روزنامه صمت شماره 281

‫ﯾﮏ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ارام‬ ‫ﺳﯽ»دﺳﺖ«‬ ‫دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ‬ ‫ﺟﻮاد ﻇﺮﯾﻒ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﻮاد‬ ‫ﭼﻪ ﻨﻪ‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪای ﺑﺮای‬ ‫اش‬ ‫ﺗﺎﺑﻮﺷﮑﻨﯽ ش‬ ‫ﯽ‬ ‫ﺑﻮ ﻨﯽ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ دداد؟‬ ‫ﺧﺸﻢ اﯾﺮان‬ ‫‪ ۸۸‬ﺻﻔﺤﻪ‪۵۰۰۰/‬ﺗﻮﻣﺎن‬ ‫‪۸۸/‬‬ ‫‪۸ /۱۳۹۴‬‬ ‫‪۱۳۹۴‬‬ ‫ﯾﮏ‪۱۱/‬ﻣﻬﺮ ‪۴‬‬ ‫ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪﺧﺒﺮی‪،‬ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ‪ /‬ﺳﺎل ﺷﺸﻢ‪ /‬ﺷﻤﺎره دوﯾﺴﺖ و ﻫﺸﺘﺎد و ﯾﮏ‪۱۱/‬ﻣﻬﺮ‬ ‫ﻣﻣﺜﻠﺚ در ﭘﺮوﻧﺪه ﺧﻮد‬ ‫ﻓﯿﻠﻢ ﻣﺤﻤﺪ)ص( را ﻣﻮرد‬ ‫ﻓﯿﻠ‬ ‫ﯾﯽ‬ ‫ﻮ‬ ‫ﯽو‬ ‫ﺑﺮرر‬ ‫ﺑﺮ‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ‬ ‫ﯽ ﻓﻨﯽ‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫ﻗﺮارداده اﺳﺖ‬ ‫ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻣﻨﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﺸﻢ و اﻧﺪوه ﻓﺮاوان اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدی ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﻣﻮاﺿﻊ ﻋﺰتﻣﻨﺪاﻧﻪ رﻫﺒﺮ اﻧﻘﻼب ﻣﻮﺟﺐ ﻏﺮور اﯾﺮاﻧﯿﺎنﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺻﻔﺤﺎت وﯾﮋه ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻣﻨﺎ و راﻫﮑﺎرﻫﺎی اﺻﻼح ﺑﺮﮔﺰاری ﺣﺞ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﯾﻢ‬ ‫‪#‬ﺑﯽ_ﮐﻔﺎﯾﺘﯽ_ال_ﺳﻌﻮد‬ ‫ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎﺧﺘﯽ واﮐﻨﺶ‬ ‫اﯾﺮاﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﮑﻪ را ﺑﺮرﺳﯽﮐﺮده اﺳﺖ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎران در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎبﮔﺮاﯾﺎن‬ ‫ﻣﻌﻨﺎی دﻋﻮت از ﻻرﯾﺠﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﺷﻮرایﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽاﺻﻮﻟﮕﺮاﯾﺎن‬ ‫ﭼﯿﺴﺖ؟‬ ‫و ﺧﺎﻣﻮﺷﯽﮔﻨﺎه ﻣﺎﺳﺖ‬ ‫ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺜﻠﺚ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﻮال ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫دادهاﻧﺪ ﮐﻪ واﮐﻨﺶ روﺷﻨﻔﮑﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﺣﮑﻮﻣﺖﻗﺒﯿﻠﻪای‬ ‫اﯾﺎ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﯿﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻧﺎﯾﻒ ووﻣﺤﻤﺪ‬ ‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ‬ ‫ﺳﻠﻤﺎن ﻋﺎﻣﻞ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﮑﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫‪ ۵+۱‬ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫ﻣﺬاﮐﺮه درﺑﺎره ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﻮرﯾﻪ‬ ‫ﺟﺪیﺗﺮ از ﻫﻤﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽرﺳﺪ‬ ‫عیدغدیرازنگاهامام‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫«زندهنگهداشتناینعید‪،‬نهبرایایناست‬ ‫کهچراغانیبشودوقصیدهخوانیبشودومداحی‬ ‫بشود‪ .‬اینها خوب اســت؛ اما مسئله این نیست‪.‬‬ ‫مسئله این است که به ما یاد بدهند که چطور باید‬ ‫تبعیتکنیم‪.‬بهمایادبدهندکهغدیر‪،‬منحصربهان‬ ‫زماننیست؛غدیردرهمهاعصاربایدباشدوروشی‬ ‫کهحضرتامیردراینحکومتپیشگرفتهاست‪،‬‬ ‫بایدروشملتهاودستاندرکارانباشد‪.‬قضیهغدیر‪،‬‬ ‫قضیهجعلحکومتاست‪.‬ایناستکهقابلنصب‬ ‫است؛وا ّ‬ ‫ال‪،‬مقاماتمعنویقابلنصبنیست‪».‬‬ ‫عید همگان‬ ‫حضرتامامخمینــی(ره)‪،‬عیدغدیرخمرا‬ ‫کهکاشتنبذروالیتدرجانهمهمسلماناناست‪،‬مختصگروه‬ ‫خاصینمی دانستودراینبارهمی فرمود‪«:‬امروزکهروزعیدغدیر‬ ‫است‪،‬ازبزرگ تریناعیادمذهبیاست‪.‬اینعید‪،‬عیدیاستکه‬ ‫مالمستضعفاناست‪،‬عیدمحروماناست‪،‬عیدمظلومانجهان‬ ‫است‪،‬عیدیاستکهخدایتبارکوتعالیبهوسیلهرسولاکرم‬ ‫(ص)برایاجرایمقاصدالهیوادامهتبلیغــاتوادامهراهانبیا‪،‬‬ ‫حضرتامیرعلیهالسالمرامنصوبفرمودند‪».‬‬ ‫ارزش موال علی (ع)‬ ‫حضرتامامخمینی(ره)معتقدبودکهبزر ِ‬ ‫گیعیدغدیر‪،‬از‬ ‫وجودبابرکتعلی(ع)استومی فرمود‪«:‬مسئلهغدیر‪،‬مسئله ای‬ ‫نیستکهبنفسهبرایحضرتامیریکمسئلهایپیشبیاورد؛‬ ‫حضرتامیرمسئلهغدیرراایجادکردهاست‪.‬انوجودشریفکه‬ ‫منبعهمهجهاتبودهاست‪،‬موجباینشدهاستکهغدیرپیش‬ ‫‪8- 13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫ماجراییکبرنامه نیمه کاره‬ ‫ایاباخوش وبشکردنمشکالتحلمی شود؟‬ ‫تاجیک‪:‬روحانیتوانایینرمالیزاسیونهمندارد‬ ‫هسته ایازشئوناترهبریاست‬ ‫‪14- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تقسیمکارمنطقهای‬ ‫‪ 5+ 1‬جدید‬ ‫پایداری؛کانالوروداحمدی نژاد؟‬ ‫پایداریبهاحمدینژادفکرمی کند‬ ‫‪20- 35‬‬ ‫سیاست‬ ‫دیپلماسی«دست»‬ ‫محافظهکاراندربرابرناب گرایان‬ ‫انتخاباتدوقطبیمی شود‬ ‫جامعتینهنوزازالریجانیدعوتنکردهاست‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫ی اسالم‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی ‪ -‬زهره دیانی ‪ -‬مینا عل ‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان ‪-‬‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫بیاید‪.‬غدیربرایایشانارزشندارد؛انکهارزشدارد‪،‬خودحضرت‬ ‫اســتکهدنبالانارزش‪،‬غدیرامدهاست‪.‬خدایتبارکوتعالی‬ ‫کهمالحظهفرمودهاستکهدربشربعدازرسولخدا(ص)کسی‬ ‫نیستکه[انچه]دلخواهاستانجامبدهد‪،‬مامورمی کندرسول‬ ‫خدا(ص)راکهاینشخصراکهقدرتاینمعناراداردکهعدالت‬ ‫رابهتماممعنادرجامعهایجادکندویکحکومتالهیداشتهباشد‪،‬‬ ‫اینرانصبکن‪».‬‬ ‫الگوی حکومت اسالمی‬ ‫همهحکومتهابهالگوونمونهنیازدارندتابراساسان‪،‬رابطه‬ ‫بینحاکمومردممشخصشودوحکومت‪،‬وظایفخودرابهدرستی‬ ‫انجامدهد‪.‬حضرتامامخمینی(ره)براینعقیدهبودکهغدیر‪،‬‬ ‫معینکرد‪.‬ایشاندراینبارهمی فرمود‪:‬‬ ‫الگویحکومتاسالمیرا ّ‬ ‫«روزعیدغدیر‪،‬روزیاستکهپیغمبراکرم(ص)تکلیفحکومت‬ ‫معینفرمودوالگویحکومتاســامیراتااخرتعیین‬ ‫را ّ‬ ‫فرمودکهحکومتاسالم‪،‬نمونهاشعبارتازیکهمچو‬ ‫شخصیتیاستکهدرهمهجهات ّ‬ ‫مهذب‪،‬درهمهجهات‬ ‫معجزهاست‪.‬والبتهپیغمبراکرم(ص)اینرامی دانستند‬ ‫کهبهتماممعناکسیمثلحضرتامیر(ع)نمی تواندباشد‪،‬‬ ‫لکننمونهراکهبایدنزدیکبهیکهمچووضعیباشداز‬ ‫حکومتها‪،‬تااخرتعیینفرمودند‪.».‬امروزکهروزعیدغدیر‬ ‫است‪،‬ازبزرگ تریناعیادمذهبیاست‪.‬اینعید‪،‬عیدی‬ ‫استکهمالمستضعفاناســت‪ ،‬عیدمحروماناست‪،‬‬ ‫عیدمظلومانجهاناست‪،‬عیدیاستکهخدایتبارکو‬ ‫تعالیبهوسیلهرسولاکرم(ص)برایاجرایمقاصدالهی‬ ‫وادامهتبلیغاتوادامهراهانبیا‪،‬حضرتامیر(ع)رامنصوب‬ ‫فرمودند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬سیدضیاءایمانی‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪36- 65‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫خشم ایران‬ ‫بحران کاریزما‬ ‫تغییر مدیریت خانه خدا‬ ‫شبه جزیره در استانه تحوالت سیاسی‬ ‫‪66-75‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫ا ِدای دِینی به ساحت مقدس‬ ‫متاثر از سنت غربی تصویرگری‬ ‫محتوای فیلم قابل بحث است‬ ‫مشکل دردرام‪ ،‬قوت درفرم‬ ‫‪76-81‬‬ ‫ورزش‬ ‫رویای واقعی‬ ‫به این بچه ها افتخار می کنیم‬ ‫اندک اندک تا استیضاح‬ ‫بازگشت اقای خاص‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫یک عاشقانه ارام‬ ‫دیپلماسی«دست»‬ ‫محمدجواد ظریف‬ ‫چه هزینهای برای‬ ‫تابوشکنیاش‬ ‫خواهد داد؟‬ ‫خشم ایران‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هشتاد و یک‪11/‬مهر ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلث در پرونده خود‬ ‫فیلم محمد(ص) را مورد‬ ‫بررسی فنی و محتوایی‬ ‫قرارداده است‬ ‫فاجعه منا موجب خشم و اندوه فراوان ایرانیان نسبت به دولت سعودی شده است‪.‬‬ ‫در این میان مواضع عزتمندانه رهبر انقالب موجب غرور ایرانیانگشته است‪.‬‬ ‫در صفحات ویژه مثلث به ابعاد مختلف فاجعه منا و راهکارهای اصالح برگزاری حج پرداختهایم‬ ‫‪#‬بی_کفایتی_ال_سعود‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫مثلث با نگاهی جامعهشناختی واکنش‬ ‫ایرانیان به حادثه مکه را بررسیکرده است‬ ‫محافظهکاران در برابر نابگرایان‬ ‫معنای دعوت از الریجانی به جلسات‬ ‫شورایهماهنگیاصولگرایان‬ ‫چیست؟‬ ‫و خاموشیگناه ماست‬ ‫نویسندگان مثلث به این سوال پاسخ‬ ‫دادهاند که واکنش روشنفکران مسلمان به‬ ‫حادثه مکه چگونه باید باشد؟‬ ‫حکومتقبیلهای‬ ‫ایا رقابت بین محمد بن نایف و محمد بن‬ ‫سلمان عامل حادثه مکه بوده است؟‬ ‫‪ 5+1‬جدید‬ ‫مذاکره درباره سرنوشت سوریه‬ ‫جدیتر از همیشه به نظر میرسد‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫روحانی در صحن نیویورک‬ ‫خبرنامه‬ ‫حسن روحانی هفته گذشته در نشست سران سازمان ملل متحد‬ ‫سخنرانی کرد‪ .‬او سخنان خود را با انتقاد از عربستان به جهت فاجعه‬ ‫منا اغاز کرد و در ادامه سخنان خود به مســائل دیگری از جمله توافق‬ ‫هســته ای پرداخت‪ .‬او در مدت حضــورش در نیویــورک دیدارهایی با‬ ‫رهبران کشورهایی همچون فرانسه ‪ ،‬انگلیس و روسیه داشت‪.‬‬ ‫سخنرانیغرورافرینرهبرمعظمانقالب‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫عکس العملما دربرابرموذی گریمسئوالنعربستان‬ ‫خشن و سخت خواهد بود‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬فرمانده معظم کل قوا صبح‬ ‫روز چهارشنبه در مراسم دانش اموختگی‪ ،‬تحلیف و اعطای‬ ‫سردوشی دانشجویان دانشگاه های افسری ارتش جمهوری‬ ‫اســامی ایران در دانشــگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)‬ ‫نوشهر حضور یافتند‪.‬‬ ‫در این مراســم‪ ،‬حضــرت ایت الله خامنه ای با اشــاره‬ ‫به حادثه تاســف بار و خونین منــا‪ ،‬ان را به دلیل جان باختن‬ ‫هزاران نفر از حجاج به ویژه صدهــا نفر از حجاج ایرانی‪ ،‬عزا‬ ‫و مصیبتی واقعی برای ملت ایران خواندند و با اشاره به لزوم‬ ‫تشکیل کمیته حقیقت یاب با حضور کشورهای اسالمی و از‬ ‫جمله ایران‪ ،‬گفتند‪« :‬دولت عربستان در انتقال ابدان مطهر‬ ‫جان باختــگان به وظایف خــود عمل نمی کنــد و جمهوری‬ ‫اسالمی ایران نیز تاکنون با خویشــتنداری و ادب اسالمی‪،‬‬ ‫حرمت برادری را در دنیای اسالم نگه داشته است‪ ،‬اما این را‬ ‫بدانند که اندک بی احترامی به ده ها هزار نفر از حجاج ایرانی‬ ‫در مکه و مدینه و عمل نکردن به وظایف برای انتقال ابدان‬ ‫مطهر‪ ،‬عکس العمل سخت و خشــن ایران را در پی خواهد‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫ایشان با اشاره به جان باختن مظلومانه و با زبان تشنه‬ ‫حجاج در حادثه منا و عزادار شدن خانواده هایی که مشتاقانه‬ ‫منتظر بازگشــت عزیزان خود بودند‪ ،‬افزودند‪« :‬هنوز تعداد‬ ‫دقیق جان باختگان ایرانی در این حادثه مشــخص نیست‬ ‫و احتمال افزایش امار به صدها نفر دیگــر وجود دارد و این‬ ‫حادثه‪ ،‬واقعا مصیبت بزرگی برای ملت ایران اســت‪ ».‬رهبر‬ ‫انقالب اسالمی همچنین با اشاره به برخی گزارش ها مبنی‬ ‫بر جان باختن احتمالی بیش از پنج هــزار نفر در حادثه منا‪،‬‬ ‫خاطرنشان کردند‪« :‬در حالی که قران کریم خانه خدا را محل‬ ‫امنیت و حج را جایگاه امنیت می داند اما اکنون باید پرسید که‬ ‫ایا این‪ ،‬امنیت اســت؟» حضرت ایت الله خامنه ای با تاکید‬ ‫بر لزوم تشــکیل «کمیته حقیقت یاب» با حضور کشورهای‬ ‫اسالمی و از جمله ایران‪ ،‬خاطرنشان کردند‪« :‬ما فعال درباره‬ ‫علت این حادثه‪ ،‬قضاوت پیش از موعد نمی کنیم اما معتقدیم‬ ‫دولت عربســتان به وظایف خود در قبــال مجروحان حادثه‬ ‫منا عمل نکرده است و انان را با حالتی مستاصل و تشنه رها‬ ‫کرد‪ ».‬ایشان به مشکالت به وجود امده در انتقال بدن های‬ ‫مطهر جان باختگان حادثه منا و پیگیری مســئوالن کشــور‬ ‫اشاره کردند و با تاکید بر لزوم ادامه پیگیری های مسئوالن‪،‬‬ ‫افزودنــد‪« :‬در این موضوع‪ ،‬دولت عربســتان بــه وظایف‬ ‫خود عمل نمی کند و در برخی موارد نیــز موذی گری انجام‬ ‫می دهد‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی گفتند‪« :‬جمهوری اسالمی‬ ‫ایران تاکنون از خود خویشتن داری نشان داده و رعایت ادب‬ ‫اسالمی و حرمت برادری در دنیای اســام را کرده است اما‬ ‫این را بدانند که دست ایران‪ ،‬برتر از خیلی هاست و امکانات‬ ‫بیشتری هم دارد و اگر بخواهد در مقابل عناصر اذیت کننده‬ ‫و موذی عکس العمل نشان دهد‪ ،‬اوضاع انها خوب نخواهد‬ ‫بود و در هیــچ صحنه همــاوردی‪ ،‬حریف نخواهند شــد‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای با تاکیــد بر اینکه «عکس العمل‬ ‫ایران اســامی خشــن و ســخت خواهد بود»‪ ،‬خاطرنشان‬ ‫کردند‪« :‬در دوران هشــت ســال دفاع مقدس‪ ،‬قدرت های‬ ‫شرق و غرب و کشورهای اطراف از یک عنصر خبیث و فاسد‬ ‫حمایت کردند اما سرانجام همه انها سیلی خوردند و بر همین‬ ‫اســاس‪ ،‬ایران را می شناســند و اگر هم نمی شناسند‪ ،‬االن‬ ‫بشناسند‪ ».‬ایشان با اشاره به حضور ده ها هزار نفر از حجاج‬ ‫عزیز کشــورمان در مکه و مدینه‪ ،‬هشــدار دادنــد‪« :‬اندک‬ ‫بی احترامی به حجاج ایرانی و همچنین عمل نکردن دولت‬ ‫عربســتان به وظایف خود در قبال بدن های مطهر‪ ،‬موجب‬ ‫عکس العمل ایــران خواهد شــد‪ ».‬رهبر انقــاب گفتند‪:‬‬ ‫«جمهوری اســامی ایران اهل ظلم نیست اما ظلم و ستم‬ ‫هیچ کس را نیز قبول نمی کند؛ بنابرایــن حقوق هیچ یک از‬ ‫انسان ها و ملت ها اعم از مسلمان و غیرمسلمان دست درازی‬ ‫نمی کند‪ ،‬اما اگر کســی بخواهد به حق ملت و کشور ایران‬ ‫ی خواهد شد و به لطف‬ ‫دست درازی کند‪ ،‬با او برخورد محکم ‬ ‫خدا توانایی این برخورد نیز وجود دارد و ملت ایران‪ ،‬مقتدر و‬ ‫پایدار است‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای در بخش دیگری‬ ‫از سخنان خود‪« ،‬ایمان عمیق»‪« ،‬شجاعت» و «دانش»‬ ‫را سه عنصر بسیار مهم در تشکیل هویت یک نیروی مسلح‬ ‫خواندند و خاطرنشان کردند‪«:‬اگر در نیروی مسلح‪ ،‬ایمان‬ ‫نباشد‪ ،‬روحیه ضعیف کشی به وجود خواهد امد‪ ،‬اگر شجاعت‬ ‫نباشد‪ ،‬نیروی مسلح در هنگامه خطر‪ ،‬قادر به انجام وظیفه‬ ‫خود نخواهد بود و اگر دانش نباشد‪ ،‬ابزارهای نیروی مسلح‬ ‫در برابــر ابزارهای طرف مقابل‪ ،‬کند خواهند بود‪ ».‬ایشــان‬ ‫هدف قــرار دادن خانه ها‪ ،‬خیابان ها‪ ،‬بــازار و حتی مجلس‬ ‫عروســی را در یمن‪ ،‬نمونه ای از ضعیف کشی و نبود روحیه‬ ‫شجاعت در یک نیروی مسلح دانستند و با توصیه به جوانان‬ ‫نیروهای مسلح کشور برای تقویت ایمان و شجاعت و ابتکار‬ ‫تحقیقاتی و دانش پژوهی‪ ،‬خاطرنشان کردند‪« :‬امروز نظام‬ ‫اسالمی‪ ،‬هم نیازمند ابزارهای جنگی سخت و هم ابزارهای‬ ‫جنگی نرم اســت‪ ،‬زیرا دنیــای کنونی تحت ســیطره قدرت‬ ‫شیاطین‪ ،‬برای انسان های خداجو دنیایی خطیر است و باید‬ ‫همواره اماده و مجهز بود‪ ».‬رهبر انقالب اسالمی علت اصلی‬ ‫دشــمنی قدرتمندان غاصب جهانی با جمهوری اسالمی و‬ ‫ایا با خوش وبش کردن‬ ‫مشکالت حل می شود؟‬ ‫ملت شــجاع و انقالبی ایران را‪ ،‬ایســتادگی ملت در مقابل‬ ‫انها و حفظ هویت و جوهره اصلی و حل نشــدن در نظامات‬ ‫استکبار برشــمردند و گفتند‪« :‬امادگی نیروهای مسلح اعم‬ ‫از ارتش‪ ،‬سپاه‪ ،‬بسیج و سایر نیروها‪ ،‬فقط به معنای امادگی‬ ‫برای پیروزی در مقابل دشمن نیست بلکه باید این امادگی‪،‬‬ ‫بازدارنده نیز باشــد‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای با اشاره به‬ ‫تهدیدهای قدرت های جهانی برضد نظام اسالمی افزودند‪:‬‬ ‫«ملت ایــران در دوران چهار دهه انقالب به ویژه در هشــت‬ ‫سال دفاع مقدس نشان داده اســت که قدرتمند و نیرومند و‬ ‫دارای هویت و گوهر است و در مقابل بدخواهان می ایستد‪».‬‬ ‫ایشــان با تاکید بر اینکه «ملت ایران ثابت کرده‪ ،‬در مقابل‬ ‫اســتکبار‪ ،‬مقاوم‪ ،‬اگاه و بصیر است و همچنین برای هویت‬ ‫خود و بشریت احترام قائل اســت»‪ ،‬گفتند‪« :‬ایستادگی در‬ ‫برابر اســتکبار‪ ،‬احترام به بشــریت و همه ملت ها اســت‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اســامی به چنگ و دندان نشــان دادن های‬ ‫دشمنان اشاره و خاطرنشان کردند‪« :‬همواره این گونه بوده‬ ‫که مشــت کوبنده انســان های مومن می تواند انها را وادار‬ ‫به عقب نشــینی کند‪ ».‬حضرت ایت الله خامنه ای در پایان‪،‬‬ ‫جوانان نیروهای مســلح را به بازخوانی دقیق قضایای دفاع‬ ‫مقدس و طرح های عملیاتــی و بازدیــد از مناطق عملیاتی‬ ‫از منظر نظامی و اســتفاده از تجربیات پیشکسوتان توصیه‬ ‫کردند و خطاب به انان گفتند‪« :‬شــما باید ِح ِ‬ ‫صن مستحکم‬ ‫کشــور و نظام اســامی‪ ،‬به معنی واقعی کلمه باشید‪ ».‬در‬ ‫ابتدای این مراسم‪ ،‬رهبر انقالب اسالمی با حضور در یادمان‬ ‫شــهدا به شــهیدان ســرافراز ادای احترام کردند‪ .‬فرمانده‬ ‫کل قوا‪ ،‬ســپس از یگان های حاضر در میدان سان دیدند‪.‬‬ ‫در این مراســم‪ ،‬خانواده یکی از شــهیدان نیــروی دریایی‬ ‫ارتش‪ ،‬یک روحانی نمونه‪ ،‬ســه تن از فرماندهان‪ ،‬ســه تن‬ ‫از اساتید و پژوهشگران و پنج نفر از دانش اموختگان نمونه‬ ‫دانشگاه های ارتش هدایای خود را از دست فرمانده معظم‬ ‫کل قوا دریافت کردند‪ .‬همچنین یکی از دانش اموختگان و‬ ‫نماینده دانشجویان دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره)‬ ‫ماجرای یک برنامه نیمه کاره‬ ‫روحانی و سفر نیویورک‬ ‫ثبات و امنیت در منطقه اشاره کرد و گفت‪« :‬ایران از توسعه‬ ‫روابط و همکاری های سیاســی‪ ،‬اقتصــادی و فرهنگی با‬ ‫فرانسه استقبال می کند‪ ».‬به عالوه در دیداری با پوتین از‬ ‫وی برای حضور در ایران و شــرکت در اجالس کشورهای‬ ‫تولید کننده گاز دعوت کرد‪ .‬او همچنین به نقش روسیه در‬ ‫هماهنگی و تالش مشــترک برای توافق هسته ای اشاره‬ ‫کرد‪ .‬پوتیــن نیز در این دیدار با تســلیت درگذشــت تعداد‬ ‫زیادی از حجاج کشــورمان در حادثه منــا گفت‪« :‬تعامل‬ ‫ایران و روسیه برای مبارزه با تروریســم و امنیت منطقه ای‬ ‫و بین المللی در ســطح عالی قــرار دارد‪ ».‬روحانی قرار بود‬ ‫تا بعد از ســخنرانی اش در ســازمان ملل و در روز اخر برای‬ ‫دومین بار با دیوید کامرون دیدار کند‪ .‬اما به خاطر تغییر در‬ ‫برنامه سفر‪ ،‬این دیدار به صبح دوشنبه موکول شد تا بدون‬ ‫انجام ان روحانی نیویورک را ترک نکرده باشد‪ .‬نخست وزیر‬ ‫انگلســتان هم در این دیدار تاکید کرد که لندن به تمامی‬ ‫ تعهدات خود در برجام عمل خواهد کرد و اطمینان داریم که‬ ‫دیگر طرف ها نیز به تعهداتشان عمل می کنند‪ .‬روحانی چند‬ ‫مصاحبه مطبوعاتی و تلویزیونی مهم نیز داشت‪ .‬او در یک‬ ‫مصاحبه از نامه نویسی با اوباما پرده برداشت و گفت‪« :‬در‬ ‫ذهنم این حرکات سمبلیک مطرح نیست که به هم برسیم‬ ‫و به هم دســت دهیم‪ .‬یا به هم نرسیم‪ .‬به هم سالم کنیم و‬ ‫یا به هم نامه بنویسیم‪ .‬البته نامه می نویسیم گاهی ایشان‬ ‫می نویسند و گاهی من می نویسم‪ .‬مهم این است که بین‬ ‫ایران و امریکا فاصله خیلی زیادی وجود دارد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫حســن روحانی نیز همچــون محمــود احمدی نژاد‬ ‫ابتدای سال های ریاست جمهوری اش را با سفر به نیویورک‬ ‫اغاز می کند‪ .‬او امسال مهر نیز به سنت هر ساله به نیویورک‬ ‫رفت تا در میانــه فاجعه منــا در نیویورک ســخنرانی کند؛‬ ‫ســخنرانی ای کــه مهمترین بخــش ان اتفاقات مســاله‬ ‫عربســتان بود‪ .‬برخالف انچه دیگران تصور می کردند که‬ ‫ممکن است او با اوباما دیدار کند‪ ،‬اما او همانطور که پیش تر‬ ‫در گفت وگویی در تهران اعالم کرده بود چنین برنامه ای را‬ ‫در ســفرش نگنجانده بود‪ .‬رئیس جمهور در این سفر یک‬ ‫سخنرانی و چند دیدار مهم برگزار کرد و سفرش را نیمه کاره‬ ‫گذاشت و به تهران بازگشت‪ .‬او در بخشی از سخنرانی اش‬ ‫گفت‪« :‬به نمایندگی از ملتی ســخن می گویم که دوسال‬ ‫قبل به تعامل ســازنده با جهان رای داد و اینــک با افتخار‬ ‫می توانم اعالم کنم کــه امروز‪ ،‬فصل جدیــدی در روابط‬ ‫ایران با جهان اغاز شده است‪ ».‬روحانی همچنین با اشاره‬ ‫به توافق هسته ای اعالم کرد‪« :‬ایران پس از برجام اماده‬ ‫است نشان دهد که را ه عملی امنیت و ثبات‪ ،‬توسعه در سایه‬ ‫تعامل اقتصادی است» و ادامه داده بود‪« :‬توافق هسته ای‬ ‫نمونه درخشانی از پیروزی بر جنگ بود و سایه جنگی تازه را‬ ‫از خاورمیانه دور کرد‪ ».‬روحانی همچنین با اشاره تلویحی‬ ‫به اظهارات متعدد امریکایی ها در مــورد گزینه های روی‬ ‫میز و همچنین ماجرای اتهامات به برنامه هسته ای ایران‬ ‫گفت‪« :‬مــا در مذاکرات ثابت کردیم کــه روی میز ایران‪،‬‬ ‫چیزی جز منطق‪ ،‬استدالل و اخالق و نیز در صورت لزوم‪،‬‬ ‫دفاع مشروع و قاطع از خود و منافع خویش در برابر هرگونه‬ ‫تجاوز چیز دیگری وجود ندارد که در نهایت ایاالت متحده‬ ‫نیز وادار شد تا تحریم و فشار را کنار گذاشته و میز مذاکره‬ ‫را برگزیند‪ ».‬رئیس جمهوری همچنین بخشی از سخنانش‬ ‫به انتقاد از عربستان ســعودی به خاطر وقوع کشته شدن‬ ‫زائران در حادثه منا اختصاص داد و گفت‪« :‬افکار عمومی‬ ‫خواستار ان است که مســئوالن دولت عربستان سعودی‬ ‫بی درنگ‪ ،‬به مسئولیت بین المللی خود در تامین دسترسی‬ ‫کنســولی فوری برای شناسایی ســریع و بازگرداندن بدون‬ ‫تاخیر اجســاد مطهر عمل کنند‪ ».‬روحانــی این بخش را‬ ‫اینگونه اغاز کرد که‪« :‬به نام ملت سوگوار سخن می گویم‪».‬‬ ‫او همچنین تاکید کــرده بود که «جنــگ و تحریم را از یاد‬ ‫نمی بریم اما به صلح فکر می کنیــم» و با نگاهی به جهان‬ ‫فردای پیش روی ایــران گفته بود‪« :‬گذشــته را فراموش‬ ‫ نمی کنیم اما در ان هم نمی مانیم»‪ ،‬حسن روحانی به عالوه‬ ‫به مساله سوریه اشاره کرده بود‪ .‬او از رژیم بشار اسد حمایت‬ ‫کرده و با اشاره به حضور داعش و ایستادگی ایران در مقابل‬ ‫انها گفته بود‪« :‬از تــداوم قدرت با رای ملت و نه اســلحه‬ ‫حمایت می کنیم» و «اماده کمک به دموکراسی در سوریه‬ ‫و لبنان هســتیم‪ ».‬رئیس جمهور به عالوه خواستار ایجاد‬ ‫«جبهه متحد مبارزه با افراط گرایی و خشــونت» در جهان‬ ‫شد‪ .‬اگرچه روحانی در پایان این سفر ناگزیر شد دیدارش‬ ‫با نخبگان سیاست خارجی امریکا را به خاطر واقعه منا لغو‬ ‫کند‪ ،‬اما چند دیدار مهم در این سفر انجام داد‪ .‬او در دیدار با‬ ‫رئیس جمهور فرانسه به بحث و بررسی درباره مسائل منطقه‬ ‫از جمله سوریه و لبنان پرداخت و از گسترش همکاری ها با‬ ‫فرانسه سخن گفت‪ .‬او در این دیدار از ایران به عنوان قطب‬ ‫نیز مفتخر بــه دریافــت درجه و سردوشــی شــدند‪.‬قرائت‬ ‫سوگندنامه دانشجویان جدید‪ ،‬سرود دسته جمعی و رزمایش‬ ‫میدانی غدیر از دیگر برنامه های مراسم بود‪ .‬در ادامه مراسم‪،‬‬ ‫یگان های حاضر در میدان صبحگاه دانشگاه علوم دریایی‬ ‫امام خمینی(ره) نوشــهر از مقابل جایگاه رژه رفتند‪ .‬در این‬ ‫مراسم‪ ،‬همچنین امیر سرلشکر عطاءالله صالحی‪ ،‬فرمانده‬ ‫کل ارتش‪ ،‬ضمن خیر مقدم تاکید کــرد‪« :‬ارتش با الهام از‬ ‫روحیه شهادت طلبی و ایثارگری ملت ایران‪ ،‬با اقتدار کامل‬ ‫و ارتقــای توانایی های رزمــی‪ ،‬اماده مقابله بــا تهدیدهای‬ ‫نوظهور و جانفشانی است‪ .‬امیر دریادار دوم حکیمی فرمانده‬ ‫دانشگاه علوم دریایی امام خمینی(ره) نوشهر نیز گزارشی از‬ ‫روند تحصیلی و اموزش های تخصصی‪ -‬علمی دانشجویان‬ ‫و دانش اموختگان دانشــگاه های افسری ارتش بیان کرد‪.‬‬ ‫در ادامه این مراسم‪ ،‬دانشجویان دانشگاه علوم دریایی امام‬ ‫خمینی(ره) نوشهر در حضور فرمانده کل قوا‪ ،‬تمرین دریایی‬ ‫انجام دادند‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تاجیک‪ :‬روحانی توانایی‬ ‫نرمالیزاسیون هم ندارد‬ ‫گزینه های احمدی نژادی ها‬ ‫برای ریاست مجلس‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫همه چیز را تکذیب می کنم!‬ ‫انتشار محتوای نامه بابک زنجانی به روحانی‬ ‫اوایل مرداد ســال جاری نامه ای کــه بابک زنجانی‬ ‫نوشته بود منتشر شــد؛ برخی از رســانه ها در ابتدا مدعی‬ ‫شدند این نامه خطاب به نمایندگان مجلس بوده است اما‬ ‫نمایندگان این موضوع را تکذیب کردند‪.‬‬ ‫در ادامه این جریان‪ ،‬محســنی اژه ای چنین نامه ای‬ ‫را تایید کرد اما مخاطب اصلی این نامه مشــخص نشد تا‬ ‫اینکه باالخره وکیل بابک زنجانی مخاطب اصلی این نامه‬ ‫را مشــخص کرد و گفت که این نامه خطاب به دولت و به‬ ‫ویژه شخص اقای روحانی بوده است‪.‬‬ ‫کوهپایه زاده گفت کــه بابک زنجانــی در این نامه‬ ‫تاکید کرده کــه اگر بازداشــت صورت نمی گرفــت یا به‬ ‫نحو مقتضی او می توانســت بیرون از زندان باشد‪ ،‬شاید‬ ‫در اســترداد پول ها قدم های موثرتری برداشته می شد‪.‬‬ ‫با این حال در نامه ای که متن ان این هفته منتشــر شد‪،‬‬ ‫او مدعی است که اصال بار نفت به او داده نشده و پول ها‬ ‫نزد وی نیست‪.‬‬ ‫ســایت راه دانا متن این نامه را منتشر کرد که در ان‬ ‫زنجانی خطاب به رئیس جمهور نوشــته بود‪« :‬متاســفانه‬ ‫معاون اول محتــرم ریاســت بارها در اذهــان عمومی به‬ ‫اینجانب بی احترامی های زیــادی می کند و این امر الیق‬ ‫ تراز کردن یک دولت یا یک انســان عادی نیست و جاه و‬ ‫مقام این معاونت حفظ حرمت مردم اســت‪ .‬ایشــان بارها‬ ‫اینجانب را به فســاد در دولت قبل‪ ،‬ارتباط بــا افرادی که‬ ‫دنبال پشت پرده ان می گردد‪ ،‬اســت و جدیدا اینجانب را‬ ‫گردن کلفت عنوان کرده است که این صحبت ها در شان‬ ‫یک معاون اول نیست‪ .‬جناب رئیس جمهور من در زندانم و‬ ‫دادسرا در حال رسیدگی پرونده است‪ ،‬من چه گردن کلفتی‬ ‫می توانم بکنم؟ وقتی فسادی وجود ندارد‪ ،‬من چرا باید نام‬ ‫افرادی را ببرم و انها و زندگی انها را نابود کنم؟»‬ ‫او دولت روحانــی را متهم بــه زیاده خواهی کرده و‬ ‫نوشــته‪« :‬من هیچ وقت با وزارت نفــت معامله نکرده ام؛‬ ‫یک مجموعه نفتی در خارج نفــت فروخته و پول ان را در‬ ‫حسابی که معرفی کرده‪ ،‬دریافت کرده و به واسطه ان پول‬ ‫بلوکه شده و حال که دولت عوض شده به زور می گوید پول‬ ‫را دوباره پرداخت کن‪ ،‬چون صاحب بانک و سهامدار من‬ ‫می باشم‪».‬‬ ‫ایا با خوش وبش‬ ‫کردن مشکالت‬ ‫حل می شود؟‬ ‫انتقاد اژه ای از دیدار ظریف با اوباما‬ ‫مساله دست دادن اوباما و ظریف در کریدور ساختمان‬ ‫ســازمان ملل‪ ،‬یکی از مهمترین وقایع هفته گذشته بود‪.‬‬ ‫اتفاقی که واکنش هــای زیادی را به دنبال داشــت‪ .‬یکی‬ ‫از این واکنش ها از ســوی ســخنگوی قوه قضائیه صورت‬ ‫گرفت‪ .‬محسنی اژه ای در جمع بسیجیان قوه قضائیه سوال‬ ‫کرد‪« :‬ایا با سازش‪ ،‬دست دادن‪ ،‬کوتاه امدن و خوش و بش‬ ‫کردن مشکالت کشور حل می شود‪».‬‬ ‫به باور او دشمن دارای تصورات باطل است اما «بعضا‬ ‫نیز از داخل کشور به انها سیگنال داده می شود»‪ .‬او معتقد‬ ‫بود که همانها ادرس غلط می دهند و می خواهند نفوذ کنند‪.‬‬ ‫اژه ای در بخش مهمی از اظهاراتش دست دادن به‬ ‫دشمن را نوعی از نفوذ تلقی کرد‪ .‬او در توصیف روش اول‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫هسته ای از شئونات رهبری است‬ ‫علی الریجانی با تاکید بر لزوم درک درست از شرایط‬ ‫کشور با ابراز خرسندی از طی مسیر مذاکرات و خاتمه یافتن‬ ‫انونیزبررسیمراحلنهاییکارازنظرتقنینیگفته‪«:‬برجام‬ ‫یک ســند چند پهلوســت و الیه های مختلفــی دارد و نباید‬ ‫زودتر از این توقع می داشــتیم که بررسی ان در کمیسیون‬ ‫ویژه به پایان برســد‪ ».‬او مساله هســته ای را جز و شئونات‬ ‫رهبری خواند و با اشاره به نقش ایشان در ایجاد این صنعت‬ ‫اظهار داشــت‪« :‬اگر پافشاری‬ ‫ایشان نبود ما امروز صاحب این‬ ‫دانش نبودیم و اینکه ایشان به‬ ‫کلیت پیشــرفت علمی کشور‬ ‫توجه دارند امری عظیم بوده و‬ ‫فرصت مغتنمی بــرای ملت به‬ ‫وجو د اورده است‪».‬‬ ‫نفوذ گفت‪« :‬روش اول جاسوســی اســت که فردی اجیر‬ ‫دولت بیگانه می شود و از او مستمری می گیرد‪ ».‬و درباره‬ ‫نوع دوم توضیح داد‪« :‬ما جاسوسی دیگری هم داریم که‬ ‫امروز باید مراقب ان باشیم‪ .‬جاسوس دوم کسی است که به‬ ‫ظاهر مواجب بگیر‪ ،‬مستمری بگیر و دریافت کننده حقوق‬ ‫ماهانه یا فصلی از دشمن نیســت‪ .‬او زمینه و بستر را برای‬ ‫حضور دشمن فراهم می کند‪».‬‬ ‫معاون اول قوه قضائیــه بدون نام بــردن از روحانی‬ ‫به تغییر در گفتمــان او انتقاد کرد و گفت‪« :‬بدون شــک‬ ‫تحریم های ظالمانه موثر بوده‪ ،‬اما چه شــده است فردی‬ ‫که روزی می گفت ‪ 20‬درصد مشــکالت به دلیل تحریم و‬ ‫‪ 80‬درصد مشکالت به دلیل سوء مدیریت است‪ ،‬همان فرد‬ ‫قضیه را عکس می کند و می گوید همه مشکالت ما به دلیل‬ ‫تحریم است‪ ».‬گفتنی است این بحثی بود که روحانی در‬ ‫روزهای انتخاباتی مطرح کرده بود‪.‬‬ ‫او همچنین بدون اشــاره به ظریف گفت‪« :‬حاال چه‬ ‫باید بکنیم؟ با ســازش‪ ،‬کوتاه امدن‪ ،‬دست دادن‪ ،‬خوش‬ ‫و بش کردن و این گونه موارد مشــکل حل می شــود؟» او‬ ‫مشخصات جاسوس دوم را اینگونه تشریح کرد‪« :‬جاسوس‬ ‫دوم کسی است که زمینه را برای ورود دشمن فراهم می کند‬ ‫و برای به وجود امدن مشــکالت و ارائــه راه حل برای انها‬ ‫ادرس غلط می دهد‪».‬‬ ‫اختالف هاشمی و مصباح به صالح‬ ‫نیست‬ ‫پیش بینیردصالحیتهزارنامزد‬ ‫انتخاباتی‬ ‫حســین ســبحانی نیا‪،‬‬ ‫عضــو فراکســیون رهــروان‬ ‫والیت در مورد برخی ســخنان‬ ‫هاشمی رفســنجانی و مصباح‬ ‫یزدی علیه یکدیگر به نامه نیوز‬ ‫گفته‪« :‬این مسائل به نفع نظام‬ ‫و کشور نیست و بحث های این‬ ‫چنینیکشوررادچارمشکلمی کندوتخریبیکدیگردراین‬ ‫ت که البته اغلب‬ ‫سطح کار اخالقی و درستی نیست ‪».‬او گف ‬ ‫این تخریب ها و حواشی از ســوی طرفداران و حامیان این‬ ‫افراد و طیف ها صورت می گیرد و این تخریب ها چه توسط‬ ‫اقایانوچهطرفدارانشانصورتگیردبهمصلحتنیست‪».‬‬ ‫او گفته‪« :‬تخریب این افراد درست نیست‪».‬‬ ‫باهنر در نشســت خبری خود درباره وضعیت شــورای‬ ‫هماهنگیاصولگرایانگفت‪«:‬قرارنیستدرصورتتشکیل‬ ‫شــورای هماهنگی کســی تفکر خود را تغییر دهد و ما سعی‬ ‫می کنیمنیروهایتندرووکندروراکنارهمجمعکنیم‪».‬باهنر‬ ‫کهبرایوحدتمیاناصولگرایانوخصوصاپیونداصولگرایان‬ ‫سنتی و پایداری تالش می کند‪ ،‬پیش بینی کرد در انتخابات‬ ‫ایندهچهارهزارنامزدثبت نامکنند‬ ‫وسههزارنفرانهاتاییدصالحیت‬ ‫شوند‪ .‬او در این نشست گفت‪:‬‬ ‫«بررســی گرایــش سیاســی و‬ ‫مقبولیت و توانایــی این افراد در‬ ‫شورای هماهنگی اصولگرایان‬ ‫انجاممی شود‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫تاجیک‪ :‬روحانی توانایی نرمالیزاسیون هم ندارد‬ ‫مخالف نظریه حجاریان هستم‬ ‫محمد رضا تاجیک به ســخنان اخیر سعید حجاریان‬ ‫واکنــش نشــان داد‪ .‬او کــه هفتــه گذشــته در نشســت‬ ‫«اصالحات‪ ،‬بازاندیشــی گفتمان و بازنگــری راهبرد» در‬ ‫حزب اراده ملت شرکت کرده بود‪ ،‬در پاسخ به سوالی درباره‬ ‫دیدگاه اخیر ســعید حجاریان هم توضیحاتــی ارائه داد‪.‬‬ ‫حجاریان وظیفه و کارویژه دولت روحانی یا گفتمان اعتدالی‬ ‫را نرمالیزاســیون دانســته و نه دموکراتیزاسیون‪ .‬تاجیک‬ ‫دراین باره این گونه توضیح داد‪« :‬با تمام احترامی که برای‬ ‫دولت فعلی و اقای حجاریان قائلم بایــد بگویم این بحث‬ ‫دغدغه دولت نیست و اساسا دولت نمی تواند به ان بپردازد‪.‬‬ ‫دولت فعلی فاقد توانایی تئوریزه کردن این مسائل است‪.‬‬ ‫حتی اگر از او بخواهیم پس از توجه به مسائلی که خود را‬ ‫درگیرش کرده‪ ،‬به چنین مسائلی در فضای سیاست داخلی‬ ‫بپردازد‪ ،‬او را دچار چالش جدید کرده ایم‪ .‬تحلیل گفتمان‬ ‫اعتدال باید در همین سطح ساده باقی می ماند؛ چراکه از‬ ‫این دولت برنمی اید‪ ».‬او ســپس در پاسخ به سوالی درباره‬ ‫تغییر در چینــش «دال» ها و مدلول هــای اصالحات هم‬ ‫چنین گفت‪« :‬ما نباید در را ببندیم‪ .‬دال های شناور روح زمانه‬ ‫را می سازد‪ .‬این دال ها تهی هستند‪ .‬باید انها را با مدلول ها‬ ‫بسازیم؛ مثال اصالح طلبی باید تکلیف خود را با جامعه مدنی‬ ‫روشــن کند؛ باید مدلول اینها را داشته باشــیم‪ .‬باید نقطه‬ ‫گرهی اصالح طلبی سر جایش باشد‪ ،‬این نقطه گرهی باید‬ ‫مثل اتشفشان باشد و بجوشد و دال ها دور او معنا بگیرند‪ ،‬نه‬ ‫اینکه یک گره و اتشفشان خاموش باشد؛ این گره خاموش‬ ‫نمی تواند تولید معنا کند‪».‬‬ ‫این اظهــارات در حالی اســت که ســعید حجاریان‬ ‫اخیرا در مقاله ای نوشــته بود‪« :‬گفتمــان عدالت به دنبال‬ ‫نرمالیزاسیون و عادی سازی اســت‪ .‬هدف دولت روحانی‬ ‫از عادی سازی بازگرداندن عرصه عمومی کشور به شرایط‬ ‫غیراســتثنایی و نرمال کردن فضاســت‪ .‬تا قبل از بیست و‬ ‫چهارم خرداد ‪ 92‬و انتخاب دولت اعتدال‪ ،‬ما در حادترین‬ ‫وضعیت استثنایی قرار داشتیم‪ .‬روحانی انتخاب شد و حاال‬ ‫او با گفتمان اعتدال به دنبال نرمال کردن قدرت است‪ .‬در‬ ‫اولین گام از لزوم رفع بحران در سیاســت خارجی صحبت‬ ‫شــد‪ .‬جدی ترین بحران دولــت‪ ،‬بحران هســته ای بود و‬ ‫ی ترجیح داد با حل این بحران سهمگین‪ ،‬به صورتی‬ ‫روحان ‬ ‫حداکثری از تراکم بحران بکاهد‪ .‬او تالش کرد تا مفاهیم‬ ‫را به حالت نرمال بازگرداند‪ ».‬او در عین حال افزوده بود‪«:‬‬ ‫با نرمالیزاســیون‪ ،‬فعال باد موافقی وزیده است و مردم هم‬ ‫راضی ترند‪ ،‬اگرچه نورمالیزه کردن چیزی متفاوت از مطالبه‬ ‫دموکراتیزه کردن باشــد‪ »،‬این اظهارات سعید حجاریان‬ ‫واکنش های دیگری هم داشت‪ .‬در اظهارنظری در این مورد‬ ‫صادق زیباکالم با تاکید بر این مطلب که روحانی می تواند‬ ‫در سیاســت داخلی کاری انجام دهد‪ ،‬گفته بود‪« :‬به نظر‬ ‫بنده نگاه اقای حجاریان غلط است ما نباید بگوییم ایا اقای‬ ‫روحانی می تواند در عرصه داخلی کاری کند یا نکند‪ .‬نگاه‬ ‫درست این اســت که ما باید اقای روحانی را وادار کنیم در‬ ‫سیاست داخلی گام بردارد‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر در این مورد ناصر ایمانی هم با‬ ‫اشاره به سخنان حجاریان گفته بود‪« :‬از حاال به بعد موضع‬ ‫اصالح طلبان نسبت به دولت روحانی شفاف تر خواهد شد‬ ‫چراکه عمده انتظارات اصالح طلبان در عرصه سیاســت‬ ‫داخلی است و همین مســاله موجب می شود مواضع این‬ ‫طیف نسبت به روحانی تندتر و شفاف تر شود‪».‬‬ ‫به نظر می رسد همانگونه که ســعید حجاریان اشاره‬ ‫کرده اســت نگاه اصالح طلبان به حسن روحانی به عنوان‬ ‫فردی اســت که برای گذار از دوران فعلی مدنظر دارند‪ .‬از‬ ‫نظر انها حسن روحانی توانایی اکت در حوزه سیاست داخلی‬ ‫را ندارد و تنها چهره ای است که اصالح طلبان را از این دوره‬ ‫به دوره جدید انتقال خواهد داد‪.‬‬ ‫فوتجعبهسیاهاختالسبیمه‬ ‫گزینه هایاحمدی نژادی ها‬ ‫برایریاستمجلس‬ ‫خبرگزاری فارس گزارش‬ ‫جالبــی از یک حــوزه انتخابیه‬ ‫در تبریز منتشــر کرد که در ان‬ ‫مشــخص شــد برخی به دنبال‬ ‫سوءاستفاده از مداحان مراسم‬ ‫ ترحیم هستند‪ .‬فارس گزارش‬ ‫داد کــه در روزهــای گذشــته‬ ‫برخــی نامزدهــای احتمالــی‬ ‫دســت به دامن مداحان مجالس ترحیم شده اند به طوری‬ ‫که فرد یاد شــده با حضور در مجالس ترحیم حاشــیه شهر‬ ‫و شلوغ‪ ،‬مداح ان مراســم که از قبل هماهنگ شده است‬ ‫ضمن اعالم حضور وی در مراسم و تشــکر و قدردانی‪ ،‬از‬ ‫پشــت تریبون اعالم می کند اقای فالنی هم در انتخابات‬ ‫مجلس اینده شرکت خواهند کرد‪ ،‬امیدواریم همشهریان‬ ‫عزیز عنایت به این مساله داشــته باشند‪ .‬بنا بر این گزارش‬ ‫برخی کاندیداها از نشست های خانگی و حضور در فضای‬ ‫مجازی نیز استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫نظرمحمدرضاخاتمیدرباره‬ ‫سرلیستیناطق‬ ‫محمدرضــا خاتمــی‪،‬‬ ‫فعال سیاسی اصالح طلب در‬ ‫گفت وگو با باشگاه خبرنگاران‬ ‫جوان‪ ،‬در خصوص سر لیستی‬ ‫اصالح طلبــان در انتخابــات‬ ‫مجلــس اینــده گفتــه‪« :‬این‬ ‫مسائل از سوی رقبای جریان‬ ‫اصالحات مطرح می شود و در‬ ‫میان اصالح طلبان سرلیستی‬ ‫اهمیت چندانی ندارد چرا که مهم ترین مساله در این جریان‬ ‫ارائه برنامه در جهت رفع مطالبات ملــی و بهبود وضعیت‬ ‫کشــور اســت‪ ،‬البته اگر در این میان فردی دارای اقبال‬ ‫بیشــتری بود قطعا به عنوان سرلیست انتخاب می شود‪».‬‬ ‫خاتمی در مورد اظهــارات برخی اصالح طلبــان مبنی بر‬ ‫سرلیســتی اقای ناطق نوری اظهارکــرد‪« :‬ضمن احترام‬ ‫به افــراد‪ ،‬جریــان غالــب اصالح طلبان قطعا سرلیســت‬ ‫اصالح طلب در انتخابات خواهند داشت و هویت جریان‬ ‫اصالحات حفظ می شود‪».‬‬ ‫انتقاد عسگراوالدی از دولت‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫سایت دولت بهار منتســب به هواداران دولت سابق‬ ‫به صورت تلویحی از کاندیداتوری غالمحسین الهام خبر‬ ‫داده و او را در صف گزینه های ریاســت مجلس قرار داده‬ ‫است‪ .‬بر اســاس این گزارش در نظرســنجی که روی این‬ ‫سایت قرار گرفته با طرح این سوال که کدام گزینه احتماال‬ ‫رئیس مجلس اینده خواهد شد بعد از ناطق نوری‪ ،‬عارف‪،‬‬ ‫الریجانی‪ ،‬حسینیان و جلیلی‬ ‫نامالهامازنزدیکانرئیس جمهور‬ ‫ســابق قرار گرفته است‪.‬بهنظر‬ ‫می رسداحمدینژادی ها برنامه‬ ‫ریــزیمفصــلومدونــیبرای‬ ‫انتخابات مجلــس دهم انجام‬ ‫داده اند‪.‬‬ ‫اسدالله عســگراوالدی‬ ‫که از تجــار بنام ایران اســت‪،‬‬ ‫گفته‪« :‬از دولــت می خواهیم‬ ‫کــه از گفتمان درمانــی پرهیز‬ ‫کند‪ ،‬برخــی از واحدهای ما در‬ ‫حال تعطیلی هستند که در این‬ ‫شرایط وزیر مربوطه باید بیاید و‬ ‫گریه کند‪ ».‬رئیس اتاق بازرگانی‬ ‫و صنایع ایران و چین ادامه داد‪« :‬اگر تحریم ها برداشــته‬ ‫نشود ما زمستان سختی پیش رو داریم زیرا دولت نمی تواند‬ ‫بدهی های خود را بدهد و بانک ها توان پرداخت تسهیالت‬ ‫را ندارند و می گویند‪ :‬از دولت طلبکاریم‪ ».‬عســگراوالدی‬ ‫یاداور شد‪« :‬اگر نتوانیم این رکود بازار را بشکنیم به مرحله‬ ‫ورشکستگی می رسیم‪ ».‬وی گفت‪« :‬بنده حدس می زنم که‬ ‫از اردیبهشت سال اینده برخی تحریم ها برداشته شود اما باید‬ ‫اعتراف کرد که نمی توان به غرب اعتماد کرد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫هفته گذشته جعبه سیاه‬ ‫پرونده اختــاس بیمه بــا نام‬ ‫داوود ســرخوش درگذشــت‪.‬‬ ‫او یکــی از محکومــان پرونده‬ ‫اختالس از بیمــه ایران بود که‬ ‫رحیمی نیــز در همــان پرونده‬ ‫متهم و محکوم به حبس شد‪.‬‬ ‫سرخوش به علت عارضه قلبی‬ ‫درگذشــت‪ .‬او که جزو محکومان پرونده موســوم به بیمه‬ ‫ن در زندان تحمل کیفر می کرد‪ ،‬به دلیل ناراحتی قلبی‬ ‫ایرا ‬ ‫به یکی از بیمارســتان های تهران منتقل شــد و در نهایت‬ ‫فوت کرد‪ .‬سه ســال حبس تعزیری به اتهام دریافت رشوه‬ ‫و ضبط وجوه پرداختی به مبلغ‪ 670‬میلیارد ریال بخشی از‬ ‫محکومیت های وی بوده است‪.‬‬ ‫مداحانمجالس ترحیم‬ ‫راه ورود به مجلس!‬ ‫‪11‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬رئیس جمهور دو کشــور ترکیه و نیجریه بعد از‬ ‫حادثه خونین مسجد الحرام سفر خود به امریکا را‬ ‫لغو کردند‪ .‬قابل توجه دولت‪.‬‬ ‫م خویش شــاهد عبور دولت از خطوط‬ ‫‪ l‬با چشــ ‬ ‫قرمز هسته ای یکی پس از دیگری هستیم‪ .‬حداقل‬ ‫تا ‪ 25‬سال دیگر فعالیت هســته ای کشور متوقف‬ ‫خواهد شد‪ .‬هنوز برجام رد یا تصویب نشده دولت و‬ ‫مسئوالن ان را اجرایی کرده اند‪ .‬مسئول این همه‬ ‫خسارت و عقب نشینی از منافع ملی کشور کیست؟‬ ‫‪ l‬کمیسیون های امنیت ملی‪ ،‬سیاست خارجی و‬ ‫حقوقی و قضایی مجلس باید در واکنش به کشتار‬ ‫حجاج در حج امسال به دست ال سعود وارد اقدام‬ ‫شده و موضوع لزوم مدیریت حج توسط کشورهای‬ ‫اسالمی را پیگیری و مطالبه کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬عبور از خطوط قرمز نظام تنها در برجام و تفاهم‬ ‫از قبل برنامه ریزی شــده دولت نبوده‪ ،‬بلکه سرگرم‬ ‫کردن مسئوالن خاصه ارگان های امنیتی است‪.‬‬ ‫‪ l‬در روز روشــن در عربســتان دو هزار انســان‬ ‫بی گناه در مراسم حج در اثر بی تدبیری و بی کفایتی‬ ‫ال ســعود کشــته می شــوند ولــی یک فیلــم از‬ ‫خبرگزاری های مشــهور جهان مثل ســی ان ان یا‬ ‫بی بی ســی تهیه و مخابره نمی شــود‪ .‬حال همین‬ ‫وضعیت را با فعالیت شبانه روزی و لحظه به لحظه‬ ‫این خبرگزاری ها در فتنه ســال ‪ 88‬ایران مقایســه‬ ‫کنید‪.‬‬ ‫‪ l‬خدا رحمت کنــد خانم هما روســتا را‪ .‬بازی به‬ ‫یادماندنی او در فیلم از کرخه تا راین هرگز فراموش‬ ‫نمی شود‪.‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ l‬دکتــر روحانی گفتنــد که اب خــوردن هم به‬ ‫تحریم ها مربوط است‪ .‬ما هم قبول کردیم‪ .‬حاال‬ ‫که توافق شــده چرا قراره دوباره بهای اب را گران‬ ‫کنند؟‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬قهرمانی تیم ملی فوتسال بانوان رو باید تبریک‬ ‫گفت‪ .‬جالبه که ما بعــد از این تازه متوجه شــدیم‬ ‫می شه بازی های اونها رو هم از تلویزیون دید !‬ ‫‪ l‬مراقب باشــیم تا ماجــرای مخالفــت با رژیم‬ ‫ال ســعود به لطمه زدن به یکــی از فرایض دینی‬ ‫منجر نشود‪ .‬حج اساســا برای به نمایش گذاشتن‬ ‫قدرت اتحاد و همدلی مسلمانان در سراسر جهان‬ ‫پایه گذاری و به عنوان یکی از فروع دین مشخص‬ ‫شده است‪ .‬مبادا به ان لطمه وارد شود‪.‬‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫غمدرشبکه هایمجازی‬ ‫کشته شــدن حجاج در منا حادثه بسیار غم انگیزی‬ ‫بود که طی ان بســیاری از هموطنان عزیزما ن جان خود‬ ‫را از دســت دادند‪ .‬وقوع این حادثه بســیاری را مستقیما‬ ‫در معرض اسیب قرار داد و افرادی نزدیکان خود را بر اثر‬ ‫این حادثه از دست دادند‪ .‬تعداد زیادی هم مفقود هستند‬ ‫که نگرانی وابستگان این افراد‪ ،‬نگرانی عمومی را به کل‬ ‫جامعه ما تسری داد‪ .‬اما شــبکه های اجتماعی که در بدو‬ ‫حادثه‪ ،‬با انتشار اخبار و عکس های دست اول‪ ،‬توانستند‬ ‫حتی در مقطعی از رســانه های رسمی پیشــی بگیرند‪ ،‬در‬ ‫ادامه نتوانســتند این رونــد را حفظ کننــد و واکنش های‬ ‫هیجانی از ســوی فعاالن این شــبکه ها‪ ،‬بعضا به انتشــار‬ ‫اخبار متناقض و همچنین اظهارنظرهای غیرکارشناســی‬ ‫منجر شد‪ .‬رئیس ستاد حج و زیارت سازمان صداوسیما در‬ ‫مصاحبه ای با ایســنا با یاداوری اینکه نزدیک به ‪ 65‬هزار‬ ‫زائر ایرانی در مکه هســتند و این یعنــی میلیون ها نفر در‬ ‫ایران در چشم انتظاری به سر می برند‪ ،‬از فعاالن شبکه های‬ ‫اجتماعی درخواســت کرد که از انتشار اخبار ضد و نقیض‬ ‫پرهیز کنند؛ چرا که هر اندازه این نوع اخبار بیشــتر منتشر‬ ‫شود‪ ،‬خانواده های بیشتری دچار نگرانی می شوند‪ .‬اما یک‬ ‫استاد جامعه شناسی درباره عملکرد شبکه های اجتماعی‬ ‫در فاجعه منا توضیحاتی را ارائه داد و به نقد ان پرداخت‪.‬‬ ‫طهمورث شیری در گفت وگو با خبرنگار بخش رسانه ایسنا‪،‬‬ ‫درباره اینکه باتوجه به موج خبری ایجاد شده در شبکه های‬ ‫اجتماعی‪ ،‬سهم رسانه های رسمی در این قضیه چیست و‬ ‫چطور می شود این اخبار متناقض را کنترل کرد؟ گفت‪« :‬در‬ ‫فضای جدید ایجاد شــده بحث کنترل کم کم رنگ باخته‬ ‫است‪ ،‬به ویژه که بحث فیلترینگ در کشور ایران عملیاتی‬ ‫نشده و از طرفی شبکه های اجتماعی کار خودشان را انجام‬ ‫می دهند؛ بنابراین مــا باید خودمان را بــرای این بحث ها‬ ‫اماده کنیم‪».‬این مدرس دانشــگاه در عین حال پیشنهاد‬ ‫کرد فعالیت شــبکه های اجتماعــی باید یــک دوره گذار‬ ‫داشــته باشــد؛«در عین حال ما نباید به این فکر کنیم که‬ ‫همه خبرهایی که به دست مردم می رسند درست هستند‪.‬‬ ‫دوره گذار شبکه های اجتماعی‪ ،‬یک دوره بی نظمی است‬ ‫که باید طی شود‪ .‬شبکه های اجتماعی در خیلی از مواقع‬ ‫در کنار اخبار درستی که منتشر می کنند‪ ،‬می توانند گاهی‬ ‫اغتشاشــات فکری هم ایجاد کنند‪ .‬مســلما در فضاهای‬ ‫اجتماعــی گاهی سوء اســتفاده هایی هم می شــود‪ ،‬پس‬ ‫باید این دوره گــذار را طی کنیم‪ .‬او در ادامــه عنوان کرد‬ ‫که چند روز پیش شــخصا فریب شــبکه های اجتماعی را‬ ‫خورده است‪»:‬اخیرا در یک خبر جعلی مربوط به حوادث‬ ‫منا عنوان شده بود که روز شنبه به دلیل فاجعه منا همه جا‬ ‫تعطیل است‪ .‬این متن را در شبکه های اجتماعی از طرف‬ ‫ســخنگوی دولت جعل کرده بودند که صحت هم نداشت‬ ‫و شــایعه بود و من این خبر را به همه دوستانم فرستادم و‬ ‫خیلی زود متوجه شــدم که این خبر اصــا صحت ندارد‪.‬‬ ‫زمانی که قدرت تشــخیص مردم ما پایین باشد و شناخت‬ ‫خوبی نسبت به شــبکه های اجتماعی نداشــته باشند‪ ،‬در‬ ‫گام اول مجذوب انها می شــوند اما پــس از اینکه چند بار‬ ‫خبرهای نادرست و شایعات منتشر شــده در این شبکه ها‬ ‫تکذیب می شــود‪ ،‬مردم نسبت به شــبکه های اجتماعی‬ ‫محتاط تر می شوند‪ ».‬وی ســپس با اعتقاد بر اینکه اتفاقا‬ ‫در جاهایی رســانه های خودجوش حرف اول را می زنند‪،‬‬ ‫بیان کرد‪« :‬ما نبایــد از االن به این فکر باشــیم که برای‬ ‫فعالیت شبکه های اجتماعی خط کشــی کنیم؛ بلکه یک‬ ‫دوره گذار داریم که این دوره باید حتما طی شــود و کاری‬ ‫هم نمی توان کرد‪ ».‬این اســتاد جامعه شناســی در پایان‬ ‫اظهارات خــود به معایب شــبکه های اجتماعی اشــاره و‬ ‫تاکید کرد‪« :‬شــبکه های اجتماعی‪ ،‬گاهی ما را به سمت‬ ‫توهم گرایی و ذهن گرایی می برند و متاســفانه بسیاری از‬ ‫مردم ما به این شــبکه ها عادت کرده اند‪ .‬به طور کلی این‬ ‫شــبکه ها موفق نخواهند شــد ولی باید دوره گذار خود را‬ ‫بگذرانند‪ .‬به نظرم این گونه موضوعات در تمام دنیا مساله‬ ‫محسوب نمی شوند اما در کشور ما مساله هستند؛ چراکه‬ ‫ما همیشه دوســت داریم همه چیز تحت نظارت خودمان‬ ‫باشد‪،‬کشته شــدن حجاج در منا حادثه بسیار غم انگیزی‬ ‫بود که طی ان بســیاری از هموطنان عزیزمان جان خود‬ ‫را از دســت دادند‪ .‬وقوع این حادثه بســیاری را مستقیما‬ ‫در معرض اسیب قرار داد و افرادی نزدیکان خود را بر اثر‬ ‫این حادثه از دست دادند‪ .‬تعداد زیادی هم مفقود هستند‬ ‫که نگرانی وابستگان این افراد‪ ،‬نگرانی عمومی را به کل‬ ‫جامعه ما تسری داده است‪».‬‬ ‫پیام اینستاگرامی‬ ‫به ال سعود‬ ‫شعار مرگ بر امریکا از نگاه‬ ‫قالیباف‬ ‫هفته گذشــته راه انــدازی کمپین هــای مهم علیه‬ ‫جنایت هــای ال ســعود در حــج امســال از مهمتریــن‬ ‫اتفاقات فضای مجازی بود‪ .‬در کنار کمپن «از ال ســعود‬ ‫نمی گذریم» کمپین دیگری به همت هنرمندان ایجاد شد‬ ‫که تالش می کنــ د یک میلیون امضا جمــع کند‪ .‬به همت‬ ‫جانبازان موزه صلح تهران و اقشار مختلف هنرمندان و خانه‬ ‫سینما‪ ،‬کمپین میلیونی جمع اوری امضا در سایت موزه صلح‬ ‫تهران برای محکومیت فاجعه منا و همچنین درخواســت‬ ‫پیگیری از سازمان ملل برای کمک به افشای حقایق این‬ ‫واقعه‪ ،‬در دسترس عموم قرار گرفت‪ .‬قرار است با جمع اوری‬ ‫بیــش از یک میلیون امضــا‪ ،‬متن زیر به عنوان یک ســند‬ ‫رسمی به نماینده سازمان ملل در ایران تقدیم شود‪.‬‬ ‫«جناب اقای بان کی مون ‪ -‬دبیرکل محترم ســازمان‬ ‫ملل متحد‬ ‫ما هنرمندان‪ ،‬ایثارگران‪ ،‬اصحاب رسانه‪ ،‬فرهنگیان‪،‬‬ ‫دانشگاهیان‪ ،‬ورزشکاران و سایر اقشار جامعه ایران بدین‬ ‫ وســیله همدردی و پشــتیبانی خود را از همــه بازماندگان‬ ‫اندوهگین فاجعه سرزمین منا در مناسک ا ئینی حج امسال‬ ‫اعالم کرده و از شما درخواست داریم تا با دخالت مستقیم و‬ ‫مسئوالنه خود تمامی ابعاد این واقعه خونین را شفاف سازی‬ ‫کنید‪ .‬بی گمان پی گیری مجدانه این موضوع‪ ،‬بهترین نوع‬ ‫حرمت گذاری به جان و امنیت انسان های بی گناه‪ ،‬باتوجه‬ ‫به شــعار امســال روز جهانی صلح «هم یاری برای صلح و‬ ‫کرامت انســانی برای همه» از سوی ســازمان ملل متحد‬ ‫خواهد بود‪ » .‬برخی از امضاهای اولیــه و مهم هنرمندان‬ ‫این کمپین عبارتند از‪« :‬عزت الله انتظامی‪ ،‬علی نصیریان‪،‬‬ ‫مجید مجیدی‪ ،‬منوچهر محمدی‪ ،‬رخشــان بنی اعتماد‪،‬‬ ‫پرویز پرستویی‪ ،‬کمال تبریزی‪ ،‬امین تارخ‪».‬‬ ‫تصویر پیکر‬ ‫برادرم را‬ ‫منتشرنکنید‬ ‫روزنامه جــوان در تحلیلــی از ارایــش انتخاباتی مجلس نوشــت‪:‬‬ ‫«در انتخابات سال ‪ ۹۲‬این حســن روحانی بود که به نمایندگی از هاشمی‬ ‫رفسنجانیوهمچنینباحمایتاصالح طلبانتوانستبهسکویانتخابات‬ ‫ریاست جمهوریدستپیداکندوحاالاصالح طلبانبایدخودراباگزینه های‬ ‫دیگری در میان کســانی که خود انان را اصولگرایان جدید می نامند‪ ،‬پیدا‬ ‫کنند‪ .‬اصالح طلبان به خوبی از برخی شکاف ها در داخل جبهه اصولگرایی‬ ‫به خصوص اختالفات موجود بین اتحاد سه گانه پایداری‪ ،‬جبهه ایثارگران و‬ ‫موتلفه با سایر شخصیت های حاضر در این جبهه اگاهند و تالش می کنند با استفاده از مدیریت این شکاف به اهداف خود‬ ‫در انتخابات مجلس شورای اسالمی دست پیدا کنند؛ هدفی که در سال‪ ۹۳‬سعید حجاریان به صراحت ان را با عنوان تکرار‬ ‫مجلسپنجمبیانمی کندوحاالبهنظرمی رسداصالح طلبانسهضلعیالریجانی‪،‬والیتیوناطقبرایتکرارموفقیتسال‬ ‫‪ ۹۲‬وایجادیکفراکسیوناقلیتامامنسجموتاثیرگذاردرمجلسدهمرادرنظرگرفته اند‪».‬نویسندهاینروزنامههمچنین‬ ‫معتقداستکههرکدامازایناضالعوظایفیدارند‪«:‬دراینسه ضلعیازنظراصالح طلبانوالیتیوظیفهمهارسعیدجلیلی‬ ‫رابه عنوانشاخص ترینچهرهپایداریبرعهدهخواهدداشت‪.‬علیالریجانیجز ئیدیگرازاینمثلثاستکهاصالح طلبان‬ ‫امید فراوانی برای حضور موثر وی و البته همپیمانی او با دولت برای تشکیل یک بلوک رقابتی با اصولگرایان دارند‪ .‬اما در‬ ‫این میان حضور علی اکبر ناطق نوری در جریان انتخابات مجلس بهترین گزینه ای خواهد بود که اصالح طلبان امیدوارند‬ ‫بتوانند با ان به موفقیت قبلی خود دست پیدا کنند‪ .‬ناطق به هیچ عنوان در ائتالفی که یکی از اجزای ان جبهه پایداری باشد‪،‬‬ ‫داخل نخواهد شد و اصالح طلبان امیدوارند از ان نهایت استفاده را ببرند‪ .‬ناطق به عنوان یک شخصیت موثر در داخل نظام‬ ‫می تواند چانه زنی های درونی برای حضور انان در انتخابات را به پیش ببرد و در صورت لزوم ســامت انان را برای شورای‬ ‫نگهبانقانوناساسیتضمینکند‪».‬‬ ‫سفره مردم را یارانه پر نمی کند‬ ‫«روزنامه اعتماد» در گزارشی اقتصادی به بررسی پنج سال هدفمندی‬ ‫یارانه ها پرداخته است‪ .‬این روزنامه در این گزارش با عنوان «سفره مردم با‬ ‫یارانه پر نشد» می نویسد‪« :‬پرداخت ماهی ‪ ٤٥‬هزار و ‪ ٥٠٠‬تومان ان هم در‬ ‫یک خانواده ‪ ٥ -٦‬نفره‪ ،‬خیلی ها را خرسند کرد و امیدوار به اینکه سطح رفاه‬ ‫زندگی شان با این پول باالتر می رود و زندگی راحت تری را خواهند گذراند‪.‬‬ ‫با این ارزو که تعداد بیشتری از خواسته های فرزندان شان را براورده کرده و‬ ‫زندگی شادتری خواهند داشــت‪ .‬غافل از انکه معادالت اقتصاد با انچه در‬ ‫ظاهر تصور می شود تفاوت دارد‪ .‬ماهی‪ ٤٥‬هزار و‪ ٥٠٠‬تومان به ازای هر نفر‬ ‫که به قراری ماهی سه هزار و‪ ٥٠٠‬میلیارد تومان می شود برای خرید مایحتاج وارد بازار شد ولی در مقابل بازار توان جوابگویی‬ ‫به این میزان تقاضا را نداشت و در نتیجه قیمت ها در بازار رفته رفته باال رفت‪ ».‬این گزارش همچنین با اشاره به اینکه بعد از‬ ‫گذشت پنج سال این پول چقدر از سفره مردم را پر می کند نوشت‪« :‬ماه به ماه رشد قیمت ها توان خرید مردم را کاهش داد‬ ‫و امروز پس از گذشت پنج سال از اغاز هدفمندی یارانه ها می بینیم که نه تنها سطح رفاه خانوارها افزایش نیافته است بلکه‬ ‫مصرف مواد غذایی اساسی مانند شیر‪ ،‬گوشت‪ ،‬برنج و نان در سبد خوراکی خانوار اب رفته است‪ .‬نه تنها مصرف مواد غذایی‬ ‫اساسی بلکه تمام مصارف با استناد به جدیدترین امار بانک مرکزی از هزینه و درامد خانوار در سال‪ ،٩٣‬کمتر شده است‪».‬‬ ‫ایت الله جوان‬ ‫روزنامه ارمان در گزارشــی به وضعیت انتخاباتی سید حســن خمینی‬ ‫پرداخته اســت‪ .‬ارمان در این گزارش با تیتر «تصمیــم متفاوت ایت الله»‬ ‫می نویسد‪«:‬بهنظرمی رسدمیل باکس‪،‬صندوقنامه هایپستیوتلفن هاو‬ ‫دیدارهاییکهباایت اللهسید حسنخمینیمی شوداورامجاببهاندیشیدن‬ ‫بهتصمیمی متفاوت ترازهمیشهکردهاست‪.‬سیدحسنخمینیامروزرانباید‬ ‫سیدحسنخمینی‪ 10‬سالپیشدانست؛اوازنظرخصایصاخالقیهمان‬ ‫است اما طبق رسم همسو شدن با زمانه خود‪ ،‬تغییراتی در او پدید امده است‬ ‫یعنی اگر در سال های دور او به این مساله می اندیشید که باید از مسائل انتخاباتی و سیاسی به دور باشد اکنون که بسیاری از‬ ‫مراحل از جمله خودسازی و مدارج علمی را طی کرده است شاید تکلیف خود را پاسخ مثبت به درخواست ها بداند و به عنوان‬ ‫کاندیدایحضوردرمجلسخبرگاناعالمامادگینماید‪.‬نکتهقابلتوجهایناستکههمگانازحضورسیدحسنخمینیدر‬ ‫انتخاباتمجلسخبرگاناستقبالمی کنند؛ازاصالح طلبتااصولگرایمیانه روباعلمبهغیرسیاسیبودنمجلسخبرگان‬ ‫از او می خواهند تا در انتخابات این مجلس حضور پیدا کند‪ ».‬نامه هم در این راستا نوشت‪« :‬ایت الله جوان همچون عموی‬ ‫خود«ایت اللهمصطفیخمینی»میراث دارشخصیتکاریزماتیکامامخمینیاست‪.‬رهبرکبیرانقالب‪،‬سید مصطفیراامید‬ ‫اسالم می دانست و بسیاری از پیروان امام امروز سیدحسن خمینی را از امیدهای اینده ایران و اسالم می دانند‪ .‬کسی که هم‬ ‫از نظر چهره کاریزماتیک‪ ،‬هم از نظر بیان و هم قدرت علمی شباهت فراوانی به پدربزرگ خود دارد‪ .‬طی سال هایی که برخی‬ ‫بی اخالقی ها در عرصه کشور دلسوزان را نگران کرده بود وجود تفکر اعتدالی همانند انچه در وجود سیدحسن خمینی ریشه‬ ‫دارد‪،‬درکشوراحساسمی شدواکنونبهترینفرصتبرایاستفادهازاینظرفیتاستکهدرهمینراستانمی توانمخالفان‬ ‫زیادیبرایحضوراویافتالبتههنوزسایهبرخیتندروی هابربخش هاییوجودداردکهحضورمیانه روهاییمانندسیدحسن‬ ‫خمینیانسایهکمرنگراهممحوخواهدکرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫از اولین نفراتی کــه در جریان قربانگاه منا اســمش‬ ‫مشــخص و تصاویر ان منتشــر شــد‪ ،‬قاری قــران جوان‬ ‫مشــهدی بود که حج امســال جایزه او در مسابقات قرائت‬ ‫قران بود‪ .‬محسن حاجی حسنی کارگر جوان خوش سیمایی‬ ‫که تصاویر و قرائت های او بالفاصله بعد از مشخص شدن‬ ‫اینکه در فاجعه منا جان خود را از دســت داده در سراســر‬ ‫شــبکه های مجازی منتشــر شــد‪ .‬چند روز بعد اما تصاویر‬ ‫مربوط به یافتن پیکر او نیز منتشر شد‪ .‬تصاویر دلخراشی‬ ‫که به ســرعت در شــبکه های مجازی و حتی رســانه های‬ ‫رســمی منتشــر شــد‪ .‬به دنبال این واقعه برادر او از مردم‬ ‫درخواست کرد تا از انتشار تصاویر او در شبکه های مجازی‬ ‫خودداری کنند‪ .‬او درباره انتشــار تصویــر پیکر برادرش در‬ ‫سایت ها و شبکه های اجتماعی به شدت ابراز نگرانی کرد‬ ‫و گفت‪« :‬چرا که می ترسم به دســت مادرم برسد‪ ،‬بنابراین‬ ‫خواهش می کنم عکس پیکر محســن را منتشر نکنید‪».‬‬ ‫او سکته مادرشان را تکذیب کرده و گفت‪« :‬مادرم به رغم‬ ‫اینکه حالشان رضایت بخش نیســت و کمی کسالت دارند‬ ‫ولی ســکته نکرده اند‪ ».‬وی ضمن گله منــدی از مردم در‬ ‫خصوص انتشار شایعات به جود امده ادامه داد‪« :‬از مردم‬ ‫خواهشمندم به شایعات دامن نزنند‪».‬‬ ‫سه ضلعی اصالح طلبان با ناطق‪ ،‬الریجانی و والیتی‬ ‫خبرنامه‬ ‫کمپین یک میلیون امضا‬ ‫برای منا‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪13‬‬ ‫کوتاه امدن امریکا‬ ‫گفتارها‬ ‫امریکا واقع بین شــده اســت‪ .‬به نظر می رســد پس از پافشاری‬ ‫مقامات کاخ سفید بر برکناری اســد از قدرت ‪ ،‬ایاالت متحده تصمیم‬ ‫گرفته اســت اوضــاع ســوریه را از طریق دولت مســتقر در دمشــق‬ ‫ســرو ســامان دهد تا بدین و ســیله زمینه الزم بــرای مقابلــه با نفوذ‬ ‫روزافزون داعش در منطقه شام مهیا شود‪.‬‬ ‫پیشنهادامریکابرایمذاکرهدربارهسوریه‬ ‫ادامهمذاکرههستهایاست‬ ‫تقسیمکارمنطقهای‬ ‫علی خرم‬ ‫‪14‬‬ ‫‪1‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفتارها‬ ‫مشاور وزیر خارجه‬ ‫گفتمــان و رفتــار دولــت تدبیــر و امید احتــرام به‬ ‫ارزش های کشــورهای جهانی اســت‪ .‬توافق هسته ای‬ ‫نیز که امروز موقعیت بســیار خوبی برای ایــران در نظام‬ ‫بین الملل فراهــم کرده بــه دلیل نوع نگاهی اســت که‬ ‫دولت به عرصه جهانــی دارد‪ .‬رئیس جمهور کشــورمان‬ ‫در ســخنرانی های مختلف خود در عرصه جهانی همواره‬ ‫خواســتار اعتمادسازی بیشــتر میان ایران و جهان است‬ ‫و به همین دلیل امروز شاهد موفقیت دستگاه دیپلماسی‬ ‫در پرونده هسته ای هستیم ؛ موضوعی که یک سرانجام‬ ‫خوب برای ایــران‪ ،‬منطقــه و جامعه بین المللی داشــته‬ ‫اســت‪ .‬اگر قضیه برجام به نقطه خوبی نمی رســید قطعا‬ ‫در سیاســت خارجی دچار مشــکل می شــدیم‪ .‬سیاست‬ ‫خارجی ایران درگرو حل برنامه هســته ای ایــران بود‪ .‬با‬ ‫حل و فصل این پرونــده موقعیت ایران در ســطح جهان‬ ‫و منطقه دچار بازســازی اساسی شده اســت‪ .‬بنابراین در‬ ‫شرایطی که دولت یازدهم سیاســت تنش زدایی را دنبال‬ ‫کرده و در حال ترمیم روابط خود با جهان است بسیاری از‬ ‫کشورها به دنبال همکاری و تعامل با ایران هستند بنابراین‬ ‫روابط ایران با کشــورهای خاورمیانه یا ســایر کشورها را‬ ‫نمی توان به صورت مجــزا از مذاکرات هســته ای مورد‬ ‫بحث و بررســی قــرار داد‪ .‬بنابراین دولت تدبیــر و امید با‬ ‫ق هسته ای توانست جایگاه ایران را در منطقه‬ ‫تحقق تواف ‬ ‫و جامعــه بین المللی از لحــاظ منش سیاســی‪ ،‬منطق و‬ ‫گفت وگو تثبیت کند و به همین دلیل دولتمردان امریکایی‬ ‫براســاس واقع گرایی سیاســی و جایگاه ایران در منطقه‬ ‫خواســتار مذاکره برای بحران سوریه در منطقه شده اند و‬ ‫این دســتاورد زیر سایه مذاکرات هســته ای بوده و ادامه‬ ‫مذاکرات و تعامالت نیز منجر به گســترش بستر سیاست‬ ‫خارجی ایران به ان شکلی که مد نظر دولت است‪ ،‬خواهد‬ ‫شد‪ .‬در هر صورت دولت امریکا در شرایطی خواستار حل‬ ‫مذاکره با ایران برای حل مساله سوریه شده که مشکالت‬ ‫بســیاری در خاورمیانه وجود دارد‪ .‬بنابراین انگونه نیست‬ ‫که امریکا قصد داشته باشــد از طریق ایران تنها موضوع‬ ‫ســوریه را حل و فصل کند‪ .‬امریکا قصد دارد در مذاکره با‬ ‫ایران معضالت موجود در خاورمیانه را حل کند‪ .‬از انجا که‬ ‫در موضوع سوریه‪ ،‬عراق و یمن ایران دارای نفوذ بسیاری‬ ‫گفتارها‬ ‫است‪ ،‬امریکایی ها برای حل این مســائل از واقع گرایی‬ ‫سیاســی خود بهره می برند زیرا انها با خود می پندارند که‬ ‫اگر با ایران نیز رابطه خوبی نداشته ایم به دلیل اینکه ایران‬ ‫در منطقه نقش و نفوذ زیادی دارد باید از ظرفیت ایران در‬ ‫خاورمیانه برای حل مشــکالتی که امــروز جامعه جهانی‬ ‫را هم با مشکل مواجه کرده اســت‪ ،‬استفاده کنیم‪ .‬براین‬ ‫اساس انها قصد دارند با روسیه و ایران وارد مذاکره شوند تا‬ ‫به راه حلی برای حل مسائل موجود خاورمیانه دست یابند‪.‬‬ ‫مذاکره امریکا با ایران در فضای بسیار پیچیده و تشنج امیز‬ ‫کنونی خاورمیانه می تواند ســراغازی برای تنش زدایی در‬ ‫خاورمیانه باشد‪ .‬سخنرانی اخیر رئیس جمهوری که بخشی‬ ‫از ان‪ ،‬به اوضاع منطقه نیز اشاره داشت‪ ،‬حاوی موضوع‬ ‫حل بحران سوریه نیز بود‪ .‬اقای روحانی در سخنرانی خود‬ ‫تاکید کرد که بیاییــد در موضوع بحران ســوریه بر بحث‬ ‫داعش و مبــارزه با ان تمرکز داشــته باشــیم‪ .‬این موضع‬ ‫سیاســی رئیس جمهور برای کشور بســیار مناسب است‪.‬‬ ‫رئیس جمهوری در مجمع سازمان ملل تاکید کرد که کلید‬ ‫حل بحران در روند مبارزه با داعش نهفته است یعنی ابتدا‬ ‫باید با داعش مبارزه کرد و در بخشی از روند مبارزه با داعش‬ ‫باید از دولت اسد پشتیبانی کنیم که در این میان روسیه و‬ ‫دولت پوتین نیز همین موضع گیری را داشــتند‪ .‬روسیه و‬ ‫جمهوری اسالمی ایران تاکید می کنند که باید ائتالفی از‬ ‫بازیگران موثر در بحران سوریه را علیه داعش ایجاد کنیم‪.‬‬ ‫چنین موضعی در وضعیت کنونی موضعی بســیار مناسب‬ ‫خواهد بــود و به احتمال زیــاد ایران و روســیه می توانند‬ ‫موفق باشند‪ .‬این موضع بسیار مناسبی است که جمهوری‬ ‫اســامی ایران می تواند از همه جهت ها از این موضوع‬ ‫پشــتیبانی کند بنابراین اگر قرار بر این شــد که جمهوری‬ ‫اســامی ایران با نیروهای ائتالفی برای مبارزه با داعش‬ ‫مذاکره امریکا با ایران برای حل مســائل‬ ‫منطقه می تواند بــه کاهش تنش هایی در این‬ ‫منطقه بحران زده بپردازد و ارامش را به همراه‬ ‫داشــته باشــد که نتیجه ان برقــراری صلح و‬ ‫ثبات در کل خاورمیانه و از ســوی دیگر ایجاد‬ ‫صلح در جهان است‪ .‬از سوی دیگر اگر ایران‬ ‫با امریکا وارد گفتمان شــود‪ ،‬باعث می شــود ‬ ‫در مورد حل بحران ســوریه یک تقســیم کار‬ ‫صورت بگیرد‪.‬‬ ‫همکاری کند این به عنوان یک تصمیم سیاســی از سوی‬ ‫کل نظام تلقی شود و با ان مخالفتی نشود‪.‬‬ ‫در هــر صــورت اینکــه رئیس جمهــوری یکــی از‬ ‫محور های ســخنرانی خود را در موضوع بسیار مهم دیگر‬ ‫خصوص مسائل امروز خاورمیانه قرار داد به معنی ان است‬ ‫که ایران می تواند در مورد مسائل سوریه‪ ،‬عراق و یمن با‬ ‫دیگر بازیگران بین المللــی گفت وگو کند‪ .‬این موضوعی‬ ‫مهم اســت که وزارت امــور خارجه می توانــد در فضای‬ ‫دیپلماسی منطقه ای و بین المللی روی ان تمرکز کند‪ .‬نباید‬ ‫از یاد ببریم که وضعیت ســوریه در حال حاضر باعث بروز‬ ‫مسائل بسیاری برای جامعه جهانی شده است ‪ .‬اروپاییان‬ ‫از وضعیت به وجود امده به شدت نارضایتی دارند و بنابراین‬ ‫این کشــورها قصد دارند از طریق نفوذ ایــران در منطقه‬ ‫از بحران در اروپا جلوگیری کننــد زیرا معضل پناهجویان‬ ‫به اندازه کافی برای انها دغدغه ایجاد کرده است‪ .‬این در‬ ‫حالی است که موضوع داعش نیز به بحران کنونی دامن‬ ‫زده است و به همین دلیل قصد دارند راجع به موضوعاتی‬ ‫که با ایران هم نظر هستند به گفت وگو بنشینند‪ .‬در نشست‬ ‫سال جاری سازمان ملل‪ ،‬کشــورهای اروپایی بر موضوع‬ ‫پناهجویان و مهاجران تمرکز داشــتند‪ .‬بــاراک اوباما نیز‬ ‫باتوجه به موضوع هســته ای بر روابط با ایران و موضوع‬ ‫سوریه تاکید کرد‪ .‬بنابراین حل مســائل منطقه خاورمیانه‬ ‫ف است‪ .‬در هر صورت مذاکره‬ ‫در اولویت کشورهای مختل ‬ ‫امریکا با ایران برای حل مسائل منطقه می تواند به کاهش‬ ‫تنش هایی در این منطقه بحران زده بپردازد و ارامش را به‬ ‫همراه داشته باشــد که نتیجه ان برقراری صلح و ثبات در‬ ‫کل خاورمیانه و از سوی دیگر ایجاد صلح در جهان است‪.‬‬ ‫از سوی دیگر اگر ایران با امریکا وارد گفتمان شود‪ ،‬باعث‬ ‫می شو د در مورد حل بحران سوریه یک تقسیم کار صورت‬ ‫بگیرد و بحــران ســوریه ارام ارام کاهش پیــدا کند و این‬ ‫موضوع می تواند به حل مساله سوریه نیز کمک کند‪ .‬در‬ ‫هر صورت مذاکراتی که امریکایی ها بر سر موضوع سوریه‬ ‫خواســتار ان هســتند‪ ،‬انجام می شــود و تردیدی نیست‬ ‫اگر ایران در قبال درخواســت امریکا جواب مثبت بدهد‪،‬‬ ‫مذاکرات انجام خواهد شد‪.‬‬ ‫اما یک نکتــه دربــاره ســخنرانی رئیس جمهور در‬ ‫ســازمان ملل جــای ابهــام دارد‪ ،‬اینکــه امریکایی ها از‬ ‫تروریســم حمایــت نکنند‪ .‬ایــن بخش از ســخنان اقای‬ ‫رئیس جمهور را به درستی درک نکردم ولی می پندارم که‬ ‫منظورشــان این بوده که امریکایی ها کســانی را پرورش‬ ‫می دهند و به داخل ســوریه می فرســتند تا با بشــار اســد‬ ‫بجنگند و به جای اینکه صلح را گســترش دهند تشــنج و‬ ‫درگیری را رواج می دهند‪ .‬من می پندارم که شاید مقصود‬ ‫اقــای رئیس جمهور همیــن موضوع بوده اســت ولی به‬ ‫هرجهت مذاکرات سوریه مذاکرات جداگانه ای است که‬ ‫می تواند صورت بگیرد و صلح را در منطقه برقرار کند‪.‬‬ ‫‪ 5 + 1‬جدید‬ ‫کنار بردن بشار اسد از قدرت خیلی سخت به نظر می رسد‬ ‫امیر علی ابوالفتح‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفتارها‬ ‫ورود روسیه به پرونده ای که چهار سال تنها خون و‬ ‫خونریزی را بر افکار عمومی جهان مخابره کرده است؛ نه‬ ‫تنها به یکباره موجب تعجب غربی ها و حتی اعراب منطقه‬ ‫شد؛ بلکه کشورهای اروپایی را به نوعی متوجه خود کرد و‬ ‫حتی معادالت زیادی در این بین پس از حضور نظامیان‬ ‫روس در سوریه و تاســیس پایگاه های نظامی در الذقیه‬ ‫و بندر طرطوس به هم ریخت که البته می توان عالوه بر‬ ‫محورهای سیاسی اصلی که در این بحث نهفته است به‬ ‫محورهای انشعابی دیگر هم اشاره کرد‪.‬‬ ‫تحرکاتی که از سوی روسیه در سوریه صورت گرفته‬ ‫است‪،‬باعث شــد تا در امتداد ان امریکایی ها تا حدودی‬ ‫در این پرونده کوتاه امدند و خواهان برگــزاری مذاکره با‬ ‫طرفیت درگیر در این قضیه شدند‪.‬چراکه با گذشت چهار‬ ‫سال از جنگ سوریه و تالش های بی وقفه ایاالت متحده‬ ‫و حامیانش بــرای غلبه بر تــوان نظامی ارتش ســوریه و‬ ‫سرنگون کردن نظام سیاسی این کشــور به رهبری بشار‬ ‫اســد‪ ،‬به تدریج این واقعیت در غــرب خودنمایی کرد که‬ ‫غرب قادر به حل بحران ســوریه بدون ورود به مذاکرات‬ ‫جدی و سازنده با تمامی طرفین حاضر در عرصه سیاسی‬ ‫و نظامی سوریه نیست‪ .‬در یک‪ ،‬دو سال گذشته نشست‬ ‫های متعددی برگزار شد و مذاکراتی هم تحت عنوان ژنو ‪1‬‬ ‫و ژنو ‪ 2‬صورت گرفت که البته ایران در ان مشارکت نداشت‬ ‫و گفته شده بود که کشورهای عربی به ویژه عربستان قویا‬ ‫مخالف حضور ایران در مذاکرات مربوط به سوریه بودند‪.‬‬ ‫بنابراین مذاکرات برگزار شــد بدون اینکه یکی از طرفین‬ ‫اصلی ماجرا یعنی ایران در ان مشارکت داشته باشد‪.‬‬ ‫از وقتــی کــه قضیــه پناهجویــان مطرح شــده و‬ ‫بازگشت افراط گرایان موجب شــده تا بحران سوریه وارد‬ ‫کشورهای غربی شود‪ ،‬به نظر می رســد که هیچ راهی به‬ ‫جز اینکه یک مذاکره ســازنده انجام شــود وجود ندارد تا‬ ‫اینکه هــم طرف هایی کــه از گروه های ضد بشــار مانند‬ ‫عربســتان‪،‬ترکیه‪،‬اروپا‪،‬امریکا و قطر به حساب می ایند‬ ‫در ان حضور داشــته باشند و هم کشــورهایی مانند ایران‬ ‫و روســیه که از نظام سیاســی ســوریه حمایت می کنند‪.‬‬ ‫بنابراین این موضوع الزامی را فراهم کرده تا امریکایی ها‬ ‫اعالم کنند که رسما اماده مذاکره هستند‪ .‬به گونه ای که‬ ‫باراک اوباما در ســخنرانی مجمع عمومی ســازمان ملل‬ ‫اعالم کرد که اماده مذاکره با تمامی طرفین از جمله ایران‬ ‫و روسیه است و اینکه تا چه حد این موضوع نتیجه بخش‬ ‫خواهد بود محلی از ابهام را در بر دارد اما به هر حال نشان‬ ‫می دهد که غرب نسبت به سوریه و بشار اسد و حامیان او‬ ‫تجدید نظر کرده است‪ .‬تاجایی که تا مدتی قبل؛ از سوی‬ ‫امریکا عنوان می شــد که اســد هیچ جایگاهی در سوریه‬ ‫ندارد و باید از قدرت کناره گیری کند و هیچ کس در ارودگاه‬ ‫غرب‪ ،‬بشار اسد و حضور وی را مطرح و تایید نمی کرد‪ .‬اما‬ ‫به دلیل الزاماتی که ایجاد شد و مشخص شد که گروه های‬ ‫تروریستی ضد بشار اسد توانی برای مقابله با ارتش سوریه‬ ‫ندارند؛ به تدریج این بحث که یک راه حل موقتی پیدا شود‬ ‫و دولت موقت با حضور بشار اسد بر سر کار بیاید تا از یک‬ ‫طرف با تروریســت ها مقابله شود و از ســمت دیگر زمینه‬ ‫تشــکیل دولت بعدی به وجود بیاید؛ کم کم بروز و ظهور‬ ‫یافت‪ .‬البته صحبت هایــی که اوبامــا در مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل صورت داد‪ ،‬مشخص کرد که دیدگاه انها به‬ ‫بشار اسد یک نگاه موقتی است چراکه در شرایط اضطرار‬ ‫حزب بعث موقتا بشــار اســد را می پذیرند تا اینکه فرایند‬ ‫مذاکرات منجر به کنار رفتن بشار اسد شود‪.‬اما طرف مقابل‬ ‫یعنی جمهوری اسالمی ایران و روسیه بارها تاکید کرده اند‬ ‫که تعیین تکلیف کردن در مورد نظام سیاســی ســوریه و‬ ‫دولت اینده صرفا بر عهده مردم سوریه است و پس از اینکه‬ ‫اتش جنگ در ســوریه فروکش کرد؛ مــردم در انتخابات‬ ‫شرکت خواهند کرد و تمامی گروه های سیاسی هم در انجا‬ ‫حضور خواهند داشت و اگر به بشار اسد رای دادند که در‬ ‫ساختار سیاسی سوریه ابقا شود و اگر هم شخص دیگری‬ ‫را برگزیدند از قدرت کناره گیری کند که البته همین موضع‬ ‫هم بارها از سوی بشار اسد اتخاذ و اعالم شده است‪.‬‬ ‫اما به نظر می رسد که این درخواست غرب هم تعدیل‬ ‫شــود‪ .‬چراکه از موضع نفی کامل بشــار اســد به پذیرش‬ ‫موقت وی رسیده اند و چه بســا با گذشت زمان از پذیرش‬ ‫موقتی وی بگذرند که این بســتگی به تحوالت سیاسی و‬ ‫‪15‬‬ ‫گفتارها‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫میزان تاثیر گذاری کشورهای غربی روی تحوالت سوریه‬ ‫به خصوص بحث مبارزه با تروریســم دارد و از انجا که به‬ ‫نظر نمی رسد داستان افراط گرایان به این زودی در سوریه‬ ‫پایان پذیرد‪ ،‬شــاید بتوان انتظار داشــت که مدت زمان‬ ‫حضور بشار اسد در قدرت بیش از زمانی باشد که غربی ها‬ ‫انتظار ان را دارند‪.‬‬ ‫نکته دیگری که در این بین وجود دارد این است که‬ ‫ایران به عنوان کشــور تاثیرگذار در پرونده سوریه‪ ،‬پس از‬ ‫توافق هســته ای که به عنوان فاز اول سیاست خارجی ما‬ ‫محسوب می شود به دنبال عملی کردن فاز دوم دیپلماسی‬ ‫خود در منطقه خصوصا بحث فلســطین و ســوریه است‪.‬‬ ‫به صورتی کــه از مدت ها قبــل و خصوصا قبــل از اینکه‬ ‫توافق وین حاصل شــود‪ ،‬ایــن موضوع که اگــر ایران و‬ ‫کشورهای غربی بر ســر پرونده هسته ای به توافق برسند؛‬ ‫بی شــک وارد مباحــث دیگــر هم‬ ‫خواهند شــد مطرح بود‪ .‬حتی‬ ‫مقــام معظــم رهبری بــر این‬ ‫موضــوع تاکید داشــتند که‬ ‫اگر امریــکا بد عهــدی نکند‬ ‫و تجربه موفقی بر ســر قضیه‬ ‫هســته ای با ایــاالت متحده‬ ‫حاصل شــود؛ موارد بعدی‬ ‫هم قابل بحث است‬ ‫و این موضوعی است که در باالترین سطح تصمیم گیری‬ ‫در نظام جمهوری اســامی ایران به ان اشاره شده است‪.‬‬ ‫بنابراین زمانی که مذاکرات به نتیجه رسید و برجام از سطح‬ ‫کنگره عبورکرد و موانع ان برای اجرایی شــدن برچیده شد‬ ‫مشخص شد که هم جمهوری اسالمی ایران مایل است در‬ ‫تحوالت منطقه ای وارد گفت وگو شود و هم غرب به رهبری‬ ‫ایاالت متحده امریکا‪.‬‬ ‫از دید ایران حفظ تمامیت ارضی سوریه‪ ،‬جلوگیری‬ ‫از کشــتار مردم این کشــور و پایان دادن به اقداماتی که‬ ‫تروریست ها در حال انجام ان هســتند‪ ،‬به قدری دارای‬ ‫اهمیت اســت که امکان گفت وگو با غرب را ایجاد کند‪.‬‬ ‫تجربیات قبلی هم در این خصوص وجود داشــته است‪.‬‬ ‫به صورتی که در بوسنی و افغانستان این تجربیات وجود‬ ‫داشــت که نهایتا امنیت ملــی ایران هم در راســتای ان‬ ‫تامین شد‪ .‬بنابراین ایران در این خصوص اعالم امادگی‬ ‫کرده اســت تا نقش خود را ایفا کند و غرب هم بعد از چند‬ ‫سال نادیده گرفتن نقش ایران؛ امیدوار است که بتواند از‬ ‫پتانسیل کشورمان استفاده کند تا بتواند یکی از تهدیدات‬ ‫فوری علیه غــرب را خنثی کند‪ .‬به نظر می رســد که حتی‬ ‫قبل از توافق هسته ای اشتراک منافع میان ایران و غرب‬ ‫بر سر قضیه سوریه حاصل شده بود و با کاهش تنش ها در‬ ‫موضوع هسته ای این راه هموارتر شده است‪.‬نمونه های‬ ‫انهم در روزهای گذشته کامال مشــهود بود که می توان‬ ‫از این جهت به دیدار بین وزرای خارجه دو کشــور‬ ‫اشــاره کرد که تلویحا طرفین قبول کرده اند تا بر‬ ‫سر مسائل سوریه وارد مذاکره شــوند‪ .‬از این رو‬ ‫باید گفت که مذاکره ایران با امریکا در خصوص‬ ‫سوریه و بدون هیچ واسطه ای قابلیت اجرایی‬ ‫شــدن دارد چراکه بان کی مون در سخنرانی‬ ‫خود در افتتاحیه مجمع عمومی سازمان ملل‪،‬‬ ‫نام ‪ 5‬کشور را به زبان اورد و بیان کرد که این‬ ‫پنج کشــور باید با یکدیگر بر ســر موضوع‬ ‫ســوریه به تفاهم برســند که این کشورها‬ ‫متشــکل از امریکا‪،‬روسیه‪،‬عربســتان‬ ‫ســعودی‪،‬ایران‪،‬ترکیه و قطــر خواهنــد‬ ‫بود و برخی هــا اعالم کرده اند که شــاید‬ ‫فرمول ‪ 5+1‬در این موضــوع هم جواب‬ ‫دهد تا این پنج کشــور به عالوه ســوریه‬ ‫یک ‪ 5+1‬دیگری را به وجــود اورند‪ .‬باید‬ ‫بگویم که نشــانه های این ماجرا و اینکه‬ ‫این موضــوع به مقصدی درســت و ایمن‬ ‫خواهد رسید بسیار قوی است‪ .‬با ورود روسیه‬ ‫به ماجرای سوریه و فعال تر شدن این کشور‪،‬‬ ‫مشخص شده که امکان سرنگونی نظام سیاسی‬ ‫سوریه بسیار دور از دسترس خواهد بود‪ .‬بنابراین شاید‬ ‫اخرین راه حلی که در این باره وجود داشــته باشــد این‬ ‫است که مذاکرات به این نحو شروع شود که البته برای‬ ‫کلید خوردن این مذاکرات باید مقــداری میان ایران و‬ ‫کشــورهای عربی منطقه تنش زدایی صــورت گیرد تا‬ ‫شــدت درگیری های لفظی که خصوصا پس از فاجعه‬ ‫منا بــه اوج خود رســیده ‪ ،‬فروکش کند کــه نهایتا یک‬ ‫اجماعی در این بین حاصل شود و مذاکراتی به صورت‬ ‫رو در رو به وجود اید‪.‬‬ ‫در این بیــن روس هــا‪ ،‬ایرانی ها و حتــی غربی ها‬ ‫هرکدام به صورت جداگانه طرح های خودشان را در اختیار‬ ‫دارند و شــاید ماحصل این ‪ 3‬طــرح در نهایت یک طرح‬ ‫عملی برای ورود ایران و دولت سوریه به مذاکرات جدی‬ ‫که بتواند به خشــونت ها در ســوریه پایان دهد و راه حلی‬ ‫برای شکل گیری دولت جدید در این کشور به وجود اید‪.