روزنامه صمت شماره 284

‫در میانه محافظهکاری و اعتدال‬ ‫مثلث‪ ،‬شرایط علی الریجانی پس از ماجراهای برجام‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هشتاد و چهار‪ 3/‬ابان ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫موافقتمشروط‬ ‫رهبر انقالب در نامهای به حسن روحانی ضمن تعیین برخی شروط برای‬ ‫مرتفع شدن ضعفهای برجام‪ ،‬با اجرای ان موافقتکردند‬ ‫در مجلس را بررسیکرده است‬ ‫شکافهای تازه‬ ‫ائتالفهایجدید‬ ‫ایا باید منتظر اتفاقهای بزرگ‬ ‫در جبهه اصولگرایی باشیم؟‬ ‫سورپرایز روسی‬ ‫همراه با گفتوگوهایی از؛ سیدحسین نقویحسینی‬ ‫محمدحسن دریایی و حشمتالله فالحتپیشه‬ ‫اقتصاد بعد از برجام چه سرنوشتی خواهد داشت؟‬ ‫دیدار بشار اسد با پوتین نمادی‬ ‫از اتحاد محور شرق است‬ ‫بستهکینزی‬ ‫سیاستهای ضدرکود دولت‬ ‫به نتیجه خواهد رسید؟‬ ‫ج‬ ‫لد‬ ‫دوم‬ ‫شکاف هایتازه‬ ‫ائتالف های جدید‬ ‫ایابایدمنتظراتفاق هایبزرگدرجبههاصولگراییباشیم؟‬ ‫نقشعظیممجالسعزاوسوگواریدرایجاد‬ ‫وحدتکلمه‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫این را باید همۀ گویندگان توجه بکنند‪ ،‬و‬ ‫ما باید همه متوجه این معنا باشیم که اگر قیام‬ ‫حضرت سیدالشهدا ـ ســام‏ال ّله‏ علیه ـ نبود‪،‬‬ ‫امروز هم مانمی‏توانستیم پیروز بشویم‪ .‬تمام‬ ‫این وحدت کلمه‏ای که مبدا پیروزی ما شد‪،‬‬ ‫برای خاطر این مجالس عــزا و این مجالس‬ ‫سوگواری و این مجالس تبلیغ و ترویج اسالم‬ ‫شد‪ .‬ســید مظلومان یک وســیله‏ای فراهم‬ ‫کرد برای ملت که بدون اینکه زحمت باشــد‬ ‫برای ملت‪ ،‬مردم مجتمعند‪ .‬اســام مساجد‬ ‫را سنگر قرار داد و وسیله شــد از باب اینکه از‬ ‫همین مساجد‪ ،‬از همین جمعیتها‪ ،‬از همین‬ ‫جمعات‪ ،‬از همیــن جمعه‏ها و جماعات‪ ،‬همــۀ اموری که‬ ‫اسالم را به پیش می‏برد و قیام را به پیش می‏برد‪ ،‬مهیا باشد‬ ‫و بالخصوص حضرت سیدالشهدا از کار خودش به ما تعلیم‬ ‫کرد که در میدان وضع باید چه جور باشد و در خارج میدان‬ ‫وضع چه جور باشــد و باید انهایی که اهل مبارزۀ مسلحانه‬ ‫هستند چه جور مبارزه بکنند‪ ،‬و باید انهایی که در پشت جبهه‬ ‫هســتند چطور تبلیغ بکنند‪ .‬کیفیت مبارزه را‪ ،‬کیفیت اینکه‬ ‫مبارزه بین یک جمعیت کم با جمعیت زیاد باید چطور باشد‪،‬‬ ‫کیفیت اینکه قیام در مقابل یک حکومت قلدری که همه جا‬ ‫را در دســت دارد‪ ،‬با یک عدۀ معدود باید چطور باشد‪ ،‬اینها‬ ‫چیزهایی است که حضرت سیدالشهدا به ملت اموخته است‬ ‫و اهل بیت بزرگوار او و فرزند عالیمقدار او هم فهماند که بعد‬ ‫از اینکه ان مصیبت واقع شد‪ ،‬باید چه کرد‪ .‬باید تسلیم شد؟‬ ‫‪10- 17‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫انقالباقتصادیدرراهنیست‬ ‫شایعاتتغییراتجوی‬ ‫انتفاضهسوم‬ ‫دلنوشته ایبرایشهید‬ ‫‪18- 21‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تحریکتقاضا‬ ‫عبورازگردنه‬ ‫بستهکینزی‬ ‫‪22- 57‬‬ ‫سیاست‬ ‫موافقتمشروط‬ ‫نقشهراه‬ ‫شکاف هایتازه‪،‬ائتالف هایجدید‬ ‫در میانهمحافظه کاریواعتدال‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫باید تخفیف در مجاهده قائل شــد؟ یا باید همانطوری که‬ ‫زینب ـ سالم‏ال ّل ‏ه علیها ـ در دنبالۀان مصیبت بزرگی که ُت َصغ َُّر‬ ‫ِعنْدَ ُه ا ْل َم ِ‬ ‫صائ ُب‪]2[،‬ایستاد و در مقابل کفر و در مقابل زندقه‬ ‫صحبت کرد و هر جا موقع شد‪ ،‬مطلب را بیان کرد و حضرت‬ ‫علی بن الحســین ـ ســام‏ال ّله‏ علیه ـ با ان حــال نقاهت‪،‬‬ ‫انطوری که شایسته است تبلیغ کرد‪.‬‬ ‫قطع کرده‏ایم و برای ادامۀ این نهضت‪ ،‬باید کوشش‬ ‫کنیم‪ .‬یک نعمتی اســت خــدا به ما داده اســت‪ ،‬ما‬ ‫باید این نعمت را حفظ کنیم‪ .‬اســام که می‏رفت در‬ ‫عصر رژیم منحــوس پهلوی از بین برود‪ ،‬اســام را‬ ‫برگرداندیم و ان که دشــمن او بود کنار زدیم و امروز‬ ‫باید این نعمت را حفظ کنیم‪ .‬تکلیف همه این است‬ ‫که این نعمتی که خدای تبارک و تعالی داده اســت‪،‬‬ ‫به شــکر این نعمت‪ ،‬مجاهده کنیم بــرای حفظ او‪.‬‬ ‫بحمدال ّله‏‪ ،‬سربازهای اســام در جبهه‏ها‪ ،‬از ارتشی‬ ‫و پاسدار و بسیج و عشایر و اینها گرفته تا انهایی که‬ ‫کمک به انها می‏کنند‪ ،‬انها دارند خدمت خودشان را‬ ‫به شایســتگی انجام می‏دهند و دشمن را روز به روز‪،‬‬ ‫ساعت به ساعت عقب می‏نشانند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬سیدضیاءایمانی‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫حفظ اسالم‪ ،‬تکلیف بزرگ‬ ‫ما امروز در مقابــل اینهمه تبلیغاتی کــه در عالم دارد‬ ‫می‏شــود بر ضدمان‪ ،‬در مقابل انها واقع هستیم‪ .‬در مقابل‬ ‫مطبوعات‪ ،‬در مقابــل رادیوها‪ ،‬در مقابل ســخنرانیها‪ ،‬در‬ ‫مقابل ســازمانها‪ :‬ما در مقابل اینها واقع هستیم و ما منافع‬ ‫انها را از دستشــان گرفته‏ایم و دســت انها را از کشورمان‬ ‫‪58- 65‬‬ ‫بینالملل‬ ‫سورپرایز روسی‬ ‫رسوایی برای امریکا‬ ‫کنترل خاورمیانه با ابزار روسی‬ ‫عملیات بازدارنده‬ ‫‪66-71‬‬ ‫نگاهیدیگر‬ ‫غلبه نظامی گری بر «راهبرد بزرگ»‬ ‫بو کار است‬ ‫جنگ یک کس ‬ ‫خصلت نئوکانی‬ ‫نسل کشی در خاورمیانه‬ ‫ خاکپور برد‬ ‫افشای راز وزیر‬ ‫فاز تازه نزاع میان قلعه نویی و نکونام کلید خورد‬ ‫‪72-77‬‬ ‫ورزش‬ ‫سرکشی بی فرجام‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫عکس جلد‪leader.ir :‬‬ ‫در میانه محافظهکاری و اعتدال‬ ‫مثلث‪ ،‬شرایط علی الریجانی پس از ماجراهای برجام‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و هشتاد و چهار‪ 3/‬ابان ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫موافقتمشروط‬ ‫رهبر انقالب در نامهای به حسن روحانی ضمن تعیین برخی شروط برای‬ ‫مرتفع شدن ضعفهای برجام‪ ،‬با اجرای ان موافقتکردند‬ ‫در مجلس را بررسیکرده است‬ ‫شکافهای تازه‬ ‫ائتالفهایجدید‬ ‫ایا باید منتظر اتفاقهای بزرگ‬ ‫در جبهه اصولگرایی باشیم؟‬ ‫سورپرایز روسی‬ ‫همراه با گفتوگوهایی از؛ سیدحسین نقویحسینی‬ ‫محمدحسن دریایی و حشمتالله فالحتپیشه‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫اقتصاد بعد از برجام چه سرنوشتی خواهد داشت؟‬ ‫دیدار بشار اسد با پوتین نمادی‬ ‫از اتحاد محور شرق است‬ ‫بستهکینزی‬ ‫سیاستهای ضدرکود دولت‬ ‫به نتیجه خواهد رسید؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫ردپای برجام در اقتصاد‬ ‫خبرنامه‬ ‫اینکه توافق هسته ای حاصل شــده با غرب چه تاثیری بر اقتصاد‬ ‫ایران خواهد گذاشــت اکنــون محل بحــث تحلیل گــران و رصدگران‬ ‫اقتصادی اســت‪ .‬منابعــی از پول های بلوکه شــده ایــران ازاد خواهند‬ ‫شد‪ ،‬تحریم هایی برداشته می شــوند وموانعی از صادرات و واردات نیز‬ ‫حذف می شود‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫انقالب اقتصادی در راه نیست‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اقتصادبعدازبرجامچهسرنوشتیخواهدداشت؟‬ ‫از مرداد ‪ 92‬تا امروز‪ ،‬دو سال و دو ماه گذشته است‪.‬‬ ‫درتمام این مدت مهم ترین پروژه سیاســی دولت یازدهم‪،‬‬ ‫حل منازعات خارجی کشور بر ســر برنامه هسته ای ایران‬ ‫بوده و سیاســت های محافظه کارانه اقتصادی بیشــتر با‬ ‫هدف مدیریت نا بسامانی ها پیش رفته است‪.‬‬ ‫ناظران می گویند عملکرد دولت روحانی در دو ســال‬ ‫گذشته کمابیش مناسب بوده اســت‪ ،‬صندوق بین المللی‬ ‫پول که گروهی از مشاورانش در یک ماه گذشته به ایران‬ ‫سفر کرده اند در جدید ترین گزارش خود از شرایط اقتصادی‬ ‫کشور نوشته اســت؛ «مقامات ایران موفق شده اند ثبات‬ ‫بازار ارز را تامین کرده و در مقولــه اصالح نظام یارانه ها به‬ ‫پیش بروند‪ .‬در ماه های اخیر تــورم نقط ه به نقطه به حدود‬ ‫‪ 12‬درصد کاهش یافته که عمدتــا منعکس کننده کاهش‬ ‫تورم در مواد غذایی و اشامیدنی هاست و انتظار می رود که‬ ‫تورم تا پایان سال در محدوده ‪ 14‬درصد تثبیت شود‪ ».‬این‬ ‫گزارش همچنین عملکرد مقامات ایران در ارزیابی سالمت‬ ‫مالی بانک ها‪ ،‬تقویت نظارت بر بازار پول‪ ،‬اقدامات صورت‬ ‫گرفته در کاهش بدهی دولت به پیمانــکاران و بانک ها را‬ ‫مثبت تلقی کرده است‪.‬‬ ‫سعید لیالز‪ ،‬تحلیلگر اقتصادی هم معتقد است که‬ ‫دولت در طول ســال های گذشته دســتاورد قابل دفاعی‬ ‫داشته است؛ «مهمترین دستاورد دولت در بخش اقتصاد‬ ‫ثبات بخشــی و پیش بینی پذیر کــردن اقتصــاد از طریق‬ ‫کاهش التهابات سیاسی ‪ -‬اقتصادی است‪».‬‬ ‫با ایــن حال‪ ،‬شــرایط اقتصادی کشــور هنــوز مورد‬ ‫انتقاد های بسیاری است‪.‬‬ ‫با اینکه دولت توانسته در ماه های گذشته رشد تورم‬ ‫را مهار کند‪ ،‬شرایط خاص تحریم ها‪ ،‬سیاست های پولی و‬ ‫مالی و شرایط اقتصادی بین المللی عمال رکود را در کشور‬ ‫دامن زده است‪.‬‬ ‫گزارش صندوق بین المللی پول در این مورد می گوید‪:‬‬ ‫«کاهش شدید بهای نفت شــتاب رشد اقتصادی کشور را‬ ‫کند کرده است‪ .‬همچنین‪ ،‬بخش شرکتی اقتصاد ایران با‬ ‫افزایش موجودی انبار قابل توجه و نرخ پایین بهره برداری‬ ‫از ظرفیت کارخانه ای مواجه اســت‪ .‬نظام بانکی کشور با‬ ‫حجم باالی دارایی های معوق‪ ،‬نرخ سود (بهره) واقعی باال‬ ‫و ناپایدار و نیز عدم توانایی در اعطای اعتبار به بخش های‬ ‫واقعی اقتصاد روبه روست‪ .‬بدهی های معوق بخش دولتی‬ ‫طی دو سال اخیر بر این مشکالت افزوده است‪ .‬در دسامبر‬ ‫‪ 2014‬نرخ بیــکاری در ســطح ‪10/5‬درصد تثبیت شــد و‬ ‫اقتصاد ایران در حال حاضر ضعیف است‪».‬‬ ‫نامه چهــار وزیــر دولت روحانــی بــه رئیس جمهور‬ ‫به عنوان نشــانه ای از بحران اقتصادی پا برجا در کشــور‬ ‫تلقی شــده اســت‪ .‬در این نامه مشــترک علــی طیب نیا‪،‬‬ ‫محمدرضا نعمت زاده‪ ،‬علی ربیعی و حسین دهقان وزرای‬ ‫اقتصاد‪ ،‬صنعت‪ ،‬کار و دفاع به حسن روحانی رئیس جمهور‬ ‫امده است‪« :‬همانطور که مســتحضرید از دی ماه ‪۱۳۹۲‬‬ ‫تاکنون بازار ســرمایه متاثر از تحوالت و متغیرهای کالن‬ ‫بین المللی و داخلی از جمله کاهش بهــای نفت و کاالی‬ ‫اساســی از جمله فلــزات و همچنیــن تحریم هــا و برخی‬ ‫تصمیمات و سیاست های ناهماهنگ دستگاه ها در داخل‬ ‫کشور شاهد افتی کم ســابقه شده اســت‪ ،‬به نحوی که از‬ ‫دی ماه سال ‪ ۱۳۹۲‬تاکنون ظرف مدت ‪ ۱۹‬ماه ارزش بازار‬ ‫بر اساس شاخص قیمت ‪ ۴۲‬درصد کاهش یافته و به لحاظ‬ ‫افت ارزش‪ ،‬بازار کاهشی معادل ‪ ۱۸۰‬هزار میلیارد تومان‬ ‫را شــاهد اســت‪( .‬ارزش بازار از ‪ ۵۱۱‬هــزار میلیارد تومان‬ ‫در دی ماه ‪ ۱۳۹۲‬امــروز به عدد ‪ ۳۳۰‬هــزار میلیارد تومان‬ ‫رسیده است) و امروز در پی دستاورد بسیار ارزشمند و بزرگ‬ ‫هســته ای ملت ایــران و در عین وجــود پیامدهای مثبت‬ ‫اقتصادی فراوان ان ابهاماتی نیز در بازار ایجاد شــده که‬ ‫باید سریعا واکنش نشان داد‪».‬‬ ‫وزیــر اقتصــاد چند روز بعــد از انتشــار ایــن نامه در‬ ‫تشــریح موضع گفت‪« :‬در حال حاضر مشکل بنگاه های‬ ‫اقتصادی کمبود تقاضاست اما این مشکل در سال گذشته‬ ‫کمبود ســرمایه در گردش بوده است‪ ،‬بنابراین مشکلی که‬ ‫بنگاه های تولیدی با ان مواجه هستند‪ ،‬تولید نیست بلکه‬ ‫بحث فروش اســتفعال کــردن بخش مســکن‪ ،‬پرداخت‬ ‫بدهی های دولت به سیستمبانکیودرنهایتبستهسیاست‬ ‫پولی برای افزایش منابع قابل وام دهی و کاهش نرخ سود‬ ‫تسهیالت بانکی‪ ،‬محور اصلی سیاســت های اقتصادی‬ ‫دولت برای خروج از رکود است‪ ،‬اما کنترل تورم را شرط الزم‬ ‫برای دستیابی به رشد اقتصادی می دانیم‪».‬‬ ‫طیب نیا نسخه خاص خود‬ ‫را برای درمان چالش های‬ ‫اقتصادی ایران دارد‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫در چنیــن شــرایط اقتصــادی باالخــره بعــد از‬ ‫رفت وامد هــای فــراوان‪ ،‬برجــام‪ ،‬حاصــل تالش هــای‬ ‫دیپلماتیک دولت روحانی برای حل مشــکالت اقتصادی‬ ‫ناشــی از تحریم های «فلج کننده» از ایــن هفته اجرایی‬ ‫می شــود‪ .‬وزیر اقتصاد ابراز امیدواری کرده اســت که «با‬ ‫مجموعه سیاست هایی که اتخاذ شده اســت و باتوجه به‬ ‫گشایش هایی که در محیط بین المللی حاصل خواهد شد‪،‬‬ ‫تا اواخر ســال جاری زمینه برای رونق اقصادی در کشــور‬ ‫فراهم شود‪».‬‬ ‫دولت این روز هــا درگیر یک برنامه تازه هم هســت‪.‬‬ ‫اسمش را گذاشته اند «بسته اقتصادی خروج از رکود» که‬ ‫در ان پیش بینی شده که دولت با صدور کارت های اعتباری‬ ‫برای مردم و نظارت بر خرید کاالی داخلی عمال به تحریک‬ ‫تقاضا بپردازد و امیدوار باشــد که این شیوه تزریق پول در‬ ‫کشور تبعات تورم زای کم تری نسبت به سیاست های تزریق‬ ‫پول قبلی از جمله پرداخت یارانه ها خواهد داشت‪.‬‬ ‫ســعید لیالز در این مورد می گوید‪« :‬متاسفانه انچه‬ ‫مســلم اســت فهم درســتی از رکود اقتصادی حال حاضر‬ ‫ایران نداریم و وقتی خوب نفهمیم‪ ،‬بالطبع راه حل مناسبی‬ ‫نیز نمی توانیم ارائه دهیم‪ .‬رکود امــروز حاکم بر اقتصاد‪،‬‬ ‫رکودی درون زا بوده و نخستین رکود درون زا و شدیدترین‬ ‫انهاست که از سال ‪( 1315‬که اقتصاد ایران مکتوب شده)‬ ‫تا کنون شاهد ان هستیم‪ .‬طی ‪ 10‬سال گذشته اسیب های‬ ‫ساختاری زیادی به اقتصاد کشــور وارد شده که مهمترین‬ ‫انها سیاست های انبســاطی دولت قبل است که همزمان‬ ‫با ان‪ ،‬سرمایه گذاری کافی انجام نشده و در نتیجه‪ ،‬قدرت‬ ‫تولید و خرید مردم را به زوال کشانیده است‪ .‬بنابراین هیچ‬ ‫راه حل یک شــبه ای برای وضعیت فعلــی اقتصاد متصور‬ ‫نیســتیم و دولت باید اهسته اهســته و به تدریج شروع به‬ ‫تجهیــز منابع اقتصادی موجــود در بــازار از طریق بخش‬ ‫خصوصی کند‪».‬‬ ‫در حالی که دولت در مورد سیاســت هایی که اجرای‬ ‫انهــا اطمینان بخش نیســت‪ ،‬مــورد انتقاد قــرار گرفته‪،‬‬ ‫صندوق بین المللی پول هم نگاه چنــدان خوش بینانه ای‬ ‫به شــرایط پیش روی اقتصــاد ایران بعد از اجــرای برجام‬ ‫ندارد‪« :‬بی اطمینانی ســرمایه گذاران خارجی به عملیاتی‬ ‫شدن برجام‪ ،‬کاهش قیمت نفت‪ ،‬وام های معوق و جریان‬ ‫محدود نقدینگی و سیاست های بازگشت و افزایش تقاضا‪،‬‬ ‫ریسک های اقتصادی فعلی ایران هستند‪».‬‬ ‫با این حال گزارش صندوق بین المللی پول می گوید‬ ‫نباید بد بین بود‪« :‬با اجرایی شدن برجام و اثر عواملی مانند‬ ‫«کاهش هزینه های مالــی و تجــاری»‪« ،‬افزایش تولید‬ ‫نفت» و «دسترســی به دارایی خارجی» باعث خواهد شد‬ ‫رشد اقتصادی در سال اینده در ســطح چهار تا ‪ 5/5‬درصد‬ ‫افزایش یابد‪ ».‬به گفته این نهاد معتبر بین المللی‪ ،‬کاهش‬ ‫هزینه های مالی و تجــاری‪ ،‬به میــزان ‪ 0/75‬تا یک واحد‬ ‫درصد افزایش در رشد اقتصادی کشور ایجاد خواهد کرد و‬ ‫افزایش تولید نفت نیز یکی از عوامل مهم در افزایش رشد‬ ‫اقتصادی خواهد بود‪ .‬چشــم انداز اقتصــادی ایران برای‬ ‫سال ‪ )2016-17( 1395‬روشــن تر به نظر می رسد‪ .‬نکته‬ ‫جالب توجه در این چشم انداز اثر کاهش هزینه های مالی‬ ‫و تجاری‪ ،‬بر رشد اقتصادی اســت‪ .‬به اعتقاد کارشناسان‬ ‫صندوق بین المللی پول کاهش هزینه های مالی و تجاری‪،‬‬ ‫به میزان ‪ 0/75‬تا یک واحد درصد افزایش در رشد اقتصادی‬ ‫کشــور ایجاد خواهد کرد‪ .‬احتمال افزایــش تولید نفت در‬ ‫ماه های اینــده‪ ،‬بر خوش بینی ناظران نســبت به شــرایط‬ ‫اقتصادی کشــور در ماه های اینده تاثیر گذار بوده است‪،‬‬ ‫مســئوالن می گویند تولید نفــت در ماه های اینــده روزانه‬ ‫بین ‪ 600‬هزار تا یک میلیون بشــکه بیشــتر خواهد رشــد‬ ‫که در نتیجه ان شــد اقتصادی سرعت بیشــتری را تجربه‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫با این حال توسعه صنایع نفت و گاز که الزمه افزایش‬ ‫صادرات است‪ ،‬ان طور که وزیر نفت‪ ،‬بیژن زنگنه می گوید‬ ‫«نیازمند سرمایه گذاری منابع مالی و تکنولوژی است‪ ،‬ان‬ ‫هم در شرایطی که حتی با وجود کاهش قیمت نفت در سال‬ ‫جاری میالدی دولت همچنان رقمی بین ‪ 40‬تا ‪ 50‬میلیارد‬ ‫دالر یارانه انرژی می پردازد‪».‬‬ ‫اقای لیالز هم معتقد اســت که دولت بیش از اندازه‬ ‫محافظه کارانه کار می کنــد‪« :‬اگر بخواهیم ســال ‪ 95‬را‬ ‫به عنوان یک ســال عادی فــرض کنیم‪ ،‬بایســتی بخش‬ ‫خصوصی در ایران ‪ 300‬هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری‬ ‫کند و فکر می کنم دولت این عدد را باور ندارد و حداقل در‬ ‫عمل نشان نداده که می تواند با ســرعت و با عالقه مندی‬ ‫بیشتری بخش خصوصی را دعوت به همکاری کند‪ .‬البته‬ ‫رفتار دولت در داخل کشور‪ ،‬در صحنه بین المللی و در حوزه‬ ‫اقتصادی بسیار معقول و منطقی بوده به گونه ای که دیگر‬ ‫کســی انتظار اتخاذ تصمیمات یک شــبه و خلق الســاعه‬ ‫در اقتصــاد را نــدارد‪ ».‬دولــت‪ ،‬انطور که ناظــران حامی‬ ‫ ان می گویند‪ ،‬همه تــاش خودش را می کند که شــرایط‬ ‫اقتصادی را با ارامش مدیریت کند‪ ،‬اما انتقاد ها مثل تمام‬ ‫دو سال گذشته هنوز هم به عملکرد دولت و برنامه های ان‬ ‫وارد است‪ .‬بعد از گذشت بیش از بیست و شش ماه از اغاز‬ ‫کار دولت یازدهم هنوز برنامه ای روشــن برای بخش های‬ ‫محرک اقتصــادی از جمله مســکن وجود نــدارد‪ ،‬صنایع‬ ‫همچنان منتظر هستند که با برداشــته شدن تحریم ها به‬ ‫شرایط پیش از تحریم برگردند که معنی ان برگشت به بیش‬ ‫از پنج سال پیش است‪ ،‬سیاست های حمایت از صادرات‬ ‫هم اجازه کاهش قیمت دالر کــه می تواند از برخی جهات‬ ‫با کاهش قیمت مــواد اولیه وارداتی به نفــع تولید داخلی‬ ‫باشد را نمی دهد‪.‬‬ ‫با این حــال‪ ،‬هنــوز یک جــای امیدواری هســت‪،‬‬ ‫همان طــور کــه صنــدوق بین المللــی پــول پیش بینــی‬ ‫کرده‪ ،‬اجــرای برجام هر چند بر خالف انتظار برخی ســیل‬ ‫ســرمایه گذاران خارجی با امادگی برای انتقال تکنولوژی‬ ‫به کشور را به سوی مرز های ما جاری می کند اما می تواند با‬ ‫تاثیر گذاری بر انتظارات اتی مصرف کنندگان یعنی همان‬ ‫چیزی که در ماه های اخیر رکود را دامن زده‪ ،‬تحرک نسبی‬ ‫را به فعاالن اقتصادی برگرداند‪.‬‬ ‫سیف الله یزدانی‪ ،‬کارشــناس اقتصادی در این مورد‬ ‫می گوید‪« :‬جریان تحریم باتوجه به اثاری که در مبادالت‬ ‫بانکی‪ ،‬تامین مواد اولیه‪ ،‬خریــد تجهیزات‪ ،‬حمل و نقل‪،‬‬ ‫بازارهای صادراتی و امثال ان داشته‪ ،‬این انتظار را ایجاد‬ ‫کرده که بعــد از لغو تحریم ها‪ ،‬شــرایطی غیــر از انچه در‬ ‫حال حاضر در اقتصاد کشــور مطرح اســت پیش بیاورد‪.‬‬ ‫بعد از توافق ژنو که در ابتدای ســال جاری صورت گرفت و‬ ‫فعاالن اقتصادی را به گشایش در ارتباطات خارجی اقتصاد‬ ‫امیدوارکرد بسیاری از طرح هاو برنامه های اقتصادی را به‬ ‫انتظار شرایط جدید و مطلوب تر به تعویق انداختند‪ .‬این امر‬ ‫نه فقط در بخش خصوصی‪ ،‬بلکــه در تصمیم گیری های‬ ‫دولتی نیز تاثیرگــذار بــوده‪ ،‬بر خــاف اراده دولت که در‬ ‫نیمه دوم سال گذشته طرح خروج غیر تورمی تولید از رکود‬ ‫تورمی را در دســتورکار خود قرار داده بــود‪ ،‬عمال با حاکم‬ ‫کردن شــرایط انتظار مانع از اجرای طرح ها ی توسعه ای‬ ‫شده است‪».‬‬ ‫محمد الهوتی‪ ،‬رئیس کنفدراسیون صادرات ایران‬ ‫هم معتقد اســت که بــا اجــرای برجام‪ ،‬همه مشــکالت‬ ‫اقتصادی کشور یک شــبه برطرف نخواهد شــد‪« :‬بعد از‬ ‫اجرایی شدن برجام از نظر سیاســی و اقتصادی و در حوزه‬ ‫تجــارت خارجی به وضعیت ‪ 10‬ســال قبل بــر می گردیم‪.‬‬ ‫تمام مشکالت با اجرایی شــدن برجام حل و رفع نمی شود‬ ‫و این حرف درستی نیســت‪ .‬تحریم ها عمدتا روی بخش‬ ‫اقتصادی تاثیر منفی داشته و بنابراین با لغو این تحریم ها‬ ‫سدها و موانع برداشته می شود‪ .‬بدین ترتیب در ان شرایط‬ ‫ما باید فضای کســب وکار‪ ،‬رتبــه تجارت خارجــی‪ ،‬درامد‬ ‫سرانه و رشد اقتصادی را با ده ســال گذشته مقایسه کنیم‬ ‫تا برنامه ریزی های الزم را برای اســتفاده بهینه از وضعیت‬ ‫جدید داشته باشیم‪ .‬خیلی از مشــکالت ما درونی هستند‬ ‫و از ان به عنوان شــرایط خودتحریمی یاد می کنیم؛ تا این‬ ‫مشکالت و مسائل حل نشــوند نمی توان از فرصت های‬ ‫بعد از برجام استفاده کرد و به اهداف عالی دست پیدا کرد‪.‬‬ ‫اگرچه لغو تحریم ها‪ ،‬هزینه کاالهای مصرفی‪ ،‬تولیدی و‬ ‫وارداتی را کاهش می دهد و همچنین باعث سهولت جذب‬ ‫سرمایه گذاری خارجی و کاهش نرخ بیکاران می شود ولی‬ ‫این امور در کوتاه مدت اتفاق نمی افتد و اثرات ان در سطح‬ ‫جامعه در خوشبینانه ترین حالت در ‪ ۲‬تا ‪ ۳‬سال اینده اتفاق‬ ‫می افتد‪».‬‬ ‫همان طــور کــه صنــدوق بین المللی پــول هم در‬ ‫گزارشــش به ان اشــاره کرده اســت‪ ،‬هر چند مشــکالت‬ ‫حاصل از تحریم عمال امکان هر نــوع تحرک را از اقتصاد‬ ‫ایران گرفته بود‪ ،‬حذف این موانع‪ ،‬تازه بازگشــت به نقطه‬ ‫صفر اســت؛ جایی که در ان نا بســامانی فضای کســب و‬ ‫کار‪ ،‬بزرگی دولت و تصدی گری ان‪ ،‬فســاد سیســتمی و‬ ‫مشــکالت سیســتم بانکی در کنار اقتصادی نفتی‪ ،‬کند و‬ ‫رانتی‪ ،‬بحران هایی هســتند که از این به بعد دولت باید در‬ ‫مورد انها تصمیم بگیرد‪ ،‬به شرط انکه قبال بتواند از دعوی‬ ‫فعلی اصرار بر کاهش تورم و تاکید بر لزوم خروج از شرایط‬ ‫رکودی به ســامت عبور کند‪ ،‬ان هــم در حالی که راه حل‬ ‫درمان هر کدام از این دو مشکل به تنهایی‪ ،‬دمیدن در اتش‬ ‫ان دیگری است‪.‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫دلنوشته ای برای شهید‬ ‫شایعات تغییرات جوی‬ ‫رکن ابادی کجاست؟‬ ‫‪11‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫شایعات تغییرات جوی‬ ‫ال نینو در راه است؟‬ ‫درپی انتشار نامه ای مبنی بر اعالم اماده باش وزارت‬ ‫نیرو به دستگ اه های زیرمجموعه برای انکه امسال زمستان‬ ‫ســردتری خواهیم داشــت‪ ،‬مدیرکل پیش بینی و هشدار‬ ‫سریع سازمان هواشناسی کشور اظهار کرد‪« :‬فصل پاییز‬ ‫و ماه های ابتدایی زمستان نه تنها سردتر نخواهد بود‪ ،‬بلکه‬ ‫دمای هوا‪ ،‬گرم تر از حد نرمال پیش بینی شده است؛» در‬ ‫این رابطه یک مقام مســئول در وزارت نیرو در گفت وگو با‬ ‫خبرنگار ایسنا‪ ،‬با اشاره به اینکه وزارت نیرو به عنوان دستگاه‬ ‫متولی مدیریت منابع اب کشور و همچنین تامین برق و اب‬ ‫برای مشترکان به صورت انالین اطالعات پیشرفته ترین‬ ‫ماهواره های جهانی را رصــد می کند تا بتوانــد به موقع از‬ ‫سیالب های احتمالی جلوگیری کند و همچنین دمای هوا‬ ‫و پیک مصرف برق را پیش بینــی کند‪ ،‬تصریح کرد‪« :‬نامه‬ ‫هشدارامیز وزیر نیرو یک نامه داخلی و خطاب به مسئوالن‬ ‫تامین اب و برق بوده و جنبه رســانه ای نداشــته اســت‪».‬‬ ‫وظیفه با تاکید بر اینکه «اعتقاد نداریم به اینکه زمســتان‬ ‫سردی پیش رو اســت»‪ ،‬ادامه داد‪« :‬بر اساس مدل های‬ ‫اقلیمی نه تنها زمستان سردتر از شــرایط نرمال نخواهیم‬ ‫داشــت‪ ،‬بلکه احتماال این فصل گرم تر از شــرایط نرمال‬ ‫خواهد بود‪ ».‬این درحالی بود که الجزیره با انتشار گزرشی‬ ‫از «اداره ملــی اقیانوس شناســی و هواشناســی امریکا»‬ ‫(ان او ای ای)‪ ،‬اعالم می کرد ال نینو در حال شکل گیری‬ ‫در قوی ترین حالت خود از سال ‪ 1950‬میالدی یعنی زمان‬ ‫پیدایش ان تاکنون است‪ .‬این پدیده طبیعی هر دو تا هفت‬ ‫سال یک بار رخ می دهد و تا شش الی ‪ 18‬ماه ادامه دارد‪.‬‬ ‫«مایک هالپرت»‪ ،‬معاون مرکز پیش بینی اب و هوای‬ ‫امریکا گفته بود‪« :‬ال نینو قوی تر از همیشه در راه است و‬ ‫تاثیرات عظیمی بر شرایط دمایی زمستان امسال در سراسر‬ ‫جهان خواهد داشت‪ .‬نمو دارهای دمایی حاکی از ان است‬ ‫که در فصل ســرما شــاهد جریان های برفی خواهیم بود‪.‬‬ ‫با این حال‪ ،‬فرکانس‪ ،‬تعداد و شــدت این سوانح طبیعی را‬ ‫نمی توان در زمان بندی فصلی تعیین کرد‪».‬‬ ‫اما به عکس ســازمان هواشناســی امریکا‪ ،‬سازمان‬ ‫هواشناســی ایران معتقد بود اتفاقا امسال زمستان یک تا‬ ‫یک و نیم درجه از سال قبل گرم تر خواهد بود‪.‬‬ ‫رکن ابادی‬ ‫کجاست؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪12‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫ابهام در سرنوشت دیپلمات ایرانی‬ ‫هیــچ مقــام رســمی در ایــران تاکنون ســخنی از‬ ‫جان باختن غضنفر رکن ابادی‪ ،‬سفیر سابق ایران در لبنان‬ ‫در جریان حادثه منا به میان نیاورده اســت‪ .‬نام او در میان‬ ‫جان باختگان نیز نیســت‪ .‬سرنوشــت رکن ابادی که یکی‬ ‫از دیپلمات های برجســته ایران اســت که به مدت شش‬ ‫ سال مسئولیت ســفارت ایران در لبنان را بر عهده داشت‪،‬‬ ‫همچنان د ر هاله ای از ابهام باقی مانده است‪.‬‬ ‫محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیر امور خارجه نیز در حاشــیه‬ ‫مراسم تشییع پیکر احمد فهیما‪ ،‬معاون اداره نمایندگی های‬ ‫خارجی اداره کل تشــریفات وزارت خارجه کــه در جریان‬ ‫حادثه منا جــان باخته بود‪ ،‬درخصوص رکن ابادی ســخن‬ ‫گفت اما هیچ نشانی از اینکه ممکن است رکن ابادی جان‬ ‫باخته باشــد‪ ،‬در ســخنش یافت نشــد‪ .‬در عوض ظریف‪،‬‬ ‫ابراز امیدواری کــه «رکن ابادی هر چه زودتر به ســامت‬ ‫نزد خانــواده اش بازگــردد»‪ .‬اما ظریف تنها مقام رســمی‬ ‫ایرانی نبود که درباره رکن ابادی ســخن گفت‪ .‬عالءالدین‬ ‫بروجردی‪ ،‬رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی‬ ‫مجلس که خود سال ها از دیپلمات های وزارت امور خارجه‬ ‫بوده است نیز احتمال زنده بودن رکن ابادی را بعید ندانست‪.‬‬ ‫بروجردی کمی صریح تر از ظریف سخن گفت‪ .‬او حتی این‬ ‫خبر را داد که «رکن ابــادی را درحالی که در قید حیات بوده‬ ‫است با امبوالنس به بیمارستان منتقل کرده اند»‪.‬‬ ‫بروجردی گفت کــه احتمال زنده بــودن رکن ابادی‬ ‫در گزارشی در نشست فوق العاده کمیسیون امنیت ملی و‬ ‫سیاســت خارجی درخصوص فاجعه منا با حضور مسئوالن‬ ‫حج و وزارت امورخارجه‪ ،‬مطرح شده است‪ .‬او تاکید کرده‬ ‫که ظاهرا یک امبوالنس عربســتانی‪ ،‬اقــای رکن ابادی را‬ ‫به یک بیمارســتان منتقل کرده اســت اما بعد از ان ماجرا‬ ‫دیگر خبر موثقی از رکن ابادی در دست نیست‪ .‬بروجردی‬ ‫با اشاره به اینکه دولت عربســتان در مقابل تمام مفقودین‬ ‫ایرانی مســئول اســت‪ ،‬گفــت‪« :‬امــا باتوجه بــه جایگاه‬ ‫سیاسی رکن ابادی در کشور و سابقه شــان به عنوان سفیر‬ ‫جمهوری اسالمی در لبنان‪ ،‬دولت ال سعود باید به طور ویژه‬ ‫درخصوص وضع رکن ابادی پاســخگو باشد و مسئولیت را‬ ‫بجد بپذیرد‪ ».‬بروجردی با رد فرضیه شــهادت رکن ابادی‬ ‫گفت‪« :‬تا زمانی که دولت عربســتان نتواند این فرضیه را‬ ‫ثابت کند یا پیکر رکن ابادی را تحویل دهد‪ ،‬فرضیه ربایش‬ ‫او به عنــوان فرضیه امنیتــی قویا قابل پیگیری اســت‪».‬‬ ‫بروجــردی تاکید کــرد‪« :‬بنابراین در حــال حاضر فرضیه‬ ‫شهادت ایشان پذیرفته نیست‪ ،‬مگر عکس ان ثابت شود‪».‬‬ ‫انتقادجهانگیریبهجلیلی؟‬ ‫هاشمی‪:‬شخصاجلویقمه زنیراگرفتم‬ ‫ممی گیرم‬ ‫سیدحسنخمینی‪:‬تصمی ‬ ‫جهانگیری در مراســمی که در ان مجســمه ظریف‬ ‫نیز رونمایی شــد‪ ،‬به جلیلی انتقاد کرد و گفت‪« :‬واقعا قبل‬ ‫از این کسانی که به فن مذاکره اشنا نبودند فکر می کردند‬ ‫مذاکره یعنی بایــد بروی با طرف پشــت میز دعــوا کنی و‬ ‫برگردی یا بیانیه انقالبــی بخوانی و برگردی‪ ».‬معاون اول‬ ‫رئیس جمهوری اضافه کرد‪« :‬یکباره فضای جدید درست‬ ‫شد و تیم مذاکره کننده نخبه‪ ،‬شجاع و متدینی تحت ریاست‬ ‫دکتر ظریف شکل گرفت‪ .‬از ایران یک تعریف جدیدی در‬ ‫فضای بین المللــی ارائه داد که‬ ‫ایران می تواند در مقابل شــش‬ ‫قــدرت دنیا پــای میــز مذاکره‬ ‫بنشــیند و اهداف ترسیم شده را‬ ‫به صورت دقیق و جدی پیگیری‬ ‫کند و به نتیجه برسد‪».‬‬ ‫در مطلبی که در اینســتاگرام منتســب بــه ایت الله‬ ‫هاشمی رفسنجانی در روزهای محرم منتشر شده امده بود‪:‬‬ ‫«در محرم سال ‪ ۱۳۶۲‬از دفتر نخســت وزیر اطالع دادند‬ ‫که ایت الله العظمی نجفی [مرعشــی ] در قم به شهربانی ‬ ‫ی انجا م شود‪.‬‬ ‫گفته اند ک ه اجاز ه بدهند‪ ،‬قمه زن ‬ ‫ب تکلیف ‬ ‫ت اما م کس ‬ ‫ن از بی ‬ ‫ن نظر خواســتند و م ‬ ‫از م ‬ ‫کــردم ‪ .‬احمداقا گفــت ‪ ،‬اما م ســال ‪ ۶۱‬گذشــته قمه زنی‬ ‫ت نمی کننــد و صالح ‬ ‫ل دخالــ ‬ ‫را منــ ع کرده انــد اما امســا ‬ ‫نمی داننــد در مقابــل اقــا ی ‬ ‫نجفی [مرعشی ] موضع بگیرند‪.‬‬ ‫من خــودم باتوجه به منع ســال ‬ ‫گذشــته با مســئولیت خودم به ‬ ‫نخست وزیری گفتم ‪ ،‬جلوگیری‬ ‫ شود‪».‬‬ ‫ایت الله سید حسن خمینی در دیدار با فعاالن سیاسی‬ ‫اصالح طلــب اســتان بوشــهر‪ ،‬در خصوص درخواســت‬ ‫برخی حضار برای حضــور وی در انتخابــات اتی مجلس‬ ‫خبرگان گفت‪« :‬ان شاء الله در وقت مناســب در این مورد‬ ‫تصمیم گیری می کنم‪ ».‬وی در این دیدار تاکید داشــته‪:‬‬ ‫«اگر توفیق یک عمل سیاســی‪ ،‬اجتماعــی‪ ،‬فرهنگی و‬ ‫کار جمعی منوط به شــجاعت است‪ ،‬شــجاعت نیز منوط‬ ‫به این اســت که دلهــا را دور هــم جمع کنیم و ســپس در‬ ‫میان خود تقوا را دائما باال ببریم؛‬ ‫زیرا وقتی نیروی ایمان در سطح‬ ‫باالیــی قــرار گرفــت خلوص و‬ ‫شــجاعت هم باال مــی رود و در‬ ‫این صورت توفیقــات مضاعف‬ ‫پدید می اید‪».‬‬ ‫تغییرسیاستمدارانکانادایی‬ ‫بــا شــمارش ارا در انتخابــات پارلمانــی کانــادا و‬ ‫مشخص شــدن پیروزی حزب لیبرال در ایــن انتخابات‪،‬‬ ‫اســتیون هارپر‪ ،‬نخســت وزیر و رهبر حزب محافظه کار‪،‬‬ ‫مسئولیت شکســت این حزب را برعهده گرفته و از سمت‬ ‫رهبری حزب اســتعفا داده اســت‪ .‬با معلوم شــدن نتیجه‬ ‫انتخابات‪ ،‬جاســتین ترودو‪ ،‬رهبر حزب لیبرال‪ ،‬از ســوی‬ ‫فرماندار کل مامور تشکیل کابینه خواهد شد‪ .‬در همین حال‬ ‫ایران نسبت به این تغییر در انتخابات کانادا واکنش نشان‬ ‫داد‪ .‬بعیدی نژاد از اعضای تیم مذاکره کننده و معاون ظریف‬ ‫ابراز امیــدواری کرد که روابط ایران و کانــادا به طور کامل‬ ‫برقرار شود‪ .‬کانادا اندکی بعد از تعطیلی سفارت انگلیس‪،‬‬ ‫تهران را با بهانه واهی نداشــتن امنیت ترک کرد و مقامات‬ ‫کانادایی اظهارات تندی را نســبت به ایــران بیان کردند‪.‬‬ ‫سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز نتایج انتخابات را بازتاب‬ ‫خواست و اراده مردم در این کشور و دوری از افراط دانست‬ ‫و گفت‪« :‬جمهوری اسالمی ایران به رای و انتخاب مردم‬ ‫کانادا احترام می گذارد‪».‬‬ ‫پــس از مشخص شــدن نتایــج هارپــر بــا صــدور‬ ‫اطالعیــه ای‪ ،‬گفت فورا از ســمت خــود در رهبری حزب‬ ‫کناره گرفته و از اعضای حزب محافظه کار خواسته است‬ ‫تا انتخاب رهبر بعــدی‪ ،‬فردی را به عنــوان رهبر موقت به‬ ‫این سمت بگمارند‪ .‬حزب محافظه کار طی حدود ‪ 10‬سال‬ ‫گذشــته قدرت را در کانادا در دست داشــته و تحلیلگران‬ ‫کانادایی بازگشــت حزب لیبرال به قدرت را نشانه خواست‬ ‫رای دهندگان برای تغییر در سیاست های یک دهه گذشته‬ ‫توصیف کرده اند‪.‬‬ ‫نظام پارلمانی کانادا از دو مجلس عوام متشــکل از‬ ‫‪ ٣٣٨‬نماینده و مجلس سنا متشکل از ‪ ١٠٥‬سناتور تشکیل‬ ‫یافته اســت‪ .‬اعضای ســنای کانادا توســط فرماندار کل‬ ‫و به توصیه نخســت وزیر منصوب می شــوند و نمایندگان‬ ‫مجلس عوام بــا رای مســتقیم مردم انتخاب می شــوند‪.‬‬ ‫حزب یا ائتالف حزبی دارای اکثریت کرسی ها در مجلس‬ ‫عوام‪ ،‬دولت را تشــکیل می دهد‪ .‬در پارلمان قبلی‪ ،‬حزب‬ ‫محافظه کار دارای ‪ ١٥٩‬کرسی‪ ،‬حزب دموکرات نو دارای‬ ‫‪ ٩٥‬کرســی و حزب لیبرال تنها دارای ‪ ٣٦‬کرسی بود اما به‬ ‫نظر می رسد که حزب لیبرال توانســته است اکثریت الزم‬ ‫کرسی ها را در پارلمان جدید را به دست اورد‪ .‬حزب لیبرال از‬ ‫زمان پایه گذاری پارلمان کانادا در نیمه دوم قرن نوزدهم یا‬ ‫قدرت را در دست داشت یا به عنوان حزب دوم‪ ،‬نقش حزب‬ ‫اصلی مخالف را ایفا می کرد اما در انتخابات سال ‪ ،٢٠١١‬به‬ ‫رده سومین حزب در پارلمان تنزل یافت‪.‬‬ ‫جاستین ترودو‪ ٤٣،‬ساله‪ ،‬فرزند پی ر ترودو نخست وزیر‬ ‫پیشین کانادا‪ ،‬در سال ‪ ٢٠١٣‬به رهبری حزب انتخاب شد‬ ‫و با برنامه ای حاوی افزایش هزینه هــای دولتی به منظور‬ ‫بازگرداندن رشد اقتصادی به کانادا وارد مبارزات انتخاباتی‬ ‫شد‪ .‬بخش دیگر برنامه اقتصادی او شامل افزایش مالیات‬ ‫بر درامدهای باال به منظور تامین بخشی از درامد الزم برای‬ ‫اجرای سیاست انبساط اقتصادی است‪.‬‬ ‫طبق قوانین کانادا‪ ،‬انتخابات دوره جدید پارلمان باید‬ ‫حداکثر تا روز ‪ ١٩‬اکتبر سال جاری برگزار شود و اقای هارپر‬ ‫در ماه اوت درخواســت انحالل پارلمان و اعالم برگزاری‬ ‫انتخابات جدید را تسلیم فرماندار کل کانادا کرده بود‪ .‬پیر ‬ ‫ترودو‪ ،‬پدر جاستین‪ ،‬در سال ‪ ١٩٦٨‬به نخست وزیری کانادا‬ ‫رســید و به عنوان یکی از محبوب ترین رهبران این کشور‬ ‫کمابیش به مدت ‪ ١٥‬سال رهبری دولت را در دست داشت‪.‬‬ ‫همچنین با اعالم پیروزی حزب لیبرال با ناخرسندی‬ ‫بازارهــای مالــی کانــادا مواجه شــده که سیاســت های‬ ‫محافظه کارانه دولت سابق را بیشتر می پسندیدند‪ .‬جاستین‬ ‫ ترودو نخست وزیر جدید کانادا در اولین اقدام بین المللی‬ ‫خود دســتور داد تا جنگنده های ســی اف‪ ۱۸-‬کشورش را‬ ‫همان طور کــه در زمان انتخابات قول داده بــود‪ ،‬از نبرد با‬ ‫داعش در عراق و ســوریه خارج کنند‪ .‬او این موضوع را در‬ ‫گفت وگوی تلفنی به اوباما نیز اعالم کرد‪.‬‬ ‫ترودو همچنین قول پذیرش‪ ۲۵‬هزار پناهنده سوری تا‬ ‫پایان سال را داد و اعالم کرد کشورش با این حال همچنان‬ ‫در مقابله با داعش و مبارزه با تروریست کمک خواهد کرد‪.‬‬ ‫او همچنین گفــت که اوباما او را «به خاطر نداشــتن موی‬ ‫سفید دســت انداخته‪ ،‬اما گفته که به زودی موهایم سفید‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫دو نامــزد ایرانی تبار انتخابات کانــادا از حزب لیبرال‬ ‫به نام های مجیــد جوهری و علــی احساســی از برندگان‬ ‫این انتخابات هســتند‪ .‬همچنین مریم منصف‪ ،‬شــهروند‬ ‫افغان تبار کانادا هم از حزب لیبرال به پارلمان این کشــور‬ ‫راه یافته است‪.‬‬ ‫ حرف های تکان دهندهقالیباف‬ ‫سفر شخصی جک استراو به تهران‬ ‫ظاهــرا ارا م ارام عــارف‬ ‫جایــگاه خــود را در میــان‬ ‫اصالح طلبان پیدا می کند‪.‬‬ ‫رئیــس دوره ای شــورای‬ ‫هماهنگــی جبهــه اصالحــات‬ ‫گفت‪« :‬اولیــن مذاکــرات این‬ ‫هیات ‪ 3‬نفره شورای عالی سیاست گذاری اصالح طلبان در‬ ‫منزل حجت االسالم موسوی الری و با حضور رئیس دولت‬ ‫اصالحات برگزار شد‪».‬‬ ‫علی محمــد غریبانــی در گفت وگو با خبرنــگار ایلنا‪،‬‬ ‫با اشــاره به این جلســه گفت‪« :‬در این جلســه بیشــتر به‬ ‫مســاله اســتان ها و مشــکالتی کــه در برخی اســتان ها‬ ‫گزارش شــده بود‪ ،‬رســیدگی شــد و این موضــوع مطرح‬ ‫شــد که اســتان ها کار خــود را بــا ایین نامه هایــی که در‬ ‫اختیار دارنــد دنبال کننــد و کمیته هــای ذیربــط انها نیز‬ ‫فعــال شــود تــا هرچــه زود تــر وارد جزئیــات انتخابــات‬ ‫شوند‪».‬‬ ‫تکذیبانصاری‬ ‫به گــزارش پایگاه‬ ‫اطالع رســانی ســازمان‬ ‫بســیج دانشــجویی؛‬ ‫فرشــته روح افــزا معاون‬ ‫خواهــران ســازمان‬ ‫بســیج دانشــجویی و‬ ‫معــاون طــرح و برنامه و‬ ‫تدوین سیاســت شــورای فرهنگــی ‪ -‬اجتماعــی زنان در‬ ‫جمع دانشــجویان خواهران بســیج دانشــجویی تهران‬ ‫بــزرگ از پیشــنهاد جدید دولت بــه کمیســیون فرهنگی‬ ‫مجلــس رونمایی کــرد و گفت‪« :‬در جلســه کمیســیون‬ ‫فرهنگی مجلــس برای تدویــن قوانین حجــاب و عفاف‬ ‫که حدود دو ماه قبل برگزار شــد و بنده نیز حضور داشــتم‬ ‫اقای حجت االسالم مجید انصاری (معاون امور مجلس‬ ‫رئیس جمهور) گفت‪« :‬شما (مجلس) مدل کشور ترکیه و‬ ‫لبنان را پیاده سازی کنید‪ ،‬مقوله حجاب را رها کنید‪ .‬هرکه‬ ‫دوست دارد حجاب داشته باشد‪».‬‬ ‫مجید انصــاری در واکنــش به این اظهــارات ان را‬ ‫به شدت تکذیب کرد و گفت دولت چنین پیشنهادی نداده‪.‬‬ ‫درصدعجیبمشارکتدرانتخاباتمصر‬ ‫انتخابات پارلمانی مصر در‬ ‫حالی تمام شــد که تنها ‪3‬درصد‬ ‫از مردم این کشــور در انتخابات‬ ‫مشــارکت کردنــد‪ .‬خبرنــگار‬ ‫بی بی ســی از قاهره در این باره‬ ‫گزارش کرده بــود‪« :‬در روز اول‬ ‫رای گیری صندوق هــا خالی بود‪ .‬میزان مشــارکتی که به‬ ‫صورت رسمی اعالم شد‪ ،‬سه درصد بوده که مشارکت بسیار‬ ‫پایینی است‪ .‬رسما اعالم شــده که بیشتر رای دهندگان را‬ ‫افراد باالی ‪ 60‬سال تشکیل می دادند‪.‬‬ ‫از جوانان اثری نبود‪ .‬هم مــن و هم دیگر همکاران‬ ‫مشــارکت جوانان را ندیدیم‪ .‬برای انکه درصد مشــارکت‬ ‫باال بــرود‪ ،‬نصــف روز دوشــنبه را تعطیل اعــام کردند‪.‬‬ ‫شــیوه رای گیری هم شــاید عجیب به نظر برســد؛ نیمی‬ ‫از کشور یکشــنبه و دوشــنبه رای می دهند و نصف دیگر‬ ‫هفته دیگر‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫محمدباقر قالیباف در همایش شــوراهای نماز و امر‬ ‫به معروف شهرداری تهران که در سالن همایش های برج‬ ‫میالد برگزار شــد‪ ،‬درباره منکرات حرف زد و همه را توصیه‬ ‫به اخال ق کرد و گفت‪« :‬باید بدانیم و یقین داشته باشیم که‬ ‫اگر اخالص در کار وجود داشته باشد‪ ،‬در مسیر درست گام‬ ‫برداشته و حرکت خواهیم کرد‪ ».‬شهردار تهران در اظهاراتی‬ ‫که در رسانه ها بازتاب ویژه داشت گفت‪« :‬خدمت به مردم‬ ‫برای ارتقای کیفیت زندگی شــهروندان بزرگترین معروف‬ ‫و مبــارزه با فســاد و حرام خواری‬ ‫بزرگتریــن منکــر در شــهرداری‬ ‫تهران اســت‪ ».‬توجه به مسائل‬ ‫اداری و بوروکراسی فسادافرین‬ ‫در شــهرداری ها همیشــه مورد‬ ‫توجه رسانه ها بوده است‪.‬‬ ‫دیده شدن تصاویر جک استراو در خیابان های تهران‬ ‫درحالی که هیچ خبری در این باره منتشــر نشده بود توجه‬ ‫رســانه ها را به خود جلب کرد‪ .‬چند روز بعد نیز تصاویر او در‬ ‫شــهر تاریخی یزد در شــبکه های مجازی دست به دست‬ ‫می گشت‪.‬‬ ‫در همین رابطه یک منبع اگاه اعالم کرده بود که وزیر‬ ‫خارجه اسبق انگلیس با هدف و انگیزه شخصی به کشورمان‬ ‫سفر کرده است‪ .‬وی افزود‪« :‬او در تور گردشگری در حال‬ ‫دیدن مناطق تاریخی و سیاحتی‬ ‫کشورمان است و عالوه بر تهران‬ ‫به چند شهر دیگر نیز می رود‪».‬‬ ‫پیشتر شایع شده بود که وی برای‬ ‫حضور در اجالس امنیتی مونیخ‬ ‫به تهران امده است‪.‬‬ ‫یکرایزنیمهماصالح طلبانه‬ ‫خبرنامه‬ ‫نخست وزیری بدون موی سفید‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪13‬‬ ‫تصویرنگاری‬ ‫روزانه حجم بســیاری از عکس های خبری به ما می رســد‪ .‬تعداد این عکس ها‬ ‫انقدر زیاد اســت که گاهی به راحتی از کنار ان عبور می کنیم اما شاید بهتر باشد روی‬ ‫بعضی از عکس ها تامل بیشتری داشته باشیم‪ .‬مثلث در این صفحات‪ ،‬هفته را با مرور‬ ‫عکس ها از نو یاداوری می کند‪.‬‬ ‫رهبر انقالب در منزل‬ ‫سردار شهید حسین همدانی‬ ‫سردار ابرومند در مراسم بزرگداشت سردار همدانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫وزیر امور خارجه المان در ایران‬ ‫مراسم ختم سردار همدانی‬ ‫اشک های ظریف در مراسم تشییع همکارش‬ ‫دیدار پوتین با اسد‬ ‫سقف تئاتر شهر فرو ریخت‬ ‫پیاده روی جک استراو در تهران‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫همدردی قهرمانان وزنه برداری با کودکان سرطانی‬ ‫خبرنامه‬ ‫خواب ارام هانی نوروزی روی نیمکت پرسپولیس‬ ‫‪15‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬یکی به اقای روحانی بگوید این قدر کشورهای‬ ‫زورگوی اســتکباری را قدرت هــای بزرگ خطاب‬ ‫نکند‪.‬‬ ‫‪ l‬تا زمانی که بانک ها به ســپرده ها ســود باالی‬ ‫‪10‬درصد می دهند‪ ،‬بازار رونق نخواهد داشــت و‬ ‫کسی دنبال کار و تولید نخواهد رفت‪.‬‬ ‫‪ l‬انتظار داشتیم حداکثر سن نامزدهای نمایندگی‬ ‫مجلس به ‪ 70‬ســال کاهش یابد‪ .‬ظاهرا عده ای‬ ‫باتوجه به ضعف جســمانی‪ ،‬می خواهند تا پایان‬ ‫عمر نماینده باقی بمانند در حالی که باید فرصت و‬ ‫میدان را برای جوان ترها اماده کرد‪.‬تصویب این‬ ‫طرح واقعا مایه تاسف است!‬ ‫‪ l‬گزارشــی درباره علــت و دالیل مخفــی ماندن‬ ‫دارایی هــای مســئوالن نظــام تهیه کنیــد ‪ .‬این‬ ‫موضوع می تواند شبهاتی را در اینده ایجاد کند‪.‬‬ ‫‪  l‬درباره هشــدار ابتکار برای معضــل گرد و غبار‬ ‫ایران که منشاء ان را خارجی اعالم کرد این را که‬ ‫هر کســی می داند به مردم بگو با این پدیده چقدر‬ ‫توانستی مبارزه کنی!‬ ‫‪  l‬به جــای وام خودرو‪ ،‬وام مســکن را بیشــتر و‬ ‫شرایطش را اسان تر می کردند تا کسانی که خانه‬ ‫ندارند همه حقوقشان را صرف اجاره خانه نکنند! با‬ ‫این همه الودگی و خودروهای تک سرنشــین وام‬ ‫خودرو چه سودی دارد؟‬ ‫‪   l‬نامه رهبر معظم انقالب درباره برجام راهگشــا‬ ‫بود و پایانی بــرای مجادالت نیروهای سیاســی‬ ‫خواهد شد‪.‬‬ ‫‪   l‬فرمایشات رهبری حجت تاریخی است‪ .‬دولت‬ ‫هم باید توجه کند‪.‬‬ ‫‪  l‬امیدواریم با افزایش وام مسکن‪ ،‬رکود این بازار‬ ‫ ‬ ‫از بین رفته و وضعیت مردم مشخص شود‪.‬‬ ‫‪  l‬چرا کسی دقیقا نمی گوید که اثار رفع تحریم ها‬ ‫ ‬ ‫در پی اجــرای برجام از چه زمانــی نمایان خواهد‬ ‫شد؟‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪   l‬کانال های تلگرامی به محل های فساد تبدیل‬ ‫شــده‪ ،‬دولت باید به هر طریق ممکن جلوی این‬ ‫موارد را بگیرد‪.‬‬ ‫‪   l‬اشــتباه امریکا و امریکایی ها این است که در‬ ‫اثر دریافت نشانه های غلط‪ ،‬اخیرا به ایران مانند‬ ‫ســایر کشــورهای منطقه می نگرند و تصورشان‬ ‫این اســت که با چند تهدید می توانند ایران را تابع‬ ‫سیاســت های خود در منطقه کنند‪ .‬حال انکه در‬ ‫صورتی که بخواهنــد این تصور خــود را ازمایش‬ ‫کننــد بزرگ ترین شکســت تاریخ خــود را تجربه‬ ‫خواهند کرد‪.‬‬ ‫‪   l‬اعالم پرداخت ‪ 25‬میلیون وام خرید خودرو از‬ ‫سوی دولت عالمت رکود اقتصادی است یا رونق‬ ‫اقتصادی؟ تحریک تقاضــا یعنی چه؟ چرا حاضر‬ ‫نیستند که به مردم بگویند اشتباه کرده اند؟‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫انتفاضهسوم‬ ‫طی هفته هــای اخیر پس از اقدامــات تحریک امیز‬ ‫نظامیان و شهرک نشــینان اســرائیلی در ممانعــت از ورود‬ ‫فلســطینیان به مســجد االقصی و اماکن مقدس اطراف‬ ‫ان ایــن منطقه صحنــه درگیــری شــدید فلســطینیان با‬ ‫شهرک نشینان و نظامیان رژیم اســرائیل و افزایش تنش و‬ ‫ناارامی ها بود‪ .‬این موضوع به عنــوان یکی از اصلی ترین‬ ‫مباحث مطرح در فضای مجازی در هفته گذشته مورد توجه‬ ‫بود‪ .‬رژیم اســرائیل که در دو ماه گذشــته به طور مداوم از‬ ‫ورود نمازگزاران فلســطینی به محوطه مسجد االقصی در‬ ‫زمان بازدید شهرک نشــینان و مقامات اسرائیلی جلوگیری‬ ‫کرده‪ ،‬دو هفته قبل با ورود ‪ 120‬شهرک نشــین اسرائیلی و‬ ‫وزیر کشــاورزی این رژیم به مســجد االقصی اتش خشم‬ ‫فلسطینیان را شعله ور کرد‪ .‬بر اساس اخرین اما ر طی دو ماه‬ ‫گذشته و از شروع درگیری ها در سرزمین اشغالی و نوار غزه‬ ‫‪ 35‬نفر شهید و ‪ 1300‬نفر نیز زخمی شده اند؛ گذشته از ان‬ ‫‪ 137‬نفر نیز مورد ضرب و جرح از سوی نیروهای اشغالگر و‬ ‫شهرک نشینانقرارگرفتهوشششهروندنیزدچارسوختگی‬ ‫شده اند‪ .‬بر اســاس این گزارش‪ ،‬بیش از ‪ 200‬کودک و ‪40‬‬ ‫زن نیز در جریان حمالت صهیونیست ها و شهرک نشینان‬ ‫زخمی شده اند‪ .‬در همین حال نخست وزیر اسرائیل اخیرا از‬ ‫«مبارزه تا سر حد مرگ» علیه فلسطینیان خبر داده و تهدید‬ ‫کرده فلســطینیانی که به شهرک نشینان اســرائیلی حمله‬ ‫کنند‪ ،‬کشته خواهند شد‪ .‬گزارشات و عکس ها اما نشان از‬ ‫ادامه انتفاضه و قیام فلسطینیان علیه اسرائیل دارد‪ .‬چندی‬ ‫پیش نیز اسراء عابد‪ ،‬زن جوان فلسطینی با حجاب خود در‬ ‫برابرسربازانجنایتکاروتابن دندانمسلحرژیم صهیونیستی‬ ‫ایســتاد و انان به وی در حالی که فریاد الله اکبر سر می داد‬ ‫شلیک کردند‪ .‬فیلم منتشر شده از این واقعه در شبکه های‬ ‫اجتماعی نشــان می دهد این زن جوان فلســطینی بدون‬ ‫دفاع در محاصره ســربازان رژیم صهیونیستی قرار گرفته و‬ ‫در کمال خونسردی مورد هدف نظامیان رژیم صهیونیستی‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬بعد از این واقعه اســراء عابــد به عنوان نماد‬ ‫ایستادگی و مقاومت در حفظ حجاب در افکار عمومی جهان‬ ‫مطرح و در هفته گذشــته فیلم‪ ،‬تصاویر و مطالب مرتبط با‬ ‫وی به عنوان یکی از مطالب مهم در شبکه های اجتماعی‬ ‫منتشر شــد‪ .‬تصاویری که رســانه های غربی از انتشار ان‬ ‫سر باز می زنند فقط از طریق شــبکه های اجتماعی مخابره‬ ‫می شود و مدعیان مدافع حقوق زنان نیز حرفی از اسراء عابد‬ ‫به میان نمی اورند‪ .‬برخی حفظ حجاب را دلیلی برای حمله‬ ‫به «اســراء عابد» دانســتند و او را به عنوان نماد ایستادگی‬ ‫یک زن مسلمان مورد تحسین قرار دادند‪ .‬برخی نیز بر این‬ ‫موضوع تاکید کردند ‪« :‬بسیاری از ما فراموش کردیم برادران‬ ‫و خواهران خود را‪ »...‬عده ای نیز با انتشار این تصویر با این‬ ‫زن فلسطینی هم صدا شدند و اعالم کردند‪«« :‬اسراء عابد»‬ ‫بدون دلیل مورد حمله قرار گرفته اســت؛ ما همه «اســراء‬ ‫عابد» هستیم‪».‬‬ ‫دلنوشته ایبرایشهید‬ ‫شــهادت یکی دیگر از مدافعان حرم در سوریه با نام‬ ‫«نادر حمیــد» که از فرماندهــان ایرانی ســوریه بود هفته‬ ‫گذشــته باعث شــد تا فضای مجــازی یکبار دیگــر به این‬ ‫رشادت هاواکنشنشاندهد‪.‬تصاویرمربوطبهاینشهیدبه‬ ‫همراهدوفرزنددخترکوچکشدرتمامفضایمجازیمنتشر‬ ‫شد‪ .‬به دنبال همین موضوع خبرنگار العالم دلنوشته ای را در‬ ‫صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر منتشر کرد‪.‬‬ ‫«حسین مرتضی» ضمن انتشار تصویری از مالقاتش با این‬ ‫رزمنده ایرانی نوشت‪« :‬در نهایت نادر حمید به قافله شهدا‬ ‫پیوســت و او در این امر پیشــرو بود‪ ».‬وی افزود‪« :‬اگرچه‬ ‫حاج نادر شخصیت شناخته شده ای برای همگان نبود‪ ،‬ولی‬ ‫اهتمام بسیاری در مبارزه با تروریست ها و دفاع از مقدسات‬ ‫مکتب خود داشت‪ ».‬خبرنگار شبکه خبری العالم در سوریه با‬ ‫بیاناینکهنادرحمیدبهمناطمینانداشت‪،‬نوشت‪«:‬رابطه‬ ‫من و این شهید ایرانی بسیار خوب بود و اخرین ارتباط ما با‬ ‫هم یک ارتباط پیامکی بود‪».‬‬ ‫ابوترابی در هیات‬ ‫سعید حدادیان‬ ‫دیدار صمیمانه‬ ‫حاج منصور و رهبری‬ ‫دردسر جدید خوانندگان‬ ‫روزنامه شهروند از «دردســر جدید خوانندگان موسیقی پاپ» به‬ ‫دلیل انتشــار اثارشــان در ســایت های اینترنتی خارج از ایران گزارش‬ ‫دادد‪ .‬این روزنامه نوشــت‪« :‬مدتی اســت شنیده می شــود بسیاری از‬ ‫خواننده هــای مجاز داخل کشــور به دلیــل اینکه اثارشــان‪ ،‬صوتی و‬ ‫تصویری‪ ،‬از یکی از سایت های موســیقی غیرمجاز به نام رادیو جوان‬ ‫پخش می شود با مشکالت متعددی در زمینه صدور مجوزهای مختلف‬ ‫مواجه شده اند‪».‬روزنامه شهروند با اشاره به اینکه «داستان همکاری کردن چهره های فرهنگی و هنری داخل کشور با‬ ‫برخی شبکه ها و سایت های غیرمجاز خارج از ایران مدت هاست مورد بحث بوده»‪ ،‬حاال «نه تنها کار کردن با رسانه های‬ ‫فارسی زبان خارج از کشور ممنوع است بلکه به نظر می رسد حتی پخش اثار هنرمندان به خصوص در زمینه موسیقی از‬ ‫این شبکه ها می تواند برای فعالیت های انها در داخل کشور دردسرساز باشد‪».‬‬ ‫به گزارش شهروند «مهم ترین و رســمی ترین واکنش را چند هفته پیش بنیامین بهادری نشان داده» و در جریان‬ ‫برگزاری تور کنسرت هایش در امریکا «اعتراض خود نسبت به این موضوع را مطرح کرده» و پس از ان هم گفته است‪:‬‬ ‫«من سال هاست از مسئوالن سایت رادیو جوان درخواســت کرده ام اهنگ های من را منتشر نکنند‪ .‬این خیلی بد است‬ ‫که ما چون در ایران هستیم و قانون کپی رایت نداریم‪ ،‬اهنگ هایمان توسط این سایت بدون اجازه منتشر می شود‪ .‬البته‬ ‫این اخرین بار است که اعالم می کنم که سایت رادیو جوان اهنگ‪ ،‬اسم و عکس مرا منتشر نکند‪ .‬یک هفته فرصت دارند‬ ‫که فایل مرا از سایت خود حذف کنند وگرنه از طریق قانونی این موضوع را پیگیری خواهم کرد‪ ».‬این روزنامه البته تاکید‬ ‫کرده است که «به نظر می رسد صحبت بنیامین فراتر از ناراحتی برای دانلود شدن غیرمجاز اثارش از این شبکه بوده باشد‬ ‫و احتماال پخش اثار او و دیگر خوانندگان مطرح در این سایت مشکالتی را در جهت گرفتن مجوز برای انها فراهم کرده‬ ‫است که باعث شده لب به اعتراض بگشایند‪».‬‬ ‫عذرخواهی وطن امروز از صالحی‬ ‫مهرداد بذرپاش‪ ،‬مدیرمسئول روزنامه وطن امروز به خاطر عبارت‬ ‫توهین امیزی که سه روز قبل در ســرمقاله این روزنامه درباره صالحی‬ ‫نوشــته شــده بود از او عذرخواهی کــرد‪ .‬روزنامه وطن امــروز به قلم‬ ‫حسین قدیانی با بررسی وقایع روز تصویب برجام در مجلس و اعتراض‬ ‫علی اکبر صالحی رفتار وی را مصداق «پدر سوخته بازی» دانسته بود‪.‬‬ ‫این اقدام واکنش صالحی را به طور ضمنی به دنبال داشت‪ .‬او گفت که‬ ‫در خانواده ای بزرگ شده است که «حق گفتن یک پدرســوخته را هم نداشتند» و عیادتش از حسینیان براساس همین‬ ‫«اخالق و تربیت خانوادگی» صورت گرفته است‪ .‬در همین رابطه مهرداد بذرپاش‪ ،‬مدیرمسئول روزنامه وطن امروز از‬ ‫صالحی عذرخواهی کرد و نوشت‪« :‬استفاده از این واژه در مقاله موردنظر‪ ،‬نظر روزنامه نبوده و اشتباهی سهوی صورت‬ ‫گرفته اســت و از این بابت به ســهم خودم از جناب صالحی عذرخواهی می نمایم؛ هرچند اقدام اقای دکتر صالحی در‬ ‫مجلس‪ ،‬اقدام نامناسبی بود‪ .‬اینکه ما د ر تریبون مجلس‪ ،‬ان هم در زمان بررسی یکی از مهم ترین طرح های کشور‪ ،‬یک‬ ‫کالمی که میان دو نفر به صورت خصوصی رد و بدل شده بود (که با انچه اقای صالحی هم مطرح کرده است فاصله زیادی‬ ‫دارد) را پشت تریبون علنی مطرح کنیم معلوم نیست با چه قصدی صورت گرفته اســت؛ به هر حال روزنامه وطن امروز‬ ‫مبنای خود را نقد منصفانه و محترمانه می داند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫این روزهــا با امضــای توافق بیــن ایــران و غرب‪،‬‬ ‫زمزمه های «برجامی» از هر محفل سیاسی و غیرسیاسی‬ ‫به گوش می رســد‪ .‬برخی تحلیلگران سیاسی و اقتصادی‬ ‫مدعی اند‪ ،‬باید پا را از «برجام» فراتر گذاشــت و به دوران‬ ‫پســابرجام نگریســت‪ .‬دورانی که حاال پیش روی ملت و‬ ‫مسئوالن است و در همین ایام است که می توان «اعتماد‬ ‫غربی»ها را سنجید‪.‬‬ ‫رهبــر معظم انقــاب نیز با تشــریح این شــرایط در‬ ‫دیــدار با فرماندهان ســپاه پاســداران با بیــان اینکه نفوذ‬ ‫فرهنگی‪-‬سیاسی خطرناکتر از نفوذ اقتصادی‪-‬امنیتی است‪،‬‬ ‫خاطرنشــان کردند‪« :‬دشــمن به امید واهی پایان یافتن‬ ‫انقالب‪ ،‬در فکر نفوذ به خصوص نفوذ سیاســی – فرهنگی‬ ‫است که شــناخت توطئه های دشمن‪ ،‬تقویت و استحکام‬ ‫روحیه انقالبی و حرکت مستمر به سمت تحقق ارمان ها این‬ ‫هدف را ناکام خواهد گذاشت‪».‬‬ ‫در این شرایط سوال این است‪ :‬حضور در شبکه های‬ ‫اجتماعی؛ فرهنگ پذیری یا نفوذ فرهنگی؟!‬ ‫در این بین یک ســوال به وجود می ایــد و ان اینکه‬ ‫به راستی چه زمانی فضای مجازی مصداق نفوذ فرهنگی‬ ‫می شود؟ ایا صرف حضور در این فضا‪ ،‬شبکه های اجتماعی‬ ‫و بهره گیری از تکنولوژی یعنی نفوذ فرهنگی؟!‬ ‫برای پاسخ به این ســوال باید دو رویکرد مهم را مورد‬ ‫واکاوری قرار داد؛ اول فرهنگ پذیری‪ ،‬دوم نفوذ فرهنگی‪.‬‬ ‫نمونــه عدم بهره گیری صحیــح از تکنولــوژی طی‬ ‫دهه هــای اخیر در کشــور ما به وفــور یافت می شــود و با‬ ‫پیدایش شــبکه های اجتماعی و مجازی شدن هویت ها‪،‬‬ ‫این بی فرهنگی نیز به اوج رسید تا جایی که امروز شاهد بروز‬ ‫ بی اخالقی های زیادی از مسیر فضای مجازی هستیم‪.‬‬ ‫می تــوان گفــت بهره گیــری مناســب از فرهنــگ‬ ‫شایسته در استفاده از تکنولوژی و فضای مجازی‪ ،‬همان‬ ‫فرهنگ پذیری است‪ .‬مهم نیســت این فرهنگ پذیری از‬ ‫کدام دیار و فرهنگ باشد‪ ،‬مهم این است که یک فرهنگ‬ ‫خوب قرار است جایگزین یک فرهنگ اشتباه شود‪.‬‬ ‫اما در مقابل نفوذ فرهنگی فرایندی است که طی ان‬ ‫فرهنگ غربی بــا تمام اموزه های متناقــض عرفی و دینی‬ ‫خود‪ ،‬جایگزین فرهنگ ناب اســامی می شــود‪ .‬در این‬ ‫فرایند به ســبب تناقضات بنیادینی که هرکدام از این دو در‬ ‫ســطوح خرد و کالن با یکدیگر دارند‪ ،‬جامعه به مرور دچار‬ ‫ناهنجاری هایی در سطوح فردی و اجتماعی می شود‪.‬‬ ‫به همین ســبب‪ ،‬برخی کارشناسان حرکت در فضای‬ ‫مجازی را به حرکت در لبه تیغ تشبیه می کنند‪ .‬حرکتی که اگر‬ ‫با ذره ای سهل انگاری و بی توجهی همراه باشد‪ ،‬می تواند‬ ‫فرهنگ پذیری را به نفوذ فرهنگی تبدیل کند‪.‬‬ ‫در واقــع‪ ،‬نفوذ فرهنگــی را می توان نــگاه تهاجمی‬ ‫غرب به فرهنگ ناب ایرانی اســامی مــا تعریف کرد‪ ،‬اما‬ ‫فرهنگ پذیــری را باید بهره گیــری از فرهنگ ســایر ملل‬ ‫ ترسیم کرد‪.‬‬ ‫حمیدرضــا جالیی پــور‪ ،‬از چهره هــای اصالح طلــب‪ ،‬در‬ ‫گفت وگو با روزنامه بهار ضمن «هشــدار نسبت به مهندسی فرهنگی‬ ‫در دانشــگاه ها» گفته اســت‪« :‬می خواســتند ریشــه اصالحات را‬ ‫بخشــکانند‪ ».‬این چهــره اصالح طلب دربــاره دالیل ایجــاد مانع و‬ ‫محدودیت برای فعالیت تشکل های دانشجویی در دولت سابق گفته‬ ‫است‪« :‬می خواستند ریشــه اصالح طلبی را خشک کنند‪ .‬قضیه بعد‬ ‫از ‪ ۸۸‬هم فقط این نبود که عده ای دربــاره انتخابات اختالف دارند؛‬ ‫عده ای از همان قبل ‪ ۸۸‬بنا را بر این گذاشــته بودند که ریشه را از جا‬ ‫در بیاورند‪ ،‬ولی نتوانستند و انتخابات ‪ ۹۲‬این مساله را نشان داد‪ ».‬به گفته وی در حال حاضر «تشکل های دانشجویی و‬ ‫انجمن های اسالمی دو کار مهم می توانند انجام دهند؛ یکی در داخل دانشگاه هاست که به جای مهندسی فرهنگی از‬ ‫توسعه فرهنگی دفاع کنند؛ یعنی به این سمت برویم که دانشگاه ها از بیرون اداره نشود و این گونه نباشد که یک محفل‬ ‫امنیتی برای دانشگاه ها استاد تعیین کند؛ برای تحصیالت تکمیلی محافل بیرون دانشگاه تصمیم گیری نکنند‪ .‬باید خود‬ ‫دانشگاه این کار را انجام دهد‪ .‬این به معنای استقالل دانشگاه است‪».‬‬ ‫حمیدرضا جالیی پور همچنین گفته است‪« :‬مهندسی فرهنگی ب ه این معنی است که عده ای قلیل می گویند فقط‬ ‫ما می فهمیم استاد و علم خوب چه کسی است»‪ ،‬اما «توسعه فرهنگی یعنی اینکه از استقالل دانشگاه و ازادی تحقیق‬ ‫در دانشگاه ها دفاع کنیم؛ به جز مسائل اموزشی‪ ،‬دانشجویان را در اداره امور دانشجویی مشارکت دهیم» و این «همان‬ ‫توسعه فرهنگی است که در مقابل مهندسی فرهنگی قرار می گیرد‪ .‬این کاری است که دانشجویان می توانند انجام دهند‬ ‫و مساله بسیار مهمی است‪ .‬انها همچنین می توانند از عرصه عمومی نقد و بررسی در دانشگاه ها دفاع کنند که بزرگترین‬ ‫خدمت به کشور است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫فرهنگ پذیری‬ ‫یا نفوذ فرهنگی؟‬ ‫ادعای مهندسی فرهنگی‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪17‬‬ ‫بسته ضدرکود‬ ‫گفتارها‬ ‫حاال که توافق هســته ای به سرانجام رســیده حسن روحانی در‬ ‫مواجهه با انتقادهای اقتصادی که نه فقط از خارج دولت بلکه از درون‬ ‫کابینه او را تحت فشار گذاشته یک طرح جدید اقتصادی تدوین کرده‬ ‫و ارائه داده است‪ .‬یک بسته که مســکن‪ ،‬خودرو‪ ،‬بورس‪ ،‬بانک و بازار‬ ‫مصرفی را نشانه گرفته است‪.‬‬ ‫تحریکتقاضا‬ ‫بستهجدیدضد رکودویژهدورانپسابرجاماست‬ ‫ابراهیم نکو‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫عضو کمیسیون اقتصادی مجلس‬ ‫در طول تاریخ در سراسر جهان هنگام امضای برخی‬ ‫توافق های بزرگ مانند توافق هســته ای از زمان حصول‬ ‫ان تا تصویب و اجرایش یک حالت انتظار شــکل می گیرد‬ ‫که در این شرایط اگر کنترلی بر روند اقتصادی کشور انجام‬ ‫نگیرد در این صورت ممکن اســت حالت خطرناکی ایجاد‬ ‫شود‪ .‬دلیلش این است که وقتی در برهه ای از زمان صنایع‬ ‫تولیدی کشور با مشکالتی مواجه اســت و رابطه عرضه و‬ ‫تقاضا از ثبــات خوبی برخوردار نیســت‪ ،‬در این صورت در‬ ‫دوران توافق از زمان اعالم تــا اجرای ان‪ ،‬این رابطه دچار‬ ‫به هــم خوردگی ویژه ای می شــود‪ .‬تقاضا انتظــار دارد که‬ ‫قیمت ها کاهش یابد یا منتظر شــکل گیری نوع دیگری از‬ ‫روابط با عرضه باشــد‪ ،‬اما چنین اتفاقی نمی افتد‪ .‬برهمین‬ ‫اســاس معموال تقاضا به ســمت محصــوالت واحدهای‬ ‫تولیدی نمی رود و بر اساس کاهش تقاضا‪ ،‬واحدهای عرضه‬ ‫نیز کاهش می یابند‪ .‬در چنین شرایطی تولیدکننده امکان‬ ‫تولید بیشتر کاال را ندارد و نیاز به انبار کردن وجود دارد اما به‬ ‫دالیل مختلف مانند احتمال فاسد شدن برخی محصوالت‬ ‫تولیدی در مدت زمان طوالنی و نبود فضای کافی و مناسب‬ ‫برای انبار کردن با مشکالتی مواجه می شود و به این ترتیب‬ ‫به تعدیــل نیرو و تعطیل کــردن برخی خطــوط تولید خود‬ ‫مبادرت می کند و در نهایت شرایط رکود همانند رکود کنونی‬ ‫در بازارهای کشور شکل می گیرد‪.‬‬ ‫با توجه بــه تصویب برجام توســط نماینــدگان پس‬ ‫از فراز و فرودهای بســیار در مجلس شــورای اســامی‪،‬‬ ‫اجرایی شدن برجام و اعالم برداشته شدن برخی تحریم ها از‬ ‫سوی اتحادیه اروپا و ایاالت متحده امریکا نوعی امیدواری‬ ‫در صنایع مختلف ایران از جمله صنایع تولیدی ایجاد شده‬ ‫است‪ .‬به طور کلی انچه اکنون شــاهد هستیم‪ ،‬ارائه بسته‬ ‫اقتصادی از ســوی دولت یازدهم است؛ بسته ای که مفاد‬ ‫مهمی را در بر می گیرد که اگر این بسته به صورت کامل و‬ ‫جامع در بخش های اقتصادی کشور اجرا و مفاد ان اعمال‬ ‫شــود‪ ،‬در این صورت می تواند تحول بزرگ و تاثیرگذاری‬ ‫در حوزه هــای مختلف اقتصــادی مانند مســکن‪ ،‬صنایع‬ ‫خودروسازی‪ ،‬بورس و واحدهای تجاری و‪ ...‬ایجاد کند‪.‬‬ ‫البته برخی بر این باورند که با اجرای این بسته اقتصادی‪،‬‬ ‫کشور با چالش های دیگری مانند افزایش نرخ تورم مواجه‬ ‫می شــود اما بنده با این مســاله موافق نبوده و بر این باورم‬ ‫که اگر این بسته به خوبی و با برنامه ریزی اجرا شود در این‬ ‫صورت بعید به نظر می رســد که تورم قابل توجهی به وجود‬ ‫اید‪ .‬همچنین این نکته را نیز باید مورد توجه قرار دهیم که‬ ‫در طول چند ماه گذشــته به دنبال کاهش نرخ تورم‪ ،‬رکورد‬ ‫معنــاداری در بخش های مختلف اقتصادی کشــور مانند‬ ‫خطوط تولید و مســکن حاکم شده اســت‪ .‬ادامه کاهش‬ ‫نرخ تورم و تداوم روند رکود می تواند باعث بحران شود که‬ ‫دولتمردان کشورمان نیز بر این موضوع تاکید کرده و این‬ ‫بسته اقتصادی را ارائه کرده اند‪.‬‬ ‫در همین راستا یکی از موارد تاکید شده در این بسته‬ ‫اقتصادی وضعیت کنونی مسکن است‪ .‬رونق حوزه مسکن‬ ‫می تواند یک حرکت بسیار ســازنده برای رونق اقتصادی و‬ ‫افزایش روند اشتغال و در مقابل کاهش روند بیکاری باشد‬ ‫که در نهایت پویایی حوزه مسکن می تواند کشور را از رکود‬ ‫خارج کرده و به ثبات ســازی در نرخ تــورم کمک کند‪ ،‬زیرا‬ ‫مســکن حوزه بســیار بزرگی اســت که همه افراد جامعه را‬ ‫در برمی گیرد‪.‬‬ ‫همچنین از دیگر مباحث مطرح شــده در این بسته‬ ‫اقتصادی مســاله عرضــه و تقاضاســت که حوزه بســیار‬ ‫تاثیر گذاری بر اقتصاد کشور محسوب می شود‪ .‬دولت باید‬ ‫تالش کند در جهت حمایت از تقاضا بــا اتخاذ تدابیری از‬ ‫مشکالتی مانند افزایش نرخ تورم جلوگیری کند‪ .‬البته این‬ ‫نکته را نیز باید یاداور شــد که در واقع این حمایت از تقاضا‬ ‫گفتارها‬ ‫باید با برنامه ریزی انجام گیرد تا عرضه به فراموشی سپرده‬ ‫نشود و تعادلی میان این دو حاصل شود‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر‪ ،‬یکــی از بخش هــای اقتصــادی‬ ‫به شدت اسیب پذیر کشــورمان در برابر رکود اخیر‪ ،‬صنعت‬ ‫خودروســازی بوده اســت‪ .‬اگرچه در طول ماه های اخیر‬ ‫برخی کمپین های اعتراض امیز در شــبکه های اجتماعی‬ ‫در این باره شــکل گرفت که مردم را بــه عدم خرید خودرو‬ ‫داخلی دعوت می کردو این اتفاقات باعث تاثیر بیشتر رکود‬ ‫بر این صنعت شــد‪ ،‬اما باید به این نکته نیز اشــاره کرد که‬ ‫برخی کمپین های پنهانی نیــز علیه برخی حوزه های دیگر‬ ‫مانند مسکن شــکل گرفته که چه بســا تاثیرات به مراتب‬ ‫گسترده تری از صنایع خوروسازی دارد‪.‬‬ ‫اما انچه مهم است‪ ،‬اینکه نباید با این گونه اقدامات‬ ‫که تنها از طریق شبکه های اجتماعی انجام می گیرد تا این‬ ‫حد متضرر بشویم‪ .‬البته این نکته را هم نباید فراموش کنیم‬ ‫اگر صنعت خودروسازی کشــور چنین دچار اسیب شده به‬ ‫این دلیل است که مشکالت بسیاری در این صنعت وجود‬ ‫دارد‪ .‬اول اینکه این صنعت نتوانســته متناسب با سرمایه‪،‬‬ ‫خودرو تولید کند‪.‬‬ ‫بر همین اساس در چنین فضای رقابتی با غول های‬ ‫خودروســازی در منطقه دیگری نمی تواند بــرای خود بازار‬ ‫مصرفــی پیدا کنــد‪ .‬همچنیــن تولید کننــدگان این حوزه‬ ‫نتوانستند به انتقادهای وارده از سوی این کمپین ها پاسخ‬ ‫دهند و به همین دلیل با چالش های کنونی مواجه اســت‪.‬‬ ‫در همین راســتا به نظر می رســد که صنعت خودروســازی‬ ‫برای برون رفت از وضعیت کنونی اگرچه نمی تواند قیمت‬ ‫خودروهای خود را کاهش بدهد اما می تواند تســهیالتی‬ ‫مانند افزایش وام های مختلف با ســود پایین تر و اقســاط‬ ‫بیشتر‪ ،‬تنوع سازی بر اساس سالیق مختلف اقشار گوناگون‬ ‫جامعه ارائه دهد تا تمایل به خرید خودروی داخلی را در میان‬ ‫متقاضیان افزایش دهد‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم به طور کلی بسته اقتصادی ارائه شده از‬ ‫سوی دولت روحانی را مورد بررسی قرار دهیم‪ ،‬باید بگوییم‬ ‫که اکنون با اجرایی شدن برجام‪ ،‬لغو تحریم های اقتصادی‬ ‫و ارائه این بســته اقتصــادی فرصت اســتثنایی به وجود‬ ‫امده است که مشــکالت پیش روی اقتصاد کشور را یکی‬ ‫پس از دیگری حل کنیم‪ .‬البته مردم نمی پذیرند که ســوار‬ ‫خودرویی شوند که کیفیت ســطح پایینی دارد و نمی توان‬ ‫مردم را وادار کرد همه ســوار بر یک نوع خودرو شوند‪ .‬باید‬ ‫صنعت خودروسازی کشور به سمت تنوع سازی حرکت کند‬ ‫تا هر کس بر اساس توان خرید و سلیقه خود خودروی مورد‬ ‫عالقه اش را انتخاب کند‪.‬‬ ‫همچنین عــده ای تصور می کنند کــه تولیدکنندگان‬ ‫خــودرو در داخــل از ورود ســرمایه گذاران خارجی پس از‬ ‫اجرای توافــق جامع هســته ای نگرانند و دچار تشــویش‬ ‫شــده اند اما برخالف این افراد‪ ،‬بنده معتقدم که اتفاقا این‬ ‫صنعت نیز ماننــد صنایع دیگر ایران انتظــار چنین روزی را‬ ‫می کشد تا بتواند با همکاری ســرمایه گذاران خارجی خود‬ ‫را بازســازی کند و توان خود را بازیابد‪ .‬این اطمینان را دارم‬ ‫که خودروی ایران می تواند به عنــوان یک صنعت برتر در‬ ‫بازارهای خودروی منطقه ورود پیدا کند اما باید منتظر ماند‬ ‫و دید که خود صنایع خودروسازی برای دوران پساتحریم چه‬ ‫برنامه هایی دارند و چه خواهند کرد‪.‬‬ ‫همچنین یکــی از نکات قابل توجه پــس از حصول‬ ‫توافق جامع هســته ای اواخر تیرماه ســال جاری‪ ،‬سرازیر‬ ‫شــدن هیات های اقتصادی و تجاری به ایران و بررســی‬ ‫عبور ازگردنه‬ ‫بسته اقتصادی دولت‪ ،‬مساله خودرو و مسکن را مورد توجه قرار داده است‬ ‫ایرج ندیمی ‬ ‫عضو کمیسیون اقتصادی‬ ‫مجلس شورای اسالمی‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫خارجی بازار را در دســت بگیرند و فضــای کار را از صنایع‬ ‫داخلی خودروسازی بگیرند‪.‬‬ ‫بر همین اساس خودروسازان داخلی باید بر عواملی‬ ‫مانند ارتقای کیفیــت‪ ،‬کنترل قیمــت و ارائه خدمات پس‬ ‫از فروش‪ ،‬بیشتر و بهتر از گذشــته کار کنند زیرا متاسفانه‬ ‫بدبینی ها و پیش داوری هایی نسبت به خودروسازان داخلی‬ ‫در میان مردم ایجاد شــده که به همین راحتی از ذهن انها‬ ‫پاک نمی شود‪ ،‬مگر با جلب اعتماد انها‪.‬‬ ‫از زمان توافق ژنو در ســوم اذرماه ســال ‪ 92‬شــاهد‬ ‫رفت وامــد هیات هــای اقتصــادی به خصوص از ســوی‬ ‫کشورهای اروپایی هستیم که همگی برای سرمایه گذاری‬ ‫و همکاری های تجاری و اقتصادی با ایران صف کشیده اند‬ ‫که این رفت و امدها پس از حصول توافق نهایی هسته ای‬ ‫در ‪ 23‬تیرماه سال جاری بیشتر شده است‪ .‬در اینجا در پاسخ‬ ‫به اینکه در شــرایط رکود اقتصادی حاکــم بر بخش های‬ ‫مختلف اقتصادی کشــور‪ ،‬ورود ســرمایه گذاران خارجی‬ ‫باعث خروج ســرمایه گذاران داخلی می شــود یا خیر‪ ،‬باید‬ ‫به این نکته اشــاره کرد که در درجه اول‪ ،‬به امضا رســیدن‬ ‫قراردادهای ایــن هیات های اقتصادی و به ثمر رســیدن‬ ‫انها منوط به رفع تحریم های اقتصادی علیه ایران بود که‬ ‫به لطف خدا و تــاش دولت یازدهــم و رهنمودهای مقام‬ ‫معظم رهبری انجام گرفت‪ .‬اکنون بدین وسیله می توانیم‬ ‫از فرصت های اقتصادی در سراســر جهان استفاده کنیم‬ ‫ولی باید این نکته را هم مد نظر قرار دهیم که انها نیز به دنبال‬ ‫فرصت های سرمایه گذاری مشارکتی و انواع فعالیت ها در‬ ‫بازار بکر ایران هستند تا بدین شکل بتوانند رکود اقتصادی‬ ‫خود را کنار بگذارند و برخی مشــکالت اقتصادی در کشور‬ ‫خود را رفع کننــد‪ .‬در واقــع همانگونه که ما بــه انها برای‬ ‫دستیابی به سرمایه‪ ،‬دانش و تکنولوژی پیشرفته نیاز داریم‬ ‫انها نیز به ما برای دسترسی به یک بازار بکر‪ ،‬سرشار از منابع‪،‬‬ ‫ظرفیت انسانی جوان و بسترهای گسترده سرمایه گذاری‬ ‫نیاز دارند‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫از زمان دستیابی ایران و ‪ 5+1‬به توافق نهایی و سپس‬ ‫تصویب طرح اقدام متقابل در مورد برجام توسط نمایندگان‬ ‫در مجلس شورای اسالمی‪ ،‬حوزه های مختلف اقتصادی‬ ‫ت ان دچار رکود‬ ‫در انتظار اجرای برجام و احســاس تاثیــرا ‬ ‫شــده اند‪ .‬چند روز پیش دولــت یازدهم با هــدف خروج از‬ ‫رکود‪ ،‬توســط ســتاد هماهنگی امور اقتصادی دولت متن‬ ‫کامل بسته اقتصادی را ارائه کرد‪ .‬در حال حاضر دولت در‬ ‫این بسته اقتصادی تمام داشته های خود‪ ،‬نقدینگی های‬ ‫سرگردان در بازار کشور‪ ،‬مطالبات و صادرات جدید خود را‬ ‫دستمایه چنین رویکردی قرار داده است‪.‬‬ ‫بر همین اساس به نظر می رســد که دولت بتواند در‬ ‫عبور از گردنه رکود اقتصادی به توفیقاتی دست یابد زیرا این‬ ‫امید وجود دارد که بر اساس شرایط اقتصادی‪ ،‬با استفاده‬ ‫از منابع موجود در کشور از جمله منابع طبیعی و به خصوص‬ ‫انرژی‪ ،‬ظرفیت انســانی و‪ ...‬و با به کارگیری رویکردهای‬ ‫قانونــی در ارتباط با اقتصاد کشــور‪ ،‬ایــن موفقیت خود را‬ ‫تضمین کند‪ .‬انچه مهم اســت‪ ،‬این که دولت با رفع موانع‬ ‫و تامین مالی و اســتفاده حداکثــری از بخش خصوصی و‬ ‫تعاونی در حوزه های مختلف اقتصادی به توفیق برسد‪.‬‬ ‫بر همین اساس بسته اقتصادی خروج از رکود که از‬ ‫ســوی دولت یازدهم پس از تصویب طرح مربوط به برجام‬ ‫(برنامه جامع اقدام مشــترک) در مجلس شورای اسالمی‬ ‫ارائه شده و قرار است در همین راســتا الیحه برنامه ششم‬ ‫توســعه اقتصادی‪ ،‬اجتماعی و فرهنگی کشــور نیز هفته‬ ‫اینده به مجلس برای بررسی داده شود‪ ،‬این امکان را ایجاد‬ ‫می کند کــه بتوانیم از همه فرصت هــای داخلی و خارجی‬ ‫ایجادشده استفاده کنیم و مشــکالت موجود به خصوص‬ ‫در حوزه اقتصادی را حل کنیم‪ .‬در همین راستا باید دولت‬ ‫روحانی در همه بخش های مربوط بــه صنعت به طور عام‬ ‫و همه صنایع اشــتغال زا بــه صورت خــاص‪ ،‬برنامه هایی‬ ‫برای خروج از رکود و در عین حال ایجــاد رونق اقتصادی‬ ‫داشته باشد‪ .‬در پاســخ به چگونگی رفع رکود اقتصادی در‬ ‫بخش خودروســازی به خصوص پــس از راه اندازی برخی‬ ‫کمپین های داخلــی علیه صنایــع خودروســازی مبنی بر‬ ‫عدم خرید خودروی صفر داخلی‪ ،‬اکنــون پس از تصویب‬ ‫طرح مربوط به برجــام‪ ،‬باید گفت که در بســته اقتصادی‬ ‫دولت در بخش خــودرو‪ ،‬بر ارائــه بســته های مالی مانند‬ ‫تســهیالتی از جمله وام ‪ 25‬میلیون تومانــی خرید خودرو‬ ‫تاکید شــده اســت که این مســاله این امیدواری را ایجاد‬ ‫می کند که بخشی از تامین مالی خرید خودرو را دولت تقبل‬ ‫می کند اما این مساله منوط به این است که تولیدکنندگان‬ ‫داخلی نیز بتوانند کیفیت خودروی تولیدی خود را افزایش‬ ‫دهنــد و بر همیــن اســاس رضایــت و اعتماد مشــتری را‬ ‫جلب کنند زیرا در غیر این صورت اگر چه ممکن اســت در‬ ‫کوتاه مدت رونقی در بازار خودروسازی ایجاد شود و بتواند‬ ‫تولیدکنندگان داخلی خودرو را تــا حدودی راضی نگه دارد‬ ‫اما در بلندمدت نه تنها این رونق اقتصادی همچون حبابی‬ ‫محو می شود بلکه باعث رکود بیشــتر اقتصادی در کشور‬ ‫می شــود و این نگرانی به وجود می اید که سرمایه گذاران‬ ‫بسترها و ظریفت های ســرمایه گذاری در شهرها و مناطق‬ ‫مختلف ایران بوده اســت‪ ،‬باید به این مساله توجه کرد که‬ ‫در برابر رفت وامد ســرمایه گذاران تجاری از سراسر جهان‬ ‫پس از توافق برای انجام ســرمایه گذاری های مشارکتی و‬ ‫انجام مبادالت تجاری‪ ،‬دو حالت وجود دارد؛ حالت اول این‬ ‫است که ما نتوانیم به خوبی از این سرمایه گذاران استقبال‬ ‫کنیم و جهت گیری مثبتی در قبال انها برای گسترش روابط‬ ‫اقتصادی کشور اتخاذ نکنیم و بر همین اساس تنها شاهد‬ ‫صادرات بی رویه باشــیم و در همین راستا‪ ،‬سرمایه گذاران‬ ‫خارجی بیشــتر مورد توجه قرار گرفتــه و در مقابل حمایت‬ ‫کافی از تولید داخلی نشــود و دچار بی مهری و فراموشــی‬ ‫شــوند که این روند باعث تخریب خطوط تولید کشــور در‬ ‫بخش های مختلف می شود و می تواند برای تولید کنندگان‬ ‫داخلی نگرانی هایی به همراه داشــته باشــد امــا در حالت‬ ‫دوم‪ ،‬مشــارکت و همکاری بــا ســرمایه گذاران خارجی و‬ ‫تجار به گونه ای اســت که تولید کنندگان به ســمت تولید‬ ‫با کیفیت بهتر سوق داده می شوند و عرصه رقابتی در سطح‬ ‫منطقه ای یا بین المللی ایجاد می شود‪ .‬در چنین شرایطی‬ ‫ورود ســرمایه گذاران و تجار خارجی نه تنها اقتصاد کشور‬ ‫را تخریب نمی کند بلکه باعث رونق اقتصادی می شود‪.‬‬ ‫اکنون باتوجــه به برنامه های دولــت روحانی بعید به‬ ‫نظر می رسد که شاهد کاهش جایگاه تولید کنندگان داخلی‬ ‫و توجه بیش از حــد به ســرمایه گذاران خارجی از ســوی‬ ‫دولتمردان کشور باشــیم‪ .