫که ذیل جبهه پایداری طبقه بندی می شــوند یا بخشی از‬ ‫نیروهای موتلفه چون با انها در ارتباط هستیم‪.‬‬ ‫یعنی موتلفه هایی نســبت به اقای احمدی نژاد‬ ‫پشیمان شده اند!‬ ‫به نظرم تعــداد زیــادی از انها متوجه شــده اند‬ ‫موضوعاتی که مطرح می شــد‪ ،‬منطبق با واقعیت نبوده‬ ‫است‪.‬‬ ‫خــود موتلفه ای هــا ایــن موضــوع را به شــما‬ ‫گفته اند؟‬ ‫من با بخشی از موتلفه ای ها که ارتباط دارم‪ ،‬این‬ ‫باور در انها شکسته شده است‪ .‬یا بخشی از نیروهایی که‬ ‫حول روزنامه کیهان سازماندهی می شوند‪ .‬با اینها هم که‬ ‫طی ماه های اخیر صحبت کرده ایم‪ ،‬باور قبل را نسبت به‬ ‫اقای احمدی نژاد ندارند‪.‬‬ ‫یعنی اگر احمدی نژاد و مشــایی دوباره دســت‬ ‫در دســت شــوند‪ ،‬اصولگرایان واکنشی نشان‬ ‫نمی دهند؟‬ ‫احمدی نژاد و مشــایی دیگر در عرصه سیاســی‬ ‫دســت به دست نخواهند شــد‪ .‬اقای مشــایی خودشان‬ ‫با انتخاب و تصمیم خودشــان‪ ،‬خودشــان را در فضای‬ ‫سیاسی کشور بازنشسته کرده اند‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫ببینید! این تصمیم شخصی شان است‪.‬‬ ‫ســوالم این اســت که چرا اقای مشــایی دیگر‬ ‫نیست؟‬ ‫اقای مشایی بعد از انتخابات ‪ ،92‬تصمیم گرفتند‬ ‫که از فضای سیاسی کشور کال فاصله بگیرند‪ .‬ایشان یک‬ ‫احساس تکلیفی می کرد که در تداوم دولت دهم به اقای‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫احمدی نژاد کمک کند که این فرصت از طرف شــورای‬ ‫نگهبان به ایشان داده نشد‪ .‬بعد از ان هم ایشان احساس‬ ‫می کنند کــه تکلیفی در ایــن حوزه ندارنــد‪ .‬اصوال اقای‬ ‫مشایی ادم سیاسی نیســت‪ .‬اقای مشایی خصلت های‬ ‫فرهنگی و مطالعاتی و عقیدتی دارد‪ .‬ایشــان شــاید ‪35‬‬ ‫است که یک جلسه قران هفتگی که برنامه قرائت و تفسیر‬ ‫قران را برگزار می کند که جنــس عالقه مندی های اقای‬ ‫مشایی عمدتا از این جنس است‪ .‬یا پیگیری موضوعات‬ ‫فرهنگی و یافته های پژوهشی جدید و کتاب های جدید‬ ‫در حوزه های پژوهشی‪.‬‬ ‫ولی اقــای مشــایی در تصمیم گیری های اقای‬ ‫احمدی نــژاد موثــر بــود‪ .‬خیلــی از تصمیمات‬ ‫سیاســی را ایشــان و اقای احمدی نــژاد با هم‬ ‫اتخاذ می کردند‪.‬‬ ‫این در دولت دهم بود‪ .‬ایشان به لحاظ خصلت‬ ‫خودشان اگر مخیر باشــند بین انتخاب در حوزه سیاست‬ ‫و حوزه فرهنگ‪ ،‬حوزه فرهنگ را انتخاب خواهند کرد‪.‬‬ ‫ایا از اقای مشــایی خواســته شــده کــه دیگر‬ ‫نباشند!‬ ‫خود ایشان تصمیم گرفته است‪.‬‬ ‫یعنی هیچ کسی به ایشان نگفته است؟‬ ‫نه‪.‬‬ ‫ایا تغییر رویه ایشان به دلیل اتفاقات مشابهی‬ ‫اســت که برای اقایان بقایی و رحیمــی افتاده‬ ‫است؟‬ ‫اقای مشــایی هیچ نــوع اتهام مالــی‪ ،‬اداری و‬ ‫تجاری متوجه شــان نیســت و این را می توانید استعالم‬ ‫کنید‪ .‬اینکه ایشــان از فضای سیاســی فاصلــه گرفتند‬ ‫به خاطر تصمیم شخصی خودشــان است‪ .‬ایشان بعد از‬ ‫انتخابات ســال ‪ 92‬در خیلی از جلسات هم عنوان کردند‬ ‫که از ابتدا یک ادم فرهنگی بوده اند و براساس مقتضیات‬ ‫و ضروریــات دولت های نهم و دهــم در کارهای اجرایی‬ ‫سنگین و بعضا امور سیاسی وارد شــده اند و از این به بعد‬ ‫صرفا وقتشان را مصروف حوزه های فرهنگی و پژوهشی‬ ‫خواهند کرد‪ .‬شاید باورتان نشود اما در تمام جلساتی که‬ ‫طی دو سال اخیر با ایشان داشتم‪ ،‬مطلقا رغبتی نسبت به‬ ‫بازکردن مسائل سیاسی نداشتند‪.‬‬ ‫در جلســات هفتگی اقای احمدی نــژاد حضور‬ ‫دارند؟‬ ‫خیلی کم‪.‬‬ ‫تهران نیستند؟‬ ‫بعضا در جلسات هستند اما بخشی از اوقاتشان‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫را خارج از تهران هستند‪.‬‬ ‫می توان اینطور فکر کرد که اقای مشایی باتوجه‬ ‫به سابقه شــان حدس می زنند که در انتخابات‬ ‫مجلس تائید صالحیت نشــوند و از این جهت‬ ‫است که نمی ایند؟‬ ‫نه‪ ،‬اصال اینطور نیســت‪ .‬اقای مشایی حتی در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری هم با کراهت کاندیدا شــد‪.‬‬ ‫ایشان رغبتی نداشت‪ .‬ایشان واقعا یک نیت برای حضور‬ ‫در انتخابات داشت و انهم ادامه پیداکردن روند خدمات‬ ‫دولت های نهم و دهم‪.‬‬ ‫پس چه کسی دنبال اقای مشایی بود؟‬ ‫جمع بندی که در دولت صورت گرفته بود این بود‬ ‫که رای اورترین چهره بعد از احمدی نژاد‪ ،‬مشایی است‪.‬‬ ‫تیمی در این موضوع تصمیم می گرفتند‪.‬‬ ‫یعنی دولت بــرای بعد از خــودش برنامه ریزی‬ ‫می کرد؟‬ ‫چهره هایی که اعتقاد داشتند خدمات دولت های‬ ‫نهم و دهم باید در کشور اســتمرار یابد‪ ،‬در نظرسنجی ها‬ ‫اینطور جمع بندی شــده بود که اقای مشایی بهترین فرد‬ ‫برای ادامه دولت های نهم و دهم هستند‪.‬‬ ‫در این تصمیــم اقای احمدی نــژاد چقدر موثر‬ ‫بود؟‬ ‫وقتــی نظرســنجی ها و جمع بند ی هــا و‬ ‫مشــابهت های رفتاری و فکــری اقای مشــایی با اقای‬ ‫احمدی نــژاد مطــرح می شــد طبیعی اســت کــه اقای‬ ‫احمدی نژاد هم موثر است‪.‬‬ ‫اگر اقــای احمدی نــژاد وارد انتخابات مجلس‬ ‫نشود‪ ،‬لیست هم نخواهد داد؟‬ ‫اصــا‪ .‬نکته ای کــه بایــد بگویم اینکــه اقای‬ ‫احمدی نژاد شاید مهم ترین نحوه فعالیتشان در انتخابات‬ ‫مجلس اینده این باشد که در انتخابات شرکت کرده و پای‬ ‫صندوق رای خواهند رفت و به لیســتی در انتخابات رای‬ ‫خواهند داد‪.‬‬ ‫یعنی اصال لیست احمدی نژاد نداریم؟‬ ‫هیچ لیستی به نام لیست حامیان احمدی نژاد در‬ ‫انتخابات مجلس دهم منتشــر نخواهد شد و هر لیستی‬ ‫هم منتشــر شــود‪ ،‬یقین بدانید که از طــرف دفتر اقای‬ ‫احمدی نژاد تکذیب خواهد شد‪.‬‬ ‫علــت تما س هــای اقــای احمد ی نــژاد بــا‬ ‫شــخصیت های اصولگرا طی روزهای اخیر چه‬ ‫بوده اســت؟ خبرهایی در مورد تماس ایشــان‬ ‫با اقای صفار هرندی و حســین شــریعتمداری‬ ‫منتشر شده است‪.‬‬ ‫من از جزئیات ایــن تماس ها بی خبر هســتم و‬ ‫در اخبار رســانه ای خوانده ام اما می دانم که تماس های‬ ‫ایشــان با چهره های اصولگرا‪ ،‬موضوع جدیدی نیست‪.‬‬ ‫خیلی از چهره های اصولگرا طی دوســال اخیر با ایشان‬ ‫در ارتباط هســتند‪ .‬البته بخشــی از این اخبار هم خیلی‬ ‫صحت ندارد‪ .‬مثال مطرح شــده که ایشان با اقای صفار‬ ‫تماس گرفته انــد‪ .‬اگر اقــای احمدی نــژاد بخواهند با‬ ‫اقای صفار صحبت کنند نیاز به تماس هایی از این دست‬ ‫ندارند‪ .‬ایشان هر هفته اقای صفار را در مجمع تشخیص‬ ‫سیاست‬ ‫اسفندیار رحیم مشایی گفته‬ ‫است که ترجیح می دهم دیگر‬ ‫وارد سیاست نشوم‪ .‬اخیرا این‬ ‫عکس از او در شمال کشور‬ ‫منتشر شده است‬ ‫ما با بدنه اجتماعی حزب اللهی ها و نیروی‬ ‫انقــاب که در تمــاس هســتیم‪ ،‬به طور‬ ‫کامل متوجه شــده اند که در حوزه جریان‬ ‫انحرافــی‪ ،‬اتهاماتی که به دولــت قبل و‬ ‫اقای احمدی نژاد وارد شــد‪ ،‬کامال تله ای‬ ‫بود که می خواســتند نیروهای انقالب را‬ ‫وارد ان کنند‬ ‫مصلحت نظام می بینند‪ .‬اگر بخواهند گفت وگویی با اقای‬ ‫صفارهرندی داشته باشــند در حاشیه مجمع گفت وگوی‬ ‫خود را انجام می دهند و بخشی از اینها خبرسازی است‪.‬‬ ‫من می دانم که چنین تماس هایی نبوده است‪.‬‬ ‫اقای احمدی نژاد به عدالت ورزی و مبارزه با فساد‬ ‫شــهره بودند‪ .‬مردم عادی او را دزدگیر خطاب‬ ‫می کردند ! خیلی ها هم به همین دالیل دوستدار‬ ‫ایشان بودند و در ســال های ‪ 84‬و ‪ 88‬به ایشان‬ ‫رای دادند اما حاال اتفاقاتی افتاده است و اقای‬ ‫رحیمی را به اتهامات مالی دســتگیر کرده اند و‬ ‫اقای بقایی را هم دستگیر کرده اند‪ .‬هرچند که‬ ‫اقای احمدی نژاد می گوید که اتهامات ایشــان‬ ‫ربطی به دولتشــان ندارد‪ .‬این به چهره دزدگیر‬ ‫و ضد فساد اقای احمدی نژاد لطمه نمی زند‪.‬‬ ‫نکته این اســت که بخشــی از موضوعاتی که‬ ‫بیان می کنید‪ ،‬بیشتر از اینکه جنبه قضایی داشته باشد‪،‬‬ ‫جنبه رســانه ای دارد‪ .‬مثال می زنم؛ واقعیت محکومیت‬ ‫اقای رحیمی چه ارتباطی با حوزه فعالیت ها و مسئولیت‬ ‫ایشان در دولت های نهم ودهم داشته است؟ محکومیت‬ ‫اقای رحیمی مربوط به برخی اقداماتشان در حوزه دیوان‬ ‫محاسبات است‪ .‬اقای رحیمی در دولت های نهم و دهم‬ ‫تخلفی نداشــته اند‪ .‬در مورد اقای بقایی هم انچه اعالم‬ ‫شده این اســت که ایشــان در مورد وام برخی از وزرا در‬ ‫صندوق شــهید رجایی از محل پاداش پایــان دوره وزرا‬ ‫که در همه دولت ها مرسوم بوده است‪ ،‬تامین کرده اند‪.‬‬ ‫دولت قبلی به جــای اینکه پاداش را نقــدا به وزرا بدهد‪،‬‬ ‫در صندوق شــهید رجایی برده و به عنوان مابقی اقساط‬ ‫تســویه کرده اند و این ان چیزی اســت که گفته شــده‬ ‫است‪ .‬من اطالع بیشتری از اتهامات اقای بقایی ندارم‬ ‫و باید صبر کنیم تا اتهامات ایشان به کجا منجر می شود‬ ‫و ایا مربوط به خدماتشــان در دولت قبل بوده اســت یا‬ ‫موضوعات دیگری است‪ .‬از انجا که اطالع رسانی نشده‬ ‫من هم اطالع درستی ندارم‪ .‬مثال همین موضوع بابک‬ ‫زنجانی را باید صبر کنیم تا دادگاه به ســرانجام برسد‪ .‬تا‬ ‫امروز هیچ اتهام و فساد والودگی مشخصی که به صورت‬ ‫سازماندهی شــده در دولت قبل اتفاق شده باشد‪ ،‬ثابت‬ ‫نشده است‪ .‬هرچند ممکن اســت در سطوحی تخلفاتی‬ ‫صورت گرفته باشــد که در همه دولت ها هست‪ .‬وقتی‬ ‫اقای احمدی نژاد ادعا دارند که دولتشان پاکدست ترین‬ ‫دولت است‪ ،‬حتما قابل اثبات است و هنوز هم می توانیم‬ ‫این را قابل اثبات بدانیم و اثبات کنیم اما در فضای رسانه‬ ‫خیلی موضوعات مطرح می شود و این در حالی است که‬ ‫امروز اقای احمدی نژاد حتی یک روزنامــه یا هفته نامه‬ ‫در اختیار ندارد بجز چند ســایت محدود که عمدتا حوزه‬ ‫هواداران ایشان است و خیلی برد اجتماعی وسیع ندارد و‬ ‫نمی تواند با این هجمه رسانه ای عظیم که از راس دولت‬ ‫تا بدنه رسانه هایشــان را برای این کار بســیج کرده اند‪،‬‬ ‫برخورد کند و البته این حباب حتما خواهد شکست و یکی‬ ‫از دالیلی که اعتقاد دارم اقای احمدی نژاد باید سال ‪96‬‬ ‫در صحنه حضور پیدا کنند به این دلیل است که انتخابات‬ ‫را فرصتی می دانم که از عملکرد دولت های نهم و دهم‬ ‫دفاع کارشناســی انجــام بگیرد فارغ از غوغاســاالری و‬ ‫فقط بحث انتخابات به ان معنا نیســت‪ .‬باالخره دولتی‬ ‫هشت سال سر کار بوده و بهترین خدمات را به مردم ارائه‬ ‫داده و بهترین کارکردها را داشــته و سیاست های جدی‬ ‫را در این کشــور دنبال کرده که بســیاری از دولت های‬ ‫قبلی توان اجــرای ان سیاســت ها را نداشــته اند و این‬ ‫دولت را طی دو ســال اخیر لجن مــال کرده اند و اعتقاد‬ ‫دارم اقای احمدی نژاد برای دفاع از مدیران و کسانی که‬ ‫در دولتشان زحمت کشــیده اند باید به صحنه بیایند این‬ ‫رفتارها را پاسخ دهند‪.‬‬ ‫‪43‬‬ ‫احزاب وشخصیت ها‬ ‫احمدی نژاد غافلگیر شده است‬ ‫بازگشت احمدی نژاد ممکن و محتمل اما بدون سرانجام‬ ‫پیمان فراهانی‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪3‬‬ ‫پژوهشگر سیاسی‬ ‫تجربــه دولت هــای نهــم و دهــم نشــان داد‬ ‫شاخص ترین عنصر سیاست ورزی محمود احمدی نژاد‬ ‫پیش بینی ناپذیری و تصمیمات هیجانی است‪ ،‬امری که‬ ‫تقریبا تمامی تحلیلگران سیاسی را با چالش روبه رو کرد‪.‬‬ ‫شاید بتوان ادعا کرد عرصه سیاست ورزی در جمهوری‬ ‫اسالمی ایران را می توان به دوران پیش از احمدی نژاد‬ ‫و پس از او تقسیم کرد‪.‬‬ ‫پیش از ورود احمدی نژاد به سپهر سیاست ایران‪،‬‬ ‫سیاست ورزی جنبه ای شورایی داشت اما قبح شکنی های‬ ‫احمدی نژاد موجب شــد پس از او خیرخواهی سیاســی‬ ‫بــزرگان تعبیــر بــه منفعت طلبــی و‬ ‫خیرجمعی فدای تشــخیص فردی‬ ‫بشــود‪ .‬منطــق سیاســت ورزی‬ ‫احمدی نژاد حکم می کرد همه را در‬ ‫برابر خود ببیند و تشخیص فردی به‬ ‫او اجازه می داد در برابر همه بایستد‪.‬‬ ‫پیش از انکه به مساله بازگشت‬ ‫احمدی نژاد بپردازیم بهتر اســت به‬ ‫اینکه چه کسانی رقیب احمدی نژاد‬ ‫هســتند و ویژگی رقابتیشان چیست‬ ‫بیاندیشــیم تا در ادامه و بــا در نظر‬ ‫گرفتــن وضعیت امــروز و اینده این‬ ‫رقیبــان بتوانیم امــکان یــا امتناع‬ ‫حضور مجدد احمدی نژاد در قدرت‬ ‫را بسنجیم‪.‬‬ ‫منازعه رقیبــان احمدی نژاد را‬ ‫می توان در دو حوزه «عمل گرایی»‬ ‫و «ایده گرایی» تقسیم کرد‪:‬‬ ‫در حــوزه عمل گرایــی دو‬ ‫دســته افراد هســتند که در رقابت با احمدی نژاد تعریف‬ ‫می شوند که تفاوتشــان در الگوهای مدیریتی است که‬ ‫در حوزه های اجرایی به کار می گیرند‪ .‬الگوی مدیریتی‬ ‫احمدی نژاد ویژگی های منحصر به خود را دارد‪ .‬در این‬ ‫الگو تصمیمات در حلقه بســته گرفته می شود‪ ،‬رضایت‬ ‫مردم در این تصمیم گیری مالک است نه صالح ان ها‪،‬‬ ‫تصمیمات به صــورت هیجانی و غیرکارشناســی بدون‬ ‫لحاظ کردن بودجه و پیوســت فرهنگی گرفته می شود‬ ‫و‪...‬‬ ‫اولین دسته مخالفان عملگرا کســانی هستند که‬ ‫عموما در پایــگاه «اصولگرایی» قرار دارند و شــاخصه‬ ‫برجســته انها الگوی مدیریتی متمایزشــان است که با‬ ‫عنوان «مدیریت جهادی» شــناخته می شــود‪ .‬در این‬ ‫تزاحــم حجــم هجمه های احمدی نژاد بســیار بیشــتر‬ ‫است و اصرار بر ادامه رقابت بیشتر از سوی احمدی نژاد‬ ‫پیگیری می شود که نمونه ان را می توان در مواجهه تند‬ ‫احمدی نژاد در طول دولت دهم با قالیباف یافت‪.‬‬ ‫دومین دســته مخالفان عملگرا کســانی هســتند‬ ‫که عموما در پایگاه تکنوکراســی قرار دارند و شــاخصه‬ ‫برجســته انها الگوی مدیریتی سابقه دارشان است که با‬ ‫عنوان «مدیریت فن ســاالر» شناخته می شود‪ .‬مدعای‬ ‫ناکارمدی که امروز به دولت های نهم و دهم وارد شــده‬ ‫است عموما توسط انتقادهای این دسته به جامعه پمپاژ‬ ‫شده و می شود‪.‬‬ ‫در حوزه ایده گرایی نیز دو دســته افراد هستند که‬ ‫در رقابت با احمدی نژاد تعریف می شــوند که تفاوتشان‬ ‫در الگوی فکری است که در حوزه های راهبردی به کار‬ ‫می گیرنــد‪ .‬الگوی فکری احمدی نــژاد نیز ویژگی های‬ ‫منحصر به خود را دارد‪ .‬در این الگو شعار عدالت اما عمل‬ ‫توسعه گرا‪ ،‬شــعار مدیریت جهادی اســت اما بخشی از‬ ‫نیروهای در اختیار عمل گرا‪ ،‬مصلحت سنجی به محاق‬ ‫رفته است و‪...‬‬ ‫اولین دســته مخالفان ایده گرا کسانی هستند که‬ ‫عموما در پایــگاه «اصولگرایی» قرار دارند و شــاخصه‬ ‫برجســته انها الگوی راهبردیشــان اســت که بــا مولفه‬ ‫«عدالــت» شــناخته می شــوند‪ .‬ایــن دســته از جمله‬ ‫افرادی هســتند که شان اســتراتژیک و راهبردی برای‬ ‫رئیس جمهور قائل نبــوده و از این رو که احمدی نژاد در‬ ‫این حوزه وارد شده به او نقد می کنند‪.‬‬ ‫همچنین عدالت که دال مرکزی گفتمان سوم تیر‬ ‫بود و احمدی نژاد با ان به قدرت رســید توسط این گروه‬ ‫به ضد و علیه احمدی نژاد تبدیل شــده است و این گروه‬ ‫به دنبال احیــای معنایــی و کارکردی عدالــت به عنوان‬ ‫شــاخص ترین مولفه گفتمانی خود است و از این حیث‬ ‫در رقابت و مخالفــت با احمدی نژاد قرار گرفته اســت‪.‬‬ ‫این گروه قطعا ادامه حیات سیاســی خود را در رد تئوری‬ ‫عدالت احمدی نــژاد و ارائه نســخه ای جایگزین و بدل‬ ‫در حــوزه عمل گرایــی دو دســته افــراد‬ ‫هستند که در رقابت با احمدی نژاد تعریف‬ ‫می شــوند کــه تفاوتشــان در الگوهای‬ ‫مدیریتی اســت که در حوزه های اجرایی‬ ‫بــه کار می گیرنــد‪ .‬الگــوی مدیریتــی‬ ‫احمدی نژاد ویژگی هــای منحصر به خود‬ ‫را دارد‬ ‫ان می بیند‪.‬‬ ‫دومین دسته مخالفان ایده گرا نیز کسانی هستند‬ ‫که عموما در پایگاه «اصالح طلبی» قرار دارند و شاخصه‬ ‫برجســته انها الگوی راهبردیشــان اســت که بــا مولفه‬ ‫«توسعه» شناخته می شوند‪ .‬این دسته به طور مشخص‬ ‫بر تقدم توســعه بر عدالت بــا احمدی نژاد نــزاع دارند و‬ ‫عدالت بدون توسعه را توزیع فقر می دانند‪.‬‬ ‫به لحــاظ تئوریک دولت یازدهم را بــر امده از این‬ ‫خاستگاه نظری دانســت برای همین نیز مواردی چون‬ ‫هدفمندی یارانه ها و طرح مسکن مهر که برامده از همان‬ ‫ایده عدالت احمدی نژاد است توسط این دولت پیگیری‬ ‫جدی نمی شود‪.‬‬ ‫انچه در باال عنوان شــد در واقــع توضیحی بود بر‬ ‫نمودار زیر که وضعیــت احمدی نــژاد را در نمایی کلی‬ ‫نشان می دهد‪.‬‬ ‫طبق این نمودار احمدی نژاد‬ ‫می توانــد چهــار میــان حالــت را‬ ‫بــرای وضعیت اینده خــود انتخاب‬ ‫کند‪« .‬عدالت محــوری – مدیریت‬ ‫جهــادی»‪« ،‬مدیریــت جهادی –‬ ‫توسعه محوری»‪« ،‬عدالت محوری‬ ‫– مدیریت فن ســاالر» و «مدیریت‬ ‫فن ساالر – توسعه محوری»‪ .‬در این‬ ‫چهار وضعیت مدیریت فن ساالر با‬ ‫مولفه های فکــری عدالت محوری‬ ‫اساســا محــال و غیــر ممکــن اما‬ ‫مدیریــت جهــادی بــا مولفه های‬ ‫فکــری عدالت محــوری ممکــن‬ ‫و محتمل اســت‪ .‬در چهــار حالت‬ ‫باال غیــر از یک حالــت غیر ممکن‬ ‫سه حالت دیگر برای اینده سیاسی‬ ‫احمدی نژاد ممکن است‪.‬‬ ‫اما تنها یکی از این ســه مورد‬ ‫محتمل اســت چرا کــه در وضعیت‬ ‫الگوی مدیریت جهادی با مولفه توسعه محوری قالیباف‬ ‫در وضعیتــی مطلوب تــر از احمدی نــژاد قــرار دارد و‬ ‫مولفه هایی از عدالت محوری را نیــز با الگوی مدیریتی‬ ‫خود همراه کرده است‪ ،‬بنابراین در این رقابت وضعیتی‬ ‫احمدی نژاد شکســت خورده خواهد بــود؛ همچنین در‬ ‫الگوی مدیریتی فن ساالر با مولفه های توسعه محوری‬ ‫احمدی نژاد با حریفی چون روحانی روبه رو خواهد شد که‬ ‫نسبت به این وضعیت اصیل تر و اصلی تر است بنابراین‬ ‫احمدی نژاد در این الک موفق تر از روحانی نخواهد بود‪.‬‬ ‫طبق انچه در باال گفته شد تنها یک حالت ممکن‬ ‫باقی می ماند کــه محتمل تریــن وضعیت بــرای اینده ‬ ‫سیاسی احمدی نژاد اســت‪ .‬الگوی مدیریت جهادی با‬ ‫مولفه های عدالت محور که متاسفانه احمدی نژاد یک‬ ‫بار کوپن خود را با این مدل و الگو سوزانده است‪ .‬چرا که‬ ‫بســیاری معتقدند احمدی نژاد در هشــت سال مدیریت‬ ‫اجرایی خود بر کشــور نه حق مدیریت جهادی و نه حق‬ ‫مولفه عدالت را ادا نکرده است‪.‬‬ ‫هرچند در ابتدای مقاله اشــاره شد که احمدی نژاد‬ ‫مرد هیجــان و تصمیم های غافل گیر کننده اســت‪ ،‬اما‬ ‫ظاهرا اینبار احمدی نژاد اســت کــه از تصمیم هیجانی‬ ‫بزرگ سیاسی کشور غافل گیر شده است!‬ ‫سیاست‬ ‫پیرمرد هسته ای در تهران‬ ‫یوکیا امانو هفته گذشــته با حضور در تهران خبر ساز شــد‪ .‬او عالوه بر‬ ‫دیدار با مقامات کشورمان از سایت پارچین نیز دیدار کرد‪ .‬بازدیدی که البته با‬ ‫نمونه برداریازمنطقهنیزهمراهشد‪.‬اینبازدیدبهمسالهمهمدرمیانرسانه ها‬ ‫تبدیلشدهواکنونهمهدرانتظارارائهگزارشنهاییاژانسهستند‪.‬‬ ‫امانوازیکساختماندرپارچینبازدیدکرد‬ ‫وایرانیاناز‪ 3‬نقطهپارچیننمونهبرداریکردند‬ ‫بازدید از یک ساختمان در پارچین‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪45‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سیاست‬ ‫یوکیا امانو‪ ،‬پیرمردی‪ 68‬ســاله که حاال نقش مهمی‬ ‫ در توافق هسته ای ایران با غرب پیدا کرده است‪ ،‬بر اساس‬ ‫توافق وین قرار اســت او مهر تایید بر تعهدات ایران زده تا‬ ‫غرب هم بر این اســاس تعهداتش را اجرایی کند‪ .‬او که از‬ ‫ســال ‪ 2009‬جایگزین البرادعی در سمت مدیرکلی اژانس‬ ‫ی شده فارغ التحصیل دانشکده حقوق‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫دانشگاه توکیو است که از ســال ‪ ۱۹۷۲‬میالدی در وزارت‬ ‫امورخارجه ژاپن مشغول به کار شــده بود‪ .‬او هفته گذشته‬ ‫میهمان ویژه تهران بود؛ هم دیدارهایی هم انجام داد و هم‬ ‫البته بازدیدی پرحاشیه از یک سایت نظامی‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫امانو در بهارستان‬ ‫هر چه قدر کــه دولتی ها اصرار داشــتند مجلس وارد‬ ‫ماجرای برجام نشود اما با تاکید مقامات عالی و البته تشکیل‬ ‫یک کمیسیون ویژه بهارستان روزهای مهمی را با موضوع‬ ‫بررسی برجام پشت سر گذاشت‪ .‬انها مقامات مذاکره کننده‬ ‫فعلی و سابق را به این کمیسیون اوردند و البته همین مساله‬ ‫بحث های داغی در مورد برجام ایجاد کرد‪ .‬اما در رخدادی‬ ‫مهم این کمیسیون‪ ،‬یوکیا امانو که در تهران حضور داشت‬ ‫را نیز به عنــوان میهمان ویــژه دعوت کــرد‪ .‬میهمانی که‬ ‫برای حضور در جلسه یک شرط گذاشت؛ «دوربین ها باید‬ ‫خاموش شوند!» انچه اکنون از محتوای جلسه منتشر شده‬ ‫فقط روایتی اســت که برخی نمایندگان حاضر در جلسه در‬ ‫اختیار رســانه ها قرار داده اند‪ .‬مهمترین اظهارنظر در این‬ ‫مورد را علیرضا زاکانی مطرح کرده‪ ،‬او که رئیس کمیسیون‬ ‫برجام است گفته‪« :‬امانو را برای اتمام حجت به کمیسیون‬ ‫برجام دعوت کــرده بودیم نه ارائه مفــاد توافق محرمانه‪.‬‬ ‫کمیســیون برجام برای دســتیابی به اطالعات مربوط به‬ ‫توافق محرمانه‪ ،‬قطعا به تیم هسته ای فعلی رجوع می کند‪.‬‬ ‫کمیســیون برجام برای دســتیابی به اطالعات مربوط به‬ ‫توافق محرمانه‪ ،‬قطعا به تیم هسته ای فعلی اعتماد داشته‬ ‫و به انها رجوع کرده و خواهد کرد و بر همین اساس نیازی به‬ ‫اظهارنظر امانو در این باره نداشت‪».‬‬ ‫زاکانی با اشــاره به این نکته که کمیسیون برجام در‬ ‫راستای تکمیل زحمات تیم مذاکره کننده‪ ،‬رفع اشکاالت‬ ‫احتمالی و کسب اطمینان از لغو تحریم ها قدم برمی دارد‪،‬‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬اعضای کمیســیون در دیدار با امانو به‬ ‫روشنی به وی یاداور شدند که خواهان برخورد غیرسیاسی‪،‬‬ ‫فنی و شــفاف اژانس با مساله هســته ای ایران هستند‪ .‬به‬ ‫اقای امانو و همراهانش این نکته را متذکر شدیم که توقع‬ ‫ما این اســت که اژانس نه تنها نســبت به حفظ اطالعات‬ ‫هســته ای ایران قدم بردارد‪ ،‬بلکه در راســتای توسعه این‬ ‫فناوری و تســهیل تحقیق و توســعه دانش هســته ای نیز‬ ‫وظیفه خود را دنبال کند‪ ».‬اما روایت دیگری از این جلسه‬ ‫را سید حسن نقوی حسینی که سخنگوی کمیسیون برجام‬ ‫اســت در اختیار رســانه ها قرار داده‪ .‬او بــه صحبت های‬ ‫امانو اشــاره کــرده و البته حاشــیه های پدید امــده در این‬ ‫جلســه‪ .‬او گفته اســت‪« :‬پس از اظهارات امانو‪ ،‬نجابت‪،‬‬ ‫نقوی حســینی‪ ،‬بروجردی‪ ،‬احمدی‪ ،‬بذرپــاش‪ ،‬زاهدی و‬ ‫ابوترابی فرد اظهارنظر و طرح پرسش کردند که عمده ترین‬ ‫مطالب مطرح شده از ســوی همکاران عبارت بود از علت‬ ‫ بی اعتمادی مــردم ایران به اژانس‪ ،‬علــت الینحل ماندن‬ ‫‪ ،PMD‬ســایه انداختن دیــوار بی اعتمادی میــان ایران و‬ ‫امریکا بر روابط ایــران و اژانس‪ ،‬علت لــو رفتن اطالعات‬ ‫محرمانه که در اختیار اژانس بــوده و هزینه های جانی که‬ ‫ملت ایران پرداخت کرده اند‪ .‬شهادت جمعی از دانشمندان‬ ‫هسته ای کشور‪ ،‬بی اعتمادی جامعه دانشگاهی به اژانس‬ ‫به خاطر ترور دانشمندان ایرانی و تعارض میان بیانیه های‬ ‫مختلف اژانس طی دو دهه اخیر از جمله این موارد بود‪».‬‬ ‫نقوی حسینی ادامه داد‪« :‬رئیس سازمان بین المللی‬ ‫انرژی اتمی در پاســخ به این پرســش ها اظهارداشت که‬ ‫اما سفر امانو به تهران با یک رویداد مهم‬ ‫و اعالم نشده همراه شد‪ .‬اگر برخی منابع‬ ‫خبری تا قبــل از ورود او بــه تهران برخی‬ ‫شــایعات در مورد احتمال مصاحبــه او با‬ ‫دانشــمندان هســته ای را علت این سفر‬ ‫اعالم می کردند اما در اخریــن روز از این‬ ‫ســفر معلوم شــد که امانو برای بازدید از‬ ‫پارچین به تهران امده است‬ ‫من یک دیپلماتم ولی از حرف های شــما ناراحت نشــدم‬ ‫و خوشــحالم و بهتــر می توانم شــما را درک کنم و ســعی‬ ‫می کنم به تمام ســواالت پاســخ دهم‪ ».‬رئیس ســازمان‬ ‫بین المللی انرژی اتمی با اشــاره به تکرار طرح مساله ترور‬ ‫دانشمندان هســته ای ایران از ســوی نمایندگان مجلس‬ ‫شورای اســامی‪ ،‬هرگونه دخالت اژانس در این مورد را رد‬ ‫کرد و با تصریح بر اینکه این ترورها هیچ ارتباطی با اژانس‬ ‫نداشته گفت که در اساسنامه شورای حکام جایی برای ترور‬ ‫دانشمندان و اعمال زور وجود نداشته و تنها راستی ازمایی‬ ‫وظیفه ماست‪ .‬قبال هم گفته ام اگر اطالعات مستندی در‬ ‫این زمینه دارید به ما نشان دهید تا پیگیری کنیم ولی چیزی‬ ‫به ما داده نشده است؛ اطمینان می دهم که ما و اژانس هرگز‬ ‫به دنبال چنین چیزهایی نیستیم زیرا حفاظت از اطالعات در‬ ‫اژانس دارای رژیمی مشخص است و همه ان را مهمترین‬ ‫وظیفه اژانس می دانیم‪ .‬امانو ضمن رد این ادعا که اژانس‬ ‫صد در صد دقیق است تصریح کرد که در دوران ریاست وی‬ ‫مشکلی نبوده اســت‪ .‬وی همچنین گفت‪« :‬شاید مدیران‬ ‫ارشد مشکالتی هم داشــتند ولی من هم برخورد می کنم؛‬ ‫البته افشای اطالعات ممکن است از کانال های دیگری‬ ‫باشــد و نباید در این باره قضــاوت عجوالنه کنیــم چرا که‬ ‫کانال های دیگری برای لو رفتن اطالعات وجود دارد‪».‬‬ ‫اما این جلســه یک حاشــیه دیگر هم داشته است‪.‬‬ ‫حســین نجابت‪ ،‬عضو کمیســیون برجام گفته اســت که‬ ‫نمایندگان از توضیحات امانو در این جلســه قانع نشدند‪.‬‬ ‫یکی از ســواالت اساســی ما این بود که حضــور ایران در‬ ‫معاهده ان پی تی چه فایده ای دارد زیرا کشورهایی که عضو‬ ‫این معاهده نیستند راحت تر فعالیت می کنند‪ .‬امانو در پاسخ‬ ‫به این سوال اعالم داشــت‪ ،‬این سوال سخت است و من‬ ‫نمی توانم به ان پاسخ دهم‪.‬‬ ‫بازدید پرحاشیه‬ ‫اما ســفر امانو به تهران با یک رویــداد مهم و اعالم‬ ‫نشده همراه شــد‪ .‬اگر برخی منابع خبری تا قبل از ورود او‬ ‫به تهران برخی شــایعات در مــورد احتمــال مصاحبه او با‬ ‫دانشمندان هسته ای را علت این سفر اعالم می کردند اما‬ ‫امانو در سفر به تهران با‬ ‫حسن روحانی دیدار کرد‪ .‬این‬ ‫دیدار در استانه اجرایی شدن‬ ‫برجام با اهمیت توصیف‬ ‫شده است‬ ‫در اخرین روز از این سفر معلوم شد که امانو برای بازدید از‬ ‫پارچین به تهران امده اســت؛ رخدادی که گویا بر اساس‬ ‫توافــق محرمانه ایران و اژانس به وقوع پیوســته اســت‪.‬‬ ‫خبری که بالفاصله به موضوع مهم مورد توجه رسانه های‬ ‫داخلی و خارجی تبدیل شــد‪ .‬حضور امانو در یک ســایت‬ ‫نظامی در تهران به سرعت با تحلیل ها و گمانه هایی متفاوت‬ ‫مواجه شــد‪ .‬در اولین اظهارنظر در این مورد که در ادامه با‬ ‫انتقادهایی مواجه شد سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت‬ ‫که مدیــرکل اژانس بین المللی انرژی اتمی در ادامه ســفر‬ ‫یک روزه خــود به ایــران‪ ،‬به عنــوان میهمــان جمهوری‬ ‫اسالمی‪ ،‬یک بازدید تشریفاتی نیز از پارچین به عمل اورده‬ ‫اســت‪ .‬او در توضیح این خبر گفت که یوکیــا امانو در این‬ ‫بازدید‪ ،‬از برخی نقاط کارگاهی این مجموعه که ادعاهای‬ ‫واهــی در خصوص انها مطــرح بود‪ ،‬به ویژه رونــد تعمیر و‬ ‫بازســازی جاده دسترسی به ســد ماملو در جوار پارچین که‬ ‫در اثر بارندگی های اخیر نشســت کرده نیــز دیدن کرد‪ .‬تا‬ ‫اینجای ماجرا با این اظهارنظر رســمی گمان می رفت که‬ ‫امانو تنها یک دیدار غیررســمی از پارچین داشته است اما‬ ‫در ادامه خبرهای مهم تری منتشر شد‪ .‬از قرار معلوم یوکیا‬ ‫امانو برای بازدید از یک ساختمان در پارچین به تهران امده‬ ‫و نمونه برداری چند روز قبل از او توسط ایرانیان و با نظارت‬ ‫دوربین های اژانس از سه نقطه صورت گرفته است‪ .‬یک‬ ‫اتفاق مهم که گویا بر اساس توافق میان ایران و اژانس در‬ ‫وین رخ داده است‪ .‬بر اساس نقشه راهی که روز ‪ ۲۳‬تیر (‪۱۴‬‬ ‫جوالی) همزمان با اعالم توافق هســته ای‪ ،‬میان ایران و‬ ‫اژانس به دســت امد‪ ،‬تمام گام های الزم برای حل و فصل‬ ‫مســاله ابعاد ادعایی نظامی برنامه هســته ای ایران‪ ،‬باید‬ ‫تا روز ‪ ۲۳‬مهر (‪ ۱۵‬اکتبر) برداشــته شــود‪ .‬ایران همانطور‬ ‫که در نقشــه راه قید شــده بود‪ ،‬تا روز ‪ ۲۴‬مرداد (‪ ۱۵‬اوت)‬ ‫توضیحات مکتوب خــود در مورد مســائل باقیمانده را به‬ ‫اژانس ارائه کرد و این نهاد هم تا ‪ ۲۴‬شهریور (‪ ۱۵‬سپتامبر)‬ ‫ابهامــات باقیمانده را با ایــران در میان گذاشــت‪ .‬هر چه‬ ‫هست در حالی که در ایران مقامات رسمی ترجیح می دادند‬ ‫اطالعات بیشتری از این بازدید منتشــر نکنند‪ ،‬یوکیا امانو‬ ‫پس از بازگشــت از ایران جزئیات این دیدار را اعالم کرد‪.‬‬ ‫امانو گفت‪« :‬معــاون مدیــرکل و من روز یکشــنبه به این‬ ‫سایت رفتیم‪ .‬این اولین بار بود که اژانس از این نقطه بازدید‬ ‫می کرد‪ .‬ما وارد ساختمانی شــدیم که اژانس پیش از این‬ ‫تنها می توانست با استفاده از تصاویر ماهواره ای‪ ،‬شاهد ان‬ ‫باشد‪.‬داخل ساختمان‪ ،‬ما نشانه هایی از فعالیت های جدید‬ ‫نوسازی مشاهده کردیم‪ .‬هیچ تجهیزاتی داخل ساختمان‬ ‫وجود نداشت‪ .‬کارشناسان ما این اطالعات را تحلیل کرده‬ ‫و همانطور که در نقشــه راه امــده‪ ،‬در هفته هــای اینده با‬ ‫ایران در این رابطه گفت وگو خواهیم کرد‪ .‬همانطور که در‬ ‫علی اکبر صالحی پس از خروج‬ ‫امانو از ایران از اعالم جزئیات‬ ‫توافق ایران و اژانس خودداری‬ ‫کرده و اعالم ان را به اینده‬ ‫موکول کرده است‬ ‫سیاست‬ ‫قواعد بازی با یار دوازدهم امریکا‬ ‫امانو همچنان غیر قابل اعتماد است‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫کارشناس بین الملل‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫مدیــرکل اژانــس بین المللی انــرژی اتمی ایــن روزها‬ ‫ســعی دارد نقش افرینی پررنگی در حل و فصل ابعاد نظامی‬ ‫احتمالی پرونده هســته ای کشــورمان ایفا کند‪ .‬یوکیو امانو‬ ‫در خالل مذاکرات هســته ای وین (مذاکراتــی که منتج به‬ ‫جمع بندی نهایی مذاکرات شد) نیز سعی کرد در نوک پیکان‬ ‫حل معادله ای چندین ســاله میان ایران و اعضای ‪ 5+1‬قرار‬ ‫گیرد تا انجا که بر برخی مسجل شد «توافق شد چون اژانس‬ ‫خواست‪»...‬‬ ‫البته ارزوی مخاطبان ایرانی امانو این بود که وی واقعا‬ ‫لو فصل بحران ساخته و پرداخته دستان غرب در‬ ‫در حوزه ح ‬ ‫کســوت واقعی خود یعنی مدیرکل اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی و به عنوان مسئول ســازمان و نهادی مستقل که حامی‬ ‫ حقوق حقه اعضای خود اســت وارد عمل شــود‪ .‬خواسته و‬ ‫ارزویی که تحقق ان نه در زمان امانو و نه در زمان هیچ مدیرکل‬ ‫دیگریدراژانسامکانپذیرنیست‪.‬شایدبتوانصراحتاعنوان‬ ‫کرد که امانو کاتالیزور و تسریع کننده توافق اخیر در وین نبود‪،‬‬ ‫بلکه اراده غرب تسریع کننده نقش افرینی امانو در جریان این‬ ‫مذاکرات بــود‪ .‬وارونه نمایی واقعیت یا کتمــان بازی اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی و مدیرکل ان در زمین غرب موضوعی‬ ‫نیست که بتواند کمکی در حل واقعی موضوع ایفا کند‪.‬‬ ‫اصلی ترینونخستینگامبرایتنظیممناسباتماباهر‬ ‫بازیگر غیر قابل اعتمادی در نظام بین الملل‪ ،‬پذیرش ماهیت‬ ‫واقعی طرف مقابل است‪ .‬این قاعده درخصوص یوکیو امانو‬ ‫نیز صادق اســت‪ .‬باید بــدون کمترین تعارف و تشــریفاتی‬ ‫امانو و نهاد متبوع وی را به عنوان بازیگرانی غیر قابل اعتماد‬ ‫و داورانی غیر منصف مورد شناســایی قرار داد‪ .‬این شناسایی‬ ‫باید به اندازه ای در ذهن ما نهادینه شــود که اجازه محاسبات‬ ‫و تحلیل های نادرست را به ما ندهد! بی اعتماد بودن ایران به‬ ‫اژانس برخاســته از یک معادله انتزاعی نیست‪ ،‬بلکه مرهون‬ ‫واقعیاتی است که طی سال های اخیر بارها شاهد و ناظر ان‬ ‫بوده ایم‪.‬‬ ‫ســفر اخیر یوکیو امانو به ایران در ابعــاد مختلفی قابل‬ ‫تحلیل است‪ .‬سفر امانو به ایران درست زمانی صورت گرفت‬ ‫ی کامال‬ ‫که «جان کــری» وزیر امور خارجه امریــکا در اقدام ‬ ‫حســاب شــده و همزمان با برگزاری این ســفر‪ ،‬تاکید کرده‬ ‫اســت اگر مدیرکل اژانس بین المللی انرژی اتمــی تا تاریخ‬ ‫‪ ۱۵‬اکتبر (‪ ۲۳‬مهر ماه) در حوزه بررسی ابعاد نظامی احتمالی‬ ‫مربوط به فعالیت های هسته ای ایران قانع نشود‪ ،‬ما ‪ -‬امریکا‬ ‫ نیز تحریم ها را لغو یا تعلیق نخواهیم کرد! اطمینان مطلق‬‫کاخ ســفید به یوکیو امانو موضوعی نیســت که کمتر شــک‬ ‫و شــبهه ای در خصوص ان وجود داشــته باشــد‪ .‬در جریان‬ ‫مذاکرات هســته ای اذرماه ســال ‪ 1392‬در ژنــو که منجر به‬ ‫امضایتوافقنامهموقتمیانطرفینگردید‪،‬وزیرامورخارجه‬ ‫ایاالت متحده و معاون وی‪ ،‬وندی شرمن در اظهاراتی کامال‬ ‫عجیب و مغایر با اساسنامه های اژانس‪ ،‬حق ذاتی غنی سازی‬ ‫اورانیوم را برای اعضای این سازمان و امضاکنندگان ان پی تی‬ ‫منکرشدند‪.‬‬ ‫در ان زمان بسیاری از تحلیلگران و مخاطبان گسترده‬ ‫مذاکرات ژنو در انتظار واکنش قاطعانه امانو نسبت به تحریف‬ ‫اشکار قوانین اژانس و اساســانامه های ان و مفاد ان پی تی‬ ‫بودند اما مدیرکل اژانس که بازی در زمین غرب را نســبت به‬ ‫سترجیحمی دهد‪،‬کمترینسخنی‬ ‫دفاعازحقوقاعضایاژان ‬ ‫در این خصوص بیان نکرد! گویا اساسا وی مسئولیتی در این‬ ‫نهاد نداشته یا بدتر اینکه یکی از وزرای کابینه اوباما محسوب‬ ‫می شود‪ .‬سکوت امانو به اندازه ای برای مقامات سابق اژانس‬ ‫ســنگین بود که افرادی ماننــد « هانس بلیکــس» مدیرکل‬ ‫قبلی ایــن نهــاد را وادار به واکنش ســاخت ‪ .‬هانس بلیکس‬ ‫صراحتا عنوان کرد که همه کشــورهای پایبنــد به ان پی تی‬ ‫حق غنی سازی اورانیوم را به صورت ذاتی دارا هستند و هیچ‬ ‫کشورینمی توانداینحقرابهانهادادهیاازانهابستاند!بااین‬ ‫حالموضع گیریقاطعانه هانسبلیکسنیزمنجربهشکسته‬ ‫شدن سکوت امانو نشد!‬ ‫صورت بندی واقعیاتی کــه در قبال مناســبات ایران و‬ ‫اژانسمی گذردچنداندشوارنیست‪.‬واقعیتامرایناستکه‬ ‫با وجود تالش همه جانبه ظاهری امانو مبنی بر مستقل و فنی‬ ‫جلوهدادننقشنهادمتبوعشدرحلوفصلپروندههسته ای‬ ‫ایران‪ ،‬این نهاد در عمل تابعی از رویکرد و رفتار ایاالت متحده‬ ‫امریکا در قبال تهران است‪ .‬مدیرکل اژانس بین المللی انرژی‬ ‫سیاست‬ ‫گزارش هایم به شورای حکام اعالم کرده ام‪ ،‬فعالیت های‬ ‫زیادی که از اوایل ســال ‪ ۲۰۱۲‬در این نقطه انجام گرفته‪،‬‬ ‫توان اژانس برای راســتی ازمایی موثــر در انجا را تضعیف‬ ‫کرده اســت‪ .‬پیش از بازدیــد ما‪ ،‬فعالیت های مشــخص‬ ‫پادمانی اژانس در نقطه مشخصی در سایت پارچین صورت‬ ‫گرفت‪ .‬این فعالیت شامل نمونه برداری های محیطی بود‪.‬‬ ‫نمونه برداری‪ ،‬فراینده پیچیده ای است‪».‬‬ ‫او اما یک نکته مهم هم گفته است که حاشیه هایی‬ ‫ایجاد کرده اســت‪ .‬امانــو با بیــان اینکه ایــران در فرایند‬ ‫نمونه برداری «ایفای نقش» کرده اســت‪ ،‬گفت‪« :‬اژانس‬ ‫می تواند صحت فرایند نمونه بــرداری و اصالت نمونه ها را‬ ‫که از محل های مورد نظر اژانس در نقطه ای مشــخص در‬ ‫پارچین برداشــته شــده اند‪ ،‬تائید کند‪ .‬اصالت نمونه های‬ ‫اژانس با استفاده از یک روند استاندارد راستی ازمایی حاصل‬ ‫شــد‪ .‬این روند تحت مســئولیت و نظارت ما انجام گرفت‪.‬‬ ‫نمونه ها به وین منتقل شــده و توســط کارشناسان اژانس‬ ‫مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت‪ .‬اجرای نقشه راه‪ ،‬به مرحله‬ ‫ی رسیده است‪ .‬فعالیت های راستی ازمایی در پارچین‬ ‫مهم ‬ ‫به نحو همخوان با اقدامات اســتاندارد پادمانی ما صورت‬ ‫گرفت‪ .‬تمامی اطالعات به دســت امــده‪ ،‬اکنون در حال‬ ‫ارزیابی توسط اژانس است‪».‬‬ ‫با این تفاسیر سخنان امانو دو نکته مهم داشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬بخشی از فرایند و اقداماتی که اژانس خواستار ان‬ ‫بوده توسط ایرانی ها البته با نظارت اژانس انجام شده است‪.‬‬ ‫‪ -2‬امانو در یک شــیطنت بــاز اظهــارات دو پهلویی‬ ‫داشته که می تواند در ادامه کار محل بحث شود‪ .‬انجا که‬ ‫از نوسازی و تغییرات در سایت گفته و مسائلی را در این باره‬ ‫مطرح کرده است‪.‬‬ ‫این گزارش و ادعاهای جدید امانو البته با پاسخ ایران‬ ‫هم مواجه شد‪ .‬رضا نجفی‪ ،‬سفیر و نماینده ایران در اژانس‬ ‫در این مورد گفته اســت‪« :‬بازدید اقای امانو از پارچین که‬ ‫بنده هم وی را همراهی می کردم‪ ،‬فقط یک بازدید عمومی‬ ‫و تشریفاتی بود‪ .‬این روش بر اســاس توافقی بود که طبق‬ ‫نقشــه راه کردیم‪ .‬در ایــن بازدید اقای امانــو و معاونش با‬ ‫چشمان خود دیدند که تبلیغات اخیر در خصوص بازسازی‬ ‫وسیع در پارچین فقط تعمیر یک جاده تخریب شده به وسیله‬ ‫سیالب بوده است‪ .‬اسفالت نو جاده فقط برای تعمیر جاده‬ ‫بوده و نه اسفالت کاری برای پوشاندن چیزی‪ .‬انها همچنین‬ ‫دیدند که اضافه شدن یک بخش کوچک به یک ساختمان‬ ‫فقط یک رختکن بــود‪ .‬به همین دلیل در گزارشــش تایید‬ ‫کرده این دیگر مورد نگرانی اژانس نیست‪.‬‬ ‫انها همچنین دیدند که ساختمانی که ادعا می شد در‬ ‫ان فعالیت مشکوک انجام می شود یک ساختمان معمولی‬ ‫است که هیچ فعالیت ممنوعه ای هم در ان انجام نمی شود‬ ‫و هیچ تجهیزاتی هم ندارد‪ .‬این با ادعاهایی که قبال می شد‬ ‫کامال در تضاد اســت‪ .‬اینکه امانو در گزارشش گفته انجا‬ ‫عالئمــی از ‪ renovation‬اخیر یا به عبارتی بازســازی اخیر‬ ‫دیده‪ ،‬بر اســاس اظهارات خود ایران اســت که هم قبل از‬ ‫ورود به پارچیــن و هم در حین بازدید‪ ،‬به انها گفته شــد که‬ ‫یک اتاق اســتراحت کارگران و یک سرویس بهداشتی در‬ ‫این ساختمان به تازگی ســاخته شده است‪ .‬همچنین بوی‬ ‫مواد شــیمیایی متعارف که در داخل ســالن پیچیده شده‬ ‫بود‪ ،‬نشــان از این بود که این مواد شیمیایی مدت هاست‬ ‫در این ســالن وجود داشــته اند و نه یک اتاقــک انفجاری‬ ‫که برخــی موسســات امریکایی مدت چهار ســال اســت‬ ‫تبلیــغ می کنند‪ .‬همچنیــن ان موسســات امریکایی طبق‬ ‫عکس های ماهواره ای قبال ادعا کرده بودند که نشانه هایی‬ ‫از شست وشــو بــرای پاکســازی در خارج این ســاختمان‬ ‫مشاهده می شــود در حالی که در این بازدید در محل ورود‬ ‫به ساختمان مشــاهده کردند که اب ریزی ها به علت یک‬ ‫ترکیدگی لوله مقابل ساختمان بوده است‪».‬‬ ‫‪47‬‬ ‫سیاست‬ ‫اتمی طی ماه های اخیر و در جریان مذاکرات هسته ای لوزان‬ ‫و وین نقش سازنده ای در پیشبرد مذاکرات نداشته است‪ .‬این‬ ‫نقش افرینیمعکوسخودرادرمواضع‪،‬گفتارهاوگزارش های‬ ‫قرائت شده از سوی امانو نشان داده است‪ .‬در جریان مذاکرات‬ ‫هسته ای اخیر وین نیز امانو در عمل نقش مثبت و موثری در‬ ‫کاهش اختالفات طرفین ایفا نکرده اســت‪ .‬به عبارتی بهتر‪،‬‬ ‫نه تنها امانو در این خصــوص نقش افرینی موثری نداشــته‬ ‫است‪ ،‬بلکه خود در اکثر موارد به یکی از طرف های اختالف‬ ‫تبدیل شده است‪.‬‬ ‫در جریان سفر اخیر امانو به ایران نیز شاهد ایجاد یک‬ ‫پرانتز حمایتی از سوی امریکا به سود مدیرکل اژانس بودیم‪.‬‬ ‫قســمت باز پرانتز زمانی ایجاد شد که درســت در استانه سفر‬ ‫امانو ‪،‬جان کری برداشته شدن تحریم های ایران را منوط به‬ ‫جلب رضایت مدیرکل اژانس دانســت‪ .‬همچنین این پرانتز‬ ‫زمانی بسته شد که مقامات امریکایی از نتایج بازرسی اژانس‬ ‫از پارچین ابراز رضایت کردند! این اقدام مقامات امریکایی در‬ ‫حالی صورت گرفته است که مقامات اژانس خود اذعان کرده‬ ‫بودندنتایجبازرسیازپارچینچندهفتهدیگرمشخصخواهد‬ ‫شد!حالسوالاصلیاینجاستکهایانتایجاینبازرسیزودتر‬ ‫از موعد به مقامات امریکایی انتقال یافته است؟!‬ ‫مدیرکلاژانسبین المللیانرژیاتمی اخیرابهکشورمان‬ ‫امد تا در خصوص موضوع نخ نمــای «ابعاد نظامی احتمالی‬ ‫برنامه هســته ای ایــران» و «نحوه دسترســی بــه اماکن و‬ ‫دانشمندان هســته ای» با مقامات ســازمان انرژی اتمی به‬ ‫مذاکره بپردازد‪ .‬رفتارهــای دوگانه و پارادوکســیکال امانو و‬ ‫همکاری وی با غرب در خصوص تنظیم گزارش های دروغین‬ ‫و مبهم در قبال فعالیت های هسته ای صلح امیز کشورمان و‬ ‫همچنین سکوت برنامه ریزی شده و از سر رضایت وی در قبال‬ ‫مواردی مانند فعالیت های هسته ای غیر قانونی رژیم اشغالگر‬ ‫قدس به همراه ده ها نشانه رفتاری و گفتاری دیگر‪ ،‬جملگی‬ ‫موید غیر قابل اعتماد بودن مدیرکل اژانس بین المللی انرژی‬ ‫وال استریت ژورنال کنایه زده است که امانو‬ ‫در پارچین عکس سلفی انداخته است‬ ‫اتمی است‪ .‬یکی از اصلی ترین وظایف امانو در معادله فعلی‪،‬‬ ‫مبهم نگاه داشتن نگاه و رویکرد اژانس در قبال فعالیت های‬ ‫هســته ای ایران اســت‪ .‬به عبارت بهتر‪« ،‬اعالم قاطع عدم‬ ‫انحراف ایران در برنامه های هسته ای خود» خط قرمز یوکیو‬ ‫امانو محســوب می شــود‪ .‬مدیرکل اژانس در حالی که عدم‬ ‫انحراف ایران از فعالیت های هسته ای خود را مورد توجه قرار‬ ‫می دهد‪ ،‬با طرح همزمان موضوع نخ نمای مطالعات ادعایی‬ ‫غربوهمچنینطرحجمالتوواژگاناستفهامی بستر سازی‬ ‫الزم را برای ادامه هجمه های واشــنگتن و متحدانش علیه‬ ‫ایران صورت می دهد‪.‬‬ ‫باید ایــن حقیقت را پذیرفــت که حتی اگــر امانو خود‬ ‫نیز واقعا بخواهد (کــه باتوجه به ســوابق وی کامال بعید به‬ ‫نظر می رسد)‪ ،‬برای جبران مســیر خطایی که تاکنون رفته و‬ ‫بازگرداندناعتمادبهملتایرانمسیریبسیارطوالنیدرپیش‬ ‫دارد‪.‬بایداینحقیقتتلخراپذیرفتکهامانووظیفهداردپرونده‬ ‫هسته ای جمهوری اسالمی ایران را در فضایی مبهم هدایت‬ ‫کند تا در سایه این ابهام سازی های دروغین‪ ،‬غرب بتواند بازی‬ ‫مد نظر خود را در تقابل با تهران صورت دهد‪ .