‬‬ ‫محور بعدی که در پروژه ناامن ســازی ســوریه باید‬ ‫مد نظر قرار گیرد؛ تحرکات عربســتان سعودی و ترکیه در‬ ‫این بین خواهد بود که البته بررســی ایــن موضوع زمانی‬ ‫اهمیت پیــدا می کند که انها بخواهنــد در خالل برگزاری‬ ‫مذاکرات تحرکاتی را صورت دهند‪.‬اما باید به این موضوع‬ ‫توجه داشــت که زمانی کــه تهدید امنیتی فــوری متوجه‬ ‫ایاالت متحده و اروپا نبود؛ کشورهای غربی در خصوص‬ ‫زورازمایی کشورهای منطقه یعنی ایران‪ ،‬ترکیه‪ ،‬سوریه و‬ ‫قطر تا حدودی بی تفاوت بودند و حتی از جریانات مخالف‬ ‫با ایران حمایت می کردند‪ .‬بنابرایــن در حالت فعلی بحث‬ ‫بر سر رقابت منطقه ای ایران و عربســتان یا ایران و ترکیه‬ ‫نیســت؛ بلکه موضوع اصلی حفظ امنیت ملی کشورهای‬ ‫اروپایی است‪ .‬چراکه این جنگ هرچه که بیشتر ادامه پیدا‬ ‫کند بر تعداد تروریست های افراطی اروپایی که قرار است‬ ‫روزی به کشورهایشان بازگردند افزوده می شود؛ و هم اینکه‬ ‫بر تعداد اوارگان افزوده می شــود‪ .‬بنابراین خالص شدن‬ ‫از این وضعیت و اتمام درگیری ها یک نیاز فوری و حیاتی‬ ‫خواهد بود‪ .‬همانطورکه بر سر برنامه هسته ای مخالفت ها‬ ‫و کارشکنی هایی از سوی عربستان و ائتالف عربی – عبری‬ ‫راه به جایی نبرد و بر خالف انتظار اســرائیل به دلیل اینکه‬ ‫این موضوع برای امریکا و خصوصا رئیس جمهور امریکا‬ ‫یک نیاز حیاتی قلمداد می شــد‪ ،‬نتوانست جلوی برجام را‬ ‫بگیرد که در حالت کنونی در مورد پرونده سوریه هم چنین‬ ‫حالتی ایجاد شــده اســت‪ .‬به گونه ای که غربی ها خیلی‬ ‫دغدغه کارشکنی اعراب را ندارند چون که به نظر می رسد‬ ‫جهان پس از چهار ســالی که سپری شــد به جایی رسیده‬ ‫که باید این مســاله حل شــود که البته بدون حضور ایران‬ ‫این موضوع محقق نخواهد شد و حتی مقامات غربی هم‬ ‫بر این موضوع واقف هستند و رســما این مساله را اذعان‬ ‫کرده اند‪ .‬بنابراین ترک ها چاره ای به جز هم ســویی با این‬ ‫خواسته ندارند چراکه ممکن است با انزوایی روبه رو شوند‬ ‫که اسرائیل بر سر مساله هسته ای با ان روبه رو شد‪.‬‬ ‫در پرونده ســوریه اتفاق غیر قابل پیش بینی که رخ‬ ‫داد ورود یکباره روســیه به این موضوع بود که البته دالیل‬ ‫مختلفــی را می توان برای حضور این کشــور در ســوریه‬ ‫برشمرد اما واقعیت این اســت که طی ‪ 10‬سال گذشته؛‬ ‫روس ها به دلیل اینکه در دوران ضعف به ســر می بردند‪،‬‬ ‫جای پــای خود را ارام ارام از دســت دادند و کشــورهایی‬ ‫کــه در انها حضــور داشــتند را بــه غــرب واگذارکردند‪.‬‬ ‫به طوریکه عراق‪،‬لیبی و نهایتــا اخرین دژی که همجوار‬ ‫با مدیترانه بود‪ ،‬یعنی سوریه را از دست دادند‪ .‬روس ها با‬ ‫ورود به سوریه نشــان دادند تحت هیچ عنوانی از سوریه‬ ‫عقب نشــینی نمی کنند‪ .‬به خصوص پس از زورازمایی که‬ ‫در پرونده اوکراین از سوی روســیه صورت گرفت‪ ،‬پوتین‬ ‫نشــان داد که در خصوص سوریه بســیار مصمم است و‬ ‫حتی جنگنده های خود را مســتقر کرده و امــاده ورود به‬ ‫جنگ در ســوریه خواهد بود‪ .‬از این رو باید گفت که برای‬ ‫غرب مسجل شده است که حرکت بیشــتر انها و افزایش‬ ‫بی ثباتی در سوریه باعث ورود قطعی روسیه خواهد شد از‬ ‫این رو امریکایی ها مایل نیستند تا با روس ها سرشاخ شوند‪.‬‬ ‫بنابراین غرب مجبور به پذیرش دیدگاه روسیه خواهد بود و‬ ‫همین مقداری که پذیرفتند بشار اسد باید در اینده سوریه‬ ‫نقش داشته باشد‪ ،‬بازگو کننده پافشاری ایران و روسیه بر‬ ‫مواضع قبلی خود است‪ .‬می توان گفت که در ادامه راه هم‬ ‫خواسته های روس ها بیشتر از سمت غربی ها مورد قبول‬ ‫قرار گیرد که پوتیــن هم در این باره اعــام کرده که تنها‬ ‫شهروندان سوری می توانند در مورد اینده سوریه اظهارنظر‬ ‫کنند و اگر انتخاباتی هم برگزار شــود به احتمال زیاد بشار‬ ‫اسد پیروز خواهد شد‪ .‬در نهایت می توان گفت که روس ها‬ ‫پس از گذشتن از دوران ضعف خود‪ ،‬در حالت فعلی محکم‬ ‫و استوار ایستاده اند و حاضر به پرداخت هر بهایی خواهند‬ ‫بود و به طور قطع بهای اقدامات روس ها از قضیه اوکراین‬ ‫کمتر خواهد بود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پایداری؛ کانال ورود احمدی نژاد؟‬ ‫معنای سخنان روح الله حسینیان چیست‬ ‫‪1‬‬ ‫محمد سعید ذاکری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفتارها‬ ‫حجت االســام روح الله حســینیان یکی از اعضای‬ ‫حزب پایداری در هفته اخیر بار دیگر به لــزوم ورود دوباره‬ ‫دکتر محمود احمدی نژاد به صحنه سیاسی کشور و به ویژه‬ ‫مساله انتخابات ســال ‪ 96‬اشــاره و به صراحت اعالم کرد‬ ‫که اگر وی به صحنه انتخابــات ورود کند‪ ،‬او با قاطعیت از‬ ‫وی حمایت خواهــد کرد‪ .‬اما همین اعالم نظر باعث شــد‬ ‫که گمانه زنی ها در فضای سیاســی کشور پیرامون حضور‬ ‫دکتر احمدی نژاد در انتخابات در میان برخی از رســانه ها‬ ‫باال بگیرد و ایــن قلم درصدد بیان تحلیــل فضای موجود‬ ‫در این رابطه اســت‪ .‬اما برای بیان بحث الجرم بایستی به‬ ‫نکاتی اشاره کرد‪:‬‬ ‫‪ -1‬رفتار سکوت امیز دکتر احمدی نژاد که از انتهای‬ ‫دوران ریاست جمهوری وی اغاز شد‪ ،‬به رغم همه مسئوالنی‬ ‫کــه روزی از مســئولیت کنــار می روند به وقوع پیوســت‪.‬‬ ‫احمدی نــژاد بر خــاف ُعرف رایــج‪ ،‬بعــد از دوران اتمام‬ ‫ریاســت جمهوری نخواست که مانند ســایر مسئوالنی که‬ ‫یا برکنار شــده و یا دوره مسئولیت شــان به اتمام می رسد‪،‬‬ ‫مســئولیت ســابق خود را «ملک طلق» خود فرض کرده‬ ‫و همچون مالــکان و صاحبان همیشــگی مدعی عنوان‬ ‫ریاست جمهوری‪ ،‬عطش خود به پست و مقام را نشان دهد‪.‬‬ ‫این درست نقطه مقابل ادعاهای دروغ و سراسر تهمتی بود‬ ‫که می خواست وی را دلبســته به ریاست جمهوری معرفی‬ ‫کرده و ادعــا می کرد که او درصدد اســت اگــر کاندیدای‬ ‫مدنظرش مورد تائید شورای نگهبان قرار نگیرد‪ ،‬انتخابات‬ ‫سال ‪ 92‬را برگزار نکند‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬سکوت احمدی نژاد‪ ،‬باز هم برخالف‬ ‫مدعیان دو نبش قدرت در کشور‪ ،‬فرصتی برای دولت جدید‬ ‫بود که ُعرضه خود در عرصه خدمت به مردم را نشان داده و‬ ‫بدون انکه سایه سنگین «نق زدن» های مکرر و کنایه های‬ ‫سنگین رقبا و مسئوالن قبلی را بر سر فعالیت های خود حس‬ ‫کند‪ ،‬با فراغ بال‪ ،‬انچــه در چنته دارد را بــرای مردم عیان‬ ‫سازد‪ .‬این سکوت اما در جامعه هیچ گاه به انفعال و انزوای‬ ‫احمدی نژاد تعبیر نشــده اســت‪ .‬در این مدت رسانه های‬ ‫به شــدت مخالف و سیاســیون افراطی علیه احمدی نژاد‬ ‫با هر بهانه ای تالش داشــته اند تا ترس خــود از پدیده ای‬ ‫به نام احمدی نژاد را با فضا ســازی های ســاختگی و حتی‬ ‫خبر ســازی های دروغین به جامعــه القا کــرده و وی را در‬ ‫حال برنامه چینی های مخفی و زیر زمینی برای بازگشت به‬ ‫عرصه ریاست جمهوری معرفی کنند‪ .‬مردم هم اما سکوت‬ ‫احمدی نژاد را بــه معنای انفعال و انــزوای احمدی نژاد در‬ ‫جامعه نمی دانند‪ .‬همین که هر اقــدام و نا اقدامات دولت‬ ‫فعلی‪ ،‬بالفاصله در محاورات مردم کوچه و بازار با تالش ها‬ ‫و مجاهدت های احمدی نژاد مقایسه شده و مردم نسبت به‬ ‫از دست رفتن عزت‪ ،‬استقالل‪ ،‬امنیت و ابروی ملی و نیز به‬ ‫هوا شدن دستاوردهای کشــور ابراز نگرانی می کنند‪ ،‬خود‬ ‫ن » احمدی نژاد در متن قدرت دارد ؛ قدرتی‬ ‫نشانی از « بود ‬ ‫که نه در جایگاه های رسمی و تشریفاتی که در متن جایگاه‬ ‫اصلی ان‪ ،‬یعنی مردم‪ ،‬در حال عرض اندام است‪.‬‬ ‫‪ -2‬میزان تاثیر گذاری احزاب و جریانات سیاســی در‬ ‫کشــور ما به تناســب حضور انان در متن مردم و انعکاس‬ ‫مردم در فعالیت های انان قابل رصد کردن است‪ .‬در طول‬ ‫تاریخ هر حزب و جریان و حتی هر فردی که برخالف مردم‬ ‫حرکت کرده یا عالقه ای متفاوت از مردم را پیگیری کرده‪ ،‬‬ ‫به سرعت در میان مردم منزوی و مطرود شده است‪.‬‬ ‫این در حالیســت که اتفاقا عمــده جریانات و احزاب‬ ‫سیاسی به خاطر نگاه اتوریته گون و باال به پا یین به مردم‪،‬‬ ‫تاکنون حداقل در کشــور ما اقبالی نیافته و نتوانســته اند‬ ‫جذابیتی برای مردم تولید کنند‪ .‬احزاب سیاسی – خواه با نام‬ ‫راست یا چپ‪ ،‬اصولگرا یا وابسته به فتنه و‪ -...‬به جای انکه‬ ‫مردم را محور حرکت خود قرار دهنــد‪ ،‬خود را محور حرکت‬ ‫مردم معرفی می کنند و این در حالیســت کــه به تعبیر امام‬ ‫راحل (ره)‪ ،‬این مردم اند که ولی نعمت نظام و مسئوالنند‪.‬‬ ‫حزب پایداری هم از این قاعده مستثنی نیست‪ .‬این‬ ‫حزب اگر نتواند در موقعیت های حساس نظام و انقالب‪،‬‬ ‫اثرگذاری کرده و خود را به عنوان یک عنصر فعال به جامعه‬ ‫بقبوالند‪ ،‬دورنمایی جز حذف از اذهان و قرار گرفتن در عداد‬ ‫دیگر فراموش شدگان سیاسی نخواهد داشت‪.‬‬ ‫به عنوان نمونه وقتی مساله مهمی همچون به خطر‬ ‫افتادن قریب الوقوع اســتقالل‪ ،‬امنیت و عزت کشــور در‬ ‫مساله برجام در میان است و افرادی که خود را مدعی دفاع‬ ‫از انقالب و رهبری می دانستند‪ ،‬تحمیل توافق هسته ای به‬ ‫نظام را دیده اما روزه سکوت در پیش گرفته و به جای دفاع‬ ‫از رهبری و انقالب‪ ،‬تنهــا در رابطه با ضرورت های ائتالف‬ ‫با حزب موتلفه یا جمعیت ایثارگران و‪ ...‬سخن می گویند‪،‬‬ ‫می توان انان را در مناسبات سیاسی اینده کشور تاثیر گذار‬ ‫دانست؟‬ ‫حزب پایداری هم اگر بخواهد رویه ســاکتین سابق‬ ‫در مواجهه با مســائل مهم مــردم را در پیــش گرفته و یا با‬ ‫مواضعی انفعالی با پدیده های درگیر با عاقبت کشور و مردم‬ ‫مواجه شــود‪ ،‬همچون بقیه احزاب سیاسی منفعل‪ ،‬شاید‬ ‫حداکثر فقط نامی از انان در تاریخ باقی بماند‪.‬‬ ‫وقتی اعضای شاخص حزب پایداری و بزرگان انان در‬ ‫مهمترین مساله امروز کشور غایب باشند‪ ،‬می توان نسبت به‬ ‫حمایت یا عدم حمایت انان از احمدی نژاد در هر انتخاباتی‪،‬‬ ‫فایلی قابل توجه اختصاص داد؟‬ ‫‪ -3‬در طــول حداقــل ‪ 12‬ســاله اخیــری کــه پدیده‬ ‫احمدی نژاد در پهنه سیاسی کشــور به ظهور رسیده ‪ ،‬وی‬ ‫نشان داده است که سعی دارد خود زمین بازی خود را تعیین‬ ‫کرده و تالش دارد از فرو افتادن در زمینی که دیگران برای‬ ‫وی ترســیم کرده اند اجتناب کند‪ .‬احمدی نــژاد اما پس از‬ ‫دوران ریاســت جمهوری اش هم بارها تاکنون به صراحت‬ ‫اعالم کرده که تکلیفی مبنی بر حضــور در انتخابات حس‬ ‫نکرده است‪ .‬این درســت بر خالف دروغ سازی هایی است‬ ‫که رسانه های متکثر و پر حجم مقابل احمدی نژاد‪ ،‬وی را‬ ‫با خود قیاس به نفس کرده و تــاش کرده اند او را مترصد‬ ‫حضور در انتخابــات اتی مجلــس و درصدد مهــره چینی‬ ‫بــرای ان انتخابــات معرفی کننــد‪ .‬البته به نظر می رســد‬ ‫که شــان احمدی نژاد نیز به دلیل شــرایطی که انتخابات‬ ‫مجلس‪ ،‬در کشــور پدید مــی اورد فراتر از حضــور در این‬ ‫انتخابات اســت‪ .‬انچه از فضای سیاســی کشــور و البته‬ ‫از رفتارها و کنشــگری های سیاســی فعلــی احمدی نژاد‬ ‫هم تاکنون به دســت می ایــد او برخالف رونــد رو به تزاید‬ ‫اقبال عمومــی و نخبگی جامعه نســبت بــه حضورش در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ‪ ،96‬هیچ اقبالی برا ی حضور‬ ‫تاکنون نداشــته و پالســی مبنی بر تمایل بــه حضور حتی‬ ‫بــه نزدیک ترین افــرادش نیز نشــان نــداده اســت‪ .‬اما‬ ‫احمدی نژاد در این مدت ‪ 12‬ساله نیز نشان داده که هیچ گاه‬ ‫نخواســته – براســاس فرمان امیر المومنین (ع) به مالک‬ ‫اشتر‪ -‬رضایت خاصه و خواص و برخی احزاب را به رضایت‬ ‫عموم جامعه ترجیح دهد‪ .‬از این روست که حتی در صورت‬ ‫ورود به عرصه انتخابات هم‪ ،‬وی درصدد ان نیســت که از‬ ‫میان احزاب و جریانات سیاســی محل عبــوری برای خود‬ ‫پیدا کند‪ .‬ضمن انکه به نظر می رسد گذرگاه عریض و طویل‬ ‫مردمی برای حضور او کامال مهیاست و نیازی به درخواست‬ ‫احزاب احساس نخواهد کرد‪.‬‬ ‫‪ -4‬این اما نافــی دعوت رو بــه تزاید جامعــه جریان‬ ‫بزرگ «پایداری» و مقاومت از احمدی نژاد برای حضور در‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫انتخابات اتی نیست که به نظر می رسد دعوت جدی افرادی‬ ‫نظیر حجت االسالم حسینیان از احمدی نژاد برای حضور‬ ‫در انتخابات اتی در این قالب تعریف می شود‪.‬‬ ‫جریان بزرگ مقاومت و پایداری در کشــور – ســوای‬ ‫انکه حزبی متولی ان شــود یا نه‪ -‬عناصر شاخص‪ ،‬مفید و‬ ‫فعالی در جامعه دارد که به خصوص پس از روی کار امدن‬ ‫جریان غرب گرا در کشــور‪ ،‬به حقانیت مســیر عزت مند در‬ ‫پیش گرفته در دولت قبل نســبت به مســتکبرین بیش از‬ ‫گذشته واقف شده و هر روز مطالبه انان از احمدی نژاد بیش‬ ‫از گذشته شده است‪.‬‬ ‫‪ -5‬واقعیت ان است که احمدی نژاد بر خالف همه این‬ ‫گمانه زنی ها و محاسبات‪ ،‬امروز تکلیف بزرگتر و حساس تری‬ ‫بر دوش خود حس می کنــد‪ .‬بر خالف احمدی نژاد‪ ،‬برخی‬ ‫دیگر از سیاســیون‪ ،‬همــه رفتارها و مناســبات خــود را با‬ ‫انتخابات تنظیم می کنند‪ .‬انــان هر اقدام یا عدم اقدامی را‬ ‫با مساله انتخابات می سنجند‪ .‬برای همین است که حتی‬ ‫اگر اقدام فــوری الزمی هــم در جهت منافع ملــی باید در‬ ‫کشور انجام گیرد که نتیجه ان برای ایشان تاثیر منفی در‬ ‫انتخابات داشته باشد‪ ،‬برای اینان حرام و اگر اقدامی را که‬ ‫با موازین انقالبی و عقلی منافات داشته اما می تواند تاثیر‬ ‫مثبتی برای ایشــان در انتخابات داشته باشد‪ ،‬مباح و بلکه‬ ‫واجب شمرده می شود‪ .‬احمدی نژاد اما تاکنون نشان داده‬ ‫که انچه به صالح مردم و انقالب تشخیص داده عمل کرده‬ ‫است‪ .‬او در اوج دورانی که درخواست می شد تا هدفمندی‬ ‫یارانه ها را به تاخیر اندازد تا نکند تبعات منفی ان دامنگیرش‬ ‫شده و رای اوری اش را به حاشــیه برد‪ ،‬به این اقدام همت‬ ‫گماشــت چون ان را به درســتی به صالح کشــور و مردم‬ ‫می دانســت‪ .‬امروز نیز احمدی نژاد‪ ،‬قطب نمای خود را با‬ ‫انتخابات تنظیم نکرده است‪ .‬او خطر از بین رفتن اندیشه ها‬ ‫و ارمان های امام و انقالب را به درســتی تشخیص داده و‬ ‫از این رو وظیفــه خود را در مقطع فعلــی‪ ،‬مقابله با تحریف‬ ‫انقالب اسالمی و اندیشــه های تابناک رهبر کبیر انقالب‬ ‫اسالمی و نیز امام خامنه ای – مد ظله – دانسته است‪ .‬هرچند‬ ‫این وظیفه ممهور بــه مهر تائید رهبری نیز واقع شــده اما‬ ‫سوال از بقیه سیاسیون و احزاب و جریانات سیاسی در این‬ ‫مقطع ان است که چرا به جای ســنگ اندازی و ایستادگی‬ ‫نسبت به تبیین اندیشه های امام‪ ،‬سعی در به انزوا کشاندن‬ ‫این وظیفه مهم دارند؟‬ ‫ســوال از همه جریانــات مدعــی انقالبی گری ان‬ ‫اســت که چرا وقتی رهبــری فرزانه انقالب اســامی‪ ،‬در‬ ‫باالترین ســطوح‪ ،‬خطر نفوذ دشــمن به کشــور و انقالب‬ ‫و تحریف اندیشــه های امــام راحل‪ ،‬نیز رفاقــت برخی از‬ ‫مسئوالن با مســتکبرین توســط برخی از ساده اندیشان را‬ ‫مطرح می سازند‪ ،‬ایشــان به جای وانهادن مسائل پیش پا‬ ‫افتاده انتخابات‪ ،‬خطر اصلی را جــدی نگرفته و پا در این‬ ‫میدان خطیر نمی نهند‪ .‬سوال دیگر ان است که چرا برخی‬ ‫افراد و احزاب‪ ،‬نسبت به تبیین اندیشه های امام و انقالب‬ ‫نگران شــده اند؟ مگر قرار اســت با اقدامات خــود‪ ،‬زمینه‬ ‫پایداری به احمدی نژاد فکر می کند‬ ‫حجت االسالم غرویان‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪2‬‬ ‫عضو جامعه مدرسین‬ ‫در ابتــدا باتوجه به شــناختی که از چهره هــا و فضای‬ ‫سیاســی موجود دارم و برای روشــن شــدن این مطلب که‬ ‫می گویند اقای احمدی نژاد بنای بازگشت به عرصه سیاست‬ ‫رسمی را دارد باید بگویم طبیعی است که رجال سیاسی یک‬ ‫اندیشــه و تفکری دارند و دائما به دنبال تحقق بخشیدن به‬ ‫ایده ها‪،‬تفکراتواندیشه هایخودهستند‪.‬اقایاحمدی نژاد‬ ‫همیکرجلسیاسیاستکههشتسالرئیس جمهوربوده‬ ‫است‪.‬عده ایهمهمراه ایشان بودندکهتفکراتشان را دنبال‬ ‫می کردند‪ .‬طبیعتا در وجود اقای احمدی نژاد هم این انگیزه‬ ‫برایحضوردرصحنه هایسیاسیهمچنانباقیاست‪.‬بنده‬ ‫فکرمی کنمطبیعیاستکهایشانانگیزهبازگشتبهسیاست‬ ‫را در سر داشته باشد و تالش کند تا مریدان خود را جمع کند‬ ‫و انسجام ببخشــد‪ ،‬انها را به صحنه بیاورد و قدرت را بگیرد‪.‬‬ ‫به هر حال قــدرت هم جاذبه هایی دارد‪ .‬اقــای احمدی نژاد‬ ‫هم سعی می کند تا انجا که می تواند دوباره قدرت سیاسی را‬ ‫در دســت بگیرد‪ .‬اما در همین رابطه و در پاسخ به این سوال‬ ‫که چه مســائل و انگیزه هایی اقای احمدی نژاد را مجاب به‬ ‫کاندیداتوریمی کندوباعثمی شودایشانبهعرصهسیاست‬ ‫بازگردند باید اینطور بگویم که اقای احمدی نژاد فکر می کند‬ ‫طرحیکهبرایادارهکشورداردطرحمطلوبیاست‪.‬ارمان ها‪،‬‬ ‫انگیزه هاونگاه هاییدرذهنداردکهمی خواهدانهارادرکشور‬ ‫محققکند‪.‬درهمینراستاسعیمی کندکهمردمرابیشترمرید‬ ‫خودکند‪.‬افکارواندیشه هایخودرامطرحمی کندتامریدان‬ ‫بیشتریرابهسمتخودجلبکند‪.‬اقایاحمدی نژادنوعتفکر‬ ‫خاص خودش را دارد‪ .‬نوعی عناصر و چارچوب های خاصی‬ ‫را در ذهن دارد که انها را پیگیری می کنــد و ادامه می دهد‪.‬‬ ‫باالخره هشت سال رئیس جمهور بوده و االن تالش می کند‬ ‫که برگردد‪ .‬به هر حال همان مطرح بــودن و در قدرت بودن‬ ‫هم جاذبه هایی دارد‪ .‬اینها همچنان باقی اســت و می تواند‬ ‫اقایاحمدی نژادراتحریکووادارکندتادوبارهبرگردد‪ .‬البته‬ ‫دربارهاینکهحامیاناقایاحمدی نژادبرایبازگشتبهعرصه‬ ‫قدرت چه کسانی هستند و در چه طیف هایی قرار دارند‪ ،‬بنده‬ ‫فکر می کنم کسانی که به اصطالح نحوه مدیریت انقالبی‪،‬‬ ‫درگیر شدن با همه دنیا و یا درگیر شدن با مجامع بین المللی را‬ ‫می پسندنداقایاحمدی نژادراهممی پسندند‪.‬اینهاپیروانی‬ ‫هســتند که خیلی به علــم و دانش مدیریت اعتقــاد ندارند‪.‬‬ ‫می گویند همینطوری می شود کشور را اداره کرد و با همه دنیا‬ ‫درگیر شد‪ .‬می گویند می شود با شعار دادن رفت جلو‪ ،‬دنیا را به‬ ‫همریخت‪،‬سازمانمللرافتحوشورایامنیتراگرفت‪.‬این‬ ‫شعار هابهظاهرانقالبیوقشنگهستندولیخیلیبراساس‬ ‫حکمت‪،‬دانش‪،‬تدبیروعقالنیتنیست‪.‬یعنیخیلیمحاسبه‬ ‫علمیرویانهانشدهاست‪.‬اینافرادطرفدارایننوعحرکات‬ ‫متهورانهاقایاحمدی نژادهستندودوستدارندایشاندوباره‬ ‫بیایند و همان راه را ادامه بدهند‪ .‬یک عده ای هم فقط ظاهر‬ ‫شعار هارامی پسندند‪.‬همینکهشعارهاییبرایمستضعفین‪،‬‬ ‫محرومین و عدالت مطرح شود خوش شان می اید و حساب‬ ‫نمی کنند که اینها توســط نخبــگان و درس خواندگان تایید‬ ‫می شود یا خیر ؛ برای مثال همین مســاله یارانه ها‪ .‬بنابراین‬ ‫در ادامه درباره مخالفان بازگشت اقای احمدی نژاد در عرصه‬ ‫سیاسی به اعتقاد بنده مخالفان کسانی هستند که می گویند‬ ‫ما باید براساس دانش‪ ،‬علم‪ ،‬عقالنیت‪ ،‬تدبیر و اینده نگری‬ ‫حرکت کنیم‪ .‬سیاست داخلی و خارجی ما باید با دنیای امروز‬ ‫در ارتباط باشد‪ .‬نمی شود کشور را از کل دنیا ایزوله کرد‪ .‬باید‬ ‫عاقالنه ترفکرکردودلیلینداردماباکلدنیادرجنگباشیم‪.‬‬ ‫مخالفیناقایاحمدی نژادهمین هاهستند‪ .‬درهمینراستا‬ ‫ودرپاسخبهسوالشمامبنیبراینکهایاجبههپایداریبه دنبال‬ ‫کاندیداشدناقایاحمدی نژادهستویاازاینموضوعوروی‬ ‫کارامدنایشانحمایتمی کنندبایدبگویمکهسنخیتیبین‬ ‫محو ارزش های انقالب و تســلط دوباره دشمن بر کشور را‬ ‫فراهم اورند؟‬ ‫ســوال اینجاســت که چه وظیفه ای برتر و واالتر از‬ ‫اندیشه ای است که امروز شیطان با تمام توان درصدد محو‬ ‫و تحریف ان است؟ چه مسئولیتی خطیر تر از ان است که‬ ‫برای نســل فعلی و نســل های اینده تبیین شود که اساس‬ ‫انقالب اســامی بر پایه «پایــداری» و مقاومــت در برابر‬ ‫مستکبرین بنا نهاده شده و اگر در برابر انان اندک وادادگی و‬ ‫عقب نشینی صورت گیرد‪ ،‬انان با قدرت و اشتهای فراوان‪،‬‬ ‫تا هدم عزت و لگد مال شــدن همه داشته های ملی کشور‬ ‫جلو می ایند؟‬ ‫امروز چه وظیفه ای باالتر از ان است که برای جوانان‬ ‫روشن شود که دشــمن هیچ گاه دل به حال ما نسوزانده و‬ ‫اگر هم لبخندی بر سر زبان دارد جز برای چاپیدن و به ذلت‬ ‫کشاندن ما نبوده است؟ چه وظیفه ای باالتر از اینکه نشان‬ ‫دهیم دشمن هیچ گاه ترحمی به نوکران خود نداشته و اگر‬ ‫در برابر او اقتدار نشــان ندهی‪ ،‬در حقیقــت زمینه را برای‬ ‫تجاوز او به سایر حقوق ملی فراهم اورده ای؟‬ ‫اگر امروز سخن امام راحل (ره) مبنی بر اینکه تا ظلم‬ ‫هست مبارزه هست و تا مبارزه هست ما هستیم برای جامعه‬ ‫تبیین نشود‪ ،‬به واقع چه بر سر اقتدار و عزت ملی ما خواهد‬ ‫امد؟ به نظر می رسد احمدی نژاد در صدد تبیین این واقعیت‬ ‫است و همه دلسوزان نظام نیز باید با رها سازی دعوا های‬ ‫کاذب زرگری‪ ،‬در این راه مهم قدم بردارند‪.‬‬ ‫جبهه پایداری و تفکرات اقای احمدی نژاد وجود دارد‪ .‬اینها‬ ‫دوست دارند ان تفکرات دوباره حاکم شود و قدرت را در دست‬ ‫بگیرند‪ .‬من فکر می کنم که اینها حمایت خواهند کرد‪ .‬البته‬ ‫بین جبهه پایداری هم اختالفاتی وجود دارد‪ .‬یک عده تندتر‬ ‫و عده ای نرم تر هستند‪ .‬به هر حال جهت گیری این جبهه به‬ ‫ت که بعضی از اقایان‬ ‫سمت تفکرات اقای احمدی نژاد اســ ‬ ‫جبهه پایداری اخیرا اعالم کردن د به دنبــال برگرداندن اقای‬ ‫احمدی نژادهستند‪ .‬درمورداینکهاقایاحمدی نژاددرصورت‬ ‫تصمیم گیری به بازگشت به عرصه سیاست و کاندیداتوری‬ ‫برایانتخاباتمجلسمی ایندیاانتخاباتریاست جمهوری؛‬ ‫من فکر می کنم برای هردو می ایند‪ .‬ایشاندر تالش هستند‬ ‫ارکان دولت را اعم از مجلس یا ریاســت جمهوری بگیرند‪ .‬تا‬ ‫جاییکهبتوانندسعیمی کننددرعرصهقدرتنفوذپیداکنند‪.‬‬ ‫انچهکهمندرککردمایناستکهجبههپایداریتالشخود‬ ‫را هم برای انتخابات ریاست جمهوری و هم برای انتخابات‬ ‫مجلس خواهند کرد‪ .‬البته درباره نظر ســایر اصولگرایان به‬ ‫کاندیدا شدن اقای احمدی نژاد در انتخابات باید بگویم که‬ ‫اصولگرایان دســته های مختلفی دارند‪ .‬عمدتا بر این نظر‬ ‫هستندکهاقایاحمدی نژاددیگرپایگاهمردمی ندارد‪.‬ایشان‬ ‫مهره سوخته هستند و دورانش تمام شده است‪ .‬مگر اینکه‬ ‫چهرهدیگریراکههمانتفکراتوخط مشی هاراداردروکنند‪.‬‬ ‫وگرنه خود اقای احمدی نژاد پایگاهی ندارد و رای نمی اورد‪.‬‬ ‫اغلب اصولگرایان نظرشان این است که اقای احمدی نژاد‬ ‫زمینه ای برای بازگشت ندارد‪ .‬پاســخ بنده به این سوال شما‬ ‫کهایانامزدشدناقایاحمدی نژادممکناستاختالفاتیرا‬ ‫بیناصولگرایانبهوجودبیاوردایناستکهبله‪،‬حتماممکن‬ ‫اســت‪ .‬هر چند همین االن هم باعث اختالف شده است‪.‬‬ ‫روحیهاقایاحمدی نژادهمیکروحیهاختالف افکناست‪.‬‬ ‫یعنیایشانیکشخصیتیداردکهبه دنبالمشاجرهواختالف‬ ‫است‪.‬خیلیهمدرجهتوحدتووفاقذاتانمی تواندحرکت‬ ‫کند‪ .‬بنابراین در پایان در مورد سخنان اخیر اقای حسینیان‬ ‫درباره اینکه مردم در زمان اقــای احمدی نژاد در رفاه بودند و‬ ‫اینکه امیدوارم اقای احمدی نژاد برگردند تنها می گویم بنده‬ ‫خیلیاینصحبت هاراعالمانهنمی دانم‪.‬بیشترغرض ورزانه‬ ‫استوکارشناسینیست‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫میل به بازگشت‬ ‫همه پایداری ها طرفدار بازگشت احمدی نژاد نیستند‬ ‫ناصر ایمانی‬ ‫فعال سیاسی‬ ‫‪3‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفتارها‬ ‫با توجه به شــناختی که نســبت به چهره ها و ســپهر‬ ‫این روزهای سیاســت دارم و نســبت به صحبت هایی که‬ ‫این روزها می شود که می گویند اقای احمدی نژاد می خواهد‬ ‫به عرصه سیاست رسمی کشور بازگرد د باید بگویم در اینجا‬ ‫دو مســاله مطرح اســت؛ یکی اینکه ایا اقای احمدی نژاد‬ ‫تمایل بازگشــت به عرصه سیاســت را دارد که پاسخ ان از‬ ‫نظر بنده بله است‪ .‬ایشــان قطعا تمایل بازگشت به عرصه‬ ‫سیاســت را دارنــد‪ .‬هم بــرای انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اسالمی و هم برای انتخابات ریاست جمهوری‪ .‬البته ممکن‬ ‫است برای انتخابات مجلس به شــخصه خودشان نیایند‬ ‫بلکه نیروهای دیگری که در طیف ایشــان هســتند را وارد‬ ‫این عرصه کنند‪ .‬اما برای انتخابات ریاست جمهوری دوره‬ ‫بعد قاعدتا خودشــان می ایند‪ .‬این تمایل وجود دارد‪ .‬دوم‬ ‫اینکه این تمایل به معنای این است که ایا در مقطع زمانی‬ ‫خودشان و بررسی هایی که می کنند به این نتیجه برسند که‬ ‫بیایند یا نه این بحث دیگری اســت‪ .‬تمایل وجود دارد اما‬ ‫ممکن است با بررسی به این نتیجه برســند که اگر حضور‬ ‫کمرنگ تری داشته باشند بهتر است‪.‬‬ ‫اما در این مورد که چه مسائل و محورهایی می تواند‬ ‫انگیزه های الزم را به اقای احمدی نژاد دهد و او را مجاب‬ ‫کند که دوباره وارد عرصه سیاســت شــود این نکته را باید‬ ‫مطرح کنم که هیچ محور یا مساله ای نیاز نیست که ایشان‬ ‫را مجاب کند بلکه ایشان مجاب به انجام این کار هستند‪.‬‬ ‫ایشــان خودشــان را یک چهره فعال سیاســی می دانند و‬ ‫ی هم دارند‪ .‬فکر هم‬ ‫احساس می کنن د در جامعه پایگاه مردم ‬ ‫می کنند با گذشت زمان و نارضایتی هایی که در سطح مردم‬ ‫یا چهره های سیاسی از دولت موجود ایجاد شود زمینه برای‬ ‫حضور ایشان بیشتر فراهم خواهد بود‪ .‬بنابراین می توانند در‬ ‫صحنه حضور پیدا کنند‪.‬‬ ‫در پاســخ به اینکه حامیان و کســانی کــه تمایل به‬ ‫بازگشــت اقای احمدی نژاد دارند چه کســانی هستند و در‬ ‫چه طیف هایی قرار دارند به این موضوع باید اشاره کنم که‬ ‫حامیان ایشان دیگر به همان طیف و چهره های سیاسی که‬ ‫در اطرافشان حضور دارند محدود شده است‪ .‬به طوری که‬ ‫جبهه پایداری هم از ایشان فاصله گرفته است البته نه االن‬ ‫بلکه از همان زمان دولت دوم ایشان این امر اتفاق افتاده‬ ‫است‪ .‬نمی شــود االن به طور قطع گفت جبهه پایداری به‬ ‫معنای کلی طرفدار اقای احمدی نژاد یا طرفدار بازگشــت‬ ‫ایشان به صحنه سیاست هســتند‪ .‬یا عملکرد هر دو دوره‬ ‫ایشــان را تایید می کنند‪ .‬البته در جبهه پایداری هم بعضی‬ ‫از افراد مانند اقای حســینیان هســتند که نظرشان خالف‬ ‫کل جبهه پایداری است‪ .‬ولی در حال حاضر جبهه پایداری‬ ‫گرفته‬ ‫ ‬ ‫ان طور که بیان می کند از اقای احمدی نژاد فاصله‬ ‫که این فاصله گیری از همان زمان ماجراهای اقای مشایی‬ ‫ و یازده روز خانه نشــینی ایشان شروع شــد‪ .‬اما یک طیفی‬ ‫از طیف های خاص اطراف ایشــان هســتند‪ .‬مانند اقای‬ ‫مشایی‪ ،‬بعضی از وزرای ایشان و عده ای از معاونین زمان‬ ‫خودشــان‪ .‬انها واقعا به جریان اقــای احمدی نژاد اعتقاد‬ ‫دارند‪ .‬تــاش می کنند این طیف به یــک نوعی به صحنه‬ ‫قدرت بازگردند‪ .‬که این بازگشت از یک سری کرسی های‬ ‫مجلس تا انتخابات دوره بعدی ریاست جمهوری را شامل‬ ‫می شــود‪ .‬البته در داخل جامعه هم به طــور طبیعی اقای‬ ‫احمدی نژاد هم طرفدارانی دارند‪ .‬این یک واقعیت است‪.‬‬ ‫اما اینکه این طرفداران چقدر هستند از جهت تعداد و اینکه‬ ‫چه مقدار قدرت رای ســازی دارند محل بحث اســت‪ .‬اگر‬ ‫کسی منکر ان شــود که اقای احمدی نژاد االن هیچ گونه‬ ‫ی در جامعه ندارد مسلما این حرف غلط است‪.‬‬ ‫پایگاه مردم ‬ ‫البته دستگیری هایی که توسط قوه قضا ئیه در این چند ماهه‬ ‫از اطرافیان اقای احمدی نژاد یعنی اقای رحیمی‪ ،‬یا اقای‬ ‫ملک زاده که بحث هایی در موردشان است‪ ،‬انجام گرفت‬ ‫ن اسیب زد‪.‬‬ ‫ی ایشا ‬ ‫مقداری به پایگاه مردم ‬ ‫اما اینکــه گفته می شــود جبهــه پایــداری به دنبال‬ ‫نامزدی اقای احمدی نژاد هســتند و از ایشان در این زمینه‬ ‫حمایت می کنند بنده می گویم خیر‪ .‬شاکله جبهه پایداری‬ ‫دیگر به دنبال اقای احمدی نژاد و حمایت از ایشــان برای‬ ‫کاندیداتوری و بازگشت به عرصه سیاست نیستند‪.‬‬ ‫اما درباره ایــن موضوع که اقــای احمدی نژاد قصد‬ ‫حضور در انتخابات مجلس را دارند یا انتخابات دوره بعدی‬ ‫ریاست جمهوری بنده باید بگویم که هر دو را می خواهند‪.‬‬ ‫یک نیروی فعال سیاســی که می خواهد در جامعه کارکند‬ ‫تمایل دارد در همه انتخابات هایی که انجام می شود حتی‬ ‫خبرگان و شورای شهر شرکت کند‪ .‬اصال کسی که فعالیت‬ ‫سیاســی می کند برای این اســت که در قدرت حضور پیدا‬ ‫کند‪ .‬وگرنه فعالیت سیاســی به تنهایی معنا پیدا نمی کند‪.‬‬ ‫هر فعال سیاسی در همه جای دنیا همینطور است‪ .‬هر چند‬ ‫باید بگویم جریان اقای احمدی نژاد بنا را بر این دارد که در‬ ‫انتخابات شورای شهر هم حضور پیدا کند‪.‬‬ ‫در پاسخ به این سوال که حضور اقای احمدی نژاد در‬ ‫انتخابات باعث ایجاد اختالف بین اصولگرایان می شود یا‬ ‫خیر بنده بر این باورم که تصور نمی کنم چنین مساله ای به‬ ‫وجود اید‪ .‬کلیت جریان اصولگرا مدت زمان زیادی است که‬ ‫پرونده اقای احمدی نژاد را به طورکامل بسته است و ایشان‬ ‫را کنار گذاشته است‪ .‬چون هر چند که به اشتباه خودشان‬ ‫در دولت اول اقای احمدی نژاد که در دوره دوم دولت اقای‬ ‫احمدی نــژاد به تدریج متوجه ان شــدند به شــکل صریح‬ ‫اعتراف نکردند‪ ،‬اما این اشتباه را دوباره تکرار نخواهند کرد‪.‬‬ ‫همه طیف های اصولگرا حتی جبهــه پایداری بعد از پایان‬ ‫دولت دوم اقای احمدی نژاد به طور کامل از ایشان فاصله‬ ‫گرفتند و او را کنار گذاشتند‪.‬‬ ‫در اینجا باید بگویم که ســایر اصولگرایان هم کامال‬ ‫مخالف کاندیداتوری اقای احمدی نژاد و بازگشــت ایشان‬ ‫هستند‪ .‬اینها داستان اقای احمدی نژاد را تمام شده فرض‬ ‫می کنند‪ .‬مســلما در هیــچ انتخاباتی حتــی از طیف اقای‬ ‫احمدی نژاد هــم حمایت نخواهند کرد‪ .‬حتــی باید بگویم‬ ‫جبهه پایداری هم همین طــرز تفکــر را دارد‪ .‬البته درباره‬ ‫سخنان اخیر اقای حســینیان هم باید بگویم این یک نظر‬ ‫شــخصی اســت‪ .‬حتی به معنای نظر جبهه پایــداری که‬ ‫ایشان عضو ان هستند هم نیســت چه برسد به کل جریان‬ ‫اصولگرایــان‪ .‬حتی اقایان رســایی و کوچــک زاده که در‬ ‫بسیاری از موارد با اقای حسینیان اشتراک نظر دارند درباره‬ ‫اقای احمدی نژاد چنین اشتراکی ندارند‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫سیاست‬ ‫مصافحه تصادفی؟‬ ‫محمدجــواد ظریــف و بــاراک اوباما بــا یکدیگــر مصافحه و‬ ‫دیدار کردند‪ ،‬هرچنــد کوتاه و مختصر‪ .‬پــس از گفت و گوی تلفنی‬ ‫حسن روحانی و باراک اوباما در اولین سفر روحانی به نیویورک حاال‬ ‫این تابوی دیگری است که میان ایران و امریکا شکسته شده است‪.‬‬ ‫این موضوع را بررسی کرده ایم‪.‬‬ ‫دیپلماسی«دست»‬ ‫سیاست‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫محمد جوادظریفچههزینه ایبرایتابوشکنی اشخواهدداد؟‬ ‫حسن دین محمدی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪1‬‬ ‫وقتی تهران و واشــنگتن قبل از اغاز نشســت ســران‬ ‫در ســازمان ملل اعالم کردند کــه برنامه ای بــرای دیدار یا‬ ‫گفت و گوی روســای جمهور کشورشــان با یکدیگر ندارند‪،‬‬ ‫دیگر حتی کمتر رســانه ای به گمانه زنی دربــاره این رویداد‬ ‫می پرداخت‪.‬‬ ‫حســن روحانی و محمد جواد ظریف زمان ســخنرانی‬ ‫باراک اوباما ترجیح دادند به رسم هر ساله در سالن نمانند و از‬ ‫ان سو زمان سخنرانی حسن روحانی نیز که فرا رسید از امریکا‬ ‫رئیس جمهور و وزیر خارجه اش در سالن باقی نماندند‪.‬‬ ‫در این میان حسن روحانی هم اعالم کرده بود که برای‬ ‫حضور در مراسم مربوط به بازگشت پیکر زائرانی که در مکه‬ ‫جان باخته بودند برنامه های خود را نیمه تمام گذاشــته و به‬ ‫تهران باز خواهد گشت‪.‬‬ ‫همه این اتفاقــات حکایت از این داشــت که تهران و‬ ‫واشــنگتن بنا ندارند با رویدادی غیر منتظره دنیا را با شــوک‬ ‫خبری مواجه کنند‪.‬‬ ‫صبح سه شــنبه اما یک خبر غیر منتظره به تیتر نخست‬ ‫رسانه های دنیا تبدیل شد‪ .‬دومین تابوی بزرگ میان ایران و‬ ‫امریکا شکسته شد و پس از گفت وگوی تلفنی روسای جمهور‬ ‫در ســال ‪ 92‬این بار زمــان مصافحــه وزیر خارجــه ایران با‬ ‫رئیس جمهور ایاالت متحده فرا رســیده بود‪ .‬یک خبر کوتاه‬ ‫و فوری حکایت از ان داشت که محمد جواد ظریف و باراک‬ ‫اوباما با یکدیگر دست داده و احوالپرسی کرده اند‪ .‬حاال همه‬ ‫نگاه ها به تهران و واشنگتن دوخته شــد تا جزئیات ماجرا را‬ ‫دومیــن تابــوی بــزرگ میــان ایــران‬ ‫و امریــکا شکســته شــد و پــس از‬ ‫گفت وگــوی تلفنــی روســای جمهور‬ ‫در ســال ‪ 92‬این بــار زمــان مصافحه‬ ‫وزیر خارجه ایــران بــا رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده فرا رسیده بود‬ ‫وزیــر امــور خارجــه بــا‬ ‫انتقادهای گســترده ای‬ ‫مواجه شده است‬ ‫و باراک اوباما با هم دست دادند‪ .‬البته حسن روحانی حضور‬ ‫نداشت‪ .‬قبل از برگزاری اجالس مجمع عمومی‪ ،‬گمانه زنی ها‬ ‫درباره اینکه اوبامــا با همتای ایرانی خود دســت خواهد داد‬ ‫یا نه‪ ،‬افزایش یافته بود‪ .‬در نهایت‪ ،‬ایــن وزیر خارجه ایران‬ ‫بود که با اوباما دســت داد»‪ .‬بلومبرگ افزود‪« :‬یک عمل به‬ ‫ظاهر عادی‪ ،‬در عرصه دیپلماســی می تواند بیش از کلمات‬ ‫تاثیرگذار باشد‪ ».‬خبرگزاری «رویترز» در گزارش خود با اشاره‬ ‫به اظهارات مقام ایرانی مبنی بر اینکه مواجه شــدن ظریف‬ ‫و اوباما کامــا اتفاقی بوده‪ ،‬افزود‪« :‬این نخســتین مورد از‬ ‫دســت دادن یک رئیس جمهور امریکا و یک مقام بلندپایه‬ ‫ایران طی ‪ 30‬سال گذشته به شمار می رود‪ ».‬این خبرگزاری‬ ‫همچنین اشاره کرد که دست دادن اوباما و ظریف می تواند‬ ‫باعث تحریــک «تندروها» در ایران و اعتراض انها شــود و‬ ‫انها ممکن است از ظریف بخواهند در این خصوص توضیح‬ ‫بدهد‪ .‬ســاعاتی بعد‪ ،‬خبرگزاری فرانســه به نقل از یک مقام‬ ‫امریکایی‪ ،‬روبه رو شدن و دست دادن ظریف و اوباما را تائید‬ ‫کرد‪ .‬به گفته این مقام بلندپایه امریکایی‪ ،‬اوباما و ظریف روز‬ ‫دوشنبه در مراســم ناهار بان کی مون‪ ،‬دبیرکل سازمان ملل‬ ‫متحد‪ ،‬اتفاقی با هم روبه رو شدند و دست دادند‪ .‬احوالپرسی‬ ‫انها کمتر از یک دقیقه طول کشید‪ .‬این خبرگزاری نیز اشاره‬ ‫کرد که دو ســال پیش‪ ،‬دســت دادن احتمالی بیــن اوباما و‬ ‫روحانی شــایعات زیادی را در راهروهای سازمان ملل متحد‬ ‫به وجود اورد‪ ،‬اما هرگز عملی نشد‪ .‬در ایران نیز سایت انتخاب‬ ‫روایتی دیگر از این ماجرا منتشر کرد‪.‬‬ ‫این سایت روایت خود را به نقل از یک شاهد عینی نقل‬ ‫کرد و نوشت‪« :‬روبه رو شــدن ظریف و اوباما کامال اتفاقی و‬ ‫واکنش ها به یک مصافحه‬ ‫اما این دیدار کوتاه و غیرمنتظــره موجی از واکنش ها‬ ‫را برانگیخت‪ .‬نمونه ان نامه شــورای تبیین مواضع بســیج‬ ‫دانشجویی کشــور خطاب به اقای ظریف وزیر امور خارجه‬ ‫اســت که نوشــته‪« :‬مگر نگاه گرگ و میشــی امریکا به ما‬ ‫تغییر کرده کــه با اوباما گــپ و گفت می کنید!» بیشــترین‬ ‫واکنش ها اما از ســوی نمایندگان مجلس بیان شد‪ .‬در این‬ ‫رابطه نایب رئیس کمیســیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس گفت‪« :‬دســت دادن بــا اوباما و کری توســط وزیر‬ ‫امور خارجه اقدام زشــتی بود و او به خاطر این اقدام خود باید‬ ‫از ملت ایران عذرخواهی کند‪ ».‬منصور حقیقت پور نماینده‬ ‫مردم اردبیل‪ ،‬ضمن اشــاره به دســت دادن و احوالپرســی‬ ‫وزیر امور خارجه کشــورمان با رئیس جمهــور و وزیر خارجه‬ ‫امریکا گفت‪« :‬دست دادن وزیر امورخارجه با وزیر خارجه و‬ ‫رئیس جمهور امریکا اقدام قبیحی است و اینکه ما بخواهیم‬ ‫علی رضا زاکانی گفت‪:‬‬ ‫این اقدام غیرقابل توجیه‬ ‫و مستحق برخورد جدی‬ ‫است‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫بیرانوند در صحن علنی مجلس‬ ‫جمالت تندی علیه وزیرخارجه‬ ‫بیان کرد‬ ‫غیرقابل اجتناب بود‪ .‬بعد از سخنرانی دکتر روحانی‪ ،‬ظریف و‬ ‫همراهانش به سمت ورودی حدود یک متری مجمع عمومی‪،‬‬ ‫که مخصوص وزرا و ســران اســت‪ ،‬جهت خروج از ســالن‬ ‫رفتند‪ ».‬وی افزود‪« :‬مسئوالن امنیتی به هیات گفتند‪ ،‬چند‬ ‫لحظه صبر کنید چراکه یک هیات دیگر در سطح رئیس کشور‬ ‫وارد می شود‪ .‬ســپس کری و اوباما وارد شدند‪ ».‬این شاهد‬ ‫عینی اضافه کرد‪« :‬انها سپس به سمت هیات ایران رو کردند‪.‬‬ ‫کری‪ ،‬ظریف را به اوباما معرفی کرد و وی دست داد و گفت به‬ ‫اجرای برجام متعهدند‪ .‬بعد هم با سایر اعضای هیات دست‬ ‫داد‪ ».‬وی گفت‪« :‬باتوجه به اینکه اوباما بیش از ‪ 2‬ســاعت‬ ‫قبل در مجمع سخنرانی کرده و از مجمع به جلسات دوجانبه‬ ‫و چندجانبه رفتــه بود‪ ،‬حضــور مجدد وی در ســالن مجمع‬ ‫غیر منتظره و غیرمعمول بود و قابل پیش بینی نبود‪ .‬در واقع‪،‬‬ ‫این احتمال وجود داشــت که این مواجهه بــا دکتر روحانی‬ ‫صورت گیرد‪».‬این منبع اگاه خاطرنشان کرد‪« :‬این احتمال‬ ‫منتفی نیست که هیات امریکایی زمان بازگشت غیر معمول‬ ‫خود به ســالن مجمع عمومی را با زمان خروج رئیس جمهور‬ ‫ایران پس از ســخنرانی اش تنظیم کرده باشــد‪ .‬با این حال‬ ‫دکتر روحانی پس از پایان ســخنرانی و خروج از درب پشت‬ ‫جایگاه با رئیس جمهــور ونزوئال مواجه شــد و برای دقایقی‬ ‫در ســالن جانبی با او به گفت وگو پرداخت و بنابراین با اوباما‬ ‫مواجه نشدند‪ ».‬در روایتی دیگر روزنامه اعتماد هم به نقل از‬ ‫یک منبع ایرانی نوشت‪« :‬روز دوشنبه پس از پایان سخنرانی‬ ‫حسن روحانی‪ ،‬رئیس جمهور کشورمان در هفتادمین نشست‬ ‫مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک‪ ،‬محمدجواد ظریف‪،‬‬ ‫وزیــر امور خارجه کــه در حال خــروج از ســالن مجمع بود‪،‬‬ ‫به طور اتفاقی با باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور و جان کری وزیر‬ ‫امورخارجه امریکا که در حــال ورود به محل مجمع عمومی‬ ‫بودند روبه رو شد و سالم و احوالپرسی کرد و دست داد‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫از زبان پایتخت ها و به صورت رســمی دریافت کنند‪ .‬در این‬ ‫میان کاخ سفید در بیانیه ای با تایید این رویارویی بر ماهیت‬ ‫تصادفی بــودن ان تاکید کرده و تصریح کــرد که این دیدار‬ ‫کمتر از ‪ ٦٠‬ثانیه طول کشیده است‪ .‬این نخستین بار پس از‬ ‫انقالب اسالمی ایران است که رئیس جمهور امریکا با یک‬ ‫مقام ارشد ایرانی دست داده و احوالپرسی می کند‪ .‬بالفاصله‬ ‫بعد از بیانیه کاخ سفید‪ ،‬وزارت خارجه ایران نیز در ایمیلی به‬ ‫رسانه ها ماجرا را اینگونه شرح داد‪« :‬یک مقام مطلع نزدیک‬ ‫به هیات ایرانی حاضر در سازمان ملل‪ ،‬به توضیح این ماجرا‬ ‫پرداخت و تاکید کرد‪ ،‬برخی نقل قول هــا مبنی بر اینکه این‬ ‫دیدار از پیش تعیین و برنامه ریزی شده بود‪ ،‬صحیح نیست‪.‬‬ ‫این منبع ایرانی در عین حال تایید کرد‪ ،‬روزگذشته (دوشنبه)‬ ‫و پــس از پایان ســخنرانی حســن روحانــی‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫کشورمان در هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل‬ ‫متحد در نیویورک‪ ،‬ظریــف در حال خروج از ســالن مجمع‬ ‫عمومی بود که کامال اتفاقی با بــاراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫و جان کری‪ ،‬وزیر امور خارجه امریکا روبه رو شــد‪ .‬دو طرف‬ ‫«سالم و احوالپرســی» کردند و دســت دادند‪ ».‬حاال زمان‬ ‫گمانه زنی رسانه ها فرا رســید و هر کدام با تکیه بر اخباری که‬ ‫از منابع نزدیک خود داشــتند تالش کنند تا جزئیات جدیدی‬ ‫از ماجرا را منتشر کردند‪« .‬بلومبرگ» در گزارش خود از این‬ ‫ماجرا‪ ،‬مدعی شد که دســت دادن ظریف با اوباما‪ ،‬گامی به‬ ‫ســوی بهبود روابط ایران و امریکا به شــمار می رود‪ .‬در این‬ ‫مطلب امده‪« :‬در نهایت این اتفاق افتاد و محمدجواد ظریف‬ ‫شوک ظریف‬ ‫دولت‬ ‫‪21‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫دولت‬ ‫با امریکایی ها دســت بدهیم و با انها نســکافه بخوریم باید‬ ‫در شــرایطی اتفاق بیفتد که انها از ملت ما عذرخواهی کرده‬ ‫باشند‪ .‬امریکایی ها باید قول بدهند که در امور داخلی کشور‬ ‫ما دخالت نکنند و خسارات اقدامات زشــت خود را در دوران‬ ‫بعد از جنگ جهانی دوم در ایران پرداخت کنند و تا زمانی که‬ ‫این مسائل حل نشود دســت دادن با انها کار زشتی است‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر علیرضا زاکانی‪ ،‬رئیس کمیسیون ویژه‬ ‫برجام با اشــاره به دســت دادن اقای ظریف با اوباما گفت‪:‬‬ ‫«این اقدام غیرقابل توجیه و مســتحق برخورد جدی است‬ ‫و مجلس در این زمینه کوتاه نخواهد امد‪ .‬انچه در نیویورک‬ ‫توســط اقای ظریف اتفاق افتــاد از دو حال خارج نیســت‪:‬‬ ‫«یا تالش عامدانه برای عادی ســازی ارتباط با امریکاست‬ ‫که پشــت پا زدن به ارمان های انقالب اســت یا ناتوانی در‬ ‫پیش بینی حرکت دشمن و اتخاذ اقدام مناسب در برابر انکه‬ ‫خالف هوش دیپلماتیک است‪ ».‬وی گفت‪« :‬دست دادن‬ ‫اقای ظریف با اوباما مصداق بارزی از زمینه ســازی عامدانه‬ ‫یا جاهالنه برای نفوذ سیاسی دشــمن در شرایط پسابرجام و‬ ‫خطایی نابخشودنی است و مایه تاسف است که وزیرخارجه‬ ‫ما که باید نخستین سنگر در برابر نفوذ سیاسی استکبارجهانی‬ ‫باشد خود دست به تابوشکنی بزند و دســت شیطان بزرگ را‬ ‫بفشارد‪ ».‬نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسالمی در‬ ‫پاسخ به ادعای اتفاقی بودن ماجرا گفت‪« :‬این ادعا اوال در‬ ‫عرف بین الملل پذیرفتنی نیست و معموال چنین کارهایی با‬ ‫هماهنگی های دالالن سیاسی پشت پرده صورت می گیرد‪.‬‬ ‫ثانیا «دیپلماسی اتفاقی» خود وهن همان دولتی است که با‬ ‫شعار تدبیر رای مردم را کسب کرده و مدعی صداقت با مردم‬ ‫است؛ ثالثا این سوال به ذهن متبادر می شود که چرا همواره‬ ‫امور مشکل سازی نظیر این ماجرا یا گفت وگوی تلفنی اقای‬ ‫روحانی بــا اوباما به صورت اتفاقــی رخ می دهد؟ چرا به طور‬ ‫اتفاقــی قیمت کاالهــا پاییــن نمی اید یا کیفیــت خودروها‬ ‫ارتقا نمی یابد؟ چرا به طور اتفاقی نــرخ بیکاری کاهش پیدا‬ ‫نمی کند؟ و چندین سوال مشابه ان‪ .‬اما تندترین اظهارنظر را‬ ‫نماینده بروجرد بیان کرد‪ .‬بیرانوند خطاب به ظریف گفت‪« :‬به‬ ‫اندازه جوجه خروس غیرت داشته باش‪».‬‬ ‫نماینده بروجرد در تذکری که در پایان مجلس داد گفت‪:‬‬ ‫«دقیقازمانیکههزارانحاجیدرمنااغوشمرگافتادنداقای‬ ‫ظریف هم در اغوش اوباما و وزیــر خارجه امریکا افتاد! اقای‬ ‫ظریف غلط زیادی کرده اگر به عنوان وزیر خارجه چنین کاری‬ ‫کرده و دلش خواسته با رئیس جمهور امریکا دست بدهد!»‬ ‫سخنان وی با تذکر محمدحسن ابوترابی فرد که ریاست‬ ‫جلسه را بر عهده داشت‪ ،‬روبه رو شد که میکروفن وی را قطع‬ ‫کرده و خواستار رعایت شان وزیر خارجه کشور شد‪ .‬او با بیان‬ ‫اینکه در تذکرات باید رعایت ادب شــود‪ ،‬ادامه داد‪« :‬شان‬ ‫وزیر خارجه و یک مقام مسئول باید رعایت بشود‪».‬‬ ‫اما بیرانونــد ب ا وجود قطع میکروفنــش همچنان با داد‬ ‫و بیداد می خواســت به تذکر خود ادامه دهد که ابوترابی فرد‬ ‫مخالف کرد‪ .‬اما فریــاد برخی نمایندگان موافق با ســخنان‬ ‫بیرانوند انقــدر ادامه یافت که نایب رئیــس مجلس بار دیگر‬ ‫دستور باز شدن میکروفن بیرانوند را داد‪.‬‬ ‫نماینده بروجرد هم در ادامه تذکرش با طرح این ادعا که‬ ‫ظریف از چارچوب وظایف خود و چارچوب های نظام خارج‬ ‫شده است‪ ،‬افزود‪« :‬اقای ظریف اگر به عنوان یک شخص‪،‬‬ ‫عطش روبوسی با اوباما را دارد‪ ،‬اســتعفا کرده و در خانه انها‬ ‫بســاط کند!» وی ادامه داد‪« :‬امریکا قصد ریشه کنی ملت‬ ‫ایران را دارد‪ .‬به اندازه یک جوجه خروس غیرت داشته باشید!‬ ‫ملت غیور ایران این رفتارها را نمی پسندند‪».‬‬ ‫ســخنان وی بار دیگر با واکنش ابوترابی فــرد روبه رو‬ ‫شــد که خطاب به وی گفت‪« :‬غیرت دینی‪ ،‬دفاع از انقالب‬ ‫و خون شــهدا در افرادی مثــل اقای ظریــف‪ ،‬از بنده کمتر‬ ‫نیست‪ .‬ممکن اســت تصمیم به اقدامی گرفته باشند‪ ،‬ولی‬ ‫این دلیل نمی شود او را که نشان داده در خدمت امام و رهبری‬ ‫ابوترابی فرد در مجلس گفت که غیرت دینی در‬ ‫افرادی مثل اقای ظریف‪ ،‬از بنده کمتر نیست‬ ‫رسایی خطاب به ظریف گفت ‪:‬اقای ظریف! چرا‬ ‫به طور اتفاقی راهت را کج نکردی تا با ان دست چدنی‬ ‫مواجه نشوی؟‬ ‫انقالب بوده‪ ،‬با ادبیاتی ناشایست مورد نقد قرار دهیم!» نایب‬ ‫رئیس مجلس در پایان گفت‪« :‬ما خطوط قرمزی نســبت به‬ ‫امریکا داریم و ملت ما جنایات امریکا در نیم قرن گذشــته را‬ ‫فراموش نمی کند‪ .‬امروز چالش های ما در عربســتان و یمن‬ ‫ناشی از سیاست های مذبوحانه مخالف با منافع اسالم است‬ ‫که توســط امریکا رقم می خورد‪ .‬قطعا مــردم موضع قاطعی‬ ‫نســبت به رفتار امریکا دارند‪ ».‬اما حمید رسایی هم در جمع‬ ‫افرادی بود که بــه محمد جواد ظریف تذکــر دادند‪ .‬نماینده‬ ‫تهران در مجلس با انتقاد شدید از دست دادن وزیر خارجه با‬ ‫رئیس جمهور امریکا گفت‪« :‬اقای ظریف! چرا به طور اتفاقی‬ ‫راهت را کج نکردی تا با ان دست چدنی مواجه نشوی؟ مبادا‬ ‫سند ذلت ملت ایران در مجلس تصویب شود‪ ».‬حمید رسایی‬ ‫نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسالمی پیش از پایان‬ ‫نشست علنی پارلمان در تذکری شفاهی اظهار داشت‪« :‬دو‬ ‫ســال قبل دولت گفت به طور اتفاقی اقــای روحانی با اوباما‬ ‫تلفنی صحبت کرد‪ ،‬ســال قبل گفتند به طــور اتفاقی ظریف‬ ‫ن کری» وزیر امور خارجه امریکا نیم ســاعت قدم زده‬ ‫با «جا ‬ ‫اســت‪ ،‬امســال گفتند به طور اتفاقی اقای ظریــف و اوباما‬ ‫رئیس جمهور امریکا مواجه شدند و با هم دست دادند‪ ،‬حتما‬ ‫سال اینده می گویند به طور اتفاقی پریدند بغل هم و روبوسی‬ ‫کردند‪ .‬تاریخ از این اتفاقات اتفاقی پر است‪ ،‬به طور اتفاقی‬ ‫یک عده غدیر خم را فراموش کردند‪ ،‬به طور اتفاقی یکسری‬ ‫از فرماندهان امام حسن (ع)‪ ،‬ان امام را تنها گذاشتند‪ ،‬به طور‬ ‫اتفاقی یک عده ای به لشکر یزید پیوستند و عاشورا رقم خورد‬ ‫و بهانه همه این موضوعات اتفاقی بودن بود‪ .‬ما از یاد نبردیم‬ ‫به طور اتفاقی همه این افراد از گندم ری محروم شدند‪ ،‬اقای‬ ‫ظریف! چطور به طور اتفاقی راهت را کج نکردی تا با ان دست‬ ‫چدنی مواجه نشوی؟ چرا به طور اتفاقی راهت را کج نکردی تا‬ ‫با دستی که به خون ملت ایران و ملت های دنیا اغشته است‪،‬‬ ‫دست ندهی؟ ما این موضوع را بررسی می کنیم‪».‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا واکنش منفی نشان می داد به عنوان نماد‬ ‫مقاومت دیپلماسی خارجی در تاریخ ایران به ثبت می رسید‪،‬‬ ‫افزود‪« :‬دســت دادن ظریف و اوباما امتیاز منفی در کارنامه‬ ‫وزیر امور خارجه کشورمان است و باید بداند که واکنش ملت‬ ‫ایران به این مساله واکنش سختی است‪».‬‬ ‫وی با اشــاره بــه فریادهای مــرگ بر امریکا از ســوی‬ ‫نمایندگان ملت در جلســه علنی مجلس خاطرنشــان کرد‪ :‬‬ ‫«اقای ظریف بایــد بداند به رغــم توافق ژنو‪ ،‬لــوزان‪ ،‬وین‬ ‫و برجام امریــکا به هیچ وجــه ذره ای از خشــونت های خود‬ ‫علیه ملت ایران کم نکرده و هیچ عالمتی مبنی بر برداشــته‬ ‫شــدن تحریم ها دیده نمی شود و حتی کشــورهای اروپایی‬ ‫بــه هواپیماهای مســافربری مــا نیز ســوخت نمی دهند‪».‬‬ ‫انبارلویی ضمن انتقاد از دیپلماســی لبخند در برابر دشــمنی‬ ‫دشمن‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬دولت باید با عزت در مقابل دشمنان‬ ‫بایستد و به اندازه خشونت انها خشــم انقالبی خود را نشان‬ ‫دهد‪ .‬رئیس جمهور در نیویورک گفت مســائل مــا با امریکا‬ ‫با دســت دادن حــل نمی شــود و حاال بایــد پرســید وقتی‬ ‫رئیس جمهور چنین موضعــی دارد‪ ،‬وزیــر امور خارجه با چه‬ ‫نیتی با رئیس جمهور خونخوارترین دولت دست داده است‪».‬‬ ‫حمیدرضا ترقی‪ ،‬مسئول امور بین الملل حزب موتلفه هم با‬ ‫اشاره به دست دادن ظریف و اوباما در حاشیه نشست سازمان‬ ‫ملل در نیویورک اظهار داشت‪« :‬اگر دیپلمات های ما نتوانند‬ ‫در شرایط خاص و در وقایع غیرمنتظره سیاسی تصمیم درستی‬ ‫مبتنی بر عزت‪ ،‬حکمت و مصلحت کشــور اتخاذ کنند‪ ،‬این‬ ‫نقص در روابط دیپلماتیک است‪ ».‬ترقی ادامه داد‪« :‬نباید‬ ‫همه چیز را به وزیر امور خارجه دیکته کرد که اشتباه نکند از‬ ‫این رو وقتی او می داند که این دیدار برخالف عزت کشــور‬ ‫اســت بر فرض قرار گرفتن در شــرایط غیرمنتظره نیز وقتی‬ ‫با اوباما مواجه شد دلیلی نداشــت با او دست بدهد‪ ».‬وی با‬ ‫اشاره به نطق توهین امیز اوباما علیه ملت ایران و متهم کردن‬ ‫جمهوری اسالمی به انواع توطئه ها خاطرنشان کرد‪« :‬این‬ ‫کار اقای ظریف دیپلماسی ذلت بود‪ ،‬ان هم در شرایطی که‬ ‫مردم صحبت های زورگویانه‪ ،‬قلدرمابانــه و ظالمانه اوباما و‬ ‫اتهامات او علیه ایران را دیدند‪».‬‬ ‫ترقی در پایان افزود‪« :‬در شــرایطی که اقای اوباما در‬ ‫نطق خود ملت ایران را تحقیر کرد‪ ،‬در این شرایط موضع وزیر‬ ‫خارجه به جای دست دادن و مصافحه باید موضع تنفر و اخم‬ ‫در قبال رئیس جمهور امریکا می بود‪ ».‬حســین ابراهیمی‪،‬‬ ‫ عضو شــورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز هم در این مورد‬ ‫گفت‪ :‬امروز افرادی در دولت نفوذ کرده اند که اقای روحانی‬ ‫را به این سمت و سو می کشند‪ .‬همین اقایان خودشان دیروز‬ ‫در دولت اصالحات به بیراهه می رفتند و بعد می گفتند اتفاقی‬ ‫بوده است‪ .‬انچه در نیویورک اتفاق افتاد خالف عزت ملی و‬ ‫منویات مقام معظم رهبری است‪».‬‬ ‫به نظر می رسد ظریف پس از حضور در ایران روزهای‬ ‫سختی در پیش دارد‪ .‬او باید پاسخ قانع کننده ای برای رفتار‬ ‫ساختارشکنانه اش داشته باشد‪.‬‬ ‫دیپلماسی ذلت‬ ‫اما در خارج از مجلس نیز این مســاله با واکنش هایی‬ ‫مواجه شد‪ .‬در اظهارنظری تند‪،‬مسئول سیاسی حزب موتلفه‬ ‫ت دادن ظریف با اوباما را نماد دیپلماسی ذلت دولت در‬ ‫دســ ‬ ‫برابر دشمنان اسالم دانست و گفت‪« :‬اگر ظریف در رویارویی‬ ‫با رئیس جمهور امریکا واکنش منفی نشان می داد‪ ،‬به عنوان‬ ‫نماد مقاومت دیپلماسی ثبت می شد‪».‬‬ ‫محمدکاظم انبارلویی‪ ،‬مســئول سیاسی حزب موتلفه‬ ‫اسالمی با اشــاره به دســت دادن ظریف و اوباما در حاشیه‬ ‫ســازمان ملل اظهار داشــت‪« :‬دســت دادن وزیــر خارجه‬ ‫کشــورمان بــا اوباما نمــاد دیپلماســی ذلت دولــت در برابر‬ ‫دشمنان اسالم است‪ .‬اگر من جای اقای ظریف بودم طوری‬ ‫برنامه ریزی می کردم که اینطور نشود اما زمانی که اینگونه شد‬ ‫باید به عنوان نماد خشم ملت ایران علیه ظلم های امریکا علیه‬ ‫کشورمان از دست دادن خودداری می کرد‪ ».‬مسئول سیاسی‬ ‫حزب موتلفه با تاکید بر اینکه اگر ظریف در مقابل رویارویی با‬ ‫دولت‬ ‫حرکت غیرقابل قبول‬ ‫امریکایی ها برای خودشان ابرو می خرند‬ ‫فواد ایزدی‬ ‫‪2‬‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫ماجرای دست دادن محمد جواد ظریف‪ ،‬وزیر خارجه‬ ‫ایران با باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا در حاشیه نشست‬ ‫ساالنه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک یک حرکت‬ ‫غیر قابل قبول اســت‪ .‬نکته اول در این باره این اســت که‬ ‫سیستم امنیتی امریکا در ســال های اخیر به گونه ای بوده‬ ‫که مکان هایی که رئیس جمهور امریــکا از انجا رفت و امد‬ ‫می کند‪ ،‬قسمت های محافظت شده ای است‪ .‬نکته دوم‬ ‫این است که این ماجرا در بازه زمانی ای اتفاق می افتد که‬ ‫بسیار جای سوال دارد‪ .‬هنوز یک هفته از فاجعه منا و کشته‬ ‫شدن شمار باالیی از حجاج ایرانی در مناسک حج در مکه‬ ‫نمی گذرد و دولت ســعودی بانی این کشــتار در مکه بوده‬ ‫است‪ .‬این حکومت دست نشانده‪ ،‬مجری و کارگزار دولت‬ ‫امریکاســت و اگر حمایت های همه جانبه امریــکا از این‬ ‫خاندان برداشته شود در این صورت دیگر حکومت سعودی‬ ‫نمی تواند بیش از این دوام بیاورد‪ .‬تمام نهادهای امنیتی‪،‬‬ ‫نظامی و اطالعاتی حکومت ســعودی توسط امریکایی ها‬ ‫مورد اموزش قرار گرفته و هدایت و مدیریت می شــود‪ .‬بر‬ ‫همین اســاس اینکه مقامات ما بیاینــد در فاصله کوتاهی‬ ‫از زمان وقوع این فاجعه در مجمع عمومی سازمان ملل با‬ ‫مقامات امریکایی صحبتی حتی کوتاه انجام دهند‪ ،‬چندان‬ ‫خوشایند نیست و جای سوال دارد‪ .‬این افراد کسانی هستند‬ ‫که دستشــان در بســیاری از نقاط مختلف جهان الوده به‬ ‫خون است‪ .‬انها نیز در کنار حکومت سعودی مسئول این‬ ‫اتفاقات هســتند‪ .‬زیرا این حکومت از همان ابتدا به غرب‬ ‫وابسته بوده و اکنون نیز این گونه است‪ .‬هم چنین این نکته‬ ‫را باید مورد توجه قرار دهیم که یک بیماری در حوزه سیاست‬ ‫خارجی دولت یازدهم وجود دارد‪ .‬امریکایی ها می خواهند‬ ‫در ایران براندازی شود اما در مقابل دولتمردان ما به دنبال‬ ‫عادی سازی روابط با این کشور هستند و این در حالی است‬ ‫که طرف مقابل مخالف عادی ســازی است‪ .‬در طول یک‬ ‫سال گذشته مشاهده شــد که دولت ایران تا چه حد نرم با‬ ‫دولت امریکا مذاکره کرد‪ .‬در همین راســتا‪ ،‬رئیس جمهور‬ ‫کشورمان با باراک اوباما رئیس جمهور امریکا در نیویورک‬ ‫هنگام بازگشــت به تهران در فرودگاه در گفت وگوی تلفنی‬ ‫صحبت کرد‪ .‬این در حالی اســت که اوباما در طول ســال‬ ‫گذشته بارها ایران را با گزینه نظامی تهدید کرده است‪ .‬این‬ ‫سیاستی که در نهایت نتیجه اش تهدید و تحریم است باید‬ ‫مورد بازنگری قرار گیرد‪ .‬این سوال مطرح است که اکنون‬ ‫ما در برابر این همه نرمش و همراهی چه دستاوردی برای‬ ‫کشور و ملت ایران به دست اورده ایم؟‬ ‫هم چنین ایــن نکته را نبایــد فراموش کــرد که اگر‬ ‫این دســت دادن ها و مواضع نــرم در برابــر امریکا باعث‬ ‫عادی سازی روابط میان دو کشور می شد‪ ،‬باز هم اشکالی‬ ‫نداشــت اما نشــانه ای مبنــی بر اغــاز این روند مشــاهده‬ ‫نمی شــود‪ .‬این موضوع را هم باید مورد توجــه قرار داد که‬ ‫تنها با یک دست دادن روابط عادی نمی شود‪ .‬در برهه ای‬ ‫از زمــان اتحاد جماهیر شــوروی و امریــکا در ویتنام علیه‬ ‫یکدیگر در جنگ به ســر می بردند اما رهبران دو کشور در‬ ‫محافل مختلــف بین المللی با یکدیگر دســت می دادند‪.‬‬ ‫بر همیــن اســاس در کل‪ ،‬اگر چه دســت دادن به معنای‬ ‫ی که‬ ‫عادی ســازی روابط نیســت‪ ،‬اما انتظار مــی رود زمان ‬ ‫مقامات کشورمان با رئیس جمهور امریکا روبه رو می شوند‪،‬‬ ‫بر ســر انان فریاد بزنند که چــرا در برابر ایــران تا بدین حد‬ ‫مانع تراشــی کرده و بــر ملت ایــران فشــار وارد می کنند؟‬ ‫متاسفانه این نوع نگاه در دولت یازدهم وجود دارد و تاکنون‬ ‫این رویکرد نتوانسته مشکلی را در کشور حل کند‪ .‬این نکته‬ ‫را نیز باید درنظر داشت ارتباط امریکا با مقامات ایران برای‬ ‫امریکا ابرو می خرد‪ .‬زیرا بــه دلیل جنایاتی که امریکایی ها‬ ‫در منطقه انجام داده اند‪ ،‬شکســت های متعــددی که در‬ ‫خاورمیانه متحمل شــده اند در میان مــردم منطقه ابرویی‬ ‫ندارد‪ ،‬مقامات انهــا قصد دارند تا خــود را نزدیک به ایران‬ ‫معرفی کننــد و جایــگاه امریــکا را در منطقه ارتقــا دهند‪.‬‬ ‫متاسفانه دوستان در دولت هم به هیچ عنوان به این مسائل‬ ‫توجهی ندارند و تصور می کنند دست دادن به امریکا تعامل‬ ‫با این کشور است‪ .‬همچنین باید متوجه باشیم که امریکا‬ ‫در پی ســرنگونی حکومت اسالمی ایران اســت‪ ،‬امریکا‬ ‫دنبال بی ابرو کردن جمهوری اسالمی ایران است‪ ،‬وقتی‬ ‫شما به یک ادم کش دست می دهی به نفع ادمکش اقدام‬ ‫کرده ای‪ .‬امریکایی ها در منطقه بی ابرو هســتند‪ ،‬هزاران‬ ‫نفر را در عراق و افغانستان به قتل رسانده اند‪ .‬با هواپیمای‬ ‫بدون سرنشین هر روز ملت های مختلف را بمباران می کنند‪،‬‬ ‫در یمن علیه مردم یمن اقدام می کننــد‪ .‬بنابراین تعامل با‬ ‫ایران تماما به نفع امریکایی ها خواهــد بود‪.‬نابودی ایران‬ ‫اولویت اول امریکا است‪.‬‬ ‫میخواهند قبح رابطه با امریکا را بریزند‬ ‫منصور حقیقت پور‬ ‫‪3‬‬ ‫عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫زشت این دولت در لبنان‪ ،‬سوریه‪ ،‬عراق‪ ،‬یمن‪ ،‬عربستان‬ ‫و دیگر نقاط جهــان‪ ،‬در تضاد با سیاســت های جمهوری‬ ‫اســامی ایران اســت‪ .‬امریکایی ها با حمایت و تشکیل‬ ‫گروه های تروریستی و افراطی همچون داعش مسلمانان‬ ‫را به جان یکدیگــر انداخته و ضمن انکــه در پنهان از انها‬ ‫پشتیبانی می کنند‪ ،‬در ظاهر به دنبال مقابله با تروریست ها‬ ‫هســتند‪ .‬با در نظر گرفتن مجموع اقدامات خفت باری که‬ ‫امریکایی ها علیه مردم ایران انجام دادند‪ ،‬هرگونه برقراری‬ ‫ارتباط و تعامل منوط به عذرخواهی و پرداخت خسارت های‬ ‫وارده به ایران چه در اثر جنگ تحمیلی‪ ،‬شلیک موشک به‬ ‫هواپیمای مسافربری‪ ،‬تحریم های ظالمانه و بلوکه کردن‬ ‫سرمایه های ایران خواهد بود‪ .‬به نظر می رسد علت اصلی‬ ‫چنین دیدار و مصافحه ای ریختن قبــح ارتباط و تماس با‬ ‫امریکا بوده است‪ .‬امریکایی ها به ایران انقالبی نیاز داشته‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫ما هنوز چالش های زیــادی با امریکا در‬ ‫ســطح بین الملل و منطقه داریم که باید برای‬ ‫انها برنامه ریزی کنیم و زمان ان نیســت که با‬ ‫امریکایی ها بگوییم و بخندیم و دست بدهیم‪.‬‬ ‫از یک دیپلمات خبره‪ ،‬کارکشته و باتجربه بعید‬ ‫است که اینطور غافلگیر شود‬ ‫و تمایل دارند که به ما نزدیک شــوند و فکــر می کنند که با‬ ‫نزدیک شــدن به ایران می توانند میان جمهوری اسالمی‬ ‫و انقالبیون دنیا فاصلــه بیندازند و ایران را به یک کشــور‬ ‫غیرانقالبی تبدیل کنند‪ .‬نیاز اوباما را برای حل مسائل امریکا‬ ‫با ایران درک می کنیم‪ ،‬اما راه عملی شــدن این خواســته‬ ‫رئیس جمهوری امریکا‪ ،‬تغییر رفتار از سوی دولتمردان ان‬ ‫کشور است‪ .‬اگر امریکایی ها رفتار و سیاست خود را تغییر‬ ‫داده و قول دهند که دیگر در امور داخلی ایران دخالت نکنند‬ ‫و خسارت های وارد شــده بر کشــورمان را پرداخت کنند‪،‬‬ ‫ممکن است شرایط تغییر کند‪ .‬ما هنوز چالش های زیادی‬ ‫با امریکا در ســطح بین الملل و منطقه داریم که باید برای‬ ‫انها برنامه ریزی کنیم و زمان ان نیســت که با امریکایی ها‬ ‫بگوییم و بخندیم و دســت بدهیم‪.‬از یک دیپلمات خبره‪،‬‬ ‫کارکشته و باتجربه بعید است که اینطور غافلگیر شود‪ .‬این‬ ‫اقدام شایســته وزیر امور خارجه کشــورمان نبوده و چنین‬ ‫رفتاری از ســوی وی قابل قبول نیســت و از این حیث باید‬ ‫از ملت عذرخواهی کند‪ .‬همه ما باید مفاهیم و ادبیاتی که‬ ‫مقام معظم رهبری در قبال امریکایی ها استفاده می کنند‪،‬‬ ‫را به کار ببریم‪ .‬ملت ایران باید از چار چوب مشخص شده و‬ ‫اعالم شده توسط مقام معظم رهبری برای اعالم نظر خود‬ ‫استفاده کند و قطعا نمایندگان مجلس نسبت به این مساله‬ ‫بی تفاوت نخواهند بود و پس از بازگشت وزیر امورخارجه به‬ ‫کشور از وی توضیحاتی خواهند خواست‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دســت دادن اقای ظریف با اوباما ضرورتی نداشت‪.‬‬ ‫تصورم این است که این کار برنامه ریزی شده بود چرا که در‬ ‫یک مالقات تصادفی انتظار نمی رود که معاونین طرفین‬ ‫معرفی شوند و چند دقیقه ای نیز گفت وگو صورت بگیرد‪.‬‬ ‫باتوجه به شــرایط امروز کشــور‪ ،‬این اقدام در شان‬ ‫وزیر امور خارجه مــا نبود؛ زمانی که مســائل زیادی وجود‬ ‫دارد که امریکا باید بــه خاطر انها به ایــران توضیح دهد‪،‬‬ ‫معذرت خواهی کند‪ ،‬خسارت پرداخت کند و به ملت ایران‬ ‫تعهد دهــد کــه در اقدامات علیــه ایران مشــارکت نکند‪.‬‬ ‫رفتار امریکایی ها پس از جنگ جهانــی دوم با ملت بزرگ‬ ‫ایران زننده و زشت بوده اســت‪ .‬انها به راحتی در کار های‬ ‫سیاســی‪ ،‬اقتصادی‪ ،‬فرهنگی‪ ،‬اجتماعی و نظامی ایران‬ ‫دخالت کردند‪ ،‬به راحتی مانند کودتای ‪ 28‬مرداد در ایران‬ ‫برانــدازی راه انداختند و توانســتند حکومت خفقــان را در‬ ‫ایران به قدرت برسانند و ساواک را بر زندگی ایرانیان مسلط‬ ‫کنند‪ .‬دولت امریکا پس از انقالب شــکوهمند اســامی‬ ‫ایران نیز دخالت های بســیاری همچون طرح ریزی حمله‬ ‫هوایی طبس‪ ،‬سازماندهی جنگ تحمیلی و هدف موشک‬ ‫قراردادن هواپیمای مســافربری ایران با ‪ 290‬سرنشــین‬ ‫بی گناه را در کارنامــه خود دارند‪ .‬امروز نیز سیاســت های‬ ‫مصافحه با کری ضروری نبود‬ ‫‪23‬‬ ‫«با» یا «بی» پایداری‬ ‫سیاست‬ ‫شورای هماهنگی اصولگرایان در اقدامی تازه از چهره هایی مانند‬ ‫علی الریجانی ‪ ،‬محمدباقر قالیباف ‪ ،‬محسن رضایی و علی اکبر والیتی‬ ‫دعوت کرده است‪ .‬این اقدام شورای هماهنگی با تحلیل های متفاوتی‬ ‫مواجه شده و برخی ان را زمینه سازی برای جدایی جبهه پایداری تلقی‬ ‫کرده اند‪.‬‬ ‫محافظهکاران در برابر ناب گرایان‬ ‫معنایدعوتازالریجانیبهجلساتشورای‬ ‫هماهنگیاصولگرایانچیست؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪1‬‬ ‫جلسات انتخاباتی اصولگرایان اگر چه پشت درهای‬ ‫ت چندانــی از محتوای ان‬ ‫بســته برگزار می شــود و جز ئیا ‬ ‫رســانه ای نشــده‪ ،‬اما از ان بخش اخبار که توســط برخی‬ ‫از اعضای حاضر در جلســات منتشــر شــده می تــوان به‬ ‫نشانه هایی دست یافت که توسط ان به گمانه زنی رسانه ای‬ ‫پرداخت‪ .‬تازه ترین خبر این است که اقایان علی الریجانی‪،‬‬ ‫محمد باقر قالیباف‪ ،‬علی اکبر والیتی و محســن رضایی به‬ ‫شورای هماهنگی اصولگرایان دعوت شده اند‪.‬‬ ‫این خبر را سخنگوی جبهه پیروان داده و البته گفته‬ ‫است که جامعه روحانیت از قالیباف‪ ،‬رضایی و والیتی برای‬ ‫پیوستن به شورای هماهنگی اصولگرایان دعوت خواهد‬ ‫کرد و انها شاکله این شورا را تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫سجادی در عین حال گفته است که قرار است دبیران‬ ‫کل احزاب و تشکل های اصولگرا از اعضای این شورا باشند‬ ‫و توســط روحانیت مبارز انتخاب شــوند‪ ،‬وقتی این مساله‬ ‫صورت گرفــت به جز ‪ 18‬تشــکل که عضو جبهه هســتند‬ ‫نمایندگان جبهه پایداری‪ ،‬ایثارگران و تحولخواهان و نیز‬ ‫شخصیت های بانفوذ اصولگرایی از جمله اقایان والیتی‪،‬‬ ‫رضایی و قالیباف از مصادیق شــورای هماهنگی خواهند‬ ‫بود که از بین انها یک هیات امنای ‪ 10-15‬نفره تشــکیل‬ ‫می شود و اقدامات عملی را سامان می دهد‪.‬‬ ‫سجادی با بیان اینکه از بین این سه نفر خودشان یا‬ ‫نمایندگان انها در جلسات شورای هماهنگی حضور خواهد‬ ‫یافت یاداور شــد ه که قرار اســت از جامعه روحانیت با این‬ ‫افراد صحبت شــود و در واقع انها دعوت شدگان و شاکله‬ ‫شورای هماهنگی را تشکیل می دهند که از میان این افراد‬ ‫یک جمع کوچک تر به عنوان هیات امنا تشــکیل می شود‬ ‫که طرح های شــورا از جمله فهرســت واحد و شــعارهای‬ ‫شورای هماهنگی را اجرایی می کند‪ .‬خبر سجادی را البته‬ ‫حجت اال ســام تقوی هم تایید کرده و بــه صورت خاص‬ ‫گفته که از علی الریجانی برای حضور در جلسات دعوت‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫چالش شورای فقها‬ ‫اما چرا دعــوت از علی الریجانی پراهمیت اســت و‬ ‫اساسا این خبر چه نشانه ای از تحوالت درونی اصولگرایان‬ ‫دارد؟ بــرای تحلیل ایــن موضــوع باید به ســخنان اخیر‬ ‫غالمرضــا مصباحی مقدم‪ ،‬عضو ارشــد جامعــه روحانیت‬ ‫بازگردیم و بررسی شــرایط را از انجا اغاز کنیم‪ .‬سخنگوی‬ ‫جامعه روحانیت مبارز از رد الگوی شورای فقاهتی مد نظر‬ ‫جبهه پایداری در بین اصولگرایان می گوید و معتقد است‬ ‫این با الگویــی که از گذشــته تاکنون در میــان مجموعه‬ ‫اصولگرایان ‪ -‬به استثنای پایداری که بعدا متولد شد‪ -‬وجود‬ ‫داشته است‪ ،‬قابل جمع نیست‪.‬‬ ‫اما ماجرای این شــورای فقاهتی که جبهه پایداری‬ ‫روی ان اصرار دارد چیســت؟ غالمرضــا مصبا حی مقدم‬ ‫ماجرا را اینگونه شرح داده است‪« :‬شورای فقها اصطالحی‬ ‫است که دوستان پایداری ان را دنبال می کنند و برای انها‬ ‫مقبولیــت باالیی دارد‪ ،‬اما بعــدا دو نفــر از فقهایی که انها‬ ‫قبولشان داشتند فوت کردند و فقط ایت الله مصباح یزدی‬ ‫باقی مانده اند‪ .‬مرحوم ایت الله حق شناس و مرحوم ایت الله‬ ‫تهرانی‪ ،‬به همــراه ایت الله مصباح یزدی‪ ،‬عضو شــورای‬ ‫فقهای مدنظر پایداری بودند‪ .‬اقایان می خواستند همین‬ ‫الگو را در ادامه فعالیت خودشان دنبال کنند و طبعا باتوجه‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫خواهد کرد‪ .‬من تفاوتی در دیدگاه ایشان نسبت به دو سال‬ ‫قبل ندیدم‪( ».‬مصاحبه حمید رسایی با هفته نامه مثلث)‬ ‫ب ‪ -‬صالــح مقبــول و اصلــح نامقبــول‪ :‬ایت اللــه‬ ‫مصباح یــزدی می گویــد‪« :‬گاهی بایــد فرد اصلــح ‪ -‬ولو‬ ‫رای اوری نداشــته باشد ‪ -‬مطرح شــود تا حداقل مشخص‬ ‫شــود هنوز بین مردم اعتقــاد و ایمان به اســام و انقالب‬ ‫اســامی وجود دارد‪ .‬ایا خوب بود از میــان کاندیداهای‬ ‫ریاســت جمهوری هیچ کس حرفی از اسالم و انقالب نزند‬ ‫و همه بــه فکر ارزانی اجنــاس و رفع تحریم ها باشــند؟ ایا‬ ‫نباید از کســی که ولو رای اوری ندارد‪ ،‬اما دغدغه انقالب‬ ‫و اســام را دارد‪ ،‬حمایت کــرد؟» به بیان روشــن تر جبهه‬ ‫پایداری همچنان بر این ایده است که باید اصلح نامقبول را‬ ‫به صالح مقبول ترجیح داد‪ .‬عقیده ای که البته مخالفانی در‬ ‫میان اصولگرایان دارد‪ .‬منتقدین این ایده می گویند اصرار‬ ‫بر چنین عقیده ای شــانس پیروزی در انتخابات را کاهش‬ ‫خواهد داد و احتمال پیروزی رقیب را نیز در نسبتی عکس‪،‬‬ ‫باال خواهد برد‪.‬‬ ‫یک کارت دعوت پر اهمیت‬ ‫حاال درست همین جاســت که باید به مساله دعوت‬ ‫از علی الریجانی بازگردیم‪ .‬او اختالفات قابل مشاهده ای‬ ‫با جبهه پایــداری دارد‪ .‬مجادله سیاســی انها نــه فقط در‬ ‫گعده های سیاســی غیررســمی بلکه به صورت واضح در‬ ‫صحن علنی مجلس قابل رویت اســت‪ .‬مجادله ای که از‬ ‫زمان امدن حسن روحانی به پاستور شدتی مضاعف یافته‬ ‫و نمادی از ان را می توان در همان پالکاردی دید که حمید‬ ‫رسایی بعد از پایان یک جلسه استیضاح مقابل خبرنگاران‬ ‫گرفت‪ .‬انجا که او نوشته بود‪« :‬دوپینگ الریجانی جواب‬ ‫نداد‪ ».‬پایداری هــا علــی الریجانــی را بر نمی تابند‪ .‬انها‬ ‫حاال که او موتلف دولت هم شــده اســت تند تر از همیشه‬ ‫با او برخورد می کنند‪ .‬درگذشــته حمید رسایی در سخنانی‬ ‫گفته بــود‪« :‬مواضع رئیــس مجلــس در دوران فتنه قابل‬ ‫دفاع نبود‪ ،‬هر زمان کــه می رفت نفس فتنه قطع شــود با‬ ‫موضع گیری های دو پهلوی الریجانی به این جریان نفس‬ ‫در اینجا اما یک مســاله مهم دیگر هم قابل بررســی‬ ‫روح الله حسینیان از حضور‬ ‫احمدی نژاد در انتخابات‬ ‫استقبال کرده است‬ ‫مصباحی مقدم گفته است‬ ‫اصولگرایان بحث شورای فقهی‬ ‫جبهه پایداری را نمی پذیرند‬ ‫پای «محمود» در میان است؟‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫سیاست‬ ‫به وجاهت ایت الله موحدی کرمانی و ایت الله محمد یزدی‬ ‫دنبال این بودند که یک شــورای فقهای جایگزینی داشته‬ ‫باشند‪ .‬این خواسته انهاست و ما هم نگران نیستیم که چرا‬ ‫چنین چیزی را می خواهند‪ ،‬اما این با الگویی که از گذشته‬ ‫تاکنون در میان مجموعه اصولگرایان ‪ -‬به استثنای پایداری‬ ‫که بعدا متولد شد ‪ -‬وجود داشــته است‪ ،‬قابل جمع نیست‪.‬‬ ‫چون الگویی که مجموعــه اصولگرایان از اغــاز پیروزی‬ ‫انقالب دنبــال کردند‪ ،‬جامعه روحانیت و جامعه مدرســین‬ ‫بوده است‪ ،‬یعنی دو مجموعه بزرگی که غالبا از فقها هستند‪،‬‬ ‫معنی ندارد کــه دو مجموعه بزرگ فقها را کنــار بگذاریم و‬ ‫فقط سه بزرگوار را مبنا قرار دهیم‪ ،‬مبنای ما به جای اتکا به‬ ‫شخصیت های معتبر علمی و فقاهتی‪ ،‬دو تشکیالت با این‬ ‫اوصاف است‪ .‬حذف دو جریان سیاسی ‪ -‬علمایی با سابقه‬ ‫‪ ٥٠ ،٤٠‬ســاله ‪ -‬به مصلحت کشور هم نیســت‪ .‬وقتی که‬ ‫الگوی جایگزین می گذارید‪ ،‬الزمه طبیعی ان‪ ،‬کنارگذاشتن‬ ‫این دو نهاد اســت‪ ،‬البته حذف واقعی نیســت ولی حذف‬ ‫تاثیرگذاری است‪».‬‬ ‫پس حاال با این تفاسیر ماجرا شــفاف تر شده است‪.‬‬ ‫فعال مهمترین مساله مورد بحث اضافه شدن یک ضلع به‬ ‫دو محور اصلی تصمیم گیری اصولگرایان در دوره های قبل‬ ‫است‪ .‬اکنون پایداری ها اصرار دارند ایت الله مصباح یزدی‬ ‫تحت عنوان شورای فقهی به پروسه تصمیم گیری اضافه‬ ‫شــود‪ .‬انها معتقدند تحت چنین مدلی می توان به وحدتی‬ ‫دست یافت که در ان همه طیف ها از جمله خود انها حضور‬ ‫داشــته و به نتیجه تمکین خواهند کرد اما مخالفان اینکه‬ ‫موسســه امام خمینی(ره) ضلع ســوم اصولگرایان باشــد‬ ‫معتقدند‪:‬‬ ‫‪ -1‬اینکــه جبهه پایــداری عامل انشــعاب انتخابات‬ ‫پیشین بوده دلیل نمی شــود تا با اعطای چنین امتیازی به‬ ‫موسسه اموزشی ایت الله مصباح‪ ،‬روند وحدت را به شکل‬ ‫دیگری پیگیری کرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬اعطای چنین امتیازی به موسسه اموزشی ایت الله‬ ‫مصبــاح این ســوال را برای ســایر تشــکل های و احزاب‬ ‫اصولگرا پدید مــی اورد که چرا انها نبایــد ضلعی از اضالع‬ ‫باالدستی باشند‪ .‬برای مثال جبهه پیروان خط امام و رهبری‬ ‫که محل اجتماع بیش از ‪ 14‬تشــکل و حزب راست سنتی‬ ‫است می تواند همچون موسسه ایت الله مصباح خواهان‬ ‫حضور در این اضالع هدایت کننده باشد‪ .‬در صورت چنین‬ ‫درخواستی چه ادله ای وجود دارد تا خواسته انها را رد کرد‪.‬‬ ‫ممکن است گفته شود که جامعه روحانیت مبارز می تواند‬ ‫این تشــکل را همپوشــانی کرده و نماینده این ســنتی ها‬ ‫باشد اما در مقابل این مســاله هم از سوی منتقدین مطرح‬ ‫می شود که ایت الله مصباح هم عضوی از جامعه مدرسین‬ ‫هستند و این جامعه می تواند نوعی همپوشانی را برای انها‬ ‫انجام دهد‪.‬‬ ‫‪ -3‬جبهــه پایــداری اخالف نظرهایی بــا طیف هایی‬ ‫از اصولگرایان دارد که مهمترین انهــا در چند محور قابل‬ ‫مشاهده است‪:‬‬ ‫الف ‪ -‬ناب سازی‪ :‬جبهه پایداری می گوید می باید در‬ ‫مورد افراد حاضر در میان اصولگرایان تصمیم گیری کرد‬ ‫و دامنه مشــخصی از انها را به عنــوان اصولگرا پذیرفت‪.‬‬ ‫از دید انها برخی افراد از تعریف اصولگرایی خارج شــده و‬ ‫وحدت با انها غیر ممکن اســت؛ «بنده به عنوان کسی که‬ ‫ایت الله مصباح را به عنوان عقبه فکری قبول دارم‪ ،‬تفاوتی‬ ‫بین ســخنرانی اخیر ایشان با ســخنرانی دو سال گذشته‬ ‫که در اولین همایش جبهه پایداری داشــت‪ ،‬ندیدم‪ .‬نظر‬ ‫ایشان دوسال پیش هم این بود که وحدت باید روی مبانی‬ ‫و یکســری اصول مشخص باشد و توســط کسانی ایجاد‬ ‫شود که پایبندی به این گفتمان داشته باشند‪ .‬اکنون هم‬ ‫ایشــان همین را گفتند که این وحدت بایــد روی اصول و‬ ‫مبانی صورت گیرد‪ ،‬واال به صورت طبیعی اختالفات بروز‬ ‫اظهارات روح الله حســینیان که در ان‬ ‫شوق بازگشــت احمدی نژاد به وضوح نمایان‬ ‫اســت می تواند این گمانه را تقویــت کند که‬ ‫پایداری ها روی محمود احمدی نژاد حســاب‬ ‫باز کرده انــد‪ .‬رویدادی که البته بعید اســت با‬ ‫استقبال ســایر اصولگرایان مواجه شود‪ .‬انها‬ ‫حتما نمی خواهند در مقام دفاع از احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات پیش رو ظاهر شوند‬ ‫مصنوعی داده می شد‪».‬‬ ‫درکنار ان البته بارها لقب ســاکت فتنــه هم به علی‬ ‫الریجانی از ســوی این طیف داده شــده بود‪ .‬در پاسخ به‬ ‫همین اتهام علی الریجانی اینگونه واکنش نشــان داده‪:‬‬ ‫«برخی مدام از ســاکتین و مارقین و راکبین فتنه ســخن‬ ‫می گویند‪ .‬معلوم نیســت این تئوری ها از کــدام کره نازل‬ ‫شده است‪ .‬تا کی قرار است این ســخنان را مطرح کنید و‬ ‫ادامه دهید؟ چه چیزی عاید شــما می شود؟ شما چقدر به‬ ‫فکر جامعه اعتنا می بخشید؟ مگر انکه دنبال قبیله گرایی‬ ‫هستید‪ ،‬فکر شهید مطهری با این قبیله گرایی ها مخالف‬ ‫اســت‪ .‬اگر قصد شما خیر اســت و هرکدام بلدید جامعه را‬ ‫اداره کنید‪ ،‬برای اداره کشور بلد بودن و کاردان می خواهیم‬ ‫نه اینکه با این تئوری ها که معلوم نیست از کدام کره نازل‬ ‫شده‪ ،‬دنبال ان هستید که یک قبیله ای را حاکم کنید ولی‬ ‫این طور نمی شود‪».‬‬ ‫این مســاله و تحــرکات غیر تشــکیالتی پایداری ها‬ ‫اعتراضاتی هم در پی داشته است چنانکه باهنر می گوید‪:‬‬ ‫«اکثر اصولگرایان قبول دارند که اگــر ائتالفی بین همه‬ ‫هم ممکن باشد سخت ترین کار ائتالف با پایداری است‪.‬‬ ‫مشخصا در انتخابات هیات رئیســه هم می بینیم که اقای‬ ‫حسینیان به عنوان نماد طیف فکری مقبول جبهه پایداری‬ ‫در مقابل اقای الریجانی اعالم کاندیداتوری می کند و اینها‬ ‫پیام دارد‪ .‬یعنی خط ما از اینها جداست‪».‬‬ ‫شــاید چنین اســت که ســروری‪ ،‬قائم مقام جمعیت‬ ‫رهپویان به سایت مثلث انالین گفته اســت‪« :‬ائتالف از‬ ‫الریجانی تا جلیلی امکان پذیر نیست‪».‬‬ ‫پــس انچــه رخ داده را چگونــه می تــوان تحلیل و‬ ‫جمع بندی کرد‪ .‬اینکه شورای هماهنگی تصمیم به دعوت‬ ‫از علی الریجانــی گرفته چه معنایی در معادالت سیاســی‬ ‫دارد‪ .‬اگر به ســخنان غالمرضا مصباحــی مقدم به عنوان‬ ‫یک چهــره نزدیک بــه موحــدی کرمانی و نیــز از عناصر‬ ‫تصمیم ساز جامعه روحانیت با دیده یک سخن تشکیالتی‬ ‫و نه فردی نگاه کنیم عجالتا می توانیم به این نتیجه برسیم‬ ‫که جامعتین به دنبــال حفظ علی الریجانــی در مجموعه‬ ‫اصولگرایان است و تمایلی ندارد به اینکه شایعات در مورد‬ ‫احتمال ائتالف بین حامیان دولــت و علی الریجانی را در‬ ‫عالم واقع ببیند‪.