روزنامه صمت شماره 299

‫دردسرهای‬ ‫سوغاتپاریس‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و نود و نه‪17/‬بهمن ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫مثلث در پروندهای ویژه‬ ‫نقدهابهقراردادهای‬ ‫روحانی با غرب را‬ ‫بررسی کرده است‬ ‫پروژه هاشمی‬ ‫چرا هاشمیرفسنجانیچنین بیپروا سخنمیگوید؟‬ ‫برخی اصالحطلبان بهجای همراهی با هاشمی به انتقاد از‬ ‫صحبتهای او پرداختند ‪ /‬برخیکارشناسان‪ ،‬همراهی‬ ‫کردن و خالینکردن پشت سیدحسن خمینی را‬ ‫دلیل صحبتهای هاشمی میدانند ‪ /‬ایجاد فضای‬ ‫دوقطبی و جلوگیری از ورود برخی نامزدها‬ ‫به خبرگان شاید از اهداف هاشمی باشد‬ ‫در میانه ماراتن‬ ‫درجشنوارهفیلمفجر‬ ‫چهمیگذرد؟‬ ‫خاطرات علم را در‬ ‫واکنش به خاطرات‬ ‫فردوست ساختند‬ ‫بررسی ابعاد شخصیتی‬ ‫فردوست درگفتوگو با‬ ‫عبدالله شهبازی‬ ‫تالش برای حفظ پیمان‬ ‫دلیل موضعگیری روحانی درباره‬ ‫شورای نگهبان چیست؟‬ ‫عربستان‬ ‫کارشکنیمیکند‬ ‫ایا مذاکرات صلح سوریه‬ ‫بهنتیجهمیرسد؟‬ ‫پیروزیمحافظهکاران‬ ‫مثلث‪ ،‬دور اول رقابتهای‬ ‫درونحزبیانتخابات امریکا را‬ ‫بررسیکرده است‬ ‫هفته نامه سیاسی‪ ،‬فرهنگی با رویکرد خبری‪ ،‬تحلیلی‬ ‫صاحب امتیاز و مدیر مسئول‪ :‬مصطفی اجورلو‬ ‫سردبیر‪ :‬سعید اجورلو‬ ‫دهه فجر مبارک باد‬ ‫حفظپیروزی؛مشکل‏ترازپیروزی‬ ‫فتح یک کشــوری یا شکست یک قدرت‬ ‫ِ‬ ‫اشــکال بعد‬ ‫بزرگ خیلی عظمــت دارد‪ ،‬لکن‬ ‫فتح و بعــد از پیروزی بیشــتر از اشــکال خود‬ ‫پیروزی اســت‪ .‬در خــود پیروزی دســتجات‬ ‫مختلفی که در یک کشور هستند‪ ،‬ولو مخالف‬ ‫باشــد با ان مقصــدی که ملــت و عموم ملت‬ ‫ِ‬ ‫مخالف او باشــد‪ ،‬یا اظهار‬ ‫می‏خواهند‪ ،‬و لــو‬ ‫مخالفت نمی‏کند؛ یا اگر عاقل باشد موافقت‬ ‫هم می‏کند؛ چنانچــه دیدید کــه در این موج‬ ‫عظیمی که در ایران برخاست ان وقتها مخالف‬ ‫ظاهرینداشتیم؛البتهمخالفواقعیداشتیم‪،‬‬ ‫لکن ان مخالفتهای واقعی در ان وقت متوقف‬ ‫شــده بود؛ از این جهت‪ ،‬پیروزی اسانتر بود از‬ ‫حفظ پیروزی‪ ،‬بعد از اینکه شما پیروز شدید و ملت پیروز شد‪،‬‬ ‫دستجات مختلفی که می‏خواســتند بهره‏برداری بکنند و با‬ ‫شماها یک راه را نداشتند شروع کردند به اظهار وجود کردن؛‬ ‫و گاهی هم پیروزی را به خودشان نسبت دادند‪ .‬این مخالف‬ ‫ان چیزهایی است که ما در عین می‏بینیم‪.‬‬ ‫بلکه علم اقتضــای این را می‏کند که بعــد از اینکه یک‬ ‫ملتی پیروز هم شــدند‪ ،‬به واســطۀ اینکه قشرهای مختلف‬ ‫مقاصد مختلــف دارند‪ ،‬بعد از پیروزی شــروع بــه مخالفت‬ ‫می‏کنند‪ .‬ما دیدیم این معنا راکه بعد از اینکه ملت ایران پیروز‬ ‫شــد‪ ،‬ان جبهه‏ها و ان گروههایی که در ان وقت مخالفتی‬ ‫نمی‏کردند بعد از پیروزی‪ ،‬برای بهره‏داری و برای اینکه این‬ ‫مســئلۀ معجزه‏امیز را هرکدام به خودشــان نســبت بدهند‪،‬‬ ‫انها به مخالفت برخاستند‪ .‬در کردســتان دمکراتها حساب‬ ‫می‏کردند که ما دخالت داشتیم در پیروزی و ما باید االن چه‬ ‫‪8- 13‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫بایدمقابلجریانغیرانقالبیداخلنظامایستاد‬ ‫درسجمهوریاسالمیبهدشمنان‬ ‫حلبدرانتظارمعادالتجدید‬ ‫کمپینجهانیحجاب‬ ‫‪14- 19‬‬ ‫گفتارها‬ ‫رمزگشاییازپویاییانقالباسالمی‬ ‫تجربهقبلیراتکرارنکنید‬ ‫پیروزیمحافظه کاران‬ ‫شکستپوپولیسم‬ ‫‪20- 25‬‬ ‫فکرنو‬ ‫کسیازمنحمایتنکرد‬ ‫جامعه شناسیسیاسیپارلمان‬ ‫شوقانتظار‬ ‫فیلم هایسیاسی‬ ‫تحریریه‪:‬‬ ‫مثلث؛هفتهنامه ایخبری‪،‬تحلیلیاستکهسعیداردروایتیمنصفانهوعادالنه‬ ‫از واقعیت ها ارائه دهد‪ .‬نامش تمثیل و اشــاره ای است به سه ضلع استقالل‪،‬‬ ‫ازادی و جمهوری اسالمی‪ .‬مرامش تقویت گفتمان انقالب اسالمی‪ ،‬چارچوبش‬ ‫اسالم‪ ،‬انقالب‪ ،‬امام و رهبری‪ ،‬ارمانش گســترش و سیادت اسالم خواهی در‬ ‫سراسر جهان و عزت مسلمانان‪ ،‬توسعه و پیشرفت ایران اسالمی و رفاه مردم‬ ‫شریف ایران و رونق گرفتن عدالت‪ .‬مرزش رواداری و تالیف قلوب اهالی انقالب‬ ‫و ایستادگی در برابر مقابالن گفتمانی و عملی نظام و سیاق و مشرب مان نجابت‬ ‫قلم و روزنامه نگاری مومنانه و تالش در جهت رونق گرفتن سنت گفت وگو میان‬ ‫فرهیختگانونخبگانکشوراست‪.‬امیدواریمکهدرروایت مانصادق‪،‬برمرام مان‬ ‫مستمر و دائم‪ ،‬بر چارچوب مان مستقر‪ ،‬بر ارمان مان مومن‪ ،‬بر مرزهایمان مراقب‬ ‫و هوشیار و بر سیاق مان استوار بمانیم‪.‬‬ ‫دبیرتحریریه‪ :‬مصطفیصادقی‬ ‫سیاست‪ :‬مصطفی صادقی(دبیر)‪ -‬علی حاجی ناصری‪ -‬امیدکرمانی ها‬ ‫حنیف غفاری‪ -‬داوود حشمتی‬ ‫فرهنگ و اقتصاد‪ :‬علیرضا بهرامی(دبیر) ‪ -‬فاطمه کریمخان‬ ‫سارا میرشجاعی ‪ -‬شیما غفاری ‪ -‬مسعود نجفی ‪ -‬محمدصادق لواسانی‬ ‫تاریخ و گفتارها‪ :‬مصطفی شوقی(دبیر)‪ -‬زهیر توکلی ‪ -‬حمید عزیزی‬ ‫بین الملل ‪ :‬سعیده سادات فهری (دبیر)‬ ‫دیدار‪ :‬افشین خماند(دبیر)‬ ‫ورزش‪ :‬مهدی ربوشه (دبیر)‬ ‫جامعه شناسی‪ :‬علی حاجی ناصری (دبیر)‬ ‫بازار‪ :‬محمد شکراللهی (دبیر)‬ ‫مشاور هنری ‪ :‬نیما ملک نیازی ‬ ‫بکنیم‪ .‬و در جاهای دیگر گروههای مختلف‪ ،‬چه گروههایی‬ ‫که در تهران بودند و چه گروههایی که پخش بودند در همۀ‬ ‫ایران‪ ،‬انها هم بپاخاســتند و مخالفت کردنــد‪ ،‬و ان وحدت‬ ‫کلمه را شکســتند‪ .‬به امید اینکه ما عمل کردیــم و ما پیروز‬ ‫شــدیم و ما بهره‏برداری باید بکنیم‪ ،‬هر کــدام به خیال این‬ ‫افتادند که باید ما از بین ببریم دیگران را و ما باشــیم‪ .‬و این‬ ‫برای این است که اشــخاصی که در ان وقت یا گروههایی‬ ‫که در ان وقــت اظهار وجود نمی‏توانســتند بکنند‪ ،‬برای ان‬ ‫موج بزرگ‪ ،‬یــا نمی‏خواســتند بکنند‪ ،‬برای اینکــه ان رژیم‬ ‫ساقط بشود‪ ،‬بعدازاینکه پیروز شد ملت‪ ،‬هر طایفه‏ای سربلند‬ ‫کرد و پیروزی رابه‏اســم خودش می‏خواست ثبت بکند‪.‬یک‬ ‫دسته‏ای می‏گفتند که مابودیم‏که قیام کردیم!در همین دو‬ ‫روزه‪ ،‬در روزنامــه‏ای بود یا در خبرگزاریهــای خارجی بود که‬ ‫این پیروزی را کمونیســتها به دســت اوردند!این برای این‬ ‫است که بهره‏بردارها و میوه‏چینها در بین ملت پخش‬ ‫هســتند و خودشــان کنار می‏نشــینند و نظر می‏کنند‬ ‫ببینند کی پیروز شد؛ چنانچه جمهوری اسالمی پیروز‬ ‫شد؛اینها بیایند بگویند که ما بودیم که این جمهوری‬ ‫اسالمیرادرستکردیم‪.‬وچنانچهاجانبپیروزشدند؛‬ ‫بگویندکه ما بودیم که این پیروزی رابرای شما تحصیل‬ ‫کردیم‪.‬اگر شــرق پیروز شــد؛بگویند ما کمونیســت‬ ‫حقیقی هســتیم!اگرغرب پیروز شــد؛ بگویند که ما‬ ‫شبیه کمونیست بودیم؛و با شما موافق بودیم! وقتی‬ ‫که پیروزی حاصل می‏شود‪ ،‬هم برای اینکه این نقش‬ ‫بزر ِ‬ ‫گیپیروزیراهرطایفه‏ایبرایخودشانثبتکنند‪،‬‬ ‫و هم برای اینکه این‏بهره‏هایی‏که پیروزی پیدا می‏کند‬ ‫و ان پیامدهایی که دنبال پیروزی است برای خودشان‬ ‫ثبت کنند و بهره‏جویی کنند‪ ،‬به مخالفت می‏ایستند‪.‬‬ ‫گرافیک و صفحه ارایی‪ :‬فاطمه قنائی ‪ -‬علی اجورلو‬ ‫و افشین جم‬ ‫پردازش تصاویر‪ :‬هومن سلیمیان‬ ‫عکس‪ :‬امیر طالیی کیوان‪ -‬عدنان جعفری و محمد برنو‬ ‫ویرایش‪ :‬ژیال شاکری ‪ -‬امیر عزیزی و نرگس حاجیلو‬ ‫حروفچینی‪ :‬داود حشمتی‬ ‫مدیر مالی‪ :‬محمد پالیزدار‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬محمد شکراللهی‬ ‫بازرگانی و بازاریابی‪ :‬محمدعلیاجورلو‬ ‫امور اداری‪ :‬علیرضا اسدالهی‬ ‫انفورماتیک‪ :‬شهرام زحمتی‬ ‫ناظر چاپ‪ :‬بابک اسکندرنیا‬ ‫با تشکر از‪ :‬دکتراسماعیل تبار ‪-‬دکترایت الهابراهیمی‪-‬سیدضیاءایمانی‬ ‫حسین زندی ‪ -‬احمد طالیی ‪ -‬مهندس صدوقی ‪ -‬حسین مجاهدی ‪ -‬حاج اقاتوکلی‬ ‫هادیانباردار‪ -‬منصور شیخ االسالمی‪ -‬دکتر زارعیان ‪ -‬علیرضا حسن زاده‬ ‫سیدحمیدخالقی‬ ‫‪26- 41‬‬ ‫سیاست‬ ‫پروژه هاشمی‬ ‫هاشمی در خبرگان نمی تواند لیست بدهد‬ ‫تالش برای حفظ پیمان‬ ‫امان از چرب زبانان‬ ‫‪42-51‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫دردسرهای سوغات پاریس‬ ‫روحانی چه قراردادهایی با غربی ها امضا کرد؟‬ ‫مالحظات ارتباط با غرب‬ ‫تعامل سازنده‬ ‫‪52-59‬‬ ‫بینالملل‬ ‫پروژه صلح‬ ‫پایان تروریسم وارداتی‬ ‫پایان تروریسم وارداتی‬ ‫قربانی موقعیت ممتاز‬ ‫طراح جلد‪ :‬مصطفی مرادی‬ ‫عکس جلد‪ :‬امیر طالیی کیوان‬ ‫دردسرهای‬ ‫سوغاتپاریس‬ ‫هفتهنامهخبری‪،‬تحلیلی‪ /‬سال ششم‪ /‬شماره دویست و نود و نه‪17/‬بهمن ‪ 88 /1394‬صفحه‪5000/‬تومان‬ ‫پروژه هاشمی‬ ‫چرا هاشمیرفسنجانیچنین بیپروا سخنمیگوید؟‬ ‫برخی اصالحطلبان بهجای همراهی با هاشمی به انتقاد از‬ ‫صحبتهای او پرداختند ‪ /‬برخیکارشناسان‪ ،‬همراهی‬ ‫کردن و خالینکردن پشت سیدحسن خمینی را‬ ‫دلیل صحبتهای هاشمی میدانند ‪ /‬ایجاد فضای‬ ‫دوقطبی و جلوگیری از ورود برخی نامزدها‬ ‫به خبرگان شاید از اهداف هاشمی باشد‬ ‫سازمان اگهی ها‪ :‬تلفن‪0919 - 2341774 :‬‬ ‫چاپ‪ :‬هنر سرزمین سبز ‪ -‬پردازش تصویر رایان‬ ‫توزیع‪ :‬نشر گستر امروز‬ ‫نشانی ‪ :‬تهران‪ ،‬خیابان شهید عباسپور(توانیر)‪ ،‬خیابان نظامی گنجوی‪ ،‬کوچه پناه‪،‬‬ ‫پالک ‪19‬‬ ‫تلفن ‪88198280 :‬‬ ‫مثلث در پروندهای ویژه‬ ‫نقدهابهقراردادهای‬ ‫روحانی با غرب را‬ ‫بررسی کرده است‬ ‫خاطرات علم را در‬ ‫واکنش به خاطرات‬ ‫فردوست ساختند‬ ‫بررسی ابعاد شخصیتی‬ ‫فردوست درگفتوگو با‬ ‫عبدالله شهبازی‬ ‫تالش برای حفظ پیمان‬ ‫دلیل موضعگیری روحانی درباره‬ ‫شورای نگهبان چیست؟‬ ‫عربستان‬ ‫کارشکنیمیکند‬ ‫ایا مذاکرات صلح سوریه‬ ‫بهنتیجهمیرسد؟‬ ‫پیروزیمحافظهکاران‬ ‫مثلث‪ ،‬دور اول رقابتهای‬ ‫درونحزبیانتخابات امریکا را‬ ‫بررسیکرده است‬ ‫در میانه ماراتن‬ ‫درجشنوارهفیلمفجر‬ ‫چهمیگذرد؟‬ ‫شماره پیامک‪3000411711 :‬‬ ‫کا ِر خدا‬ ‫خبرنامه‬ ‫هفته گذشته سردار فدوی‪ ،‬فرمانده نیروی دریایی سپاه و تنی‬ ‫چند از فرماندهان نیروی دریایی که در دستگیری تفنگداران دریایی‬ ‫امریکا نقش داشتند‪ ،‬از دست رهبر معظم انقالب نشان فتح دریافت‬ ‫کردند‪ .‬اقدام شجاعانه پاسداران انقالب اسالمی بازتاب های زیادی‬ ‫در دنیا داشته است‪.‬‬ ‫رهبرمعظمانقالباسالمیدردیداراعضای‬ ‫دبیرخانهشورایعالیامنیتملی‪:‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪8‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫بایدمقابلجریانغیرانقالبی‬ ‫داخلنظامایستاد‬ ‫حضــرت ایت الله خامنــه ای‪ ،‬رهبر معظــم انقالب‬ ‫اســامی هفته گذشــته در دیدار امیر دریابان شمخانی‪،‬‬ ‫دبیر شــورای عالی امنیت ملــی و معاونان و کارشناســان‬ ‫دبیرخانه شورا‪ ،‬با اشاره به پیچیدگی و ابعاد مختلف مقوله‬ ‫«امنیت» در دنیــای امروز‪ ،‬وظیفه شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی را تصمیم گیــری در چارچوب نگاه کالن و چند ُبعدی‬ ‫به مقوله امنیت و وظیفه مهم دبیرخانه را «تصمیم سازی»‬ ‫برای ایجاد مسیر صحیح «تصمیم گیری» در شورای عالی‬ ‫امنیت ملی خواندند و تاکید کردند‪« :‬برای انکه دبیرخانه‬ ‫نقش بســیار مهم تصمیم ســازی را به درســتی و به خوبی‬ ‫انجام دهد‪ ،‬باید فضای حاکم بر دبیرخانه شــورای عالی‬ ‫امنیت ملی و جهت گیری های ان‪ ،‬کامال منطبق بر «تفکر‬ ‫صحیح و خالص انقالبی و حزب اللهی» باشد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اســامی با تاکید بر اینکه امنیت یکی‬ ‫از حیاتی ترین نیازهای جامعه است و بر همین اساس در‬ ‫قران کریم بارها به ان اشاره شده است‪ ،‬افزودند‪« :‬امروز‬ ‫مقولــه امنیت از یــک موضــوع نظامــی و امنیتی صرف‬ ‫خارج شــده و دارای ابعاد اقتصادی‪ ،‬معیشتی‪ ،‬فرهنگی‪،‬‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬روانی و اخالقی است‪».‬‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنه ای وظیفه اصلی شــورای‬ ‫عالی امنیت ملی را نگاه جامع به مقولــه امنیت و با در نظر‬ ‫گرفتن همه ابعاد ان‪ ،‬خواندند و گفتند‪« :‬دبیرخانه شــورا‬ ‫باید وظیفه مهم تصمیم سازی را به گونه ای انجام دهد که‬ ‫تصمیم گیری های شورای عالی امنیت ملی در چارچوب‬ ‫نگاه صحیح و چند ُبعدی به مقوله امنیت باشد‪».‬‬ ‫ایشــان با اشــاره به فعالیت های مختلف دبیرخانه‬ ‫شــورای عالی امنیت ملی‪ ،‬خاطرنشــان کردنــد‪« :‬انجام‬ ‫صحیح نقش تصمیم سازی دبیرخانه منوط به حاکم بودن‬ ‫«فضای صددرصد انقالبی» در این نهاد اســت زیرا اگر‬ ‫جهت گیری های زاویه دار با انقالب اسالمی در دبیرخانه‬ ‫شورای عالی امنیت ملی تاثیرگذار شــود‪ ،‬نتیجه مطلوب‬ ‫ به دست نخواهد امد‪».‬‬ ‫رهبر انقــاب با تاکیــد بــر اینکــه «جهت گیری و‬ ‫گرایش های انقالبی»‪ ،‬توهمات و کلیات محض نیستند‪،‬‬ ‫افزودند‪« :‬گرایش ها و جهت گیری های انقالبی‪ ،‬واقعی‬ ‫و کامال روشــن و واضح و مبتنی بر بیانــات امام رحمه الله‬ ‫است‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای با اشــاره به تالش برخی‬ ‫برای جابه جایــی خطوط اصلی و روشــن انقــاب تاکید‬ ‫کردند‪« :‬امام رحمه الله «مظهر انقالب اســامی» است‬ ‫و بر همین اساس‪ ،‬بیانات ایشــان که در ده ها جلد کتاب‬ ‫مدون شده‪« ،‬مبانی انقالب» است‪».‬‬ ‫ایشان موارد تکرارشــونده در بیانات امام رحمه الله‬ ‫را «خطوط اساســی و اصول انقالب اســامی» خواندند‬ ‫و گفتند‪« :‬براســاس ســخنان امام رحمه اللــه‪ ،‬موضوع‬ ‫«مردم»‪« ،‬استقالل کشور»‪« ،‬تدین و پایبندی به مبانی‬ ‫اســامی»‪« ،‬مبارزه با اســتکبار و زورگویی»‪« ،‬مســاله‬ ‫فلســطین»‪« ،‬موضــوع معیشــت مــردم»و «توجــه به‬ ‫مستضعفین و رفع فقر»‪ ،‬خطوط اصلی انقالب هستند که‬ ‫از ترکیب انها «هندسه انقالب» به دست می اید‪».‬‬ ‫رهبر انقالب با تاکید بر اینکه تصمیم های شــورای‬ ‫عالی امنیت ملی باید در چارچــوب خطوط اصلی انقالب‬ ‫باشد‪ ،‬خاطرنشــان کردند‪« :‬باید در شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی و دبیرخانه این شورا‪« ،‬تفکر انقالبی صحیح و خالص‬ ‫حزب اللهی» حاکم باشد‪».‬‬ ‫حضرت ایت اللــه خامنــه ای افزودنــد‪« :‬از همان‬ ‫ابتدای پیروزی انقالب اســامی‪ ،‬برخی تفکر انقالبی را‬ ‫قبول نداشتند و برخی هم با اینکه در داخل نظام بودند اما‬ ‫اعتقادی به مبارزه با استکبار نداشتند که باید در مقابل این‬ ‫جریان ایستاد‪».‬‬ ‫رهبر انقالب اســامی با تاکید بر اینکه در ‪۳۷‬ســال‬ ‫گذشته‪ ،‬همواره مبارزه وجود داشته است‪ ،‬گفتند‪« :‬البته‬ ‫امروز به واســطه شــیوه های جدیــد و پیچیده دشــمن‪،‬‬ ‫همچون موضوع فضای ســایبری و تاثیــرات فرهنگی‪،‬‬ ‫اعتقادی‪ ،‬اجتماعی و ضدامنیتی ان‪ ،‬این مبارزه سخت تر‬ ‫و حساس تر شده است‪».‬‬ ‫حضرت ایت الله خامنه ای‪ ،‬با اشــاره بــه تاثیر ارام و‬ ‫بی ســروصدای شــیوه های جدید در «امنیت زیرپوستی‬ ‫جامعه» خاطرنشــان کردند‪« :‬شــورای عالی امنیت ملی‬ ‫باید به همه این مســائل در بخش های مختلف رسیدگی‬ ‫و تصمیم گیری کنــد و بر همین اســاس دبیرخانه شــورا‬ ‫نیز باید با اندیشــه کارامــد و تالش خســتگی ناپذیر و کار‬ ‫کارشناسی مبتنی بر تفکر انقالبی‪ ،‬تصمیم سازی صحیح‬ ‫را برای مقابله با شــیوه های پیچیده و جدیــد ضدامنیتی‬ ‫انجام دهد‪».‬ایشان در پایان ســخنان خود‪ ،‬امیر دریابان‬ ‫شــمخانی را در ردیف یادگاران بســیار خوب دوران دفاع‬ ‫مقدس خواندند و از زحمات و تالش های دبیرخانه شــورا‬ ‫در تهیه گزارش هــای کاربردی و بهنــگام در موضوعات‬ ‫مختلف قدردانی کردند‪.‬‬ ‫پیــش از ســخنان رهبــر انقــاب اســامی‪ ،‬اقای‬ ‫شمخانی‪ ،‬دبیر شورای عالی امنیت ملی‪ ،‬با بیان گزارشی از‬ ‫فعالیت های دبیرخانه‪« ،‬سیاست گذاری»‪« ،‬هماهنگی»‬ ‫و «نظارت» را ســه ماموریت اصلی شــورای عالی امنیت‬ ‫ملی دانست و گفت‪« :‬دبیرخانه شورا‪ ،‬حمایت و پشتیبانی‬ ‫تخصصی از تصمیمات شورای عالی امنیت ملی را برعهده‬ ‫دارد و ایــن ظرفیت همواره باید در خدمت سیاســت های‬ ‫کالن نظام و رهبری باشد و ارتقا یابد‪».‬‬ ‫درس جمهوری اسالمی‬ ‫به دشمنان‬ ‫فرمانده شجاع‬ ‫سردار فدوی نشان فتح دریافت کرد‬ ‫‪ 30‬اصولگرای پایتخت‬ ‫ویژگی هایفهرستاصولگرایانچیست؟‬ ‫شکسته شدن محاصره‬ ‫دو شهرک شیعه‬ ‫ن‬ ‫ظر‬ ‫مثل‬ ‫ث‬ ‫‪ l‬انتخاب نادرست‬ ‫بعد از رایزنی ها و جلسات متعدد‪ ،‬فهرست انتخاباتی‬ ‫اصولگرایان برای انتخابات مجلس دهم منتشر شد‪.‬‬ ‫در فهرســت انتخاباتــی اصولگرایــان ‪ 9‬نفــر از‬ ‫اقتصاددانان‪ ،‬هشــت نفــر از وزرا یا معاونــان دولت های‬ ‫پیشین‪ ،‬هشــت نفر با سابقه ‪ 12‬ســال نمایندگی مجلس‪،‬‬ ‫شــش نفر از بانوان‪ ،‬شــش نفــر از جوانان و چهــار نفر از‬ ‫روحانیون حضور دارند‪ .‬این فهرســت را می تــوان به این‬ ‫شکل دسته بندی کرد‪:‬‬ ‫پایداری و یکتا‪ -۱ :‬مسعود میرکاظمی ‪ -۲‬سیدمحمود‬ ‫نبویان ‪ -۳‬مرتضی اقا تهرانی ‪-۴‬زهره طبیب زاده ‪ -۵‬فاطمه‬ ‫الیا ‪-۶‬محمد ســلیمانی ‪ -7‬محمد ناظمی اردکانی ‪ -8‬پرویز‬ ‫داودی ‪ /‬رزمنــدگان‪ -۱ :‬مجتبی رحماندوســت ‪ -۲‬مهرداد‬ ‫بذرپــاش ‪ -۳‬قریشــی ‪ -۴‬عبدالملکی ‪ -۵‬محمــد کوثری‪/‬‬ ‫رهپویــان و ایثارگــران (تحولخواهــان)‪-۱ :‬غالمعلــی‬ ‫حدادعادل ‪-۲‬علیرضا زاکانی‪ -۳‬لطف الله فروزنده‪ -۴‬الیاس‬ ‫نادران ‪ -۵‬احمــد توکلی ‪ -۶‬زهره الهیان ‪ -۷‬عامری(اســتاد‬ ‫دانشــگاه امیرکبیــر)‪ /‬جبهه پیــروان خط امــام و رهبری‪:‬‬ ‫‪ -۱‬فاطمــه رهبر (ســنتی)‪ -۲‬اللــه افتخاری (ســنتی) ‪-۳‬‬ ‫یحیی ال اسحاق (سنتی)‪ -۴‬سید مهدی جوالیی (سنتی)‬ ‫‪ -۵‬مرضیه وحید دستجردی (ســنتی) ‪ -۶‬پرچمی (سنتی)‬ ‫‪-۷‬سید محمد حسن ابوترابی فرد (روحانیت) ‪-۸‬غالمرضا‬ ‫مصباحی مقدم (روحانیت)‬ ‫بیژن رنجبر (رئیس سابق دانشگاه تربیت مدرس)‬ ‫ذخیره ها (درصورت کناره گیــری هر یک از اعضا)‪:‬‬ ‫ی هاشمی ‪-۲‬بیژن نوباوه وطن ‪ -۳‬حسین مظفر‬ ‫‪-۱‬سید مهد ‬ ‫‪ -۴‬خانم خلیلوند‬ ‫یک فهرست‪ ،‬چند نکته‬ ‫چهره های جدید‬ ‫از دیگر نکات این فهرســت حضور چند چهره جدید‬ ‫است‪ .‬پرچمی‪ ،‬بیژن رنجبر‪ ،‬قریشی‪ ،‬وکیل پور و عبدالملکی‬ ‫از جمله این افراد هستند‪ .‬حمید رض ا ترقی‪ ،‬عضو ارشد حزب‬ ‫موتلفه در گفت وگو با مثلث درباره سابقه بیژن رنجبر‪ ،‬رئیس‬ ‫سابق دانشگاه تربیت مدرس گفته اســت‪« :‬او جزو بسیج‬ ‫اساتید اســت‪ .‬وقتی که رئیس دانشگاه تربیت مدرس بود‬ ‫مشایی می خواست برود انجا اما رنجبر‪ ،‬مشایی را راه نداد و‬ ‫احمدی نژاد از ریاست دانشگاه برکنارش کرد‪».‬‬ ‫اصولگرایان در ادامه راه با مسائل بسیار مهمی مواجه‬ ‫هستند‪ .‬فعال مهمترین مســاله حفظ وحدت و پایبندی به‬ ‫تعهدات جلسات است‪.‬‬ ‫یکی از مهمترین مباحث هفته گذشته بیان‬ ‫نظرات مختلــف در مورد قرار دادهایــی بوده که‬ ‫اقای روحانی در اولین ســفرش به اروپا به امضا‬ ‫رسانده است‪ .‬در این مورد دو نکته می تواند مورد‬ ‫توجه باشد‪.‬‬ ‫نخست‪ :‬اینکه بگوییم خریدن هواپیما و بستن‬ ‫قراردادهای جدید خودرو از اساس کار اشتباهی‬ ‫بوده‪ ،‬حتمــا حرفی غیرکارشناســی و نادرســت‬ ‫است‪ .‬در سال های اخیر چندین هواپیما به علت‬ ‫خیانت غربی ها در عدم فروش هواپیما و نداشتن‬ ‫قطعات یدکی سقوط کرده که موجب کشته شدن‬ ‫هموطنانماشدهاست‪.‬پسنیازکشوربههواپیما‬ ‫قابل کتمان نیست‪.‬‬ ‫دوم‪ :‬مقام های دولتــی ما هم البتــه نباید فقط‬ ‫با تکیه بر نکته نخســت گوش هایشــان را روی‬ ‫نقدها ببندند‪ .‬انها می توانند با تشــکیل جلسات‬ ‫کارشناسی اگر ایرادی در قرار دادها وجود دارد ان‬ ‫را بر طرف و اگر ابهامی برای طرف مقابل هم به‬ ‫وجود امده که بر اساس اطالعات نادرست است‪،‬‬ ‫ان را حل کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬نهضت انصراف‬ ‫حاال که لیســت نهایی اصولگرایان بعد از‬ ‫تالش های زیاد اماده شده است‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫مهمترینمساله ایکهبایددردستورکارنامزد های‬ ‫بیرون مانــده از فهرســت قرار بگیــرد‪ ،‬پیگیری‬ ‫نهضت انصراف اســت‪ .‬انها حتما برای نامزدی‬ ‫خود دالیلی داشــته اند که مهمتریــن ان حفظ و‬ ‫تداوم گفتمان انقالب اسالمی بوده است و اتفاقا‬ ‫حاال باید برای دفــاع از همین گفتمان انقالب و‬ ‫کمک به وحدت اصولگرایان انصراف دهند‪ .‬خدا‬ ‫کند از میان انها دیگر کسی همچنان تصور نکند‬ ‫که تکلیف دارد‪ .‬از حاال به بعد تکلیف نامزدی از‬ ‫روی دوش انها برداشته شده و تکلیف کمک به‬ ‫وحدت بر عهده انهاست‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫این لیســت اما چند نکته مهم دارد‪ .‬اولین مساله ای‬ ‫که در این فهرســت جلب توجه می کند غیبــت چند چهره‬ ‫نام اشناست‪ .‬در این مورد از افراد نزدیک به گرایش جبهه‬ ‫پایداری می توان به حمید رســایی و مهــدی کوچک زاده‬ ‫اشاره کرد‪ .‬حسین نجابت در مصاحبه با مثلث درباره حذف‬ ‫کوچک زاده و رســایی از لیســت تهران اصولگرایان گفته‬ ‫اســت‪« :‬اقای رســایی جزو ‪ 45‬نفر نهایی بود امــا گویا در‬ ‫بررسی های بیشتر حذف شد‪.‬‬ ‫اما در این میــان از طیف نزدیک بــه علی الریجانی‬ ‫نیز غیبت کاظم جاللی مورد توجه اســت‪ .‬حسین نجابت‬ ‫در این خصوص بــه مثلث گفتــه اســت‪« :‬اول انکه انها‬ ‫در جلســات ائتالف حاضر نشــدند‪ ،‬ثانیا اقایان مصباحی‬ ‫مقدم‪ ،‬اقای ابوترابی فرد‪ ،‬خانم ها رهبر و افتخاری کسانی‬ ‫بودند که در مجلس نهم عضو فراکســیون رهروان بودند‪،‬‬ ‫بنابرایــن نمی توان گفت از فراکســیون رهــروان مجلس‬ ‫کسی در لیست تهران قرار ندارد‪ .‬غیبت افرادی همچون‬ ‫محمدنبی حبیبی و اســدالله بادامچیان نیــز از موارد مورد‬ ‫توجه است‪ .‬درمقابل این غیبت حضور سید مهدی جوالیی‬ ‫در فهرست به عنوان یکی از چهره های جوان موتلفه قابل‬ ‫توجه است‪ .‬ضمنا برای اولین بار است که تعداد خانم ها در‬ ‫فهرست اصولگرایان افزایش یافته است‪ .‬بر اساس لیست‬ ‫منتشر شده شش خانم حضور دارند‪ .‬نکته دیگر در این مورد‬ ‫این اســت که از طیف نزدیک به محسن رضایی هم هیچ‬ ‫اسمی در این فهرست دیده نمی شود‪ .‬حسن بیادی در این‬ ‫مورد چهارشــنبه به کانال تلگرامی مثلث انالین گفته بود‪:‬‬ ‫«هیچ یک از نامزدهای معرفی شــده جبهه ایستادگی در‬ ‫فهرست نهایی تهران قرار نگرفته اند‪ ».‬وی درباره تصمیم‬ ‫نامزدهای جبهه ایســتادگی بــرای انصراف یــا ماندن در‬ ‫گردونه انتخابات گفــت‪« :‬هنوز هیچ تصمیمی نگرفتیم و‬ ‫باید دید خدا چه می خواهــد‪ .‬در اظهارنظر دیگری در این‬ ‫مورد کنعانی مقدم به مثلث گفته است‪« :‬بیادی‪ ،‬یوسفی‪،‬‬ ‫چیت سازیان و عابدی از جمله هفت نامزدی بودند که جبهه‬ ‫ایستادگی به ائتالف اصولگرایان معرفی کرد‪».‬‬ ‫‪ l‬مساله هواپیما‬ ‫خبرنامه‬ ‫گزار‬ ‫ش‬ ‫اول‬ ‫دربــاره ســخنان هاشمی رفســنجانی که‬ ‫هفته گذشته بیان شده نقد ها و نظرات متعددی‬ ‫بیان شده است‪ .‬اما شــاید یک نکته مهم در این‬ ‫مورد این باشــد که صرف نظر از چرایی بیان این‬ ‫اظهارات انتخاب زمان بیان ان هم نامناسب بوده‬ ‫اســت‪ .‬اقای هاشــمی در روز متعلق به انقالب‪،‬‬ ‫یکــی از نهادهای اصلی نظام را زیر ســوال برده‬ ‫اســت‪ .‬این هدیه خوبی از ســوی او که اتفاقا از‬ ‫همراهان و مبارزان قدیمی انقالب است نبوده‪.‬‬ ‫کاش اقای هاشــمی به این مســاله بیشتر توجه‬ ‫می کرد‪.‬‬ ‫‪9‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫چ‬ ‫هره‬ ‫‪1‬‬ ‫فرماندهشجاع‬ ‫سردار فدوی نشان فتح دریافت کرد‬ ‫هفته گذشته سردار فدوی‪ ،‬فرمانده نیروی دریایی‬ ‫ســپاه و تنی چنــد از فرماندهــان نیــروی دریایی که در‬ ‫دســتگیری تفنگداران دریایی امریکا نقش داشتند‪ ،‬از‬ ‫دســت رهبر معظم انقالب نشــان فتح دریافت کردند‪.‬‬ ‫ســردار فدوی همچنین روز بعد از ان به مجلس رفت و‬ ‫میان نمایندگان ســخنرانی کرد‪ .‬فرمانده نیروی دریایی‬ ‫ســپاه در مجلس با بیان اینکه «فیلم های بسیار زیادی‬ ‫از روند دســتگیری تفنگــداران امریکایی وجود دارد»‪،‬‬ ‫گفت‪« :‬ما حقارت را برای کســی دوست نداریم اما اگر‬ ‫خباثت های امریکا وجود داشــته باشــد ایــن فیلم ها را‬ ‫پخش می کنیم‪ ».‬وی همچنین تاکید کرد‪« :‬اطالعات‬ ‫بســیار زیــادی از لپ تا پ هــا‪ ،‬کامپیوترهای شــناور و‬ ‫موبایل ها اســتخراج کرده ایم که هزاران صفحه اســت‬ ‫و امــکان انتشــار ان وجود دارد و متناســب بــا تصمیم‬ ‫گرفته شده قابل ارائه اســت‪ ».‬دریادار فدوی در ادامه‬ ‫این اتفاق را کار خدا دانست و گفت‪« :‬در حساس ترین‬ ‫زمان یعنــی وقتی کــه شــیطان بــزرگ و همپیمانانش‬ ‫می خواستند با شــروع برجام خسارت هایی را برای ملت‬ ‫ما به جای گذارند‪ ،‬خداوند ان روند را بر هم زد‪ ،‬به طوری‬ ‫که از صفر تا صد این موضوع بــه هیچ وجه برنامه ریزی‬ ‫غیر خدایی نبود‪ .‬بشــر نمی تواند این گونه برنامه ریزی‬ ‫کند کــه صفر تا صــد ان به بهترین شــکل انجام شــود‬ ‫بدون انکه ضــرر و زیانی به جای داشــته و نفع بســیار‬ ‫زیادی به جای گذارد‪ ».‬دریافت نشــان فتح و همچنین‬ ‫سخنرانی های ســردار فدوی خشــم امریکایی ها را نیز‬ ‫برانگیخت و به ان واکنش نشان دادند‪.‬‬ ‫در همین رابطه جان مک کین رئیس کمیته نیروهای‬ ‫مسلح سنای امریکا در سخنانی اهدای نشان افتخار بابت‬ ‫دستگیری تفنگداران امریکایی به برخی فرماندهان سپاه‬ ‫پاسداران ایران حاضر در این رویداد را تحقیر امیز خواند‪.‬‬ ‫روزنامــه «واشنگتن پســت» گــزارش داد که جان‬ ‫مک کین در ســخنانی با اشــاره به اهدای نشــان افتخار‬ ‫«فتح» از سوی فرمانده کل قوای ایران به نیروهای سپاه‬ ‫پاسداران ایران بابت دستگیری تفنگداران دریایی متجاوز‬ ‫به اب های ایران عنوان داشــت‪« :‬به امریکایی ها اهانت‬ ‫شد و انها تحقیر شدند‪ ».‬مک کین در ادامه افزوده بود که‬ ‫دولت اوباما در محکوم کردن رفتار ایران که نقض قوانین‬ ‫حقوقی جهانی و قرن ها سنت دریانوردی بود‪ ،‬ناکام ماند‪.‬‬ ‫درس‬ ‫جمهوریاسالمی‬ ‫به دشمنان‬ ‫محمدصالح جوکار‬ ‫نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسالمی‬ ‫‪2‬‬ ‫طبق کنوانسیون ها و قراردادهای بین المللی ورود به‬ ‫اب های سرزمینی بدون اجازه طرف مقابل تجاوز محسوب‬ ‫می شود و به ان کشــور اجازه داده می شــود با این حرکت‬ ‫برخورد شود‪ ،‬از این رو اقدام نیروی دریایی سپاه پاسداران‬ ‫کشورمان در دستگیری این نیروها درست و براساس قواعد‬ ‫بین‪‎‬المللی بوده است‪.‬‬ ‫برهمین اســاس نظامیان دستگیر شــده نمی توانند‬ ‫اذعان کنند که به اشتباه وارد اب های کشورمان شده اند‪.‬‬ ‫همچنین به دلیل امکانات مجهز امریکایی ها به خصوص‬ ‫در بحــث مختصات نمی تــوان صحبت انها دربــاره ورود‬ ‫اشــتباه به اب های ایران را تایید کرد‪ .‬بنابراین به طور حتم‬ ‫انها دارای اهدافی بودنــد که این موضوع بایــد در فرایند‬ ‫بررسی اطالعات این افراد از سوی کشورمان مدنظر قرار‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪10‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫علتپخشتصاویر‬ ‫رئیس دولت اصالحات‬ ‫مدیرکل روابط عمومی سازمان صدا و سیما در مورد‬ ‫پخش تصاویری از رئیس جمهور دوران اصالحات و رئیس‬ ‫مجلس ششــم در برنامه مســتند «پارلمان» گفت‪« :‬این‬ ‫تصاویر برای روشنگری افکار عمومی پخش شده است‪».‬‬ ‫داود نعمتی انارکی در واکنش به اعتراض برخی رســانه ها‬ ‫ی روند انقالب دانست و افزود‪:‬‬ ‫این موضوع را بررسی تاریخ ‬ ‫«انچــه در برنامــه «پارلمان»‬ ‫به نمایش درامــده‪ ،‬بازخوانی‬ ‫تاریخــی اســت و انچــه در‬ ‫مجالس گذشته اتفاق افتاده‪،‬‬ ‫بر مبنــای دیدگاه هــای افراد‬ ‫مختلف برای روشنگری افکار‬ ‫عمومی پخش شده است‪».‬‬ ‫گیرد‪ .‬باید از کار فرماندهان و نیروهای دریایی سپاه تقدیر‬ ‫و تشکر کرد و نشــان فتح که از ســوی مقام رهبری به انها‬ ‫اعطا شد بحق در خور شان انها بود‪ .‬این اتفاق درست زمان‬ ‫اجرایی شــدن برجام صورت گرفت و همان طــور که رهبر‬ ‫معظم انقالب فرمودند «لطف خدا» بود تا نشان داده شود‬ ‫که ایران در این زمینه تغییر رویه ای نخواهد داشت‪.‬‬ ‫این گونــه اقدامــات هوشــیاری نیروهــای نظامی‬ ‫کشورمان را به خوبی نشان می دهد و ثابت می کند انها در هر‬ ‫مقطع زمانی اماده دفاع از کشور هستند‪ ،‬ان هم در شرایطی‬ ‫که منطقه در جنگ های مختلف درگیر است‪.‬‬ ‫هوشــیاری و دقت عمل نیروهای نظامی کشورمان‬ ‫به خصوص سپاه پاسداران انقالب اسالمی در دستگیری‬ ‫متجاوزان به خاک و اب های کشــورمان ایــن درس را به‬ ‫دشــمنان جمهوری اســامی ایران خواهــد داد که فکر‬ ‫تخطی و تجاوز به خاک ایران به هر شکلی را از ذهن خود‬ ‫دور کنند‪ .‬خصوصا این اتفاق در مرزهای ابی جنوب کشور‬ ‫که منطقه ای استراتژیک است از اهمیت بیشتری برخوردار‬ ‫است‪ .‬قدرت نیروی دریایی سپاه پاسداران و سایر نیروهای‬ ‫مسلح کشورمان برای تمامی کشــورهای منطقه و جهان‬ ‫ثابت شده است‪ ،‬بنابراین به طورحتم هیچ کشوری با وجود‬ ‫این نیروها هیچ گاه فکر تجاوز به ایــران در ذهنش خطور‬ ‫نخواهد کرد‪.‬‬ ‫تکذیبیکسفر‬ ‫انتقاد تند مومنی به دولت‬ ‫نوذر شــفیعی با تکذیب‬ ‫خبر پخش شده از بخش خبری‬ ‫‪ 20:30‬ســیمای جمهــوری‬ ‫اســامی ایــران گفــت‪« :‬در‬ ‫این بخــش خبری اعالم شــد‬ ‫که کمیسیون امنیت ملی سفر‬ ‫یکــی از اقازاده ها بــه امریکا‬ ‫را مورد بررســی قــرار داده که‬ ‫این موضوع از اســاس کذب اســت‪ .‬گوینــده این بخش‬ ‫خبری اعالم کرد که کمیسیون ســفر این اقازاده را به این‬ ‫جهت اینکه این فرد در حوادث پس از انتخابات ســال ‪88‬‬ ‫نقش داشته است و ســفر اخیر وی نیز در استانه انتخابات‬ ‫شبهه ناک اســت مورد بررسی قرار داده اســت‪ .‬اما چنین‬ ‫چیزی نبود و قویا این خبر را تکذیب می کنم‪».‬‬ ‫فرشادمومنی‪،‬اقتصاددانومشاوراقتصادیمیرحسین‬ ‫موســوی با حضور در پایش اظهــار کرد‪« :‬برخــورد دولت با‬ ‫دالرهای ازاد شــده از تحریــم‪ ،‬کوته نظرانه بوده اســت‪.‬به‬ ‫دولت توصیه می کنم تک تک دالرهــای نفتی مان را ذخیره‬ ‫استراتژیک بدانیم و اولویت ها را تعیین کنیم‪ .‬اال ن که دولت‬ ‫با عجله اقدام به خرید هواپیما کرده‪ ،‬هیچ برنامه ای ندیدیم‬ ‫کهدراناولویت سنجیعلمی انجامشدهوبر اساسانخرید‬ ‫هواپیما نسبت به ایجاد شغل یا‬ ‫مثال ارتقای بنیه تولیدی یا مهار‬ ‫بحران اب و از این قبیل اولویت‬ ‫دارد‪ .‬به دولت پیشنهاد می کنم‪،‬‬ ‫بعد از بررسی های کافی و جدی‬ ‫در ارتباط بــا تخصیص هر یک‬ ‫دانهدالرتصمیمبگیریم‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫حلب در انتظار معادالت جدید‬ ‫ک که ســاکنان ان شــیعه هســتند‪ ،‬از‬ ‫این دو شــهر ‬ ‫چهار سال پیش در محاصره شدید تروریست ها قرار گرفته‬ ‫و هر گونه ارتبــاط انها با محیط بیرونی کامال قطع اســت‪.‬‬ ‫در ‪ 17‬فوریه سال گذشــته‪ ،‬عملیات شکســتن محاصره‬ ‫شهرک های نبل و الزهراء اغاز شد و طی چند ساعت ارتش‬ ‫ســوریه و متحدان ان کنترل «باشــکوی»‪« ،‬حردتنین»‬ ‫و «رتیان» را به دســت گرفت و ســاکنان سوری محاصره‬ ‫شــده در رتیان برای اولین بــار بارقه های امیــد را دیدند و‬ ‫بخش دیگری از این گروه هــا در حردتنین‪ ،‬بر اثر حمالت‬ ‫خمپاره ای متمرکز شده تروریســت ها و انتقال ده ها نفر از‬ ‫افراد مســلح از روســتاهای اطراف به ســمت این شهرک‬ ‫عقب نشینی کردند و ارتش سوریه فقط در باشکوی متمرکز‬ ‫شد و عملیات با کنترل باشکوی به عنوان نوک پیکانی برای‬ ‫عملیات بعدی‪ ،‬در ان روز به پایان رسید‪.‬‬ ‫صبح روز دوشنبه هفته گذشــته‪ ،‬ریف شمالی حلب‬ ‫شاهد تاریخ جدیدی در شکستن محاصره نبل و الزهراء از‬ ‫ماه ژوئیه ‪ 2012‬بود‪ .‬ارتش سوریه و نیروهای مقاومت در‬ ‫عرض دو روز‪ ،‬کنترل این دو شــهرک را در دست گرفتند‪.‬‬ ‫بر اساس این گزارش‪ ،‬در این عملیات که با حمالت هوایی‬ ‫جنگنده های روسیه همراه بود‪ ،‬شمار زیادی از سرکردگان‬ ‫تروریســت ها و عناصر انها کشــته شــدند و و عرصه برای‬ ‫گشودن جبهه های کمک رسانی به تروریست ها و مشغول‬ ‫کردن نیروهای مقاومت ســخت و انتقال تروریســت ها از‬ ‫استانی به استان دیگر به لطف تقویت جبهه ها توسط ارتش‬ ‫ســوریه و متحدان ان منتفی شــد و همچنین‪ ،‬جبهه ریف‬ ‫جنوبی حلب بعد از پیشروی گســترده از «خان طومان» تا‬ ‫نزدیکی های محدوده اداری ریف شمالی ادلب‪ ،‬هر لحظه‬ ‫امکان دارد شعله ور شود‪.‬‬ ‫به طور کلی برای شکسته شدن محاصره نبل و الزهراء‬ ‫می توان گفت که چندین عامل وجود دارد که به نبردهای‬ ‫ریف شــمالی حلب اهمیت ویژه ای داده اســت‪ ،‬از جمله‬ ‫اینکه این نبردها در تماس مستقیم با ترکیه بوده و نزدیکی‬ ‫تدریجی نیروهــای ارتــش و هم پیمانان ان بــه مرزهای‬ ‫ترکیه‪ ،‬یاداور دستاورهای جبهه ریف شمالی الذقیه در چند‬ ‫ماه گذشته اســت و عالوه بر ان‪ ،‬شکست محاصره نبل و‬ ‫الزهراء مساوی است با ازادسازی ده ها هزار از ساکنان این‬ ‫شهرک ها که به دلیل محاصره ها از ابتدای جنگ‪ ،‬در شرایط‬ ‫ تراژدیک به سر می برند‪ .‬به دنبال موفقیت در شکستن این‬ ‫محاصره‪ ،‬دولت ســوریه به یک منبع عظیم نیروی انسانی‬ ‫دســت پیدا خواهد کرد که از نیروهای محاصره شــده در‬ ‫جبهه های ثابت‪ ،‬تبدیل به نوک پیکان حمله در جنگ های‬ ‫ف حلب خواهند شد‪.‬‬ ‫بعدی ری ‬ ‫از ســوی دیگر این دو شــهرک‪ ،‬عمق اســتراتژیک‬ ‫فعالی را فراهم خواهند اورد که با نتایج شکســت محاصره‬ ‫فرودگاه نظامی «کویرس» برابری کرده و شاید حتی فراتر‬ ‫از نتایج و دستاوردهای ان باشــد‪ .‬همچنین شکست این‬ ‫محاصره به ارتش سوریه برتری راهبردی داده و این امکان‬ ‫را برای ان فراهم خواهد اورد که ریف شمالی حلب را از ریف‬ ‫غربی متصل به شهر حلب جدا کند و بدین ترتیب‪ ،‬یکی از‬ ‫دروازه های ترکیه در «اعزاز» را از روستاهای واقع در جنوب‬ ‫خط به سمت نبل و الزهراء‪ ،‬جدا کرد‪.‬‬ ‫با این حال منابع وابسته به معارضان به االخبار تاکید‬ ‫کردند‪« :‬در قاموس گروه های مســلح هیچ گونه تسلیمی‬ ‫ وجود نــدارد و کمک های مــورد انتظار گروه هــا‪ ،‬در حال‬ ‫رسیدن به مناطق درگیر است»‪ .‬به موازات ان‪ ،‬گروه های‬ ‫مســلح در تالش برای تحقق وارد کردن فشــار معکوس‪،‬‬ ‫شــهرک های نبل و الزهراء را هدف حمالت ســنگین خود‬ ‫قرار دادند که همانند این کار در ریف ادلب‪ ،‬شــهرک های‬ ‫«کفریا» و «الفوعه» محاصره شــده اتفــاق می افتد که‬ ‫اطالعات رسیده حاکی از امادگی «احرار الشام» و متحدان‬ ‫ان برای حمله به انجا است‪.‬‬ ‫همچنیــن با انتشــار خبر شکســته شــدن محاصره‬ ‫چهارســاله شــهرک های نبــل و الزهراء که شــهرک های‬ ‫شیعه نشــین هســتند‪ ،‬مردم در زینبیه در جنوب دمشق از‬ ‫شادی به خیابان ریختند‪ .‬شماری از مردم که مسلح هستند‪،‬‬ ‫به نشانه شادی به شلیک هوایی اقدام کردند‪ .‬در این حمله‬ ‫بیش از ‪ 55‬تــن از تروریســت ها از پــای در امدند و هفت‬ ‫خودرو نظامی انان منهدم شد‪ .‬این نیروها پس از عملیات‬ ‫به اطراف منطقه باشکوی بازگشتند‪.‬‬ ‫در واکنش بــه این اتفــاق «عمران الزعبــی» وزیر‬ ‫اطالع رســانی ســوریه بدون نام بردن از مذاکرات ژنو و با‬ ‫اشاره به شکسته شدن محاصره این دو شهرک تاکید کرده‬ ‫بود که گفت وگوی سوری‪-‬ســوری در ســوریه است نه در‬ ‫کشوری دیگر‪».‬‬ ‫جریانی با نام «اعتدال» وجود ندارد‬ ‫پخشاعترافاتتلویزیونیجدید‬ ‫انتخاب رنگ و شعار اصالح طلبان‬ ‫حســین کمالــی در‬ ‫پاسخ به ســوال خبرنگاری در‬ ‫مــورد علت انتخــاب رنگ ابی‬ ‫به عنــوان رنــگ انتخاباتــی‬ ‫اصالح طلبــان گفــت‪« :‬بنده‬ ‫پیشــنهاد کرده بــودم که رنگ‬ ‫ابی به عنوان رنــگ انتخاباتی‬ ‫اصالح طلبان انتخاب شود که‬ ‫در جلســه هیات رئیسه مطرح شــد‪ ».‬کمالی اضافه کرد‪:‬‬ ‫«این موضوع در شورای عالی سیاســتگذاری انتخاباتی‬ ‫اصالح طلبان مطرح و توسط دوســتان مطالبی بیان شد‬ ‫که با بررســی مجدد در مورد رنگ مورد نظر تصمیم گیری‬ ‫می شــود‪ .‬او همچنین در پاســخ به این ســوال کــه ایا با‬ ‫انتخاب شعار انتخاباتی «رونق اقتصادی»‪ ،‬اصالح طلبان‬ ‫قبول دارند که در رکود قرار داریم‪ ،‬گفت‪« :‬دولت در بدترین‬ ‫شــرایط اقتصادی امروز قــرار دارد و از موقعیت ســختی‬ ‫ برخوردار است‪».‬‬ ‫انتقادشدیدجنتی‬ ‫ازعملکرد ها‬ ‫علــی جنتی در مراســم‬ ‫‪12‬بهمن از اقای هاشمی دفاع‬ ‫کرد و گفت‪« :‬اقای هاشــمی‬ ‫یکی از اســتوانه های انقالب‬ ‫هستند و ما انقالب را با ایشان‬ ‫می شناسیم و ایشان در روزهای‬ ‫ســخت برای انقــاب زحمت‬ ‫کشــیده اند‪ ».‬جنتــی بــا بیان‬ ‫اینکه انقالب اســامی با زحمات بســیاری به دست امده‬ ‫اســت و با اشــاره به اینکه امام در صحبت های خودشان‬ ‫همواره به وحدت و یکپارچگی مردم و خودسازی و تهذیب‬ ‫نفس مســئوالن تاکید می کردنــد‪ ،‬ادامــه داد‪« :‬در برابر‬ ‫این توصیه های امــام ما چگونــه عمل کردیــم؟ ایا ما به‬ ‫توصیه های امام عمل کرده ایم؟ ایا ما سرمایه های انقالب‬ ‫را حفظ کرده ایم؟ من فکر نمی کنم در هیچ کجای دنیا مانند‬ ‫ایران به سرمایه های خود اینگونه لطمه بزنند‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫حســین الله کرم‪ ،‬رئیس‬ ‫شــورای هماهنگــی نیروهای‬ ‫حزب اللــه با اشــاره بــه مواضع‬ ‫مساله دار برخی افراد و جریانات‬ ‫تگفت‪«:‬فتنه‬ ‫دراستانهانتخابا ‬ ‫جدید با چند کلیــدواژه همچون‬ ‫جوان گرایی در خبرگان‪ ،‬شورای‬ ‫رهبری‪ ،‬ثبت نام فلــه ای و موضع گیری برای ردصالحیت ها‬ ‫شروع و با اگاه شــدن مردم نســبت به این فتنه علنی شد که‬ ‫امیدوارمبارایمردمبهاصولگرایاناینوضعیتمرتفعشود‪ ».‬‬ ‫ویدربارهعالقهبرخیمسئوالندولتیبهارائهلیستیباعنوان‬ ‫ت اظهار داشــت‪« :‬ما چیزی به نام جریان‬ ‫اعتدال در انتخابا ‬ ‫اعتدالنداریموایندولتباانتخابوانتصابتعدادیازوزرا‬ ‫وساکتینفتنهنشاندادکهبهاعتدالپایبندنیست‪».‬‬ ‫مسئول نمایندگی ولی فقیه در ســپاه قدس با اشاره به‬ ‫طرح دشمن برای به انحراف کشیدن مسئوالن نظام گفت‪:‬‬ ‫«به زودی از رسانه ملی فیلم اعتراف افرادی که در طرح نفوذ‬ ‫دستگیر شدند پخش خواهد شــد و ملت ایران پشت صحنه‬ ‫نفوذ را مشــاهده خواهند کرد‪ ».‬حجت االسالم والمسلمین‬ ‫علی شیرازی گفت‪« :‬دشــمنان امروز دام های گسترده ای‬ ‫برای به انحراف کشــیده شدن مســئوالن پهن کردنده اند و‬ ‫افرادمتعددیراواردکشورکردند‬ ‫که انقالب را متالشی کنند‪ .‬در‬ ‫اینده نه چندان دور فیلم اعتراف‬ ‫افــرادی کــه در موضــوع نفوذ‬ ‫دستگیرشدندپخشخواهدشد‬ ‫وملتپشت صحنهموضوعنفوذ‬ ‫رامشاهدهخواهندکرد‪».‬‬ ‫حمیدرضا ترقی در نشســت با اصولگرایان اســتان‬ ‫بوشــهر بــا اشــاره بــه اقــدام‬ ‫پاســداران نیروی دریایی سپاه‬ ‫گفــت‪« :‬در روز ‪7‬اســفندماه‬ ‫امســال مردم والیتمدار ایران‬ ‫با حضــور پــای صندوق ها بار‬ ‫دیگر با ارزش هــا و ارمان های‬ ‫نظــام تجدیــد بیعــت خواهند‬ ‫کرد و اعالم می کنند همیشــه‬ ‫گوش به فرمان والیت هستند‪ ».‬معاون امور بین الملل حزب‬ ‫موتلفه ادامه داد‪« :‬اصالح طلبان که خود مســبب بحران‬ ‫س از‬ ‫هسته ای در مجلس ششم شدند‪ ،‬به دنبال مذاکره و پ ‬ ‫ان جشن پیروزی بودند‪ ».‬ترقی هجمه علیه شورای نگهبان‬ ‫را از ترفندهای اصالح طلبان در انتخابات امسال عنوان کرد‬ ‫و گفت‪« :‬رمز فتنه امسال حمله به شورای نگهبان است‪،‬‬ ‫درحالی که شــورای نگهبان همواره در مقابل قتل‪ ،‬دزدی‬ ‫و‪ ....‬ایستاده است‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫شکسته شدن محاصره دو شهرک شیعه‬ ‫رمزفتنهانتخاباتجدید‬ ‫‪11‬‬ ‫شبکه اجتماعی‬ ‫به ما پیامک بزنید‪:‬‬ ‫‪3000411711‬‬ ‫‪ l‬قابل توجه کســانی که به ســفر روحانی و خرید‬ ‫هواپیما ایراد می گیرند‪ ،‬ترکیش ایرالین‪ ،‬هواپیمایی‬ ‫قطر و‪ ...‬از فرسودگی ناوگان سوءاستفاده می کنند و‬ ‫با جابه جایی ایرانیان میلیون ها دالر به جیب می زنند‬ ‫و در سوریه و‪ ...‬خرج کشتن مسلمانان می کنند‪.‬‬ ‫‪ l‬ا ی کاش جریمــه قاتــان محیط زیســت و‬ ‫شکارچیان ســنگدل هم مثل راهنمایی و رانندگی‬ ‫چند برابر می شد‪.‬‬ ‫‪ l‬طــرح نماینــدگان مجلــس مبنــی بــر امکان‬ ‫شاغل شــدن بازنشســتگان دولتی‪ ،‬برای صاحبان‬ ‫مدارک دانشگاهی بیکار بسیار تاسفبار بود!‬ ‫‪ l‬الزم است صحبت های رهبری در مورد بانوان‬ ‫قهرمان که با حجاب روی سکوها می روند را برخی‬ ‫افراد هم مطالعه کنند که پیش تر انتقاد کرده بودند‪.‬‬ ‫‪ l‬دهه مبارک فجر فرصتی برای بازخوانی خواسته‬ ‫ملت در زمان انقالب یعنی نهادینه شــدن فرهنگ‬ ‫اسالمی است که در ان ارزش ها (عدالت‪ ،‬بصیرت‪،‬‬ ‫ازادگی‪ ،‬استقالل‪ ،‬علم‪ ،‬خودباوری‪ ،‬مبارزه با فقر و‬ ‫فساد و فحشا‪ ،‬دشمن شناسی‪ ،‬والیت پذیری امر به‬ ‫معروف و نهی از منکرو‪ )...‬موج می زند‪.‬‬ ‫‪ l‬این همه منتظر ماندیم که تحریم ها لغو شود‪،‬‬ ‫شــاید جنس ها ارزان شــود اما نه تنها ارزان نشده‪،‬‬ ‫بلکه گران تر هم شده!‬ ‫‪12‬‬ ‫‪ l‬وزیر امــور خارجــه کشــورمان در مورد ســفر‬ ‫رئیس جمهور به فرانسه اظهار داشته استقبالی که‬ ‫از رئیس جمهور کشــورمان شده از هیچ کس نشده‬ ‫اســت! به دکتر ظریف عــرض می کنــم حتی اگر‬ ‫چنین باشد در استقبالی که از قذافی در ایتالیا شد و‬ ‫تصاویرش هست نخست وزیر این کشور حتی دست‬ ‫قذافی را بوسید! دولت تدبیر ما در این سفر به جای‬ ‫توجه به اقتصاد بیمار داخلی به احیای اقتصاد بیمار‬ ‫فرانسه و ایتالیا کمک بزرگی کرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫‪ l‬واقعیت این است که در برجام تحریم ها اغلب‬ ‫برداشته نمی شوند‪ ،‬بلکه به حالت تعلیق درمی ایند‬ ‫اما بخش بزرگی از دستاوردهای هسته ای نابود شد‪.‬‬ ‫چنین معامله پرســود برای امریــکا و پرضرر و زیان‬ ‫برای ایران را چگونه و با چه رویی می خواهند در متن‬ ‫درس دانش اموزان بگنجانند؟‬ ‫‪ l‬این درســت کــه برجام اتفــاق بزرگی بــود اما‬ ‫گنجاندن ان در دروس مدرســه بچه ها چه معنایی‬ ‫دارد؟‬ ‫به اینستاگرام مثلث بپیوندید‬ ‫اینســتاگرام هفته نامه مثلث فعال شــده اســت‪ .‬کاربران این شــبکه‬ ‫اجتماعی می توانند با پیوستن به اینستاگرام مثلث تصاویر مربوط به هفته نامه‬ ‫را مشاهده کنند‪.‬‬ ‫ازگلولهتایو اس بی‬ ‫سومین نمایشگاه رسانه های انقالب‬ ‫هفته گذشته سومین نمایشگاه رسانه های دیجیتال‬ ‫انقالب اسالمی برگزار شد‪ .‬سالیان اخیر فعالیت نمایشگاه‬ ‫رســانه های دیجیتال انقالب اســامی یکی از جلوه های‬ ‫حضور جریان فرهنگی مومن در حوزه رسانه و فناوری های‬ ‫نوین و دیجیتال بوده اســت‪ .‬رهبر معظم انقالب همواره‬ ‫در توصیه هایی که در حــوزه ارتباطــات و فضای مجازی‬ ‫داشته اند‪ ،‬راهبردهای جدی و نقشه راهی مهم را پیش روی‬ ‫مسئوالن امر قرار داده اند‪ .‬ایشان با تشکیل شورای عالی‬ ‫فضای مجــازی اهمیت تاثیر رســانه‪ ،‬فضــای مجازی و‬ ‫شــبکه های اجتماعی را گوشــزد کرده اند و عــدم برخورد‬ ‫انفعالی با موضوع فناوری های نوین را خواستار شده اند‪.‬‬ ‫ســومین نمایشــگاه رســانه های دیجیتال انقالب‬ ‫اســامی به شــکلی کامال مجزا و توســط فعاالن عرصه‬ ‫مجــازی جبهــه انقــاب اســامی اداره می شــود و در‬ ‫بخش های «رسانه های برخط»‪« ،‬بازی»‪« ،‬پویانمایی»‪،‬‬ ‫«نرم افزارهای چند رسانه ای و تلفن همراه» و «سرویس و‬ ‫خدمات اینترنی» طراحی شده است‪.‬‬ ‫اگرچه ســایر نمایشــگاه های دیجیتال با اســتقبال‬ ‫کمتر مخاطبان مواجه می شــود اما نمایشگاه رسانه های‬ ‫دیجیتال انقالب اسالمی با ظرفیتی که در فضای اجتماعی‬ ‫به وجود اورده‪ ،‬توانســته اســت اقشــار مختلف جامعه از‬ ‫قبیل دانش امــوزان‪ ،‬مجموعه اولیا و مربیــان و نخبگان‬ ‫دانشگاهی‪ ،‬خانواده های شهدا‪ ،‬مسئوالن انقالبی و عموم‬ ‫مردم را به مخاطبان اصلی خود تبدیل کند‪.‬‬ ‫دســتاوردهای فراوانــی از برگزاری این نمایشــگاه‬ ‫در سال های گذشــته به وجود امده اســت که از این میان‬ ‫می توان به حضور بیش از ‪ 300‬یــگان عملیاتی در عرصه‬ ‫جنگ نرم و فضای مجــازی‪ ،‬توزیع ده ها هــزار محصول‬ ‫فرهنگی در قالب ‪ 2200‬عنــوان میان مخاطبان‪ ،‬رونمایی‬ ‫از کیوسک رســانه جبهه فرهنگی انقالب‪ ،‬استقبال ده ها‬ ‫مجموعه فرهنگی از محصوالت تولیدی نمایشگاه‪ ،‬حضور‬ ‫بیش از یکصد و پنجاه پایگاه اینترنتی فعال در موضوعات‬ ‫مختلففرهنگی‪،‬اجتماعیوسیاسی‪،‬مشارکت‪ 70‬موسسه‬ ‫در حوزه تلفن همراه با نگاه و سالیق مختلف و فضاسازی‬ ‫برای اگاهی عموم مردم از سواد رسانه ای و ده ها دستاورد‬ ‫تبعی دیگر اشاره کرد‪ .‬این نمایشگاه اولین بار در سال ‪91‬‬ ‫اغاز به کار کرد‪.‬‬ ‫رازنصبپرچمامریکا!‬ ‫نصب پرچم امریکا در کنار پرچم جمهوری اسالمی‬ ‫ایران در یکــی از خیابان های تهران توجه بســیاری را در‬ ‫هفته گذشــته جلب کرد و به سوژه شــبکه های اجتماعی‬ ‫تبدیل شــد‪ .‬به تازگــی پرچم های کشــورهای مختلف در‬ ‫خیابان ولیعصر(عج) نزدیک تقاطع طالقانی نصب شــده‬ ‫است؛ انچه که در این میان توجه کاربران فضای مجازی‬ ‫را به خود جلب کرده قرار دادن پرچم امریکا در کنار پرچم‬ ‫جمهوری اسالمی ایران است‪ .‬تصویر منتشر شده مربوط‬ ‫می شود به فرهنگستان هنر‪ .‬یک منبع اگاه گفته است که‬ ‫فرهنگستان هنر میزبان جشــنواره هنرهای تجسمی فجر‬ ‫است و بر همین اساس پرچم همه شرکت کننده ها از جمله‬ ‫امریکا بر سر در این ساختمان نصب شده است‪ ،‬سرانجام‬ ‫این پرچم هم مانند سایر پرچم های امریکا یکی بوده و پس‬ ‫از پایین کشیده شدن به اتش کشیده شد‪.‬‬ ‫کمپینجهانیحجاب‬ ‫زنــان مســلمان و‬ ‫غیر مســلمان از سراســر‬ ‫جهان با ارسال تصاویری‬ ‫از خود با پوشش اسالمی‬ ‫در شبکه های اجتماعی‪،‬‬ ‫حمایتشــان را از «روز‬ ‫جهانــی حجــاب» بــه‬ ‫نمایــش گذاشــتند‪ .‬این‬ ‫بانوان در سراســر جهان با تشــکیل «کمپین حجاب» و‬ ‫انتشار تصاویری از خود با پوشش اسالمی در شبکه های‬ ‫مجازی‪ ،‬برحق بودن ازادی زنان مسلمان تایید و مخالفت‬ ‫خود را با انچه در غرب علیه حجاب انجام می شــود نشان‬ ‫دادند‪ .‬زنان غیر مسلمان شــرکت کننده در این کمپین نیز‬ ‫تاکید کردند‪« :‬نخســتین تجربه شــان از حجاب با انچه‬ ‫پیش تر درباره ان فکر می کردند بسیار متفاوت بوده است‬ ‫و انچه شهروندان غربی درباره مسلمانان و حجاب در ذهن‬ ‫دارند‪ ،‬اشــتباه و عمدتا تحت تاثیر رسانه هاست‪ .‬تاکنون‬ ‫در این کمپیــن زنانی از کشــورهای اســپانیا‪ ،‬دانمارک‪،‬‬ ‫اســترالیا‪ ،‬امریکا‪ ،‬مالــزی‪ ،‬اندونزی‪ ،‬ســومالی‪ ،‬مصر‪،‬‬ ‫مالزی‪ ،‬قزاقستان و تایلند شرکت کرده اند‪».‬‬ ‫روحانی در پشت‬ ‫صحنه مصاحبه‬ ‫پاسخ حدادیان‬ ‫به شایعه شهادتش‬ ‫سوپراستار جوان سینمای ایران با انتشار عکسی در‬ ‫اینستاگرام خود‪ ،‬از مردم خواســت تا ارزوهای یکدیگر را‬ ‫براورده کنند‪ .‬مهناز افشار بازیگر سینما و تلویزیون به بهانه‬ ‫براورده شدن ارزوی کودک سرطانی خوزستانی با همکاری‬ ‫نیروی انتظامی بر این نکته تاکید کرد که؛ «انسانیت زنده‬ ‫اســت» کودک ‪۱۲‬ســاله مبتال به ســرطان به نام عباس‬ ‫عبدالله زاده که ارزو داشته پلیس شود به ارزوی خود رسیده‬ ‫است‪ ....‬بیاییم هرکدام از ما یک ارزو‪ ،‬اری فقط یک ارزو‬ ‫براورده کنیم‪ ».‬کودک ‪۱۲‬ساله اهوازی مبتال به سرطان که‬ ‫ی شهر‬ ‫ارزو داشت «پلیس» باشد‪ ،‬با همت فرمانده انتظام ‬ ‫اهواز و یک موسســه خیریه به ارزویش رســید و برای چند‬ ‫ی نمادین از‬ ‫ساعت لباس انتظامی را به تن کرد و در مراسم ‬ ‫یگان های انتظامی استان خوزستان «سان» دید‪.‬‬ ‫اسنودن‪:‬‬ ‫بن الدن زنده است!‬ ‫ادوارد اســنودن «کارمند ســابق ســیا» مدعی شد‬ ‫«اســامه بن الدن» رهبــر القاعده زنده اســت و در مجمع‬ ‫الجزایــر «باهامــاس» زندگی می کند‪ .‬افشــاگر اســناد‬ ‫ویکی لیکس در توئیترش مدعی شد که «اسامه بن الدن»‬ ‫رهبر القاعده زنده اســت و ماهانه بیش از صد هزار دالر از‬ ‫امریکا حقــوق می گیرد‪ .‬وی در این توئیتر نوشــت‪« :‬من‬ ‫نمی توانم بگویم اسامه بن الدن در حال حاضر کجاست اما‬ ‫وی در سال ‪ ۲۰۱۳‬در مجمع الجزایر «باهاماس» همراه با‬ ‫پنج تن از همسران و بچه هایش زندگی می کرد‪ .‬امریکا در‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۱‬میالدی با انجام عملیاتی در شهر «ایبت اباد»‬ ‫پاکستان مدعی شد که اسامه بن الدن‪ ،‬رهبر القاعده را به‬ ‫هالکت رسانده و جسد وی را به دریا انداخته است‪.‬‬ ‫صالحی در بیلبورد مفاخر‬ ‫دانشگاه ‪AUB‬‬ ‫نجابت تاکتیکی‬ ‫«روزنامه جــوان» در یادداشــتی به قلــم عبدالله گنجــی با تیتر‬ ‫«نجابــت تاکتیکی و بازی هوشــمندانه» می نویســد‪« :‬همان طور که‬ ‫عرصه سیاســت ورزی به تجربه اموزی و پختگی کمک می کند‪ ،‬بسان‬ ‫کار در انبار مهمات نیز می ماند‪ .‬اشتباه اول در انبار مهمات اخرین اشتباه‬ ‫است‪ ،‬چراکه فرصتی برای جبران یا تکرار اشتباه مجدد باقی نمی ماند‪.‬‬ ‫چه تجدیدنظر طلبانی که در فتنه ‪ 1388‬طراح بودند و چه اصالح طلبانی‬ ‫که در شعاع شعله های پدرســاالران سوختند به این نتیجه رسیده اند که‬ ‫نه امکان اصالح طلبی «برنظام» را دارند و نه امکان «مشروطه کردن‬ ‫حکومت»(به سبک انگلیسی مبتنی بر تز سعید حجاریان) و نه امکان «جمهوری تمام عیار» و «سکوالریزه کردن» نظام‬ ‫برای انان فراهم است‪ .‬نه غیبت انان بر فرایند عمومی کشور در انتخابات تاثیر بسزایی دارد و نه حاکمیت به دنبال کشیدن‬ ‫ناز انان است‪ .‬بنابراین متاثر از مقتضیات زمان‪ ،‬دوام و بقا را در عقالنیت دیدند و فشارهای زیادی را بر خود وارد کردند تا‬ ‫کله شق های روشــنفکر را کنترل کنند‪ ،‬چراکه فرایند فعلی را فرایند حذف از حافظه نسل های اینده می بینند‪ .‬بنابراین در‬ ‫مواجهه با انتخابات امسال دســت به چند کار هوشــمندانه زدند و در عین حال راهبرد «ننه من غریبم» را نیز حفظ کردند‬ ‫و مثل همیشه به وســط مردم پریده اند و فریاد «وا فسادا» و «وا معیشتا» ســر می دهند‪ ،‬اما نسبت به حاکمیت سیری را‬ ‫تنظیم کرده اند که نه به عنوان باور به سیاست های کلی نظام که به عنوان تاکتیک و برای گذار به فضای بهتر در ان تمرین‬ ‫عقالنیت سیاســی کنند‪ ....‬راهبرد ثبت نام چند الیحه انان جواب داد و هر قدر از مهره های سوخته رد صالحیت شدند‪،‬‬ ‫همچنان مهره های خود را در میدان دارند و از توفیق در این راهبرد سرخوشند‪ ،‬اما نمای بیرونی همچنان مبتنی بر «ننه من‬ ‫غریبم» است‪ .....‬اما با هر هدفی از گردن کلفتی های سابق دست کشیده باشند برای حل مسائل فتنه‪ 1388‬باید اساسی‬ ‫بیندیشند و با «نجابت تاکتیکی» نمی توانند ان مساله را حل کنند‪ .‬تجربه هفت ساله گذشته نشان داده که راهبرد «مشمول‬ ‫مرور زمان» مشکل را حل نمی کند‪ .‬نامه های پنهان و فرار کردن پشت اشتباهات احمدی نژاد‪ ،‬بی حرمتی به اصل نظام را‬ ‫جبران نمی کند‪ .‬راه حل مساله این است که به جای قرض سرپل از دیگران‪ ،‬شجاعت ساختن پل را در خود ایجاد کنند‪».‬‬ ‫پیشنهاد انتخاباتی اصالح طلبان‬ ‫روزنامــه اعتمــاد امــروز در یادداشــتی با اشــاره بــه اظهارات‬ ‫اصولگرایان مبنی بر ترافیک نامزدهای های انتخاباتی نوشت‪« :‬برای‬ ‫انکه اصولگرایان بدانند تا چه حد ممکن است که بدون دردسر و مشکل‬ ‫به لیست ‪ ٣٠‬نفره دست خواهند یافت‪ ،‬می توانند این پیشنهاد را به اجرا‬ ‫بگذارند‪ .‬هر کس که دوست دارد در لیست اصولگرایان باشد و نام خود‬ ‫را برای قرار گرفتن در این جمع ارائه کرده است‪ ،‬همزمان منطقی است‬ ‫که بپذیرد در صورت قرار نگرفتن در لیست نهایی از گردونه رقابت و به‬ ‫نفع افراد نهایی کنار برود‪ .‬اگر کسی این را پذیرفت به معنای ان است‬ ‫که صادقانه و خالصانه وارد ائتالف شده است‪ ،‬ولی اگر نپذیرفت معنایش این است که منتظر می ماند تا لیست نهایی شود‪.‬‬ ‫اگر نام او در لیست بود که چه بهتر؛ و به دیگران خواهد گفت که برای حفظ وحدت کنار بروید ولی اگر نامش در لیست نبود‪،‬‬ ‫ضمن محکوم کردن تهیه کنندگان لیست و متهم کردن شان به انحصارطلبی قدری هم افشاگری کرده و در نهایت نیز به‬ ‫صورت دیگری خود را نامزد خواهد کرد‪ .‬مثال در لیستی دیگر یا به صورت انفرادی فعالیت خواهد کرد‪ ».‬این روزنامه تصریح‬ ‫کرد‪« :‬بنابراین پیشنهاد می شود از تمام افرادی که در لیست اولیه‪ ١٨٠‬یا‪ ١٩٠‬نفری قرار دارند‪ ،‬استعفانامه رسمی از حضور‬ ‫در انتخابات نیز گرفته شود و در نهایت همه این استعفانامه ها به جز‪ ٣٠‬نفر باقیمانده در لیست به فرمانداری تهران داده شود‬ ‫تا ان افراد را مستعفی تلقی کنند‪ .‬با خواهش کردن نمی توان کسی را یا بیشتر افراد را وادار به استعفا کرد‪ ».‬اعتماد در ادامه‬ ‫با بیان اینکه «وصل بودن به بند ناف رانت سیاسی مانع تحول جدی در میان اصولگرایان خواهد بود»‪ ،‬در خاتمه نوشت‪:‬‬ ‫«اجرای پیشنهاد فوق این اهمیت را دارد تا ائتالف اصولگرایان به خوبی متوجه شوند که جناح منتسب به دولت پیش با‬ ‫پرچم جبهه پایداری دیر یا زود دنبال پیش بردن برنامه خویش است و کار چندانی با انچه در ائتالف می گذرد ندارد‪ .‬مطمئن‬ ‫باشید که نامزدهای ان گروه حاضر به انجام این پیشنهاد نیستند و زیر هیچ استعفایی را امضا نخواهندکرد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫پرویز اســماعیلی‪ ،‬معاون ارتباطات و اطالع رسانی‬ ‫دفتــر رئیس جمهور با انتشــار عکســی از دکتــر علی اکبر‬ ‫صالحــی‪ ،‬رئیــس ســازمان انــرژی اتمــی در صفحــه‬ ‫اینســتاگرامش نوشــت‪« :‬دانشــگاه امریکایــی بیــروت‬ ‫به مناسبت ‪ 150‬ســال فعالیت‪ ،‬فارغ التحصیالن برجسته‬ ‫سال ها و مقاطع مختلف خود را به عنوان «مفاخر دانشگاه»‬ ‫معرفی کرده اســت و با بیلبوردهایی در اطراف مسیرهای‬ ‫منتهی به دانشگاه‪ ،‬انها را با تصویر همان زمان و البته شرح‬ ‫مختصرموقعیت هایبعدیوفعلی شانتبلیغکردهاست‪».‬‬ ‫این دانشــگاه در بیلبــوردی‪ ،‬دکتر صالحی را دانشــمند‪،‬‬ ‫سیاستمدار (مدیر)‪ ،‬دیپلمات‪ ،‬وزیر خارجه سابق و رئیس‬ ‫ی کشورمان معرفی کرده است‪.‬‬ ‫فعلی سازمان انرژی اتم ‬ ‫«روزنامه ابتکار» به موضوع ســفر وزیرخارجه المان به تهران‬ ‫و گمانه زنی درباره احتمال میانجیگری وی میان ایران و عربســتان‬ ‫می پردازد‪ .‬این روزنامه در ایــن گزارش با عنوان «کــدام میانجی»‬ ‫می نویســد‪ « :‬فرانک اشــتاین مایر ‪ ،‬وزیــر خارجه المــان‪ ،‬به منظور‬ ‫میانجیگری‪ ،‬امروز به ایران و عربســتان ســفر می کند‪ .‬سفری که به‬ ‫گفته اشتاین مایر می تواند فرصتی برای اعتمادسازی در منطقه باشد‪.‬‬ ‫قبل از المان‪ ،‬پاکســتان و چین در این زمینه گام هایی برداشــته اند‪.‬‬ ‫روند بحران ها در خاورمیانه تاکنون راه حل مناسب و میانه ای نیافته‪،‬‬ ‫یمن عرصه تاخت و تاز سعودی هاست‪ ،‬عراق به پرتگاه ورشستگی درافتاده‪ ،‬لبنان وضعیت مشخصی ندارد‪ ،‬گروه های‬ ‫تروریستی در جای جای منطقه جوالن می دهند‪ ،‬در سوریه کماکان کشت و کشتار ادامه دارد و گفت وگوهای صلح این‬ ‫کشور چشم انداز روشنی ندار د و با این همه باالگرفتن تنش میان ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه ای وضعیت را‬ ‫پیچیده تر و اینده خاورمیانه را مبهم تر کرده است‪ .‬کشورهای زیادی تاکنون اعالم امادگی برای رفع تنش میان دو کشور را‬ ‫اعالم کرده اند‪ ،‬پاکستان به صورت علنی دست به کار شد‪ ،‬رئیس جمهور چین به هر دو کشور سفر کرد‪ ،‬اما به نظر نمی رسد‬ ‫که وضعیت تنش تفاوتی کرده باشد‪ .‬اینک وزیر خارجه المان راهی این دو کشور می شود‪ .‬در این میان تنش و رفع ان یک‬ ‫مساله است و رقابت شرق و غرب برای ورود مساله ای دیگر‪ .‬در هر صورت می توان از این وضعیت به نفع خود سود برد‪».‬‬ ‫خبرنامه‬ ‫لطفا ارزوها را براورده کنید‬ ‫سفر میانجی‬ ‫بررسی رسانه ای هفته‬ ‫‪13‬‬ ‫انقالب ماندگار‬ ‫گفتارها‬ ‫رمز ماندگاری و پیروزی انقالب اســامی تاکید بر همین ثوابت و‬ ‫ارمان های انقالب است‪ .‬ادرسی که در سی و هفتمین سالگرد پیروزی‬ ‫انقالب اســامی ایران باید به دنیا مخابره کرد‪ ،‬ثبات اصول سیاست‬ ‫خارجی کشور است نه تزلزل در راهبردهایی که برخاسته از ارمان های‬ ‫ماست‪.‬‬ ‫رمزگشاییازپویایی‬ ‫انقالباسالمی‬ ‫ایستادگیمهم ترینعنصرانقالبماست‬ ‫حنیف غفاری‬ ‫گفتارها‬ ‫‪14‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫یو هفتمین سالگرد پیروزی شکوهمند‬ ‫فرا رسیدن س ‬ ‫انقــاب اســامی ایــران‪ ،‬مولــد ســواالت تــازه ای در‬ ‫خصوص رمز پایــداری انقالب اســامی در برابــر انواع‬ ‫توطئه های صورت گرفته از سوی دشمنان نظام است‪ .‬در‬ ‫این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی توان به سادگی از‬ ‫کنار انها گذشت‪ .‬واقعیت امر این است که تحقق انقالب‪،‬‬ ‫تثبیت انقالب و تکامل این مسیر معلول عوامل مختلفی‬ ‫از جمله نقــش والیت فقیه انقالب در زمــان حضرت امام‬ ‫و مقام معظم رهبری‪ ،‬پویایی ذاتــی انقالب‪ ،‬حضور ملت‬ ‫ایران در صحنه و ایستادگی انها در مقابل انواع توطئه های‬ ‫صورت گرفتــه از ســوی ایاالت متحــده امریــکا و دیگر‬ ‫بازیگران مخالف انقالب اسالمی بوده است‪.‬‬ ‫تاکنــون تئوریســین ها و نظریه پــردازان حــوزه‬ ‫انقالب های جهــان‪ ،‬در خصوص منحصر بــه فرد بودن‬ ‫انقالب اســامی ایران نــکات زیادی مطــرح کرده اند‪.