‬بنابراین باید در‬ ‫تعامل با اژانس این حقیقت را مدنظر قرار داد‪.‬‬ ‫سوء ســوابق اژانس و بازرســان ان سبب شــده است‬ ‫تا جمهوری اســامی ایــران در خصــوص راســتی ازمایی‬ ‫فعالیت های هسته ای خود توسط اژانس مواضعی قاطعانه و‬ ‫گاردیبستهاتخاذنماید‪.‬بهعبارتبهتر‪،‬حساسیتجمهوری‬ ‫اسالمی ایران نسبت به نقش افرینی اژانس واقعی و برامده از‬ ‫عملکرد نادرست اژانس بین المللی انرژی اتمی است‪ .‬اینکه‬ ‫امانو را در محاسبات خود به عنوان یار دوازدهم ایاالت متحده‬ ‫امریکادرزمینبازیفرضکنیم‪،‬محاسبه ایکامالواقع بینانه‬ ‫اســت‪ .‬نکته مهم تر دیگر‪ ،‬به بافت امنیتی حاکم بر ساختار‬ ‫اژانس بین المللی اتمــی باز می گردد‪ .‬افراد و وابســتگان به‬ ‫ســرویس های امنیتی امریکا و رژیم صهیونیستی در ساختار‬ ‫ی حضوری پررنگ و فعال‬ ‫رسمی اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫دارند‪ .‬یکی از این افراد «اولی هاینونن» معاون سابق اژانس‬ ‫استکههم اکنوندرسازمانسیاودرقالبکارشناسموسسه‬ ‫صهیونیســتی دیوید البرایت در حال تولید ابهامات هدفمند‬ ‫هسته ایعلیهفعالیت هایصلح امیزکشورماناست‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه سفر اخیر امانو به تهران و بازدید وی از‬ ‫سایتپارچینواظهاراتویدرخصوصعدماعمالتبعیض‬ ‫میان ایــران و دیگر اعضــای اژانس‪ ،‬نمی توانــد رفع کننده‬ ‫دل نگرانی های ملت ایران در خصــوص نقش افرینی منفی‬ ‫احتمالی اژانس طی ماه ها و ســال های پیش رو باشد‪ .‬از این‬ ‫رو الزم اســت همان گونه که گارد بســته جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در برابر اعضای‪ 5+1‬و خصوصا ایاالت متحده به عنوان‬ ‫بازیگرانی غیر قابل اعتماد در نظام بین الملل باید حفظ شود‪،‬‬ ‫باید این گارد بسته در مقابل یار کمکی واشنگتن یعنی یوکیو‬ ‫امانو نیز حفظ شود‪.‬‬ ‫حفظ این گارد بسته سبب می شود تا اژانس بین المللی‬ ‫ی حــدود و ثغور جایگاه و نقش خــود در مواجهه با‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫فعالیت های هسته ای صلح امیز کشورمان و همچنین جدیت‬ ‫کشــورمان را در تقابل با هر گونه شــانتاژ و بــازی تبلیغاتی و‬ ‫غیر حقوقی و غیر اصولی خود را بیشتر درک کند‪...‬‬ ‫امانو از مذاکرات در دولت قبل انتقادکرد‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫تو گوی مثلث با عباسعلی منصوری ارانی‬ ‫گف ‬ ‫یوکیا امانو‪ ،‬مدیرکل اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ هفته گذشته به کمیســیون ویژه بررسی برجام‬ ‫امد و به سواالت اعضای کمیسیون پاسخ گفت‪.‬‬ ‫ارزیابی شما از این نشست مشترک چه بود؟‬ ‫حضور امانو در مجلس ایران از نظر روانی در جهان‬ ‫بسیار موثر بود اینکه مجلس ایران امانو را دعوت می کند‬ ‫و در سطح جهان منتشر می شود‪ ،‬نشانه حساسیت مجلس‬ ‫ایران به این موضوع است‪ .‬از سوی دیگر‪ ،‬در حاشیه این‬ ‫دیدار‪ ،‬موضوعاتی مطرح شــد که این از نظر ایجاد رابطه‬ ‫دوستی بســیار موثر اســت‪ .‬در چند ســالی که اقای امانو‬ ‫مدیریت اژانس را برعهده داشت‪ ،‬ســعی کرد بحث هایی‬ ‫از جمله موضوع ایران را حل کند‪ .‬او در نشســت مشترک‬ ‫با اعضای کمیســیون برجام امیدوار بود که پرونده ایران‬ ‫تا پایان سال میالدی بسته شود‪ .‬پس از این‪ ،‬نمایندگان‬ ‫درباره مسائل مختلف از وی سواالتی پرسیدند‪.‬‬ ‫سواالت نمایندگان حول چه محورهایی بود؟‬ ‫ســواالت درباره فعالیت های اژانس‪ ،‬تاثیرپذیری‬ ‫ایــن نهــاد بین المللی از نظام ســلطه‪ ،‬خــروج اطالعات‬ ‫محرمانه از اژانس و برخی موضع گیری های غیر کارشناسی‬ ‫اژانس بود‪.‬‬ ‫امانو چه پاسخی به این سواالت داد؟‬ ‫او بســیاری از بحث های مطرح از سوی اعضای‬ ‫کمیســیون را رد کرد و درباره موضوع تاثیر پذیری اژانس‬ ‫از سوی برخی قدرت ها نیز اعالم کرد اژانس یک سازمان‬ ‫مســتقل و کامال فنی است و براســاس اصول کارشناسی‬ ‫عمل می کند‪ .‬امانو ضمن انتقاد از نوع مذاکرات در دولت‬ ‫قبل بیان کرد که مذاکرات اقایان جلیلی و عباسی با اژانس‬ ‫روی یــک دور بی نهایــت افتاده بــود و تمامی نداشــت؛‬ ‫اما اکنون همــه اراده کردیم تا پایان ســال میالدی همه‬ ‫موضوعات تمام شود‪.‬‬ ‫امانو درباره درز اطالعات نیز عنوان داشــت‪120 ،‬‬ ‫کشــور عضو اژانس هســتند و من نمی توانــم بگویم که‬ ‫می توانیم صددرصد همه اطالعات را حفظ کنیم و شاید در‬ ‫بعضی از مواقع این اطالعات درز کند‪ .‬نمی شود تضمینی‬ ‫بر این موضوع داد‪ ،‬ولی اکنون اوضاع بهتر است و حفاظت‬ ‫اطالعات به خوبی انجام می شود‪.‬‬ ‫درباره مصاحبــه با دانشــمندان هســته ای نیز‬ ‫سوالی مطرح شد؟‬ ‫در جلسه موضوع شهدای هســته ای مطرح شد‬ ‫و برخی از نمایندگان ترور دانشــمندان هسته ای را به درز‬ ‫عمدی اطالعات از اژانس منتسب کردند که این موضوع‬ ‫باعث واکنش امانو شد و او به شدت ان را رد و اعالم کرد‪:‬‬ ‫«زمانی نیز اقای عباســی رئیس ســابق ســازمان انرژی‬ ‫اتمی ایران این موضوع را در جلسه ای مطرح کرد و من نیز‬ ‫به او گفتم شما باید سند داشته باشید چون نمی شود بدون‬ ‫سند در این باره صحبت کرد‪».‬‬ ‫موضوع دیگــری که مدیــرکل اژانــس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی درباره ان توضیح داد تامین ســوخت راکتور‬ ‫‪3‬‬ ‫عباســعلی منصوری ارانی از متن و حاشیه‬ ‫حضور امانــو در ایــران خبرهایی بــه مثلث داده‬ ‫است‪.‬‬ ‫تهران بــود‪ .‬او گفت‪« :‬اژانس در ان ســال تالش خود را‬ ‫برای تســهیل این موضوع انجام داد؛ اما متاســفانه این‬ ‫توافق به موقع حاصل نشد و اژانس نتوانست از این طریق‬ ‫با کمک کشورهای دیگر موضوع را حل و فصل کند‪».‬‬ ‫او تاکید کرد که کشــورهای دیگــر موافقت نکردند‬ ‫و این موضوع ارتباطی بــا اژانس ندارد‪ .‬همچنین مدیرکل‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتمی اظهار امیدواری کرد که بعد‬ ‫از توافــق اجرایی این کار در راســتای همکاری های فنی‬ ‫صورت بگیرد‪.‬‬ ‫امانو گفت؛‬ ‫پرونده ‪ PMD‬را تا‬ ‫اخر سال میالدی ‬ ‫می بندد‬ ‫تو گوی مثلث با عضو‬ ‫گف ‬ ‫کمیسیونبرجاممجلس‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪4‬‬ ‫ابراهیــم کارخانــه ای جزئیاتــی از حضور‬ ‫یوکیا امانو در کمیسیون برجام را در اختیار مثلث‬ ‫قرار داده است‪.‬‬ ‫ولی این گونه نیست که با یک نشســت با مدیرکل این نهاد‬ ‫بین المللی بتوانیم قضاوت کنیم چــون اژانس بین المللی‬ ‫ی باید در اینده وظایفش را انجام دهد‪.‬‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫درباره مصاحبــه با دانشــمندان توضیحات اقای‬ ‫امانو چه بود؟‬ ‫انچه مطرح شد بیشــتر درباره ترور دانشمندان بود‬ ‫که او اعالم کرد که این مســاله ربطی به اژانس بین المللی‬ ‫ی ندارد و اگــر اطالعاتی هم به بیــرون درز پیدا‬ ‫انــرژی اتم ‬ ‫کرده‪ ،‬از طریق کشــورهای عضو بوده و اژانس بین المللی‬ ‫ی بری از این مســائل اســت‪ .‬این پاسخ امانو بود‬ ‫انرژی اتم ‬ ‫ی باید‬ ‫ولی مهم این اســت که اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫اطالعات محرمانه را به گونه ای حفظ کند که حتی به دست‬ ‫اعضا هم نرسد‪.‬‬ ‫هیچ کــدام از اعضــای کمیســیون دربــاره‬ ‫مصاحبه های اینده با دانشمندان هسته ای سوالی‬ ‫نپرسیدند که این کار به چه صورت خواهد بود؟‬ ‫این مســاله خط قرمــز مطرح اســت و دیگر تکرار‬ ‫نخواهد شد‪ .‬در گذشته من باب روشــنگری و شفاف شدن‬ ‫ی این کارها‬ ‫برخی مسائل برای اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫صورت گرفت‪ ،‬حتی خیلی فراتر از چیزهایی که االن وجود‬ ‫دارد ولی باتوجه به فرموده صریح مقام معظم رهبری مساله‬ ‫مالقات با دانشــمندان هســته ای ایران کال بایــد از برنامه‬ ‫ی حذف شــود و در برجام هم‬ ‫اژانس بین المللی انــرژی اتم ‬ ‫چنین چیزی وجود ندارد اما در ماده ‪ 74‬تا ‪ 78‬برجام مســاله‬ ‫دسترسی ها به تاسیسات هســته ای ایران اشاره شده است‬ ‫ولی مساله مصاحبه با دانشــمندان جزو خطوط قرمز اصلی‬ ‫است‪ ،‬خصوصا خطوط قرمزی که به مسائل امنیتی و دفاعی‬ ‫بر می گردد‪ ،‬بــه هیچ عنوان کوچکترین نرمشــی در ان باره‬ ‫نباید صورت بگیرد چون منجر به رخنه کردن دشمن به حریم‬ ‫امنیتی و دفاعی و سیاسی کشور می شود‪.‬‬ ‫چرا نشست کمیســیون ویژه با اقای امانو به طور‬ ‫کامل ضبط و پخش تلویزیونی نشد؟‬ ‫ایــن یکــی از شــرط های امانــو برای حضــور در‬ ‫کمیسیون ویژه بود‪ .‬او شــرط کرده بود این نشست ضبط و‬ ‫پخش تلویزیونی نشود و با این شرط او در کمیسیون برجام‬ ‫شــرکت کرد و معتقد بود مباحث جلســه باید محرمانه بماند‬ ‫چون تصور می کرد که در کمیســیون بــا برخوردهای تند و‬ ‫خشن مواجه شــود‪ ،‬در واقع براساس یک سری ذهنیات که‬ ‫پیش بینی می کرد این تصمیم را اتخاذ کرده بود ولی نشستی‬ ‫که برگزار شــد محترمانه و مقتدرانه و با ادب و احترام خیلی‬ ‫خوبی برگزار شد‪ .‬حاال خود اقای امانو باید درباره این نشست‬ ‫بعدا قضاوت کند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بود و ان روحیه انقالبی گری هم در پرسش ها وجود داشت‬ ‫اما متاسفانه در اخبار دیدیم که بعد از بازدید از پارچین‪ ،‬اقای‬ ‫امانو گفته که اقدامات نوسازی ظرف ‪ 2‬سال اخیر که توسط‬ ‫ماهواره ها نیز فیلمبرداری شــده جایــگاه تحقیقات اژانس‬ ‫ی را درباره رســیدگی بــه این موضوع‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫تضعیف کرد‪ ،‬حال انکه انتظار ما از اقای امانو اتخاذ چنین‬ ‫موضعی نبود‪ .‬در کجای دنیا سراغ داریم که مدیرکل اژانس‬ ‫یرابهحساس ترینمراکزدفاعیببرندتا‬ ‫بین المللیانرژیاتم ‬ ‫اوازنزدیکمحیطرابازدیدکند؟ایانوسازیساختماندرهیچ‬ ‫کدامازمراکزدفاعیجهانرخنمی دهد؟ایاساختمان هاباید‬ ‫همان طوردست نخوردهباقیبمانندومخروبهشوند؟ایااصال‬ ‫مساله نوسازی ساختمان ربطی به مساله ‪ PMD‬دارد؟ ماه ها‬ ‫بود که مساله یک توالت در پارچین صدر اخبار رسانه ها قرار‬ ‫گرفته بود که ایران دنبال ُبعد نظامی فعالیت هسته ای است‪.‬‬ ‫ی دیگر از این‬ ‫انتظار می رود که اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫حرکت ها دست بردارد‪ ،‬یعنی این طور نباشد که هر کسی بیاید‬ ‫به صورت منابع ازاد افکار خودش را به صورت مدیریت شده‬ ‫و سازماندهی شده توسط سرویس های جاسوسی به اژانس‬ ‫بین المللی انــرژی اتمی منتقــل کند و اژانــس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی خود را مسئول پیگیری ادعاهای این فرد اعالم‬ ‫ی بعد از ‪ 12‬ســال بازرسی‬ ‫کند‪ .‬اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫و هفت هزار نفر روز بازرســی و دفعات مکــرر نمونه برداری و‬ ‫‪ 50‬گزارش مدیرکل باید تغییر رویه جدی در قبال جمهوری‬ ‫اســامی ایران بدهد چــون این روش ها منســوخ شــده و‬ ‫پذیرفته شده نیست‪.‬‬ ‫جمهوریخواهانامریکاخیلیتالشکردندودولت‬ ‫اوباما را تحت فشــار گذاشــتند تا توافق محرمانه‬ ‫ی را به‬ ‫بین ایران و اژانــس بین المللی انــرژی اتم ‬ ‫دســت بیاورند ولی تاکنون موفق نشدند‪ ،‬ایا این‬ ‫ی تغییر‬ ‫نشان می دهد اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫رویکرد داده است؟‬ ‫البته این مساله هم به دلیل فشار جمهوری اسالمی‬ ‫ایران و ســوابق بــدی که اژانــس بین المللی انــرژی اتمی ‬ ‫داشــت‪ ،‬بود‪ .‬اگر غیر از ایــن اتفاق می افتــاد باالخره روی‬ ‫اصل مذاکرات اثر می گذاشــت‪ .‬اژانس بین المللی انرژی‬ ‫ی و امریکا دنبال این بودند کــه این طور توافقی صورت‬ ‫اتم ‬ ‫بگیرد اما اگر توافق محرمانه ایران و اژانس به بیرون درز پیدا‬ ‫می کرد معادالت عوض می شد‪ .‬حاال باید دید در اینده اژانس‬ ‫ی چطور برخورد می کند‪.‬‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫ی در‬ ‫با رویکردی که اژانس بین المللــی انرژی اتم ‬ ‫گذشته داشته ایا قابل اعتماد است؟‬ ‫امیدوار هستیم که باالخره این نوع نشست ها روی‬ ‫ی موثر واقع شود و اژانس‬ ‫رویکرد اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫ی جایگاهواقعیخودشراپیداکندچون‬ ‫بین المللیانرژیاتم ‬ ‫ی همه کشورها عضو هستند و‬ ‫در اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫ازنظراژانسبین المللیانرژیاتمی همهانهابایدیکجایگاه‬ ‫داشته باشــند و برخورد دوگانه و تبعیض امیز نسبت به اعضا‬ ‫وجود نداشته باشد این نوع رفتارهاســت که جایگاه اژانس‬ ‫ی را باال می برد و حفظ می کند‪ .‬انتظار‬ ‫بین المللی انرژی اتم ‬ ‫ی از این به بعد منصفانه و‬ ‫داریم اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫صادقانه برخورد کند‪ ،‬هرچند انها روند مدیریت شده سیاسی‬ ‫خاص خود را دارند ولی جمهوری اســامی ایــران هم اگر‬ ‫ی بخواهد روند قبلی خود را درباره‬ ‫اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫اتخاذ مواضع‪ ،‬سیاست دوگانه و برخوردهای تبعیض امیز و‬ ‫عدم حفظ اسناد محرمانه تکرار کند‪ ،‬یقیقنا درباره همکاری‬ ‫ی تجدید نظر خواهد کرد‪.‬‬ ‫با اژانس بین المللی انرژی اتم ‬ ‫حرف هایی که از امانو شنیدید تاثیری بر جمع بندی‬ ‫گزارش کمیسیون برجام می گذارد؟‬ ‫خیر‪ ،‬چون باالخــره اژانس بین المللی انرژی اتمی ‬ ‫وظایف مشــخصی درباره اجــرای برجام برعهــده دارد که‬ ‫انتظار این اســت که ان وظایف را به نحو درست انجام دهد‬ ‫سیاست‬ ‫اقای امانو مدیرکل اژانس بین المللی انرژی اتمی در‬ ‫جلسهکمیسیونویژهبررسیبرجاممجلسحاضر‬ ‫شــد و به ســواالت اعضای این کمیسیون پاسخ‬ ‫گفت‪ .‬ارزیابی شما از صحبت های او چیست؟‬ ‫کسانی که دیپلمات هستند‪ ،‬معموال از نظر سیاست‬ ‫روش تعریف شده و ثابتی دارند و در چارچوب خاصی حرکت‬ ‫می کنند‪ ،‬این طور نیســت که این نشست ها روی معادالت‬ ‫فکریوسیاسیانهااثرجدیبگذارد‪.‬درمجموعایننشست‬ ‫را مثبت ارزیابی می کنیم چون اقای امانو نقطه نظرات خود‬ ‫را به صورت پیش دســتانه مطرح کــرد‪ ،‬در واقع محورهای‬ ‫صحبــت او همان مــواردی بودنــد که در اذهــان اعضای‬ ‫کمیسیون بررسی برجام وجود داشت‪ .‬از جمله درباره رفتار‬ ‫و برخورد دوگانه و تبعیض امیز اژانس بین المللی انرژی اتمی‬ ‫ در قبال جمهوری اسالمی ایران که اقای امانو این موضوع‬ ‫را به صورت پیش دستانه مطرح کرد و توضیح داد‪ .‬یا درباره‬ ‫حفظ اسرار محرمانه توســط اژانس بین المللی انرژی اتمی ‬ ‫که روی این موضوع نیز اعتراض شــدید وجود دارد که خود‬ ‫اقای امانو از قبل طرح سوال اعضای کمیسیون‪ ،‬مساله را‬ ‫مطرح کرد‪ .‬درباره مساله بسته شدن‪ PMD‬نیز گفت؛ تا پایان‬ ‫سال میالدی این پرونده را می بندند‪ .‬در مجموع باید بگوییم‬ ‫ضمن انکه اژانس بین المللی انرژی اتمی همین مواضع را‬ ‫قبال اعالم کرد مهم ان اســت اقای امانو ایــن مواضع را در‬ ‫کمیسیون برجام مطرح کرد که به عنوان سند باقی می ماند‪.‬‬ ‫فارغ از وعده های شــفاهی اقای امانــو‪ ،‬اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی باید در عمل ثابت کند کــه دیگر برخورد دوگانه‬ ‫و تبعیض امیزی با ایران ندارد و اسناد مربوط به فعالیت های‬ ‫هسته ای ایران سر از ســرویس های جاسوسی کشورهای‬ ‫اســتکباری در نمی اورد چون در گذشــته شــاهد این موارد‬ ‫بودیم یا اژانس بین المللی انرژی اتمی باید درباره بسته شدن‬ ‫پرونده ‪ PMD‬همان پرونده مربــوط به ابعاد احتمالی نظامی‬ ‫فعالیت های هسته ای ایران اول ثابت کند که تا پایان امسال‬ ‫این پرونده ساختگی و سراسر تهمت و کذب را می بندد‪.‬‬ ‫ایا نمونه برداری از پارچین توســط کارشناســان‬ ‫ایرانی انجام شــد و اقای امانو توضیحاتی درباره‬ ‫این موضوع به کمیسیون برجام داد؟‬ ‫اقــای امانو وقتی در کمیســیون حاضر شــد هیچ‬ ‫صحبتی درباره نحوه نمونه برداری از پارچین مطرح نشد و بعد‬ ‫از نشست با کمیسیون گویا به پارچین رفت‪.‬‬ ‫گفته می شــود که نمونه بــرداری را کارشناســان‬ ‫ایرانی انجام دادند‪ .‬ایا درست است؟‬ ‫من در جریان نیستم‪ ،‬باید ان را سوال کنم ولی نکته‬ ‫حائز اهمیت این است که با وجود نشست مشترک اقای امانو‬ ‫بااعضایکمیسیونبرجاممجلسکهیاداورمی شومنشست‬ ‫خیلی خوبی بود چون در عین صراحت‪ ،‬با ادای احترام همراه‬ ‫سیاست‬ ‫‪49‬‬ ‫تالش برای دوقطبی سازی‬ ‫جامعهشناسی‬ ‫جامعهایرانپسازگذارازدورههایگوناگونتاریخی‪،‬درسالهای‬ ‫اخیر پدیده دو قطبی شــدن را بیش از هر زمان دیگــری تجربه کرده‬ ‫است؛ تجربه ای نه چندان خوشایند که بار سنگینی را بر دوش جامعه‬ ‫گذاشــته اســت‪ .‬با وجود چنین تجربه ای اما هنوز برخی اتفاقات به‬ ‫ایجاد دو قطبی منجر می شود‪ .‬مثل یک مسابقه در خندوانه‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫غلبههیجان برمنطق‬ ‫چراجامعهایرانهمچنانظرفیتدوقطبی سازیرا دارد؟‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪1‬‬ ‫چرا جامعه ایران همچنان ظرفیت دوقطبی ســازی را‬ ‫دارد؟اینسوالیاستکهمی خواهیمبهبهانهدوقطبی سازی‬ ‫غیرسودمند میان امین حیایی و امیرمهدی ژوله در استنداپ‬ ‫کمــدی برنامه خندوانه به ان پاســخ دهیــم‪ .‬در نگاه کلی‪،‬‬ ‫دوقطبی ســازی پدیده ای اســت کــه از حوزه سیاســت به‬ ‫حوزه های فرهنگی و اجتماعی ســرایت یافته است‪ ،‬اما در‬ ‫عین حال نباید این موضوع را دور از ذهن داشــت که یکی‬ ‫از اصلی ترین ریشــه های دوقطبی ســازی‪ ،‬شکاف عمیق‬ ‫گســترده اقتصادی میان قشــرهایی از جامعه ایران است‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬فضــای دوقطبی‪ ،‬فضایی عــاری از منطق‪،‬‬ ‫اســتدالل و گفت وگوست؛ احساســات‪ ،‬هیجانات زودگذر‬ ‫و جدال‪ ،‬از مختصات فضای دوقطبی بوده و عاملی اســت‬ ‫که از ایجاد یک رقابت سالم و رسیدن به نتیجه ای منطقی‪،‬‬ ‫جلوگیری می کند‪.‬‬ ‫چگونه رقابت دو هنرمند را سیاسی کردند؟‬ ‫ماجــرا از یــک مســابقه تلویزیونی میــان هنرمندان‬ ‫اغاز شــد؛ انجایی که رامبد جوان مجری برنامه خندوانه از‬ ‫هنرپیشگان فیلم های کمدی و طنزپردازان دعوت کرد تا در‬ ‫بخش«استنداپکمدی»اینبرنامهتلویزیونیهنرشانرابه‬ ‫نمایش بگذارند و خود را در معرض رای بینندگان خندوانه قرار‬ ‫دهند‪ .‬زمانی که این مسابقه به مرحله دوم رسید‪ ،‬قرار بر این‬ ‫شد که هنرمندان حاضر در این مسابقه‪ ،‬در گروه های دونفره‬ ‫با یکدیگر به رقابــت بپردازند تا بــا رای مخاطبان خندوانه‪،‬‬ ‫تکلیف صعودکنندگان به مرحله بعدی این رقابت مشخص‬ ‫شــود‪ .‬جدی ترین رقابت‪ ،‬رقابتی بود کــه میان امیرمهدی‬ ‫ژوله و امین حیایی شکل گرفت‪ .‬ژوله سردبیر پیشین نشریه‬ ‫چلچراغویکیازنویسندگانبرنامه هایطنزاستکهنوشتن‬ ‫اثاری همچون شــب های برره‪ ،‬پاورچین‪ ،‬نقطه چین‪ ،‬باغ‬ ‫مظفر‪ ،‬مرد هزار چهــره‪ ،‬مرد دو هزار چهــره‪ ،‬قهوه تلخ‪ ،‬در‬ ‫حاشیه و‪ ...‬را در کارنامه خود دارد‪ .‬حیایی نیز در فیلم هایی‬ ‫از جمله قالده های طال‪ ،‬اخراجی های ‪ 2 ،1‬و ‪ 3‬و همچنین‬ ‫سن پترزبورگ ایفای نقش کرده است‪.‬‬ ‫حساسیت این رقابت از انجایی شدت گرفت که امین‬ ‫حیایی به دلیل ایفــای نقش در فیلم ســینمایی قالده های‬ ‫طال از سوی هنرمندان منتسب به جریان اصالح طلب مورد‬ ‫سرزنش واقع شد‪ .‬جرقه این رقابت خارج از فضای فرهنگ را‬ ‫بزرگمهر حسین پور زد؛ همو که سال هاست با امیرمهدی ژوله‬ ‫همکاری می کند و در مجالت چلچراغ‪ ،‬صدا‪ ،‬تجربه و برخی‬ ‫دیگرازرسانه هایاصالح طلببهطراحیکاریکاتورمشغول‬ ‫بودهاست‪.‬حسین پورباانتشارپستیدرصفحهشخصیخود‬ ‫در اینستاگرام از عالقه مندانش خواست تا به امیرمهدی ژوله‬ ‫رای دهند؛ چراکه رقیب او در این مسابقه‪ ،‬در فیلم سینمایی‬ ‫قالده های طال بازی کرده است‪ .‬حسین پور در اینستاگرام‬ ‫خود چنین نوشــت‪« :‬امشــب اســتنداپ امیر ژوله است‪.‬‬ ‫مطمئنم مثل دفعه قبل می ترکونه! اما در مقابل امین حیایی‬ ‫به نظرم باید به امیر رای داد‪ .‬همین که کسی قالده طال رو‬ ‫بازی کنه‪ ،‬از نظر من فاقد صالحیت رای دادن می شه‪ ...‬حتا‬ ‫اگهامیراون قدرهمندرخشه‪...‬چیکارکنمدیگه‪...‬بعضی‬ ‫وقتا اون قدر «حال» رو نمی بینم و «گذشته»ی ادما مالک‬ ‫قضاوتم می شه‪ ...‬امیر جان به پیش‪».‬‬ ‫این در حالی بود که هنگام پخش استنداپ کمدی با‬ ‫حضور حیایی و ژوله از مخاطبان این برنامه خواســته شده‬ ‫بود که تنها به اجرای این دو هنرمند در این برنامه رای دهند‬ ‫و ســابقه انها را در نظر نگیرند؛ توصیه ای کــه می توان ان‬ ‫را تلنگری به افرادی دانســت که در هر عرصه ای ســوابق‬ ‫سیاسی یا به عبارت دیگر غیرمرتبط با حوزه تخصصی افراد‬ ‫حاضر در ان عرصه را بــرای اظهارنظر یا رای دادن‪ ،‬مدنظر‬ ‫قرار می دهند و به جای متن‪ ،‬حاشیه ها را برجسته می کنند‪ .‬از‬ ‫این منظر می توان گفت که بزرگمهر حسین پور از نخستین‬ ‫کمپین ســازی خود چندان ســربلند بیرون نیامــد؛ چه انکه‬ ‫با الوده کردن فضای هنر به سیاســت‪ ،‬تصویر نامناسبی از‬ ‫یک هنرمند ارائــه داد و در مقابل‪ ،‬هنرمنــد مقابل را تطهیر‬ ‫کرد؛ به بیان دیگر‪ ،‬اقدام این کاریکاتوریست‪ ،‬تسری دادن‬ ‫دوقطبی از فضای سیاســت به فضای فرهنگ بود و با این‬ ‫اقدام خود از اتخاذ یک تصمیم منطقی و به دور از هیجانات‬ ‫ن ترتیب‪ ،‬رای به هریک از این‬ ‫اجتماعی جلوگیری کرد‪ .‬بدی ‬ ‫دو هنرمند‪ ،‬بار سیاســی پیدا کرد؛ به نحوی که رای به یکی‬ ‫به معنای حمایت از حاکمیت سیاســی بود و رای به دیگری‬ ‫در راســتای اعتراض به ان تاویل و تفسیر می شد‪ .‬در سوی‬ ‫دیگر میدان‪ ،‬برخی رسانه های اصولگرا نیز وارد گود شدند و‬ ‫تالش غیرمحسوسی را برای غلبه حیایی بر ژوله انجام دادند‪.‬‬ ‫در این میان البته یک مســاله دیگر نیز در ایجاد این‬ ‫دوقطبی تاثیر داشــت و ان بهره جســتن ژولــه از نمادهای‬ ‫سیاسی یا غیرمرســوم در رســانه ملی بود‪ .‬او در یکی از این‬ ‫اقدامات‪ ،‬گریزی بــه نامگذاری خواننــدگان زیرزمینی زد و‬ ‫هنگامی که از خوانندگان غیرحســابی ســخن می گفت با‬ ‫به تمســخر گرفتن نام امیر تتلو‪ ،‬خود را امیــر ژوژولو نامید‬ ‫و هوادارانــش را کــه تتلیتی خوانده می شــوند‪ ،‬بــا عبارت‬ ‫ژوژولی مورد شوخی قرار داد‪ .‬همین اقدام کافی بود تا سیل‬ ‫اعتراضات هواداران تتلو یا تتلیتی ها به ســوی ژوله سرازیر‬ ‫شــود؛ انها کامنت های بسیاری را در اینســتاگرام او منتشر‬ ‫کرده و اعالم کردند که به خاطر این مساله به امین حیایی رای‬ ‫خواهند داد‪ .‬در اثنای رای گیری برای این رقابت‪ ،‬پخش یک‬ ‫کلیپ‪ ،‬هواداران ژوله را تحریک کــرد تا او را انتخاب کنند؛‬ ‫کلیپی که در ان امیرمهدی ژوله در حضور سید محمد خاتمی‬ ‫ و برخی دیگر از چهره های شناخته شده اصالح طلب به بیان‬ ‫لطیفه ای درباره رئیس دولت اصالحات می پردازد و در نهایت‬ ‫از سوی وی در اغوش کشیده می شود‪.‬‬ ‫این رقابت چند روزه رای ها نوســان بسیاری داشت اما‬ ‫در عین حال بسیار به یکدیگر نزدیک بود؛ گاهی حیایی رای‬ ‫بیشــتری را از ان خود می کرد‪ ،‬گاه ژوله از رقیب خود سبقت‬ ‫می گرفت و گاهی هم در کمال تعجب‪ ،‬رای ها به یک اندازه‬ ‫بود‪ .‬سرانجام نتیجه نهایی به سود ژوله رقم خورد و در پایان‬ ‫این رقابت نزدیک‪ ،‬امین حیایی ‪ 2‬میلیون و ‪ 240‬هزار و ‪643‬‬ ‫رای اورد و ژوله‪ ،‬صاحب ‪ 2‬میلیــون و ‪ 240‬هزار و ‪ 846‬رای‬ ‫شد؛ یعنی تنها با اختالف ‪ 203‬رای‪.‬‬ ‫پتانسیل جامعه ایران در ایجاد دوقطبی‬ ‫جریان نســبیت گرا و معتقد به هنر پوزیتیویســتی سخن به‬ ‫میان می اوردند‪ .‬در ان برهه‪ ،‬فضاسازی رسانه های ان سوی‬ ‫مرزهاودفاعسرسختانهبرخیرسانه هایداخلی‪،‬اینفضای‬ ‫دوقطبی را جدی تر کرد و بدعــت نامبارکی بود که در عرصه‬ ‫فرهنگ و هنر گذارده شد‪.‬‬ ‫از نفرت بی حد و حصر تا امادگی برای جانفشانی‬ ‫فضای جامعه دوقطبی‪ ،‬فضایی نیســت که بتوان در‬ ‫ان براســاس منطق و اســتدالل تصمیم گرفت‪ .‬در پدیده‬ ‫دوقطبی‪ ،‬یک ســوی ماجرا در مظان اتهام اســت و سوی‬ ‫دیگر در جایگاه قدیس می نشــیند‪ ،‬یکی نفــرت می پراکند‬ ‫و دیگری ناسزا می شــنود‪ ،‬یکی نماینده جریان حق است و‬ ‫دیگری نماد باطل‪ ،‬هر گروهی نفرت را نسبت به گروه مقابل‬ ‫فریاد می زند و هــواداران و حامیان هریــک از جریان ها تا‬ ‫امادگی برای جانفشانی در راه انچه به ان اعتقاد دارند پیش‬ ‫می روند؛ چنین رقابتی اما تنها به تعمیق شــکاف اجتماعی‬ ‫می انجامد‪ .‬مولفه های موثر در ایجاد دوقطبی البته بسیارند؛‬ ‫تفاوت در ســبک زندگی‪ ،‬شــکاف های اقتصادی و تفاوت‬ ‫نگاه ایدئولوژیک‪ ،‬مهمترین مولفه هایی است که می توان‬ ‫پیرامون ایجاد دوقطبی از انها یاد کرد‪.‬‬ ‫نمی توان انکار کرد کــه روند افزایش شــکاف میان‬ ‫ثروتمنــدان و طبقــات پایین جامعــه‪ ،‬در ســال های اخیر‬ ‫شــتاب گرفته و همیــن اتفــاق‪ ،‬موجب تقســیم جامعه به‬ ‫دوقطبی ثروتمند ‪ -‬فقیر شده است‪ .‬تاثیر این اتفاق در تمام‬ ‫سطوح جامعه قابل مشاهده است؛ از رستوران ها‪ ،‬مال ها و‬ ‫خودروهای کف خیابان گرفته تا خانه ها و سبک زندگی افراد‬ ‫ثروتمند و فقیر‪ .‬فضای شهری به قدری شکاف را بارز و واضح‬ ‫بزرگمهر حسین پور کسی بود که‬ ‫با انتشار یک پست اینستاگرامی‬ ‫جرقه دو قطبی سیاسی هنری‬ ‫را زد‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫طرفداران امیر تتلو که توسط‬ ‫ژوله نقد شده بود به امین حیایی‬ ‫رای دادند‬ ‫نشــان می دهد که ســر زدن به دو محله متفاوت در مناطق‬ ‫شمالی و جنوبی شهر‪ ،‬دو فرهنگ و شهر متفاوت را پیش روی‬ ‫هر شهروندی قرار می دهد؛ از لباس پوشیدن و ماشین های‬ ‫مردم ســاکن این دو محله متفاوت تا معمــاری خانه ها که‬ ‫نزدیک بودن این خیابان ها را باورپذیر نمی نماید‪ .‬چه بســا‬ ‫وقتی دستفروشــی را در چهارراه های مناطق شــمالی شهر‬ ‫ببینید‪ ،‬به راحتی حدس بزنید که از فرسنگ ها دورتر به اینجا‬ ‫امده اســت‪ .‬می توان گفت که این فاصله طبقاتی فاحش‪،‬‬ ‫در ساختن دوقطبی های سیاسی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی تاثیر‬ ‫غیرقابل انکاری دارد و از یک نظرسنجی ساده برای انتخاب‬ ‫کمدین محبوب گرفته تــا تعیین رئیس جمهــور به عنوان‬ ‫باالترین مقام اجرایی کشور نقش بســزایی را ایفا می کند‪.‬‬ ‫اضافه شــدن نگاه ایدئولوژیک بــه این فاصله نیــز مولفه‬ ‫دیگری اســت که تعمیق این دوقطبی را تسریع می بخشد؛‬ ‫به نحوی که نگاه ایدئولوژیک مبتنی بر اموزه های اسالمی‪،‬‬ ‫هواداران بیشــتری میان طبقات ضعیف جامعــه دارد و در‬ ‫مقابل‪ ،‬باورمندان به ایدئولوژی لیبرالی و سبک زندگی مدرن‪،‬‬ ‫در طبقــات باالی جامعه وفور بیشــتری دارند‪ .‬این مســاله‬ ‫سبب می شود که جدال فقر و غنا‪ ،‬رنگ و بوی ایدئولوژیک‬ ‫به خود بگیرد و ایدئولوژی به مثابــه کاتالیزوری برای ایجاد‬ ‫دوقطبی عمل کند‪ .‬دوقطبی ممکن است در ابتدا یک جدال‬ ‫مجازی یا حتی بحث و جدل های رو در رو باشــد‪ ،‬اما ممکن‬ ‫است در نهایت شدت نفرت و کینه به جایی برسد که حتی به‬ ‫جدال های فیزیکی و باالتر از ان کشیده شود‪.‬‬ ‫دامن زدن به دوقطبی فقر و غنا و ایجاد تمایز و تعارض‬ ‫میان این دو گروه‪ ،‬نوعی دشمنی را میان طبقات اجتماعی‬ ‫جامعه ایجاد کرده اســت‪ .‬حوزه فرهنــگ‪ ،‬نیازمند اتحاد و‬ ‫انسجام فکری است و هیچ جریانی نباید برای تقویت جریان‬ ‫مورد عالقــه خود‪ ،‬به شــکاف در جامعه دامــن بزند‪ .‬ایجاد‬ ‫فضای دوقطبی در واقع ســوار شــدن بر موج احساســات‬ ‫ی است که به دنبال بیان نظر خود در یک مقطع زمانی‬ ‫مردم ‬ ‫کوتاه هســتند؛ اتفاقی که به جای اینکــه مبنایش دانش و‬ ‫حقیقت جویی باشد‪ ،‬احساس و عاطفه است‪.‬‬ ‫یک مســکن جدی برای پایان دوقطبی‪ ،‬اصالحات‬ ‫گســترده اقتصادی و دخالت ندادن نــگاه ایدئولوژیک در‬ ‫مسائل پیش پا افتاده است‪ .‬بهبود توزیع درامدها‪ ،‬محدود‬ ‫کردن حیطــه تصدیگری بر امــور فرهنگــی‪ ،‬اقتصادی و‬ ‫اجتماعی‪ ،‬تثبیــت جریان درامــد نفتــی و در پیش گرفتن‬ ‫سیاست افزایش تولید‪ ،‬می تواند این شکاف را کاهش دهد‪.‬‬ ‫گذر از قطبی شدن بیشتر جامعه‪ ،‬چیزی است که فایده ان به‬ ‫همه جامعه می رسد‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫ایجاد دوقطبی در فضای سیاسی ایران به قدری تکرار‬ ‫شــده اســت که نیازی به بازگو کردن مصادیق ان نباشد اما‬ ‫دوقطبی ســازی در فضای فرهنگ چیزی نیست که سابقه‬ ‫ان به ســال های دور بازگردد‪ .‬در فروردین ماه ‪ ،1390‬یکی‬ ‫از جدی تریــن دوقطبی هــا در فضای فرهنگ ایجاد شــد؛‬ ‫انجایی که اخراجی هــا ‪ 3‬به عنوان نماد جریــان نزدیک به‬ ‫گفتمان انقالب و جدایی نادر از ســیمین بــه مثابه نماینده‬ ‫جریان روشنفکری در سینمای ایران‪ ،‬به طور همزمان اکران‬ ‫شدند‪ ،‬اما به واسطه مضامین متعارض و نمادهای متفاوت‬ ‫به کارگرفته شده‪ ،‬یک دوقطبی بی سابقه را در سینمای ایران‬ ‫رقم زدند‪ .‬هواداران متعصــب این فیلم ها یا کارگردان های‬ ‫انها‪ ،‬فروش بیشــتر هریک از این دو فیلــم را تحت عنوان‬ ‫فراگیر بودن گفتمان به کارگرفته شده و تفکرات کارگردان ها‬ ‫تفسیر می کردند و برای مثال‪ ،‬معتقد بودند که اگر اخراجی ها‬ ‫فروش بیشتری دارد‪ ،‬مردم به فیلمسازانی با پیشینه مسعود‬ ‫ده نمکی عالقه بیشتری دارند و فروش پایین تر جدایی نادر‬ ‫از سیمین‪ ،‬نشانگر شکست ســینمای روشنفکری در ایران‬ ‫اســت‪ .‬برخی جامعه شناســان نیز دیدگاه سیاسی شان را با‬ ‫این موضوع درمی امیختند و از پایان جریان روشــنفکری‪،‬‬ ‫فضای جامعه دوقطبی‪ ،‬فضایی نیست که‬ ‫بتوان در ان براســاس منطق و استدالل‬ ‫تصمیم گرفت‪ .‬در پدیــده دوقطبی‪ ،‬یک‬ ‫سوی ماجرا در مظان اتهام است و سوی‬ ‫دیگر در جایگاه قدیس می نشــیند‪ ،‬یکی‬ ‫نفرت می پراکند و دیگری ناسزا می شنود‪،‬‬ ‫یکی نماینده جریان حق اســت و دیگری‬ ‫نماد باطل‪ ،‬هــر گروهی نفرت را نســبت‬ ‫به گروه مقابل فریــاد می زند و هواداران و‬ ‫حامیان هریک از جریان ها تا امادگی برای‬ ‫جانفشانی در راه انچه به ان اعتقاد دارند‬ ‫پیش می روند؛ چنین رقابتــی اما تنها به‬ ‫تعمیق شکاف اجتماعی می انجامد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪51‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫پرابلماتیک بودن مناسبات سوژه و سیاست‬ ‫تحلیلی جامعه شناسی از دوقطبی های رایج در سطح جامعه ایران‬ ‫دکتر نعمت اهلل فاضلی‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪2‬‬ ‫جامعه ایران در دوره معاصر بــا نوع خاصی از تجربه‬ ‫تاریخی روبه رو بوده است‪ .‬ما باید برای فهم جامعه ایران‪،‬‬ ‫این تجربــه تاریخی را بازبینــی و ارزیابی انتقــادی کنیم‪.‬‬ ‫مجموعه وضعیت هایی که ما امروز در حوزه های سیاسی‪،‬‬ ‫اقتصــادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگــی با ان مواجه هســتیم‪،‬‬ ‫بر اینــدی از تجربــه تاریخی ویژه ای اســت کــه در دوره‬ ‫معاصر ان را شــکل داده ایــم‪ .‬منظور مــن از دوره معاصر‬ ‫یا تاریخ معاصر‪ ،‬دوره ای اســت کــه از چندین دهه پیش‬ ‫از مشروطه اغاز شــده و تا امروز ادامه داشــته که یکی از‬ ‫مهمترین ابعاد این تجربه تاریخی‪ ،‬مناســبات میان دولت‬ ‫و ملت است‪ .‬تاکنون محققان و نظریه پردازان حوزه های‬ ‫مختلف علوم اجتماعی‪ ،‬علوم سیاسی و مطالعات تاریخی‬ ‫این مناســبات را از ابعاد مختلفی توضیــح داده اند‪ .‬گمان‬ ‫من این است که یکی از وجوه اساسی این مناسبات عبارت‬ ‫ است از نحوه شــکل گیری دولت مدرن در ایران معاصر‪.‬‬ ‫اگر با دقت ســخن بگوییــم‪ ،‬اکثریت جوامــع معاصر در‬ ‫معرض تجربه تاریخی شــکل گیری دولت مدرن بوده اند‪.‬‬ ‫مفهوم دولت ‪ -‬ملت (‪ )nation - state‬و مفهوم شکل گیری‬ ‫دولت ‪ -‬ملت یا دولت ‪ -‬ملت ســازی بــرای توصیف یکی از‬ ‫ابعاد مهم این تجربه تاریخی به کار می رود‪ .‬ما برای اینکه‬ ‫بتوانیم مناسبات دولت ‪ -‬ملت را در ایران معاصر درک کنیم‪،‬‬ ‫باید فرایند ملت ســازی‪ ،‬دولت ســازی و دولت ‪ -‬ملت سازی‬ ‫را با دقــت واکاوی کنیم و ببینیــم که در ایــن فرایند با چه‬ ‫تجربه ای از مساله مندی یا مساله سازی ها (‪)Problematic‬‬ ‫روبه رو بوده ایــم‪ .‬در همــه جوامع‪ ،‬شــکل گیری دولت و‬ ‫دولت ‪ -‬ملت همراه با بازاندیشی در تمام وجوه اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سیاسی و فرهنگی بوده است‪ .‬دولت ها و ملت ها‬ ‫یا مجموعه هــای جوامع موجود‪ ،‬الجرم به طــور خوداگاه‬ ‫یا ناخوداگاه‪ ،‬صریح یــا ضمنی درگیر نوعی بازاندیشــی‪،‬‬ ‫بازتعریف و بازافرینــی همه وجوه خودشــان بوده اند‪ .‬من‬ ‫این فرایند بازاندیشی یا بازافرینی در میان جوامع مختلف‬ ‫ خصوصا در جامعه ایران ‪ -‬را یکی از مهمترین فرایندهای‬‫مساله مندســازی (‪ )Problematization‬می دانــم‪ .‬طی‬ ‫این فرایند مساله مندسازی‪ ،‬زبان‪ ،‬مذهب‪ ،‬اداب و رسوم‪،‬‬ ‫دانش ها و تمــام ذخیره های نمادین تاریخــی ملت ها ‪ -‬از‬ ‫جمله مردم ایران ‪ -‬از حالت ناخوداگاه به وضعیت خوداگاه‬ ‫انتقال می یابند؛ یعنی اگر برای مدت چند هزار سال‪ ،‬مردم‬ ‫ایران ازدواج‪ ،‬جشــن ها‪ ،‬ســوگواری ها‪ ،‬مراسم و ایین ها‬ ‫یا زبان‪ ،‬ادبیــات‪ ،‬هنرها‪ ،‬صنایــع و فنــون و‪ ...‬را به طور‬ ‫ناخوداگاه و به مثابه امر طبیعی تجربه می کردند و از نسلی‬ ‫به نسل دیگر انتقال می دادند‪ ،‬در فرایند دولت ‪ -‬ملت سازی‪،‬‬ ‫این ذخیره ها و گنجینه های نمادین به صورت اموری نااشنا‬ ‫و خوداگاه درمی ایند؛ بــه بیان دیگر‪ ،‬مــا در فرایند دولت‬ ‫ ملت ســازی ان چیزهایی را که نیندیشــیده بر مبنای امور‬‫جای گرفته در ناخوداگاه ذهن جمعی مان عمل می کردیم‪،‬‬ ‫اکنون با اتخاذ یک موضع بیرونی و ایجاد نوعی فاصله میان‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫«خویشتن معاصر» با ناخوداگاه تاریخی‪،‬‬ ‫«خود اگاه» یا‬ ‫به صورت اموری قابل دستکاری‪ ،‬تغییر‪ ،‬در معرض گزینش‪،‬‬ ‫حذف‪ ،‬طرد‪ ،‬حاشیه رانی یا برجسته سازی قرار می دهیم تا‬ ‫بتوانیم به کمک این گونه فرایندها‪ ،‬گفتمان تازه ای برای‬ ‫شکل گیری تخیل تاریخی و تخیل نمادین جدید متناسب‬ ‫با مفاهیــم‪ ،‬ضرورت هــا و اقتضائات روز ایجــاد کنیم‪ .‬ما‬ ‫در فرایندی نســبتا خــوداگاه تالش می کنیم تا برســاخت‬ ‫اجتماعی تازه ای از واقعیت تاریخی خودمان خلق کنیم‪.‬‬ ‫در این فرایند ساختن واقعیت اجتماعی تاریخی نوین است‬ ‫که مساله مندی های ما اغاز می شود‪ .‬ما ناگزیر هستیم که‬ ‫به طور پیوسته‪ ،‬پرسش ها و مســائل تازه ای را خلق کنیم؛‬ ‫به بیان دیگر‪ ،‬مجموعه تاریخ و فرهنگ چند هزار ســاله را‬ ‫« ُابژه» شناســایی و موضوع تغییر و دگرگونی قرار دهیم‪.‬‬ ‫شاید مهمترین مساله ما از همین جا اغاز می شود که تمام‬ ‫تجربه تاریخی گذشــته ناخوداگاه‪ ،‬از امری اشنا به امری‬ ‫نااشنا تبدیل می شود؛ یعنی ما انها را به صورت نوعی پدیده‬ ‫پرســش انگیز‪ ،‬ناشــناخته و بیگانه از خود درمی اوریم‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬تمام این گنجینه تاریخی که در اثر چند هزار‬ ‫ســال زندگی اقوام‪ ،‬زبان ها و مذاهب مختلف و در نتیجه‬ ‫فرایندهای طوالنی کشــمکش و ســازگاری جمعی شکل‬ ‫گرفته اند‪ ،‬باید مورد بازبینی انتقادی قــرار گیرند تا بتوانند‬ ‫با منطــق اقتضائات سیاســی و اجتماعی امــروز غربال و‬ ‫بازافرینی شوند‪ .‬طبیعی اســت که در این جریان‪ ،‬اشکال‬ ‫گوناگونی از تنش ها و بحران ها شکل می گیرد و نیروهای‬ ‫مختلف اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و سیاســی نمی توانند درباره‬ ‫چنین دســتکاری‪ ،‬غربالگری و ارزیابی انتقادی نسبت به‬ ‫گذشته تاریخی‪ ،‬همسو‪ ،‬یکپارچه و همدل باشند؛ چراکه‬ ‫این تجربه تاریخی طوالنی ما در بســتری مــادی و عینی‬ ‫تاریخی استقرار یافته است‪ .‬منافع‪ ،‬نیازها‪ ،‬عالیق و سالیق‬ ‫گروه های مختلف به گنجینه تاریخی نمادها گره خورده و‬ ‫هنگامی که این اسطوره ها‪ ،‬نمادها‪ ،‬زبان ها‪ ،‬اعتقادات و‬ ‫باورهای تاریخی و فرهنگی مورد دستکاری قرار می گیرند‪،‬‬ ‫به حاشیه رانده می شوند یا دچار بازافرینی و تغییر می شوند‪،‬‬ ‫واکنش نیروهای مختلف در جامعه را برمی انگیزد‪ .‬تجربه‬ ‫ملت های مختلــف درباره این جریــان بازافرینی و بازبینی‬ ‫ذخایر نمادین و رمزگان تاریخی و فرهنگی ملت ها یکسان‬ ‫نیســت‪ .‬در برخی جوامع ‪ -‬مانند جوامع اروپایی ‪ -‬در فرایند‬ ‫تاریخی طوالنی تــری که از رنســانس (قرن شــانزدهم)‬ ‫اغاز شد‪ ،‬توانســته اند در فرایندی پانصد ســاله به اشکال‬ ‫گوناگون‪ ،‬میراث تاریخــی‪ ،‬تمدنی و فرهنگــی یا همان‬ ‫گنجینه های نمادین دینی‪ ،‬زبانی‪ ،‬هنری‪ ،‬ادبی‪ ،‬فلسفی‪،‬‬ ‫علمی‪ ،‬اجتماعــی و فرهنگــی را در تجربــه معاصر خود‪،‬‬ ‫به نحو مطلوب‪ ،‬متوازن و ثمربخشی ادغام کنند‪ .‬هرچند در‬ ‫تجربه تاریخی این کشورهای توسعه یافته‪ ،‬کشمکش ها‪،‬‬ ‫جنگ ها و ستیزهای خونینی شکل گرفت‪ ،‬اما به دلیل بستر‬ ‫تاریخی طوالنی و همچنین ســیطره جهانی این کشورها‬ ‫در ســده های اخیر‪ ،‬توانســتند با تکیه بر فرایند استعمار و‬ ‫بهره کشی از منابع جهانی‪ ،‬تجربه شکل دهی دولت ‪ -‬ملت‬ ‫و بازافرینی میراث تاریخی خود را با موفقیت نسبی به دست‬ ‫اورند و ســازوکارهای جدید حاصل از این تحول در نتیجه‬ ‫برخی عوامل دیگر همچون پیشــرفت های علمی‪ ،‬فنی و‬ ‫تکنولوژیک‪ ،‬به این جوامع کمک کرد تا در بســتر تاریخی‬ ‫پنج قرن اخیر از یک سو و تجربه اســتعمار از سوی دیگر‪،‬‬ ‫بتوانند تعادل و توازن نسبی را در نیروها و عوامل اجتماعی‬ ‫برقرار کنند؛ به گونه ای که پس از پنج قرن تحوالت مدرن‬ ‫شدن‪ ،‬انها توانســته اند تا حدودی پاســخگوی نیازهای‬ ‫اکثریت جامعه خود باشند و رضایت نسبی همه گروه های‬ ‫اجتماعی را به دست اورند‪ .‬اگرچه در این جوامع همچنان‬ ‫مساله نابرابری و بی عدالتی به اشکال مختلف باقی مانده‬ ‫و تبعیض ها گاه و بی گاه‪ ،‬بحران و تنــش درونی را در این‬ ‫سیســتم ایجاد می کنــد امــا از انجایی که همــه نیروها و‬ ‫افراد توانسته اند به سطحی از امکان ها و فرصت ها برای‬ ‫تامین نیازها و خودشکوفایی برســند و همه شهروندان در‬ ‫پرتو پنج قرن تحوالت و توسعه های علمی و تکنولوژیک و‬ ‫تجربه استعمار و بهره کشی های تاریخی از ملت های دیگر‬ ‫توانسته اند فرصتی فراهم کنند تا امنیت‪ ،‬ازادی و رژیم های‬ ‫رفاهی را ایجــاد کنند‪ ،‬نوعــی ارامــش و رضایت خاطر را‬ ‫به وجود اورده اند‪ .‬در مقابل‪ ،‬ســایر ملت هــا‪ ،‬لزوما چنین‬ ‫تجربه تاریخی را شکل نداده اند؛ یعنی فرایند شکل گیری‬ ‫دولت ‪ -‬ملت و مرحله شکل دادن یک تخیل اجتماعی جدید‬ ‫که بتواند با تکیه بر بازافرینی میــراث تاریخی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫اجتماعی و سیاســی ملت ها‪ ،‬نوعی دولــت ‪ -‬ملت مدرن و‬ ‫نظم جدید را ایجاد کند‪ ،‬در اکثریت جوامع با موفقیت همراه‬ ‫نبوده است‪ .‬به همین دلیل در قرن بیستم‪ ،‬شاهد جنگ های‬ ‫منطقه ای‪ ،‬کشــمکش قدرت های بزرگ‪ ،‬فروپاشــی ها و‬ ‫ی و اجتماعی مختلف بوده ایم و این تنش ها‬ ‫تنش های قوم ‬ ‫و کشمکش ها همچنان وجود دارد‪.‬‬ ‫جامعه ایران نیز که از همان اغاز قرن بیستم با انقالب‬ ‫مشــروطیت تالش کرد تا واحد سیاســی مدرن جدیدی را‬ ‫بازتعریف و تاسیس کند‪ ،‬تا امروز با اشکال مختلف تنش ها‬ ‫و کشمکش ها روبه رو بوده است‪ .‬مســاله جامعه ایران در‬ ‫فرایند شکل گیری دولت ‪ -‬ملت و تجربه تاریخی این جامعه‬ ‫را باید از این زاویه نگریست که ایا نظم سیاسی جدید ‪ -‬که‬ ‫بارزترین شکل ان در انقالب مشروطه و پیدایش حکومت‬ ‫پهلوی و روی کار امدن رضاشــاه نمود پیدا کرد ‪ -‬توانسته‬ ‫است دولت مدرن (‪ )State‬را ایجاد کند یا نه؟ به اعتقاد من‪،‬‬ ‫یکی از مهمترین ویژگی های دولت مدرن عبارت است از‬ ‫دولتی که بتواند سوژه های مناسب معاصر را خلق کند‪ .‬ما‬ ‫در پرتو تحقیقاتی که میشل فوکو پیرامون حکومت مندی‬ ‫(‪ )Governmentality‬ارائــه کرده‪ ،‬از دانش نظری خوبی‬ ‫درباره ســازوکارهای شــکل گیری دولت مــدرن در جهان‬ ‫برخورداریم‪ .‬به اعتقاد فوکو‪ ،‬فرایند تکوین‪ ،‬توسعه و تحول‬ ‫دولت مدرن عبارت است از فرایندی که طی ان دولت ها و‬ ‫سازمان های سیاسی جدید نوعی گسست در شیوه ارتباط‬ ‫با مردم و شهروندان یا انچه او از ان تحت عنوان سوژه یاد‬ ‫می کند‪ ،‬ایجاد می شــود‪ .‬در نظام های پســامدرن‪ ،‬رابطه‬ ‫سوژه با نظام های سیاسی فئودالی‪ ،‬سلطنتی و پادشاهی‪،‬‬ ‫نوعی تولید و اعمال قدرت عریان و مبتنی بر سرکوب‪ ،‬اجبار‬ ‫و زور اســت؛ یعنی به کارگیــری قدرت عریانی که پادشــاه‬ ‫اعمال می کنــد تا تبعیــت‪ ،‬فرمانبــری و فرماندهی ایجاد‬ ‫کند‪ .‬در وضعیت پیشــامدرن‪ ،‬مهمترین مساله پادشاه بقا‬ ‫و دوام نهاد ســلطنت از یک سو و حفظ ســرزمین و امنیت‬ ‫سرزمینی از سوی دیگر است‪ .‬مساله مردم تا اندازه ای که‬ ‫به بقای پادشاه و گسترش و امنیت ســرزمین کمک کند‪،‬‬ ‫اهمیت دارد‪ .