‬همچنین پس از اجرای توافق‬ ‫هسته ای و لغو برخی تحریم های اقتصادی می توانیم شاهد‬ ‫ورود تولیدکنندگان‪ ،‬ســرمایه گذاران و تجار کشورمان در‬ ‫سایر کشورها به خصوص همســایگان و دیگر کشورهای‬ ‫منطقه ای در حوزه های مختلف اقتصادی باشیم‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫بسته کینزی‬ ‫نگاهی تحلیلی به بسته خروج از رکود دولت یازدهم؛ سازگاری و پیامدها‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫مدیر گروهفرابازیتوسعه‬ ‫دولت بســته ‪ 33‬بندی خروج از رکود یــا رویارویی با‬ ‫چالش های اقتصــادی تا پیــش از رفع تحریم هــا را ارائه‬ ‫کرد‪ .‬به نظر می رسد که این بسته‪ ،‬پسین بر نامه چهار وزیر‬ ‫کابینه دولت به رئیس دولت اســت که روی ضرورت شتاب‬ ‫در تمهید راهکارهایی برای معضالت اقتصادی‪ ،‬از جمله‬ ‫شرایط بازار سرمایه‪ ،‬انگشت تاکید گذاشته بودند‪ .‬در متن‬ ‫گزارش ســتاد اقتصادی دولت نیز‪ ،‬نگرانی های مربوط به‬ ‫افتسطحفعالیت هایاقتصادیدرکشوردرنتیجهبروزاثار‬ ‫کاهش شدید قیمت نفت از یک طرف و حاکم شدن فضای‬ ‫انتظارات تا زمــان رفع تحریم ها از طــرف دیگر‪ ،‬به عنوان‬ ‫محرک طراحی این بسته مطرح شده است‪ .‬با وجود ماهیت‬ ‫کوتاه مدت این بسته‪ ،‬الزم اســت تا در خصوص سازگاری‬ ‫درونی اجزای بسته و پیامدهای ان‪ ،‬تامل شود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اقتصاد ایران در سال ‪94‬‬ ‫سیاست های عمومی‪ ،‬طراحی مکانیزمی هستند که‬ ‫عالوه بر توجه به انگیزه و محرک فاعالن جامعه هدف در‬ ‫قبال سیاست‪ ،‬الزم است تا به شرحی درست از مساله مدنظر‬ ‫دست یافته باشند‪ .‬درک مشخصات اقتصاد ایران در سال‬ ‫‪ 94‬و تجویز بسته سیاستی برای ان‪ ،‬نیازمند ارزیابی عواملی‬ ‫است که ساختار کنونی ان را شــکل داده اند‪ .‬تحریم های‬ ‫بین المللی‪ ،‬هدفمندسازی یارانه ها‪ ،‬مهار گسیختگی ارز‪،‬‬ ‫فساد بی ســابقه اقتصادی‪ ،‬مســکن مهر‪ ،‬مطالبات معوق‬ ‫بانکی و توافق ویــن ‪ 94‬از جملــه مهترین ارکان ســازنده‬ ‫صفات کنونی اقتصاد ایران به شــمار می رونــد‪ .‬باتوجه به‬ ‫ابعاد هدفمندســازی یارانه ها‪ ،‬مهمترین زمینه بحث درباره‬ ‫شــکل گیری اوضاع کنونی اقتصاد ایران اســت‪ .‬از منظر‬ ‫تحلیل سیاست اقتصادی سیاست هدفمندسازی یارانه ها‬ ‫در قالب نمودار زیر به تصویر کشیده شده است‪.‬‬ ‫هنگام اجرای سیاســت هدفمندســازی یارانه ها‪ ،‬در‬ ‫قســمت باالیی نمودار‪ ،‬منحنی نماینده تعادل وابســته به‬ ‫بهره و محصول بازار پول‪ ،‬یعنی ‪ LM‬به علت افزایش قیمت‬ ‫تسهیالت عمومی یعنی برق‪ ،‬اب و گاز و حامل های انرژی‬ ‫به سمت راســت و باال یعنی ‪ LM‬جابه جا شــد‪ .‬در واقع این‬ ‫سیاســت مانند سیاســت انقباضی پولی‪ ،‬باعث شد تا فشار‬ ‫برای افزایش مقــدار نرخ بهره به ‪ R2‬ایجاد شــود‪ .‬گرچه در‬ ‫سیستم بانکداری ایران‪ ،‬نرخ بهره به صورت دستوری تعیین‬ ‫می شــود اما این افزایش در بازار غیررسمی پولی و مالی رخ‬ ‫نمایانید‪ .‬البته دولت همزمان اقدام به پرداخت یارانه نقدی‬ ‫کرد؛ پرداخت یارانه نقدی مانند سیاست انبساطی مالی به‬ ‫جابه جایی منحنی تعادل وابســته به بهــره و محصول بازار‬ ‫کاالها‪ ،‬یعنی ‪ IS‬به سمت راســت و باال منجر شد‪ .‬در نتیجه‬ ‫انتقال منحنی ‪ IS‬به راســت‪ ،‬جابه جایــی منحنی تقاضای‬ ‫کل در قسمت پایینی نمودار نیز به سمت راست و باال اتفاق‬ ‫افتاد‪ .‬پرداخت یارانه نقدی به معنای این است که بر مبنای‬ ‫نظریه فریدمــن درباره مصرف وابســته به درامــد دائمی‪،‬‬ ‫گروه های کم درامــد‪ ،‬دریافتی یارانه را به عنــوان درامدی‬ ‫ی تلقی کرده و چون میل نهایی به مصرف انها باالست‬ ‫دائم ‬ ‫میزان مخارج مصرفی خود و در نتیجه تقاضا برای کاالها را‬ ‫باال می برند (خط چین تیره نمــودار پایینی)‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫افزایش قیمت نهاده ها به واســطه اجرای طرح هدفمندی‬ ‫باعث می شود تا تولیدکنندگان برای پاسخ به تقاضا نیازمند‬ ‫دریافت نقدینگی و تسهیالت بیشتر باشــند اما نرخ بهره یا‬ ‫نرخ ســود بانکی گرایش به افزایش (‪ )R2‬دارد‪ .‬از این روی‬ ‫تولیدکنندگان در وضعیت پارادوکس نقدینگی قرار گرفتند‬ ‫و امکان پاســخ به تقاضا در کوتاه مدت نبود‪ .‬به این ترتیب‬ ‫واردات کاالهای مصرفــی افزایش یافت‪ .‬امــا در اقتصاد‬ ‫داخلی منحنی عرضه کل به ســمت باال و چپ جابه جا شده‬ ‫و اثار تورم رکودی مشاهده شــد‪ .‬شدت یافتن تحریم های‬ ‫بین المللی از یک طرف و افزایش هزینه دسترسی به نهاده‬ ‫برای تولید از طرف دیگر‪ ،‬موجب شد تا شدت تورم رکودی یا‬ ‫تنگی عرضه کل بیشتر باشد‪ .‬در نهایت تولید داخلی نسبت‬ ‫به ‪ Y1‬یعنی سطح تولید پیش از هدفمندی یارانه ها‪ ،‬کاهش‬ ‫شدیدی را تجربه کرد؛ عدم توجه دولت پیشین به حساسیت‬ ‫ســرمایه گذاری به نرخ بهره و مهمتر و مقدمتر از ان‪ ،‬ایجاد‬ ‫فضای شــفاف و مطمئن‪ ،‬از دالیل این رکود همراه با تورم‬ ‫بود‪ .‬هرچند تامین نقدینگی مهمترین چالش تولیدکنندگان‬ ‫بود و از ایــن روی تعادل در نقطــه ای روی زوج ‪ y2‬و ‪ p2‬رخ‬ ‫داد اما وضعیت بهره وری در ایران نیز به تشــدید زمینه تورم‬ ‫رکودی در نتیجه اعمال سیاســت هدفمندســازی یارانه ها‬ ‫دامن زده است‪ .‬در صورتی که پیش از اعمال این سیاست‬ ‫روی افزایش بهــره وری و کارایی به ویــژه بنگاه های ارائه‬ ‫دهنده تسهیالت عمومی تمرکز می شد امکان جلوگیری از‬ ‫بروز تورم افسارگسیخته وجود داشت‪ .‬اما انچه موجب شد‬ ‫تا عمق این تورم رکودی‪ ،‬ژرفتر شــود نوسان شدید نرخ ارز‬ ‫بود‪ .‬پیش از شدت یافتن تحریم ها‪ ،‬افزایش نرخ ارز موجب‬ ‫باال رفتن هزینه خرید نهاده های تولیدی شده بود اما پس‬ ‫از شدت یافتن تحریم ها‪ ،‬افزایش شــدید و دوباره نرخ ارز‪،‬‬ ‫ضربه اخر را به تولیدکنندگانواردکرد‪.‬بنابراین‪،‬صرفنظراز‬ ‫مساله تامین نهاده یا فعال نگاه داشتن خط تولید طی حدود‬ ‫یک دهه‪ ،‬بیشتر صنایع نتوانسته اند سازمان تولیدی خود را‬ ‫ی است تا خط تولید‬ ‫نگه دارند و نیاز به سرمایه گذاری عظیم ‬ ‫انها به روز شود؛ بازگشت از روش های پرسود سفته بازی نیز‬ ‫به همین اندازه هزینه دارد‪ .‬اگرچه دولت یازدهم نرخ تورم را‬ ‫از ‪ 40‬درصد به ‪ 15‬درصد فروکاست اما واقعیت این است که‬ ‫بخش زیادی از این تورم زدایی به واسطه افت شدید قدرت‬ ‫ی و نزول‬ ‫خرید مردم رخ داده بود تا یک سیاست کنترل تورم ‬ ‫شدید شاخص تورم تولیدکننده در بهمن ماه سال گذشته‪،‬‬ ‫شاهدی بر این مدعا باشد‪ .‬به طور خالصه‪ ،‬نقدینگی‪ ،‬تنها‬ ‫معضل بخش تولید ایران نیست که با تزریق ان بتواند پیکر‬ ‫فرسوده و معتاد به رانت خود را تکانی معنادار بدهد‪.‬‬ ‫سازگاری بسته خروج از رکود‬ ‫این بسته به طور کلی شامل دو مجموعه سیاست های‬ ‫تحریک تقاضا و سیاست های تامین مالی است‪ .‬تحریک‬ ‫تقاضا‪ ،‬شامل سه دسته سیاست ‪ .1‬تحریک تقاضا توسط‬ ‫دولت ‪ .2‬سیاســت های تســهیل پولی و ‪ .3‬سیاست های‬ ‫تحریک تقاضای اعتباری اســت‪ .‬در ذیل سیاســت های‬ ‫تامین مالی‪ ،‬مواردی همچون راه انداختن بازار بدهی های‬ ‫دولت‪ ،‬افزایش سرمایه بانک ها‪ ،‬لیزینگ ها و تقویت تامین‬ ‫مالی از طریق بورس های انرژی و کاال به چشم می خورد‪.‬‬ ‫در بطن این بسته‪ ،‬می توان مشــاهده کرد که کاهش نرخ‬ ‫سود و افزایش نرخ بهره اوراق بدهی دولتی در کنار تقویت‬ ‫بورس‪ ،‬نگاهی معطوف به تقویت بازار سرمایه دارد‪ .‬از میان‬ ‫دیدگاه های بی ثبات اقتصــاد کالن یعنی دیدگاه متعارف‪،‬‬ ‫پولــی‪ ،‬ادوار واقعی کســب و کار و شکســت هماهنگی‪،‬‬ ‫گفتارها‬ ‫طراحی ابزاری برای مواجهه بــا رکود در بورس و البته‬ ‫تحریک تقاضای اعتباری برای صنایــع داخلی‪ ،‬می تواند‬ ‫موجب شود تا بورس ســهام‪ ،‬کاال و انرژی در کنار صنایعی‬ ‫همان طور که مســائل اقتصادی از محیــط خود اثر‬ ‫می پذیرند‪ ،‬سیاست های اقتصادی نیز روی مسائل دیگری‬ ‫همچون امور سیاســی کارگر می افتند‪ .‬از نظــر تاریخی‪،‬‬ ‫سیاســت های تحریک تقاضا در ایران‪ ،‬خواه نقدی خواه‬ ‫اعتباری‪ ،‬به افزایش رضایت عمومی از دولت انجامیده اند‪.‬‬ ‫به عنوان یک پیامد کوتاه مدت بسته خروج از رکود‪ ،‬می توان‬ ‫انتظار داشــت که گروه هــای نزدیک یا وابســته به دولت‬ ‫یازدهم در انتخابات اتی مجلس شورای اسالمی‪ ،‬از اقبال‬ ‫عمومی خوبی برخوردار شوند‪ .‬در واقع افت قدرت خرید در‬ ‫میان دهک های پایین درامدی به حدی پایین بوده اســت‬ ‫که اجرای این سیاســت‪ ،‬انان را به رونق اقتصادی امیدوار‬ ‫می کند‪ ،‬مســائل نهادی و بنیادینی که به واسطه این بسته‬ ‫رفع نخواهند شــد‪ ،‬در بلندمدت می توانند نگرش داخلی به‬ ‫دولت یازدهم را دستخوش تغییر سازند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫بسته خروج از رکود؛ صنایع و بازار سهام‬ ‫بسته خروج از رکود؛ نمای سیاسی‬ ‫گفتارها‬ ‫گوشه هایی از عواملی که هر یک از انها فهرست می کنند در‬ ‫رکود (هنوز تورمی) کنونی اقتصاد ایران‪ ،‬مشهود است‪ .‬در‬ ‫دیدگاه متعارف‪ ،‬بی ثباتی اقتصاد از دو منبع ناشی می شود‪:‬‬ ‫(‪ )1‬تغییر قابل توجه مخارج سرمایه گذاری که عامل تغییر‬ ‫تقاضای کل است و گاه (‪ )2‬شوک های ناسازگار عرضه کل‬ ‫که عرضه کل را با نوســان مواجه می کننــد‪ .‬پولیون اظهار‬ ‫می دارند که سیســتم بازار رقابتــی باعث درجــه زیادی از‬ ‫ثبات اقتصاد کالن می شود‪ .‬پولیون همانند اقتصاددانان‬ ‫کالســیک بر این باورند که انعطاف قیمت و دستمزد یعنی‬ ‫ارمغانبازارهایرقابتیبهنوسانتقاضایکلمنجرمی شود‬ ‫تابهجایمحصولواشتغال‪،‬قیمتمحصولومنابعراتغییر‬ ‫دهد‪ .‬از این روی سیستم بازار به ثبات اساسی اقتصاد کالن‬ ‫منتهیمی شودکهدرصورتمداخلهدولتبهدستنمی اید‪.‬‬ ‫سومین دیدگاه درباره علل بی ثباتی اقتصاد کالن این است‬ ‫که ادوار کسب و کار به جای عوامل منجر به نوسان تقاضای‬ ‫کل مانند عوامل پولی یا مخارج‪ ،‬معلول عوامل واقعی موثر‬ ‫بر عرضه کل اســت‪ .‬در نظریه ادوار واقعی کســب و کار‪،‬‬ ‫نوســان کســب و کار از تغییرات قابل توجه فناوری و منابع‬ ‫در دسترس ناشی می شــوند‪ .‬این تغییرات بر بهره وری و از‬ ‫این رو روند بلندمدت رشد عرضه کل اثر می گذارند‪ .‬شکست‬ ‫هماهنگی‪ ،‬چهارمین دیدگاه مدرن بی ثباتی اقتصاد کالن‬ ‫اســت‪ .‬چنین شکســتی زمانی روی می نمایاند که افراد در‬ ‫دستیابی به تعادل متقابال سودمند ناتوان باشند زیرا روشی‬ ‫برای هماهنگی کنش های انها وجــود ندارد‪ .‬البته اصالح‬ ‫تمامی این ناســازگاری ها در کوتاه مدت میســر نیست اما‬ ‫الزم اســت تا مواردی همچون اهتمام به ارتقای بهره وری‬ ‫و هماهنگی نیز در محور سیاست های اقتصاد کالن دولت‬ ‫قرار گیرد‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬مطالعات جدید درباره کشورهای عضو‬ ‫سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نشان می دهد که اثر‬ ‫سیاست مالی بر تولید ناخالص داخلی‪ ،‬اندک و تنها ضریب‬ ‫فزاینده مخارج دولت از یک بیشتر است‪ .‬به دیگر سخن‪،‬‬ ‫اثرگذاری سیاست مالی بر تولید ناخالص داخلی طی زمان‬ ‫ضعیف تر شده اســت؛ مخارج دولت بر ســطح قیمت ها و‬ ‫نرخ های بهــره اثر مثبــت دارد‪ .‬اگرچه یکــی از علل افت‬ ‫اثربخشی سیاست مالی در کشورهای ســازمان همکاری‬ ‫و توســعه اقتصادی‪ ،‬در افزایش درجه باز بودن انها در طی‬ ‫زمان است‪ ،‬کاهش قدرت سیاست مالی به واسطه تقویت‬ ‫بازارهای اعتبار نیز ایجاد می شــود‪ .‬اما در صورتی که افراد‬ ‫از نظر نقدینگــی در محدودیت قرار بگیرنــد انگاه ضریب‬ ‫فزاینده مالی بزرگتر خواهد بود و در صورت برداشــته شدن‬ ‫محدودیت نقدینگی‪ ،‬بازارهای مالی واکنش قویتری نشان‬ ‫می دهند‪ .‬اما طی دوران رکود شدید‪ ،‬ممکن است فعاالن‬ ‫اقتصادی درباره اینده دچار بدبینی شــدید شــوند‪ .‬در این‬ ‫صورت سیاست پولی انبســاطی به هل دادن تقاضای کل‬ ‫به سمت راست و افزایش تولید ناخالص داخلی واقعی قادر‬ ‫نخواهد بود‪ .‬بانک مرکزی می تواند با پایین اوردن نســبت‬ ‫اندوخته‪ ،‬کاهش نرخ تنزیل و خرید اوراق بهادار دولتی‪ ،‬در‬ ‫سیستم بانکی ذخایر اضافی ایجاد کند‪ ،‬اما هر چقدر هم نرخ‬ ‫بهره کاهش یابد‪ ،‬بانک های تجاری احتماال قادر به یافتن‬ ‫وام گیرندگان مایل برای ذخایر اضافی نخواهند بود‪ .‬ممکن‬ ‫است مصرف کنندگان و کاسب کاران برای امادگی در برابر‬ ‫اوضاع نامساعد احتمالی‪ ،‬بیشــتر به دنبال کاهش بدهی و‬ ‫افزایش پس انداز باشند‪ .‬اگر چنین باشد سیاست پولی بی اثر‬ ‫خواهد بود‪ .‬اجرای سیاست پولی در چنین شرایطی بیشتر‬ ‫شبیه هل دادن یک ریسمان است‪.‬‬ ‫مانند خودرو که موجودی انبار باالیی دارند از رونق کوتاه مدت‬ ‫برخوردار شوند‪ .‬اما صنایعی که نتوانسته اند ساختار فرسوده‬ ‫خــود را نوســازی کننــد از این امــکان برخوردار نیســتند‪،‬‬ ‫ضمن اینکه تحریک تقاضای اعتبــاری‪ ،‬نمی تواند عامل‬ ‫رقابت پذیری این صنایع در رقابت با محصوالت رقیب باشد‪.‬‬ ‫باید توجه داشت که بورس ســهام ایران‪ ،‬در بیشتر موارد از‬ ‫نوســانات ناشــی از رانت اطالعاتی و دخالت سازمان های‬ ‫دولتی‪ ،‬دچار نوسان شــده اســت و برای بلندمدت ان باید‬ ‫تمهیدات جدی تری اندیشید‪ .‬با این حال چون ارزش های‬ ‫بورس ســهام بر پایه پیش بینی ســودها شــکل می گیرد‪،‬‬ ‫می توان انتظار داشت که تغییر سریع میانگین قیمت بورس‬ ‫سهام‪ ،‬قادر به پیش بینی تغییر در شــرایط اتی کسب و کار‬ ‫است؛ در واقع‪ ،‬قیمت ســهام اغلب پیش از رکود کاهش و‬ ‫قبل از رونق افزایش می یابد‪ .‬به همین علت‪ ،‬قیمت سهام‬ ‫بین‪ 10‬متغیری جای دارد که شاخص نشانگر های پیشتاز را‬ ‫تشکیل می دهند‪ .‬ولی قیمت بورس سهام به تنهایی عامل‬ ‫پیش بینی کننده قابل اطمینانــی از تغییرات تولید ناخالص‬ ‫داخلی نیست‪ .‬قیمت سهام در برخی شرایط در حالی سقوط‬ ‫کرده است که هیچ رکودی پس از ان رخ نداده است‪.‬‬ ‫الگوی مطلوب سیاست اقتصادی باید ابتدا مساله را‬ ‫به طور دقیق تشریح و ان را در بستر روندهای اقتصاد کالن‬ ‫مورد مداقه قرار دهد‪ .‬سپس جزئیات مساله با فرض های هر‬ ‫یک از تجویزهای سیاستی اقتصادی به شرح قسمت مبانی‬ ‫نظری مقایسه شود و در نهایت الگوی مطلوب سیاستی با‬ ‫کمترین انحراف از هدف و بیشترین کارایی انتخاب شود‪.‬‬ ‫البتهدرکنارانتخابکاراترینسیاستاقتصادیبراینیلبه‬ ‫هدف باید جبران گروه های متضرر از سیاست اقتصادی نیز‬ ‫تمهید شود‪ .‬در غیر این صورت فرسایش وضعیت اقتصادی‬ ‫این گروه هــا در بلندمدت تبدیل به یک مســاله سیاســتی‬ ‫جدید و وخیم شــده و وضعیت نابســامانی به وجود خواهد‬ ‫امد‪ .‬اجتناب از گرفتاری در دام لیستی و ریکاردویی در کنار‬ ‫اجتناب از ایجاد کانون توزیع رانــت می تواند از مهمترین‬ ‫قیدهای سیاست اقتصادی باشد‪ .‬در مواردی که در اجرای‬ ‫سیاســت حمایتی به جای منافع موقعیت منافع اشــخاص‬ ‫صاحب موقعیت (مانند منافع تجارت و تجار) در نظر گرفته‬ ‫شــود گرفتاری در دام لیســتی حتمی خواهد بود‪ .‬بهترین‬ ‫سیاستاقتصادیایناستکههرسهبخشاصلیصنعت‪،‬‬ ‫خدمات و کشاورزی در یک راستا قرا بگیرند و نتیجه ان به‬ ‫بروز تعارض میان فعالیت های این سه بخش مانند گرفتاری‬ ‫در دام ریکاردویی منجر نشود‪.‬‬ ‫‪21‬‬ ‫سیاست‬ ‫فصل الخطاب‬ ‫رهبر معظم انقالب در اوردگاه های مهم تاریخ انقالب اســامی همواره نقشی مهم و‬ ‫تعیین کننده داشته اند‪ .‬ایشان با دیدن همه جوانب امور ان تصمیمی را گرفته اند که کمترین‬ ‫هزینهوبیشترینفایدهراداشته است‪.‬برجامنیزازاینقاعدهمستثنینبودهاست‪.‬معظمله‬ ‫در این پرونده نقشی راهبردی و هدایت کننده داشته اند و انچه نظر ایشان است اکنون باید‬ ‫به عنوان فصل الخطاب همه ما باشد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫رهبرانقالبدرنامه ایبهحسنروحانیضمنتعیینبرخیشروط‬ ‫برایمرتفعشدنضعف های برجام ‪،‬بااجرایانموافقتکردند‬ ‫موافقتمشروط‬ ‫‪1‬‬ ‫حضــرت ایت الله خامنــه ای‪ ،‬رهبر معظــم انقالب‬ ‫اسالمی در نامه ای به اقای روحانی رئیس جمهور و رئیس‬ ‫شورای عالی امنیت ملی‪ ،‬با اشــاره به بررسی های دقیق و‬ ‫مسئوالنه برجام در مجلس شورای اسالمی و شورای عالی‬ ‫امنیت ملی و عبــور ایــن موافقتنامه از مجــاری قانونی‪،‬‬ ‫دســتورات مهمی را در خصــوص رعایت و حفــظ منافع‬ ‫ملی و مصالح عالیه کشور صادر و با برشمردن تاکیدات و‬ ‫الزامات ‪ 9‬گانه در اجرای برجام‪ ،‬مصوبه جلسه ‪ 634‬مورخ‬ ‫‪ 94/5/19‬شورای عالی امنیت ملی را با رعایت این موارد و‬ ‫الزامات تایید کردند‪.‬‬ ‫متن نامه رهبر معظم انقالب اســامی به این شرح‬ ‫است‪:‬‬ ‫«بسم الله الرحمن الرحیم‬ ‫جناب اقای روحانی‬ ‫رئیس جمهور اســامی ایران و رئیس شورای عالی‬ ‫امنیت ملی‪ ،‬دامت توفیقاته‬ ‫با سالم و تحیت‬ ‫اکنون کــه موافقتنامــه موســوم به برجــام پس از‬ ‫بررسی های دقیق و مسئوالنه در مجلس شورای اسالمی؛‬ ‫کمیسیون ویژه و دیگر کمیسیون ها و نیز در شورای عالی‬ ‫امنیت ملی ســرانجام از مجــاری قانونی عبــور کرده و در‬ ‫انتظار اعالم نظر اینجانب اســت‪ ،‬الزم می دانم نکاتی را‬ ‫یاداور شــوم تا جنابعالی و دیگر دســت اندرکاران مستقیم‬ ‫و غیرمستقیم ان‪ ،‬فرصت های کافی برای رعایت و حفظ‬ ‫منافع ملی و مصالح عالیه کشور در اختیار داشته باشید‪.‬‬ ‫‪ - 1‬پیــش از هــر چیــز الزم می دانــم از همــه‬ ‫دســت اندرکاران این فرایند پرچالش‪ ،‬در همــه دوره ها از‬ ‫جمله‪ :‬هیات مذاکره کننده اخیر که در توضیح نقاط مثبت‬ ‫و در اصل تثبیت ان نقاط همه ســعی ممکن خود را به کار‬ ‫بردند‪ ،‬و نیز از منتقدانی که با ریزبینی قابل تحسین‪ ،‬نقاط‬ ‫مطابق مصوبه مجلس ‪ ،‬طــرح و تمهیدات الزم‬ ‫برای توســعه میان مدت صنعت انــرژی اتمی‬ ‫ که شامل روش پیشــرفت در مقاطع مختلف از‬ ‫هم اکنون تا ‪ 15‬ســال و منتهی به ‪ 190‬هزار سو‬ ‫است ‪ ،‬تهیه و با دقت در شورای عالی امنیت ملی‬ ‫بررسیشود‪.‬اینطرحبایدهرگونهنگرانیناشی‬ ‫ازبرخیمطالبدرضمائمبرجامرابرطرفکند‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اســت و در اینده هم بعید اســت جز این روش عمل کند‪.‬‬ ‫اظهــارات رئیس جمهور امریــکا در دو نامه بــه اینجانب‬ ‫مبنی بر اینکه قصد براندازی جمهوری اســامی را ندارد‪،‬‬ ‫خیلی زود با طرفــداری اش از فتنه هــای داخلی و کمک‬ ‫مالی به معارضان جمهوری اســامی‪ ،‬خالف واقع از اب‬ ‫درامــد و تهدیدهای صریــح وی به حملــه نظامی و حتی‬ ‫هســته ای که می تواند به کیفر خواســت مبسوطی علیه‬ ‫وی در دادگاه هــای بین المللی منتهی شــود پرده از نیت‬ ‫واقعی ســران امریکا برداشت‪ .‬صاحبنظران سیاسی عالم‬ ‫و افکار عمومی بســیاری از ملت ها به وضوح تشــخیص‬ ‫می دهند که عامل ایــن خصومت تمام نشــدنی‪ ،‬ماهیت‬ ‫و هویــت جمهوری اســامی ایران اســت که برخاســته‬ ‫از انقالب اســامی اســت‪ .‬ایســتادگی بر مواضع بر حق‬ ‫اسالمی در مخالفت با نظام ســلطه و استکبار‪ ،‬ایستادگی‬ ‫در برابر زیاده طلبی و دســت اندازی به ملت های ضعیف‪،‬‬ ‫افشای حمایت امریکا از دیکتاتوری های قرون وسطایی و‬ ‫سرکوب ملت های مستقل‪ ،‬دفاع بی وقفه از ملت فلسطین‬ ‫و گروه های مقاومــت میهنی‪ ،‬فریاد منطقی و دنیاپســند‬ ‫بر ســر رژیم غاصب صهیونیســت‪ ،‬قلم های عمده ای را‬ ‫تشکیل می دهند که دشــمنی رژیم ایاالت متحده امریکا‬ ‫را بر ضد جمهوری اسالمی‪ ،‬برای انان اجتناب ناپذیرکرده‬ ‫اســت و این دشــمنی تا هنگامی که جمهوری اســامی‬ ‫با قدرت درونی و پایــدار خود‪ ،‬انان را مایــوس کند ادامه‬ ‫خواهد داشت‪.‬‬ ‫چگونگــی رفتــار و گفتار دولــت امریکا در مســاله‬ ‫هســته ای و مذاکرات طوالنی و مالل اور ان‪ ،‬نشــان داد‬ ‫که این نیز یکی از حلقه های زنجیره دشمنی عنادامیز انان‬ ‫با جمهوری اســامی اســت‪ .‬فریبکاری انان در دوگانگی‬ ‫میان اظهارات اولیه انان که با نیت قبول مذاکره مستقیم‬ ‫از سوی ایران انجام می شد‪ ،‬با نقض عهدهای مکرر انان‬ ‫در طول مذاکرات دوساله و همراهی انان با خواسته های‬ ‫رژیم صهیونیســتی و دیپلماســی زورگویانه انان در رابطه‬ ‫با دولت هــا و موسســات اروپایــی دخیــل در مذاکرات‪،‬‬ ‫همه نشان دهنده ان اســت که ورود فریبکارانه امریکا در‬ ‫مذاکرات هســته ای‪ ،‬نه با نیت حل و فصل عادالنه‪ ،‬که با‬ ‫غرض پیشــبرد هدف های خصمانه خود درباره جمهوری‬ ‫اسالمی صورت گرفته است‪.‬‬ ‫بی شک حفظ هوشــیاری نســبت به نیات خصمانه‬ ‫دولت امریکا و ایستادگی هایی که بر اثر ان در طول مسیر‬ ‫مذاکرات از ســوی مســئوالن جمهوری اســامی به کار‬ ‫رفت‪ ،‬توانست در موارد متعددی از ورود زیان های سنگین‬ ‫جلوگیری کند‪.‬‬ ‫با این حال محصــول مذاکرات کــه در قالب برجام‬ ‫شــکل گرفته دچار نقاط ابهام و ضعف های ســاختاری و‬ ‫موارد متعددی است که در صورت فقدان مراقبت دقیق و‬ ‫لحظه به لحظه ‪ ،‬می تواند به خسارت های بزرگی برای حال‬ ‫و اینده کشور منتهی شود‪.‬‬ ‫‪ -3‬بندهای ‪ 9‬گانه قانــون اخیر مجلس و مالحظات‬ ‫دهگانه ذیل مصوبه شورای عالی امنیت ملی‪ ،‬حاوی نکات‬ ‫مفید و موثر است که باید رعایت شــود‪ ،‬با این حال برخی‬ ‫نکات الزم دیگر نیز هست که همراه با تاکید بر تعدادی از‬ ‫انچه در ان دو سند امده است‪ ،‬اعالم می گردد‪.‬‬ ‫اوال‪ :‬از انجا که پذیــرش مذاکرات از ســوی ایران‬ ‫اساســا با هدف لغــو تحریم هــای ظالمانــه اقتصادی و‬ ‫مالی صورت گرفته و اجرایی شــدن ان در برجام به بعد از‬ ‫اقدام های ایران موکول گردیده‪ ،‬الزم است تضمین های‬ ‫قوی و کافی برای جلوگیــری از تخلف طرف های مقابل‪،‬‬ ‫تدارک شــود که از جملــه ان اعالم کتبــی رئیس جمهور‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا مبنی بر لغو تحریم هاست‪ .‬در اعالم‬ ‫اتحادیه اروپا و رئیس جمهور امریکا باید تصریح شــود که‬ ‫این تحریم ها به کلی برداشته شده است‪ .‬هرگونه اظهاری‬ ‫مبنی بر اینکه ساختار تحریم ها باقی خواهد ماند‪ ،‬به منزله‬ ‫نقض برجام است‪.‬‬ ‫ثانیا‪ :‬در سراســر دوره هشــت ســاله وضــع هرگونه‬ ‫تحریم در هر ســطح و به هر بهانه ای (از جمله بهانه های‬ ‫تکراری و خودساخته تروریســم و حقوق بشر) توسط هر‬ ‫یک از کشورهای طرف مذاکرات‪ ،‬نقض برجام محسوب‬ ‫خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ‪ 3‬مصوبه مجلس‬ ‫اقدام هــای الزم را انجــام دهــد و فعالیت هــای برجام را‬ ‫متوقف کند‪.‬‬ ‫ثالثا‪ :‬اقدامات مربوط به انچــه در دو بند بعدی امده‬ ‫است‪ ،‬تنها هنگامی اغاز خواهد شد که اژانس پایان پرونده‬ ‫موضوعات حال و گذشته (‪ )pmd‬را اعالم نماید‪.‬‬ ‫رابعا‪ :‬اقدام در مورد نوســازی کارخانه اراک با حفظ‬ ‫هویت ســنگین ان‪ ،‬تنها در صورتی اغاز خواهد شــد که‬ ‫قرارداد قطعی و مطمئن دربــاره طرح جایگزین و تضمین‬ ‫کافی برای اجرای ان منعقد شده باشد‪.‬‬ ‫خامســا‪ :‬معامله اورانیوم غنی شــده موجود در برابر‬ ‫کیک زرد با دولت خارجی در صورتی اغاز خواهد شــد که‬ ‫قرارداد مطمئن در این باره همراه بــا تضمین کافی منعقد‬ ‫شده باشد‪ .‬معامله و تبادل مزبور باید به تدریج و در دفعات‬ ‫متعدد باشد‪.‬‬ ‫سادســا‪ :‬مطابق مصوبه مجلس‪ ،‬طرح و تمهیدات‬ ‫الزم برای توسعه میان مدت صنعت انرژی اتمی که شامل‬ ‫روش پیشرفت در مقاطع مختلف از هم اکنون تا ‪ 15‬سال‬ ‫و منتهی به ‪ 190‬هزار سو است‪ ،‬تهیه و با دقت در شورای‬ ‫عالی امنیت ملی بررسی شود‪ .‬این طرح باید هرگونه نگرانی‬ ‫ناشی از برخی مطالب در ضمائم برجام را برطرف کند‪.‬‬ ‫ســابعا‪ :‬ســازمان انرژی اتمی‪ ،‬تحقیق و توسعه در‬ ‫ابعاد مختلف را در مقام اجرا به گونه ای ساماندهی کند که‬ ‫در پایان دوره هشت ساله هیچ کمبود فناوری برای ایجاد‬ ‫غنی سازی مورد قبول در برجام وجود نداشته باشد‪.‬‬ ‫ثامنا‪ :‬توجه شــود که موارد ابهام سند برجام‪ ،‬تفسیر‬ ‫طرف مقابل مورد قبول نیســت و مرجع‪ ،‬متــن مذاکرات‬ ‫است‪.‬‬ ‫تاســعا‪ :‬وجود پیچیدگی ها و ابهام ها در متن برجام‬ ‫و نیز گمان نقض عهــد و تخلفات و فریبــکاری در طرف‬ ‫مقابل به ویژه امریکا‪ ،‬ایجاب می کند که یک هیات قوی و‬ ‫اگاه و هوشمند برای رصد پیشرفت کارها و انجام تعهدات‬ ‫طــرف مقابل و تحقــق انچه در بــاال بدان تصریح شــده‬ ‫است‪ ،‬تشکیل شــود‪ .‬ترکیب و وظایف این هیات باید در‬ ‫شورای عالی امنیت ملی تعیین و تصویب شود‪.‬‬ ‫با توجه به انچه ذکر شــد‪ ،‬مصوبه جلسه ‪ 634‬مورخ‬ ‫‪ 94/5/19‬شــورای عالی امنیت ملی با رعایــت موارد یاد‬ ‫شده تایید می شود‪.‬‬ ‫در خاتمــه همان طور که در جلســات متعــدد به ان‬ ‫جناب و دیگر مســئوالن دولتی یاداور شــده و در جلسات‬ ‫عمومی به مردم عزیزمان گوشــزد کرده ام‪ ،‬رفع تحریم ها‬ ‫هر چند از باب رفع ظلــم و احقاق حقوق ملــت ایران کار‬ ‫الزمی است‪ ،‬لیکن گشــایش اقتصادی و بهبود معیشت‬ ‫و رفــع معضالت کنونــی جز با جــدی گرفتــن و پیگیری‬ ‫همه جانبه اقتصاد مقاومتی میسر نخواهد شد‪.‬‬ ‫امید است که مراقبت شود که این مقصود با جدیت‬ ‫تمام دنبال شــود و به خصوص به تقویت تولید ملی توجه‬ ‫ویژه صورت گیرد و نیز مراقبــت فرمائید که وضعیت پس‬ ‫از برداشته شــدن تحریم ها‪ ،‬به واردات بی رویه نینجامد و‬ ‫به خصوص از وارد کردن هرگونه مــواد مصرفی از امریکا‬ ‫جدا پرهیز شود‪.‬‬ ‫توفیقــات جنابعالــی و دیگــر دســت اندرکاران را از‬ ‫خداوند متعال مسالت می نمایم‪.‬‬ ‫سیدعلی خامنه ای‬ ‫‪/29‬مهرماه‪94/‬‬ ‫سیاست‬ ‫ضعف ان را به همه ما یاداور شــدند و مخصوصا از رئیس‬ ‫و اعضای کمیســیون ویژه مجلس و نیز از اعضای عالی‬ ‫مقام شــورای عالی امنیت ملی که با درج مالحظات مهم‬ ‫خود برخی از نقاط خالء را پوشــش دادند‪ ،‬و ســرانجام از‬ ‫رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسالمی که با تصویب‬ ‫طرحی محتاطانه‪ ،‬راه درست اجرا را به دولت ارائه کردند‪،‬‬ ‫و نیز از رسانه ملی و نویسندگان مطبوعات کشور که با همه‬ ‫اختالف نظرها در مجموع‪ ،‬تصویر کاملی از این موافقتنامه‬ ‫در برابر افکار عمومی نهادند‪ ،‬قدردانی خود را اعالم دارم‪.‬‬ ‫این مجموعه پر حجم کار و تالش و فکر در مساله ای که‬ ‫گمان می رود از جمله مســائل به یاد ماندنی و عبرت اموز‬ ‫جمهوری اســامی باشــد‪ ،‬در خور تقدیر و مایه خرسندی‬ ‫است‪ .‬به همین دلیل با اطمینان می توان گفت که پاداش‬ ‫الهی برای این نقش افرینی های مســئوالنه‪ ،‬مشــتمل بر‬ ‫نصرت و رحمــت و هدایت ذات حضرت حــق خواهد بود‬ ‫ان شاءالله‪ ،‬زیرا وعده نصرت الهی در برابر نصرت دین او‬ ‫تخلف ناپذیر است‪.‬‬ ‫‪ - 2‬جنابعالی با سابقه چند دهه حضور در متن مسائل‬ ‫جمهوری اســامی طبعا دانســته اید که دولت امریکا در‬ ‫قضیه هســته ای و نــه در هیچ مســاله دیگــری‪ ،‬در برابر‬ ‫ایران رویکــردی جز خصومت و اخــال در پیش نگرفته‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪23‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫نقشه راه‬ ‫مثلث در روزهای اغاز اجرای برجام به نقش رهبری در هدایت مذاکرات هسته ای‬ ‫پرداخته است‬ ‫داوود حشمتی‬ ‫سیاست‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪2‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫با نهایی شدن مســاله برجام و اجرای ان که از سوی‬ ‫دو طرف در هفته گذشته کلید خورد‪ ،‬یکی از سرفصل های‬ ‫مهم در سیاست ایران رقم خورده است‪ .‬سرفصلی که خود‬ ‫پایانی بود بر مناقشه ای دوازده ســاله در برنامه هسته ای‬ ‫ایران‪ .‬در ایــن میان مهمترین اظهارنظــر را رهبر انقالب‬ ‫با انتشــار نامه ای ابراز داشتند‪ .‬درســت در روزهای بعد از‬ ‫توافق هسته ای و بعد از گذشــت مدت زمانی‪ ،‬رهبری در‬ ‫مورد برجام و علت سکوتشــان در این باره گفتند که هنوز‬ ‫مشخص نیست سرنوشت برجام در تصویب ان در تهران‬ ‫یا واشنگتن چه خواهد شــد‪ .‬اما حاال و پس از تصویب ان‬ ‫در مجلس ایران و امریکا شــرایط تغییر کرده و برجام وارد‬ ‫مرحله اجرایی خود شده است‪.‬‬ ‫در همین حال اســت که پیــام مهم رهبری منتشــر‬ ‫می شــود که در ان «تایید» برجام را همراه با «شروطی»‬ ‫قرار دادند‪ .‬شــروطی نه گانه که عالوه بر ده مالحظه ای‬ ‫که شــورای عالی امنیت ملی ذکر کرده بود به تایید برجام‬ ‫اضافه شده بود‪.‬‬ ‫رهبــر معظــم انقــاب در ایــن نامــه کــه خطاب‬ ‫به رئیس جمهــور نوشــته بودنــد‪ ،‬همچنان بــر موضوع‬ ‫عدم اعتماد به طرف امریکایــی و همچنین بد عهدی انها‬ ‫انگشت تاکید گذاشتند‪.‬‬ ‫نکته مهــم در این باره ایــن بود که رهبــری از تمام‬ ‫دست اندرکاران به انجام رسیدن برجام تشکر کردند و نشان‬ ‫دادند که طرح برجام که در مجلس شــورای اســامی به‬ ‫تصویب رسید باید یکی از مبانی اصلی مورد رعایت دولت‬ ‫قرار گیرد تا در صورت لــزوم و در مواقعی که طرف غربی‬ ‫تعهداتش را انجام نداد از ان طریق کارها دنبال شود‪.‬‬ ‫از سوی دیگر ایشان ضمن تقدیر از کمیسیون ویژه‬ ‫مجلس و همه رســانه ها و نماینــدگان تاکید داشــتند که‬ ‫می باید یک «هیات قوی‪ ،‬هوشــمند و اگاه» برای «رصد‬ ‫کردن» نحوه اجرای برجام تشکیل شود‪ .‬ایشان به صورت‬ ‫مشــخص تاکید کردند که باید امریکا و اروپا تحریم ها را‬ ‫به طور کامل لغو کننــد و در نامه اوردند‪« :‬هرگونه اظهاری‬ ‫مبنی بر این که ساختار تحریم ها باقی خواهد ماند‪ ،‬به منزله ‬ ‫نقض برجام است‪ ».‬این در واقع موید همان نظری بود که‬ ‫پیش از اعالم کرده بودند‪« :‬در صورتی که تحریم ها فورا‬ ‫لغو نشود هیچ توافقی صورت نخواهد گرفت» (‪)94/1/20‬‬ ‫رهبر معظم انقــاب ضمن تاییــد و امضای اجرایی‬ ‫شدن برجام همچنان مواضع و خط قرمز های خود را گوشزد‬ ‫کردند‪ ،‬خصوصا در این نامه بار دیگر بر مساله نفوذ امریکا‬ ‫انگشت تاکید گذاشتند‪.‬‬ ‫ورود دولت روحانی به مذاکرات‬ ‫اما به ایــن بهانه الزم اســت تا بــه بازخوانی مواضع‬ ‫رهبری در ســال های اخیر بپردازیم‪ .‬ســابقه بحث نشان‬ ‫می دهــد که رهبری هیــچ گاه با مذاکــره در زمینــه برنامه‬ ‫هســته ای مخالف نبودند‪ .‬اما در عین حال همان طور که‬ ‫در جمع فرماندهان سپاه در سال ‪ 92‬بیان داشتند‪ ،‬خطوط‬ ‫قرمــزی در مذاکرات وجود دارد که همــه دولت ها رعایت‬ ‫کردند و ملزم به رعایت کردن ان هستند‪.‬‬ ‫در حالی که کشــور وارد ســال انتخابــات مهم ‪ 92‬و‬ ‫انتخاب رئیس جمهو ر اینده می شد‪ ،‬رهبری در حرم رضوی‬ ‫اظهارات مهمی را بیان کردند‪ .‬از یک طرف این ســخنان‬ ‫نشان می داد که ایشان با حل شدن پرونده هسته ای هیچ‬ ‫مشکلی ندارند و از ســوی دیگر مساله نظار ت های اژانس‬ ‫روی برنامه هسته ای ایران مطرح بود‪ .‬اگر این روزها برخی‬ ‫از نظارت های اژانس انرژی اتمی اظهار نگرانی می کنند‪،‬‬ ‫توجه به اظهارات رهبری در دو ســال پیش نشان می دهد‬ ‫که ایشــان هیچ مخالفتی با اعمال این نظارت ها نداشتند‬ ‫و در عین حــال معتقد بودنــد که امریکایی هــا قصد حل‬ ‫شدن موضوع هســته ای را نداشــتند‪« :‬امریکایی ها اگر‬ ‫می خواستند مساله حل شود‪ ،‬این راه حل بسیار اسانی بود؛‬ ‫می توانستند به حق غنی ســازی برای ملت ایران اعتراف‬ ‫کنند؛ برای اینکه نگرانی ای هم از ان جهات نداشته باشند‪،‬‬ ‫می توانستند مقررات قانونی اژانس هسته ای را هم اعمال‬ ‫کنند؛ ما هم از اول هیچ مخالفتی با اعمال این نظارت ها‬ ‫و مقررات نداشتیم‪ .‬هر وقت نزدیک به راه حل می شویم‪،‬‬ ‫امریکایی ها یک سنگی می اندازند که جلوی راه حل گرفته‬ ‫شود‪)92/01/01(».‬‬ ‫درست یک ماه بعد از انکه حسن روحانی در انتخابات‬ ‫سال ‪ 92‬به پیروزی رسیده بود‪ ،‬رهبر معظم انقالب در یک‬ ‫اظهارنظر بار دیگر موضوع مذاکره با غرب را مطرح کردند‬ ‫و اعالم کردند که با مذاکرات مخالف نیســتند‪ .‬سخنرانی‬ ‫روز ســی تیرماه ‪ 92‬را شــاید بتوان سراغاز ســپرده شدن‬ ‫پرونده هسته ای ایران به حســن روحانی قلمداد کرد‪ .‬چه‬ ‫اینکه می بینیم روحانی دو هفته بعــد از این تاریخ دولت را‬ ‫تشکیل و در اواخر مرداد ‪ 92‬به پاستور وارد می شود‪ .‬تنها‬ ‫چهار ماه بعد و در دی ماه ‪ 92‬ایران و غرب به توافق مهم ژنو‬ ‫دست پیدا می کنند‪ .‬سخنرانی ان روز رهبری نشان می داد‬ ‫که راه برای مذاکره کردن تیم جدید هموار اســت‪ ،‬اما در‬ ‫عین حال همچون همیشه نسبت به غیرقابل اعتماد بودن‬ ‫امریکا تذکر الزم داده شــده بود‪« :‬امریکایی ها می گویند‬ ‫ما می خواهیــم با ایران مذاکره کنیم‪ .‬خب‪ ،‬سال هاســت‬ ‫که می گویند می خواهیم مذاکره کنیم؛ این یک فرصتی‬ ‫نیست که برای ما به وجود اوردند‪ .‬من اول سال گفتم که‬ ‫خوشبین نیستم‪ .‬در مسائل خاص‪ ،‬مذاکره را منع نمی کنم‬ ‫ مثل مساله خاصی که در قضیه عراق داشتیم‪ ،‬و بعضی از‬‫قضایای دیگر ‪ -‬لیکن من خوشبین نیستم؛ چون تجربه من‬ ‫این را نشان می دهد‪ .‬امریکایی ها‪ ،‬هم غیرقابل اعتمادند‪،‬‬ ‫هم غیر منطقی اند‪ ،‬هم در برخوردشــان صادق نیستند‪».‬‬ ‫(‪)92/4/30‬‬ ‫دستیابی ایران به سالح هسته ای‬ ‫یکی از مهمترین محورهــای مذاکرات و همچنین‬ ‫توافق هسته ای مساله دستیابی ایران به سالح هسته ای‬ ‫اســت‪ .‬ایران همیشــه اعالم کرده که با انرژی صلح امیز‬ ‫هسته ای برای همه جهان موافق اســت و از دستیابی به‬ ‫سالح هسته ای حمایت نکرده و جهان را «عاری از سالح‬ ‫هسته ای» می خواهد‪ .‬این موضوع چه در بیانات رهبری‬ ‫و چه در اظهارات مسئوالن ایران به وفور تکرار شده است‪.‬‬ ‫اما در عین حال غرب مرتبا بر این مساله که ایران به دنبال‬ ‫سالح هسته ای است پافشاری می کرد‪ .‬این موضوع البته‬ ‫مورد حمایت ویژه اســرائیل قرار داشت تا به این وسیله به‬ ‫ایران هراسی دامن زده شود‪.‬‬ ‫در همین رابطه رهبر انقالب با انتشــار فتوای حرام‬ ‫بودن دستیابی به سالح هسته ای گام مهمی را برداشتند؛‬ ‫فتوایی که بعدها حتی اوباما نیز در سخنرانی های خود به‬ ‫ان اشاره کرد و معتقد بود که امریکا روی این فتوا حساب‬ ‫ویژه ای باز کرده اســت‪ .‬با این حال طرف امریکایی برای‬ ‫اینکه نشان دهد دستاوردی در مذاکرات داشته همچنان‬ ‫ایران را متهم به حرکت به سمت سالح هسته ای کرده بود‪.‬‬ ‫رهبر انقــاب در ابتــدای ســال ‪ 91‬و در دیــدار با‬ ‫بان کی مون در تهران گفته بودند‪« :‬امریکایی ها اطالع‬ ‫کامل دارند که ایران به دنبال ســاح هســته ای نیســت‬ ‫و فقط به دنبــال بهانه جویــی هســتند‪ )91/1/8( ».‬اما‬ ‫اظهارات مقامات امریکایی همچنــان در این باره ادامه‬ ‫داشــت و این موضوع با حمایت رســانه های وابســته به‬ ‫اسرائیل به طور جدی دنبال می شــد‪ .‬اواخر همان سال‬ ‫بود که رهبری بار دیگر به این موضوع اشاره کردند و این‬ ‫بار اما الیه هایی از یک تهدید اشــکار اشــاره ای داشتند‬ ‫به اینکه اگر ایران بخواهد ســاح هسته ای درست کند‬ ‫کسی نمی تواند جلوی ان را بگیرد‪« :‬همین چند روز قبل‬ ‫از این‪ ،‬رئیس جمهور امریکا نطق می کند و درباره مسائل‬ ‫هســته ای ایران جوری حرف می ز ند کــه انگار اختالف‬ ‫بین ایران و امریکا این است که ایران می خواهد سالح‬ ‫هســته ای درســت کند‪ .‬می گوید ما تا جایی که بتوانیم‪،‬‬ ‫نمی گذاریم ایران سالح هسته ای درست کند! خب‪ ،‬اگر‬ ‫ما می خواستیم سالح هسته ای درست کنیم‪ ،‬شما چطور‬ ‫می توانستید نگذارید؟ اگر ایران اراده می کرد که سالح‬ ‫هسته ای داشته باشد‪ ،‬امریکا به هیچ وجه نمی توانست‬ ‫جلوی او را بگیرد‪)91/11/28( ».‬‬ ‫رهبر معظم انقالب همچنیــن در خطبه نماز جمعه‬ ‫درباره این فتــوا و عدم حرکت ایران به ســمت ســاح‬ ‫هســته ای تاکید کرده بودند‪« :‬سالح هسته ای ایران‪،‬‬ ‫ربطی به گفت وگو با امریــکا و غیر امریــکا ندارد؛ خود‬ ‫انها هــم می دانند‪ ».‬گاهی هم اهمیــت فتوای حرمت‬ ‫ســاح اتمی را بر زبــان اورده اند؛ «ما بر اســاس حکم‬ ‫قران و شــریعت اســامی‪ ،‬تولید ســاح هســته ای و‬ ‫نگهداری ان و به کار بردن ان را حرام می دانیم و به ان‬ ‫اقدام نمی کنیــم؛ این هیچ ربطی به انهــا ندارد‪ ،‬به این‬ ‫مذاکرات هم ربطی ندارد‪».‬‬ ‫کدام تفسیر از برجام صحیح است؟‬ ‫دانســته بودند‪« :‬مقامات غربی بارها تکــرار کرده اند که‬ ‫هدف از تحریم ها و فشارها ضد ایران‪ ،‬خسته و از صحنه‬ ‫خارج کردن مردم و وادار کردن مسئوالن به تجدید نظر در‬ ‫محاسبات خود است‪ ،‬اما انها اشــتباه می کنند و به هدف‬ ‫خود نخواهند رسید زیرا این روســیاه های بد محاسبه گر‪،‬‬ ‫تصور می کنند نظام اسالمی در شــرایط شعب ابی طالب‬ ‫اســت‪ ،‬در حالی که ملت ایران امروز در شرایط بدر و خیبر‬ ‫قرار دارد‪».‬‬ ‫ایشــان اضافه کرده بودند‪« :‬در شــرایطی که ملت‬ ‫ایران با سرافرازی به بسیاری از مراحل پیروزی دست پیدا‬ ‫کرده است و نشانه های پیروزی های جدید را نیز به چشم‬ ‫می بیند‪ ،‬جبهه اســتکبار تالش دارد با ترســاندن مردم و‬ ‫مسئوالن از تحریم ها‪ ،‬در اراده انان اختالل ایجاد و مردم‬ ‫را از صحنه خــارج کنــد‪ ،‬در حالی که ملت ایــران این راه‬ ‫پرافتخار را با بصیرت انتخاب کرده است و برای پیمودن‬ ‫ان مجاهدت فراوان داشته و خون عزیزترین های خود را‬ ‫نثار کرده است‪)90/10/19( ».‬‬ ‫اپوزیسیون خارج نشــین هم با تمسک به اظهارات‬ ‫رهبری درمورد نرمش قهرمانانه به این جمع بندی رســیده‬ ‫بودند که ایران در شرایط ســخت قرار دارد و به ناچار جام‬ ‫زهر را پذیرفته اســت‪ .‬رهبری در دیدار با فرماندهان نظام‬ ‫در شهریور ماه ‪ 92‬گفته بودند‪« :‬ما مخالف با حرکت های‬ ‫صحیح و منطقی دیپلماســی هم نیســتیم؛ چــه در عالم‬ ‫دیپلماسی‪ ،‬چه در عالم سیاست های داخلی‪ .‬بنده معتقد‬ ‫به همان چیزی هستم که ســال ها پیش اسم گذاری شد‬ ‫«نرمش قهرمانانــه»؛ نرمش در یک جاهایی بســیار الزم‬ ‫است‪ ،‬بسیار خوب است‪».‬‬ ‫اما حسن روحانی با وجود اینکه بعد از توافق وین در‬ ‫توئیتر خودش از لزوم صلح امام حسن(ع) در مقاطع خاص‬ ‫سخن گفته بود در اولین گفت وگوی تلویزیونی اش بعد از‬ ‫برجام تاکید داشت که ایران توانسته بود در همان شرایط‬ ‫تحریم فشــارها را کاســته و تورم را کاهش دهد و اگر این‬ ‫اتفاق نیفتاده بود‪ ،‬دست ایران در مذاکرات چندان باز نبود‪.‬‬ ‫هشدارهای رهبری‬ ‫نیاز امریکا به نتیجه مذاکرات‬ ‫اما ایشان یک ســال بعد از توافق ژنو و پس از انکه‬ ‫ایران برای دومین بار نتوانســت مذاکــرات را نهایی کند‬ ‫و در اذرماه ‪ 93‬برای دومین بار توافق ژنو تمدید شــد‪ ،‬بار‬ ‫دیگر اعالم کردند که ان کسی که از تمدید مذاکرات ضرر‬ ‫می کند امریکایی ها هســتند‪« :‬حاال مذاکــرات را تمدید‬ ‫کردند‪ ،‬همه بدانند ‪ -‬هم ان کســانى که طرف مذاکره اند‪،‬‬ ‫هــم این کســانى کــه در داخل نگــران این مســاله اند و‬ ‫نگاهشان به این مذاکرات اســت ‪ -‬که اگر این مذاکرات‬ ‫به نتیجه نرسد‪ ،‬انکه بیش از همه ضرر می کند ما نیستیم‪،‬‬ ‫امریکایى ها هستند‪ .‬ما با ملت خودمان روراست هستیم‪.‬‬ ‫حقیقت مطلب را با ملت در میان می گذاریم‪ ،‬به ملت مان‬ ‫می گوییم‪ ،‬تا حاال هــم فهمیده اند‪ ،‬با دالیــل متعدد هم‬ ‫می شود این را قطعى و مدلل کرد که قصد واقعى استکبار و‬ ‫غرب در مقابل ایران‪ ،‬جلوگیرى از رشد و اقتدار ملت ایران‬ ‫است؛ قصد واقعى این اســت که از عزت روز افزون ملت‬ ‫ایران جلوگیرى کنند؛ مساله هســته اى یک بهانه است‪،‬‬ ‫بهانه هاى دیگرى هم در کنار این هست‪»)93/09/6( .‬‬ ‫رهبری یک بار دیگر هم موضوع احتیاج امریکایی ها‬ ‫را به مذاکرات گوشزد کردند و به طور واقع بینانه از اختالف‬ ‫دو حــزب امریکایی ســخن گفتنــد‪« :‬در زمینه مســائل‬ ‫هســته ای‪ ،‬دشــمنان ما که طرف مقابل ملت ایران قرار‬ ‫دارند – که عمده هم امریکاســت – اینها دارنــد با تدبیر و‬ ‫سیاســت گذاری حرکت می کننــد‪ .‬این را مــا کامال توجه‬ ‫داریم‪ ،‬می فهمند کــه دارند چه کار می کننــد؛ انها به این‬ ‫رهبر معظم انقالب‬ ‫بارها در مورد فریبکاری‬ ‫امریکایی ها هشدار‬ ‫داده اند‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫با این حال رهبری همیشه از مذاکره کنندگان حمایت‬ ‫کــرده و مذاکره را درعین حــال با هشــدارهای بجا پیش‬ ‫می بردند‪.‬‬ ‫ایشــان در ابتدای ســال ‪ 92‬از خوش بیــن نبودن‬ ‫به مذاکــرات درحالی کــه امریکایی ها به شــدت اصرار‬ ‫به مذاکره داشــتند ســخن گفته و هشــدار داده بودند‪:‬‬ ‫«امریکایی هــا مرتب از راه هــای گوناگون بــه ما پیغام‬ ‫می دهند که بیایید درباره مساله هسته ای گفت وگو کنیم؛‬ ‫هم به ما پیغام می دهند‪ ،‬هم در تبلیغات جهانی شان این‬ ‫را مطرح می کنند‪ .‬مســئوالن بلندپایه و مســئوالن میانی‬ ‫امریکا بارها و بارها می گویند بیایید در کنار گفت وگوهای‬ ‫‪ 5+1‬که درباره مسائل هسته ای بحث می کنند‪ ،‬امریکا و‬ ‫جمهوری اسالمی دو به دو‪ ،‬درباره مساله هسته ای ایران‬ ‫بحث کنند‪ .‬من به این گفت وگوها خوشبین نیستم‪ .‬چرا؟‬ ‫چون تجربه های گذشته ما نشان می دهد که گفت وگو در‬ ‫منطق حضرات امریکایی به این معنی نیست که بنشینیم‬ ‫تا به یک راه حل منطقی دست پیدا کنیم ــ منظورشان از‬ ‫گفت وگو این نیست ــ منظورشــان از گفت وگو این است‬ ‫که بنشــینیم حــرف بزنیم تا شــما نظر ما را قبــول کنید!‬ ‫هدف‪ ،‬از اول اعالم شــده اســت؛ باید نظر طرف مقابل‬ ‫قبول شــود‪ .‬بنابراین ما همیشه اعالم کردیم و گفتیم که‬ ‫این‪ ،‬گفت وگو نیست؛ این‪ ،‬تحمیل است و ایران زیر بار‬ ‫تحمیل نمی رود‪ .‬من به این اظهارات خوشــبین نیستم‪،‬‬ ‫اما مخالفت هم ندارم‪».‬‬ ‫رهبری همچنین معتقد بودند مردم باید توجه کنند که‬ ‫دشمنی امریکایی ها تمام شدنی نیست‪« :‬اگر یک روزى‬ ‫هم مسال ه هسته اى حل شد ‪ -‬فرض کنید جمهورى اسالمى‬ ‫عقب نشــینى کرد؛ همان که انها می خواهند ‪ -‬خیال نکنید‬ ‫مســاله تمام خواهد شــد؛ نه‪ 10 ،‬بهانه دیگر را به تدریج‬ ‫پیش می کشند؛ چرا شما موشــک دارید؟ چرا هواپیماى‬ ‫بدون سرنشــین دارید؟ چرا با رژیم صهیونیستى بدید؟»‬ ‫(‪)93/8/12‬‬ ‫همین مســاله نیز باعث شــده بود تا بعــد از حصول‬ ‫توافق در اظهارنظری نسبت به خطر نفوذ هشدار دهند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث در گزارشی که در شماره ‪ 274‬خود منتشر کرد‪،‬‬ ‫به مســاله نگاه منطقی به برجام پرداخته بود‪ .‬در ان مقاله‬ ‫مدل های مختلف نــگاه جامعه و خصوصــا اصولگرایان‬ ‫به برجام مورد توجه بود‪ .‬به طور خالصه اینکه ســه تفسیر‬ ‫با نگاه به تاریخ صدر اســام می توان از برجام ارائه کرد‪.‬‬ ‫برخی از سیاســیون رادیــکال که این روزها نیز نســبت به‬ ‫تصویب برجام در مجلس و اجرایی شدن ان به شدت منتقد‬ ‫هستند‪ ،‬نگاهشان به برجام‪ ،‬نگاه «جام زهر» بود‪.‬‬ ‫در این باره صریح ترین سخن را حمید رسایی داشت‪.‬‬ ‫او در صفحه شــخصی خود به اجرایی شدن برجام و پایان‬ ‫دوران جنگ تحمیلی اشاره کرده بود و صراحتا برجام را جام‬ ‫زهر دیگری که امروز «تعارف» شده است قلمداد می کند‪.‬‬ ‫رسایی با اشاره به نبود رسانه ها در زمان پایان جنگ نوشت‪:‬‬ ‫«ان روز ابزار رســانه ای امروز نبود تا برای همیشه تصویر‬ ‫و ســخنان کســانی که این جام را تعارف کردند به حافظه‬ ‫تاریخی بسپاریم‪ .‬خدا را شکر امروز ان قدر ابزار رسانه ای‬ ‫در اختیار مردم هست که الزم نباشد ‪ ۲۰‬سال دیگر درباره‬ ‫تعارف کنندگان جام زهر امروز دنبال اسناد بگردیم‪».‬‬ ‫درســت روبه روی این طیــف فکری‪ ،‬در ان ســوی‬ ‫مرزهای ایران‪ ،‬اپوزیســیون قرار داشتند که همین حرف‬ ‫را اما به زبان دیگری بیان می کردند‪ .‬انها معتقد بودند که‬ ‫ایران به خاطر فشار های ناشی از مسائل اقتصادی ناچار‬ ‫شده است عقب نشینی کرده و کوتاه بیاید و در واقع با دست‬ ‫خود «جام زهر را بنوشد»‪ .‬این اظهارات اگرچه از دو جبهه‬ ‫کامال متضاد بر می خاست‪ ،‬اما محتوایی یکسان داشت‪.‬‬ ‫هر دو بر این باور بودند که برجام یک «جام زهر است» که‬ ‫به ناچار «نوشانده» شده است‪.‬‬ ‫نگاهی که می توان به راحتی اثبات کرد کامال غلط‬ ‫اســت‪ .‬ایران نه در شرایط ســخت تورم ‪ 40‬درصدی قرار‬ ‫داشت و نه احتیاجی به قدرت های غربی برای ادامه مسیر‬ ‫انقالب‪ ،‬در این شرایط بود که برجام با حل و فصل موضوع‬ ‫هسته ای به نتیجه رسیده است‪.‬‬ ‫شــاید اولین نشــانه های این مدل فکری‪ ،‬از میان‬ ‫ســخنان رئیس کل بانک مرکــزی در دوره احمدی نژاد به‬ ‫بیرون درز کرده بود‪ .‬انجا که بهمنی بعد از دو تحریم بانک‬ ‫مرکزی و نفت‪ ،‬از قرارداشتن در شرایط «شعب ابی طالب»‬ ‫ســخن گفت‪ .‬اظهاراتی که با واکنش رهبری روبه رو شد و‬ ‫شرایط کشور را نه شعب ابی طالب که در استانه بدر و خیبر‬ ‫به باور رهبر معظم انقالب اســامی‬ ‫ایران در تمام این سال ها به تعهدات‬ ‫خود عمل کرده و این غرب و به ویژه‬ ‫امریکا بود که هیچ وقت به تعهدات‬ ‫خود عمــل نکــرده بــود‪ .‬سرمنشــا‬ ‫این مســاله بــه بیانیه ســعد اباد نیز‬ ‫باز می گشت‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪26‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مذاکرات احتیاج دارنــد‪ ،‬امریکا به مذاکرات هســته ای‬ ‫بســیار احتیاج دارد‪ .‬این اختالفاتی هم کــه می بینید بین‬ ‫امریکایی ها هست‪ ،‬ســناتورهای امریکا یک جور‪ ،‬دولت‬ ‫امریکا یک جور‪ ،‬این معنایش این نیســت که اینها به این‬ ‫مذاکرات نیازمند نیستند؛ نه‪ ،‬ان جناح مقابل دولت‪ ،‬مایل‬ ‫اســت امتیازی را که در این مذاکرات وجــود دارد‪ ،‬به نام‬ ‫حریفش که حزب دموکرات اســت ثبت نشود؛ دنبال این‬ ‫هســتند‪ .‬به این مذاکرات احتیاج دارند و این مذاکرات را‬ ‫برای خودشــان الزم می دانند اما ابراز اســتغنا می کنند‪».‬‬ ‫(‪)94/1/1‬‬ ‫رئیس جمهور امریکا در پیام نوروزی که به مناســبت‬ ‫اغاز سال ‪ 94‬صادر کرده بود ضمن تبریک و اظهار دوستی‬ ‫با ایران مطالب خالفی را بیــان کرده که از اهمیت زیادی‬ ‫برخوردار بود و واکنش سریع رهبری را نیز به دنبال داشت‪.‬‬ ‫بالفاصله بعد از پیام اوباما که تالش می کرد ایران را مقصر‬ ‫برهم خوردن توافق نشان دهد‪ ،‬ایشان در روز اول عید به‬ ‫این موضوع واکنش نشــان دادند‪ .‬این درحالی بود که از‬ ‫چند روز پیش از ان مذاکره کنندگان ایران و غرب مشغول‬ ‫مذاکره با یکدیگر بودند که در نهایــت روز ‪ 13‬فروردین به‬ ‫تفاهمنامه لوزان منتهی شــده بود‪ .‬رهبــری در واکنش به‬ ‫اظهارات اوباما گفتــه بودند‪« :‬یکــی از حرف ها این بود‬ ‫که در ایران کسانی هســتند که با حل دیپلماتیک مساله‬ ‫هسته ای موافقت ندارند؛ این را او می گوید‪ .‬می گوید در‬ ‫ایران کسانی هســتند که نمی خواهند مساله هسته ای با‬ ‫مذاکرات دیپلماسی حل وفصل بشــود؛ این دروغ است؛‬ ‫در ایران هیچ کس نیست که نخواهد مساله هسته ای حل‬ ‫بشود و با مذاکرات حل بشود‪ .‬انچه ملت ایران نمی خواهند‬ ‫عبارت اســت از قبول تحمیل هــا و زورگویی های امریکا؛‬ ‫این را نمی خواهد‪ .‬انچه ملت ایران در مقابل ان مقاومت‬ ‫می کند قبول زورگویی های طرف مقابل است‪ .‬طرف مقابل‬ ‫می گوید بیایید مذاکره کنیم و شما حرف های ما را موبه مو‬ ‫قبول کنید؛ ایــن را می گویــد‪ .‬ملت ایــران در مقابل این‬ ‫ایستاده است و یقینا نه مسئوالن ما‪ ،‬نه هیات مذاکره کننده‬ ‫و پشــت ســ ِر انها ملت ایران‪ ،‬مطلقا این را قبول نخواهد‬ ‫کرد‪(».‬همان)‬ ‫ایشان در همین سخنرانی یکی از مهمترین خطوط‬ ‫قرمز را مشــخص کردند و گفتند کــه «امریکایی ها تکرار‬ ‫می کنند که ایران بایســتی در تصمیم هایی که می گیرد و‬ ‫چیزهایی که قبول می کند‪ ،‬بازگشت ناپذیری وجود داشته‬ ‫باشد؛ این را ما قبول نداریم‪ » .‬این نکته بسیار مهمی بود‬ ‫که در واقع خط قرمز مشخصی را حین مذاکرات برای تیم‬ ‫ایرانی ترسیم می کرد‪.‬‬ ‫به باور رهبر معظم انقالب اسالمی ایران در تمام این‬ ‫ســال ها به تعهدات خود عمل کرده و ایــن غرب و به ویژه‬ ‫امریکا بود که هیچ وقت به تعهدات خود عمل نکرده بود‪.‬‬ ‫سرمنشــا این مســاله به بیانیه ســعد اباد نیز باز می گشت‪.‬‬ ‫جایی که ایران بــه تعهداتش عمــل کرد اما بــه اعتراف‬ ‫جک استراو غرب با فشــار امریکا از انجام تعهداتش سر‬ ‫باز زده بــود‪ .‬بنابراین در این وضعیت این ایران اســت که‬ ‫باید نگــران بدعهدی طــرف مقابل باشــد‪ .‬رهبر انقالب‬ ‫دراین باره فرموده بودنــد‪« :‬ما در این مذاکــرات به همه‬ ‫تعهدات بین المللی پایبند بودیم‪ ،‬مــا در این مذاکرات به‬ ‫تعهدات اخالق سیاسی‪-‬اســامی پایبند بودیم‪ ،‬ما نقض‬ ‫عهد نکردیــم‪ ،‬ما دو جور حــرف نزدیم‪ ،‬ما تلــون به خرج‬ ‫ندادیم؛ نقطه مقابل و طرف مقابل ما امریکایی ها هستند‪،‬‬ ‫عهدشکنی کردند‪ ،‬تلون در اراء نشان دادند‪ ،‬تقلب نشان‬ ‫دادند‪(».‬همان)‬ ‫بنابرایــن می تــوان گفــت کــه موضــوع بدعهدی‬ ‫امریکایی ها همیشــه مورد توجه مقام معظــم رهبری بود‬ ‫و یکی از دغدغه های اصلی ایشــان را شکل داده است‪.‬‬ ‫همچنان که در بهمن ماه ‪ 93‬گفتند‪« :‬انها (امریکایی ها)‬ ‫در مجالس خصوصــی و در نامه پراکنی یــک جور حرف‬ ‫می زنند و در سخنان عمومی یک جور دیگر!»‬ ‫حفظ وحدت در داخل‬ ‫تاکید مهم و ویژه رهبر معظم انقالب همواره در داخل‬ ‫بر این اصل استوار بود که مســائل هسته ای نباید موجب‬ ‫اختالف در داخل شود‪ .‬ایشان در موارد مکرر و متعددی از‬ ‫تیم مذاکره کننده حمایت کرده بودند‪.‬‬ ‫رهبــری در طــول مذاکــرات یکــی از مهمتریــن‬ ‫حمایت هایی که از تیم مذاکره کننده انجام داد مخالفت‬ ‫با «سازشــکار» خطاب کردن تیم مذاکره کننده بود‪ .‬اما‬ ‫دوگانه «سازشــکاری ‪ /‬مقاومت» از پیــش از انتخابات‬ ‫کلید خورده بود و بخشــی کــه از پیــش از انتخابات تیم‬ ‫مذاکره کننــده را سازشــکار می دانســتند همچنــان بــر‬ ‫اظهارات خود پافشــاری می کردند تا جایی که رهبری در‬ ‫یک سخنرانی علنی به این موضوع اینگونه اشاره کردند‪:‬‬ ‫«هیچ کس نباید ایــن مجموعه مذاکره کننــدگان ما را با‬ ‫مجموعه شامل امریکا ‪ -‬همان شش دولت‪ ،‬به اصطالح‬ ‫پنج بعالوه یک ‪ -‬سازش کار بداند؛ این غلط است؛ اینها‬ ‫ماموران دولت جمهوری اســامی ایران هســتند‪ ،‬اینها‬ ‫بچه هــای خودمــان هســتند‪ ،‬بچه هــای انقالبند؛ یک‬ ‫ماموریتی را دارند انجام می دهند‪ .‬کار سختی هم هست‬ ‫[که ] بر عهــده اینها اســت؛ دارند با تالش فــراوان ان‬ ‫کاری را که بر عهده انها اســت انجام می دهند‪ .‬بنابراین‬ ‫نباید ماموری را که مشــغول یک کاری اســت و مسئول‬ ‫یک فرایندی اســت مورد تضعیف یا توهیــن یا بعضی از‬ ‫تعبیراتی که گاهی شنیده می شود ‪ -‬که اینها سازشکارند و‬ ‫مانند اینها ‪ -‬قرار داد؛ نه‪ ،‬این حرف ها نیست‪ .‬این را هم‬ ‫توجه داشته باشید‪».‬‬ ‫این تنها حمایت رهبری از تیم مذاکره کننده نبود‪ .‬چه‬ ‫اینکه در طول دو سال مذاکره تیم ظریف و غرب‪ ،‬رهبری‬ ‫همواره این تیم را مورد حمایت مســتقیم خــود قرار داده‬ ‫بودند‪ .‬در ماجرای حضور ظریــف در مجلس که منجر به‬ ‫مشاجره لفظی میان ان دو شد‪ ،‬کوچک زاده به ظریف گفته‬ ‫بود که نباید به مذاکره ادامه دهد و ایــن را از قول رهبری‬ ‫بیان می کند‪ .‬اما رهبری چند روز بعد در دیدار گفتند‪« :‬تیم‬ ‫مذاکره کننده ایران امین‪ ،‬غیور‪ ،‬شجاع و متدین هستند‪».‬‬ ‫ایشان همچنین تاکید کرده بودند‪« :‬بنده به مجریان امر‬ ‫اعتماد دارم؛ این را شما بدانید؛ این اقایانی که مشغول کار‬ ‫هستند‪ ،‬اینها افرادی هستند مورد اعتماد ما‪ ،‬من در مورد‬ ‫انها هیچ تردیدی ندارم‪)94/1/20(».‬‬ ‫حمایت و هشدار‬ ‫پس از انجام توافــق لوزان رهبر انقــاب در اولین‬ ‫اظهارنظرشــان گفتند‪« :‬می پرســند چرا فالنی (رهبری)‬ ‫درباره هسته ای موضع نگرفته‪ ...‬جایی برای موضع گیری‬ ‫وجود نداشته‪ ....‬مســئوالن می گویند هنوز کاری انجام‬ ‫نشده و چیز الزام اوری نیست‪ /‬نه موافقم نه مخالف‪ ».‬این‬ ‫موضع گیری از ان جهت بود که لــوزان در واقع تنها یک‬ ‫بیانیه بود و هنوز ایران و غرب به توافق نهایی که چهار ماه‬ ‫بعد از وین به ان رسیدند دست پیدا نکرده بودند‪ .‬اما بعد از‬ ‫حصول توافق در وین در مراســم عیدفطر گفتند‪« :‬انچه‬ ‫مهم است این اســت که این مذاکرات را اقایان توانستند‬ ‫ختم کنند»؛ اظهارنظری که نشان می داد از اتمام پرونده‬ ‫رضایت و به نتیجه رسیدن ان رضایت دارند اما در عین حال‬ ‫رهبری در همان روز هشدار مهمی را دنبال کردند که نباید‬ ‫از نظر دور بماند‪.‬‬ ‫خطر نفوذ و شکاف میان جامعه‬ ‫از همان روز بود که رهبری مرتبا مساله نفوذ از طریق‬ ‫برجام را تکرار کردند‪ .‬رهبــر معظم انقالب ضمن تاکید بر‬ ‫اینکه برجام در مجاری قانونی مورد بررسی قرار گیرد از تیم‬ ‫دولت تشکر کردند‪« :‬رئیس جمهور محترم و به خصوص‬ ‫هیــات مذاکره کننده که حقیقتا زحمت کشــیدند و تالش‬ ‫کردند؛ چه ایــن متنی که تهیه شــده اســت‪ ،‬در مجاری‬ ‫قانونی پیش بینی شده خود تصویب بشود و چه نشود‪ ،‬اجر‬ ‫انها محفوظ است؛ این را به خود ان برادران هم از نزدیک‬ ‫عرض کردیم‪)94/4/27( .‬‬ ‫با این حال در روز عید فطر و بعــد از تهیه متن برجام‬ ‫گفتند‪« :‬با این مذاکرات و با متنی که تهیه شده است‪ ،‬در‬ ‫هر صورت سیاست ما در مقابل دولت مستکبر امریکا هیچ‬ ‫تغییری نخواهد کرد‪».‬‬ ‫دو نکته در مورد هشدارهای رهبر معظم انقالب وجود‬ ‫داشــت که الزم اســت هم امروز و هم در اینده مورد توجه‬ ‫قرار گیرد‪ .‬اوال موضوع عدم تبدیل برجام به یک شــکاف‬ ‫میان احاد جامعه که رهبری نسبت به ان تذکر دادند و دوم‬ ‫موضوع نفوذ در ایران است‪.‬‬ ‫ایشــان تذکر دادنــد‪« :‬مذاکره امریکا بــا جمهوری‬ ‫اســامی ایران‪ ،‬یعنی نفوذ؛ تعریفی که انها برای مذاکره‬ ‫کردند این اســت و انها می خواهند راه را برای تحمیل باز‬ ‫کنند‪».‬‬ ‫خط هشدار دهنده رهبری‪ ،‬همچنین مرتبا بعدها نیز‬ ‫درباره خطر نفوذ تکرار می شــد‪ .‬همچنان کــه در دیدار با‬ ‫فرماندهان سپاه هشدار دادند‪« :‬نفوذ اقتصادی و امنیتی‬ ‫البته خطرناک اســت و پیامدهای ســنگینی دارد اما نفوذ‬ ‫سیاسی و فرهنگی دشــمن‪ ،‬خطر بسیار باالتری است که‬ ‫همه باید مراقب ان باشند‪».‬‬ ‫ایشــان ســرمایه گذاری ســنگین دشــمنان بــرای‬ ‫نفوذ فرهنگی و تغییــر تدریجی باورهای مــردم را یاداور‬ ‫شدند و افزودند‪« :‬در زمینه سیاســی نیز بیگانگان بدنبال‬ ‫نفــوذ در مراکز تصمیم گیری و اگر نشــد‪ ،‬نفــوذ در مراکز‬ ‫تصمیم ســازی هســتند که در صورت تحقق این توطئه‪،‬‬ ‫جهت گیری هــا‪ ،‬تصمیمــات و حرکــت عمومی کشــور‪،‬‬ ‫بر اســاس خواســت و اراده بیگانگان‪ ،‬تنظیــم و اجرایی‬ ‫خواهد شد‪».‬‬ ‫نگاه رهبری به توافق‬ ‫شــاید بهترین نمونه برای انکه نشــان داده شود که‬ ‫رهبر انقالب نســبت به توافق چه نگاهی دارند‪ ،‬یاداوری‬ ‫سخنان ایشان در خطبه های نماز عید فطر امسال باشد؛‬ ‫جایی که ایشان نتیجه مذاکرات را اینگونه تشریح می کنند‪:‬‬ ‫«ده سال‪ ،‬دوازده سال کشــمکش با جمهورى اسالمى‪،‬‬ ‫نتیجه [اش] این شد که این شش قدرت‪ ،‬امروز ناچار شدند‬ ‫گردش چند هزار سانتریفیوژ را در کشور تحمل کنند؛ ناچار‬ ‫شدند ادام ه این صنعت را در کشور تحمل کنند؛ ناچار شدند‬ ‫ادام ه تحقیقات و توسع ه این صنعت را تحمل کنند‪ .‬تحقیق‬ ‫و توســعه صنعت هســته اى ادامه خواهد یافت؛ گردش‬ ‫صنعت هسته اى ادامه خواهد یافت؛ این چیزى است که‬ ‫انها سال ها تالش کردند‪[ ،‬ولى] امروز روى کاغذ اوردند و‬ ‫امضا دارند می کنند که حرفى ندارند‪ .‬این معنایش چیست‬ ‫جز اقتدار ملت ایران؟»‬ ‫با این نوع نگاه باید گفت‪ ،‬نتیجه نگاه رهبری به اینده‬ ‫برجام نیز ایستادگی قاطع در مقابل راه نفوذ دشمن خواهد‬ ‫بود‪ .‬انچنان که خودشان هم گفتند‪« :‬امریکا تصور می کند‬ ‫که با این توافــق هســته ای‪ ،‬راهی برای نفوذ به کشــور‬ ‫می یابد‪ .‬ما اجــازه تهاجم اقتصادی‪ ،‬سیاســی و فرهنگی‬ ‫به این کشور نخواهیم داد‪ .‬با همه قدرت خود که به لطف‬ ‫خداوند گسترده است‪ ،‬با این تهاجم مبارزه خواهیم کرد‪».‬‬ ‫همچنیــن در نامه ای که ایشــان بــه رئیس جمهور‬ ‫نوشتند مشخصا خط قرمز جدیدی را درباره ورود کاالهای‬ ‫امریکا به ایران ترسیم کردند که می توان ان را در چارچوب‬ ‫مبارزه با نفوذ فرهنگی ارزیابی کرد‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫تغییر زمین بازی‬ ‫مروری بر نامه مهم‬ ‫رهبر معظم انقالب به حسن روحانی‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪3‬‬ ‫پیام مهمی از پایتخت ایران به دنیا مخابره شده است‪.‬‬ ‫رهبر معظم انقالب برجام را به صورت مشروط تایید کرده اند‪.‬‬ ‫یکپیامتاریخیصادرشده؛پرنکته؛قاطعوراهبردی‪.‬مثل‬ ‫همیشه برای کشتی انقالب مسیر حرکت درستی تشخیص‬ ‫داده شده؛ تشخیصی از سر تدبیر؛ ترسیم نقشه راهی از سر‬ ‫تجربه و با نگاه هوشمندانه به تاریخ معاصر‪ .‬حاال باز ایشان با‬ ‫گام های جلوتر از سایرین‪ ،‬پیش دســتانه زمین بازی را تغییر‬ ‫داده اندوپنجره ایتازهرویپروندههسته ایایرانبازکرده اند‪.‬‬ ‫یک نامه تاریخی‬ ‫وقتیایت اللهجنتیدرنمازجمعهرسماازتاییدبرجامدر‬ ‫شورای عالی امنیت ملی خبر داد و در عین حال گفت که مقام‬ ‫معظمرهبریهنوزاینتاییدیهراامضانفرموده اند‪،‬تحلیلگران‬ ‫مسائل بین المللی نگاهشان به پایتخت ایران دوخته شد تا‬ ‫ببینند رهبر معظم انقالب چگونه با برجام مواجه خواهند شد‬ ‫و چگونه در مورد این متن پرحاشیه تصمیم خواهند گرفت‪.‬‬ ‫از اواسط هفته اما خبرهای تایید نشده ای حکایت از نگارش‬ ‫نامه ایازسویمقاممعظمرهبریخطاببهدولتدرفضای‬ ‫سیاسیورسانه ایمنتشرشد‪.‬درحالیکهازابتدایهفتهتیم‬ ‫مذاکره کنندهایرانیبههمراهسایرهیات هایمذاکره کنندهدر‬ ‫وینبهسرمی بردندوهمهدرانتظاراعالمخبرهایهسته ایاز‬ ‫اتریشبودنداماحاالدیگرهمه بی صبرانهدرانتظارانتشارنامه‬ ‫بهسرمی بردند‪.‬درنهایتظهرچهارشنبهمتنیکنامهتاریخی‬ ‫منتشرشد؛نامه ایکههمراهباهشدارهاییمهمبرجامراتایید‬ ‫کردهبود؛یکتاییدمشروط‪.‬‬ ‫تداوم یک بی اعتمادی‬ ‫الزمات اجرایی برجام‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫امابخشفنیایننامهدربند‪ 3‬قراردارد‪.‬انجاکهمعظم له‬ ‫درکنارتوجهبهبندهای‪ 9‬گانهقانوناخیرمجلسومالحظات‬ ‫دهگان ه ذیل مصوب ه شورای عالی امنیت ملی الزامات اجرایی‬ ‫برجام را مرقوم کرده و شروط پذیرش ان را تعیین کرده اند‪ .‬در‬ ‫اولیننکتهایشانقاطعانهفرموده اندکههرگونهاظهاریمبنی بر‬ ‫اینکهساختارتحریم هاباقیخواهدماند‪،‬به منزلهنقضبرجام‬ ‫است و بالفاصله مرقوم فرموده اند که «وضع هرگونه تحریم‬ ‫در هر ســطح و به هر بهانه ای (از جمله بهانه های تکراری و‬ ‫خودساختهتروریسموحقوقبشر)توسطهریکازکشورهای‬ ‫طرف مذاکرات‪ ،‬نقض برجام محســوب خواهد شد و دولت‬ ‫موظف اســت طبق بند ‪ ۳‬مصوبه مجلس‪ ،‬اقدام های الزم را‬ ‫انجامدهدوفعالیت هایبرجامرامتوقفکند‪».‬امادربندبعدی‬ ‫یگذاشته اندواناینکهاغازاجرایچندمساله‬ ‫ایشانشرطمهم ‬ ‫مهمبرجامرابهاینشرطقبولکرده اندکهاژانس‪،‬پایانپرونده ‬ ‫موضوعات حال و گذشته (‪ )PMD‬را اعالم نماید‪ .‬مبسوط تر‬ ‫اینکه ایشان فرموده اند اقدام در مورد نوسازی کارخانه اراک‬ ‫و معامل ه اورانیوم غنی شــد ه موجود در برابر کیک زرد با دولت‬ ‫خارجیبه شرطپایانپرونده(‪)PMD‬خواهدبود‪.‬‬ ‫اما این همه ماجرا نیست‪ .‬ایشان در فراز دیگری از این‬ ‫نامهتاریخیودربخشالزاماتاجراییتاکیدکرده اندکهاقدام‬ ‫درموردنوسازیکارخان ه اراکباحفظهویتسنگینان‪،‬تنها‬ ‫در صورتی اغاز خواهد شد که قرارداد قطعی و مطمئن درباره ‬ ‫سیاست‬ ‫ی دارد؛ باید به امریــکا بی اعتماد بود‪.‬‬ ‫نامه فراز مهمــ ‬ ‫اصلی که رهبر معظم انقالب در موارد متعددی به دولت های‬ ‫جمهوریاسالمیتذکرداده اند‪.‬ایشانخطاببهرئیس جمهور‬ ‫فرموده اند‪« :‬طبعا دانســته اید که دولت امریــکا‪ ،‬در قضیه‬ ‫هسته ای و نه در هیچ مساله دیگری‪ ،‬در برابر ایران رویکردی‬ ‫جزخصومتواخاللدرپیشنگرفتهاستودرایندههمبعید‬ ‫استجزاینروشعملکند‪».‬‬ ‫معظم له البته برای این گفتار خــود دلیل واضحی هم‬ ‫اورده اند انجا که مرقوم کرده انــد‪« :‬اظهارات رئیس جمهور‬ ‫امریکا در دو نامه بــه اینجانب مبنی بر اینکه قصــد براندازی‬ ‫جمهوری اســامی را ندارد‪ ،‬خیلــی زود با طرفــداری اش از‬ ‫فتنه هایداخلیوکمکمالیبهمعارضانجمهوریاسالمی‪،‬‬ ‫خالفواقعازابدرامدوتهدیدهایصریحویبهحملهنظامی‬ ‫و حتی هســته ای – که می تواند به کیفرخواســت مبسوطی‬ ‫علیه وی در دادگاه های بین المللی منتهی شود – پرده از نیت‬ ‫واقعی سران امریکا برداشت‪ ».‬اینکه رهبر معظم انقالب در‬ ‫تایید برجام ابتدا ترجیح داده انــد به خصومت ایاالت متحده‬ ‫با جمهوری اســامی اشــاره و البته به همه یاداوری کنند که‬ ‫منشــا این خصومت از کجا ریشــه می گیرد حتما باید محل‬ ‫توجه باشــد‪ .‬نکته مهم این اســت که این نامه با هشدار در‬ ‫مورد فریبکاری ایاالت متحده اغاز شــده و البته با هشــدار به‬ ‫عدم واردات کاالهای مصرفی از این کشــور هم پایان یافته‬ ‫است‪ .‬رهبر معظم انقالب در طول مذاکرات هسته ای بارها‬ ‫نظراتشان در مورد کلیات و خطوط قرمز را بیان کرده بودند اما‬ ‫قضاوت در مورد ان را به اینده واگذار کرده بودند‪ .‬حاال ایشان‬ ‫درایننامهنگاه شانبهبرجامرااین گونهبهتصویرکشیده اند‪:‬‬ ‫«محصول مذاکرات که در قالب برجام شــکل گرفته است‪،‬‬ ‫دچارنقاطابهاموضعف هایساختاریومواردمتعددیاست‬ ‫کهدرصورتفقدانمراقبتدقیقولحظه به لحظه ‪،‬می تواند‬ ‫به خسارت های بزرگی برای حال و اینده کشور منتهی شود‪».‬‬ ‫یرامورداشارهقراردادواناینکهدر‬ ‫بایددراینموردنکتهمهم ‬ ‫موردبرجامسه نگاهکلیدرکشوروجودداشت‪.‬گروهیبرجام‬ ‫را فتح الفتوح می دانستند و مذاکره کننده اصلی را به امیر کبیر‬ ‫تشبیهمی کردند‪.‬برخیدیگرمتنحاصلشدهراحاصلیک‬ ‫خیانتتاریخیمی دانستندکهنسخهانقالبرادرهمخواهد‬ ‫پیچید‪ .‬در این میان اما گروه دیگری نیز بودند که به باور انها‬ ‫برجام در عین داشتن ضعف های ســاختاری و فنی می تواند‬ ‫بخشی ازمنافع جمهوری اسالمی را تامین کند البته مشروط‬ ‫به رفع نقص ها و مراقبت از فریبکاری دشــمن با اســتفاده از‬ ‫بخش های مبهم برجام‪ .‬حاال که این نامه منتشر شده به نظر‬ ‫می رسد نظر گروه سوم صحیح بوده اســت‪ .‬برجام یک سند‬ ‫همراه با نقص است که می تواند به صورت مشروط پذیرفته و‬ ‫اجراییشود‪.‬البتهبااصالحاتموردنظررهبری‪.‬‬ ‫طرح جایگزین و تضمین کافی برای اجرای ان منعقد شــده‬ ‫باشد و معامل ه اورانیوم غنی شــد ه موجود در برابر کیک زرد با‬ ‫دولتخارجیدرصورتیاغازخواهدشدکهقراردادمطمئندر‬ ‫این بارههمراهباتضمینکافیمنعقدشدهباشد‪.‬معاملهوتبادل‬ ‫مزبور‪ ،‬باید به تدریج و در دفعات متعدد باشد‪ .‬نکته مورد توجه‬ ‫دیگردربخشفنینامهایناستکهدردوره ایازمذاکرات‪،‬‬ ‫رهبر معظم انقالب یکی از شروط ایران را رسیدن به ظرفیت‬ ‫‪ 190‬هزار سو مطرح کرده بودند‪ .‬در این نامه ایشان بار دیگر‬ ‫تاکیدکرده اندکهطرحوتمهیداتالزمبرایتوسع همیان مدت‬ ‫صنعتانرژیاتمی کهشاملروشپیشرفتدرمقاطعمختلف‬ ‫از هم اکنون تا پانزده سال و منتهی به‪ ۱۹۰‬هزار سو است باید‬ ‫موردتوجهقرارگیرد‪.‬البتهمهمتراینکهایشانمرقومکرده اند‬ ‫که این طرح بایــد هرگونه نگرانی ناشــی از برخی مطالب در‬ ‫ضمائمبرجامرابرطرفکند‪.‬تحقیقوتوسعههمدربخشیاز‬ ‫ایننامهموردتاکیدقرارگرفتهوتاکیدشدهاستکه«سازمان‬ ‫انرژی اتمی‪ ،‬تحقیق و توسعه در ابعاد مختلف را در مقام اجرا‬ ‫به گونه ایسامان دهیکندکهدرپایاندورههشت سالههیچ‬ ‫کمبودفناوریبرایایجادغنی سازیموردقبولدربرجاموجود‬ ‫نداشته باشد‪ ».‬بخش الزامات دو محور مهم دیگر هم دارد؛‬ ‫اول اینکه در موارد ابهام مرجع تفسیر نباید طرف مقابل باشد‬ ‫ودیگراینکهبایدیکهیاتقویواگاهوهوشمند‪،‬برایرصد‬ ‫پیشرفت کارها و انجام تعهدات طرف مقابل تشکیل شود‪.‬‬ ‫به هر روی به نظر می رســد که اکنون فضای سیاست داخلی‬ ‫کشور در برهه ای بسیار مهم به ســر می برد‪ .‬دوران مباحثه و‬ ‫مجادلهبرسرپذیرشبرجامبهپایانرسیده؛موافقانومخالفان‬ ‫حرف هایشان را به صورت مبســوط مطرح کرده اند و از همه‬ ‫مهمتررهبرمعظمانقالبنیزپسازاعالمنظرمجلسوسایر‬ ‫نهادها و بخش های مسئول‪ ،‬در پیامی صریح و شفاف نظر‬ ‫شانرااعالمکرده اند‪.‬‬ ‫اکنون بدون شــک باید زمان پایان مجادالت سیاسی‬ ‫بر سر برجام فرا رسیده و فصل الخطاب بیانات و راهبردهای‬ ‫حکمیانه رهبر معظم انقالب باشــد‪ .‬به یک معنا اکنون باید‬ ‫به شــدت مراقبت کرد که شــکاف پدید امده میان نیروهای‬ ‫انقالب در زمان مذاکرات و بررسی توافق پدید امده عمیق تر‬ ‫نشدهوبا ترمیمبرخیازهمبستگی هایاسیب دیدهبازامکان‬ ‫همنشینی طیف های مختلف انقالب را فراهم اورد‪ .‬به دیگر‬ ‫سخن اینکه اکنون دولت و مسئوالن پرونده هسته ای با نامه‬ ‫تاریخی رهبر معظــم انقالب وظیفه ای ســنگین پیدا کرده‬ ‫اســت که جز با کمک همه گروه های سیاسی نمی توان ان‬ ‫را به سرانجام رســاند‪.‬حاال از امروز باید یک صدا از جمهوری‬ ‫اسالمیشنیدهشود؛صداییکهروزچهارشنبهازپایتختایران‬ ‫بهسراسردنیامخابرهشدهاست‪.‬‬ ‫‪27‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫بــه وزارتخانه های خزانــه داری‪ ،‬امور خارجــه‪ ،‬تجارت و‬ ‫انرژی دستور داد تا اقداماتی را برای رفع تحریم های ایران‬ ‫به عنوان بخشــی از توافق هســته ای که در ماه ژوییه به‬ ‫دست امده است‪ ،‬بردارند‪ .‬اما در تحولی دیگر در همین روز‬ ‫اتحادیه اروپا در بیانیــه ای تحریم های این اتحادیه علیه‬ ‫ایران را لغو کرد‪ .‬در عین حال اتحادیه اروپا اجرا شدن لغو‬ ‫تحریم ها را به اعالم اژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر‬ ‫انجام تعهدات ایران مشروط کرد‪.‬‬ ‫در همین روز نماینــده ایران در اژانــس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی گفت‪« :‬ایران به عنوان یک اقدام اعتمادساز‪،‬‬ ‫به صورت موقت پروتکل الحاقی را اجــرا می کند‪ ».‬رضا‬ ‫نجفی‪ ،‬گفته اســت که جمهوری اســامی ایران نامه ای‬ ‫را به اژانس ارســال کرد مبنی بر اینکه از روز اجرای برجام‬ ‫به صورت موقت و تا زمانی که مجلس شــورای اســامی‬ ‫پروتکل الحاقی را تصویب کند‪ ،‬ایران به صورت داوطلبانه‬ ‫به عنوان یک اقدام اعتمادساز پروتکل الحاقی را اجرا بکند‬ ‫و همین طور کد اصالحی ‪ 3.1‬ترتیبات فرعی را از روز اجرا‬ ‫به مرحله اجرا دراورد‪.‬‬ ‫جزئیات یک نشست‬ ‫یکشنبههسته ای‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ایران و گروه ‪ 5+1‬برجام را اجرایی کرده اند‬ ‫هتل کوبورگ هفته گذشته دوباره شلوغ شد؛ اگرچه‬ ‫دیگر خبرنگاران مثل روزهای توافق وین در خیابان تئودور‬ ‫هرتزل اردو نزدند‪.‬‬ ‫سید عباس عراقچی و مجید روانچی سرپرستی تیمی‬ ‫از ایران در اتریش را بر عهده گرفتند که قرار است اجرای‬ ‫برجام را بررســی کنند‪ .‬این البته بعد از ان حاصل شده که‬ ‫مجلس ایــران باالخره بعــد از بحث هــای طوالنی مانعی‬ ‫مقابل اجرای برجام ایجاد نکرد و چراغ سبز ایران به غرب‬ ‫نشان داده شد‪.‬‬ ‫یکشنبه هسته ای‬ ‫امــا عصــر روز یکشــنبه‪ ،‬اتفاقــی مهــم در پرونده‬ ‫هســته ای ایران رخ داد‪ .‬روز موعود فرا رســید و امریکا و‬ ‫اروپا لغو تحریم ها را در راستای اجرای برجام اعالم کردند‪.‬‬ ‫در همین روز باراک اوباما‪ ،‬رئیس جمهور امریکا دستور رفع‬ ‫تحریم های ایران را برای اجرای برجام صادر کرد‪ .‬اوباما‬ ‫در پیامی به دولتش دســتور برداشتن قدم های الزم برای‬ ‫لغو سریع و مناسب تحریم ها برای اجرای برجام بر اساس‬ ‫قوانین امریکا را صادر کــرد‪ .‬رئیس جمهور ایاالت متحده‬ ‫اما حاال که نشست کوبورگ تمام شده محافل خبری‬ ‫به دنبال جزئیات مطرح شده در این جلسات مهم هستند‪.‬‬ ‫ســیدعباس عراقچی که ریاســت هیات ایران را در‬ ‫کمیســیون مشــترک برجام برعهده داشــت‪ ،‬پس از این‬ ‫نشســت ابراز امیدواری کرد که قبل از پایان ســال جاری‬ ‫شاهد اجرای برجام باشیم‪.‬‬ ‫معاون وزیر خارجه کشــورمان همچنیــن از مذاکره‬ ‫میان کشــورهای عضو به ویژه چین‪ ،‬ایران و امریکا بر سر‬ ‫موضوع بازطراحــی راکتور اراک خبر داده و گفته اســت‪:‬‬ ‫«در همین چارچوب سندی مورد بحث و بررسی است که‬ ‫کارشناســان روی ان کار می کنند تا پس از اماده شدن به‬ ‫امضای وزیران خارجه ایران و ‪ 5+1‬برسد‪ .‬پیش نویس این‬ ‫سند اماده شــده و در مرحله نهایی قرار دارد‪ .‬پس از انکه‬ ‫این پیش نویس امضا شد‪ ،‬کار در مورد اراک اغاز می شود‪.‬‬ ‫براساس تصمیمات این کمیسیون قرار شد هر سه ماه یک‬ ‫بار جلسه ای برگزار شود و در صورت نیاز می تواند این جلسه‬ ‫زودتر از موعد برگزار شــود‪ .‬از این رو قبل از اجرایی شدن‬ ‫برجام در نیمه دوم نوامبر نشســتی مجــددا برگزار خواهد‬ ‫شد‪ ».‬در این میان اتحادیه اروپا هم بیانیه ای درباره اولین‬ ‫نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در اتریش صادر‬ ‫کرده است‪ .‬در این بیانیه امده است که کمیسیون مشترک‬ ‫براساس طرح جامع اقدام مشترک تشکیل جلسه داد تا بر‬ ‫اجرایی سازی توافق نظارت کند‪.‬‬ ‫این نشست در ســطح مدیران سیاســی کشورهای‬ ‫مرتبط با طرح جامع اقدام مشترک و به ریاست هلگا اشمید‪،‬‬ ‫معاون مسئول سیاســت خارجی اتحادیه اروپا برگزار شد‪.‬‬ ‫تمامی اعضای گــروه ‪ 5+1‬یعنی چین‪ ،‬فرانســه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫روســیه‪ ،‬انگلیس‪ ،‬امریــکا و ایران در این جلســه حضور‬ ‫داشتند‪ .‬کمیسیون مشــترک به دقت اقدامات کشورهای‬ ‫حاضر در این جلســه را تا امــروز در حیطــه اتمی و حیطه‬ ‫تحریم ها مورد بررسی قرار داد تا اجرایی سازی طرح جامع‬ ‫اقدام مشترک را اغاز کند‪ .‬این کمیسیون همچنین طرح به‬ ‫روز رسانی راکتور اراک را بررسی کرد‪ .‬تمامی حاضران در‬ ‫این جلسه بر تعهد خود برای اجرایی سازی سریع طرح جامع‬ ‫اقدام مشترک تاکید کردند‪ .‬کمیسیون مشترک تحوالت‬ ‫موجود در رابطه با ایــن طرح را زیر نظر خواهد داشــت و‬ ‫در ســطح مدیران سیاســی هر ســه ماه یا زودتر جلساتی‬ ‫برگزار خواهد کرد‪ .‬جلسه بعدی پیش از روز اجرایی سازی‬ ‫خواهد بود‪.‬‬ ‫وزارت خارجه امریــکا هــم بیانیه ای دربــاره اولین‬ ‫نشست کمیسیون مشترک برجام در وین صادر کرده است‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫در این بیانیه امده است‪« :‬تام شانون (‪)Tom Shannon‬‬ ‫مشــاور وزیر خارجه هدایت تیم امریکا در نخستین جلسه‬ ‫کمیسیون مشترک درباره اجرایی سازی طرح جامع اقدام‬ ‫مشترک را در روز نوزدهم اکتبر در وین در اتریش برعهده‬ ‫داشت‪ .