‬‬ ‫به یک معنا انها می خواهند در مرحله نخست جلوی‬ ‫کســانی که می خواهند علی الریجانی را به ســمت چنین‬ ‫معادله ای هل دهند بایستند و در مرحله بعدی حتی او را در‬ ‫پروسه تصمیم سازی برای اصولگرایان قرار دهند‪.‬‬ ‫‪25‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫است‪ .‬انچنان که از برخی اخبار و نشــانه ها پیداست گویا‬ ‫احتماالتی برای حضور محمــود احمدی نژاد در انتخابات‬ ‫اسفند ماه پدید امده ؛ احتمالی که با اشتیاق پایداری ها هم‬ ‫همراه شده است‪.‬‬ ‫در تازه تریــن اظهارنظــر در ایــن مــورد روح اللــه‬ ‫حســینیان عضو شــورای مرکزی جبهه پایداری‪ ،‬با اشاره‬ ‫به طرح اتهامــات تخلفات اقتصــادی و اختالس هزاران‬ ‫میلیاردی در زمــان ریاســت جمهوری احمدی نژاد‪ ،‬گفته‬ ‫است «پرونده های مفاســد اقتصادی به هیچ وجه مربوط‬ ‫به دولــت احمدی نژاد نیســت و به دولت هــای قبل تر ان‬ ‫بر می گردد‪ ،‬این مسائل شــایعاتی است که دشمنان برای‬ ‫تخریب چهــره احمدی نــژاد درســت کردنــد‪ ».‬روح الله‬ ‫حســینیان‪ ،‬با اشــاره به احتمال حضور احمدی نژاد گفته‬ ‫به اختالف نمی خوریم‬ ‫اســت‪« :‬من بارها اعالم کرده ام و امروز نیــز باز می گویم‬ ‫که در صورت شــرکت احمدی نژاد در عرصــه انتخابات‪،‬‬ ‫از وی حمایــت می کنــم‪ .‬بــه نظر مــن پایــگاه اجتماعی‬ ‫احمدی نژاد در کشــور بســیار باالتر از دیگران است‪ ،‬زیرا‬ ‫وقتی کــه مــردم دوران مدیریت احمدی نژاد‪ ،‬ســازندگی‬ ‫و توســعه تولید را به یــاد می اورنــد‪ ،‬همگی حســرت ان‬ ‫دوران را می خورنــد‪ ».‬این امــا تنها اظهارنظــر او در این‬ ‫مورد نیست‪.‬‬ ‫او بــار دیگر در پاســخ بــه ســوالی درباره بازگشــت‬ ‫احمدی نــژاد به عرصــه انتخابــات اظهارکرده بــود‪« :‬ما‬ ‫امیدواریم این اتفاق بیفتد و احمدی نژاد برای شــرکت در‬ ‫انتخابات حاضر شود‪ .‬تنها دولتی که پس از انقالب باعث‬ ‫خدمت به مردم و ابادانی این کشور شده است دولت سابق‬ ‫بــوده و در دولت احمدی نژاد مردم در رفــاه بودند‪ ».‬او در‬ ‫پایان گفت‪« :‬باید مجموعه دولت سابق را در نظر گرفت‬ ‫و این مجموعه دولت مطابق شاخص ها و معیارها مطلوب‬ ‫عمل کرده و بنده امیدوار به بازگشت احمدی نژاد هستم‪».‬‬ ‫این اظهارات که در ان شــوق بازگشت احمدی نژاد‬ ‫به وضــوح نمایان اســت می توانــد این گمانــه را تقویت‬ ‫کند که پایداری هــا روی محمود احمدی نژاد حســاب باز‬ ‫کرده اند‪ .‬رویدادی که البته بعید اســت با اســتقبال سایر‬ ‫اصولگرایان مواجه شــود‪ .‬انها حتما نمی خواهند در مقام‬ ‫دفاع از احمدی نــژاد در انتخابات پیش رو ظاهر شــوند‪.‬‬ ‫شــاید جبهه پایــداری و اصولگرایــان راهی متفــاوت از‬ ‫هم انتخاب کرده اند‪ .‬شــاید معنای دعــوت از الریجانی‬ ‫همین باشد‪.‬‬ ‫گفت وگو باقاسم روانبخش‪ ،‬عضو شورای مرکزی جبهه پایداری‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسالمی‬ ‫هفتم اسفند ســال ‪ 94‬برگزار می شــود و تا روز‬ ‫ثبت نام نامزدها کمتر از ‪ 3‬ماه و نیم باقی است‪.‬‬ ‫با ایــن مقدمه بفرماییــد که هم اکنــون ارایش‬ ‫انتخاباتی نیروهای اصولگرا چه وضعیتی دارد‬ ‫و در چه قالبی تعریف شده است؟‬ ‫فکر می کنم برای رقابت سیاسی پیش رو ائتالف‬ ‫انتخاباتــی اصولگرایــان در ایــن دوره خیلــی زودتر از‬ ‫دوره های قبلی شکل گرفته است‪ .‬چون دوستان هر سه‬ ‫ضلع اصولگرایی احساس کردند که یک تکلیف برایشان‬ ‫است که در این دوره از انتخابات مجلس دهم و مجلس‬ ‫خبرگان رهبری یک ائتالفی میــان نیروهای این جریان‬ ‫شکل بگیرد‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه حضرت اقا تاکید کردند؛ «دشمن‬ ‫درصدد نفوذ سیاسی و فرهنگی در کشور است» به همین‬ ‫دلیل از مراکز مستعد نفوذ سیاسی که نفوذ فرهنگی را هم‬ ‫در پیش دارد مجلس خبرگان رهبری و مجلس شــورای‬ ‫اسالمی است‪ ،‬بنابراین هر ســه ضلع اصولگرایی به این‬ ‫جمع بندی رسیدند که باید با حفظ اصول برای انتخابات‬ ‫پیش رو با هم ائتالف کنند‪.‬‬ ‫این سه ضلع ائتالفی کدامند؟‬ ‫موتلفه‪ ،‬ایثارگران و پایداری سه ضلع این ائتالف‬ ‫هســتند که تقریبا ‪ 40‬تا ‪ 50‬جلســه با یکدیگر داشــتند‪.‬‬ ‫همچنین شــورای فقهایی نیز درســت شــد که حضرات‬ ‫ایات یزدی‪ ،‬موحدی کرمانی و مصباح یزدی در این شورا‬ ‫حضور دارند و این سه بزرگوار محور ائتالف اصولگرایی‬ ‫برای انتخابــات مجلس شــورای اســامی و انتخابات‬ ‫خبرگان رهبری هســتند تا هر کجا اختالفی پیش اید زیر‬ ‫نظر این سه بزرگوار می تواند حل شود‪ .‬یاداور می شوم که‬ ‫این دوره نســبت به دوره های قبل مجلس که تا نزدیکی‬ ‫انتخابات هنوز ائتالفی صــورت نگرفته بود اصولگرایان‬ ‫خیلی جلوتر هســتند‪ .‬بر همین اساس نشستی در تهران‬ ‫تشکیل شــد‪ ،‬دبیران شوراهای اســتانی از هر سه ضلع‬ ‫امدنــد‪ ،‬ایت الله موحــدی کرمانی پیام دادنــد‪ ،‬نماینده‬ ‫ایت الله یزدی امد و شخص ایت الله مصباح نیز سخنران‬ ‫جلسه بود‪ .‬این نشست گام بلندی برای ائتالف انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان بود‪ ،‬انشــاءالله این جلسات همچنان ادامه‬ ‫دارد و نشست هایی با سایر تشکل های همسو با هر یک‬ ‫از این سه ضلع ادامه می یابد و الحمد لله امیدواری ما در‬ ‫این عرصه به نتیجه گیری باالست‪.‬‬ ‫جلسات اقایان مصباح یزدی‪ ،‬موحدی کرمانی و‬ ‫یزدی به چه صورت است؟‬ ‫ان بزرگواران ســازوکار جلساتشــان را خودشان‬ ‫انجام می دهند و مجموعه هایی که در سه ضلع قرار دارند‬ ‫در حوزه ان بزرگواران دخالتی نمی کننــد‪ .‬به خاطر انکه‬ ‫این مجموعه سه ضلع زیر نظر فقها کار می کنند‪ .‬بنابراین‬ ‫سازوکار تشکیل جلسات شان‪ ،‬نحوه نظارتشان را خود سه‬ ‫بزرگوار تعیین می کنند‪ .‬انها با هم جلســاتی داشتند‪ .‬هر‬ ‫وقتی هم نیاز بدانند باز هم جلسه می گذارند اما همانطور‬ ‫که گفتم مجموعه سه ضلع در حوزه نظارت فقها دخالتی‬ ‫ندارنــد بلکه ان بزرگان هســتند که تشــخیص می دهند‬ ‫تشکیل جلسه شان با چه سازوکاری باشد و نظارت خود را‬ ‫چگونه انجام دهند‪.‬‬ ‫یک نکته ای که از مواضــع و دیدگاه های برخی‬ ‫نیروهای اصولگرا در رسانه ها برداشت می شود‬ ‫این اســت که حضور ایت الله مصباح یزدی در‬ ‫شورای فقها به نوعی محل اختالف است‪ ،‬یک‬ ‫طیف از اصولگرایان گویــا معتقدند که ایت الله‬ ‫یزدی رئیس جامعه مدرسین و ایت الله موحدی‬ ‫کرمانی دبیــرکل جامعه روحانیت مبــارز تهران‬ ‫هستند‪ ،‬اما ایت الله مصباح یزدی با چه عنوانی‬ ‫در شورای فقها حضور دارد‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫کسانی که به این اختالفات دامن می زنند غالبا‬ ‫از جریان مقابل هســتند‪ .‬وقتی روزنامه ها و ســایت های‬ ‫انها بررسی شوند این واقعیت بیشتر خود را نمایان می کند‬ ‫چون جریــان مقابل احســاس خطــر می کننــد از اینکه‬ ‫چنین ائتالفی شــکل گرفته و روز به روز قوی تر می شود‪.‬‬ ‫هر ســه ضلع جریــان اصولگرایی با هم‬ ‫میثاق نامه و معاهده امضا کردند و راجع‬ ‫به تک تک مسائلی که اتفاق افتاده توافق‬ ‫کردند و براساس توافق هم پیش رفتند‪،‬‬ ‫بزرگان ما هم هیچ اختالفی با هم ندارند‬ ‫و هر سه بزرگوار با دلسوزی کامل مسائل‬ ‫را دنبــال می کننــد‪ ،‬حــاال برخــی اقایان‬ ‫می خواهند با یکسری حرف ها اختالفی‬ ‫میان اصولگرایان ایجاد کننــد اما راه به‬ ‫جایی نخواهند برد‬ ‫‪ 2‬قاســم روانبخش می گویــد‪« :‬پایــداری یکی از‬ ‫اضالع سه گانه است و این ائتالف ان قدر محکم است‬ ‫ت از هم نمی پاشد‪ ».‬او این مطلب‬ ‫که با این نوع شایعا ‬ ‫را در واکنش به این مســاله مطــرح می کند که برخی‬ ‫می گویند دعوت از الریجانی برای حضور در شــورای‬ ‫هماهنگی نشــانه ای از زمینه سازی برای حذف جبهه‬ ‫پایداری است‪.‬‬ ‫جریان اصالح طلبی و اعتدال از این قضیه ناراحتند و از‬ ‫یک جهت بنای انها بر این اســت که حمالتی را به مرکز‬ ‫ائتالف داشته باشند که این مرکز سه فقیه ما هستند‪ .‬بر‬ ‫همین اســاس ابتدا حمالتی را متوجه حضرت ایت الله‬ ‫مصباح می کنند‪.‬‬ ‫بیشــترین حمالت از سوی ســایت اقای هاشمی‬ ‫و ســایت های اصالح طلبان اســت‪ .‬اینها بحــث مبارزه‬ ‫ایت الله مصباح را زیر ســوال می برند و می گویند ایشان‬ ‫مبارزه نداشته حال انکه به این حرف ها بارها جواب داده‬ ‫شده و اســنادش هم موجود اســت که مبارزات ایت الله‬ ‫مصباح یزدی خیلی بیشتر از برخی افرادی است که امروز‬ ‫ادعا می کنند‪.‬‬ ‫سید محســن صالح نویســنده کتاب تاریخ جامعه‬ ‫مدرســین حوزه علمیه قم هم بــه این مســاله مهر تا ئید‬ ‫می زند و اعالم می دارد که ایت الله مصباح یزدی نسبت به‬ ‫سایر اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم از امضاهای‬ ‫بیشتری در بیانیه ها برخوردار است‪.‬‬ ‫بنابرایــن اصالح طلبــان و جریان اعتــدال تالش‬ ‫می کنند که این ضلع را تخریب کنند و وقتی موفق شوند‬ ‫به طور طبیعی به ســراغ اضالع دیگر می روند یعنی ابتدا‬ ‫یک ضلع را هــدف تخریب قرار می دهنــد و بعد دو ضلع‬ ‫دیگر را‪ .‬امام در زمانی ماجرای دوســتی ســید‪ ،‬شــیخ و‬ ‫میرزا را مثال زدند که یک نفر تصمیم گرفت میان سه نفر‬ ‫اختالف بیندازد و انها را از هــم دور کند برای نیل به این‬ ‫مقصود ابتدا به تخریب شیخ پرداخت ان دو نفر را با خود‬ ‫کرد و وقتی موفق شد ســراغ حذف سید رفت و در نهایت‬ ‫هر سه را از هم دور کرد‪.‬‬ ‫هدف انها هم این اســت که این ائتــاف را از هم‬ ‫بپاشــند اما موفق نخواهند شــد چــون بــزرگان ما هیچ‬ ‫اختالفی با هــم ندارند‪ ،‬ضمن انکه هر ســه ضلع جریان‬ ‫اصولگرایی با هم میثــاق نامه و معاهده امضــا کردند و‬ ‫راجع به تک تک مســائلی که اتفاق افتاده توافق کردند‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫سیاست‬ ‫و براســاس توافق هم پیــش رفتند‪ ،‬بــزرگان ما هم هیچ‬ ‫اختالفی با هم ندارند و هر ســه بزرگوار با دلسوزی کامل‬ ‫مسائل را دنبال می کنند‪ ،‬حاال برخی اقایان می خواهند با‬ ‫یکسری حرف ها اختالفی میان اصولگرایان ایجاد کنند‬ ‫اما راه به جایــی نخواهند برد چون شــورای فقها حجتی‬ ‫برای همه اصولگرایان اســت کــه انشــاءالله نیروهای‬ ‫اصولگــرا با در نظــر گرفتن ایــن حجت جلــو می روند و‬ ‫بحث ســهمیه بندی هم نیســت بلکه ان قراری که امضا‬ ‫شده این است که همان شاخص های اصولگرایی مبنای‬ ‫ائتالف قرار گیرد‪ ،‬هیچ ضلعی به دنبال ســهمیه خواهی‬ ‫و ســهمیه بندی نباشــد و بر این اساس با ســازوکاری که‬ ‫تهیه می شــود انشــاءالله انتخابــات خوب و پرشــوری‬ ‫خواهیم داشــت تا مجلســی اصولگراتر ا ز مجلس نهم‬ ‫رقم بخورد‪.‬‬ ‫امــا مباحثــی کــه مطــرح می شــود از طــرف‬ ‫نیروهای اصولگرای سنتی است که می گویند‬ ‫«ایت اللــه مصبــاح در قالب جامعه مدرســین‬ ‫تعریف می شود و ما فقط نظر جامعتین (جامعه‬ ‫روحانیت مبارز و جامعه مدرســین حوزه علمیه‬ ‫قم) را می پذیریم‪ ».‬یعنی شــما این مســاله را‬ ‫رد می کنید؟‬ ‫بی تردید هر سه بزرگان توجه به این نکته دارند‪.‬‬ ‫خود ایت الله مصباح ابتدا فرمود و رســانه ها نیز منعکس‬ ‫کردند‪ ،‬او گفت‪« :‬شما دو بزرگوار جایگاه تان رئیس جامعه‬ ‫مدرسین و دبیر جامعه روحانیت مبارز تهران است ‪ ،‬اما من‬ ‫عضو جامعه مدرسین هستم و نیازی نیست که من در این‬ ‫شورا باشم»‪ ،‬اما ان بزرگواران تاکید داشتند که با وجودی‬ ‫که ایت الله مصباح عضو جامعه مدرسین است در شورایی‬ ‫که شکل گرفته حضور داشته باشــد‪ .‬حتما ان بزرگان به‬ ‫این حرف هایی که برخی دوســتان یــا مخالفان می زنند‬ ‫توجه داشتند و این ضرورت را تشــخیص دادند بنابراین‬ ‫هر گونه حرف و سخنی که ممکن است به نحوی ائتالف‬ ‫و وحدتی که ایجاد شده را تضعیف کند مورد نظر بزرگان‬ ‫نیست‪ .‬بزرگان اصولگرا که دور هم جمع شدند و نظارت‬ ‫و مرکزیت ائتالف را پذیرفتند توجه بــه همه نکات دارند‬ ‫که حاال بعضــی دنبال جایگاه می گردند کــه چرا جایگاه‬ ‫فالنی ان طور یا این طور است‪.‬‬ ‫به نظرم جای این بحث ها نزد بزرگان نیست ما تابع‬ ‫نظر بزرگان هستیم و هرچه تصمیم بگیرند عمل می شود‪،‬‬ ‫در مواردی همچون تعیین مصادیق کــه احیانا در اینده‬ ‫اختالفی ایجاد شود‪ ،‬تابع نظر شورای فقها هستیم و انها‬ ‫تصمیم می گیرند بنابراین ان بزرگان خودشــان می دانند‬ ‫چه کار می کنند نیازی نیســت که ما به انها درس بدهیم‬ ‫که وظیفه شان چیســت؟ اگر کســی بخواهد به بزرگان‬ ‫درس بدهد کار شایســته ای نیســت‪ .‬قاعدتا همه ما زیر‬ ‫نظر شورای فقها که پذیرفتیم ان شاءالله عمل می کنیم‪.‬‬ ‫ایا پیشنهادی وجود دارد که شخصیت جدیدی‬ ‫به شورای فقهای اصولگرایان اضافه شود؟‬ ‫خیر‪ ،‬همین سه نفر پذیرفته شدند‪.‬‬ ‫اگر پیشنهادی هم باشد بررسی می شود؟‬ ‫نمی دانم فقها خودشان می دانند‪ ،‬این از مواردی‬ ‫اســت که در حوزه تصمیم گیری خود فقها اســت‪ .‬ما در‬ ‫حوزه فقهــا دخالت نمی کنیــم باالخره این ســه ضلع که‬ ‫انتخاب شــدند ســه بزرگوار جامعیت نســبت به جریان‬ ‫اصولگرا دارند و کسی از اضالع اصولگرایی در این مساله ‬ ‫تردید ندارد اینکه از بزرگان دیگر هم عضو این شورا بشوند‬ ‫یا نشوند نظر خود بزرگان اســت و در حوزه تصمیم گیری‬ ‫انها اظهارنظر نمی کنیم‪.‬‬ ‫شــورای هماهنگــی اصولگرایــان از اقــای‬ ‫الریجانی‪ ،‬والیتــی‪ ،‬قالیبــاف و رضایی دعوت‬ ‫کرده است‪ ،‬ماجرا از چه قرار است و این دعوت‬ ‫با چه هدفی انجام شد؟‬ ‫این خبــر را در برخی ســایت ها دیــدم اما اینکه‬ ‫صحت دارد یا خیر مطلع نیستم‪.‬‬ ‫بعضی ها می گویند چنین دعوتی زمینه ســازی‬ ‫برای حذف پایداری اســت‪ .‬ایــا چنین تحلیلی‬ ‫درست است؟‬ ‫بعید می دانم‪ .‬پایداری یکی از اضالع ســه گانه‬ ‫اســت و این ائتالف ان قدر محکم اســت که با این نوع‬ ‫شایعات از هم نمی پاشد‪.‬‬ ‫پیوســتن اقای الریجانی به شورای هماهنگی‬ ‫اصولگرایان مشــکلی برای حضور پایداری در‬ ‫این ائتالف انتخاباتی ایجاد نمی کند؟‬ ‫اینها مسائلی است که اضالع ســه گانه باید در‬ ‫جلسات اینده بنشینند و درباره اش صحبت کنند و تصمیم‬ ‫بگیرنــد‪ ،‬نتیجه هرچه باشــد با نظر شــورای فقها همان‬ ‫قابل قبول است و مســاله ای نیست که در قالب مصاحبه‬ ‫مطرح شود‪.‬‬ ‫اما یکی از چهره های شاخص اصولگراها در یک‬ ‫موضع گیری اعالم کرد که الریجانی به شورای‬ ‫هماهنگی اصولگرایان پیوسته و حاال پایداری‬ ‫باید تکلیف خودش را روشن کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬انچه ائتالف ســه ضلعی تصمیم می گیرد‬ ‫و نتیجه اش خدمت فقها داده می شــود شــورای فقها به‬ ‫هرچه نظر دادند همان اجرا می شود‪.‬‬ ‫اقای حســینیان در دو موضع گیری اعالم کرد‬ ‫«مردم منتظر بازگشــت احمدی نژاد هســتند و‬ ‫اگر بیاید از او حمایت می کنند» این موضع گیری‬ ‫شــخصی اقای حســینیان بــود یا نــگاه جبهه‬ ‫پایداری این است؟‬ ‫خیر‪ ،‬موضع جبهه پایداری را همیشه سخنگوی‬ ‫جبهه بیان می کنــد اگر احیانــا فردی از اعضــای جبهه‬ ‫پایداری سخنی گفته نظرشخصی اش بوده همان طور که‬ ‫مواضع احزاب دیگر را هم دبیرکل یا سخنگوی انها مطرح‬ ‫می کند‪ ،‬جبهه پایداری هم همین طور است انچه سخنگو‬ ‫یا دبیرکل بیان می کند همان مبنا است‪ .‬مصاحبه من نیز‬ ‫نظر شخصی خودم است‪ .‬موضع جبهه پایداری یا ائتالف‬ ‫ســه ضلع را بیان نمی کنم بنابراین اظهاراتی که دوستان‬ ‫بیان می کنند موضع رسمی جبهه پایداری نیست‪.‬‬ ‫ایا در شــورای مرکزی جبهه پایــداری صحبتی‬ ‫درباره نوع واکنش به حضور اقای احمدی نژاد‬ ‫در انتخابات داشــتید؟ جبهه پایداری نســبت‬ ‫خود را با جریان اقای احمدی نژاد چگونه تعریف‬ ‫می کند؟‬ ‫قبال مواضع جبهه پایداری از طرف ســخنگوی‬ ‫جبهه اعالم شــده‪ ،‬در مصاحبه ها موضع جبهه مشخص‬ ‫شد‪.‬‬ ‫یعنی موضع جبهه پایداری درباره ارتباط با اقای‬ ‫احمدی نژاد تغییری نکرده است؟‬ ‫خیر‪ ،‬نســبت به مواضع اخیری کــه اقای دکتر‬ ‫ســقای بی ریا اعالم کردن مواضع جبهه تغییری نکرده‬ ‫است‪ .‬البته وقتی می گویم نسبت به گذاشته تغییر نکرده‬ ‫است منظور این نیســت که االن ما طرفدار احمدی نژاد‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫منظور همــان اســت که اعــام شــده «هیچ‬ ‫ارتباطــی بیــن جبهه پایــداری و جریــان اقای‬ ‫احمدی نژاد وجود ندارد»؟‬ ‫بله‪ ،‬همین طور است‪.‬‬ ‫حضور احمدی نژاد ارایش سیاسی اصولگرایان‬ ‫را در انتخابات تغییر می دهد؟‬ ‫ما که نمی توانیم جلوی جریانات سیاســی را که‬ ‫می خواهند به انتخابات وارد شــوند بگیریم‪ .‬هر جریانی‬ ‫ممکن اســت در انتخابات وارد شــود و حضور پیدا کند‪.‬‬ ‫باالخره در این کار انها ازاد هســتند اما اینکــه این ورود‬ ‫جریان اصولگرایــی را که با همدیگر جبهــه و ائتالفی را‬ ‫تشکیل دادند تحت تاثیر قرار دهد خیر این طور نخواهد‬ ‫شــد که ورود جریانات دیگری روی این ائتالف تاثیری‬ ‫بگذارد‪ .‬ائتالف ســه ضلع یک میثاق محکم است حاال‬ ‫کسان دیگری که می خواهند ورود کنند فضای کشور ازاد‬ ‫است اما نمی توانند به ائتالف اصولگرایی اسیبی بزنند‪.‬‬ ‫یک مدلی در اردوگاه اصولگرایان برای انتخابات‬ ‫مجلس نهم تعریف شد که نمایندگان تشکل ها ‬ ‫و نمایندگان شــخصیت های سیاسی سازوکار‬ ‫انتخاباتی را شکل دادند اما جبهه پایداری چنین‬ ‫مدلی را نپذیرفت و لیســت جدا داد‪ .‬اگر این بار‬ ‫هم به این سمت برود باتوجه به خبری که گفتم‬ ‫شــورای هماهنگی جبهه اصولگرایان از اقایان‬ ‫الریجانی‪ ،‬رضایی‪ ،‬والیتی و قالیباف دعوت به‬ ‫حضور کرده است جبهه پایداری نگاهش نسبت‬ ‫به انتخابات مجلس نهم تغییــر کرده یا همان‬ ‫موضع را دارد؟‬ ‫انچه در این ائتالف بنا گذاشته شد اگر بخواهد‬ ‫اتفاقــی بیفتد با توافق ســه ضلــع و تا ئید شــورای فقها‬ ‫خواهد بود بنابراین مساله ای نیست که االن بخواهیم ما‬ ‫موضع گیری کنیم حتما این طــور بحث هایی در ائتالف‬ ‫سه گانه مطرح می شــود و انچه در انجا به تصویب برسد‬ ‫و شورای فقها هم نظر بدهند همان اجرا خواهد شد‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫انتخابات دو قطبی می شود‬ ‫علی یوسف پور‪ ،‬عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران درگفت وگو با مثلث‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫انتخابات مجلس پیش رو اســت تقریبــا تا روز‬ ‫ثبت نام نامزدها ســه ماه و نیم دیگر باقی است‪.‬‬ ‫اخرین اخبار از ارایش نیروهــای اصولگرا برای‬ ‫ورود به رقابت سیاسی پیش رو چیست؟‬ ‫ت ایت الله‬ ‫قدم های خوبی برداشــته است‪ .‬جلسا ‬ ‫مصباح یزدی‪ ،‬ایت الله موحدی کرمانــی و ایت الله یزدی ‬ ‫تشــکیل می شــود و تشــکل های اصولگرا نیز جلســات‬ ‫مستمری با هم دارند‪.‬‬ ‫در جلســات ایت اللــه مصبــاح یــزدی‪ ،‬ایت الله‬ ‫موحدی کرمانی و ایت اللــه یزدی اختالفی میان‬ ‫انها وجود دارد؟‬ ‫خیر‪.‬‬ ‫هم اکنون طیف سنتی نیروهای اصولگرا مطرح‬ ‫می کنند کــه فقــط از ایت الله موحــدی کرمانی‬ ‫دبیر جامعــه روحانیت مبــارز تهــران و ایت الله‬ ‫یزدی رئیس جامعه مدرســین حــوزه علمیه قم‬ ‫حرف شــنوی خواهند داشــت و معتقدند حضور‬ ‫ایت الله مصباح به عنوان ضلع سوم موضوعیتی‬ ‫ندارد‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫این دیدگاه ها را بیشتر طرف مقابل مطرح می کند‪.‬‬ ‫ایت الله مصباح یزدی بارها ســخنرانی کرد و گفت که من‬ ‫از ارادتمندان اقایان موحدی کرمانی و یزدی هســتم‪ ،‬در‬ ‫واقع از انها نیز برای حضور مجوز گرفــت و بعد امد‪ ،‬یعنی‬ ‫در بین علما این تواضع و افتادگــی وجود دارد ضمن انکه‬ ‫خود ایت الله مصباح گفت‪« :‬عضو جامعه مدرسین است»‬ ‫ولی از انجا که یکسری ارتباطات معنوی و اخالقی با جبهه‬ ‫پایداری دارد ایــن الزام را ایجاد کرد که او نیز در جلســات‬ ‫ایت الله موحدی کرمانی و ایت الله یزدی شرکت کند‪ .‬تاریخ‬ ‫هم در ‪ 40‬سال اخیر نشان داده است که بین علمایی که در‬ ‫حد مجتهد هستند معموال سر پست و ریاست اختالف بروز‬ ‫نمی کند‪ .‬این مساله بیشتر القا ی دوستانی است که خارج‬ ‫از قضایا هســتند و فکر می کنند اگر اختالفی بیفتد به نفع‬ ‫انها تمام می شود‪ .‬به همین دلیل انها بیشتر چنین مباحثی‬ ‫را مطرح می کنند‪.‬‬ ‫ایا پیشنهادی است از طرف ســایر تشکل ها که ‬ ‫انها نیز فقهای نزدیک به خودشان را به شورای‬ ‫فقهای سه نفره معرفی کنند؟‬ ‫وقتی سه فقیه مورد توافق همه تشکل ها هستند‬ ‫دیگر لزومی ندارد کس دیگری به جمع انها اضافه شود‪.‬‬ ‫ شما می گویید پیشنهادی نیست و اختالفی هم‬ ‫بیــن ایت الله مصبــاح یزدی‪ ،‬ایت اللــه موحدی‬ ‫کرمانی و ایت الله یزدی وجود ندارد؟‬ ‫خیر‪ ،‬نه پیشــنهادی وجود دارد و نه اختالفی بین‬ ‫ایت الله مصباح یزدی‪ ،‬ایت الله موحدی کرمانی و ایت الله‬ ‫یزدی است‪ .‬البته هم اکنون اصالح طلبان با خود کشمکش‬ ‫دارند که چه کسی سرلیست تهران باشد‪ .‬بین جریان اقای‬ ‫عارف و حزب کارگزاران اختالف و چالش وجود دارد‪.‬‬ ‫جایــگاه شــورای فقهــا در مکانیــزم انتخاباتی‬ ‫اصولگرا کجا تعریف شده و قرار است چه نقشی‬ ‫را ایفا کند؟‬ ‫صف و ستاد اســت‪ .‬کارهای اجرایی را تشکل ها‬ ‫انجام می دهند حاال اگر جاهایی اختالفاتی بود و تشکل ها‬ ‫نتوانستند حل کنند به شورای فقها ارجاع می دهند‪.‬‬ ‫یعنی ورود مستقیم به تعیین مصادیق انتخاباتی‬ ‫ندارد؟‬ ‫خیــر‪ ،‬در مصادیــق ورود نمی کننــد‪ .‬تشــکل ها‬ ‫مصادیق را تعیین می کنند اما اگر اختالفاتی برخورد کردند‬ ‫که حل نشد به شورای فقها ارجاع می دهند‪.‬‬ ‫در انتخابات مجلس نهم شــاهد بودیم مکانیزم‬ ‫‪ 8+7‬تشکیل شد و نمایندگان تشــکل ها در کنار‬ ‫نمایندگان شخصیت ها قرار گرفتند اما پایداری‬ ‫چنین مکانیزمی را نپذیرفت که شــخصیت های‬ ‫سیاســی در ائتــاف انتخاباتی نماینده داشــته‬ ‫باشند و از مســیر ائتالف خارج شد‪ ،‬در این دوره‬ ‫دوباره چنین ترکیبی قرار است شکل گیرد؟‬ ‫اصولگرایان سعی می کنند اشکاالت دوره قبل را‬ ‫برطرف کنند‪ .‬هنوز قطعی مکانیزم انتخاباتی انها مشخص‬ ‫نشده و شاید تا یکی‪ ،‬دو ماه دیگر نهایی شود‪.‬‬ ‫پس دعوت از اقایان الریجانی‪ ،‬قالیباف و رضایی‬ ‫و والیتی به شورای هماهنگی اصولگرایان به چه‬ ‫دلیل بود؟‬ ‫رایزنی است تا نظرات انها هم گرفته شود‪.‬‬ ‫رایزنی درباره چه موضوعی؟ یعنی انها هم داخل‬ ‫ترکیب هیات تصمیم گیری قرار بگیرند؟‬ ‫نظرات شان را بگیرند‪ ،‬ببینند نظرات شان چیست‪.‬‬ ‫فعال در حد مشورت بوده است‪.‬‬ ‫فعال در حد مشــورت اســت یعنی از انها نماینده‬ ‫نخواستند؟‬ ‫هنوز به جایی نرســیده که نماینده معرفی کنند یا‬ ‫نکنند‪ ،‬برای همین دارند مشورت می کنند‪.‬‬ ‫یک چهره شــاخص اصولگرا اخیرا موضعگیری‬ ‫داشــت که اقای الریجانی به شورای هماهنگی‬ ‫اصولگرایان پیوست و حاال پایداری باید تکلیف‬ ‫خودش را روشن کند‪ .‬ایا این طور است؟‬ ‫بعضی مواقع انعکاس مطالب در رسانه ها با انچه‬ ‫مصاحبه شــونده گفته متفاوت اســت‪ .‬پایداری از قبل به‬ ‫ائتالف پیوسته بود و هم اکنون در جلسات شرکت می کند‪،‬‬ ‫اقای الریجانی نیز تا حاال تشــکلی ارائه نداده است البته‬ ‫یکســری هوادار در مجلــس دارد که انها هــم در حرکت‬ ‫اصولگرایان ملحوظ می شوند‪.‬‬ ‫پایداری از باب اینکه اقای الریجانی به شــورای‬ ‫هماهنگی اصولگرایان بپیوندد مشکلی ندارد؟‬ ‫خیــر‪ ،‬مشــکلی نــدارد‪ .‬در انتخابــات مجلــس‬ ‫معموال شــرایط تعیین نامزدها در شهرهای بزرگ متفاوت‬ ‫از شهرســتان های کوچــک اســت چــون نامزدهــا در‬ ‫شهرســتان های کوچک خیلی با هم همپوشــانی دارند و‬ ‫مثل تهران‪ ،‬گرایشات سیاسی خیلی روشن نیست بنابراین‬ ‫مشکلی پیش نمی اید‪.‬‬ ‫شاهد بودیم اقای حسینیان در دو موضع گیری‬ ‫اعالم کرد کــه از حضور اقــای احمدی نــژاد در‬ ‫انتخابات اســتقبال می کند و اگــر او بیاید به ان‬ ‫سمت گرایش پیدا کرده و حمایت خواهد کرد‪ ،‬ایا‬ ‫این موضع پایداری است؟‬ ‫این موضع شــخصی خود اقای حسینیان بود وبا‬ ‫کسی هم در بیان این مساله مشورت نکرده بود‪.‬‬ ‫یک صحبت هایی هــم بود که دولتی هــا به ویژه‬ ‫حزب اعتدال و توســعه مشــغول رایزنی با اقای‬ ‫الریجانی بودند تا با او ائتالف انتخاباتی تشکیل‬ ‫دهند‪ .‬اگر اقای الریجانی به مکانیزم اصولگرایان‬ ‫بپیوندد یعنی ان قضیه ائتالف او با جریان دولت‬ ‫منتفی می شود؟‬ ‫ان قضیه اصال نبوده که بخواهد منتفی شود‪.‬‬ ‫اصال رایزنی برای پیوســتن الریجانــی با دولت‬ ‫مطرح نبود؟‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫کارگزاران که فعال نحــوه ورود اصالح طلبان را به‬ ‫انتخابات مدیریت می کند بیشتر بحث شان روی اقای ناطق‬ ‫بود نه اقای الریجانی‪.‬‬ ‫بعضی ها اقــای الریجانی را به مثابــه اقای ناطق‬ ‫می داننــد یعنی اگر اقــای ناطق تصمیــم بگیرد‬ ‫در ان قالــب عمل کند اقای الریجانــی این کار را‬ ‫نخواهد کرد؟‬ ‫اوال اقای ناطق کال به انها جواب رد داده است و‬ ‫پیش بینی می کنم با حضور اقای الریجانی دیگر اقای ناطق‬ ‫به خاطر روابط دیرینه ای که با هم دارند نیاید‪.‬‬ ‫اگر اقای احمدی نژاد بیاید چطور؟‬ ‫اقای احمدی نژاد قطعا بــرای انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی نخواهد امد‪.‬‬ ‫اگر خودش نیاید لیستی را هم معرفی و حمایت‬ ‫نخواهد کرد؟‬ ‫فکر نمی کنم‪ .‬کســانی کــه با احمدی نــژاد کار‬ ‫می کردند در اکثر جاها بــا بقیه اصولگرایان همپوشــانی‬ ‫دارند‪ .‬لیست جدیدی هم اقای احمدی نژاد در نظر ندارد‪.‬‬ ‫باالخره یــک ظرفیتــی در شهرســتان ها دارد و‬ ‫چندی پیش هم مدیران استانی دولت نهم و دهم‬ ‫را فراخواند و جلسه ای با انها برگزار کرد؟‬ ‫برای انتخابات مجلس تصمیمی ندارد که بخواهد‬ ‫به طور جداگانه عمل کند‪.‬‬ ‫یعنی اگر هم کســی از جریان اقای احمدی نژاد‬ ‫پا به انتخابات مجلس گذاشــت در قالب همین‬ ‫ائتالف اصولگرایان تعریف می شود؟‬ ‫وقتی لیست جداگانه نمی دهند طبیعتا نیروهایش‬ ‫می ایند در همین قالب و چارچوب عمل می کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان نیروهای وابسته به اقای احمدی نژاد‬ ‫را می پذیرند؟‬ ‫مشکلی با این قضیه ندارند‪.‬‬ ‫بعضــی تشــکل های اصولگــرا معتقــد بودنــد‬ ‫احمدی نژاد دیگر قابل اعتماد نیست؟‬ ‫اما اقای احمدی نژاد همانطــور که گفتم بنا ندارد‬ ‫که برای مجلس بیاید‪.‬‬ ‫باالخره یکسری نیروهای نزدیک به احمدی نژاد‬ ‫نمی خواهند برای انتخابات مجلس بیایند؟‬ ‫‪3‬‬ ‫علی یوســف پور بر این‬ ‫باور اســت که کســانی که با‬ ‫احمدی نــژاد کار می کردند در‬ ‫اکثر جاها با بقیه اصولگرایان‬ ‫همپوشــانی دارنــد‪ .‬لیســت‬ ‫جدیدی هم اقای احمدی نژاد‬ ‫در نظــر نــدارد‪ .‬او همچنیــن‬ ‫می گوید‪ :‬اختالفی بین ایت الله مصباح یزدی‪ ،‬ایت الله‬ ‫موحدی کرمانــی و ایت الله یزدی وجود نــدارد‪ ».‬با او‬ ‫درمورد اخرین تحوالت انتخاباتی میان اصول گرایان‬ ‫گفت و گو کرده ایم‪.‬‬ ‫هنوز که چیزی را اعالم نکرده اند‪.‬‬ ‫انتخابــات پیــش رو را شــما در کل چنــد قطبی‬ ‫می بینید؟‬ ‫دو قطبی در نهایت می شود‪.‬‬ ‫بین چه جریان هایی؟‬ ‫اصالح طلبان و اصولگرایان‪.‬‬ ‫اصولگرایان می توانند به لیست واحد برسند؟‬ ‫قطعا‪.‬‬ ‫این لیســت سراســری خواهــد بود یا شــاید در‬ ‫شهرستان ها متفاوت عمل شود؟‬ ‫معموال در شهرهای بزرگ لیست کارساز است‪ .‬در‬ ‫شهرهای کوچک گرچه شاید نامزدی از طرف اصولگرایان‬ ‫حمایت شود ولی کارساز نیست چون انجا بیشتر معادالت‬ ‫قومیتی و محلی است‪.‬‬ ‫یعنی فقــط در حوزه هــای انتخابیــه ای که چند‬ ‫کاندیدایی هستند شورای هماهنگی اصولگرایان‬ ‫تصمیم گیری می کند؟‬ ‫نه تنها اصولگرایان بلکه اصالح طلبان هم همین‬ ‫کار را انجــام می دهند‪ ،‬البته ضمنی از یــک نامزد حمایت‬ ‫می کنند ولی به اسم لیست این کار انجام نمی شود‪ ،‬چون‬ ‫زیاد اثرگذار نیست‪ .‬انجا بیشــتر مباحث قومی و محلی اثر‬ ‫می گذارد‪.‬‬ ‫در مجموع براورد شــده چند درصد از حوزه های‬ ‫ی خواهد شد؟‬ ‫انتخابیه شامل چنین مکانیزم ‬ ‫دو راه اصولگرایان‬ ‫این انتقاد درون تشکالتی را اصولگرایان بخوانند‬ ‫پیمان فراهانی‬ ‫‪4‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫دو سطح بروز و ظهور دارد‪:‬‬ ‫‪ -1‬در میــان اصولگرایان برخی به صورت شــخصی‬ ‫دارای اعتبار هستند‪ ،‬برخی به واســطه جایگاه و برخی به‬ ‫ی و ارائه‬ ‫واسطه حزب و تشــکیالت؛ بدین جهت جمع بند ‬ ‫الگوی وحدت یا همگرایی میان اصولگرایان و نمایندگان‬ ‫جریان اصولگرایی بسیار سخت و دشوار خواهد بود‪.‬‬ ‫‪ -2‬بــه علــت ضعیــف شــدن رابط هــای اجتماعی‬ ‫اصولگرایان با نیروهای اجتماعــی اصولگرا‪ ،‬یکپارچگی‬ ‫تشکیالت در راس و بدنه نیز دچار اختالالتی شده و بدنه‪،‬‬ ‫همراهی الزم را با تصمیمات گرفته شده در راس مجموعه‬ ‫ندارد‪ .‬ادامــه این وضعیــت در اینــده برای بدنــه جریان‬ ‫اصولگرایی خطری بزرگ خواهد بود‪.‬‬ ‫تقریبا عموم اصولگرایان حاضر در صحنه سیاســی‬ ‫نقطه ضعف را در ســازوکارهای ارتباطــی و تصمیم گیری‬ ‫می دانند و برای حل این معضــل به دنبال تقویت پایه های‬ ‫تشکیالتی خود رفته اند‪ .‬در دو سال گذشته در این ارتباط‬ ‫غیر از جلســات و همایش هــای متعددی که برگزار شــد‪،‬‬ ‫تالش های بسیاری برای گفت وگو حول محور جامعتین از‬ ‫سوی اقای تقوی انجام شد اما جز تاکید بر اینکه «وحدت‬ ‫اصولگرایان خوب و ممکن اســت» به نتیجه مشــخص‬ ‫دیگری نرسید‪ .‬علت به نتیجه نرسیدن این قبیل تالش ها‬ ‫را شاید بر اشــتباه گرفتن صورت مساله دانست‪ .‬اگر نقطه‬ ‫سیاست‬ ‫کتاب حکایت این روزهای سیاســت ایران بسیار تند‬ ‫ورق می خورد‪ .‬برای سیاســیون پاییز امسال فصل کاشت‬ ‫و زمستان فصل برداشت است‪ .‬همه در حال تالش برای‬ ‫حضور حداکثری در انتخابات مجلس شــورای اســامی‬ ‫دهم هســتند‪ .‬جریان اصولگرایــی نیز به عنــوان یکی از‬ ‫باسابقه ترین جریانات سیاسی کشور در این مسیر حضوری‬ ‫جــدی دارد‪ .‬گفته ها حاکی از ان اســت کــه اصولگرایان‬ ‫تدبیری جدید بــرای ادامه این مســیر کرده انــد و ان هم‬ ‫تشکیل «شورای هماهنگی اصولگرایان» است‪.‬‬ ‫قضاوت در مــورد اتفاقی کــه رخ نداده شــاید کمی‬ ‫بی انصافی باشد اما وقتی سمت و ســوی انصاف و احتیاط‬ ‫به خود بگیرد امری اســت ثــواب‪ .‬با رویکــرد انتقاد درون‬ ‫تشکیالتی ذکر نکاتی پیش از شکل گیری این شورا یا هر‬ ‫سازوکاری دیگر برای انتخابات اتی حا ئ ز اهمیت است‪.‬‬ ‫پس از انتخابات مجلس گذشته و رقابت درون گروهی‬ ‫اصولگرایــان‪ ،‬مقولــه وحــدت و حضــور یکپارچــه برای‬ ‫اصولگرایان تبدیل به مساله ای جدی شــد‪ .‬اما با ورود به‬ ‫انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و شکست اصولگرایان‬ ‫با گزینه هــای متعــدد در برابر فردی که به طور مشــخص‬ ‫نمایندگی جناحی را به عهده نداشت این جمع بندی حاصل‬ ‫شد که وحدت‪ ،‬امروز برای اصولگرایان از «مساله» تبدیل‬ ‫به «معضل» شده است‪.‬‬ ‫تقریبا مدت زمان زیادی طول کشید تا شوک حاصل‬ ‫از شکست در انتخابات ‪ 92‬برطرف شود اما سیاست حکم‬ ‫می کرد این ضعف تشــکیالتی فورا برطرف شود‪ .‬سخنان‬ ‫بســیاری بر ضرورت وحــدت و امکان ان رفت و بســیاری‬ ‫دستپاچه به دنبال رایزنی و ارائه مدل و الگوهایی برای ایجاد‬ ‫ان رفتند اما عمق اختالف نظرها در عمل تا انجایی بود که‬ ‫ضرورت «همگرایی» را جایگزین مقوله «وحدت» کرد‪.‬‬ ‫معضل گسست تشکیالتی در جریان اصولگرایی در‬ ‫حوزه هایی که تک نماینده هستند این چنیند‪.‬‬ ‫یکســری اخبــار در رســانه ها درباره نــوع ورود‬ ‫شخصیت های اصولگرا به انتخابات مطرح شده‬ ‫بود که هر کدام از چه شهری بیایند‪ ،‬گفته بودند‬ ‫اقای جلیلی از شیراز بیاید؟‬ ‫این اخبار صحت ندارد و خبرســازی اســت‪ .‬ورود‬ ‫به مرحله تعیین مصادیق زود اســت شاید نزدیکی ثبت نام‬ ‫نامزدها شروع شود‪.‬‬ ‫پس هنــوز در شــورای هماهنگــی اصولگرایان‬ ‫بحثی درباره تعیین مصادیق نشده است؟‬ ‫خیر‪.‬‬ ‫امــا اوایــل شــهریورماه شــما اعــام کردید که‬ ‫اصولگرایان از مهرماه وارد مرحله تعیین مصادیق‬ ‫می شوند؟‬ ‫تازه در ابتدای مهرماه هستیم‪.‬‬ ‫تصمیم واقعــی اصولگرایان چیســت‪ ،‬مکانیزم‬ ‫شــان که هنوز مشــخص نشــده و بحث تعیین‬ ‫مصادیق را هم به ایام نزدیک به ثبت نام نامزدها‬ ‫موکول کردند؟‬ ‫از انجا که مصادیق تا ایام ثبت نام نامزدها ممکن‬ ‫است تغییر کنند به همین خاطر به ان زمان موکول کردند تا‬ ‫به طور قطعی مشخص شود‪.‬‬ ‫احتمــال دارد عقب انداختن تعییــن مصادیق تا‬ ‫پایان ثبت نــام نامزدها موجب شــود کــه بعد از‬ ‫اغاز این مرحله اختالفات بین سه ضلع اصولگرا‬ ‫بــاال بگیــرد و انهــا فرصت نداشــته باشــند که‬ ‫اختالفات شان را حل کنند؟‬ ‫خیر‪ .‬فقها اختالفات را حل می کنند‪.‬‬ ‫اصولگرایان پذیرای جریان جدید هســتند؛ مثل‬ ‫جریان اقای رضایی‪ ،‬الریجانی و والیتی؟‬ ‫اقای رضایی که به سپاه برگشت‪.‬‬ ‫باالخره تشکلی به نام جبهه ایستادگی نزدیک به‬ ‫اقای رضایی است؟‬ ‫به نظر نمی اید چنین اتفاقی بیفتد که پذیرای ضلع‬ ‫جدیدی باشند‪ .‬اقای والیتی هم که هیچ گاه دنبال لیست یا‬ ‫تیم نبوده است‪ .‬بحث اقای الریجانی را هم که در سئواالت‬ ‫قبل جواب گفتم‪.‬‬ ‫‪29‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫ایجاد این معضل را در انتخابات مجلس نهم بدانیم‪ ،‬ضعف‬ ‫تشکالت و ارتباطات تنها عامل به وجود امدن این معضل‬ ‫نبود ه که تمامی تالش ها معطوف به ان شــود‪ ،‬بلکه نقطه‬ ‫افتراق اصلی نبود گفتمان و ایده مشترک میان اصولگرایان‬ ‫بود که منجر به رقابت درون تشــکیالتی شــد و نتیجه این‬ ‫قبح شــکنی ها بود که منجر به ضعیف شــدن تشکیالت و‬ ‫ارتباطات شد‪ .‬در تمام این سال ها ما به جای اینکه به ریشه‬ ‫معضل رسیدگی کنیم بر نتیجه ان «مذاکره» کرده ایم‪.‬‬ ‫اکنون نیــز کــه اصولگرایان قصــد دارند شــورای ‬ ‫هماهنگی اصولگرایان را تشکیل بدهند می توان پیش بینی‬ ‫کرد که حاکم کــردن قواعد برای مذاکــره راه حل موثری‬ ‫برای معضل امــروز اصولگرایی نخواهد بــود‪ .‬اگر از این‬ ‫مساله نیز گذشت کنیم سواالت متعدد دیگری در خصوص‬ ‫ان به ذهن خطور می کند که ایا به واقع تفاوت این شورا با‬ ‫شوراهای دیگری که همین راه را رفته و به نتیجه نرسیده اند‬ ‫چیست؟ گفته شده است شوراهای موازی با این شورا پس‬ ‫از شکل گیری این شورا منحل و به ان خواهند پیوست؛ ایا‬ ‫در عمل و صحنه سیاسی می توان تضمینی برای این مساله‬ ‫یافت؟ ایا این شورا کار ویژه جدیدی دارد؟ ایا این شورا قصد‬ ‫دارد شــاخص های جدیــدی از اصولگرایــی ارائه کند که‬ ‫همه طیف های ان را در بر بگیرد؟ ایا سازوکاری برای ورود‬ ‫جوان ترها به عرصه سیاسی دیده شده است؟‬ ‫البتــه نفــس شــکل گیری هــر شــورایی در میــان‬ ‫اصولگرایان که در مســیر حل این معضل گام بردارد مفید‬ ‫است‪ ،‬اما متعدد شدن این شوراها خود به یک سازوکار برای‬ ‫وحدت نیــاز دارد! چرا که تجربه نشــان داد ه اصولگرایان‬ ‫هر معضل و مشکلی را با محوریت خود پیگیری می کنند و‬ ‫بسان جزیره هایی پراکنده با مسائل برخورد می کنند‪.‬‬ ‫با این حال به نظر می رســد برای حل معضل موجود‬ ‫می بایســت دو مســاله را به صورت توامان پیگیری کرد تا‬ ‫در نتیجه ان تشکیالت اصولگرایی به انسجام الزم برسد‪.‬‬ ‫مساله اول فعالیت جریان اصولگرایی ذیل محوریت‬ ‫علماست که در سال های اخیر کمرنگ شده است‪ .‬امروز‬ ‫از هر کدام از اصولگرایان حاضر در عرصه سیاسی سوال‬ ‫کنید که در مواجهه با احمدی نژاد چه خواهید کرد با تردید‬ ‫صحبت می کنند در حالی که اگر علمای شــورای حکمیت‬ ‫جایگاهی برای او در جریان اصولگرایی در نظر نگیرد همه‬ ‫در مقابل این قضیه یکپارچه خواهند شد و یکی از دردهای‬ ‫بی درمان اصولگرایان حل خواهد شد‪.‬‬ ‫مســاله دوم فعال کردن بســترهای فکــری جریان‬ ‫اصولگرایی است که به واسطه محدود شدن ان‪ ،‬منازعات‬ ‫تئوریک و اختالف نظرها به وجود امده اســت‪ ،‬بنابراین با‬ ‫فعال کردن این بستر فکری زمینه تولید گزاره های متعدد‬ ‫فراهم شــده و به اصولگرایــان حق انتخاب هــای متعدد‬ ‫می دهد که نتیجه تولید این گزاره ها وادار شدن کنشگران‬ ‫بر گفت وگو پیرامون انهاست‪ .‬نتیجه حداقلی این امر حل‬ ‫مشکل ارتباطات و گفت وگو اســت و نتیجه حداکثری ان‬ ‫می تواند توافق بر یک گزاره قانع کننده و بسیج ظرفیت های‬ ‫راس و بدنه اصولگرایی ذیل ان باشد‪.‬‬ ‫گرچه توجه به این دو مساله نیازمند زمانی بسیار است‬ ‫و اصولگرایان پیش از این می بایست به ان ورود می کردند‬ ‫اما پر واضح است که تنها مســیری که می تواند به پیروزی‬ ‫نســبی اصولگرایان در انتخابات اتی منجر شــود پیگیری ‬ ‫توامان این دو مساله است‪.‬‬ ‫همچنین اگــر جریاناتی بخواهند ذیــل اصولگرایی‬ ‫تنها یکی از این دو مساله فوق را پیگیری کنند شاید نتیجه‬ ‫مطلوب خودشان را به دست بیاورند‪ ،‬اما قطعا به ان نتیجه‬ ‫مطلوب «جریــان اصولگرایی» دســت نخواهند یافت و‬ ‫نتیجه ان در بلند مدت کم رنگ شدن جریان اصولگرایی از‬ ‫عرصه اجتماعی و سیاسی خواهد بود و طبیعتا جریانات ذیل‬ ‫اصولگرایی از این قاعده مستثنی نخواهند بود!‬ ‫تضمین وحدت ‪ ،‬شورای فقهاست‬ ‫احد شیرزاد‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با فاطمه الیا‬ ‫باتوجه به تشکیل شورای هماهنگی اصولگرایان‬ ‫به همت مهنــدس باهنــر ‪ ،‬به نظــر حضرتعالی‬ ‫محوریــت این شــورا بــا کدامیــک از گروه ها یا‬ ‫نهاد های اصولگرایی است؟‬ ‫ا بتدا باید به دو نکته اساسی اشاره کرد ؛ اول اینکه‬ ‫بین تمام مجموعه های موجود اصولگرایی این میثاق بسته‬ ‫شده است که تالش شود تا مجلس اینده مجلسی اصولگرا‬ ‫باشد ودر بین تشکل های موجود اصل این نباشد که درباره‬ ‫افراد وزیرمجموعه های خودشــان بخواهند برنامه ریزی‬ ‫کنند و هدف کالن ما این اســت که اینده اصولگرا باشــد‬ ‫واساسا وحدت به این صورت پیش می رود‪.‬‬ ‫اما اینکه ســازوکار تشــکیالتی به چه صورت باشــد‬ ‫این مساله جدیدی نیســت و قریب به یک سال است که‬ ‫از چندین تشکل شروع شــده و درحال فراگیرشدن است‬ ‫تاکســانی که به تفکــر اصولگرایــی وفادار هســتند و از‬ ‫اصول تخطی نمی کنند به وحدت برســند‪ .‬زمانی وحدت‬ ‫خدشه دار خواهد شد که افراد ازاین اصول اساسی به خاطر‬ ‫تحلیل های جمعی و فردی و موفقیت هــای کوتاه مدت‬ ‫بخواهند عقب نشــینی کنند‪ .‬درحال حاضر و به خصوص‬ ‫دریک سال اخیر ما شاهد افزایش همگرایی بوده ایم و این‬ ‫را مدیون پافشاری همه گروه ها بران اصول اساسی هستیم‬ ‫و قرار اســت در نهایت بر اســاس همان اصــول به محور‬ ‫وحدت برسیم‪ .‬شــکل این وحدت هم ســعی شده است‬ ‫درشکل جلسات مرتب وهمایش ها ی جبهه های مختلف‬ ‫درسطح کشور که شاهد ان بوده ایم صورت بپذیرد‪ .‬باقی‬ ‫تشکل ها هم به همین منوال مشغول فعالیت هستند‪.‬‬ ‫اینکه ما فکرکنیم فقط همین ســه تشــکل اصولگرا‬ ‫هســتند مطلب غلطی است‪ ،‬باقی تشــکل ها نیز نزدیک‬ ‫به همین سه تشکل هستند‪،‬تشــکل های فراوانی داریم‬ ‫که پایبنــد بــه اصولگرایی هســتند امــا از لحــاظ فرعی‬ ‫وشــاخص های تشــکیالتی ذیل این ســه تشــکل قرار‬ ‫می گیرند‪.‬‬ ‫ساز و کار این اســت که یک شــورای مرکزی تعیین‬ ‫وازطریق این شــورای مرکزی هــم فعالیت های انقالب‬ ‫اســامی و هم درمواقــع انتخابات بنا این اســت که یک‬ ‫لیست مشترک براســاس معیارهای اصولگرایی به اتفاق‬ ‫نظر برسیم و اصل براین است که شاکله محور وچارچوب‬ ‫محور باشد تا فرد محور باشد‪.‬‬ ‫باتوجه به اصول وچارچــوب فعلی ایا گردهمایی‬ ‫تمام جبهه ها و وجریان امکان پذیر است یا نیاز‬ ‫به یک نوســازی دریک قالب وچارچوب دیگری‬ ‫داریم؟‬ ‫روند به این صورت اســت که وحــدت حول فقها‬ ‫شکل بگیرد یعنی شورای فقها متشکل از ایت الله یزدی و‬ ‫مصباح وموحدی کرمانی شکل گیرد و شورای هماهنگی‬ ‫ی فقها فعالیت کند و یک برون داد و خروجی‬ ‫ذیل نظر شورا ‬ ‫مثبتی در راستای مستحکم تر شــدن پیوند اصولگرایان‬ ‫داشته باشــد‪ .‬این ارتباط نیز در سطح جهت دهی و تبیین‬ ‫و ارائه راهکارها و راهنمایی هاســت و هرچه به انتخابات‬ ‫نزدیک تر می شویم نیز تشکیالت اصولگرایی سعی دارد ‬ ‫به یک جمع بندی قابل استفاده برسد‪.‬‬ ‫به نظر شــما به غیر از این شــورا به یک شورای‬ ‫نظارتی و حکمیتی خاص دیگری نیاز است؟ چه‬ ‫کسانی را برای این شورا پیشنهاد می کنید؟‬ ‫ان چیزی که تا االن تعریف شــد ه این اســت که‬ ‫تشکل های اصولگرایی یک شورای مرکزی برای وحدت‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫‪5‬‬ ‫فاطمه الیا درمــورد روند‬ ‫وحدت اصولگرایان می گوید‪:‬‬ ‫« روند به این صورت است که‬ ‫وحدت حول فقها شکل بگیرد‬ ‫یعنی شــورای فقها متشــکل‬ ‫از ایت اللــه یــزدی و مصبــاح‬ ‫وموحدی کرمانی شکل گیرد و‬ ‫شورای هماهنگی ذیل نظر شورای فقها فعالیت کند و‬ ‫یک برون داد و خروجی مثبتی در راستای مستحکم تر‬ ‫شدن پیوند اصولگرایان داشته باشــد‪ » .‬با او در این‬ ‫مورد گفت و گوکرده ایم‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫درحال حاضر و به خصوص دریک ســال‬ ‫اخیر ما شاهد افزایش همگرایی بوده ایم‬ ‫و ایــن را مدیــون پافشــاری همه گروه ها‬ ‫بران اصول اساسی هستیم و قرار است‬ ‫در نهایت بر اساس همان اصول به محور‬ ‫وحدت برســیم‪ .‬شــکل این وحدت هم‬ ‫سعی شده است درشکل جلسات مرتب‬ ‫وهمایش ها یجبهه هایمختلفدرسطح‬ ‫کشور که شاهد ان بوده ایم صورت بپذیرد‬ ‫سیاست‬ ‫بیشتر تشــکیل ندهند و ان را ذیل نظر شورای فقها پیش‬ ‫خواهند برد وپیشنهادات جدید نیز پس از جمع بندی تقدیم‬ ‫شورای سه نفره فقها شده وپس از تائید‪ ،‬عملی خواهد شد‪.‬‬ ‫باتوجــه به مــدل ارائه شــده اقای باهنــر (تمام‬ ‫جبهه ها ذیل اصولگرایی تعریف بشــوند) تاچه‬ ‫حد رسیدنی وشدنی است؟‬ ‫بنده از مواضع دیگران اطالع ندارم و بهتر است از‬ ‫خودشان سوال بپرسید‪ .‬ان چیزی که هست نشان می دهد‬ ‫وقتی همه می گویند این ســه فقیه با جلســات خوبی که‬ ‫داشته اند و در واقع مسیر وحدت را خوب هدایت می کنند‪،‬‬ ‫یعنــی اینکه همه تشــکل ها پذیرفته اند و بــه هم نزدیک‬ ‫شده اند‪ .‬بعد از این هم همین گونه خواهد بود‪.‬‬ ‫چیزی که مدنظــر بنده بود و عرض کــردم‪ ،‬منظورم‬ ‫شاکله کار تا امروز بود‪ .‬حاال دیگران هم اگر اظهارنظری‬ ‫دارند الزمه اش این است که در جلسات اینها را مطرح کنند‬ ‫جمع بندی بکنند و در صورتی که مورد تا ئید شــورای فقها‬ ‫قرار بگیرد ان را عملیاتی کنند‪ .‬قطعا ایده ها و پیشنهادات تا‬ ‫وقتی که به تا ئید شورای سه نفره فقها نرسد در حد پیشنهاد‬ ‫باقی می ماند ولی وقتی به تا ئید برسد درواقع باید عملیاتی‬ ‫بشود و پیش برود‪ .‬من از اسامی که گفتید اطالعی ندارم‪.‬‬ ‫ایا این شورا با شــوراها و مجمع های دیگری که‬ ‫برای هماهنگی اصولگرایی تشکیل شده تفاوت‬ ‫خاصی دارد؟‬ ‫من نمی دانم چه شــورایی را می فرمایید‪ .....‬در‬ ‫همایشی که برگزار شــد‪ ،‬اقای حبیبی دبیرکل موتلفه انجا‬ ‫بیان کردند برخی رســانه ها هم پوشــش دادند که تا حاال‬ ‫اسمی روی ان نگذاشته اند که مثال مجمع همگرایی باشد‪،‬‬ ‫شورای هماهنگی باشــد یا هر چیز دیگر‪ .‬مهم ان کارکرد‬ ‫هماهنگی و وحدت اســت و ان شــاکله کار‪ .‬وجه امتیاز و‬ ‫وجه تمایز و نقطــه مثبت همگرایی این دوره‪ ،‬این اســت‬ ‫که ذیل شورای فقها دارد فعالیت می کند‪ .‬نقطه مهم این‬ ‫است که این سه فقیه در راس هستند و همه تشکل ها هم‬ ‫انها را قبول دارند‪ .‬این ســه فقیه هم گفته اند که بر اساس‬ ‫حزب و گروه کار نمی شود بلکه بر اساس معیار های تفکر‬ ‫اصولگرایی پیش می روند‪ .‬وجه تمایز این اســت که روند‬ ‫حرکت همگرایی ذیل نظر شورای فقهاست‪.‬‬ ‫درباره مساله اقای احمدی نژاد و اینکه ایا ایشان‬ ‫عضو اصولگرایی هستند یا خیر صحبتی در شورا‬ ‫شده است؟‬ ‫ چنیــن بحثی تــا االن در هیچ کدام از تشــکل ها‬ ‫مطرح نشده و در واقع االن بحث اساسی‪ ،‬بحث همگرایی‬ ‫تشــکل های مطرح اصولگرایی اســت‪ .‬نه چنین مباحثی‬ ‫نبوده‪.‬‬ ‫ایا این شورا توان حل این معضل را دارد؟‬ ‫معضل و مشــکلی نیســت‪ .‬این شــورا یا مجمع‬ ‫هماهنگی اصولگرایان یــک برنامه مدون بــرای حرکت‬ ‫خودش دارد‪ .‬یعنی اعضای شورای مرکزی احزاب در این‬ ‫شورا حضور دارند‪.‬‬ ‫شنیده شده است که از اقایان رضایی و والیتی و‬ ‫قالیباف برای شرکت در این شورا دعوت شده اند‬ ‫اینها که حزب نیستند‪.‬‬ ‫پیشنهاد شده که از اینها دعوت بشود‪ .‬ببینید‪ ،‬این‬ ‫حرکات دایره ای که تشکیل شــده در واقع از سال گذشته‬ ‫جلسات متعددی اســت که موتلفه‪ ،‬ایثارگران و رهپویان‬ ‫و پایداری داشــته اند‪ .‬همایش هایی برگزار کرده اند و‪...‬‬ ‫االن خب پیشــنهادات این اســت که دایــره اصولگرایی‬ ‫همانطور که در واقع قدم به قدم دارد این وحدت استحکام‬ ‫پیدا می کند‪ ،‬این دایره بازتر بشود و از تمامی کسانی که در‬ ‫واقع خودشــان را اصولگرا می دانند یا جامعه و ملت انها را‬ ‫به عنوان اصولگرا می شناسند به تدریج در روند کار دعوت‬ ‫شــوند‪ .‬در واقع اینها پیشنهادات اســت و قطعا این افراد‬ ‫حضور پیدا می کنند مثل اقای قالیبــاف‪ ،‬اقای الریجانی ‬ ‫و اقای محسن رضایی‪ .‬خب شــاخص ها و معیارها مطرح‬ ‫می شود و بر اساس اشتراکات کار پیش می رود ولی اینها‬ ‫شاکله‬ ‫ ‬ ‫همه پیشــنهاد اســت و تا االن بیشــتر بحث خود‬ ‫وحدت تشــکل ها و احزاب مطرح بوده و خیلی وارد بحث‬ ‫اشخاص نشده اند‪.‬‬ ‫چه تضمینی از این جریانات می توانیم دریافت‬ ‫کنیم که ملزم به تعهدات خود باشند؟‬ ‫در این مقطع باتوجه به تجربه ای که در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری ســال ‪ 92‬بود در همین حدود یک سالی‬ ‫که این تشــکالت با هم جلسات مشــترک دارند‪ .‬خب در‬ ‫جلسات اولیه یک اسیب شناسی شد‪ .‬درواقع همین اسیب‬ ‫شناســی‪ ،‬اتفاقــا باعث نزدیک تر شــدن افــکار و ایده ها‬ ‫شــد‪ .‬در گذشــته گاهی بعضی از تشــکل ها از ان اصول‬ ‫اساسی عقب نشینی می کردند و درواقع به خاطر یک سری‬ ‫معادالتی که به نظرشان می رســید برای موفقیت یا بعضا‬ ‫اصرار بر ســهم خواهی‪ ،‬باعث می شد از اصول مبنایی که‬ ‫اصول تفکر اصولگرایی است عقب نشینی بشود‪ .‬اما این‬ ‫دور‪ ،‬از ابتدا درواقع این مسائل مطرح شد که هیچ تشکلی‬ ‫اصراری در خصوص اعضای خودش نداشته باشد و واقعا‬ ‫توجه بکننــد به ایه صریح قــران که ُّ‬ ‫کل ٍ‬ ‫حزب َبمــا َلدَ یهِ ْم‬ ‫ون‪ ...‬هر حزبی بر اساس اصول کار کند‪ .‬وقتی وحدت‬ ‫َفر ُِح َ‬ ‫حول اصول مطرح شد خب تجربه گذشته تکرار نمی شود‬ ‫که از بعضی اصول عده ای عقب نشینی بکنند برای یک‬ ‫موفقیت های احتمالی‪ .‬همه االن به این حقیقت رسیده اند‬ ‫و اشتراک نظر دارند که اگر روی اصو ل بایستیم و مقاومت‬ ‫و پایداری کنیم بر اصول‪ ،‬موفقیت حاصل می شود‪ .‬اینکه‬ ‫چه کسی مجلس برود‪ ،‬چه کسی مجلس نرود‪ ....‬مهم ان‬ ‫است که بر اساس گفتمان انقالب اسالمی حرکت شده‪.‬‬ ‫االن گفتمان اسالمی باید قالب شود‪ .‬اینکه هر حزبی دل‬ ‫خوش بشود که کرسی های بیشتری از مجلس را در اختیار‬ ‫داشته باشد‪ ...‬اینکه می گوییم وحدت حول محور والیت‬ ‫فقیه در واقع ان اصول اساسی در گذشته این بود که گاهی‬ ‫نزدیک انتخابات در بحــث تعیین مصادیق خب بعضی از‬ ‫تشکل ها برای اینکه مصداق مورد نظر خودشان در واقع‬ ‫به نتیجه برسد بعضی از اصول عقب نشینی می کردند و با‬ ‫بعضی ها وارد وحدت می شــدند که اساسا نسبت به برخی‬ ‫از شــاخص ها و معیارهای اصولگرایــی بی توجهی کرده‬ ‫بودند‪ .‬تضمین ســامت کار این ســری‪ ،‬حضور شورای‬ ‫فقهاســت‪ .‬تضمینی که می توانیم بدهیم در واقع همان‬ ‫هدایت شورای سه نفره فقهاست‪ .‬قبال هم پایبندی وجود‬ ‫داشت‪ ،‬اما گاهی اوقات‪ ،‬جای اولویت ها عوض می شد‪.‬‬ ‫درواقع همــه می گفتند ما اصولگرا هســتیم ولی در عمل‬ ‫می دیدیم که گفت وگوهایی مطرح می شــد یا با بعضی ها‬ ‫مباحث وحدت مطرح می شــد که اساســا انها بی توجهی‬ ‫دفعه‬ ‫کرده بودند به معیارهای اصولگرایــی‪ .‬بنابراین این ‬ ‫دیده بان وجود دارد و این دیده بان شورای فقهای سه نفره‬ ‫اســت‪ ،‬تا معیارهای اصولگرایی کــه مهم ترین موضوع‬ ‫اســت‪ ،‬لطمه نخورد‪ .‬حاال اگر شــخصی یــا حزبی در ان‬ ‫مصداق قــرار نگرفت یا داخل لیســت قــرار نگرفت مهم‬ ‫نباشد و شخص محوری حاکم نباشد و معیارها‪ ،‬محور باشد‪.‬‬ ‫تضمینش هم همان شورای فقهاست‪.‬‬ ‫ایــن روزها شــبهه ای مطرح می شــود که اقای‬ ‫موحدی و یزدی در شورای فقها توجیه حقوقی‬ ‫دارد اما در خصوص اقای مصباح این طور نیست؛‬ ‫برخی مــی گویند ایشــان چرا باید در این شــورا‬ ‫وجود داشته باشند؟‬ ‫ببینید‪ .‬در درون تشــکالت اصولگرا که به سمت‬ ‫همگرایی و وحدت پیش رفته اند این حرف ها مطرح نیست‬ ‫و در داخل این دایره اصولگرایی مطرح نیست‪ .‬این شبهات‬ ‫بعضا توسط اشخاص مطرح می شــود و درواقع بعضی از‬ ‫تحلیلگران سیاسی در خارج از این دایره‪ ،‬شبهات را مطرح‬ ‫می کنند‪ .‬اتفاقا در چارچوب دایره‪ ،‬حضور ان فقیه عالیقدر‬ ‫باعث وحدت شــده‪ .‬این شــبهات از بیرون مطرح شده‪،‬‬ ‫ضمن اینکــه اتفاقا چیزی که باعث وحــدت اصولگرایان‬ ‫شده‪ ،‬حضور سه فقیه اســت‪ .‬این شبهات را ممکن است‬ ‫برای همه چیز وار د کنند‪ .‬اگر نااگاهانه باشد خب می توانند‬ ‫از دبیران کل این تشــکل ها بخواهند یا از شورای مرکزی‬ ‫اصولگرایان که برایشان توضیح بدهند‪ .‬اگر هم مغرضانه‬ ‫اســت خب مغرضانه باقی می ماند‪ .‬اما واقعیــت امر این‬ ‫اســت که وجه تمایز این دوره با دوره هــای قبل که باعث‬ ‫پیشرفت مسیر شده‪ ،‬جلسات مشترک این سه فقیه است و‬ ‫هدایت هایی که به زیرمجموعه وارد می شود‪.‬‬ ‫‪31‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫محمد خلجی‬ ‫خبرنگار‬ ‫همه اصولگرایان باید باشند‬ ‫عشرت شایق درگفت وگو با مثلث‬ ‫در خصوص وحدت اصولگرایی و مدل شــورایی‬ ‫که اقای باهنر پیشنهاد دادند نظر شما چیست؟‬ ‫حضرت امام خمینی (ره) فرمایشــی داشــتند که‬ ‫روزی فرا می رســد که باطل در باطل خــود جمع و حق در‬ ‫حق خود متفرق باشــد‪ .‬مضمون فرمایش امــام(ره) این‬ ‫بود که وحــدت از کلیت نظام بر همه کس واجب اســت‪.‬‬ ‫این امر برای کسی شــبهه برانگیز نیست و مهم نیست که‬ ‫اکنون در کدام اردوگاه باشــد‪ .‬در اردوگاه های مختلف از‬ ‫جمله اردوگاه اصولگرایان که قرار است وحدت رخ دهد‪،‬‬ ‫اگر یکسری از نیروهای سیاسی نظام اعتقاد بر این دارند‬ ‫که اصولگرا هســتند‪ ،‬طرح سوال خود مســاله دار است‪.‬‬ ‫اصولگرایی غیر از این است که باید منسجم باشد؟ وحدت‬ ‫بستر اولیه اصولگرایی اســت‪ .‬اگر اصولگرایی به اصول‬ ‫مشخص و مدونی اتکا دارند‪ ،‬تفرقه معنا ندارد‪ .‬کسانی که‬ ‫اهل تفرقه هســتند و اعتقاد به انسجام جبهه اصولگرایان‬ ‫ندارند اصولگرا نیستند‪ .‬ممکن اســت این افراد قلیل هم‬ ‫باشــند چون با بررســی هایی که تاکنون انجام دادیم چه‬ ‫ان سه ضلعی که با یکدیگر جلو امدند‪ ،‬چه در موتلفه‪ ،‬چه‬ ‫در جمعیت ایثارگران‪ ،‬چه جبهه پایــداری‪ ،‬چه جبهه پیرو‬ ‫خط امام و رهبری و مصاحبه های اقای باهنر‬ ‫و اعالم نظراتی که داشتند و کسان دیگری‬ ‫که خود را در جمع اصولگرایی می دانند و‪...‬‬ ‫همه تاکید بر وحدت دارند‪ .‬االن باید حرف ها‬ ‫تمام شــود‪ ،‬زمانی به انتخابات باقی نمانده‬ ‫اســت‪ .‬اواخر اذر ماه زمان ثبت نام اســت و‬ ‫ما در مهر ماه با هــم صحبت می کنیم؛ یعنی‬ ‫االن باید ســراغ مصادیق رفت‪ .‬باالخره در‬ ‫جایی همانند تهران قرار نیست در دقیقه اخر‬ ‫و ‪ 90‬تازه به ســراغ مصداق ها برویم‪ .‬الزمه‬ ‫این است که همه االن دور هم نشسته باشند‬ ‫و شرایط خود و شــرایط امتیازدهی خود را به‬ ‫کسانی که می خواهند مطرح کنند‪ ،‬مرام نامه‬ ‫خود‪ ،‬روش ورود به انتخابات و‪ ...‬را حداقل‬ ‫در تهران مطرح کنند‪.‬‬ ‫دو انتخابــات مهم اعــم از انتخابات‬ ‫مجلس و انتخابات خبرگان را در پیش داریم‪.‬‬ ‫من فکر می کنــم این مطالبه گــری از بدنه‬ ‫اصولگرایان در خصوص وحدت نشان دهنده‬ ‫این اســت که اصولگرایان در بدنه وحدت‬ ‫دارند‪ .‬در مراکز اســتان ها و شهرســتان ها‬ ‫اصولگرایان با یکدیگــر کار می کنند‪ .‬اما در‬ ‫تهران مقداری شــعار بیشــتر از حرف است‪ .‬پس وحدت‬ ‫بســتر اولیه کار در جبهــه اصولگرایان بــرای یک رقابت‬ ‫ســنگین و در عین حال موجه بــرای انتخابات مجلس و‬ ‫خبرگان است‪.‬‬ ‫االن باتوجه به گفته های شــما بحث محوریت‬ ‫شــورای هماهنگــی اصولگرایی را بــا جامعتین‬ ‫می دانید یا در پیروان؟‬ ‫از اول انقالب تا امروز اگر توانســتیم اصول خود‬ ‫را حفظ کنیم بــه این دلیل بود که بــا جامعتین جلو رفتیم‪.‬‬ ‫به نوعی شاکله کاری و فعالیت پیروان هم با جامعتین است‪.‬‬ ‫این بارها اعالم شده است‪.‬‬ ‫یعنی حکمیت را به جامعتین می دهید؟‬ ‫من کلمه حکمیت را لفــظ خوبی نمی دانم‪ .‬چون‬ ‫حکمیت در فرهنگ معنــای دیگــری دارد‪ .‬ثقل کاری ما‬ ‫روی جامعتین است‪.‬‬ ‫اضالع شورای هماهنگی را به چه نحو می بینید؟‬ ‫من فکر می کنم همه باید باشند‪ .‬کسی از دیگری‬ ‫باالتر و برتر نیست‪ .‬هر کســی که خود را از جبهه پیروان‬ ‫می داند که در ان تعداد مختلف حوزه های سیاسی وجود‬ ‫دارد که از جامعه رهپویان‪ ،‬جامعــه ایثارگران‪ ،‬گروه های‬ ‫شخصیتی و‪ ...‬باید شــرکت کنند‪ .‬گروه های شخصیتی‬ ‫شاید به صورت حزب یا گروه های سیاسی نبودند و در این‬ ‫میان شــخصیت هایی همچون اقای حدادعادل‪ ،‬اقای‬ ‫قالیباف‪ ،‬اقای رضایی‪ ،‬اقای والیتــی و‪ ...‬حضور دارند‪.‬‬ ‫همه اصولگرایان باید حضور داشته باشند‪.‬‬ ‫نباید یــک ضلــع بلندتر باشــد‪ .‬اضالع با هــم برابر‬ ‫هستند‪ .‬هیچ کسی از دیگری برتر نیست‪ .‬اگر می خواهیم‬ ‫اینجا به حساب اینکه بگوییم من چه کسی هستم و شما چه‬ ‫دارید و‪ ...‬به نتیجه نخواهیم رسید‪ .‬در بحث های سیاسی‬ ‫به خصوص در این برهه زمانی که دشــمن راست قامت و‬ ‫با تمام قوا امده اســت تا جبهه اصولگرایــی و ارزش های‬ ‫انقالب را بزنند‪ ،‬همه باید با هم باشند‪ .‬هر کسی برای این‬ ‫جریان و زمین خوردن ان قدم بردارد مساله است‪.‬‬ ‫اگر قرار باشــد روزی اصولگرایان بــا یکدیگر رقابت‬ ‫کنند‪ ،‬اشکالی وجود ندارد‪ .‬اما باید توجه داشت رقابت به چه‬ ‫قیمتی است‪ .‬ممکن است در یک برهه زمانی الزم به رقابت‬ ‫کردن هم باشد‪ .‬اما به چه قیمتی است و ایا این مقطع زمانی‬ ‫فرا رسیده است؟ به نظر می اید چنین چیزی اتفاق نیفتاده‬ ‫است‪ .‬چنین چیزی در این مقطع زمانی قابل قبول نیست‪.‬‬ ‫من فکر می کنم تمام بخش های مختلف اصولگرایی‬ ‫چه به اسم جمعیت و چه به اسم حزب و جبهه‪ ،‬خانه و‪...‬‬ ‫مطرح می شــوند و در این جبهــه با یکدیگــر کار کردند‪،‬‬ ‫یک روز به عنوان تشــکل های همســو و روزی به عنوان‬ ‫‪ 6+5‬و‪ ...‬همکاری کردند‪ ،‬که اسامی خیلی مهم نیست‪،‬‬ ‫باید بــا یکدیگر و در کنار هم باشــند و منســجم باشــند و‬ ‫‪6‬‬ ‫عشرت شایق بر این باور است که ‪«:‬در کنار دو‬ ‫بزرگواری که جامعتین را پیش می برند‪ ،‬ایت الله مصباح‬ ‫به عنوان شخصیت روحانی و سیاسی درکنار این جمع‬ ‫قرار گرفته باتوجه به جلساتی که صورت گرفته است‪.‬‬ ‫این نه تنها ایراد نیست بلکه نقطه مثبتی است‪ ».‬با او‬ ‫در این مورد گفت و گو کرده ایم‪.‬‬ ‫قطعا جــواب خواهند گرفــت‪ .‬اگر جریان متفرق باشــد‪،‬‬ ‫ارا متفرق خواهد شــد و در این صــورت جمع بندی نتیجه‬ ‫متفاوت خواهد شد‪ .‬این امری طبیعی است و همان چیزی‬ ‫اســت که در ریاســت جمهوری اتفاق افتاد‪ .‬در انتخابات‬ ‫ریاست جمهوری همه گفتند من و هیچ کس نیم من نشد‪،‬‬ ‫در حالی که ما یک نفر بیشتر نیاز نداشتیم‪.‬‬ ‫جایگاه اقــای مصباح را در ایــن چند ضلعی کجا‬ ‫می بینید؟‬ ‫در جلساتی که اقایان با هم داشتند و ما گزارش ها‬ ‫را از رســانه ها می بینیم‪ ،‬ایت الله یزدی‪ ،‬ایت الله موحدی‬ ‫کرمانــی و ایت الله مصباح در کنار یکدیگــر به این توافق‬ ‫رســیدند که با هم جلو بروند‪ .‬یک نفر در حد و اندازه اقای‬ ‫مصباح به جمع اضافه شــدن‪ ،‬فکر می کنــم‪ ،‬برکت جمع‬ ‫اســت‪ .‬جامعتین تشکل اســت و به ان تشــکیالتی نگاه‬ ‫می شود‪ .‬این نگاه از زمان قدیم بوده است‪ .‬به همین دلیل‬ ‫تشــکلی کار را پیش می بریم و از نیروها‪ ،‬نظرات و‪ ...‬کار‬ ‫را جلو می بریم‪.‬‬ ‫در کنار دو بزرگواری که جامعتیــن را پیش می برند‪،‬‬ ‫ایت الله مصباح به عنوان شــخصیت روحانی و سیاسی در‬ ‫کنار این جمع قــرار گرفته باتوجه به جلســاتی که صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬این نه تنها ایراد نیست‬ ‫بلکه نقطه مثبتی است‪ .‬چون در حوزه‬ ‫مشــورتی و گرفتــن دیدگاه ها نوعی‬ ‫هم افزایی سیاســی است‪ .‬طبیعتا به‬ ‫نفع اصولگرایی است‪ .‬هر هم افزایی‬ ‫به نفع جریان است‪.‬‬ ‫همانطور که یکســری جبهه‪،‬‬ ‫جریان و‪ ...‬داریم شــخصیت هایی‬ ‫همچــون اقای حدادعــادل داریم‪.‬‬ ‫اقای حدادعادل حزب ندارد که خود‬ ‫را پیرو حزبی یا تشــکل یــا جبهه ای‬ ‫بداند‪ ،‬در تمام جریان اصولگرایی قرار‬ ‫دارد‪ .‬اقای قالیباف در معنای اخص‬ ‫حزبی نــدارد‪ .‬در جامعه مدرســین‪،‬‬ ‫موتلفه‪ ،‬ایثارگران و‪ ...‬نیست‪ .‬اما وی‬ ‫یک ظرفیتی دارد‪ .‬اقای حدادعادل‪،‬‬ ‫رضایی‪ ،‬والیتــی و‪ ...‬ظرفیت هایی‬ ‫دارند‪ .‬باید تمام این ظرفیت ها جمع‬ ‫شــود و با هم مســیر را پیش ببر ند‪.‬‬ ‫بزرگان ما در جامعتین همانند ایت الله‬ ‫یــزدی‪ ،‬ایت الله موحــدی کرمانی‬ ‫حضور اقای مصباح را به عنوان همان‬ ‫هم افزایــی‪ ،‬به عنوان یک ظرفیت که به انســجام کمک‬ ‫می کند‪ ،‬حرکت حسنه می دانند‪ .‬این یک حسن است و باید‬ ‫از این حسن بهره برداری کرد‪.‬‬ ‫زمزمه هایی کــه در جبهه پایــداری با جبهه های‬ ‫دیگرمطرح می شد مبنی بر اینکه با حضور اقای‬ ‫مصباح مخالفت می شــد‪ ،‬این را چطور ارزیابی‬ ‫می کنید؟‬ ‫این جفا در حــق اقای مصباح اســت که بگوییم‬ ‫ایشــان محدود به جبهه پایداری اســت‪ .‬ایت الله مصباح‬ ‫بارهــا اعــام کردند کــه در جبهــه پایــداری رفت وامد و‬ ‫نشست وبرخاســت دارند‪ .‬محدود کردن یک شــخصیت‬ ‫سیاســی – مذهبی به یک جبهه جفا در حق ان شخصیت‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫جامعتین هنوز از الریجانی دعوت نکرده است‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪7‬‬ ‫گفت وگویمثلث باسیدرمضان شجاعی کیاسری‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫هر چه به زمان ثبت نام نامزدها نزدیک می شویم‬ ‫ائتالف های انتخاباتی بیشتر شکل نهایی خود را‬ ‫پیدا می کنند‪ .‬به نظر شــما وضعیت هم اکنون در‬ ‫جریان اصولگرا به چه صورت است؟‬ ‫اصولگرایان همه حرف و شعارشان تجمیع و با هم‬ ‫شدن اســت اما در عرصه عمل فاصله هایشــان از هم زیاد‬ ‫است و هنوز اثاری از این همدلی و نزدیک شدن و همراهی‬ ‫میان انها مشاهده نمی شود‪ ،‬طبیعتا در اردوگاه اصالح طلبان‬ ‫هم مشابه همین وضعیت وجود دارد‪.‬‬ ‫گره کار را در ائتالف جریان هــای اصولگرا در چه‬ ‫می بینید؟ به عبارت دیگر پاشنه اشیل شکل گیری‬ ‫ائتالف انتخاباتی اصولگرایان چیست؟‬ ‫به نظــرم بعضی افــراد باید از ســهم خواهی های‬ ‫خود دست بردارند چون انها سهام ویژه و ممتاز می خواهند‬ ‫حال انکه این رویکرد قطعا بــه تقویت ائتالف اصولگرایان‬ ‫نمی انجامد‪ .‬همه باید به موفقیت جریان اصولگرایی فکر‬ ‫کنند نه به بود و نبود اسم خود یا رفقایشان در لیست نهایی‪ .‬تا‬ ‫زمانیکهاینتبدیلبهنگاهکالنبراساس مبانی اصولگرایی‬ ‫نشود باید به فعالیت های شخصی‪ ،‬قبیله ای‪ ،‬قومی و تالش‬ ‫جداگانه جریان های سیاسی برای انتخابات مجلس شورای‬ ‫اسالمی نگاه کرد‪.‬‬ ‫پس انچ ه تحت عنوان ائتالف موتلفه‪ ،‬ایثارگران‬ ‫و پایداری از ان یاد می شود چیست؟‬ ‫خیلی وقت اســت که از ائتالف موتلفه‪ ،‬ایثارگران‬ ‫و پایداری ســخن گفته می شــود ولی همین اندازه هم اگر‬ ‫شــکل بگیرد باز هم اشــکال در ان وجود دارد چون خیلی‬ ‫از جریان های اصولگرایی در ان نیســتند طبیعتا این ســه‬ ‫تشــکل جریان اصولگرایی را نمایندگی نمی کنند‪ .‬در واقع‬ ‫اغاز اختالف نظر و تصمیم گیری و جمع بندی نهایی است و‬ ‫این ممکن است اتفاق بیفتد ولی این شکلش هم با همین‬ ‫وضعیتی که دارد پیش می رود احتمالش را ضعیف می دانم‪.‬‬ ‫یعنی اختالف را بین کدام یک از سه ضلع ائتالف‬ ‫موتلفه‪ ،‬پایداری و ایثارگران می دانید که معتقدید‬ ‫همین ائتالف حداقلــی نیز ضعیف اســت که به‬ ‫نتیجه برسد؟‬ ‫موتلف ه و پایداری سنخیتی با هم ندارند‪.‬‬ ‫شــما گفتید که برخی افراد باید از ســهم خواهی‬ ‫دست بردارند‪ .‬ایا این روی سخن شما با پایداری‬ ‫اســت؟ یعنی انها تالش دارند برای وارد شدن به‬ ‫ائتالف امتیاز ویژه بگیرند؟‬ ‫همه جریان های اصولگرا می خواهند شخصیت‬ ‫معطوف به خودشان سرلیست باشد ضمن انکه می خواهند‬ ‫تعداد نفرات انها در فهرست نهایی انتخابات بیشتر از دیگر‬ ‫گروه ها باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫اســت‪ .‬بارها ایشــان ایــن مطلب را عنــوان کردنــد‪ .‬در‬ ‫جلسات مختلف حضور دارند و من بارها در جلسه با ایشان‬ ‫صحبت می کنم‪ .‬نه تنها در جلسات پایداری در جلسات و‬ ‫کنگره های احزاب ساالنه و‪ ...‬ایت الله مصباح را دعوت‬ ‫می کنند تا تشریف بیاورند و ســخنرانی کنند‪ .‬ایشان را به‬ ‫یک جبهــه محدود کردن جفا اســت‪ .‬اطالعــات و اخبار‬ ‫حاکی از این است که در جبهه پایداری نقدا در شرایط فعلی‬ ‫داشتن یک وحدت و انسجام به شدت نیاز است و به دنبال‬ ‫این هستند‪ .‬عمال با جبهه موتلفه‪ ،‬جمعیت ایثارگران و‪..‬‬ ‫جلســات مختلف و دیدارها برگزار می شــد و دلیل بر این‬ ‫است که به دنبال انسجام هستند اما یکسری شخصیت ها‬ ‫نســبت به هم تنگ نظری هایی دارند‪ .‬خاطرات سیاســی‬ ‫نازیبایی از یکدیگر دارند که به دنبال این هستند با یکدیگر‬ ‫تسویه حساب کنند‪ .‬تحلیل هم این است که به نفع جبهه‬ ‫است‪ .‬ممکن است به نفع خود انها باشد‪ .‬اما به چه ارزشی؟‬ ‫تفرقه ممکن اســت مطلوب باشــد اما قابــل قبول‬ ‫نیســت‪ .‬وحدت و یکپارچگــی در بین همه اقشــار و بدنه‬ ‫اصولگرایی بحمدالله به خوبی جریان دارد‪ .‬در جامعتین هم‬ ‫مساله ای وجود ندارد و با ایت الله مصباح جلساتی داشتند‬ ‫و بحمدالله وفاق وجود دارد‪ .‬در خصوص برخی از اقایان‬ ‫که سلیقه سیاسی متفاوت است این امر قابل قبول است‬ ‫اما برای رسیدن به هدف وحدت ابزار مثبتی است‪ .‬ابزاری‬ ‫است که کارکرد دارد و نتیجه بخش است‪.‬‬ ‫شورایی که اقای باهنر مطرح کردند ایا می تواند‬ ‫تمام جریانات اصولگرا را دربر بگیرد؟‬ ‫شــخصیت ها از جملــه اقــای الریجانــی‪،‬‬ ‫حدادعادل‪ ،‬قالیباف‪ ،‬جلیلی و‪ ...‬از شخصیت های مهم‬ ‫جریان اصولگرایی هســتند‪ .‬همه این افراد در این جبهه‬ ‫هســتند‪ .‬یکسری شخصیت هســتند و یکســری همانند‬ ‫اقــای باهنر‪ ،‬حبیبــی‪ ،‬فدایی و‪ ...‬تشــکیالت سیاســی‬ ‫دارند‪ .‬تشکل های سیاسی اصولگرا و شخصیت های نافذ‬ ‫اصولگرا همه باید سر یک سفره بنشینند‪ .‬حال می خواهد‬ ‫نام این هر چیزی باشد‪ .‬اسم مهم نیست‪ .‬مهم این است‬ ‫که دور هم بنشــینند و از اختالفات پرهیز کنند تا به نتیجه‬ ‫مثبت برسند‪ .‬در جامعتین وحدت وجود دارد‪ .‬چطور برخی‬ ‫شخصیت ها به خود اجازه می دهند حضور اقای مصباح را‬ ‫برنتابند؟ مگر اقای مصباح جزو جامعه مدرســین نیست؟‬ ‫نه تنها ایت الله مصباح که همه اعضای جامعه مدرســین‬ ‫و جامعه روحانیت به ما لطف کنند‪ ،‬ما اســتقبال می کنیم‪.‬‬ ‫برخی شــخصیت ها همانند اقای مصباح حضور فعالی در‬ ‫عرصه سیاســت دارند‪ .‬ایت الله مصبــاح از جامعتین جدا‬ ‫نیست‪.‬‬ ‫نتیجه عملی جلسات همگرایی اصولگرایان در دو‬ ‫سال گذشته را چطور ارزیابی می کنید؟‬ ‫همین نشســت و برخاســت ها کــه در خصوص‬ ‫وحدت صحبت شد یک نوع عبادت سیاسی است و قابل‬ ‫تقدیر است‪.‬‬ ‫به مدل واحدی رسیدند؟‬ ‫از این خبر ندارم‪.‬‬ ‫ایا تشکیل شورای هماهنگی به معنای به نتیجه‬ ‫نرســیدن جلســات همگرایی اصولگرایان بوده‬ ‫است؟‬ ‫این هم یک دیدگاه است‪ .‬نو بودن و جدید بودن‬ ‫در روش اشــکالی ندارد‪ .‬عنوان عوض شود و روش جدید‬ ‫شود اشکالی ندارد‪ .‬یکسری مسائل در زندگی فردی شما‬ ‫ثابت است همانند وفاداری به همسر ‪ ،‬ما وفاداری به نظام‬ ‫داریم که ان ثابت اســت‪ .‬قــران‪ ،‬نهج البالغه‪ ،‬امام و‪...‬‬ ‫ثابت است‪ .‬یکسری اصول داریم که محفوظ و ثابت است‬ ‫اما در روش ها برای رسیدن به وحدت متفاوت هستیم که‬ ‫هر روشی که وحدت را تقویت کند قابل تحسین است و هر‬ ‫چه اسم زیباتر باشد بهتر است‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫ایــا اینکه همه گروه هــا ســهمیه بندی در تعیین‬ ‫مصادیق مــورد حمایــت اصولگرایــان را مطرود‬ ‫می خوانند به همین منظور اســت تــا هر جریانی‬ ‫فرصت داشــته باشــد که نیروهای منســوب به‬ ‫خودش را بیشتر وارد فهرست نهایی کند؟‬ ‫به نظر من باید جریــان اصولگرایی فاکتورهایی را‬ ‫برای پذیرش ورود افراد به داخل فهرست نهایی تعیین کند‪،‬‬ ‫وقتیاینفاکتورهابهتاییدهمهرسیدبراساسانهابهنامزدها‬ ‫نمره و امتیاز دهند‪ .‬هر کسی واجد شــرایط امتیاز بیشتری‬ ‫بود طبیعتا می تواند در فهرست نهایی انتخابات قرار بگیرد‪،‬‬ ‫این رویکرد می تواند رافع مشکالت باشد اما اینکه همچنان‬ ‫اصرار بر گنجاندن افراد‪ ،‬دوستان‪ ،‬تبار و تیره و هم گروه های‬ ‫خود کنند حتما فاصله ایجاد می کند و رســیدن به تفاهم و‬ ‫همگرایی میان گروه های اصولگرا را به تاخیر می اندازد‪.‬‬ ‫گویا ائتالف موتلفه‪ ،‬پایداری و ایثارگران بر ســر‬ ‫تبعیت از نظر شــورای فقاهتی با حضور ایت الله‬ ‫مصباح یزدی‪ ،‬ایت الله موحدی کرمانی و ایت الله‬ ‫یزدی توافق کردند تا مرجعی برای رفع اختالفات‬ ‫باشد‪ .‬به نظر شما این قابلیت در شورای فقاهتی‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫اگر به تصمیمات شــورای فقاهتــی تمکین کنند‬ ‫احســاس می کنم به ائتالف نزدیک تر شــوند ولی در خود‬ ‫شورای فقاهتی فکر می کنم که این دیدگاه ها خیلی نزدیک‬ ‫نباشد‪.‬‬ ‫همین االن برخــی از اصولگرایان ســنتی اعالم‬ ‫می کنند که فقط نظــر جامعتین را قبــول دارند و‬ ‫ایت الله مصباح را به عنوان ضلع ســوم شــورای‬ ‫فقاهتی نمی پذیرند؟‬ ‫ض که قبول‬ ‫بله‪ ،‬همیــن طور اســت حتی به فــر ‬ ‫داشته باشند به نظر می رسد به جمع بندی نهایی رسیدن خود‬ ‫شورای فقها محل تردید است‪ ،‬اما اگر همه این احتمال ها‬ ‫هر چند ضعیف هم باشند محقق شوند می توان امیدوار بود‬ ‫که خروجی شورای فقها تمکین همه گروه های اصولگرا را‬ ‫در پی داشته باشد‪.‬‬ ‫اینکــه از اقایان الریجانــی‪ ،‬قالیبــاف‪ ،‬والیتی و‬ ‫رضایــی بــرای انکــه در شــورای هماهنگــی‬ ‫اصولگرایان حضور پیدا کنند دعوت شــده با چه‬ ‫هدفی بوده است؟‬ ‫چنین اتفاقی میمون و مبارک است اما بستگی دارد‬ ‫که دعوت کننده چه کسی باشد‪ .‬اگر همان شورای فقاهتی‬ ‫یا جامعتین باشد طبیعتا می شود روی این دعوت حساب باز‬ ‫کرد و هم امید داشت که منتهی به نتیجه شود اما غیر از این‬ ‫باشد بعید می دانم که صرف دعوت بتواند رافع مشکل باشد‪.‬‬ ‫درباره همین دعوت ســه دیــدگاه مختلف وجود‬ ‫دارد؛پایداری هــا اظهــار بی اطالعــی می کنند‪،‬‬ ‫ایثارگــران می گویند برای مشــورت دهــی و اخذ‬ ‫نظرات دعوت شدند‪ ،‬سنتی ها معتقدند که اقایان‬ ‫الریجانی‪ ،‬قالیبــاف‪ ،‬والیتی و رضایــی در هیات‬ ‫تصمیم گیری حضور خواهند داشت‪ .‬کدامیک از‬ ‫این موارد قریب به واقعیت است؟‬ ‫تا انجایی که مطلع هستم دعوت کننده حاج اقای‬ ‫تقوی اســت‪ .‬نمی دانم چقدر ضمانت اجرا وجــود دارد که‬ ‫دعوت اقای تقوی می تواند مجاب کند این شــخصیت ها‬ ‫را که بیایند حول این محور با او بنشــینند‪ .‬فکر می کنم یک‬ ‫مرجع باالتری مثل شــورای فقاهتی و جامعتین این زمینه‬ ‫را فراهم کند وگرنه این دعوت ها ممکن اســت یک االرم و‬ ‫اتمام حجتی باشــد اما نهایتا تمکین در ان وجود ندارد که‬ ‫همه جریان های اصولگرا بیایند دور این حلقه جمع شوند‪.‬‬ ‫بنابراین تالش برای ایجاد این حلقه را زیاد موفق نمی بینم‬ ‫مگر انکه جامعتین دعوت کنند و اجمــاع میان گروه های‬ ‫اصولگرا را به وجود اورند‪.‬‬ ‫در خود جامعتین یکدستی وجود دارد؟‬ ‫اگر جامعتین میدان بیاینــد و بخواهند اراده کنند‬ ‫می توانند گروه های اصولگرا را یکدست کنند‪.‬‬ ‫اقای الریجانی به نظر شــما اخر چه خط مشــی‬ ‫را در انتخابــات پیگیری می کنــد‪ .‬خودش گفته‬ ‫«هماهنگ با جامعتیــن عمل می کنم» اما شــما‬ ‫می گویید جامعتین هنوز دعوتی نکردند؟‬ ‫تا انجا که خبر دارم جامعتین هنوز از هیچ شخصیتی‬ ‫دعوت نکردند‪.‬‬ ‫تعلل جامعتین برای چیســت؟ یعنی شک دارد از‬ ‫اینکه اگر دعوتی کند موثر واقع شود؟‬ ‫خود جامعتین به نظر می رسد هنوز تصمیم نهایی‬ ‫را برای ورود به انتخابات مجلس شورای اسالمی نگرفتند‬ ‫ولیشنیدمکهبرایورودبهانتخاباتمجلسخبرگانرهبری‬ ‫تصمیم شان قطعی است‪.‬‬ ‫درنهایتخوداقایالریجانیکدامرویکردراپیش‬ ‫می گیرد؟ چندی پیش اخباری منتشر شد مبنی بر‬ ‫اینکه جریان حامی دولت تالش دارد تا با جریان‬ ‫حامی اقای الریجانی وارد ائتالف شود‪ ،‬ایا چنین‬ ‫ائتالفی شکل می گیرد یا خیر؟‬ ‫فکــر می کنــم معتــدالن جریــان اصولگــرا و‬ ‫اصالح طلب بتوانند بــا محوریت اقــای الریجانی در یک‬ ‫لیست قرار بگیرند‪.‬‬ ‫اما این مساله خیلی خوشایند جریان های اصولگرا ‬ ‫نیست؟‬ ‫خب بــه هر حال معتــدالن دو جریــان اصولگرا و‬ ‫اصالح طلب در فراکســیون رهروان والیت مجلس حضور‬ ‫دارند‪ .‬وقتی کسانی همچون اقایان تاجگردون و پزشکیان‬ ‫در فراکسیون رهروان حضور دارند بنابراین چنین لیستی با‬ ‫این ترکیب در انتخابات مجلس شورای اسالمی می تواند‬ ‫شکل بگیرد‪.‬‬ ‫اقای الریجانی می خواســت یک حزبی تشکیل‬ ‫دهد اما گویا منصرف شد‪ .‬چرا؟‬ ‫از منصرف شدن اقای الریجانی خبر ندارم‪.‬‬ ‫اما سال گذشته همین موقع ها بود که کلید خوردن‬ ‫تشــکیل حزب رهروان اعالم شــد اما تابســتان‬ ‫امسال سخنگوی فراکســیون رهروان از توقف‬ ‫تالش ها برای تاســیس چنین حزبــی خبر داد‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید هنوز تالش ها برای تشکیل‬ ‫این حزب ادامه دارد؟‬ ‫منتفی شدن تشــکیل حزب را بعید می دانم چون‬ ‫ت او به‬ ‫ی اقای الریجانی و تشــکیال ‬ ‫باالخره تحت یک نام ‬ ‫انتخابات ورود پیدا می کنند‪.‬‬ ‫یعنی منتظر تصمیم اصولگرایان نمی مانند؟‬ ‫اینها هــم به عنوان یکــی از جریان های اصولگرا‬ ‫هســتند که طبیعتا می توانند در تصمیم گیری ها و لیســت‬ ‫نهایی اصولگرایان با همین اســم و عنوان کرسی و جایگاه‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫اما حســاب ویژه روی ورود به چنیــن ائتالفی باز‬ ‫نمی کنند؟‬ ‫دو ماه پیش با اقای ناطق صحبت کردم‪.‬‬ ‫او گفت‪« :‬حجتــی ندارم کــه به عرصه‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی بیایم‬ ‫چون اقای الریجانی شش دانگ مسلط‬ ‫به کار مجلس است و مدیریت قوه مقننه‬ ‫را به خوبی انجام می دهد‪».‬‬ ‫این را خبر ندارم‪.‬‬ ‫چون شــما می گویید جریان اقــای الریجانی به‬ ‫سوی ائتالف با اعتدالیون می رود؟‬ ‫اگر اجماعی در بین جامعتین وجود داشــته باشد‬ ‫خود به خود جامعتین نیز ترجیحش بر اعتدالیون اســت و ‬ ‫ممکن است برخی جریانات اعتدالی و اصالح طلب هم در‬ ‫ان لیست قرار بگیرند‪ .‬به هر حال امروز عده ای دنبال اقای‬ ‫ناطق هستند‪ .‬اقای ناطق را نمی شود اصالح طلب معرفی‬ ‫کرد‪ .‬طبیعتا جامعتین نسبت به اقای ناطق و دیدگاه او نظر‬ ‫مثبت و مساعدی دارند حتی اصالح طلبان نیز او را قبول و‬ ‫باوردارند‪.‬حتیشنیدمبرخیاصالح طلباندنبالاینهستند‬ ‫که اقای ناطق را راضی به نامزدی در انتخابات مجلس کنند‬ ‫ولی خودم که با او صحبت کردم گفت‪« :‬حجتی وجود ندارد‬ ‫که من بیایم‪».‬‬ ‫شما چه زمانی با اقای ناطق صحبت کردید؟‬ ‫دوماه پیش با اقای ناطق صحبت کردم‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«حجتی نــدارم که به عرصــه انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اســامی بیایم چون اقای الریجانی شــش دانگ مسلط‬ ‫به کار مجلس اســت و مدیریت قوه مقننه را به خوبی انجام‬ ‫می دهد‪ .‬ضمن انکه با دولت نیز زاویه ندارد‪ .‬به ســران قوا‬ ‫نزدیک اســت‪ ،‬با مقام معظم رهبری هماهنگی الزم را دارد‬ ‫موضعگیری های او در عرصه سیاست داخلی و خارجی قابل‬ ‫تحسین است‪ .‬در واقع نقصی نیست که با ورودم بخواهم ان‬ ‫را جبران کنم‪ .