‬‬ ‫برجسته ســازی نقش معنویت در انقالب اسالمی ایران‪،‬‬ ‫ان هم از ســوی فیلسوفی پســت مدرن مانند میشل فوکو ‬ ‫یا تاکید بر عدم همخوانی مطلق انقالب اســامی ایران‬ ‫با تئوری های رایج غربی (در حوزه انقالب های جهان) از‬ ‫سوی تدا اسکاچپل موضوعاتی است که بارها درخصوص‬ ‫ان بحث و گفت وگو شده است‪ .‬در این مجال قصد داریم‬ ‫در خصوص رمز ماندگاری انقالب اسالمی ایران و پویایی‬ ‫این حرکت عظیم الهی و مردمی پس از گذشت نزدیک به‬ ‫چهار دهه از مطلع ان سخن به میان اوریم‪.‬‬ ‫یکی از مواردی که در ایــن خصوص باید به صورتی‬ ‫مبنایــی ان را مدنظر قرار داد‪ ،‬مربوط به نــوع نگاه متعالی‬ ‫بنیانگــذار کبیــر انقالب اســامی و متعاقبا مقــام معظم‬ ‫رهبری نســبت به مقوله سیاســت خارجی است‪ .‬حضرت‬ ‫امام خمینی (ره) با اســتناد بــه اصل نفی ســبیل و اتخاذ‬ ‫سیاست «نه شرقی‪ ،‬نه غربی» روح اســتقالل را در کالبد‬ ‫انقالب اســامی ایران دمیــد‪ .‬اصل نفی ســبیل یکی از‬ ‫پویاترین اصول اسالمی محسوب می شود‪ .‬بر اساس ایه‬ ‫شریفه «و لن یجعل الله للکافرین علی المومنین سبیال»‬ ‫اساسا خداوند متعال راهی را برای سلطه کفار بر مسلمین‬ ‫قرار نداده است‪ .‬در شــرایطی که خداوند راهی را در این‬ ‫خصوص قرار نداده است‪ ،‬تمایل مسلمین به سلطه پذیری‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫در قامــوس سیاســت خارجی جمهوری‬ ‫اســامی ایران‪ ،‬بازتعریف سیاســت خارجی‬ ‫کشــور اصالــت و موضوعیــت نــدارد‪ ،‬بلکه‬ ‫بازخوانــی و بازتولیــد ان در مقاطع مختلف از‬ ‫حیات انقالب اســت که قطب نمای حرکت رو‬ ‫به جلوی کشــور در نظام بین الملل محسوب‬ ‫می شود‬ ‫در ابان ماه امســال‪ ،‬رهبر معظم انقالب اسالمی در‬ ‫دیدار وزیر امور خارجه و سفرا و کارداران جمهوری اسالمی‬ ‫ضمن تبیین اصول و راهبردهای ثابت و پایدار سیاســت‬ ‫خارجی در قانون اساســی و الزامات ناشی از این اصول و‬ ‫سیاســت ها‪ ،‬راه حل های منطقی و مستحکم ایران درباره ‬ ‫مسائل مهم منطقه از جمله سوریه‪ ،‬یمن و بحرین را تشریح‬ ‫و تاکید کردند‪« :‬اهداف امریــکا در منطقه‪ 180 ،‬درجه با‬ ‫اهداف ایران‪ ،‬متفاوت است‪».‬‬ ‫همچنین ایشان تاکید کردند تاکتیک های سیاست‬ ‫خارجی باید در خدمت مبانی راهبردی ان باشــد‪ .‬سخنان‬ ‫رهبر معظم انقالب نوعی بازخوانی اصول سیاست خارجی‬ ‫جمهوری اســامی ایــران در ایــن برهه زمانی حســاس‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫معظم له با تاکید بر اصول سیاســت خارجی کشور‪،‬‬ ‫پیــام واضحی بــه مســئوالن سیاســت خارجی کشــور و‬ ‫رصد گران رفتار بین المللی تهران مخابره کردند‪.‬‬ ‫اینکه در قاموس سیاست خارجی جمهوری اسالمی‬ ‫ایــران‪ ،‬بازتعریــف سیاســت خارجــی کشــور اصالــت و‬ ‫موضوعیت ندارد‪ ،‬بلکه بازخوانــی و بازتولید ان در مقاطع‬ ‫مختلف از حیات انقالب است که قطب نمای حرکت رو به‬ ‫جلوی کشور در نظام بین الملل محسوب می شود‪ .‬یکی از ‬ ‫ترفندهای واشنگتن جهت اســتیال بر کشورهای مخالف‬ ‫خــود‪ ،‬ایجاد تغییر در اصول سیاســت خارجی ان کشــور‬ ‫اســت‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬غرب در صــدد بازتعریف اصول و‬ ‫مبانی انقالب است نه بازخوانی انها‪.‬‬ ‫در اینجا باید مراقب بازی خطرناک فکری و انتزاعی و‬ ‫تئوریک غرب بود و ان را به صورتی جدی مورد واکاوی قرار‬ ‫داد‪ ،‬زیرا در صورتی که این بازی خطرناک به ثمر برســد‪،‬‬ ‫تبعات ان در حوزه و بازه تئوریک محــدود نخواهد ماند و‬ ‫در عرصه اجرایی و عملی نیز خود را عیان خواهد ساخت‪.‬‬ ‫یکی از مهم ترین ســواالتی که مســئوالن سیاست‬ ‫خارجی کشــور باید پاســخگوی ان باشــند‪ ،‬حول مفهوم‬ ‫«تغییر» طرح و تاویل می شــود‪ .‬به راستی زمانی که ما از‬ ‫«تغییر» در سیاست خارجی ســخن می گوییم منظورمان‬ ‫چیست؟ اساسا چرا باید از «تغییر» سخن بگوییم و میان‬ ‫«تغییر موثر» و «تغییر بازدارنده» چــه حد و مرزی وجود‬ ‫دارد؟‬ ‫تغییر موثر تغییری اســت که در ذیل اصول سیاست‬ ‫خارجی یک کشــور و در جهت تقویت ایــن اصول تعریف‬ ‫می شود‪ ،‬اما تغییر بازدارنده تغییری مغایر با اصول سیاست‬ ‫خارجی یک کشور است که دیگر بازیگران نظام بین الملل‬ ‫را نسبت به نفوذ در عرصه سیاست خارجی و حتی داخلی ان‬ ‫کشور حریص می سازد‪.‬‬ ‫در نهایــت اینکه رمز مانــدگاری و پیــروزی انقالب‬ ‫اسالمی تاکید بر همین ثوابت و ارمان های انقالب است‪.‬‬ ‫ادرســی که در ســی و هفتمین ســالگرد پیروزی انقالب‬ ‫اسالمی ایران باید به دنیا مخابره کرد‪ ،‬ثبات اصول سیاست‬ ‫خارجی کشور اســت نه تزلزل در راهبردهایی که برخاسته‬ ‫از ارمان های ماســت‪.‬گارد بســته در مقابــل غرب‪ ،‬رصد‬ ‫هوشمندانه بازی دشــمن‪ ،‬تعامل سازنده و حضور موثر در‬ ‫اوردگاه های بین المللی(که در سند چشم انداز ‪ 20‬ساله نیز‬ ‫مورد توجه قرار گرفته است)‪ ،‬ابراز رفتار و گفتار قاطعانه در‬ ‫مقابل زیاده خواهی و رجزخوانی دشمنان خارجی انقالب و‬ ‫حرکت حول محور رهبری جملگی رمز موفقیت ما در گذار‬ ‫از پیچ تاریخی فعلی محسوب می شود‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫کفار بر انها یکی از اصلی ترین رموز درماندگی و استیصال‬ ‫انها در طــول تاریخ محســوب می شــود‪ .‬حضــرت امام‬ ‫خمینی (ره) به عنوان رهبر و مصلحی مســلمان این نقطه‬ ‫اسیب را در ملت های اسالمی درک کرد و ندای استقالل‬ ‫طلبی خود را بر مبنای اصول الهی و اصل مترقی نفی سبیل‬ ‫استوار ســاخت‪ .‬در دورانی که جهان در سیطره دو بلوک‬ ‫شــرق و غرب قرار داشــت‪ ،‬نظام بین الملل شــاهد ظهور‬ ‫انقالبی بود که نه تنها به هیچ یک از دو قطب قدرت جهان‬ ‫وابسته نبود‪ ،‬بلکه سلطه انها را نیز نفی می کرد و در تقابل‬ ‫با انها قرار داشت‪ .‬بی دلیل نبود که ایاالت متحده امریکا‬ ‫و اتحاد جماهیر شوروی هر دو در دوران جنگ تحمیلی و‬ ‫سال های پس از پیروزی انقالب اســامی تالش خود را‬ ‫برای سرنگونی نظام جمهوری اســامی به کار گرفتند‪ .‬با‬ ‫این حال ملــت انقالبی ایران با اتکا بر اصل نفی ســبیل و‬ ‫اتکا به خود توانســت معادله ای ناممکن را ممکن ساخته‬ ‫و پس از هشت ســال به دشــمنان بعثی و حامیان غربی و‬ ‫شــرقی ان اجازه ندهد ذره ای از خاک میهن پاکمان را به‬ ‫تصرف خود در اورند‪.‬‬ ‫مروری بر ماجرای فروپاشــی اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫برای سیاســت خارجــی هر کشــوری عبرت امــوز خواهد‬ ‫کرد‪ .‬تغییر از جمهوری شــورایی به اتحادیه کشــور های‬ ‫مشــترک المنافع کــه از ان تحت عنوان فروپاشــی اتحاد‬ ‫جماهیر شوروی تعبیر می شــود دقیقا از زمانی کلید خورد‬ ‫که خروشچف و دیگر سیاستمداران شوروی سابق به فکر‬ ‫همزیستی مسالمت امیز با غرب افتادند‪.‬‬ ‫همگان متفق القول هســتند کــه از مهمترین علل‬ ‫سلب حاکمیت حزب کمونیست بر اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫می توان به از بین رفتن گارد بسته کرملین در برابر امریکا‪،‬‬ ‫عالقه برخی حاکمان حزب کمونیسم به بازار ازاد و افزایش‬ ‫حس ملی گرایانــه در جمهوری هــای مختلف مخصوصا‬ ‫روسیه به رهبری بوریس یلتسین و‪ . ..‬اشاره کرد‪ .‬به عبارت‬ ‫بهتر‪ ،‬ما شــاهد وقوع دو رویکرد موازی در داخل شوروی‬ ‫سابق و سپس فروپاشی ان بوده ایم‪.‬‬ ‫در ابتدا گرایش کمونیســت ها به بــازار ازاد و تالش‬ ‫برای همزیســتی مســالمت امیز بــا امپریالیســم جهانی‬ ‫پایه های قدرت را در شوروی سست کرد و این سستی مولد‬ ‫افزایش پوکی درونی و داخلی شــوروی و رشــد گروه های‬ ‫ملی گرا در محدوده جغرافیایی پهناور ان بود‪ .‬دیری نپایید‬ ‫که رسما در سال ‪ 1991‬فروپاشــی اتحاد جماهیر شوروی‬ ‫اعالم شد و کمونیسم به موزه تاریخ پیوست‪.‬‬ ‫کمونیســت ها در حالــی در رویــای همزیســتی‬ ‫مسالمت امیز با کبوترها و بازهای امریکایی بودند که در ان‬ ‫سوی اتالنتیک‪ ،‬واشنگتن و ناتو قبر کمونیست ها را حفر‬ ‫کرده و منتظر جسدی بودند که در داخل این قبر قرار دهند‪.‬‬ ‫سیاســتمداران شــوروی ســابق گرفتار این تله خطرناک‬ ‫شــدند‪ .‬انها بدون توجه به واقعیتی که پیرامونشــان قرار‬ ‫داشت‪ ،‬به ســوی تصویری مجازی و خیالی «همزیستی‬ ‫با غــرب» گام برداشــتند و خــود را از درون و بیرون تهی‬ ‫ســاختند‪ .‬این تهی ســازی روندی بود که متعاقبا از سوی‬ ‫دونالد ریگان و بوش پدر نیز به صورتی هدفمند هدایت شد‬ ‫و در نهایت منجر به فروپاشی شوروی گردید‪ .‬بنابراین گام‬ ‫نخست و اصلی سقوط کمونیســم را رهبران این حزب در‬ ‫شوروی سابق برداشتند‪.‬‬ ‫رمز ماندگاری انقالب اســامی در طــول چهار دهه‬ ‫اخیر یکی «دشمن شناســی» و دیگر «استقالل» ملت و‬ ‫نظام ایران بوده است‪ .‬زمانی که دشمن شناسی و استقالل‬ ‫یک ملت در وهله اول با یکدیگر ترکیب شده و سپس این‬ ‫ترکیب در ذیل کامل ترین مکتب الهی تعریف شود‪ ،‬در ان‬ ‫صورت ما با ملتی قوی و اسیب ناپذیر و نظامی پویا مواجه‬ ‫خواهیم بود‪ .‬افتخار ملت انقالبی ایران‪ ،‬حرکت در ســایه‬ ‫اســام و تعالیم الهی و توجه ویژه نسبت به مفاهیمی واال‬ ‫مانند «اسالم سیاسی»‪« ،‬والیتمداری» و «غیرت دینی»‬ ‫است‪ .‬این مفاهیم در ذهن هر چهار نسل انقالب اسالمی‬ ‫نضج یافته و طرح های دشمنان قسم خورده این مرز و بوم‬ ‫را ناکام گذاشته است‪.‬‬ ‫در این میان‪ ،‬مولفــه دشمن شناســی اهمیتی ویژه‬ ‫دارد‪ .‬این مقوله هم از سوی حضرت امام (ره) و هم از سوی‬ ‫مقام معظم رهبری بارها مورد تاکید قرار گرفته است‪ .‬زمانی‬ ‫که دشمن شناسی از قاموس ما حذف شود و «بی اعتمادی‬ ‫مطلق به امریکا» جایگزین «همزیســتی مسالمت امیز با‬ ‫غرب» شود‪ ،‬ما دچار بدترین خطای راهبردی‪ ،‬اعتقادی‬ ‫و محاسباتی ممکن شده ایم‪ .‬نباید این حقیقت را فراموش‬ ‫کنیم که هم اکنون غرب نسبت به کلیت‪ ،‬ماهیت و زیربنای‬ ‫اعتقادی و سیاسی نظام ما رویکردی منفی و تقابلی داشته‬ ‫و نیت و هدفگذاری واقعی ان نابودی این نظام اســامی‬ ‫و مردمی اســت‪ .‬این هدفگــذاری نه تنهــا در طول چهار‬ ‫دهه اخیر تغییر نیافته‪ ،‬بلکه در دوران هر یک از روســای‬ ‫جمهوری دموکــرات و جمهوریخــواه در امریکا به نحوی‬ ‫تکمیل شده اســت‪ .‬دموکرات ها به اســتفاده از ابزارهای‬ ‫فرهنگــی و جمهوریخواهــان به اســتفاده از راهکارهای‬ ‫ســخت افزاری در صدد تقابل بــا انقالب اســامی ایران‬ ‫بر امده اند‪ .‬در چنین فضایی «اعتماد به دشمن» و پیگیری‬ ‫تز همزیستی مسالمت امیز با غرب دقیقا همان تله و دامی‬ ‫ است که کاخ سفید می خواهد ما را در ان بیفکند‪.‬‬ ‫تاکنون بارها عنوان شده اســت که «تبدیل دشمن‬ ‫به دوســت» در قبال ایاالت متحده امریکا و کســانی که‬ ‫کمر به نابودی نظام جمهوری اســامی ایران بســته اند‪،‬‬ ‫امکان ناپذیر اســت‪ .‬به عبــارت بهتر‪ ،‬اســتراتژی تبدیل‬ ‫دشــمن به دوســت در قبال ایــاالت متحــده امریکا که‬ ‫همچنان مظهر استکبار جهانی محسوب می شود‪ ،‬پاشنه‬ ‫اشیل سیاست خارجی ما در برهه حســاس و تعیین کننده‬ ‫فعلی محسوب می شود‪.‬‬ ‫باتوجه به اینکه کشــور و نظام بین الملل بنا به تعبیر‬ ‫مقام معظم رهبری در یک پیچ تاریخی قرار دارد‪ ،‬محاسبات‬ ‫ما نیز بایــد مطابق این واقعیت صورت گیــرد‪ .‬متعاقبا اگر‬ ‫«برجام» در ذیل اســتراتژی همزیســتی با امریکا تعریف‬ ‫شود‪ ،‬به پاشنه اشیل ما تبدیل خواهد شد و اگر ان را در ذیل‬ ‫استراتژی مدیریت رفتار دشمن تعریف کنیم‪ ،‬این موضوع‬ ‫می تواند برای ما سودمند باشد‪ .‬نگاه ما به موضوع برجام و‬ ‫به طور کلی سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران‪ ،‬باید‬ ‫نگاهی بر گرفته از همان اصل مترقی نفی سبیل و متعلقان‬ ‫ان باشــد‪ .‬در اینجا ما با نگاهی فقهی‪ ،‬راهبردی و مبنایی‬ ‫مواجه هستیم که مطابق ان اساسا اجازه وادادگی در مقابل‬ ‫دشمن را نداریم‪.‬‬ ‫در نهایت اینکه راز ماندگاری انقالب اسالمی ایران‬ ‫مبانی محکم سیاســت خارجی کشــورمان اســت که ان‬ ‫نیز در راســتای نــگاه ارمانی انقــاب به ســوی تکامل و‬ ‫رشد تعریف می شــود‪ .‬در چنین مجالی اگر خدای ناکرده‬ ‫«دشمن شناسی» و «رصد هوشمندانه تحرکات دشمن»‬ ‫تحت تاثیر نگاه خوشــبینانه و بازدارنده نسبت به امریکا و‬ ‫دیگر دشمنان قسم خورده این مرز و بوم فراموش شود‪ ،‬ما‬ ‫از ارمان ها و اصول انقالب عدول کرده ایم‪ .‬در ان ســوی‬ ‫میدان‪ ،‬امریکا و متحدانــش در انتظار لحظه ای غفلت ما‬ ‫هستند تا از این غفلت و سوء تدبیر در راستای اهداف خود‬ ‫استفاده کنند‪.‬‬ ‫‪15‬‬ ‫گفتارها‬ ‫تجربه قبلی را تکرار نکنید‬ ‫فرهنگ در برنامه ششم توسعه و ضرورت مداخله نخبگانی‬ ‫محمدرضا بهمنی‬ ‫گفتارها‬ ‫‪16‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسالمی‬ ‫الیحه برنامه ششم توسعه کشــور‪ ،‬با عنوان «الیحه‬ ‫احکام موردنیا ِز اجرای برنامه ششــم توســعه کشــور» در‬ ‫شــرایطی از ســوی رئیس جمهور محتــرم تقدیم مجلس‬ ‫شــورای اســامی شــد که از یک ســو چالش های مهم‬ ‫منطقه ای و جهانی در جریان بوده و از سوی دیگر‪ ،‬دولت‬ ‫درگیر اجرایی ســازی برجام و مجلسیان هم درگیر موضوع‬ ‫انتخابات اینده هســتند‪ .‬اما از ســوی دیگر‪ ،‬در سال های‬ ‫اخیر‪ ،‬مطالبات بسیار مهمی از ســوی رهبر معظم انقالب‬ ‫مطرح شده است که ارتباط مستقیم با برنامه های پنج ساله‬ ‫کشــور دارد‪ .‬موضوعاتی همچون الگوی اسالمی ایرانی‬ ‫پیشرفت‪ ،‬سبک زندگی اسالمی ایرانی و اقتصاد مقاومتی‬ ‫که در واقع توجه به انها‪ ،‬وجه تمایز مغزافزاری برنامه های‬ ‫توسعه می تواند باشد‪ .‬روشن است که هریک از برنامه های‬ ‫توسعه ابعاد متنوعی دارند که با لحاظ مطالبات پیشین‪ ،‬بعد‬ ‫فرهنگی برنامه را باید مهمترین بعد ان دانســت‪ .‬بنابراین‬ ‫اکنون که توپ برنامه ششــم در زمین مرجع قانون گذاری‬ ‫کشور قرار گرفته و احتماال به دلیل در پیش بودن انتخابات‬ ‫مدتی معطل خواهد ماند‪ ،‬بر مراکز خبرگانی مرتبط و موثر‬ ‫در ایــن زمینه و نیــز نخبگانی علمی و فرهنگــی حوزوی و‬ ‫دانشگاهی است که با هوشمندی به فکر ترمیم و اصالح‬ ‫ابعاد فرهنگی برنامه باشند‪ .‬به نظر می رسد مراکز پژوهشی‬ ‫دانشگاهی و حوزوی‪ ،‬مراکز سیاستگذاری فرهنگی‪ ،‬به ویژه‬ ‫شورای عالی انقالب فرهنگی و کمیسیون فرهنگی مجلس‬ ‫و نیز سایر صاحبان فکر و اندیشه همت گمارند تا بار دیگر‪،‬‬ ‫تجربه برنامه های پیشین توسعه مبنی بر ناکارامدی و حاشیه‬ ‫نشینی یک سند مهم ملی در سطح سیاستگذاری حاکمیتی‬ ‫تکرار نشود‪ .‬در همین راستا‪ ،‬در این یادداشت‪ ،‬بر نگرش و‬ ‫محتوای فرهنگی موجود در برنامه ششم‪ ،‬به صورت گذرا‬ ‫مرور شده است‪.‬‬ ‫مطلب اول‪ :‬ظهور قرائت جدید از چیســتی و جایگاه‬ ‫برنامه های پنجساله در الیحه برنامه ششم‬ ‫‪ .1‬بعد حقوقی‬ ‫برنامه های پنج ســاله حلقه اتصال اســناد باالدستی‬ ‫و عرصه های اجرا و عملیات در کشور هســتند‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر‪ ،‬برنامه های پنجساله را باید امتداد سند چشم انداز‪،‬‬ ‫سیاســت های کلی ابالغــی مقام معظم رهبــری و به ویژه‬ ‫سیاســت های ابالغی هریک از برنامه ها در دوره پنج سال‬ ‫دانســت‪ .‬اما باتوجه بــه قرائن موجــود و به ویــژه با نگاه‬ ‫به عنوان الیحه تقدیمی به مجلــس‪ ،‬باید گفت قرائتی که‬ ‫االن در برنامه ششــم خودش را نشــان داده است‪ ،‬قرائت‬ ‫جدیدی است و در واقع تعریف متفاوتی از چیستی و جایگاه‬ ‫برنامه های پنجساله ارائه شده اســت به طوری که الیحه‬ ‫برنامه تنها معطوف به بخشی از امور و مسائل شده است که‬ ‫نیاز به مصوبه مجلس شورای اسالمی دارد (ان هم از نظر‬ ‫دولت)‪ .‬البته شایان ذکر است که دولت پیش از این الیحه‬ ‫دیگری حاوی احکام ثابت و مســتمر برنامه های چهارم و‬ ‫پنجم را تقدیم مجلس کرده است‪ .‬همچنین شنیده می شود‬ ‫که سایر احکام اجرایی که در حیطه اختیارات هیات دولت‬ ‫و دستگاه های دولتی و عمومی اســت‪ ،‬نیز متعاقبا تدوین‬ ‫و در هیات دولــت تصویب خواهد شــد‪ .‬بنابراین می توان‬ ‫نتیجه گرفت که برنامه ششم توسعه شامل موارد زیر است‪:‬‬ ‫‪ -1‬احــکام ثابت و مســتمر (که بــه تصویب مجلس‬ ‫شورای اسالمی خواهد رسید)‬ ‫‪ -2‬الیحه احکام موردنیاز اجرای برنامه ششم توسعه‬ ‫(که رسما تحت عنوان برنامه ششم به مجلس تقدیم شده و‬ ‫به تصویب مجلس خواهد رسید)‬ ‫‪ -3‬مجموعــه احــکام عملیاتــی و اجرایــی ناظر به‬ ‫حوزه هــای ماموریتی دســتگاه ها(که بــه تصویب هیات‬ ‫دولت خواهد رسید‪).‬‬ ‫‪ .2‬بعد روشی تدوین برنامه‬ ‫‪ .2.1‬فرایند‪ :‬فرایند اعالمی تدوین برنامه را می توان‬ ‫در سه مقطع طبقه بندی کرد که عبارتند از‪ :‬الف) از خرداد‬ ‫‪ 93‬تا مرداد ‪ ،94‬ب)از شهریور ‪ 94‬تا ‪ 15‬اذر و ج) از ‪ 15‬اذر‬ ‫تا ‪ 25‬دی‪.‬‬ ‫‪ .2.2‬ســاختار‪ :‬با وجود اینکه در مقطــع زمانی دوم‪،‬‬ ‫یک ســتاد و ‪ 30‬شــورای برنامه ریزی و ده ها کارگروه برای‬ ‫تدوین برنامه فعال شد‪ ،‬اما عمال انچه اکنون تحت عنوان‬ ‫الیحه برنامه ششــم به مجلس ارائه شده‪ ،‬خالی از ساختار‬ ‫مفهومی شوراهای تخصصی که ناظر به حوزه ها موضوعی‬ ‫برنامه ای در کشور بوده است و گویا در یک مرجع دیگری‬ ‫در چهل روز پایانی(یعنی مقطع سوم) تدوین شده است‪.‬‬ ‫‪ .2.3‬روش‪ :‬در نظــام نامــه تدویــن برنامه ششــم‪،‬‬ ‫استفاده از الگوی برنامه جامع با نگاه به موارد خاص(جامع‬ ‫نگری توام با مساله محوری) مورد تاکید قرار گرفته است‪.‬‬ ‫ن تردید از جامعیت الزم‬ ‫اما الیحه تقدیمی به مجلس‪ ،‬بدو ‬ ‫برخوردار نیســت و مســاله محور بودن ان هم محل تردید‬ ‫اســت‪ .‬البته با تحلیل محتوایی الیحه می توان تالش بر‬ ‫توجه به برخی مســائل کلیدی را شــاهد بود ولی بسیاری‬ ‫مسائل مهم و اولویت دار هم وجود دارد که هیچ ورودی به‬ ‫انها صورت نگرفته است‪.‬‬ ‫‪ .2.4‬شیوه نگارش‪ :‬در حالی که قانون برنامه چهارم‪،‬‬ ‫در قالــب ‪ 15‬فصل‪ 161 ،‬مــاده و ‪ 34‬تبصــره و ‪ 9‬جدول و‬ ‫نیز قانون برنامــه پنجــم‪ ،‬در قالب ‪ 9‬فصــل‪ 235 ،‬ماده و‬ ‫‪ 192‬تبصره تدوین شده است‪ .‬الیحه برنامه ششم تنها در‬ ‫قالب‪ 31‬ماده تدوین و به مجلس ارائه شده است‪.‬‬ ‫مطلــب دوم‪ :‬اهتمــام حداقلی به حــوزه فرهنگ در‬ ‫الیحه برنامه ششم(اغاز رهاسازی فرهنگ)‬ ‫‪ .1‬حدود و ثغور مداخله حاکمیتی به عرصه فرهنگ‬ ‫اساســا نحوه مداخله حاکمیتــی در عرصه فرهنگ‬ ‫را می توان در پیوســتاری که در یک ســوی ان رهاسازی‬ ‫فرهنگ و در ســوی دیگر ان مداخله حداکثری در عرصه‬ ‫فرهنگ است‪ ،‬تبیین کرد‪ .‬با این توصیف‪ ،‬اگر متن الیحه‬ ‫برنامه ششم را مالک قضاوت قرار دهیم‪ ،‬باید گفت‪ ،‬مشی‬ ‫گفتارها‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫ب) موضوعات دارای پیامد فرهنگی‬ ‫با مرور ســایر مفاد الیحه‪ ،‬اهم مــواردی که ماهیت‬ ‫مستقیم فرهنگی ندارند ولی بی تردید اثار و پیامد فرهنگی‬ ‫دارند‪ ،‬به شرح ذیل قابل احصا است‪:‬‬ ‫‪ -5‬بند ‪ 1‬و ‪ 2‬ماده ‪ :14‬موضوع مهمی که در این ماده‬ ‫مورد توجه قرار گرفته‪« ،‬خرید خدمات اموزشــی از بخش‬ ‫خصوصی و تعاونــی در مدارس اموزش و پــرورش» و نیز‬ ‫«ایجاد دانشگاه های مشترک بین المللی در داخل کشور»‬ ‫است‪ .‬هر دوی این موضوعات از مباحث جنجالی می تواند‬ ‫باشــد‪ .‬البته از ســوی دیگر‪ ،‬می توان در چارچوب تدوین‬ ‫پیوســت های فرهنگی قوی از بروز تبعــات منفی در حوزه‬ ‫تعلیم و تربیت و اموزش جلوگیری کرد‪.‬‬ ‫‪ -6‬برخــی از مفــاد ذیــل مــاده ‪ 25‬که بــه موضوع‬ ‫«دیپلماسی عمومی و مبارزه با افراط گرایی» پرداخته است‬ ‫نیز از جمله مواردی هســتند که می توان اثار و پیامد مثبت‬ ‫فرهنگی برای انها قائل بود‪ .‬به ویژه در شرایط امروز منطقه‬ ‫و جهان اســام که چالش هــای مذهبی و ایران هراســی‬ ‫گسترش فراوانی یافته است‪.‬‬ ‫مطلب ســوم‪ :‬ســکوت الیحه برنامه ششم نسبت به‬ ‫گفتارها‬ ‫دولت در این الیحه بر این رویکرد قرار گرفته است که ورود‬ ‫حاکمیتی ان به عرصه فرهنگ به حداقل برسد‪.‬‬ ‫البته باید به این مطلب هم اشاره کرد که خروج دولت‬ ‫از تصدی گری در عرصه فرهنگ امر مبارکی می تواند باشد‬ ‫اما این مهم را باید حضور حداکثری مردم در عرصه فرهنگ‬ ‫نامید که مکمل این خروج‪ ،‬اعمال حضور حاکمیتی ناظر به‬ ‫امر نظارت و هدایت و حمایت دولت در امور فرهنگ است‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬تــرک تصدی دولتی در حــوزه فرهنگ را‬ ‫نباید به معنی ترک مداخــات حاکمیتی از عرصه فرهنگ‬ ‫دانست‪.‬‬ ‫با این توصیف‪ ،‬باید گفت ابعاد فرهنگی الیحه برنامه‬ ‫ششم در دو ساحت قابل بررســی است‪ :‬نخست مفادی از‬ ‫الیحه که مســتقیم به حوزه فرهنگ مربوط بوده و ماهیت‬ ‫فرهنگی دارند‪ .‬و دوم‪ ،‬موضوعات و مفادی که به صورت‬ ‫مســتقیم با حــوزه فرهنگ ارتباطی نداشــته ولــی تبعات‬ ‫فرهنگی دارنــد‪ .‬در واقع بخش دوم‪ ،‬به مــواردی اطالق‬ ‫می شود که اثار و تبعات فرهنگی بر انها مترتب است‪ .‬براین‬ ‫اســاس‪ ،‬در ادامه به تفکیک به هر دو نــوع از مفاد الیحه‬ ‫برنامه ششم می پردازم‪.‬‬ ‫‪ .2‬موضوعات و مسائل فرهنگی مورد نظر در الیحه‬ ‫برنامه ششم‪:‬‬ ‫الف) موضوعات دارای ماهیت فرهنگی‬ ‫با یک نگاه خوشــبینانه‪ ،‬می توان گفت‪ ،‬تنها ‪ 3‬ماده‬ ‫به طور کامل و یک بنــد از ماده دیگر از الیحــه برنامه‪ ،‬به‬ ‫صورت مستقیم به موضوع یا مساله ای فرهنگی پرداخته‬ ‫است که عبارتند از‪:‬‬ ‫‪ -1‬بند ‪ 5‬مــاده ‪ :14‬در این مــاده‪ ،‬موضوع «حمایت‬ ‫از نخبگان علمــی‪ ،‬فرهنگی و هنری کشــور» مورد توجه‬ ‫قرار گرفته و طی ان دستگاه های اجرایی کشور موظف به‬ ‫حمایت و تکریم از ایشان شده اند‪.‬‬ ‫‪ -2‬ماده ‪ :19‬در این ماده‪ ،‬موضوع «صدور مجوزهای‬ ‫تولیــد و توزیع اثــار فرهنگــی و هنــری» مطرح شــده و‬ ‫وزارت ارشــاد مکلف به تســهیل فرایند و کاهش ضوابط‬ ‫محدود کننده در این زمینه شده است‪ .‬همچنین قوه قضائیه‬ ‫و نیروی انتظامی مکلف به تامین امنیت کاالهای فرهنگی و‬ ‫هنری دارای مجوز شده اند‪ .‬همچنین در بند سوم این ماده‬ ‫به موضوع نحوه تعیین تکلیف حق پخش برنامه مسابقات‬ ‫ورزشی اشاره شده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬ماده ‪ :20‬این مــاده به موضوع «مرمــت‪ ،‬احیا و‬ ‫نحوه نگهداری و بهره بــرداری از میراث فرهنگی و اماکن‬ ‫فرهنگی‪ ،‬تاریخی کشور پرداخته و در قالب سه بند سازوکار‬ ‫کاهش تصدی ســازمان گردشــگری و میراث فرهنگی و‬ ‫افزایــش وظایف شــهرداری ها را در این زمینه مشــخص‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫‪ -4‬مــاده ‪ :26‬موضــوع این مــاده «اعمــال عدالت‬ ‫جنسیتی در برنامه دســتگاه های کشور» اســت‪ .‬البته در‬ ‫مطلع این ماده‪ ،‬به اهداف مهم مندرج در اسناد باالدستی‬ ‫(از جمله تحکیم نهاد خانواده و جایگاه زن)‪ ،‬اشاره شده اما‬ ‫درنهایتحکمی صادرشدهاستکهمشخصنیستنسبت‬ ‫ان با تقویت نهاد خانواده چیست‪ ،‬به طوری که در انجا امده‬ ‫است‪« :‬تمامی دستگاه های اجرایی موظفند با سازماندهی‬ ‫و تقویت جایگاه سازمانی امور زنان و خانواده در دستگاه‪،‬‬ ‫نسبت به اعمال رویکرد عدالت جنســیتی در سیاست ها و‬ ‫برنامه ها و طرح های خود و ارزیابی اثار تصمیمات خود در‬ ‫ان چارچوب‪ ،‬براساس شاخص های ستاد ملی زن و خانواده‬ ‫اقدام نمایند‪».‬‬ ‫برخی مسائل و موضوعات فرهنگی مهم‬ ‫نگاهی به سیاست های فرهنگی ابالغی مقام معظم‬ ‫رهبری برای تدوین برنامه ششم (بندهای ‪ 68‬تا ‪ )73‬و نیز‬ ‫برخی اسناد باالدســتی دیگر‪ ،‬مالکی در اختیار می گذارد‬ ‫که بتوان براساس ان‪ ،‬اهم مسائل و موضوعات فرهنگی‬ ‫که در الیحه برنامه ششم‪ ،‬هیچ اشاره ای به انها نشده است‬ ‫را متذکر شد‪.‬‬ ‫با مرور مجموعه سیاست های فرهنگی برنامه ششم‪،‬‬ ‫می توان گفت در ابالغ این سیاســت ها‪ ،‬سطوح گوناگون‬ ‫فرهنگ اعم از ارزش ها و نگرش ها‪ ،‬مصنوعات و نمادهای‬ ‫فرهنگی و رفتارهای فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است‪.‬‬ ‫همچنین از سوی دیگر‪ ،‬هم به عنصر عاملیت و هم به عنصر‬ ‫ساختار‪ ،‬در تحول فرهنگی اشاره شده است‪.‬‬ ‫به تعبیر دیگر‪ ،‬می توان گفت در سیاست های ابالغی‬ ‫هم فرهنگ به مثابه شیوه زندگی و هم فرهنگ به مثابه هنر و‬ ‫خالقیت های ذهنی مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬نکته قابل‬ ‫ذکر دیگر اینکه‪ ،‬در سیاست های ابالغی‪ ،‬فرهنگ و هویت‬ ‫با اضافه وصفی «اسالمی – ایرانی» توصیف شده است که‬ ‫از مطالبه جهت گیری مشخصی در عرصه فرهنگ حکایت‬ ‫دارد‪ .‬بر این اســاس‪ ،‬اهــم موضوعات فرهنگــی دارای‬ ‫اولویت که الیحه برنامه ششم در این موارد ساکت است را‬ ‫به این شرح می توان برشمرد‪:‬‬ ‫ سبک زندگی اسالمی ‪ -‬ایرانی‬‫ دیپلماســی فرهنگی (به ویژه در ســطح کشورهای‬‫اسالمی)‬ ‫ توســعه اقتصاد فرهنگ به ویژه حمایت از مصرف‬‫فرهنگی (کتابخوانی‪ ،‬مصرف کاالهای فرهنگی و‪ )...‬و‬ ‫نیز بهبود منابع مالی عرصه فرهنگ (به ویژه منابع مردمی ‬ ‫و موقوفات)‬ ‫ گسترش بحران های اخالقی و جنسی در جامعه‬‫ تحکیــم خانــواده و حمایــت از ازدواج و افزایــش‬‫جمعیت‬ ‫ گســترش فرهنــگ مصرف زدگی و اســراف و‪...‬‬‫(ناهمگونی فرهنگ اقتصاد با اهداف اقتصاد مقاومتی)‬ ‫ گسترش فساد مالی و اداری و رشوه و کاهش اعتماد‬‫مردم به دستگاه های اجرایی‬ ‫ ضــرورت اصــاح اخالقی و رفتــاری کارگــزاران‬‫دستگاه های کشور در جهت نیل به تمدن نوین اسالمی‪.‬‬ ‫‪17‬‬ ‫گفتارها‬ ‫پیروزیمحافظه کاران‬ ‫انتخابات درون حزبی امریکا حاوی چه نشانه هایی بود؟‬ ‫امیرعلی ابوالفتح‬ ‫کارشناس مسائل امریکا‬ ‫گفتارها‬ ‫‪18‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪1‬‬ ‫رقابت های درون حزبی ایالتی در امریکا با رای گیری‬ ‫ت برخالف‬ ‫در ایالت ایووا رســما کلیــد خورد؛ در ایــن رقاب ‬ ‫پیش بینی ها تد کروز در صدر جدول جمهوریخواهان قرار‬ ‫گرفت‪ ،‬دونالد ترامــپ در جایگاه دوم و مارکــو روبیو نیز با‬ ‫اندکی فاصله پس از ترامپ‪ .‬همچنین در جبهه دموکرات ها‬ ‫نیز هیالری کلینتون با فاصله بســیار کمی و حتی کمتر از‬ ‫یک درصد توانســت بر برنی ســندرز غلبه کند‪ .‬باید توجه‬ ‫داشــت که انتخابات ایووا به لحاظ سمبلیک در انتخابات‬ ‫مقدماتی امریکا حائز اهمیت اســت چرا که اولین کورس‬ ‫رقابت های ریاســت جمهوری از ایووا اغاز می شود‪ .‬البته‬ ‫تعداد کرســی های ایــووا در کنوانســیون ملــی دو حزب‬ ‫جمهوریخواه و دموکرات حائز توجه نیســت اما از انجایی‬ ‫که این ایالت به همــراه ایالت کوچک تر نیوهمپشــایر در‬ ‫صدر ایالت های دیگر قرار دارند‪ ،‬بــه لحاظ روانی پیروزی‬ ‫یا شکســت در این دو ایالت می تواند محکــی برای دیگر‬ ‫ایالت ها باشد‪.‬‬ ‫تا پیش از برگزاری انتخابات انجمن حزبی ایالت ایووا‬ ‫در نظرسنجی ها دونالد ترامپ در اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫و هیالری کلینتــون در اردوگاه دموکرات ها پیشــتاز بودند‬ ‫اما بر مبنای نتایج حاصله مشخص شــد که ترامپ انگونه‬ ‫که تصور می شــد از حمایت رای دهنــدگان جمهوریخواه‬ ‫برخوردار نیست‪ .‬دالیلی که برای شکست ترامپ می توان‬ ‫برشمرد عبارتند از اینکه نخست ترامپ شخصیتی جنجالی‬ ‫است که برای قرار گرفتن در صدر توجهات‪ ،‬حمالت تندی‬ ‫را علیه برخی از گروه های اجتماعی از جمله مهاجرتبارها‪،‬‬ ‫مکزیکی ها‪ ،‬مسلمانان و زنان انجام داده که برای این نامزد‬ ‫جنجالی دشمنان زیادی را رقم زد‪ .‬بنابراین قابل انتظار بود‬ ‫که در انتخابــات ایووا‪ ،‬جمهوریخواهانی بــا تبار مهاجر یا‬ ‫بعضا مســلمان یا برخی از زنان ب ه ترامپ رای ندهند‪ .‬نکته‬ ‫بعدی اینکه تد کروز توانسته طی ماه های اخیر خودش را‬ ‫به عنوان چهره مقبول رای دهنــدگان محافظه کار مذهبی‬ ‫معرفی کند و ارای این گروه را به ســمت خود جلب نماید‪.‬‬ ‫البته قابل ذکر اســت که به نظر می رسد برای هسته اصلی‬ ‫یا سران حزب جمهوریخواهان‪ ،‬نامزد مقبول سناتور مارک‬ ‫روبیو از ایالت فلوریدا باشد که در ایالت ایووا یک موفقیت‬ ‫چشــمگیر به دســت اورد و فقط با یک درصد کمتر بعد از ‬ ‫ترامپ در جایگاه ســوم قرار گرفت‪ .‬باید در نظر داشت که‬ ‫فعــا در مورد صالحیــت تدکروز به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫ایاالت متحده امریکا تردیدهایی وجــود دارد زیرا کروز از‬ ‫مادری امریکایی و پدری کوبایی در خاک کانادا متولد شده‬ ‫و چه بسا طی یک روند قضایی احتمالی‪ ،‬دیوان عالی فدرال‬ ‫امریکا رای دهد که چنین فردی بر مبنای نص صریح قانون‬ ‫اساســی ایاالت متحده امریکا فاقد صالحیــت عهده دار‬ ‫شدن مقام ریاست جمهوری امریکاست که در این صورت‬ ‫شانس مارک روبیو برای رسیدن به عنوان نامزد نهایی حزب‬ ‫جمهوریخواه برای انتخابات ماه نوامبر سال جاری افزایش‬ ‫می یابد‪ .‬در ادامه انتخابات مقدماتی به نظر می رسد هرچه‬ ‫تعداد انتخابات در ایاالت جنوبی و غرب میانه افزایش یابد‬ ‫شانس کروز به عنوان نماینده راست مذهبی در برابر ترامپ‪،‬‬ ‫نماینده منفرد و نیویورکی حزب رو به افزایش برود‪ .‬حتی اگر‬ ‫دونالد ترامپ در انتخابات نیوهمپشایر برنده شود‪ ،‬باز هم‬ ‫فضای سیاسی نیوانگلندی بر فضای سیاسی مناطق جنوبی‬ ‫موسوم به کمربند انجیلی غلبه نمی یابد‪.‬‬ ‫اما در اردوگاه دموکرات ها انتخابات ایووا نشــان داد‬ ‫که رقابت میان هیالری کلینتون‪ ،‬نماینده جناح میانه روی‬ ‫حزب دموکرات با برنی سندرز‪ ،‬نماینده جناح چپ و متمایل‬ ‫به سوسیالیسم این حزب بسیار نزدیک و فشرده خواهد بود‪.‬‬ ‫برخالف انتظار پیروزی قاطع کلینتون در ایووا‪ ،‬فردی شانه‬ ‫به شانه هیالری به رقابت پرداخت که فاقد شهرت سیاسی‪،‬‬ ‫منابع مالی و حمایت سران حزب بود‪ .‬این نشان می دهد که‬ ‫روند تمایل هواداران عادی حزب از راســتگرایی به سمت‬ ‫لیبرالیسم نوین اروپایی و سوسیالیسم رو به گسترش است‬ ‫که این به ظهور باراک اوباما در ســال ‪ 2008‬باز می گردد؛‬ ‫او در ان زمان با شــعارهای چپ گرایانه توانســت هیالری‬ ‫کلینتون را شکست دهد‪.‬‬ ‫البته این نکته را نیز بایــد در نظر گرفت که در ایاالت‬ ‫جنوبی بــه دلیل غلبــه تفکــرات محافظه کارانــه حتی بر‬ ‫هواداران حزب دموکــرات‪ ،‬به نظر می رســد که موقعیت‬ ‫هیالری در مقابل سندرز بیشتر باشد‪.‬‬ ‫اما انچــه اهمیت دارد اینکه حتی بــرای فردی مانند‬ ‫کلینتون با سابقه طوالنی فعالیت سیاســی در عرصه ملی‬ ‫امریکا‪ ،‬پیروزی قطعی به نظر نمی رسد‪.‬‬ ‫بایــد در نظر گرفت فــارغ از نتایج ایــووا‪ ،‬نامزدهای‬ ‫باقیمانده در گردونه رقابت باید در قریب ‪ 50‬ایالت دیگر با‬ ‫هم رقابت کنند تا نامزد نهایی معرفی شود‪.‬‬ ‫سناریوهای مختلفی نیز مطرح شــده است از جمله‬ ‫اینکه چه کســی از حزب جمهوریخواه و چه کسی از حزب‬ ‫دموکرات از ســوی کنوانســیون های ملی معرفی شــود‪.‬‬ ‫گرچه این رویداد در تابســتان ســال جاری میالدی اتفاق‬ ‫خواهد افتــاد امــا از هم اکنــون نظرســنجی هایی انجام‬ ‫می شود که مشخص شود شانس چه کسی برای نشستن بر‬ ‫صندلی ریاست جمهوری امریکا بیشتر است‪ .‬در این میان‬ ‫ســناریوهای مواجه ه ترامپ با هیالری کلینتون‪ ،‬مواجهه‬ ‫دونالد ترامپ با برنی ســندرز‪ ،‬مواجهه تــد کروز با هیالری‬ ‫کلینتون و کروز با سندرز از دیگر سناریوها محتمل تر است‬ ‫مگر اینکه در ادامه رقابت های انتخابات درون حزبی‪ ،‬مارک‬ ‫روبیو بتواند موقعیت خود را بهبود بخشد‪ .‬باتوجه به اظهارات‬ ‫تند و جنجالی دونال د ترامپ این نگرانی در میان سران حزب‬ ‫جمهوریخواه ایجاد شده که اگر ترامپ به عنوان نامزد نهایی‬ ‫معرفی شود‪ ،‬حزب جمهوریخواه ارای مهاجرتبارها‪ ،‬التین‬ ‫تبارها‪ ،‬مسلمانان و بخشی از زنان و جوانان را از دست بدهد‬ ‫و در نهایت انتخابات سال‪ 2016‬را به حزب دموکرات واگذار‬ ‫کند؛ فارغ از اینکه چه کسی نامزد این حزب باشد‪ .‬به عبارت‬ ‫دیگر شانس هیالری کلینتون و سندرز برای شکست دادن‬ ‫ ترامپ در حال حاضر باال ارزیابی می شود‪ .‬البته این تحلیل‬ ‫از سوی هیالری کلینتون مورد تردید قرار گرفته است و ان‬ ‫اینکه از دید جریان میانه روی حزب دموکرات اگر نماینده‬ ‫جناح چپ گرای حزب یعنی برنی ســندرز به عنــوان نامزد‬ ‫نهایی معرفی شود به دلیل برو ز ترس در دل محافظه کاران‬ ‫امریکا از ظهور یک رئیس جمهور سوسیالیست و حتی یک‬ ‫اوبامای سفید پوســت‪ ،‬تمام محافظه کاران اختالفات را‬ ‫کنار گذاشته و پشت سر هر نامزد حزب جمهوریخواه متحد‬ ‫خواهند شد حتی اگر این نامزد ترامپ باشد‪ .‬همان طور که‬ ‫پیش از این گفته شد بهترین نامزد جمهوریخواهان که نه‬ ‫به انداز ه ترامپ تهاجمی است و نه به اندازه کروز صالحیت‬ ‫او مورد تردید قرار گیرد‪ ،‬مارک روبیــو خواهد بود‪ .‬در عین‬ ‫حال یک ســناریوی محتمل دیگری نیز قابل تصور است‬ ‫و ان اینک ه ترامپ مورد اقبــال رای دهندگان جمهوریخواه‬ ‫قرار نگیرد و از گردونه رقابت های حزب کنار گذاشته شود‬ ‫و بخواهد مســتقال در انتخابات ریاســت جمهوری شرکت‬ ‫کند‪ .‬در این صورت مردم امریکا در مقابل سه نامزد مطرح‬ ‫قرار خواهنــد گرفت که یکــی نامزد حــزب جمهوریخواه‬ ‫یکی نامزد حزب دموکرات و سومی ترامپ خواهد بود‪ .‬در‬ ‫ســال ‪ 1992‬چنین اتفاقی رخ داد و راس پرو در کنار جرج‬ ‫هربرت واکر بوش و بیل کلینتون قــرار گرفت و از انجایی‬ ‫که مواضع پرو به مواضع بوش بسیار نزدیک بود بخشی از‬ ‫ارای رئیس جمهور جمهوریخواه مستقر به صندوق میلیاردر‬ ‫تگزاسی ریخته شد و ماحصل ان پیروزی فرماندار دموکرات‬ ‫ایاالت ارکانزاس‪ ،‬بیل کلینتون بود‪ .‬اگر الگوی ‪ 1992‬در‬ ‫ســال ‪ 2016‬تکرار شــود و ترامپ ان گونه که تهدید کرده‬ ‫است بخواهد مستقال در انتخابات شرکت کند به احتمال‬ ‫زیاد یک بار دیگر جمهوریخواهان شاهد شکست سنگینی‬ ‫خواهند بود و چه هیالری کلینتون و چه سندرز‪ ،‬نامزد حزب‬ ‫دموکرات باشند پیروزی از ان این حزب خواهد شد‪.‬‬ ‫گفتارها‬ ‫شکستپوپولیسم‬ ‫چرا ترامپ باخت؟‬ ‫مهدی مطهرنیا‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫تد کروز و هیالری کلینتون در اولین گام از انتخابات‬ ‫درون حزبــی در ایالــت ایووا موفق شــدند رقبــای خود را‬ ‫پشت ســر بگذارند‪ .‬در هر صورت‪ ،‬رای گیری درون حزبی‬ ‫گام بــه گام و در تاریخ هــای مختلــف در ‪ ۵۰‬ایالت برگزار‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫نخســتین ان در ایالت ایووا و اخرینــش ‪ ۲۴‬خرداد‬ ‫در شهر واشــنگتن برگزار می شــود‪ .‬تا پیش از انتخابات‪،‬‬ ‫گفتارها‬ ‫‪2‬‬ ‫استاد روابط بین الملل‬ ‫نظرســنجی ها در میان جمهوریخواهان‪ ،‬حاکی از پیش‬ ‫بودن دونالد ترامپ بود؛ بازرگان ثروتمندی که توانسته با‬ ‫اظهارنظرهای جنجالی توجه رسانه ها را به خود جلب کند‪.‬‬ ‫در میان نامزدهــای جمهوریخواه تد کروز که به داشــتن‬ ‫دیدگاه های شدیدا محافظه کارانه مشهور است‪ ،‬در مقام‬ ‫بعدی قرار داشت‪.‬‬ ‫با این وجــود‪ ،‬تد کــروز قانون گــذار و محافظه کار‬ ‫ایالــت تگــزاس ‪ 28‬درصــد اراء و ترامپ نفر شــماره یک‬ ‫جمهوریخواهان‪ 24 ،‬درصد ارا را به خود اختصاص داد‪.‬‬ ‫مارکو روبیو‪ ،‬ســناتور ایالت فلوریدا نیز ‪ 23‬درصد اراء را به‬ ‫دست اورد‪.‬‬ ‫کلینتون نیز با اختالفی بسیار اندک نسبت به سندرز‪،‬‬ ‫در انتخابــات درون حزبــی دموکرات هــا در ایالــت ایووا‬ ‫به پیروزی رســید‪ .‬ایــن در حالی اســت که رقابــت میان‬ ‫نامزدهای دموکرات نیز در ایالت ایووا بسیار نزدیک بود‪.‬‬ ‫پس از شمارش ‪ 88‬درصد از اراء‪ ،‬هیالری کلینتون ‪49/9‬‬ ‫درصد و برنی سندرز ‪ 49/4‬درصد اراء را به خود اختصاص‬ ‫داده بودند‪.‬‬ ‫تد کروز‪ ،‬ســناتور امریکایــی در ایالت ایــووا موفق‬ ‫شــد دونالد ترامپ و مارکــو روبیو رقبای خود را پشت ســر‬ ‫بگذارد‪ .‬این در حالی اســت که شبکه های تلویزیونی این‬ ‫کشــور همگی پیش تر پیش بینی کرده بودند کروز سناتور‬ ‫جمهوریخواه ایالت تگزاس در انتخابات درون حزبی ایووا‬ ‫می توان د ترامپ و روبیو را شکست دهد‪.‬‬ ‫اغاز قدرتمند کروز و روبیــو در انتخابات درون حزبی‬ ‫ی ترامپ به شمار می اید‬ ‫جمهوریخواهان‪ ،‬زنگ خطری برا ‬ ‫به خصوص انکه در نظرسنجی های ماه های گذشته‪ ،‬اغلب‬ ‫ ترامپ که ثروتمندترین نامزد انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫امریکا محسوب می شــود‪ ،‬در صدر فهرســت نامزدهای‬ ‫جمهوریخواه بوده است‪.‬‬ ‫نباید فراموش کرد ایالت ایــووا در میان ایالت های‬ ‫‪ 50‬گانه امریکا به عنوان ایســتگاه نخســت رای گیری در‬ ‫ارتباط با ریاست جمهوری از منظر سیاسی و سنتی جایگاه‬ ‫ویژ ه ای را بــه خود اختصاص می دهــد‪ .‬در ایووا صندوق‬ ‫اراء وجود ندارد و مــردم در چارچوب یک ســنت دیرپا در‬ ‫جهت ایجاد یک فضای سیاسی مثبت در محافل عمومی‬ ‫حاضر می شــوند و کاندیداها و نماینــدگان کاندیداها به‬ ‫ســخنرانی می پردازنــد و یارکشــی در این زمینــه صورت‬ ‫می گیرد‪ .‬اساســا درباره ایالت ایــووا می توانیم بگوییم‪،‬‬ ‫ادبیات سیاسی غلیظ تر به کار می رود و رویکرد ایووایی ها‬ ‫در حــوزه جمهوریخواهــان عقل گراتــر از ایــاالت دیگر‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫ ترامپ یــک پدیده پوپولیســتی در عرصه سیاســی‬ ‫ایاالت متحــده امریکا و در میان جمهوریخواهان اســت‬ ‫که در واقــع ان را باید بازتاب و چکیــده رویکرد نئوکان ها‬ ‫دانست و پیامدی از حرکت نئوکان ها که از زمان بوش اول‬ ‫در دهه ‪ 1990‬تا بوش دوم بوده که تاکنون مورد توجه قرار‬ ‫گرفته است‪.‬‬ ‫بنابراین باید گفــت در ایووا براســاس همین مولفه‬ ‫عقل گرایی و تفــوق عقل گرایی در یک بســتر رای دهی‬ ‫مســتقیم و همــراه بــا تبلیغــات سیاســی کاندیداهــای‬ ‫جمهوری خواهان موجب شــدند تا زمینه پیروزی کروز در‬ ‫برابر ترامپ فراهم شود ولی ترامپ اگرچه بافاصله اما نفر‬ ‫دوم در ایووا محسوب می شود‪.‬‬ ‫این موضوع نشان می دهد که شانس ترامپ نسبت به‬ ‫دیگر کاندیداهای حزب جمهوریخواه بیشتر است بنابراین‬ ‫او همچنان یک عنصر خطرناک در حزب جمهوریخواه در‬ ‫ایالت های دیگر برای تد کروز محسوب می شود‪.‬‬ ‫ولی برد در ایووا از نظر حوزه تاثیر روانی چه در حزب‬ ‫جمهوریخواه و چه در حزب دموکرات از اهمیت اساســی‬ ‫برخودار اســت‪ .‬از ســوی دیگــر در جبهه دموکــرات‪ ،‬در‬ ‫هفته های اخیر سندرز توانســته فاصله اش را به کلینتون‬ ‫نزدیک کند‪.‬‬ ‫به طــوری کــه حتی برد هشــت درصــدی هیالری‬ ‫کلینتــون در برابر برنی ســندرز تا حدود زیــادی می تواند‬ ‫براساس تحلیلی که درباره جمهوریخواهان صورت گرفت‬ ‫مورد توجه قرار گیرد‪.‬‬ ‫براین اســاس باید توجه داشــت‪ ،‬همان معنایی که‬ ‫در زمینه تد کروز و ترامپ وجود دارد‪ ،‬درباره برنی سندرز و‬ ‫هیالری کلینتون نیز وجود دارد‪ .‬بنابراین قشر دانشگاهی‬ ‫و جوان امریکا به سمت شعارهای چپ سندرز گرایش پیدا‬ ‫کردند و تا حدود زیادی توانســتند زمینه ســاز برای ایجاد‬ ‫فضایی مثبت برای افزایش نقش سندرز باشند‪.‬‬ ‫فراموش نکنیم که هیالری کلینتون براساس جایگاه‬ ‫خانوادگــی و تجارب سیاســی کــه دارد اندکــی هم غرور‬ ‫انتخاباتی بر او حاکم بود‪ ،‬ولی رای گیــری در ایالت ایووا‬ ‫او را بیدار کرد‪.‬‬ ‫براســاس پیش بینی ها به نظر می رســد او بتواند در‬ ‫ایالت های دیگر این فاصله را زیادتر کند اگرچه نمی توان‬ ‫از شگفتی سازها در این زمینه مانند ایووا چشم پوشید‪.‬‬ ‫اینده انتخابات ایاالت متحده امریکا در ســطح کل‬ ‫ایاالت و در سطح فدراتیو بیشــتر توجه به رقابت هیالری‬ ‫کلینتون و تد کروز دارد‪ .‬در هر دو اردوگاه جمهوریخواهان‬ ‫و دموکرات ها امکان یک شــگفتی نیز وجود دارد چرا که‬ ‫اساسا انتخابات در ایاالت متحده امریکا تا گام های نهایی‬ ‫همواره قرین شگفتی ها بوده است‪.‬‬ ‫در انتخاب اوباما در برابر هیالری کلینتون نیز پیروز‬ ‫شدن اوباما در سال ‪ 2008‬نیز همین شگفتی وجود داشت‪.‬‬ ‫البته باید بگوییم که وضعیت بافت موقعیتی امریکا چندان‬ ‫اجازه ایجاد یک شــگفتی را نمی دهد ولــی نوع انتخاب و‬ ‫انتخابات در این کشــور تا حدود زیــادی در این معنا موثر‬ ‫است ولی پیش بینی های به عمل امده نشان می دهد که‬ ‫به احتمال زیاد هیالری کلینتون و تد کروز هســتند که در‬ ‫صحنه فدراتیو با یکدیگر به رقابت بپردازند‪.‬‬ ‫در اردوگاه دموکرات هــا اکنــون ایــن نگرانی وجود‬ ‫دارد که به دلیل فاصله کم کلینتون در ایووا با برنی سندرز‬ ‫و ارتباط بــا جمهوریخواهان در چارچــوب ایاالت جنوبی‬ ‫امریکا که اغلب گرایشات جمهوریخواه دارند‪ ،‬بنابراین در‬ ‫هر دو اردوگاه امکان بروز حادثه غیرمترقبه یعنی انتخاب‬ ‫یک فرد خــاص را نباید از نظر دور داشــت‪ .‬ولی فراموش‬ ‫نکنیم که شگفتی ها در عالم سیاســت نیز تا حدود زیادی‬ ‫مدیریت شده است‪.‬‬ ‫در حالــی دونالد ترامــپ در انتخابــات انجمن های‬ ‫محلــی ایالــت ایــووا دوم شــده کــه پیــش از ان اکثــر‬ ‫نظر سنجی ها از پیشتازی او حکایت داشتند‪.‬‬ ‫با این وجود ترامپ یک رقیب ســاده برای هیالری‬ ‫کلینتون یا حتی برنی ســندرز اســت‪ ،‬اما این موضوع نیز‬ ‫چندان قرین به واقعیت نیست چون وجو د ترامپ با ادبیات‬ ‫غیررســمی نیز در بافــت موقعیتی کنونــی می تواند برای‬ ‫دموکرات ها خطرناک باشــد ولــی باید بدانیم که اساســا‬ ‫ ترامپ در ایاالت متحده امریکا میلیاردری است که همانند‬ ‫میلیاردرهــای قبلــی ســعی می کندبه عنــوان کاندیدایی‬ ‫مستقل وارد میدان شود و استقالل رفتاری خود را در ارتباط‬ ‫با بنیه مالی خود در انتخابات بر این میزان شکل و محتوا‬ ‫ببخشد و به همین دلیل شاهد ایجاد فضای مثبتی هستیم‬ ‫که ترامپ ان را حفظ کرده است و شعارهای خود را در قالب‬ ‫یک میلیاردر مستقل در حزب جمهور یخواه بیان می کند؛‬ ‫حزبی که یک دهه است توسط نئوکان ها قدرت اساسی را‬ ‫داشــتند و اکنون نئوکان ها به نوعی پوپولیسم سیاسی در‬ ‫امریکا رسیدند‪ .‬انچه ترامپ انجام می دهد براساس عرف‬ ‫ساختار قدرت‪ ،‬خارج شــدن از یک معیار و میزان شناخته‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫‪19‬‬ ‫فکـر نـو‬ ‫از دریچه ای دیگر‬ ‫ما در این صفحات ســعی خواهیم کرد موضوعــات مختلف را از دریچه‬ ‫علوم انسانی بنگریم و در عین حال به برخی از حوزه ها مانند محیط زیست‪،‬‬ ‫دانشــگاه‪ ،‬حوزه های علمیه‪ ،‬فرهنگ و هنر نگاهی داشــته باشیم‪ .‬در واقع‬ ‫این صفحات‪ ،‬صفحات فکر و ایده و اندیشــه مجله اســت‪ .‬نوعی عقالنیت‬ ‫ارزش مدار برعکس علوم انسانی غربی که ابزارمدار هستند‪.‬‬ ‫ف‬ ‫کر‬ ‫اول‬ ‫کسی از من حمایت نکرد‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪20‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫گفت وگوی هفته نامه مثلث با نویسنده کتابی درباره انتخابات مجلس‬ ‫علــت اینکــه شــما تصمیــم گرفتیــد کتابــی‬ ‫تحت عنــوان بازیگــران و بازیگردانان مجلس‬ ‫بنویسید‪ ،‬چه بود؟ ایا پیش از این کار تحقیقی در‬ ‫حوزه های مختلف به ویژه در حوزه تاریخ سیاسی‬ ‫داشته اید؟‬ ‫نه؛ ایــن اولین کتابی اســت که منتشــر کرده ام‪.‬‬ ‫کارهای تحقیقی که پیش از این داشــته ام‪ ،‬گزارشی بوده‬ ‫و در قالب کتاب منتشر نشده اســت‪ .‬در حوزه مجلس چه‬ ‫در خصوص انتخابات مجلس و چه پیرامون عملکرد ادوار‬ ‫مختلف پارلمــان و همچنین مصوبــات و تاثیر مجلس بر‬ ‫فضای سیاسی کشــور‪ ،‬ما هیچ کتاب جامعی نداریم‪ .‬تنها‬ ‫کتاب موجود‪ ،‬کتاب های مرکز اســناد انقالب اســامی‬ ‫هســتند که از مجلــس اول تا هفتم را بررســی کــرده اما‬ ‫مجلس ششــم را حذف کرده اســت‪ .‬من توصیه می کنم‬ ‫که این کتاب ها را بخوانید و من قبل از شــروع به نوشــتن‬ ‫کتاب بازیگران و بازیگردانان مجلس‪ ،‬همه این کتاب ها‬ ‫را خوانده ام‪ .‬از انجایی که افراد مختلفــی این کتاب ها را‬ ‫نوشته اند‪ ،‬یکدست نبوده و دغدغه نویســندگان برای هر‬ ‫دوره تغییر کرده اســت‪ .‬می توانم به جرات بگویم که تمام‬ ‫اطالعات اماری که در کتاب من امده است‪ ،‬در ان کتاب ها‬ ‫موجود نیست و بسیاری از انها ذکر نشده است‪ .‬منابعی که‬ ‫انها برای تالیف کتاب های شان اســتفاده کرده اند‪ ،‬منابع‬ ‫کاملی نبوده و هــر یک از انهــا نقایصی دارنــد‪ .‬البته باید‬ ‫یاداوری کنم که کتاب من صرفا پیرامون انتخابات مجلس‬ ‫در حوزه تهران اســت درحالی که کتاب های مرکز اســناد‬ ‫درباره کلیت مجلس اســت و در هر دوره ای‪ ،‬بخشی از ان‬ ‫درباره عملکرد مجلس است؛ بدین معنا که به صورت جسته‬ ‫و گریخته صفحاتی پیرامون موضوع انتخابات تخصیص‬ ‫یافته و از ان عبور کرده اند‪ .‬من تمــام بخش هایی را که از‬ ‫کتاب های مرکز اســناد اســتفاده کرده ام‪ ،‬در کتاب خودم‬ ‫به عنوان رفرنس ذکر کرده ام‪ .‬اگر شما به بخش منابع رجوع‬ ‫کنید‪ ،‬می بینید که چه بخش هایی از کتاب های مرکز اسناد‬ ‫استفاده شــده اســت اما بخش هایی هم ناقص بود و من‬ ‫مجبور بودم که برای کامل کردن ایــن بخش ها‪ ،‬به منابع‬ ‫دیگری مراجعه کنم‪ .‬البته پایگاه های اطالع رسانی رسمی‬ ‫که در کشــور ما وجود دارد‪ ،‬اطالعات اماری مشــخصی‬ ‫به مــا ارائه نمی دهند؛ نه ســایت وزارت کشــور اطالعات‬ ‫امــاری مشــخصی از ادوار مختلــف انتخابــات دارد و نه‬ ‫سایت شــورای نگهبان‪ .‬این یک نقطه ضعف است و این‬ ‫پایگاه های اطالع رســانی‪ ،‬برای محققان‪ ،‬دانشجویان‪،‬‬ ‫روزنامه نگاران و کســانی کــه می خواهنــد در این عرصه‬ ‫کار سیاســی و تحقیقی انجام دهند‪ ،‬رفرنس های معتبری‬ ‫هســتند‪ .‬زمانی که من چنیــن ضعفی را مشــاهده کردم‪،‬‬ ‫تصمیم گرفتم که این کتاب را بنویسم؛ چراکه هیچ منبعی‬ ‫در این زمینه وجود ندارد‪.‬‬ ‫شــما اشــاره کردید کــه در حــوزه تاریخ نگاری‬ ‫پارلمانی‪ ،‬فقط مرکز اسناد اقدام به انتشار کتاب‬ ‫کرد ه و بخشی از رفرنس های تان همین کتاب ها‬ ‫بوده اســت‪ .‬شــما در تالیف این کتاب بیشتر از‬ ‫منابع رسمی استفاده کردید یا منابع غیررسمی و‬ ‫مستقل هم داشتید؟‬ ‫در تمام این کتاب‪ ،‬کمتر پاراگرافی را می بینید که‬ ‫منبع نداشته باشد و خط به خط ان مستند است؛ کتاب های‬ ‫بررســی عملکرد مجلس که از ســوی مرکز اســناد منتشر‬ ‫شــده‪ ،‬کتاب های خاطرات چهره های سیاســی از جمله‬ ‫اقای هاشــمی و اقای ناطق نوری‪ ،‬کتاب های مرکز اسناد‬ ‫درباره جریان های سیاسی نظیر دفتر تحکیم وحدت و‪...‬‬ ‫مهمترین منابــع کتابخانه ای بودنــد که از انها اســتفاده‬ ‫کرده ام‪ .‬اما یک منبع بســیار موثــر‪ ،‬روزنامه های ان دوره‬ ‫و روزنامه هــای کثیراالنتشــاری همچــون روزنامه هــای‬ ‫اطالعات و کیهان است که همچنان منتشر می شوند‪ .‬در‬ ‫دوره های مختلف‪ ،‬تعداد روزنامه هایی که به منابع ما اضافه‬ ‫شده اند‪ ،‬بیشتر شــده اســت؛ برای مثال در ادوار چهارم و‬ ‫پنجم انتخابات‪ ،‬روزنامه رسالت به منابعی که از انها استفاده‬ ‫کرده ام‪ ،‬اضافه شده اســت‪ .‬در انتخابات مجلس ششم‪،‬‬ ‫روزنامه های فراوانی بودند که می توانستم به انها مراجعه‬ ‫کنم اما در دوره هــای مختلف‪ ،‬روزنامه هایــی بوده اند که‬ ‫توقیف شده اند اما در ان زمان‪ ،‬ارگان رسانه ای یک حزب‬ ‫یا تشکل سیاسی محسوب می شــدند و این امکان وجود‬ ‫داشــت که در انها فهرســت های انتخاباتی یا بیانیه های‬ ‫انتخاباتی شان را پیدا کرد‪.‬‬ ‫نهاد یا ارگان خاصی هم از شــما حمایــت کرد یا‬ ‫به طور مستقل این مجموعه را اماده کردید؟‬ ‫هیچ جایــی از من حمایــت نکرد‪ .‬مــن به عنوان‬ ‫نویسنده اول که قصد داشتم نخستین کتابم را منتشر کنم‪،‬‬ ‫با این مشکل مواجه بودم که ناشران به راحتی نمی پذیرفتند‬ ‫این کتاب را منتشر کنند؛ بسیاری از انتشاراتی ها به سختی‬ ‫به نویســنده اول اعتماد می کنند و شــوراهایی برای تایید‬ ‫محتوای کتاب دارند که ممکن است که در کار‪ ،‬وقفه ایجاد‬ ‫کند اما از انجایی که من می خواستم این کتاب حتما قبل از‬ ‫انتخابات منتشر شود‪ ،‬با انتشارات صمدیه صحبت کردم‪.‬‬ ‫تنها حمایتی که از من شد‪ ،‬این بود که اقای میثمی به من‬ ‫اعتماد کردند؛ چراکه سابقه مطبوعاتی و کارهای تحقیقی‬ ‫من را می شناختند‪.‬‬ ‫موضع کتاب شما بیشتر پیرامون وقایع مرتبط با‬ ‫دوره انتخابات است یا عملکرد دوره های مختلف‬ ‫مجلس را هم بررسی کرده اید؟‬ ‫موضوع کتــاب‪ ،‬انتخابات پارلمانــی در پایتخت‬ ‫اســت؛ یعنی برهه برگزاری انتخابات در تهران‪ .‬علت این‬ ‫مســاله این بود که درخصوص حوزه های دیگر اطالعات‬ ‫رسانه ای کافی وجود ندارد‪ .‬انچه شما در این کتاب خواهید‬ ‫دید‪ ،‬مســائل و حواشــی قبل ا ز انتخابات اعم از مسائل و‬ ‫حواشی قبل از انتخابات‪ ،‬مسائل روز کشور‪ ،‬مباحث سیاسی‬ ‫در فضای روز کشــور‪ ،‬تالش هــای احــزاب و گروه های‬ ‫سیاســی‪ ،‬فهرســت های انتخاباتی ارائه شــده‪ ،‬بررســی‬ ‫صالحیت ها‪ ،‬اختالف نظرهای وزارت کشــور و شــورای‬ ‫نگهبان‪ ،‬ورود امــام و رهبری به این موضوعــات در ادوار‬ ‫مختلف‪ ،‬برگزاری انتخابات‪ ،‬نتایج نهایی انتخابات‪ ،‬اینکه‬ ‫هر یک از فهرست های انتخاباتی برای ورود به پارلمان چند‬ ‫درصد توفیق داشته اند و معرفی مختصر نمایندگان مجلس‬ ‫نگران رکود‬ ‫محسن رنانی به شورای‬ ‫نگهبان نامه نوشته است‬ ‫است‪ .‬این کتاب ‪ 10‬فصل دارد که ‪ 9‬فصل‬ ‫ان بــه ادوار مختلف مجلــس می پردازد و‬ ‫فصل دهم‪ ،‬مقایســه انتخابــات در ‪9‬دوره‬ ‫است؛ اینکه کدام فهرست ها رقبای اصلی‬ ‫بودند‪ ،‬مقایســه تطبیقی همچــون تعداد‬ ‫زنــان‪ ،‬روحانیــون‪ ،‬ســطح تحصیالت و‬ ‫مسائلی از این دســت‪ ،‬در ادوار مختلف با‬ ‫یکدیگر مقایسه شده اند‪.‬‬ ‫البته این نکته که می گویید تمرکز‬ ‫شما بر بررســی انتخابات مجلس‬ ‫در تهــران بوده‪ ،‬خلــل چندانی در‬ ‫نتیجه گیری هایی که داشته اید ایجاد نمی کند؛‬ ‫چراکه همواره بر ایند ترکیب نهایی مجلس‪ ،‬همان‬ ‫چیزی است که از فهرست های پیروز در تهران‬ ‫خارج شــده اســت‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬نمایندگان‬ ‫تهران لیدرهای پارلمانی هســتند که به هدایت‪،‬‬ ‫سیاستگذاری و برنامه ریزی در مجلس مبادرت‬ ‫می ورزند‪.‬‬ ‫غالبا همین طور اســت اما اســتثنائاتی هم وجود‬ ‫داشــته اســت‪ .‬از انجایی که این کتاب پیرامون انتخابات‬ ‫پارلمانــی اســت‪ ،‬باید تمــام حوزه هــای مهم کــه در انها‬ ‫رقابت های داغ سیاســی وجود دارد بررسی شود‪ .‬در برخی‬ ‫از کالنشــهرها مانند شــیراز‪ ،‬اصفهان‪ ،‬تبریز و مشهد نیز‬ ‫رقابت های انتخاباتی شــدید اســت اما من منابع رسانه ای‬ ‫شوق انتظار‬ ‫درباره عکسی که‬ ‫خبرساز شد‬ ‫برای بررســی انتخابات در ان اســتان ها را‬ ‫نداشتم‪ .‬برای مثال فهرست های انتخاباتی‬ ‫احزاب و گروه هــای در این شــهرها برای‬ ‫روزنامه های کثیراالنتشــار اولویت خبری‬ ‫نداشته است؛ بنابراین من رفرنسی نداشتم‬ ‫که به ان مراجعه کنم‪ .‬البته این امکان وجود‬ ‫داشت که از نشریات محلی استفاده کنم اما‬ ‫ارشیو مدونی از نشریات محلی وجود ندارد‪.‬‬ ‫یکی از نقدهای ما این اســت که بســیاری‬ ‫از ارشیوهای ما ناقص اســت‪ .‬برای مثال‬ ‫زمانی که من به کتابخانــه مجلس مراجعه‬ ‫کردم‪ ،‬دیدم که ارشیو مطبوعات این کتابخانه ناقص است‬ ‫یا اینکه کتابخانه ملی بســیاری از نشریات را ارشیو نکرد ه و‬ ‫امکان دسترسی به انها وجود ندارد‪.‬‬ ‫نکته دیگری که وجود دارد این است که انتخابات‬ ‫مجلس در شهرهای دیگر‪ ،‬نســبت به سیاست‬ ‫وجهه سیاســی کمرنگ تری دارد و ممکن است‬ ‫گرایش های قومی در انها تاثیرگذارتر باشد‪.‬‬ ‫استان های مختلف با یکدیگر متفاوت هستند‪ .‬من‬ ‫در بخشی از مقدمه کتاب اشاره کرده ام که در استان های‬ ‫مرزی مسائل قومی و قبیله ای وجود دارد اما در کالنشهرها‬ ‫فهرست های سیاسی هستند که بخت باالیی برای پیروزی‬ ‫دارنــد و به ندرت می تــوان افــرادی را یافت کــه خارج از‬ ‫فهرست های انتخاباتی باشند و رای بیاورند‪.‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫میراث‬ ‫تحریم‬ ‫نک‬ ‫ت‬ ‫ ‬ ‫ه‬ ‫ها‬ ‫‪ l‬روایتــی مشــروطه خواهان از دولت‬ ‫مدرن‬ ‫‪ 1‬کتــاب «مبانی دولــت مدرن در اندیشــه‬ ‫متفکــران عصر مشــروطه» بــه قلــم روح الله‬ ‫شاه محمدی از سوی انتشــارات ابادبوم منتشر‬ ‫شــد‪ .‬این کتاب از یــک بخش مقدماتی و ســه‬ ‫بخش اصلی تشکیل شده است‪ .‬در بخش اول‬ ‫که «مبانــی نظــری و تاریخی» نــام گرفته‪ ،‬به‬ ‫مبانی نظری نظام های سیاسی اشــاره شده که‬ ‫اصطالح «دولت» و «دولت مــدرن» را مطرح‬ ‫کرده اند‪ .‬نویسنده در بخش دوم با عنوان «دولت‬ ‫در اندیشه روشنفکران»‪ ،‬به ماهیت روشنفکری‬ ‫در ایران و در بخش سوم به دیدگاه نظری علما در‬ ‫باب مشروطیت می پردازد‪.‬‬ ‫‪ l‬انتقاد از دموکراتیزه شدن ترجمه‬ ‫ریشــه یابی علل کارایی یا ناتوانی نخبگان در ایجاد‬ ‫یک نظام سیاســی قانونــی و توســعه یافته و پیگیری این‬ ‫موضوع که چرا اساسا نمایندگان مجلس شورای اسالمی در‬ ‫ادوار مختلف قانونگذاری رسالت واقعی و سیاسی خویش را‬ ‫به مثابه اهرم تعیین کننده توسعه سیاسی به انجام نرساندند‪،‬‬ ‫از مسائل مهم جامعه شناسی سیاســی به شمار می اید‪ .‬در‬ ‫واقع شناسایی ســاختار جامعه سیاسی ایران بدون اگاهی‬ ‫از خصوصیات کمی و کیفی نماینــدگان مجلس به عنوان‬ ‫بخشی از نخبگان حکومتی کامال بی نتیجه است و انسان‬ ‫جســتجوگر را در ارزیابی کارنامــه گروه نخبه سیاســی به‬ ‫بیراهه ســوق خواهد داد‪ .‬بدون تردید شناخت کامیابی ها‬ ‫و ناکامی های گذشــته می تواند به نحو تعیین کننده ای بر‬ ‫موقعیت تصمیم گیری و اقدامات سیاسی اینده نظام موثر‬ ‫واقع گردد‪ .‬تجربه تاریخی نشان می دهد که ترقی و بقا و یا‬ ‫سقوط و فروپاشــی هر حکومتی به نقش نخبگان سیاسی‬ ‫وابسته است و اندیشــه و تفکر انان در روند تصمیم گیری‬ ‫استاد علوم سیاسی‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی‬ ‫‪ l‬مصطفی اسالمیه درگذشت‬ ‫‪ 3‬مصطفــی اســامیه مترجــم‪ ،‬مولــف و‬ ‫روزنامه نگار قدیمی یکشــنبه گذشــته ‪ 11‬بهمن‬ ‫در اثــر ســکته قلبــی در منزلــش درگذشــت‪.‬‬ ‫خانواده اســامیه بــا تاییــد خبر درگذشــت او‬ ‫گفته اند که اسالمیه در ‪ 74‬ســالگی از دنیا رفته‬ ‫اســت‪ .‬مصطفی اسالمیه‪ ،‬نمایشــنامه نویس‪،‬‬ ‫زندگی نامه نویس و مترجم‪ ،‬متولد ســال ‪1320‬‬ ‫در تهران بود‪« .‬خورشــید شاه» بازنوشته از متن‬ ‫ک عیار»‪« ،‬به کجای این شب تیره»‬ ‫کهن «سم ‬ ‫و «فوالد قلب» از اثار به جانده از این نویســنده و‬ ‫مترجم اند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫دکتر علیرضا ازغندی‬ ‫و اجــرای برنامه های اجتماعی‪ ،‬اقتصادی و سیاســی‬ ‫دولت و چگونگی تحقق خواســت های مردم به میزان‬ ‫قابل توجهی موثر است‪ .‬نخبه سیاسی با برخورداری از‬ ‫برجستگی خاص و فضایلی بارز چون هوش‪ ،‬ذکاوت‪،‬‬ ‫مهارت‪ ،‬سواد و اگاهی و خالقیت به مثابه بخش اصلی‬ ‫قدرت حاکم هستند که رفتار سیاسی انان حوزه وسیعی‬ ‫از جامعه را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تحت سلطه‬ ‫خویش درمــی اورد‪ .‬بنابراین قدرت سیاســی نخبگان‬ ‫قدرتی است که در درون نظام سیاسی اعمال می شود و‬ ‫به مثابه تجلی حکومت ملی قابل توجیه است‪ .‬نخبگان‬ ‫سیاسی می توانند در روند افزایش ظرفیت نظام سیاسی‬ ‫و در تحلیل نهایی در پویش نهادینگی سیاسی به میزان‬ ‫سرنوشت سازی نقش بازی کنند‪ .‬باید گفت که نهادینگی‬ ‫ی گروه نخبه‬ ‫مشــروطیت تا حدود زیادی متاثر از توانای ‬ ‫سیاسی در تعیین اهداف‪ ،‬وضع ارزش ها و هنجارهای‬ ‫مناســب‪ ،‬ســازماندهی نهادهایی جهت مشــروعیت‬ ‫بخشیدن به قدرت و ایجاد سازمان هایی به منظور توزیع‬ ‫قدرت‪ ،‬ارزش ها و هنجارهاســت‪ .‬نخبگان سیاسی در‬ ‫مفهوم وســیع کلمه شــامل فعاالن و شــخصیت های‬ ‫سیاســی و برگزیده اســت کــه به گونه ای رســمی در‬ ‫طرح ریزی و توسعه سیاست های عمومی نقش دارند‪.‬‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫جامعه شناسیسیاسیپارلمان‬ ‫‪ 2‬استاد بهاءالدین خرمشاهی در گفت وگویی‬ ‫با روزنامه اعتمــاد درباره ترجمه یــا تالیف گفته‬ ‫اســت‪« :‬من ترجمه را اگر پراهمیت تر از تالیف‬ ‫ندانــم‪ ،‬کم اهمیت تــر نمی دانــم‪ .‬امــا امــروز‬ ‫دموکراتیزه تر شدن ترجمه‪ ،‬به سود ترجمه نبوده‬ ‫است‪ .‬زمانی که ما شروع به ترجمه کردیم‪ ،‬پنجاه‬ ‫مترجم سرشناس را می شد شناخت‪ ».‬او همچنین‬ ‫معتقد اســت که فلســفه ما اموزه زندگی ندارد‪:‬‬ ‫«فلســفه ما انضمامی تر از فلسفه غربی نیست‪.‬‬ ‫من یک موقع به اقای فانی گفتم ما از فالســفه‬ ‫خودمان مانند فارابی‪ ،‬ابن ســینا و‪ ...‬چیزی که‬ ‫ره اموز زندگی مان باشد‪ ،‬نداریم‪».‬‬ ‫‪21‬‬ ‫فکر روز‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪22‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫روایتی از مبانی توسعه‬ ‫در ایران‬ ‫کتاب «مبانی توسعه پایدار در ایران» که حاوی‬ ‫مقاالت هفت چهره علمی و دانشــگاهی کشــور است‬ ‫توسط انتشــارات علم پاییز منتشر شــده است‪ .