‬تحقیقات فوکو نشــان می دهد که از ابتدای‬ ‫قرن هفدهم به این ســو‪ ،‬تحوالتی به وجــود می اید که در‬ ‫جوامع اروپایی یعنی فرانســه‪ ،‬بریتانیــا و المان‪ ،‬به تدریج‬ ‫دغدغه های نظام سیاســی تغییر می کند و نوعی گسست‬ ‫تاریخی در شــیوه تولید و اعمال قدرت به وجــود می اید‪.‬‬ ‫در اثر ایــن گسســت‪ ،‬نظام های سیاســی کم کم دغدغه‬ ‫تشکیل سوژه یا خلق سوژه را پیدا می کنند‪ .‬منظور از خلق‬ ‫ســوژه‪ ،‬پرورش انســان هایی در مقوله های مختلف است‬ ‫کــه بتوانند در یک رابطــه ارگانیک و کارکــردی‪ ،‬نیازهای‬ ‫یک نظام سیاســی جدید را تامین کنند و در عین حال نظم‬ ‫جدیدی شــکل بگیرد‪ .‬برای اینکه ســوژه جدیدی اعم از‬ ‫کارمند‪ ،‬کارگر و حتی پزشــک‪ ،‬مهندس و شهروند به وجود‬ ‫بیاید‪ ،‬بایــد موقعیت هایی که افــراد در زندگــی دارند‪ ،‬به‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫موقعیت های سوژه گی تبدیل شــود؛ حتی موقعیت هایی‬ ‫ماننــد زنانگــی و مردانگی کــه در ان افــراد نقش هایی را‬ ‫ایفــا کنند کــه از یک ســو در چارچوب یک نظم سیاســی‬ ‫جدید‪ ،‬کامال کارکردی و معنادار باشــد و از سوی دیگر این‬ ‫افراد منتفع شــوند و بنابر میل و اشــتیاق خــود به فعالیت‬ ‫بپردازنــد‪ .‬در واقع افراد در موقعیت ســوژه گی احســاس‬ ‫می کنند که خودشان این موقعیت ها را انتخاب کرده اند و‬ ‫داوطلبانه‪ ،‬براساس پاسخگویی به نیازهای شان‪ ،‬به منظور‬ ‫«خودتحقق بخشی» و براورده شــدن این احساس که از‬ ‫روی ازادی و قدرت انتخاب برخوردارند‪ ،‬در این موقعیت ها‬ ‫مشارکت می کنند‪ .‬بنابراین مهمترین کاری که دولت های‬ ‫جدید باید انجام دهند‪ ،‬خلق این موقعیت های ســوژه گی‬ ‫اســت؛ به مقداری که ایــن موقعیت ها شــکل می گیرند‪،‬‬ ‫فراینــد ادغام دولــت ملت ‪ -‬ملــت و شــکل گیری دولت ‪-‬‬ ‫ملت امکان پذیر می شــود‪ .‬ما هرچه به دوره های گذشته‬ ‫بازمی گردیم‪ ،‬این رابطه کمرنگ تر اســت و هرچه به زمان‬ ‫کنونی نزدیک تر می شویم‪ ،‬می بینیم که این تجربه تاریخی‬ ‫در جوامع توســعه یافته غربــی موفق تر بوده اســت‪ .‬ما به‬ ‫مرحله ای رسیده ایم که فوکو از ان تحت عنوان حکومت بر‬ ‫ذهنیت ها (‪ )Governmentality‬یاد می کند؛ یعنی قواعد‬ ‫بازی قدرت به گونه ای اســت که افراد ان را طوری درونی‬ ‫کرده اند که به صورت امر طبیعی و ناخوداگاه انها درامده و‬ ‫افراد و تابعین یک دولت احساس می کنند که توانسته اند‬ ‫با میل و رضایت خود‪ ،‬مجموعه مسئولیت هایی را بپذیرند‬ ‫که انتخاب خودشان است و ایفای این مسئولیت ها نوعی‬ ‫نظم اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاســی و فرهنگی را به وجود‬ ‫اورده اســت‪ .‬از دیدگاه فوکو‪ ،‬دولت ها برای اینکه بتوانند‬ ‫موقعیت های سوژه گی ایجاد کنند‪ ،‬شروع به ارائه خدمات‬ ‫کرده اند و دولت مسئولیت ارائه خدمات‪ ،‬ایجاد رفاه و توجه‬ ‫به نیازهای گوناگون شهروندان اعم از اموزشی‪ ،‬سالمت‪،‬‬ ‫غذا‪ ،‬امنیت‪ ،‬مادی و اقتصادی‪ ،‬ارتباطی و نیازهای دیگر‬ ‫را برعهده دارد‪ .‬شهروندان یک دولت‪ ،‬در پرتو برخورداری‬ ‫از نیازهای گوناگــون‪ ،‬مســئولیت هایی از قبیل پرداخت‬ ‫مالیات‪ ،‬تولیــد کاال و رعایــت قوانین را نیــز می پذیرند تا‬ ‫بتواننــد در چارچوب جدید‪ ،‬خود را شــهروندان یک دولت‬ ‫به حساب بیاورند‪ .‬به همین دلیل‪ ،‬در یک تجربه تاریخی‬ ‫طوالنی‪ ،‬دولت به مفهوم یک ســامان سیاســی‪ ،‬به جای‬ ‫اینکه تابعین خود را وادار کند که کاری را انجام دهند یا انها‬ ‫را ســرکوب کند‪ ،‬موقعیت هایی را ایجاد می کند که ضمن‬ ‫کنترل شــهروندان و ایجاد قدرت انضباط بخشــی‪ ،‬انها را‬ ‫در سیستم خود ادغام می کند و احســاس رضایت‪ ،‬ازادی‬ ‫و انتخــاب را به انهــا می دهد‪ .‬فوکو اســتدالل می کند که‬ ‫مهمترین چیزی که دولت ها برای چنین ادغام‪ ،‬یکپارچگی‬ ‫و ایجاد حکومت مندی در اختیار داشتند‪ ،‬دانش بود‪ .‬تمام‬ ‫دانش های جدید همچون پزشــکی‪ ،‬مهندسی و از جمله‬ ‫علوم انســانی و علــوم اجتماعی‪ ،‬به صــورت قدرت های‬ ‫انضباط بخــش درامدند که به کمک انها افراد از یک ســو‬ ‫خدمات‪ ،‬امکانات و فرصت های خود را پیدا می کردند و از‬ ‫سوی دیگر‪ ،‬در مجموعه دولت ‪ -‬ملت استقرار می یافتند و‬ ‫نظم جدیدی را شکل می دادند‪ .‬به بیان دیگر‪ ،‬انچه دولت‬ ‫ ملت های جدید را به نحو موفقی پیش برد تا به امروز رسید‬‫که حکومت مندی به وجود می اید‪ ،‬علوم و دانش های جدید‬ ‫بود‪ .‬در اینجا مراد از دانش‪ ،‬تنها علوم طبیعی نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫تمام دانش ها و اگاهی هایی است که می توانیم انها را تصور‬ ‫کنیم‪ .‬حتی تجربیات علمی و دانشــی که به طور سنتی در‬ ‫اروپا یا سرزمین های دیگر شکل گرفته بود‪ ،‬همه در فضای‬ ‫ت‪ -‬ملت ادغام‪ ،‬پذیرفته و بازافرینی می شوند‪ .‬در‬ ‫جدید دول ‬ ‫اینجا تمام اشــکال اگاهی از ادبیات‪ ،‬زبان و فلسفه گرفته‬ ‫تا علوم پزشــکی‪ ،‬علوم پایه و علوم مهندســی و تکنیکی‪،‬‬ ‫در مجموعه ای به هم پیوســته‪ ،‬روابط کارکردی و ارگانیک‬ ‫می یابند و دولت ‪ -‬ملت جدید را پیش می برند‪.‬‬ ‫نکته ای که می خواهم پیرامون ایران بیان کنم و فکر‬ ‫می کنم که مهمترین وجه پرابلماتیک ما‪ ،‬تجربه تاریخی‬ ‫معاصر ما بوده و باعث شــده اســت که امروز شاهد برخی‬ ‫تنش ها و کشــمکش های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاسی‬ ‫و فرهنگی باشــیم که نیروها را پراکنده و ناهمگرا می کند‪،‬‬ ‫جنس رابطه ای اســت که میان سامان سیاســی و مردم یا‬ ‫شــهروندان شــکل می گیرد؛ انچه من از ان تحت عنوان‬ ‫رابطه سوژه و سیاســت در ایران معاصر یاد می کنم‪ .‬شاید‬ ‫بزرگترین بحران پرابلماتیک مــا در ایران معاصر این بوده‬ ‫ و شــاید هنوز هم باشد ‪ -‬که نتوانســته ایم فرایند منطقی‪،‬‬‫کارامد و موثر رابطه ســوژه و سیاســت را به گونه ای شکل‬ ‫بدهیم که اینها ادغام شــده و در کنار یکدیگر باشند و باید‬ ‫مسائلی را که از دوره مشــروطه تاکنون رابطه میان سوژه‬ ‫و سیاســت در ایران را پرابلماتیک می کننــد‪ ،‬مورد بازبینی‬ ‫انتقادی قرار دهیم تا ببینیم در کدام برهه ها نتوانســته ایم‬ ‫موقعیت های سوژه گی را فراهم کنیم که سوژه های مدرن‬ ‫و معاصر متناســب با نظــم اجتماعی و سیاســی کارامدی‬ ‫ایجاد شود‪ .‬یکی از این وجوه پرابلماتیک این است که از‬ ‫ابتدای شکل گیری تجربه تجدد در ایران ‪ -‬به خصوص در‬ ‫حوزه سیاسی ‪ -‬عمده فعالیت دولت به جای اینکه معطوف‬ ‫به روابط متوازن میان سوژه و سیاست باشد‪ ،‬عمدتا متوجه‬ ‫برساختن دستگاه دولت بوده اســت؛ به این معنا که چه در‬ ‫برنامه های توسعه ای که از سال ‪ 1327‬به بعد شکل گرفت‬ ‫و ما به نحو اگاهانه ای به مفهوم توسعه خدمات‪ ،‬شهرسازی‬ ‫و شکل گیری ارتش پرداختیم و چه در دوره های پیش از ان‬ ‫یعنی در دوره رضاشاه و حتی دوره قاجار‪ ،‬فرایند شکل گیری‬ ‫دولت را تا حدودی بر پایه رابطه سرکوبگری سوژه بنا کردیم‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫و فرایند رابطه سوژه و سیاســت‪ ،‬رابطه متقابل‪ ،‬کارکردی و‬ ‫چندسویه ای نبوده است‪ .‬دولت های معاصر در ایران به ویژه‬ ‫در سال های ‪ 1340‬به بعد که ما توانستیم به نحو موثری به‬ ‫ثروت نفت دســت یابیم‪ ،‬در پرتو بودجــه نفت‪ ،‬دولت خود‬ ‫را نیازمند سوژه ندیده اســت؛ چراکه به دلیل برخورداری از‬ ‫درامد نفت‪ ،‬از استقالل مادی برخوردار بوده است‪ .‬این امر‪،‬‬ ‫دولت را به سوی رابطه ای یک سویه با سوژه پیش برد‪ .‬البته‬ ‫این مساله نسبی است و این گونه نیست که در دوره معاصر‬ ‫هیچ اتفاقی میان دولت و نظام سیاسی پدید نیامده و ما در‬ ‫دوره مشروطه و پس از ان‪ ،‬همان تجربه ای را داریم که در‬ ‫دوره های پیشین داشــته ایم‪ .‬از نظر من‪ ،‬تغییرات مهم و‬ ‫محسوسی در این رابطه ایجاد شده اما در شکل مجازات ها‬ ‫و همچنین روابــط میان مردم و نظام های سیاســی روابط‬ ‫گســترده تر و نزدیکتری پدید امده اســت‪ .‬پیدایش نظام‬ ‫بوروکراســی‪ ،‬نظام اداری جدید‪ ،‬گسترش تکنولوژی های‬ ‫مدرن‪ ،‬فرصت ها و امکانات زندگی در زندگی جدید‪ ،‬وسایل‬ ‫ارتباطی و حمل ونقل‪ ،‬خدمات رفاهی و امکانات اموزشی‪،‬‬ ‫مو قعیت های سوژه گی را برای شهروندان ایجاد کرده اند و‬ ‫شهروندان امروزی نسبت به دوره های گذشته از عاملیت‪،‬‬ ‫خالقیت و توانمندی های بیشتری برخوردارند اما روی دیگر‬ ‫سکه این است که در دوره معاصر در پرتو درامدهای نفتی‪،‬‬ ‫تکنولوژی های مدرن و نظام های بوروکراسی‪ ،‬دولت های‬ ‫مرکزی نیــز از ابزارها و امکانات بســیار گســترده ای برای‬ ‫کنترل‪ ،‬محدودسازی مادی و اعمال عریان قدرت در برابر‬ ‫سوژه ها برخوردار شــده اند‪ .‬دولت ها و نظام های سیاسی‬ ‫معاصر ایران تالش نکرده اند که موقعیت های ســوژه گی‬ ‫و سوژه هایی را بیافرینند که شــهروندان بتوانند داوطلبانه‬ ‫براســاس رضایت و اقناع در فرایندی با نظم سیاسی جدید‬ ‫همسو‪ ،‬هم رای‪ ،‬همدل و همزبان شوند‪ .‬شاید بتوانیم این‬ ‫امر ‪ -‬یعنی ناکامی نسبی ایران معاصر در ساختن سوژه های‬ ‫جدید را مهمترین پرابلماتیک ایران معاصر بدانیم که دارای‬ ‫ابعاد اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬سیاســی و فرهنگی گوناگونی‬ ‫اســت‪ .‬اگر از منظر فرم اجتماعی نگاه کنیم‪ ،‬این ناکامی‬ ‫ باعث شده اســت که روابط متقابل میان گروه ها و مردم و‬ ‫نظام سیاسی‪ ،‬در قالب کشمکش‪ ،‬تنش و تعارض باشد و به‬ ‫همین دلیل‪ ،‬ما در تجربه تاریخی معاصرمان شاهدیم که‬ ‫روابط میان سوژه ها‪ ،‬مردم و نظام های سیاسی رابطه هایی‬ ‫از جنس تخریب‪ ،‬غارتگــری و مقاومت بوده که اشــکال‬ ‫مختلفی از ســتیزهای اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و سیاســی را‬ ‫به وجود اورده اســت‪ .‬در عین حال و در شرایطی که دولت‬ ‫و نظام سیاسی ســازوکارهای اعمال عریان قدرت را دنبال‬ ‫می کنــد و از شــکل دادن موقعیت های ســوژه گی برای‬ ‫شــهروندان اجتناب می ورزد‪ ،‬طبیعی است که سیطره امر‬ ‫سیاسی بر امر اقتصادی‪ ،‬فرهنگی و اجتماعی پدید می اید‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬شکل گیری صورت بندی های اقتصادی‪،‬‬ ‫اجتماعی و فرهنگی با نوعی تاخر مواجه می شــود‪ .‬الزمه‬ ‫اینکه ما بخواهیم جامعــه معاصر یا دولــت ‪ -‬ملت را پدید‬ ‫اوریم‪ ،‬این اســت کــه ســوژه های فــردی و اجتماعی از‬ ‫توانمندی برخوردار باشــند و باید در یک پروســه تاریخی‬ ‫به تدریج نوعی تفکیک نهادی ایجاد شــود؛ بدین معنا که‬ ‫کم کم حوزه سیاست‪ ،‬استقالل حوزه های فرهنگ‪ ،‬اقتصاد‬ ‫و اجتماع را امکان پذیر سازد‪ ،‬به طوری که فعالیت اقتصادی‬ ‫تابع منطق اقتضائات معیشــت‪ ،‬تولید‪ ،‬مصرف‪ ،‬توزیع و‬ ‫ثروت باشد‪ .‬در حوزه فرهنگ نیز همین طور است؛ فرم های‬ ‫فرهنگی یعنی دانش ها‪ ،‬فلسفه ها و‪ ...‬می توانند از نوعی‬ ‫خودمختاری نســبی برخوردار باشند‪ .‬این موضوع در حوزه‬ ‫اجتماع نیز صادق است‪ .‬البته این استقالل نسبی به معنای‬ ‫عدم ارتباط حوزه ها با یکدیگر ‪ -‬خصوصا با حوزه سیاســت‬ ‫ نیست بلکه بدین معناســت که رابطه حوزه ها از رابطه ای‬‫مکانیکی بــه رابطــه ای ارگانیکی و از رابطــه ای بر مبنای‬ ‫اعمال عریان قدرت به رابطه ای کارکردی تبدیل شود‪.‬‬ ‫‪53‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫به اعتقاد من‪ ،‬بحرانی که در ایران معاصر رخ داده‪،‬‬ ‫این است که به دلیل اینکه ســوژه های فردی و اجتماعی‬ ‫ از قبیــل قومیت هــا‪ ،‬مذاهــب‪ ،‬زبان ها و جنســیت ها ‪-‬‬‫از خودمختاری و اســتقالل نســبی برخــوردار نبوده اند‪،‬‬ ‫نتوانسته اند براســاس منطق اقتضائات خود عمل کنند و‬ ‫سیاست این خودمختاری را به رســمیت نشناخته و در ان‬ ‫مداخله کرده‪ ،‬باعث شده است که سوژه های اجتماعی و‬ ‫فردی به سوژه های مقاوم تبدیل شوند‪ .‬در چنین شرایطی‪،‬‬ ‫نوعی فضای دوقطبی شــکل می گیرد که در یک ســوی‬ ‫ان نظام سیاســی یا امر سیاسی اســت و در سوی دیگر‪،‬‬ ‫همه اشــکال ســوژه گی قرار دارد‪ .‬جدایی و قطبی شدن‬ ‫سوژه های فردی را از احساس نارضایتی‪ ،‬نق زدن ها‪ ،‬ناله ‬ ‫کردن ها و اشکال مختلف بیان نارضایتی و سرخوردگی از‬ ‫زندگی‪ ،‬افسردگی ها‪ ،‬اعتیاد و‪ ...‬می توان مشاهده کرد و‬ ‫در سطح جمعی نیز می توان این جدایی را در انسجام های‬ ‫سازمان یافته و کشمکش های سیاسی دید که گاه در قالب‬ ‫جدال احزاب اصولگرا و اصالح طلب است‪ ،‬گاه به صورت‬ ‫انقالبــی و ضدانقــاب و گاه نیز به صــورت دگراندیش و‬ ‫خودی بــروز می یابد؛ یعنــی به جای فضایی کــه امکان‬ ‫شکل گیری موقعیت های سوژه گی را فراهم اورد و به جای‬ ‫ســتیزه و فاصله گزینی‪ ،‬بســتر رقابت و همکاری سوژه ها‬ ‫را ایجاد کند‪ ،‬فضایی ایجاد شــده اســت که دائما شــاهد‬ ‫احســاس ناامنی‪ ،‬ناپایــداری‪ ،‬بی ثباتی‪ ،‬تهدیــد و حتی‬ ‫احساس فروپاشی در جامعه هستیم‪ .‬این در شرایطی رخ‬ ‫می دهد که حجم سرمایه های مادی‪ ،‬کالبدی و فیزیکی‬ ‫جامعه صدها برابر افزایش یافته اســت؛ امروزه نسبت به‬ ‫دهه های گذشــته‪ ،‬جاده ها‪ ،‬اتومبیل ها‪ ،‬ســاختمان ها‪،‬‬ ‫خیابان هــا‪ ،‬موبایل هــا‪ ،‬خطــوط هوایــی‪ ،‬کشــتیرانی‪،‬‬ ‫دانشــگاه ها‪ ،‬مدارس و موسســات عظیم به وجود امده و‬ ‫حجم ســرمایه های فنی و فیزیکی مــا در پرتو درامدهای‬ ‫نفتی‪ ،‬فعالیت های گسترده اقتصادی و افزایش ارتباطات‬ ‫جهانی‪ ،‬به طور ناباورانه ای رشد یافته است اما این افزایش‬ ‫ســرمایه های مادی لزوما منجر به افزایش ســرمایه های‬ ‫اجتماعی و انسانی نشده است‪ .‬در جایی که سرمایه های‬ ‫انسانی رشد کرده اند‪ ،‬افراد به صورت موجودیت های فردی‬ ‫از قابلیت ها‪ ،‬مهارت ها و دانش های ارزشمندی برخوردار‬ ‫شــده اند اما به دلیل اینکه رابطه میان ســوژه و سیاست‪،‬‬ ‫رابطه ای پرابلماتیک باقی مانده‪ ،‬رشد سرمایه های انسانی‬ ‫در یک حرکت جمعی تاریخی‪ ،‬موجب حرکت زندگی ملی و‬ ‫اجتماعی در مقیاس کالن نمی شود‪ .‬ما هنوز پس از یک‬ ‫قرن تحوالت عظیم‪ ،‬باید نگران ناپایداری های سیاسی‪،‬‬ ‫انتخابات و رابطه میان ســوژه و سیاست باشیم؛ هر اتفاق‬ ‫کوچکی به ســادگی داللت های سیاســی می یابد و حتی‬ ‫یک برنامه کمدی تلویزیونی مثل خندوانه و طنزپردازی دو‬ ‫کمدین به امری سیاســی تبدیل می شود‪ ،‬درحالی که اگر‬ ‫از منظر تاریخی نگاه کنیم‪ ،‬نبایــد چنین اتفاقی رخ دهد‪.‬‬ ‫حتی نوشتن یک مقاله یا یک کتاب در دانشگاه اژیرهای‬ ‫سیاست را به صدا درمی اورد و حتی به اعمال عریان قدرت‬ ‫منتهی می شود یا ِ‬ ‫من دانشــگاهی باید در اظهارنظرهای‬ ‫شــخصی ام مراقبت کنم و حکومت نیز باید مواظب باشد‬ ‫که از خطوط قرمز عبور نکنم‪ .‬پرابلماتیک بودن مناسبات‬ ‫ســوژه و سیاســت باید مورد بازبینی قرار بگیرد؛ چراکه ما‬ ‫میراث تاریخــی و تمدنی عظیمی داریــم و نمی توانیم تا‬ ‫پایان تاریــخ در چنین فضایی حرکت کنیــم‪ .‬ما باید رابطه‬ ‫میان سوژه و سیاست را به رابطه ای کارکردی تبدیل کنیم؛‬ ‫به طوری که عملکرد سوژه های فردی و اجتماعی از یک سو‬ ‫و سیاست از ســوی دیگر‪ ،‬به توازنی منطقی برسد‪ ،‬تعادل‬ ‫و توازن ایجاد کند و حرکت کلی جامعه را به ثبات‪ ،‬امنیت‪،‬‬ ‫ارامش‪ ،‬رفاه‪ ،‬ازادی‪ ،‬اسایش و برابری و برادری برساند‪.‬‬ ‫اگر نتوانیم این وضعیت را حل کنیم و همواره در وضعیت‬ ‫پرابلماتیک باقــی بمانیــم‪ ،‬هزینه های مــادی و معنوی‬ ‫بســیاری را پرداخت خواهیــم کرد‪ .‬برای ایجــاد توازن و‬ ‫تعادل میان سوژه و سیاست‪ ،‬باید به نکاتی که در گفتارهای‬ ‫فوکو بیان شــده بازگردیم‪ .‬او در بخشــی از مطالعات خود‬ ‫نشــان می دهد که چگونه تجربه جهانی توانسته است در‬ ‫جوامعی که این مســیر را طی کرده اند‪ ،‬با موفقیت انجام‬ ‫شود‪ .‬فوکو نشان می دهد که پراکندگی سازوکارهای تولید‬ ‫و توزیع قدرت‪ ،‬مساله اصلی است؛ یعنی دولت ها به تدریج‬ ‫پذیرفته اند که فرایندهای تولید و توزیع قدرت را از حالت‬ ‫متمرکز خارج کنند و فضایی را فراهم اورند تا ســوژه های‬ ‫فردی و جمعــی بتوانند متناســب با منطــق و اقتضائات‬ ‫درونی خود از سازوکارهای الزم برای تولید و توزیع قدرت‬ ‫برخوردار شوند‪ .‬برای مثال‪ ،‬حوزه هنر‪ ،‬علم‪ ،‬دین‪ ،‬فلسفه‪،‬‬ ‫صنعت‪ ،‬اقتصاد‪ ،‬کشاورزی و‪ ...‬باید بتوانند مولد قدرت و‬ ‫توزیع کننده ان باشند؛ به بیان دیگر‪ ،‬سرمایه فقط سرمایه‬ ‫سیاسی نباشد‪ .‬اگر دانشگاه را به عنوان یک نهاد جدید در‬ ‫نظر بگیریم‪ ،‬منطق اقتضا ی نهاد دانشــگاه این است که‬ ‫سرمایه علمی‪ ،‬معرفتی و ســرمایه نمادین خالقانه عضو‬ ‫دانشگاهی باید جایگاه انها را در فضای دانشگاهی تعیین‬ ‫کند‪ .‬حال اگر فردی با تکیه بر سرمایه سیاسی خود بتواند‬ ‫بر دانشگاهیانی که از ســطح معرفتی باالتری برخوردارند‬ ‫غلبه یابد‪ ،‬انســان دانشــگاهی به عنوان یک سوژه مدرن‬ ‫امکان شــکل گیری پیدا نمی کنــد؛ چراکه توســط نهاد‬ ‫سیاست به حریم دانشــگاه تجاوز می شود و خودمختاری‬ ‫نسبی و استقالل اکادمیک بر هم می خورد‪ .‬همین موضوع‬ ‫در حوزه هنر‪ ،‬ادبیات و فلســفه نیز صادق است‪ .‬ما برای‬ ‫اینکه بتوانیم مناسبات میان سوژه و سیاست را به وضعیتی‬ ‫متعادل برسانیم‪ ،‬باید تالش کنیم که نوع رابطه میان سوژه‬ ‫و سیاست را از رابطه ای مکانیکی‪ ،‬سرکوبگر‪ ،‬تجاوزگرانه و‬ ‫برمبنای اعمال عریان قدرت به رابطه ای همراه با احترام‪،‬‬ ‫پذیرش استقالل و منطق اقتضا ی هریک از این حوزه ها‬ ‫تبدیل کنیم‪ .‬برای اینکه بتوانیم به چنین هدفی برســیم‪،‬‬ ‫نیازمند تحول در شیوه مواجهه با دانش هستیم‪ .‬اگر ما در‬ ‫فضای امروز‪ ،‬علوم‪ ،‬دانش ها‪ ،‬اگاهی ها و معرفت ها ‪ -‬اعم‬ ‫از علوم تجربی‪ ،‬علوم مهندســی‪ ،‬علوم انسانی‪ ،‬ادبیات‪،‬‬ ‫فلســفه و معارف دینــی ‪ -‬را در خدمت شــکل گیری رابطه‬ ‫کارکردی میان ســوژه و سیاســت قرار ندهیــم‪ ،‬تنها یک‬ ‫بدیل برای ما باقی می ماند و ان اعمال عریان زور اســت‪.‬‬ ‫رسالت اصلی دانش ها و معرفت های امروزی این است که‬ ‫بتوانند سوژه و سیاســت را در رابطه ای ارگانیک بازتعریف‬ ‫کنند‪ .‬فضایی که رابطه ســوژه و سیاســت در ان به توازن‬ ‫و تعادل می رسد‪ ،‬دانش اســت و به همین دلیل است که‬ ‫فوکو از فرمــول «دانش ‪ -‬قدرت» ســخن می گوید‪ .‬رژیم‬ ‫حقیقت که می تواند سوژه و سیاســت را با یکدیگر مرتبط‬ ‫سازد‪ ،‬دانش اســت‪ .‬در اینجا دانش به مفهوم «توانا بود‪،‬‬ ‫هر که دانا بود» نیســت‪ .‬ما باید به این موضوع بیندیشیم‬ ‫که رابطه میان سوژه و سیاست به رابطه ای از نوع دانشی‬ ‫تبدیل شــود‪ .‬ان گونه که فوکو توضیــح می دهد‪ ،‬این کار‬ ‫رســالت علوم انســانی و اجتماعی اســت‪ .‬هرچنــد علوم‬ ‫دیگر همچون علوم پایه‪ ،‬پزشکی و مهندسی و نیز در این‬ ‫زمینه ایفای نقش می کنند اما معمــار جهان معاصر‪ ،‬علم‬ ‫انسانی ‪ -‬اجتماعی است و حتی مهندسی و پزشکی نیز در‬ ‫ذیل علوم انســانی و اجتماعی‪ ،‬اشکال رابطه های خود را‬ ‫تعریف می کنند‪ .‬برای مثال‪ ،‬مدیریت بیمارســتان از نوع‬ ‫دانش مدیریت اســت نه دانش پزشــکی یا مدیریت یک‬ ‫کارخانه از نوع دانش مدیریت اســت نه دانش مهندسی‪.‬‬ ‫دانش مهندسی‪ ،‬دانش پزشــکی و دانش های فنی دیگر‬ ‫باید بتوانند برای خلق مفاهیم جدید و گفتمان های جدید‬ ‫به منظور برقراری ارتباط و یا فتن فضای تولیدی و اجتماعی‬ ‫مناسب‪ ،‬از توانایی های علوم انسانی و اجتماعی بهره مند‬ ‫شــوند‪ .‬بحران اصلی ما در پرابلماتیک بودن رابطه میان‬ ‫سوژه و سیاســت‪ ،‬تنها یک راه حل دارد و ان تالش برای‬ ‫به رسمیت شناختن علوم انســانی و اجتماعی و گسترش‬ ‫این علوم در فضای سیاسی‪ ،‬اجتماعی است تا این علوم‬ ‫بتوانند رابطه میان سوژه و سیاست را به رابطه ای کارکردی‬ ‫و ارگانیک تبدیل کنند‪.‬‬ ‫هیچ فرمــول دیگر یا معجــزه ای وجود نــدارد که‬ ‫بتواند این رابطه را تغییر دهد؛ اعمال عریان قدرت‪ ،‬فشار‬ ‫نهاد انتظامی‪ ،‬مجازات و حتــی ارعاب جمعی نمی تواند‬ ‫این رابطه را از وضعیت پرابلماتیک خارج کند و چه بســا‬ ‫این گونه حرکت ها وضعیت را بدتر کند‪ .‬انچه تحت عنوان‬ ‫مناسبات مناقشه برانگیز‪ ،‬قطبی شدن ها و گروه بندی ها‬ ‫در فضای سیاســی‪ ،‬اقتصــادی و اجتماعــی می بینیم‪،‬‬ ‫حاصل خالء علم انســانی و اجتماعی است؛ چراکه علم‬ ‫انســانی و اجتماعی در رابطه میان سوژه و سیاست‪ ،‬چند‬ ‫نقش کلیدی ایفا می کند‪ .‬نخســتین نقــش کلیدی این‬ ‫علوم در این رابطه این اســت که یک زبان مشترک برای‬ ‫گفت وگوی اجتماعی میان سوژه های فردی و اجتماعی‬ ‫با سامان سیاســی ایجاد می کند‪ .‬نقش دوم علم انسانی‬ ‫و اجتماعی در این زمینه این اســت که ایده ها و مفاهیم‬ ‫خالق و محکم متناسب با شرایط‪ ،‬برای شناختن شرایط و‬ ‫وضعیت ایجاد می کند؛ یعنی در دنیای معاصر که دنیایی‬ ‫پیچیده و فراپیچیده است‪ ،‬دنیایی که همه چیز با یکدیگر‬ ‫مرتبط است‪ ،‬دنیایی که در ان همه چیز به طور انبوه تولید‬ ‫می شود‪ ،‬دنیایی که همه چیز از دورترین راه ها با یکدیگر‬ ‫مرتبط است و دنیایی که طی مسیرهای طوالنی در زمان‬ ‫کوتاه انجام می شــود‪ ،‬جز یک دانش نظــری‪ ،‬عمیق و‬ ‫خالقانه که بتوانــد امکان دیدن و فهــم واقعیت را برای‬ ‫ما فراهم کند‪ ،‬راه دیگری نداریــم‪ .‬ما باید کاری کنیم که‬ ‫فلسفه‪ ،‬جامعه شناســی‪ ،‬انسان شناســی‪ ،‬روانشناسی‪،‬‬ ‫مطالعات فرهنگی‪ ،‬حقوق‪ ،‬مدیریــت‪ ،‬الهیات‪ ،‬ادبیات‬ ‫و شاخه های دیگر علم انســانی و اجتماعی جدید بتوانند‬ ‫نسبتی کارکردی با فضای سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‬ ‫و فرهنگی ما برقــرار کنند‪ .‬اگر نتوانیم علم انســانی را در‬ ‫فضای امروز جامعه کارکردی کنیم‪ ،‬رابطه مناقشه انگیز‬ ‫سوژه و سیاست همچنان به راه خود ادامه خواهد داد و ما‬ ‫با بحران های شدیدتری مواجه خواهیم شد‪ .‬علت اصلی‬ ‫بحران های مختلفی همچون بحران هــای اجتماعی‪،‬‬ ‫بحران هایزیست محیطی‪،‬بحران هایمربوطبهسرمایه‬ ‫اجتماعی و بحران هــای اقتصادی وضعیت پرابلماتیک‬ ‫رابطه سوژه و سیاست است‪ .‬البته منظور من از سیاست‪،‬‬ ‫سیاست به معنای عام ان است و درباره یک دولت خاص‬ ‫مانند دولت اصالح طلب‪ ،‬دولــت اصولگرا و‪ ...‬صحبت‬ ‫نمی کنم‪ .‬منظور مــن حتی قوه مجریه هم نیســت بلکه‬ ‫سامان سیاسی اســت که در تاریخ معاصر شکل داده ایم‬ ‫که دولت ها و حکومت ها نیز ذیل ان ســامان سیاســی و‬ ‫تخیل سیاسی ما شکل گرفته اند‪ .‬ما باید به سمت بازبینی‬ ‫در تخیل سیاســی مان حرکت کنیم و تلقی را که سوژه از‬ ‫موقعیت خود در جهان معاصــر دارد و تلقی که دولت ها‪،‬‬ ‫رژیم هــا‪ ،‬ایدئولوژی ها و عامالن و نخبگان سیاســی از‬ ‫موقعیت خــود در ایران دارنــد‪ ،‬مورد بازبینــی دقیق قرار‬ ‫گیرند تا ببینیم در کجای کار خطا کرده ایم که رابطه میان‬ ‫سوژه و سیاســت به شــکل کنونی و در قالبی پرابلماتیک‬ ‫و مناقشــه برانگیز درامده اســت‪ .‬من فکر می کنم که با‬ ‫بحث های حزبی یا جز ئی نمی توانیم این مساله را توضیح‬ ‫دهیم؛ یعنی اگر بخواهیم بر جانبــداری از اصولگراها یا‬ ‫اصالح طلب ها پافشاری کنیم‪ ،‬نمی توانیم این موضوع را‬ ‫حل کنیم ‪ .‬بحث بر سر مطلوبیت دولت های قبل نمی تواند‬ ‫وضعیت پرابلماتیک امروز ما را توضیح دهد‪ .‬ما باید کلیت‬ ‫تجربه تاریخی خود از شکل گیری سامان سیاسی را مورد‬ ‫بررســی قرار دهیم و به این موضوع بیندیشیم که چگونه‬ ‫برنامه های توســعه در ایران نتوانســتند به طرف توسعه‬ ‫سوژه های فردی و جمعی‪ ،‬اســتقالل انها و ایجاد توازن‬ ‫گفت وگوی مثلث با دکتر وحید شالچی‪ ،‬استاد دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫از جنس اهریمن ســازی است و این مســاله در برهه ای که‬ ‫تبلیغاتانتخاباتیفضایکشورراتحت الشعاعقرارمی دهد‪،‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫بهوضوحدیدهمی شود‪.‬یکجریان‪،‬اسالمیتجریانمقابل‬ ‫دبیر گروه جامعه شناسی‬ ‫را نمی پذیرد و جریان دیگر‪ ،‬نگاه مردمی و دموکراتیک رقیب‬ ‫را قبول ندارد؛ در واقع هر یک از این دو جریان‪ ،‬در نگاه بدنه‬ ‫اجتماعی خود‪ ،‬از رقیب «اهریمن» می سازند‪ .‬اگر فضای‬ ‫ویژگی های یک جامعه دوقطبی چیست؟‬ ‫سیاســی در همین راســتا امتداد یابد ‪ -‬فارغ از صدماتی که‬ ‫نخســتین ویژگی جامعه دوقطبی این اســت که‬ ‫امکان رشد را برای نیروهای سیاسی مستقل از قطب های‬ ‫به نظام وارد می شــود ‪ -‬این نوع روحیه و مواجهه نیز تثبیت‬ ‫می شــود؛ مانند مواجهه ای کــه در برخــی انتخابات های‬ ‫سیاسیموجودفراهمنمی کند‪.‬ویژگیدیگرجامعهدوقطبی‬ ‫سال های اخیر رخ داد و تخاصمی که در انتخابات و ساحت‬ ‫این اســت که هر موضوع و امری را به دعوای سیاسی این‬ ‫دو جریان تقلیــل داده و موضوعات مختلــف را به دعوای‬ ‫سیاسی شکل گرفت‪ ،‬به فضای فرهنگ و روابط اجتماعی‬ ‫نیز سرایت پیدا کرد‪.‬‬ ‫سیاسی دوقطبی نسبت می دهد؛ خواه نیروهای اجتماعی‬ ‫ایا در یــک جامعه دوقطبــی یا فضــای دوقطبی‬ ‫باشــند‪ ،‬خواه نیروهای سیاســی‪ .‬فضای دوقطبی امکان‬ ‫گفت وگو‪ ،‬تفاهم و همزیســتی را ‪ -‬حتی در الیه های خرد و‬ ‫می توان فارغ از هیجانات موجود‪ ،‬به یک تصمیم‬ ‫عقالیی رسید؟‬ ‫در ســطح زندگی روزمره ‪ -‬از میان می برد؛ مفاهمه‪ ،‬همدلی‬ ‫فضای دوقطبی فضایی اســت که عقالنیت را به‬ ‫و تفاهم در جامعه دوقطبی ممکن نیســت و جامعه‪ ،‬بسیار‬ ‫پرتنش می شــود‪ .‬وقتی علت ها خود را به نمایش بگذارند‪،‬‬ ‫حاشیه می برد و جوزدگی ایجاد می کند؛ ممکن است در هر‬ ‫دوره ای‪،‬اکثریتجامعهبهسوییکیازایندوقطبمتمایل‬ ‫ن معنا که هم‬ ‫معلول های ان نیز خود را بــروز می دهند؛ بدی ‬ ‫شوند اما در اغلب جوامع دوقطبی‪ ،‬فضای موجود‪ ،‬فضای‬ ‫علت است و هم معلول می شــود‪ .‬در چنین شرایطی‪ ،‬نظام‬ ‫سوت و کف اســت و فضایی مبتنی بر خردورزی و بر مبنای‬ ‫کارشناسی و بحث های کارشناسی کنار می رود و طرفداری از‬ ‫ارزیابی امور نخواهد بود‪.‬‬ ‫یکیازایندوقطببرجستهمی شود‪.‬حتیعقالیدوقطب‬ ‫همان طور که اشــاره کردید‪ ،‬در ســال های اخیر‬ ‫نیز در زمان رویارویی قطب ها‪ ،‬نظرات خاص خود را خواهند‬ ‫داشت و به همین دلیل‪ ،‬امکان مواجهه کارشناسی‪ ،‬دیدن‬ ‫تجربیات ناخوشایند ناشــی از فضای دوقطبی و‬ ‫تحمیل چنین فضایی بر جامعه‪ ،‬صدمات فراوانی‬ ‫صورت های دیگری از فرض مســاله و حل ان و همچنین‬ ‫را به کشــور وارد کرده اســت‪ .‬با وجــود در اختیار‬ ‫الترناتیوها از بین می رود‪.‬‬ ‫داشتنچنینتجربه ای‪،‬چراجامعهایرانهمچنان‬ ‫از نگاه شما‪ ،‬ریشه دوقطبی سازی چیست؟‬ ‫ظرفیت دوقطبی سازی را دارد؟‬ ‫در ایران چند عامل در ایجاد فضای دوقطبی موثر‬ ‫علت اصلی این است که نیروهای کارشناسانه ای‬ ‫است که یکی از مهمترین عوامل‪ ،‬ضعف نظام کارشناسی‬ ‫که جدای از این دو قطب و به دور از مسائل مرسوم سیاسی‬ ‫در کشور است و این نظام بسیار تحت تاثیر گفتمان دوقطبی‬ ‫سیاســی قرار دارد‪ .‬بایــد موضــوع ضعف کارشناســی در‬ ‫امکان حضور داشته باشــند‪ ،‬بسیار کم هســتند‪ .‬در چنین‬ ‫فضایی که این قطب ها در برهه هــای مختلف‪ ،‬قدرت را در‬ ‫حوزه های مختلف‪ ،‬بیش از گذشــته مورد توجه واقع شود؛‬ ‫اختیار گرفته اند‪ ،‬افراد غیرقطبی به حاشــیه رانده شده اند‪.‬‬ ‫از سیاســت گرفته تا حوزه های فرهنگ‪ ،‬اقتصــاد‪ ،‬روابط‬ ‫افرادیکهمستقلمی اندیشند‪،‬ممکناستدرهرمساله ای‬ ‫بین الملل و حوزه های دیگر‪ .‬این ضعف از یکسو در ساختار‬ ‫بایک سویماجراتفاهمداشتهباشند‪.‬زمانی کهافرادمستقل‬ ‫بوروکراسی و از ســوی دیگر در حوزه های عمومی به شکل‬ ‫بهحاشیهراندهمی شوند‪،‬امکاندراختیارگرفتنفرصت های‬ ‫کامال روشنی دیده می شــود و باید از ســوی کارشناسان و‬ ‫نهادیراازدستمی دهندوچنینفرصت هاییدراختیارشان‬ ‫نخبگان مورد بحث و بررسی قرار گیرد‪.‬‬ ‫چه عواملی باعث سرایت فضای دوقطبی از حوزه‬ ‫قرار نمی گیرد‪ .‬فرصت های نهادی در اختیار کســانی قرار‬ ‫سیاست به فضای فرهنگ و اجتماع شده است؟‬ ‫می گیرد که روی یکی از این دو اسب سوار هستند‪ ،‬بنابراین‬ ‫در عرصه های مختلف اجتماعی همچون مدیریت دولتی‪،‬‬ ‫مهمترین علت بروز چنین مســاله ای این اســت‬ ‫عمومی‪ ،‬خصوصی و اقتصادی‪ ،‬افرادی که بار کارشناسی‬ ‫که قدرت نهاد سیاســت در جامعــه ما‪ ،‬بیــش از نهادهای‬ ‫دیگر است‪ .‬البته سیاســت در همه جوامع نهاد قدرتمندی‬ ‫قدرتمندتری دارند‪ ،‬بدون پشتوانه باقی می مانند‪.‬‬ ‫اســت اما در جامعه ما نهاد سیاســت بر نهادهــای دیگر از‬ ‫چه کسانی از فضای دوقطبی سود می برند؟‬ ‫نخستینجریانیکهازایجادفضایدوقطبیبهره مند‬ ‫جمله اقتصاد و فرهنگ غلبــه دارد و خــود را مجاز می داند‬ ‫می شود‪ ،‬جریان های خارج‬ ‫در همه حوزه ها وارد شود؛‬ ‫از نظام و بیگانگان هستند‪.‬‬ ‫دکتــر وحیــد شــالچی‪،‬‬ ‫ضمن اینکه هــر وضعیتی‬ ‫دروهلهدوم‪،‬افرادرادیکالی‬ ‫که در حوزه سیاست شکل‬ ‫ی دانشــکده‬ ‫عضو هیــات علم ‬ ‫که بــر مبنــای جوزدگی به‬ ‫بگیرد‪ ،‬به سرعت خود را به‬ ‫علوم اجتماعی دانشگاه عالمه‬ ‫میدان می اینــد و روی موج‬ ‫طباطباییدرگفت وگوباهفته نامه‬ ‫حوزه هــای دیگر ســرایت‬ ‫جوزدگی ســوار می شوند‪،‬‬ ‫مثلث‪،‬باواکاویجامعهدوقطبی‬ ‫می دهــد‪ .‬اتفاقی کــه در‬ ‫از فضــای دوقطبی ســود‬ ‫به بیان ویژگی های ان پرداخته‬ ‫ایــن حــوزه رخ داده ایــن‬ ‫اســت که در بازه زمانی ‪16‬‬ ‫می برنــد‪ .‬چنین افــرادی ‪-‬‬ ‫و معتقد اســت که ضعف نظام کارشناسی در کشور یکی‬ ‫ســال اخیر‪ ،‬تخاصم میان‬ ‫منتسب به هر یک از این دو‬ ‫از مهمترین عوامل شــکل گیری چنین فضایی است‪ .‬او‬ ‫دو طیف سیاســی کشــور‬ ‫قطب که باشــند ‪ -‬فضایی را‬ ‫همچنینغلبهنهادسیاستبرسایرحوزه هاراعاملاصلی‬ ‫ایجاد می کنند که گویی هر‬ ‫ســرایت فضای دوقطبی از سیاســت به حوزه های دیگر‬ ‫به شــدت افزایــش یافتــه‬ ‫فردی حــرف تندتری بزند‪،‬‬ ‫همچونفرهنگواجتماعمی داند‪.‬‬ ‫است؛ یعنی نگاه دو جریان‬ ‫تعلقگفتمانیبیشتریدارد‪.‬‬ ‫اصلی سیاسی به یکدیگر‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫میان سیاســت و ســوژه حرکت کنند‪ .‬اگــر نتوانیم چنین‬ ‫کاری انجام دهیم‪ ،‬تمام هویت هایی که شکل می گیرند‬ ‫و توسعه می یابند‪ ،‬تبدیل به هویت های مقاومت می شوند‬ ‫و تمــام برنامه هایــی را که مــا طراحی می کنیــم‪ ،‬خنثی‬ ‫می کنند و حتی از ان برنامه هــا علیه همان برنامه ها بهره‬ ‫می برند؛ یعنی شکاف هایی در این برنامه ها ایجاد می کنند‬ ‫و با نفوذ در این شــکاف های ساختاری‪ ،‬اشکال مختلف‬ ‫فساد را ایجاد به وجود می اورند‪ .‬من فکر می کنم که باید‬ ‫در نظام برنامه ریزی توســعه‪ ،‬فهم ما از سیاست و تخیل‬ ‫سیاســی نخبگان و مردم با کمک دانش هایی همچون‬ ‫علوم سیاسی‪ ،‬فلسفه سیاسی‪ ،‬جامعه شناسی‪ ،‬مطالعات‬ ‫فرهنگی‪ ،‬انسان شناسی و‪ ...‬ارتقا یابد‪ ،‬رسالت و مسئولیت‬ ‫این دانش ها را به رســمیت بشناسیم و به جای استیضاح‬ ‫سیاسی و ایدئولوژیک این علوم‪ ،‬انها را در موقعیتی قرار‬ ‫دهیم که به ما کمک کنند و کارکرد ها و ســودمندی های‬ ‫خود را بیابند‪ .‬تالشــی که ما در چند دهه اخیر کرده ایم‪،‬‬ ‫در راستای به رســمیت شــناختن این علوم نبوده است؛‬ ‫اگرچه در عمل این رشته ها را گســترش داده ایم‪ ،‬دارای‬ ‫پنج میلیون دانشجو هستیم که بیش از نیمی از انها در این‬ ‫رشته ها تحصیل می کنند و ســرمایه های مادی و معنوی‬ ‫بســیاری برای انها هزینه کرده ایم اما متاســفانه به طور‬ ‫پارادوکســیکال و تناقض امیزی در جایی که قرار بود این‬ ‫دانش ها را بســیج کنیم که رابطه میان ســوژه و سیاست‬ ‫را متوازن‪ ،‬متعادل و کارکردی کننــد‪ ،‬میوه این دانش ها‬ ‫را نچیدیم و روی شاخه نشســته و بن را بریده ایم‪ .‬ما فکر‬ ‫نکرده ایم که راه اصلی نجات جامعه در این است که این‬ ‫علوم بتوانند کارکردی شوند؛ چراکه در قرن بیست ویکم راه‬ ‫دیگری وجود ندارد که ما را در این مسیر به نتیجه برساند‪.‬‬ ‫البته منظور من این نیســت که همه انچه در رشــته های‬ ‫علوم انسانی و اجتماعی در دانشــگاه ها تولید می شود‪،‬‬ ‫مفید و کارامد اســت و همه دانشــگاهیان مــا می توانند‬ ‫پزشــک جامعه باشــند‪ .‬ما به دلیل اینکه نخواســتیم یا‬ ‫نتوانستیم دانش های انســانی و اجتماعی را در ارتباطی‬ ‫ارگانیک در بســتر جامعــه و حرکت کلــی جامعه معاصر‬ ‫قرار دهیــم‪ ،‬این دانش هــا نیز نتوانســته اند پویایی ها‪،‬‬ ‫خالقیت ها و افرینش های الزم را داشته باشند‪ .‬ما به دلیل‬ ‫از دست دادن فرصت های تاریخی برای بالنده کردن این‬ ‫دانش ها‪ ،‬با نوعی فقر دانشــی مواجه هستیم؛ یعنی در‬ ‫عین حال که وضعیت مادی‪ ،‬عینی‪ ،‬اجتماعی و سیاسی‬ ‫ما پیچیده تر شــده و به دانش پیچیده تر و خالقانه تری‬ ‫نیاز دارد‪ ،‬اما پویایی هایی که باید در حوزه علوم انسانی و‬ ‫اجتماعی رخ می داد‪ ،‬رشد نکرده و در نتیجه با نوعی تاخر‬ ‫یا عقب ماندگی در حوزه معرفت مواجه هســتیم‪ .‬ما باید‬ ‫از جایی شروع کنیم که بخشــی از ان در گفت وگوهای‬ ‫عمومی در فضای رسانه ای است‪ ،‬بخشی در برنامه های‬ ‫توسعه و بخش دیگر‪ ،‬در فضای اکادمیک و دانشگاهی‬ ‫است‪ .‬این سه حوزه باید براســاس این مساله که چطور‬ ‫می توانند نسبت های میان سوژه و سیاست را بازتعریف‬ ‫کنند‪ ،‬مورد بازبینی قرار گیرند‪ .‬چطور سیاست می تواند‬ ‫به سوژه های جمعی و فردی استقالل بخشد و سوژه های‬ ‫توانمندی ایجاد کند که در مسیر شکل دادن و همچنین‬ ‫تولیــد و بازتولید نوعی نظم نســبی پایدار قــرار گیرند؟‬ ‫ما چگونــه می توانیم به کمــک دانش های انســانی و‬ ‫اجتماعی جدید‪ ،‬گسیختگی را که در مقوله زمان پدیده‬ ‫امده و مــا موفقیت چندانــی در ادغام تجربــه تاریخی‬ ‫و میراث فرهنگی خــود در تجربه معاصر نداشــته ایم‪،‬‬ ‫توضیح دهیم؟ گسســت یا به تعبیر بهتر رابطه سســتی‬ ‫که میان گذشــته‪ ،‬حال و اینده وجــود دارد‪ ،‬باید ترمیم‬ ‫شود و به یکپارچگی و انسجام برســیم که در این مسیر‬ ‫راهی جز بهره گیری از دانش های انسانی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫فرهنگی نداریم‪.‬‬ ‫هژمونیسیاست‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪55‬‬ ‫عقب نشینی واشنگتن‬ ‫بین الملل‬ ‫روندهای گذشته نشان می دهد امریکا از سیاست روشن و مشخصی در حوزه تحوالت سوریه‬ ‫برخوردار نیســت‪ .‬در ابتدای پیدایش بحران اوباما سیاست سرنگونی دولت بشــار اسد را پیگیری‬ ‫می کرد‪.‬اماباناکامماندناینپروژهامریکاتصمیمگرفتواردفازدیپلماسیشود‪،‬بدونحضوراسدیا‬ ‫نمایندگانش‪.‬همزمانبااننیزایاالتمتحدهمشغولسازماندهیواموزشمخالفانبشاراسدبود‪.‬‬ ‫اما پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای با ایران اوباما بار دیگر تصمیم به بازنگری در سیاست‬ ‫خوددرحوزهتحوالتسوریهگرفتهاست‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫امریکاازبراندازیحکومت اسدکوتاهامد‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫فازمذاکره‬ ‫اسد تضعیف شده؛ استراتژی جدید‬ ‫امریکا‬ ‫نصرت الله تاجیک در گفت وگو با مثلث‬ ‫مطرح کرد‬ ‫ن هانی زاده‬ ‫حس ‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪1‬‬ ‫تغییر ناگهانی نگرش های سیاســی امریکا نســبت‬ ‫به بحران سوریه از شکســت راهبرد این کشور برای تغییر‬ ‫ساختار حاکمیت سوریه حکایت دارد‪ .‬امریکا با این تلقی‬ ‫که در صورت بروز یک بحران داخلی در سوریه‪ ،‬دولت این‬ ‫کشــور در یک فرایند زمانی شش ماهه ســرنگون خواهد‬ ‫شد عمال بحران سازی خود را در ســوریه اغاز کرد‪ .‬پیش‬ ‫از ان‪ ،‬امریکا از رابرت فورد‪ ،‬ســفیر وقت خود در دمشق و‬ ‫بندر بن سلطان رئیس سازمان اطالعات عربستان به طور‬ ‫جداگانه خواســته بود که تحلیل خود را در مورد بروز یک‬ ‫بحران در سوریه ارائه دهند‪.‬‬ ‫رابرت فورد و بندر بن سلطان در گزارش های جداگانه‬ ‫خود برای سازمان های اطالعاتی امریکا تاکید کرده بودند‬ ‫که دولت بشار اســد نمی تواند بیش از شــش ماه در برابر‬ ‫یک بحران داخلی دوام بیاورد‪ .‬بر اساس این تلقی‪ ،‬دولت‬ ‫امریکا با تشــکیل یک جبهه منطقه ای و فرا منطقه ای از‬ ‫‪ 15‬مارس سال ‪ 2011‬بحران داخلی سوریه را سازماندهی‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫عربســتان‪ ،‬قطــر‪ ،‬اردن و ترکیــه به عنــوان هــم‬ ‫پیمانــان منطقــه ای امریــکا هر یــک ماموریــت خاص‬ ‫هر گونــه تغییری در ســاختار قــدرت در‬ ‫ســوریه موجب خواهد شــد تا روســیه جایگاه‬ ‫ژئو اســتراتژیک خود را در خاورمیانه از دســت‬ ‫بدهد و این با سیاســت های راهبردی مســکو‬ ‫کامال تعارض دارد‪ .‬ورود مســتقیم روســیه به‬ ‫بحــران ســوریه و اظهــار تمایل مســکو برای‬ ‫تاســیس یک پایگاه هوا یی در شــهر ساحلی‬ ‫الذقیه معادالت نظامی و امنیتی را به سود دولت‬ ‫بشار اسد رقم زد‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫سوری را اموزش نظامی داد و وارد نبرد با گروهک های‬ ‫تروریستی کرد‪ .‬حضور گسترده حزب الله در کنار ارتش‬ ‫و نیروهای مردمی سوریه توازن قدرت را به سود دولت‬ ‫بشار اسد تغییر داد به گونه ای که از سال گذشته تا کنون‬ ‫اثار شکســت کامال در میان گروهک های تروریســتی‬ ‫اشکار شده است‪ .‬طی یک سال اخیر استراتژی دولت‬ ‫ســوریه برای مقابله بــا گروهک های تروریســتی تغییر‬ ‫کرد و دولت سوریه با تسلط بر مرزهای سوریه با اردن‪،‬‬ ‫ترکیــه و لبنان عمــا عقبه های مواصالتــی گروه های‬ ‫تروریستی را بست‪.‬‬ ‫در طول ایــن مــدت ارتش ســوریه که نوعــا برای‬ ‫جنگ های کالســیکی اموزش دیــده از تجربــه میدانی‬ ‫مقاومت اسالمی در جنگ های شهری و پارتیزانی استفاده‬ ‫کرد و این امر بــه تغییر معادالت جنگ داخلی ســوریه به‬ ‫سود دولت بشار اسد کمک کرد‪ .‬از سوی دیگر جانبداری و‬ ‫کمک مشورتی جمهوری اسالمی و روسیه به ارتش سوریه‬ ‫در شکل گیری یک جبهه رو در روی جبهه مخالف دولت و‬ ‫ملت ســوریه کامال موثر بود‪ .‬چند دلیل کامال منطقی در‬ ‫شکل گیری جبهه مشترک ایران و روسیه برای پشتیبانی از‬ ‫دولت سوریه در راستای مقابله با گروهک های تروریستی ‬ ‫نقش داشت‪.‬‬ ‫نخســت اینکــه ســوریه بــه دلیــل مواضــع‬ ‫ضد صهیونیســتی و مخالفت این کشــور با نفــوذ امریکا‬ ‫و اســرائیل به خاورمیانــه به عنــوان عمق اســتراتژیک‬ ‫جمهوری اسالمی و روسیه تلقی می شــود‪ .‬در ابعاد دیگر‬ ‫روســیه بزرگترین پایــگاه دریایی خود در شــهر طرطوس‬ ‫را تنها نقطه حضــور دریایی خود در شــرق مدیترانه تلقی‬ ‫می کند و تحت هیچ شــرایطی حاضر نیست این پایگاه را‬ ‫از دست بدهد‪.‬‬ ‫طبیعی است هر گونه تغییری در ســاختار قدرت در‬ ‫سوریه موجب خواهد شد تا روسیه جایگاه ژئو استراتژیک‬ ‫خود را در خاورمیانه از دســت بدهد و این با سیاست های‬ ‫راهبردی مسکو کامال تعارض دارد‪ .‬ورود مستقیم روسیه‬ ‫به بحران سوریه و اظهار تمایل مسکو برای تاسیس یک‬ ‫پایگاه هوا یی در شهر ســاحلی الذقیه معادالت نظامی و‬ ‫امنیتی را به سود دولت بشار اسد رقم زد‪.‬‬ ‫رژیم صهیونیستی از تمایل مسکو برای داشتن یک‬ ‫پایگاه هوایی و ارسال تجهیزات پیشرفته به ارتش سوریه‬ ‫به شــدت نگران شــد و به همین دلیل بنیامیــن نتانیاهو‪،‬‬ ‫نخست وزیر رژیم اسرائیل به ســرعت برای تغییر دیدگاه‬ ‫کرملین نســبت به بحران ســوریه راهی مســکو شــد‪ .‬به‬ ‫موازات رویکردهای نظامی‪ ،‬هم مسکو و هم تهران همواره‬ ‫موضوع راه حل سیاســی را مد نظر قرار داشته اند و ایران‬ ‫و روســیه چندین بار میزبان دولت و نیروهای مخالف غیر‬ ‫مسلح سوریه بوده اند‪.‬‬ ‫روســیه و جمهوری اســامی ایران در طول ‪54‬‬ ‫ماهی که از بحران نفســگیر ســوریه می گذرد همواره‬ ‫تالش داشــتند تا از رهگذر تعریف یک طرح سیاســی‬ ‫مشترک بحران سوریه را مهار کنند‪ .‬اتفاقاتی که اخیرا‬ ‫رخ داد و موجب چرخش سیاسی امریکا به راهکارهای‬ ‫سیاســی در ســوریه شــد‪ ،‬شکســت گروهک هــای‬ ‫تروریســتی در مناطق اســتراتژیک زبدانــی‪ ،‬مضایا‪،‬‬ ‫بقین و ادلب بود‪.‬‬ ‫همچنین مهاجرت اوارگان جنگی ســوریه به سمت‬ ‫کشــورهای عضو اتحادیه اروپا‪ ،‬چالشــی جدی به لحاظ‬ ‫سیاسی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی برای کشورهای‬ ‫اروپایی تلقی می شود‪ .‬مهاجرت ده ها هزار سوری جنگ زده‬ ‫به سمت کشورهای اروپایی با رخدادهای دردناکی همراه‬ ‫بود تا جایی که افکار عمومی را علیه سیاست های امریکا‬ ‫و غرب برانگیخــت‪ .‬مجموعه این عوامل بــه تغییر نگاه‬ ‫سیاسی امریکا نســبت به بحران ســوریه منجر شد‪ ،‬زیرا‬ ‫نه تنها گروهک های تروریستی ســوریه از کنترل امریکا‬ ‫خارج شده اند‪ ،‬بلکه بحران ســوریه از مرزهای این کشور‬ ‫نیز فراتر رفته است‪.‬‬ ‫انتقاد اخیر خانم هیالری کلینتون‪ ،‬نامزد انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری و وزیر خارجه اســبق امریکا و نیز ژنرال‬ ‫لوید اســتن‪ ،‬فرمانده عملیات نظامی امریــکا در عراق و‬ ‫سوریه از سیاست نظامی واشــنگتن در سوریه ناظر بر این‬ ‫موضوع است‪.