‬ریاست اقای الریجانی بر مجلس تام و تمام‬ ‫است و او در جریان مســائل و موضوعات مجلس قرار دارد‬ ‫حال انکه من چند سالی اســت که از کار در مجلس فاصله‬ ‫گرفتم طبیعتا اقای الریجانی برای کار در مجلس به روزتر‬ ‫است در عین حال می تواند در اداره مجلس خالءهایی که‬ ‫وجود دارد را پر کند‪».‬‬ ‫اگراقایالریجانیوجامعتینبهایننتیجهبرسند‬ ‫که بیایند و پای کار باشند فکر می کنید پایداری به‬ ‫این جریان به پیوندد؟‬ ‫اگر در شورای فقها اقای مصباح حضور داشته باشد‬ ‫حتماتمکینمی کنند‪.‬‬ ‫در نهایت شما انتخابات را چند قطبی می بینید؟‬ ‫اگر جریــان اصالح طلــب و جریــان اصولگرا به‬ ‫اجماع داخلی برســند رقابت میان دو جریان خواهد بود اما‬ ‫اگر به اجماع درون اردوگاهی نرســند انتخابات بین جریان‬ ‫اصولگرایی افراطی‪ ،‬جریان اصالح طلبی افراطی و جریان‬ ‫معتدالن دو جناح ســه قطبی می شــود که اقای الریجانی‬ ‫می تواند محور جریان سوم باشد‪.‬‬ ‫یعنی اقای الریجانی می تواند به مثابه اقای ناطق‬ ‫باشد‪ .‬یعنی اگر اقای ناطق نیاید اقای الریجانی‬ ‫می تواند نقشی مشابه او را ایفا کند؟‬ ‫بله منتها اصالح طلبان تندرو نظرشــان نسبت به‬ ‫حضور اقای ناطق مساعدتر است تا اقای الریجانی‪.‬‬ ‫فکر می کنید اقای احمدی نژاد تاثیری بر معادالت‬ ‫انتخابات مجلس شورای اسالمی بگذارد؟‬ ‫بعید می دانم مستقال بخواهد تاثیر بگذارد‪ .‬حتما‬ ‫او تحت لوای یکــی از جریان هــای اصولگرایی همچون‬ ‫پایداری‪ ،‬ایثارگــران یا جریانی نزدیک به اینهــا می اید‪ .‬او‬ ‫باید خود را در قالب اصولگرایی تنظیم کند و حتما هم نسبت‬ ‫به تصمیمــات جامعتین تمکیــن می کند و بعیــد می دانم‬ ‫یک جریان مســتقل دیگری از داخل جریــان اصولگرایی‬ ‫منشعب کند‪ .‬اگر این کار را کند باعث تفرقه و تعدد در جریان‬ ‫اصولگرایی می شود مگر انکه بخواهد از مبانی اصولگرایی‬ ‫فاصله بگیرد‪.‬‬ ‫شــما وقوع کدامیــک از حالت هــای دوقطبی و‬ ‫سه قطبی یادشده را محتمل تر می دانید؟‬ ‫من احتمال ســه قطبی شــدن انتخابات مجلس‬ ‫شورای اسالمی را بیشتر می دانم‪.‬‬ ‫احزاب و شخصیتها‬ ‫همه سلیقه ها باید باشند‬ ‫ائتالف از الریجانی و جلیلی غیر ممکن نیست‬ ‫محمد مهدی اسالمی‬ ‫عضو شورای مرکزی موتلفه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫سیاست‬ ‫حزب موتلفه اســامی جلســات متعــددی را با دو‬ ‫حزب دیگر اصولگرا یعنی جمعیت ایثارگران و حزب جبهه‬ ‫پایداری برگزار کرد تا به ســمت تشکیل شورای همگرایی‬ ‫اصولگرایــان برود و امــکان حضور فراگیــر اصولگرایان‬ ‫میسر شود‪ .‬تالش حزب موتلفه اسالمی برای حفظ تمام‬ ‫سلیقه های اصولگرایی است که چارچوب ها و خطوط قرمز‬ ‫اصولگرایی را رعایت کرده اند‪.‬‬ ‫ما معتقدیم کــه محوریتی که زیر چتر ان این شــورا‬ ‫ممکن می شــود‪ ،‬محوریت جامعتین است تا در چارچوب‬ ‫منویات امام خامنــه ای‪ ،‬جریان اصولگرایــی را راهنمایی‬ ‫کنند و وحدت شکل بگیرد‪ .‬طبیعتا شــکل عملیاتی برای‬ ‫فهرســت بندی مکانیزم های خــاص خــودش را خواهد‬ ‫داشت؛ اما انچه حجت شرعی برای ما می اورد‪ ،‬دیدگاه و‬ ‫نظر جامعتین است‪.‬‬ ‫هنگامی که فصل الخطــاب را جامعتین می دانیم و‬ ‫کالم سه ایت حق‪،‬ایت الله یزدی‪ ،‬ایت الله موحدی کرمانی‬ ‫و ایت الله مصباح را به عنوان فصــل الخطاب پذیرفتیم‪،‬‬ ‫حکمیت نیز ذیل دیدگاه این سه بزرگوار باید تعریف شود‪.‬‬ ‫این بزرگواران جلســاتی بــا هم داشــته اند و کالن‬ ‫وحدت مــا را راهبــری کرده انــد‪ .‬دیدار هــای متعددی با‬ ‫چهره های شــاخص اصولگرا نیز در جهت وحدت بر قرار‬ ‫کرده اند که ما را به اینده وحدت امیدوار می کند‪.‬‬ ‫در پاسخ به صورت مســاله ارائه شــده از سوی شما‬ ‫باید عرض کنم بنده تالشــی که برای نشــان دادن خروج‬ ‫جبهه پایــداری از زیر چتر اصولگرایی می شــود را حاصل‬ ‫شیطنت رسانه ای برای ضربه زدن به وحدت می دانم‪ .‬این‬ ‫البته به معنای فقدان اختالف سلیقه نیست‪ ،‬اصولگرایان‬ ‫ســایق گوناگون و متفاوتی دارند اما با درک شــرایط روز‬ ‫معتقدند همگی باید زیر پرچم جامعتین جمع شــوند‪ .‬اگر‬ ‫این اختالفات نبود که اصولگرایان به شاخه های مختلف‬ ‫تقسیم نمی شدند؛ اما با وجود چنین اختالف سلیقه هایی‪،‬‬ ‫در چارچوب های کالن انقدر نقاط وحدت امیز وجود دارد‬ ‫که اصولگرایان در ذیل این نقــاط وحدت امیز به وحدت‬ ‫برسند‪.‬‬ ‫این وحــدت بایــد فراگیــر باشــد و اینکــه وحدت‬ ‫اصولگرایــان از الریجانی تــا جلیلــی را غیر ممکن تلقی‬ ‫کرده ایــد؛ چنیــن نیســت‪ .‬در عالم سیاســت همــه چیز‬ ‫ممکن اســت و تالش ما نیز این اســت که چتری فراگیر‬ ‫از اصولگرایان داشته باشــیم که چهره مختلف اصولگرا‬ ‫را پوشش بدهد‪.‬‬ ‫بنده معتقدم که دغدغه همه اصولگرایان این است‬ ‫که مجلسی که در اینده تشکیل می شود مجلسی باشد که‬ ‫ارزش های نظام را حفظ کند و مانع از هجمه هایی شود که‬ ‫در دوره ششم اصالح طلبان به نظام وارد کردند‪ .‬طبیعتا این‬ ‫موضوع به اندازه ای اهمیت دارد که اصولگرایان از سالیق‬ ‫خود بگذرند و به وحدت فکــر کنند‪ .‬البته الزمه تحقق این‬ ‫خواست‪ ،‬ان است که در بستر سازی وحدت ظرافت های‬ ‫مورد نظر دیده شود‪ .‬طوالنی شــدن فرایند وحدت در این‬ ‫دوره به همین منظور بوده اســت در نهایت امیدواریم که‬ ‫با الطاف الهی اصولگرایان به وحدت مورد نظر برسند‪.‬‬ ‫مقایسه شرایط امروز با گذشته و تولید موج منفی برای‬ ‫وحدت واقعگرایانه نیســت‪ .‬به عنوان نمونه در انتخابات‬ ‫مجلس هشــتم به علت غیاب اصالح طلبــان که حاصل‬ ‫شــوک انتخابات ‪ 84‬بود‪ ،‬نوعی رقابت درون گفتمانی در‬ ‫جریان اصولگرا به رسمیت شناخته شد و اختالف دیدگاه ها‬ ‫منجر به تفکیک لیست انتخاباتی شد‪ .‬شرایط قبل شرایط‬ ‫متفاوتی با شــرایط امروز اســت و امروز همه اصولگرایان‬ ‫قبول دارند که باید به وحدت فکر کنیم‪ .‬نمی شود اتفاقات‬ ‫شرایط زمانی متفاوت را به امروز تعمیم داد‪ .‬انتخابات ‪92‬‬ ‫موجب عبرت همه اصولگرایان شــده است؛ علت اصلی‬ ‫شکســت در انتخابات ‪ 92‬عــدم درک پایــان دوره رقابت‬ ‫درون گفتمانی از ســوی برخی بود‪ .‬ســابقه دکتر روحانی‬ ‫نیز موجب اشتباه برخی از اصولگریان در عدم درک پایان‬ ‫رقابت شد و به سبب برخی از ســوابق از جمله شیوه عمل‬ ‫او در ماجرای ‪ 18‬تیر ‪ 78‬تصــور می کردند جزوچهره های‬ ‫اصولگرا محسوب می شود‪.‬‬ ‫اما عملکرد دوســاله اقــای روحانی در عــدم توجه‬ ‫به ارمان هــای اصولگرایان‪ ،‬میــدان دادن گســترده به‬ ‫اصالح طلبان و تکرار برخی از شعار های انها مانند حمله به‬ ‫نظارت استصوابی شورای نگهبان و موارد دیگرجای تردید‬ ‫باقی نگذاشته که ایشان را نمی توان در دایره اصولگرایی‬ ‫به حساب اورد‪.‬‬ ‫در واقع نگرانی از به خطر افتادن ارزش های انقالب‬ ‫اسالمی و به خطر افتادن امنیت نظام است که در مجلس‬ ‫پیش رو اصولگرایان را از رقابت درون گفتمانی دور می کند‬ ‫و به یک وحدت می رساند‪.‬‬ ‫درحال حاضر شرایط وحدت خوب پیش می رود اما‬ ‫درباره خالی مانــدن صندلی برخی اصولگرایــان دور میز‬ ‫وحدت نگرانی هایی وجــود دارد‪ .‬به خصوص چهره هایی‬ ‫همچون جناب دکتر الریجانی که حزب نیستند‪ .‬تالش بر‬ ‫ان است که این ظرفیت ها هم در این شورای هماهنگی‬ ‫اصولگرایان دیده شوند‪.‬‬ ‫واقعیت امروز کشور این است که احزاب هنوز جایگاه‬ ‫واقعی خودشان را به صورت موثر در فضای سیاسی کشور‬ ‫پیدا نکرده اند و چهره های سیاســی وجود دارند که دارای‬ ‫طرفدارانی در بین مردم هستند که از برخی احزاب موثر تر‬ ‫اســت‪ ،‬طبیعی است که همچون گذشــته که در اجالس‬ ‫وفاق‪ ،‬شورای هماهنگی نیروهای انقالب و جبهه متحد‬ ‫اصولگرایان عالوه بر احزاب از اشــخاص ویژه سیاســی‬ ‫نیز دعوت می شــد‪ ،‬در این دوره هم در شورای هماهنگی‬ ‫اصولگرایان عالوه بر احزاب از شــخصیت های اصولگرا‬ ‫که بدنه اجتماعی دارند دعوت به عمل اید‪.‬‬ ‫اما در این دعوت به وحدت اصولگرایان همگی به سر‬ ‫دو خط قرمز اتفاق نظر دارنــد‪ ،‬یکی فتنه و دیگری جریان‬ ‫انحرافی و کسانی که سردمدار یکی از این دو جریان باشند‬ ‫قطعا در جرگه اصولگرایان حضور ندارند‪ ،‬کســانی هم که‬ ‫کارنامه مطلوبی در این عرصه ندارند‪ ،‬قطعا اگر تغییر رویه‬ ‫نداده باشند و به صورت عملی فاصله خود را از جریان فتنه و‬ ‫جریان انحرافی مشخص نکرده باشند در جرگه اصولگرایان‬ ‫جایی ندارند‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫مصیبــ‬ ‫مثلث در پرونده ای ویژه فاجعه مکه را از چند بعد بررسی کرده است‬ ‫ـــــت‬ ‫فاجعه‬ ‫سیاست‬ ‫هنوز غم از دســت دادن حجاج در حادثه سقوط جر ثقیل در مکه بر دلمان‬ ‫ســنگینی می کرد که یک خبر ناراحت کننده دیگر همه را تحت تاثیر قرار داد‪.‬‬ ‫بی کفایتی ال سعود در امور اجرایی حج موجب شــد که هزاران زائر جان باخته‬ ‫و زخمی شوند‪ .‬حاال اما سعودی ها وقیحانه از زیر بار مسئولیت چنین رخدادی‬ ‫شانه خالی می کنند و اکنون چشمان بسیاری به مقامات سیاسی ایران دوخته‬ ‫شده تا نتایج پیگیری انها را ببینند‪.‬‬ ‫فاجعهمنا‪،‬جامعهایرانرابهشدتازعربستانسعودیخشمگینکردهاست‬ ‫خشمایران‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪1‬‬ ‫روز عید قربان د ر مکه‪ ،‬محشری بر پا شد؛ د رست د ر‬ ‫روزی که همه یکی از بزرگ ترین اعیا د مسلمانان د ر د نی ا را‬ ‫گرامی می د اشتند ‪ ،‬انتشار یک خبر از سرزمین منا‪ ،‬جهان‬ ‫اسالم را بهت زد ه کرد ‪ .‬خبر رسی د که بر اثر ازد حام جمعیت‪،‬‬ ‫صد ها تن زیر د ســت و پا‪ ،‬جان خود را از د ســت د اد ه اند و‬ ‫تعد ا د زیاد ی نی ز مجروح شد ه یا اینکه مفقود ه ش ده اند ‪.‬‬ ‫د ر ابتــد ا‪ ،‬مقامــات عربستان ســعو د ی شــمار‬ ‫کشته شــد گان این حاد ثه را د ســت کم ‪ ۷۱۷‬نفــر و تعد اد ‬ ‫زخمی ها را بیش از ‪ ۸۰۰‬نفر گزارش کــرد ‪ .‬اما منابع خبری‬ ‫د یگر‪ ،‬تعــد اد تلفات را بیــش از هزار نفر د انســته و د ولت‬ ‫عربستان سعود ی را مســئول این واقعه معرفی کرده اند‪.‬‬ ‫امار کشته شــدگان این واقعه در نهایت از مــرز ‪ ٤٧٠٠‬نفر‬ ‫نیز گذشت‪.‬‬ ‫به دنبال این حادثه رهبر معظم انقالب در پیامی از ان‬ ‫به عنوان یک «فاجعه دردناک» یاد کرد ه و ســه روز عزای‬ ‫عمومی اعالم کردند‪.‬‬ ‫ایشــان در پیامی اعــام کردند‪« :‬اینجانــب با قلبی‬ ‫سرشــار از غــم و همــدردی بــا مصیبــت دیــدگان‪ ،‬این‬ ‫حادثــه اندوهبــار را بــه روح مطهر حضرت رســول اعظم‬ ‫(صلی الله علیه و اله) و به ســاحت مقدس ولی الله االعظم‬ ‫ت الزمــان (اروحنا فــداه) که صاحب عــزای اصلی‬ ‫حضر ‬ ‫اســت و به همه بازماندگان و عزاداران در سراســر جهان‬ ‫اسالم به ویژه در ایران عزیز تسلیت عرض می کنم و رحمت‬ ‫خاصه خداوند غفور و رحیم و شکور را برای این میهمانان‬ ‫ی و شفای عاجل اسیب دیدگان و مجروحان را از درگاه‬ ‫گرام ‬ ‫عطوفتش مسالت می نمایم‪».‬‬ ‫برابر امار رسمی اعالم شــد ه از سوی کشورها‪196 ،‬‬ ‫نفر از قربانیان فاجعه انسانی د ر «منا» ایرانی بود ند ‪ .‬هند‏‪،‬‬ ‫پاکســتان‪ ،‬اندونزی‏‪ ،‬کنیا‪ ،‬ترکیــه‪ ،‬نیجر و چــاد از دیگر‬ ‫کشورهایی بودند که در میان زائران انها چندین تن کشته‬ ‫شــدند‪ .‬همچنین طبق اخرین امار ‪ 297‬نفر جزو مفقودین‬ ‫بودند که به احتمال فراوان تعداد زیادی از این افراد را باید‬ ‫جزو قربانیان دانست‪.‬‬ ‫حواد ث مرگبار اخیر د ر جریان مراسم ساالنه حج تمتع‬ ‫تنها چند ماه پس از اغاز زمامد اری ملک ســلمان‪ ،‬پاد شاه‬ ‫جد ید سعود ی و تغییرات د ر مقامات ارشــد و تحوالتی د ر‬ ‫سیاست خارجی و منطقه ای ان کشور روی د اد ه است‪.‬‬ ‫همه د ر د نیا چه مســلمان و چه غیرمسلمان‪ ،‬منتظر‬ ‫د لیل این فاجعه بــزرگ بود نــد ‪ .‬مقامات عربســتانی‪ ،‬د و‬ ‫د لیل اصلی بی احتیاطی حجاج و همچنین «قضا و قد ر»‬ ‫را عامل بروز فاجعــه عنوان کرد ند ‪ .‬به نقــل از برخی منابع‬ ‫سعود ی گزارش شد ه اســت که باتوجه به کثرت جمعیت‪،‬‬ ‫برخی زائران د ر مســیر حرکت به سوی محل پرتاب سنگ‬ ‫بی نظمی ایجا د کرد ن د و د ر نتیجه ان‪ ،‬شماری از زائران زیر‬ ‫د ست و پای د یگران کشته و زخمی شد ند ‪ .‬برای جلوگیری‬ ‫از ازد حام ناگهانی جمعیت‪ ،‬مقامات سعود ی جد ول زمانی‬ ‫مشــخصی را برای شــرکت گروه های مختلــف زائران از‬ ‫کشورهای گوناگون د ر این مراسم تد وین می کنن د و برخی‬ ‫منابع سعود ی عد م توجه به این زمانبند ی را مسئول حاد ثه‬ ‫د انسته اند ‪ .‬حد ود د و هفته پیش هم یک جرثقیل که برای‬ ‫انجام کارهای ساختمانی د ر نزد یکی مسجد الحرام مستقر‬ ‫بو د روی جمعیت سقوط کر د و بیش از یکص د کشته برجای‬ ‫نها د که تعد اد ی از انان از زائران ایرانی بود ند ‪.‬‬ ‫واکنش تهران‬ ‫این حادثه درست در زمانی رخ داد که حسن روحانی‬ ‫در دومین روز سفرش در نیویورک به سر می برد‪ .‬از همین رو‬ ‫د ستور روحانی از روی اسمان‬ ‫معاون اول رئیس جمهــور همچنین با بیــان اینکه‬ ‫جلســه هیات وزیران به د لیل اهمیت موضــوع فاجعه منا‬ ‫و تاکید رئیس جمهور برگزار شــد ‪ ،‬گفــت‪« :‬اقای روحانی‬ ‫از د اخل هواپیما تاکید د اشــتند که باید حتما این جلســه‬ ‫امروز تشکیل شود ‪ ».‬معاون اول رئیس جمهور همچنین ‬ ‫گفت‪«:‬ســوء مد یریت د ر فاجعه منا کامال واضح اســت‪.‬‬ ‫بی تجربگی یا کم تجربگی کسانی که مراسم منا را مد یریت‬ ‫می کرد ند نیز کامال روشــن اســت‪ .‬د ولت عربستان باید ‬ ‫علل وقوع حاد ثه را نیز بررســی کرد ه و د ر این بررســی نیز‬ ‫باید تمام نمایند گان کشــورهای اســامی حضور د اشته‬ ‫باشند ‪ .‬همچنین سازمان های اســامی و بین المللی نیز‬ ‫باید به وظایــف قانونی خود عمل کرد ه و گزارشــی د رباره‬ ‫وقوع این فاجعه به کشــورهای اســامی ارائه کنند ‪ ».‬او‬ ‫همچنین با بیان اینکه سازمان حج و بعثه رهبری د ر د و روز‬ ‫محمد بن نایف رقیب سلمان‬ ‫و مسئول برگزاری مراسم‬ ‫حج است‬ ‫بازگشت از نیویورک‬ ‫اتفاقات حج موجب شــد تا روحانــی تصمیم بگیرد‬ ‫سفرش به نیویورک را نیمه کاره رها کند و به تهران باز گردد‪.‬‬ ‫برنامه ریزی سخنرانی روحانی برای عصر روز دوشنبه هفته‬ ‫گذشته به وقت تهران تنظیم شــده بود‪ .‬روحانی از جمله‬ ‫مســئوالنی بود که در روز اول این اجالس به ســخنرانی‬ ‫پرداخت‪ .‬این ســخنرانی با اندک فاصله ای از ســخنرانی‬ ‫اوباما ایراد شد‪ .‬با این حال انتقادات از تهران برای حضور‬ ‫روحانی و ظریف در تهران اغاز شــده بود‪ .‬از ابتدای هفته‬ ‫گذشــته برخی از رســانه ها با مطرح کردن این انتقاد که‬ ‫وزیرخارجه یا رئیس جمهور باید پی گیر حج باشــند‪ ،‬از او‬ ‫خواستند تا به تهران بازگردد‪ .‬در این رابطه مهمترین انتقاد‬ ‫را حسین شریعتمداری‪ ،‬مدیر مسئول روزنامه کیهان مطرح‬ ‫کرد‪ .‬او در گفت وگو با فارس ادامه این ســفر را اهانت امیز‬ ‫توصیف کرد‪« :‬پس از وقوع ضایعه جانسوز منا و شهادت‬ ‫صدها تن از حجاج ایرانی‪ ،‬انتظار ان بود که رئیس جمهور‬ ‫بالفاصله سفر خود را متوقف کرده و به کشور بازمی گشت‪.‬‬ ‫ادامه ســفر ایشــان عالوه بر انکه در عــرف دیپلماتیک‬ ‫اقدامی ســوال برانگیز و غیرقابل توجیه تلقی می شــود‪،‬‬ ‫اهانت به مــردم و بی اعتنایی به جانباختــگان فاجعه منا و‬ ‫خانواده های انان نیز هست‪».‬‬ ‫شــریعتمداری و برخی از رســانه ها موارد مشابهی را‬ ‫ذکر می کردند که در ان روســای جمهور کشورها با دیدن‬ ‫یک حادثه به کشورشان باز می گشتند اما روحانی این کار‬ ‫را نکرده بود‪ .‬با این انتقادات از ســوی دولت اعالم شد که‬ ‫ســفر روحانی نیمه کاره رها می شــود و او بــرای حضور در‬ ‫مراسم تدفین شهدا به تهران باز می گردد‪ .‬اما انتقاد جدید‬ ‫منتقدان دولت به سمت این موضوع هدایت شد که اساسا‬ ‫ســفر روحانی قرار نبود بیش از ان ادامه داشته باشد و این‬ ‫سفر پنج تا هفت روزه پیش بینی شده بود‪.‬‬ ‫در پاســخ نیــز معــاون روابــط عمومــی نهــاد‬ ‫ریاســت جمهوری برنام ه دیدارها و مراســم هایی که برای‬ ‫رئیس جمهور تنظیم شده بود اما ناچار به لغو ان شدند را برای‬ ‫رسانه ها تشریح کرد که از مهمترین انها می توان به نشست‬ ‫با نخبگان سیاســت خارجی امریکا اشــاره کــرد‪ .‬روحانی‬ ‫همچنین زمان دیدار با نخست وزیر انگلستان را تغییر داد تا‬ ‫این دیدار از برنامه حذف نشود‪.‬‬ ‫گفته می شود بسته شدن دو‬ ‫مسیر به خاطر عبورکاروان‬ ‫محمد بن سلمان بود‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫اما روزنامــه لبنانــی الد یــار‪ ،‬عزیمت فرزند پاد شــاه‬ ‫عربستان‪ ،‬محمد بن سلمان به ســرزمین منا و بسته شد ن‬ ‫د و مسیر مهم را به خاطر مسائل امنیتی‪ ،‬د لیل بروز فاجعه‬ ‫منا عنوان کرد ‪ .‬بع د از این بو د که موج انتقاد ات بین المللی‬ ‫از خاند ان ال سعود به خاطر ســوء مد یریت مناسک حج به‬ ‫راه افتاد ‪.‬‬ ‫برخی کارشناسان بین المللی نیز اعتقا د د ارن د که د لیل‬ ‫ت میان شاهزاد گان د ر‬ ‫این حواد ث اختالفات د رونی و رقاب ‬ ‫خانواد ه سلطنتی عربستان است تا با سیاستی ماکیاولیستی‬ ‫مسئوالن حج امسال را د ر شرایط د شواری قرار د هند ‪.‬‬ ‫این تحلیل زمانی به واقعیت نزد یک تر می شــود که‬ ‫د ریابیم مسئول برگزاری حج وزیر کشور و ولیعه د عربستان‬ ‫یعنی محمد بن نایف است که به نوعی رقیب اصلی محمد ‬ ‫بن سلمان د ر راس هرم قد رت و رسید ن به جایگاه پاد شاهی‬ ‫به حساب می اید ‪.‬‬ ‫اینکه گمان کنیم محمد بن ســلمان با بســتن د ر به‬ ‫روی حاجیان بد ون اهد اف سیاســی چنین کاری را انجام‬ ‫د اد ه باشــد امری د ور از ذهن اســت و به عقیــد ه برخی از‬ ‫ناظران وی این اقد ام را با هد ف تضعیف جایگاه محمد بن‬ ‫نایف انجام د اد ه اســت‪ .‬چراکــه نایف به د لیــل مبارزه با‬ ‫القاعد ه د ر زمان معاونت وزارت کشور د ر سال های پس از‬ ‫‪ 11‬سپتامبر د ارای اعتباری ویژه د ر میان خانواد ه سلطنتی‬ ‫و شــخصیت های غربی اســت و حــاال با فاجعه امســال‬ ‫موقعیتش بیش از پیــش تضعیف می شــود ‪ .‬البته چنین‬ ‫اقد اماتی د ر عربســتان بی سابقه نیســت چرا که د و سال‬ ‫قبل هم د ر اتش سوزی ساختمان وزارت کشور عربستان‬ ‫د ر ریاض که منجر به کشــته و زخمی شد ن د ه ها نفر شد ‪،‬‬ ‫به سرعت احمد بن عبد العزیز وزیر کشــور وقت د ر موضع‬ ‫ضعف قرار گرفت و ملک عبد الله پاد شاه متوفای سعود ی‬ ‫وی را از قد رت برکنار کرد ‪ .‬بعد ها تحوالت د اخلی عربستان‬ ‫به سمت و سویی رفت که نشــان د اد ماجرای اتش سوزی‬ ‫توطئه ای بــرای کنــار زد ن احمد بن عبد العزیــز از قد رت‬ ‫بود ه تا وی از گزینه اصلی جانشــینی عبد الله خارج شــود ‬ ‫و شــانس پســر پاد شــاه افزایش یابد ‪.‬با این حال‪ ،‬خیلی‬ ‫قاطعانه نمی شود گفت که حاد ثه منا‪،‬یک تراژد ی از پیش‬ ‫برنامه ریزی شد ه باشد ‪.‬‬ ‫به دنبال این موضوع الجزیره خبر د اد که «ســلمان‬ ‫بن عبد العزیز» پاد شاه عربستان د و وزیر حج و امور شهرها‬ ‫و روستاها را د رپی حاد ثه خونین د ر منا برکنار کرد ‪.‬‬ ‫پاپ فرانســیس‪ ،‬رهبر کاتولیک های جهــان نیز با‬ ‫مسلمانان به د لیل حاد ثه سرزمین منا ابراز همد رد ی کرد ‪.‬‬ ‫پاپ که د ر کلیســای «ســنت پاتریک» نیویورک صحبت‬ ‫می کرد ‪ ،‬د ر پی کشته شد ن زائران خانه خد ا د ر عربستان‪،‬‬ ‫گفت برای «براد ران و خواهران مســلمانم» د عا می کنم ‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬می خواهم تسلیت کلیسا را د ر پی تراژد ی که‬ ‫د ر مکه مرد م د چار ان شد ند ‪ ،‬ابراز کنم‪ ».‬پاپ افزود ‪« :‬خود ‬ ‫را د ر کنار شــما می د انم و به د رگاه خد ای رحمان و متعال‪،‬‬ ‫د عا می کنم‪».‬‬ ‫انچه مشخص است اینکه د ر سه د هه گذشته بیش‬ ‫از ‪ 9‬هزار حاجی د ر ســرزمین مقد س مســلمانان کشــته و‬ ‫زخمی شد ه اند و ســال به ســال هم به امار کشته شد گان ‬ ‫اضافه می شود ‪ .‬همین مساله باعث شد ه که چند ین کشور‬ ‫بزرگ اســامی از جمله اند ونزی به سازمان همکاری های‬ ‫اسالمی‪ ،‬پیشــنهاد بد هند که برای مد یریت مناسک حج‪،‬‬ ‫چاره اند یشــی کن د تا بیش از این‪ ،‬شــاه د مرگ حاجیان د ر‬ ‫موسم حج نباشیم‪ .‬‬ ‫جلسه ویژه هیات دولت به ریاست جهانگیری برای پیگیری‬ ‫حادثه منا و اجرای دستور روحانی تشکیل شد‪.‬‬ ‫د ر ایــن جلســه گزارشــی از اخریــن وضعیــت‬ ‫جان باختگان و مجروحان د ر حاد ثه منا ارائه و تصمیمات‬ ‫الزم بــرای ایــن موضــوع اتخاذ شــد ‪ .‬حســن روحانی‪،‬‬ ‫رئیس جمهور شــامگاه پنجشــنبه د ر پیامی ضمن تسلیت‬ ‫فاجعه د رد ناک منا و کشــته شــد ن تعد اد زیاد ی از حجاج‬ ‫از معاون اول خود خواســت تا د ر اســرع وقت با تشکیل‬ ‫ستاد ویژه رسید گی به این فاجعه و تجمیع امکانات الزم‪،‬‬ ‫ضمن اطالع رسانی به ملت شریف ایران‪ ،‬اقد امات زیر را‬ ‫انجام د اد ه و مســتمرا به وی گزارش د هد ‪ .‬د ر این د ستور‬ ‫رئیس جمهور‪ ،‬رســید گی به امور حجاج بیت الله الحرام‪،‬‬ ‫مجروحان فاجعه و انتقال د رگذشــتگان ایــن حاد ثه مورد ‬ ‫تاکید قرار گرفته اســت‪ .‬همچنین از استاند اران خواسته‬ ‫شد ه تا با حضور د ر منازل د رگذشتگان و مجروحان فاجعه‬ ‫کمک های الزم و تســهیالت مکفــی برای انجــام امور‬ ‫مربوطه ارائــه کنند ‪ .‬رئیس جمهــور‪ ،‬وزارت امور خارجه و‬ ‫سفیر ایران د ر عربستان را هم موظف کرد تا ضمن بررسی‬ ‫چگونگی رخ د اد ن این فاجعه تمامی اقد امات الزم جهت‬ ‫احقاق حقوق د رگذشتگان و حاد ثه د ید گان را به عمل اورد ‪.‬‬ ‫اســحاق جهانگیری هم پس از پایان نشست فوق العاد ه‬ ‫هیات د ولت گفت‪« :‬عربستان مسئول حاد ثه مناست و باید ‬ ‫پاسخگو باشد ‪ ».‬او تاکید کرد که کشورهایی مانند ایران که‬ ‫اسیب بیشتری د ید ه اند باید د ر جریان بررسی حاد ثه نمایند ه‬ ‫ی مثل‬ ‫د اشته باشند ‪ .‬جهانگیری با بیان اینکه باید د ر مراسم ‬ ‫حج مد یریت صحیحی انجام شــود تا د یگر شاهد وقایعی‬ ‫اینچنینی نباشیم‪ ،‬افزود ‪« :‬حاد ثه منا بسیار د رد ناک و تلخ‬ ‫بود و ما این حاد ثه را به تمام مسلمانان ایران و جهان و مقام‬ ‫معظم رهبری تسلیت عرض می کنیم‪».‬‬ ‫گذشته با تمام قد رت عمل کرد ه است تاکید کرد ‪« :‬انتظار‬ ‫د اریم د ولت عربســتان همکاری های الزم را انجام د هد ‪.‬‬ ‫ما این اماد گی را د اریم که برای مد اوای مجروحان ایرانی‬ ‫و غیرایرانی تیم های پزشــکی به عربســتان اعزام کرد ه و‬ ‫همچنین اماد ه پذیرایی از مجروحان ایرانی و غیرایرانی د ر‬ ‫ایران هستیم‪ .‬ما این اماد گی را د اریم که هواپیماهای خود ‬ ‫را به عربستان اعزام کنیم‪».‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫توطئه یا بی کفایتی؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪39‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫حسن روحانی به دنبال‬ ‫انتقادات‪ ،‬برخی برنامه های‬ ‫خود در نیویورک را لغو و راهی‬ ‫تهران شد‬ ‫عدم صدور ویزا برای جنتی‬ ‫دولت بعد از وقوع حادثه تالش کرد تا نمایندگان خود‬ ‫را به عربستان اعزام کند‪ .‬مهمترین اتفاق در این باره زمانی‬ ‫رخ داد که دولت عربستان برای وزیر ارشاد ویزا صادر نکرد‪.‬‬ ‫علی جنتی خودش این مســاله را در رســانه ها اعالم کرد‪.‬‬ ‫اتفاقی که بعد از ان موجب شــد تا منتقدان بار دیگر دولت‬ ‫را با این استدالل که قرار بود عزت و احترام را به پاسپورت‬ ‫ایرانی بازگردانند به نقد بکشند‪ .‬از ان گذشته علی جنتی خبر‬ ‫داد که وزیرخارجه عربستان که در نیویورک به سر می برد‪،‬‬ ‫درخواست ظریف برای دیدار را رد کرده است‪.‬‬ ‫او توضیح داد که وزیر امور خارجه کشور در نیویورک‬ ‫درخواست مالقات با وزیر امور خارجه عربستان را داشته که‬ ‫این درخواست با سردی و عدم موافقت این مقام سعودی‬ ‫مواجه شد ه است‪.‬‬ ‫جنتی به عالوه با تاکید بر اینکــه رفتارهای مقامات‬ ‫سعودی حاکی از ان است که عمدا اجازه ورود به مقامات‬ ‫ایرانی به عربستان را نمی دهند‪ ،‬توضیح داد‪« :‬با این حال‬ ‫ممکن است امیرحسین هاشمی قاضی زاده وزیر بهداشت‬ ‫و درمان کشــور تنها برای اقدامات پزشــکی اجازه ورود به‬ ‫عربستان را داشته باشد‪ .‬ظاهرا با حضور وزیر بهداشت در‬ ‫عربستان موافقت کردند‪».‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫سناریوی تبرئه سعودی و طراحی اتهام‬ ‫علیه حجاج ایرانی‬ ‫دولت عربستان درحالی که در زمینه این اتفاق مقصر‬ ‫اصلی بود تــاش کرد تا با کمک رســانه های وابســته به‬ ‫رژیم صهیونیســتی و پول هــای نفتــی خودش دســت به‬ ‫تبرئه بزند‪ .‬اما پاســخ ایران نیز به این مسائل محکم بود‪.‬‬ ‫سخنگوی دولت در نشست خبری خود در هفته گذشته رسما‬ ‫اعالم کرد از عربستان شــکایت خواهیم کرد و این دولت‬ ‫باید به جای فرافکنی پاسخگو باشد‪ .‬با این حال نخستین‬ ‫فرافکنی توســط «ژنــرال منصــور الترکی»‪ ،‬ســخنگوی‬ ‫وزارت کشــور عربستان ســعودی عنوان شــد‪« :‬ممکن‬ ‫اســت علت بروز فاجعه منا عمل نکردن برخــی زائرین به‬ ‫دستورالعمل های ما بوده باشد‪ ».‬وی در ادامه توجیهاتش‬ ‫می گوید‪« :‬گرمای شــرجی باالی ‪ 43‬درجه عربســتان و‬ ‫خستگی زوار کافی اســت که ریسک هر فاجعه ای را برای‬ ‫انها به همراه داشته باشد‪».‬‬ ‫ در ادامه فرافکنی مقامات سعودی‪ ،‬عربستان مدعی‬ ‫شــد که دو گروه از حجاج در یک تقاطع با یکدیگر برخورد‬ ‫کردنــد‪ .‬بعدا ریاض مدعی شــد کــه حجــاج افریقایی به‬ ‫دستورات ماموران سعودی توجه نکردند‪.‬‬ ‫ اخرین سناریو که اتفاقا به شــدت توسط رسانه های‬ ‫سعودی دنبال شــد این خط خبری است که حرکت حجاج‬ ‫ایرانی با سردادن شعارهای شیعی موجب این فاجعه شده‬ ‫دولت عربستان از‬ ‫ارائه ویزا به علی جنتی‬ ‫خودداری کرد‬ ‫است‪ .‬روزنامه الشرق االوسط که به نوعی تریبون مکتوب‬ ‫ســعودی محســوب می شــود مدعی شــده که بی نظمی‬ ‫ ‪ 300‬حاجی ایرانی مســبب فاجعه منا شده اســت‪ .‬مساله‬ ‫اساسی در این رابطه این اســت که حدود ‪ 323‬زائر ایرانی‬ ‫مفقود شده و حدود ‪ 141‬حاجی ایرانی به شهادت رسیده در‬ ‫فاجعه منا تامل برانگیز و شبهه ناک است‪.‬‬ ‫در مضحک ترین توجیه‪ ،‬مفتی سعودی رسما فتوای‬ ‫نهایی را این گونه صادر کرد که دولت عربستان بی تقصیر‬ ‫است و انچه رخ داده‪ ،‬قضا و قدر الهی بوده است‪ .‬در نهایت‬ ‫پادشاه ســعودی نیز اتهاماتی را علیه حجاج ایرانی مطرح‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫ماجرای مشکوک ناپدید شدن رکن ابادی‬ ‫از مهمترین حواشــی این واقعه ماجرای مشــکوک‬ ‫ناپدید شدن سفیر سابق ایران در عربستان سعودی است‪ .‬‬ ‫اندکی بعد از وقوع حادثه منابع خبری از ناپدید شدن وی و‬ ‫همچنین چند دیپلمات دیگر وزارت خارجه ســخن گفتند‪.‬‬ ‫در چند روز اول همه منتظر خبر پیدا شــدن وی در یکی از‬ ‫بیمارستان ها بودند اما هیچ خبری از او به دست نیامد‪ .‬اخبار‬ ‫تایید نشده ای از پیدا شدن پیکر او منتشر شد اما بالفاصله‬ ‫تکذیب شد‪.‬‬ ‫با باالگرفتن ماجرا شــبکه العربیه وابسته به خاندان‬ ‫ال ســعود در خبری مدعی شــد که بر اســاس بررسی های‬ ‫انجام شده نام رکن ابادی در میان اسامی حجاج ایرانی نیز‬ ‫دیده نمی شود‪.‬‬ ‫خبرگزاری سعودی با اشــاره به خبر خود که به نقل از‬ ‫منابع اگاه منتشــر کرده بود‪ ،‬این چنین تحلیــل کرد که در‬ ‫ی در مکه باید‬ ‫صورت تایید این خبر‪ ،‬حضور غضنفر رکن اباد ‬ ‫به شــیوه نامعلوم صورت گرفته باشد و غضنفر رکن ابادی‪،‬‬ ‫سفیر پیشــین ایران در لبنان در راس ماموریت امنیتی در‬ ‫قاضی زاده هاشمی پس‬ ‫از کارشکنی های فراوان‬ ‫سعودی ها باالخره توانست‬ ‫به عربستان برود‬ ‫عربســتان قرار گرفته و برای ادای مراســم حج با وجود پر‬ ‫بودن برنامه های کاری اش به عربستان اعزام شده است‪.‬‬ ‫رجانیوز در این باره مدعی شــد که بعد از امدن تیم ظریف‬ ‫به وزارت خارجــه او عمال از کار برکنار شــده بــود و تنها به‬ ‫تدریس در دانشــگاه امام صادق(ع) مشــغول بود و هیچ‬ ‫سمتی نداشت‪.‬‬ ‫در همین حال مرضیه افخم‪ ،‬سخنگوی وزارت امور‬ ‫خارجه نیز در واکنش به این ادعای دولت ســعودی گفت‪:‬‬ ‫«ایشــان با گذرنامه عادی خود عازم ســفر حج شــده اند و‬ ‫اطالعات دقیق پاسپورت مربوط به همه حجاج و از جمله‬ ‫وی در اختیار مراجع رســمی دولت ســعودی است‪ .‬از این‬ ‫رو هیچ گونه شــائبه ای در خصوص اطالعــات و جز ئیات‬ ‫مربوطه و نحوه ورود وی به کشور عربستان وجود ندارد‪».‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد‪« :‬پاسپورت عادی‬ ‫اقای غضنفر اصل رکن ابادی همکار ما در وزارت امور خارجه‬ ‫ممهور به مهر روادید حج اســت و طبــق اطالعات واصله‬ ‫در شــرایط کنونی به دلیل لزوم ارائه مــدارک هویتی همه‬ ‫مفقودان‪ ،‬سوابق ایشان نیز که در فهرست اسامی مفقودان‬ ‫واقعه منا هســتند‪ ،‬در اختیار مقامات سعودی قرار گرفته و‬ ‫خبرسازی های موجود در خصوص این موضوع نادرست و‬ ‫ناشی از اغراض و اهداف دیگر است‪».‬‬ ‫با انتشار این خبر از سوی دولت سعودی‪ ،‬گمانه‪‎‬زنی‪‎‬ها‬ ‫درباره ربایش ایــن دیپلمات انقالبی جمهوری اســامی‬ ‫توســط دولت ســعودی افزایش یافته خصوصــا اینکه در‬ ‫جریان دو اقدام تروریســتی در لبنان که ســال های اخیر‬ ‫اتفاق افتاد او سمت سفیر ایران را برعهده داشت‪ .‬در یکی‬ ‫از اقدامــات انفجاری که در مقابل ســفارت ایران در لبنان‬ ‫صورت گرفته رایزن فرهنگی ایران به شــهادت رســید اما‬ ‫رکن ابادی اســیب ندیده بود‪ .‬بعدها مشخص شد که این‬ ‫اقدام تروریستی توسط ماجد الماجد سعودی ترتیب داده‬ ‫شده که در بیمارستان به طرز مشکوکی کشته شد‪ .‬اخرین‬ ‫خبر درباره او را روزنامه الجمهوریه منتشر کرد و مدعی شد‬ ‫که او در بیمارستانی در عربستان بستری است‪ .‬با این حال‬ ‫برخی شاهدان عینی می گویند که به احتمال فراوان او جزو‬ ‫جان باختگتن این فاجعه است‪.‬‬ ‫پیگیری ماجرا از سوی ایران‬ ‫در نهایت دولت عربســتان تنها برای وزیر بهداشت‬ ‫ایران و رئیس ســازمان هالل احمر ویزا صــادر کرد و انها‬ ‫عازم حج شدند‪ .‬در کنار قاضی زاده هاشمی حسن قشقاوی‬ ‫از وزارت خارجه نیز به این سفر رفت‪ .‬عالءالدین بروجردی‬ ‫نیز از تهران خواستار تشکیل یک کمیته حقیقت یاب درباره‬ ‫حادثه منا شد تا مشخص شود تقصیر این حادثه به گردن‬ ‫کیست‪ .‬علی اکبر والیتی نیز در مصاحبه ای به این موضوع‬ ‫واکنش نشــان داد و گفت‪« :‬رژیم ال ســعود در حادثه منا‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مسئول است و اگر نمی تواند به وظیفه خود در حفظ امنیت‬ ‫حجاج عمل کند‪ ،‬بگوید تا کشــورهای اسالمی به وظیفه‬ ‫خود برای حراســت‪ ،‬حفاظت و تامین امنیت حجاج عمل‬ ‫کنند‪ ».‬روحانی نیز در جریان سخنرانی خود در سازمان ملل‬ ‫قربانیان حادثه را نتیجه بی کفایتی و سوء مدیریت مسئوالن‬ ‫سعودی عنوان داشــت‪ .‬ایران همچنین رسما اعالم کرد‬ ‫که اجازه دفن هیچ کدام از شــهدا را به عربستان سعودی‬ ‫نداده است‪ .‬بر این اساس عربستان نمی تواند ادعا کند که‬ ‫برخی از مفقودین را دفن کرده اســت‪ .‬اما در همین زمینه‬ ‫حجت االسالم قاضی عسگر مســئول بعثه رهبری در حج‬ ‫از رهبری درخواســت کرد تا با دفن قربانیان این حادثه در‬ ‫گلزار شــهدا موافقت کنند‪ ،‬رهبری نیز طی دستوری با این‬ ‫درخواست موافقت کردند‪.‬‬ ‫سفیر سابق ایران در‬ ‫لبنان در میان افرادی‬ ‫است که هنوز مفقودند‬ ‫سردار فوالدگر‬ ‫در لیست مفقودین‬ ‫حادثه منا قرار دارد‬ ‫دبیرشــورای عالی امنیت ملی نیــز در واکنش به این‬ ‫حادثه اعــام کرد که ایــران در مــورد این حادثــه کوتاه‬ ‫نخواهد امد‪ .‬ورود شــورای عالی امنیت ملی نشان از این‬ ‫بود کــه این واقعــه از جانب ایــران دارای اهمیت بســیار‬ ‫زیادی در حد مسائل امنیت ملی اســت‪ .‬شمخانی گفت‪:‬‬ ‫«دولت سعودی قبل‪ ،‬بعد و حین حادثه ضعف های روشن‪،‬‬ ‫واضح و غیرقابل دفاعی داشــت که این عملکرد ضعیف با‬ ‫عضوگیری و به کارگیری دروغین فضای مجازی قابل رفع‬ ‫نیســت‪ ».‬او از برگزاری جلســات متعدد پیش از حج برای‬ ‫تامین امنیت حجاج خبر داد و گفت‪« :‬یکی از عواملی که‬ ‫باعث بروز حادثه منا شد جابه جایی قدرت در دولت سعودی‬ ‫بود‪ ».‬به اعتقاد او مســئوالن عربستان تمام حواسشان به‬ ‫یمن است‪ .‬شمخانی تاکید کرد‪« :‬همه مسئوالن سیاسی‬ ‫و حقیقی ایران به دنبال تعیین تکلیف هســتند چرا که منا‪،‬‬ ‫مکه و هتل های عربســتان باید محل امنی بــرای زائران‬ ‫باشــد و ایران تا تعیین تکلیف این امنیت روش نشــود در‬ ‫قبال این مســائل مهم کوتاه نخواهد امد‪ .‬دولت ایران به‬ ‫شکل فعال وارد صحنه شــده و تا نتیجه گیری مطلوبی از‬ ‫ابعاد مختلف این حادثه به دست نیاورد موضوع را با جدیت‬ ‫دنبال خواهد کرد‪».‬‬ ‫احضار کاردار سفارت عربستان‬ ‫درحالی که برخی منتقدان و کســانی که احساساتی‬ ‫ن بودند‪،‬‬ ‫شده بودند خواستار اخراج سفیر عربستان از تهرا ‬ ‫وزارت خارجه تالش کرد با احضارهای پیاپی و درعین حال‬ ‫ارتباط مستمر موضوع را پیگیری و شــرایط را برای یافتن‬ ‫افراد مفقود شده فراهم کند‪ .‬در همین راستا در هفته گذشته‬ ‫چهاربار سفیر عربستان به تهران احضار شد‪ .‬علی چگینی‬ ‫که مدیرکل کنســولی وزارت امور خارجه کشــورمان است‬ ‫هفته گذشــته برای بار چهارم کاردار عربستان در تهران را‬ ‫رایزنی ظریف با امیرکویت‬ ‫موجب شد عربستان به یک‬ ‫وزیر ایرانی اجازه ورود دهد و‬ ‫البته موجب انتقاداتی هم به‬ ‫وزیر خارجه شد‬ ‫احضار و نســبت به هرگونه تعلل و بی تفاوتی در خصوص‬ ‫شناسایی مفقودین‪ ،‬تجهیز و ارســال جنازه پاک قربانیان‬ ‫فاجعه اسفناک و دردناک حج سال جاری هشدار داد‪.‬‬ ‫علی چگینــی در این دیــدار با ذکر مســئولیت های‬ ‫حقوقــی‪ ،‬عرفی و شــرعی دولتمردان عربســتان در قبال‬ ‫ضیوف الرحمن و لزوم پذیرش مسئولیت فاجعه دهشت اور‬ ‫منا و فراهم کردن اســباب شناسایی سریع اجساد قربانیان‬ ‫و انتقال ســریع پیکرهای مطهر انها و نیز کمک به یافتن‬ ‫مفقودین و درمــان مجروحین‪ ،‬عذرخواهــی دولتمردان‬ ‫سعودی را بابت این کوتاهی ها از همه امت اسالمی به ویژه‬ ‫ملت داغدار ایران حداقل وظیفه عرفی و منطقی برشمرد‪.‬‬ ‫وی ضمن تکرار دیدگاه و انتظارات مشــروع مردم و‬ ‫مسئوالن کشورمان برای انتقال اجساد قربانیان به کشور‬ ‫خود‪ ،‬اعالم کرد که هیچ یــک از خانواده های قربانیان به‬ ‫تدفین عزیزان خویش در عربستان رضایت نداده و همگی‬ ‫خواستار انتقال ســریع و محترمانه پیکرهای پاک انها به‬ ‫وطن خود هستند‪ .‬در همین رابطه نامه وزیر کشور جمهوری‬ ‫اسالمی ایران به همتای ســعودی خود نیز تسلیم کاردار‬ ‫سعودی شد‪ .‬کاردار سعودی اعالم کرد که در اسرع وقت‬ ‫نظرات دولت جمهوری اسالمی ایران را به دولت متبوع خود‬ ‫انتقال خواهد داد‪.‬‬ ‫اخرین پیگیری ها‬ ‫در همین زمینــه امیرعبداللهیان نیز به کمیســیون‬ ‫امنیت ملی مجلــس رفت و بعد از خروج از این جلســه بار‬ ‫دیگر اعالم کرد که ایران اجازه دفن هیچ یک از شهدای‬ ‫ایران را به عربســتان نــداده و خواهان بازگشــت انها به‬ ‫ایران هستند‪.‬‬ ‫او با بیان اینکه خانواده هــای یکایک جانباختگان‬ ‫حادثه منا از وزارت خارجه درخواست پیگیری حقوقی این‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫حادثه را دارند‪ ،‬گفت‪« :‬این موضــوع در وزارت خارجه در‬ ‫حال بررسی اســت که یک مرجع حقوقی مشخص برای‬ ‫پیگیــری حقوقی ایــن حادثه توســط خانواده هــا تعیین‬ ‫شود‪ ».‬انجمن اسالمی پزشــکان مســلمان ایران نیز با‬ ‫صدور بیانیه ای امادگی خود را برای ارائه خدمات پزشکی‬ ‫به اســیب دیدگان فاجعه منا اعالم کرد و تشــکیل کمیته‬ ‫حقیقت یاب برای این حادثه را خواستار شد‪ .‬این درحالی‬ ‫بود که وزیر بهداشت یک بار دیگر از مکه به جده بازگشت‬ ‫تا شرایط را برای انتقال پیکرهای این حادثه و مجروحان‬ ‫به تهران فراهم کند‪ .‬رفته رفتــه زمزمه هایی نیز از داخل‬ ‫عربستان نیز به گوش می رسید‪ .‬مخالفان دولت ال سعود‬ ‫مقصر اصلــی را نیروهــای امنیتی اعالم کــرده و گفتند‪:‬‬ ‫«حکومت عربستان باید انها را مجازات کند‪».‬‬ ‫علی ال غراش‪ ،‬فعال سیاســی عربستانی نیز معتقد‬ ‫بود‪« :‬وقتی مقامات امنیتی عربســتان تســهیل در عبور‬ ‫کاروان شــاهزاده های ســعودی را بــه جــان میلیون ها‬ ‫حاجی ترجیح داده و جنازه های حجاج جان باخته در فاجعه‬ ‫منا را روی هم انباشــته می کنند‪ ،‬ثابت می شــود که فساد‬ ‫حکومتی در عربستان حج را قضیه ای امنیتی و نه اسالمی‬ ‫و انســانی کرده اســت‪ ».‬نکته عجیب دیگر ایــن بود که‬ ‫رسانه ها در سراسر دنیا و همچنین در برخی از کشورهای‬ ‫اسالمی به این واقعه نپرداخته و برای ان اهمیت چندانی‬ ‫قائل نبودنــد‪ .‬درحالی که حرم امن الهی امســال شــاهد‬ ‫قربانی شدن تعداد زیادی انســان بی گناه بود‪ ،‬این واقعه‬ ‫با بی اعتنایی رسانه های غربی و همچنین اسالمی روبه رو‬ ‫شــده بود‪ .‬اتحادیه عرب نیز در بیانیه ای به جای حمایت‬ ‫از کشته شدگان حادثه از ال ســعود حمایت و بهره برداری‬ ‫سیاسی از این واقعه را محکوم کرد‪.‬‬ ‫اخرین اخبار حاکی از این بود که همچنان ‪ 20‬کانیتر‬ ‫پر از اجســاد جانباختگان شناسایی شــده بود اما هنوز به‬ ‫ایران منتقل نشــده بود‪ .‬این در حالی است که هرکانتینر‬ ‫بین ‪ 100‬تا ‪ 150‬پیکر جانباختــه را حمل می کند‪ .‬در این‬ ‫حادثه ‪ 53‬کاروان ایرانی حادثه دیدند‪ .‬همچنین از میان‬ ‫برادران اهل ســنت کاروان های ایرانی ‪ 23‬زائر کشــته و‬ ‫‪ 53‬نفر مفقود شــدند‪ .‬با این حال قشــقاوی که به همراه‬ ‫وزیربهداشت به عربســتان ســفر کرده بود گفت‪« :‬روند‬ ‫همکاری عربســتان بهتر شــده اســت‪ .‬درباره شناسایی‬ ‫اجساد و تحویل انها‪ ،‬رفتار عربســتان نسبت به ایرانی ها‬ ‫تفاوتی با بقیه کشــورهایی که زائران انها جان باخته اند‪،‬‬ ‫ندارد‪ ».‬فاجعه مکه برای ایران پر هزینه بود‪ .‬مصیبتی که‬ ‫بیش از ‪ 400‬ایرانی در ان جان باختند‪ .‬مصیبتی که موجب‬ ‫خشــم ایران از دولت سعودی شــد‪ .‬دولتی که پس از این‬ ‫افتضاح حتی حاضر به یک عذرخواهی ساده هم نشده‪ .‬از‬ ‫ان بدتر موضع کشورهای غربی است که در پی این فاجعه‬ ‫حقوق بشری کوچک ترین حمله ای را روانه دولت سعودی‬ ‫نمی کنند‪ .‬دنیای عجیبی است‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫شمخانی‪ :‬ایران کوتاه نخواهد امد‬ ‫‪41‬‬ ‫عربستان طلبکار است!‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با حسین سبحانی نیا‬ ‫اقای ســبحانی نیا ! اتفاق ناخوشایندی که در منا‬ ‫رخ داد از زاویه های مختلفی قابل بحث است‪ .‬اگر‬ ‫ما بخواهیم به این فاجعه از بعد سیاسی ان نگاه‬ ‫کنیم باید چه مختصاتی را مد نظر داشته باشیم و‬ ‫ن رویداد ناراحت کننده مواجه شویم؟‬ ‫چگونه با ای ‬ ‫موضوعی که پیش امد فاجعه غــم بار منا و نهایتا‬ ‫درگذشت بیش از ‪ 4000‬زائر خانه خدا و مجروح شدن بیش‬ ‫از ‪ 2000‬نفر ‪ ،‬فاجعه دردناکی برای دنیای اسالم بود‪ .‬روزی‬ ‫که باید برای عید قربان جشن می گرفتند‪ .‬قطعا بی کفایتی‪،‬‬ ‫بی تدبیری و ضعف مدیریت دولت عربستان نقش بارزی را‬ ‫در این مساله دارد‪.‬این برای اولین بار هم نیست‪ .‬هر سال‬ ‫ما شاهد چنین مسائلی در برگزاری اعمال حج زائرین خانه‬ ‫خدا هستیم‪ .‬امسال هم که شاهد چندین مورد چه در داخل‬ ‫مسجدالحرام و چه در منا و مســیر منا بودیم که اینها همه‬ ‫ بی کفایتی ال ســعود را در اداره و مدیریت حرمین شریفین‬ ‫نشــان می دهد‪ .‬اینجاست که باید کشــورهای اسالمی و‬ ‫به خصوص علمای دنیای اســام در این مساله به صورت‬ ‫جدی تر وارد شوند‪.‬‬ ‫حج یک وظیفه عبادی برای همه مسلمانان است و‬ ‫به عنوان یک واجب باید زمینه های برگزاری حج ابراهیمی‬ ‫در فضای امن و ارامش برای حجاج فراهم شود در صورتی‬ ‫که اکنون چنیــن فضایی وجود نــدارد‪ .‬از اینجاســت که‬ ‫سازمان کنفرانس اسالمی‪ ،‬دولت های اسالمی و علمای‬ ‫دنیا ی اســام در این قضیه باید ورود جدی تری پیدا کنند‬ ‫و راهکارهای حقوقی برای تغییر مدیریت حج ابراهیمی را‬ ‫فراهم کنند تا زائرین خانه خدا با اطمینان خاطر بیشتری این‬ ‫واجب الهی را انجام دهند‪.‬‬ ‫به هر حال تعداد زیادی از این جان باختگان ایرانی‬ ‫بوده ان د و اگر بنا بر مواجهه با این موضوع از منظر‬ ‫سیاسی باشد مجلس و کمیسیون امنیت ملی چه‬ ‫کارهایی انجام داد ها ند؟ ایا در این مدت جلسه ای‬ ‫تشکیل شده است؟‬ ‫کمیســیون امنیت حتمــا جلســه ای در این مورد‬ ‫‪2‬‬ ‫حسین سبحانی نیا معتقد است که به رغم اینکه‬ ‫عربستان باید برخوردهای بدهکارانه داشته باشد ولی‬ ‫در عین حال طلبکارانه برخورد می کند‪ .‬به همین دلیل‬ ‫نه تنها ایران بلکه همه کشورهای اسالمی باید تالش‬ ‫کنند تا این وضعیت تغییر کند تا عربستان بر سر این‬ ‫موضوع که هر زمان هر کاری بخواهد می تواند انجام‬ ‫دهد‪ ،‬مسئول هر فاجعه ای باشــد ولی پاسخگوی ان‬ ‫نباشد نماند‪.‬‬ ‫خواهد داشــت و در این قضیه ورود خواهد کرد‪ .‬در همین‬ ‫مرحله اول دو نفر از اعضای کمیســیون امنیت ملی مقرر‬ ‫شــد همراه هیاتی که عــازم عربســتان می شــوند همراه‬ ‫شــوند‪ ،‬موضــوع را از نزدیک بررســی و گــزارش ان را در‬ ‫اختیار کمیســیون امنیت ملــی قرار دهنــد‪ .‬قطعا مجلس‬ ‫شورای اسالمی با همه ظرفیت های دیپلماسی و پارلمانی‬ ‫یعنــی تماس با روســای مجالس کشــورهای اســامی‪،‬‬ ‫جمعیت ها و مجامع اســامی تماس هایــی برقرار خواهد‬ ‫کرد‪ .‬پیگیری هــای الزم را در این خصــوص برای تحقق‬ ‫هدف ما یعنی برگزاری زمینه حج ابراهیمی در فضایی ارام و‬ ‫ی انجام خواهد‬ ‫اطمینان بخش با مشارکت کشورهای اسالم ‬ ‫داد‪ .‬از وزارت امور خارجه هــم می خواهیم که تالش الزم‬ ‫را در جهت برقراری ارتباط با کشورهای اسالمی و علمای‬ ‫جامعه اسالمی و ایجاد زمینه برای انتقال مدیریت به یک‬ ‫مدیریت بین االسالمی فراهم کند‪.‬‬ ‫یک نکتــه دیگــر کــه در این مــورد وجــود دارد‬ ‫انتقاداتــی اســت که به نحــوه عملکــرد دولت‪،‬‬ ‫خصوصا وزارت خارجه وارد می شــود‪ .‬منتقدین‬ ‫می گویند دولــت و وزارت خارجه کم کاری کرده و‬ ‫به صورت قاطع مقابل ســعودی ها موضع گیری‬ ‫نکرد ها ند‪ .‬شما اقدامات دولت را تا به حال چگونه‬ ‫دیدید؟‬ ‫وزارت خارجه و دولت تا االن کارهایی را انجام داده‬ ‫و پیگیر بوده اند‪ .‬البته دولت عربستان تا به حال همکاری‬ ‫جدی انجام نــداده اســت‪.‬ما از دولــت و وزارت خارجه به‬ ‫صورت جدی می خواهیم که دولت سعودی را مجبور کند‬ ‫همکاری الزم را برای شناسایی مفقودین و مجهول الهویه ها‬ ‫و تالش الزم را برای سرعت بخشــی به انتقــال باقی جان‬ ‫باختگان به کشــور و همچنین سرعت بخشی برای انتقال‬ ‫مجروحین این حادثه انجام دهد‪.‬اما با این حال و با وجود‬ ‫همه حرف هایی که زده می شود باید بگویم دولت تا اینجا‬ ‫هر کاری که توانسته انجام داده است‪.‬‬ ‫یکــی از اقدامــات وزارت خارجه احضــار کاردار‬ ‫عربستان بوده است‪ .‬شــما فکر می کنید احضار‬ ‫این کاردار برای ســومین بار در حل این مســائل‬ ‫کمــک می کند؟ و اساســا این نــوع اقدامات چه‬ ‫تاثیری در حل مشــکالت پدید امده در این ماجرا‬ ‫دارد؟‬ ‫خیر‪ .‬احضار کاردار عربستان به این شکل کفایت‬ ‫نمی کند‪ .‬احضار کاردار عربستان فقط در سطح دیپلماتیک‬ ‫و اینکه تذکرهای الزم و پیام های الزمه را به او بدهند که به‬ ‫مقامات ذی صالح برساند انجام می گیرد‪ .‬کانال رسمی ما‬ ‫در اینجا فعال کاردار است‪.‬‬ ‫نکته دیگری که در این ماجــرا قابل توجه به نظر‬ ‫می رسد نوع مواجهه مسئوالن عربستانی است‪.‬‬ ‫انها از موضعــی با ایران مواجه شــده اند که گویا‬ ‫اتفاقی عادی رخ داده است و حتی ایران را متهم‬ ‫می کنند به اینکه در حال بهره برداری سیاسی از‬ ‫این رویداد است‪ .‬نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫متاســفانه برخوردهایی که صورت می گیرد اصال‬ ‫مناسب نیســت‪ .‬به رغم اینکه باید برخوردهای بدهکارانه‬ ‫داشته باشند ولی در عین حال طلبکارانه برخورد می کنند‪.‬‬ ‫به همین دلیل نه تنها ایران بلکه همه کشورهای اسالمی‬ ‫باید تالش کنند تا این وضعیت تغییر کند‪ .‬تا عربستان بر سر‬ ‫این موضوع که هر زمان هر کاری بخواهد می تواند انجام‬ ‫دهد‪ ،‬مسئول هر فاجعه ای باشد ولی پاسخگوی ان نباشد‬ ‫نماند‪ .‬کشته شدن بیش از ‪4‬هزار نفر زائر خانه خدا کم گناه و‬ ‫جرمی نیست‪.‬حتما مقامات سعودی باید پاسخگوی دنیای‬ ‫اسالم و جامعه ایران باشد‪.‬‬ ‫ج و پیش از این‬ ‫حاال باتوجه به ماجرایــی ک ه در ح ‬ ‫در عمره هم به شکلی دیگر رخ داد‪ ،‬از نظر شما ما‬ ‫از این به بعد چه اقداماتی در قبال عربستان باید‬ ‫انجام دهیم؟‬ ‫اینها همه ناشی از جنگ قدرتی است که در درون‬ ‫حاکمیت ال ســعود وجود دارد‪ .‬این هم یک پرده از دیگر‬ ‫پرده های جنایات ال ســعود در کنار حمله به یمن‪،‬حمایت‬ ‫از سلفی و تکفیری ها در سوریه و داعش در عراق است‪.‬‬ ‫با این شرایط درحال حاضر از نظر شما ایا سخن‬ ‫گفتن از بهبود شــرایط با عربســتان درســت و‬ ‫منطقی است؟‬ ‫در چنین شرایطی خیر‪ ،‬قطعا انها باید پاسخگوی‬ ‫مشــکالت و فاجعه پیش امده باشــند‪ .‬زمینه های توسعه‬ ‫همکاری هــا و روابط در یــک فضای احتــرام متقابل باید‬ ‫صورت بگیرد‪ .‬اینکه ما یکجانبه به دنبال این مساله باشیم‬ ‫خالف عزت انقالبی ما است‪.‬حتما باید مقامات دیپلماتیک‬ ‫و دستگاه دیپلماسی ما این عزت انقالبی را حفظ کنند‪.‬‬ ‫به عنوان سوال اخر به عقیده شــما از این به بعد‬ ‫روابط ایران با عربســتان در سطح سیاسی باید‬ ‫چگونه باشد؟‬ ‫این را باید دســتگاه سیاســت خارجه تشــخیص‬ ‫داده و پیگیری هــای الزم را انجــام دهد‪.‬مــا در مجلس‬ ‫حتمــا برنامه هایی را در ایــن خصوص خواهیم داشــت‪.‬‬ ‫در حال حاضر هم طرحی توســط همــکاران و نمایندگان‬ ‫مجلس با فوریت برای تغییر مدیریت حج به یک مدیریت‬ ‫بین االسالمی تهیه شود‪ .‬ممکن است در این طرح برنامه ها‬ ‫و وظایف دیگری هم برای دولت و وزارت خارجه پیش بینی‬ ‫شود‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫فاجعه منا و فرصتی که از دست رفت!‬ ‫حسن رضایی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪3‬‬ ‫با گذشت زمان هر روز ابعاد جدیدی از فاجعه رخ داده‬ ‫در منا اشکار می شــود‪ .‬اکنون تعداد جان باختگان ایرانی‬ ‫این فاجعه انســانی از ‪ 131‬به ‪ 228‬افزایــش پیدا کرده و‬ ‫‪ 246‬حاجی ایرانی هنوز مفقود هستند‪ .‬حجم حزن و اندوه‬ ‫ناشــی از این حادثه تلخ غیرقابل توصیف اســت‪ .‬این در‬ ‫حالی است که بنابر گزارش برخی منابع خبری موثق‪ ،‬امار‬ ‫جان باختگان تا چهار هزار نفر نیز افزایش خواهد یافت‪ .‬از‬ ‫ابتدای رخ دادن این حادثه دردناک‪ ،‬گمانه های مختلفی‬ ‫در زمینه چرایی و چگونگی وقع ان در ســطح رســانه های‬ ‫خبری جهــان مطرح شــد‪ .‬در کنار همه ایــن گمانه های‬ ‫جنایی‪ ،‬سیاسی و امنیتی یک واقعیت مسلم وجود داشت‪:‬‬ ‫ بی کفایتی حکام ال ســعود و برگزارکنندگان مراســم حج‪.‬‬ ‫مساله ای که مسئوالن سعودی از اولین ساعات بروز حادثه‬ ‫با موضعگیری های ســخت و وقیحانه ان را به طور کامل‬ ‫رد کردند و در مقابل؛ پادشــاه الزایمری سعودی در اولین‬ ‫اظهارنظر رسمی در این زمینه از تالش های برگزارکنندگان‬ ‫مراسم حج امسال تشکر کرد!‬ ‫در نخستین ساعات خبری شــدن وقوع این فاجعه‬ ‫انســانی روزنامه الدیار لبنان علت اصلی وقوع ان را بستن‬ ‫مســیر تردد حاجیان به علــت عبور کاروان فرزند پادشــاه‬ ‫از صحرای منــا اعالم کرد‪ .‬الدیار نوشــت‪« :‬حقیقت این‬ ‫اســت که هنگام ازدحام حجاج در منا‪ ،‬محمد بن ســلمان‬ ‫تصمیم گرفت در این مراســم شرکت کند‪ ،‬پس با کاروانی‬ ‫شامل ‪ 200‬نیروی ارتشــی و ‪ 150‬نیروی پلیس که از همه‬ ‫طرف ان را اسکورت می کردند وارد جمعیت شد و به مرکز‬ ‫منا رســید‪ .‬در این لحظه جهت حرکت حجاج تغییر و حتی‬ ‫به جهت عکس حرکت اولیه تبدیل شد و به سرعت ازدحام‬ ‫شدیدی میان حجاج حاصل شد‪ ».‬با این حا ل سعودی ها‬ ‫ســعی کردند گرمی هوا و هل دادن حجاج توسط یکدیگر‬ ‫را علت اصلی فاجعه اعالم نمایند‪ .‬ســعودی ها از ابتدا در‬ ‫موضع طلبکار قرار گرفتند و هر گونه مســئولیت پذیری را‬ ‫در این زمینه رد کردند‪ .‬انها حتی یک بار هم به علت وقوع‬ ‫این فاجعه انســانی در حرم امن الهی ‪ -‬که کشــتن پشه و‬ ‫مگس ها نیز مجاز نیست!‪ -‬عذرخواهی نکردند‪ .‬با این همه‬ ‫ بی توجهی حکام سعودی به درخواست های دیپلماتیک‬ ‫مســئوالن ایرانی برای ورود به خاک عربســتان بر تلخی‬ ‫این فاجعه در روزهای قبل افزود‪ .‬این در حالی اســت که‬ ‫حسن روحانی در جریان رقابت های ریاست جمهوری دوره‬ ‫یازدهم به همگان گفته بود‪« :‬قول می دهم که احترام را به‬ ‫پاسپورت ایرانی برگردانم‪ ».‬با این حال به نظر می رسد شعار‬ ‫تعامل روحانی برای سعودی ها رنگی نداشته است‪ .‬حسین‬ ‫امیرعبداللهیان معاون عربی و افریقای وزارت امور خارجه‬ ‫ایران در همین زمینه می گوید‪« :‬مقام های عربســتان با‬ ‫بهانه جویی از دادن ویزا به وزیر فرهنگ و ارشــاد اسالمی‬ ‫که قصد عزیمت به عربستان را داشت‪ ،‬خودداری کردند‪ ».‬‬ ‫سعودی ها حتی در محل سازمان ملل‪ ،‬با گذشت چند روز‬ ‫از فاجعه منا و معلوم نبودن سرنوشــت بســیاری از حجاج‬ ‫ایرانی‪ ،‬درخواســت محمدجواد ظریف برای دیدار با وزیر‬ ‫خارجه خود را رد کردند!‬ ‫همه اینها ما را در برابر یک سوال مهم قرار می دهد‬ ‫که‪ :‬وظیفه مسئوالن کشــور در برابر این فاجعه انسانی و‬ ‫نوع برخورد با حکام گستاخ ال ســعود چیست؟ اصوال در‬ ‫عرف بین الملل مسئوالن کشورها نسبت به حفظ امنیت‬ ‫جانی‪ ،‬مالــی و حیثیتی اتبــاع خود در کشــورهای دیگر‬ ‫دنیا حساسیت باالیی نشــان می دهند‪ .‬چه اینکه هر تبعه‬ ‫خارجی در کشــور مقصد‪-‬فــارغ از تحصیــات‪ ،‬جایگاه‬ ‫سیاســی و دیگر مســائل‪ -‬نمادی از هویت و موجودیت‬ ‫تمام ان ملت به حســاب می اید‪ .‬با این تفاسیر باید گفت‬ ‫که واکنش دولت و دســتگاه سیاســت خارجی کشور به‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سوگنامه ای برای مرگ حاجیان ایرانی‬ ‫این فاجعه دردناک اصال مناســب نبوده اســت‪ .‬در این‬ ‫میان؛ اصــرار حســن روحانی بــر ادامه حضــور در مقر‬ ‫ســازمان ملل تا یک روز مانده به اخر ســفر بررسی ابعاد‬ ‫این فاجعه‪ ،‬تا حد زیادی از اهمیت ان در نظر جهانیان و‬ ‫البته حکام زبان نفهم ســعودی کاسته است‪ .‬رسانه های‬ ‫دولتی البته در حرکتی نمایشی سعی کردند بازگشت چند‬ ‫ســاعت زودتر از موعد روحانی به کشــور را به نیمه تمام‬ ‫گذاشتن ســفر تعبیر کنند! امری که طبیعتا نمی تواند در‬ ‫تغییر دیدگاه گســتاخانه ســعودی ها اثر خاصی بگذارد!‬ ‫صدور روادید وزیر بهداشت برای ورود به عربستان‪ ،‬ان‬ ‫هم پس از چند روز رایزنی با مقامات سعودی تنها نتیجه‬ ‫اقدامات دیرهنگام دولت بوده است‪ .‬این در حالی است‬ ‫که رئیس جمهور می توانســت با نیمه تمام گذاشتن سفر‬ ‫خود خیلی زودتر برای دفاع از حقوق اتباع ایرانی به کشور‬ ‫بازگــردد و بترتیب دادن ســفرهای فوری به کشــورهای‬ ‫اسالمی‪ ،‬زمینه تصمیم گیری های جدید در زمینه برگزاری‬ ‫مراســم حج و خارج کردن مدیریت این مراسم از دست‬ ‫حکام زبان نفهم ال سعود را فراهم نماید‪.‬‬ ‫با این همه این فرصتی بود که از دســت رفت‪ .‬این‬ ‫در حالی اســت که یک جریان سیاســی خاص در گذشته‬ ‫همواره بر تعامل دوستانه با ال سعود تاکید می کرده است‪.‬‬ ‫صادق زیباکالم به عنوان یکی از نمادهای همین جریان‬ ‫سیاســی پس از انکــه ایت الله احمد جنتی مرگ پادشــاه‬ ‫پیشــین ســعودی را در خطبه های نماز جمعــه تهران به‬ ‫مسلمانان جهان تبریک گفته بود‪ ،‬طی نامه ای سرگشاده‬ ‫خطاب به وی نوشــت‪« :‬بیانات اخیــر حضرتعالی در نماز‬ ‫جمعه مبنی بر ابراز ســرور و شــعف از مرگ ملک عبدالله‬ ‫پادشاه فقید عربستان هم شگفت انگیز بود هم تاسف اور‪.‬‬ ‫شگفت انگیز از این بابت که رهبر کشوری فوت می شود و‬ ‫از یکسو رئیس جمهور کشــورمان رسما به مردم ان کشور‬ ‫تسلیت گفته و وزیر خارجه مان به منظور شرکت در مراسم‬ ‫خاکســپاری به ان کشــور رفته و از ســوی دیگر جنابعالی‬ ‫به عنوان یکــی از رهبــران دینی مان ان واقعــه را مبارک‬ ‫توصیف کــرده و تبریــک می گویید‪ ».‬حاال شــاید زمان‬ ‫مناسبی برای قضاوت درباره این دو دیدگاه سیاسی باشد‪.‬‬ ‫قضاوت با شما!‬ ‫‪43‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫حق تساهل و تسامح نداریم‬ ‫گفت وگوی مثلث با نقوی حسینی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫اقای نقوی حســینی! رخداد تاســف بار منا برای‬ ‫کشــور ما غم انگیز تر بوده به جهت اینکه تعداد‬ ‫زیادی از این جانباختگان زائران ایرانی بوده اند‪.‬‬ ‫این مساله بازخوردهای فراوانی داشته و طبیعتا به‬ ‫لحاظ سیاسی نیز مساله قابل بررسی است‪ .‬شما‬ ‫از این حیث ماجرا را چگونه می بینید؟‬ ‫مســلما این حادثه تاســف بار و غمبار‪ ،‬رخدادی‬ ‫کوچک نیست‪ .‬دســتگاه دیپلماسی کشــور باید از تمام‬ ‫ظرفیت هــای منطقــه ای و بین المللــی در حوزه هــای‬ ‫حقوقی و سیاســی اســتفاده کند و موضــوع را با جدیت‬ ‫تمام پیگیری کند‪ .‬ما باید از ســازمان کنفرانس اسالمی‬ ‫و از بین المجالس اسالمی بخواهیم این حادثه جانگداز‬ ‫را پیگیــری کننــد و مســئولیت پذیری دولت عربســتان‬ ‫را خواســتار شــوند‪ .‬از دولت عربســتان بخواهند ضمن‬ ‫عذرخواهی از جهان اســام و خانواده هــای قربانیان‪،‬‬ ‫مسئولیت این حادثه را بپذیرد‪.‬‬ ‫همچنین پاســخ این بی کفایتی های خــود را بدهد‪.‬‬ ‫واقعیت این است که دو حادثه مرگبار در مراسم حج امسال‬ ‫بی کفایتی ال سعود را در اداره مراسم حج به اثبات رساند‪.‬‬ ‫اگر ال سعود حادثه اول یعنی سقوط جرثقیل را به مسائل‬ ‫طبیعی نسبت بدهد (که به نظر ما این حادثه کامال عمدی‬ ‫بوده و طبیعی نبوده اســت)‪ ،‬اما حادثه دوم صرفا به دلیل‬ ‫سوءمدیریت است و به هیچ وجه قابل توجیه نیست‪.‬‬ ‫ایــن بی کفایتــی دو اثــر خواهــد داشــت ؛ اوال‬ ‫کشورهای اسالمی که همگی در این حادثه درگیر شده و‬ ‫شهروندانشان کشته شده اند‪ ،‬در چارچوب برگزاری مراسم‬ ‫حج تجدید نظر خواهند کــرد‪ .‬پس لرزه هــای این حادثه‬ ‫موجب افزایــش اختالفات و تنش هــای درون حکومت‬ ‫ال سعود شده و موجب افول این رژیم خواهد شد‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫نقوی حســینی می گوید کــه دیگــر نمی توانیم‬ ‫منافــع جهــان اســام و جریحــه دارشــدن قلــوب‬ ‫مســلمانان را نادیده بگیریم و فقط به خاطر مســائل‬ ‫و روابــط منطقــه ای و تســامح و تســاهل از ان عبور‬ ‫کنیم‪ .‬دولــت و وزارت خارجــه بایــد همچنین حقوق‬ ‫کنســولی اتباع ایرانی را بــه طورکامل دنبــال کند و از‬ ‫مجامع بین المللی تقصیر اشــکار دولت ســعودی را‬ ‫پیگیری کند و از انها توضیح بخواهد‪ .‬از ســوی دیگر‬ ‫دولت مــا باید از بین المجالس کشــورهای اســامی‬ ‫و ســازمان کنفرانس اســامی درخواســت برگزاری‬ ‫جلســه ویژه کند تا بررســی موضوع منتج بــه نتیجه‬ ‫شــود نه اینکه با بی تفاوتی این حــوادث در اینده هم‬ ‫تکرار گردد‪ .‬با او در این مورد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫از نظر شما مجلس و کمیســیون امنیت ملی چه‬ ‫کارهایی بایــد انجام دهن د یا چــه کارهایی را تا به‬ ‫حال انجام داده اند؟‬ ‫به لحــاظ حقوقی هم مــا باید از طریق ســازمان‬ ‫ملل متحد و ســازمان کنفرانس اســامی بخواهیم که به‬ ‫یک شــکلی منشــوری برای مدیریت حج نوشــته شود یا‬ ‫یک نظام نامه ای تدوین شود تا مدیریت حج براساس ان‬ ‫صورت بگیرد و کشورها همه در اداره حج مشارکت داشته‬ ‫باشند‪ .‬کمیســیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس با‬ ‫جدیت تمام موضوع را پیگیری می کند‪.‬‬ ‫به دو نفر از اعضای کمیســیون هم ماموریت داده‬ ‫که همراه هیاتی که توسط وزیر بهداشت به عربستان سفر‬ ‫کرده بروند‪،‬گــزارش تهیه کنند و حقیقت را به کمیســیون‬ ‫گزارش دهند‪.‬‬ ‫در جلسه ای که در مجلس شورای اسالمی تشکیل‬ ‫شد وزیر ارشاد‪،‬وزیر کشور و اقای امیرعبداللهیان معاون‬ ‫وزارت خارجه امدند و گــزارش کاملی بــه مجلس دادند‪.‬‬ ‫مجلس شــورای اســامی هم بیانیــه ای صــادر کرد که‬ ‫براســاس ان فاجعــه رخ داده و بی کفایتــی ال ســعود را‬ ‫محکوم کرد‪.‬‬ ‫تا به اینجای کار شــما اقدامات صورت گرفته از‬ ‫سمت دولت و وزارت خارجه را چگونه دیدید؟‬ ‫دریافت ما تا به اینجا این اســت که دولت خیلی‬ ‫منفعالنه برخورد می کند‪.‬از اصطالحات دیپلماتیک بدون‬ ‫بار سیاســی و حقوقی اســتفاده می کند و تا به حال اقدام‬ ‫قاطعانه ای انجام نداده اســت‪ .‬جز اینکه کاردار ســفارت‬ ‫عربستان چند بار به وزارت خارجه احضار شده است‪.‬‬ ‫با توجه به رفتار سعودی ها و مشکالتی که حتی در‬ ‫حج عمره هم برای مسافران ایرانی ایجاد کردند‬ ‫به نظر شما چه اقداماتی از این به بعد باید در رابطه‬ ‫با عربستان انجام دهیم؟‬ ‫همانطــور که عرض کــردم باتوجه بــه اتفاقاتی‬ ‫که از طرف ال ســعود اعم از اهانت به نوجوانان ما در حج‬ ‫عمره‪ ،‬ســقوط جرثقیل و فاجعه ای که در منا اتفاق افتاد‪،‬‬ ‫همه اینها نشان دهنده بی کفایتی ال سعود در برگزاری حج‬ ‫تمتع اســت‪ .‬بنابراین باید برای مدیریت حج یک تصمیم‬ ‫اساسی و در عرصه بین المللی یا حداقل در بین کشورهای‬ ‫اسالمی صورت بگیرد‪.‬‬ ‫به اعتقاد شــما با شــرایط به وجود امده صحبت‬ ‫کردن و سخن گفتن از بهبود روابط با عربستان‬ ‫درست است؟‬ ‫االن که اصال زمان سخن گفتن از بهبود روابط با‬ ‫عربستان نیست‪ .‬رژیم ال سعود از طرفی مسلمانان‪ ،‬زنان‬ ‫و کودکان در یمن را قتل عام می کنــد و از طرفی عرضه و‬ ‫کفایت مدیریت حج را ندارد و باعث کشــته شدن هزاران‬ ‫مسلمان می شود‪.‬‬ ‫در ایــن شــرایط فقــط باید دولــت عربســتان مورد‬ ‫بازخواســت و محاکمه قــرار بگیرد‪ .‬نه اینکــه صحبت از‬ ‫بهبود روابط با چنین دولتی کنیم‪ .‬ما انتظار داریم دولت و‬ ‫وزارت خارجه در تراز جمهوری انقالب اسالمی با حمایت‬ ‫از منافع اسالم وارد میدان شود و با این موضوع برخورد کند‬ ‫اینجا دیگر جای تسامح و تساهل نیست‪.‬‬ ‫دیگر نمی توان منافع جهان اسالم و جریحه دارشدن‬ ‫قلوب مسلمانان را نادیده بگیریم و فقط به خاطر مسائل و‬ ‫روابط منطقه ای و تسامح و تساهل از ان عبور کنیم‪ .‬دولت‬ ‫و وزارت خارجه باید همچنین حقوق کنسولی اتباع ایرانی‬ ‫را به طورکامل دنبــال کند و از مجامــع بین المللی تقصیر‬ ‫اشــکار دولت ســعودی را پیگیری کند و از انهــا توضیح‬ ‫بخواهد‪ .‬از ســوی دیگر دولــت ما بایــد از بین المجالس‬ ‫کشورهای اسالمی و سازمان کنفرانس اسالمی درخواست‬ ‫برگزاری جلسه ویژه کند تا بررســی موضوع منتج به نتیجه‬ ‫شــود نه اینکه بــا بی تفاوتــی ایــن حــوادث در اینده هم‬ ‫تکرار گردد‪.‬‬ ‫در این شرایط فقط باید‬ ‫دولت عربستان مورد‬ ‫بازخواست و محاکمه‬ ‫قرار بگیرد‬ ‫رقابت پشت درهای بسته‬ ‫بحرانکاریزما‬ ‫ایارقابتبینمحمدبن نایفومحمدبن سلمان‬ ‫عامل حادثهمنابودهاست؟‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫بین الملل‬ ‫تراژدی منا ضربه مهلکی بر پرستیژ عربستان سعودی در حوزه سیاست خارجی و جهان اسالم‬ ‫بود‪ .‬رقابت درونی در ساختار قدرت یکی از دالیل به وجود امدن دو تراژدی در مراسم حج امسال بود و‬ ‫به نظر می رسد پس از این رخدادها نیز رقابت پشت پرده در درون ساخت قدرت در خاندان ال سعود‬ ‫تشدیدخواهدشد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫کامران کرمی‬ ‫پژوهشگر خلیج فارس‬ ‫‪1‬‬ ‫نظام سیاسی عربستان سعودی در میان سیستم های‬ ‫سیاسی جهان‪ ،‬نمونه ای منحصر به فرد به شمار می رود‪.‬‬ ‫در واقع عربســتان تنها پادشــاهی در جهان اســت که در‬ ‫ان قدرت‪ ،‬نه به فرزندان پادشــاه‪ ،‬بلکه به برادران پادشاه‬ ‫انتقال پیدا می کند‪ .‬ســنت انتقال افقی قدرت به برادران‬ ‫پادشاه پس از مرگ ملک عبدالعزیز بنیانگذار دولت سوم‬ ‫سعودی‪ ،‬اجرایی شد و تا به امروز بر مبنای این منشور عمل‬ ‫گردیده است‪.‬‬ ‫در اســتانداردهای رایــج در علــوم سیاســی گفته‬ ‫می شود که نظام سیاسی عربستان سعودی در طبقه بندی‬ ‫سیستم های پادشاهی مطلقه یا بر اساس طبقه بندی ژان‬ ‫بالنــدل در کتاب حکومت مقایســه ای‪ ،‬جــزو نظام های‬ ‫سیاســی محافظه کار یا ســنتی غیر مســاوات طلب جای‬ ‫می گیرد‪ .‬امــا در یــک طبقه بنــدی دقیق تر کــه گویای‬ ‫واقعیت های داخلی عربستان اســت‪ ،‬می توان گفت که‬ ‫حکومت در عربســتان ســعودی‪ ،‬اگرچه بر محور و معیار‬ ‫پادشاه و اراده او می چرخد‪ ،‬اما نوعی نظام سلطنتی مبتنی‬ ‫بر اجماع و وفاق عام میان خانــدان حاکم‪ ،‬نهاد مذهب و‬ ‫بسیاری دیگر از اشخاص‪ ،‬خاندان ها و گروه های مختلف‬ ‫است‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گمانه هایی که در خصوص حادثــه منا و ارتباط‬ ‫دادن ان به رقابت بن ســلمان و بن نایف مطرح‬ ‫می شــود‪ ،‬از این زاویه قابل فهم است‪ ،‬چون در‬ ‫صورتمرگملکسلمان‪،‬محمدبن نایفولیعهد‬ ‫به عنوان پادشاه انتخاب می شــود و بر اساس‬ ‫ســنت پادشــاهان به تخت نشســته می تواند‬ ‫ولیعهدخودراانتخابیاتغییردهد‬ ‫حکومــت در عربســتان ســعودی به موجب ســنت‬ ‫حق ویژه مربوط به پسر ارشــد ملک عبدالعزیز از خاندان‬ ‫ابن سعود است‪ .‬ملک عبدالعزیز صراحتا بیان کرد تا زمانی‬ ‫که پسرانش زنده هســتند‪ ،‬ســلطنت به نوادگان نخواهد‬ ‫رســید و از ان تاریخ تاکنون نحوه انتقال قدرت بر اساس‬ ‫منشور عبدالعزیز صورت گرفته است‪ .‬عبدالعزیز در سال‬ ‫‪ 1953‬درگذشت و فرزند ارشد وی‪ ،‬سعود به سلطنت رسید‬ ‫و برادرش فیصل ولیعهد گردید‪.‬‬ ‫بعد از یک دوره رقابت در نوامبر ‪ ،1964‬ملک سعود‬ ‫توسط شــورای ســلطنتی‪ ،‬خلع و فیصل برادرش پادشاه‬ ‫گردید‪ .‬در ســال ‪ 1975‬ملک فیصل توسط برادرزاده اش‬ ‫به قتل رسید و برادرش خالد به جانشینی وی انتخاب و فهد‬ ‫به عنوان ولیعهد تعیین گردید‪ .‬با مرگ خالد در سال ‪،1982‬‬ ‫فهد پادشــاه و عبدالله ولیعهد شــد و در سال ‪ ،2005‬فهد‬ ‫درگذشت و دیگر برادران با ملک عبدالله به عنوان پادشاه‬ ‫جدید بیعت کردند‪ .‬در دوره پادشــاهی ملک عبدالله‪ ،‬سه‬ ‫برادرش سلطان‪ ،‬نایف و سلمان به عنوان ولیعهد انتخاب‬ ‫شدند که ســلطان و نایف به ترتیب در ســال های ‪2011‬‬ ‫و ‪ 2012‬درگذشــتند و با مرگ ملک عبدالله‪ ،‬امیر ســلمان‬ ‫(ولیعهد‪ ،‬وزیر دفاع و معاون اول نخســت وزیر) به عنوان‬ ‫ششمین پادشاه عربستان ســعودی تعیین شد‪ .‬اما انچه‬ ‫مقطع کنونی را با مقاطع پیش متفاوت تر و چالش برانگیزتر‬ ‫می کند‪ ،‬انتخاب ولیعهد و ولی ولیعهد از شاهزادگان نسل‬ ‫سوم یا همان نوادگان عبدالعزیز است‪.‬‬ ‫ملــک ســلمان پــس از مدتــی از روی کارامدن در‬ ‫ژانویه ‪ 2015‬مقــرن بن عبدالعزیــز برادر ناتنــی اش را از‬ ‫پســت ولیعهدی کنار زد و برادرزاده اش محمد بن نایف را‬ ‫به عنوان ولیعهد و پســرش محمد بن ســلمان را به عنوان‬ ‫جانشــین ولیعهد انتخاب کرد‪ .‬در واقع ایــن انتخاب ها‪،‬‬ ‫پایان قرار گرفتن برادران در صف ولیعهدی و پادشاهی و‬ ‫ورود عربستان به سیستم جدیدی از انتخاب شاهزادگان‬ ‫اســت که می تواند برخالف شــش دهه گذشــته بســیار‬ ‫چالش برانگیز باشد‪.‬‬ ‫دالیل چالــش را می تــوان در فقدان یک سیســتم‬ ‫کارامد و پویا برای کاهش هزینه های جنگ قدرت دانست‬ ‫که در عوامل زیر می توان مورد بررسی قرار داد‪:‬‬ ‫‪ .1‬در منشــور عبدالعزیــز بنیانگذار دولت ســعودی‬ ‫صریحا تاکید شــده بود که قدرت تنها باید میان پســران‬ ‫یا همان برادران پادشــاه انتقال پیدا کند‪ .‬یعنی مکانیسم‬ ‫عبدالعزیــز مانند یــک نقشــه راه‪ ،‬افق پیــش رو را برای‬ ‫عربستان روشن کرده بود‪ .‬در مقطع کنونی چنین مکانیسم‬ ‫و نقشه راهی وجود ندارد‪ .‬به فرض با مرگ ملک سلمان‪،‬‬ ‫محمد بن نایف پادشاه می شود و محمد بن سلمان ولیعهد ‬ ‫حال قدرت یــا باید میان خانواده نایف و ســلمان دســت‬ ‫به دســت شــود یا محمد بن نایف با تعیین دیگر برادرش‬ ‫به پست ولیعهدی و عزل محمد بن ســلمان‪ ،‬قدرت را در‬ ‫خانواده نایف موروثی کند و یا برعکس محمد بن سلمان با ‬ ‫ترفندهایی به پادشاهی برسد و قدرت را در خانواده سلمان‬ ‫موروثی کند‪ .‬در صورت وقوع این فرضیه‪ ،‬عالوه بر اینکه‬ ‫شــاهد تشــدید رقابت میان این دو خانواده خواهیم بود‪،‬‬ ‫دیگر برادران و فرزندان برادران همچون فرزندان عبدالله‪،‬‬ ‫سلطان‪ ،‬فهد و دیگران خواهان سهم بری و قرار گرفتن در‬ ‫صف جانشینی خواهند شد‪.‬‬ ‫‪ .2‬مکانیســم شــورای بیعــت هــم در ایــن مقطع‬ ‫نمی توانــد راه حل موثری برای این مســاله باشــد‪ .‬چون‬ ‫هدف از تاسیس شــورای بیعت در ســال ‪ 2006‬از سوی‬ ‫ملک عبدالله‪ ،‬تعیین ولیعهد و نه پادشاه بود‪ .‬تاسیس این‬ ‫شــورا در ان مقطع واکنش های متفاوتی را در پی داشت‪.‬‬ ‫عده ای ان را گامی در راســتای اصالحات در عربســتان‬ ‫دانســته و عده ای دیگر این اقدام را تدبیری برای تحکیم‬ ‫پایه هــای حکومت از طریق مســدود کــردن زمینه های‬ ‫منازعه بر سر حکومت بین فرزندان و نوادگان عبدالعزیز در‬ ‫اینده دانستند‪ .‬دسته سوم هم معتقد بودند که تاسیس این‬ ‫شورا‪ ،‬تالشی غیررسمی از سوی ملک عبدالله برای مقابله‬ ‫با جناح ُســدَ یری های مدعی تصاحب تاج و تخت (هفت‬ ‫ُسدَیری‪ :‬فهد‪ ،‬سلطان‪ ،‬عبدالرحمن‪ ،‬نایف‪ ،‬سلمان‪ ،‬ترکی‬ ‫و احمد) برشمرده شد‪ .‬در مقطع کنونی‪ ،‬مکانیسم شورای‬ ‫بیعت باتوجه به کارکرد ان نمی تواند پاســخگوی تغییرات‬ ‫کنونی باشد‪.‬‬ ‫‪ .3‬شــورای خاندان حاکم هم ســومین مکانیسمی‬ ‫در برهه کنونی رقابت بین محمد‬ ‫بن سلمان و محمد بن نایف‬ ‫بسیار جدی تر و تعیین کننده تر‬ ‫از دیگر رقبای موجود است‬ ‫ اســت که در موضوع جانشینی از نقشــی اگرچه کم رنگ‬ ‫برخوردار بوده است‪ ،‬اما با تاسیس شورای بیعت عمال نقش‬ ‫این مکانیسم به حاشــیه رفت‪ .‬چون در مقام مقایسه باید‬ ‫گفت که اعضای شورای بیعت از تبار ملک عبدالعزیز بوده‪،‬‬ ‫در حالی که شورای خاندان حاکم متشکل از نمایندگانی از‬ ‫خاندان ال سعود و شــاخه های فرعی ان است‪ .‬در مقطع‬ ‫کنونی و یکه تازی های محمد بن ســلمان و عزل و نصب‬ ‫بسیاری از مقامات ســلطنتی‪ ،‬عمال نقش شورای خاندان‬ ‫حاکم به حداقل رسیده است‪.‬‬ ‫جمع بندی‬ ‫بنابراین با تحلیل و ارزیابی این سه مکانیسم و نقش‬ ‫انها در تعیین جانشــینان پادشــاه باید گفت که در مقطع‬ ‫کنونی‪ ،‬رقابت بر سر جانشینی به نسبت دوره های پیشین‬ ‫قابلیت تشدید شدن بیشتری دارد‪ .‬با مرگ بیشتر فرزندان‬ ‫عبدالعزیز و بیماری و کهولت سن انها‪ ،‬می توان گفت که‬ ‫عربســتان در حال پوســت اندازی و ورود به دوره جدیدی‬ ‫از بیعت با شاهزادگان نســل ســوم یا نوادگان عبدالعزیز‬ ‫است‪ .‬در برهه کنونی رقابت بین محمد بن سلمان و محمد‬ ‫بن نایف بســیار جدی تر و تعیین کننده تــر از دیگر رقبای‬ ‫موجود است‪ .‬اگرچه نمی توان شاهزادگانی چون متعب بن‬ ‫عبدالله وزیر گارد ملی‪ ،‬فیصل بن سلمان امیر مدینه و مغز‬ ‫متفکر خاندان سلمان‪ ،‬سعود بن نایف امیر منطقه شرقی‪،‬‬ ‫فیصل بن بندر امیر ریاض و خالد الفیصــل امیر مکه را از‬ ‫این چرخه به دور داشت‪ ،‬اما به دلیل قرار داشتن محمدین‬ ‫در پســت های ولیعهدی و ولی ولیعهدی می توان رقابت‬ ‫این دو را تعیین کننده رقابت های موجود و همچنین نحوه‬ ‫گذار ال سعود از وضعیت کنونی و ورود به سیستم جدیدی‬ ‫از اجماع و بیعت در عربستان دانست‪.‬‬ ‫در واقع گمانه هایی که در خصوص حادثه منا و ارتباط‬ ‫دادن ان به رقابت بن ســلمان و بن نایف مطرح می شود‪،‬‬ ‫از این زاویه قابل فهم اســت‪ ،‬چون در صورت مرگ ملک‬ ‫ســلمان‪ ،‬محمد بن نایف ولیعهد به عنوان پادشاه انتخاب‬ ‫می شود و بر اســاس ســنت پادشــاهان به تخت نشسته‬ ‫می تواند ولیعهد خــود را انتخاب یا تغییر دهــد‪ .‬بنابراین‬ ‫بن نایف می تواند از قرار دادن محمد بن سلمان به عنوان‬ ‫ولیعهد خودش طفره رود و چون مکانیسم کار امد یا حداقل‬ ‫مورد اجمــاع و احترامی همچــون منشــور عبدالعزیز در‬ ‫مقطع کنونی برای انتخاب شاهزادگان وجود ندارد‪ ،‬بالقوه‬ ‫می تواند او را از گردونه رقابت دور کند‪ .‬از این زاویه سطح‬ ‫تعامل یا تقابل محمدین در ماه ها و سال های اتی می تواند‬ ‫نحوه زیست سیاسی پادشاهی سعودی را از حیث موروثی‬ ‫شــدن قدرت در یک خانــواده و یا برقراری یک سیســتم‬ ‫اجماعی – شورایی تعیین کند‪.‬‬ ‫اعضای شورای بیعت از‬ ‫تبار ملک عبدالعزیز بوده‪،‬‬ ‫در حالی که شورای خاندان‬ ‫حاکم متشکل از نمایندگانی از‬ ‫خاندان ال سعود و شاخه های‬ ‫فرعی ان است‬ ‫باید کمیته حقیقت یاب سازمان کنفرانس اسالمی تشکیل شود‬ ‫ن شیخ االسالم‬ ‫حسی ‬ ‫‪2‬‬ ‫مشاور امور بین الملل رئیس مجلس‬ ‫در خصوص حادثه اخیر منا در مکه مکرمه که منجر‬ ‫به جان باختن و مجروح شدن تعداد زیادی از مسلمانان در‬ ‫مراسم حج تمتع امسال شد‪ ،‬باید گفت که دولت عربستان‬ ‫به دلیل اینکه میزبانی حجاج بیت الله الحرام و اداره اماکن‬ ‫مقدس مسلمین را در طول تاریخ تاکنون بر عهده داشته ‪،‬‬ ‫باید پاسخگو باشد‪ .‬در واقع دولت سعودی باید درباره این‬ ‫جنایت بزرگ به جهان اســام و همه کســانی که مدعی‬ ‫حمایت از حقوق بشــر هستند پاسخگو باشــد‪ .‬عربستان‬ ‫سعودی کارنامه سیاهی در کشته شــدن مسلمانانی دارد‬ ‫که برای زیارت خانه خدا به سرزمین وحی سفر می کنند‪ .‬در‬ ‫سال های اخیر عدم مدیریت سعودی ها در برگزاری مراسم‬ ‫حج بارها از ســوی فعاالن سیاســی‪ ،‬مذهبی و رســانه ای‬ ‫گوشزد شد ه اما گویا تا زمانی که فاجعه ای بزرگ رخ ندهد‪،‬‬ ‫مقامات کشورهای اسالمی چنین هشــدارهایی را جدی‬ ‫نمی گیرند‪ .‬حاال با رخ دادن این فاجعه انسانی انها نه تنها‬ ‫باید در جواب بی کفایتی خود به جهان اسالم پاسخ دهند‬ ‫بلکه باید به مدعیان دفاع از حقوق بشر نیز پاسخ دهند‪.‬‬ ‫نگاهی به تاریخچه حوادث مرگبار در جریان مناسک‬ ‫حج نشــان می دهد طی چهل ســال اخیر ‪ 15‬مورد از این‬ ‫دست حوادث رخ داده که ‪ 8‬مورد ان در جریان رفت و امد‬ ‫حجاج به رمی جمرات در منا بوده اســت‪ .‬حادثه ســقوط‬ ‫جرثقیل نزدیک ترین اتفاقی اســت که گویای بی تدبیری‬ ‫انان اســت‪ .‬ســقوط یک جرثقیل چند تنی با وزش باد در‬ ‫صحن مســجدالحرام که به دنبال ان ‪ 107‬زائر خانه خدا‬ ‫جان باختند و چند روز پس از ان‪ ،‬کشته شدن دو هزار نفر‬ ‫از حجاج در روز عیدقربان و در مناسک مذهبی فجیع ترین‬ ‫حادثه ای اســت که تاکنــون رخ داده اســت‪ .‬وقوع این‬ ‫حوادث مرگبار نشان دهنده بی کفایتی ال سعود در میزبانی‬ ‫میلیونی مراسم حج اســت‪ .‬متاســفانه بخش اعظمی از‬ ‫نیروهای اطالعاتی و امنیتی که همه ساله هنگام برگزاری‬ ‫مناســک حج حضور داشــتند‪ ،‬امروز در بحرین مســتقر و‬ ‫الباقی انها نیز درگیر جنگ یمن و هدایت داعش در سوریه‬ ‫و عراق هستند‪ .‬نیروهایی که باید در مناسک حج‪ ،‬امنیت‬ ‫حجاج را تامین می کردند‪ ،‬برای کشتار مسلمانان عراقی‪،‬‬ ‫ســوری‪ ،‬بحرینی و یمنی عازم ماموریت شده اند‪ .‬در حالی‬ ‫که عدم حضور انها در محل ماموریت اصلی موجب کشتار‬ ‫هزاران حاجی از سراســر جهان شده اســت‪ .‬کشــورهای‬ ‫اسالمی باید برای تغییر مدیریت حج ورود کرده و هر طور‬ ‫که شــده مفســدان بی لیاقت را از مدیریت خانه خدا خلع‬ ‫کنند‪ .‬کســانی که نمی توانند یک منطقــه زیارتی را با یک‬ ‫میلیون زائر و حاجی مدیریت کنند چطور به خودشان اجازه‬ ‫می دهند برای تصمیم گیری در دیگر کشورهای اسالمی‬ ‫همچون یمــن ورود می کنند‪ .‬در جنایت منا‪ ،‬ســعودی ها‬ ‫راه های اصلی را بــدون هیچ دلیل منطقی بســته بودند و‬ ‫طبیعی بود که این سیاســت گذاری غلط منجــر به چنین‬ ‫جنایت بزرگی شود‪.‬‬ ‫ارتباط دادن جنایت منا به جنگ قدرت در عربستان‬ ‫یک احتمال اســت که باید دربــاره ان تحقیق و تامل کرد‬ ‫اما انچه قطعی است‪ ،‬بی کفایتی و بی لیاقتی سعودی ها و‬ ‫نظام فاسد شاهنشاهی سعودی است که به جهان اسالم‬ ‫و هیچ نهاد دیگری خود را پاســخگو نمی دانــد‪ .‬بنابراین‬ ‫ارتباطی بین این حادثه و تفرقه موجود در بین شاهزادگان‬ ‫وجود ندارد بلکه دلیل ان نظام شاهنشــاهی عربســتان و‬ ‫کشــوری اســت که بر پایه یک دیکتاتوری فردی بنا شده‬ ‫است‪ .‬این اخالق شاهنشاهی از باال تا پایین نظام رسوخ‬ ‫کرده یعنی از شــاهزاده کوچک تا بــزرگ یک دیکتاتوری‬ ‫ناشی از بی تدبیری وجود دارد که منجر به حادثه خونین در‬ ‫رمی جمرات شد‪ .‬حادثه ای که جز بی کفایتی و بی تدبیری‬ ‫نشان دهنده چیز دیگری نیست‪ .‬در واقع پادشاه عربستان‬ ‫به دلیل هراســی کــه دارد حاضر بــه پذیــرش همکاری‬ ‫هیچ کس نیست بنابراین ترس از اینکه اوضاع از کنترلش‬ ‫خارج شود باعث شده این فاجعه صورت بگیرد‪.‬‬ ‫دولتمردان ال ســعود نگران ان هســتند کــه نظام‬ ‫شاهنشــاهی از دستشــان خــارج شــود‪ ،‬نمی خواهنــد‬ ‫کــس دیگــری بــا انهــا مشــارکت کنــد و از طرفــی نیز‬ ‫می هراسند که ابعاد فاجعه برمال بشود‪ .