‬جواد‬ ‫اطاعت دانشــیار جغرافیای سیاســی دانشــگاه شهید‬ ‫بهشــتی‪ ،‬محمود ســریع القلم اســتاد علوم سیاســی‬ ‫دانشگاهشهیدبهشتی‪،‬مظفرصرافیدانشیارجغرافیای‬ ‫دانشگاه شهید بهشتی‪ ،‬وحید محمودی استاد اقتصاد‬ ‫دانشگاه تهران‪ ،‬فرهاد دژپسند دانشیار اقتصاد دانشگاه‬ ‫شهید بهشتی‪ ،‬علی دینی ترکمانی اســتادیار موسسه‬ ‫پژوهش هــای بازرگانی و بهرو ز هادی زنوز پژوهشــگر‬ ‫گروهپژوهشیاقتصادکالنمرکزتحقیقاتاستراتژیک‬ ‫از نویســندگان این کتاب هســتند‪ .‬نویســندگان این‬ ‫کتاب در بخش نخست به «مثلت نظام تدبیر و توسعه‬ ‫پایدار» می پردازند و ابتدا «فرهنگ سیاســی و توسعه‬ ‫در ایران» را بررســی می کنند و سپس «توسعه به مثابه‬ ‫حکمروایی شایسته» را موضوع بررسی قرار می دهند‪.‬‬ ‫فصل ســوم این بخش به «سیاســت خارجی و توسعه‬ ‫در ایران» پرداخته و جایگاه ایــران در نظام بین الملل‬ ‫بررسی شده اســت‪ .‬عنوان فصل چهارم «تمرکززدایی‬ ‫اقتصادی (خصوصی سازی)» اســت که بیشتر درباره‬ ‫تجربه خصوصی ســازی در کشــورهای توســعه یافته‬ ‫چون بریتانیا‪ ،‬فرانسه‪ ،‬شــیلی و رومانی و بررسی نظام‬ ‫اقتصادی ایران در قانون اساسی و جایگاه شرکت های‬ ‫دولتی در این اقتصاد است‪ .‬در مقدمه این کتاب امده‬ ‫اســت‪« :‬توســعه فرایند گذار از وضع موجود به وضع‬ ‫مطلوب در عرصه های مختلــف فرهنگی‪ ،‬اجتماعی‪،‬‬ ‫سیاســی و اقتصادی اســت‪ .‬توســعه به مثابــه نهالی‬ ‫اســت که باید غرس شــود و با مراقبت و مواظبت رشد‬ ‫کرده‪ ،‬بالنده شــده تا به ثمر بنشیند‪ .‬انچه در این فرایند‬ ‫نقش افرینی می کند چگونگی تعامل انسان با طبیعت‬ ‫در ظرف زمان اســت‪ .‬البتــه مبحث توســعه موضوع‬ ‫جدیدی نیست‪ .‬بهبود شرایط زندگی انسان و استفاده‬ ‫بهینه از منابــع و امکانات مــادی و معنــوی‪ ،‬در طول‬ ‫تاریخ از دغدغه های اصلی جوامع انسانی به طور اعم‬ ‫و متفکران‪ ،‬صاحبنظران وحاکمان به طور اخص بوده‬ ‫است‪ ».‬نویســنده ادامه می دهد‪« :‬در گفتمان توسعه‬ ‫پایدار خوشبختی چندجانبه نســل کنونی و نسل های‬ ‫اینده موردتوجه و عنایــت قرار گرفت‪ .‬بــا این رویکرد‬ ‫براساس شاخص های اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬فرهنگی‬ ‫و سیاسی انچه مفروض ماســت توسعه نیافتگی ایران‬ ‫در مقایسه با پیشــرفت های تمدن جدید بشری است‪.‬‬ ‫موضوع بعدی دالیل این توسعه نیافتگی است‪ .‬مهم تر‬ ‫انکه برای جبران این توســعه نیافتگی چه باید کرد؟ یا‬ ‫به عبارتــی راه برون رفت از این وضعیت کدام اســت؟‬ ‫نظریه ای که مبنای این نوشتار است‪ ،‬این است که علت‬ ‫اولیه و موجد توسعه نیافتگی داخلی است و علت مبقیه‬ ‫و تعمیق توسعه نیافتگی به چگونگی روابط و مناسبات‬ ‫حاکم بر نظام بین المللی ارتباط پیدا می کند‪ .‬این نظریه‬ ‫با رویکردی اثباتی و نه ســلبی توسعه یافتگی کشوری‬ ‫چون ایران را در گرو ســه مثلث «نظام تدبیر»‪ ،‬مثلث‬ ‫«سرمایه ها» و مثلث «تمرکززدایی» می داند‪».‬‬ ‫روشنفکریسیاست زده‬ ‫ازاد ارمکی از وضعیت روشنفکری در ایران می گوید‬ ‫تقی ازادارمکی‪ ،‬استاد گروه جامعه شناسی دانشکده‬ ‫علوم اجتماعی دانشگاه تهران معتقد است که روشنفکری‬ ‫در ایران «سیاســت زده» اســت‪ .‬او یکشــنبه گذشــته در‬ ‫گفت وگویی با روزنامه اعتماد‪ ،‬درباره وضعیت روشــنفکری‬ ‫و نسبت ان با حوزه اکادمیک چنین می گوید‪« :‬بازی حوزه‬ ‫روشنفکری با اکادمی متفاوت است‪ .‬روشنفکری در ایران‬ ‫خیلی پلیتیکال و سیاســی اســت؛ به معنای غیرسیاســی‬ ‫متاسفانه نمودی ندارد‪ ،‬دســت کم کسانی که سردمدار ان‬ ‫هســتند ‪ -‬به ویژه در مطبوعات ‪ -‬سیاسی هســتند‪ .‬در حوزه‬ ‫اکادمی هم بحث هــا را خیلی فنــی و دور از واقعیت پیش‬ ‫می برند‪ .‬ما به یک اقدام اگاهی بخش نیاز داریم که عنصر‬ ‫اصلی ان هم این اســت که شارالتانیسم فرهنگی را نشان‬ ‫دهیم‪ .‬روشن کنیم که این هویت چندپاره و چهل تکه نوعی‬ ‫سیاســی کاری اســت؛ چراکه در این رویکرد فقط به دنبال‬ ‫تعارض هســتیم و می خواهیم تعارض و فروپاشی را از دل‬ ‫این بحث بیرون بکشیم‪ ».‬اســتاد جامعه شناسی دانشگاه‬ ‫تهران با رجوع به تطورات تاریخی جامعه ایرانی در حوزه های‬ ‫زبانی‪ ،‬اندیشــه و جامعه ادامه می دهد‪« :‬به فرایند تحول و‬ ‫دگردیســی این حوزه ها دقت کنیم‪ .‬این به سادگی به دست‬ ‫نمی اید‪ ،‬خیلی ها ســراغ تاریخ می روند ولی به گسســت و‬ ‫اشوب و به هم ریختگی می رسند‪ .‬الزمه چنین رویکردی این‬ ‫است که الزام های متدیک داشته باشیم‪ .‬این نگاه تاریخی‬ ‫باید به جامعه شناسی کمک کند نه فلسفه سیاسی و نگرش‬ ‫سیاسی‪ ».‬ازادارمکی بر دوری گزیدن از فهم نگاه نقطه ای‬ ‫به تاریخ تحوالت اجتماعی تاکید می کند و می گوید‪« :‬این‬ ‫نگاه نقطه ای به تاریخ تحوالت‪ ،‬ســه نقطه را بیشتر ترسیم‬ ‫نکرده است‪ :‬یک نقطه به نام عصر باستان‪ ،‬یک نقطه به نام‬ ‫چهره‬ ‫ورود اسالم به ایران‪ ،‬یک نقطه به نام ورود مدرنیته به ایران‪.‬‬ ‫یک عصر داشتیم که اسالم در ان تغییراتی ایجاد می کند‬ ‫و مدرنیتــه می اید دوباره به هــم می ریزد‪ .‬نگاه مــا به تاریخ‬ ‫فرهنگ‪ ،‬نباید نگاه نقطه ای باشــد‪ .‬نگاه نقطه ای تاکنون‬ ‫وجود داشته و ما نقطه را توضیح داده ایم‪ .‬دو قرن سکوت‬ ‫زرین کوب‪ ،‬همین نقطه ها را توضیح داده اســت‪ .‬کسانی‬ ‫ که درباره مدرنیته ایران با عنوان مدرنیتــه وارونه یا پژمرده‬ ‫یا کوتاه مدت یا تعلیقی یا غربی بحــث کرده اند‪ ،‬نقطه ها را‬ ‫توضیح داده اند‪».‬‬ ‫او در بخش دیگــری از این گفت وگــو از بالتکلیفی‬ ‫حوزه روشنفکری ســخن می گوید و ســخنانش را اینگونه‬ ‫ادامه می دهد‪« :‬کسانی که در حوزه وضعیت فرهنگی کار‬ ‫می کنند بیشتر به سراغ اصطالحات و ریشه شناسی کلمات‬ ‫رفتند‪ .‬به جای این کار باید دگردیســی ها را دید‪ .‬کلمات در‬ ‫کاربردهای فرهنگی شان دیگر بوی زبان مرجع را نمی دهند‬ ‫حتی اگر ریشه شان متعلق به ان زبان باشد چرا دوباره ان را‬ ‫به ریشه های زبانی اش برگردانیم‪ ،‬این کار به هم پاشیدگی‬ ‫فرهنگی ایجــاد می کند‪ .‬نگاه فرهنگــی به معنای فرهنگ‬ ‫لغوی و اصطالح شناسی اش مشــکل پیش می اورد‪ .‬اینها‬ ‫همه مربوط به بالتکلیفی حوزه روشنفکری است‪ .‬در زندگی‬ ‫روزمره ای که وجود دارد مردم ما دین و سیاســت و همه را با‬ ‫هم هماهنگ کرده اند و دعوایی هم ندارند‪ .‬دین برای مردم‬ ‫ما ربطی به عرب و عجم ندارد‪ .‬این دوگانه سازی های ایرانی‬ ‫‪ /‬اسالمی‪ ،‬ایرانی ‪ /‬غربی‪ ،‬اسالمی ‪ /‬ایرانی در زیست واقعی‬ ‫کجا وجود دارد؟ این دوگانه ها را یک تیپ افرادی درســت‬ ‫کردند در این مملکت که متاسفانه در حوزه فرهنگ پایداری‬ ‫هم نشان داد‪» .‬‬ ‫نگران رکود‬ ‫محسن رنانی به شورای نگهبان نامه نوشته است‬ ‫محســن رنانــی‪ ،‬اســتاد اقتصاد‬ ‫دانشــگاه اصفهــان و نویســنده کتاب‬ ‫اقتصاد سیاســی مناقشــه اتمی ایران‪،‬‬ ‫هفتــه گذشــته در جلســه گفت وگــوی‬ ‫مشترکی با برخی از اهالی رسانه‪ ،‬از علل‬ ‫تدوین نامــه ای با عنوان «اینــده ایران‬ ‫در دســتانی لرزان»‪ ،‬خطاب به شورای‬ ‫نگهبان سخن گفت‪ .‬او که چندی پیش‬ ‫نسبت به دوقطبی شدن انتخابات و تاثیر‬ ‫مســتقیم ان بر اقتصاد کشور و الینحل‬ ‫ماندن مشکالت حاکم بر اقتصاد ایران‬ ‫از جمله رکود هشدار داده بود‪ ،‬اکنون در نامه ای از شورای‬ ‫نگهبان درخواست کرده است در جهت ایجاد «افق روشن»‬ ‫برای اقتصاد ایران‪ ،‬بــا تایید صالحیت کاندیداهایی که از‬ ‫نظر مراجع چهارگانه‪ ،‬مشــکلی ندارنــد امکان تحقق یک‬ ‫انتخابات فراگیر با سطح باالیی از همبستگی ملی را فراهم‬ ‫اورد‪ .‬او اظهار کرد‪« :‬طی ماه های قبل بنا بر ضرورت هایی‬ ‫که احســاس کــرده بــودم‪ ،‬گفت وگوهایی را بــا تعدادی‬ ‫از فعاالن سیاســی دو جنــاح ‪ ،‬فعاالن مســتقل و نخبگان‬ ‫دانشــگاهی انجام دادم و نظــرات خود را نســبت به اینده‬ ‫اقتصاد کشور در شــرایط دوقطبی شدن‬ ‫انتخابات بیان کــردم؛ با ایــن هدف که‬ ‫این گفت وگوها به نوعی به گفت وگوهای‬ ‫بین جناحی در ســطح ملی تبدیل شــود‪،‬‬ ‫شاید بتوانیم از شرایط شکنند ه و تقابل امیز‬ ‫در کشور خارج شویم‪ .‬اما متاسفانه به نظر‬ ‫می رســد هنوز این ظرفیــت و امادگی در‬ ‫ف وجود ندارد‪ ».‬رنانی‬ ‫برخی افراد در دوطر ‬ ‫معتقد است که حذف بخشی از جامعه از‬ ‫مشارکت در انتخابات و برگزاری انتخاباتی‬ ‫غیرفراگیــر می تواند اغازی بــرای ایجاد‬ ‫بحران های اقتصادی در کشور از جمله تعمیق رکود باشد؛‬ ‫چراکه اقتصاد ایران اکنون در سه سطح از رکود فرو رفته و‬ ‫بدون یک وفاق و عزم ملی‪ ،‬خروج از رکود ممکن نیســت‪.‬‬ ‫محســن رنانی عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشــگاه‬ ‫اصفهان است‪ .‬او در سال ‪ ۱۳۴۴‬در رهنان اصفهان به دنیا‬ ‫امد‪ ،‬تا دیپلم را در اصفهان تحصیل کرد و ســپس مدارج‬ ‫کارشناســی‪ ،‬کارشناسی ارشــد و دکترای خود را در رشــته‬ ‫اقتصاد از دانشگاه تهران اخذ کرد‪ .‬رنانی هم اکنون دارای‬ ‫درجه استادتمام در دانشگاه اصفهان است‪.‬‬ ‫عبدالرضا هوشنگ مهدوی درگذشت‬ ‫دکتر عبدالرضا هوشــنگ مهدوی دیپلمات قدیمی‬ ‫وزارت امور خارجه و اســتاد روابط بین الملــل هفته پیش‬ ‫درگذشت‪ .‬او در ســال ‪ 1309‬در تهران متولد شد‪ .‬پس از‬ ‫اتمام دوره دبیرســتان در ســال ‪ 1327‬به دانشگاه تهران‬ ‫رفت تا در رشــته حقوق تحصیل کند‪ .‬مهدوی که در دوره‬ ‫تحصیل از دانشجویان هوادار نهضت ملی بود‪ ،‬همزمان‬ ‫با تحصیل امام موســی صدر در دانشــگاه تهــران مدرک‬ ‫کارشناسی حقوق خود را از این دانشــگاه دریافت کرد‪ .‬او‬ ‫سپس برای ســپری کردن دوره دکترا‪ ،‬راهی فرانسه شد؛‬ ‫دوره ای که با کودتای ‪ 28‬مرداد در تهران همزمان بود‪ .‬این‬ ‫واقعه بهانه ای شد که مهدوی رساله خود را با موضوع روابط‬ ‫ایران و امریکا بعــد از جنگ جهانی تا کودتــای ‪ 28‬مرداد‬ ‫بنویسد‪ .‬او در سال ‪ 1334‬با وجود فضای نامناسب ایران و‬ ‫توصیه اساتید و برخی دوستانش به ایران بازگشت و رساله‬ ‫خود را با اصالحات جزئی به شورای عالی فرهنگ تحویل‬ ‫داد‪ .‬مهدوی در همان ســال تصمیم می گیــرد در وزارت‬ ‫امورخارجه استخدام شود اما ناگزیر بود ابتدا به یکی دیگر‬ ‫از وزارتخانه های دولتی برود‪ .‬از این رو به وزارت دادگستری‬ ‫رفت تا بتواند در ازمون وزارت خارجه شرکت کند؛ یک سال‬ ‫بعد‪ ،‬در این ازمون پذیرفته شد و به این وزارتخانه رفت‪ .‬او‬ ‫به دلیل تحصیل در رشــته حقوق بین الملــل ابتدا در اداره‬ ‫حقوقی وزارت خارجه مشــغول به کار شد‪ .‬دو سال فعالیت‬ ‫در المان‪ ،‬چهار سال در فرانسه‪ ،‬دو سال در مصر و دو سال‬ ‫در ایتالیا‪ ،‬بخشی از فعالیت مهدوی در وزارت خارجه بود‪.‬‬ ‫او در ششــم بهمن ‪ 1357‬برای ماموریت به عنوان ســفیر‬ ‫دوم ایران عازم انگلستان شد اما در همان روز دانشجویان‬ ‫ایرانی ســفارت را اشــغال کردند‪ .‬پس از پیروزی انقالب‪،‬‬ ‫مهندس مهدی بازرگان طی نامه ای ادامه خدمت مهدوی‬ ‫در ســفارت انگلســتان را به عنوان کاردار اعــام کرد و در‬ ‫نهایت در مرداد ‪ 1358‬ابراهیم یزدی طی تلگرافی خاتمه‬ ‫ماموریت او را اعالم می کند و او ریاســت اداره کتابخانه و‬ ‫ارشیو را عهده دار می شود‪.‬‬ ‫در دوره وزارت صادق قطب زاده اما سرنوشت دیگری‬ ‫برای مهدوی رقم خــورد‪ .‬رئیس دفتر قطــب زاده ابتدا در‬ ‫جلســه ای مهدوی را به عنوان ســفیر یونســکو در پاریس‬ ‫منصوب می کنــد اما در فاصلــه ای کوتاه او را بازنشســته‬ ‫می نماید‪ .‬مهدوی پس از بازنشســتگی اقدام به نگارش و‬ ‫ترجمه کتاب هایی در حوزه علوم انســانی کرد و ‪ 83‬کتاب‬ ‫از خود بــه یادگار گذاشــت‪ .‬او در این دوره بــه تدریس در‬ ‫دانشگاه امام صادق(ع) نیز مشغول بود‪.‬‬ ‫فیلم هایسیاسی‬ ‫محافظتازفرددیگریمی گمارندکهیکیازفعاالنهسته ای‬ ‫کشور اســت‪ .‬فیلم در فضایی شــهری می گذرد و نزدیک به‬ ‫کارهایی چون «به نام پدر» یا «اژانس شیشــه ای» اســت‪.‬‬ ‫پرویز پرستویی نقش اول این فیلم را بازی کرده و مریال زارعی‬ ‫نیز در نقش همسر او ایفای نقش می کند‪ .‬پرستویی ششمین‬ ‫و زارعی سومین همکاری خود را با حاتمی کیا تجربه می کنند‪.‬‬ ‫«ایســتاده در غبــار »عنــوان اولین فیلم ســینمایی‬ ‫محمدحسین مهدویان اســت که اواخر شهریور در شهرک‬ ‫ســینمایی دفاع مقدس کلید خــورد و از معــدود فیلم های‬ ‫دفاع مقدس امسال است‪ .‬این فیلم به لحاظ ساختار یکی از‬ ‫متفاوت ترینتولیداتسینمایایرانخواهدبودچراکهدران‬ ‫از صدای شهیدان که از زمان جنگ به جا مانده استفاده شده‬ ‫است‪ .‬بازیگران این فیلم طی فراخوانی در فضای مجازی‬ ‫انتخاب شدند‪ .‬هادی حجازی فر در نقش احمد متوسلیان‬ ‫ایفاگر نقش اصلی ایستاده در غبار است‪ .‬این فیلم‪ ،‬دومین‬ ‫همکاری مشــترک محمدحســین مهدویــان و حبیب الله‬ ‫والی نژاد بعد از سریال اخرین روزهای زمستان و محصولی از‬ ‫سازمان هنری و رسانه ای اوج است‪.‬‬ ‫دوازده سال پس از فیلم جنجالی مارمولک‪ ،‬منوچهر‬ ‫محمدی و کمال تبریــزی تصمیم گرفتند با ســاخت فیلم‬ ‫سیاسی «امکان مینا» با یکدیگر همکاری کنند؛ فیلمی که‬ ‫به بازســازی وقایع دهه ‪ ۵۰‬میان یک زوج جــوان که درگیر‬ ‫رابطه عشقی هستند می پردازد‪ .‬انگونه که منوچهر محمدی‬ ‫روایت کرده است‪ ،‬داســتان فیلم امکان مینا در دهه پنجاه‬ ‫روایت می شود و یک جوان انقالبی به خانه تیمی منافقین‬ ‫نفوذ می کند؛ غافل از اینکه همسر خود یکی از اعضای این‬ ‫خانه است‪ .‬شک‪ ،‬تردید و ســرانجام خیانت رابطه عاشقانه‬ ‫مینا و مهران با بازی مینا ساداتی و میالد کی مرام را در مسیر‬ ‫جدیدی قرار می دهد‪.‬‬ ‫موسسه رتبه سنجی «مودیز اینوسترز سرویس»‬ ‫(‪ )Moody's Investors Service‬در یادداشتی اعالم‬ ‫کرده است که به نظر می رســد تحریم های بین المللی‬ ‫برای اقتصاد ایران سودمند بوده و این کشور را واداشته‬ ‫ســریع تر از ســایر صادرکنندگان نفت خود را با قیمت‬ ‫پایین انرژی وفق دهد‪ .‬مودیز که یکی از ســه موسسه‬ ‫بزرگ و معتبر اعتبارسنجی در جهان است‪ ،‬در یادداشت‬ ‫تحقیقی پیش بینی کرد که تولید ناخالص داخلی ایران‬ ‫به مدد بنیان قوی که برای کنار امدن با قطع دسترسی‬ ‫به سیســتم مالی جهانی یافته اســت‪ ،‬در فاصله سال‬ ‫‪ 2016‬تــا ‪ 2017‬پنــج درصد رشــد خواهد کــرد‪ .‬این‬ ‫موسسه در ادامه این یادداشت نوشته است‪« :‬برداشته‬ ‫شدن تحریم ها که در راستای اجرای توافق هسته ای‬ ‫امضاءشده در سال گذشته صورت گرفت‪ ،‬حدود ‪150‬‬ ‫میلیارد دالر از دارایی های خارجی بلوکه شــده ایران را‬ ‫ازاد می کند و پول مذکور برای احیای زیرساخت فرسوده‬ ‫این کشور استفاده خواهد شد‪ .‬این کشور همچنین به‬ ‫سیســتم پرداخت بین المللی مجددا دسترسی خواهد‬ ‫یافت که هزینه های مالــی و تجــاری را کمتر خواهد‬ ‫کرد‪ ».‬اتسی شث‪ ،‬معاون مدیرکل مودیز در بیانیه ای‬ ‫نوشته اســت‪« :‬تحریم های بین المللی به معنای ان‬ ‫است که ایران با واقعیت درامدهای نفتی کمتر کنار امد‬ ‫و زودتر از سایر صادرکنندگان نفت اصالحات ساختاری‬ ‫را به اجرا گذاشت؛ درحالی که اغلب کشورهای متکی‬ ‫به درامد نفتی بررســی اصالحات مالی اساســی را تازه‬ ‫شــروع کرده اند‪ ».‬تشــدید تحریم ها در ســال ‪2012‬‬ ‫ایران را واداشــت که معافیت هــای مالیاتی را حذف‬ ‫کرده و یارانه های سوخت را کاهش دهد تا قیمت ها را‬ ‫به سطح بازار برساند‪.‬‬ ‫مودیز در ادامه یادداشت خود نوشته است‪« :‬از‬ ‫سال ‪ 2013‬مجموعه ای از سیاست های دولت از جمله‬ ‫افزایش منابع درامد غیرنفتی بــرای تامین هزینه های‬ ‫سرمایه باالتر به همراه تســهیل برخی از تحریم ها که‬ ‫در راستای امضای توافق هسته ای مقدماتی صورت‬ ‫گرفت‪ ،‬کمک کــرد که تولید ناخالــص داخلی واقعی‬ ‫ایران ‪ 4.3‬درصد در سال ‪ 2014‬رشد کند‪».‬‬ ‫این موسسه خاطرنشان کرده اســت‪« :‬ایران از‬ ‫نوسانات بازارهای مالی که در پی افزایش نرخ های بهره‬ ‫امریکا و خروج سرمایه از اقتصادهای نوظهور به وجود‬ ‫امده است‪ ،‬مصون خواهد ماند؛ چراکه تحوالت مذکور‬ ‫تاثیر چندانــی اوراق قرضه خارجی و ســرمایه گذاری‬ ‫مســتقیم خارجی در ایــران نخواهد داشــت‪ ».‬مودیز‬ ‫در پایان اعالم کرده اســت که اقتصاد ایران به ارزش‬ ‫‪ 417‬میلیــارد دالر که دومین اقتصاد بــزرگ خاورمیانه‬ ‫پس از عربســتان به شــمار می رود و در مقایسه با سایر‬ ‫صادرکنندگان نفــت در منطقه تنوع بیشــتری دارد‪ ،‬از‬ ‫بنیان قوی برای رشد و توسعه اقتصادی سریع برخوردار‬ ‫است‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫جشنواره فیلم فجر هر ســاله میزبان فیلم هایی است‬ ‫که در حوزه های مختلف اجتماعی‪ ،‬سیاســی‪ ،‬خانوادگی‪،‬‬ ‫طنز و دیگر حوزه ها ساخته شده اند‪ .‬در جشنواره سی وچهارم‬ ‫چهار فیلم با زمینه سیاسی به نمایش درامده اند؛ «بادیگارد»‬ ‫به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا‪« ،‬ســیانور» ساخته بهروز‬ ‫شعیبی‪« ،‬ایستاده در غبار» نخســتین فیلم محمدحسین‬ ‫مهدویان و «امکان مینا» از کمال تبریزی‪.‬‬ ‫«سیانور»‪ ،‬عاشــقانه ای پلیسی اســت که قصه اش‬ ‫در دهه ‪ ۵۰‬می گذرد و تنها فیلم جشــنواره امسال است که‬ ‫به صورت نگاتیو فیلمبرداری شــده است؛ فیلمی که از نظر‬ ‫پروســه تولید به جهت حضور نگاتیو‪ ،‬این ویژگی را دارد که‬ ‫مختصات و ابعاد سنتی تولید را بر گروه تحمیل کند‪ .‬سیانور‬ ‫حسوحالیهمراهباقصه ایازتاریخمعاصرسال هایپیش‬ ‫از انقالب را روایت می کند که در طراحی صحنه و لباس این‬ ‫فیلمنیزموردتوجهقرارگرفتهوانتظارمی روداثریقابل توجه‬ ‫در جشنواره امسال باشد‪ .‬سیانور البته به دلیل نمایش نیافتن‬ ‫در سه روز نخست جشــنواره ســی وچهارم‪ ،‬از ارای مردمی‬ ‫حذف شده است‪.‬‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا در فیلم امســال خــود «بادیگارد»‬ ‫روایتی از ماجرای ترور یک دانشمند هسته ای را نمایش داده‬ ‫اســت‪ .‬فیلم اخیر حاتمی کیا مضمونی اجتماعی دارد که در‬ ‫فضای شهری می گذرد‪ .‬همانگونه که از نام فیلم «بادیگارد»‬ ‫پیداست این فیلم درباره محافظ شخصی است؛ این محافظ‬ ‫شخصی در بخشی از داستان از جان یکی از شخصیت های‬ ‫مهم نظام محافظت می کند اما در جایی و براساس حوادثی‬ ‫متوجه می شود که او بیش از ان که به فکر نظام باشد به فکر‬ ‫منافع شخصی است‪ .‬محافظ شخصی دچار تشکیک شده و‬ ‫همینامرباعثمی شودکهمحافظتازانفردراکناربگذارد‪.‬‬ ‫اما به دلیل خدمات و خلوصــی که در وی وجــود دارد او را به‬ ‫سینما‪ /‬ائترت‬ ‫میراثتحریم‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫دااگشنه‬ ‫خداحافظی با دیپلمات ‪ -‬استاد قدیمی‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪23‬‬ ‫گردشگری‬ ‫مح‬ ‫زیسیطت‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫‪24‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫گردشگری در پسابرجام‬ ‫گردشــگری در دوره پســابرجام یکی از مباحث‬ ‫داغــی اســت کــه رســانه ها ان را به عنــوان یکی از‬ ‫ســوژه های خبری خود انتخاب کرده اند و پیرامون ان‬ ‫به انتشــار گزارش و تحلیل می پردازنــد‪ .‬این موضوع‬ ‫نه تنها در داخل ایران بلکه در رســانه های خارجی نیز‬ ‫از ســوژه های مهمی اســت که در حوزه گردشــگری‬ ‫موردتوجه قرار گرفته اســت‪ .‬جاذبه های گردشگری‬ ‫در ایران به حدی هســت که توجه گردشگران خارجی‬ ‫را به خود جلب کند و انهــا را عالقه مند نماید که به این‬ ‫کشور تاریخی سفر کرده و این جاذبه های گردشگری‬ ‫را از نزدیــک مشــاهده کنند‪ .‬ســال ‪ 2016‬میالدی از‬ ‫این منظر یک نقطه عطف برای ایران به شمار می رود‬ ‫که بتواند یکی از پربازدیدترین کشــورها لقب بگیرد‪.‬‬ ‫جاذبه های گردشگری ایران از سواحل تا پیست های‬ ‫اســکی‪ ،‬معماری های اســامی جــذاب و غذاهای‬ ‫خارق العاده و مکان های باســتانی مقصد گردشگران‬ ‫اقصی نقاط جهان خواهد بود‪ .‬با اب شــدن یخ روابط‬ ‫میان ایــران و غرب پــس از انتخاب حســن روحانی‬ ‫به عنوان رئیس جمهور ایران‪ ،‬پیش بینی می شــود که‬ ‫گردشگرانباردیگرایرانرابه عنوانیکمقصدجذاب‬ ‫برای ســفر در نظر بگیرند‪ .‬مسعود ســلطانی فر رئیس‬ ‫سازمان میراث فرهنگی‪ ،‬صنایع دستی و گردشگری در‬ ‫گفت وگوییباخبرگزاریامریکاییاسوشیتدپرسازاین‬ ‫اتفاقتحت عنوان«سونامیگردشگراندرپسابرجام»‬ ‫یاد کرده و چنین گفته اســت‪« :‬ایران به عنوان یکی از‬ ‫معادن فرهنگــی و تاریخی جهــان‪ ،‬از دید غربی ها به‬ ‫دور مانده اســت‪ .‬ایران به زودی در حوزه گردشــگری‬ ‫سرمایه گذاری بیشتری خواهد داشت تا کاستی های‬ ‫این حوزه را جبران کند‪ .‬قرار اســت بــه زودی از ‪1300‬‬ ‫پروژه بهره برداری شود تا سرمایه گذاران خارجی جذب و‬ ‫صنعتاسیب دیدهگردشگریتقویتشود‪.‬ایراندارای‬ ‫‪ 19‬مکان ثبت شده در یونسکو است‪ ».‬پیش از ان که‬ ‫تحریم های ایران برداشته شــود‪ ،‬در دو سال گذشته‬ ‫تعداد گردشگران خارجی که از ایران بازدید کردند رشد‬ ‫‪ 12‬درصدی داشــت‪ .‬در ســال ‪ ،2014‬ایران میزبان‬ ‫پنج میلیون گردشــگر بود و پیش بینی می شود تا سال‬ ‫‪،2025‬ایرانمیزبان‪ 20‬میلیونگردشگرباشد‪.‬فرانسه‬ ‫و انگلیس پس از توافق هسته ای ایران در ماه جوالی‪،‬‬ ‫محدودیت ســفر به ایــران را لغو کردند‪ .‬شــهریورماه‬ ‫امسال‪ ،‬ایران با «اکروهتل» غول هتل سازی فرانسه‬ ‫قراردادی منعقد کــرد تا از نام تجــاری نووتل و ایبیس‬ ‫به مدت ‪ ۱۵‬ســال در ایران اســتفاده کند؛ توافقی که‬ ‫بیش از سی سال در ایران دیده نشده بود‪ .‬سلطانی فر‬ ‫اعالم کرده اســت که ایران به بیش از ‪ 400‬هواپیمای‬ ‫مســافربری جدید نیاز دارد تا کمبودهای وارد شــده بر‬ ‫اثر تحریم ها در سه دهه گذشــته جبران شود‪ .‬از ‪250‬‬ ‫هواپیمایمسافربری ایران‪،‬تعداد‪ 100‬فروندزمین گیر‬ ‫شــده اند؛ چراکه قطعــات یدکی انها موجود نیســت‪.‬‬ ‫همچنین‪ 150‬هواپیمای دیگر نیز باید بازسازی شوند‪.‬‬ ‫اکنون با انعقاد قراردادهایی که در سفر اروپایی‬ ‫رئیس جمهور به ایتالیا و فرانســه منعقد شــده است‪،‬‬ ‫به نظرمی رسدکهوضعیتگردشگریدرایرانمتحول‬ ‫شده و رشد قابل توجهی در ســفر گردشگران به ایران‬ ‫ثبت شود‪.‬‬ ‫حوزه‬ ‫مرد اخالق‬ ‫تمجید ایت الله جوادی املی از اقا مجتبی تهرانی‬ ‫«همایش ملی فلسفه اخالق؛ نکوداشت مقام علمی‬ ‫ و اخالقی ایت الله اقــا مجتبی تهرانی(ره)» اســتاد فقید‬ ‫اخالق تهران‪ ،‬به همت گروه اخالق پژوهشــگاه فرهنگ‬ ‫و اندیشه اســامی و مشارکت برخی دســتگاه های علمی‬ ‫ کشــور‪ ،‬با ســخنرانی حضرات ایات رمضانی و یزدان پناه‬ ‫و ارائه مقــاالت برتر‪ ،‬هشــتم بهمن ماه در تاالر اندیشــه‬ ‫پژوهشگاه در شــهر مقدس قم‪ ،‬برگزار شد‪ .‬در ابتدای این‬ ‫همایش علمی‪ ،‬حجت االســام امیر غنــوی دبیر علمی‬ ‫ همایش به ایراد سخنرانی پرداخت و با اشاره به اینکه رونق‬ ‫چنین جلساتی نشان از تشــنگی جامعه و اهمیت موضوع‬ ‫دارد‪ ،‬گفت‪« :‬حضــرت ایت الله جــوادی املــی با وجود‬ ‫ضعف مــزاج‪ ،‬از این حرکت اســتقبال ویــژه ای فرمودند و‬ ‫زمان قابل توجهی را برای این همایش اختصاص دادند‪».‬‬ ‫ســپس پیام تصویری ایت الله جوادی املی پخش شــد‪.‬‬ ‫این مرجع تقلید و مفســر قــران به این موضــوع پرداخت‬ ‫که مساله اخالق دو صبغه فقهی و فلســفی دارد‪ .‬فقها به‬ ‫احکام اخالقی پرداخته اند و مشــخص کرده اند که کدام‬ ‫فعل اخالقی حــال یا حرام اســت‪ ،‬اما تحلیــل معاصی‬ ‫صغیره و کبیره کار فقها نیست‪ .‬اینکه عدل چیست‪ ،‬چگونه‬ ‫انسان عادل یا ظالم می شود و مباحثی از این قرار‪ ،‬از سنخ‬ ‫حکمت اســت‪ .‬دومین ســخنران این همایش‪ ،‬ایت الله‬ ‫حســن رمضانی رئیس انجمن علمی اخالق حوزه علمیه‬ ‫قم بود‪ .‬او گفت‪« :‬در عظمت اخالق همین بس که پیامبر‬ ‫اعظم‪ ،‬فلسفه بعثت خود را این گونه عنوان می کند که «من‬ ‫فقط و فقط برای این مبعوث شدم که مکارم اخالق را تمام‬ ‫تلوزییون‬ ‫کنم‪ ».‬برای اینکه انسان با وجود همه پیشرفت های فنی‬ ‫تا اخالق در او نباشــد‪ ،‬انی که باید باشــد نیست و نخواهد‬ ‫بود‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬اگرچه می گوییم االنســان حیوان‬ ‫ناطق‪ ،‬اما باتوجه به متون اسالمی‪ ،‬باید گفت که اخالق‪،‬‬ ‫فصل اخیر انسان اســت‪ .‬وزان اخالق وزان عدد صحیح‬ ‫است و وزان سایر مسائل وزان صفر‪ ».‬ایت الله یزدان پناه‪،‬‬ ‫ســخنران پایانی این همایش بود که به مبحث تبارشناسی‬ ‫گزاره های اخالقی در ســنت معقول اســامی پرداخت‪.‬‬ ‫وی گفت‪« :‬ابن سینا در کتاب اشارات‪ ،‬بعد از بیان مباحث‬ ‫مشــهور اخالقی‪ ،‬جمله ای دارد که بعدا مرحوم کمپانی و‬ ‫شــیخ مظفر بدان پرداخته اند و موجب یک بدفهمی شده‬ ‫اســت‪ .‬ابن ســینا می گوید اینکه بگوییم عدل‪ ،‬زیبا و ظلم‬ ‫قبیح است‪ ،‬بحث برهانی نیست‪ ،‬بلکه بحث جدلی است‪.‬‬ ‫گویا مرحوم کمپانی از این جمله چنین برداشت کرده که ما‬ ‫وزان معیارهای اخالقی را باید با شهرتشان بسنجیم و عقل‬ ‫برهانی راهی به سمت گزاره های اخالقی ندارد‪ ».‬این استاد‬ ‫اخالق حوزه با غلط دانستن این برداشت از کالم ابن سینا‬ ‫بیان کرد‪« :‬دیدگاه دیگر این اســت که ســنخ گزاره های‬ ‫اخالقی‪ ،‬ســنخ گزاره های برهانی اســت‪ .‬از جمله فارابی‬ ‫معتقد است که در فلسفه اخالق هم ما ضروریات داریم‪».‬‬ ‫یزدان پناه ادامه داد‪« :‬انچه فیلسوفان ما می گویند‪ ،‬عقل‬ ‫حصولی فلسفی اســت‪ ،‬انچه عرفا گفته اند‪ ،‬میل وجودی‬ ‫فطری است و انچه قران می گوید فهم فطری است‪ .‬انچه‬ ‫در اندیشه ما به اسم فطرت وجود دارد‪ ،‬می توان در این سه‬ ‫ساحت توضیح داد‪».‬‬ ‫بزرگان در سیما‬ ‫نامزدهای خبرگان به تلویزیون می ایند‬ ‫از روز سیزدهم بهمن ضبط تبلیغات داوطلبان حضور‬ ‫در مجلــس خبرگان در صداوســیما اغاز شــد و براســاس‬ ‫قرعه کشــی انجام شــده‪ ،‬حجت االسالم حســن روحانی‬ ‫سه شــنبه گذشــته ‪ 13 -‬بهمن ماه – به اســتودیوی شماره‬ ‫هشت رادیو در جام جم رفت تا برنامه تبلیغاتی خود را برای‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبری ضبط کند؛ اســتودیویی‬ ‫که میزبان تمــام نامزدهای مجلس خبــرگان در پایتخت‬ ‫خواهد بود‪ .‬سه شنبه این هفته ‪ 20 -‬بهمن ماه ‪ -‬نیز ایت الله‬ ‫اکبر هاشمی رفســنجانی برای ضبط برنامه تبلیغاتی خود‬ ‫برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری در استودیوی ویژه‬ ‫تبلیغات حضور خواهد یافت‪ .‬نمایندگان داوطلبان مجلس‬ ‫خبرگان رهبری استان تهران که صالحیت انان احراز شده و‬ ‫نمایندگان نهادهای دخیل در امور انتخابات همچون هیات‬ ‫نظارت بر انتخابات استان تهران‪ ،‬استانداری و دادستانی‬ ‫در مراســم قرعه کشــی برای تعیین نوبــت تبلیغاتی رادیو‬ ‫تلویزیونی نامزدها حضور داشــتند‪ .‬در مراسم قرعه کشی‬ ‫ضبط برنامه هــای تبلیغاتی داوطلبــان انتخابات مجلس‬ ‫خبرگان رهبری اســتان تهران مقرر شــد بــرای هریک از‬ ‫داوطلبان مجلس خبرگان رهبری استان تهران‪ ،‬یک برنامه‬ ‫‪ 20‬دقیقه ای ضبط شده و دو بار از شبکه تلویزیونی تهران و‬ ‫دو بار از شبکه رادیویی تهران پخش شود‪ .‬براساس جدول‬ ‫زمان بندی‪ ،‬ضبط این برنامه ها از ‪ 13‬بهمن اغاز شــده و تا‬ ‫‪ 20‬بهمن ادامه خواهد داشــت‪ .‬عبدالوهاب میراشرفی‪،‬‬ ‫رئیس هیات نظارت بر انتخابات استان تهران علت تاکید‬ ‫بر حضور نامزدهای خبرگان در استودیوی واحد را «رعایت‬ ‫مساوات برای این داوطلبان» عنوان کرده است‪.‬‬ ‫امیرعلی ملکی‪ ،‬دبیر ســتاد انتخابات رسانه ملی در‬ ‫بیان توضیحاتــی پیرامون این موضوع گفته اســت‪« :‬در‬ ‫تهران ‪ 36‬کاندیدای خبرگان تاییدصالحیت شــدند که دو‬ ‫نفر خود را به اســتان های دیگر منتقل کردند در نتیجه ‪34‬‬ ‫نفر با یکدیگر رقابت خواهند کرد و چون با کثرت کاندیداها‬ ‫در تهران روبه رو هستیم‪ ،‬تنها یک قرعه کشی برای ضبط‬ ‫تلویزیونــی انجام شــد‪ .‬در مجموع ‪ 14‬روز بــرای تبلیغات‬ ‫تلویزیونی این ‪ 34‬کاندیدا زمان تعیین شده که هفت روز‪،‬‬ ‫روزی شش مورد پخش انتخاباتی را شــاهد خواهیم بود‪،‬‬ ‫هفت روز دوم برای رعایت عدالــت‪ ،‬نوبت پخش تبلیغات‬ ‫به صورت عکس هفت روز نخســت‪ ،‬تعریف شده است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬نکته مهم جلســه این بود کــه نماینده برخی‬ ‫از نامزدهای انتخاباتی تقاضا داشــتند ضبط تلویزیونی در‬ ‫محل کار و دفتر نامزد مربوطه انجام شود که مورد مخالفت‬ ‫اعضای کمیسیون و ستاد انتخابات رسا نه ملی قرار گرفت‪.‬‬ ‫اگر نامزدی در انتخابات خبــرگان نخواهد در ضبط برنامه‬ ‫تلویزیونی شــرکت کند‪ ،‬رســانه ملی تنها ‪ 3‬دقیقه در محل‬ ‫اســتودیو انونس معرفی نامه نامزد غایب را ضبط و پخش‬ ‫خواهد کرد‪ ».‬این ویژه برنامه هــا از ‪ 23‬بهمن ماه به بعد از‬ ‫شبک ه تهران پخش خواهند شد‪.‬‬ ‫درباره عکسی که خبرساز شد‬ ‫‪ 11‬بهمن ما به همراه دوســتان‬ ‫مجموعــه همشــهری دور هم جمع‬ ‫شــدیم و همفکری کردیم کــه برای‬ ‫صفحــه نخســت دوازدهــم بهمــن‬ ‫چــه صفحــه ای طراحــی کنیــم‪ .‬ما‬ ‫عکس های مربوط به‪ 12‬بهمن را ورق‬ ‫می زدیمکهبههمینعکسمنتشرشده‬ ‫رسیدیموتقریباهمهافرادشوکهشدند؛‬ ‫چراکهبه قدریجذبهداردوالمان هاوپارامترهایان‪-‬به لحاظ‬ ‫اصول حرفه ای عکاسی و محتوایی منتقل می کند ‪ -‬دقیق‬ ‫است که به این نتیجه رســیدیم که این عکس را به صورت‬ ‫تمام صفحه کار کنیم‪ .‬نکته ای کــه درباره عکس می توان‬ ‫گفت این اســت که انچه در تصویر دیده می شود‪ ،‬مردمی‬ ‫ هستند که در سال ‪ 57‬در تظاهرات ضدشاهنشاهی شرکت‬ ‫می کردند و به اســتقبال امــام امده بودند؛ البته مشــخص‬ ‫نیست که این عکس دقیقا در چه ســاعتی و از چه زاویه ای‬ ‫تهیه شده اســت‪ .‬این عکس توســط یک عکاس خارجی‬ ‫به نام دیوید برنت گرفته شده که فقط حدود ‪ 40‬روز در ایران‬ ‫بوده است‪ .‬در عکس منتشرشــده خانم های بدحجابی هم‬ ‫حضور دارند امــا درعین حــال‪ ،‬برخی نیز بــا حجاب کامل‬ ‫دیده می شــوند‪ .‬در این عکــس افــرادی را می بینیم که از‬ ‫حسین قربانزاده‬ ‫مدیرمسئول روزنامه همشهری‬ ‫ادبیات‬ ‫رساهن‬ ‫قشرهای مختلف هســتند؛ یعنی پیر‪،‬‬ ‫جوان‪ ،‬زن و مــرد‪ .‬حتی تیپ ه ا خبر از‬ ‫گرایش های مختلف فکری می دهد؛‬ ‫ممکن است برخی دارای گرایش های‬ ‫کمونیستی باشندوبرخی دیگر منتسب‬ ‫به جریان مذهبی ‪ -‬انقالبی‪ .‬این عکس‬ ‫نماینــده و نمادی از مردمی اســت که‬ ‫در سال ‪ 57‬انقالب کردند؛ یعنی همه‬ ‫دست به دست یکدیگر دادند و رژیم پهلوی را ساقط کردند‪.‬‬ ‫زیبایی این عکس در این است که اغلب افراد به جای اینکه‬ ‫به رو به رویشــان نگاه کنند‪ ،‬به ســمت چپ خیره شــده اند‪.‬‬ ‫نقطه طالیی این است که همه به یک نقطه نگاه می کنند؛‬ ‫یعنی دنبال کردن جهت نگاه این ادم ها‪ ،‬نشــانی از همدلی‬ ‫و اتحادی است که در ان برهه در میان مردم وجود داشت‪.‬‬ ‫به عبارت دیگر‪ ،‬همه مردم فــارغ از گرایش های مختلف‪،‬‬ ‫سن‪ ،‬جنس و‪ ...‬به یک جهت نگاه می کنند‪ .‬ما هر سال در‬ ‫روزنامه های مختلف می بینیم که عکس ورود امام به وطن را‬ ‫در صفحه نخست منتشر می کنند؛ حتی امسال نیز روزنامه‬ ‫اعتماد‪ ،‬کیهان و‪ ...‬همــان ایده را تکــرار کردند اما گویی‬ ‫ما دوربیــن را برگردانده ایم و از زاویه مــردم به ‪ 12‬بهمن‪57‬‬ ‫نگاه می کنیم‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬ما شوق انتظار مردم در اوج‬ ‫لحظات انقــاب را به تصویر کشــیده ایم‪ .‬مفهوم «همان‬ ‫مردم» این است که مردم در سال ‪ ،94‬همان مردم سال ‪57‬‬ ‫هستندکهدرمقابلظلموبی عدالتیایستاده اند‪.‬اینعکس‬ ‫همانند یک اثر هنری یا فیلمی با پایان باز است که هر فردی‬ ‫برداشت خود را از ان دارد‪.‬‬ ‫مردی که دوست می داشتیم‬ ‫تفسیرصحیفهسجادیه‬ ‫بخش دوم ‪ /‬استاد مهدی قاسمی‬ ‫اینکه می گوییم خداوند‬ ‫اخر است‪ ،‬یعنی اوال می توان‬ ‫از «اخــر» بــه «مســبب‬ ‫االسباب» و «منتهی» تعبیر‬ ‫کرد؛ یعنی خداونــد تبارک و‬ ‫تعالی مســبب االسباب است‬ ‫و از ایــن رو پایــان هر چیزی‬ ‫اوســت‪ .‬دوم اینکه به معنای‬ ‫«باقی» در مقابــل «فانی»‬ ‫اســت که غیر از خداوند خداوند همه چیز فانی است؛‬ ‫«کل شیء هالک اال وجهه»‪ .‬سوم اینکه خداوند «غایه‬ ‫القصوی» اســت؛ یعنی مقصد نهایی همه موجودات‬ ‫خداست‪ .‬الی الله المنتهی‪ ،‬الی الله تصیر االمور؛ همه‬ ‫امور به خداوند ختم می شــود‪ .‬این گونه می توان اخر‬ ‫بودن خداوند تبارک و تعالی را توجیه کرد‪ .‬پس او «اول»‬ ‫اســت از حیث وجــود و «اخر» اســت از حیث وصول‬ ‫و شــهود‪ .‬جمله دوم «الذی َق ُص َرت عــن رویته ابصار‬ ‫الناظرین»؛ این وصف خداوند اســت و به معنای این‬ ‫است که او خدایی اســت که چشم بینندگان از دیدنش‬ ‫«ع َج َز» تعبیر کرده‬ ‫قاصر اســت‪ .‬برخی « َق ُص َر» را به َ‬ ‫اند؛ َع َج َز یعنی ناتوان است‪ .‬درحالیکه َق ُص َرت از ِق َصر‬ ‫می اید و در مقابل طول اســت؛ یعنی چشم بینندگان از‬ ‫دیدن او کوتاه اســت اما اگر به معنای َق ُص َرت و ریشــه‬ ‫گرفته از َق َصر باشــد‪ ،‬به معنای َع َج َز اســت که ظاهرا‬ ‫همان تعبیر نخست‪ ،‬صحیح است‪َ .‬ق ُص َرت یعنی چشم‬ ‫بینندگان از دیدن او‪ ،‬کوتاه است‪ .‬چرا خداوند با چشم‬ ‫دیده نمی شود؟ به دو جهت؛ اول اینکه او جسم نیست‬ ‫و دوم اینکه او جهت ندارد‪ .‬هر انچه دیده می شــود‪ ،‬یا‬ ‫جسم اســت یا اینکه جهت خاصی دارد‪ .‬این مساله به‬ ‫ایه ‪ 103‬از ســوره مبارکه انعام در قران کریم اشاره دارد‬ ‫که از ایــات مهم توحیدی و معارفی اســت؛ «ال تدرکه‬ ‫االبصار و هو یدرک البصار و هو اللطیف الخبیر»‪ .‬یعنی‬ ‫چشم ها او را درک نمی کند و نمی یابد اما او همه چشم ها‬ ‫و دیده ها را درک می کنــد و می یابد‪ .‬این ایه شــریفه‪،‬‬ ‫پشتوانه جمله دعایی حضرت امام سجاد(ع) است‪ .‬در‬ ‫قران کریم می خوانیم که یکی از درخواست های قوم‬ ‫بنی اسرائیل این بود که به حضرت موسی(ع) می گفتند‬ ‫که ارنا الله جهره؛ یعنی خدا را به طور اشکار به ما نشان‬ ‫بده‪ 70 .‬نفری که به همراه حضرت موســی(ع) به کوه‬ ‫طور می رفتند‪ ،‬در راه دیدند که اعضای یکی از قبایل‪،‬‬ ‫بت هایی را گذاشــته اند و انها را می پرستند‪ .‬خطاب به‬ ‫موسی(ع) گفتند‪ :‬یا موسی اجعل لنا الها کما لهم الهه؛‬ ‫یعنی ببین خدای اینها چگونه است که ان را می بینند و‬ ‫لمس می کنند‪ ،‬تو هم چنین خدایی برای ما بیاور‪ .‬نکته‬ ‫دوم در ایه یکصد و پنجاه و ســوم از سوره مبارکه نساء‪،‬‬ ‫می فرماید که فقالوا ارنا الله جهــره فاخذتهم الصاعقه‬ ‫بظلمهم؛ بــه موســی(ع) گفتند که ای موســی کاری‬ ‫کن که ما اشــکارا خدا را ببینیم‪ .‬یکی از انحرافات قوم‬ ‫بنی اسرائیل‪ ،‬این درخواست بود‪ .‬در برخی از فرقه های‬ ‫کالمی و اعتقادی اهل سنت نیز این اعتقاد وجود دارد‬ ‫که خدا با چشــم ظاهر دیده می شــود‪ .‬گروهی تحت‬ ‫عنوان مجســمه و مشــبهه هســتند که بــرای خداوند‬ ‫جسمانیت قائلند؛ درحالیکه ما خداوند را منزه از جسم‪،‬‬ ‫جهت خاص و وهم خودمان می دانیم و می گوییم که با‬ ‫چشم ظاهر دیده نمی شود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫هفته گذشته شــبکه افق مستندی تحت عنوان «بار‬ ‫دیگر مردی که دوســت می داشــتیم» را به روی انتن برد؛‬ ‫مســتندی که روایتی اســت از زندگی و فعالیت های ادبی‬ ‫و مبارزاتــی نادر ابراهیمــی‪ .‬فصل اول این مســتند «ابن‬ ‫مشغله» نام گرفته و به امدوشد نادر ابراهیمی به جبهه ملی‬ ‫در دوره کودتای ‪ 28‬مرداد ‪ 1332‬می پــردازد؛ زمانی که او‬ ‫هنوز در ابتدای نوجوانی بــود اما قلم و افکار او تحســین‬ ‫همــگان را برمی انگیخت‪ .‬او طی درگیری هــای خیابانی‬ ‫کودتای ‪ ۲۸‬مرداد کتک سختی خورد و تا پای مرگ پیش‬ ‫رفت امــا بعد از مــداوا باز هــم وارد فعالیت های سیاســی‬ ‫شــد؛ هر چند اوضاع داخلی ایران چندان مساعد نبود‪ .‬او‬ ‫به دلیل مخالفت با رژیم پهلوی چند بار به زندان افتاد‪ .‬نادر‬ ‫ابراهیمی در سال ‪ 42‬که با تبعید امام به عراق همزمان شده‬ ‫بود‪ ،‬بسیاری از بیانیه ها و اطالعیه ها علیه رژیم شاه به قلم‬ ‫نادر ابراهیمی نگاشته می شد‪ .‬داســتان های «دشنام» و‬ ‫«اسمان در تسخیر کالغ ها» اولین داستان های مشهور‬ ‫نــادر ابراهیمی بودند که محور انهــا‪ ،‬لزوم مبــارزه با رژیم‬ ‫شاهنشاهی و نقد شبه روشنفکران است‪ .‬در دهه ‪ 40‬و ‪50‬‬ ‫شمسی کتاب هایی به قلم نادر ابراهیمی با طرح جلدهایی‬ ‫از دوست صمیمی اش مرتضی ممیز منتشــر شده بود‪ .‬او‬ ‫اقدام به تاسیس موسسه ایران پژوه کرد تا طبیعت و تاریخ‬ ‫ایران را معرفی کند؛ موسســه ای که با ســاخت فیلم های‬ ‫مستند‪ ،‬او را وارد عرصه فیلم و سینما کرد‪ .‬ابراهیمی البته‬ ‫از بی اخالقی در فیلمفارسی ناراضی بود و انها را بی محتوا‬ ‫می دانست؛ او به فکر سینمای متعالی بود‪ .‬نادر ابراهیمی‬ ‫ در دهه‪ ،50‬سریال اتش بدون دود را با در نظر گرفتن اصول‬ ‫اخالقی ساخت؛ اقدامی که انتقادات فراوانی را متوجه او‬ ‫ساخت و ابراهیمی در مجله تماشــا به این انتقادات پاسخ‬ ‫داد‪ .‬بشارت نامه‪ ،‬عنوان فصل ششم است و الهام گرفته از‬ ‫نام اعالمیه ای است که نادر ابراهیمی برای دوازدهم بهمن‬ ‫‪ 57‬نگاشــته اســت‪ .‬این اعالمیه‪ ،‬نارضایتی روشنفکران‬ ‫هم نسل او را برانگیخت و حتی عده ای از او جدا شدند‪ .‬او‬ ‫کالس هایی را در حوزه هنری‪ ،‬سپاه و حوزه علمیه تشکیل‬ ‫داد تا اموخته ها و تجربیات فرهنگی اش را به جوانان منتقل‬ ‫کند؛ افرادی که بعدها به هنرمندان بزرگی تبدیل شــدند‪.‬‬ ‫او در دوره جنــگ‪ ،‬به کمــک یکی از شــاگردانش به طور‬ ‫غیرقانونی به جبهه رفت تا گزارشــی بلند از جنگ بنویسد؛‬ ‫گزارشی که در کتابی به نام «با سرودخوان جنگ‪ ،‬در خطه‬ ‫نام و ننگ» منتشر شد‪ .‬ابراهیم حاتمی کیا همان شاگردی‬ ‫بود که نادر ابراهیمی را در سفر به جبهه همراهی کرده بود‪.‬‬ ‫ابراهیمی می گوید‪« :‬اگر به جبهه نمی رفتم دیگر ســرم را‬ ‫باال نمی گرفتم و چیزی نمی نوشتم؛ چراکه روشنفکری که‬ ‫به مرکز خطر نمــی رود‪ ،‬حق ندارد چیــزی بگوید‪ ».‬احمد‬ ‫طالبی نــژاد‪ ،‬اکبــر عالمی‪ ،‬مجیــد حســینی زاد‪ ،‬ابراهیم‬ ‫حاتمی کیا‪ ،‬جمشید گرگین‪ ،‬کیومرث پوراحمد‪ ،‬مصطفی‬ ‫رحماندوســت‪ ،‬معروف فیضی‪ ،‬مرتضی سرهنگی‪ ،‬سعید‬ ‫کیایی‪ ،‬هدایت الله بهبودی و حامد کنی افرادی هستند که‬ ‫روایت های خود را از نادر ابراهیمی بیان می کنند‪.‬‬ ‫وصف خداوند‬ ‫جامعه شناسی‬ ‫شوق انتظار‬ ‫تفسیر ح یدث‬ ‫‪25‬‬ ‫سیاست‬ ‫شوک هاشمی‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی با اظهارات جدیدش همه را متعجب کرده ؛‬ ‫هم مخالفانش را و هم موافقانش را! درباره اینکه هاشمی چرا این حرف‬ ‫را زده در کنار نقدهایی که به او وارد شــده تحلیل هایی هم در رسانه ها و‬ ‫فضای مجازی مطرح شــده اســت ‪ .‬در این پرونده این موضوع را مورد‬ ‫بررسی قرار داده ایم‪.‬‬ ‫پروژه هاشمی‬ ‫چراهاشمیرفسنجانی‬ ‫چنینبی پرواسخنمی گوید؟‬ ‫سیاست‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫هاشمی در خبرگان‬ ‫نمی تواند لیست بدهد‬ ‫‪26‬‬ ‫اینصحبت ها‬ ‫به سیدحسن اقا ضربه زد‬ ‫سیدحسین نقوی حسینی‬ ‫عباس سلیمی نمین‬ ‫‪1‬‬ ‫علی گنجی‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫در اســتانه یــک انتخابــات دیگــر باز ایــن اکبر‬ ‫هاشمی رفســنجانی اســت که می خواهد زمین بازی را‬ ‫عوض کرده و مختصــات ان را به گونه ای ترســیم کند‬ ‫که نتیجه به دلخــواه خودش حاصل شــود‪ .‬او این بار‬ ‫تند تر از همیشه شــده و ان چنان ســخن گفته که دیگر‬ ‫شــکی نمانده که او بــرای انتخابات هفتــم تصمیماتی‬ ‫دارد‪ .‬برای تحلیل این اظهارات باید به چند نکته توجه‬ ‫ویژه داشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬چــرا هاشمی رفســنجانی در فاصلــه ای اندک به‬ ‫انتخابــات و البته در اخریــن فرصت بررســی اعتراض به‬ ‫رد صالحیت ها این چنین سخن گفته است؟‬ ‫‪ -2‬چــرا میان چهره هــای متعــدد و نام اشــنایی که‬ ‫صالحیت شــان حراز نشــده یا رد شــده اســت تنها او به‬ ‫رد صالحیــت سید حســن خمینی در این ســطح اعتراض‬ ‫کرده است؟‬ ‫‪ -3‬چــرا اصالح طلبان حاضر نشــده اند از هاشــمی‬ ‫حمایت کننــد و حتی به جای ســکوت به انتقــاد از او روی‬ ‫اورده اند؟‬ ‫‪ -4‬هاشمی رفســنجانی چــه برداشــتی از انتخابات‬ ‫هفتم اســفند دارد و چگونه می خواهد تاثیر گذاری خاص‬ ‫انتخاباتی خود را در ان روز داشته باشد؟‬ ‫اکبــر هاشمی رفســنجانی‪ ،‬تیــر اخــر‬ ‫سیاست ورزی اش را از چله رها کرده است‪.‬‬ ‫او با تمام توان خود کمان را نگه داشــته و‬ ‫تیرش را شلیک کرده اســت‪ .‬باید ببینیم‬ ‫ایا او این بار می تواند ســال ها ناکامی اش‬ ‫را جبران کند؟ ایا او می تواند از ســبد رای‬ ‫سید حســن خمینــی برداشــت کنــد؟ ایا‬ ‫می تواند به ریاست مجلس خبرگان برسد؟‬ ‫‪ -5‬ایا این ادبیات جدید هاشمی حفظ خواهد شد و او‬ ‫از این پس این گونه سخن خواهد گفت؟‬ ‫ی جدید‬ ‫هاشم ‬ ‫هاشــمی رفســنجانی از ایــن‬ ‫اظهارات جدیــدش چه هدفی را‬ ‫دنبال می کند ؟‬ ‫انقالب دیده است که رجال سیاسی با فراز و فرودهایشان‬ ‫چگونه از دایره قدرت حذف شده یا پایانی با پوزیشن فرود‬ ‫داشته اند‪ .‬هاشمی می خواهد یک پایان با فراز داشته باشد‪.‬‬ ‫او می خواهد قدرت را در نهایت بودن در قدرت کنار گذارد‪.‬‬ ‫هاشمی شاید دیگر بیشتر از این نمی تواند در ساختار قدرت‬ ‫رسمی رشد کند‪ .‬پس او باید یک هاشمی جدید خلق کند‪ .‬او‬ ‫برای خلق این هاشمی با قدرت وارد شده است‪.‬‬ ‫‪ -3‬هاشمی در تمام این سال های سیاست ورزی اش‬ ‫همیشــه مخالفان زیادی داشــته اســت اما در کنــار این‬ ‫مخالفان همیشــه صفی از موافقان و حامیان هم داشته‪،‬‬ ‫هر چند گذر زمان چند بار جای ایــن موافقان و مخالفان را‬ ‫تغییر هم داده است‪ .‬حاال اما نکته این است که او متوجه‬ ‫شده که سیاست ایران الترناتیوهایی برای او یافته است‪.‬‬ ‫اگر روزی فقط او بود که می توانســت در دهه ‪ 60‬باالنسر‬ ‫نیروها باشــد و کفه را به نفع گروهی سبک یا سنگین کند‪،‬‬ ‫حاال افراد دیگری پیدا شده اند که همان نقش را بهتر از او‬ ‫برای نیروهای سیاسی ایفا می کنند‪ .‬در این مورد می توان‬ ‫هم به علی الریجانی اشــاره کرد و هم به حســن روحانی‪.‬‬ ‫وقتی علی الریجانــی در ســاختار قدرت برای بــه نتیجه‬ ‫رســیدن یک امر مهم چانه زنی می کند و اتفاقا نتیجه هم‬ ‫می گیــرد‪ ،‬وقتی حســن روحانی به عنــوان رئیس جمهور‬ ‫حرف هــای اصالح طلبان را به وقتش می زنــد از دیگرانی‬ ‫که سال ها به دلیل حضور احمدی نژاد از قدرت دور مانده‬ ‫بودند استفاده می کند انها را باز می گرداند‪ ،‬دیگر چه نیازی‬ ‫به هاشمی رفســنجانی که مدت هاســت به دلیل مســائل‬ ‫خانوادگی و سیاسی با نهادهای پرنفوذ و ساختار حاکمیت‬ ‫به چالش رسیده است؟ همه می توانند امورشان را منهای‬ ‫هاشــمی دنبال کنند‪ .‬این برای شــیخ سیاســتمدار حتما‬ ‫سنگین است‪ .‬پس حتما باید یک هاشمی جدید خلق شود‪.‬‬ ‫ی یاد گرفته است که سیاست عرصه تنه زدن‬ ‫‪ -4‬هاشم ‬ ‫اســت و در این تنه زدن ها ممکن است گاهی خودش هم‬ ‫زمین بخورد‪ .‬او بر همین قاعده حــاال می خواهد تنه های‬ ‫کارســازی بزند تا برخی مخالفانش را کنار زده و به دیگران‬ ‫نشــان دهد همچنان فرد قدرتمندی در ســاختار سیاسی‬ ‫کشور است‪.‬‬ ‫خودش به قدرت نزدیک تر شود اما او شکست خورد‪ .‬این‬ ‫تالش هاشــمی اما در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری‬ ‫جواب گرفت و حســن روحانی که در ســال های طوالنی‬ ‫بعــد از انقالب همــواره فرد نزدیــک او به شــمار می امده‬ ‫است راهی ساختمان ریاست جمهوری شــد‪ .‬اما ایا از این‬ ‫پیروزی چیزی هم نصیب هاشمی رفســنجانی شده است؟‬ ‫این سوال بسیار مهمی است که می تواند دلیل تغییر اکبر‬ ‫هاشمی رفسنجانی باشد‪ .‬خیلی ها در بهار ‪ 92‬شعار می دادند‬ ‫که روحانی همان هاشمی اســت و هاشمی همان روحانی‬ ‫اســت‪ .‬خیلی ها می گفتند که از فردای رفتن احمدی نژاد‬ ‫و امدن حسن روحانی حاال باید هر چه در دولت می شود را‬ ‫به پای هاشمی نوشت چون روحانی همانی خواهد بود که‬ ‫هاشمی می خواهد‪ .‬یا کسانی جلوتر رفته می گفتند روحانی‬ ‫در امور مهم از هاشــمی خــط گرفته و سیاســت های او را‬ ‫اجرایی خواهد کرد‪ .‬نکته اما این است که حسن روحانی در‬ ‫تمام ماه های رئیس جمهور بودنش تالش کرده تا خودش‬ ‫را از زیر ســایه بلند اکبر هاشمی رفســنجانی کنار بکشــد‪.‬‬ ‫او همیشــه تالش کرده که فرد دوم نظام باشــد‪ .‬جایی که‬ ‫هاشمی سال ها بوده و البته سال ها هم تالش کرده تا به ان‬ ‫جایگاه بازگردد‪ .‬پس هاشمی اگر چه به این نتیجه رسیده که‬ ‫فرد او پیروز انتخابات ‪ 92‬باشد اما نتوانسته به صورت مطلق‬ ‫«قدرت» را «نیابتی» به دست اورد‪ .‬پس حاال او برای اینکه‬ ‫قدرت را به صورت مطلق کسب کند باید راه دیگری برگزیده‬ ‫و به چیدن زمین بازی به گونه ای تازه فکر کند‪.‬‬ ‫‪ -2‬هاشمی رفسنجانی در تمام سال های قبل و بعد از‬ ‫شــاید در ســطح نخســت و اولیه گفته شــود اتفاق‬ ‫خاصــی نیفتــاده‪ ،‬سید حســن خمینــی کــه همیشــه به‬ ‫هاشمی رفسنجانی نزدیک بوده رد صالحیت شده است و‬ ‫حاال هاشمی رفسنجانی دلگیر شده و این واکنش را نشان‬ ‫داده اســت‪ .‬اما در ســطح دوم از تحلیل حتما این سوال‬ ‫مطرح است که چرا هاشمی به رد صالحیت خیلی های دیگر‬ ‫ان هم در این سطح اعتراض نکرده است یا اصال عمقی تر‬ ‫برخی معتقدند هاشمی‬ ‫رفسنجانی بنا دارد از سبد رای‬ ‫سید حسن خمینی به نفع خود‬ ‫استفاده کند‬ ‫شاید کم شدن اثر سیاسی‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫ظهور چهره های جدیدی‬ ‫مانند علی الریجانی باشد‬ ‫مورد خاص سید حسن‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫سیاست‬ ‫وقتی می خواهیم هاشمی رفسنجانی را رفتار شناسی‬ ‫کنیم برخی اصرار دارند که هاشمی از اول همین گونه بوده‬ ‫اما به مقتضای زمان شکلی متفاوت به خود گرفته است‪.‬‬ ‫مثال می گویند نگاه هاشــمی به قدرت همیشــه به همین‬ ‫شــکل بوده اما وقتی رئیس جمهور بوده یا رئیس مجلس‬ ‫و در شــرایط ان روزها جزو تصمیم گیر و تصمیم ساز درون‬ ‫ساختار قدرت بوده و طبیعتا نمی توانسته شبیه این روزها که‬ ‫خودش هم معترف اســت که «دیگر قدرتی ندارد» حرف‬ ‫بزند‪ .‬اما واقعیت گویا جور دیگری اســت‪ .‬این هاشمی ان‬ ‫هاشمی سابق نیست‪ .‬ما اکنون در اوایل دهه ‪ 90‬همزمان‬ ‫با دهه هشتم از عمر هاشمی رفسنجانی با شخصیتی جدید‬ ‫مواجه هستیم که اتفاقا اصال شبیه گذشته نیست‪ ،‬اگر چه‬ ‫ممکن اســت برخی رفتارهــای او را در ادامه خط مشــی‬ ‫ســابقش بدانیم اما این هاشمی یک هاشمی جدید است‪.‬‬ ‫این هاشــمی جدید مختصات تازه ای دارد که می توان در‬ ‫موردش این گونه نوشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬هاشمی رفســنجانی در انتخابات مجلس ششــم‬ ‫و انتخابــات ریاســت جمهوری یازدهم تــاش کرده خود‬ ‫به عرصــه قدرت رســمی در قامــت رئیس یکــی از قوای‬ ‫ســه گانه بازگردد که هــر دو بار او نــاکام بوده اســت‪ .‬در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری دهم او تالش فراوانی داشت‬ ‫تا یکی از افراد نزدیک به خود را مــورد حمایت قرار دهد تا‬ ‫برنامه اقای هاشمی‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫‪27‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫بحث کنیم و ببینیم چه کسی حسن خمینی را ترغیب کرده‬ ‫که اغاز سیاســت ورزی اش را از مجلس خبــرگان انتخاب‬ ‫کند؟ درســت همین جاســت که یادمان می اید بر اساس‬ ‫اظهارات خود هاشمی او بزرگترین مشوق این حضور بوده‬ ‫و هم او بوده که اولین بار لقب عالمه را به سید حسن خمینی‬ ‫نسبت داده است‪ .‬حاال اینجا دو نگاه و گمانه وجود دارد‪.‬‬ ‫‪ -1‬هاشــمی متوجــه نگاه هــای ســنگین اهــل‬ ‫سیاست شده اســت‪ .‬حاال همه او را مســئول این تصمیم‬ ‫سید حســن خمینی می دانند‪ .‬حاال خیلی هــا این ناکامی ‬ ‫سید حســن خمینی را متوجه هاشمی رفسنجانی می دانند‪.‬‬ ‫پس او راهی ندارد برای انکه از زیر بار این نگاه های سنگین‬ ‫خالصی یابد چنین تند سخن بگوید که اگر مقصری هست‪،‬‬ ‫شورای نگهبان است نه اکبر هاشمی رفسنجانی‪.‬‬ ‫‪ -2‬اما گمانه دوم این است که هاشمی رفسنجانی از‬ ‫ابتدا می دانسته که سید حسن خمینی رد صالحیت می شود‬ ‫و با دانستن چنین چیزی از همان اول برنامه ای دیگر داشته‬ ‫و این حرف های او هم جزئی از این برنامه است‪.‬‬ ‫شاید هم بتوان گفت در شرایطی هر دو این گمانه ها‬ ‫می تواند به صورت ترکیبی درست باشد‪.‬‬ ‫یک دو قطبی تازه‬ ‫سیاست‬ ‫‪28‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫شیخ سیاســت ورز زیرک اســت‪ .‬او بازی سیاست را‬ ‫خوب بلد است و خیلی از فنون ان را به بهترین شکل اجرا‬ ‫می کند‪ .‬او در عرصه قدرت چهره های زیادی را دیده است‬ ‫و روزهــای عجیب و غریب تر از این را هم پشــت ســر هم‬ ‫گذاشته است‪ .‬او در این پختگی دهه هشتم از عمرش چه‬ ‫در سر دارد؟ چه پازلی چیده است و این تاکتیک چند الیه را‬ ‫چگونه طراحی کرده اســت؟او از ریسک ترس ندارد؛ این‬ ‫را می شــود از نامزد شدنش برای ریاســت مجلس خبرگان‬ ‫فهمید؛ جایی که می دانســت رای نمی اورد اما نامزد شد‪.‬‬ ‫حاال که به گذشته نگاه می کنیم پاسخی برای ان عالمت‬ ‫ســوال بزرگ پیدا می کنیم که می گفتیم او که می دانسته‬ ‫بازنده میدان اســت پس چرا نامزد ریاســت شــده است؟‬ ‫هاشــمی از همان روز ها در حال خلق هاشمی جدید بود‪.‬‬ ‫او خیلی زودتر از همه ما فهمیده بود که با حســن روحانی‬ ‫نمی تواند بیش از این بــه قدرت نزدیک شــود‪ .‬او متوجه‬ ‫شده بود که حســن روحانی اصرار دارد فرد دوم نظام باشد‬ ‫و او نمی تواند قدرت نیابتی را داشــته باشــد‪ .‬پس دســت‬ ‫عوض کرد و تاکتیک تازه ای را برگزید‪ .‬او با بیست رای به‬ ‫ریاست مجلس نرسید تا در اســفند ‪ 94‬به همه بگوید نامزد‬ ‫شکست خورده ان سال حاال یک سوی میدان است و ان‬ ‫برندگان سوی دیگر‪.‬‬ ‫خواندن و شنیدن حرف های‬ ‫جدید هاشمی رفسنجانی بیش‬ ‫از هر چیز و هر شخص دیگری‬ ‫ما را به یاد محمود احمدی نژاد‬ ‫می اندازد‬ ‫شــیخ سیاســت ورز مــا زمین‬ ‫بازی را مهیا کرده است‪ ،‬باید منتظر‬ ‫اکت های بازیگران مقابل او باشیم؛‬ ‫اکت های تعیین کننــده و این زمان‬ ‫اســت که به ما خواهد گفــت که ایا‬ ‫هاشــمی جدید متولد شــده و اجازه‬ ‫زیست سیاسی خواهد داشت؟‬ ‫شــاید چندان هم بیراه نمی گوییم ! چند روزی است‬ ‫که می شنویم هاشمی لیست برای تهران می چیند و حتی‬ ‫‪ 12‬نام هم کنار هم ردیف کرده است‪ .‬همین است که وقتی‬ ‫به او می گویند اگر در فهرست نباشی چه می کنی مثل همه‬ ‫سال های سیاست ورزی اش از تعجیل در پاسخ خودداری‬ ‫می کند و می گوید منتظرم برنامه انها را ببینم تا بعد تصمیم‬ ‫بگیرم‪ .‬چه کسی اما می تواند باور داشته باشد که هاشمی‬ ‫تصمیمش را نگرفته باشد و همه چیز به لحظه اخر موکول‬ ‫شده باشد‪.‬او شاید می خواهد با ایجاد یک دو قطبی کاری‬ ‫کند که رقبایش حتی نتوانند به مجلس خبرگان راه یابند‪.‬‬ ‫فعال شاید درســت ترین تحلیل این باشد که از این‬ ‫اظهارات تند و تیز یک قطب تازه تولید می شود که لیدر ان‬ ‫هاشمی رفسنجانی است و او می خواهد از همین راه هاشمی‬ ‫جدید را خلق کرده و تمام تالشش را برای رسیدن به قدرت‬ ‫رســمی به کار گیرد‪ ،‬چیزی که سال هاســت ان را دیگر در‬ ‫اختیار ندارد شیخ سیاست ورز می خواهد از سال ‪ 95‬باز پای‬ ‫نامه ها و بیانیه هایش زیر امضایش بخورد‪:‬‬ ‫رئیس مجمــع تشــخیص مصلحت نظــام و رئیس‬ ‫مجلس خبرگان رهبری‪.‬‬ ‫شوک اصالح طلبان‬ ‫شاید هاشمی در محاسباتش یک اشتباه هم داشته؛‬ ‫او زیــادی روی اصالح طلبــان حســاب باز کرده اســت‪.‬‬ ‫انها اکنون در شرایط بسیار حساســی هستند‪ .‬چهره های‬ ‫متعددی از انها رد صالحیت شده اند و انها به ناچار چانه زنی‬ ‫سنگینی را برای گرفتن مجوز ورود به انتخابات مجلس را‬ ‫اغاز کرده اند‪ .‬اصالح طلبانی که این روزها تالش می کنند‬ ‫تا خود را «با» نظام نشــان دهند نمی توانند بــا حمایت از‬ ‫اظهارات تند و تیز هاشــمی خود را در پوزیشن «بر» نظام‬ ‫قرار دهند‪ .‬جدا از ان اصالح طلبان احســاس بدی هم در‬ ‫مورد سخنان هاشــمی پیدا کرده اند‪ .‬یک احساس با طعم‬ ‫حسن روحانی در تمام‬ ‫ماه های رئیس جمهور‬ ‫بودنش تالش کرده تا‬ ‫خودش را از زیر سایه بلند‬ ‫اکبر هاشمی رفسنجانی‬ ‫کنار بکشد‬ ‫بدبینی! به قول محمد علی ابطحی بعید است که هاشمی‬ ‫نداند این حرف هایش به ضرر اصالح طلبان تمام می شود‪.‬‬ ‫حــاال دلیــل و تصمیــم هاشــمی بــرای بیــان این‬ ‫حرف هایش چه بوده برای اصالح طلبان مهم این اســت‬ ‫که فعال در پوزیشــن دفاع از هاشــمی قرار نگیرند و هزینه‬ ‫دفاع از او را نپردازند‪.‬‬ ‫ی جدید با ادبیات جدید‬ ‫هاشم ‬ ‫خواندنوشنیدنحرف هایجدیدهاشمیرفسنجانی‬ ‫بیش از هر چیز و هر شــخص دیگری ما را بــه یاد محمود‬ ‫احمدی نژاد می اندازد‪ .‬کســی که ســاختارهای رســمی‬ ‫نظام را به چالش می کشــید و خود را به جای قانون‪ ،‬محور‬ ‫می دانست و البته هاشمی رفسنجانی به دلیل همین رفتار‬ ‫احمدی نژاد مانند بســیاری دیگر منتقــد و معترض او بود‪.‬‬ ‫اما هاشمی جدید گویا فکر می کند که همزمان با تغییرات‬ ‫دیگرش باید ادبیاتش نیز عوض شــود‪ .‬کاش او ادبیاتش‬ ‫را شــبیه هر فر دیگری غیر محمــود احمدی نژاد می کرد‪.‬‬ ‫جامعه و اهل سیاســت ما دیگر فردی شبیه احمدی نژاد را‬ ‫نمی خواهد‪.‬‬ ‫کارت اخر‬ ‫هاشمی رفســنجانی‪ ،‬تیر اخر سیاســت ورزی اش را‬ ‫از چله رها کرده اســت‪ .‬او با تمام توان خــود کمان را نگه‬ ‫داشــته و تیرش را شــلیک کرده اســت‪ .‬باید ببینیم ایا او‬ ‫این بار می تواند ســال ها ناکامی اش را جبــران کند؟ ایا او‬ ‫می تواند از سبد رای سید حســن خمینی برداشت کند؟ ایا‬ ‫می تواند به ریاســت مجلس خبرگان برسد؟ ایا او می تواند‬ ‫عمر سیاست ورزی اش را با فراز به پایان برساند یا اینکه او‬ ‫مانند رجال دیگری از تاریخ معاصر ما این پوزیشن اخرین‬ ‫ســال های عمرش فرود خواهد بود؟شــیخ سیاســت ورز‬ ‫ما زمیــن بازی را مهیا کرده اســت‪ ،‬بایــد منتظر اکت های‬ ‫بازیگران مقابل او باشــیم؛ اکت هــای تعیین کننده و این‬ ‫زمان اســت که به ما خواهــد گفت که ایا هاشــمی جدید‬ ‫متولد شده و اجازه زیست سیاسی خواهد داشت؟هاشمی‬ ‫رفسنجانی برای حمله به ارکان قانونی نظام و ادبیات تعجب‬ ‫برانگیــزش روز ‪ 12‬بهمن را برگزیــد ‪ .‬روزی که نه به تلخی‬ ‫که باید به شیرینی برگزار می شــد‪ .‬با حرف هایی که شاید‬ ‫تندترین ازجانب هاشمی رفسنجانی بود ‪ .‬حرف هایی که پا‬ ‫را از نقد فراتر گذاشت و به تخریب و دشمنی رسید ‪ .‬حرف‬ ‫های جناب هاشمی را حتما باید نقد کرد و از او خواست ان‬ ‫را اصالح کند ‪ .‬حرف هایی که استمرارش می تواند هاشمی‬ ‫را تبدیل به یک اپوزیسیون کند ‪.‬‬ ‫وقتی حسن روحانی به عنوان‬ ‫رئیس جمهور حرف های‬ ‫اصالح طلبان را به وقتش‬ ‫می زند‪ ،‬دیگر چه نیازی به‬ ‫هاشمی رفسنجانی؟‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫اصالح طلبانکنارکشیدند‬ ‫صحبت هایهاشمیرفسنجانیباواکنش هایمختلفیمواجهشد‬ ‫‪2‬‬ ‫اعتراض عبدی‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫عباس عبدی شاید از اولین نفراتی باشد که اظهارات‬ ‫هاشمی واکنش نشان داده؛ او البته از مخالفان سال های‬ ‫دور هاشمی رفسنجانی است و کسی در این شکی ندارد که‬ ‫دل این دو هنوز نســبت به هم صاف نشده است اما عباس‬ ‫عبدی در این چند سال چندان تالشی نداشته که از هاشمی‬ ‫انتقاد کند‪ ،‬به همین جهت هم هســت که انتقاد اخیر او از‬ ‫هاشمی مورد توجه قرار گرفته است‪ .‬او در کانال تلگرامی ‬ ‫خود نوشــت‪« :‬بنده باتوجه به مجموعه اطالعاتی که دارم‬ ‫و باتوجــه به نظرات اقایــان علمای قم و باتوجــه به قراین‬ ‫گوناگون از جمله تایید نکــردن صالحیت اقای بجنوردی‬ ‫ی حسن اقای خمینی‬ ‫معتقدم که عدم احراز صالحیت علم ‬ ‫برای انتخابات خبرگان حتی در چارچــوب قانون فعلی نیز‬ ‫قابل دفاع نیست و به لحاظ سیاسی هم اثرات مطلوبی ندارد‬ ‫ی ایشــان برای حضور در خبرگان‬ ‫و شرایط سیاســی و علم ‬ ‫به مراتب باالتر از بسیاری از افراد حاضر در انتخابات خبرگان‬ ‫اول اســت‪ .‬ولی دفاع از این ادعا هیچ ربطی به انتساب به‬ ‫ریشه خانوادگی ایشان یا بدهی به امام و خانواده امام ندارد‪،‬‬ ‫و این اســتدالل نه تنها ضعیف و بی ربط ؛ بلکه نادرست نیز‬ ‫است‪ ،‬و خواسته و ناخواسته در جهت موجه جلوه دادن رد‬ ‫صالحیتایشاناستوجزبهتنشسیاسیکمکنمی کند‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫«عده ای صالحیت شــخصیتی که اشبه جدش امام‬ ‫خمینی اســت را قبول نمی کننــد‪ ،‬باید از انها پرســید پس‬ ‫شــماها خودتان صالحیت خودتــان را از کجــا اورده اید؟‬ ‫چه کسی به شما صالحیت داده اســت ؟ چه کسی به شما‬ ‫اجازه قضاوت داده اســت ؟ چه کســی به شــما اختیارات‪،‬‬ ‫اسلحه‪ ،‬تریبون‪ ،‬تریبوننمازجمعهوصداوسیمادادهاست؟