‬در این نشست شانون به استفن مول (‪Stephen‬‬ ‫‪ )Mull‬هماهنگ کننده وزارت خارجه درباره اجرایی سازی‬ ‫توافق اتمی ایران ملحق شد‪.‬‬ ‫در جلسه نخست کمیسیون مشترک شرکت کنندگان‬ ‫روی ســازماندهی کارهای ضــروری و ایجــاد رایزنی ها و‬ ‫فعالیت های مرتبط در کمیســیون برای روز اجرایی سازی‬ ‫تمرکــز کردنــد‪ .‬شــرکت کنندگان در این جلســه اخرین‬ ‫اطالعات ضروری از ایران را درباره برنامه هایش برای عمل‬ ‫به تعهدات اتمی اش‪ ،‬شــنیدند‪ .‬در این جلســه همچنین‬ ‫شانون و مول‪ ،‬دیگر اعضای کمیسیون در جریان اخرین‬ ‫اقدامات امریکا در روز تصویب طرح جامع اقدام مشترک‬ ‫و تالش برای عمل به تعهدات قرار گرفتند‪.‬‬ ‫در حاشیه جلسه کمیسیون مشترک کارشناسان امور‬ ‫ی و تحریمی با همتایان خود از دیگر کشورهای مرتبط‬ ‫اتم ‬ ‫با طرح جامع اقدام مشترک و همچنین کارشناسان اژانس‬ ‫بین المللــی انرژی اتمی دیــدار و گفت وگــو کردند تا این‬ ‫موضوع تضمین شود که تمامی طرف ها به تعداتشان در‬ ‫راه اجرایی شدن پایبند باشند‪ .‬شانون در دیداری دو جانبه و‬ ‫جداگانه با همتایان ایرانی خود روی این نکته تاکید کرد که‬ ‫اینکه ایران به تمامی تعهداتش بر اساس طرح جامع اقدام‬ ‫مشترک به طور شفاف عمل کند از اهمیت زیادی برخوردار‬ ‫است‪ .‬وی همچنین موضوع شهروندان بازداشتی و مفقود‬ ‫شده امریکایی در ایران را در این دیدار مطرح کرد‪».‬‬ ‫در همین راســتا وزارت خارجه روســیه هم بیانیه ای‬ ‫صادرکرده اســت‪ .‬این بیانیه حمایت خود را از اغاز هر چه‬ ‫سریعتر برجام اعالم کرده و ادامه داده است‪« :‬ما با رضایت‬ ‫اعالم می کنیم که همه امضا کنندگان توافق گفت وگوهای‬ ‫داخلی برجام را تــا هجدهم اکتبر تکمیــل کردند‪ .‬ما این‬ ‫مســاله را یک پیشــرفت سیاســی عمده در جهت اجرای‬ ‫پایدار توافق قلمداد می کنیم‪ .‬ما به پیشرفت ها در مناسبات‬ ‫میان ایران و اژانس بین المللی انرژی اتمی براساس طرح‬ ‫اجرایی شفاف سازی مسائل مهم گذشــته و کنونی درباره‬ ‫برنامه هسته ای ایران اشــاره می کنیم‪ .‬به ویژه ما از بیانیه‬ ‫پانزدهم اژانــس درباره تکمیل فعالیت های ترسیم شــده‬ ‫در نقشه راه استقبال می کنیم و امیدواریم همکاری میان‬ ‫ایران و اژانس بین المللی انرژی اتمی همچنان در جهت‬ ‫اعتماد دو جانبه ادامه یابد‪».‬‬ ‫بیانیه مشترک ایران‪ ،‬چین و امریکا‬ ‫تنها یک سند برجام وجود دارد‬ ‫اما در پاســخ به حرف و حدیث هــای متفاوت که در‬ ‫مورد وجود اســناد محرمانه هســته ای ذیل توافقات وین‬ ‫مطرح شده‪ ،‬سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه‬ ‫اروپا گزارش ها درباره اینکه ســند برجام که مجلس ایران‬ ‫تصویب کرده اســت با ســندی که درباره ان مذاکره شده‬ ‫اســت متفاوت اســت را رد کرده و گفته است‪« :‬تنها یک‬ ‫سند برجام وجود دارد‪ .‬مایا کوتسیانچیچ در پاسخ به سوال‬ ‫خبرنگاری که پرســید متنی کــه مجلس ایــران از برجام‬ ‫تصویب کرده است با متنی که مذاکره کنندگان بین المللی‬ ‫امضا کرده اند متفاوت است‪ ،‬می گوید‪« :‬در بیانیه مشترکی‬ ‫که فدریکا موگرینی‪ ،‬مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا‬ ‫و جواد ظریف‪ ،‬وزیر خارجه ایران امضا کردند توضیحات‬ ‫مفصلی داده شــده اســت و در واقع هیچ مســاله دیگری‬ ‫نیست که بتوان به ان اضافه کرد‪ ».‬وی خطاب به خبرنگار‬ ‫گفت‪« :‬خود شما به طور کامل در جریان مذاکرات و جدول‬ ‫زمان بندی اقدامات درباره برجام قرار دارید و من تنها شما را‬ ‫به جزئیاتی که در این باره ارائه شده است از جمله شماری‬ ‫از اسناد که منتشر شــده اند ارجاع می دهم‪ ».‬وی اضافه‬ ‫کرد‪ ،‬تنها یک ســند برجام وجود دارد که درباره ان مذاکره‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫تحریم ها چه زمانی لغو می شوند؟‬ ‫ایت الله جنتی گفته است‬ ‫باید برجام را تمام شده‬ ‫بدانیم‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اما برجام در داخل کشــور نیز همچنان محل بحث‬ ‫اســت‪ .‬در تازه تریــن اظهارنظــر در ایــن مورد اســحاق‬ ‫جهانگیری‪ ،‬معاون اول رئیس جمهور در مراســم روز ملی‬ ‫صادرات به نتایج مثبت برجام اشــاره کرده و گفته است‪:‬‬ ‫«در این مدت کوتاه شــورای امنیت با یک قطعنامه‪ ،‬پنج‬ ‫قطعنامه اش را لغو کرد‪ .‬خیلــی از صاحبنظران می گفتند‬ ‫دو رئیس جمهور‪ ،‬یعنی ‪ 16‬سال هم بگذرد این قطعنامه ها‬ ‫لغو نمی شود‪ .‬اژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بالفاصله‬ ‫اطالعات خود را از ایران اعالم کرد‪ ،‬همه کشورها روز اجرا‬ ‫را اعالم کردند و امریکایی ها هــم اعالم کردند تحریم ها‬ ‫متوقف شده اســت و اتحادیه اروپا نیز مراحل قانونی لغو‬ ‫تحریم ها را تصویب کرد‪ .‬به عالوه سه کشور امریکا‪ ،‬چین‬ ‫و ایران راجع به بازطراحی اراک بیانیه دادند و به زودی هم‬ ‫اعالم خواهند کرد که طور دیگری در این مساله مشارکت‬ ‫می کنند‪».‬‬ ‫جهانگیری بــا اعــام اینکــه در اذرمــاه تحریم ها‬ ‫لغو می شــود‪ ،‬خاطرنشــان کرده اســت‪« :‬ممکن اســت‬ ‫این مســاله مطرح شــود که بعــد از تحریم ها به شــرایط‬ ‫چهار‪-‬پنج ســال گذشــته برمی گردیم‪ .‬در اثــر تحریم ها‬ ‫فشارها و فرصت هایی ایجاد شد و ملت ایران در انتخابات‬ ‫سال ‪ 92‬تیم جدیدی ســر کار اورد که برای توسعه کشور‬ ‫برنامه های جدی خواهد داشت و خودمان را اماده کرده ایم‬ ‫که بعد از لغو تحریم ها که اذرماه است ‪ 500‬هزار بشکه به‬ ‫تولید نفت اضافه کنیم‪ .‬مهمترین بحثی که تالش کردند‬ ‫بیشــترین تحریم ها را به ان وارد کنند‪ ،‬مساله نفت بود و با‬ ‫لغو تحریم هــا و در چند ماه بعد یک میلیون بشــکه ای که‬ ‫با تحریم ها کم کــرده بودند‪ ،‬برخواهد گشــت و حتما در‬ ‫چند ماه به صادرات دو میلیون بشکه ای قبل از تحریم ها‬ ‫بر می گردیم‪».‬‬ ‫در اظهارنظری دیگر در این مورد محمدباقر نوبخت‪،‬‬ ‫سخنگوی دولت نیز گفته است‪« :‬می توان امیدوار بود که‬ ‫برجام به نحو کاملی تا انتها به فرجام مطلوب برسد‪ .‬اجرای‬ ‫برجام طبق برنامه زمان بندی شــده و اعالم رفع تحریم ها‬ ‫در چارچوب توافق صورت گرفته از ســوی رئیس جمهور‬ ‫سیاست‬ ‫امــا در تحولی مهم تر ســازمان انــرژی اتمی ایران‬ ‫متن بیانیه مشترک با اژانس انرژی اتمی چین و دپارتمان‬ ‫انرژی امریکا را منتشــرکردکه به موجب ان باید ســندی‬ ‫رسمی مطابق قوانین ملی سه کشور تنظیم و مسئولیت ها‬ ‫و وظایف هرکدام برای مدرن سازی راکتور تحقیقاتی اب‬ ‫سنگین اراک مشخص شود‪.‬‬ ‫در بخشی از این بیانیه امده اســت‪« :‬اژانس انرژی‬ ‫اتمی چین (‪ ،)CAEA‬دپارتمان انــرژی امریکا (‪ )DOE‬و‬ ‫ســازمان انرژی اتمی ایران (‪ )AEOI‬یــاد اوری می نمایند‬ ‫که طبق ضمیمه یک برجام‪ ،‬ایران نقش هدایت و رهبری‬ ‫به عنوان مالک و مدیر پروژه برای پروژه مدرن سازی اراک‬ ‫(پروژه) با حمایت دیگر شــرکت کنندگان برجام را بر عهده‬ ‫می گیــرد‪ .‬همچنین اژانس انــرژی اتمی چین (‪،)CAEA‬‬ ‫دپارتمان انرژی امریــکا (‪ )DOE‬و ســازمان انرژی اتمی ‬ ‫ایران (‪ )AEOI‬یاداوری می کنند که چین‪ ،‬فرانسه‪ ،‬المان‪،‬‬ ‫روســیه‪ ،‬ایاالت متحده امریکا بــه همراه نماینــده عالی‬ ‫اتحادیه اروپا در امور سیاســت مشــترک خارجی و امنیتی‬ ‫(‪ )3+EU/E3‬متعهد شــده اند تا قبل از روز اجرا یک گروه‬ ‫کاری برای به عهده گرفتن نقش های مربوط به هریک از‬ ‫انان در پروژه مذکور با هدف تسهیل در ان مطابق با قوانین‬ ‫ملی خود ایجاد نمایند‪».‬‬ ‫امریکا و اتحادیه اروپا نشــان می دهد کــه هرچند در این‬ ‫فضای بی اعتمــادی باید احتیاط کافــی و دقت و مراقبت‬ ‫از سوی مســئوالن ذی ربط در اجرای برجام صورت گیرد‬ ‫اما امیدواریم برجام به ســرانجام خوبی برسد‪ ».‬اما بدون‬ ‫شــک یکی از مهمترین اظهارنظرهای هســته ای هفته‬ ‫متعلق به ایت الله جنتی‪ ،‬دبیر شورای نگهبان است‪ .‬او در‬ ‫خطبه های نمازجمعه تهران گفت که باید برجام را تمام شده‬ ‫تلقی کنیم و بدانیم که اگر خیر یا شر‪ ،‬کم یا زیاد و خوب یا‬ ‫بد بوده است دیگر باید ان را تمام شده تلقی کنیم و پیگیر‬ ‫حقوق مان در برجام باشــیم‪ .‬ایت الله احمد جنتی با بیان‬ ‫اینکه برجام در مجلس بررسی شــد‪ ،‬گفت‪« :‬برخی خیال‬ ‫می کنند مجلس برجام را تصویب کرده است‪ ،‬در حالی که‬ ‫برجام در شــورای عالی امنیت ملی مطرح شده و انها نظر‬ ‫داده و تاییــد کرده اند‪ ،‬یعنی هنوز به امضــا و تایید رهبری‬ ‫نرسیده و کاری که مجلس کرد در حاشیه برجام بود‪ .‬یعنی‬ ‫دولت را موظف کرد در اجرای برجام اقدامات مناسبی در‬ ‫قبال امریکا داشته باشد‪».‬‬ ‫جنتی با بیان اینکه نمایندگان واقعا در بررسی برجام‬ ‫زحمت کشــیدند‪ ،‬تاکید کــرد‪« :‬از فعالیت هــا و زحمات‬ ‫کمیته ویژه ای که در مجلس برای بررســی برجام تشکیل‬ ‫شد تقدیر و تشکر می کنیم‪ .‬باید مراقب باشیم که طرف ما‬ ‫عهدشکن است و هزار بهانه می اورد تا به پیمانش وفادار‬ ‫نماند‪ .‬پس باید مراقب باشیم همین قدر که توافقنامه به ما‬ ‫امکان می دهد حداکثر استفاده را از ان ببریم‪ .‬باید برجام را‬ ‫تمام شده بدانیم و دیگر در جلسات عمومی مطرح نشود و‬ ‫بدانیم که اگر خیر یا شر‪ ،‬کم یا زیاد و خوب یا بد بوده است‬ ‫دیگر باید ان را تمام شده تلقی کنیم و باید پیگیر حقوق مان‬ ‫در برجام باشیم‪».‬‬ ‫در تحولــی دیگــر عالءالدیــن بروجــردی‪ ،‬رئیس‬ ‫کمیســیون امنیت ملی که از حامیان تصویــب برجام در‬ ‫پارلمان اســت با بیــان اینکــه «بعید اســت امریکایی ها‬ ‫توافق را نقض کنند» گفته‪« :‬این مساله به ضرر انها تمام‬ ‫می شــود‪ ،‬حتی در صورت نقض توافق از ســوی امریکا‬ ‫اروپایی ها از این کشور پیروی نخواهند کرد‪».‬‬ ‫او با اشاره به لغو تحریم های اتحادیه اروپا علیه ایران‬ ‫و دســتور اوباما برای لغو تحریم های ایاالت متحده علیه‬ ‫ایران اظهار کــرد‪« :‬این همان توافقی اســت که صورت‬ ‫گرفته بود و طبق برنامه در حال اجراست‪ .‬باتوجه به اینکه‬ ‫یک توافق بین المللی اســت به نظر می رســد کار به جلو‬ ‫می رود و امریکایی ها هم ان را نقض نخواهند کرد؛ زیرا در‬ ‫غیر این صورت به ضرر انها تمام می شود و با چنین فرضی‬ ‫اروپایی ها نیز از امریکا دنباله روی نمی کنند‪».‬‬ ‫‪29‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫باید مراقب سوء استفاده دشمن در اجرای برجام باشیم‬ ‫دکتر محمد حسن دریایی در گفت وگو با هفته نامه مثلث‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫برخــی معتقدند از یکشــنبه هفته گذشــته (روز‬ ‫اعالم لغــو تحریم های ایران از ســوی امریکا و‬ ‫اروپا) وارد مرحله پســابرجام شــده ایم‪ .‬ایا شما‬ ‫معتقدید که ما اکنون به دوران پســابرجام ورود‬ ‫کرده ایم؟‬ ‫مــا در واقع هنوز بــه دوران پســابرجام ورود پیدا‬ ‫نکرده ایم‪ .‬در قبال برجام به عنوان نتیجه مشترک مذاکرات‬ ‫ما با ســه مرحله اساســی رو به رو هســتیم تا این برجام به‬ ‫مرحله اجــرا دراید‪ ،‬البتــه بعد از ان هم مراحلی اســت که‬ ‫فعال موضوع بحث نیســت اما تا برجام اجرایی شــود سه‬ ‫مرحله داریم که مــا تاکنون دو مرحلــه ان را گذرانده ایم‪.‬‬ ‫مرحله نخســت «جمع بنــدی مذاکرات هســته ای» بود‬ ‫که در ‪ 23‬تیرماه امســال در شــهر وین و پس از دو ســال‬ ‫مذاکرات هســته ای فشــرده میان ایران و اعضای ‪5+1‬‬ ‫عملی گردیــد‪ .‬در مرحلــه دوم‪ ،‬قرار بود کشــورها جهت‬ ‫بررسی متن و امکان سنجی در خصوص اجرایی شدن ان‪،‬‬ ‫به نهادهای قانونی خود مراجعه کنند‪ .‬در مرحله سوم باید‬ ‫به این سوال پاسخ داده می شد که ایا برجام اساسا از سوی‬ ‫نهادهای داخلی کشــورهای دخیل در روند جمع بندی ان‬ ‫(ایران و اعضای ‪ )5+1‬قابل پذیرش اســت یــا خیر‪ .‬این‬ ‫پروســه تقریبا ‪ 90‬روز به طول انجامید‪ .‬در طول این ســه‬ ‫ماه بحث های مفصلی در ایــران و امریکا صورت گرفت‪.‬‬ ‫در داخل کشــورمان‪ ،‬متــن برجام با دغدغــه ای خاص و‬ ‫به صورت عبارت به عبارت و بلکه کلمه به کلمه از ســوی‬ ‫نهادهای قانونی مورد بررسی قرار گرفت‪ .‬در داخل مجلس‬ ‫شــورای اســامی‪ ،‬شــورای عالی امنیت ملــی و محافل‬ ‫اکادمیک کشــور و‪ ...‬دوســتان مباحث مربوط به برجام‬ ‫را به صورتی دقیق مورد واکاوی و تحلیــل قرار دادند‪ .‬در‬ ‫ایاالت متحده امریکا نیز مشاهده کردیم برجام چگونه از‬ ‫سد مجلس سنای امریکا گذشت و اوباما مجوز الزم را برای‬ ‫اجرایی کردن ان پیدا کرد‪ .‬در امریکا‪ ،‬حکومت این کشور‪،‬‬ ‫یعنی مجموعــه ای فراتر از دولت این کشــور که شــامل‬ ‫نهادهای قانونی نیز می شود‪ ،‬برجام را پذیرفت‪ .‬در داخل‬ ‫ایران نیز نظام و حکومت مــا‪ ،‬به عنوان نهادی فراگیر تر و‬ ‫باالتر از دولت‪ ،‬برجام را پذیرفت‪.‬‬ ‫یکشنبه هفته گذشته یا همان ‪ 18‬اکتبر‪ ،‬در حقیقت‬ ‫روز «قبول توافق» از ســوی طرفین بود‪ .‬پس از پذیرش‬ ‫و قبول توافق توســط طرفین‪ ،‬ما وارد فاز بعدی شده ایم‪.‬‬ ‫بنابراین ما تا رسیدن به نقطه و فاز بعدی که «اجرایی شدن‬ ‫توافق هسته ای» اســت هنوز فاصله ای چندین ماهه در‬ ‫پیش داریم‪.‬‬ ‫مختصات نقطه ای که در ان قرار داریم را چگونه‬ ‫ ترسیم می کنید؟ ایا در این نقطه امکان بازگشت‬ ‫به متن برجــام (جهت اصالح یــا مباحثه) وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫مــا هم اکنــون وارد فرایندی شــده ایم که در ان‬ ‫بایــد روی اجرایی شــدن توافــق و مهیا ســازی مقدمات‬ ‫اجرایی شــدن ان متمرکــز شــویم‪ .‬بدیهــی اســت کــه‬ ‫بررســی های الزم در همــان فاصــه زمانــی ‪ 90‬روزه بین‬ ‫جمع بندی مذاکرات و قبول توافق از سوی طرفین صورت‬ ‫برداشــتن تحریم ها بــرای غرب هزینه‬ ‫سیاسی ســختی دارد‪ .‬اما این هزینه ای‬ ‫اســت که غرب باید در مرحله «قبول» تا‬ ‫«اجرا» در خصوص توافق‪ ،‬با اماده سازی‬ ‫لغو زیرساخت های قانونی الزم بپردازد‪.‬‬ ‫از ایــن رو نباید مهیاشــدن غــرب برای‬ ‫برداشته شدن تحریم ها را ساده کنیم‬ ‫گرفته اســت‪ .‬هم اکنون باید روی این نکته متمرکز شــد‬ ‫که میزان امادگی طرف مقابل برای اجرایی شــدن توافق‬ ‫به چه میزان است‪ .‬در اینجا الزم اســت به نکته ای اشاره‬ ‫کنم‪ ،‬اینکه میان نقطه فعلی یعنی قبول توافق هســته ای‬ ‫تا اجرایی شدن ان فاصله زمانی معین و مشخصی ترسیم‬ ‫نشــده اســت و اجرایی شــدن توافق (و ورود بــه دوران‬ ‫پســابرجام) معلول امادگی طرفین برای اجرایی توافق و‬ ‫انجام تعهدات متقابل است‪.‬‬ ‫همــان گونه کــه اشــاره کردیــد‪ ،‬دوران قبول و‬ ‫پذیرش برجــام تــا دوران اجــرای ان‪ ،‬مرهون‬ ‫امادگی طرفین اســت‪ .‬این اماده ســازی چگونه‬ ‫صورت می گیــرد و از چــه پروســه و مکانیزمی ‬ ‫پیروی می کند؟ تعهدات ما و طرف مقابل در این‬ ‫بازه زمانی چگونه تعریف می شود؟‬ ‫در ایــن زمینــه بر اســاس اصل تناظــر تعهدات‬ ‫طرفین‪ ،‬که مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز بوده است‪،‬‬ ‫حرکت شده اســت‪ .‬بر این اســاس ما به صورت ترتیبی و‬ ‫متناظــر وارد فاز اجرایی خواهیم شــد‪ .‬بر این اســاس ما‬ ‫باید نســبت به اجرای تعهد طرف مقابــل (اعضای ‪)5+1‬‬ ‫اطمینان داشته باشیم تا بتوانیم با قدرت گام های الزم را در‬ ‫هر مرحله برداریم‪ .‬این گونه نیست که یک سلسله اقدامات‬ ‫از سوی ما صورت گیرد و طرف مقابل عمل خاصی انجام‬ ‫ندهد‪ .‬برای هر عملی اقدام متناظر طــرف مقابل در نظر‬ ‫گرفته شــده اســت‪ .‬در اینجا برای هر تعهد گامی متقابل‬ ‫تعریف شده است‪ .‬در این میان عمده ترین تعهدات طرف‬ ‫مقابل صدور دســتور العمل های قانونی و طی فرایندهای‬ ‫قانونی برای برداشتن زیرســاخت های تحریم است‪ .‬این‬ ‫روند تابع صدور بخشــنامه های قانونی بوده و بخشــی از‬ ‫انها نیز زمانبر اســت‪ .‬به عنوان مثال دستور اخیر اوباما به‬ ‫نهادهای امریکا برای امادگی جهت لغو تحریم ها‪ ،‬گامی‬ ‫ قانونی در این خصوص محسوب می شود‪ .‬این قاعده در‬ ‫خصوص اتحادیه اروپا نیز صادق است‪ .‬اتحادیه اروپا نیز‬ ‫تاکنون یک تصمیم و دو قانــون را در این خصوص ابالغ‬ ‫کرده است‪ .‬طرف مقابل با تهیه دستور العمل های قانونی و‬ ‫بخشنامه ها و رفع موانع حقوقی‪ ،‬اماده اجرای برجام خواهد‬ ‫شــد‪ .‬در مقابل‪ ،‬ایران نیز اعالم کرده اســت امادگی دارد‬ ‫پروتکل الحاقی را به صورت موقت و داوطلبانه در روز اجرا‬ ‫به مرحله اجرا دراورد‪ .‬ما نیز در مقابل اقدامات و گام هایی‬ ‫که طــرف مقابل بــرای اجرایی کردن برجــام بر می دارد‪،‬‬ ‫تعهداتی را درخصوص حجم و ســطح غنی سازی و تعداد‬ ‫دستگاه های سانتریفیوژ در نطنز و فردو پذیرفته ایم که باید‬ ‫انها را جهت اجرایی شدن توافق صورت دهیم‪ .‬همچنین‬ ‫ما تعهداتی را نیــز در خصوص ذخایر غنی ســازی خود و‬ ‫همچنین اب سنگین اراک داده ایم‪ .‬ما در این بازه زمانی‬ ‫باید از مرحله دیگری نیز عبور کنیم و ان بستن پرونده ‪PMD‬‬ ‫اســت‪ .‬پرونده ای که بــه مطالعات ادعایــی در خصوص‬ ‫گذشته برنامه هسته ای ما باز می گردد‪ .‬بارها اعالم کرده ام‬ ‫که بستن ‪ PMD‬بزرگترین ازمون امریکاست‪ .‬بر این اساس‬ ‫باید عــاوه بر تحریم های شــورای امنیت ســازمان ملل‬ ‫متحد‪ ،‬تحریم های شورای حکام اژانس بین المللی انرژی‬ ‫اتمی نیز علیه ایران لغو شــود و پرونده ایران در اژانس به‬ ‫حالت عادی دراید‪.‬‬ ‫به نظر می رســد تعهــدات ما در ایــن خصوص‬ ‫اجرایی و تعهدات طــرف مقابل در این خصوص‬ ‫صرفا قانونی و بخشــنامه ای است‪ .‬ایا می توان‬ ‫‪5‬‬ ‫اوباما گفته است ازمایش‬ ‫موشکی ایران برجام را‬ ‫نقض نکرده‬ ‫امانو اکنون باید گزارش‬ ‫مهمی از اژانس منتشر‬ ‫کند‬ ‫تعیین کننده است‪ .‬اجرایی شدن توافق به اجرای تعهدات‬ ‫دو طرف و کســب امادگی کامل بستگی دارد که قطعا بعد‬ ‫از اواخر اذر است‪.‬‬ ‫همان گونــه که مســتحضر هســتید‪ ،‬در دوران‬ ‫بررســی برجام مســائل و موضوعات مختلف و‬ ‫مهمــی در این خصوص مــورد طرح و بررســی‬ ‫قرار گرفته اســت‪ .‬یکی از این مواردی که هنوز‬ ‫ابهاماتی در خصوص ان وارد است‪ ،‬به موضوع‬ ‫قرار داشتن یا نداشــتن تحریم های موشکی ما‬ ‫ذیل فصل هفتم ســازمان ملل متحد اســت‪ .‬ایا‬ ‫مطابق قطعنامه ‪ ،2231‬تحریم های موشکی ذیل‬ ‫فصل هفت قرار دارد؟‬ ‫در اینجا اصل دغدغه و پرســش برخی دوستان‬ ‫سالبه به انتفاع موضوع است زیرا اساسا ازمایش موشکی‬ ‫ما در قالب معیارهــای قطعنامــه ‪ 2231‬نمی گنجد و یک‬ ‫نوع موشک متعارف برای اهداف دفاعی است‪ .‬در بحث‬ ‫موشــکی این قطعنامه‪ ،‬صرفا موشــک هایی که با هدف‬ ‫حمل کالهک هســته ای ساخته می شــوند‪ ،‬موضوعیت‬ ‫دارند‪ .‬از ایــن رو دیگر موشــک هایی با کارکــرد چند گانه‬ ‫اساســا موضوع قطعنامه ‪ 2231‬نیســتند که بخواهیم در‬ ‫خصوص قرار داشتن یا نداشــتن انها در ذیل فصل هفت‬ ‫مباحثه ای صــورت دهیم‪ .‬همچنین فرامــوش نکنیم که‬ ‫موضوع توان موشکی کشور هیچ گاه موضوع مذاکره نبوده‬ ‫و همچنین جمهوری اسالمی ایران نیز بارها عنوان کرده‬ ‫است که قصد ساخت و تولید سالح هسته ای را نداشته و‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫ســرانجام متعاقب تایید نهادهای قانونی نظام و‬ ‫نامه رسمی مقام معظم رهبری در خصوص جمع بندی‬ ‫نهایی مذاکرات هســته ای‪ ،‬ایران و اعضای ‪ 5+1‬خود‬ ‫را برای اجرایی کــردن برجــام اماده می کننــد‪ .‬همان‬ ‫گونه که دوران بررسی برجام به صورت ذاتی و ماهوی‬ ‫دارای پیچیدگی هایــی بــود‪ ،‬مرحله فعلی نیــز دارای‬ ‫کالف هــا و پیچیدگی هایــی اســت‪ .‬توصیــف دقیق‬ ‫مختصات نقطــه ای که هم اکنــون در ان قــرار داریم‬ ‫و ترســیم اینده ای که در خصوص برجــام پیش روی‬ ‫ماســت‪ ،‬یک اصل مهــم در رصد هوشــمندانه اوضاع‬ ‫محســوب می شــود‪ .‬در این خصــوص با اقــای دکتر‬ ‫محمدحسن دریایی‪ ،‬پژوهشگر ارشد مسائل بین المللی‬ ‫و اســتراتژیک کــه دارای تجربه‪ ،‬دانــش و تخصص‬ ‫زیادی در این زمینه اســت گفت وگویی انجام داده ایم‬ ‫که از نظرتان می گذرد‪.‬‬ ‫نقش مقام معظم رهبری و رهنمودهای ایشــان‬ ‫را در طی شدن مراحل قبلی‪ ،‬فعلی و اتی چگونه‬ ‫تحلیل می کنید؟ وظیفه ما در دوران پیش رو در‬ ‫قبال استراتژی معظم له چیست؟‬ ‫نعمت وجــود والیــت و رهبری و شــخص رهبر‬ ‫معظم انقالب موهبتی است برای نظام جمهوری اسالمی‬ ‫ایران‪ ،‬که بابت ان همگی باید شــکر گزار خداوند باشیم‪.‬‬ ‫دســتورات و راهنمایی هــای ایشــان برای مــا در مقاطع‬ ‫مختلف زمانی و از جمله در موضوع مذاکرات هســته ای‬ ‫راهگشــا و هموار کننده مســیر بــوده اســت‪ .‬قطعا بدون‬ ‫رهنمودهای مقام معظــم رهبری‪ ،‬دســتاوردهای خود را‬ ‫در مذاکرات هسته ای از دســت می دادیم‪ .‬ما باید در هر‬ ‫موقعیت و سازمان و شغل و مقامی که قرار داریم قدر وجود‬ ‫والیت را دانســته و پیرو مقام معظم رهبری باشیم‪ .‬بدیهی‬ ‫است که در اینده نیز مسیر ســختی را در پیش رو داریم و‬ ‫از این رو باید به تمام معنا والیت پذیر باشیم و از دستورات‬ ‫هوشمندانه و مدبرانه ایشان تبعیت کامل کنیم‪.‬‬ ‫در پایان‪ ،‬چه نکته ای را در خصوص دوران فعلی‬ ‫و پیش رو (در قبال برجام) قابــل ذکر می دانید؟‬ ‫نقش نهادها و ســازمان های مختلــف اجرایی و‬ ‫قانونی را در این بازه زمانی حساس و تعیین کننده‬ ‫چگونه ارزیابی می کنید؟ در این میان بیشترین‬ ‫وظیفه و تعهد متوجه کدام نهاد و سازمان است؟‬ ‫در شــرایط فعلی بیشــترین بار بر دوش سازمان‬ ‫انرژی اتمــی و مســئوالن و کارشناســان زحمتکش این‬ ‫سازمان است‪ .‬مطلع هستم که این سازمان با وجود مدیر‬ ‫دانشمند و مدبری چون جناب اقای دکتر صالحی در راس‬ ‫ان‪ ،‬که صادقانه و به دور از هرگونه گرایش سیاسی مشغول‬ ‫خدمت به میهن عزیز اسالمی است‪ ،‬به صورت شبانه روزی‬ ‫مشغول تالش جهت حفظ دستاوردهای هسته ای کشور‬ ‫اســت و باید در چند ماه اینده با اجرای کامل فرامین مقام‬ ‫معظم رهبری‪ ،‬مراقب باشند تا اجرای متناظر برجام مو به‬ ‫مو و دقیق صورت گیرد و طرف مقابل قدرت سوءاستفاده‬ ‫نداشــته باشــد‪ .‬از ســوی دیگر‪ ،‬وزارت امــور خارجه نیز‬ ‫کماکان مسئولیت سنگین مذاکرات اجرایی کردن برجام‬ ‫را بر عهده دارد و زحمت زیادی بر عهده عزیزان دیپلمات‬ ‫اســت که به موقع به جزئیات ان خواهم پرداخت‪ .‬بدیهی‬ ‫است که در این خصوص وزارت امور خارجه باید جلسات و‬ ‫رایزنی هایی را در قالب کمیسیون مشترک صورت دهد‪ .‬در‬ ‫این مرحله همه نهادها باید دست به دست یکدیگر داده و‬ ‫زمینه را برای اجرایی کردن برجام مهیا سازند‪.‬‬ ‫با تشــکر از شــما کــه در این گفت وگو شــرکت‬ ‫کردید‪.‬‬ ‫من هم از شما متشکرم‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫ادعا کرد میان تعهدات ما و طرف مقابل تناسبی‬ ‫وجود نــدارد؟ در این صورت‪ ،‬اصــل تناظری که‬ ‫به ان اشــاره فرمودید چگونه معنا یافته و تعبیر‬ ‫می شود؟‬ ‫تعهــدات دو طرف حالت اجرایــی دارد و متناظر‬ ‫اســت‪ .‬موضوع لغو تحریم هــا صرف صدور یــک بیانیه‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه طی کردن یک روند طوالنی حقوقی است که‬ ‫به معنای تغییر رهیافت غرب اســت‪ .‬نکته ای که باید در‬ ‫این خصوص مدنظر قرار گیرد‪ ،‬به تعلق خاطر شدید غرب‬ ‫نسبت به برداشــتن زیرســاخت های تحریم باز می گردد‪.‬‬ ‫غرب نسبت به تحریم های هسته ای خود علیه ایران نوعی‬ ‫وابســتگی عاطفی داشــته و دارد‪ .‬انها تحریم ها را مانند‬ ‫بچه خود می دانند‪ .‬برداشتن تحریم ها به معنای اذعان به‬ ‫اشتباه بودن روش مقابله با ایران است و به معنای این است‬ ‫که انها فرزند خــود را قربانی می کنند‪ .‬انهــا می پذیرند که‬ ‫مقابله و فشار با ایران جواب نداده و باید از طریق گفت وگو‬ ‫و همکاری با ایران وارد تعامل شد‪ .‬از این رو برداشتن این‬ ‫تحریم ها برای غرب هزینه سیاســی سختی دارد‪ .‬اما این‬ ‫هزینه ای است که غرب باید در مرحله «قبول» تا «اجرا»‬ ‫در خصــوص توافق‪ ،‬با اماده ســازی لغو زیرســاخت های‬ ‫قانونی الزم بپردازد‪ .‬از این رو نباید مهیاشــدن غرب برای‬ ‫برداشته شدن تحریم ها را ســاده کنیم چون این رهیافت‬ ‫تبلیغاتی غرب است که می خواهد پرداخت هزینه اعتباری‬ ‫و شکســت رهیافت خود را کمرنگ کند‪ .‬اتفاقا طی کردن‬ ‫این مرحله و برداشتن زیر ساخت قانونی تحریم ها و تالش‬ ‫برای تغییر فرهنگ تعامل با ایران هزینه ای است که غرب‬ ‫باید متحمل شــود‪ .‬باتوجه به تبلیغات گسترده طی چهار‬ ‫دهه علیه جمهوری اســامی ایران ایــن کار برای امریکا‬ ‫بسیار دشوار است‪ .‬همان گونه که اشاره شد‪ ،‬اماده سازی‬ ‫زمینــه الزم بــرای اجرایی شــدن توافق بر اســاس اصل‬ ‫مهم تناظــر صورت می گیــرد‪ .‬فراموش نکنیــم که غرب‬ ‫متعهد اســت که پرونده ‪ PMD‬را هم ببندد‪ .‬بنابراین ما باید‬ ‫هوشمندانه برخورد کنیم و ترتیب اجرای تعهداتمان را به‬ ‫نحوی انتخاب کنیم که اصل تناظــر در ان کامال رعایت‬ ‫شــود و این موضوع در نامــه مهم و تاریخــی مقام معظم‬ ‫رهبری به رئیس جمهور محترم کامال اشــکار اســت‪ .‬اگر‬ ‫رهنمودهای هوشمندانه و مدبرانه مقام معظم رهبری کامال‬ ‫رعایت شود هیچ گونه دغدغه ای در این زمینه نخواهد بود‪.‬‬ ‫البته در اجرای تعهدات هسته ای مخصوصا در زمینه تبادل‬ ‫مواد هسته ای و مدرن کردن راکتور اراک سازمان انرژی‬ ‫اتمی کشــورمان باید کامال به فرامین مقام معظم رهبری‬ ‫توجه نمایــد و نقش مهمــی در ایــن زمینــه دارد‪ .‬بر این‬ ‫اســاس اگر تعهدات طرف مقابل حیــن اقدامات اجرایی‬ ‫ما و به صورت گام به گام اجرا نشود‪ ،‬عمال توافق اجرایی‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫به مســاله نامشــخص بودن روز اجرایی شدن‬ ‫توافق اشــاره کردید‪ .‬بازه زمانی مشخص شده‬ ‫بــرای اجرایی شــدن توافق از نظر مــا چه مدت‬ ‫است؟‬ ‫قطعا اجرایی شــدن توافق تا تاریخ ‪ 15‬دســامبر‬ ‫امســال (اواخر اذرماه)‪ ،‬یعنی روزی که اژانس بین المللی‬ ‫انرژی اتمی تعهد داده اســت گزارش خود را در خصوص‬ ‫‪ PMD‬منتشــر کند امکانپذیر نیســت‪ .‬به عبــارت بهتر‪ ،‬تا‬ ‫گزارش رســمی اژانس بین المللــی انرژی اتمــی در این‬ ‫خصوص منتشر نشود‪ ،‬اساسا اجرایی شدن توافق ممکن‬ ‫نخواهد بود‪ .‬اتفاقا بــه این دلیل مطرح کــردم که ‪PMD‬‬ ‫بزرگ ترین ازمون امریکاست که هم اکنون واشنگتن باید‬ ‫پرونده ادعاهای ساختگی خود علیه فعالیت های هسته ای‬ ‫صلح امیز کشــورمان را جمع کند‪ .‬این کشور و متحدشان‬ ‫باید پرونــده ای را که خود ان را پهــن کرده اند جمع کنند‪.‬‬ ‫بنابراین امریکا ازمون سختی پیش رو دارد که برای ما هم‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪31‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫رهبری‪ ،‬دقیق‪ ،‬قاطع و انقالبی مذاکرات را‬ ‫مدیریتکردند‬ ‫گفت وگوی مثلث با سیدحسین نقوی حسینی‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫با توجه بــه بیانیه مشــترک اقای ظریــف‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه جمهوری اسالمی ایران و خانم موگرینی‬ ‫مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و دستور‬ ‫اقای اوبامــا هم اکنــون اجــرای برجــام در چه‬ ‫مرحله ای قرار دارد؟‬ ‫‪ 26‬مهرمــاه روز اغــاز اجــرای برجام محســوب‬ ‫می شــود‪ .‬مطابق توافقنامه و همچنیــن قطعنامه ‪2231‬‬ ‫شــورای امنیت ســازمان ملل متحد‪ ،‬ایران باید تعهدات‬ ‫خــودش را در زمینه بندهــای ‪ 1-3‬تا ‪ 15-3‬برجــام به اجرا‬ ‫بگذارد که البته اجرای بندهای ‪ 1-3‬تا ‪ 11-3‬برجام قطعی‬ ‫است‪ ،‬بعد از انکه ایران در ‪ 2‬ماه اینده به تعهدات خودش‬ ‫عمل و اژانس این ‪ 11‬مورد تعهد را راستی ازمایی و تایید کرد‬ ‫و گزارش خودش را به شــورای امنیت سازمان ملل متحد‬ ‫و همچنین شــورای حکام اژانس انرژی اتمی ارسال داد‪،‬‬ ‫بعد از تایید شــورای امنیت و شورای حکام تعهدات طرف‬ ‫مقابل برای لغو تحریم ها شــروع می شــود‪ ،‬در این زمان‬ ‫تحریم های ثانویــه امریکا متوقف می شــود تحریم های‬ ‫برخاست ه از قطعنامه های شش گانه قبلی شورای امنیت لغو‬ ‫و تحریم های مالی پولی اتحادیه هم لغو می شود‪.‬‬ ‫تعهــدات ‪ 11‬بنــدی ایران شــامل چــه مواردی‬ ‫می شود؟‬ ‫تعهــدات جمهــوری اســامی ملمــوس و قابل‬ ‫سنجش اســت‪ .‬یکی از ایراداتی که کمیســیون برجام به‬ ‫توافق داشت این بود که تعهدات ایران تعهدات ملموس‬ ‫و قابل اندازگیری و کامال مشــخص اســت امــا تعهدات‬ ‫طرف مقابل با اما و اگرهای زیادی همراه است‪ ،‬تعهداتی‬ ‫که بر عهده جمهوری اســامی ایران قرار دارد این است‬ ‫که اوال سانتیریفیوژهای فردو به هزار سانتریفیوژ کاهش‬ ‫یابد و ســایر ســانتریفیوژها جمــع و زیرســاخت های انها‬ ‫هم تخریب شــود که دیگــر امکان نصب وجود نداشــته‬ ‫باشــد این ســانتریفیوژهای جمع اوری شــده باید در انبار‬ ‫‪ B‬ســایت نطنز که انباری قابل دســترس و کامــا نمایان‬ ‫است ذخیره سازی شود‪ .‬از هزار سانتریفیوژ فردو هم ‪357‬‬ ‫ســانتریفیوژ می تواند بچرخد مابقی باید خاموش باشــند‬ ‫‪ 357‬ســانتریفیوژ هم که می چرخد گاز نباید به انها تزریق‬ ‫شود این موارد کامال قابل اندازه گیری است یعنی بازرسان‬ ‫اژانس می ایند شمارش و بررسی و تایید می کنند که ایران‬ ‫به تعهد خودش عمل کرده اســت همچنین در نطنز فقط‬ ‫باید پنج هزار و ‪ 60‬سانتیریفیوژ از نوع ‪ IR1‬فقط حفظ شود‬ ‫و مابقی ســانتریفیوژها جمع اوری و انبار شود‪ ،‬اب سنگین‬ ‫اراک هم از ر اکتور خارج شود ان تغییراتی که توافق کردند‬ ‫صورت گیرد سوخت اورانیوم غنی شده مازاد بر مقداری که‬ ‫در برجام مجاز دانسته شده اکســید یا فروخته یا از کشور‬ ‫باید خارج شــود بعد از انکه این کارها انجام شــد بازرسان‬ ‫اژانس می اینــد کارکرد مراکز ما را بررســی‪ ،‬اندازه گیری و‬ ‫شمارش می کنند و گزارش می دهند که ایران به تعهداتش‬ ‫عمل کرده است در این مرحله اجرای تعهدات انها شروع‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫تعهدات انها چیست؟‬ ‫همانطور که در قسمت اول بحثم گفتم تعهدات‬ ‫انها لغو تحریم هاست که مطابق قطعنامه ‪ 2231‬وقتی که‬ ‫ایران به تعهداتش عمل و اژانس تایید کرد و تاییدیه خود‬ ‫را به شورای حکام و شورای امنیت فرستاد به خودی خود‬ ‫کلی تحریم های شش قطعنامه قبلی لغو می شود همچنین‬ ‫تحریم هــای ثانویــه ایاالت متحده امریکا کــه در اختیار‬ ‫رئیس جمهور است متوقف می شود یعنی لغو نمی شود اما‬ ‫تحریم های کنگره و تحریم های ایاالت سر جای خودش تا‬ ‫هشت سال اینده باقی خواهد ماند‪ ،‬همچنین تحریم های‬ ‫مالی پولی اتحادیه اروپا نیز تعلیق می شود‪.‬‬ ‫به نظر شما پروســه انجام تعهدات ایران چقدر‬ ‫طول می کشد؟‬ ‫طبق جدول زمان بندی شــده قرار است در ‪ 2‬ماه‬ ‫ایران به تعهداتش عمل کند تا ایــران به تعهداتش عمل‬ ‫نکند قطعا اقدامات طرف مقابل شــروع نمی شــود چون‬ ‫انجام تعهدات ایران مقدم بر انجام تعهدات طرف مقابل‬ ‫است‪ .‬بنابراین دست ایران است‪ .‬اگر سریعتر به تعهداتش‬ ‫عمل کند و گزارش اژانس مبنی بر اینکه ایران تعهداتش را‬ ‫عمل کرده زودتر صادر شود زودتر انها تعهداتشان را شروع‬ ‫می کنند اگر طوالنی تر شود طبعا انها دیرتر به تعهداتشان‬ ‫عمل می کنند‪.‬‬ ‫پس به لحاظ اقتصادی و رفــع تحریم ها در این‬ ‫مقطع شــاهد اتفاق مثبتی برای ایران نخواهیم‬ ‫بود؟‬ ‫خیر‪ ،‬حداقل تا ‪ 2‬ماه اینده هیچ اتفاقی نمی افتد‪.‬‬ ‫البته اژانس یک تعهــد دیگــری دارد و ان اینکه ظرف ‪2‬‬ ‫ماه اینده تا روز اجرای تعهدات از ســوی طــرف مقابل به‬ ‫موضوعات گذشته مناقشه امیز بین ایران و خود هم پایان‬ ‫دهد یعنی پرونده پی ام دی مختومه و ان مشــکالت قبلی‬ ‫رفع شود‪ ،‬چون اگر بنا باشد از روز اجرا به بعد باز همچنان‬ ‫مسائل گذشــته همچون پی ام دی باقی بماند حتما روی‬ ‫تعهدات طــرف مقابــل تاثیر می گــذارد‪ ،‬چــون یکی از‬ ‫موضوعاتی که شرط انجام تعهدات طرف مقابل است این‬ ‫است که موضوع پی ام دی خاتمه پیدا کند‪.‬‬ ‫شــما گفتید که به لحاظ اقتصادی بــرای ایران‬ ‫در این مرحلــه اتفاقی نمی افتــد‪ .‬از نظر روانی و‬ ‫سیاست داخلی چطور می شود؟‬ ‫به لحاظ روانی و سیاسی خب قطعا تاثیراتی دارد‬ ‫چون وقتی همین لغو تحریم ها مطرح می شود یک فضای‬ ‫روانی برای همکاری کشــورها با جمهوری اسالمی ایران‬ ‫ایجاد می شــود‪ .‬قطعا اثاری دارد ولی ایــن اثار دراز مدت‬ ‫نیست یعنی کوتاه مدت است چون مردم انتظارات خیلی‬ ‫زیادی دارند‪ .‬باالخره انتظاراتشان باال رفته و بخشی از این‬ ‫انتظارات باال برده شده است وقتی اب مردم به تحریم ها‬ ‫وصل می شود‪ .‬ازدواج جوانان به تحریم ها وصل می شود‪،‬‬ ‫محیط زیســت به تحریم ها وصل می شــود‪ ،‬و همه فکر‬ ‫می کنند اگر تحریم ها برداشته شود حاال گل و بلبل و همه‬ ‫چیز ارزان می شود و تورم پایین می اید و رکود تمام می شود‬ ‫خب این انتظــارات االن به وجود امده اســت‪ .‬قطعا این‬ ‫انتظارات تا یک سال اینده هم به دست نمی اید‪.‬‬ ‫یعنی اثار عینی برای مردم نخواهد داشت؟‬ ‫قطعــا اثار عینــی نــدارد البتــه دولت امــد برای‬ ‫اینکه مقداری اثار عینی را هم محقق کند بســته حمایتی‬ ‫اقتصادی را مطرح کرد که خود این هم نگرانی های زیادی‬ ‫ایجاد می کند چون دولت متوجه است و می داند که تا دو‬ ‫ماه اینده که هیــچ اتفاقی نمی افتد از ‪ 2‬مــاه اینده هم که‬ ‫تازه انها اقدام به لغو یا توقــف تحریم ها کنند حداقل یک‬ ‫پروسه یکساله می کشد که اثارش دیده شود‪ ،‬چون به هر‬ ‫حال گردش چرخه اقتصادی در مراودات یک شبه اتفاق‬ ‫نمی افتد ولی اینکه ســرمایه گذار خارجی هم جذب شود‪،‬‬ ‫سرمایه گذار داخلی هم تحریک به مشارکت در پروژه های‬ ‫اقتصادی شود و شروع به فعالیت کنند تا یکسال اینده باید‬ ‫منتظر ماند ارام ارام نتایجش بروز پیدا کند‪ .‬به همین جهت‬ ‫علی الریجانی از سوی‬ ‫منتقدانش به علت‬ ‫انچه عدم اجازه طرح‬ ‫پیشنهادات اعالم می شود‬ ‫مورد اعتراض قرارگرفته‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫با این تفاسیر فکر می کنید اکثریت کرسی های‬ ‫مجلــس دســت اصالح طلبان و حامیــان دولت‬ ‫قرار می گیرد یا همچنــان در اختیار اصولگرایان‬ ‫می ماند؟‬ ‫من تا اینجا تحلیلی که دارم این است که همچنان‬ ‫اصولگرایــان اکثریــت مجلــس را دارند و ممکن اســت‬ ‫اصالح طلبان بتوانند یک اقلیت قوی را در مجلس تشکیل‬ ‫دهند ولی تا اینجا تحلیل ما این اســت کــه اصولگرایان‬ ‫اکثریت کرسی های مجلس اینده را به دست می گیرند‪.‬‬ ‫بحــث دیگــر میــزان حضــور اصولگرایــان‬ ‫ جبهه پایــداری در مجلس اینده اســت‪ .‬به نظر‬ ‫شما حضور اصولگرایان میانه رو تقویت می شود‬ ‫یا در نسبت سالیق اصولگرایی اتفاقی نمی افتد؟‬ ‫اصولگرایان قطعا جبهه واحــدی را در انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی تشکیل خواهند داد و ان اشتباهی‬ ‫که در انتخابات ریاست جمهوری دچار شدند در انتخابات‬ ‫مجلس و خبرگان تکرار نمی کنند‪ .‬اصولگرایان در حداکثر‬ ‫حوزه های انتخابیه لیست مشترک می دهند و قطعا وحدت‬ ‫و یکپارچگی اصولگرایان در این دوره از انتخابات بیشــتر‬ ‫از دوره های قبل خواهد بود‪.‬‬ ‫با وجود حواشی که هنگام تصویب طرح اجرای‬ ‫برجام در مجلس به وجود امد و دو قطبی شدیدی‬ ‫که بیــن اصولگرایان اتفــاق افتاد ایــن حرف را‬ ‫می زنید و همچنــان معتقدید که این مســاله در‬ ‫ارایش انتخاباتی انها تاثیری نمی گذارد؟‬ ‫قطعا عرصه انتخابــات اینده تحــت تاثیر نوعی‬ ‫دیگری از صف بندی و صف ارایی شــکل می گیرد‪ .‬یعنی‬ ‫نمی توانیم با ارایشــی کــه االن در مجلس شــکل گرفته‬ ‫انتخابات را تحلیل کنیم‪ ،‬بنابراین اعتقاد دارم صف بندی‬ ‫جدیدی شکل می گیرد‪.‬‬ ‫باالخــره دولت و جنــاح اصالح طلب تــا انتخابات‪،‬‬ ‫اقای الریجانی و رهروان والیــت را همراهی نخواهد کرد‬ ‫و در برنامه های مقطعی خودش را نیازمند به رای رهروان‬ ‫والیت و مدیریت اقای الریجانی می داند ولی وقتی ما وارد‬ ‫عرصه انتخابات می شــویم فکر می کنــم صف بندی نوع‬ ‫دیگری خواهد شــد و اصولگرایان مقابــل اصالح طلبان‬ ‫قرار خواهند گرفت‪.‬‬ ‫اقای الریجانی کدام طرف قرار می گیرد؛ سمت‬ ‫اصولگرایان می ایستد یا به سوی دولت می رود؟‬ ‫من از طرف اقای الریجانی نمی توانم اظهارنظر‬ ‫کنم اما اصولگرایان االن دلخوشــی از اقــای الریجانی‬ ‫ندارنــد و در محافل اصولگرایی نقدهــای زیادی به اقای‬ ‫الریجانی صورت می گیرد و به او نقد دارند اما باز در دوران‬ ‫رقابت های انتخاباتی فضای دیگری خواهیم داشت این‬ ‫فضا حتما تغییر می کند‪.‬‬ ‫اما اصولگرایان ســنتی به نظر نمی اید از عمل و‬ ‫رفتار اقای الریجانی هنگام بررسی طرح اقدام‬ ‫متناظــر و متقابل جمهــوری اســامی ایران در‬ ‫اجرای برجام دلگیر باشند‪ .‬حتی برخی از انها از‬ ‫رئیس مجلس حمایت هم کرده اند؟‬ ‫انها اظهارنظر نکردند‪.‬‬ ‫به نظر می رســد ســکوت انها همراه بــا رضایت‬ ‫است؛ این طور نیست؟‬ ‫اما به نظر من ســکوت انها معنی دار اســت ولی‬ ‫من با اغلب محافل اصولگرایــی و بچه های حزب اللهی‬ ‫که ارتباط دارم انتقادهای شــدیدی را به اقای الریجانی‬ ‫مطرح می کنند‪.‬‬ ‫تاثیر اقتصــادی‪ ،‬روانی و سیاســی برجام را در‬ ‫مرحله کنونی تشــریح کردید‪ .‬درباره تاثیر ان بر‬ ‫حوزه سیاست خارجی چه نظری دارید؟‬ ‫در حوزه سیاســت خارجی باالخره یــک هیجانی‬ ‫رقابت گونه برای حضور کشــورهای غربی در ایران ایجاد‬ ‫شــده و هر کشــوری می خواهد زودتر از کشورهای دیگر‬ ‫تکلیف خودش را با حوزه اقتصادی ایران روشن و جایگاه‬ ‫خودش را در اقتصاد اینده ایران تعریف کند‪ .‬این اشتیاق‬ ‫رقابت امیز االن وجود دارد منتها اینجا دو نکته است؛ نکته‬ ‫اول انکه اگر جمهوری اسالمی ایران اقتصاد مقاومتی را‬ ‫به صورت یک راهبرد تعریف نکند و جایگاه هر کشور غربی‬ ‫که می خواهــد وارد اقتصاد ایران شــود را خودش تعریف‬ ‫نکند‪ ،‬یعنی براساس نیازها و ضرورت های خودش تعیین‬ ‫تکلیف برای این کشــورها نکند ما جز از دست دادن بازار‬ ‫داخلی و تبدیل به یک بازار مصرفی شدن برای کشورهای‬ ‫غربی چیزی به دست نخواهیم اورد یعنی اگر اجازه دهیم‬ ‫کشــورها بیایند در صحنه داخلی حوزه اقتصادی ما بدون‬ ‫انکه برای انها تعیین تکلیــف و حضور انها را هدایت کنیم‬ ‫در راســتای اقتصاد مقاومتی و تولید داخلی و اســتقالل‬ ‫اقتصادی چیزی به دست نخواهیم اورد بلکه بازار خودمان‬ ‫را به یک بازار مصرفی تبدیل خواهیم کرد‪ .‬این خطر جدی‬ ‫احساس می شود ضمن انکه باالخره امادگی داخلی برای‬ ‫ســرمایه گذاری خارجی هم مهم است‪ .‬ســرمایه گذاری‬ ‫خارجی وقتی می اید‪ ،‬اگر زمینه ها و بسترها را مناسب نبیند‬ ‫چیزی عایدش نمی شــود بنابراین ایــن هیجانی که االن‬ ‫وجود دارد ممکن اســت ارام ارام به سردی بگراید و ما هم‬ ‫چیزی نتوانیم به دست اوریم‪.‬‬ ‫دربــاره دولت بفرماییــد بعد از اجــرای برجام ایا‬ ‫تغییر کادر و تغییر اعضای کابینه هم خواهد داد؟‬ ‫دولت اقای روحانی نیازمند یک تحول و دگرگونی‬ ‫اســت‪ .‬حاال در کل معتقدم دولت یــک مجموعه دارای‬ ‫برنامه استراتژیک در سه بخش کوتاه مدت‪ ،‬میان مدت و‬ ‫بلند مدت و با یک افق روشن نیست‪ .‬نامه ای که چهار وزیر‬ ‫دولت یازدهم نوشــتند باالخره یــک واقعیت هایی را دارد‬ ‫بیان می کند‪ .‬بنابراین دولت باید یک خانه تکانی درســت ‬ ‫انجام دهد تا بتواند در راســتای اهداف خودش محکم تر‬ ‫گام بردارد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫دولت اقداماتــی را دارد انجام می دهد کــه این اقدامات‬ ‫به نظر ما خیلی خطرناک اســت تحلیل ما این است چون‬ ‫دولت به دنبال این است که تا انتخابات یک اثار ملموسی‬ ‫را از اجرای برجام به جامعه نشــان دهد بــه همین دلیل با‬ ‫عنوان افزایش قدرت خرید مردم امتیازاتی را مبنی بر وام‬ ‫خرید کاال‪ ،‬وام خرید خودرو تــا ‪ 25‬میلیون تومان و انواع‬ ‫وام ها در نظر گرفت که خود این واقعــا به نظر اقتصادی‬ ‫نگران کننده است که جای تحلیلش شاید اینجا نباشد‪.‬‬ ‫هدفگــذاری دولــت انتخابات مجلس شــورای‬ ‫اسالمی است یا انتخابات ریاست جمهوری ‪96‬؟‬ ‫انتخابات مجلس شورای اســامی هدف دولت‬ ‫اســت‪ .‬نیم نگاه اصلــی دولــت در موضوع برجــام و لغو‬ ‫تحریم ها برد انتخاباتی اســت‪ .‬هم دولت این نگاه را دارد‬ ‫و هم طرف ‪ 5+1‬ایــن نگاه را دنبال می کنــد‪ .‬باالخره انها‬ ‫می خواهنــد در انتخابات به دولت روحانــی کمک کنند و‬ ‫بخشــی از این همراهی ها به این جهت است که باالخره‬ ‫دولت روحانی بتوانــد موفقیت های اقتصــادی به لحاظ‬ ‫گشــایش برای مردم تا انتخابات مجلس شورای محقق‬ ‫کند بنابراین انها همچنین نگاهی را دارند‪.‬‬ ‫بحث برجام را مطرح کردید‪ .‬برجام و اجرای ان‬ ‫تاثیری هم بر معادالت انتخاباتی خواهد داشت؟‬ ‫همانطور که اشــاره کردم‪ ،‬قطعا اگر دولت برنامه‬ ‫نداشته باشد و مردم گشــایش هایی را نبینند قطعا اجرای‬ ‫برجام اثر عکس بر پایــگاه اجتماعی جناح اصالح طلب و‬ ‫دولت می گــذارد چون قطعا کاندیداهــای رقیب از یکی‪،‬‬ ‫دو ماه اینده بحث هایی را مطــرح می کنند که حاال توافق‬ ‫هم شــد و برجام هم به اجرا درامد و تحریم هــا کنار رفتند‬ ‫چه اتفاقی افتاد؟ رکود که بیشــتر شــد‪ .‬مشــکالت مردم‬ ‫افزایش پیدا کرد‪ ،‬بیکاری که حل نشــد‪ ،‬تــورم که کنترل‬ ‫نشد و اقتصاد از رکود خارج نشد‪ .‬قطعا کاندیداهای جناح‬ ‫رقیب این مســائل را مطرح می کننــد‪ .‬بنابراین دولت باید‬ ‫فکری برای این قضایا کند که البته کرده است یعنی اعتقاد‬ ‫داریم و تحلیل ما این است که بســته حمایتی اقتصادی‬ ‫که مطرح شــد در واقع تامین کننده همین هدف اســت‪.‬‬ ‫دولت می خواهد یک نقدینگی را در اختیار مردم قرار دهد‬ ‫تا شــیرینی برجام و توافق را به این شــکل به ذائقه مردم‬ ‫برســاند تا مردم احســاس کنند بعد از لغــو تحریم ها یک‬ ‫اتفاقاتی افتاده است‪.‬‬ ‫به نظر شما با این روشی که دولت در پیش گرفته‬ ‫معادالت انتخاباتی دســتخوش تغییر می شود‬ ‫یا خیر؟‬ ‫فکر می کنم تغییراتــی را دولت بتواند ایجاد کند‪.‬‬ ‫منتها حاال چقدر مردم اســتقبال کنند و متوجه شــوند که‬ ‫این نقدینگی که امده در بازار‪ ،‬برای شــیرین کردن ذائقه‬ ‫انهاست یا یک کار اقتصادی بنیادی است مساله ای است‬ ‫که بعدا باید درباره ان قضاوت کرد اما واقعیت این اســت‬ ‫که دولت فرمــول رونق اقتصــادی را از ان طرف شــروع‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫اگر هدفش این است که بازار تولید و چرخ اقتصادی‬ ‫را فعال کند نباید ایــن طور عمل می کرد کــه نقدینگی به‬ ‫دست مردم برســد بلکه باید مراکز تولیدی‪ ،‬کارخانجات و‬ ‫موسسات و مراکز اقتصادی را فعال می کرد یعنی نقدینگی‬ ‫را در اختیار تولید می گذاشت تا بازار تولید فعال شود‪ .‬بازار‬ ‫تولید که فعال شد درامد اقشار مختلف مردم افزایش پیدا‬ ‫می کرد و قدرت خریدشان باال می رفت‪.‬‬ ‫طبعا افزایش تقاضا تولید بیشــتر را در پی داشــت و‬ ‫این چرخــه ادامه می یافت ولــی اگر نقدینگــی در اختیار‬ ‫خریداران قرار گیــرد در حالی کــه کارخانجــات و مراکز‬ ‫تولیدی کشور تعطیل است و تولیدی صورت نمی گیرد جز ‬ ‫انکه تورم افزایش پیدا کند و بازار واردات داغ شود نتیجه‬ ‫دیگری ندارد‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‪،‬‬ ‫عضو کمیســیون امنیــت ملی و‬ ‫سیاســت خارجی مجلس بر این‬ ‫باور اســت که انتخابات مجلس‬ ‫شــورای اســامی هــدف دولت‬ ‫اســت‪ .‬نیم نگاه اصلی دولت در‬ ‫موضوع برجام و لغو تحریم ها برد انتخاباتی است‪ .‬هم‬ ‫دولت این نگاه را دارد و هم طرف ‪ 5+1‬این نگاه را دنبال‬ ‫می کند‪ .‬با او در این مورد گفت وگو کردیم‪.‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫اگر اژانس دو ماه دیگر موضع دو پهلو گرفت ان‬ ‫موقع ایران چه می کند؟‬ ‫با توجه به نگرش های مثبتی که االن طرفین دارند‬ ‫و این بازخوردهایی کــه ما از رفتار و گفتــار و اظهارنظرها‬ ‫می بینیم روند به ســویی اســت که تعهدات علمیاتی شود‬ ‫اژانس هم واقع گرایانه موضوع را گزارش کند و در راستای‬ ‫تحقق تعهدات هر دو طرف پیــش روند مگر اینکه در این‬ ‫بین اتفاقات جدیدی بیفتد و رویکردها عوض شــود وگرنه‬ ‫با روند کنونی فکر می کنم ایران تعهداتش کامال ملموس‬ ‫است و توافق هم کرده و پذیرفته که این تغییرات را انجام‬ ‫دهد‪ .‬مهمترین تغییر هم راکتور اب سنگین اراک است که‬ ‫ایران پذیرفته و قرار است انجام دهد بنابراین فکر می کنم‬ ‫تعهدات انجام شود اگرچه ایران از قبل هم انجام تعهدات‬ ‫را شروع کرده است اما اگر به مشکل برخورد کنیم و اژانس‬ ‫رویکردش را تغییر دهد یعنی نگاه مثبــت را کنار بگذارد و‬ ‫بخواهد کارشکنی کند ان زمان است که جمهوری اسالمی‬ ‫ایران نیز باید تصمیم دیگری اتخاذ کند‪.‬‬ ‫مدیریت رهبر معظم انقالب در مذاکرات مربوط‬ ‫به پرونده هسته ای در دولت اقای روحانی اعم از‬ ‫خطوط قرمزی که ترسیم کردند و هشدارهایی که‬ ‫به طرف مقابل مخصوصا امریکا‪ ،‬منتقدان دولت‬ ‫و دولت دادند چگونه بود؟‬ ‫واقعیت این است که همانطور که اغلب محافل‬ ‫بین المللی به این نکته اذعان داشــتند در بررســی پرونده‬ ‫هســته ای و مذاکرات ثابت شــد که مقــا م معظم رهبری‬ ‫ از قوی تریــن دیپلمات هــای جهــان اگرچه خودشــان‬ ‫می فرمایند «من دیپلمات نیســتم انقالبی هســتم» ولی‬ ‫برنده میــدان این مذاکرات مقام معظــم رهبری بودند که‬ ‫توانســتند به موقع و با قاطعیت هم مواضع و خطوط قرمز‬ ‫جمهوری اسالمی ایران را به طرف های مقابل اعالم کنند‬ ‫و همه را برای تامین خطوط قرمز ایران سرخط کنند‪ .‬چون‬ ‫ما گذشته مذاکرات را هم داشتیم و می دانستیم که انها به‬ ‫چه جهت هایی می روند‪ .‬مقام معظم رهبری انها را مجبور‬ ‫کردند در راســتای خطوط قرمز ایران قرار بگیرند‪ .‬این به‬ ‫ان معنا نیســت که همه خطــوط قرمز ما رعایــت و تامین‬ ‫شد ولی همین که انها را در راستای این خطوط قرمز قرار‬ ‫داد نشــان می دهد که مقام معظم رهبری دقیق‪ ،‬قاطع و‬ ‫انقالبی مذاکرات را مدیریت کردند و مدیریت استراتژیک‬ ‫و بی نظیر ایشان باعث شــد که اگر موفقیتی هم به دست‬ ‫امد شاهدش باشیم‪.‬‬ ‫شــما مدیریت رهبر معظــم انقــاب را در حوزه‬ ‫سیاســت خارجی موضوع مذاکرات هســته ای‬ ‫فرمودیــد‪ ،‬در داخــل و دربــاره مواضــع دولت و‬ ‫منتقدان چه مدیریتی اعمال شد؟‬ ‫حضرت اقا از ابتــدای دور جدیــد مذاکرات این‬ ‫احســاس خطر را داشــتند کــه توافق به دوقطبی شــدن‬ ‫جامعه منتهی نشــود چون اگر خدایی نکرده جامعه ایران‬ ‫دو قطبی می شد همان اتفاقی بود که دشمن می خواست‪،‬‬ ‫در این صورت ضمــن انکه در حوزه هســته ای به توافقی‬ ‫نمی رسیدیم انها می توانستند از این فضا برای دستیابی به‬ ‫اهداف براندازانه خودشان استفاده کنند بنابراین حضرت‬ ‫اقا از ابتدا این خطر را حس می کردند به همین جهت انجا‬ ‫که الزم بود به دولت تذکر دادند و انجــا که باید از دولت و‬ ‫تیم مذاکره کننــده حمایت کردند‪ ،‬منتقــدان را به انصاف‬ ‫دعوت کردند‪ .‬انجا که نیاز بود بــه منتقدان اهمیت دادند‬ ‫که حرف شان شنیده شود در مجموع مدیریت حضرت اقا‬ ‫در این جهت بود که دشمن از برجام برای دوقطبی کردن‬ ‫جامعه اســتفاده نکنــد و الحمدلله این اتفــاق افتاد یعنی‬ ‫دیدیم که به رغم همه انتقادهــا‪ ،‬تنش ها و گفت وگوها در‬ ‫مجلس و کمیســیون برجام‪ ،‬محافل سیاسی و اجتماعی‬ ‫اما فضای کشور فضای دوقطبی نشد‪.‬‬ ‫حمایت های عام از دولت و تذکرات‬ ‫خاص به دولت‬ ‫رویکرد رهبری نسبت به دولت ها چگونه بوده است؟‬ ‫احسان رستگار‬ ‫‪7‬‬ ‫روزنامهنگار‬ ‫امریکا با جمهوری اسالمی ایران مخالف نیست؛ با‬ ‫مرام و گفتمان انقالب اسالمی مخالف است و هدف ادامه‬ ‫مذاکرات در مابقی موضوعات نیز همین است‪.‬‬ ‫چند کلیدواژه‪ ،‬بیش از دو سال است که ذهن نگارنده‬ ‫را ســخت درگیر کرده اند‪ .‬این کلیدواژه ها را شاید بتوان از‬ ‫عمیق ترین لغاتی دانست که از زبان رهبر انقالب تا کنون‬ ‫شــنیده شــده اند‪ ،‬اما از ســوی دیگر‪ ،‬این واژگان جدید‪،‬‬ ‫مانند برخی کلیدواژگانی که مثال در ایــام فتنه ‪ ۸۸‬مطرح‬ ‫می شدند‪ ،‬واضح نیست‪ .‬اینجاست که بر ذمه تحلیلگران‬ ‫است که تا می توانند در مسیر تبیین هر چه بهتر‪ ،‬دقیق تر‬ ‫و عمیق تر این موضوع برایند‪.‬‬ ‫مهم تــر از ان کلیدواژه هــا‪ ،‬جملــه ای اســت کــه‬ ‫مخصوصا تحــت موضوعات و اتفاقــات فرهنگی ‪ -‬که از‬ ‫حوزه های کاری نویســنده اســت ‪ -‬بارها به ان مفهوم باور‬ ‫پیدا کرده است ولی تاکنون از زبان هیچ یک از مسئوالن‬ ‫جمهوری اسالمی ایران شنیده نشده بود‪ .‬در کمال تعجب‪،‬‬ ‫دو هفته پیش‪ ،‬در دیدار رئیس و مدیران ســازمان صدا و‬ ‫سیما با رهبر انقالب‪ ،‬ایشــان جمله ای فرمودند که خیلی‬ ‫تکان دهنده بود‪.‬‬ ‫تصوری کــه در حد یــک فرضیه و حــدس در ذهن‬ ‫نگارنده بود‪ ،‬خیلی صریح و عریان در کالم شــخص اول‬ ‫نظام تایید شد و این از یک سو امیدوارکننده بود و از دیگرسو‬ ‫بیم دهنده؛ امیدوارکننده بود چون تــا زمانی که به خطر و‬ ‫عیبی واقف و به ان معترف نشویم‪ ،‬فکر چاره نخواهد شد‬ ‫و روز به روز‪ ،‬وخامت ان جراحت بیشــتر می شــود و روزی‬ ‫می رســد که چرک یــک دمل چرکیــن به مغز اســتخوان‬ ‫می رســد و انگاه دیگر هیــچ مرهمی کارگــر نخواهد بود و‬ ‫فاتحه خوانده است‪ .‬پس بیان وجود اعتراف به وجود یک‬ ‫مشکل‪ ،‬باعث می شــود تا بتوان تمهیداتی اندیشید تا ان‬ ‫معضل حل شــود یا الاقل از ان حد حادتر نشود و بیمناک‬ ‫است چون اینکه دشــمنی چنین مکار وجود دارد و به این‬ ‫ترتیب خواسته موذیانه رخنه کند ‪ -‬که تا حدی هم این رخنه‬ ‫محقق شده ‪ -‬بسیار ازاردهنده و خوفناک است‪.‬‬ ‫و اما ان جمــات؛ ایشــان در ان دیــدار فرمودند‪:‬‬ ‫«در چارچوب اهداف جنگ نرمِ دشــمن‪ ،‬باقی ماندن نام‬ ‫«جمهوری اسالمی» و حتی حضور یک معمم در راس ان‬ ‫مهم نیست‪ ،‬مهم ان اســت که ایران تامین کننده اهداف‬ ‫امریکا‪ ،‬صهیونیسم و شبکه قدرت جهانی باشد‪».‬‬ ‫حال می توان با لحاظ کردن جمالت فوق الذکر و در‬ ‫ان چارچوب مفهومی‪ ،‬به باقی نکات پرداخت‪.‬‬ ‫علت ذکر دغدغه رهبری در قالب جمالت نقل شده‬ ‫از دیدار با مسئوالن صدا و ســیما‪ ،‬این بود که در ان فضا‪،‬‬ ‫به بحث موضوع «تغییر لحن و خطابه های رهبری در مورد‬ ‫مذاکرات هسته ای و برجام» پرداخته شود‪.‬‬ ‫این روزها‪ ،‬برخی این سواالت را مطرح می کنند که‬ ‫محتوای ان به تذکرات رهبری نسبت به دولت بازمی گردد‪.‬‬ ‫این ســواالت و ابهامات و بســیاری از دیگر نکاتی از این‬ ‫جنس‪ ،‬پاسخ هایی صریح دارند که برخی از انها صریحا در‬ ‫کالم رهبری موجود است‪.‬‬ ‫مثال ایشــان در دیدار «پنجاه هزار فرمانده بســیج‬ ‫سراسر کشور» که در تاریخ ‪ ۹۲/۸/۲۹‬انجام شد‪ ،‬فرمودند‪:‬‬ ‫«یــک نکتــه هــم دربــاره مســائل اخیــر و ایــن‬ ‫بگومگوهایــی که در صحنه سیاســت خارجی و مســائل‬ ‫هســته ای و گفت وگو و مذاکره و از این حرف ها هســت‪،‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫بد نیســت مایلین به مذاکره بــا امریکا‪،‬‬ ‫صبر کنند و پس از محقق شدن عینی و‬ ‫کامل نتایج وعده داده شده برجام‪ ،‬طرح‬ ‫موضــوع مذاکره با امریــکا درباره مابقی‬ ‫موضوعــات را به میان اورنــد؛ اگرچه به‬ ‫نظر می رسد هدف دشمن‪ ،‬از هول حلیم‬ ‫برجام‪ ،‬در دیگ مذاکرات دیگر انداختن‬ ‫جمهوری اسالمی است‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫رهبر معظم انقالب در عین‬ ‫حمایت از تیم مذاکره کننده‬ ‫همواره هشدارهایی در مورد‬ ‫تصمیم گیری های صحیح در‬ ‫مذاکرات داده بودند‬ ‫سیاست‬ ‫عرض بکنیم‪ .‬اوال بنده اصرار دارم بر حمایت از مسئوالنی‬ ‫که اجرای کار برعهده شــان اســت‪ ،‬از همه دولت ها بنده‬ ‫حمایت می کنم‪ ،‬از مسئوالن ‪ -‬مسئوالن داخلی‪ ،‬مسئوالن‬ ‫خارجــی ‪ -‬حمایت می کنــم و وظیفه ما اســت‪ .‬من خودم‬ ‫مسئول اجرایی بوده ام‪ ،‬وسط میدان بوده ام‪ ،‬سنگینی کار‬ ‫و سختی کار را با همه وجود احساس کر ده ام؛ می دانم که‬ ‫کار اداره کشور کار سختی اســت‪ .‬بنابراین اینها به کمک‬ ‫احتیاج دارنــد‪ ،‬من هم کمکشــان می کنم‪ ،‬حمایتشــان‬ ‫می کنم؛ این یک طرف قضیه اســت که قطعی است‪ .‬از‬ ‫ان طرف اصرار دارم بر تثبیت حقوق ملت ایران‪ ،‬از جمله‬ ‫مســاله حقوق هســته ای؛ اصرار داریم بر اینکه از حقوق‬ ‫ملت ایران یک قدم عقب نشــینی نباید بشــود‪ .‬ما البته در‬ ‫جزئیات این مذاکــرات مداخله نمی کنیــم؛ یک خطوط‬ ‫قرمزی وجود دارد‪ ،‬یک حدودی وجــود دارد‪ ،‬این حدود‬ ‫باید رعایت بشــود؛ ایــن را گفتیم به مســئوالن و موظفند‬ ‫که این حدود را رعایت کنند؛ از هارت وهورت دشــمنان و‬ ‫مخالفان هم واهمه ای نداشته باشند و ترسی به خودشان‬ ‫راه ندهند‪».‬‬ ‫رهبــری بارهــا فرموده اند که همیشــه حامی تمامی‬ ‫ دولت ها بوده و هســتند و خواهند بود‪ ،‬اما اگرچه تمام قد‬ ‫از منتخب مردم حمایت خواهند کرد‪ ،‬ولی رعایت خطوط‬ ‫قرمزی را هم که مبتنی بر مبانی اندیشه ای انقالب اسالمی‬ ‫ایــران می داننــد‪ ،‬واجب دانســته و در صورت مشــاهده‬ ‫تخطی از این خطوط‪ ،‬تذکــرات الزم را خصوصی و یا علنا‬ ‫اعالم می کنند؛ مانند تذکر صریح ایشان به رئیس جمهور‬ ‫پیرامون نامربــوط بودن بحث حذف نظارت اســتصوابی‬ ‫شورای نگهبان‪.‬‬ ‫ایشان در سخنرانی های متعددشان که در سال ‪۹۲‬‬ ‫ایراد شــد و برای اولین بار در دهه ‪ ،90‬به نرمش قهرمانانه‬ ‫اشاره کردند‪ ،‬فرمودند که نرمش قهرمانانه گاهی مفید است‬ ‫ولی باید بدانیم که با چه کســی مواجهیم و دشمن چه کار‬ ‫می کند‪ .‬خطوط قرمزی که در سخنرانی های امروز رهبری‬ ‫شنیده می شــود‪ ،‬دقیقا همان خطوط قرمزی است که از‬ ‫ســال ‪ ۹۲‬مطرح می کردند و از این بابت تغییر موضعی از‬ ‫جانب رهبری رخ نداده است‪.‬‬ ‫شــاید در نگاه اول اگر ســخنرانی های ‪ ۹۲‬رهبری را‬ ‫کنار سخنرانی ‪ ۹۴‬و مخصوصا مهر ماه امسال قرار دهیم‪،‬‬ ‫از خود بپرســیم که چه شــده که ناگهان رهبــری دارند از‬ ‫استحاله جمهوری اسالمی ایران ســخن می گویند و چرا‬ ‫همین دو سال پیش خودشان می گفتند نرمش قهرمانانه و‬ ‫امروز می گویند مراقب باشیم که دشمن‪ ،‬به وسیله جنگ‬ ‫نرم‪ ،‬نظام جمهوری اسالمی ایران را استحاله نکند‪.‬‬ ‫ان نرمش قهرمانانه در منظر رهبری ‪ ،‬از ان جهت الزم‬ ‫بود که به هر حیث ایشان معتقد بودند که در ان برهه‪ ،‬اکثر‬ ‫مردم‪ ،‬نظرشان نســبت به انجام مذاکره با امریکا در مورد‬ ‫انرژی هسته ای برای رفع تحریم های ظالمانه‪ ،‬با رعایت‬ ‫سه اصل عزت‪ ،‬حکمت و مصلحت‪ ،‬ایرادی ندارد و حتی‬ ‫همان موقع هم تاکید کرده بودند کــه به مذاکره با امریکا‬ ‫خوش بین نیســتند‪ ،‬اما این نرمش قهرمانانه را در مســیر‬ ‫بهتر شناخته شدن امریکا و بدعهدی ها و رذالت هایش در‬ ‫نگاه اکثریت جامعه ایران ‪ -‬کــه درصد عمده ان را جوانان‬ ‫تشکیل می دهند ‪ -‬الزم می دانستند و از این رو ان را مجاز‬ ‫اعالم کرده و از ان حمایت کردند‪.‬‬ ‫اما امروز که اصرار امریــکا مبنی بر ورود به مذاکرات‬ ‫حول محورهــای دیگر بــا جمهوری اســامی ایــران را‬ ‫شــاهدیم‪ ،‬رهبری این اصرار را در مســیر نفوذ فرهنگی‪،‬‬ ‫سیاســی و اقتصادی تعریف می کنند‪ .‬از انجا که در نگاه‬ ‫ایشان‪ ،‬این نفوذها‪ ،‬جهت تحقق رشــد پلکانی رخنه ها ‪-‬‬ ‫مخصوصا از نوع فرهنگی اش ‪ -‬ارزیابی می شود‪ ،‬زنگ خطر‬ ‫را به صدا در اورده اند و در دیدار با اقشــار مختلف مردم در‬ ‫تاریخ ‪ ۱۸‬شهریور ‪ ۹۴‬می فرمایند‪:‬‬ ‫«امریکا دشمنی خودش را پنهان هم نمی کند‪ .‬بله‪،‬‬ ‫تقسیم وظایف می کنند؛ یکی لبخند می زند‪ ،‬یکی مصوبه‬ ‫علیه جمهوری اسالمی تهیه می کند و دنبال می کند؛ این‬ ‫به نحوی تقسیم وظایف است‪ .‬دنبال چیزی به نام مذاکره با‬ ‫ایرانند؛ [اما] مذاکره بهانه است‪ ،‬مذاکره وسیله برای نفوذ‬ ‫است‪ ،‬مذاکره وسیله ای برای تحمیل خواست هاست‪ .‬ما‬ ‫فقط در قضیه هســته ای به دالیل مشخصی که مکرر هم‬ ‫این دالیل را ذکر کرده ایم‪ ،‬موافقــت کردیم بروند مذاکره‬ ‫کنند؛ خب مذاکره کردند‪ .‬بحمداللــه مذاکره کنندگان ما‬ ‫هم در این عرصه خوب ظاهر شــدند؛ امــا در عرصه های‬ ‫دیگر ما اجازه مذاکره ندادیم و با امریکا مذاکره نمی کنیم؛‬ ‫با همه دنیا ما مذاکره می کنیم‪[ ،‬اما] با امریکا نمی کنیم‪.‬‬ ‫ما اهل مذاکره ایم‪ ،‬اهل تفاهمیم؛ هم مذاکرات در سطح‬ ‫دولت ها‪ ،‬هم مذاکرات در ســطح اقوام‪ ،‬هم مذاکرات در‬ ‫سطح ادیان؛ ما اهل مذاکره ایم و با همه مذاکره می کنیم‬ ‫جز با امریکا؛ و البته رژیم صهیونیستی به جای خود محفوظ‬ ‫که اصل وجود رژیم صهیونیستی‪ ،‬وجود نامشروع و دولت‬ ‫جعلی است‪».‬‬ ‫پس با مرور بیانات ایشان از تابستان ‪ ۹۲‬تا مهر ‪،۹۴‬‬ ‫به این نتیجه می رسیم که نه نگاه رهبری به مذاکره با امریکا‬ ‫تغییری کرده و نه نســبت به دولت تغییری کرده است؛ اما‬ ‫انچه مسلم است‪ ،‬قاعدتا باید میلی در الیه هایی از دولت‪،‬‬ ‫طیفی از حامیان دولت و برخی از رســانه های هم صدا با‬ ‫دولت‪ ،‬مبنی بر ادامه مذاکره با امریکا در مابقی ســطوح و‬ ‫حتی بازگشایی سفارت امریکا در ایران وجود می داشته تا‬ ‫رهبری بر ان شــده اند که این گونه صریحا اعالن موضع‬ ‫کرده و پروژه اســتحاله جمهوری اسالمی ایران را گوشزد‬ ‫می کنند‪.‬‬ ‫به تعبیــر دقیق تر‪ ،‬این رهبری نیســت که موضعش‬ ‫نسبت به مذاکره با امریکا یا دولت تغییری کرده است‪ ،‬بلکه‬ ‫بعضا دولت بوده است که پا را از حد مقرر ‪ -‬که خود را به ان‬ ‫پایبند نشان می داده ‪ -‬فراتر نهاده و پس از مذاکره با امریکا‬ ‫در مورد موضوع هسته ای‪ ،‬نسبت به مذاکره پیرامون دیگر‬ ‫موضوعات هم میل نشان می دهد‪.‬‬ ‫بد نیست مایلین به مذاکره با امریکا‪ ،‬صبر کنند و پس‬ ‫از محقق شدن عینی و کامل نتایج وعده داده شده برجام‪،‬‬ ‫طرح موضوع مذاکره با امریکا درباره مابقی موضوعات را‬ ‫به میان اورند؛ اگرچه به نظر می رسد هدف دشمن ‪ ،‬از هول‬ ‫حلیم برجام‪ ،‬در دیگ مذاکــرات دیگر انداختن جمهوری‬ ‫اســامی اســت تا از قبل ان‪ ،‬بتواند به نفــوذ و رخنه های‬ ‫فرهنگــی اش کامال جامه عمــل پوشــانده و از جمهوری‬ ‫اسالمی فعلی‪ ،‬یک شیر بی یال و دم اشــکم بسازد که به‬ ‫تعبیر رهبری‪ ،‬حتی با در راس بودن یک روحانی (ایشــان‬ ‫می فرمایند معمم) و با اســم جمهوری اسالمی ایران هم‬ ‫هیچ مشــکلی ندارد‪ ،‬بلکه هدفش زدودن مرام و اندیشه‬ ‫انقالب اسالمی از این نظام است‪.‬‬ ‫‪35‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مدیریت رهبری ضامن اجرای صحیح برجام‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با حشمت الله فالحت پیشه‬ ‫با توجه به بیانیه مشترک محمدجواد ظریف‪ ،‬وزیر‬ ‫امورخارجهکشورمانوخانمموگرینی‪،‬مسئولسیاست‬ ‫خارجی اتحادیه اروپا و دستور باراک اوباما رئیس جمهور‬ ‫امریکا درباره برداشته شــدن تحریم هــای ضدایرانی‬ ‫بفرمایید مــا در چه مرحله ای از اجرای برجام هســتیم‬ ‫و این مرحلــه چه پیامدهای مثبت اقتصــادی‪ ،‬روانی و‬ ‫سیاسی برای ایران خواهد داشت؟‬ ‫بهنظرمناینمقطعبرجاممقطعیبیانیه ای‪-‬عملی‬ ‫است‪ .‬بیانیه ای برای غرب‪ ،‬عملی‪ -‬قطعنامه ای برای ایران‪.‬‬ ‫جمهوری اســامی در برنامه جامع اقدام مشترک پذیرفت‬ ‫کــه گام اول را در حوزه عملــی بردارد و تا ‪ 24‬اذر ســال ‪94‬‬ ‫یعنی تا دو ماه دیگر هم تغییرات را در مراکز هسته ای خود‬ ‫اعمال کند‪.‬‬ ‫بعد از ان بازرســان اژانــس بین المللی انــرژی اتمی‬ ‫به ایران می ایند و گزارش تهیه می کنند تا مشــخص شود‬ ‫ایران به تعهدات خود عمل کرده اســت‪ .‬از ان طرف ‪5+1‬‬ ‫مشــخصا امریکایی ها و شــورای امنیت ملی سازمان ملل‬ ‫متحد هم اکنون در بیانیه ای تحریم ها را پایان یافته اعالم‬ ‫می کنند ولی اجرای ان به ‪ 24‬اذرماه و گزارش اژانس موکول‬ ‫می شــود‪ .‬در واقع ‪ 24‬اذرماه این اعالمی کــه ‪ 5+1‬انجام‬ ‫داد تبدیل به عمل می شود و ما شــاهد کاهش تحریم ها یا‬ ‫برداشته شــدن تحریم های مربوط به موضوع هســته ای‬ ‫ایران خواهیم بود‪.‬‬ ‫پس در مقطع کنونی به لحــاظ اقتصادی اتفاقی‬ ‫نمی افتد؟‬ ‫فقط یک فضای دیپلماسی عمومی ممکن است‬ ‫شــکل بگیرد که فکر می کنم بعد از انکه چالشی در داخل‬ ‫ایران بر ســر برجام شــکل گرفت و موضع گیری های تند‬ ‫سیاسی در طرف امریکا رخ داد‪ ،‬ان طور که انتظار می رفت‬ ‫فضای دیپلماسی عمومی تقویت نشد‪ .‬امریکایی ها سعی‬ ‫کردند شــرایط جنگ ســرد با ایران را حفظ کنند ولی برجام‬ ‫را امر طبیعی در شــرایط جنگ سرد نشــان دهند‪ .‬در واقع‬ ‫‪8‬‬ ‫ت الله فالحت پیشه‬ ‫حشم ‬ ‫می گوید‪«:‬برجام معیار ایجاد‬ ‫قطب نمی شــود بلکــه یکی از‬ ‫بحث های تبلیغاتی انتخابات‬ ‫می شود اما تنها عامل تاثیرگذار‬ ‫نیست‪ .‬معتقدم این چند قطب‬ ‫در انتخابات اینده خواهند بود؛‬ ‫«قطب اصولگرایان سنتی»‪« ،‬جریان دولت که دنبال‬ ‫یارگیری از جریان چپ و راســت است» و «تیم اقای‬ ‫احمدی نژاد که امکان یارگیــری از میان رادیکال های‬ ‫اصولگرا را دارد»‪ .‬با او در این مورد گفت و گو کردیم‪.‬‬ ‫تالش شــان این بود که ایران نفعی از دیپلماســی عمومی‬ ‫نبرد‪ ،‬در داخل هم مردم زیاد واکنش مثبتی به این دیپلماسی‬ ‫عمومی نشان ندادند‪ .‬در کل فضای روانی که ممکن بود از‬ ‫این مثبت تر باشد‪ ،‬به شدت بی تفاوت بود و به نوعی بدبینانه‬ ‫به دریچه های امیدی که شکل گرفته است نگاه کرد‪.‬‬ ‫یعنی شما می گویید به لحاظ روانی در داخل کشور‬ ‫ان بازخوردی که باید شکل نگرفت؟‬ ‫بله‪ ،‬شکل نگرفت‪.‬‬ ‫چرا؟‬ ‫اول انکه در موضوع برجام فضای سیاسی کشور‬ ‫تبدیل به یک چالش شــد‪ .‬طیفی از ان به عنوان شکست و‬ ‫خیانت نام بردند‪ .‬در مقابل هم عده ای ان را دستاورد بزرگ‬ ‫دیپلماسی خواندند‪ .‬نتیجه ای که سرمایه گذاران و مردم از‬ ‫این چالش گرفتند این بود که فعال اطمینانی برای ریسک‬ ‫و خطر اقتصادی نداشته باشــند‪ ،‬در خارج هم طرف های‬ ‫غربی به ویژه امریکایی ها تالش کردند فضای جنگ ســرد‬ ‫را حفظ کنند‪ .‬یعنی سعی داشــتند مزایای لغو تحریم ها در‬ ‫ایران منجر به جهش اقتصادی نشــود‪ .‬چون اکونومیست‬ ‫پیش بینــی کرده بود کــه با اجــرای برجام‪ ،‬ایــران یکی از‬ ‫بزرگترین جهش های اقتصادی تاریخ جهان سوم را تجربه‬ ‫خواهد کرد‪ .‬بنابراین امریکایی ها و برخی کشورهای غربی‬ ‫سعی می کنند این جهش شکل نگیرد‪.‬‬ ‫به لحــاظ جــو سیاســی چــه اتفاقــی می افتد؟‬ ‫اتفاقاتی که زمان بررســی طرح اقدام متناسب‬ ‫و متقابــل دولــت در اجــرای برجــام در مجلس‬ ‫شورای اسالمی رخ داد‪ ،‬حکایت از چه معادالتی‬ ‫در انتخابــات دارد؟ ‪ 24‬اذر نزدیــک بــه ثبت نام‬ ‫نامزدهای انتخابات است‪ ،‬فکر می کنید در این‬ ‫پروســه دو ماهه چه اتفاقی در ارایش سیاسی ‪-‬‬ ‫انتخاباتی رخ دهد؟‬ ‫معتقدم به هر حال نوع نتیجه ای کــه در ان زمان‬ ‫شــکل می گیرد موضوع هســته ای را تبدیل به یک بحث‬ ‫انتخاباتی در ایران خواهــد کرد و این طبیعی اســت‪ .‬اگر‬ ‫کاهش تحریم ها را ببینیم ان موقــع اصولگرایان میانه رو و‬ ‫تیم دولت یا جریان نزدیک به دولت از موقعیت برتر برخوردار‬ ‫می شوند ولی اگر کارشکنی امریکایی ها را ببینیم موقعیت‬ ‫طرف مقابل در ایران بهتر می شــود چون پیش بینی های‬ ‫انها درست از اب در امده است‪ .‬هم اکنون مخالفان دولت‬ ‫در فضای نظرســنجی وضع مســاعدی ندارند بنابراین اگر‬ ‫پیش بینی شــان درســت از اب در اید‪ ،‬ســعی می کنند ان‬ ‫را به عنــوان یک راهبــرد انتخاباتــی دنبال کننــد‪ ،‬هرچند‬ ‫انتخاباتی شــدن برجام را در کل به صالح کشور نمی بینم‬ ‫ولی واقعیتی که شکل می گیرد همین است‪ 24 .‬اذر چهار‬ ‫روز قبل از ثبت نــام کاندیداها در انتخابات اســت و همان‬ ‫زمانی است که در اوج پیشا انتخاباتی به سر می بریم یعنی‬ ‫زمانی که فعالیت های انتخاباتی به شــکل غیررسمی اغاز‬ ‫شده و من فکر می کنم در چنین شرایطی موضوع برجام در‬ ‫دستورکار انتخابات قرار می گیرد هر چند که گفتم شخصا با‬ ‫این اتفاق مخالفم‪.‬‬ ‫معــادالت درون اردوگاهــی اصولگرایــان به چه‬ ‫شــکل می شــود؟ هم اکنون اختالفات زیادی را‬ ‫در میان انها شــاهد هســتیم‪ ،‬به طوری که خیلی‬ ‫هجمه ها به اقــای الریجانــی وارد می شــود‪ .‬از‬ ‫طرفی اقای الریجانی و حامیان او دفاعیات بدون‬ ‫محافظه کاری را از رویکرد خود در قبال طرح اقدام‬ ‫متناســب و متقابل دولت در اجــرای برجام بیان‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫سیاست‬ ‫می کنند‪ .‬به نظر شما نتیجه این تقابل ها در حوزه‬ ‫اصولگرایی چه می شود؟‬ ‫معتقدم ایــن رفتار مقــداری ناشــی از پیش بینی‬ ‫اصولگرایان مبنی بر این است که موضوع هسته ای به یک‬ ‫موضوع انتخاباتی تبدیل می شود‪ .‬برخی افراد هم که چهره‬ ‫رســانه ای دارند این موضــوع را دامن می زننــد و به صورت‬ ‫تحریک امیز از برخی نام می برند که فــان تصمیم انها در‬ ‫قبال برجام موجب می شود که در انتخابات نتیجه بگیرند یا‬ ‫نگیرندولیمعتقدمبرجامدرمجلسشرایطیگرفتهکهافراد‬ ‫نمی توانستندموضعممتنعداشتهباشندیابایدموافقمی شدند‬ ‫یا مخالف‪ .‬این اتفاق یکی از جمله ریســک هایی است که‬ ‫سیاســتمداران با ان مواجه می شــوند‪ ،‬در کل ان دســته از‬ ‫یرویکرد‬ ‫سیاستمدارانیکهسعیکردندطبقمنافعملیباارام ‬ ‫خودشان را پیش ببرند انها موضع به صالحی داشتند‪ ،‬ضمن‬ ‫انکهمعتقدمدرایرانکسیبرجامرابه خاطریکشخصمورد‬ ‫حمایتقرارندادهاست‪.‬یعنیدر‪24‬اذرماهاگرمشخصشود‬ ‫طرف غربی بار دیگر سیاست کهنه عدم عمل به تعهدش را‬ ‫دنبال می کند ان زمان خیلی از مواضع طبیعتا در داخل به هم‬ ‫نزدیکمی شود‪.‬حتیبخشعمدهاصولگرایانیکهبهاجرای‬ ‫برجام نظر مســاعد داشتند مواضع شــان نزدیک به مواضع‬ ‫مخالفانرادیکالبرجاممی شود‪.‬‬ ‫اما االن در فضای اصولگرایــی ان تغییر ارایش‬ ‫اتفاق افتاده اســت‪ .‬پایــداری می گویند «معیار‬ ‫جدیدی در ارایش و ائتالف اصولگرایان وارد شده‬ ‫اســت‪ ،‬اگر در انتخابات مجلس نهم بحث فتنه‬ ‫مطرح بود و عیارسنجی اصولگرایی براساس ان‬ ‫انجام می شــد االن برجام چنین معیاری خواهد‬ ‫بود» ایا چنین دو قطبی در جریان اصولگرا اتفاق‬ ‫می افتد؟‬ ‫احتمالش را ضعیف می دانم‪ .‬چون به هرحال فتنه‬ ‫متفاوت از برجام است‪ .‬کل نظام جمهوری اسالمی ایران‬ ‫موضع اجماعی علیه فتنه داشت‪ ،‬ولی اینجا چنین اجماعی‬ ‫علیه برجام وجود ندارد‪ .‬شورای نگهبان طرح اقدام متناسب‬ ‫و متقابل دولت در اجرای برجام را تایید کرد‪ .‬اجرای برجام در‬ ‫شورایعالیامنیتملیبهتصویبرسید‪،‬موضعمقاممعظم‬ ‫رهبری و مسئوالن ارشد نظام درباره تیم مذاکره کننده کامال‬ ‫متفاوت از موضعی است که برخی افراد در مجلس مطرح و‬ ‫اتهاماتی را به این تیم وارد کردند‪ .‬بنابراین این موضوع دلیلی‬ ‫برای شکاف نیست و برجام باید مسیر طبیعی خودش را طی‬ ‫کند‪ .‬به نظر من مخالفان هرچه بیشتر موضع گیری شان را‬ ‫در قبال برجام یاداوری کنند جایگاه خودشــان را در فضای‬ ‫اجتماعی زمان انتخابات از دست خواهند داد‪.‬‬ ‫شــما انتخابــات مجلــس شــورای اســامی را‬ ‫چند قطبی می بینیــد؛ باتوجه به انکــه می گویید‬ ‫برجام به یک معیار قطب ســاز در رقابت سیاسی‬ ‫پیش رو تبدیل می شود؟‬ ‫برجام معیــار ایجاد قطــب نمی شــود بلکه یکی‬ ‫از بحث هــای تبلیغاتی انتخابات می شــود امــا تنها عامل‬ ‫تاثیرگذار نیست‪ .‬معتقدم این چند قطب در انتخابات اینده‬ ‫خواهند بود؛ «قطب اصولگرایان سنتی»‪« ،‬جریان دولت‬ ‫که دنبال یارگیری از جریان چپ و راســت اســت»‪« ،‬تیم‬ ‫اقای احمدی نژاد که امکان یارگیری از میان رادیکال های‬ ‫اصولگــرا را دارد»‪ .‬طیــف دیگری هــم خواهنــد بود که‬ ‫نمی توان به عنوان قطب از انها یاد کرد‪ .‬این طیف جریان‬ ‫اصالح طلب تندرو ارمان گراست‪ .‬معتقدم اصالح طلبان در‬ ‫انتخابات مجلس به دو بخش تقسیم می شوند؛ یک بخش‬ ‫اصالح طلبان عملگرا خواهند بود که سعی می کنند با جریان‬ ‫دولت لیست واحد دهند و بخش دیگر طیف تندرو و ارمانی‬ ‫جریان اصالحات اســت که می گوید دادن لیست واحد با‬ ‫دولت یعنی فروپاشی کیان اصالح طلبی در اینده‪ ،‬بنابراین‬ ‫سعی می کند به طور مســتقل در انتخابات حضور یابد حتی‬ ‫اگر حضور انها تــوام با ردصالحیت شــود‪ .‬در مقابل طیف‬ ‫عملگرای جبهه اصالحــات می خواهد از ابــزار نفوذ اقای‬ ‫روحانی برای حضور در مجلس اســتفاده کنــد‪ ،‬هر چند در‬ ‫اقلیت امکان حضور را داشته باشد‪.‬‬ ‫نتیجهانتخاباتمجلسچطورمی شود؛کدام یک‬ ‫از قطب هایی کــه نام بردید دســت برتــر را پیدا‬ ‫می کنند؟‬ ‫معتقــدم اگر دولــت بتواند با جریــان اصولگرای‬ ‫میانه رو لیست واحدی بدهد یا لیســتش بیشتر متشکل از‬ ‫اصولگرایان میانه رو باشــد یک اکتور قوی خواهد داشت‪،‬‬ ‫ولی دولت در انتخابات اینده بیشتر سعی می کند از بدنه چپ‬ ‫نیز استفاده کند و خواهد کوشــید تا جریان اصالح طلبی را‬ ‫هم خیلی از دســت ندهد‪ .‬در مجلس اینــده اگر انتخابات‬ ‫چهار قطبی باشد براســاس ســهم قطب ها از کرسی های‬ ‫مجلس می توان به ترتیب بــه اصولگرایان میانه رو‪ ،‬طیف‬ ‫نزدیک به دولت و رادیکال ها اشاره کرد‪.‬‬ ‫این همراهی اقای الریجانی با دولت در بررســی‬ ‫برجام به نوعی در انتخابات هم ادامه پیدا می کند‬ ‫یا خیر؟‬ ‫معتقــدم ایــن همراهی اقــای الریجانی بیشــتر‬ ‫همراهی در قالب تصمیم شــورای عالی امنیــت ملی و در‬ ‫قالب منافع ملی بود و به معنای همراهی انتخاباتی نیست‪،‬‬ ‫هر چند معتقدم کماکان یک فرضیه جدی برای شکل گیری‬ ‫این همسویی با جریان دولت وجود دارد ولی این همسویی‬ ‫حتما هزینه هایی را برای دولت خواهد داشــت‪ .‬بخشی از‬ ‫نیروهای چپ حاضر نیســتند ائتالف بــا نیروهای جریان‬ ‫اصولگرا را بپذیرند‪.‬‬ ‫با توجهبهاجرایبرجامماشاهدتغییراتیدردولت‬ ‫خواهیم بود یا خیر؟‬ ‫معتقــدم دولــت تــا قبــل از اجــرای برجــام کل‬ ‫ارزیابی اش را بر تیم سیاست خارجی متمرکز کرده بود و تیم‬ ‫سیاســت خارجی از نظر دولت نمره خوبی گرفت‪ .