‬‬ ‫هیالری کلینتون و ژنرال لوید استن صریحا اعالم‬ ‫کردنــد که واشــنگتن بیــش از ‪ 500‬میلیــون دالر برای‬ ‫اموزش مخالفــان معتدل ســوریه هزینه کــرده اما تنها‬ ‫پنج نفر اموزش دیده اند! این اعتراف نشــان می دهد که‬ ‫امریکا با شکست نظامی و سیاسی جدیدی در خاورمیانه‬ ‫مواجه شده و جنگ نیابتی این کشــور نتوانسته اهداف‬ ‫واشنگتن را تامین کند‪.‬‬ ‫بنابراین تمایل اخیر جان کــری وزیر خارجه امریکا‬ ‫برای استفاده از طرح های ایران و روسیه در راستای حل‬ ‫سیاسی بحران ســوریه نشــان می دهد که امریکا پس از‬ ‫شکست نظامی در سوریه به سمت راهکار سیاسی متمایل‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫قطعا بحران سوریه ثابت کرده که راهکارهای نظامی‬ ‫به طوالنی شــدن و در نهایت به گســترش موج تروریسم‬ ‫در سطح جهان منجر خواهد شــد و این امر صلح و امنیت‬ ‫جهان را تهدید خواهد کرد‪ .‬از این رو طرح های سیاســی‬ ‫مشترک ایران و روسیه که با واقعیت های میدانی و سیاسی‬ ‫سوریه همسویی دارد‪ ،‬می تواند مبنای حل بحران سوریه‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫براینــد گزارش هــای میدانــی نشــان می دهــد‬ ‫کــه اکنــون به رغــم اینکــه بیــش از نیمی از مســاحت‬ ‫‪185‬هزار کیلومتر مربعی ســوریه در اختیار گروهک های‬ ‫تروریســتی قرار دارد دولت ســوریه همچنان ابتکار عمل‬ ‫سیاسی و میدانی را در دست دارد‪.‬‬ ‫این امر کمک می کند تا بشــار اسد رئیس جمهوری‬ ‫ســوریه با قــدرت بیشــتری بــه ســرکوب گروهک های‬ ‫تروریستی ادامه دهد و بر اوضاع داخلی این کشور کامال‬ ‫مسلط شــود‪ .‬درعین حال برایند وضعیت منطقه و جهان‬ ‫نشــان می دهد که بحران ســوریه به پایان خــود نزدیک‬ ‫می شود و امریکا به عنوان بازیگر اصلی بحران سوریه قطعا‬ ‫بازنده خواهد بود‪.‬‬ ‫اگر بشــار اســد از این بحران نفس گیر خارج شود‬ ‫مسلما خاورمیانه شاهد شــکل گیری یک یارگیری جدید‬ ‫خواهد بود که عربســتان‪ ،‬قطــر و ترکیه خــارج از دایره‬ ‫این یارگیری قــرار خواهند گرفت‪ .‬همچنیــن خاورمیانه‬ ‫بر اســاس فرمــول جمهوری اســامی ایران‪ ،‬روســیه‪،‬‬ ‫سوریه و مقاومت اسالمی شکل خواهد گرفت که در ان‬ ‫صورت نقش جبهه ضد صهیونیســتی در منطقه پر رنگتر‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫خــود را بــرای بحران ســازی در ســوریه انجــام دادنــد‪.‬‬ ‫ترکیه و اردن بــه کانون امــوزش و اعــزام گروهک های‬ ‫تروریســتی و عربســتان و قطر به عنــوان تامین کنندگان‬ ‫ســاح این گروهک‪ ،‬نقش تخریبــی خود را در ســوریه‬ ‫اغاز کردند‪.‬‬ ‫بیــش از ‪ 1300‬گروهک تروریســتی از ‪ 80‬کشــور‬ ‫مختلف جهان توسط بندر بن سلطان رئیس وقت سازمان‬ ‫اطالعات عربستان ســازماندهی و به تدریج برای مقابله‬ ‫مسلحانه با دولت ســوریه به این کشــور اعزام شدند‪ .‬در‬ ‫طول ‪ 54‬ماهی که از بحران سوریه می گذرد‪ ،‬عربستان و‬ ‫قطر بیش از ‪ 36‬میلیارد دالر کمک مالی در اختیار داعش‪،‬‬ ‫جبهه النصره‪ ،‬ارتش ازاد‪ ،‬جیش االســام‪ ،‬احرار الشام و‬ ‫لواء التوحید قرار دادند‪.‬‬ ‫هر چند وضعیــت میدانــی در طول چهار ســال و‬ ‫نیم گذشــته همــواره در ســوریه ثابت نبــوده اما ارتش‬ ‫ســوریه با بهره گیری از تجربــه میدانی خود توانســت‬ ‫ابتکار عمل میدانی را در دســت بگیرد‪ .‬ارتش سوریه با‬ ‫کمک مقاومت اســامی لبنان ‪ 600‬هزار نفر از جوانان‬ ‫همسویی با تهران‬ ‫چرا امریکا راهبرد خود را‬ ‫در سوریه تغییر داد‬ ‫جنگ سرد یا گفت وگوی گرم‬ ‫داعش یا مبارزه با داعش؛ روسیه و‬ ‫امریکا را به یکدیگر نزدیک می کند‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اسد تضعیف شده؛ استراتژی جدید امریکا‬ ‫نصرت الله تاجیک درگفت وگو با مثلث مطرح کرد‬ ‫محسن صالحی خواه‬ ‫خبرنگار‬ ‫صحبت هــای اخیــر وزیر امــور خارجــه امریکا‬ ‫به محل بحــث بســیاری از کارشناســان تبدیل‬ ‫شــده و طبیعتــا نظرهــای مختلفی نیــز در این‬ ‫خصوص وجود دارد‪ .‬به نظر شــما صحبت های‬ ‫اخیر جان کری از تغییر استراتژی امریکا در قبال‬ ‫بحران سوریه خبر می دهد؟‬ ‫بــه نظر من ســخنان اقــای کری نشــان دهنده‬ ‫تعدیل یا تغییر سیاســت های امریکا در خصوص بحران‬ ‫ســوریه نیســت‪ .‬امریکایی ها از ابتدای اغــاز این بحران‬ ‫مقصر اصلی بودند و متاسفانه به دلیل برداشت غلط انان‬ ‫از صحنه و شرایط‪ ،‬شرایط ســوریه هر روز بحرانی تر شد‪.‬‬ ‫انها صرفا بــه این موضوع فکر می کردند که یک ســوریه‬ ‫ضعیــف می تواند به مرزهــای رژیم صهیونیســتی امنیت‬ ‫ببخشــد و همین تفکر باعث شــد تا امریکایی ها دست به‬ ‫یک اشــتباه بزرگ در خاورمیانه و ســوریه بزننــد‪ .‬امریکا‬ ‫همچنان به دنبال یک سوریه ضعیف است و شاید در ابتدا‬ ‫فکر می کردند که کار «بشار اسد» ظرف دو تا سه ماه تمام‬ ‫می شــود‪ .‬در واقع تمام بازیگران منفــی این بحران یعنی‬ ‫عربســتان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬قطر و در راس انــان ایاالت متحده از‬ ‫ابتدا این گونه فکر می کردند کــه می توانند این بحران را‬ ‫به سرعت و ظرف نهایتا سه ماه تمام کنند اما اگر از همان‬ ‫ابتدا به این موضوع اهمیت می دادند که مردم یک کشور‬ ‫باید نظام حاکم را انتخاب کنند‪ ،‬پس از چهار ســال جنگ‬ ‫همه چیز به سود اسد‬ ‫نیازی به گفتن چنیــن حرف هایی از طــرف امریکا نبود‪.‬‬ ‫حرف های وزیــر امور خارجه ایاالت متحده نشــان دهنده‬ ‫این موضوع نیست که واشنگتن موافق سر کار ماندن اسد‬ ‫است؛ انان همچنان خواستار برکناری اسد هستند و حتی‬ ‫در صورت ماندن وی بر مســند قــدرت‪ ،‬می خواهند یک‬ ‫سوریه ضعیف وجود داشته باشد تا اهدافشان از اغاز این‬ ‫بحران را نیز تامین کند‪ .‬امریکایی هــا از ابتدای اغاز این‬ ‫مساله هیچ شاخص مشــخصی برای هدایت کار نداشتند‬ ‫و همین باعث شد تا امروز از سوریه‪ ،‬یک سرزمین سوخته‬ ‫به جا مانده اســت؛ از ابتدا نیز تحلیــل نیروهای فعال در‬ ‫خاورمیانه این بود که امریکایی ها به دنبال استراتژی زمین‬ ‫سوخته هستند و امروز نیز فکر می کنند بهترین حالت برای‬ ‫انان همین است و یک سوریه ضعیف با حکومتی ناتوان‬ ‫می تواند بیشترین ضریب امنیتی را برای رژیم صهیونیستی‬ ‫فراهم کند‪ .‬شــرایط حال حاضر نشــان می دهــد که این‬ ‫سیاســت غلط بود و دلیل ان نیز قدرت گرفتن داعش در‬ ‫سوریه اســت‪ .‬البته باید به این نکته اشاره کرد که امریکا‬ ‫در این خصوص تنها نبود و عربستان به عنوان تامین کننده‬ ‫مالی‪ ،‬قطر به عنوان صحنه ارا و ترکیه به عنوان پشــتیبان‬ ‫لجســتیکی جریان های افراطی نیز مرتکب اشتباه بزرگی‬ ‫شدند و مردم سوریه تاوان این اشــتباه ها را می دهند‪ .‬در‬ ‫نتیجه این سیاست های غلط شــرایطی به وجود امده که‬ ‫طبق امار ســازمان ملل متحد اگر روند بازســازی سوریه با‬ ‫رشد پنج درصدی نیز همراه باشد حدود سی سال به طول‬ ‫می انجامد و اماری که امروز از میــزان مهاجرت ها وجود‬ ‫دارد نشــان می دهد که این سیاســت ها چقدر به سوریه و‬ ‫مردم این کشور اسیب زده است‪.‬‬ ‫مهاجرت مردم جنگ زده ســوری به کشورهای‬ ‫دیگــر به خصــوص اروپا ایــن روزها بخشــی از‬ ‫خروجی رســانه های جهان را به خود اختصاص‬ ‫داده است‪ .‬بخشــی از ســخنان مطرح شده از‬ ‫ســوی وزرای امور خارجه امریکا و انگلستان در‬ ‫کنفرانس مطبوعاتی لندن نیز به همین موضوع‬ ‫اختصاص داشــته اســت‪« .‬فیلیپ هاموند» در‬ ‫جریان سخنان خود اعالم کرد امریکا و بریتانیا‬ ‫به ترتیب اولین و دومین کشورهایی هستند که‬ ‫به مهاجران کمــک می کنند و اقای کــری نیز از‬ ‫اختصاص مبلغ چهار میلیارد و صد میلیون دالری‬ ‫واشنگتن به اوارگان ســوری خبر داد‪ .‬باتوجه به‬ ‫صحبت های شما در پاسخ به ســوال قبلی‪ ،‬این‬ ‫ادامه تعارض ها در سوریه حکومت بشار را ماندگار می کند‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ اینده پژوه سیاسی‬ ‫جان کــری‪ ،‬وزیــر امور خارجه امریــکا چندی پیش‬ ‫کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با «فیلیپ هاموند» همتای‬ ‫بریتانیایی خود داشت که بخش زیادی از ان به صحبت در‬ ‫خصوص بحران در سوریه و ســیل مهاجران جنگ زده به‬ ‫کشورهای غربی گذشت‪ .‬اما یکی از بخش های سخنرانی‬ ‫وزیر امور خارجه امریکا در لندن به ماندن یا نماندن بشــار‬ ‫اسد در راس حکومت دمشق اختصاص داشت که به دلیل‬ ‫تغییر ادبیات وی در این خصوص مورد توجه رسانه ها قرار‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫امریکایی ها همــواره بر ایــن نکته تاکیــد دارند که‬ ‫دموکراســی امــری درونزا ســت و این کشــور بر اســاس‬ ‫ارزش های دموکراتیک برخواســته از سنت سیاسی خود‪،‬‬ ‫مدعی اســت که از دموکراســی خواهی در جهان حمایت‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین صحبت هــای وزیر امــور خارجه امریکا‬ ‫در خصــوص اختیار مردم ســوریه بــر ماندن یــا کنار زدن‬ ‫اسد‪ ،‬ســخنی تازه یا یک ادبیات نوین در بیان اراده امریکا‬ ‫نیست اما از ان جهت مورد توجه قرار می گیرد که در بافت‬ ‫موقعیتی ناشی از تغییر و تحوالت خاورمیانه و سیاست های‬ ‫بین المللی ایاالت متحده صورت گرفته است‪.‬‬ ‫امریکا در بافــت موقعیتی قبــل از تفاهمنامــه ژنو و‬ ‫توافقنامه وین در باب پرونده هســته ای ایــران به صورت‬ ‫اشــکارا و صریح از تاثیــر خواســت و اراده ملت ســوریه‬ ‫صحبت نمی کرد‪ .‬پس از این موقعیت های سیاسی است‬ ‫که ما شــاهد ایجاد یک ادبیــات اشــکارتر در زمینه قبول‬ ‫افکار عمومی در خصوص قبول یا رد بشــار اســد از سوی‬ ‫ایاالت متحــده امریکا هســتیم‪ .‬انتخاب ایــن ادبیات تا‬ ‫حــدودی نشــان دهنده تغییر و تحــوالت ناشــی از نوعی‬ ‫تعامل منطقی تر‪ ،‬واقع گرایانه تر و دور از حساســیت های‬ ‫ایدئولوژیک نســبت به گذشــته میان ایران و کنشــگران‬ ‫نزدیک ایران بــا ایاالت متحده در خصــوص حل و فصل‬ ‫بحران های بین المللی و منطقه ای دور از تخاصم و کاربرد‬ ‫خشونت اســت که می تواند گامی در جهت ایجاد فضای‬ ‫اثرگذارتر در جهت حل و فصل مناقشــات بدون اســتفاده‬ ‫از ابزار خشونت و قدرت نظامی باشــد‪ .‬بنابراین باید به این‬ ‫نکته اشــاره کرد که حرف های عنوان شــده از سوی وزیر‬ ‫امور خارجه ایاالت متحده امریکا در کنفرانس مطبوعاتی‬ ‫لندن مســاله و موضع گیری جدیدی نیســت امــا از لحاظ‬ ‫موقعیتی‪ ،‬بیان ان و صراحت بخشــیدن به ان در این فضا‬ ‫بیش از هر چیز بازتاب توافق وین در تهران و نوع همکاری‬ ‫ایاالت متحده در همکاری با قدرت های رقیب منطقه برای‬ ‫‪2‬‬ ‫بین الملل‬ ‫حل و فصل بحران های خاورمیانه است‪.‬‬ ‫موضوع افزایش فعالیت روســیه در بحران سوریه و‬ ‫بیشتر شدن حمایت مسکو از دمشــق نیز امروز در محافل‬ ‫مختلف سیاسی و رســانه ای به بحث گذاشــته می شود‪.‬‬ ‫روس ها به دنبال بازافرینی چهره بین المللی خود ناشــی از‬ ‫ضعفی که در اوکراین از خود نشان دادند هستند‪ .‬روس ها‬ ‫اگرچه در ابتدای بحران اوکراین جهت گیری قدرتمندانه ای‬ ‫از خود نشــان دادند‪ ،‬اما در دام سناریوهای ایاالت متحده‬ ‫برای منــزوی کــردن کشورشــان افتادنــد‪ .‬تحریم هایی‬ ‫که امروز بر مســکو اعمال شــده می تواند تاثیرات بســیار‬ ‫مخربی بر اقتصاد مســکو بگذارد؛ به همین جهت روسیه‬ ‫برای مجاب کردن افکار عمومی خــود در این خصوص‪،‬‬ ‫کاهش دادن ضربه روحی ناشی از این بحران و ایجاد یک‬ ‫فضای قابل قبول پس از جریان اوکراین‪ ،‬ســوریه و حتی‬ ‫مذاکرات هسته ای ایران و مدیریت اینده ارتباطات ایران‬ ‫و ایاالت متحده در بعد منطقه ای از یک سو و بین المللی از‬ ‫سوی دیگر تالش می کند تا یک فضای تحرک نمای پویا‬ ‫در سوریه ایجاد کند تا نگرش کشورهای منطقه و جهان را‬ ‫به خود تغییر دهد‪.‬‬ ‫شــاید برخی بگویند که اظهارات اخیــر وزیر خارجه‬ ‫امریکا درباره اراده ملت ســوریه بر تعیین سرنوشت خود با‬ ‫اقدام این کشور در پشــتیبانی از گروه های مخالف اسد و‬ ‫گسیل داشــتن گروه های مســلح به این کشور هم خوانی‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫دنیای سیاست‪ ،‬دنیای تناقض ها و رفتارهای متفاوتی‬ ‫است که در نهایت رســیدن به یک هدف را دنبال می کند ؛‬ ‫اهدافی که نخبگان سیاســی حاکم بر یک کشــور در پی‬ ‫رسیدن به ان هستند‪ .‬نگاه به سیاست باید واقع گرایانه باشد‬ ‫و به این نکته توجه کرد که تمام بازیگران جهانی با استفاده‬ ‫از روش های مختلف تالش می کنند تا منافع خود را تامین‬ ‫و به اهداف خود دست پیدا کنند‪.‬‬ ‫بازیگرانی مانند روســیه ‪ ،‬عربســتان ‪ ،‬امریکا و حتی‬ ‫ایران رفتارهای مختلفی در بحران سوریه دارند که به ظاهر‬ ‫متناقض هستند اما در نهایت در مجمع معنادار از گزاره ها‬ ‫برای ایجاد یک فضای مناســب برای نیل به اهداف قرار‬ ‫می گیرند‪ .‬نگاه ظاهرگرایانه و غیرعمیق در سیاست باعث‬ ‫شد ه تا ما رفتار سیاستمداران را متناقض ببینیم در حالی که‬ ‫این رفتارها تضاد ظاهری دارد ولی در الیه های پایین تر و‬ ‫بنیادی‪ ،‬به دنبال ایجاد یک چسبندگی معنادار برای رسیدن‬ ‫و نیل به اهداف هستند که از سوی استراتژیست ها طراحی‬ ‫و از سوی مجریان سیاسی‪ ،‬بازی چرخانی و سپس از سوی‬ ‫نظامیان‪ ،‬دیپلمات ها و عناصری که در صحنه عمل سیاسی‬ ‫هستند به یک بازی عملیاتی تبدیل می شود‪.‬‬ ‫جان کری به عنوان یک سیاستمدار و نفر اول دستگاه‬ ‫دیپلماسی ایاالت متحده نقش خود را بازی می کند و ارتش‬ ‫و نیروهــای امنیتی امریــکا نیز به نوبه خود وظایفشــان را‬ ‫انجام می دهند تا در نهایت اهداف واشنگتن محقق شود‪.‬‬ ‫بنابرایــن این برنامه ها بــا یکدیگر در تناقض نیســتند و در‬ ‫نهایت برای رسیدن به اهداف امریکا در کشور هدف یعنی‬ ‫سوریه برنامه ریزی شــده اند‪ ،‬حال مشــروع یا غیرمشروع‬ ‫بودن برنامه ها موضوع دیگری است که در فلسفه و اخالق‬ ‫سیاسی مورد بحث قرار می گیرد اما در صحنه عمل سیاسی‬ ‫باید این روش ها را در نظر گرفت‪.‬‬ ‫تعارض های موجــود میان ایران و امریکا‪ ،‬روســیه‬ ‫و امریکا و روســیه و دیگــ ر بازیگران تاثیرگــذار در بحران‬ ‫ســوریه و منطق در هم تنیده روابط طرفین بــا یکدیگر در‬ ‫خصوص مسائل منطقه در نهایت به ســود اسد تمام شده‬ ‫است‪ .‬حکومت بشار اسد در وضع موجود ماندگارتر از زمانی‬ ‫اســت که این بحران با همکاری کنشــگران منطقه ای و‬ ‫فرامنطقه ای رفع شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫نشــانی از پایان یافتن این جنگ نمی بینند‪ .‬احساس این‬ ‫وضعیت که سوریه از لحاظ سرزمینی و حاکمیتی در حال‬ ‫فروپاشــی اســت باعث ایجاد ناامیدی در میان مردم این‬ ‫کشور و سرازیری انان به سمت اروپا می شود‪.‬‬ ‫در روزهای اخیر اخبار مختلفی مبنی بر افزایش‬ ‫کمک های روســیه به دمشــق و فعال تر شــدن‬ ‫مســکو در حمایت از حکومت بشــار اسد پخش‬ ‫و تصاویــری از تجهیــزات ارســال شــده برای‬ ‫نیروهای ســوری منتشر شــد‪ .‬چرا ســوریه در‬ ‫این برهه از زمان به طــور ناگهانی فعالیت خود را‬ ‫بیشتر کرد؟‬ ‫بله‪ ،‬در روزهای اخیر روس هــا به طور علنی تر از‬ ‫دمشق و اســد حمایت می کنند‪ .‬مســکو از سال ها قبل در‬ ‫این زمینه فعال بوده است زیرا یکی از مهم ترین کشورهای‬ ‫خاورمیانه که روســیه در ان نقش دارد‪ ،‬ســوریه اســت‪.‬‬ ‫روس هــا عالیق اســتراتژیک فراوانی در ســوریه دارند و‬ ‫طبیعی بود که از ابتدای اغاز بحــران تالش می کردند به‬ ‫اسد کمک کنند اما االن این کمک ها از لحاظ کمی و کیفی‬ ‫گسترده تر شده اســت‪ .‬اگر این موضوع را از دید روس ها‬ ‫نگاه کنیــم‪ ،‬فعالیت های اخیر کامال وجیه اســت اما اگر‬ ‫از یک موضع باالتر به ان نگاه کنیــم و فعالیت های اخیر‬ ‫روس ها را کنار تحرکات ایاالت متحده قرار دهیم این الگو‬ ‫به دست می اید که سوریه رفته رفته تبدیل به محل منازعه‬ ‫شرق و غرب می شــود؛ امریکایی ها به صورت متعمدانه‬ ‫و غیرمســئوالنه در جهت تضعیف و تقســیم کشــورهای‬ ‫بین الملل‬ ‫کشورها چرا وارد موضوع مهاجران شده اند؟‬ ‫وقتی کشوری بخواهد چهره سیاست خارجی خود‬ ‫را وجیه و قابل قبول نشان دهد‪ ،‬طبیعی است که متحمل‬ ‫هزینه هایی می شود‪ .‬هزینه کشورهای غربی به خصوص‬ ‫امریکا در خصوص بحران مهاجرین نیــز به نوعی «بزک‬ ‫سیاست خارجی» اســت‪ .‬اکثرا تحلیلگران منطقه به این‬ ‫جمع بندی رسیدند که راهبرد امریکایی ها تضعیف سوریه‬ ‫و ناتوان کردن بشار اسد است که اگر این وضعیت ادامه‬ ‫داشته باشد‪ ،‬تنها بر دمشق و حومه ان حکومت کند و فکر‬ ‫می کنند که این وضعیت‪ ،‬بهترین حالت برای انان است اما‬ ‫من معتقدم که این سیاست غلط است و پیش از اینکه اتش‬ ‫جنگ برافروخته می شد‪ ،‬باید اجازه می دادند مردم سوریه‬ ‫برای نظام حاکم دمشق تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫در خصوص مهاجران نیز باید بگویم که کشورهای‬ ‫متخاصم ضربه اصلی را به ســوریه زده و ان را به سرزمین‬ ‫سوخته تبدیل کرده اند و همانطور که پیش از این نیز اشاره‬ ‫کردم‪ ،‬بازسازی این کشور با شــرایط و امکانات موجود در‬ ‫جهان حدود سی ســال به طول می انجامد‪ .‬زیرا شــرایط‬ ‫اقتصادی جهان این اجازه را نمی دهــد که پول زیادی به‬ ‫این گونه امور اختصاص داده شود‪ .‬افزایش ناگهانی تعداد‬ ‫مهاجرین جنگ زده سوری نشان می دهد که انان از بهبود‬ ‫وضعیت کشور خود و بازگشت شــرایط به چهارسال قبل‪،‬‬ ‫قطع امید کرده اند‪.‬‬ ‫ســرمایه گذاری کشــورهای غربــی در خصــوص‬ ‫ســاماندهی مهاجرین نیز جنبه های گوناگونی دارد که از‬ ‫جمله این موارد می توانیم به وجیه نشــان دادن سیاست‬ ‫خارجی‪ ،‬نشان دادن چهره انسانی و دور شدن این کشورها‬ ‫از اتهام حمایت از تروریســم فعــال در خاورمیانه اشــاره‬ ‫کنیم‪ .‬بــا اجرای ایــن راهبرد و اعــام خبــر حمایت این‬ ‫کشــورها از مهاجرین جنگ زده‪ ،‬مردم جهــان دچار این‬ ‫تناقض می شــوند که اگر واقعا اینها مقصر اصلی بحران‬ ‫تروریسم در سوریه هستند‪ ،‬چرا در امر ساماندهی مهاجرین‬ ‫سرمایه گذاری می کنند؟ البته این نکته را نیز نباید از ذهن‬ ‫دور کــرد که برخی کشــورهای اروپایی با دیــد اقتصادی‬ ‫مهاجران را می پذیرند زیرا به یک نیروی کار ارزان قیمت‬ ‫دسترســی پیدا می کنند‪ .‬به طور کلی باید گفت که دالیل‬ ‫مختلفی بــرای پذیــرش اوارگان وجــود دارد و نمی توان‬ ‫مسائل انسان دوســتانه را نیز در این میان نادیده گرفت و‬ ‫همه کشورها را با یک چشم نگاه کرد‪.‬‬ ‫دلیل اصلی مهاجرت ســوری ها این اســت که انها‬ ‫امریکا اخیرا رویکرد خود‬ ‫نســبت به ســوریه و شخص‬ ‫بشار اســد را تاحدودی تغییر‬ ‫داده و وزیــر امور خارجــه این‬ ‫کشــور بســیار منعطف تــر‬ ‫راجع بــه ماندن یا رفتن اســد‬ ‫ســخن گفت‪ .‬برخی کارشناســان صحبت های جان‬ ‫کــری‪ ،‬وزیر خارجــه امریکا را نشــانه تغییــر رویکرد‬ ‫ایاالت متحــده در خصوص بحران ســوریه تفســیر‬ ‫کردنــد‪ .‬برای بررســی ایــن موضوع بــا «نصرت الله‬ ‫تاجیک» تحلیلگر مســائل منطقــه گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫این کارشــناس مســائل غرب اســیا معتقد است که‬ ‫ایاالت متحده تمایل دارد در صورت باقی ماندن اسد‪،‬‬ ‫از سوریه تنها یک حکومت ناتوان باقی بماند‪.‬‬ ‫خاورمیانه به خصوص ســوریه حرکت می کننــد که عمده‬ ‫دلیل ان نیز حفظ بهتر امنیت رژیم صهیونیستی است‪.‬‬ ‫از یک طرف‪ ،‬روس ها در ســوریه تحرکات جدیدی‬ ‫مانند ارسال بیشتر تسلیحات و تاسیس پایگاه جدید را اغاز‬ ‫می کنند و از طرف دیگر ایاالت متحده با ارسال تسلیحات‬ ‫و افزایش پشتیبانی از گروه های مخالف بشار اسد تالش‬ ‫می کند تا حرف خود را در این بحران به کرسی بنشاند‪.‬اگر‬ ‫سوریه به محل منازعه امریکا و روسیه تبدیل شود خسارت‬ ‫بزرگی برای این کشور‪ ،‬خاورمیانه و به طور طبیعی سیاست‬ ‫خارجی جمهوری اسالمی ایران خواهد داشت‪.‬‬ ‫در پایــان بفرماییــد کــه اینــده اســد را چگونه‬ ‫می بینید؟‬ ‫معادالت خاورمیانه بسیار پیچیده است؛ معادالت‬ ‫این منطقه به صورت خطی نیست که بتوان با یک پارامتر‬ ‫ان را حل کرد و به جواب رسید بلکه معادالتی درجه چندم‬ ‫و دارای چند مجهول است که برای حل شدن به عوامل و‬ ‫پارامترهای مختلفی نیاز دارد‪ .‬اگر وضعیت سوریه به همین‬ ‫منوال یک سال اخیر ادامه پیدا کند‪ ،‬این جنگ به صورت‬ ‫فرسایشی با همان استراتژی زمین ســوخته امریکایی ها‬ ‫در کوتاه مدت و میان مــدت ادامه خواهد داشــت و باید‬ ‫این نکته را مد نظر قرار داد که تحلیل نیروهای منطقه ای‬ ‫و فرامنطقه ای از بحران ســوریه متفاوت و به طور طبیعی‬ ‫راه حل های ارائه شــده نیز متفاوت است‪ .‬به طور کلی در‬ ‫صورت تغییر برخــی عوامل منطقــه ای و فرامنطقه ای از‬ ‫جمله رویکرد عربستان ســعودی به این موضوع می تواند‬ ‫بحــران را به نفع اســد تمام کنــد؛ اما اگر ریــاض و دیگر‬ ‫دولت های درگیر در بحران سوریه همان روند قبلی و تقویت‬ ‫گروه های مخالف اســد را در پیش بگیرند‪ ،‬این بحران به‬ ‫طرف تجزیه سوریه پیش خواهد رفت‪ .‬این معادله پیچیده‬ ‫به عوامل مختلفی بســتگی دارد که به نظر من‪ ،‬سیاست‬ ‫خارجی ایران یکی از عوامل موثر در ان است‪.‬‬ ‫ما در این بحران هزینه مادی و معنوی ســنگینی را‬ ‫متحمل شــدیم اما من به عنوان یک تحلیلگر احســاس‬ ‫می کنم کــه سیاســت خارجی ما بــه اندازه کافــی تعامل‬ ‫با عناصــر منطقــه ای و فرامنطقــه ای تاثیرگــذار در این‬ ‫بحران را پیش نبرده و در این موضوع کمی بیش از حد به‬ ‫پارامتر نظامی بها داده شــده است‪ .‬کشــورهای دیگر نیز‬ ‫در این زمینه بسیار کوتاهی کرده اند و تعامالت سیاسی و‬ ‫غیرنظامی که منجر به شــکل گیری یک اجماع برای حل‬ ‫این بحران شود ایجاد نشده است‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫درام درشام‬ ‫سناریوی بالکانیزه شدن سوریه تقویت شده است‬ ‫ارمان محمودیان‬ ‫ پژوهشگر مسائل خاورمیانه‬ ‫‪4‬‬ ‫تاریخ هنوز فراموش نکرده است‪ ،‬انچه را که زیر ‬ ‫سایه‬ ‫دیوار شهر دمشق به خود دید‪ ،‬برخورد دو سپاه که همچون‬ ‫برخورد امواج با صخره ها یکدیگــر را در هم می کوبیدند‪،‬‬ ‫یکی سیاه پوش و دیگر سرخ پوش‪ ،‬در رنگ تضاد داشتند‬ ‫اما در هر هدف هر دو یک چیز می خواســتند و ان خالفت‬ ‫بر دمشق بود‪ .‬در نهایت نیز عباسیان‪ ،‬ال امیه را از دمشق‬ ‫بیرون کردند‪ ،‬پس از ان نیز دمشــق میهمانــان زیادی به‬ ‫خود دید‪ ،‬ترک ها‪ ،‬مغول ها‪ ،‬عثمانیــان‪ ،‬اروپاییان و‪ ...‬تا‬ ‫اینکه دمشق به دمشقیان رســید اما انگار این شهر نفرین‬ ‫شده است‪ ،‬حتی دمشــقیان نیز با ید در پس یک جنگ بر‬ ‫ان تسلط می یافتند و کمی بعد با جنگ دیگر مجبور به ترک‬ ‫خانه استیجاری خود می شدند‪.‬‬ ‫با روی کار امدن حافظ اســد در ســال ‪ 1971‬کم کم‬ ‫اهالی دمشــق امید به باطل شــدن نفرین تاریخی شــهر‬ ‫خود داشــتند‪ ،‬باالخص پس از انتقال مسالمت امیز قدرت‬ ‫به بشار اســد در ســال ‪ 2000‬به دنبال مرگ پدر که موجب‬ ‫شــد روشــنفکران جهان عرب امید پیدا کنند که دمشــق‬ ‫در اینــده ای نــه چنــدان دور طلــوع زرین افتــاب ثبات و‬ ‫مردم ســاالری را خواهد دید‪ .‬اما انها فراموش کرده بودند‬ ‫که توفان در پس یک ارامش می اید و توفان جنگ داخلی‬ ‫سوریه در مارس ‪ 2011‬ناگهان سر بر کشید و تاکنون این‬ ‫کشور را در خاک و خون کشیده است تا بار دیگر ثابت کند‬ ‫دمشق تا اطالع ثانوی پایتختی خواهد بود که چه تصرف‬ ‫ان و چه حفظ ان بهای خود را دارد‪ ،‬بهایی که ان جز خون‬ ‫و خونریزی نیست‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫ جنگ داخلی ‪2011‬‬ ‫س و لیبی در اتش می ســوختند و مصر‬ ‫انگاه کــه تون ‬ ‫نیز بر لبه پرتگاه قرار گرفته بود‪ ،‬کمتر کســی فکر می کرد‬ ‫ســوریه قرار اســت میزبان خونین ترین جنگ داخلی پس‬ ‫از فروپاشــی شوروی باشــد‪ ،‬کم و بیش تحلیلگران انتظار‬ ‫می داشتند که ســوریه با یک ناارامی مختصر روبه رو شود‬ ‫و حکومت مرکزی با عوض کــردن چند مقام دولتی‪ ،‬نهایتا‬ ‫نخست وزیر اوضاع را کنترل کند‪ ،‬باالخص که همگان از‬ ‫ارتش تا بن دندان مسلح دولت مرکز به عنوان پشتوانه ای ‬ ‫دولت مرکزی و برگ برنده دولت در بازی سیاسی سوریه یاد‬ ‫می کردند اما ناگهان چند دیوار نویســی مختصر در حماه‬ ‫و ادلب تبدیل به جنگ فراگیری شــد که تمام سوریه را به‬ ‫اتش کشید‪ .‬جنگی که با گذر زمان بر پیچیدگی معادالت‬ ‫افزوده شــد تا اینکه هم اکنون هزاران هزار نفر از گرداگرد‬ ‫جهان به سوریه امده اند برای برپایی خالفتی که هیچ گونه‬ ‫ارتباطی با مطالبات طرفین از یکدیگر در ســال نخســت‬ ‫جنگ داخلی ندارد‪.‬‬ ‫مساله سوریه هم اکنون ان چنان پیچیده شده است‬ ‫و بازیگران مخوف و مرموزی به خود دیده اســت که گروه‬ ‫معلوم الحالی همچون القاعده پــاره ای از انان را «تندرو»‬ ‫می داند‪ ،‬داعش که هم اکنون حدود نیمی از ســوریه را در‬ ‫کنترل خود دارد‪ ،‬ان چنان وحشــت افرینی کرده است که‬ ‫حتی صدای گروه تروریســتی همچون القاعده را دراورده‬ ‫است‪ .‬جنگ داخلی سوریه موجب شده است که این کشور‬ ‫هم اکنون تقریبا میزبان تمام گروه های تروریستی جهان‬ ‫باشد‪ ،‬از داعش و القاعده گرفته است تا طالبان افغانستان‬ ‫و گروه های چچنی روســیه که همگی در تعــدد و رهبری‬ ‫با یکدیگر در تضاداند اما همه یک چیــز می خواهند و ان‬ ‫حکومت بر دمشق است‪.‬‬ ‫ وضعیت فعلی‬ ‫وضعیت جغرافیای سیاســی ســوریه را هم اکنون به‬ ‫چهار بخــش مختلف می توان تقســیم کرد‪ ،‬کــه در ذیل‬ ‫مختصرا به انان اشاره ای می شود‪.‬‬ ‫دولت ســوریه‪ :‬دولت مرکزی هم اکنون بر پایتخت‬ ‫و سواحل مدیترانه ای سوریه در غرب این کشور و پاره ای‬ ‫از مناطق جنوبی همچون ســویدا تسلط دارد‪ .‬البته به طور‬ ‫کلی می توان این گونه تفسیر داشت که در مناطق علوی‪،‬‬ ‫شیعی‪ ،‬مسیحی و دروزی دولت دســت باال را دارد اما این‬ ‫به معنی تســلط کامل و صد در صدی نیست‪ ،‬به طوری که‬ ‫دولت سوریه هم اکنون در اطراف دمشق همچون منطقه‬ ‫عباسیه و اردوگاه یرموک با چالش جدی از سوی گروه های‬ ‫اسالمگرا من جمله جبهه متحده اسالمی روبه روست و در‬ ‫شمال دمشق نیز با تهدید داعش روبه رو است که بر پالمیرا‬ ‫تسلط کامل پیدا کرده اســت‪ ،‬از ســوی دیگر گروه های‬ ‫اسالمگرای سنی با تصرف کامل یا شبه کامل استان هایی‬ ‫همچون قنطیره و درعا در جنوب سوریه‪ ،‬تسلط دولت را بر‬ ‫جنوب کشور باالخص استان سوید ا و حتی دمشق با تهدید‬ ‫روبه رو ساخته اند‪ ،‬در عین حال پایگاه دولت مرکزی در غرب‬ ‫سوریه نیز با پیشروی روزافزون جبهه النصره در استان ادلب‬ ‫در شمال سوریه با تهدید روبه رو شده است‪.‬‬ ‫امــا تمامی ایــن مســائل به معنــی ضعف یــا حتی‬ ‫چشم اندازی برای ســقوط دولت مرکزی نیســت‪ ،‬زیرا که‬ ‫تاکنون دولت مرکز با تســلط بر غرب ســوریه‪ ،‬پایتخت و‬ ‫شهرهای استراتژیکی همچون القصیر و حمص تا حدی‬ ‫از موقعیت خود مطمئن است و منتظر است با تصرف شهر‬ ‫زبدانی نیز در جنوب ورق را به سود خود برگرداند‪.‬‬ ‫کردها‪ :‬به طور کلی کردهای ســوریه را می توان در‬ ‫جنبه های مختلف برنده بحران سوریه دانست‪ ،‬در صحنه‬ ‫دیپلماسی عمومی انان توانستند با مقاومت تحسین برانگیز‬ ‫در برابر داعش در شهر کوبانی تحسین و تشویق جهانی را‬ ‫برانگیزند و از سوی دیگر انان موفق شدند به ارزوی دیرینه‬ ‫خود یعنی تسلط بر مناطق کردنشــین باالخص شهرهای‬ ‫نمادینی همچون قامشــلی برســند امــا همه اینهــا نیز به‬ ‫معنی پیروزی قطعی برای انــان نخواهد بود زیــرا انان از‬ ‫یک ســو با تهدید روز افزون داعش در شمال شرق سوریه‬ ‫روبه رو هستند باالخص در شرایط فعلی که داعش توانسته‬ ‫مواضع خود را در سه سوی شهر حسکه تثبیت کند‪ ،‬در عین‬ ‫حال انان با خطر بمباران گســترده هوایی از ســوی ترکیه‬ ‫نیز روبه رو هســتند که به دنبال ناارامی هــای «دیاربکر» و‬ ‫«جزیره»‪ ،‬حزب «‪ »YPD‬نه تنها به عنوان یک متحد بلکه‬ ‫یک پیاده نظام برای پ‪.‬ک‪.‬ک در نظر گرفته است‪ .‬شاید‬ ‫مجموع این عوامل موجب شده است که کردها در مناطقی‬ ‫همچون حسکه‪ ،‬جنوب قامشلی و اطراف حلب همکاری‬ ‫غیر مستقیمی را با دولت مرکزی داشته باشند‪.‬‬ ‫داعش‪ :‬این فرزند نامشــروع و ناخلف ناارامی های‬ ‫خاورمیانه عربی هم اکنون نزدیک به نیمی از ســوریه را در‬ ‫کنترل خــود دارد و مرکز خالفت خود را نیز شــهر رقه واقع ‬ ‫در شمال ســوریه را اعالم کرده است و تقریبا بر تمام شرق‬ ‫سوریه باالخص استان استراتژیک دیرالزور تسلط دارد و با‬ ‫فتح شهر «الباب» و «دیر الحفیر» در شمال غرب خود را‬ ‫به حوالی حلب رسانده است‪ .‬در ادامه نیز با تصرف پالمیرا‪،‬‬ ‫مرکز ســوریه را که منطقه ای بیابانی است نیز به کنترل در‬ ‫اورده و برای دمشق شروع به رجز خوانی کرده است‪ .‬البته‬ ‫داعش نیز مشکالت خود را دارد‪ ،‬باالخص نبرد نفسگیر این‬ ‫ گروه در عراق و بمباران های هوایی گســترده موجب شده‬ ‫است که اسودگی خیال خود را از دست داده باشد‪.‬‬ ‫معارضین مســلح‪ :‬عنوان معارضین مســلح شاید‬ ‫مبهم و نااشــنا به نظر برســد اما در واقع عنوان دیگری نیز‬ ‫نمی توان پیدا کرد‪ ،‬ســوریه کنونی‪ ،‬ســوریه چهار ســال‬ ‫پیش نیســت که در ان عنصری با عنوان «ارتش ازاد» به‬ ‫نقش افرینی بپردازد تا از ان با مســامحه بتــوان به عنوان‬ ‫معارضین نسبتا میانه رو یاد کرد‪ ،‬فرای سه گروه یاد شده در‬ ‫سوریه مجموعه ای از گروهای مسلح نیز مشغول فعالیت‬ ‫هستند همچون جبهه متحد اسالمی‪ ،‬جیش الفتح‪ ،‬جبهه‬ ‫النصره و‪ ...‬که تا چندی پیش با یکدیگر مشــغول مبارزه و‬ ‫نزاع بودند اما پس از پیشروی های دولت سوریه در القصیر‬ ‫و اطراف حلب و‪ . ..‬کشورهای حامی انان باالخص ترکیه‪،‬‬ ‫عربســتان و قطر مجبور به نزدیکی با یکدیگر شده اند و در‬ ‫نزاعات میدانی با تشکیل ستادهای مشترک با عنوان «اتاق‬ ‫عملیات» در مناطقی همچون ادلب‪ ،‬قنطیره و درعا موفق‬ ‫به پیشروی شده اند‪ ،‬باالخص با تصرف کامل استان ادلب‪،‬‬ ‫پایگاه کلیدی دولتی مرکزی را در سواحل غربی باالخص‬ ‫استان ساحلی الذقیه با تهدید روبه رو ساخته اند‪.‬‬ ‫ چشم انداز اینده‬ ‫حال که به بررســی اجمالی وضعیت میدانی سوریه‬ ‫پرداخته شد‪ ،‬بد نیست سخنی از چشم انداز اینده سوریه نیز‬ ‫گفته شود‪ ،‬سخنی که بیش از هرچیز جمع بندی از مجموع‬ ‫موارد اســت‪ ،‬وضعیت میدانی ســوریه حاکی از ان است‬ ‫که از نظر ژئوپلتیک و جغرافیای نظامــی تا اطالع ثانونی‬ ‫هیچ کــدام از طرفین نمی توانند به طــور قطعی بر دیگری‬ ‫تســلط بیابند‪ ،‬از سوی دیگر هم هیچ نشــانه ای از رویکرد‬ ‫ائتالف گرایانه بین انان نیست‪ ،‬بنابراین وضعیت میدانی‬ ‫ســوریه و کشــمکش های میدانی ان دور باطلی است که‬ ‫نشانه ای از پایان ان به چشم نمی خورد‪.‬‬ ‫با توجه با این شــرایط از نظر نگارنده پایانی که برای‬ ‫سوریه قابل تصور است‪ ،‬این است که بازیگران غیرسوری‬ ‫به دور یک میز بنشــینند و برای مساله ســوریه یک نسخه‬ ‫نهایی بپیچند ؛ نسخه ای که پیش بینی ان نیز دور از تصور‬ ‫نیست‪ .‬در حقیقت مسلم است که جنگ سوریه وحدت ملی‬ ‫این کشــور را حواله بایگانی تاریخ کرده است‪ ،‬برادر کشی‬ ‫که این جنگ داخلی به راه است دیگر نخواهد گذاشت که‬ ‫همسایگان دیروز که امروز روی هم اسلحه کشیده اند و از‬ ‫هم کشته اند‪ ،‬فردا در کنار یکدیگر زندگی مسالمت امیزی‬ ‫داشــته باشــند‪ .‬هر چند تلخ اســت اما به نظر می رسد که‬ ‫بالکانیزه شدن ســوریه را باید به عنوان یک نسخه در نظر‬ ‫داشت‪ ،‬در حقیقت فرای مساله عدم امکان تحقق وحدت‬ ‫ملی‪ ،‬تنها چیزی که باعث خواهد شد تصمیم گیران اصلی‬ ‫مســاله ســوری حاضر به اجماع روی یک راه شــوند‪ ،‬این‬ ‫است که هر کدام از انان از جغرافیای سیاسی سوریه سهم‬ ‫مطلوب خود را داشته باشند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫همسویی با تهران‬ ‫چرا امریکا راهبرد خود را‬ ‫در سوریه تغییر داد؟‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫ کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪5‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫پیامدهای پردامنه و فلج کننده را داشته باشد‪ .‬درواقع باتوجه‬ ‫به مالحظات است که تحلیلگران مسائل منطقه‪ ،‬در پاسخ‬ ‫به پرسش مطرح شده‪ ،‬دالیل ذیل را زمینه ساز تغییر مواضع‬ ‫واشنگتن در قبال مسائل داخلی سوریه می دانند‪:‬‬ ‫‪ -1‬سیاســت جنگ افــروزی در ســوریه از طریــق‬ ‫به کارگیری گروهک های تروریســتی‪ -‬تکفیــری‪ ،‬با وجود‬ ‫انواع هزینه های اقتصادی‪ ،‬سیاسی و تبلیغاتی (حیثیتی)‪،‬‬ ‫نتیجــه ای در برانــدازی نظام سیاســی این کشــور در پی‬ ‫نداشته است‪.‬‬ ‫‪ -2‬کشورهای ترکیه‪ ،‬عربستان و حتی قطر و اردن که‬ ‫به نیابت از غرب و به طرق مختلــف از جریان براندازی در‬ ‫سوریه حمایت می کردند‪ ،‬اینک بعد از گذشت چهارسال‪،‬‬ ‫توانایی های خود را از دست داده و در منجالبی از مشکالت‬ ‫داخلی یا منطقه ای گرفتــار امده اند؛ به طــوری که ادامه‬ ‫نقش افرینی این کشورها در سوریه ممکن است به تضعیف‬ ‫بیشتر و فروپاشی دولت های شان نیز تمام شود‪.‬‬ ‫‪ -3‬ادامه حاکمیت داعش در مناطق شمالی سوریه و‬ ‫عراق‪ ،‬ان هم درحالی که نظام های دیکتاتوری وپادشاهی‬ ‫در کشــورهای بــا اکثریــت ســنی‪ ،‬توانایی حــل و فصل‬ ‫مشکالت مردم‪ ،‬به ویژه جلوگیری از فساد های اخالقی را‬ ‫ندارند‪ ،‬برای افکارعمومی این گونه کشورها‪ ،‬ممکن است‬ ‫جذابیت های خاصی داشته باشد و حکومت های پادشاهی‬ ‫را در داخل با خطر فعالیت گسترده شــاخه ای از این گروه‬ ‫روبه روســازد‪ .‬حال انکــه دنیای غرب تحــرکات داعش را‬ ‫تنها در محدوده ای تعیین شــده (همســو با سیاست های‬ ‫براندازانه علیه جبهه مقاومت ) می پذیرد و گسترش دامنه‬ ‫این تحرکات‪ ،‬موضوعی نیســت که دنیــای غرب تحمل‬ ‫پذیرش ان را داشته باشد‪.‬‬ ‫‪ -4‬گســترش قلمرو گروهک داعش در داخل سوریه‬ ‫و تضعیف شدید دولت بشار اســد‪ ،‬قاعدتا به هرج و مرجی‬ ‫(انارشی) می انجامد ک ه امنیت رژیم صهیونیستی را شدیدا‬ ‫تهدید می کند و این موضوعی نیســت که امریکا بتواندان‬ ‫را نادیده انگارد‪.‬‬ ‫‪ -5‬سیاست اموزش نظامی جوانان سوری و ایجاد به‬ ‫اصطالح گروه های میانه رو در سوریه‪ ،‬به افتضاحی فاحش‬ ‫برای دموکرات های امریکا تبدیل شــده و انهــا را با انواع‬ ‫انتقادات مواجه ساخته است؛ به طوری که صاحب منصبان‬ ‫نظامی امریکا نیز در اظهارات خود (درکمیسیون مربوطه‬ ‫ســنا) این سیاســت را به باد انتقاد می گیرنــد و ادامه ان را‬ ‫به رغم پذیرش هزینه های سنگین به زیان واشنگتن تلقی‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫‪ -6‬تقویت حضور نظامی روسیه در سوریه و پافشاری‬ ‫جدی و راهبردی مقامات مسکو برحمایت همه جانبه از نظام‬ ‫ّ‬ ‫سیاسی سوریه (که در طرح جدیدی برای سرکوب گسترده‬ ‫داعش منعکس اســت) دورنمــای ادامه سیاســت های‬ ‫چهارسال گذشته امریکا را در سوریه تیره و تار می سازد‪.‬‬ ‫‪ -7‬واشــنگتن در منازعات اقتصادی و سیاسی اش با‬ ‫روسیه‪ ،‬به ویژه به علت فشارهای کشورهای اروپایی (نیازمند‬ ‫گاز روسیه) توانایی تحمل گسترش دامنه این نوع منازعات‬ ‫را ندارد و خواستار ان است تا این گونه منازعات به پهنه های‬ ‫وسیع تری تعمیم نیابد‪.‬‬ ‫‪ -8‬در حالی که امریــکا متحد قابل قبــول‪ ،‬با ثبات و‬ ‫قدرتمندی درمنطقه ندارد‪ ،‬قاعدتا وجود نظام نسبتا ضعیف‬ ‫سوریه‪ ،‬بهتر از یک رژیم جدید و بی ثبات خواهد توانست ‬ ‫از افزایش نگرانی های راهبردی امریکا جلوگیری کند‪.‬‬ ‫به هر ترتیب امریکا در سیاست کوتاه مدت جدید خود‬ ‫به باقی ماندن بشار اسد در راس نظام سیاسی سوریه رای‬ ‫ِ‬ ‫تحوالت درحال وقوع منطقه‪،‬‬ ‫مثبت داده و به نظر نمی رسد‬ ‫در میان مدت نیز‪ ،‬این فرصت را برای واشنگتن فراهم کند‬ ‫که بتواند با سیاســت های اصولی ایران یا سیاســت های‬ ‫منطقه روســیه در حفظ نظام بشاری در ســوریه‪ ،‬مخالفت‬ ‫نماید‪ .‬در واقــع مقامات امریکا چــه بخواهند یا نخواهند‪،‬‬ ‫در عرصه عمل وارد یک سلســله همســویی ها بــا ایران و‬ ‫روسیه شــده و ناتوانی های دیپلماتیک و ســوابق تاریک‬ ‫گذشته شان در منطقه انها را به پذیرش واقعیات موجود در‬ ‫غرب اسیا و شمال افریقا ناگزیر ساخته است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در چند هفته اخیر‪ ،‬مقامات سیاسی امریکا و همچنین‬ ‫صاحب منصبان نظامی این کشــور‪ ،‬به صورت مســتقیم‬ ‫وغیرمســتقیم نشــانه هایی دال بر تغییر سیاست هایشان‬ ‫در قبال ســوریه‪ ،‬ازخود بروز داده اند‪ .‬چنــان که اظهارات‬ ‫مستقیم و غیرمســتقیم انان درباره چگونگی مواضع شان‬ ‫در برخورد مسائل داخلی ســوریه یا در مواجهه با پیوندها‬ ‫و مناسبات دولت بشــار اســد با دیگر قدرت های جهانی و‬ ‫منطقه ای‪ ،‬چشم انداز تازه ای از سیاست خارجی واشنگتن‬ ‫را ترســیم می کند‪ .‬البتــه این نــوع اظهــارات و این گونه‬ ‫موضع گیری ها که مبین تغییراتی اشکار در راهبرد چهارسال‬ ‫گذشــته امریــکا در منطقه اســت‪ ،‬در محافل سیاســی و‬ ‫فضاهای رســانه ای‪ ،‬واکنش هــای متعددی داشــته و با‬ ‫تعابیر مختلفی از ان یاد شده اســت‪ .‬کما اینکه شماری از‬ ‫تحلیگران این تغییر مواضع را به منزله بخشی از اصالحات‬ ‫کلی در سیاســت جهانی امریکا دانســته و برخی دیگر از‬ ‫کارشناســان روابط بین الملل از این نوع تغییرات با عنوان‬ ‫عقب نشینی واشنگتن از سیاست های جنگ افروزانه اش در‬ ‫سوریه یاد کرده اند‪ .‬به هر ترتیب‪ ،‬تاکیدات جدید دستگاه‬ ‫دیپلماســی واشــنگتن بر «راهکارهای سیاسی برای حل‬ ‫بحران ســوریه» یا اذعان به این امر که‪« :‬امریکا درحال‬ ‫حاضر‪ ،‬کناره گیری بشار اســد از قدرت را به عنوان اولویت‬ ‫نخســت‪ ،‬دنبال نخواهد کرد»؛ مواضع تازه ای هستند که‬ ‫جدی اتخاذ نشده اند‪ ،‬بلکه‬ ‫نه تنها به سادگی و بدون دالیل ّ‬ ‫مبتنی بر یک سلسله محاســبات پیچیده‪ ،‬تدوین و به اجرا‬ ‫درامده اند‪ .‬تردیدی نیســت که هرگونه تغییر راهبردی در‬ ‫سیاست های امریکا در قبال سوریه‪ ،‬ممکن است به معنای‬ ‫شکست دیپلماسی منطقه ای واشنگتن تلقی شود و از انجا‬ ‫که کشورهایی همانند روسیه و ایران در طرف دیگر قضایای‬ ‫سوریه قرار دارند‪ ،‬این تغییرات به منزله افول قدرت امریکا‬ ‫در معادالت جهانی محسوب گردد‪.‬‬ ‫بنابراین واضح اســت که اتخاذ مواضع اعالم شــده‬ ‫جدید به اســانی صورت نگرفته و ناخشــنودی هایی را در‬ ‫داخل دســتگاه حکومتی امریکا در پی داشته است‪ .‬نکته‬ ‫دیگر در این باره ان اســت که سیاست راهبردی چهارسال‬ ‫گذشــته امریکا در قبال ســوریه‪ ،‬منطبق با راهبردی ترین‬ ‫بخش سیاست منطقه ای این کشــور یعنی «حفظ امنیت‬ ‫رژیم صهیونیســتی» بــوده و تغییــر ان قاعدتــا بــه علت‬ ‫مانع تراشی های محافل صهیونیستی و اعمال فشار محافل‬ ‫تندرو در امریکا‪ ،‬سهل و اسان نبوده است‪.‬‬ ‫باتوجه به جمیع عوامل‪ ،‬این پرسش که چه زمینه ها‬ ‫ یا چه دالیلی‪ ،‬مقامات واشــنگتن را به تغییر سیاســت ها و‬ ‫رویکردشان نسبت به سوریه‪ ،‬ناگزیر کرده‪ ،‬پرسشی اساسی‬ ‫و بســیار مهم به شــمار می رود؛ زیرا به علت پیوند مسائل‬ ‫سوریه به بســیاری دیگر از مســائل راهبردی منطقه ای و‬ ‫جهانی‪،‬تغییراینسیاست ها‪،‬پیامدهایگستردهومختلفی‬ ‫که نارضایتی حکومت های پادشاهی و عرب متحد امریکا‪،‬‬ ‫تنها بخشــی از انها به شــمار می رود‪ ،‬در پــی دارد و دولت‬ ‫واشنگتن در شرایطی نیست که توانایی مقابله با این گونه‬ ‫‪61‬‬ ‫طرح جنجالی در پنتاگون‬ ‫مجله فارین پالیسی هفته گذشته به نقل از منابعی از پنتاگون خبر دادکه وزارت دفاع امریکا‬ ‫در حال طراحی یک برنامه نظامی برای مقابله با تهدیدات احتمالی روسیه در منطقه بالتیک‬ ‫است‪ .‬این برای اولین بار پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال ‪ 1991‬است که امریکا‬ ‫تصمیم می گیرد طرح تهاجمی را علیه روسیه طراحی کند‪ .‬با وجود این و همه اختالفات میان‬ ‫مسکو و واشنگتن دولت اوباما گزینه دیپلماسی را همچنان بر روی میز گذاشته است تا امکان‬ ‫تنش زدایی و مدیریت چالش ها با روسیه از میان نرود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جنگ سرد یاگفت وگویگرم‬ ‫داعشیامبارزهباداعش؛روسیهوامریکارابه‬ ‫یکدیگرنزدیکمیکند‬ ‫احمد وخشیته‬ ‫دانشجوی دکترای علوم سیاسی از دانشگاه دوستی ملل مسکو‬ ‫‪1‬‬ ‫پس از پناهنده شدن ادوارد اسنودن‪ ،‬بحران سوریه‪،‬‬ ‫بحران اوکراین و ایــن روزها تحرکات مجــدد روس ها در‬ ‫سوریه‪ ،‬ســوالی توسط بســیاری از دنبال کنندگان مسائل‬ ‫بین الملل مطرح می شود مبنی بر اینکه «ایا روسیه و امریکا‬ ‫بار دیگر در مسیر جنگ سرد قرار دارند؟ » برای اینکه به این‬ ‫سوال پاسخ دهیم نخست می بایست نگاهی به روند روابط‬ ‫مسکو ـ واشنگتن طی سال های گذشته داشته باشیم و پس‬ ‫از شناخت نحوه عملکرد این بازیگران بین المللی به تحلیل‬ ‫رفتار انها در شرایط کنونی بپردازیم‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫ نگاهی اجمالی به روند روابط کاخ سفید و کرملین‬ ‫از ‪ ۱۹۴۵‬تا ‪۲۰۱۵‬‬ ‫اگر تاریخ روابــط خارجــی و دیپلماتیک دو کشــور‬ ‫ایاالت متحده امریکا و فدراســیون روســیه (و پیش از ان‬ ‫اتحاد جماهیر شوروی) را بررسی کنیم و بخواهیم ماحصل‬ ‫نتایج به دســت امده را روی یک نمودار ترسیم نماییم‪ ،‬به‬ ‫یک نمودار سینوســی خواهیم رســید؛ نموداری که به ما‬ ‫نشان می دهد مسکو و واشنگتن هیچ گاه در خط مستقیم‬ ‫صلح و همکاری یا تقابل قرار نگرفته اند‪.‬‬ ‫مقابلــه بــا نازیســم‪ ،‬اتحــاد جماهیــر شــوروی و‬ ‫ایاالت متحده امریکا را طی ســال های جنگ جهانی دوم‬ ‫متحد کرده بود تا در یک جبهه علیه دشــمن مشترک خود‬ ‫یعنی هیتلــر به نبرد برخیزنــد‪ .‬اما این ائتــاف پس از این‬ ‫دوره دوام نیاورد و در ســال ‪ ۱۹۴۵‬با پایــان جنگ جهانی‬ ‫دوم جنگ سرد میان شوروی و امریکا اغاز شد که در سال‬ ‫‪ ۱۹۹۱‬به موجب فروپاشی شوروی چراغ ان خاموش شد‪.‬‬ ‫البته باید توجه داشــت در همه دوران جنگ سرد نیز بارها‬ ‫شاهد نزدیکی و دوری این دو ابر قدرت از یکدیگر بوده ایم‪.‬‬ ‫پس از فروپاشی شوروی چند ســالی روابط دو کشور‬ ‫در وضعیت ارامش بود اما در سال ‪ ۱۹۹۹‬به موجب بحران‬ ‫کوزوو و دخالت هــای ایاالت متحده در بالــکان روابط دو‬ ‫کشور به سوی نقطه تقابل پیش رفت؛ تقابلی که این بار به‬ ‫دلیل وقوع شــرایطی بحرانی در امریکا به واسطه حمالت‬ ‫تروریســتی یازده ســپتامبر پایان یافت‪ .‬اگر چه این بار نیز‬ ‫میان ارامــش در روابــط دیپلماتیک و تقابــل مدت زمان‬ ‫زیادی نگذشــت و با حمله امریکا به عــراق بار دیگر روابط‬ ‫به ســوی تیرگی پیش رفت و به واسطه انقالب های رنگی‬ ‫در کشورهای ســی‪.‬ای‪.‬اس بر تیرگی ان افزوده شد‪ .‬این‬ ‫تیرگی با اســتقرار ســپر دفاع موشکی و گســترش ناتو در‬ ‫مرزهای روسیه شدت بیشــتری یافت و اوج ان در بحران‬ ‫اوستیا در سال ‪ ۲۰۰۸‬نمایان شد‪.‬‬ ‫ان روزها کمتر تحلیلگری می اندیشد که روابط میان‬ ‫دو قدرت بزرگ بین المللی در اینده نزدیک ترمیم شود و حتی‬ ‫به نقطه اولیه برسد‪ .‬اما با روی کار امدن دولت اوباما در کاخ‬ ‫سفید و به موجب طرح اولی‪ ،‬روابط دو کشور نه تنها بهبود‬ ‫یافت‪ ،‬بلکه به سمت همکاری های مشترک نیز پیش رفت‪.‬‬ ‫اما در امتداد نمودار سینوســی روابط کرملین و کاخ‬ ‫سفید‪ ،‬بحران سوریه در سال ‪ ۲۰۱۳‬منجر به جنگ نیابتی‬ ‫دو کشور توسط بازیگران و متحدانشان در این منطقه شد‪.‬‬ ‫با پناهنده شدن ادوارد اسنودن در فرودگاه مسکو و پذیرش‬ ‫پناهندگی از سوی روس ها روابط دو کشور به سوی تاریکی‬ ‫پیش رفت تا حدی که منجر به تدوین تحریم های متقابل‬ ‫شــد؛ ان روزها نیز بســیاری معتقد بودند جنگ سردی در‬ ‫راه است‪ .‬اخرین روزهای ســال ‪ ۲۰۱۳‬بود که اوکراین به‬ ‫یکباره نا ارام شــد و کمتر از چند ماه بعد ویکتور یاناکوویچ‪،‬‬ ‫رئیس جمهور وقت این کشــور به روســیه متواری شــد و‬ ‫جنگ سردی دیگر میان روسیه و غرب رخ داد؛ اما این بار نه‬ ‫در سوریه بلکه در ششصد کیلومتری مسکو‪ .‬روس ها که ناتو‬ ‫را خط قرمز خود می دانند برای مقابله با نفوذ ان به مرزهای‬ ‫خود‪ ،‬به یکباره کریمه را تصاحب کردند تا این بار تحلیلگران‬ ‫بیشتری بوی اتش اغاز جنگ سرد را استشمام کنند‪.‬‬ ‫اگرچه تحلیلگران مســائل بین الملل سال ‪ ۲۰۱۵‬را‬ ‫برای روسیه بسیار سخت می دانستند و تقابل میان کرملین‬ ‫و کاخ سفید را در نقطه اوج خود پس از جنگ سرد توصیف‬ ‫می کردند‪ ،‬اما در سوی دیگر تحلیلگران روس معتقد بودند‬ ‫مسکو به دنبال جنگ سرد نیست و بر زندگی روی کره زمین‬ ‫و قوانین حاکم بر ان اگاه است‪.‬‬ ‫با مشاهده رفتار روسیه و امریکا طی سال های گذشته‬ ‫می توان دریافت که اگرچه روس ها طی سال های ‪۱۹۴۵‬‬ ‫تا ‪ ۲۰۱۵‬در مســائل گوناگونــی در تقابل بــا امریکایی ها‬ ‫قرار گرفته اند و روابط شــان تاریک شده است اما هیچ گاه‬ ‫به دنبال جنگ نبوده اند و همواره تالش داشــته اند جایگاه‬ ‫پوتین به دنبال پرستیژ‬ ‫خود را در عرصه بین الملل حفظ کنند و به انزوا نروند‪ .‬اگرچه‬ ‫دولتمردان روس در مواردی برای حفظ پرســتیژ داخلی‪،‬‬ ‫سخنرانی های اتشینی نیز داشته اند‪.‬‬ ‫امریکایی ها نمی خواهند روس ها را عصبانی کنند‬ ‫ گفتمان؛ کلیدواژه ‪۲۰۱۵‬‬ ‫کاخ ســفید در ســال ‪ ۲۰۱۵‬بــه موجــب مذاکــرات‬ ‫هسته ای ایران و ‪ ۵+۱‬روند گفتمانی پیش گرفت و پس از‬ ‫ان‪ ،‬در دیگر مســائل نیز از جمله سوریه همین رویه را طی‬ ‫ماه های گذشته ادامه داده است که این موضوع در نشست‬ ‫دوحه به خوبی مشخص بود‪ .‬مذاکرات هسته ای ایران با‬ ‫‪ 5+1‬باعث شد ایاالت متحده امریکا و فدراسیون روسیه در‬ ‫کنار هم قرار گیرند و اگرچه سیاست های انها متفاوت بود اما‬ ‫توافق به سود هر دوی انها بود و این امر توانست ریشه های‬ ‫جنگ سرد احتمالی میان انها بر سر ایران را از میان بردارد‪.‬‬ ‫روس ها نیز این روزها تالش می کننــد نحوه و زمین‬ ‫بازی خود را تغییر دهند تا بتوانند امتیاز بیشتر و البته بهتری را‬ ‫نصیب خود کنند‪ .‬انها از یک سو روابط دیپلماتیک و نظامی‬ ‫خود با عربستان را گسترش می دهند و از سوی دیگر تالش‬ ‫می کنند خود را به محور حل بحران سوریه تبدیل کنند‪.‬‬ ‫نگارنده در یادداشــتی با عنوان «ســوریه برای من‪،‬‬ ‫اوکراین برای تو» در اخرین روزهای سال ‪ ۲۰۱۴‬بر این باور‬ ‫بود بحران اوکراین زاییده بحران سوریه است و کاخ سفید‬ ‫می خواهد کرملین را مجاب کند در ســوریه کنار بکشــد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد روس ها به خوبی پیام کاخ ســفید را فهم‬ ‫کرده اند و متوجه شده اند اوکراین ابخازیا نیست که با توسل‬ ‫به زور بتوانند حرف خود را بر کرسی بنشانند و حتی تصاحب‬ ‫کریمه نیز هزینه سنگینی برای انها داشته است‪ .‬از این رو‬ ‫کرملین نشــینان نیز گفتمان را ابزار اصلی دیپلماسی خود‬ ‫قرار داده اند و ماحصل ان نشســت دوحه و تهران طی ماه‬ ‫گذشته بود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر ایاالت متحده نیز مواضع خود را ارام تر‬ ‫کرده اســت که می توان به گفته جان کــری طی روزهای‬ ‫گذشته اشاره کرد که گفته است بشار اسد باید از قدرت کنار‬ ‫برود؛ این جمله درحالی است که پیش از این گفته می شد‬ ‫رئیس جمهور روســیه باید از قدرت پایین بــرود‪ .‬این بدان‬ ‫معناست که گفت وگوها منجر شــده تا اکنون امریکایی ها‬ ‫نیز به دنبال سرنگونی بشار اســد در گام نخست نباشند و به‬ ‫تشــکیل دولت انتقالی رضایت دهند‪ .‬حــال در این میان‬ ‫روســیه که در اوکرایــن عقب افتاده اســت تالش می کند‬ ‫برتری نســبی خود در ســوریه را حفظ کند تا به موجب ان‬ ‫بتواند از امتیازات بیشــتری در صورت معاملــه با غرب در‬ ‫اوکراین بهره مند شود‪ .‬فروش تسلیحات نظامی به سوریه و‬ ‫حضور ‪ ۱۷‬هزار مستشار نظامی روسیه در سوریه را می توان‬ ‫از این رو دانست‪.‬‬ ‫ همکاری جایگزین جنگ سرد‬ ‫علی بیگدلی‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫تقابل دو قطب شرق و غرب از قدیم االیام مشهود بوده‬ ‫و اوج این تقابل در دوران جنگ سرد به تصویر کشیده شد‪.‬‬ ‫در روابط بین الملل واژه جنگ سرد زمانی کارایی پیدا می کند‬ ‫که در میان دو کشور تخاصمی وجود داشته باشد اما از هیچ‬ ‫ی در ان و استفاده نشود و با به کارگیری ابزارهای‬ ‫سالح گرم ‬ ‫رسانه ای و تبلیغاتی علیه یکدیگر مبارزه می کنند‪ .‬جنگ سرد‬ ‫محصول جنگ جهانی دوم است که سه متفق اصلی یعنی‬ ‫روسیه‪،‬امریکا و بریتانیا زمانی که جنگ جهانی دوم به پایان‬ ‫رسید بر ســر مســاله المان با یکدیگر به اختالف رسیدند و‬ ‫المانبهدوبخششرقیوغربیتقسیمشدکهبخششرقی‬ ‫ان به دست شوروی و بخش غربی المان مشترکا به دست‬ ‫بریتانیا و امریکا افتاد و بحران برلین در سال ‪ 1947‬میالدی‬ ‫شروع شد و مرحله اول جنگ سرد شروع شد و تا سال ‪1951‬‬ ‫یعنی شروع جنگ کره که ادامه پیدا کرد‪.‬‬ ‫در ســال ‪ 1951‬و مصادف با جنگ کــره مرحله دوم‬ ‫جنگ سرد اغاز شــد و تا ســال ‪ 1953‬ادامه داشت و بدون‬ ‫اینکه قرار صلحــی بین دو کره منعقد شــود حالت تخاصم‬ ‫وجود داشت و هنوز هم وجود دارد و تنها به اتش بس قناعت‬ ‫کردند‪.‬پس از بحران کره جنگ سرد ادامه پیدا می کند تا به‬ ‫بحران کوبا و خلیج خوک ها در ســال ‪ 1959‬می رسد که در‬ ‫ان زمان در کوبا کودتای مارکسیستی توسط فیدل کاسترو‬ ‫اتفاق افتاد و از ان تاریخ جنگ سرد وارد مرحله نوینی شد‪.‬‬ ‫به طوری که روس ها که در زمان خروشچف تصمیم داشتند‬ ‫در کوبا پایگ اه ها و سکوهای پرتاب موشک با کالهک های‬ ‫هســته ای نصب کنند‪ ،‬این موضوع باعث اعتراض کندی‬ ‫شد و دلیلش هم این بود که این موضوع از حیث سرزمینی‬ ‫ایاالت متحــده را تهدید می کــرد‪ .‬چراکه فاصلــه کوبا با‬ ‫ایالت فلوریــدا چیزی در حدود ‪ 160‬مایل اســت و بنابراین‬ ‫جان کندی در نطــق رادیویی اعالم کرد که اگر شــوروی‬ ‫اقدام به برگرداندن کشتی ها و زیر دریایی های خود نکند ‪،‬‬ ‫ی خواهد زد و در‬ ‫ایاالت متحده هم دست به یک اقدام اتم ‬ ‫ان دوره جهان در یک موقعیت حساس و شکننده قرار گرفته‬ ‫بود و با میانجیگری هایی که ســازمان ملل صورت داد ‪،‬‬ ‫خروشچف نهایتا مجبور به بازگشت به شوروی شد‪.‬‬ ‫این در حالی بود که روس ها درخواســت داشتند تا‬ ‫امریکا پایگاه خود در اینجرلیک ترکیه را تعطیل کند‬ ‫کهاینموضوععملینشدوزمانیکهخروشچفبه‬ ‫شوروی بازگشت ‪ ،‬با تصمیم سیاسی اتحاد جماهیر‬ ‫ی از کار برکنار شد‪.‬‬ ‫شورو ‬ ‫پس از ان هم جنگ سرد همچنان ادامه پیدا‬ ‫کرد تا اینکه گورباچف در سال ‪ 1985‬قدرت را‬ ‫درشوروی به دست گرفت وتصمیمداشتتاشورویرااززیر‬ ‫سایه کمونیسم بیرون کند و در سخنرانی که در کره جنوبی‬ ‫صورت داد اظهار کرد اتحاد جماهیر شــوروی دچار فساد‬ ‫و نابســامانی های عمیق سر شــده و دالیل ان را نتیجه دو‬ ‫عامل مهم دانست ؛ اول مساله فحشــا و فساد مالی و دوم‬ ‫مصرف بیش از حد مشــروبات الکلی که حتــی کارمندان‬ ‫دولت در زمان حضور در ادارات هم مشروبات الکلی مصرف‬ ‫می کردند‪ .‬بنابراین اتحاد جماهیر شــوروی در سال ‪1991‬‬ ‫فرو پاشید و به موازات ان دیوار برلین فرو ریخت و شوروی‬ ‫از حالت جنگ سرد خارج شد و تقریبا یک جهان تک قطبی‬ ‫به وجود امد‪ .‬پس از این موضوع بوش پدر در یک سخنرانی‬ ‫رادیویی اعالم کرد که جهان نیازمند یک نظم نوین جهانی‬ ‫اســت و تنها ایاالت متحده امریکا به دلیل قدرت نظامی‪،‬‬ ‫اقتصادی و تکنولوژی این قدرت را داراســت و از ان موقع‬ ‫دنیا وارد یک نظم نوین جهانی شد و اگر چه دنیا بدون قطب‬ ‫بود اما تنها یک قطب وجود داشت که ان هم امریکا بود و به‬ ‫موازات ان روسیه وارد یک انزوای سیاسی شد‪.‬‬ ‫اگر در نظر بگیریم که ســه دهه از فروپاشــی اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی گذشته اســت ‪ ،‬با روی کار امدن والدیمیر ‬ ‫پوتین روسیه قدم به یک دنیای نوین گذاشت‪ .‬چراکه وی‬ ‫یکی از افراد برجسته کا‪.‬گ‪.‬ب بود و روسیه دو دوره‪ 10‬ساله‬ ‫به دنبال بازسازی خود بود ‪ .‬به گونه ای که دهه اول به دنبال‬ ‫بازسازی سیاسی خود و دوره ‪ 10‬ساله دوم را به دنبال بازسازی‬ ‫اقتصادی خود بودند و در دوره سوم هم به دنبال بازسازی و‬ ‫تقویت نظامی خود اما پس از اینکه حادثه‪ 11‬سپتامبررخداد‬ ‫و روس ها وارد افغانستان و سپس در‪ 2003‬وارد عراق شدند ‪،‬‬ ‫رفته رفته انها مورد بی اعتنایی قرار گرفتند و یک احســاس‬ ‫حقارتی بر روسیه حاکم شــد که با روی کارامدن پوتین در‬ ‫سال ‪ 2 012‬تصمیم بر این شد تا روسیه را از این حالت خارج‬ ‫کند و امریکا را از حالت تک قطبی بیرون ببرد و روسیه را به‬ ‫جایگاهی که در گذشته داشته است برساند که البته پوتین‬ ‫به همین ســمت حرکت کرد و نمایش قدرت ان در الحاق‬ ‫شبه جزیره کریمه به خاک روسیه نمایان شد که اقدام بسیار‬ ‫ی بود و سپس بحث تصرف شرق اوکراین و جلوگیری‬ ‫مهم ‬ ‫از نفوذ ناتو به ســمت شــرق و همچنین مقابله با گسترش‬ ‫اتحادیه اروپا به سمت شــرق بود که اگرچه با‬ ‫واکنش غربی ها و اروپایی ها روبه رو شــد و‬ ‫مورد تحریم اقتصادی قــرار گرفت؛ اما‬ ‫برای روســیه این موضوع یک اقدام پر‬ ‫ارزش قلمداد می شود‪.‬‬ ‫اما زمانــی که روســیه به ســوریه‬ ‫لشکرکشــی کرد ‪ ،‬به نوعی ســوریه را در‬ ‫مقابل غربی ها به گــروگان گرفته و برای‬ ‫سومین بار دســت به یک نمایش قدرت‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بین الملل‬ ‫همان طور کــه در باال اشــاره شــد به نظــر نگارنده‬ ‫مذاکرات هسته ایران با ‪ ۵+۱‬ریشه های وقوع جنگ سرد‬ ‫میان روسیه و امریکا را فرو کاست و به نظر می رسد اکنون‬ ‫سوریه به محلی برای همکاری تبدیل شده است تا تقابل‪.‬‬ ‫در انتها می خواهم به مقاله دمیتری ترنین‪ ،‬تحلیلگر‬ ‫مسائل بین الملل در نشــنال اینترست اشاره کنم که معتقد‬ ‫اســت امریکا و روســیه چه بخواهند و چه نخواهند باید در‬ ‫ســوریه با یکدیگر همــکاری نمایند‪ .‬این نویســنده روس‬ ‫معتقد اســت اکنون داعش تهدیدی بــرای تمامی منطقه‬ ‫و حتی روسیه و امریکا اســت و قدرت ها به خوبی می دانند‬ ‫در صورت تداوم کشتارها و پیروزی های داعش این گروه‬ ‫افراطی می تواند منافع انها را نیز به خطر اندازد‪.‬‬ ‫حال انچه بر ان اتفاق نظر اســت شکســت داعش‬ ‫است و انچه بر ان همچنان اختالف وجود دارد چگونگی‬ ‫انجام ان است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بین الملل‬ ‫زده است که باید گفت این اقدام پوتین بسیار زیرکانه بوده و‬ ‫حتیاخرینتجهیزاتوجنگنده هایخودراواردسوریهکرده‬ ‫است تا اوال بتواند بشار اسد را نگه دارد و در مرحله دوم بتواند‬ ‫با داعش مبارزه کند و عده ای معتقدند که این موضوع ممکن‬ ‫است به تقابل نظامی میان واشنگتن و مسکو بینجامد‪.‬اما‬ ‫واقعیت این است که غربی ها توان و جرات مبارزه با روسیه‬ ‫را ندارند و خود را وارد جنگ با روسیه نمی کنند‪ .‬به این جهت‬ ‫که روسیه از لحاظ نظامی کشور بســیار قدرتمندی است و‬ ‫جنگیدن برای انها خیلی سخت نیست‪ .‬خصوصا در زمان‬ ‫اوباما که به وی نوبل هم تعلق گرفته است؛ میلی برای ورود‬ ‫به جنگ با روسیه حفظ نمی شود در صورتی که پوتین در هر‬ ‫لحظه اماده ورود به جنگ است‪ .‬بنابراین موضوع به وجود‬ ‫امدن جنگ میان این دو قدرت منتفی به نظر می رسد اما باید‬ ‫گفت که حرکت های زیگزاگ این دو کشــور برای نمایش‬ ‫قدرت در مقابل یکدیگر کامال ملموس به نظر می اید‪.‬‬ ‫روسیه با ورود به سوریه دســت به نمایش قدرت زده‬ ‫ تا بتواند بشار اســد را نگه دارد و باید دانست که نفوذ روسیه‬ ‫تنها در ســوریه نیســت بلکه با فروش جنگنده های میگ‬ ‫ق در حقیقت جای پای خــود را در عراق باز کرده‬ ‫‪ 29‬به عرا ‬ ‫است‪ .‬از سمت دیگر باید به این نکته توجه داشت که باراک‬ ‫اوباما در مصاحبه خود در استرالیا اعالم کرده که خاورمیانه‬ ‫پس از جنگ جهانــی دوم دیگر جذابیتی برای مــا ندارد و‬ ‫تمام توان خود را به سمت شرق اســیا معطوف کرده ایم و‬ ‫دلیل ان هــم زیاده روی های چین در تصــرف جزایر در ان‬ ‫مناطق اســت‪ .‬بنابراین جای خالی امریــکا در خاورمیانه و‬ ‫کشورهایی مانند ایران‪،‬عراق و سوریه را روس ها پر خواهند‬ ‫کرد‪ ،‬چراکه این کشــورها رابطه نزدیکی با مقامات مسکو‬ ‫دارند و روسیه بر اساس سه پایگاه قدرتی که به وجود اورده ‬ ‫برگ برنده محکم تری نسبت به امریکا در دست دارد و حتی‬ ‫ممکن است پایگاه چهارمی در مصر توسط روسیه بنا شود‬ ‫چراکه ژنرال السیســی دو مرتبه برای خرید تســلیحات به‬ ‫مسکو سفر کرده و حتی پیشــنهاد خرید تسلیحات نظامی‬ ‫از سوی سعودی ها هم به روســیه داده شد ه که تمامی این‬ ‫موضوعات نشان می دهد که وضعیت روسیه در منطقه در‬ ‫حال تقویت است‪.‬‬ ‫حضور روسیه در سوریه باعث می شود که نگاه غرب‬ ‫تا حدودی از اوکراین برداشته شــود که این به نفع پوتین و‬ ‫روســیه خواهد بود‪ .‬یعنی هر چقدر پوتین ســرمایه گذاری‬ ‫بیشــتری در پایگاه نظامی الذقیه کن د به طور طبیعی توجه‬ ‫امریکا به سمت اوکراین کاهش پیدا خواهد کرد و اگر پوتین‬ ‫بتواند دست به یک افند بســیار قوی در مقابل داعش بزند ‬ ‫باعث خواهد شد روسیه به جایگاه مطلوبش دست پیدا کند‬ ‫و رفته رفته فشار تحریم اقتصادی از روسیه برداشته خواهد‬ ‫شد و حتی ممکن است برای اینکه به یک قدرت بین المللی‬ ‫تبدیل شود پوتین دست به چنین عملی بزند و علیه داعش‬ ‫وارد جنگ شود‪.‬‬ ‫پوتین در حدود یک ســال پیش بر سر مساله کریمه‬ ‫و همچنین در واکنــش به افتتاح پایگاه نظامــی امریکا در‬ ‫مجارســتان ‪ ،‬غربی ها را به برگشــت به دوران جنگ ســرد‬ ‫تهدید کرد و باید گفت که اگر این اتفاق رخ دهد یک تهدید‬ ‫بسیار جدی برای امریکا خواهد بود‪ .‬بنابراین امریکا تالش‬ ‫می کند تا رابطه اش را با روسیه قطع نکند‪.‬به صورتی که در‬ ‫حالت فعلی که روسیه تحریم شد ه اما شاهد این هستیم که‬ ‫مقامات دو کشور هر چند هفته یکبار به بهانه ای با یکدیگر‬ ‫دیداروگفت وگومی کنندچراکهامریکایی هاسعیمی کنندتا‬ ‫روس ها را از دست خود عصبانی نکنند و حتی ورود روسیه به‬ ‫تغربی هاپذیرفتهشده‬ ‫الذقیهواعالمجنگباداعشازسم ‬ ‫است چراکه انها نتوانستند به صورت جدی با داعش مبارزه‬ ‫کنند‪ .‬بنابراین اگر روسیه با ورود به سوریه یک یورش جدی‬ ‫علیه تروریست ها صورت ده د قطعا دارای پرستیژ بیشتری‬ ‫در جهان خواهد شد‪.‬‬ ‫پوتین جنگ با امریکا را نمی خواهد‬ ‫نادر انتصار درگفت وگو با مثلث‬ ‫ بعد از پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر‬ ‫شوروی روابط دو کشور با فراز و نشیب هایی همراه‬ ‫بوده اســت‪ .‬ارزیابی شما از ســیر روابط مسکو و‬ ‫واشنگتن در بســتر تحوالت بین المللی در طول‬ ‫تاریخ چیست؟‬ ‫بعد از فروپاشــی شــوروی در میان سیاستمداران‬ ‫امریکا این تلقی ایجاد شــد که از انجایــی که دیگر جهان‬ ‫دوقطبی وجود ندارد اکنون وقت ان اســت که با فروپاشی‬ ‫یک قطب دیگر‪ ،‬امریکا یک جهان تک قطبی ایجاد کند‪.‬‬ ‫بر همین اســاس‪ ،‬تا چند ســال بعد از فروپاشــی‪ ،‬ما شاهد‬ ‫نشانه ها ی شکل گیری جهان تک قطبی بودیم ولی بعد از‬ ‫مدتی امریکا به این نتیجه رســید که ایجاد ساختار جهان‬ ‫یک قطبی باتوجه به شــرایط حاکم بر عرصــه بین المللی‬ ‫امکانپذیر نخواهد بود و مجبور شد که به رغم اینکه رهبری‬ ‫را بر عهده داشــته باشد‪ ،‬با کشــورهای دیگر نیز همکاری‬ ‫کند‪ .‬اولین نمونه بارز ان جنگ خلیج فارس بود‪ .‬تا این زمان‬ ‫روسیه قبول کرده بود تحت پرچم امریکا حرکت کند‪ .‬بعد از‬ ‫مدتی روسیه توان خود را به خصوص پس از روی کار امدن‬ ‫والدیمیر پوتین بازیافــت‪ .‬از این دوران به بعد‪ ،‬روســیه به‬ ‫ایجاد نفوذ خود دست کم در کشورهای اطراف مانند اسیای‬ ‫میانه‪ ،‬اروپای شــرقی و تا حدودی در خاورمیانه اغاز کرد‪.‬‬ ‫پس از تحرک جدید روســیه‪ ،‬بار دیگر برخی از تضادهای‬ ‫دوران جنگ ســرد ظهور پیدا کرد و رقابت های دو کشــور‬ ‫نه مانند رقابت های معمول جنگ سرد اما به شکل نوین از‬ ‫سر گرفته شد‪ .‬اما به طور کلی‪ ،‬روسیه در مقایسه با امریکا‬ ‫کشور ضعیفی است و ان قدرت جهانی را که بتواند در عرصه‬ ‫بین المللی خودنمایی کند‪ ،‬ندارد‪ ،‬البته شکی نیست که با‬ ‫سیاست های جدیدی که پوتین اعمال کرده به نظر می رسد‬ ‫که تضادهای دو کشور نه در سراســر جهان بلکه در برخی‬ ‫کشورها بیشتر می شود‪.‬‬ ‫روســیه در برخی بحران ها مانند لیبی نخواست‬ ‫وارد شود و تنها از دور نظاره گر تحوالت بود‪ ،‬اما در‬ ‫برخی بحران های دیگر به خصوص در سال های‬ ‫اخیر مانند سوریه و اوکراین به عنوان یک بازیگر‬ ‫تاثیرگــذار وارد عمل شــد‪ .‬نظر شــما در این باره ‬ ‫چیست؟‬ ‫اگر در دوران جنگ سرد بودیم‪ ،‬حتما اتحاد جماهیر‬ ‫شوروری در برابر ناتو و امریکا می ایستاد اما اکنون نه‪ .‬چون‬ ‫دیگر روسیه قدرت جهانی نیست‪ .‬هنگام وقوع تحوالت در‬ ‫لیبی‪ ،‬روسیه به این نتیجه رسیده بود که نمی خواهد به طور‬ ‫مستقیم در برابر امریکا و ناتو بایستد زیرا لیبی برای روسیه‬ ‫مانند ســوریه اهمیت نداشت ‪ .‬در واقع مســکو می داند که‬ ‫نمی توانــد در برابر هر بحرانی که در هــر کجای دنیا اتفاق‬ ‫می افتد‪ ،‬ورود پیدا کند و باید از میــان انها انتخاب کند‪ .‬بر‬ ‫همین اساس در برخی مواقع شاهد هستیم روسیه ممکن‬ ‫است بر خالف میل باطنی در برابر بحرانی کوتاه اید و چاره‬ ‫دیگری در این باره ندارد‪.‬‬ ‫اما درباره بحران اوکراین و الحاق شبه جزیره کریمه به‬ ‫روسیه باید به این نکته اشاره کرد که اوکراین برعکس دیگر‬ ‫کشورهای اروپای شرقی در طول سالیان سال تاریخ ادغام‬ ‫شده ای با روسیه دارد و بسیاری از شهروندان اوکراینی روس‬ ‫هستند‪ ،‬بر همین اساس اوکراین در میان کشورهای دیگر‬ ‫بازیسرنوشت ساز‬ ‫ایا جنگ سرد دیگری در راه است؟‬ ‫سعید شکوهی‬ ‫استادیار روابط بین الملل‪ ،‬دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫‪4‬‬ ‫برای لحظاتی‪ ،‬این بازی را تجســم نمایید‪ :‬ست سوم‬ ‫رقابتوالیبالبینتیم هایروسیهوامریکاازسریرقابت های‬ ‫جام جهانی است‪ .‬تیم متحول شده روسیه‪ ،‬دو ست قبلی را‬ ‫به تیم نسبتا قدرتمند امریکا باخته و اگر این ست را هم ببازد‪،‬‬ ‫شکست بدی خواهد خورد‪ .‬از این رو با چنگ و دندان در برابر‬ ‫بازیکنان تیم امریکا مقاومت می کند تا حداقل ست سوم را‬ ‫برده و بازی را به ست های دیگر بکشاند که شاید بازی را ببرد‬ ‫و اگر شکست هم خورد حداقل امتیازی از ان بگیرد‪ .‬هر دو‬ ‫تیم‪ ،‬از تیم های مطرح و شناخته شده والیبال جهانی هستند‬ ‫که امریکا طی ســال های اخیر‪ ،‬قدرت برتر این رشته بوده و‬ ‫روسیهازدوراناوجخودفاصلهگرفتهامابامتحولکردنتیم‬ ‫خود‪ ،‬در پی بازیابی جایگاه گذشته است‪ .‬دو تیم استراتژی‬ ‫متفاوتی برای بازی انتخاب کرده انــد‪ .‬امریکا که خیالش از‬ ‫بابتحضوردرجمعمدعیاننهاییراحتاست‪،‬خودرابهاب‬ ‫و اتش نمی زند و منتظر فرصت و اشتباه حریف می ماند‪ .‬اما‬ ‫روسیه چیزی برای از دست دادن ندارد و برای رسیدن به جمع‬ ‫مدعیان‪،‬ناگزیرازامتیاز گیریوبازیهیجانیاست‪ .‬تصویر‬ ‫شماتیکفوق‪،‬تاحدودیبازتابانندهتحوالتکنونیدرروابط‬ ‫روسیه و امریکاست‪ .‬چند صباحی است که زنگ خطر شروع‬ ‫جنگسرددیگریدرمحافلسیاسی‪،‬اکادمیک‪،‬پژوهشی‪،‬‬ ‫رســانه ها و مطبوعات به صــدا درامده و همگان نســبت به‬ ‫شکل گیریدورجدیدیازجنگسردمیاندوابرقدرتسابق‬ ‫هشدار می دهند که نمونه بارز انها‪ ،‬هشدارهای مکرر هنری‬ ‫کیسینجرومیخائیلگورباچفاست‪.‬تحرکاتاخیرروسیهدر‬ ‫میدان نبرد سوریه باعث شده که شدت و دامنه این هشدارها‬ ‫ی ایناقداماتمسکوراازچشم اندازجنگ‬ ‫تشدید شود و برخ ‬ ‫سردیبهنظارهوتحلیلبنشینند‪.‬سوالماایناست‪:‬ایاجنگ‬ ‫سرد دیگری در راه است؟‬ ‫ بازی روس ها در زمین سوریه‬ ‫گزارش های خبری اخیر از میدان نبرد در سوریه حاکی‬ ‫از تشدید تحرکات روسیه و فعال تر شدن نظامیان این کشور‬ ‫است‪ .‬در همین ارتباط‪ ،‬نیویورک تایمز در تاریخ ‪ 14‬سپتامبر‬ ‫گزارش داد روسیه چندین دستگاه تانک پیشرفته تی‪،90-‬‬ ‫‪ 15‬مورد توپخانه هوویتزر‪ 35 ،‬دســتگاه نفربر زرهی‪200 ،‬‬ ‫نفر نیروی دریایــی و تجهیزات الزم برای اســکان حداقل‬ ‫‪ 1500‬نفر در الذقیه ســوریه را به این منطقــه انتقال داده‬ ‫است‪ .‬دالیل متعددی برای فعال تر شدن روسیه در میدان‬ ‫نبرد سوریه مورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است‪ .‬برخی‬ ‫ان را نتیجه نبردهای میدانی و شکست نیروی وفادار به اسد‬ ‫دانسته و برخی دیگر‪ ،‬ان را نتیجه فرصت طلبی ژئوپلتیکی‬ ‫پوتین در روزهای پس از توافق هســته ای ایران می دانند‪.‬‬ ‫روزنامه گاردین‪ ،‬سیاست های این روزهای پوتین در سوریه‬ ‫را نتیجه سیاست های اشتباه امریکا و متحدان منطقه ای ان‬ ‫می داند‪ .‬بر اساس ادعای این روزنامه‪ ،‬روسیه در سال‪2012‬‬ ‫طرحی پیشنهاد داد که بر اساس ان‪ ،‬اسد نیز از قدرت کنار‬ ‫می رفت تا راهی برای حل و فصل مسالمت امیز این بحران‬ ‫برای روسیه بســیار حائز اهمیت بوده و هست‪ .‬اوکراین در‬ ‫حوزه منافع ملی روسیه قرار می گیرد‪.‬‬ ‫به تازگی مســکو پیشــنهاداتی برای حل بحران‬ ‫ســوریه داده و نقش فعال تری در ســوریه اتخاذ‬ ‫کرده است‪ .‬در همین راستا این کشور به صورت‬ ‫رســمی اعالم کرده که تجهیزات به دولت اســد‬ ‫می فرستد و خواهان تشکیل ائتالفی علیه داعش‬ ‫است‪ .‬در برابر این اظهارات‪ ،‬مقامات امریکایی در‬ ‫ابتدا موضع سرسختانه ای اتخاذ کرده بودند اما‬ ‫پس از مدتی مواضع خود را تا حدودی تغییر داده‬ ‫و نشانه هایی مبنی بر نرمش در رفتار امریکایی ها‬ ‫در برابر روس ها مشاهده شد‪ ،‬این تغییر موضع به‬ ‫چه دلیل بوده است؟ ایا پیشنهاد روسیه از سوی‬ ‫امریکا مورد استقبال قرار خواهد گرفت؟‬ ‫در رســانه های مختلف باتوجه به تحوالت اخیر‪،‬‬ ‫اخباری مبنی بر همکاری درازمدت امریکا و روسیه در برابر‬ ‫ســوریه منتشر شــده اســت‪ .‬این اخبار به این دلیل منتشر‬ ‫می شود که بحران سوریه وارد پنجمین سال خود شده و هیچ‬ ‫نشانه ای از حل این بحران موجود نیست حتی این بحران‬ ‫شدیدتر شده و اوارگان نسبت به گذشته بیشتر شده است‪.‬‬ ‫بر همین اســاس دولت اوباما به این نتیجه رســیده که این‬ ‫سیاستی که امریکا در طول این چهار سال در کنار کشورهای‬ ‫منطقه مانند عربستان سعودی و ترکیه اتخاذ کرده بود‪ ،‬هر‬ ‫کس که مخالف بشار اسد بو د را پشــتیبانی کرده و حمایت‬ ‫مالی و تسلیحاتی می کرد‪ ،‬این اقدامات تنها اثرات منفی از‬ ‫خود بر جای گذاشت و گروه های افراطی و رادیکالی بیشتر‬ ‫شد و در مقابل‪ ،‬نیروهای بشار اســد اگر چه در داخل کشور‬ ‫درگیر جنگ است‪ ،‬اما گروه های مخالف در این مقطع زمانی‬ ‫در حدی نیستند که بتوانند با به چالش کشاندن دولت اسد‪،‬‬ ‫با این دولت مقابله کرده و وی را ساقط کنند و هم چنین اگر‬ ‫حاصل شــود‪ .‬اما امریکا و متحدان ان‪ ،‬طرح مســکو را رد‬ ‫کرده و بر تغییر رژیم از طریق زور تاکید کردند‪.‬‬ ‫ ‬ ‫ تفاوت های تنش های کنونی با دوران جنگ سرد‬ ‫نداده است‪ .‬طرفین سعی بر ان دارند که تنش های موجود را‬ ‫مدیریت کرده و از تبدیل شدن انها به بحران های خطرناک‬ ‫جلوگیری کنند‪ .‬از همین رو‪ ،‬جان کری اخیرا در واکنش به‬ ‫خبرافزایشتعدادموشک هایبالستیکقارهپیمایروسیه‪،‬‬ ‫خطر احتمال بازگشت به دوران جنگ سرد را گوشزد کرده و‬ ‫اظهار داشت‪« :‬هیچ کس دلش نمی خواهد به گذشته و به‬ ‫دوران جنگ ســرد باز گردیم‪ ».‬دقیقا به دلیل همین اراده‬ ‫مدیریت تنش هاســت که اخیرا اشــتون کارتر‪ ،‬وزیر دفاع‬ ‫امریکا با همتای روس خود مذاکره کرده و راه های کاستن از‬ ‫تنش ها و درگیری های احتمالی را بررسی کرده اند‪.‬‬ ‫‪ -4‬اروپا نیز گرایشی به سوی جنگ سرد از خود نشان‬ ‫نمی دهد‪ .‬کشــورهای اروپایی عمده توجه و تمرکز خود را‬ ‫معطوف به مســائل داخلی از جمله مشکالت اقتصادی و‬ ‫ایجاد رفاه عمومی ساخته و عالقه ای به پرداخت هزینه های‬ ‫دوران جنگ سرد ندارند‪ .‬هشدارهای اخیر مقامات المانی و‬ ‫فرانســوی در خصوص ضرورت تعامل و مذاکره با روسیه و‬ ‫برداشته شدن موانع ارتباطات سیاسی و تجاری با این کشور‬ ‫از همین منظر قابل توجه اســت‪ .‬هنری کیسینجر اخیرا از‬ ‫انگال مرکل‪ ،‬صدر اعظم المان‪ ،‬خواســته باتوجه به وزن و‬ ‫نفوذ خود در اتحادیه اروپا‪ ،‬نقش پررنگ تری در حل و فصل‬ ‫منازعه با روسیه ایفا کند‪ .‬نیکالس سارکوزی‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫سابق فرانسه هم معتقد است باید با روسیه مذاکره و تعامل‬ ‫داشت تا بتوان بر مشکالت کنونی فائق امد‪.‬‬ ‫است که این کشور از جانب غرب احساس می کند‪.‬‬ ‫فعال شدن روسیه در سوریه‪ ،‬بخشی از بازی پوتین‬ ‫برای احیا ی قدرت و نفوذ منطقه ای روســیه است‪ ،‬ان هم‬ ‫در دوره ای که امریکا تمرکز سیاســت خارجی خود را به ان‬ ‫سوی جهان و برای مهار رقیب قدرتمندی چون چین تغییر‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫تحرکات اخیر روسیه در سوریه می تواند تاثیر جانبی‬ ‫انزوای این کشــور پس از حوادث اوکراین باشد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬روســیه تالش می کند تا خود را به عنــوان بازیگری‬ ‫توانمند جلوه دهــد و اروپا و غرب را ناگزیــر از تعامل با خود‬ ‫ساخته و بتواند بخشی از تحریم ها و محدودیت های اعمال‬ ‫شده پس از حوادث اوکراین را از سر راه خود بردارد‪.‬‬ ‫با توجه به نزدیک بودن نشســت ســاالنه مجمع‬ ‫عمومی ســازمان ملل‪ ،‬یکی از اهداف پوتین ان است که‬ ‫تمرکز قدرت های جهانی را از اوکراین به سمت سوریه سوق‬ ‫دهد و در انجا خودی نشان دهد‪.‬‬ ‫حفظ منافع اســتراتژیک خود در ســوریه‪ ،‬تبدیل‬ ‫شدن به بازیگری عمده در منطقه خاورمیانه‪ ،‬تضعیف نقش‬ ‫و نفوذ امریکا در منطقه از دیگر دالیل فعال تر شدن سیاست‬ ‫خارجی روسیه در منطقه به شمار می روند‪.‬‬ ‫در مجموع‪ ،‬انچه بین امریکا و روسیه در حال رخ دادن‬ ‫ است را می توان به تعبیر پیتر کاتزنشتاین‪ ،‬استاد صاحبنام‬ ‫روابط بین الملل‪ ،‬صلح ســرد (‪ )Cold Peace‬خواند چرا که‬ ‫این دو در استفاده مناسب از دیپلماسی در ‪ ‬روابط خود چندان‬ ‫موفق نیستند‪ .‬نهایتا اینکه قرار نیست هر جنگ سردی شبیه‬ ‫جنگ سرد گذشته باشد اما نکته مهم این است که طرفین‬ ‫ ترجیح می دهنــد در نظام بین الملل متحول شــده کنونی‪،‬‬ ‫تنش ها را مدیریت کنند تــا از کنترل خارج نشــود‪ ،‬چرا که‬ ‫توانایی پرداخت هزینه های ان را ندارند‪.‬‬ ‫دولت اسد سقوط کند هرج و مرجی در سوریه ایجاد می شود‬ ‫که قابل کنترل نیســت و خطرناک تر از ان است که اسد تا‬ ‫حدودی در کشور کنترل داشته باشد‪ .‬بر همین اساس دولت‬ ‫یراهحلیادست کمکنترل‬ ‫اوبامابهایننتیجهرسیدکهبهتر ‬ ‫بحران ســوریه در زمان کنونی این است که تفاهمی میان‬ ‫روسیه و امریکا ایجاد شود‪ .‬بر همین است که موضع نرمتری‬ ‫در قبال روسیه اتخاذ کرده تا ببیند می تواند با روسیه درباره‬ ‫سوریه همکاری کند یا نه‪.‬‬ ‫به طــور کلی در چــه حوزه هایی روســیه و امریکا‬ ‫نقطه اشتراک داشته و در چه حوزه هایی با یکدیگر‬ ‫اختالف نظر دارنــد؟ ایا ایــن اختالف نظرها مانع‬ ‫همکاری می شود یا نه؟‬ ‫ برداشت اخر‬ ‫انچه از مطالب پیش ترگفته برمی اید را می توان در چند‬ ‫مورد دسته بندی کرد‪:‬‬ ‫کنش های گاه و بی گاه فعاالنه روسیه‪ ،‬نه تنها جنبه‬ ‫تهاجمی ندارد بلکه عمدتا تدافعی بوده و برگرفته از تهدیدی‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫روابط مسکو و واشنگتن‬ ‫در طول تاریخ روابط بین الملل‬ ‫از چنــان پیچیدگــی برخوردار‬ ‫بوده کــه چشــم انداز روابط را‬ ‫مبهم و غبار الود کرده اســت‪.‬‬ ‫برخی تحلیلگران ایــن روابط‬ ‫را تیره و تار می دانند و برخی دیگر ان را شــفاف و زالل‬ ‫مانند اب‪ .‬نادر انتصار استاد دانشگاه االبامای امریکا در‬ ‫این باره بر این باور است که در طول سالیان گذشته‪،‬‬ ‫مسکو و واشنگتن با وجود انتقادهای شدید از عملکرد‬ ‫و مواضع یکدیگر بازهم توانسته اند در برخی حوزه های‬ ‫منطقه ای و بین المللی با یکدیگر همکاری کنند‪ .‬انتصار‬ ‫تقابل نظامی حتی به شکل جنگ نیابتی در اینده نزدیک‬ ‫میان مســکو و واشــنگتن را دور از انتظــار می داند و‬ ‫می گوید رئیس جمهور روســیه می داند که این کشور‬ ‫انقدر قدرتی ندارد که بتواند در جنگ های فرسایشــی‬ ‫شرکت کند و البته تمایلی هم برای انجام این کار ندارد‪.‬‬ ‫شــواهد موجود در تاریخ روابط بین الملل نشــان‬ ‫می دهد که روسیه و امریکا می توانند در برخی موضوعات‬ ‫همکاری نزدیکی با یکدیگر داشــته باشــند که یکی از این‬ ‫موضوعات‪ ،‬مذاکرات درباره مساله هســته ای ایران بود‪.‬‬ ‫در طول بیش از ‪10‬سال‪ ،‬با وجود اختالفات عمیقی میان‬ ‫دو کشور‪ ،‬در حقیقت روسیه درباره مساله هسته ای ایران‪،‬‬ ‫س به هنگام‬ ‫مواضع امریکا را دنبال می کرد‪ ،‬بر همین اســا ‬ ‫رای گیری درباره اعمال تحریم های ضد ایرانی علیه ایران‬ ‫همواره در راستای مواضع غرب رای موافق می داد و حتی‬ ‫یک بار هم نشد که رای ممتنع بدهد‪.‬‬ ‫همچنین در مواجهه با تروریســم در اسیای میانه نیز‬ ‫مسکو و واشنگتن با یکدیگر همکاری خوبی داشتند اما در‬ ‫مسائلی که روسیه انها را به عنوان خطری برای امنیت ملی‬ ‫خود حساب می کند اختالفات انها اوج می گیرد که در این‬ ‫باره می توان به بحران اوکراین اشاره کرد‪ .‬در واقع در طول‬ ‫سالیان گذشــته‪ ،‬این دو کشــور با وجود انتقادهای شدید‬ ‫از یکدیگر بازهم توانســته اند با یکدیگــر در برخی حوزه ها‬ ‫همکاری کنند‪.‬‬ ‫ به عنوان اخرین سوال‪ ،‬باتوجه به برجسته شدن‬ ‫اختالفات میان کرملین و کاخ سفید در چند سال‬ ‫اخیر‪ ،‬به خصوص پس از بحران اوکراین و اعمال‬ ‫تحریم هایی از سوی غرب علیه روسیه‪ ،‬احتمال‬ ‫وقوع درگیری میان دو کشور در اینده وجود دارد؟‬ ‫من فکــر نمی کنم میــان امریکا و روســیه نوعی‬ ‫مقابله نظامی حتی به شکل جنگ نیابتی در اینده نزدیک به‬ ‫وجود اید‪ .‬رئیس جمهور روسیه می داند که این کشور انقدر‬ ‫ت ندارد که بتواند در جنگ های فرسایشی شرکت کند و‬ ‫قدر ‬ ‫البته تمایلی هم برای انجام این کار ندارد‪ .‬بر همین اساس‬ ‫احتمال وقوع هر گونه درگیری میان مسکو و واشنگتن بسیار‬ ‫کم است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫انچه در سال های اخیر و در رابطه بین روسیه و امریکا‬ ‫رخ داده‪ ،‬تفاوت چشمگیری با دوران جنگ سرد دارد که به‬ ‫چند مورد مهم از انها اشاره می شود‪:‬‬ ‫‪ -1‬دامنه رقابت ها و حتی رویارویی های نیابتی طرفین‪،‬‬ ‫قابل مقایسه با دوران جنگ سرد نیست‪ .‬دیگر خبری از حوزه‬ ‫نفوذغربی–شرقی‪،‬سیستمدوقطبیمتصلبویارکشیعلیه‬ ‫طرف دیگ ر نیســت و حوزه کنش طرفین مخصوصا روسیه‬ ‫به شدت محدود شده است‪ .‬روســیه حتی در خارج نزدیک‬ ‫خود نیز دچار مشکل اســت و نمی تواند منویات و اهداف‬ ‫مدنظر خود را پیاده کند‪ .‬امریکا هم نه قدرت و نفوذ دوران‬ ‫دوقطبی و نه توانایی مانور در اقصی نقاط جهان را دارد‪.‬‬ ‫‪ -2‬باید به این امر مهم توجه داشــت که دو ابرقدرت‬ ‫سابق در دوره جنگ ســرد‪ ،‬عالوه بر رقابت ها و تنش های‬ ‫سخت نظامی و اقتصادی‪ ،‬رقابت نفس گیر و مهم دیگری‬ ‫در حوزه ایدئولوژی داشتند‪ .‬تقابل ایدئولوژیک از محورهای‬ ‫اساسی جنگ سرد بود‪ .‬طوری که با پایان جنگ سرد‪ ،‬جنگ‬ ‫ایدئولوژیک نیز تا حدود زیادی از بیــن رفت‪ .‬در حالی که‬ ‫امروزه‪ ،‬رقابت و جنــگ ایدئولوژیک معنای چندانی ندارد و‬ ‫روســیه به رغم برخورداری از حکومتــی اقتدارگرا‪ ،‬در حوزه‬ ‫اقتصادی به سمت بازار ازاد روی اورده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬قــدرت و اراده ای بین بازیگران برای از ســرگیری‬ ‫جنگ سرد وجود ندارد‪ .‬روســیه به اندازه کافی در داخل با‬ ‫مشکالت متعددی روبه روست که توان عرض اندام جدی‬ ‫در سطح جهان و حتی منطقه را نداشــته باشد‪ .‬امریکا هم‬ ‫دیگر توان و تمایل بازگشــتن به ان دوران را از خود نشــان‬ ‫‪3‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪65‬‬ ‫بین الملل‬ ‫شگرد روس ها‬ ‫پوتین حوزه بحران را از اوکراین به سوریه منتقل کرد‬ ‫شیرین هانتر‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫‪5‬‬ ‫استاد دانشگاه جورج تاون امریکا‬ ‫با مرور تحوالت بین المللی در طول سالیان گذشته‪،‬‬ ‫به طور کلی در سال های اولیه پس از پایان دوره جنگ سرد‪،‬‬ ‫برخی اندیشــمندان و صاحب نظران هم در مسکو و هم در‬ ‫واشنگتن بر این باور بودند که این دو کشــور از این پس با‬ ‫یکدیگر همکاری کرده و به هم به چشم شریک می نگرند و‬ ‫امریکا در راس غرب و روسیه به صورت شراکتی دنیا را اداره‬ ‫خواهند کرد‪ ،‬البته در روسیه گروه هایی نیز معتقد بودند که‬ ‫طرفداران همکاری روسیه و امریکا ساده لوح هستند و رقابت‬ ‫پس از جنگ سرد همچنان ادامه خواهد داشت‪.‬‬ ‫با گذشــت زمان‪ ،‬رفته رفته اختالفاتی میان روسیه و‬ ‫غرب به خصوص امریکا پیدا شد که بخشــی از ان مربوط‬ ‫به تاریخ متفاوت دو طرف و موقعیت‬ ‫جغرافیایی انها بود‪ .‬از اختالفات ان‬ ‫دوره میان دو کشور می توان به مساله‬ ‫فروپاشی یوگسالوی و درگیری های‬ ‫بالکان اشــاره کرد‪ .‬به تدریج از میانه‬ ‫دهه ‪ 1990‬میالدی مشــاهده شــد‬ ‫که اختالفات میان مســکو و امریکا‬ ‫افزایش می یابد‪ .‬با وجود این می توان‬ ‫گفت تا سال ‪ 1998‬هنگام اغاز مساله‬ ‫کوزوو جنبه های همــکاری میان دو‬ ‫کشــور از زمینه های اختالف برانگیز‬ ‫بیشتر بود‪ .‬با روی کار امدن والدیمیر‬ ‫پوتین روسیه در حوزه سیاست خارجی‬ ‫وارد مرحله جدیدی شد‪ .‬پوتین هم از‬ ‫نظر شخصیتی و هم از نظر دیدگاه با‬ ‫رئیس جمهور پیشــین در این کشور‬ ‫فرق داشــت‪ .‬پوتین تمایل داشت تا‬ ‫بار دیگر امپراتوری روسیه را احیا کند و‬ ‫این از دیدگاه غرب روند مثبتی نبود و‬ ‫به مقابله با ان پرداخته است‪.‬‬ ‫پس از وقوع حمالت انتحاری‬ ‫‪ 11‬سپتامبر در سال ‪ 2001‬در امریکا‬ ‫توســط گــروه القاعده‪ ،‬بــرای مدت‬ ‫کوتاهــی هر دو کشــور به این نتیجه رســیدند کــه با خطر‬ ‫مشــترکی به نام تروریســم و افراط گرایی در جهان مواجه‬ ‫هستند‪ ،‬بر همین اساس به فکر همکاری با یکدیگر در زمینه‬ ‫مبارزه با تروریسم افتادند‪ .‬اما پس از مدتی‪ ،‬باز هم دو کشور‬ ‫در مسائلی اختالف نظر داشتند که یکی از نمونه های بارز ان‬ ‫مساله هسته ای ایران بود‪ .‬البته از زمان مطرح شدن مساله‬ ‫هسته ای ایران در عرصه بین المللی‪ ،‬روسیه بسیار تالش‬ ‫کرد با کارت ایران بــازی کند و این کار را هــم کرد‪ .‬اما اوج‬ ‫اختالفات میان دو کشور زمانی اغاز شد که روسیه بار دیگر‬ ‫شبه جزیرهکریمهرابهکشورخودالحاقکردوبحراناوکراین‬ ‫رخ داد‪ .‬از ان به بعد روابط دو کشور به تیرگی گرایید و اعمال‬ ‫تحریم هایی علیه روسیه مطرح شد‪.‬‬ ‫با توجــه به تحــوالت اخیــر در هفته های گذشــته‪،‬‬ ‫زمانی که کمک نظامی و تجهیزاتی روسیه به دولت سوریه‬ ‫برای مبارزه با داعش در رســانه های مختلف جهان منتشر‬ ‫شد‪ ،‬در ابتدا این اقدام روســیه با واکنش های تند مقامات‬ ‫امریکایی مواجه شــد‪ ،‬اما چنــد روز بعد‪ ،‬وزیــر امور خارجه‬ ‫امریکا اعالم کرد که دولت واشنگتن با وجود تردیدهایش‬ ‫نسبت به مشارکت نظامی روســیه در سوریه در حال بررسی‬ ‫پیشنهادمسکوبرایبرگزاریمذاکراتونشست هاینظامی‬ ‫– نظامی در خصوص شرایط سوریه است و هم چنین جاش‬ ‫ارنست‪ ،‬سخنگوی کاخ سفید گفت که دولت اوباما از حمایت‬ ‫موثر روسیه برای تالش های ائتالف ضد داعش در عراق و‬ ‫سوریه حمایت می کند‪ ،‬بر همین اساس به نظر می رسد که‬ ‫امریکایی ها به این نتیجه رسیده اند ممکن است بتوان در‬ ‫برخی حوزه ها با روس ها مذاکره کرد‪ .‬پوتین هم که اکنون‬ ‫در مساله اوکراین با چالش هایی مواجه شده می خواهد این‬ ‫مساله را حل کند‪ .‬اکنون باید دید که دو طرف می توانند این‬ ‫محاسبات را به تحقق برسانند یا نه و مرحله جدیدی در روابط‬ ‫دو کشور اغاز می شود؟‬ ‫در این میان برخی معتقدند که با اوج گیری اختالفات‬ ‫میان روســیه و امریکا بار دیگر فضای جنگ سرد بر جهان‬ ‫حاکم می شــود اما به اعتقاد بنده‪ ،‬دور از واقعیت است که‬ ‫تصور کنیم که دو کشور به شــرایط جنگ سرد بازگشته اند؛‬ ‫به نظر می رســد طرفداران این مســاله کمی افراط گرایی‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫اما در پاسخ به این سوال که ایا احتمال وقوع درگیری‬ ‫میان مسکو و واشــنگتن وجود دارد یا نه‪ ،‬باید به این نکته‬ ‫اشاره کرد که همواره امکان درگیری وجود داشته است‪ .‬در‬ ‫دوران جنگ سرد امریکا و روسیه تمام تالش شان این بود‬ ‫که درگیری مستقیمی با یکدیگر نداشته باشند‪ .‬اما روسیه‪،‬‬ ‫امریکا و حتی چین در مقاطعی از زمان در جنگ های نیابتی‬ ‫مانند جنگ افغانستان‪ ،‬ویتنام و انگوال حضور داشته اند‪ .‬در‬ ‫این جنگ ها روسیه و غرب در خاک کشورهای دیگر علیه‬ ‫یکدیگر می جنگیدند‪ .‬بر همین اســاس باتوجه به شرایط‬ ‫بین المللی احتمال وقــوع دوباره چنین جنگــی به صورت‬ ‫خواسته یا ناخواسته از سوی هر دو کشور وجود دارد‪.‬‬ ‫البته نباید این نکته را نیز فرامــوش کنیم که در حال‬ ‫حاضر روســیه در موضع ضعیفی قرار دارد و مخارج انجام‬ ‫عملیات نظامی حتی درگیری غیر مستقیم بسیار زیاد بوده‬ ‫و تامین این مخارج برای روسیه بســیار مشکل ساز است‪.‬‬ ‫غرب نیز با مشکالتی در این باره مواجه است‪ .‬به طور نمونه‬ ‫بحران اوکراین نیز برای غرب به خصوص اروپا با هزینه های‬ ‫گزافی همراه بوده است‪ .‬بر همین اســاس از سوی هر دو‬ ‫طرف تالش می شود که درگیری به وجود نیاید و مقامات هر‬ ‫دو کشور سعی دارند مسائل را از طریق مذاکرات پشت میز‬ ‫لو فصل کنند‪.