‬ ‫اگر امام نبود‪ ،‬اگر ان نهضت نبود‪ ،‬اگر ان اراده مردمی نبود‬ ‫شــماها هم نبودید؛ به بیت امام بد کردیــد و زمانی که باید‬ ‫در این دوران به بیت امام تبریــک می گفتید‪ ،‬تبریک بدی‬ ‫گفتید‪ .‬خداوند از ســر تقصیرتان بگذرد و باید عذرخواهی‬ ‫کنید‪».‬‬ ‫ایــن یــک اظهار نظــر غیر منتظــره از اکبــر‬ ‫هاشمی رفسنجانی است که هفته گذشته فضای انتخاباتی‬ ‫را تحت تاثیر قرار داد‪ .‬او البته اولین بار نیست که سخنانی‬ ‫این گونــه را در مــورد شــورای نگهبان مطــرح می کند اما‬ ‫هاشمی رفســنجانی حتی زمــان رد صالحیــت خودش در‬ ‫انتخابات ریاســت جمهوری ســال ‪ 92‬هم تا این نسبت به‬ ‫شوراینگهبانموضعتندنشانندادهبود‪.‬سخناناوموجب‬ ‫شده تا موجی از واکنش ها به راه بیفتد البته این بار مختصات‬ ‫و شــکل این واکنش ها با انچه در ســال های اخیر در مورد‬ ‫هاشمی رفسنجا نی شاهد بوده ایم متفاوت بوده؛ چه اینکه‬ ‫اکنون در صف مخالفان او اصالح طلبان هم ایستاده اند‪.‬‬ ‫به یک معنا‪ ،‬تندی این اظهــارات و البته زمان خاص‬ ‫طرح ان شــاید مهمترین دلیلــی بوده که حامیان ســنتی‬ ‫ســال های اخی ر ترجیح داده اند این بار انجایی که هاشمی‬ ‫ایستاده است‪ ،‬نباشند‪.‬‬ ‫این منطق قبیلگی و خالف ارمان های شناخته شده است‪.‬‬ ‫به نظر می رسد که اقای هاشمی در موارد دیگر هم با همین‬ ‫ی یا بدهکار و طلبکار بودن‪ ،‬از افراد‬ ‫منطق انتساب خانوادگ ‬ ‫دفاعیا به انهاحملهمی کنند‪».‬عبدیادامهدادهاست‪«:‬اگر‬ ‫حسن اقا شرط حداقل اجتهاد را برای نامزدی خبرگان دارند‬ ‫که باتوجه به جمیع جهات عرفی باالتر از حداقل ها را دارند‪،‬‬ ‫در این صورت باید تایید شــوند و اگر ندارند کــه نباید تایید‬ ‫شوند و انتساب به بیت امام(ره) هیچ مزیتی برای این مورد‬ ‫ندارد‪ .‬اینکه امام(ره) چه کرده هیچ ربطی به این حق ندارد‪.‬‬ ‫اینکه چه کســانی این صالحیت ها را تشخیص می دهند؛‬ ‫همان هایی هستند که اقای هاشــمی هنگام ریاست خود‬ ‫بر خبرگان انان را متولی این کار قرار داد‪ .‬هر کس نســبت‬ ‫به مرجع یا منطق این رد صالحیت ها ایرادی داشــته باشد‬ ‫قابل فهم است و حق دارد جز اقای هاشمی‪ .‬بنابر این ایشان‬ ‫حتما متوجه این نکات هســتند‪ ،‬ولی چرا چنین می گویند؟‬ ‫به نظرم عدم تایید و حضور حسن اقا در انتخابات ر ا ترجیح‬ ‫می دهن د یا می خواهند اگر احتماال ایشــان تایید شدند ان‬ ‫را به حســاب حرف های خود بگذارند و دیگــران را مدیون‬ ‫خویش بدانند و باتوجه به منطق سخنان ایشان انتظارشان‬ ‫از تبعات این مدیونی هم روشن است‪ .‬همان طور که سعی‬ ‫کردند امدن حســن اقا را بر خالف واقعیت به حساب خود‬ ‫بگذارند‪ ».‬عبدی در پایان تاکید کرده اســت‪« :‬متاسفانه‬ ‫پیروی چشم بسته و شــاید از روی ناچاری اصالح طلبان از‬ ‫برنامه های اقای هاشــمی نتیجه وضعیتی است که برای‬ ‫‪29‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫خود ایجاد کرده اند و برای اینده کشور و جریان اصالحات‬ ‫خطرناک است‪».‬‬ ‫انتقاد ابطحی‬ ‫اما عباس عبدی تنها اصالح طلبــی نبوده که تالش‬ ‫کرده صــف هم جناحی هایــش را از هاشــمی جــدا کند‪.‬‬ ‫محمد علی ابطحی که از اعضای مجمع روحانیون است و‬ ‫از چهره های نزدیک به خاتمی به شمار می رود مانند عبدی‬ ‫فضای مجازی را به عنوان یک رسانه برای طرح انتقادش از‬ ‫هاشمی انتخاب کرده و در صفحه خود نوشته است‪« :‬انتقاد‬ ‫تند اقای هاشمی رفســنجانی از شــورای نگهبان را در این‬ ‫روزها اصال نمی فهمم‪».‬‬ ‫وی در ادامه نوشــته است‪« :‬می شــد هرگونه نقدی‬ ‫را پس از پایان وقت رســمی اعتراضات و پاســخ شــورای‬ ‫نگهبان انجام داد‪ .‬درست در اوج رایزنی ها و گفت وگوها و‬ ‫نیاز به همدلی برای ساخت اینده ای بهتر و عالقه بسیاری‬ ‫به حضور حســن اقــای خمینی و دیگــران در خبــرگان و‬ ‫مجلس‪ ،‬این هجوم تند و بی مقدمه تنها می تواند به زیان رد‬ ‫صالحیت شدگان باشد‪ .‬این چیزی نیست که اقای هاشمی‬ ‫سیاســتمدار نداند‪ .‬البته این رفتار در چارچوب پوپولیستی‬ ‫جواب می دهد که ارای شخصیت های محبوبی مثل حسن‬ ‫اقا را به سبد رای اقای هاشمی سوق دهد‪».‬‬ ‫همزمان مصطفی کواکبیان هم اظهارنظری داشته‬ ‫که می توان ان را نســبت به حرف های هاشــمی دانست‪.‬‬ ‫او البته بســیار لطیف تر از عبدی و ابطحــی صحبت کرده‬ ‫است‪ .‬کواکبیان می گوید‪« :‬شکی نیست که اگر امام نبود‪،‬‬ ‫انقالب هم نبود و وجود امام(ره) راحل بود که قبل از ســال‬ ‫‪ 42‬مردم را برای تغییر نظام ستمشاهی تشویق و راهنمایی‬ ‫کرد و رهنمودهای ایشان بود که منجر به ‪ 22‬بهمن ‪ 57‬شد‪.‬‬ ‫بنابراین همه کســانی که در دوران امام راحــل و بعد از ان‬ ‫مسئولیتگرفتند‪،‬حتماوامداروبدهکارامامهستند‪.‬درعین‬ ‫حال ما معتقد نیستیم که در مباحث قانونی و نظاماتی که در‬ ‫کشور باید انجام شود‪ ،‬به دلیل اینکه مسئوالنی بدهکار نظام‬ ‫هستند‪،‬قوانیننادیدهگرفتهشودوهمهچیزبایدبراساس ُمر‬ ‫قانون پیش رود‪ ».‬مجموع این سه اظهارنظر نشان می دهد‬ ‫که اصالح طلبان به شــدت پرهیز دارنــد از اینکه بخواهند‬ ‫هزینه حرف هــای هاشمی رفســنجانی را ان هــم در این‬ ‫موقعیت حساس پرداخت کنند‪ .‬انها ترجیح می دهند فعال‬ ‫هاشمی را تنها بگذارند!‬ ‫سیاست‬ ‫‪30‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫هدف هاشمی چیست؟‬ ‫ میان واکنش ها به اظهارات هاشــمی‪ ،‬اصولگرایان‬ ‫هم به تحلیل چرایی بیان این ســخنان ان هم در اســتانه‬ ‫انتخابــات پرداخته اند‪ .‬در همین زمینــه مهدی محمدی‪،‬‬ ‫کارشناس سیاسی در کانال تلگرامی خود با اشاره به اظهارات‬ ‫هاشمی رفسنجانی نوشته است‪« :‬اقای هاشمی رفسنجانی‬ ‫طوری سخن گفته اســت که گویی سیدحسن خمینی اگر‬ ‫فقط یک خیرخواه در این کشــور داشــته باشــد‪ ،‬اوست و‬ ‫الغیر‪ ».‬این در حالی است که بازی واقعی پیچیده تر از این‬ ‫حرف هاست‪ .‬هاشمی می خواهد‪ -1 :‬سیدحسن در نیابد که‬ ‫به صحنه کشاندن و قربانی کردن او‪ ،‬و سپس داد و فریاد راه‬ ‫انداختن بر سر پیکر بی جان سیاسی او‪ ،‬همه از ابتدا پروژه ای‬ ‫بوده که خود او طراحی کرده اســت‪ -2 .‬ســرمایه احتمالی‬ ‫ناشی از مظلومیت سیدحسن خمینی مســتقیما در سبد او‬ ‫بریزد‪ -3 .‬از ورود برخی از اعضای شاخص شورای نگهبان‬ ‫به مجلس خبــرگان جلوگیری کند‪ -4 .‬فضــای انتخابات را‬ ‫تا جایی که امکان دارد رادیکال و تنــد کند چرا که می داند‬ ‫در یک فضای ارام‪ ،‬موجــی به نفع او برنخواهد خاســت‪.‬‬ ‫اکنون تصمیم با سیدحسن خمینی است‪ .‬او با مشارکت در‬ ‫بازی هاشمی رفســنجانی بدل به ابزاری در دست او شد که‬ ‫ی وی‪ ،‬قرار گرفتن‬ ‫نتیجه ان زیرسوال رفتن صالحیت علم ‬ ‫بیت امام در جناح سیاســی که ژست اپوزیســیون انقالب‬ ‫اســامی می گیرد‪ ،‬بازتولید ادبیات فتنه ‪ 88‬از لســان نوه‬ ‫امام و تبدیل کردن شــخصیت وی به هیزم شعله ور کردن‬ ‫رادیکالیســم بوده اســت‪ ».‬محمدی البته مطلــب خود را‬ ‫این گونه جمع بندی کرده اســت‪« :‬ظاهرا حســن خمینی‬ ‫تصور می کند همچنان باید به این بازی ادامه بدهد غافل از‬ ‫اینکه او نخستین کسی نیست که هاشمی رفسنجانی‪ ،‬پس‬ ‫از انکه بهره اش را برد‪ ،‬به امان خدا رها خواهد کرد‪ .‬پیش از‬ ‫این‪ ،‬خیلی ها‪ ،‬قربانی بازی کم و بیش مشابه او شده اند‪».‬‬ ‫تنش درست نکنید‬ ‫محسنرضاییسال هاستدرکنارهاشمی رفسنجانی‬ ‫است‪ .‬چه ان زمان که هاشمی فرمانده جنگ بود و او فرمانده‬ ‫سپاه پاسداران و چه از ان زمان که هاشمی رفسنجانی رئیس‬ ‫مجمعتشخیص مصلحت است و او دبیر این مجمع‪ .‬این در‬ ‫کنار یکدیگر بودن البته هرگز موجب نشده که انها به انتقاد‬ ‫از هم نپردازند‪ .‬حاال در جدیدتریــن تحول در این رابطه دو‬ ‫نفره‪ ،‬محســن رضایی به انتقاد از اظهارات اخیر هاشــمی‬ ‫پرداخته اســت‪ .‬او گفته اســت‪« :‬ایجاد هرگونه التهاب و‬ ‫تنش در اســتانه انتخابات می تواند موجبات برهم خوردن‬ ‫ارامش در جامعه را فراهم کند‪ ».‬وی با بیان اینکه در استانه‬ ‫انتخابات پیش رو باید ارامش جامعه حفظ شود‪ ،‬عنوان کرده‬ ‫است‪« :‬در برهه کنونی باید از بروز هر گونه رفتار غیرعقالنی‬ ‫جلوگیری شود‪ ».‬رضایی با بیان اینکه نباید حادثه تلخ فتنه‬ ‫‪ 88‬از یاد کســی برود‪ ،‬گفته اســت‪« :‬نباید فراموش کنیم‬ ‫که با همین التهابات بود کــه در ان مقطع ارامش جامعه بر‬ ‫هم خورد‪».‬‬ ‫امام (ره) پاسخ هاشمی را داده است‬ ‫حسین شریعتمداری‪ ،‬مدیرمســئول روزنامه کیهان‬ ‫نیز که از منتقدان سنتی اکبر هاشمی رفسنجانی است‪ ،‬در‬ ‫واکنش به اظهارات اخیر اقای هاشمی رفســنجانی گفته‪:‬‬ ‫حضرت امــام خمینــی (ره) در اخریــن بنــد از وصیت نامه‬ ‫سیاســی‪ -‬الهی خود‪ ،‬این روزها را پیش بینی کرده و جواب‬ ‫اظهــارات امروز اقــای هاشــمی را داده انــد‪ .‬حرمت بیت‬ ‫شریف امام(ره) در پیروی از دســتورات ایشان است؛ انجا‬ ‫که می فرمایند‪« :‬اگر قانون در یک کشــوری عمل نشود‪،‬‬ ‫کسانی که می‏خواهند قانون را بشــکنند اینها دیکتاتورانی‬ ‫هســتند که به صورت اســامی پیش امده‏ اند یا به صورت‬ ‫ازادی و امثال این حرف ها‪ » .‬مدیرمسئول کیهان ادامه داده‬ ‫است‪« :‬خداوند تبارک و تعالی در پاسخ کسانی که خود را به‬ ‫حضرت ابراهیم(ع) نسبت می دادند ولی از بینش و منش و‬ ‫راه ان پیامبر بزرگوار پیروی نمی کردند‪ ،‬می فرماید «ان اولى‬ ‫الناسبابراهیمللذیناتبعوهوهذاالنبی»؛یعنینزدیک ترین‬ ‫عباس عبدی در نقد سخنان‬ ‫هاشمی رفسنجانی نوشته است‪:‬‬ ‫« به نظرم عدم تایید و حضور‬ ‫حسن اقا در انتخابات ر ا ترجیح‬ ‫می دهند ‪».‬‬ ‫افراد به ابراهیم (ع) کسانی هستند که از او تبعیت می کنند و‬ ‫از این پیامبر امی‪».‬‬ ‫ذوالنور‪ :‬اگر رافت نظام نبود برخی باید با‬ ‫اقازاده خود در اوین بودند‬ ‫اما یکی از واکنش هــای مورد توجه در ایــن مورد به‬ ‫مجتبــی ذوالنور تعلــق دارد‪ .‬حجت االسالم والمســلمین‬ ‫ی ذوالنور‪ ،‬مشــاور نماینده ولی فقیه در سپاه شامگاه‬ ‫مجتب ‬ ‫دوشنبهدرجمعنمازگزارانمسجدقدسشهرقمدرسخنانی‬ ‫گفته اســت‪« :‬اگر نظام اســامی رافت را کنار بگذارد باید‬ ‫اینها به کنار اقازادگانشــان در اوین منتقل شــوند؛ انهایی‬ ‫که اقازاده هایشــان بــرای پنــج میلیــون دالر در ماجرای‬ ‫کرســنت ‪ ۵۷‬میلیارد دالر به مملکت ضربه زدند‪ ،‬چرا وقتی‬ ‫با انها برخورد می شــود می ســوزند و چرا جنجال در کشور‬ ‫ایجاد می کننــد و نهادهــای قانونــی را مورد هجمــه قرار‬ ‫می دهند ؟ ایا اینها بــه امام می خواهند خدمــت کنند؟ چرا‬ ‫باید ارمان های امام را زیر پا بگذاریــم؟» در انتقادی دیگر‬ ‫در این مورد مهرداد بذرپاش‪ ،‬عضو هیات رئیســه مجلس‬ ‫شورای اســامی نیز در همایش «عزت ملی» که به همت‬ ‫اتحادیه جامعه اسالمی دانشجویان برگزار شد‪ ،‬خطاب به‬ ‫هاشمی رفسنجانی گفته است‪« :‬تمامی پست ها و رانت ها‬ ‫برای شما بوده است‪ ،‬ایا باز هم طلبکار انقالبیون هستید؟‬ ‫افرادی مانند خاوری در زمان ریاست شما مدیرعامل بانک‬ ‫ســپه بوده اند‪ .‬اگر امام خمینی(ره) مصادره شدنی بود این‬ ‫کار باید توســط اهلش رخ دهد‪ ،‬ایشــان مخالف دوقطبی‬ ‫کردن جامعه بــود‪ .‬دوقطبی کردن جامعه کــه امروز برخی‬ ‫از افرادی که از امام دم می زنند حاضر نیســتند یک موضع‬ ‫ضد استکباری ایشان را تکرار کنند‪ ».‬در اظهارنظری دیگر‬ ‫در این مورد جعفر شــجونی‪ ،‬عضو شــورای مرکزی جامعه‬ ‫روحانیت مبارز با بیان اینکه هاشمی به بهانه حسن خمینی‬ ‫به شــورای نگهبان هجمه می کنــد‪ ،‬گفته اســت‪« :‬بعید‬ ‫می دانم هاشمی رفســنجانی صالح اقای حسن خمینی را‬ ‫بخواهد چراکه اگر صالح ایشان را می خواست این طور از‬ ‫او استفاده ابزاری نمی کرد‪ ».‬وی با بیان اینکه هاشمی برای‬ ‫حسن خمینی‪ ،‬نقش کاسه داغ تر از کاش و دایه مهربان تر از‬ ‫مادر را بازی می کند‪ ،‬گفته است‪« :‬نقش های اقای هاشمی‬ ‫برای مردم روشن است و مردم می دانند که اقای هاشمی در‬ ‫حمایت از اقای حسن خمینی چه اهدافی را دنبال می کند؛‬ ‫هاشمی می خواهد با ابزار حسن خمینی به شورای نگهبان‬ ‫هجمه کند‪ ،‬در حالی که همین شــورای نگهبان صالحیت‬ ‫او را برای مجلس خبرگان تائید کرده است‪ ».‬از ترکیب این‬ ‫واکنش ها می توان فهمید که هاشمی رفســنجانی در این‬ ‫بازی جدید که طراحی کرده تنها مانده اســت‪ .‬او شاید فکر‬ ‫نمی کرد حتی موافقان سنتی او هم پشتش را خالی کنند‪.‬‬ ‫ابطحی گفته است ‪«:‬این رفتار‬ ‫در چارچوب پوپولیستی جواب‬ ‫می دهد که ارای شخصیت های‬ ‫محبوبی مثل حسن اقا را به سبد‬ ‫رای اقای هاشمی سوق دهد‪».‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫هاشمیدرخبرگاننمی تواندلیستبدهد‬ ‫تو گوی مثلث با ناصر ایمانی‬ ‫گف ‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫این موضــوع خیلی تند عکس العمل نشــان می دهند اگر‬ ‫احساس کنند کسی به خاطر پدرش و خانواده اش یک نوع‬ ‫امتیاز باید داشته باشــد که بتواند از یک مسیرهایی عبور‬ ‫کند‪ .‬در واقع صرفا به خاطر اصل و نسب‪ ،‬یک امتیازاتی به‬ ‫او بدهند‪ .‬عین همین اتفاق برای اقای هاشمی و خانواده او‬ ‫افتاد‪ .‬از زمانی که احساس شد فرزندان او دارند با استفاده‬ ‫از موقعیت و جایگاه پدرشان در انقالب و نظام سوءاستفاده‬ ‫می کنند بالفاصله مردم عکس العمل نشان دادند و این هم‬ ‫برای فرزندان اقای هاشمی خوب نشد و هم برای شخص‬ ‫اقای هاشمی‪ .‬چون دیدیم به تدریج در طول این سال های‬ ‫گذشته از شــخصیت اقای هاشمی تراشــیده شد‪ .‬همین‬ ‫مسیر را اقای هاشمی برای سیدحسن اقای خمینی کلید‬ ‫زد که به خاطر اصل و نسب شان باید مثال از یک امتیازی‬ ‫اســتفاده کنند‪ .‬معتقدم اگر هم نباید از سیدحســن اقای‬ ‫خمینی امتحان گرفته می شــد به خاطر اصل و نسب شان‬ ‫نباید می بود حال انکه تاکید اقای هاشمی بر اصل و نسب‬ ‫بود و این اسیب زننده به شخصیت سیدحسن اقای خمینی‬ ‫شــد که در جامعه این طور تلقی می شود که او می گوید از‬ ‫سیاست‬ ‫صحبت های اقای هاشمی در دفاع از سیدحسن‬ ‫اقای خمینی را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫معتقدم اقای هاشمی ضربه کاری به سیدحسن‬ ‫اقای خمینی زد‪ .‬از اقای هاشمی هم باتوجه به زیرکی که‬ ‫دارد بعید می دانم به نحوه سخن گفتن خود و تبعاتش توجه‬ ‫نکرده باشد و مطلبی را فی البداهه بیان کرده باشد‪ .‬در واقع‬ ‫می توان گفت تعمدی بوده اســت ولی خــب اصال برای‬ ‫سیدحسن اقای خمینی خیلی این صحبت ها خوب نبود‪.‬‬ ‫البته از چند ماه پیش خیلی از خیرخواهان به سیدحســن‬ ‫اقــای خمینی توصیــه می کردند کــه زمین بــازی را خود‬ ‫انتخاب کند اما به این توصیه ها توجه نشــد و در نهایت او‬ ‫هم خوب بازی نکرد و هم اینکه گذاشت دیگران برای او‬ ‫بازی کنند که از هر دو جنبه اســیب دید و این اصال خوب‬ ‫نبود‪ .‬یعنی شخصیتی مثل سیدحسن اقای خمینی که به‬ ‫لحاظ اصل و نسب‪ ،‬هم اینکه فردی قابل اعتمادی بود و‬ ‫برای اینده هم می شد به او امید داشت که یک فرد فاضلی‬ ‫باشــد متاســفانه در اولین تالش برای ورود بــه قدرت در‬ ‫نهادهای نظام اسیب بدی به خود زد و اجازه داد که دیگران‬ ‫هم به او اسیب بزنند‪ .‬یعنی اسیبی دوجانبه را متحمل شد‪.‬‬ ‫صحبت اقای هاشــمی هم بســیار اســیب زننده بود البته‬ ‫امیدوارم تعمدی نبوده باشــد ولی باالخره مردم نسبت به‬ ‫‪3‬‬ ‫ناصر ایمانی معتقد است‪« :‬هاشــمی با زیرکی‬ ‫ضربه کاری به سیدحسن اقای خمینی زد چون خیلی‬ ‫تمایل به اینکه سیدحســن اقای خمینی چهره شود‪،‬‬ ‫نداشت‪».‬‬ ‫من نباید امتحــان بگیرند چون پدر بزرگشــان مرحوم امام‬ ‫بودند‪ .‬این اغاز سقوط نزد افکار عمومی برای سیدحسن‬ ‫اقای خمینی اســت‪ .‬البتــه او جایــگاه خیلــی خوبی نزد‬ ‫افکار عمومی مردم داشت و امیدواریم این حفظ شود ولی‬ ‫این موضوع اسیب زد‪ .‬البته به نظر من نحوه عملکرد خود‬ ‫او هم در این موضوع مهم بود‪ .‬باالخص ان اطالعیه ای‬ ‫که داد و بعد صحبت های اقای هاشمی‪ ،‬هر دو ضربه کاری‬ ‫پشت سر هم به سیدحسن اقای خمینی وارد کرد که باعث‬ ‫ناراحتی همه دوستداران انقالب شد‪.‬‬ ‫فکر می کنید اقای هاشمی سهوا این صحبت ها‬ ‫را مطرح کرد یا کار او عمدی بود؟‬ ‫اقای هاشمی تا انجاکه همه می دانند شخصیت‬ ‫بسیار زیرک و باهوشی است‪ ،‬اگر بخواهیم قضاوت کنیم‬ ‫بیشتر باید احتمال عمدی بودن صحبت ها را بدهیم چون‬ ‫داریم درباره خود اقای هاشمی صحبت می کنیم‪ .‬نه درباره‬ ‫خیلی از اقایان ســخنرانان که خیلی هم توجــه به تبعات‬ ‫حرف های خود ندارند و بعد که به انها تذکر داده می شــود‬ ‫قبول می کنند‪ .‬اقای هاشــمی شخصیت با هوشی است و‬ ‫باید فرض را بر عمد بودن بگذاریم چون یک کلمه از دهان‬ ‫او نپرید بلکه مفصل صحبت کــرد‪ .‬یعنی از قبل فکر کرده‬ ‫بود و بعد درباره ایــن موضوع صحبت کرد‪ .‬زمانی کســی‬ ‫یک کالم نابجا می گوید اما زمانــی او درباره یک موضوع‬ ‫تحلیل جامــع ارائه می دهــد این دو با هم فــرق می کند‪.‬‬ ‫وقتی اقای هاشــمی تحلیل ارائه کرد معنی اش ان است‬ ‫که کار او سهوی نبود فکر هم نمی کنم اقای هاشمی توجه‬ ‫نداشــته که این موضوع موجب عکس العمل هم مردم و‬ ‫هم سیاسیون می شود که به خاطر اصل و نسب باید چنین‬ ‫امتیازی به سیدحسن اقای خمینی داده می شد‪.‬‬ ‫شــما از جنبه انکه صحبت های اقای هاشــمی‬ ‫به شــخص سیدحســن اقای خمینی ضربه زد‬ ‫صحبت کردید‪ ،‬حاال بفرمایید به نظر شما چرا این‬ ‫قدر واکنش اصالح طلبان به این صحبت ها تند‬ ‫بود ؛ هم اقای ابطحی و هــم اقای عباس عبدی‬ ‫انتقاد صریح و شــدیدی بــه صحبت های اقای‬ ‫هاشمی داشتند؟‬ ‫اصالح طلبــان خیلــی تمایلی ندارنــد که اقای‬ ‫هاشــمی جزو مجموعه انها محسوب شــود چون در این‬ ‫سال ها دوست داشتند در مواقعی از اقای هاشمی استفاده‬ ‫کنند نه انکه او به نوعی لیدر اصالح طلبان بشــود بنابراین‬ ‫همواره یک فاصلــه ای با اقای هاشــمی حس می کردند‬ ‫اما االن دیدند صحبت های اقای هاشــمی دارد به جریان‬ ‫اصالحات اســیب می زند‪ .‬انها یک برنامه ریزی داشتند و‬ ‫ان اینکه اصالحات در مجلس خبرگان رهبری مصداقش‬ ‫اقای هاشمی و سیدحسن اقای خمینی بشود و در مجلس‬ ‫شــورای اســامی نیز چهره هایی کــه امدند امــا نیامدن‬ ‫سیدحسن اقای خمینی و صحبتی که اقای هاشمی مطرح‬ ‫کرد یک مقداری به این برنامه ریــزی اصالح طلبان برای‬ ‫مجلس خبرگان اســیب زد‪ ،‬یعنی سیدحسن اقای خمینی‬ ‫که موفق نشد در انتخابات مجلس خبرگان رهبری بیاید و‬ ‫اقای هاشمی هم با این صحبتی که کرد مقداری به خودش‬ ‫و سیدحسن اقای خمینی اسیب زد بنابراین اصالح طلبان‬ ‫مجبور بودند موضعگیری کنند تا تبعات این صحبت اقای‬ ‫هاشمی خیلی دامن گیر انها نشود چون ضربه به اصالحات‬ ‫می زد‪ .‬در واقع بر همین اساس اقایان عبدی و ابطحی که‬ ‫چهره های اصالح طلب هســتند بالفاصلــه موضع گیری‬ ‫کردند تا اســیب های این صحبت ها خیلی متوجه جریان‬ ‫اصالحات نشود‪.‬‬ ‫ایــن تحلیل کــه اقای هاشــمی دوســت ندارد‬ ‫سید حســن اقای خمینی تایید صالحیت شود را‬ ‫چقدر قرین به واقع می دانید؟‬ ‫همــواره در ‪ 8‬مــاه گذشــته کــه مســاله حضور‬ ‫‪31‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪32‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫سیدحســن اقــای خمینی در خبــرگان مطرح شــد برخی‬ ‫این تحلیل را داشتند و به سیدحســن اقای خمینی تاکید‬ ‫می کردند مراقبت کنــد و در زمین دیگران بازی نکند چون‬ ‫احساس می کردند اقای هاشــمی تا اخر کار با سیدحسن‬ ‫اقای خمینی نخواهد بود و تمایــل دارد اگر حاال نگوییم‬ ‫می خواســت به سیدحسن اقای خمینی اســیب بزند ولی‬ ‫دوست داشت که جزو تیم خودش باشــد‪ .‬یعنی او سمت‬ ‫راهبردی داشــته باشد و سید حســن اقای خمینی یکی از‬ ‫مجریان سیاست های او بشود و برخی هم تلقی منفی تری‬ ‫داشــتند و می گفتند اقای هاشــمی به دالیلی نمی خواهد‬ ‫اقای سیدحســن اقای خمینی بیشــتر از این مطرح شود‬ ‫چون این اتفاق طعنه به اقای هاشمی می زد و بنابراین به‬ ‫ســرعت این کار را جمع خواهد کــرد‪ .‬صحبت های اقای‬ ‫هاشــمی مقداری این ذهنیت ها را تقویت کرد که او قصد‬ ‫اینکه سیدحســن اقای خمینی بخواهد خیلــی جدی در‬ ‫صحنه سیاســت و مجلس خبرگان وارد شــود را ندارد‪ .‬در‬ ‫واقع یک ضربه به او زد تا سیدحسن اقای خمینی عالوه بر‬ ‫انکه در انتخابات مجلس خبرگان رهبری شرکت نمی کند‬ ‫مقداری چهره مردمی اش هم لطمه بخورد‪.‬‬ ‫یــک تحلیل دیگر این اســت که اقای هاشــمی‬ ‫می داند سیدحسن اقای خمینی تایید نمی شود‪،‬‬ ‫با این صحبت ها کاری کرد که هر چه رای در سبد‬ ‫سیدحسن اقای خمینی اســت به سبد او منتقل‬ ‫شود‪ ،‬نظر شما چیست؟‬ ‫اگــر بخواهیم دالیــل این کار اقای هاشــمی را‬ ‫بررسی کنیم که چرا اقای هاشمی این بازی را با سیدحسن‬ ‫اقای خمینی کرد یک تحلیل همین است که اقای هاشمی‬ ‫با این صحبت ها سعی کرد خود را مدافع سیدحسن اقای‬ ‫خمینی و مظلومیت او را در جریان ردصالحیت نشان دهد‬ ‫تا ارای او را جذب کند‪ .‬البته شخصا معتقدم اقای هاشمی‬ ‫خیلی نیاز به این ارا نداشــت‪ .‬چون به هــر حال او رای در‬ ‫تهران داشــت که وارد مجلس خبرگان شود شاید نفر اول‬ ‫نبود اما باالخره موفق به حضور در مجلس خبرگان رهبری‬ ‫می شد ولی چه نیازی داشت یک تعدادی ارای سیدحسن‬ ‫اقای خمینی را جذب کند‪ .‬مگر او نگرانی داشت از اینکه‬ ‫نتواند رای بیاورد که حاال رای های سیدحسن اقای خمینی‬ ‫را بخواهد مصادره کند‪.‬‬ ‫معتقدم بحــث ارا زیاد برای اقای هاشــمی اهمیت‬ ‫نداشت‪ .‬بحث مهم ان است که اقای هاشمی خیلی تمایل‬ ‫به اینکه سیدحسن اقای خمینی چهره شود نداشت‪ .‬این‬ ‫فرضیه را بیشتر قبول دارم‪.‬‬ ‫فرضیه دیگر ان است اقای هاشمی می خواست‬ ‫یک دو قطبی ایجاد کند تا بــا نامزدهایی که برای‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبری تایید صالحیت‬ ‫شــدند یک فهرســت ‪ 12‬نفــری با سر لیســتی‬ ‫خودش بدهــد و این فهرســت مقابل فهرســت‬ ‫تهران جامعتین قرار گیرد‪ .‬به عبارت روشــن تر‬ ‫خواست کاری کند که این دو قطبی ایجاد شود که‬ ‫چهره هایی مثل ایت الله مصباح‪ ،‬ایت الله جنتی و‬ ‫ایت اللهیزدینتوانندبهمجلسخبرگانرهبریراه‬ ‫پیدا کنند‪ ،‬این تحلیل را چگونه ارزیابی می کنید؟‬ ‫من این تحلیــل را خیلی قبول نــدارم چون فکر‬ ‫نمی کنــم اقای هاشــمی امکان این را داشــته باشــد که‬ ‫در تهران یک لیســت ‪ 16‬نفــره بدهد‪ .‬یعنــی اینکه افراد‬ ‫مشهوری باشند که اوال قبول کنند در لیست اقای هاشمی‬ ‫بیایند‪ ،‬در ثانی سبد ارای شان باال باشد وجود ندارند چون‬ ‫ایــن کار را کردن یک ریســکی هم دارد و ریســکش این‬ ‫است که از لیســت اقای هاشــمی تعداد کمی از نامزدها‬ ‫موفق شــوند که رای بیاورنــد در این صورت بــاز به چهره‬ ‫اقای هاشــمی اســیب جدی می زد‪ .‬اقای هاشــمی االن‬ ‫در تهران چنــد نفر دارد که بخواهد لیســت دهد و در واقع‬ ‫افرادی باشــند که قبول کنند تبعات حضور در لیست اقای‬ ‫هاشمی را بپذیرند‪.‬‬ ‫‪ 28‬نفر در تهران تایید صالحیت شــدند که ‪16‬‬ ‫نفر در لیست جامعتین می ایند‪ ،‬این امکان وجود‬ ‫دارد که ‪ 12‬نفــر هم در یک فهرســت تحت نام‬ ‫اقای هاشمی وارد صحنه شوند یعنی این اتفاق‬ ‫به نظر شما نمی افتد؟‬ ‫ان ‪ 12‬نفر ایا حاضر هستند زیر علم اقای هاشمی‬ ‫مطرح شــوند در این وضعیتی که روی نام اقای هاشــمی‬ ‫حساسیت وجود دارد؟ یعنی به مجلس خبرگان بروند و جزو‬ ‫تیم اقای هاشــمی به شــمار بیایند‪ .‬قرار گرفتن در لیست‬ ‫اقای هاشمی به معنای ایستادن مقابل جامعتین است‪ .‬ایا‬ ‫اقای هاشمی چنین تعدادی را دارد که این تبعات را قبول‬ ‫کنند دوم انکه این افرادی که قبول کنند چقدر سبد رای در‬ ‫جامعه دارند‪ .‬اگر سبدشان پایین باشد رای نتوانند بیاورند‬ ‫ان زمان اش نخورده و دهن سوخته می شود‪.‬‬ ‫ان کسانی که در لیست جامعتین قرار نمی گیرند‬ ‫شــانس کمی برای راهیابی بــه مجلس خبرگان‬ ‫رهبری دارند‪ .‬ایا قرار گرفتن در یک فهرستی که‬ ‫ذیل نام اقای هاشمی است ترغیب کننده نیست‬ ‫و شانس چنین نامزدهایی را افزایش نمی دهد؟‬ ‫اوال انکه نامزدها روحانی هستند‪ ،‬چند نفر از انها‬ ‫حاضر می شوند که در لیست اقای هاشمی بروند و به عنوان‬ ‫طرفداران اقای هاشمی و قبول کنند مقابل لیست جامعتین‬ ‫بایستند‪ .‬بعید می دانم اقای هاشمی بتواند چنین تعدادی‬ ‫را در تهران پیدا کند‪ .‬ثانیا افرادی هم اگر پیدا شوند شاید‬ ‫احتمال رای اوری انها ضعیف باشد‪ .‬فرضا چند نفری هم از‬ ‫لیست اقای هاشمی رای بیاورند اما بقیه موفق به راهیابی‬ ‫نشــوند در این صورت ایجاد چنین دو قطبی به ضرر اقای‬ ‫هاشمی تمام می شود یعنی اقای هاشمی کامال دیگر بازی‬ ‫را می بازد‪ .‬دوقطبی وقتی ایجاد می شود که قطب خودش‬ ‫موفق شود در غیر این صورت باید از ایجاد چنین دو قطبی‬ ‫پرهیز کرد‪.‬‬ ‫اگر اقای هاشمی صدر یک فهرستی قرار بگیرد‬ ‫قدرت رای اوری ان فهرست را افزایش نمی دهد‬ ‫با این فرض که دکتر حسن روحانی رئیس جمهور‬ ‫هم نامش درون ان فهرست باشد؟‬ ‫اقای حسن روحانی اصال چنین کاری نمی کند اگر‬ ‫نامزدی در لیست جامعتین باشد قطعا قرار گرفتن در چنین‬ ‫ی هاشمی‬ ‫فهرستی ر ا ترجیح می دهد تا انکه در فهرست اقا ‬ ‫است‪ .‬حتی اگر جامعتین انها را در لیست خودشان نگذارند‬ ‫روحانیون مناسبات بین خودشان را خیلی رعایت می کنند‬ ‫چندتا از روحانیون را می توان پیدا کرد که بروند در لیستی‬ ‫که به طور مشخص در مقابل لیســت جامعتین است؟کم‬ ‫پیدا می شوند چنین روحانیونی‪.‬‬ ‫اقــای روحانی درباره ردصالحیت هــا چندین بار‬ ‫صحبت کرده که دولت مشغول رایزنی با شورای‬ ‫نگهبان است و صحبت می کند برداشت شما از‬ ‫صحبت های رئیس جمهور چیست و چطور باید‬ ‫با این صحبت ها مواجه شد؟‬ ‫اقای روحانی باید ایــن صحبت ها را انجام دهد و‬ ‫درست هم اســت که این کار را انجام دهد‪ .‬باید استقبال‬ ‫کرد از اینکــه رئیس جمهــور بخواهد با شــورای نگهبان‬ ‫مذاکره کند‪ .‬این کار خوبی است‪ .‬نباید تخطئه کرد‪ .‬رئیس‬ ‫مجلس و صاحب نظران و سیاســیون و اســاتید دانشگاه‬ ‫هر کدام بروند و اطالعاتی که درباره افراد یا یک فرد دارند‬ ‫به شــورای نگهبان منتقل کنند یا انکه تحلیل درباره روند‬ ‫کلی تایید صالحیت ها و ردصالحیت هــا بدهند‪ .‬در واقع‬ ‫این راه باید باز باشد که انها بروند و با شورای نگهبان مذاکره‬ ‫کنند‪ .‬کســی نگفته که شــورای نگهبان جای در بسته ای‬ ‫است که هر تصمیمی می گیرد همه باید ان را تایید کنند‪.‬‬ ‫انها باید بتوانند بروند نظراتشان را بدهند و انتقاد کنند‪ .‬انچه‬ ‫منع می شود ایستادگی در برابر تصمیمات شورای نگهبان‬ ‫است که این ایستادگی از طرق مختلف حاصل می شود‪.‬‬ ‫گاهی برخی در میان افکار عمومی اقدام به تخریب شورای‬ ‫نگهبان می کنند‪ ،‬گاهی اوقات تمســخر می کنند بدترین‬ ‫مدلش هم اتفاقی بود که بعد از انتخابات ریاست جمهوری‬ ‫سال ‪ 88‬رخ داد که رسما مقابل شورای نگهبان که صحت‬ ‫انتخابات را تایید کرد ایستادند و به خیابان ها ریختند‪ .‬در‬ ‫واقع به اشکال مختلف جلوی شورای نگهبان ایستادن و‬ ‫جلوی تصمیم قانونی ان را گرفتن‪ ،‬مذموم است‪.‬‬ ‫ایا اقای روحانی دارد در این وادی حرکت می کند‬ ‫که فشار به شــورای نگهبان بیاورد یا انکه قصد‬ ‫چانه زنی دارد؟‬ ‫اول بایــد پذیرفت کــه نباید بد بینانه نــگاه کرد‪.‬‬ ‫رئیس جمهــور به عنــوان شــخص دوم کشــور و مجری‬ ‫قانون اساسی باالخره مسائل مختلفی را که درباره مساله‬ ‫انتخابات وجود دارد وظیفه شــان اســت که به شــورای‬ ‫نگهبان منعکس کنند‪.‬‬ ‫انچه به اقای روحانی انتقاد است بیانات او در دیدار‬ ‫با استانداران بود‪ .‬این کار تضعیف و دخالت در کار شورای‬ ‫نگهبان اســت‪ .‬او اقای جهانگیری را مامور کرد به جلسه‬ ‫شورای نگهبان برود‪ ،‬باز هم خوب است از دولتی ها بروند‬ ‫صحبت کنند‪.‬‬ ‫بنابراین به عنوان سیاســیون جامعــه نباید در مقابل‬ ‫این موضعگیری کنیم که اقــای رئیس جمهور نباید درباره‬ ‫بحث مهم ان است که اقای‬ ‫هاشمی خیلی تمایل به اینکه‬ ‫سیدحسن اقای خمینی چهره‬ ‫شود نداشت‬ ‫اقای روحانی نباید با شورای‬ ‫نگهبان با این حالت حرف می زد‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫اینصحبت هابه‬ ‫سیدحسن اقا ضربه زد‬ ‫گفت وگویمثلثباعباسسلیمی نمین‬ ‫امید کرمانی ها‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫اقای هاشــمی در مراسم گرامیداشــت سالروز‬ ‫ورود امــام(ره) بــه کشــور از سیدحســن اقای‬ ‫خمینی دفــاع کرد کــه بــه مــذاق اصولگراها و‬ ‫اصالح طلبــان خــوش نیامــد‪ .‬ارزیابی شــما از‬ ‫صحبت های اقای هاشمی چه بود؟‬ ‫اولین نکته ای که به ذهن می رســد این است که‬ ‫در روز ‪ 12‬بهمن طرح این نوع مســائل حتی اگر درســت‬ ‫هم می بــود کار کامال خوبی نبــود‪ .‬انتظار همــه افراد در‬ ‫‪ 12‬بهمن ان اســت که مســائل وحدت بخــش‪ ،‬متفق و‬ ‫متحد کننده جامعــه را مطرح کنند نه مســائل تفرقه امیز و‬ ‫مســائلی که ایجاد تشــتت می کند‪ .‬این روز مناسب بیان‬ ‫اختالفات این گونه نبود‪ .‬عالوه بر این نکته ای اســت که‬ ‫مدتی در تحلیل ها بیان می شود به این معنا که جناب اقای‬ ‫هاشمی رفســنجانی می خواهد باز به گونــه ای دیگران را‬ ‫قربانی تثبیت قدرت خود کند‪ .‬این کار را در انتخابات سال‬ ‫‪ 88‬انجام داد و برخی را قربانی زیاده خواهی های خودش‬ ‫کرد‪ .‬امروز بسیاری از جریانات سیاسی که احساس می کنند‬ ‫در ان مســاله کالهی به لحاظ سیاســی سرشان گذاشته‬ ‫شده حاضر نیســتند دنباله رو اقای هاشــمی در مساله ای‬ ‫باشــند که دوباره قربانی شــوند اما نهایتا اقای هاشمی در‬ ‫چارچوب نظام تحمل خواهد شــد‪ .‬تجربه نشان می دهد‬ ‫کسانی که ابزار‪ ،‬ســرباز و پیاده نظام او می شوند انها قطعا‬ ‫شرایط و موقعیت کار سیاسی را در کشور از دست خواهند‬ ‫داد‪ .‬بنابراین یکــی از دالیل مهمی کــه نیروهای معقول‬ ‫جریان اصالح طلب بالفاصله موضع گرفتند این است که‬ ‫می خواهند در چارچوب قانون کار کنند تا اینده شان برای‬ ‫سیاست‬ ‫تایید صالحیت ها با شــورای نگهبان مذاکــره کند‪ ،‬اقای‬ ‫رئیس جمهور حداقل به اندازه یک چهره سیاسی در جامعه‬ ‫باید بتواند به شورای نگهبان نظراتش را بگوید‪.‬‬ ‫به نظر شــما این صحبت های اقــای روحانی در‬ ‫طرفداری از جناح خاصی اســت یا این رایزنی ها‬ ‫جامعیت دارد؟‬ ‫در عرف سیاســی ما حمایــت از اصالح طلبان و‬ ‫حامیان دولت تعریف می شــود ولو اینکه شاید گفته شود‬ ‫منظور اقای رئیس جمهور درباره اصولگرایان رد صالحیت‬ ‫شده هم بوده است‪ .‬باتوجه به فضایی که وجود داشته که‬ ‫عمده نامزدهای رد صالحیت شده را می گویند اصالح طلب‬ ‫بودند خــب وقتی اقــای روحانی پرخاشــگرایانه می اید با‬ ‫شورای نگهبان برخورد می کند خب طبیعتا حمایت جناحی‬ ‫تلقی می شــود‪ .‬ســابقه اقای روحانی در ‪ 2‬ســال گذشته‬ ‫وقتی مرور می شــود عموما برخوردهای اخم الود و خشن‬ ‫به جناح اصولگرا داشــته و در مقابل چهره نسبتا مهربانانه‬ ‫به اصالح طلبان نشــان داده اســت‪ .‬وقتی این ســابقه را‬ ‫نگاه می کنیم صحبت های اقای روحانــی طبیعتا دفاع از‬ ‫اصالح طلبان محسوب می شود‪ .‬البته اقای روحانی نباید با‬ ‫شورای نگهبان حالت تمسخرامیز حرف می زد با این جمله‬ ‫که «مر قانون یا مر سلیقه» چون برداشت ذهن جامعه این‬ ‫است که رئیس جمهور شورای نگهبان را متهم به عمل به‬ ‫مر ســلیقه می کند‪ ،‬اما در کل می تواند تــاش کند که رد‬ ‫صالحیت ها کمتر شود‪.‬‬ ‫این صحبت ها حاصــل فشــار اصالح طلبان به‬ ‫اقای روحانی بوده یا انکــه او می خواهد مجلس‬ ‫اینده با اکثریت حامیان دولت تشکیل شود؟‬ ‫هــر دو مــورد را بایــد در نظــر گرفــت‪ .‬هــم‬ ‫اصالح طلبــان از اقای روحانی انتظارات زیادی داشــتند‬ ‫و بخش کمی از انتظارات انها در طول ‪ 2/5‬ســال گذشته‬ ‫براورده شــد و انتظــار داشــتند در چنین بزنگاهــی یعنی‬ ‫انتخابات مجلس کــه مهمترین رقابت بعــد از انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری بوده رئیس جمهور بیاید دفاع جدی از‬ ‫اصالح طلبان کند که او هم به این خواسته پاسخ داد ضمن‬ ‫انکه اصالح طلبان فقط نبودند بلکه از طرفداران دولت یا‬ ‫به تعبیر خودشان اعتدالیون هم بخش عمده ای مشمول‬ ‫رد صالحیت یــا عدم احراز صالحیت شــدند‪ .‬دولت اقای‬ ‫روحانی با مجلــس اینده در دولت یازدهم یک ســال و در‬ ‫صورت رای اوری در انتخابات ریاست جمهوری ‪ 96‬چهار‬ ‫سال باید کار کند و او طبعا تمایل دارد از نیروهایی که بیشتر‬ ‫با دولت همراه هســتند مانند اصالح طلبــان و طرفداران‬ ‫دولت در مجلس بعدی راه پیدا کنند‪.‬‬ ‫به نظر شما رایزنی های اقای روحانی موفق هم‬ ‫خواهد بود یا خیر؟‬ ‫تجربه نشان داده که شورای نگهبان کمتر به این‬ ‫مسائل حاشــیه ای توجه می کند و اصطالحا کار خودش‬ ‫را می کند‪ .‬البتــه اگر به امار دوره های قبل هم نگاه شــود‬ ‫همیشــه این روند بوده که هیات های اجرایی تقریبا همه‬ ‫نامزدها را تایید کردند هیات های نظارت بخش بســیاری‬ ‫را رد کردند شورای نگهبان بخشــی از رد شده های هیات‬ ‫نظارت را دوباره تایید صالحیت کرده اســت‪ .‬پس به نظر‬ ‫می رســد بخشــی از ردصالحیت شــدگان یا عــدم احراز‬ ‫صالحیت خوردگان دوباره تایید صالحیت می شوند اما ایا‬ ‫این به خاطر فشارهای وارده به شورای نگهبان است‪ ،‬بعید‬ ‫می دانم چنین باشد‪.‬‬ ‫پیشــنهاد ابراهیم یزدی که گفته بود اگر دولت‬ ‫مخالف چنین نحوه بررسی صالحیت هایی است‬ ‫انتخابــات را برگزار نکند‪ ،‬اصــا دولت می تواند‬ ‫چنین کاری کند یا خیر؟‬ ‫اینکه حرف مزخرفی است‪ .‬دولت چنین اجازه ای‬ ‫ندارد که انتخابات را برگزار نکند‪.‬‬ ‫‪33‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪34‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫فعالیت های سیاسی درون نظام تضمین باشد‪ .‬انها نگاه به‬ ‫اینده دارند و در چارچوب نگاه به اینده نمی خواهند موقعیت‬ ‫خود را درون نظام متزلــزل کنند‪ .‬می خواهند درون نظام و‬ ‫سیستم با استفاده از امکانات نظام‪ ،‬فکر و اندیشه و گرایش‬ ‫سیاســی خود را بســط دهند‪ ،‬نمی خواهنــد تبدیل به یک‬ ‫عنصر منزوی بدون برخورداری از امکانات شوند‪ ،‬بنابراین‬ ‫موضع برخی نیروهــای اصالح طلب را اینگونه می شــود‬ ‫تفســیر کرد‪ .‬دلیل دوم انکه برخی نیروهای اصالح طلب‬ ‫بالفاصله موضع گرفتند این بود کــه تصور می کنند اقای‬ ‫هاشمی می خواهد از کســانی برای ارتقای خود استفاده‬ ‫کند تا بتوانــد از انها به عنــوان یک امکان بــرای ارتقای‬ ‫موقعیت خود اســتفاده کند‪ .‬یعنی تلقــی برخی نیروهای‬ ‫سیاسی اصالح طلب این است که از ابتدا اقای هاشمی‪،‬‬ ‫سیدحسن اقای خمینی را برای ورود به این وادی ترغیب‬ ‫و تشویق کرد تا بتواند بر موقعیت خود بیفزاید‪ .‬این مساله‬ ‫قرایــن غیرقابل کتمانــی دارد که نمی تــوان ان را نادیده‬ ‫گرفت‪ .‬بنابراین این هم موجب برانگیختن احساسات افراد‬ ‫شد‪ .‬چون هنوز مشخص نبود که پاسخ شورای نگهبان به‬ ‫اعتراض سیدحسن اقای خمینی چیست و قطعا باید تا ان‬ ‫موقع کسانی که واقعا مایلند او وارد میدان شود صبر کنند‬ ‫چون قبل از اعالم نظر نهایی شــورای نگهبان داغ کردن‬ ‫فضا قطعا معقول و منطقی نیست اما اقای هاشمی خیلی‬ ‫مراقبتی درباره تاییــد یا عدم تایید صالحیت سیدحســن‬ ‫اقای خمینی نداشت چون این مساله برای اقای هاشمی‬ ‫مهم نیست‪.‬‬ ‫این هم از موضوعاتی اســت که طبیعتا مورد توجه‬ ‫نیروهای اصالح طلب قرار گرفت‪ ،‬بــه این معنا که اصال‬ ‫اقای هاشمی می خواهد بحث ردصالحیت سیدحسن اقای‬ ‫خمینی همچنان ادامه پیدا کنــد‪ .‬بحث دیگری که درباره‬ ‫اقای هاشــمی مطرح اســت اینکه اصوال اصالح طلبان‬ ‫دوست ندارند اقای هاشمی تبدیل به سخنگوی انها شود‪.‬‬ ‫با وجودی که حاال ائتالف ها و پیوندهایی به صورت‬ ‫تاکتیکی میان انها صورت گرفت اما اینکه اقای هاشمی‬ ‫تبدیل به ســخنگوی جریان اصالح طلب شود‪ ،‬این برای‬ ‫جریان اصالح طلب یک خسارت جدی است چون جریان‬ ‫اصالح طلب دارای تفکر و اندیشه و بینش است و طبیعتا‬ ‫نمی خواهند بینش خود را قربانی اقای هاشمی و خانواده و‬ ‫اطرافیان او کنند‪ .‬این هزینه کردن مطابق با عقل و منطق‬ ‫سیاسی نیست‪ .‬حاال در برخی شرایط در برابر اصولگرایان‬ ‫اینها ترجیــح دادند که یک ائتالف سیاســی را تشــکیل‬ ‫دهند اما این ائتالف سیاسی به معنی این نیست که اقای‬ ‫هاشمی تبدیل به سخنگوی جریان اصالحات و نماد این‬ ‫جریان شود‪.‬‬ ‫این برای جریان اصالح طلب کــه خودش را دارای‬ ‫اندیشــه می داند ‪ -‬بــه ویژه یک قشرشــان ‪ -‬این را بســیار‬ ‫خســارت بار می پندارد و طبیعتا مایل نیست چنین اتفاقی‬ ‫بیفتد‪ .‬البته یک قشر از جریان اصالح طلب خیلی برایش‬ ‫مهم نیست که امکاناتی به دست بیاورد و به همین خاطر در‬ ‫برابر این امر سکوت کند اما به نظر من عده ای از انها قطعا‬ ‫مایل نیستند که اقای هاشمی تبدیل به نماد و تابلوی انها‬ ‫شود و بتواند با اعتبار سیاسی انها بازی کند‪.‬‬ ‫به نظر شما اقای هاشمی می دانست این حرف ها‬ ‫برای سیدحســن اقای خمینی هزینه زاســت یا‬ ‫ســهوا و بدون در نظر گرفتــن احتماالت طرح‬ ‫موضوع کرد؟‬ ‫در این زمینه نظرات خوشــبینانه و بدبینانه وجود‬ ‫دارد‪ .‬برخــی معتقدند اقای هاشــمی در این ایــام خیلی‬ ‫توجهی به موضعگیری های سیاســی اش نــدارد‪ ،‬برخی‬ ‫معتقدند خیــر‪ ،‬او عامدانه چنیــن کاری را کرد تــا فضا را‬ ‫مقداری تیره کنــد‪ .‬قرائنی که وجــود دارد احتمال دوم را‬ ‫بیشتر تقویت می کند‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫عبــاس ســلیمی نمین صحبت هــای اقــای‬ ‫هاشمی رفسنجانی در ‪ 12‬بهمن را ضربه به سید حسن‬ ‫اقای خمینی می داند و معتقد اســت‪« :‬اقای هاشمی‬ ‫می داند در خوشــبینانه ترین حالت تعــداد ارای او در‬ ‫مجلس خبــرگان اینده بــه ‪ 38‬نفر می رســد که برای‬ ‫ریاست او کفایت نمی کند‪ ،‬پس برای رفع این نقیصه‬ ‫دنبال ان است که رای ویژه ای در تهران برای خودش‬ ‫رقم بزنــد تا اگر در مجلــس خبرگان اینده نتوانســت‬ ‫موقعیتی کسب کند الاقل برایش یک اعتبار سیاسی‬ ‫بوده باشد‪».‬‬ ‫به نظر شما اقای هاشمی چشمداشتی به رای ها و‬ ‫پایگاه اجتماعی سیدحسن اقای خمینی داشت‪،‬‬ ‫با این معنا که می دانست سیدحسن اقای خمینی‬ ‫دیگر تایید صالحیت نمی شــود‪ ،‬حــاال در قالب‬ ‫دفاع از او بخواهد ســبد رای خود را در انتخابات‬ ‫مجلس خبرگان رهبری پربارتر و سنگین تر کند؟‬ ‫اقای هاشمی با نگاه خاص خودش صحبت کرد‪.‬‬ ‫اقای هاشــمی نگاهی دارد که میان اصالح طلبان واقعی‬ ‫هم این نگاه مطرود است چون من پدرم و چون خانواده ای‬ ‫دارم باید امتیاز ویژه بگیرم‪ .‬این نگاه میان اصالح طلبان و‬ ‫اصولگرایان واقعی کامال مطرود اســت‪ ،‬یعنی قابل دفاع‬ ‫نیست‪ ،‬یک نوع زیاده خواهی و یک نوع ویژه خواری است‪.‬‬ ‫اقای هاشمی متاسفانه با این نگاه از اقای سیدحسن اقای‬ ‫خمینی دفاع کردند‪.‬‬ ‫این دفاع اصال چیزی را به سیدحسن اقای خمینی‬ ‫اضافــه نمی کند هیــچ‪ ،‬بلکه لطمــه هم می زنــد که گویا‬ ‫سیدحســن اقــای خمینی خودش کســی نیســت‪ ،‬بلکه‬ ‫او می خواهــد از امتیــاز پدربزرگــش اســتفاده کند چون‬ ‫پدربزرگــش یک شــخصیتی بوده بایــد به او یــک امتیاز‬ ‫ویژه ای داده شود‪ ..‬این نگاه از جانب اقای هاشمی یک‬ ‫امر کامال قابل فهم اســت چون اقای هاشــمی به همین‬ ‫دلیل از پســرش دفاع می کند‪ ،‬یعنی جامعه باید به پسر او‬ ‫امتیاز ویژه ای دهــد و حتی اگر او تخلفــی هم کرد قانون‬ ‫درباره اش حکم نراند‪.‬‬ ‫از این منظر دفاع کردن از سیدحســن اقای خمینی‬ ‫اصال بــرای جامعه پذیرفته نیســت‪ .‬طرح ایــن موضوع‬ ‫ایجاد مقبولیت نمی کند اما چرا اقای هاشمی یک نگاهی‬ ‫به جای دیگری دارد و ان اینکه یک قطبی ســازی کاذب‬ ‫کند که البته این قطب سازی کاذب نیز رای های ارزشی را‬ ‫جذب نمی کند اما رای های کســانی که خارج از چارچوب‬ ‫نظام هســتند را جذب می کند چون انها اگر احساس کنند‬ ‫یک دعوایی ایجاد شده سعی می کنند ان دعوا را به نوعی‬ ‫تقویت کنند و از کنارش ســودی را عاید خودشان بسازند‪،‬‬ ‫این مســاله هم منابــع خارجی را حســاس می کنــد و هم‬ ‫ادم هایی که شاخص شان با منابع خارجی در داخل کشور‬ ‫تنظیم می شــود قطعا به نوعی تحریک و تهییج می شوند‬ ‫تا در انتخابات به گونه ای عمــل کنند که تعداد ارای اقای‬ ‫هاشمی افزایش پیدا کند‪ .‬این مطلب با این توضیح بیشتر‬ ‫اقــای هاشــمی نگاهــی دارد کــه میان‬ ‫اصالح طلبان واقعی هم این نگاه مطرود‬ ‫اســت چون من پدرم و چون خانواده ای‬ ‫دارم باید امتیــاز ویژه بگیــرم‪ .‬این نگاه‬ ‫میان اصالح طلبان و اصولگرایان واقعی‬ ‫کامال مطــرود اســت‪ ،‬یعنی قابــل دفاع‬ ‫نیست‬ ‫قابل فهم اســت که اقای هاشــمی برای خــودش درون‬ ‫خبرگان خیلی جایگاهی قائل نیست‪.‬‬ ‫یعنی اقای هاشــمی فکر می کند که ترکیب ارای او‬ ‫از گذشــته خیلی تفاوت نخواهد کرد‪ ،‬حداکثر براســاس‬ ‫ارزیابی هایی که می شــود تعداد ارایش به ‪ 38‬رای برسد‪.‬‬ ‫طبیعی است که برای اقای هاشمی این پیام را دارد که او‬ ‫قادر نخواهد بود در خبرگان بر کرســی ریاست تکیه بزند و‬ ‫باید پایین بنشیند‪ ،‬برای اقای هاشمی پایین نشستن خیلی‬ ‫سخت و دشوار است‪ ،‬بنابراین می خواهد این نقیصه را با‬ ‫یک رای ویژه در تهران جبران کند تا به گونه ای این مساله‬ ‫را پوشش دهد‪.‬‬ ‫یعنی رای اول شود؟‬ ‫یعنی رای ویژه ای در تهران برای خودش رقم بزند‬ ‫تا اگر در مجلس خبرگان اینده نتوانســت موقعیتی کسب‬ ‫کند‪ ،‬الاقل برایش یک اعتبار سیاسی بوده باشد‪.‬‬ ‫یعنی رای اول بشود با فاصله زیاد از نفر دوم؟‬ ‫حاال البته فاصله زیاد نخواهد بــود‪ ،‬گرچه اقای‬ ‫هاشمی برای رقم زدن چنین اتفاقی در حال تالش است‪.‬‬ ‫جامعتین دیگر نمی خواهند اســم اقای هاشمی‬ ‫را در لیست خودشان بگذارند‪ .‬ایا اقای هاشمی‬ ‫می تواند دو قطبــی ایجاد کند باتوجــه به اینکه‬ ‫در تهران افراد دیگری بــرای انتخابات مجلس‬ ‫خبــرگان رهبری تایید صالحیت شــدند‪ 16 ،‬نفر‬ ‫که در فهرســت جامعتین قرار می گیرند و مابقی‬ ‫نیــز در فهرســتی ذیل نــام اقای هاشــمی پا به‬ ‫عرصه رقابــت بگذارند‪ ،‬در صورت شــکل گیری‬ ‫این دوقطبی دست برتر با چه کسی خواهد بود؟‬ ‫این کاری که اقای هاشمی کرد‪ ،‬موقعیت خودش‬ ‫را بین نخبگان تنزل بخشید‪ .‬اقای هاشمی می خواهد تنزل‬ ‫جایگاهش را میان نخبگان با رای های خاکستری جبران‬ ‫کند که این خیلی شایسته نیســت‪ .‬نمی دانم چه کسی به‬ ‫اقای هاشمی مشورت می دهد چون این کار در واقع اقای‬ ‫هاشمی را می شکند‪.‬‬ ‫قبل از صحبت های روز ‪ 12‬بهمن‪ ،‬اقای هاشمی نزد‬ ‫برخی نیروهای شــورای مرکزی روحانیت مبارز جایگاهی‬ ‫داشت‪ ،‬از این رو میان اعضای این شورا اختالف نظر بود‬ ‫اما بعد از ایــن صحبت اصال او ضربه جــدی خورد‪ ،‬دیگر‬ ‫اصال چنین پایگاهی حتی در بخشــی از نیروهای شورای‬ ‫مرکزی روحانیت مبارز ندارد و جایگاهش را از دســت داد‪،‬‬ ‫بنابراین این کارها بــه جایگاه نخبگانی اقای هاشــمی را‬ ‫لطمه می زنــد و هرچه جایــگاه نخبگانی اقای هاشــمی‬ ‫لطمه بخورد اقای هاشمی مجبور می شود به این شیوه ها‬ ‫متمسک شود و به نظر من برای او بسیار خسارت بار است‬ ‫اگر او در بیــن نیروهای نخبه جایگاه خودش را از دســت‬ ‫بدهد‪.‬‬ ‫اگر او توانست در سال ‪ 88‬یک فشار سیاسی به نظام‬ ‫وارد کند تنها به این خاطــر نبود که عده ای در کف خیابان‬ ‫با او همراهی می کردند‪ ،‬بلکه در میان نیروهای نخبه هم‬ ‫نسبت به او تردید وجود داشــت یعنی تردید در اینکه اقای‬ ‫هاشمی راســت می گوید یا دیگران راست می گویند‪ ،‬این‬ ‫برای اقای هاشمی یک دســتمایه ای بود‪ .‬به عبارت بهتر‬ ‫ان روز برخی احتمال به صحت اظهارات اقای هاشــمی‬ ‫می دادند و نمی توانســتند یک موضع شــفاف و روشــنی‬ ‫داشته باشند اما مســائل امروز این موضوع را رقم می زند‬ ‫که موقعیت اقای هاشــمی میان نخبگان روز به روز تنزل‬ ‫پیدا می کند‪ ،‬بنابراین این ســرمایه ای برای اقای هاشمی‬ ‫نخواهد بود‪.‬‬ ‫موقعی اقای هاشــمی یک پایگاه اجتماعی داشت‬ ‫که هم در میان نخبگان و هم در میان توده بتواند عده ای‬ ‫را بــرای حمایت خودش بســیج کند اما یک تــوده ای ان‬ ‫هم قشر خاکستری بدون پشــتوانه نخبگانی فکر می کنم‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫حرف ها نگاه خــود اقای روحانی اســت یا تحت‬ ‫فشــار جریــان اصالحــات مجبور اســت چنین‬ ‫صحبت هایی را بیان کند؟‬ ‫تعبیر شایسته ای طبعا نبود‪ .‬قطعا شورای نگهبان‬ ‫در این زمینه نیروهای متعددی را از جریانات مختلف احراز‬ ‫صالحیت نکرد یا صالحیت شان را رد کرد‪ .‬اینکه بیان شود‬ ‫شورای نگهبان براســاس چارچوبی دارد عمل می کند این‬ ‫ادعای بزرگی است که نمی شــود اثبات کرد‪ .‬ضمن انکه‬ ‫از نظر حقوقی هــم علی القاعده ایــن دارای یک ابعادی‬ ‫است که من فکر می کنم اقای روحانی به هیچ وجه قادر به‬ ‫اثباتش نخواهد بود‪.‬‬ ‫به نظر شــما انتظــارات اصالح طلبــان با همین‬ ‫صحبت هایی که اقای روحانی مطرح کرد براورده‬ ‫شده است؟‬ ‫خیر‪ ،‬اصالح طلبان معتقدند اقای روحانی دارد با‬ ‫انها بازی می کند‪.‬‬ ‫پس اقای روحانــی از چه جهت ایــن حرف ها را‬ ‫می زند؟ اگر مشکل اعتدالگراها در مرحله بررسی‬ ‫مجدد صالحیت ها حل شود‪ ،‬اقای روحانی باز هم‬ ‫چنین صحبت هایی را بیان می کند؟‬ ‫چون به طور مشــخص این مســاله به مصادیق‬ ‫بر می گردد نمی توانم نظر خاصی بدهم که اقای روحانی‬ ‫می خواهد از چه مصادیقی دفاع کند و پیگیری می کند تا‬ ‫شورای نگهبان بررسی بیشــتری انجام دهد تا حق کسی‬ ‫ضایع نشود‪.‬‬ ‫این صحبت اقای روحانی درباره کسانی که تایید‬ ‫صالحیت نشــدند جامعیت دارد یا انکه نگاهش‬ ‫به سمت جناح و سلیقه سیاسی خاصی است؟‬ ‫فکر می کنم بیشــتر رفع تکلیفی است و این پیام‬ ‫را به جریــان اصالحــات می دهد کــه من در ایــن زمینه‬ ‫پیگیری هایی را انجام دادم کــه البته انها هم خیلی چنین‬ ‫حرف هایی را نپذیرفتند‪.‬‬ ‫اقای روحانی معاون اول خود را بــرای مذاکره و‬ ‫رایزنی با شورای نگهبان مامور کرده است‪ .‬فکر‬ ‫می کنید موفق شود یا خیر؟‬ ‫شــورای نگهبان هیــچ گاه جایگاهــی نبوده که‬ ‫دولت بخواهد بر ان تاثیر بگذارد‪ ،‬مگر انکه واقعا ادله ای‬ ‫را در این مساله ارائه دهند‪ .‬بنابراین به نظر من این بیشتر‬ ‫برخورد اداری گونه اســت که تاثیری بر شــورای نگهبان‬ ‫نخواهد داشت‪.‬‬ ‫یعنی این طور نیست که اقای روحانی ماموریتی به‬ ‫معاون اولش بدهد‪ .‬همه هم می فهمند این یک کار اداری‬ ‫نیست که با دستور اقای روحانی معاون اولش بتواند این‬ ‫مساله را حل و فصل کند‪.‬‬ ‫پس اگر در بازنگری ها عــده ای تایید صالحیت‬ ‫شوند به خاطر اقای روحانی نیست؟‬ ‫قطعا نیست‪ ،‬شورای نگهبان بررسی مجدد می کند‬ ‫طبیعی اســت که در فرصت کوتاه بررســی در هیات های‬ ‫نظارت خطاهایی صورت گرفته باشد‪ .‬هیات نظارت فرصت‬ ‫کوتاهی برای بررسی صالحیت نامزدهای انتخابات داشت‬ ‫بنابراین احتمال خطای انسانی یا خطای جهت گیری وجود‬ ‫دارد و اصالح این خطا ممکن است‪.‬‬ ‫انطور که شنیدم خیلی از افراد درباره شان تجدید نظر‬ ‫صورت گرفته و برگشتند‪ .‬البته به لحاظ قانونی در این زمینه‬ ‫مشکل داریم چون وضعیت حجم قابل توجهی از نامزدها‬ ‫باید بررسی شود‪.‬‬ ‫بعد هم دولت ها به زعم خــود زیرکی می کند و برخی‬ ‫افرادی که مراجع چهارگانــه درباره انها نظــر می دهند را‬ ‫اعمال نمی کنــد کما اینکه در همین دولت هم متاســفانه‬ ‫هیات های اجرایی ‪ 1900‬نفر را در اخرین لحظات مجددا‬ ‫تایید کردند که مسئولیت ردصالحیت ها متوجه هیات های‬ ‫نظارت شد که شایسته نیست؛ این رفتار یک اقدام سیاسی‬ ‫است‪.‬‬ ‫همه مراجع باید ســعی کنند که مســئولیت خود را از‬ ‫گردن خودشان به گردن دیگری نیندازند‪ ،‬در این شرایط‬ ‫طبیعی است که خطاها صورت می گیرد به طور معمول اگر‬ ‫مساله پیگیری شود خیلی از خطاها در تمدید فرصت ها و‬ ‫استفاده از فرصت اعتراض اصالح می شود کمااینکه در‬ ‫گذشته اصالح شده است‪.‬‬ ‫پیشنهادی اقای ابراهیم یزدی به اقای روحانی‬ ‫داده بود و گفته بود اگر واقعا موافق نحوه بررسی‬ ‫صالحیت نامزدها نیست انتخابات را برگزار نکند‪،‬‬ ‫به نظر شما اقای روحانی به این پیشنهاد چگونه‬ ‫نگاه می کند؟‬ ‫خیر‪ ،‬اقای روحانی اصــا وارد چنین وادی هایی‬ ‫نمی شود چون این وادی ها به معنای تقابل با قانون است‪.‬‬ ‫اقای روحانی هرگــز در مقام تقابل با قانــون قرار نخواهد‬ ‫گرفت‪.‬‬ ‫اقای ابراهیم یزدی در خارج از نظام نشسته و دوست‬ ‫دارد به تعداد ادم هایی که خارج از نظام هستند افزوده شود‬ ‫و اقای روحانی هم به جمع انها بپیوندد‪ .‬منتها اقای روحانی‬ ‫عاقل تر از این حرف هاست که خودش را به انزوا بکشاند‪.‬‬ ‫او االن قدرت و امکانات دارد‪ ،‬طبیعتــا هرگز این قدرت و‬ ‫امکانات خودش را از دست نمی دهد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫برای اقای هاشمی پایین‬ ‫نشستن خیلی سخت و دشوار‬ ‫است‪ ،‬بنابراین می خواهد این‬ ‫نقیصه را با یک رای ویژه در‬ ‫تهران جبران کند‬ ‫اقای روحانی هم مایل‬ ‫است موقعیت خودش‬ ‫برتر از اقای هاشمی در‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫رهبری باشد‬ ‫سیاست‬ ‫بسیار تلخ است که اقای هاشمی در این سن و سال در این‬ ‫وادی قرار گیرد‪.‬‬ ‫به نظر شــما لیســتی که از طرف اقای هاشــمی‬ ‫بیرون بیاید موفق خواهد بود‪ ،‬به طوری که مانع‬ ‫راهیابی برخی افراد مخالف هاشــمی به مجلس‬ ‫خبرگان رهبری شود؟‬ ‫اگر این وضعیت تقویت شــود‪ ،‬خیر‪ ،‬این لیست‬ ‫اقبال چندانی نخواهد داشت‪ .‬همان طور که گفتم موقعی‬ ‫این لیست اقبال خواهد داشــت که الاقل نیروهای اهل‬ ‫فکر اصالح طلب اعتقاد داشــته باشند اقای هاشمی دارد‬ ‫به نفع انها کار می کنــد اما االن تصور انها این اســت که‬ ‫اقای هاشمی دارد از این فضا برای خودش کاله می دوزد‪.‬‬ ‫ی هاشمی‬ ‫حتی اگر اقای روحانی داخل لیست اقا ‬ ‫باشد این فهرست با اقبال عمومی مواجه نخواهد‬ ‫شد؟‬ ‫این بحث االن برای اقای روحانی هم مهم است‪.‬‬ ‫اقای روحانی هم مایل نیست که تحت شعاع اقای هاشمی‬ ‫قرار بگیــرد‪ .‬اقای روحانی هم مایل اســت کــه موقعیت‬ ‫خودش برتر از اقای هاشمی در انتخابات مجلس خبرگان‬ ‫رهبری باشد‪.‬‬ ‫صحبت هــای اقای روحانــی را دربــاره رایزنی با‬ ‫شورای نگهبان برای تایید کسانی که مشمول رد‬ ‫صالحیت یا عدم احراز صالحیت شــدند چگونه‬ ‫ارزیابــی می کنید چــون او بارها تاکیــد کرده که‬ ‫مجری و پاســدار قانون اساسی اســت و از این‬ ‫موضع به مساله تایید نامزدها ورود می کند؟‬ ‫فکر نمی کنم این اظهارات عقبه قابل مالحظه ای‬ ‫داشــته باشــد‪ .‬این اظهارات فقط برای رفع تکلیف است‬ ‫ضمن انکه به لحاظ قانونی هم جایگاهی ندارد‪ .‬یعنی بعد از‬ ‫تغییر قانون اساسی‪ ،‬رئیس جمهور بر حسن اجرای قانون‬ ‫اساســی فقط در قوه مجریه نظارت می کند‪ .‬یعنی در کل‬ ‫قوا این طور نیست‪.‬‬ ‫براســاس قانــون اساســی قبــل از تجدید نظــر‬ ‫رئیس جمهــور جایــگاه نظارتی بر حســن اجــرای قانون‬ ‫اساسی را در قوای سه گانه داشت اما قانون اساسی امروز‬ ‫چنین جایگاهی برای رئیس جمهور قائل نیست‪ .‬بنابراین‬ ‫صحبت های اقــای روحانی نــه عقبه حقوقــی و نه عقبه‬ ‫سیاسی دارد فقط جنبه رفع تکلیف است‪ .‬این مطلب را هم‬ ‫نیروهای سیاســی کامال به ان واقفند‪ .‬اقای روحانی فقط‬ ‫یک بحثی را در این وادی مطرح می کند اما مایل نیســت‬ ‫که برای خودش مزاحمینی در مجلس به وجود بیاورد چون‬ ‫قطعا اقای روحانی مایل نیست شرایط خودش را با تقویت‬ ‫نیروهای اصالح طلب در مجلس اینده سخت کند‪ .‬همان‬ ‫تعبیری که او کرد و اصالح طلبان را در اقلیت خواند که با‬ ‫واکنش نیروهای جریان اصالحات هم مواجه شد‪.‬‬ ‫او تعبیر داشت نیروهای اصالح طلب در حد اقلیت در‬ ‫جامعه هستند‪ .‬این تعریف را نه تنها نیروهای اصالح طلب‬ ‫قبول ندارند بلکه تالش دارند این مطلب را اثبات کنند که‬ ‫در جامعه اکثریت هستند‪.‬‬ ‫بحثی که اقــای روحانی مطرح کرد کــه انها اقلیت‬ ‫هســتند این در واقع همان نگاهی است که او می خواهد‬ ‫در مجلس هم دنبال کند و مایل نیست غیر از این صورت‬ ‫بگیرد‪.‬‬ ‫بنابراین تصور من و برخی نیروهای سیاسی جریان‬ ‫اصالح طلب این است که او می خواهد رفع تکلیفی کار کند‬ ‫و حرفی زده باشد که بعد بتواند این مطلب را به رخ بکشد که‬ ‫من اقداماتی در این زمینه صورت دادم‪.‬‬ ‫اینکه در مصاحبه تلویزیون اقای روحانی تاکید‬ ‫کــرد نباید شــائبه ای در جامعه شــکل بگیرد که‬ ‫انتخابات مجلس شــورای اســامی مهندسی‬ ‫شــده و چندین بار هم این تعبیر را به کار برد این‬ ‫‪35‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫تالش برای حفظ پیمان‬ ‫سیاست‬ ‫‪36‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪5‬‬ ‫دلیل موضع گیری حسن روحانی درباره شورای نگهبان چیست؟‬ ‫چرا حسن روحانی در مورد شورای نگهبان و ماجرای‬ ‫رد صالحیت ها اینگونه ســخن می گوید؟ این یک ســوال‬ ‫مهم اســت که اکنون در اخرین روزهای بررسی شکایات‬ ‫به رد صالحیت ها و عدم احراز صالحیت ها مورد توجه قرار‬ ‫گرفته است‪ .‬رئیس جمهور در چند سخنرانی مواضع تندی‬ ‫در این مورد داشــته و البته هر بار به گونه ای متفاوت وارد‬ ‫این ماجرا شده است‪ .‬حرف های او در مورد شورای نگهبان‬ ‫البته به روزهای اخیر خالصه نمی شــود‪ .‬او مردادماه هم‬ ‫سخنانی در این مورد گفته بود که با واکنش های زیاد مواجه‬ ‫شد‪ .‬رئیس جمهور این گونه اظهارنظر کرده بود‪« :‬ما جایی‬ ‫را در کشــور نداریم که بخواهد افراد صالح و دلســوز را که‬ ‫می خواهند با استفاده از تجربیاتشان به کشور خدمت کنند‬ ‫حاال از هر جناحی که باشند رد صالحیت کند‪ .‬تمام گروه ها و‬ ‫دسته جات سیاسی قانونی مورد احترام هستند‪ .‬همه از نظر‬ ‫دولت برابرند و انجایی که باید بگوید فردی برای شرکت در‬ ‫انتخابات صالح اســت یا نه هیات های اجرایی هستند و ما‬ ‫هیات اجرایی نداریم که یک جنــاح را تایید صالحیت کند‬ ‫و یک جناح دیگر را تایید صالحیت نکند‪ .‬شــورای محترم‬ ‫نگهبان ناظر اســت نه مجــری‪ .‬مجــری انتخابات دولت‬ ‫است‪ .‬دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی‬ ‫هم پیش بینی شده که نظارت کند تا خالف قانون صورت‬ ‫نگیرد‪ .‬شورای نگهبان چشم اســت و چشم نمی تواند کار‬ ‫دســت را بکند‪ ،‬نظارت و اجــرا نباید مخلوط شــوند باید به‬ ‫قانون اساســی کامال توجه کرده و عمل کنیم‪ .‬امام راحل‬ ‫معتقد بودند میزان رای ملت است‪ .‬ما فقط باید زمینه را برای‬ ‫برگزاری یک انتخابات ســالم و باشــکوه اماده کنیم‪ .‬مگر‬ ‫مجلس اول پس از انقالب اســامی که در ان زمان حتی‬ ‫شورای نگهبان نیز وجود نداشت و همه حتی گروهک های‬ ‫مخرب در ان حضور داشــتند بهترین مجلــس تاریخ این‬ ‫کشور نبود؟ ملت ایران ملتی بالغ‪ ،‬باتجربه و بزرگ است که‬ ‫به خوبی برای اینده خود تصمیم می گیرد‪ ».‬این ســخنان‬ ‫البته در زمان خودش با واکنش های تند و تیزی مواجه شد‪.‬‬ ‫خیلی ها این اظهارنظر حســن روحانی را نوعی ادای‬ ‫دین به اصالح طلبــان و البته نشــانه ای بــرای اطمینان‬ ‫قلبی انها دانســتند‪ .‬تحلیل این بود که روحانی می خواهد‬ ‫همچنان اصالح طلبان و ســرمایه اجتماعی انها را از خود‬ ‫راضی نگه دارد‪.‬‬ ‫اعتراض به اقای رئیس جمهور‬ ‫اما این سخنان حسن روحانی درباره وظایف شورای‬ ‫نگهبان و تاکید وی بر اینکه « شــورای نگهبان تنها ناظر‬ ‫انتخابات اســت و نه مجــری ان»‪ ،‬بازتاب هایی به همراه‬ ‫داشت‪ .‬از جمله یک عضو شورای مرکزی «جامعه روحانیت‬ ‫مبارز»‪ ،‬سخنان روحانی را «درست» ارزیابی کرد‪ .‬سیدرضا‬ ‫اکرمی گفت‪« :‬فلسفه وجودی تشــکیل شورای نگهبان‬ ‫برای نظارت اســت‪ ،‬نه برای کار اجرایی و رئیس جمهوری‬ ‫نیز بر ایــن موضــوع تاکید کرده اســت»‪ .‬او ادامــه داد‪:‬‬ ‫«رئیس جمهوری در ســخنان اخیر خود به این نکته اشاره‬ ‫کرده است در عین حالی که شورای نگهبان نبود اما مجلس‬ ‫اول تشــکیل شــد و کار خودش را به درســتی انجام داد و‬ ‫به عنوان بهترین مجلس نیز ازان یاد می شــود‪ .‬بنابراین با‬ ‫تجربه برگزاری ‪ 30‬انتخابات پس از پیروزی انقالب‪ ،‬برگزار‬ ‫کردن یک انتخابات شــکوهمند با حضور حداکثری مردم‬ ‫امروز وظیفه ماست‪ ».‬اما سیامک ره پیک‪ ،‬معاون اجرایی‬ ‫شورای نگهبان در واکنش به ســخنان رئیس جمهوری با‬ ‫تاکید بر اینکه «شورای نگهبان نظارت می کند و براساس‬ ‫اختیاراتی که برایش لحاظ شده ‪ ،‬تصمیم می گیرد» اظهار‬ ‫داشت‪« :‬در مواردی درباره صالحیت های صریح قوانینی‬ ‫است که شــورای نگهبان و هیات های نظارت در مراحل‬ ‫مختلف نسبت به تایید یا رد صالحیت ها تصمیم می گیرند‪.‬‬ ‫اینها برداشت از قانون نیســت و عین عبارات قانونی است‬ ‫که شورای نگهبان نظارت می کند و در این نظارتش اختیار‬ ‫دارد که تایید یا رد کند‪ ،‬البته براســاس مستندات و قانون‬ ‫اقدام می کند»‪.