‬ارزیابی‬ ‫بعدی از ‪ 24‬اذر روی تیم اقتصادی دولت شــکل می گیرد‬ ‫که بتواند از برجام استفاده کند‪ ،‬به گونه ای که مزایای پایان‬ ‫تحریم به سوی توســعه برود نه توقف‪ .‬در واقع از ‪ 24‬اذر به‬ ‫بعد دیگر وزرای دولت همچون بازیکنان ذخیره ای خواهند‬ ‫بود که در اواســط عمر دولت باید به میدان بیایند و محک‬ ‫بخورند اما مجال زیادی برای محــک خوردن ندارند چون‬ ‫قبل از انتخابات ریاست جمهوری باید نتایج الزم در عملکرد‬ ‫انها برای جامعه به طور ملموس شکل بگیرد وگرنه به سرعت‬ ‫تعویض خواهند شد‪.‬‬ ‫مدیریت رهبر معظم انقالب در مذاکرات مربوط به‬ ‫پرونده هسته ای از اغاز دولت اقای روحانی اعم از‬ ‫خطوط قرمزی که ترسیم کردند و هشدارهایی که‬ ‫به طرف مقابل مخصوصا امریکا منتقدان برجام و‬ ‫دولت دادند چگونه بود؟‬ ‫به هر حال همه تحلیلگران و سیاستمداران امریکا‬ ‫تاکید کردند نوع مدیریتی که مقام معظم رهبری در موضوع‬ ‫مذاکرات هسته ای داشتند باعث شد پرونده ایران که ذیل‬ ‫فصل هفتم منشور سازمان ملل تعریف شده بود سرنوشتی‬ ‫متفاوت از انچه سایر کشورها تجربه کردند‪ ،‬داشته باشد‪.‬‬ ‫ایشــان به گونه ای مدیریت کردند که شاخص های کالن‬ ‫نظام با خطوط قرمز و اصلی نظام حفظ شــود ولی در عین‬ ‫حال دست دیپلمات ها در حوزه مانور دیپلماسی بسته نباشد‪.‬‬ ‫چنین مدیریتی به نظر من کامال قوی و تاثیرگذار بر سیاست‬ ‫خارجی است که ما در کمتر کشــوری در دنیا چنین نوعی را‬ ‫می بینیم‪ ،‬حتی در امریکا هم موضوع مدیریت نشــد بلکه‬ ‫تبدیل بــه چالش جدی شــد ولی چالش های ســخت تر از‬ ‫ان را ما در ایران دیدیم اما کامال فضا مدیریت شــد‪ ،‬افراد‬ ‫موضع گیری های خودشان را مطرح کردند‪ ،‬حتی فریادهای‬ ‫ناهنجار هم شنیده شد ولی در عمل در قالب منافع ملی کشور‬ ‫موضوع پیش رفت و ایران برای نخســتین بار بعد از دوران‬ ‫جنگ سرد به قدرتی تبدیل شد که توانست قدرت های روز‬ ‫دنیا اعم از سازمان های بین المللی و کشــورها را در مقابل‬ ‫خودش به صــورت برابر ببیند و نتیجه ای که گرفت بســیار‬ ‫متفاوت از نتایجی است که دیگر کشورهایی که در شورای‬ ‫امنیت سازمان ملل پرونده داشتند‪ ،‬گرفتند‪ .‬معتقدم بدون‬ ‫نقش مقام معظم رهبــری چنین امکانی فراهم نمی شــد‪.‬‬ ‫ضمن انکه به نظر من مدیریت قوی ایشــان در سیاســت‬ ‫خارجی یکی از بزرگترین ضمانت هــای اجرای اینده برجام‬ ‫اســت‪ .‬طرف های غربی هم می دانند که اگر خطوط قرمز‬ ‫ایشان رعایت نشــود ان موقع ایرانی ها برگ برنده ای را در‬ ‫اختیار دارند که می توانند دوباره شــرایط را به نفع خودشان‬ ‫سامان دهند‪.‬‬ ‫اگر اژانس که در دو ماه اینده قرار اســت گزارش‬ ‫بدهد دوباره گزارشــی دو پهلو ارائه کند چه اتفاق‬ ‫می افتد؟‬ ‫به نظر من ســازوکار فنی الزم قبل از این با حضور‬ ‫اقای صالحی‪ ،‬شکل گرفته است‪ .‬اقای علی اکبر صالحی‬ ‫رئیس ســازمان انرژی اتمی کشــورمان حضور پرکاری در‬ ‫مذاکرات داشت‪ .‬معنی اش این است که نقشه راه مشخص‬ ‫اســت و در عمل اژانس بین المللی انرژی اتمی نمی تواند‬ ‫گزارشــی دو پهلو دهد‪ .‬برای اولین بار اژانس گزارشی ارائه‬ ‫می دهد که دو پهلو نیست چون گزارش های دو پهلوی قبلی‬ ‫ناشــی از این بود که یک پای پرونده ایران در اژانس و پای‬ ‫دیگر ان در شورای امنیت ســازمان ملل متحد قرار داشت‬ ‫و ایران فقط پای اول را به رســمیت می شناخت و پای دوم‬ ‫را تحمیلی می دانســت‪ ،‬حاال برجام می اید پرونــده را از دو‬ ‫مرجع قبلی می گیرد و وارد یک رژیم حقوقی مذاکراتی تازه‬ ‫می کند که از درون این رژیم حقوقی مذاکراتی اصال گزارش‬ ‫دو پهلو در نمی اید‪ .‬همه ان مــواردی که ایران و ‪ 5+1‬با هم‬ ‫اختالف داشــتند بعد از مذاکرات فنی سیاسی طرفین یک‬ ‫کاسه کردند و در قالب یک دســتورکار نظارتی جدید اوردند‬ ‫که دیگر نمی شود گفت گزارش اژانس شاید دو پهلو باشد‪،‬‬ ‫چون دو طرف دیگر بر سر مرجع اختالف نظر ندارند و عمال‬ ‫امکان شکل گیری گزارش دو پهلو به حداقل رسیده است‪.‬‬ ‫رئیس جمهورایندهامریکابهنظرتانچهبرخوردی‬ ‫با برجام خواهد کرد؟‬ ‫اعتقــادم بر این اســت که بســتگی دارد به اینکه‬ ‫برجام چگونه اجرایی می شــود‪ .‬به ویژه اینکه برجام چگونه‬ ‫می تواند اتحاد شکل گرفته علیه ایران را بشکند‪ ،‬شکستن‬ ‫اتحاد یعنی کند شــدن اهرم های در اختیــار رئیس جمهور‬ ‫اینده امریکا‪ .‬در ثانی تا انتخابات ریاســت جمهوری اینده‬ ‫امریکا شرایط منطقه ای به گونه ای شکل می گیرد که حتما‬ ‫موضوع هســته ای ایران به موضوعی دســت چندم تبدیل‬ ‫می شــود و مســائل دیگری برای امریکایی هادر منطقه یا‬ ‫در حوزه جهانی به وجود می اید که قــدرت انها را به چالش‬ ‫خواهد کشید‪ .‬به عنوان مثال در جایی مثل سوریه که کسی‬ ‫پیش بینی نمی کرد فعال مایشــاء روسیه شود‪ ،‬االن روسیه‬ ‫برای اولین بــار بعد از جنگ ســرد در یک منطقــه خارج از‬ ‫پیرامون کشورش وارد فاز نظامی شده است که بعد از جنگ‬ ‫سرد بی سابقه است‪ .‬این نشان می دهد که اولویت ها برای‬ ‫امریکایی ها خیلی متغیر شده و موضوع هسته ای ایران اگر‬ ‫خوب مسیر اجرا را طی کند از دستورکار دولت اینده امریکا‬ ‫خارج می شــود‪ .‬ضمن انکه به هر حال هر گونه بازگشــت‬ ‫شرایط به قبل از اجرای برجام نیازمند همراهی کنگره است‬ ‫که برای اولین بار ایرانی ها البی تازه ای را شــکل دادند که‬ ‫این البی به سود ایران شکل گرفته و مخالف سیاست های‬ ‫ســخت و سیاســت های زیر میز دیپلماســی زدن و نادیده‬ ‫گرفتن موافقتنامه های گذشته اســت‪ .‬این باعث می شود‬ ‫که رئیس جمهور اینده امریکا به سختی بتواند شرایط را به‬ ‫قبل از اجرای برجام برگرداند‪.‬‬ ‫‪37‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫واقع گرایی به جای ایده الگرایی‬ ‫اکنون پس از اغاز اجرای برجام چه نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد؟‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪9‬‬ ‫متعاقب بررســی برجام در جمهوری اسالمی ایران‬ ‫و نهادهای قانونی کشورمان‪ ،‬شــاهد شکل گیری دوران‬ ‫جدیدی در سیاست خارجی کشورمان(به صورت خاص در‬ ‫قبال مذاکرات هسته ای ) هستیم‪.‬از یک زوایه می توان به‬ ‫سبب پایان یافتن بررسی برجام در شورای عالی امنیت ملی‬ ‫و مجلس شورای اســامی و اعالم توافق نهایی‪ ،‬دوران‬ ‫فعلی را مترادف با دوران پسابرجام دانست‪ .‬به عبارت بهتر‪،‬‬ ‫اگر ابتدای دوران پسابرجام را «تایید برجام در پایتخت ها»‬ ‫فرض کنیم‪ ،‬مــا وارد دوران پســابرجام شــده ایم‪ .‬با این‬ ‫حال به لحاظ فنی و حقوقی زمانی وارد دوران پســابرجام‬ ‫خواهیم شــد که برجام اجرایی و عملی شــود‪ .‬قدر متیقن‬ ‫تحوالت هســته ای اخیر اینکه مــا به هر حــال از دوران‬ ‫بررسی برجام در نهادهای قانونی خارج شده و وارد دوران‬ ‫تازه ای شده ایم‪.‬‬ ‫قبــل از اینکــه وارد بررســی قواعد بــازی در دوران‬ ‫پســابرجام شــویم‪ ،‬الزم است نســبت به شــرایط فعلی و‬ ‫مختصــات نقطه ای کــه در ان قــرار داریم به برداشــت‬ ‫صحیحی برسیم‪ .‬میان «اعالم لغو تحریم ها» و «اجرایی‬ ‫شدن لغو تحریم ها» هم به لحاظ حقوقی و مفهومی و هم‬ ‫به لحاظ مصداقی تفاوت عمده ای وجود دارد‪ .‬به طور کلی‬ ‫د ر علم حقوق هر جمله‪ ،‬کلمــه و حتی حرف اضافه معنا و‬ ‫جایگاه خاص خود را دارد‪ .‬این قاعده در خصوص اســناد‬ ‫بین المللــی از جمله معاهــدات‪ ،‬پیمان هــا‪ ،‬پروتکل ها‪،‬‬ ‫موافقت نامه هــا و متعاقبا برنامه جامع اقدام مشــترک نیز‬ ‫صادق است‪.‬‬ ‫در این میان‪« ،‬اعالم توافق» مقوله ای متفاوت با‬ ‫«اجرای توافق» است‪ .‬از سوی دیگر‪« ،‬لغو تحریم ها»‬ ‫بــا «لغو مشــروط تحریم هــا» تفــاوت دارد‪ .‬بر اســاس‬ ‫مرحله بندی های صورت گرفته از ســوی طرفین (ایران‬ ‫و اعضــای ‪ ،)5+1‬پس از بررســی توافق هســته ای در‬ ‫نهادهای قانونی‪ ،‬ما با مرحله «پذیــرش توافق» مواجه‬ ‫ی ترسیم شده است‬ ‫هستیم‪ .‬در این مرحله معادله به گونه ا ‬ ‫که طرف مقابل در دوران اماده سازی برای لغو تحریم ها‬ ‫و ما در مقام اجرای عینی تعهدات قرار داریم‪ .‬نکته دیگر‬ ‫اینکه اژانــس بین المللی انرژی اتمی و مقامات مســئول‬ ‫کشــورمان اعالم کرده اند که جمهوری اســامی ایران‬ ‫از روز اجرای برنامــه جامع اقدام مشــترک ـ ‪ ۱۸‬اکتبر ـ به‬ ‫صورت مشــروط پروتکل الحاقی توافق نامــه پادمانی را‬ ‫تا زمان تصویب ان توسط مجلس اجرا می کند و ترتیبات‬ ‫فرعی کد اصالحیه ‪ 3/1‬توافقنامــه پادمانی را نیز به طور‬ ‫کامل اجرا خواهد کرد‪.‬‬ ‫بر ایــن اســاس؛ انچه امروز بــا ان مواجه هســتیم‬ ‫«اعالم لغو مشــروط تحریم ها از ســوی اروپا» و «اعالم‬ ‫اماده باش اوبامــا به نهادهــای قانونی امریــکا برای لغو‬ ‫مشــروط تحریم ها» اســت‪ .‬بنابراین نباید این دو مورد را‬ ‫مترادف با «لغو قطعــی تحریم ها» حداقل تــا این زمان‬ ‫دانست‪ ،‬چر اکه هنوز تا زمان اجرایی شدن برجام حدود دو‬ ‫ماه و بلکه بیشتر زمان باقی مانده است‪.‬‬ ‫الزم است تا تاریخ ‪ 15‬دسامبر (اذرماه امسال) اژانس‬ ‫بین المللی انرژی اتمی ارزیابی دقیق خــود را از «اجرایی‬ ‫شــدن گام های اولیه توافق از ســوی ایران» و همچنین‬ ‫گزارش خود را در خصوص «ابعاد نظامی احتمالی برنامه‬ ‫هسته ای ایران در گذشته» به طرف مقابل یعنی اعضای‬ ‫ ‪ 5+1‬ارائه کند و در صورتی که این گزارش موید روند طی‬ ‫شده از سوی ایران باشــد‪ ،‬توافق اجرایی خواهد شد‪.‬طی‬ ‫روزهــای اخیر‪ ،‬دیدارهــا و مذاکراتــی در خصوص نحوه‬ ‫اجرایی شــدن برجام پــس از تاریخ ‪ 18‬اکتبــر (روز قبول‬ ‫جمع بندی توافق) صورت گرفته اســت‪ .‬به نظر می رســد‬ ‫طرف امریکایی اصرار دارد روز اجرایی شدن توافق تا حد‬ ‫ممکن به تاخیر بیفتد‪ ،‬این در حالی اســت که ایران تاخیر‬ ‫در اجرای توافق را به هیچ عنوان نپذیرفته و ان را تابعی از‬ ‫عمل کردن طرفین به تعهداتشان می داند (نه طی شدن‬ ‫یک بازه زمانی خاص)‪.‬‬ ‫فراتر از انچه ذکر شــد‪ ،‬باید اذعان کــرد که دوران‬ ‫پسابرجام به مراتب نسبت به دوران بررسی برجام پیچیده تر‬ ‫و چند الیه تر اســت‪ .‬همچنیــن این دوران(پســابرجام)‬ ‫هم فرصت زا و هم تهدید زاســت‪ .‬در ایــن خصوص الزم‬ ‫است نکات جداگانه و مهمی را مدنظر قرار دهیم‪:‬‬ ‫‪ -1‬مراقب ایده ال گرایی بازدارنده باشیم‬ ‫اصلی تریــن افــت مــا در دوران پســابرجام‪،‬‬ ‫«ایده ال گرایی بازدارنده» است‪« .‬ایده ال گرایی» به طور‬ ‫کلی بــار معنایــی و ماهوی مثبتــی را به ذهــن مخاطبان‬ ‫مخابره می کند‪ .‬تجربه نشان می دهد ذهن انسان نسبت‬ ‫به چینش و بررســی ایده ال های خود تمایل بیشتری دارد‬ ‫تا بررســی «واقعیات پیرامونی» خود! دلیل این مســاله‬ ‫نیز کامال مشخص است‪« :‬واقعیت» از انجا که توصیف‬ ‫عینی زمان حال است‪ ،‬به صورت ذاتی محدود و قید پذیر‬ ‫اســت اما «ایده ال» به دلیل ســنخیتی که با اینده دارد‪،‬‬ ‫کمتر محدودیت پذیر است‪ .‬اگرچه بسیاری از افراد تصور‬ ‫می کنند «ایده ال گرایی» در نقطــه مقابل «واقع گرایی»‬ ‫قرار دارد‪ ،‬اما در مجموع افراد‪ ،‬ســازمان ها و دولت هایی‬ ‫موفق هســتند کــه «واقعیت» را در مســیر دســتیابی به‬ ‫ایده ال های خود تعریف کنند‪ ،‬نه اینکه ایده ال های خود‬ ‫را به مثابه ســدی برای فرار از واقعیات موجود مدنظر قرار‬ ‫دهنــد‪« .‬ایده ال گرایی» نه به صورت ذاتــی مطلوب و نه‬ ‫نامطلوب اســت‪ .‬نگــرش ایده ال گرایانــه در قبال برخی‬ ‫پدیده ها «بازدارنده» و در قبال برخی دیگر «پیش برنده»‬ ‫است‪ .‬انچه مسلم است اینکه دوران پسابرجام دوران واقع‬ ‫بینی محض است‪ .‬در این میان صرفا ایده ال هایی اهمیت‬ ‫دارد که از دل و بطن واقعیات برخاسته باشد‪ .‬اگر بازی ما‬ ‫در دوران پســابرجام متغیری از اخم و لبخند رقیب باشد و‬ ‫چرخش ناگهانی غرب از تعهدات خود ایده ال های ما را بر‬ ‫ی ما دچار مشکل بوده است‬ ‫هم بریزد‪ ،‬در اینجا ایده ال گرای ‬ ‫و اتفاقا بر دشــمنی که از هر فرصتی برای تضعیف نظام و‬ ‫ملت ما اســتفاده می کند حرجی نیســت! ماهیت و هدف‬ ‫امریکا و متحدانش در دوران پســابرجام کامال مشخص‬ ‫است‪.‬این هدف مســلما تقویت قدرت منطقه ای ایران و‬ ‫حفظ گارد بســته ما در برابر خود نیست! اتفاقا واشنگتن و‬ ‫متحدانش اگر به حال خود واگذار شوند‪ ،‬هدف و سودایی‬ ‫جز ســقوط نظام جمهوری اســامی و ایجاد هرج و مرج‬ ‫سیاسی و اقتصادی و بین المللی در قبال کشورمان در سر‬ ‫ندارند‪.‬در چنین شرایطی باید مراقب بود که تامین رضایت‬ ‫دشمن و تعامل با ان به یک ایده ال از سوی ما تبدیل نشود‪.‬‬ ‫مســیر ما در دوران پرپیچ و خم پســابرجام باید به گونه ای ‬ ‫ترســیم شــود که در ان ایده ال ها حکم مقصد و واقعیات‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫سران دو حزب دموکرات و جمهوریخواه‬ ‫امریکا به رغم نگاه ظاهــری متفاوتی که‬ ‫نسبت به اجرایی شــدن برجام داشته و‬ ‫دارند‪ ،‬اما در یک نقطه با یکدیگر مشترک‬ ‫هستند‪ .‬این نقطه مشــترک که کبوترها‬ ‫و بازهــای امریــکا را بــه یکدیگــر پیوند‬ ‫می دهــد‪ ،‬عدم پایبندی بــه پیمان های‬ ‫بین المللی است‬ ‫سیاست‬ ‫حکم چراغ های روشن کننده مسیر به سوی مقصد را داشته‬ ‫باشــد‪ .‬در اینجا تابلوهایی که در مســیر نصب می شــود‪،‬‬ ‫عال ئم راهنمایــی و رانندگی در طول مســیر و‪ ...‬جملگی‬ ‫ما را باید به ســوی یک «ایده ال برخاســته از واقعیت» به‬ ‫نام «افزایش عزت و قدرت ایران» رهنمون سازد‪ .‬از این‬ ‫رو مسئوالن و مجریان سیاست خارجی و دیگر حوزه های‬ ‫مرتبط با اجرایی شــدن برجام در طول دوران پســابرجام‬ ‫مسئولیت بزرگی در این خصوص بر عهده دارند‪ .‬بنابراین‬ ‫در دوران پسابرجام باید مراقب ایده ال گرایی هایی که ما را‬ ‫از مقصد اصلی خود یعنی «عزت کشور» دور می کند بود‬ ‫و در مقابل‪ ،‬ایده ال گرایی صحیح بر مبنای افزایش قدرت‬ ‫وعزت کشور را مدنظر قرار داد‪.‬‬ ‫‪ -2‬نسبت ایده ال ها و واقعیات را صحیح تعریف‬ ‫کنیم‬ ‫هم اکنــون با اعــام لغــو تحریم هــای ایــران از‬ ‫ســوی اتحادیه اروپا و اعــام امادگی نهادهــای دولتی‬ ‫و قانونی امریکا برای برداشــتن تحریم های وضع شــده‬ ‫علیه کشــورمان‪ ،‬عمــا دوران پســابرجام (از بعد عینی‬ ‫و مفهومــی) کلیــد خــورده اســت‪ .‬ثانیه شــمار دوران‬ ‫پســابرجام از روز یکشــنبه (‪ 18‬اکتبر) بــه کار افتاده و به‬ ‫سرعت سپری می شود‪ .‬سوال اصلی اینجاست که نسبت‬ ‫میان «واقعیت هــا» و ایده ال ها در این دوران حســاس‬ ‫چگونه باید از ســوی دســت اندرکاران اجرایی و مسئوالن‬ ‫حوزه سیاســت خارجی کشــور تعریف شــود؟ ایا در اینجا‬ ‫«ایده ال گرایــی» خوب اســت یا بــد؟! ایــا در این برهه‬ ‫ایده ال ها باید ما را شــکل دهد یا بالعکس‪ ،‬ما باید سکان‬ ‫هدایت امــال و ایده ال های خود را در دســت بگیریم؟ ایا‬ ‫در مواردی که واقعیات در مواجهــه کامل با ایده ال های‬ ‫ما بود تکلیف چیست؟ ایده ال های ما در دوران پسابرجام‬ ‫باید با استناد به واقعیات موجود و ظرفیت هایی که برجام‬ ‫ت ترسیم شود‪.‬‬ ‫در اختیار ما قرار داده‪ ،‬یا از ما سلب کرده اس ‬ ‫پیش شرط تحقق این مساله‪ ،‬نگاهی واقع بینانه نسبت به‬ ‫برجام اســت‪ .‬در اینجا افراط یا تفریط و از همه بدتر‪ ،‬نگاه‬ ‫سیاسی مثبت یا منفی نسبت به برجام نباید کمترین محلی‬ ‫از اعراب داشته باشد‪ .‬نکته بسیار مهم تر اینکه رفتار دشمن‬ ‫نباید در ترسیم ایده ال های ما در دوران پسابرجام کمترین‬ ‫دخالتی داشته باشد‪ .‬در دوران پسابرجام‪ ،‬ایده ال های ما‬ ‫باید از دل واقعیات مســلم پیرامونی ما استخراج شود‪ .‬بر‬ ‫این اســاس از دل واقعیتی به نام «تقویت داعش توسط‬ ‫امریکا» نباید ایده الی به نام دوســتی با امریکا استخراج‬ ‫شود! همچنین از دل واقعیتی به نام سیاسی بودن ماهیت‬ ‫اژانس نباید ایده الی به نام اعتماد به اژانس حاصل شود‪.‬‬ ‫این قاعده در خصوص تروییکای اروپایی نیز صادق است‪.‬‬ ‫دولتمردان ما باید میان دو مقوله معامله با اعضای ‪ 5+1‬و‬ ‫اعتماد به اعضای ‪ 5+1‬تمایز قائل شوند‪ ،‬زیرا اولی ریشه‬ ‫در واقعیت و دومی دریشه در ایده ال گرایی بازدارنده دارد‪.‬‬ ‫‪ -3‬نقاط مطلوب خود را شناسایی کنیم‬ ‫مختصات نقطه مطلوب ما در دوران پسابرجام‪ ،‬باید‬ ‫بر مبنای سه واقعیت عدم اعتماد به غرب‪ ،‬افزایش قدرت‬ ‫منطقه ای و بین المللی ایران و تسلیم ســازی دشمنان در‬ ‫مقابل ایران قدرتمند ترسیم شود‪ .‬در این صورت‪ ،‬بازی ما‬ ‫در دوران پسابرجام دیگر تابعی از رفتار و گفتار طرف مقابل‬ ‫و کارشــکنی احتمالی ان نخواهد بود‪ .‬بدیهی است که در‬ ‫چنین شــرایطی به دلیل انطباق ایده ال و واقعیت‪ ،‬قدرت‬ ‫رصد هوشمندانه رفتار رقیب را صرف تقویت توان داخلی‬ ‫خود و در نهایت تسلیم سازی غرب خواهیم کرد‪.‬‬ ‫استراتژی مدیریت دشــمن‪ ،‬کارامد ترین استراتژی‬ ‫ما در مواجهه با دشمنان قســم خورده نظام و در راس انها‬ ‫ایاالت متحده امریکا محسوب می شود‪ .‬متاسفانه تبدیل‬ ‫دشمن به دوست یا انکار تقابل محض امریکا با ارزش های‬ ‫انقالب اســامی ایران و ماهیت و هویت نظام اسالمی‪،‬‬ ‫منجر به ارسال پیام های غلط از سوی ما خواهد شد‪ .‬از این‬ ‫رو در دوران پســا برجام بایــد امریکا را مترادف با دشــمن‬ ‫و اســتراتژی حاکم بر روابط خود با امریــکا را نیز در قالب‬ ‫استراتژی مدیریت رفتار دشمن و خنثی سازی توطئه های‬ ‫ان تعریف کرد‪.‬‬ ‫‪ -4‬ادرس هایــی کــه می دهیــم‪ ،‬ادرس هایی که‬ ‫می گیریم‬ ‫به طــور طبیعــی در دوران پســابرجام ما بــا دو نوع‬ ‫ادرس دهی مواجه خواهیم بود‪ ،‬یکی ادرس و نشــانه ای‬ ‫که ما به طرف مقابل می دهیم و دیگری ادرس و نشانه ای‬ ‫که طرف مقابل به ما می دهد‪.‬‬ ‫در صورتــی کــه ادرس دهی ما بــه بازیگــران نظام‬ ‫بین الملل و مخصوصا دشمنان نظام بر مبنا و اساسا اصرار‬ ‫بر اصول سیاست خارجی خود باشد‪ ،‬در ان صورت ما ادرس‬ ‫صحیحی در قبال سیاست های کالن و غیر قابل تغییر خود‬ ‫به طرف مقابل ارائه کرده ایم و در مقابل‪ ،‬راه را روی هرگونه‬ ‫ادرس گیری نادرست از غرب بسته ایم‪ .‬اما ذره ای غفلت‬ ‫و سوء تدبیر در قبال برجام و یا ارائه ادرس های نادرست در‬ ‫خصوص توافق هسته ای میان ایران و اعضای ‪ ،5+1‬ما‬ ‫را در دامی خواهد افکند که غــرب در صدد پهن کردن ان‬ ‫برای ما خواهد بود‪.‬‬ ‫الزم اســت در برهه فعلــی و در قبال توافــق نهایی‬ ‫ادرس نادرست ندهیم‪ ،‬ادرس نادرست نگیریم ‪ ،‬بدانیم چه‬ ‫ادرسی را باید بدهیم و در نهایت بدانیم چه ادرسی را نباید‬ ‫بگیریم‪ .‬به عنوان مثال ارائه تصویری از اختالفات بر سر‬ ‫برجام و سیاسی کردن ملتهب ان یکی از ادرس های غلطی‬ ‫است که منجر به سرمایه گذاری دشمن در این زمینه جهت‬ ‫ایجاد اختالف و شکاف در بین نیروهای سیاسی می شود‪.‬‬ ‫انچه مســلم اســت اینکه غرب در دوران پسا برجام‬ ‫غرب قطعا در صدد ارائه ادرس های نادرست و فریبنده ای‬ ‫در مقابل ما بر خواهد امد‪ .‬از جمله اینکه غرب ســعی دارد‬ ‫ایران را اســتحاله شــده در روندهای بین المللی که خود‬ ‫طراحی می کند‪ ،‬تعریــف کند و این گونــه وا نمود کند که‬ ‫جمهوری اسالمی باالخره بر اثر فشارها و تحریم ها مجبور‬ ‫شد از اصول خود عقب نشینی کند و وارد تعامالت سازنده‬ ‫با دنیا شــود‪ .‬منظور غربی ها از تعامالت ســازنده‪ ،‬دست‬ ‫کشــیدن ایران از اصول و مبانی سیاســت خارجی خود و‬ ‫پذیرش ســلطه انان اســت‪ ،‬در حالی که اساســا اصول و‬ ‫ارزش های انقالبی ایران‪ ،‬نوعی تعامل انســانی و سازنده‬ ‫با ملت های دنیا و دولت های غیرسلطه گر تعریف می کند‬ ‫و این مســتقل از نگاه غرب و مبتنی بر ارزش های دینی و‬ ‫ملی ایران است‪ .‬از این رو در دوران پسا برجام باید مراقب‬ ‫نوع تعریف ها و تفسیرهایی که دشمن از جمهوری اسالمی‬ ‫به اذهان عمومی دنیا مخابره می کند‪ ،‬بود و راه ان‪ ،‬تاکید‬ ‫مســتمر بر اصول سیاســت خارجی اســت که نه ســلطه‬ ‫می پذیرد و نه به دنبال سلطه بر دیگران است‪.‬‬ ‫‪ -5‬رصد دوران پسابرجام با عینک جناحی ممنوع‬ ‫بایــد در دوران پســا برجام ضمــن اتخــاذ نگاهــی‬ ‫واقع بینانه نســبت به ان‪ ،‬در صیانت از نقاط مثبت و مقابله‬ ‫با نقاط ضعف ان و همچنین رصد هوشمندانه رفتار رقیب‬ ‫غیر قابل اعتمادمان‪ ،‬یعنــی ایاالت متحده امریکا‪ ،‬نقش‬ ‫جمعی و پررنگی ایفا کنیم‪ .‬دوران پسا توافق‪ ،‬دوران حفظ‬ ‫اصول انقالب و اســتراتژی های کالن سیاســت خارجی‬ ‫کشــور اســت که جملگی متاثر از ارمان های واالی ملت‬ ‫ما هستند‪ .‬رمز موفقیت ایران اســامی در هدایت دوران‬ ‫پســا برجام تکیه بر اصول و ثوابت سیاست خارجی کشور‬ ‫است‪.‬‬ ‫باید در نظر داشــته باشــیم کــه توافق هســته ای‬ ‫صورت گرفته و حضــور اعضای ‪ 5+1‬پــای میز مذاکره‬ ‫و جبری کــه انها را ناچــار بــه دادن امتیازاتی بــه ایران‬ ‫کرده‪ ،‬مرهون مقاومت ‪ 12‬ســاله ملت ایران بوده است‪.‬‬ ‫حضــور غیرتمندانــه و خســتگی ناپذیر همــه تیم هــای‬ ‫مذاکره کننده هســته ای در این معادلــه و مخصوصا تیم‬ ‫مذاکره کننده هســته ای اخیر‪ ،‬بدون پشــتوانه ای به نام‬ ‫مقاومت هسته ای یک ملت امکان پذیر نبوده است‪ .‬این‬ ‫مقاومت نیز به برکت خون شــهدای هسته ای ما صورت‬ ‫گرفته اســت‪ .‬از این رو برجــام متعلق به هیــچ گروهی‬ ‫نیست و نباید نســبت به ان نگاه جناحی و ابزاری داشت‪.‬‬ ‫در این خصوص الزم اســت میان ظرفیت های سیاست‬ ‫داخلی کشــور نوعی هم افزایی صورت گیرد و برجام نیز‬ ‫به سند وفاق گروه های سیاسی کشور تبدیل شود‪ .‬تاکید‬ ‫رهبر معظم انقالب اســامی مبنی بر لــزوم جلوگیری از‬ ‫دو قطبی سازی در جامعه در همین راســتا صورت گرفته‬ ‫است‪ .‬دو قطبی ســازی در میان دلســوزان و طرفداران‬ ‫انقالب اسالمی در دوران پسا برجام یکی از راهبردهای‬ ‫دشــمن در جنگ نرم علیه ملت ایران محسوب می شود‪.‬‬ ‫از این رو باید ضمن شناســایی دقیق این راهبرد و ترسیم‬ ‫ابعاد مختلــف ان‪ ،‬مانع از تحقق چنین هدف شــومی از‬ ‫سوی دشمن شد‪.‬‬ ‫در این حــوزه‪ ،‬ما با کلید واژه ای بســیار مهــم به نام‬ ‫دوقطبی سازی مواجه هستیم‪ .‬دو قطبی سازی یک فرمول‬ ‫ساختار شکنانه اســت نه یک تاکتیک مقطعی‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬باید در تحلیل این رفتار دشمن‪ ،‬دو قطبی سازی را به‬ ‫مثابه یک استراتژی تقابلی در مواجهه با انقالب اسالمی‬ ‫مورد توجــه و تحلیل قرار داد‪ .‬تنهــا راه اصولی مواجهه با‬ ‫این اســتراتژی خطرناک و بســتن راه نفوذ دشمن در این‬ ‫حوزه‪ ،‬اتحاد حول محور مقام معظم رهبری و ارزش های‬ ‫‪39‬‬ ‫پرونده ویژه‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫نظام و ایجاد تفکیکی واقع بینانه میان دوستان و دشمنان‬ ‫انقالب است‪.‬‬ ‫اگر باور داشته باشیم بخش عمده ای از بازی دشمن‬ ‫نه در ان ســوی مرزها‪ ،‬بلکه در حوزه سیاســت داخلی ما‬ ‫و در شــکل دهی منازعات داخلی میــان عالقه مندان به‬ ‫ارمان های نظام صورت می گیرد‪ ،‬مســلما واکنش ما نیز‬ ‫نســبت به این عملیات صد الیه و پیچیده باید هوشمندانه‬ ‫و عقالنی تر باشد‪.‬‬ ‫‪ -6‬رصــد هوشــمندانه رفتــار دشــمن در دوران‬ ‫پسابرجام‬ ‫قاعــده مهــم و تعیین کننده دیگــر اینکــه در دوران‬ ‫پســاتوافق باید هر گونه محاســبه و رفتار ما بر اساس رصد‬ ‫هوشمندانه اوضاع و در سایه حفظ ثوابت و اصول سیاست‬ ‫خارجی ما صــورت گیرد‪ .‬همان گونه که بارها اعالم شــده‬ ‫است‪ ،‬پیروزی یا شکست ما در موضوع هسته ای تا درجه ای‬ ‫زیاد معلول رویکرد و رفتار مان در دوران پســا توافق است‪.‬‬ ‫صیانت از نقــاط قوت برجام‪ ،‬مقابله جمعــی با نقاط ضعف‬ ‫برجام‪ ،‬عدم اعتماد به رقیب‪ ،‬اصرار بر خطوط قرمز راهبردی‬ ‫نظام در منطقه و نظام بین الملــل‪ ،‬اینده پژوهی رفتار رقیب‬ ‫در قبال برجــام و از همه مهم تر عدم تعریــف پدیده برجام‬ ‫به عنوان یــک نقطه ثقل اســتراتژیک و غیر قابــل تغییر‪،‬‬ ‫جملگی سبب خواهد شــد تا در دوران پســا برجام بهترین‬ ‫استفاده را نسبت به توافق صورت گرفته داشته باشیم‪.‬‬ ‫در ذیل همین رصد هوشمندانه باید در نظر گرفت که‬ ‫قطعی و غیر قابل تغییر دانستن پدیده برجام و یاد کردن از‬ ‫ان به عنوان یک نقطه ثقل (نقطه ثقل اقتصادی‪ ،‬سیاسی‪،‬‬ ‫راهبردی و منطقه ای) ساده انگارانه ترین محاسبه ای است‬ ‫که می توان در قبال توافق هســته ای صورت داد‪ .‬در این‬ ‫میان‪ ،‬صرفا در قالب نگاه تاکتیکی می توان برجام و توافق‬ ‫هســته ای را در مســیری صحیح و به عنوان یک ظرفیت‬ ‫در حوزه هــای گوناگون بــه گردش در اورد نــه یک نقطه‬ ‫ثقل! از انجا کــه یک نقطه ثقل راهبردی یا سیاســی باید‬ ‫حداقل ضریب تغییر پذیری را داشته باشد‪ ،‬برجام به عنوان‬ ‫پدیده ای که متاثر از رفتار طرف مقابــل بوده و به صورت‬ ‫بالقوه نیز امکان نقض ان از ســوی امریــکا و حتی دیگر‬ ‫اعضای ‪ 5+1‬وجــود دارد‪ ،‬نمی تواند حکم یک نقطه ثقل‬ ‫راهبردی را برای ما داشته باشد‪ .‬بنابراین باید در محاسبات‬ ‫رفتاری خود این نوع نگاه بــه برجام را به عنوان یک مبنای‬ ‫اصولی مدنظر قرار دهیم‪.‬‬ ‫‪ -7‬اعتماد به دشمن ممنوع‬ ‫اعتمــاد بــه دشــمنان و رقبــا در دوران پســابرجام‬ ‫خطرناک ترین خطای محاســباتی ممکن و حکم پاشــنه‬ ‫رصد سخنان سران امریکا‬ ‫نشان می دهد که انها از بستر‬ ‫مذاکرات هسته ای به نفوذ در‬ ‫ایران فکر می کنند‬ ‫اشیل ما خواهد بود‪ .‬بی اعتمادی به امریکا‪ ،‬دیگر اعضای‬ ‫ ‪ 5+1‬و اژانس بین المللــی انرژی اتمــی موضوع دیگری‬ ‫است که ما باید در مسیر اجرایی شدن برجام ان را مد نظر‬ ‫قرار دهیم‪ .‬چه بپذیریم یا خیر‪ ،‬امانــو وظیفه دارد فضای‬ ‫دوگانگی و ابهــام و تناقــض را در قبال برنامه هســته ای‬ ‫صلح امیز کشــورمان حفظ کند‪ .‬اگر بخواهیــم امانو را در‬ ‫محاســبات خود به عنوان شخصیتی مســتقل و فردی با‬ ‫دغدغه هــای فنی و حقوقی فــرض کنیم‪ ،‬اشــتباه بزرگی‬ ‫کرده ایــم‪ .‬از ایــن رو هر گونه همــکاری با اژانــس باید با‬ ‫این پیش فرض صورت گیرد که این ســازمان و مدیرکل و‬ ‫بازرسان ان غیر قابل اعتماد هســتند‪ .‬در صورتی که این‬ ‫پیش فرض را در ذهن خود ملکه سازیم‪ ،‬در مناسبات خود‬ ‫با اژانــس راه و روش معقولی اتخاذ خواهیــم کرد و اخم و‬ ‫ی ما نخواهد شد‪ .‬اژانس‬ ‫لبخندهای امانو منجر به سردرگم ‬ ‫بین المللی انرژی اتمی ماهیتی کامال رئالیستی دارد و در‬ ‫بستر بازی قدرت های بزرگ به فعالیت خود ادامه می دهد‬ ‫و حتی انتخاب مدیــرکل این مجموعه نیز بــا اراده و نظر‬ ‫واشــنگتن و متحدانش صورت می گیرد‪ .‬از این رو نباید با‬ ‫پدیده ای رئالیستی برخوردی ایده الیستی کرد!‬ ‫ایــن قاعده در خصــوص امریکا نیز صادق اســت‪.‬‬ ‫سران دو حزب دموکرات و جمهوریخواه امریکا به رغم نگاه‬ ‫ظاهری متفاوتی که نســبت به اجرایی شدن برجام داشته‬ ‫و دارند‪ ،‬اما در یک نقطه با یکدیگر مشــترک هستند‪ .‬این‬ ‫نقطه مشــترک که کبوترها و بازهای امریکا را به یکدیگر‬ ‫پیوند می دهــد‪ ،‬عدم پایبندی به پیمان هــای بین المللی‬ ‫است‪ .‬نمونه این نقض پیمان ها را در دوران روسای جمهور‬ ‫مختلف امریکا مشاهده کرده ایم‪.‬‬ ‫‪ -8‬اصول کالن سیاســت خارجی کشور را حفظ‬ ‫کنیم‬ ‫حفظ استراتژی ها‪ ،‬راهبردها و اصول کالن سیاست‬ ‫خارجی کشور در دوران پسابرجام موضوعی است که باید‬ ‫به صورتی جدی و پیوسته از سوی دستگاه سیاست خارجی‬ ‫کشــور مدنظر قرار گیــرد‪ .‬در حوزه سیاســت خارجی و در‬ ‫دوران پسا برجام‪ ،‬دشمن در صدد است ضمن دفرمه کردن‬ ‫اســتراتژی ها و ثوابت بــازی ما در قبال منطقــه و جهان‪،‬‬ ‫اســتراتژی های جدیدی را جایگزین انها نماید‪ .‬نخستین‬ ‫گام دشمنان نظام در این مســیر‪ ،‬قابل معامله جلوه دادن‬ ‫اصول کالن سیاســت خارجی کشــور اســت‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬ایاالت متحده امریکا و دیگر دشمنان نظام در وهله‬ ‫نخست‪ ،‬ثوابت و اصول سیاســت خارجی کشورمان (که‬ ‫انها نیز منبعث از ارمان های انقالب اســامی هستند) را‬ ‫به تاکتیک هایــی قابل انعطاف تقلیــل می دهند و پس از‬ ‫شکستن پوسته و هسته سخت این اصول‪ ،‬انها را بر اساس‬ ‫اهداف خود انعطاف پذیر می سازند‪.‬‬ ‫در این خصوص بازی واشــنگتن و متحدانش بسیار‬ ‫پیچیده است‪ .‬حتی انها در مواردی حاضر هستند پوسته‬ ‫ظاهری اصول سیاســت خارجی کشــورهای مخالف انها‬ ‫حفظ شود اما هســته درونی ان را نرم و منعطف می کنند‪.‬‬ ‫حتی انهــا بــر دیالوگ هایی کــه در داخل کشــور و میان‬ ‫طرفداران و مخالفانشان در این خصوص صورت می گیرد‬ ‫نیز نظارت کرده و دست به شکل دهی گفتمانی می زنند که‬ ‫پذیرای تز ئینی و ویترینی کردن اســتراتژی ها و از درون‬ ‫تهی کردن انها باشد‪.‬‬ ‫‪ -9‬رصد بــازی امنیتی دشــمن در منطقه و نظام‬ ‫بین الملل‬ ‫رصد بــازی امنیتــی دشــمن در دوران پســابرجام‪،‬‬ ‫خصوصا در قبال انچه در منطقه می گذرد‪ ،‬موضوع دیگری‬ ‫است که باید مدنظر ما قرارگیرد‪ .‬در وهله اول‪ ،‬واشنگتن‬ ‫در صدد ساده سازی معادالت امنیتی جهان اسالم و انکار‬ ‫تحرکاتی اســت که خود در جهــت تحقق منطقــه ناامن‬ ‫صورت می دهد‪ .‬بر این اساس‪ ،‬غرب به جای انکه ماهیت‬ ‫واقعی خود به عنــوان مولد بحران تروریســم در منطقه را‬ ‫جلوه گر ســازد‪ ،‬در قالب حالل بحران های امنیتی منطقه‬ ‫جلوه گر می شود‪.‬‬ ‫در ایــن معادلــه غــرب هیــچ گاه بــه حمایت های‬ ‫پشــت پرده و اشــکار خود از رژیم صهیونیستی‪ ،‬داعش و‬ ‫برخی کشورهای عربی منطقه نظیر عربستان سعودی در‬ ‫جهت ناامن سازی جهان اسالم اشــاره ای نکرده و صرفا‬ ‫تصویر وارونه و کاریکاتوری خود را در این خصوص ب ه خورد‬ ‫افکار عمومی جهان می دهد‪ .‬رسانه های غربی نیز در این‬ ‫روند به مثابه یک کاتالیزور در معادله ای شــیمیایی عمل‬ ‫می کنند تا هر چه سریع تر اقناع ســاختگی افکار عمومی‬ ‫منطقه و جهان را در این خصوص شکل دهند‪.‬‬ ‫در چنیــن وضعیتی‪ ،‬حتــی حمایت های مســتقیم‬ ‫امریکا از رژیم صهیونیستی و سکوت این کشور و نهادهای‬ ‫ظاهرا بین المللی مانند اژانس بین المللــی انرژی اتمی و‬ ‫ســازمان ملل متحد در قبال فعالیت های ضد امنیتی این‬ ‫رژیم نامشروع (مانند وجود سالح های هسته ای ممنوعه‬ ‫در زرادخانه های رژیم اشغالگر قدس) هر یک با بایکوت‬ ‫خبری و تحلیلــی مواجه می شــوند‪ .‬بدیهی اســت که در‬ ‫چنین وضعیتی‪ ،‬تنها راه بســتن نفوذ دشــمنان‪ ،‬اصرار بر‬ ‫توانایی های امنیتی کشور‪ ،‬از جمله توانایی های موشکی‬ ‫و دفاعی ارزنده ای است که به همت فرزندان این مرز و بوم‬ ‫حاصل شده و هر یک از انها‪ ،‬روزنه نفوذ غرب در معادالت‬ ‫امنیتی‪ -‬دفاعی کشور را می بندد‪.‬‬ ‫‪ - 10‬اقتصــاد مقاومتــی را تنهــا نســخه مالی و‬ ‫اعتباری خود بدانیم‬ ‫اقتصاد مقاومتی نه تنها به معنای ریاضت اقتصادی‬ ‫نیست‪ ،‬بلکه به معنای شــکوفا کردن ظرفیت های درونی‬ ‫اقتصاد کشــور در ســاختاری هدفمنــد اســت‪ .‬از این رو‬ ‫همسان ســازی واژگا ن اقتصــاد مقاومتــی و ریاضــت‬ ‫اقتصادی کامال نادرســت اســت‪ .‬ایاالت متحده امریکا‬ ‫در حــوزه اقتصــادی‪ ،‬در صدد اســت با قــرار دادن نقطه‬ ‫ثقــل اقتصادی کشــور بر مبنــای برجام‪ ،‬مانــع از تحقق‬ ‫ظرفیت های بالقوه نهفته در حوزه اقتصاد و صنعت کشور‬ ‫شود‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬غرب روزنه نفــوذ اقتصادی خود در‬ ‫کشــور را بر مبنای جا انداختن اقتصاد متاثر از تحریم در‬ ‫حوزه مالی و اعتباری کشور قرار داده است‪.‬‬ ‫همان گونه که بارها عنوان شــده ‪ ،‬از انجا که برجام‬ ‫به صورت بالقوه توســط غرب و حتی دیگر اعضای ‪5+1‬‬ ‫قابل نقض اســت‪ ،‬نمی تــوان از ان به عنــوان یک نقطه‬ ‫ثقل در معادالت اقتصادی کشــور اتکا کرد‪ .‬بدیهی است‬ ‫که در این برهه تعیین کننده‪ ،‬باید نســبت به مقوله اقتصاد‬ ‫درونزا یا همان اقتصاد مقاومتی به مثابه تنها نسخه مقابله‬ ‫با نفوذ اقتصادی غرب در دوران پســا برجام نگریست‪ .‬در‬ ‫این میان‪ ،‬بی اعتمادی نســبت به طــرف مقابل و اصول‬ ‫اقتصادی ایجــاب می کند به جای تکیه بــر یک ظرفیت‬ ‫قابل تغییر‪ ،‬به ظرفیت داخلی کشــور کــه متغیری از اخم‬ ‫و لبخند دشــمنان ما نیست اســتناد کنیم‪ .‬در صورتی که‬ ‫اقتصاد مقاومتی به مبنا و الگوی ما در حوزه مالی و اعتباری‬ ‫و گردش سرمایه در داخل و خارجی از کشور تبدیل شده و‬ ‫برجام در ذیل این ساختار تعریف شود‪ ،‬در این حوزه ضمن‬ ‫بستن راه نفوذ دشــمن خواهیم توانست اقتصاد خود را به‬ ‫صورت بنیادین و اصولی بازتعریف کرده و برنده این رقابت‬ ‫پیچیده با امریکا باشیم‪ .‬با این حال اگر برجام و تحریم ها‬ ‫بخواهند به روح حاکم بر کالبد اقتصادی کشور در دوران‬ ‫پسا برجام تبدیل شوند و اقتصاد مقاومتی در ذیل این نگاه‬ ‫بازدارنــده یا حتی در عــرض ان تعریف شــود‪ ،‬ما به جای‬ ‫کنشــگری در عرصه اقتصاد‪ ،‬صرفا در مقام واکنش قرار‬ ‫خواهیم گرفت‪ .‬در اینجا توان و ظرفیت داخلی جای خود‬ ‫را به بازی بازیگران خارجی خواهد داد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫صورت بندی جدید‬ ‫اتفاقــات جدیــدی رخ داده‪ ،‬حــاال اصولگرایان دیگر مثل ســابق‬ ‫نیستند‪ .‬شیفت های مهمی صورت گرفته و اکنون باید به تماشای شکل‬ ‫جدیدی از ارایش سیاسی این جناح نشست‪ .‬انتخابات مجلس پیش رو‬ ‫هم کاتالیزوری شده برای سرعت گرفتن این تغییر و تحوالت‪.‬‬ ‫شکاف های تازه‬ ‫ائتالف های جدید‬ ‫ایا باید منتظر اتفاق های بزرگ در جبهه اصول گرایی باشیم؟‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪41‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مصطفی صادقی‬ ‫دبیر تحریریه‬ ‫‪1‬‬ ‫اگر بنا بر تحلیل شــرایط موجود میــان اصولگرایان‬ ‫باشــد‪ ،‬بی مقدمه و در همــان اغــاز بحث بایــد گفت که‬ ‫صورت بندی ســابق دیگر وجود ندارد؛ به یــک معنا انچه‬ ‫اکنون پدیدار شــده یک شــکل تازه اســت بــا مختصات‬ ‫جدید‪ .‬اگر تا همین چندی پیــش در فراغ چهره هایی مثل‬ ‫علی اکبــر ناطق نوری گفته می شــد که علــی الریجانی و‬ ‫غالمعلی حدادعادل رهبری دو طیف متفاوت اصولگرایان‬ ‫را بــه عهده گرفته اندو بــا فهمیدن اینکه هر کــدام از این‬ ‫دو شــخصیت در مســائل مختلف چه نظری دارد می شد‬ ‫به تحلیل و پیش بینی امور پرداخت امــا امروز قطعا دیگر‬ ‫نمی توان این حــرف را قبول کرد‪ .‬اکنــون اصولگرایان را‬ ‫چگونه باید دید و تحلیل کرد؟‬ ‫راه تحلیل این اســت؛ بایــد بــا واکاوای کنش ها و‬ ‫اکت هــای سیاســی و نیــز جاگیری هایی که هر کــدام از‬ ‫شــخصیت ها و طیف های نزدیک به انها اختیار کرده اند‪،‬‬ ‫به تفســیر این کالبد تازه پرداخت و به این ســواالت پاسخ‬ ‫داد که میزان تغییرات تا چد حد اســت؟ ایــا هنوز تعریف‬ ‫«جناح» برای انان که هنوز جزوی از اصولگرایان هستند‬ ‫صدق می کند؟ ایا شکاف های به وجود امده که عموما بعد‬ ‫از انتخابات ‪ 92‬نمایان شده ممکن است نتیجه انتخابات‬ ‫مجلس را هم تغییر دهد؟ ایــا اصولگرایانی که به صورت‬ ‫نمایــان صف بندی هایشــان را در صحن پارلمــان به رخ‬ ‫یکدیگر کشــیده اند حاضرند در رقابت پیش رو همنشــینی‬ ‫پیشــه کنند و برای تصاحب متحد الشــکل کرســی های‬ ‫مجلس با هم تصمیم بگیرند؟ و یک سوال مهم تر اینکه ایا‬ ‫ممکن است ما در همین جای تاریخ معاصر ایران با شکل‬ ‫دیگری از جناح بندی های ایران مواجه شویم؛ به این معنا‬ ‫که دیگر خط کــش اصولگرا و اصالح طلــب مبنای تمییز‬ ‫چهره ها و طیف های سیاســی نباشد؟ این نوشــتار بنا دارد‬ ‫به ترسیم صورت کنونی معادالت و جاگیری های نیروها و‬ ‫طیف های سیاسی اصولگرا به پاسخ این سواالت برسد‪.‬‬ ‫موتلفه باور نکردنی!‬ ‫موتلفه از همه قدیمی تر است؛ نمادی از راست سنتی‬ ‫که این روزها شامل بیشــترین تغییرات شــده است‪ .‬انها‬ ‫که در دورانی از اولین منتقــدان جبهه پایداری بودند حاال‬ ‫به متحدی خوب برای انها تبدیل شــده اند‪ .‬این البته تنها‬ ‫یک نشانه از تغییر انها ست ؛ نشــانی که گویا بهانه ای هم‬ ‫شده است برای حرف های درگوشــی در این حزب‪ .‬اینکه‬ ‫می گویند محمد نبی حبیبی حاال دیگر نمی خواهد دبیرکل‬ ‫بماند و زمزمه هایی از دبیرکل شــدن اســدالله بادامچیان‬ ‫هم شنیده می شــود‪ .‬همه چیز از انتخابات سال ‪ 92‬شروع‬ ‫می شود‪ .‬انجا که طیف حاکم در موتلفه و پایداری در یک‬ ‫مورد به تفاهم رسیدند؛ انتقاد و اعتراض به دولت‪ .‬به یک‬ ‫معنا از وقتی موتلفه در انتقاد به دولت محافظه کاری خاص‬ ‫راست سنتی را کنار گذاشــت و در مواردی به منتقد دولت‬ ‫تبدیل شد‪ ،‬همانجا پیوند شاید ناخواسته ای شکل گرفت‬ ‫که در ادامه با همنشینی های انتخاباتی مربوط به انتخابات‬ ‫مجلس به یک دوستی سازماندهی شــده تبدیل شد‪ .‬انها‬ ‫حاال ماه هاســت یک مثلث انتخاباتی را به همراه جمعیت‬ ‫ایثارگران بوجــود امده اند‪ .‬اما دقیق تر که نــگاه کنیم این‬ ‫روش‪ ،‬مطلوب همه موتلفه ای ها نیســت‪ .‬برای مثال هر‬ ‫چه قدر که محمد کاظم انبارلویی به همچسبی با پایداری ها‬ ‫اعتقاد پیدا کرده و این را می توان از نوشته ها و گفته هایش‬ ‫حس کرد‪ ،‬به همــان اندازه اســدالله بادامچیان در پنهان‬ ‫کردن مواضعش که مخالفت با اقدامات پایداری هاســت‬ ‫تالشی نمی کند‪ .‬او در تازه ترین اظهارنظرش گفته است‪:‬‬ ‫«کسی نیست که به انها بگوید شما نماینده این ملت هستید‬ ‫و ملت از شما بداخالقی نمی خواهد‪ .‬هیچ کس بداخالقی را‬ ‫دوست ندارد‪ ،‬حتی کسانی که خودشان بداخالق هستند‪.‬‬ ‫اخر چرا بداخالقی می کنید؟ اگــر نظری دارید‪ ،‬مطرحش‬ ‫کنید‪ ،‬اما اینکه کسی خود را سفید مطلق بداند و دیگری را‬ ‫سیاه مطلق‪ ،‬راه به جایی نمی برد‪».‬‬ ‫اما تغییــرات این حزب سیاســی ان چنــان بوده که‬ ‫رسانه های نزدیک به علی الریجانی و محمد باقر قالیباف‬ ‫هــم دیگــر نتوانســته اند ان را در دل نگه دارنــد و به رخ‬ ‫کشیدنش را به مصلحت دانســته اند‪ .‬چه اینکه همشهری‬ ‫ماه که رســانه نزدیک به محمد باقر قالیباف است نوشته‪:‬‬ ‫« نیروهــای موتلفه به رغــم تمام نقــاط افتــراق مبنایی و‬ ‫مالحظات موجود در مورد تفــاوت رویکرد ها و منش ها از‬ ‫میانه فاصله گرفته و به ســمت ایثارگران و پایداری ســوق‬ ‫پیدا کرده اند‪ .‬موتلفه احســاس کرده برای به دست اوردن‬ ‫فضای فعالیــت در درون اردوگاه اصولگرایی نیازمند جلب‬ ‫نظر بدنه جوان اصولگرا و نیروهای فعال حزب اللهی است‬ ‫که بیشتر در قالب پایگاه اجتماعی تشکل های یاد شده قابل‬ ‫ارزیابی هستند‪ .‬موتلفه احســاس کرده در قالب و جایگاه‬ ‫قبلی‪ ،‬نه بازار موقعیت سیاسی ‪ -‬اجتماعی خود را دارد و نه‬ ‫مرجعیت سیاسی اصولگرایان از طریق ان سامان می یابد‪.‬‬ ‫همچنین کادرســازی و جذب نیروهای جوان اصولگرا در‬ ‫چارچوب های ســنتی و قدیمی قابل دسترســی نیست‪ .‬از‬ ‫همین رو می کوشد پایگاه و بدنه اجتماعی جدیدی برای خود‬ ‫دست وپا کند و با نزدیکی به موتلفان جدید مجددا جایگاه و‬ ‫موقعیــت کلیدی خــود در اردوگاه اصولگرایــی را بازیابد‪.‬‬ ‫مسیری که البته با وجود اشتباهات همواره در حال تکرار در‬ ‫شیوه سیاست ورزی و عرض اندام این موتلفان جدید شاید‬ ‫با مخاطرات بســیاری روبه رو باشــد‪ .‬همچنین اختالفات‬ ‫ماهوی میان هویت موتلفه و شرکای جدید و چارچوب های‬ ‫رویکردی که ریشه در مواضع و ســازوکارهای پیشین این‬ ‫تشکل ها دارد‪ ،‬بر مشکالت این مسیر می افزاید‪ .‬باید دید‬ ‫فرجام این ائتالف به کجا خواهد رسید و چه سرنوشتی در‬ ‫انتظار ان خواهد بود؟»‬ ‫یا در نوشتاری دیگر ســایت خبرانالین نوشته است‪:‬‬ ‫«ایا اعضای موتلفه نباید از خود بپرســند کــه مواضع روز‬ ‫یکشــنبه و سه شــنبه هفته قبل نمایندگان پایــداری تا چه‬ ‫اندازه در راستای منشــور وحدت بوده و چطور می شود به‬ ‫گروه هایی که این چنین نام «الریجانی»‪« ،‬شــمخانی»‬ ‫و حجازی» را فریــاد می کنند تا به خیال خود پشــت پرده‬ ‫پارلمان را افشــا کنند‪ ،‬در انتخابات اعتماد کــرد؟ اگر باید‬ ‫مــاک را «عمــل» و «حال» افــراد و نه شــعار و حرف و‬ ‫ســوابق گذشــته انها قرار داد‪ ،‬ایا باید پذیرفت که وحدت‬ ‫حزب موتلفه با پایــداری و ایثارگران ‪ -‬بــا همه داعیه هایی‬ ‫که درباره اصولگرا بودن و حتی فــرا اصولگرایی دارند ‪ -‬به‬ ‫معنی همراهی اقایان حبیبــی و بادامچیان با امثال اقایان‬ ‫کوچک زاده و رسایی در جریان مواضع اخذ شده در ارتباط‬ ‫با برجام است و ایا اگر بزرگان موتلفه هم در مجلس بودند‪،‬‬ ‫کاغذی در دســت گرفته و نامه یی بر ان می نوشتند که بعد‬ ‫مورد انتقاد دفتر رهبر انقالب قرار می گرفت؟ حزب موتلفه‬ ‫که سابقه مبارزاتی ان‪ ،‬چه پیش و چه بعد از انقالب بر کسی‬ ‫پوشیده نیست‪ ،‬شاید امیدوار است که با استفاده از ظرفیت‬ ‫برخی جوانان «نئوراســت»‪ ،‬ســبد رای خود را گســترش‬ ‫داده و همچنین با جذب طیف های تنــدرو اصولگرا‪ ،‬گام‬ ‫بلندی در راستای ارمان وحدت اصولگرایان در انتخابات‬ ‫مجلس دهم بردارد‪ .‬با وجود اینکه به نظر می رســد شــعار‬ ‫حزب موتلفه‪« ،‬گذار از اختالفات گذشــته» و «وحدت بر‬ ‫ســر تحقق ارمان ها در اینده» است‪ ،‬ولی رفتار گروه هایی‬ ‫که این حزب با انها وحدت کرده نشان می دهد‪ ،‬حتی اگر‬ ‫بتوان اختالف افکنی های گذشــته را فراموش کرد‪ ،‬قطعا‬ ‫نمی توان چشــم بر رفتارهای اختالفــی «اکنون» برخی‬ ‫گروه های اصولگرا بســت‪ .‬همان ها که در جلسات پشت‬ ‫پرده یک حرف می زنند اما چون چشم شان در چشم رسانه ها‬ ‫می افتد‪ ،‬کلماتی دیگر بر زبان اورده و تصمیم مجلس را به‬ ‫«تصمیم الریجانی» فرو می کاهند و یکی از بازوان اصلی‬ ‫مردم ساالری دینی در ایران یعنی نهاد پارلمان را تضعیف‬ ‫می کنند‪ ».‬شاید این نوشته سایت نزدیک به علی الریجانی‬ ‫هم به این معنا باشد که نشانه هایی از جدایی موتلفه ای ها‬ ‫از رهروان والیت هم دیده شده که حاال قرار است رسانه ای‬ ‫شود‪ .‬هر چه هست حاال موتلفه دوره بسیار مهمی را سپری‬ ‫می کند‪ .‬موتلفه باید تصمیم بگیرد ایا به راه پایداری می رود‬ ‫یا به راه علی الریجانی‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫تیک اف پایداری‬ ‫علیرضا زاکانی اکنون به یکی از‬ ‫منتقدان اصلی علی الریجانی‬ ‫تبدیل شده است‬ ‫اسدالله بادامچیان‬ ‫به عنوان گزینه احتمالی‬ ‫دبیرکلی موتلفه مطرح‬ ‫شده است‬ ‫از همان زمان که صادق محصولی در کنار پایداری ها‬ ‫ایســتاد و با انها در همایش های نخستین عکس یادگاری‬ ‫گرفــت‪ ،‬بر خی گفتنــد این نــوزادی اســت کــه محمود‬ ‫احمدی نژاد در دامن اصولگرایان گذاشــته؛ یک نوزاد که‬ ‫در ادامه حیاتش راه دیگری از اسالف خود خواهد رفت‪.‬‬ ‫ی گرفتند‬ ‫ در نهایت اما هر جا که اصولگرایان تصمیم ‬ ‫انها گونــه ای دیگر فکر و راه دیگری اختیــار کردند‪ .‬اما از‬ ‫وقتی حسن روحانی رئیس جمهور شد‪ ،‬پایداری ها انچنان‬ ‫به سیاست ورزی به شیوه خودشان اصرار کردند که در مقابل‬ ‫سکوت و محافظه کاری دیگر راستگرایان انها نمایی دیگر‬ ‫در جامعه یافتند‪ .‬به یک معنا انها با تعداد اندک اما با صدای‬ ‫رسا در برخی مواقع حتی تبدیل به تابلوی اصولگرایان هم‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫شدند‪ .‬خاصه اینکه حتی برخی اصولگرایان دیگر هم گاه‬ ‫همراه انها شدند‪.‬‬ ‫پایداری ها اکنون به منتقد درجه یک یازدهم تبدیل‬ ‫شــده اند؛ انها با همه چیــز و همه کار دولــت مخالفند‪ .‬در‬ ‫اقتصــاد‪ ،‬در سیاســت داخلــی‪ ،‬در سیاســت خارجی و در‬ ‫فرهنگ‪ .‬در همه اینها انها به گونــه ای دیگر از دولت فکر‬ ‫می کنند و اتفاقــا تمام تالش شــان را می کنند تــا از همه‬ ‫ابزارهایشان برای فریاد زدن افکارشان استفاده کنند‪ .‬انها‬ ‫برای زیاد شدن دنبال موتلف می گردند‪ .‬یارهایی از موتلفه‬ ‫گرفته اند و یارهایی از طیف چپ اصولگرایان یعنی رهپویان‬ ‫پیدا کرده اند‪ .‬در این میان برخی تحلیل گران اصرار دارند‬ ‫که در پس پرده ارتباط پایداری و محمود احمدی نژاد برقرار‬ ‫است و انچه پایداری انجام می دهد دقیقا همان است که‬ ‫رئیس جمهور ســابق می خواهد‪ .‬ایا این می تواند درســت‬ ‫باشد؟ شاید حرف های برخی پایداری ها که می گویند اگر‬ ‫احمدی نــژاد بیاید مــا حمایتش می کنیم نشــانه ای برای‬ ‫درستی حرف انهایی باشد که می گویند این دو سر یک سفره‬ ‫نشسته اند‪ .‬هر چه هســت بعد از اتفاقات عجیب و غریب‬ ‫پایداری ها با ان دســت نوشــته انحرافی و ان حرف های‬ ‫ عجیب در مورد مســئولین دفتر مقامــات بلند پایه‪ ،‬اکنون‬ ‫سرنوشت انها شــاید تغییراتی کرده باشد نســبت به قبل‪.‬‬ ‫درست همین جاست که دیده می شود برخی ائتالف های‬ ‫پیشــین زیر ســوال رفته و برخی دیگــر از ایثارگرانی ها و‬ ‫رهپویانی ها صریح و رک گفته اند که راهشان از پایداری ها‬ ‫جداست‪ .‬تیک اف پایداری ها کار دست شان داده است‪.‬‬ ‫شاید انها زودتر از انچه تصور می شد جایگاهشان را میان‬ ‫اصولگرایان از دســت دهند‪ .‬پایداری هــا در دولت نبرد با‬ ‫روحانی را ادامه می دهند و در سطح پارلمان جدالی سخت‬ ‫با علی الریجانــی ان هم علنی بــه راه انداخته اند‪ .‬حرف و‬ ‫حدیث هایی هم از اختالف انها با برخی چهره های دلسوز‬ ‫فراکســیون اصولگرایان پدید امده که اگر صحت داشته‬ ‫باشد شاید کاتالیزوری شود در تعیین سرنوشت انها‪.‬‬ ‫راه رهپویان‬ ‫رو باشد باید به گذشته نه چندان دور هم رجوع کنیم؛ جایی‬ ‫که علیرضا زاکانی بعد از نامزدی سعید جلیلی حاضر نشد از‬ ‫نامزدی دست بکشد‪ .‬این شــاید یک نشانه باشد که حرف‬ ‫زدن درباره ان فعال خیلی زود است‪.‬‬ ‫در ماجرای تصویب برجام به علی الریجانی نزدیک است‬ ‫تا موتلفان ســابقش همچون رهپویان و ایثارگران‪ .‬این را‬ ‫می شود از موضع گیری رســانه هایش فهمید انجا که روی‬ ‫خوشی به حرکات پایداری ها نشان نداده اند‪ .‬او البته حتما با‬ ‫محمود احمدی نژاد زاویه دارد اما با اینکه ته دلش با حسن‬ ‫روحانی صاف نمی شــود ولــی در نهایت غیــر از یکی‪ ،‬دو‬ ‫مورد چندان مخالفتش را با این رقیب سیاســی اش نمایان‬ ‫نکرده است‪.‬‬ ‫پیش بینیاکت هایسیاسیباقرقالیبافالبتههمیشه‬ ‫سخت است‪ .‬او به یکباره تصمیماتی می گیر د یا حرف هایی‬ ‫می زند که تحلیلگران ان را پیش بینــی نکرده بودند‪ .‬مثل‬ ‫اینکه یک بــار در حمایت از تیم مذاکره کننــده ان چنان با‬ ‫قدرت و صالبت عمل کرد که وقتی او چنــد ماه انتقاداتی‬ ‫را از روند مذاکرات مطــرح کرد خیلی ها می گفتند متعجب‬ ‫شــده اند ‪ .‬محمد باقر قالیباف‪ ،‬البته هرگز به جبهه پایداری‬ ‫نزدیک نخواهد شد‪ .‬او با این طیف زاویه ای مشهود دارد و‬ ‫ ترجیح می دهد در تعارف سیاسی هرگز به عنوان یک متحد‬ ‫با انها برشمرده نشــود‪ .‬محمد باقر قالیباف از رای اورترین‬ ‫چهره های اصولگراست‪.‬‬ ‫نقشه محمود‬ ‫مگــر می شــود در مــورد اصولگرایان حــرف زد و به‬ ‫مولفه ای با عنوان محمود احمدی نــژاد توجهی نکرد‪ .‬او‬ ‫یک سیاستمدار است که این روزها بیش از همیشه دفترش‬ ‫شلوغ شده است هر چند برخالف چند ماه پیش این رفت و‬ ‫امدها دیگر چندان رسانه ای نمی شــود‪ .‬حرف اما در مورد‬ ‫او زیاد اســت‪ .‬می گویند تالش هایی داشته برای برقراری‬ ‫ارتباط با برخــی چهره های اصولگرا هم بــرای دلجویی و‬ ‫هم بــرای دوره جدیدی از رفاقت‪ .‬برخــی هم می گویند او‬ ‫دستور شروع کارهای انتخاباتی در استان ها را صادر کرده ‪.‬‬ ‫برخی هم مدام این سوال را مطرح می کنند که چرا محمود‬ ‫احمدی نــژاد از فرصت انتخابات مجلس اســتفاده نکند؟‬ ‫درســت در همین میانه اســت که باید با رصــد اکت های‬ ‫سیاســی به تحلیل در این مورد پرداخت‪ .‬برای مثال او در‬ ‫ماجرای تحصن مقابل مجلس خود را کنار کشــید و حتی‬ ‫یکی از نزدیکان او در مصاحبه ای این کار را غلط توصیف‬ ‫کرد‪ .‬او می داند بــا حرف زدن در مورد توافق هســته ای و‬ ‫مخالفت با پروســه ای که منجر به رفــع تحریم ها خواهد‬ ‫شد حتما بخشــی از بدنه اجتماعی خود را از دست خواهد‬ ‫داد‪ .‬او و حامیانــش هنوز هم فکر می کننــد اگر میان خود‬ ‫و دولت مســتقر‪ ،‬دولتی که مدام اتکیت پیروی از هاشمی‬ ‫را به ان می چســبانند‪ ،‬یک دو قطبی ایجاد شود انها حتما‬ ‫پیروز میدان خواهند بود‪ .‬انها فکر می کنند همچنان همان‬ ‫بدنه اجتماعی را خصوصا در طبقات ضعیف و حاشیه نشین‬ ‫در اختیار دارند و اصولگرایان در نهایت و در صورت ایجاد‬ ‫چنین دو قطبی ای دوباره به سمت انها باز خواهند گشت‪.‬‬ ‫در سطح دیگری از تحلیل امروز طیف هایی همچون‬ ‫رهروان والیــت‪ ،‬بخش هایــی از موتلفه و جریــان حامی‬ ‫ دولت یازدهم از مخالفان پروپاقرص احمدی نژاد در میان‬ ‫اصولگرایان هستند‪ .‬در مقابل اما بخش مهمی از پایداری‪،‬‬ ‫طیف هایــی از رهپویــان و گرایش هایــی در فراکســیون‬ ‫اصولگرایان همچنان قرابت هایی بــا احمدی نژاد دارند‪ .‬‬ ‫سیاستمدار جنجالی می داند فعال باید سکوت پیشه کرد‪،‬‬ ‫حاال زمان حرف زدن و موضع گیری نیست!‬ ‫محمد باقر قالیباف این روزها ساکت تر از همیشه شده‬ ‫است؛ هر چن د رسانه های نزدیک به او گاه به بیان مواضعی‬ ‫می پردازند که می شــود از ان جاگیری های سیاسی اقای‬ ‫شــهردار را یافت‪ .‬فعال به نظر می رسد محمد باقر قالیباف‬ ‫با همه انچه گفته شد حاال دیگر می توان جواب برخی‬ ‫ســواالت را داد‪ .‬صریح بگوییم جناح اکنــون با یک به هم‬ ‫ریختگی شکلی مواجه شده است‪ .‬اصول اصلی برجاست‬ ‫اما جانشــینی و جاگیری ها تغییر کرده‪ .‬به یــک معنا حاال‬ ‫چپ و راست در میان اصولگرایان شیفت شده است‪ .‬برخی‬ ‫چپگرایانبهدامانراستغلتخورده اندوبرخیراستگرایان‬ ‫در درون چپگرا شده اند‪ .‬برخی شخصیت های مهم اصولگرا‬ ‫محافظه کاری عجیبی پیشــه کرده و برخی دیگر با رویه ای‬ ‫اوانگارد تصمیم جدید خود را برای اینده سیاست ورزی شان‬ ‫فریاد می زنند‪ .‬حاال ســخت و رویاپردازی است که بگوییم‬ ‫ما دنبال ائتــاف از جلیلی تا الریجانی هســتیم حتی اگر‬ ‫تهدیدی با عنوان پیروزی اصالح طلبان در انتخابات داشته‬ ‫باشیم‪ .‬وقتی عضو ارشد جبهه پایداری می گوید از این پس‬ ‫به جای فتنه‪ ،‬برجام مبنای خلوص گراییبرایماخواهدبود‪،‬‬ ‫این یعنی اینکه ناب گرایــان همچنان به حذف چهره هایی‬ ‫مانند علی الریجانی فکر می کنند و از ان سو وقتی علیرضا‬ ‫زاکانی نیز ان چنان بی محابا از علی الریجانی انتقاد می کند‬ ‫و در واکنشی تند تر علی الریجانی هم اعتراضاتش به این‬ ‫طیف ها را رسانه ای می کند دیگر نمی توان امید چندانی به‬ ‫گفته حسین فدایی برای ائتالف ارمانی داد‪ .‬جناح با شکل‬ ‫تازه ای از طیف بندی هــا مواجه شــده؛ انتخابات مجلس‬ ‫می تواند نمایی از ان را به ما نشــان دهد هر چن د ایســتگاه‬ ‫مهمتــری در پیش اســت؛ انتخابــات ریاســت جمهوری‬ ‫دوازدهم!‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫شهردار اصولگرا‬ ‫سامان تازه‬ ‫سیاست‬ ‫علیرضا زاکانی از همیشــه متفاوت تر شده است‪ .‬او‬ ‫اگر چه در زمان رای اعتماد دولت روحانی هم بسیار اکتیو‬ ‫بود و در بازماندن برخی چهره ها از کرســی وزارت نقشــی‬ ‫فراکســیونی بازی کرد اما امروز او یک کاراکتر دیگر برای‬ ‫خود انتخاب کرده و به نوعی حتی یکی از رهبران مخالفان‬ ‫دولت شــده اســت‪ .‬لیدری که حتــی اگر به فر اکســیون‬ ‫متبوعش هم مستظهر نباشد باز به انچه به ان اعتقاد پیدا‬ ‫کرده اصرار می کنــد‪ .‬در این میان البتــه برخی می گویند‬ ‫بیشتر از اینکه به فراکســیون بیندیشد به حزب می اندیشد‬ ‫و انتخابات‪.‬‬ ‫انچه پیداست رهپویان خود را به جبهه پایداری بسیار‬ ‫نزدیک کرده است‪ .‬اگر در برخی امور رهپویانی ها دنباله رو‬ ‫پایداری ها باشند امروز این علیرضا زاکانی است که تالش‬ ‫می کند به جای اینکه تشکل اش دنباله رو پایداری ها باشد‬ ‫خودش هدایت و لیدری اکت های سیاسی این دو طیف را‬ ‫بر عهده داشته باشد‪ .‬درست همین جاست که متحد سنتی‬ ‫رهپویان‪ ،‬یعنی جمعیت ایثارگــران فاصله ای میان خود و‬ ‫متحد همیشــگی اش ایجاد کرده اســت‪ .‬این را می توان‬ ‫از نوشــته های برخی چهره های ایثارگرانی مشاهده کرد‪.‬‬ ‫انجا که حوادث روز سه شــنبه را تقبیــح کرده اند‪ .‬رهپویان‬ ‫اکنون بــا حرف های جدیــد علیرضا زاکانی بــه مخالفتی‬ ‫عیان با علی الریجانی برخاسته است و از جبهه ای دیگر با‬ ‫پایداری ها رفاقت های تازه ایجاد کرده و همزمان به ائتالف‬ ‫با بخش هایــی از موتلفه دســت یافته اســت‪ .‬انها اگر چه‬ ‫ممکن است همخوانی هایی با احمدی نژاد هم داشته باشند‬ ‫اما در نهایت دوســت ندارند اتیکت حمایت یا همسویی با‬ ‫احمدی نژاد را یدک بکشند‪ .‬اگر بنا بر تحلیل شرایط پیش‬ ‫احمدی نژاد و حامیانش ترجیح‬ ‫داده اند در مورد تحوالت برجام‬ ‫سکوت کنند‬ ‫محمدباقر قالیباف‬ ‫سکوت را به موضع گیری‬ ‫ترجیح داده است‬ ‫‪43‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫نیازبهنو اصولگراییداریم‬ ‫گفت وگویمثلثبامحمدسعیداحدیان‬ ‫سیاست‬ ‫‪44‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫زینب میراخوری‬ ‫خبرنگار‬ ‫ اقای احدیان! برخی می گویند تغییرات در جریان‬ ‫اصولگرایی تا حدی بوده که دیگر سخت می توان‬ ‫از نام جناح اســتفاده کرد‪ .‬ایا شــما این تعبیر را‬ ‫می پذیرید یا اینکه این را صرفا یک تحلیل بدبینانه‬ ‫ یا سخت گیرانه می دانید؟‬ ‫جریاناصولگرایییکطیفمحسوبمی شود‪.‬در‬ ‫این طیف تفکرات مختلفی با ذائقه ها و سلیقه های متفاوت‬ ‫فعالیت می کنند‪ .‬هیچ گاه این تفکرات و ســایق همسان‬ ‫و یکســان نبوده اســت بلکه همه در یک مبانی اشــتراک‬ ‫داشته اند‪ .‬ان مبانی اشــتراک هنوز هم وجود دارد و تغییر‬ ‫مبنایی پیدا نکرده اســت‪ .‬منظور از این عدم تغییر نسبت به‬ ‫گفتار امام(ره)‪ ،‬گفتمان انقالب و نگاه نسبت به فرمایشات و‬ ‫مواضعرهبریاست‪.‬نسبتبهسیاستخارجهنگاهبدبینیبه‬ ‫جریان غرب گرا‪ ،‬مبارزه با استکبار و‪...‬کامال روشن است‪ .‬در‬ ‫کل همه این مسائل تغییری در رویه فکری این جریان اتفاق‬ ‫نیفتاده است‪ .‬اشــکالی که در جریان اصولگرایی در حال‬ ‫حاضربه وجودامدهتفاوتسلیقهدربرداشتدریکمصداق‬ ‫مشخص است‪ .‬در همین مصداق مشخص طیفی جریان‬ ‫برجامراکامالمتناقضبامبانیخودمی بینندوجریانیهمدر‬ ‫انمشکلینمی بینندوفقطانرادارایضعف هاییمی دانند‬ ‫که قابل پیگیری و برطرف شدن هستند‪ .‬این اختالفات که‬ ‫االن به صورت جدی خودش را نشــان می دهد‪ ،‬در مبانی‬ ‫نیست بلکه در حوزه تشخیص وظیفه است‪ .‬بنابراین اتفاق‬ ‫بدی که در حال افتادن اســت این اســت که این اختالف‬ ‫ســلیقه به گونه ای توســط خود جریــان اصولگرایی برای‬ ‫خودش بازنگری می شود که انگار اختالفات مبنایی هستند‪.‬‬ ‫شکاف ها رو به زیاد تر شدن است‪.‬‬ ‫حاال باتوجه به همین اختالفات و شکاف های به‬ ‫وجود امده‪ ،‬این فضا و شــکل سیاسی موجود در‬ ‫میان اصولگرایان چه تفاوت هایی با گذشته پیدا‬ ‫کرده است؟‬ ‫واقعیت این اســت که معــادالت م ا قبــل از زمان‬ ‫اقــای احمدی نــژاد نخبه گرایانه تــر بــود‪ .‬در ان دوران‬ ‫تصمیمات و جمع بندی ها بیشتر توسط روسای گروه های‬ ‫سیاســی صورت می گرفــت‪ .‬بدنــه اجتماعی انهــا تا قبل‬ ‫از دوران اقــای احمدی نــژاد مبتنی بــر تصمیمات رئوس‬ ‫جریان های اصولگرایی حرکت می کردنــد‪ .‬از مقطع ورود‬ ‫اقای احمدی نــژاد‪ ،‬بدنــه اجتماعی جریــان اصولگرایی‬ ‫بخشــی از انها خالف نگاه های رئوس جریان‪ ،‬روی اقای‬ ‫‪2‬‬ ‫بــه اعتقاد محمد ســعید‬ ‫احدیــان جریــان اصولگرایی‬ ‫نیــاز بــه نواصولگرایــی و‬ ‫بازسازی دارد ‪ .‬با او در این باره‬ ‫گفت وگویی کردیم که در ادامه‬ ‫می خوانید‪.‬‬ ‫احمدی نژاد پافشــاری کردند‪ .‬براســاس همین پافشاری‬ ‫هم رئوس و جریان اصوگرایی به ســمت حمایــت از اقای‬ ‫احمدی نژاد پیش رفتند‪ .‬االن همــان بدنه اجتماعی دچار‬ ‫تحیر و سرگردانی شده است‪ .‬قبال روی یک نگاه مشخصی‬ ‫پیشمی رفتامااالندرسرخط هایخود‪،‬سر منزل هایشان‬ ‫و کسانی که به انها جهت می دادند دچار مشکل شدند‪ .‬قبال‬ ‫در یک گفتمان اجماع داشتند اما حاال این اجماع را ندارند و‬ ‫دچار مشکالت جدی در داخل بدنه اجتماعی خود شده اند‪.‬‬ ‫این موضوعات و مشکالت ایجاد شده نتیجه این چند سال‬ ‫یعنی همین ‪10‬ســال اخیر اســت‪ .‬بدنه اجتماعی جریان‬ ‫اصولگرایی فارغ از رئوسش حرکت می کند که دلیلش هم‬ ‫این است که رئوس جریان ها در ان سال ها بد عمل کردند‬ ‫و نتوانستند به درستی تشــخیص دهند و حمایت کنند‪ .‬در‬ ‫طول این سال ها هم همین اتفاقات تکرار شد و در نهایت در‬ ‫سال‪ 92‬هم تکمیل شد‪ .‬نتیجه هم این شده که یک شکاف‬ ‫عمیق بین همه جریان های اصولگرایــی و بدنه اجتماعی‬ ‫انها ایجاد شده است‪.‬‬ ‫در همین راستا شــما به عنوان یک فرد اصولگرا‬ ‫مولفه ای به نام اقای روحانــی را تا چه حد موثر بر‬ ‫ارایش جریان اصولگرایی می بینید؟‬ ‫اقای روحانی بی تاثیر نبوده اند‪ .‬فضاهای دو طیفی‬ ‫که کمی نگاه های ارمان گراتری در مبانی فکری خودشان‬ ‫دارند چه در حوزه اصالح طلبی و چــه در طیف اصولگرایی‬ ‫نســبت به ارمان های خودشــان نگاه ارمان گراتری دارند‪.‬‬ ‫این تفکر و شــرایط به طور طبیعی و این تندروی های جبهه‬ ‫اصالح طلبی که ضدانقالب و جریان ســبز را حمایت کرد‬ ‫خروجی ان معادله ای به نام اقای روحانی ش د که ایشان یک‬ ‫معتدل شده جریان تند اصالح طلبی اســت‪ .‬انچه جریان‬ ‫اصولگرایی االن با ان روبه رو است نتیجه رای اوردن اقای‬ ‫روحانی و اقدامات طرف دیگر نیست بلکه نتیجه یک فرایند‬ ‫چندساله در جریان اصولگرایی است‪.‬‬ ‫همیــن تغییر فضایی کــه در حال حاضــر در بین‬ ‫اصولگرایان ایجاد شــده ‪ ،‬به اعتقاد شما دلیل ان‬ ‫امدن اقای روحانی است از پرونده هسته ای ؟ یا از‬ ‫هر دوی انها نشات می گیرد؟‬ ‫به نظر من همانطور که عــرض کردم این موضوع‬ ‫یک سری زمینه ها و پیشینه دارد‪ .‬به همین دلیل به اعتقاد‬ ‫بنده ربطی به اقای روحانی ندارد‪.‬‬ ‫حاال کــه موضوع هســته ای در مجلس بــا تمام‬ ‫حواشی ان تمام شــده‪ ،‬ممکن اســت موقعیت‬ ‫اصولگرایــان به قبــل از ســال ‪ 92‬و زمــان اقای‬ ‫احمدی نژاد باز گردد؟‬ ‫در این زمینه من نمی توانم اظهارنظر دقیقی کنم‪.‬‬ ‫من پیش بینی می کنم که رهبر انقالب نســبت به موضوع‬ ‫هســته ای مواضع خودشــان راشــفاف تر خواهنــد کرد‪.‬‬ ‫فکر می کنم دلیل این هــم که مقداری فاصله خودشــان‬ ‫را با موضوع هســته ای حفــظ کردنــد این بود کــه فرایند‬ ‫تصمیم گیری در امریکا و در ایــران باید طبق روال خودش‬ ‫طی می شــد‪ .‬ایشــان نمی خواســتند در این روال طبیعی‬ ‫تاثیر گذار باشــند‪ .‬پیش بینی می کنم کــه اکثریت جریان‬ ‫اصولگرایی خودش را دوبــاره حول همان محور والیتی که‬ ‫به ان باور دارد تنظیم می کند‪ .‬البته ممکن است اختالفات‬ ‫کوچکی هم وجود داشته باشــد‪ .‬بنابراین از حیث کالن به‬ ‫ان جایقبلیبا زمی گردد‪.‬منته اهماناشکالقبلیهمچنان‬ ‫باقی خواهد ماند‪ .‬یعنی یکمجموعهجریاناصولگراییکه‬ ‫رئوسانجایگاهواعتبارجدیمیانبدنهاجتماعینیروهای‬ ‫انقالب و این جریان ندارنــد‪ .‬همچنین بدنه اجتماعی انها‬ ‫لیدر مشــخصی ندارد و بــا پیدایش اولین موضــوع دوباره‬ ‫اختالف و انفکاک جدی بین انها خودش را نشان می دهد‪.‬‬ ‫در این فضای سیاسی بررســی توافق هسته ای‬ ‫در مجلس نوعــی صف بندی و تفــاوت نظر بین‬ ‫نمایندگان اصولگرا دیده شد‪ ،‬شما این موضوع و‬ ‫ارایش درونی پارلمان را چگونه می بینید؟‬ ‫البته ایــن صف بندی خیلی جدید نیســت‪ .‬همان‬ ‫فراکسیون های پیشین هستند ؛ فراکسیون رهروان والیت‪،‬‬ ‫فراکسیون اصولگرایان و فراکسیون اصالح طلبان‪ .‬کلیت‬ ‫صف بندی همین است‪ .‬وقتی هم که می گوییم فراکسیون‬ ‫بر اســاس مبانی اعتقــادی در ایران حزبی نیســتند‪ .‬یعنی‬ ‫افرادیکهعضوفراکسیونهستندبر اساساعتقادخودشان‬ ‫رای می دهند‪ .‬بنابراین اجماال وقتی نام فراکسیون می اید‬ ‫جریان فکری این طیف را می گوییم‪ .‬این موضوع در کلیات‬ ‫و در جریان تصویب کلیات برجام خودش را نشان داد‪.‬‬ ‫شمادرجریانهمینموضوعاتپیشامدهنسبت‬ ‫اقای الریجانی را با مجلس چگونه می بینید؟ یعنی‬ ‫به نظر شما با به اتمام رســیدن جریان برجام در‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫کار برای اصولگرایان‬ ‫سخت تر شده است‬ ‫گفت وگویمثلثباناصرایمانی‬ ‫‪3‬‬ ‫ناصر ایمانی معتقد است‬ ‫ائتالف بین اقــای الریجانی و‬ ‫اقای جلیلی در حــال حاضر و‬ ‫بــرای انتخابات اینده بســیار‬ ‫مشــکل خواهــد بــود‪ .‬بــا او‬ ‫دربــاره ارایش اصولگرایــان‬ ‫گفت وگویی انجام شده که در ادامه می خوانید‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اقای ایمانی! اگر بنا بر گفت وگو در مورد شرایط‬ ‫موجود در میان اصولگرایان باشد سوال ابتدایی‬ ‫این مصاحبه می تواند این باشــد که شما اوضاع‬ ‫فعلی را چگونــه می بینید؟ چــه مولفه هایی را در‬ ‫پدید امدن اوضاع جدید موثر می دانید؟‬ ‫واقعیت این اســت که یک زمانی جریان وحدتی‬ ‫بین اصولگرایان دیده می شــد و یک روند مشــخصی در‬ ‫این مورد در حال پیگیری بود‪ .‬اما مدتی اســت که خبری‬ ‫از ان نیســت‪ .‬یعنی اشــتغاالت داخل اصولگرایان باعث‬ ‫شد که این وحدت در بین انها کمرنگ شود‪ .‬مساله طرح‬ ‫برجام در مجلس یک مقداری نقــار را در بین اصولگرایان‬ ‫بیشــتر کرد و فاصله بین انها زیاد شــد‪ .‬البتــه منظور بنده‬ ‫صرفا جبهه پایــداری با دیگــر اصولگرایان نیســت‪ .‬هر‬ ‫چند بعد از طــرح برجام در مجلس همانطور که مشــاهده‬ ‫کردید مخالفان جدی و موافقــان جدی این طرح همه از‬ ‫اصولگرایان بودند‪.‬‬ ‫از نظر شــما با تمام این مســائل پیــش امده در‬ ‫بین اصولگرایان‪ ،‬شــکل روابــط بین طیف های‬ ‫اصولگرایان چه تفاوتــی با قبــل از دوران اقای‬ ‫احمدی نژاد پیدا کرده است؟‬ ‫تا قبــل از دوران اقای احمدی نــژاد وحدت بین‬ ‫اصولگرایان بسیار محکمتر بود‪ .‬دلیل ان هم این بود که‬ ‫در دوران رئیس دولت اصالحات قرار داشتند‪ .‬اصولگرایان‬ ‫در ان زمــان هم در مجلس و هم دولــت در اقلیت محض‬ ‫بودند‪ .‬در دو ســال اخر دولت اصالحات‪ ،‬اصولگرایان در‬ ‫پارلمان موفق شدند و تالش کردند که ریاست جمهوری را‬ ‫هم از ان خود کنند به همین دلیل وحدتشان بسیار پررنگ‬ ‫بود‪ .‬ضمن اینکــه صف بندی طیف هــای اصولگرایان تا‬ ‫این حدی که امروز وجود دارد نبــود‪ .‬عمدتا جبهه پیروان‬ ‫خط امام و رهبری بودند و طیف های تحول خواه‪ .‬در حال‬ ‫حاضر هم تکثر طیف های اصولگرایان و هم اختالف های‬ ‫بین انان بیشتر شده است‪ .‬به همین دلیل هم هست که کار‬ ‫برای اصولگرایان به نســبت انتخابات سال ‪ 84‬سخت تر‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫امــا در همین جا حتما باید به این مســاله اشــاره‬ ‫کرد که بعد از انتخابات سال ‪ 92‬شرایط در میان‬ ‫اصولگرایان با تغییرات بیشتری همراه شد‪ .‬یعنی‬ ‫وقتی اقای روحانــی رئیس جمهور شــد فاصله‬ ‫بین برخی طیف های اصولگرا بیشــتر شد‪ .‬حاال‬ ‫بخشی به رقابت های زمان انتخابات باز می گشت‬ ‫و بخشی هم به شخص اقای روحانی و دولت او‪.‬‬ ‫شما این مساله را چگونه می بینید؟‬ ‫بحــث بر ســر شــخص اقــای روحانی نیســت‪.‬‬ ‫یک موضــوع مهمی که وجود دارد این اســت که اساســا‬ ‫دولت هایــی کــه قــدرت می گیرنــد‪ ،‬حاالهــر دولتی که‬ ‫می خواهد باشد‪ ،‬چه دولت اقای روحانی و چه دولت اقای‬ ‫احمدی نژاد‪ ،‬برخی چهره ها رفتار سیاسی خود را متناسب‬ ‫با همان سیاســت تنظیــم می کنند‪ .‬یعنــی حداقل تالش‬ ‫می کنند دولت موجود را برای رای اوری بیشتر تا حد امکان‬ ‫از خودشان ناراضی نکنند‪ .‬البته این خصلت تنها یک دلیل‬ ‫دارد و ان هم این اســت که انتخابات در ایران به شــکل‬ ‫فردی برگزار می شــود نه حزبی‪ .‬بنابراین افراد برای اینکه‬ ‫در حوزه های انتخاباتی مخصوصــا حوزه های انتخاباتی‬ ‫کوچک بتوانند امکان رای اوری خودشــان را بیشتر کنند‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫مجلس ماموریت ایشــان تمام و رابطه ایشان با‬ ‫دولت در ادامه تغییر می کند؟ ایا اختالفات پیش‬ ‫امده میان اقای الریجانی و برخی اصولگرایان در‬ ‫مجلس تمام شده تلقی می شود؟‬ ‫من مجموعا طبق مــرام خوش بینانه در مورد افراد‬ ‫قضاوت می کنم‪ .‬بر همین اســاس خوش بینانه بر این باور‬ ‫هستم که اقای الریجانی نســبت خودش را با دولت مشابه‬ ‫انچه که تا به حال پیش برده حفظ خواهد کرد‪ .‬البته روشن‬ ‫است که بنده در خیلی جاها و تشخیص موضوعات ممکن‬ ‫است با اقای الریجانی اختالف سلیقه جدی داشته باشم‪.‬‬ ‫شــاید در مدیریت ‪ 20‬دقیقه ای مجلس نظر بنده بر این بود‬ ‫باید پیشنهادهایی که ممکن بود ســازنده و جدی باشد هم‬ ‫مطرح شوند‪ .‬اما در مبانی برداشــت بنده این است که فکر‬ ‫نمی کنم اقای الریجانی مسیر بیشــتری را بخواهد با اقای‬ ‫روحانی طی کند‪.‬‬ ‫اقــای قاضــی زاده هاشــمی در مصاحبــه ای که‬ ‫در همین چنــد روز اخیر با ســایت مثلــث انالین‬ ‫داشــتند گفتند که از این به بعد مبنای غربالگری‬ ‫اصولگرایان «برجام» است نه «فتنه»‪ ،‬شما چه‬ ‫برداشــتی از این صحبت ایشــان دارید؟ ایا این‬ ‫موضع می تواند مبنای تحلیل های تــازه در مورد‬ ‫ارایش جدید اصولگرایان باشد؟‬ ‫بنده به دلیــل اینکه صحبت های کامل ایشــان را‬ ‫نخواندم نمی توانم موضع خاصی در این باره بگیرم‪.‬‬ ‫اجازه دهید در این مورد بیشــتر بحــث کنیم‪ .‬ایا‬ ‫همین حرف ایشان مبنای شــکل بندی تازه میان‬ ‫اصولگرایان است؟‬ ‫اگر نگاه واقع گرایانه داشته باشند نه ان مفهومی‬ ‫ که ارزش گذاری کنند‪ ،‬به این مفهوم که بگویند در جریان‬ ‫اصولگرایی به طور خودکار این اتفاق می افتد شاید بتوان‬ ‫از لحاظ سیاسی به ان وزنی داد‪ .‬اما اگر نگاه ارزش گذاری‬ ‫داشته باشــند یعنی بگویند هر کسی که به برجام رای داده‬ ‫است اصولگرا و انقالبی است و هر کسی که به برجام رای‬ ‫نداده است از اصولگرایی دور اســت‪ ،‬به نظرم این با هیچ‬ ‫منطق عقالنی و شرعی جور د رنمی اید‪ .‬در حالت ابتدایی‬ ‫هم بعد از تبیین کردن رهبر معظم انقالب نسبت به برجام‬ ‫اجماع بسیار نســبی قابل توجهی بین جریان اصولگرایان‬ ‫ایجــاد خواهد شــد‪ .‬طبعا هر نقــاری که در هــر ماجرایی‬ ‫اتفاق بیفتد در ادامه مســیر تاثیر می گذارد‪ .‬جمله ای که‬ ‫از دهان کســی بیرون می اید و به فرد دیگری نسبت داده‬ ‫می شود قطعا براساس متن ایه قران که شیطان هم از ان‬ ‫استفاده می کند و سعی می کند بین انها جدایی بیندازد اثر‬ ‫گذار خواهد بود‪ .‬همانطور که اتفاقات گذشــته در شرایط‬ ‫امروز تاثیر گذاشــته است‪ .‬تنها مشــکالت ریشه ای که‬ ‫بین اصولگرایان وجود داشــته ودارد در انتخابات گریبان‬ ‫انها را می گیرد‪.‬‬ ‫ایا هنوز می توان به ائتالف فراگیر امیدوار بود؟‬ ‫در عالم تحلیل و سیاســت همه چیــز امکان پذیر‬ ‫اســت‪ .‬اختالف بین این دو از قبل هم وجود داشته اما این‬ ‫مشکالت اخیر تقویتشان هم می کند‪ .‬طبیعتا احتمال اینکه‬ ‫این جریان ها را بتوان با هم جمع کرد بدون حضور بزرگانی‬ ‫همچون جامعیت روحانیون مبارز‪ ،‬جامعیت مدرسین حوزه‬ ‫علمیه قم و ایت الله مصباح بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید در نهایــت چه اتفاقــی برای‬ ‫جریان اصولگرا می افتد؟‬ ‫من فکر می کنم جریان اصولگرایی دارد اشتباهاتی‬ ‫را تجربــه می کند‪ .‬اینکــه باید خــودش را بازســازی کند و‬ ‫جریان اصولگرایی را راه بیندازد‪ .‬جریان اصولگرایی نیاز به‬ ‫نواصولگرایی دارد‪ .‬جریان اصولگرایی باید از نو برنامه ریزی‬ ‫و تئوریزه شود‪ .‬اما بنده نسبت به این موضوع خیلی خوشبین‬ ‫نیستم‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫تالش می کنند طوری حرکت کنند که کمتر مخالف جدی‬ ‫داشــته باشــند‪ .‬اعم از طرفداران دولت موجــود یا بقیه‪.‬‬ ‫همین موضوع بر ارایش نیروهای سیاسی تاثیر می گذارد‪.‬‬ ‫در همین موضوع برجام این مســاله کامال مشــهود بود‪.‬‬ ‫برخی جریان ها و افراد اصولگرا طوری موضع گیری کردند‬ ‫که به موضع دولت نزدیک باشــند‪ .‬چون به هر حال اینها‬ ‫هنوز کارهای زیادی دارند‪5 ،4 .‬ماه دیگر باید اسمشان از‬ ‫صندوق های رای بیرون بیاید‪ .‬نمی خواهند دولت موجود‬ ‫را از خودشــان مکدر کنند‪ .‬اگر موافق انهــا حرکت نکنند‬ ‫حداقل مخالفشان هم قدم بر نمی دارند‪.‬‬ ‫حاال که بــه اینجای بحــث رســیدیم باتوجه به‬ ‫گفته های شما‪ ،‬اگر بخواهیم صریح تر صحبت‬ ‫کنیم دلیل این تغییر فضا‪ ،‬امدن شــخص اقای‬ ‫روحانی است یا موضوع هسته ای و برجام؟‬ ‫البته همانطور کــه عرض کردم هــر دو عامل در‬ ‫ایجاد و به وجــود امدن این فضــا در میــان اصولگرایان‬ ‫ بی تاثیر نیست‪ .‬زمانی که موضوع برجام مطرح شد عده ای‬ ‫از نمایندگان نمی خواســتند در میان مردم طوری نشــان‬ ‫دهند که مخالف برجام هســتند‪ .‬به این دلیل که اکثریت‬ ‫مردم موافق برجام هســتند و تصور عمومی این است که‬ ‫بحث برجام نقش مهمی در معیشــت انهــا دارد ‪ ،‬بنابراین‬ ‫تالش می کنند جلوی این موج ذهنی که به درست یا غلط‬ ‫وجود دارد ایستادگی نکنند و خالف جهت ان حرکت نکنند‪.‬‬ ‫تمام‬ ‫به هرحــال مســاله برجــام در مجلــس بــا ‬ ‫حاشــیه های ان تمام شــده اســت‪ ،‬حاال شــما‬ ‫در همیــن راســتا و جریان هــای اتفــاق اخیــر‬ ‫فکر می کنیــد ممکن اســت موقعیت سیاســی‬ ‫اصولگرایان به قبل از سال ‪ 92‬بازگردد؟‬ ‫در زمــان اقــای احمدی نــژاد وحــدت میــان‬ ‫اصولگرایان بیشتر از االن بود ‪ ،‬زیرا در میان اصولگرایان‬ ‫در خصوص دولــت موجود(دولت اقــای احمدی نژاد)و‬ ‫جریان انحرافی وحدت بیشتری در این موضوع داشتند‪.‬‬ ‫االن باتوجه به مولفه هایی که نام بردم یعنی دولت موجود‬ ‫و موضوع برجام ایجاد وحدت بین اصولگرایان مشکل تر‬ ‫از سال ‪ 92‬شده است‪.‬‬ ‫در مجلس و در فضای ایــن روزهای ان که بحث‬ ‫توافــق هســته ای و برجــام پیش امــد‪ ،‬نوعی‬ ‫صف بندی و تفاوت نظر بین نمایندگان اصولگرا‬ ‫دیده شــد‪ ،‬شــما این ارایش درونــی پارلمان را‬ ‫چگونه به تصویر کشیدید؟