‬‬ ‫مذاکره ح ‬ ‫البته در برخــی از بازه هــای زمانی‪ ،‬روســیه و امریکا‬ ‫تنش ها و چالش های خود را نســبت به یکدیگــر افزایش‬ ‫می دهند و به سمت وقوع درگیری حرکت می کنند به همین‬ ‫دلیل برای اینکه به سمت درگیری نروند باید حضور نظامی‬ ‫خود را در نقاط مختلف جهان کمتر کنند یا دست کم دیگر‬ ‫افزایش ندهند‪ .‬گاهی اوقات درگیری ها به صورت تدریجی‬ ‫و در گذر زمان رخ می دهد‪ ،‬یعنی تصمیمات مقامات سطوح‬ ‫عالی قدم به قدم این دو کشور را به درگیری نزدیک می کنند و‬ ‫در نهایت به صورت ناخواسته وارد جنگ می شوند‪.‬‬ ‫در روزهــای اخیــر باتوجــه بــه‬ ‫پیشنهادات اخیر روسیه درباره بحران‬ ‫سوریه و اعالم رسمی این کشور مبنی‬ ‫بــر انتقال تجهیــزات به دولت اســد‪،‬‬ ‫برخــی تحلیلگران بــر ایــن باورند که‬ ‫پوتین به دنبال تغییر جبهه خود در برابر‬ ‫غرب و در راس ان امریکا از اوکراین به‬ ‫سوریه اســت اما این تحلیل به اعتقاد‬ ‫من‪ ،‬چنــدان واقعی به نظر نمی رســد‬ ‫زیرا اوکراین برای روســیه بسیار مهم‬ ‫است‪ ،‬در همسایگی مســکو قرار دارد‬ ‫و بخش هایــی از اوکراین هــم از نظر‬ ‫مذهبی‪ ،‬روانــی و تاریخی به روســیه‬ ‫نزدیک اســت‪ ،‬بر همین اســاس این‬ ‫کشــور برای مســکو در حــوزه امنیت‬ ‫داخلی قرار می گیرد‪ .‬اما سوریه فاصله‬ ‫بیشتری با روســیه دارد‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫مواضع اخیر مســکو در قبال سوریه را‬ ‫مورد بررسی قرار دهیم‪ ،‬باید به این نکته‬ ‫اشاره کنیم که روسیه از مساله سوریه‬ ‫استفاده می کند‪ .‬در درجه اول سوریه‬ ‫اخرین کشــوری بود که روسیه حاضر‬ ‫بود نظاره گر عملیات غــرب و در راس‬ ‫ان امریکا باشد‪ .‬زمانی که امریکا افغانستان را اشغال کرد‬ ‫روس ها تنها نظاره گر بودند و حتی تصور می کردند که امریکا‬ ‫می تواند مشکل افغانســتان را حل کند‪ ،‬زیرا روسیه اندکی‬ ‫از اندیشه های طالبانیسم در میان کشورهای اسیای میانه‬ ‫نگران بود‪ .‬بعد هنگام اشغال عراق و لیبی توسط نیروهای‬ ‫امریکایی روسیه وارد عمل نشد اما به هنگام اغاز بحران های‬ ‫اوکراین و سوریه روس ها دیگر به این نتیجه رسیدند که اگر‬ ‫جلوی این تکروی های امریکا و ناتو را نگیرند ممکن است‬ ‫روزی به مرزهای خود روسیه برسند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬ممکن‬ ‫است در سال های اتی دیگر روســیه به عنوان یک بازیگر‬ ‫بین المللیمستقلمحلیازاعرابنخواهدداشت‪.‬برهمین‬ ‫اساس روس ها تالش می کنند در سوریه غرب را درگیر کنند‪.‬‬ ‫اکنون ســوریه به یک محل ازمایش بــرای محک و‬ ‫تعیین ماهیت نظام بین المللی جدید تبدیل شده است که در‬ ‫این محل روس ها اعالم می کنند که نمی توان قبول کرد و‬ ‫تسلیم شد که امریکا در راسغرباداره کنندهکلکشورهای‬ ‫جهان از جمله روسیه باشد‪.‬‬ ‫نشانه های مصالحه‬ ‫بین الملل‬ ‫امریکا علیه روسیه به اقدام یکجانبه دست نمی زند‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫‪6‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روابط میان ایاالت متحده امریکا و فدراسیون روسیه‬ ‫از زمانی که والدیمیر پوتین‪ ،‬دور سوم ریاست جمهوری اش‬ ‫را اغاز کرده‪ ،‬رو به تیرگی گذاشته است؛ این مساله از انجا‬ ‫ناشی می شود که روسیه بعد از یک دهه ضعف اقتصادی و‬ ‫سیاسی پس از فروپاشــی اتحاد جماهیر شوروی به تدریج‬ ‫تالش کرد که قدرت سابق خود را بازیابد و متناسب با ظرفیت‬ ‫هســته ای و ظرفیت دارا بودن حق وتو از یک سری منافع‬ ‫خود دفاع کنــد‪ .‬ضمن اینکه امریــکا در همین مدت یعنی‬ ‫دوران ریاســت جمهوری جورج بوش بیش از انچه انتظار‬ ‫می رفت سیاست تهاجمی را پیش گرفت و در گوشه و کنار‬ ‫دنیا به انجام اقدامات نظامی روی اورد‪ .‬حتی امریکا بعضا‬ ‫وارد حوزه هایی شد که به طور سنتی در حوزه نفوذ روسیه بود‬ ‫یا روسیه نسبت به ان تحفظ داشت‪ .‬از جمله به اقدام نظامی‬ ‫در افغانستان یا حمله نظامی به عراق و متعاقب ان حمله به‬ ‫لیبی می توان اشاره کرد؛ یعنی امریکا وارد سه کشوری شده‬ ‫بود که روسیه با انها روابط گســترده ای داشت‪ .‬در اخرین‬ ‫مرحله نیز امریکا و متحدان اروپایی ان متوجه سوریه شدند‬ ‫که به عنوان اخرین جا پــای روســیه در خاورمیانه قلمداد‬ ‫می شد‪ .‬این اتفاقات تنها در حوزه خاورمیانه بود و همزمان‬ ‫با ان‪ ،‬در اوکراین نیز شاهد تنش میان روسیه و غرب بودیم‪.‬‬ ‫یعنی اختالفات میان جریانات غربگرا و روس گرا در اوکراین‬ ‫در نهایت منج ر به سقوط دولت روس گرا در این کشور شد؛‬ ‫مساله ای که باعث خشم روسیه شد و این کشور را به اقدام‬ ‫عملی واداشت‪ .‬والدیمیر پوتین با انجام عملیاتی‪ ،‬کریمه را‬ ‫که بخشی از اوکراین بود از این کشور جدا کرد و در نهایت‬ ‫امریکا و روسیه وارد بدترین دوران روابط خود بعد از جنگ‬ ‫سرد شــدند‪ .‬به نظر می رســد که همزمان با وخامت روابط‬ ‫میان دو کشور‪ ،‬امریکا طی چند ماه گذشته در تالش است‬ ‫به نوعی مصالحه یا دلجویی از روس ها مبادرت کند یا اینکه‬ ‫سیاست مشت اهنین را در مقابل مسکو تا حدودی تعدیل‬ ‫کند‪ .‬در عین حال چندی پیش خبری منتشــر شــد مبنی بر‬ ‫اینکه پنتاگون در حال به روز کردن طرح های جنگی برای‬ ‫مقابله احتمالی با روسیه اســت؛ انتشار چنین اخباری قابل‬ ‫ت و از این دســت خبرها تاکنون زیاد منتشر شده‬ ‫انتظار اس ‬ ‫است از جمله اینکه موشک های روســیه‪ ،‬دوباره امریکا را‬ ‫نشانه گیری کرده اند‪ ،‬یا ناتو نیروهای خود را در شرق اروپا‬ ‫تقویت کرده است‪ ،‬رزمایش های دو کشور در دریای سیاه‬ ‫یا بحث خروج روسیه از پیمان کنترل تسلیحات در اروپا یا‬ ‫خروج امریکا از پیمان موشــک های ضد موشک از جمله‬ ‫اخباری هســتند که در مورد روســیه و امریکا بارها شــنیده‬ ‫شده اند‪ .‬بنابراین هم اکنون نیز قابل انتظار است که وزارت‬ ‫دفاع امریکا طرح هایــی را برای مقابله احتمالی با روســیه‬ ‫بازنگری کند‪ .‬درواقع امریکا برای کشــورهایی که احتمال‬ ‫جنگ با انها وجود دارد همواره طرح هایی را دارد‪ .‬به موازات‬ ‫تشدید خصومت میان دو کشور نیز طبیعی است که وزارت‬ ‫دفاع امریکا اقدام به به روز کردن طرح های جنگی اش علیه‬ ‫مسکو کند‪ .‬اما این تمام ماجرا نیست؛ زیرا به نظر می رسد‬ ‫که از چند ماه پیش به خصوص از زمانی که مشــخص شد‬ ‫سیاست های تحریمی روسیه در قبال اوکراین نتیجه بخش‬ ‫نخواهد بود و روســیه را بــه تجدیدنظر مجبــور نمی کند و‬ ‫همچنین وقتی مشخص شد در سوریه سیاست های غرب‬ ‫علیه نظام سیاســی باعث بحرانی شده اســت که به اندازه‬ ‫مردم سوریه‪ ،‬کشورهای غربی را نیز هدف قرار داده است‪،‬‬ ‫امریکا و کشورهای اروپایی تاحدودی در سیاست هایشان‬ ‫تجدیدنظر کرده و ان را تعدیل کرده اند‪ .‬می دانیم که امروز‬ ‫بحران گروه های افراطی همچون داعش اروپا را نیز تهدید‬ ‫می کند و همچنین ســیل پناه جوها نیز از کشورهایی چون‬ ‫ســوریه و عراق‪ ،‬اروپا را مقصدی برای داشتن زندگی بهتر‬ ‫تعیین می کننــد‪ .‬بنابراین این دو موضوع یعنــی اوکراین و‬ ‫سوریه که به عنوان دو کانون بحرانی در روابط واشنگتن و‬ ‫مسکو قلمداد می شود امروز به نوعی با تجدیدنظر از سوی‬ ‫امریکا مواجه شده است‪ .‬به همین دلیل شاهد هستیم که‬ ‫تاحدودی از اختالف نظرات طرفین کاســته شده است و‬ ‫چشم اندازی را متصور هســتند که هم در اوکراین‪ ،‬طرفین‬ ‫به مصالحه دست یابند و هم در سوریه‪ .‬این مسائل می تواند‬ ‫منجر به ان شود که روابط امریکا و روســیه بعد از مدتی از‬ ‫حالت خصمانــه فاصله بگیرد‪ .‬درواقــع پیش بینی من این‬ ‫است که امریکا به سمت تنش زدایی با روسیه حرکت خواهد‬ ‫کرد؛ تصوری که در غرب شــکل گرفته بود بر این اســاس‬ ‫بود که روسیه با تحریم ها مجبور به عقب نشینی از اوکراین‬ ‫خواهد شد اما در یک سال و نیم گذشته چنین اتفاقی نیفتاد‪.‬‬ ‫در مقابل شاهد هستیم که دولت غربگرای اوکراین به شدت‬ ‫شکننده است و فشــار بیشتر روســیه می تواند باعث بسته‬ ‫شدن بخش های بیشــتری از خاک اوکراین شود‪ .‬در این‬ ‫میان غرب توانایی بیش از این را برای تحت فشار قراردادن‬ ‫مســکو ندارد و تحریم های بیشــتر نیز موثر نخواهد بود‪.‬‬ ‫بنابراین غرب به ناچار مسیر مصالحه را در پیش گرفته است‪.‬‬ ‫کمیته ای نیز با حضور امریکا و روسیه تشکیل شده و تالش‬ ‫دارند که راه حلــی برای این قضیه پیدا کننــد‪ .‬حتی اگر راه‬ ‫حلی نیز برای اوکراین یافت نشود‪ ،‬این طور به نظر می اید که‬ ‫غرب قصد ندارد قدم های بلندتر و بزرگتری را در این کشور‬ ‫علیه منافع مســکو بردارد چون می داند این اقدام‪ ،‬عواقب‬ ‫وســیعی برای امنیت اروپا خواهد داشت‪ .‬در مساله سوریه‬ ‫نیز همین رویکرد حاکم است؛ طی هفته های گذشته دیدیم‬ ‫کهامریکایی هاتلویحاپذیرفتندکهروسیهحضورنظامی اش‬ ‫را در سوریه تقویت کند و از اعزام نیرو برای مبارزه با داعش‬ ‫نیز استقبال کردند‪ .‬واشنگتن حتی پذیرفت مذاکراتی نیز‬ ‫در خصوص مســاله ســوریه انجام گیرد‪ .‬در نتیجه انها از‬ ‫موضع اولیه خودشــان مبنی بر کناره گیری فوری بشار اسد‬ ‫عدول و قبول کردند که فرمولــی را بیابند تا طی مدت زمان‬ ‫مشخصی بشار اسد با یک ســری اختیارات تعیین شده در‬ ‫سوریه بر سر قدرت باقی بماند تا فرایند انتقال قدرت انجام‬ ‫گیرد‪ .‬این دیــدگاه ‪ 180‬درجه با دیدگاه هــای اولیه غرب و‬ ‫متحدانش متفاوت است‪ .‬همچنین این دیدگاه بیانگر ان‬ ‫است که موضع روسیه برای حفظ بشار اسد و حفظ سوریه‬ ‫یک موضع قوی است‪ .‬روس ها در عین حال حفظ سوریه‬ ‫را بخشــی از امنیت ملی خودشــان تعریف کرده اند؛ با این‬ ‫تفاسیر یکجانبه عمل کردن غرب در سوریه غیرقابل انتظار‬ ‫اســت و انها ناچارند که به ســمت مصالحه با طرف مقابل‬ ‫شامل نظام سیاســی سوریه‪ ،‬روســیه و جمهوری اسالمی‬ ‫ایران حرکت کننــد‪ .‬در واقع تــا امروز غــرب تحریم های‬ ‫شدیدی را برای مهار مسکو وضع کرد ولی جواب نگرفت‪.‬‬ ‫زیرا اقتصاد روســیه‪ ،‬اقتصاد بزرگی است و سرمایه گذاران‬ ‫اروپایی و امریکایی منافع بسیار وســیعی در روسیه دارند‪.‬‬ ‫روســیه و ایــران در بحث تحریم هــا تفاوت هایــی دارند؛‬ ‫می دانیم که ایران سال ها در اقتصاد جهانی حضور نداشت‬ ‫و یک اقتصاد نسبتا خودکفا و ایزوله را دنبال می کرد‪ .‬حجم‬ ‫منافع اقتصادی غرب در روسیه به هیچ وجه قابل اغماض‬ ‫نیست‪ .‬صدها میلیارد دالر منافع اقتصادی در روابط روسیه‬ ‫با غرب نهفته است و از همه مهمتر اینکه چرخ های صنعت‬ ‫اروپا‪ ،‬وابسته به انرژی صادراتی روسیه است‪ .‬بنابراین غرب‬ ‫نمی تواند به راحتی روسیه را تنبیه کند و تحریم های شدید‬ ‫اقتصادی علیه این کشــور وضع کند‪ .‬اگر این اتفاق بیفتد‬ ‫به همان اندازه که روس ها متضرر می شوند غرب نیز ضرر‬ ‫خواهد کرد‪ .‬ضمن اینکه روسیه کشــوری است که سالح‬ ‫اتمی دارد و ارتش بسیار قوی و مقتدری دارد‪ ،‬بنابراین هیچ‬ ‫کشوری حتی تصور این را نمی کند که با روسیه وارد جنگ‬ ‫ن روسیه با دیگر کشورها‪ ،‬جنگ های‬ ‫شود‪ .‬ممکن است میا ‬ ‫نیابتی صورت بگیرد یا خط و نشان هایی کشیده شود اما اغاز‬ ‫جنگ از سوی پنتاگون علیه مسکو تقریبا دور از تصور است‪.‬‬ ‫زیرا چنین جنگی به ســرعت می تواند تبدیل به یک جنگ‬ ‫اتمی شود و کشورهای بسیاری را درگیر کند‪ .‬به همین خاطر‬ ‫هیچ کشــوری برای یک تکه از خاک اوکراین وارد جنگ با‬ ‫روسیه نخواهد شد‪ .‬روس ها نیز چون نسبت به این مسائل‬ ‫اگاه هستند بر مواضع خود در اوکراین پافشاری می کنند‪ .‬این‬ ‫در حالی است که ســال ها پیش روسیه به لحاظ اقتصادی‬ ‫بسیار به غرب وابسته بود و به لحاظ سیاسی نیز درون کشور‬ ‫وضعیت متزلزلی داشــت‪ .‬ام ا اکنون تمام این مشــکالت‬ ‫مسکو حل شده و یک موضع بسیار قوی اتخاذ کرده است‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم بخشی از خاک یک کشور اروپایی اشغال و‬ ‫به کشور دیگر ملحق شد‪ ،‬اما اروپا فقط توانست تعدادی از‬ ‫نزدیکان و مشاوران نزدیک رئیس جمهور روسیه را تحریم و‬ ‫مشکالتی نیز برای برخی شرکت ها ایجاد کند‪ .‬اما به دلیل‬ ‫وابستگی های اقتصادی اروپا به مسکو‪ ،‬در مناسبات قدیمی‬ ‫ اقتصادی روسیه با غرب تغییر بنیادینی ایجاد نشد‪.‬‬ ‫‪67‬‬ ‫گ‬ ‫ف ‬ ‫تو‬ ‫گ‬ ‫وی‬ ‫ویژه‬ ‫مرکل پروژه المانیزه کردن مهاجرین را‬ ‫پیگیری میکند‬ ‫گفت وگوی مثلث با علیرضا شیخ عطار‪ ،‬سفیر پیشین ایران در المان‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫فرشاد گلزاری‬ ‫خبرنگار‬ ‫جناب شیخ عطار‪ ،‬در وضعیت فعلی و به خصوص‬ ‫در چند هفته گذشته شاهد استقبال المان و صدراعظم‬ ‫این کشــور از ورود پناهجویان یا مهاجران به کشــور‬ ‫بوده ایم‪ .‬ایــا سیاســت های مهاجر پذیــری المان در‬ ‫گذشتههمبههمینشکلبودهاست یاچند سالیاست‬ ‫که المان این رویکرد را اتخاذ کرده است؟‬ ‫در نگاه اول باید به این نکته توجه داشت که اروپا‬ ‫قاره ای اســت که در مجموع از یک طرف دارای وضعیت‬ ‫اقتصادی خوبی است و از حیث جغرافیایی هم به بسیاری‬ ‫از نقاط بحران خیز جهان ماننــد افریقا و خاورمیانه نزدیک‬ ‫است‪ .‬از این جهت باید گفت که مهاجرت به اروپا همیشه‬ ‫وجود داشته اما در بازه های زمانی گوناگون و بسته به اینکه‬ ‫درمناطقومقاطعمختلفیبحران هاتشدیدشود؛بهصورت‬ ‫موج های انبوه پدیدار می شوند و یک زمانی هم ممکن است‬ ‫با یک روند و روال کندتری صورت پذیرد‪.‬‬ ‫به خصوص پس از جنگ دوم جهانی مشاهده می شود‬ ‫که در کشــورهایی که اروپایی ها در انجا سوابق استعماری‬ ‫داشته اند و در استانه مستقل شدن انها به رغم خصومتی که‬ ‫میان این کشورها وجود داشته‪ ،‬شاهد یکسری از موج های‬ ‫مهاجرت هســتیم‪ .‬به گونه ای که قسمتی از این موج ها به‬ ‫مهاجرت اتباع هندی‪ ،‬پاکســتانی و کشورهای شبه قاره به‬ ‫بریتانیــا در اوایل دهه ‪ 50‬میالدی مربوط می شــود و یک‬ ‫موجی هم از الجزایر و بســیاری از کشــورهای فرانکفون‬ ‫افریقای سیاه به فرانســه را می بینیم‪ .‬حتی در کشورهایی‬ ‫که مســاله تقابل بین مــردم و گروه های مخالــف دولت با‬ ‫دولت وجود داشته هم شاهد مهاجرتشان به اروپا بوده ایم‪.‬‬ ‫در کشــور خودمان هم قبل از انقالب اســامی بســیاری‬ ‫از مخالفین شــاه به به خصوص در چارچــوب حرکت های‬ ‫دانشجویی به اروپا مهاجرت می کردند و پس از انقالب هم‬ ‫جریاناتی مانند چپ ها و منافقین هم چنین مهاجرت هایی را‬ ‫به قاره سبز صورت می دادند‪.‬‬ ‫چندیستکهنگاه هاوحتیجهتدهیاخبارمنتشر‬ ‫شده در ســطح دنیا‪ ،‬به ســمت پناهندگان بدون مرزی‬ ‫معطوف شده است که مقصدشان قاره سبز و در کانون‬ ‫ان المان است؛ کشوری که صدراعظم ان ملقب به بانوی‬ ‫اهنین است و شــاید همین عنوان باعث شده تا بی پروا‬ ‫اعالم کند که تا یکسال اینده ‪ 800‬هزار مهاجر را در داخل‬ ‫کشور خود می پذیرد‪ .‬البته عالو بر ژست بین المللی مرکل‬ ‫باید به مخاطراتی که از حیث سیاســی‪ ،‬امنیتی و حتی‬ ‫اقتصادی و فرهنگی سرزمین ژرمن ها را تهدید می کند‪،‬‬ ‫اشاره کنیم که ممکن است تا سقوط بانوی اول برلین هم‬ ‫پیش برود‪ .‬هفته نامه مثلث در گفت وگو با علیرضا شیخ‬ ‫عطار سفیر پیشین ایران در المان‪ ،‬اهداف و دالیل المان‬ ‫و خصوصا خانم مرکل در جهــت اصرار ورود پناهجویان‬ ‫به کشــورش را بررسی کرده است‪ .‬شــیخ عطار اعتقاد‬ ‫دارد این عمل المان هزینه هایــی را در بر دارد و المان ها‬ ‫تنها با عملی کردن پروژه انتگراسیون به معنای یکپارچه‬ ‫کردن و ادغام سازی می توانند از خطرات و ابعاد بحران‬ ‫پناهجویان جلوگیری کنند‪.‬‬ ‫در میان کشــورهای اروپایی‪ ،‬المــان یک وضعیت‬ ‫خاص تری را دارا بود و بخشــی از ایــن وضعیت به اوضاع‬ ‫و احوال اقتصادی المان برمی گشــت‪ .‬چراکه این کشور‬ ‫از اواخر دهه ‪ 60‬میــادی صاحب بهتریــن اقتصاد اروپا‬ ‫شد و همچنین به دلیل پیشــرفت درحوزه صنعت و تجارت‬ ‫و همینطــور ســطح بــاالی رفــاه شــهروندانش؛ عنوان‬ ‫ثروتمند ترین کشــور اروپایی را به خود لقب داد‪.‬از ســوی‬ ‫دیگر موضوع سوابق تاریخی المان به خصوص در ارتباط با‬ ‫فاشیسم و حاکمیت جریان فاشیست ها در دهه‪ 30‬و بخشی‬ ‫از دهــه ‪ 40‬بر المان هم تــا حدودی حائز اهمیت اســت‪.‬‬ ‫به طوریکه مخالفت با خارجی ها‪ ،‬غیر مسیحی ها و غیر سفید‬ ‫پوست ها؛ یکی از ویژگی هایی است که برای فاشیست ها‬ ‫در ان دوران مطرح بود‪ .‬پــس از جنگ جهانی دوم و بعد از‬ ‫سال ‪ 1948‬به بعد که جمهوری فدرال المان تشکیل شد؛‬ ‫المانی ها خیلی تالش داشــتند که تمامــی زمینه هایی که‬ ‫از گذشته المان یک تصویر فاشیســتی در ذهن مردم دنیا‬ ‫نقش بسته بود را از بین ببرند‪ .‬به بیانی شیواتر باید گفت که‬ ‫سیاست دولت المان یک ســناریوی تطهیر چهره را پیش‬ ‫گرفته بــود گرچه در بین مــردم این کشــور همچنان نگاه ‬ ‫دهه های گذشته وجود داشت‪ .‬به همین جهت دولت المان‬ ‫سعیکردیکسیاست هایجدیدیرادربارهموجپناهجویی‬ ‫ایجاد کند‪ .‬از این رو بودجه هایی را به این موضوع تخصیص‬ ‫داد و اردوگاه هایی را تاسیس کرد و ارائه پناهندگی را به نوعی‬ ‫قانونمند کرد تــا بتواند این موضوع را تســهیل کند هرچند‬ ‫کشورهای اسکاندیناوی در این زمینه و به دلیل شعارهای‬ ‫حقوق بشــری خود مساله مهاجرت را تســهیل کردند؛ اما‬ ‫المان هم به دنبال ایجاد چنین نظامی بود‪ .‬به معنای دیگر‬ ‫اگر بخواهیم پذیرش پناهندگی در المان را با کشــورهای‬ ‫دیگر اروپایی مقایســه کنیم‪ ،‬باید بگوییم که سیستم این‬ ‫کشور بسیار نظام مند بود‪.‬‬ ‫از طرفی هم المان با عبرت گرفتن از وقایع اجتماعی‬ ‫فرانســه ماننــد ورود مهاجــران افریقایی کــه در پاریس و‬ ‫شهرهای بزرگ اقدام به حاشیه نشینی می کردند و همیشه‬ ‫بحران اجتماعی هم از این مناطق بر می خواســت‪ ،‬سعی‬ ‫کرد که پدیده حاشیه نشینی را نداشــته باشد و به اصطالح‬ ‫خودشان کوشش کردند تا یک َانتگراسیونی بین مهاجران‬ ‫و مردم المــان ایجاد کنــد و انها به دنبال ایــن بودند تا این‬ ‫موضوع به نفع فرهنگ المانی و غربی باشــد و سعی کردند‬ ‫تــا بحران های ضــد مهاجرت را بر اســاس ســابقه ای که‬ ‫پیش تر عنوان شد کنترل کند‪ .‬اما باید توجه داشت که این‬ ‫تنها سیاست مردم المان اســت و هنوز در بین مردم المان‬ ‫هنوز بازماندگان خارجی ســتیزی وجود دارد و حتی در بین‬ ‫جوانان‪ ،‬احزاب افراطی ملی گرا و پروفاشیست ها هم این‬ ‫موضوع وجود دارد‪.‬‬ ‫این مســائل که اصوال قبل از فــرو ریختن دیوار‬ ‫برلین صــورت گرفته‪ ،‬در کدام قســمت از المان‬ ‫بیشتر بروز و ظهور داشته است؟‬ ‫این موضوع در المان شــرقی سابق و ایالت هایی‬ ‫که در این نواحــی قبل از وحدت دو المان وجود داشــتند‪،‬‬ ‫به دلیل حضور نظام کمونیســتی پناهنده پذیری و خارجی‬ ‫پذیری نداشتند و تنها یک سهمیه ای برای رهبران احزاب‬ ‫کمونیســت جهان و همچنین حــزب توده ایــران در نظر‬ ‫گرفته شده بود تا بتوانند به المان شرقی پناهنده شوند و به‬ ‫همین دلیل کسانی که در المان شــرقی زندگی می کردند‬ ‫با مهاجرین مواجه نمی شدند‪ .‬بنابراین پس از وحدت بین‬ ‫دو المان کــه پای مهاجران به انجا باز شــد‪ ،‬عکس العمل‬ ‫تندتری نسبت به این موضوع بروز و ظهور کرد و جریان های‬ ‫ماشیســتی در این مساله منســجم تر از همه نسبت به این‬ ‫قضیه رفتار می کرد‪.‬‬ ‫دولت المان این موضوع را برای پرستیژ خودش بسیار‬ ‫مضر می دانست‪ .‬ضمن اینکه چنین مساله ای یک واقعیت‬ ‫اجتماعی انکار ناپذیری بــود‪ .‬در خالل این ماجرا هم یک‬ ‫سری از اسنادی مربوط به ارتباط سازمان ها و دستگاه های‬ ‫اطالعاتی المان باگروه هایفاشیستیکشفوفاششدکه‬ ‫در ان مقطع این سازمان ها برای دفاع از عملکرد خودشان‬ ‫می گفتند که ما از این جریانات به عنــوان منبع اطالعاتی‬ ‫استفاده می کنیم اما پس از قتل های زنجیره ای که در المان‬ ‫رخ داد و چندین نفر از مهاجران ترک به دست فاشیست ها‬ ‫کشته شدند‪ ،‬معلوم شد که سرویس های اطالعاتی المان‬ ‫ بی ارتباط با این پرونده نبودند‪ .‬بنابراین دولت در این شرایطی‬ ‫از طرفــی می خواهد چهره مخدوش فاشیســت در جامعه‬ ‫بین الملل و خصوصا نســبت به المان زدوده شود تا عالوه‬ ‫بر منفعت اقتصادی بتواند مقابل کشورهای اروپایی که به‬ ‫نوعی دروازه ورود به المان بودند بایستد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بین الملل‬ ‫در جریان اخیر که منشــاء ان بحران ســوریه بود که‬ ‫می تواند درمورد بحران عراق هم صادق باشد‪ ،‬دولت المان‬ ‫سعی می کند که در چارچوب نگاه ها و راهبردهای قبلی خود‬ ‫نسبت به این مساله اقدام کند‪ .‬یعنی سعی می کند سهمیه‬ ‫بیشــتری از پناهندگان را بپذیرد و فشار کشــورهایی مانند‬ ‫یونان‪ ،‬ایتالیا و مجارستان که به عنوان کشورهای ورودی‬ ‫المان ارزیابی می شوند را کم کنند‪ .‬از سوی دیگر سعی دارد‬ ‫باتوجه به سابقه تیره خودشان در گذشته یک ژست انسان‬ ‫دوستانه ای را به خود بگیرد که حتی در چند روز اخیر شاهد‬ ‫این بودیم که صدراعظــم المان اقدام بــه گرفتن عکس‬ ‫سلفی با مهاجران سوری کرده بود‪.‬‬ ‫اما در پس ایــن ظهــور و بروزها یــک واقعیت های‬ ‫دیگری در المان نهفته است و ان این است که جریان ملی‬ ‫گرایی و خارجی ســتیزی در المان وجــود دارد و حتی این‬ ‫جریانات با سیاست های اتحادیه اروپایی المان هم موافق‬ ‫نیستند‪.‬چراکهانهامعتقدندکهایناقداماتهویتالمانی ها‬ ‫را در درون اتحادیه مخدوش می کند و ظهور مهاجران با این‬ ‫شدت به فرهنگ و هویت المانی لطمه می زند‪.‬به نحویکه‬ ‫امروز بیش از ‪ 16‬میلیون نفر از جمعیت ‪ 85‬میلیونی المان‬ ‫را مهاجران تشکیل می دهند که چیزی در حدود یک پنجم‬ ‫جمعیت المان است‪.‬‬ ‫نکته دیگــر این اســت کــه بیشــترین جمعیت این‬ ‫مهاجرین را ترک ها تشکیل داده اند که چیزی در حدود سه‬ ‫تا چهار میلیون نفر هستند و در ســال های اخیر افغانی ها‬ ‫هم به همراه مهاجرین کشورهای اروپای شرقی خصوصا‬ ‫پس از فروپاشــی شــوروی وارد المــان شــدند و تعدادی‬ ‫هم پس از بحران بوســنی به این کشــور مهاجرت کردند‪.‬‬ ‫به هر حال ترکیب مهاجران؛ یک ترکیب گوناگونی را به وجود‬ ‫اورده اســت که هویت مبدایی و اولیه المانی ها را متفاوت‬ ‫نشــان می دهد؛ خصوصا زمانی که یک فاکتور دینی مانند‬ ‫مسلمانان به این موضوع اضافه شود‪ .‬به گونه ای که فارغ‬ ‫از هرگونه شعارهای حقوق بشری که در اروپا داده می شود‪،‬‬ ‫انها معتقدند که مســلمانان یک تهدید برای کشــورهای‬ ‫قاره سبز محسوب می شوند و این حساسیت ها ریشه های‬ ‫تاریخی دارند که یکــی از انها جنگ های صلیبی و دیگری‬ ‫حمله عثمانی ها به اروپا بوده کــه تا دروازه وین پیش امدند‬ ‫و این موضوعات همچنان در ذهــن اروپایی ها و المانی ها‬ ‫باقی مانده است و حتی در کتاب های درسی کودکانشان این‬ ‫مسائل اموزش داده می شود تا این ذهنیت منفی را پیدا کنند‪.‬‬ ‫این حالت ادامه پیدا می کند تا جایی که همانند امروز یک‬ ‫سیل عظیمی از مهاجرین مسلمان وارد المان و کشورهای‬ ‫اروپاییمی شوندوحتیبانگاهیسطحیبهشهرهایالمان‬ ‫مساجد زیادی را که متعلق به لبنانی ها‪ ،‬افغانی ها‪ ،‬ترک ها‬ ‫و اعراب هستند را به چشــم می بینیم که در این حالت باید‬ ‫بگوییم که جامعه المان چنــدان هم با این موضوع موافق‬ ‫نیست و حتی واکنش های زیادی در مواجه با این پدیده به‬ ‫چشم خورده است‪.‬‬ ‫تا جایی که رئیس جمهور اســبق المــان که از حزب‬ ‫دموکرات مســیحی و حــزب متبــوع خانم مرکل بــود‪ ،‬در‬ ‫سخنرانی خود که به مناســبت روز ملی و سالگرد وحدت دو‬ ‫المان صورت داده بود؛ اظهار کرده بود که ما باید مسلمانان‬ ‫را جزئی از هویت المان بدانیم و همین موضوع موجب شد‬ ‫تا یک موجی در مقابل رئیس جمهور المــان به وجود اید و‬ ‫حتی مرکل در مقابل بیانات وی گفته بود که اسالم هویت‬ ‫المان نیســت و این افراد تنها یک مهاجر هستند که دامنه‬ ‫این موضوع تا رســانه های المان هم کشیده شد و در یک‬ ‫زمانی هم اتهاماتی به رئیس جمهور مذکور وارد شد که منجر‬ ‫به زندانی شدن وی شد و برخی در ان زمان اعتقاد داشتند که‬ ‫این مساله یک نوع انتقامی است که گروه های ضد مهاجر‬ ‫از او گرفته اند‪.‬‬ ‫در المان یک پارادوکســی به وجود امده که بخشــی‬ ‫از ان به نگاه این کشــور نسبت به مســلمانان و مهاجران‬ ‫ب ر می گردد و بخشــی دیگر هم به تیره بــودن چهره المان‬ ‫مربوط می شود که از سال های گذشته پابرجا مانده است‪.‬‬ ‫از دیدگاه دیگر هم باید گفت که المان به دلیل اینکه از حیث‬ ‫اقتصادی در اروپا از جایگاه خوبی برخوردار اســت‪ ،‬ســایر‬ ‫کشــورهای اروپایی یک توقعی را نســبت به المان دارند تا‬ ‫سهم بیشتری از پذیرش مهاجران را به خود اختصاص دهد‬ ‫و در مقابل هم مقامات المان برای اینکه بگویند این توقع را‬ ‫جامه عمل پوشانده اند اقدام به پذیرش مهاجرین کرده اند و‬ ‫در راستای این موضوع هم مردم المانی سعی در تحقق این‬ ‫مساله به نفع المان دارند تا رسانه ها هم چهره خوبی از این‬ ‫کشور به دنیا معرفی شود‪.‬‬ ‫شاید بتوان گفت در مقایســه با سایر کشورهای اروپا‬ ‫این نوع بحران ها بیشتر و بهتر مدیریت شده است‪.‬چراکه‬ ‫در فرانسه و سایر کشورهای اســکاندیناوی نتوانسته اند با‬ ‫اینگونه از بحران های اجتماعی همانند المان مقابله کنند‪.‬‬ ‫با توجه بــه ورود مهاجران به المان ممکن اســت‬ ‫تاثیراتــی از جنبه اقتصــادی‪ ،‬سیاســی و حتی‬ ‫امنیتی به جامعه المان تحمیل شود‪ .‬به نظر شما‬ ‫ایا مهاجرین بــرای المان ســود و صرفه خواهند‬ ‫داشت یا اینکه زیانهایی را بر پیکره و جامعه المان‬ ‫تحمیل خواهند کرد؟‬ ‫ن ترسیم کرده است پذیرش‬ ‫سیاستی که دولت الما ‬ ‫مهاجران نخبه با اولویت نفرات غیر مســلمان است‪ .‬یعنی‬ ‫در حالــت فعلی مهاجرین اروپای شــرقی بســیار راحت تر‬ ‫از مسلمانان پذیرفته می شــوند و طبیعتا بسیار راحت تر از‬ ‫افراد دیگر به انها مشاغل ارائه می شود‪ .‬ممکن است بین‬ ‫اســاوها و ژرمن ها یک تفاوت نژادی وجود داشته باشد‪،‬‬ ‫ولی جامعه هدف المان بــرای پذیرش مهاجــر از اروپای‬ ‫شرقی و یا نژادهای چینی و یا نژادهای دیگر خطوط خود را‬ ‫ ترسیم کرده است‪ .‬به گونه ای که در المان پیدا کردن شغل‬ ‫مناسب برای یک خانم محجبه یا یک افریقایی یا یک مرد‬ ‫مســلمان چندان کار اسانی نیســت؛ گرچه المان ها سعی‬ ‫می کننداوضاعرابحرانینکنندوحتیدرپارلمان هایمحلی‬ ‫و یا احزاب سیاسی انها مســلمانان و یا اتباع ترک تبار دیده‬ ‫می شود اما تمامی این موارد بیشتر به جهت حفظ ظاهر در‬ ‫المان صورت داده می شود‪.‬‬ ‫نســل اول یا دوم مهاجرین اگر مهاجر باشــند برای‬ ‫پیــدا کردن شــغل در المان به مشــکل برخواهنــد خورد‪.‬‬ ‫به طوریکه در بحران عراق‪ ،‬المان بیشــترین پناهندگی ها‬ ‫را بــه عراقی های مســیحی اعطاء می کــرد و اولویت اول‬ ‫خود را مســیحیان قرار داده بود‪ .‬بنابراین بعید می دانم که‬ ‫دولت المان بخواهد با نسل جدید مهاجرین خصوصا موج‬ ‫اخیر انها بخواهد منفعتی را ببرد‪ .‬حتــی باید گفت که ورود‬ ‫پناهجویان به این کشــور‪ ،‬برای دولت المــان هزینه در بر‬ ‫خواهد داشت‪ .‬به گونه ای که حتی اگر مهاجرین نتوانند در‬ ‫المان شغلی را پیدا کنند یک حداقل مسکن و حقوقی را برای‬ ‫انها در نظر می گیرند که این قضیه برای دولت المان بار مالی‬ ‫خواهد داشت و منفعت ان بیشتر یک سود و صرفه پرستیژی‬ ‫و سیاسی خواهد بود تا بحث مالی یا اقتصادی‪.‬‬ ‫در بحث امنیتی ممکن است مخاطراتی برای المان‬ ‫وجود داشــته باشــد در حالی که به نظر می رسد المان این‬ ‫موضوع را بهتر از کشورهای اروپایی مدیریت کرده است اما‬ ‫به هر صورت با نگاهی به قتل های زنجیره ای و حمالتی که‬ ‫به خوابگاه ها صورت گرفته است نمی توان گفت که از بعد‬ ‫امنیتی خطری المان را تهدید نمی کند‪ .‬بنابراین فکر می کنم‬ ‫دولت المان در تالش است که مساله را مدیریت کند تا نهایتا‬ ‫بتواند چهره خود را به عنوان رهبر مجموعه اروپایی مطرح‬ ‫کند که تا کنون تا حدودی توانسته به این مهم دست یابد‪.‬‬ ‫باتوجه به مشکالتی که در حالت کنونی در مساله‬ ‫مهاجرت ها وجــود دارد‪ ،‬ما شــاهد حمایت خانم‬ ‫مرکل از این موضوع هستیم‪ .‬ایا احزاب سیاسی‬ ‫المان نســبت به رویکرد صدراعظم این کشــور‬ ‫واکنشی نشــان داده اند یا اینکه در اینده امکان‬ ‫بروز اصطحکاک میان دولت فعلی المان و احزاب‬ ‫سیاسی این کشور متصور است؟‬ ‫ان چیزی که در المان نسبت به کشورهای اروپایی‬ ‫دیگر تفاوت دارد این است که احزاب سیاسی خارجی ستیز‬ ‫یا ناسیونالیســت‪ ،‬هنوز در الیحه هــای حاکمیت و دولت‬ ‫المان راه پیــدا نکرده انــد‪ .‬به صورتی که در فرانســه یک‬ ‫کاندیدا شــعارش خارجی ســتیزی اســت یا در هلند چنین‬ ‫شخصیتی هایی وارد عرصه سیاسی می شوند و کرسی های‬ ‫زیادی را به دست می اورند‪ .‬اما در المان فعال چنین اتفاقی‬ ‫نیافتاده اســت‪ .‬یعنی احزاب حاضر در المــان مانند حزب‬ ‫دموکرات مســیحی و حزب سوســیال دموکــرات‪ ،‬در این‬ ‫وضعیت حتی با یکدیگر به رقابــت می پردازند تا ثابت کنند‬ ‫که خارجی ستیز نیستند و حتی حزب سیزها در المان تالش‬ ‫می کند تا شعارهایی در خصوص حمایت از مهاجرت مطرح‬ ‫کند‪ .‬بنابراین المان این شــانس را دارد که چنین احزابی به‬ ‫داخل بدنه سیاسی دولت راه پیدا نکرده اند‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫ریشــه این موضوع را از حیث فرهنگی بررســی کنیم‪ ،‬باید‬ ‫به محافظه کار بودن مردم المان توجه کنیم‪ .‬چراکه مردم‬ ‫این کشور به رغم اینکه دو جنگ جهانی را به راه انداختند؛‬ ‫مردمان محافظه کاری هســتند و حتی تجربه جنگ باعث‬ ‫شده تا انها از بحران اجتناب کنند‪ .‬بنابراین احزاب خارجی‬ ‫ستیز شاید ب این زودی شانسی برای ورود به دولت المان‬ ‫نداشته باشند تا بتوانند سیاســت ها را تغییر بدهند و به نظر‬ ‫می اید که این سیاست ها در المان ادامه خواهد داشت‪.‬‬ ‫بانگاه به اینکه انتخابات ســال ‪ 2017‬در المان و‬ ‫نتیجه انبرای مرکلبسیاراهمیتخواهدداشت‪،‬‬ ‫برنامه المان برای مهاجرت ها چه خواهد بود؟‬ ‫چندی پیــش در المان حرف بر ســر این موضوع‬ ‫بود که ممکن است خانم مرکل از مقامشان استعفاء بدهند‬ ‫و حتی در ســال ‪ 2017‬هم به عرصه انتخابات وارد نشــود‬ ‫و میدان سیاســت را به یکی از هم حزبی هــای خود بدهند‬ ‫ولی یک عاملی به عنوان سیاست انتگراسیون در این بین‬ ‫وجود دارد که می گوینــد اگر ما می خواهیــم بحران های‬ ‫اقتصادی‪،‬سیاســی و حتی امنیتــی ناشــی از مهاجرت را‬ ‫کنترل کنیم باید مهاجریــن را المانیزه کنیم‪ .‬یعنی باید این‬ ‫افراد را در هویت المانی حل کنیم که این دیدگاه با دیدگاه‬ ‫امریکایی ها کمــی تفاوت دارد‪ .‬به گونــه ای که عده ای از‬ ‫امریکایی ها معتقدند کشورشان به مانند یک دیگ جوشان‬ ‫است و هر کسی که به این سرزمین وارد می شود خود به خود‬ ‫در جامعه حل می شود و دســته ای دیگر جامعه امریکا را به‬ ‫ی افراد‬ ‫یک ظرف ساالد تشبیه می کنند‪ .‬به نحوی که تمام ‬ ‫مانند محتویات یک ساالد کنار یکدیگر قرار می گیرد و تنها‬ ‫با یکدیگر یک ترکیبی را از لحاظ شکلی به وجود می اورند‪.‬‬ ‫اما در المــان اوضاع به نحو دیگری اســت یعنی معتقدند؛‬ ‫زمانی که مهاجرین وارد المان شــدند و امکاناتی در اختیار‬ ‫انها قرار گرفت‪ ،‬باید شــخص مورد نظر در این کشور حل‬ ‫شــود و المانیزه شــود‪ .‬بنابراین این شــرایط یک وضعیت‬ ‫متمایز کننده یا انتگراسیونی را به وجود می اورد که مقداری‬ ‫المان را از دیگر کشورهای اروپایی متمایز می کند تا جایی‬ ‫که حتی مقامات امنیتی المــان از صحبت کردن کودکان‬ ‫اتباع ترک زبان به زبان ترکی‪ ،‬هراس دارند و اصال خواهان‬ ‫این نیستند که اسالم سیاسی و اسالمی که با سکوالریسم‬ ‫مبارزه می کند وارد المان شود و این را مخالف سیاست های‬ ‫خود می دانند و حتی با ان مبارزه می کنند‪ .‬بنابراین المانها در‬ ‫این فکر هستند که مهاجرین نباید یک هویت اب و اجدادی‬ ‫داشته باشد بلکه تنها باید به المان و هویت المانی فکر کنند و‬ ‫به نظرم عالوه بر ارتقاء پرستیژ به گسترش و اعمال سیاست‬ ‫انتگراسیون فکر می کنند‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫و در نهایت باعث تداوم حضور یونان در منطقه یورو شــد‪-‬‬ ‫به عنوان طرحی نزد برخی نگریسته شد که شرایط ان بسیار‬ ‫سخت تر از شــرایط طرح اولیه بود‪ .‬این طرح جدید شامل‬ ‫مالیات های جدید و کاهش هزینه ها هم می شد‪.‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫ مروری بر گذشته‬ ‫ایاچپوراستیونانپسازانتخاباتپارلمانیبایکدیگراشتیمیکنند؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بازگشتسیپراس‬ ‫برای یونان سال ‪ 2015‬سال انتخابات است‪ .‬مردم‬ ‫این کشــور روز دوشــنبه ‪ 30‬شــهریور بــرای دومین بار به‬ ‫پای صندوق های رای رفتند تا اعضــای پارلمان یونان را‬ ‫انتخاب کنند‪ .‬چندی پیش نیز مــردم یونان برای رهایی از‬ ‫سردرگمی سیاسی به حزب «سیریزا» رای دادند تا به جنگ‬ ‫اتحادیه اروپا برود‪ .‬اما داستان بحران مالی یونان و دریافت‬ ‫کمک های مالی از اتحادیه اروپا موجب شــد تا چندی بعد‬ ‫ الکسی سیپراس‪ ،‬نخست وزیر وقت یونان و دبیرکل حزب‬ ‫چپگرای این کشــور از ســمت خود اســتعفا دهد و دوباره‬ ‫یونان شاهد برگزاری یک انتخابات زودهنگام دیگر باشد‪.‬‬ ‫براسا س اخرین نظرسنجی های انجام شده‪ ،‬حزب سیریزا‬ ‫با اختالف اندکی از حزب «دموکراسی نوین» که اساسا یک‬ ‫حزب محافظه کار اســت‪ ،‬پیش بوده است‪ .‬اما با برگزاری‬ ‫انتخابات مشخص شد که حزب سیریزا همچنان اکثریت‬ ‫را دارد‪ .‬رای دهندگان یونانی نخســت وزیر ســابق و رهبر‬ ‫چپگرای حزب «سیریزا» را بار دیگر به قدرت بازگرداندند‪.‬‬ ‫حزب سیریزا متعلق به الکسیس سیپراس‪ ،‬با‪ 35/5‬درصد از‬ ‫ارا پیروز انتخابات شد در حالی که حزب «دموکراسی نوین»‬ ‫به رهبری ونگلیس میماراکیس بــا ‪ 28/1‬درصد در جایگاه‬ ‫دوم ایســتاد‪ .‬حزب راست افراطی «ســپیده زرین» هم با‬ ‫کسب هفت درصد ارا در جایگاه سوم قرار گرفت‪ .‬به گزارش‬ ‫الجزیره‪ ،‬حزب راستگرای «یونان مستقل» با ‪ 3/7‬درصد از‬ ‫ارا در جایگاه هفتم قرار گرفت‪ .‬پس از اعالم نتایج اولیه‪،‬‬ ‫سیپراس در توئیتر خود چنین نوشت‪« :‬راه طوالنی تالش‬ ‫و کار سخت پیش روی ما قرار دارد‪« ».‬پانوس کامنوس»‪،‬‬ ‫رهبر حزب یونان مســتقل‪ ،‬بــا پذیرش شکســت در برابر‬ ‫سیریزا اعالم کرد به ائتالف سیپراس ملحق خواهد شد‪.‬‬ ‫از ‪ 300‬کرسی پارلمان‪ 145 ،‬کرسی به سیریزا و ‪ 10‬کرسی‬ ‫به یونان مستقل تعلق خواهد گرفت‪ .‬این یعنی هر دو حزب‬ ‫می توانند دولت ائتالفی تشــکیل دهند‪ .‬حزب کامنوس‪،‬‬ ‫شــریک ائتالفی کوچک ســیپراس در دولت هفت ماهه‬ ‫او بود‪( .‬سیپراس اکنون با ماه گذشــته یک تفاوت دارد‪:‬‬ ‫اینکه نگاه او واقع گراتر شــده و نســبت به اولترا چپ های‬ ‫حزب خود نگاه میانه روتری پیدا کرده اســت‪ ).‬به گزارش‬ ‫الجزیــره‪ ،‬نتایج اولیه نشــان داد حزب ســیریزا به تنهایی‬ ‫نمی تواند اقدام به تشکیل دولت کند و چاره ای جز ائتالف‬ ‫با سایر احزاب ندارد‪ .‬الکسیس سیپراس‪ ،‬رهبر حزب سیریزا‬ ‫که ماه گذشته از مقام نخســت وزیری یونان کناره گرفت‪،‬‬ ‫شــامگاه یکشــنبه گذشــته در بین هواداران خود گفت‪:‬‬ ‫«یونان و یونانی ها به نماد مقاومت و شرافت تبدیل شده اند‬ ‫و چهار سال دیگر هم این کوشش را در کنار یکدیگر ادامه‬ ‫می دهیم‪ ».‬خبرگزاری المان می نویســد‪« :‬پارلمان یونان‬ ‫‪ ۳۰۰‬نماینده دارد‪ .‬به حزب پیروز در انتخابات ‪ ۵۰‬کرســی‬ ‫اضافه نیز تعلق می گیرد‪ .‬برای تشکیل دولت البته به ‪۱۵۱‬‬ ‫کرسی نیاز است‪ .‬به این ترتیب حزب ســیریزا موفق نشد‬ ‫اکثریت قاطع را در پارلمان یونان به دست اورد‪ ».‬با اعالم‬ ‫امادگی حزب یونان مستقل‪ ،‬سیپراس به راحتی می تواند‬ ‫اقدام به تشکیل دولت ائتالفی کند‪ .‬سیپراس در برهه ای‬ ‫به قدرت رسید که یونان غرق در بدهی بود‪ .‬او با شعارهایی‬ ‫جذاب و وعده هایی که حاکی از بهبود اوضاع بود به قدرت‬ ‫رسید‪ .‬در ابتدا بسیاری از کارشناسان معتقد بودند وعده های‬ ‫سیپراس عملی نخواهد شد چرا که با واقعیت بسیار فاصله‬ ‫دارد‪ .‬اصوال سیاســت های چپ گرایانه او در مسیر تقابل‬ ‫با اروپا قــرار گرفت و چاره را در اســتعفا و انداختن توپ در‬ ‫زمین مردم دید‪ .‬پس از اینکه رهبران یونانی نتوانستند در‬ ‫میدان تقابل با اتحادیه اروپا ســربلند بیرون ایند چاره را در‬ ‫روی اوردن به مردم و برگزاری همه پرســی دیدند‪ .‬در این‬ ‫همه پرسی بسیاری از مردم به اقدامات ریاضتی اروپا رای‬ ‫منفی دادند و به نوعــی حمایت خود را از ســیپراس اعالم‬ ‫کردند‪ .‬بسیاری از کارشناســان اعالم کردند که سیپراس‬ ‫با اتخاذ سیاســت های پوپولیســتی توپ را به زمین مردم‬ ‫انداخته و می کوشــد با «کارت» مردم در برابــر اروپا بازی‬ ‫کند‪ .‬نخســت وزیر چپ گرا در بیســتم اوت سال جاری در‬ ‫نهایت استعفای خود را اعالم کرد‪ .‬اما دلیل این استعفا چه‬ ‫بود؟ برخی معتقدند وقتی ســیپراس در برابر اتحادیه اروپا‬ ‫نتوانست سخنان و درخواست های خود را به کرسی بنشاند‬ ‫چاره را در استعفا دید‪ .‬گروهی دیگر معتقدند این اقدام وی‬ ‫در پی ان صورت گرفت که بخشــی از اعضای جناح چپ‬ ‫حزب سیریزا با سیاست های سیپراس در راستای مذاکره‬ ‫با کشورهای اروپایی بر سر کمک های مالی اتحادیه اروپا‬ ‫به یونــان مخالفت کردنــد‪ .‬خبرگزاری المان می نویســد‪:‬‬ ‫«سیپراس با انتخابات جدید می خواست این جناح شورشی‬ ‫را کنار گذاشته و پایگاه مطمئنی برای اجرای سیاست های‬ ‫خود داشته باشد‪ .‬ســیپراس در ابتدا اعمال سیاست های‬ ‫ریاضتــی در کشــور را که پیش شــرط کمک هــای مالی‬ ‫اتحادیه اروپا بــود «تحقیرامیز» خوانــده و ان را رد کرده‬ ‫بود‪ .‬او اما اندکی بعد نظر خود را تغییر داد‪ ».‬ســیپراس در‬ ‫نهایت اصالحات اقتصــادی در ازای دریافت ‪ 96‬میلیارد‬ ‫دالر کمک مالی از نهادهــای بین المللــی را پذیرفت‪ .‬به‬ ‫گزارش الجزیره‪ ،‬اگرچه ‪ 61‬درصد از رای دهندگان یونانی‬ ‫در رفراندوم ماه جوالی مخالفت خود با اقدامات ریاضتی‬ ‫تحمیل شــده از ســوی اروپا را اعالم کردند اما در نهایت‬ ‫ســیپراس باید با شــرایط اروپا برای دریافــت کمک کنار‬ ‫می امد‪ .‬طرح نجاتی که از سوی ســیپراس با ان موافقت‬ ‫روز پنجشــنبه ‪ ۲۰‬اوت برابر با ‪ ۲۹‬مــرداد خبر اعالم‬ ‫انتخابات زودهنگام در یونان را وزیر انــرژی یونان اعالم‬ ‫کرد‪ .‬به گزارش رویترز‪ ،‬پانوس اســکورلتیس در مصاحبه‬ ‫با تلویزیون دولتی یونان گفته بود به دلیل عدم پشــتیبانی‬ ‫جناح چپ حزب سیریزا از سیاســت های سیپراس‪ ،‬دولت‬ ‫اکثریت خود را در پارلمان از دســت داده است‪ .‬چنین بود‬ ‫که رســانه های یونانی خبر کناره گیری ســیپراس را اعالم‬ ‫کردند‪ .‬این کناره گیری باعث طرح این بحث شــد که چه‬ ‫کسی باید ریاست دولت موقت را بر عهده گیرد‪ .‬بر همین‬ ‫اساس‪ ،‬واسیلیکی شانو‪ ،‬رئیس دیوان عالی یونان به عنوان‬ ‫رئیس دولت موقت یونان سوگند یاد کرد‪ .‬او اولین زنی بود‬ ‫که در این مقام رهبری دولت یونان را بر عهده می گرفت‪.‬‬ ‫خبرگزاری رویتــرز موعد انتخابات زودرس را ‪ ۲۰‬ســپتامبر‬ ‫اعالم کرد‪.‬‬ ‫ طغیان چپ علیه سیپراس‬ ‫افزایش مالیــات بر ارزش افــزوده و تغییر در قوانین‬ ‫بازنشستگی از جمله تعهدات یونان برای اغاز مذاکرات بر‬ ‫سر بسته کمک مالی جدید هستند‪ .‬این تعهدات مخالفانی‬ ‫هم در دولت نخســت وزیر‪ ،‬الکسیس ســیپراس داشت‪.‬‬ ‫او به همین دلیل روز یکشــنبه (‪ ۱۸‬ژوئیــه) کابینه خود را‬ ‫ ترمیم کرد و در مجموع ‪ ۱۰‬مقام دولتی از جمله چند وزیر و‬ ‫معاون وزیر را کنار گذاشت‪ .‬شرایط به سویی پیش می رفت‬ ‫که شــهروندان یونانی پول های خــود را از بانک ها بیرون‬ ‫می کشیدند‪ .‬دولت برای جلوگیری از ورشکستگی بانک ها‬ ‫و سقوط مالی اعالم کرد که حداکثر مبلغ قابل برداشت از‬ ‫بانک ها ‪ 60‬یورو در روز اســت‪ .‬وقتی شرایط اتحادیه اروپا‬ ‫برای دریافت کمک مالی گام به گام عملی می شد چپ ها‬ ‫بیکار ننشستند‪ .‬انها مردم یونان را به نافرمانی مدنی دعوت‬ ‫می کردند‪ .‬چپ گرایان از شهروندان اتحادیه اروپا خواستند‬ ‫تا در برابر «قلدری» نهادهای مالی بین المللی و کشورهای‬ ‫اروپایی در برابر یونان سکوت نکنند‪ .‬به گزارش خبرگزاری‬ ‫المان‪ ،‬اسکار الفونتن (رهبر پیشــین حزب چپ المان)‪،‬‬ ‫ژان لوک مالنشــون (رهبر حزب چپ فرانســه) و استفانو‬ ‫فاسینا (معاون پیشــین وزارت دارایی ایتالیا) در بیانیه ای‬ ‫از شهروندان یونانی به طور اخص و شهروندان کشورهای‬ ‫حوزه پولی یورو به طور اعم خواستند در مقابل برنامه های‬ ‫ریاضتی دست به «نافرمانی مدنی» بزنند‪ .‬سیاستمداران‬ ‫چپ اعالم کردند «دولت منتخب و دموکراتیک سیپراس‬ ‫در یونان مجبور شد در مقابل اتحادیه اروپا زانو زند»‪ .‬انها‬ ‫بسته کمکی به اتن در ماه ژوئن را چیزی جز یک «کودتا»‬ ‫علیه دولت قانونی یونان ندانستند‪ .‬اما گویی چپ ها راه به‬ ‫جایی نبردند‪ .‬ســیپراس وقتی حقیقت عریــان بدهی ها و‬ ‫وضعیت فالکت بار کشورش را دید چاره ای ندید جز «زانو‬ ‫زدن در برابر اروپــا؛» گویی این زانــو زدن همچون ناجی‬ ‫یونان عمل کرد‪ .