‬‬ ‫احمد توکلــی‪ ،‬نماینده مجلس نیــز در گفت و گویی‬ ‫سخنان روحانی را «علمی» و «صالح» ندانست‪ .‬وی گفته‬ ‫بود‪« :‬در اینکه شورای نگهبان بعضی وقت ها اشتباه می کند‬ ‫یا تعلقات جناحی باعث می شــود در مواردی خالف کند‪،‬‬ ‫شکی نیست‪ .‬در گذشته مکررا درباره افراد بی صالحیت به‬ ‫شورای نگهبان مطالبی را دادم که قطعا باید رد می شدند‪،‬‬ ‫اما با فشــار و توصیه برخی شــخصیت ها تایید شــده اند و‬ ‫بالعکس افراد صالحی رد شدند که ما هرچه تالش کردیم‬ ‫به شورای نگهبان برســانیم و بقبوالنیم که این کار اشتباه‬ ‫اســت و این فرد صالحیت دارد‪ ،‬گاهی پذیرفته شده بود و‬ ‫گاهی هم نشده بود»‪.‬توکلی افزود‪« :‬این حرف ها در این‬ ‫شرایط‪ ،‬عجیب به نظر می رسد و نباید رئیس جمهوری وارد‬ ‫عرصه هایی شــود که خودش اختالف برانگیز باشد؛ البته‬ ‫به عنوان مجری قانون اساســی به ایشان حق می دهم که‬ ‫مدافع حقوق مردم باشــد‪ ».‬نایب رئیس مجلس هم بدون‬ ‫اشاره به ســخنان اخیر روحانی‪ ،‬بر ضرورت تقویت جایگاه‬ ‫شورای نگهبان تاکید کرد‪ .‬سید محمد حسن ابوترابی فرد‬ ‫در یزد گفته بود‪« :‬متزلزل کردن جایگاه شــورای نگهبان‬ ‫در نظام مقدس جمهوری اســامی‪ ،‬موجب سست کردن‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫جایگاه مردم ساالری و هویت اسالمی ملت ایران است‪».‬‬ ‫بازگشت به انتقادهای سابق‬ ‫حاال چند ماه بعد از ان اظهارنظر‪ ،‬حســن روحانی باز‬ ‫ی زده است‪.‬‬ ‫حرف های مهم ‬ ‫او در چند نوبت ســخنانی گفته که در استانه برگزاری‬ ‫انتخابات و البته در شرایطی که شــورای نگهبان مشغول‬ ‫بررسی صالحیت نامزدهاســت بســیار قابل توجه است‪.‬‬ ‫روحانــی در اولیــن اظهارنظــر تندش گفته اســت‪« :‬من‬ ‫نمی دانم‪ ،‬در قانون اساســی امده است که یهودی ها باید‬ ‫در مجلس نماینده داشــته باشــند‪ ،‬اما مگر چقدر اشوری‪،‬‬ ‫ارمنی‪ ،‬یهودی و‪ ...‬داریم؟ بیشــتر جمعیت انها شــاید به‬ ‫هفت هزار نفر برســد که از هرکــدام از اینها یــک نماینده‬ ‫انتخاب می شود‪ ،‬اما یک جناحی در این کشور جمعیتش‬ ‫هفت میلیون تا ‪ ۱۰‬میلیون اســت‪ .‬ایا نباید نماینده داشته‬ ‫باشد؟ ایا قانون اساسی را اینگونه می خواهید تفسیر کنید؟‬ ‫اســم این مجلس خانه ملت اســت‪ ،‬نه خانه یــک جناح‪،‬‬ ‫بنابراین باید ائینه یک ملت باشد‪ ».‬روحانی این حرف ها را‬ ‫در دومین همایش «استانداران و فرمانداران» مطرح کرده‬ ‫و البته ادامه داده بود‪« :‬اگر یک جناح اســت و یک جناح‬ ‫نیســت‪ ،‬در این صورت دیگر به انتخابات هفتم اسفندماه‬ ‫نیاز نداریم و انها به مجلس تشریف ببرند! ما به عنوان دولت‬ ‫اعتدال دلمان می خواهد معتدلیــن به مجلس بروند‪ .‬این‬ ‫ارزوی ماست‪ ،‬گرچه در عمل باید بی طرف باشیم‪ .‬کارکرد‬ ‫سیاسی دولت یازدهم در هفتم اسفندماه روشن می شود‪».‬‬ ‫روحانی البته با بیان مثالی پیرامون توجه امیرالمومنین (ع)‬ ‫به چگونگی انتخاب افراد برای اســتانداری ها گفته بود‪:‬‬ ‫«ایا امیرالمومنین اگر کســی را در جایی می گمارد فقط به‬ ‫این موضوع نــگاه می کرد که ایا او نمــاز می گزارد؟ ذکات‬ ‫می دهد یا اینکه به مدیریت و کارامدی وی نیز توجه داشت؟‬ ‫همچنین این سوال مطرح می شود که ایا از قنبر خدمتکار‬ ‫حضرت علی (ع) پاک تر در کنار ایشان وجود داشت؟ پس‬ ‫چرا حضرت او را استاندار نکرد؟»‬ ‫روحانی چند روز بعــد راهی اولین ســفر اروپایی اش‬ ‫شــد اما انجا در مواجهــه با ســواالت خبرنــگاران درباره‬ ‫ردصالحیت ها گفــت که ترجیح می دهد در مورد مســائل‬ ‫داخلی در داخل ایران ســخن بگوید‪ .‬روحانی البته این را‬ ‫هم گفت که اوضاع انچنان بد نیست و او امیدوار است‪.‬‬ ‫توضیحات پاستور‬ ‫اعتراض جدید‬ ‫این اما پایان ماجرا نبود‪ .‬روحانی بعــد از انکه از این‬ ‫ســفر بازگشــت باز به ماجرای رد صالحیت هــا پرداخت‪.‬‬ ‫این اظهار نظرها البتــه همزمان بود با انتشــار اخباری که‬ ‫از رایزنی های روحانی و معــاون اول او برای حل ماجرای‬ ‫رد صالحیت ها حکایت داشت‪ .‬اخباری که گاه تایید و گاه‬ ‫تکذیب می شدند‪.‬‬ ‫در حالی کــه انتقادها بــه اظهارات حســن روحانی‬ ‫همچنان ادامه داشــت او در حضور اعضای هیات دولت‬ ‫حرف هــای تــازه ای زد‪ .‬روحانی گفــت‪« :‬ایــن روزها از‬ ‫شورای نگهبان انتظار این است که امید بیشتری به جامعه‬ ‫برگردد و مردم با فضای بازتر و توان انتخاب بیشتر و رقابت‬ ‫گسترده تری بتوانند در انتخابات هفتم اسفند حضور یابند‪».‬‬ ‫اما اظهارات حسن روحانی یک بخش مهم دیگر هم‬ ‫داشت‪ .‬او دو روز بعد از انکه سید حسن خمینی در سخنانی‬ ‫به ماجــرای رد صالحیت خودش و اینکه شــورای نگهبان‬ ‫اجتهاد او را نتواســته احراز کند واکنش نشان داده بود‪ ،‬در‬ ‫سخنانی سید خمینی را عالم و دانشمند خطاب کرد‪ .‬روحانی‬ ‫همچنین گفت‪« :‬بیــت امام راحل در نهضت اســامی و‬ ‫پیروزی انقالب و پس از ان در اســتقرار این نظام زحمات‬ ‫زیادی متحمل شــده و بار مسئولیت ســنگینی را بر دوش‬ ‫داشته اند و عزیزان بزرگواری را در این راه تقدیم کرده اند‪.‬‬ ‫بنابراین احترام به امام‪ ،‬احترام به راه و اصول امام و احترام‬ ‫به بیت امام است‪».‬‬ ‫رسانه ها این بخش از سخنان حسن روحانی را دفاع‬ ‫غیر مستقیم روحانی از سید حسن خمینی ارزیابی کردند‪.‬‬ ‫واکنش ها به اظهارات روحانی‬ ‫تاکتیک روحانی‬ ‫اما دربــاره چرایی بیان این مواضع از ســوی حســن‬ ‫روحانی شاید بتوان چند گمانه را مطرح کرد‪ .‬حسن روحانی‬ ‫یک حقوقدان است‪ .‬او اشنایی خوبی با قانون اساسی دارد‬ ‫و سال ها در مجلس حضور داشته است‪ .‬پس او حتما هم از‬ ‫حوزه اختیارات خودش به عنوان رئیس جمهور با خبر است‬ ‫و هم میزان اختیارات شورای نگهبان را می داند‪ .‬با چنین‬ ‫پیش فرضــی می توانیم بگوییم که حســن روحانی دالیل‬ ‫دیگری دارد‪ .‬یک گمانه شــاید این باشــد که او باتوجه به‬ ‫شرایط موجود می داند که انتظاراتی از او‪ ،‬از سوی سرمایه‬ ‫اجتماعی طیف حامی اش وجود دارد‪ .‬این انتظارات البته‬ ‫با ســخنان و مواضع چهره های شــاخص اصالحات شارژ‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫روحانــی برای عبور از شــرایط فعلی ناچار اســت که‬ ‫این ســخنان را بیان کند‪ .‬اما روحانی یــک دلیل رو به جلو‬ ‫هــم دارد‪ .‬او می داند در انتخابات ســال ‪ 96‬به همین بدنه‬ ‫اجتماعی احتیاج دارد و البتــه این را هم می داند که همین‬ ‫بدنه در صورت ناکارامد دانســتن او در بیان خواست های‬ ‫حداقلی و حداکثری ممکن اســت پروژه عبور از او را کلید‬ ‫بزند‪ .‬پس الزم است همین جا از این تاکتیک استفاده کند‪:‬‬ ‫«من خواستم؛ ساختارهای قدرت نخواست‪».‬‬ ‫روحانی شــرایط ســختی را در چند هفته اینده پیش‬ ‫رو دارد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫اظهارات حسن روحانی درباره شورای نگهبان البته‬ ‫در همه مواردش با انتقادهای جدی مواجه بوده است‪ .‬چه‬ ‫اینکه در یکی از این اظهارنظرها غالمعلی حدادعادل‪ ،‬گفته‬ ‫است که سخنان روحانی درمورد شورای نگهبان و مجلس‬ ‫اینده موجب تشویش اذهان عمومی شده است‪.‬‬ ‫احمد توکلی هم در کانال تلگرامش نسبت به اظهارات‬ ‫رئیس جمهور واکنش نشان داد و نوشت‪« :‬نکته اول این‬ ‫اســت که این نحوه انتصاب در شــرایط اضطــرار و زمانی‬ ‫است که فرد صاحب صالحیت و متعهد و متخصصی وجود‬ ‫نداشته باشد‪.‬‬ ‫نکته دوم و مهم تر در تفاوت انتخاب و انتصاب است‪.‬‬ ‫یک بار یک نفر نصب می شود و طبیعی است که اگر خطایی‬ ‫صورت گیرد نصب کننده پاسخگو است ولی یک زمان قرار‬ ‫اســت مردم انتخاب کنند و مردم به نظام اعتماد کردند که‬ ‫افراد دارای حداقل های صالحیت را به انها معرفی کنند‪.‬‬ ‫در این صورت اگر فرد انتخاب شــده مشــخص شــود که‬ ‫صالحیت های حداقلی را هم نداشته است انگاه چه کسی‬ ‫باید پاسخگو باشد؟ ایا مردم حق ندارند به شورای نگهبان‬ ‫به سبب این کم کاری انتقاد کنند؟‬ ‫ســوم اینکــه در ایــن رابطــه قانــون وجــود دارد و‬ ‫رئیس جمهور مجری قانون است‪ .‬چطور ممکن است که‬ ‫مجری قانون نســبت به اجرای قانونی که اشاره به رعایت‬ ‫تعهد در عین تخصص دارد‪ ،‬شبهه ایجاد کند؟ اقای روحانی‬ ‫فراموش نکننــد که با اجــرای همین قانــون یعنی نظارت‬ ‫استصوابی رئیس جمهور شدند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫با باال گرفتن انتقادات به سخنان حسن روحانی درباره‬ ‫شورای نگهبان‪ ،‬تیم رسانه ای دولت تالش کرد این ماجرا‬ ‫را به گونه ای حل کند‪.‬‬ ‫در همین راستا بود که حســام الدین اشنا در صفحه‬ ‫گوگل پالس خود با انتشار یادداشتی تالش کرد انتقادات‬ ‫روحانی را صرفــا ناظر به هیات های نظارت نشــان دهد و‬ ‫در این باره بــا تفکیک غیر واقعی میان شــورای نگهبان و‬ ‫هیات های نظارت از میزان اشتباه بودن این سخن کم کند‪.‬‬ ‫حســام الدین اشــنا نوشــت‪« :‬گفتار رئیس جمهور‬ ‫محترم در دیــدار فرمانداران و اســتانداران متوجه مرحله‬ ‫ارزیابــی صالحیت داوطلبین در هیات هــای نظارت بود و‬ ‫نه ارزیابی نهایی در شورای محترم نگهبان؛ کسانی از هر‬ ‫دو جریان سیاسی کشــور به صراحت در مورد این سخنان‬ ‫موضع گیری و تالش کردنــد تا به جامعه القــا نمایند گویا‬ ‫تقابلی میان «رئیس جمهور – شورای نگهبان» وجود دارد‪،‬‬ ‫همچنان که رســانه های بیگانه نیز چنیــن خطی در پیش‬ ‫گرفته و مایلند سطح تنش را در استانه انتخابات به صورت‬ ‫مصنوعی باال ببرند‪».‬‬ ‫در اظهارنظــری دیگر در ایــن مورد و البته از ســوی‬ ‫دولتی ها‪ ،‬محمد باقر نوبخت‪ ،‬سخنگوی دولت یازدهم در‬ ‫نشست خبری هفتگی خود در توضیح صحبت های مشاور‬ ‫فرهنگی رئیس جمهور که گفته بود اظهــارات روحانی به‬ ‫شــورای نگهبان باز نمی گردد بلکه مربــوط به هیات های‬ ‫نظارت اســت‪ ،‬گفت‪« :‬این مساله درســت است چون در‬ ‫ان مقطعی که رئیس جمهور سخنرانی کردند هنوز شورای‬ ‫نگهبان به مساله صالحیت ها ورود پیدا نکرده بود‪ .‬مساوی‬ ‫کردن هیات های نظارت با شورای نگهبان قیاس مع الفارق‬ ‫است‪».‬‬ ‫موســی قربانی‪ ،‬نماینده چهار دوره مجلس شــورای‬ ‫اســامی هم درباره ســخنان رئیس جمهور گفت‪« :‬اقای‬ ‫روحانی شــوخی کرده اســت‪ .‬در قانــون مصوب مجلس‬ ‫شــورای اســامی و در قوانیــن عــادی‪ ،‬هیــچ اختیاری‬ ‫برای رئیس جمهور در باب نظارت و مراحل بررســی تایید‬ ‫صالحیت ها وجود ندارد و نظــارت بر انتخابات به صراحت‬ ‫برعهده شورای نگهبان است‪ .‬در تمام مراحل انتخابات‪،‬‬ ‫شــورای نگهبان نظارات دارد و این نظارت هم استصوابی‬ ‫است‪ .‬در گذشــته‪ ،‬ســازمان بازرسی کل کشــور در امور‬ ‫انتخابات و مراحل ان بازرسی می کرد اما باتوجه به تفسیر‬ ‫شــورای نگهبــان از قوانین االن ایــن نهــاد در انتخابات‬ ‫هیچ گونــه دخالتی ندارد و تنها شــورای نگهبان مســئول‬ ‫نظارت به مراحل انتخابات اســت‪ .‬اگر روحانی می خواهد‬ ‫به دلیل دوســتی که با برخی از این افراد دارد وکیل مدافع‬ ‫رد صالحیت هــا باشــد و در مورد انهــا با شــورای نگهبان‬ ‫مذاکره کند‪ ،‬هیچ اشــکالی ندارد امــا رئیس جمهور هیچ‬ ‫وظیف ه قانونــی در مورد ردصالحیت ها نــدارد‪ .‬او می تواند‬ ‫از جایگاه شــهروندی خود نظراتش را به شــورای نگهبان‬ ‫منعکس کند‪ ».‬مهدی محمدی هــم از جمله افرادی بود‬ ‫که به اظهارات حسن روحانی واکنش نشان داد‪ .‬او گفت‪:‬‬ ‫«حمله به شــورای نگهبان را جدی نگیرید‪ .‬فردا شــاید به‬ ‫جای دیگری هم حمله کنند؛ ان را هم جدی نگیرید‪ .‬همه‬ ‫اینها ناشی از استراتژی است که من ان را فرار از اقتصاد به‬ ‫سیاست می خوانم‪ .‬استراتژی که جامعه ایرانی مدت هاست‬ ‫دســت طراحان و مجریان ان را خوانده اســت‪ .‬تند کردن‬ ‫فضای سیاســی کشــور در اســتانه انتخابات هرگز باعث‬ ‫نخواهد شد مردم انچه را سر سفره شان می گذرد‪ ،‬فراموش‬ ‫کنند‪ .‬اگر غوغاساالری جواب می داد احمدی نژاد در این‬ ‫کشور رئیس جمهور مادام العمر بود‪.‬‬ ‫همین حاال‪ ،‬تنها تحرک واقعی که از ناحیه دولتی ها‬ ‫می توان دید رفتارهای شبه التماسی به طرف خارجی است‬ ‫تا در ایران ســرمایه گذاری کند‪ .‬روحانــی رونق اقتصادی‬ ‫را هم از سیاست خارجی و شــیرین کردن خود برای اروپا و‬ ‫امریکا می خواهد‪ ،‬غافل از اینکه این باعث می شود حتی‬ ‫امریکایی ها هم او را میانه رو بی کفایــت بخوانند و حیرت‬ ‫خویش را از اینکه او و تیمش هنوز نمی دانند گام اول رونق‬ ‫اقتصادی پایدار تقویت تولید داخلی است‪ ،‬ابراز کنند‪».‬‬ ‫‪37‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫مسائل اقای رئیس جمهور‬ ‫تحلیلی بر صحبت های حسن روحانی در صحن مرقد امام راحل‬ ‫‪6‬‬ ‫حسین یزدی‬ ‫عضوشورای هماهنگی ‪.‬جبهه اصالحاتاستاناصفهان‬ ‫صحبت های هفته گذشته دکتر روحانی رئیس جمهور‬ ‫محترم کشورمان که به مناســبت فرا رسیدن جشن پیروزی‬ ‫انقالب ‪ 11‬بهمــن ‪ 1394‬در مرقــد مطهر امام بیان شــد را‬ ‫می توانبهسهبخشتقسیم بندیکرد‪:‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪38‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪ -1‬در خواست از شو رای نگهبان‬ ‫اقایدکترروحانیدرابتدایصحبت هایخودمستقیما‬ ‫شورای نگهبان را مورد خطاب قرار داد و به انها گفت‪« :‬اگر‬ ‫حضور مردم در صندوق ارای خــرداد‪ 92‬نبود‪ ،‬امروز پیروزی‬ ‫درمذاکراتهسته ایوپایانتحریمراتجربهنمی کردیم‪».‬‬ ‫و به نوعی رئیس جمهــور به اعضای محترم شــورای‬ ‫نگهبان می گویند که رفع تحریم ها و پایان مناقشه ‪ 12‬ساله‬ ‫هسته ایورهاییکشورازجنگاحتمالیتنهابهپشتوانهارای‬ ‫مردم در انتخابات خرداد ‪ 92‬بود کــه این مهم را امکان پذیر‬ ‫کرد‪.‬‬ ‫و اگر حضور گســترده مردم در پای صندوق های اخذ‬ ‫راینبودواگرمقامعظمایوالیتبافتوایسیاسیخود(که‬ ‫ارای ملت را حق الناس نامیدند) و ســامت ان انتخابات را‬ ‫ضمانتنمی کردندوحتیاگرانجشنوپایکوبیمردمبعداز‬ ‫ان انتخابات وجود نداشت؛ هرگز دنیا و قدرت های جهانی با‬ ‫ایرانبهپایمیزمذاکرهنمی نشستند‪.‬‬ ‫و ان انتخابات با شــکوه و با حضــور همه جناح های‬ ‫کشور بود که جهانیان احســاس کردند این دولت برامد و‬ ‫برایند مردم ایران است و به نوعی می توان گفت ارای مردم‬ ‫امضای وکالت نامه به دولت برای اغــاز مذاکرات ایران با‬ ‫پنج قدرت جهانی بود و این دولت با پشتوانه این وکالت و‬ ‫هنر دیپلماســی مردان وزارت امور خارجه بود که توانست‬ ‫ایران را از زیر ســایه جنگ کــه در ذیل بند هفت منشــور‬ ‫سازمان ملل خناثان برای این کشور طراحی کرده بودند به‬ ‫سالمت خارج کند و امروز همان طور که شاهد هستیم همه‬ ‫دنیا تمایل دارند با کشــور ما مبادالت اقتصادی و سیاسی‬ ‫داشته باشــند و دیگر نیاز نیست برای فروش نفت و کسب‬ ‫درامد‪ ،‬سرمایه ملی این کشــور را به دست این و ان سپرد‬ ‫تا مخفیانه نفــت را در بازار قاچاق و زیــر قیمت به فروش‬ ‫برســانند یا فالن قطعه یدکی مورد نیاز در صنعت کشور را‬ ‫به شکل قاچاق و با هزار ترفند وارد کشور کنند و در این راه‬ ‫هم که چه باندهای فسادی که شکل نگرفت و چه مقدار از‬ ‫ثروت و اموال کشور به تاراج نرفت؟ و می توان گفت دیگر‬ ‫از روز اجرای برجام و در شرایط پسا برجام‪ ،‬اقتصاد ما اکنون‬ ‫به ارامی در حال بازگشت به شکل سابق و شفاف خود است ‬ ‫و دولت ایران پس از سال ها می تواند در یک شرایط عادی‬ ‫کشور را اداره کند و برنامه ریزی برای توسعه و ابادانی این‬ ‫کشور انجام دهد‪.‬‬ ‫بنابراین اقای رئیس جمهور اکنون که در یک شرایط‬ ‫عادی و نه بحرانی می تواند کشــور را مدیریت کند‪ ،‬برای‬ ‫بهبود شــرایط وخیم اقتصادی و رهایی از رکود خفه کننده‬ ‫اقتصاد کشور‪ ،‬نیازمند یک مجلس منتخب همه اکثریت‬ ‫ملت اســت و می داند باتوجه به پیروزی هایی که به دست‬ ‫اورده اســت مردم‪ ،‬در یک انتخابات رقابتــی نمایندگانی‬ ‫را بر می گزیننــد که به جای رقابت سیاســی بــا او و ایجاد‬ ‫کشمکش و بحران در این کشور او را در توسعه همه جانبه‬ ‫این کشور یاری می رســانند و همچنین خواستار مجلسی‬ ‫ اســت که در ان چهره های کاربلد و توانا از همه جناح ها و‬ ‫احزاب کشور که منافع ملی را بشناسند شکل بگیر د بنابراین‬ ‫از شورای نگهبان این چنین درخواست می کند و انتظارش‬ ‫را بیان می کند و امیدوارانه خطاب به انها می گوید‪« :‬این‬ ‫روزها روزهایی است که انتظار این است از طرفی شورای‬ ‫محترم نگهبان امید بیشتری به جامعه ما برگرداند و مردم با‬ ‫فضای بازتر‪ ،‬توان انتخاب بیشتر و رقابت گسترده تری در‬ ‫انتخابات هفتم اسفند مواجه باشند‪» .‬‬ ‫‪-2‬تبیین مانیفست دیدگاهی رئیس جمهور و‬ ‫دیدگاه های اصالح طلبانه او‬ ‫امابخشدومصحبت های هفتهگذشتهرئیس جمهور‬ ‫در صحن مرقد مطهــر بنیانگذار جمهوری اســامی ایران‬ ‫تبیین مانیفست فکری او و اعتدالگرایان است که می توان‬ ‫گفت بسیار به مانیفســت اصالح طلبان و دولت اصالحات‬ ‫نزدیک اســت‪ .‬او در صحبت هایــش ازادی و اســتقالل را‬ ‫اینگونه تعریــف می کند‪« :‬انقالب امام و انقالب اســامی‬ ‫همان ازادی‪ ،‬استقالل و جمهوری اسالمی است‪ .‬ازادی نه‬ ‫به معنای هرج و مرج بلکه به معنای ازادی در بیان‪ ،‬تصمیم‪،‬‬ ‫انتخاباتوازادیبرایادارهکشورواستقاللنهبهمعنایانزوا‬ ‫ن که ما نه بیگانه پرستیم و‬ ‫که به معنای نهی استیالی دیگرا ‬ ‫نهبیگانه ستیز؛نهانزوارامی پذیریمونههضمدرجامعهغربی‬ ‫راقبولمی کنیم‪».‬‬ ‫و بعد به شکل شفاف و روشن از جمهوری اسالمی در‬ ‫مقابلکسانیکهخواستدولتاسالمیدارندویارایمردمرا‬ ‫زینتیمی دانندوحتیدربعضیازصحبت هایشانمدعیشده‬ ‫بودندکهامامبنابرمصالحجمهوریاسالمیراپذیرفتوگرنه‬ ‫قلبا دولت اسالمی را می خواست‪ ،‬پاسخ می دهد و می گوید‪:‬‬ ‫«امام از روز اول به ما یاد داد که دین و دین ســاالری در کنار‬ ‫مردم ساالری استوخواهدبود‪.‬شعارمردماستقالل‪،‬ازادی‪،‬‬ ‫حکومتاسالمیبودوامامحکومتاسالمیرادرهمانایام‬ ‫پیروزی انقالب در پاریس به جمهوری اسالمی تفسیر کرد و‬ ‫گفتندکهحکومتماجمهوریاسالمیاستوازانروز‪،‬شعار‬ ‫مردم به اســتقالل‪ ،‬ازادی و جمهوری اسالمی ایران تبدیل‬ ‫شد‪ ».‬و بعد به مخالفان جمهوریت نظام هشدار می دهد و از‬ ‫قول امام به انها می گوید‪« :‬امام از روز اول به خوبی برای ما‬ ‫تبیین کرد که بقای نظام در صورتی امکانپذیر است که مردم‬ ‫پشتیبانایننظامباشندوادارهکشوربارایمردمباشد‪».‬‬ ‫و در ادامه می گوید‪« :‬امام خود در بیانی دیگر فرمود که‬ ‫پایگاه ملی داشته باشید‪ ،‬کاری کنید که دل مردم را به دست‬ ‫اورید و با پشــتیبانی مردم می توانید این نظام را حفظ کنید‪.‬‬ ‫امامصریحبهماگفتکهجمهوریاسالمیایرانبارایمردم‬ ‫بودهورئیس جمهوریورئیسمجلسبارایمردمبودهوهمه‬ ‫امور به دست مردم اســت‪ ».‬و به نوعی به کسانی که مردم را‬ ‫اگاهوبالغنمی دانندازقولبنیانگذارایننظامبهانهامی گوید‬ ‫باید همه امور در دست ملت باشد و در واقع روحانی‪ ،‬امروز با‬ ‫اعالم این مانیفست رســما و در قامت یک رئیس جمهور که‬ ‫تفکراتش به اردوگاه اصالح طلبان نه تنها نزدیک شده است‬ ‫بلکه یکسان شده ‪ ،‬درامده است و می توان از امروز او را یک‬ ‫رئیس جمهور اصالح طلب با منــش اعتدالگرا خطاب کرد‪.‬‬ ‫او در اخر این مانیفست جمهوری اسالمی را اینگونه تعریف‬ ‫می کند‪:‬‬ ‫«این جمله امام برای ما روشــن می کند که پایه این‬ ‫نظــام در چارچوب احکام‪ ،‬مقررات اســامی و رای و نظر‬ ‫مردم است‪».‬‬ ‫ت امام و خط امام‬ ‫‪ -3‬دفاع از بی ‬ ‫او در بخش اخر صحبت هایش در حالی که میهمان‬ ‫بیت امام اســت و همچنین با اعالم نتایــج کاندیداهای‬ ‫انتخابات مجلس خبرگان رهبری در چند روز گذشته توسط‬ ‫شورای نگهبان‪ ،‬کاندیداتوری ایت الله سید حسن خمینی‬ ‫به دلیل اینکه اجتهاد او مورد تایید شورای نگهبان نرسیده‬ ‫مورد تایید قرار نگرفته است او را دانشمند خطاب می کند و‬ ‫می گوید‪« :‬احترام به امام(ره) احترام به راه‪ ،‬اصول و بیت‬ ‫امام(ره) است‪ .‬این ایام مبارک را به این بیت مکرم به ویژه‬ ‫یادگار عزیز‪ ،‬عالم‪ ،‬دانشمند و فرهیخته امام (ره)‪ ،‬حضرت‬ ‫حجت السالم و المســلمین سید حســن خمینــی تبریک‬ ‫می گویم‪ ».‬و همچنین در بخش دیگری از صحبت هایش‬ ‫به کسانی که این روزها به بیت امام حمله می کنند و مدعی‬ ‫می شوند که راه امام در این نیست که کسی فرزند یا نواده‬ ‫او باشــد می گوید‪« :‬بیت امــام (ره) در نهضت‪ ،‬انقالب‬ ‫اســامی‪ ،‬پیروزی انقالب و پــس از ان در اســتقرار این‬ ‫نظام زحمت های بسیاری کشید‪ ،‬بار مسئولیت سنگینی بر‬ ‫دوش گرفت و عزیزان بسیاری را در این راه تقدیم کرد‪».‬‬ ‫و در واقع با بیان جمله فوق به این افراد می گوید بیت امام‬ ‫همواره همراه و همگام با امام بــرای این انقالب زحمت‬ ‫کشــیده و هزینه بســیاری داده است و کســانی نبوده اند‬ ‫که عافیت طلب باشــند و در اخر خطاب به ایــن افراد که‬ ‫خود را مدعی پیروی از امام می دانند امــا تنها به یک بعد‬ ‫از نظریــات امام اســتدالل می کنند یا خط امــام را تنها بر‬ ‫زبان دارند‪ ،‬می گوید‪« :‬افکار‪ ،‬راه و اصول امام (ره) یک‬ ‫مجموعه است‪ ،‬نباید بخشی را گرفت و بخشی را فراموش‬ ‫کرد‪ .‬از سخنان امام نباید به عنوان ابزار جناحی و گروهی‬ ‫استفاده کرد‪ ،‬باید همه روزهای یک درخت طیبه مثمر ثمر‬ ‫برای ملت را دید‪ .‬مرتب‪ ،‬تصویر زمستانی درخت را نشان‬ ‫دادن بحق نیست‪ .‬این درخت بهار و تابستان هم دارد و بر‬ ‫شاخزار پر میوه ان باید توجه کرد‪ .‬همه باید تابع مجموعه‬ ‫خط امام (ره) نه تنها با زبان که با عمل باشیم‪».‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫دالیل یک تصمیم‬ ‫شان سید حسن خمینی اجل از شرکت در امتحان نبود‬ ‫احسان رستگار‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫‪7‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫برخی از افرادی که در اطراف این روحانی‬ ‫عزیز و باسواد قرار گرفته اند‪ ،‬از انجا که‬ ‫خاصیتی جز ابراز محبت تصنعی و تملق‬ ‫برای خود قائل نیستند‪ ،‬خود را دوست دار‬ ‫ایشــان نشــان می دهند‪ .‬بعضی از اینها‬ ‫دوســتان نادانند و برخی دشمن ایشان‬ ‫و امامند‬ ‫سیاست‬ ‫«قلبا به حاج سیدحسن اقای خمینی ارادت خاص‬ ‫و ایشان را دوست دارم‪ ،‬بارها پای منبر ایشان نشسته ام و‬ ‫ایشان را از روحانیون خوش اتیه‪ ،‬خوشــفکر و مفید برای‬ ‫کشور‪ ،‬جامعه و نظام می دانم و اگر ایشان احراز صالحیت‬ ‫می شــدند یا بشــوند‪ ،‬با اشتیاق اســم ایشــان را در صدر‬ ‫فهرست تعرفه رایم‪ ،‬ثبت خواهم کرد‪».‬‬ ‫و اما بعد‪...‬‬ ‫از انجا که از معضالت این روزگار سیاست کشورمان‪،‬‬ ‫بت سازی از اشــخاص مختلف‪ ،‬در جایگاه های مختلف‬ ‫اســت‪ ،‬نقد دلســوزانه را ولو به شــخصی عزیز مانند حاج‬ ‫سیدحسن اقای خمینی روا می دانم‪.‬‬ ‫طی یک سال اخیر که شایعات در مورد حضور فرزند‬ ‫یادگار امام(ره) در عرصه سیاســی پررنگ شــده اســت‪،‬‬ ‫شــاهد بوده ایم که طیفی بســیار متملقانه‪ ،‬به ایشان ابراز‬ ‫ارادت می کنند‪.‬‬ ‫یکی به ایشان می گوید «عالمه» و برخی که القاب‬ ‫مختلف را متناسب با منافع شان برای همه خرج می کنند‪،‬‬ ‫به حاج سیدحسن اقا لقب «ایت الله العظمی» دادند!‬ ‫در علــم‪ ،‬فرزانگــی‪ ،‬هــوش و خوشــفکری حــاج‬ ‫سیدحسن اقای خمینی شکی نیست‪ ،‬اما سوال اینجاست‬ ‫که مگر در مرام و کالم امیرالمومنین امام علی (ع) نیامده‬ ‫که «به صورت چاپلوسان خاک بپاشید»؟‬ ‫برخی از افــرادی که در اطراف ایــن روحانی عزیز و‬ ‫باسواد قرار گرفته اند‪ ،‬از انجا که خاصیتی جز ابراز محبت‬ ‫تصنعی و تملق برای خود قائل نیستند‪ ،‬خود را دوست دار‬ ‫ایشان نشــان می دهند‪ .‬بعضی از اینها دوستان نادانند و‬ ‫برخی دشمن ایشــان و امامند؛ مثال ان روزنامه ای که روز‬ ‫قبل ازمون اجتهاد خبــرگان اعالم می کند که ایشــان در‬ ‫ازمون شــرکت نخواهند کرد چرا بایــد از تصمیم مخفی و‬ ‫شخصی ایشان باخبر باشــد و این قدر از مقربین بیت امام‬ ‫باشد؟! ایا حاج سیدحسن اقا معتقدند که واقعا این طیف‬ ‫به خط امام عمل می کنند یــا ارادت قلبی و ایدئولوژیک به‬ ‫حجت االسالم سیدحســن خمینی دارند؟! هرگز؛ فقط از‬ ‫ایشان می خواهند در جهت جوســازی های سیاسی خود‬ ‫سوءاستفاده کنند‪.‬‬ ‫صــاح مملکــت خویــش خســروان داننــد‪ ،‬ولی‬ ‫کاش ایشــان به ایــن نحله فکری شــبه روشــنفکر که از‬ ‫زاویه اندیشــه امام‪ ،‬لیبرال محســوب می شوند‪ ،‬فرصت‬ ‫تصمیم ســازی بــرای خــود و تاثیــر در عملکردشــان‬ ‫نمی دادنــد‪ .‬جســارت اســت ولــی حــاج سیدحســن‬ ‫اقــای خمینــی بداننــد کــه بزرگ ترین اشــتباه ایشــان‬ ‫بــه واســطه مشــورت همان هایــی رقــم خــورد کــه از‬ ‫یک ســو ایشــان را به گود انتخابات کشــاندند و از دیگر‬ ‫ســو ایشــان را قانع کردند که حضور در امتحان برای نوه‬ ‫امام راحل‪ ،‬دون شــان و توهین امیز است‪ .‬حضور ایشان‬ ‫در انتخابات مغتنم بود ولی با پذیــرش تمام قواعد رقابت‬ ‫و انتخابات‪ .‬ایشــان نباید تحــت تاثیر اطرافیــان به این‬ ‫نتیجه برســند که مقام گرانقدرشــان‪ ،‬اجل از شــرکت در‬ ‫ازمون است‪.‬‬ ‫شــنیده ام که بنا بوده با حفظ شانیت و احترام ویژه به‬ ‫فرزند یادگار امام‪ ،‬حاج سیدحســن اقا را با حضور محافظ‬ ‫شخصی شــان‪ ،‬در اتاقی جداگانه برده و در انجا از ایشان‬ ‫امتحان بگیرند‪ ،‬امــا برخی اطرافیان‪ ،‬طــوری اطالعات‬ ‫را به ایشــان منتقل کرده بودند که اوال این امتحان برای‬ ‫تحقیر ایشان است و ثانیا اگر هم وی شرکت کند‪ ،‬در مرحله‬ ‫مصاحبه حضوری رد خواهد شد‪.‬‬ ‫اصال اینچنیــن نبود؛ با علم و هوشــی که شــخصا‬ ‫از ایشــان دیده بــودم و مهر تاییــدی که امثــال ایت الله‬ ‫جوادی املی به شایستگی های علمی و شخصیتی ایشان‬ ‫زده اند‪ ،‬شاید با نمره ای باال در ازمون کتبی و شفاهی قبول‬ ‫می شدند‪ .‬اما امان از چاپلوسان و خرس خاله ها که دور را‬ ‫نزدیک و نزدیک را دور می نمایانند‪.‬‬ ‫و مــن به مــرام امــام می اندیشــم که از ایــن حیث‬ ‫حاج سیدحســن اقا هم به ان شــباهت هایی بسیار دارند‪،‬‬ ‫ولی کاش همان طور کــه امام راحل ‪ -‬کــه حقیقتا عالمه‬ ‫زمان و روحانی کم نظیر عالم اســام بودند – چرب زبانی و‬ ‫چرب زبانان را از خود دور می کرد‪ ،‬ایشان نیز چنین کنند‪.‬‬ ‫کسی که در عمل ارادت نمی ورزد و در اندیشه قرابت‬ ‫ندارد‪ ،‬در مقابل انسان تملق می کند و در پشت سر‪ ،‬انچه‬ ‫می گوید و انچه می کند که خالف نظر ان کســی اســت‬ ‫که تظاهر به ارادت خاصه به وی داشــته است‪ .‬تجلیل از‬ ‫جایگاه حاج سیدحسن اقای خمینی پسندیده و احترام به‬ ‫بنیانگذار جمهوری اسالمی ایران اســت اما امروز هم در‬ ‫اخبار شاهد ان بودیم که مجددا بعضی پا را از عرض ادب‬ ‫به جایگاه حاج سیدحسن اقا فراتر گذاشته و سخنانی را در‬ ‫حضور ایشان بیان کردند که بیش از انکه بوی محبت قلبی‬ ‫و ارادت ایدئولوژیک به مکتب امام بدهد‪ ،‬بوی چاپلوسی‬ ‫می داد‪ .‬متاسفانه اکثرا صرفا به واسطه منتفع شدن از ِق َبل‬ ‫نام خمینی به حاج سیدحسن اقا ابراز ارادت می کنند نه به‬ ‫دلیل باور واقعی به افکار اجتماعی و اندیشه فقهی ایشان‪.‬‬ ‫جایگاه حاج سیدحســن اقای خمینی اجل از شرکت‬ ‫در ازمون اجتهاد خبرگان نبود اما اجل از این بود که نیازی‬ ‫به حمایت رئیس جمهور داشــته باشــند‪ .‬کاش ایشان در‬ ‫ازمون شرکت می کردند‪ .‬این گونه به همه ثابت می شد که‬ ‫حجت االسالم حاج سیدحسن اقای خمینی‪ ،‬اگرچه اقا و‬ ‫اقازاده ای عزیز برای جامعه و نظام هســتند اما برای خود‬ ‫جایگاهی فراتر از ان روحانی گمنامی که ممکن است سواد‬ ‫علمی الزم را داشته باشــد اما راهی جز ازمون ندارد قائل‬ ‫نیست‪ .‬شورای نگهبان عنادی با ایشان نداشت ولی برخی‬ ‫اطرافیان‪ ،‬ایشان را مجاب کردند تا در ازمون شرکت نکنند‬ ‫و یک بازی دو سر باخت را برای ایشان رقم زدند‪.‬حلقه ای‬ ‫چاپلوس در اطراف ایشان‪ ،‬خواسته یا ناخواسته دارند دو‬ ‫سرنوشت برای ایشان رقم می زنند؛ اوال ایشان را در افکار‬ ‫عمومی‪ ،‬از یک روحانی خوشفکر‪ ،‬باســواد و باهوش که‬ ‫فارغ از اصل و نسب شان‪ ،‬اینده ای روشن پیش رو دارند‪،‬‬ ‫به یک اقازاده که شــان خــود را از دیگــران اجل می داند‬ ‫معرفی کند‪ .‬و ثانیا ایشــان را در مقابــل بعضی نهادهای‬ ‫حاکمیت که عنادی هم با ایشــان ندارند‪ ،‬قرار دهند مانند‬ ‫شورای نگهبان‪.‬‬ ‫‪39‬‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫پشت پرده یک موضع گیری‬ ‫نظرخواهیتلگرامیمثلثازچهره هایسیاسیورسانه ای‬ ‫‪7‬‬ ‫بعد از انکه حســن روحانی در ســالروز ورود امام (ره)‬ ‫برای دومین بار سخنانی درمورد شورای نگهبان بیان کرد‬ ‫و البته اشاره ای هم به شخصیت سید حسن خمینی داشت‬ ‫واکنش های متعددی در این مورد مطرح شد‪ .‬در این میان‬ ‫کانال تلگرامی مثلث انالین باتوجه به اهمیت این سخنان‬ ‫ان هم در اندک زمان باقیمانده تا انتخابات یک نظر خواهی‬ ‫در فضای مجازی انجــام داد و نظر چهره های سیاســی و‬ ‫رسانه ای را در خصوص چرایی بیان این اظهارت از سوی‬ ‫هاشمی رفسنجانی جویا شد‪.‬‬ ‫این چهره ها نظراتشان را در قابل یک متن کوتاه در‬ ‫اختیار کانال تلگرامی مثلث انالین قرار دادند که البته این‬ ‫نظرات در گروه های تلگرامی دیگر و سایت های اینترنتی‬ ‫بازخوردهای قابل توجهی هم پیدا کرد‪.‬‬ ‫سیاست‬ ‫‪40‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫لیست منهای تندرو ها‬ ‫روح الله فقیهی‪ ،‬سردبیر سایت انتخاب درباره سخنان‬ ‫حسن روحانی برای کانال تلگرامی مثلث انالین یک متن‬ ‫کوتاه نوشــت‪ .‬او بر این باور است که هاشــمی و روحانی‬ ‫تالش می کنند تا تعداد رد صالحیت ها کم شــود و نوشته‬ ‫است‪« :‬به نظر می رسد اقای روحانی بیش از انکه درصدد‬ ‫لفاظی باشد‪ ،‬در پی ان است که در پشت پرده و فعال سازی‬ ‫البی های موثر‪ ،‬بازگشت گروهی از ردصالحیت شده ها را‬ ‫تضمین کند‪.‬‬ ‫در عین حــال‪ ،‬ســخنان او کامال مالیــم و با رعایت‬ ‫تمامی اصول و خطوط قرمز اســت‪ ».‬او از «عدم پشــت‬ ‫کردن به صندوق های رای» سخن می گوید‪ ،‬اظهارنظری‬ ‫جدی و بسیار تعیین کننده‪ ،‬درواقع شاید نظر رئیس جمهور‬ ‫این باشد «ولو انکه روســای ردصالحیت شده ها هیچ گاه‬ ‫بازنگردند‪ ،‬اما هدف ما مجلسی منهای افراطیون است»‬ ‫روحانی و هاشمی‪ ،‬بی شک این روزها جز انکه تالش خود‬ ‫را برای بازگشت ردصالحیت ها می کنند‪ ،‬به یک اتفاق مهم‬ ‫و حیاتی می اندیشند؛ «لیست منهای تندروها»‪.‬‬ ‫حق اعتراض‬ ‫محســن میرشمســی‪ ،‬فعال رســانه ای اصولگرا اما‬ ‫تحلیل متفاوت از روح الله فقیهی دارد‪ .‬او درباره ســخنان‬ ‫ی مثلث انالین نوشــته‬ ‫حســن روحانی برای کانال تلگرام ‬ ‫است‪:‬‬ ‫«اول اینکه مشــارکت مــردم در یــک انتخابات‪ ،‬با‬ ‫بود و نبود یک جریان سیاســی پایین نمی ایــد‪ .‬چه اینکه‬ ‫در انتخابات مجلــس نهــم‪ ،‬اصالح طلبــان انتخابات را‬ ‫تحریم کردند اما مشــارکت مردمی نســبت بــه انتخابات‬ ‫مجلس هشــتم که اصالح طلبان تمام قــد و همه جانبه در‬ ‫ان حضور داشتند‪ ،‬افزایش چشمگیری داشت! دوم اینکه‬ ‫اظهارنظرهای اقای رئیس جمهور درباره شــورای نگهبان‬ ‫و بررســی صالحیت ها‪ ،‬اگر در همین حد اظهار امیدواری‬ ‫و پیشنهاد و امثال این چیزها باشد‪ ،‬اشکالی ندارد اما نباید‬ ‫فراتر از اینهــا برود و به عبارتــی فراتر از اختیــارات قانونی‬ ‫ایشان باشد‪ ،‬چراکه اقای روحانی که حقوقدان هستند‪ ،‬به‬ ‫خوبی می دانند که قانون اساســی که اکثریت قاطع مردم‬ ‫ایران به ان رای مثبت داده اند‪ ،‬نظارت بر انتخابات ها را به‬ ‫شورای نگهبان سپرده اســت و دولت و رئیس جمهور حق‬ ‫دخالت در وظایف شــورای نگهبان را ندارند‪ .‬قانون‪ ،‬نظر‬ ‫شــورای نگهبان را در انتخابات ها و بررســی صالحیت ها‬ ‫فصل الخطاب می دانــد و همه باید پایبند به ان باشــند! و‬ ‫بیشتر از همه اقای رئیس جمهور که مجری قانون اساسی‬ ‫هستند و ســوگند خورده اند! ســوم اینکه اقای سیدحسن‬ ‫خمینی در این مرحلــه از فرایند بررســی صالحیت ها حق‬ ‫اعتراض به شورای نگهبان را دارند اما باید بدانند که پس از‬ ‫اعالم نظر نهایی شورای نگهبان‪ ،‬دیگر حق اعتراضی وجود‬ ‫ندارد و ایشان باید تابع و تسلیم نظر شورای نگهبان باشند‪،‬‬ ‫چراکه ایشــان قاعدتــا و طبیعتا بهتر از دیگــران می دانند‬ ‫که امام بزرگواری که سیدحســن خمینی خود را منتسب به‬ ‫ایشان و یادگار ایشــان می داند‪ ،‬همان طور که رای مردم‬ ‫را میزان می دانند‪ ،‬تشخیص شورای نگهبان را هم میزان‬ ‫می دانند و فرموده اند همه باید تشــخیص شورای نگهبان‬ ‫را بپذیرنــد و هر کس بگوید شــورای نگهبان کذا‪ ،‬مفســد‬ ‫است! پس سیدحســن خمینی باید بیش از ســایرین این‬ ‫فرموده امام را سرلوحه خود قرار دهند! ضمنا اقای روحانی‬ ‫اگر به رد صالحیت ها معترض اســت‪ ،‬باید به این ســوال‬ ‫پاسخ دهد که اگر احیانا اقای احمدی نژاد تصمیم بگیرند‬ ‫در انتخابات ریاست جمهوری اینده با اقای روحانی رقابت‬ ‫کنند‪ ،‬ایشان انتظار دارند شورای نگهبان اقای احمدی نژاد‬ ‫را رد صالحیت کند یا تایید صالحیت؟!‬ ‫فشار به شورای نگهبان‬ ‫سعید اجورلو‪ ،‬سردیبر هفته نامه مثلث اما از زاویه ای‬ ‫دیگر به این ماجرا نگاه کرده است‪ .‬او در یادداشتی کوتاه‬ ‫برای کانال مثلث نوشــت‪« :‬صحبت های حسن روحانی‬ ‫درباره سید حسن خمینی‪ ،‬فشار بر شورای نگهبان برای تایید‬ ‫صالحیت او را افزایش می دهد‪ ».‬از نظر سردبیر مثلث این‬ ‫صحبت ها موجب به جریان افتــادن موج جدید حمایت از‬ ‫سید حسن برای ورود به خبرگان می شود‪.‬‬ ‫اما ســید محمد صفی زاده نظر خاص خــود را در این‬ ‫رابطه داشت‪ .‬او بر این باور اســت که نباید مرز شکنی کرد‬ ‫و نوشته است‪« :‬کسانی که در دایره گسترده نظام مقدس‬ ‫جمهوری اسالمی حریم حرم را حفظ و مالحظه کرده اند‪،‬‬ ‫تمامی اصول و ضوابط نظام الزم االتباع اســت‪ .‬بنابراین‬ ‫اجتهاد در مقابل نص مردود اســت چرا در جایی که منافع‬ ‫ما حفظ می شــود با قطار نظام حرکت می کنیم و در صورت‬ ‫تالقی با منافع مان که ضوابط اعمال می شــود مرزشکنی‬ ‫کرده و پا را از خطوط قرمز فراتر می نهیم‪».‬‬ ‫تالش برای بازگشت‬ ‫میان ایــن چهره هــای رســانه ای‪ ،‬محمــد مبین‪،‬‬ ‫مدیرعامل خبرگزاری برنا و از افراد نزدیک به حامیان دولت‬ ‫احزابوشخصیت ها‬ ‫اســت‪ .‬او به حمایت از حســن روحانی پرداخته و نوشــته‬ ‫ن سیاسی حیات خود را در کاهش میزان‬ ‫است‪« :‬یک جریا ‬ ‫مشارکت مردم می بیند‪ ،‬این جریان تنها زمانی قادر به بسط‬ ‫قدرت خود است که مشارکت مردمی پای صندوق های رای‬ ‫کاهش یابد و در نتیجه با یک رای ســنتی‪ 10-15‬درصدی‬ ‫قدرت سیاســی را در اختیار گیــرد‪ .‬نماینــدگان فعلی این‬ ‫جریان در مجلس‪ ،‬مثال در شهر تهرانی که چهار سال پیش‬ ‫نزدیک به شــش میلیون واجد شــرایط رای دادن داشت‪،‬‬ ‫تنها با ‪ 250‬هزار تا ‪ 500‬هزار رای به مجلس راه پیدا کردند‪،‬‬ ‫در واقع هرچه مشــارکت مردم در انتخابات افزایش یابد به‬ ‫همان اندازه امکان حضور این جریان در مراکز تصمیم گیر‬ ‫و تصمیم ســاز کاهش می یابــد‪ .‬پس از اعــام وضعیت‬ ‫صالحیت ها همین جریان کوشــید با ایجــاد فضای یاس‬ ‫در جامعه مانع از افزایش مشــارکت مردمی شود‪ .‬سخنان‬ ‫اقای روحانی ناظــر به این تالش هاســت‪ ،‬در واقع وی در‬ ‫کنار تالش های قانونــی که برای بازگردانــدن نامزدهای‬ ‫یک جریان وســیع سیاســی به عرصه انتخابات‪ ،‬به مردم‬ ‫این امید را می دهد که با حضور انها تغییرات عمده در قوه‬ ‫قانونگذاری اتفاق خواهد افتاد و این بار نه نمایندگان تنها‬ ‫‪ 10-15‬درصد که نمایندگان درصد بیشــتری از ملت برای‬ ‫سرنوشت انها تصمیم گیری خواهند کرد‪».‬‬ ‫اصل تفکیک قوا‬ ‫محمد کریمی‪ ،‬فعال سیاسی و از چهره های رسانه ای‬ ‫اصولگرا درباره صحبت های روحانی نظری متفاوت با محمد‬ ‫مبین دارد‪ .‬او نوشته اســت‪« :‬یکی از بزرگترین افتخارات‬ ‫نظام جمهوری اسالمی ایران برگزاری انتخابات و مراجعه‬ ‫به ارای عمومی در انتخــاب نماینده مــردم در انجام امور‬ ‫اجرایی کشور ‪ ،‬قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قانون‬ ‫و همچنین اداره امور شهر و روستا بوده است‪».‬‬ ‫اگر از این منظر به انتخابات نگریسته شود می توان‬ ‫این گونه نوشت‪« :‬اوال برگزاری بیش از ‪ 30‬دوره انتخابات‬ ‫در کشورمان از یک سو بلوغ فکری و بصیرت و اگاهی احاد‬ ‫جامعه را افزایش داده و از دیگر ســو تجربه حفظ و صیانت‬ ‫ی را گسترش داده است‪.‬‬ ‫از ارای عمومی و انتخاب مردم ‬ ‫به باور من‪ ،‬سخنان دولتمردان ‪ -‬اعم از حال و گذشته‪-‬‬ ‫را باید این گونه به بوته نقد کشید که رئیس دولت کنونی و‬ ‫دولت های گذشته مجری انتخابات بوده و هستند و اینکه‬ ‫وظیفه ذاتی خود را در وظایف دیگر نهادها جست وجو کنند‬ ‫یا به عبارت ســاده تر نگاه عمومی را از وظیفه ذاتی خود به‬ ‫وظایف دیگر نهادها سوق دهند ‪ ،‬چندان کار مناسبی نیست‪.‬‬ ‫افتخار داریم که اصل تفکیک قوا و همچنین نقش محوری‬ ‫نهادها را قانون اساســی نظام جمهوری اسالمی ایران به‬ ‫روشنی و شفافیت و جامعیت تعریف و تبیین کرده است‪.‬‬ ‫کریمی معتقد است ‪« :‬اینکه در‬ ‫یک نگاه سیاسی نگا ه عمومی را‬ ‫به سمت و سوی این نهاد سوق‬ ‫داد و خود به انحای مختلف در‬ ‫تهییج افکار عمومی و مقبولیت‬ ‫خود از نگاه انان کوشید‪ ،‬به نظرم‬ ‫در سیاست امر مذمومی است‪».‬‬ ‫بنابرایــن اینکه جنــاب اقای روحانــی‪ ،‬رئیس دولت‬ ‫یازدهم انتظاراتی از شــورای نگهبــان مطرح می کند خود‬ ‫نخست باید پاسخ دهد که چه ســازوکاری را برای حمایت‬ ‫اصولی و خردمندانــه از نهاد شــورای نگهبــان به عنوان‬ ‫مهمترین نهاد حفظ و صیانت از ارای عمومی و پاسداری‬ ‫از کیان نظام جمهوری اسالمی ایران فراهم کرده است‪.‬‬ ‫اینکه در یک نگاه سیاسی نگاه عمومی را به سمت و‬ ‫سوی این نهاد سوق داد و خود به انحای مختلف در تهییج‬ ‫افکار عمومی و مقبولیت خود از نگاه انان کوشید‪ ،‬به نظرم‬ ‫در سیاســت امر مذمومی اســت و باید در این باره سیاست‬ ‫کنونی دولت را به نقد کشــید‪ .‬شــورای نگهبان براســاس‬ ‫وظایف قانونی خود نــه در این دوره بلکه به گواه اســناد و‬ ‫مدارک موجود ‪ -‬و مشخصا میزان هجمه هایی که در دوران‬ ‫گذشته نیز تحمل کرده است‪ -‬عمل می کند‪ .‬همسو با تفکر‬ ‫ی جریان های فعال و‬ ‫یک جریان نیست‪ ،‬بلکه تفکرات تمام ‬ ‫مقبول کشور را رصد می کند و به گونه ای ارای عمومی را در‬ ‫قبال تحرکات جریان های سیاسی پاسداری می کند‪ .‬حال‬ ‫به رغم اینکه رئیس دولت و دولتمردان کنونی و گذشته بر‬ ‫این نقش واقفند اما به بــاور من ناجوانمردانه این وظیفه را‬ ‫به نقد می کشند‪.‬‬ ‫سخن اخر اینکه مردم ایران ‪ -‬ان گونه که بارها نیز به‬ ‫تصویر کشــیده اند و بیگانگان را به حیرت واداشته اند ‪ -‬در‬ ‫بســیاری از صحنه ها جلوتر از مسئوالن به تصمیم سازی و‬ ‫تصمیم گیری پرداخته و می پردازند‪ .‬با مردم بصیر و فهیم‬ ‫ایران اسالمی باید در چارچوب منطق و نه بر وادی هیجان و‬ ‫احساسات سخن گفت چرا که مروری بر اوراق تاریخ خون بار‬ ‫انقالب اســامی گواه این واقعیت اســت که مردم با هیچ‬ ‫جریان و گروهی عقد اخوت نبسته اند و در حفظ و پاسداری‬ ‫پروژه عبور‬ ‫امیر ابراهیم رســولی‪ ،‬کارشناس مسائل سیاسی هم‬ ‫البته منتقد اظهارات حســن روحانی است‪ .‬او معتقد است‬ ‫که روحانی اگر واقعا به دنبال حل مشکالت ردصالحیت ها‬ ‫بود مانند برخی پشت پرده رایزنی می کرد نه دررسانه ها و بر‬ ‫همین اساس نوشته اســت‪« :‬به نظرم صحبت های اقای‬ ‫روحانی درباره شورای نگهبان به دلیل فشار اصالح طلبان‬ ‫بر ایشان بود نه اقدامی برای تاییدصالحیت انها‪ ...‬اقای‬ ‫روحانی اگر واقعا به دنبال حل مشکالت ردصالحیت ها بود‬ ‫مانند برخی پشت پرده رایزنی می کرد نه در رسانه ها‪ ...‬اقای‬ ‫روحانی خوب می داند تایید صالحیت برخی افراد تندرو که‬ ‫ردصالحیت شده اند پروژه عبور از خود ایشان را کلید می زند‪.‬‬ ‫و اما درباره اقای سیدحســن خمینی به نظر می رسد‬ ‫بعضی ســفره ای را پهن کردند‪ ،‬کنار رفتنــد و بعضی از ان‬ ‫استفاده می کنند‪ ...‬اساسا حمایت های این روزها نمی تواند‬ ‫صرفا منشا دلسوزی داشته باشد و می توان ان اظهارات را‬ ‫سیاسی و سوار بر موج رسانه ای دانست‪».‬‬ ‫تجربه تلخ‬ ‫محمد مهدی اسالمی‪ ،‬عضو شــورای مرکزی حزب‬ ‫موتلفه اسالمی و مدیر موسسه مطبوعاتی هم مانند سایر‬ ‫چهره های رسانه ای اصولگرا منتقد سخنان روحانی است‬ ‫و نوشــته‪« :‬مطابق انچه بر اساس مصرح اصل ‪ 57‬قانون‬ ‫اساسی تفکیک قوا خوانده می شود‪ ،‬همچنین اصل ‪122‬‬ ‫ی‬ ‫ت و وظایف ‏‬ ‫که مسئولیت رئیس جمهور را در حدود اختیارا ‏‬ ‫که‏ به‏ موجب‏ قانون‏ اساســی‏ یا قوانین‏ عادی‏ به‏ عهده وی‬ ‫گذاشته شــده می شناســد؛ رئیس جمهور حق مداخله در‬ ‫وظایف شورای نگهبان ‪ -‬که ذیل فصل ششم قانون اساسی‬ ‫و قوه مقننه تعریف گردیده ‪ -‬را ندارد‪ .‬تشــخیص صالحیت‬ ‫نامزدها با شورای نگهبان اســت و مطالبه احراز صالحیت‬ ‫برای کســانی که از منظر این نهاد فاقد صالحیت هستند‬ ‫دخالت در حدود وظایف انهاست‪.‬‬ ‫یک بار چنین دخالتی منجر به تجربه تلخ شکل گیری‬ ‫مجلس ششم شد که حتی رئیس انکه از شیوخ اصالحات‬ ‫بود‪ ،‬مواضع برخــی نمایندگان را بدتر از صدای اســرائیل‬ ‫دانست و رخدادهای تلخی علیه منافع ملی در ان رقم خورد‬ ‫که کتاب ها درباره ان نوشته شده است‪.‬‬ ‫باید از تجربه عبرت گرفت‪ُ .‬م ّر قانون‪ ،‬قانون اساسی‬ ‫تفکیک قوا و عــدم دخالت رئیــس قوه مجریــه در ارکان‬ ‫قوه مقننه است‪ .‬نباید سالیق سیاسی منجر به عبور از این‬ ‫میثاق ملی گردد‪».‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫صفی زاده می گوید‪« :‬اجتهاد در مقابل‬ ‫نص مردود است چرا در جایی که‬ ‫منافع ما حفظ می شود با قطار نظام‬ ‫حرکت می کنیم و در صورت تالقی با‬ ‫منافع مان که ضوابط اعمال می شود‬ ‫مرزشکنی کرده و پا را از خطوط قرمز‬ ‫فراتر می نهیم‪».‬‬ ‫از ارمان های امام روح الله و امام خامنــه ای با هیچ فردی‬ ‫تعارف و رودربایستی های متداول سیاسی را ندارند‪».‬‬ ‫سیاست‬ ‫اسالمی می گوید‪:‬‬ ‫«رئیس جمهور حق مداخله‬ ‫در وظایف شورای نگهبان‬ ‫ که ذیل فصل ششم قانون‬‫اساسی و قوه مقننه تعریف‬ ‫گردیده ‪ -‬را ندارد‪».‬‬ ‫رسولی معتقد است ‪:‬‬ ‫«روحانی اگر واقعا به دنبال‬ ‫حل مشکالت ردصالحیت ها‬ ‫بود مانند برخی پشت‬ ‫پرده رایزنی می کرد نه در‬ ‫رسانه ها‪».‬‬ ‫‪41‬‬ ‫یک سفر و این همه حاشیه‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫پسابرجام با سفر رئیس جمهور به فرانسه و ایتالیا اغاز شد؛ ســفری که اقتصاد در صدر ان قرار‬ ‫گرفتوسیاستوامنیتدرذیلشتعریفشد‪.‬دولتتاکیدمی کندکهبرایجبرانکاستی هاوزیان‬ ‫وضررهایناشیازتحریمبایدواردمناسباتاقتصادیباکشورهایاروپاییوجهانشد‪.‬درحالیکه‬ ‫مخالفاناینروندرابرخالفاقتصادمقاومتیورهیافت هایمبتنیبربومی سازیاقتصادمی دانند‪.‬‬ ‫با این حال به نظر می رسد حال اقتصاد ایران بدون همگرایی با جهان بیرون بهبود نمی یابد اگرچه‬ ‫محورهایاقتصادمقاومتینیز بایددراینفرایندموردتوجهویژهقرارگیرند‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫منتقدانسفرروحانیبهغربچه گفتند؟‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪42‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫دردسرهای سوغات پاریس‬ ‫‪1‬‬ ‫شاید حســن روحانی وقتی خرســند از به ســرانجام‬ ‫رسیدن توافق هسته ای راهی ایتالیا و فرانسه شد تا اولین‬ ‫سفر اروپایی اش را در مقام رئیس جمهور ایران داشته باشد‬ ‫هرگز فکر نمی کرد که بعد از ورودش به تهران با این موج از‬ ‫انتقادها مواجه شود‪ .‬منتقدان حسن روحانی اکنون در دو‬ ‫سطح با او مواجه شده اند ؛ در سطح اول یک طیف با کلیات‬ ‫قراردادهای او مخالفند‪ .‬انها می گوینــد نباید بعد از دوران‬ ‫تحریم به سمت اروپا می رفتیم و موجب رونق بازارهای انها‬ ‫و کسادی صنعت خودمان می شدیم‪ .‬طیف دیگر اما در مورد‬ ‫جز ئیات نقد دارند‪ .‬انها با اشاره به بخش هایی از قراردادها‬ ‫معتقدند که دولت در این مورد اشتباه کرده است‪.‬‬ ‫چرا غرب؟‬ ‫حسن روحانی اکنون مواجه است با برخی افراد که به‬ ‫باورشاندولتیازدهمبعدازبرجامدرجهتاقتصادمقاومتی‬ ‫حرکــت نمی کند و مصــداق ان را هم همیــن قراردادهای‬ ‫اخیر می دانند‪ .‬بدون شــک تندترین انتقــاد را در این مورد‬ ‫سردار نقدی داشته است‪ .‬او گفته‪« :‬سفر رئیس جمهور به‬ ‫رم و فرانســه خنجری به پیکر اقتصاد مقاومتی بود و ضربه‬ ‫سنگینی به این اقتصاد وارد ساخت که اگر بر این اساس جلو‬ ‫برویمبایددانشگاه هایفنیدرکشورتعطیلوبهجایایجاد‬ ‫مراکز علمی و پژوهشی در کشور کارگرانی را تربیت کرده و‬ ‫برای کار به خارج از ایران بفرستیم‪».‬‬ ‫وی گفته اســت ‪ « :‬از اول انقالب با ما دشمنی کرده‪،‬‬ ‫هرچند در این میان حسن روحانی باید‬ ‫مراقب باشــد تا توازن میان غرب و شــرق‬ ‫برهم نخورد و همان طور که به دنبال توسعه‬ ‫روابط با غرب اســت‪ ،‬محور شرق را هم مد‬ ‫نظــر داشته باشــد‪ .‬قابل فرامــوش کردن‬ ‫نیست بدعهدی های غرب به ما‪ .‬پس باید‬ ‫از تاریخ درس بگیریم‬ ‫رونق اقتصادی ایران یا فرانسه؟!‬ ‫اما روزنامــه کیهان هم از جمله رســانه هایی بوده که‬ ‫انتقادهایی به ماجرای این قراردادها داشته است‪ .‬کیهان‬ ‫نوشته‪« :‬بازگشت شرکت هایی چون پژو به عنوان دستاورد‬ ‫سفر رئیس جمهور از فرانسه که در زمان تحریم ها فعالیت ‬ ‫خود را نیمه کار ه رها کردند نشــان می دهد فرانسه توانسته‬ ‫ی در راه خروج از بحران‬ ‫با در اختیار گرفتن بازار ایران گامــ ‬ ‫اقتصادی خود بردارد!» کیهان ادامه داده است‪« :‬به نظر‬ ‫می رســد رئیس جمهور و هیات یکصد نفره همراه ایشان‪،‬‬ ‫بیش از انکه موفق به جذب ســرمایه خارجی شده باشند‪ ،‬با‬ ‫دست و دلبازی و سخاوت سرمایه ایرانی را صرف خریدهای‬ ‫لوکس از فرانسه و ایتالیا کرده اند! خرید هواپیمای دورپرواز‬ ‫و خودر و شاســی بلند‪ ،‬نه تاثیری در ایجاد اشتغال در ایران‬ ‫دارد و نه کمکی به توســعه صنایع کشور می کند‪ .‬برخالف‬ ‫هیاهوهای رایج رسانه ای زنجیره ای اروپا ییان برنده اصلی‬ ‫این سفر هستند و عمال سهم ایران چند عکس یادگاری از‬ ‫سفر به ایتالیای بحران زده و فرانسه بدعهد است‪».‬‬ ‫در همیــن رابطه روزنامه رســالت در ســرمقاله خود با‬ ‫عنوان « ارزیابی ســفر به اروپا» به قلم سید مســعود علوی‬ ‫نوشته است‪« :‬اولین سواالتی که هر شهروند ایرانی از خود‬ ‫می پرسد این است که سوغات این دو ســفر برای اقتصاد‬ ‫پاسخ ظریف به منتقدان‬ ‫اما محم د جواد ظریف هم ترجیح داده مقابل منتقدان‬ ‫موضع گیری کنــد‪ .‬وزیر امور خارجه در حاشــیه نشســت‬ ‫پسا برجام در وزارت کشور‪ ،‬در پاسخ به سوالی در مورد برخی‬ ‫انتقادها در خصوص سفر رئیس جمهور به ایتالیا و فرانسه‬ ‫و قراردادهای اقتصادی منعقد شده در این سفرها‪ ،‬با بیان‬ ‫اینکه «ما کسانی را که در دوران تحریم همراه ایران بودند‪،‬‬ ‫فراموش نمی کنیم و ارتباطات گســترده با روسیه و چین را‬ ‫حفظ و تقویت کرده ایم»‪ ،‬گفته اســت‪« :‬ما معتقدیم برای‬ ‫روابط پایدار‪ ،‬باید روابط همه جانبه و چند وجهی باشد‪ .‬ما به‬ ‫همه کشورهای غربی اعالم کرده ایم که قرار نیست ایران به‬ ‫بازار جدید صادرات شما و صرفا مصرف کننده تبدیل شود ‪،‬‬ ‫بلکه ما یک شریک اقتصادی و شــریک در چرخه تولید و‬ ‫توزیع شــما خواهیم بود و با همین هدف و دیدگاه‪ ،‬تمامی‬ ‫ قراردادها و یادداشت های تفاهم سفر اخیر رئیس جمهور به‬ ‫دو کشور ایتالیا و فرانسه منعقد شد‪».‬‬ ‫اما در این میان روزنامه دولتی ایران هم وارد ماجرای‬ ‫این مجادالت شده است‪ .‬ایران نوشته است‪« :‬هجمه ها به‬ ‫سفرسیاسی‪-‬اقتصادیروحانیبهاروپاهمچنانتداومدارد‪.‬‬ ‫البته پیش از این هم به اثبات رســیده بود که هر اقدام این‬ ‫دولت با مخالفت تندروها و دلواپسان مواجه می شود ‪ .‬مانند‬ ‫تماشاگرنماهای اســتادیوم های ورزشی که پول گرفته اند‬ ‫صرفا به تیم مقابل درشتی نمایند؛ برای شان هم مهم نیست‬ ‫تیم خودشان کجای کار است و وسط میدان چه نتیجه ای‬ ‫گرفته است‪».‬‬ ‫صف ارایی منتقدان و موافقان خرید ایرباس ‬ ‫اما همان طور که در ابتدای مطلب گفته شد سطح دوم‬ ‫انتقاد ها به افرادی مربوط می شود که به جز ئیات قراردادها‬ ‫انتقــاد دارنــد‪ .‬در این میان بیشــترین اعتراض هــا هم به‬ ‫قراردادهای ایرباس و پژو مطرح شده است‪.‬‬ ‫در همین رابطه می توان گفت که انعقاد پیش قرارداد‬ ‫خرید ‪ ۱۱۸‬فروند هواپیمای ایرباس فرانسوی به ارزش ‪۲۵‬‬ ‫میلیار د دالر برای نوسازی ناوگان هوایی کشور و تامین نیاز‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫پناهگاه اصلی منافقین بوده اســت‪ ،‬در جریان فتنه حامی‬ ‫ اصلی فتنه گــران و در تحریم ها نیز بی تقصیــر نبوده و در‬ ‫مذاکرات ‪ ۵+۱‬گاهی تندتر از امریکایی ها برخورد می کرده؛‬ ‫چرا باید پول نفــت را در اختیارشــان بگذاریــم و چرا برای‬ ‫فرانسه ای که در حال ورشکستگی قرار دارد ایران را بازاری‬ ‫برای ان کنیم‪ .‬این کشورها خدمت های ما را این گونه جواب‬ ‫می دهند که در همان هفته ای که رئیس جمهور کشورمان‬ ‫در فرانسه است به ضد انقالب ایرانی جایزه شوالیه می دهند‬ ‫و در استقبال رئیس جمهور کشــورمان وزیر خارجه شان را‬ ‫می فرســتند‪ ،‬با رئیس جمهور در ایتالیا زیر چکمه مجسمه‬ ‫فردی که متجاوز به ایران بود مصاحبه می کنند؛ اینها ثمره‬ ‫کار همین نفوذی ها ســت‪ .‬ایا این اقتصاد مقاومتی است‬ ‫که ‪ ۱۲۸‬میلیارد دالر پول برای خرید ایرباس بدهیم ؟ خرید‬ ‫ایرباس چه تحولی در اقتصاد داشــته که تیتر این روزهای‬ ‫اخبار ما می شود؟ مگر نباید دانشگاه ها و مراکز پژوهشی ما‬ ‫راه بیفتند ؟» نقدی با بیان اینکه دشمن با این القاهای خود‪،‬‬ ‫ما را چپاول می کند و باید جلوی ان گرفته شــود‪ ،‬ابراز کرد‪:‬‬ ‫«تمام شاخص های ما افت داشت ه که این دستاورد تعامل با‬ ‫غرب است‪ ».‬وی با بیان اینکه کشور ما دارای سرمایه های‬ ‫بی نظیری است که باید مورد توجه قرار بگیرد‪ ،‬اظهار داشت‪:‬‬ ‫«ایران از استثنایی ترین کشورها در جهان است که از شش‬ ‫عنصر برای اقتصادی شکوفا و پیشــرفته برخوردار است و‬ ‫ل در فرهنگ کار‬ ‫هیچ بهانه ای برای کمبود ندارد اما مشــک ‬ ‫و تالش‪ ،‬خودباوری‪ ،‬همت و مدیریت و برنامه ریزی است‪.‬‬ ‫«رئیس ســازمان بسیج مســتضعفین تصریح کرده است‪:‬‬ ‫«نه فقط منطق اقتصاد مقاومتی بلکه هر عاقلی که اقتصاد‬ ‫بداند می فهمد سرمایه به دنبال ســود می گردد نه به دنبال‬ ‫سیاســت‪ ».‬این انتقاد البته با واکنش دولت مواجه شــده‬ ‫است‪ .‬اسحاق جهانگیری‪ ،‬معاون اول روحانی در این مورد‬ ‫گفته است‪« :‬اینکه بگویند سفر به فرانسه و ایتالیا خنجر از‬ ‫پشــت به اقتصاد مقاومتی بود ‪ ،‬ظلم به اقتصاد مقاومتی و‬ ‫رهبری است‪ ».‬معاون اول رئیس جمهور همچنین با بیان‬ ‫اینکه عده ای در کشور مشــغول چوب الی چرخ گذاشتن‬ ‫هستند‪ ،‬اظهار کرد‪« :‬در کشور دو دسته از مسئوالن حضور‬ ‫لو فصل امور مردم است‬ ‫دارند‪ .‬عده ای مسئولیت شــان ح ‬ ‫و عده ای دیگر مسئولیت شــان نق زدن و چوب الی چرخ‬ ‫گذاشتن امور است‪ .‬دسته دوم همواره از خوشحالی مردم‬ ‫ناراحت می شوند‪ ».‬وی ادامه داده است‪« :‬این افراد زمان‬ ‫مذاکرات می گفتند مگر می شــود که مذاکرات را به نتیجه‬ ‫رساند و امریکا تحریم ها را بردارد؟ پس از به نتیجه رسیدن‬ ‫ی که تحریم هــا در روز اجرای برجام لغو‬ ‫مذاکرات و هنگام ‬ ‫شد این افراد بار دیگر مدعی شدند که طرف مقابل هیچ گاه‬ ‫حاضر نمی شود امتیازاتی به ایران بدهد‪».‬‬ ‫جهانگیری با اشــاره به انعقاد قــرارداد خرید هواپیما‬ ‫با فرانســه‪ ،‬خاطرنشــان کرد‪« :‬طی ‪ 37‬ســال اخیر زمانی‬ ‫که ما هواپیماهای دســت دوم را از یک کشور دست چندم‬ ‫می گرفتیم و از ان در ناوگان هوایی کشور استفاده می کردیم‬ ‫بسیاری خوشحال می شدند که باالخره کشور مالک تعدادی‬ ‫هواپیمای دســت دو است اما در ســفر اخیر رئیس جمهور‬ ‫دیدیم که مهمترین شرکت خارجی که حتی پیش از اعمال‬ ‫تحریم های هســته ای نیز فروش هواپیما به کشورمان را‬ ‫تحریم کرده بود ‪ 118‬هواپیما ان هم با تسهیالتی ویژه به ما‬ ‫داده‪ ».‬معاون اول رئیس جمهور اظهار کرد‪« :‬حاال که این‬ ‫توافقات انجام شده در این شرایط ان برخی می گویند که ایا‬ ‫اولویت اول کشور هواپیما بوده است؟»‬ ‫ایران چیســت؟ ایا ما از رکود خارج می شــویم؟ ایا هشــت‬ ‫میلیون بیکار در ایران می توانند خوشبین باشند که حد اقل‬ ‫بخشی از انها فردا ســر کار خواهند رفت؟ سوال دیگر این‬ ‫است که نسبت این قراردادها با اقتصاد مقاومتی چیست؟‬ ‫مثال توافق با توتال برای چیســت؟ توتال‪ ،‬شــرکتی است‬ ‫که در ایــام تحریم ها‪ ،‬بدترین بی مهری هــا را در حق ملت‬ ‫ما روا داشت! اساسا ملت ایران با ســابقه صد سال صنعت‬ ‫نفت چه نیازی به توتال دارد؟ امروز شــرکت های ایرانی در‬ ‫بسیاری از کشــورهای دنیا در اکتشــاف و تولید نفت و نیز‬ ‫احداث پاالیشــگاه حضور دارند و سرمایه گذاری کرده اند‪.‬‬ ‫چرا اینها اجازه ندارنــد در ایران‪ ،‬ایــن کار را بکنند؟ یا مثال‬ ‫خرید‪ 118‬فروند هواپیمای مسافربری به ارزش ‪10/5‬میلیارد‬ ‫دالر از فرانســه‪ ،‬کجا کارشناســی شــده اســت؟ چرا مثال‬ ‫این تعداد‪ 50 ،‬یا ‪ 80‬فروند نیســت؟ چــرا منابع عظیمی از‬ ‫دارایی های بلوکه شده که امروز باید صرف رونق اقتصادی‬ ‫درکشوروایجاداشتغالشود‪،‬اختصاصبهخریدهواپیمای‬ ‫مســافربری‪ ،‬ان هم با این تعداد اعالم شــده باشــد ؟ این‬ ‫دالرهای بی زبان را که به حلقوم ناپاک انها می ریزیم‪ ،‬بهتر‬ ‫نیست خودمان با اعتماد به دانشمندان‪ ،‬در داخل خرج کنیم‬ ‫و شاهد رونق شکوفایی و خروج از رکود باشیم؟»‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫روحانی چه قراردادهایی‬ ‫با غربی ها امضا کرد؟‬ ‫فرانسه و ایتالیا‬ ‫اولین شرکای اروپایی پسابرجام‬ ‫مالحظات ارتباط با غرب‬ ‫غربی ها را باید وارد صنعت‬ ‫و کشاورزی کنیم نه فقط نفت‬ ‫فروپاشی پروژه ایران هراسی‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی بیگدلی‬ ‫استاد دانشگاه‬ ‫‪43‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫ایرالین ها‪ ،‬موجب صف ارایی موافقان و منتقدان ان شده‬ ‫است‪ .‬منتقدان قرارداد خرید‪118‬فروند هواپیمای ایرباس‪،‬‬ ‫صرف میلیاردها دالر برای خرید هواپیماهای نو به خصوص‬ ‫‪12‬فروند هواپیمای غول پیکر «‪ »A 380‬را مغایر اشتغالزایی‬ ‫و فاقد توجیه اقتصــادی و فنی قلمداد کــرده و معتقدن د در‬ ‫خرید این هواپیماها به تقاضای واقعی ســفرهای هوایی‪،‬‬ ‫نیاز ایرالین ها و چگونگی تامین هزینه خرید این هواپیماها‬ ‫در شرایط ازادسازی نرخ بلیت و رقابتی شدن توجهی نشده‬ ‫اســت‪ .‬این درحالی اســت که ‪ A 380‬تنها قابلیت فرود در‬ ‫فرودگاه امام خمینــی را دارد و در هیچ کدام از فرودگاه های‬ ‫دیگر کشور توانایی فرود این هواپیما وجود ندارد‪ .‬در جهان‬ ‫نیز چیزی حدود ‪50‬فرودگاه می تواند پذیرای ‪ A 380‬باشد‪.‬‬ ‫اما وزیر راه و شهرسازی انعقاد قرارداد ‪ 10.5‬میلیارددالری‬ ‫خرید ‪118‬فروند هواپیمای ایرباس را برای نوسازی ناوگان‬ ‫فرسوده هوایی کشــور و جبران عقب افتادگی ایرالین های‬ ‫ایرانی از رقبای منطقه ای خود تلقی می کند‪ .‬به اعتقاد برخی‬ ‫منتقدان‪ ،‬در شــرایطی که رکود و بیکاری منشــا مشکالت‬ ‫اقتصادکشوراست‪،‬صرفبودجهچنددهمیلیارددالریبرای‬ ‫خرید هواپیماهای فرانسوی باید موجب انتقال فناوری های‬ ‫مدرن صنعت هواپیمایی و اشتغالزایی بیشتر در ایران شود‪.‬‬ ‫این منتقدان با تکیه بر تجربه چینی ها در خرید هواپیماهای‬ ‫غربی تاکید می کنند‪20 ،‬ســال پیش که چینی ها خواستار‬ ‫خریــد هواپیمــای ‪ MD 83‬از امریکا بودنــد‪ ،‬قراردادهای‬ ‫خرید این هواپیمای ‪25‬میلیون دالری را به صورت قطعات‬ ‫منفصله به قیمت ‪20‬میلیون دالرمنعقد و پس از صدهزار نفر‬ ‫ساعت کار‪ ،‬مونتاژ نهایی این هواپیما را توسط کارشناسان‬ ‫چینی انجــام و ‪5‬میلیــون دالر صرفه جویی کردنــد‪ .‬با رقم‬ ‫قابل توجهی که برای خرید ‪118‬فروند هواپیما تامین شده‬ ‫نیز می توان قراردادهای خرید هواپیما با ایرباس‪ ،‬بوئینگ‬ ‫یا ســوخو و چینی های تولید کننده هواپیمــای مدرن ‪119‬‬ ‫‪ C‬را با الزام ورود فناوری روز دنیا به کشــورمان منعقد کرد تا‬ ‫منجر به استفاده از توانمندی باالی صنعت هوایی و ایجاد‬ ‫اشتغال شود‪.‬‬ ‫دفاع از خرید ایرباس ها‬ ‫‪44‬‬ ‫برخی منتقدان‬ ‫روحانی معتقدند‬ ‫که اوالند استقبال‬ ‫مناسبی از‬ ‫رئیس جمهور ایران‬ ‫انجام نداد و در واقع‬ ‫این فابیوس بود که‬ ‫با روحانی سان دید‪.‬‬ ‫ظریف اما مخالف‬ ‫این نگرش بود‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫به رغم این انتقادات وزیر راه و شهرسازی اعالم کرد‪،‬‬ ‫پیش قرارداد خرید‪118‬فروند هواپیمای ایرباس امضا شده و‬ ‫در نظر است تا طی‪20‬روز اینده این قرارداد به امضای نهایی‬ ‫طرف های ایرانی و فرانسوی برسد‪ .