‬ ‫این داســتان برجام نشــان داد کــه اصولگرایان‬ ‫هیچگونه تصمیم مشترکی نگرفتند و یا نتوانستند بگیرند‪.‬‬ ‫به تعبیر دیگر فراکســیون اصولگرایان مجلس در جریان‬ ‫برجام کامال منفعل بود‪ .‬هیچ وحــدت نظری که از طریق‬ ‫فراکسیون سازماندهی شده باشد وجود نداشت و هر کسی‬ ‫نظر خودش را مــی داد‪ .‬همین موضوع باعث شــد که هر‬ ‫کس به مســیری که می خواهد برود‪ .‬همین مساله باعث‬ ‫شد که بر سر موضوع برجام طیف ها و افراد موثر در جریان‬ ‫اصولگرایی در مجلس مقابل هم بایستند‪ .‬البته وجه مثبت‬ ‫ان را هم می توان دید‪ .‬ان هم اینکه جریان اصولگرایی‪،‬‬ ‫یک جریان باز اســت و در مورد موضوعات مختلف مانند‬ ‫برجام یک چهره کامــا دموکراتیک از خودش به نمایش‬ ‫می گذارد‪ .‬یعنی تندترین مخالفــان‪ ،‬تندترین موافقین و‬ ‫حتی افراد میانه همه از جریان اصولگرا بودند‪.‬‬ ‫شــما در مجمــوع ایــن جریانــات سیاســی و‬ ‫فضاسازی های سیاسی ایجاد شده در مجلس‪،‬‬ ‫نســبت اقــای الریجانــی را بــا دولــت چگونــه‬ ‫می بینید؟ به نظر شــما حاال که در نهایت برجام‬ ‫به تصویب رســیده اســت رابطه دکتر الریجانی‬ ‫با دولــت در طول عمر باقی مانــده مجلس تغییر‬ ‫خواهد کرد؟‬ ‫تصــور نمی کنم کــه مســاله برجــام به‬ ‫خط قرمــز در میــان اصولگرایان مطرح‬ ‫شود ؛ یعنی موافقین و مخالفین برجام‪.‬‬ ‫البتــه من دقیــق نمی دانم منظــور اقای‬ ‫قاضی زاده هاشمی چه بوده است اما اگر‬ ‫این باشــد که ما می گوییم تصور می کنم‬ ‫یخ این موضوع نخواهد گرفت‬ ‫البته درباره رفتــار اقای الریجانی به چند شــکل‬ ‫می توان بحث کرد‪ .‬ایشان مســاله برجام را از انجایی که‬ ‫مساله دولت نمی دیدند بلکه مســاله ملی می دانستند که‬ ‫الزم است باتوجه به شرایط کلی کشور و توافقی که حاصل‬ ‫شده بود برجام تصویب شود‪ .‬بنابراین تالش می کردند که‬ ‫این برجام را در مجلس به تصویب برسانند‪ .‬از طرف دیگر‬ ‫رفتار ایشان را می توان به نوعی بده و بستان با دولت تلقی‬ ‫کرد که ایشــان به هر حال پیام هایی را برای انتخابات به‬ ‫دولت دادند‪.‬‬ ‫اما یک وجه دیگری هم که رفتار ایشــان داشت‪،‬‬ ‫این بــود که ایشــان اصــا اعتنایــی به مســاله وحدت‬ ‫اصولگرایان برای انتخابات اتــی نکردند‪ .‬یعنی توجهی‬ ‫به اینکه با این کاری که دارد می کند اصطالحا چه بالیی‬ ‫بر ســر اصولگرایان برای انتخابات اینده می اید نکردند‪.‬‬ ‫به اعتقاد بنده ایشــان می توانســت حرکت هایی را پیش‬ ‫بگیرد که هــم مقصود یعنی تصویب برجام حاصل شــود‬ ‫و هم تا این مقدار اســیب به وحــدت اصولگرایان برای‬ ‫انتخابات وارد نشود‪.‬‬ ‫این روزها دربــاره مســاله برجــام و موضوعات‬ ‫مربــوط بــه ان بحث های بســیاری می شــود و‬ ‫اظهارنظرهــای فراوانی صــورت می گیرد‪ ،‬اقای‬ ‫قاضی زاده هاشــمی در مصاحبه ای که با سایت‬ ‫مثلث انالین داشتند گفتند که از این پس مبنای‬ ‫غربالگری اصولگرایان برجام است نه فتنه‪ ،‬شما‬ ‫صحبت ایشان را چگونه تفسیر می کنید؟ و اینکه‬ ‫شما فکر می کنید این مساله مبنای شکل گیری‬ ‫جدید در میان اصولگرایان می شود یا خیر؟‬ ‫دربــاره ســوال اول‪ ،‬تا منظــور ایشــان را از این‬ ‫گفته شان کامل متوجه نشوم‪ ،‬اظهارنظ ر دقیقی نمی توانم‬ ‫کنم‪ .‬اما در پاسخ به سوال دوم باید بگویم تصور نمی کنم‬ ‫که مســاله برجام به خط قرمز در میان اصولگرایان مطرح‬ ‫شــود ؛ یعنی موافقین و مخالفین برجــام‪ .‬البته من دقیق‬ ‫نمی دانم منظور اقای قاضی زاده هاشــمی چه بوده است‬ ‫اما اگر این باشــد که ما می گوییم تصــور می کنم یخ این‬ ‫موضوع نخواهد گرفت‪.‬‬ ‫دلیل ان هم این اســت که اوال رهبر معظم انقالب‬ ‫تاکید زیادی داشــتند که جامعه دوقطبی نشــود (مخالف‬ ‫برجام و موافــق برجام) و ثالثــا اینکــه اصولگرایان برای‬ ‫این انتخابات پیش رو نیازبه وحــدت جدی دارند‪ .‬پس به‬ ‫اعتقاد بنده این مساله برجام شاخص و مالک خوبی برای‬ ‫تقسیم بندی اصولگرایان نیست‪.‬‬ ‫ن برخی اصولگرایان‬ ‫به هر حال نمی توان از سخنا ‬ ‫به سادگی گذشــت‪ .‬انها البد تصمیماتی در این‬ ‫مورد گرفته اند‪ .‬می خواهم بپرسم این مساله چه‬ ‫تاثیری بر ائتالف اصولگرایان خواهد داشت؟‬ ‫البتــه بنده ایــن را موضــع جبهه پایــداری تلقی‬ ‫نمی کنم‪ .‬یکی از اعضا اظهارنظری کرده اســت که شاید‬ ‫فقط یک اظهارنظر شخصی باشــد‪ .‬باید بایستیم و ببینیم‬ ‫جبهه پایداری در مجموع باتوجه به کارهایی که در مساله‬ ‫برجام انجام داده اســت و وحدتی که برای انتخابات نیاز‬ ‫دارند به چه جمع بندی خواهند رسید و چه سیاستی را پیش‬ ‫می گیرند‪ .‬ا ز چنین اظهارنظرهایی نمی توان نتیجه گرفت‪.‬‬ ‫با تمــام اتفاقاتی کــه رخ داده اســت‪ ،‬هنوز هم‬ ‫می توان به این موضــوع فکر کرد کــه ائتالفی‬ ‫سراســری میان اصولگرایان شکل بگیرد شبیه‬ ‫ان چیزی کــه اقــای فدایــی گفته بــود‪ ،‬اینکه‬ ‫به دنبال ائتالف جلیلی تا الریجانی هستیم‪ ،‬این‬ ‫صحبت ایشان هنوز هم امکان پذیر است؟ مثال‬ ‫می توانیم به این فکــر کنیم که تحول خواهان و‬ ‫پایداری ها حاضر شوند با رهروانی ها بر سر یک‬ ‫میز بنشینند و مذاکره انتخاباتی کنند؟‬ ‫این کار در حال حاضر و مخصوصــا با رفتار اخیر‬ ‫جبهــه پایــداری و اقــای الریجانی(منظور طیــف اقای‬ ‫الریجانی اســت) بسیار مشکل شده اســت‪ .‬به اصطالح ‬ ‫می توان گفت چاقوها تیزتر شــده اســت‪ .‬نزدیک کردن‬ ‫این دو ســر طیف دیگر خیلی پهلوانــی می خواهد‪ .‬البته‬ ‫امیدواریم که این اتفاق بیفتد‪.‬‬ ‫شما فکر می کنید در نهایت و در جریان انتخابات‬ ‫چه اتفاقی برای اصولگرایان می افتد؟‬ ‫بنده فکر می کنم برای قضاوت درباره این موضوع‬ ‫هنوز زود اســت‪ .‬ولی اگر با این فضایی کــه در حال حاضر‬ ‫شــاهد ان هســتیم و پنج ماه مانده به انتخابات بخواهیم‬ ‫اظهارنظر کنیــم تصور می کنم اصولگرایــان یا اکثریت در‬ ‫مجلس اینده خواهند بود و یا اکثریت شکننده خواهند داشت‬ ‫و یا اقلیت جدی خواهند بود‪ .‬احتمــال اینکه این اکثریت‬ ‫فعلی را که االن هستند حفظ کنند خیلی کم است‪.‬‬ ‫جلسات بررسی برجام در مجلس صف بندی های اصولگرایان را عیان تر کرد‬ ‫فرجامِ برجام‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫استراتژی گفتمان اعتدال در انشقاق اصولگرایان‬ ‫نیره ساری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫تکاپو افتادند و گروه های اصولگرا تالش برای رسیدن به‬ ‫وحدت را افزایش دادند که البته ایــن تالش ها در فقدان‬ ‫ریش سفیدان وحدت سازی همچون ایت الله مهدوی کنی‬ ‫و حبیب الله عسگراوالدی دو چندان شده بود‪.‬‬ ‫این تالش ها در راســتای عبور اصولگرایان از شوک‬ ‫انشقاق در جریان انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 92‬با پا در‬ ‫میانی حجت االسالم تقوی‪ ،‬رئیس شورای سیاستگذاری‬ ‫ائمه جمعه شتاب گرفت و حتی در این میان به کارگیری از‬ ‫تجارب ارزشمند ایت الله مصباح یزدی‪ ،‬رهبر معنوی جبهه‬ ‫پایداری غنیمتی مهم برای اصولگرایان محسوب می شود‪.‬‬ ‫با ایــن وجود امــا طبق اصــول و گفتمــان رقابتی‪،‬‬ ‫سیاست‬ ‫ی رقابت های دو ســویه‪،‬‬ ‫پر واضح اســت که در تمام ‬ ‫حضور حریــف در میدان و تــاش برای کســب نتیجه از‬ ‫عوامل اصلی و مهم برای رســیدن به پیروزی محســوب‬ ‫می شود و در این راســتا تالش مضاعف طرفین به ترغیب‬ ‫هر دو گروه دامن خواهد زد‪.‬‬ ‫از ایــن حیــث‪ ،‬نــگاه بــه رقابت هــای سیاســی و‬ ‫درون گروهی جناح های مختلف نیز بر همین اساس استوار‬ ‫شده است اما انچ ه در این میان قابل اهمیت بوده موضوع‬ ‫اتحاد و ائتالف میان جناح های هم طیف و همفکر نزدیک‬ ‫به یکدیگر است تا ضمن شــناخت و درک توانمندی های‬ ‫حریف‪ ،‬اهداف خود را در یک راستا تعریف کنند و برای غلبه‬ ‫بر دشمن فرضی به پیروزی برسند‪.‬‬ ‫مکانیزم تعریف وحدت در دو جنا ح اصلی اصولگرایان‬ ‫و اصالح طلبان در اســتانه هر انتخاباتی جــزو مهم ترین‬ ‫بحث های روز اســت و با پایان ســوت انتخابات نیز طیف‬ ‫بازمانده از پیروزی در رقابت ها‪ ،‬عالوه بر تمکین از قانون‬ ‫اساســی به برد رقیب مقابل خود احترام می گذارد و ضمن‬ ‫به کارگیری تجارب شکست خود در رقابت صورت گرفته‪،‬‬ ‫ســعی در بازتعریف اساســی عملکرد خود و بهره گیری از‬ ‫خطاهای قبلی می کند‪.‬‬ ‫امــا در این میــان خلــق حماســه مــردم بزرگترین‬ ‫دســتاورد یک رقابت برای هر دو گروه محسوب می شود‬ ‫که خط بطالن هر ادعا خواهد بود‪،‬‬ ‫همانگونــه که حضور حماسه ســاز‬ ‫مردم در ‪ 24‬خردادماه ‪ 92‬شرمساری‬ ‫دشمنان خارجی را به همراه داشت‬ ‫و ایــن انتخابــات یکــی از همین‬ ‫رقابت هایی بود که تجارب بسیاری‬ ‫را بــرای جنــاح اصولگرایــی باقی‬ ‫گذاشت‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بعد از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری هفتم و هشتم و‬ ‫انچــه از رئیس دولتاشــان بر جای‬ ‫ماند دیگر قــادر به ارائــه چهره ای‬ ‫موجه بــه جامعه نبودنــد‪ ،‬به همین‬ ‫خاطــر بــه کار گیــری از چهره ای‬ ‫اعتدالــی شــانس پیــروزی مقابل‬ ‫حریف را بــرای انها افزایش می داد‬ ‫و بر همین اساس با معرفی چهره ای‬ ‫معتدل‪ ،‬یک گام به جلو برداشــتند‬ ‫و گفتمان جدیدی را به نام اعتدال‬ ‫خلق کردند‪.‬‬ ‫پیروزی کاندیدایی که در انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫با حمایــت اصالح طلبان و طرح شــعار «اعتــدال» کلید‬ ‫پاســتور را در اختیار خود گرفت‪ ،‬باعث شد تا اصولگرایان‬ ‫و حتی برخی منتقدان جدی روحانی نیز بعد از اعالم نتایج‬ ‫انتخابات ‪ 24‬خرداد ماه خــود را هوادار «اعتدال» معرفی‬ ‫کردند و حتی در این راه بیش از رئیس جمهوری که مشــی‬ ‫خود را اجتنــاب از افــراط و تفریط عنوان کــرده‪ ،‬بر طبل‬ ‫اعتدال بکوبند و موج راه افتــاده از گفتمان اعتدال بعد از‬ ‫انتخابات ‪ ،92‬به حدی وسیع جلوه داده شد که حتی افرادی‬ ‫هم از میانه روی و اعتدال هراس داشتند‪ ،‬ب ر ترس خود فائق‬ ‫شدند‪ .‬با وجود ابنکه جناح رقیب از دیر باز عاملی وحدت ساز‬ ‫برای طیف اصولگرایی به شمار می رفت اما ذکر این نکته‬ ‫قابل اهمیت اســت که در انتخابات ‪ ،92‬این اصولگرایی‬ ‫نبود که شکســت خورد چراکه اصولگرایی یک اندیشــه و‬ ‫فکر برخاســته از متن انقالب اســامی و نــه یک جریان‬ ‫سیاسی است؛ بلکه این شکست را خواصی از اصولگرایان‬ ‫تجربه کردند‪.‬‬ ‫این در حالی بود کــه در انتخابات مجلــس نهم نیز‬ ‫محوریت جامعتین متشکل از جامعه مدرسین حوزه علمیه‬ ‫قم و جامعــه روحانیت مبارز مورد پذیــرش همه گروه های‬ ‫اصولگرا قرار نگرفت و اصولگرایــان در قالب فرمول ‪7+8‬‬ ‫وارد میدان شدند و تالش های مرحوم ایت الله مهدوی کنی‬ ‫و ایت الله محمد یزدی دبیران وقت جامعه روحانیت مبارز و‬ ‫جامعه مدرسین حوزه علمیه قم برای اجماع میان گروه های‬ ‫مختلف اصولگرا بی نتیجه ماند و در نهایت جبهه پایداری با‬ ‫رهبری ایت الله محمدتقی مصباح یزدی و جبهه ایستادگی‬ ‫نزدیک به محسن رضایی لیست های انتخاباتی مجزا ارائه‬ ‫دادند و از سوی دیگر جبهه پایداری انقالب اسالمی که در‬ ‫‪ 6‬مرداد سال ‪ 90‬اعالم موجودیت کرده و از همان ابتدا‪ ،‬در‬ ‫پیش گرفتن مسیری مجزا از جبهه متحد را تکذیب می کرد‬ ‫اما باالخره در ‪ 10‬بهمن همان سال اعالم کرد که با تاکید‬ ‫بر «رقابت مومنانه» برای حضور در انتخابات اعالم امادگی‬ ‫کرده و ‪ 25‬بهمن ماه لیست ‪ 30‬نفره ای برای تهران و ‪200‬‬ ‫نفره در سراسر کشور ارائه داد‪.‬‬ ‫پس از این بــود کــه اصولگرایان برای رســیدن به‬ ‫وحدت در چارچــوب جدید و به کارگیری تجــارب قبلی به‬ ‫نقشــه وحدت هیچ گاه برای رقیب خوشایند نیست چرا که‬ ‫الزمه انتخابات رقابت جریان ها و تشــکل های سیاسی با‬ ‫یکدیگر است‪ ،‬به همین جهت جریان مقابل اصولگرایان‬ ‫ضمن عبور از گعده های وحدت و همگرایی مدعی شــدند‬ ‫اصولگرایان به وحدت نخواهند رســید و در همین راســتا‬ ‫تالش در راســتای بــر هم شکســتن این وحــدت را اغاز‬ ‫کردند و شــاید حریف اصولگرایان با تفکر شطرنجی خود‬ ‫نسبت به روند مناسب وحدت گرایی اصولگرایان احساس ‬ ‫ترس و نگرانی کرد که بر همین اســاس از عوامل انشقاق‬ ‫جهت به کارگیری علیه طیف های مختلــف اصولگرا بهره‬ ‫جست‪.‬‬ ‫یکی از همین عوامل‪ ،‬برجام و مذاکرات هســته ای‬ ‫بود که بارها و بارها طیف های مختلف اصولگرایی همچون‬ ‫رهروان والیت و پایداری هــا را مقابل یکدیگر قرار داد و در‬ ‫این میان با افزایش این اختالف‪ ،‬میزان تشکیل جلسات‬ ‫وحدت ســاز که روند مناســبی هم داشــت‪ ،‬در این طیف‬ ‫کمرنگ تر شد‪.‬‬ ‫این در حالی اســت که گفتمان اعتــدال‪ ،‬از فرصت‬ ‫برجام برای روبه رو قــرار دادن اصولگرایان مقابل یکدیگر‬ ‫استفاده کرد و به جای عاملی وحدت ساز‪ ،‬بر طبل اختالفات‬ ‫دمید‪.‬‬ ‫از انجایی کــه دو صد گفته چون نیم کردار نیســت‪،‬‬ ‫بنابراین جریــان اعتدال به رغم شــعارهای خود‪ ،‬عملکرد‬ ‫سیاسی متضادی را نشان داد‪.‬‬ ‫اری؛ دعوای طرح برجام مجلــس در یکی از اخرین‬ ‫استراتژی های رقابتی اصالح طلبان‪ ،‬به تقابلی تمام عیار‬ ‫میان دو گــروه پایــداری و رهروان‬ ‫والیت منجر شد که البته روشن است‬ ‫بخشی از مشــکالت فعلی ریشه در‬ ‫گذشته دارد و بخشی از اصولگرایان‬ ‫هم مسبب این وضعیت بوده اند اما‬ ‫روندی که در پیش گرفته شــد تنها‬ ‫کوبیدن بر طبــل اختالفات حاصل‬ ‫از تفکر رقابتی گفتمان اعتدال بود‬ ‫و اکنون با تصویب برجام‪ ،‬حال بیش‬ ‫از پیش استراتژی جریان پایداری بر‬ ‫این استوار می شود که اقای روحانی‬ ‫را دشمن اصلی خود قلمداد کنند‪.‬‬ ‫اکنون گمان این خواهد رفت‬ ‫که در چنیــن شــرایطی و تنها کمتر‬ ‫از شــش ماه باقیمانده تــا انتخابات‬ ‫مجلس شورای اسالمی‪ ،‬جناح های‬ ‫مختلف اصولگرایــی از هدف خود‬ ‫که بر پایه وحدت بوده است‪ ،‬فاصله‬ ‫گرفته و جریــان اصولگرایی ضمن‬ ‫انشــقاق از جناح های مختلف خود به ســمت افراد نسبتا‬ ‫سنتی همچون ناطق نوری سوق پیدا کرده و با نا امیدی از‬ ‫پیروزی در انتخابات‪ ،‬حوزه انتخابیه خــود را به کاندیدای‬ ‫اصالح طلب و به خصوص حامیان دولت واگذار کنند‪.‬‬ ‫اصالح طلبان که اکنون فرجــام برجام را ختم به خیر‬ ‫تلقی می کننــد‪ ،‬درایت رئیس مجلس را ســتوده و تندروی‬ ‫منتقدین را نکوهش می کنن د و تاکید می کنند که منافع ملی‬ ‫تحت الشعاع مقاصد جناحی و سیاسیقرارنگرفتواکثریت‬ ‫نمایندگان منصفانه عمل کردند‪ ،‬در حالی که این میان‪ ،‬تنها‬ ‫همگرایی اصولگرایان زیر سیاست های گفتمان اعتدال‬ ‫نادیده گرفته شد‪.‬‬ ‫‪47‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫اصولگرایانازبرجامچهمی خواستند؟‬ ‫امیرابراهیم رسولی‬ ‫مدیرمسئول سایت نماینده‬ ‫سیاست‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪5‬‬ ‫وضعیــت سیاســی حاکم در دو مــاه اخیر کشــور را‬ ‫می توان در پازل مجلس شــورای اســامی تعریف کرد‪.‬‬ ‫ظاهر موضوع ارجاع پرونده برجام برای بررسی به مجلس‬ ‫اصولگرا بود‪ .‬مجلسی که در کل اصولگرا خوانده می شد‬ ‫اما با بدعتی غلط در مجلس هشتم دوپاره شده بود‪.‬‬ ‫با ورود برجام به مجلس با طرحی از ســوی اعضای‬ ‫فراکســیون اصولگرایان‪ ،‬کمیسیون ویژه بررسی برجام با‬ ‫رای اکثریت نمایندگان مردم ایجاد شــد‪ .‬گرچه بســیاری‬ ‫تالش کردند در ترکیب اعضای این کمیسیون نفوذ کرده‬ ‫یا موثر باشند اما نمایندگان با رای خود ترکیبی جالب توجه‬ ‫را به ریاست زاکانی برگزیدند‪.‬‬ ‫این کمیســیون در طول هفته ها بررسی برجام سعی‬ ‫کرد از روش هایی دقیق‪ ،‬مستدل و منطقی به تهیه گزارش‬ ‫بپردازد‪ .‬در این بین فشــارهای سیاســی برای عجله این‬ ‫کمیســیون در بررســی عجیب بود‪ .‬اما زاکانی توانست با‬ ‫همراهی اکثریت اعضا گزارشی را تهیه کند که با استقبال‬ ‫کارشناســان خبره و حتی رئیس مجلس مواجه شد‪ .‬پس‬ ‫از قرائت گزارش بررسی برجام در صحن علنی در اقدامی ‬ ‫تامل برانگیز اقلیتی پنج نفره از این کمیســیون دســت به‬ ‫ساختارشــکنی زدند و بیانیه ای صادر و به تعریف و تمجید‬ ‫صــرف از برجام پرداختند‪ .‬شــاید بتوان گفــت اغاز تنش‬ ‫سیاسی در برجام و بررسی ان در مجلس با اقدام این اقلیت‬ ‫صورت گرفت که معلوم نبود با چه نیت و هدفی دســت به‬ ‫این عمل زدند‪.‬‬ ‫علی ای حال می توان بیانیه پنج نفره را اغاز شــکاف‬ ‫میان نمایندگان در مجلس اصولگــرا قلمداد کرد‪ .‬رئیس‬ ‫محترم مجلس که از ابتدا سعی داشت برجام را مصلحانه‬ ‫از مجلس خارج کند‪ ،‬طرح دو فوریتی اش که با دفاع خود‬ ‫از ان همراه بود با شکست رای اکثریت نمایندگان مواجه‬ ‫شــد و یک فوریت ان به جــای ارجاع به کمیســیون ویژه‬ ‫برجام به کمیسیون امنیت رفت که از قضا رئیس ان یکی‬ ‫از ان پنج نفر بیانیه نویس بود‪ .‬وی نیز در اقدامی عجوالنه‬ ‫دو ساعته یک فوریت را به هیات رئیسه فرستاد تا منویات‬ ‫توافق نشده خود را در متن بیانیه اینگونه جبران کند‪ .‬یک‬ ‫فوریت یکشنبه تصویب شــد و بررسی جزئیات به سه شنبه‬ ‫ان هفته موکول گردید‪.‬‬ ‫تصویب کلیات توســط نمایندگان اصولگرا نشــان‬ ‫مــی داد اصولگرایــان در قبول کلیــات برجــام به عنوان‬ ‫تصمیمی برای نظام و با نظر جزءجزء قانونی کشور حرفی‬ ‫ندارند‪ .‬اما غائله ان زمانی بود که خاطره یکشــنبه ســیاه‬ ‫مجلس با حضور احمدی نژاد زنده شــد تا سه شنبه سیاهی‬ ‫دیگر این بار در تاریخ مجلس نهم ثبت شود‪.‬‬ ‫تصویب جزئیــات‪ ،‬بــدون ارائه پیشــنهادات انبوه‬ ‫نمایندگان مردم در ‪ 20‬دقیقه رهــاوردی چون اختالف و‬ ‫بداخالقی از ســوی برخی دیگر نداشت‪ .‬روشی عجوالنه‬ ‫باعث اقدامات هیجانی از ســوی برخی شــد کــه حتی با‬ ‫توضیح چند خطی در روز بعدش قابل جبران نشد‪.‬‬ ‫نتیجــه ایــن عمــل و عکس العمل هــای عجیب و‬ ‫غیرعقالنی چیزی جز خوشحالی ضد اصولگرایی در جریان‬ ‫خارج مجلس و رسانه های انان نبود‪.‬‬ ‫اما به واقع اصولگرایان از برجام چه می خواستند؟‬ ‫بر اســاس امار و اکثر نظرســنجی ها مردم فعال راه‬ ‫نجات خود را در تایید برجام برای رفع مشکالت اقتصادی‬ ‫خود می دانند‪ ،‬رهبر انقالب هم که بررسی را حق نمایندگان‬ ‫مردم دانســته بودند‪ ،‬با این وجود ایا مرام کاسبی سیاسی‬ ‫این نبود که اصولگرایان در سه ماه مانده به انتخابات دور‬ ‫بعد مجلس یا سکوت می کردند یا همراه می شدند؟‬ ‫انچه عقالنی به نظر می رسد در عرصه سیاست همین‬ ‫روش بود‪ .‬اینکه چه فراکسیون اصولگرایان‪ ،‬چه اعضای‬ ‫ان‪ ،‬چه حتی افرادی که تندتر از فراکسیون شدند و تکروی‬ ‫کردند به فکر ســه ماه بعد بودند‪ ،‬این روش برای انان چه‬ ‫سودی داشت؟‬ ‫جریان اصولگرا (کــه البته به جز اقلیتــی از انان به‬ ‫دلیل عملکــرد و به کاربــردن بعضی الفــاظ انتقاد جدی‬ ‫وارد اســت) در تمام این مــدت چه در مرحلــه مذاکرات‬ ‫ژنو‪ ،‬چه لوزان و چه در مرحله برجام ســعی داشــت منافع‬ ‫شــخصی خود را چشم پوشــی و بــه انقالب و اســتقالل‬ ‫کشــور بیندیشــد‪ ،‬انگاه هم کــه برجــام در کلیــت مورد‬ ‫قبول نظــام قرار گرفــت تمکین کــرد و در جزئیات حرف‬ ‫داشــتند امــا حاضــر بــه تشــنج و چنددســتگی نبودند‪.‬‬ ‫پس ســواالت مطرح شــده با کمــی عقالنیت به پاســخ‬ ‫خواهــد رســید کــه اصولگرایــان در برجــام به دنبــال‬ ‫چه بودند‪.‬‬ ‫ایــا برداشــته شــدن تحریم هــا‪ ،‬رفع مشــکالت‬ ‫اقتصادی مــردم و هرانچه وعده دولت تدبیــر و امید در‬ ‫‪2/5‬ســال بوده و تا کنون محقق نشــده‪ ،‬جــزو ارزوهای‬ ‫اصولگرایان نیست؟‬ ‫اینها ســواالتی اســت که هر عقل انقالبی سلیم با‬ ‫منطق می تواند پاسخی روشن برای ان بیابد‪ .‬در تمام این‬ ‫ماه ها به خصوص بررسی برجام نهایی در مجلس عملکرد‬ ‫اصولگرایــان از رئیس فراکســیون تا رئیس کمیســیون‬ ‫بررســی برجام‪ ،‬هشــدار بود و نگرانی وگرنه هیــچ نمونه‬ ‫مخالفی با مذاکره وجود نداشت‪.‬‬ ‫اینکه عده ای به دنبال رای سیاسی و تثبیت جایگاه‬ ‫خود در تصویب برجام عجله داشــتند وصله ای اســت که‬ ‫البته به هیچ اصولگرایی نمی چسبد‪.‬‬ ‫امروز اگر برجام درست اجرا شود‪ ،‬تحریم ها برداشته‬ ‫شود‪ ،‬خط قرمزها حفظ شود و دولت جمهوری اسالمی به‬ ‫نتیجه برسد اصولگرای واقعی ناراحت نخواهد بود و اینده ‬ ‫قضاوت خواهد کرد اصولگرایان این تکاپو و تالش را برای‬ ‫انقالب می خواستند یا نفعی که وجود نداشت‪.‬‬ ‫اصولگرایان امروز در مجلس گرچه شفاف تر شده اند‬ ‫به لحاظ اقلیتی و حامی برجام به صورت احساسی و اقلیتی‬ ‫منتقد با روش نامعقول اما اکثریت اصولگرا بیدار اســت و‬ ‫پسابرجام را رها نخواهد کرد‪.‬‬ ‫تصمیمدکتر‬ ‫سیاست‬ ‫علی الریجانی در مهمترین روزهای سیاست ورزی اش به سر می برد‪.‬‬ ‫حرف و حدیث پیرامون او زیاد اســت‪ .‬برخی می گویند او به ائتالف با حسن‬ ‫روحانی فکر می کند برخی بر این باورند که او برنامه ای برای هم نشــینی با‬ ‫اصالح طلبان دارد و برخــی دیگر نیز می گویند او هرگــز از اصولگرایان جدا‬ ‫نخواهد شد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫ایاماجرایبرجامدرمجلسموجبتغییرشرایطسیاسیعلیالریجانیمی شود؟‬ ‫سیاست‬ ‫در میانه محافظه کاری و اعتدال‬ ‫‪49‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫‪1‬‬ ‫علی الریجانی؛ او حاال بیش از همیشــه زیر ذره بین‬ ‫اهل سیاســت اســت‪ .‬برخی می گویند او چند ماهی است‬ ‫شیفت سیاســی کرده و به جایی در نزدیکی حسن روحانی‬ ‫رســیده‪ ،‬برخی دیگرهم می گویند او همانجا ایستاده‪ ،‬این‬ ‫دیگران هســتند که تعاریف ســنتی جناح را تغییر داده اند‪.‬‬ ‫هر چه هســت حاال علی الریجانی از مهمترین چهره های‬ ‫اصولگرا شــده کــه در این چینــش تــازه نیروهــا حتما از‬ ‫مولفه های اصلی صورت بندی و شکل تازه جناح خواهد بود‪.‬‬ ‫شیخ و دکتر!‬ ‫در همهمه ثبت نام ها برای انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫یازدهم نام علی الریجانی هم زیاد برده می شــد‪ .‬می گفتند‬ ‫حاال که علی اکبر والیتی راهش را از اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫و علی اکبر ناطق نوری جدا کرده‪ ،‬این علی الریجانی است‬ ‫که می تواند مورد وفاق باشد برای دولت وحدت ملی‪ .‬او اما‬ ‫خیلی زود و قبل از سایرین گفت که بنایی برای امدن ندارد‬ ‫و ماندن در بهارستان را به ریســک رفتن به پاستور ترجیح‬ ‫می دهد‪ .‬با این همه باز او محل توجه بود؛ توجه از این جهت‬ ‫که او به کدام نامزد گرایش بیشــتری دارد‪ .‬او سکوت پیشه‬ ‫کرده بود اما از همــان قرابتش به علی اکبــر ناطق نوری و‬ ‫برخی حرف هایی که همسو با اکبر هاشمی رفسنجانی بود‬ ‫می شد فهمید که او دلش چندان با ائتالف سه گانه یا مثال‬ ‫سعیدجلیلینیست‪.‬اوبهجهتفاصلهجناحیحتمابهمحمد‬ ‫رضا عارف هم گرایش نداشته است‪ .‬به همین سبب است‬ ‫که خیلی ها می گویند وقتی حســن روحانی رئیس جمهور‬ ‫شد می شــد رضایت را در چهره علی الریجانی دید‪ .‬او حاال‬ ‫با رئیس جمهوری مواجه بود که به صندلی ســابق محمود‬ ‫احمدی نژاد تکیه زده اســت‪ .‬فــردی که الریجانــی از او‬ ‫خاطرات تلخی در ذهن داشــت‪ .‬مجادالت تنــد روزهای‬ ‫ماه های اخر که کار را برای رئیس مجلس بسیار سخت کرده‬ ‫بود‪ .‬او اکنون می توانســت در پارلمان بــا رئیس جمهوری‬ ‫مواجه باشــد که تقریبا مانند خودش فکر می کرد و در پس‬ ‫پرده با همان ها نشست و برخاست داشت که از نزدیکترین‬ ‫افراد وقت به خودش بودند‪ .‬روحانی که کابینه اش را برای‬ ‫رای اعتماد به مجلس برد علــی الریجانی همه کار برای او‬ ‫کرد‪ .‬این تعبیر تحلیلگران متعددی است که می گویند اگر‬ ‫علی الریجانی نبود در پس مخالفت های عیان فراکسیون‬ ‫اصولگرایان و البی های پنهان محمد رضا باهنر شاید تعداد‬ ‫بیشــتری از اعضای کابینه رای نمی اوردند‪ .‬فراکســیون‬ ‫رهروانی که در مواجهه با دولت جدید ریزش هایی پیدا کرده‬ ‫بود بدون کمک علی الریجانی نمی توانست چندان حسن‬ ‫روحانی را امیدوار نگه دارد‪ .‬این اما تنها ماجرای میان شیخ و‬ ‫دکتر سیاست معاصر ایران نبوده است‪ .‬دکتر در بزنگاه های‬ ‫مهم دیگری هم به یاری شیخ رفته است‪ .‬او حتی در ماجرای‬ ‫اســتیضاح یکی از وزرا انچنان عیان ریسک کرد که وقتی‬ ‫همتش به سرانجامی مثبت نرسید حمید رسایی از سر ذوق‬ ‫یک دست نوشــته بزرگ مقابل دوربین رسانه ها باال برد که‬ ‫دو پینگ الریجانی جواب نداد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫برجام پر دردسر‬ ‫عمر دولت روحانی که به نیمه رســید تالش ها برای‬ ‫توافق با غرب هم نتیجه داده بود‪ .‬حاال حســن روحانی به‬ ‫برجام رســیده و وقتی مقامات عالی خواســتند که مجلس‬ ‫به پروسه توافق هســته ای ورود پیدا کند باز کار برای علی‬ ‫الریجانی سخت شده بود‪ .‬او می دانست مهمترین مخالفان‬ ‫سیاسی حســن روحانی در مجلس حضور دارند و برجام کار‬ ‫ساده ای برای خروج از بهارستان نخواهد داشت‪ .‬اینکه چرا‬ ‫علیالریجانی با اینتصویر ذهنی اجازه دادتا علیرضا زاکانی‬ ‫به ریاست کمیسیون برجام برسد سوالی است که برای اهل‬ ‫تحلیل هنوز بی پاسخ مانده اما هر چه بود روزهای پر چالشی‬ ‫در کمیسیون ویژه بر برجام گذشــت‪ .‬همه انهایی که در دو‬ ‫سال گذشته ســکوت کرده بودند از ســعید جلیلی گرفته تا‬ ‫برخی دیگر از دست اندرکاران تیم سابق هسته ای پایشان‬ ‫به ماجرا باز شد و حرف های ناگفته فراوانی به میان امد‪ .‬او‬ ‫هفته سختی را پشت سر گذاشــت‪ .‬باید برجام را از مجلس‬ ‫عبور می داد تا هزینه تاخیر متوجه کشور نشود‪ .‬این اما همه‬ ‫ماجرا نبود‪ .‬علی الریجانی برای رســیدن به این تصمیم و‬ ‫تدبیر اینکه چگونه باید از سد مخالفان بگذرد به نوع خاصی‬ ‫از سیاســت ورزی اش تکیه کرد و همچنان هزینه این نوع‬ ‫از سیاست ورزی اش را پرداخت می کند‪ .‬کار به انجا رسیده‬ ‫اســت که او در مواجهه با منتقدان رک و صریح می گوید‪:‬‬ ‫«من در رســیدگی به پرونده هســته ای دخالتی ندارم‪ .‬این‬ ‫پرونده‪ ،‬پرونده رهبر معظم انقالب اســت‪ .‬شاید بیشترین‬ ‫وقتمسئوالنکشورصرفهمینموضوعاتشد‪،‬به طوری‬ ‫که شورای هسته ای به عنوان تصمیم گیر در مسائل بیش‬ ‫از ‪ 20‬جلسه در این قضیه داشت و تمامی ابعاد را بررسی کرد‬ ‫و همچنین مذاکره را هدایت می کرد‪ .‬در این شرایط برخی‬ ‫می گویند جلســات کم فایده غیر راهبردی بود‪ ،‬باید به انها‬ ‫گفت که چرا وقتی اطالع ندارید اظهارنظر می کنید؟ برخی‬ ‫اوقات در این جلسات مسیری تعیین می شد اما بعد مجبور‬ ‫بودیم که مســیر را به دلیل حفظ نشدن منافع کشور عوض‬ ‫کنیم و در این راه حتی دو ماه طول می کشید که مسیر عوض‬ ‫شود‪ ».‬البته وقتی او این حرف ها را زد مهمترین مخالف این‬ ‫روزهایاویعنیعلیرضازاکانیدرپاسخگفتهاست‪«:‬رهبری‬ ‫همان طــور که به صراحــت فرمودند‪ ،‬در جزئیــات دخالت‬ ‫نمی کردند و این ادعا که پرونده پرونده رهبری است‪ ،‬ظلم‬ ‫مضاعفی به رهبری اســت که هر جا کم می اورند‪ ،‬موضوع‬ ‫را به سمت رهبری سوق بدهند‪ .‬این موضوع را نمی پذیریم‪.‬‬ ‫مســئولیت این مذاکرات بر عهده کمیته هسته ای است؛‬ ‫البته برخی اعضای ان این موضوع را نمی پذیرند و می گویند‬ ‫ما در جریان مذاکرات نبودیم‪ ،‬بنابراین مسئولیت مذاکرات‬ ‫برعهده اقایان الریجانی و روحانی است‪».‬‬ ‫او اکنون متهم است به اینکه با یک تدبیر شخصی از‬ ‫انچه که برای عبور کم هزینه تر برجام از مجلس توافق شده‬ ‫بوده گذشته و برای اینکه با موج مخالفان مواجه نشود طرح‬ ‫هســته ای مجلس را بدون هیچ تغییری به تصویب رسانده‬ ‫است‪ .‬درست همین جاست که اتش مخاالن تند تر شده و او‬ ‫را با اتهامات تازه تری مواجه ساخته اند‪.‬‬ ‫الریجانی و پایداری ها‬ ‫اگر از این مجادالت شــکلی و عیان بگذریم مســاله‬ ‫این اســت که علی الریجانی با برخی طیف های اصولگرا‬ ‫زاویه هایی دارد‪ .‬از همه مشــخص تر او هرگز با پایداری ها‬ ‫ابشدریکجوینرفتهاست‪.‬انهامنتقد ترینطیفسیاسی‬ ‫به علی الریجانی هستند و این اختالفشان را هم بی محابا و‬ ‫در هر فرصتی نشان می دهند‪ .‬اگر چه تا کنون تالش هایی‬ ‫متعدد برای حل اختالف و کاهش فاصله از سوی چهره ها‬ ‫و طیف های مختلف صورت گرفته اما هیچ کدام از این دو‬ ‫قطب تمایلی برای هم چســبی سیاسی ندارند‪ .‬طرفه اینکه‬ ‫در خبری تایید نشده گفته می شود علی الریجانی در اخرین‬ ‫جلسه ای که در این مورد برگزار شده گفته است که هرگز به‬ ‫ائتالف با پایداری ها نمی اندیشد‪ .‬او گویا اشاراتی به ماجرای‬ ‫حمله به خودش در قم و نیز تحوالت مجلس داشته و بر این‬ ‫اساس گفته است که حاضر نیست به محور ائتالفی بپیوندد‬ ‫که یک پای ان پایداری ه ا باشند‪.‬‬ ‫الریجانی و سنتی ها‬ ‫حاال یک ســوال مهم در این میان وجــود دارد و ان‬ ‫اینکه ایا علی الریجانی در شرایط فعلی رهبر راست گرایان‬ ‫سنتی به شــمار می رود؟ واقعیت این است که راست سنتی‬ ‫اکنون دیگر مانند گذشته نیست‪ .‬در این طیف هم می توان‬ ‫اسدالله بادامچیان و مصباحی مقدم را دید که زاویه شان با‬ ‫جبهه پایداری محسوس و معلوم است و هم می توان حمید‬ ‫رضا ترقی‪ ،‬محمد کاظم انبارلویی و سالک را دید که در عین‬ ‫عضویت در تشکل های راست ســنتی خود را به رهپویان و‬ ‫پایداری نزدیک کرده اند‪ .‬پس در چنیــن معادله ای قبل از‬ ‫اینکه بگوییم علی الریجانی می تواند رهبر راســت ســنتی‬ ‫تلقی شــود یا خیر باید به این فکر کنیم که اکنون از راست‬ ‫سنتی چه تصویری شکل گرفته است‪ .‬و شاید درست تر این‬ ‫باشد که ما باید صبر کنیم تا تکلیف راست سنتی با خودش‬ ‫مشخص تر شود‪ .‬در پس همین تحوالت است که گویا یکی‬ ‫از راست گرایان سنتی به علی الریجانی پیشنهاد داده که با‬ ‫حمایتازمثلثانتخاباتموتلفه‪،‬پایداریوایثارگرانشانس‬ ‫پیروزی خود در انتخابات مجلس را افزایش دهد و حتی به او‬ ‫این هشدار را داده که اگر چنین نباشد ممکن است ریسک‬ ‫عدم پیروزی او نیز باال رود‪ .‬درســت در میانه همین حرف و‬ ‫حدیث هاست که شنیده می شود علی الریجانی از دبیرکل‬ ‫شدن اسدالله بادامچیان در موتلفه حمایت می کند تا شاید‬ ‫راست گرایان به روزهای سابق خود باز گردند‪.‬‬ ‫ائتالف با چپ ها؟‬ ‫در این میان یک نکتــه مهم دیگر هم وجــود دارد‪.‬‬ ‫اصالح طلبان تالش هایی را برای ائتالف با علی الریجانی‬ ‫ل داده اند‪ .‬این یک تحلیل یا یک خبر صرف نیست‪.‬‬ ‫شــک ‬ ‫این نکته را می تــوان از حرف ها و اکت های اصالح طلبان‬ ‫حس کرد‪ .‬پیش تر محمد عطریانفر‪ ،‬عضو ارشد کارگزاران‬ ‫سازندگی نیز گفته بود که الریجانی را به نسیه عارف ترجیح‬ ‫می دهیم‪.‬‬ ‫حاال گویا در جدیدترین تحول بنا بر این شــده است‬ ‫که اصالح طلبان و حامیان دولت در حوزه هایی که جریان‬ ‫الریجانی نامزد دارنــد کاندیدا معرفی نکننــد‪ .‬این البته در‬ ‫حالی است که روح الله حسینیان در تازه ترین اظهارنظرش‬ ‫گفته است‪« :‬من خیلی به طیف الریجانی امیدوار نیستم‬ ‫که بتواند با اصولگرایان به وحدت برســد‪ .‬بــه نظرم اقای‬ ‫الریجانی بیشتر در حال حاضر با کارگزارانی ها رابطه دارد و‬ ‫در حال سازش با دولت است‪».‬‬ ‫حتی علی اکبر اولیا که از نزدیکان سیاسی محمدرضا‬ ‫عارف است‪ ،‬نیزگفته اســت‪« :‬عملکرد دولت احمدی نژاد‬ ‫بسیاری از عقالی اصولگرا و اصالح طلب را به هم نزدیک‬ ‫کرد‪.‬اتفاقاتی که در دولت اقای احمدی نژاد رخ داد بسیاری‬ ‫از عقالی اصولگــرا و اصالح طلب را به هــم نزدیک کرد‪.‬‬ ‫به طور حتم امدن اقــای روحانی هم نتیجــه نزدیکی این‬ ‫دوجریان به هم بود بنابراین بنده معتقدم کماکان احتمال‬ ‫وقوع ایــن اتفــاق وجــود دارد‪ .‬از انجایی کــه در مجلس‬ ‫‪290‬نماینده حضور دارند بنابراین ممکن اســت ما شــاهد‬ ‫بروز طیف جدیدی در عرصه سیاســی کشــور باشــیم اما‬ ‫به نظر می رســد مجموعه عقالی هر دو طــرف بتوانند در‬ ‫مجلس اینده وزن قابل توجه و تاثیرگذاری داشــته باشند و‬ ‫در انتخابات اتی موفق باشند‪.‬به نظر می رسد زمینه تفاهم‬ ‫میان الریجانی و اصالح طلبان وجود داشته باشد‪ .‬دوستان‬ ‫تالش می کنند در سطح کشور یک فضای ائتالفی را ایجاد‬ ‫کنند بنابراین امیدواریم در نتیجه این همگرایی ها به نتیجه‬ ‫مثبت برسیم‪ ».‬ایا او ائتالف با اصالح طلبان را می پذیرد؟‬ ‫شیخ به دکتر رسیده است؟‬ ‫حاال در همین شرایط است که برخی می گویند ذات‬ ‫اصولگرای علی الریجانــی او را از ائتالف با اصالح طلبان‬ ‫بر حذر خواهد داشــت اما اصال بعید نیســت که او در پس‬ ‫تحوالتی که در ماه های اخیر رخ داده به ائتالف با دولتی ها‬ ‫برسد‪ .‬در سطح دیگری از تحلیل می گویند علی الریجانی‬ ‫از شرط و شروط طیف چپ اصولگرا از پایداری ها گرفته تا‬ ‫رهپویان و ایثارگران به تنگ امده است‪ .‬او درست د ر همان‬ ‫شرایطی است که سنتی هایی همچون علی اکبر ناطق نوری‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫دران قرار دارند شاید دلخور از برخی رفقا و شاید در اندیشه‬ ‫اینده سیاســت ایــران‪ .‬رســمی تر از همه این ســخنگوی‬ ‫فراکســیون رهروان والیت اســت که با حرف هایش همه‬ ‫شایعات را تایید کرده‪ .‬او گفته بود که الریجانی به حامیان‬ ‫دولت می پیوندد و البته این را هــم گفته بود که محمد باقر‬ ‫نوبخت مامــور به اجرای این همچســبی سیاســی شــده‬ ‫است‪ .‬حاال که این اتفاق رونمایی شده چپ های اصولگرا‬ ‫براشفته اند و علیرضا زاکانی می گوید این یک تصمیم غلط‬ ‫اســت‪ .‬علیرضا زاکانی‪ ،‬دبیرکل جمعیت رهپویان انقالب‬ ‫اســامی درباره ائتالف علی الریجانی با حســن روحانی‪،‬‬ ‫گفته بود‪« :‬نگاه ما نگاه حداکثری است که همه طیف های‬ ‫اصولگراازجملهطیف اقایالریجانیراهم در بر می گیرد‪».‬‬ ‫وی همچنین درباره ائتالف علی الریجانی با روحانی‬ ‫درانتخابات مجلس دهم گفته اســت‪« :‬این یک تصمیم‬ ‫سیاســی اســت‪ .‬البته به نظر من این تصمیم غلط اســت‬ ‫حاال هر کســی می تواند این تصمیم غلط را بگیرد یا نگیرد‬ ‫درهرحال چنین ائتالفی تصمیم غلطی است‪ ».‬اما ابراهیم‬ ‫نکو‪ ،‬عضو فراکســیون رهــروان والیت مجلس شــورای‬ ‫اســامی در این باره‪ ،‬گفت‪« :‬بنده معتقــدم از انجایی که‬ ‫افکار اقایان الریجانی و روحانی به هم نزدیک است بنابراین‬ ‫می توانند برای انتخابات دریک ائتالفقرارگیرند البته برای‬ ‫چنینائتالفیبهنشست هایطوالنینیازاست‪».‬ویدرباره‬ ‫جایگاه الریجانی در بین اصولگرایان‪ ،‬تاکید کرده اســت‪:‬‬ ‫«باتوجه به مواضع معتدلی که اقای الریجانی دارند ایشان‬ ‫با انتقادهایی از ســوی جبهه اصولگرایان مواجه می شوند‬ ‫بنابراین بنده معتقدم اقای الریجانی در جبهه اعتدالیون قرار‬ ‫می گیرد‪ .‬الریجانی بیشتر می تواند به روحانی نزدیک شود‬ ‫چراکه اگر ایشان تغییر رویه دهد و در جبهه اصولگرایان قرار‬ ‫گیرد برایش شرط و شــروط خواهند گذاشت که این مساله‬ ‫برای اقای الریجانــی غیرقابل هضم خواهد بــود بنابراین‬ ‫پذیرش ایشان در جبهه اعتدالیون بیشتر خواهد بود‪» .‬‬ ‫الریجانی حتما در ائتالف اصولگرایان‬ ‫حضور خواهد داشت‬ ‫حاشیه ای بر سیاست ورزی رئیس مجلس‬ ‫حسن رضایی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪2‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫علی الریجانی را باید از جمله سیاســتمداران نســل‬ ‫اول انقالب دانست که با وجود سن کم‪ ،‬حضور در مناصب‬ ‫سیاســی و فرهنگی زیــادی را تجربه کرده اســت‪ .‬اقای‬ ‫رئیس مجلس در ســن ‪ 34‬ســالگی به وزارت ارشاد دولت‬ ‫سازندگی رفت‪.‬‬ ‫الریجانی پس از دو ســال حضور در وزارت ارشاد‪،‬‬ ‫جای خــود را در دولــت دوم اکبر هاشمی رفســنجانی به‬ ‫مصطفــی میرســلیم داد تــا ســال ‪ 1373‬جایگزیــن‬ ‫محمد هاشمی در ریاست سازمان صداوسیمای جمهوری‬ ‫اسالمی ایران شــود‪ .‬سال ‪ 1383‬صداوســیما را به عزت‬ ‫الله ضرغامی داد تا به فاصله کوتاهی وارد سیاست شده‪،‬‬ ‫در انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 1384‬بخت خود را‬ ‫بیازماید‪.‬‬ ‫او در کنــار محمدباقــر قالیباف جزو افــرادی بودند‬ ‫که به نوعی با دلخوری از تکــروی محمود احمدی نژاد در‬ ‫جبهه اصولگرایی‪ ،‬در انتخابات مذکور حضور یافته بودند‪.‬‬ ‫الریجانی پس از ناکامی در انتخابات سال ‪ ،84‬به شورای‬ ‫عالی امنیت ملی رفت تا جایگزین حسن روحانی در سمت‬ ‫دبیری این شورا باشد‪.‬‬ ‫الریجانی بعدها بر سر اختالف با محمود احمدی نژاد‬ ‫در مورد چگونگی مدیریت پرونده هسته ای از سمت خود‬ ‫در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اســتعفا کرد و نامزد‬ ‫انتخابات مجلس شــد‪ .‬وی بــه نمایندگی از مــردم قم به‬ ‫مجلس هشتم رفت و در جایگاه ریاســت ان قرار گرفت‪.‬‬ ‫ریاســت او بر مجلس هشــتم و نهم تا کنون ادامه داشته‬ ‫است‪.‬‬ ‫وجــه دیگــر زندگــی سیاســی علــی الریجانــی را‬ ‫امــا واژه گزینــی خــاص او در تریبون هــای عمومــی و‬ ‫کنفرانس هــای خبــری تشــکیل می دهــد‪« .‬شــکالت‬ ‫سیاســی»‪« ،‬لولوی شــورای امنیــت»‪« ،‬جوجــه تیغی‬ ‫سیاسی»‪« ،‬مشت زنی سیاســی»‪« ،‬تیراندازی سیاسی»‬ ‫و «قایم موشــک بازی سیاسی» بخشــی از دایره واژگان‬ ‫غامض و البته طنزامیز رئیس مجلس شــورای اسالمی را‬ ‫تشکیل داده است‪.‬‬ ‫با این همه؛ بحث ما در ایــن مجال راجع به عملکرد‬ ‫علی اردشیر الریجانی در قبال یک کلمه پنج حرفی خواهد‬ ‫بود‪« :‬برجام»‪ .‬مســاله ای که بررســی ان در مجلسی که‬ ‫الریجانی ‪ 58‬ساله ریاست ان را بر عهده دارد‪ ،‬محل بحث‬ ‫و جدل های فراوانی شده است‪.‬‬ ‫موافقت الریجانی با رویکرد دولت یازدهم در پرونده‬ ‫هسته ای از همان ابتدا باعث حمله های تند الریجانی به‬ ‫منتقدان روند مذاکرات هسته ای‪ ،‬توافق ژنو‪ ،‬بیانیه لوزان‬ ‫و توافق وین شده بود‪.‬‬ ‫وی چند ماه پیش از این‪ ،‬در جریان سفری که به قم‬ ‫داشــت خطاب به منتقدان روند مذاکرات هسته ای گفته‬ ‫بود‪« :‬چرا خالف واقــع می گویید! اگر خودتان مشــکل‬ ‫دارید چرا پشت سر رهبری پنهان می شوید؟ رهبری صراحتا‬ ‫فرموده اند که حرف من در همه جا یکی است‪».‬‬ ‫الریجانی اما حــاال و پس از تصویــب طرح «اقدام‬ ‫متناســب و متقابل جمهــوری اســامی ایران در اجرای‬ ‫برنامه جامع اقدام مشــترک»‪ ،‬در موضعی کامال متفاوت‬ ‫با مواضع قبلی خود ایســتاده می گوید‪« :‬برجام در کالن‬ ‫کشور هماهنگ شده بود من در این پرونده دخالتی ندارم‪.‬‬ ‫این پرونده‪ ،‬پرونده من نیست؛ بلکه پرونده رهبری است‪».‬‬ ‫این اظهارات علی الریجانی در حالی ایراد می شود که رهبر‬ ‫انقالب پیش از این بارها بر طی روال قانونی برای تصویب‬ ‫یا رد توافق هسته ای در مجلس تاکید کرده بودند و تعیین‬ ‫تکلیف این موضوع را به مجلس شــورای اسالمی سپرده‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫عملکــرد علــی الریجانی در کنــار گذاشــتن نتایج‬ ‫بررســی های کمیســیون تخصصی برجام و تصویب ‪15‬‬ ‫دقیقه ای طرحی که قرار اســت حداقل تا ‪ 15‬ســال اینده‬ ‫صنعت هسته ای کشــور را تحت تاثیر خود قرار دهد‪ ،‬اما‬ ‫با اســتقبال زیاد دولت و عناصر اصالح طلب مواجه شد‪.‬‬ ‫محمد عطریانفر از چهره های شناخته شده اصالح طلب‪،‬‬ ‫در همین زمینــه در گفت وگو با هفته نامــه صدا می گوید‪:‬‬ ‫«اصالح طلبان بــا الریجانی همراه باشــند چرا که اگرچه‬ ‫او اصولگرا اســت اما مدیریتــی اصالح طلبانــه دارد و ما‬ ‫می توانیم روی علی الریجانی حساب کنیم‪».‬‬ ‫دیگر فعــاالن اصالح طلب نیز از احتمــال ائتالف‬ ‫بــا علــی الریجانــی و اصولگرایــان معتــدل در جریــان‬ ‫انتخابات اتی مجلس خبر می دهند‪ .‬با این وجود ‪ ،‬ائتالف‬ ‫الریجانی بــا اصالح طلبــان چنــدان محتمــل نخواهد‬ ‫بود‪ .‬پرویز ســروری‪ ،‬قائم مقام جمعیت رهپویان انقالب‬ ‫اسالمی در همین زمینه می گوید‪« :‬همراهی الریجانی با‬ ‫اصالح طلبان در انتخابــات اینده برای ایجاد جنگ روانی‬ ‫مطرح می شود‪».‬‬ ‫این گــزاره چندان هم غیرواقعی نیســت‪ .‬چه اینکه‬ ‫الریجانــی در زمــان ریاســتش بــر صداوســیما کارنامه‬ ‫مشخصی در مقابله با تندروی های اصالح طلبان افراطی‬ ‫داشته‪ ،‬ائتالف وی با انها در شرایط کنونی چندان معقول‬ ‫به نظر نمی رسد‪.‬‬ ‫بــا ایــن وجــود؛ شــکاف ایجاد شــده بیــن برخی‬ ‫اصولگرایان و الریجانی واقعیتی اســت که می تواند او را‬ ‫به سمت ائتالف با لیست حامیان دولت در انتخابات اینده‬ ‫مجلس بکشــاند‪ .‬همچنان که اصالح طلبان بی تمایل به‬ ‫ائتالف با لیست حامیان دولت و کارگزاران نخواهند بود‪.‬‬ ‫همه اینها وضعیت اینده سیاســی الریجانــی را پیچیده و‬ ‫مبهم کرده است‪.‬‬ ‫پرویز امینی‪ ،‬جامعه شــناس سیاسی در تحلیل رفتار‬ ‫سیاســی الریجانی می گوید‪« :‬از کســی کــه این هدف‬ ‫کوتاه مدت (ریاست مجلس) را دارد و احتماال این تحلیل‬ ‫را با خود دارد که دولت یازدهم از مزیت نسبی در انتخابات‬ ‫اینده مجلس خصوصا با انجام توافق هسته ای برخوردار‬ ‫است از یک طرف و از طرف دیگر با بخش هایی سیاسی‬ ‫از جریان اصولگرایی دارای خط قرمز الیتغیر(پایداری) و‬ ‫با بخشــی دیگر(مجموعه ایثارگران) روابط پرمناقشه ای‬ ‫دارد‪ ،‬الاقل انتظــار می رود که دعوت جنــاح دولت برای‬ ‫انتخابات را رد نکند‪.‬‬ ‫بنابرایــن الریجانــی در منتهی الیــه اصولگرایی به‬ ‫معنای سیاسی و اجتماعی است به طوری که نوع تصمیم‬ ‫او در انتخابات مجلس در بقای او در اصولگرایی یا خروج‬ ‫از ان تعیین کننده است‪».‬‬ ‫با این وجود برای مشــاهده رفتارهای سیاسی جدید‬ ‫علی الریجانی باید به انتظار اینده نشست‪ .‬رفتار الریجانی‬ ‫در مقام ریاست مجلس و اصرارش بر ادامه مسیر خود در‬ ‫جهت افتراق از پایگاه اجتماعی ایدئولوژیک پایداری ما را‬ ‫به این نتیجه می رساند که الریجانی پتانسیل تبدیل شدن‬ ‫به هاشمی ای دیگر را دارد‪ .‬‬ ‫سیاست‬ ‫در همین حال بیژن نوباوه‪ ،‬عضو جبهه پایداری گفته‬ ‫است‪« :‬اقای الریجانی از جبهه اصولگرایان است بنابراین‬ ‫قطعا ایشان هم دراین ائتالف حضورخواهند داشت‪ ».‬وی‬ ‫درواکنش به غیراصولگرا خواندن علی الریجانی از ســوی‬ ‫برخی اعضای جبهه پایداری گفته است‪« :‬بنده به هیچ وجه‬ ‫چنین چیزی را قبول ندارم‪ .‬اظهارنظرشخصی افراد است و‬ ‫اقای الریجانی از جبهه اصولگرایان است‪».‬‬ ‫مهــرداد بائوج الهوتــی‪ ،‬عضو فراکســیون رهروان‬ ‫والیت مجلس شورای اسالمی نیز می گوید‪« :‬بنده نه تنها‬ ‫چنین ائتالفی را قبول ندارم بلکه معتقدم اگر چنین ائتالفی‬ ‫صورت بگیرد اقــای قالیباف می تواند به اقــای الریجانی‬ ‫نزدیک تر باشــد‪ .‬اگر اقای الریجانی بخواهد در انتخابات‬ ‫حضور پیدا کند قطعــا رقیبی برای حامیان روحانی اســت‬ ‫بنابراین ائتالف این ها بی معنی است اما همانطورکه اشاره‬ ‫کردم نگاه اقای الریجانی به اقای قالیباف نزدیک تر است‪.‬‬ ‫تعداد اعضای جبهه پایداری همین چند نفری هستند که در‬ ‫مجلس حضور دارند بنابراین نباید این جبهه را خیلی جدی‬ ‫گرفت‪ ،‬چراکه انها نمی توانند تاثیر گذار باشند‪ .‬باید بگذاریم‬ ‫جبهه پایداری راه خودش را برود‪ » .‬به هر روی به نظر می رسد‬ ‫علی الریجانی این روزها از همیشــه برای عــدم ائتالف با‬ ‫پایداری ها و رهپویان مصمم تر از همیشه شده است‪ .‬اینکه‬ ‫ی دولت‪،‬‬ ‫او به اصالح طلبان نزدیک خواهد شد یا جریان حام ‬ ‫همچنان بدون پاسخ اســت اما واقعیت این است که علی‬ ‫الریجانی خــود را جدا از جناح اصولگــرا نمی داند‪ .‬او اینده‬ ‫سیاســی خود را خارج از جناح تعریف نخواهد کرد‪ .‬هر چند‬ ‫که ممکن است نسخه های دیگری را برای ائتالف با سایر‬ ‫اصولگرایان در سر داشته باشد‪.‬‬ ‫الریجانی؛ اصولگرایی که می خواهد هاشمی باشد؟!‬ ‫‪51‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫نزدیکی الریجانی با اصالحطلبان معتدل‬ ‫سیاست‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫علی حاجی ناصری‬ ‫خبرنگار‬ ‫گفت وگوی مثلث با سید رمضان شجاعی کیاسری‬ ‫بــا اتفاقاتی کــه در جلســات بررســی برجام در‬ ‫مجلس شورای اسالمی رخ داد‪ ،‬اقای الریجانی‬ ‫در وضعیت جدیدی قرار گرفته و مرزبندی خود‬ ‫را با جبهه پایداری شــفاف ترکرده است‪ .‬بر این‬ ‫اساس‪ ،‬پیش بینی شما از اینده سیاسی رئیس‬ ‫مجلس چیست؟‬ ‫نگاه جریان پایداری‪ ،‬نگاه تندی است در حالی که‬ ‫اقای الریجانی نگاه اعتدالی و میانــه دارند؛ یعنی ضمن‬ ‫اینکه مبانی اصولگرایــی را رعایت می کننــد‪ ،‬اعتدال در‬ ‫مدیریت‪ ،‬رفتار‪ ،‬گفتار‪ ،‬روش و منش هم دارند‪ .‬مرز مشترک‬ ‫جریان های اصولگرا و فراکســیون اصولگرایان رهروان‬ ‫والیت‪ ،‬مشــخص اســت اما نقاط افتراقی هم دارند که از‬ ‫جمله انها می تــوان به تندروی در مبانــی جبهه پایداری و‬ ‫نگاه های افراطی نسبت به برخی موضوعات به ویژه برجام‬ ‫اشــاره کرد‪ .‬اگرچه انها می خواهند این نــگاه را به عنوان‬ ‫نقطه افتراق‪ ،‬پررنگ نشان دهند و میان خودشان با اقای‬ ‫الریجانی فاصله ایجاد کنند و برجــام را خط جدایی میان‬ ‫جبهه پایداری و رئیس مجلس نشــان دهنــد‪ ،‬اما من فکر‬ ‫نمی کنم که این مبنا‪ ،‬مبنای درستی باشد؛ چراکه موضوع‬ ‫برجام‪ ،‬متعلق به نظام و منافع ملی است و با موضوع فتنه‪،‬‬ ‫تفاوت اساســی دارد‪ .‬فتنه موضوعی اســت که هم رهبر‬ ‫معظم انقالب و هم جریان های دلسوز نظام‪ ،‬نسبت به ان‬ ‫موضع شفاف و فعال داشتند اما نمی توان مساله برجام را‬ ‫با موضوعات دیگر مقایســه کرد‪ .‬اگر دوستان ما در جبهه‬ ‫پایــداری بخواهند موضــوع برجام را مبنــای اتفاق نظر یا‬ ‫جریان سازی برای اصولگرایی قرار دهند‪ ،‬نمی توانند یک‬ ‫منبع موثق و متقنی داشته باشند‪.‬‬ ‫ایا می توانیم بگوییم که اقای الریجانی با رفتاری‬ ‫که در مجلس از خود به نمایش گذاشتند‪ ،‬به طور‬ ‫کامل مرزبنــدی خود را با جبهه پایــداری علنی و‬ ‫اعالم کردند؟‬ ‫اقای الریجانی مرزبندی نکردند بلکه این دوستان‬ ‫جبهه پایداری بودند که خودشان را از ما جدا کردند‪ .‬اقای‬ ‫الریجانی تالش بسیاری می کند که جریان های اصولگرا‬ ‫به یکدیگر نزدیک شــوند اما نگاه های جریــان پایداری‪،‬‬ ‫مهمترین علتی اســت که اجازه نمی دهد اصولگرایان در‬ ‫این مسیر قرار گیرند و با بهانه گیری های مختلف از جمله‬ ‫ساز مخالف زدن در موضع برجام‪ ،‬قصد جدایی دارند‪ .‬من‬ ‫بعید می دانم اقای الریجانی مرزی برای جدایی از جریان‬ ‫اصولگرا تعیین کرده باشــد‪ .‬انها بایــد روش های نرم تر و‬ ‫معتدل تری را برگزینند که مطابــق با منافع و مصالح ملی و‬ ‫همچنین نگاه کالن رهبر معظم انقالب باشد‪.‬‬ ‫باتوجه بــه نکته ای که بــه ان اشــاره کردید‪ ،‬ایا‬ ‫هنوز امکان ائتالف جبهه پایداری با جریان اقای‬ ‫الریجانی در انتخابات اینده وجود دارد؟‬ ‫بعیــد می دانــم؛ انها نمی اینــد‪ .‬جبهــه پایداری‬ ‫موضوع برجام را بهانه ای بــرای جدایی و فاصله گرفتن از‬ ‫اصولگرایان قرار داده است؛ اصولگرایی به عنوان جریانی‬ ‫که اقای الریجانی می تواند یکی از اضالع ان باشد‪.‬‬ ‫اگر فرضــا جبهــه پایداری بــه اقــای الریجانی‬ ‫پیشــنهاد ائتالف در انتخابات را بدهد‪ ،‬ایشــان‬ ‫می پذیرد؟‬ ‫جبهه پایداری با نگاهی که دارد‪ ،‬اقای الریجانی‬ ‫را با این نگاه و ســلیقه قبول ندارد‪ .‬اگر پیشنهاد ائتالف از‬ ‫سوی هر جریانی از جمله جبهه پایداری به اقای الریجانی‬ ‫داده شــود‪ ،‬ایشــان بر مبنای نگاه اعتدالی اصولگرایانه‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ســید رمضان شــجاعی‬ ‫ کیاســری‪ ،‬عضــو فراکســیون‬ ‫رهــروان والیت مجلــس نهم و‬ ‫از نزدیــکان رئیــس مجلــس‬ ‫می گوید‪«:‬جبهــه پایــداری‬ ‫می خواهــد برجــام را به عنوان‬ ‫نقطه افتراق‪ ،‬پررنگ نشــان دهد و میان خودشان با‬ ‫اقای الریجانی فاصله ایجاد کنند و برجام را خط جدایی‬ ‫میان جبهه پایداری و رئیس مجلس نشــان دهند‪ ،‬اما‬ ‫این مبنای درســتی نیســت؛ چراکه موضوع برجام‪،‬‬ ‫متعلق به نظام و منافع ملی اســت و بــا موضوع فتنه‪،‬‬ ‫تفاوت اساسی دارد‪ ».‬او همچنین ابراز عقیده می کند‬ ‫که نگاه اکثریت گروه های جریان اصولگرا نســبت به‬ ‫اینکه اقای الریجانی می تواند یکی از اضالع این جبهه‬ ‫باشد‪ ،‬با یکدیگر مشترک است ؛ «شــاید تنها نگاهی‬ ‫که با اقای الریجانی فاصله دارد‪ ،‬جبهه پایداری است‬ ‫و حتی جمعیت رهپویــان به اقــای الریجانی نزدیک‬ ‫هستند و نگاه مثبتی به ایشان دارند‪».‬‬ ‫مخالفتی با چنین پیشنهادی نخواهد کرد؛ چراکه الریجانی‬ ‫عالقه مند اســت که اصولگرایان به وحــدت‪ ،‬یکپارچگی‬ ‫و نظر واحد برســند‪ .‬اما باز هم تاکید می کنــم که انها این‬ ‫فاصله را ایجاد کرده اند و به ان دامن می زنند‪.‬‬ ‫در ماه های اخیر‪ ،‬تحول خواهان اصولگرا‪ ،‬جبهه‬ ‫پایداری و حزب موتلفه اســامی جلساتی برای‬ ‫وحدت با یکدیگر برگزار کرده اند اما نامی از اقای‬ ‫الریجانی به میان نیامده است‪ .‬بر این اساس‪ ،‬ایا‬ ‫ائتالف اصولگرایان‪ ،‬اقای الریجانی را به عنوان‬ ‫یکی از اضــاع اصلی خود می پذیــرد یا گرایش‬ ‫بیشتری دارد که با جبهه پایداری ائتالف کند؟‬ ‫من فکر می کنم که نگاه اکثریت گروه های جریان ‬ ‫اصولگرا نســبت به اینکه اقای الریجانی می تواند یکی از‬ ‫اضالع این جبهه باشد‪ ،‬با یکدیگر مشترک است‪ .‬شاید تنها‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫گفت وگوی مثلث با محمدجواد حق شناس‬ ‫‪4‬‬ ‫محمدجوادحق شناس‪،‬فعالسیاسیاصالح طلب‬ ‫و اســتاد علوم سیاســی بر این عقیده اســت که رفتار‬ ‫و مدیریــت علی الریجانی در جلســات بررســی برجام‬ ‫یکی از درخشــان ترین و تاریخی تریــن فرصت هایی‬ ‫بود که وی توانست در پرونده هســته ای خلق کند و در‬ ‫جامعه‪،‬خاطرهخوشیازخودبرجایبگذارد‪.‬اوهمچنین‬ ‫می گوید که الریجانی در ســال هایی که به شکل اشکار‬ ‫وارد عرصه سیاست شده‪ ،‬نشــان داده است که در گذر‬ ‫زمان اشتباهات کمتری از خود بروز می دهد؛ بدین معنا‬ ‫که مسیر رو به رشــدی را طی کرده و به چهره ای پخته و‬ ‫باتجربه تبدیل شده اســت‪ .‬عملکرد اقای الریجانی در‬ ‫شورایعالیامنیتملیقطعانمرهبیشتریازعملکردوی‬ ‫در صداوسیما کسب می کند و در قامت ریاست مجلس‬ ‫نیز در مقایسه با شورای عالی امنیت ملی‪ ،‬صداوسیما و‬ ‫وزارت ارشاد‪ ،‬از رشد کمی و کیفی مناسب و قابل قبولی‬ ‫برخوردار بوده اســت‪ .‬حق شــناس به خبرنــگار مثلث‬ ‫می گوید‪« :‬در دوره ای کــه اقای الریجانی اداره مجلس‬ ‫را برعهده داشته است‪ ،‬از یک سو توانسته در برابر رفتار‬ ‫تقابل جویانهجبههپایداریوجناحرادیکالعلیهریاست‬ ‫مجلس‪ ،‬ارامش را در مجلس حفظ کند و از سوی دیگر‪،‬‬ ‫همراهی هایالزمبادولتوسیاست هایکالننظامرااز‬ ‫خودبهنمایشگذاشتهاست‪».‬‬ ‫مربوط به این پرونده و این زمانه نیســت بلکه یک پرونده‬ ‫ی است‪.‬‬ ‫قدیم ‬ ‫یعنی شما می گویید که اقای الریجانی در مقابل‬ ‫ان رفتارها به طور شــفاف‪ ،‬جدایی خــود را از ان‬ ‫جریــان اعالم می کنــد و حتی رفتارهــای انها با‬ ‫شخص خود را به موضوع مهمی همچون بررسی‬ ‫برجام گره می زند؟‬ ‫به نظر می رســد که اقای الریجانی بایــد در این‬ ‫ماجرا بیشترین هم و غم خود را صرف این موضوع می کرد‬ ‫که بتواند بر اساس یک قاعده ملی عمل کند که این کار را‬ ‫انجام داد؛ فارغ از اینکه در داخل و خــارج از مجلس چه‬ ‫تبعاتی برای او به همراه خواهد داشت‪ .‬رئیس مجلس به‬ ‫شکل هوشمندانه ای ســعی کرد که هم جایگاه مجلس را‬ ‫حفظ کند و هم اینکه صدایی غیرهمســو با نظام و صدای‬ ‫مخالفی از مجلس بیرون نیاید‪ .‬هرچند جریان رادیکال با‬ ‫فرافکنی هایی که از خود نشــان داد و با نام بردن از برخی‬ ‫اعضای بیت بلند پایه ســعی کرد که صراحت و شفافیت را‬ ‫به طور علنی از میان نخبگان به میان احاد جامعه ببرد‪ ،‬اما‬ ‫الریجانی با مدیریت شایسته در اداره مجلس‪ ،‬توانست در‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫مدیریت اقــای الریجانی در جلســات بررســی‬ ‫برجام و مقاومــت در برابــر مخالفت های برخی‬ ‫جریانات سیاسی با تصویب توافق ایران و ‪5+1‬‬ ‫در مجلس شورای اسالمی‪ ،‬رئیس مجلس نهم‬ ‫را در وضعیت جدیدی قرار داده است‪ .‬براساس‬ ‫این اتفاقات‪ ،‬پیش بینی شــما از اینده سیاسی‬ ‫ایشان چیست؟‬ ‫من فکــر می کنــم کــه رفتــار و مدیریــت اقای‬ ‫الریجانی در جلسات بررسی برجام یکی از درخشان ترین و‬ ‫تاریخی ترین فرصت هایی بود که ایشان توانست در پرونده‬ ‫هســته ای خلق کند و در جامعه‪ ،‬خاطره خوشی از خود بر‬ ‫جای بگذارد‪ .‬اگر بخواهیم مهم ترین روزهای مدیریت دو‬ ‫دوره ای اقای الریجانی در مجلس شــورای اسالمی را به‬ ‫یاد بیاوریم‪ ،‬قطعا یکی از اصلی ترین انها‪ ،‬تدبیر ایشان در‬ ‫عبور از پرونده هسته ای است‪.‬‬ ‫ایا اقــای الریجانی در اینده از ســوی طیف های‬ ‫مختلف اصولگرا مورد پذیرش واقع خواهد شــد‬ ‫یا مانند برخی چهره های سیاسی که پیش از این‬ ‫در دایــره اصولگرایی بودنــد‪ ،‬وضعیت جدیدی‬ ‫پیدا می کند؟‬ ‫پرونده هسته ای و موضوع برجام‪ ،‬یک مساله ملی‬ ‫است و من فکر می کنم یک مدیریت راهبردی که در راس‬ ‫یکی از قوا وجود دارد‪ ،‬باید بتواند با شم سیاسی و تیزبینی‬ ‫خود تشــخیص بدهد که در هر حوزه ای‪ ،‬چه رفتاری را از‬ ‫خود به نمایش بگــذارد‪ .‬به طور کلی اقــای الریجانی در‬ ‫سال هایی که به شکل اشــکار وارد عرصه سیاست شده‪،‬‬ ‫نشان داده اســت که در گذر زمان اشــتباهات کمتری از‬ ‫خود بروز می دهد؛ بدین معنا که مســیر رو به رشدی را طی‬ ‫کرده و بــه چهره ای پخته و باتجربه تبدیل شــده اســت‪.‬‬ ‫عملکرد اقای الریجانی در شورای عالی امنیت ملی قطعا‬ ‫نمره بیشتری از عملکرد وی در صداوسیما کسب می کند‬ ‫و عملکرد علی الریجانی در قامت ریاســت مجلس نیز در‬ ‫مقایسه با شــورای عالی امنیت ملی‪ ،‬صداوسیما و وزارت‬ ‫ارشاد‪ ،‬از رشد کمی و کیفی مناسب و قابل قبولی برخوردار‬ ‫بوده است‪ .‬در دوره ای که اقای الریجانی اداره مجلس را‬ ‫برعهده داشته است‪ ،‬از یک سو توانسته است در برابر رفتار‬ ‫تقابل جویانه جبهه پایداری علیه ریاست مجلس‪ ،‬ارامش‬ ‫را در مجلس حفظ کند و از سوی دیگر‪ ،‬همراهی های الزم‬ ‫با دولت و سیاســت های کالن نظام را از خــود به نمایش‬ ‫گذاشــته اســت‪ .‬باتوجه به اینکه امسال ســال همدلی و‬ ‫همزبانی دولت و ملت نامگذاری شــده اســت‪ ،‬الریجانی‬ ‫سعی کرد که با تنش کمتر و مدیریت توام با تدبیر‪ ،‬کنترل‬ ‫مناســبی بر مجلس و نمایندگان ان داشــته باشد؛ هرچند‬ ‫برخی از نمایندگان رادیکال مجلس ســعی می کردند که‬ ‫پیام دیگری را بــه جامعــه و مخاطبان القا کننــد‪ .‬اگرچه‬ ‫جریان رادیکال‪ ،‬رفتار علی الریجانی در پرونده هسته ای‬ ‫را هیچ گاه از یاد نخواهــد برد اما نگرانــی و دلخوری این‬ ‫جریان از رئیس مجلس نهم مربوط به امروز نیست‪ .‬روزی‬ ‫که اقای احمدی نژاد در جریان اســتیضاح وزیر کار دولت‬ ‫دهم‪ ،‬پرونده تامین اجتماعی و فیلمی را که توســط اقای‬ ‫مرتضوی از فاضل الریجانی تهیه شده بود به مجلس اورد و‬ ‫به نمایش گذاشت‪ ،‬نشان از تقابل راس جریان رادیکال با‬ ‫الریجانی داشت‪ .‬یا زمانی که در قم و در مراسم بزرگداشت‬ ‫‪ 22‬بهمن‪ ،‬اقای الریجانی با کفش و ســنگ مورد هجمه‬ ‫یاران جریان رادیــکال و تندرو در مســجد اعظم قم قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬مشخص بود که مخالفت این جریان با الریجانی‬ ‫سیاست‬ ‫نگاهی که با اقای الریجانی فاصلــه دارد‪ ،‬جبهه پایداری‬ ‫اســت و حتی جمعیت رهپویان به اقای الریجانی نزدیک‬ ‫هستند و نگاه مثبتی به ایشان دارند‪.‬‬ ‫ایا ممکن است در این دوره از انتخابات مجلس‬ ‫نیز وقایــع انتخابات مجلس نهم تکرار شــود و‬ ‫جبهه پایداری فهرست جداگانه ای منتشر کند؟‬ ‫قطعا چنین روشی از نظر سیاسی در راستای منافع‬ ‫جریان اصولگرایی نیســت اما چنین اتفاقــی چندان هم‬ ‫دور از ذهن به نظر نمی رســد؛ ممکن است جبهه پایداری‬ ‫چنین اقدامــی را انجام دهــد اما در عین حــال‪ ،‬ضرورت‬ ‫انســجام جریان های اصولگرا در این دوره بیشتر از دوره‬ ‫گذشته است‪.‬‬ ‫اقای الریجانی در میان اصالح طلبان نیز جایگاه‬ ‫نسبتا قابل قبولی پیدا کرده است‪ .‬انها معتقدند‬ ‫که اگر ریاســت اقای الریجانی بر مجلس دهم‬ ‫تداوم یابد‪ ،‬می تواند جریان هایی همچون جبهه‬ ‫پایداری را به خوبی مدیریت کرده و در راســتای‬ ‫منافع ملی عمل کند‪ .‬اقای الریجانی خودشــان‬ ‫هم چنین دیدگاهی دارند؟‬ ‫اصالح طلبــان معتدل براســاس نــگاه اعتدالی‬ ‫خود‪ ،‬با اقــای الریجانی قرابــت دارنــد و می توانند نقاط‬ ‫اشتراک بسیاری با ایشان داشــته باشند‪ .‬اما در خصوص‬ ‫اصالح طلبان تندرو‪ ،‬ماجرا تا حدودی متفاوت است‪.‬‬ ‫به هر ترتیب‪ ،‬ایــن اتفاقات بر مبنای شــرایطی‬ ‫اســت که دولت اقــای روحانی دارد‪ .‬شــاید اگر‬ ‫شــرایط سیاســی کشــور متفاوت از امروز بود‪،‬‬ ‫اصالح طلبان هیچ برنامه ای برای ائتالف با اقای‬ ‫الریجانی نداشتند‪.‬‬ ‫درست اســت‪ .‬از انجایی که دولت اقای روحانی‬ ‫مبانی اعتدالــی دارد‪ ،‬جریان اصولگــرا در بخش هایی از‬ ‫دولت ایفای نقــش می کند و اصالح طلبــان تندرو هم در‬ ‫دولت حضور ندارند‪ ،‬اعتدالیون اصولگرا نزدیکی بیشتری‬ ‫نسبت به این دولت دارند‪.‬‬ ‫ایا ممکن است الریجانی ‪ 94‬برای اصالح طلبان‪،‬‬ ‫همان روحانی ‪ 92‬باشد؟‬ ‫بعید می دانم اصالح طلبان تندرو چنین گرایشــی‬ ‫داشته باشــند‪ .‬اقای الریجانی از تهران کاندیدا نمی شود‬ ‫و طبعــا سرلیســت اصالح طلبــان در تهران فــرد دیگری‬ ‫خواهد بــود اما در عیــن حال‪ ،‬نــگاه اقــای الریجانی به‬ ‫مبنای جریان اصالح طلب معتدل نزدیک اســت؛ چراکه‬ ‫انها مواضع اعتدالی دارند و از افراط و تفریط هایی که در‬ ‫دو ســر جریان های اصولگرا و اصالح طلــب وجود دارد‪،‬‬ ‫فاصله می گیرند‪ .‬هم اقــای الریجانی و هم اقای روحانی‬ ‫این نگاه را دارند و طبعا این مساله می تواند سبب نزدیکی‬ ‫جریان هــای معتدل اصالح طلب و اصولگــرا به یکدیگر‬ ‫شود‪.‬‬ ‫اصالح طلبان بــه اقای الریجانــی به عنوان یک‬ ‫طیف سیاســی و یکی از نمونه هــای میانه روی‬ ‫در میان اصولگرایان نگاه می کننــد و نمی توان‬ ‫احتمــال ائتــاف اصالح طلبــان معتــدل بــا‬ ‫اصولگرایانی نظیر اقــای الریجانی را از نظر دور‬ ‫داشت؛ چراکه ممکن است اصالح طلبان نتوانند‬ ‫با چهره های اصلــی خود وارد عرصــه انتخابات‬ ‫شــوند‪ .‬شــما تا چه حدی این اتفــاق را محتمل‬ ‫می دانید؟‬ ‫من معتقدم که احتمال دارد اصالح طلبان معتدل‬ ‫که برخی از انهــا در مجلس نهم نیز حضــور دارند و اقای‬ ‫الریجانی را با اغوش بــاز پذیرا هســتند‪ ،‬بتوانند به همراه‬ ‫اصولگرایان معتدل یک فهرســت انتخاباتــی واحد ارائه‬ ‫دهند که هم رضایت اقای رئیس جمهور را در پی داشــته‬ ‫باشد و هم مورد تایید اقای الریجانی باشد‪.‬‬ ‫ائتالف با الریجانی برای بعد از انتخابات است‬ ‫‪53‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫این پرونده نمره قبولی بگیرد‪.‬‬ ‫ایا می توان گفت که کار اقای الریجانی با جریانی‬ ‫که به ان اشاره می کنید‪ ،‬تمام شده است یا اینکه‬ ‫هنوز امکان ائتالف جبهــه پایداری با جریانی که‬ ‫اقای الریجانی در راس ان است وجود دارد؟‬ ‫ائتالف این دو جریان از ابتــدا یک امر بعید بود؛‬ ‫الریجانی در این پرونده چه این گونه رفتار را می کرد و چه‬ ‫رفتار دیگری را در پیش می گرفــت‪ ،‬چنین ائتالفی هرگز‬ ‫امکان شکل گیری نداشــت‪ .‬همان طور که عرض کردم‪،‬‬ ‫سابقه این اختالف در فضای جدید نیست‪ .‬جریانی که به‬ ‫تقابل با اقای الریجانی رســیده‪ ،‬اقای حدادعادل را برای‬ ‫ریاســت مجلس نامزد کرده بود و هیچ گاه در هفت ســال‬ ‫گذشته روی خوشی به علی الریجانی نشان نداده است‪.‬‬ ‫در انتخابات پیش رو‪ ،‬رابطه اصالح طلبان با اقای‬ ‫الریجانی چگونه خواهد بود؟ ایا ممکن است در‬ ‫انتخابات اسفند ‪ 94‬شــاهد رفتاری باشیم که با‬ ‫اقای روحانی در خرداد ‪ 92‬کردند و او را به عنوان‬ ‫یکی از موتلفین خود انتخاب کنند؟‬ ‫مــن فکــر می کنــم کــه مســاله ائتــاف فعال‬ ‫موضوعیت ندارد‪ .‬تا زمانی که اصالح طلبان و اصولگرایان‬ ‫در حوزه هــای سیاســی مختلــف در جامعــه دیدگاه ها و‬ ‫ایده های خود را دنبال می کنند‪ ،‬شــاهد حــوزه ای رقابتی‬ ‫هستیم اما مهمترین مســاله در این رقابت‪ ،‬مساله اخالق‬ ‫سیاســی و اخــاق حرفــه ای در رقابــت اســت‪ .‬جریان‬ ‫اصالح طلب در گذشــته و در انتخابات اخیر نشــان داده‬ ‫است که به شدت به اخالق سیاسی پایبند خواهد بود و برای‬ ‫پیروزی در انتخابات به هر رفتاری متمســک نخواهد شد‬ ‫و حفظ حرمت ســرمایه های اجتماعی را در دستورکار خود‬ ‫قرار می دهد‪ .‬امروز اقای الریجانــی به عنوان رئیس قوه‬ ‫دارای جایگاه ویژه ای است و موقعیتی دارد که نباید نسبت‬ ‫به ان بی توجه باشیم‪ .‬به نظر می رسد که حوزه انتخابیه ای‬ ‫که الریجانی قصد دارد از انجا وارد عرصه انتخابات شود‪،‬‬ ‫مشــکل چندانی برای او ایجاد نخواهد کــرد و طبیعتا در‬ ‫این مرحله‪ ،‬مســاله ائتالف موضوعیت نــدارد‪ .‬اگر قرار‬ ‫باشد زمانی مساله ائتالف یا همکاری تعریف شود‪ ،‬بعد از‬ ‫انتخابات و اعالم نتایج خواهد بود‪.‬‬ ‫در عین حــال این احتمال وجــود دارد که حضور‬ ‫نامزدهــا و چهره هــای اصلــی اصالح طلبان در‬ ‫عرصه انتخابات امکان پذیر نباشد و انها ناگزیر‬ ‫باشــند که پلن جدیــدی را بــرای ورود به عرصه‬ ‫انتخابات تدارک ببینند‪ .‬شــاید بتــوان این گونه‬ ‫تحلیل کرد کــه در چنیــن شــرایطی‪ ،‬ائتالف با‬ ‫یک نامزد اصولگــرای معتدل می توانــد یکی از‬ ‫گزینه های جریان اصالح طلب باشــد‪ .‬ایا اقای‬ ‫الریجانی می تواند یکی از این گزینه ها باشد؟‬ ‫اگر بخواهیم فازبنــدی و پلن بندی کنیم‪ ،‬طبیعتا‬ ‫اصالح طلبان عالقه مند هســتند که بتواننــد با پلن اصلی‬ ‫خود وارد عرصه انتخابات مجلس دهم شوند و فعال به پلن‬ ‫دوم و سوم فکر نمی کنند؛ مگر اینکه انتخابات به سمت و‬ ‫سویی برود که شــاهد یک انتخابات غیررقابتی باشیم‪ .‬به‬ ‫وجود امدن چنین شرایطی‪ ،‬کار را برای ما سخت می کند و‬ ‫از همه مهم تر با اهداف و چارچوب هایی که رهبری برای‬ ‫یک انتخابات حداکثری تعییــن و تعریف کرده و انها را در‬ ‫انتخابات ‪ 92‬بیان کردند‪ ،‬مغایر است؛ از جمله توصیه به‬ ‫شکل گیری یک انتخابات حداکثری‪ ،‬حضور همه سال یق‬ ‫در انتخابات‪ ،‬رعایت حق الناس‪ ،‬حضور همه ایرانیان برای‬ ‫مشارکت در انتخابات و عدم دخالت نهادهای غیرمسئول‪.‬‬ ‫اگر به این توصیه ها عمل شود‪ ،‬دلیل چندانی برای نگرانی‬ ‫جریان اصالح طلب برای انتخابات وجود نخواهد داشت؛‬ ‫مگر اینکه نهادهای نظارتی و غیرمسئول بخواهند خالف‬ ‫منویات رهبری را در دستورکار خود قرار دهند‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید الریجانی را حفظ کنند‬ ‫گفت وگوی مثلث با حمیدرضا ترقی‬ ‫عملکرد اقای الریجانی در قامت ریاست مجلس‪،‬‬ ‫در جلسات بررسی برجام‪ ،‬ایشان را در وضعیت‬ ‫جدیدی قــرار داده اســت؛ برخــی از گروه های‬ ‫اصولگرا مرزبندی جدیدی را بــا اقای الریجانی‬ ‫ایجاد کرده اند و رســما در تقابل با ایشــان قرار‬ ‫گرفته اند و برخــی دیگر نیز در اتحــاد و ائتالف‬ ‫سیاســی با اقای الریجانی مصمم تر شــده اند‪.‬‬ ‫شــما فکر می کنید که این مســاله تــا چه حدی‬ ‫می تواند بر اینده سیاسی ایشان تاثیرگذار باشد؟‬ ‫انچه در قضایای بررسی برجام در مجلس رخ داد‪،‬‬ ‫مخالفان و موافقانی داشــت اما تالش اقــای الریجانی‬ ‫به عنوان رئیــس مجلس این بود که مســاله را به گونه ای‬ ‫مدیریت کند که موضوع برجام بیش از این دامنه دار نشود‪.‬‬ ‫به همین دلیل‪ ،‬طبیعی است که عملکرد اقای الریجانی‬ ‫در مدیریت جلسات بررسی برجام‪ ،‬اسیبی جدی به موقعیت‬ ‫ایشان در میان طیف های گوناگون اصولگرایان وارد کرد‪.‬‬ ‫ممکن است این مساله در کوتاه مدت تا حدودی در جایگاه‬ ‫اقای الریجانی تاثیرگذار باشــد اما اگر ابعاد این مساله در‬ ‫بلندمدت روشــن شــود و مشخص شــود که ایا ادعاهای‬ ‫ایشــان در خصوص موضوع برجام و موضع نظام صحت‬ ‫دارد یا نه‪ ،‬جایگاه ایشــان ترمیم خواهد شــد یا بالعکس‪،‬‬ ‫انتقادات تشدید می شود‪ .‬این مساله بستگی به ان دارد که‬ ‫ابعاد مختلف مسائلی که اقای الریجانی در رابطه با برجام‬ ‫مطرح کرد‪ ،‬در اینده به چه شــکلی باز و روشــن شود؛ در‬ ‫چنین شرایطی می توان تاثیر مثبت یا منفی این مساله را در‬ ‫اینده سیاسی اقای الریجانی بیشتر مورد ارزیابی قرار داد‪.‬‬ ‫اما در عین حال نمی توان این مساله را انکار کرد‬ ‫که این رفتار ســبب ایجاد نوعی مرزبندی جدی‬ ‫میان اقای الریجانی و جبهه پایداری شد و بر این‬ ‫اساس می توان اینده سیاســی اقای الریجانی‬ ‫را پیش بینی کرد؛ چراکه ایشان به طور شفاف با‬ ‫برخی جریانات اصولگــرا از جمله جبهه پایداری‬ ‫مرزبندی خود را روشن کردند‪.‬‬ ‫مرزبندی اقای الریجانی بــا جبهه پایداری کامال‬ ‫روشن اســت و وی موضع شــفاف و مشــخصی در قبال‬ ‫برخی عناصر مجلس دارد‪ .‬اما اینکه ایشــان در این روند‬ ‫می خواهد روند متعادل کننــده را در جریان اصولگرا بازی‬ ‫کند یا اینکه در جهت جلــب حمایت اعتدالیــون و برخی‬ ‫گروه های اصالح طلب معتدل گرایش پیدا می کند‪ ،‬نیاز به‬ ‫زمان دارد‪ .‬به طور طبیعی‪ ،‬مرزبندی اقای الریجانی با جبهه‬ ‫پایداری و برخی دیگر از عناصری که پیش از این وابسته‬ ‫به جریان پایداری بودند‪ ،‬کامال مشخص و شفاف است؛‬ ‫اینکه این مرزبندی تا چه حدی در مجموعه اصولگرایان و‬ ‫اتحادی که میان انها شکل گرفته است تاثیر منفی خواهد‬ ‫گذاشت‪ ،‬نیازمند زمان است‪.‬‬ ‫ایا می توانیم رفتار اقای الریجانی در قبال جبهه‬ ‫پایداری و ایجاد مرزبندی با انها را واکنشی نسبت‬ ‫به برخی رفتارهــا همچون هجمه به ایشــان در‬ ‫قم بدانیم؟‬ ‫بعید به نظر می رســد که انچه در روند رسیدگی به‬ ‫بررسی برجام رخ داد‪ ،‬به این مسائل که مسائلی شخصی‬ ‫هستند‪ ،‬مرتبط باشد؛ چراکه اگر این مساله را شخصی کنیم‬ ‫و بپذیریم که ایشــان یک مســاله ملی و عمومی را فدای‬ ‫اختالفات شــخصی خود بــا جبهه پایداری کرده اســت‪،‬‬ ‫فاجعه امیــز خواهد بود‪ .‬من تصور نمی کنم که ایشــان به‬ ‫خاطر مسائلی از این دست چنین تصمیمی را برای به نتیجه‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫این تضمین اســت و تــا امروز جبهــه پایــداری موضعی‬ ‫بر خالف این تالش نگرفته است‪.‬‬ ‫مجموعه دوستان با رعایت همین نکات و شاخصه ها‬ ‫سعی کرده اند که در راستای همگرایی و همسویی بیشتر‬ ‫حرکت کنند اما ممکن اســت برای رسیدن به مصداق ها‪،‬‬ ‫نیاز به بحث و گفت وگوی بیشــتری باشد و شاخص هایی‬ ‫که برای تعیین مصداق ها مورد جمع بندی قرار می گیرد‪،‬‬ ‫چانه زنی بیشتری را بطلبد‪ .‬من بعید می دانم که این مساله‬ ‫موجب یک حرکت مســتقل و وحدت شکن از سوی جبهه‬ ‫پایداری شود‪.‬‬ ‫نمی تــوان از کنــار نفــوذ قابل توجــه شــخص‬ ‫اقای الریجانــی در میان طیــف قابل توجهی از‬ ‫اصولگرایان به سادگی گذشت؛ نظرات و مواضع‬ ‫اقــای الریجانی بــرای بســیاری از جریان های‬ ‫اصولگرا قابل توجه است و اینکه جبهه پایداری‬ ‫ببینــد اقــای الریجانــی در تصمیم گیری هــا و‬ ‫تصمیم ســازی ها در جریان ائتالف نقش ویژه و‬ ‫مهمی دارد‪ ،‬ممکن است زیر بار ائتالف نرود‪.‬‬ ‫روند فعلی ائتالف و وحدت در میان اصولگرایان‪،‬‬ ‫شخص محور نیست‪ ،‬بلکه تشــکل محور است‪ .‬بنابراین‬ ‫از انجایی کــه تشــکل ها تصمیم گیــر اصلــی هســتند‪،‬‬ ‫شــخصیت ها به صورت فردی نقــش تعیین کننده ای در‬ ‫تصمیمــات جمعی ندارند و شــرایط به گونه ای اســت که‬ ‫ضمن اینکه افراد و شــخصیت ها نظــرات و دیدگاه های‬ ‫خود را بیان می کنند و این نظرات مورد دقت و موشــکافی‬ ‫قرار می گیرد‪ ،‬امــا در نهایــت این خرد جمعی اســت که‬ ‫بــر تصمیم گیری های شــورای هماهنگــی اصولگرایان‬ ‫حکمرانی می کنــد‪ .‬بر این اســاس‪ ،‬تصــور نمی کنم که‬ ‫سیاست‬ ‫رساندن موضوع برجام در مجلس دنبال کرده باشد‪ .‬به طور‬ ‫کلی‪ ،‬نگاه عمومی ایشان معطوف به مصالح و منافع ملی‬ ‫است و قطعا اگر مسائلی غیر از مصالح و منافع ملی و نگاه‬ ‫شخصی در این رفتارها دخیل و مستولی بوده باشد‪ ،‬جای‬ ‫نقد جدی دارد اما من تصور نمی کنم که چنین مســاله ای‬ ‫مبنای این رفتار باشد‪.‬‬ ‫با توجــه به این شــرایط‪ ،‬ایا اقــای الریجانی در‬ ‫ائتالف اصولگرایان حضور خواهد یافت؟ ممکن‬ ‫است شرایطی پدید بیاید که اصولگرایان ناگزیر‬ ‫باشند از میان جبهه پایداری و جریان منتسب به‬ ‫اقای الریجانی یکی را انتخــاب کنند‪ .‬ایا ممکن‬ ‫است در چنین وضعیتی‪ ،‬اصولگرایان از ائتالف‬ ‫با اقای الریجانی صرف نظر کنند و ائتالف با جبهه‬ ‫پایداری ر ا ترجیح دهند؟‬ ‫بســیار بعید اســت چنین اتفاقی رخ دهد‪ .‬تالش‬ ‫طیف هــای مختلــف اصولگرایان این اســت کــه همه‬ ‫جریان ها را با ســایق گوناگون و متفــاوت‪ ،‬زیر یک چتر‬ ‫واحد جمع کنند و بعید اســت که چنین مسائلی باعث شود‬ ‫که اصولگرایان از اقای الریجانی فاصله بگیرند بلکه باید‬ ‫تالش کنند که در یک حرکت تعاملی‪ ،‬این اختالف نظرها را‬ ‫به حداقل برسانند اما در عین حال این مسائل نباید عاملی‬ ‫برای جدایی یا شکاف در میان اصولگرایان شود‪.‬‬ ‫برخی اعضــای جبهه پایداری‪ ،‬مســاله برجام را‬ ‫به عنوان معیاری جدید در مرزبندی میان خودی‬ ‫و غیرخودی مطرح می کنند‪ .‬اگر از این منظر نگاه‬ ‫کنیم‪ ،‬شاید جبهه پایداری هرگز حاضر به ائتالف‬ ‫با اقای الریجانی و جریان هایی که نگاه شان به‬ ‫ایشان نزدیک است‪ ،‬نشود‪.‬‬ ‫فکر نمی کنم کســی در این خصــوص که برجام‬ ‫اشــکاالت متعــددی دارد و می تواند زمینه نفــوذ غرب را‬ ‫فراهم کند و در برخــی از بندها با منافــع و مصالح ملی ما‬ ‫مغایرت دارد‪ ،‬تردید یا نظر منفی داشته باشد؛ چه بسا اقای‬ ‫الریجانی هم همین طور فکر کنند‪.‬‬ ‫همه به طور کامــل به چنین خصوصیتــی در برجام‬ ‫معتقدند اما انچه در حال حاضر مطرح اســت‪ ،‬این است‬ ‫که طرحی که برای الزام دولت به اجرای برخی مفاد برجام‬ ‫با نظر شــورای عالی امنیت ملی تهیه شده‪ ،‬مورد موافقت‬ ‫اکثریت نمایندگان مجلس قرار گرفته و طبیعتا مفهوم ان‪،‬‬ ‫قبولی برجام نیست‪.