‬بــا این حال‪ ،‬در کنار بحــران بدهی ها و‬ ‫«زانو زدن در برابر اروپا» یونان با مشکل دیگری هم دست‬ ‫به گریبان است‪ :‬ورود سیل مهاجران به این کشور‪ .‬اگرچه‬ ‫مهاجران سوری تمایلی به ماندن در یونان ندارند و عمدتا‬ ‫مسیر المان‪ ،‬سوئد و اتریش را در پیش گرفته اند اما به تعبیر‬ ‫برخی روزنامه نگاران یونانی اگر دولت نتواند شــرایط الزم‬ ‫را برای عبــور مهاجران فراهم کنــد می تواند بر معضالت‬ ‫یونان بیفزاید و بر اتش بحران یونان بدمد‪ .‬بنابراین‪ ،‬دولت‬ ‫ائتالفی اینده نه تنها باید با بحران بدهی ها مقابله کند‪ ،‬بلکه‬ ‫باید برای معضل مهاجران هم راه چاره بیابد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اولین سفیر کوبا در‬ ‫واشنگتن پس از ‪ 54‬سال‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫دولت کوبا برای اولین بار پس از سال ‪ ،۱۹۶۱‬اولین‬ ‫ســفیرش را هفته گذشــته به واشنگتن فرســتاد‪« .‬خوزه‬ ‫کاباناس» دیپلمات و کهن ه سربازی است که از سال ‪۲۰۱۲‬‬ ‫«دفتر حافظ منافع» کوبا را در واشنگتن اداره می کرد‪ .‬با‬ ‫این حال‪ ،‬واشــنگتن هنوز اعالم نکرده چه کسی را برای‬ ‫پســت ســفارت ایاالت متحده به هاوانا خواهد فرستاد‪.‬‬ ‫سفیر جدید کوبا در حالی در کاخ ســفید پذیرفته شده که‬ ‫به زودی پاپ فرانســیس برای دیدار از ایاالت متحده به‬ ‫این کشور ســفر می کند و رائول کاسترو‪ ،‬رئیس جمهوری‬ ‫کوبا هم برای سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل به‬ ‫نیویورک خواهد رفت‪ .‬از سال ‪ ۱۹۹۵‬که فیدل کاسترو در‬ ‫سازمان ملل ســخنرانی کرد‪ ،‬این اولین بار خواهد بود که‬ ‫یک رئیس جمهــور کوبا به خاک امریــکا قدم می گذارد‪.‬‬ ‫کاربانــاس‪ ،‬در هاوانا تعلیم دیده و به عنــوان معاون وزیر‬ ‫خارجه و پســت های ارشد سیاســی در کوبا فعالیت کرده‬ ‫است‪ .‬بر اســاس بیانیه سفارت کوبا در واشــنگتن‪ ،‬تایید‬ ‫صالحیت ســفیر کوبــا در امریکا‪ ،‬گام دیگــری در جهت‬ ‫عادی ســازی روابط دو کشور به شــمار می رود‪ .‬کاباناس‬ ‫پس از تســلیم اعتبارنامه خود به اوباما در کاخ ســفید‪ ،‬با‬ ‫وی درباره روابط دو جانبه گفت وگو کرد‪ .‬روابط رسمی دو‬ ‫کشور از سال ‪ 1961‬میالدی دوسال پس از انقالب کوبا‬ ‫و به قدرت رسیدن فیدل کاسترو رئیس جمهور پیشین این‬ ‫کشور‪ ،‬قطع شد‪ .‬کاخ ســفید در بیانیه کوتاهی‪ ،‬پذیرش‬ ‫کاباناس را که پیشــتر معاون وزیر امــور خارجه کوبا بوده‬ ‫است‪ ،‬تایید کرد‪.‬‬ ‫واقع نگری واشنگتن؟‬ ‫نگاه امریکا به اسرائیل به اعتدال رسیده است؟‬ ‫ سید جالل ساداتیان ‬ ‫ کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫بین الملل‬ ‫طی هفته‪‎‬هــای اخیر رژیم صهیونیســتی موج جدید‬ ‫تجاوزات خود را به مسجداالقصی اغاز کرده است که این‬ ‫تجاوزات در رسانه‪‎‬ها و مجامع بین المللی بازتاب گسترده‪‎‬ای‬ ‫داشت‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬جریان‪‎‬های مقاومت فلسطین از‬ ‫جمله حماس و جهاد اسالمی در قبال این رفتار متجاوزانه‬ ‫رژیم صهیونیستی واکنش نشان داده و اقداماتی را به مورد‬ ‫اجرا گذاردند‪ .‬نکته قابل عرضه در این خصوص اما اهداف‬ ‫و خواســته‪‎‬های رژیم صهیونیســتی در این کنش هدفمند‬ ‫است تا از طریق ان ضعف عارض شــده بر خود را به نوعی‬ ‫سامان ببخشد‪.‬‬ ‫پس از توافق هســته ای‪ ،‬جمهوری اســامی ایران‬ ‫به عنوان اصلی تریــن حامی جریانات مقاومت اســامی‬ ‫فلسطین و حتی در حین مذاکرات هسته‪‎‬ای‪ ،‬رژیم اسرائیل‬ ‫از قدرت یابی و افزایش پرســتیژ منطقه‪‎‬ای ایران به شدت‬ ‫نگران بــود و ان را تهدیــد جدی امنیت ملی خــود قلمداد‬ ‫می‏کرد‪ .‬از ایــن رو‪ ،‬البی‪‎‬هــای صهیونیســتی در امریکا‬ ‫سنگین ترین فشــارها و فعالیت‪‎‬ها را جهت برهم زدن این‬ ‫توافق در میان سیاســتمداران و نمایندگان ایاالت متحده‬ ‫به کار بستند اما در نهایت تالش های انها راه به جایی نبرد و‬ ‫توافق ایران از سد کنگره امریکا عبور کرد‪ .‬بنابراین در حال‬ ‫حاضر رژیم اسرائیل احســاس می‏کند که در حال از دست‬ ‫دادن وزن خود در سیاست خارجی امریکاست‪.‬‬ ‫یعنی موقعیت پیشینی که به زور البی صهیونیست‏ها و‬ ‫حمایت‪‎‬های بی دلیلی که از طریق سرمایه داران و همچنین‬ ‫رســانه‪‎‬ها به دســت اورده بود را در حال مخدوش شــدن‬ ‫می بیند‪ .‬به واقع نیز رژیم صهیونیســتی موقعیت و جایگاه‬ ‫پیشــین خود را در سیاســت خارجی امریکا از دست داده و‬ ‫نگاه امریکا به این رژیم به حدی از اعتدال رسیده است‪.‬‬ ‫این پدیده از ســال‪‎‬ها قبل اغاز شد اما به خصوص در‬ ‫دوره ریاســت جمهوری باراک اوباما به اوج خود رسید؛ در‬ ‫این میان اختالفات حتی به برخوردهای فردی میان اوباما‬ ‫وبنیامیننتانیاهومنجرشد‪.‬لجبازی‏هایالبیصهیونیستی‬ ‫در کنگره تا انجا پیش رفت که انها از نخست وزیر اسرائیل‬ ‫برای حضور و سخنرانی در کنگره دعوت کردند‪ ،‬امری که‬ ‫تشدید اختالفات میان اوباما و نتانیاهو را در پی داشت‪.‬‬ ‫باوجود ایــن اتفاقات اکنــون رژیم اســرائیل و البی‬ ‫ان تالش دارند کماکان با همان لحن ســابق خودشــان‪،‬‬ ‫سیاست‏هایشان را پیش ببرند که یکی از انها توقف ساخت‬ ‫شهرک‪‎‬های یهودی نشین است‪ .‬در این خصوص اسرائیل‬ ‫با وجود توافقات انجام شــده همچنان بــه کار خود ادامه‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫بحث دیگر نیز به مســجد االقصی مربوط می شود؛‬ ‫مســجد االقصی باید به عنوان یک زیارتگاه عمومی برای‬ ‫همه ادیان مورد احترام قرار گیرد اما انها به این مساله نیز‬ ‫اعتنا نکردند‪.‬‬ ‫از سوی دیگر رژیم اسرائیل بر اساس توافق باید برخی‬ ‫محدوده های فلسطین را به رسمیت می شناخت تا فلسطین‬ ‫نیز به عنوان یک کشور مستقل شناخته شــود‪ .‬اما در این‬ ‫رابطه نیز سنگ اندازی هایی کردند‪.‬‬ ‫از یک طرف اســرائیل نمی‪‎‬خواهد به مذاکراتی که‬ ‫میان گروه‪‎‬های فلسطینی و اســرائیلی بوده‪ ،‬پایبند باشد و‬ ‫از طرف دیگر امریکا متوجه شــده اگر بخواهد به این روند‬ ‫ادامه دهد بــه اعتبارش در خاورمیانه بیــش از پیش لطمه‬ ‫وارد می شود‪.‬‬ ‫زیرا یکی از دالیلی که امریکایی‏ها مورد نفرت مردم‬ ‫خاورمیانه یا غرب اسیا قرار دارند رفتارهای اسرائیل نسبت‬ ‫به فلســطین و سیاســت تعاملی امریــکا در این خصوص‬ ‫بوده است‪.‬‬ ‫به خصوص در ســال‪‎‬های اخیر باراک اوباما متوجه‬ ‫این معنا شده بنابراین در حال تالش است تا سیاست‪‎‬های‬ ‫قلدرمابانه اسرائیل را تعدیل کند و یکی از اختالفات اصلی‬ ‫میان تل اویو و واشنگتن نیز در مورد همین معناست‪.‬‬ ‫رژیم اسرائیل اگر همچنان به مسجد االقصی تعرض‬ ‫می کند یــا تمامی وعده هایــش را زیر پا می گــذارد به این‬ ‫دلیل است که می خواهد به طریقی از امریکا امتیاز بگیرد‬ ‫و باج‪‎‬خواهی کند‪.‬‬ ‫اما این روزها دولت امریکا با چشم بازتری به وقایع و‬ ‫اقدامات اسرائیل می نگرد و اوباما دریافته که منافع ملی و‬ ‫امنیت ملی امریکا در این است که تعادلی در روابط خارجی‬ ‫خود با کشورهای منطقه و اســرائیل ایجاد کند‪ .‬این بدان‬ ‫معنا نیست که امریکا می خواهد اســرائیل را نادیده بگیرد‬ ‫بلکه تنهــا بحث تعــادل در سیاســت هایش و واقع نگری‬ ‫مطرح است‪.‬‬ ‫واشنگتن ظاهرا می‏خواهد از این پس اسرائیل را در‬ ‫حد خود نگه دارد و در سیاست خارجی اش برای ان جایگاه‬ ‫مشــخصی تعریف کند‪ .‬زیرا تاکنــون به تعبیــری امریکا‬ ‫گروگان سیاست‪‎‬های اسرائیل بود و انچه صهیونیست‪‎‬ها‪،‬‬ ‫ایپک و طرفداران انها دنبــال می‪‎‬کردند به گونه‪‎‬ای بود که‬ ‫سیاست خارجی امریکا را در گروی خود داشتند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫شوخی دردسرساز‬ ‫حرف های علی کفاشیان در مصاحبه با رضا رشــیدپور واکنش تند مهدی‬ ‫تاج را به همــراه داشــت‪ .‬اگرچه کفاشــیان دربــاره بانــد اصفهانی ها در‬ ‫فدراسیون فوتبال تاکید می کند که قصدش شوخی بوده اما این اظهار نظر‬ ‫جنجال هایی را باعث شده است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫عامدانهواردموضوعامنیتی هاشدم‬ ‫تو گویمثلثبارضارشیدپوردربارهیکمصاحبهجنجالی‬ ‫گف ‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫گفت وگوی شما با علی کفاشیان خبرساز شده‪.‬‬ ‫پیش بینی می کردید پرسش و پاسخ شما با رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال تا این حد بازتاب داشته باشد؟‬ ‫قطعــا پیش بینــی خــودم هــم این بود‪ .‬ســابقه‬ ‫گفت وگوهای این چنینی در کارنامه مــن وجود دارد‪ .‬چه‬ ‫در زمانی که در عرصه مطبوعــات کار می کردم و در مجله‬ ‫رویش و روزنامه فرهنگ کار می کــردم و چه زمانی که در‬ ‫تلویزیون بودم عموما گفت وگوهای بنده خبرساز می شد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رضا رشــیدپور‪ ،‬مجری‪ ،‬تهیه کننده‪ ،‬کارگردان و‬ ‫بازیگر اهل ایران است‪.‬یک ویژگی منحصر به فرد دارد؛‬ ‫صریح سوال می پرسد و به همان اندازه در پاسخگویی‬ ‫صریح اســت‪ .‬به بهانه گفت وگوی خبرسازش با علی‬ ‫کفاشــیان و واکنش های متفاوتی که این مصاحبه به‬ ‫همراه داشت با او هم صحبت شدیم‪ .‬متن گفت وگوی‬ ‫هفته نامه مثلث با رضا رشیدپور را می خوانید‪.‬‬ ‫هر چند خود را هنوز شاگرد اساتید بزرگ مطبوعات و رسانه‬ ‫می دانم و محضر این عزیزان درس پس می دهم اما مدعی‬ ‫این هستم که گفت وگوهای خبرســاز و البته پر محتوایی‬ ‫انجام داده ام‪ .‬به همین دلیل در پاســخ به سوال شما باید‬ ‫بگویم که می دانستم و اطمینان داشتم که این گفت وگو‬ ‫نیز بازتاب های گسترده ای به دنبال خواهد داشت‪.‬‬ ‫چه اتفاقی باعث شد شما به سراغ اقای کفاشیان‬ ‫بروید؟‬ ‫اقــای کفاشــیان از دوســتان خیلــی خوب من‬ ‫هستند‪ .‬از این گذشته اقای کفاشیان با سعه صدر و صبوری‬ ‫خاصی در این برنامه پاســخگوی ســواالت من بودند‪ .‬از‬ ‫این دو مورد که بگذریم باید عــرض کنم که در حوزه های‬ ‫مختلف با چهره های خاصی گفت وگو داشــته ام‪ .‬ســابقه‬ ‫مصاحبه با چهره هــای فوتبالی هــم در کارنامه من وجود‬ ‫دارد‪ .‬به خاطر دارید که گفت وگو با علی دایی چقدر خبرساز‬ ‫شد‪ .‬فیروز کریمی همین طور که به یکی از گفت وگوهای‬ ‫ماندگار تبدیل شــد‪ .‬البته هرگــز مدعی این نبــوده ام که‬ ‫حمله رئیس به باند اصفهانی ها‬ ‫مصاحبه رضا رشید پو ر با علی کفاشیان‬ ‫جنجالی شده است‬ ‫فعالیت یا همکاری کرده ام اما در کشــور مــا نمی دانم به‬ ‫چه دلیلی و البتــه نمی خواهم وارد جز ئیات ان بشــوم اما‬ ‫واقعیت این است که چه در حوزه رسانه و چه انهایی که کار‬ ‫امنیتی کرده اند احساس می کنند این بحث اصال نباید باز‬ ‫شود و کســی هم نباید درباره اش حرفی بزند‪ .‬چرا؟ مگر نه‬ ‫اینکه ما امنیت مان را مدیون تالش های شبانه روزی یک‬ ‫سری افراد هســتیم که ضامن اقتدار کشــورمان هستند؛‬ ‫افرادی باهوش که باید درباره شــان حــرف بزنیم و اتفاقا‬ ‫قدردانشان باشیم‪ .‬به همین دلیل اصال متوجه نمی شوم‬ ‫که چرا بعضی ها از اینکه با افتخار بگویند بله من مدتی کار‬ ‫امنیتی کرده ام خودداری می کننــد‪ .‬اتفاقا اگر پرونده مان‬ ‫مثبت است باید با کمال میل و در نهایت افتخار سرمان را‬ ‫باال بگیریم و اذعان کنیم که کار امنیتی کرده ایم‪ .‬نباید به‬ ‫پرسشگر بگوییم چرا از فالن شخص پرسیدی که امنیتی‬ ‫است یا نه؟ اتفاقا باید با این فرهنگ ناجور مبارزه کنیم‪ .‬این‬ ‫فرهنگ ناجوری که بعضی ها فکر می کنند باید از ادم های‬ ‫امنیتی فرار کرد و درباره شــان اصال حرفی نزد‪ .‬اتفاقا من‬ ‫عامدانــه وارد این حوزه شــدم و یکــی از موضوعاتی که‬ ‫عالقه مندم ان را کمرنگ کنــم همین خط قرمز بی جهتی‬ ‫است که بعضی ها می خواهند افکار عمومی را از ادم هایی‬ ‫که در سرویس امنیتی فعالیت می کنند واهمه داشته باشند‪.‬‬ ‫ما باید از افرادی که با تروریســم‪ ،‬فرقه گرایــی و خیلی از‬ ‫معضالت دیگر مبارزه می کنند و تالش های بی وقفه شان‬ ‫تا کنون اصال دیده نشده بیشتر حرف بزنیم‪.‬‬ ‫شــما قبل از مصاحبه با اقای کفاشــیان پاســخ‬ ‫سوال تان را نمی دانســتید یا اینکه می دانستید‬ ‫امــا عالقه مند بودیــد از زبــان اقای کفاشــیان‬ ‫اظهارنظری در خصوص مهدی تاج بگیرید؟‬ ‫نمی خواهم قضاوتی در این باره داشــته باشــم‪.‬‬ ‫چــون از اقای تاج نام بردیــد اما مجموعــه ذهنیتی که از‬ ‫خبرنگاران ورزشــی گرفته بودم حکایت از ان داشــت که‬ ‫خیلی ها این سوال برای شان پیش امده بود و در این باره‬ ‫ابهام داشتند‪ .‬شاید جرات نکرده بودند با این صراحت این‬ ‫سوال را بپرسند اما من این کار را انجام دادم و البته جواب‬ ‫روشنی هم گرفتم‪.‬‬ ‫شــما در این گفت وگو به بحث باند اصفهانی ها‬ ‫اشــاره کردید‪ .‬جدا از اینکه این باند وجود دارد یا‬ ‫خیر ایا این سوال را به دلیل خاصی مطرح کردید‬ ‫یا اینکه اساســا به دنبال این بودید که یکدســت‬ ‫شــدن قدرت در تشــکیالت فوتبال را به چالش‬ ‫بکشید؟‬ ‫ممنونم که در پرسشی که مطرح کردید به من هم‬ ‫کمک کردید تا جوابگو باشم‪ .‬واقعیت این است که سابقه‬ ‫روشــنی در حوزه قومیت دارم‪ .‬اتفاقا زمانی که ویدئوهای‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫اقای تاج جز و پر رنگ ترین قسمت های‬ ‫فدراسیون فوتبال هســتند‪ .‬اگر با کفاشیان‬ ‫گفت وگو می کردم و به اقای تاج نمی پرداختم‬ ‫سوال برانگیز بود‬ ‫خانگــی ضبــط می کــردم و در فیس بوک خودم منتشــر‬ ‫می کردم یکــی از تندترین ویدئوهایی کــه ضبط کردم به‬ ‫موضوع پان ترکیست ها مربوط می شد که حتی به تهدید‬ ‫بنده منجر شد و اتفاقات تلخی هم رخ داد که نمی خواهم‬ ‫درباره اش خیلی حرف بزنم اما باید تاکید کنم که همواره به‬ ‫همگرایی قومیتی در کشورمان افتخار کرده ام و به شدت‬ ‫به این موضــوع اعتقاد دارم‪ .‬اما این مرام و مســلک نباید‬ ‫باعث شــود که ما از یکدست شــدن قدرت انتقاد نکنیم‪.‬‬ ‫حاال نه لزوما درباره باند اصفهانی ها‪ .‬اصال باند یزدی ها‪،‬‬ ‫شیرازی ها‪ ،‬مشهدی ها‪ ،‬تبریزی ها‪ .‬االن اتفاق خیلی بدی‬ ‫که رخ داده این است که درباره بعضی ادارات ما می گویند‬ ‫اینجا باند مازندرانی ها است یا فالن جا باند تبریزی ها است‬ ‫یا همین طور درباره دیگر ادارات‪ .‬این اصال اتفاق خوبی‬ ‫نیســت‪ .‬این موضوع بازتاب های منفی در افکار عمومی‬ ‫ایجاد می کند‪ .‬اقای کفاشــیان باید به این ســوال روشن‬ ‫جواب می داد که ایا در فدراسیون فوتبال باند اصفهانی ها‬ ‫وجود دارد یــا خیر؟ اگر ایــن باند وجود دارد مــا به عنوان‬ ‫رسانه موظف هســتیم که چراغ خطر را روشن کنیم‪ .‬چرا؟‬ ‫چون برخی حساسیت ها در این مورد وجود دارد‪ .‬به عنوان‬ ‫مثال اذربایجان در ایــن مورد دچار حساســیت و ذهنیت‬ ‫شده‪ .‬خوزستان هم نسبت به این موضوع حساس است‪.‬‬ ‫حواس تان باشــد که در پایان لیگ دوباره مساله ای پیش‬ ‫نیاید و شائبه هایی در این باره شکل نگیرد‪ .‬اگر هم این باند‬ ‫وجود خارجی ندارد چه بهتر‪ .‬ما هم خوشحال می شویم‪.‬‬ ‫بنابراین از پرسش نباید فرار کرد‪ .‬یک مقام فوتبالی هم به‬ ‫همین شکل‪ .‬فکر نمی کنم باید برای پرسیدن چهار سوال‬ ‫ســاده از یک مقام مســئول ترس به خودمان راه بدهیم‪.‬‬ ‫البته که باید شــفاف بپرســیم و اجازه ندهیم حرمت کسی‬ ‫زیر سوال برود‪.‬‬ ‫«تــاج کارگزار بانــد اصفهانی ها در فدراســیون‬ ‫فوتبــال اســت»‪ .‬به نظــر می رســد ایــن جمله‬ ‫دردسرهایی را برای اقای کفاشیان به وجود اورده‬ ‫است‪ .‬اقای تاج در این مورد واکنش تندی نشان‬ ‫داده و گفته که این حرف ها چیپ است‪ .‬نظر شما‬ ‫در این مورد چیست؟‬ ‫فایل مصاحبه ای که بنده با اقای کفاشیان انجام‬ ‫داده ام در «دید در شب» وجود دارد‪ .‬بنابراین ذکر این نکته‬ ‫را ضروری می دانم که بسیاری از رسانه ها و خبرنگاران عزیز‬ ‫از برخی پاسخ های رئیس فدراسیون فوتبال برداشت های‬ ‫خودشان را در رسانه شان منتشــر کرده اند‪ .‬به خصوص در‬ ‫مورد این جمله اقای کفاشیان که می گوید اقای تاج کارگزار‬ ‫باند اصفهانی ها در فدراسیون فوتبال است‪ ،‬شک ندارم که‬ ‫اقای کفاشیان این جمله را به شوخی مطرح کردند اما برخی‬ ‫رسانه ها این شوخی را به شکلی کامال جدی منتشر کردند‪.‬‬ ‫هر چند یــک نقل معــروف داریم که می گویــد در پس هر‬ ‫شوخی واقعیاتیهمنهفتهاستامابهنظرمنبایداینموضوع‬ ‫را فراموش کنیم که اقای کفاشیان چهره شوخ طبعی است‪.‬‬ ‫البته این حق برای اقای تاج محفوظ اســت که در این باره‬ ‫جوابیه و بیانیه هم صادر کننــد یا حتی در این برنامه حضور‬ ‫پیدا کنند و دیدگاه هایشــان را مطرح کنند‪ .‬من با اقای تاج‬ ‫رابطه خوبی دارم و سال ها ست که دوستی ما پا برجا بوده و‬ ‫در مقاطع دیگری نیز با هم گفت وگو کرده ایم اما اینکه طرح‬ ‫چنین پرسش هایی یک کار چیپ اســت یا یک ضرورت را‬ ‫اجازه بدهیم مردم درباره اش صحبت کنند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫فوتبال را کامال می شناسم اما وقتی کارنامه گفت وگوهای‬ ‫فوتبالی خودم را مرور می کنم احساس خوبی دارم‪.‬‬ ‫فکر می کنم در بین رشته های ورزشی به فوتبال‬ ‫عالقه خاصی دارید‪ .‬چــون فوتبال برد اجتماعی‬ ‫وسیعی در بین مردم دارد و خیلی ها نسبت به ان‬ ‫واکنش نشان می دهند‪ .‬نظرتان چیست؟‬ ‫فوتبال در کشــور ما نبض هیجان مردم اســت‪.‬‬ ‫شاید تنها رشته ورزشی است که مخاطبان ان را طیف های‬ ‫مختلف جامعه تشــکیل می دهنــد؛ از تحصیلکرده های‬ ‫عالی جامعه گرفته تا افرادی که حتی ســواد رســمی هم‬ ‫ندارند همگی فوتبال را دوســت دارند و نسبت به اتفاقات‬ ‫ان واکنــش نشــان می دهند‪ .‬طرفــدار فوتبــال در همه‬ ‫جای دنیــا همین طور اســت و با لطبــع در کشــور ما هم‬ ‫عالقه مندان زیادی هستند که به فوتبال اهمیت می دهند‪.‬‬ ‫با این حال باید عرض کنم یک برنامه ساز باهوش باید این‬ ‫حساسیت ها را درک کند و بتواند سوژه ای را انتخاب کند که‬ ‫خبرساز باشد و بازتاب های متفاوتی به همراه داشته باشد‪.‬‬ ‫من هم عامدانه به ســراغ موضوع فوتبــال رفتم و با اقای‬ ‫کفاشیان گفت وگویی را ترتیب دادم‪.‬‬ ‫عامدانه به سراغ اقای تاج رفتید؟‬ ‫یک مصاحبــه کننده خوب یعنی کســی که تمام‬ ‫موضوعــات مربوط بــه ســوژه اش را فرامــوش نکند‪ ،‬از‬ ‫فرصت هایی کــه در جریان مصاحبه به دســت می اورد به‬ ‫نحو احســن اســتفاد ه کند‪ ،‬اولویت بندی داشــته باشد و‬ ‫طبق ان اولویت ها سوال های بجایی را مطرح کند‪ .‬اقای‬ ‫تاج جــز و پر رنگ ترین قســمت های فدراســیون فوتبال‬ ‫هستند‪ .‬اگر با کفاشــیان گفت وگو می کردم و به اقای تاج‬ ‫نمی پرداختم سوال برانگیز بود‪ .‬چون اقای تاج در فوتبال‬ ‫ما مقوله مهمی است‪ .‬االن هم که بازخوردهای مصاحبه ام‬ ‫را می بینم دیگر تردیدی ندارم که راه را در مصاحبه با اقای‬ ‫کفاشــیان درســت رفته ایم و مطالبی را مطرح کردیم که‬ ‫افکار عمومی به دنبال پاســخ ان بودند‪.‬در گفت وگوهای‬ ‫مثلث شیشه ای هم همین طور بود‪ .‬مصاحبه های برنامه ها‬ ‫تا سال ها مورد استناد قرار می گرفت‪ .‬برخی روزنامه های‬ ‫مهم کشــور تا مدت ها به مصاحبه های ان برنامه اســتناد‬ ‫می کردنــد‪ .‬خیلی هــا تــا مدت ها بــه حرف هــای اقای‬ ‫هاشمی رفسنجانی در ان برنامه اشاره می کردند یا به عنوان‬ ‫مثال به حرف هــای اقای عبدالعلی زاده رجوع می کردند‪.‬‬ ‫سلیقه من در مصاحبه این است‪ .‬دوست دارم مرجع خلق‬ ‫کنم و به مصاحبه هایم با چهره های مختلف استناد شود‪.‬‬ ‫در مورد اقای کفاشیان هم اطمینان دارم که تا مدت ها به‬ ‫حرف های ایشان در برنامه دید در شب استناد خواهد شد‪.‬‬ ‫یکــی از موضوعاتــی کــه همــواره بــا احتیــاط‬ ‫درباره اش صحبت شــده همین بحــث افرادی‬ ‫اســت که در حوزه های امنیتی فعالیت می کنند‪.‬‬ ‫رســانه ها خیلی مستقیم به ســراغ این موضوع‬ ‫نمی روند‪ .‬اما شما مستقیم سراغ این موضوع و‬ ‫به خصوص کارنامه اقای تاج رفتید‪ .‬چرا؟‬ ‫یکی از خطوط قرمز سلیقه ای ما همین موضوع‬ ‫است؛ اشاره به بحث های امنیتی‪ .‬در حالی که در بسیاری‬ ‫از کشورهای دنیا کسانی که ســابقه کار امنیتی داشته اند‬ ‫با افتخار بــه این موضوع اذعان می کننــد و اتفاقا فعالیت‬ ‫امنیتی را جــز و مثبت کارنامه شــان می دانند و بــا افتخار‬ ‫می گویند بله با افتخار ســال ها در سرویس امنیتی کشورم‬ ‫در وصف مثلث اصفهانی‬ ‫شوخی با مدیران اصفهانی درست‬ ‫نیست‬ ‫حمله رئیس به باند اصفهانی ها‬ ‫مصاحبه رضا رشید پو ر با‬ ‫علی کفاشیان جنجالی شده است‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪2‬‬ ‫حمله رئیس به باند اصفهانی ها‬ ‫مصاحبه رضا رشید پو ر با علی کفاشیان جنجالی شده است‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫دید در شب‪ .‬این برنامه رضا رشــیدپور است‪ .‬با امضای‬ ‫مخصوص خودش‪ .‬انجا کــه بی پرده بــا چهره های مختلف‬ ‫به گفت وگو می نشــیند و گاه ان چنان خبرساز می شود که یک‬ ‫شوخی ساده از اختالفات درونی یک تشــکیالت بزرگ پرده‬ ‫برمی دارد‪ .‬رضــا رشــیدپور در مقطعی از تلویزیون جدا شــد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که او را کنار گذاشــتند‪ .‬او پس از جدا شدن‬ ‫از تلویزیون ســعی کرد خودش را در ورطه بازیگــری بیازماید‬ ‫که نتیجه اش حضــور در فیلم هایی چون بی پولی‪ ،‬شــیش و‬ ‫بش‪ ،‬سوپر استار و در امتداد شهر بود‪ .‬حضور جنجالی اش در‬ ‫شبکه ایرانیان و حرکت خاص او در ساخت کلیپ های متعدد و‬ ‫قرار دادن انها روی شبکه یوتیوب و فیسبوک از دیگر کارهای‬ ‫رشیدپور در سال های اخیر بوده است اما با روی کار امدن دولت‬ ‫یازدهم او حامی بزرگی را با خود همراه می دید؛ حسن روحانی‪.‬‬ ‫رضا رشــیدپور در کوران تبلیغات نامزدهای ریاست جمهوری‬ ‫یکی از همراهان اصلی روحانی در ســفرهای انتخاباتی بود و‬ ‫در بســیاری از میتینگ های انتخاباتی او از رشیدپور به عنوان‬ ‫مجری استفاده می شد‪.‬‬ ‫ک هاردتــاک واقعی بــدون رودربایســتی و اعمال‬ ‫«ی ‬ ‫سلیقه‪ .‬مردم منتظر باشند تا چیزهایی که فکر نمی کردند ببینند‬ ‫و بشنوند را در دید در شب‪ ،‬ببینند ‪ » .‬این وعده رضا رشیدپور بود‬ ‫که خیلی زود محقق شــد‪ .‬برنامه دید در شــب با تهیه کنندگی‬ ‫و اجرای او باالخره اغاز شــد تا گفت وگوی او با علی کفاشیان‬ ‫بازتاب های فراوانی را همراه داشــته باشــد‪ .‬کفاشیان در این‬ ‫گفت وگو از رازهای جالبی پرده برداشت؛ اینکه وزیر ورزش به‬ ‫او اصرار کرده تا مهدی تاج را برکنار کند‪ .‬ماجرا از جایی شروع‬ ‫ی تراکتورسازی‬ ‫شــد که پس از اتفاقات عجیب و غریب در باز ‬ ‫و نفت تهران در هفته پایانی فصل گذشــته لیگ برتر‪ ،‬وزارت‬ ‫ورزش تاکید داشــت که باید با عوامل ایــن حادثه تلخ برخورد‬ ‫شود‪ .‬این خواســته عموم بود و وزیر ورزش هم اصرار داشت‬ ‫تا خاطیان شناسایی و با انها برخورد شود‪ .‬پس از بررسی های‬ ‫حراست وزارت ورزش مشخص شد غالمرضا بهروان‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیته مســابقات و بهمنی‪ ،‬مدیر روابط عمومی سازمان لیگ‬ ‫در تبریز کم کاری داشتند‪ .‬وزارت ورزش از کفاشیان خواست تا‬ ‫این دو مسئول برکنار شوند اما تاج رئیس سازمان لیگ که این‬ ‫دو جزو کارکنانش بودند‪ ،‬با ایــن موضوع مخالفت کرد‪ .‬وزارت‬ ‫ورزش که تصور می کرد سازمان لیگ سهمی در این اتفاقات‬ ‫دارد‪ ،‬از علی کفاشیان رئیس فدراسیون فوتبال درخواست کرد‬ ‫تا مهدی تاج را کنار بگذارد که او بــا این موضوع هم مخالفت‬ ‫کرد تا اختالفــات فدراســیون و وزارت ورزش وارد فاز تازه ای‬ ‫شود‪ .‬تاج بابت این اتفاقات بسیار دلخور بود و چندی بعد وقتی‬ ‫به مجلس رفت‪ ،‬مقابل وزیــر ورزش به گالیه از وزارتخانه اش‬ ‫پرداخت‪ .‬وقتی در مقابل نمایندگان مجلس‪ ،‬وزارتی ها گفتند‬ ‫دخالتی در فدراسیون ها ندارند‪ ،‬مهدی تاج بی پرده از برکناری‬ ‫بعضی از مسئوالن فدراسیون که شــائبه دخالت وزارتخانه در‬ ‫برکناری شــان وجود داشــت‪ ،‬حرف زد و موضوع تالش برای‬ ‫برکناری خود را ه م افشا کرد‪ .‬موضوعی که البته چندان به مذاق‬ ‫وزیر ورزش خو ش نیامد‪ .‬اما کفاشیان پای رفیق اصفهانی اش‬ ‫ایستاد و او را نگه داشت؛ رفیقی که گفته می شود در ماجرای‬ ‫بازداشــت یک روزه کفاشــیان‪ ،‬به کمک دوست قدیمی اش‬ ‫رفته بود و حتی برای اقای رئیس وثیقه گذاشت اما هیچ وقت‬ ‫کفاشــیان یا تاج در این بــاره حرفی نزدند و تائیــد یا تکذیبش‬ ‫نکردند‪ .‬ولی از همان روز بود که دوباره تاج و کفاشــیان خیلی‬ ‫با هم رفیق شــدند‪ .‬ایــن قدر رفیق کــه بعد از حدود دو ســال‬ ‫دوری تاج از فدراسیون باالخره به فدراسیون برگشت و مسئول‬ ‫سازمان لیگ شد‪ .‬حاال این بار کفاشیان به پای تاج ایستاده و‬ ‫خودش درباره این دوســت با نفوذش حرف می زند‪ .‬کفاشیان‬ ‫در برنامه رشیدپور گفت‪« :‬وزیر ورزش تقاضا کرد تاج را برکنار‬ ‫کنیم اما من گفتم از کار او راضی هستم و به کارش ادامه بدهد‪.‬‬ ‫ن تراکتورســازی به تــاج کاری نداشــتند‪ .‬او خودش‬ ‫هوادارا ‬ ‫می ترسید سپاهان قهرمان شود‪ .‬خودش حساس شده است‬ ‫که سپاهان قهرمان شود‪ .‬تاج گناهی نداشت که توبیخ شود‪.‬‬ ‫به وزیر ورزش اطالعات غلط دادند‪ .‬من که با تاج کار می کنم‬ ‫می بینم واقعیت چیست‪ .‬تاج قبل از بازی تراکتورسازی گفت‬ ‫به داور بگویید مدیریت کند و به ضرر تراکتورسازی سوت نزند‪.‬‬ ‫ی تراکتورســازی را داشته‬ ‫در مجموع خواســت که فغانی هوا ‬ ‫باشــد‪ .‬ما هم اولین بار این بحث را به داور گفتیم‪ .‬ولی در هر‬ ‫صورت تشــخیص داور بود و ســختگیرانه عمل کرد‪ .‬به نفع‬ ‫فوتبال ما بود ک ه تراکتورســازی قهرمان شود‪ ».‬رشیدپور از او‬ ‫پرســید اذری ها می گویند اصفهانی ها اجازه قهرمان شدن به‬ ‫ما نمی دهند و کفاشیان این گونه پاسخ داد‪« :‬اصال این بحث‬ ‫صحت ندارد‪ .‬من بحث های قومیتی را قبول ندارم‪ .‬خداییش‬ ‫این طور نیست‪ .‬تاج واقعا دوست داشت ک ه تراکتورسازی اول‬ ‫شود ‪ .‬به فکرش هم نبود که سپاهان اول شــود‪ ».‬اما از اینجا‬ ‫به بعد گفت وگوی رشــیدپور با رئیس فدراسیون فوتبال شکل‬ ‫خاصی به خود گرفت؛‬ ‫رشیدپور‪ :‬اقای تاج امنیتی است؟‬ ‫کفاشیان‪ :‬از چه نظر؟‬ ‫رشیدپور‪ :‬یعنی اینکه نیروی امنیتی است؟‬ ‫کفاشیان‪ :‬ایشان ارتباطاتی دارد‪ .‬در سپاه هم همکاری‬ ‫می کرده است‪ .‬ارتباطاتش از من بهتر است‪.‬‬ ‫رشیدپور‪ :‬پس بحث بی سیم در تبریز‪ ،‬اس ام اس‪..‬‬ ‫کفاشیان‪ :‬تاج قبل از بازی چند بار به تبریز رفت و جلساتی‬ ‫را برگزار کرد‪ .‬این بحث ها فقط در خارج از برنامه ایشان است‪.‬‬ ‫من می گویم با امنیتی ها ارتباط دارد اما امنیتی نیست‪.‬‬ ‫رشیدپور‪ :‬شما چطور؟‬ ‫کفاشیان‪ :‬من اصال بحث امنیتی نکردم‪ .‬هرگز‪ .‬همیشه‬ ‫گرچه کفاشیان می گوید که با تاج شوخی‬ ‫کرده اما شاید پشت هر شوخی ای‬ ‫واقعیتی نهفته باشد‬ ‫کار ورزشی کردم‪ .‬هیچ وقت هم در وزارت اطالعات کار نکردم‪.‬‬ ‫همین پرسش و پاسخ کوتاه کافی بود تا رسانه ها به موجی‬ ‫از تیترهای جنجالی روی بیاورند؛ امنیتی بودن تاج و البته باند‬ ‫اصفهانی ها در فدراسیون فوتبال دو موضوعی بود که به شدت‬ ‫خبرساز شد‪ .‬گویا شوخی علی کفاشیان در مورد باند اصفهانی ها‬ ‫به شدت موجب دلخوری مهدی تاج شد‪ .‬رئیس سازمان لیگ‬ ‫روی انتن برنامه بهرام شفیع رفت و گفت‪« :‬نه فقط من که همه‬ ‫مدیران ورزش کشور‪ ،‬از روسای فدراسیون ها تا مسئوالن عالی‬ ‫رتبه قبلی ورزش‪ ،‬در دوران کارشان با مسئوالن امنیتی مرتبط با‬ ‫کشور در ارتباط هستند و من هم از این قاعده مستثنی نیستم‪.‬‬ ‫هیچ ارتباط غیر متعارف دیگری هم ندارم‪ ».‬رئیس فدراسیون‬ ‫ی ها ردتاک گفته بود تاج سردســته‬ ‫فوتبال در همان گفت وگو ‬ ‫باند اصفهانی هاست‪ .‬تیتری که با شناخت از کفاشیان می توان‬ ‫ی اوست اما حرفی است که‬ ‫فهمید یکی از شــوخی های کالم ‬ ‫مدام منتقدان تاج به خصوص در تهران و تبریز می زنند‪ .‬رئیس‬ ‫ســازمان لیگ در واکنش به حرف کفاشیان می گوید‪« :‬من با‬ ‫کفاشــیان حرف زدم‪ .‬این حرف را به شوخی گفته است‪ .‬االن‬ ‫در هیات رئیسه من و اســامیان اصفهانی هستیم و به خاطر‬ ‫همین چنین جمله ای گفته‪ .‬ولی شــما می دانید که کفاشیان‬ ‫ادم شوخی است‪ .‬از نظر فراوانی همه استان ها در هیات رئیسه‬ ‫نماینده دارند و بعد هم مســائل داوری اصال بــه بنده ارتباطی‬ ‫ندارد‪ .‬من ‪ 10-12‬سال اســت دیگر در اصفهان نیستم‪ ،‬ولی‬ ‫افتخار می کنم به اصفهانی بودنــم‪ .‬تیم های اصفهانی هم با‬ ‫شایســتگی قهرمان شــدند ولی اینکه خدای ناکرده ما به نفع‬ ‫همزبان ها عمــل کنیم‪ ،‬حرف های چیپی اســت که توســط‬ ‫بعضی ها گفته می شود‪».‬‬ ‫اصفهانی های ورزش‬ ‫علــی کفاشــیان‪ ،‬محمــود اســامیان‪ ،‬مهــدی تاج‪،‬‬ ‫محمدرضا ساکت‪ ،‬بهرام افشــارزاده‪ ،‬علیرضا رحیمی‪ ،‬سعید‬ ‫اذری و مهرزاد خلیلیان‪ ،‬مدیران کلیــدی اصفهانی حاضر در‬ ‫فوتبال ایران هستند‪ .‬که «حلقه اصفهانی ها»ی فوتبال ایران‬ ‫را شکل داده اند حاال برخی از تحلیلگران از «باند اصفهانی در‬ ‫فوتبال ایران» می گویند‪ .‬طعنه ای که همزمان با ماجرای تبریز‬ ‫و قهرمانی سپاهان مطرح شد و بسیاری از فوتبال دوستان ان را‬ ‫مطرح کردند ؛ راهی که مهدی تاج‪ ،‬نایب رئیس دوم فدراسیون‬ ‫فوتبال باز کرد و حاال شــاهد حضور دیگر مدیران اصفهانی در‬ ‫فوتبال هستیم‪ .‬داستان بازگشت مهدی تاج‪ ،‬مرد پرنفوذ فوتبال‬ ‫ایران به فدراسیون جالب است‪ .‬او در انتخابات اخر فدراسیون‬ ‫شکست خورد و از فدراسیون دور شد‪ .‬نامه نگاری های فراوانی‬ ‫بــا ســازمان بازرســی و وزارت ورزش بــرای غیرقانونی بودن‬ ‫کفاشیان‪ ،‬به عنوان یک بازنشسته در فدراسیون نوشت و رسما‬ ‫در گروه اپوزیسیون رئیس فدراســیون فوتبال قرار گرفت‪ .‬او‬ ‫به خاطر رابطه نزدیکش با دولت قبلی خیلی زود به عنوان عضو‬ ‫هیات مدیرهباشگاهپرسپولیسمعرفیشدتاازفوتبالدورنباشد‬ ‫اما ناگهان کفاشیان به اوین رفت‪ ،‬بهروان کنار رفت و مهدی‬ ‫تاج دوباره به فدراسیون فوتبال بازگشت؛ نایب رئیس فدراسیون‬ ‫کفاشیان‪ .‬همان فدراسیونی که رئیسش در گفت وگو با روزنامه‬ ‫شوخی با مدیران اصفهانی درست نیست‬ ‫جواد خلیفه سلطان‬ ‫روزنامه نگار ورزشی‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫علی کفاشــیان مــرد شــوخ طبعی اســت‪ .‬از یک جهت‬ ‫شــوخ طبعی او خوب اســت چون می تواند در مواقــع بحرانی‬ ‫خونســردی اش را حفظ کند اما برخی شــوخی ها کار دســتش‬ ‫می دهد‪ .‬مهدی تاج کارگزار باند اصفهانی ها است؛ این شوخی‬ ‫بود که گران تمام شــد‪ .‬برای همه گران تمام شد‪ .‬این حرف ها‬ ‫شکاف ایجاد می کند‪ .‬جالب نیست‪ .‬بعد هم بالفاصله تکذیب‬ ‫کرد‪.‬گفتکهشوخیکرده‪.‬اماکارازکارگذشتهبود‪.‬البتههمهما‬ ‫می دانیمکهکفاشیانشوخیکرده‪.‬اینحرفانقدرخوبنبود‬ ‫که تاج که همواره چهره ارام و خونسردی است از کوره در رفت‪.‬‬ ‫ناراحتشدوواکنشتندیهمنشاندادکهبهنظرمحقداشت‪.‬‬ ‫یکعدههمدراینمیانمترصدفرصتیبودندکهمدیرانشایسته‬ ‫اصفهانی را تخریب کنند‪ .‬این افراد از شــوخی اقای کفاشــیان‬ ‫بهره برداریکردند‪.‬اینشوخیاصالزیبندهاقایکفاشیاننبود‪.‬‬ ‫وقتیمی گوییمبانداصفهانی هابدنیستبدانیمراجعبهچهکسانی‬ ‫حرف می زنیم و اساسا بد نیست بدانیم که برچسب باندبازی را به‬ ‫چهمدیرانینسبتمی دهیم‪.‬سهمدیرمهمدرفدراسیونفوتبال‬ ‫حضوردارندکهاصفهانیهستند؛اسالمیان‪،‬تاجوساکت‪.‬بیایید‬ ‫بهکارنامهایندوستاننگاهکنیم‪.‬بعدقضاوتکنیم‪.‬ببینیم ایااین‬ ‫مدیرانباسابقه ایکهدارندبارابطهبهتشکیالتفوتبالرسیده اند ‬ ‫یا اینکه ماجرا چیز دیگری است‪ .‬دکتر اسالمیان در دوره جبهه‬ ‫و جنگ یکی از مدیران بنام کشــورمان بود‪ .‬یکی از فرماندهان‬ ‫بزرگ که در جبهه و جنگ بسیار عملکرد درخشانی داشت‪ .‬یعنی‬ ‫قبل از اینکه او را به عنوان یک مدیر سیاسی یا ورزشی بشناسیم‬ ‫باید بدانیم که او در زمانی که کشــورمان درگیر جنگ بود یکی از‬ ‫سربازان با وفای این مملکت شد و با تمام وجود در جبهه و جنگ‬ ‫حاضر شد و تعهد خود را نســبت به این ملت و نظام نشان داد‪ .‬او‬ ‫درمقطعیاستانداراستانچهارمحالوبختیاریمی شود‪.‬زمانی‬ ‫یا ستانداراصفهانبودویابتدامعاونبرنامه ریزی‬ ‫کهجهانگیر ‬ ‫استانداری‪،‬کمیبعدمعاونسیاسیامنیتیاستانداریاصفهان‬ ‫می شود‪.‬درپستمعاونتسیاسیامنیتیاستانکاربسیارسختی‬ ‫بر عهدهداشت‪.‬درانمقطعزمانی گروه هایسیاسیخاصیدر‬ ‫اصفهانفعالبودندامااوبهخوبیاینگروه هارامدیریتکرد‪.‬اما‬ ‫اینهاکارنامهاسالمیاندربعدسیاسیاست‪.‬اودرعرصهمدیریت‬ ‫ورزشهمخوشدرخشید‪.‬دردهههفتاد‪،‬سپاهانزیرمجموعه‬ ‫کارخانه سیمان ســپاهان نبود‪ .‬محمود تابش ر یاست باشگاه را‬ ‫بر عهده داشــت‪ .‬بخش خصوصی دیگر نمی توانست فوتبال را‬ ‫ادارهکند‪.‬فوتبالگرانشدهبود‪.‬سردارترکاندرانمقطعرئیس‬ ‫هیاتفوتبالاستانبودواسالمیاندرسمتمعاونتبرنامه ریزی‬ ‫استانداری مشــغول به فعالیت بود‪ .‬با همکاری و مساعدت این‬ ‫عزیزانبودکهسپاهانازانحاللنجاتپیداکردوزیر مجموعه‬ ‫کارخانهسیمانسپاهانشد‪.‬اینگونهبودکهاصلی تریندغدغه‬ ‫مردمبرطرفشد‪.‬مردمی ترینتیماصفهانبدینترتیببهحیات‬ ‫خودادامهدادوامروزمی بینیمکهیکیازقطب هایاصلیفوتبال‬ ‫ایرانمحسوبمی شود‪.‬اسالمیاندرسال‪ 72‬کهدراستانداری‬ ‫مشغولفعالیتبودسهدورهتورنمنتفوتبالینقشجهانرابرگزار‬ ‫کرد‪ .‬بی نظیرترینمسابقاتیبودکهمی شددر قالبتورنمنتبرگزار‬ ‫کرد‪.‬استقاللوپرسپولیسهشتشبانه روزدربهترینوضعیتی‬ ‫که می شد میزبان شان باشــیم در اصفهان حاضر شدند و در ان‬ ‫مسابقات شرکت کردند‪ .‬اسپانســر این تورنمنت هم کارش را به‬ ‫بهترینشکلممکنانجامداد‪.‬اینهاتنهابخشیازکارهایبزرگی‬ ‫استکهاسالمیاندرفوتبالاصفهانانجامداده‪.‬بهخاطردارم‬ ‫که استاد عطاالله بهمنش پس از سال ها دوری از گزارشگری و‬ ‫حضوردرمیادینفوتبالدراصفهانبودکهموردتقدیرقرارگرفت‪.‬‬ ‫منواقایترکانبه دنبالشرفتیمواورابهاصفهانبردیم‪.‬هشت‬ ‫روزمیزبانایناستادعزیزبودیم‪.‬خیلی هااصالاورافراموشکرده‬ ‫بودندودالیلعجیبیراهممطرحمی کردندامااسالمیاناصرار‬ ‫داشتکهاومردیاستکهبرایفوتبالمازحمتکشیدهومابه‬ ‫پشتوانهدکتراسالمیاناینکارراانجامدادیم‪.‬وقتیبهمنشبه‬ ‫تهرانبرگشتبرایترکاننامهنوشتونامهعجیبیهمنوشت ؛‬ ‫پر از احساس‪ .‬پر از شــوق و انگیزه برای ادامه زندگی پر ثمرش‪.‬‬ ‫نوشته بود که با برگشــتن به تلویزیون و گزارش کردن مسابقات‬ ‫کشــتی کودک و حرف زدن با مردم از تریبــون تلویزیون دیگر‬ ‫ارزویینداردکهبراوردهنشدهباشد‪.‬وقتیجهانگیریوزیرصنایع‬ ‫و معادن شد اقای اسالمیان مدیرعامل کارخانه ذوب اهن شد‪.‬‬ ‫فوالدشهر که االن تنها داشته اصفهان است و سال ها است در‬ ‫عرصه هایداخلیوخارجیمورداستفادهقرارمی گیردمحصول‬ ‫کار اسالمیان اســت‪ .‬او بود که دســتور تکمیل این ورزشگاه را‬ ‫داد و این پروژه به سرانجام رسید‪ .‬سپاهان چگونه زیر مجموعه‬ ‫کارخانهسیمانسپاهانشد؟اسالمیاندستوردادکهایناتفاق‬ ‫رخ داد‪ .‬اســامیان مهره های مدیریتی اش را به بهترین شکل‬ ‫ممکن چید‪ .‬تاج رئیس هیات مدیره باشــگاه ســپاهان شد و در‬ ‫ کارخانههممدیریت فروش را برعهده داشت‪ .‬تاج دست راست‬ ‫اسالمیان بود‪ .‬ساکت بعدها مدیرعامل سپاهان شد اما اگر به‬ ‫موفقیتی رسید نتیجه حمایت های اسالمیان بود که سپاهان‬ ‫را به یک قطب بزرگ در فوتبال ایران تبدیل کرد‪ .‬سال ‪ 84‬اوج‬ ‫تصمیمات بزرگ اســامیان برای سپاهان بود‪ .‬حتی به خاطر‬ ‫دارم که می خواست هواپیمای اختصاصی برای سپاهان بخرد‬ ‫اما متاسفانه از سمت خود کنار گذاشته شد‪ .‬در واقع می خواهم‬ ‫بگویم اسالمیان هر جا که رفته اثرات مثبتی داشته است‪ .‬در‬ ‫سپاهان و ذوب اهن فوق العاده کار کرده است‪ .‬مهدی تاج هم‬ ‫همین طور‪ .‬او فوتبالیست بود‪ .‬وقتی جنگ و جبهه شروع شد او‬ ‫همبهجبههرفت‪.‬معلمورزششد‪.‬بعدهابههیات مدیرهباشگاه‬ ‫ذوب اهن راه یافت‪ .‬مدتی رئیس اتحادیه باشــگاه ها بود‪ .‬در‬ ‫فدراسیون نایب رئیس بود‪ .‬حاال هم رئیس سازمان لیگ است‬ ‫که همه ما عملکرد او را در بهتر شدن و منظم تر شدن بازی های‬ ‫لیگ برتر می بینیم‪ .‬نمی گویم بازی های لیگ برتر االن ایده ال‬ ‫برگزار می شود‪ ،‬اما نســبت به قبل خیلی بهتر و منظم تر برگزار‬ ‫می شود‪ .‬مثلث ســاکت‪ ،‬تاج و اســامیان هر جا که بوده اند‬ ‫عملکرد مثبتی داشته اند‪ .‬در دهه‪ 80‬انها بودند که سپاهان را به‬ ‫قطب تبدیل کردند و گرنه در همه سال های پیش از ان سپاهان‬ ‫تنها به دریافت عنوان بهترین تیم شهرســتانی اکتفا می کرد‪.‬‬ ‫محمدرضاساکتهمهمینطور‪.‬پاسداریکهتعهدشبهنظام‬ ‫و مملکت را در دوران جبهه و جنگ نشــان داد و بعد از ان هم‬ ‫مدیری بود که به پاکدستی شهره بود‪ .‬او با سپاهان طالیی ترین‬ ‫دوره تاریخ فوتبال این باشگاه را ساخت و چهره بسیار محبوبی‬ ‫نزد مردم اصفهان است‪ .‬نه تنها مردم اصفهان بلکه بسیاری از‬ ‫کارشناســان فوتبال او را مدیری کارکشته و باهوش می دانند‪.‬‬ ‫بنابراین ایا درست اســت که با یک شوخی از لفظ باند استفاده‬ ‫کنیم و مدیران اصفهانی را زیر سوال ببریم؟ منتقدان مدیران‬ ‫اصفهانی فدراسیون فوتبال لطفا به ناکامی های این عزیزان‬ ‫اشاره کنند‪ .‬ایا موردی پیدا می کنند؟ پاسخ نه است‪ .‬چه کسی‬ ‫است که نداند اسالمیان مدیری اســت که اساسا فدراسیون‬ ‫و ریاســت ان جای کوچکی برای او اســت‪ .‬او اگر چه دوست‬ ‫یاسحاقجهانگیریاستاماال اقلانهاییکهاینمدیر‬ ‫صمیم ‬ ‫و توانمندی هایش را می شناسند به خوبی می دانند که سطح او‬ ‫مدیریت در وزارتخانه اســت نه حضور در یک فدراسیون‪ .‬به‬ ‫همین دلیل حتی این شوخی که اصفهانی ها از طریق تشکیل‬ ‫باند وارد تشکیالت فوتبال شــده اند و پست های فدراسیون را‬ ‫گرفته اندهمجالبنیستومنهمبااقایتاجهمعقیدههستم‬ ‫که این اظهارات چیپ و بی اساس است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫اعتماد به طعنه گفته بود‪« :‬کجای دنیا معاون علیه رئیس البی‬ ‫می کند ؟» مستقیم ترین طعنه به مهدی تاج که در مرحله بعد او‬ ‫راکنارگذاشتوایت اللهیجایگزینششد‪.‬امامهدیتاجکمتر‬ ‫تومحمدرضاساکتاصفهانی‬ ‫ازیکسال بهفدراسیونبازگش ‬ ‫را مشاور عالی خود کرد‪ .‬جایگزینی محمود اسالمیان به جای‬ ‫ایت اللهی؛ این شاید استفاده هوشــمندانه مدیران اصفهانی‬ ‫از شکاف مدیریتی گودرزی و کفاشیان بود‪ .‬درحالی که انتظار‬ ‫می رود گزینه موردنظر وزارت ورزش در ســمت نایب رئیســی‬ ‫بنشــیند‪ ،‬گزینه ای که با اســحاق جهانگیری رابطه نزدیک و‬ ‫صمیمانه ای داشت‪ ،‬جایگزین شد و محمود گودرزی در حالت‬ ‫اچمز قرار گرفت‪ .‬حاال در فدراسیون فوتبال‪ ،‬چهار اصفهانی‬ ‫تصمیم گیر اصلی فوتبال ایران شــده اند‪ .‬علی کفاشــیان از‬ ‫نایین اصفهان‪ ،‬محمود اســامیان‪ ،‬مهدی تاج و محمدرضا‬ ‫ساکت از شهر اصفهان‪ .‬این گروه تاثیرگذار در فوتبال در ابتدای‬ ‫دولت روحانی‪ ،‬دو مدیر اصفهانی را مدیرعامل پرســپولیس و‬ ‫استقالل پایتخت کردند‪ :‬علیرضا رحیمی و بهرام افشارزاده‪.‬‬ ‫از سوی دیگر دو اصفهانی هم مدیرعامل سپاهان و ذوب اهن‬ ‫بودند‪ :‬مهرزاد خلیلیان و سعید اذری که بعدها باقریان جانشین‬ ‫خلیلیان شــد‪ .‬حاال انها «قدرتمندترین» البــی تاریخ فوتبال‬ ‫ایران را در اختیار دارند‪ .‬اما ایا انها باندی تشــکیل داده اند که‬ ‫هیچ مدیر دیگری نمی تواند وارد ان شود؟ پاسخ منفی است‪.‬‬ ‫مدیران اصفهانی فوتبال کارنامه شــان روشــن است‪ .‬اگر چه‬ ‫خیلی ها اصرار دارند رابطه این مدیــران با دولتمردان را عامل‬ ‫اصلی حضورشــان در راس هرم مدیریتی فوتبال برشمرند اما‬ ‫چه کسی است که نداند ســاکت‪ ،‬تاج و به خصوص اسالمیان‬ ‫امتحان خــود را در عرصه مدیریتی پس داده انــد و به خوبی با‬ ‫فوتبال و حوزه مدیریتی ان اشنا هستند‪ .‬زمانی که جهانگیری‬ ‫استاندار اصفهان یا وزیر صنایع بود‪ ،‬بارها اسالمیان را به عنوان‬ ‫«مدیر نمونه» معرفی کرد‪ .‬دوســتی نهاوندیان و اســامیان‬ ‫هم به روزهایی بازمی گردد که نهاوندیان رئیس اتاق بازرگانی‬ ‫ایران بود و اســامیان عنوان رئیس اتاق بازرگانی اصفهان را‬ ‫در اختیار داشت و این دوستی زمانی که جهانگیزی‪ ،‬استاندار‬ ‫ن بود‪ ،‬اســامیان را به عنوان معاون سیاســی امنیتی‬ ‫ اصفها ‬ ‫استانداریبرگزیداماموضوعحضورمدیراناصفهانیدرفوتبال‬ ‫تنها به رابطه صمیمانه شــان با معاون اول ریاســت جمهوری‬ ‫برنمی گردد‪ .‬سایت برنامه نود و بســیاری از سایت های خبری‬ ‫دیگر به نقل از روزنامه اعتماد گزارشی را منتشر کرده اند که در‬ ‫انحضورمدیراناصفهانیدرفوتبالبارابطه شانبارئیس دفتر‬ ‫معاون اول رئیس جمهور را بی ارتبــاط نمی داند؛ حامی دیگر‬ ‫مدیران اصفهانی‪ ،‬مسعود ابکاء خواجویی است که از دوستی‬ ‫ریشه داری با اســحاق جهانگیری‪ ،‬معاون اول دولت تدبیر و‬ ‫امید و محمود اسالمیان برخوردار است‪ .‬در سال ‪ ۱۳۸۳‬سعید‬ ‫اذریکهبه عنوانمدیرعاملباشگاهذوب اهناصفهانبرگزیده‬ ‫شد‪ ،‬ابکا مدیرعامل وقت شرکت سهامی ذوب اهن باتوجه به‬ ‫اشنایی که با او پیدا کرده بود‪ ،‬او را به سمت مدیرعاملی باشگاه‬ ‫ذوب اهن منصوب و این شروع فعالیت های مدیریتی اذری و‬ ‫ورود او به جرگه مدیریت ورزش کشور بود‪ .