‬عباس اخوندی یکشنبه‬ ‫ت‪« :‬به دلیل ضعف ناوگان‬ ‫شب در یک برنامه تلویزیونی گف ‬ ‫هوایی کشور‪ ،‬ساالنه‪ ۵‬میلیارد دالر توسط مسافرهای ایرانی‬ ‫به جیب شرکت های هواپیمایی خارجی ریخته می شود‪».‬‬ ‫وی با بیان اینکه اکنون فقط‪150‬هواپیما از‪250‬فروند‬ ‫هواپیمای کشور در حال استفاده است که عمر انها نیز کمتر‬ ‫از ‪22‬سال نیست‪ ،‬افزود‪« :‬صنعت هوایی کشور در وضعیت‬ ‫ف یا به اصطالح در کف قرار گرفته که امید است‬ ‫بسیار ضعی ‬ ‫با ورود غول های ایرباس به کشور شاهد نوسازی و جهشی‬ ‫رو به جلو در این صنعت باشــیم‪ ».‬اخوندی با اشاره به طرح‬ ‫تاسیس شرکت ملی تامین و اجاره هواپیما در ایران‪ ،‬از نیاز‬ ‫ناوگان هوایی کشور به ‪500‬فروند هواپیما خبر داد و اعالم‬ ‫کرد‪«:‬برایتامیناینتعدادهواپیمانیازمندحدود‪50‬میلیارد‬ ‫دالر نقدینگی و اعتبار هستیم اما به دلیل نبود بودجه کافی‬ ‫برای تامین این میزان هواپیما‪ ،‬بهترین راه خرید مالی اجاره‬ ‫به شــرط تملیک اســت‪ .‬همچنین قیمت کاتالوگ فروش‬ ‫ایرباس با مبلــغ قراردادهای ما به دلیل نــوع و کالس این‬ ‫هواپیماها و تاخیر احتمالی در تحویل ان متفاوت است‪».‬‬ ‫عقب ماندن از رقبای منطقه ای‬ ‫ی نیــز با دفــاع از خرید‬ ‫مشــاور وزیر راه و شهر ســاز ‬ ‫ایرباس ها اعالم کرد‪ ،‬متوسط سن ناوگان هوایی ایران ‪۲۵‬‬ ‫سال و در کشورهای رقیب منطقه‪ ۱۰‬سال و متوسط سوخت‬ ‫مصرفی هر مســافر در جهان ‪ ۲۲‬لیتر اما در ناوگان داخلی‬ ‫(به دلیل فرسودگی بیشتر) ‪ ۳۸‬لیتر است‪ .‬به گفته غالمرضا‬ ‫سالمی‪ ،‬قیمت دو فروند هواپیمای غول پیکر‪ A 380‬شرکت‬ ‫هواپیمایی امارات برابر اســت بــا کل ارزش هواپیماهای‬ ‫ناوگان هوایی ایران اما شرکت هواپیمایی امارات که حداقل‬ ‫‪۲۰‬سال پس از ایران ایر شروع به فعالیت کرده اکنون دارای‬ ‫‪ ۵۰‬هواپیمــای‪ A 380‬بوده و قرارداد خریــد ‪ ۴۰‬هواپیمای‬ ‫دیگر از این نوع را نیز منعقد کرده است‪.‬‬ ‫استفاده از ایرباس های غول پیکر‬ ‫نگرانی از ظرفیت اســتفاده از ‪12‬فرونــد هواپیمای‬ ‫غول پیکــر «‪ »A380‬در ایران واکنش نماینــده ایرباس را‬ ‫به دنبال داشــته و رئیس بخــش اخبار بین المللی شــرکت‬ ‫ایرباس اعالم کرده اســت‪ ،‬قــرارداد خریــد هواپیماهای‬ ‫تولیدی ایرباس در قالب یک بسته جامع همکاری صنعت‬ ‫هوانوردی منعقد و عالوه بــر خرید هواپیما‪ ،‬اموزش خلبان‬ ‫و تعمیر و نگهداری هواپیماهای خریداری شــده‪ ،‬نوسازی‬ ‫فرودگاه ها و توسعه سامانه خدمات ناوبری هوایی نیز به تایید‬ ‫دو طرف رسیده است‪.‬‬ ‫پژو ه ترکمانچای جدید؟‬ ‫امیررضا واعظی اشتیانی با تاکید بر اینکه قرارداد با پژو‬ ‫را باید ترکمانچای صنعت خودرو دانست‪ ،‬از مجلس و سایر‬ ‫نهادهاینظارتیخواستهاستمانعازبینرفتنحقوقمردم‬ ‫شده و مانع اجرای قرارداد شوند‪.‬‬ ‫معاون اسبق وزیر صنعت گفته است‪« :‬قرارداد با پژو‬ ‫‪ 400‬میلیون یورو سرمایه گذاری است و بناست که شرکت‬ ‫پژو ســاالنه ‪ 200‬هزار دســتگاه خودرو در ایران تولید کند‪.‬‬ ‫در سال ‪ 2020‬به استناد این افزایش تولیدی که پژو انجام‬ ‫می دهد؛ تولید ایران به یک میلیون و چهارصد هزار دستگاه‬ ‫و بعد از مدتی به دو میلیون دستگاه می رسد‪ .‬این ماحصل‬ ‫قرارداد اســت و ســه خودرو ‪ 2008 ،208‬و ‪ 301‬که به طور‬ ‫متوسط شش تا هشت سال از عمر تولید انها می گذرد ‪ ،‬قرار‬ ‫بر این است که‪ 40‬درصد این محصوالت تولید داخلی باشد‪.‬‬ ‫منتها گفته نشــده که این ‪ 40‬درصد از کی و چه زمانی باید‬ ‫شروع شود‪ .‬نکته مهمتر این است که وقتی قطعه سازان بین‬ ‫‪ 7‬تا‪ 10‬هزار میلیارد تومان از خودرو سازان طلب دارن د و مقدار‬ ‫قابل توجهی از نقدینگی شان ج زو دیون خودرو سازان است؛‬ ‫چگونه قطعه سازان می توانند ســرمایه گذاری در قطعات‬ ‫این خودرو ها را داشــته باشــند و بتوانند هزینه قالب سازی‬ ‫این خودرو ها را که پژو دارد بحثش را می کند انجام دهند‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر قطعه سازان بدهی های کالن معوقه به بانک ها‬ ‫دارند‪ ،‬ایا تدابیری برای این قضیه اندیشــیده شده است؟‬ ‫دولت چگونه می خواهد قطعه سازان را حمایت کند؟ نکته‬ ‫مهمتر زمان اجرای ‪ 40‬درصد تولید داخلی است‪ .‬ایا زمانی‬ ‫می خواهد اجرا شود که خودروساز فرانسوی کل تولیدش را‬ ‫می خواهد انجام دهد و ســود خو د را ببرد و نهایتا اینکه این‬ ‫خودروها از مدل امروز خو د هم عقب بیفتند‪ ،‬ایا تازه ان موقع‬ ‫مثل ‪ 405‬می خواهد تولید داخلی کند؟ نکته حا ئز اهمیت‬ ‫این اســت که این خودروها که قرار اســت در ایران تولید و‬ ‫یا به تعبیری مونتاژ شود قابلیت صادرات دارند؟ تصور بنده‬ ‫این است که قرارداد با شرکت پژو شاید یک بخش ان به این‬ ‫ی ترمیم رابطه سیاسی خود با اروپا به‬ ‫دلیل باشد که دولت برا ‬ ‫ان تن در داده است‪ .‬اما وزیر صنعت که در سفر روحانی به‬ ‫فرانسه حضور داشته است‪ ،‬دفاع سفت و سختی از قرار داد‬ ‫با پژو داشــته اســت‪ .‬او گفته که در قرار داد پژو مشــارکت‬ ‫‪ 50 -50‬خواهیم داشت‪ .‬مدل های خودرو پژو که در ایران‬ ‫تولید خواهد شد‪ ،‬حداکثر باید سه سال از عرضه انها گذشته‬ ‫باشــد و برخی از خودروها هم تازه می خواهند عرضه شوند‬ ‫و جدید هســتند‪ .‬حدود ‪15‬ماه بــرای تولید ایــن خودرو ها‬ ‫زمان در نظر گرفته شده که تالش می کنیم ان را به ‪12‬ماه‬ ‫کاهش دهیم‪.‬‬ ‫نعمت زاده با اشــاره بــه اینکه قطعه ســازان داخلی‪،‬‬ ‫توانمندی های خوبی دارند افزو ده اســت‪« :‬قطعه ســازان‬ ‫شرکت پژو باید با قطعه ســازان داخلی ما همکاری و انتقال‬ ‫فناوری کنند‪ .‬از‪ 40‬درصد قطعه سازی داخلی شروع می کنیم‬ ‫تا در مدت دوسال به ‪ 80‬درصد برسیم‪ .‬سیاست ما در صنعت‬ ‫خودرو سازی‪ ،‬به روز نگه داشتن اســت و در راهبرد ‪ 10‬ساله‬ ‫خودرو سازی‪ ،‬از سه میلیون خودرو تولیدی دومیلیون را برای‬ ‫مصرف داخل و یک میلیون را برای صادرات خواهیم داد‪».‬‬ ‫در همیــن حال رئیــس اتــاق بازرگانی ایــران نیز در‬ ‫حمایت از این قرارداد گفت‪« :‬قراردادی که به امضا رسیده‪،‬‬ ‫سرمایه گذاری مشترک‪ ،‬ســود و زیان مشترک‪ ،‬تولید برای‬ ‫صادرات و صادرات ‪ ۳۰‬درصد از محصوالت تولیدی را رقم‬ ‫زده است‪ ،‬بنابراین اگر بنا باشد در این قرارداد ضرری متوجه‬ ‫همکاری شود‪ ،‬هر دو کشور به میزان مســاوی این ضرر را‬ ‫متحمل خواهند شد‪ ».‬به نظر می رســد کار حسن روحانی‬ ‫در مواجهه بــا منتقدانش چندان ســاده نباشــد‪ .‬انها برای‬ ‫انتقادهای خود دالیلی دارند که دولت باید پاســخگوی ان‬ ‫باشد‪ .‬هرچند در این میان حســن روحانی باید مراقب باشد‬ ‫تا توازن میان غرب و شــرق برهم نخــورد و همان طور که‬ ‫به دنبال توسعه روابط با غرب اســت‪ ،‬محور شرق را هم مد‬ ‫نظر داشته باشد‪ .‬قابل فراموش کردن نیست بدعهدی های‬ ‫غرب به ما‪ .‬پس باید از تاریخ درس بگیریم‪.‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫همراه بود‪ .‬در ســفر رئیس جمهور به فرانسه‪ ،‬دکتر روحانی‬ ‫ی در کاخ الیزه که با حضور همتا ی فرانسوی اش‬ ‫در مراسم ‬ ‫ فرانسوا اوالند ‪ -‬برگزار شد‪ ،‬قراردادهایی به ارزش حدود ‪30‬‬‫میلیارد یورو (‪ 33‬میلیارد دالر) امضا کردکهشاملتوافق های‬ ‫همکاری با شرکت های پژوسیتروئن‪ ،‬ایرباس و توتال بود‪.‬‬ ‫بازگشت پژو‬ ‫مهمترین ایــن قراردادها با پژو منعقد شــده اســت‪.‬‬ ‫ایران خودرو و پژو پــس از ماه ها مذاکره‪ ،‬باالخــره قرارداد‬ ‫خود را با یکدیگر امضا کردند تا پس از سه سال قطع رابطه‪،‬‬ ‫شــراکتی جدید را از ســر بگیرند ؛ شــراکتی کــه باتوجه به‬ ‫جزئیات قرارداد مربوطه‪ ،‬نشان از تفاوت رفتار دو طرف در‬ ‫قبال هم دارد‪.‬‬ ‫سیستم چرخشی در شرکت مشترک‬ ‫روحانی چه قراردادهایی با غربی ها امضا کرد؟‬ ‫فرانسه و ایتالیا اولین شرکای اروپایی پسابرجام‬ ‫‪2‬‬ ‫چند روز بعد از انکه محمد جواد ظریف در کنار موگرینی‬ ‫ایستاد و بیانیه اجرایی شدن برجام را خواند‪ ،‬حسن روحانی‬ ‫ســفر به تعویق افتاده اروپایــی اش را به دو کشــور ایتالیا و‬ ‫فرانســه انجام داد ؛ ســفری که قبل از انکه جنبه سیاســت‬ ‫خارجی اش مهم باشــد‪ ،‬جنبه اقتصادی اش به چشم امده‬ ‫است ‪ ،‬یک سفر با قراردادهای متعدد‪.‬‬ ‫ایتالیا؛ شریک اول‬ ‫قرارداد دومیلیارد دالری بین ایمیدرو و دنیلی ایتالیا‬ ‫قراردادی به ارزش دومیلیارد دالر بین سازمان توسعه و‬ ‫نوسازی معادن ایران (ایمیدرو) با شرکت معدنی ایتالیا با نام‬ ‫دنیلی به امضا رسید و قرار است شرکتی با نام پرشین متالیک‬ ‫به عنوان یک شرکت مادر تخصصی در چابهار تاسیس شود‬ ‫که ‪ 40‬درصد سرمایه گذاری مشترک ان برعهده ایمیدرو و‬ ‫‪ 60‬درصد بر عهده طرف ایتالیایی است‪ .‬همچنین قرار است‬ ‫دو طرف در حوزه طراحی‪ ،‬مهندســی و اموزشی با یکدیگر‬ ‫همکاری مشترکی داشته باشند‪.‬‬ ‫همکاری مشترک ایران و ایتالیا در ساخت دارو‬ ‫ســاخت دارو یکی دیگر از ســرفصل های مهم سفر‬ ‫طرف ایرانی بــه ایتالیا بوده و به گفته رئیس اتاق مشــترک‬ ‫ایران و ایتالیا‪ ،‬طی قراردادی قرار است یک سری از داروها‬ ‫که به طور مشخص و با برند بین المللی پیش از این در ایتالیا‬ ‫تولید می شــده اســت‪ ،‬در ایران تولید شــود و ‪ 30‬درصد از‬ ‫محصول نهایی از ایران صادر شود‪.‬‬ ‫قرارداد شرکت ایتالیایی برای بهینه سازی‬ ‫پاالیشگاه ها‬ ‫قراردادی با شــرکت ســایپم ایتالیا منعقد شد که قرار‬ ‫اســت در زمینه خطــوط نفــت و گاز و باال بــردن راندمان‬ ‫پاالیشگاه های تبریز و شیراز و همچنین توسعه میدان گازی‬ ‫ـ نفتی پارسیان‪ ،‬ایتالیایی ها وارد عمل شوند‪.‬‬ ‫سفر به قلب فرانسه‬ ‫اما سفر روحانی به فرانسه با قراردادهای سنگین تری‬ ‫عرضه مدل های ارتقا یافته پژو‬ ‫پژو اما در حالی از عرضه ســه محصول بــه نام های‬ ‫‪ ۲۰۸ ،۳۰۱‬و ‪ ۲۰۰۸‬در ایــران خبــر داده که برخی معتقدند‬ ‫این خودروها قدیمــی بوده و باید مدل هــای جدیدتری در‬ ‫نظر گرفته می شــد‪ .‬با این حال‪ ،‬منابع اگاه تاکید می کنند‬ ‫که اگرچه این سه خودرو‪ ،‬به لحاظ سال طراحی و ساخت‪،‬‬ ‫محصوالتجدیدی درسبدتولیدیپژوبه شمارنمی روند‪،‬اما‬ ‫قرار نیست مدل های قدیمی و چند سال پیش انها میهمان‬ ‫بازار کشور شوند‪ .‬به عبارت بهتر‪ ،‬طبق توافق ایران خودرو و‬ ‫پژو‪ ،‬مدل های به روز و ارتقا یافته ‪ ۳۰۱‬و ‪ ۲۰۸‬و ‪ ۲۰۰۸‬روانه‬ ‫بازار خودرو ایران می شوند نه انها که سال ها پیش توسط پژو‬ ‫به تولید رسیده اند‪ .‬منابع اگاه همچنین در واکنش به اینکه‬ ‫گفته می شود مدل ‪ ۳۰۱‬مخصوص بازار چین بوده و به درد‬ ‫ایرانی ها نمی خورد‪ ،‬تاکید می کنند که پژو این محصول را‬ ‫برای بازارهای اسیایی و شمال افریقا طراحی کرده است‪.‬‬ ‫به گفته انها‪ ،‬پژو ‪ ۳۰۱‬به دلیل قیمت نسبتا مناسب و طراحی‬ ‫مختص ذائقه اسیایی ها و ساکنان شمال افریقا‪ ،‬مورد پسند‬ ‫مشتریان این مناطق (از جمله ایران) است‪.‬‬ ‫اختیار ‪ ۲۰۶‬و ‪ ۴۰۵‬با ایران خودرو‬ ‫اما در حالی که گمان می رفت پژویی ها با حضور دوباره‬ ‫در ایران‪ ،‬به بهبود کیفی مدل هــای ‪ ۴۰۵‬و ‪ ۲۰۶‬بپردازند‪،‬‬ ‫جزئیات جدید از قرارداد ایران خودرو و پژو نشــان می دهد‬ ‫این شــرکت برنامه ای در مورد خودروهای مذکور ندارد‪ .‬بر‬ ‫این اســاس‪ ،‬پژو تمرکز خود را روی تولید محصوالت جدید‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫سفر روحانی به اروپا از ایتالیا اغاز شد‪ .‬او در این سفر‬ ‫قراردادهای سنگینی منعقد کرد‪ .‬واقعیت این است که ایتالیا‬ ‫جزو چهار کشــور صنعتی اروپا به ویژه در حوزه ماشین االت‬ ‫مکانیکی‪ ،‬محصوالت فلزی و تجهیزات خودرو محسوب‬ ‫می شود‪ .‬در اتحادیه اروپا ‪ 20‬درصد ساخت ماشین االت در‬ ‫اختیار ایتالیایی هاست و ‪ 40‬هزار نفر در رشته ماشین االت‬ ‫و ‪ 950‬هزار نفر در زمینه محصوالت فلزی کار می کنند‪ .‬در‬ ‫عین حال بازار بزرگ روسیه و امریکای جنوبی در این حوزه‬ ‫در اختیار ایتالیاست‪ .‬در این سفر‪ ،‬هشت توافق بین دولتی‬ ‫و ‪ 9‬توافق بخش خصوصی با شــرکت های ایتالیایی شامل‬ ‫ســایپم‪ ،‬فیکانتیری و انســالدو انرژیا در مراسمی به امضا‬ ‫رسیدند‪ .‬توافق هایی شامل توافق با شرکت مخابرات ایتالیا‬ ‫وگروهصنعتیگاویودردستبررسیهستند‪.‬البتهدسکالزی‬ ‫در ماه دســامبر اظهار کرده بود که ممکن است «انی» که‬ ‫بزرگترین تولیدکننده نفت ایتالیاست‪ ،‬در سال ‪ 2016‬مجددا‬ ‫فعالیت خود را در ایران اغاز کند زیرا این شرکت برای بازگشت‬ ‫به ایران پس از برداشته شــدن تحریم ها ابراز تمایل کرده‬ ‫اســت‪ .‬مدیرعامل فیات هم در نوامبر اظهار کرده بود این‬ ‫شرکت خودروسازی فرصت هایی را در ایران می بیند‪ .‬یکی از‬ ‫خبرگزاری های داخلی حدود دو ماه قبل به نقل از محمدرضا‬ ‫نعمت زاده‪ ،‬وزیر صنعت‪ ،‬معدن و تجارت گزارش داده بود‬ ‫این خودروساز ایتالیایی‪ -‬امریکایی مذاکراتی برای ساخت‬ ‫کامیون های ســبک و اتوبوس در ایران داشــته است‪ .‬در‬ ‫مورد یکی از قراردادها که در ایتالیا در حوزه پوشش بیمه ای‬ ‫بسته شده‪ ،‬باید گفت که شرکت بیمه ای «ساچه» در سفر‬ ‫خود به ایران به توافقاتی رســیده بود و قرار بود تا ‪ 5‬میلیون‬ ‫یورو قراردادهای ایران را پوشش بیمه ای دهد‪ ،‬اما در سفر‬ ‫رئیس جمهور ســطح مذاکرات به جایی رسید که «ساچه»‬ ‫عمال خرید ‪ 8 11‬فروند ایرباس ایران را هم پوشش داد‪ .‬در‬ ‫این سفر ‪ 14‬قرارداد به ارزش ‪ 18‬میلیارد دالر با بخش دولتی‬ ‫ایران و ‪ 3‬قرارداد به ارزش ‪ 3‬میلیارد دالر با بخش خصوصی‬ ‫به امضا رسید‪.‬‬ ‫بدون شــک یکی از تفاوت های اصلی قرارداد جدید‬ ‫ایران خــودرو و پــژو‪« ،‬جوینت ونچــر» بودن ان اســت؛‬ ‫به نحوی که دو طرف قصد دارند شرکتی مشترک را با سهام‬ ‫برابر تاسیس و اجرای مفاد قرارداد را از انجا مدیریت کنند‪.‬‬ ‫به عبارت بهتر‪ ،‬در این شــرکت قرار اســت امــور مربوط به‬ ‫پیگیری و اجرای مفاد قرارداد منعقد شده‪ ،‬انجام شود‪ ،‬تقریبا‬ ‫چیزی شبیه رنوپارس (شرکت مشــترک میان خودروسازان‬ ‫ایرانی و رنوی فرانســه)‪ ،‬منتها متفاوت تــر‪ .‬یکی از نکات‬ ‫قابل توجه تشکیل این شــرکت‪ ،‬چرخشی بودن مدیرعامل‬ ‫و هیات مدیــره ان اســت‪ ،‬چه انکــه هر دو ســال یک بار‪،‬‬ ‫مدیرعامل و اعضای هیات مدیره تغییر خواهند کرد‪ .‬بر این‬ ‫اساس‪ ،‬برای دو ســال‪ ،‬هیات مدیره در دست فرانسوی ها‬ ‫خواهد بود‪ ،‬امــا مدیرعامل از ایران انتخاب می شــود و در‬ ‫دوره دو ســاله بعدی‪ ،‬ایرانی ها وارد هیات مدیره می شــوند‬ ‫و مدیرعامل‪ ،‬فرانســوی اســت‪ .‬این روند (تغییر چرخشی‬ ‫اعضای هیات مدیره و مدیرعامل) در طول اجرای قرارداد‬ ‫ایران خودرو و پژو‪ ،‬دنبال خواهد شد‪ .‬با تشکیل این شرکت‬ ‫و باتوجه به اینکه قرارداد از نوع جوینت ونچر است‪ ،‬امکان‬ ‫انتقال فناوری و تکنولوژی پژو به ایران خودرو فراهم خواهد‬ ‫امد‪.‬‬ ‫‪45‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫در ایران خواهد گذاشت و اینکه ‪ ۲۰۶‬و ‪ ۴۰۵‬بمانند یا بروند‪،‬‬ ‫بســتگی به میل ایران خودرو داشــته و این ابی های جاده‬ ‫مخصوص هستند که در مورد سرنوشت انها (‪ ۴۰۵‬و ‪)۲۰۶‬‬ ‫تصمیم خواهند گرفت‪ ۴۰۵.‬نزدیک به سه دهه است که در‬ ‫ایران خودرو به تولید می رسد و پیش تر گفته شده تیراژ ان از‬ ‫سال ‪ ۹۶‬به تدریج پایین امده و این خودرو در نهایت با جاده‬ ‫مخصوص وداع خواهد کرد‪.‬‬ ‫در مورد پــژو ‪ ۲۰۶‬اما اوضاع فرق می کنــد‪ ،‬چه انکه‬ ‫این محصول در مقایســه با ‪ ۴۰۵‬دیرتر وارد بازار ایران شده‬ ‫و بعید به نظر می رســد ایران خودرو به این زودی ها قید ان‬ ‫را بزند‪ .‬هرچه هســت‪ ،‬ظاهرا پژو اختیــار ‪ ۲۰۶‬و ‪ ۴۰۵‬را به‬ ‫ایران خودرویی ها داده و با این حســاب نباید منتظر اتفاق‬ ‫کیفی و ظاهری خیلی خاصی در این دو خودرو باشیم‪.‬‬ ‫ساخت کارخانه جدید فعال منتفی است‬ ‫منابع اگاه اما با اشاره به توافق ایران خودرو و پژو برای‬ ‫استفاده از ظرفیت های تولیدی این شرکت (ایران خودرو)‪،‬‬ ‫تاکید می کنند که قرار نیست فعال کارخانه جدیدی در ایران‬ ‫(برای تولید محصوالت پژو) ساخته شود‪ .‬به گفته انها‪ ،‬دو‬ ‫طرف توافق کرده اند تا فعال از ظرفیت خطوط تولید موجود‬ ‫اســتفاده کرده و بعدها اگر نیــازی بــود‪ ،‬کارخانه جدیدی‬ ‫احداث شــود‪ .‬بر این اســاس‪ ،‬اگر حجم تولید و همچنین‬ ‫صادرات به حدی افزایش بیابد که نیاز به ساخت کارخانه ای‬ ‫جدید باشد‪ ،‬این اتفاق در زمان مناسب خود رخ خواهد داد‪.‬‬ ‫به نظر می رسد ایران خودرو قصد دارد از ظرفیت سایت های‬ ‫شهرســتانی خود برای تولید محصوالت جدید پژو استفاده‬ ‫کرده و به اصطالح هزینه اجاره این ســایت ها بــه پژو را از‬ ‫شرکت فرانسوی دریافت کند‪.‬‬ ‫لوگوی ایران خودرو یا لوگوی پژو؟‬ ‫اما یکی از مســائل دیگری که ایران خــودرو و پژو بر‬ ‫ســر ان در اینده توافق خواهند کرد‪ ،‬لوگــوی خودروهای‬ ‫تولیدی است‪ .‬پرسشــی که هم اکنون مطرح می شود این‬ ‫اســت که خودروهای تولیدی پژو در ایــران‪ ،‬با لوگوی این‬ ‫شرکت عرضه خواهند شد یا با ارم ایران خودرو‪ .‬ان طور که‬ ‫منابع اگاه می گویند‪ ،‬این مســاله در اینده و پس از تشکیل‬ ‫شرکت مشترک‪ ،‬مورد بحث و بررسی قرار می گیرد و ان زمان‬ ‫مشخصخواهدشدمحصوالتموردنظرباچه‬ ‫لوگویی عرضه خواهند شد‪ .‬این در حالی است‬ ‫که ظاهرا ایران خودرویی ها چندان بدشــان‬ ‫نمی اید محصوالت جدید با لوگوی پژو عرضه‬ ‫شوند؛ زیرا این کار سبب می شود خودروهای‬ ‫موردنظر اقبال بیشتری در بازارهای صادراتی‬ ‫داشته باشند‪.‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪46‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫ورود ایرباس‬ ‫اما یکی از پرحاشیه ترین این قرار دادها‬ ‫با ایرباس منعقد شده است‪ .‬ماجرا از این قرار‬ ‫است که قرارداد خرید ‪ 118‬فروند هواپیمای‬ ‫ایربــاس بین شــرکت هواپیمایــی جمهوری‬ ‫اسالمی ایران و ایرباس فرانســه امضا شده‬ ‫اســت‪ .‬با توافق طرف فرانســوی قرار شد تا‬ ‫ســال ‪ 2024‬یعنی ‪ 8‬ســال اینده ‪ 110‬فروند‬ ‫انواع هواپیمــای ایرباس به نــاوگان هوایی‬ ‫هما افزوده شود‪ .‬با بررســی های کارشناسی‬ ‫صورتگرفته‪ ،‬چهارمدلازانواعهواپیماهای‬ ‫ایرباس خریداری شــده که باتوجه به جدول‬ ‫زمان بندی تعیین شده به مرور به ناوگان ایران‬ ‫ایر اضافه می شــوند‪ .‬در مجموع ‪ 118‬فروند‬ ‫هواپیما شــامل ‪ 45‬فروند ایربــاس ‪45 ،320‬‬ ‫فروند ایرباس از سری ‪ 330‬و ‪ 16‬فروند ایرباس‬ ‫‪ 350‬و همچنیــن ‪ 12‬فرونــد ایرباس ‪ 380‬خریداری شــد‪.‬‬ ‫خرید هواپیماها به صورت اجاره به شــرط تملیک است که‬ ‫کشورمان متعهد می شود در مدت ‪10‬سال پول هواپیماها‬ ‫را پرداخت کند‪.‬‬ ‫جزئیات قرارداد ‪ 10/5‬میلیارد دالری خرید‬ ‫‪ 118‬ایرباس‬ ‫مدیرعامــل شــرکت هواپیمایی جمهوری اســامی‬ ‫درباره جزئیات قرارداد ‪10/5‬میلیارد دالری خرید ‪ 118‬فروند‬ ‫هواپیمای ایرباس گفته است‪« :‬این مبلغ در طول چند سال‬ ‫باید به نســبت پرداخت شــود که بخش اعظم ان از طریق‬ ‫فاینانس تامین می شود‪ ».‬فرهاد پرورش افزوده است ‪« :‬از‬ ‫گذشــته مذاکرات خود را با تعدادی از کارخانجات سازنده‬ ‫هواپیما از جمله ایرباس انجــام داده بودیم تا بعد از اجرای‬ ‫برجام و لغو تحریم هــا فرصت زیادی را بــرای مذاکرات از‬ ‫دســت ندهیم و وارد مذاکــرات نهایی برای خرید شــویم‪.‬‬ ‫ ایرباس نیز برای فروش هواپیما به ایران اظهار تمایل کرده‬ ‫بود‪».‬مدیرعامل شــرکت هواپیمایی جمهوری اســامی‬ ‫(هما) گفــت‪« :‬هواپیماهایی که در قــرارداد اولیه منظور‬ ‫شــد در مجموع ‪118‬فروند هواپیما ایرباس اســت که ‪45‬‬ ‫فروند هواپیما از خانواده ایرباس ‪( 320‬اعم از ‪ 320‬و ‪)321‬‬ ‫هستند که این حق انتخاب با ایران اســت که چه تعداد از‬ ‫این ‪ 45‬فروند ‪ 320‬و چه تعداد نیز ایرباس ‪ 321‬باشد و تعیین‬ ‫ان با نظر تخصصی کارشناسان شــرکت هواپیمایی هما و‬ ‫نیاز بازار مشخص خواهد شد‪ .‬هواپیماهای ایرباس ‪ 320‬و‬ ‫‪ 321‬بیشتر برای پروازهای داخلی و منطقه ای است؛ البته‬ ‫تعدادی از ایــن تایپ هواپیماها در حــال حاضر در ناوگان‬ ‫شرکت هواپیمایی هما عملیاتی هستند‪ .‬همچنین‪ 45‬فروند‬ ‫هواپیمای دیگر از نوع ایرباس ‪ 330‬برای پروازهای میانبرد‬ ‫و هواپیماهای میانبرد نزدیک به دور برد است‪ ».‬مدیرعامل‬ ‫شــرکت هواپیمایی جمهوری اســامی با بیــان اینکه ‪16‬‬ ‫فروند دیگر از نوع ایرباس ‪ 350‬اســت‪ ،‬افزود‪« :‬این تایپ‬ ‫از هواپیماهای دوربرد محسوب می شــوند و بسیار جدید و‬ ‫مدرن هستند که در منطقه تنها یکی دو ایرالین از این تایپ‬ ‫از هواپیماها اســتفاده می کنند‪ .‬این هواپیماها نیز از تایپ‬ ‫ایرباس ‪ 380‬برای مســیرهای قاره پیما و دوربرد هستند که‬ ‫البته این تعداد بسته به نیاز کشور قابل تغییر است‪ .‬تحویل‬ ‫هواپیماهای ایرباس ‪ 380‬طی ‪ 4‬تا ‪ 5‬سال اینده پیش بینی‬ ‫شــده اما تحویل ایــن ‪ 12‬فروند مشــروط به فراهم شــدن‬ ‫شرایط بازرگانی و توســعه زیرساخت های فرودگاهی کشور‬ ‫برای پذیرش هواپیماهای ایرباس ‪ 380‬اســت چراکه این‬ ‫هواپیماها بسیار بزرگ و پهن پیکر هستند‪ .‬ارزش این ‪118‬‬ ‫فروند هواپیما رقمی بیش از ‪ 10/5‬میلیارد دالر است که در‬ ‫طول چند سال باید به نسبت پرداخت شود که بخش اعظم‬ ‫ان از طریق فاینانس تامین می شود‪».‬‬ ‫ساخت ترمینال جدید فرودگاه امام‬ ‫همزمان مذاکراتی با شــرکت ا‪.‬د‪.‬پ (‪ )A.D.P‬و بوی‬ ‫فرانسه برای فعالیت در فرودگاه امام خمینی (ره) نیز انجام‬ ‫شد که شامل سه بخش اســت‪ .‬قرار شــد در فرودگاه امام‬ ‫خمینی (ره) به ســرعت و ظرف یک ســال از شروع قرارداد‬ ‫ ترمینالی بســازیم که بتوانــد ‪3/5‬میلیون نفــر به جمعیت‬ ‫مســافران هوایی اضافه کند‪ .‬شــرکت ا‪.‬د‪.‬پ متعهد شده‬ ‫ن ترمینال را به پایان برساند‬ ‫یک سال بعد از شروع قرارداد ای ‬ ‫و بتوانیــم از ان بهره بــرداری کنیم‪ .‬برنامه دیگر بازســازی ‬ ‫ترمینال موجود اســت و پروژه دیگر ترمینال جدیدی است‬ ‫که ظرفیت‪ ۴۰‬میلیون مسافر را داشته باشد‪ .‬همه قراردادها‬ ‫به روش ‪ BOT‬انجام می شود و شــرکت های ا‪.‬د‪.‬پ و بوی‬ ‫باید در طراحی مهندسی‪ ،‬ساخت و بهره برداری از نیروها و‬ ‫شرکت های ایرانی استفاده کنند‪ .‬در بخش ساخت حداقل‬ ‫باید‪ ۵۱‬درصد به شرکت های داخلی داده شود‪ .‬عالوه بر این‬ ‫همکاری ایران با این دو شرکت به صورت مشارکت خواهد‬ ‫بود که‪ ۶۰‬درصد ان سهم ایران و‪ ۴۰‬درصد سهم ایران است‬ ‫اما صددرصد هزینه را این شرکت ها تامین خواهند کرد و به‬ ‫تدریج از سود پروژه برداشت می کنند‪.‬‬ ‫در بخش بهره برداری یک شرکت بین شرکت ا‪.‬د‪.‬پ‬ ‫و شرکت شــهر فرودگاهی با نسبت سهم ‪۵۰‬درصد تاسیس‬ ‫می شود و بهره برداری بر عهده ان شرکت واسط خواهد بود‬ ‫و به تدریج بهره برداری به ایرانی ها منتقل می شــود‪ .‬شبیه‬ ‫همین کار با شــرکت ونسی فرانســه برای دو شهر مشهد و‬ ‫اصفهان نیز انجام شده است‪ .‬سه ماه با شرکت های ا‪.‬د‪.‬پ و‬ ‫ونسی زمان در نظر گرفته شده است که نقشه های مهندسی‬ ‫را اماده کنیــم و مناقصه ها را برگزار کنیــم و درباره قیمت به‬ ‫نتیجه مشخصی برسیم‪ .‬بعد از سه ماه اختیار با ایران است و‬ ‫به هر دلیلی احساس کردیم قیمت مناسب نیست‬ ‫یاشرایطمطابقباخواستهمانبودمی توانیمبدون‬ ‫تعهد و خسارت جدا شویم‪ ،‬البته هدف اصلی ما‬ ‫این اســت که در این سه ماه ســاختاری بسازیم‬ ‫که از لحاظ حقوقی‪ ،‬اقتصادی و شــرایط کشور‬ ‫مناسب باشد‪.‬‬ ‫از توتال تا راه اهن‬ ‫در این سفر غول نفتی توتال تفاهم نامه ای‬ ‫بــرای خریــد نفــت از ایــران به ویــژه بــرای‬ ‫پاالیشگاه هایفرانسویواروپاییامضاکرد‪.‬این‬ ‫شرکت همچنین به بررسی پتانسیل های صنعت‬ ‫نفت ایران برای ارزیابی حضور گسترده تر خواهد‬ ‫پرداخت‪ .‬شرکت راه اهن دولتی فرانسه (‪)SNCF‬‬ ‫نیز با شــرکت راه اهن ایران قــرارداد امضا کرد‪.‬‬ ‫مانوئل واالس ‪ -‬نخست وزیر فرانسه ‪ -‬اظهار کرده‬ ‫است در بخش های سالمت‪ ،‬کشاورزی و محیط‬ ‫زیســت هم قراردادهایی به امضا رسیده است‪.‬‬ ‫شرکت خط کانتینر فرانسوی ‪ CMA CGM‬برای‬ ‫همکاری در زمینه کشتیرانی و توسعه پایانه های‬ ‫بندری توافق کرد‪ .‬شــرکت ســوئز کــه در زمینه‬ ‫محیط زیســت فعالیت دارد‪ ،‬برای تصفیه اب و‬ ‫شرکت سانوفی برای محصوالت پزشکی با ایران‬ ‫قرارداد امضا کردند‪.‬‬ ‫مالحظات ارتباط با غرب‬ ‫غربی ها را باید وارد صنعت و کشاورزی کنیم نه فقط نفت‬ ‫محمدقلی یوسفی‬ ‫استاد اقتصاد دانشگاه عالمه طباطبایی‬ ‫‪3‬‬ ‫نفت‪ ،‬گاز و فعالیت های خدماتی بود حــال انکه ما نیاز به‬ ‫سرمایه گذاری در بخش های صنعت و کشاورزی داریم که‬ ‫در قراردادهای کنونی نیز چنین موضوعی را شاهد بودیم‪.‬‬ ‫بنابراین اگرچه ما نیاز به ســرمایه گذاری خارجی داریم اما‬ ‫نباید فکر کرد هر نوع قراردادی که منجر به ورود ســرمایه‬ ‫خارجی به کشور شــود به نفع منافع ملی اســت‪ ،‬بلکه این‬ ‫موضوع به شرایط مختلفی بستگی دارد‪ .‬اینکه شرکت پژو‬ ‫پذیرفته ریسک کند و در ایران ســرمایه گذاری کند خوب‬ ‫است اما اگر این سرمایه گذاری بلندمدت باشد و در بخش‬ ‫عمده ای از محصوالت تولیدی از قطعات داخلی استفاده‬ ‫شود‪ ،‬بهتر است‪ .‬خیلی مهم نیست که با چه شرکتی قرارداد‬ ‫منعقد کنیم؛ بلکه مهم محتوای قرارداد است که ایا با انعقاد‬ ‫ان اشتغال در کشور ایجاد می شــود و ایا ارزش افزوده در‬ ‫کشــور افزایش می یابد و ایا به ســود منافع ملی است‪ .‬ما‬ ‫باید با هر کشوری که تکنولوژی برتری دارد قرارداد ببندیم‬ ‫که این کار به پیشــرفت کشــور کمک می کنــد‪ .‬اما اگر‬ ‫ســرمایه گذاری خارجی صرفا برای تولید و فروش کاال در‬ ‫داخل کشور باشــد و نگاهی به صادرات نداشته باشد باید‬ ‫با تامل بیشتری این قرارداد منعقد شود‪ .‬بنابراین در اینجا‬ ‫نقش دولت از اهمیت بســیار زیادی برخوردار است‪ .‬اگر‬ ‫دولت قوانین را به گونه ای تنظیم کند که به جای افزایش‬ ‫واردات بحث صادرات مدنظر قــرار بگیرد می توانیم امید‬ ‫داشــته باشــیم که ظرف چند ســال اینده اقتصاد کشور‬ ‫توســعه پیدا می کند اما در صورتی که چنین نشود و تولید‬ ‫کشور توســعه پیدا نکند و فعالیت ها تنها در زمینه تجاری‬ ‫و بازرگانی توســعه یابد‪ ،‬قطعا وضعیــت خوبی را نخواهیم‬ ‫داشت‪ .‬بنابراین در شرایط کنونی که دولت توانسته ارتباط‬ ‫موثری را در فضای سیاست خارجی با کشورهای دنیا ایجاد‬ ‫کند‪ ،‬باید برنامه ریزی ها در حوزه اقتصاد نیز به صورتی باشد‬ ‫که منافع کشور تامین شود‪.‬‬ ‫باید اولویت سرمایه گذاری در بخش صنعتی باشد تا‬ ‫به ارزان شدن کاالی واســطه بینجامد‪ .‬اما درحال حاضر‬ ‫سیاست های پولی کشــور معطوف به یک چیز شده و ان‬ ‫هم کنترل تورم است و تا هنگامی که این سیاست روی کار‬ ‫است‪ ،‬امیدی به بهبود نیست‪ .‬تورم که در شرایط کنونی در‬ ‫ی شده است‪ ،‬به‬ ‫همزمانی با رکود‪ ،‬باعث پیدایش رکود تورم ‬ ‫سادگی قابل رفع و رجوع نیست‪.‬‬ ‫حتــی اگــر همیــن االن‬ ‫سیاست های اقتصادی ما تغییر کند‪،‬‬ ‫فرصت هــای طالیی از دســت رفته‬ ‫گذشــته باز نمی گــردد‪ .‬دولتمــردان‬ ‫کاری کرده اند که تاثیر سیاست های‬ ‫غلط شــان نه تنهــا بــر تولیــد و‬ ‫فعالیت های اقتصادی مشهود است‪،‬‬ ‫بلکه باعــث باالرفتن هزینــه زندگی‬ ‫مــردم نیز شــده اند‪ .‬بنابراین توســعه‬ ‫روابط اقتصــادی با اروپا بایــد به رفع‬ ‫عقب ماندگی هــا در تولیــد و صنعت‬ ‫کمک کند‪ .‬بنابرایــن باید قدرت های‬ ‫مــوازی از اقتصــاد حــذف شــوند‪،‬‬ ‫قدرت هایی که به نوعی امکان تمرکز‬ ‫تصمیم گیــری را از بیــن برده اند‪ .‬در‬ ‫قوانین و مقررات باید شــفافیت الزم‬ ‫ایجاد شــود‪ .‬این شــفافیت ها کمک‬ ‫می کند کــه فضای اقتصــاد در زمینه‬ ‫رقابت و ســرمایه گذاری واقعی شود‪.‬‬ ‫در یک فضای شــفاف امکان حرکت‬ ‫به ســمت رونق و توســعه اقتصادی‬ ‫بســیار بهتر از فضای ابهام الود وجود‬ ‫دارد‪ .‬قوانین سرمایه گذاری و فضای‬ ‫کســب و کار بایــد اصــاح شــوند‪.‬‬ ‫سرمایه گذاری برای حرکت به ســمت تولید و رونق موتور‬ ‫محرکه اســت‪ .‬اگر قوانیــن در این حوزه اصالح شــوند‪،‬‬ ‫جذابیت های الزم برای ســرمایه گذاری مناسب و در یک‬ ‫فضای امن اقتصــادی فراهــم خواهد شــد‪ .‬رانت هایی‬ ‫که در بخش های واســطه گری و خدمات وجود دارد باید‬ ‫به ســمت فعالیت های تولیدی ســوق پیدا کند‪ .‬اهداف‬ ‫بلند مدت فضای اقتصاد کشــور کــه بر افزایــش تولید و‬ ‫رونق بخش های مختلف تمرکز می کند باید بیش از پیش‬ ‫در چشــم اندازهای اقتصــادی و سیاســتگذاری رعایت‬ ‫شود‪ .‬هم اکنون بیشتر رانت ها و ســرمایه ها سرگردان در‬ ‫بخش های غیرواقعی و فعالیت های واســطه گری فعال‬ ‫بوده و اسیب های زیادی را به اقتصاد وارد می کند که باید‬ ‫در دوران پساتحریم رفع شوند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫ســفر ریاســت جمهوری به دو کشــور اروپایی یعنی‬ ‫ایتالیا و فرانســه در یک ارزیابی کلی مثبت اســت زیرا بعد‬ ‫از محقق شدن توافق هســته ای ایران با جهان مهمترین‬ ‫گزینه مدنظر دولت‪ ،‬حل مسائل اقتصادی کشور است که‬ ‫ضمن ســنگینی بر دوش مردم موجب افت شاخص های‬ ‫اقتصادی کشــور نیز شده است‪ .‬در شــرایط کنونی دولت‬ ‫نمی تواند سیاســت های قبل از تحریم را دنبــال کند‪ ،‬زیرا‬ ‫وضعیت اقتصاد کشــور به خصــوص در زمینه هایی چون‬ ‫تولید و فضای کسب وکار نامناسب ارزیابی می شود‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر در شــرایط امروز اقتصاد ایران سیاست های گذشته‬ ‫نمی تواند بــه حل بحران کنونــی و رکودی که بــر اقتصاد‬ ‫کشور حاکم اســت‪ ،‬کمک کند‪ .‬بنابراین دولت باید بپذیرد‬ ‫و سیاست های خود را تغییر دهد‪ ،‬زیرا با سیاست های قبلی‬ ‫نمی توان اماده ارتباط تجاری و اقتصادی با دنیا شــد‪ .‬این‬ ‫موضوع به خصوص زمانی اهمیت پیدا می کند که اقتصاد‬ ‫ایران با بحران جدی به نام رکود تورمی‬ ‫ دســت وپنجه نرم می کند که دولت ها‬ ‫نقش جدی در ان داشته اند‪.‬‬ ‫بنابراین در شرایط کنونی ارتباط‬ ‫موثر با دنیــا‪ ،‬موضوعی مهــم و موثر‬ ‫در بهبود فضای کشــور است‪ .‬زیرا به‬ ‫واسطه ارتباط دوباره سیاسی با کشورها‬ ‫می توانیم روابــط اقتصادی و تجاری‬ ‫خــود را از ســربگیریم؛ روابطــی که‬ ‫می تواند به حل بخشــی از مشکالت‬ ‫کشور کمک کند‪ .‬زیرا اقتصاد جهانی‬ ‫تاثیر جدی در اقتصاد هر کشوری دارد‬ ‫و ایران نیز باید در راستای حرکت های‬ ‫جهانی مســائل خــود را دنبــال کند‪.‬‬ ‫بنابرایــن ســفر رئیس جمهــوری بــه‬ ‫کشــورهای اروپایی و دیگر کشــورها‬ ‫بســیار مثبت اســت اما در صورتی که‬ ‫مفاد قراردادهای امضا شــده توســط‬ ‫دولت بتواند منافع کشور را تامین کند‪.‬‬ ‫بنابراین تا زمانی که مفاد این قرارداد را‬ ‫مطالعه نکنیم و اینکه این قرارداد بر چه‬ ‫مبنایی است و ایا اشتغال نیروی کار در‬ ‫دستورکار ان است یا اینکه جایی برای‬ ‫صــادرات محصوالت نیز دیده شــده‬ ‫است‪ ،‬نمی توان اظهارنظر قطعی کرد‪.‬‬ ‫روابط اقتصادی و تجاری با دنیا در صورتی که موجب‬ ‫ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور شــود و از این طریق‬ ‫بتوانیم پول بــه پروژه های عمرانی تزریق کنیم‪ ،‬مســاعد‬ ‫است‪ .‬زیرا ضمن ورود ســرمایه‪ ،‬تکنولوژی روز دنیا نیز به‬ ‫ایران وارد می شــود‪ .‬در عین حال محصوالت تولید شــده‬ ‫در ایــران نیز در بازارهــای بین المللی راحت تــر به فروش‬ ‫می رود‪ .‬هر چند‪ ،‬حجم سرمایه گذاری خارجی که در مورد‬ ‫ان صحبت می شود بیش از میزان واقعی است چرا که قبل‬ ‫از تحریم ها هم میزان ســرمایه گذاری خارجی در کشــور‬ ‫به انــدازه ظرفیت های داخلی نبــود‪ .‬در هر صورت حضور‬ ‫ســرمایه گذاران خارجی در اقتصاد کشــور به نفــع تولید و‬ ‫اشتغال است‪ .‬واقعیت این است که صنایع کشور‪ ،‬در دهه‬ ‫‪ ۴۰‬به وجود امده اند و به بازسازی‪ ،‬نوسازی و تجدید ساختار‬ ‫نیاز دارند که مشارکت شرکت های بین المللی در طرح های‬ ‫داخلی می تواند این شــرایط را بهبود ببخشــند‪ .‬هر چند ما‬ ‫به تکنولوژی و بازارهای جهانی احتیــاج داریم؛ اما در هر‬ ‫سرمایه گذاری باید توجه کرد که شرکت های خارجی تالش‬ ‫دارند بیشترین ارزش افزوده را برای خود داشته باشند و ما نیز‬ ‫باید چنین هدفی داشته باشیم‪ .‬در این میان اما باید به خاطر‬ ‫داشت که تنها برداشته شدن تحریم ها به معنای ان نیست‬ ‫که ســرمایه گذاران خارجی به اقتصاد کشور وارد می شوند‬ ‫زیرا انها به عملکرد دولت توجــه دارند‪ .‬در این میان دولت‬ ‫باید بتواند قراردادهای جذاب طراحی کرده و زیر ساخت ها‬ ‫را برای حضور سرمایه گذار اماده کند‪.‬‬ ‫طبق امار بانک مرکزی‪ ،‬منابع بانکی کشور بیشتر به‬ ‫سمت فعالیت های واســطه ای‪ ،‬تجاری‪ ،‬مسکن و اموری‬ ‫که در بلندمدت اثرات کمتری در اقتصــاد دارند‪ ،‬متمایل‬ ‫می شــود‪ ،‬زیرا بازدهی این فعالیت ها در کوتاه مدت بسیار‬ ‫باالست‪ .‬باید سرمایه گذاران اقتصادی را به سمت فعالیت‬ ‫در حوزه های عمرانی ترغیب کنیم چرا که انها خود تمایل‬ ‫دارند به پروژه های قبلی باز گردند که عموما در حوزه های‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫‪47‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫تعاملسازنده‬ ‫نباید مجرای تعامل با جهان بسته شود‬ ‫رضا مجیدزاده‬ ‫‪4‬‬ ‫طرحاردن‬ ‫اندیشگاهدر‬ ‫سابق ایران‬ ‫سفیر‬ ‫هزاره‬ ‫مدیران‬ ‫عضو شورای‬ ‫دولت یازدهم در ادامه مسیر تعامل و تعاون در عرصه‬ ‫سیاست خارجی‪ ،‬با کشورهای ایتالیا و فرانسه‪ ،‬قراردادهای‬ ‫تجاری ارزشــمندی منعقد کرد‪ .‬هر چن د گروهی از منتقدان‬ ‫این قراردادها را به عنوان نکته ای مثبت برای این دو کشور‬ ‫اروپایی برشمرده اند اما باید توجه داشت که منفعت متقابل‪،‬‬ ‫اصلی اساســی در همــکاری و روابط بین المللی اســت و‬ ‫نمی توان انتظار داشت که کشــوری بدون درخواست نفع‬ ‫متقابل‪ ،‬به کشــوری دیگر نفع برســاند! عالوه بر این‪ ،‬در‬ ‫قراردادهای مزبور‪ ،‬بخش خصوصی کشور‪ ،‬بالغ بر‪ 30‬درصد‬ ‫سهم دارد که بسترسازی مســاعدی برای گشایش فضای‬ ‫کســب و کار بخش خصوصی بعد از فضــای به ناچار تنگ‬ ‫تحریم های بین المللی خواهد بود‪ .‬در این نوشتار اهمیت‬ ‫اقتصادی این قراردادها مطمح نظر قرار می گیرد‪.‬‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪48‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫منطق اقتصادی‬ ‫درست زمانی که شروع رکود اقتصادی همراه با بحران‬ ‫مالی در اقتصاد غرب‪ ،‬فرصتی طالیی در اختیار کشورهای‬ ‫دارای منابع مالــی قرار می داد تا وابســتگی اقتصادی این‬ ‫کشــورها به خود را ایجــاد کنند‪ ،‬رویکرد تنــش زا در عرصه‬ ‫سیاســت خارجی باعث شــد تا عالوه بر سوخت شدن این‬ ‫فرصت طالیــی‪ ،‬حجم هنگفتــی از پول هــای حاصل از‬ ‫فروش نفت کــه باالترین قیمت دهه گذشــته را داشــت‪،‬‬ ‫تلف شــود‪ .‬طی دوره ‪ 1384‬تا ‪ ،1389‬درامد نفتی به حدود‬ ‫ی بی سابقه بود‪ .‬در حالی که‬ ‫‪ 400‬میلیارد دالر رسید که رقم ‬ ‫کشورهای اروپایی و امریکا به دنبال تامین مالی بدهی ها‪،‬‬ ‫نجات بازارهای مالی و صنایع خود بودند و به منابع وجوه نیاز‬ ‫داشتند تا به این بخش ها تزریق کنند‪ ،‬چین با تزریق منابع‬ ‫هنگفت و پاسخ به نیاز انها‪ ،‬تبدیل به بزرگترین منبع تامین‬ ‫منابع و تامین مالی کشورهای غربی شد تا پایه های قدرت‬ ‫اقتصادی‪ -‬سیاسی خود در اینده را مستحکم تر کند اما ایران‬ ‫با افزایش تنش‪ ،‬با تشدید تحریم های بین المللی مواجه شد‬ ‫و این منابع بی ســابقه نیز از دست رفت‪ .‬چنین مقایسه ای‪،‬‬ ‫اهمیت تعامل سازنده با جهان را به خوبی نشان می دهد‪.‬‬ ‫همســان انگاری قراردادهای ورود یا خروج ســرمایه‬ ‫خارجی و تعامل اقتصادی با ریخت و پاش پول یا بسترسازی‬ ‫ اســتعمار بیگانگان‪ ،‬با منطق اقتصاد بین الملل‪ ،‬سازگاری‬ ‫ندارد‪ .‬گســیل اولین گــروه از جوانان توســط عباس میرزا‬ ‫نایب الســلطنه بــرای تحصیــل در فرنگ‪ ،‬اولین ســنگ‬ ‫ســتون های انقالب مشــروطیت و تالش برای اســتقرار‬ ‫حاکمیت قانون را بنا نهاد اما به چشــم بسیاری‪ ،‬هزینه ای‬ ‫گزاف و بیهوده بــود‪ .‬بنابراین صرف انتفــاع متقابل‪ ،‬فقط‬ ‫در قالب ارقام ریالی نیســت و این انتفاع می تواند بر مبنای‬ ‫یادگیری‪ ،‬تجربه‪ ،‬ارتقای ظرفیت مدیریتی یا انتقال فناوری‬ ‫روز و روزامدی زیرساخت های تولیدی کشور باشد‪ .‬ضمن‬ ‫تصدیق پتانسیل باالی بومی و سرمایه انسانی بالنده ای که‬ ‫ضرورت دارد تا در کنار جذب سرمایه خارجی‪ ،‬بستر بازگشت‬ ‫ان به کشور یا ایجاد حلقه اتصال انها با کشور ایجاد شود‪،‬‬ ‫هیچ کشوری به صورت جزیره ای نمی تواند حتی به اهداف‬ ‫ارمانی خود پایبند بماند‪ .‬کره شمالی‪ ،‬نمونه ای بارز و زنده از‬ ‫ بی توجهی به تعامل سازنده با جهان است‪.‬‬ ‫عالوه بر این‪ ،‬تجربه دهه گذشــته نیز نشــان داد که‬ ‫بســته بودن مجرای تعامل بــا جهان (به هــر دلیل)‪ ،‬روی‬ ‫بخش هــای اقتصادی‪ ،‬ســه اثــر منفی داشــت؛ کاهش‬ ‫فعالیت و از دســت دادن بازارها‪ ،‬جایگزینی طرف مبادله یا‬ ‫هزینه مبادالتی و افزایش هزینه های تولید کاال و خدمات‪.‬‬ ‫بازارهای جهانی به شدت رقابتی است و از این ر و بازارهای‬ ‫اندکی‪ ،‬برگشت پذیرند اما در رشــته فعالیت هایی که رقبای‬ ‫جدی وجود داشــته یا ظرفیت بازار نزدیک به اشباع باشد‪،‬‬ ‫بازارها به سختی برگشت پذیر یا برگشت ناپذیرند‪ .‬در صورتی‬ ‫ که بازار برگشت پذیر باشد‪ ،‬مدتی زمان الزم است تا جایگاه‬ ‫قبلی در ان تثبیــت گــردد‪ .‬در صورتی که بازار به ســختی‬ ‫برگشت پذیر یا برگشت ناپذیر باشــد نیز به این معناست که‬ ‫جایگاه بین المللی یک کشــور در عرصه مناسبات جهانی‬ ‫از دســت رفته اســت‪ .‬جایگزینی طرف مبادله از دو منظر‬ ‫داخلی و خارجی اهمیت دارد که تغییر طرف مبادله خارجی‬ ‫به معنای افزایش درجه نااطمینانــی و افزایش هزینه الزم‬ ‫برای انجام امور مربوط به تولید و تقاضای خدمات در کنار‬ ‫افزایش زمان الزم برای فعالیت است‪ .‬می توان این اقالم‬ ‫را در فهرست کلی هزینه های مبادله جای داد‪ .‬بدون تردید‪،‬‬ ‫اثر لزوم جایگزینی طرف مبادله در بازارهای بین المللی از اثر‬ ‫جایگزینی در بازارهای داخلی بسیار شدیدتر است‪ .‬مسائل‬ ‫مالی‪ ،‬خریده نهاده های تولید‪ ،‬تعمیر‪ ،‬نگهداری و نوسازی‪،‬‬ ‫فناوری و حمل و نقل از مهمترین ابعاد چنین خسارت هایی‬ ‫هستند که بر اقتصاد ملی تحمیل می شود‪ .‬محدودیت های‬ ‫مالی و حمل و نقل در این فهرست‪ ،‬بیشترین نمود را دارند؛‬ ‫برای نمونه بازرگانان ناچار شــدند تا در بســیاری از موارد به‬ ‫بانک های دیگر کشورها مبلغی اضافی گاهی در حد‪ 60‬دالر‬ ‫برای هر معامله بپردازند تا برای انها اعتبار اسنادی بگشایند‪.‬‬ ‫به ویژه بانک های کشورهای روسیه‪ ،‬ترکیه و امارات متحده‬ ‫عربی برای انجام امور مربوط به گشایش اعتبار اسنادی این‬ ‫مبالغ اضافی را دریافت می داشتند‪.‬‬ ‫قانون تحریم ایــران (‪ )ISA‬در ســال ‪ ،2010‬فروش‬ ‫محصوالت و خدمات مربــوط به بنزیــن و هواپیما و دیگر‬ ‫سوخت ها به ایران را برای بیش از یک میلیون دالر یا بیش از‬ ‫ پنج میلیون دالر در سال ممنوع کرد‪ .‬عالوه بر خسارت های‬ ‫جانی گســترده در نتیجه فرســودگی ناوگان هوایی یا نبود‬ ‫هواپیماهای مناســب (یا حتی به دلیل خستگی بخشی از‬ ‫قطعات بسیار خاص)‪ ،‬در نتیجه اثر تکاثری خسارت بخش‬ ‫حملونقلهواییرویدیگربخش هایاقتصادی‪،‬خدمات‬ ‫پشتیبانی و کمکی حمل و نقل‪ ،‬پســت و مخابرات‪ ،‬حمل‬ ‫و نقل ابی و لوله ای و توزیــع گاز‪ ،‬زیربخش هایی بودند که‬ ‫از خســارت بخش حمل و نقل هوایی دچار خسران شدند‪.‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫خســارت های ناشــی از تحریم بخش حمل و نقل ابی نیز‬ ‫روی دیگر زیربخش هــای تجهیزات رادیــو و تلویزیونی و‬ ‫مخابراتی‪ ،‬اهن و فــوالد و محصوالتشــان‪ ،‬فر اورده های‬ ‫نفتی‪ ،‬روغن و وســایل نقلیه موتوری اثر گذاشــت‪ .‬به این‬ ‫ترتیــب دومینویی از اثــرات منفی تحریم باعث شــد تا اثر‬ ‫مدیریت نادرست اقتصادی کامل شــده و اقتصاد در چنبره‬ ‫تورم و رکود شدید گرفتار شود‪.‬‬ ‫هرچن د قراردادهای تجاری با دو کشور ایتالیا و فرانسه‪،‬‬ ‫برای چاره تمامی این معضالت و معضالت نهادی‪ ،‬کافی‬ ‫نیست و در اینده‪ ،‬قراردادها و روابط بیشتری الزم است اما‬ ‫این قراردادها در ترمیم تدریجی بخش های اســیب دیده‬ ‫نیز کارگر می افتند‪.‬‬ ‫ایران و فرانسه‬ ‫ایران و ایتالیا‬ ‫ایران و ایتالیا از ســابقه همکاری اقتصادی طوالنی‬ ‫برخوردارند‪ ،‬به طوری که میزان همکاری تجاری دو کشور از‬ ‫سال ‪ 1999‬تا ‪ 2005‬تقریبا به بیش از دو برابر رسید‪ .‬به این‬ ‫صورت که حجم مبادالت تجاری دو کشور از حدود‪ 2‬میلیارد‬ ‫یورو در ســال ‪ 1999‬به رقم ‪ 5‬میلیارد و ‪ 400‬میلیون یورو در‬ ‫سال ‪ 2005‬رسید‪ .‬اما از سال ‪ ،2006‬این روند به شدت کند‬ ‫شد‪ .‬طی شــش ماه دوم ســال ‪ 2006‬در مقایسه با ‪،2005‬‬ ‫صادرات ایتالیا به ایران ‪ 20‬درصد کاهش نشان داد‪ .‬اما در‬ ‫جریان دیدارهای مقامات ایران با مقامات اقتصادی ایتالیا‪،‬‬ ‫‪ 14‬ســند همکاری در زمینه هایی چون انرژی‪ ،‬زیرساخت‪،‬‬ ‫فوالد‪ ،‬کشتی سازی‪ ،‬بازرگانی‪ ،‬همکاری های بندری‪ ،‬حفظ‬ ‫نباتات‪،‬پزشکیوداروییامضاشدهاست‪.‬حجمتفاهم هادر‬ ‫این سفر ب ا ایتالیا بیش از ‪ 18/4‬میلیارد دالر به صورت هشت‬ ‫توافق بین دولتی و ‪ 9‬توافق بخش خصوصی با شرکت های‬ ‫ایتالیایی شامل ســایپم‪ ،‬فیکانتیری و انسالدو انرژیا است‪.‬‬ ‫ضمن اینکه توافق هایی با شــرکت مخابرات ایتالیا و گروه‬ ‫صنعتی گاویو در دست بررسی هستند‪.‬‬ ‫در نوامبر سال گذشته میالدی‪ ،‬مدیرعامل فیات هم‬ ‫اظهار کرده بود این شــرکت خودروســازی فرصت هایی را‬ ‫در ایران می بیند‪ .‬این خودروساز ایتالیایی‪-‬امریکایی برای‬ ‫ساخت کامیون های سبک و اتوبوس در ایران‪ ،‬مذاکراتی‬ ‫داشته است‪.‬‬ ‫بزرگترین شــرکت بیمــه ای ایتالیا با عنوان ســاچه‪،‬‬ ‫اعالم کرده است که یک خط اعتباری پنج میلیارد یورویی‬ ‫را برای صادرات به مقصد ایران در نظر می گیرد که این امر‬ ‫به محض اتصال ســوئیفت و برقراری روابط بانکی عملی‬ ‫می شود‪ .‬گذشته از این‪ ،‬زمزمه هایی درباره بازگشت شرکت‬ ‫«انی» ایتالیا در برخی از طرح های توسعه ای صنعت نفت‬ ‫و گاز ایران همچون فاز سوم توسعه میدان نفتی دارخوین‬ ‫تجارت بین الملــل و اقتصــاد جهانی بر‬ ‫زندگی روزانه همــه ما تاثیــر می گذارد‪.‬‬ ‫خواه در حال صحرانوردی باشیم و خواه‬ ‫در حال ماشین ســواری‪ ،‬خــواه در حال‬ ‫گوش دادن به موســیقی باشیم و خواه‬ ‫در حال کار کردن در دفتــر کارمان‪ ،‬این‬ ‫تاثیرات وجود دارند‪ .‬ما نمی توانیم «دنیا‬ ‫را پشت سر بگذاریم»‬ ‫اهمیت قراردادهای تجاری‬ ‫بسیاری از باورمندان به دیدگاه های مکتب وابستگی‪،‬‬ ‫مایلند تا دنیا را به جای تصویر واقعی بر اســاس ارمانگرایی‬ ‫خاصی در نظر بگیرند که در ان‪ ،‬از همه کشــورهای دیگر‬ ‫ بی نیاز شــده اند در حالی که دنیای امــروزی‪ ،‬به واقع یک‬ ‫ن مانند گذشــته‪ ،‬قابل‬ ‫دهکده کوچک اســت که اجزای ا ‬ ‫تفکیک نیستند‪ .‬صحرانشینان افریقایی‪ ،‬اغلب تجهیزاتی‬ ‫حمل می کنند که وارداتی اســت؛ چاقوهایی از سوئیس‪،‬‬ ‫بارانی هایی از کــره جنوبی‪ ،‬دوربین هایــی از ژاپن‪ ،‬ظروف‬ ‫الومینیومــی از انگلســتان‪ ،‬کیســه های خــواب چینی و‬ ‫قطب نماهــای فنالندی‪ .‬به عــاوه‪ ،‬ممکن اســت انها با‬ ‫ماشــین هایی نظیر تویوتای ســاخت ژاپن و بی ام دبلیوی‬ ‫ساخت المان مشغول رانندگی باشند‪ ،‬قهوه برزیلی بنوشند یا‬ ‫موز هندوراسی بخورند‪.‬‬ ‫تجارت بین الملل و اقتصاد جهانی بــر زندگی روزانه‬ ‫همه ما تاثیر می گذارد‪ .‬خواه در حال صحرانوردی باشیم و‬ ‫خواه در حال ماشین ســواری‪ ،‬خواه در حال گوش دادن به‬ ‫موسیقی باشــیم و خواه در حال کار کردن در دفتر کارمان‪،‬‬ ‫این تاثیرات وجود دارند‪ .‬ما نمی توانیم «دنیا را پشت ســر‬ ‫بگذاریم»‪ .‬ما در شــبکه روابط اقتصادی جهانی (تجارت‬ ‫کاالها و خدمات‪ ،‬شــرکت های چند ملیتــی‪ ،‬فعالیت های‬ ‫مشترک اقتصادی بنگاه های جهان و روابط بازارهای مالی‬ ‫بین المللی) محصور شده ایم‪.‬‬ ‫این شبکه بسیار پیچیده است به گونه ای که مشکل‬ ‫می توان تشــخیص داد که یک کاال امریکایی است یا نه‪.‬‬ ‫یک شرکت فنالندی مالکیت محصوالت ورزشی ویلسون‬ ‫را به عهده دارد‪ ،‬یک شرکت سو ئیسی مالک خوراک کودک‬ ‫به نام گربر اســت و یک شــرکت ســهامی افریقای جنوبی‬ ‫مالک میلر بروئینگ اســت‪ .‬ماشــین های کرایسلر نیز در‬ ‫مکزیک مونتاژ می شوند‪ .‬بسیاری از محصوالت امریکایی‬ ‫نظیر هواپیمای بوئینگ از اجزای زیادی که توســط سایر‬ ‫کشورها تولید شده اند‪ ،‬ساخته می شوند و برعکس‪ ،‬بسیاری‬ ‫از کاالهای خارجی نظیر هواپیماهای ایرباس وجود دارند که‬ ‫قطعاتی از انها امریکایی است‪ .‬انچ ه چنین به هم وابستگی‬ ‫را شکل داده‪ ،‬منفعت متقابل ناشــی از تجارت بین المللی‬ ‫است‪ .‬واقعیت این اســت که محدودیت منابع‪ ،‬روندهای‬ ‫تاریخی‪ ،‬ساختارهای ســازمانی و قواعد نهادی و ظرفیت‬ ‫تولیدی‪ ،‬اجازه نمی دهند تا کشــوری به طور کامل خودکفا‬ ‫باشد و قراردادهای تجارت خارجی به جبران این کمبودها‬ ‫کمک می کنند‪.‬‬ ‫از این منظر‪ ،‬قراردادهای تجاری با ایران و فرانســه‪،‬‬ ‫گام نخست تعامل سازنده با جهان هستند که زمینه تحریک‬ ‫تقاضای کل و بسترسازی رشد اقتصادی در کشور را ایجاد‬ ‫می کنند‪ .‬ایــن افزایش تعامل‪ ،‬نه تنها بــه کاهش احتمال‬ ‫بروز تنــش در روابط سیاســی می انجامد بلکــه پیامدهای‬ ‫اقتصادی جانبــی نیــز دارد؛ به دنبــال ســرمایه خارجی و‬ ‫ســرمایه گذاری خارجی‪ ،‬تقاضــای خدمات گردشــگری‬ ‫شــهروندان کشــورهای مبدا در ایران نیز باال می رود‪ .‬در‬ ‫دنیای به هم متصل امروزی‪ ،‬این افزایش تقاضا می تواند‬ ‫زنجیــره ای از تقاضا برای گردشــگری در ایــران را فراهم‬ ‫سازد مشــروط بر انکه سیاســتگذاران بخش گردشگری‪،‬‬ ‫با اتکا به اصول اقتصــادی‪ ،‬به دنبال ایجــاد مزیت و وجه‬ ‫تمایز‪ ،‬در کنار به سازی زیرســاخت های گردشگری کشور‬ ‫باشند‪ .‬البته در گام های بعدی الزم است تا ضمن توجه به‬ ‫ ترغیب ســرمایه های ایرانیان ساکن کشــورهای خارجی‪،‬‬ ‫حل مناقشــات احتمالی اتی منابع ابی مشترک خصوصا با‬ ‫ترکیه و تمهید انتقال فناوری تولید اب شرب‪ ،‬در دستور کار‬ ‫دولت قرار گیرد‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫قبل از اعمال تحریم های بین المللی‪ ،‬میزان مبادالت‬ ‫تجاری بین ایران و فرانسه به ‪ 2‬میلیارد یورو در سال می رسید‬ ‫که درصد بزرگــی از این مبــادالت در زمینه نفــت و صنایع‬ ‫خودروســازی بود‪ .‬پس از اعالم اجرایی شدن برجام‪ ،‬بین‬ ‫ایران و فرانســه‪ ،‬قراردادهایــی بــه ارزش ‪ 33‬میلیارد دالر‬ ‫شامل توافق با شرکت های پژو سیتروئن‪ ،‬ایرباس و توتال‬ ‫به امضا رسید‪.‬‬ ‫در بخــش تولید خــودرو‪ ،‬گــروه خودروســازی «پژو‬ ‫ن خودرو» همکاری خواهد کرد‪.‬‬ ‫سیتروئن» با شرکت «ایرا ‬ ‫این شرکت فرانسوی‪ ،‬برای نوســازی یک کارخانه در چند‬ ‫ی معــادل ‪ ۲۰۰‬میلیون یورو‬ ‫کیلومتری غرب تهــران‪ ،‬رقم ‬ ‫سرمایه گذاری خواهد کرد‪ .‬میزان ســرمایه گذاری شرکت‬ ‫ایران خودرو در این زمینه‪ ،‬به رقم مشــابهی خواهد رسید‪.‬‬ ‫مقرر شده تا شرکت پژو ســیتروئن‪ ،‬از نیمه دوم سال ‪۲۰۱۷‬‬ ‫میالدی‪ ،‬مدل های ‪ ۲۰۰۸ ،۲۰۸‬و ‪ ۳۰۱‬خودروی پژو را در‬ ‫ایران تولید کند‪.‬‬ ‫باتوجه به این حجــم از افزایش تولیــد‪ ،‬تولید ایران‬ ‫در ســال ‪ ،2020‬به یک میلیون و چهارصد هزار دســتگاه‬ ‫و بعد از مدتی به دو میلیون دســتگاه خواهد رسید‪ .‬صنعت‬ ‫خودروی کشور‪ ،‬پیوند پسین و پیشین بسیار شدیدی با دیگر‬ ‫بخش های اقتصــادی دارد و این قراردادهــا می توانند به‬ ‫مثابه محرکی برای کل اقتصاد به حساب ایند‪ .‬اما الزم است‬ ‫تا در کنار این ســرمایه گذاری‪ ،‬دولت برای ارتقای کیفیت‬ ‫محصوالت خودروسازان داخلی و تغییر استراتژی ضمنی‬ ‫انها از صادرات به کشورهایی با ریسک سیاسی باال و ریسک‬ ‫عملیاتی اندک (تجربه چند نمونه صادرات به کشــورهایی‬ ‫مانند اوکراین‪ ،‬نیجریه یا حتی سوریه در سال های گذشته)‪،‬‬ ‫به انها فشار بیاورد تا فقط به قطعه ســاز یا مونتاژکار صرف‬ ‫شــرکت های خارجی برای حل معضالت زیست محیطی‬ ‫انها مبدل نشوند‪.‬‬ ‫امضای قرارداد خریــد ‪ ۱۱۸‬فروند هواپیما از کمپانی‬ ‫ایرباس از دیگر قراردادهای تجاری بین ایران و فرانسه بوده‬ ‫است‪ .‬ارزش این قرارداد‪ ۲۵،‬میلیارد دالر ارزیابی شده است‪.‬‬ ‫شــرکت هواپیمایی ایرباس‪ 114 ،‬هواپیمای مسافربری به‬ ‫ایران ایر تحویــل خواهد داد و همچنیــن خدمات اموزش‬ ‫خلبان و تعمیر و نگهداری هواپیما را فراهم می کند‪.‬‬ ‫این ســفارش که بر مبنای قیمت های اعالم شده از‬ ‫سوی ایرباس‪ 27 ،‬میلیارد دالر ارزش دارد‪ ،‬شامل ‪ 12‬فروند‬ ‫هواپیمای سوپرجامبوی دو طبقه ‪ 21 ،380‬فروند هواپیما از‬ ‫خانواده ‪ 320‬و ‪ 24‬فروند ‪ 320‬نئو است‪ .‬همچنین ‪ 73‬فروند‬ ‫هواپیمای پهن پیکر ســفارش ایران‪ ،‬شامل ‪ 27‬ای ‪ 330‬و‬ ‫‪ 18‬ای‪ 330‬نئو و‪ 16‬ای‪ 350‬است‪ .‬اوضاع نابسامان صنعت‬ ‫هواپیماییکشو رطیدورانتحریموسقوطمکررهواپیماها‬ ‫لو نقل هوایی‬ ‫که عمدتا ناشــی از فرســودگی نــاوگان حم ‬ ‫بود‪ ،‬اهمیت چنین قراردادی را برجسته می سازد‪ .‬نوسازی‬ ‫ناوگان هواپیمایی‪ ،‬پیش شرطی ضروری برای توسعه رشته‬ ‫فعالیت های مهمی همچون گردشــگری به شمار می رود‬ ‫که در صورت فرصت یابی و مدیریت درســت‪ ،‬در روند اتی‬ ‫تحوالت توسعه کشو ر نقش مهمی ایفا خواهند کرد‪.‬‬ ‫با لغو تحریم فروش نفت ایران نیز عــاوه بر امکان‬ ‫فروش نفت‪ ،‬زمینه جذب سرمایه خارجی در این بخش ایجاد‬ ‫می شود؛ شرکت نفتی توتال نیز از امضای قرارداد برای خرید‬ ‫نفت خام از ایران بین‪ ۱۵۰‬تا‪ ۲۰۰‬هزار بشکه در روز خبر داده‬ ‫است‪ .‬شرکت نفتی توتال تفاهمنامه ای برای خرید نفت از‬ ‫ایران به ویژه برای پاالیشگاه های فرانسوی و اروپایی امضا‬ ‫کرده است‪ .‬این شــرکت همچنین به بررسی پتانسیل های‬ ‫صنعت نفت ایران برای ارزیابی حضور گســترده تر خواهد‬ ‫پرداخت‪.‬‬ ‫شرکتملیراه اهنفرانسهباامضایپروتکلهمکاری‬ ‫با مقامات کشور‪ ،‬برای توسعه و بهره برداری از ایستگاه های‬ ‫قطار و گسترش خط اهن در ایران‪ ،‬وارد عمل خواهد شد‪.‬‬ ‫شرکت خط کانتینر فرانســوی ‪ CMA CGM‬برای همکاری‬ ‫در زمینه کشتیرانی و توسعه پایانه های بندری توافق کرد‪.‬‬ ‫شرکت سوئز که در زمینه محیط زیســت فعالیت دارد برای‬ ‫تصفیه اب و شــرکت ســانوفی برای محصوالت پزشکی با‬ ‫ایران قرارداد امضا کردند‪.‬‬ ‫و اجرای یک فاز استاندارد در پارس جنوبی با ظرفیت تولید‬ ‫روزانه ‪۵۰‬میلیون مترمکعب گاز کلید خورد‪.‬‬ ‫‪49‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫جهش سوم‬ ‫روابط استراتژیک ایران با جهان در دوره پسابرجام گسترش می یابد‬ ‫عبدالرضا فرجی راد‬ ‫استاد ژئوپولتیک و روابط بین الملل‬ ‫اقتصاد سیاسی‬ ‫‪50‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪5‬‬ ‫طبیعی است که روابط ایران و اروپا قدیمی است و از‬ ‫زمان صفویه این روابط وجود داشته است‪ .‬در زمان قاجار نیز‬ ‫ن با اروپا بوده و عمده سفرهای پادشاهان‬ ‫بیشتر روابط ایرا ‬ ‫نیز به این کشــورها صورت می گرفت‪ .‬استعمارگران که به‬ ‫منطقه امدند‪ ،‬بیشترین رابطه را با اروپا داشتیم‪ .‬در جمهوری‬ ‫اسالمی ایران باتوجه به اینکه از ابتدای انقالب روابط مان‬ ‫با امریکا قطع شــد‪ ،‬با اینکه در رژیم گذشــته‪ ،‬امریکا نفوذ‬ ‫اول را در ایران داشت‪ ،‬تالش شد سطح عمده روابط با اروپا‬ ‫افزایش یابد‪ .‬اما این روابط در طول ‪ 37‬سال گذشته دارای‬ ‫فراز و نشیبی شــده اســت‪ ،‬برخی اوقات خیلی سطحش‬ ‫افزایش یافته‪ ،‬به ویژه بعــد از پایان جنگ تحمیلی و برخی‬ ‫اوقات نیز کاهش بسیاری پیدا کرده ‪ ،‬همانند وضعیتی که در‬ ‫دوره دولت نهم و دهم داشتیم‪ .‬بنابراین به دنبال افول روابط‬ ‫سیاسی‪ ،‬حجم مبادالت اقتصادی نیز کاهش یافته است‪.‬‬ ‫بنابراین این سیر چند صد ساله نشان می دهد‪ ،‬بنیان صنعت‬ ‫ایران به سمت اروپایی شدن رفته است‪ .‬هرچند طی دو دهه‬ ‫اخیر به خصوص در دهه ‪ 80‬روابط ما با شرق دور نیز افزایش‬ ‫یافت‪ .‬بنابراین در ابتدا روابط ما ب ا ژاپن شکل گرفت و بعد از‬ ‫ان کشورهای کره جنوبی و چین نیز وارد صنعت ایران شدند‪.‬‬ ‫اما هنوز نیز اروپا باتوجه به ساختار صنعتی ایران و گرایش‬ ‫مردمی به کاالهای اروپایی هستند و به همین دلیل سمت و‬ ‫سوی مسائل اقتصادی به سمت کشورهای اروپایی بیشتر‬ ‫از سایر کشورهاست‪ .‬بنابراین صنعت اروپا را شاخص قرار‬ ‫می دهند‪ .‬باتوجه به اینکه در یک دهه گذشته افت شدیدی‬ ‫در روابط تجاری با اروپا داشتیم‪ ،‬به طوری که هیچ گاه در ‪37‬‬ ‫سال گذشت ه چنین افتی را نداشتیم‪ ،‬طبیعی است که وقتی‬ ‫قصد داریم بعد از توافق هسته ای و رفع تحریم ها‪ ،‬مبادالت‬ ‫تجاری را اغاز کنیــم‪ ،‬قاعدتا باید صنایعــی را راه بیندازیم‬ ‫که ســاختار انها اروپایی اســت‪ .‬در شــرایط کنونی به این‬ ‫موضوع ایراد گرفته می شود که چرا باتوجه به اینکه فرانسه‬ ‫در طول مذاکرات هســته ای و قبل از ان‪ ،‬سیاست هایش‬ ‫مخالف جمهوری اسالمی بود و سنگ اندازی می کرد ‪ ،‬به‬ ‫ســمت قرارداد با ان گرایش پیدا کردیم؟ این موضوع که‬ ‫باید در قبال کشوری که با ما بیشترین خصومت را در میان‬ ‫اروپایی ها از نظر اقتصادی داشته است‪ ،‬طبیعی است که‬ ‫مالحظاتی صــورت بگیرد‪ .‬اما واقعیت دیگــری نیز وجود‬ ‫دارد‪ .‬اگر با پژو ســیتروئن قرارداد بسته می شود چند دلیل‬ ‫دارد‪ .‬اول اینکه این خودروســاز در داخل کشور جا افتاده‬ ‫است و افکار عمومی داخل کشور به محصوالت این شرکت‬ ‫اعتماد دارند‪ .‬از سوی دیگر ساختار صنعت خودرو در کشور‬ ‫برپایه خودروسازان فرانسوی است بنابراین اگر قصد داشته‬ ‫باشیم روابط را به این سمت پیش نبریم مجبور به تغییرات‬ ‫ساختاری جدی در کشور هستیم و این هزینه های بسیاری‬ ‫برای کشور به دنبال دارد‪ .‬هر چند کاالهای شرق دور نیز در‬ ‫کشور تولید می شود‪ ،‬اما واقعیت این است که اگر قرار باشد‬ ‫در صنایع بزرگی که زیربنایش اروپایی و فرانسوی است این‬ ‫کار صورت بگیرد‪ ،‬باید هزینه بیشتری متقبل شوند‪ .‬بنابراین‬ ‫بعد از رفع تحریم ها و اجرای برجام طبیعی است که ایران‬ ‫باید سعی کند عقب ماندگی های ده ساله اش را جبران کند و‬ ‫برای این موضوع راه چاره ای جز توسعه مبادالت تجاری و‬ ‫اقتصادی با کشورهایی که صنایع پیشرفته و به روزی دارند‪،‬‬ ‫ندارد‪ .‬به خصوص باتوجه به مســاله بیکاری که در کشــور‬ ‫وجود دارد‪ ،‬کشــور نیازمند توســعه صنعتی در بخش های‬ ‫مختلف اســت که حــل این موضــوع از طریــق افزایش‬ ‫همکاری و سرمایه گذاری خارجی در ایران ممکن است‪.‬‬ ‫از ســوی دیگــر بایــد ایــن نکتــه را متذکر شــد که‬ ‫رئیس جمهوری در سفر به ایتالیا شاید به دنبال صنایع بزرگ‬ ‫نبودند‪ .‬ما معموال با ایتالیایی ها بیشــتر در خصوص صنایع‬ ‫کوچک و متوســط فعالیت داشــتیم‪ ،‬در دولت اصالحات‬ ‫بیشتر روابط اقتصادی ما براین اساس بود‪ .‬زیرا این صنایع‬ ‫کارایی داشت و در اشتغال زایی خوبی نیز صورت می گرفت‪.‬‬ ‫هرچند مبادالت اخیر ایران با ایتالیا کار بزرگی صورت گرفت‪،‬‬ ‫بعد از رفــع تحریم هــا و اجــرای برجام‬ ‫طبیعی اســت که ایران باید ســعی کند‬ ‫عقب ماندگی های ده ســاله اش را جبران‬ ‫کند و برای این موضــوع راه چاره ای جز‬ ‫توســعه مبادالت تجــاری و اقتصادی با‬ ‫کشورهایی که صنایع پیشرفته و به روزی‬ ‫دارند‪ ،‬ندارد‬ ‫به طوری کــه ایتالیایی ها توافق نامه دربــاره خرید ایرباس‬ ‫انجام دادند‪ ،‬بیمه ساچه تعهد کرد که این کار بزرگی است‪.‬‬ ‫زیرا ایتالیایی ها همواره روابط بسیار خوبی با ما داشتند حتی‬ ‫در دوران تحریم که فشــار غربی ها بر کشور ما زیاد بود انها‬ ‫تالش می کردنــد که به ایــران کمک کنند‪ .‬امــا مبادالت‬ ‫تجاری و اقتصادی با فرانســه بیشتر با صنایع بزرگ صورت‬ ‫گرفته است‪ .‬فرانســوی ه ا بعد از انقالب اسالمی در زمینه‬ ‫نفت و گاز فعالیت های عظیم و بزرگی در ایران انجام دادند‪.‬‬ ‫برخالف اینکه قبل از انقالب بیشتر شرکت های امریکایی‬ ‫یا اروپایی چون بریتیــش پترولیو م و شــرکت های هلندی ‬ ‫فعالیت داشتند و بعد از انقالب به دلیل تحریم ها و مسائل‬ ‫دیگر همکاری خود با ایران را تغییر دادند‪ ،‬اما فرانسوی ها‬ ‫حضور یافتند و شــرکت هایی چون توتال در ایران فعالیت‬ ‫کردند و کارهــای بزرگی را انجــام دادند‪ .‬حتــی در دوران‬ ‫کلینتون که امریکایی ها ایران را تحریم کردند و اجازه ندادند‬ ‫شــرکت های خارجی قراردادهای باالیی ‪ 15‬میلیون دالر با‬ ‫ایران ببندند‪ ،‬شرکت توتال دولتش را مجبور به موضع گیری‬ ‫کرد و این موضوع منجر به ان شــد کــه کل اتحادیه اروپا‬ ‫همسو با فرانسه در برابر این سیاست موضع گیری کردند و‬ ‫این تحریم را نادیده گرفتند‪ .