‬ابعاد فاجعه خیلی‬ ‫وسیع تر از این اســت که نشــان داده اند‪ ،‬به همین دلیل‬ ‫پاسخگویی شــفافی از ســوی انها صورت نمی گیرد‪ .‬هر‬ ‫چند نباید فرامــوش کرد که حاکمان ال ســعود عالقه ای‬ ‫به پاســخگویی ندارند‪ .‬به خصوص انکه شــاهزادگان از‬ ‫قدرت زیــادی برخوردارند و هــر انچــه اراده کنند‪ ،‬انجام‬ ‫می دهند بدون اینکه به کسی پاسخگو باشند‪ .‬این موضوع‬ ‫به خصوص از زمانی که ردپای فرزند ملک سلمان در حادثه‬ ‫رمی جمرات مشخص شده است بیشتر به چشم می اید‪.‬‬ ‫در هر صورت فاجعه منا نشــان دهنده سوء مدیریت‬ ‫ال سعود است‪ .‬به نظر من اولویت این نظام برگزاری مراسم‬ ‫حج نبوده‪ ،‬بلکه اولویت اصلی انها پیگیری جنگ در منطقه‬ ‫اســت‪ .‬راه انداختن جنــگ خونین یمن کــه چندین هزار‬ ‫بی گناه را به خاک و خون کشــید تا حادثه بی ســابقه اخیر‬ ‫نشان دهنده ان است که ال ســعود به جان کسی اهمیت‬ ‫نمی دهد و اتش افروزی در ذات خاندان ال سعود است‪ .‬به‬ ‫همین دلیل زبده ترین و کارکشته ترین نیروهای کشورشان‬ ‫را در یمن مســتقر کرده اند که کودکان را بکشند و تا امروز‬ ‫جنایات ظالمانه شــان پایانی نــدارد‪ .‬این رژیم با اشــغال‬ ‫بحرین از دموکراسی و مردم ساالری در این کشور جلوگیری‬ ‫می کند‪ .‬در واقع انها تعدادی از نیروهــای حرفه ای را در‬ ‫یمن مستقر کرده اند و تعداد دیگری هم در عراق و سوریه‬ ‫و لبنان مشغول به کار هســتند و چون حج اولویت اولشان‬ ‫نبوده نیروهایشان را در جاهای دیگری متمرکز کرده اند‪ .‬با‬ ‫این حال در گذشته هم که دولت عربستان درگیر جنایات‬ ‫امروزی اش نبود‪ ،‬شــاهد حادثه هایی از این دست نبودیم‬ ‫زیــرا نیروهای حرفــه ای و توانمندش درگیر رســیدگی به‬ ‫امور حج بودند‪ .‬با وجود این جریانات‪ ،‬انها مجبور شــدند‬ ‫ نیروهای ضعیفی را برای رسیدگی به مراسم حج بسیج کنند‬ ‫و نتیجه اش هم همین حادثه مهلک شد‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬از انجا که حج متعلق به جهان اســام‬ ‫اســت اولین اقــدام بایــد تشــکیل کمیتــه حقیقت یاب‬ ‫کشــورهای اسالمی باشــد تا بر اســاس کارگروه هایی در‬ ‫چارچوب های مشخص شده از ســوی سازمان کنفرانس‬ ‫اســامی‪ ،‬ابعاد این فاجعه را بررسی کنند‪ .‬بنابراین دادگاه‬ ‫بین المللــی عدالت اســامی کــه زیر مجموعه ســازمان‬ ‫کنفرانس اسالمی است‪ ،‬باید زوایای پنهان و افشا نشده‬ ‫این فاجعه را روشــن کــرده و به حــل نهایی و ریشــه ای‬ ‫موضوع کمک کند‪ .‬از ســوی دیگر کشــورهای اسالمی‬ ‫باید صالحیت خاندان ال ســعود برای تصدی مراسم حج‬ ‫را در دستورکار قرار دهند‪ .‬دولت جمهوری اسالمی ایران‬ ‫نیز به عنوان کشور مهم و قدرتمند اســامی باید در دفاع‬ ‫از حقوق مسلمین تمام تالش خود را برای تغییر مدیریت‬ ‫خانه خدا انجام دهد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تغییر مدیریت خانه خدا‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪47‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫حکومتقبیله ای‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفت وگو با نصرت الله تاجیک‪ ،‬سفیر سابق ایران در اردن‬ ‫با توجه بــه حادثه منا در مناســک حج امســال و‬ ‫اجتناب مقامات ســعودی از پاسخگویی دقیق و‬ ‫صحیــح در این باره‪ ،‬به نظر می رســد که مقامات‬ ‫این کشــور با اختالفات درونی مواجه هستند که‬ ‫این مساله نمود بیرونی نیز پیدا کرده است‪ .‬این‬ ‫سردر گمی مقامات عربستان به چه دلیل است؟‬ ‫مسئوالن عربســتانی ســازماندهی و نحوه کار خود ‬ ‫مناسک حج را باید بر اساس خواسته مسلمانان جهان اسالم‬ ‫تغییر دهند‪ .‬این فاجعه احساســات مردم جهان به خصوص‬ ‫مسلمانانراجریحه دارکردهاست‪.‬درستاستکهایناتفاق‬ ‫یک حادثه بوده‪ ،‬اما ریشه ان در بی تدبیری مقامات سعودی‬ ‫اســت‪ .‬اما اکنون مســاله دیگر در این باره مسئولیت پذیری‬ ‫عربستان است که باید در برابر این حادثه توضیحات الزم‬ ‫را ارائه کرده و رونــد در پیش گرفته شــده را اصالح کند تا‬ ‫مســلمانان اطمینان پیدا کننــد این اتفاقــات دیگر تکرار‬ ‫نمی شود‪ .‬متاسفانه‪ ،‬به نظر می رسد که در حال حاضر این‬ ‫حادثه به برخی مسائل سیاسی پیوند خورده است‪ .‬این در‬ ‫حالی است که مسائل انســانی مانند برگزاری مناسک حج‬ ‫نباید با مسائل سیاسی پیوند بخورد‪.‬‬ ‫عربستان سعودی باید حســن نیت خود را ثابت کند و‬ ‫در حقیقت وظایف خود را مبنی بر پرداخت خسارت مادی‬ ‫و معنوی بــرای ارامش روحــی و روانی ملت هــای جهان‬ ‫اســام و به خصوص کشورهایی که‬ ‫قربانیان بیشــتری در این حادثه منا‬ ‫در مناسک حج داشــته‪ ،‬انجام دهند‬ ‫و متاســفانه به طور کلی عربســتان‬ ‫سعودی در طول ســال های گذشته‬ ‫از نظــر سیاســی به خصــوص حوزه‬ ‫سیاســت خارجی روند خوبــی را طی‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫با توجه به اظهارات شما‪ ،‬چرا‬ ‫عربستان عملکرد خوبی در‬ ‫مواجهه با مسائل منطقه ای‬ ‫در خاورمیانــه طــی نکــرده‬ ‫است؟‬ ‫متاســفانه حدود چهار سال‬ ‫است که عربستان سعودی در حوزه‬ ‫مســائل خاورمیانه به خصــوص در‬ ‫برابر ایران از حد مخالفت گذشــته و‬ ‫به تقابل رســیده و این رویکرد برای‬ ‫اینده منطقه چندان سودمند و سازنده‬ ‫نیست‪ .‬دو کشــور منطقه می توانند‬ ‫اختالف دیدگاه داشــته و در پی اهداف و منافع ملی خود‬ ‫حرکت کننــد اما اینکه یک کشــور بخواهــد این اختالف‬ ‫دیدگا ه ها را به تقابل و خشــونت تبدیل کنــد‪ ،‬این رویکرد‬ ‫عواقب خوبی برای اینده مردم منطقه به همراه ندارد‪ .‬ما باید‬ ‫در برابر رفتارهای مقامات عربستان سعودی هوشیارانه تر‬ ‫عمل کنیم و از حالت های خوشــبینانه خارج شویم‪ .‬نسل‬ ‫جدید ســعودی ها تصمیم خود را گرفته اند و با یک خطای‬ ‫فاحش اختــاف دیدگاه هــا و اختالف منافــع را تبدیل به‬ ‫تقابل و خشــونت می کنند‪ .‬به طور مثال‪ ،‬بر اساس همین‬ ‫رویکرد‪ ،‬پس از وقوع بحران در ســوریه‪ ،‬حدود ‪ 250‬هزار‬ ‫سوری در طول بیش از چهار سال جان خود را از دست داده‬ ‫و میلیون ها نفر اواره شده اند‪ .‬این رویکرد خطرناک از سوی‬ ‫عربستان اتخاذ شــده که ممکن است تبعات و عواقب ان‬ ‫کشورهای دیگر منطقه را درگیر کند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که نســل جدید خاندان سعودی‬ ‫که پس از مرگ ملک عبدالله پادشــاه این کشور‬ ‫و به قدرت رســیدن ملک ســلمان‪ ،‬پسر پادشاه‬ ‫بن سلمان امور کار را عمال در دست گرفته افرادی‬ ‫ر ا بر سر کار اورده که نسبت به نسل قدیم رویکرد‬ ‫تهاجمی تری در منطقه اتخــاذ کرده اند ‪ ،‬ارزیابی‬ ‫شما در این باره چیست؟‬ ‫درست است که با مرگ پادشاه پیشین‪ ،‬شاهد تغییر‬ ‫نسل در عربستان سعودی بودیم اما سیاست حکومتی در‬ ‫این کشور بر پایه چندین گسل است که می توان به گسل‬ ‫نسلی‪ ،‬سیاسی و تضاد های اجتماعی در داخل این کشور‬ ‫اشــاره کرد‪ .‬همچنین این نکته را نبایــد فراموش کرد که‬ ‫ل مشکالت ایران در منطقه و جهان چندان‬ ‫سعودی ها از ح ‬ ‫خشنود نیســتند‪ .‬به خصوص صهیونیست ها و اعراب و در‬ ‫راس ان عربستان ســعودی و برخی تندروها در امریکا که‬ ‫در صدد بزرگ نمایی برنامه هســته ای ایران بودند‪ ،‬از حل‬ ‫این مساله و دستیابی ایران و شش کشور جهان به توافق‬ ‫هسته ای نگران هســتند‪ .‬این در حالی است که جمهوری‬ ‫اســامی ایران حق خود می داند که ارتباطش را با جهان‬ ‫یعنی غرب و شــرق و به خصوص با منطقــه تنظیم کند اما‬ ‫سعودی ها در واقع حل این مساله را به ضرر خود می دانند و‬ ‫تصور می کنند که اگر دولت و ملت ایران در جایگاه بهتری‬ ‫قرار بگیرنــد باعث حذف انهــا از معادله قدرت می شــود‪.‬‬ ‫ممکن اســت که این تصور مطلب درســتی باشــد اما این‬ ‫انتخاب ایران اســت که مراوده مثبتی با کشورهای جهان‬ ‫داشته باشد و برای بهبود روابطش تالش کرده و در همین‬ ‫راستا یک سیاســت خارجی مثبت و در عرصه بین المللی و‬ ‫منطقه ای اتخاذ کند‪ .‬سعودی ها نباید این رویکرد و انتخاب‬ ‫ایران را علیه خود تلقی کنند اما متاسفانه این تلقی را دارند و‬ ‫برهمین اساس رویکرد تخاصمی اتخاذ کرده اند‪.‬‬ ‫بر اســاس تحوالت اخیر در عربستان سعودی‪،‬‬ ‫شاهد برخی چند دستگی میان اعضا و ولیعهدها‬ ‫و شــاهزاده های ایــن خانــدان برای دســتیابی‬ ‫به قدرت بیشتر هســتیم‪ ،‬این مساله باعث بروز‬ ‫برخی تنش ها در منطقه شده است‪ ،‬ارزیابی شما‬ ‫در این باره چیست؟‬ ‫‪3‬‬ ‫عربســتان ســعودی در ســا ل های اخیــر بــا‬ ‫چالش های زیادی از جمله جنگ‪ ،‬کاهش قیمت نفت‬ ‫و انتقادها بابت زمامداری مکه به ویژه حوادث اخیر در‬ ‫مناســک حج امسال مواجه شده اســت‪ .‬هم چنین از‬ ‫بهمن ماه امسال در داخل خاندان ال سعود و به صورت‬ ‫گسترده تر در جامعه عربستان به دلیل روی کار امدن‬ ‫ملک سلمان‪ ،‬پادشاه عربســتان نا ارامی هایی در این‬ ‫کشــور دیده می شــود که خواب خوش را از مقامات‬ ‫سعودی گرفته اســت‪ .‬در همین راســتا‪ ،‬نصرت الله‬ ‫تاجیک‪ ،‬کارشناس مســائل خاورمیانه در گفت وگو با‬ ‫مجله مثلث بر این باور است که نسل جدید سعودی ها‬ ‫پــا را فراتر گذاشــته و به دنبــال تقابل و خشــونت در‬ ‫منطقه ناارام خاورمیانه هستند‪ .‬در ادامه مشروح این‬ ‫گفت وگو را می خوانید‪.‬‬ ‫در هر صورت در کشــوری که سیاست و حکومت‬ ‫بر اســاس روابط قبیله ای تنظیم و اداره می شود ‪ ،‬این گونه‬ ‫چند دســتگی ها یک واقعیت اســت و حتی می توان ان را‬ ‫طبیعی تلقی کرد و نمی تــوان ان را کتمان کرد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر به دلیل نبود زیرســاخت های مدنی‪ ،‬فرهنگ جامعه‬ ‫مدنی‪،‬کارکرد ســازمان های مردم نهاد‪ ،‬نبود دموکراســی‬ ‫و ازادی این گونه وضعیت در عربســتان طبیعی است‪ .‬بر‬ ‫همین اســاس نبود چنیــن ســاختارها و ارگان هایی باعث‬ ‫می شــود که روابط سیاسی کشــور بر پایه عالیق‪ ،‬منافع و‬ ‫انگیزه های مختلف اشخاص باشد‪.‬‬ ‫در راســتای اختالف نظرها و تفرقه های موجود‬ ‫در خانــدان عربســتان ســعودی‪ ،‬بر اســاس‬ ‫اخبــار منتشــر شــده‪ ،‬یکــی از‬ ‫شــاهزاده های ســعودی کــه نوه‬ ‫ارشــد ملک عبدالعزیز‪ ،‬بنیانگذار ‬ ‫عربستان سعودی است‪ ،‬به تازگی‬ ‫در اظهارنظری نادر خواستار تغییر‬ ‫رژیم عربســتان و دولــت ریاض‬ ‫شده اســت‪ ،‬ایا این احتمال وجود‬ ‫دارد کــه در اینــده نزدیک شــاهد‬ ‫تغییراتــی در سیســتم موروثــی‬ ‫حکومــت خانــدان ســعودی در‬ ‫عربستان باشیم؟‬ ‫واقعیــت امر این اســت که‬ ‫نمی توان زمانی برای پایان حکومت‬ ‫سعودی بدین شکل تعیین کرد‪ ،‬اما در ‬ ‫عصر ارتباطات و در این وضعیت که‬ ‫مردم جهان و حتی مردم عربستان در‬ ‫این سطح از اگاهی و دانش قرار دارند‬ ‫ادامه حیــات این حکومــت موروثی‬ ‫واقعا پذیرفته و قابل تداوم نیســت‪.‬‬ ‫ولی نکته مهم و تعجب اور این است‬ ‫که دنیــای غــرب و به خصوص امریــکا چگونــه در برابر‬ ‫این گونه کشــورها که در حکومت هایشــان درصد بسیار‬ ‫پایینی از عنصــر مدنیت گنجانده شــده اســت و حقوقی‬ ‫مانند حقوق زنان و حقوق اقلیت ها به خصوص شــیعیان‬ ‫در انها نادیده گرفته می شــود را می توانــد به عنوان یک‬ ‫هم پیمان ببیند‪.‬‬ ‫این مساله کشــورهای غربی را نیز زیر سوال می برد‬ ‫که فقــط به صــرف روابط اقتصادی و کســب بــازار برای‬ ‫فروش تسلیحات تولیدی خود از این مسائل چشم پوشی‬ ‫می کنند‪ .‬امــا در کل باید گفت که هیچ جای شــکی وجود‬ ‫ندارد که دیگر ادامه حکومت خاندان سعودی بدین شکل‬ ‫چندان قابل تداوم نیست اما نمی توان زمانی برای پایان این‬ ‫حکومت تعیین کرد زیرا این مساله به خود مردم عربستان‬ ‫بستگی دارد‪.‬‬ ‫چرخهاستبداد‬ ‫عربستانباچهچالش هاییروبه روست؟‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫عربستان سعودی این روزها با اشوب توامان سیاسی‬ ‫و اجتماعی داخلی و منطقه ای روبه روســت‪ .‬کشــوری که‬ ‫به عنوان لنگــرگاه امن دنیــای غرب و یکی از کنشــگران‬ ‫اصلی خاورمیانه در نیل به اهداف خویش با دشواری های‬ ‫جدی روبه رو گشــته اســت‪ .‬بعد از مرگ پادشــاه کهنه کار‬ ‫عربستان (ملک عبدالله) و به قدرت رسیدن سلمان‪ 79‬ساله‬ ‫بحران های جدی برای ادامه حکومت ال ســعود براساس‬ ‫حفظ اتحاد خانوادگی برای تســلط برای ســاختار سنتی و‬ ‫قدرت در عربســتان و رقابت دیرینه با ایران بر ســر مسا ئل‬ ‫منطقه ای به وجود امد‪.‬‬ ‫اولین موضوع حاد بــرای حاکمان نوپای ســعودی‬ ‫سرنوشت سیاسی بشار اســد و تنش فزاینده ناشی از جنگ‬ ‫گستردهداخلیوابعادمنطقه ایوبینالمللیانبود‪ .‬سلمان‬ ‫با مشی جهادگرایی و تجربه تجهیز مجاهدین افغان علیه‬ ‫نیروهای ارتش ســرخ در دهه ‪ 80‬در هم پیمانی با امریکا و‬ ‫پاکســتان در کارنامه سیاســی خود ‪ ،‬تالش نموده با جذب‬ ‫فراگیر تروریست ها از کشــورهای مختلف به ویژه اسیای‬ ‫میانه و قفقاز با فرماندهی افراد زبده جنگی از چچن شرایط‬ ‫حذف متحد نزدیک روســیه و ایران در ســوریه را فراهم و‬ ‫رهبری جهان سنی در این بازی قدرت در منطقه خاورمیانه را‬ ‫فراهم سازد‪ .‬با این وجود صرف هز ینه های جنگی هنگف و‬ ‫تاسیس گروه تروریستی جبهه النصره و جند االشام و حمایت‬ ‫اشکار از دیگر گروه های تروریستی و نو ظهور به نام داعش‬ ‫درتغییر موازنه قدرت در منطقه و تــاش ناکام برای ایزوله‬ ‫کردن ایران‪ ،‬نتایج روشــنی برای خاندان ال ســعود در پی‬ ‫نداشته است‪ .‬حتی استفاده از ابزار نفت به عنوان بزرگترین‬ ‫تولید کننده این ماده اســتراتژیک و حمایت بی شا ئبه برای‬ ‫کاهش هرچه بیشــتر قیمت ان برای اسیب زدن به اقتصاد‬ ‫ایران وروســیه به عنوان متحدان نزدیک دولت بشار اسد‬ ‫اسیب بیشتری متوجه اقتصاد نفتی عربستان ورکود تورمی‬ ‫ و بیکاری داخلی کرده است‪.‬‬ ‫از دیگر ســو پس از جدی شــدن خطر داعش برای‬ ‫منطقه و ناکامی جبهه ائتالف به رهبری امریکا در مهار این‬ ‫گروه تکفیری خشن‪ ،‬روس ها برای حفظ پیوند استراتژیک‬ ‫خود در سوریه و مهار تروریسم گسترش پایگاه های نظامی ‬ ‫خویش در الذقیه و اعــزام جنگنده پیشــرفته نظامی در را‬ ‫دســتور کار خود قرار دادند‪ .‬سیاســتی که روس ها در مورد‬ ‫تحوالت جدید سوریه اتخاذ کردند نشان می دهد برعکس‬ ‫تصور ریاض‪ ،‬بشار اسد نه تنها بخشــی از مشکل سیاسی‬ ‫سوریه نیســت بلکه همچنان در اینده سیاســی این کشور‬ ‫بحران زده نقش افرین خواهد بود‪ .‬موضع تهاجمی مسکو‬ ‫به رغم تالش های عربســتان برای تغییر موضع این کشور‬ ‫درمورد ســوریه بیانگر این موضوع مهم اســت که بحران‬ ‫ســوریه فقط از طریق گفت وگو و راه حل سیاســی و اجماع‬ ‫قدرت های منطقــه ای و بین المللی در حصــول به توافق‬ ‫منطقی‪ ،‬قابل دسترســی است‪ .‬از دیگر ســو هزینه جنگ‬ ‫ســوریه از یک ســو ماجراجویی سیاســی حکام عربستان‬ ‫در تهاجم گســترده نظامی به یمن بر پیچیدگــی اوضاع و‬ ‫شرایط داخلی و منطقه ای عربستان افزوده است‪ .‬عربستان‬ ‫گرچه تالش نمود که با بهره گیری از توان نظامی شــورای‬ ‫همکاری خلیج فارس و نیز مصر با اشــغال یمن و تضعیف‬ ‫ی و سیاسی حوثی ها دشمنان تاریخی ریاض‬ ‫موقعیت نظام ‬ ‫به نوعی شکست در جبهه سوریه وعراق را با بازگرداندن تاج‬ ‫و تخت به بدریه هادی پادشــاه فراری و متحد نزدیک خود‬ ‫جبران و نسبت به ارتقای موقعیت منطقه ای اقدام نماید با‬ ‫این وجود‪ ،‬روند تحوالت یمن هم به رغم به کار گیری ابزار‬ ‫جنگی پیشــرفته و بمباران مداوم مراکــز مختلف دولتی و‬ ‫مســکونی شــهرهای مختلف یمن به نفع این کشور پیش‬ ‫نرفته‪ ،‬به طوری کــه حمالت ائتالف به رهبری عربســتان‬ ‫برای تسخیر صنعا پایتخت یمن و دیگر شهرهای مهم ان‬ ‫به دلیل مقاومت مردمی نتایج روشنی به دنبال نداشته است‪.‬‬ ‫در چنین شرایط دشواری عربستان تمام توان فکری‬ ‫ی خویش را صرف بحران های منطقه ای است‪ .‬بروز‬ ‫و نظام ‬ ‫فجایع انسانی در مکه مکرمه و کشته شدن هزار نفر از زائرین‬ ‫خانه خدا و قبله مســلمین جهان می تواند دشــواری های‬ ‫داخلی و منطقه ای سوداگران زرو زور را در منطقه دوچندان‬ ‫سازد‪ .‬سو الی که مطرح است اینکه چرا باتوجه به مسئولیت‬ ‫ی و امدادی ان‬ ‫سنگین حکومت عربستان و نیروهای انتظام ‬ ‫در قبال حفظ جان و امنیت زائران خانه خدا براساس احکام‬ ‫الهی و عرف دیپلماتیک و به رغم نارضایتی ها در میان عامه‬ ‫مردم منطقه هم به دلیل لشکرکشی به یمن و دخالت در امور‬ ‫داخلی سوریه و عراق پاسخگو نیستند‪ .‬ایا این مسله ریشه‬ ‫در ساختار استبدادی و حکومت تمامیت خواه ال سعود دارد؟‬ ‫ی و قبیله‏ای‬ ‫باید گفت بــه دلیل خصیصه‏های قومــ ‬ ‫موجود در عربستان‪ ،‬پایه بسیاری از مناسبات قدرت در این‬ ‫کشور مبتنی بر روابط قبیله‏ای اســت‪ .‬قدرت قبایل اگرچه‬ ‫ب ‏ه صورت رســمی نبوده و قانونی مدون نــدارد‪ ،‬اما به مثابه‬ ‫یک عامل بسیار مهم در جناح‏بندی‏های درون حاکمیت و‬ ‫ق بارز‬ ‫حتی درون خاندان سعود جلوه‏گر شده است‪ .‬مصدا ‏‬ ‫نقش قبایل را می‏توان «شــورای خاندان حاکم» دانست‪.‬‬ ‫این شــورا در ‪ 1926‬و در زمانی کــه ملک عبد العزیز در راه‬ ‫گسترش قدرت خویش در شــبه‏جزیره گام برمی‏داشت و با‬ ‫هدف مشارکت بخشیدن بیشــتر به روسای قبایل مختلف‬ ‫ت انان تاســیس شد‪ .‬در ‪1926‬‬ ‫و از این طریق‪ ،‬جلب حمای ‏‬ ‫این شورا به پیشــنهاد ملک عبد العزیز منشــور حکومتی را‬ ‫تدوین و به تصویب رســانید‪ .‬این منشــور ‪ 10‬ماده دارد که‬ ‫در ان نوع حکومت‪ ،‬قدرت‏ پادشاه و وظایف هیات وزیران‬ ‫مشخص شده اســت‪22 .‬مورد دیگر‪ ،‬مداخله این شورا در‬ ‫امور حکومتی نیز‪ ،‬حل اختالفات ملک ســعود و شاهزاده‬ ‫فیصل در سال ‪ 1964‬است‪ .‬با این وجود و به نظر رویه های‬ ‫دموکراتیک برای تقسیم قدرت و تفکیک قوا انچه مشهود‬ ‫است چرخه قدرت در عربستان در دست خاندان ال سعود‬ ‫و شاهزادگان ملک فهد بوده و در این عرصه نظام اشرافیت‬ ‫ حاکم بر روابط قدرت باعث شــده اصوال در غیاب احزاب و‬ ‫تشکل های سیاسی همواره قدرت در درون اشراف زادگان‬ ‫و خاندان نزدیک به پادشاه احتکار شود‪ ،‬از دیگر سو به رغم‬ ‫اینکهدربرخیکشورهایعربیپیشرفت هاییدرحوزهمدنی‬ ‫و برپایی مجلس ها ی مشورتی و حتی ورود زنان به مجلس‬ ‫برای قانون گذاری مشــاهده می شــود ولی در عربســتان‬ ‫همچنان در نبود قانون اساسی مدون حقوق ابتدایی مردم‬ ‫نادیده گرفته می شود‪.‬‬ ‫ی موســوم‬ ‫به طوری که در جریان انقالب ها ی مردم ‬ ‫به بهار عربی ریاض به عنوان مامــن دیکتاتور های فراری‬ ‫کشــورهای منطقه عمل کــرد و حتی برای ســرکوب قیام‬ ‫مردمی در بحرین با ارسال اسلحه و حضور نظامی به سرکوب‬ ‫انقالبیون مبادرت ورزید‪.‬‬ ‫همچنین شیعیان عربستان از بدو تاسیس حکومت‬ ‫ســعودی‪ ،‬به لحاظ گرایش شــدید و افراطی این حکومت‬ ‫به وهابیت‪ ،‬تحت فشــارهای شــدید سیاســی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و اقتصــادی قرار گرفتــه و هیچ‏گونه ابزاری بــرای ورود به‬ ‫سلسله‏مراتب قدرت در اختیار ندا شــتند‪ .‬پس از تحوالت‬ ‫سال‪ 2003‬عراق‪ ،‬سقوط نظام بعث و شکل‏گیری ژئوپلتیک‬ ‫جدید تشیع در منطقه‪ ،‬عربســتان ناگزیر از اعطای برخی‬ ‫ل گشایش‏های سیاسی‬ ‫ازادی‏های نسبی به شیعیان و اعما ‏‬ ‫محدود برای انان شد‪ .‬هرچند با تحوالت دو سال گذشته و‬ ‫نزدیکی مجدد حکومت عربستان به ایاالت متحده امریکا‪،‬‬ ‫این رویکرد کمرنگ شد ‏ه است‪ .‬نابرابری‏ها و تبعیض میان‬ ‫شــیعیان با ســایر اتباع عربستان کامال مشــهود است‪ ،‬به‬ ‫عنوان نمونه‪ ،‬شیعیان تنها قشر از اتباع سعودی هستند که‬ ‫ت اشتغال دارند‪ ،‬این نوع مشاغل‬ ‫به مشاغل کارگری و سخ ‏‬ ‫در عربستان سعودی عمدتا توسط نیروی کار مهاجر خارجی‬ ‫انجام می‏شود و اتباع سعودی در انها حضور نمی‏یابند‪.‬‬ ‫پس با توجه به اقتدار طلبی و سیاست سلطه عربستان‬ ‫بر همســایگان کوچک از طریق دالرهای نفتی هنگفت و‬ ‫نیز با تکیه بر مولفه های دینی و مناســکی چون حج‪ ،‬ر ژیم‬ ‫این کشور نه تنها پاسخگوی سیاســت های بحران افرین‬ ‫خود در منطقه نبوده‪ ،‬بلکه با ســرکوب هرگونه ازادی طلبی‬ ‫و دموکراســی خواهی در داخل امکان توســعه سیاسی در‬ ‫کشــور را نیز ســد کر ده اســت‪ .‬لذا فجایع خونین مراســم‬ ‫حج ابراهیمی امســال وحیرت افکار عمومی مــردم دنیا از‬ ‫بی مسئو لیتی در قبال خانواده جان باختگان نشان می دهد‬ ‫که در نبود اتحاد و همدلی واقعی میان کشورهای مسلمان‬ ‫و بی توجهی سازمان های بین المللی در قبال پاسخگویی‬ ‫شرایط را برای حفظ ســاختار سیاســی قدرت سعودی ها‬ ‫فراهم ســاخته اســت‪ .‬در هرصورت به رغم انــکار هرگونه‬ ‫اختالفمیانحاکمانمحافظه کارسعودیبهنظرمی رسدبا‬ ‫اتفاقاتجدیددرعرصهداخلیومنطقه ایبحرانمشروعیت‬ ‫و تضاد دولت و ملت بیشتر گردد‪ .‬در نبود نظام مردمساالر‬ ‫انچه مشهود است با اشکار شــدن دامنه بی کفایتی و نبود‬ ‫تدبیر الزم در منا مجددا مســیر برای نزاع قــدرت در درون‬ ‫ســاختار قبیله ای میان ســلمان و فرزندان وی اشــکارتر‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪49‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سقوط ال سعود‬ ‫شبه جزیره در استانه تحوالت سیاسی قرار دارد‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪5‬‬ ‫درپــی حادثه بســیار اســفبار «منــا» و انتشــار خبر‬ ‫کشته شدن بیش از چهار هزار تن از حجاج بیت لله الحرام‪،‬‬ ‫باردیگر اظهارنظرها درخصوص ساختار حکومتی عربستان ‬ ‫کلید خورد و در فضاهای رســانه ای و منطقه ای‪ ،‬موجی از‬ ‫تحلیل ها و تفسیر ها در خصوص علل این حادثه و همچنین‬ ‫علل ناتوانی هایی حکومت ســعودی در جلوگیری از وقوع‬ ‫ان به راه افتاد‪ .‬کارشناسان وتحلیلگران مسائل منطقه در‬ ‫نوشــته ها واظهارنظر های خود‪ ،‬احتماالت متعددی را در‬ ‫این باره مطرح کردند و با اشاره به سوابق ان در مناسک حج‬ ‫سال های گذشته‪ ،‬سوءمدیریت‪ ،‬بی کفایتی و ناکارامدی‬ ‫خاندان ال ســعود را در اداره امور‪ ،‬علل اصلی وقوع چنین‬ ‫رویداد غم انگیزی دانســتند‪ .‬با این حال موضوعی که در‬ ‫اکثر قریــب به اتفاق ایــن تحلیل ها وتفســیر ها به عنوان‬ ‫زمینه ساز اصلی این رویداد‪ ،‬مورد تاکید یا اشاره کارشناسان‬ ‫و تحلیلگــران قرار گرفت‪ ،‬فرســودگی ســاختار حکومت‬ ‫پادشاهی عربســتان و از ان مهمتر‪ ،‬ناالیقی و بی تدبیری‬ ‫عناصر تصمیم گیرنده در خاندان ال سعود و تشدید جنگ‬ ‫قدرت میان انها بود‪ .‬در واقع براین اســاس بود که باردیگر‬ ‫موضوع افول قدرت حکومت پادشاهی عربستان و احتمال‬ ‫فروپاشــی ســریع ان به بحثی داغ در بســیاری از رسانه ها‬ ‫ومحافل سیاسی تبدیل شد‪ .‬دراین شرایط‪ ،‬انتشار نامه ای‬ ‫چهار صفحه ای از ســوی یکی از نوادگان ملک عبدالعزیز‬ ‫بن ســعود در خصوص خطراتی که پادشــاهی سعودی را‬ ‫تهدید می کند هم‪ ،‬دامنه گمانه زنی درخصوص سرنوشت‬ ‫پادشــاهی ســعودی و پایان یافتن تاریخ مصرف ان برای‬ ‫غرب را بــه صورتی مضاعف گســترش داد و ســیل تازه از‬ ‫اظهارنظرهــا در خصوص تحوالت قریب الوقوع سیاســی‬ ‫درعربستان را رقم زد‪.‬‬ ‫هنگامی که در نخســتین روزهای بهمن ماه ســال‬ ‫گذشــته‪« ،‬ملک عبدالله ســلمان بن عبدالعزیز» پادشاه‬ ‫عربســتان بعد از حدود ده ســال پادشــاهی‪ ،‬درگذشت و‬ ‫براساس وصیت «ابن ســعود» عبدالعزیز بن عبدالرحمن‪،‬‬ ‫پادشاه و بنیانگذار حکومت ال سعود (‪ ،)1902–1953‬برادر‬ ‫وی «ملک سلمان بن عبدالعزیز» به عنوان پادشاه جدید در‬ ‫راس قدرت این پهناورترین کشور اسالمی (و در عین حال‬ ‫ثروتمندترین کشور اســامی) قرار گرفت‪ ،‬براساس یک‬ ‫سلسله شواهد موجود‪ ،‬این احتمال قوت گرفت که ملک‬ ‫سلمان‪ ،‬پادشاه جدید اخرین پادشاه این کشور خواهد بود‬ ‫و جمعیت ‪ 29‬میلیونی و نســل جوان این کشــور‪ ،‬بیش از‬ ‫این تاب تحمل حکومت دیکتاتوری را نخواهند داشــت و‬ ‫نمی توانند پادشاهان کهنسالی که فاقد توانمندی های الزم‬ ‫برای اداره امور هستند را در راس قدرت بپذیرند‪.‬‬ ‫درهمیــن بحبوحه‪ ،‬موضــوع تشــدیدجنگ قدرت‬ ‫در خاندان ال ســعود و رقابت میان شــاهزادگان سعودی‬ ‫جیی و تاحدی علنی تبدیل شــد و بســیاری‬ ‫به موضوعــی ّ‬ ‫از کارشناسان مســائل عربســتان از ان به عنوان کودتای‬ ‫«ســدیری ها» یاد کردند‪ .‬جریانی که به اختالف شــدید‬ ‫میان فرزندان همســران متعدد «ابن سعود» باز می گشت‬ ‫و چینش عناصر حکومتی را براســاس تفاوت در مقایســه‬ ‫با دوران ‪ 10‬ســاله حکومت ملک «عبداللــه» رقم زد‪ .‬بنا‬ ‫به شرایط جدید‪ ،‬بسیاری از وابســتگان به ملک عبدالله و‬ ‫پســرانش از دایره قدرت کنار گذاشته شــدند و زلزله ای در‬ ‫حکومت ســعودی به راه افتاد‪ ،‬چنانکه ســبب شد تا بازهم‬ ‫از افول سریع قدرت خاندان ســعودی و احتمال فروپاشی‬ ‫سریع ان سخن گفته شود‪.‬‬ ‫البته ایــن احتمال که تاریخ مصرف رژیم ســعودی‬ ‫برای غرب به ســرامده و یا به تعبیری‪ ،‬عمــر مفید ان برای‬ ‫تامین منافع قدرت های مداخله گــر در منطقه‪ ،‬رو به پایان‬ ‫اســت‪ ،‬ماه ها قبل از مرگ ملک عبدالله مطرح شــده بود‪.‬‬ ‫چنان که همزمان با تشــدید بیماری وی و وخامت حالش‬ ‫در بیمارستان های امریکا‪ ،‬نشــانه های تازه ای از موضوع‬ ‫شکســت سیاســت های جنگ افروزانــه و مداخله گرانــه‬ ‫ریاض در ســوریه و عراق اشکار شــد و زمینه های برکناری‬ ‫«بندربن ســلطان» عنصر اصلی تصمیم گیرنده در چنین‬ ‫سیاست هایی از کار برکنار شد‪.‬‬ ‫برکناری بندر ســلطان و همزمان بــروز ناکامی های‬ ‫خفت بار ریاض درپیشبرد سیاست های منطقه ای در سوریه‬ ‫و عراق‪ ،‬به خودی خود کافی بود تا نمایشــی از ضعف و به‬ ‫بن بست رسیدن خاندان ال ســعود به صحنه اید و عناصر‬ ‫تصمیم گیرنده در این خاندان را برای باقی ماندن در راس‬ ‫قدرت این کشور به دســت و پا اندازد‪ .‬به هر ترتیب سریال‬ ‫احتماالت کارشناســانه مربوط به فروپاشــی قریب الوقوع‬ ‫ساختار حکومتی فرسوده عربستان به موضوعی تکراری و‬ ‫اشنا در فضاهای رسانه ای تبدیل شد و رسانه های منطقه ای‬ ‫و بین المللی از بعد از روی کارامدن پادشاه جدید‪ ،‬پرداختن‬ ‫به این موضوع را به صورت گسترده تری ادامه دادند‪.‬‬ ‫در ادامه این سیر رســانه ای‪ ،‬دو واقعه مهم یکی در‬ ‫عرصه سیاسی و دیگری در عرصه اقتصادی‪ ،‬نمایش های‬ ‫تازه ای از ضعــف و ناکارامدی رژیم ســعودی را به صحنه‬ ‫اوردنــد و احتمــال روبه افــول رفتن حکومت پادشــاهان‬ ‫ضعیف النفس و کهنسال را به شــدت افزایش دادند‪ .‬یکی‬ ‫از این دو واقعه‪ ،‬اغــاز جنگ نابرابر و بســیار ظالمانه علیه‬ ‫مردم یمن (کشوری بدون دولت) و کوشش برای روی کار‬ ‫اوردن رژیم دیکتاتوری و غیرقانونی این کشور بود‪ .‬جنگی‬ ‫که بســیاری از تحلیلگران بنا به عبارت مشهور که «جنگ‬ ‫مامای انقالب است» ان را مقدمه ای کارساز‪ ،‬برای تشدید‬ ‫نارضایتی نظامیان و قشــرهای مختلف مردم عربســتان‬ ‫دانســته و ان را عاملی موثر برای ســقوط قدرت در ریاض ‬ ‫خوا ندند؛ چنانکه هنوز نیز به تحقق چنین امری امیدوارند‪.‬‬ ‫و اما واقعه مهم دیگر‪ ،‬کاهش شــدید بهای جهانی‬ ‫نفت وکسری بودجه ‪39‬میلیاردی ناشی از ان بود که باوجود‬ ‫نقش افرینی هــای اولیــه مقامــات ســعودی در پیدایش‬ ‫ان‪ ،‬همچنان به عنــوان خطری جدی حکومت ســعودی‬ ‫را تهدیــد می کند و بــا افزایــش نارضایتی هــای داخلی‪،‬‬ ‫اسیب پذیری های این حکومت را به حداکثر می رساند‪.‬‬ ‫در واقع در چنین شرایطی است که خاندان ال سعود‬ ‫با به بارامدن افتضاحی بی سابقه در اداره امور مناسک حج‬ ‫و جان باختــن بیش از چهارهزار تــن از حجاج خارجی‪ ،‬در‬ ‫دشــوارترین شــرایط ممکن در طول تاریخ این کشور قرار‬ ‫گرفته و با شــدیدترین انتقادات در داخــل وخارج مواجه‬ ‫شده است‪ .‬بنابراین طبیعی است که انتشار نامه ای از سوی‬ ‫یکی از نوادگان ابن سعود‪ ،‬ضمن نشان دادن التهاباتی که‬ ‫پادشاهی سعودی به ان دچار اســت‪ ،‬از افزایش احتمال‬ ‫تحوالت جدی و مردمساالرانه در عربستان حکایت دارد‪.‬‬ ‫این نواده ابن ســعود در نامه خود که در رســانه های‬ ‫غربی منتشــر شــد‪ ،‬ترس خــود را از فروپاشــی احتمالی‬ ‫پادشــاهی ســعودی مطرح کرده اســت‪ .‬این عضو ارشد‬ ‫خانواده ســعودی در این نامه چهار صفحه ای از اعضای‬ ‫ارشــد خاندان ســعودی درخواســت کــرده تا جلســه ای‬ ‫اضطراری تشکیل دهند و نگرانی های خاندان سعود را رفع‬ ‫کنند‪ .‬او در این نامه راه حل عبور عربستان از بحران را کنار‬ ‫زدن ملک سلمان و ولیعهد از قدرت اعالم کرده است‪ .‬این‬ ‫مقام سعودی می گوید‪« :‬ما به سقوط دولت و از دست دادن‬ ‫قدرت نزدیک و نزدیک تر شده ایم‪».‬‬ ‫روابط ایران و عربستان به نازل ترین سطح خود می رسد‬ ‫دکتر نادر انتصار‬ ‫استاد دانشگاه االبامای جنوبی‬ ‫‪6‬‬ ‫روابط میان ایــران و عربســتان در دهه هــای اخیر‬ ‫فرا زو نشــیب زیادی داشــته اســت‪ ،‬حادثه تلخ منا به نظر‬ ‫می رســد که دو دولت را از هــم دور تر کرده اســت‪ ،‬برخی‬ ‫از کشــورها از جملــه طرف هــای غربی در چند مــاه اخیر‬ ‫تالش هایی را صــورت می دادند که بتوانند ایــران را وارد‬ ‫پروســه حل بحران های منطقه ای خاورمیانــه کنند‪ .‬این‬ ‫مستلزم این بود که دو کشــور ایران و عربستان به یکدیگر‬ ‫نزدیک شوند‪ .‬در این زمینه نیز برخی از کشورهای منطقه ای‬ ‫مثل عمان و قطر هم وارد شده بودند که شکاف ها را کمتر‬ ‫کنند‪ .‬اما فاجعه ای که در منا رخ داد رابطه ایران و عربستان‬ ‫را اگر احتمالی داشت این دو با هم کار مشترکی را که انجام‬ ‫دهند حاال اما از دسترس دور کرد‪ .‬در سوریه و یمن و کمتر‬ ‫عربستان با سیاست جاری‪ ،‬ایران به مشکل برخورد کرده ‬ ‫و نتوانسته کاری از پیش رو بردارد به همین دلیل است که‬ ‫می توان گفت که در شــرایط کنونی این دو کشور به سوی‬ ‫هم برای حل شدن برخی از بحران های منطقه ای حرکت‬ ‫نمی کنند‪.‬حادثه منا نیــز در واقع عاملی اســت که این دو‬ ‫کشــور از هم دورتر شــوند و خط موازی و غیر قابل برخورد‬ ‫از نظر همکاری مشــترک را در پیش بگیرند‪ .‬از این روست‬ ‫که می توان گفت حادثه منا جدایی سیاســی میان ایران و‬ ‫عربستان را دو چندان می کند‪ .‬مخصوصا اینکه عربستان‬ ‫نمی خواهد مطالبات بحق برخی از کشــورها به خصوص‬ ‫ایران را در مورد روشــن شــدن زوایای پنهــان انچه در منا‬ ‫گذشــت بیان کند و به قول معروف الپوشــانی می کند و از‬ ‫روشن شــدن حقایق جلوگیری می کند‪ .‬این خود بر جدال‬ ‫لفظی میان ایران و عربستان می افزاید‪ .‬ما شاهد بودیم که‬ ‫در موضوعاتی مثل ســوریه و یمن طرف عربستاتی خوب‬ ‫مسائلی را بیان می کرد که نشان می داد که چقدر از سیاست‬ ‫ایران در این کشورها عصبانی اســت‪ .‬روشی که ایران در‬ ‫پیش گرفته هم برخالف روش های عربســتانی است و به‬ ‫همین صورت این دو کشور مشکالت بنیادی زیادی دارند‬ ‫که حــوادث حج امســال در واقع می توانــد در اینده باعث‬ ‫تشدید بحران در روابط ایران و عربستان باشد‪.‬‬ ‫در دولت جدید اقای روحانــی در ابتدا تمایلی به حل‬ ‫مشکالت موجود میان ایران و عربستان داشت‪ .‬این امید‬ ‫نیز می رفت که در واقع این دو ســر موضوعاتی مشترکی با‬ ‫هم بنشــینند و مذاکراتی انجام دهند‪ .‬اقای روحانی نیز در‬ ‫زمان تبلیغات انتخاباتی اش بر حل مشــکالت میان ایران‬ ‫و کشورهای عرب منطقه به خصوص عربستان تاکید کرده‬ ‫بود و برنامه ای نیز در این راستا داشت اما از شانش بد اقای‬ ‫روحانی بعد از مرگ عبدالله شاه عربستان‪ ،‬گروهی روی کار‬ ‫امدند که میان گروه ها و جناح های سیاسی داخل خاندان‬ ‫سعودی حاکم بر عربستان ضد ایرانی ترین مواضع را اتخاذ‬ ‫کرده اند که در نوع خود بســیار رادیکال اســت‪ .‬به هر حال‬ ‫بعد از پیروزی انقالب در ایران جدایی و شکاف هایی میان‬ ‫ایران و عربســتان به وجود امد که اوج ان از نظر سیاســی‬ ‫و دیپلماتیک در حادثه کشته شــدن حجاج ایرانی در مکه‬ ‫بود ‪ .‬ایران در ان زمان برای مــدت کوتاهی روابط خود را با‬ ‫عربستان قطع کرد اما انچه امروز مشاهده می کنیم نیز در‬ ‫همان مسیر است‪.‬‬ ‫به صورتی که من شنیده ام بیش از یک سال است که‬ ‫عربستان در ایران ســفیر ندارد و کسی را معرفی نمی کند‪.‬‬ ‫در مقابل ایران در عربســتان ســفیر دارد‪ .‬گرچه این خود‬ ‫محلی برای اشــکال اســت اما انچه مسلم اســت پس از‬ ‫حادثه حج امسال ایران و عربســتان از نظر دیپلماتیک به‬ ‫سطح بســیار پایینی خواهند رسید‪ .‬شــاید در اینده نزدیک‬ ‫انچه رخ دهد‪ ،‬یک بحران بســیار زیاد در روابط دو کشــور‬ ‫است که نشانه های ان را می توان دید‪ .‬ایران معتقد است‬ ‫که عربستان اهمال کرده و در سوی مقابل نیز انها به جای‬ ‫بازگو کردن حقایق در واقع ایران را متهم به برخورد سیاسی‬ ‫می کنند‪ .‬این مساله را می توان در سخنرانی رئیس جمهور‬ ‫ایران در ســازمان ملل نیز دید‪ .‬به نظر من سخنرانی اقای‬ ‫روحانی سخنرانی بسیار خوبی بود که جدا از ابعاداحساسی‬ ‫و انسانی ان که در واقع نشان می داد در ایران چه می گذرد‪،‬‬ ‫به درســتی نقش عربســتان در منطقه را بیان کــرد ‪ .‬این‬ ‫سخنرانی به نوعی بازگو کننده مطالبات ایران در زمینه کشته‬ ‫شدن اتباع کشور خود بود‪.‬‬ ‫امســال در عربســتان به دلیل ساخت و ســاز بسیار‬ ‫زیادی که صورت گرفته به نوعی راه های دسترسی حاجیان‬ ‫محدود شده‪ .‬قبال ا نجا بیابان بود و حجاج در زمینی پهناور‬ ‫اعمال خود را انجام می دادند‪ .‬حاال راه های بسیاری ساخته‬ ‫شــده اســت که به نوعی با طرح های امنیتی نیز در کنترل‬ ‫جمعیت روبه رو شــده‪ .‬بنا بر گزارش هــای موجود یکی از‬ ‫دالیل این فاجعه نیز همین طرح های امنیتی غلطی است‬ ‫که از سوی ماموران سعودی صورت گرفته؛ انچه در اینجا‬ ‫در برخی از مطبوعات غربی هم نوشته شده در واقع گویی‬ ‫کسانی در خاندان ســعودی از این محل عبور می کردند و‬ ‫طرح هایی برای کنترل جمعیت برای محافظت انها وجود‬ ‫داشته اســت‪ .‬به هر حال ایران به درســتی خواهان روشن‬ ‫شدن حقایق این مساله شده است‪.‬‬ ‫مــن در برخی از رســانه های پاکســتانی خواندم که‬ ‫گروهی از علمای مذهبی این کشــور از اهل سنت نسبت‬ ‫به انفعال دولت پاکســتان کــه روابطه بســیار خوبی نیز با‬ ‫عربســتانی ها دارد انتقاد کرده اند و خواستار روشن شدن‬ ‫ابعاد این فاجعه شــده اند‪ .‬به هر حال روابط دو کشــور در‬ ‫گذشته هم خوب نبوده و حاال باتوجه به فضای عمومی که‬ ‫در مورد فا جعه منا در فضای مجازی است به نظر می رسد که‬ ‫شکاف ها عمیق تر شود و حتی از نظر عمومی من در برخی‬ ‫از شبکه های اجتماعی مشاهده می کنم که جدال لفظی از‬ ‫میان مقامات به افراد جامعه و مردم عادی کشیده است‪.‬‬ ‫از نظر روابط بین الملل‪ ،‬فصــل جدیدی میان ایران‬ ‫و عربستان اغاز شــده که می تواند اثرات بســیار زیادی را‬ ‫د ر روی منطقه بگذارد‪ .‬از نظر سیاســی انچه مســلم است‬ ‫اینکه ســطح روابط ایران و عربســتان به نازل ترین سطح‬ ‫خود می رســد و از ســوی دیگر پروژه نزدیکی میان این دو‬ ‫کشور در موضوع سوریه و عراق و یمن نیز به نوعی شکست‬ ‫خواهد رسید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫روابط رادیکال‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪51‬‬ ‫«منا» و روشنفکران زمان ما‬ ‫نگاه دوم‬ ‫چهکسیمی تواند دربارهمصیبتیکهدرمکهرخدادهدغدغهنداشتهباشد‪.‬روشنفکر‬ ‫باشی یا مردم عادی فرقی نمی کند ‪ .‬حاال زمان حرف زدن است‪ .‬اینجا دیگر سکوت و سکون‬ ‫کمتریننقشرادارد‪.‬شیعهبایدانتقادواعتراضکند؛حاالاگرروشنفکرهمکهباشیوظیفه‬ ‫سنگین تر استونفوذکالمتبیشتر‪.‬دراینچندصفحهدراینموردبحثکرده ایم‪.‬‬ ‫اگر استاد امروز در بین ما بود‪...‬‬ ‫همشمرویزیدزمانترابشناس‪،‬هممعاویهو‬ ‫عمروعاصزمانترا!‬ ‫احسان رستگار‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪1‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شــاید این جســارت باشــد‪ ،‬که یک جوان بخواهد‬ ‫حدس بزند که اســتاد نادیــده اش در مــورد حادثه ای که‬ ‫پس از حیات پر برکت ان استاد رخ داده‪ ،‬چه اظهارنظری‬ ‫مىکرد‪ .‬شاید این گســتاخی باشد اگر شــخصی به خود‬ ‫اجازه دهد که بخواهد ســخنرانی معلــم انقالب را در باب‬ ‫اتفاقی که ‪ ۳۶‬سال پس از شــهادت ایشان حادث شده را‬ ‫تخیل یا تصور کند‪ ،‬ولی به هر حیث‪ ،‬نگارنده مکلف شده‬ ‫که تحلیلی را در این باره ارائه کند‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که اگر استاد شهید ایت الله مرتضی‬ ‫مطهری‪ ،‬معلم انقالب و نظریه پرداز جمهوری اســامی‬ ‫ایران‪ ،‬امروز در میان ما زندگی می کردند و قصد داشــتند‬ ‫دربــاره فاجعه منا‪ ،‬به ایراد ســخنرانی بپردازنــد‪ ،‬مبتنی بر‬ ‫شناخت هرچند ناقصی که نویسنده از استاد دارد‪ ،‬احتماال‬ ‫بخشی از نظراتشان حول این محورها می توانست باشد‪:‬‬ ‫‪ -۱‬لعنــت بــر ال ســعود‪ ،‬ولــی معاویــه زمانت را‬ ‫بشناس!‬ ‫شــهید مطهری همــواره بســیار بر زمان شناســی و‬ ‫به روز بودن تحلیل ها تاکید داشتند‪ .‬ایشان همیشه تاکید‬ ‫می کردند که ما حتی در عزاداری امام حسین (ع) هم اگر‬ ‫زار زار گریه می کنیم‪ ،‬عالوه بر لعنت فرســتادن بر شــمر‬ ‫لعنت الله علیه و یزید ابن معاویه و مابقی اشــقیاء‪ ،‬مهم تر‬ ‫ان است که شــمر زمانمان را هم بشناسیم و بر او هم لعن‬ ‫بفرستیم و در مقابل او هم بایســتیم‪ ،‬باید یزید زمان را هم‬ ‫بشناسیم و از او نیز اعالن برائت کنیم و زیر بار ظلم او هم‬ ‫نرویم‪ .‬به تعبیر دیگــر‪ ،‬از مهم ترین دغدغه های شــهید‬ ‫مطهری‪ ،‬این بود که شیعیان‪ ،‬از اصولیون باقی بمانند و از‬ ‫اخباریون نشوند‪ .‬انچه که از اثار و سخنرانی های استاد بر‬ ‫می اید و ایشان را ازار می داده است‪ ،‬این واقعیت تلخ ان‬ ‫دوران و تا حدی هم امروز ما بوده اســت که بعضا اسالم و‬ ‫نقاط عطف ان را گاهی اوقات در ناخوداگاهمان‪ ،‬برگی از‬ ‫تاریخ و گذشته می دانیم و بعضا ناخواسته ممکن است فکر‬ ‫کنیم که یزیدی بوده و رفته و ما باید به حال امام حسین (ع)‬ ‫که این گونه قربانی ندانم کاری حاکمان غاصب ان دوران‬ ‫و نیز بی وفایی و حماقت مردمــان ان زمان که امام را تنها‬ ‫گذاشته اند خون بگرییم؛ حال انکه امام حسین (ع) و کل‬ ‫ائمه معصومین علیهم الســام‪ ،‬به بهترین سرنوشــت ها‬ ‫نائل شدند و هیچ عاقبتی خیرتر و غبطه برانگیزتر از عاقبت‬ ‫سعادت مندانه انان نیست‪.‬‬ ‫پس ما باید بر چه گریه کنیم؟ البته اینکه شرح ما وقع‬ ‫و روایت حال معصومین علیهم السالم‪ ،‬دردناک است و با‬ ‫‪ -۲‬امریــکا منافق تر از ال ســعود ولی ال ســعود‬ ‫احمق تر است!‬ ‫شــهید مطهری‪ ،‬وقتی دیــده بانی و تحلیلــی ارائه‬ ‫می کرد‪ ،‬همــه جوانب موضــوع را می ســنجید‪ .‬هیچ گاه‬ ‫یک جانبه و تحت تاثیر نظر اکثریت یا جوهای اجتماعی‪،‬‬ ‫نظر و تحلیلش تحت تاثیــر قرار نمی گرفــت‪ .‬این روزها‬ ‫در فضای مجازی‪ ،‬بخشــی از پیام امام پیرو پذیرش قطع‬ ‫نامه ‪ ۵۹۸‬که در تاریخ ‪ ۲۹‬تیر ‪ ۶۷‬منتشر شده مدام بازنشر‬ ‫می شــود که در ابتدای ان‪ ،‬امام حول ‪ ۹‬مرداد فرموده اند‬ ‫«اگر از صدام بگذریم‪ ،‬اگر مساله قدس را فراموش کنیم‪،‬‬ ‫اگر از جنایت هــای امریکا بگذریم از ال ســعود نخواهیم‬ ‫گذشت‪ ».‬این تقطیع بیانات امام که موجب برداشت های‬ ‫تحریف شــده از نگاه امام شــده‪ ،‬نگران کننده است و در‬ ‫مســیر همان تحریف خط امام اســت که رهبر انقالب در‬ ‫‪ ۱۴‬خرداد امســال‪ ،‬در حرم امام خمینــی (ره) بر ان تاکید‬ ‫فرمودند‪.‬‬ ‫اگر اســتاد امروز می بودند‪ ،‬در این بــاره نیز بیاناتی‬ ‫امان از شبه روشنفکران غرب زده ایران‬ ‫که در غرب زدگــی از خــود امریکایی ها‬ ‫غرب زده ترند‪ .‬ما ایرانی هــا خدا نکند به‬ ‫افــراط بیفتیــم‪ .‬از همه گوی ســبقت را‬ ‫می رباییــم‪ .‬دچار استســباع شــده ایم‬ ‫نسبت به غرب و امریکا‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫شنیدنش‪ ،‬قطرات اشک ناخواســته از گوشه چشمانمان‬ ‫روان می شــود‪ ،‬اما ما عالوه بــر گریه بر گذشــته‪ ،‬باید با‬ ‫خوف از تکرار ان فجایع در حال نیز گریه کنیم! گریه کنیم‬ ‫بر اینکه مبادا ما هم به شــقاوت افتــاده و در رقم خوردن‬ ‫فجایعی در دوران حیات خود‪ ،‬سهیم شویم و یا اگرچه علیه‬ ‫حق شمشیر نمی زنیم و ســخن نمی گوییم‪ ،‬ولی مع الحق‬ ‫هم نیستیم و بی تفاوت کناره گرفته ایم و نظاره می کنیم و‬ ‫می گوییم فقط می گوییــم «الخیر فی ما وقع»‪ .‬این گونه‬ ‫است که ممکن اســت عاقبت ما هم بشود شــبیه اشقیاء‬ ‫دوران صدر اسالم‪.‬‬ ‫از این رو شــهید مطهری در سخنرانی شــان در روز‬ ‫عاشــورا که در کتاب حماسه حســینی (از صفحه ‪ ۲۷۰‬تا‬ ‫‪ )۲۷۶‬موجود است‪ ،‬دغدغه مخصوصشان این است که‬ ‫زمان شناس باشیم‪ .‬ایشان می فرمایند‪:‬‬ ‫«وال َّله و بال َّله ما در برابر این قضیه مسئولیم‪ .‬به خدا‬ ‫قسم مسئولیت داریم‪ .‬به خدا قسم ما غافل هستیم‪ .‬وال َّله‬ ‫قضیه‏ای کــه دل پیغمبر اکرم را امروز خون کرده اســت‪،‬‬ ‫این قضیه است‪ .‬داستانی که دل حسین بن علی را خون‬ ‫کرده‪ ،‬این قضیه است‪ .‬اگر می‏خواهیم به خودمان ارزش‬ ‫بدهیم‪ ،‬اگر می‏خواهیم به عزاداری حسین بن علی ارزش‏‬ ‫بدهیم‪ ،‬باید فکر کنیم که اگر حســین بن علی امروز بود و‬ ‫خودش می‏گفــت برای من عزاداری کنیــد‪ ،‬می‏گفت چه‬ ‫شعاری بدهید؟ ایا می‏گفت بخوانید‪« :‬نوجوان اکبر من»‬ ‫مضطــرم الوداع‪ ،‬الوداع»؟!‬ ‫یا می‏گفت بگویید‪« :‬زینب‬ ‫ّ‬ ‫اگر حســین بن علی بود می‏گفت‪« :‬اگر می‏خواهی برای‬ ‫من عــزاداری کنی‪ ،‬برای من ســینه و زنجیر بزنی‪ ،‬شــعار‬ ‫امروز تو باید فلســطین باشد‪ .‬شــمر امروز موشــه دایان‏‬ ‫است‪ .‬شــمر هزار و سیصد سال پیش ُمرد‪ ،‬شــمر امروز را‬ ‫بشناس‪ .‬امروز باید در و دیوار این شــهر با شعار فلسطین‬ ‫تکان می‏خورد‪ .‬مرتّــب دروغ در مغز ما کردند که این یک‬ ‫مساله داخلی اســت‪ ،‬مربوط به عرب و اسرائیل است‪ .‬باز‬ ‫به قول عبدالرحمن فرامــرزی اگر مربوط به اینهاســت و‬ ‫مذهبی نیســت‪ ،‬چرا یهودیان دیگر دنیا مرتب برای اینها‬ ‫پول می‏فرستند؟‬ ‫ما چه جوابی در مقابل اســام و پیغمبر خدا داریم؟‬ ‫ایا چند روز پیش در روزنامه نخواندید که در ســال گذشته‬ ‫یهودیان ســایر نقاط دنیا‪ ،‬نه یهودیانی که فعال شناسنامه‬ ‫اسرائیلی دارند‪ ،‬پانصد میلیون دالر برای اینها فرستادند که‬ ‫با این پول ها فانتوم بخرند و بر سر مسلمانان بمب بریزند؟!‬ ‫شــنیده‏ام یهودیان ایران خودمان در سال گذشته معادل‬ ‫پول دو فانتوم فرستادند‪ .‬ســی و شش میلیون دالر پول از‬ ‫یهودیان ایران خودمان برای انها به عنوان کمک رفت و‬ ‫من ان یهودی ها را به عنوان اینکه یهودی هستند مالمت‬ ‫نمی‏کنم‪ ،‬ما خودمان را باید مالمت کنیم‪ .‬او به هم کیشش‬ ‫کمک کرده است؛ با کمال افتخار پول می‏فرستد‪ ،‬رسیدش‬ ‫هم از موشه دایان می‏اید و ان را در بازار هم نشان می‏دهد‪،‬‬ ‫می‏گوید بیا رسیدش را ببین‪ .‬مگر همین دو سه شب پیش‬ ‫ننوشــتند (من بریده‏اش را از «اطالعات» دارم) که االن‬ ‫فقط یهودیــان مقیم امریــکا روزی یک میلیــون دالر به‬ ‫اسرائیل کمک می‏کنند؟! انوقت تالش ما مسلمین در این‬ ‫زمینه چه بوده است؟»‬ ‫اگر شهید مطهری امروز می خواست سخنرانی کند‪،‬‬ ‫بیاناتش خیلی شبیه جمالت فوق می بود‪ .‬جمالتی که در‬ ‫ان غیرت مسلمانان ایران و کل جهان را علیه اشقیاء زمان‬ ‫می خروشاند‪ .‬شاید اگر امروز سخنرانی می کردند‪ ،‬فرازی‬ ‫از ان مثال می توانست این باشد که‪:‬‬ ‫«محرم نزدیک اســت‪ .‬ایام عــزاداری ابــا عبدالله‬ ‫نزدیک اســت‪ .‬دیدیم چه بر ســر حجاج ما در منــا امد! تا‬ ‫به امروز ‪ ۴۱۷۳‬حاجــی و ‪ ۲۳۹‬حاجی ایرانی به شــهادت‬ ‫رسیده اند و هر ساعت‪ ،‬شــماری از امار مفقودین کاسته و‬ ‫به امار شهدا افزوده می شود‪ .‬در محرم امسال هم مثل هر‬ ‫سال فقط بر امام حسین (ع) و یاران شجاعش نباید گریه‬ ‫کنیم؛ باید بر حال امروز دنیای اســام هم گریه کنیم‪ .‬بر‬ ‫مظلومین امروز جهان هم باید گریســت‪ .‬شمر امروزت را‬ ‫بشناس! شمر امروزت ال سعود است‪ ،‬صهیونیست های‬ ‫ملعــون هســتند‪ .‬اما فقط شــناخت شــمر زمــان کفایت‬ ‫نمی کند؛ معاویه زمانت را هم بشناس! عمروعاص زمانت‬ ‫را هم بشناس! عربستان ســعودی چگونه این قدر قلدر و‬ ‫وقیح شده؟ فقط به پشــتیبانی پول نفتش؟ نه! قلدرهای‬ ‫سعودی بدون حمایت قلدرهای امریکا هرگز جرات چنین‬ ‫حماقت هایی را نداشــتند‪ .‬معاویه زمان کســی اســت که‬ ‫ظاهر الصالح اســت و مثل یزید فســق و فجورش علنی‬ ‫نیست! از حیث فناوری و کمی‪ ،‬عصر امروز‪ ،‬عصر انفجار‬ ‫اطالعات و مخابــره لحظه ای اخبار اســت‪ .‬عصر امروز‪،‬‬ ‫عصر برداشته شــدن فاصله های مکانی است‪ .‬اما از نظر‬ ‫معنایی و محتوایی‪ ،‬باز هم می گویم که عصر امروز‪ ،‬عصر‬ ‫نفاق است‪ .‬نفاق کارش مختل کردن دستگاه محاسباتی‬ ‫شماست‪ .‬نفاق دستگاه قلب حقایق است‪ .‬دوشنبه گذشته‪،‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا ‪ ،‬چنان نطقی کرد در سازمان ملل‪ ،‬که‬ ‫اگر ما او را نمی شناختیم‪ ،‬شــاید ما هم فریب می خوردیم‬ ‫که دست او هم با رژیم صهیونیســتی‪ ،‬با ال سعود در یک‬ ‫کاسه است‪ .‬چنان از دموکراسی و دوستی با کل دنیا حرف‬ ‫می زد که کسی باورش نمی شــد او رئیس جمهور کشوری‬ ‫اســت که پشــتیبان ظالمان و اکثر ظلم های عالم است‪.‬‬ ‫انگار نه انگار که همیــن امریکا‪ ،‬همواره پشــتیبان همه‬ ‫جانبه رژیم صهیونیستی و عربســتان بوده و همین امریکا‬ ‫بوده که داعش را خار چشــم ما در منطقه کرده‪ .‬طوری از‬ ‫مردم ســوریه حمایت می کرد که نه انگار خود امریکا بوده‬ ‫که داعش را اجیر کرده تا بشار اسد را سرنگون کند‪ .‬بشار‬ ‫اسد هم اشتباهاتی داشــته‪ ،‬اما اینکه خودشان داعش را‬ ‫به جان سوریه و عراق می اندازند و بعد هم خودشان علیه‬ ‫داعش ائتالف تشــکیل می دهند‪ ،‬نشان دهنده اوج مکار‬ ‫بودن و خبیث بودن این امریکا اســت‪ .‬معاویه زمان خود‬ ‫امریکاست‪».‬‬ ‫را جهت تبیین جامــع و دقیق نــگاه امام و انقــاب بیان‬ ‫می فرمودند‪ .‬شــاید ایشــان می گفتند‪« :‬مبادا ظلم بزرگ‬ ‫ال ســعود به حجاج ایرانی و حجاج کل جهان‪ ،‬باعث شود‬ ‫که ما به دام عرب ستیزی گرفتار شویم‪ .‬برخی از دشمنان‬ ‫ما که کارشان حیله گری است‪ .‬دشمنان ما اتاق فکرهایی‬ ‫دارند کــه در ان بر اســاس نقاط ضعف ما‪ ،‬طــرح و برنامه‬ ‫پیاده می کنند‪ .‬مثــا این روزها برخی از مــردم این جمله‬ ‫امام را که «اگــر از امریکا بگذریم از ال ســعود نخواهیم‬ ‫گذشت » را بازنشر می دهند‪ .‬اوال امام در ادامه می فرمایند‪:‬‬ ‫«ان شــاالله اندوه دلمان را را در وقت مناســب با انتقام از‬ ‫امریکا و ال سعود برطرف خواهیم کرد‪ ».‬حتی اسم امریکا‬ ‫را اول و سپس اسم ال سعود را می اورند‪ .‬مضاف بر اینکه‬ ‫حیله گری های دشمن بر ما پوشیده است‪ .‬هنوز مشخص‬ ‫نیست که پشت پرده فجایع حج امســال‪ ،‬چه جرثقیلش‪ ،‬‬ ‫چه منا و چه اتش سوزی چادرهای حجاج‪ ،‬دقیقا چیست‪.‬‬ ‫بعضی از تحلیلگران و شبه روشنفکران ما‪ ،‬خوشحالند که‬ ‫اقای ظریف در یکی از راه روهای سازمان ملل‪ ،‬اتفاقا اقای‬ ‫اوباما را دیده و با او مصافحه کرده و همان ها می گویند ما‬ ‫باید ادب شویم و به حج نرویم و پول به جیب اعراب نریزیم‪.‬‬ ‫نگاهشان این اســت که حق ما بوده و حق حجاج بوده که‬ ‫کشته شــوند‪ .‬این نگاه خطرناک‪ ،‬نگاه غرب زدگی است‪.‬‬ ‫معلوم نیســت اینها چطور نمی فهمند که عربستان چطور‬ ‫امروز این قدر فربه شده؛ تشخیص نمی دهند که عربستان‬ ‫بدون حمایت های امریکا و رژیم صهیونیســتی نمی تواند‬ ‫هر غلطی می خواهد بکند‪ .‬تحلیلگران شبه روشنفکر این‬ ‫مســائل را به خوبی می دانند‪ ،‬ولی غرب زدگی شان اجازه‬ ‫نمی دهد تا بگویند هم مرگ بر امریکا هم مرگ بر ال سعود‪.‬‬ ‫حتی سخنان امام را هم وارونه تفسیر می کنند‪ .‬می گویند‬ ‫فقط مرگ بر ال سعود اما زمان شعار مرگ بر امریکا گذشته‪.‬‬ ‫اوباما دیروز در سازمان ملل گفته «با شعار مرگ بر امریکا‬ ‫برای ایرانی ها شغل ایجاد نمی شود»‪.‬‬ ‫این ها هم خوشحال شده اند و می گویند راست گفته‬ ‫اما شــعار مرگ بر ال سعود درست اســت‪ .‬عربستان مرکز‬ ‫وهابیت و جاسوسی شــده‪ ،‬اما توجه نمی شود که مگر جز‬ ‫امریکا و انگلستان و رژیم صهیونیستی‪ ،‬چه کسی می تواند‬ ‫این کشــور را از این لحــاظ تجهیز کند؟ اصــا انها قوی‬ ‫نیستند! انها پوکند و نماینده تام االختیار رژیم صهیونیستی‬ ‫و امریــکا در اســیا هســتند‪ .‬پس مــا می گوییــم مرگ بر‬ ‫همه مســتکبرین‪ ،‬اول امریکا و رژیم صهیونیســتی و بعد‬ ‫ال سعود‪.‬‬ ‫ال ســعود احمق تر از امریکاست که حاضر می شود‬ ‫هر فاجعه ای را رقــم بزند‪ ،‬ولــی امریکا باهوش اســت و‬ ‫منافق ترین کشــور دنیاســت؛ چون بیشــترین شعارهای‬ ‫بشردوســتانه را می دهــد و رئیس جمهورش در ســازمان‬ ‫ملل طوری سخنرانی کرد که بسیاری شیفته او شدند‪ ،‬اما‬ ‫عربستان یک قوی زورگوی منفور است‪ .‬نفاق یعنی همین!‬ ‫امریکا از جهت نفــاق هم ابرقدرت اســت؛ منافق ترین و‬ ‫پیچیده ترین رفتارها را از خود بــروز می دهد و تحلیلگران‬ ‫ما خود را به ســاده لوحی زده اند‪ .‬فقط به یزید و شمر لعنت‬ ‫می فرستند و از معاویه ها و عمروعاص ها غافلند!‬ ‫امان از شــبه روشــنفکران غــرب زده ایــران که در‬ ‫غرب زدگی از خود امریکایی ها غرب زده ترند‪ .‬ما ایرانی ها‬ ‫خدا نکند به افراط بیفتیم‪ .‬از همه گوی سبقت را می رباییم‪.‬‬ ‫دچار استســباع شــده ایم نســبت به غرب و امریــکا‪ .‬بعد‬ ‫ســخنرانی دوشــنبه هفته پیــش اوباما در ســازمان ملل‪،‬‬ ‫واقعا برخی او را فرشــته نجات عالم دیده انــد و االن تنها‬ ‫دشمنشان ال سعود اســت‪ .‬این نگاه های کاریکاتوری‪،‬‬ ‫همان توطئه دشــمن اســت که تحلیل های مــا را دچار‬ ‫اعوجاج کند‪ .‬چرا حواســمان نیست که این فقط ال سعود‬ ‫نیســت که از حج به مثابــه تضعیف همبســتگی میلیونى‬ ‫مسلمانان سود می برد؟‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪53‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫جوزدگان و فاجعه منا‬ ‫گروه های ذی نفوذ فکری چه باید بکنند‬ ‫فرشاد مهدی پور‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫حادثه منــا تاکنــون صدها ایرانــی را بــه کام مرگ‬ ‫کشــانده و هر لحظه بیم ان می رود تا تعداد بیشــتری در‬ ‫ردیف جانباختگان این حادثــه کم نظیر قرار بگیرند؛ بماند‬ ‫خبرســازی های رســانه هایی همچون العربیه که اشکارا‬ ‫ی و عبری انــد و‬ ‫شــریک ســرویس های جاسوســی عربــ ‬ ‫شــکل گیری پاره ای مطامع نگران کننده سیاسی در پس‬ ‫رویداد که نمونه اشکارش تشکیک در حضور سفیر پیشین‬ ‫ایران در بیروت در عربستان سعودی بود‪ .‬گمانه زنی درباره‬ ‫علل یا دالیل وقوع بحران را باید به وقت دیگری واگذارد و تا‬ ‫اطالعات میدانی و تصویری تکمیل نشود (که ظاهرا حکام‬ ‫سعودی تمایلی به پیگیری ان ندارند)‪ ،‬نمی شود به روشنی‬ ‫و وضوح درباره اش قضاوت کرد‪ ،‬اما می شود قضاوت های‬ ‫صورت گرفته در قبال این واقعه دردناک را به نظاره نشست‬ ‫و درباره سطح و جهت گیری و محتوای انها گفت وگو کرد‪.‬‬ ‫مثال اینکه ایا دولت جمهوری اســامی به وظایف خود در‬ ‫این باره عمل کرده یا برخورد صورت گرفته‪ ،‬پایین تر از سطح‬ ‫توقع و انتظار بوده است و یا انکه گروه های ذی نفوذ فکری‬ ‫و فرهنگی‪ ،‬چگونه به سراغ این پدیده رفته اند‪ .‬این نوشته‪،‬‬ ‫ش اخر این پرسش هاست‪.‬‬ ‫درصدد بررسی بخ ‬ ‫اول‬ ‫هنگامی کــه دربــاره گروه هــای ذی نفــود فکــری‬ ‫و فرهنگــی بحــث می شــود‪ ،‬معمــوال ذهــن بــه ســراغ‬ ‫تحصیل کردگان دانشگاهی منحرف می شــود و نه حتی‬ ‫فرهیختگان حوزه عمومی یا محصالن و مدرسان دروس‬ ‫حوزوی؛ اگر بشــود صرف نظر از حوزه تحصیلی یا زمینه‬ ‫کاری بخشــی از این افراد را ذیل یک عنــوان جای داد‪،‬‬ ‫معموال به انها روشنفکر می گویند‪ .‬روشنفکران را می شود‬ ‫نســبت به درک همدالنه ای که با غــرب و مدرنیته دارند یا‬ ‫ارزیابی مشترک شــان از عقب ماندگــی ایرانی ها به دلیل‬ ‫توجه بــه ارزش هــای دینی و یــا مخالفت دائمی شــان با‬ ‫جریان های انقالبی بازشناخت‪ .‬افرادی که خیلی زود رنگ‬ ‫عوض می کنند و جا به جا می شوند و اگر روزی «بر» دولت‬ ‫می شــورند و همه چیز ان را بد می دانند و علی الخصوص‬ ‫همکاری با ان را‪ ،‬به ُمجرد تغییراتی محدود موضع شــان‬ ‫صد و هشتاد درجه دگرگون شده و چنان «با» دولت همسو‬ ‫و هم نوا می شوند که حاضر نیستند حتی لکه های چرکین‬ ‫پیراهن ان‪ ،‬بازگفته و نقد شــود‪ .‬نوع تذبــذب رفتاری که‬ ‫ربطی هم بــه دروس حوزوی یا دانشــگاهی نــدارد و بد و‬ ‫خوب ها را صرفا براســاس معیار مســلکی و قبلیه گرایانه‬ ‫می سنجد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫دوم‬ ‫این گــروه عمــده مدعــی نخبگــی که بخشــی از‬ ‫اوصاف شــان در بند اول ذکر شــد‪ ،‬اولین واکنشی که به‬ ‫ماجرای منا نشان دادند‪ ،‬هشدار به رسانه ها و منابع رسمی‬ ‫بود که چرا این ماجرا را سیاســی کرده اید و منظورشان به‬ ‫تقریب از این سیاسی شــدگی‪ ،‬انتقادهای وسیعی بود که‬ ‫به ساحت و نحوه حکمرانی ســعودی ها بازمی گشت‪ .‬در‬ ‫واقع انها می گفتند که این اتفاقات طبیعی است و می شود‬ ‫ان را با سیل و زلزله و دیگر بالیای طبیعی مقایسه کرد ولو‬ ‫انکه در این ماجرا غفلتی شده باشــد‪ ،‬حکومت عربستان‬ ‫شایسته انتقاد نیست و تازه مگر ممکن نیست در همین جا‬ ‫هم چنین وقایعــی اتفاق بیفتد و نکاتی مشــابه‪ .‬بماند که‬ ‫چه قیاس های مســخره ای در این نحو اســتدالل درباب‬ ‫تطبیق ســیل و کشــتار حاجیان منا وجود دارد و عالوه بر‬ ‫ان اصل کار به نحــوه مدیریــت و متجددانه کردن حج و‬ ‫بی درایتی جوانان بر سر کار سعودی و تغییر اولویت های‬ ‫امنیتی شــان از توجه به حرمین شــریفین به کشورگشایی‬ ‫در یمن و ســوریه و عراق بازمی گردد‪ ،‬انچه را روشنفکران‬ ‫مذکور برخورد سیاســی با ســانحه منا می دیدنــد‪ ،‬در نهاد‬ ‫خود از یک تقسیم بندی صریح سیاســی برخوردار بود که‬ ‫انها می خواستند ذیل طرح اتهام مذکور‪ ،‬عمال با سیاستی‬ ‫رندانه‪ ،‬برچســب سیاســی کاری را بر پیشــانی ســایرین‬ ‫بچســبانند‪ .‬مهمل گویی در این زمینه تا بدانجا پیش رفت‬ ‫که برخی هاشــان نوشــتند انها که در منا کشــته شده اند‪،‬‬ ‫کشته سیاســت بازان حاکمان منطقه بوده اند و به صورتی‬ ‫بی صــدا می گفتند کــه انگار مــا دل مان می خواســته تا‬ ‫هزاران ایرانی را در مســیر اســیب قرار دهیــم که هدف‬ ‫خاصی محقق شود‪ .‬این سطح از کوته نظری حیرت اور که‬ ‫البته بسیار محدود بود‪ ،‬معموال زود رنگ می باخت‪ ،‬چرا که‬ ‫برخوردهای غیرمنطقی حکام سعودی‪ ،‬موضع معترضان را‬ ‫تقویت می کرد و خود به خود چنین همنوایی هایی کم رنگ‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫سوم‬ ‫اما الیه متاخر برخورد های منفی با اعتراضات عمومی‬ ‫در ماجرای منــا‪ ،‬به جبهه گیــری دولتی‪-‬جناحــی جریان‬ ‫فوق الذکر بازمی گردد که بی شک بسیار خسران اور است؛‬ ‫جریان نخبگی مورد نظر‪ ،‬با تقلیل یک فاجعه بین المللی که‬ ‫ایرانیان در ان ذینفع اصلی به شــمار می روند و در حالی که‬ ‫اکثر کشورهای اسیب دیده سکوت مرگباری کرده اند وحتی‬ ‫برخی هاشان که بیشتر نمک گیر سعودی ها هستند زبان به‬ ‫تکریم ایشان گشودند‪ ،‬به یک منازعه سطح پایین سیاسی‪،‬‬ ‫خود را در جایــگاه وکالت دولت نشــان دادند و اوال تالش‬ ‫کردند بر کم کاری ان‪ ،‬مهر تائیــد بگذارند و ثانیا منتقدان‬ ‫را متهم بــه بزرگ نمایــی حادثه بکنند‪ .‬پشــت صحنه این‬ ‫برنامه ریزی احتماال خطری بود که این طرز تفکر را تهدید‬ ‫می کرد و همانا تثبیت رفوزه شدن تئوری های تنش زدایی‬ ‫بود‪ .‬همان حرف هایــی که برخی می زدند کــه این اتفاق‬ ‫ماحصل اخم ما بوده و اگر لبخنــد می زدیم‪ ،‬همه چیز حل‬ ‫می شد و اینها محصول گفتار و رفتار ما بوده و ریشه و عمقی‬ ‫ندارد و مــا اگر به قدرت برگردیم ‪ ،‬یک شــبه همه مســائل‬ ‫موجود با دول منطقه را حل و فصل می کنیم و‪ ...‬ادعایی‬ ‫که واقعیت های یمن و منا نشان داد که «ان سبو بشکست‬ ‫و ان پیمانه ریخت» و ایران‪ ،‬درگیــر یک جنگ چندجانبه‬ ‫و نیابتی شــده که کشــورهای مرتجع عرب و هم پیمانان‬ ‫غربی شان در صدد تحمیل ان هستند‪ .‬معادالت پسابرجام‪،‬‬ ‫وضعیت ناامن تری را برای کشــور ایجاد کرده و ان مردی‬ ‫که به طعنه می گوید که شــغل و امنیت بــرای ایرانی ها در‬ ‫نفی «مرگ بر امریکا» است‪ ،‬دســتکش چدنی ای اش را‬ ‫هر لحظه قدرت مندتر می کند و حلقه محاصره را تنگ تر‪ .‬و‬ ‫عجبا که برخی چنین صحنه ارایی خطرناکی را نمی بینند و‬ ‫چون جوزدگانی که شاهد لبخندهایند‪ ،‬همه چیز را به امور‬ ‫نازل سیاســی تنزل می دهند و بابرچسب های نخ نماشده‪،‬‬ ‫منتقدانش را از صحنه خارج می کنند‪.‬‬ ‫متفکراناسالمی‬ ‫در مورد اداره حج‬ ‫تصمیمبگیرند‬ ‫روشنفکران در مورد حادثه منا چه‬ ‫بایدکنند؟‬ ‫پرفسور حسین باهر‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪3‬‬ ‫این اســتاد برجســته دانشــگاه زاده قم است و‬ ‫جامعه شناس‪ ،‬کارشــناس رســانه‪ ،‬بنیانگذار مکتب‬ ‫رفتارشناســی و نویســنده در زمینه رفتارشناســی و‬ ‫جامعه شناســی اســت‪ .‬ایشــان در گفت وگو با مثلث‬ ‫در گفتــاری به تحلیــل بازتاب های پــس از حادثه منا‬ ‫پرداخته اند‪.‬‬ ‫واکنش های عمومی به واقعه تلخ منــا را باید از چند‬ ‫دیدگاه مورد ارزیابی قرار داد‪ .‬شــنیده ام در فضای مجازی‬ ‫نوعی دوگانه ســازی فرهنگی و قومی در حال شکل گیری‬ ‫اســت‪ .‬این را باید خارج از مســاله حادثه منا مــورد توجه‬ ‫قرار دهیم‪ .‬این حادثه تلخ و ناگوار اســت و حتی نشان از‬ ‫ بی برنامگــی و بی کفایتــی مجریان حج اســت‪ .‬به همین‬ ‫دلیل من این را فعال کنار می گذارم و در مورد چرایی اینکه‬ ‫واکنش ها عمومی به قومیت و مذهب کشــیده شده است‬ ‫می رســم‪ .‬در دیدگاه نخســت باید به این امــر توجه کنیم‬ ‫که هنــوز در حافظه تاریخــی مــردم ایران‪،‬حمله عرب ها‬ ‫فاجعه؟!حادثه؟!‬ ‫توطئه؟! و‬ ‫اینده‪...‬؟!‬ ‫حادثه منا‪ ،‬محکی برای حکومت‬ ‫سعودی‪ ،‬وهابیت‪ ،‬حقوق بشر و‬ ‫اینده جهان اسالم‬ ‫محمدعلی محمدی‬ ‫کارشناس ارشد حقوق دکتری جغرافیای سیاسی‬ ‫‪4‬‬ ‫در حالی کــه ابعــاد واقعــی قتل عام حاجیــان هنوز‬ ‫مشــخص نشــده‪ ،‬پرداختن به اســباب و علل مستقیم و‬ ‫غیرمســتقیم ان اگرچه واجب و فوری به نظر می رسد اما‬ ‫ممکن است به نتایج چندان دقیق و کاملی نینجامد‪.‬‬ ‫کشته شدن تعداد پرشماری از بندگان خدا که برای‬ ‫اقامه مناسک واجب دینی خود به سرزمین حجاز پای نهاده‬ ‫بودند‪ ،‬ابتدا از حیث ابعاد انسانی فاجعه قلمداد می شود و‬ ‫تالش برای «حادثــه» قلمداد کردن ان بــه خودی خود‬ ‫امری ضد بشری است که ســکوت عناصر و مراجع مدافع‬ ‫حقوق بشر در قبال ان جای سوال دارد‪.‬‬ ‫دولــت ســعودی به منظــور کاســتن از مســئولیت‬ ‫انکارناپذیر خود فهرستی از حوادث مشابه سال های قبل‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫از همین جا اغاز می شــود و پای مسائل متعددی به میان‬ ‫می اید که اجــازه نخواهند داد پرونده منا به ســادگی و در‬ ‫کوتاه مدت یا حتی میان مدت بسته شود‪.‬‬ ‫پیش از پرداختن به این ابعاد‪ ،‬ناگزیریم شباهت های‬ ‫ماجرا با حادثــه و پرونده انفجار و کشــتار در مرکز تجارت‬ ‫بین المللی را مورد اشاره قرار دهیم که دولت ها و رسانه های‬ ‫غربی سال ها اصرار بر گرم نگه داشتن توجه افکار عمومی‬ ‫به ان داشتند‪ ،‬اما اکنون می کوشند مانع چنین توجهی به‬ ‫حادثه منا شــوند و همین تبعیــض‪ ،‬تقویت کننده احتمال‬ ‫«مشارکت» در مدیریت یک فاجعه طراحی شده است‪.‬‬ ‫طرفه اینکه ســرانجام روشــن شــد‪ ،‬همه ماجرای‬ ‫برج های دوقلو برخــاف القائات رســانه ای غرب‪ ،‬یک‬ ‫توطئــه پیچیده بــرای متهــم کــردن مســلمانان و اغاز‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫ارائه می دهــد که قبل از هــر چیز گویای‬ ‫بی صالحیتی این دولــت در برنامه ریزی‬ ‫و مدیریــت حــج به عنــوان اصلی تریــن‬ ‫فرصــت ابراز وجــود مســلمین به عنوان‬ ‫«امتی بزرگ» در مقام تعامل مقتدرانه با‬ ‫«سایر امت ها»ســت‪ .‬متقابال بر حضور‬ ‫نیروهای ســعودی در یمن به عنوان یک‬ ‫عمل متجاوزانه ضد بشری‪ ،‬ضد اسالمی‬ ‫و ضد دموکراتیــک تاکید می شــود که در‬ ‫خوشــبینانه ترین توجیه‪ ،‬باعث اســتفاده‬ ‫ناگزیــر دولــت ســعودی از نیروهــای‬ ‫بی تجربه و نیافتن فرصت اموزش عملی‬ ‫انــان بــرای ایفــای وظایــف مدیریتی‪،‬‬ ‫امــدادی‪ ،‬خدماتــی‪ ،‬حمایتــی و حتــی‬ ‫تشــریفاتی در جریان عظیم ترین میزبانی ساالنه جهانی‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫تا همین جــا و با هر یک از دو فرض یاد شــده‪ ،‬قابل‬ ‫مواخذه جهانی بودن شــیوه میزبانی دولت ســعودی در‬ ‫محکمه اذهــان عمومی جهانیــان و محافــل ذیصالح‬ ‫بین المللی بدیهی و بی نیاز از اســتدالل حقوقی اســت و‬ ‫طبعا اتصال یافتن ابعاد موضوع با مســاله تجاوز به یمن‬ ‫(که عامــل تشــدید نفرت جهانــی از حکومت ســعودی‬ ‫است) و مساله اوارگان ســوری (که همه نیروهای عربی‬ ‫و غربــی مداخله کننــده در تضعیف دولت و ملت ســوریه‬ ‫و مدیریت جابه جایــی قربانیان این تجــاوز بین المللی را‬ ‫نزد ملت هایشــان زیر ســوال و فشــار می برد)‪ ،‬قطعی و‬ ‫اجتناب ناپذیر خواهد بود‪ .‬اما گسترش ابعاد مساله درست‬ ‫زمینه ســازی اقدامات بعدی علیه «اســام‬ ‫اصیل محمدی» و «حیثیت جهان اسالم»‬ ‫از طریق فعالیت های میدانی منادیان «اسالم‬ ‫داعشــی» بوده و هدف نهایی ایــن زنجیره‪،‬‬ ‫قبوالندن «اســام لیبرالی» به عنوان نسخه‬ ‫قابل قبول اســام به جای «اســام اصیل و‬ ‫ناب» است‪.‬‬ ‫ان هیاهــوی بزرگ نمایانــه در قبــال‬ ‫انفجار برج هــای دوقلوی تجــارت جهانی‪،‬‬ ‫سکوت نسبی در قبال افشای دست داشتن‬ ‫ســی‪ .‬ای‪ .‬ای‪ .‬در طراحی و مدیریت ماجرا‬ ‫و مراحل مختلــف اجرا و بهره بــرداری ان را‬ ‫به دنبال داشت و اکنون تالش همان دست‬ ‫محافل و مجامع و رسانه ها در کاستن از ابعاد‬ ‫اهمیت فاجعه منا و ممانعت از شــکل گیری توجه جهانی‬ ‫به موضوع اســت که احتمال طراحی قبلی ماجرای منا را‬ ‫تقویت می کند‪.‬‬ ‫بنابراین پیوند ذهنی حادثه منا با مجموعه اقداماتی‬ ‫که موجب وهن مسجدالحرام و سایر مکان های مقدسه‬ ‫اســامی و مناســک حج و هتک احترام حاجیان و تنزل‬ ‫مکه و مشاعر اســامی به یک مکان توریستی می شود‪،‬‬ ‫واکنش بدیهی مسلمانان است که به شیعیان و فرقه های‬ ‫نزدیک به تشــیع اختصاص نــدارد و در اینده باید شــاهد‬ ‫شــدت و ســرعت عمومیت یابی چنین نگاهی در سراسر‬ ‫جهان اسالم بود‪.‬‬ ‫عالوه بــر اینهــا‪ ،‬تــازه نوبت بــه واشــکافی تاریخ‬ ‫شــکل گیری حکومت وهابی و ریشــه های تفکر وهابی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫به ایران یک امر شوم و ناخوشایند اســت‪ .‬نه امروز که در‬ ‫طول تاریخ ایرانیان نسبت به این مساله حساس بوده اند و‬ ‫تالش هایی برای تبیین هویت ایرانی خود نیز کرده اند‪ .‬به‬ ‫بیانی بسیاری معتقد هستند که هنوز از نظر نژادی و زبانی‬ ‫با اعراب تسویه حســاب نکرده ایم؛ به هــر حال این خرده‬ ‫حساب ما با انها وجود داشته و خواهد داشت‪ .‬اولین کسی‬ ‫که در این راه گام برداشت فردوسی بزرگ بود‪ .‬به هر حال‬ ‫جدال میان این دو از همان روز اول تــا امروز وجود دارد و‬ ‫شاید تا ایندگان نیز امتداد یابد به صورتی که می توان گفت‬ ‫ماجرای ما و عربان و بالعکس در واقــع در روح و روان مان‬ ‫رسوب کرده است‪ .‬انچه در این گذرگاه مظلوم واقع شده‪،‬‬ ‫اسالم است‪ .‬مســلمانی در این قیل و قال گم می شود که‬ ‫اگر به ذات اســام و دلیل ان بازگردیم چنین نزاع هایی به‬ ‫وجود نخواهد امد که اگر اســام امد به خاطر پایان دادن‬ ‫همین جنگ زرگری‪ ،‬قومی و قبیله ای بود‪ .‬چنین رفتارهایی‬ ‫به نظرم با روح اسالم راســتین بیگانه است به همین دلیل‬ ‫ادامه اینچنین رفتارهایی در کنار بالیایی که دنیای اسالم‬ ‫به ان دچار است‪ ،‬اینده جهان اسالم را با چالش های جدی‬ ‫روبه رو می کند‪.‬‬ ‫سابقه تاریخی چنین نزاع هایی نشان داده که حضور‬ ‫بزرگان برای کم کردن اختالفاتی می تواند راهگشا باشد‪.‬‬ ‫در زمان مرحوم ایت الله بروجردی مرجع شیعیان شورایی‬ ‫برای تقریب مذاهب به وجود امد که امــروز نیز اثرات ان‬ ‫پابر جاست‪ .‬گفت وگو برای کمکردن مشکالت و اختالفات‬ ‫و تاکید بر اصول راستین اسالم می تواند یکی از برنامه هایی‬ ‫باشد که برای کم کردن شکاف ها به کار می رود‪ .‬در زمان‬ ‫مرحوم بروجردی کار مشــترکی با االزهــر صورت گرفت؛‬ ‫قبل از قوم و قبیله گرایی اختــاف در مذهب بود که میان‬ ‫ما و انها ایجاد مشــکالتی کرده بود‪ ،‬چه‬ ‫انکه ما فرزندان ادم و حوا هستیم‪ ،‬از این‬ ‫رو اتفاق نظری میان مرحــوم بروجردی و‬ ‫شــیخ االزهر صورت گرفت کــه مذاهب‬ ‫حقه را مورد تاییــد قرار دهند؛ پنج مذهب مــورد توجه قرار‬ ‫گرفــت و روی ان تاکید شــد‪ .‬پس یکی دیگــر از راه های‬ ‫برون رفتازمشکالتپیرامونیحضورروشنفکراندرچنین‬ ‫عرصه هایی اســت؛ چه انکه اگر کار به دست عوام الناس‬ ‫خیابانی و بیابانــی بیفتد همین اتفاقــی رخ خواهد داد که‬ ‫به قوع پیوســته؛ تظاهرات کالمی در فضای مجازی‪ .‬به‬ ‫نظر می رسد در شرایط کنونی حضور عالمانه کمتر است یا‬ ‫اینکه همراه با مالحظه کاری صورت می گیرد که اگر چنین‬ ‫نمی بود‪،‬عرصهکارزاربهدستعوامنمی امد‪.‬دراینجاموالنا‬ ‫کار را راحت کرده است؛ هر که را خوی نکو‪ ،‬نیکش بدار‪ .‬به‬ ‫هر حال گاهی در اشفته بازار فضای مجازی‪ ،‬الفاظی رد و‬ ‫بدل می شود که شایسته مسلمانی کردن نیست‪ .‬به هر حال‬ ‫البته هســتند برخی دیگر که بر اتش توطئه می دمند و این‬ ‫خرده حســاب ها را به یک مســاله جدی تبدیــل می کنند‪.‬‬ ‫خالصه ســخن اینکه بزرگان باید به کار بیایند و میدان دار‬ ‫باشند‪ .‬اینها را گفتم تا برسم به اصل واقعه یعنی واقعه منا‪.‬‬ ‫بنده در دو حج عمره و تمتع حضور داشته ام؛ مدیریت حج‬ ‫هم از ناحیه عربستان و هم ایران کاری بس مشکل است؛‬ ‫اماری کــه بنده دارم این اســت که چیزی حــدود ‪ 65‬هزار‬ ‫نفر از ایران در حج امسال شرکت کرده اند؛ بسیاری از این‬ ‫اشخاص یا مسن‪ ،‬یا اینکه از بانوان هستند و اینکه چندین‬ ‫بار به حج مشرف شــده اند که خودش باتوجه به اینکه یک‬ ‫بار این حج واجب است‪ ،‬در نوع خود دارای شرایطی است‬ ‫که به قول معروف باید فضا طوری مهیا شود که نوبت همه‬ ‫مسلمین برسد‪ .‬حج عمره اما شرایطی متفاوت از حج واجب‬ ‫دارد و به نوعی اختیاری است و جنبه هایی دیگری نیز جزء‬ ‫حج واجب دارد‪ .‬برخی می گویند در سال چیزی حدود یک‬ ‫میلیون نفر در حج عمره از ایران شرکت می کنند که بیش از‬ ‫سایر کشورهاســت‪ .‬به هر حال این مشکالتی است که از‬ ‫سوی ایران در حج می توان برشمرد‪ .‬از سوی دیگر اینکه‬ ‫مدیریت سعودی ها هم چیزی مثل بی لیاقتی و بی کفایتی‬ ‫اســت‪ .‬اول ماجرا اینکه باید انها در شرایط مناسبی حادثه‬ ‫تلخ منا را بررسی کنند و نتایج ان را اعالم کنند‪ .‬نوع تدارک‬ ‫مراسم هم باتوجه به تعدد حاجیان خودش ماجرایی بزرگ‬ ‫اســت که با مشــکالتی اینچنینی زخمی بر پیکر حاجیان‬ ‫می نشیند‪ .‬حاال اما گمانه زنی های بسیاری صورت می گیرد‬ ‫که در نوع خــودش باید مورد بررســی دقیقی قــرار گیرد؛‬ ‫اینکه گفته می شــود اینجا محلی ویژه بــرای عبور و مرور‬ ‫اعضایی از خاندان حاکم بوده است یا اینکه از نظر امنیتی‬ ‫محدودیت هایی اعالم شده است‪.‬‬ ‫مســاله مهــم و حیاتی که پــس از حادثــه می تواند‬ ‫به عنوان اولین اقدام مورد توجه قرار گیرد‪ ،‬تشکیل جمعی‬ ‫از متفکران و دانشمندان از کشــورهای مختلف اسالمی‬ ‫نه لزوما دولت اسالمی برای بررسی ماجرا منا و حوادثی از‬ ‫این دست باشد‪ .‬پس از ان اگر این شورای عالی به نتیجه‬ ‫رسید که مشکلی وجود دارد می تواند برای مشارکت در اداره‬ ‫حج بدون اینکه حاکمیت عربستان به خطر بیفند طرحی را‬ ‫برای اجرا به کشورهای اســامی ارجاع دهد‪ .‬انچه پیش‬ ‫روی ماست‪ ،‬نشان می دهد که اگر بخواهد تعداد حاجیان‬ ‫افزایش یابــد ما در اینده با مشــکالت جــدی در مدیریت‬ ‫اداره حج روبه رو خواهیم بود‪ .‬به قول مرحوم شــریعتی که‬ ‫می گفتند اگر اتش در خانه ای بیفتد‪،‬ایستادن به نماز جایز‬ ‫نیست‪ ،‬باید در این مورد نیز تدبیری درست اندیشیده شود‬ ‫چه انکه این حق ایران یا کشورهای دیگر است که وقتی‬ ‫در سال بیش از یک میلیون زائر به حج می فرستد به نوعی‬ ‫در مدیریت اداره حج و اموراتی که به خودش مربوط است‬ ‫نظر کند یــا اینکــه اقداماتی را بــا هماهنگی‬ ‫انجام دهد‪ .‬در ابتدا باید اتش را خاموش کرد‬ ‫و بعد از ان با بررسی دقیق به انچه باید رسید‪،‬‬ ‫برسیم‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫می رسد و زمان توجه به سخنان امثال «همفر» می رسد که‬ ‫در نوشته ها و گفته های خود به ماموریت اصلی وهابیت‪،‬‬ ‫یعنی نابودســازی اعتبار مکه و مدینه و منحرف و منسوخ‬ ‫کردن مناسک اسالمی و در یک کالم‪ ،‬گسستن و ستردن‬ ‫بسترهای انسجام امت اسالمی اشاره دارند‪.‬‬ ‫در هر حال اکنون برای پافشاری بر این بخش نهایی‬ ‫مساله قدری زود به نظر می رسد و چنان که گفته شد‪ ،‬ابتدا‬ ‫باید به دنبال ترســیم دقیق و نهایی ابعــاد حادثه مکه بود و‬ ‫مانع تحریف در ثبت جزئیات و توالی واقعی انها شــد‪ .‬زیرا‬ ‫همین جزئیات و ثبت توالی واقعی انهاست که نقش راهنما‬ ‫را در شناســایی مقصر یا مقصران و میزان تقصیر ان ها‪ -‬و‬ ‫نیز میزان مشارکت ناخواسته کسانی که با قصورهای خود‬ ‫موجبتشدیدوگسترشدامنهفاجعهشده اند‪-‬بازیمی کند‪.‬‬ ‫از جمله نکات مهم و اساسی در پیگیری حقوقی – و‬ ‫غیرسیاسی‪ -‬مساله‪ ،‬چند و چون اموزش حاجیان و عوامل‬ ‫دخیل در مدیریت روند برگزاری حج است که شامل موارد‬ ‫زیر می تواند باشد‪:‬‬ ‫‪ -1‬اموزش ابعاد معرفتی حج برای منجر شدن انجام‬ ‫مناســک به تحول واقعی و پایدار در رفتار فردی و جمعی‬ ‫مسلمانان‪.‬‬ ‫‪ -2‬امــوزش ضرورت هــای تعامل فکــری حاجیان‬ ‫کشورهای مختلف و تبادل اطالعات درباره جهان اسالم‬ ‫و ظرفیت سازی در این زمینه‪.‬‬ ‫‪ -3‬امــوزش رفتارهایی که الزمه حفــظ حرمت حج‪،‬‬ ‫برگزاری صحیح مناســک و در عین حال تضمین حرکت و‬ ‫ایمنی خود حاجیان هســتند و «خودمدیریتی» و پرهیز از‬ ‫رفتارهای عصبی و انفعالی‪ ،‬پرهیز از شتابزدگی و اضطراب‬ ‫و پرهیز از تقدم دادن «فردیت» خــود بر «جمع» با تقدم‬ ‫دادن جمع های کوچک بر حقیقت «اجتماع» در مراحل و‬ ‫مناسک مختلف حج‪ ،‬از لوازم ان است‪.‬‬ ‫‪ -4‬اموزش صحیح و دقیق مناسک به منظور کاهش‬ ‫نیازها و اتــکای حجاج بــه مدیــران و عوامــل اجرایی و‬ ‫خدماتی‪.‬‬ ‫‪ -5‬امــوزش صحیح به مدیــران و خدمــه و اعضای‬ ‫‪...‬و خاموشی گناه ماست‬ ‫واکنش روشنفکران مسلمان به حادثه مکه چه باید باشد؟‬ ‫افشین خماند‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪5‬‬ ‫یکی نوشــت‪« :‬خــب نمی رفتنــد تــا نمی مردند»‪،‬‬ ‫یکی دیگر نوشــت‪« :‬چیه این همه پول مفت می ریزن تو‬ ‫حلقوم سعودی ها»‪ ،‬ان یکی خواست موضوع را ارزشی تر‬ ‫کند‪«:‬بهشت اینجاست‪،‬حج همین جاســت‪،»...‬در این‬ ‫گروه ها بعضی وقت ها حرف ها داخل هم می شــوند‪ ،‬ا ین‬ ‫تایپینگ ها ان قــدر ادامه می یابد که هیــچ گاه یک بحث‬ ‫جدی شکل نمی گیرد‪ .‬دیگرانی هستند که به این جمله ها‬ ‫جواب می دهند‪ ،‬گاهی حتی جواب ها بــه میزان انتقادها‬ ‫ســطحی و بی منطق است‪ .‬ژســت هایی که در ان تفکر در‬ ‫حاشیه قرار دارد و احساس است که فرمانروایی می کند‪ .‬ایا‬ ‫واقعا جواب هایی چون «شما چرا سفر به انتالیا و دبی را مجاز‬ ‫می دانید‪ ،‬ســفر حج را نه!» می تواند پاسخی به حرف های‬ ‫منتقدان باشد؟همین جواب به عنوان مصداق‪ ،‬این اشتباه را‬ ‫دارد که اگر روزی سفر به ترکیه و امارات غیر مجاز اعالم شد‪،‬‬ ‫انگاه می توان ماهیت سفر به مکه را هم نفی کرد‪ .‬این ایجاد‬ ‫واکنش منطقی در مقابل اتفاقات وظیفه کیســت؟ اولین‬ ‫گزینه ای که به ذهن ما می رسد‪ ،‬واژه هایی نظیر نخبگان‪،‬‬ ‫روشنفکران و‪ ...‬اســت و چون اینجا حوزه بحث مقوله ای‬ ‫مرتبط با اسالم است؛ شاید روشنفکر مسلمان بهترین گزینه‬ ‫ممکن باشد‪ .‬حال سوال اصلی را مطرح می کنیم‪« :‬وظیفه‬ ‫روشنفکران مسلمان در رابطه با اتفاقی که در رمی جمرات در‬ ‫حج امسال رخ داد چیست؟» این حج برای چند صد مسلمان‬ ‫«حجه الوادع» بود ؟ واکنش عقالیی به این تراژدی انسانی‬ ‫چیست؟‬ ‫روشنفکری‬ ‫«منمتهممی کنم»اینسهکلمهیکیازکلیدی ترین‬ ‫جمالت تاریخ روشنفکری را ساخته است‪ .