‬این دو‪ ،‬هوشمندانه‬ ‫با تاثیرگذاری در بخش تصمیم ســازی دولت حسن روحانی‪،‬‬ ‫منصب کلیدی را به این حلقه می دهند‪ .‬با همه اینها اما پس از‬ ‫مصاحبه علی کفاشــیان با رضا رشیدپور بسیاری از اختالف ها‬ ‫بین ارکان فدراســیون نمایان شده اســت‪ .‬علی کفاشیان در‬ ‫هشت سال گذشته این اختالف ها را مدیریت کرده است‪ .‬او در‬ ‫گفت وگویش با رضا رشیدپور به صورت زیرکانه ای از مهدی تاج‬ ‫انتقاد کرد‪ .‬انتقادهایی که باعث شد تاج به شدت واکنش نشان‬ ‫دهد و حرف های کفاشیان را شوخی قلمداد کند‪ .‬در هر حال با‬ ‫مرور حرف های کفاشیان به این نکته می رسید که در بسیاری‬ ‫از مواقع وی درباره تاج به شوخی حرف نمی زد‪ .‬کفاشیان و تاج‬ ‫شاید سرنوشت شانباهمگرهخوردهباشدوالبتهزیادهمدوست‬ ‫نداشته باشند با هم کار کنند اما ظاهرا این سرنوشتی است که‬ ‫فوتبال ایران و شــاید بهتر بگوییم مدیریت فوتبال ایران برای‬ ‫این دو رقم زده است‪.‬‬ ‫در وصف مثلث اصفهانی‬ ‫ورزش‬ ‫‪75‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫کواچ برکنار می شود ؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫ایا سعید معروف با سرمربی تیم ملی اختالف دارد؟‬ ‫هیچ کس انتظار باخت از تیمی را نداشت که تا همین‬ ‫چند هفته پیش المپیکی شــدنش هم دیگر یک رویا نبود‪.‬‬ ‫مردم خیال شان بابت المپیکی شدن والیبال راحت بود‪ .‬ان‬ ‫هم به این دلیل که تیم ملی والیبال در مسابقات لیگ جهانی‬ ‫موفق شــد برابر همه قدرت ها و قطب های والیبال جهان‬ ‫بایســتد و حریفانی را از پیش رو بــردارد که هیچ کس حتی‬ ‫تصورش را هم نمی کرد‪ .‬اما جام جهانی ژاپن جای دیگری‬ ‫بود‪ .‬جایی که رویاهامان ناگهان فرو ریخت‪ .‬باور کردنی نبود‬ ‫که این تیم همان است که چند ماه پیش شور و غرور را برای‬ ‫مردم به همراه اورده بود‪ .‬ان قدر موفق و برنده از زمین بیرون‬ ‫می امدند که باخت های ابتدایی در مسابقات جهانی برای‬ ‫خیلی از مردم تنها یک شوخی بود اما به مرور این باخت ها‬ ‫تکرار شد‪ .‬ان قدر تکرار شد که حاال زنگ خطر برای رسیدن‬ ‫یا نرسیدن به المپیک ریو به صدا درامده است‪.‬‬ ‫کاپیتان تیم ملی می گوید‪« :‬توضیحی ندارم‪ .‬ما درباره‬ ‫بدترین روزهای خود صحبت می کنیم‪ .‬من فکر می کنم که‬ ‫فراموش کرده ایم چگونه پیروز شویم و چگونه باید بازی ها‬ ‫را ببریم‪ .‬موضوع این است‪».‬‬ ‫سرمربی تیم ملی والیبال ایران اما پس از باخت مقابل‬ ‫کانادا که در واقع تیر خالصی بر پیکــر والیبال ایران بود‪،‬‬ ‫این گونه اظهارنظر کرد‪« :‬تیم ملی ایران از نظر روحی اماده‬ ‫نیست و شانس با ما یار نبود‪».‬‬ ‫اسلوبودان کواچ گفت‪« :‬به حریف تبریک می گویم‪.‬‬ ‫انها بسیار قدرتمند کار کردند‪ ،‬اما تیم ما در شرایط خوبی قرار‬ ‫نداشت‪ .‬ما تالش کردیم تا عملکرد بهتری نسبت به روز قبل‬ ‫داشته باشیم‪ ،‬اما خسته بودیم‪ .‬همچنین تیم از نظر روحی‬ ‫اماده نیست‪ .‬در برخی از مقاطع شانس با ما یار نبود‪ .‬در ست‬ ‫دوم بازی که با اختالف ‪ 29‬بر ‪ 27‬تمام شد‪ ،‬توپ با فاصله‬ ‫میلیمتری روی خط افتاد و امتیاز را از ما گرفت‪».‬‬ ‫اما ماجــرا پیچیده تر شــده‪ .‬پای شــانس و باختن با‬ ‫اختالف کم چندان در بین نیست‪ .‬چه نتایج ضعیف اقای‬ ‫کواچ باعث شده تا رئیس فدراسیون والیبال نیز از تشکیل‬ ‫کارگروهی برای ارزیابی عملکرد وی خبر بدهد‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون والیبال از تشکیل کارگروهی برای‬ ‫بررسی عملکرد تیم های ملی در رویدادهای سال جاری پس‬ ‫از پایان جام جهانی خبر داد‪.‬‬ ‫محمدرضــا داورزنــی‪ ،‬رئیــس فدراســیون والیبال‬ ‫می گویــد‪« :‬پس از مســابقات جــام جهانــی کارگروهی‬ ‫با حضــور کارشناســان و متخصصیــن والیبال کشــور در‬ ‫فدراسیون تشــکیل می دهیم و به بررسی عملکرد و نتایج‬ ‫تیم های ملی در همه رده های سنی خواهیم پرداخت‪ ».‬او‬ ‫ادامه داد‪« :‬پس از جام جهانی تقریبا کار تمامی نمایندگان‬ ‫والیبال ایران در مسابقات بین المللی به پایان رسیده است و‬ ‫در این کارگروه باتوجه به ظرفیت هر رده سنی و هر تیم ملی‬ ‫به بررسی عملکرد و نتایج حاصل شــده انها می پردازیم و‬ ‫باتوجه به اهداف ترسیم شــده به تقویت و در صورت لزوم‬ ‫تغییر انها خواهیم پرداخت‪ ».‬رئیس فدراســیون والیبال‬ ‫گفت‪« :‬این موضوع باید علمی و حساب شــده باشــد و به‬ ‫دور از احساسات انجام شود‪ .‬امیدوارم بتوانیم با تشکیل‬ ‫این کار گروه در راه ارتقای ســطح والیبال کشور قدم های‬ ‫موثری برداریم و والیبال در سال اینده با المپیکی شدنش‬ ‫دل مردم را شــاد کند‪ ».‬اظهارات داورزنی نشان می دهد‬ ‫که فدراسیون والیبال هم چندان از عملکرد کواچ رضایت‬ ‫ندارد‪ .‬هر چند داورزنی تاکید می کند که نباید با باخت های‬ ‫اخیر کواچ و تیمش برخورد احساسی داشت اما چه کسی‬ ‫است که نداند اســلوبودان کواچ در اعمال نظم و مقررات‬ ‫بین بازیکنان تیم ملی دچار ضعف شده و همین امر موجبات ‬ ‫تردید فدراسیون والیبال برای ادامه همکاری با وی را باعث‬ ‫شده اســت‪ .‬کارشناســان والیبال معتقدند بیشترین دلیل‬ ‫ناکامی تیم ملــی در جام جهانی بحث روانی و انگیزشــی‬ ‫است‪ .‬انها می گویند به نظر نمی رسد این بازیکنان با دو ماه‬ ‫یا ‪ 10‬ماه قبل زیاد فرقی کرده باشند اما این کادر فنی است‬ ‫که نمی تواند بعد از باخت ها بازیکنان را جمع کند و شرایط‬ ‫را برای اینده تغییر دهــد‪ .‬احتماال کــواچ در بحث نظم و‬ ‫انضباط تیمی دچار ضعف است و نمی تواند بین بازیکنان‬ ‫اعمال کند‪ .‬نتیجه این می شود که تیم ملی بعد از باخت به‬ ‫شرایط عادی بر نمی گردد‪ .‬این انتقاد در حالی به کواچ وارد‬ ‫است که مشکالت انگیزشی در مسابقات جهانی والیبال‬ ‫نزد بازیکنان مشــخص بود‪ .‬ایا بازیکنان ضعیف هستند؟‬ ‫ایا بازیکنان ایران مشــکل دارند؟ مگر نــه اینکه همین ها‬ ‫از دوره والســکو هم در تیم ملی حضور داشــتند و شــاهد‬ ‫بودیم چگونه برخورد می کردند و در خدمت تیم بودند‪ .‬اما‬ ‫کواچ نظم و انضباط کمتری را بر تیم حاکم کرده و حتی در‬ ‫جریان بازی ها هم تحت تاثیر همین موضوع به ســختی‬ ‫کار می کند‪ .‬با این همه اما خیلی ها معتقدند ایران شانس‬ ‫صعود به المپیک را هنوز از دست نداد ه است‪ .‬در مورد کادر‬ ‫فنی هم بالطبع باید بپذیریم که کمک های کواچ والیبال را‬ ‫می فهمند و قدرت تجزیه باالیی دارند اما به نظر می رســد‬ ‫خود کواچ در بحث انگیزشــی و اعمال نظــم و انضباط در‬ ‫تیم ملی به مشــکل برخورده اســت‪ .‬اما چرا؟ چرا کواچ در‬ ‫این مورد به مشکل برخورده؟ گویا میان او و سعید معروف‬ ‫اختالف وجود دارد‪ .‬این موضوع را می شود از افت شدید‬ ‫کاپیتان تیم ملی متوجه شــد انجا که خیلی از کارشناسان‬ ‫والیبال معتقدند این معروف با معروف لیگ جهانی تفاوت‬ ‫چشمگیری دارد‪ .‬کارخانه‪ ،‬کارشــناس والیبال اما درباره‬ ‫مشــکالت تیم ملی والیبال با اشاره به اینکه غرور حاکم بر‬ ‫والیبال باید بشکند‪ ،‬می گوید‪« :‬باید بپذیریم تیم ملی ضعف‬ ‫دارد و باید مشکالت را برطرف کنیم‪ .‬متاسفانه یک غروری‬ ‫بر فضای والیبال ایران حاکم شده که باید بشکند‪ .‬گاهی‬ ‫برخی از حریفان را دســت کم می گیریم و این موضوع به‬ ‫ما اسیب می زند‪ .‬باید قبول کنیم که نتایج و عملکرد خوبی‬ ‫در جام جهانی نداشــتیم و ضعف هــا را برطرف کنیم‪ .‬من‬ ‫هنوز هم معتقدم که ما بهترین بازیکنان و تیم ملی والیبال‬ ‫را داریــم اما نباید در بــاد بردهای قبلــی تیم ملی بخوابیم‬ ‫و از اشــکال ها غافل شــویم‪ ».‬او ادامه می دهد‪« :‬قبول‬ ‫نمی کنم که بازیکنی در تیم ملی نخواهد خوب بازی کند و‬ ‫تعمدی در این کار باشد‪ .‬چهار نفر از بازیکنان تیم ملی در‬ ‫تیم بانک سرمایه با من هستند و به خوبی انها را می شناسم‪.‬‬ ‫سایر بازیکنان والیبال ایران را هم می شناسم‪ .‬اصال چنین‬ ‫فضایــی در والیبال ایران نیســت که بازیکنــان بخواهند‬ ‫علیه مربی کار کنند اما قطعا بازیکنان تیم ملی ان نشــاط‬ ‫و شــادابی همیشــگی را ندارند‪ .‬شــاید بعد از اینکه شروع‬ ‫خوبی در جام جهانی نداشتیم‪ ،‬تیم از نظر روحی افت کرد و‬ ‫دیگر نتوانستیم به شرایط خوب برگردیم‪ ».‬سرمربی سابق‬ ‫تیم ملی والیبال ایران گفت‪« :‬نمی دانم چرا برخی تقصیر ها‬ ‫را فقط گردن مربی می اندازند‪ .‬در بازی با استرالیا مگر کواچ‬ ‫چه کار می توانست انجام دهد که نکرد‪ .‬واقعا استرالیا بهتر‬ ‫از ایران سرویس زد و قطر پاسور این تیم یک روز استثنایی‬ ‫را پشت سر گذاشــت‪ .‬تیم ایران هم جنگندگی و شادابی‬ ‫همیشگی را نداشت‪ .‬بعد از اینکه چند بازی باختیم بازیکنان‬ ‫نتوانستند به شرایط معمولی برگردند‪».‬‬ ‫واقعیت اما این اســت که تیم ملی والیبــال ایران در‬ ‫مســابقات جام جهانــی ژاپن نتایــج خوبی کســب نکرده‬ ‫است‪ .‬شــاگردان کواچ که در مسابقات گذشــته توانایی‬ ‫خود برای شکست تمام ابرقدرت ها را نشــان داده بودند‪ ،‬‬ ‫در این مسابقات به تمام تیم های مدعی و حتی غیر مدعی‬ ‫باخته اند‪ .‬شکست تیم های ضعیفی مثل تونس و ونزوئال‬ ‫نیز نتوانســته از شــدت انتقادها کم کند‪ .‬انجا که نفر اول‬ ‫این شکســت ها در حال حاضر این گونه معرفی می شود؛‬ ‫اسلوبودان کواچ‪ .‬مربی که گفته می شــود شاید به زودی‬ ‫از مربیگری تیم ملی والیبال کنار گذاشته شود‪ .‬بسیاری از‬ ‫کارشناسان و طرفداران والیبال‪ ،‬کواچ را مقصر افت ایران‬ ‫می دانند اما فدراسیون همچنان از وی حمایت کرده است‪.‬‬ ‫ایا ادامه نتایج ضعیف ایران در ژاپن به اخراج کواچ در‬ ‫پایان مسابقات جام جهانی منجر خواهد شد؟ ایا او به دلیل‬ ‫اختالف با برخــی بازیکنان تیم ملی بــه زودی کنار خواهد‬ ‫رفت؟ اینها ســواالتی است که پاســخ انها به زودی روشن‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫بسیاری دلیل بی انگیزگی‬ ‫بازیکنان تیم ملی را‪ ،‬اختالف‬ ‫معروف با کواچ می دانند‬ ‫ورزش‬ ‫صعودشیرین‬ ‫شاگردانعلیدوستی‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫با صعود تیم ملی ایران به دور نهایی مسابقات فوتبال‬ ‫نوجوانان اسیا‪ ،‬علیدوستی و یارانش دوازده ماه تمام فرصت‬ ‫نو سال خود را به مهارت و تجربه‬ ‫در اختیار دارند تا تیم کم س ‬ ‫بیشتری مسلح کنند‪ .‬حمید علیدوستی‪ ،‬سرمربی تیم ملی‬ ‫نوجوانان ایران کــه همراه تیم خود با ســه برد شــیرین و‬ ‫دسته گلی دوازده تایی‪ ،‬رقابت های مقدماتی نوجوانان اسیا‬ ‫را به اتمام رساند‪ ،‬تا شهریورماه سال اینده می تواند تیم خود‬ ‫را به بهترین شــکل ممکن مهیای ادامه مسیرش کند‪ .‬او‬ ‫می گوید‪« :‬در یک ماه اخیر سعی کردیم رقیب های خود را‬ ‫بیشتر بشناسیم؛ تیم هند را که دوماه در المان اردو زده بود و‬ ‫همچنین بازی های دوستانه بحرین و لبنان را رصد کردیم و‬ ‫با شناخت قبلی به مصاف انها رفتیم‪ .‬بچه ها در این سه بازی‬ ‫هر بار بهتر از قبل ظاهر شدند و به واسطه اینکه کم تجربه‬ ‫هستند‪ ،‬در این رقابت ها تجربه کسب کردند‪ .‬همانطور که‬ ‫در اخر هم مشخص شد‪ ،‬تیم های حریف‪ ،‬تیم های بسیار‬ ‫خوبی بودند اما در انتها ما از لحاظ روحی روانی و تاکتیکی‬ ‫تیم برتر گروه بودیم‪ ».‬او ادامه داد‪ 16« :‬تیمی که برای دور‬ ‫نهایی مسابقات اسیا انتخاب شده اند نیز تیم های برگزیده‬ ‫بســیار خوبی هســتند که حتی در میان انها تیم های دوم‬ ‫گروه ها هم با قدرت در رقابت های نهایی شــرکت خواهند‬ ‫کرد؛ بنابراین در این یک ســال بایــد برنامه ریزی مدون و‬ ‫جامع و خوبی داشته باشیم چراکه رقیب های سختی پیش‬ ‫روی ما هستند‪ .‬درست است که این گام را با موفقیت پشت‬ ‫سر گذاشتیم‪ ،‬اما نقاط ضعف خود را هم شناسایی کرده ایم‬ ‫و باید روی مســائل فنی بیش از اینها کار کنیم‪ ».‬تیم ملی‬ ‫نوجوانان حاال با درخشــش در دور مقدماتی امیدها برای‬ ‫برخاســتن تیمی اینده دار در فوتبــال ایــران را زنده کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫فراموش کردن عابدزاده کار ما نیست‬ ‫راه سخت جانشینان اسطوره‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫ورزش‬ ‫هیچ کس حتی فکرش را هم نمی کرد دروازه بانی که‬ ‫سال های اولیه دهه ‪ ۶۰‬در تیم هالل احمر اصفهان بازی‬ ‫می کرد و پنج بار اسمش از منتخب جوانان خط خورد یک‬ ‫روز عنوان محبوب ترین مرد سه دهه اخیر فوتبال ایران را‬ ‫از ان خود کند و باز در یک نظرسنجی دیگر که همین هفته‬ ‫گذشته در برنامه نود انجام شد عنوان برترین دروازه بان پس‬ ‫از انقالب را هم به کلکســیون افتخاراتش اضافه کند‪ .‬او‬ ‫اهل ادا نیست‪ .‬از یک روزی به بعد بریده بریده حرف می زند‬ ‫و او را کمتر در تلویزیون می بینیــم‪ .‬همین البته برای مان‬ ‫کافی است‪ .‬احمدرضا را خدا دوباره به ما بخشید‪ .‬به ما که‬ ‫همیشه دوستش داریم‪ .‬اصال می میریم برای خنده هایش‪.‬‬ ‫چرا؟ دروازه بان بی نقصی بود؟ نه‪ .‬اما اهل ادا نبود‪ .‬همین‬ ‫هفته گذشته وقتی به عنوان برترین دروازه بان فوتبال ایران‬ ‫پس از انقالب انتخاب شد در صفحه اینستاگرامش نوشت‪:‬‬ ‫«دســت مردم رو مى بوســم‪ .‬حجازى هم بزرگ من بوده‪،‬‬ ‫هســت و جاش تو قلب منه‪ ».‬او در رقابت با نام هایی چون‬ ‫حجازی‪ ،‬رحمتــی و میرزاپور این عنوان را به دســت اورد‪.‬‬ ‫اولین بار نبود که مردم او را انتخاب می کردند‪ .‬در نظرسنجی‬ ‫برنامه نود در سال ‪ ۸۸‬هم او به عنوان محبوب ترین بازیکن‬ ‫ســه دهه اخیر فوتبال ایران انتخاب شــد‪ .‬عابدزاده برای‬ ‫نسل ها فراموش نشــدنی است‪ .‬با او همیشــه بلندپروازی‬ ‫می کردیم‪ .‬رویا داشــتیم ‪ ،‬رویاهایی که یک روز احمدرضا‬ ‫و دیگر بازیکنان با اخالق و زحمتکــش تیم ملی در خاک‬ ‫اســترالیا تعبیرش کردند‪ .‬یادتان هســت؟ قلب مان توی‬ ‫دهن مان امده بود اما احمدرضا پشتک وارو می زد‪ .‬لبخند‬ ‫ی از دیدنش ارام شده بودند‪.‬‬ ‫می زد‪ .‬مردم ‬ ‫او حق خودش را همیشه گرفته‪ .‬پسر بلندپروازی که‬ ‫یک روز امار خط خوردن هایــش از تیم جوانان به عدد پنج‬ ‫رسید باز هم سماجت به خرج داد‪ .‬با روحیه عجیبش باالخره‬ ‫در سن ‪ 18‬سالگی به تیم ملی جوانان دعوت شد و در اواخر‬ ‫همین سال عضو ثابت تیم ملی شد‪ .‬به تهران امد‪ .‬سال ‪66‬‬ ‫برای انجام خدمت سربازی به تیم ژاندارمری تهران رفت و‬ ‫پس از دو سال در سال ‪ 68‬مجددا به تام بازگشت‪ .‬نه اهل‬ ‫جعل بود‪ ،‬نه اهل گرفتن معافی یت های تقلبی‪ .‬اصل بود‪.‬‬ ‫کپی نبود‪ .‬خود خودش بود‪ .‬همان احمدرضایی که احتماال‬ ‫اگر به جای فوتبال کشتی گیر هم می شد شک نداشتیم زیر‬ ‫یه خم عالم را می گیرد تا به حقش برسد‪ .‬پیراهن استقالل‬ ‫تهران را به تن کرد‪ .‬بعد به تیم سپاهان اصفهان رفت و بعد‬ ‫به تیم پرسپولیس تهران امد‪ .‬محبوب بود‪ .‬محبوب ماند‪.‬‬ ‫حتی اســتقاللی ها نیز او را دوست داشــتند‪ .‬همین حاال‬ ‫هم دوســتش دارند‪ .‬اصال نمی شــود احمدرضا را دوست‬ ‫نداشت‪ .‬اوج شهرت احمدرضا در بازی های اسیایی ‪۱۹۹۰‬‬ ‫پکن اتفاق افتاد‪ .‬با وجود اسیب دیدگی انگشتان دستش‪،‬‬ ‫با مهار ‪ ۲‬پنالتی در فینال مسابقات برابر کره شمالی‪ ،‬ایران‬ ‫را به قهرمانی اسیا رســاند‪ .‬او در طول این مسابقات جمعا‬ ‫‪ ۲‬گل دریافت کرد کــه هر دو گل نیــز از روی نقطه پنالتی‬ ‫وارد دروازه عابــدزاده شــد‪ .‬در ان دوره از مســابقات علی‬ ‫پروین ســرمربی تیم ملی فوتبال ایران بود‪ .‬وی ســرانجام‬ ‫روز جمعه ‪ ۲۳‬دی ماه سال ‪ ۱۳۸۴‬در حالی که چند سال بود‬ ‫ فوتبال را کنار گذاشــته بود‪ ،‬به صــورت افتخاری در دیدار‬ ‫دوســتانه پرســپولیس و بایرن مونیخ مدت کوتاهی بازی‬ ‫کرد و به صورت رســمی از دنیای فوتبال خداحافظی کرد ‪.‬‬ ‫الیور کان‪ ،‬دروازه بان تیم ملی فوتبال المان و باشگاه بایرن‬ ‫مونیخ‪ ،‬او را در اغــوش گرفت‪ .‬وقتی همــه از دیدنش در‬ ‫مستطیل سبز احســاس غرور می کردیم ‪ ،‬در بازی منتخب‬ ‫ستارگان فوتبال جهان و منتخب ســتارگان ایران هم او را‬ ‫یک بار دیگر دروازه بان تیم مان دیدیم‪ .‬هنوز هم برای مان‬ ‫دوست داشتنی است حتی اگر گل هایی بخورد که برای مان‬ ‫عجیب اســت‪ .‬او ان قدر برای ما خاطرات قشنگی ساخته‬ ‫که فراموش کردنش چیزی شــبیه یک شوخی است‪ .‬یک‬ ‫شــوخی مســخره‪ .‬فراموش کردن احمدرضا همان اندازه‬ ‫شبیه شوخی است که اسطوره شدن برخی دروازه بان های‬ ‫مدعی فوتبال ایران‪ .‬انها که گمان می کنند‪ ،‬فریاد کشیدن‪،‬‬ ‫دریده بودن‪ ،‬درگیری با بازیکنان حریف و داور‪ ،‬پشت کردن‬ ‫به تیم ملی به بهانه های واهی و دیگر راه های اشتباه ضامن‬ ‫نفوذشان به قلب مردم است‪ .‬نه‪ .‬این طوری نمی شود جای‬ ‫عابدزاده ها را گرفت‪ .‬سخت است‪ .‬خیلی سخت‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫یادگاران حماسه‬ ‫هشت سال دفاع مقدس به روایت تصویر‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫ک پالک‬ ‫ای‬ ‫ه همه ادرس م ماسه و‬ ‫ه بوی ح‬ ‫وقتی ک‬ ‫یک‬ ‫جوییم‬ ‫زرگ به‬ ‫جا ب‬ ‫ن عکس های ک خانه ب‬ ‫ا‬ ‫ــان ان را از ک ان همه‬ ‫ت را به ی‬ ‫وست‪.‬‬ ‫ش‬ ‫دیم‪ .‬می‬ ‫د و امنی‬ ‫ون ها د‬ ‫ت کجاست‪ .‬ن ت می گر‬ ‫می کردن‬ ‫ت‪ ،‬میلی‬ ‫لله لقب‬ ‫دوس‬ ‫ـ‬ ‫ع‬ ‫س‬ ‫ـ‬ ‫س‬ ‫جم‬ ‫دو‬ ‫سر روح ا‬ ‫نبال دو‬ ‫خانه ت‪ .‬به د‬ ‫یه سفیدرنگ گردیم‪ .‬نه یک ز انکه پ‬ ‫ر نیســ‬ ‫ف‬ ‫ستند ج‬ ‫ـت می ‬ ‫بیشت‬ ‫ا هم در یک چ ل دوسـ‬ ‫می خوا‬ ‫میت را ب‬ ‫د به دنبا‬ ‫سهمی ن‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫می کرد‬ ‫معص‬ ‫گی‬ ‫جوییم‪.‬‬ ‫ن هدیه‬ ‫ی ان همه بزر ت را می ‬ ‫نام ایرا‬ ‫ر که برا‬ ‫س دوس‬ ‫ها سردا‬ ‫ک ها ادر‬ ‫میلیون ‬ ‫این پال‬ ‫از میان‬ ‫گیرند‪.‬‬ ‫ب‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫ضدقهرمان‬ ‫فوتبال مدرن‬ ‫دیه گو کاستا چگونه منفور شد؟‬ ‫عرفان خماند‬ ‫مترجم‬ ‫سناریو بسیار کوتاه بود‪ .‬یک بازیگر برزیلی االصل به‬ ‫خوبی در نقش خودش فرو رفت و توانست بدون انکه بازیگر‬ ‫مقابلش از نقش خودش مطلع باشد‪ ،‬به قهرمان هواداران‬ ‫خودش تبدیل شود چراکه انها برای به رخ کشیدن برتری‬ ‫مقابل رقیب دیرینه‪ ،‬به قهرمانی این چنینی احتیاج داشتند‬ ‫اما خارج از جمع این هواداران ابی پوش‪ ،‬این برزیلی االصل‬ ‫ضدقهرمان دنیــای فوتبال شــده بود؛ ضد قهرمانی که ما‬ ‫ر ا به یاد معمای درام هملت از شکســپیر انداخت‪ ،‬البته با‬ ‫طرح و عنوانی متفاوت از جنس فوتبال‪ .‬هوش یا تاکتیک‬ ‫ضدقهرمان؛ مساله این است‪.‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫صورت مساله‬ ‫چلسی به خواســته اش رســید و توانســت با دو گل‬ ‫ل که با درایت دیگو کاستا ‪9‬‬ ‫حریف همشهری یعنی ارســنا ‬ ‫نفره شــده بود را شکســت دهد اما این برد و باخت ها برای‬ ‫دربی لندن چیز غریبی نیســت‪ .‬موضوع عجیب همان دو‬ ‫کارت قرمزی بود که به ضرر شاگردان ارسن ونگر از جیب‬ ‫داور خارج شد و زمینه این شکســت را فراهم کرد‪ .‬یکی از‬ ‫این کارت ها نصیب گابریل‪ ،‬مدافع ارســنال شد که دیگو‬ ‫کاســتا نقش خود را در این صحنه به حرفه ای ترین شکل‬ ‫ایفا کرد و طوری مایــک دین را مجاب کرد کــه به راحتی‬ ‫بتواند کارت ســرخ رنگ از جیب عقب خود بیرون بکشد‪.‬‬ ‫ارسن ونگر پس از این شکست در کنفرانس خبری اش هم‬ ‫به مایک دین و هم به دیگو کاستا حمله کرد و انها را مقصر ‬ ‫شکست تیمش دانست‪« :‬او هر کاری که بخواهد می تواند‬ ‫انجام دهد‪ .‬او ایستاد و همه به وی خط دادند تا بازیکن ما‬ ‫را اخراج کند‪ .‬این رفتار به نظر من غیرقابل پذیرش است‪.‬‬ ‫اگر همه تصاویر را به دقت نگاه کنید‪ ،‬مشخص می شود که‬ ‫چگونه او پیش از اینکه کاشیلنی وی را هل دهد‪ ،‬با دست‬ ‫به صورت مدافع مــا ضربه زد‪ .‬اما برای من ســوال بود که‬ ‫چگونه مایک دین در نهایت کاستا را در زمین نگه داشت و‬ ‫گابریل را از بازی اخراج کرد‪ .‬قبول دارم که گابریل نباید در‬ ‫کار همه دخالت کند اما این را هم باید پذیرفت که کاشیلنی‬ ‫چاره دیگری نداشت‪ .‬ما در بازی منتظر هر اتفاق پیش بینی‬ ‫نشده ای هســتیم اما نمی توانیم بپذیریم که داور تصمیم‬ ‫اشــتباهی بگیرد‪ .‬می پذیرم کــه گابریل مســتحق کارت‬ ‫قرمز بود اما کاســتا استحقاق بیشــتری از او داشت‪ » .‬اما‬ ‫مورینیو پیش از اینکه کاستا با سه جلسه محرومیت از سوی‬ ‫اتحادیه فوتبال انگلیس مواجه شــود‪ ،‬به دفاع از مهاجم‬ ‫تیم ملی اسپانیا پرداخت و از خشونت کاستا به عنوان یکی‬ ‫از جذابیت هایی یاد کرد که باعث شده لیگ برتر انگلیس به‬ ‫یکی از بهترین و هیجان انگیزترین لیگ های فوتبال دنیا‬ ‫تبدیل شود‪« :‬او همان طور که همیشه بازی می کرد‪ ،‬بازی‬ ‫کرده است‪ .‬شما همه ورزشگاه را پر می کنید‪ ،‬تا این اندازه‬ ‫بلیت فروشــی انجام می دهید و حق پخش تلویزیونی را به‬ ‫تمام دنیا می فروشید تا بازی های این چنینی را نگاه کنید‪،‬‬ ‫پس دلیلی وجود ندارد تا چنین نمایشی را شاهد نباشیم‪».‬‬ ‫وارث ردای سوارز‬ ‫بســیاری از مردم این گونــه فکر می کننــد که دیگو‬ ‫کاستا تابستان گذشته ردای فرمانروایی پانتومیم شورشی‬ ‫علیه رقبا را در لیگ برتر از شــانه لوئیز سوارز که به بارسلونا‬ ‫منتقل شد‪ ،‬دراورد و روی شــانه خود انداخت‪ .‬پس از یک‬ ‫شروع ارام‪ ،‬کاستا در بازی مقابل ارسنال بار دیگر به صحنه‬ ‫نمایش بازگشــت و در اولین نمایش خود ضربه مهلکی به‬ ‫ارسنال وارد کرد‪ .‬درگیری کاشــیلنی و کاستا در پایان نیمه‬ ‫اول و حرکات بازیکن سابق اتلتیکومادرید ان قدر عصبی‬ ‫کننده بود که گابریل را به واکنش واداشــت تا این گونه دو‬ ‫هموطن مقابل هم قرار بگیرند و مدافع میانی ارسنال قربانی‬ ‫این تقابل شود‪ .‬در حالی که ابتدا کاســتا با ضربات پیاپی‬ ‫چندین بار صورت کاشیلنی فرانسوی را هدف قرار داده بود‬ ‫و می توانست کارت قرمز را مقابل چشمانش ببیند‪ .‬کاستا از‬ ‫جمله بازیکنانی است که در میدان بازی متفاوتی را نسبت‬ ‫به دیگران به نمایش می گذارد؛ مهاجمی که بیش از انکه‬ ‫در گلزنی موفق باشد‪ ،‬در جنجال ها و منازعات غیرفوتبالی‬ ‫توفیق دارد‪ .‬البته این چیزی است که او از اللیگا با خود به‬ ‫جزیره اورده است‪ .‬بخشی از شهرت وی در اللیگا به واسطه‬ ‫همین روحیه جنگندگی به دست امد که البته به نظر می رسد‬ ‫با روحیات بازیکنان فوتبال انگلیس سازگاری زیادی ندارد‪.‬‬ ‫یکی از پربیننده ترین ویدئوهای منتسب به وی جدالش با‬ ‫سرخیو راموس و په په در بازی مقابل رئال مادرید است که‬ ‫میلیون ها بار در فضای مجازی دیده شد‪ .‬کاستا در انگلیس‬ ‫نیز دست از این کار نکشید و چنین صحنه هایی از او زیاد به‬ ‫یاد داریم‪ .‬مانند خشــونتی که در مقابل امره جان در بازی‬ ‫برابر لیورپول به خرج داد و با سه جلسه محرومیت از سوی‬ ‫اتحادیه فوتبال انگلیس مواجه شــد‪ .‬با این حال چشــمه‬ ‫گلزنی اش برای تیم ملی اســپانیا خشک شــده و در تقویم‬ ‫لیگ در سال ‪ 2015‬تنها موفق شده ‪ 8‬بار گلزنی کند اما او‬ ‫هنوز از ویژگی های منحصر به فردی برای خلق یک درام‬ ‫سرگرم کننده برخوردار است‪ .‬چیزی که مورینیو به ان تکیه‬ ‫کرده است‪ .‬این درام برای خیلی ها جذاب نیست‪ ،‬به عنوان‬ ‫مثال گابریل ماکوتی نویسنده مشهور انگلیسی در این باره‬ ‫نوشت‪« :‬از نظر من کاستا باید مقابل ارسنال اخراج می شد‪.‬‬ ‫او به صورت کا شــیلنی ضربه زد و بعد هــم گابریل را با هل‬ ‫دادن‪ ،‬روی زمین انداخت‪ .‬من همه نوع توجیهی را در مورد‬ ‫اینکه حرکت کاستا عمدی نبوده و گابریل‪ ،‬خودش را زمین‬ ‫انداخته شنیده ام و البته هرکسی مسئول حرف های خودش‬ ‫است‪ .‬چیزی که هضمش سخت تر است این که می گویند‬ ‫کاستا همین طوری اســت و همین اخالقش است که او را‬ ‫تبدیل به بازیکن خوبی می کند یا ان طــور که ژوزه مورینیو‬ ‫می گوید به خاطر همین کارها ست که میلیون ها نفر لیگ‬ ‫برتر انگلیس را هر هفته می بینند‪ .‬اگر شــما در مورد قدرت‬ ‫جسمانی کاســتا و تعصب او به تیمش حرف می زند‪ ،‬قطعا‬ ‫اینها ویژگی های قابل تحسینی برای همه هستند (البته این‬ ‫دلیلی نیست که بعضی ها به ان استناد می کنند) و بله‪ ،‬این‬ ‫بخشی از ویژگی هایی است که او را تبدیل به یک مهاجم‬ ‫ب کرده است‪ .‬‬ ‫نوک خو ‬ ‫اما انجام کارهایی که منجر به اخراج شما خواهد شد‬ ‫– و باید همین طور می شد اگر داور‪ ،‬مایک دین‪ ،‬حواسش‬ ‫به بازی بود‪ -‬اصال دلیل خوب بودن کاســتا نیســت و این‬ ‫قطعا نمی تواند مالک ارزیابی او باشــد‪ .‬اینکه کاستا نابغه‬ ‫است چون توانست مدافع حریف را تحریک کند و منجر به‬ ‫اخراج او و ‪ 10‬نفره شــدن حریف شود‪ ،‬یک حرف احمقانه‬ ‫است‪ .‬دین تصمیم اشتباه گرفت‪ .‬یک داور لیگ برتری که‬ ‫کار خود را درست انجام دهد قطعا کاستا را اخراج می کند‪».‬‬ ‫هنرمند ماتادور‬ ‫اخرین اخراج کاســتا به چه زمانی باز می گردد؟ این‬ ‫سوالی اســت که نمی توان به ان خیلی زود جواب داد‪ .‬در‬ ‫حقیقت برای پیدا کردن جواب باید به دسامبر سال ‪2012‬‬ ‫بازگردید‪ .‬دیداری که اتلتیکومادرید در لیگ اروپا به مصاف‬ ‫ویکتوریا پلژن رفت‪ .‬کاســتا همــواره رفتار های عجیب و‬ ‫غیرمعقولش را به شــکل نمایــش در مــی اورد و این گونه‬ ‫می شــود که همیشــه از اخراج شــدن فرار کرده است‪ .‬او‬ ‫اگرچه جنگنده اســت اما در کنارش شیطنت های فراوانی‬ ‫دارد‪ .‬به همین خاطر می توان به مورینیو حق داد که کاستا‬ ‫را به عنوان بهتریــن بازیکن بازی مقابل ارســنال برگزیند‪.‬‬ ‫خارج کردن گابریل از میــدان‪ ،‬این بازی ســخت را برای‬ ‫چلســی به یک بازی دلچســب تبدیل کرد و این ماموریت‬ ‫کاستا برای این بازی بود‪ .‬او به خوبی روی اعصاب مدافع‬ ‫جوان توچپی ها بازی کرد و توانســت وی را به دام خودش‬ ‫بکشاند و در عین حال این نکته جالب است که امار نشان‬ ‫می دهد وی حتی یک خطــا تا پایان بازی مرتکب نشــده‬ ‫است‪ .‬وقتی چلسی خوب بازی نمی کند یعنی زمانی است‬ ‫که کاستا در کنار زمین نشسته و به درگیری ها نگاه می کند اما‬ ‫وقتی او در جدال ها شرکت می کند‪ ،‬حتما موثر است‪ .‬شاید‬ ‫این بازیکن برزیلی االصل این روزها در دنیا دوست داشتنی‬ ‫نباشد اما او به این زودی ها فراموش شدنی نیست‪ .‬او شاید‬ ‫اکنون به خاطر یک جنجال دیگر سر زبان ها باشد اما باید‬ ‫بپذیریم که در نهایت نقش یــک ضدقهرمان بر وی غالب‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫بازی عوض شده‬ ‫مجموعه داستان کوتاه با موضوع انقالب اسالمی و دفاع مقدس‬ ‫مجموعه داســتان کوتاه «بازی عوض شــده» بــا موضوع انقالب اســامی و دفاع‬ ‫مقدس نوشت ه سجاد خالقی از سوی انتشارات عماد فردا منتشر شد‪« .‬مادر و کدر»‪« ،‬بازی ‬ ‫عوض شــده»‪« ،‬مردی در مقابل»‪« ،‬و دیگر هیــچ»‪« ،‬بازی از نو»‪« ،‬تاریک‪ ،‬روشــن‪،‬‬ ‫تاریک‪ ،‬روشن‪ ،‬تاریک‪ ،‬روشــن‪« ،»...‬پشت این دیوار ها کســی هست»‪« ،‬ادم ها روی‬ ‫پل»‪« ،‬تا همیشه اینجا کسی هســت»‪« ،‬حال من جور دیگری اســت» و داستانی به نام‬ ‫«همه چیز از همه چیز شروع شد» عنوان یازده داستان کوتاه این کتاب است‪ .‬سجاد خالقی‪،‬‬ ‫داستان نویس جوان استان چهارمحال و بختیاری‪ ،‬برگزیده جایزه ادبی یوسف برای نوشتن‬ ‫داستان «مردی در مقابل» و جشنواره داســتان انقالب برای خلق داستان «بازی عوض‬ ‫شده» است‪ .‬مجموعه داســتان دیگر او با نام «باور نمی کنی» هم با موضوع دفاع مقدس‬ ‫منتشر شده بود که از سوی انتشارات توسط بنیاد حفظ اثار و نشر ارزش های مقدس به چاپ‬ ‫رسیده است‪ .‬در بخشی از داستان «مردی در مقابل» می خوانیم‪« :‬دلش ضعف رفت‪ .‬در‬ ‫قمقمه را باز کرد و اب داغ را روی لب ها ریخت؛ بوی الستیک داغ توی شکمش زد‪ .‬قمقمه‬ ‫را زیر صخره گذاشت و دستش را روی ساق پا کشید؛ پانسمان باز شده بود‪ .‬خون گرم و لزج‪،‬‬ ‫ارام ارام از زخم بیرون می امد و روی پوتین دلمه می بســت‪ .‬پانســمان را دوباره روی زخم‬ ‫گذاشت‪ .‬نفسش را حبس کرد و محکم گره زد‪ .‬بدنش به عرق نشست‪.‬‬ ‫درد که خوابید‪ ،‬نفســش را بیرون داد‪ .‬چشــمش را پاک کرد و دوباره پشــت تفنگش‬ ‫خزید‪ .‬هنوز خبری نبود‪ .‬بی هدف دوربین را به ســمت کوه های اطراف چرخاند؛ به ســمت‬ ‫سنگر کمین بچه ها‪...‬‬ ‫زنبق های عاشق‬ ‫شغل جدید‬ ‫اقای کارگردان‬ ‫بهروز افخمی که او را در مقام کارگردان فیلمی هایی چون‬ ‫عروس و شوکران می شناسیم و در سابقه او حضور در مجلس‬ ‫هم دیده می شود‪ ،‬از این پس باید روی صندلی مجری گری‬ ‫هم بنشیند‪ .‬باید منتظر ماند و دید که «هفت» افخمی چه‬ ‫روندی را طی خواهد کرد و ایا صندلی مجری گری این برنامه‬ ‫به بهروز افخمی وفا خواهد کرد یا نه‪.‬‬ ‫برنامه هفت با حضور بهروز افخمی‬ ‫ باز می گردد‬ ‫برنامه هفت به فصل سوم خود رســید؛ برنامه ای که‬ ‫با طرحی از فریــدون جیرانی به عنوان یک برنامه مشــابه‬ ‫برنامه محبوب عادل فردوســی پور یعنی ‪ 90‬البته در حوزه‬ ‫ســینما روی انتن رفــت و با منتقــدی بدون تعــارف به نام‬ ‫مسعود فراستی توانســت به رغم همه کاستی ها جای خود‬ ‫را در میان عالقه مندان به ســینما باز کند‪ .‬برنامه ای که از‬ ‫اردیبهشت سال ‪ ۸۹‬اغاز به کارکرد فراز و فرود بسیاری را تا‬ ‫به امروز تجربه کرده است‪ .‬تنها دو سال باید می گذشت تا‬ ‫فریدون جیرانی برای اخرین بار روبه روی دوربین «هفت»‬ ‫بنشــیند و به مخاطبانش بگوید این برنامه اخرین برنامه ای‬ ‫است که با اجرا و حضور او پخش می شــود‪ .‬این برنامه در‬ ‫فصل دوم خود‪،‬جای جیرانــی از محمود گبرلــو به عنوان‬ ‫مجری استفاده کرد و فراستی دیگر منتقد ثابت برنامه نبود‪.‬‬ ‫«هفت» بــا اجرای محمــود گبرلو از ‪ ۹‬تیرمــاه ‪۱۳۹۱‬روی‬ ‫انتن می رفت اما همزمان با اغاز ماه مبارک رمضان متوقف‬ ‫شد‪ .‬ســری جدید برنامه «هفت» با اجرا و سردبیری بهروز‬ ‫افخمی به زودی از شبکه سه سیما به پخش خواهد رسید‪.‬‬ ‫یک رمان دفاع مقدسی‬ ‫انتشارات نیستان رمان دفاع مقدسی «زنبق های عاشق» اثر منیر السادات موسوی‬ ‫را منتشرکرده است‪ .‬موسوی در این اثرحواد ث و اتفاقات تلخی را که برای مجروحان جنگ‬ ‫اتفاق افتاده و همچنین فداکاری پرستاران و پزشکان را تصویر کرده است‪ .‬این رمان از دو‬ ‫دفتر تشکیل شده است‪ .‬دفتر اول «جنگ و عشــق » نام دارد و دفتر دوم « توفان و زنبق» ‬ ‫است‪ .‬در داستان نخست با عنوان جنگ و عشق‪ ،‬نویسنده به زندگی نوجوانی خرمشهری به‬ ‫نام قاسم می پردازد‪ ،‬این داستان با شهادت پدر و مادر قاسم در جلوی چشمانش شروع و بعد‬ ‫محاصره شهر خرمشهر‪ ،‬شهادت برادرش عبدو را بازگو می کند‪ .‬داستان دوم درباره چند جانباز‬ ‫است که زندگی خود را در جنگ روایت می کنند‪ .‬راوی های داستان دوم‪ ،‬از شهرهای مختلف‬ ‫به جبهه می پردازند‪ .‬در این داستان موسوی به سرگذشت شش جانباز که در اسایشگاهی‬ ‫هم اتاق هستند می پردازد‪ .‬هر کدام از انها چگونگی اعزام‪ ،‬اتفاقاتی که در جنگ برایشان رخ‬ ‫داده و جانباز شدن خود را برای همدیگر و پزشک معالج شان بازگو می کنند‪ .‬این کتاب دارای‬ ‫دو شخصیت اصلی است که هرکدام راوی داستان خود هستند و شیوه نگارش کتاب‪ ،‬روایی‬ ‫است و در ان شخصیت ها به بیان روایت خود از جنگ می پردازند‪ .‬مهم ترین ویژگی هر دو‬ ‫رمان این کتاب‪ ،‬تلفیق تخیل و واقعیت است و در حقیقت داستان های موجود در «زنبق های‬ ‫عاشق» نمونه ای در دنیای واقعی هم دارند‪ .‬این اثر به شکل نامحسوس ولی در عین حال‬ ‫قابل درک اتفاقات جنگ را برای خواننده به شــکلی ترسیم می کند که هم مخاطبینی که با‬ ‫این موضوع اشنایی ندارند برایشان جذاب و پرکشش باشد و هم خوانندگانی که به موضوع‬ ‫جنگ عالقه مند هستند ناگفته هایی را میان داستان بشنوند‪.‬‬ ‫نامه خداحافظی گبرلو‬ ‫ناصرکریمی مدیر گروه اجتماعی شــبکه ســه سیما درباره‬ ‫بازگشــت برنامه اعتقاد دارد‪« :‬قطعا هر برنامه ای در مسیر‬ ‫حرکت خود به ســمت کمال و بهتر شــدن حرکت می کند و‬ ‫ســری جدید برنامه «هفت» نیز در همین مسیر قوی تر از‬ ‫قبل روی انتن می رود‪ .‬در ســری جدید برنامه هفت به متن‬ ‫ســینما می پردازیم و به دنبال ایجاد حاشیه و حاشیه سازی‬ ‫نیستیم‪ .‬رفتن به ســمت حاشــیه چیزی جز افت با خود به‬ ‫همراه ندارد‪ .‬متاســفانه این روزها پرداختن به حاشیه برای‬ ‫برخی رسانه ها از متن یک موضوع مهم تر شده است‪.‬این‬ ‫مسائل و رفتن به سمت موارد غیر ضروری فقط رسانه ها را از‬ ‫رسالت خود دور می کند‪ .‬امیدوارم برنامه «هفت» به اصل‬ ‫سینما بپردازد و در این راستا رسانه ها نیز با سازندگان برنامه‬ ‫تعامل داشته باشــند و برنامه را به سمت حاشیه نکشانند‪».‬‬ ‫مجری و تهیه کننده سری دوم برنامه هفت در نامه ای‬ ‫با مخاطبان ان خداحافظی کرد‪« :‬حدود‪ 4‬سال «تهیه کننده‬ ‫و مجری کارشــناس» برنامه ســینمایی هفت بودم‪ ،‬در این‬ ‫مدت بر اســاس اســتراتژی تعیین شــده و البته تایید شده!‬ ‫تالش کردیم در ارامش و صداقت مباحث ســینمای ایران‬ ‫به طورعمیق و منصفانه مطرح شــود‪ .‬بعد از تعطیلی برنامه‬ ‫درماهمبارکرمضانبنابرفرمایشمسئوالنمحترمشبکهسه‬ ‫قرار بود دوم مرداد بهروی انتن برویماما ناگهانبرنامهتعطیل‬ ‫شد و فرصت خداحافظی به دست نیامد‪ .‬در این مدت چون‬ ‫گفته بودند جلسه می گذاریم تا استراتژی جدید تعیین شود‬ ‫ادب و رفتار حرفه ای حکم می کرد منتظر بمانیم و ماندیم‪،‬‬ ‫اما اخیرا در رســانه ها خواندم عزیزی را برای برنامه انتخاب‬ ‫کردنــد‪ .‬بنابراین وظیفه دارم از شــما که حدود چهار ســال‬ ‫بیننده مهربان هفت بودید خداحافظی کنم‪ .‬من و دوستانم‬ ‫را ببخشید که تا پاسی از شب بیدارتان نگه می داشتیم‪ .‬نگاه‬ ‫مهربانتان را از سینمای ایران دریغ نفرمایید‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫مادر انجال‬ ‫تیتر منتخب‬ ‫اشپیگل‬ ‫اکونومیست‬ ‫به مکزیک‬ ‫پرداخته است‬ ‫سوژه پزشکی‬ ‫نیوزویک‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫پیاممدیرعامل‬ ‫بانک مهر اقتصاد‬ ‫به مناسبت‬ ‫هفت هدفاع مقدس‬ ‫هفتــه دفاع مقــدس همچــون نگینــی تا همیشــه‬ ‫زمان‪ ،‬بر تارک تاریخ حماســه و ایثار این ملت می درخشد‪،‬‬ ‫دفاع مقدس‪ ،‬نام اشــناترین واژه در قاموس حماســه های‬ ‫عزت افریــن ملــت شــریف ایــران اســت کــه خاطرات‬ ‫دالوری های ان‪ ،‬تا همیشه زمان در تاریخ شکوهمند این‬ ‫دیار به یادگار خواهد ماند‪.‬‬ ‫حدیث هشت ســال دفاع مقدس‪ ،‬حدیث مقاومت و‬ ‫مظلومیت ملتى اســت که قله هاى ســربلند ایثار‪ ،‬حماسه‬ ‫و شــرف را در راه دفاع از مکتب‪ ،‬انقالب و میهن اسالمى‬ ‫خویش در نوردیده است‪ ،‬حکایت ماندگار دالورى شهیدان‬ ‫و شاهدانى است که با خون و جانشان سطر سطر تاریخ این‬ ‫مرز و بوم اسالمى را نگاشته اند‪.‬‬ ‫هفتــه دفاع مقدس‪ ،‬هفتــه ای در گذر ایام نیســت‪،‬‬ ‫واژه ای در حصــار تنــگ زمان نیســت؛ فصلی اســت در‬ ‫ بی زوال تریــن تقویم های ابــدی انجا که زمــان‪ ،‬خود نیز‬ ‫کرانــه ای محــدود دارد‪ ،‬ملت ما بــا دفاع مقدس خویش‪،‬‬ ‫دیواره کوتاه ایام را در نوردید و از ان ســوی مرزهای ســبز‬ ‫توحید‪ ،‬گلستانی از شهادت را هدیه اورد‪.‬‬ ‫دفاع مقــدس نمــاد اســتقامت و ســمبل پیــروزی‬ ‫ملت شریف ایران اســت‪ ،‬ایران اســامی هرگز به منظور‬ ‫قدرت طلبی وارد عرصه جنگ نشــد‪ ،‬بلکــه روحیه حمیت‬ ‫و غیــرت فرزنــدان ایــن اب و خاک بــود که به تاســی از‬ ‫موال و امامشــان حضرت حســین بن علــی(ع) در تحقق‬ ‫شــعار «هیات م ّنا الذله» کوشــیدند تا هرگز تســلیم ننگ‬ ‫و ذ ّلت و زبونی نشــوند و از کیان و حیثیــت اعتقادی خود‬ ‫دفاع کنند‪.‬‬ ‫دفاع مقدس دســتاوردهای بزرگ و فراوانی به دنبال‬ ‫داشت‪ ،‬بســیج همگانی مردم دالور ایران بیش از هر چیز‬ ‫نشان از وحدت ملی و التزام جمعی ایرانیان به حفظ منابع‬ ‫و مرزها و سرمایه های ملی بود و به دشمنان ایران که چشم‬ ‫طمع به گنجینه های کشور داشــتند فهماند که نمی توانند‬ ‫با زر و زور و تزویر ملتی را به اســتثمار خــود در اورند چرا که‬ ‫این ملت ازادگــی را از حضــرت اباعبدالله الحســین(ع)‬ ‫اموخته اند‪.‬‬ ‫ی کارکنان ارزشــمند‪،‬‬ ‫اینجانب بــه نمایندگی از تمام ‬ ‫پرتالش و انقالبی بانک مهر اقتصــاد هفته دفاع مقدس‬ ‫را به محضر رهبر معظــم انقــاب‪ ،‬خانواده های معظم و‬ ‫معزز شهدا‪ ،‬ایثارگران و ملت دالور و رزمنده ایران اسالمی‬ ‫تبریک عرض می نمایم و امیــدوارم خداوند تبارک و تعالی‬ ‫روز به روز بر توفیقات و عظمت مردم شریف ایران در ظل‬ ‫توجهات حضرت ولی عصر(عج) و در ســایه زعامت رهبر‬ ‫فرزانه انقالب بیفزاید‪.‬‬ ‫معاون اعتبارات بانک مهر اقتصاد‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪280‬‬ ‫برای یک بانک بهترین سرمای ه اعتماد است‬ ‫معاون اعتبارات بانک مهر اقتصاد در جمع اصحاب‬ ‫رسانه در مشهد گفت‪« :‬برای یک بانک سرمایه ای بهتر از‬ ‫اعتماد نیست‪».‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی بانک مهر اقتصاد اســتان‬ ‫خراســان رضوی‪ ،‬حمیدرضا نجف پور‪،‬معــاون اعتبارات‬ ‫و تجهیز منابع بانک‪ ،‬در نشســت با اصحاب رسانه با بیان‬ ‫مطلب فوق گفــت‪« :‬بانک مهــر اقتصاد افتخــار دارد با‬ ‫‪22‬سال مهندســی دقیق عملیات بانکی و تکیه بر قوانین‬ ‫بانکداری اسالمی تا به امروز در هیچ دوره ای دچار کمبود‬ ‫نقدینگی نشده که این نشانگر اعتبار و اعتماد این بانک در‬ ‫بین مردم است‪».‬‬ ‫نجف پور با بیان اینکه با در نظر گرفتن سه اصل مهم‬ ‫که الزمه یک بانکداری اســامی قوی است توانسته ایم‬ ‫خدمات خود را به بهترین شکل ارائه دهیم‪ ،‬افزود‪« :‬اصل‬ ‫نخست سرمایه‪ ،‬کفایت ســرمایه و کنترل صحیح جریان‬ ‫ورود و خروج نقدینگی در بانک اســت‪ ،‬اصل دوم منفعت‬ ‫است که باید در سه دسته بانک‪ ،‬سرمایه گذار و تسهیالت‬ ‫گیرنده به صورت عادالنه و شــرعی در نظر گرفته شــود و‬ ‫اصل ســوم خدمت و خدمات بانک به مشتریان و مالکان‬ ‫حساب است که این بانک توانست با رعایت این سه اصل‬ ‫در هم تنیده به مشتریان خود اعتماد و اطمینان بدهد‪».‬‬ ‫وی با اشاره به اینکه اقتصاد کشور ما پول محور است‪،‬‬ ‫تصریح کرد‪« :‬زمانی که اقتصاد در حالت رکود و تورم است‬ ‫بانک باید فعالیت هایی را انجام دهد که کمک حال دولت‬ ‫باشد‪ ،‬کارکردهایی از این دست که سرمایه های مردم را به‬ ‫بنگاه های اقتصادی‪ ،‬خانوارها و به طورکلی به ســمت دو‬ ‫بخش اقتصاد خرد و کالن کشــور هدایت کند که البته در‬ ‫این زمینه بانک مهر اقتصاد عملکرد خــوب و قابل قبولی‬ ‫داشته است‪».‬‬ ‫معاون اعتبارات بانک مهر اقتصاد ضمن اشــاره به‬ ‫قواعد اصلی بانکداری بدون ربا که مهمترین اصل کاری‬ ‫این بانک اســت تاکید کــرد‪« :‬از ‪ 770‬هــزار میلیارد ریال‬ ‫تسهیالتی که بانک مهر اقتصاد با رویکرد عدالت محوری‬ ‫و پیشرفت اقتصادی در اختیار مردم قرار داد‪ 46 ،‬درصد ان‬ ‫تحت عنوان تسهیالت خرد در اختیار احاد مردم قرار گرفته‬ ‫و ‪ 54‬درصد دیگر از این تســهیالت به بخش تولید ملی و‬ ‫تسهیالت کالن اختصاص داده شد‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬از ســال ‪ 89‬که مقام معظــم رهبری بر‬ ‫سیاســت های بیســت و چهار گانه اقتصاد مقاومتی تاکید‬ ‫کردنــد برنامه های اعتبــاری بانک مهر اقتصــاد مبتنی بر‬ ‫منویات ایشان تعریف و در راستای تحقق و عملیاتی شدن‬ ‫این سیاست ها تنظیم شد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه رویکرد بانک مهــر اقتصاد در ارائه‬ ‫خدمات در جامعه به دو دسته اقتصادی و خدماتی تقسیم‬ ‫می شــود‪ ،‬ادامــه داد‪« :‬در رویکــرد خدماتی بــا طراحی‬ ‫مجموعــه ای از روش ها و کمک های مــردم‪ ،‬قادر به رفع‬ ‫انواع نیازهای مالی عزیزان صاحب سپرده و مشتریان بانک‬ ‫با ارائه خدمات مالی پیش بینی شــده هستیم که بر اساس‬ ‫عدالت محوری تنظیم شده است‪».‬‬ ‫نجف پور ادامه داد‪« :‬در رویکــرد دوم نیز که رویکرد‬ ‫اقتصــادی باتوجه بــه اصل پیشــرفت و رفــاه اقتصادی‬ ‫جامعه مد نظر بانک اســت تا به حال ‪ 25‬هزار تســهیالت‬ ‫بانکی کالن را به فعاالن اقتصــادی و بنگاه های تولیدی‬ ‫اختصاص داده ایم و این درحالی است که بانک ‪ 800‬هزار‬ ‫فقره تسهیالت در سال پرداخت می کند‪».‬‬ ‫نجف پور تعداد مشتریان بانک مهر اقتصاد را دوازده‬ ‫و نیم میلیون نفر اعالم کرد و افزود‪« :‬تسهیالت این بانک‬ ‫توقف پذیر نیست به طوری که حتی در تعطیالت عید نوروز‬ ‫شعب کشیک بانک مشغول فعالیت هستند و به متقاضیان‪،‬‬ ‫تسهیالت ارائه می کنند‪».‬‬ ‫وی در تشــریح اقدامات مجموعه مهر در راســتای‬ ‫حمایــت از تولید کنندگان داخلــی ادامــه داد‪« :‬بانک در‬ ‫طــرح کارت اعتبــاری کاالی ایرانــی و مشــارکت با گروه‬ ‫صنعتی انتخاب توانست به گونه ای عمل کند که هم گروه‬ ‫تولید کننده با ارزانترین قیمت و بدون بوروکراسی تسهیالت‬ ‫ بگیرد و هم تسهیالتی با نرخ ‪ 16‬درصد و اقساط ‪ 25‬ماهه به‬ ‫خریداران کاالی ساخت داخل پرداخت شود‪».‬‬ ‫نجف پور در پایــان با بیان اینکه بانــک مهر اقتصاد‬ ‫پرچمدار پیاده سازی بانکداری اسالمی است‪ ،‬گفت‪« :‬این‬ ‫بانک در این زمینــه از همه بانک ها به طور مطلق پیشــی‬ ‫گرفته و بــا فاصله ای زیــاد در حال اجرای سیاســت های‬ ‫بانکداری اسالمی در سطح جامعه است‪».‬‬