‬بنابراین بار دیگر توتال‪ ،‬ایرباس‬ ‫و پژو وارد صحنه فعالیت های اقتصادی ایران شــدند‪ ،‬این‬ ‫موضوع ضمن انکه منجر به حل برخی مشــکالت از جمله‬ ‫مشکل هواپیماهای فرسوده می شود‪ ،‬نو شدن هواپیماها‬ ‫و افزایش امنیت هوایی منجر به افزایش توریسم در ایران‬ ‫خواهد شــد‪ .‬یکی از عواملی که صنعت گردشگری ایران‬ ‫توسعهپیدانمی کند‪،‬همینموضوعامنیتهوایپماییاست‪.‬‬ ‫به خصوصانکهرنکینگهواپیماییایرانبسیارپاییناست‬ ‫زیرا هواپیماها بســیار قدیمی هستند‪ .‬از ســوی دیگر این‬ ‫موضوع منجر به افزایش اشــتغال زایی در کشور می شود‪.‬‬ ‫در واقع می توان گفت با ورود رئیس جمهور به کشــورهای‬ ‫ایتالیا و فرانســه در اینده نزدیک سفرها به اتریش و بلژیک‬ ‫ادامه خواهد یافت و متقابال از ان ســو نیز شاهد سفرهای‬ ‫روسای جمهو ر کشورهایی چون سوئیس و فرانسه خواهیم‬ ‫بود‪ .‬بنابراین درصورتی که بخواهیــم روابط ایران با اروپا را‬ ‫بررسی کنیم شاهد ســه دوره خواهیم بود‪ .‬به طوری که بعد‬ ‫از جنگ ایران و عراق روابط افزایــش یافت اما کمی بعد با‬ ‫رکود مواجه شــدیم‪ ،‬پس از ان در دوران اصالحات شاهد‬ ‫گسترش روابط و مناسبات سیاسی و اقتصادی بودیم اما در‬ ‫دولت نهم و دهم بار دیگر رکود بر روابط میان دو کشور سایه‬ ‫انداخت اما با اجرایی شدن برجام سومین جهش در روابط‬ ‫سیاسی و اقتصادی با اروپا ایجاد شــده است‪ .‬این جهش‬ ‫مانند دو جهش قبلــی موفقیت امیز خواهد بــود‪ .‬بنابراین‬ ‫هرچند می توانیم از طریق این روابط امور اقتصادی کشور را ‬ ‫ترمیم و توسعه دهیم‪ ،‬این سفرها می تواند باعث شود دیگر‬ ‫کشورهای دنیا گسترش روابط خود با ایران را سرعت بدهند‪.‬‬ ‫به همین دلیل شاهد ان هستیم که نخست وزیر ژاپن قصد‬ ‫دارد به ایران ســفر کند و از کره جنوبی نیز سفرهایی انجام‬ ‫شود ؛ کشــورهایی که از نظر صنعتی پیشرفت های خوبی‬ ‫داشتند و ما می توانیم در ارتباط با انها توسعه خوبی به روابط‬ ‫خود بدهیم‪ .‬بنابراین توســعه روابط با کشــورهای اروپایی‬ ‫موجب تحریک کشورهای دیگر نیز می شود ضمن اینکه بر‬ ‫روابط سیاسی نیز اثر می گذارد‪ .‬در پایان باید گفت‪ ،‬گسترش‬ ‫روابط با ایتالیا و فرانســه می تواند در مناســبات منطقه ای‬ ‫نیز اثرگذار باشــد‪ .‬به خصوص انکه منطقه دچار مشکالت‬ ‫اساسی شده اســت بنابراین امید کشورهای منطقه و غرب‬ ‫به همکاری با ایران برای حل این مساله است‪ .‬در راستای‬ ‫همین موضوع اقای اشتاین مایر به ایران می اید تا واسطه‬ ‫میان ایران و عربستان باشد‪ ،‬بنابراین این رفت وامدها عالوه‬ ‫بر دستاورد اقتصادی‪ ،‬دستاوردهای سیاســی نیز دارد که‬ ‫جایگاه ژئوپولتیکی ایران در سطح منطقه و جهان را افزایش‬ ‫می دهد‪.‬‬ ‫فروپاشی پروژه ایران هراسی‬ ‫گفت وگوی مثلث با علی بیگدلی‪ ،‬استاد دانشگاه‬ ‫می تواننــد با یکدیگر همکاری هایی داشــته باشــند و این‬ ‫مساله به سود هر دوطرف اســت‪ .‬به خصوص انکه ظرف‬ ‫‪ 10‬سال گذشته اقتصاد کشــور دچار یک انجماد شده بود‬ ‫که در نتیجه بی توجهی به قواعد رسمی و ضوابط بین المللی‬ ‫بود‪ .‬بنابراین برجام ســراغازی برای منبســط شدن شرایط‬ ‫اقتصادی ما بود‪ .‬بنابراین این ســفر ایــران را وارد فضای‬ ‫اقتصاد بین الملل می کند‪ .‬انچه برای مــا اهمیت دارد بار‬ ‫اقتصادی این موضــوع بود‪ .‬زیرا هدف انهــا نیز از اعمال‬ ‫تحریم ها فشار اقتصادی بر کشــور بود که محقق شد و در‬ ‫بســیاری از بخش های صنعتی دچار عقب ماندگی شدیم‪.‬‬ ‫گســترش همکاری با این کشــورها هرچند موجب توسعه‬ ‫کشور خواهد شد اما در این میان موضوعات دیگری چون‬ ‫بحث افزایش اشــتغال نیز به مرور صورت خواهد گرفت و‬ ‫اینکه به دنبال این موضوع شــاهد افزایش حس ارامش و‬ ‫ضریب اعتماد عمومی در کشور خواهیم بود‪ .‬زیرا اقتصاد‬ ‫کشور تاثیر بســیاری در روحیه شــهروندان دارد‪ .‬بنابراین‬ ‫دولت قصد دارد ساختار کهنه اقتصاد را نوسازی کند‪.‬‬ ‫یکی از بخش های ســفر رئیس جمهور به کشور‬ ‫ایتالیا توســعه روابط اقتصادی بود‪ .‬این هدف را‬ ‫چگونه می بینید؟‬ ‫ایتالیــا از شــرکای مهم ایــران در اتحادیــه اروپا‬ ‫اســت‪ .‬این کشــور همواره دوســت ایران بوده و حتی در‬ ‫زمان تحریم ها هم رابطه مطلوبی با ایران داشــت‪ .‬قبل و‬ ‫بعد از توافق هسته ای هم مقام های این کشوره ا سفرهای‬ ‫متعددی به ایران داشتند و طی ان برای همکاری با ایران‬ ‫ابراز تمایل کردند‪ .‬ایتالیا از نظر علم و تکنولوژی تا حدودی‬ ‫می تواند نیازهای ایران را رفع کند‪ ،‬هرچند به اندازه المان‬ ‫و فرانسه پیشــرفته نیست اما کشوری اســت که در برخی‬ ‫زمینه ها می تواند همکاری های اقتصــادی خوبی با ایران‬ ‫داشته باشد‪ .‬به همین دلیل در جریان سفر حسن روحانی‬ ‫به ایتالیا توافقنامه هایی بــه ارزش ‪ 18‬میلیارد دالر به امضا‬ ‫رسید‪ .‬کارشناسان و ناظران اقتصادی می گویند با برداشته‬ ‫شدن تحریم های ایران در ســال ‪ 2016‬میالدی‪ ،‬انتظار‬ ‫می رود اقتصاد ایران با رشــد چهار درصدی مواجه شود و‬ ‫واردات و صادارت به ایران نیز ‪ 20‬درصد رشــد یابد‪ .‬دیگر‬ ‫کشــورهای اروپایی از جمله المان نیز چشم به بازگشت و‬ ‫تجدید روابط تجاری با ایران دارند؛ مسئوالن صنایع المان‬ ‫بر ایــن باورند که صادارت بــه ایران در چند ســال اتی ‪10‬‬ ‫میلیارد دالر افزایش یابد‪.‬‬ ‫یکی دیگر از بخش های ســفر رئیس جمهور به‬ ‫ فرانسه بود ؛ توسعه روابط اقتصادی با این کشور‬ ‫را چگونه می بینید؟‬ ‫رئیس جمهوری ایران در دیدار روسای شرکت های‬ ‫مهم فرانســوی که با حضور وزرای امــور خارجه و اقتصاد‬ ‫فرانسه برگزار شــد‪ ،‬تاکید کرد امروز با شرایط جدیدی که‬ ‫به دنبال توافق هســته ای حاصل شــده‪ ،‬می توانیم حتی‬ ‫سطح همکاری های اقتصادی دو کشور را بیش از گذشته‬ ‫ارتقا دهیم‪ .‬هر چند ایــن کشــور در دوران تحریم و حتی‬ ‫مذاکرات هســته ای مخالفت هایی با ایران داشــت اما در‬ ‫شرایط کنونی روابط میان ایران با کشورهای اروپایی وارد‬ ‫مراحل عادی خود شــده اســت‪ .‬بنابراین با عادی شــدن‬ ‫روابط افزایش مناســبات موضوعی کامال طبیعی اســت‪.‬‬ ‫به همین دلیل رئیس جمهــور در دومین‬ ‫سفر خود به فرانســه ‪ 20‬قرارداد همکاری‬ ‫اقتصادی با این کشــور امضا کرد وخرید‬ ‫‪ 118‬فرونــد هواپیمــای جدید با شــرکت‬ ‫ایرباس منعقد شــد‪ .‬ایران بازار نخســت‬ ‫شرکت های خودروســاز فرانسوی است و‬ ‫شرکت «پژو‪ -‬سیتروئن» نگاه به بازگشت‬ ‫به ایران حتی در دوران تحریم ها داشــت‬ ‫به دلیل انکه این شرکت مورد اقبال عموم‬ ‫مردم است‪ ،‬مســلم است همکاری دوباره‬ ‫با این شرکت نیز موضوعی عادی است‪.‬‬ ‫تاثیر این سفرها در مناسبات سیاسی‬ ‫ایران بــا کشــورهای دیگــر را چگونه‬ ‫می بینید؟‬ ‫اکنــون با رفــع تحریم هــا اقای‬ ‫روحانی می تواند ســوء تفاهمات گذشته‬ ‫را رفع کند و به مذاکره با کشورها بپردازد‪.‬‬ ‫چنانکه سفر رئیس جمهور چین و پاکستان‬ ‫به ایران و ســفر اقای روحانی بــه اروپا در‬ ‫همین راستا اســت تا شــرایط جدید را به‬ ‫جهان خاطرنشان کند‪ .‬در هر صورت اروپا هم اکنون بیش‬ ‫از هر زمان دیگــری در خطر تروریســم تکفیری و داعش‬ ‫قرار دارد‪ .‬ما در ماه های گذشته شاهد اقدامات تروریستی‬ ‫داعش در کشورهای اروپایی بودیم‪ .‬سفر اقای روحانی به‬ ‫اروپا نیز قرار بود در ابان ماه صورت بگیرد که به دلیل همین‬ ‫اقدامات تروریستی در اروپا لغو شــد‪ .‬اروپایی ها می دانند‬ ‫که ایران تنها قدرتی است که در منطقه می تواند در مقابل‬ ‫تروریسم داعش بایستد‪.‬‬ ‫انها نقش برخی متحدان منطق ه ایشان را در حمایت از‬ ‫داعش دیده اند و به همین خاطر نسبت به انها مردد و نگران‬ ‫هستند ولی ایران در طول دو ســال گذشته نشان داده که‬ ‫بازیگر قابل اعتماد‪ ،‬مطمئن و اثبات ســازی است و همین‬ ‫مساله موجب شده کشورهای اروپایی عالقه مند همکاری‬ ‫با ایران شوند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫اقای دکتر برخی تحلیلگران سفر رئیس جمهوری‬ ‫ایران به کشــورهای بزرگ اروپایی یعنی ایتالیا و‬ ‫فرانسه را نقطه عطفی برای اغاز روزهای روشن‬ ‫و پدید امدن چشم اندازی امیدوارکننده در روابط‬ ‫ایران و اروپا برشمرده اند‪ ،‬اما در این میان عمده‬ ‫خبرها در خصوص افزایش حجم مبادالت تجاری‬ ‫و اقتصادی بوده است‪ .‬افزایش روابط اقتصادی‬ ‫ایران با این دو کشور را چگونه بررسی می کنید؟‬ ‫ســفر اقای روحانی به اروپا نخســتین گام عملی‬ ‫برای توســعه و تعامل ســازنده پس از اجرایی شدن برجام‬ ‫محسوب می شود‪ .‬ســفر رئیس جمهور به اروپا از دو زاویه‬ ‫اهمیت بسیاری دارد؛ نخست اینکه با سفر اقای روحانی به‬ ‫دنیا نشان داده می شود که ایران یک بازیگر قدرتمن د است‬ ‫که برای بازیگری در عرصه بین المللی گام بر می دارد و این‬ ‫گام مهمی برای فروپاشی پروژه ایران هراسی است‪ .‬از سوی‬ ‫دیگر‪ ،‬این ســفر می تواند گامی جدی برای فراهم کردن‬ ‫بستر سرمایه گذاری های خارجی در ایران باشد‪ .‬باتوجه به‬ ‫انکه اقتصاد و سیاست خارجی ایران در طول هشت سال‬ ‫دولت نهم و دهم دچار انجماد شــده بود‪ ،‬با روی کار امدن‬ ‫دولت یازدهم و اجرایی شــدن برجام در حــال خروج از ان‬ ‫وضعیت و پیدا کردن حالت انبساطی است‪ .‬زیرا در دولت‬ ‫گذشته ما در یک انزوای سیاسی قرار داشتیم که نتیجه اش‬ ‫انزوای اقتصادی و موجب شد که بسیاری‬ ‫از بخش های اقتصاد کشور‪ ،‬توسعه نیابند‬ ‫و درامدهای کشور کاهش یابد و مشکالت‬ ‫اقتصادی درون کشــور نیز بسیار گسترده‬ ‫شــد که نگرانی ها را افزایش داد‪ .‬بنابراین‬ ‫افزایش همکاری هــا در روابط سیاســی و‬ ‫اقتصادی یک موضوع در هم تنیده اســت‬ ‫و نمی توان این دو را بدون همدیگر دید‪.‬‬ ‫در این میان برخــی از منتقدان به‬ ‫ایــن موضــوع اشــاره می کنند که‬ ‫افزایش مبــادالت نتایــج خوبی را‬ ‫برای ایران به دنبال ندارد و تنها به‬ ‫نفع کشــورهای اروپایی است و به‬ ‫این دلیــل انتقادات بســیاری را به‬ ‫ایران دارند ‪.‬‬ ‫رابطه ایــران و اروپا در ســال های‬ ‫گذشــته تحت تاثیر رابطه ایــران و امریکا‬ ‫بوده اســت بنابراین اکنون به نظر می رسد‬ ‫اروپایی هــا در رابطــه با ایــران می خواهند‬ ‫نقش مثبت تــر و فعال تر و بــه دور از رابطه‬ ‫ایران و امریکا را ایفا کنند‪ .‬ما شــاهد بودیم چند روز پس از‬ ‫دستیابی به برجام در تیرماه امســال‪ ،‬هیات های سیاسی‬ ‫و اقتصادی اروپایی به ایران گســیل شدند که این موجب‬ ‫دادن تذکر از ســوی امریکا بــه انها شــد و می گفتند هنوز‬ ‫تحریم ها لغو نشده‪ ،‬اروپایی ها عجله نداشته باشند که البته‬ ‫این موضوع با بی اعتنایی اروپا روبه رو شــد‪ .‬با این وجود‪،‬‬ ‫بحران اقتصادی اروپا که از ســال ‪ ۲۰۰۸‬شروع شد‪ ،‬هنوز‬ ‫گریبان گیر اروپایی هاست و انها هنوز دچار بحران هستند‪.‬‬ ‫از انجا که ایران یک کشور مهم با بازار گسترده است‪ ،‬مسلم‬ ‫است که موقعیت خوبی برای کسب سود شرکت های بزرگ‬ ‫اروپایی است‪ .‬در این میان اما باید به این نکته توجه داشت‬ ‫که اقتصاد ایران نیز طی ســال های تحریــم لطمه هایی‬ ‫خورده و نیازمند مشارکت اقتصادی‪ ،‬جذب سرمای ه خارجی‬ ‫و دریافت تکنولوژی روز دنیاست‪ ،‬بنابراین هم ایران و اروپا‬ ‫‪6‬‬ ‫علی بیگدلی‪ ،‬استاد روابط بین الملل در گفت وگو‬ ‫با مثلــث تاکید دارد که ســفر اقــای روحانی بــه اروپا‬ ‫نخســتین گام عملی برای توســعه و تعامل ســازنده‬ ‫پس از اجرایی شدن برجام محســوب می شود‪ .‬این‬ ‫کارشــناس معتقد اســت که ســفر رئیس جمهور به‬ ‫اروپا از دو زاویه اهمیت بســیاری دارد؛ نخست اینکه‬ ‫با ســفر رئیس جمهور‪ ،‬به دنیا نشان داده می شود که‬ ‫ایران یک بازیگر قدرتمند است که برای بازیگری در‬ ‫عرصه بین المللی گام بر می دارد و این گام مهمی برای‬ ‫فروپاشی پروژه ایران هراسی است‪.‬‬ ‫اقتصادسیاسی‬ ‫‪51‬‬ ‫بیم و امیدهای ژنو‬ ‫بین الملل‬ ‫تضاد و جدال همچنان ادامه دارد؛ حتی اگر پروژه صلحی در ژنو در قالب مذاکرات چندجانبه‬ ‫کلید خورده باشد‪ ،‬نشــانه ای هم از توافق و همگرایی در میان طرفین دعوا به خصوص دولت اسد و‬ ‫اپوزیسیون دیده نمی شود‪ .‬پشت اپوزیسیون هم دولت ریاض قرار گرفته است تا از هر جهت شرایط‬ ‫برایرقابتمنفیفراهمشود‪.‬درحالی کهایرانوروسیهمخالفحضورگروه هایتروریستیدرمذاکرات‬ ‫بودند‪،‬عربستانباکارشکنیتوانستسرانجامجیش االسالمراراهیمذاکراتژنو‪ 3‬کند‪.‬باایناوصاف‬ ‫انچهپیشمی ایدابهامبیشتردرچشماندازگفت وگوهایصلحسوریهاست‪.‬‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫پروژه صلح‬ ‫بین الملل‬ ‫‪52‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫ایامذاکراتژنو‪ 3‬بهپایانبحرانسوریهمنجرمی شود؟‬ ‫پایان تروریسم وارداتی‬ ‫عربستان چیزی در چنته ندارد‬ ‫داود احمدزاده‬ ‫‪1‬‬ ‫کارشناس مسائل خاورمیانه‬ ‫اقدامــات قدرت هــای جهانــی و منطقــه ای برای‬ ‫حل و فصل بحران پیچیده ســوریه‪ ،‬به دلیل تضاد منافع‪،‬‬ ‫رقابت مستمر‪ ،‬تالش برای تحمیل اراده به حریف و تغییر‬ ‫در ارایش سیاسی و نظامی نیروهای منازعه گر با بن بست‬ ‫اشکاری روبه رو شده اســت‪ .‬این در حالی است که توافق‬ ‫برای اغاز مذاکره در ژنو ‪ 3‬میان دولت و معارضین سوری‪،‬‬ ‫روزنه امیدی برای گشــودن بن بست و مصالحه سیاسی و‬ ‫ممانعت بیشتر از خونریزی و قتل عام مردم بی گناه سوریه‬ ‫محسوب می شود‪.‬‬ ‫با این وجــود‪ ،‬نگاهی دقیــق به مواضــع بازیگران‬ ‫اصلی و عدم اراده جهانی برای مبارزه واقعی با تروریســم‬ ‫ســازمان یافته در منطقه نشــان می دهد که راه رسیدن به‬ ‫صلح و برقراری امنیت پایدار بسی دشوار است‪ .‬در چرایی‬ ‫وضعیت موجود و دالیل تداوم بحران در سوریه باید موارد‬ ‫زیر را مدنظر داشت‪:‬‬ ‫‪ -1‬عربســتان ســعودی از عوامل اصلی کشــیدگی‬ ‫اوضاع سیاسی و تداوم جنگ در منطقه به ویژه در سوریه‬ ‫است‪ .‬نظام پادشاهی سعودی به عنوان داعیه دار رهبری‬ ‫ریاض در کنار انکارا از حضور نماینده‬ ‫کردها در مذاکرات ممانعــت به عمل اورده‬ ‫است‪ .‬در صورتی که کردها به عنوان یکی‬ ‫از نیروهای ســازمان یافته ترین گروه های‬ ‫مقابله کننده با داعش توانسته اند در مقابله‬ ‫با توسعه طلبی و کشتار فجیع تکفیری ها‪،‬‬ ‫کار ایی خویش را به همگان ثابت کنند‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫خطر از برتری نظامــی نیروهای وفادار بــه دولت تالش‬ ‫کرده از طریق فشــار به قدرت های غربی شرایط جدیدی‬ ‫را برای تقویت گروه های تروریستی وابسته به خود فراهم‬ ‫سازد‪ .‬در جبهه سیاســی ضمن تاکید بر سوریه بدون بشار‬ ‫اسد با انحصار طلبی برگزاری کنفرانس ریاض و گرداوری‬ ‫مخالفین تندرو دولت ســوریه در قالب احرار الشــام چنین‬ ‫و انمود کرد که مشــارکت کنندگان در نشست ریاض یگانه‬ ‫اپوزیسیون نظام سوریه هستند‪.‬‬ ‫امری که حتــی با مخالفــت امریــکا و نماینده ویژه‬ ‫سازمان ملل (در بحران ســوریه ) اســتفان دی میستورا ‬ ‫روبــه رو شــد و امریکایی ها از عــدم حضور اپوزیســیون‬ ‫مســتقل مانند «شــورای دموکراتیک ســوریه به رهبری‬ ‫هیثم منــاع و جبهه ملــی ازاد ســازی و تغییر به ریاســت‬ ‫قدری جمیل» ناخشنود شــدند‪ .‬همچنین ریاض در کنار‬ ‫انکارا از حضور نماینــده کردها در مذاکــرات ممانعت به‬ ‫عمل اورده اســت‪ .‬در صورتی که کردهــا به عنوان یکی‬ ‫از نیروهای ســازمان یافته ترین گروه های مقابله کننده با‬ ‫داعش توانسته اند در مقابله با توسعه طلبی و کشتار فجیع‬ ‫تکفیری ها‪ ،‬کار ایی خویش را به همگان ثابت کنند‪.‬‬ ‫‪ -3‬رهبران جوان و کم تجربه سعودی در تالشند که با‬ ‫تغییر زیر بنایی در سیاست خارجی و فاصله گرفتن از سنت‬ ‫محافظه کاری و همچنین اتخــاذ راهبردهای تهاجمی به‬ ‫نوعی چهره هژمونیکی از خود در منطقه ترسیم کنند‪ .‬این‬ ‫در حالی است که فقدان مولفه های الزم برای تاثیر گذاری‬ ‫بر معادالت قدرت و عدم توانمندی ایفای نقش مستقل در‬ ‫خاورمیانه بر تنگناهای این کشور افزوده است‪ .‬همزمان‬ ‫استراتژی متحد نزدیک عربستان یعنی امریکا با تغییرات‬ ‫اساسی در منطقه خاورمیانه روبه رو است‪.‬‬ ‫تصمیم سازان کاخ ســفید با اجتناب از رویکردهای‬ ‫تهاجمی گذشته در پی بازگشــت به دیپلماسی منطقه ای‬ ‫هســتند‪ .‬خروج نیروهای امریکایی از عراق و نیز تاکید بر‬ ‫راه حل سیاسی برای بحران ســوریه با منافع عربستان در‬ ‫تضاد است‪.‬‬ ‫درک ایــن واقعیت روشــن کــه جایــگاه بازیگران‬ ‫منطقه ای تغییر کرده برای حاکمان سعودی سخت است‬ ‫و بنابراین تالش عمده عربستان سعودی بر این امر متمرکز‬ ‫شده که با تشدید اختالفات قومی و فرقه گرایی مذهبی از‬ ‫طریق بازتولید خشــونت و جنگ از صلح و ثبات در منطقه‬ ‫خاورمیانه جلوگیری کند‪ .‬در مذاکرات ژنو ‪3‬نیز سعودی ها‬ ‫با جانبداری از مواضع گروه های تروریســتی همچنان به‬ ‫اقدامات ایذایی روی اوردند‪.‬‬ ‫‪ -4‬همچنین در فرایند مذاکرات پیچیده ژنو ‪ 3‬بایستی‬ ‫به تشدید بحران در روابط مسکو –انکارا اشاره کرد‪ .‬روسیه‬ ‫پس از ســرنگونی هواپیمای جنگی خود با استقرار سالح‬ ‫پیشــرفته نظامی و حمایــت همه جانبه از ارتش ســوریه‬ ‫به دنبال تنبیه ترکیه است‪.‬‬ ‫دخالت اشــکار روس ها ضمن تغییر محســوس در‬ ‫عرصه میدانی باعث تضعیف مواضع ترک ها شده و ظاهرا‬ ‫این رقبای منطقه ای هیــچ تمایلی هم بر اشــتی و اتخاذ‬ ‫مواضع صلح جویانه بــرای نیل به توافــق جمعی با هدف‬ ‫کاســتن از مشــکالت موجود ندارند‪ .‬این موضــوع تاثیر‬ ‫بسیار بدی بر چشم انداز مذاکرات ژنو ‪ 3‬گذاشته و امکان‬ ‫اتش بس و انتقال در یک پروســه دموکراتیــک را با موانع‬ ‫جدی روبه رو کرده است‪.‬‬ ‫روس ها از حضور کردها در روند مذاکرات و نیز کنار‬ ‫گذاشتن گروه های تندرو اسالمی مورد حمایت ترکیه مانند‬ ‫جبهه النصره و احرار الشام حمایت می کنند و این در حالی‬ ‫است که ترکیه در داخل در مناطق کردنشین با پیکارجویان‬ ‫جدایی طلب پ‪.‬ک‪.‬ک درگیر است و از هرگونه قدرت یابی‬ ‫کردها در منطقه و ایفای نقش موثر انان در اینده ســوریه‬ ‫به شــدت نگران اســت‪ .‬در ارایــش سیاســی گروه های‬ ‫مختلــف ســوریه‪ ،‬کردها به رغــم مخالفت هــای ترکیه و‬ ‫عربستان و محرومیت از ایفای نقش سازنده در مذاکرات‬ ‫اتی از توانمندی باالیی برخوردارند؛ روسیه با اذعان به این‬ ‫موضوع در تالش است با نزدیکی هرچه بیشتر به کردها از‬ ‫ان به عنوان اهرم فشار علیه ترکیه استفاده کند‪.‬‬ ‫‪ -5‬پــس از اقدامات تروریســتی داعــش در اروپا و‬ ‫تالش های گروه هــای تکفیری برای گســترش عملیات‬ ‫در شــرق اســیا و حتی در امریکا‪ ،‬زنگ خطر برای امنیت‬ ‫جهانی به صدا درامده اســت و اکثر کارشناســان مسائل‬ ‫سیاســی بر این باورند که برای مبارزه با تروریسم بایستی‬ ‫مکانیزم دســته جمعی و عزم جهانی با نقش افرینی هرچه‬ ‫بیشتر قدرت های بزرگ تعریف شــود‪ .‬در غیر این صورت‬ ‫هرگونه شــکاف سیاســی و نبود تعریف مشــترک در قبال‬ ‫برخورد جدی و همه جانبه با تروریسم به گسترش خشونت‬ ‫و ترور در ابعاد مختلف خواهد انجامید‪ .‬این در حالی است‬ ‫که پس از حوادث تروریستی پاریس و نیز اوارگی هزاران‬ ‫انسان بی گناه در سوریه وعراق‪ ،‬رهبران قاره سبز نزدیکی‬ ‫بیشتری با مواضع روس ها احســاس می کنند و این امر بر‬ ‫انزوای سیاسی ترکیه و عربستان در منطقه خواهد افزود‪.‬‬ ‫‪ -6‬ایران در فضــای پســابرجام و به دنبــال ارتقای‬ ‫جایگاه منطقه ای خویــش‪ ،‬از امکان مذاکــرات جدی و‬ ‫راه حل سیاســی برای خاتمه بحــران در ســوریه و عراق‬ ‫حمایــت می کند و در این میان راه حل ســوری‪ -‬ســوری و‬ ‫مشــارکت تمام گروه های سیاســی در فرایند اشــتی ملی‬ ‫بدون تحمیل و دخالت قدرت های حامی تروریســت ها را‬ ‫گزینه مناســبی می داند‪ .‬از این رو در مذاکرات اتی هم با‬ ‫هرگونه تحمیل ساختار سیاسی برای اینده سوریه از سوی‬ ‫قدرت هــای خارجی مخالفــت کرده و حضــور نمایندگان‬ ‫تروریست ها را در میز مذاکره عامل تداوم جنگ و خونریزی‬ ‫اعالم کرده است‪.‬‬ ‫با نگاهی به گزاره های بــاال و وجود اختالف عمیق‬ ‫میان طرفین منازعه درمی یابیم که امکان رسیدن به صلح‬ ‫و پایان جنگ و خونریزی در سوریه حداقل در کوتاه مدت‬ ‫بعیــد به نظر می رســد؛ چراکه از یک ســو کنار گذاشــتن‬ ‫کردها از روند مذاکرات به عنوان متغیر اثر گذار در عرصه‬ ‫میدانی و در نبرد با داعش بســیار اثرگذار اســت و از سوی‬ ‫دیگر اصرار ترکیه و عربستان بر رفتن بشار اسد از قدرت‪،‬‬ ‫اینده گفت وگوهای صلح را با ابهامات جدی روبه رو ساخته‬ ‫است‪.‬‬ ‫بنابراین هرگونه موفقیت در پروســه صلح ســازی در‬ ‫ســوریه و عراق و ریشــه کنی تروریســم به گفت وگوهای‬ ‫جدی میان قدرت های منطقه ای و بازیگران فرامنطقه ای‬ ‫بــرای کاســتن از اختالفــات و نیــز اتخــاذ رویکردهای‬ ‫مشــترک بســتگی دارد و ایــن در شــرایطی اســت کــه‬ ‫متاســفانه در وضعیت موجود به دلیل تضاد منافع‪ ،‬نشانه ‬ ‫مثبتــی از کنتــرل و مدیریت بحــران و کاهــش تنش ها‬ ‫مشاهده نمی شود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫جهان عرب خود را در رقابت استراتژیک با ایرانی می بیند‬ ‫که پــس از توافق وین‪ ،‬قــدرت نظامــی اش در کنار نفوذ‬ ‫منطقه ای ان تقویت شــده و انتظار می رود با گشایش در‬ ‫روابط ایران و غرب به ویژه با سفر دکتر روحانی به ایتالیا و‬ ‫فرانسه‪ ،‬فضای بیشتری برای افزایش قدرت مانور کشور‬ ‫پیدا شود‪.‬‬ ‫گرچه ایران به دنبال گســترش تنش با همسایگان‬ ‫خویش نبوده و هرگز به عنوان عنصر تهدیدساز برای منافع‬ ‫کشــورهای حوزه خلیج فارس عمل نکرده‪ ،‬با این وجود‪،‬‬ ‫اصرار ســعودی ها برای قطــع روابــط دیپلماتیک پس از‬ ‫اعدام شــیخ النمر و متهم کردن ایران بــه دخالت در امور‬ ‫داخلی اعراب‪ ،‬مانعی برای هرگونــه همگرایی و توافق با‬ ‫هدف مصالحه سیاســی در بحران های منطقه ای به ویژه‬ ‫سوریه است‪.‬‬ ‫‪ -2‬عربســتان در کنار قطر و ترکیه به عنوان حامیان‬ ‫اصلی گروه های تکفیری و تندروهای سلفی پس از دخالت‬ ‫نظامی روسیه در سوریه و پشتیبانی ایران از بقای بشار اسد‬ ‫به شدت عصبانی شده و بنابراین به دنبال اقدامات مخرب‬ ‫و سنگ اندازی در مسیر مذاکرات صلح ژنو ‪ 3‬برامده است‪.‬‬ ‫به طوری کــه پس از قتــل رهبر جیش االســام علوش و‬ ‫فروپاشی اســتحکامات گروه های تروریســتی در مناطق‬ ‫سوق الجیشی ســوریه‪ ،‬عربســتان ســعودی با احساس‬ ‫بدبینی به ژنو‪ 3‬کاهش یافته است‬ ‫گفت وگوی مثلث با فالحت پیشه‬ ‫عضو سابق کمیسیون سیاست‬ ‫خارجی مجلس‬ ‫عربستان کارشکنی می کند‬ ‫گفت وگوی مثلث با میریوسفی‬ ‫رئیس گروه مطالعات خاورمیانه‬ ‫وزارت خارجه‬ ‫‪53‬‬ ‫بین الملل‬ ‫پایان تروریسم وارداتی‬ ‫عربستان چیزی در چنته ندارد‬ ‫نصرت اهلل تاجیک‬ ‫سفیر سابق ایران در اردن‬ ‫بین الملل‬ ‫‪54‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪2‬‬ ‫مذاکرات صلح سوریه با سختی های بسیاری روبه رو‬ ‫اســت که بخشــی از ان به موضع عربســتان در قبال این‬ ‫موضوع بازمی گردد‪ .‬البته خوشــبختانه به دنبال فشارهایی‬ ‫که از سوی امریکا بر سعودی‪‎‬ها وارد امد‪ ،‬انها مجبور شدند‬ ‫برخی شرط و شــروطی را که برای مخالفان دولت ســوریه‬ ‫تعیین کرده بودنــد‪ ،‬تعدیل کنند‪ .‬درواقع عربســتان اجازه‬ ‫نمی‪‎‬داد مخالفان سوری راسا تصمیم گیری کنند اما بعد از‬ ‫مکالمه تند جان کری با عادل الجبیر‪ ،‬وزیر خارجه عربستان‬ ‫تاحدودی موضع ســعودی‪‎‬ها به این ســمت متمایل شده‬ ‫که دست از این سخت گیری ‪‎‬ها و شرط گذاشتن‪‎‬ها بردارند‬ ‫و اجازه بدهند معارضان ســوری به ژنو بیایند‪ .‬متاســفانه به‬ ‫دلیل سیاســت گذاری و ســرمایه گذاری غلط ریاض طی‬ ‫ چهار سال گذشته در سوریه‪ ،‬امروز این کشور گمان می‪‎‬کند‬ ‫که ســرمایه گذاری‪‎‬هایش در حال متالشــی شــدن است‬ ‫بنابراین یک روند تخریبی را در قبال مذاکرات صلح سوریه‬ ‫اغاز کرده اند‪ .‬ریاض در ابتدا تالش داشــت که گروه هایی‬ ‫را به عنوان گروه های غیر مسلح تحمیل کند درحالی که در‬ ‫واقع انها گروه های مسلح بودند‪ .‬دولت سوریه نیز این شرط‬ ‫را داشت که گروه های تروریستی در مذاکرات حاضر نشوند‪.‬‬ ‫در این میان استفان دمیستورا‪ ،‬نماینده ویژه دبیرکل سازمان‬ ‫ملل متحد در امور ســوریه نیز مســئولیت بســیار دشواری‬ ‫برعهده دارد‪ .‬زیرا لیســتی که کشورهای مختلف به عنوان‬ ‫لیســت معارضان ارائه داده اند اختالف بسیار زیادی با هم‬ ‫دارد‪ .‬اخیرا صحبت از مذاکراتی مطرح بود که همزمان در‬ ‫چند اتاق برگزار شود و زمینه‪‎‬ای برای نزدیک کردن گروه‪‎‬ها‬ ‫ایجاد گردد‪ .‬براورد دی میستورا بر اساس اظهارات ایشان‬ ‫این اســت که امکان اینکه بتواند طرفین را در یک نشست‬ ‫واحد دورهمجمعکند‪،‬ضعیفاست‪ .‬درادبیات دیپلماتیک‬ ‫به خصوص ادبیــات مذاکرات زمانی که چنیــن حالتی رخ‬ ‫می دهد اصطالحا می گویند یک سلسله از مذاکرات موازی‬ ‫یا پارالل صــورت خواهد گرفت‪ .‬به عبارتــی در این مدل از‬ ‫مذاکرات‪ ،‬محور اصلی جلســات که شخص دی میستورا‬ ‫اســت باید ســه نوع مذاکره را در ســه اتاق تدارک ببیند که‬ ‫هرکدام از انها هم نتایج و محورهای مختلفی را در بر خواهند‬ ‫داشت و با این وضعیت به نظر می رسد که این نشست هم‬ ‫همانند نشست های گذشــته ناموفق باشــد‪ .‬ضمن اینکه‬ ‫فهرست هایعربستانوروسیهبایکدیگراختالفاتاساسی‬ ‫دارند که تجمیع این مسائل باعث شده تا تصویر تاریکی از‬ ‫این موضوع به نمایش گذاشته شود‪ .‬ولی نفس این عمل که‬ ‫امروز به جای انکه اسلحه محور قرار گیرد‪ ،‬گفت وگو محور‬ ‫قرار گرفته‪ ،‬مذاکرات را با خوشبینی همراه کرده است‪ .‬ولی‬ ‫در مقابل سعودی‪‎‬ها و تاحدودی نیز ترک ها شرط و شروطی‬ ‫برای مخالفان گذاشــته و انها را تهدید کرده‪‎‬اند که با شرط‬ ‫و شروط وارد مذاکره شوند که این مساله مورد نظر امریکا‪،‬‬ ‫روسیه و دولت سوریه نیست‪ .‬قدمی که اخیرا در مذاکرات‬ ‫ژنو‪ 3‬برداشته شد شاید گامی طوالنی باشد اما به نظر می رسد‬ ‫شروع نشست روند خوبی برای تداوم ان بود‪ .‬البته باید توجه‬ ‫داشت که عربستان ســعودی به طور مشــخص خواهان‬ ‫سرنگونی دولت بشار اسد است‪ .‬این در حالی است که اگر‬ ‫کشــورهای دیگر بخواهند برای حکومت یک کشور دیگر‬ ‫تعیین تکلیف کنند دیگر سنگ روی سنگ بند نمی‪‎‬شود‪ .‬در‬ ‫واقع منطق روابط بین الملل چنین رویکردی را نمی پذیرد زیرا‬ ‫حکومت هر کشور را باید مردم ان کشور تعیین کنند‪ .‬در وهله‬ ‫بعدی یکی از اشتباهات سعودی ها این بود که با هدف انکه‬ ‫مسائل بهار عربی و خیزش مردم مسلمان منطقه را از سر رد‬ ‫کنند انگشت بر موضوع سوریه گذاشتند و خواهان برکناری‬ ‫بشار اســد شــدند‪ .‬این گام‪ ،‬نقطه اغاز خطای استراتژیک‬ ‫ســعودی‪‎‬ها در منطقه محسوب می‪‎‬شــود‪ .‬امروز همچنان‬ ‫عربستان خواهان ان است که همان سیاست را دنبال کند‬ ‫اما این رویکرد ریاض نه عملی اســت و نــه عقالیی‪ .‬اخیرا‬ ‫نیز خوشبختانه دیگر کشورهای دنیا مخصوصا کشورهای‬ ‫اروپایی و امریکا به این نکته پی برده‪‎‬انــد که نباید با طناب‬ ‫پوسیده سعودی و ترکیه داخل چاه بشوند‪ .‬این مسائل باعث‬ ‫شد که تاحدودی به دولت ریاض فشار وارد اید و این کشور‬ ‫را بر ان دارد که سیاست‪‎‬های متناسب تر و مناسب تری را در‬ ‫قبال ســوریه دنبال کند‪ .‬از ان برهه به بعد و ورود روسیه به‬ ‫معادالت سوریه‪ ،‬مقداری کمک کرد تا هم صحنه میدانی‬ ‫عوض شود و هم قدرت چانه زنی ایران در صحنه بین الملل‬ ‫افزایش پیدا کند‪ .‬در حال حاضر گروهی که ســازمان ملل‬ ‫تشکیل داده این امید را ایجاد کرده تا کشورها بتوانند کنار‬ ‫هم بنشــینند و در عوض جنگ نیابتی‪ ،‬گفت وگوی رودر رو‬ ‫را دنبال کنند‪ .‬زیرا عربســتان در سوریه یک جنگ نیابتی را‬ ‫اغاز کرده بود‪ .‬دمیستورا در حقیقت با تحرکات و ابتکاراتی‬ ‫که داشت توانســت از تجربیات دو نماینده پیشین سازمان‬ ‫ملل یعنی کوفی عنان و اخضــر ابراهیمی برای حل بحران‬ ‫ســوریه بهره ببرد‪ .‬در زمان این دو نماینده نیز سیاست های‬ ‫ســعودی و ترکیه اقدامات انها را به شکست کشانده بود اما‬ ‫امروز دمیستورا قصد دارد با استفاده از تجربیات این افراد و‬ ‫کنار هم نشاندن گروه‪‎‬های مخالف دولت سوریه‪ ،‬راه حلی‬ ‫برای بحران ‪ 5‬ساله این کشور بیابد‪ .‬در خصوص رویکرد و‬ ‫سیاســت های امریکا نیز باید توجه داشت که اولین اشتباه‬ ‫واشــنگتن این بود که تصور کرد تحوالت سوریه نیز ادامه‬ ‫جریان بهار عربی اســت‪ .‬ایــن در حالی اســت که جریان‬ ‫سوریه‪ ،‬جریان بهار عربی نیست‪ ،‬بلکه جریان دخالت عنصر‬ ‫خارجی‪ ،‬جنگ نیابتی و تروریســم وارداتی است‪ .‬اما امروز‬ ‫امریکا به این نتیجه دست یافته که اشــتباه کرده با طناب‬ ‫پوسیده عربستان و ترکیه داخل چاه رفته است‪ .‬امریکا بعد‬ ‫از ورود روسیه به معادالت ســوریه تاحدودی این منطق را‬ ‫پذیرفت که باید مسائل سوریه را گام به گام حل و فصل کرد‪.‬‬ ‫در این خصوص در درجه نخست سوریه باید به سمت صلح‬ ‫و ارامش برود؛ این ایده همان ایده ای اســت که جمهوری‬ ‫اســامی ایران از ابتدا دنبال می کرد و معتقــد بود جریان‬ ‫سوریه‪ ،‬جریان تروریســم وارداتی است‪ ،‬باید در این کشور‬ ‫امنیــت‪ ،‬ارامش و اتش بــس برقرار شــود و گفت وگوهای‬ ‫سوری ‪ -‬سوری صورت بگیرد‪ .‬در نهایت نیز هر انچه مردم و‬ ‫گروه های سوریه به ان دست یافتند مورد قبول سایر کشورها‬ ‫قرار خواهد گرفت‪ .‬در این مرحله یکی از مهمترین گام‪‎‬هایی‬ ‫که جمهوری اسالمی ایران و وزارت خارجه باید بردارند این‬ ‫است که به صورت نزدیک تر هم از جهت مذاکرات عملیاتی‬ ‫و هم از جهت مذاکرات مطالعاتی موضوع ســوریه را دنبال‬ ‫کنند تا گفت وگوهــای بهتری در این مورد دنبال شــود و به‬ ‫جمع بندیبهتریدرمنطقهدستپیداکنیم‪.‬درنهایتاینکه‬ ‫امروز وضعیت میدانی در سوریه بسیار اسفبار است‪ .‬براساس‬ ‫اماری که البته چندی پیش سازمان ملل ارائه داده بود گفته‬ ‫می شد اگر قرار باشد سوریه با رشد ‪ 5‬درصدی ساخته شود‪،‬‬ ‫‪ 30‬سال زمان می برد تا زیرساخت‪‎‬های نابود شده این کشور‬ ‫بازتولید و نوسازی شــوند‪ .‬این را باید در کنار االم و از دست‬ ‫دادن بســیاری از عزیزان مردم و خانواده های سوری قرار‬ ‫داد‪ .‬مجموعه این شرایط نشان می دهد که وضعیت سوریه‬ ‫به سمت یک فاجعه انسانی در حرکت است‪ .‬اما روند اخیر تا‬ ‫حدودی این امید را ایجاد کرده که ان فاجعه انسانی به نقطه‬ ‫اوج خو د نرسد‪.‬‬ ‫در حال حاضر بخش زیادی از ســرزمین ســوریه در‬ ‫اختیارگروه هایتروریستیاستودرنخستینگامبایدبرای‬ ‫ایجاد اتش بس‪ ،‬امنیت و ارامش در سوریه تالش شود‪ .‬اگر‬ ‫این موارد تحقق پیدا کند امید هســت که پس از ان مردم‬ ‫سوریه بتوانند با گفت وگو و مذاکره مشکالت را حل کنند و‬ ‫این کشور به سمت ایجاد یک صلح پایدار گام بردارد‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بدبینی به ژنو‪3‬‬ ‫کاهش یافته است‬ ‫گفت وگویمثلثبافالحت پیشه‪،‬عضوسابق‬ ‫کمیسیونسیاستخارجیمجلس‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫بحران سوریه وجود نداشت‪.‬‬ ‫با توجه به اظهارت شما‪ ،‬ادامه حمالت تروریستی‬ ‫در ســوریه ماننــد حملــه اخیــر در نزدیکی حرم‬ ‫مقدس زینبیــه به رغم شــروع مذاکــرات میان‬ ‫مخالفان و دولت سوریه در ژنو به چه معناست؟‬ ‫اینگونــه حمالت در ســوریه بــرای اولیــن بار رخ‬ ‫نمی دهد‪ ،‬در واقع این افراد به عنوان تروریست های سلفی‬ ‫و تکفیری از سراســر جهان به این کشور امده اند و به دنبال‬ ‫حمالت تروریســتی خود در یک منطقه بکر هستند‪ ،‬قطعا‬ ‫این افراد سعی خواهند کردند مذاکرات ژنو برای حل بحران‬ ‫سوریه به نتیجه نرسد و با شکست مواجه شود‪.‬‬ ‫این طبیعی است که انها صددر صد از توان تروریستی‬ ‫خود را در میدان برای برهم زدن این مذاکرات به کار گیرند‪،‬‬ ‫این حمله اخیر نیز در همین راستا ست‪ .‬اما من معتقدم که‬ ‫عزم جامعه بین المللی رفته رفته برای حل مســاله سوریه و‬ ‫برقراری صلح و ثبات در این کشور در حال افزایش است‪.‬‬ ‫ارزیابــی شــما دربــاره نقــش ســازمان ملــل در‬ ‫یافتن برون رفت از بحران ســوریه چیست؟ ایا‬ ‫دی میستورا‪ ،‬نماینده ویژه ســازمان ملل در امور‬ ‫ســوریه به خوبی توانست ه در مســیر حل بحران‬ ‫سوریه گام بردارد؟‬ ‫توانایی نماینده ویژه ســازمان ملل در امور سوریه‬ ‫بین الملل‬ ‫با توجه به برگزاری مذاکرات ژنــو میان گروه های‬ ‫مختلفباحضوردی میستورانمایندهویژهسازمان‬ ‫ملل در سوئیس‪ ،‬ایا امیدها برای به نتیجه رسیدن‬ ‫بحران سوریه افزایش یافته است؟‬ ‫به هر حالموفقیتوعدم موفقیتسیاسیمذاکرات‬ ‫به عوامل بحران ساز یا ثبات ساز بستگی دارد‪ .‬به نظر من در‬ ‫شرایط کنونی عوامل ثبات ســاز در مذاکرات سوریه هرچند‬ ‫که هنوز به میزان کافــی از قدرت برخوردار نیســت‪ ،‬اما تا‬ ‫حدی است که تا امکان دســتیابی به نتایج دلخواه فراهم‬ ‫شود‪ ،‬این عوامل بیشتر از عوامل بحران ســاز و نقش انها‬ ‫رو به افزایش هســتند‪ .‬در مقابل نقش عوامل بحران ســاز‬ ‫در حال تنزل اســت‪ .‬از جمله عوامل ثبات ساز می توان به‬ ‫تعدیل اختالفات میان بازیگران اصلی مانند ایران و امریکا‬ ‫و کشورهای اروپایی و حتی روسیه و امریکا در مساله سوریه‬ ‫اشاره کرد که این تعدیل اختالفات می تواند این مذاکرات‬ ‫را به نتیجه برساند‪.‬‬ ‫در طرف مقابل مشاهد هستیم که تردید جدی نسبت‬ ‫به سیاســت های بحران ســاز برخی بازیگــران منطقه ای‬ ‫مانند عربســتان ســعودی و حتی ترکیه به وجود امده است‬ ‫به گونه ای که انها به مواضع این کشــورها در قبال بحران‬ ‫سوریه شکاکانه می نگرند‪ .‬بنابراین‪ ،‬باتوجه به شرایط کنونی‬ ‫اگر در معادالت سطح باال‪ ،‬برخی از بازیگران از جمله ایران و‬ ‫کشورهای غربی به سمت برقراری ثبات حرکت کنند‪ ،‬در این‬ ‫صورت امکان حل بحران سوریه وجود دارد‪.‬‬ ‫اکنون در مذاکرات ژنو در ســوئیس ســه هیات‬ ‫یعنی هیات مخالفان ریاض‪ ،‬هیات دولت دمشق و‬ ‫هیات گروه های مدنی و دموکراتیک مانند برخی از‬ ‫گروه های کرد سوریه حضور دارند‪ ،‬به نظر می رسد‬ ‫این مذاکرات بسیار شکننده باشــد‪ ،‬ایا می توان‬ ‫شــاهد به نتیجه رســیدن این مذاکــرات به رغم‬ ‫کارشکنی برخی از بازیگران بود؟‬ ‫در بین هیات های شرکت کننده در مذاکرات ژنو تنها‬ ‫در هیات مخالفان ریاض کســانی هستند که هنوز به دنبال‬ ‫کارشکنی و شکست مذاکرات هستند‪ .‬اما نقش این هیات‬ ‫در مذاکرات رو به کاهش است‪ .‬باتوجه به شرایط حاکم به‬ ‫نظر می رسد که بدبینی ها درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات‬ ‫کاهش یافته اســت‪ ،‬البته نمی توان گفت که خوشبینی ها‬ ‫بسیار است اما در گذشته هیچ گونه خوشبینی نسبت به حل‬ ‫‪3‬‬ ‫ایــن روزهــا ژنو بــه مرکز‬ ‫توجــه رســانه ها و محافــل‬ ‫بین المللــی تبدیــل شــده و‬ ‫مذاکرات سوریه ‪ 3‬در ژنو کلید‬ ‫خورده اســت‪ .‬باالخره با همه‬ ‫مانورهایــی کــه هیــات عالی‬ ‫مخالفان نظام سوریه موســوم به هیات ریاض پیش‬ ‫از عزیمت به ژنو انجام داده و تا واپسین لحظات بحث‬ ‫از عدم مشــارکت می کردند پــس از تماس جان کری‬ ‫وزیر خارجه با وزیر خارجه سعودی عادل الجبیر‪،‬عازم‬ ‫سو ئیس شدند‪ .‬حشــمت الله فالحت پیشه‪ ،‬نماینده‬ ‫پیشــین مجلــس شــورای اســامی در گفت وگــو با‬ ‫هفته نامه مثلث بر این باور اســت که دیگر بدبینی ها‬ ‫نسبت به موفقیت مذاکرات ژنو رو به کاهش است‪.‬‬ ‫تابعی از اراده قدرت های جهان در عرصه بین المللی است‪.‬‬ ‫تا زمانی که قدرت های جهــان نقش تقابلی و تخاصمی در‬ ‫سوریه اتخاذ کرده بودند‪ ،‬نقش افرینی نماینده ویژه سازمان‬ ‫ملل کاهش می یافــت اما به همان میــزان که قدرت های‬ ‫جهان نقش تقابل جویانه خود را کاهش دهند و به ســمت‬ ‫تعامل برای حل مســاله سوریه ســوق یابند‪ ،‬نقش افرینی‬ ‫نماینده ویژه ســازمان ملل هم افزایش یافته و برجســته تر‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫باتوجه به رویکرد تقابلی عربســتان سعودی و تا‬ ‫حدودی ترکیه از زمــان اغاز بحران در ســوریه‪،‬‬ ‫مواضع ایــن دو کشــور در قبــال مذاکــرات ژنو‬ ‫چیست؟‬ ‫اگر بخواهیم راهبرد کشــورهای دخیل در بحران‬ ‫سوری ه را دسته بندی کنیم‪ ،‬باید اعالم کنیم که راهبرد ایران‪،‬‬ ‫راهبرد تقدم ثبات بر معادالت سیاسی در این کشور است‪ .‬به‬ ‫عبارت دیگر جمهوری اسالمی ایران به دنبال این است که‬ ‫در درجه اول ثبات‪ ،‬صلح و اتش بس میان گروه های درگیر‬ ‫برقرار شود و پس از بر قراری ارامش در این کشور معادالت‬ ‫سیاسی بعد از جنگ ایجاد شود‪ .‬از ســوی دیگر راهبرد در‬ ‫ترکیه به گونه ای است که تالش می کند درباره بحران های‬ ‫مختلف در کشــورش مانند بحــران کردها در ‪ ١٢‬اســتان‬ ‫کرد نشین این کشــور فرافکنی کرده و توجه افکار عمومی‬ ‫جهان را بیشــتر متوجه بحران ســوریه کند‪ .‬اما باتوجه به‬ ‫شرایطکنونیترکیهبهتازگیبیشتربهبرقر اریثباتدرسوریه‬ ‫متمایل است‪ .‬زیرا در درجه اول مســیر منفی و بحران ساز‬ ‫در سوریه به سمت ترکیه کشیده شــده و ما شاهد حمالت‬ ‫تروریستیگوناگونیدرشهرهایمختلفاینکشورازجمله‬ ‫انفجار بمب در یک منطقه گردشگری در استانبول بوده ایم‪.‬‬ ‫هم چنینترکیهبه عنوانعضوناتوتاحدودیتابعراهبردهای‬ ‫فرامنطقه ای مانند راهبرد کشورهای اروپایی یا امریکا بوده‬ ‫است‪ .‬اما راهبرد عربستان سعودی مبتنی بر بحران است‪.‬‬ ‫ سعودی ها کماکان دنبال تداو م بحران و در گیری در سوریه‬ ‫هســتند‪ .‬انها تالش می کنند ابتدا معادالت سیاسی مانند‬ ‫عدم حضور بشار اســد رئیس جمهور کنونی در دوره انتقالی‬ ‫در سوریه مورد تایید و توافق همگان قرار گیرد و پس از ان‬ ‫اتش بس میانگروه های درگیر دراینکشورایجادشود‪.‬زیرا‬ ‫انها نیز به خوبی می دانند هرگونه برقراری صلح و اتش بس‬ ‫در سوریه پیش از انجام معادالت سیاسی دست گروه های‬ ‫ریاض را خواهد بست و ابتکار عمل را از انها خواهد گرفت‪ .‬از‬ ‫سوی دیگر این گروه ها تنها پشتوانه تروریستی دارند و هیچ‬ ‫گونه حق مدنی و سیاسی در سوریه ندارند‪ .‬بر همین اساس‬ ‫به دنبال تداوم کانون ناامنی هســتند‪ .‬بر همین اساس من‬ ‫معتقدم که در مذاکرات ژنو‪ ،‬ایران به دنبال ثبات در سوریه‪،‬‬ ‫ترکیه درصدد همسویی با سیاست های کشورهای غربی و‬ ‫عربستان سعودی نقش کارشکنی خود را در این مذاکرات‬ ‫ادامه خواهد داد‪.‬‬ ‫فکر می کنید امریــکا باتوجه به تحوالت اخیر چه‬ ‫رویکردی در مذاکرات ژنو اتخاذ کند؟‬ ‫به تازگی امریکایی ها تا حدی رویکردشان به رویکرد‬ ‫ایران نزدیک شده است‪ .‬امریکا تا هنگام برگزاری مذاکرات‬ ‫وین بیشتر به سمت عربستان سعودی متمایل بود و بیشتر‬ ‫بر تقدم تغییرات سیاسی در نظام سوریه بر برقراری اتش بس‬ ‫تاکید می کرد اما پس از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای‬ ‫میان ایــران و ‪ ٥+١‬و توافق میان دو طــرف‪ ،‬امریکایی ها‬ ‫به این باور رســیدند که می توانند با ایران به توافق برسند‪.‬‬ ‫بدین ترتیب این کشور تا حد زیادی به راهبرد مورد نظر ایران‬ ‫گرایش یافته است‪ .‬البته واشــنگتن تالش دارد متحدان‬ ‫منطقه ای اش مانند عربســتان ســعودی و ترکیه را با خود‬ ‫همراه کند‪ .‬بر همین اساس به نظر می رسد که امریکا دیگر‬ ‫همراه ساکت تحوالت منطقه ای نبوده و حمایتش را مشروط‬ ‫خواهد کرد‪.‬‬ ‫‪55‬‬ ‫بین الملل‬ ‫عربستان کارشکنیمی کند‬ ‫گفت وگوی مثلث با میریوسفی‪ ،‬رئیس گروه مطالعات خاورمیانه وزارت خارجه‬ ‫بین الملل‬ ‫‪56‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫جناب میریوسفی ! مذاکرات ژنو برای حل بحران‬ ‫سوریه در جریان است‪ .‬چه تفاوتی میان این دور‬ ‫از مذاکرات و مذاکرات پیشین وجود دارد و در کل‬ ‫روند حل بحران سوریه را چطور می بینید؟‬ ‫به نظر من طی پنج ســال گذشــته اگــر بخواهیم‬ ‫یک نقطه عطف مهم را در بحران ســوریه در نظر بگیریم‪،‬‬ ‫سپتامبر ‪ 2015‬مرحله مهمی در حل بحران سوریه به شمار‬ ‫می اید‪ .‬در همین تاریخ بود که ائتالف چهار گانه روســیه‪،‬‬ ‫ایران‪ ،‬عراق و ســوریه در مبارزه با داعــش اعالم و اجرایی‬ ‫شد‪ .‬نقطه عطف از این منظر محسوب می شود که تا پیش‬ ‫از این‪ ،‬بحران سوریه به عنوان یک بحران منطقه ای دیده‬ ‫می شد؛ یعنی کشورهایی که در ســوریه درگیر بودند اغلب‬ ‫کشــورها و قدرت های منطقه ای بودند که سعی می کردند‬ ‫اهداف خود را دنبال کنند‪ .‬در این میان یک عده که مخالف‬ ‫حکومت ســوریه بودند و حامیــان انها‪ ،‬ســرنگونی رژیم را‬ ‫دنبال می کردند و دســته دیگر که به حفــظ وحدت موجود‬ ‫و حکومت فعلی در ســوریه تمایل داشتند نیز در این جهت‬ ‫تالش می کردند‪ .‬بنابراین این رقابت ها در قالب یک بحران‬ ‫منطقه ای به یک جنگ فرسایشــی تبدیل شده بود‪ .‬در این‬ ‫پنج سال مخالفان حکومت سوریه سعی زیادی داشتند که‬ ‫برخی از قدرت های جهانی را و به ویژه امریکا را علیه دولت‬ ‫سوریه وارد بحران کنند و این بحران را به یک بحران جهانی‬ ‫ارتقا دهند‪ .‬اما برخــاف میل و تالش این دســته‪ ،‬در ماه‬ ‫سپتامبر گذشته درست شاهد شکل گیری عکس این اتفاق‬ ‫‪4‬‬ ‫علیرضــا میریوســفی‪ ،‬رئیس گــروه مطالعات‬ ‫خاورمیانــه دفتــر مطالعــات سیاســی و بین المللی‬ ‫وزارت خارجه در گفت وگو با هفته نامه مثلث به بررسی‬ ‫روند مذاکرات صلح بــرای ســوریه پرداخت و گفت‬ ‫ســپتامبر ‪ 2015‬که ائتالف چهارگانه روسیه‪ ،‬ایران‪،‬‬ ‫عراق و ســوریه در مبارزه با داعش اعــام و اجرایی‬ ‫شد‪ ،‬مرحله مهمی در حل بحران سوریه و نقطه عطف‬ ‫روند مذاکرات محسوب می شود‪ .‬او معتقد است در‬ ‫همین تاریــخ بود که بحــران ســوریه از یک بحران‬ ‫منطقه ای به یک بحران جهانی تبدیل شد؛ به گونه ای‬ ‫که هم دوام حکومت فعلی ســوریه را در داخل قلمرو‬ ‫ان تضمین کرد و هم نشان داد که راه حل نظامی برای‬ ‫بحران سوریه وجود ندارد‪ .‬میریوسفی همچنین در‬ ‫خصوص کارشــکنی کشــورهایی چون عربستان در‬ ‫روند گفت وگوها توضیح داد که اگر مقاومت هایی در‬ ‫روند مذاکرات صورت می گیرد مقاومت های تاخیری‬ ‫است به این امید که مذاکرات طوالنی شود و فضای‬ ‫جدیدی برای به هــم زدن روند فعلــی و دنبال کردن‬ ‫مجدد راه حل های نظامی فراهم اید‪.‬‬ ‫بودیم‪ .‬به گونه ای که روسیه پس از چندین دهه یعنی بعد از‬ ‫جنگ افغانستان برای اولین بار در محیطی خارج از محیط‬ ‫پیرامونیخودیعنیحوزهکشورهایمشترک المنافعواسیای‬ ‫میانه و قفقاز وارد عملیات نظامی شــد‪ .‬به هر حال بحران‬ ‫سوریه تبدیل به یک مساله جهانی شــد به گونه ای که هم‬ ‫دوام حکومت فعلی سوریه را در داخل قلمرو ان تضمین کرد‬ ‫و هم نشان داد که راه حل نظامی برای بحران سوریه وجود‬ ‫ندارد‪ .‬نتیجه ان شد که معارضان مسلح سوریه و متحدان‬ ‫منطقه ای و فرامنطقه ای انها اگر می خواهند دســتاوردی‬ ‫داشته باشند راهی جز میز مذاکرات پیش رویشان نیست‪.‬‬ ‫برخالف تصوری که بعضا وجــود دارد و این ائتالف را یک‬ ‫ائتالف صرفا نظامی معرفی می کنند‪ ،‬اما ائتالف چهار گانه‬ ‫ســپتامبر ‪ 2016‬یک ائتالف ســه وجهی بود؛ یعنی در بعد‬ ‫نظامی مخالفان حکومت سوریه را مطمئن کرد که امکان‬ ‫پیروزی نظامی در این جنگ وجود نــدارد زیرا با یک قدرت‬ ‫جهانییعنیروسیهمواجههستند‪.‬همزمانتالشکردندکه‬ ‫بحث مذاکرات سیاسی را نیز فعال کنند و حاصل این بحث‬ ‫سیاسی‪ ،‬ســه نشســت وین ‪ ،1‬وین ‪ 2‬و مذاکرات نیویورک‬ ‫درباره سوریه بود که تمام اینها در قطعنامه‪ 2254‬متبلور شد‪.‬‬ ‫چارچوب این قطعنامه نیز همان گونه که پیش تر جان کری‪،‬‬ ‫وزیر خارجه امریکا اعالم کرد‪ ،‬تقریبا همان طرح ‪ 4‬ماده ای‬ ‫ایران بود که سه سال قبل پیشنهاد و پیگیری شد‪ .‬در نتیجه‬ ‫روند جدیدی که اغاز شــده یک روند مثبت و روبه جلوست‬ ‫و به نظر می رســد که می تواند به یک این جنگ پنج ساله و‬ ‫ویرانگر خاتمه دهد‪.‬‬ ‫عربســتان ســعودی و برخی کشــورهای دیگر‬ ‫چون ترکیه از ابتدای بحران ســوریه همراســتا‬ ‫با مخالفان دولت بشار اســد سیاست سرنگونی‬ ‫حکومت دمشق را دنبال می کردند‪ .‬در حال حاضر‬ ‫ریاض در برابر چنین ائتالف و روندی که برای حل‬ ‫بحران سوریه دنبال می شــود چه رویکردی را در‬ ‫دستورکار دارد؟‬ ‫یقینا برخی کشــورها از جمله عربستان از این روند‬ ‫ناراضی بودند؛ به اعتقاد من حتی مشارکت این کشورها در‬ ‫وین ‪ ،1‬وین ‪ 2‬و نشست نیویورک و صدور قطعنامه ‪ 2254‬از‬ ‫روی اجبار پس از تشــکیل ائتالف چهارگانه بود‪ .‬به همین‬ ‫خاطر بســیاری از این تحوالتی که از روزهای نخست سال‬ ‫‪ 2016‬اغاز شــد‪ ،‬یعنی اعدام شــیخ نمر تا موضوع سفارت‬ ‫عربســتان و افزایش تبلیغات ضد ایرانی از ســوی ریاض‪،‬‬ ‫می تواند به تالش برای توقف و خرابکاری در مسیر مذاکرات‬ ‫صلح سوریه مربوط باشد‪ .‬این مذاکرات اکنون در مسیری‬ ‫قرار گرفته کــه می تواند به نتایجی مثبت منجر شــود و ان‬ ‫نتایج‪ ،‬با اهدافی که مخالفان حکومت سوریه در پنج سال‬ ‫گذشته دنبال می کردند‪ ،‬متفاوت است‪ .‬از این رو مسائلی که‬ ‫در مذاکرات ژنو شاهد بودیم نیز تالش برای کند کردن روند‬ ‫مذاکرات و ایجاد وقفه در توافقات پیشین است‪.‬‬ ‫باوجودی که روند فعلی حل بحران ســوریه اصال‬ ‫مورد نظر و همســو بــا اهداف ریاض نیســت چرا‬ ‫عربستان تن به این مذاکرات داد و در مذاکراتی‬ ‫حضور یافت که ایران نیز از جمله حاضران ان بود؟‬ ‫مهمترین موضوع‪ ،‬ائتالف چهارگانه بود که صحنه‬ ‫را در ســوریه تغییــر داد‪ .‬ایاالت متحده امریــکا نیز نقش‬ ‫تعیین کننده ای در بحث ســوریه دارد‪ ،‬چرا که مایل اســت‬ ‫در ســال انتخابات ریاســت جمهوری در این کشور اوضاع‬ ‫خاورمیانه را مدیریت کند و به عالوه اگر بتواند به یک توافق‬ ‫سیاسی در سوریه دســت یابد‪ ،‬یک برد سیاسی بزرگ دیگر‬ ‫برای بــاراک اوباما و دموکرات ها در امریــکا رقم می خورد‪.‬‬ ‫بنابراین دو دلیل اصلی کهبهقطعنامه‪ 2254‬وشروع این روند‬ ‫جدیدانجامیدهمینائتالفجدیدبههمراهتمایلواشنگتن‬ ‫برای مدیریت بحــران برای بهره گیری انتخاباتی اســت‪.‬‬ ‫بنابراین چون امریکا خواهان مدیریت این بحران اســت‪،‬‬ ‫ریاض را نیز به نوعــی قانع کرد تا در این روند با واشــنگتن‬ ‫همراهی کند‪ .‬البته می توان دالیــل دیگری چون ناکامی ‬ ‫عربستان در جنگ یمن و برخی تحوالت دیگر منطقه ای را‬ ‫نیز به این علل افزود‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫قربانیموقعیتممتاز‬ ‫بحران سوریه‪ ،‬ریشه ها‪ ،‬چشم اندازها‬ ‫علیرضا اکبری‬ ‫دانش اموخته صلح سازی و حفظ صلح و بنیانگذار‬ ‫موسسه پژوهش های راهبردی تصمیم‬ ‫‪5‬‬ ‫بحران فراگیر در سطح و در عمق‬ ‫ســوریه به عبارتی قربانی ویژگی ها و موقعیت ممتاز‬ ‫ژئوپلیتیک خود شــده اســت‪ .‬عوامل ذی دخل در بحران‬ ‫سوریه را می توان در چند دسته شناسایی کرد‪.‬‬ ‫گروه های قومی داخلی؛ قرار گرفتن سوریه در نقطه‬ ‫اتصال اروپای صنعتی و خاورمیانه نفت خیز و هم زیســتی‬ ‫قوم هــا و مذاهب مختلــف در این کشــور‪ ،‬موقعیتی بس‬ ‫ویژه به ان داده است‪ .‬نزدیک ‪ ۷۰‬درصد جمعیت سوریه به‬ ‫مسلمانان سنی تعلق دارد‪ .‬طیف دیگری از مسلمانان این‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫از منظــر ژئوپلیتیــک‪ ،‬خاورمیانــه قلــب تحوالت و‬ ‫بحران هــای امنیتــی جهان را در ســینه گرفته و ســوریه‬ ‫اینک در قلب این بحران قرار دارد‪ .‬بدون اجمال و تقریب‬ ‫می توان عصاره تمام نیروهای سیاســی‪ ،‬امنیتی و نظامی‬ ‫جهان را در یک نگاه و در صفوف متقابل در سوریه دید‪.‬‬ ‫همه قدرت های جهانی‪ ،‬قــاره ای و منطقه ای‪ ،‬هر‬ ‫یک به نحوی در بحران ســوریه مســتقیما یا به واسطه‪،‬‬ ‫حاضرند و ایفــای نقش می کنند و جوهر تروریســم بدون‬ ‫مــرز در کانون این معرکه قــرار گرفته اســت‪ .‬در قیاس با‬ ‫بحران های دهه های اخیر‪ ،‬هیــچ بحرانی‪ ،‬حتی بحران‬ ‫بالکان نیز تا این حد پیچیده و غامض نبود‪ .‬این پیچیدگی‬ ‫هم در عمق‪ ،‬هم در ســطح‪ ،‬هم در بســتر و هم در بنیان‪،‬‬ ‫هم در متن و هم در مناســبات عوامــل و بازیگران در هم‬ ‫تنیده اســت‪ .‬پدیــده عجیب حمایــت و تقابــل همزمان‬ ‫بعضی قدرت ها نسبت به گروه های تروریستی‪ ،‬صحنه را‬ ‫بحرانی تر کرده است‪ .‬نقش های دوگانه عربستان‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫امریکا و نقش رژیم صهیونیستی از این دست است‪ .‬تنوع‬ ‫منازعات‪ ،‬تداخــل و تضاد منافع حیاتــی‪ ،‬میان صاحبان‬ ‫و مدعیــان حق و قــدرت در یک زمــان و در یــک مکان‬ ‫بحران سوریه را بســیار غامض کرده است‪ .‬خصوصیات‬ ‫سرزمینی‪ ،‬قومی‪ ،‬مذهبی و فرقه ای و ویژگی های تاریخی‪،‬‬ ‫جغرافیایی و اجتماعی ســوریه‪ ،‬در بستر سیاسی و امنیتی‬ ‫موجبات پیچیدگی هرچه بیشــتر بحران ســوریه را فراهم‬ ‫کرده است‪.‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بــا توجه بــه این مســائل می تــوان گفــت امروز‬ ‫کشــورهایی که خواهان پیگیری راه حل سیاسی‬ ‫برای بحران سوریه هستند نسبت به کشورهایی‬ ‫که راه حل نظامی را مدنظر دارند‪ ،‬تعداد بیشتری را‬ ‫شامل می شوند؟‬ ‫باید توجه داشت که در شــعار‪ ،‬تعارف و تبلیغات‪،‬‬ ‫تمام کشــورها مدافع صلح و مخالف خونریزی هستند‪ ،‬از‬ ‫پروسه سیاسی حمایت می کنند و معتقدند که راه حل نظامی‬ ‫مقبول نیســت‪ .‬اما در عمل انچه اتفاق افتــاد این بود که‬ ‫برخی کشورها در مورد سوریه از ابتدا فقط به راه حل نظامی‬ ‫اندیشیدند و یک سری از کشورها راه حل سیاسی را مدنظر‬ ‫داشتند‪ .‬در این میان بدون شک عربستان سعودی از جمله‬ ‫کشورهایی اســت که به جز راه حل نظامی گزینه دیگری را‬ ‫برای حل بحران ســوریه متصور نبود‪ .‬وقتــی ریاض برای‬ ‫مذاکرات پیش شرط می گذاشــت و اعالم می کرد که باید‬ ‫رئیس جمهور سوریه برکنار شــود تا انها در مذاکرات حضور‬ ‫یابند نشان دهنده ان بود که ریاض اعتقاد راستینی به راه حل‬ ‫سیاسی ندارد‪ .‬همچنین مشارکت این کشورها در مذاکرات و‬ ‫نشست ها نیز از ان جهت بودکهیک ژست انسان دوستانه به‬ ‫خودبگیرندوبتوانندتوجیهیبرایادامهحمایتازگروه های‬ ‫مسلح در سوریه داشته باشند‪ .‬عالوه بر ائتالف چهارگانه‪،‬‬ ‫همزمان انچ ه کمک کرد تا این پروســه سیاســی ســرعت‬ ‫بیشتری بگیرد مسائل داخلی امریکا و انتخابات است‪ .‬در‬ ‫هشت سال گذشته اوباما در مقابل هرنوع مداخله و درگیری‬ ‫جدید نظامی در منطقه به ویژه در سوریه مقاومت کرد ه و در‬ ‫سال اخر ریاســت جمهوری اش قدرت ریسک پذیری وی‬ ‫قطعا کاهش پیدا کرده است‪ .‬امریکایی ها نام این سیاست‬ ‫خودداری از ورود به درگیری نظامی جدیــد در خاورمیانه را‬ ‫سیاست مستحکم سازی گذاشــته اند و معتقدن د امریکا در‬ ‫وضعیتی است که باید دستاوردهای شان را حفظ کنند و از‬ ‫درگیری و لشکرکشی جدید اجتناب کنند زیرا قدرت واشنگتن‬ ‫را تحلیل می برد‪ .‬بنابراین اوباما که هفت سال این سیاست را‬ ‫ادامه داده به نظر نمی رسد در یک سال باقی مانده از دوران‬ ‫ریاست جمهوری اش که حزب دموکرات نیز درگیر انتخابات‬ ‫ریاســت جمهوری اســت بخواهد این روال را تغییر دهد‪.‬‬ ‫درواقع راه حل نظامی برای سوریه در داخل امریکا در سال‬ ‫‪ 2016‬خیلی طرفدار ندارد و اگر واشنگتن طی این یک سال‬ ‫بتواند به یک راه حل سیاسی برای حل این بحران دست یابد‬ ‫برای دولت فعلی امریکا یک موفقیت خواهد بود‪.‬‬ ‫با در نظر گرفتن روند گفت وگوها برای حل بحران‬ ‫سوریه‪ ،‬شما چشــم انداز مذاکرات صلح را چطور‬ ‫می بینید و چه سناریوهایی را برای حل این بحران‬ ‫متصورهستید؟‬ ‫با توجه به ضرباهنگی که بــرای مذاکرات صلح با‬ ‫مشارکت قدرت های جهانی ایجاد شده‪ ،‬به نظر می رسد که‬ ‫این روند ادامه پیدا خواهد کرد و متوقف کردن این روند امر‬ ‫دشــواری خواهد بود‪ .‬در این میان تاکتیکی که عربستان‬ ‫و دیگر کشــورهای مخالف در قالب کارشــکنی و تحریک‬ ‫معارضان مســلح دنبال می کنند‪ ،‬تاکتیک های تخریبی و‬ ‫تاخیری است‪ .‬این کشــورها گمان می کنند اگر مذاکرات‬ ‫سوریه طی یک ســال اینده به نتیجه خاصی نرسد شاید در‬ ‫دوره ریاست جمهوری بعدی امریکا یا ورود جدی این کشور‬ ‫به فضای انتخاباتی یــا برخی تحوالت دیگــر در وضعیت‬ ‫شکننده منطقه بتوانند این ضرباهنگ را متوقف کنند و روند‬ ‫اغاز شده را تغییر دهند‪ .‬بنابراین اگر مقاومت هایی در روند‬ ‫مذاکرات صورت می گیرد مقاومت های تاخیری اســت به‬ ‫این امید که مذاکرات طوالنی شود و فضای جدیدی برای‬ ‫تغییر رژیم در سوریه و دنبال کردن راه حل های نظامی فراهم‬ ‫اید‪ .‬در نتیجه شــاید یکی از موانع اصلی که بر سر راه روند‬ ‫مذاکرات وجود دارد همین اراده سیاسی برای تخریب روند‬ ‫گفت وگوهاست‪.‬‬ ‫‪57‬‬ ‫بین الملل‬ ‫بین الملل‬ ‫‪58‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫کشور را علوی ها‪ ،‬شیعیان دوازده امامی و اسماعیلیان با‬ ‫مجموع ‪ ۲۰‬درصد تشــکیل می دهند‪ .‬کمتر از ‪ ۱۰‬درصد‬ ‫جمعیت سوریه نیز مسیحی و بقیه جمعیت شامل دروزیان‬ ‫و یزیدیان می شود‪.‬‬ ‫مسلمانان شیعه بیشتر در شــهرهای دمشق‪ ،‬حلب‬ ‫و روســتاهای اطراف حمص ســاکن بوده اند‪ ۸۹ .‬درصد‬ ‫مردم سوریه عرب هستند و بزرگترین اقلیت قومی در این‬ ‫کشور را کردها با رقمی حدود شش درصد جمعیت تشکیل‬ ‫می دهند‪ .‬در ســوریه دســت کم یک میلیون اواره عراقی‬ ‫و پانصد هزار فلســطینی نیز زندگی می کردنــد که همراه‬ ‫با کردها حدود ‪ ۹‬درصد کل جمعیت را شــامل می شــوند‪.‬‬ ‫ارمنی ها‪ ،‬ترک ها‪ ،‬چرکس ها و یهودیان از دیگر اقلیت های‬ ‫ســاکن این کشــورند‪ .‬کردهای ســوریه عمدتا در شمال‬ ‫شرقی این کشور ســکنی دارند‪ .‬پیشــینه حضور ارمنی ها‬ ‫در این کشــور به جنگ جهانی اول و اجبار انها به کوچ از‬ ‫شــرق ترکیه باز می گردد‪ .‬ارمنی ها بیشــتر در شــهرهایی‬ ‫چون حلب‪ ،‬دیرالزور و الحسا ساکن هستند‪ .‬چرکس ها که‬ ‫مسلمانان غیرعرب هستند در قرن های نوزدهم و بیستم از‬ ‫قفقاز روسیه به سوریه امده اند‪ .‬بخشی از مردم ترک زبان‬ ‫و گروهی از ارامی زبان ها(اقلیت اســوری) نیز در سوریه‬ ‫زندگی می کنند‪ .‬چند صد هزار فلسطینی هم در این کشور‬ ‫سکونت دارند که محل زیست بیشترشان در اردوگاه های‬ ‫پر جمعیت اطراف دمشــق بوده اســت‪ .‬این تنوع قومی‪،‬‬ ‫زبانی و مذهبی در ســوریه که رنگین کمان و مینیاتوری از‬ ‫جامعه بشری است و در کمتر کشــور جهان دیده شده‪ ،‬از‬ ‫مهمترین زمینه های توسعه و گسترش بسیار سریع بحران‬ ‫و جنگ در سوریه شد‪.‬‬ ‫ترک ها از جمله اقلیت های سوریه هستند که بازمانده‬ ‫تاخــت و تازهای دوران ســلجوقی و جنگ هــای صلیبی‬ ‫محسوب می شوند‪ .‬امروزه اکثر ترک های سوریه در حوالی‬ ‫الذقیه‪ ،‬حلب و دمشق اســکان دارند و همواره به صورت‬ ‫یک جمع جــدا از دیگران زندگی کرده انــد‪ .‬الذقیه با دارا‬ ‫بودن جمعا ‪ ۲۶۵‬روســتای ترک نشــین‪ ،‬کانون ترک های‬ ‫سوری به شمار می رود‪ .‬وجه تمایز سوریه با سایر کشورها‬ ‫از نظر گروه های دینی در متمرکز بودن نقاط سکونت این‬ ‫گروه هاست‪ .‬به طور مثال مسیحیان این کشور در دمشق‬ ‫و حلب و شهرهایی چون الذقیه‪ ،‬حمص و درعا یا حسکه‬ ‫زندگی می کنند‪ .‬بیش از ‪ ۹۰‬درصد علویان هم در اســتان‬ ‫الذقیه و روســتاهای اطراف ان هســتند‪ .‬اســتان سویدا‬ ‫و روســتاهای ان نیز منطقه ســکونت بیــش از ‪ ۹۰‬درصد‬ ‫دروزی ها محسوب می شود‪ .‬شــیعیان جعفری در حمص‬ ‫و حلب و دمشق به ســر می برند و گروه اندک و کم تاثیری‬ ‫نیروهای اتحادیه عرب پس از چند ماه و‬ ‫شدت گرفتن درگیری ها‪ ،‬سوریه را ترک کردند و‬ ‫اتحادیه عرب‪ ،‬طرحی با هدف تثبیت نیروهای‬ ‫ضد حکومتی و خلع بشار اسد از قدرت ارائه داد‬ ‫در اقتصاد و سیاست به شــمار می ایند‪ .‬هنگامی که نقشه‬ ‫اســتقرار و گســترش گروه ها و جریانات درگیــر و خطوط‬ ‫فاصل میان جبهه های درگیری را با ویژگی هر گروه بررسی‬ ‫نماییم‪ ،‬انگاه به خوبی می توان نســبت میان گســتردگی‬ ‫و تنوع قومی ســوریه را با گســترش و اســتقرار جریانات‬ ‫تروریستی یا ملی تشخیص داد‪.‬‬ ‫کشورهای درگیر و دخیل در بحران سوریه‬ ‫تــداوم خــط درگیــری توســعه طلبانه ایدئولوژیک‬ ‫وهابیسم‪ ،‬سلفیزم و اخوانیسم‪ ،‬از سوی بعضی کشورهای‬ ‫قدرتمند منطقه‪ ،‬مهمترین عامل مداخله خارجی در سوریه‬ ‫محسوب می شود‪ .‬از این رو‪ ،‬کشورهای عربستان‪ ،‬ترکیه‬ ‫و جریان های ایدئولوژیک منطقه‪ ،‬به ویژه سازمان اخوان‪،‬‬ ‫همچنین نیروهای ســازمان یافته فرقه ای از سوی مصر‪،‬‬ ‫اردن و فلسطین و عوامل رژیم صهیونیستی‪ ،‬هر کدام بنا‬ ‫بر اقتضای منافع متصوره خویش‪ ،‬جای پایی در توسعه و‬ ‫تداوم بحران سوریه دارند‪ .‬امتداد همان خطوط و جریانات‬ ‫نیز‪ ،‬از سوی کشورهای کوچکتر یا دورتر منطقه همچون‬ ‫قطر‪ ،‬امارات‪ ،‬لیبی‪ ،‬تونس‪ ،‬مراکش‪ ،‬الجزایر‪ ،‬ســودان‪،‬‬ ‫اتیوپی‪ ،‬پاکســتان و افغانستان‪ ،‬در ســوریه به گونه های‬ ‫مختلف حضور دارند‪ .‬عالوه بر این کشورها‪ ،‬قدرت های‬ ‫جهانی‪ ،‬از جمله ایاالت متحده‪ ،‬روسیه‪ ،‬کشورهای محور‬ ‫اروپایی و چین نیز‪ ،‬هر کدام سیاست ها و راهبردهای خود‬ ‫را بر مبنای منافع اســتراتژیک‪ ،‬ژئوپلیتیــک یا اقتصادی‬ ‫خویش‪ ،‬در ســوریه تعقیب می کنند‪ .