‬انجا روشنفکری‬ ‫از محدوده تفکر صرف خود را به محدوده عمل رسانید‪ .‬البته‬ ‫حوزه فکرعملی به اندازه تاریخ اندیشــه در غرب ریشه دارد‪.‬‬ ‫ارسطوبرایانکهاعتراضشبهشرایطموجودرانشاندهد‪،‬تا‬ ‫سرکشیدن جام شوکران پیش رفت اما‪...‬روشنفکری را اگر‬ ‫معــادل واژه انتلکتوئل بگذاریم‪ ،‬عبارتی اســت مدرن تر که‬ ‫«ذهنی» تر از ان اســت که بتوان ان را دریک تعریف جامع‬ ‫و مانع گنجاند‪ .‬شــاید برای رســیدن به یک نقطه مشترک‪،‬‬ ‫بتوان روح انتقادی و اعتراضی را از شاخصه های بارز جریان‬ ‫روشنفکری اصیل دانست‪.‬فکریکه در اینواژهروشن است‬ ‫با عقل در ان چیزی که از افالطون تــا دکارت روی ان تکیه‬ ‫می شــود‪ ،‬تفاوت دارد و این جا صحبــت از نوعی عقالنیت‬ ‫عملی است با چاشنی نقد و دغدغه رفع معضل‪ ...‬روشنفکر‬ ‫بایددرکی واقعبینانهازشرایطداشتهباشد‪.‬شروعجنبش های‬ ‫روشنفکرانه با داستان الفرد دریفوس شروع شد‪ .‬این شخص‬ ‫یکافسرارتشیبودهکهبهجرمخیانتبهجزایرشیطانتبعید‬ ‫شده بود ولی پس از شش سال مدارکی دال بر بی گناهی وی‬ ‫یافت شد‪ .‬در جریان محاکمه مجدد این افسر یهودی امیل‬ ‫زوال و ‪ ۳۰۰‬تن از هنرمندان و نویســندگان ان دوره نامه ای با‬ ‫عنوان من متهم می کنم به رئیس جمهور می نویسند که ان‬ ‫نامه به نام اعالمیه روشنفکران مشهور شــد‪ .‬این اقدامات‬ ‫منجر به عقب نشــینی دادگاه نظامی شد و نخستین پیروزی‬ ‫روشنفکریبه شمارامد‪.‬عنواناینمقاله«منمتهممی کنم»‬ ‫بود و این متهم کردن می تواند به طور ســمبلیک از وظایف‬ ‫روشنفکران باشد‪.‬حاالکهصدهانفردریکسفرزیارتیجان‬ ‫خودراازدستداده اند‪،‬ایامگرمی توانارامنشستوحادثهرا‬ ‫ندید‪.‬ایاجریانروشنفکریمی تواندمتهمنکند؟ تولیدکنندگان‬ ‫وتوزیع کنندگاناندیشهبه عنوانوجدانحساسجامعهعمل‬ ‫می کنند وای به ان روز که توده مردم از نخبگان پیشی بگیرند‬ ‫وواکنشیدرخورترداشتهباشند‪،‬انجاستکهروشنفکرانیک‬ ‫جامعهعمالتبدیلبهکاالیی بی فایدهمی شوند‪.‬‬ ‫مسلمانی و شیعه گری‬ ‫اسالمدینتفکراست‪،‬تفکردرایندینارزشیبیشاز‬ ‫‪ 70‬سال عبادت دارد‪ .‬اسالم به هر دو بعد تفکر یعنی حکمت‬ ‫نظری و حکمت عملی توجه ویژه دارد‪ .‬شارع عظیم الشان‬ ‫اســام‪ ،‬دایره حرکت خود را از تفکر به ســمت عمل تنظیم‬ ‫کردند‪،‬حضرتمحمد(ص)ازتفکردرقارهحرابهاعتراضبه‬ ‫شرایط موجود در زمان عرب جاهلیت رسیدند‪ ،‬اعتراض را به‬ ‫مبارزه علیه شر موجود ارتقا دادند وسپس وقتی شرایط را مهیا‬ ‫کاروان ها و ستادها برای ایفای «مسئوالنه» و «به موقع»‬ ‫وظایف خدماتــی‪ ،‬مدیریتــی‪ ،‬توجیهــی‪« ،‬حمایتی» و‬ ‫«امدادی»‪.‬‬ ‫همه این نکات‪ ،‬چنانکه مالحظه می شــود‪ ،‬در مقام‬ ‫توجه به مســئولیتی که در قبال نفس و حقیقت حج داریم‬ ‫اصل و دارای اولویت همیشــگی هســتند امــا اکنون که‬ ‫فاجعه رخ داده و احتمال توطئه بودن ان هر لحظه تقویت‬ ‫می شود‪ ،‬متاســفانه پرداختن به چنین مقدماتی «شریک‬ ‫ تراشیدن برای مقصر اصلی» خواهد بود‪.‬‬ ‫شاید – و انتظار می رود‪ -‬حاصل نهایی و نسبتا عاجل‬ ‫پرونده فاجعه منا‪ ،‬رسوایی کامل و سقوط حکومت سعودی‬ ‫و تغییر جغرافیایی سیاسی و فرهنگی جهان اسالم – به ویژه‬ ‫خاورمیانه ‪ -‬باشــد و به هر حال‪ ،‬واســپاری وظایف حج به‬ ‫ترکیبــی از نمایندگان ملت هــای مســلمان زمینه تحقق‬ ‫ســریع تری بیابد امــا در هر صــورت ســوال مهمی که به‬ ‫تدریج اهمیت خود را می نمایانــد‪ ،‬میزان امادگی ملت ها‬ ‫و حکومت های اسالمی برای چنین اینده ای است‪.‬‬ ‫دیدندپایه هایاستقرارعملیحاکمیتخوبی هاراریختند‪.‬در‬ ‫تماممناسکیکهانحضرتبرایپیروانخودوظیفهکردند‪،‬‬ ‫این سیر از فکر تا عمل دیده می شود‪ .‬شیعه گری هم مذهبی‬ ‫استکهدرانسکوتدربرابرشرمذموماست‪.‬رهبراندینی‬ ‫شیعه از امام علی(ع) و امام حسین (ع) و‪...‬همواره در برابر‬ ‫این انفعال موضع داشــته اند و بی عملی را در عمل محکوم‬ ‫کردند و برای برقراری عدالت از جان خویش مایه گذاشتند‪.‬‬ ‫اگر به مناسک دین اســام هم نگاه داشته باشیم‪ ،‬سکوت‬ ‫و ســکون کمترین نقش را در ان دارد‪ .‬اسالم دینی است بر‬ ‫پایه تبلیــغ و تبیین در این بین «حضور» یک اصل اســت‪.‬‬ ‫اسالم از عرفان به معنای گوشه گیری فاصله می گیرد و به‬ ‫حج می رسد که یک فریاد دسته جمعی است‪ .‬اسالم و شیعه‬ ‫در کنه خود ایــن انتقاد و اعتراض را دارند و هیچ مســلمانی‬ ‫نیست که حق داشته باشد‪ ،‬در مقابل ظلم و شر چشمان خود‬ ‫را ببندد و یا روی به ان سوی کند‪ .‬قران کریم‪ ،‬حتی کسانى را‬ ‫که نسبت به کمک و یارى ستمدیدگان‪ ،‬سکوت و بى تفاوتى‬ ‫اختیار کرده اند و قیام نمى کنند‪ ،‬ســرزنش و مالمت کرده و‬ ‫کم ال ت ِ‬ ‫ون‬ ‫ُقات ُل َ‬ ‫مورد ســوال قرار مى دهد و مى گوید‪َ « :‬و ما َل ْ‬ ‫جال َو الن ِ‬ ‫ِّساء َو ا ْل ِو ْل ِ‬ ‫الر ِ‬ ‫ِفى َس ِب ِ‬ ‫دان‬ ‫یل ال َّل ِه َو ا ْل ُم ْس َت ْض َع ِف َ‬ ‫ین ِم َن ِّ‬ ‫ون َر َّبنا َاخْ ر ِْجنا ِم ْن ِ‬ ‫هذ ِها ْلق َْریه َّ‬ ‫اج َع ْل‬ ‫ینی ُقو ُل َ‬ ‫ا َّل ِذ َ‬ ‫الظ ِالمِ َا ْه ُلها َو ْ‬ ‫اج َع ْل َلنا ِم ْن َلدُ نْک ن َِصیرا »؛ «چرا در راه‬ ‫َلنا ِم ْن َلدُ نْک َو ِلیا َو ْ‬ ‫خدا و در راه مردان و زنان و کودکانى که (به دست ستمگران)‬ ‫تضعیفشده اند‪،‬پیکارنمى کنیدهمانافراد(ستمدیده اى)‬ ‫نستمگرند‪،‬‬ ‫کهمى گویند‪«:‬خدایا !ماراازاینشهرکهاهلا ‬ ‫بیرون ببر و براى ما از طرف خود‪ ،‬سرپرست قرار ده و براى ما‬ ‫از طرف خود‪ ،‬یار و یاورى تعیین فرما!» همین یک ایه کافی‬ ‫است که هیچ مسلمانی در برابر انچه در حج امسال رخ داده‬ ‫سکوتنکند‪.‬‬ ‫روشنفکر مسلمان‬ ‫نه روشــنفکری و نه مســلمانی هیچ کدام سکوت را‬ ‫دربرابر حادثــه ای در این ابعاد بر نمی تابد و کســی که این‬ ‫روزها دغدغه نداشته باشــد‪ ،‬نمی تواند داعیه هیچ کدام را‬ ‫داشته باشد‪ .‬وظایف خارج ا ز دو مفهوم فوق نیست‪ .‬وظیفه‬ ‫روشنفکران مشخص است‪ ،‬وظیفه مسلمانان هم معلوم‪...‬‬ ‫پی گیری ماجرا برای رسیدن به علت واقعی ماجرا‪ ،‬دمیدن‬ ‫به اتش حادثه برای انکه مشــمول تبانی ها و زمان نشود و‬ ‫تالش برای احقــاق حق مظلومان حادثه در حــد توان و با‬ ‫هر وسیله ای که در اختیار دادن‪ ...‬روشنفکر مسلمان حق‬ ‫انفعال ندارد و باید متهم کند ‪ ،‬و این را به رساترین زبان ممکن‬ ‫توزیع کند و اگر غیر از این باشــد؛ خاموشــی گناه ماست‪،‬‬ ‫گناهی نابخشودنی‪...‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫قیام علیه سعودی‬ ‫نیره ساری‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪6‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫روز گذشــته اولیــن کاروان حجاج ایرانــی در میان‬ ‫اندوه خانواده های داغدار و چشــمان نگران فرزندانشان‬ ‫به کشور بازگشتند‪ .‬بی کفایتی‪ ،‬سستی و مدیریت ناصحیح‬ ‫شــاهزادگان قدرت طلب ال ســعود در روز عید قربان‪ ،‬بار‬ ‫دیگر جهان اسالم را عزادار عزیزانشان کرد‪ .‬دو حادثه تلخ‬ ‫و ناگوار حج امســال‪ ،‬جان هزاران نفر از مســلمین جهان‬ ‫را قربانی اهمال کاری دولت ســعودی کرد کــه البته وقوع‬ ‫حوادث ناگوار در مراســم حج برای اولین بار نبود و حافظه‬ ‫تاریخی امت اســامی ســایر اتفاقات ناگوار حج را از یاد‬ ‫نخواهد برد‪.‬‬ ‫تا جایی که دولت عربســتان در حج ســال ‪ 66‬صدها‬ ‫تن از زائران بیت الله الحرام را تنها بــه دلیل اعالن برائت‬ ‫از مشرکین به گلوله بست و پس از ان بود که حضرت امام‬ ‫خمینی (قدس سره) در بی کفایتی ال سعود فرمودند‪:‬‬ ‫«ایا سکوت در مقابل این ســتمگری ها که در طول‬ ‫تاریخ سابقه نداشته اســت‪ ،‬چیزى جز رضاى به این جرم و‬ ‫شرکت در ظلم و ســتم ظالمین و ستمگران است؟ و در هر‬ ‫صورت ال سعود براى تصدى امور کعبه و حج لیاقت نداشته‬ ‫و علما و مسلمانان و روشنفکران باید چاره اى بیندیشند‪».‬‬ ‫سال هاســت کــه ایــن «بلد االمیــن» بــه دســت‬ ‫ بی کفایت ترین ها اداره می شــود و دولت دســت نشــانده‬ ‫امریکا سستی و اقدامات ننگین خود را مرهون قضا و قدر‬ ‫الهی می کند‪ .‬ال سعود عدم لیاقت خود در پرده داری کعبه‬ ‫را سال های سال اســت که به اثبات رسانده و در این میان‬ ‫الزم است جوامع اســامی با قیام علیه کفر‪ ،‬مطالبه امت‬ ‫واحده در راستای سلب زمامداری حج از ال سعود تهی شده‬ ‫از اسالم را فریاد بزنند‪.‬‬ ‫شــاهزادگان قدرت طلب عربســتان ضمــن اعمال‬ ‫سیاست های شــرورانه و حمایت از گروه های تروریستی‪،‬‬ ‫عالوه بر خدشه دار کردن چهره اسالم واقعی‪ ،‬هم سفرگی‬ ‫خود با قدرت هــای اســتکباری را به اثبات رســانده که در‬ ‫این میان وحــدت امت اســامی و موضع گیــری علما و‬ ‫روشنفکران اسالمی می تواند از تمامیت مذهبی دولت های‬ ‫اسالمی دفاع کند‪.‬‬ ‫بی کفایتی ســعودی ها به حدی واضح و روشــن بود‬ ‫که هراس پخش فیلم های ضبط شده از ورود کاروان ‪300‬‬ ‫نفری وزیر دفاع عربســتان برای بازدید از منا و بستن مسیر‬ ‫حجاج‪ ،‬پادشاه عربســتان را وادار کرد تا دستور دهد فیلم‬ ‫دوربین های نصب شده در منا که تصاویر مربوط به فاجعه و‬ ‫عبور کاروان خودروهای شاهزادگان سعودی در انها ضبط و‬ ‫ثبت شده است‪ ،‬جمع اوری و از دسترس خارج شود‪.‬‬ ‫می توان گفت ســران ال ســعود ممانعت از انتشــار‬ ‫واقعیت ها را به مدیریت و رسیدگی به جان باختگان ترجیح‬ ‫دادند تا اینگونه ســدی در برابر رســیدن صدای مظلومان‬ ‫به گوش جهانیان شــوند ‪ ،‬هر چند در این میان همزمان با‬ ‫رخداد این فاجعه بســیاری از مردم جهان به اطالع رسانی‬ ‫صحیح در ایــن زمینه عمل کــرده و ضمــن تبیین حقایق‬ ‫پشت پرده به اخبار رســانه های معاند و عرب زبان توجهی‬ ‫نداشــتند بلکه تالش انها معطوف به انتشار واقعیت های‬ ‫موجود فاجعه شد‪.‬‬ ‫در این میان جمهوری اسالمی ایران به عنوان یکی‬ ‫از کشــورهایی که جزو باالترین امار تلفات فاجعه منا بوده‬ ‫اســت‪ ،‬عالوه بر اینکه به انتشــار اخبار کشــورهای عرب‬ ‫زبان اکتفا نکرد بلکه در این میان سعی در پوشش صحیح‬ ‫واقعیت ها داشــت تا جایی که ضمن محکومیت مدیریت‬ ‫ناصحیح سعودی ها‪ ،‬به دادخواهی از مظلومین و مسلمین‬ ‫جهان برامده و ا ز تریبون هفتادمین اجالس مجمع عمومی‬ ‫سازمان ملل نیز در راستای ضرورت پاسخگویی ال سعود‬ ‫در این فاجعه انسانی استفاده کرد‪ .‬اما این در حالی بود که‬ ‫سایر کشورهایی که حتی تلفات انسانی باالیی هم داشتند‬ ‫ضمن استناد به اخبار رسانه های عرب زبان که بخش های‬ ‫مختلف این فاجعه را سانسور می کردند‪ ،‬تنها به بازتاب این‬ ‫حادثه پرداختند‪.‬‬ ‫شــاید بتــوان گفــت ســکوت و بی اعتنایــی برخی‬ ‫روشنفکران جهان اسالم و نخبگان اسالمی در برابر سایر‬ ‫جنایات وحشیانه سرمداران کفر و ظلم که در یمن رخ داد‬ ‫زمینه ســاز جنایاتی عظیم تر از قبیل منا شــده است اما ای‬ ‫کاش این روشــنفکران که وجهه بارز تفاوتشان با سایرین‬ ‫خــروج از تاریکــی جهالت و ســکوت بوده اســت‪ ،‬گوش‬ ‫به کالم خمینــی کبیر(ره) ســپرده که می گفتنــد‪« :‬مگر‬ ‫مســلمانان نمی بینند که امروز مرکز وهابیــت در جهان به‬ ‫کانون های فتنه و جاسوسی مبدل شده اند که از یک طرف‬ ‫اسالم اشرافیت اسالم ابوسفیانی‪ ،‬اسالم مالهای کثیف‬ ‫درباری‪ ،‬اسالم ذلت و نکبت‪ ،‬اسالم پول و زور‪ ،‬اسالم فریب‬ ‫و سازش و اسارت و اسالم حاکمیت سرمایه و سرمایه داران‬ ‫بر مظلومان و پابرهنه ها و در یک کلمه اسالم امریکایی را ‬ ‫ترویج می کنند و از طرف دیگر ســر بر استان سرور خویش‬ ‫امریکای جهانخوار می گذارند‪».‬‬ ‫روشــنفکران اســامی در هر جای جهان می توانند‬ ‫با عزم راســخ مطالبات امت واحده را تحقق بخشــند و در‬ ‫این راســتا وظیفه روشــنفکران و نخبگان اســامی بسی‬ ‫سنگین تر از سایرین است چرا که امروز ضرورت طنین انداز‬ ‫شدن نوای «امت واحده اسالم» و قیام علیه کفر و استکبار‬ ‫بیش از پیــش احســاس می شــود و ال ســعود را وادار به‬ ‫پاســخگویی در زمینه اهمال کاری و سیاســت های قدرت‬ ‫طلبانه شاهزادگانش می کند‪.‬‬ ‫بزرگان‪ ،‬نخبگان و علمای اســامی کــه همواره به‬ ‫جهت موضع گیــری بجا و خــروج از تاریکــی جهالتی که‬ ‫سایرین در ان قرار دارند‪ ،‬متفاوت بوده اند باید قبل از اینکه‬ ‫زیر چکمه های دشمن لگدمال شوند از خواب بیدار شده و‬ ‫ضمن ایستادگی در برابر بی لیاقتی سعودی ها در زمامداری‬ ‫حج‪ ،‬نسبت به اتفاقات رخ داده احساس مسئولیت کنند‪.‬‬ ‫حج بیت الله از جمله موارد وحدت امت اسالمی است‬ ‫که متاسفانه طی این ســال ها از این عامل وحدت عبادی‬ ‫ سیاسی اســتفاده نشــده کمااینکه سال هاست مسلمین‬‫جهان از روند برخورد و نوع رعایت حقوق فردی در موســم‬ ‫حج ابراز گالیه مندی می کنند و به راســتی می توان گفت‬ ‫سازماندهی اجرایی مراســم حج به گونه ای بوده که عالوه‬ ‫بر تهدید جان مسلمانان‪ ،‬ابرو‪ ،‬شــرافت و کرامت انسانی‬ ‫انها نیز در خطر است‪.‬‬ ‫سپردن مدیریت حرمین شــریفین و بیت الله الحرام‬ ‫به کمیته ای متشــکل از اعضای ســازمان همکاری های‬ ‫اسالمی و شرح اساســنامه ای با وظایف مشخص از جمله‬ ‫انتظارات بحق مســلمانان جهان اســت که در این راستا‬ ‫شجاعت و احساس مسئولیت رهبران کشورهای اسالمی‬ ‫را می طلبد‪ .‬همان گونه که رهبری جمهوری اسالمی ایران‬ ‫در پی فاجعه مصیبت بار منا ضمن ابراز همدردی با مصیبت‬ ‫دیدگان‪ ،‬دولت سعودی را موظف به قبول مسئولیت سنگین‬ ‫در این حادثه تلخ کردند و فرمودند‪« :‬دولت سعودی موظف‬ ‫است مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ پذیرفته و به‬ ‫لوازم و قاعده حق و انصاف عمل کند‪ ،‬ضمن اینکه مدیریت‬ ‫غلط و اقدامات ناشایسته ای که عامل این فاجعه بوده است‬ ‫نیز نباید از نظر دور بماند‪».‬‬ ‫اشــاره به فرافکنی حکام عربستان و ســر باز زدن از‬ ‫پذیرش مسئولیت این فاجعه از دیگر فرمایشات رهبر فرزانه‬ ‫انقالب بود و در ادامه ایشان تاکید کردند‪« :‬دنیای اسالم‬ ‫سواالت زیادی دارد و جان باختن بیش از هزار نفر در این‬ ‫حادثه مساله کوچکی نیســت‪ ،‬بنابراین جهان اسالم باید‬ ‫برای این مساله فکری کند‪».‬‬ ‫حادثــه منا بــه جهت یــاداوری ظلم هــای حاکمان‬ ‫ال ســعود در حق امت اســامی فرصتی را برای اعتراض‬ ‫نخبگان اسالمی نســبت به حاکمیت غیرقانونی ال سعود‬ ‫بــر بیت الله الحرام فراهم ســاخته اســت و در این راســتا‬ ‫همه روشنفکران و نخبگان بالد اســامی باید برای پایان‬ ‫بخشــیدن به اســتیالی حکام وهابی ال ســعود بر اماکن‬ ‫مقدس دست به کار شوند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫روشنفکرانجهاناسالمبایدچگونهباحادثهمنابرخوردکنند؟‬ ‫‪57‬‬ ‫بیمارستان هایمعمولیشهرهای دردسترس‪،‬فتوایمفتی‬ ‫مکه برای دفن اجســاد جان باختگان در عربستان‪ ،‬همه و‬ ‫همه خبر از فاجعه ای بحران زا می دهد‪ .‬اما ترس من از این‬ ‫استکهوقتیتبفاجعهبهعرقسردبنشیندمسئوالنایرانی‬ ‫باردیگر همه چیز را فراموش کنند؛ گویی نه شــاهی امده نه‬ ‫شــاهی رفته‪ .‬همچنان که در این ســال ها کشتار مستقیم‬ ‫ایرانیان و همراهانشان در راهپیمایی برائت از مشرکین که‬ ‫یک جنایت تمام عیار بود فراموش شد‪ .‬در این مورد و موارد‬ ‫مشــابه انقدر کوتاهی کردیم که خودمان هم باورمان شــد‬ ‫مقصر اصلی خودمان بودیم‪.‬‬ ‫همه می اییم از این موج خبری سواری می گیریم بعد‬ ‫کهتیترشدیموهمهحضوردلسوزانهمارادیدند‪،‬ازموجپیاده‬ ‫می شویم می رویم دنبال زندگی مان‪ ،‬بعضی ها که اصال این‬ ‫موج سواری شده زندگی شان؛ از این موج به ان موج‪.‬‬ ‫متاسفانهجامعههنریسینماهمبهاینمواردبی واکنش‬ ‫اســت‪ .‬این دســت اتفاقــات را حکومتی می دانــد و دامن‬ ‫از ان برمی کشــد یا به همان موج ســواری تبلیغی بســنده‬ ‫می کند‪ .‬متاسفانه گرد همایی خانه سینما نیز از همین دست‬ ‫موج سواری هابود‪.‬اجتماعیالغروبی رمق؛برنامه ایکامال‬ ‫بی برنامه که مثل همیشه تریبون حرف های شعاری شد‪ .‬بی‬ ‫انصافی نکنم از این گردهمایی انچه باقی می ماند تنها اثر‬ ‫نقاشی استاد قدیریان است‪.‬‬ ‫واقعا واکنش جامعه سینمایی ما باید این باشد؟ یا عزم‬ ‫جدی برای ثبت این فاجعه بر پرده سینما؟‬ ‫سینمای ایران چه واکنشی به فاجعه کشتار حاجیان‬ ‫ایرانی در راهپیمایی برائت از مشــرکین در دهه ‪ 60‬داشت؟‬ ‫می گویند از ســال ‪ 1355‬ماجرای ربودن زنان ایرانی شیعه‬ ‫به سرگرمی هرساله جوانان سعودی تبدیل شده تا جایی به‬ ‫زوار گفته می شو د اول مرد ســوار تاکسی شود بعد زن چون‬ ‫اگهبرعکساتفاقبیفتد‪،‬ممکناستبهمحضپیادهشدن‬ ‫مرد‪ ،‬تاکســی زن را بدزد د ماجرای فرودگاه جــده هم هنوز‬ ‫چندانفراموشنشده!توقعایجادکنشرانداریماماواکنش‬ ‫ســینمای ایران به این رخداد ها چه بوده؟ دشمنی سعودی‬ ‫وهابی به شیعه و اخص ایرانی دیگر جای تردید ندارد‪ .‬دقت‬ ‫کنیدانهابادستبازنسبتبهمادشمنیمی ورزندومابادستان‬ ‫بستهفراموشمی کنیم‪.‬‬ ‫بحث من سینماگر نیســت که خیلی ها تالش کردند‬ ‫و سرخورده شدند و بعضی مثل سعید اسدی بعد از ‪ 17‬سال‬ ‫تالشبرایتولیدفیلمی دربارهانهدامایرباسایرانتوسطناو‬ ‫یسینماگر‬ ‫امریکایی‪،‬ترکوطنکرد‪.‬بحثمنهمتعموم ‬ ‫و مسئول و سازمان های موثراست‪.‬‬ ‫اقایان و خانم هــا باور کنیــم دیگر حتــی رفتار های‬ ‫نمایشی‪ ،‬برنامه ریزان این گونه گرد همایی ها را هم مجاب به‬ ‫رشــوه های نفتی و منافع اقتصادی‪ ،‬تا همیشه خودداری‬ ‫کنند؛ این فاجعه دست کم نشان می دهد در یک حکومت‬ ‫سلطنتی و پادشاهی که فاقد هرگونه ساختار تصمیم گیری‬ ‫مشخص مردم ساالرانه و عقالنی است و تمام تصمیمات‬ ‫و سیاســت گذاری ها به صورتی صلب در پنجه اقتدار یک‬ ‫یا چند خاندان بلکه یک یا چند نفر اســت‪ ،‬چقدر فاجعه و‬ ‫تصمیم شــبیه هم هســتند‪ .‬ان گاه جای تردید نیست که‬ ‫هر تصمیم که به احتمال زیاد در این نوع از حکومت های‬ ‫سلطنتی‪ ،‬تصمیمی غیر کارشناسی و غیر عقالنی است به‬ ‫خودی خود می تواند منجر به فاجعه ای از این دست شود و‬ ‫پادشاه در حکم فعال ما یشاء می تواند با فرافکنی مسئولیت‬ ‫در باد و ابر و خورشــید و فلک و‪ ...‬حتی در چنین شــرایط‬ ‫فاجعه باری از تعریف از خود و گرامی داشتن قوم و خویش‬ ‫و عمال دست نشانده‪ ،‬صرف نظر نکند‪.‬‬ ‫عقل سلیم می داند که عدم پذیرش مسئولیت از سوی‬ ‫هر ســازمان‪ ،‬نهاد و یا حکومتی‪ ،‬مخاطرات بی شماری را‬ ‫در مدیریت اینده به همراه خواهد داشــت و از این دســت‬ ‫مخاطرات می توان به عدم اعتمــاد و نا امیدی عمومی به‬ ‫سرنوشت و جایگاه ان نهاد و یا حکومت اشاره کرد؛ پذیرش‬ ‫مسئولیت در برابر مردم و جامعه تحت حاکمیت و حتی تحت‬ ‫ی را به دنبال دارد‪ ،‬اولین الزمه پذیرش مسئولیت‬ ‫نفوذ لوازم ‬ ‫گرامی داشتن مردم برای رشد انها است‪ ،‬اکنون به اذعان‬ ‫بسیاری از کارشناسان اگاه‪ ،‬جامعه عربستان‪ ،‬سال ها است‬ ‫که شاهد تغییری رو به رشــد در فرهنگ و سیاست نبوده و‬ ‫همواره با یک روال عمومی و اراده ای معطوف به سرکوب‪،‬‬ ‫از سوی خاندان سلطنت ســعودی‪ ،‬تمام امیدهای هرچند‬ ‫مقطعی در این جامعه به یاس تبدیل می شود و حتی تا انجا‬ ‫پیش رفته که از خود خاندان سعودی افراد زیادی از ساختار‬ ‫بریده اند و در طیفی از اپوزیسیون سیاسی جای گرفته اند و‬ ‫یا با مشغول شدن صرف به کار اقتصادی سرنوشت خود را‬ ‫از سرنوشت محتوم ال سعود جدا کرده اند‪.‬‬ ‫دومین الزمــه پذیرش مســئولیت‪ ،‬عدم اصــرار بر‬ ‫اشتباهات گذشــته اســت‪ .‬تکرار پر بســامد فجایع نظیر‬ ‫فاجعه امســال در منا در سال های قبل نشــان دهنده عدم‬ ‫درس گرفتن و یا بی توجهی به درس های این حوادث است‪.‬‬ ‫این خود باز نشان د هنده عدم وجود عقالنیت ساختاری در‬ ‫سیستم سلطنت سعودی است چه بسا نشان دهنده چرایی‬ ‫بســیاری از فجایع موجود و مبتال به در سطح منطقه باشد؛‬ ‫از افغانستان و پاکســتان تا عراق و سوریه و یمن‪ ،‬همه جا‬ ‫پای سعودی در میان اســت‪ ،‬هر جا که یک طرف مساله‬ ‫هم سعودی باشد‪ ،‬مواجه هســتیم با تکرار فاجعه و تکرار‬ ‫ِ‬ ‫شــاهد سیاست همیشگی‬ ‫ بی پایان اشــتباه و بدتر از همه‬ ‫فرافکنی و اتهام به این و ان خواهیم بود؛ ســومین الزمه‬ ‫پذیرشمسئولیت‪،‬پاسخگوییپیرامونمشکالتیاستکه‬ ‫سیستم‪ ،‬خود در به وجود اوردن انها موثر بوده است‪ ،‬کاری‬ ‫که عربســتان همواره در موضع مدعی از ان سر باز می زند‬ ‫و به صورت ســازمان یافته به انکار نقش خــود می پردازد‪،‬‬ ‫توجیهی که اکنون از پس پرده خشــم و شهوت ال سعود‬ ‫بیرون امده است و می رود تا این بی مسئولیتی ها و فجایع‬ ‫حاصل از انها به یک بیداری پرسشگرانه در بین مسلمانان‬ ‫بدل شود‪.‬‬ ‫در این فاجعه‪ ،‬دنیای اسالم پرسش های بی شماری‬ ‫از عربستان دارد‪ ،‬از نقش کاروان جانشین ولیعهد‪ ،‬محمد‬ ‫بن ســلمان‪ ،‬که همواره پس از حضور گســترده تر وی در‬ ‫صفحه رســانه های منطقه‪ ،‬بوی خون از رفتارش به مشام‬ ‫می رســد؛ تا اوضاع امنیتی و هراســناک عربستان در حج‬ ‫امسال‪ ،‬اما سوال های جهان اسالم از این بیشتر است و در‬ ‫قبال سیاست های عربســتان متوقف نمی شود‪ ،‬سواالتی‬ ‫فاجعه منا و یک یاداوری‬ ‫سینمای ایران در مقابل فجایع تاریخ معاصر الزایمر حاد دارد‬ ‫علی اکبر عبدالعلی زاده‬ ‫‪7‬‬ ‫کارشناس سینما‬ ‫فاجعه غم بــار منا روزهای خــوش اعیاد اســامی را‬ ‫به کام مان تلخ کــرد‪ .‬فاجعه ای که شــوک اولش تنها برای‬ ‫پیش بینی ‪ 50-40‬کشــته ان بود حاال ابعاد گسترده ای پیدا‬ ‫کرده؛ امار کشته شــدگان روزبه روز افزایش یافته و کوتاهی‬ ‫سعودی هادرامداد رسانیبهمصدومانباتاخیرهفتساعته‬ ‫قربانیان‪ ،‬ماجرا را بودار کرده اســت‪ .‬ماجرای تازه مفقودان‬ ‫به وی‍ژه مقامات خاصه مملکتی شائبه برنامه ریزی قبلی برای‬ ‫ایجاد فاجعه را قوت بخشیده است‪ .‬رفتار بی تکلف شر طه ها‬ ‫نسبت به جان کندن قربانیان‪ ،‬انتقال مشکوک مجروحین‬ ‫به بیمارستان های قرنطینه بیماری کرونا به جای درمان در‬ ‫بیداری مجدد‬ ‫محمد حسین ضمیریان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪8‬‬ ‫ِ‬ ‫شــاد شب‬ ‫از حوالی ظهر عید قربان‪ ،‬ســاعت های‬ ‫و صبــح این عید ســعید که یــک عید مشــترک در میان‬ ‫تمامی مذاهب اسالمی است‪ ،‬برای بسیاری از مسلمانان‬ ‫تبدیل به عزا شد؛ ســرزمین مقدس منا که امادگاه مبارزه‬ ‫انسان ها با شــیاطین است به قتلگاه مســلمانانی تبدیل‬ ‫شد که همپای رسول خدا [صلی الله علیه و اله] و خلیل‬ ‫الرحمان [علیه السالم] پا به سرزمین امن الهی گذاشته‬ ‫بودند و ســرود رهایی از تعلقات دنیایی را سر داده بودند‬ ‫و اماده رمی شــیطان و بازگشــت به دنیای مــادی بدون‬ ‫تعلقات ان بودند‪ ،‬ولی اینک فارغ از تنگنای تن هایشان‬ ‫در حال مهاجرت به ســمت خــدا بودند‪ ،‬فاجعــه عظیم‬ ‫و دردنــاک بود‪ ،‬اما برای بشــر‪ ،‬در پس همــه فاجعه ها‪،‬‬ ‫همواره درس هایــی برای اموختن وجــود دارد به نحوی‬ ‫که گفته می شــود‪ ،‬فاجعه نگاری برای انســان‪ ،‬همواره‬ ‫درس اموز بوده است‪ .‬زیرا از ان حکمت اموخته و طریق‬ ‫بیداری را پیموده است‪.‬‬ ‫در ســطحی دیگر‪ ،‬غم ســنگین و بی فــراغ تبدیل‬ ‫عید قربان امســال به عــزای عمومی در جهان اســام‪،‬‬ ‫می تواند یک پرده برداری اشکار از بی کفایتی ال سعود و‬ ‫سوء مدیر یت انان تلقی شود‪ ،‬اکنون‪ ،‬حجم فاجعه منا به‬ ‫قدری است که تا ســال ها فراموش نخواهد شد و همواره‬ ‫مثالی در بین اذهــان تمامی مســلمانان از بی تدبیری در‬ ‫ساختار حکومت داری سلطنت سعودی خواهد بود‪ ،‬گرچه‬ ‫رســانه های عربی و غربی از گفتن ان به هــر دلیل اعم از‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫‪9‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫کاربری با نام ‪ rajhy050‬زیر عکس صفحه شخصی‬ ‫اینستاگرام اش فحشی نثار فارس ها کرده بود‪ .‬کادر سیاه‬ ‫رنگی گذاشته بودم و متنی در مورد خاورمیانه و مردمش؛‬ ‫انچه در فضای مجازی دســت به دســت می شــد و گویا‬ ‫برای دوســت روزنامه نگارمــان حمید رضا ابک اســت‪ .‬با‬ ‫خودم اندیشــدم که چه رخ داده‪ ،‬من که به کسی توهین‬ ‫نکرده بودم و نامی از جایی و کســی ننوشــته بــودم‪ .‬تنها‬ ‫هشتگ های معروفی که این روزها در فضای مجازی مورد‬ ‫استفاده کاربران ایرانی و غیر ایرانی قرار می گیرد را نوشته‬ ‫بودم‪ .‬هشتگ هایی مثل ‪#‬یوم_العجز‪#‬بی_کفایتی_ال_‬ ‫سعود‪ #‬خاورمیانه ‪#‬جنگ ‪#‬و_فدیناه_بذبح_عظیم ‪#‬اداره_‬ ‫فاشله ‪#‬اهمال_الحجاج_خیانه ‪#‬رژیم_سعودی ‪#‬ال_یهود‬ ‫‪#‬ال_سقوط ‪#‬حج_خونین ‪#‬تدافع_مشعر_منى‪ .‬این اخری‬ ‫ ترند عمومی تری بود و کسی که به ســراغ صفحه ام امده‬ ‫بود‪ ،‬از همین ترند مشــترک اســتفاده کرده بود‪ .‬سری به ‬ ‫ترندهای معروف زدم‪ ،‬باور نکردنی بود‪ ،‬دنیایی از عکس و‬ ‫متن‪ ،‬گاه مشترک و گاه متفاوت و اظهارنظرهای بی نهایتی‬ ‫در مورد واقعه کشــته شــدن مظلومانه حجاج مســلمان‬ ‫صورت گرفته بود‪ .‬از روز اول تا سه روز تمام صفحات را با‬ ‫این هشتگ ها بررسی می کردم‪ .‬از ‪ 250‬عدد تا ‪ 35‬هزار در‬ ‫اینستاگرام و البته بیش از صد هزار در توییتر‪ ...‬انچه رخ‬ ‫داده بود‪ ،‬صفحاتی از اظهارنظرها و مجادالت و منازعات‬ ‫که از یک جایی بعد به فحش نامه ای میان دو قوم‪،‬دو گروه‬ ‫مذهبی‪ ،‬دو سرنوشت جدا از هم و از همه مهمتر دو از هم‬ ‫دور افتاده بود‪ .‬با کاربر ‪ rajhy050‬وارد گفت وگو شدم‪...‬‬ ‫با او حرف زدم‪ ،‬برایش پیغام گذاشتم‪ :‬من مسلمانم‪ ...‬او‬ ‫نوشت تو مجوسی‪ .‬شهادتین گفتم‪ ،‬گفت خدا لعنتت کند‪،‬‬ ‫سگ کذاب‪ .‬گفتم پیرو محمدم‪ ،‬گفت تو یهودی هستی و‬ ‫اخر سر به خانه و خانواده و اب و خاکم توهین کرد‪ .‬گفتم‬ ‫شیعه مرتضی علی(ع) هســتم و ایرانی مسلمان و مثل تو‬ ‫به حج امده ام‪ ...‬فحش هــای دیگری نصیبم کرد‪ .‬کاری‬ ‫نمی شد کرد‪ ،rajhy050 ،‬حسابی سرش شلوع بود‪ .‬کلی‬ ‫عکس و خبر گذاشته بود ؛ عکس هایی توهین امیز‪.‬‬ ‫اگــر بــه ترنــد ‪#‬تدافع_مشــعر_منى ســری بزنــی‬ ‫مجادلــه ای دو طرفــه و گاهی چنــد طرفه میــان اتباعی‬ ‫از ایــران‪ ،‬عــراق‪ ،‬لبنــان در یــک طــرف بــا اتباعــی از‬ ‫عربســتان‪ ،‬امارات و‪ ...‬انچه در دو طرف مشترک است؛‬ ‫فحش نامه هایی میان دو طرف که دیگر نامش گفت وگو‬ ‫نیست‪ .‬کاربران ایرانی بیشتر سعی می کنند در خود صفحه‬ ‫طرف با او مجادله کنند اما کاربران عرب نشان داده اند که‬ ‫با ترند های بی شــمار‪ ،‬عکس های متفاوت از هم و پیش‬ ‫ســر باعث شــده اند که در فضای مجازی به قول معروف‬ ‫هشتگ شان بیشــتر نمایان تر شــود‪ .‬از یک طرف گویی‬ ‫برخی از کاربران عرب یکی هســتند‪ ،‬به نوعی اتاق فرمان‬ ‫مشــترکی این جر یان را هدایت می کند‪ .‬کسانی هستند با‬ ‫یک پست مشترک و نام های کاربری عمدتا عدد و حروف‬ ‫مخفف؛ حرفه ای تر می نمایانند‪.‬‬ ‫در محتوای این مجادالت اما بیــش از هر چیزی –‬ ‫جدا از ادبیات به کار رفته ‪ -‬شــکافی است که با هر توییت‬ ‫و کامنت در اینستاگرام به وجود می اید‪ .‬گویی خنجر روی‬ ‫ی کشیده می شود و ان را عمیق تر می کند‪ .‬در بسیاری‬ ‫زخم ‬ ‫از این هشتگ های مشترک اشــاره هایی به حضور ایران‬ ‫در عراق و لبنان و سوریه هم شــده است‪ ،‬گویی شکست‬ ‫خــوردن ســعودی ها در این کشــورها مخصوصــا برای‬ ‫انها گران امده اســت به صورتــی که در این زمینه بســیار‬ ‫فحاشــی می کنند و موضوع کشته شــدن حجاج در واقع‬ ‫بهانه ای برای این تهاجم کالمی است‪ .‬سعودی ها بیش از‬ ‫ایرانیانی که در کارگزار ترندها با هم قرار دارند بر موضوعات‬ ‫تفرقه افکن تاکید می کنند‪ .‬کلمات مشترکی مثل مجوس‪،‬‬ ‫کلب‪ ،‬یهودی کــه به نوعی هو یت ایرانــی را هدف گرفته‬ ‫است را به کار می برند؛ باز هم گویی در یک خط ثابت که از‬ ‫مرکز کنترلی هدایت می شود‪ .‬کاربران ایرانی اما بیشترشان‬ ‫جوان بودند و میانگین چیزی حدود بیست و پنج ساله؛ این‬ ‫را می شد از صفحات شان فهمید؛ مخصوصا در اینستاگرام‬ ‫که عکس های خود را گذاشته بودند‪ .‬چه حزب اللهی و چه‬ ‫غیر ان‪ .‬بعضی هاشان خیلی مذهبی نبودند‪ ،‬منظورم این‬ ‫است که تیپولوژی و نشانه گذاری های مذهبی نداشتند و‬ ‫برخی هم از ان بچه هیاتی ها‪ ،‬اولی ها بیشتر بود‪ .‬کسانی‬ ‫که خودشان بودند‪ .‬من به صفحات بسیاری سر زدم‪ ،‬دختر‬ ‫خانم هایی کــه عکس های خودشــان را گذاشــته بودند‬ ‫مثال با یک ســگ‪ ،‬همین شــده بود محلی بــرای خطاب‬ ‫کردنشــان توســط اعراب به عنوان کلب‪ .‬در بســیاری از‬ ‫صفحــات جوانــان غیر حزب اللهــی امــا عکس هایی از‬ ‫ماجرای غواصان شهید بود‪ .‬یک نوع ادای دین به ایران‪.‬‬ ‫برایم جالب بود که بســیاری از انها در کارزار محشر منا از‬ ‫ادبیاتی مذهبی و حتی ترندهایی از ســخنان رهبر انقالب‬ ‫اســتفاده می کردند؛ این را می شــود اســمش را گذاشت‬ ‫وحدت در عین کثــرت‪ .‬توافق روی اصولــی که همگان‬ ‫قبول دارند و می شود حول محور ان کار کرد‪.‬‬ ‫در این هیاهو و غوغا چیزی کــه رخ نمایان می کند‬ ‫عمیق تر شــدن شــکاف میان ما و انها در یــک موضوع‬ ‫است‪ .‬مســاله منا و بی کفایتی سعودی ها در ماجرای حج‬ ‫امری نهان نیســت و اشــکار اســت‪ .‬حاکمیت به عنوان‬ ‫دولت چه خوب کار کرده و چه نه‪ ،‬محل بحث ما نیست‪.‬‬ ‫خیلی ها به این دولــت رای داده اند و حــاال انتظار دارند‬ ‫که این دولت کــه قرار بود عــزت را به پاســپورت ایرانی‬ ‫برگرداند حداقــل کاری کند‪ .‬اما فراتــر از ان رابطه میان‬ ‫مردم کشورهاست‪ .‬مساله ای که خیلی هم ربطی به اینکه‬ ‫به دولت رای داده ایم و نداده ایــم ندارد‪ .‬به خودمان ربط‬ ‫دارد؟ نمی دانم باید چه کنیم؛ ترمیم روابط ملت ها بسیار‬ ‫سخت تر از رابطه برقرار کردن میان ایران و امریکاست‪.‬‬ ‫همین که در مجادله امروزی مان ماجرای ‪ 1400‬سال قبل‬ ‫را پیش می کشیم نشان می دهد که بعد از قرن ها هم هنوز‬ ‫کینه در دل هامان است‪ .‬انچه در محشر منا گذاشت‪ ،‬تلخ‬ ‫و ناگوار بود؛ دل هر انسانی را به درد اورده است و ملتی را‬ ‫در شوک فرو برده است‪ .‬جدا از موضوعات سیاسی که در‬ ‫روابط میان ما و عربستان است و ارزو های ما در سقوط ال‬ ‫ســعود که امیدوارم روزی محقق شود‪،‬حساب ملت ها اما‬ ‫از هم سواست‪ .‬سعودی ها دوســت دارند به دلیل ضعف‬ ‫ذاتــی در مقابله با قــدرت ایــران‪ ،‬بیش از هــر چیزی بر‬ ‫طبل شــکاف میان دو ملت بکوبند‪ .‬دوگانه ســازی ایرانی‬ ‫و عرب‪،‬مســلمان و غیر مسلمان ســاح انهاست؛ البته‬ ‫کم نیســتند از هموطنان ما نیز که در دام انها افتاده اند‪.‬‬ ‫مولفه های زیادی جــز مرزبندی قومــی و قبیله ای برای‬ ‫اقتدار وجود دارد که نمونه بارز ان در مورد اعراب جاهلیت‬ ‫که برای نشان دادن برتری خود به قبرستان ها می رفتند‪،‬‬ ‫تعداد قبرهایشــان را می شــمردند تا نشــان دهند از نظر‬ ‫جمعیتی فزونی دارند‪.‬‬ ‫امیدوارم ترندهای شکاف کمتر و کمتر شون د و برا ی‬ ‫تقابل راه دیگری جز فحاشی میان ملت ها باشد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫نظیر اینکه‪ ،‬چرا ال سعود به نقش سازنده ای در غرب اسیا‬ ‫نمی اندیشد؟ چرا پول های نفتی قارون های شهوت پرست‬ ‫به اتش هرج و مرج های منطقه ای دامن می زند؟ چرا عراق‬ ‫نباید روی ارامش را ببیند؟ چرا سوریه در خط مقدم مقاومت‬ ‫با طرح های بندر و حبیر و فیصل و سلمان و‪ ...‬به منطقه ای‬ ‫اشوبناک بدل می شود؟ چرا شیوخ به اصطالح خیر سلفی‬ ‫فقط برای کشتن و سوختن هزینه می کنند نه برای ساختن‬ ‫و ابادی؟ و چرا همه این ســوختن ها همگام با نقشــه های‬ ‫اســتکبار و صهیونیزم برای از بین بردن ارامش و تکه تکه‬ ‫کردن‪ ،‬به نفع اسرائیل تمام می شــود؟ چرا اینقدر فتاوای‬ ‫شیوخ سلفی به تنزیه و امنیت عربستان می اندیشند؟ و چرا‬ ‫و چراهای دیگر‪.‬‬ ‫دنیای اســام باید چاره ای برای این وضع بیندیشد‪،‬‬ ‫البته عدم پاسخگویی ال ســعود در قبال این فاجعه باعث‬ ‫خواهد شد تا جهان اســام خود به فکر چاره جویی بیفتد‪،‬‬ ‫موج بیداری اســامی که بــا پول های نفتی و مهندســی‬ ‫معکوس تالش های زیادی برای مهار ان شده اســت‪ ،‬از‬ ‫پس این فاجعه بازسازی خواهد شد‪ ،‬همه ما مسلمانان باید‬ ‫بفهمیم که مشکل اصلی کجاست و چرا به صورتی بی پایان‬ ‫در حال تزاید مشکالت برای جهان اسالم هستیم؟‬ ‫دستگاه دیپلماسی رســمی دولت جمهوری اسالمی‬ ‫و رســانه های مقاومت در منطقه با اتخاذ سیاســت فعال و‬ ‫ایجاد موج پرسش گری در قبال این فاجعه می توانند برای‬ ‫مســلمانان ابعادی را ترســیم کنند که قبل از این فاجعه و‬ ‫اشــکار شــدن بیش از پیش عدم مدیریــت و تصمیمات‬ ‫جاهالنه ال ســعود‪ ،‬در فضای غبار الــود فتنه گون منطقه‬ ‫کم رنگ بود و تنها برای اهل بصیرت اشکار بود؛ شاید خیر‬ ‫مقدر این فاجعه که در بیان رهبر معظم انقالب به ان اشاره‬ ‫شــده‪ ،‬بیداری مجدد و اندیشیدن همه مســلمانان درباره‬ ‫وضعیت کنونی جهان اسالم و عوامل فاجعه افرین وضعیت‬ ‫کنونی باشد‪.‬‬ ‫انچه در فضای مجازی میان ایرانیان و اعراب گذشت‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫حضورنمی کند‪.‬خفت باراستبگوییمتمامحرفگردهمایی‬ ‫خانه ســینما انچنان که کامران ملکی عزیز پشــت تریبون‬ ‫اعالم کرد اثبات مسلمانی اهالی ســینما بود! جناب ملکی‬ ‫پشت تریبون از اهالی رسانه خواهش کرد خبر و گزارش این‬ ‫گردهماییراپرپیمانهپوششدهندتامردمبدانندسینماگرها‬ ‫نســبت به اتفاقات دینی بی توجه نیســتند! یعنی کارمان به‬ ‫جایی رســیده که در کشــورخودمان باید از فاجعه منا برای‬ ‫اثبات مسلمانی سینماگر ایرانی بهره ببریم؟! کجای کارمان‬ ‫غلط است که مجبور می شویم چنین کنیم؟ این همان خانه‬ ‫سینمایینیستکهدرموضوعاتصنفیهمچونداد خواهی‬ ‫ســیف الله صمدیان درحذف فیلمش از بخش رقابتی فیلم‬ ‫فجر‪ ،‬یا توقف اکران رســتاخیز یا ماجرای علی مالقلی پور‬ ‫و‪ ...‬سکوت کرد‪ .‬این بی تکلفی تا کجا ادامه دارد؟ در مقابل‬ ‫دریغ از تولید یک فیلم درباره مهمترین وقایع ملی و فجایعی‬ ‫که رقبای فرهنگی این کشــور برایمان رقم زده اند‪ .‬در حالی‬ ‫که سینمای ایران به عنوان یک رسانه استراتژیک وبه معنی‬ ‫عام ان نه تنها باید به این مقوالت بپردازد بلکه ضروری است‬ ‫سینمای ایران رفتاری کنش گرا داشته‪ ،‬فرصت های همسو‬ ‫و همکالم در تاریخ معاصر دیگر کشور ها را نیز رصد کرده و‬ ‫از ان ها بهره ببرد‪.‬‬ ‫این حرف ها را کســی می زند که با افتخــار عضوی از‬ ‫اعضای صنوف خانه سینما است و هرگاه توانسته از تقویت‬ ‫ارکان این خانــه دریغ نکرده اســت‪ ،‬پس تقاضــا دارم این‬ ‫حرف ها را به هیچ جریان و پشت پرده ای تفسیر نکرده و تنها‬ ‫در ماهیت ان اندیشه کنید‪ .‬باشــد که فاجعه هولناک منا در‬ ‫اثر الزایمر حاد سینمای ایران نسبت به فجایع تاریخ معاصر‬ ‫فراموشنشود و درتاریخسینمای ایرانثبتشود‪ .‬مباد روزی‬ ‫که خودمان هم باور کنیم این فاجعه تقصیر ازدحام حاجیان‬ ‫بوده‪ .‬ان شاءالله‪.‬‬ ‫ترند هایجدایی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪59‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مدیریت حج از سعودی گرفته شود‬ ‫گفت وگوی مثلث با ایت الله کعبی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫معصومه اصطالمی‬ ‫خبرنگار‬ ‫درخصــوص حادثه ای کــه در منا اتفــاق افتاد‪،‬‬ ‫به نظر شــما‪ ،‬موضع گیری صحیح روشنفکران‬ ‫مسلمان و علمای اســام در این خصوص به چه‬ ‫نحوی باید باشد؟‬ ‫در خصوص فاجعه منا و در شرایط کنونی می توان‬ ‫چند اقــدام را انجــام داد و ایــن اقدامات بایــد به صورت‬ ‫فوری و ســریع صورت گیرد‪ .‬در اقدام اول باید کمیته ای‬ ‫حقیقت یاب با شــرکت کشــورهایی که حجاج انها در این‬ ‫حادثه اســیب دیدند و داغدار شدند‪ ،‬تشــکیل شود‪ .‬این‬ ‫کمیته می تواند از سوی چند نهاد و سازمان صورت گیرد‪.‬‬ ‫کمیته حقیقت یاب می تواند از ســوی ســازمان کنفرانس‬ ‫کشــورهای اســامی‪ ،‬اتحادیه بین المجالس‪ ،‬شــورای‬ ‫حقوق بشر و‪ ...‬تشکیل شود‪.‬‬ ‫به این دلیل که ایــن فاجعه در مقیــاس بین المللی‬ ‫در مناســک جهانی مربوط به جهان اســام است و حتی‬ ‫می توان عامل انســانی را در این فاجعه دخیل دانســت‪،‬‬ ‫به نظرم می رسد‪ ،‬ســازمان ملل متحد هم می تواند در این‬ ‫فاجعه و اشکار شدن علل وقوع ان ورود پیدا کند‪.‬‬ ‫ولیکــن از انجایــی کــه نهادهــا و ســازمان های‬ ‫بین المللی که نام بردم از خود اســتقاللی ندارند و موثر از‬ ‫فضای روابط بین المللی تحت ســلطه امریکا و اســتکبار‬ ‫جهانی هستند‪ ،‬بنابراین برای تشکیل کمیته حقیقت یاب‬ ‫بایــد علمای جهان اســام‪ ،‬مصلحــان‪ ،‬روشــنفکران و‬ ‫متفکران جهان اسالم به طور مستقل دست به کار شوند و‬ ‫به این موضوع ورود پیدا کنند و کمیته حقیقت یاب اسالمی‬ ‫تشکیل دهند‪.‬‬ ‫اقدام دوم فوری که می توان انجام داد این است که‬ ‫روشنگری در سطح دنیای اسالم و امت اسالمی نسبت به‬ ‫مدل اسالم داعشی و اسالم ســعودی صورت گیرد‪ .‬این‬ ‫سبک‪ ،‬اسالم ناب محمدی نیســت‪ .‬این اسالمی عاری‬ ‫از عطوفت‪ ،‬مهربانی و انسانیت است‪ .‬هر عاملی باعث به‬ ‫وقوع پیوستن این فاجعه باشــد‪ ،‬عقل‪ ،‬انسانیت‪ ،‬قوانین‬ ‫بین المللی‪ ،‬مســئولیت حقوقی و بین المللی‪ ،‬مســئولیت‬ ‫اخالقی و‪ ...‬حکم می کند که تالش شود از االم و دردها‬ ‫و مصیبت های اســیب دیده ها و داغ یده هــای این فاجعه‬ ‫کاسته شود‪.‬‬ ‫حتی در جنگ هم اخالق بشر دوســتانه حاکم است‬ ‫اما متاســفانه در عربســتان ســعودی قواعد بین المللی‪،‬‬ ‫قواعد سیاسی‪ ،‬اداب انسانی‪ ،‬حقوقی و دیپلماسی لحاظ‬ ‫نشده است‪.‬‬ ‫در پی این حادثه نه تنها از االم مصیب دیدگان کاسته‬ ‫نشد بلکه با عدم همکاری و ســهل انگاری و کاهلی و عدم‬ ‫پاســخگویی به جای مرهم‪ ،‬نمک بر زخم مصیبت زدگان‬ ‫پاشیدند‪ .‬به این دلیل باید روشنگری شود که این چه نوع‬ ‫اسالمی است‪ .‬رفتار ناشایست کشــور عربستان سعودی‬ ‫باید افشا شود‪.‬‬ ‫اقدام ســومی که می توان صورت داد این است که‬ ‫نخبگان جهان اســام‪ ،‬متفکران و روشنفکران در جهان‬ ‫اسالم باید هم اندیشــی کنند و اداره حرمین شریفین را از‬ ‫ساختار سیاسی حاکمه ال سعود جدا و منفک بدانند‪ .‬هیچ‬ ‫کشوری در چارچوب ساختار سیاسی خود‪ ،‬حرمین شریفین‬ ‫را در چنبره ساختار بین المللی و سیاسی خود نگاه نمی دارد‪.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫ایت الله کعبی معتقد است‬ ‫که وجدان های بیدار در عرصه‬ ‫بین المللــی و در ســطح امــت‬ ‫اسالمی ساکت نیستند‪ .‬چراکه‬ ‫فاجعه انســانی عظیمی است و‬ ‫اسیب دیدگان و مصیبت زدگان‬ ‫در این حادثه بسیارند‪ .‬کشورهایی که در این خصوص‬ ‫موضع ســکوت اختیار کردند یا همســو با عربســتان‬ ‫سعودی و ال سعود هستند و موضع انها با ال سعود در‬ ‫یک راستا است یا جهت گیری و موضع انها جهت گیری‬ ‫استکباری اســت و قطعا جهت گیری های این چنینی‬ ‫انسانی نیست‪ .‬با او در این مورد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫بنابراین باید تفکیک بین ساختار سیاسی عربستان سعودی‬ ‫و جایگاه مکه و مدینه در ســطح روابــط بین المللی قائل‬ ‫شــد‪ .‬در نتیجه علما و متفکران جهان اسالم باید در این‬ ‫خصوص فکر جدی کنند‪ .‬این هم یکی از اقدامات دیگر‬ ‫است که می توان در این خصوص انجام داد‪.‬‬ ‫اقدام چهارم در این راستا این است که نسبت به این‬ ‫فاجعه بزرگ شکایات در مجامع بین المللی انجام شود‪ .‬در‬ ‫این خصوص کشور عربســتان سعودی مسئولیت مدنی‪،‬‬ ‫اخالقی‪ ،‬انســانی‪ ،‬سیاســی و‪ ...‬دارد و باید در خصوص‬ ‫این فاجعه پاسخگو باشد‪ .‬این شکایت باید از سوی حجاج‬ ‫اسیب دیده به ویژه برخی از حجاج که سوژه سرویس های‬ ‫بین المللی هستند‪ ،‬صورت گیرد‪ .‬هر کدام از اسیب دیده ها‬ ‫در این حادثه باید به طور جداگانــه در مجامع بین المللی‬ ‫شکایت کنند‪ .‬عالوه بر اینکه این حجاج به طور جداگانه‬ ‫شکایت های خود را اعالم می کنند باید دولت ها و نخبگان‬ ‫جهان اسالم و کشورهای اســیب دیده نیز شکایت خود را‬ ‫مطرح کنند‪.‬‬ ‫به گونــه ای که باید هزاران هزار شــکایت از ســوی‬ ‫کشــورهای مختلف جهان اســام بــه ســوی نهادها و‬ ‫سازمان های رسمی و حقوقی گسیل شود‪ .‬همان طور که‬ ‫در کشور ما دادستان کل از سوی قوه قضائیه در خصوص‬ ‫این حادثه ماموریت یافته است تا شــکایت ها را پیگیری‬ ‫کند‪ .‬در نهایت باید توجه داشــت که خــون بی گناهان در‬ ‫این حادثه اثر خواهد گذاشت‪ .‬ال سعود و سهل انگارانی‬ ‫که با غرور و تکبر پاســخگوی این فاجعه نیســتند‪ ،‬نتیجه‬ ‫کار خود را خواهند دید و خون این حجاج دامن ال ســعود‬ ‫را خواهد گرفت‪.‬‬ ‫در این خصوص باید چگونه اعالم نظر کرد که به‬ ‫روابط شیعیان و اهل سنت خدشه وارد نشود؟‬ ‫انچه در منا اتفاق افتاد اســیبی به شــیعه و سنی‬ ‫نخواهد زد ‪ ،‬چراکه یک ســوی این حادثه‪ ،‬ال سعود قرار‬ ‫دارد که با مدیریت غلط و سهل انگاری خود این فاجعه را‬ ‫رقم زد و در سوی دیگر این حادثه مسلمانان قرار دارند که‬ ‫اعم از شیعه و اهل سنت هستند‪.‬‬ ‫کشور عربستان و ال ســعود از این موقعیت سیاسی‬ ‫و ظرفیت موجود برای ترویج و گسترش وهابیت استفاده‬ ‫می کند‪ .‬بنابراین وهابیت در یک سو قرار دارد و مسلمانان‬ ‫در سوی دیگر هســتند که مظلومانه به لقاءالله شتافتند و‬ ‫خون انها مظلومانه بر زمین ریخته شــد‪ .‬حال شــیعیان و‬ ‫اهل سنت باید از ظرفیت این جنایت عظیم برای وحدت و‬ ‫نزدیکی بیشتر بین خود استفاده کنند‪.‬‬ ‫ سکوت برخی کشورهای اســامی درخصوص‬ ‫این واقعه را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫به هر حال وجدان های بیدار در عرصه بین المللی‬ ‫و در سطح امت اســامی ساکت نیســتند‪ .‬چراکه فاجعه‬ ‫انسانی عظیمی اســت و اســیب دیدگان و مصیبت زدگان‬ ‫در این حادثه بســیارند‪ .‬کشــورهایی که در این خصوص‬ ‫موضع سکوت اختیار کردند یا همسو با عربستان سعودی‬ ‫و ال سعود هســتند و موضع انها با ال ســعود در یک راستا‬ ‫اســت یا جهت گیری و موضع انها جهت گیری استکباری‬ ‫است و قطعا جهت گیری های این چنینی انسانی نیست‪.‬‬ ‫به نظر شما موضع گیری رهبر انقالب در خصوص‬ ‫ایــن حادثه حــاوی چــه پیامــی بــرای حاکمان‬ ‫عربستان بود؟‬ ‫مقام معظــم رهبــری در پی ایــن حادثــه دو بار‬ ‫موضع گیری کردند‪ .‬همان طور کــه می دانید ‪ 3‬روز عزای‬ ‫عمومی اعالم کردند‪ .‬قطعا در پی این حادثه نه تنها امت‬ ‫اسالمی که امام زمان (عج) و علما و روشنفکران و نخبگان‬ ‫جهان اسالم عزادار هستند و باید به انها در این باره تسلیت‬ ‫گفت‪ .‬حوزه علمیه نیز در این خصوص تسلیت های خود‬ ‫را اعالم کردند و یــک روز را تعطیل اعــام کردند و حتی‬ ‫تجمعات اعتراضی داشتند‪.‬‬ ‫دولت در این راستا اقداماتی صورت داد که می توان‬ ‫به تشــکیل کمیته در وزرات خارجه‪ ،‬تشــکیل جلســه در‬ ‫شــورای امنیت ملی و‪ ...‬صورت گرفت‪ .‬دادســتان کل‪،‬‬ ‫قوه قضاییه و دیگر نهادها نیز در این خصوص موضع گیری‬ ‫کردند و کمیته ای بــرای اطالع رســانی و پیگیری حقوق‬ ‫مظلومان و اســیب دیدگان ایــن حادثه تشــکیل دادند‪ .‬‬ ‫ال سعود باید در این خصوص پاسخگو باشد‪.‬‬ ‫ایــن پیگیری هــا باید تا وقتی که ال ســعود پاســخ‬ ‫روشــنی بــه عــدم همکاری هــا‪ ،‬عــدم مدیریت‪ ،‬ســوء‬ ‫مدیریــت و ســهل انگاری ها نداده اســت‪ ،‬ادامــه یابد‪.‬‬ ‫این فاجعه در حد حادثه ای ســطحی و کوچک نیســت‪.‬‬ ‫ایــن اتفــاق در حد یــک جنایــت انســانی اســت و باید‬ ‫پیگیری ها تا روشــن شــدن تمام نقاط تاریک این حادثه‬ ‫ادامه یابد‪.‬‬ ‫پیشنهاد و ایده مشخص شما برای جلوگیری از‬ ‫وقوع حوادثی از این قبیل چیست؟‬ ‫همان طور که شــما گفتید امکان وقــوع و تکرار‬ ‫چنین حوادثی همچنــان وجود دارد‪ .‬جهان اســام باید‬ ‫دست به دست هم دهد‪ .‬باید از تکرار وقوع این حوادث‪،‬‬ ‫با گرفتن تضمین و ضمانت اجرایی شــفاف از ال ســعود‬ ‫به عنوان میزبان مناســک بزرگ جهان اسالم‪ ،‬جلوگیری‬ ‫کرد‪ .‬این ضمانت باید به پذیرش جامعه بین المللی برســد‬ ‫تا ال ســعود در خصوص وقایع اینچنینی به عنوان میزبان‬ ‫مناسک حج پاسخگو باشد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫نام حبیب هست و‬ ‫نشان حبیب نیست‬ ‫حاج علیرضا بهرامی‬ ‫‪11‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫حادثه‪ ،‬سختی‪ ،‬بلیه و جدا شدن ناخواسته از چیز ‬ ‫ی‬ ‫ی دارد‪ ،‬از معناهای معادل‬ ‫ن دلبستگ ‬ ‫ن ب ه ا ‬ ‫ی ک ه انسا ‬ ‫یا کس ‬ ‫«مصیبت» در فرهنگ های لغت اســت‪ .‬به راســتی انچه ‬ ‫امسال در سرزمین منا بر ما واقع شــد‪ ،‬مصداق و الیق واژه ‬ ‫و مفهوم «مصیبت» است‪ .‬کافی اســت به چند ثانیه فیلم‬ ‫موجود از جوان قاری قران مشهدی در صبح روز عید قربان‬ ‫و دو سه ســاعت پیش از فاجعه نگاه کنید؛ دل هر ایرانی و‬ ‫چه بسا هر انسانی به درد می اید‪ .‬انها که حج تمتع را تجربه‬ ‫کرده اند می داننــد که این چند ثانیه تصویر‪ ،‬مربوط اســت‬ ‫به لحظه های پایانی اتراق در مشــعر که همگان منتظرند‬ ‫تا در زمان فجر‪ ،‬به ســرزمین منا راهی شــوند‪ .‬همه در این‬ ‫لحظه ها برای چند ســاعت مانده تا حاجی شــدن‪ ،‬شــوق‬ ‫دارند‪ .‬به سرزمین منا که سرازیر می شوند‪ ،‬اندک وسیله های‬ ‫همراهشانرا درچادرهاگذاشته‪،‬بالفاصلهبه سمتجمرات‬ ‫راهیمی شوندتاپسازبازگشتازنخستینرمی‪،‬عملحلق‬ ‫(تراشیدن موی سر) را انجام دهند و پس از اعالم ذبح شدن‬ ‫قربانی شان‪ ،‬همدیگر را در اغوش بگیرند‪ ،‬حاجی شدن شان‬ ‫را تبریک بگویند و به تجدید قوا برای کامل کردن مناسک و‬ ‫اعمال حج شان بپردازند‪.‬‬ ‫در ان لحظــه‪ ،‬در ان پگاهی که انســان یک لحظه‬ ‫احساسمی کندقیامتشد هوهمهفرزندانادمبرخاسته اند‪،‬‬ ‫بیابان پر است از انســان های سفیدپوشی که از هر طبقه و‬ ‫طایفه ای‪ ،‬هیچ کدام با دیگری فــرق و برتری ندارند‪ ،‬زائر‪،‬‬ ‫سراسر شوق است‪ .‬محسن حاجی حسنی کارگر‪ ،‬جوان ‪26‬‬ ‫سالهوقاریممتازبین المللیهمازاینقاعدهمستثنانیست‪.‬‬ ‫برخاســته و با اشــتیاق‪ ،‬لبیک را به صوت خوش سرداده و‬ ‫برای ادامه راه اماده است؛ غافل از انکه ساعاتی بعد چنان‬ ‫حالتی بر او و فوج زائران مظلوم دیگر می رود که وقتی تصویر‬ ‫پیکرش در شبکه های اجتماعی پخش می شود‪ ،‬دیگر از ان‬ ‫لبخند و بشاشیت خبری نیست و کبودی و تورم جای انها را در‬ ‫کالبدی بی جان گرفته است‪.‬‬ ‫گذشــته از اینکه در این اتفــاق ناگوار‪ ،‬تعــدادی از‬ ‫نخبگان کشور و جهان اسالم از دست رفتند‪ ،‬نوع تلف شدن‬ ‫نفوسی که با هزار ارزو و شــوق به سرزمین وحی راهی شده‬ ‫بودند ‪ ،‬خاطر هر انســانی را که به تبع انســان بودن دارای‬ ‫عاطفه اســت‪ ،‬مکدر و چروک می کند‪ .‬فکر اینکه بیشــتر‬ ‫جانباختگان ایرانی با همسرانشان در سفر حج حضور داشتند‬ ‫و حاال همسرانشان که طبق قاعده مالوف‪ ،‬زودتر به انجام‬ ‫ی به پیکر‬ ‫ی جمرات اقدام کرده بودند ‪ ،‬روزهاست که حت ‬ ‫رم ‬ ‫شریک سال های غم و شادی زندگی شان دسترسی ندارند‬ ‫و در سرزمین غریب‪ ،‬مویه می کنند‪ ،‬غم انگیز است‪ .‬الحق‬ ‫همه اینها خیلی دردناک است‪.‬‬ ‫انها که به ســفر حج مشــرف شــده اند‪ ،‬می دانند که‬ ‫مســیر انتقال زائران از منا به جمرات‪ ،‬دشــواری های خود‬ ‫ن نفری‬ ‫را دارد‪ .‬از یک ســو‪ ،‬جمعیت دو تا بعضا ســه میلیو ‬ ‫از زائران کشورهای مختلف اســت که تعداد قابل توجهی‬ ‫از انان هم در رفتاری متناقض با فســلفه این سفر معنوی‪،‬‬ ‫مراعات خیلی چیزها را نمی کننــد‪ .‬همدیگر را هم مراعات‬ ‫نمی کنند‪ .‬از این رو‪ ،‬از چادر های محل اســتقرار ایرانی ها‬ ‫که راهی می شوی تا جمرات‪ ،‬مسیر و لحظه های دشواری‬ ‫را باید طی کنی‪ .‬صدها متر در گرمای عربســتان‪ ،‬از فشار‬ ‫ازدحام جمعیت چندصدهزار نفری‪ ،‬مجموعا چند کیلومتر‬ ‫پیاده روی دشــوار را به همراه دارد که طــی ان‪ ،‬بارها در اثر‬ ‫ازدحام جمعیت‪ ،‬سینه ات فشرده می شود‪ .‬رسانه های عربی‬ ‫البته به دشواری های هدایت این جمعیت پرشمار در مکانی‬ ‫محدود‪ ،‬به اندازه کافــی پرداخته اند و نیازی نیســت که ما‬ ‫اطاله اش دهیم‪.‬‬ ‫اماازسویدیگر‪،‬نکتهدیگریکهدراینمیانغیر قابل‬ ‫انکار اســت‪ ،‬به نوع مدیریت ماموران و مسئوالن سعودی‬ ‫برمی گردد‪ .‬الحق واالنصاف که در این زمینه بسیار ناکارامد‬ ‫و ضعیف هستند‪ .‬خیلی وقت ها احساس می کنی از طراحی‬ ‫یک مسیر براساس اصول منطقی عاجزند و نمی توانی درک‬ ‫کنی که برخی تصمیم هایشان را برمبنای کدام پایه علمی و‬ ‫منطق اتخاذ می کنند‪ .‬البته انها پس از اخرین مورد کشــته‬ ‫شدن تعدادی از زائران در حج حدود‪ 8‬سال پیش‪ ،‬در توسعه‬ ‫و بهسازی جمرات‪ ،‬البته ان هم با استفاده از توان و تخصص‬ ‫خارجی ها‪ ،‬به نسبت موفق عمل کردند اما انگار ان قدر که به‬ ‫پیشروتوجهداشتند‪،‬بهپشتسرتوجهنکردندواینغفلت‪،‬‬ ‫امسال جبران ناپذیر شد‪ .‬در اینکه بار مسئولیت این اتفاق بر‬ ‫دوش مسئوالن حکومت سعودی است و انها با سیاست فرار‬ ‫رو به جلو از زیر بار پذیرش این مسئولیت شانه خالی می کنند‪،‬‬ ‫شکی نیست و مدعیان پرده داری و کلید داری خانه خدا باید‬ ‫در این زمینه پاسخگو باشــند‪ .‬این هم موضوعی است که‬ ‫رسانه های ایرانی به ان پرداخته اند و بیش از این پرداختنش‬ ‫در این نوشتار‪ ،‬به اطاله کالم می انجامد‪.‬‬ ‫اما انچه به نظرم می رســد در این بحبوحه قابل تذکر‬ ‫اســت و ان را بخشــی از تقصیر سرپرســتی حجاج ایرانی‬ ‫می دانم که در دوره های اتی باید اصالح شود‪ ،‬بحث ارایش‬ ‫کاروان ایران از نظر بخش هایــی در زمینه های مدیریت و‬ ‫اجرایی‪ ،‬به ویژه پدافند خبری و اطالع رسانی است‪.‬‬ ‫در واقع از چند سال پیش سرپرســتی حجاج ایرانی‪،‬‬ ‫به ویژه پــس از کاهش ســهمیه حج کشــور به خاطر طرح‬ ‫نوســازی حرمین شــریفین‪ ،‬رفته رفته تیم خبری چند نفره‬ ‫را که هر ســال با کاروان چنــد ده هزار نفری ایــران همراه‬ ‫می شد‪ ،‬ان قدر تقلیل داد که تقریبا به هیچ رسید‪ .‬ابتدا تعداد‬ ‫خبرنگاران خبرگزاری ها از حدود ‪ 10‬نفر به ‪ 2‬نفر و سپس به‬ ‫صفر نفر کاهش یافــت‪ ،‬بعد درحالی کــه وهابیون هر روزه‬ ‫روزنام ه فارسی زبان منتشــر و توزیع می کنند‪ ،‬روزنامه زائر را‬ ‫ابتدا دیجیتالی و از طریق دورکاری از تهران منتشر کرد بعد‬ ‫هم انتشــار ان را متوقف کرد‪ ،‬درنهایت هم مطالب سایت‬ ‫اطالع رســانی خود را از طریــق دورکاری و از تهران تهیه و‬ ‫منتشر کرد‪ .‬چرا؟ برای انکه بخشــی از کاهش سهمیه را از‬ ‫این طریق جبران کرده باشد‪.‬‬ ‫اساسا ســواد و بینش رســانه ای یعنی اینکه شما یک‬ ‫اســتراتژی و ارایش موفق در حوزه اطالع رســانی داشــته‬ ‫باشــید که عالوه بــر مــوارد پیشــگیرانه‪ ،‬در مواقع خاص‬ ‫ازجمله بحران هــا بتوانند به عنوان بــازوی کارامدی عمل‬ ‫کنند که درنتیجه‪ ،‬از خستگی و ناکارامدی تیم اجرایی شما‬ ‫نیز بکاهند‪.‬‬ ‫اما حذف تیم خبری که هر سال با کاروان پرشمار کشور‬ ‫همراه می شد‪ ،‬ان هم درحالی که از سوی تصمیم گیرندگان‬ ‫این حذف‪ ،‬بسیاری با کاروان رسمی کشور همراه می شوند‬ ‫که بعضــا کمترین کارکــرد یــا کارایــی را در عملکردهای‬ ‫محوله دارند‪ ،‬یا کاری که انجــام می دهند‪ ،‬ان چنان فرعی‬ ‫و حاشــیه ای اســت که توجیه منطقی برای حضور معموال‬ ‫چندین باره شان در ســفر حج نمی تواند باشــد‪ ،‬دست ما را‬ ‫برای روز مبادایی خالی گذاشــت که امروز بــود‪ .‬در نتیجه‬ ‫این سیاست نادرســت‪ ،‬نه تنها ما به شکل منفعالنه و بدون‬ ‫سیاســت اطالع رسانی مشــخصی عمل کردیم‪ ،‬بلکه اگر‬ ‫از الک خود بیرون بیاییم‪ ،‬می بینیم کــه در ُبعد بین المللی‬ ‫موضوع‪،‬قافیهراعمالباخته ایم‪.‬ایندرحالیاستکهطرف‬ ‫مقابل‪ ،‬قطعا با مشاورانی احتماال خارجی که داشته است‪،‬‬ ‫حتی برای شــبکه های اجتماعی نیز برنامــه طراحی و اجرا‬ ‫کرد‪ .‬کافی اســت از فضایی که صداوسیما در حوزه داخلی‬ ‫برای ما طراحی کرده اســت‪ ،‬کمی فاصله بگیرید تا ببینید‬ ‫مثال هشــتگی که ایرانی ها را قاتل حجاج معرفی می کند‪،‬‬ ‫در چه سطح وسیعی در فضاهایی چون توئیتر منتشر شده و‬ ‫تصورهایی ایجاد کرده است؛ همان توئیتری که در کشور ما‬ ‫فیلتر و کم استفاده مانده است!‬ ‫به اینها اضافه کنید انیمیشن های تولیدی انها و سعی‬ ‫در ایجاد نوعی اقناع بین المللی در رسانه های جهانی در این‬ ‫زمینه که در حرکتی دو میلیون نفری‪ ،‬این میزان کشته دادن‬ ‫عجیبنیست‪.‬‬ ‫با این اوصاف‪ ،‬با پذیرش و فراموش نکردن تقصیری‬ ‫که متاســفانه مجددا از جانب خودی ها به ما تحمیل شد‪،‬‬ ‫دست کم برای کمتر کردن هزینه های اتی در موقعیت های‬ ‫مشــابه‪ ،‬پذیرش این خطا بــا تاکید بر اصــاح روش های‬ ‫گذشته‪ ،‬باید و واجب است که صورت گیرد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫انچهامسالدرعربستانحادثشد‪،‬مصیبتبود‬ ‫‪61‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫رسانه ها از سیاست سبقت گرفتند‬ ‫واکنشکاربرانشبکههایاجتماعینسبتبهفاجعهمنابهگونهایبودکهجنبهسیاسی‬ ‫ومذهبیانراتحتتاثیرقرارداد‪.‬شایدبتوانبهقطعیتگفتکهجنگدررسانه هایمجازی‬ ‫جدیترازجدالسیاسیودیپلماتیکمیانایرانوسعودیهابود‪.‬‬ ‫‪#‬بی_کفایتی_ال_سعود‬ ‫واکنشکاربرانشبکه هایاجتماعیبهفاجعهمناچگونهبود؟‬ ‫سعودی هادرعینحالدربرخیشبکه هایاجتماعیهمچون‬ ‫توئیتروفیس بوکنیزبهحمایتمتعصبانهازرژیممتبوعخود‬ ‫ادامهدادندامابه دلیلفیلترینگاینسایت هادرداخلایرانو‬ ‫حضورکمرنگ ترایرانیاندراینشبکه هایاجتماعی‪،‬جدال‬ ‫دراینسایت هاچندانبهچشمنیامد‪.‬دراینستاگراماماجنگ‬ ‫سخت تریدرگرفت؛تاجایی کهصفحهشخصیملک سلمان‬ ‫پادشاهبیمارسعودیبرایجلوگیریازحملهایرانیانازدسترس‬ ‫عمومیخارجشد‪.‬دراینمیانایرانی هانیزدستازمبارزهدر‬ ‫این شبکه ها برنداشتند‪ .‬انها با انتشار هشتگ هایی همچون‬ ‫‪#‬بی کفایتی_ال سعود‪#،‬بی کفایتی_عربستان‪#،‬منا‪#،‬الموت_‬ ‫ال سعود‪#،‬یوم_العجز_ال سعود‪#،‬حج_‪ ۲۰۱۵‬ومعادل های‬ ‫انها به زبان عربی مانند ‪#‬االداره_السعودیه_الفاشله‪# ،‬اداره_‬ ‫فاشله‪# ،‬تدافع_مشــعر_منی‪# ،‬تدافع_منی‪# ،‬الحج_‪۱۴۳۶‬‬ ‫و‪...‬رژیمسعودیرابهبادانتقادگرفتند‪.‬درکناراینها‪،‬هشتگ‬ ‫‪#‬عربستان_سعودی_متشــکریمنیزازسویایرانیانمنتشر‬ ‫شدکهالبتههدفیجزبهسخرهگرفتنال سعودنداشت‪.‬این‬ ‫جدالبه گونه ایدرحالپیشرویاستکهکاربرانعرب زبان‬ ‫کامنت هایخودرابهزبانفارسیمنتشرمی کنندوفارسی زبان ها‬ ‫نیزنظراتخودرابهزبانعربیمی نویسند؛ماجرابسیارجدی‬ ‫شده اســت‪ .‬در کنار تصاویری که به همراه این هشتگ ها از‬ ‫فاجعهمنامنتشرشد‪،‬ویدئوهاومتونمختلفینیزپیرامونتلفات‬ ‫فاجعهمناازطریقشبکه هایاجتماعیدستبهدستدرمیان‬ ‫کاربران می چرخید؛ تصاویری که جان باختگان حج و ضعف‬ ‫عملکردمامورانسعودیدرانهابهتصویرکشیدهشدهاست‪.‬‬ ‫در متون نوشته شده از سوی برخی شاهدان عینی که توسط‬ ‫برخیمدیرانکاروان هاوهمچنینکادرپزشــکیوخدماتی‬ ‫بهرشتهتحریردرامده‪،‬بستهشدنناگهانیمسیرعبورحجاج‬ ‫عاملاینفاجعهعنوانشدهوبرعدم همکاریوکارشکنیطرف‬ ‫سعودیبرایرسیدگیبهمجروحانودسترسیبهجنازه های‬ ‫کشته شدگانتاکیدشدهاست‪.‬کاربرانشبکه هایاجتماعی‬ ‫عالوه بر این اقدامات‪ ،‬اشــعار و تصاویر گرافیکی متنوعی را‬ ‫با مخاطبان به اشتراک گذاشتند که مضمون اغلب انها لعن‬ ‫ال سعودوهمدردیباخانواده هایداغدارفاجعهکشتارحجاج‬ ‫درمنابود‪.‬‬ ‫گرایش هایمتفاوتاجتماعی‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪1‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فاجعهدرمنا؛اینخبریبودکهخیلیزودبهتیترنخست‬ ‫رسانه هادرنقاطمختلفجهان‪-‬به خصوصدرجهاناسالم‪-‬‬ ‫تبدیلشد‪.‬ایناتفاقهرچندابعادسیاسیومذهبیگسترده ای‬ ‫پیداکرد‪،‬امانمی توانپیامدهایاجتماعیانرانادیدهانگاشت‪.‬‬ ‫وقوع این واقعه تلخ در موســم حج کافی بود تا بار دیگر سیل‬ ‫واکنش هایکاربرانشبکه هایاجتماعیدراینشبکه هاسرازیر‬ ‫شود؛چهانکهجانباختنحاجیاندرمناصدمهجدیعاطفیبه‬ ‫مردمجامعهواردکردهبودوخودرادروضعیتیمی دیدندکهباید‬ ‫بابازماندگاناینحادثهابرازهمدردیکردهوبی کفایتیحکومت‬ ‫سعودیرابهرخبکشند‪.‬درواقعپیشازانکهجنگدیپلماتیک‬ ‫میاندوکشوراغازشــود‪،‬جنگمجازیکلیدزدهشد‪.‬اینبار‬ ‫اما برخالف بسیاری از اتفاقات تلخ و شیرینی که رخ می دهد و‬ ‫واکنشجامعهرابرمی انگیزد‪،‬گرایش هایمختلفاجتماعی‪،‬‬ ‫موضع واحدی اتخاذ کردند‪ .‬همین موضع واحد‪ ،‬سبب شد تا‬ ‫مســئوالن اجرایی نیز خود را ملزم بدانند که نسبت به حقوق از‬ ‫دست رفتهشهروندانایرانیدرعربستانواکنشنشاندهند‪.‬‬ ‫اغازیکجنگتمام عیار‬ ‫زمانی که مردم ایــران اظهارنظر پیرامــون بی کفایتی‬ ‫حکومتسعودیرااغازکردند‪،‬درانسویمرزهانیزحامیان‬ ‫ال سعودبهشبکه هایمجازیامدندتاازاینرژیمدفاعکنند‪.‬‬ ‫کاربران ســعودی که با تبلیغــات بی حد و حصر رســانه های‬ ‫عربســتان‪ ،‬ایرانی ها را مقصر اصلی این حادثه می خواندند‪،‬‬ ‫تالشمی کردندمقاماتبی کفایتکشــورخودراابرقهرمان‬ ‫این ماجرا جلوه دهند‪ .‬انها با انتشــار هشتگ هایی همچون‬ ‫‪#‬عربستان_سعودی_متشــکریم (فارســی) ‪#‬کلنا_سلمان‬ ‫‪#‬تدافع_منی‪ ،‬بــه دفاع از ال ســعود پرداختنــد‪ .‬انها به جای‬ ‫عذرخواهیودرواکنشبهخشممسلمانانجهان‪،‬بااستفادهاز‬ ‫هشتگ هایگوناگونمدعیشدندکهایرانحجاجرامی کشد‬ ‫وتالشکردندفضایشبکه هایاجتماعیراتحت تاثیرقرار‬ ‫دهند‪.‬کاربرانســعودیباحملهبهصفحــاتکاربرانمنتقد‬ ‫عملکردال سعوددرشبکه هایاجتماعیبهانانتوهینکردهو‬ ‫ازعملکردملکسلمان‪،‬فرزندشودیگراعضایرژیمال سعود‬ ‫دفاعکردند‪.‬هرچهزمانمی گذشت‪،‬توهین هایاینکاربران‬ ‫‪ -‬به خصوص در شبکه اجتماعی اینستاگرام ‪ -‬تشدید می شد‪.‬‬ ‫درهرواقعه ایکهجنبهاجتماعیمی یابد‪،‬جامعه شناسان‬ ‫بیش از همه بــه گرایش هــای طبقات مختلــف اجتماعی‬ ‫واکنش دهنده در این گونه وقایع توجه می کنند‪ .‬در این واقعه‬ ‫نیز افرادی که در شــبکه های مجازی وارد عرصه کنشگری‬ ‫شدند‪ ،‬منتسب به طیف ها و طبقات مختلف اجتماعی بودند‬ ‫اما مســاله قابل تامل ان بود که همه این جریان هــا با وجود‬ ‫اختالفاتمبناییوگفتمانی‪،‬موضعیواحددربرابربی کفایتی‬ ‫ال سعوداتخاذکردند؛به نحوی کهجریان هایمعتقدبهمبانی‬ ‫گفتمانی فقه شــیعی و جریان هایی کــه ملی گرایی را مبنای‬ ‫قضاوتوتصمیم گیریدربارهاتفاقاتمختلفقرارمی دهند‪،‬‬ ‫دراتفاقینادربهاتحادگفتمانیدربرابرال سعودرسیدندوهر‬ ‫یکاززاویه ایخواستارتعطیلییاحداقلتجدیدنظردراعزام‬ ‫زائرانایرانیبهحجشدند‪.‬حاالمی توانبهجراتادعاکردکه‬ ‫روحیهضدسعودیدرایرانپسفاجعهمنابه شدترشدکرده‬ ‫ودرطبقاتمختلفاجتماعیرسوخکردهاست‪.‬درعینحال‬ ‫می توانچندینگروهوریشهواکنش هایانهارادراینحادثه‬ ‫تحلیلکرد‪.‬گروهنخستتقدیرگرایانهستندواینسوالرادر‬ ‫جامعهمطرحمی کنندکهچرادرحالی کهحجاجدرحالانجام‬ ‫اعمالعبادیخداوندبودند‪،‬ازوقوعانجلوگیرینکردهاست‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تحلیلیبرواکنشاجتماعیایرانی هادریکفاجعه‬ ‫در یک نگاه کلی می توان گفت که واکنش ایرانی ها به‬ ‫فاجعه منا و دفاع متعصبانه حامیان رژیم سعودی از ال سعود‪،‬‬ ‫اتفاقیکامالطبیعیاست؛چراکهدریکسویماجراملتیقرار‬ ‫گرفته اندکهبخشیازشهروندانشدراینحادثهقربانیشده اند‬ ‫و در سوی دیگر افرادی هستند که خود و پدرانشان با تفکرات‬ ‫ال سعود و وهابیت رشــد یافته اند‪ .‬از این منظر‪ ،‬نوعی تضاد و‬ ‫شــکاف عمیق میان دو ملت وجود دارد که به بهانه این ماجرا‬ ‫سعیمی کنندبه نحویانرابروزدهند؛زخمیکهسال هاست‬ ‫سربسته مانده و در تمام دهه های گذشته‪ ،‬هر از گاهی سر باز‬ ‫می کردامااینبارجدی ترازهرزماندیگریاینزخمگشوده‬ ‫شده است‪ .‬ناســازگاری های تاریخی و تعارض های فرهنگی‬ ‫میاندوملت‪،‬به حدیبودهکهاینفاجعههمچونبنزینیکه‬ ‫بر روی اتش می ریزد‪ ،‬ان را شعله ور ساخته است‪ .‬طبعا روابط‬ ‫ایرانوعربستانازابتدابسیارپیچیدهبودهاماهیجانیکهپس‬ ‫ازایناتفاقدرجامعهایجادشد‪،‬نگرانی هاراافزایشدادهوبه‬ ‫خشم عمومی دامن زده اســت‪ .‬می توان به قطعیت گفت که‬ ‫رابطهفرهنگیایرانواعرابهموارهرابطه ایشکنندهبودهودر‬ ‫عین حالدرجامعهنیززمینهبیشترینهمگراییوهمبستگیدر‬ ‫اینخصوصوجودداشتهاست؛فضاییکهمی تواندبیشترین‬ ‫قرابت را میــان جامعه و حاکمیت ایجاد کنــد‪ .‬این واکنش ها‬ ‫البتهعمدتاازسویعامهمردمبودهونخبگانکمترازدیگران‬ ‫وارداینعرصهشده انددرحالی کهحکومتودولتازیکسوو‬ ‫نگاه اجتماعی به جای سیاسی‬ ‫عضو انجمن جامعه شناسی ایران درگفت وگو با مثلث‬ ‫کنید؛همان طورکهیکشیعهتمام عیاررانمی توانیدازایران‬ ‫منفکبدانید‪.‬منایندورایکگفتمانمی دانمومعتقدمکه‬ ‫انهادربرابرکسانیکهدیدگاهاسالمافراطیرا ترویجمی کنند‪،‬‬ ‫گفتمانواحدیدارند؛اسالم تندروییکهزادگاهانعربستان‬ ‫سعودیاست‪.‬دردهه هایاخیرنیزشاهدبوده ایمکهالقاعده‪،‬‬ ‫طالبان و داعش از سوی عربســتان ایجاد و تقویت شده اند‪.‬‬ ‫قرائتانهاازدین‪،‬ریشهدرگفتمانامویانداردوتازمانی کهدر‬ ‫راسکارباشند‪،‬ازاینگفتماندستنخواهندکشید‪.‬‬ ‫ایا می توانیم این گونه نتیجه بگیریم که تشــدید‬ ‫فضای ضدسعودی در جامعه ما به دلیل عقالنیتی‬ ‫استکهبراینسهگفتمانحاکماست؟‬ ‫بهتراستبگوییمکهجوهرایرانیتبراینگفتمان ها‬ ‫غلبهدارد؛چراکهجوهرایرانیبودنیکیازنرم افزارهای ترویج‬ ‫تفکر شیعی بوده اســت‪ .‬مردم ایران همواره بر مبنای همین‬ ‫جوهر رفتار کرده اند و همین ابزار توانســته پیوندی محکم و‬ ‫جدی میان اسالم و ایران برقرار ســازد‪ .‬مردم ایران به عنوان‬ ‫ی عاقل می دانند که هیچ گاه در طول تاریخ‪ ،‬ملتی مانند‬ ‫مردم ‬ ‫انها رفتار نکرده و اگر هم چنین ملتی وجود داشته‪ ،‬بسیار نادر‬ ‫بودهاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫مردم واکنش های متفاوتی نسبت به اتفاقی که در‬ ‫حج امسال رخ داد‪ ،‬نشــان داده اند‪ .‬ارزیابی شما از‬ ‫اینواکنش هاچیست؟‬ ‫واکنش های مردم در شبکه های اجتماعی وفضای‬ ‫عمومی‪،‬یکواکنشتخصصینیست‪.‬مانسبتبهاتفاقاتی‬ ‫از این دســت‪ ،‬قضاوتی براســاس مبانی و هدفمند داریم اما‬ ‫قضاوتعامهمردمبسیارغنی ترودرست ترازمتخصصانحوزه‬ ‫جامعه شناسیاست‪.‬انچهبرایندذهنجامعهاست‪،‬می توانداز‬ ‫هر حوزه تخصصی قوی تر و غنی تر باشد؛ هم از لحاظ اتقان‬ ‫و هم از این لحاظ که در ساختارهای اجتماعی اثر می گذارد‪.‬‬ ‫بخشیازاینقضاوت ها‪،‬جنبهملیدارد؛به گونه ای کهمردم‬ ‫بهجایگاهملیخودمی نگرندواینسوالرامطرحمی کنندکهما‬ ‫درچهجایگاهیبوده ایم؟روابطماباملت هایدیگرچگونهبوده‬ ‫استواکنونچهشرایطیداریم؟عدهدیگری‪،‬قضاوتدینی‬ ‫ومذهبیدارند‪.‬انهامی گویندمابرایاداییکفریضهدینی‬ ‫به حج رفته ایم که دارای قواعد و لوازمی است اما این قواعد‬ ‫و لوازم برای ما به درستی فراهم نشده است‪ .‬موضوع دیگر‪،‬‬ ‫مساله اجتماعی و فرهنگی است و ان این است که هر ملتی‬ ‫حقداردجوامعدیگروحتیحاکمان شانبهانهااحترامبگذارند‬ ‫و ضوابط الزم فراهم شــود تا وقتی به مکه عزیمت می کنند‪،‬‬ ‫امنیت انها تضمین شود‪ .‬موضع گیری های مسئوالن‪ ،‬به جز‬ ‫موضع رهبر معظم انقالب‪ ،‬موضع گیــری جدی نبود و مردم‬ ‫حق دارند که چنین واکنش هایی نشــان دهند‪ .‬حضرت امام‬ ‫درابتدایانقالبفرمودهبودندکهبه جایمکهومدینهرفتن‪،‬‬ ‫کشور را اباد کنید‪ .‬اگر واقعا فکر می کنیم که نمی توانیم این‬ ‫مسالهرامدیریتکنیم‪،‬حرمتاجتماعیماحفظنمی شودوبه‬ ‫مااجازهعبادتنمی دهند‪،‬چرابایدبهاینکارادامهدهیم؟من‬ ‫فقیه نیستم اما این مساله را از فقها نقل می کنم‪ .‬انچه واضح‬ ‫اســت‪ ،‬این که مردم موضع عاقالنه ای می گیرند و حاکمان‬ ‫اینملتنیزبایدموضععاقالنه ایاتخاذکنند‪.‬مردمبه دنبال‬ ‫تنش و گروکشــی نیســتند و قطعا حاکمان نیز چنین هدفی‬ ‫ندارند اما واضح است که نباید به خانه ای که حرمت ان حفظ‬ ‫نمی شود‪،‬برویم‪.‬‬ ‫مادرایناتفاق‪،‬شاهدواکنش هایمتفاوتیازسوی‬ ‫جریان هایمختلفاجتماعیهستیم‪.‬مادوجریان‬ ‫وگفتماناصلیداریمکهیکیگفتماناسالمگرای‬ ‫شیعیودیگریگفتمانیاستکهصبغهملی گرایی‬ ‫انبرجسته تراست‪.‬درکناراینها‪،‬جریانحدوسط‬ ‫هم وجود دارد‪ ،‬اما چه اتفاقی رخ داده که این ســه‬ ‫جریان به یک اتحاد گفتمانی رســیده اند؛ درحالی‬ ‫ کهدرکمترمساله ایایناتفاقراشاهدبوده ایم‪.‬‬ ‫ایــن ســه قرائــت در کشــور مــا‪ ،‬قرائت هــای‬ ‫درون خانوادگیهستنداماوقتیباجامعه ایماننداعرابمواجه‬ ‫می شــوند‪ ،‬تبدیل به قرائتی واحد می شوند‪ .‬شما نمی توانید‬ ‫شیعهراازایرانجداکنیدوشیعهبدونایرانقابل تصورنیست؛‬ ‫حتیبهجراتمی توانگفتکهایران‪،‬بانیشیعهبودهاست‪.‬‬ ‫بنابراینقرائتشیعیهمانقرائتایرانیوملیاستوقرائت‬ ‫ایرانی ها‪ ،‬قرائتی عقالنی است؛ به گونه ای که طبقه متوسط‬ ‫و قشر روشــنفکری در این میان جایگاه ویژه ای دارد‪ .‬نه یک‬ ‫قرائت شیعی تند قابل پذیرش است و نه قرائت ایرانی صرف‬ ‫می تواند به تنهایی در جامعه جایگاهی داشته باشد‪ .‬درست‬ ‫است که بنیانگذار تفکر شــیعی‪ ،‬حضرت علی(ع) بودند اما‬ ‫شیعهازتولیداتدرونیاسالمایرانیاست‪.‬اینسهگفتمان‪،‬‬ ‫قرائت هایمختلفدرون خانوادگیهستندوزمانی کهبایک‬ ‫گفتمانخارجیمواجهمی شوند‪،‬موضعواحدیاتخاذمی کنند‬ ‫و یک جامعه ایرانی شیعی را به نمایش می گذارند‪ .‬اگر شما با‬ ‫افرادیکهبهایرانی گراییصرفوتفکراتایرانباستاناعتقاد‬ ‫دارندصحبتکنید‪،‬می بینیدکهنمی توانیدانهاراازتشیعجدا‬ ‫‪2‬‬ ‫اردشیرگراوند‪،‬عضوانجمن‬ ‫جامعه شناسی ایران در گفت وگو‬ ‫بــا هفته نامــه مثلــث بــه ارزیابی‬ ‫واکنش های متفــاوت اجتماعی‬ ‫پیرامــون حادثه ای کــه در منا رخ‬ ‫داد‪ ،‬پرداختــه اســت‪ .‬او بــا بیان‬ ‫اینکه قضاوت عامه مردم بســیار غنی تر و درســت تر از‬ ‫متخصصانحوزهجامعه شناسیاستابرازعقیدهمی کند‬ ‫که انچه برایند ذهن جامعه اســت‪ ،‬می تواند از هر حوزه‬ ‫تخصصیقوی تروغنی ترباشد؛همازلحاظاتقانوهم‬ ‫ازاینلحاظکهدرساختارهایاجتماعیاثرمی گذاردکه‬ ‫بخشیازاینقضاوت ها‪،‬جنبهملیدارد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫انهاالبتهشبهاتدیگریرانیزمطرحمی کنندامابایداذعانکرد‬ ‫کهفراوانیاینگونهشبهاتبهبغضفروخفته ایبازمی گرددکه‬ ‫همانفقدانزمینهبرایبیانشدنشبهاتدینیمردماست‪.‬‬ ‫زمانی که فضای نقد‪ ،‬بررسی و بیان ســواالت محدود شود‪،‬‬ ‫عده ایسواالتذهنیخودراپنهانکنندوکالس هایک طرفه‬ ‫برگزارشودوباموضوعاتروزدرارتباطنباشد‪،‬گره هایذهنی‬ ‫مذهبیانباشتهشدهوتبدیلبهباورهاییمی شودکهدراین گونه‬ ‫واکنش ها خود را به نمایش می گذارد‪ .‬البته برخی هم در این‬ ‫میان براساس کینه و عناد به بیان برخی حرف ها می پردازند‪.‬‬ ‫گروه دوم‪ ،‬به این مساله اعتراض می کنند که چرا باید عده ای‬ ‫هزینهگزافیرابرایعزیمتبهحجبپردازنددرحالی کهباهمان‬ ‫هزینه می توان بسیاری از مشــکالت جامعه را حل کرد‪ .‬انها‬ ‫تاکیدمی کنندکهبادینواحکامالهیمشکلندارندامااززاویه‬ ‫روشنفکری دینی به این ماجرا می نگرند و بر این عقیده اند که‬ ‫«چراغیکهبهخانهرواست‪،‬بهمسجدحراماست‪ ».‬عده ای‬ ‫دیگر‪،‬دوقطبیدیرینهعرب‪-‬عجمراپیشمی کشندومعتقدند‬ ‫کهاعــرابدرگذرزمان‪،‬جنایــاتفراوانیراعلیــهاریایی ها‬ ‫مرتکبشده اند‪.‬گروهچهارمینیزهستندکهبهغمزدگاناین‬ ‫حادثه عتاب می زنند که چرا در این واقعــه‪ ،‬زانوی غم در بغل‬ ‫گرفته اید؛درحالی کهدربرابــرمرگفقرایجامعه‪،‬ظلم هایا‬ ‫یک حادثه سیاسی مشخص ســکوت کرده اید؟ طبعا ریشه‬ ‫این گونهاظهارنظرها‪،‬سیاست هاینادرستبرخیدولت هادر‬ ‫فراهمنکردنزمینهنقدواعتراضاتمتعارفاجتماعیاست‪.‬‬ ‫درنهایتپنجمینگروه‪،‬افرادیهستندکهبی اعتنابهعزادار‬ ‫بودنگروهقابل توجهیازمردمجامعه‪،‬بهتوهینوتحقیرعلیه‬ ‫حج‪،‬حاجیانومردمعزادارمی پردازندوچه بسابرزخمانهانمک‬ ‫می پاشند‪.‬انهاازهیچراهی‪-‬ازطنزتافریاد‪-‬اجتنابنمی ورزندو‬ ‫سعیمی کنندخودرابهمثابهدانایکلاجتماعیمعرفیکنند‪.‬‬ ‫علمایدینی‪،‬دانشگاهیانورسانه هابایددرچنینحوادثینقش‬ ‫ویژه ای را ایفا کنند؛ از هدایت ماجرا و فرهنگ سازی در جامعه‬ ‫گرفته تا اظهارنظر های مستقیم‪ .‬مساله روشن این است که‬ ‫«هیجان»بخشیازاینواکنش هاست؛اینواقعیتیاستکه‬ ‫نهمی توانانراانکارکردونهکسیتوانجلوگیریازانرادارد‬ ‫امادرعین حالمی تواناینهیجانرابه گونه ایمدیریتکرد‬ ‫کهپیامدهایمنفیاجتماعی‪،‬سیاسیوبین المللیانبهحداقل‬ ‫برسد‪.‬درواقعریشهاینهیجان‪،‬همگراییمیانگفتمان های‬ ‫مختلفاجتماعیازیکســووگفتمانایدئولوژیکحاکمیت‬ ‫ازســویدیگراست؛به گونه ای کهشــرایطموجوددرجامعه‬ ‫وارمانگراییموردانتظارحاکمیت‪،‬هیجانجمعیراتشــدید‬ ‫می کندوسببایجادفضاییمی شودکهبارروانیسنگینیرابر‬ ‫جامعهتحمیلمی کند‪ .‬ازسویدیگر‪،‬نظامجمهوریاسالمی‬ ‫ایران‪ ،‬دارای اختالف نظرها و تضادهای جدی ایدئولوژیک‪،‬‬ ‫سیاسی‪،‬اجتماعیوفرهنگیبارژیمسعودیاست؛اختالفاتی‬ ‫کهمی توانانهارادرفقهدینی‪،‬فقهحکومتی‪،‬وضعیتسیاسی‬ ‫واجتماعیونگاهفرهنگیبهوضوحمشاهدهکرد‪.‬برایمثال‬ ‫در وضعیت کنونی‪ ،‬اختالف نظر سیاسی ایران و عربستان بر‬ ‫سر یمن‪ ،‬سوریه‪ ،‬بحرین و عراق به شدت باال گرفته و همین‬ ‫مساله نوعی جنگ سرد را میان دولت ها و حتی حکومت های‬ ‫ایرانوعربســتانایجادکردهاست؛طرفینیکدیگررامتهم‬ ‫می کنند و این رفتار سبب می شــود که ملت ها نیز به تبعیت از‬ ‫دولت های شان‪،‬ایناختالفرابروزدهندوهیجاناتفردیرا‬ ‫درجامعهبروزدهند‪.‬اینهیجاناتاجتماعیمی تواندمحملیبر‬ ‫بروزناسازگاری هایتاریخی‪-‬فرهنگیوهمچنینپیش داوری ها‬ ‫باشدوتعارض هاودشمنی هایخفتهرابیدارکند‪.‬‬ ‫‪63‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫در اینگونه حوادث که عواطف مــردم صدمه دیده‬ ‫و نوعی هیجان و غلیان در میان مردم ایجاد شده‬ ‫است‪ ،‬چگونه می توانیم افکار عمومی را مدیریت‬ ‫کنیم؟ چراکه ممکن است در روش هایی که به کار‬ ‫گرفتهمی شود‪،‬خطاهایینیزرخدهد‪.‬‬ ‫اموردینیومذهبی‪،‬اموراجتماعیوفرهنگیهستند‪.‬‬ ‫برداشتمنایناستکهیکیازمشکالتماایناستکهامور‬ ‫عبادیرابیشازحدبهحوزهسیاسیگرهزده ایم‪.‬درواقعحج‪،‬‬ ‫یکرفتاراجتماعیوفرهنگیاست؛همانطورکهنمازجمعه‬ ‫یکفریضهعبادیواجتماعیاست‪.‬درواقعمابیشترازاینکه‬ ‫ازحوزهدینواجتماعاتدینیبهنفعجامعهاستفادهکنیم‪،‬به‬ ‫نفع سیاســت بهره می گیریم و باید در این مشی‪ ،‬تجدیدنظر‬ ‫کنیم‪ .‬برای مثال‪ ،‬ما باید به برائت ادامــه دهیم اما این رفتار‬ ‫مشابه رفتاری باشد که در برابر دروغگویان به کار می گیریم؛‬ ‫یعنی ما نسبت به فرد دروغگو برائت می جوییم اما به او حمله‬ ‫نمی کنیم‪ .‬برداشت من این اســت که برائت معادل هجمه‬ ‫نیســت‪ .‬پس از ماجرای اخیر‪ ،‬مردم از نظر عاطفی و روحی‬ ‫به شدت اسیب دیده اند و مدیران سیاســی و اجتماعی برای‬ ‫تسکینمردمتالشمی کنندامااینتالشکافینیست‪.‬نباید‬ ‫موضوع را در این مرحله سیاســی کرد‪ ،‬بلکه باید همه تالش‬ ‫مدیراندرراستایارامکردنمردموکاهشتنش هایروحی‬ ‫و عاطفی باشــد‪ .‬قبل از انکه ما نسبت به یک رفتار ناشایست‬ ‫تنفر ایجاد کنیم و به این رفتارها حمله کنیم‪ ،‬باید به دنبال ارام‬ ‫کردنمردموجامعهباشیموسپستصمیمی عاقالنهبگیریم‪.‬‬ ‫متاسفانهحافظهجامعهما‪،‬حافظه ایکوتاه مدتاستومردم‬ ‫ماخیلیزودفاجعهکشتارایرانیاندرحجرافراموشکردند‪.‬ما‬ ‫نتوانسته ایم موضع شفاف و محکمی در برابر این بی تدبیری‬ ‫و سوءمدیریت ســعودی ها بگیریم‪ .‬اتفاقاتی که در ماه های‬ ‫اخیر رخ داده و اهانت های مختلفی که به مردم شــده است‪،‬‬ ‫نیازمنداتخاذموضعیجدیاست؛ازحادثهجدهتاجانباختن‬ ‫حاجیاندرمنا‪.‬ایندرحالیاستکهایرانکشوریقدرتمنددر‬ ‫خاورمیانهاستکهبیشترینودرعینحالباکیفیت ترینزائران‬ ‫حجرادارد‪.‬چرامابایددرچنینموضعیباشیم؟منفکرمی کنم‬ ‫دیپلماسیدینیومذهبیودیپلماسیفرهنگیمابسیارضعیف‬ ‫استوتدابیردرستیبرایمردمنیندیشیده ایم‪.‬مسئوالنباید‬ ‫با جامعه شناسان و روانشناسان مشورت کنند که چه تدبیری‬ ‫می توان در این راستا اندیشید که ملت از این افسردگی خارج‬ ‫شوند؛چراکهاحساساتوعواطفمردم‪،‬نیازمندبازیابیجدی‬ ‫است‪.‬موضعرهبرمعظمانقالبیکیازمدبرانه ترینمواضعی‬ ‫است که در این راســتا اتخاذ شــده و ما نیازمندیم که موضع‬ ‫جدی تریدراینخصوصگرفتهشود‪.‬مناحساسمی کنم‬ ‫مابرایاتخاذیکموضعجدی‪،‬دارایضعفهستیماماباید‬ ‫بررسیشودکهعلتاینضعف‪،‬سیاسیاستیافرهنگی‪.‬‬ ‫درمقابلجریانیکهبهاناشارهمی کنیدوازصدمه‬ ‫دیدنعواطفواحساساتمردمصحبتمی کنید‪،‬‬ ‫جریاندیگریقرارداردکههمزمانباچنیناتفاقات‬ ‫تلخیبهطنزرویمی اورندوبه جایهمدردیبامردم‬ ‫لطیفه و جوک منتشــر می کنند‪ .‬چرا چنین اتفاقی‬ ‫رخمی دهد؟‬ ‫وقتییکشهرونددرخصوصپنجموضوعمتفاوت‬ ‫موضع جدی می گیرد‪ ،‬پاسخی دریافت نمی کند و زمانی که‬ ‫بی توجهی می کند‪ ،‬دچار ســرخوردگی می شود؛ در نهایت از‬ ‫سر ناچاری به مطایبه و طنز روی می اورد‪ .‬در چنین وضعیتی‪،‬‬ ‫شهروند درســت ترین اصطالحات خود را در قالب طنز بیان‬ ‫می کندومی بیندکهراهدیگریجزطنزولطیفهبرایبیاننظر‬ ‫خودورساندنانبهگوشحاکمانندارد‪.‬البتهاحتمالدیگری‬ ‫هم وجود دارد و ان این است که بخشی از مردم چنین ویژگی‬ ‫دارند؛ یعنی باید بپذیریم که بخش کوچکی از یک جامعه‪80‬‬ ‫میلیون نفری ما چنین خصلتی دارند‪ .