‬‬ ‫اشکاالت وارده بر برجام بر اساس گزارش کمیسیون‬ ‫ویژه را همه پذیرفته اند اما این طرح به معنای تکلیف دولت‬ ‫برای نحوه اجرای برجام و براســاس شروطی است که در‬ ‫این طرح قائل شده است‪.‬‬ ‫بنابراین‪ ،‬اســتدالل اقای الریجانی و طراحان این‬ ‫طرح این اســت که طرحی که به تصویب مجلس رسیده‪،‬‬ ‫موافقت مشروط با برجام اســت و به دولت اجازه مشروط‬ ‫داده اســت که برجام را اجرا کند؛ نه اینکه برجام را به طور‬ ‫کامل پذیرفته باشــد‪ .‬بنابراین مرزبنــدی موردنظر جبهه‬ ‫پایداری به طــور کامل در اینجا لحاظ شــده و تاکید اقای‬ ‫الریجانی بر این بوده که طرح تصویب شــده در مجلس‪،‬‬ ‫کف خواسته ملت است نه همه ان چیزی که مردم و رهبری‬ ‫نظام می خواســتند اما چیزی اســت که در روند مذاکرات‬ ‫به ناچــار بــه ان رســیده ایم‪ .‬بنابراین به نظر می رســد که‬ ‫مرزبندی رعایت شــده و به لحاظ شــاخص هایی که برای‬ ‫وحدت و همگرایی موردنظر اصولگرایان است‪ ،‬مشکلی‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫با توجه به نگاهی که شــما بر ان تاکید دارید‪ ،‬ایا‬ ‫تضمینی وجــود دارد که اتفاقــات مجلس نهم‬ ‫تکرار نشود و جبهه پایداری فهرست جداگانه ای‬ ‫از ائتالف اصولگرایان ارائه ندهد؟‬ ‫تالشــی که تا امروز صورت گرفته‪ ،‬برای افزایش‬ ‫‪5‬‬ ‫حمیدرضا ترقــی‪ ،‬عضو‬ ‫شــورای مرکزی حزب موتلفه‬ ‫اســامی و از چهره هــای‬ ‫شناخته شــده اصولگــرای‬ ‫ســنتی بر این نظر اســت که‬ ‫ممکن است اتفاقات ر خ داده‬ ‫در بررسی برجام در کوتاه مدت‬ ‫در جایگاه علی الریجانی تاثیرگذار باشــد اما اگر ابعاد‬ ‫این مساله در بلندمدت روشــن شود و مشخص شود‬ ‫که ایا ادعاهای ایشــان در خصوص موضوع برجام و‬ ‫موضع نظام صحت دارد یا نه‪ ،‬جایگاه ایشــان ترمیم‬ ‫خواهد شد یا بالعکس‪ ،‬انتقادات تشدید می شود‪ .‬این‬ ‫مساله بستگی به ان دارد که ابعاد مختلف مسائلی که‬ ‫الریجانی در رابطه با برجام مطرح کرد‪ ،‬در اینده به چه‬ ‫شکلی باز و روشن شــود؛ در چنین شرایطی می توان‬ ‫تاثیــر مثبت یا منفی این مســاله را در اینده سیاســی‬ ‫الریجانی بیشــتر مورد ارزیابی قرار داد‪ .‬او همچنین‬ ‫تاکید می کند که مرزبندی الریجانی با جبهه پایداری‬ ‫کامال روشن اســت و وی موضع شــفاف و مشخصی‬ ‫در قبال عناصــر تندرو مجلس دارد‪ .‬امــا اینکه رئیس‬ ‫مجلس در این میان می خواهد رونــد متعادل کننده را‬ ‫در جریــان اصولگرا بازی کند یا اینکــه در جهت جلب‬ ‫حمایت اعتدالیــون و برخی گروه هــای اصالح طلب‬ ‫معتدل گرایش پیدا می کند‪ ،‬نیاز به زمان دارد‪ .‬به طور‬ ‫طبیعی‪ ،‬مرزبندی الریجانــی با جبهه پایداری و برخی‬ ‫دیگر از عناصری کــه پیش از این وابســته به جریان‬ ‫پایداری بودند‪ ،‬کامال مشخص و شفاف است‪ .‬ترقی‬ ‫با بیان اینکه بعید اســت الریجانی بــه دلیل اختالف‬ ‫با بخــش کوچکی از جریــان اصولگــرا وارد ائتالف با‬ ‫اصالح طلبان شود‪ ،‬از تشکل محور بودن روند ائتالف‬ ‫اصولگرایان سخن می گوید‪.‬‬ ‫چنین اصطکاکی میان اقای الریجانی و سایر جریان های‬ ‫اصولگرا ایجاد شود‪.‬‬ ‫ایا این احتمال وجــود دارد که اقای الریجانی در‬ ‫انتخابات مجلس دهم‪ ،‬بدل اقای روحانی برای‬ ‫اصالح طلبان باشد؛ بدین معنا که محور ائتالف‬ ‫گروه های معتــدل اصولگــرا و اصالح طلب قرار‬ ‫گیــرد و در دوره اینده نیز نقش کلیدی ریاســت‬ ‫مجلس را عهده دار شود؟‬ ‫در اینکــه جریان های معتــدل مختلــف اعم از‬ ‫اصولگرا و اصالح طلب مدیریت اقای الریجانی را بیشتر‬ ‫می پسندند و معتقدند که ایشان از ازمایش ریاست مجلس‬ ‫در دو دوره اخیر ســربلند بیرون امده انــد‪ ،‬تردیدی وجود‬ ‫ندارد اما اینکه ایا نمایندگان منتخــب مجلس اینده اقای‬ ‫الریجانی را به عنوان رئیس مجلس دهم پذیرا باشند یا نه‪،‬‬ ‫بستگی به ترکیب مجلس خواهد داشت‪.‬‬ ‫اما ممکن است اصالح طلبان نتوانند با چهره های‬ ‫اصلــی خــود وارد عرصــه انتخابات شــوند و از‬ ‫انجایی که قصد تحریم انتخابات را ندارند‪ ،‬چند‬ ‫برنامه مختلف برای حضور در عرصه انتخابات را‬ ‫طراحی خواهند کرد‪ .‬می تــوان به قطعیت گفت‬ ‫که یکــی از برنامه های احتمالــی اصالح طلبان‪،‬‬ ‫ائتالف با جریان های معتــدل اصولگرا و از جمله‬ ‫جریان اقای الریجانی است‪.‬‬ ‫بله؛ این احتمال وجود دارد کــه انها نتوانند روی‬ ‫چهره شاخصی که وزن ریاست مجلس را دارا باشد به تفاهم‬ ‫برسند و بر همان اساس‪ ،‬به اقای الریجانی رضایت بدهند‪.‬‬ ‫اگر اقای الریجانی قصد داشــته باشد با جریان‬ ‫نزدیک بــه دولت و همراهان اقــای روحانی وارد‬ ‫ائتالف شــود و فهرســت واحدی به همراه این‬ ‫جریان ارائه دهد‪ ،‬اصالح طلبان چگونه با ایشان‬ ‫رفتار خواهند کرد؟ ایا این اجازه را به اقای روحانی‬ ‫خواهنــد داد که با اقــای الریجانــی وارد ائتالف‬ ‫شود؟‬ ‫من تصــور نمی کنم که اصالح طلبــان تا این حد‬ ‫از مواضع خودشان عقب نشینی کرده و از استراتژی خود‬ ‫عدول کنند اما در عالم سیاست‪ ،‬هر اتفاقی ممکن است‪.‬‬ ‫اصولگرایان باید ســعی کنند اقای الریجانی را از دســت‬ ‫ندهند و به گونه ای عمل نکنند که اقای الریجانی در جبهه‬ ‫مقابل اصولگرایان تعریف شود‪.‬‬ ‫با وجود همه اختالف ســلیقه هایی که ممکن است‬ ‫وجود داشــته باشــد‪ ،‬اقــای الریجانــی متعلق بــه جبهه‬ ‫اصولگرایان اســت و باید ایشــان را در جبهه اصولگرایی‬ ‫حفظ کنیم؛ ولــو اینکه نظر اقای الریجانی این باشــد که‬ ‫باید معتدلین اصالح طلب را نیز در صحنه نگه دارد و انها را‬ ‫به عنوان طرفداران خود حفظ کند‪.‬‬ ‫اگر تحــت شــرایط خاصــی اقــای الریجانی و‬ ‫اصالح طلبان معتــدل با یکدیگــر ائتالف کنند‪،‬‬ ‫اصولگرایان چه واکنشی نســبت به این ائتالف‬ ‫نشان خواهند داد؟‬ ‫چنین اتفاقی بســیار دور از ذهن اســت؛ چراکه‬ ‫ائتالف نیازمند داشتن تشکل و مجموعه های تشکیالتی‬ ‫است در حالی که اقای الریجانی هنوز چنین ابزاری را برای‬ ‫خود نساخته است و فراکسیون اصولگرایان رهروان والیت‬ ‫نیز موجودیت تشــکیالتی به ان معنا ندارد که بخواهد در‬ ‫یک ائتالف شرکت کند‪ .‬بعید است که اقای الریجانی به‬ ‫علت اختالف نظر با بخش کوچکــی از جریان اصولگرا‪،‬‬ ‫دســت به چنین اقدامی بزند اما ممکن است انها از ایشان‬ ‫حمایت کنند‪ .‬حمایــت اصالح طلبان از اقــای الریجانی‬ ‫امری طبیعی اســت و مشــکلی ایجاد نمی کنــد اما اینکه‬ ‫ایشــان به طور رســمی در ائتالف با اصالح طلبان شرکت‬ ‫کند‪ ،‬بسیار بعید به نظر می رسد‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫احزاب و شخصیت ها‬ ‫فیلسوف ‪ -‬سیاستمدار‬ ‫علی الریجانی مرد چانه زنی از باال بدون فشار از پایین است‬ ‫مسعود ندافان‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪6‬‬ ‫علی الریجانی؛ ایت الله زاده فیلسوف‪ ،‬پارلمانتاریست‬ ‫باهوش و خطیب ماهری است‪ .‬او این روزها در قامت حامی‬ ‫ تیم مذاکره کننده هسته ای در بهارستان به حمایت از دولت‬ ‫یازدهم پرداخت تا فرجام برجام در خانه ملت به خوشی برای‬ ‫حامیان توافق رقم بخورد‪.‬‬ ‫ماموریت بعدی سیاســی علی الریجانی موفقیت در‬ ‫کارزار انتخابات اســفند ‪ 1394‬اســت که اتیه سیاسی او و‬ ‫حامیانش در فراکسیون رهروان والیت را مشخص خواهد‬ ‫کرد‪ .‬علی الریجانی در کدامین مختصات سیاسی حضور‬ ‫پیدا خواهد کرد؟‬ ‫سیاست‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫همگرایی بدون الریجانی‬ ‫اصولگرایــان پــس از ضربــات ســهمگین بعــد از‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ‪ 92‬برای جلوگیــری از تکرار‬ ‫شکســت‪ ،‬راهبرد وحدت و پرهیز از تجربــه مجدد ‪،‬عهد‬ ‫اخوت را برگزیدند‪ .‬سه ضلعی حزب موتلفه اسالمی‪ ،‬جبهه‬ ‫پایداری و جمعیت ایثارگران پشت درهای بسته برای اینده‬ ‫راست نشین های سیاست کشــور تصمیم گیری می کنند؛‬ ‫ائتالف سیاســی قدرتمندی که اگر تا هنگامــه انتخابات‬ ‫پایدار بماند تــوان مدیریت اصولگرایان بــرای پیروزی در‬ ‫کارزار رقابت سیاسی را مهیا خواهد ساخت زیرا پایداری ها‬ ‫از پایگاه اجتماعی جوان و فعال بــرای تبلیغات در مناطق‬ ‫مختلف کشور‪ ،‬تحولخواهان از قدرت رسانه ای و اتاق های‬ ‫فکر ترسیم کننده نقشه راه و موتلفه از شبکه دفاتر و قدرت‬ ‫مالی برخوردار هستند‪.‬‬ ‫علی الریجانی با دو ضلع مکانیســم وحدت اختالف‬ ‫سیاسی شــدید دارد؛ جبهه پایداری دشمنان سرسخت او‬ ‫هســتند؛ انان علی الریجانی را «ســاکت فتنه» می دانند‬ ‫و علی الریجانی یاران موسســه ای این طیف سیاســی را‬ ‫عامل برهم زدن ســخنرانی ‪ 22‬بهمن قم خطاب می کند‪.‬‬ ‫پایداری ها برای اینکه تضاد سیاســی خــود را با الریجانی‬ ‫همچنان نشان بدهند در اخرین رای گیری ریاست مجلس‬ ‫نهم‪ ،‬روح الله حســینیان را نامزد تصدی کرســی ریاســت‬ ‫کردند‪.‬‬ ‫از ســوی دیگر اولین اختالف اساسی تحولخواهان‬ ‫با علــی الریجانی بر ســر ریاســت مجلــس نهــم رخ داد‪،‬‬ ‫تحولخواهــان یاور حدادعادل طعم شکســت را چشــیدند‬ ‫اما این پایان اختالف نبود؛ علیرضــا زاکانی درباره ایین نامه‬ ‫انتخاب ناظر مجلس در هیات نظارت بــر مطبوعات‪ ،‬رفتار‬ ‫س مجلس را نوعی «دیکتاتوری» خواند و از سوی دیگر‬ ‫رئی ‬ ‫الیاس نادران عضو شورای مرکزی جمعیت ایثارگران انقالب‬ ‫اسالمیدرنطقمیاندستورپیرامونتوافقهسته‪‎‬ایاظهار‬ ‫داشت‪« :‬سابقه برخورد رئیس مجلس نشان می دهد که این‬ ‫بارنیزمجلسدرجریانبررسیمتنتوافقدورخواهدخورد»‬ ‫و ســپس هنگام تصویب طرح یک فوریتی اقدام متقابل و‬ ‫متناســب جمهوری اســامی ایران در اجرای برجام اظهار‬ ‫داشــت‪« :‬برخی با کلیات ان موافق و با جزئیات مخالفند و‬ ‫فکر می کنند اگر به کلیات رای دهنــد می توانند در جزئیات‬ ‫تغییراتیایجادکنندولیمنبهانهامی گویمکهرئیسمجلس‬ ‫را نمی شناســید‪ .‬ســاده لوحی نکنید که می توانید تغییراتی‬ ‫در طرحی که ارائه شــده ایجاد کنیــد‪ ».‬بنابراین همگرایی‬ ‫اصولگرایان بدون علی الریجانی رقم خواهــد خورد زیرا او‬ ‫«هیچ گاهنهمی بخشدونهفراموشمی کند»‪.‬‬ ‫سیمای الریجانی‬ ‫«ســیمای الریجانی» ترجیع بند روزنامه های دوران‬ ‫اصالحات بود؛ اصالح طلبان با علی الریجانی خصومتی‬ ‫دیرینه دارند؛ انان رئیس سازمان صداوسیما را مهم ترین‬ ‫مانع برای اصالحات ساختاری در کشور معرفی می کنند و از‬ ‫برنامه هایی مانند چراغ‪ ،‬هویت و‪ ...‬به عنوان اوج مخالفت‬ ‫جام جم با اصالحات یاد می کنند‪.‬‬ ‫نقطه اوج ایــن تنش ها و هجمه ها بــه الریجانی در‬ ‫فروردین ســال ‪ 79‬رخ داد؛ زمانی که جمعی از چهره های‬ ‫مختلف اصالح طلب و وابسته به نهضت ازادی به دعوت‬ ‫حزب ســبزهای المان به کنفرانس ضد جمهوری اسالمی‬ ‫در برلین رفتند و جام جم تصمیم به پخــش ‪ 30‬دقیقه این‬ ‫کنفرانس پرداخت که بــا مخالفت جــدی نیروهای تندرو‬ ‫اصالحات همراه شد و علی الریجانی در مقابل این سخنان‬ ‫اظهار داشت‪« :‬فشار و توهین در این زمینه زیاد بود و تصور‬ ‫می کردند با این روش‪ ،‬صداو سیما عقب نشینی می کند‪ .‬از‬ ‫طرفی عده زیادی از مردم که حساس شده بودند‪ ،‬ان برنامه‬ ‫را ندیده بودند‪ .‬در جلسه ای با مدیران‪ ،‬اکثرا مخالف پخش‬ ‫مجدد ان بودند‪ ،‬اما من نظرم این بود که باید پخش مجدد‬ ‫شــود که اوال مردم در جریان قرار بگیرند و ثانیا افراطیون‬ ‫تصور نکنند که صدا و ســیما بــا هیاهو از حــرف حق خود‬ ‫عقب نشینی می کند‪».‬‬ ‫اما در دوران صــدارت گفتمان اعتدال بر پاســتور؛‬ ‫اصالح طلبان خواهــان حضور علی الریجانی بر کرســی‬ ‫بهارســتان هســتند و حتی از ترجیح نقد او بر نسیه عارف‬ ‫روایت می کنند اما علــی الریجانی از تاریــخ عبرت گرفته‬ ‫اســت و توهین هــای اصالح طلبــان بــه وی را فراموش‬ ‫نمی کند‪ ،‬همچنین با رفتار مقطعی و معطوف به «هدف»‬ ‫اصالح طلبان به خوبی اشناست و از سوی دیگر هیچ تمایلی‬ ‫ندارد که رفتار سیاســی وی از دایره اصولگرایی خارج شود‬ ‫ی وی در بستر اردوگاه‬ ‫زیرا خاستگاه سیاسی و نیروهای حام ‬ ‫اصولگرایان فعال هســتند‪ .‬بنابراین پیوند سیاســی میان‬ ‫علی الریجانی و اصالح طلبان رقم نخواهــد خورد زیرا او‬ ‫«هیچ گاه نه می بخشد و نه فراموش می کند»‪.‬‬ ‫زمین بازی الریجانی کجاست؟!‬ ‫علی الریجانی زمین بازی خود را کجا تعریف کرده‬ ‫است؟ این ســوال جدی تحلیلگران سیاســی کشور در‬ ‫کوران تغییرات ارایش سیاسی کشور در دهه اخیر است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد علی الریجانی زمین بازی اختصاصی و‬ ‫مجزا برای سیاست ورزی صورت بندی کرده است‪ .‬او به‬ ‫خوداگاهی رسیده است که میان سیاستمداران اصولگرا‬ ‫و اصالح طلب کمترین پایگاه اجتماعی را دارد‪ ،‬به همین‬ ‫دلیل با وجود اصرار یاران بهارستانی اش سودای تحزب‬ ‫در ســر نمی پرورانــد؛ نقطه ضعفــی که هیــچ گاه ترمیم‬ ‫نشــده اســت و جراحتی که هر روز عمیق تر می شود زیرا‬ ‫پایگاه اجتماعی وی در میان اصولگرایان به دلیل نحوه‬ ‫مدیریت وی هنگام بررسی برجام ریزش کرده است‪ .‬علی‬ ‫الریجانی مرد چانه زنی در باال‪ ،‬بدون فشار از پایین است‪.‬‬ ‫این ســبک سیاســت ورزی منحصر به فرد میراث ارتباط‬ ‫با بیوت علمــا و روزگار ســخت صدارت بر صدا و ســیما‬ ‫اســت؛ هرچند زمین بازی محدودی در دوران انتخابات‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫او هیچ گاه تن به ائتالف سیاســی بــا جبهه پایداری‬ ‫و اصالح طلبان نخواهــد داد زیرا رخدادهای پیشــین را‬ ‫هیچ گانــه «نمی بخشــد و فراموش هم نمی کنــد» و مزد‬ ‫حمایت های خود را از دولت یازدهم کســب «کرسی های‬ ‫اختصاصی» قم‪ ،‬شاهرود‪ ،‬نیشابور‪ ،‬ارومیه‪ ،‬ساری‪ ،‬نهاوند‬ ‫و‪ ...‬می داند تا از یک سو بازوان سیاسی اش را بار دیگر در‬ ‫بهارستان رویت کند و از سوی دیگر با استدالل حضور نامزد‬ ‫اصولگرا در این حوزه های انتخابیه عهد شکن وحدت یاران‬ ‫قدیمی اش نباشــد‪ .‬اما زمین بازی اصلــی علی الریجانی‬ ‫پس از انتخابات در جلســه های ابتدای بهارستان است؛‬ ‫ان هنگامی که محمدرضا باهنر و کاظم جاللی همانند دوره‬ ‫پیشــین از میان نمایندگان جدید الورود یارگیری می کنند‬ ‫و همانند دوره پیشین قبای ریاســت بر تن «رئیس» خود‬ ‫می اندازند‪ ،‬حتی اگر رقیب وی مرد ادیب حدادعادل باشد‬ ‫یا مرد انصراف ها محمدرضا عارف امــا ناطق نوری برهم‬ ‫زننده بازی هدفمند اوست‪.‬‬ ‫دیدار در مسکو‬ ‫بین الملل‬ ‫روسیهباحضورنظامیخوددرسوریهبه طورعلنیاستراتژیایرانرادنبالکرد‪.‬ازیکطرفنشان‬ ‫دادکهبرخالفرویهگذشتهحاضراستبرایحفظمتحدینخودهزینهنظامیبپردازدوازطرفیدیگر‬ ‫می خواهدجایپایخودرادرمنطقهشاموخاورمیانهمحکمکند‪.‬اینمعادلهبرخالفپیش بینیامریکا‬ ‫بودودرماه هایایندهمی تواندمحدودیت هایجدی ایبر حوزهعملیاتیواشنگتناعمالکند‪.‬دیدار‬ ‫پوتینوبشاراسدهمنمادیازیکائتالفتازهدرمنطقهاست‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫سوریهمیزبانتقابلامریکاوروسیهشدهاست‬ ‫سورپرایز روسی‬ ‫فرشاد گلزاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪1‬‬ ‫دنیای سیاســت و روابــط بین الملل که از سیاســت‬ ‫خارجی کشورهای حاضر و ناظر بر دنیا تشکیل شده است؛‬ ‫در این روزها شاهد یکی از نادرترین اتفاقات و رویدادهای‬ ‫جهان است‪ .‬ورود یکی از دو قطب اصلی جنگ سرد پس‬ ‫از چهار سال نظاره گری و بررسی پرونده سوریه و عملکرد‬ ‫طرفین درگیر در این کشور؛ فضایی را در سطح رسانه ها‪،‬‬ ‫ادبیات سیاسی – گفتمانی و حتی چارچوب نظامی – امنیتی‬ ‫جهان به وجود اورد که در سال های اینده می تواند به مدلی‬ ‫برای تدریس در دانشــگاه های جنگ و علوم سیاسی دنیا‬ ‫تبدیل شود‪.‬عالوه بر این باید در نظر داشت که ورود روسیه‬ ‫با شامات را باید یکی از اتفاقات مهم در سال ‪ 2015‬و حتی‬ ‫اولین رونمایی از سیاســت خارجی این کشــور در خارج از‬ ‫مرزهای اوراســیا دانست‪ .‬اما روی دیگر ســکه را هم باید‬ ‫مد نظر قرار داد‪ .‬بدون تردید وارد شدن روسیه به سوریه و‬ ‫گمانه زنی ها برای ورود به عراق؛ عالوه بر اینکه میتواند نام‬ ‫مسکو و پوتین را برای مدت نامعلومی بر سر زبان بیندازد‪،‬‬ ‫قابلیت تهدید شــدن روســیه و حتی تحمیــل هزینه های‬ ‫سنگین در موضوعات سیاســی‪ ،‬نظامی و به موازات انها‬ ‫اقتصادی را دارا ست‪.‬‬ ‫دمشق و مسکو‪ ،‬از دیروز تا امروز‬ ‫در گام اول بررسی این موضو ع و همچنین وقایعی که‬ ‫در سیاست بین الملل رخ می دهد باید به تاریخ بین الملل و‬ ‫مشتقات ان توجه شود‪.‬‬ ‫کمونیســم جهانی به رهبری اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫تمام قد در صــدد رخنه به کشــورهای اطراف خــود بود‪.‬‬ ‫به گونه ای که همچنان در اســیای مرکزی و کشــورهایی‬ ‫ماننــد ارمنســتان‪ ،‬تاجیکســتان‪ ،‬قرقیزســتان و حتــی‬ ‫سرزمین های اسیای شرقی مانند چین و کره شمالی شاهد‬ ‫هستیم که جغرافیای سیاسی کمونیسم اگر چه از بین رفته‬ ‫است اما همچنان رگه هایی از ان در قرن بیست و یکم بعضا‬ ‫نمایان می شود که این موضوع بیانگر این است که تفکر‬ ‫بلوک شرقی می تواند در مدل دیگری خیزش کند‪.‬‬ ‫بنابراین شاید بتوان گفت که وجود چهره هایی مانند‬ ‫« الکســاندر دوگین» در کنار پوتین که فیلسوفی روســی‬ ‫تبار با تفکری تقریبا پان روسیزم به شمار می رود؛ نشانگر‬ ‫خیزش یک روش یا مدل جدیدی از کمونیســم مدرن در‬ ‫روسیه باشد که عده ای ان را مردود اعالم می کنند‪.‬‬ ‫در این بین باید مد نظر داشته باشیم که قراردادهای‬ ‫نوشته و نا نوشته ای که در گذشته برای تعیین مستعمرات ‬ ‫یا شــرکای اجباری منعقد شــده اســت می تواند در شکل‬ ‫گیری رخدادهای فعلــی منطقه موثر باشــد‪ .‬برای اثبات‬ ‫این مثال باید به ســوابق و ارتباط روســیه بــا لیبی و حتی‬ ‫سوریه نظر داشــت‪ .‬در زمان حافظ اسد بیشترین واردات‬ ‫تسلیحات نظامی به سوریه از ناحیه روسیه اتفاق می افتاد‪.‬‬ ‫به گونه ای که بخــش اعظمی از نیروهای ارتش ســوریه‬ ‫توســط نیروهــای روس امــوزش دیدند و مشــابه همین‬ ‫موضوع هــم در یمن اتفــاق افتاد‪ .‬به گونــه ای که عمده‬ ‫نفرات حاضر در ارتش یمن توســط ارتش روسیه اموزش‬ ‫داده شدند‪.‬‬ ‫شکسته شدن سکوت روس ها پس از چهار سال‬ ‫این موضوع باعث شد تا روسیه ســکوت چهارساله‬ ‫خود را به صورت علنی بشکند و در واکنش به دخالت های‬ ‫غرب و متحدان اروپایی و اعراب منطقه وارد سوریه شود‪.‬‬ ‫اگر به چند ماه قبل بازگردیم؛ می بینیم که موضع روســیه‬ ‫به خصوص پس از توافق هســته ای ایــران در خصوص‬ ‫ســوریه شــیب تندی به خود گرفت و صراحــت کالم در‬ ‫اظهــارات مقامات کرملین دیده شــد‪ .‬پوتیــن و الوروف‬ ‫به عنوان دو چهره ای که شــاید بیش از هر مقام سیاســی‬ ‫مســکو در انظار دیده می شــوند‪ ،‬به لزوم ابقا ی بشار اسد‬ ‫در دمشــق اشــاره کردند و کمی پس از ان اشارات انها به‬ ‫اصرار تبدیل شد‪.‬‬ ‫«دمیتری مــدودف» کــه هم اکنــون بــر صندلی‬ ‫نخســت وزیری روســیه تکیه زده اســت‪ ،‬به عنوان نقش‬ ‫مکمل والدیمر پوتین خطوط سیاسی دوست دیرینه خود‬ ‫و کابینه ان را پیش گرفت تا بتواند تمامی شرایط را در داخل‬ ‫روسیه و راضی کردن نمایندگان دوما برای کسب رای مثبت‬ ‫و نهایتا حضور نظامی در سوریه کســب کنند‪ .‬کسانی که‬ ‫رویدادهای روسیه را دنبال می کنند و به سیاست های این‬ ‫عملیات بازدارنده‬ ‫روسیه متحدین منطقه ای خود را‬ ‫حفظ می کند‬ ‫کنترل خاورمیانه با ابزار روسی‬ ‫امریکا مخالف حضور روسیه در‬ ‫سوریه نیست‬ ‫پایگاه و پایگاه الذقیه شدند که کمی پس از ان خبرگزاری‬ ‫رویترز با همنوایی ســی‪.‬ان‪.‬ان عکس ماهواره ای منتشر‬ ‫شده از ارایش نظامی انها را منتشــر کرد و در تحلیل خود‬ ‫اظهار داشت که این مدل از جنگنده ها تنها در کوتاه مدت‬ ‫جوابگوی حمالت علیه تروریست ها و مواضع انها خواهد‬ ‫بود‪ .‬پس از این خبر و در کنار جنگنده های مذکور شــاهد‬ ‫ورود بالگردهــای تهاجمی میــل ‪ 24‬به پایــگاه حمیمیم‬ ‫بودیم‪ .‬تجمیع و ادغــام جنگنده هــا و بالگردهای مذکور‬ ‫به عالوه پهپادهای شناسی ســیگنالی را به جهان مخابره‬ ‫می کند که در پس خــود خبر از طرح ریــزی و اجرا ی یک‬ ‫عملیات گســترده شناســایی و بمب ریــزی دارد‪ .‬چراکه‬ ‫بر اساس اخبار و گزارشات منتشر شده هیچ گونه اطالعاتی‬ ‫از ســوی نیروی هوایی ایاالت متحده و کشورهای عضو‬ ‫ائتالف ضد داعش مبنی بر نقطه کوبی و مکان های دقیق‬ ‫تروریســت ها به نیروی هوایی روســیه ارائه نشده است‪.‬‬ ‫بنابراین اینکه دیده می شود روسیه از بمب افکن هایی که‬ ‫به راکت ها و بمب های موتوردار هوشــمند مجهز هستند‬ ‫استفاده می کند؛ پاسخی در برابر عدم همکاری ائتالف ضد‬ ‫داعش و خصوصا غربی ها ســت ؛ به گونه ای که دسته ای‬ ‫از بمب هــای موتور دار روســیه به جهت اینکــه از اختفاء‬ ‫مناسب صوتی برخوردار هستند باید به صورت عمده مورد‬ ‫بارریزی قرار بگیرند که نبود نقشه دقیق مکان های استقرار‬ ‫تروریست ها ضریب خطا را باال می برد‪ ،‬بنابراین از این گونه‬ ‫مهمات بــرای غافلگیر کردن و همچنین پــرواز در هوا به‬ ‫مدت معین استفاده می شود تا نقاط مشکوک و غیر دقیق‬ ‫را به راحتی مورد اصابت قرار دهند‪.‬‬ ‫پاریس همنوا با واشنگتن‬ ‫کشور اشنا هستند؛ به یاد دارند که در سال ‪ 2014‬این دوما‬ ‫بود که طرح الحاق شبه جزیره استراتژیک کریمه به خاک‬ ‫روسیه را تایید کرد‪.‬‬ ‫الذقیه و بمباران رسانه ای غرب‬ ‫از شام تا کابل ؛ تهدید غیر مستقیم غربی ها‬ ‫کلید خورد‬ ‫اگر به چند مــاه قبل بازگردیــم؛ می بینیم‬ ‫که موضع روســیه به خصوص پــس از توافق‬ ‫هسته ای ایران در خصوص سوریه شیب تندی‬ ‫به خــود گرفــت و صراحــت کالم در اظهارات‬ ‫مقامــات کرملین دیده شــد‪ .‬پوتیــن و الوروف‬ ‫به عنوان دو چهره ای که شاید بیش از هر مقام‬ ‫سیاسی مسکو در انظار دیده می شوند‪ ،‬به لزوم‬ ‫ابقا ی بشار اســد در دمشق اشاره کردند و کمی‬ ‫پس از ان اشارات انها به اصرار تبدیل شد‬ ‫در پرونده اوکراین باال امده باشــد اما باید توجه داشت که‬ ‫منطقه اوراسیا با خاورمیانه غیر قابل قیاس است‪.‬‬ ‫به همین جهت و بر اســاس ســند امنیت ملی ســال‬ ‫‪ 2015‬ایاالت متحده امریکا در صدد اســت تا نقل مکان‬ ‫خود را از خاورمیانه به اسیای شــرقی و مرکزی کلید بزند‪.‬‬ ‫بنابراین بهترین سناریویی که می تواند هزینه های پایین تر‬ ‫از ســوریه را برای غربی ها داشته باشــد؛ ادامه حضور در‬ ‫کابل‪ ،‬بگرام‪ ،‬جالل ابــاد و قندهار اســت‪ .‬چراکه عالوه‬ ‫بر حضور و کسب منافع در افغانســتان می تواند به حضور‬ ‫داعش در افغانستان و حتی تقویت دو گروهک طالبان و‬ ‫القاعده کمک کند و همین موضوع می تواند موجبات رشد‬ ‫داعش در اسیای مرکزی و مستعمرات قدیمی و حوزه نفوذ‬ ‫سنتی روسیه را در بر داشته باشد‪.‬‬ ‫باید بــه این نکته توجه داشــت که تعــداد زیادی از‬ ‫نیروهای طالبان و القاعده بــه علت عدم تامین منابع مالی‬ ‫به ســمت داعش روانــه شــده اند‪ .‬تعــدادی از نیروهای‬ ‫بنیاد گــرای قفقازی و تاجیکســتانی به همــراه افغان ها و‬ ‫پاکستانی ها هم با داعش اعالم بیعت کرده اند‪ .‬در طرف‬ ‫دیگر ماجــرا‪ ،‬چچنی ها و افــراد حاضر در ســین کیانگ‬ ‫(ترکستان شرقی سابق) هم به عنوان یک تهدید بالقوه و‬ ‫تا جایی هم بالفعل مطرح هســتند که احتمال خیزش انها‬ ‫و پیوستن به مثلث تروریســتی داعش‪ ،‬طالبان و القاعده‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫گام ســوم را باید در اقدامات واشــنگتن جست وجو‬ ‫کــرد‪ .‬روال و قاعــده مقابلــه و اظهارنظر مخالــف با هر‬ ‫اقدامی که به ضرر منافع هر کشــور باشــد این اســت که ‬ ‫مقامات سیاســی و نظامی کشــور متضــرر‪ ،‬در نطق ها و‬ ‫اظهارنظرهای جهت دار خود کشور هدف را مورد خطاب‬ ‫قرار می دهند‪ .‬اما در مســاله ســوریه و پشــتیبانی هوایی‬ ‫روسیه که به عنوان مکملی برای پیشــروی نیروی زمینی‬ ‫ارتش ســوریه به حســاب می اید‪ ،‬اوضاع قدری متفاوت‬ ‫است‪ .‬هفته گذشته پس از انکه ســخنوری های غربی ها‬ ‫در برابر حمالت روس ها مفید واقع نشــد؛ محموله ای ‪50‬‬ ‫تنی متشکل از مهمات و تســلیحات سبک و نیمه سنگین‬ ‫برای تروریست ها و مناطق تحت اشغال انها بارریزی شد‬ ‫که می توان این عمل امریکایی ها را برای برقراری توازن‬ ‫نظامی و تسلیحاتی تروریســت ها در مقابل ارتش سوریه‬ ‫تلقی کرد که البته گفته می شــود محموله دومی هم برای‬ ‫تروریست ها بارریزی شده است‪.‬‬ ‫اما امریکا به این اقدامات رضایت نداد و هفته گذشته‬ ‫شــاهد تایید و تصویــب ادامه حضور نظامــی غربی ها در‬ ‫افغانستان بودیم‪ .‬شــاید عده ای بگویند سخنرانی باراک‬ ‫اوباما بــرای ابقــا و ادامه حضــور ‪ 5500‬نظامــی خود در‬ ‫افغانستان ارتباطی با ورود و حضور روسیه در سوریه ندارد‬ ‫که این موضوع به نوعی یک ساده اندیشــی محض تلقی‬ ‫می گردد‪ .‬باید توجه داشت که دموکرات های حاکم بر کاخ‬ ‫سفید برعکس جمهوریخواهان میلی برای تقابل مستقیم‬ ‫با کرملین ندارند چراکــه انها همچنان از بــه وجود امدن‬ ‫جنگ سرد دوم در هراس هستند‪ .‬البته به نظر می رسد که‬ ‫دیواره های جنگ ســرد میان امریکا و روســیه تا حدودی‬ ‫بین الملل‬ ‫به هر ترتیــب در اوایل مهر ماه‪ ،‬خبــری در خروجی‬ ‫رســانه های جهان قرار گرفــت که حکایــت از راه اندازی‬ ‫پایگاه هوایــی «حمیمیم» در بندر الذقیــه در غربی ترین‬ ‫نقطه ســوریه توســط نیروی هوایی روســیه داشت‪ .‬پس‬ ‫از انتشار این خبر توپخانه رســانه ای غرب و متحدان ان‬ ‫مانند ترکیه و فرانسه و همچنین رسانه هایی مانند العربیه و‬ ‫الجزیره و حتی اسکای نیوز مواضعی را علیه مسکو اتخاذ‬ ‫کردند‪ .‬به موازات ان رسانه های روسی مانند راشاتودی‪،‬‬ ‫اســپوتنیک‪ ،‬ریانووســتی و ایتارتاس؛ ســکان برجسته‬ ‫کردن اقدامات روسیه در سوریه را به عهده گرفتند و بدون‬ ‫اغراق می توان گفت چنین حجم انتشار خبر از سوی این‬ ‫رسانه های روسی طی چند دهه اخیر بی سابقه بوده که البته‬ ‫به یک نوع جنگ و تقابل رســانه ای با رقبا و مخالفین خود‬ ‫تبدیل شده است‪.‬‬ ‫در گام دوم ورود و تاکتیک های ورودی روسیه مد نظر‬ ‫است‪ .‬بندر طرطوس که کمی پایین تر از بندر الذقیه قرار‬ ‫گرفته است توسط نیروی هوایی روسیه به سرعت تجهیز‬ ‫شد‪ .‬جنگنده های ســوخو‪ ،25‬سوخو ‪ 30‬و ســوخو ‪ 34‬به‬ ‫همراه جنگنده های مکمل سوخو ‪ 24‬ام به سرعت وارد این‬ ‫در روزهای اول که روســیه حمله خــود را اغاز کرده‬ ‫بود ‪ ،‬غیر از مقامــات ایاالت متحده‪ ،‬مقامات فرانســوی‬ ‫هم نســبت به اقدام روســیه واکنش نشــان دادند‪ .‬دلیل‬ ‫مخالفت های فرانســه کامال مشخص اســت‪ .‬اوال اینکه‬ ‫بر اســاس موافقتنامه ســایکس پیکو که در ســال ‪1916‬‬ ‫میالدی میان دولت های متحد بریتانیای کبیر و فرانســه‬ ‫منعقد شد‪ ،‬ســوریه به عنوان مســتعمره تحت نظر فرانسه‬ ‫قلمداد شــد‪ .‬بنابراین حاکمــان کنونی کاخ الیــزه همانند‬ ‫ترک های مقیم انکارا همچنان تفکر اســتعماری را در سر‬ ‫می پرورانند‪ .‬دوم اینکه فرانسه چندین سورتی پرواز توسط‬ ‫جنگندهای رافائل خود در سوریه و اصطالح ا علیه مواضع‬ ‫داعش و سایر تروریست ها صورت داده اند و مدعی هستند‬ ‫که اقدام به مبارزه با تروریست ها کرده اند‪ .‬همین موضوع‬ ‫یــک رکن ســهم خواهی در فرانســویان و سیاســت های‬ ‫خارجی انها به وجود اورده است که در روزهای اخیر شاهد‬ ‫اظهارنظرهای فرانســوا اوالند و کابینه وی در مخالفت با‬ ‫اقدامات روسیه بوده ایم‪.‬‬ ‫رسوایی برای امریکا‬ ‫همه معادالت در شام‬ ‫تغییر یافته است‬ ‫‪59‬‬ ‫بین الملل‬ ‫را افزایش می دهد و تمامی این موارد ی بســتری را برای‬ ‫تحت الشعاع قرار دادن روسیه فراهم می کند‪.‬‬ ‫اردوغان و سودای پان عثمانیسم‬ ‫ناتو هم در این بین به عنوان یک مکمل تهدید برای‬ ‫روسیه قلمداد می شود‪.‬چراکه عالوه بر وجود دفتر ناتو در‬ ‫قرقیزستان؛ پایگاه هوایی اینجرلیک در ترکیه هم می تواند‬ ‫در حالت فعلی به یک تهدید برای نیروی هوایی روسیه که‬ ‫در سوریه مستقر هستند بدل شود‪ .‬از این منظر نباید نقش‬ ‫ترکیه در وارونه و حتــی مخدوش نشــان دادن اقدامات‬ ‫روســیه را نادیده گرفت‪ .‬ترکیه از ابتدا ی بحران ســوریه‬ ‫به صورت گســترده و متوالی تنهــا روی موضع خود یعنی‬ ‫براندازی و به زیر کشیدن بشار اسد تاکید و اصرار داشته و‬ ‫تاکنون هم بر این موضع خود استوار مانده است‪.‬‬ ‫همگان در این فکر بودند که سیاست های ضد سوری‬ ‫ترکیه مدتی بعد به پایان خود نزدیک خواهد شد اما با ورود‬ ‫روســیه به ســوریه عالوه بر اینکه منافع ترک هــا به خطر‬ ‫افتاد؛ سناریو هایی برای ایجاد یک عکس العمل منظم و‬ ‫حساب شده (البته تنها در بعد سیاسی) علیه روسیه اتخاذ‬ ‫شد‪ .‬بی شک ترکیه توان نظامی مقابله با روس ها را ندارد‬ ‫و اوضاع بحرانی داخــل ترکیه این اجــازه را به اردوغان و‬ ‫حزب عدالت و توسعه نمی دهد که بخواهند مقابله نظامی ‬ ‫یا نیرو کشــی میدانی در ســوریه را صورت دهند‪ .‬بنابراین‬ ‫شاهد ان بودیم که ترکیه‪ ،‬روسیه را به نقض حریم هوایی‬ ‫خود توسط جنگنده ها و حتی موشک های شلیک شده از‬ ‫ناوهای روسی مستقر در دریای خزر محکوم کرد که چندی‬ ‫بعد سکوت خبری و رادیویی از سوی ترک ها اتخاذ شد‪.‬‬ ‫تمامی این مــوارد و به خصوص عــدم موفقیت و به‬ ‫ســرانجام نرســیدن پروژه های ترکیه موجب شد تا رجب‬ ‫طیب اردوغان که زمام امــور انکارا را در دســت دارد؛ در‬ ‫دیدار خود با انگال مــرکل‪ ،‬صدراعظم جمهــوری فدرال‬ ‫المان برای ورود ترکیه به اتحادیه اروپا تالش کند‪ .‬مرکل‬ ‫هم که به عنوان رهبر قاره ســبز و فرد شماره یک اتحادیه‬ ‫اروپا شــناخته می شود به ســناریوی اردوغان پاسخ مثبت‬ ‫داد‪ .‬چراکه اردوغان در هفته های اخیر روسیه را به دلیل‬ ‫نقض حریم منطقه حائل محکوم کرده است و اعالم کرده‬ ‫بود که این منطقه را برای اسکان مهاجرین سوری و عراقی‬ ‫در نظر گرفته است‪ .‬بنابراین مرکل هم که در مقابل سیل‬ ‫پناهندگان تا حدودی عقب نشینی داشته است‪ ،‬درخواست‬ ‫اردوغان مبنی بــر ورود ترکیه به اتحادیه اروپا را مشــروط‬ ‫بر اینکه دولت ترکیه از سرازیر شــدن سیل پناهجویان به‬ ‫سمت اروپا جلوگیری کند‪ ،‬قبول کرده است که به نظر باید‬ ‫منتظر رخ دادن اتفاقات تازه در ترکیه و مواضع ان باشیم‪.‬‬ ‫رشوه ریاض در مقابل عقب نشینی مسکو‬ ‫کشــورهای عضو شــورای همکاری خلیــج فارس و‬ ‫خصوصا عربســتان ســعودی را باید در گام چهارم بررسی‬ ‫ورود و اقدامات روسیه قرار داد‪ .‬سعودی ها همانند ترک ها‬ ‫و حتی جلوتر از انها با همگرایی خود با واشنگتن به عنوان‬ ‫پیمانکاران مالی و تامین کنندگان نیروی انســانی بحران‬ ‫سوریه شــناخته می شــوند‪ .‬رویای رهبری جهان عرب و‬ ‫جهان اســام که توسط ســعودی ها مطرح شــده است‬ ‫به عالوه میل بیش از حد تقابل ریاض با تهران در پرونده‬ ‫سوریه؛ موجب شده تا عربســتان تمام قد در سوریه و ضد‬ ‫بشــار اســد اقدام کند‪ .‬از این رو شاهد هســتیم که قطر و‬ ‫امارات هم به جرگه حامیان عربستان در این مدت پیوستند‬ ‫م حاضر در دوحه؛‬ ‫و تا جایی هم شاهد بودیم که شیوخ حاک ‬ ‫برای تقویت و عرض اندام در مقابل عربستان‪ ،‬در حمایت‬ ‫مالی خود از تروریست ها از سعودی ها پیشی گرفتند‪.‬‬ ‫اوج بیمــاری تکفیر گونــه ســعودی ها را در هفتــه‬ ‫گذشــته و در دیداری که میــان محمد بن ســلمان‪ ،‬وزیر‬ ‫دفاع عربســتان با والدیمر پوتین‪ ،‬رئیس جمهور روســیه‬ ‫برگزار شد‪ ،‬مشاهده کردیم‪ .‬پیشنهاد رشــوه ‪ 300‬میلیارد‬ ‫دالری کــه از ســوی عربســتان‪ ،‬ترکیــه‪ ،‬قطــر و امارات‬ ‫توسط وزیر دفاع ســعودی ها به پوتین ارائه شد می تواند‬ ‫گویای این حقیقت باشــد که عربســتان تا چه حد از ورود‬ ‫روسیه به ســوریه و احتماال به عراق در هراس و عصبانی‬ ‫اســت ‪ ،‬به گونه ای که روس ها بــه مــوازات ورود خود به‬ ‫ســوریه با تشــکیل کمیته تبــادل اطالعــات چهارجانبه‬ ‫که متشــکل از ایران‪ ،‬ســوریه‪ ،‬عراق و روســیه اســت؛‬ ‫به نوعی تیــر اخطار خــود را برای حامیــان غربی – عربی‬ ‫تروریســت ها شــلیک کرده انــد کــه همیــن موضــوع‬ ‫موجبات به تکاپــو افتــادن عربســتان و هم پیمانانش را‬ ‫به وجود اورده است‪.‬‬ ‫مطلب دیگری کــه حائز اهمیت اســت؛ ارســال و‬ ‫تحویل تســلیحات موشــکی ســبک مانند موشک انداز‬ ‫ضد تانــک تاو به تروریســت ها اســت که این بار توســط‬ ‫عربستان و برای هدف قرار دادن تانک های ارتش سوریه‬ ‫و حتی بالگردهای روسیه که در ارتفاع پایین پرواز می کنند‬ ‫صورت گرفته اســت‪ .‬همچنین باید گفــت احتمال اینکه‬ ‫در اینده نزدیک شاهد تحویل تجهیزات و راکت های برد‬ ‫متوسط به تروریست ها توســط امریکایی ها یا سعودی ها‬ ‫باشیم متصور است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫فرجام سخن‬ ‫روس ها عالوه بر اینکه به دنبال‬ ‫افزایش و تقویت اشراف خود‬ ‫در مدیترانه هستند؛ درصدد‬ ‫هستند تا به هر نحوی بشار‬ ‫اسد را که به عنوان یک شریک‬ ‫استراتژیک مهم در خاورمیانه‬ ‫محسوب می شود‪ ،‬در نظام و‬ ‫ساختار فعلی سوریه حفظ کنند‬ ‫تا بتوانند در ا ینده سهم خواهی‬ ‫خود را از وی و حتی دولت اینده‬ ‫سوریه داشته باشند‬ ‫در جمع بندی ورود روسیه به سوریه و خاورمیانه باید‬ ‫گفت که روس ها عالوه بر اینکه به دنبال افزایش و تقویت‬ ‫اشراف خود در مدیترانه هســتند؛ درصدد هستند تا به هر‬ ‫نحوی بشار اســد را که به عنوان یک شریک استراتژیک‬ ‫مهم در خاورمیانه محسوب می شــود‪ ،‬در نظام و ساختار‬ ‫فعلی ســوریه حفظ کنند تا بتوانند در ا ینده ســهم خواهی‬ ‫خود را از وی و حتی دولت اینده سوریه داشته باشند‪ .‬نباید‬ ‫فراموش کرد که روی گرداندن مصر به ســمت ســوریه و‬ ‫فاصله گرفتن قاهــره از ریاض هم برایند ورود روســیه به‬ ‫سوریه اســت‪ .‬به صورتی که مصر خواهان ابقا ی اسد در‬ ‫سوریه است تا بتواند با تهدیدات اسرائیل همانند گذشته‬ ‫مقابله کرده و حتی از سر ریز شدن تروریست ها به کشورش‬ ‫جلوگیری کند‪.‬‬ ‫حسین رویوران‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫‪2‬‬ ‫از زمانیکه نیروهایروسیباامکاناتپیشرفتهنظامی‬ ‫و پوشش هوایی گسترده وارد سوریه شدند یعنی حدود ‪3-4‬‬ ‫هفته پیش‪ ،‬شــاهد این بودیم که ارتش سوریه و نیروهای‬ ‫ارتش ملی که از داوطلبان تشکیل شده است‪ ،‬در پنج محور‬ ‫حمص‪ ،‬حما‪ ،‬الذقیه‪ ،‬حلــب و درعا وارد عملیات شــدند؛‬ ‫اینکه ارتش سوریه همزمان در پنج محور وارد عملیات شده‬ ‫نشان دهنده وجود نیروی الزم زمینی و انگیزه بسیار قوی در‬ ‫میان نیروهاست‪.‬‬ ‫پیشروی‪‎‬هایی که این نیروها در اطراف حمص و حما‬ ‫به دســت اوردند نشــان دهنده موفقیت‪‎‬های نظامی ارتش‬ ‫سوریه است‪ .‬همچنین پیشروی در درعا و اطراف حلب نیز‬ ‫می‪‎‬تواند شرایط میدانی در این محورها را تغییر دهد‪ .‬در این‬ ‫شرایطجدیدتقریبامی‪‎‬توانگفتنیروهایمخالفکهعمدتا‬ ‫نیروهای تکفیری داعش و جبهه النصره هستند شیرازه شان‬ ‫از هم پاشیده شد و بخشــی از انها به سمت ترکیه رفتند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر نیروهای سوریه در درعا و در سه کیلومتری مرز‬ ‫اردن هســتند‪ .‬این نیروها اگر به مرز برســند ستاد امان که‬ ‫محوریت جبهه جنوبی را در اختیار دارد بی خاصیت شــده و‬ ‫مهمترین محور ارتباط انها با اردن قطع خواهد شد‪.‬‬ ‫در محور حلــب نیز چنانچه ارتش ســوریه به فرودگاه‬ ‫«کویرس» برسد تقریبا به راحتی به مرز با ترکیه خواهد رسید‬ ‫و راه‪‎‬های تدارکاتی نیروهای تکفیری را قطع خواهد کرد‪.‬‬ ‫امکان فعال شــدن جبهه ادلب نیز هر لحظه مطرح‬ ‫اســت و از هم گسســتن نیروهای مخالف فرصت بزرگی را‬ ‫پیش روی ارتش سوریه قرار داده است‪.‬‬ ‫در این میان باید توجه داشت که ورود روسیه به معادله‬ ‫ســوریه یک رســوایی برای امریکا بود؛ چرا کــه نیروهای‬ ‫بین الملل‬ ‫رسوایی برای امریکا‬ ‫همه معادالت درشامتغییریافتهاست‬ ‫ایران‪ ،‬یک رکن اصلی جنگ‬ ‫علیه تروریسم است و امکان‬ ‫یکسره سازی جنگ روی زمین‬ ‫علیه نیروهای تکفیری بدون‬ ‫ایران امکان پذیر نیست‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫بین الملل‬ ‫روسی طی یک هفته کاری را انجام دادند که امریکا در یک‬ ‫سال توان انجام ان را نداشــت و موفق به رسیدن به چنین‬ ‫دستاوردهایی نشده بود‪ .‬این نشان می‪‎‬دهد یا امریکا توان‬ ‫ضربه زدن بــه تکفیری‪‎‬ها را ندارد یا اساســا اراده الزم برای‬ ‫ریشه کن کردن انها را در خود نمی‪‎‬بیند‪.‬‬ ‫همزمان محکوم کردن حمالت روسیه توسط امریکا‬ ‫این شــبهه را کامال تقویت و ارســال ‪ 50‬تن ســاح برای‬ ‫نیروهای تکفیری ارتباط واشــنگتن با نیروهای تکفیری را‬ ‫کامال اشکار کرد‪ .‬بنابراین ائتالف بین المللی علیه داعش‬ ‫دچار بحران شد ه و امریکا عمال در سوریه وضعیت منفعلی‬ ‫دارد‪ .‬این در شــرایطی اســت که ائتالف چهارگانه عراق‪،‬‬ ‫سوریه‪ ،‬روســیه و ایران یک هدف تعریف شــده دارد و ان‬ ‫جنگ علیه تروریسم تکفیری و ریشه کن کردن این جریان‬ ‫اســت‪ .‬در حالی که اســتراتژی امریکا در سوریه مشخص‬ ‫نیست و واشــنگتن نقش‏های مختلفی را در این کشور ایفا‬ ‫کرد؛ امریکا نســل دوم تکفیری در ســوریه را پدیــد اورد و‬ ‫سپس با انها قطع ارتباط کرد اما از ان تکفیری‏ها به عنوان‬ ‫یک ابزار در پیشبرد پروژه براندازی نظام اسد استفاده کرد‪.‬‬ ‫زمانی که این گروه‪‎‬ها به استان‪‎‬های عراق پیشروی کردند‬ ‫امریــکا ائتالف علیه انهــا را تشــکیل داد‪ .‬این نقش‪‎‬های‬ ‫متضاد امریکا عمال نوعی ســردرگمی ایجاد کرد و در حال‬ ‫حاضر واشنگتن برای حفظ ابروی خود که در سوریه از بین‬ ‫رفته‪ ،‬تالش دارد با مانور در شرق مدیترانه به مدت پنج هفته‬ ‫ابروی خود را بازیابد‪.‬‬ ‫در این میان باید مدنظر داشــت که ایــران یک رکن‬ ‫اصلی جنگ علیه تروریســم اســت و امکان یکسره سازی‬ ‫جنــگ روی زمین علیــه نیروهــای تکفیری بــدون ایران‬ ‫امکان پذیر نیست‪.‬‬ ‫ایران نقش استشاری گسترده‪‎‬ای در سوریه و عراق ایفا‬ ‫می‪‎‬کند و در مدیریت عملیات نقش بی بدیلی به عهده دارد‪.‬‬ ‫به همین دلیل دوست و دشمن اعالم کرده‪‎‬اند بدون ایران‬ ‫امکان حل بحران وجود ندارد‪ .‬امروز بــا ائتالف چهارگانه‬ ‫ایران‪ ،‬روســیه‪ ،‬عراق و ســوریه این جایگاه تقویت شــده‬ ‫است‪ .‬اگر در ژنو ‪ 2 ،1‬امریکا موفق شد روسیه را شرکت دهد‬ ‫و ایران را حذف کند در اینده امکان تکرار چنین ســناریویی‬ ‫وجود ندارد‪.‬‬ ‫انچه مشــخص اســت در مرحله پســابرجام‪ ،‬ایران‬ ‫به عنصر ثبات و امنیت در منطقه تبدیل شــده اســت؛ اگر‬ ‫کشــورهای غربی مانند انگلیس‪ ،‬فرانســه و امریکا در این‬ ‫زمینه تردیدهایی دارند المان کامال این دیدگاه را قبول دارد و‬ ‫پذیرش برگزاری نشست مقدماتی اجالس مونیخ در تهران و‬ ‫مشارکت فرانک والتر اشتاین مایر‪ ،‬وزیر خارجه المان نشان‬ ‫می‪‎‬دهد که دولت برلین در صدد برقراری ارتباطات گسترده‬ ‫با ایران است‪ .‬طبیعی است کشورهای اروپایی رقابت‪‎‬های‬ ‫خاص خود را دارند و به همین دلیل قطعا انگلیس و فرانسه‬ ‫ســعی خواهند کرد در این عرصــه از المان عقــب نمانند‪.‬‬ ‫دعوت از حسین امیرعبداللهیان‪ ،‬معاون عربی و افریقای‬ ‫وزارت خارجه برای سفر به لندن و مذاکره در خصوص مسائل‬ ‫منطقه‪‎‬ای نیز در این چارچوب قابل ارزیابی است‪.‬‬ ‫همچنین وزیر خارجه المان پس از ســفر به ایران به‬ ‫عربستانرفتوتالشداشتتانقشمیانجیرامیانتهران‬ ‫و ریاض ایفا کند‪ .‬زیرا به عقیــده المان‪‎‬ها حل بحران‪‎‬های‬ ‫منطقه‪‎‬ای باوجود اختالف میان دو قدرت اصلی در منطقه‬ ‫خیلی دشوار اســت‪ .‬اما باید بدانیم که امکان تفاهم میان‬ ‫ایران و عربســتان زمانی قابل دســترس اســت که دیدگاه‬ ‫عربستان تغییر کند‪ .‬زیرا این کشور برخوردهای حذفی دارد‬ ‫و می‪‎‬گوید ایران نباید در منطقه عربی حضور داشــته باشد‪.‬‬ ‫این اظهارات بســیار جاهالنه اســت چرا که در عراق یک‬ ‫دولت منتخب وجود دارد و برای ارتباط با ایران ازاد است و‬ ‫در باقی کشورهای منطقه مانند سوریه و لبنان نیز به همین‬ ‫صورت است‪.‬‬ ‫هیچ یک از کشورهای عربی‪ ،‬عربستان را قیم خود قرار‬ ‫نداده‪‎‬اند که ریاض چنین اظهارنظرهایی می‪‎‬کند‪ .‬کشورهای‬ ‫مســتقل در منطقه می‪‎‬توانند هر نوع رابطه‪‎‬ای که بخواهند‬ ‫با ایران داشته باشند‪ .‬از ســوی دیگر اگر عربستان‪ ،‬نقش‬ ‫ایران را اشتباه تفســیر کند امکان گفت وگو میان دو کشور‬ ‫فراهم نخواهد شــد‪ .‬شــاهد بودیم که عادل الجبیر‪ ،‬وزیر‬ ‫خارجه عربستان اخیرا در کنفرانس مطبوعاتی با اشتاین مایر‬ ‫اعالم کرد که ایران یک قدرت اشغالگر است‪ .‬این سخنان‬ ‫الجبیر نشان می‪‎‬دهد که او یا واقعا جاهل است یا خود را به‬ ‫نادانی می‪‎‬زند‪.‬‬ ‫مشخص است که اشغال بدان معناست که کشوری‬ ‫به زور وارد یک کشــور دیگر شــود؛ این در حالی است که‬ ‫ایران با زور وارد هیچ کشوری نشده و با دعوت عراق و سوریه‬ ‫مستشاران ایرانی وارد این کشورها شده‏اند‪.‬‬ ‫اگر این منطق عربستان را بپذیریم عربستان خود در‬ ‫بحرین اشغالگر است و در یمن به توان دو اشغالگر شناخته‬ ‫می‪‎‬شود‪ .‬زیرا دولتی از عربستان برای حضور نظامی در یمن‬ ‫دعوت کرده که اصال در قدرت حضور ندارد‪.‬‬ ‫تا زمانی که این رفتارهای دوگانه از سوی ریاض دنبال‬ ‫می‪‎‬شود فضای تعامل و گفت وگو را از میان می‪‎‬برد‪.‬‬ ‫البته باید مدنظر داشت که تقابل ایران و عربستان به‬ ‫اســتمرار بحران‪‎‬ها کمک می‪‎‬کند در حالی که تنش زدایی‬ ‫بین دو کشور گامی در راستای حل بحران هاست‪ .‬بنابراین‬ ‫اگر دو کشور به سمت تنش زدایی حرکت کنند برای منطقه‬ ‫بحران زده خاورمیانه یک گام بسیار بزرگ خواهد بود‪ .‬زیرا‬ ‫نه نقش ایران را می‪‎‬توان نادیده گرفت و نه نقش عربستان و‬ ‫تنها راه چاره این است که دو کشور به سمت تفاهم و تعامل‬ ‫حرکت کنند‪.‬‬ ‫در نهایت امروز و با حضور نظامی روس‪‎‬ها در سوریه‪،‬‬ ‫شاید حل بحران سوریه در ابعاد نظامی یکسره شود اما پدیده‬ ‫تکفیری یک پدیده فکری‪ -‬اجتماعی اســت که ریشه کن‬ ‫کردن ان نیاز به فعالیت‏های زیادی در ابعاد فرهنگی و دینی‬ ‫دارد‪ .‬به همین دلیل حتی اگر در سوریه پیروزی‪‎‬های نظامی‬ ‫به سود روسیه و بشار اسد حاصل شود‪ ،‬این به معنای از بین‬ ‫رفتن پدیده تروریســم و پایان بحران نخواهــد بود و ایجاد‬ ‫اجماع بین المللی و منطقه ای علیه پدیده تکفیری یک نیاز‬ ‫جدی برای حل بحران است‪ .‬پدیده تروریسم به گونه‪‎‬ای در‬ ‫منطقه ریشه دوانده است که خشک کردن ریشه‪‎‬های ان به‬ ‫ی قدرت ها اعم از منطقه‪‎‬ای و فرامنطقه‪‎‬ای نیاز‬ ‫حضور تمام ‪‎‬‬ ‫دارد و در این رابطه باید اقدامات فرهنگی بســیاری صورت‬ ‫پذیرد‪.‬‬ ‫‪61‬‬ ‫بین الملل‬ ‫دشمنمشترک‬ ‫گفت وگوی مثلث با قاسم محبعلی‬ ‫بین الملل‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫فرشاد گلزاری‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫جناب محبعلی ! قبل از ورود نظامی روسیه به سوریه‬ ‫و انجام عملیات های هوایی شــاهد این بودیم که‬ ‫مناطــق مختلفی از ســوریه در اختیــار مخالفین و‬ ‫گروهک هایتروریستیوقسمتدیگرازجغرافیای‬ ‫سوریهدردستنیروهایدولتحاکمبردمشققرار‬ ‫داشت‪ .‬ایا پس از ورود روسیه و انجام عملیات های‬ ‫هوایی و حمالت نظامی به مواضع داعش و ســایر‬ ‫گروهک هــای تروریســتی تغییــری در ارایــش‬ ‫سرزمینی نیروهای خودی و دشمن صورت گرفته‬ ‫است؟‬ ‫باید توجه داشت که پرونده سوریه در چند ماه گذشته‬ ‫در یک حالت مســکوت قرار داشــت که با ورود روسیه به این‬ ‫پرونده ما شــاهد تغییراتی در خصوص مسائل سوریه بودیم‪.‬‬ ‫به گونه ایکهقبلازورودروسیهمناطقغربیسوریهوخصوصا‬ ‫جاده ای که از درعا و مرز اردن شروع و تا ترکیه که از حلب هم‬ ‫عبور می کند به عالوه غرب این جاده تا سواحل مدیترانه یعنی‬ ‫چیزی در حدود ‪ 25‬تــا ‪ 30‬درصد ان در اختیار دولت ســوریه‬ ‫اســت‪ .‬البته در مناطقی مانند زبدانی و کوه هایی که در شرق‬ ‫لبنان وجود داشــتند درگیری هایی رخ داده بود اما عموما این‬ ‫مناطق در دست دولت بشار اسد بود‪ .‬در شرق رود فرات و محور‬ ‫ن شهرهایی‬ ‫شرقی سوریه شــاهد حضور داعش بودیم‪ .‬اخری ‬ ‫هم که توسط داعش اشغال شــده بود شهر پالمیرا و تدمر بود‬ ‫که با احتساب این دو شــهر می توانیم بگوییم نزدیک به ‪40‬‬ ‫درصد از مناطق به دست داعش افتاده بود‪ .‬اما این بدان معنی‬ ‫نیست که‪ 40‬درصد مناطق به طور کامل در اختیار داعش باشد‬ ‫بلکه عناصر این گروهک تروریستی تنها در این مناطق حضور‬ ‫داشــتند و رفت و امد انها در این نقاط مشکوک بود‪ .‬مناطقی‬ ‫مانند دیرالزور‪ ،‬رقه و مرزهای عراق هم توسط داعش اشغال‬ ‫شده بود‪ .‬در مناطق شمالی یعنی کردســتان‪ ،‬عراق و ترکیه؛‬ ‫عموما مناطقی وجود داشــت که کردها بــر ان حاکم بودند تا‬ ‫حدودی هم در برخی از مناطق شــهری ان دولت اسد حضور‬ ‫داشت مانند شهر کوبانی که تماما در دست کردها بود‪ .‬شمال‬ ‫غربی سوریه‪ ،‬یعنی از حلب تا مرز ترکیه و استان ادلب عموما‬ ‫در دست گروه های متعدد تروریســتی مانند ارتش ازاد سوریه‬ ‫و جبهه النصره قرار داشــت‪ .‬در جنوب دمشق هم گروه های‬ ‫مخالف دولت تا درعا حضور داشتند و مجموعا وضعیت سوریه‬ ‫بهایننحوبود‪.‬بنابرایندریکجمع بندیشایدبتوانگفتکه‬ ‫‪ 25‬تا‪ 30‬درصد از مناطق در اختیار دولت اسد‪ 10،‬تا‪ 20‬درصد‬ ‫از مناطــق در اختیار مخالفین دولت و ‪ 40‬تــا‪ 50‬درصد هم به‬ ‫دست گروه های تروریستی مختلف افتاده بود‪ .‬البته شهرهای‬ ‫زیادی مانند دمشــق‪ ،‬الذقیه و بنادر دیگر در دست نیروهای‬ ‫دولت ســوریه بود و حلب هم به صورت پنجاه پنجاه در دست‬ ‫دولت سوریه و مخالفین قرار داشــت‪ .‬جبهه النصره در ادلب‬ ‫و حلب و مناطق کوهستانی که در شــمال غرب سوریه تا مرز‬ ‫ترکیه قرار دارد مستقر بودند که باید گفت موقعیت های زیادی‬ ‫در اختیار این گروهک تروریستی قرار گرفته بود اما مقداری از‬ ‫انرابهصورتاختیاریوداوطلبان هوبخشیازانرا حینجنگ‬ ‫به ارتش ازاد واگذار کرد و برخی از مناطق در دســت خود را به‬ ‫گروه های تروریستی مانند احرار الشام که اخیرا از سمت ترکیه‬ ‫تشکیل شده اند واگذار کرد‪.‬‬ ‫یکــی از موضوعــات و محورهایی که در ســوریه و‬ ‫حتی عراق مورد نظر است‪ ،‬ورود ائتالف بین المللی‬ ‫ضد داعش برای مقابله و مبارزه با تروریســت ها در‬ ‫این دو کشور اســت‪ .‬ایا عملکرد این ائتالف و مدل‬ ‫حمالتانهابهمواضعداعشوسایرتروریست های‬ ‫حاضر در منطقه توانســته مفید واقع شود؟ کدام‬ ‫مناطق توسط این ائتالف مورد حمالت هوایی قرار‬ ‫گرفتهاست؟‬ ‫ائتالفضد داعشبیشترمناطقشمالشرقیسوریه‬ ‫را مورد هدف قــرار می دهد و عمدتا در مناطقی که در دســت‬ ‫داعش یا گروه خراسان که یک گروه ناشناخته در این منطقه‬ ‫به حســاب می اید حضور دارد‪ .‬اگر نگاهی گــذرا به وضعیت‬ ‫جاری در سوریه بیندازیم می فهمیم که سوریه دارای سه جبهه‬ ‫نظامی و سیاسی اســت‪ .‬جبهه اول جبهه ای است که متعلق‬ ‫به غرب یا به بیان دیگر مورد حمایت غرب است‪ .‬جبهه دوم‪،‬‬ ‫جبهه دولت سوریه است که تحت حمایت ایران و روسیه قرار‬ ‫دارد و جبهه سوم هم داعش خواهد بود که دشمن هر دو گروه‬ ‫بهحسابمی اید‪.‬ائتالفضدداعشدرمناطقیکهگروه های‬ ‫تروریستی متعلق به خودشان حضور دارند عملیات خاصی را‬ ‫صورت نمی دهند و نهایتا به انهدام چند مورد از مواضع داعش‬ ‫بسنده کرده اند اما در حالت فعلی که روسیه وارد بحران سوریه‬ ‫شده‪ ،‬بیشــترین عملیات های خود را روی مناطقی معطوف‬ ‫کرده اســت که در تماس ارتش ســوریه با تروریست ها ست‪.‬‬ ‫در این مناطق حضور ارتش ازاد‪ ،‬جبهه النصره و احرار الشام از‬ ‫سایرگروهک هایتروریستیوحتیداعشپررنگ تراستکه‬ ‫البتهدرچندهفتهگذشتهدیدهشدهاستکهمناطقتحتنفوذ‬ ‫داعش هم مورد حمله روس ها قرار گرفته است‪.‬‬ ‫دالیل اصلی و عمــده ای که می تــوان برای حضور‬ ‫روسیه در سوریه بر شمرد چیســت؟ ایا روس ها و‬ ‫مقامات مســکو تنها قصد حفظ نظام بشــار اسد را‬ ‫دارند یا اینکه در صدد کســب یا حفظ منافع خود در‬ ‫سوریههستند؟‬ ‫روس ها در ســوریه به دنبال ابقاء و احیاء پایگاه های‬ ‫نظامی خود هستند که در غرب سوریه قرار دارد و به نوعی تنها‬ ‫پایگاه های فرامرزی و فرا سرزمینی روســیه به شمار می رود و‬ ‫اینموضوعبرایهرقدرتیحائزاهمیتاستکهبتواندپایگاه‬ ‫فراسرزمینیداشتهباشد‪.‬بنابراینتعدادیازگروه هایمخالف‬ ‫دولت ســوریه به پایگاه های روســیه نزدیک شــد ه بودند که‬ ‫مقاماتنظامیوسیاسیمسکوازاینموضوعاحساسنگرانی‬ ‫کرده بودندونهایتابرایحفظاناقدامبهورودنظامیبهسوریه‬ ‫کردند‪ .‬دومین نکته این اســت که نظام سوریه به عنوان یک‬ ‫نظام سنتی متحد روسیه به شمار می رود و اگر روسیه‪ ،‬سوریه را‬ ‫از دست بدهد دیگر هیچ متحدی در منطقه خاورمیانه نخواهد‬ ‫داشت‪ .‬به صورتی که در گذشــته دولت هایی مانند الجزایر‪،‬‬ ‫لیبی و عراق به عنوان متحدین روسیه به شمار می رفتند پس‬ ‫اگرسوریهراهمازدستبدهدبهصورتاتوماتیکازخاورمیانه‬ ‫خارج می شود‪ .‬همچنین دیگر جایی در روند صلح خاورمیانه‬ ‫نخواهد داشت بنابراین منافع روسیه در سوریه کامال مشخص‬ ‫وتعریفشدهاست‪ .‬امااینکهایاسیاست هایروسیهدربحران‬ ‫سوریه خالف نظر امریکا ست یا خیر باید گفت که دو نظریه در‬ ‫این بین وجود دارد‪ .‬اول اینکه روسیه به دنبال منافع خود بوده‬ ‫و همچنان درصدد است تا خود را در مذاکرات صلح حفظ کند‬ ‫و اگر اتفاقی برای دولت اسد بیفتد بی شک موقعیت روسیه؛‬ ‫هم در عرصه بین المللی تضعیف خواهد شد و هم در پای میز‬ ‫مذاکره‪ ،‬به خصوص اینکه ممکن اســت پرستیژ بین المللی‬ ‫روسیه در مورد سوریه و عراق تضعیف شود‪ .‬نگرانی دیگر هم‬ ‫شیوع و گسترش تروریست ها به سمت اسیای مرکزی و قفقاز‬ ‫خواهد بود که ان را می بایست مد نظر قرار داد‪ .‬مساله سوم این‬ ‫است که عده ای می گویند روس ها با این حرکت درصدد تقابل‬ ‫با غرب برامدند و دسته ای دیگر این نظریه را مردود می دانند‪.‬‬ ‫یعنی می گویند که با یک توافق میان مســکو و واشــنگتن ‪،‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ورود روســیه بــه ســوریه‬ ‫و حمــات هوایــی ان علیــه‬ ‫مواضــع تروریســت ها‪ ،‬باعث‬ ‫شــده اســت تــا تــوازن قدرت‬ ‫که به ســمت تروریســت های‬ ‫تکفیری ســنگینی می کرد به‬ ‫هم بخورد و نهایتا شاهد تغییر‬ ‫مواضع سیاســی غربی ها و تا جایی هــم اروپایی ها در‬ ‫مورد ســرنگونی بشار اســد باشــیم ‪ .‬بی شک حمالت‬ ‫روسیه امایش ســرزمین تروریســت ها و حتی ارتش و‬ ‫دولت ســوریه را بهم زد ه که این موضــوع در ویدئو ها و‬ ‫عکس های منتشر شــده از سوی رســانه های جهانی‬ ‫کامالمشهوداست‪.‬ازاین رومثلثبهگفت وگوبا«قاسم‬ ‫محبعلی» تحلیلگر مسائل خاورمیانه پرداخته است‪.‬‬ ‫ورود روسیه به سوریه صورت گرفته است تا در نهایت روس ها‬ ‫مناطق مربوط به دولت اسد را تثبیت و به دنبال ان تنها مناطق‬ ‫تحت سلطه داعش را بمباران کنند‪ .‬بنابراین باید توجه داشت‬ ‫که دشمن مشترک امریکا و روسیه در حالت فعلی داعش است‬ ‫بنابراین اگر هم امریکایی ها با روس ها در ارتباط باشند باز هم‬ ‫به نفع انها ســت‪ .‬به نحوی که در هر صــورت روس ها جلوی‬ ‫فروپاشی سوریه را می گیرند که ان هم مجددا به نفع دو دشمن‬ ‫دوران جنگ سرد است‪.‬‬ ‫اخباری مبنی بر نزدیک شدن و حتی تبادل اطالعات‬ ‫میان روسیه و اســرائیل منتشر شده است‪ .‬به نظر‬ ‫شــما می توان این موضوع را محتمل دانســت که‬ ‫روسیههمچناندرخصوصعملکردخوددرسوریه‬ ‫با اسرائیل هماهنگی هایی را به وجود می اورد؟‬ ‫روس ها از گذشته و قبل از شروع عملیات های هوایی‬ ‫خود در سوریه عالوه بر امریکا با اسرائیل هماهنگ کرده بودند‬ ‫و حتی در حالت فعلی امکان تبادل اطالعات میان انها بسیار‬ ‫باالست‪ .‬مناطقی که پروازهای روس ها در انجا انجام می شود‬ ‫از خاک اسرائیل دور است و این نشان می دهد که یک تبادل و‬ ‫هماهنگی اطالعاتی در این بین بوجود امده است‪ .‬تا جایی که‬ ‫حتی بنیامین نتانیاهو‪ ،‬نخست وزیر رژیم صهیونیستی قبل از‬ ‫شروعحمالتهواییروسیهبهمسکورفتوباپوتیندیدارکرد‬ ‫و متقابال وزیر دفاع روسیه به تل اویو سفر کرد و معلوم می شود‬ ‫که یک هماهنگی بین انها صورت گرفته است‪ .‬به طوری که‬ ‫روس ها نمی خواهند منافع اســرائیل و خصوصا مرزهای این‬ ‫کشور در سوریه به خطر بیفتد و تنها درصدد کسب منافع خود‬ ‫در سوریه هستند‪.‬‬ ‫به عنوان سوال اخر ؛ حیدر العبادی نخست وزیر‬ ‫عراق رسما اعالم کرده است که از ورود روسیه به‬ ‫کشوربرایمقابلهباتروریست هااستقبالمی کند‪.‬‬ ‫ایاورودروسیهبهعراقمتصوراستیااینکهچنین‬ ‫اقدامی از سوی مقامات روسیه صورت نمی گیرد؟‬ ‫اینکه ایا روس ها به عراق می روند یا خیر بحث کامال‬ ‫پیچیده ای اســت‪ .‬به طوریکه همانگونه که امریکا نتوانست‬ ‫شرایط عراق و ســوریه را با بمباران هوایی تغییر دهد‪ ،‬معلوم‬ ‫نیست که روس ها هم بتوانند شرایط را دگرگون کنند‪ .‬چرا که‬ ‫ممکناستروس هاشرایطرابههمین گونهحفظکنندتابتوانند‬ ‫وارد مذاکرات شــوند و در انجا ســت که احتمال دارد خیلی از‬ ‫لو فصلشودکهاین‬ ‫مسائلوموضوعاتدرپایمیزمذاکرهح ‬ ‫موضوعهممی تواندباتقسیممنافعمیانطرفینصورتگیرد‪.‬‬ ‫بنابراین ان چیزی که واضح است این خواهد بود که طرفین‬ ‫غربی‪ ،‬روســی و حتی اروپایی نمی خواهند که ســوریه از هم‬ ‫بپاشد و نظام سیاسی و امنیتی ان متزلزل شود تا تروریست ها‬ ‫کامال بر مناطق مذکور مسلط شوند‪ .‬به نحوی که حتی شاهد‬ ‫انهستیمکهرویکردهانسبتبهاسدتغییرپیداکردهودرصدد‬ ‫تثبیت اوضاع در میدان هستند تا بعدا بتوانند روی سناریوهای‬ ‫محتمل در مذاکرات به بحث و گفت وگو بپردازند‪.‬‬ ‫کنترل خاورمیانه با ابزار روسی‬ ‫امریکا مخالف حضور روسیه در سوریه نیست‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫اینده پژوه سیاسی‬ ‫‪4‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫داعش در منطقه امن قرار نگیرند و از ســوی دیگر با ورود‬ ‫روس‪‎‬هــا به محیــط عملیاتی ســوریه کنترل بیشــتری بر‬ ‫رفتارهای این کشــور در منطقه خاورمیانه داشــته باشند‪.‬‬ ‫بر اساس این تحوالت می توان گفت که هر یک از این دو‬ ‫قدرت بین المللی با اهداف گوناگون وارد محیط عملیاتی‬ ‫ســوریه شــده‏اند و هر یک تالش می کننــد در این منطقه‬ ‫اهداف خود را محقق ســازند‪ .‬البته مســکو بــه هیچ وجه‬ ‫نمی‪‎‬تواند پرکننده خالء استراتژیک و خالء قدرت سیاسی‬ ‫در منطقه باشد‪ ،‬بلکه این کشور تنها می‪‎‬تواند بخشی از این‬ ‫خالء را با هزینه‪‎‬های باال برای خود حفظ کند‪.‬‬ ‫در عین حال روسیه وارد منازعه ای شده است که در‬ ‫صورت تداوم بیشــتر می تواند موجب پیامدهای جدی بر‬ ‫منافع و امنیت این کشــور شــود‪ .‬در صورت موفقیت وزن‬ ‫بزرگی از پیروزی را به دســت می اورد و در صورت شکست‬ ‫به نسبت بســیار از پیروزی‪ ،‬متحمل شکســت و پرداخت‬ ‫هزینه های بسیار خواهد شــد‪ .‬هزینه پروازهای کنونی به‬ ‫اضافه تحریم هــای اقتصادی اثرات خــود را در بلند مدت‬ ‫نمایان خواهد ساخت‪ .‬عالوه بر این در صورت فعال شدن‬ ‫داعش در مناطق قفقازی و چچن نیز هزینه ها برای روسیه‬ ‫به مراتب افزایش می یابد‪.‬‬ ‫در حــال حاضــر بــا ورود نیروهای نظامی مســکو‪،‬‬ ‫وضعیت میدانی نیروها در سوریه بر اســاس انچه مخابره‬ ‫می‏شود نشــان از پیشرفت نیروهای بشــار اسد با حمایت‬ ‫هوایی نیروهای روسی دارد‪ .‬کمک‏های مشورتی ایران به‬ ‫همراه حمایت‪‎‬های نظامی روسیه اکنون امیدواری‪‎‬هایی را‬ ‫برای بشار اسد فراهم کرده است‪ .‬اما باید توجه داشت که‬ ‫هم اکنون تمام طرف‪‎‬های موجود در سوریه دوران جدید را‬ ‫قبول کرده و تنها زمان اغاز ان را متفاوت می‪‎‬بینند‪.‬‬ ‫در عین حال انچه که امروز باید مورد توجه قرار گیرد‬ ‫وضعیت داعش در دوران ثبات در ســوریه اســت‪ .‬در این‬ ‫خصوص باید بدانیم داعش بیش از انکه یک پدیده باشد‬ ‫یک پدیدار اســت‪ ،‬ثبات ندارد و این بی ثباتی هم به لحاظ‬ ‫شکلی و هم به لحاظ محتوایی خود را نشان می‪‎‬دهد‪ .‬از این‬ ‫رو در دایره این بی ثباتی برخورد با داعش سخت می‪‎‬شود‪.‬‬ ‫داعش در ســوریه تکه تکه می‏شود و‬ ‫ترکش‪‎‬های ان در گســتره وسیع تری‬ ‫پخش خواهد شد‪ .‬در سیاست نیز مانند‬ ‫طبیعت هیچ چیز از بین نمی‪‎‬رود بلکه‬ ‫از شکلی به شکل دیگر در می اید و از‬ ‫مکانی به مکان دیگر منتقل می‪‎‬شود‪.‬‬ ‫این طور می‏توان متصور شد که‬ ‫داعش به صورت یــک ابزار عملیاتی‬ ‫در جهت گسترش پهنای حضور غرب‬ ‫در اسیا عمل می‪‎‬کند و تکه پاره شدن‬ ‫داعش‪ ،‬شکســتن ان و پرتــاب این‬ ‫خرده ریزها به اســیای جنوب شرقی و‬ ‫احیانا به مناطقی از روسیه امکان پذیر‬ ‫است‪ .‬من تاکید بر ان دارم که باتوجه‬ ‫به اینکه مقصد بعدی اصطکاک قدرت‬ ‫پس از هارتلند نو و نئوهارتلند در هارتلند‬ ‫علیا یا همان تبت اســت برای توجیه‬ ‫حضور غرب در اســیای جنوب شرقی‬ ‫بربریــت موجــود در این منطقــه باید‬ ‫به اسیای شــرقی منتقل و به واسطه‬ ‫همین انتقــال نیروهای تمدن ســاز‬ ‫غربی! نیز در مبارزه بــا این بربریت به‬ ‫منطقه بعدی گسیل داشته شوند‪.‬‬ ‫بنابراین داعش یک پدیده نیست‬ ‫بلکه پدیداری اســت کــه در نهایت با‬ ‫نامی دیگر و محتوایی دیگر با کارکردی‬ ‫مشابه در این مناطق احیا خواهد شد‪.‬‬ ‫در این رابطــه ایران باید تکلیف خود را مشــخص کند زیرا‬ ‫زمان برای مشخص شدن تکلیف ایران در اینده نظم نوین‬ ‫جهانی و نظم منطقه‪‎‬ای فرارسیده اســت‪ .‬ایران یا باید به‬ ‫تقابل بپــردازد و هزینه‪‎‬هــای گزاف یک تقابــل را در اینده‬ ‫تجربه کند یا باید به تعاملی که در پرونده هسته‪‎‬ای اغاز کرد‪،‬‬ ‫استمرار بخشــد و امتیازات بیشتری را کسب کند‪ .‬واقعیت‬ ‫امر ان است که ایران باید تعامل را برگزیند چون نمی‪‎‬تواند‬ ‫تمام امور واقع را انگونه که مایل اســت رهبری کند‪ .‬ایران‬ ‫یک قدرت منطقه‪‎‬ای است و جهانی شدن دیگر جغرافیای‬ ‫منطقه ای نمی‪‎‬پذیرد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫اوضاع میدانی در سوریه پس از حمالت نظامی مسکو‬ ‫به نیروهای تروریستی به نفع بشار اسد‪ ،‬رئیس جمهور این‬ ‫کشور در حال تغییر اســت‪ .‬اما باید توجه داشت که امروز‬ ‫برای روســیه موضوع بشــار اسد مطرح نیســت بلکه اسد‬ ‫پرچمی برای نوعی اصطکاک قــدرت در جهت نمایش در‬ ‫افکار عمومی جهان در زمانه گذار هندســه قدرت جهانی‬ ‫است‪.‬‬ ‫جهــان بــار دیگــر بایــد عالمت گــذاری شــود و‬ ‫سرزمین‪‎‬های تحت نفوذ قدرت‪‎‬های بزرگ و ابر قدرت های‬ ‫جهانی نشانه گذاری شود‪.‬‬ ‫هندســه قدرت اینده جهان هنوز شکل نگرفته است‬ ‫و در حال اماده سازی برای رســیدن به یک تصمیم بزرگ‬ ‫اســت‪ .‬از این رو دوران جدید از ســال ‪ 2013‬شــروع شده‬ ‫و روســیه از یک ســو و امریکا و همراهانش از سوی دیگر‬ ‫در محیط عملیاتی ســوریه اصطکاک خــود را به نمایش‬ ‫می‪‎‬گذارند تا هزینه‪‎‬های درگیری میان‬ ‫قدرت‪‎‬های بزرگ جهانی و منطقه‪‎‬ای‬ ‫را به ملت‪‎‬های منطقه تحمیل کنند‪.‬‬ ‫بنابرایــن مــا در دوران جدید به‬ ‫ســر می‪‎‬بریم و در این دوران اسد تنها‬ ‫نمادی برای نمایــش قدرت دو طرف‬ ‫به یکدیگر در جهت ساخت و پرداخت‬ ‫اینده هندســه قدرت اســت؛ در حال‬ ‫حاضر مساله اســد نیست بلکه مساله‬ ‫سوریه اینده و مهمتر از سوریه اینده‪،‬‬ ‫فروریزش اخرین دیوار مقاومت در مرز‬ ‫میان هارتلند نو یعنی خاورمیانه عربی‬ ‫و نئو هارتلند یعنی خلیج فارس و فالت‬ ‫ایران است‪.‬‬ ‫اگر ســوریه فــرو بریــزد‪ ،‬غرب‬ ‫گام بلندی به ســمت اســیای خاوری‬ ‫برخواهد داشــت و در این مســیر باید‬ ‫از فالت ایران و خلیج فارس نیز عبور‬ ‫کند؛ اینجاست که ایران به رغم همه‬ ‫خطرات موجود از ســوی روســیه در‬ ‫ســوریه برای اینده امنیــت ایران‪ ،‬در‬ ‫یــک وضعیت خودخوانده وارد شــده‬ ‫اســت که در نهایت همراهی ایران با‬ ‫روسیه را در دفاع از شخص بشار اسد‬ ‫یدک می‏کشد‪ .‬این در حالی است که‬ ‫روس‪‎‬ها به بشــار اســد نمی‏اندیشند‪.‬‬ ‫روس‪‎‬ها بــه این می‪‎‬اندیشــند که اگر‬ ‫ســوریه را از دست بدهند باقیمانده داشــته‪‎‬های خویش را‬ ‫نیز در خاورمیانه خواهند باخت و برگ برنده خود را حتی در‬ ‫اوکراین از دست خواهند داد‪.‬‬ ‫از این رو است که روسیه به واسطه نیاز به کمک ایران‬ ‫و از سوی دیگر از دســت ندادن منطق جغرافیایی موجود‬ ‫در منطقه سوریه و اهمیت سیاســی ان در اینده نظم نوین‬ ‫جهانی و حتی تاثیر ان بــر اوکراین اینده‪ ،‬هزینه‪‎‬های دفاع‬ ‫از بشار را پذیرفته و در نهایت بر سر بشار اسد با غرب معامله‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫به بیان دیگر ورود روسیه به ســوریه به این دلیل بود‬ ‫که اگر پوتین اکنون وارد جنگ نمی شد‪ ،‬نه تنها قافیه بلکه‬ ‫کل شــعر را می باخت و انچه که روس ها در ســوریه انجام‬ ‫می دهند انعکاســی از تالش های انها برای بازیافت نقش‬ ‫منطقه ای و بین المللی خود در پس بحران اوکراین است‪.‬‬ ‫بحران اوکراین در ابتدا توانســت تا حدودی هیات حاکمه‬ ‫کرملین را در سطح سیاست داخلی‪ ،‬منطقه ای و بین المللی‬ ‫بار دیگر مطرح کند و به گونه‏ای گزاره‪‎‬های روانی ناشــی از‬ ‫کاهش قدرت مسکو پس از دهه های گذشته ابرقدرتی اش‬ ‫را جلوه گر سازد‪ .‬اما ورود مســکو به تقابل با اروپای متحد‬ ‫و هم پیمانــش امریــکا در مســاله اوکراین‪ ،‬شــکل گیری‬ ‫تحریم هــای بین المللــی علیه روســیه و کاهــش میزان‬ ‫پاسخگویی کرملین به نیازهای مردمی و وارد امدن ضربه به‬ ‫اقتصاد نوپای فراکمونیستی روسیه پس از فروپاشی اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی و سوسیالیستی موجب کاهش محبوبیت‬ ‫والدیمیر پوتین رئیس جمهور این کشور شده است و از سوی‬ ‫دیگر امکان واگرایی‪‎‬های بیشتر در برخی از مناطق ناراضی‬ ‫از تسلط مسکو شده بود‪.‬‬ ‫در ایــن میان امریکا از حرکات روســیه در ســوریه تا‬ ‫حدودی اســتقبال کرد‪ ،‬تا از یک ســو روس‪‎‬ها بــا تقابل با‬ ‫بین الملل‬ ‫‪63‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عملیاتبازدارنده‬ ‫روسیه متحدین منطقه ای خود را حفظ می کند‬ ‫جعفر قنادباشی‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫‪5‬‬ ‫با گذشــت چند هفته از اغاز حمالت هوایی روســیه‬ ‫در ســوریه و کشته زخمی یا متواری شدن شــمار زیادی از‬ ‫تروریست های داعش‪ ،‬جبهه النصره‪ ،‬جیش االسالم و‪،...‬‬ ‫معادالت میدانی در این کشــور به نفــع نیروهای دولتی و‬ ‫مردمی تغییر یافته و چشــم انداز مثبتــی درخصوص روند‬ ‫تحوالت اتی سوریه‪ ،‬ترسیم گردیده است‪.‬‬ ‫در توصیف عملیات نظامی روسیه در سوریه‪ ،‬واژه ها‬ ‫و عبارات مختلفی به کارگرفته شــده که هریک به نوعی به‬ ‫اهداف مسکو در این بخش از غرب اسیا اشاره دارند و علل‬ ‫اتخاذ تصمیم روسیه برای اقدام نظامی در سوریه را در این‬ ‫مقطع زمانی تشــریح می کنند؛ واژه هــا و عباراتی همانند‪:‬‬ ‫«عملیات بازدارنده»‪« ،‬عملیات نگهدارنده» یا «عملیاتی‬ ‫برای تغییــر موازنه نظامــی»‪ ،‬هریک مفاهیــم ویژه ای را‬ ‫در خصوص مقاصد نظامی و سیاســی روســیه در ســوریه‬ ‫دربردارند و تصوراتی را درباره این اقــدام مهم و راهبردی‬ ‫دولت مسکو‪ ،‬در اذهان ایجاد می کنند‪ .‬البته این به معنای‬ ‫ان است که نه تنها رقبای جهانی روسیه‪ ،‬بلکه‪ ،‬بسیاری از‬ ‫تحلیلگران مسائل بین المللی نیز‪ ،‬اطالعیه ها و اظهارات‬ ‫دولت روسیه را برای فهم تحرکات نظامی برون مرزی این‬ ‫کشور کافی نمی دانند یا نســبت به صحت و تطابق کامل‬ ‫ان با واقعیات موجود در صحنه میدانی ســوریه‪ ،‬شــک و‬ ‫تردید دارند‪.‬‬ ‫این درحالی اســت که صورت مساله بســیار ساده به‬ ‫نظر می رسد‪ ،‬زیرا روسیه در حالی عملیات نظامی خود را در‬ ‫سوریه اغاز کرده اســت که گروهک های مسلح معارض با‬ ‫پیشروی به سوی شــهرک های واقع در حومه دمشق‪ ،‬این‬ ‫شهر را نه فقط در معرض خمپاره باران های خود قرار داده‪،‬‬ ‫بلکه در مواردی اب اشامیدنی این شهر را قطع کرده بودند‪.‬‬ ‫از طــرف دیگر بندر «طرطوس» ســوریه کــه از چند دهه‬ ‫پیش در اجاره روســیه بوده و تنها پایگاه نظامی(دریایی)‬ ‫روسیه غرب اسیا محسوب می شــود‪ ،‬درمعرض حمالت‬ ‫گروهک های تروریستی همانندجبهه النصره‪ ،‬احرار الشام‪،‬‬ ‫جیش االسالم و ارتش ازاد قرار گرفته بود‪ .‬از اینکه بگذریم‬ ‫در عملیات هوایی روســیه علیه گروه های مسلح مخالف‬ ‫در ســوریه زمانی اغاز شــد که یک ســال تمام از تشکیل‬ ‫ائتالف به اصطالح ضد تروریستی به رهبری امریکا سپری‬ ‫شــده بود و جالب انکه در ســالگرد تشــکیل این ائتالف‪،‬‬ ‫صاحب منصبان نظامی امریکا با حضور در سنای این کشور‪،‬‬ ‫اشکارا از شکست برنامه های نظامی امریکا در سوریه سخن‬ ‫می گفتند‪ .‬چنان که این صاحب منصبان بر این امر تاکید‬ ‫داشــتند که مجموعه مبالــغ هنگفتی که واشــنگتن برای‬ ‫تشکیل و اموزش گروه های میانه رو در سوریه هزینه کرده‪،‬‬ ‫به هدر رفته و افراد اموزش دیده میانه رو‪ ،‬یا دستگیر شده یا‬ ‫به گروهک های تروریستی‪ -‬تکفیری پیوسته اند‪.‬‬ ‫اما این اعتــراف به شکســت در تشــکیل و تقویت‬ ‫گروه های میانه رو در سوریه‪ ،‬به مجرد اغاز عملیات روسیه‬ ‫در ســوریه‪ ،‬جای خــود را بــه موضع گیری هــای دیگری‬ ‫داد کــه از پیوند های واشــنگتن با ایــن گروهک ها (و در‬ ‫خوشــبینانه ترین حالت‪ ،‬از امید بستن واشــنگتن به نتایج‬ ‫تحرکات تروریستی انها) پرده برداشت‪.‬‬ ‫در این خصوص خبرگزاری اسوشیتدپرس از پیدایش‬ ‫تنش ها میان امریکا و روسیه به سبب حمالت هوایی مسکو‬ ‫در ســوریه خبرداد؛ زیرا بــه ادعای مقام های واشــنگتن‪،‬‬ ‫ارتش روسیه در حال هدف قرار دادن مخالفان بشار اسد‪،‬‬ ‫رئیس جمهور این کشور است‪ .‬در این خصوص دولتمردان‬ ‫امریکا تنها عملیاتی را مجاز دانستند که مواضع داعش را‬ ‫مورد حمله قرار دهد‪.‬‬ ‫جان کری‪ ،‬وزیــر امور خارجه امریــکا تصریح کرد‪:‬‬ ‫«انچه مهم است‪ ،‬این است که روسیه جز گروه تروریستی‬ ‫داعش‪ ،‬هیــچ گونــه فعالیتی علیــه هیچ کــس دیگر در‬ ‫سوریه نداشته باشــد و ما خیلی صریح در این باره صحبت‬ ‫کرده ایم‪».‬‬ ‫به ســبب انکــه گروهــک تروریســتی داعــش در‬ ‫بخش های شمال شرقی سوریه مســتقر است‪ ،‬این گفته‬ ‫وزیر امورخارجه امریکا‪ ،‬این گونه تعبیر شد که واشنگتن از‬ ‫عملیات هوایی روسیه بر فراز بخش های غربی (مناطقی که‬ ‫بندر طرطوس و بندر الذقیه در ان قرار دارد) و شمال غربی‬ ‫سوریه که گروهک هایی همانند جبهه النصره‪ ،‬احرارالشام‪،‬‬ ‫جیش االسالم و درحال حاضر جیش الفتح مستقر هستند‪،‬‬ ‫نگران اســت ولیکن در خصوص هدف قرار گرفتن شهر‬ ‫رقه (واقع در شــمال شــرق ســوریه) مرکز داعش‪ ،‬مانعی‬ ‫نمی بیند‪ .‬به هــر ترتیب در پی اظهارات وزیــر امورخارجه‬ ‫امریکا‪ ،‬جاش ارنست‪ ،‬مســئول مطبوعاتی کاخ سفید نیز‬ ‫عملیات های هوایی روسیه در ســوریه را‪« ،‬عملیات های‬ ‫نظامی بدون تبعیض علیه مخالفان سوری» توصیف کرد‬ ‫و افزود‪« :‬سلســله عملیات نظامی روســیه که ما تا کنون‬ ‫مشاهده کرده ایم‪ ،‬برخی نگرانی ها را به وجود اورده است‪،‬‬ ‫زیرا روسیه در حال هدف قرار دادن مناطقی است که در انها‬ ‫تعداد نیروهای داعش اگر صفر نباشــد بسیار کم است‪».‬‬ ‫در واقع اشاره مســئول مطبوعاتی کاخ ســفید به مناطقی‬ ‫در جنوب وجنوب غربی شــهر حلب (واقع در شمال غرب‬ ‫ســوریه) بود که واحد هایی از گروهک تروریستی داعش‬ ‫دران حضوردارند و به تناســب شــرایط‪ ،‬تعداد اعضای ان‬ ‫کم یا زیاد می شود؛ یعنی همان قاعده ای که درخصوص‬ ‫اســتقرار دیگر گروهک ها در شــمال غرب و غرب سوریه‬ ‫نیز صادق است‪.‬‬ ‫«جاش ارنســت» همچنین از نگرانی هایی ســخن‬ ‫گفت که در خصوص کشــیده شــدن روســیه و امریکا به‬ ‫جنگی در ســوریه پدید امده و وی این جنگ را در صورتی‬ ‫محتمل دانست که جنگنده های روسیه‪ ،‬مواضع شورشیان‬ ‫میانه روی ســوری را که مورد حمایت امریکا قرار دارند و از‬ ‫سوی این کشور اموزش و تجهیزات دریافت کرده اند‪ ،‬مورد‬ ‫حمله قرار دهند‪ .‬بدیهی اســت که این اظهارات مســئول‬ ‫مطبوعاتی کاخ سفید‪ ،‬اعترافات اشکار ماه گذشته مقامات‬ ‫و صاحب منصبان ارتش امریکا مبنی بر اینکه واشنگتن در‬ ‫ایجاد و تقویت گروه های میانه رو به کلی شکســت خورده‬ ‫اســت را نادیده می گرفت‪ .‬البته د راین باره کارشناســان و‬ ‫تحلیلگران مسائل سوریه تصریح کردندکه واشنگتن در این‬ ‫موضع گیری دو مقصد مختلف را دنبال می کند اول انکه‪:‬‬ ‫دولت اوباما می کوشد تا از این طریق‪ ،‬اغراض رژیم های‬ ‫پادشــاهی در دنیای عرب که نگران گروهک های متحد‬ ‫خود (همانند جبهه النصره‪ ،‬احرارالشــام‪ ،‬جیش االسالم و‬ ‫یا اخوان) هستند تامین کند و بنابراین به نمایندگی از انان‬ ‫نسبت به عملیات روســیه در مناطق غربی سوریه هشدار‬ ‫داده اســت و دوم اینکه امریکا از زاویه نگرش راهبردی‪،‬‬ ‫خواهان نیســت تا روســیه بتواند پایگاه نظامی خود را در‬ ‫بندر طرطوس از طریق قلع وقمع گروهک های تروریستی‬ ‫حفظ کند‪ .‬بنــدری کــه در خطر قــرار گرفتن ان توســط‬ ‫گروهک های نامبرده به معنی تضعیف جهانی دولت مسکو‬ ‫نیز خواهد بود‪.‬‬ ‫انچه مســلم اســت‪ ،‬در عملیات هوایی روسیه علیه‬ ‫مواضع تروریســت های فعال در ســوریه‪ ،‬اهداف مسکو‬ ‫برای حفظ متحدین منطقه ای خــود و همچنین اقدامات‬ ‫پیشگیرانه دولت روسیه برای ممانعت از نفوذ گروهک های‬ ‫تروریســتی به خاک این کشــور نیز ملحوظ شده است‪ .‬با‬ ‫این همه‪ ،‬اغاز این عملیات باتوجه به پیدایش یک سلسله‬ ‫شرایط مساعد در منطقه و در داخل سوریه‪ ،‬صورت گرفته‬ ‫است که تعدادی از مهمترین انها به قرار زیرند‪:‬‬ ‫‪ -1‬ســیل اخیــر مهاجــرت اتباع ســوری بــه اروپا‪،‬‬ ‫افکارعمومــی جهانــی را در جریــان دقیق تــر جنایــات‬ ‫گروهک های تروریستی سوریه و بی نتیجه بودن اقدامات‬ ‫به اصطالح ضدتروریستی غرب قرار داده بود‪.‬‬ ‫‪ -2‬اعترافــات بی ســابقه صاحــب منصبــان نظامی‬ ‫امریکا (درجلسات ویژه کمیسیون های سنا) در خصوص‬ ‫ناکارامدی و بی نتیجه بودن برنامه های مداخله جویانه این‬ ‫کشور در سوریه‪.‬‬ ‫‪ -3‬انفعــال شــدید ترکیــه در ادامــه سیاســت های‬ ‫مداخله جویانه اش در سوریه‪ ،‬به علت ضعف ها و اختالفات‬ ‫شدید داخلی وهمچنین مشغولیت های انتخاباتی‪.‬‬ ‫‪ -4‬انفعال شــدید عربســتان در ادامه سیاست های‬ ‫مداخله جویانه اش در سوریه‪ ،‬به علت ضعف ها و اختالفات‬ ‫ناشی از مشغولیت در جنگ علیه مردم یمن‪.‬‬ ‫‪ -5‬اعترافــات تلویحــی اتحادیــه عرب در اشــتباه‬ ‫گذشته اش در لغو عضویت سوریه‪.‬‬ ‫‪ -6‬رویکرد مثبت چند دولت عربی همانند دولت های‬ ‫تونس‪ ،‬مصــر‪ ،‬کویت و‪ ...‬درخصوص ضــرورت حمایت‬ ‫دولت سوریه‪.‬‬ ‫‪ -7‬تغییر لحن کشــورهای اروپایی و امریکا در قبال‬ ‫نظام سیاسی سوریه‪.‬‬ ‫در واقع باتوجه به شــرایط هفتگانه بــاال و با در نظر‬ ‫گرفتن تاثیرات ان بــر فضای سیاســی و تبلیغاتی بود که‬ ‫عملیات روسیه در ســوریه اغاز شــد و برای دنیای غرب‪،‬‬ ‫کمترین بهانه و دستاویز را برای مخالفت با این عملیات‪،‬‬ ‫باقی گذاشت‪.‬‬ ‫از نئومحافظه کاری تا راهبرد بزرگ‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫در این بخش چهار یادداشــت تحلیلی درباره سیاســت خارجی امریکا ‪ ،‬نومحافظه کاران‬ ‫امریکایی ‪ ،‬سیاست داخلی در ایاالت متحده و اوارگان جنگ های خاورمیانه ترجمه شده است‪.‬‬ ‫در یادداشت رابرت پری تالش شده به این پرسش پاسخ داده شود که چگونه در دوره جرج بوش‬ ‫ویلسونیسم از صحنه سیاسی امریکا حذف شد‪ .‬در یادداشت دیگر ترویج ایده امپراتوری در جامعه‬ ‫امریکا مورد توجه واقع شده‪ .‬در یادداشت سوم پیامدهای انسانی جنگ های غرب در خاورمیانه‬ ‫مورد تحلیل قرار گرفته است و سرانجام فرانکلین اسپینی به چگونگی غلبه نظامی گری در راهبرد‬ ‫بزرگ به امریکا توجه کرده است‪.‬‬ ‫غلبه نظامی گری بر «راهبرد بزرگ»‬ ‫چگونه سیاست تهاجمی علیه المان این بار از سوی امریکا صورت می گیرد؟‬ ‫بین الملل‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫فرانکلین اسپینی* ‪-‬هادی سعادت‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫فرضیه معاصر راهبرد بزرگ و عمل به ان از ســوی‬ ‫ایاالت متحــده را می تــوان در حرفی خالصــه کرد که‬ ‫پرزیدنت جورج بــوش در ســال ‪ 2001‬بر زبــان اورد‪.‬‬ ‫او اندکــی بعــد از حمالت تروریســتی به مرکــز تجارت‬ ‫جهانــی و پنتاگون گفت‪« :‬شــما یا بــا ما هســتید یا با‬ ‫تروریست ها‪».‬‬ ‫این بوش نبود که مفهــوم راهبرد بزرگ را ابداع کرد‪.‬‬ ‫این گفته بوش شــکل دیگری از فرضیه مغرورانه مادلین‬ ‫البرایت وزیر امور خارجه بود که با فروپاشی اتحاد جماهیر‬ ‫شوروی و خاتمه یافتن جنگ سرد‪ ،‬اظهار داشت که امریکا‬ ‫به «ابرقدرت ضروری» جهان تبدیل شده است‪.‬‬ ‫در پرتو بازاندیشــی های جدید‪ ،‬اکنون روشــن شده‬ ‫که بازخورد ابرام بوش بر ایــن حق انحصاری یکجانبه‪ ،‬به‬ ‫وجود امدن انواع و اقسام مشــکالت در داخل و خارج از‬ ‫کشور بوده اســت‪ .‬همچنین روشن شــده که با وجود این‬ ‫بازخورد‪ ،‬دورنمای راهبرد بزرگ همراه با اعمال فشــار او‪،‬‬ ‫در طول دوران ریاست جمهوری باراک اوباما بیشتر تثبیت‬ ‫و تحکیم شده است‪.‬‬ ‫این اتفاق در تشدید یکجانبه حمالت هواپیماهای‬ ‫خودپرواز توســط اوباما مشهود اســت‪ :‬تصمیم مرگبار و‬ ‫ناقص «خیــزش» او در افغانســتان؛ جاسوســی داخلی‬ ‫و خارجی از ســوی ســازمان امنیت ملی که شــامل ضبط‬ ‫مکالمــات تلفنی متحــدان نزدیکــی چــون صدراعظم‬ ‫المان انگال مرکل نیز می شــد؛ مداخلــه تهاجمی دولت‬ ‫او در اوکراین‪ ،‬به همراه بدنام کــردن والدیمیر پوتین که‬ ‫اکنون در جریان اســت و راه را برای یک جنگ سرد جدید‬ ‫و غیرضــروری با روســیه همــوار می کند؛ و ســرانجام به‬ ‫اصطالح محور راهبردی اوباما در دریای شرق چین برای‬ ‫مهار این کشور‪.‬‬ ‫مطمئنا هنر راهبرد بــزرگ‪ ،‬ماهرانه تر از یک فرضیه‬ ‫دوحزبی دیپلماسی فشار اســت که مبتنی بر تاکید بر یک‬ ‫حق انحصاری نظامی یکجانبه اســت‪ .‬بی شک به نسبت‬ ‫بینش اعمال زور که در بطن این پرسش البرایت وزیر امور‬ ‫خارجه وقت امریکا قرار دارد‪ ،‬در راهبــرد بزرگ هنرمندی‬ ‫بیشتری نهفته است‪ .‬البرایت در خالل یک مباحثه بر سر‬ ‫اینکه ایا باید در بالکان مداخله کرد یا خیر از ژنرال کولین‬ ‫پاول پرســید‪« :‬فایده برخــورداری از این برتــری نظامی‬ ‫که همواره از ان حرف می زنید چیســت اگر نتوانیم از ان‬ ‫استفاده کنیم؟»‬ ‫در غلتیدن امریــکا به یک حالت جنــگ دائمی باید‬ ‫مورد بحث قرار گیرد و زمان ان اســت کــه رویکرد راهبرد‬ ‫بزرگ را مورد بازاندیشی قرار دهیم‪.‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫راهبرد بزرگ چیست؟‬ ‫راهبرد بزرگ را چگونه باید تعریف کرد؟ چه مالحظاتی‬ ‫تشکیل دهنده یک راهبرد بزرگ سازنده اند؟‬ ‫کلنکل جان ار‪ .‬بوید (بازنشسته نیروی هوایی امریکا)‬ ‫استراتژیســت فقید امریکایی پنج مــاک را برای تدوین‬ ‫و ارزیابی یک راهبرد بزرگ کشــوری تعریف کرده اســت‪.‬‬ ‫فرضیه های درخشان بوید درباره کشمکش‪ ،‬در مجموعه‬ ‫مطالبی با عنوان «گفتمانی درباره بردن و باختن» گرداوری‬ ‫شده اســت‪ .‬من چیزی را که مالک های الزم برای شکل‬ ‫دهی یک راهبــرد بزرگ معقوالنه از نظــر بوید می نامم‪ ،‬به‬ ‫اختصار برای خوانندگان معرفی می کنم‪.‬‬ ‫بوید می گوید کــه هر کشــوری باید سیاســت های‬ ‫داخلی‪ ،‬سیاست های خارجی و راهبردهای نظامی خود را‬ ‫شکل دهد و از انها برای تامین اهداف ملی خود سود جوید‬ ‫(هدف ملی ما را می توان در دیباچه قانون اساسی یافت)‬ ‫به شکلی که تصمیمات و اقدامات ان کشور‪ ،‬این نتایج را‬ ‫در پی داشته باشند‪:‬‬ ‫ تقویت عزم ملی و افزایش انســجام و همبســتگی‬‫سیاسی‬ ‫ تضعیف عزم و انسجام ملی طرف های متخاصم‬‫ تقویــت تعهــدات متحــدان کشــور در راســتای‬‫ارمان هــای خــود و ایجــاد همدلــی در انــان نســبت به‬ ‫موفقیت های خود‬ ‫ جذب کشورهایی که نسبت به ارمان کشور تعهدی‬‫ندارند یا ایجاد همدلی در انان نسبت به موفقیت های خود‬ ‫ و مهم تــر از همــه خاتمــه دادن به کشــمکش ها‬‫بر اساس شــرایط مطلوبی که موجب کاشته شدن بذرهای‬ ‫کشمکش های اتی نشود‪.‬‬ ‫این معیارهای معقول را نباید به عنوان یک فهرست‬ ‫کنترل دید‪ ،‬بلکه باید به عنوان خط مشــی هایی کلی برای‬ ‫ارزیابی عقالنی بودن سیاست ها یا اقداماتی مشخص به‬ ‫حملهالمانبهبلژیک بی طرفوبعدفرانسه‪،‬پای‬ ‫بریتانیا را به جنگ کشید و خشم جهان متمدن‬ ‫را برانگیخت‪ .‬سپس حمله المان در اولین نبرد‬ ‫مارنه (سپتامبر ‪ )1914‬تنها یک ماه بعد از حمله‬ ‫انها به بلژیک متوقف شد‪ .‬مارنه وضعیت را برای‬ ‫ورود به بن بستی طوالنی و یک جنگ فرسایشی‬ ‫خونینفراهماورد‪.‬‬ ‫مطالعه موردی‪ :‬المان ویلهلمی‪1914 ،‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫حملــه المان به فرانســه از طریــق بلژیک بی طرف‬ ‫در ســال ‪ 1914‬نمونه ای کالســیک را برای مطالعه این‬ ‫وضعیت در اختیار می گذارد که چگونه یک سیاست شکل‬ ‫گرفته توسط مالحظات راهبردی متمرکز بر داخل (در این‬ ‫مورد ترس ریشه دار المان از انزوا و یک جنگ دو جبهه ای)‬ ‫می توانــد یک گــروه نخبه رهبــری راهبــردی حرفه ای و‬ ‫تعلیم دیده را اغوا کند که بنا بــه «معقوالنه ترین» دالیل‪،‬‬ ‫مرتکب یک گاف راهبردی بزرگ در مقیاسی عظیم شوند‪.‬‬ ‫در ابتــدای جنگ جهانی اول المان قصد نداشــت‬ ‫بلژیک یا فرانسه را تصرف یا برای همیشه اشغال‬ ‫کند‪ .‬اما در طول ‪ 10‬ســال منتهــی به جنگ‬ ‫جهانی اول‪ ،‬مشــغولیت ذهنی نظامیان‬ ‫المان این ایده بود که حمله به فرانسه‬ ‫و شکســت دادن ان در اسرع وقت‪،‬‬ ‫از نظر راهبردی ضرورت دارد‪ ،‬با این‬ ‫هدف کــه قبل از انکه روســیه‪ ،‬این‬ ‫متحد فرانسه در شــرق بتواند خود را‬ ‫بسیج کند‪ ،‬فرانســه طی جنگ به زانو‬ ‫دراورده شود‪.‬‬ ‫مشکل المان در ســطح عملیاتی‬ ‫این بود که مرز فرانســه ‪ -‬المان به شدت‬ ‫استحکام بندی شده بود‪ ،‬بنابراین رهبری‬ ‫نظامی المان خود را نســبت به این ضرورت‬ ‫راهبردی متقاعــد کرده بود که بــرای اجتناب از‬ ‫این استحکامات‪ ،‬باید از طریق حمله به کشور‬ ‫ بی طرف و کوچک دانمارک که از ضعیف ترین‬ ‫دفاع ها برخوردار بود این کار را انجام دهد‪.‬‬ ‫در حالی که طرح المان مبتنی بر مالحظات‬ ‫نظامی منطقی بود (یعنی به نظر می رسید که این‬ ‫ســریع ترین راه برای نفوذ به داخل خطوط دفاعی‬ ‫فرانسه است) اشتغال ذهنی المان به راهبرد نظامی‪،‬‬ ‫چشــم طراحان نظامی و قیصر این کشور را نسبت به‬ ‫کاربست های چنین حمله ای از نقطه نظر راهبرد بزرگ‬ ‫کور کرده بود‪ ،‬به خصوص اگر این حمله از نیل به یک‬ ‫پیروزی سریع و قاطع ناکام می ماند‪.‬‬ ‫استراتژیســت های نظامــی المــان درک می کردند‬ ‫که زیرپا گذاشــتن اصل بی طرفی بلژیک احتماال موجب‬ ‫بین الملل‬ ‫انها نگریست؛ مثل واکنش پرزیدنت بوش نسبت به یازدهم‬ ‫سپتامبر یا مداخله اوباما در اوکراین (که ارزیابی ان را به خود‬ ‫خوانندگان واگذار می کنم)‪.‬‬ ‫پیداست که تدوین سیاســت هایی که با تمامی این‬ ‫مالک ها ســازگار یا همزمان تقویت کننده انها باشــد‪ ،‬کار‬ ‫دشواری اســت‪ .‬این چالش به خصوص از این نظر سخت‬ ‫است که راهبردهای نظامی یکجانبه و سیاست های خارجی‬ ‫همراه با اعمال فشار‪ ،‬به شدت مورد اقبال و توجه نخبگان‬ ‫سیاســتگذاری های خارجی هر دو طرف طیف سیاسی در‬ ‫امریکاست‪.‬‬ ‫عملیات های نظامی و اعمال زورهای سیاسی معموال‬ ‫در کوتاه مــدت ویرانگرنــد و اثرات راهبــردی مخرب انها‬ ‫می تواند در تنشی طبیعی با اهداف راهبرد بزرگ قرار گیرند‬ ‫که خود می تواند در دراز مدت مخرب باشد‪ .‬تاریخ انباشته از‬ ‫ناکامی ها برای سازگار کردن تنش طبیعی بین راهبرد نظامی‬ ‫و راهبرد بزرگ است‪.‬‬ ‫به عالوه هر چه کشوری قدرتمندتر شود‪ ،‬ترکیب این‬ ‫مالک های غالبــا در تضاد با یک راهبــرد بزرگ معقوالنه‪،‬‬ ‫کار دشــوارتری می شود‪ .‬در اختیار داشــتن قدرت غالب‪،‬‬ ‫مولد نخوت و تکبری اســت که رهبران را اغوا می کند تا از‬ ‫قدرتشان به شــکل قهرامیز و افراطی اســتفاده کنند‪ .‬اما‬ ‫سروری کردن یا دیکته کردن خواست یک نفر بر دیگران‪،‬‬ ‫مولد نفــرت و انزجاری پایدار اســت‪ .‬از این رو به شــکلی‬ ‫تناقض امیز‪ ،‬داشــتن قدرت غالب‪ ،‬این خطر را که دارنده‬ ‫این قدرت در دراز مدت از نظر راهبــردی به بیراهه بیفتد‪،‬‬ ‫تشدید می کند‪.‬‬ ‫این خطر به خصوص زمانی وخیم و کنترل ان دشوار‬ ‫می شــود که اقدامات‪ ،‬سیاســت ها و شــعارهای خارجی‬ ‫ی برای اعمال یا افزایــش اعمال زور داخلی‪ ،‬بنا به‬ ‫تهاجم ‬ ‫دالیل مرتبط با سیاست های داخلی نظیر هدف پیروزی در‬ ‫یک انتخابات استفاده شود‪.‬‬ ‫بسیار پیش می اید که اثرات راهبردها یا سیاست های‬ ‫خارجی همراه با اعمال زوری که فرض بر این اســت برای‬ ‫تقویت انسجام سیاسی داخلی سودمند هستند‪ ،‬در سطح‬ ‫راهبرد بزرگ بازخورد منفی به بار می اورند‪ ،‬زیرا این راهبردها‬ ‫و سیاست ها‪ ،‬میل دشــمنان ما را برای مقاومت کردن در‬ ‫برابر ما تقویت می کند‪ ،‬متحدانمان را به ســمت موضعی‬ ‫ بی طرفانه و خنثی یا حتی تخاصم امیــز می راند یا موجب‬ ‫ بی تعهدی انها می شود که روی هم رفته می تواند زمینه را‬ ‫برای انزوای فزاینده و تداوم کشمکش فراهم کند؛ روندی‬ ‫که در نهایت به شــکل فرسایش انســجام در داخل کشور‬ ‫بازخورد می یابد‪.‬‬ ‫کشانده شــدن پای بریتانیا به این جنگ خواهد شد‪ .‬ولی‬ ‫انها تصوری از این نداشتند که جهان متمدن به حمله انان‬ ‫به یک کشــور کوچک بی طرف – کشــوری که استقالل‬ ‫و بی طرفی اش از ســال ‪ 1839‬بر اســاس معاهــده لندن‬ ‫(که کنفدراســیون المان به رهبــری پروس نیــز از جمله‬ ‫امضا کنندگان ان محسوب می شــد تضمین شده بود) چه‬ ‫واکنشی از خود نشان خواهد داد؛ معاهده ای که امپراتوری‬ ‫المان در عمل کردن به تعهدات معاهدات پروس‪ ،‬ان را به‬ ‫رسمیت شناخته بود‪.‬‬ ‫در ســال ‪ 1914‬وزیــر امــور خارجــه المــان (که در‬ ‫شــکل گیری تصمیم ارتش این کشــور در طراحی راهبرد‬ ‫حمله هیچ نقشی نداشــت) با نخوت احتمال ورود بریتانیا‬ ‫به این جنگ را رد کرد و معاهده لنــدن را یک «کاغذ پاره»‬ ‫خواند‪ .‬با این حال معلوم شد که معاهده لندن چیزی بیش‬ ‫از یک کاغذ پاره است‪.‬‬ ‫حمله المــان به بلژیــک بی طــرف و بعد فرانســه‪،‬‬ ‫پای بریتانیا را به جنگ کشــید و خشــم جهــان متمدن را‬ ‫برانگیخت‪ .‬سپس حمله المان در اولین نبرد مارنه (سپتامبر‬ ‫‪ )1914‬تنها یک ماه بعــد از حمله انها بــه بلژیک متوقف‬ ‫شد‪ .‬مارنه وضعیت را برای ورود به بن بستی طوالنی و یک‬ ‫جنگ فرسایشی خونین فراهم اورد‪ .‬این خونریزی ها عزم‬ ‫هر دو طرف را برای پیروز شــدن افزایــش داد‪ .‬مهم تر از‬ ‫همه در سطح راهبرد بزرگ کشمکش‪ ،‬المان ها به شکلی‬ ‫موثر فرصت تبلیغاتی باد اورده ای را در اختیار بریتانیایی ها‬ ‫گذاشتند تا به شکلی درخشــان از بقیه جنگ بهره برداری‬ ‫کنند‪.‬‬ ‫درطول چهار ســال اینده بریتانیایی هــا با موفقیت‪،‬‬ ‫تصویر یک نیروی اهریمنی محض را از المان ساختند (که‬ ‫در ابتدای جنگ جهانی اول موضوعیت نداشت) عملیات‬ ‫‪67‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫تبلیغاتی موفقیت امیزی که گاف های پی در پی بخشی از‬ ‫رهبری المان (از جمله جنگ بدون محدودیت زیردریایی ها‬ ‫و غیره) در حوزه راهبرد بزرگ‪ ،‬ان را تقویت نیز کرد‪.‬‬ ‫انزوای اخالقی المان یک عدم تقارن روانی را نیز به‬ ‫وجود اورد که ازادی عمل دشمنان ان را افزایش می داد؛‬ ‫برای مثال بریتانیا توانســت ضمن اجتناب از انتقادها‪ ،‬به‬ ‫محاصره بی رحمانه المان دست بزند که به نسبت خسارات‬ ‫و کشــتاری که زیردریایی های المان به بــار اورده بودند‪،‬‬ ‫مرگ و رنج بدون تبعیض بزرگ تری را بــرای غیرنظامیان‬ ‫در پی داشت‪.‬‬ ‫این رخداد ضمن مشــابهت شــومی که با سیاســت‬ ‫امریکا در عراق در دهه ‪1990‬دارد‪ ،‬این حس تبلیغاتی شده‬ ‫که المان یک اهریمن محض است در مردم به وجود اورد‬ ‫و چنان عمقی یافت که بریتانیا توانســت محاصره مرگبار‬ ‫خود بر المان را (به خصوص منع واردات مواد غذایی) بعد‬ ‫از اتش بس موقت ‪ 11‬نوامبر ‪ 1918‬تا جوالی ‪ 1919‬بدون‬ ‫هیچ اعتراضی از ســوی متحدانش یا کشورهای بی طرف‬ ‫دیگر ادامه دهد‪.‬‬ ‫شباهت شوم سیاست محاصره المان از سوی بریتانیا‬ ‫در جنــگ جهانی دوم با سیاســت تحریم هــای امریکا در‬ ‫عراق در دوران دولت های بوش پدر و کلینتون به روشــنی‬ ‫هویداست‪ :‬تصویرکردن صدام حسین به عنوان اهریمنی‬ ‫محض بعد از حمله او به کویت‪ ،‬موجب باز شــدن دســت‬ ‫«استراتژیســت های» امریکا برای اقناع جهان نسبت به‬ ‫تحمیل تحریم ها بر عراق از اگوســت ‪ 1990‬تا می ‪2003‬‬ ‫شد‪.‬‬ ‫هیچ کس به درســتی نمی داند که چه تعــداد عراقی‬ ‫ بی گناه در نتیجه امیزه ای از اثرات محاصره و مقابله های‬ ‫ بی رحمانه صدام جانشان را از دست دادند‪ ،‬اما براوردهای‬ ‫صورت گرفته در مطالعاتی که پیرامون این موضوع انجام‬ ‫گرفته‪ ،‬هم اکنون این رقم را از ‪ 500‬هزار تا یک میلیون نفر‬ ‫براورد می کنند‪ .‬در می ‪ 1996‬وقتی لسلی استال در برنامه‬ ‫«شصت دقیقه» از مادلین البرایت ســفیر وقت امریکا در‬ ‫ســازمان ملل در مورد تعــداد کودکان عراقــی جان باخته‬ ‫ســوال کرد‪ ،‬وی به طور شــرم اوری پاســخ داد‪« :‬ما فکر‬ ‫می کنیم بهای پرداخت شــده ارزش اهدافــی را که دنبال‬ ‫می شــود دارد‪ ».‬با این حال ادعای وی مبنــی بر «ارزش‬ ‫داشتن بهای» این مرگ و میرها‪ ،‬مانع از استفاده امریکا از‬ ‫ادعاهای دروغین برای توجیه یک حمله بی دلیل به عراق‬ ‫در سال ‪ 2003‬نشد‪.‬‬ ‫در جنــگ جهانی اول حتی با وجــود جمعیت المانی‬ ‫کالن و وجود انزجــار ضد انگلیســی گســترده در امریکا‬ ‫(چیزی که اکنون از یاد رفته است) این کشور سنت طوالنی‬ ‫ بی طرفی خود را زیرپا گذاشت و به دشمنان المان پیوست‬ ‫و در نتیجــه تزریق نیرو و منابع تازه نفس را برای شکســتن‬ ‫اتش بس موقت و اجتناب ناپذیر ســاختن شکست المان‬ ‫رد نکرد‪.‬‬ ‫شکی نیست که راهبردهای بزرگ بریتانیا در منزوی‬ ‫کردن اخالقی المان در طول جنــگ موفقیت امیز بودند‪.‬‬ ‫به عالوه این راهبردها به تکبری دامن زدند که به شــرایط‬ ‫به شــدت کینه توزانه تحمیل شــده بر المان در کنفرانس‬ ‫صلح ورســای در ســال ‪ 1919‬انجامید‪ .‬اینکه این شرایط‬ ‫طاقت فرســا به جنگ «خاتمه داد»‪ ،‬از یک نظر به ایجاد‬ ‫شرایطی کمک کرد که بذرهای کشمکش اتی نیز کاشته‬ ‫شود؛ موضوعی که اکنون به روشنی مشهود شده است‪.‬‬ ‫بریتانیا با تخلف از مالک های راهبرد بزرگ معقوالنه‬ ‫در پیروزی‪ ،‬با همدستی ایتالیا و فرانسه و ناتوانی یا امتناع‬ ‫پرزیدنــت وودرو ویلســون در تحمیــل خویشــتنداری و‬ ‫میانه روی در شــرایط صلح‪ ،‬بی تردید به هموار شــدن راه‬ ‫ظهور یک دولت به راســتی نامعقول به شکل المان نازی‬ ‫کمک کرد‪.‬‬ ‫امــروزه اشــکار شــده اســت سیاســتمداران و‬ ‫جنگ افــروزان امریکایی دلباخته زنده کردن شــبح هیتلر‬ ‫و مونیخ هســتند‪ ،‬اما هیچ گاه به ارمان ظهــور هیتلر برای‬ ‫رسیدن به اریکه قدرت اشاره ای نمی کنند؛ انتقام ورسای‪.‬‬ ‫امروز ‪ 101‬ســال بعد از شــروع جنــگ جهانی اول‪،‬‬ ‫جهان همچنان بهای گاف المــان در راهبرد بزرگ خود را‬ ‫در سال ‪ 1914‬و بهره برداری بی رحمانه متفقین از این گاف‬ ‫در کنفرانس صلح ورسای را می پردازد؛ مشکالت بالکان‪،‬‬ ‫خاورمیانه‪ ،‬کشور اصلی روسیه و قفقاز چند مورد انهایند که‬ ‫ریشه های انها را می توان تا از بین رفتن نظم جهانی که با‬ ‫حمله سال ‪ 1914‬المان‪ ،‬انتقام ســال ‪ 1919‬و پیامدهای‬ ‫خشونت امیز ان انتقام از هم گسیخت‪ ،‬دنبال کرد‪.‬‬ ‫بنابراین درس مهم این مطالعه موردی درباره المان‬ ‫این است‪ :‬فراهم اوردن شرایط چیره شدن راهبرد نظامی بر‬ ‫راهبرد بزرگ‪ ،‬کار خطرناکی است‪ .‬هر گاه یک قدرت بزرگ‬ ‫از توجه بایسته به مالک های شکل دهنده یک راهبرد بزرگ‬ ‫معقوالنه قصور کند‪ ،‬پیامدهای ناخواسته دردناکی می تواند‬ ‫به بار بیــاورد؛ پیامدهایی که می توانند برای مدتی بســیار‬ ‫طوالنی دوام بیاورند‪.‬‬ ‫تاکید بر «تفکر»‬ ‫مشکل اصلی امروز سیاست خارجی امریکا و مشکل‬ ‫نظامی گری امریکا را می توان به ســادگی بیان کرد‪ :‬چیره‬ ‫شــدن راهبرد نظامی بر راهبــرد بزرگ‪ .‬نتیجه ایــن امر نه‬ ‫تنها یک حالــت جنگ دائمی اســت‪ ،‬بلکــه همانطور که‬ ‫اندک انــدک در سیاســت های مرتبــط با اوکرایــن و چین‬ ‫هم مشــهود می شــود‪ ،‬این مشکل شــکل مواجهه ای رو‬ ‫به گســترش به خود گرفته کــه می تواند حتــی به جنگ و‬ ‫بازخوردهای بیشتر نیز منجر شود‪.‬‬ ‫وضعیت موجــود نمایانگر ضرورت یــک ارزیابی در‬ ‫راهبرد بزرگ یکجانبه گرایی همراه با اعمال فشــار‪ ،‬جنگ‬ ‫با ترور همواره در حال گسترش امریکا‪ ،‬مداخله ان در امور‬ ‫اوکراین و به اصطالح محــور راهبردی ان در حیاط خلوت‬ ‫چین به منظور تهدید خطوط ارتباطی دریایی اسیب پذیر این‬ ‫کشــور و «مهار» چین‪ -‬هر معنایی که داشته باشد‪ -‬است‪.‬‬ ‫زمان اغاز یک بحث سیاسی اساســی درباره یک موضوع‬ ‫واقعی است‪.‬‬ ‫کارزار انتخابات ریاست جمهوری در فردای روز کارگر‬ ‫به اوج خود خواهد رســید‪ .‬اما همانگونه کــه از هم اکنون‬ ‫پیداســت‪ ،‬مردم امریــکا در زیر ســیلی از ســخنرانی ها و‬ ‫مباحثات در این باره که چرا اکنون زمان بازسازی تشکیالت‬ ‫دفاعی امریکاســت در حال غرق شــدند و اکثر نامزدها در‬ ‫تالش برای یافتن دست باالتر نســبت به دیگری‪ ،‬سنگ‬ ‫خود را به سینه می زنند‪.‬‬ ‫اگر دســت کم یک نامزد از این کار دســت نکشد و‬ ‫اندیشمندانه درباره اهمیت سوق دادن کشورمان به سوی‬ ‫مسیری دیگر با هدف دور شــدن از نظامی گری کورکورانه‬ ‫و حرکت به ســمت یک راهبــرد بزرگ معقوالنه تر ســخن‬ ‫نگوید‪ ،‬فراینــد انتخابات هیچ تغییــری در چیزی به وجود‬ ‫نخواهد اورد‪ .‬متاسفانه چنین اتفاقی احتماال رخ نخواهد‬ ‫داد‪« :‬در امریکا همچون هر جای دیگری‪ ،‬کل سیاســت‬ ‫خارجی از این نظر که سیاست های داخلی شکل دهنده ان‬ ‫است‪ ،‬امری محلی محسوب می شود‪ .‬و در کشور ما افراد‬ ‫زیادی در مجموعــه نظامی‪ -‬صنعتی‪ -‬کنگــره ای از هر دو‬ ‫طیف وجود دارند که با تغذیه سیاست های یکجانبه گرایی‪،‬‬ ‫ ترس و جنگ دائمی امریکا‪ ،‬در حال دست یافتن به ثروت‬ ‫و قدرت هستند‪».‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪https://consortiumnews.com/2015/08/31/‬‬ ‫‪americas-short-sighted-grand-strategy/‬‬ ‫جنگ یک‬ ‫بو کار است‬ ‫کس ‬ ‫چگونه اید ه امپراتوری جامعه امریکا را‬ ‫فراگرفته است؟‬ ‫کریس هجز * ‪ -‬محمود سبزواری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫چنانچه همت خود را وقف از بین بردن این امپراتوری‬ ‫و از کار انداختــن نظامی گری امریکایی نکرده باشــید‪ ،‬در‬ ‫این صورت نمی توانید خودتان را در زمره مبارزان به حساب‬ ‫بیاورید‪ .‬مساله این یا ان طرف مطرح نیست‪ .‬نفس مساله‬ ‫است که اهمیت دارد‪ .‬به همین دلیل است که من از تایید‬ ‫برنی سندرز در کارزار انتخاباتی اش امتناع می کنم؛ سندرزی‬ ‫که از رویارو شــدن با صنعت جنگ و جنایات امپراتوری‪ ،‬از‬ ‫جمله حمایت از نسل کشی اهسته و پیوسته ای که اسرائیل‬ ‫علیه فلســطینیان روا می دارد‪ ،‬خودداری می کند‪ .‬تا وقتی‬ ‫که ما ماشــین جنگ دائمی مان را از بین نبریم‪ ،‬هیچ گونه‬ ‫اصالحات دموکراتیک‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی یا سیاســی‬ ‫امکان پذیر نخواهد بود‪.‬‬ ‫نظامی گرایان و ســودبرندگان از جنــگ‪ ،‬بزرگ ترین‬ ‫دشــمنان ما هســتند‪ .‬انها از ترســی که نژادپرستی مقوم‬ ‫ان اســت‪ ،‬در اقداماتشــان به عنوان ابزاری بــرای ابطال‬ ‫ازادی های مدنی‪ ،‬در هم شکســتن مخالفــان و در نهایت‬ ‫محــو دموکراســی اســتفاده می کنند‪ .‬انهــا بــرای تولید‬ ‫تسلیحات و تامین بودجه برای بسط هر چه بیشتر نیروهای‬ ‫نظامی‪ ،‬اقتصــاد داخلی را با منحرف کــردن جهت منابع‪،‬‬ ‫تخصص های علمی و فنی و نیز دریافت سهمی بی تناسب‬ ‫از بودجه های دولتی نابود می کنند‪ .‬انها از ارتش برای پیش‬ ‫بردن جنگ هایی بی ثمر و فزون تر از یک دهه ای‪ ،‬با هدف‬ ‫ثروتمندتر کردن شرکت هایی چون الکهید مارتین‪ ،‬جنرال‬ ‫دینامیکز‪ ،‬ریتئون و نورتروپ گرامان بهره می گیرند‪ .‬جنگ‬ ‫یک کسب و کار است و زمانی که ژنرال ها بازنشسته می شوند‬ ‫فکر می کنید در کجا مشغول به کار می شوند؟ سودها تلنبار‬ ‫می شوند‪ .‬جنگ ها هیچ گاه متوقف نمی شوند‪ .‬مردمان تمام‬ ‫مناطق زمین در وحشت زندگی می کنند‪ .‬ملت ما از همه چیز‬ ‫تهی شده و به حال خود رها می شوند تا در سایه چیزی زندگی‬ ‫کنند که شلدون ویلون فیلسوف ان را «تمامیت گرایی وارونه‬ ‫شده» می نامد‪ .‬اکنون زمان بیداری است‪.‬‬ ‫نیروی نظامی امریکا و صــف پیمانکاران غیرنظامی‬ ‫ان به عنوان عوامل تقویت کننده و ادمکشــان اجیر شــده‬ ‫در سراســر جهان برای شــرکت ها عمل می کنند و بسیاری‬ ‫از انان هیــچ مالیاتــی نمی پردازند‪ .‬مــردان و زنان جوانی‬ ‫که بســیاری از انان از یافتن شــغل عاجزند‪ ،‬به گوشت دم‬ ‫توپ تبدیل می شــوند‪ .‬نیروی نظامی امریــکا از زمانی که‬ ‫علیه امریکاییان بومی دســت بــه نسل کشــی زد‪ ،‬به نفع‬ ‫زمین خواران‪ ،‬شــرکت های معدنی‪ ،‬تجار الوار و سالطین‬ ‫راه اهن به کار گرفته شد و به عنوان مستخدمه سرمایه داری‬ ‫خدمت می کند‪ .‬نیرویی که این سالخی بدون تبعیض را در‬ ‫پایان قرن نوزدهم با هدف بسط امپراتوری ما‪ ،‬به کوبا و تمام‬ ‫نقاطدیگرمنطقهکارائیب‪،‬درامریکایمرکزیوبه خصوص‬ ‫در فیلیپین تکرار کرده اســت‪ .‬زور بازوی نظامی برای این‬ ‫وجود دارد که برای شرکت های جهانی این امکان را فراهم‬ ‫اورد که بازارها را گسترش دهند و نفت‪ ،‬معادن و دیگر منابع‬ ‫طبیعی را چپاول کنند و همزمان ملت های محروم مانده در‬ ‫اثر فساد و وجود دولت های دست نشانده بی ترحم را مطیع‬ ‫و منقاد نگه دارند‪ .‬اربابان جنگ‪ ،‬منفورین روی زمین اند‪.‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫این ســودبرندگان از جنگ و نیروی نظامی بود که به‬ ‫قول سیمور ملمن بعد از جنگ جهانی دوم برای نگه داشتن‬ ‫کشور در یک حالت جنگ مطلق و از شکل انداختن اقتصاد‬ ‫با هدف تداوم تولید مقادیر کالنی از تسلیحات و مهمات در‬ ‫زمان صلح‪ ،‬دسیسه کردند‪ .‬اقتصاد جنگ دائمی از طریق‬ ‫هراس افکنی درباره کمونیســت ها در طول جنگ ســرد و‬ ‫امروز درباره جهادی های مســلمان ‪ -‬تــداوم پیدا می کند‪.‬‬ ‫این هراس افکنی نه تنها برای توجیــه هزینه های نظامی‬ ‫سرسام اور بلکه برای در هم شکستن مخالفان داخلی مورد‬ ‫استفاده قرار می گیرد‪ .‬شــرکت ها و نیروی نظامی که انچه‬ ‫را جان رالستون ســول «کودتا با حرکت اهسته» می نامد‬ ‫با موفقیت انجام داده اند‪ ،‬از ضربات سیاســی و اقتصادی‬ ‫خود برای بر هم زدن برنامه ها وسیاست هایی که در دوران‬ ‫اصالحات بزرگ اقتصادی به اجرا گذاشــته شد‪ ،‬استفاده‬ ‫کرده اند‪ .‬برایان وادل درباره این روند می نویسد‪« :‬الزامات‬ ‫جنگ مطلق‪ ...‬اهرم سیاســی شــرکتی را احیا کرد و برای‬ ‫مدیران شــرکت ها در درون و بیرون از دولت این امکان را‬ ‫فراهم اورد تا نفوذ شدیدشان را بر سیاست های بسیج زمان‬ ‫جنگ اعمال کننــد‪ ...‬مدیران شــرکتی و مقامات نظامی‬ ‫گســتاخ و پر مدعا‪ ،‬یک اتحاد زمان جنگ بســیار کارامد را‬ ‫شکل دادند که نه تنها راه را بر اقدامات مرتبط با اصالحات‬ ‫بزرگ اقتصادی سد کرد‪ ،‬بلکه جایگزینی قدرتمند را نیز برای‬ ‫ان سازماندهی کرد‪ .‬سیاســت عمل گرایی بین الملل کنار‬ ‫زده شــد و عمل گرایی داخلی برنامه اصالحات اقتصادی‬ ‫جایگزین ان شد‪ .‬به این ترتیب در نهایت زمینه برای ایجاد‬ ‫امپراتوری غیررسمی امریکا که به شدت بسط یافته و بسیار‬ ‫قدرتمندتر بود‪ ،‬در خارج از نیمکره خود فراهم شد‪».‬‬ ‫ماشین جنگی نیرویی برای ایجاد ازادی یا دموکراسی‬ ‫نیست وتقریباهیچ گاه نبوده است‪ .‬این ماشین امنیت بخش‬ ‫مانیست‪.‬اینماشینجهانراایمننمی کند‪.‬به عالوهاینکه‬ ‫قدرت اقتصادی و سیاســی عظیــم ان در داخل‪ ،‬از جمله‬ ‫مدیریت دولت امنیتی و نظارتــی ان و قراردادهای دفاعی‬ ‫هنگفتش‪ ،‬ان را به شکل خطرناک ترین‬ ‫نهاد در امریکا دراورده‬ ‫اســت‪ .‬هزینه های‬ ‫نظامــی – به طور‬ ‫رســمی‪ -‬در هــر‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫بین الملل‬ ‫سال‪598/49‬میلیارد دالر از بودجه فدرال یا ‪53/71‬درصد‬ ‫از کل هزینه هــا را می مکد‪ .‬هــر چند که این مبلغ شــامل‬ ‫مزایای کهنه ســربازان با ســاالنه ‪ 65/32‬میلیــارد دالر یا‬ ‫هزینه های پنهان در دیگر بودجه ها نمی شــود؛ ارقامی که‬ ‫موجب می شود نیروی نظامی و سودبرندگان از جنگ در هر‬ ‫ســال ‪1/6‬تریلیون دالر از جیب مالیات دهندگان را به خود‬ ‫تخصیص دهند‪ .‬طبقه کارگر و متوسط‪ ،‬هزینه جنگ های‬ ‫ بی پایان در عراق‪ ،‬افغانستان‪ ،‬پاکستان‪ ،‬سومالی‪ ،‬یمن و‬ ‫تعدادی دیگر از کشورهای دیگر را تامین می کنند در حالی‬ ‫که از برنامه های «ریاضتی» فلج کننده‪ ،‬بار هنگفت دیون‪،‬‬ ‫زیرساخت های رو به زوال‪ ،‬قرار داشتن در وضعیت بیکاری‬ ‫و مشــرف به بیکاری مزمن و ســرکوب داخلی فزاینده رنج‬ ‫می برند‪ .‬صنعت جنگ که از الشــه دولت تغذیه می کند‪ ،‬با‬ ‫این سودها فربه و قدرتمند می شود‪ .‬این وضعیتی منحصر‬ ‫به فرد نیست‪ .‬این روندی شایع است که تمامی امپراتوری ها‬ ‫از درون تهی و پوک می شــوند‪ .‬همانطور که مــا ناتوان و‬ ‫محــروم از حقوق خود می شــویم‪ ،‬ابزارهایی بــرای تداوم‬ ‫کنترل حوزه های دسترسی بیرونی امپراتوری – هواپیماهای‬ ‫خود پرواز‪ ،‬پلیس نظامی شــده‪ ،‬خشــونت بدون تبعیض‪،‬‬ ‫از دســت رفتن ازادی های مدنی و کنترل هــای امنیتی و‬ ‫نظارتی – علیه ما به کار گرفته می شوند‪ .‬ما به دلیل وجود سم‬ ‫امپراتوری‪،‬بهیککشور«جهانسومی»دارایسالح های‬ ‫اتمی تنزل یافته ایم‪ .‬یک الیگارشی شــرکتی قدر قدرت و‬ ‫«پاسداران پرولتاریا»ی انها بر ما حکومت می کنند‪ .‬طبقه‬ ‫سیاسی‪ ،‬دموکرات یا جمهوریخواه‪ ،‬با اهنگی می رقصند که‬ ‫این الیگارش ها و نظامی گرایان و دهان هایی که هر چه انها‬ ‫می خواهند از انها بیرون می اید‪ ،‬می نوازند‪.‬‬ ‫سی رایت میلز در «نخبگان قدرت» نسبت به ماشین‬ ‫جنگی چنین هشــدار می دهد که نه تنها حیات سیاســی و‬ ‫اقتصادی کشور را در کنترل خود دارد‪ ،‬بلکه توانایی ناشی از‬ ‫افکار عمومی را نیز تحت اختیار خود دارد‪ .‬پنتاگون ساالنه‬ ‫‪ 4/7‬میلیــارد دالر هزینه می کند و بر اســاس گزارش‬ ‫اسوشــیتدپرس در سال ‪،2009‬‬ ‫حــدود ‪ 27‬هزار تن بــرای ان‬ ‫کار می کردنــد کــه در زمینــه‬ ‫اســتخدام‪ ،‬تبلیغات تجاری‪،‬‬ ‫عملیات هــای روانی و روابط‬ ‫عمومــی فعــال بودنــد‪ .‬اما‬ ‫میلیون ها دالر دیگر نیز هزینه‬ ‫تبلیغات می شــود که در درون‬ ‫بودجه های طبقه بندی شــده‬ ‫پنهان اند‪ .‬پنتاگون مفســران‬ ‫و صاحبنظران خــود را بر امواج‬ ‫خبری می نشاند که گزارش هایی‬ ‫«خبری» را بــرای مطبوعات تولید‬ ‫می کنند‪ ،‬تبلیغات تجاری همه جا‬ ‫حاضر و ناظری انجام می دهند‪،‬‬ ‫حمالتــی بی امــان را بــرای‬ ‫ســرمایه داران وال اســتریت‬ ‫و مقامــات منتخــب صورت‬ ‫می دهنــد و نحوه بــه تصویر‬ ‫کشیده شدن جنگ و نیروی‬ ‫نظامــی امریــکا را از ســوی ‬ ‫هالیوود و تلویزیون مدیریت‬ ‫می کننــد‪ .‬میلز می نویســد‪:‬‬ ‫«در امریکای کامال تکثرگرا‪،‬‬ ‫هیچ امیــزه ممکنــی از منافع‬ ‫وجــود نــدارد کــه در اینده ای‬ ‫نزدیــک بتواند به شــکلی موثر‬ ‫دیدگاه های شبانه روز ارائه شده‬ ‫از سوی اربابان جنگ و کسانی که‬ ‫انها را اســتخدام می کنند به کار می گیرند به چالش بکشد‪.‬‬ ‫این یعنی هیچ بحث ازاد و گسترده ای درباره سیاست های‬ ‫نظامی یا سیاست های مرتبط با نیروی نظامی وجود ندارد‪».‬‬ ‫نویســندگانی چون جوزف کنراد‪ ،‬ادواردو گالینو و ارونداتی‬ ‫روی‪ ،‬از و خشــونت عریانی را که معرف امپراتوری اســت‬ ‫درک کرده انــد‪ .‬در درون‪ ،‬امپراتوری در پشــت ریا و تزویر‪،‬‬ ‫میهن پرستی و ناسیونالیســم – که به خود بزرگ جلوه دادن‬ ‫و نژادپرســتی وجهه قانونی می دهند ‪ -‬پنهان شــده است‪.‬‬ ‫جنگ امپریالیستی از طریق جادوی تبلیغات به چشم اندازی‬ ‫شکوهمند تغییر شکل داده می شود‪ .‬گالینو زمانی نوشته بود‬ ‫که «هر بار که جنگ جدیدی به اسم جنگ خیر علیه شر به‬ ‫راه می افتد‪ ،‬کسانی که در جریان ان کشته می شوند همگی‬ ‫فقرایند و این داستانی است که بارها و بارها تکرار می شود‪».‬‬ ‫دو بو می نویســد‪« :‬در اینجا از اتحادیه کارگری یا رای یا به‬ ‫پرســش گرفتن تماشــاچیان یا وجدان های ناراحت هیچ‬ ‫خبری نیست‪ .‬این مردان وقتی قیام می کنند ممکن است‬ ‫از ســوی هیات های اعزامی «کیفری» مورد شــلیک قرار‬ ‫گیرند یا معلول شوند‪ .‬در این سرزمین های تاریک‪« ،‬توسعه‬ ‫صنعتی» می تواند به شــکلی اغراق شــده‪ ،‬تکــرار همان‬ ‫وحشت های دوران صنعتی شدن در اروپا باشد؛ از بردگی و‬ ‫تجاوز گرفته تا بیماری و معلول شدن که یکی از نمونه های‬ ‫موفق ان فرقه داویدی ها بود‪ ».‬دو بو همچنین می دانست‬ ‫که ســودهای حاصله‪ ،‬جبران کننده هزینه هایی اســت که‬ ‫صرف حفظ امپراتوری می شود‪ .‬وی می پرسد‪« :‬اگر ملت ها‬ ‫با هزینه کردن چند صد میلیون دالر برای تهیه فوالد و باروت‬ ‫بتوانند هزاران میلیون دالر را به شکل الماس و کوکائین به‬ ‫دست اورند‪ ،‬ایا واقعا به جنگ اهمیتی می دهند؟»‬ ‫دیدن واقعیت امپراتوری از درون قلب امپراتوری تقریبا‬ ‫ناممکن است‪ .‬کسانی که از حقیقت ان سخن می گویند از‬ ‫حضور در امواج خبری رسانه ای منع می شوند‪ .‬انها با عناوینی‬ ‫چونخائنیا«ضد امریکایی»محکوممی شوند‪.‬فریادهای‬ ‫قربانیان امپراتــوری به ندرت شــنیده می شــود‪ .‬جنایاتی‬ ‫کــه امپراتوری مرتکب می شــود به شــکلی نامرئی عرضه‬ ‫می شوند‪ .‬طمع جنگ افرینان به همراه فساد و بی صداقتی‬ ‫مالزمان سیاسی‪ ،‬قضایی‪ ،‬دانشــگاهی و رسانه ای که در‬ ‫خدمت امپراتوری اند‪ ،‬از چشــم مردم بازداشــته می شود‪.‬‬ ‫تصویر امپراتوری انگار که فیلمی از والت دیزنی باشد ترسیم‬ ‫می شود‪ .‬این روایت اسطوره ای در قالب فیلم ها‪ ،‬تلویزیون‪،‬‬ ‫مطبوعات‪ ،‬کلیســاها‪ ،‬دانشــگاه و در دولت اشــاعه داده‬ ‫می شود‪ .‬این یک دروغ است‪ .‬ولی دروغی است که کارایی‬ ‫دارد و به این دلیــل کارایی دارد که مــا چنین می خواهیم‪.‬‬ ‫این دروغ در خیاالت ما درباره خودمان ریشــه دارد؛ اینکه‬ ‫ما مردمی با فضیلت هســتیم؛ که خدا به ما برکت داده و ما‬ ‫را فراتر از دیگران قرار داده است؛ که ما متعالی ترین شکل‬ ‫تمدن را دارا هستیم؛ که ما به مقام پلیس جهان برای امن‬ ‫کردن ان گماشته شده ایم؛ که ما قدرتمندترینوبر حق ترین‬ ‫ملت روی زمینیم؛ که پیروزی ما همیشه بیمه شده است؛ که‬ ‫ما حق کشــتن دیگران را به اسم ارزش های ناسیونالیستی‬ ‫داریم ‪ -‬ارزش هایی که منفعت طلبی عریانمان تعیین کننده‬ ‫انهایند‪ -‬و اینکه ما به سهولت به عنوان ملتی جهانی تعریف‬ ‫می شویم‪ .‬با بسیاری از امریکاییان مستاصلی که این دروغ‬ ‫را به عنــوان طمع خود هضم کرده انــد‪ ،‬هیچ بحث منطقی‬ ‫درباره امپراتوری نمی توان کرد‪ .‬دروغ ها و ویروس فاشیسم‬ ‫در همین جا نهفته اســت؛ پیچیده شــده در پرچم امریکا‪،‬‬ ‫برافراشته شــده توســط صلیب مســیحی و مورد حمایت‬ ‫برتری جویی سفید پوستان‪ .‬این نیرویی قدرتمند و خطرناک‬ ‫در درون پیکره سیاســی اســت‪ .‬نیرویی که در حال فزونی‬ ‫است‪ .‬دشمن واقعی در درون است‪.‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫_‪http://www.truthdig.com/report/item/the‬‬ ‫‪real_enemy_is_within_20/5/09/06‬‬ ‫‪69‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫خصلتنئوکانی‬ ‫چگونه دیک چنی توانست ویلسون را از واشنگتن اخراج کند؟‬ ‫رابرت پری * ‪-‬هادی سعادت‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫نئوکان های امریکایی اصرار دارند تنها اشتباه شــان‬ ‫این بوده که اســیر مقــداری اطالعــات نادرســت درباره‬ ‫سالح های کشتار جمعی عراق شــده اند و نباید پست های‬ ‫ذی نفوذشــان را صرفا به خاطر گافی به ایــن کوچکی از‬ ‫دســت می دادند‪ .‬این نقطه نظری اســت که ِفــرد ِهیات‪،‬‬ ‫مســئول صفحه ســردبیری واشنگتن پســت به ان اشاره‬ ‫کرده و همزمان درباره ناعادالنه بــودن قضاوت درباره او و‬ ‫جنگ افروزان همکارش تنها بر اســاس یــک ازمون یعنی‬ ‫شکست جنگ عراق ‪ -‬اه و ناله سر داده است‪.‬‬ ‫از نظر هیات برای اوباما یا هر کــس دیگر‪ ،‬این اوج‬ ‫ بی انصافی است کسانی را که خواهان سد کردن راه معامله‬ ‫با ایران هســتند – و از این رو گزینه بمب اتــم ایران را زنده‬ ‫نگه می دارند – افرادی بنامد کــه ارزوی جنگی دیگر را در‬ ‫سر دارند‪.‬‬ ‫در عین حال هیات همچنین اوباما را به این خاطر که‬ ‫ایران را به طور جدی به جنگ تهدید نکرده مقصر می داند‪.‬‬ ‫هیــات می افزاید‪« :‬جنگ همیشــه قابل اجتناب نیســت‬ ‫و اســتفاده ســنجیده از زور اوایل بروز یک بحران یا حتی‬ ‫تهدید به اســتفاده از زور‪ ،‬گاهی مواقع می تواند از بدترین‬ ‫خونریزی های بعدی جلوگیری کند‪».‬‬ ‫اما باید اشاره کرد که نئوکان ها – و به خصوص هیات‪-‬‬ ‫زمانی که به خیــز پرزیدنت جــورج بوش بــرای جنگ در‬ ‫ســال های ‪ 2002‬و ‪ 2003‬پیوســتند‪ ،‬صرفا مرتکب یک‬ ‫اشتباه نشدند‪ .‬انها ســال ها جنگ افروزی خود را در عراق‬ ‫ادامه دادند که غالبا مشتی از افراد شجاع در واشنگتن که‬ ‫جرات به چالش کشیدن شوق و شور جنگ طلبانه نئوکان ها‬ ‫را داشتند‪ ،‬ان را به شدت مورد انتقاد قرار می دادند‪ .‬در نتیجه‬ ‫هیات و «رهبران دیدگاه ساز» همکار وی‪ ،‬مجریان «گروه‬ ‫فکر» جنگ عراق بودند و هرگز در پــی تجدید نظر در این‬ ‫رفتار قلدر مابانه خود نیز نبوده اند‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫از بین بردن جوزف ویلسون‬ ‫مثال قضیه مامور سیا والری پلیم و شوهرش جوزف‬ ‫ویلســون که ســفیر پیشــین امریکا بود را در نظر بگیرید‪.‬‬ ‫هیات‪ ،‬به خاطــر به چالش کشــیدن یک دروغ از ســوی‬ ‫ویلســون‪ ،‬خصومت دیرینــه ای با وی داشــت‪ .‬ان دروغ‬ ‫فاحش‪ ،‬ادعای بوش مبنی بر تهیــه اورانیوم «کیک زرد»‬ ‫از نیجر توسط عراق و برنامه این کشور برای ساخت سالح‬ ‫اتمی بود‪ .‬بعد از انکه ویلسون دروغ بودن این ادعا را فاش‬ ‫کرد‪ ،‬واشنگتن پســت کارزاری را علیه او به راه انداخت که‬ ‫یکی از اقدامات ان‪ ،‬افشای هویت همسر ویلسون در مقام‬ ‫یک مامور سیا و در نتیجه نابود کردن زندگی شغلی وی بود‪.‬‬ ‫در ان مقطع انسان با خود فکر می کرد که حتما هیات‬ ‫گام پیش می گذارد و می کوشــد اســیبی را که او و صفحه‬ ‫سردبیری اش در واشنگتن پست به این خانواده امریکایی‬ ‫وارد اورده انــد‪ ،‬جبــران کند؛ خانواده کســی کــه یکی از‬ ‫دروغ های بوش را برای قالب کــردن جنگ عراق به مردم‬ ‫امریکا افشــا کرده بود‪ .‬اما به جای ان هیات تنها بر حجم‬ ‫این ازارها افزود و در نتیجه ویلســون و پلیــم را از محافل‬ ‫دولتی و به واقع از واشــنگتن بیرون راند‪ .‬این واقعیت که‬ ‫هیات مسئول صفحه سردبیری واشنگتن پست باقی ماند و‬ ‫ویلسون مجبور به کوچ خانواده اش به ارتفاعات نیومکزیکو‬ ‫شد‪ ،‬بیانگر جهان وارونه ای است که بر تشکیالت واشنگتن‬ ‫رسمی حاکم شده است‪.‬‬ ‫دوازده سال پس از انکه بوش با حمله به عراق جنگ‬ ‫خود را به راه انداخت‪ ،‬این خطای خونبار کل خاورمیانه را به‬ ‫ بی ثباتی کشانده‪ ،‬به مرگ صدها هزار نفر (از جمله ‪4500‬‬ ‫سرباز امریکایی) منجر شده‪ ،‬بالغ بر یک تریلیون دالر را به‬ ‫هدر داده‪ ،‬خشونت خوفناک تروریسم ســنی را در سراسر‬ ‫خاورمیانه گسترش داده و ســیلی از اوارگان را که تمامیت‬ ‫اروپا را به مخاطره انداخته‪ ،‬روانه این قاره کرده است‪.‬‬ ‫با این حال شاید قابل توجه ترین مساله این باشد که‬ ‫تقریبا هیچ یک از کسانی که در اتخاذ این تصمیم فاجعه بار‬ ‫و غیرقانونی کمک کردند و مشوق این جنگ بودند‪ ،‬تاکنون‬ ‫به هیچ روش معناداری مسئول شناخته نشده اند‪ .‬مخاطب‬ ‫این حرف بوش و مشاوران ارشــدش هستند که حتی یک‬ ‫روز را داخل سلول یک زندان سر نکرده اند؛ اندیشکده های‬ ‫برخوردار از بودجه های کالن مستقر در واشنگتن هستند‬ ‫که نومحافظه کاران کماکان نفوذ غالــب را بر انها دارند و‬ ‫رسانه های خبری ملی هستند که در انها تقریبا هیچ یک از‬ ‫کسانی که تبلیغات طرفدارانه از جنگ را انتشار داده اند‪ ،‬از‬ ‫کار اخراج نشده اند (به استثنای احتمالی جودیت مولر که‬ ‫از نیویورک تایمز کنار گذاشــته شــد اما کمی بعد به عنوان‬ ‫یکــی از کارکنان پخــش مســتقیم فاکس نیــوز و یکی از‬ ‫مشارکت کنندگان وال استریت ژورنال دوباره بر سر کار امد)‪.‬‬ ‫قضیه پلیم گیت‬ ‫اگرچه عملکرد کلی صفحه سردبیری واشنگتن پست‬ ‫در طول جنگ عراق یکی از شرم اورترین نمونه های تخلف‬ ‫مبتنی بــر روزنامه نگاری در تاریخ مدرن امریکا محســوب‬ ‫می شود‪ ،‬گفته می شود که زشــت ترین بخش این فرایند‪،‬‬ ‫حمله این روزنامه به ویلســون و پلیم بود که چندین ســال‬ ‫به طول انجامید‪ .‬این بــه اصطالح «قضیه پلیم گیت» در‬ ‫اوایل سال ‪ 2002‬و زمانی شروع شد که سیا‪ ،‬ویلسون این‬ ‫سفیر پیشــین را اســتخدام کرد تا درباره یک مدرک جعلی‬ ‫حاکی از احتمال خریداری کیک زرد از سوی عراق از نیجر‬ ‫تحقیق کند؛ مدرکی کــه تحریک کننده منافع دیک چنی‪،‬‬ ‫معاون رئیس جمهور بود‪ .‬ویلسون که در افریقا خدمت کرده‬ ‫بود سفارش سیا را پذیرفت و با این نتیجه گیری بازگشت که‬ ‫عراق تقریبا به قطع قریب به یقین هیچ اورانیومی از نیجر‬ ‫دریافت نکرده است؛ این ارزیابی با یافته های دیگر ماموران‬ ‫امریکایی که قضیه را مورد بررسی قرار داده بودند‪ ،‬مطابقت‬ ‫داشت‪ .‬با این حال این ادعای ساختگی به سادگی ابطال‬ ‫نشد‪ .‬زمانی که بوش در نطق سراسری خود در ژانویه ‪2003‬‬ ‫ادعاهای مربوط به تهیه اورانیوم از نیجر را نیز در نطق خود‬ ‫گنجاند‪ ،‬ویلسون شگفت زده و مبهوت شد‪ .‬در ابتدا ویلسون‬ ‫دســت به اگاه کردن معــدودی از روزنامه نــگاران درباره‬ ‫این ادعای بی اعتبار زد و در عین حال کوشــید اسمش به‬ ‫روزنامه ها کشیده نشود‪ .‬با این حال در جوالی ‪ – 2003‬پس‬ ‫از حمله مارس ‪ 2003‬همان سال که امریکا از یافتن هرگونه‬ ‫سالح کشتار جمعی در عراق ناکام ماند‪ -‬ویلسون مقاله ای‬ ‫مغایر با خط مشی صفحه ســردبیری واشنگتن پست برای‬ ‫نیویورک تایمز نوشــت و در ان توضیح داد که او چیزی در‬ ‫افریقا پیدا نکرده و ادعای کاخ سفید یک اطالعات پیش‬ ‫از جنگ «انحرافی» بوده است‪ .‬هرچند که مقاله ویلسون‬ ‫بر تحقیقات خــود وی متمرکز بود‪ ،‬اما این مقاله نشــانگر‬ ‫این بود که برای اولین بار شــخصی از درون تشــکیالت‬ ‫واشنگتن‪ ،‬شواهد مربوط به دعوی تقلب امیز دولت بوش‬ ‫برای راه اندازی جنگ را برای عموم فاش می کرد‪ .‬بنابراین‬ ‫ویلســون به هدفی بزرگ برای تالفی جویی کاخ ســفید و‬ ‫به ویژه دفتر دیک چنی تبدیل شد‪.‬‬ ‫به عنوان بخشی از کارزاری که هدف ان نابود کردن‬ ‫اعتبار ویلسون بود‪ ،‬مقامات ارشد دولت بوش این اطالعات‬ ‫را بــه روزنامه نگاران درز دادند که همســر ویلســون برای‬ ‫دفتر ســیا کار کرده‪ ،‬یعنی همان سازمانی که خود وی را به‬ ‫ماموریت نیجر اعزام کرده بــود‪ ،‬در نتیجه این طور مطرح‬ ‫کردند که این سفر می تواند نوعی ســفر تفریحی به خرج‬ ‫دولت بوده باشــد‪ .‬وقتی رابرت نواک‪ ،‬مقاله نویس دست‬ ‫راستی هویت مخفی پیلم را در واشنگتن پست فاش کرد‪،‬‬ ‫دوران زندگی حرفه ای پلیم در سیا از بین رفت‪.‬‬ ‫اتهامات دروغ‬ ‫با این حال هیــات به جای انکه بابــت صدمه ای که‬ ‫بخش ســردبیری او وارد اورده ندامتی از خود نشان دهد‪،‬‬ ‫به ســادگی به جنگ دولت بوش علیه ویلســون پیوست و‬ ‫تک تک سخنان ضد ویلسون را که کاخ سفید می توانست‬ ‫سر هم کند انعکاس داد‪ .‬یورش واشنگتن پست به ویلسون‬ ‫سال ها ادامه یافت‪.‬‬ ‫با توجه به شواهد موجود‪ ،‬عملکرد هیات در ارتباط با‬ ‫ناکامی جنگ عراق‪ ،‬قضیه ای استثنایی نبوده است‪ .‬بلکه‬ ‫کارزاری طوالنی برای پنهان کردن حقایق از چشــم مردم‬ ‫امریکا و به سکوت کشــاندن و حتی نابود کردن منتقدان‬ ‫جنگ بوده اســت‪ .‬اثر کلی این راهبرد‪ ،‬حصول اطمینان‬ ‫از این موضع بود کــه جنگ تنها گزینه موجود محســوب‬ ‫می شود‪ .‬از این نظر‪ ،‬تاریخچه فعالیت های هیات به عنوان‬ ‫یــک تبلیغاتچی نئــوکان جنگ‪ ،‬بــر صداقتــش در دفاع‬ ‫فعلی اش از بزرگان نئوکان که علم مخالفت با معامله اتمی با‬ ‫ایران برداشته اند‪ ،‬خط بطالن می کشد‪ .‬اگرچه هیات ادعا‬ ‫می کند که همکارانش نباید به این متهم شوند که «ارزومند‬ ‫جنگی دیگرند»‪ ،‬اما اگر اقدامــات انها در کنگره به نتیجه‬ ‫برسد‪ ،‬این نتیجه ای است که حاصل خواهد شد‪.‬‬ ‫البته این مدت ها بخشی از دستورکار نئوکان ها بوده‬ ‫است که وانمود کنند انها خواهان جنگ نیستند و بعد ایاالت‬ ‫متحده را در مسیری قرار دهند که به ناگزیر به جنگ منتهی‬ ‫می شود‪ .‬برای مثال قبل از جنگ عراق‪ ،‬نئوکان ها می گفتند‬ ‫که برای واداشتن صدام حســین برای صدور اجازه کار به‬ ‫بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل‪ ،‬باید سربازان امریکایی در‬ ‫این منطقه به کار گرفته شوند‪ ،‬با این حال زمانی که سربازان‬ ‫به انجا رسیدند و بازرســانی که وارد عراق شده بودند هیچ‬ ‫سالح کشتار جمعی در انجا نیافتند‪ ،‬نئوکان ها گفتند که این‬ ‫حمله به این دلیل صورت گرفته که سربازان نمی توانستند‬ ‫برای مدتی نامحدود دست روی دست بگذارند و بنشینند‪،‬‬ ‫در حالی که بازرسان به جست وجوی بی ثمرشان برای یافتن‬ ‫سالح های کشتار جمعی ادامه می دادند‪.‬‬ ‫به همین ترتیب می توانید انتظار داشــته باشــید که‬ ‫اگــر نئوکان ها در کار خــود توفیق پیدا کنند و بتوانند ســد‬ ‫راه توافق با ایران شــوند‪ ،‬حرکت بعدی انها این اســت که‬ ‫از ایاالت متحده درخواســت کنند به ایران یک اولتیماتوم‬ ‫بدهد؛ یا تسلیم شوند یا تن به بمباران شدن بدهند‪ .‬بعد اگر‬ ‫ایران به مقاومت خود ادامه دهد‪ ،‬نئوکان ها خواهند گفت‬ ‫که جنگ و «تغییر رژیم» تنهــا گزینه باقیمانده برای حفظ‬ ‫«اعتبار» امریکاست‪ .‬نئوکان ها با اختالف کمی متخصص‬ ‫سوق دادن رسانه ها‪ ،‬سیاستمداران و جامعه دقیقا به سوی‬ ‫پیامد جنگ هســتند؛ جنگی که از همان ابتدا خواهان ان‬ ‫بوده اند‪ .‬هیات نیز در این روند سهم خود را ادا کرده است‪.‬‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪https://consortiumnews.com/2015/08/16/‬‬ ‫‪neocons-to-americans-trust-us-again/‬‬ ‫نگاهی دیگر‬ ‫نسل کشی درخاورمیانه‬ ‫چهار میلیون مسلمان قربانی جنگ های غرب شده اند‬ ‫کیت اوکانل * ‪ -‬محمود سبزواری‬ ‫نویسنده ‪ -‬مترجم‬ ‫نسل کشی در خاورمیانه‬ ‫یکی از عبــارات کلیــدی در ایــن معاهــده‪ ،‬جمله‬ ‫«اقداماتی که با نیت نابود کردن صورت می گیرد» است‪.‬‬ ‫اگرچه واقعیت ها تایید کننده میزان گسترده مرگ و میر در‬ ‫میان نفوس عرب و مسلمان است‪ ،‬با این حال اثبات این‬ ‫نکته دشوار اســت که این اقدامات با نیت عامدانه «نابود‬ ‫کردن یک گروه ملی‪ ،‬نژادی یا مذهبی» صورت گرفته اند‪.‬‬ ‫نویســندگان ایــن معاهــده هشــدار می دهنــد که‬ ‫معدودی از کســانی که مرتکب نسل کشــی می شــوند ‪-‬‬ ‫همچــون نازی ها‪ -‬در اشــاره کردن به سیاست هایشــان‬ ‫در نوشته هایشــان بسیار بی پروا و گســتاخند‪ .‬با این حال‬ ‫همانطور که سازمان دیدبان نسل کشــی در سال ‪2002‬‬ ‫اشاره کرده اســت‪« :‬نیت را می توان مســتقیما بر اساس‬ ‫اظهارات یا دستورهای صادر شده ثابت کرد‪ .‬اما این ادعا‬ ‫را غالبا باید از یک الگوی اقدامات هماهنگ شده نظام مند‬ ‫استخراج کرد‪».‬‬ ‫پس از حمالت یازدهم سپتامبر پرزیدنت جورج بوش‬ ‫واژگانی عجیــب و مجادلــه برانگیــز را در یکــی از اولین‬ ‫سخنرانی هایش به کار گرفت‪ .‬او با اشاره به کشمکش های‬ ‫تاریخی مذهبی هشداری داد که پیتر والدمن و هیو پاپ از‬ ‫نویسندگان وال استریت ژورنال ان را چنین گزارش کردند‪:‬‬ ‫«پرزیدنت بــوش قول داد تا جهــان را از شــر افراد خبیث‬ ‫برهاند‪ ».‬وی ســپس ادامه داد‪« :‬ایــن یک جنگ صلیبی‬ ‫است‪ ،‬این جنگ با تروریسم است‪ ،‬جنگی که مدتی طول‬ ‫منبع‪:‬‬ ‫‪http://www.mintpressnews.com/4-million‬‬‫‪muslims-killed-in-western-wars-should-we‬‬‫‪call-it-genocide/208711/‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫بین الملل‬ ‫شــاید از رقم واقعی قربانیــان جنگ های نوین غرب‬ ‫در خاورمیانــه هیچ گاه مطلــع نشــویم‪ ،‬اما این رقــم باید‬ ‫چهار میلیون نفر یا بیشــتر باشــد‪ .‬از انجا که اکثریت این‬ ‫کشته شدگان عرب تبار و عمدتا مسلمان بوده اند‪ ،‬چه وقت‬ ‫متهم کردن ایاالت متحده و متحدانش به نسل کشی کاری‬ ‫منصفانه خواهد بود؟‬ ‫در گزارشــی کــه «پزشــکان در خدمت مســئولیت‬ ‫اجتماعی» در ماه مارس منتشر کرده‪ ،‬تعداد کشته شدگان‬ ‫در جنگ عــراق حدود یک میلیون و ‪ 300‬هزار نفر و شــاید‬ ‫بالغ بر دو میلیون نفر براورد شــده اســت‪ .‬با این حال شمار‬ ‫کشته شــدگان در جنگ های خاورمیانه ای می تواند بسیار‬ ‫بیشــتر از این باشــد‪ .‬در ماه اوریل روزنامه نگار محقق نافذ‬ ‫احمد چنین گفت که اگر فقط کســانی را که در جنگ های‬ ‫عراق و افغانستان جانشان را از دست داده اند لحاظ نکنیم‪،‬‬ ‫بلکه تمامی قربانیان تحریم های تحمیل شده علیه عراق‬ ‫را نیز در نظر بگیریم‪ ،‬طبق امار و ارقام ســازمان ملل شمار‬ ‫واقعی کشته شدگان به حدود چهار میلیون نفر بالغ می شود‬ ‫که نیمی از انها را کودکان تشکیل می دهند‪.‬‬ ‫اصطالح «نسل کشی» تا پیش از سال ‪ 1943‬وجود‬ ‫نداشت‪ .‬در این سال بود که یک وکیل لهستانی به نام رافائل‬ ‫لمکین این واژه را برای نخستین بار به کار برد‪ .‬لمکین این‬ ‫کلمه را از ترکیب ریشه یونانی «جنو» که به معنای مردم یا‬ ‫قبیله اســت و «ســاید» که در زبان التین به معنای کشتن‬ ‫اســت‪ ،‬ابداع کرد‪ .‬دادگاه های نورنبرگ که در انها افسران‬ ‫ارشد نازی به خاطر جنایاتشان علیه بشریت مورد محاکمه‬ ‫قرار گرفتند و در ســال ‪ 1945‬اغاز شد‪ ،‬حول ایده لمکین از‬ ‫نسل کشی شــکل گرفته بودند‪ .‬تا سال بعد از ان این کلمه‬ ‫وارد حوزه حقوق بین الملل شــد و بر اساس تعریف «اتحاد‬ ‫برای خاتمه دادن به نسل کشی»‪« :‬در سال ‪ 1946‬مجمع‬ ‫عمومی ســازمان ملل قطعنامه ای را به تصویب رســاند که‬ ‫تاکید می کرد بر اساس قوانین بین الملل‪ ،‬نسل کشی یک‬ ‫جنایت محســوب می شــود‪ ،‬ولی تعریفی قانونی را از این‬ ‫جنایت ارائه نکرد‪ ».‬با حمایــت نمایندگان امریکا‪ ،‬لمکین‬ ‫اولین پیش نویس معاهده جلوگیری و مجازات از نسل کشی‬ ‫را به سازمان ملل ارائه داد‪ .‬مجمع عمومی در نشست سال‬ ‫‪ 1948‬خود این پیش نویس را پذیرفت‪ ،‬هر چند ســه سال‬ ‫دیگر زمان الزم بود تا به تعداد الزم کشــورها ان را به امضا‬ ‫برسانند‪ .‬بر اســاس این معاهده نسل کشــی چنین تعریف‬ ‫می شــود‪« :‬هر یک از اعمال زیر که تعمدا بــرای نابودی‬ ‫کل یا بخشــی از یک گروه ملی‪ ،‬نــژادی یا مذهبی صورت‬ ‫گیرد‪ ،‬اقداماتی نظیر‪ :‬کشتن اعضای یک گروه؛ عاملیت‬ ‫وارد امدن اسیب جســمانی یا روانی جدی به اعضای یک‬ ‫گروه؛ تحمیل عامدانه شرایطی برای زندگی یک گروه که به‬ ‫نابودی فیزیکیکل یا بخشی از ان گروه منجر شود؛ تحمیل‬ ‫تمهیداتی به منظور ممانعت از زاد و ولد در درون یک گروه؛‬ ‫دورکردنبهعنفکودکانیکگروهوسپردن انها بهگروهی‬ ‫دیگر‪ ».‬بر اســاس این معاهده نسل کشی صرفا به عنوان‬ ‫یک عمل عامدانه با هدف کشتن تعریف نشده است‪ ،‬بلکه‬ ‫می تواند شامل طیف وســیعی از دیگر اقدامات زیانبار نیز‬ ‫شود‪ .‬از جمله‪« :‬تحمیل عامدانه مشــقاتی در روند زندگی‬ ‫یک گروه که به نابودی ان گروه بینجامد‪ ،‬از جمله محروم‬ ‫کردن یک گروه از دریافت منابعی که برای بقای جسمانی‬ ‫به انها نیاز دارد‪ ،‬مثل اب اشامیدنی‪ ،‬غذا‪ ،‬پوشاک‪ ،‬سرپناه‬ ‫یا خدمات پزشــکی‪ .‬اعمال شــیوه هایی که منافی تداوم‬ ‫حیات یک گروه باشد از طریق به اتش کشیدن محصوالت‬ ‫کشاورزی‪ ،‬محاصره ملزومات خوراکی‪ ،‬نگهداری افراد در‬ ‫اردوگاه ها‪ ،‬جا به جایی اجباری یا راندن مردم به بیابان ها‪».‬‬ ‫این اقدامات می تواند شــامل عقیم ســازی اجباری‪،‬‬ ‫سقط جنین اجباری‪ ،‬ممانعت از ازدواج یا دور کردن کودکان‬ ‫از خانواده هایشان نیز باشد‪ .‬در سال‪ 2008‬سازمان ملل این‬ ‫تعریف را تعمیم داد و این موضوع را نیز به رسمیت شناخت‬ ‫که «تجاوز و دیگر اشــکال خشونت جنســی می تواند در‬ ‫شــمول جنایات جنگی‪ ،‬جنایات علیه بشــریت یا یک جزء‬ ‫متشکله نسل کشی قرار گیرد‪».‬‬ ‫خواهد کشــید‪ ».‬جنگ صلیبی؟ این کلمه با چنین کاربرد‬ ‫صریحی‪ ،‬به اعــزام جنگجویان مســیحی بــرای تصرف‬ ‫ســرزمین مقدس از دست مســلمانان در یک قرن پیش تر‬ ‫اشــاره دارد‪ .‬اما در بخش اعظم جهان اســام که تاریخ و‬ ‫مذهب در اشکال مختلف چنان با زندگی روزمره مسلمانان‬ ‫در هم امیخته است که برای اکثر امریکاییان غیرقابل فهم‬ ‫است‪ ،‬این کلمه معنای دیگری نیز در بر دارد‪« :‬یک تهاجم‬ ‫فرهنگی و اقتصادی که مسلمانان بیم ان دارند هدف از ان‬ ‫به انقیاد دراوردن انها و هتک حرمت اسالم باشد‪».‬‬ ‫در جنگ هایی که به دنبــال این اظهــارات در عراق‬ ‫و افغانســتان به راه افتاد‪ ،‬امریکا نه تنهــا میلیون ها نفر را‬ ‫کشت‪ ،‬بلکه به شکلی نظام مند‪ ،‬زیرساخت های الزم برای‬ ‫برخورداری از زندگی سالم و همراه با رفاه را در این کشورها‬ ‫نابود کرد‪ ،‬سپس در دوران فعالیت های بازسازی‪ ،‬به جای‬ ‫انکه ایــن اقدامات را در راســتای منافع مردم کشــورهای‬ ‫اشــغالی به کار بگیرد‪ ،‬از انها به عنــوان فرصت هایی برای‬ ‫ســود بردن اســتفاده کرد‪ .‬برای اثبات این الگوی رفتاری‬ ‫نسل کشانه‪ ،‬شواهد فراوانی از شکنجه و شایعات همیشگی‬ ‫حاکی از تهاجمات جنســی و مرگ در منطقــه و پس از ان‬ ‫پشتیبانی از ظهور دولت خودخوانده اسالمی عراق و سوریه‬ ‫(داعش) از طریق مسلح کردن گروه های شورشی در تمام‬ ‫طرف های این کشمکش وجود دارد‪.‬‬ ‫بعد از یازدهم ســپتامبر امریکا یــک «جنگ با ترور»‬ ‫جهانی را اعالم کرد که هــدف ان تضمین ایجاد چرخه ای‬ ‫ بی پایــان از بی ثباتی و جنــگ در خاورمیانه بــود‪ .‬اکثریت‬ ‫قاطعی از قربانیان این جنگ هــا و همچنین اعضای گروه‬ ‫داعش مسلمانند‪ .‬اگرچه تروریســت های افراطی با دامن‬ ‫زدن به تنش ها در نتیجه حمالت خود غرب به وجود امدند‪،‬‬ ‫هم اکنون برخی از امریکاییان دیگربار زبان مجادله برانگیز‬ ‫بوش را در اشــاره به جنگ های مذهبی بــه کار گرفته اند و‬ ‫خواهان ان می شوند مسلمانان را در اردوگاه ها سکنی دهند‬ ‫یا حتی علنا خواستار نسل کشی انها می شوند‪.‬‬ ‫‪71‬‬ ‫رفت و برگشت خاکپور‬ ‫پس از قهرمانی تیم ملی امید ایران در مسابقات غرب اسیا محمد خاکپور‬ ‫بالفاصله از ســمت خود اســتعفا کرد‪ .‬اما ظرف یکی‪ ،‬دو روز تصمیمش را‬ ‫تغییر داد و به نیمکت تیم امید برگشت‪ .‬حاال نکات جالبی از قرارداد خاکپور‬ ‫با فدراسیون فوتبال به بیرون درزکرده؛ صحبت از یک بند جنجالی است‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫ خاکپور برد‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫پشت پردهقهرواشتی‬ ‫سرمربیتیمامیدچهبود؟‬ ‫تیم ملــی امیــد کشــورمان با پیــروزی دو بــر صفر‬ ‫برابــر ســوریه در رقابت هــای غــرب اســیا توانســت‬ ‫مقــام قهرمانی ایــن تورنمنت را به دســت بیــاورد اما این‬ ‫قهرمانی ســراغاز یک بحران عجیب بــود؛ جایی که بعد‬ ‫از بازگشــت امیدها به تهــران‪ ،‬ناگهان محمــد خاکپور از‬ ‫سمت خودش اســتعفا کرد‪ .‬شــاید ماه ها پیش زمانی که‬ ‫خاکپور به عنوان نفــر اول نیمکت تیم امید معرفی شــد‪،‬‬ ‫خیلی ها نســبت به ایــن انتخــاب معترض بودنــد‪ ،‬با این‬ ‫حال در شرایط فعلی کمتر کســی می توانست منتظر خبر‬ ‫کناره گیری او باشد‪.‬‬ ‫خاکپور اما تنها چند ساعت بعد از انکه قهرمانی تیم‬ ‫امید را به هادی نوروزی و فرزندش تقدیم کرد‪ ،‬از سمتش‬ ‫کنار رفت تا خیلی ها شوکه شوند‪.‬‬ ‫واکنش تند کاشانی‬ ‫سرپرست تیم امید موضوع را از طریق رسانه ها متوجه‬ ‫شد‪ .‬واکنش کاشانی به استعفای خاکپور نشان می داد حتی‬ ‫او هم در جریان این موضوع نبوده و به کلی غافلگیر شده‬ ‫است‪ .‬کاشانی به خبرگزاری ایســنا گفت‪« :‬من اهل دروغ‬ ‫نیستم‪ .‬تا به این لحظه اقای خاکپور درباره استعفای خود‬ ‫صحبتی با من نکرده اند‪ .‬اگر این موضوع واقعیت داشــته‬ ‫باشــد‪ ،‬باید بگویم اینجا محلی برای بروز ناراحتی نیست‪.‬‬ ‫وظیفه ما این است که مردم را خوشحال کنیم‪ .‬رفتار اقای‬ ‫خاکپور به اعتقاد من پســندیده نیســت‪ .‬خاکپور از سوی‬ ‫فدراسیون فو تبا ل به عنوان سرمربی انتخاب شده است‪.‬‬ ‫باید فدراســیون فوتبال بیاید و دالیل استعفای خود‬ ‫را مطرح کند و بعد درباره ان تصمیم بگیریم‪ .‬شاید خاکپور‬ ‫نخواهد با فدراسیون و تیم امید کار کند‪.‬‬ ‫ما بــه نظر او احتــرام می گذاریم اما حــرف من این‬ ‫اســت که حاال که تیم ملــی امید بــه قهرمانی رســیده و‬ ‫مردم خوشحال هســتند‪ .‬اگر اســتعفای خاکپور واقعیت‬ ‫داشته باشــد در کمیته فنی مطرح می شود و بعد درباره ان‬ ‫تصمیم گیری خواهد شــد‪ .‬به هر دلیلی هم هر کسی که‬ ‫افشای راز وزیر‬ ‫حرف های درگوشی گودرزی چگونه‬ ‫رسانه ای شد؟‬ ‫مایل نباشــد با تیم ملی کار کند نمی شود که او را به زور نگه‬ ‫داشت‪».‬‬ ‫حمایت مربیان داخلی از خاکپور‬ ‫بعد از اســتعفای خاکپور برخی از مربیان باشــگاهی‬ ‫کشورمان به حمایت از او پرداختند؛ هرچند حتی از ادبیات‬ ‫انها هم مشــخص بود که نمی دانند علت استعفای مربی‬ ‫امیدها چیســت؟! به عنوان مثال مجید جاللی در نشست‬ ‫خبری پیش از بازی سایپا و ذوب اهن گفت‪« :‬من نمی دانم‬ ‫چرا این مســاله رخ می دهد‪ .‬ما شاهد این بودیم که محمد‬ ‫ناظم الشریعه از تیم ملی فوتســال استعفا داد‪ .‬من خاکپور‬ ‫را می شناســم‪ .‬او یکــی از افتخــارات مربیگــری فوتبال‬ ‫ایران اســت‪ ،‬اما حمایت کننده ای نداشته که این تصمیم‬ ‫را گرفتــه‪ ،‬زیرا تیمش بــه تازگی قهرمان مســابقات غرب‬ ‫اسیا شــده اســت‪ .‬مربی ها احســاس تنهایی می کنند‪».‬‬ ‫یحیی گل محمدی نیز ابراز امیــدواری کرد که خاکپور در‬ ‫تصمیمش تجدید نظر کند و روی نیمکت تیم ملی برگردد‪.‬‬ ‫در شــرایطی که برخی اســتعفای خاکپور را ناشی از‬ ‫کمبود حمایت ها از تیم امید و نیز مربیان ایرانی می دانستند‪،‬‬ ‫حبیب کاشانی نظر دیگری داشــت؛ «تیم ملی امید کامال‬ ‫حمایت می شود‪ ،‬زیرا تیم ما از ســال گذشته قریب به ‪20‬‬ ‫الی ‪ 25‬بازی انجام داده و حمایت های کامل از ان صورت‬ ‫گرفته اســت‪ .‬شــما بازیکنان را ببینید که چقدر برای تیم‬ ‫زحمت می کشند‪ .‬خدماتی که ما به تیم ملی امید دادیم واقعا‬ ‫بی نظیر است‪ .‬حاال اگر اقای خاکپور انتظار دارد که رئیس‬ ‫فدراسیون فو تبا ل به استقبال بیاید ان بحث دیگری است‪.‬‬ ‫ما ادعا می کنیم ‪ 20‬الی ‪ 25‬بازی برگزار شد ه و تورنمنت های‬ ‫مختلف هم در کار بوده اســت‪ .‬ما طوری عمل کردیم که‬ ‫تیم ملی در حال حاضر مشــکل خروج از کشــور را ندارد و‬ ‫هیچگونه مشــکلی هم از نظر تغذیه و اردوهای تدارکاتی‬ ‫نداریم‪ .‬ما مدیون خدمات اقای خاکپور هســتیم‪ ،‬ولی بنا‬ ‫نداریم به هر دلیلی کام مردم را تلخ کنیم‪».‬‬ ‫اما محمد مایلی کهن پس از استعفای محمد خاکپور‬ ‫گفت‪ :‬همه زحمات به گردن خاکپور اســت اما یکســری‬ ‫صحبت هایــی کردند که باعــث ناراحتی او شــد‪ .‬پیش از‬ ‫شروع مسابقات غرب اســیا‪ ،‬خاکپور پاکتی به من داد و از‬ ‫من خواست تا پایان مســابقات این پاکت را باز نکنم‪ .‬من‬ ‫هم همیــن کار را کردم و زمانی که پاکــت را دیدم‪ ،‬متوجه‬ ‫شدم چنین تصمیمی گرفته است‪ .‬خاکپور بیشتر به خاطر‬ ‫اینکه شان و شخصیت مربیان ایرانی زیر سوال رفته دلخور‬ ‫است‪ .‬امیدوارم این مســائل حل شود‪ .‬چرا که هیچ چیزی‬ ‫غیرقابل حل نیست‪.‬‬ ‫پشت پرده استعفای ناگهانی خاکپور‬ ‫خاکپور به این مساله اعتراض داشتند‪ .‬خاکپور می گفت؛‬ ‫این رقم قرارداد در شــان مربیان ایرانی نبود و چرا باید یک‬ ‫مربی خارجی مثل وینگادا با فدراســیون قرارداد ‪ 360‬هزار‬ ‫دالری برای یک ســال ببندد و از هفت بــازی چهار باخت‬ ‫بیاورد و برود اما قرارداد مربیان ایرانی اینطور ناچیز باشــد‪.‬‬ ‫دومین مساله که باعث ناراحتی شدید خاکپور شده بود نوع‬ ‫قراردادی بود که فدراسیون با او منعقد کرده! در قرارداد او‬ ‫امده بود‪ ،‬اگر در حین یا بعد از قرارداد حرفی علیه فدراسیون‬ ‫بزند یا کلمه ای از دهانش در مورد فدراســیون خارج شود؛‬ ‫فدراسیون می تواند تمام مبلغ قرارداد او را پس بگیرد‪».‬‬ ‫اما مسئوالن فدراسیون فوتبال ســعی کردند نسبت‬ ‫به اســتعفای خاکپور و البته حواشی افشــای بند جنجالی‬ ‫قرارداد او موضع میانه ای اتخاذ کنند؛ پس از استعفای او‬ ‫علیرضا اسدی دبیرکل فدراســیون می گوید که باید برای‬ ‫قبول استعفای خاکپو ر حرف های او را بشنویم این در حالی‬ ‫است که طبق قرارداد رسمی فدراسیون او نباید حرفی بزند‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون فوتبال اما موضع جدی تری گرفت‬ ‫و گفت‪« :‬در صورت قبول استعفای محمد خاکپور سرمربی‬ ‫بعدی تیم امید هم ایرانی خواهد بود‪ .‬جلسه ای با خاکپور‬ ‫خواهیم گذاشــت و تصمیم می گیریم که اســتعفای او را‬ ‫قبول کنیم یا نه و اخرین تصمیم را در این خصوص خواهیم‬ ‫گرفت‪ .‬ما تمام امکانات را به خاکپــور داده ایم و همه چیز‬ ‫برای تیم امید مهیا بوده است‪ .‬در جلسه ای که با او خواهیم‬ ‫گذاشــت‪ ،‬باید ببینیم این صحبت هایی که مطرح شــده‪،‬‬ ‫حرف های خود خاکپور بوده اســت یا نه‪ .‬اگر در جلسه به‬ ‫این نتیجه برسیم که استعفای خاکپور را قبول کنیم‪ ،‬مطمئنا‬ ‫سرمربی بعدی تیم امید هم ایرانی خواهد بود‪».‬‬ ‫او ادامــه داد‪« :‬در صورت رفتن خاکپــور‪ ،‬هر مربی‬ ‫که به تیم امید بیایــد و هدایت این تیم را قبــول کند‪ ،‬باید‬ ‫کارهایش را با کارلوس کــی روش هماهنگ کند و اگر هم‬ ‫اختالفی بین تیم امید و بزرگســاالن وجود دارد‪ ،‬باید حل‬ ‫شــود‪ ».‬اما حبیب کاشــانی خیلی زود از مواضــع ابتدایی‬ ‫خود عقب نشست و ساز همســویی با خاکپور را کوک کرد؛‬ ‫او گفت که جلســه ای با محمد خاکپور سرمربی مستعفی‬ ‫تیم ملی امید داشته و امیدوار است که مشکل او حل شود‬ ‫و به تیم امید برگردد‪.‬‬ ‫اما با وجود این جلسه‪ ،‬باید به کمیته فنی فدراسیون‬ ‫برود‪ .‬جالب است که کاشانی تا قبل از این اظهارنظر ادعا‬ ‫می کرد به خاکپور زنگ نمی زند اما با او جلســه برگزار کرد‪.‬‬ ‫احتماال خود خاکپور بعد از اینکه دیده کاشــانی از دستش‬ ‫دلخور شده‪ ،‬خواست ه با او جلسه بگذارد و از کاری که کرده و‬ ‫برخوردی که با کاشانی داشته‪ ،‬پشیمان شده است‪ .‬کاشانی‬ ‫در مصاحبه اش بــا خبرانالین گفته بود کــه خاکپور حتی‬ ‫پیامک های معمول روزانه را که حاوی سالم و احوالپرسی‬ ‫و پیام های اخالقی است فرســتاده اما او جوابش را نداده‬ ‫اســت‪ .‬این جلســه در خانه محمد مایلی کهن برگزار شده‬ ‫است‪.‬‬ ‫رمزگشایی از بند جنجالی قرارداد خاکپور‬ ‫بند ‪ 13‬قرارداد خاکپور‬ ‫در بند‪ 13‬قرارداد محمد خاکپور امده است‪« :‬سرمربی‬ ‫متعهد می شــود که پــس از قطع همکاری به دلیل فســخ‬ ‫قرارداد یا انقضای مــدت و عدم تمدید قرارداد نیز نســبت‬ ‫به جایگاه تیم ملی امین بــوده و از هر گونه اظهارنظر منفی‬ ‫علیه تیم ملی‪ ،‬ســرمربی اتی ان‪ ،‬ارکان فدراسیون و افراد‬ ‫مسئول در فدراسیون فو تبا ل که صالحیت فو تبا ل ملی را‬ ‫مخدوش کنند خودداری کرده و در صــورت عدم پایبندی‬ ‫به این بند فدراســیون می تواند «تا» دو برابر مبلغ قرارداد‬ ‫مندرج در ماده دو این قرارداد تقاضای ضرر و زیان نماید‪».‬‬ ‫اما قرارداد خاکپور را چه کسی تنظیم کرده است؟ حدود سه‬ ‫الی چهار سال قبل فریدون معینی به عنوان یکی از اعضای‬ ‫کمیت ه جوانان از وکیلی درخواست می کند که قرارداد یکی از‬ ‫باشگاه های حر فه ای ر ا ترجمه و به عنوان الگو به فدراسیون‬ ‫فو تبا ل ارائه کند تا بر اساس ان قرارداد سرمربیان تیم های‬ ‫ملی فو تبا ل پایه ایران منعقد شود‪.‬‬ ‫این اتفاق به دلیل کوتاه بودن بندهای قراردادهای‬ ‫ســرمربی تیم های ملــی رخ داده تا پــس از ان به عنوان‬ ‫الگوی قراردادها مدنظر قرار گیرد‪ .‬قرارداد محمد خاکپور‬ ‫طبق روال نگاشته شده و پس از ان توسط نصیرزاده مورد‬ ‫تایید قرار گرفته و تغییراتی جزئی در ان اعمال می شــود‪.‬‬ ‫پس از ان مجددا ضمن تایید محصص‪ ،‬رئیس کمیت ه فنی‬ ‫و توسعه فدراســیون فو تبا ل مورد تایید فرشاد سپهر‪ ،‬دبیر‬ ‫کمیته اســتیناف نیز قرار می گیرد و پــس از ان به خاکپور‬ ‫ارائه می شود‪.‬‬ ‫توضیحات سرپرست کمیت ه جوانان‬ ‫فریدون معینــی در ارتباط با قــرارداد جنجال افرین‬ ‫محمد خاکپور که با اســتعفای او همراه بــود‪ ،‬اظها ر کرد‪:‬‬ ‫«ما پیش نویس قرارداد را به سرمربی تیم ملی امید دادیم تا‬ ‫ان را مطالعه کند‪ .‬خاکپور می توانست در مورد این قرارداد‬ ‫با ما صحبت و عدم رضایت خود را در مــورد بندهایی که به‬ ‫ان معترض اســت اعالم کند‪ ».‬او ا دا مه داد‪« :‬قراردادی‬ ‫که به عنــوان کارفرما و طرف مقابل مدنظــر قرار می گیرد‬ ‫می تواند اصالح شــود‪ .‬اگر طرف قرارداد کارفرما موافق‬ ‫بندهای خود نباشــد می توانــد این موضــوع را اعالم و در‬ ‫ارتباط با ان صحبت کند تا اگر نیازی به اصالح اســت ان‬ ‫اتفاق بیفتد‪ ».‬معینی درباره اطالع داشتن یا نداشتن علی‬ ‫کفاشیان به عنوان رئیس فدراسیون فو تبا ل درباره این بند‬ ‫و نیز اینکه باید طی چند روز اینده اصالحیه ای در مورد این‬ ‫ن کرد‪« :‬من اطالع ندارم که کفاشیان‬ ‫بند صورت گیرد‪ ،‬بی ا ‬ ‫درباره این بند اطالع داشته یا خیر اما اگر مربی تشخیص‬ ‫دهد که قرارداد به ضرر او نوشــته شده اســت می تواند در‬ ‫رابطه با ان صحبت کرده‪ .‬این قرارداد توسط کمیت ه جوانان‬ ‫یا کمیت ه فنی نوشته نشده اســت ‪ ،‬بلکه الگویی است که از‬ ‫باشگاه های حر فه ای برداشت شده و مساله ای معمول در‬ ‫باشگاه ها و فدراسیون های حر فه ای است‪».‬‬ ‫او ا دا مه داد‪« :‬باید خاطر نشــان کنم که این قرارداد‬ ‫تنها مربوط به ســرمربی تیم ملــی امید نبوده‪ ،‬بلکه ســایر‬ ‫مربیان تیم های پایه نیز با چنین بندهایی قــرارداد خود را‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫ســرمربی تیم ملی امید فو تبــا ل ایران ضمــن ابراز‬ ‫ناراحتی از بنــد ‪ 11‬موجــود در قــراردادش از دلیل اصلی‬ ‫استعفای خود پرده برداشت‪.‬‬ ‫محمــد خاکپور پــس از بازگشــت از قطر بــه همراه‬ ‫تیم ملی امید و کســب مقام قهرمانــی ر قا بت های زیر ‪23‬‬ ‫سال غرب اسیا بدون هیچ گونه توضیحی استعفا داد تا در‬ ‫نهایت پس از جلسه ای که با اعضای کمیته فنی و توسعه‬ ‫فدراسیون فو تبا ل و نیز کفاشــیان داشت‪ ،‬درباره بندی که‬ ‫ان را «تحقیرامیز» خطاب کرد‪ ،‬صحبت و استعفایش را به‬ ‫دلیل حفظ عزت مربیان ایرانی عنوان کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تیم فوتبال امید ایران که موفق شد در اخرین حضور‬ ‫خــود در بازی های غرب اســیا عنوان قهرمانــی را به خود‬ ‫اختصاص دهد با اســتعفای ســرمربی خود وارد اتفاقات‬ ‫جدیدی شــد هر چند که این اســتعفا موقت بود و خاکپور‬ ‫خیلی زود تصمیمش را عوض کرد و بــه نیمکت تیم امید‬ ‫برگشت‪ .‬سایت تابناک در گزارشی با اشاره به این موضوع‬ ‫نوشت‪« :‬یکی از دالیلی که باعث دلسردی محمد خاکپور‬ ‫از مربیگری امیدها شــد افزایش بی توجهی ها به این تیم‬ ‫بود و کادر فنی مجبور می شــدند با مشــکالت کنار بیایند‪.‬‬ ‫اصلی ترین موضوع نارضایتــی خاکپور هم مبلغ قراردادی‬ ‫بود که فدراســیون با او منعقد کرده بود‪ .‬مایلی کهن و خود‬ ‫فاز تازه نزاع میان قلعه نویی و نکونام‬ ‫کلید خورد‬ ‫جزئیات نخستین جلسه‬ ‫دادگاه نکونام‬ ‫سرکشی بی فرجام‬ ‫درباره رفتارهای عجیب یک‬ ‫دروازه بان‬ ‫‪73‬‬ ‫ورزش‬ ‫امضا کرده اند و الگویی کلی در ارتباط با مربیان پایه است‪».‬‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫اظهارات خاکپور پس از بازگشت به تیم امید‬ ‫سرمربی تیم ملی امید ایران با تاکید بر رعایت احترام‬ ‫مربیان ایرانی می گوید‪ ،‬او به خاطر پول و منافع شــخصی‬ ‫از سمتش اســتعفا نداده بود‪ .‬محمد خاکپور پس از جلسه‬ ‫با رئیس فدراســیون فوتبال گفت‪« :‬از مــردم عذرخواهی‬ ‫می کنم اگر صحبت های من کام انها را تلخ کرد و شیرینی‬ ‫قهرمانی ما را در رقابت های غرب اسیا کمتر کرد‪ .‬بعضی ها‬ ‫پس از استعفای من گفتند که به خاطر پول و منافع شخصی‬ ‫اســتعفا داده ام اما به ایــن خاطر نبود‪ .‬قصــد باج خواهی‬ ‫نداشتم و فقط خواستم احترام کادر فنی حفظ شود‪».‬‬ ‫خاکپور ادامه داد‪« :‬احترام مربــی ایرانی باید حفظ‬ ‫شــود‪ .‬من در جلســه با کفاشــیان نقطه نظراتم را گفتم و‬ ‫مهمترین مســاله ای که مطرح کردم موضوع کادر فنی و‬ ‫اجرایی ام از جمله پزشــکان‪ ،‬انالیزورها و بقیه کادر فنی ام‬ ‫بود که با انها تا به امروز قراردادی امضا نشده است‪ .‬اعضای‬ ‫کادرفنی مــن نیاز به انگیزه دارند اما یک ســال اســت که‬ ‫قرارداد انها امضا نشده و این کار اصال حرفه ای نیست‪».‬‬ ‫مو‬ ‫او درباره اینکه پیش قراردادها در فدراسیون تنظی ‬ ‫به اعضای کادر داده می شد‪ ،‬گفت‪« :‬در یک سال گذشته‬ ‫تقاضا داشــتم و گفته ام که در قرارداد باید دو طرف باشند‬ ‫نه اینکه قرارداد در فدراســیون تنظیم شود و برای امضا به‬ ‫مربی داده شود‪ .‬این کار حرفه ای نیست‪ .‬فکر می کنم این‬ ‫کار تحقیر امیز است‪».‬‬ ‫ســرمربی تیم ملــی فو تبا ل امیــد گفــت‪« :‬از همه‬ ‫همکاران و دوســتانم بابــت اینکه حقایق را گفتند تشــکر‬ ‫می کنم‪ ،‬اما نباید قبل از محاکمه کســی را اعدام کنیم‪ .‬در‬ ‫روزهای گذشــته بدون اینکه صحبتی کرده باشــم درباره‬ ‫من قضــاوت کردند کــه از انها تشــکر می کنــم‪ .‬حداقل‬ ‫اجــازه می دادند صحبت کنم و ســپس در مــورد من حکم‬ ‫صادر می کرد ند‪ ».‬او ا دا مــه داد‪« :‬در این مدت ما اردوها‬ ‫و بازی های تدارکاتی بسیار خوبی داشته ایم و نمی خواهم‬ ‫چیزی را کتمان کنم‪ .‬فراموش نکنید که کادرفنی برای ادامه‬ ‫حیات فقط نیاز به توپ و لبــاس و زمین تمرین ندارد ‪ ،‬بلکه‬ ‫باید اهمیت بیشتری به تیم های پایه داده شود و امیدوارم‬ ‫توانســته باشــم گام بزرگی در این راه بــردارم و نگاه های‬ ‫بیشتری به تیم های پایه شود‪».‬‬ ‫خاکپور در پاسخ به ســوال خبرنگاری مبنی بر اینکه‬ ‫ایا منظور شما این است که کا ر لوس کی روش به تیم های‬ ‫پایه باید توجه کند‪ ،‬توضیح داد‪« :‬وظیفه کی روش رسیدگی‬ ‫به تیم های پایه نیست و فدراســیون باید به تیم های پایه‬ ‫رســیدگی کند و از تیم های پایه بازیکنان را برای تیم ملی‬ ‫پرورش دهد‪ ».‬سرمربی تیم ملی امید در واکنش به اینکه ایا‬ ‫رابطه تیم ملی امید با تیم ملی ب زر گساالن را دوستانه می داند‬ ‫یا نه‪ ،‬پاسخ داد‪« :‬به شخصه هیچ موقع چالشی با تیم ملی‬ ‫بز ر گساالن نداشته ام و تا به حال هم کســی در این باره با‬ ‫من صحبتی نکرده است‪ .‬هدف ما این است که بازیکنان را‬ ‫برای رده های باالتر پرورش دهیم‪».‬‬ ‫به نظر می رســد محمــد خاکپور که یکــی از مربیان‬ ‫با اخالق فوتبال کشــورمان محســوب می شــود مطالبه‬ ‫غیرمنطقی نداشته است‪ .‬بدیهی ترین خواسته یک مربی‬ ‫که قرار است هدایت تیم امید را بر عهده بگیرد این است که‬ ‫فدراسیون با او قرارداد امضا کند‪ .‬هر چند خاکپور می بایست‬ ‫از نخســتین روزهای حضورش در راس کادر فنی تیم امید‬ ‫نسبت به این موضوع واکنش حرفه ای و البته فوری نشان‬ ‫می داد اما این تاخیر‪ ،‬دلیل خوبی برای عدم امضای قرارداد‬ ‫با او نیســت‪ .