‬حتی فراتر از این‪ ،‬باید‬ ‫قبول کنیم که بخشــی از جامعه ما ‪ -‬هر چند اندک ‪ -‬به چنین‬ ‫مسائلیاعتقادنداشتهباشند‪.‬‬ ‫اتفاق نظر اسالمگرایان و ملی گرایان در محکومیت‬ ‫فاجعه منا بی نظیر است‬ ‫گفت وگو با ابوالفضل ذوالفقاری‪ ،‬عضو هیات علمی دانشگاه شاهد ‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫دبیر گروه جامعه شناسی‬ ‫ارزیابی شما از واکنش های جامعه در شبکه های‬ ‫اجتماعی نسبت به حادثه تلخ منا چیست؟‬ ‫تا جایی که بنده رصد کرده ام و عکس العمل ها را‬ ‫دیده ام‪ ،‬فکر می کنم بهتر باشــد در ابتدا یک طبقه بندی‬ ‫در رابطه با انواع برخوردها و موضع گیری ها نسبت به این‬ ‫پدیده انجام دهیم‪ .‬بخشی از این برخوردها‪ ،‬برخوردهای‬ ‫ایدئولوژیک و دینی است؛ سعودی ها اهل سنت و وهابی‬ ‫هستند و ما شــیعه هســتیم که از این منظر‪ ،‬نوعی تضاد‬ ‫تاریخی میان ما و ســعودی ها وجود داشــته است‪ .‬پس‬ ‫از پیــروزی انقالب اســامی نیــز به دلیــل نقش افرینی‬ ‫جمهوری اسالمی ایران در چندین پایتخت مهم خاورمیانه‬ ‫و همچنین رسالتی که جمهوری اسالمی ایران برای صدور‬ ‫انقالب بــرای خود قائل بوده و هســت‪ ،‬ایــن تضاد جنبه‬ ‫سیاسی نیز پیدا کرده وشدیدتر شــده است‪ .‬ما تظاهرات‬ ‫این وجه سیاســی را در گفتارهای مســئوالن سیاسی هم‬ ‫می بینیم؛ به گونه ای که دائما اتهاماتی از ســوی هر یک‬ ‫از دو طرف نسبت به طرف مقابل زده می شود‪ .‬برای مثال‬ ‫انها ایران را متهم می کنند که در یمن دخالت می کند و از‬ ‫مبارزان حمایت می کند و در مقابل ما حمایت سعودی ها از‬ ‫داعش و تروریست ها را مطرح می کنیم‪ .‬البته همان طور‬ ‫که عرض کردم‪ ،‬این مساله ریشــه تاریخی دارد؛ یعنی در‬ ‫میان افرادی که عرق و هویت ایرانی و ملی پررنگ تر است‪،‬‬ ‫تضاد ایرانی ‪ -‬تازی را برجسته تر جلوه می دهند‪ .‬این گروه‬ ‫به تهاجم اعراب به ایران و هجمــه انها به فرهنگ ایرانی‬ ‫اســتناد می کنند و از حضور ســعد ابن ابی وقاص در ایران‬ ‫ســخن می گویند‪ .‬گروه دیگر‪ ،‬با قرائت عرفانی از دین به‬ ‫این مســاله می نگرند و رفتن ایرانیان به حج را در راستای‬ ‫مناسک گرایی تفســیر می کنند و ان را زیرسوال می برند‪.‬‬ ‫در نگاه انها این ســوال مطرح است که چرا مناسک اصل‬ ‫قرار گرفته و چرا ایرانی ها به عنوان توریست های مذهبی‬ ‫پول های خود را در عربستان خرج می کنند‪ .‬این در حالی‬ ‫است که درامد عربستان ســعودی از توریسم حج‪ ،‬تقریبا‬ ‫معــادل درامد حاصــل از فروش نفت اســت‪ .‬ایــن گروه‬ ‫می گویند که چرا ما پول های خود را در اختیار عربســتان‬ ‫قرار می دهیم در حالی که می دانیم انها این پول را صرف‬ ‫دخالت نظامی در یمن و کشــورهای اســامی می کنند‪.‬‬ ‫انها با استناد به تجربیات تاریخی مانند فرمایش امام(ره)‬ ‫در زمان فهــد و همچنین اقــدام اتاتــورک در ممانعت از‬ ‫اعزام ترک ها به حج و هزینــه کردن پول ترکیه ای ها برای‬ ‫بهبود وضعیت فقرای این کشور‪ ،‬می گویند که ما باید این‬ ‫پول ها را در کشور خودمان هزینه کنیم‪ .‬از انجایی که بعد‬ ‫مناسک گرایی دینی در میان ما ایرانیان بسیار پررنگ است‬ ‫و این مناسک جای اصل نشسته اســت‪ ،‬ایرانی ها به این‬ ‫حرف ها اعتنا نمی کنند‪ .‬بنابراین بخشی از این واکنش ها‬ ‫جنبه ایدئولوژیــک و دینی دارد و به تضاد شــیعی ‪ -‬وهابی‬ ‫بازمی گردد و بخش دیگری که جنبه ملی در ان پررنگ تر‬ ‫است‪ ،‬تضاد ایرانی ‪/‬عربی را برجسته تر جلوه می دهد‪ .‬البته‬ ‫نظر شخصی من این اســت که اینها همه نشانه هستند و‬ ‫این نشــانه ها نباید جای اصل را بگیرد اما متاســفانه همه‬ ‫ان داللت ها گم شــده اســت‪ .‬البته عوامــل دیگری هم‬ ‫وجود دارد که موضوع صحبت ما نیســت اما وجه سیاسی‬ ‫این مساله بسیار پررنگ شده است و همان طور که عرض‬ ‫کردم‪ ،‬تضادهای شیعه و سنی در وجه سیاسی بازتاب پیدا‬ ‫کرده و پررنگ تر شده است‪.‬‬ ‫شــما به جریان های مختلفی اشــاره کردید که‬ ‫واکنش هــای متفاوتی را نســبت به ایــن ماجرا‬ ‫نشــان داده اند‪ .‬اما همان طور که شاهد هستیم‬ ‫نوعی همگرایــی در میان ایــن گفتمان ها ایجاد‬ ‫شده که چنین همگرایی کمتر در مسائل مختلف‬ ‫جامعه‪ ،‬عکس العمل از پایین به باال را بیشتر می پسندم‪.‬‬ ‫اینکه حاکمیت بخواهد از باال به پایین‪ ،‬مسائل فرهنگی‪،‬‬ ‫اجتماعی و‪ ...‬را مدیریت و دیکته کند‪ ،‬چندان قابل پذیرش‬ ‫نیست‪ .‬دولت حتی اگر هم بخواهد نمی تواند چنین کاری‬ ‫را انجام دهد؛ یعنی همواره نیروی جامعه از نیروی حکومت‬ ‫و دولت بیشتر است و مهم این اســت که ما بدانیم جامعه‬ ‫چه می خواهــد‪ .‬البته ما یک تجربه گران ســنگ تاریخی‬ ‫از دوره حضرت امام(ره) و کشــتار حجــاج ایرانی در مکه‬ ‫مکرمه داریم‪ .‬در ان دوره امام فرمودند که اگر ما از صدام‬ ‫بگذریم‪ ،‬از ملک فهد نمی توانیم بگذریم اما بعد از مدتی‬ ‫حاکمیت نسبت به این مســاله اغماض کرد؛ چراکه مردم‬ ‫برخی مسائل را اصل می پندارند در ان زمان که هنوز جنگ‬ ‫تمام نشده بود‪ ،‬عواطف ما به شــدت جریحه دار شده بود‬ ‫و روحیه انقالبی پررنگ تری هم داشــتیم امــا بعد از چند‬ ‫واکنــش‪ ،‬از ادامه پیگیری مســاله چشم پوشــی کردیم‪.‬‬ ‫واکنش های ان زمان‪ ،‬مشابه واکنش هایی بود که در این‬ ‫روزها رخ می دهد؛ مثل تجمع جلوی سفارت عربستان که‬ ‫البته این گونه واکنش ها الزم است‪ .‬اما می خواهم بگویم‬ ‫که بان کی مون هم نخواهد توانســت کاری انجام دهد؛‬ ‫چراکه وقتی ســعودی ها به مســئوالن ما ویزا نمی دهند‪،‬‬ ‫ماجرا شــکل سیاســی پیدا کرده و تضادها خود را به گونه‬ ‫دیگری بازنمایی می کنند‪ .‬بنابراین بهتر اســت دولت این‬ ‫مســاله را به جامعه واگذار کنــد‪ .‬هر فــردی در جامعه به‬ ‫شکل خاصی با این مساله برخورد می کند؛ عده ای جوک و‬ ‫لطیفه می سازند و برخی هم راه دیگری را انتخاب می کنند‪.‬‬ ‫ان گونه که روانشناسان می گویند‪ ،‬وقتی مصیبتی بر انسان‬ ‫وارد می شود‪ ،‬نهایتا ظرف ‪ 24‬ساعت شدت و حرارت خود‬ ‫را از دست می دهد‪ .‬البته چنین مساله ای برای بازماندگان‬ ‫اصلی حادثه است و مردم عادی فقط روزنامه ها را مروری‬ ‫می کنند‪ ،‬صداوسیما هم شعارهایی علیه عربستان می دهد‬ ‫و در نهایت ذهن ما به حالت ســابق بازمی گردد‪ .‬متاسفانه‬ ‫حافظه تاریخی جامعه ما نیز بســیار ضعیف اســت و حتی‬ ‫جوانان ما از اتفاقی که در سال ‪ 66‬در حج رخ داده‪ ،‬بی خبر‬ ‫هستند‪ .‬اگر اقتدار ملی ما در باالترین سطح ممکن باشد‬ ‫کاربران شبکه های اجتماعی‬ ‫واکنش های گسترده ای نسبت‬ ‫به فاجعه منا نشان داده اند‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫به چشــم می خورد‪ .‬یعنی جریــان ایدئولوژیک‬ ‫شیعی‪ ،‬جریان ملی گرا و یک جریان میانه با وجود‬ ‫اختالف نگاه گســترده ای که در مسائل مختلف‬ ‫دارند‪ ،‬به نوعی تفاهم در این موضوع رسیده اند‪.‬‬ ‫ایــن همگرایی بــه روشــنی وجــود دارد‪ .‬اتحاد‬ ‫اســامگرایان و ملی گرایان در محکوم کردن فاجعه منا‪،‬‬ ‫اتفاقی بی نظیر اســت که البته می تواند دالیل گوناگونی‬ ‫داشته باشد‪ .‬مسائلی که عرض کردم‪ ،‬مانع از ان نمی شود‬ ‫که عربســتان را محکوم نکنیم و مســئولیت سعودی ها را‬ ‫به رخ انها نکشیم‪ .‬ما پیرو هر دین‪ ،‬مذهب و ایینی باشیم‬ ‫کشته شدن انسان ها و زیرپا گذاشــتن کرامت انسانی در‬ ‫فجیع ترین شکل ممکن‪ ،‬در هیچ مرام‪ ،‬دین و ایدئولوژی‬ ‫پذیرفته شده نیســت؛ شــاید یک دلیل این مساله همین‬ ‫باشد‪ .‬صرف نظر از پیش زمینه های ذهنی واکنش دهندگان‬ ‫نسبت به این فاجعه‪ ،‬این مســاله که حقوق تعداد زیادی‬ ‫انسان در این اتفاق پایمال شده و مظلومانه جان باخته اند‪،‬‬ ‫در هر ایدئولوژی اعم از دینی‪ ،‬سکوالر و‪ ...‬مذموم است‪.‬‬ ‫حضرت علی(ع) در نهج البالغه می فرمایند‪« :‬اولین چیزی‬ ‫که در روز قیامت مورد سوال واقع می شود‪ ،‬خون به ناحق‬ ‫ریخته شده انسان هاست‪ ».‬این مساله‪ ،‬عظمت این فاجعه‬ ‫را برای ما مشــخص می کند‪ .‬حتی اگر از موضع ســکوالر‬ ‫و حقوق بشــری به این موضــوع نگاه کنیــم‪ ،‬نمی توانیم‬ ‫مسئولیت ســعودی ها را نســبت به حجاج و افرادی که از‬ ‫کشــورهای دیگر برای به جــای اوردن مناســک دینی به‬ ‫عربســتان ســفر کرده اند‪ ،‬انکار کنیم‪ .‬کعبــه و نمادهای‬ ‫دینی هم فقط متعلق به عربســتان و ســایر اعراب نیست‬ ‫بلکه متعلق به همه مسلمانان و کشورهای اسالمی است‪.‬‬ ‫بعد از این فاجعــه‪ ،‬جامعه دچــار صدمه عاطفی‬ ‫شدیدی شــده و تقریبا هر فردی‪ ،‬بدون واسطه‬ ‫یا با واسطه‪ ،‬فردی را می شناسد که در این حادثه‬ ‫جان خود را از دست داده یا مجروح شده است‪.‬‬ ‫حتی اگر کسی هیچ یک از قربانیان یا مجروحان را‬ ‫هم نشناسد‪ ،‬از چنین حادثه ای متاثر می شود‪ .‬احساسات‬ ‫هر انسانی که ذره ای عاطفه داشته باشــد‪ ،‬در برابر چنین‬ ‫اتفاقی جریحه دار می شود‪.‬‬ ‫عرضم این است که در چنین شــرایطی چگونه‬ ‫می توان افکار عمومی را مدیریت کرد؟‬ ‫من برخالف بســیاری از صاحبنظران به مدیریت‬ ‫افکار عمومی از باال قائل نیســتم بلکــه در رابطه دولت و‬ ‫و بتوانیم قدرت خود را در ســازمان های بین المللی نشان‬ ‫دهیم‪ ،‬می توانســتیم عکس العمل های بهتری داشــته‬ ‫باشیم و مردم را اقناع می کردیم که عکس العمل مناسبی‬ ‫بروز دهند‪ .‬اینکه چنین اتفاقاتــی برای مردم ما رخ بدهد‪،‬‬ ‫عواطف ما جریحه دار شــود‪ ،‬اقتدار ملی خدشه دار شود و‬ ‫مسئوالن نتوانند جز شعار دادن اقدام مهمی انجام دهند‪،‬‬ ‫وضعیت بدتر می شود‪ .‬در کشــور ما جامعه مدنی چندان‬ ‫قدرتمند نیست‪ .‬شــاید اگر جامعه مدنی ما می توانست با‬ ‫جوامع مدنی کشورهای دیگر در ارتباط مستمر باشد‪ ،‬مردم‬ ‫می توانستند به شــکل بهتری عکس العمل نشان دهند؛‬ ‫حداقل شــومی و زشــتی این پدیده را به کشورهای دیگر‬ ‫منتقل می کردند‪ .‬در چنین وضعیتی میــزان اثرگذاری ما‬ ‫بسیار بیشــتر از وضعیت فعلی بود اما دولت نمی تواند در‬ ‫این زمینه کار مهمی برای ما انجام دهد‪.‬‬ ‫شما قالب های مختلفی برای عکس العمل مردم‬ ‫نســبت به اتفاقی که در منا رخ داد‪ ،‬برشمردید‪.‬‬ ‫اما سوال اینجاســت که ایا روی اوردن مردم به‬ ‫طنز و جوک ســاختن پس از چنین اتفاق تلخی‪،‬‬ ‫عجیب نیست؟‬ ‫اصال عجیب نیست‪ .‬ما در روانشناسی اجتماعی‬ ‫و جامعه شناسی می گوییم که جوک‪ ،‬بازتاب کمپلکس ها‬ ‫و عقده های ماســت‪ .‬یعنی اگــر احساســات‪ ،‬عواطف‪،‬‬ ‫غرایز‪ ،‬ارزوها و دیگر نیازهای روحی‪ ،‬روانی و حتی مادی‬ ‫ما به درستی ارضا نشود و سرکوب شود‪ ،‬به چند شکل بروز‬ ‫می یابد‪ .‬وقتی ارزوهای شــما در زندگی تامیــن و براورده‬ ‫نشــود‪ ،‬به قالب های مختلفی روی می اوریــد که یکی از‬ ‫انها جوک ساختن است‪ .‬شــاید در هیچ کشوری موضوع‬ ‫جوک ها سیاست یامسائل جنسی نباشد؛ چراکه ما در این‬ ‫زمینه ها محدودیت داریم البته منظور من این نیســت که‬ ‫بی بند و باری جنسی در جامعه رواج یابد اما متاسفانه ازدواج‬ ‫جوانان براساس تعلیمات اسالمی نیز امکان پذیر نیست‬ ‫یا حداقل به شــدت دشوار شده اســت‪ .‬وقتی شما خوابی‬ ‫می بینید و خواسته های تان در خواب براورده می شود اما‬ ‫پس از برخاســتن از خواب به زندگی عادی بازمی گردید‪،‬‬ ‫به نوعی دچار عقده می شوید‪ .‬در این مساله نیز همین طور‬ ‫است؛ یعنی غرور ملی‪ ،‬عواطف و احساسات ما سرکوب یا‬ ‫خدشه دار می شود و ما نمی توانیم کاری انجام دهیم‪ ،‬چنین‬ ‫واقعه ای‪ ،‬منجر به عقده می شود‪ .‬ما چگونه می توانیم این‬ ‫عقده را خالــی کنیم؟ عده ای در شــبکه های اجتماعی به‬ ‫عربستان و وهابیون ناسزا می گویند و برخی نیز به لطیفه و‬ ‫جوک ساختن روی می اورند؛ جوک هایی که بازتاب دهنده‬ ‫عقده های ما هستند‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪3‬‬ ‫اتفاقــی که در منــا برای‬ ‫حجــاج ایرانــی و مســلمانان‬ ‫برخی دیگــر از کشــورها رخ‬ ‫داد‪ ،‬واکنش هــای اجتماعــی‬ ‫متفاوتی را برانگیخت؛ عده ای‬ ‫از لــزوم تعطیلی حج ســخن‬ ‫گفتند و برخی دیگر بر برخورد‬ ‫جدی با حاکمان سعودی تاکید کردند‪ .‬اما وجه مشترک‬ ‫همه ایــن نظرات‪ ،‬تشــدید فضــای ضد ســعودی در‬ ‫کشور بود؛ به نحوی که در کمترین موضوعی‪ ،‬چنین‬ ‫اتفاق نظری در جامعه ایجاد می شود‪ .‬دکتر ابوالفضل‬ ‫ذوالفقاری‪ ،‬عضو هیات علمی دانشگاه شاهد و استاد‬ ‫جامعه شناسی این دانشــگاه در گفت وگو با هفته نامه‬ ‫مثلث می گوید‪« :‬صرف نظر از پیش زمینه های ذهنی‬ ‫واکنش دهندگان نسبت به این فاجعه‪ ،‬این مساله که‬ ‫حقوق تعداد زیادی انسان در این اتفاق پایمال شده و‬ ‫مظلومانه جان باخته اند‪ ،‬در هر ایدئولوژی اعم از دینی‪،‬‬ ‫سکوالر و‪ ...‬مذموم است‪ .‬او در خصوص هدایت افکار‬ ‫عمومی در این ماجرا نیز تاکید می کند که من برخالف‬ ‫بسیاری از صاحبنظران به مدیریت افکار عمومی از باال‬ ‫قائل نیستم بلکه در رابطه دولت و جامعه‪ ،‬عکس العمل‬ ‫از پایین به باال را بیشــتر می پســندم‪ .‬اینکه حاکمیت‬ ‫بخواهد از باال به پایین‪ ،‬مســائل فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‬ ‫و‪ ...‬را مدیریــت و دیکتــه کند‪ ،‬چنــدان قابل پذیرش‬ ‫نیست‪».‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪65‬‬ ‫محمد رسول الله‬ ‫(ص)‬ ‫فرهنگ‬ ‫باالخرهسینمایایراننیزبرایپیامبراسالماثریفاخرتولیدکردتادرگامنخستپروژه ایبزرگ‬ ‫فیلمی‪ 170‬دقیقه ایرادربارهمقطعیاززندگانیپیامبراکرم(ص)بهجهانیانعرضهکند‪.‬اینفیلمکه‬ ‫بااستفادهازتکنولوژی هایروزدنیاوبامشارکتگروهیازعواملحرفه ایشناخته شدهدرسینمای‬ ‫جهان ساخته شد‪ ،‬عالوه بر سینماهای ایران و نیز برخی از کشــورهای مسلمان که در اینده ان را بر‬ ‫پرده سینماهای شان خواهند دید‪ ،‬با معرفی به اکادمی اسکار این شانس را هم پیدا کرده است تا در‬ ‫برجسته ترینویترینسینمایجهاننیزبهصدهامیلیوننفردیگرنیزمعرفیشود‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫نگاهیبهپرو ژهبزرگمحمدرسول الله (ص)‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫اِدای دِینی به ساحت مقدس‬ ‫مشکل دردرام‪ ،‬قوت درفرم‬ ‫گفت وگوی مثلث‬ ‫با طهماسب صلح جو‬ ‫‪1‬‬ ‫فاطمه کریم خان‬ ‫خبرنگار‬ ‫کلیــد فیلم محمد رســول الله(ص) مجیــد مجیدی‬ ‫وقتی خورد کــه او را برای تقدیر از کارنامه فیلمســازی اش‬ ‫به یکی از کشور های اروپایی دعوت کردند‪ ،‬ان هم درست‬ ‫ت بعد از اینکه انتشار کاریکاتور هایی در یک روزنامه‬ ‫چند وق ‬ ‫دانمارکی اعتراض های گسترده ای را در تمام جهان اسالم‬ ‫بر انگیخته بود‪.‬‬ ‫مجیدی دعــوت را نپذیرفت و خــودش بعدا توضیح‬ ‫داد که حضور پیــدا نکردنــش در ان جشــنواره اعتراضی‬ ‫بوده اســت؛ «من هــم مانند هر مســلمان دیگــری از ان‬ ‫کاریکاتور هایــی کــه روزنامه دانمارکی منتشــر کــرده بود‬ ‫دل ازرده بــود م و در نامه ای محترمانه خطــاب به دبیر این‬ ‫جشنواره گفتم که نمی توانم در جایی حضور داشته باشم که‬ ‫به پیامبر من توهین می کنند‪ .‬به هر حال ان زمان‪ ،‬این نامه‬ ‫به صورت یک اعتراض شد‪».‬‬ ‫فیلم و فیلمنامه از کجا امد‬ ‫بعد از این‪ ،‬چالش بعدی فیلمنامه‪ ،‬نوشتن دیالوگ ها‬ ‫بود ‪ ،‬انتخاب نوع زبان برای دیالوگ ها و نوشتن ان به صورتی‬ ‫که در ترجمه های عربی و انگلیســی فیلم مشــکلی پیش‬ ‫نیاید ‪ .‬پرتــوی در مورد ایــن مرحلــه از نــگارش فیلمنامه‬ ‫می گوید‪ « :‬من فکر می کردم بهتر اســت به زبانی برســیم‬ ‫که پیش از این امتحانش را در سینما پس داده‪ ،‬مثل شیوه‬ ‫گفتاری فیلم اســپارتاکوس که در این صورت باید شــیوه‬ ‫نگارش کتاب هایــی مثل تاریــخ طبری و تفســیر خواجه‬ ‫عبدالله انصاری را در نظــر می گرفتیم؛ ضمن اینکه باید به‬ ‫زبانی می رســیدیم که در دوبله و ترجمه به زبان های دیگر‬ ‫کشورها بگنجد‪».‬‬ ‫«در بازنویسی وقتی سید رضا میرکریمی به ما اضافه‬ ‫شد‪ ،‬این پیشنهاد مطرح شد که اگر بخواهیم زبان گفتاری‬ ‫فیلم را طور دیگری ببینیم‪ ،‬چطور می شود؟ من گفتم بهتر‬ ‫است برای این شیوه دیالوگ نویسی به سراغ افراد دیگری‬ ‫بروید‪ .‬انها پرســیدند پیشنهاد من چه کســی است؟ و من‬ ‫گفتم این زبــان در تخصص اقای بهرام بیضایی اســت و‬ ‫ایشان می توانند این زبان را پربارتر کنند‪ .‬اما اقای بیضایی‬ ‫در ایــران نبودند و اقــای میرکریمی‪ ،‬اقای حمیــد امجد را‬ ‫پیشنهاد دادند و ایشــان هم یک مرحله روی دیالوگ های‬ ‫فیلمنامه کار کردند که بخش هایی از این دیالوگ ها در فیلم‬ ‫موجود است‪».‬‬ ‫یک شهرک برای یک فیلم‬ ‫ت ؛ پــروژه ای که از‬ ‫حاال نوبــت پیش تولید فیلم اســ ‬ ‫خرداد‪ 89‬تا شهریور‪ 90‬طول کشید ‪ .‬در طول این مدت دکور‬ ‫شهرک سینمایی که برای این فیلم در حال ساخته شدن بود‬ ‫هم به پایان رسید‪.‬‬ ‫دکور فیلم هم البته داستان خودش را دارد‪ ،‬در حالی‬ ‫که ابتدا قرار بود فیلم محمد رسول الله در مصر فیلم برداری‬ ‫شود‪ ،‬ایده اینکه از ســرمایه گذاری برای ساخت دکور این‬ ‫فیلم بتوان بعد ها در پروژه های دیگر هم اســتفاده کرد‪ ،‬‬ ‫باعث شــد یک زمیــن ‪ 100‬هکتاری حــد فاصل‬ ‫تهران _ قم ‪ ،‬برای ساختن «شهرک سینمایی‬ ‫محمد رسول الله» انتخاب شود‪.‬‬ ‫شهرک سینمایی در دی ماه‪ 93‬افتتاح‬ ‫شد ‪ ،‬دکوراتورش میلژن کرکا کلژاکویچ یک‬ ‫طراح فرانسوی است که در کارنامه اش جایزه های مهمی‬ ‫ مثل «سزار» و « اکادمی فیلم اروپا» را دارد ‪ ،‬او یک بار هم‬ ‫ی کاندیدا شده است‪.‬‬ ‫برای دریافت جایزه ام ‬ ‫شهرک سینمایی در مقیاس یک در یک ساخته شده‬ ‫اســت‪ ،‬یعنی همه چیز در ان با اندازه واقعی ساخته شده و‬ ‫تالش شده تا جایی که ممکن است از صنایع دستی منطقه‬ ‫برای واقعی کردن فضا استفاده شود‪.‬‬ ‫همه خارجی های فیلم مجیدی‬ ‫به غیر از طراح دکور فرانسوی‪ ،‬فیلم مجیدی میزبان‬ ‫خارجی های دیگــری هم بــود ‪ .‬می گویند تولیــد فیلم در‬ ‫اســتاندارد های جهانی نیازمند عواملی است که در سطح‬ ‫جهانی تجربه داشــته باشــند‪ ،‬یکی از دالیلی که کامپوزیا‬ ‫پرتوی هم برای نوشــتن فیلمنامه انتخاب شده بود ‪ ،‬سابقه‬ ‫همکاری های قبلی او با سینمای فرانسه بود‪.‬‬ ‫از مهم ترین همــکاران خارجی فیلــم مجیدی مدیر‬ ‫ت ‪ .‬ویتوریو اســترارو و فیلمبردار ایتالیایی‬ ‫فیلمبرداری اوس ‬ ‫که سابقه گرفتن ســه جایزه اســکار برای فیلم های اینک‬ ‫اخرالزمان در ‪ ،۱۹۷۹‬اخرین امپراطــور در ‪ ۱۹۸۷‬و قرمزها‬ ‫در‪ ۱۹۸۱‬را در طــول فعالیت حرفــه ای اش دارد‪ ،‬در مورد‬ ‫نحوه اغاز همکاری اش با مجیدی در فیلم محمد رسول الله‬ ‫می گوید‪« :‬سال ‪ ۲۰۱۰‬که با رشــید بن هادی (کارگردان)‬ ‫در پــروژه ای در الجزایر همــکاری می کردم‪ ،‬بــرای اینکه‬ ‫اسالم را بهتر بشناسم‪ ،‬خواندن کتابی درباره زندگی پیامبر‬ ‫محمد (ص) را شــروع کردم‪ .‬به محض اینکه خواندن ان‬ ‫کتاب تمام شــد‪ ،‬مثل یک رویای جادویی ایمیلی دریافت‬ ‫کردم با این مضمون که ایا عالقه مند هســتم در ســاخت‬ ‫بخش اول یک ســه گانه درباره زندگی محمد (ص) حضور‬ ‫داشــته باشــم؟» بدین ترتیب و پس از مالقــات مجیدی‬ ‫کارگردان و حیدریان تهیه کننده فیلم با او در رم‪ ،‬پیوستنش‬ ‫به این پروژه قطعی شد‪».‬‬ ‫مجیدی در مورد نحوه پیوستن استرا ر و به فیلمش‬ ‫می گویــد‪« :‬ایمیلی را به اژانــس فیلمبرداری که‬ ‫اســترارو در ان حضور دارد‪ ،‬فرستادیم و در‬ ‫جواب رزومه کار اســترارو را فرستادند و‬ ‫گفتند که فعال در الجزایر مشــغول‬ ‫کار اســت و بعد از یک سال که‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫همیــن موقع بــود کــه جرقه ســاخت فیلــم محمد‬ ‫رسول الله زده ش د ؛ «من با خودم گفتم‪ :‬تا چه موقع باید فقط‬ ‫عکس العمل داشته باشیم؟ و بر این باور بودم که ما نسبت‬ ‫به تصویر کردن چهره رحمانی پیامبر اسالم(ص) کم کاری‬ ‫کردیم‪ .‬جهان اســام نســبت به شــناخت پیامبر کوتاهی‬ ‫کرده و حتی دیده می شود که بعضی از مسلمانان نام مادر‬ ‫پیامبر(ص) را نمی دانند و به نظرم پیامبر(ص) میان امتش‬ ‫خیلی مظلوم است‪.‬‬ ‫پروژه ای که با انگیزه همیشه منفعل نبودن شروع شده‬ ‫بود ‪ ،‬خیلی زود پر و بال گرفت و با پیدا شــدن سرمایه گذار‪ ،‬‬ ‫مراحل اولیه کار هم اغاز شد ‪ ،‬تحقیقات مفصل و بعد نگارش‬ ‫فیلمنامه اولیه همه تا مهر ماه سال ‪ 86‬تمام شده بود‪.‬‬ ‫بعــد از ان‪ ،‬کار نــگارش فیلمنامه نهایی بــا انتخاب‬ ‫فیلمنامه نویسان اغاز شد‪ ،‬کامپوزیا پرتوی ‪ ،‬فیلمنامه نویسی‬ ‫که در نهایت توســط تیم تولید فیلم انتخاب شــد در مورد‬ ‫چگونگی پیوســتنش به پروژه می گویــد؛ علیرضا رضاداد‪،‬‬ ‫یکی از تهیه کنندگان اجرایــی فیلم‪ ،‬با او تماس گرفت و به‬ ‫او پیشــنهاد همکاری داد‪ .‬پرتوی با قبول این پیشنهاد‪ ،‬در‬ ‫جلسه ای با حضور مجید مجیدی‪ ،‬محمدمهدی حیدریان‪،‬‬ ‫جواد نوروزبیگی و کمال تبریزی شــرکت کرد و انها منابع و‬ ‫تحقیقاتشان را در اختیار او قرار دادند‪.‬‬ ‫«از ان منابــع چنــدان اســتفاده ای نکردم تــا اینکه‬ ‫اقای رضاداد کتــاب دیگری را به من معرفــی کرد‪ ،‬کتاب‬ ‫را نویســنده ا ی مصری درباره زندگی حضرت محمد (ص)‬ ‫نوشــته بــود‪ .‬نکتــه حائز اهمیــت در ان کتــاب‪ ،‬دیدگاه‬ ‫نویسنده ای ســنی بود به حضرت پیامبر‪ .‬این کتاب ما را به‬ ‫دیدگاه مسلمانان سنی نزدیک می کرد و شرایطی را فراهم‬ ‫می اورد تا ما با دیدگاه اهل سنت نسبت به پیامبری حضرت‬ ‫محمد (ص) بیشتر اشنا شــویم‪ .‬پس از مطالعه ان کتاب‪،‬‬ ‫من تحقیقاتم را اغاز کردم و در نهایت به تحقیق جامع تری‬ ‫رســیدم؛ از جمله به کتابی برخوردم که زوایــای تازه ای از‬ ‫زندگی حضرت را برایم روشــن ســاخت و ان کتاب مسیحا‬ ‫نوشته سیدمصطفی موسوی گرمارودی بود‪ .‬با مطالعه این‬ ‫کتاب‪ ،‬بسیاری از مناسبات اجتماعی زمان زندگی حضرت‬ ‫پیامبر برایم روشن شد‪».‬‬ ‫متاثر از سنت غربی تصویرگری‬ ‫گفت وگوی مثلث با انتونیا شرکا ‬ ‫(ص)‬ ‫درباره فیلم محمد‬ ‫محتوای فیلم قابل بحث است‬ ‫گفت وگوی مثلث با‬ ‫یک کارشناس دینی‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلمنامــه کامل را خوانــد‪ ،‬برای همــکاری در ایــن پروژه‬ ‫سینمایی حضور خواهند داشــت‪ .‬برخی دوستان اینجا بود‬ ‫که می گفتند‪« :‬ببین‪ ،‬می خواهد شــما را سر کار بگذارد‪».‬‬ ‫نزدیک سه سال تحقیق و نگارش را شروع کرده بودیم ولی‬ ‫با دیدن این جواب از حضور استرارو در فیلم ناامید شدیم‪.‬‬ ‫بعد از ان دوباره با ایمیل‪ ،‬نامه ای به ایشــان فرســتادیم و‬ ‫دوباره درخواست همکاری کردیم و بعد از یک هفته دیدیم‬ ‫الس َما َو ِ‬ ‫ات‬ ‫جواب نامه را داد که در ان نوشته بود‪« :‬ال َّلهُ ن ُ‬ ‫ُور َّ‬ ‫َو ْ َ‬ ‫ال ْر ِ‬ ‫ض» و پس از ان استرارو گفته بود‪ :‬من افتخار می کنم‬ ‫در پروژه ای باشــم که به نام مقــدس حضرت محمد(ص)‬ ‫باشد‪».‬‬ ‫همکاری برای طراحی و اجرای جلوه های ویژه هم با‬ ‫استفاده از ظرفیت های سینمای جهان انجام شد ‪ ،‬در حالی‬ ‫که قبال ســابقه همکاری با خارجی ها برای جلوه های ویژه‬ ‫در فیلم حضرت سلیمان وجود داشــت‪ ،‬این بار مجیدی و‬ ‫تهیه کننده هایش به سراغ تیم با تجربه تری رفتند‪.‬‬ ‫اســکات ای‪ .‬اندرســون برنده اســکار برای طراحی‬ ‫جلوه ویژه باب در ‪ ،۱۹۹۶‬همچــون «ماجراهای تن تن»‪،‬‬ ‫«ترمیناتــور ‪« »۲‬دروازه نهــم»‪« ،‬کینگ کنــگ» و‬ ‫«اســتخوان های دوست داشتنی» که ســابقه همکاری با‬ ‫کارگردانی هایی مثل اســتیون اســپیلبرگ‪ ،‬جیمز کامرون‬ ‫و پیتر جکســون را هم دارد‪ ،‬برای اجــرای جلوه های ویژه‬ ‫سکانس حمله سپاه ابرهه به شهر مکه دعوت شد‪.‬‬ ‫اقای اندرســون در مورد همکاری اش با پروژه محمد‬ ‫ی مانند «محمد»‬ ‫رسول الله گفته است که معتقد است فیلم ‬ ‫می تواند صنعت ســینمای ایــران را تغییر دهــد‪ .‬او حین‬ ‫همکاری اش با مجیدی‪ ،‬تاکیــد کرده بود بخش مربوط به‬ ‫حرکت لشکر ابرهه و جمع شدن ادم ها پیش از حمل ه به مکه‬ ‫و حمله پرنده ها [ابابیل] خیلی عظیم اســت‪ .‬همچنین کار‬ ‫«دهکده ماهیگیرها» کار های بســیار بزرگــی برای تولید‬ ‫جلوه های ویژه هستند‪».‬‬ ‫«به مجیــدی گفتــم‪ ،‬بــه همــه کارگردان هایی که‬ ‫تاکنون با انها کار کــرده ام هم گفته ام؛ بایــد با جلوه های‬ ‫ویژه همان طور کار کرد که با بخش های دیگر فیلم‪ ،‬یعنی‬ ‫کارگردان ها همان جور که یک بازیگر را کارگردانی می کنند‪،‬‬ ‫همان طور که از فیلمبردار یک حرکت دوربین را می خواهند‪،‬‬ ‫یا برای نورپردازی فکر می کنند‪ ،‬همان طــور هم باید به ما‬ ‫بگویند چه می خواهنــد و بگذارند خودمــان نگران اجرای‬ ‫ان باشیم‪».‬‬ ‫موســیقی فیلم هم؛ ســاخته یک اهنگ ساز مشهور‬ ‫اسکاری اســت‪ ،‬الله رکها رحمان ‪ ،‬یا انطور که رسانه ها او را‬ ‫خطاب می کند‪ ،‬ای‪ .‬ار‪ .‬رحمان ‪ ،‬موزیسین هندی مسلمان ‬ ‫که موســیقی فیلم اســکاری میلیونر زاغه نشــین را هم در‬ ‫کارنامه اش دارد‪.‬‬ ‫اقای رحمان در مورد پیوســتن به پروژه فیلم محمد با‬ ‫بیان اینکه فیلم رنگ خدای مجیدی زندگی او را تغییر داده‬ ‫است ‪ ،‬در یادداشتی برای کتاب این فیلم نوشته است‪« :‬من‬ ‫یکی از طرفداران پ رو پا قرص سینمای ایران هستم‪ .‬عاشق‬ ‫به تصویر کشیده شدن انسانیت در فیلم های ایرانی هستم‪.‬‬ ‫وقتی مجیدی با من تماس گرفت در واقع من این خبر را از‬ ‫دوستم شنیدم که زنگ زد و گفت مجیدی دنبالت می گردد؛‬ ‫می خواهند یک فیلم عظیــم درباره پیامبر بســازند‪ .‬خیلی‬ ‫هیجان زده شدم و سه سال پیش‪ ،‬در ماه رمضان‪ ،‬مجیدی‬ ‫در حال فیلمبرداری سکانس های مختلف فیلم بود‪ .‬من تا‬ ‫قبل از این فقط دو فیلم از مجیدی دیده بودم‪ ،‬اما همان دو‬ ‫فیلم بســیار برایم رضایت بخش بودند‪ .‬البته محمد(ص)‬ ‫در مقیاسی عظیم ساخته شــده که فکر نمی کنم تا به حال‬ ‫در ســینمای ایران ســابقه داشــته یا حتی من در فیلمی با‬ ‫این مقیاس کار کرده باشم‪ .‬این فیلم درباره موضوع بسیار‬ ‫حساسی است و همچنین تالشی است بسیار متهورانه و نیز‬ ‫بسیار شریف برای به تصویرکشیدن مهربانی پیامبر و اینکه‬ ‫او چه مقامی نزد خدا و نــزد پیروانش دارد‪ .‬من فکر می کنم‬ ‫موسیقی یک زبان جهانی است که همه ان را درک می کنند ‪.‬‬ ‫«ما فکر کردیم از انجا که اثراتی از سه دین مختلف در فیلم‬ ‫دیده می شــود شــخصیت هایی از ادیان یهود و مسیحی‬ ‫نیز در فیلم وجود دارد پس موســیقی فیلم هم باید جهانی‬ ‫باشد‪ .‬البته از سازهای سنتی عربی و چیزهایی از این دست‬ ‫استفاده مستمر داشتیم و در بعضی جاها‪ ،‬موسیقی جهانی‬ ‫و ســنتی عربی را ترکیب کردیم‪ .‬می توانــم بگویم تعدادی‬ ‫ملودی به یادماندنی در فیلم خواهید شنید؛ همچنین ترانه‬ ‫عنوان بندی را که سامی یوسف به زیبایی اجرا کرد‪ .‬اما فکر‬ ‫می کنم مهم ترین قطعه ای که همه در موســیقی متن این‬ ‫فیلم دوست داشته باشند‪ ،‬قطعه اخر است‪ .‬قطعه اخر فیلم‪،‬‬ ‫همه‪ ۹۹‬نام پیامبر را شامل می شود‪ .‬برای نخستین بار‪ ،‬سعی‬ ‫کردم این ‪ ۹۹‬نام را در یک اهنگ بگنجانم و تنظیم کنم که‬ ‫این کار تقریبا سه ماه زمان برد‪».‬‬ ‫دیگر عوامل خارجی که در ســاخت ایــن فیلم با تیم‬ ‫مجیــدی همــکاری کرده انــد‪ ،‬فرانکــو فوماگالی‪ ،‬طراح‬ ‫اکسسوار‪ ،‬مایکل اوکانر طراح لباس‪ ،‬جیانتو دروسی طراح‬ ‫گریم‪ ،‬اســتفانو کریدوری همکار جلوه های ویژه میدانی و ‬ ‫روبرتو پرپینانی تدوینگر فیلم بوده اند‪.‬‬ ‫گران ترینفیلمسینمایایران‬ ‫در اولین اخبــاری که در مــورد ســاخت فیلم محمد‬ ‫رسول الله منتشر شد‪ ،‬صحبت از بودجه بیشتر از ‪ 30‬میلیون‬ ‫دالری برای ســاخت این فیلم بو د با پایان کار معلوم شد که‬ ‫هزینه کل فیلم به حدود ‪ 40‬میلیون دالر رسیده است ؛ رقمی‬ ‫ که باعث بلند شدن صدا های اعتراض زیادی شد‪.‬‬ ‫شــرکت نور تابان‪ ،‬وابســته به بنیاد مســتضعفان که‬ ‫ هزینه های فیلم را به عهده داشت ‪ ،‬در یک کنفرانس خبری‬ ‫در مــورد ریز هزینه های این فیلــم توضیــح داد‪« :‬هزینه‬ ‫ساخت دکورهای شهر مکه ‪ 141‬میلیارد ریال‪ ،‬شهر مدینه‬ ‫با ‪ 19‬هکتار ‪ 42‬میلیارد ریال و ســاخت و ســاز ســاختمان‬ ‫اداری ‪ 12/2‬میلیارد بوده اســت‪ .‬همچنین ‪ 3‬میلیارد ریال‬ ‫هزینــه فیلمنامــه‪ ،‬شــش میلیارد ریــال هزینــه مطالعات‬ ‫اجرایی‪ 152 ،‬میلیارد ریال هزینه پیش تولید‪ 310 ،‬میلیارد‬ ‫ریال هزینه تولیــد و ‪ 151‬میلیارد ریال هزینــه پس از تولید‬ ‫فیلم محمد رســول الله شــده اســت‪ .‬مجموع هزینه های‬ ‫صرف شــده برای ســاخت این فیلم ‪ 623/3‬میلیــارد ریال‬ ‫بوده است‪».‬‬ ‫این رقم به نظر خیلی ها سنگین بود ‪ ،‬برخی منتقدان با‬ ‫این استدالل که پروژه های بزرگ هیچ وقت در سینمای ما‬ ‫به اندازه هزینه هایشــان درامد زایی نداشته اند و با استقبال‬ ‫رو به رو نشده اند‪ ،‬این همه هزینه برای فیلم محمد رسول الله‬ ‫را منطقی نمی دانستند‪.‬‬ ‫از جمله این منتقد ها حســین فرح بخش‪ ،‬کارگردان‬ ‫و تهیه کننده اســت که در مصاحبه ای با بیان اینکه « تولید‬ ‫فیلم فاخر در سینمای ایران پروژه ای شکست خورده است‬ ‫و در طول این ســال هایی که از عمر ســینما بعد از انقالب‬ ‫اسالمی می گذرد ما هیچ فیلم فاخری که توفیقی در گیشه‬ ‫یا همان فرهنگ سازی داشته باشد‪ ،‬نداشته ایم» می گوید‪:‬‬ ‫«تجربه نشان داده حضور دولت در ســاخت فیلم فاخر به‬ ‫جای ســرمایه گذاری هزینه کردن اســت‪ ،‬چــرا که عموما‬ ‫سرمایه ای که دولت برای ساخت این فیلم ها هزینه می کند‬ ‫بازگشت ناپذیراست‪».‬‬ ‫خود مجیدی اما انتقاد در مورد هزینه فیلمش را اصال‬ ‫وارد نمی داند‪« :‬ســوال در مورد اینکه ایا سازنده های فیلم‬ ‫به فکر بازگشت سرمایه شــان بوده اند یا نه ‪ ،‬از ان چیز هایی‬ ‫اســت که حال من را بد می کند ‪ ،‬ما اصل را رها می کنیم که‬ ‫پول این فیلم را چه کسی داده است‪ ،‬یک ریال از پول این‬ ‫فیلم از بودجه دولتی نیامده است‪ .‬به این تهران نگاه کنید‪،‬‬ ‫خداوکیلی پول این فیلم‪ ،‬پول ‪ 30 ،20‬عدد از پورشــه های‬ ‫بچه های پولدار این شــهر یا پول دو تا از پنت هاوس های‬ ‫این شهر است‪ .‬اینکه بعد از سالیان سال یک فیلمی راجع‬ ‫به پیامبر اسالم ساخته شده ‪ ،‬این ســوال ها که بودجه اش‬ ‫از کجا امده اســت درســت نیســت‪ ،‬میلیارد میلیــارد پول‬ ‫جابه جا می شــود اما کســی این ســوال را از انها نمی کند‪ .‬‬ ‫«اساســا این فیلم با نگاه ســوددهی نبوده اســت در حالی‬ ‫که اساسا یک بخش ســینما صنعت اســت و ما هم بر این‬ ‫باوریم که فیلم بزرگ باید پول خود را دربیــاورد و فیلم را ما‬ ‫در سطحی ساختیم که با ســاخت های جهانی برابری کند‬ ‫که بتواند به باکس افیس برســد و امیدواریم که فیلم پول‬ ‫خود را در بیاورد‪ .‬ان شاء الله ‪10‬برابر میزان هزینه برای این‬ ‫فیلم درامد خواهد داشــت و همچنیــن نمایش هایی را که‬ ‫در کشــورهای جهان اسالم و کشــورهای دیگر مانند هند‬ ‫خواهد داشت‪».‬‬ ‫این تازه داستان کودکی است‬ ‫فیلم مجیدی‪ ،‬قســمت اول از ســه گانه ا ی در مورد‬ ‫زندگی پیامبر اســت‪ ،‬با اینکه این فیلم در سال دهم بعثت‬ ‫اغاز می شود اما بخش عمده ای از ان در یک فالش بک به‬ ‫دوران قبل از تولد و کودکی پیامبر می پردازد‪.‬‬ ‫پــس از پایان فلش بــک‪ ،‬داســتان دوباره به ســال‬ ‫ ‪10‬بعثت بر می گردد ؛ زمانی که مســلمانان تحریم شده در‬ ‫شعب ابی طالب ‪ ،‬زندگی سختی را می گذرانند تا اینکه قرارداد‬ ‫تحریم ها علیه مسلمانان توسط موریانه ها از بین می رود‪.‬‬ ‫فیلم با اولین سفر پیامبر به شــام و رسیدن به صومعه بحیرا‬ ‫به پایان می رس د ؛ همانجایی که بحیر ا راهب مسیحی مژده‬ ‫پیامبری محمد (ص) را به ابوطالب می دهد‪.‬‬ ‫فیلم مجیدی تا االن ‪ 7‬میلیارد تومان فروش داشــته‬ ‫است و هنوز روی پرده سینما ها در حال نمایش است‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مشکل دردرام‪ ،‬قوت درفرم‬ ‫گفتوگویمثلثباطهماسبصلح جو‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫مورد شخصیت پردازی ها هم همین طور‪ ،‬همه ان چیز هایی‬ ‫که باید پیش از ساخته شــدن فیلم مطرح بشود و پرداخته‬ ‫بشود و برای انها پیش بینی های در خور بشود‪ ،‬عناصر درام‬ ‫هســتند و ان را به وجود می اورند‪ ،‬حاال گاهی ممکن است ‬ ‫چنین چیز هایی در مرحله قبل از تولید شــکل نگرفته باشد‬ ‫و ان وقت اســت که احتماال کارگردان تــاش می کند تا‬ ‫خالء های درام را با چیز دیگری پر کند‪.‬‬ ‫و به نظر شــما این همان اتفاقی است که در مورد‬ ‫فیلم محمد رسول الله افتاده است؟‬ ‫بله‪ ،‬انجا که درام ضعیف اســت کارگردان تالش‬ ‫می کند تا خالء را از طریق تکنیک و نوع فیلمبرداری و خلق‬ ‫جلوه های ویژه پر کند و این اتفاقی است که در اینجا شاهد‬ ‫ان هســتیم‪ .‬البته این موضوع را هم بایــد بگویم که این‬ ‫شیوه موفقی برای جبران کردن ان خالء نیست و در نهایت‬ ‫مشکل پیش می اید‪.‬‬ ‫در مورد موسیقی فیلم ها برخی می گویند که انچه‬ ‫می شنویم کلیسایی است‪ ،‬و تناسبی با موضوع‬ ‫فیلم و فضای ان ندارد‪ ،‬در مقابل منتقدان غربی‬ ‫هستند که عموما موســیقی را پر شکوه توصیف‬ ‫کرده اند که به هر حال صفتی برای توصیف همان‬ ‫موسیقی است‪ ،‬به نظر شما موسیقی فیلم چقدر‬ ‫با فضا و هدف فیلم هماهنگی دارد؟‬ ‫اول بگذارید این نکته را روشــن کنــم که در مورد‬ ‫تحلیل موســیقی کســانی باید نظر بدهند که در این مورد‬ ‫فرهنگ‬ ‫در مــورد فیلم محمد رســول الله اقــای مجیدی‬ ‫حرف های زیادی زده شده اســت و از قضا کامال‬ ‫هم در دو دسته متفاوت‪ ،‬انها که فیلم را دوست‬ ‫داشته اند به شــدت از ان دفاع می کنند و انها که‬ ‫فیلم را دوســت نداشــته اند ان را یک شکســت‬ ‫می دانند و فیلم را اشفته توصیف می کنند‪ ،‬نظر‬ ‫شما در مورد این فیلم چیست؟‬ ‫به نظر من فیلم بدی نیست و تنها فیلم بدی نیست‪.‬‬ ‫دلیل و استدالل شما در اینکه می گویید فیلم بد‬ ‫نیست ‪ ،‬چیست؟‬ ‫ما نمی توانیم این موضوع را نادیده بگیریم که این‬ ‫فیلمازنظرفرموساختارازمجموعهسینمایماجلوتراست‪،‬‬ ‫از نظر تکنیکی هم بسیار جلو تر از سینمای ما قرار دارد‪.‬‬ ‫در مقابل منتقدان فیلم می گویند این همه تکنیک‬ ‫و فن جایی برای فضا و حسی که انتظار داشته اند‬ ‫فیلمی در مورد حضرت رسول در انها بر بیانگیزد‬ ‫ندارد‪...‬‬ ‫من این طور فکــر نمی کنم‪ .‬به نظــر من تکنیک‬ ‫استفاده شــده در فیلم و تالشــی که برای ان شده است‪،‬‬ ‫با موضوع و مضمــون فیلم تناســب دارد و ایــن موضوع‬ ‫کم اهمیت نیست‪.‬‬ ‫شاید به غیر از موضوع هزینه های فیلم و کادری که‬ ‫تهیه کنندگان برای این فیلم در نظــر گرفته اند‪ ،‬نقطه ای‬ ‫که بیشــتر از همــه نظــر منتقدان را بــه خود جلــب کرده‬ ‫فیلمنامه فیلم اســت‪ ،‬این ایراد را به فیلم وارد دانســته اند‬ ‫که در شــخصیت پردازی‪ ،‬در ایجاد تعلیق و در ربط دادن‬ ‫خرده داستان ها‪ ،‬دچار مشکل است‪...‬‬ ‫به نظــر من به طور کلــی فیلم در قســمت درام دچار‬ ‫مشکل است‪ ،‬البته من فیلمنامه را نخوانده ام و نمی توانم‬ ‫در مورد ان اظهارنظــر کنم اما ان چیزی کــه می بینم این‬ ‫است که فیلم در مورد کشش های دراماتیک ضعیف است ‬ ‫و کشمکش های ان به خوبی از کار در نیامده است‪.‬‬ ‫در مورد تعلیــق هم کــه می گویید خــب تعلیق هم‬ ‫از عناصر درام اســت‪ ،‬و وقتی درام ضعیف اســت طبیعی‬ ‫اســت که ان قســمت فیلم هم دچار مشــکل اســت‪ ،‬در‬ ‫‪2‬‬ ‫طهماســب صلح جو‪ ،‬منتقد باسابقه سینم ا‬ ‫در ان گــروه از منتقدیــن قرار می گیــرد که فیلم‬ ‫محمد رســول الله را بد توصیف نمی کند‪ ،‬او البته‬ ‫معتقد اســت که فیلم از نظر‬ ‫دراماتیک ضعف دارد‪ ،‬منتها‬ ‫استدالل می کند که این فیلم‬ ‫می تواند به اســتاندارد های‬ ‫جهانی ســینما نزدیک باشد‬ ‫و از این نظر به ســینمای ما‬ ‫کمک می کند‪.‬‬ ‫کارشناس باشند و موسیقی را بشناســند‪ ،‬اینکه صرفا یک‬ ‫کسی از این موسیقی خوشش نیاید دلیل بر خوب یا بد بودن‬ ‫ان موسیقی نیست‪.‬‬ ‫اما در مورد موسیقی این فیلم ان چیزی که به نظر من‬ ‫می رسد این است که بسیاری از فیلم هایی مشابه این فیلم‬ ‫محمدرسول اللهموسیقی هایملودیکدارند ‪،‬موسیقی هایی‬ ‫که این قدر شفاف هستند که در ذهن بیننده باقی می مانند‪،‬‬ ‫مثالش را می توانید در فیلم مصطفی عقاد ‪ ،‬رسالت ‪ ،‬ببینید و‬ ‫یا در فیلم دکتر ژیواگو ‪ ،‬یا در موسیقی فیلم لورنس عربستان‪.‬‬ ‫اما موسیقی این فیلم ملودی ندارد‪ ،‬من فکر می کنم‬ ‫که شــاید اگر یک الگوی ایرانی برای موســیقی این فیلم‬ ‫انتخاب می شــد‪ ،‬بهتر بود‪ ،‬از این جهت کــه به جایی که‬ ‫فیلم در ان ساخته می شــود ربطی داشت و می توانست در‬ ‫شناسنامه فیلم قرار بگیرد ‪ ،‬اما این انتخاب تولید کننده های‬ ‫فیلم است که چیز دیگری را ترجیح بدهند‪ ،‬همان طور که‬ ‫گفتم در مورد اینکه ایا این ارزشــمند هســت یا نه هم باید‬ ‫کارشناسان موسیقی نظر بدهند‪.‬‬ ‫متاســفانه در مورد فیلــم اقای مجیدی بیشــتر‬ ‫انتقاد ها به مسائل حاشیه ای رفته است‪ ،‬از جمله‬ ‫در مورد هزینه ها یا انتخاب تیم تولید و دعوت از‬ ‫کسانی که در سطح ســینمای حرفه ای دنیا کار‬ ‫کرده اند‪ .‬به نظر شــما مثال انتقاد ها در مورد تیم‬ ‫سازنده فیلم چقدر وارد است؟‬ ‫این طور نیســت که ما به عنوان منتقد حق داشته‬ ‫باشــیم یا بخواهیم که به کارگردان فیلم دستور بدهیم که‬ ‫چرا این فرد را دعوت کردی یا ان فرد را‪.‬‬ ‫وقتی هدف از ســاخت یک فیلمی اکران جهانی ان‬ ‫اســت ‪ ،‬فیلم برای اینکه به هدفش برسد باید از عواملی در‬ ‫این سطح اســتفاده کند‪ ،‬اگر چنین نباشــد ان وقت است‬ ‫که ایرادی به فیلم وارد می شــود‪ ،‬اگر قرار اســت ســقف‬ ‫تماشــاگران فیلم ان هم دســت بــاال یک تــا دو میلیون‬ ‫تماشاگر داخلی باشــند خب این ســوال معقول است که‬ ‫این همه هزینه برای دعوت از چنین تیمی برای چیســت‪ ،‬‬ ‫اما وقتی قرار است فیلم اکران جهانی داشته باشد‪ ،‬باید از‬ ‫طریق ایجاد جاذبه های تکنیکی بتواند سطح خودش را باال‬ ‫ببرد‪ .‬این فیلم برای اینکه در جهان غیر مسلمان و غیر شیعی‬ ‫نمایش داده شود‪ ،‬در حالی که ریشه های نگاه ان به تاریخ‬ ‫زندگی پیامبر شیعی هستند باید چنین بهایی را هم بپردازد‪.‬‬ ‫گفته شد ه که قرار است دو قسمت دیگر این فیلم‬ ‫هم ساخته شود‪ ،‬به نظر شــما در ادامه این روند‬ ‫کارگردان باید چه مسائلی را در نظر بگیرد و اینکه‬ ‫فکر می کنید در کل ساخته شدن چنین فیلم هایی‬ ‫چه کمکی به سینمای ما می کند؟‬ ‫من در مــورد اینکه قرار اســت در اینــده این فیلم‬ ‫ادامه پیدا کن د اطالعی ندارم ‪ ،‬اما انچه مســلم است اینکه‬ ‫ما در سینما افراد کار بلد داریم‪ ،‬ان چیزی که در سینمای ما‬ ‫کم است‪ ،‬ابزار است‪ ،‬برای همین است که ساختن چنین‬ ‫فیلم هایی هزینه ای زیادی دارد‪ ،‬و بخشــی از تولید ان به‬ ‫ناچار در خارج از کشور انجام می شود‪ ،‬چون ما ابزار مناسب‬ ‫در سینمای خودمان نداریم‪.‬‬ ‫اما نکته ای که مایلــم اینجا به ان اشــاره کنم‪ ،‬این‬ ‫اســت که ما زمانی می توانیم از ابزار روز ســینما استفاده‬ ‫کنیم که سینمای جهانی داشته باشــیم‪ .‬از جمله بتوانیم‬ ‫فیلم هایمان را در ســطح جهانی عرضه کنیم‪ ،‬در غیر این‬ ‫صورت داشتن ابزار هم به کار ما نمی اید ‪ ،‬منطق اقتصادی‬ ‫می گوید که شما باید جایی سرمایه گذاری کنید که برگشت‬ ‫ان امکان پذیر باشــد‪ ،‬اگر قرار باشــد بــرای فیلمی ‪100‬‬ ‫میلیون هزینه شــود و ‪ 10‬میلیون برگردد‪ ،‬خب این معنی‬ ‫ندارد‪ ،‬اما اگر اکران جهانی وجود داشته باشد سینمای ما‬ ‫هم می تواند خودش را تا سطح استاندارد های بین المللی‬ ‫ال بکشد‪.‬‬ ‫با ‬ ‫‪69‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫‪70‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫گفت وگوی مثلث با انتونیا شرک ا درباره فیلم محمد‬ ‫(ص)‬ ‫متاثر از سنت غربی تصویرگری‬ ‫‪3‬‬ ‫«محمــد رســو ل الله‬ ‫را بــا رســالت مصطفــی‬ ‫عقــاد مقایســه خواهنــد‬ ‫کرد» ؛ ایــن را انتونیا شــرکا‪،‬‬ ‫منتقــد فیلمی می گوید که‬ ‫معتقــد اســت اســتفاده از‬ ‫تیمی در سطح اســتاندارد های جهانی وقتی بتوان‬ ‫هزینه ان را تامین کرد حتی ممکن است به تولید یک‬ ‫اثر ماندگار هم بینجا مد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫دارند که فیلمی در مورد ایرانیان ببینند‪.‬‬ ‫شما به ریسک بازار های جهانی اشاره کردید‪ ،‬به‬ ‫نظر شــما این گفته اقای مجیدی که انتظار دارد‬ ‫فیلم محمد رســول الله بتواند موجی در ســطح‬ ‫جهانی به راه بیندازد و نگاه ها را به اســام تغییر‬ ‫دهد چقدر می تواند قابل تحقق باشــد؟ و اینکه‬ ‫ایا این فیلم می تواند به فروش در سطح جهانی‬ ‫امیدوار باشد؟‬ ‫این شاید توقع زیادی باشــد ‪ ،‬اول به این دلیل که‬ ‫ما در سینمای جهان سابقه فیلم رسالت را داریم‪ ،‬که همه‬ ‫چیز را در مورد پیامبر گفته اســت و اتفاقا فیلمی ساده تر و‬ ‫بدون این همه اکروبات بازی اســت‪ ،‬شیعه و سنی هم ان‬ ‫فیلم را قبول دارند و فکر می کنم در زمان اکران فیلم محمد‬ ‫رســول الله نا خود اگاه مقایســه ای بین این دو فیلم پیش‬ ‫می اید‪ .‬در نهایت به نظر می رسد که فیلم محمد رسول الله‬ ‫هر چند در ســطح جهانی مخاطب خواهد داشــت اما بعید‬ ‫است که همه هزینه ان از این راه جبران شود‪.‬‬ ‫باید این موضوع را هم قبول کــرد که به خصوص در‬ ‫کشــور های غربی نوعی جهت گیری در مورد اسالم وجود‬ ‫دارد‪ ،‬در داخل دنیای اســام هم یکسری اختالف هایی‬ ‫وجود دارد ‪ ،‬بنا بر این نمی شــود اطمینان داشت که فیلمی‬ ‫ بتواند در مــورد زندگی پیامبر ختم کالم باشــد‪ ،‬هر چند که‬ ‫من امیدوار هســتم که فیلم بتوانــد هزینه های خودش را‬ ‫در بیاورد‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫فیلم محمد رسول الله از جهاتی یکی از فیلم های‬ ‫ویژه تاریخ ســینمای ایران اســت‪ ،‬امــا هزینه و‬ ‫تیم سطح باال و چیز هایی مانند این نمی تواند به‬ ‫تنهایی برای توصیف یک فیلم کافی باشد‪ ،‬فکر‬ ‫می کنید در توصیف این فیلم مهم ترین نکته ها‬ ‫کدام است؟‬ ‫فیلم با ان عوامل و امکانات و بودجه و ان ترکیب‬ ‫تیمی که برای ســاخت در نظرگرفته شــده است‪ ،‬قطعا در‬ ‫سینمای ما فیلمی قابل توجه است‪ ،‬اما چند نکته هم هست‬ ‫که نمی شود از انها چشم پوشید‪.‬‬ ‫اولین چیز ی که به نظر من می اید این است که فیلم‬ ‫از نظر شمایل نگاری بیشتر به مسیحیت نزدیک است‪ ،‬البته‬ ‫معنی این عبارت ان نیست که فیلم در جایی خالف گویی‬ ‫کرده اســت‪ ،‬بلکه موضوع این اســت که طــراح صحنه‪،‬‬ ‫نور پرداز و فیلمبــردار و مانند ان ها‪ ،‬کمتر با هنر اســامی‬ ‫اشــنایی دارند و در نتیجه از اندوخته های خودشان که از‬ ‫مسیحیت امده است استفاده کرده اند‪.‬‬ ‫برای مثال وقتی به پوســتر فیلم نگاه می کنید بیشتر‬ ‫تصویر حضرت مریم و عیسی (ص) به یاد شما می اید‪ ،‬در‬ ‫صورتی که یکی از مواردی کــه در مورد زندگی پیامبر اکرم‬ ‫مطرح است این است که ایشــان در ‪ 40‬سالگی به رسالت‬ ‫رسیده اند‪.‬‬ ‫نکته دیگری که به نظرم می اید ‪ ،‬در مورد انتخاب اقای‬ ‫مجیدی اســت‪ ،‬با اینکه او این تجربــه را دارد که لحظات‬ ‫زیبای کودکی را به تصویر بکشد و در اینجا هم می بینیم که‬ ‫چه رابطه لطفی بین مادر و کودک را به نمایش در اورده است‬ ‫اما من فکر می کنم که شاید بهتر بود برای چنین پروژه ای‬ ‫از کسانی که سابقه ساخت ســریال یا فیلم های تاریخی و‬ ‫مذهبی دیگر را دارند دعوت می شد‪.‬‬ ‫مساله دیگر این اســت که این فیلم بســیار طوالنی‬ ‫اســت‪ ،‬طوری که در نهایت خسته کننده می شــود‪ ،‬البته‬ ‫جذابیت امکانات تکنیکی وجود د ارد اما همه اینها قبال در‬ ‫سینمای دنیا تجربه شده است و چیز های عجیبی نیست‪ ،‬‬ ‫به همین دلیل فکر می کنم شــاید مونتــور فیلم باید کمی‬ ‫دلسوزی را کنار می گذاشت‪.‬‬ ‫موضــوع دیگر وجود اشــفتگی در فیلمنامه اســت‪ ،‬‬ ‫ما در همان ابتدا با تعداد زیادی اســم و شخصیت رو به رو‬ ‫می شویم ‪ ،‬در حالی که از انجایی که داستان در مورد کودکی‬ ‫پیامبر است‪ ،‬شاید می شد با یک ســیر خطی و قصه گویی‬ ‫وارد شد و کار را کم درد سر تر می کرد‪.‬‬ ‫در مورد فیلمنامه همان طور که اشــاره کردید برخی‬ ‫اشکال ها مشهود است‪ ،‬مثال در مورد شخصیت پردازی‪،‬‬ ‫شــاید این عبــارت بتوانــد موضــوع را توصیــف کند که‬ ‫شــخصیت پردازی مرعوب اسامی شده اســت و ما عمال‬ ‫شخصیت ها را نمی بینیم بلکه سایه ها را می بینیم‪.‬‬ ‫فکر می کنم به سراغ موضوعات تاریخی رفتن‪ ،‬کمی‬ ‫ما را دچار این مشکل می کند که تصورکنیم مخاطب ما این‬ ‫افراد را می شناســد و فکرکنیم که نیازی نیست در مورد انها‬ ‫کار خاصی انجام شــود‪ ،‬چون بر مبنای ان پیش فرض ما‬ ‫ناخود اگاه به ســراغ شــخصیت پردازی نمی رویم؛ اما این‬ ‫فیلم حتی برای ما مخاطب هایی که تا حدودی تاریخ اسالم‬ ‫را می دانیم هم از این نظر گیج کننده است؛ از طرف دیگر‬ ‫ما موسیقی کر کننده ای داریم و لحظه هایی که قرار است‬ ‫عظمت انها ما را مرعــوب کند‪ ،‬اما واقعیت این اســت که‬ ‫مقدمات بر انگیخته شــدن ان احساســات در فیلم فراهم‬ ‫نمی شود و تنها سعی می شود که با تکنیک و موسیقی این‬ ‫حس به مخاطب تزریق شود‪.‬‬ ‫فکر می کنید این موضوع را باید به دلیل انتخاب‬ ‫مجیدی دانســت یا به نظر شما اشــکال دیگری‬ ‫وجود دارد؟‬ ‫من فکر می کنم که این ها تقصیر مجیدی نیست‪ ،‬‬ ‫شــاید هرکدام دیگر ازکارگردان های ما درکنار اسکورا قرار‬ ‫بگیرند‪ ،‬همین وضعیت را داشته باشــند‪ ،‬شاید تا حدودی‬ ‫مرعوب شــده باشــند و یک مقداری از کار را به سلیقه انها‬ ‫وا گذار کرده باشــند‪ ،‬این موضوع در فیلم قابل مشــاهده‬ ‫اســت ‪ ،‬بیشــتر از اینکــه درام را در فیلم ببینیــم تکنیک و‬ ‫امکانات عظیــم را در ان فیلــم می بینم‪ .‬شــاید هر کدام‬ ‫دیگر از کارگردان های ما هم بودند در چنین وضعیتی قرار‬ ‫می گرفتند‪ ،‬به نظر می رسدکه هرکدام از کارگردان های ما‬ ‫که قرار باشد با چنین تیمی کار کنند باید اول روی خودشان‬ ‫کمــی کار کنند و امکانــات را در خدمت درام قــرار دهد نه‬ ‫اینکه بر عکس‪.‬‬ ‫در مورد تیمی که مجیدی برای کار انتخاب کرد ه‪ ،‬‬ ‫هم حرف و حدیث های زیادی زده شــده است‪،‬‬ ‫فکر می کنید اصال این حرف ها می تواند محلی از‬ ‫اعراب داشته باشد؟‬ ‫این که بگوییم که الزم بوده اســت از چنین تیمی‬ ‫استفاده بشود یا نه به ســرمایه گذار فیلم بر می گردد‪ ،‬اگر‬ ‫چنین بودجه ای هســت‪ ،‬چرا که نه‪ ،‬خیلی هم خوب است‬ ‫که کسانی بیایند و به سینمای ما کمک کنند‪ ،‬و شاید حتی‬ ‫اثری که می سازند ماندگار هم بشود‪ ،‬امکانات ساخت یک‬ ‫فیلم نمی تواند مورد انتقاد باشد‪.‬‬ ‫اما موضوعی کــه می خواهم به ان اشــاره کنم این‬ ‫است که در هنر اسالمی ما سنت تصویری به ان شکلی که‬ ‫در هنر مسیحی داریم‪ ،‬وجود ندارد و بنابراین طبیعی است‬ ‫که بخشی از چنین کارهایی سپرده می شود به کسانی که‬ ‫ان سنت تصویری را دارند و نمی شود به این موضوع خرده‬ ‫گرفت شــاید چنته انها پر تر باشــد و همین موضوع باعث‬ ‫می شود که رد پای انها در فیلم پیدا باشد‪.‬‬ ‫گفته می شود که قرار اســت دو قسمت دیگر از‬ ‫زندگی پیامبر ســاخته شــود و حد اقل حرف این‬ ‫است که قسمت دوم هم توســط اقای مجیدی‬ ‫ساخته شود‪ ،‬اگر بنا باشــد بر مبنای قسمت اول‬ ‫قضاوت کنیم‪ ،‬نظر شما در این مورد چیست؟‬ ‫قسمت اول این فیلم بســیار هوشیارانه با انتخاب‬ ‫قسمت کودکی پیامبر ساخته شده اســت‪ ،‬این قسمت از‬ ‫زندگی پیامبر مورد انتقاد عمده نیســت‪ ،‬اما در بخش های‬ ‫دیگر زندگی پیامبر‪ ،‬اختالف نظر های زیادی وجود دارد ‪ ،‬با‬ ‫در نظر گرفتن اینکه فیلم قرار است محصول صادراتی باشد ‬ ‫و برای ان هزینه شده است تا بتوان ان را در سطح جهانی به‬ ‫نمایش در اورد من فکر می کنم که قسمت های دیگر این‬ ‫مجموعه ممکن است با ریسک بازار بیشتری رو به رو باشند‪.‬‬ ‫و فکر می کنید ادامه این فیلم در سینمای ایران‬ ‫چه تغییری ایجاد خواهد کرد؟‬ ‫به نظر من اختصاص چنین بودجه هایی به چنین‬ ‫پروژه هایی در صورتی که قرار باشــد تکرار شود‪ ،‬می تواند‬ ‫مشکلی برای سینمای ما باشــد‪ ،‬چرا که سینمای ما نیاز به‬ ‫امکانات مالی دارد‪.‬‬ ‫موضوع فیلم محمد رســول الله با همــه اهمیتی که‬ ‫دارد‪ ،‬تنها به دین ایرانیان می پردازد و شــاید بتواند نماینده‬ ‫هر کشور اسالمی دیگری هم باشد‪ ،‬در صورتی که مثال اگر‬ ‫قرار باشد ما فیلمی را به اسکار معرفی کنیم ‪ ،‬جهانیان انتظار‬ ‫‪71‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫محتوای فیلم قابل بحث است‬ ‫گفت وگوی مثلث با یک کارشناس دینی‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫فاطمه کریمخان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫برخی منتقدان سخت گیر ادعا کرده اند که فیلم‬ ‫محمد رسول الله تصویری غیر واقعی از سال های‬ ‫اولیه زندگی پیامبر ارائه می دهد ‪ ،‬نظر شما در این‬ ‫مورد چیست؟‬ ‫با این شــکل کلی نمی توان گفت کــه تصویری‬ ‫غیر واقعی از پیامبر اکرم ارائه شــده اســت یــا خیر‪ .‬نه به‬ ‫صورت کلی می توانیم فیلــم را رد کنیم و نــه به طور کلی‬ ‫می توانیم ان را تایید کنیم‪ .‬هر یــک از ماجراهایی که در‬ ‫فیلم به عنوان یکی از ماجراهــای زندگی پیامبر به تصویر‬ ‫کشیده شده اســت‪ ،‬باید به صورت جداگانه مورد بحث و‬ ‫بررســی قرار گیرد‪ .‬اما به هر حال‪ ،‬بخش هایی از انچه که‬ ‫به عنوان بازنمایی زندگی پیامبر اکرم به تصویر درامده‪ ،‬مورد‬ ‫ تردید و سوال است‪.‬‬ ‫برخــی روایت هایی که در ســاخت فیلــم از انها‬ ‫استفاده شده از جمله روایتی که مربوط به کودکی‬ ‫پیامبــر و نجــات یک روســتا از قحطی اســت‪ ،‬‬ ‫روایت های مشهوری نیســتند‪ ،‬ایا این روایت ها‬ ‫استناد های درستی دارند و ایا استفاده از چنین‬ ‫روایت هایی غیر مشهوری می تواند باعث انتقاد‬ ‫به فیلم بشود؟‬ ‫در استفاده از روایات و نقل های تاریخی‪ ،‬شهرت‬ ‫صحت روایت اهمیت دارد‪ .‬اگر‬ ‫روایت مهم نیست‪ ،‬بلکه ّ‬ ‫به این نتیجه برسیم که نقلی صحیح است و در عالم واقع‬ ‫این اتفاق روی داده‪ ،‬می توانیم از ان استفاده بکنیم‪ .‬برای‬ ‫دستیابی به صحت روایات هم از دو ناحیه اقدام کنیم‪ .‬هم‬ ‫باید از جهت سند‪ ،‬بررسی شود و مطمئن شویم که دارای‬ ‫سند صحیحی است و هم از جهت محتوا باید مورد بررسی و‬ ‫ارزیابی قرار گیرد‪ .‬محتوای روایت نباید مغایرت و مخالفتی‬ ‫با قران کریم‪ ،‬ســنت اهل بیت علیهم السالم‪ ،‬داده های‬ ‫عقلی‪ ،‬تاریخ قطعی‪ ،‬مســلمات دینی و‪ ....‬داشته باشد‪.‬‬ ‫همچنیــن نباید به گونه ای باشــد که موجــب وهن دین و‬ ‫اموزه های وحیانی شود‪.‬‬ ‫اما درباره استفاده از نقل های غیر مشهور‪ ،‬که موجب‬ ‫برخی انتقادها شده‪ ،‬هر چه کار مهم تر و شخصیت داستان‬ ‫ارزشمندتر باشد‪ ،‬حساسیت نســبت به او و انتساب برخی‬ ‫کارها و جریان های تاریخی به او باید بیشتر باشد‪.‬‬ ‫بنا بر حکم عقل و سیره عاقالن‪ ،‬نویسندگان فیلمنامه‬ ‫و مشــاوران انها باید از متون روایی ای بهره می بردند که‬ ‫مورد اتفاق مذاهب اســامی و مورد تائید پژوهشــگران‬ ‫حوزه علوم حدیث و تاریخ باشد‪ .‬همچنین نقل ها و روایات‬ ‫تاریخی مشکوک یا ســوال برانگیز نباید در فیلمی که قرار‬ ‫است مانند شــخصیت اصلی فیلم دارای رسالتی جهانی‬ ‫باشد‪ ،‬مورد استفاده قرار گیرد‪.‬‬ ‫در فیلم تالش زیادی برای نشان دادن توطئه ها‬ ‫علیه پیامبر دردوران کودکی ایشان نمایش داده‬ ‫می شــود‪ ،‬ایا این روایت ها اوال درست هستند و‬ ‫دوم ایا این روایت ها باعث ایجاد فاصله بیشــتر‬ ‫بین پیروان ادیان نمی شــود؟ برداشــت شما از‬ ‫نمایش چنین روایت هایی چیست؟‬ ‫بی تردیــد هــر جریان حقی یــا حتی هــر جریان‬ ‫جدیدی‪ ،‬مورد پذیرش عده ای از مردم بوده و عده ای دیگر‬ ‫با ان مخالفند‪ .‬در طول تاریخ برخی از اخبار منتشــر شده‬ ‫درباره رویدادهــای اینده در میان عــده ای از مردم ایجاد‬ ‫‪4‬‬ ‫دکتر سید محسن موســوی‪ ،‬مدیر گروه علوم‬ ‫قران و حدیث دانشــگاه مازندران است‪ .‬می گوید‬ ‫خیلی ها اعتقاد دارند که نمی توان انتظار داشــت‬ ‫در یک فیلم بیــش از ‪ 10‬درصد شــخصیت واقعی‬ ‫تاریخی روایت شــود؛ او همچنین در این مصاحبه‬ ‫در مورد برخــی ایراد هایی که از طــرف منتقدان و‬ ‫بینــدگان فیلم محمد رســول الله به ان وارد شــده‬ ‫توضیــح داده اســت و می گویــد برای اهــل علم و‬ ‫تحقیق دیدن فیلم نمی توانــد موجب پیش امدن‬ ‫داوری اشــتباه شــود اما کســانی که چنین پیش‬ ‫زمینــه ای ندارند و امــوزش ندیده اند همیشــه در‬ ‫معرض خطر قرار دارند‪.‬‬ ‫شوق می کرد و برخی دیگر از مردم را به ویژه انان که منافع‬ ‫خود را در خطر می دیدند را نگران و ناراحت می ســاخت‪.‬‬ ‫خبر ظهور موسی‪ ،‬فرعون و فرعونیان را نگران کرد و سعی‬ ‫در مقابله با ان داشتند‪ .‬حتی خواستار تغییر در مسیر تاریخ‬ ‫بودند‪ .‬اما عده ای هم برای دیدار و درک موسی علیه السالم‬ ‫انتظار می کشیدند‪ .‬این نکته در طول تاریخ در جریان بوده‬ ‫و خواهد بود‪ .‬چنان که امروز عــده ای از مردم برای ظهور‬ ‫مهدی ال محمد (علیهم السالم و عجل الله فرجهم) دعا‬ ‫می کنند و امدنش را انتظار می کشــند‪ .‬ولی در مقابل هم‬ ‫گروهی به دنبال ایشــان می گردند تا به او اسیب برسانند و‬ ‫چه بسا در پی کشتن ایشان باشند‪.‬‬ ‫پیامبراکرم نیز از این قاعده مستثنا نیست‪ .‬هم موافق‬ ‫دارد و هــم مخالف‪ .‬هم دوســت دارد و هم دشــمن‪ .‬اما‬ ‫پر رنگ کردن این مساله در فیلم و پرداخت بیش از اندازه به‬ ‫ان‪ ،‬نیازمند دالیل روایی و تاریخی کامل و درستی است که‬ ‫بتواند این ادعا را پشتیبانی کند‪ .‬در تصویرسازی از این گونه‬ ‫مطالب نمی توان به تحلیل های ســطحی و حدس های‬ ‫غیرعلمی برخی گویندگان استناد کرد‪.‬‬ ‫اما اینکه این فیلم سینمایی به عنوان روایت تصوری‪،‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫موجب فاصله بیشــتر پیروان ادیان بشــود‪ ،‬بنــده چنین‬ ‫تصوری نــدارم‪ .‬خردمندان در هر دینی متوجه می شــوند‬ ‫که این یک فیلم اســت و در فیلم نمی توان زندگی واقعی‬ ‫فردی و عقاید و افکار او را انعکاس داد‪ .‬برخی اهل تحقیق‬ ‫و نیز بعضی از هنرمندان بر ایــن باورند که در یک فیلم که‬ ‫درباره یک شــخصیت دینی یا سیاسی ســاخته می شود‪،‬‬ ‫نمی توان بیش از ده درصد شخصیت و افکار او را به تصویر‬ ‫کشــید‪ .‬اما بازتاب منفی اینگونه روایت های تصویری در‬ ‫میان توده مردم که کمتر اهل مطالعه و فکر هستند‪ ،‬انکار‬ ‫کردنی نیست‪.‬‬ ‫برخــی این موضــوع را مطــرح کرده انــد که در‬ ‫روایت ها همواره تاکید بر این اســت که پیامبر تا‬ ‫پیش از رسیدن به رسالت در ‪ 40‬سالگی انسانی‬ ‫عادی بوده است و نسبت دادن این معجزات به‬ ‫حضرت ایشان‪ ،‬درست نیست‪ .‬نظر شما در این‬ ‫مورد چیست؟‬ ‫برای پاسخ دادن به این پرسش باید یک تعریفی از‬ ‫معجزه داشته باشیم‪ .‬متاسفانه یک برداشت عامیانه از این‬ ‫واژه در میان مردم انتشار یافته و اگاهان هم به وظیفه خود‬ ‫درست عمل نکرده و جلوی این تلقی نادرست را نگرفته اند‪.‬‬ ‫امروزه به هر کاری که شگفت اور باشد و بیشتر مردم ان کار‬ ‫را انجام نمی دهند‪ ،‬معجزه می گویند‪.‬‬ ‫ولی معجزه عملی اســت خارق عادت (غیر عادی)‬ ‫که از سوی خداوند و به اجازه وی به دست پیامبر او‪ ،‬برای‬ ‫اثبات پیامبری اش یا گواه راســتگویی اش انجام می شود‬ ‫و مردم از انجام مانند ان‪ ،‬عاجز و ناتوان هستند‪ .‬بنابراین‬ ‫پیامبر پیش از پیامبری معجزه نمی کند‪ .‬به اراده خود و هر‬ ‫زمان که خود بخواهد‪ ،‬نمی تواند معجزه کند‪ .‬هرگاه مردم‬ ‫خواســتار معجزه شــوند‪ ،‬تا اذن الهی نباشــد‪ ،‬معجزه ای‬ ‫اتفاق نمی افتد‪.‬‬ ‫حال پاسخ به اینکه ایا پیامبر پیش از مبعوث شدن به‬ ‫پیامبری فرد عادی بدون قدرت های ماورایی بودند یا خیر‪،‬‬ ‫اگر این سوال به این معنا است که ایا پیامبر معجزه می کرده‬ ‫یانه‪ ،‬پاسخ منفی اســت‪ .‬زیرا هیچ رسالتی در میان نیست‬ ‫که نیاز به معجزه باشــد‪ .‬اما به ظهور رسیدن کرامت هایی‬ ‫که برخی انسان های پاک و خودساخته توانایی انجام ان‬ ‫را دارند‪ ،‬از پیامبر اســام هم ممکن بوده و نیز توجه هایی‬ ‫الهی به ایشــان یا نشــانه هایــی الهی در زندگی ایشــان‬ ‫وجود داشته است‪ .‬توجه داشــته باشیم که این کرامات و‬ ‫توجه های خداوند برای غیر عادی یا فرابشر معرفی کردن‬ ‫پیامبر اکرم نیست‪ ،‬بلکه برای نشان دادن خاص بودن او‬ ‫برای خواص جامعه است‪.‬‬ ‫البته نظر بنده درباره اینکــه پیامبر را دارای معجزات‬ ‫و کرامات متعدد معرفی بکنیم‪ ،‬این است که نه تنها درباره‬ ‫این برهه از زندگی پیامبر ‪ -‬که کارگردان محترم و همکاران‬ ‫گرامی شــان برای به تصویر کشــیدن ان زحمت فراوان‬ ‫کشیده اند‪ -‬بلکه درباره تمام زندگی ایشان و به ویژه بعد از‬ ‫رسالتشان‪ ،‬معرفی ایشان به عنوان دارنده قدرت به عجز‬ ‫دراورنده‪ ،‬معرفی درستی نیست‪ .‬مخاطب فیلم یا داستان‬ ‫می فهمد که این قدرت زیاد و خیره کننده‪ ،‬از خود او نیست‪،‬‬ ‫بلکه از خدای او است‪.‬‬ ‫انچه که برای او فضیلت است‪ ،‬محتوای پیام پیامبر‬ ‫است که مردم را به توحید‪ ،‬انسان سازی‪ ،‬انسان دوستی و‬ ‫مهربانی و‪ ...‬فرا می خواند‪ .‬مردم‪ ،‬پیرو هر دین و مذهبی‬ ‫که باشــند باید اخالق حســنه پیامبر را که بارهــا در قران‬ ‫مورد توجه قرار گرفته را ببینند‪ .‬ســازندگان فیلم باید توجه‬ ‫می داشــتند که دارند فیلم زندگی محمدی را می سازند که‬ ‫فرستاده خدا اســت‪ ،‬نه محمدی که فرمانروا بود و در یک‬ ‫برهه از زمان قدرت برتر جهان شــد و دارای قدرت زیاد و‬ ‫معجزه فراوان بود که مردم را به شگفت می اورد‪.‬‬ ‫خالصه اینکه تفکرات پایه ای و مبنایی ســازندگان‬ ‫در ساخت یک فیلم بســیار با اهمیت است‪ .‬اگر بخواهیم‬ ‫یک نقدی را از این جهت به فیلمنامه و فیلم وارد کنیم این‬ ‫است که مخاطب خاص می فهمد که گروه سازنده در این‬ ‫بحث های مبنایی دچار سردرگمی عجیبی است و این اصول‬ ‫و مبانی برای انها به صورت دقیق روشن نیست‪ .‬بخشی از‬ ‫فراز و نشیب ها و قدرت و ضعف هایی که در سکانس های‬ ‫مختلف فیلم دیده می شود‪ ،‬نتیجه این ضعف گروه سازنده‬ ‫است‪.‬‬ ‫اقای مجیدی در مورد ساخت این فیلم گفته بود‬ ‫نگاه های نا مناسب به اسالم و پیامبر اسالم برای‬ ‫او انگیزه ای برای ساختن این فیلم شده است تا‬ ‫نگاهی متفاوت به اسالم و پیامبر را نشان بدهد‪،‬‬ ‫به نظر شما ساخت چنین فیلم هایی چه تاثیری‬ ‫در نوع نگاه ها به اسالم در سراسر دنیا دارد؟‬ ‫نگاه نادرست به اســام محصول مجموعه ای از‬ ‫عوامل است که برای برطرف کردن ان باید فکری اساسی‬ ‫کرد و بر اســاس ان فکر‪ ،‬دســت به اقداماتی مناسب زد‪.‬‬ ‫بخشی از این نگاه نادرست محصول اثار مکتوبی است که‬ ‫در معرفی اسالم و مذهب شــیعه به نگارش درامده است‪.‬‬ ‫ ترجمه های نادرســت از قــران و متون اصلی اســامی و‬ ‫شــیعی‪ ،‬همچنین عدم دسترسی ایشــان به منابع اصیل‬ ‫اســامی به زبان انگلیســی یا زبان های دیگر اســت‪ .‬با‬ ‫مطالعه اثار مستشــرقان می بینیم که قضاوت نادرســت‬ ‫ایشــان درباره اســام‪ ،‬نتیجه مطالعه متونی است که در‬ ‫شناخت اسالم خوانده اند که یا منابع اصیلی نبوده یا ترجمه‬ ‫خوبی نداشــته اســت و‪ .....‬این بخش از مشــکالت با‬ ‫ساخت فیلم برطرف نمی شود‪.‬‬ ‫بخش دیگری از مشــکالت ما در این باره محصول‬ ‫عملکرد نادرســت ما نســبت به محتوای دین ما است‪ .‬با‬ ‫تاســف بخش قابل توجهی از مــردم دنیا‪ ،‬مســلمانان را‬ ‫انسان هایی بی منطق‪ ،‬خشن و دروغگو و‪ ...‬می دانند‪ .‬این‬ ‫نوع نگاه با ساخت چند فیلم اصالح نمی شود‪.‬‬ ‫بنده منکر تاثیرگذاری فیلم نیستم و بی تردید این فیلم‬ ‫و فیلم هایی از این دســت‪ ،‬در اصالح بخشــی از ان نگاه‬ ‫نادرست‪ ،‬موثر خواهد بود‪ .‬اما اگر هدف ما بازسازی چهره‬ ‫اسالم و مسلمانان در دنیا است‪ ،‬نیازمند یک برنامه ریزی‬ ‫درست و انجام مجموعه ای از کارهای هماهنگ فرهنگی‬ ‫هستیم تا بتوانیم اسالم را ان گونه که هست به دنیا معرفی‬ ‫کنیم‪.‬‬ ‫با توجه بــه اینکه قرار اســت قســمت های دوم‬ ‫و ســوم این فیلم هم ساخته شــود به نظر شما‬ ‫مهم تریــن موضوعی که باید در ســاخت چنین‬ ‫فیلم هایی مورد توجه قرار بگیرد چیست؟‬ ‫بخش زیــادی از انتقادهایی که به اقای مجیدی‬ ‫و همکارانش شــده‪ ،‬ناظر بــه ضعف در متونی اســت که‬ ‫دســتمایه نگارش فیلمنامه شــده اســت‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫ضعف در پژوهش یکی از ضعف هایی اســت که به چشم‬ ‫می اید‪ .‬اگر یک گروه کاربلد که کارشناس در اعتبارسنجی‬ ‫متون روایی و تاریخی باشــند‪ ،‬متون مورد اســتفاده را به‬ ‫صورت جزء به جزء مورد بررسی قرار دهند و از ورود منابع و‬ ‫متن های ضعیف‪ ،‬مور د تردید یا ســوال انگیز و شبهه امیز‬ ‫جلوگیری کنند‪ ،‬شاهد فیلم های بهتری خواهیم بود‪.‬‬ ‫ناگفته نماند که اوردن نام برخی از اساتید یا روحانیون‬ ‫به عنوان مشــاور‪ ،‬موجب رفع اشــکاالت یا انتقاد نکردن‬ ‫نیست‪ .‬در سال های اخیر چه در سینما و چه در سیما مرسوم‬ ‫شــده که نام یک فرد روحانی یا حتــی غیرروحانی که گاه‬ ‫تحصیالت دینی هم ندارند‪ ،‬به عنوان مشاور مذهبی نوشته‬ ‫می شود‪ .‬احســاس می شــود که این کار برای جلوگیری‬ ‫از برخی انتقادها از اشــکاالتی اســت که ممکن است از‬ ‫ناحیه دینی به فیلم گرفته می شود‪ .‬باید توجه داشت که در‬ ‫ساختن فیلم هایی که دارای موضوعات دینی یا تم مذهبی‬ ‫است باید افرادی که تخصص کافی در ارزیابی متون دینی‬ ‫دارند‪ ،‬هم در نگارش فیلمنامه و هم در مرحله ســاخت‪ ،‬به‬ ‫سازندگان فیلم کمک کنند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫یک عاشقانه ارام‬ ‫سیدمحمدصادق لواسانی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫ماموریتغیرممکن!‬ ‫این روزها صفت هایی مانند پرهزینه ترین‪ ،‬بزرگترین‪ ،‬عظیم ترین‪ ،‬حرفه ای ترین‪ ،‬سینمایی ترین‪ ،‬فاخرترین‪ ،‬استراتژیک ترین و چندین و چند «ترین» دیگر در سینمای ایران‪،‬‬ ‫بارها و بارها پیش و پس از نام فیلم «محمد رسول الله (ص)» به کارگردانی مجید مجیدی در رسانه های ایرانی دست به دست می شود؛ فیلمی که توانسته بخشی از مخاطبانی‬ ‫» داســتان را از تبعید و تحریم شعب ابی طالب اغاز می کند و در فالش بک هایی به‬ ‫که سال ها با سینما قهر کرده بودند را با خود همراه کند‪.‬مجیدی در «محمد رسول الله (ص) ‬ ‫دوران جاهلیت و هنگام تولد پیامبر اکرم (ص) می رودو تا ‪ 12‬سالگی با ایشان همراه می شود‪ .‬او در این فیلم‪ ،‬داستانی شاعرانه از برکت وجود رسول خدا (ص) و معجزات کمتر‬ ‫شنیده شده را با فیلمبرداری و موسیقی فوق العاده پیش چشم مخاطب می گذارد و رابطه زیبای ایشان با عبدالمطلب‪ ،‬ابوطالب‪ ،‬امنه‪ ،‬حلیمه و اطرافیان را به تصویر می کشد‪.‬‬ ‫چگونه ساخته شد؟‬ ‫موافقان و مخالفان ‬ ‫هدف‪ :‬روایتی شاعرانه از زندگی رحمه للعالمین (ص) برای‬ ‫تماشاگران بین المللی از کودکی حضرت محمد (ص) که‬ ‫در میان فرقه های مختلف اســامی هیچ اختالفی درباره‬ ‫ان وجود ندارد‪.‬‬ ‫نماینده ایرانی در اسکار ‪2016‬‬ ‫سرمایه گذار‪ :‬بنیاد مستضعفان و جانبازان‬ ‫هزینه تولید فیلم‪ 610 :‬میلیارد ریال ‪ ،‬شامل‬ ‫• هزینه نگارش فیلمنامه و پیش تولید‪155 :‬میلیارد ریال‬ ‫• هزینه تولید‪۳۱۰ :‬میلیاردریال‬ ‫• هزینه پس از تولید‪۱۵۱ :‬میلیاردریال‬ ‫ساخت یک شهرک سینمایی برای فیلم‪:‬‬ ‫• هزینه‪ :‬حدود ‪ 30‬میلیاردریال‬ ‫• ‪۲۲۰‬هکتارمساحت‬ ‫• طراحی با استاندارد جهانی و دارای اسکلت بندی محکم‬ ‫برای استفاده های متعدد‬ ‫• ساخته شــده توســط ‪ 400‬نفر‪ ،‬زیر نظر ‪ 5‬طراح صحنه و‬ ‫‪ 7‬ناظر هنری‬ ‫• مناسب برای پروژه های تاریخی داخلی و خارجی‬ ‫زمان فیلم‪ 178 :‬دقیقه‬ ‫امتیاز در سایت ‪ 8/6 :IMDB‬از ‪10‬‬ ‫پروسه تولید‪:‬‬ ‫نگارش فیلمنامه‪ :‬ابتدای پاییز‪ ۸۵‬تا بهار‪۸۸‬‬ ‫اغاز پیش تولید‪ :‬خرداد ‪1389‬‬ ‫اغاز فیلمبرداری‪ :‬ابان ‪1390‬‬ ‫تاریخ اکران‪ :‬عید فطر ‪1394‬‬ ‫لوکیشن ها‪:‬‬ ‫• شهرک سینمایی پیامبر اعظم (ص)‬ ‫• کویر شهداد کرمان‬ ‫• اطراف عسلویه‬ ‫• شهر بال بال در افریقای جنوبی‬ ‫گویش بازیگران در فیلم‪ :‬فارسی ‪ /‬عبری ‪ /‬حبشی ‪ /‬سریانی‬ ‫موافقان و حامیان‬ ‫ی اصلی‪ :‬مقام معظم رهبری‪ :‬به گفته مجیدی‪ ،‬مقام معظم رهبری بانی و ایده دهنده اولیه فیلم بودند که روند ساخت‬ ‫حام ‬ ‫مدام به ایشان گزارش شده است‪ .‬بازدید از لوکیشن و پشت صحنه و همچنین ارائه نظرات درباره شخصیت پیامبر اکرم (ص)‬ ‫به سازندگان از جمله حمایت های ایشان از پروژه بود‪ .‬حسین صفارهرندی درباره نظر رهبر انقالب پیرامون فیلم گفته است‪:‬‬ ‫«ایشان بعد از دیدن این فیلم که به نظر می رسید زمانش طوالنی و خسته کنند ه باشد‪ ،‬فرمودند حاضرم همین االن با همان‬ ‫شوق اولیه فیلم را از اول تا اخر دوباره ببینم‪».‬‬ ‫حامی‪ :‬ایت الله جوادی املی‪ :‬سازندگان چندین بار در سفرهای مختلف‪ ،‬با ایشان دیدار و درباره وجوه مختلف شخصیت‬ ‫حضرت محمد (ص) نظراتشان را ثبت کردند‪ .‬نام ایت الله جوادی املی به صورت رسمی در تیتراژ فیلم امده است‪.‬‬ ‫مثبت‪:‬غسانمسعود(بازیگرمشهورسینمایعرب)‪:‬ساختچنینفیلمیدربارهپیامبر(ص)اتفاقبسیارمهمی محسوبمی شود‪.‬‬ ‫مثبت‪ :‬سامی یوسف (خواننده مشهور مسلمان)‪ :‬برخی از منتقدان اصال این فیلم را ندیده اند و تنها به این دلیل از فیلم انتقاد‬ ‫می کنند که سازنده ان ایرانی است‪.‬‬ ‫مثبت‪ :‬روزنامه گاردین‪« :‬محمد رسول الله (ص)» از نظر معنوی صادق‪ ،‬مسئول و شاعرانه است و فضایی دوستانه میان‬ ‫شیعه و سنی به وجود اورده است‪.‬‬ ‫مثبت ‪ :‬هافینگتون پست‪ :‬فیلم مجید مجیدی‪ ،‬باشکوه و اسطوره ای است‪.‬‬ ‫مثبت‪ :‬فرانسیس فورد کاپوال (خالق فیلم پدرخوانده)‪ :‬طی نمایش خصوصی فیلم برای جمعی از دست اندرکاران نامی سینما‬ ‫در لس انجلس‪ ،‬کاپوال این فیلم را تحسین کرده است‪.‬‬ ‫مثبت‪ :‬خالد الجیوسی (نویسنده فلسطینی روزنامه الیوم) خطاب به مفتی اعظم سعودی‪ :‬عقل و شرع حکم می کند در مورد‬ ‫چیزی که اطالع ندارید حکم ندهید‪.‬‬ ‫مثبت‪ :‬جمعی از اهالی فرهنگ‪ ،‬هنر و سیاست ایرانی از این فیلم تمجید کردند‪ :‬سیدمهدی شجاعی‪ ،‬غالمعلی حدادعادل‪،‬‬ ‫احمد مسجد جامعی‪ ،‬علی مطهری‪ ،‬حجت السالم یونسی‪ ،‬ابوالحسن داودی‪ ،‬حسین فرحبخش‪ ،‬محمد افریده‪ ،‬فریدون‬ ‫جیرانی‪ ،‬کمال تبریزی‪ ،‬احمدرضا درویش‪ ،‬رسول صدرعاملی‪ ،‬شهرام مکری و‪...‬‬ ‫مخالفان و منتقدان ‬ ‫مخالف‪ :‬مفتی اعظم سعودی‪ :‬این فیلم تصویری غیرواقعی و در واقع سیاه نمایی از دین اسالم است و کسانی که این فیلم را‬ ‫ساخته اند‪ ،‬مفسدینی هستند که اساس کارشان بر دروغ است‪.‬‬ ‫مخالف‪ :‬دانشگاه االزهر‪ :‬به دلیل اینکه پیکر و صدای پیامبر اکرم (ص) در سنین کودکی در فیلم تصویر شده است ‪ ،‬هرچند‬ ‫هیچ تصویری از چهره ایشان دیده نمی شود‪.‬‬ ‫ی امام احمدرضا در هند‪ :‬باید با «ای‪.‬ار‪.‬رحمان»‪ ،‬اهنگساز هندی فیلم برخورد قانونی شود‪.‬‬ ‫مخالف‪ :‬مرکز َسلفی اکادم ‬ ‫مخالف‪ :‬برخی از کارشناسان مذهبی ایرانی‪ :‬تعدادی از کارشناسان مذهبی ایرانی‪ ،‬فیلمنامه «محمد رسول الله (ص)» را‬ ‫ضعیف دانسته و معتقد بودند که فیلم می توانست قوی تر به حوادث و زخم های امروز دنیای اسالم بپردازد‪.‬‬ ‫مخالف‪ :‬مسعود فراستی‪ :‬فیلم مجیدی فیلمی خنثی است‪ .‬این فیلم نه سختی را می نمایاند و نه مقاومت مسلمین را‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫بازیگران اصلی‪:‬‬ ‫مهدی پاکدل(ابوطالب)‪:‬‬ ‫ی پیامبر اکرم (ص) و راوی فیلم‬ ‫• بزرگترین حام ‬ ‫•«اقایمجیدیخطاببهمنگفت‪:‬ماتورابراینقشابوطالب‬ ‫کهنقشاصلیفیلممحمد(ص)استدرنظرداریم‪.‬باورنمی کنید‬ ‫چهحسعجیبیداشتمومسیردفترپروژهتامنزلراباچهشوقی‬ ‫طیکردم‪».‬‬ ‫علیرضاشجاع نوری(عبدالمطلب)‪:‬‬ ‫• پدر بزرگ پیامبر اکرم (ص) و تکیه گاه کودکی ایشان‬ ‫• «اگر همین االن بگویند سر پروژه محمد رسول الله (ص)‬ ‫حاضر شو‪ ،‬من هیچ سوالی نخواهم پرسید‪».‬‬ ‫داریوش فرهنگ (ابوسفیان)‪:‬‬ ‫• نخستین ابوسفیان ایرانی؛ سیاستمدار ثروتمند مکه‬ ‫• «چقدر ســخت اســت در نقشــی بازیکنی که باید جلوی‬ ‫پیامبر خودت بایستی و با او مخالفت کنی و ُبت های بزرگ را‬ ‫به خدای ندید ه او ترجیح دهی‪».‬‬ ‫محسن تنابنده(ساموئل یهودی)‪:‬‬ ‫• یکی از عالمان یهودی در زمان کودکی پیامبر (ص)‬ ‫• بــازی منحصر به فرد بــا بیان دیالوگ های عبــری یکی از‬ ‫جذابیت های فیلم است‪.‬‬ ‫• «مجیدی فیلم های دیدنی می سازد نه شنیدنی!»‬ ‫ساره بیات (حلیمه)‪:‬‬ ‫• دایه مهربان و روستایی پیامبر اکرم (ص)‬ ‫• «به تنها چیــزی که فکرمی کردم این بود که من دو ســال‬ ‫از همه نقش هــا و فیلم های احتمالی خواهم گذشــت‪ ،‬اما‬ ‫برکت این پروژه نصیبم خواهد شــد و جاهای خالی زندگی ام‬ ‫را پر می کند‪».‬‬ ‫مینا ساداتی(امنه)‪:‬‬ ‫• مادر پیامبر اکرم (ص) کــه در طول فیلم لحظات عاطفی‬ ‫عمیقی را ایجاد می کند‪.‬‬ ‫• ارائه نخستین تصویر از مادر حضرت محمد (ص) در سینما‬ ‫• «تمامــی ســکانس ها چیزی شــبیه به مناجــات کردن با‬ ‫خداوند بود‪».‬‬ ‫عوامل تولید‪:‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نویسنده‪:‬‬ ‫کامبوزیا پرتوی و مجید مجیدی‬ ‫(پرچم‪ :‬ایران)‬ ‫نوشــتن فیلمنامــه «محمــد‬ ‫رســول اللــه (ص) » تقریبــا‬ ‫دو ســال و نیــم طــول کشــیده‬ ‫است‪.‬‬ ‫کامبوزیا پرتوی همکار مجیدی در نگارش فیلمنامه بوده؛‬ ‫سینماگری که سابقه فیلمنامه نویسی حداقل در ‪ 20‬پروژه‬ ‫سینمایی را دارد و دیشــب باباتو دیدم ایدا‪ ،‬کافه ترانزیت‪،‬‬ ‫من ترانه پانزده سال دارم‪ ،‬قطعه ناتمام و گلنار از نوشته های‬ ‫اوست که برای شان جایزه گرفته است‪.‬‬ ‫مدیر فیلمبرداری‪:‬‬ ‫ویتوریو استورارو (پرچم‪ :‬ایتالیا)‬ ‫فیلمبــردار مطــرح ایتالیایــی‬ ‫کــه ســه جایزه اســکار را بــرای ‬ ‫اخرالزمــان‪ ،‬اخریــن امپراتــور‬ ‫و قرمزها گرفته اســت‪ .‬تصاویر‬ ‫چشم نواز گرفته شده توســط او‪ ،‬یکی از نقاط قوت بسیار‬ ‫مهم فیلم «محمد رسول الله (ص)» است‪.‬‬ ‫او قبل از مواجه شــدن با پیشــنهاد فیلمبــرداری پروژه‪ ،‬با‬ ‫خواندن کتابی به اســام عالقه مند شــده و کتاب نقاشی‬ ‫محمود فرشــچیان الهــام ایده هایش بــرای فیلمبرداری‬ ‫«محمد رسول الله (ص)» بوده است‪.‬‬ ‫طراح جلوه های ویژه بصری‪:‬‬ ‫اســکاتای‪ .‬اندرســون (پرچم‪:‬‬ ‫امریکا)‬ ‫برنــده جایــزه اســکار بــرای‬ ‫طراحــی جلوه ویــژه فیلــم باب‬ ‫در ‪ 1996‬و طــراح جلــوه ویــژه‬ ‫فیلم هــای ماجراهــای تن تن‪،‬‬ ‫ترمیناتــور‪،2‬دروازه نهــم‪ ،‬کینگ کنگ‪ ،‬اســتخوان های‬ ‫دوست داشتنی و همکار استیون اسپیلبرگ‪ ،‬جیمز کامرون‪،‬‬ ‫پیتر جکسون و‪....‬‬ ‫طراحی جلوه های ویژه بصری «محمد رسول الله (ص)»‬ ‫از جمله جلوه ها ی ویژه مربوط به حمله سپاه ابرهه و معجزه‬ ‫روستای ماهیگیران برعهد ه او و تیمش بوده است‪.‬‬ ‫طراح جلوه های ویــژه میدانی‪:‬‬ ‫جــواد شــریفی راد و اســتفانو‬ ‫کریــدوری (پرچــم‪ :‬ایــران و‬ ‫ایتالیا)‬ ‫زنده یاد شریفی راد (که در حادثه‬ ‫پشــت صحنه فیلم معراجی ها‬ ‫جان خود را از دست داد) دارای دو سیمرغ بلورین برای‬ ‫متولد ماه مهر و دایره سرخ است‪.‬‬ ‫اســتفانو کریــدوری ایتالیایی هــم حضــور در فیلم ها و‬ ‫سریال های شــاخصی مانند رم‪ ،‬توریســت‪ ،‬دار و دسته‬ ‫نیویورکی‪ ،‬شــغل ایتالیایــی‪ :007 ،‬ذره ای ارامش را در‬ ‫کارنامه کاری خود دارد‪.‬‬ ‫طراح صحنه و دکور‪:‬‬ ‫میلژنکرکاکلژاکویچ‬ ‫(پرچم‪ :‬فرانسه و صربستان )‬ ‫برنده جایزه ســزار و اکادمی فیلم‬ ‫اروپــا و همچنین نامــزد دریافت‬ ‫ی (اسکارتلویزیونی)‪.‬‬ ‫جایزه ِام ‬ ‫دکورهایاودرشهرکساختهشده‬ ‫برای این فیلم‪ ،‬انقدر با استانداردهای بین المللی همخوان‬ ‫اســت که گفته می شــود تاکنون تهیه کنندگانی از چندین‬ ‫کشور‪ ،‬درخواست اســتفاده از شهرک ســینمایی «محمد‬ ‫رسول الله (ص)»راداشته اند‪.‬کرکادربخشدومفیلمحضور‬ ‫ی به عنوان مدیر و طراح هنری‬ ‫نداشته و محسن شاه ابراهیم ‬ ‫پروژه این بخش را برعهده گرفته است‪.‬‬ ‫طراح چهره پردازی‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫جیانتودروسی (پرچم‪ :‬ایتالیا)‬ ‫طراح گریــم ایتالیایی کاندیدای‬ ‫دریافت جایزه «بفتا» که اخرین‬ ‫لشکر ‪ ،The Last Legion‬روزی‬ ‫روزگاری در غرب و ‪ 1900‬از جمله‬ ‫کارهای شاخص اوست‪ .‬کارشناسان‪ ،‬طراحی گریم های‬ ‫سنگین بازیگران فیلم «محمد رسول الله (ص)» از جمله‬ ‫مهدی پاکدل را از جمله نقاط قوت برمی شمارند‪.‬‬ ‫طراح لبــاس‪ :‬مایکل ُاکانر‬ ‫(پرچم‪ :‬انگلستان)‬ ‫طراح لباس انگلیسی پروژه‬ ‫و دارای یک جایزه اســکار و یک‬ ‫جایزه َبفتا بــرای فیلم ِ‬ ‫دوشســو‬ ‫کاندیــدای دریافــت جایزه های‬ ‫اســکار و بفتا برای طراحی لباس فیلم معــروف ِجین ِ ایر‪.‬‬ ‫قاضی ِد ِرد‪ ،‬اخرین پادشاه اســکاتلند و عقاب هم از دیگر‬ ‫کارهای اوست‪.