‬ســوء تفاهم ها درباره قهر خاکپور حاال پایان‬ ‫گرفته‪ .‬او با تیم امید نتایج خوبی کســب کرده و در صورت‬ ‫حمایت احتماال روزهای درخشــان تری نیز در انتظار او و‬ ‫امیدهای ایران خواهد بود‪.‬‬ ‫افشای راز وزیر‬ ‫حرف های گودرزی چگونه رسانه ای شد؟‬ ‫محمود گودرزی هیــچ گاه رابطه خوبــی با کارلوس‬ ‫کی روش نداشته اســت‪ .‬این را بارها و بارها اعالم کرده و‬ ‫حتی یک بار در نشست مربیان ایرانی‪ ،‬از واژه لمپن وارداتی‬ ‫اسم برده بود‪ .‬او لمپن را در این نشست تعریف کرده بود و‬ ‫گفته بود روس ها اولین بار این واژه را به کار بردند و به کسی‬ ‫گفته می شود که پایگاه و طبقه اجتماعی خاصی ندارد‪ .‬او‬ ‫در این نشست خیلی تند از کارلوس انتقاد کرد تا گفته شود‬ ‫این مربی دیگر قرار نیســت در ایران بماند و اگر دخالت از‬ ‫باال نبود شاید همان طور که هنوز هم از حوزه وزارتی شنیده‬ ‫می شود‪ ،‬او در ایران نمانده بود‪.‬‬ ‫وزیر ورزش غیــر از انتقادی که به ادبیات ســرمربی‬ ‫دارد‪ ،‬در حضور نزدیکانش و مسئوالن ورزش از این انتقاد‬ ‫کرده که او چرا یقه اش را باز می گذارد و گردنبندش را بیرون‬ ‫می اندازد‪ .‬نشــریه تماشــاگران در مطلبی به این موضوع‬ ‫اشاره کرده که مقام ارشد ورزش کشور از این نوع استفاده‬ ‫سرمربی از کارلوس کی روش عادت دارد این گردنبند را که‬ ‫نشان متولدین اسفندماه است به گردن بیندازد‪.‬‬ ‫نشان حوت یا ماهی‪ ،‬این گردنبند مورد عالقه مربی‬ ‫پرتغالی است که این رفتار در کشــورش یک ضد فرهنگ‬ ‫شناخته نمی شود اما شاید در کشور ما عرف نیست‪ .‬اگرچه‬ ‫خیلی از مربیان لیگ برتری فوتبال خودمان هم همین نوع‬ ‫استفاده از گردنبند را دارند‪.‬‬ ‫حتی در زمان علی ابادی هم مربی ایرانی وقت تیم ملی‬ ‫به همین سبک گردنبندی به گردن داشت که رئیس وقت‬ ‫وزارت ورزش به او گفت‪« :‬این نوع یقه بــاز و این گردنبند‬ ‫طالیی که بیــرون افتاده‪ ،‬زیبنده ســرمربی تیم ملی ایران‬ ‫نیست‪ ».‬اگرچه ان مربی هیچ گاه تغییری در شکل لباس‬ ‫پوشیدن و بستن یقه لباسش نداد‪.‬‬ ‫نشست هم اندیشی با سردبیران ورزشی‬ ‫حضــور محمــود گــودرزی در راس وزارت ورزش و‬ ‫جوانــان کــه خــود از اعضــای هیــات موســس انجمن‬ ‫ورزشی نویسان ایران بوده‪ ،‬باعث شده این وزارتخانه یکی‬ ‫از رسانه ای ترین دوران خود را سپری کند و تعامل بیشتر وی‬ ‫و معاونانش با خبرنگاران و مسئوالن و سردبیران رسانه های‬ ‫ورزشی و غیر ورزشی را به دنبال داشته باشد‪ .‬بر همین اساس‬ ‫شنبه هفته گذشته نشست هم اندیشی وزیر ورزش و جوانان‬ ‫با مدیران و سردبیران رسانه ها به همت مرکز اطالع رسانی‬ ‫و روابط عمومی وزارت ورزش و جوانان برگزار و مهم ترین‬ ‫موضوعات حال حاضر ورزش کشور به بحث و تبادل نظر‬ ‫گذاشته شد‪.‬‬ ‫وزیــر ورزش و جوانان که در نشســت هم اندیشــی‬ ‫با ســردبیران رســانه های ورزشی ســخن می گفت با ابراز‬ ‫خرســندی از تغییــر تدریجی رویکرد رســانه ها به ســمت‬ ‫نقدهای بی طرف گفــت‪« :‬هرگاه فضای نقــد منطقی در‬ ‫جامعه رونق بگیرد وضعیت مناســب تری در ان حیطه رشد‬ ‫خواهد یافت‪».‬‬ ‫او نتایج این قبیل هم اندیشــی ها را باعث توســعه و‬ ‫رونق ورزش کشور عنوان کرد و گفت‪« :‬هفته تربیت بدنی‬ ‫بهانه خوبی برای دور هم نشستن ورزشی ها است؛ رسانه و‬ ‫اصحاب رسانه به عنوان یکی از تاثیرگذارترین بخش ها در‬ ‫توسعه کشور هستند که امیدوارم این نشست ها‪ ،‬نتایج مفید‬ ‫و سازنده در بر داشته باشد‪».‬‬ ‫گودرزی بــا ارائه گــزارش مختصــری از مهمترین‬ ‫فعالیت وزارت ورزش و جوانان طی ‪ 23‬ماه گذشــت ه گفت‪:‬‬ ‫«از زمان حضور این تیم مدیریتی کارهایی انجام شده که‬ ‫از منظر رسانه ها کمتر به ان پرداخته شده است‪ .‬با افزایش‬ ‫‪ 10‬درصدی اعتبارات در این حوزه شاهد رشد ‪ 11/5‬برابری‬ ‫شرکت کنندگان در بخش ورزش همگانی بودیم؛ اما با این‬ ‫وجود تعداد افرادی که در کشور به امر ورزش می پردازند به‬ ‫‪ 15‬درصد هم نمی رسد‪».‬‬ ‫وزیر ورزش با بیان اینکه امار به دســت امده نشــان‬ ‫از جامعه ای ورزش گریــز دارد‪ ،‬گفت‪« :‬بخــش بزرگی از‬ ‫تغییر این دیــدگاه در میان عموم‪ ،‬مربوط بــه برنامه ریزان‬ ‫و بخش عمده دیگری نیز مربوط به حوزه رســانه است که‬ ‫با فرهنگ سازی می توان ورزش کشور را متحول کرد‪».‬‬ ‫دکتر گودرزی تشــکیل منظم جلســات ســتاد عالی‬ ‫بازی های المپیــک و پارالمپیک‪ ،‬رصد فدراســیون های‬ ‫مدال اور‪ ،‬برگزاری انتخابات فدراسیون هایی که با سرپرست‬ ‫اداره می شدند و بالتکلیف بودند‪ ،‬توزیع عادالنه اعتبارات و‬ ‫نگاه متوازن به همه بخش های ورزش را از جمله اقدامات‬ ‫ی دانست که در دولت تدبیر و امید انجام شده است‪.‬‬ ‫مهم ‬ ‫ورزش‬ ‫افشای حرف های درگوشی‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫این اولین بــار نبود کــه وزیر ورزش علیــه کی روش‬ ‫موضع گیری می کرد و نسبت به رفتارهای این مربی کروات‬ ‫واکنش منفی نشان می داد اما این بار او در جمع سردبیران‬ ‫ورزشــی گمانش چیز دیگری نبود؛ تصــورش این بود که‬ ‫حرف هایش رسانه ای نخواهد شــد‪ .‬بنابراین خیلی راحت‬ ‫به تکرار مواضع قبلی اش علیه ســرمربی تیم ملی پرداخت‬ ‫اما ســاعتی بعد قرار گرفتن همه اظهارات اقای وزیر روی‬ ‫خروجی یکی از خبرگزاری ها کار را بر او و معاونانش سخت‬ ‫کرد‪.‬اما وزیر ورزش ســابقه خاصی در انتقــاد از کی روش‬ ‫دارد‪ .‬او بارها با الفاظ مختلف عملکرد و رفتارهای کی روش‬ ‫را مورد انتقاد شدید قرار داده است‪ .‬یکی از این واژه ها که‬ ‫برای او و وزارت ورزش دردسرهایی را هم ایجاد کرد لمپن‬ ‫وارداتی بود‪ .‬تا جایی که ســرمربی تیم ملی سخت به این‬ ‫اظهارات واکنش نشــان داد‪ .‬این لفظ تند را چند ماه پیش‬ ‫وزیــر ورزش در جمع مربیان ســنتی فوتبال ایــران درباره‬ ‫ســرمربی تیم ملی به کار بــرده بود‪ .‬او اگرچــه در ان زمان‬ ‫اســمی از کارلوس نیاورده بود اما واژه هایی که اســتفاده‬ ‫کرده بود و کدهایش‪ ،‬به مربی تیم ملــی بود‪ .‬اما محتوای‬ ‫نشست ســه ســاعته وزیر ورزش با ســردبیران مطبوعات‬ ‫ورزشی چند ساعت پس از برگزاری‪ ،‬تبدیل به خروجی یکی‬ ‫از خبرگزاری ها شد‪ .‬این در حالی بود که عده ای به خصوص‬ ‫حامیان وزیر ورزش معتقدند سردبیران ورزشی و افرادی که‬ ‫در نشست هم اندیشی با گودرزی شرکت داشته اند اخالقا‬ ‫نباید حرف های وزیر را افشا می کردند‪.‬‬ ‫محمود گــودرزی‪ ،‬وزیر ورزش در این نشســت که با‬ ‫حضور تعدادی از سردبیران رسانه های ورزشی برگزار شد‪،‬‬ ‫به کامنت های انها درباره نحوه مدیریت خود در بخش های‬ ‫مختلف ورزش پاسخ داد‪ .‬البته روال جلسه بیشتر برمبنای‬ ‫شــنیدن نظرات و یادداشــت کردن انها بــود و البته فضا‬ ‫به گونه ای بود که وزیر با احساس نزدیکی با حاضران‪ ،‬برخی‬ ‫از حرف هــای ناگفته را به زبان اورد‪ .‬جالب اینکه بخشــی‬ ‫از محتوای حرف های رد و بدل شــده در جلسه به صورت‬ ‫گزینشــی روی ســایت وزارت ورزش منعکس شــده است‬ ‫اما ساعتی بعد از جلســه یک خبرگزاری حرف های وزیر را‬ ‫واو بــه واو روی خروجی خود قــرار داد تا احتمــاال باز هم‬ ‫تحلیل ها و تنش هایی درباره رابطه او با ســرمربی تیم ملی‬ ‫ورزش‬ ‫وی جذب منابع توسط فدراســیون ها‪ ،‬تدوین قانون‬ ‫جامع ورزش یا ســند ملــی ورزش‪ ،‬تدوین قانون ســازمان‬ ‫نظام تخصصی ورزش کشــور‪ ،‬ایجاد نظام اســتعدادیابی‬ ‫فدراســیون ها و راه انــدازی طــرح امایش ســرزمین را از‬ ‫دیگر اقدامــات وزارت ورزش و جوانــان در دولت یازدهم‬ ‫عنوان کرد‪.‬‬ ‫در ادامه این نشست دکتر محمود گودرزی با تاکید بر‬ ‫ش اذعان داشت‪« :‬ما به‬ ‫بهره وری از اقتصاد مقاومتی در ورز ‬ ‫لحاظ اخالقی موظف هستیم همه عالیق ورزشی را در جای‬ ‫جای کشور پاسخ دهیم اما ضرورت ندارد در حوزه قهرمانی‬ ‫این اتفاق بیفتد و امایش سرزمین راهی برای جلوگیری از‬ ‫اتالف انرژی و اعتبارات است و این موضوع عین بهره وری‬ ‫و اقتصاد مقاومتی است‪».‬‬ ‫وزیــر ورزش و جوانــان همچنین به ارتقــای ورزش‬ ‫بانوان اشــاره کرد و گفت‪« :‬برای نخستین بار در اینچئون‬ ‫زمینه حضور کیفی بانوان را فراهم کردیم که نتایج حاصل‬ ‫از ان و کسب ‪ 25‬درصد مدال ها توسط انها نشان می دهد‬ ‫که اگر به سهم ورزش بانوان توجه شود نتایج قابل توجهی‬ ‫در بر خواهد داشت‪».‬‬ ‫دکتر گــودرزی میــزان توجــه برنامه های ورزشــی‬ ‫به خصــوص ورزش پایــه و دانش امــوزی در شــبکه های‬ ‫مختلف تلوزیونی را بسیار ناچیز عنوان کرد و افزود‪« :‬مدت‬ ‫زمان پخش برنامه های مربوط به ورزش پایه‪ ،‬ورزش زنان‬ ‫و برنامه های علمی اموزشــی مرتبط با ورزش در تلویزیون‬ ‫اندک است‪».‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان با اشــاره به ایــن نکته که ‪80‬‬ ‫درصد ســهمیه های المپیک را باید امســال کسب کرد‪،‬‬ ‫ادامه داد‪« :‬دولت حمایت خوبی از ورزش دارد و امیدوارم‬ ‫بتوانیم برای المپیک اینده امســال بیشــترین سهمیه را‬ ‫به دست اوریم‪».‬‬ ‫دکتر گــودرزی همچنین بااشــاره بــه تحقیقاتی که‬ ‫در زمینه ورزش برای بهبود ســامت عموم صورت گرفته‬ ‫اشــاره کرد و گفت‪« :‬اگر یک ریال در ورزش هزینه شــود‬ ‫صرفه جویــی پنج برابر در بخش ســامت اتفــاق خواهد‬ ‫افتاد‪».‬‬ ‫وزیر ورزش و جوانان در ادامــه صحبت های خود از‬ ‫فوتبال به عنوان صنعت‪ ،‬هنر و یک جاذبه عمومی یاد کرد‬ ‫و افزود‪« :‬فوتبال یک مفهوم کامــل در اکثر حوزه ها نظیر‬ ‫اقتصادی و سیاسی است‪ .‬برخی کشور ها به واسطه فوتبال‬ ‫وضعیت خود را تغییر می دهند‪ .‬هزینه های حواشی فوتبال‬ ‫باید برای فوتبال هزینه شــود تا تیم های سراســر کشور از‬ ‫وضعیت نابسامان اقتصادی خارج شوند‪».‬‬ ‫فضای رسانه ای را در بر بگیرد‪.‬‬ ‫وزیر در این جلسه درباره موضوع اسپانسر تیم ملی و‬ ‫پرداخت صدهزاردالری انها به کی روش با جزئیات داستان‬ ‫را توضیــح داده و گفته بود کــه می داند چطور ســرمربی‬ ‫تیم ملی بعد از حمله به کیفیت لباس های تیم ملی در برنامه‬ ‫نود ناگهان این لبــاس را به تن کرد و دیگــر انتقادی بابت‬ ‫کیفیت متوجه این برند نکرد‪ .‬گودرزی با اشــاره دست‪ ،‬به‬ ‫نشانه پرداخت مالی به ســرمربی تیم ملی اعالم کرد بهتر‬ ‫بود اگر قرار است پولی رد و بدل شود‪ ،‬این مبلغ به تیم هایی‬ ‫تعلق می گرفت که شرایط مالی اسفناکی دارند نه سرمربی‬ ‫تیم ملی کــه طبق قــرارداد نباید اسپانســر را تحت فشــار‬ ‫می گذاشته است‪.‬‬ ‫این حرف ها به همراه اظهارنظرهای او درباره داوری‬ ‫در فوتبال‪ ،‬موضوع بازگشــت تیــم بانــوان از رقابت های‬ ‫اسیایی‪ ،‬مساله دخالت وی در امور فدراسیون ها به خصوص‬ ‫فدراســیون فوتبال‪ ،‬تعداد مدال های احتمالــی ایران در‬ ‫المپیک‪ ،‬موضوع حق پخش و‪ ...‬نکاتی بود که در جلسه‬ ‫از سوی روزنامه نگاران مطرح شــد و وزیر ورزش نیز به انها‬ ‫پاسخ داد اما از انجا که عنوان جلسه هم اندیشی بود‪ ،‬قرار‬ ‫بود اخالقا محتوای حرف ها به بیرون درز نکند‪ .‬با این حال‬ ‫این اتفاق رخ داده و انچه وزیر درباره کی روش گفته است‪،‬‬ ‫لو رفته و قطعا هم بی پاســخ نخواهد ماند‪ .‬با این وصف به‬ ‫نظر می رسد موضوع «جلسه هم اندیشی» که قرار بود هر‬ ‫ماه در دستورکار وزیر و روابط عمومی وزارتخانه قرار بگیرد‪،‬‬ ‫دچار چالشی جدی خواهد شد و شاید از برنامه ها خارج شود؛‬ ‫ به این دلیل واضح که برخی از حاضران امانت دار نبودند‪.‬‬ ‫مازیار ناظمی‪ ،‬مدیــرکل روابط عمومی وزارت ورزش‬ ‫و جوانان در این باره بــه هفته نامه مثلث می گوید‪« :‬ما هم‬ ‫از طریق رسانه ها در جریان این موضوع قرار گرفته ایم که‬ ‫شیطنت هایی در کار بوده‪ .‬اما باید تاکید کنم که جناب دکتر‬ ‫گودرزی هرگز درباره کی روش صحبتی نکرده اند‪».‬‬ ‫ناظمــی در واکنــش بــه این موضــوع کــه یکی از‬ ‫خبرگزاری ها اظهــارات قابل تاملی را از زبــان وزیر ورزش‬ ‫منتشــر کرده است اینگونه واکنش نشــان می دهد‪« :‬اگر‬ ‫قرار باشد نسبت به هر شیطنت رسانه ای که صورت می گیرد‬ ‫حساسیت نشان بدهیم و ان را پیگیری کنیم که سنگ روی‬ ‫سنگ بند نمی شود‪ .‬ما در وزارت ورزش کارهای به مراتب‬ ‫مهم تری داریم و نباید وقت خودمان را صرف پاسخگویی‬ ‫به چنین شایعاتی کنیم‪».‬‬ ‫ناظمی در پاســخ به این ســوال که ایــا وزیر ورزش‬ ‫درباره ســرمربی تیم ملی هیچ گونه اظهارنظری نکرده اند‪،‬‬ ‫می گوید‪« :‬باز هم تاکید می کنم که وزیر ورزش در نشست‬ ‫هم اندیشــی با ســردبیران ورزشــی هرگز درباره کی روش‬ ‫صحبتی نکرده اند و اسمی از ایشان نبرده اند‪ .‬بنابراین نیازی‬ ‫نیست که شایعه ای بی اســاس تا این حد مورد حساسیت‬ ‫برخی رســانه ها قرار بگیرد‪ .‬چون وزیر ورزش مواضع خود‬ ‫را صریح بیان می کند و نیازی نیســت که به صورت پنهانی‬ ‫گالیه هایش را مطرح کند‪ ».‬با توجه به اظهارات مدیرکل‬ ‫روابط عمومی و البته شایعاتی که درباره حرف های درگوشی‬ ‫گودرزی با سردبیران ورزشی مطرح شده است باید بپذیریم‬ ‫که وزارت ورزش اگر چه مخالف سرمربی تیم ملی است اما‬ ‫تا جایی که ممکن اســت از رویارویی مستقیم با کی روش‬ ‫پرهیز می کند‪ .‬گودرزی قصد سرشــاخ شدن با کی روش را‬ ‫ندارد‪ .‬او پیش از این یکی‪ ،‬دو بار طعم شکست را چشید ه‪.‬‬ ‫چه او نمی خواسته کی روش بماند اما این مربی در فوتبال‬ ‫ایران ماندگار شــده‪ .‬به نظــر می رســد وزارت ورزش نزاع‬ ‫غیرمستقیمی را در دستورکار خود قرار داده است‪.‬‬ ‫هنوز کی روش نسبت به تازه ترین انتقادهای گودرزی‬ ‫واکنشی نشان نداده است‪ .‬شاید هم اصال واکنشی نشان‬ ‫ندهد اما دست کم وزیر ورزش متوجه این موضوع شده که‬ ‫تا چه حد در بین رسانه های ورزشی نفوذ دارد‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫ورزش‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫فاز تازه نزاع میان قلعه نویی‬ ‫و نکونام کلید خورد‬ ‫ورزش‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫جزئیات نخستین جلسه دادگاه نکونام‬ ‫ماجرا از زمانی شــروع شــد که دو فصل پیش جواد‬ ‫نکونام از اســتقالل کنار گذاشــته شــد‪ .‬امیــر قلعه نویی‬ ‫مدعی شــد که از ابتدا هم نظر مثبتی درباره جذب نکونام‬ ‫نداشته اما نکونام نیز در دفاع از خود حرف هایی را مطرح‬ ‫کرد‪ .‬نــزاع این دو نفر بــه همین جا ختم نشــد‪ .‬قلعه نویی‬ ‫و به خصــوص نکونام حرف هایــی را با رســانه ها در میان‬ ‫گذاشــتند که همه را شــوکه کرد‪ .‬بعــد از انکــه دو فصل‬ ‫پیش‪ ،‬باشگاه استقالل رســما اعالم کرد جواد نکونام در‬ ‫فهرســت خرید امیر قلعه نویی جایی ندارد‪ ،‬این بازیکن به‬ ‫فکر بازگشت به اوساســونا و بازی در این تیم افتاد‪ .‬در ان‬ ‫مقطع نکونام مذاکراتی با باشگاه سایپا و تراکتورسازی هم‬ ‫داشــت ولی در نهایت ترجیح داد از ایران برود و مجددا در‬ ‫تیم اوساســونا بازی کند‪.‬جواد نکونام بــدون انکه از امیر‬ ‫قلعه نویی نامی ببرد‪ ،‬افشاگری های گسترده و عجیبی علیه‬ ‫او و اطرافیانش انجــام داد‪ .‬نکونام که در مدت یک فصل‬ ‫ و نیــم حضــورش در اســتقالل صحبت هــای جنجالــی‬ ‫زیادی انجــام نداده بــود‪ ،‬بعد از قطعی شــدن حضورش‬ ‫در اوساســونا به شــدت علیه امیر قلعه نویــی و تعدادی از‬ ‫اطرافیانش افشــاگری کرد‪ .‬نکونام از لفــظ «اقایان» به‬ ‫جای نام سرمربی استقالل استفاده کرد؛ «هر بازی که تیم‬ ‫می باخت‪ ،‬می گفتند که ‪ X‬و ‪ Y‬مقصر هســتند‪ .‬اقایان شما‬ ‫کی مقصر هستید؟ در جام ملت ها که عالی بازی کردیم و‬ ‫به قول خودتان به کره (جنوبی) باختیم و حذف شدیم و این‬ ‫همه علیه شما نوشتند‪ .‬استقالل را هم پنجم کردید و دوباره‬ ‫مقصر نبودید‪ .‬جام حذفی را هم که به مس کرمان باختیم و‬ ‫به فینال نرسیدیم‪ .‬شما کی مقصرید؟ اقایان جرات ندارند‬ ‫اشتباهاتشان را گردن بگیرند‪ ».‬این بخشی از اظهارات تند‬ ‫نکونام بود‪ .‬او فراتر از این هم دست به افشاگری زد؛ «شما‬ ‫از مربی ای که به بازیکن فحش می دهد و می خواهد با او‬ ‫یقه به یقه بشود تا همدیگر را بزنند چه توقعی دارید؟ اقایان‬ ‫اگر یک روز هم به تمرین لورکوزن رفته بودند حداقل این‬ ‫چیزها را یاد می گرفتند‪ .‬تفریح شان شده نشستن در گوشه‬ ‫زمین تمرین و پشــت این و ان حرف زدن‪ .‬واقعا برای این‬ ‫افراد متاســفم‪ .‬چطور ســرمربی ای که ادعایش می شود‬ ‫قدرت دارد و جلوی همه می ایستد با حرف های یک دالل‪،‬‬ ‫بازیکن را از ترکیب بیــرون می گذارد یــا او را وارد ترکیب‬ ‫می کند؟! مشکل من با استقالل از جایی شروع شد که در‬ ‫رشت‪ ،‬جلوی دوستان اقایان ایستادم و جوابشان را طوری‬ ‫دادم که دیگر سراغم نیایند‪».‬‬ ‫امیر قلعه نویــی امــا در اولین نشســت خبری فصل‬ ‫چهاردهم در خصوص اظهارات جواد نکونام گفت‪« :‬نکونام‬ ‫در چند بعد حرف زده و صحبت های او پشیزی برایم ارزش‬ ‫ندارد‪ .‬نکونام یک سال و نیم در استقالل بود و به اندازه ‪15‬‬ ‫سال مصاحبه کرد‪ .‬بروید ببینید او چند مصاحبه در مورد من‬ ‫انجام داده است‪ .‬من جز و بهترین ها بودم‪ .‬االن هم اگر در‬ ‫استقالل بود این حرف ها را نمی زد‪».‬‬ ‫وی تاکید کرد‪« :‬جالب اســت برخــی ادم ها با وجود‬ ‫انکه من این ایرادها را دارم دست به دامن کفاشیان شدند‪.‬‬ ‫افتخارم این اســت که محمود فکری‪ ،‬منصوریان و فرهاد‬ ‫مجیدی نه با یک سال و نیم حضور در استقالل بلکه با چند‬ ‫سال سابقه در زمان مربیگری من خداحافظی کردند‪ .‬نکونام‬ ‫به جای حضور در جام جهانی به دنبال مصاحبه های من بود‬ ‫که بداند موضع من چیست‪ .‬من مصاحبه اخیر نکونام را از‬ ‫طریق مراجع قانونی پیگیری کردم و حتمــا باید در دادگاه‬ ‫پاسخگو باشد‪».‬‬ ‫اما قلعه نویــی طعنه هایــش را این گونــه ادامه داد‪:‬‬ ‫«کسی که سر سفره پدر و مادرش بزرگ می شود باید این را‬ ‫بداند که حرف ها باید زمانی زده شود که در یک جایی حضور‬ ‫دارد و به ان قرارداد پایبند است‪».‬‬ ‫اما نکونام دســت بردار نبود‪ .‬او باز هم علیه قلعه نویی‬ ‫مصاحبه کرد‪ .‬البته ایــن واکنش ها تا زمانی ادامه پیدا کرد‬ ‫که نکونام به لیگ ایران برنگشته بود‪.‬‬ ‫نکونام درباره واکنش قلعه نویی گفت‪« :‬ایشــان که‬ ‫همیشــه می گفتند من جــواب شــاگردهایم را نمی دهم‪،‬‬ ‫ولی دیدید در مقابل حرف هایی که می گفت ارزش ندارد‪،‬‬ ‫چقدر واکنش نشــان داد‪ .‬باتوجه به این اتفاقات می توانم‬ ‫بگویــم یکی از نــکات تاریــک فوتبال من این اســت که‬ ‫یکسال و نیم شاگرد او در اســتقالل بودم و خیلی دیر این‬ ‫مســائل را فهمیدم‪ .‬بنده افتخارم این اســت که شاگردی‬ ‫امثال شــاهرخی‪ ،‬فرکی‪ ،‬ذوالفقارنســب‪ ،‬پرویز ابوطالب‪،‬‬ ‫یاوری‪،‬ابراهیم قاسمپور و … را کرده ام نه شما! البته شما‬ ‫حق دارید در مورد من زیاد حرف بزنید چون مقابل ادم بزرگتر‬ ‫از خودت قرار گرفته اید‪ .‬شما که در دوران بازیگری تان به‬ ‫اندازه شماره پیراهن من هم افتخار کسب نکرده اید!»‬ ‫تمام این حاشیه ها از انجا اتفاق افتاد که سال گذشته‬ ‫دو بازیکن سرشناس این تیم از لیست مورد نظر قلعه نویی‬ ‫خارج شدند‪ .‬البته جواد نکونام دو فصل پیش از جمع ابی ها‬ ‫رفته بود و علی فتح الله زاده در گفت وگو با یکی از رسانه ها‬ ‫در زمانی که هنوز مدیر اســتقالل بود و قــرارداد قلعه نویی‬ ‫هم با این تیم تمدید نشده بود‪ ،‬اذعان کرد جدایی نکونام و‬ ‫فرهاد مجیدی در میانه فصل قبل تنها به دلیل خواست امیر‬ ‫قلعه نویی بود و او این دو بازیکن را نمی خواست؛ اتفاقی که‬ ‫نکونام را به کویت فرستاد و مجیدی را ناچار به خداحافظی‬ ‫از فوتبال کرد‪ .‬رحمتی هم که از اســتقالل جدا شده بود‪،‬‬ ‫حرف هایی را از پشت پرده تیم ابی پوش گفت ؛ اتفاقی که‬ ‫سبب شد قلعه نویی هم پاسخ او و البته نکونام را بدهد اما کار‬ ‫قلعه نویی با کاپیتان پیشین تیم ملی به شکایت کشی رسید‪.‬‬ ‫جلسه رسیدگی به شکایت قلعه نویی‬ ‫جلس ه رسیدگی به شــکایت سرمربی سابق استقالل‬ ‫تهران علیه جواد نکونام بازیکن ســابق این تیم در شــعبه‬ ‫‪ 1057‬کارکنان دولت تهران برگزار شد‪ .‬در این جلسه جواد‬ ‫نکونام با عناوین اتهامی وارده در کیفرخواســت به دفاع از‬ ‫خود پرداخت و پس از طرح کلیات پرونده و ثبت بخشــی‬ ‫از اظهارات طرفین‪ ،‬ادامه رســیدگی به جلسه اتی موکول‬ ‫شد‪ .‬نکونام به همراه وکیل و یکی از دوستان فو تبا لی اش‬ ‫در دادگاه حضور پیدا کرده بود‪.‬حمید توســلی‪ ،‬وکیل امیر‬ ‫قلعه نویی درباره این پرونده می گوید‪« :‬به ه ر حال جلســه‬ ‫اول رسیدگی برگزار شــد و باید منتظر برگزاری جلسات اتی‬ ‫بود‪ .‬تاکنون موکلم اصرار به طی شدن روند حقوقی پرونده‬ ‫داشــت ه و بحثی در خصوص اعالم رضایــت مطرح نکرده ‬ ‫هرچند طرف مقابل نیــز اقدام موثری بــرای اخذ رضایت‬ ‫انجام نداد ه اســت‪ .‬پس از اظهارات جواد نکونام کاپیتان‬ ‫سابق تیم ملی در مصاحبه با روزنامه خبر ورزشی علیه امیر‬ ‫قلعه نویی سرمربی سابق استقالل‪ ،‬این مربی شکایتی در‬ ‫شعبه دوم دادســرای فرهنگ و رســانه مطرح کرد که این‬ ‫شعبه پس از بررسی اسناد و مدارک موجود قرار منع تعقیب‬ ‫صادر و شکایت قلعه نویی را رد کرد اما وی به قرار منع تعقیب‬ ‫اعتراض کرد‪ .‬پرونده رســیدگی به اعتــراض قلعه نویی به‬ ‫شعبه ‪ 1057‬دادگاه کارکنان دولت ارجاع شد و شعبه دادگاه‬ ‫با ایراد گرفتن از قرار منع تعقیب‪ ،‬پرونده را برای بررســی و‬ ‫تحقیقات بیشتر به دادسرای فرهنگ و رســانه بازگرداند‪،‬‬ ‫در نهایت شکایت سرمربی سابق استقالل از جواد نکونام‬ ‫با صدور کیفرخواست به شعبه ‪ 1057‬دادگاه کارکنان دولت‬ ‫ارسال شد‪.‬در ابتدای این جلسه وکیل مدافع امیر قلعه نویی‬ ‫شــکایت موکلش از جواد نکونام را مطرح کرد و نکونام که‬ ‫در جلسه دادگاه به همراه وکیلش حضور یافته بود نسبت به‬ ‫شکایت مطرح شــده دفاعیات خود را ارائه کرد‪ .‬نکونام در‬ ‫این جلسه یکی از بازیکنان فعلی استقالل (ارش برهانی)‬ ‫را به عنوان شاهد همراه داشت که قرار شد در جلسات اتی‬ ‫اظهارات این شــاهد اخذ شــود‪ .‬حضور برهانی به همراه‬ ‫نکونام می تواند دلیل بر این باشد که مهاجم استقالل برای‬ ‫شهادت صحبت های نکونام در این دادگاه حضور پیدا کرده‬ ‫است‪ .‬البته طرفین این جلسه باتوجه به قانون جدید بعد از‬ ‫جلسه دادگاه حق اظهارنظر و مصاحبه ندارند‪.‬به تشخیص‬ ‫قاضی رسیدگی به این شکایت به جلسه دیگری موکول شد‬ ‫که زمان ان یک ماه اینده است‪.‬‬ ‫به نظر می رســد ســرانجام این دعــوا همانند دیگر‬ ‫دعواهــای فوتبالی نخواهد بود‪ .‬گویا اختالف و دشــمنی‬ ‫قلعه نویی‪ -‬نکونام ریشــه ای تر از ان اســت که با وساطت‬ ‫برخی نزدیکان و دوستان مشترک شان حل شود‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تقابل خبرساز دایی‪ -‬برانکو‬ ‫رویارویی علی دایی برابر پرسپولیس همواره با حاشیه ها‬ ‫و جنجال هایــی همراه بوده اســت‪ .‬او این بار نیــز در قامت‬ ‫سرمربی صبا خبرساز شــد‪ .‬دیدار تیم دایی برابر پرسپولیس‬ ‫یکی از حساس ترین بازی های هفته گذشته لیگ برتر بود‪.‬‬ ‫انجا که دو اخراجی داشت و در جریان بازی نیز بارها مربیان‬ ‫دو تیم داور را تحت فشــار قرار دادند و جالب اینکه هم علی‬ ‫دایی و هم برانکو اعتقاد داشتند داور به سود رقیب شان سوت‬ ‫زده است‪ .‬اما حاشیه های بعد از این دیدار بیشتر به متن بازی‬ ‫غلبه داشت‪ .‬جایی که برانکو شــاگردانش را تحسین کرد و‬ ‫اعتقاد داشت که داور بازی پنالتی تیمش را ندیده است‪ .‬اما‬ ‫علی دایی گفت‪« :‬برانکو بزرگ من اســت و احترام خاصی‬ ‫برای او قائل هستم‪ .‬به هر حال او هم نظر خود را داده است‪.‬‬ ‫همان طور که من نظرم را گفتم‪ .‬شاید او از دید دیگری بازی‬ ‫رانگاهکردهاست‪.‬ماهمهبهیکگونهبازیرانگاهنمی کنیم‪.‬‬ ‫شایداومدلدیگریبازیرانگاهکردهاست‪.‬مطمئنامی تواند‬ ‫موفقباشدامابهاینشکلفکرنکنمبتواندموفقیتیبهدست‬ ‫اورد‪ ».‬در ســوی مقابل اما برانکو نیز نسبت به این حرف ها‬ ‫واکنش نشان داد‪ .‬او گفت که از شــنیدن حرف های دایی‬ ‫شوکه شده و به نوعی غافلگیر شده است چون اگر قرار بود‬ ‫عدالت در مورد بازی پرســپولیس برابر صبا اجرا شــود داور‬ ‫بازی باید یک پنالتی برای سرخ ها اعالم می کرد‪ .‬سرمربی‬ ‫پرسپولیس گفت‪« :‬برخورد گرم من و علی دایی طبیعی است‬ ‫چراکه او شــاگرد خوب من بوده است‪ .‬من نمی دانم منظور‬ ‫علی دایی چه بوده و راســتش خیلی هم برایم مهم نیست و‬ ‫نمی خواهــم وارد این مباحث بشــوم‪ .‬روش کار من تمرین‬ ‫دادن بازیکنان است به روشی که بهترین عملکرد را داشته‬ ‫باشند نه چیز دیگری‪ .‬این مسائل حاشیه ای هم همیشه مانع‬ ‫کار فنی است و من از ان دوری می کنم‪ ».‬پرسپولیس‪ -‬صبا‬ ‫به دیداری برای تقابل استاد و شاگرد تبدیل شد و البته این دو‬ ‫مربی تا حدودی از خجالت یکدیگر درامدند‪.‬‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫سرکشی بی فرجام‬ ‫درباره رفتارهای عجیب یک دروازه بان‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیرگروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫ورزش‬ ‫«این بی ادب ترین تیمی است که در عمرم دیده ام»؛‬ ‫این جملــه از ان برانکو ایوانکوویچ اســت‪ ،‬وقتــی تازه به‬ ‫پرســپولیس امده بود‪ .‬جمله ای که ان روزهــا به تیتر یک‬ ‫بسیاری از روزنامه ها تبدیل شد‪ .‬خیلی ها خوشحال بودند‪.‬‬ ‫خوشحال از اینکه یک مربی با دیســیپلین به پرسپولیس‬ ‫امده‪ .‬مربی که بی انضباطی و بد اخالقی را تحمل نمی کند‬ ‫و مقابــل بازیکن خاطی یا هــر فرد دیگری که قرار اســت‬ ‫ارامش تیمش را به هم بزند می ایستد‪ .‬اما خیلی زود برانکو‬ ‫از مواضع ابتدایی خودش عقب نشست‪ .‬جایی که احساس‬ ‫می کرد مدیران باشگاه توانمندی الزم برای اداره امور تیم را‬ ‫ندارند و در چنین شرایطی او باید بیش از پرداختن به حواشی‬ ‫تیمش و ســاختن تیمی بدون جنجال به نتیجه فکر کند‪.‬‬ ‫نتیجه و فقط نتیجــه‪ .‬اما در درون پرســپولیس بازیکنانی‬ ‫بودند که کار را برای برانکو ســخت می کردند‪ .‬یکی از انها‬ ‫پیام صادقیان بود‪ .‬او در پایان فصل به نفت تهران ملحق‬ ‫شــد‪ .‬جدایی از پرســپولیس حاال فرصت خوبی را نصیب‬ ‫صادقیان کرده‪‎‬؛ فرصت بازگشــت‪ .‬فرصت بیشتر اموختن‬ ‫و پیشرفت‪ .‬اما این امکان هرگز نصیب سوشا مکانی نشد‪.‬‬ ‫دروازه بانی که طی ســال های اخیر در هــر تیمی که بوده‬ ‫خبرساز شــده اســت‪ .‬البته او در فوالدخوزســتان در دوره‬ ‫مربیگری حســین فرکی فصل خوبی را پشت سرگذاشت و‬ ‫یکی از عوامل مهم قهرمانی خوزستانی ها بود اما با امدنش‬ ‫به پرســپولیس طور دیگری عمل کرد‪ .‬بیــش از پرداختن‬ ‫ل‬ ‫به ایرادهای فنی اش در حاشــیه قرار گرفــت و راه جنجا ‏‬ ‫و درگیــری را برگزید‪ .‬نمونه هــای برخوردهای زننــده او با‬ ‫بازیکنان حریف‪ ،‬رسانه ها و حتی بازیکنان خودی هر هفته‬ ‫بیشتر می شود و جالب اینکه برانکو یکی از حامیان اوست‪.‬‬ ‫دروازه بانی که دامنه سرکشی هایش هر هفته ادامه دارد و‬ ‫البته هر هفته از سوی مســئوالن تیم مورد تایید و حمایت‬ ‫قرار می گیرد‪ .‬محمد مایلی کهــن درباره یکی از دعواهای‬ ‫زننده مکانی در مصاحبه ای گفت‪« :‬سوشــا فقط یک قمه‬ ‫کم داشــت‪ ».‬اظهارنظر درســتی اســت‪ .‬چــه دروازه بان‬ ‫پرســپولیس گاهی پاک فراموش می کند کــه پیراهن چه‬ ‫تیمی را به تن کرده است که سرنوشت یاغیانی که بار فنی‬ ‫نداشته اند جز فراموشی نیست‪ .‬این شاید بزرگترین تنبیهی‬ ‫است که هواداران پرسپولیس برای این گونه بازیکنان در‬ ‫نظر می گیرند ‪ .‎‬سوشا مکانی همیشه و در هر بازی پتانسیل‬ ‫درگیری با بازیکنــان حریف و حتی داور بــازی را دارد‪ .‬این‬ ‫جرات از کجا می اید؟ شاید لفظ جرات چندان زیبنده نباشد‪،‬‬ ‫به خصوص وقتی خروجی این پرخاشگری ها نتیجه ای جز‬ ‫ی پرسپولیس به همراه ندارد‪ .‬اما وقتی دامنه دار بودن‬ ‫ناکام ‬ ‫رفتارهای سوشــا را رصد می کنیم بیشتر به تقصیر مدیران‬ ‫این باشگاه پی می بریم‪ .‬مدیران باشگاه پرسپولیس هرگز‬ ‫موفق نشده اند یک بار برای همیشــه پرهیز از بداخالقی‬ ‫را به دروازه بان تیم شان دیکته کنند‪ .‬اصال فرض کنیم که‬ ‫سوشا دروازه بان بی نقصی است و همان بازیکنی است که‬ ‫می تواند در طول بازی های لیگ برتر دروازه ســرخ ها را به‬ ‫نقطه امنی تبدیل کند که البته فرضیه غلطی است اما چرا‬ ‫در باشگاهی که پرطرفدارترین تیم اسیا محسوب می شود‬ ‫اخالق به حلقه مفقوده تبدیل شــود؟ بی حاشیه بودن کار‬ ‫دشواری است؟ شاید بد نباشد سوشا به دیگر دروازه بان های‬ ‫موفق فوتبال کشــورمان نگاهی بیندازد‪ .‬جز این است که‬ ‫حقیقی در اغاز راه نمونه ای از سوشــا مکانی بود؟ جز این‬ ‫اســت که هر چند روز یک بار حقیقی به تیتر یک روزنامه ها‬ ‫تبدیل می شد؟ اما او چه کرد؟ راهش را چگونه تغییر داد؟‬ ‫حاال به دروازه بان قابل اعتمادی تبدیل شــده است با این‬ ‫تفاوت که هرگز حتی نشانه ای از حقیقی سال های نخست‬ ‫را هم در او نمی بینیم‪ .‬سوشا مکانی هم باید انتخاب کند‪.‬‬ ‫دوام راهی که او برگزیده بعید است حتی به یکی‪ ،‬دو سال‬ ‫دیگر هم برسد‪ .‬حاال که مربی پرسپولیس بر خالف روزهای‬ ‫نخستی که به این تیم امده بود قصد دارد فقط و فقط در این‬ ‫تیم نتیجه بگیرد و انگار برایش اهمیتی ندارد که بازیکنانش‬ ‫چگونه در روز بازی با صبا زشــت ترین الفــاظ و زننده ترین‬ ‫رفتارهــا را در معرض دیــد میلیون ها بیننــده تلویزیونی به‬ ‫نمایش گذاشتند‪ ،‬این خود بازیکنان هستند که می بایست‬ ‫انتخاب کنند‪ .‬راهی که به سمت موفقیت و محبوبیت می رود‬ ‫یا راهی که جز به نابودی به جای دیگری ختم نمی شــود‪.‬‬ ‫دربی بزرگ پایتخت نزدیک است؛ دیداری که احتماال این‬ ‫دردها را بیشتر از قبل هم اشکار خواهدکرد‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫باز این چه شورش است‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫یا ید جز اشــک ریختن‪ ،‬سیاه پوشیدن‪ ،‬عزاداری‬ ‫از ما چه برم ‬ ‫کردن‪ .‬ســهم ما تا ابــد چیزی جز این نیســت اما نه‪ ،‬در این ســهم‬ ‫وظیفه ای ســنگین تر بر دوش ماســت‪ .‬پیام کربال در هر زمان و در‬ ‫هر مکانی باید گسترش یابد‪ .‬پیامی که موال با خون خویش برکتاب‬ ‫انسانیت جاودانه کرد‪:‬‬ ‫َْ‬ ‫الذل»‬ ‫«هیه ِات ِم ّنا َّ‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫رقیبان سایه‬ ‫ایا فاصله رونالدو و مسی با رقیبان‬ ‫کم شده است؟‬ ‫بارها این جمله را شــنیده ایم که انها از سیاره دیگری‬ ‫امده اند‪ ،‬این توصیف برای این بود که بگویند کریســتیانو‬ ‫رونالدو و لیونل مســی ان قدر خوب هستند که باید در مورد‬ ‫انها در طبقه بنــدی دیگری حــرف زد و باقی ســتاره های‬ ‫ی دیگر سنجید‪ .‬تمام امارها‪،‬‬ ‫فوتبال جهان را هم در طبقه ا ‬ ‫تمام جایزه ها‪ ،‬تمام تحســین ها به گونه ای بود که به این‬ ‫باور عمومی دامن می زد اما‪ ...‬نشــانه هایی دیده می شود‬ ‫که به نظر می رســد‪ ،‬دوران ترکتازی این دو به انتها رسیده‬ ‫و بازیکنان و اســتعدادهای تازه ای هســتند که می توانند‬ ‫به عنوان رقیبان این دو وارد منطقه خصوصی این دو بازیکن‬ ‫شوند‪ .‬درست است که هنوز هم وقتی نام ستاره در فوتبال‬ ‫می شــود‪ ،‬بازهم بی اختیار و حتی با اختیار نام کریســتیانو‬ ‫رونالدو و لیونل مسی در ذهن ما جرقه می زند اما خب قبول‬ ‫کنید که دیگر همه خبرهای خوب متعلق به این دو نیست و‬ ‫هر هفته در لیگ های اروپایی بازیکنان دیگری هم هستند‬ ‫که دارند تنــور فوتبال را داغ نگه می دارنــد و گاهی حتی با‬ ‫درخشش خود‪ ،‬رونالدو و مسی را تحت تاثیر قرار می دهند‪.‬‬ ‫این درخشش گاهی این سوال را مطرح می کند که ایا عصر‬ ‫این دو ستاره روبه افول است؟‪ ...‬نگاهی داریم به ستارگان‬ ‫بزرگ این روزهای فوتبال جهان‪.‬‬ ‫گرت بیل‬ ‫گرت بیل اکنون قهرمان یک کشــور است‪ .‬او کاری‬ ‫را انجام داد کــه بزرگترین بازیکنان تاریــخ فوتبال ولز هم‬ ‫نتوانستند ان را انجام دهند‪ ،‬نه رایان گیگز‪ ،‬نه مارک هیوز و‬ ‫نه خیلی دیگر از ستاره های لیگ جزیره‪ ...‬اما بیل ان چنان‬ ‫خوش درخشید تا ارزوی قدیمی ولزی ها به حقیقت بپیوندد‬ ‫و این تیم با وجود اینکه در بازی اخر باخت‪ ،‬باز هم به یورو‬ ‫رسید‪ .‬گرت بیل در رئال زیر سایه رونالدو قرار دارد و خیلی‬ ‫وقت ها دیده نمی شــود باوجود این هرگاه که فرصت پیدا‬ ‫می کند‪ ،‬نشــان می دهد که بی دلیل نیســت که به عنوان‬ ‫گران ترین بازیکن جهان شناخته می شود‪ .‬بیل تنها‪ 26‬سال‬ ‫سن دارد و کم کم در کنار ان سرعت‪ ،‬تکنیک و شوت های‬ ‫ بی نظیری که دارد‪ ،‬پختگی را هم به مجموعه مزیت های‬ ‫خود اضافه می کند‪ .‬بیل ان قدر قابل اعتناست که رئالی ها‬ ‫از هم اکنون می دانند که اگر در پایان فصل رونالدو از این‬ ‫تیم رفت‪ ،‬مشکلی پیش نمی اید‪.‬‬ ‫نیمار‬ ‫دیدار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫روزی که لیونل مســی مصدوم شــد‪ ،‬خیلی ها ماتم‬ ‫گرفتند که چه کسی می خواهد جای خالی او را پر کند؟‪...‬‬ ‫انگار یادشــان رفته بود که بازیکنی برزیلــی در ترکیب تیم‬ ‫بارســا بازی می کند که خودش یک فوق ســتاره است و در‬ ‫مقام قیاس و اســتعداد فقط اندکی با مسی فاصله دارد‪ .‬او‬ ‫در بارسلونا خیلی زود جای مسی را پر کرد و ستاره بی چون‬ ‫و چرای این تیم در دیدار مقابل رایووایکانو بود و موفق شد‬ ‫چهار گل از پنج گل تیمش در این دیدار را به ثمر برساند‪.‬‬ ‫نیمار هنوز گاهی بچگی می کند و البته مصدومیت هم‬ ‫همیشه در کمین پاهای هنرمند او نشسته است اما باوجود‬ ‫همه حرف ها نزدیک ترین رقیب به زوج رونالدو و مسی برای‬ ‫تبدیل شدن به ســتاره اینده فوتبال جهان است‪ .‬تکنیک‬ ‫ناب برزیلی او در کنــار بازی هوشــمندانه و البته نوع رفتار‬ ‫ستاره گونه نیمار به گونه ای است که از هم اکنون می توان‬ ‫فرش قرمز را برای او انداخت‪ .‬نیمار باتوجه به ســن و سال‬ ‫پایین این فرصت را دارد که حتی به رکورد علی دایی و عنوان‬ ‫بهترین گلزن ملی تاریخ جهان حمله کند‪.‬‬ ‫سوارز‬ ‫لوییس سوارز برای انکه نشــان دهد همه هنرش در‬ ‫دندان هایش خالصه نمی شــود و پاها ی هنرمندتری هم‬ ‫دارد‪ ،‬همه کار برای بارســلونا می کند‪ .‬این بازیکن درست‬ ‫اســت که مانند ســتاره های دیگر چندان بلند پرواز به نظر‬ ‫نمی رسد اما وقتی که یک توپ فوتبال به او می رسد‪ ،‬دیگر‬ ‫همه چیز حل اســت و خیلی راحت می تواند کاری کند که‬ ‫همه غافلگیر شوند‪ .‬ســوارز بدون شــک یکی از بهترین‬ ‫ضربه زنان حال حاضر فوتبال جهان اســت‪ .‬او هنرمندانه‬ ‫توپ را به هما ن جایی می رســاند که بایــد و گل هایی را به‬ ‫ثمر می رساند که همه را متعجب می کند‪ .‬سوارز با انکه در‬ ‫بارسایی بازی می کند که ستارگانی مثل مسی و نیمار در ان‬ ‫بازی می کنند ‪ ،‬ان قدر خوش درخشــیده است که از ان دو‬ ‫کم نیاورد و از ستون های مثلث ‪ MSN‬محسوب می شود‪.‬‬ ‫لواندوفسکی‬ ‫این بازیکن لهســتانی بدون هیچ شــک و تردیدی‬ ‫ماشین گلزنی این روزهای فوتبال جهان محسوب می شود‪.‬‬ ‫بازیکنی که بــرای گل زدن همه چیــز در اختیار دارد‪ ،‬یک‬ ‫بدن اماده و منعطف که در هر شرایطی این فرصت را مهیا‬ ‫می کند تا رابرت لواندوفسکی با تکیه به هوش باالی خود‬ ‫هر دروازه بانی را مغلوب خود کند‪ .‬این روزها در فوتبال اروپا‬ ‫این خبر که بایرن چندین و چنــد گل زده‪ ،‬ان چنان عجیب‬ ‫نیست که بشنویم لواندوفســکی یک بار دیگر هت تریک‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫لواندوفســکی تنها یــک بدشانســی دارد و ان‪ ،‬این‬ ‫است که در تیم ملی کشوری بازی می کند که در هیچ جامی‬ ‫ مدعی نیست اما خب شاید یک شانس برای او کافی باشد‬ ‫که بدانیم نام او را می توان در کنار بزرگترین گلزنان باشگاه‬ ‫بایرن مونیخ ثبت کــرد‪ ،‬در کنار نام هایی چــون گرد مولر‪،‬‬ ‫کارل هاینس رومنینگه‪ ،‬یورگن کلینزمن و‪ ...‬‬ ‫هازارد‬ ‫قبــول داریم که امســال ســال ادن هازارد نیســت‪،‬‬ ‫این ستاره بلژیکی هم مانند ســایر ستاره های چلسی اسیر‬ ‫افسون سال سوم حضور خوزه مورینیو در چلسی شده است‬ ‫اما هرچه باشد او هنوز هم یکی از اســتعدادهای بی نظیر‬ ‫فوتبال جهان است‪ .‬بازیکنی که برخی به او لقب مسی اروپا‬ ‫را داده اند‪ ،‬بازیکنی با تکنیکــی منحصر به فرد و خالقیتی‬ ‫تمام نشدنی که حتی در سیستم تقریبا دفاعی مورینیو هم‬ ‫می توانســت خالقیت خود را نشــان دهد‪ .‬هازارد اگر این‬ ‫دوران افت را پشت سر بگذارد‪ ،‬می تواند روزهای درخشان‬ ‫فراوانی را پیش رو داشته باشــد‪ .‬نکته جالب درمورد هازارد‬ ‫این است که او توانسته به همراه جمعی دیگر از ستاره های‬ ‫جهان تیم بلژیک را به صدر رنکینگ فیفا برساند‪ ،‬اتفاقی که‬ ‫در نوع خودش همه را متعجب کرده است‪ .‬رئال مادرید این‬ ‫روزها به دنبال خریدن هازارد است‪.‬‬ ‫استرلینگ‬ ‫رحیم استرلینگ مگر چند سالش است؟ خیلی وقت‬ ‫است که نام او به عنوان یک ستاره در فوتبال جهان مطرح‬ ‫شده اســت اما باور کنید که این بازیکن تازه ‪ 20‬سال دارد‬ ‫و با وجود این ســن کم توانســته‪ ،‬ان قدر خوش بدرخشد‬ ‫که یکی از گران قیمت تریــن بازیکنان حال حاضر فوتبال‬ ‫جهان است‪ .‬اســترلینگ از ان بازیکنانی است که سرعت‬ ‫انفجاری اش او را به یک دونده دوهای سرعت شبیه می کند‬ ‫و قدرت پا به توپش هم بی نظیر اســت‪ .‬اگر دچار حاشــیه‬ ‫نشــود‪ ،‬شــاید خیلی زود او را در قامت یک ســتاره جهانی‬ ‫دیدیم ‪ .‬بیایید امیدوار باشیم بالیی که سر مایکل اوون امد‪،‬‬ ‫سر استرلینگ نیاید‪.‬‬ ‫توماس مولر‬ ‫این المانی هم می تواند ســتاره باشد‪ ،‬این به ان معنا‬ ‫نیست که توماس مولر اکنون ستاره نیســت‪ ،‬بلکه به این‬ ‫معناســت که او می تواند جایگاهی به مراتــب بلند مرتبه تر‬ ‫از این داشــته باشــد‪ .‬توماس مولر در حال حاضر یکی از‬ ‫کلیدترین مردان نســل طالیی المان اســت که توانست‬ ‫قهرمانی جام جهانی را از دست برزیل خارج کند و به المان‬ ‫بیاورد‪ .‬مولر از ان دست بازیکنانی است که کافی است در‬ ‫محوطه جریمه توپ را به او بسپارید‪ ،‬خود او خوب می داند‬ ‫که چگونه از این موقعیت یک گل بسازد‪ .‬بی جهت نیست‬ ‫که باشــگاهی مثل منچســتر یونایتد به دنبــال خرید این‬ ‫ستاره اســت‪ ،‬ان هم با قیمت های سرســام اور‪ ،‬صحبت‬ ‫از صدمیلیون پوند اســت‪ .‬گواردیوال از داشتن این ستاره‬ ‫بسیار خوشحال اســت و بعید به نظر می رسد او را به اسانی‬ ‫از دست بدهد‪.‬‬ ‫محتشم نامه‬ ‫نگاهی به بهترین ترکیب بند عاشورایی‬ ‫دفتر نشــر فرهنگ اســامی همزمــان با ایام ســوگواری ســرور و ســاالر شــهیدان‪،‬‬ ‫امام حسین(ع)‪ ،‬کتاب «محتشــم نامه» را روانه بازار کتاب کرد‪ .‬این اثر که به کوشش مهدی‬ ‫امین فروغینوشتهشده‪،‬نگاهیداردبهمرثیه سراییدرادبیاتعربوسپسبهبررسیترکیب بند‬ ‫محتشم کاشانی و کارهایی که بعد از او و به تقلید از سروده معروف این شاعر به نظم درامده اند‪.‬‬ ‫یا ست که سال درگذشت او را ‪ 996‬هجری قمری‬ ‫محتشم کاشانی از شاعران قرن دهم هجر ‬ ‫نوشــته اند‪ .‬نام وی‪ ،‬موالنا کمال الدین کاشانی‪ ،‬متخلص به محتشم اســت‪ .‬همزمان با شاه‬ ‫طهماسب اول صفوی می زیست‪ .‬وی سرودن شعر در قالب های متداول را ازمود و در غزل طبع‬ ‫طربناکی داشت‪ ،‬اما عمده شهرت و اشتهار شاعر به اشعار دیگر نیست‪ ،‬بلکه محتشم احتشام‬ ‫خود را در نزد عامی و عالم مدیون ترکیب بندی اســت که در رثای شهیدان کربال به ویژه ساالر‬ ‫شهیدان ابا عبدالله الحسین (ع) سروده است‪ 12 .‬بند ترکیب وی از زمان سرایش تا به اکنون‪،‬‬ ‫زمزمهروزوشبانتمامدل سوختگاندرعزایحسین(ع)ویارانوخاندانشخواهدبود‪.‬ظرافت‬ ‫طبع شاعر و رقت عاطفه سیال در شعر چنان دقیق و موثر است که در زمان حیات سراینده‪ ،‬الگو‬ ‫شد و شاعران و مرثیه سرایان بسیاری تالش کردند به تتبع از ان بپردازند‪ ،‬اما حقیقت است که‬ ‫متتابعانبسندهکرده اندکهبرپلهدومبهبعدجاخوشکنند؛گرچهفاصلهپلکاناولودومنیزکم‬ ‫نیست‪ .‬از جمله مقلدان این ترکیب بند بدیع و سوزناک و موثر عبارتند از؛ وحشی بافقی‪ ،‬عاشق‬ ‫اصفهانی‪ ،‬صباحی بیدگلی‪ ،‬فتحعلی شاه قاجار(خاقان)‪ ،‬وصال شیرازی‪ ،‬سروش اصفهانی‪،‬‬ ‫ادیب الممالکفراهانی‪،‬عالمهکمپانی(ایت اللهمحمدحسینفقیهاصفهانی)واهلیشیرازی‪.‬‬ ‫کاش خوابت دروغ بود‬ ‫زندگینامه داستانی یک شهید‬ ‫زندگینامه داســتانی از یک شــهید با نام «کاش خوابت دروغ بود» از سوی انتشارات‬ ‫محراب قلم روانه بازار کتاب شده است‪ .‬این کتاب دربردارنده زندگینامه داستانی شهید جواد‬ ‫حاجی خداکرم‪ ،‬از شهدای استان سیســتان و بلوچستان است‪ .‬در معرفی شخصیت اصلی‬ ‫این اثر امده است‪ :‬جواد حاجی خدا کرم از جمله باور مندان وعده حق و از کسانی بود که هرگز‬ ‫تجدید چاپ نخواهند شد‪ .‬در مرور صفحات زرین زندگی اش اولین چیزی که به چشم می اید‬ ‫این است‪« :‬این کتاب فروشی نیست!» جواد حاجی خداکرم در یازدهم اذرماه سال ‪1334‬‬ ‫در یکی از محله های جنوب تهران در یک خانواده مذهبی به دنیا امد‪.‬او با ورود حضرت امام‬ ‫به میهن‪ ،‬عضو کمیته اســتقبال بود و پس از پیروزی انقالب اسالمی‪ ،‬لباس مقدس کمیته‬ ‫انقالب اسالمی را به تن کرد‪ .‬با شروع غائله کردستان در سال ‪ 57‬و فرمان حضرت امام(ره)‬ ‫به کردستان رفت و در کنار شهید قرنی و شهید دکتر چمران‪ ،‬حضور یافت و در عملیات های‬ ‫مختلف‪ ،‬شرکت فعال داشــت‪ .‬هنگامی که عراق به مرزهای ایران اسالمی حمله ور شد‪ ،‬در‬ ‫حالی که در بیمارستان قلب بستری بود‪ ،‬در لباس کمیته خود را به جبهه رساند‪ .‬در انجا به همراه‬ ‫دکتر چمران در جنگ های نامنظم به دشمن یورش برد و انها را که به خرمشهر نفوذ کرده بودند‪،‬‬ ‫تا مرز شلمچه به عقب راند‪ .‬شهید حاجی خداکرم پس از دوران دفاع مقدس به عنوان فرمانده‬ ‫ناحیه انتظامی استان سیستان و بلوچستان گمارده شد تا با ایادی کفر و سوداگران مرگ مبارزه‬ ‫کند‪ .‬بیست و پنجم ابان سا ل ‪ 1376‬بود که در منطقه عملیاتی شیلر‪ ،‬از توابع شهرستان زابل‪،‬‬ ‫در رویارویی با اشرار به شهادت رسید‪.‬‬ ‫چهارگفتار‬ ‫نگاهی به علل و اثار حادث ه عاشورا از منظر‬ ‫رهبر معظم انقالب‬ ‫ی تاکنون چند اثر عاشورایی‬ ‫انتشارات انقالب اســام ‬ ‫برگرفته از بیانات رهبر معظم انقالب اســامی منتشرکرده‬ ‫اســت که «چهار گفتار در تبیین زمینه ها‪ ،‬علل و اثار حادثه ‬ ‫عاشورا» یکی از انهاست‪ .‬این اثر شــامل چهار گفتار مهم‬ ‫از رهبر انقالب در ســال های ‪ 75 ،74 ،71‬و ‪ 77‬است که به‬ ‫دلیل اهمیت خاص موضوع و محتوای انها‪ ،‬در مجموعه ای‬ ‫مستقل منتشر شده‪‎‬اند‪.‬‬ ‫در گفتــار نخســت‪ ،‬برخــی از درس هــا و عبرت های‬ ‫عاشورا از لسان رهبر انقالب تشریح شده است؛ درس هایی‬ ‫نو‬ ‫چون لزوم بصیرت داشــتن و اســیب پذیری جبه ه دشم ‬ ‫عبرت هایی چون انحطاط جامعه صدر اسالم طی ‪ 50‬سال‪.‬‬ ‫به عقید ه ایشان‪ ،‬امروز اولین و فوری ترین پیام عاشورا برای‬ ‫ما این است که «بفهمیم چه بالیی بر سر ان جامعه امد که‬ ‫حسین بن علی(علیه السالم)‪ ،‬اقازاده اول دنیای اسالم و پسر‬ ‫خلیفه مسلمین‪ ،‬پســر علی بن ابی طالب(علیه السالم)‪ ،‬در‬ ‫همان شهری که پدر بزرگوارش بر مسند خالفت می نشست‪،‬‬ ‫سر بریده اش گردانده شد و اب از اب تکان نخورد!‪»...‬‬ ‫در این گفتار همچنین برخی از مسائل مهم روز‪ ،‬مانند‬ ‫علل و عواقب ترجیح مادیات بر معنویــات در دنیای امروز‪،‬‬ ‫تفاوت سازندگی و مادی گری‪ ،‬شبیخون و قتل عام فرهنگی‬ ‫دشمن علیه جوانان ایرانی‪ ،‬برتری امربه معروف و نهی از منکر‬ ‫نسبت به جهاد‪ ،‬هدف دشــمن از شــایعه پراکنی و‪ ...‬ذیل‬ ‫درس ها و عبرت های عاشورا تبیین شده است‪.‬‬ ‫درگفتــار دوم کتاب‪ ،‬عــاوه بر تبیین برخــی دیگر از‬ ‫درس ها و عبرت های عاشــورا‪ ،‬به موضــوع مهمی پرداخته‬ ‫شده که طی قرن ه ا و به ویژه در چند دهه اخیر‪ ،‬در میان علما و‬ ‫صاحبنظران‪ ،‬محل بحث و مناقشه بوده است‪ :‬فلسفه و هدف‬ ‫قیام حســینی‪ .‬برخی با جفا در حق نهضت حسینی و با ارائه‬ ‫نظریه های انحرافی مانند فدا شدن برای کفار ه گناهان امت‬ ‫و مانند ان‪ ،‬کوشیده ان د این قیام عظیم را به برخی موهومات‬ ‫تقلیل دهند‪ .‬جدای از این نظریه هــای انحرافی‪ ،‬دو نظریه‬ ‫«شهادت» و «حکومت» در میان محققان مشهورتر از دیگر‬ ‫نظریه ها بوده است و هواداران هر یک از این دو نظریه‪ ،‬برای‬ ‫مدعای خود دالیلی اقامه کرده انــد‪ .‬رهبر معظم انقالب در‬ ‫این گفتار‪ ،‬ضمن نقد دیدگاه های مختلف در تبیین فلســفه ‬ ‫حرکت امام حسین(علیه الســام) و از جمله این دو نظریه ‬ ‫مشهور و بیان اشکاالت انها‪ ،‬با ارائه شواهدی از بیانات ان‬ ‫حضرت‪ ،‬نظریه صحیح درباره هدف قیام حسینی را تحلیل‬ ‫و تبیین کرده اند‪.‬‬ ‫از دیگر مطالب خواندنی این گفتار می توان به بررسی‬ ‫دو انحــراف مهم محتمــل در جامعه اســامی کــه عامل‬ ‫قیام امام حسین(علیه الســام) شــد‪ ،‬تفاوت موقعیت امام‬ ‫حســن(علیه الســام) و امام حسین(علیه السالم)‪ ،‬تکرار‬ ‫ماجــرای قیام حســینی در ابعاد کوچکتــر در دوران معاصر‬ ‫توســط امام خمینــی (رضوان اللــه تعالی علیه)‪ ،‬تجســم‬ ‫عینی امربه معــروف و نهی ازمنکر در قیام حســینی و وجوه‬ ‫بی نظیر بودن حادثه عاشــورا در تمام تاریخ بش ر اشاره کرد‪.‬‬ ‫محوری ترین موضوع دو گفتار اخر کتاب‪ ،‬بررسی و تحلیل‬ ‫نقش خواص در دو جبهه حق و باطل است و ضرورت درس‬ ‫و عبرت گرفتــن از عملکرد انهــا‪ ،‬تا فاجعه عاشــورا‪ ،‬دیگر‬ ‫بار تکرار نشــود‪ .‬رهبر معظم انقالب در این گفتارها با ارائه‬ ‫شواهد متعدد تاریخی از صدر اسالم و تاریخ معاصر‪ ،‬تبیین‬ ‫کرده اند که چگونه بی بصیرتی‪ ،‬غفلت و به ویژه دل سپردگی‬ ‫خواص به دنیا و مطامع نفسانی‪ ،‬باعث لغزش انان شد و عوام‬ ‫را نیز به انحراف کشاند؛ و همین دنیادوستی خواص بود که‬ ‫زمینه ســاز تبدیل خالفت به پادشــاهی‪ ،‬به مقام عالم دینی‬ ‫رســیدن کعب االحبارها و به مســلخ رفتن حسین بن علی ها‬ ‫در تاریخ شد‪.‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫پدر و مادران‬ ‫هزاره سوم‬ ‫سوژه تایم‬ ‫اشپیگل به‬ ‫فساد فیفا‬ ‫پرداخته است‬ ‫سارکوزی‬ ‫عکس روی‬ ‫جلد لوپوئن‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫دکتر ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامل بانک انصار‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫فرهنگسازی‬ ‫کاربردفناوری های‬ ‫ اطالعات در جامعه‬ ‫یک مسئولیت مهم‬ ‫اجتماعیاست‬ ‫چــرا مدیریــت نویــن بانکــداری را بــا توســعه‬ ‫ظرفیت هــای کاربــرد فناوری هــای اطالعات‪،‬‬ ‫فناوری هــای نوین بانکــداری‪ ،‬دانــش بنیادی‬ ‫فعالیت ها و خالقیت و نواوری همزاد می دانید؟‬ ‫دنیای رقابتی کســب وکار انچنان فضایی را برای‬ ‫دولت ها‪ ،‬ســازمان ها و شــرکت ها ایجاد کرده اســت که‬ ‫نمی توان قبل از ایجاد ظرفیت های بــاالی ارزش افرینی‬ ‫ی رقابتی صرفا و با تکیــه بر فعالیت های‬ ‫و خلق مزیت هــا ‬ ‫دانش بنیان و فنــاوری اطالعات بــه فعالیت خــود ادامه‬ ‫داد‪ .‬البته ســازمان هایی که منابع درامدی شان مشتریان‬ ‫و مصرف کنندگان نیســتند و فقط به منابع دولتی و بودجه‬ ‫عمومی متکی اند شاید از دایره شــمول این قاعده ‪ ،‬خارج‬ ‫باشــند‪ ،‬اما همیــن ســازمان ها نیــز در تــداوم روندهای‬ ‫مشــتری مداری در نظام های اقتصادی و تجــاری و الزام‬ ‫تسهیل خدمات رســانی به مشتریان ســرانجام مجبور به‬ ‫تمکین از قاعده های رقابتی حول محور فناوری ها خواهند‬ ‫شد‪.‬‬ ‫ی کنونــی کاربرد فناوری هــای نوین ‬ ‫ایا روندهــا ‬ ‫اطالعــات در ســازمان ها و شــرکت ها و در حوزه‬ ‫بانکــداری کشــور را اثربخــش و تامین کننــده‬ ‫نیازهای جامعه می دانید؟‬ ‫کاربــرد فناوری هــای نویــن نمی توانــد بــدون‬ ‫هدف گــذاری‪ ،‬تهیه نقشــه راه جامع‪ ،‬راهبردهــا‪ ،‬رویه ها‬ ‫و نیروهــای تخصصی که رفتار ســازمانی جدیــد را ایجاد‬ ‫و پشــتیبانی می کند‪ ،‬صورت گیــرد‪ .‬این کاربــرد‪ ،‬نیازمند‬ ‫سیاست گذاریموثرو دقیقیاستکههم جنبه هایفناوری‬ ‫ اطالعات و هم نیروی انســانی را براســاس ظرفیت های‬ ‫نهادی و سیســتمی در فرایندهای انطبــاق لحاظ کند‪ .‬در‬ ‫واقع‪ ،‬تجدید ساختارسازمانی مقرون به صرفه برای تحول‬ ‫مبتنی بر فنــاوری‪ ،‬باید به رفتارحرفه ای نیروی انســانی در‬ ‫شرایط جدید بینجامد‪ .‬عالوه بر اینها‪ ،‬تغییرات باید با این‬ ‫رویکرد صورت گیرد که سرانجام به چرخه خالقیت و نواوری‬ ‫منجر شود واال سازمان تا بی نهایت مصرف کننده محصول‬ ‫خالقانه دیگران خواهد بود‪ .‬در نتیجه روندهای توســعه و‬ ‫انطباق و بهبود کنونی در کشور‪ ،‬نسبت به سرعت تحوالت‬ ‫کند و ناقص است و باید شتاب بگیرد‪.‬‬ ‫براساس انچه گفتید‪ ،‬ما درحوزه بانکداری کشور‬ ‫برای تجدید ساختار کسب وکار مالی حول محور‬ ‫فناوری های اطالعات و فنون مالــی جدید دچار‬ ‫چالش هستیم‪ ،‬این چالش ها کدامند؟‬ ‫عمده ترین چالش ها‪ ،‬روندهای ورود فناوری ها از‬ ‫اماده سازی زیرســاخت های الزم تا به کارگیری و پشتیبانی‬ ‫و سیاســتگذاری و برنامه ریزی‪ ،‬اموزش نیروهای انسانی‬ ‫دکتر ابراهیمی‪ ،‬مدیرعامــل بانک انصار در زمره‬ ‫مدیرانی است که مدیریت حرفه ای بانکی را با استفاده‬ ‫از تخصص و تجربه مالی و دانــش فناوری اطالعات‬ ‫در افزایــش بهــره وری‪ ،‬کارایــی و اثربخشــی موثر‬ ‫می دانــد و همچنین براین نکته تاکیــد دارد که چرخه‬ ‫خالقیت و نواوری به عنوان حوزه پیشــتاز در اقتصاد‬ ‫و بازرگانــی جهانــی با اشــراف بر اقتصــاد اطالعات‪،‬‬ ‫دانش بنیــاد و مبتنــی بر کاربــرد همه جانبــه فناوری‬ ‫ اطالعات بــا محوریت نیروی انســانی خالق و متعهد‬ ‫شــکل می گیرد‪ .‬دکتــر ابراهیمی همچنیــن برنقش‬ ‫ی ومالی در فرهنگسازی‬ ‫حمایتگرانه بنگاه های اقتصاد ‬ ‫برای شکل گیری و توسعه دولت الکترونیک‪ ،‬تجارت‬ ‫و بانکداری الکترونیک و تربیت شهروند الکترونیک‬ ‫تاکیــد دارد‪ .‬باتوجــه به این دیــدگاه‪ ،‬بانــک انصار از‬ ‫برگــزاری همایش و نمایشــگاه بین المللــی تراکنش‬ ‫ابان ماه ‪1394‬حمایــت موثری انجــام داده و ما بر ان‬ ‫شده ایم تا طی گفت وگویی نظرات وی را درخصوص‬ ‫اهمیت کاربرد همه جانبه و اثربخش فناوری اطالعات‬ ‫و ارتباطــات در حــوزه بانکــداری و ضرورت تشــکیل‬ ‫همایش هایی در حوزه های مختلف خدمات الکترونیک‬ ‫و خدمات پرداخت و نیز دستاوردهای بانکداری نوین‬ ‫در بانک انصار جویا شویم‪.‬‬ ‫متخصص و ارتقای توانایی های انان و قابلیت های سازمانی‬ ‫در استفاده از ظرفیت های این فناوری ها‪ ،‬اتخاذ رویه های‬ ‫الزم و در عین حال‪ ،‬امــوزش مشــتریان و ذی نفعان برای‬ ‫رفتار در شرایط جدید نیز یک چالش اساسی است‪ .‬به عنوان ‬ ‫مثال‪ ،‬ایا پیــش از ورود فناوری ها زمینه هــای ذهنی الزم‪،‬‬ ‫شیوه های اســتفاده بهینه‪ ،‬نحوه کنترل و هماهنگی های‬ ‫فنی‪،‬قاعده گذاری هاوابعادفرهنگ سازمانیمنظورشده اند‪.‬‬ ‫همچنین‪،‬بهدلیلتحریمظالمانهکشورهایغربی‪،‬سیاست‬ ‫ورود فناوری ها به کشــور نیازمند ســاماندهی هوشــمندانه‬ ‫ت رقابتی محصوالت است‪ .‬به عبارت‬ ‫نسبت به کیفیت و مزی ‬ ‫ دیگر‪ ،‬توجه به چالش اســتاندارد بــودن فناوری های نوین‬ ‫و کاربری انها در حــوزه بانکــداری و هماهنگی بانک های‬ ‫دولتی و خصوصی در این راستا و نیز هم راستایی سیاست ها‪،‬‬ ‫برنامه ها‪ ،‬روندها و ســطوح به کارگیری‪ ،‬از اهمیت زیادی‬ ‫برخوردارند‪.‬‬ ‫بانکانصاربرایمقابلهبااینچالش هاچهتدابیری‬ ‫اندیشیده است؟‬ ‫بانک انصار نخستین بانکی است که پیش از تبدیل‬ ‫به بانک و در قالب موسسه مالی‪ ،‬از سیستم ‪core banking‬‬ ‫بهره برداری و سپس این پیشــتازی را در ارائه خدمات نوین‬ ‫الکترونیکی حفظ کــرد و در حال حاضر هم در اســتفاده از‬ ‫سامانه‪ cashless‬یا پیشخوان شهروندی و بکارگیری کارت‬ ‫در سامانه حمل ونقل شهری پیشتاز است‪ .‬با این وجود‪ ،‬ما‬ ‫نیز در روندهای کاربرد فناوری های نوین در کسب وکارمان‬ ‫با چالش های زیادی روبه رو هستیم‪ .‬بانک دارای تجربیات‬ ‫زیادی در استفاده از فناوری هاست ولی کم وبیش با چالش‬ ‫توسعه مهارت کارکنان و تاخیر در تحول فرهنگ سازمانی‪،‬‬ ‫کســب انســجام مجدد ســازمانی پس از تحول‪ ،‬و از همه‬ ‫مهم تر‪ ،‬تغییر رفتار مشتریان براســاس سامانه های جدید‬ ‫رو به روست‪ .‬بهترین تدبیر بانک این است که نظام اموزشی‬ ‫خود را تقویت کند تا نیروی انسانی به صورت مستمر اموزش‬ ‫ببیند و ســطح اگاهی هــا و مهارت های خــود را ارتقا دهد‪.‬‬ ‫همچنین‪ ،‬تمامــی تدابیر الزم را برای تشــویق به خالقیت‬ ‫و نواوری و افزایش مشــارکت کارکنان در فرایندهای تولید‬ ‫خدمات و محصول اتخاذ کرده و از ظرفیت تجربی مناسبی‬ ‫برخوردار شده و در جهت فرهنگســازی و اموزش مشتریان‬ ‫اقدامات موثری داشته باشد‪.‬‬ ‫برجسته ترین ویژگی و مهم ترین خدمات شما در‬ ‫حوزه بانکداری الکترونیک کدامند؟‬ ‫بانک انصار با برخورداریازپیشرفته ترینتجهیزات‬ ‫بانکــداری الکترونیکی‪ ،‬یکی از امن ترین بســترهای فنی‬ ‫در انجام دادوســتدها و تراکنش های الکترونیکی اســت‪.‬‬ ‫ تراکنش های ناموفق ما در هر هزار مورد کمتر از سه تراکنش‬ ‫است‪ .‬همچنین نواوری های زیادی برای افزایش رضایت‬ ‫و رفاه مشــتریان صورت گرفته اســت‪ ،‬به طوری که نتایج‬ ‫نظرسنجی ها نشان می دهد که از ‪100‬هزار مشتری بانک‬ ‫نزدیک به ‪90‬درصد مشتریان از خدمات ارائه شده‪ ،‬رضایت‬ ‫دارند‪ .‬برای تداوم این رضایتمندی ها در سال گذشته کمیته‬ ‫طراحی و توسعه محصول تشکیل شد‪ .‬کارشناسان ما طی‬ ‫مدت کوتاهــی برای ارتقای ســطح امنیــت‪ ،‬صرفه جویی‬ ‫اقتصادی و افزایش سقف انتقال وجه کاربران سامانه های‬ ‫الکترونیکی‪ ،‬تولید رمزیکبار مصرف بدون دســتگاه توکن‬ ‫(‪ )OTP‬را در بستر‪ USSD‬بانک ایجاد کردند‪ .‬سرویس شارژ‬ ‫کارت شــهروندی روی کارتخوان های جدید و چند منظوره‬ ‫فروشگاهی‪ ،‬سامانه جامع پذیره نویســی‪ ،‬افزایش سرمایه‬ ‫برای شــرکت ها و موسســات متقاضــی و یا پذیره نویســی‬ ‫پرداخــت لحظــه ای‪ ،‬ســامانه ریز تراکنــش کارتخــوان‬ ‫فروشگاهی‪ ،‬اینترنت بانک برای مشتریان حقوقی که ایجاد‬ ‫ تراکنش توسط شــخصیت های حقوقی را میسر می کند از‬ ‫جمله خدمات نوین بانک انصار به شمار می اید‪ .‬نمونه قابل‬ ‫ذکر از موفقیت ما در ارائه خدمات بانکداری الکترونیک‪ ،‬این‬ ‫است که بانک انصار در رقابت با دیگر سازمان ها در هفتمین‬ ‫همایش نظــام اداری الکترونیک کشــور‪ ،‬مقام نخســت‬ ‫بازار‬ ‫صنایع شیر ایران (پگاه) صادرکننده‬ ‫نمونه ملی صنعت غذا شد‬ ‫شــرکت صنایع شــیر ایران (پــگاه) برای ششــمین‬ ‫سال موفق به کســب عنوان صادرکننده نمونه ملی شد‪ .‬به‬ ‫گزارش روابط عمومی شــرکت صنایع شــیر ایران(پگاه)‪،‬‬ ‫این شــرکت برای ششمین ســال موفق به کســب عنوان‬ ‫صادرکننده نمونه ملی و دریافــت تندیس صادرکننده نمونه‬ ‫ملی شــد‪ .‬مهندس رومــی‪ ،‬مدیرعامل صنایع شــیر ایران‬ ‫یکی از استراتژی های تدوین شــده و اهداف صنایع شیر‬ ‫ایران را ارتقای صادرات محصــوالت لبنی به خصوص در‬ ‫شرایط پســاتحریم و باتوجه به رفع موانع تولید و صادرات‬ ‫با برداشته شدن تحریم ها دانست و افزود‪« :‬شرکت صنایع‬ ‫شیر ایران ضمن حفظ کیفیت و ارتقای کیفیت محصوالت‬ ‫با تمام توان در جهت افزایش صادرات غیر نفتی در راستای‬ ‫اهداف دولت تدبیر و امید تالش خواهد کرد‪ ».‬وی افزود‪:‬‬ ‫«صنایع شیر ایران با صادرات ‪ 120‬میلیون دالری در سال‬ ‫گذشته و با اتکاء بر کیفیت محصوالت و بهره گیری از توان‬ ‫سخت افزاری و نرم افزاری خانواده بزرگ پگاه این افتخار را‬ ‫دارد تا با شایســتگی محصوالت خود را به ‪ 24‬کشور جهان‬ ‫صادرات کرده و ضمن ارز اوری برای کشور موجب ارتقای‬ ‫برند و افزایش اعتماد به محصوالت صنعت غذا کشورمان‬ ‫ی در ادامه‬ ‫در کشورهای مختلف جهان شــده است‪ ».‬روم ‬ ‫ضمن اشــاره به رویکردهای دولت در کمــک به صادرات‬ ‫و صادرکنندگان نمونه خواســتار اولویت بندی شــرکت ها و‬ ‫صادرکنندگان در طرح های دولت و بانک ها شــد و گفت‪:‬‬ ‫«در واقع باید ترتیبی اتخاذ شــود که سودهای بانکی برای‬ ‫شرکت هایی که صادرکننده ممتاز و نمونه کشوری و استانی‬ ‫محسوب می شوند‪ ،‬متفاوت محاسبه شود‪ ».‬وی ضرورت‬ ‫حذف قوانین و مقررات دســت و پاگیر را خاطرنشان کرد و‬ ‫اظهار داشت‪« :‬برخی از سیاســت های تجاری که مزاحم‬ ‫اســت و توان رقابتی تولیدکننــدگان را در عرصه صادراتی‬ ‫تضعیف می کند‪ ،‬باید حذف شود‪ ».‬الزم به یاداوری است‬ ‫کهشرکت صنایعشیر ایران برای دومینسالپیاپیبه عنوان‬ ‫شرکت ســرامد در صنعت لبنی کشــور موفق به کسب لوح‬ ‫ی به مناسبت روز جهانی غذا در‬ ‫وتندیس شد‪ .‬طی مراســم ‬ ‫سالن اجالس سران کشورهای اسالمی که از سوی سازمان‬ ‫غذا و داروی وزارت بهداشــت‪ ،‬درمان و اموزش پزشــکی‬ ‫و کانون انجمن های صنفی صنایع غذایــی برگزار گردید‪،‬‬ ‫شرکت صنایع شیر ایران طی دوسال ‪ 93‬و‪ 94‬برای دومین‬ ‫بار موفق به اخذ تندیس شرکت سرامد صنایع لبنی از سوی‬ ‫برگزار کنندگان شــد‪ .‬همچنین در این مراسم شرکت های‬ ‫تحت پوشــش صنایع شــیر ایران موفق به کســب هشت‬ ‫نشان سیب سالمت شدند که عبارتند از شرکت پگاه فارس‬ ‫با ‪ 4‬نشان‪ ،‬شرکت پگاه اصفهان با ســه نشان و اذربایجان‬ ‫شرقی‪ 1‬نشان سالمت (سیب سبز) در مجموع هشت نشان‬ ‫اخذ شده را شامل می شوند‪ .‬در مجموع شرکت صنایع شیر‬ ‫ایران(پگاه) تا کنون موفق به اخذ ‪ 21‬نشان سیب سالمت‬ ‫شده است‪ .‬الزم به ذکر اســت شرکت پگاه گلپایگان در روز‬ ‫جهانی استاندارد‪ ،‬به عنوان واحد نمونه تولید ملی شناخته‬ ‫شد‪.‬‬ ‫اجرای طرح شجره طوبی‬ ‫در بانک مهر اقتصاد‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫مدیرعامل بانک مهر اقتصاد از اجرایی شــدن طرح‬ ‫شــجره طوبی در پایگاه های مقاومت بسیج سراسر کشور‬ ‫خبر داد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک مهر اقتصاد‪،‬‬ ‫سید ضیاء ایمانی – مدیرعامل بانک – در این رابطه گفت‪:‬‬ ‫«در راستای توسعه فرهنگ بانکداری اسالمی‪ ،‬ارزش ها‬ ‫و ماموریت های بانک در خصوص فرهنگسازی‪ ،‬تشویق‬ ‫و ترویج زندگی به سبک اســامی و کمک به اشاعه سنت‬ ‫نبوی قرض الحسنه و همچنین پاســخگویی به انتظارات‬ ‫بســیجیان‪ ،‬موضوع ایجاد صندوق های قرض الحســنه‬ ‫در قالب طرح شــجره طوبی توســط هیات مدیــره بانک‬ ‫تصویب شد‪».‬‬ ‫ایمانی افــزود‪« :‬در این طرح‪ ،‬بنیاد تعاون بســیج و‬ ‫پایگاه های مقاومــت‪ ،‬منابعی را نزد بانک ســپرده گذاری‬ ‫می نمایند و بانک مهر اقتصاد به میزان ‪ 200‬درصد سپرده‪،‬‬ ‫اعتبار اختصاص می دهد‪ ،‬میزان وام قرض الحسنه در این‬ ‫طرح بر اساس مبالغ مصوب با نرخ چهار درصد و در اقساط‬ ‫‪ 24‬ماهه به متقاضیان معرفی شده از سوی پایگاه ها مزبور‪،‬‬ ‫اعطا می شود‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک خاطر نشان کرد‪« :‬این طرح در اینده‬ ‫نزدیک از طریق تمامی شــعب بانک مهر اقتصاد سراسر‬ ‫کشور اجرایی خواهد شد‪».‬‬ ‫بازار‬ ‫پرداخت الکترونیک را به دست اورد‪.‬‬ ‫چه خدمات ممتاز دیگری ارائه داده اید؟‬ ‫بیان و معرفی کامل این خدمات به علت حجم زیاد‬ ‫غیرممکن است‪ .‬اما طرح برخی از انها در اینجا خالی از لطف‬ ‫نیست‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬گستردگی شعب در سراسر کشور با‬ ‫قابلیت های باالی خدمات رســانی به ویژه خدمات نوین و‬ ‫صرافی بانک در جهت نقل و انتقاالت ارز و پول و نیز صدور‬ ‫ضمانتنامه های تجاری میان تجار ایرانی و کشورهای جهان‬ ‫و نیز شرکت های ایرانی صادرکننده کاالها و خدمات‪ ،‬به این‬ ‫بانک مزیتی رقابتی بخشیده است‪ .‬در همین راستا‪ ،‬بانک‬ ‫تمهیداتی را فراهم کرده تا در اعتبارســنجی و تنزیل اسناد‬ ‫صادراتی صادرکنندگان تســهیل و تسریع شود‪ .‬یکی دیگر‬ ‫از خدمات ممتاز و پیشــتازانه ما در ســطح ملی پروژه کارت‬ ‫شهروندی بانک انصار برای سامانه حمل ونقل شهری است‬ ‫که از سال ‪ 87‬و برای نخستین بار در شهر شیراز راه اندازی‬ ‫گردید‪ .‬قلک دانش اموزی در حوزه مدیریت پول خُ رد را باید‬ ‫یک خدمت ممتاز در ســطح ملی دانســت که در همکاری‬ ‫تنگاتنگ با وزارت اموزش و پرورش صورت می گیرد و نوعی‬ ‫فرهنگ سازی برای کسب مهارت دانش اموزان در این حوزه‬ ‫به شــمار می اید‪ .‬اعطای ‪100‬میلیارد تومان تسهیالت به‬ ‫شرکت های دانش بنیان در سال‪ 1393‬خدمت دیگری است‬ ‫که نقش بانک انصار را در توســعه اقتصــاد دانش بنیان در‬ ‫کشور نشان می دهد‪ .‬این بانک با‪ 700‬شعبه و باجه بزرگترین‬ ‫شبکه بانک کامال خصوصی کشور است که امادگی دارد تا‬ ‫انواع خدمات را به مشتریان و متقاضیان ارائه دهد‪.‬‬ ‫مســئولیت های اجتماعــی بانــک در حــوزه‬ ‫فناوری هایالکترونیکبهچهنحوانجاممی شود؟‬ ‫طرح هزار میلیارد تومانی حاتــم را برای حمایت از‬ ‫تولید داخلی و تشویق جوانان به ازدواج در حوزه بانکداری‬ ‫الکترونیک سامان داده ایم‪ .‬حمایت مالی از برگزاری ده ها‬ ‫همایش شــامل اولین مســابقات طراحی صنعتــی ایران‪،‬‬ ‫هشتمینکنفرانسنظاماداریالکترونیکی‪،‬سومینسمینار‬ ‫شهرداری الکترونیکی و چهارمین سمینار امنیت اطالعات و‬ ‫دفاعسایبری‪،‬هوشمندسازیسامانه هایتاکسیرانیکشور‪،‬‬ ‫دهمین جشنواره پروژه های دانش اموزی تبیان با محوریت‬ ‫‪ ،IT‬سمینار تخصصی تحوالت دیجیتال در صنعت بانکداری‬ ‫و نظام های پرداخت‪ ،‬بخشی از اقدامات صورت گرفته طی‬ ‫شش ماهه سال جاری در حوزه مسئولیت اجتماعی و توسعه‬ ‫کاربــری فناوری های الکترونیک و فرهنگ ســازی مربوط‬ ‫به ان است‪.‬‬ ‫چــرا از فعالیت های صــورت گرفته در راســتای‬ ‫فرهنگســازی بانکــداری الکترونیــک و خدمات‬ ‫پرداخــت و همچنیــن همایــش و نمایشــگاه‬ ‫بین المللی تراکنش حمایت می کنید؟‬ ‫این اقدام ما در راستای تکمیل راهبردهای بانک‬ ‫صورت می گیرد که بــدون توجه به حوزه مســئولیت های‬ ‫اجتماعی قابل تحقق نیست‪ .‬بانک انصار این مسئولیت ها‬ ‫را تنها به اقدامات معمول در این حوزه محدود نکرده است‪.‬‬ ‫مدیریت ارشــد و تیم کارشناســی این بانک به نمایندگی از‬ ‫ســهامداران‪ ،‬مشــتریان و ذینفعان براین باورند که توسعه‬ ‫همه جانبه کشــور و به ویژه افزایش ظرفیت های رقابتی در‬ ‫سطح بین المللی یک رسالت و مســئولیت بزرگ اجتماعی‬ ‫است که بانک انصار به خاطر صبغه ارزشی اش مایل است‬ ‫ان را انجام دهد‪ .‬ما در کنار تعهداتمان نســبت به همدلی با‬ ‫اقشار نیازمند جامعه و مشارکت در امور خیریه و عام المنفعه‪،‬‬ ‫حمایــت از فعالیت های اقتصــادی را در راســتای ایجاد‪،‬‬ ‫تحکیموتوسعهاقتصادمقاومتیوتشکیلدولت الکترونیک‬ ‫الزم می دانیم و معتقدیم که گســترش تجارت الکترونیک‬ ‫و بانکــداری الکترونیــک موازی بــا اموزش شــهروندان ‬ ‫الکترونیک و فرهنگســازی برای اقدامات توسعه بخش با‬ ‫موفقیت ما در حوزه های تخصصی و رقابتی مالزمه دارد‪.‬‬ ‫‪83‬‬ ‫بازار‬ ‫هفتمین همایش تحول در نگاه دی‬ ‫برگزار شد‬ ‫هفتمین همایش تحول در نگاه دی (روسای شعب)‬ ‫با حضور مدیرعامل و مدیران ارشد بانک دی برگزار شد‪.‬‬ ‫به گــزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی در این‬ ‫همایــش دو روزه که با حضور روســای شــعب‪ ،‬معاونان و‬ ‫مدیران بانک برگزار شد‪ ،‬ضمن بررسی عملکرد شش ماهه‬ ‫نخست شعب سراسر کشــور بانک دی‪ ،‬برنامه های شش‬ ‫ماهه دوم بررسی و تببین شد‪.‬‬ ‫دکتر احمــد شــفیع زاده ـ مدیرعامل بانــک دی ـ در‬ ‫این همایش با اشــاره به تحوالت اقتصادی کشــور و ابراز‬ ‫امیدواری نســبت بــه رونق اقتصــادی با تدابیــر دولت به‬ ‫موضــوع کاهش نــرخ ســود بانکی اشــاره کــرد و گفت‪:‬‬ ‫«کاهش نرخ ســود بانکی اگر همراه با کاهــش نرخ تورم‬ ‫باشد امکان پذیر خواهد بود‪».‬‬ ‫وی تصریــح کــرد‪« :‬اگــر در کاهــش نــرخ ســود‬ ‫ســپرده های بانکی تنها به عامل کاهش نرخ ســود توجه‬ ‫شود و به سایر عوامل نظیر میزان سپرده قانونی‪ ،‬برداشت‬ ‫از منابع بانک مرکزی‪ ،‬بازار بین بانکی متوازن و مواردی از‬ ‫این دست توجه نشــود این کاهش به تنهایی نقش موثری‬ ‫در شرایط اقتصادی کشور نخواهد داشت‪».‬‬ ‫شــفیع زاده ادامــه داد‪« :‬عــاوه بــر ایــن بایــد‬ ‫فرهنگ ســازی مناســبی در این زمینه انجام شــود و اراده‬ ‫جمعی و انتظــارات معقول میان فعــاالن اقتصادی وجود‬ ‫داشته باشد‪».‬‬ ‫به گفته وی یکی از اســیب هایی که وجود دارد این‬ ‫اســت که فعاالن اقتصادی یــا ســازمان ها و بنگاه هایی‬ ‫که منابع اصلی پــول را در اختیار دارنــد‪ ،‬ان را در بانک ها‬ ‫ســرمایه گذاری می کنند و برای دریافت نرخ سود بیشتر با‬ ‫بانک ها چانه زنی می کنند‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی ادامه داد‪« :‬این درحالی است‬ ‫که اگر همه با هــم برای بهبــود اقتصاد‪ ،‬توســعه تولید و‬ ‫اشــتغالزایی تصمیم بگیریم می توان نرخ سود سپرده ها و‬ ‫تسهیالت را به راحتی کاهش داد تا تولید توجیه اقتصادی‬ ‫یابد ولی اگر در این زمینه تنها انتظار از بانک ها باشد دچار‬ ‫اسیب می شویم‪».‬‬ ‫وی اظهار امیدواری کرد که بــا تدابیر در نظر گرفته‬ ‫شده بتوان تحرک بیشتری در اقتصاد ایجاد کرد تا خروج از‬ ‫رکود با شرایط بهتری انجام شود‪.‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی همچنین درباره برنامه های بانک‬ ‫برای برطرف کردن چالش کمبود تقاضا در بازار اظهار کرد‪:‬‬ ‫«برنامه ها به گونه ای تنظیم شــده اند که بتوانیم به ویژه از‬ ‫صادرات غیرنفتی حمایت کنیم‪ ،‬هرچند همواره این رویکرد‬ ‫تقویت شده و برهمین اساس همکاری مناسبی با صندوق‬ ‫ضمانت صادرات داریم‪».‬‬ ‫شــفیع زاده همچنیــن در ادامه این همایــش با ابراز‬ ‫رضایت از عملکرد روسای شعب و فعالیت انها در چارچوب‬ ‫برنامه های ابالغی تصریح کرد‪« :‬معدل عملکرد شعب به‬ ‫نســبت راضی کننده اســت اما نتیجه نهایی در پایان سال‬ ‫مشخص خواهد شد و این تالش بیشتری را می طلبد‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه از روســای شــعب انتظــارات زیاد‬ ‫است‪ ،‬اهتمام بیشــتر روســای شــعب و توجه انها به امر‬ ‫مشتری مداری را خواستار شد‪.‬‬ ‫شفیع زاده مدیریت اقتصادی شعب را مورد تاکید قرار‬ ‫داد و گفت‪« :‬مدیریت اقتصادی شــعبه هم به جذب منابع‬ ‫معطوف است و هم تخصیص منابع‪ .‬مدیریت این موضوع‬ ‫از حداقل انتظاراتی است که ما از روسای شعب و همکاران‬ ‫انها داریم‪».‬‬ ‫در ادامه ایــن همایش معاونــان و مدیــران ادارات‬ ‫مســتقل ضمن ارائــه برنامه های خــود‪ ،‬چارچــوب کلی‬ ‫فعالیت های بانک در شش ماهه دوم سال را تبیین کردند‪.‬‬ ‫برگزاری مراسم سوگواری‬ ‫اباعبدالله الحسین(ع)‬ ‫در موسسه اعتباری کوثر‬ ‫بازار‬ ‫‪84‬‬ ‫مثلث | شماره ‪284‬‬ ‫کتاب «مجموعه قوانین و مقررات نظام پولی‬ ‫و بانکی» با حمایت بانک دی منتشر شد‬ ‫کتاب «مجموعــه قوانیــن و مقررات نظــام پولی و‬ ‫بانکــی» که کتابــی مرجع و کامــل در صنعــت بانکداری‬ ‫محسوب می شود با حمایت بانک دی منتشر شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی بانک دی‪ ،‬اگاهی‬ ‫و دسترســی تصمیم گیران‪ ،‬مدیران و کارشناسان فعال در‬ ‫صنعت بانکی بــه مجموعه کامل و منســجمی از قوانین‪،‬‬ ‫مقــررات و ضوابط مرتبط بــا ماموریت های نظــام پولی و‬ ‫بانکی کشور‪ ،‬می تواند زمینه ساز استفاده از توانمندی ها‪،‬‬ ‫پتانسیل ها و به اشتراک گذاری دانش بانکداری در جهت‬ ‫کاهش خطاهــای تصمیم گیری و اســتفاده حداکثری از‬ ‫تمامی ظرفیت های این صنعت شود‪.‬‬ ‫با توجه به اهمیت انتشار کتابی مرجع که در برگیرنده‬ ‫ایــن موضوعــات باشــد؛ بانــک دی همزمان بــا فرمان‬ ‫مقام معظم رهبــری (مدظله العالی) و ابالغ ان از ســوی‬ ‫رئیس جمهور در زمینــه تدوین برنامه جامــع اصالح نظام‬ ‫بانکی با همکاری پژوهشکده پولی و بانکی نسبت به حمایت‬ ‫از انتشــار کتاب «مجموعه قوانین و مقررات نظام پولی و‬ ‫بانکی » اقدام کرد‪.‬‬ ‫این کتاب تالش دارد تا با بررســی اســناد باالدست‬ ‫ناظر بر ماموریت های نظام پولی و بانکی‪ ،‬ارکان و ساختار‬ ‫نظام پولی و بانکی؛ قوانین‪ ،‬مقررات و سیاست های مرتبط‬ ‫امکان درک و شناخت بهتر فضای صنعت بانکداری را برای‬ ‫دست اندرکاران این حوزه فراهم اورد‪.‬‬ ‫کتاب مجموعه قوانین و مقررات نظام پولی و بانکی‬ ‫تدوین و تنقیح سعید جاللی در ‪ 792‬صفحه و شمارگان هزار‬ ‫نسخه در اختیار عالقه مندان قرار گرفته است‬ ‫مراســم عزاداری و سوگواری سی دو ســاالر شهیدان‬ ‫حضرت ابا عبدالله الحسین (علیه السالم) و یاران باوفایش‬ ‫در موسسه اعتباری کوثر برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسسه اعتباری کوثر‪ ،‬این‬ ‫مراسم که از روز چهارشنبه ‪ 23‬مهرماه با حضور دکتر رضایی‬ ‫مدیرعامل‪ ،‬معاونین‪ ،‬مدیران و کارکنان در محل نمازخانه‬ ‫ســاختمان مرکزی موسســه اعتباری کوثر اغاز شد تا روز‬ ‫دوشنبه ‪ 08/04‬برقرار است؛ همچنین این مراسم باشکوه‬ ‫همزمان در محل سرپرســتی اســتان ها در سراسر کشور‬ ‫برگزار می شود‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬عاشــقان اباعبدالله الحسین‬ ‫(علیه الســام) و عزاداران حسینی در موسســه اعتباری‬ ‫کوثر پس از اقامــه نماز جماعــت ظهر و عصر بــا اجرای‬ ‫مراسم سخنرانی توسط خطیب ارجمند‪ ،‬حجت االسالم و‬ ‫المسلمین خدام حسینی و قرائت زیارت عاشورا‪ ،‬سینه زنی و‬ ‫برپایی دسته عزاداری توسط مدیران‪ ،‬کارکنان شعب استان‬ ‫تهران و با حضــور مدیران معاونت اقتصــادی مظلومیت‬ ‫ســاالر شــهیدان حضرت امام حســین (علیه الســام) و‬ ‫یــاران باوفایش را گرامی داشــتند و بر ادامه راه شــهدای‬ ‫کربال تاکید کردنــد‪ .‬از ارزنده‏ترین اثــار و برکات مجالس‬ ‫عزادارى و گریه بر ابا عبدالله حســین (علیه السالم) حفظ‬ ‫رمز نهضت حســینى اســت و تشــکیل مجالس عزادارى‬ ‫امام حسین(علیه الســام)‪ ،‬نه تنها اساس مکتب را حفظ‬ ‫کرده و مى‏کند بلکه به عالوه ســبب ان شــد که شیعیان با‬ ‫حضور در این مجالس از واالترین تربیت اسالمى برخوردار‬ ‫شده و در جهت حسینى شدن رشد و پرورش یابند‬