‬‬ ‫کارگردان‪:‬‬ ‫مجید مجیدی (پرچم‪ :‬ایران)‬ ‫فیلمسازی که تاکنون پنج عنوان‬ ‫از هشت فیلمساز طرف ایران به‬ ‫ی اسکار معرفی شده‪ ،‬هفت‬ ‫اکادم ‬ ‫ســیمرغ بلورین از جشنواره فیلم‬ ‫فجر گرفته و پنج فیلمش به عنوان فیلم برگزیده تماشاگران‬ ‫جشنواره فجر انتخاب شده است‪.‬‬ ‫مجیدی ســازنده فیلــم افتتاحیــه المپیک پکــن‪ ،‬دارنده‬ ‫چندین جایزه از جشــنواره های درجه الف بین المللی مانند‬ ‫مونترال کانادا و اولین ایرانی اســت که اثرش به جمع پنج‬ ‫فیلم کاندیدای نهایی جایزه بهترین فیلم غیرانگلیسی زبان‬ ‫اسکار راه یافت‪.‬‬ ‫طراح اکسسوار‪ :‬جیانفر انکوفوما گالی (پرچم‪ :‬ایتالیا)‬ ‫طراح صحنه مشهور ایتالیایی و طراح صحنه نسخه سوم سه گانه مشهور «پدرخوانده»‪ .‬فوماگالی‬ ‫وظیفه تولید اکسسوار «محمد رسول الله (ص)» را برعهده داشته است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫طراح و مدیر هنری اصلی‪:‬‬ ‫محســن شــاه ابراهیمی (پرچم‪:‬‬ ‫ایران)‬ ‫طــراح صحنــه و لبــاس‬ ‫شاخص ســینمای ایران و برنده‬ ‫تندیس خانه ســینما و ســیمرغ‬ ‫جشنواره فجر برای فیلم های مانند میهمان مامان‪ ،‬ایستگاه‬ ‫متروک‪ ،‬مسافر ری و‪....‬‬ ‫او طراح و مدیر هنری اصلی «محمد رسول الله (ص)»‬ ‫بوده که در طراحی لباس و دکور فیلم نیز نقش اساسی ایفا‬ ‫کرده اســت‪ .‬همچنین در بخش طراحی و مدیریت هنری‬ ‫پروژه‪ ،‬حمید قدیریان‪ ،‬بابــی کبرانمیر‪ ،‬اصغر نژاد ایمانی و‬ ‫بهزاد ادینه نیز همکاری زیادی داشته اند‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫دســتیار اول کارگــردان‪:‬‬ ‫لوکاالچین (پرچم‪ :‬ایتالیا)‬ ‫دستیار و برنامه ریز ایتالیایی‬ ‫که در فیلم های اســم و رسم دار‬ ‫سینمای جهان از جمله «‪:007‬‬ ‫کازینورویــال»‪ :007« ،‬ذره ای‬ ‫ارامش»‪« ،‬دارودسته نیویورکی»‪« ،‬تعادل» و‪ ...‬دستیار‬ ‫کارگردان در بخش های مربوط به بیابان های اطراف مکه‬ ‫و بخش روستای ماهیگیری بوده است‪ .‬او دستیار مارتین‬ ‫اسکورسیزی‪ ،‬کارگردان مطرح جهان بوده است‪.‬‬ ‫تدویــن‪ :‬روبرتــو پرپینالی‬ ‫(پرچم‪ :‬ایتالیا)‬ ‫تدویــن گــر ایتالیایــی و‬ ‫از دوســتان اســترارو کــه بــا‬ ‫کارگردانان بزرگی ماننــد برناردو‬ ‫برتولوچــی‪ ،‬میکلوشــیانچو‪،‬‬ ‫ویموندرسوکریستفزانوسی کار کرده است‪.‬‬ ‫او یــک جایــزه ونیــز‪ ،‬یــک جایــزه ســندیکای‬ ‫روزنامه نگاران ســینمایی ایتالیا‪ ،‬کاندیداتوری جشــنواره‬ ‫فیلم اروپا و‪ ...‬را در کارنامه دارد‪.‬‬ ‫موسیقی‪ :‬ای‪.‬ار رحمان (پرچم‪:‬‬ ‫هند)‬ ‫موزیسین مســلمان هندی برنده‬ ‫‪ 15‬جایزه فیلم فیــر‪ ،‬چهار جایزه‬ ‫گرمی‪،‬‬ ‫ملی فیلم هنــد‪ ،‬دو جایزه َ‬ ‫یــک جایــزه بفتــا‪ ،‬یــک جایزه‬ ‫گلدن گلوب و دو جایزه اسکار‪ .‬او یکی از صد فرد تاثیرگذار‬ ‫جهان در ســال ‪ 2009‬به انتخاب مجله تایم بوده اســت‪.‬‬ ‫رحمان بــرای «محمد رســول الله (ص)» فرم موســیقی‬ ‫کلیسایی را انتخاب کرده که توانسته از همین طریق‪ ،‬تاثیر‬ ‫صحنه های احساســی و مخصوصا صحنه های مربوط به‬ ‫وقوع معجزات الهی را چند برابر کند‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫شگفتی بانوان‬ ‫ورزش‬ ‫تیم ملی فوتسال زنان ایران برای نخستین بار موفق شد به عنوان‬ ‫قهرمانی اسیا دست یابد ‪ .‬بانوان ایرانی در فینال به مصاف ژاپنی‬ ‫رفتند که از نظر ساختار سازی و امکانات در سطح بسیار باالتری‬ ‫نسبت به ما قرار داشــت اما تک گل فرشــته کریمی شگفتی را‬ ‫کامل کرد‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫فوتسالبانوانایرانقهرماناسیاشد‬ ‫رویایواقعی‬ ‫‪1‬‬ ‫شــهر نیالی مالزی همانجایی بود که باالخره بانوان‬ ‫فوتســال ایران موفق شدند پس از ســال ها تالش رویای‬ ‫دیرینه شان را جامه عمل بپوشــانند؛ قهرمانی اسیا‪ .‬انها بر‬ ‫بام اسیا ایستادند تا این عنوان واکنش های بسیاری را باعث‬ ‫شود‪ .‬از تیتر یک روزنامه مارکا گرفته تا برنامه نود و از تبریک‬ ‫شیخ ســلمان‪ ،‬رئیس کنفدراسیون فوتبال اســیا گرفته تا‬ ‫تبریک بسیاری از اهالی هنر‪ ،‬ورزش و سیاست‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫شکست ژاپن‬ ‫دیدار نهایی اولین دوره رقابت های فوتســال بانوان‬ ‫قهرمانی اسیا در شهر نیالی مالزی برگزار شد و دو تیم ایران‬ ‫و ژاپن به مصاف هم رفتند که در پایان تیم کشورمان با تنها‬ ‫گل دقیقه‪ 18‬فرشته کریمی یک بر صفر حریفش را شکست‬ ‫داد و به مقام قهرمانی دســت یافت‪ .‬در ایــن دیدار فرزانه‬ ‫توسلی‪ ،‬فرشته کریمی‪ ،‬نســیمه غالمی‪ ،‬فهیمه زارعی و‬ ‫فاطمه اعتدادی پنج بازیکن کشورمان بودند که در ترکیب‬ ‫اصلی ایران به میــدان رفتند‪ .‬در دیدار رده بنــدی نیز تیم‬ ‫تایلند در مصاف با تیم میزبان چهار بر یک به پیروزی رسید‬ ‫و عنوان سوم اولین دوره مسابقات فوتسال بانوان قهرمانی‬ ‫اسیا را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫واکنش ها به قهرمانی بانوان‬ ‫قهرمانی تیم ملی فوتسال بانوان ایران در رقابت های‬ ‫جام ملت های اســیا واکنش های چهره های سرشــناس‬ ‫ورزش و هنر را به دنبال داشته است‪ .‬کارلوس کی روش جزو‬ ‫اولین نفراتی بود که این موفقیت را بزرگ خواند؛ «قهرمانی‬ ‫بانوان فوتسالیست ایران در اســیا که برای نخستین بار به‬ ‫دست امد‪ ،‬نشان از توانایی باالی بانوان ایرانی است‪ .‬این‬ ‫عملکرد خیره کننده نشان دا د باتوجه بیشتر به استعدادهای‬ ‫فوتســال زنان در ایران می توان موفقیت های بیشتری را‬ ‫انتظار کشید‪ .‬من هم همچون سایر هواداران پرشور فوتبال‬ ‫ایران از شنیدن خبر این موفقیت و قهرمانی به خود بالیدم‬ ‫و امیدوارم راهی که به تازگی در فوتســال ایران اغاز شده‬ ‫تداوم یابد تا شاهد موفقیت هایی در سطح جهان باشیم‪».‬‬ ‫همچنین شیخ سلمان‪ ،‬رئیس کنفدراسیون فوتبال اسیا با‬ ‫ارســال پیامی این قهرمانی را به ایران تبریک گفت؛ «جا‬ ‫دارد تا به تیم ملی فوتسال بانوان ایران به خاطر کسب مقام‬ ‫قهرمانی اولین دوره از رقابت های قهرمانی فوتسال بانوان‬ ‫اسیا تبریک بگویم‪ .‬این پیروزی ارزشمند در تاریخ مسابقات‬ ‫کنفدراســیون فوتبال اسیا حک خواهد شــد‪ .‬رقابت های‬ ‫فوتســال زنان اســیا به میزبانی مالزی بــرای اولین مرتبه‬ ‫برگزار شد و این تجربه مقدمه ای برای توسعه فوتسال زنان‬ ‫در سطح جهان خواهد بود‪ .‬همچنین در حال حاضر هیچ‬ ‫کنفدراسیونی چنین مسابقاتی را در این سطح برگزار نکرده‬ ‫است‪ .‬این تورنمنت در رسانه های اجتماعی کنفدراسیون‬ ‫فوتبال اســیا بازتاب ویژه ای داشــت و تعــداد بازدید اخبار‬ ‫مربوط به این مسابقات این امر را اثبات می کند‪ .‬با افتخار‬ ‫اعالم می کنم که اکنون کنفدراسیون فوتبال اسیا در حوزه‬ ‫فوتسال بانوان حرف اول را می زند و به طور پیوسته در سطح‬ ‫این قاره کهن در حال رشد است‪ .‬این ورزش به عنوان یک‬ ‫ورزش ســالنی برای انواع اب و هوای کشورهای اسیایی‬ ‫و مناطق شــهری که پتانســیل کمی در فضای باز دارند‪،‬‬ ‫مناسب است‪».‬‬ ‫یک نفر جا ماند‬ ‫هم تیمی ها و البته کادر فنی تیم فوتسال زنان نیلوفر‬ ‫اردالن را دوســت دارند‪ .‬انها پس از رســیدن به قهرمانی ‬ ‫اســیا بارها از جای خالــی این بازیکن با ســابقه صحبت و‬ ‫ابراز امیدواری کردند با حل مشکالت شخصی اش بتواند‬ ‫بار دیگــر به تیم فوتســال زنــان بازگــردد‪ .‬در همین حال‬ ‫کاپیتان تیم ملی فوتســال بانوان که نتوانست این تیم را‬ ‫در مســابقه های قهرمانی اســیا همراهی کند از مسئوالن‬ ‫فدراسیون فوتبال خواست مشــکل او را حل کنند تا بتواند‬ ‫در رقابت هــا ی بعــدی‪ ،‬تیم ملی را همراهــی کند‪ .‬پس از‬ ‫بازگشت بانوان ملی پوش فوتســال ایران از مسابقه های‬ ‫قهرمانی اسیا نیلوفر اردالن‪ ،‬کاپیتان این تیم که به دلیل‬ ‫مسائل شخصی نتوانست این تیم را همراهی کند‪ ،‬به شدت‬ ‫مورد توجه رســانه ها و مــردم قرار گرفت‪ .‬گویــا مخالفت‬ ‫همسر اردالن باعث شد تا او از همراهی تیم فوتسال زنان‬ ‫محمد گودرزی از مجلس‬ ‫کارت زرد گرفت‬ ‫اندک اندک تا استیضاح‬ ‫عادل فردوســی پور نیز بــا دعوت از فرشــته کریمی‬ ‫ و فروزان ســلیمانی به موضــوع قهرمانی بانوان در اســیا‬ ‫عادل فردوسی پور با پخش‬ ‫مسابقات فوتسال بانوان همه را‬ ‫شگفت زده کرد‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫تابو شکنی عادل‬ ‫پرداخت‪ .‬اما نکتــه ای که قابل توجه بــود پخش تصاویر‬ ‫بازی های فوتسال زنان از تلویزیون بود؛ طوری که همزمان‬ ‫با انجام مصاحبه‪ ،‬تصاویر مســابقات بانوان فوتسالیست‬ ‫و گل هایی که در مســابقات به ثمر رســاندند پخش شد تا‬ ‫برای اولین بار ببیندگان تلویزیونی از سیما شاهد پخش این‬ ‫صحنه ها باشند‪ .‬فردوســی پور که به خاطر این تابوشکنی‬ ‫راضی به نظر می رســید‪ ،‬بارها از کســانی که اجازه پخش‬ ‫این تصاویر را دادند تشــکر کرد و ســرمربی تیم بانوان نیز‬ ‫ابراز امیدواری کرد در ادامه حمایت ها ادامه داشته باشد‪.‬‬ ‫اتفاقی که سرمربی تیم ملی فوتسال زنان را نیز به وجد اورد‪.‬‬ ‫ســلیمانی گفت‪« :‬از پخش تصویر بازیکنانم در تلویزیون‬ ‫ذوق زده شدم و خیلی خوشــحالم که این اتفاق رخ داد و از‬ ‫کسانی که اجازه دادند این کار انجام بشود تشکر می کنم‪».‬‬ ‫این موضوع اما باعث شده تا مســئوالن تیم فوتسال زنان‬ ‫بیشتر به جذب اسپانســر برای حمایت از تیم شان امیدوار‬ ‫شوند‪ .‬ان طور که عرب عامری که به عنوان جانشین فریده‬ ‫شجاعی به عنوان نایب رئیس زنان به فدراسیون فوتبال امده‬ ‫است در این باره واکنش نشان داده است‪ .‬او معتقد است‬ ‫دختران ایران با تمام وجودشان برای قهرمانی جنگیدند و‬ ‫همه دستورات کادر فنی را اجرا کردند‪ .‬عرب عامری به جز‬ ‫قهرمانی به خاطر بازتاب این قهرمانی و پخش صحنه هایی‬ ‫از بازی های تیم ملی فوتسال خوشحال است و با امیدواری‬ ‫از حل مشکل اسپانســر برای دختران می گوید و اینکه به‬ ‫همان انــدازه از تیکی تاکای فهیمه زارعی که گل پشــت‬ ‫پایش جهانی شده هم به وجد امده است؛ «من خوشحالم‬ ‫به خاطر اینکه صحنه های بازی را تلویزیون نشــان داد‪ .‬با‬ ‫این اتفاق حاال می توانیم اسپانســر بگیریم‪ .‬بعد از سالها‬ ‫زمانش بــود که این صحنه هــا از تلویزیون پخش شــود و‬ ‫خوشحالم با فوتسال این اتفاق افتاده است‪ .‬از اقای زمانی‬ ‫و عادل فردوســی پور هم به خاطر پخش بازی ها تشــکر‬ ‫می کنم‪».‬‬ ‫عرب عامری همچنین در مورد شــرایط ســختی که‬ ‫زنان ایــران طی کردنــد تا به قهرمانی ارزشــمند در اســیا‬ ‫دست پیدا کننند اشــاره کرده اســت‪« :‬حقیقت این است‬ ‫که فکر می کردیم تا نیمه نهایی بــاال بیاییم‪ .‬نه من‪ ،‬همه‬ ‫فکر می کردند تا دومی پیش برویم‪ .‬اول شــدن در بازی با‬ ‫ژاپن یک اتفاق مهم و بزرگ بود‪ .‬ما چیزی برای از دســت‬ ‫دادن نداشــتیم و اما ژاپن داشــت‪ .‬تیم هایی که استرس‬ ‫ندارند امکانش هست که به پیروزی برسند‪ .‬ژاپن تیم خوبی‬ ‫بود که دو تا از بازیکنانش در لیگ اســپانیا بازی می کنند‪.‬‬ ‫دوسال پیش در بازی های داخل سالن اسیا در بازی با ژاپن‬ ‫بد باختیم و نایب قهرمان شــدیم‪ .‬این بار بیشترین توقع از‬ ‫تیم ملی این بود که بتواند نایب قهرمانی را در قهرمانی اسیا‬ ‫تکرار کند‪ .‬حتی نایب قهرمانی و حفظ این مقام هم در این‬ ‫رقابت ها سخت بود‪ .‬اما قهرمان شدیم‪».‬‬ ‫قهرمانی تیم فوتســال زنان ایران حاال فرصت را در‬ ‫اختیار علی کفاشــیان قرار داده که از موضع قدرت با وزیر‬ ‫ورزش سخن بگوید‪ .‬او پس از قهرمانی این تیم در گفت وگو‬ ‫با خبرنــگاران طعنه هایی را به شــوخی بــرای وزیر ورزش‬ ‫مخابره کرد؛ وزیری که همان روز در صحن علنی مجلس‬ ‫برای دخالت کردن در امور فدراسیون فوتبال با نمایندگان‬ ‫مجلس وارد چانه زنی شده بود‪.‬‬ ‫علی کفاشیان درباره قهرمانی تیم فوتسال زنان گفت‪:‬‬ ‫«ان شاالله که وزیر ورزش پس از قهرمانی تیم بانوان از ما‬ ‫راضی شده باشد‪ ».‬او با ابراز امیدواری از اینکه وزیر ورزش‬ ‫از عملکرد او و این فدراســیون راضی باشد‪ ،‬گفت‪« :‬باید‬ ‫از تیم ملی و کی روش انتقاد صورت بگیرد و به انها پاســخ‬ ‫داده شود‪ ».‬علی کفاشیان که پیش از این گفته بود «دیگر‬ ‫نمی دانم باید چه کار کنیم که وزیر ورزش راضی شود» این‬ ‫بار با یک جام به ایران برگشت‪ .‬جام قهرمانی اسیا که توسط‬ ‫فوتسالیست های بانوی کشورمان کسب شد‪.‬‬ ‫کفاشــیان که پس از بازگشــت به ایران کارهایش را‬ ‫دنبال می کند تا برنامه تیم های ملی و فدراسیون فوتبال را‬ ‫پیش ببرد‪ ،‬یک روز پس از بازگشت از مالزی با جام قهرمانی‬ ‫فوتسال بانوان گفت که باید از وزیر پرسید که ایا اکنون از‬ ‫فوتبال راضی شده یا نه‪.‬‬ ‫رئیــس فدراســیون فوتبــال گفــت‪« :‬همانطور که‬ ‫می دانید علیه حجاب ورزشــکاران ایرانی تبلیغات زیادی‬ ‫صــورت می گیرد و به نظــرم این حرکت از ســوی تیم ملی‬ ‫فوتسال بانوان ما یک ضدتبلیغ برای این افراد بود‪ .‬افرادی‬ ‫که علیه کشــور ما تبلیغات می کنند و ورزش و فوتبال یکی‬ ‫از بهترین ابزارهــا به عنوان یــک ضدتبلیغ بــود‪ .‬یکی از‬ ‫بهترین ابزارها برای مبارزه با چنین تبلیغاتی حضور تیم های‬ ‫ایرانی در مســابقات با حجــاب کامل‪ ،‬قوی ظاهر شــدن‬ ‫انها در مسابقات و همچنین کســب مقام قهرمانی است‪.‬‬ ‫شعار اسالم و کشور ما این است که زن در جامعه اسالمی‬ ‫محدودیت ندارد و این اولین و مهم ترین مساله بود‪ .‬دوم هم‬ ‫اینکه زنان حتی با حجاب هم حق داشــتن فعالیت ورزشی‬ ‫دارند و دیدید که بانوان فوتسالیســت ما با همین وضعیت‬ ‫و حجاب کامل توانستند به موفقیت برسند و قهرمان اسیا‬ ‫شوند‪ .‬پس محدودیتی نبوده و نیست‪».‬‬ ‫بانــوان ایرانی حــاال با رســیدن به عنــوان قهرمانی‬ ‫فوتســال اســیا راه تــازه ای را اغــاز کرده اند‪ .‬انهــا تقدیر‬ ‫رئیس جمهــور و بســیاری از چهره های سیاســی را جلب‬ ‫کرده اند‪ .‬مــردم از عملکرد انهــا رضایت دارنــد اما به نظر‬ ‫می رسد امکانات و ساختار اداره این تیم دست کم از لحاظ‬ ‫مالی به شکلی نیست که بتوانند از اینجا به بعد نیز تنها روی‬ ‫انگیزه شان حساب باز کنند‪ .‬انها به حمایت مدیران فوتبال‬ ‫نیاز دارند تا بتوانند در رقابت های جهانی نیز توانمندی شان‬ ‫را به رخ بکشند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫محروم شود؛ مخالفتی که جنجال زیادی به پا کرده است‪.‬‬ ‫مهدی توتونچی‪ ،‬مجری شــبکه ورزش و همسر کاپیتان‬ ‫تیم ملی که طی این مدت هیچ مصاحبه ای نکرده اســت‪،‬‬ ‫در گفت وگوی کوتاهی بــا روزنامه هفت صبــح درباره این‬ ‫موضوع گفته است‪« :‬اول از همه قهرمانی تیم بانوان را به‬ ‫همسرم‪ ،‬بازیکنان و کادر فنی و همچنین فدراسیون فوتبال‬ ‫تبریک می گویم و انها نشان دادند که شایستگی قهرمانی‬ ‫را داشتند‪ .‬قبل از شروع مسابقات صحبت های زیادی شده‬ ‫بود مبنی بر اینکه غیبت همســر من روی عملکرد تیم ملی‬ ‫تاثیر منفی می گذارد اما فوتبال یک ورزش گروهی است و‬ ‫فرد محور نیست‪ .‬قسمت همسر من این بود که در مسابقات‬ ‫قهرمانی اسیا غایب باشد و تیم بدون او قهرمان شود‪ .‬من‬ ‫در جایگاهی نیســتم که بخواهم مخالف منافع ملی باشم‬ ‫اما روی زندگی شخصی ام و حفظ ارامش ان اصرار زیادی‬ ‫دارم‪ ».‬این اظهارات اما هنوز بســیاری از رسانه ها و طیف‬ ‫وسیعی از مردم را قانع نکرده اســت‪ .‬با این حال مسئوالن‬ ‫فدراســیون فوتبال ابراز امیــدواری کرده انــد که موضوع‬ ‫شخصی اردالن به زودی حل شود تا او بتواند در مسابقات‬ ‫جهانی گواتماال در کنار هم تیمی هایش پا به توپ شود‪.‬‬ ‫گفت وگو با نیلوفر اردالن‪ ،‬ستاره ای‬ ‫که غایب بود‬ ‫نا امید نشدیم‬ ‫هنوز در ابتدای راه هستیم‬ ‫به این بچه ها افتخار می کنیم‬ ‫‪77‬‬ ‫ورزش‬ ‫ناامید نشدیم‬ ‫ورزش‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫گفت وگو با نیلوفر اردالن ستاره ای که غایب بود‬ ‫تیم فوتســال بانوان دســت بــه کار بزرگی زده‪.‬‬ ‫قهرمان اسیا شده است و این روزها همه در مورد‬ ‫تیم بانوان صحبت می کنند‪ .‬شما اگر چه در این‬ ‫مسابقات غیبت داشتید اما ســال ها در کنار این‬ ‫تیم بودید‪ .‬درباره شکل گیری این تیم و رشد این‬ ‫بازیکنان صحبت می کنید؟‬ ‫این تیم خیلی سال است که به طور مستمر تمرین‬ ‫می کند‪ .‬تالش می کند‪ .‬همه ما امیــدوار بودیم که روزی‬ ‫این تالش ها دیده شــود‪ .‬امید داشتیم که سختی هایمان‬ ‫به نتیجه ای منجر شود که باعث سربلندی کشور عزیزمان‬ ‫شود‪ .‬خانم ســلیمانی خیلی برای این تیم زحمت کشیده‪.‬‬ ‫همان طور که پیش از او خانم مظفر خیلی تالش کرد تا قبل‬ ‫از هر چیز بازیکنان این تیم به فرم خوبی از لحاظ جسمانی‬ ‫برسند‪.‬بدنســازی خیلی خوبی را در دســتورکار قــرار داد و‬ ‫تالش های زیادی داشت تا تیم را جمع کند‪ .‬ما برای اولین‬ ‫بار در دوره مربیگری خانم مظفر به مسابقات اسیایی رفتیم ‬ ‫و نایب قهرمان شدیم‪ .‬اما هیچ کس حواسش به تیم ما نبود‪.‬‬ ‫دلیلش روشن بود؛ چون قهرمان نشدیم‪ .‬اما هیچ کس به‬ ‫این موضوع نپرداخت که مقابل ژاپن نایب قهرمان شدیم؛‬ ‫تیمی که همه ما می دانیم با چه امکانــات‪ ،‬برنامه ریزی و‬ ‫ساختاری بانوان خود را در رشته فوتبال تجهیز می کند‪ .‬ما در‬ ‫ثانیه های اخر به انها باختیم و نایب قهرمان شدیم ؛ عنوانی‬ ‫که برای هیچ کس جذاب نبود‪ .‬انها سال ها در این مسابقات‬ ‫شرکت داشــتند اما تیم بانوان ایران برای اولین بار به این‬ ‫مسابقات رفته بود‪ .‬خالصه اینکه کسی ما را ندید‪ .‬اما ناامید‬ ‫نشدیم‪ .‬دست از تالش برنداشتیم‪ .‬بیشتر تمرین کردیم‪.‬‬ ‫خانم شجاعی از ما حمایت کرد‪ .‬همان طور که خانم عرب‬ ‫عامری از این تیم خیلی حمایت می کند و هوای ما را دارد‪.‬‬ ‫در کادر فنی هــم خانم یاری و خانم ســلیمانی برای تیم ما‬ ‫زحمات زیادی کشیدند‪ .‬سال گذشته وقتی نایب قهرمان‬ ‫شدیم‪ ،‬موفق نشدیم به مســابقات جهانی اعزام شویم اما‬ ‫امسال ماجرا فرق می کند‪ .‬باتوجه به اینکه اقای کفاشیان‬ ‫کرسی مهمی در فوتسال اسیا به دست اوردند این امکان‬ ‫برای تیم بانوان ما فراهم شــده که به مسابقات جهانی راه‬ ‫پیدا کند‪ .‬بچه های ما شاهکار کردند‪ .‬فدراسیون فوتبال را‬ ‫رو سفید کردند‪ .‬دل مردم را شاد کردند و همین موضوع یک‬ ‫دنیا اهمیت و ارزش دارد‪.‬‬ ‫این تیم عنوان های خوبی را هم از ان خود کرده‬ ‫است‪ .‬نظر شما چیست؟‬ ‫وقتی می بینــم بهترین هایی که انتخاب شــدند‬ ‫همگی هم تیمی های من هستند واقعا خوشحال می شوم؛‬ ‫بهترین مدافــع‪ ،‬مهاجم و هافبــک از ایران‪ .‬این مســاله‬ ‫ارزشمندی است‪ .‬اطمینان دارم اگر بهترین دروازه بان را هم‬ ‫انتخاب می کردند دروازه بان تیم ما این عنوان را به دست‬ ‫می اورد‪ .‬بنابراین باید از این بابت خوشــحال باشیم که در‬ ‫این مسابقات بهترین عملکرد ممکن را تیم فوتسال ایران‬ ‫داشت و باالخره به حقش رســید‪ .‬باید خدا را شکر کنیم که‬ ‫به تیم ما نگاه کرد و محبت خودش را به ما عطا کرد‪ .‬برای‬ ‫شکرگزاری اما باید بسیج شویم‪ .‬مسئوالن نباید این تیم را‬ ‫رها کنند‪ .‬این تیم نشان داده که ظرفیت های بسیار باالیی‬ ‫دارد و می تواند در سطح جهان حرف های زیادی بزند‪.‬‬ ‫وقتی نایب قهرمان شدید برخوردها با شما چگونه‬ ‫بود؟ به خاطر دارم که تیم تان به مراســم تقدیر‬ ‫از ورزشــکاران دعوت شــد اما مــورد تقدیر قرار‬ ‫نگرفت‪ .‬خودتان در این باره توضیح می دهید؟‬ ‫نامالیمت هایی انجام شــد‪ .‬پاداش هــا را هم که‬ ‫همه در موردش می دانیم‪ .‬از این گذشته برخورد نامناسبی‬ ‫با بانوان صورت گرفت‪ .‬تیم ما را به مراسم تقدیر از قهرمانان‬ ‫فوتبال دعوت کردند اما همه را روی ســکو بردند و از همه‬ ‫تقدیر کردند جز تیم ما‪ .‬اینها امــا تاثیر منفی روی هدف ما‬ ‫نداشت‪ .‬ما بیشتر انگیزه پیدا کردیم که این بار با قهرمانی‬ ‫به همه بگوییم بانوان باید دیده شــوند‪ .‬چون اســتحقاق‬ ‫بهترین هــا را دارنــد‪ .‬امیدواریم مســئوالن از مــا حمایت‬ ‫کنند‪ .‬ما کادر فنی خوبی داریم‪ .‬بازیکنان بسیار توانمندی‬ ‫داریم‪ .‬بازیکنانی که اگــر امکانات خوبی در اختیارشــان‬ ‫قرار بگیرد خیلی خــوب بازی می کنند‪ .‬ثمــره این بازی ها‬ ‫اما به کشــور عزیزمان خواهد رســید‪ .‬وقتی در برنامه نود‬ ‫عادل فردوســی پور می گوید این تیم خیلی خوب اســت‪،‬‬ ‫شک نکنید که همین طور اســت‪ .‬چون اقای فردوسی پور‬ ‫ بی جهت عنوان خیلی خوب را به زبان نمی اورد‪ .‬تیم بانوان‬ ‫خیلی خوب است و همه باید قدر این بچه ها را بدانند‪ .‬گل‬ ‫فهیمه زارعی را نگاه کنید‪ .‬این گل حاال به یکی از زیباترین‬ ‫گل های فوتسال بانوان تبدیل شده اســت‪ .‬برای من که‬ ‫خودم را همچنان عضو کوچکی از این تیم می دانم دیدن‬ ‫این صحنه ها بســیار زیبا و لذتبخش است و احساس غرور‬ ‫می کنم‪.‬‬ ‫ایا به تیم برمی گردید؟‬ ‫امیدوارم که این اتفاق رخ دهد‪ .‬دوست دارم به تیم‬ ‫فوتســال بانوان برگردم‪ .‬هم تیمی هایم خیلی به من لطف‬ ‫دارند و حامی من هستند‪ .‬ارزشمندترین نعمتی که حاال از‬ ‫داشتن ان به خود می بالم حمایت بی دریغ مردمی است که‬ ‫هر روز نسبت به من ابراز محبت می کنند‪ .‬به من می گویند‬ ‫جای شما در این تیم خالی بوده‪ .‬خیلی خوشحالم که مردم‬ ‫این همه در مورد من و حضورم در تیم ابراز لطف می کنند‪.‬‬ ‫من نباید وقت را از دست بدهم‪ .‬حاال به حمایت مسئوالن‬ ‫نیاز دارم تا بتوانم به بازی های جهانی برسم‪.‬‬ ‫مشکل شما اگر چه کمی شخصی است اما مردم و‬ ‫رسانه ها و قطعا فدراسیون فوتبال عالقه مندند که‬ ‫شما به تیم فوتسال بانوان ایران برگردید‪.‬‬ ‫مشکلی نیســت که قابل حل نباشد‪ .‬فکر می کنم‬ ‫مشــکل من به زودی حل خواهد شــد‪ .‬بــا میانجی گری‬ ‫مسئوالن تردید ندارم که این مشکل حل می شود‪ .‬در واقع‬ ‫امیدوارم که مشکل بازگشت من به تیم حل شود‪ .‬چون قبل‬ ‫از بازی های اسیایی با پا در میانی مشکلم برطرف نشد اما‬ ‫خب تیم ما با قهرمانی برگشت‪ .‬فکر می کنم این بار اوضاع‬ ‫تغییر کند‪.‬‬ ‫بازگشت شما به تیم فوتسال می تواند در شرایطی‬ ‫توام با ســازش و بدون کمترین جنجال صورت‬ ‫بگیرد‪ .‬امــا عده ای قصد دارند به شــدت در مورد‬ ‫موضوع شــما صحبــت و بحث غیبت شــما در‬ ‫مســابقات را مطرح کنند‪ .‬فکر نمی کنید در این‬ ‫باره حساسیت ها تا حدود زیادی باید کم شود؟‬ ‫به نکته خوبی اشــاره کردید‪ .‬دوســت نــدارم در‬ ‫مورد زندگی شــخصی من قضاوتی صــورت بگیرد‪ .‬همه‬ ‫باید اجازه بدهند که مشــکل من از راه درســت حل شود‪.‬‬ ‫برخی شــبکه های خارجی متاســفانه در این مورد دســت‬ ‫به جریان ســازی می زننــد‪ .‬می خواهند فضا را به ســمت و‬ ‫ســوی دیگری ببرند‪ .‬بنابراین از رسانه های محترم داخلی‬ ‫تقاضا دارم تا جایی که امکان دارد با برداشــتن تمرکزشان‬ ‫از روی حریم شخصی من به خود تیم و دیگر مسائل مهم‬ ‫فوتسال بانوان بپردازند‪ .‬مشکل من هم به لطف خدا حل‬ ‫خواهد شد‪ .‬این حق من است که برگردم‪ .‬اگر خودم نتوانم‬ ‫‪2‬‬ ‫نیلوفر اردالن‪ ،‬کاپیتــان تیم ملی فوتســال زنان‬ ‫ایــران اســت‪ .‬او خانــم گل دو دوره اول بازی هــای‬ ‫همبستگی کشورهای اســامی شده است‪ .‬اردالن در‬ ‫پســت هافبک چپ بازی می کند‪ .‬وی در ســال ‪۱۳۸۸‬‬ ‫پیشنهاداتی برای بازی در باشگاه های اماراتی داشت‪.‬‬ ‫باشگاه ابوظبی مبلغ ‪ ۱۵۰‬میلیون تومان با حقوق ماهانه‬ ‫‪ ۵‬هزار دالر به او پیشنهاد داده بود‪ .‬از دیگر افتخارات‬ ‫اردالن می توان بــه قهرمانی های پیاپــی در لیگ های‬ ‫فوتبال و فوتسال زنان‪ ،‬دو دوره نایب قهرمانی مسابقات‬ ‫فوتبال زنان غرب اسیا و راهیابی به مرحله نیمه نهایی‬ ‫مسابقات انتخابی المپیک ‪ ۲۰۱۲‬لندن اشاره کرد‪ .‬تیم‬ ‫فوتبال زنان ایران در نیمه نهایــی رقابت های انتخابی‬ ‫المپیک لندن به دلیل پوشــش بازیکنان از مســابقات‬ ‫کنار گذاشته شــد‪ .‬اردالن به دلیل مخالفت همسرش‬ ‫با خروج او از کشور‪ ،‬نتوانســت تیم ملی فوتسال زنان‬ ‫ایران را در جام ملت های اســیا ســال ‪ ۲۰۱۵‬همراهی‬ ‫کنــد‪ .‬محرومیــت اردالن از حضور در جــام ملت های‬ ‫اسیا توسط همسرش اما حرف و حدیث هایی را باعث‬ ‫شده است؛ مسائلی که خود اردالن اصال دوست ندارد‬ ‫درباره اش صحبت کند‪ .‬متــن گفت وگوی مثلث با این‬ ‫بانوی ورزشکار را می خوانید‪.‬‬ ‫از حقم دفاع کنم چه کســی باید ایــن کار را انجام دهد؟ از‬ ‫اولین روزهایی که این تیم تشکیل شد کنار این تیم بودم؛‬ ‫در سخت ترین روزها‪ .‬خیلی تاسف خوردم که نتوانستم به‬ ‫مالزی بروم‪ .‬باورتان نمی شود وقتی صحنه ها را از برنامه نود‬ ‫دیدم خیلی احساس غرور کردم و از خودم می پرسیدم چرا‬ ‫من نباید به این بازی ها می رفتم؟ چرا من انجا نبودم‪ .‬پسرم‬ ‫گریه کرد‪ .‬گفت‪« :‬مامان تو چرا نبــودی؟ تو چرا اینجایی‬ ‫که تلویزیون نشان می دهد نیستی‪ .‬کاش تو هم کنار اینها‬ ‫شادی می کردی‪ .‬نه؟» خدا شــاهد است که (بغض اجازه‬ ‫حرف زدن بــه او نمی دهد) اغــراق نمی کنم‪ .‬نمی خواهم‬ ‫حاشیه ها بیشتر شود‪ .‬فقط امیدوارم بدون حاشیه و بدون‬ ‫جنجال به تیم برگردم‪.‬‬ ‫بگذریم‪ .‬ایا این تیم در مســابقات جهانی موفق‬ ‫می شود؟‬ ‫ابان ماه روسیه به تهران می اید‪ .‬با تیم روسیه دو‬ ‫بازی تدارکاتی داریم‪ .‬تردید نکنید که در مسابقات جهانی‬ ‫گواتماال هم تیم ما خوش می درخشد‪ .‬چون ما تیم بزرگی‬ ‫هستیم‪.‬‬ ‫به این بچه ها افتخار می کنیم‬ ‫هنوز در ابتدای راه هستیم‬ ‫فروزان سلیمانی‬ ‫‪3‬‬ ‫سرمربی تیم ملی فوتسال زنان‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫کنم که همه ما به نوعی باید به او کمــک کنیم تا بتواند به‬ ‫تیم برگردد‪ .‬او بازیکن خوبی اســت که با شرایط ارمانی که‬ ‫دارد‪ ،‬می توانست به ما کمک کند اما به خاطر مسائلی که‬ ‫به خودش مربوط است همراه تیم نبود‪ .‬در مجموع بازیکنی‬ ‫مانند اردالن می تواند همیشه به فوتسال کشورمان کمک‬ ‫کند‪ .‬نباید در مورد مسائلی که باعث می شود او از تیم دورتر‬ ‫شود بیش از حد تمرکز کنیم‪ .‬چون یک سری از مسائل واقعا‬ ‫به خود او مربوط می شود‪ .‬ما یک تیم هستیم‪ .‬دوست داریم‬ ‫کنار هم باشیم‪ .‬بارها در طول این مدت تاکید کرده ام که به‬ ‫بازیکنانم افتخار می کنم؛ بازیکنانم در بســیاری از بازی ها‬ ‫بسیار خوب و منطقی بازی کردند و تمام تاکتیک ها کارساز‬ ‫بود‪ .‬جا دارد به تمام بازیکنانم به خاطر حضور موثرشان در‬ ‫این بازی ها تبریک بگویم‪.‬اگر بخواهم به طور مشــخص‬ ‫درباره بازی با ژاپن حرف بزنم باید بگویم بازی ما مقابل ژاپن‬ ‫بسیار سخت بود‪ .‬چرا که بازیکنان حریف از نظم‪ ،‬تاکتیک‬ ‫و تکنیک خاصی برخوردار بودند‪ .‬انها بازی را برای ما سخت‬ ‫کردند‪ ،‬ولی در نهایت تیم مان توانست با کنترل بازی انها را‬ ‫مغلوب کند‪ .‬اما رسیدن به این مرحله از تمرکز کار ساده ای‬ ‫نیست؛ ما تمرینات اماده سازی زیادی برای حضور در این‬ ‫رقابت ها پشت سر گذاشــتیم و صبر و پشتکارمان توانست‬ ‫قهرمانی را برایمان به ارمغان بیاورد‪.‬من معتقدم اینده بانوان‬ ‫فوتسالیست ایران بسیار درخشان اســت و اکنون نگاه رو‬ ‫به جلویی برای حضور در رقابت هــای بین المللی در اینده‬ ‫وجود دارد‪ .‬ما در گواتماال کار دشــواری پیش رو خواهیم‬ ‫داشت چون حریفان ما در ان مسابقات به مراتب سخت تر‬ ‫خواهند بود و شکســت انها کار ســاده ای نیست‪ .‬بنابراین‬ ‫تیم ملی فوتســال بانوان برای نتیجه گیری در جام جهانی‬ ‫باید تقویت شود‪ .‬باید با برنامه ریزی دقیق در این مسابقات‬ ‫حضور یابیم تا بتوانیم بــه نتایج خوبی دســت پیدا کنیم‪.‬‬ ‫اکنون ‪ ۱۰‬سال است که در تیم ملی هســتم‪ .‬جالب اینجا‬ ‫است که در ســال های اول‪ ،‬تنها پرسشی که می پرسیدند‬ ‫این بود‪ :‬مگر خانم ها هم فوتبال بــازی می کنند؟ اما اینها‬ ‫خیلی مهم نیست‪ .‬چون ما هدف مان را دنبال می کردیم و‬ ‫باالخره به هدف مان هم رسیدیم‪ .‬جا دارد از همه عزیزانی‬ ‫که در طول ســال های اخیر برای فوتســال بانوان زحمت‬ ‫کشیده اند تشکر کنیم‪ .‬در چهار سال گذشته‪ ،‬برای تیم ملی‬ ‫فوتســال بانوان زحمت زیادی کشیده شــد و امروز نتیجه‬ ‫این تالش هــا را گرفتیم‪.‬‬ ‫به طــور قطــع تیم ملــی‬ ‫فوتســال بانــوان بــرای‬ ‫حضور در جام جهانی باید‬ ‫تقویت شود و برای حضور‬ ‫موفــق در جام جهانی نیاز‬ ‫به برنامه ریزی خوب داریم‬ ‫تا بتوانیم نتایج قابل قبول‬ ‫و خوبــی بگیریــم‪ .‬ضمن‬ ‫اینکــه نکته دیگــری هم‬ ‫باعث دلگرمی ما شد؛ اینکه‬ ‫بازی هــای تیم فوتســال‬ ‫زنان هم پخش شد و البته‬ ‫بــه خودمــان می بالیم که‬ ‫توانســتیم باعــث غــرور‬ ‫هموطنان مــان شــویم‪.‬‬ ‫امیــدوارم ایــن قهرمانی‬ ‫باعث شــود تا بازیکنان ما‬ ‫در شــرایط حرفــه ای قرار‬ ‫بگیرند‪ .‬باشــگاه ها با انها‬ ‫قراردادهــای خوبی منعقد‬ ‫کنند و این طور نباشــد که‬ ‫بازیکنان ما برای باشگاه ها‬ ‫رایگان فوتبال بازی کنند‪.‬‬ ‫چون در حال حاضر فقط ســه باشــگاه با بازیکنان قرارداد‬ ‫دارند و بیشــتر بازیکنان مان در باشــگاه های خود رایگان‬ ‫بازی می کنند‪.‬‬ ‫باید در مورد فوتسال زنان بیش از اینها صحبت شود‪.‬‬ ‫این بازیکنان و به طور کلی زنان ما قابلیت های بسیار باالیی‬ ‫دارند و می توانند باعث پیشرفت ورزش کشورمان بشوند‪ .‬با‬ ‫همه این حرف ها از همه کسانی که در این چند سال حتی‬ ‫با انتقادهایشــان ما را کمک کردند و کسانی که به ورزش‬ ‫و فوتســال بانوان اهمیت می دهند تشکر می کنم‪ .‬البته از‬ ‫برخی مدیران نیز که بــرای ورزش بانوان کاری نمی کنند و‬ ‫از ورزش بانــوان به عنوان یک هزینه یــاد می کنند نیز باید‬ ‫گله کنم‪ .‬از انها می خواهم دیدگاه خودشــان را نســبت به‬ ‫ورزش بانوان تغییر دهند و ظرفیت هــای فوق العاده زنان‬ ‫را بهتر ببینند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫ما فروردیــن ‪ 93‬تمرینات مان را شــروع کردیم و در‬ ‫این مدت اردوهای هفت و ‪ 10‬روزه داشتیم و به طور جدی‬ ‫تمریــن کردیم‪ .‬هدف ما کســب عنوان قهرمانــی بود و با‬ ‫این هدف جلو رفتیم و خوشــبختانه به لطف خدا و تالش‬ ‫بازیکنان توانستیم به مقام قهرمانی دســت یابیم‪ .‬قبل از‬ ‫اینکه بخواهــم در مورد این قهرمانی صحبــت کنم باید از‬ ‫بازیکنان خودمان که به استقبال ملی پوشان امدند‪ ،‬تشکر‬ ‫کنم‪ .‬همیشه همدلی و مهربان بودن اعضای تیم با یکدیگر‬ ‫برایم اهمیت فراوانی دارد‪ .‬بازیکنان نشان دادند که تا چه‬ ‫حد به این تیم و در واقع به کشورشــان عالقه دارند و برای‬ ‫سربلندی ایران تالش می کنند‪ .‬بازیکنان ما از استان های‬ ‫کرمانشــاه‪ ،‬هرمزگان‪ ،‬ابادان‪ ،‬اهــواز‪ ،‬اصفهان و تهران‬ ‫هســتند‪ .‬اما فارغ از هر مســاله ای باید بگویم که ما برای‬ ‫ســربلندی ایران در کنار هم‬ ‫تالش کردیم؛ سختی های‬ ‫زیــادی را به جــان خریدیم‬ ‫تا به قهرمانی رســیدیم‪ .‬اما‬ ‫حــاال وقت شــکایت کردن‬ ‫از کم لطفی هــا نیســت‪.‬‬ ‫چون خیلی خوشــحالیم که‬ ‫توانســتیم دل مردم را شــاد‬ ‫کنیم و برای مــا این از همه‬ ‫چیــز مهم تر اســت‪ .‬باز هم‬ ‫بایــد تاکیــد کنم کــه خیلی‬ ‫خوشحالم‪ .‬ما نتیجه تالش‬ ‫زحمات یک سال ونیم خود‬ ‫را گرفتیم و امیدوارم در جام‬ ‫جهانی هم بــا حمایت های‬ ‫همه جانبــه بتوانیــم نتایــج‬ ‫خوبــی کســب کنیــم‪.‬‬ ‫می خواهم این قهرمانی را به‬ ‫همه تبریک بگویم و تشکر‬ ‫کنم از تمام کســانی که ما را‬ ‫حمایت کردند‪ .‬امیدوارم این‬ ‫قهرمانی ها ادامه دار باشد تا‬ ‫بتوانیم سال ها در سطح اول‬ ‫اسیا باشیم‪ .‬مسابقات خوبی‬ ‫در مالزی برگزار شد و حریفانمان همه جزو تیم های سطح‬ ‫یک اسیا بودند اما ما با همدلی قهرمان شدیم‪ .‬سوالی که‬ ‫این روزها از من خیلی پرسیده می شــود این است که ایا از‬ ‫سوی فدراســیون فوتبال هم از این تیم حمایتی شد که در‬ ‫پاسخ باید عرض کنم‪ ،‬خوشبختانه فدراسیون فوتبال کمال‬ ‫همکاری را با ما انجام داد‪ .‬البته نمی توان گفت همکاری ها‬ ‫ایده ال بــود چون کمــی در بحث بــازی تدارکاتی ضعیف‬ ‫بودیم اما در مجموع با حمایت ها و برنامه ریزی فدراسیون‬ ‫و البته همدلی میان بازیکنان به قهرمانی رسیدیم‪ .‬در مورد‬ ‫مســابقات قهرمانی اســیا باید عرض کنم که مسابقات در‬ ‫سطح باالیی برگزار شد‪ .‬ژاپن تیم بسیار قدرتمندی بود اما‬ ‫ما توانستیم انها را شکست دهیم و به این دلیل به بازیکنانم‬ ‫افتخار می کنــم‪ .‬امیدوارم قــدر این تیم را بدانیم‪ .‬شــاید‬ ‫حاال که قهرمان شده ایم مســئوالن عزیز بیش از گذشته‬ ‫به مــا اعتماد کننــد و در واقع حامی ما باشــند‪ .‬معتقدم که‬ ‫باید قدرشناس این بازیکنان تالشــگر باشیم و قدرشناسی‬ ‫ما باید به یک فرهنگ تبدیل شــود‪ .‬اما کار ما تمام نشــده‬ ‫است‪ .‬هنوز در ابتدای راه هستیم‪ .‬اطمینان دارم که راه ما‬ ‫از این به بعد دشوار تر نیز خواهد شد چون همه تیم ها و رقبا‬ ‫در مورد تیم ما طور دیگری خود را مهیا می کنند‪ .‬حســاب‬ ‫ویژه ای باز می کنند و همین مساله کار ما را سخت تر خواهد‬ ‫کرد‪ .‬ما باید در جام جهانی گواتماال شرکت کنیم‪ .‬جایی که‬ ‫تیم ها به مراتب قدرت بیشتری دارند و شکست دادن شان‬ ‫به مراتب کار سخت تری خواهد بود اما این موضوع باعث‬ ‫می شــود که انگیزه بچه ها برای رســیدن به موفقیت های‬ ‫بزرگ دو چندان شود‪ .‬بنابراین امیدوارم که در ان مسابقات‬ ‫هم بتوانیم عملکرد خوبی داشــته باشــیم‪ .‬اما همان طور‬ ‫که می دانید هر موفقیتی تحت یک سری شرایط به وجود‬ ‫می اید؛ بایــد حمایت ها صورت بگیرد‪ .‬قطعــا رقابت های‬ ‫جام جهانی ســطح باالتری از اســیا دارد و امیدوارم که در‬ ‫ان مســابقات بتوانیم نتایج قابل قبولی کسب کنیم‪ .‬مایلم‬ ‫در مورد موضوع نیلوفر اردالن نیــز اینگونه نظرم را مطرح‬ ‫ورزش‬ ‫‪79‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫اندک اندک تا استیضاح‬ ‫محمد گودرزی از مجلس کارت زرد گرفت‬ ‫کارت زرد مجلس به گودرزی؛ ایا این مقدمه ای اســت‬ ‫برای استیضاح؟ هنوز پاسخ این سوال روشن نیست اما وزیر‬ ‫ورزش نمایندگان مجلس شــورای اســامی را با خود همراه‬ ‫نمی بیند‪ .‬بیش از ‪ 50‬امضا برای اســتیضاح گــودرزی اماده‬ ‫شده و شاید در روزهای اینده تعداد موافقان استیضاح بیشتر‬ ‫هم بشود‪ .‬با این حال محمود گودرزی از اصلی ترین دغدغه‬ ‫خود در صحــن علنی مجلس پرده برداشــت؛ دخالت در امور‬ ‫فدراسیون فوتبال‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫کارت زرد پانزدهم‬ ‫محمود گــودرزی‪ ،‬وزیــر ورزش و جوانان برای پاســخ‬ ‫به ســواالت یکی از نمایندگان مجلس شــورای اسالمی به‬ ‫خانه ملت رفت‪ .‬در حاشــیه این جلسه ‪ 50‬نماینده مجلس که‬ ‫از پاســخ های وزیر قانع نشدند‪ ،‬برای اســتیضاح وزیر ورزش‬ ‫و جوانان امضا جمع کردند‪ .‬گــودرزی از نمایندگان کارت زرد‬ ‫گرفت تا دولت پانزدهمین کارت خود را دریافت کند‪ .‬گزارش‬ ‫کمیسیون فرهنگی در خصوص ســوال ملی احمد شوهانی‪،‬‬ ‫نماینده استان ایالم در مجلس شورای اسالمی از وزیر ورزش‬ ‫و جوانان با محوریت گسترش فســاد و بداخالقی در ورزش‪،‬‬ ‫غفلتازمسائلاساسیجوانان‪،‬دخالتدرامورفدراسیون هاو‬ ‫هیات هایورزشیوبی توجهیبهشایسته ساالریدرانتصابات‬ ‫مطرحشد‪.‬شوهانیدرتوضیحسوالخودگفت‪«:‬مدتیاست‬ ‫که مساله افزایش فساد در ورزش موجبات نارضایتی را ایجاد‬ ‫کردهوهمان طورکهمی دانیدمقام معظم رهبریورئیس جمهور‬ ‫محترم به دفعات به مبارزه با فساد تاکید داشته اند‪ ،‬اما وزارت‬ ‫ورزش و جوانان در این خصوص با جدیت عمل نمی کند‪ ،‬مثل‬ ‫هزینه کرد پول های واگذار شده فیفا‪ ،‬نحوه انتخاب حامیان‬ ‫مالی باشــگاه های استقالل و پرســپولیس‪ ،‬تبانی در فوتبال‬ ‫و فقدان شــفافیت های مالی در فدراســیون ها و هیات های‬ ‫ورزشی‪ .‬اینکه چرا با شبکه های داللی و مطبوعات زرد برخورد‬ ‫نمی شــود؟ خود شــما فرمودید که فدراســیون فوتبال نسبتا‬ ‫مستقلاستامامسائلمالیانشفافنیست‪.‬چهاتفاقاتیدر‬ ‫مسابقات والیبال ارومیه پیش امد؟ از کمبود اعتبارات صحبت‬ ‫می کنید اما هزینه های غیرضروری را برای برنامه های مختلف‬ ‫صرف می کنید‪ ،‬مثل مراســم مجموعه ورزشی ازادی و اجاره‬ ‫غرفه در ‪ 22‬بهمن‪ .‬مدیرکل حقوقی وزارت چرا دستگیر شد؟‬ ‫برخی از معاونان شما شــرکت های خصوصی دارند و برخی از‬ ‫باشگاه ها مالیات نمی دهند‪ .‬طبق گزارش مالیاتی کشور شش‬ ‫باشگاه‪ 130‬میلیارد تومان بدهی مالیاتی دارند‪.‬‬ ‫در حوزه جوانان چه اقداماتی در زمینه مسکن‪ ،‬ازدواج‪،‬‬ ‫فرهنگ و دین صورت گرفته اســت‪ .‬در حوزه فدراســیون ها‬ ‫شاهد سوءمدیریت هستیم‪ .‬مثل فدراســیون های فوتبال‪،‬‬ ‫بسکتبال و کشتی‪ .‬انتصاب روســای فدراسیون ها با اعمال‬ ‫نظردولتبودهکهفساداوراست‪.‬انتصابافرادغیرمتخصص‬ ‫محلسوالاست‪.‬رئیسهیات مدیرهباشگاهکهمنصوبشما‬ ‫بود چرا روانه زندان شد؟» گودرزی اما در پاسخ به این سوال ها‬ ‫گفت‪«:‬یکیازعواملایجادفساداعمال نظرهاییاستکهدر‬ ‫موردانتصاباتصورتمی گیرد‪.‬مسالهفسادراخودمبه عنوان‬ ‫وزیر به صــورت خیلی جدی پیگیر هســتم‪ .‬تخلف مدیرکل‬ ‫حقوقی را خودمان پیــدا کردیم و بــه دادگاه معرفی کردیم‪.‬‬ ‫یکی از راه های مبارزه با فساد این است که از جیب دولت برای‬ ‫تیم های حرفه ای هزینه نکنیم که نکردیــم‪ .‬از زمان حضور‬ ‫من هر چهار ماه یکبار فدراسیون ها حسابرسی شده و مسائل‬ ‫مالی انها شفاف شده است ‪ .‬فدراسیون ها نهاد های عمومی‬ ‫ غیردولتیهستندومتاسفانهبرخیازانهادردورهقبلاساسنامه‬ ‫خود را به تصویب فدراسیون های بین المللی رسانده اند و برای‬ ‫دخالت حاکمیت جایی نگذاشــته اند و پولی که از فدراسیون‬ ‫جهانی برای انها می اید متاسفانه برای افرادی خارج از کشور‬ ‫واریز می شود‪.‬در ارتباط با افشای فساد در فوتبال نیز هرانچه‬ ‫می دانستیم به کمیسیون اصل‪ 90‬گزارش کرده ایم‪ .‬در دیگر‬ ‫بخش ها نیز هر نوع فســادی را گزارش کرده ایم‪ .‬در جریان‬ ‫شایسته ساالری نیز معاونین من تحصیالت باالی ورزشی و‬ ‫سابقه قهرمانی دارند‪ .‬در هیچ فدراسیونی اعمال نظر نکردیم‪.‬‬ ‫‪ 17‬فدراســیون با سرپرست اداره می شــد که بدون دخالت و‬ ‫اعمال نفوذ انتخابات‪ ،‬همه انها را برگــزار کردیم‪ .‬ظرف ‪16‬‬ ‫ماه نیز ‪ 32‬انتخابات برگزار کردیم‪ ».‬احمد شوهانی‪ ،‬نماینده‬ ‫مجلس شورای اســامی اما در واکنش به اظهارات محمود‬ ‫گــودرزی وزیر ورزش گفــت‪« :‬صحبت های شــما یک نوع‬ ‫فرار از مسئولیت است‪ .‬شما به مسائل جوانان به طور خاص‬ ‫نپرداخته بودید و می دانستید نمایندگان محترم نسبت به این‬ ‫موضوع دغدغه دارند اما متاسفانه بیشترین انرژی شما روی‬ ‫مساله ورزش گذاشــته شد که شــاهد افت والیبال‪ ،‬فوتبال‪،‬‬ ‫کشــتی و وزنه برداری بودیم‪ .‬نتایج ضعیف والیبال و کشتی‬ ‫شاهد این صحبت های من است‪ ».‬او ادامه داد‪« :‬شما فقط‬ ‫ورزش را دیده اید‪ .‬ای کاش برنامه هایتــان را مرور کنید و بعد‬ ‫پاسخدهیدکهبرایمهمترینمسالهکلیدیجوانانهمچون‬ ‫ازدواج و مســکن چه کرده ایــد‪ .‬وزارت شــما وزارت ورزش و‬ ‫جوانان نیست‪ .‬برخالف صحبت هایتان میانگین سن ازدواج‬ ‫باال رفته و این نگران کننده اســت‪ .‬همچنین ما شــاهد رشد‬ ‫طالق در شهرستان های محروم هستیم‪ .‬لطفا درباره اشتغال‬ ‫جوانانومسکنتوضیحدهید‪».‬شوهانیگفت‪«:‬چراب اوجود‬ ‫تاکیدات و برگزاری جلســات متعدد باشگاه های فوق واگذار‬ ‫نشدند؟ توضیح دهید چه اقدامی در این دو سال برای جوانان‬ ‫داشته اید و میزان اعتبارات در زمینه عمرانی چه شده است‪ .‬از‬ ‫طرفی دخالت در امور فدراسیون ها فساد ایجاد کرده است‪.‬‬ ‫شما باید نظارت کنید نه دخالت‪ .‬اقای گودرزی شما در زمینه‬ ‫فوتبال و والیبال گفته اید داوران تخلف کرده اند چه اقدامی ‬ ‫برای این موضوع انجام داده اید؟ ایا مسائل مالی و نیمه تمام‬ ‫ماندن پروژه ها فساداور نیست؟»‬ ‫اوبااشارهبهاینکهتمرکزگراییوناهنجاری هاباعثایجاد‬ ‫فسادمی شود‪،‬تصریحکرد‪«:‬پولجایورزشپهلوانیراگرفته‬ ‫است که مصداق ان را در فوتبال و بدنسازی می بینیم‪ .‬موضوع‬ ‫فساد در فوتبال در کمیته اصل‪ 90‬مطرح شد‪ .‬شما چه اقدامی‬ ‫ برای ان انجام دادید؟»‬ ‫نماینده مردم ایالم در مجلس شورای اسالمی با اشاره به‬ ‫اینکهامروزهشاهدمشکالتزیادیدرامورفدراسیون هابودیم‬ ‫اظهار داشت‪ « :‬فدراسیون ها مردم نهاد هستند بنابراین وزارت‬ ‫ورزش باید نظارت داشته باشد نه دخالت اما انتصاب برخی از‬ ‫افراد محل اشکال اســت‪ .‬چرا اداره برخی فدراسیون ها باید‬ ‫در اختیار افرادی خاص باشد؟ چرا در کشتی که نتایج ضعیف‬ ‫داشتیم رئیس به عنوان سرپرست و سرمربی کار می کند‪».‬‬ ‫او ادامه داد‪« :‬پیشکسوتان کشتی گوشه گیر شدند و ما‬ ‫حتییکمدالطالهمکسبنکردیم‪.‬چرابرخیفدراسیون ها‬ ‫با سرپرست اداره می شوند؟ مثال اســکی بعد از یک سال فرد‬ ‫مورد نظر وزارتخانه رئیس شد و به دنبال ان کادر استعفا کردند‬ ‫که این موضوع مورد حمایت ورزشکاران هم هست‪ .‬در برخی‬ ‫فدراســیون ها انتخابات برگزار شــده اما احکام انها زده نشده‬ ‫است‪ ».‬شوهانی در ادامه با اشاره به اینکه به دلیل کم توجهی‬ ‫وزارت ورزش قهرمانان مجبور به دست فروشی شده اند عنوان‬ ‫کرد‪« :‬خبر دارید به خاطر کم توجهی شما برخی ورزشکاران‬ ‫گوشه نشــین یا راهی خارج از کشور شــدند؟ توضیح ندادید‬ ‫دالیل دستگیری برخی از مدیران ستادی چه بود که در زمان‬ ‫شما منصوب شدند‪ .‬ما شــاهد اسطوره کشــی و نخبه کشی‬ ‫بودیم‪ .‬اینها قهرمانان ملی هستند مگر ورزش ما چند اسطوره‬ ‫ی دارد که مورد‬ ‫مانند دایی‪ ،‬مایلی کهن‪ ،‬مجیدی و علی کریم ‬ ‫ بی لطفی وزارت ورزش قرار گرفتند ؟»‬ ‫واکنش عجیب گودرزی‬ ‫مجلس تمهیدی بیندیشد تا وزارت ورزش در فدراسیون‬ ‫فوتبال دخالت کند؛ ایــن یکی از اصلی تریــن دغدغه های‬ ‫محمود گودرزی بود وقتی برابر سوال شوهانی نمی توانست‬ ‫وارد جز ئیــات شــود‪ .‬وزیــر ورزش و جوانان کــه در مجلس‬ ‫حضور یافته بود‪ ،‬گفت‪« :‬خوشحال می شویم که نمایندگان‬ ‫محترم مجلس مواردی که مد نظرشــان است را به ما گوشزد‬ ‫کنند‪ .‬مجلس هم تمهیدی بیندیشــد تا ما در امور فوتبال هم‬ ‫دخالت کنیم‪ ».‬محمود گودرزی گفت‪« :‬حساسیت هایی که‬ ‫نمایندگانمجلسنسبتبهورزشدارندبرایمابسیارارزشمند‬ ‫است و ما قدردان انها هســتیم‪.‬امیدوارم نمایندگان محترم‬ ‫ش یا موارد دیگر می دانند‬ ‫مسائلی را که در مورد فســاد در ورز ‬ ‫به ما گوشزد کنند تا بتوانیم از وضعیت فعلی جلوگیری کنیم‪».‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان در مــورد اختصاص ندادن بودجه به دو‬ ‫باشگاه استقالل و پرســپولیس گفت‪« :‬قبل از اینکه بنده در‬ ‫وزارت ورزش مســئولیت بگیرم این دو باشــگاه از بیت المال‬ ‫تغذیه می شــدند اما بعد از حضور ما این اتفــاق نیفتاد چرا که‬ ‫پرداخت پول به این دو باشــگاه از جیب دولت ممنوع است‪.‬‬ ‫به همین خاطر اسپانسرهایی برای این دو باشگاه گرفتیم که‬ ‫ساالنه ‪ 35‬تا ‪ 40‬میلیارد تومان هزینه کنند‪ .‬البته ممکن است‬ ‫مشکالتی بین این اسپانسرها وجود داشته باشد که باید حل‬ ‫شود‪».‬گودرزیدرادامهخاطرنشانکرد‪«:‬اگرهمفسادیدر‬ ‫فدراسیونفوتبالوچندفدراسیوندیگررخدهدبندهبهلحاظ‬ ‫قانونی حق ورود ندارم که امیدوارم مجلس تمهیدی بیندیشد‬ ‫تا ما بتوانیم در این فدراســیون هم ورود کنیم و با این مسائل‬ ‫برخورد داشته باشیم‪ ».‬این اظهارات برای نمایندگان مجلس‬ ‫بیشتر حکم تعارف را داشت تا پاسخ‪ .‬به همین دلیل در پایان‬ ‫عنوان شد که نماینده ســوال کننده از پاسخ وزیر قانع نشده و‬ ‫کمیسیونضمنبررسی‪،‬قلمرویسوالراملیتشخیصداد‪.‬‬ ‫بهنظرمی رسدوزیرورزشبهروزهایسختینزدیکمی شود؛‬ ‫ایااواستیضاحخواهدشد؟رویه ایکهوزیرورزشازماه هاقبل‬ ‫ان را برگزید شاید رسیدنش به مرحله استیضاح را ساده تر کرده‬ ‫است‪ .‬ایا او ناگهان در سیاست های خود تجدید نظر می کند یا‬ ‫با همین رویه ادامه می دهد؟‬ ‫ورزش‬ ‫بازگشت اقای خاص‬ ‫«من هفده ماه از کشــتی دور بودم‪ ،‬باید رسانه ها به من اجازه‬ ‫بدهند طی یکی دو مرحله اردوی اماده سازی شرایط فرنگی کاران را‬ ‫بسنجم و ببینم که االن در چه جایگاهی قرار دارند‪ ».‬این حرف های‬ ‫محمد بنا ست‪ .‬مرد محبوب کشــتی ایران که پس از مدت ها دوری‬ ‫از مربیگری باالخره در تصمیمش تجدید نظــر کرد‪ .‬او پس از فوت‬ ‫مادرش که بســیار او را دوســت می داشــت تصمیم گرفــت دوباره‬ ‫مربیگری تیم ملی فرنگــی را بر عهده بگیرد؛ «بــه خاطر گریه های‬ ‫مادرم و عشــقی که به مردم دارم دوباره به تیم ملی کشــتی فرنگی‬ ‫برگشتم‪».‬‬ ‫حاال با حضور این مربــی کار بلد خیلی هــا امیدوارند تیم ملی‬ ‫کشتی فرنگی کشورمان در المپیک ریو بتواند نتایج درخشانی کسب‬ ‫کند چه محمد بنا نشان داده به خوبی می تواند با شاگردانش ارتباط‬ ‫برقرار و انها را برای ازمون های سخت مهیا کند‪ .‬هر چند هیچ کس از‬ ‫او انتظار قهرمانی در المپیک را ندارد‪ .‬ان طور که خودش نیز تاکید‬ ‫کرده است‪« :‬هر چن د طی چهار سال گذشته کادرفنی کشتی فرنگی‬ ‫برای موفقیت این تیم زحمات زیادی کشــیده اســت اما در شرایط‬ ‫کنونی به دلیل برهم ریختگی و عدم هماهنگــی که بین کادرفنی و‬ ‫کشــتی گیران وجود دارد به نظر می رســد باید روی مسائل روحی و‬ ‫روانی کشــتی گیران کار زیادی صورت گیرد تا کشتی گیران بتوانند‬ ‫دوباره به شرایط ای ده ال خود بازگردند‪».‬‬ ‫او همچنین موضع خود را در مورد همکاری اش با رسول خادم‬ ‫تصریح کرده است‪ « :‬بدون مشورت کار خاصی انجام نخواهم داد‬ ‫زیرا معتقدم مشورت به صالح کشتی است‪ .‬البته باید بگویم که در‬ ‫تصمیم گیری نهایی حرف اخر را باید سرمربی تیم ملی بزند و این در‬ ‫ی باشد‪ .‬مگر االن در‬ ‫صورتی است که این تصمیم گیری به نفع کشت ‬ ‫رده جوانان سرمربی تیم ملی حرف اخر را خود نمی زند‪ .‬به هر صورت‬ ‫باید در هر زمینه ای نوعــی تعامل و توافق بین رئیس فدراســیون‪،‬‬ ‫کمیته فنی و ســرمربی ایجاد شــود تا بی قانونی صــورت نگیرد‪».‬‬ ‫خادم‪ -‬بنا؛ ایا این دو گانه برای موفقیت کشتی با یکدیگر راه مدارا را‬ ‫در پیش می گیرند؟‬ ‫عنگیرید‬ ‫موض ‬ ‫بعضی ها می خواهند قهرمانی بانوان را کمرنگ کنند‬ ‫عرب عامری‬ ‫نایب رئیس کمیته بانوان فدراسیون فوتبال‬ ‫عک‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫شخصیت قهرمانی در مسابقه ها را داشتند و به دلیل نایب‬ ‫قهرمانی دو سال گذشته این انگیزه برای انها به وجود امده‬ ‫بود که می توانند به مقام قهرمانی برسند و این انگیزه خوبی‬ ‫شــده بود که انها عالوه بر تکرار مقام قبلــی‪ ،‬به قهرمانی‬ ‫برســند‪ .‬اردوها و تمرین های منظم و مــداوم تیم ملی که‬ ‫در حد توان فدراســیون بود‪ ،‬نقش زیادی در اماده ســازی‬ ‫مطلوب تیم داشت‪ .‬در کل اتفاقات در جهتی رخ داد که ما‬ ‫به قهرمانی رسیدیم‪ .‬نکته مهمی که باید حتما به ان اشاره‬ ‫کنم این اســت که بعد از وقوع زلزله در نپــال و در حالی که‬ ‫تیم ملی دختران نوجوان مان در ان رقابت ها حاضر بودند‬ ‫من شخصا با وزارت ورزش و حراســت ان صحبت کردم و‬ ‫گفتم نیاز اســت که یک مرد همراه تیم باشد‪ .‬حضور یک‬ ‫مرد کنار تیم در مواقع ضروری کمک کننده است و می تواند‬ ‫مدیریت بحران کند‪ .‬به همین دلیل با وزارت ورزش صحبت‬ ‫کردم که در این رقابت ها از این موضوع دو منظوره استفاده‬ ‫کنیم‪ .‬یعنی شخصی کنار ما باشد که عالوه بر اینکه در موارد‬ ‫ضروری از لحــاظ امنیتی تیم را حمایــت می کند یک دید‬ ‫فوتسالی هم داشته باشد‪ .‬خوشبختانه حضور اقای صانعی‬ ‫خیلی کمک کننده بود و همکاری زیادی با تیم داشتند و او‬ ‫به عنوان مشاور فنی همکاری خوبی با تیم داشت و راهگشا‬ ‫بود‪ .‬ما اجازه حضور اقای صانعی به عنوان مشــاور فنی را‬ ‫گرفته بودیم و او اصال به بازیکنان تمرین نمی داد و باتوجه‬ ‫به شناختی که از فوتسال داشــت‪ ،‬برخی راهکارها را ارائه‬ ‫می کرد‪ .‬ایا این اشــکالی دارد؟ به نظر من خیلی هم خوب‬ ‫است که ما توانستیم از حضور یک فرد شناخته شده استفاده‬ ‫کنیم‪ .‬تمامی افراد حاضر در سالن مسابقه ها اقای صانعی را‬ ‫می شناختند و از این لحاظ اتفاق مثبتی بود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫معتقدم مهم تریــن اتفاقی که در حــال حاضر برای‬ ‫بانوان ما در رشته فوتسال رخ داده کسب عنوان قهرمانی‬ ‫ی انگار حاشیه ســازی را دوست دارند‪ .‬شاید‬ ‫است‪ .‬اما برخ ‬ ‫می خواهند این قهرمانی را کم ارزش جلوه دهند‪ .‬من بابت‬ ‫برخی حاشیه سازی هایی که در این چند روزه صورت گرفته‬ ‫ناراحتم؛ اینکه گفته می شــود چرا از وزارت ورزش کســی‬ ‫به استقبال تیم نیامده‪ ،‬حرف درســتی نیست‪ .‬اصال نباید‬ ‫به ایــن موضوع پرداخته شــود چرا که موضــوع مهم تری‬ ‫مثل قهرمانی تیم در میان است و نباید ان را تحت الشعاع‬ ‫قرار دهیم و اعتقاد من این اســت که نباید به این موضوع‬ ‫پرداخته شود‪ .‬اینکه گفته می شود بچه ها بی بدرقه رفتند و‬ ‫ بی استقبال امدند قشنگ نیست‪ .‬موضع گیری علیه وزارت‬ ‫ورزش درست نیست‪ .‬باید بگویم فوتسال بانوان ارام ارام و‬ ‫با برنامه راه خود را طی می کند‪ .‬این مســاله مربوط به دوره‬ ‫خاصی نیســت و در دوره های گذشــته نیز این گونه بوده‬ ‫است‪ .‬ما ســابقه نایب قهرمانی اســیا را در کارنامه داریم‪.‬‬ ‫بنابراین نباید زحمات مسئوالن گذشــته را نادیده گرفت و‬ ‫باید از انها قدردانی شــود‪ .‬نقطه عطف موفقیت بچه ها به‬ ‫خاطر اعتماد مســئوالن باشــگاه های لیگ برتر فوتسال‬ ‫بانوان بود‪ .‬مسئوالن باشــگاه ها در استان ها تعداد تیم ها‬ ‫و بازیکنان خوبی را حمایت می کننــد و حمایت مالی یکی‬ ‫از بزرگ ترین موفقیت ها بود که توسط مسئوالن و مدیران‬ ‫عامل باشگاه ها اتفاق افتاد و این جای قدردانی دارد‪ .‬اگر‬ ‫لیگ قوی نداشــتیم این اتفاق رخ نمی داد‪ .‬ما در رده های‬ ‫پایه ‪ 64‬تیــم داریم و ایــن تیم ها در طول ســال بازیکنان‬ ‫را غربــال می کنند و باعث می شــوند که تیم ملــی تنها کار‬ ‫هماهنگی را انجــام دهد‪.‬یکی دیگــر از عوامل موفقیت‬ ‫و پیروزی تیم ملی فوتســال بانوان ایران در مســابقه های‬ ‫قهرمانی اســیا بدنســازی خوب بود که در طول مسابقه ها‬ ‫شــاهد ان بودیم که بازیکنان در دقایــق پایانی مانند نیمه‬ ‫اول امادگی بدنی دارند و کم نمی اورند‪ .‬در بازی نیمه نهایی‬ ‫برابر تایلند بازیکنان انرژی زیادی را مصرف کردند و ما فکر‬ ‫می کردیم که این موضوع در فینال به ضرر ما باشد اما این‬ ‫اتفاق رخ نداد و ما شاهد ان بودیم که با بدنسازی خوب که‬ ‫من همیشه روی ان تاکید دارم تیم توانست تا اخرین دقیقه‬ ‫بجنگد‪ .‬خوشــبختانه بازیکنان در طول برگــزاری بازی ها‬ ‫هرانچه مربی بــه انها می گفت را دقیق انجــام می دادند‪.‬‬ ‫حضور اقای صانعی روی نیمکت تیم ملــی بانوان با اجازه‬ ‫وزارت ورزش بوده و علت حضور او نیز این بود که بودن یک‬ ‫اقا کنار تیم در برخی موارد باعث حمایت بیشــتر می شــود‬ ‫و همچنین اقــای صانعی از لحــاظ فنی نیز بســیار به تیم‬ ‫کمک کرده است‪ .‬تک تک بازیکنان و کادر فنی تیم ملی‬ ‫س هفته‬ ‫‪81‬‬ ‫پردهاخر‬ ‫حواسم به صدای تان بود بانو‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دیدار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫شهاب حسینی یک دیالوگی دارد در فیلم «پرسه در‬ ‫مه »که بهرام توکلی ان را ساخته‪ .‬یک جایی در این فیلم‬ ‫می گوید‪« :‬داشــتم به صدات گوش می کردم حواسم به‬ ‫حرفات نبود‪».‬‬ ‫برای همــه انهایی که یک بــار حتی یک بــار با هما‬ ‫روســتا روبه رو شــده اند و او را از نزدیک مالقــات کرده اند‬ ‫این دیالوگ می تواند یاداور خاطره ای شیرین باشد‪ .‬خانم‬ ‫روســتا صدای بی نظیری داشــت‪ .‬این صدا ان قدر خوب‬ ‫تربیت شده بود که نمی توانستی از شنیدنش به وجد نیایی‪.‬‬ ‫او بار کلمه ها را به خوبی می شناخت‪ .‬شیوا و اهسته سخن‬ ‫می گفت‪ .‬حتی وقتی قرار بــود تاثیرگذارترین دیالوگ ها را‬ ‫به زبان بیاورد؛ مسافران یادتان هست؟ بهرام بیضایی در‬ ‫شروع این فیلم صحنه ای را با بازی بانو هما روستا به تصویر‬ ‫می کشد که شاید یکی از درخشان ترین صحنه های تاریخ‬ ‫فیلمسازی ایران باشد‪ .‬هنگامی که همه اعضای خانواده‬ ‫سوار ماشین می شوند‪ ،‬هما روستا رو به دوربین نگاه می کند‬ ‫و با صورتی خنــدان می گوید‪« :‬ما به تهران نمی رســیم‪.‬‬ ‫ما هم می میریم‪ ».‬بدون اغراق‪ .‬بــدون زیاده کاری؛ این‬ ‫اصلی ترین ویژگی بازی هما روستا بود‪ .‬بخشی از زندگی هما‬ ‫روستا البته در نحوه سخن گفتن او بسیار تاثیر گذار بوده‪.‬‬ ‫وقتی او پس از سال ها به تهران می اید‪.‬‬ ‫«ســال ‪ 1349‬به ایران بازگشــتم‪ .‬دلیل اصلی این‬ ‫موضوع هــم فوت پدرم بود‪ .‬او همیشــه بــه من می گفت‬ ‫وقتی بزرگ شــدی و درســت را تمام کردی بایــد به ایران‬ ‫برگردی‪ .‬در درونم درباره ایران حس نوستالژیکی داشتم‪.‬‬ ‫تصاویر مبهمی از ایران در ذهنم بود و کشش درونی قوی‬ ‫داشتم‪ .‬بعد از فارغ التحصیلی به المان بازگشتم‪ ،‬خانواده ام‬ ‫بعد از فوت پدر در برلیــن زندگی می کردند و قــرار بود من‬ ‫هم در برلین کارم را شــروع کنم ولی چون لهجه داشــتم‪،‬‬ ‫می خواســتند مرا به شهر دیگری بفرســتند تا ضمن یکی‪،‬‬ ‫دو ســالی کار کردن‪ ،‬لهجه ام بهتر شــود امــا من تصمیم‬ ‫گرفتم تا به ایران بازگردم‪ .‬نمی دانم چــرا؟ واقعا هنوز هم‬ ‫نتوانستهام دلیل خاصی برای این تصمیم پیدا کنم‪ .‬شاید‬ ‫دلیلش همان کشش درونی به ایران بود‪ .‬به هر حال امدم‬ ‫ایران و مانــدم‪ .‬وقتی به ایران امدم برقــراری ارتباط برایم‬ ‫ســخت بود چون فارســی را خــوب بلد نبودم‪ ،‬اگر کســی‬ ‫خیلی تنــد و غلیظ صحبت می کرد‪ ،‬اصــا حرف هایش را‬ ‫نمی فهمیدم و باید با من شمرده و اهسته حرف می زدند‪».‬‬ ‫هما روستا انسان وارسته ای بود‪ .‬صدای زیبا و بازی‬ ‫روان او در تئاتر‪ ،‬تلویزیون و ســینما تاثیرگذار بود اما یک‬ ‫نکته در مورد این هنرمند فقید از همه اینها مهم تر اســت؛‬ ‫وجودش از هنرش پیشــی گرفته بود‪ .‬چهارم مهر ‪-1325‬‬ ‫چهارم مهــر ‪1394‬؛ عجیب اســت‪ .‬نــه؟ در روز زادروزت‬ ‫چشــم ببندی یا به عبارتی بهتر در روزی که چشــم از دنیا‬ ‫فرو می بندی بار دیگر متولد شوی‪.‬‬ ‫پنجم مهرماه دیگر نمی شــد خبر را پنهان کرد؛ هما‬ ‫رفته بود‪ .‬برای همیشه‪ .‬او سال ها بود که با بیماری سرطان‬ ‫مبارزه می کرد‪ .‬در تمام این ســال ها هیچ کس در این باره‬ ‫خبری مخابره نکرد‪ .‬هما روســتا عالقه ای نداشــت درباره‬ ‫بیماری اش خبری به بیــرون درز کند‪ .‬اما هنرمندان و البته‬ ‫روزنامه نگاران می دانستند که بانوی باوقار هنر ایران چگونه‬ ‫با بیماری دست و پنجه نرم می کند‪ .‬یادم هست وقتی یکی‪،‬‬ ‫دو ماه پیش از اقای لبخنده سراغ خانم روستا را گرفتم‪ ،‬به‬ ‫خودش اجازه نمی داد بگوید حالش خیلی بد است‪ .‬سکوت‬ ‫کرد‪ .‬سرش را تکان داد‪ .‬اما وقتی پنجم مهرماه به اموزشگاه‬ ‫استاد سمندریان برای عرض تســلیت رفتم اقای لبخنده‬ ‫بغض داشت‪ .‬هما روستا تا همین روزهای اخر سرش خیلی‬ ‫شلوغ بود؛ یک پایش در اموزشگاه بود و یک پایش در خانه‪.‬‬ ‫تئا تر می رفت‪ ،‬به دیدن هنرمندان بیمار مثل نصرت کریمی‬ ‫ یا زنده یاد بهــرام ریحانی می رفت اما بیشــتر فعالیتش در‬ ‫اموزشگاه بود‪ ،‬انچنان که خودش در گفت وگویی می گفت‪:‬‬ ‫«حس می کنم بچه ها به حضورم نیاز دارند‪ .‬نمایش هایشان‬ ‫را نگاه می کنم‪ .‬گپ می زنیم با یکدیگر‪ .‬ازمون می گیریم‪.‬‬ ‫وقتی من انجا هســتم‪ ،‬بچه ها خوشحال تر هستند‪ .‬چون‬ ‫حمید دوست داشت اموزشگاه همانطور باقی بماند‪ .‬سرپا‬ ‫بماند و من هم در حد توانم کارهــای او را ادامه می دهم‪.‬‬ ‫من اصال نمی توانم جای حمید را پر کنم‪ .‬اما بچه ها دوست‬ ‫دارند که چنین کاری انجام بدهم و همه تالشم را می کنم‪».‬‬ ‫امروز اما این صدا خاموش شده است برای همیشه و مدام‬ ‫این دیالوگ فیلم «مســافران» بهــرام بیضایــی را به یاد‬ ‫می اوریم؛ دیالوگی که هما روستا می گفت‪« :‬ما به تهران‬ ‫نمی رسیم‪ ...‬ما هم می میریم‪»...‬‬ ‫پس از اعالم خبر درگذشــت هما روســتا شبکه های‬ ‫اجتماعی پر از پیام های تسلیت چهره های سینمایی شده‬ ‫است‪ .‬محمد علی کشاورز در پی درگذشت هما روستا متنی‬ ‫ را در اینستاگرام منتشر کرد و نوشت‪« :‬هما روستا درگذشت‪.‬‬ ‫خبری بسیار تلخ و ناگوار‪ .‬با شنیدن این خبر به یاد خاطرات‬ ‫دوری افتادم‪ .‬نمایش «بازی استریندبرگ» به کارگردانی‬ ‫زنده یاد حمید سمندریان‪ .‬اسماعیل شنگله و من در کنار هما‬ ‫روستای نازنین‪ ،‬ایفاگر نقش های این نمایش بودیم و چقدر‬ ‫خوش درخشید‪ .‬در اخرین تماســی که با هم داشتیم قرار‬ ‫شد هر دو صحیح و ســامت مجددا یک کار تئا تر بکنیم‪.‬‬ ‫اما حیف و صد حیف‪ ...‬تســلیت به کاوه عزیــز‪ ،‬خانواده‬ ‫محترم و همه جامعه هنری و مردم این ســرزمین‪ ،‬روحت‬ ‫شــاد‪ ».‬باران کوثری نوشــت‪« :‬هنرمند ماند و هنرمندانه‬ ‫زندگی کرد‪ ».‬الله اســکندری هم درگذشــت هما روستا را‬ ‫تسلیت گفت و نوشت‪« :‬هما روستا هم از میان ما رفت‪ ،‬در‬ ‫سالروز تولدش‪ ،‬ابدی شد‪ .‬روحش شاد‪ ».‬انا نعمتی دیگر‬ ‫بازیگری بود که در اینستاگرام نسبت به این اتفاق واکنش‬ ‫نشــان داد‪« :‬همای عزیزم هم دلش برای دلی تنگ بود‪،‬‬ ‫روحش شاد‪ ،‬روح استاد عزیزم‪ ،‬حمید سمندریان هم شاد‪.‬‬ ‫همیشه هســتین‪ ».‬پوالد کیمیایی اما درباره قطعیت این‬ ‫خبر مطمئن نبوده و نوشته‪« :‬واقعا نمی دونم شایعه است یا‬ ‫نه ولی امیدوارم که شایعه باشه‪ .‬شنیده ام بانو هما روستا از‬ ‫بین ما رفت‪ ،‬خدا رحمت کنه‪ ،‬تسلیت به همه خانواده تئا تر‬ ‫و سینما‪ ».‬الدن طباطبایی هم نوشت‪« :‬هما سعادت حمید‬ ‫بود‪ ،‬باالخره رفت تا در مرگ هم همچون زندگی در کنارش‬ ‫باشد‪ ،‬استاد جاودانم‪ ،‬همایت امد‪ ،‬برخیز و جوان شو‪ ،‬چون‬ ‫شــروع اشــنایی‪ ،‬او هم همان خواهد بود که تو دیدی روز‬ ‫اول ‪ ،‬همان دختر جوان پرشور با چشمانی که چون چشمان‬ ‫تو اســمانی بودند و در پیوند دوباره شما‪ ،‬شــاهدانی از دور‬ ‫خواهند بود‪ ،‬اســطوره هایی که فصل مشترک شما بودند و‬ ‫ماندند‪ ».‬رویا میرعلمی ‪ ،‬بازیگر تئا تر و سریال «شمعدونی»‬ ‫اسمانی شدن هما روســتا را به او تبریک می گوید‪« :‬جان‬ ‫دلمان برای صدا و چشم هایت تنگ می شود‪ ،‬سالم ما را به‬ ‫استاد برسان‪ .‬اسمانی شدنت مبارک همای تئا تر ایران‪».‬‬ ‫ســحر جعفری جوزانی هم خطاب به هما روســتا نوشت‪:‬‬ ‫ِ‬ ‫هنرمند مهربان‪ ،‬هنرتان همیشــه زنده باد‪».‬‬ ‫«بانو‪ ،‬بانوى‬ ‫ازاده نامداری مجری تلویزیون نیز در اینستاگرام نوشت‪:‬‬ ‫«خداحافظ‪ .‬نسل بی خاطره من‪ ،‬هرروز گذشته اش خالی تر‬ ‫میشــه‪ .‬تســلیت می گم‪ ».‬صابر ابر دیگر بازیگر سینمای‬ ‫ایران نیز در پیام تسلیت خود نوشت‪« :‬دیشب وقت خواب‪،‬‬ ‫به سقف خیره بودم و با بهمن کوتاه حرف زدم‪ ،‬بهمن رفیق‬ ‫عجیبی بود! ارام و مهربان‪ ،‬با چشــم هایی تکلیف روشن‪،‬‬ ‫از ادم هایی که خبر از جانشان داری خوشم می اید‪ ،‬بهمن‬ ‫از انها بود‪ ،‬معلوم بود! شــاید این اواخر به خاطر شلوغی و‬ ‫زیاد بودن کار هایم کم دیدمشان اما حواسم کنارشان بود‪.‬‬ ‫خدا مینا را حفظ کند و به او و خانــواده ارامش و صبر بدهد‬ ‫مینا جان‪ .‬صبح بیدار می شــوم و می فهمــم بانو هم رفته‪،‬‬ ‫چه میهمانی بزرگی خدا دارد‪ .‬هما جان هم تولدش را انجا‬ ‫گرفت‪ .‬بهمن هم انجاست‪ ».‬محسن تنابنده بازیگر سریال‬ ‫«پایتخت» نیز در اینستاگرام نوشت‪« :‬بانو جان بدرود‪».‬‬ ‫هما روســتا بانوی مهربانی بود‪ .‬ســخت است درباره‬ ‫او حرف زدن‪ .‬باید او را می دیدی‪ .‬صدایش را می شنیدی‬ ‫از نزدیک و وجود و شــخصیت عزیزش را درک می کردی‪.‬‬ ‫حیف شد‪.‬‬ ‫رازکثیف سوسک ها‬ ‫تقلب شرکت فولکس واگن را بایک بحران جدی مواجه کرد‬ ‫دامنه رسوایی ها‬ ‫رسوایی مربوط به شــرکت فولکس تنها محدود به این‬ ‫شرکت نبود و مثل یک دومینوی بحران شرکت دیگری را هم‬ ‫درگیرماجراکرد‪.‬اولینشرکتیکهدراینبحرانشریکشد‪،‬‬ ‫شرکت بوش بود‪ .‬قطعه ای که ازمایش های سنجش میزان‬ ‫االیندگی خودروهای این گروه را با مشــکل مواجه می کرد‪،‬‬ ‫توسطشرکتبوشتهیهشده‪.‬امااینشرکتیکدفاعیهقوی‬ ‫دارد‪ .‬بوش در ســال‪ 2007‬به فولکس واگن اعالم کرده بود‬ ‫کهنصباینقطعهغیرقانونیاست‪.‬امافولکسواگنبهاین‬ ‫مسالهتوجهینکردهاستواعالمکردهبودکهاینقطعاترا‬ ‫در نخســتین واکنــش بــه ایــن رســوایی‪« ،‬مارتین‬ ‫وینترکورن»‪ ،‬مدیرعامل اجرایی فولکس واگن از سمت خود‬ ‫اســتعفا کرد؛ او پس از کناره گیری گفت‪« :‬در جهت منافع‬ ‫برای ازمایش های داخلی مورد استفاده قرار می دهد و قصد‬ ‫استفاده تجاری از ان را ندارد‪.‬‬ ‫رسوایینصیبشرکت هایدیگرخودروسازیهمشد‪.‬‬ ‫شــرکت هایی که در خودروهای انان از موتور دیزل فولکس‬ ‫واگناستفادهشدهاستممکناستدرگیراینجنجالشوند‬ ‫و این رســوایی بر برندهای دیگر گروه خودروسازی فولکس‬ ‫واگنکهمجموعا‪ ۱۲‬برندوشاملالمبورگینی‪،‬سیت‪،‬ائودی‪،‬‬ ‫اسکودا و پورشه هستند تاثیر جدی می گذارد‪ .‬شرکت ائودی‬ ‫به طور رســمی پذیرفت که در این رســوایی شریک است‪.‬‬ ‫یورگن د گراو‪ ،‬ســخنگوی ائودی‪ ،‬اعالم کرد‪« :‬مدل های‬ ‫ائودی هم جزو این‪ 11‬میلیون خودرو هستند و احتماال برای‬ ‫تعمیرفراخوانمی شوند‪.‬بیشاز‪ 2‬میلیونازاینخودروهای‬ ‫ائودی در اروپا و حدود ‪ 13‬هزار دســتگاه در ایاالت متحده و‬ ‫کانادافروختهشده اند‪».‬‬ ‫برمال شــدن راز کثیف فولکس واگن‪ ،‬ایــن تردیدها‬ ‫را به وجود اورد که ایا دیگر خودروســازان هم تاکنون دست‬ ‫به کالهبرداری مشــابهی زده اند تــا بتواننــد از ازمون های‬ ‫تست االیندگی اکســیدنیتروژن اســتاندارد اروپا و همینطور‬ ‫االینده دی اکسید کربن گذر کنند یا خیر؟ با این حال رسوایی‬ ‫تنهامحدودبهشرکتفولکسنبودوبرخیدیگرازشرکت های‬ ‫المانی هم در این مساله در جایگاه متهم نشستند‪ .‬به عنوان‬ ‫لو نقل‬ ‫مثال ســازمان غیر انتفاعی شــورای بین المللی حم ‬ ‫پاک (‪ )ICCT‬که تست االیندگی بی ام و ایکس تری را انجام‬ ‫داده‪ ،‬بدون هیچ توضیح اضافه ای اعالم کرده است‪« :‬همه‬ ‫داده های مورد بررســی حکایــت از ان دارند که بحث تقلب‬ ‫فولکس واگن در تست االیندگی خودروها‪ ،‬تنها مختص به‬ ‫شــرکت اقدام می کند با اینهمه به شــخصه خالفی مرتکب‬ ‫نشده است‪ .‬تحت قانون المان علیه یک شرکت نمی توان‬ ‫اتهامی مطــرح کــرد و هر گونــه اتهامی متوجه اشــخاص‬ ‫می شود‪.‬دادستان هایعمومیشهر«برونزویک»درشمال‬ ‫المان اعالم کردنــد‪ ،‬تحقیق جنایی را علیــه «وینترکورن»‬ ‫‪ 68‬ســاله اغاز کرده اند‪ .‬هیات نظارت این شرکت خودروساز‬ ‫بزرگ جهان در ابتدا او را بی گناه اعالم و تاکید کرد وی از این‬ ‫حقه بازی بی خبر بوده اســت‪ .‬وینترکورن ساالنه ‪ 60‬میلیون‬ ‫یورو به عنوان مدیرعامل فولکس واگن دریافت می کرد که‬ ‫باالترینحقوقدراینردهبهشمارمی رود‪.‬‬ ‫فولکسپسازانبالفاصلهرئیسجدیدخودرامعرفی‬ ‫کرد‪ .‬رئیسی که بانامی در ارتباط اســت که با شروع فولکس‬ ‫ بی ارتباط نیســت‪ .‬ماتیاس مولر‪ ،‬رئیس خودروسازی پورشه‬ ‫جانشــین مارتین وینترکورن‪ ،‬رئیس مســتعفی هیات مدیره‬ ‫فولکس واگن شــد‪ .‬مولر مهمترین اولویتش را بازگرداندن‬ ‫اعتبارفولکس واگنمی داند‪«:‬مهم ترینوظیفهمنایناست‬ ‫که با شفافیت تمام‪ ،‬هر کاری که الزم است برای بازگرداندن‬ ‫س واگن انجام دهــم و کاری کنم که‬ ‫اعتماد به گــروه فولک ‬ ‫وضعیتپیشامده‪،‬پیامدهایدرستیبرایماداشتهباشد‪».‬‬ ‫اینکمپانیهمچنینمبلغششمیلیاردو‪ ۵۰۰‬میلیون‬ ‫یورو‪ ،‬معادل هفت میلیارد و ‪ ۳۰۰‬میلیــون دالر برای مقابله‬ ‫با عواقب مالی این اتفاق تخصیص داد‪ .‬اما ســهامداران و‬ ‫سرمایه گذاران این کمپانی نگرانی بیشتری دارند‪ ،‬چراکه در‬ ‫چهار روز نخست پس از مشخص شدن این رسوایی یعنی از‬ ‫تاریخ‪ ۱۸‬سپتامبر‪ ،‬ارزش سهام کمپانی فولکس واگن با یک‬ ‫سومکاهش‪،‬به‪ ۲۶‬میلیاردیوروتنزلیافت‪.‬‬ ‫بازگشت به پورشه‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫دیدار‬ ‫یاخرینجنجالمحیط زیستی‬ ‫یکمدلسوسکقدیم ‬ ‫جهانرارقمزدهاست‪.‬البتههمهماشین هایکارخانهفولکس‬ ‫پســوند سوســک را ندارند و انهایی هم که به اسم سوسک‬ ‫خوانده می شــوند‪ ،‬در برخی کشــورها با نام دیگری شناخته‬ ‫می شوند به عنوان مثال ایرانی ها به ان فولکس قورباغه ای‬ ‫می گویند اما این مشــهور ترین محصــول کارخانه فولکس‬ ‫است؛محصولیکهریشهدرارزوهایادولفهیتلرداشت‪.‬‬ ‫فردیناند پورشه در این فکر بود تا به تولید انبوه اتومبیلی‬ ‫بپردازدکهقشرمتوسطالمانهمبتوانندانراخریداریکنند‪.‬‬ ‫هیتلر از مدت ها قبل با خواندن زندگینامه «هنری فورد» در‬ ‫زندان به شــدت تحت تاثیر او و تولیدات شــرکت فورد بود‪.‬‬ ‫دستور هیتلر کامال روشن بود‪« :‬ساخت خودرویی با قیمت‬ ‫برابر با یک موتورســیکلت با حداکثر سرعت‪ ۱۰۰‬کیلومتر و‬ ‫توانایی جابه جایی اعضای یک خانواده پنج نفره‪ ،‬پورشه این‬ ‫ماشینراطراحیکردوبهبازارفرستاد‪.‬فولکسبیتلزیافولکس‬ ‫سوسکیخیلیزودموردتوجهقرارگرفتوحتیجنگجهانی‬ ‫دوم و شکست هیتلر هم ریشه های محبوبیت این ماشین را‬ ‫نخشکاند و این ماشــین خیلی زود در خارج از این کشور هم‬ ‫مورد استفاده قرارگرفت‪ ،‬به طوری که این شرکت المانی در‬ ‫سال گذشته به تنهایی ‪ 9‬میلیون و ‪ 500‬هزار دستگاه خودرو‬ ‫فروختکه‪ 600‬هزاردستگاهاندرامریکابود‪.‬امااینخودرو‬ ‫و این کارخانه در استانه ‪ 90‬ســالگی بزرگترین بحران خود را‬ ‫پشت سرمی گذراند‪.‬‬ ‫اژانسحفاظتازمحیطزیستامریکاشرکتفولکس‬ ‫واگن را متهم کرد که در ازمایش الودگی مرتکب تقلب شده‬ ‫است‪ .‬به گفته کارشناسان این اژانس‪ ،‬شرکت خودروسازی‬ ‫فولکس واگن در نزدیک به‪ ۵۰۰‬هزار دستگاه از خودروهای‬ ‫دیزلی خود از نرم افزار ویژه ای استفاده کرده که هنگام معاینه‬ ‫فنی میزان االینده ها را کمتر از اندازه واقعی نشان می دهد‪.‬‬ ‫به این ترتیب خودروهای دیزلــی فولکس واگن با موفقیت‬ ‫ازمایش های معاینه فنی مربوط به االیندگی هوا را پشت سر‬ ‫می گذارند‪،‬امادرشرایطواقعیدرخیابان هابیشترازحدمجاز‬ ‫االیندهتولیدمی کنند‪.‬‬ ‫مقام هــای فولکــس واگــن اتهــام وارده را پذیرفته‬ ‫و به تخطی از قانــون اعتــراف کردند‪ .‬اژانــس حفاظت از‬ ‫محیط زیست امریکا اعالم کرده که تحقیقات خود علیه این‬ ‫شــرکت را از جمله به اتهام نقض قانون فــدرال ‪Clean Air‬‬ ‫‪ Act‬که برای کنترل الودگی هوا در سطح ملی تدوین شده‪ ،‬با‬ ‫جدیت ادامه خواهد داد‪ .‬بر اساس اظهارات مسئوالن شرکت‬ ‫فولکس‪ ،‬این نرم افزار در ‪ ۱۱‬میلیون خودرو در سراســر دنیا‬ ‫کار گذاشته شده بود‪ .‬تنها در المان تعداد این خودروها به دو‬ ‫میلیون و ‪ ۸۰۰‬هزار دستگاه می رسد‪ .‬رسانه های امریکایی‬ ‫گزارش داده اند‪ ،‬در صورتی که اتهامات فولکس واگن اثبات‬ ‫شوند‪ ،‬این شرکت مجبور به پرداخت جریمه ای تا سقف ‪۱۸‬‬ ‫میلیارد دالر خواهد بــود‪ .‬برخی گزارش ها میــزان جریمه را‬ ‫حتی بیش از این مبلغ ذکر کرده اند‪.‬تبعات این رسوایی برای‬ ‫فولکس واگن البته به همین جا ختم نشد‪ .‬پس از انتشار خبر‬ ‫اعتراف مسئوالن این کمپانی‪ ،‬سهام فولکس واگن در بازار‬ ‫بورس فرانکفورت بیش از ‪ ۲۰‬درصد سقوط کرد‪ .‬در برخی از‬ ‫ساعاتصبحاینسقوطحتیتا‪ ۲۰-۲۲‬درصدبهثبترسید‪.‬‬ ‫گویامدیرانشرکتفولکسپیشازاینرسوایی‪،‬بارهابا‬ ‫هشدارهایفراوانی دراین بارهمواجهبوده اند‪.‬روزنامهالمانی‬ ‫فرانکفورترالگماینتهزانتوگنوشتهاستکهیکیازمهندسان‬ ‫شرکت خودروســازی فولکس واگن در سال‪ 2011‬میالدی‬ ‫دربارهتقلبدرنشاندادنمیزانواقعیاالیندگیدربعضیاز‬ ‫خودروهابهاینشرکتهشداردادهبود‪.‬درمقالهایننشریهکه‬ ‫با عنوان«وینترکورنچهمی دانست؟»بهچاپرسیدهاست‪،‬‬ ‫با اشاره به اظهارات منابع اگاه در هیات نظارت فولکس واگن‬ ‫نوشته شده اســت تحقیقات داخلی تاکنون موفق نشده اند‬ ‫کشفکنندمدیریتچرابهاینهشدارواکنشینشاننداد‪.‬‬ ‫این شــرکت نیســت‪ ».‬پس از این خبر‪ ،‬ارزش سهام بی ام و‬ ‫حدود‪ 10‬درصد افت کرد‪.‬‬ ‫لو نقل المان کمیســیون ویــژه ای را مامور‬ ‫وزیر حم ‬ ‫تحقیقات درباره این رســوایی کرده اســت‪ .‬در همین حال‬ ‫مقامات حمل ونقل سرگرم بررسی تست های جاده ای روی‬ ‫مدل های فولکس واگن و سایر خودروسازان اعم از المانی‬ ‫و خارجی هســتند‪ .‬مقامات فدرال المــان از فولکس واگن‬ ‫خواسته اندتاهفتماکتبرمشخصکندچگونهبدونتوسلبه‬ ‫نرم افزار متقلب خود به استانداردهای االیندگی عمل خواهد‬ ‫کرد‪ .‬اگر فولکــس واگن این مهلت را از دســت دهد در این‬ ‫صورت ممکن است مجوز تولید مدل های دیزلی را از دست‬ ‫بدهد که به معنای ناپدید شــدن این خودروها از جاده های‬ ‫المانخواهدبود‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫بیانیه بانک انصار به مناسبت حادثه جانگداز منا‬ ‫بانک انصار ضمن ابــراز همدردی بــا خانواده های‬ ‫معــزز جان باختــگان و اعالم نهایــت تاســف و تالم خود‬ ‫از ایــن مصیبــت جانســوز‪ ،‬ایــن فاجعــه ناگــوار را بــه‬ ‫پیشــگاه حضــرت ولی عصر(عــج)‪ ،‬مقام معظم رهبــری‬ ‫امام خامنه ای(مدظله العالــی)‪ ،‬همه مســلمانان و به ویژه‬ ‫به ملت بزرگوار ایران اســامی؛ تســلیت و تعزیت گفته و‬ ‫از درگاه خداوند منــان برای جان باختــگان غفران الهی و‬ ‫برای مجروحــان و مصدومان ســامتی و بهبودی کامل‬ ‫ارزو می کند‪.‬‬ ‫درگذشت شهادت گونه و مجروح شدن جمع کثیری‬ ‫از حجاج مظلــوم خانــه خدا(ضیوف الرحمــان)‪ ،‬به ویژه‬ ‫هم میهنان گرامی و پاکدل ایرانی‪ ،‬دل هر مسلمان و انسان‬ ‫ازاده ای را به درد می اورد‪.‬‬ ‫اگرچه التیام این درد جانکاه تفسیر راستین ایه «و من‬ ‫یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد‬ ‫وقع اجره علی الله» است اما کمترین انتظار پذیرش واقعی‬ ‫مسئولیت و سوء مدیریت مســئوالن برگزاری این مراسم و‬ ‫لزوم پاسخگویی انان به افکارعمومی جهان اسالم است‪.‬‬ ‫برگزاری مراسم گرامیداشت‬ ‫هفته دفاع مقدس در موسسه اعتباری کوثر‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪281‬‬ ‫توزیعاسکناس‬ ‫نو در شعب‬ ‫منتخباستان‬ ‫تهرانموسسه‬ ‫اعتباریکوثر‬ ‫به گــزارش روابــط عمومی موسســه‬ ‫اعتبــاری کوثر؛ جهت رفاه حال مشــتریان‬ ‫توزیــع اســکناس نــو در شــعب منتخب‬ ‫موسســه اعتبــاری کوثــر اســتان تهران‬ ‫به مناســبت عیــد ســعید غدیر خــم از روز‬ ‫پنج شــنبه مورخ ‪ 94/7/9‬از ساعت ‪ 8‬صبح‬ ‫صورت می گیرد‪.‬‬ ‫اســامی شــعب عبارتنــد از‪ :‬نوبنیاد‪،‬‬ ‫ولی امر‪ ،‬مطهری‪ ،‬رهسا‪ ،‬اراج‪ ،‬امین حضور‪،‬‬ ‫کریمخــان‪ ،‬فرمانداری شــهرری‪ ،‬ازادی و‬ ‫خیابان انقالب‪.‬‬ ‫ایین گرامیداشت هفته دفاع مقدس در موسسه اعتباری‬ ‫کوثر روزهای شنبه ‪ 4‬مهرماه تا دوشــنبه ششم مهرماه برگزار‬ ‫شد‪.‬‬ ‫بــه گــزارش روابط عمومی موسســه اعتبــاری کوثر؛‬ ‫این مراســم با حضــور دکتر رضایــی مدیرعامــل محترم که‬ ‫از فرماندهــان دوران دفاع مقــدس می باشــند‪ ،‬قائم مقام‪،‬‬ ‫معاونین‪ ،‬مدیران‪ ،‬کارکنان و جمعی از رزمندگان دوران دفاع‬ ‫مقدس در نمازخانه حوزه مرکزی موسســه اعتبــاری کوثر با‬ ‫شکوه هرچه تمام انجام شد‪ .‬دکتر رضایی در این مراسم که با‬ ‫هدف گرامیداشت نام و یاد شهدا و بزرگداشت منش ایثارگران‬ ‫جنگ تحمیلی برگزار شد گفت‪« :‬هشــت سال دفاع مقدس‬ ‫جزو برجســته ترین افتخارات ملت ایران در دفــاع از مرزها و‬ ‫ارزش های میهن اسالمی است‪».‬‬ ‫نایب رئیــس هیات مدیره موسســه اعتبــاری کوثر که‬ ‫خــود از فرماندهــان دوران دفاع مقدس اســت بــا تبریک‬ ‫هفته دفاع مقــدس‪ ،‬ضمن بیــان خاطراتــی از دوران جنگ‬ ‫تحمیلی و رشادت های خالصانه همرزمان خود بیان داشت‪:‬‬ ‫«دفاع مقدس با خــود واژه زیبای مقاومت را بــه همراه دارد‬ ‫که دارای ریشه هایی عمیق اســت و هیچ عاملی به جز توکل‬ ‫به خداوند‪ ،‬عشــق به اهل بیت (ع) و رهبر کبیر انقالب (ره)‬ ‫نمی توانست ما را پیروز کند‪.‬‬ ‫وی در ادامه با عنــوان اینکه مقاومتی پابرجاســت که‬ ‫بر اساس اعتقاد قلبی و دینی باشــد‪ ،‬ابراز داشت‪« :‬مقاومت‬ ‫حداکثری مردم و رزمندگان و اعتقاد راستین به اهل بیت (ع)‬ ‫و رهبری منجر به پیروزی در جنگ شــد و با این اوصاف هیچ‬ ‫نوع تهدیدی علیه کشور ایران کارساز نیست‪».‬‬ ‫دکتــر رضایــی در پایــان گفــت‪« :‬انگیزه ســربازان و‬ ‫جان برکفان ایران اسالمی برای دفاع از وجب به وجب خاک‬ ‫میهن بســیار قوی اســت زیرا تمامی انان به اینده ای روشن‬ ‫چشم دوخته اند و حال این وظیفه ماست که از این غیرت های‬ ‫پاک نهفته در این خاک صیانت کنیم‪».‬‬ ‫خاطر نشــان می ســازد از جمله ویــژه برنامه های این‬ ‫مراســم که ســه روز در محل نمازخانه حوزه مرکزی موسسه‬ ‫اعتباری کوثر برگزار شــد بیان خاطره توسط برادران کرمی و‬ ‫فالح که از مدیران جهادی‪ ،‬رزمندگان دوران دفاع مقدس و‬ ‫جزو افتخارات موسسه می باشند و همچنین از خاطرات برادر‬ ‫ســیف اللهی از رزمندگان غواص و از ازادگان ســرافراز دفاع‬ ‫مقدس هستند‪ ،‬استفاده شد‪.‬‬