‬جمهوری اســامی‬ ‫ایران و عراق و لبنان نیز از کشــورهای فوق العاده مهم و‬ ‫موثر در بســتر و روند تحوالت سوریه بشــمار می روند‪ .‬در‬ ‫مجموع‪ ،‬فشرده ترین چگالی تخاصم و تقابل جهانی‪ ،‬در‬ ‫یک جغرافیای یکصد وهشتاد کیلومتر مربعی‪ ،‬در سوریه‬ ‫متمرکز شده است‪ .‬این دلیل بسیار مهمی است که شاید‬ ‫نتوان به زودی و به سادگی انتظار برقراری صلح و ثبات را‬ ‫در سوریه داشت‪.‬‬ ‫تنازعات و کشمکش های محیطی و تاثیر انها‬ ‫بر بحران سوریه‬ ‫سوریه عمال از سال ‪ ۲۰۱۱‬به مرکز تنازعات منطقه ای‬ ‫و به تدریج جهانی تبدیل شد‪ .‬مجال کافی برای فرو رفتن در‬ ‫ژرفنای همه نکات مهمی که از انها یاد شد‪ ،‬نیست‪ .‬تنها‪،‬‬ ‫به قدر فرصت موجود‪ ،‬نگاهی اجمالی به ریشه بحران در‬ ‫متن سوریه خواهم داشت‪.‬‬ ‫دو‪ ،‬ســه دهه پیش‪ِ ،‬بنا به اقتضاء در شامات بودم و‬ ‫لزوما به ُح ُمص و حماه گذری داشــتم‪ .‬از همراهان بنده‪،‬‬ ‫عزیزانی بودند با دنیایی از دانســتنی و تجربه از مناسبات‬ ‫قومی‪ ،‬طایفه ای و سیاسی خاورمیانه‪ .‬افرادی با موطن و‬ ‫هویت سوری و بعضا مغصوب الوطن!‬ ‫در توقــف و اقامت در ایــن خطه‪ ،‬انــدوه عجیبی بر‬ ‫فضا و روحیه و وضع عموم مردم مســتولی بود‪ ،‬به نحوی‬ ‫که تفاوت بســیار زیادی بــا روحیات دیگر مردم شــامی‪،‬‬ ‫واضح بود‪.‬‬ ‫از وقایع ان زمان و جریان قیام و درگیری چند ســال‬ ‫قبل از ان (تابســتان ‪ )۱۹۸۲‬و اثار الباقیه از انچه گذشته‬ ‫بود‪ ،‬مطلع بودم اما انتظار ان همه اثر از ان قهر و دعوای‬ ‫ملی را نداشتم‪.‬‬ ‫گویا‪ ،‬حکومت پاسخ خواسته های مشروع مردمی و‬ ‫نیز زیاده خواهی های هدایت شده و سازمان یافته اخوانی‬ ‫را یکجا و به شدت‪ ،‬داده بود‪.‬‬ ‫ان زمان‪ ،‬دریافتم که این خشم فرو خفته و این کینه‬ ‫نهفته‪ ،‬باالخره زمانی زبانه خواهد کشید؛ در میانه سفر‪ ،‬با‬ ‫عزیزان مجرب که عمر خود را در جهاد و مبارزه برای هویت‬ ‫انسانی و میهنی و ایمان خود گذاشــته بودند‪ ،‬مباحثی در‬ ‫«اینده گمانی» داشتیم‪.‬‬ ‫به نظرم رســید بعضی سیاســت های راهبردی نرم‪،‬‬ ‫مانند تغییر بافت جمعیتی و تغییر الگوی زندگی و استفاده‬ ‫از فرصت تحول توســعه محور‪ ،‬امتزاج فرهنگی‪ ،‬ارتقای‬ ‫رویه زیستی‪ ،‬تشــویق منطقه ای از طریق افزایش سطح‬ ‫معیشــتی و فرصت هــای برابــر اجتماعــی و اقتصادی و‬ ‫اغاز تدریجی مشــارکت همگانی در مسئولیت های ملی‪،‬‬ ‫و‪ ...‬می تواند اینده حکومت حافــظ را تضمین کند‪ ،‬و اال‬ ‫حاکمیت رعب و تسلط زور را عفلق و صدام هم بلد بودند‪.‬‬ ‫در هر حال‪ ،‬دیــر زمانی‪ ،‬پس از مرگ باســل اســد‬ ‫(پسر ارشد حافظ)‪ ،‬سایه رفعت اســد (برادر حافظ) و بعدا‬ ‫عبدالحلیم خدام اهل سنت (وزیر خارجه و بعدا معاون اول‬ ‫حافظ)‪ ،‬پشت ســر حکومت حافظ بود‪ ،‬اما از همان سال‬ ‫‪ 1994‬که باسل اسد در یک ســانحه رانندگی کشته شد‪،‬‬ ‫حافظ‪ ،‬بشار چشم پزشک را از لندن و بیمارستان سنتمری‬ ‫فراخواند تا او را برای عهده گیری مسئولیت اماده سازد‪.‬‬ ‫بشــار‪ ،‬تازه جوان بــود که پــدرش بعد از ســرکوب‬ ‫اعتراضات و اغتشاش های ُح ُّمص و حماه در سال ‪،۱۹۸۲‬‬ ‫به فرماندهی رفعت اسد‪ ،‬اعالم کرد که چنان ریشه دشمن‬ ‫را زدیم که دســتکم تا سی ســال دیگر خبری از ضدیت با‬ ‫حکومت نخواهیم دید‪.‬‬ ‫شــرایط زمانی ســال ‪ ،٨٢‬چند ســال پس از توافق‬ ‫کمپ دیویــد‪ ،‬تــرور انــور ســادات توســط نیروهــای‬ ‫اخوان المســلمین مصر‪ ،‬اغاز جنگ تحمیلی علیه ایران‪،‬‬ ‫و همزمــان با حمله اســرائیل بــه جنوب لبنــان و بیروت‪،‬‬ ‫انجام اغتشاش گســترده علیه دمشــق‪ ،‬توسط جریانات‬ ‫ســازمان یافته اخوانی‪ ،‬با شعارها و پوشــش ایدئولوژیک‬ ‫ضد علوی‪ ،‬حافظ را به شــدت نســبت به تل اویــو و قاهره‬ ‫مشکوک و نگران کرده بود‪.‬‬ ‫همه دالیل کافی‪ ،‬رســوخ نیروهای ســازمان یافته‬ ‫اخوان المســلمین را برای ایجــاد یک جریــان براندازی‬ ‫علیه حکومت اثبــات می کرد‪ .‬در عین حال‪ ،‬رفعت اســد‬ ‫نیز به عنوان فرد شماره دو سوریه در ان زمان و راس قوای‬ ‫امنیتی نظامی کشور‪ ،‬می خواست که خود را اثبات کند‪.‬‬ ‫امــا‪ ،‬پیش بینــی حافــظ‪ ،‬دایر بــر خامــوش کردن‬ ‫تمایالت اخوانی براندازانه برای سی سال‪ ،‬تنها با یک سال‬ ‫اختالف‪ ،‬اثبات شد‪ ۲۹ .‬سال پس از واقعه حمص و حماه‬ ‫در ســال ‪ ،۸۲‬این دو شــهر بار دیگر در تابســتان ‪،۲۰۱۱‬‬ ‫علیه حکومت االســد‪ ،‬خروج کردند‪ .‬این بار اما ســوار بر‬ ‫موج بهار عربی‪ ،‬همان خط و جریان‪ ،‬با ســرمایه ریاض‪،‬‬ ‫دوحه‪ ،‬شــارجه و دبی و مهمتــر‪ ،‬انکارا و پشــتوانه غربی‬ ‫و با خط دهی رژیم صهیونیســتی‪ .‬مشــکل انجا بود که از‬ ‫ســال ها قبل از ‪ ٢٠١١‬و از زمــان اغاز زمامداری بشــار در‬ ‫بین الملل‬ ‫سال ‪ ۲۰۰۰‬مشخص شده بود که ســوریه نیاز به بازسازی‬ ‫سیاسی‪ ،‬اجتماعی بر بستری از تحوالت فرهنگی اجتماعی‬ ‫دارد؛ انچه اســماء اســد‪ ،‬همســر بشــار و یک روشنفکر‬ ‫غربی‪ -‬ســوری‪ ،‬تحصیلکرده کالج کینگــز‪ ،‬کارگزار دویچ‬ ‫بانک و متخصص در سرمایه گذاری نوین‪ ،‬از همان زمان‬ ‫بازگشــتش به ســوریه‪ ،‬به عنوان بانوی اول متوجه شد و‬ ‫هدف خود قرار داد‪.‬‬ ‫سوریه و بشار در محاصره بحران های محیطی‬ ‫یک مساله مهم که بایستی بشار و دوستان‪ ،‬دستکم‬ ‫باندازه اســماء اســد‪ ،‬به ان اهتمام می کردنــد‪ ،‬تفکیک‬ ‫خواسته های مشــروع مردم معترض با گروه های سازمان‬ ‫از نخســتین ماه های اوج گیری درگیری هــا و اغاز‬ ‫جنگ ارتش ســوریه با نیروهای جدا شده از ارتش‪ ،‬تحت‬ ‫عنوان ارتش ازادیبخش در پاییز ‪ ۲۰۱۱‬و هجوم ناگهانی‬ ‫سیل مزدوران تروریست‪ ،‬تحت هدایت سعودی‪ ،‬ترکیه‪،‬‬ ‫قطر‪ ،‬جنــاح ‪ ۱۴‬مــارس لبنــان و امریــکا‪ ،‬اتحادیه عرب‬ ‫با اعمال نفوذ عربســتان وارد معرکه شــد و تــاش کرد با‬ ‫اعزام ناظرانی‪ ،‬بر روند تضعیف دولت قانونی سوریه تاثیر‬ ‫بگذارد‪.‬‬ ‫نیروهــای اتحادیــه عــرب پــس از چنــد مــاه و‬ ‫شدت گرفتن درگیری ها‪ ،‬ســوریه را ترک کردند و اتحادیه‬ ‫عرب‪ ،‬طرحی با هدف تثبیت نیروهای ضد حکومتی و خلع‬ ‫بشار اسد از قدرت ارائه داد‪ .‬طبیعی بود که چنین طرحی‪،‬‬ ‫صرفا برای تشــدید بیشــتر بحران و فرصت بخشیدن به‬ ‫گروه های تروریســتی بود؛ بنابراین فقط موجب خراب تر‬ ‫شدن اوضاع امنیتی و گسترش بحران شد‪.‬‬ ‫در مرحله بعد‪ ،‬کوفی عنان (دبیرکل سابق ملل متحد)‬ ‫به عنوان نماینــده ویژه دبیرکل ســازمان ملــل ماموریت‬ ‫یافت تا زمینه های مذاکرات و برقراری اتش بس و توافق‬ ‫طرفین را فراهم کند‪ .‬او پــس از چند ماه تالش‪ ،‬در فوریه‬ ‫‪ ۲۰۱۲‬طرح صلح خود را که تا حدود زیــادی واقع بینانه و‬ ‫اجرایی بود‪ ،‬ارائه کرد و مورد حمایت دولت سوریه و تمام‬ ‫اعضای شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت اما به دلیل‬ ‫عدم متابعت نیروهای تروریستی اجرایی نشد‪.‬‬ ‫پس از انصراف کوفی عنان‪ ،‬دبیرکل بان کی مون‪،‬‬ ‫اســتفان دمیســتورا را به عنوان نماینده ویژه سازمان ملل‬ ‫معرفی کرد‪ .‬البته اغاز به کار دمیســتورا با اوج گســترش‬ ‫جنگ و انواع مداخالت خارجی همراه بود‪.‬‬ ‫شدت مداخالت و گسترش جنگ به حدی بوده است‬ ‫که ایده های مذاکراتی در وین و سپس ژنو طی چهار سال‬ ‫گذشته‪ ،‬تاکنون نتوانسته است چشم انداز امید بخشی از‬ ‫برقراری اتش بس و صلح نمایان کند‪.‬‬ ‫خطر گســترش تروریســم بدون مرز در اقصی نقاط‬ ‫جهان‪ ،‬به ویژه اســیای غربی‪ ،‬اســیای مرکزی‪ ،‬اوراسیا‪،‬‬ ‫اروپــای غربــی و حتــی امریــکا‪ ،‬از طریــق بازگشــت‬ ‫تروریســت های تکفیری ‪ -‬وهابی و مهاجــرت انها‪ ،‬همه‬ ‫قدرت ها و کشورهای جهان را در هر سطحی به طور جدی‬ ‫نگران ساخت‪ .‬تالش های اکثر طرف های درگیر‪ ،‬عمدتا‬ ‫دو جهت و دو ماهیت را شــامل شده اســت؛ یکی تثبیت‬ ‫قدرت نفوذ و تاثیر در صحنه نبرد و دیگری‪ ،‬داشتن ابتکار‬ ‫عمل در پروسه مذاکرات و روند صلح سازی‪.‬‬ ‫از ســپتامبر ‪ ۲۰۱۵‬به بعد و در پی شکل گیری محور‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫پیشگیری ‪ ،‬فرصتی که هرگز ایجاد نشد‬ ‫مداخله‪ ،‬مذاکره و طرح صلح‬ ‫بین الملل‬ ‫البته بشار از همان ابتدای مسئولیت خود در بحران‬ ‫حکومت کرد‪ .‬او هرگز مجال نیافت تا ایده های روشنفکرانه‬ ‫و توسعه محور خود را دنبال کند‪ .‬بشار در نخستین سالروز‬ ‫جشن تولد خود (در ‪ ۱۱‬سپتامبر ‪ )۲۰۰۱‬پس از حاکمیت‪ ،‬با‬ ‫حمالت نیویورک مواجه شد و جنگ علیه تروریسم‪ ،‬مواضع‬ ‫خصمانه جورج بــوش و بعد جنگ عراق‪ ،‬تــا بحران های‬ ‫امنیتی پــس از ان و مشــکالت ایدئولوژیــک و امنیتی با‬ ‫گروه های فلســطینی و اصطکاک با حریری در لبنان‪ .‬او‬ ‫بیشتر از نیمی از حکومت خود را هم در بحران و لرزه های‬ ‫پس از ترور رفیق حریری و بعد‪ ،‬بهار عربی وامواج ناشی از‬ ‫تحوالت تونس‪ ،‬مصر و به ویژه لیبی گذرانده است‪.‬‬ ‫انقــاب مصــر و دوران کوتــاه ریاســت مرســی و‬ ‫تالطــم در مناســبات ســوری ‪ -‬فلســطینی در ان دوران‬ ‫کوتــاه‪ ،‬کینه هــای عمیق ســعودی در پــی ناکامی های‬ ‫بین العربی ریاض به ویــژه در عرصه لبنــان پیروزی های‬ ‫استراتژیک حزب الله لبنان در جنگ سی وسه روزه‪ ،‬پیشبرد‬ ‫سیاســت های تهران در عــراق‪ ،‬لبنان‪ ،‬و افغانســتان (و‬ ‫شــبه قاره)‪ ،‬در کنار افزایش پرشدت جو ضد صهیونیستی‬ ‫به ویژه در فضای افکار عمومی ملل عــرب و نقش متحد‬ ‫ایرانی دمشق در ایجاد ان فضا‪ ،‬طرح پروپاگاندای هالل‬ ‫شیعی توســط دســتگاه امنیت ملی امریکا و تشدید ان از‬ ‫ســوی حکام ســعودی و اردن‪ ،‬تاکید شدید بشــار اسد بر‬ ‫ایستادگی در کنار ایران در سال های اوج تحریم و تهدید‬ ‫علیه تهران‪ ...‬همه از جمله عوامل منطقه ای و بین المللی‬ ‫بودند که اوج گیری سریع و شدید بحران داخلی سوریه را‬ ‫همزمان با اوج جنگ داخلی لیبی و قیام علیه معمر قذافی‬ ‫موجب شدند‪.‬‬ ‫اشــتباه دســتگاه امنیتی (و نظامی) ســوریه در دو‬ ‫ســو‪ ،‬یکی‪ ،‬برخورد ناپخته و تشــدید گر با یک تظاهرات‬ ‫مردمی (و کشته شدن یک دانش اموز) و دیگری‪ ،‬غفلت‬ ‫از ســازماندهی اولیه بعضی نیروهای بومی در گروه های‬ ‫مسلح و سپس رسوخ و نفوذ هزاران مزدور خارجی‪ ،‬توسط‬ ‫سرویس های عربســتان‪ ،‬ترکیه‪ ،‬قطر و دیگران‪ ،‬موجب‬ ‫شکل گیری جنگ داخلی در نیمه ‪ ۲۰۱۱‬شد‪.‬‬ ‫جهان‪ ،‬ناگهان اوج شکل گیری خشونت و راه افتادن‬ ‫ماشین تروریســم بدون مرز را در ســوریه و در کوتاه ترین‬ ‫مدت شــاهد بــود‪ .‬داعــش‪ ،‬شــدید ترین شــرارت های‬ ‫ضدبشــری خود را در ســوریه به نمایش گذاشــت‪ .‬انچه‬ ‫توســط داعش‪ ،‬جبهه نصرت‪ ،‬جیش االسالم‪ ،‬جند الشام‬ ‫و ده ها باند جنایتکار دیگر در سوریه رخ می دهد‪ ،‬در واقع‪،‬‬ ‫خصلت تروریسم وهابی و سلفی است که توسط گروه های‬ ‫سازمان یافته تروریســتی و ارتش های مزدور خصوصی و‬ ‫اجاره ای بروز یافته است‪.‬‬ ‫این همه‪ ،‬برای چه؟ با کدام هدف و در کدام مسیر؟‬ ‫اصوال‪ ،‬ایا ممکن بود که از شکل گیری و تمرکز این‬ ‫جریان گســترده و جهانی تروریستی در ســوریه ممانعت‬ ‫کرد؟‬ ‫یافته تروریســتی بود که در میان ملت و از اوان اوج گیری‬ ‫تظاهرات‪ ،‬رسوخ کردند‪.‬‬ ‫دولــت مشــروع ســوریه و شــخص بشــار اســد‪،‬‬ ‫می توانســت به زودی خواســته های مشــروع مردمی را‬ ‫شناســایی کند‪ .‬به ویــژه از همان ســال های اولیه پس از‬ ‫اسقاط صدام و پیش از کشیده شدن دامنه امواج بیداری‬ ‫یا بهار‪ ،‬به مرزهای شــام؛ تا کار به اعتراض و تظاهرات و‬ ‫درگیری کشــیده نشود و نهایتا نفوذ ســرویس های بیگانه‬ ‫و سازماندهی گروه های تروریســتی و تحمیل جنگ چند‬ ‫وجهی به داخل کشور سوریه صورت نگیرد‪.‬‬ ‫البتــه‪ ،‬االن دیگر اثــری از مطالبه معقــول مردمی‬ ‫ وجود ندارد؛ نه االن که‪ ،‬از زمان شــلیک اولین گلوله‪ ،‬در‬ ‫ماه های اول ‪.٢٠١١‬‬ ‫در ســوریه امروز هیچ کــس دموکرات نیســت‪ ،‬زیرا‬ ‫مساله االن دموکراســی نیست‪ ،‬مســاله کنترل بزرگترین‬ ‫جنگ چندوجهی تاریخ است‪ ،‬جنگی که بدون تردید همه‬ ‫قدرت های جهانی و منطقــه‪ ،‬در ان مداخله و مشــارکت‬ ‫دارند؛ هرکدام با هدف خاص و نیتی متفاوت‪.‬‬ ‫ائتالف مقاومت‪ ،‬ورود تمام عیار روســیه بــه صحنه نبرد‬ ‫در تکمیل حمایت های مستشــاری ایــران و نیز تقویت و‬ ‫پشتیبانی ارتش سوریه و گروه های مقاومت لبنانی و دیگر‬ ‫گروه های حامی دولت‪ ،‬صحنه نبرد و متعاقب ان‪ ،‬عرصه‬ ‫سیاسی و مذاکرات برای اتش بس و کنترل بحران به قصد‬ ‫صلح‪ ،‬به طور کلی متحول شد‪.‬‬ ‫تنها حدود ســه ماه پس از ورود روســیه بــه معرکه و‬ ‫بروز تغییرات شگرف در عرصه تحوالت امنیتی و سیاسی‬ ‫بحران سوریه و عراق و اثار منطقه ای و جهانی ان‪ ،‬شورای‬ ‫امنیت ملل متحد‪ ،‬قطعنامه ‪ ۲۲۴۴‬را به عنوان الگوی اصلی‬ ‫کنترل و خاتمه بحران به اتفاق ارا تصویب کرد‪.‬‬ ‫در ان قطعنامــه‪ ،‬توقف فــوری حمــات‪ ،‬برقراری‬ ‫اتش بــس‪ ،‬حفاظــت از مــردم غیر نظامــی‪ ،‬کمک های‬ ‫بشردوستانه و نهایتا برقراری زمینه حضور همه گروه های‬ ‫درگیر در رهیافت مذاکرات و طرح انتقال حاکمیت از بشار‬ ‫اسد‪ ،‬محورهای اصلی را شــامل شده است‪ .‬اما حتی این‬ ‫قطعنامه و طرح های ناشــی از ان نیز‪ ،‬بــرای اجرا کفایت‬ ‫نکرد‪.‬‬ ‫مشــکل اصلی‪ ،‬عــدم انطبــاق جزئیــات ایده های‬ ‫مذاکراتی و طرح های صلح با واقعیات صحنه بوده است‪.‬‬ ‫در اخرین مرحله از تالش های سیاسی‪ ،‬سومین دور‬ ‫مذاکرات موسوم به گفت وگوهای ژنو در جریان است‪.‬‬ ‫مهمترین ویژگی این دور از مذاکرات‪ ،‬به رســمیت‬ ‫شناخته شــدن تفکیک گروه ها و طرف هــای مذاکرانی و‬ ‫ذی مدخل‪ ،‬غیر تروریست بودن (و جدا سازی تروریست ها)‬ ‫و نیز تغییر ایده دولــت انتقالی به دولت وحــدت ملی و با‬ ‫حضور رسمیت یافته بشار اسد در محور دولت وحدت ملی‬ ‫و حق کاندیداتــوری او در انتخابات اینده (احتماال ســال‬ ‫‪ )۲۰۱۷‬است‪.‬‬ ‫هر چند هنوز‪ ،‬به جز مالقات ها و مذاکرات مجزا بین‬ ‫مقامات ســازمان ملل و نمایندگان دولت قانونی سوریه از‬ ‫یکســو و گروه های مخالف دولت از سوی دیگر‪ ،‬نشست‬ ‫مشترکی که نشــانگر شــکل گیری مذاکرات مشخص با‬ ‫طرف های معین باشد‪ ،‬صورت نپذیرفته‪ ،‬اما همینقدر هم‪،‬‬ ‫نشانه مثبتی از امکان شکل گیری یک روند نتیجه بخش در‬ ‫اینده ای غیر مشخص‪ ،‬به شمار می رود‪.‬‬ ‫بروز تمایالتی از سوی امریکا و کشورهای اروپایی‪،‬‬ ‫برای تغییر مواضع پیشین خود به ویژه نسبت به نقش و تاثیر‬ ‫مثبت ایران و روسیه در کنترل بحران و مقابله با تروریسم‪،‬‬ ‫نشانه بارزی از تغییر اوضاع است‪.‬‬ ‫در همین راســتا‪ ،‬فاصله گرفتن امریکا و قدرت های‬ ‫اروپایی از گروه های تروریســت حرفــه ای در صحنه نبرد‬ ‫و سیاســی حداقل در ظاهر ابــراز عدم رضایت نســبت به‬ ‫عملکرد حامیان منطقه ای تروریســت های بدون وطن‪،‬‬ ‫پذیرفتن خط تفکیک مخالفین دولت با تروریســت های‬ ‫حرفه ای در میان گروه های مخالف حکومت قانونی سوریه‬ ‫و تسلیم شدن ایشــان در مقابل ضرورت تداوم حاکمیت‬ ‫فعلی به عنوان مناسب ترین گزینه برای شکل گیری دولت‬ ‫وحدت ملی و پذیرفتن حق نامزدی بشــار برای انتخابات‬ ‫اینده‪ ،‬تغییرات بسیار محسوسی در روند تحوالت به شمار‬ ‫می رود‪ .‬به نظر می رســد راه رســیدن بــه اتش بس و ترک‬ ‫مخاصمه‪ ،‬نه تنها از طریق اعمــال قدرت فائقه در صحنه‬ ‫نبرد علیه تروریست های بدون مرز‪ ،‬بلکه وارد اوردن فشار و‬ ‫ایجاد محدودیت های سیاسی‪ ،‬امنیتی و لجستیکی‪ ،‬برای‬ ‫دولت هایی باشد که اســتقرار ثبات و صلح و تداوم موازنه‬ ‫امنیتی در منطقه را به ضرر منافع نامشروع خود می دانند‪.‬‬ ‫تا کنون که هزینه توســعه طلبی و عقده های حقارت‬ ‫دیگران را در اســیای غربــی‪ ،‬ملت های مظلــوم عراق‪،‬‬ ‫ی و مذهبی‬ ‫سوریه‪ ،‬یمن‪ ،‬لبنان‪ ،‬فلسطین و اقلیت های قوم ‬ ‫ترکیه و ســعودی و بحرین و‪ ...‬پرداخت کرده اند‪ .‬به امید‬ ‫استقرار ثبات و صلح پایدار در همه جهان‪.‬‬ ‫‪59‬‬ ‫معمای فردوست‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫حسین فردوست از نزدیک ترین افراد به محمد رضا شاه پهلوی است‪ .‬او کسی‬ ‫است که شاه همانند چشــم و گوش اش به وی اعتماد داشــت اما وی رفته رفته در‬ ‫سال های منتهی به سلطنت به حاشیه دفترش در دفتر ویژه اطالعات رانده شد و‬ ‫با اعالم بی طرفی ارتش در روزهای اخر نیز تیر خالصی به سلطنت زد؛او چه کسی‬ ‫بود؟معمایی که با کتاب خاطراتش نه تنها حل نشده که بیشتر شده است‪.‬‬ ‫خاطرات علم را در واکنش به‬ ‫خاطراتفردوستساختند‬ ‫بررسیابعادشخصیتیفردوستدرگفت وگوباعبداللهشهبازی‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫‪60‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اکنون که ســریال «معمای شــاه» جنجالی شده‬ ‫و ان طور که دیده می شــود این ســریال بیشــتر‬ ‫بر اساسکتابخاطراتارتشبدفردوستاستکه‬ ‫شماتنظیمکرده اید‪،‬سواالتیدررابطهبافردوست‬ ‫داریم که امیدوارم بتوانیم به این مساله به صورت‬ ‫عمیق تری بپردازیم‪ .‬به نظر شما ایا فردوست در‬ ‫کتاب خاطراتش بیش از اندازه بزرگ نشده‪ ،‬تا انجا‬ ‫که حتی بتوان گفت در مورد ا و غلو شــده و وجهه‬ ‫افسانه ای یافته اســت؟ پرویز ثابتی می گوید که‬ ‫فردوست این اواخر اهمیتش را از دست داده بود ‬ ‫و گویا فردوست هم می گوید که ثابتی جاه طلب بود‬ ‫و شــاید به این خاطر گفته است که فردوست این‬ ‫اواخر اهمیت نداشت؟‬ ‫بله‪ ،‬فردوســت می گوید که ثابتی این اواخر تصور‬ ‫می کــرد نخســت وزیر خواهــد شــد‪ .‬از نظر ثابتــی‪ ،‬وقتی‬ ‫ن که کارمند‬ ‫ادم هایی مثل علینقی عالیخانی و منوچهر ازمو ‬ ‫ساواک بودند‪ ،‬به وزارت رســیدند‪ ،‬کمتر از نخست وزیری را‬ ‫نمی توانست برای خودش متصور باشد‪ .‬البته فردوست او را‬ ‫سرکار گذاشــته بود و به ثابتی این طور الق ا کرده بود و ثابتی‬ ‫هم باورش شده بود‪ ،‬درصورتی که در زمان انقالب واقعا این‬ ‫امکان وجود نداشت که یکی مثل ثابتی نخست وزیر شود‪.‬‬ ‫حاال‪ ،‬نمی دانم این بحث را باید از کجا شروع کنم ‪.‬‬ ‫از همین جا شروع کنیم که ایا واقعا فردوست مرد‬ ‫دوم رژیم شاه بوده یا چهره ای که از او در کتابش‬ ‫ساخته شده‪ ،‬او را خیلی بزرگتر از انچه بوده نشان‬ ‫داده؟‬ ‫تعریف این «مرد اول» و «مر د دوم» نســبی است‪.‬‬ ‫دوران ‪ ۳۷‬ساله محمدرضا شاه یکدست نبوده از اول‪ .‬زمانی‬ ‫احمد قوام الســلطنه بود‪ ،‬زمانی رزم ارا و زمانی دکتر مصدق‬ ‫«مرد اول» بودند و خود شــاه در واقع «مرد دوم» بود‪ .‬االن‬ ‫نامه هایعاشقانهاشرفبهرزم ارامنتشرشدهیعنیمحمدرضا‬ ‫شاه از خواهر خودش اشرف به عنوان معشوقه رزم ارا استفاده‬ ‫می کرد تا به نحوی بتواند نفوذ خود را پیش رزم ارا حفظ کند‪.‬‬ ‫در دوران امینی تقریبا همین وضع کــم و بیش‪ ،‬در مقیاس‬ ‫کمتر‪ ،‬برای شاه ایجاد شد‪ .‬البته شاه با حمایت هایی که از او‬ ‫می شد‪ ،‬موفق شد هم قوام السلطنه و هم رزم ارا و هم مصدق‬ ‫و امینی را از ســر راه بردارد‪ .‬ولی حداقل در ان ســه دوره در‬ ‫دورانقوام السلطنه‪،‬رزم اراومصدق‪،‬محمدرضاشاهخودش‬ ‫مرد اول نبود‪.‬‬ ‫ولی اینکه فردوست «چشم و گوش» محمدرضا شاه‬ ‫بود و رابطه اش به شاه ان قدر نزدیک بود که در زمان انقالب‬ ‫که شــاه ایران را ترک کرد گفت «من می روم ولی فردوست‬ ‫هست »‪ ،‬قطعی است‪.‬‬ ‫در‪ ۱۶‬اذر‪ ۹۲‬با مرحوم سرهنگ علیرضا معمارصادقی‪،‬‬ ‫که رئیس دفتر فردوســت بود‪ ،‬دیداری داشــتم‪ .‬نام ایشان‬ ‫در خاطرات فردوســت چند بار امده است‪ .‬ایشــان در ایران‬ ‫زندگی می کرد و اوایل دی امسال (‪ )۹۴‬فوت کرد‪ .‬این دیدار‬ ‫را اقای اکبر میرجعفری‪ ،‬نویسنده و شــاعر‪ ،‬ترتیب داد که با‬ ‫پسر ســرهنگ معمارصادقی هم کالس و دوست بود‪ .‬اقای‬ ‫میرجعفری از اقای معمارصادقی عین ســوال شما را پرسید‬ ‫که به نظر می رسد درمورد فردوست اغراق شده است و کسی‬ ‫که خاطراتش را بخواند فکر می کند «نفر دوم مملکت» بود‪.‬‬ ‫سرهنگ معمارصادقی گفت‪« :‬فردوســت در واقع نفر اول‬ ‫بود و هر چه می گفت انجام می شــد‪ .‬او به همین جمله شاه‬ ‫استناد کرد که موقع خروج از ایران گفته بود «من می روم ولی‬ ‫فردوست هست‪».‬‬ ‫به هرحال‪ ،‬تمام این تعابیر نســبی اســت‪ .‬فردوست‬ ‫ت پرده و منزوی بــود و افراد خاصــی او را‬ ‫شــخصیت پشــ ‬ ‫می شناختند‪ .‬شاید بتوان گفت که بعد از شاه‪ ،‬فردوست نفر‬ ‫دوم بود‪ .‬ولی از نظر من و از منظری دیگر امیر اسدالله علم‬ ‫در بخش مهمی از دوران ســلطنت‪ ،‬محمدرضا شــاه «نفر‬ ‫دوم» بود‪ .‬ولی در این شــکی نیســت که فردوست جایگاه‬ ‫موثر و تاثیرگذاری در حکومت پهلوی داشت؛ از دورانی که با‬ ‫ولیعهددرمدرسهله روزهسوئیسبودوبعدکهبرگشتبهایران‬ ‫و بسیار مورد عالقه و اعتماد رضا شاه بود تا انجا که رضا شاه‬ ‫برایماموریت هایسری‪،‬مثلرفتنبهخانهالکساندراقایان‬ ‫(پدر فلیکس و شــاهین اقایان ســران مافیای ارمنی ) ‪ ،‬او را‬ ‫می فرستاد‪ .‬بعد در جریان شهریور‪ ۱۳۲۰‬واسطه ارتباط میان‬ ‫محمدرضای ولیعهد بود برای انتقال ســلطنت و با الن چارلز‬ ‫ ترات‪،‬افسراطالعاتیبلندپایهبریتانیادرتهران‪،‬دراینارتباط‬ ‫دیدار می کرد و پیغام می برد و می اورد ‪ .‬در زمان انقالب هم در‬ ‫جلسه سران ارتش و اعالمیه بی طرفی که ارتشبد قره باغی و‬ ‫دیگران‪ ،‬همه امرای ارتش‪ ،‬نگاه می کردند که فردوست چه‬ ‫می گوید و بعد از امضای او اعالمیه بی طرفی ارتش را امضا ‬ ‫کردند‪ .‬همه اینها نشان می دهد که به هر حال فردوست ادم‬ ‫بســیار مهم و تاثیرگذاری بوده در دوران سلطنت محمدرضا‬ ‫شاه و از مسائل پس پرده ای خبر داشته که خیلی ها نداشتند‪.‬‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫چرا فردوست از ایران نرفت؟‬ ‫پرونده ای که همچنان باز است‬ ‫داود حشمتی‬ ‫‪2‬‬ ‫خبرنگار‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫مدت ها عالقه مند بــودم با اقای عبدالله شــهبازی در‬ ‫مورد مشــهورترین کتابش گفت وگو کنم‪ .‬عبدالله شهبازی‬ ‫نویسندهکتابیاستدوجلدیکه‪ ۳۲‬نوبتتجدیدچاپشده‬ ‫و قریب به ‪ ۲۰۰‬هزار دوره ان به فروش رفته اســت؛ در زمان‬ ‫انتشارش مردم برای خرید صف می کشــیدند و تقریبا تمام‬ ‫کتابخوان ها یک دوره ان را در اختیار دارند‪ .‬خاطرات ارتشبد‬ ‫حســین فردوســت در دهه ‪ 70‬جنجال بزرگی به پا کرد و من‬ ‫مترصد فرصتی بودم تا سواالتم را درباره فردوست و نقش ان‬ ‫درسیاستایرانمطرحکنم‪.‬سواالتچالشیکهاتفاقادراین‬ ‫سال هاتعمدابهاندامنزدهشدهبود‪.‬بدونهیچرودربایستی‬ ‫سواالتمرامطرحکردموپاسخ هاراشنیدم‪.‬امانکتهمهماینجا‬ ‫بود که من برای یافتن پاسخ پرسش ها به سراغ این مصاحبه‬ ‫رفته بودم‪ ،‬اما انچه نصیبم شــد‪ ،‬یک سوال اساسی و بزرگ‬ ‫دیگربود‪.‬اینکهاساساچرافردوستازایراننرفت؟‬ ‫این سوالی بود که بعد از تمام شدن مصاحبه تازه برای‬ ‫من شــکل گرفته بود و دیگر فرصت طرح دوبــاره ان نبود‪.‬‬ ‫این سوالی اســت که به باور من تازه اغاز مرحله ای جدید از‬ ‫بررسی خاطرات ارتشبد حسین فردوست است‪ .‬سال هاست‬ ‫که برخی این خاطرات را با زوایای مختلفی که فردوســت از‬ ‫دربار و نقش افراد مختلف در فساد خاندان پهلوی افشا کرد‪،‬‬ ‫می شناسند‪ .‬سال هاســت بســیاری ماجرای معرفی فرح از‬ ‫طریق زاهدی به شاه و حضور فرح در ویالی زاهدی در کرج‬ ‫را شنیده اند‪ .‬از وقایع و نقش پرون در دربار سخن ها گفتند و از‬ ‫اینکه او تمایالت همجنس گرایانه داشت موارد متعددی را‬ ‫مطرح کردند‪ .‬از اتفاقات مربوط به طالق فوزیه حرف زدند‬ ‫و همین موارد‪ ،‬جامعه تشنه دانســتن ایرانی را تا حدی قانع‬ ‫کرده بود‪ .‬فردوســت پرده درباری را کــه روزگاری برای مردم‬ ‫جلوه های شــکوه و عظمت بود باال زده و همه را به تماشای‬ ‫انفراخواند‪.‬پخشسریال«معمایشاه»ازسیمانیزدراین‬ ‫روزها این موضوع را داغ تر کرد‪ .‬اولین بار خاطرات فردوست‬ ‫را در میانه دهه ‪ ۷۰‬خواندم‪ .‬یکــی از مهمترین نکات کتاب‬ ‫جایی بود که به نقش شاپور ریپورتر اشاره شده بود‪ .‬فردوست‬ ‫در کتاب خاطراتش از نقش او پرده برداشته و عنوان می کند‬ ‫کهاوتاپایانروزهایسلطنتشاهبه عنوان«فردینزدیکبه‬ ‫شاه» درسیاست ایرانحضور داشت‪ .‬نام«شاپورریپورتر»یا‬ ‫«شاپورجی»ازهمانزمانبهگوشمخورد‪.‬اماهیچکستابه‬ ‫انتاریخازاوسخنیبهمیاننیاوردهبود‪.‬اینفردچهکسیبود‬ ‫کهحتی‪ ۱۷‬سالبعدازانقالبهمکسیراجعبهاواطالعاتی‬ ‫به بیرون نداده بود؟ به راستی چرا هیچ کدام از رجال پهلوی‬ ‫درباره این فرد «متنفذ» در عصر پهلوی اطالعاتی منتشــر‬ ‫نکردند؟ این فرد نزدیک به محمدرضا پهلوی چه کسی بود و‬ ‫چهنقشیدرتحوالتایرانبازیکرد؟عبداللهشهبازیبعدها‬ ‫برایپاسخبههمینسوالبهسراغجلددومکتابرفتهواسناد‬ ‫فراوانیازنقشریپورترپدروپسرمنتشرمی کند‪.‬نقشیکه ِسر‬ ‫اردشیر ریپورتر در کودتای‪ ۱۲۹۹‬و به قدرت رساندن رضا شاه‬ ‫داشت و نقشــی که فرزندش برای فرزند رضاشاه در کودتای‬ ‫‪ ۲۸‬مردادایفاکرد‪.‬دراسنادعکسیازشاپورجیوجودداردکه‬ ‫در دادگاه دکتر مصدق گرفته شده است‪ .‬شاپورجی زیر این‬ ‫عکس با دستخط خود به انگلیسی نوشته‪« :‬ماموریت انجام‬ ‫شد‪ ».‬به ســوال اول برگردیم‪ :‬چرا ارتشبد فردوست از ایران‬ ‫نرفت؟ ایا شرایط برای خروج او از ایران فراهم نبود؟ یکی از‬ ‫شایعاتبهدستداشتناودرسازماناطالعاتیایرانپساز‬ ‫انقالب باز می گردد که پاسخ ان را به طور مستدل و مستند در‬ ‫مصاحبهشهبازیمی توانیدمطالعهکنید‪.‬‬ ‫اواخر مصاحبه به این نتیجه رســیدم که تازه می توان‬ ‫به اهمیت خاطرات فردوســت پــی برد‪ .‬اگرچــه در ابتدای‬ ‫مصاحبه‪ ،‬در بخشی نویسنده به این موضوع اشاره کرده بود‬ ‫اماهنوزبهاینباورنرسیدهبودمکهواقعااهمیتاینخاطرات‬ ‫در کجاســت‪ .‬معتقدم باید خاطرات فردوست را به دو بخش‬ ‫مهمتقسیمکرد‪.‬‬ ‫‪ - ۱‬بخــش خاطــرات دربــاری ‪ - ۲‬اطالعــات مهم از‬ ‫شبکه هایمخفی‪.‬‬ ‫نکتــه ای که اهمیــت دارد این اســت که فردوســت‬ ‫اطالعات بســیار مهمی از یک سلسله شبکه های سراسری‬ ‫در تمام منطقه داشــت که بســیار ذی قیمت بود‪ .‬فردوست‬ ‫خاطراتش را نوشــت و در البه الی خاطره هایــی از بچگی‬ ‫محمدرضا‪ ،‬پرون‪ ،‬ازدواج و طــاق فوزیه و جاه طلبی های‬ ‫اشــرف و درباریان‪« ،‬گنج» مهمی را پنهان کرد؛ گنجی که‬ ‫شــاید هنوز هم زوایای ان کامال روشن نشده باشد‪ .‬بسیاری‬ ‫به سراغ بخش اول رفتند و حتی با گرفتن بن مایه هایی از این‬ ‫کتابخاطراتیجعلیباناممادرشاهیامادرفرحمنتشرکردند‪،‬‬ ‫امااهمیتماجرادربخشدومبود‪.‬‬ ‫فردوســت اطالعات مهمی از «شــبکه سری وابسته‬ ‫به ناتو» منتشر و ارائه کرده که در ایران با «شبکه ِبد َامن» و‬ ‫سپس«سازمانبی سیم»بهفعالیتمشغولبود‪.‬اینشبکهدر‬ ‫ایتالیا‪،‬المان‪،‬ارژانتینوترکیههنوزبهفعالیتشادامهمی دهد‪.‬‬ ‫به عنوانمثالمی توانازپرونده«ارگنه کن»کههنوزدرترکیه‬ ‫درحالبررسیاستنامبرد‪.‬اطالعاتیکهامروزبامرگ«لیچو‬ ‫جلی»سرمایه دارمشهورایتالیاییواستاداعظملژماسونی‪P2‬‬ ‫عیان تر شده است‪ .‬نقشی که این شبکه های «اطالعاتی»‬ ‫با کارکردهــای «مافیایی» در تحوالت ســال های اخیر ایفا‬ ‫کردند‪ ،‬اهمیت زیادی داشت‪ .‬شبکه هایی به هم پیوسته که‬ ‫در جریان جنگ سرد ایجاد شدند‪ ،‬اما بعدها استمرار یافتند و‬ ‫ل داده اند‪.‬‬ ‫امروزه کانون های یک قدرت «فرادولتی» را شک ‬ ‫انها شبکه هایی هســتند که خاســتگاه اطالعاتی دارند اما‬ ‫در معامالت میلیارد دالری نقش ایفا می کنند‪ .‬جالب اســت‬ ‫بدانیم یکی از کانون های نفوذ لیچو جلــی ارژانتین بود‪ .‬تا‬ ‫انجا که سفیر ارژانتین در ایتالیا انتخاب نمی شد مگر با تایید‬ ‫جلی‪ .‬کافی است توجه کنید که در دهه‪ ،1970‬ج ّلی واسطه‬ ‫انعقاد یک قرارداد عظیم سه جانبه نفتی و تسلیحاتی میان‬ ‫ایتالیا‪ ،‬ارژانتین و لیبی شد‪ .‬این واسطه گری توسط «اژانس‬ ‫توسعه اقتصادی» ایتالیا انجام گرفت که خود او و «اومبرتو‬ ‫اورتوالنی»صاحبانشبودند‪.‬‬ ‫با مرگ «جلی» امروز اسناد بیشــتری از فعالیت های‬ ‫بین المللیاینشبکه هایاطالعاتی‪-‬اقتصادیمنتشرشدهو‬ ‫خواهدشد‪.‬اماهمان طورکهعبداللهشهبازیدراینمصاحبه‬ ‫اشــاره می کند‪« :‬مهمترین و قدیمی ترین ســند درباره این‬ ‫شبکه هاخاطراتارتشبدفردوستاست‪».‬‬ ‫یک بار دیگر به ســوال اول بازگردیم‪ :‬چرا فردوست از‬ ‫ایران خارج نشد؟ ایا امکان خروجش نبود؟ اتفاقا فردوست‬ ‫چهره ای نبود که در میان عوام چندان شــناخته شده باشد‪.‬‬ ‫بنابراین خروج او از ایران چندان سخت به نظر نمی رسد‪ .‬در‬ ‫بخشی از این مصاحبه شهبازی اشاره می کند که با فردوست‬ ‫درخانه ایکهاحسانطبریدرانزندگیمی کرد‪،‬بدونانکه‬ ‫فردوسترابشناسددیدارکردهاست‪.‬‬ ‫با توجه به جمیع جهات‪ ،‬معتقدم فردوست اطالعات‬ ‫بسیار قیمتی در اختیار داشــت‪ .‬اطالعاتی که هیچ کس در‬ ‫ان ســال ها نمی دانســت و حتی تا امروز چندان به ان توجه‬ ‫نمی کــرد‪ .‬دو حالت برای فردوســت می توان تصــور کرد‪:‬‬ ‫‪-۱‬فردوستدرایرانماندتاهمچناناینشبکه هاراادارهکند‬ ‫امابعدازعدمموفقیتدیگرامکانخروجبرایشفراهمنبود‪.‬‬ ‫‪-۲‬ازایراننرفتچون باتوجهبه عدمموفقیتشامکانسربه‬ ‫ نیستکردناوبسیارزیادبود‪.‬دراینوضعیتمی توانگفت‪:‬‬ ‫او به ایران پناه اورده بود‪.‬‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫دوره هــای قوام الســلطنه و رزم ارا و مصــدق را‬ ‫فرمودید‪ .‬ولی شاه دهه های ‪ ۱۳۴۰‬و ‪ ۱۳۵۰‬خیلی‬ ‫قدرتمندتر بود‪ .‬خلق و خویــش هم خیلی عوض‬ ‫شــده بود‪ .‬به نظرتان در این دوره هم فردوســت‬ ‫چنین قدرتی داشــت که بتواند شاه را هدایت کند‬ ‫یا این نســبت را در دهه هــای ‪ ۴۰‬و ‪ ۵۰‬کم رنگ تر‬ ‫می بینید؟ ‬ ‫ خودفردوستتعبیریداردومی گویدازسال‪ ۱۳۴۷‬از‬ ‫محمدرضا شاه مایوس شدم و امیدم را از دست دادم که بتواند‬ ‫مملکت را اصالح کند زیرا نه فقط خودش توجهی به اصالح‬ ‫مفاسد نداشت بلکه فساد فرح و هویدا هم اضافه شد‪.‬‬ ‫این طور هــم نبود که فردوســت شــاه را هدایت کند‪.‬‬ ‫فردوستکانالمورداعتمادشاهوهمان«چشموگوششاه»‬ ‫بودکهعرضکردم‪.‬مسائلراصادقانهمنعکسمی کرد‪.‬خود‬ ‫فردوست هم از نظر مالی ادم سالمی بود و این اواخر ثروتی‬ ‫که داشــت در حد معقولی بود‪ .‬می توان گفت نقطه ضعفی‬ ‫نزد دولتمردان پهلوی نداشت‪ .‬او پرونده های مفاسد مالی را‬ ‫تنظیممی کردوبهدستورشاهیابهدلیلبی اعتناییشاهعموما‬ ‫بایگانیمی شد‪.‬بهایندلیلخودشمی گویدازسال‪ ۱۳۴۷‬از‬ ‫شاه مایوس شدم زیرا فرح هم فساد را دوبرابر کرد‪.‬‬ ‫دربارهنزدیکیشاهبهفردوستدراواخرسلطنتشاشاره‬ ‫می کنم به یادداشت های همان سرهنگ معمارصادقی‪ .‬در‬ ‫چهار ابان ‪ ۱۳۵۷‬که زمان انقالب بود جشن تولد شاه برگزار‬ ‫نمی شود‪ .‬شاهرخ‪ ،‬پسر فردوست‪ ،‬که دکترای اقتصاد گرفته‬ ‫و از امریکا به ایران امده بود‪ ،‬به دیدار خصوصی با شاه می رود‬ ‫و شاه به او خوشــامد می گوید و بعد در ماشــین به سرهنگ‬ ‫معمارصادقی می گوید که شاه افســرده بود‪ .‬یعنی‪ ،‬حتی در‬ ‫ان اوضاع هم شاه پسر فردوست را مثل پسر خودش یا پسر‬ ‫یکی از نزدیکان خودش می دیــد و او را خصوصی به حضور‬ ‫می پذیرفت‪.‬‬ ‫فلیکس اقایــان در گفت وگــو با حبیب الجــوردی در‬ ‫ی هاروارد دوران ‪ ۱۳‬ســاله دولت هویدا را‬ ‫طرح تاریخ شفاه ‬ ‫دوران قدرت مطلقه البی بها یی در حکومت محمدرضا شاه‬ ‫ن که فوت کــرده‪ ،‬رهبر البی ارمنی‬ ‫می خواند‪ .‬فلیکس اقایا ‬ ‫در حکومت پهلوی یا مافیای ارمنی بود که بیشتر در کار مواد‬ ‫مخدربودندواالنمرکزشانرابهلس انجلسمنتقلکرده اند‪.‬‬ ‫االن مافیای ارمنی در غرب امریکا و امریکای جنوبی خیلی‬ ‫مهم شــده‪ .‬فلیکس اقایان در گفت وگو با حبیب الجوردی‬ ‫صراحتامی گویدکهایناواخربها یی هابه شدتحکومتشاه‬ ‫رابهفسادکشاندندودستوراتشرااجرانمی کردند‪،‬مگراینکه‬ ‫ی داشته باشــند‪ .‬می گوید به صراحت به شاه‬ ‫خودشان سهم ‬ ‫نامه نوشتم که اینها (البی بها یی) دستورات فرقه برای شان‬ ‫مهم تر از دستورات اعلیحضرت است‪ .‬مثال هم می زند و به‬ ‫نمونه دکتر ایادی اشاره می کند که امیر هوشنگ دولو قاجار‪،‬‬ ‫ی شاه بود‪ ،‬هر چه از شاه دستور می گرفت‬ ‫که دوست صمیم ‬ ‫به عنوان امتیاز به جایی نمی رسید و بهایی ها دستورات شاه را‬ ‫در دست اندازهای مشمول مرور زمان گم و گور می کردند‪ .‬تا‬ ‫باالخره دولو مجبور شد با ایادی شریک شود‪ ،‬یعنی در واقع با‬ ‫سران البی بها یی در حکومت شاه‪ .‬از این به بعد هر دستوری‬ ‫ازشاهمی گرفتسهچهارروزهاجراییمی شد‪.‬روزسومایادی‬ ‫نامه ســازمان برنامه را می گرفت و روز چهارم پول را از خزانه‬ ‫‪61‬‬ ‫‪62‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫و البته ســهم خودش را برمی داشــت و مابقی را به هوشنگ‬ ‫دولو می داد‪.‬‬ ‫فلیکس اقایان در همــان گفت وگو با حبیب الجوردی‬ ‫ال گزارش های فردوســت را در جعبه مهر و موم‬ ‫می گوید قب ‬ ‫شده برای شاه می اوردند‪ .‬این گزارش ها را فردوست شخصا‬ ‫با دســتخط خودش می نوشــت که جز او و شاه کسی مطلع‬ ‫نشود و شاه طوری این گزارش ها را با ولع می خواند مثل اینکه‬ ‫می خواست سطرهای ســفید را هم بخواند‪ .‬ولی این اواخر‬ ‫دستور می داد جعبه های مهر و موم شده حاوی گزارش های‬ ‫فردوست را در ماشین بگذارند که بعدا بخواند‪ .‬یعنی این قدر‬ ‫شاه بی اعتنا شده بود در واقع نسبت به سرنوشت خودش‪.‬‬ ‫تغییر روان شناسی محمدرضا شاه در این اواخر کامال‬ ‫مشــهود اســت و در مصاحبه هایش می توانید ببینید‪ .‬مثل‬ ‫مواردی که بــه زنان اهانــت می کند یا دموکراســی غربی را‬ ‫تمسخر می کند و به ســران غرب می گوید بیایند از او درس‬ ‫حکومت کردن بیاموزند‪ِ .‬سر انتونی پارسونز‪ ،‬سفیر بریتانیا در‬ ‫ایران زمان انقالب‪ ،‬کتابی نوشته درباره انقالب با نام «غرور و‬ ‫سقوط»‪ .‬تعبیر قشنگی است‪ .‬ماروین زونیس‪ ،‬جامعه شناس‬ ‫امریکایی‪ ،‬در کتاب «شکست شاهانه» و به خصوص ویلیام‬ ‫شــوکراس در کتاب بســیار پرفروش «اخرین ســفر شاه»‬ ‫شــخصیت محمدرضا شــاه را در دوران رونق نفتی یعنی در‬ ‫سال های پایانی سلطنتش خیلی خوب نشان داده اند‪.‬‬ ‫این را هم بگویم که پرویز ثابتی اهمیت زیادی در تاریخ‬ ‫دوران پهلوی ندارد ولی در کتاب خاطراتش خیلی سعی کرده‬ ‫از فردوست تقلید کند‪ .‬مطالبی را مطرح کرده که اساسا عمر‬ ‫سیاسی اقای ثابتی به این مسائل قد نمی داد‪ .‬ایشان کارمند‬ ‫ســاده بود و از ســال ‪ ۱۳۵۲‬اهمیتی یافت که مدیرکل سوم‬ ‫ساواک یعنی مسئول امنیت داخلی ساواک شد‪ .‬البته قبلش‬ ‫همبهدلیلانمصاحبهیاشومعروفباعنوان«مقامامنیتی»‬ ‫مشهور شده بود‪ .‬این دوره مصادف بود با شروع جریان های‬ ‫مسلحانهگروه هایچریکفداییومجاهدینخلقدرایرانو‬ ‫حرکت هاییمثلتروروبمب گذاری‪.‬زمانیکهکتابخاطرات‬ ‫ثابتیراخواندمکامالاحساسکردمکهبهنحویمی خواهداز‬ ‫فردوست تقلید کند و خودش را همه چیزدان جلوه بدهد‪ .‬این‬ ‫هم ناشی از مشکالت شخصیتی و روانی اوست که فردوست‬ ‫به ان اشاراتی کرده است‪.‬‬ ‫فکر می کنم که شما فردوست را تاکنون از نزدیک‬ ‫ندیده اید‪ .‬از نظر شما فردوست چگونه بود‪ ،‬باتوجه‬ ‫به اینکه دست نوشته هایش را کامل خوان ده اید‪ ،‬از‬ ‫ی بود؟‬ ‫نظر روانشناسی چطور ادم ‬ ‫اتفاقا او را یــک بار دیده ام‪ .‬در خانــه ویالیی ای در‬ ‫نیاوران زندگی می کرد و احســان طبری هــم در همان خانه‬ ‫ساکن بود‪ .‬من رفتم به احسان طبری سر بزنم و در سالن دیدم‬ ‫فردی روی مبل نشسته و بعد که نشستم متوجه شدم ارتشبد‬ ‫فردوست اســت‪ .‬احترام کردم و نیم ســاعتی نشستم‪ .‬او به‬ ‫اتاقش رفت و من هم رفتم به اتاق احسان طبری که مشغول‬ ‫مطالعه بود و خبر نداشت از امدنم‪ .‬قبلش اطالع نداشتم که‬ ‫فردوست با احسان طبری هم خانه شده است‪.‬‬ ‫بعدها فردوست فوت کرد و یادداشت های فردوست را‬ ‫تکثیرکردندبهصورتفتوکپیکهبااستقبالمواجهنشد‪.‬مثل‬ ‫همین بولتن های حجیمی که االن درست می کنند و کسی‬ ‫نگاه نمی کند‪ .‬زمانی که به دست من رسید با دقت خواندم و‬ ‫متوجه شدم چه گنج عظیمی است‪ .‬تنظیم به صورت فعلی‬ ‫را شروع کردم‪ .‬مثل االن نبود که همه تایپ شو د و در لپ تاپ‬ ‫بشود سرچ و کپی پیست کرد و به این ترتیب سریع تر منظم و‬ ‫تنظیمش کرد‪ .‬در اتاقم ده ها پوشه درست کرده بودم و سطر‬ ‫سطر مطالب را قیچی می کردم و به صورت موضوعی در این‬ ‫پوشه ها می گذاشتم‪ .‬کار خیلی سنگینی بود و در نهایت شد‬ ‫جلد اول کتاب «ظهور و سقوط سلطنت پهلوی» که همین‬ ‫خاطرات فردوست است‪.‬‬ ‫خاطرات فردوســت خیلی برایم عجیب بود و ابهامات‬ ‫جدی برایم پیش امد‪ ،‬به خصوص در مورد شــاپور ریپورتر و‬ ‫ی وجود داشــته اما هیچ‬ ‫پدرش‪ .‬اینکه چنین ادم های مهم ‬ ‫اطالعی در مــورد انها وجود نــدارد حیرانم کــرد‪ .‬بنابراین‪ ،‬‬ ‫تحقیق را شروع کردم برای شناختن این پدر و پسر و خواستار‬ ‫اسناد شدم که بتوانم خاطرات فردوست را مستند کنم و قبل از‬ ‫همه خودم عیار انها را محک بزنم و صحت و سقم را بسنجم‪.‬‬ ‫حاصل این تالش شــد جلد دوم «ظهور و ســقوط سلطنت‬ ‫پهلوی» که در واقع تعلیقات و حواشی من است بر خاطرات‬ ‫فردوست یعنی مبتنی اســت بر داده هایی که فردوست ارائه‬ ‫کرده بود ولی فی نفسه کار مســتقل تحقیقی است مبتنی بر‬ ‫اسنادی که اولین بار استفاده می شد‪.‬‬ ‫اتفاقا در همین قضیه خیلی هــا به کتاب خاطرات‬ ‫فردوست تشــکیک کرده اند ولی جلد دوم را قبول‬ ‫کرده اند که پژوهشی است و به قول بسیاری خیلی‬ ‫منسجم تروبهتراست‪.‬‬ ‫خاطرات فردوست گنجی است که هر چقدر جلوتر‬ ‫می رویم خود من بیشتر به اهمیتش واقف می شوم‪ .‬در واقع‬ ‫اگر این خاطرات نبود کار من در جلد دوم هم ممکن نبود و به‬ ‫خیلیمسائلنمی رسیدم‪.‬‬ ‫مسائلی را که فردوســت گفته باید به دو بخش تقسیم‬ ‫کرد ؛ یک بخش روایــات او از دربار و خانــواده پهلوی مثل‬ ‫مسائلی که درباره زندگی خصوصی رضا شاه و محمدرضا شاه‬ ‫و اشرف و شمس و فوزیه و ثریا و فرح و دیگران گفته‪.‬‬ ‫بعضی ها به ایــن بخــش از خاطرات فردوســت گیر‬ ‫می دهند‪ ،‬به خصوص به روایتی که درباره نحوه اشنایی شاه‬ ‫با فرح با واسطه اردشیر زاهدی بیان کرده است‪ .‬فردوست بنا‬ ‫بهذاتشغلشهمبسیارمطلعبودوهمبی غرض‪.‬شخصیت‬ ‫ادم های ان دوران را خیلی خوب می شــناخت‪ .‬دلیلی ندارد‬ ‫که بخواهد ماجــرای فــوق را مغرضانه بیان کنــد‪ .‬حتما از‬ ‫چیزی مطلع بود که بیان کرده‪ .‬به هرحال‪ ،‬اینها فقط روایات‬ ‫فردوست است از داستان های دربار که برای فیلم و سریال و‬ ‫خواندن پرکشش و جذاب است ولی برای من خیلی اهمیت‬ ‫ندارد‪ .‬اگر خاطرات فردوســت هم نبود خیلی از این مسائل‬ ‫بعدها گفته می شــد‪ .‬امدند و بعدا همین روایات فردوســت‬ ‫را دســتمایه قرار دادند و دو کتاب ســاختند به نــام خاطرات‬ ‫فریده دیبا (مادر فرح پهلــوی) و خاطرات تاج الملوک (مادر‬ ‫محمدرضا شاه) که هر دو بسیار پرفروش بوده و قطعا و مسلم‬ ‫جعلی هستند‪ .‬همان زمان انتشار این دو کتاب و مزخرفاتی‬ ‫مانندخاطراتپروینغفاریبه شدتاعتراضکردمکهچرابه‬ ‫این کتاب های جعلی یا مبتذل اجازه نشر می دهند زیرا باعث‬ ‫می شــود کل جریان تاریخ نگاری پس از انقالب زیر سوال‬ ‫برود‪ .‬کسی گوش نکرد‪ .‬یقین دارم تعمد در کار بود‪ .‬دالیلم را‬ ‫زمانی توضیح خواهم داد‪.‬‬ ‫به هرحال ‪ ،‬این بخش از خاطرات فردوســت نه اینکه‬ ‫مهمنباشدولیازنظرمنخیلیمهمنیست‪.‬این گونهمسائل‬ ‫در اسناد و خاطرات دیگران هم امده اســت‪ .‬مثال خانم ان‬ ‫لمبتون‪ ،‬که کارشــناس وزارت خارجه بریتانیــا در تهران در‬ ‫سال های‪ ۱۳۲۰‬بودوبعدااستاددانشگاهلندنوبرجسته ترین‬ ‫ایران شناس بریتانیا شد‪ ،‬در گزارشــی درباره محمدرضا شاه‬ ‫جوان می نویســد‪« :‬شــاه موجود مهملی اســت که نه خود‬ ‫می تواند حکومت کند و نه اجــازه می دهد دیگران حکومت‬ ‫کنند‪ ».‬لذا‪ ،‬فردوست تنها کسی نبود که بتواند داستان های‬ ‫دربار پهلــوی را روایت کند گرچــه در برخی مــوارد روایت او‬ ‫منحصربه فرد است مانند دوران تحصیل محمدرضا ولیعهد‬ ‫در مدرسه له روزه سوئیس‪.‬‬ ‫بخش دیگر خاطرات فردوست اسرار اطالعاتی دوران‬ ‫پهلوی است که کســی نمی دانســت و خاطرات فردوست‬ ‫کلیدیشدبرایشناختاسنادورازهایاندوران‪.‬اینبخش‬ ‫منحصر بفرد اســت و از نظر من اهمیت فراوان و بی نظیری‬ ‫دارد‪ .‬در واقع‪ ،‬انچه بعضی ها را به شدت ازار می دهد و سبب‬ ‫متننامهارتشبدحسینفردوست‬ ‫به دریادار مدنی وزیر دفاع وقت که برای اولین بار منتشر می شود‬ ‫‪۵۷ /۱۲ /۱۵‬‬ ‫تیمسار مدنی وزیر دفاع‬ ‫با حســن اســتفاده از نیروی زمان‪ ۴۲ ،‬ســال خدمت به اجتماع کردم‪.‬‬ ‫مشکالت تمامی طبقات اجتماع را منظما منعکس کردم ولی متاسفانه نتیجه‬ ‫انعکاس اکثرا کم اثر یا بی اثر بوده است‪ .‬سوابق در سازمان بازرسی و دفتر ویژه‬ ‫موجود است‪.‬‬ ‫با عالقه در مدت ‪ ۴۲‬سال خدمت به شــکایات مردم رسیدگی کردم و در‬ ‫حدود امکان خود رضایت شاکیان محق فراهم می شد‪.‬‬ ‫در منجالب فساد خود را همواره کنار نگاه داشتم‪ .‬یک ریال ارز در خارج‬ ‫ندارم‪ .‬تا حال دســتور دســتگیری یک نفر را صادر نکرده ام و یک رای صادر‬ ‫نکرده ام و بالعکس تالش دائمی من در ازاد کــردن افراد بوده‪ .‬هیچ انتظاری‬ ‫ندارم جز اطالع تیمسار‪ ،‬البته عالقه شدید به خدمت تحت رهبری امام را دارم‬ ‫اما می دانم در شرایط موجود میسر نیســت‪ .‬نامه ای در این حدود برای جناب‬ ‫اقای نخست وزیر نوشتم‪ ،‬اظهار مرحمت هم فرمودند اما چون شما افسر هستید مرا بهتر و بیشتر می شناسید‪.‬‬ ‫استدعا این است که اگر مقتضی بدانید به نحوی مساعدت فرمایید چون اکثرا چریک های ناشناس به خانه‬ ‫من می ریزند و ساکنین را ناراحت می کنند و مجبور می شوم هر شب را در محلی بگذرانم‪.‬‬ ‫بختیار و قره باغی را قبل از ورود امام مجبور به تبعیت از امام کردم اما نپذیرفتند‪ .‬شاید سیاست شان چنین‬ ‫بوده‪ .‬با استقرار فرمانداری نظامی شدیدا مخالفت کردم چون وظیفه ارتش دفاع از استقالل و مرز و بوم ایران‬ ‫است نه مقابله و زدوخورد با مردم مسلمان ایران‪ .‬سوابق در تاریخ شهریور یا مهر ‪ ۵۷‬در دفتر ویژه موجود است‪.‬‬ ‫از جناب اقای نخست وزیر طی نامه اســتدعا کردم که از حمایت حضرت امام خمینی به دلیل خدمت به‬ ‫مردم و اجتماع در ان شرایط برخوردار باشم‪ ،‬خواهشمند است تیمسار هم سفارش مرا به جناب اقای نخست وزیر‬ ‫بفرمایید و یا هر طور که مصلحت بدانید عمل فرمایید‪.‬‬ ‫از هر گونه کمکی که بفرمایید ولو محدود به اطالع خودتان باشد سپاسگزارم‪ .‬مستدعی است نظرتان را به‬ ‫حامل نامه شفاها بفرمایید‪ ،‬موجب مزید تشکر است‪ .‬از مزاحمت معذرت می خواهم‪.‬‬ ‫ارتشبد بازنشسته حسین فردوست‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫«سرجاسوس انگلیس» نبوده بلکه افسر رابط دولت بریتانیا‬ ‫با شاه بوده‪ .‬ایشان توجه نکرده بود که عنوان «سرجاسوس‬ ‫انگلیس» تیتری بود که ویراستار‪ ،‬یعنی من‪ ،‬انتخاب کرده‬ ‫است‪.‬‬ ‫خاطــرات علــم را در واکنــش به خاطرات فردوســت‬ ‫ساختند‪ .‬بعد از اینکه دیدند مردم برای خرید کتاب خاطرات‬ ‫فردوســت صف می کشــند‪ ،‬به این فکر افتادند که با انتشار‬ ‫خاطراتی‪ ،‬کتاب فردوست را تحت الشعاع قرار دهند و چیزی‬ ‫جذاب تر و البته بی خاصیت را جایگزین ان کنند‪ .‬این پروژه را‬ ‫علینقی عالیخانی عهده دار شد که دستیار و معاون علم و جزو‬ ‫شبکه شاپور ریپورتر بود‪ .‬شبکه ای که علم از ارکان ان بشمار‬ ‫می رفت و از اجزا ی باندهای مافیایی بین المللی اســت که‬ ‫امروزه نیــز در خاورمیانه به شــدت فعال اســت‪ .‬از نظر من‬ ‫خاطرات علم نوشته او نیست ‪ ،‬متنی دستکاری شده است‪.‬‬ ‫تماما جعلی هم نیست‪ .‬همان زمان در همان مجله «ره اورد»‬ ‫حسن شهباز برخی از رجال دوره پهلوی به خاطرات علم ایراد‬ ‫گرفتند و در نقد ان نوشتند و اشتباهات ان را متذکر شدند‪ .‬من‬ ‫موارد زیادی را مســتند کردم‪ .‬علم یادداشت های روزانه ای‬ ‫داشته که ظاهرا مختصر و تیتروار بوده‪ .‬این یادداشت ها را‬ ‫ی بازنویسی کردند تا چهره ای‬ ‫با لحنی مناسب با اوضاع کنون ‬ ‫متفاوت از او بســازند‪ .‬یعنی اســدالله علــم را تبدیل کنند به‬ ‫چهره ای اینده بین و خردمنــد و ارتقا ی او بــه وزیری در حد‬ ‫خواجهنظام الملکطوسی‪.‬‬ ‫فردوست به کدام دسته از دو گروه امریکایی ها و‬ ‫انگلیسی هانزدیکبود؟چوندرانگلستاناموزش‬ ‫دیده‪ ،‬می شود گفت انگلوفیل بود؟‬ ‫در تاریخ نــگاری ایران تقســیم بندی غلطی انجام‬ ‫گرفته که با حزب توده اغاز شد و به سایر نحله های سیاسی‬ ‫همتسریپیداکرد‪.‬یعنی‪،‬تاکودتای‪ ۲۸‬مردادقدرتخارجی‬ ‫استعماری برتر در ایران بریتانیا بوده و بعد از کودتا تا انقالب‪،‬‬ ‫امریکا‪ .‬به یک تعبیر می توان با این تقسیم بندی موافق بود و‬ ‫به یک تعبیر می توان ان را نادرست دانست‪.‬‬ ‫من نقش قدرت های ســلطه گر خارجــی در ایران را از‬ ‫منظر «کانون های قدرت»‪ ،‬یعنی فرادولتی می بینم‪ .‬فرضا‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫می شود به شدت خاطرات فردوست را تخطئه کنند‪ ،‬همین‬ ‫اســرار اطالعاتی اســت‪ .‬تاکید می کنم که کار مــن بر پایه‬ ‫خاطرات فردوســت همچنان ادامه دارد و هر چه بیشتر جلو‬ ‫می روم بیشتر به اهمیت این بخش از خاطرات او پی می برم‪.‬‬ ‫به این بخش از صحبتم توجه کنید ؛ در دســامبر یعنی‬ ‫در اواخر سال ‪ ۱۹۹۱‬اتحاد شوروی فروپاشید و رسما منحل‬ ‫شد و دوره ‪ ۴۵‬ساله «جنگ سرد» به پایان رسید‪ .‬مهم ترین‬ ‫شــاخص این دوره جنگ پنهان اطالعاتی میــان دو بلوک‬ ‫شرق و غرب بود و بخش اصلی‪ ،‬شــاید ‪ ۹۰‬درصد‪ ،‬بودجه و‬ ‫فعالیت سرویس های اطالعاتی بلوک غرب معطوف به این‬ ‫هدف‪ ،‬یعنی مقابله با شوروی و کمونیسم بود‪ .‬در این دوران‬ ‫فعالیت های به شدت سری و عجیبی انجام گرفت که هنوز‬ ‫همه اسرار ان فاش نشده‪.‬‬ ‫در فضای پــس از فروپاشــی اتحاد شــوروی و پایان‬ ‫دوران جنگ ســرد‪ ،‬یک فضای نســبتا مســاعد ایجاد شد‬ ‫برای افشــاگری اسرار دوران جنگ ســرد‪ .‬یعنی محققین و‬ ‫روزنامه نگاران فشــار بر دولت های غربی را شروع کردند که‬ ‫اســناد فعالیت های مخفی منتشر شــود‪ .‬در این فضا شبکه‬ ‫عملیات مخفی پیمان ناتو در ایتالیا لو رفت و جنجالی جهانی‬ ‫به پا کرد‪ .‬این شــبکه ها در ایتالیا به «گالدیو» معروف شد‪.‬‬ ‫یعنی معلوم شد که سرویس های اطالعاتی امریکا (سیا) و‬ ‫بریتانیا (ام‪ .‬ای‪ .‬ســیکس) در چارچوب عملیات اطالعاتی‬ ‫پیمان ناتــو به عنوان «عملیات اســتی بیهاینــد» در ایتالیا‬ ‫شبکه هایمخفیدرستکرده اندکههدایتانهابالژماسونی‬ ‫به نام «پی‪ .‬دو» بوده‪ .‬استاد اعظم این لژ ماسونی هم فردی‬ ‫به نام لیچو جلی بود که اخیرا فوت کرد‪ .‬یکی از گردانندگان‬ ‫این شبکه هم سیلویو برلوسکنی بود که بعدا شد نخست وزیر‬ ‫ایتالی ا و معلوم شد که این شبکه گالدیو فقط کارش مقابله با‬ ‫کمونیسم نبوده بلکه به عنوان یک سازمان سری در سیاست‬ ‫ایتالیا دخالت می کــرده و مهم تــر از ان در داخل گروه های‬ ‫رادیکال چپ نفوذ داشته و به اســم انها فعالیت تروریستی‬ ‫می کرده‪ ،‬مانند بمب گذاری در ایستگاه راه اهن شهر بولونیا و‬ ‫ازهمهمهم ترربودنوقتلالدومورونخست وزیرسابقایتالیا‬ ‫که اعالم شد کار گروه کمونیستی‪ -‬چریک شهری «بریگاد‬ ‫ســرخ» بوده ولی در واقع کار نفوذی های گالدیو در بریگاد‬ ‫سرخبوده‪.‬اینموجهمهجارافراگرفتومعلومشددربلژیک‬ ‫همشبکهمشابهیبودهبهنام«گالیو»‪،‬درترکیههمینشبکه‬ ‫بوده که معروف شد به «ارگنه کن»‪ .‬حتی در کشورهایی که‬ ‫عضو پیمان ناتو نبودند نیز این شــبکه بوده‪ ،‬بــرای مثال در‬ ‫سوئد به نام سازمان ِ‬ ‫«سویا ُبری»‪ .‬در فیلم معروف «دختری‬ ‫با خالکوبی اژدها» فعالیت این شــبکه در ســوئد تا حدودی‬ ‫نشان داده شده یا در مینی سریال بلژیکی «سمندر» که اخیرا‬ ‫از تلویزیون خودمان نیز پخش شد‪ ،‬فعالیت شبکه گالیو در‬ ‫بلژیک نشان داده شــده ولی تقلیلش داده اند به یک شبکه‬ ‫غیرمرتبط با حکومت و دربار بلژیک‪.‬‬ ‫خب‪ ،‬این مهم ترین افشاگری سال های اولیه پس از‬ ‫پایان جنگ سرد اســت که تا االن هم ادامه دارد‪ .‬فردوست‬ ‫قبل از فروپاشی شوروی و قبل از شروع این موج در ایتالیا در‬ ‫خاطراتش شبکه فوق را معرفی کرده است با جزئیاتی که در‬ ‫هیچجانمی توانیدپیداکنید‪.‬‬ ‫یعنی شــما معتقدید که این ســرنخ ها در ایران از‬ ‫خاطرات فردوست بیرون می اید؟‬ ‫بله‪ .‬قبل از شروع این افشاگری در ایتالیا‪ ،‬فردوست‬ ‫در خاطراتش تمام جزئیات عملیات استی بیهایند پیمان ناتو‬ ‫در ایران را بیان کرده که خیلی اهمیت دارد با اســامی مانند‬ ‫«سازمان بی سیم» و شبکه ماهوتیان و غیره‪ .‬هنوز که هنوز‬ ‫است‪ ،‬به رغم اینکه ده ها کتاب و مقاله و فیلم درباره عملیات‬ ‫گالدیو در جهان منتشر شده‪ ،‬مستندترین سندی که در همه‬ ‫دنیا که تاریخچه و ساختار درونی این شــبکه ها را می تواند‬ ‫روشن کن د و راوی ان دست اندرکار و دست اول است ‪ ،‬همین‬ ‫خاطرات فردوست است‪.‬‬ ‫بعدها من روی این موضوع کار کردم یعنی تا االن کارم‬ ‫ادامه دارد و به بخش مهمی از زندگی تحقیقی من بدل شده‪.‬‬ ‫اسنادی به دست اوردم و متوجه شدم که در راس این عملیات‬ ‫پیمان ناتو فردی ب ه جرج کندی یانگ بوده‪ .‬بعد متوجه شدم‬ ‫که فرمانده اصلی کودتای ‪ ۲۸‬مرداد ‪ ۳۲‬در ایران همین فرد‬ ‫بوده کــه در ان زمان قائم مقا م ســرویس اطالعاتی بریتانیا‬ ‫ بوده‪ .‬بعد متوجه شد م قبل از این ماجرا‪ ،‬در بحران روابط ایران‬ ‫و شوروی در قرارداد نفت شمال با پیامدهای ان مانند غائله‬ ‫سال های ‪ ۲۵ -۲۴‬اذربایجان و کردستان همین اقای یانگ‬ ‫و شــبکه او نقش داشــته اند‪ .‬جرج کندی یانگ شبکه های‬ ‫مخفی نئوفاشیســتی را در بریتانیا هم تاســیس کرده‪ ،‬بلکه‬ ‫یازسازمان هاینئوفاشیستیاروپا‬ ‫می توانگفتبخشمهم ‬ ‫خاستگاه شان به سازمان مخفی جرج کندی یانگ می رسد‪.‬‬ ‫اینفردرئیسمستقیمسر شاپورریپورتربودهوبههمراهشاپور‬ ‫با شــاه هم مالقات کرده که ســندش موجود است و منتشر‬ ‫خواهم کرد‪ .‬سند خیلی مهمی است‪.‬‬ ‫در همین رابطه به روابط عالی ِسر شاپور ریپورتر رسیدم‬ ‫با اشــخاص مهمی‪ ،‬مهم در مقیاس جهان غرب‪ ،‬مانند لرد‬ ‫ویکتور روچیلد و ِســر دیــک وایت که او را مهم ترین افســر‬ ‫اطالعاتیتاریخبریتانیایپسازجنگجهانیدوممی دانند‪.‬‬ ‫ِســر دیک وایت مدت ها رئیس ام‪ .‬ای‪ .‬فایــو و بعد ام‪ .‬ای‪.‬‬ ‫سیکس بوده‪ .‬رابطه او و خانمش راشل با شاپور و زنش اسیه‬ ‫چنان صمیمانه است که در نامه ای از شاپور می خواهد که به‬ ‫لندن برود و کمک کند و دخترش را به خانه برگرداند که با پسر‬ ‫معتاد و ولگردی دوست شده و با او زندگی می کند‪.‬‬ ‫منظورم نشان دادن سیر اشــنایی با یک مافیای بسیار‬ ‫قدرتمند بین المللی ذی نفع در ایران اســت که ســرنخ ان از‬ ‫خاطرات فردوست شروع ش د و مشکل کار من همین جاست‪.‬‬ ‫یعنی ناخواسته با مافیایی اشنا شــدم که دامنه اقتدارش به‬ ‫شــبکه های عظیم داللی نفت و گاز و اســلحه و غیره پیوند‬ ‫می خورد و کارش منحصر به دوران پهلوی نیســت و ریشــه‬ ‫تاریخی در دوران قاجاریه دارد و بعدا هم به انحا ی مختلف‬ ‫کارش را ادامه داده‪ .‬یک هیوالی واقعی‪ .‬منشاء این شناخت‬ ‫فقطو فقطخاطرات فردوستبوده است‪.‬بدون این خاطرات‬ ‫کشفچنینهیوالیییاممکننبودیاخیلیسختبود‪.‬‬ ‫نکتهدیگریکهوجودداردایناستکهدرخاطرات‬ ‫دیگران ما رد چندانی از فردوست نمی بینیم‪ .‬فرضا‬ ‫در خاطرات اســدالله علــم‪ ،‬داریــوش همایون یا‬ ‫سید حســین نصر و حتی رجال ارتش‪ .‬فردوست‬ ‫بــرای انها هــم ناشــناخته بود یــا در ایــن کتاب‬ ‫بزرگنمایی صورت گرفته است؟‬ ‫اساسا تنها کسانی با فردوست سروکار داشتند که با‬ ‫او هم تراز یا با او مرتبط بودند‪ .‬حتما باید در یادداشــت های‬ ‫روزانه علم ‪ ،‬فردوســت حضور داشته باشد ولی نیست‪ .‬چرا؟‬ ‫باید از ویراســتار خاطرات یعنی علینقی عالیخانی پرســید‪.‬‬ ‫در زمان انتشار خاطرات فردوســت هم رادیو بی‪ .‬بی‪ .‬سی‪.‬‬ ‫فارسی برنامه ویژه گذاشت و گفت وگو کرد و هم در نشریات‬ ‫خارج از کشور‪ ،‬به خصوص در مجله «ره اورد» مرحوم حسن‬ ‫شهباز‪،‬کهدرامریکامنتشرمی شدوبسیاریازرجالومقامات‬ ‫سابق دوران پهلوی در ان مقاله و خاطرات می نوشتند‪ ،‬درباره‬ ‫فردوست و خاطراتش بسیار نوشتند‪ .‬ارتشبد فریدون جم‪ ،‬که‬ ‫دوست صمیمی فردوست بود (شــوهر اول شمس پهلوی) ‬ ‫نیز نوشت‪ .‬بعدا سپهبد محسن مبص ر که در دهه چهل رئیس‬ ‫شهربانی کل کشــور بود‪ ،‬خاطراتی منتشــر کرد در پاسخ به‬ ‫خاطرات فردوست‪ .‬در کتاب مبصر بسیاری از مسائل مهمی ‬ ‫که فردوســت مطرح کرده بود تایید شد‪ ،‬از جمله نقش مهم‬ ‫ِسر شاپور ریپورتر‪ .‬اعتراض سپهبد مبصر این بود که شاپور‬ ‫‪63‬‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫‪64‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫در تمام دوران رضا شاه از ابتدا تا انتهای ان نقش کانون های‬ ‫مشــخصی را در لندن و امریکا می بینیم که در برخی موارد با‬ ‫دولت هایخودشاندرتضادبودند یادرمواردیهمراهبودند‪.‬‬ ‫برای مثال‪ ،‬اوج اقتدار شــاه به عنوان ژاندارم منطقه به علت‬ ‫تقارن دو دولت ریچارد نیکســون در امریکا و ادوارد هیث در‬ ‫بریتانیا ست که اوج اقتدار کانون های جهانی مافیایی مرتبط‬ ‫با ایران پیش از انقالب به شمار می رود‪ .‬یا در دهه ‪ ۱۳۴۰‬به‬ ‫علتصعوددولت هارولدویلسوندربریتانیا‪،‬کهبهاینکانون‬ ‫تعلق نداشــت بلکه با ان در تعارض بود (چیزی شبیه جرمی‬ ‫ کربین فعلی رهبر حزب کارگر یا کلمنت اتلی رهبر حزب کارگر‬ ‫بریتانیا پس از جنگ جهانی دوم) ‪ ،‬رابطه شــاه با دولت وقت‬ ‫بریتانیا حسنه نبود و این امر نمود پیدا می کرد در تبلیغات ضد‬ ‫انگلیسی در ایران‪ .‬فرضا کتاب های اسماعیل رائین در دهه‬ ‫چهلدربارهاستعمارانگلیس‪.‬‬ ‫ســوال دیگری که در مورد فردوست مطرح است‬ ‫نقش او در پیروزی انقالب است‪ .‬برخی معتقدند‬ ‫فردوســت از طریق یک دولت الترناتیو که توسط‬ ‫امریکایی ها پیگیری می شد و ادم های نزدیک به‬ ‫او ان را دنبــال می کردند تاثیرگذار بــود‪ .‬در همین‬ ‫پازل مساله ترور سپهبد محمدولی قرنی را مطرح‬ ‫می کنند‪.‬ایننگرانیدربرخیازچپ هاوتوده ای ها‬ ‫وجود داشــت که یک نفر طرفدار امریکا در ارتش‬ ‫باشــد یا بتواند دوباره به قدرت برگردد‪ .‬نظر شــما‬ ‫درباره این مسائل چیست؟‬ ‫کسانی که این مســائل را می گویند انقالب را درک‬ ‫نکرده اند و نمی دانند این انقالب چگونــه به وجود امد‪ .‬بله‪،‬‬ ‫فردوســت نقش مهمی در اعالمیه بی طرفی ارتش داشت‪.‬‬ ‫قطعا فردوست در ان جلسه که سران ارتش اعالم بی طرفی‬ ‫کردن د و نوشتند طبق قانون اساسی وظیفه ما حفظ سلطنت‬ ‫نیســت‪ ،‬نقش اصلی را داشــت‪ .‬اما ســوال من این است ؛‬ ‫اگر ارتش اعالمیه بی طرفــی نمی داد چــه اتفاقی صورت‬ ‫می گرفت؟‬ ‫کســانی که این مســائل را مطــرح می کننــد فضای‬ ‫انقالب را نمی شناسند و نمی دانند چه جوشش عجیبی وجود‬ ‫داشت‪ 80- 90 .‬درصد از مردم شهرنشین در خیابان ها بودند‪.‬‬ ‫اساسا امکان مقابله با این مردم وجود نداشت‪ .‬بنابراین اعالم‬ ‫ بی طرفی ارتش اصال مهم نبود‪ .‬ارتــش در زمان صدور ان‬ ‫اعالمیه عمال متالشی شده بود و فرماندهانی که اعالمیه را‬ ‫امضا کردند کمترین اقتداری نداشتند‪.‬‬ ‫نظرتان درباره این ادعاها چیســت که فردوســت‬ ‫پشت پرده تاســیس دســتگاه های اطالعاتی در‬ ‫جمهوری اســامی ایران بود؟ این موضوع از انجا‬ ‫کتاب خاطرات حسین فردوست‬ ‫یکی از پر تیراژ ترین و البته‬ ‫جنجالی ترین کتاب های‬ ‫تاریخی در ایران است‬ ‫اهمیت دارد که گفته می شــود برخــی از اعضای‬ ‫ساواک با کمک فردوســت در اداره ضدجاسوسی‬ ‫اموزش نیروهای اطالعاتی ایران بعد از انقالب هم‬ ‫در دست داشتند‪.‬‬ ‫درسال هایابتداییانقالبدستگاه هایاطالعاتی‬ ‫منسجم وجود نداشت‪ .‬در ان ســال ها دستگاه های متعدد‬ ‫موازی ایجاد شد که با هم رقابت هم داشتند‪ .‬مهم ترین این‬ ‫دستگاه هاواحداطالعاتسپاهبودواطالعاتنخست وزیری‬ ‫که بیشتر به مسائل ضدجاسوسی مشــغول بود‪ .‬دادستانی‬ ‫انقــاب و کمیته های انقالب نیز دســتگاه های اطالعاتی‬ ‫خود را داشــتند و کار می کردند‪ .‬در اطالعات نخست وزیری‬ ‫بر اســاس اداره هشــتم ســاواک ‪ ،‬کــه عهــده دار وظایف‬ ‫ضدجاسوســی بود و عمال بخــش عمــده کارش متمرکز بر‬ ‫شوروی و بلوک شرق و کمونیسم بود‪ ،‬بعضی نیروهای سابق‬ ‫اطالعات خارجی و ضدجاسوســی ساواک‪ ،‬مانند مسئوالن‬ ‫ایســتگاه های اردن و عراق‪ ،‬به کار گرفته شدند‪ .‬در حوالی‬ ‫سال های ‪ ۱۳۶۳ -۱۳۶۰‬مسئولیت این نهاد با اقایان کامبیز‬ ‫قنبری (خسرو تهرانی) و ســعید حجاریان (سعید مظفری)‬ ‫بود‪ .‬اگر فردوست با نهادی همکاری می کرد و نقشی داشت‬ ‫در تاسیس ان حتما باید اطالعات نخســت وزیری باشد‪ .‬از‬ ‫انان بپرسید‪ .‬یا باید از دکتر ابراهیم یزدی پرسید زیرا در اوا یل‬ ‫انقالب در تاســیس نهادهای جدید در نخست وزیری نقش‬ ‫داشت‪ .‬تصور نمی کنم تایید کنند همکاری فردوست را با نهاد‬ ‫فوق در نخست وزیری‪.‬‬ ‫یکی از دالیلی که کتاب فردوســت بســیار مطرح‬ ‫شد‪ ،‬عالقه نهادهای رسمی در جمهوری اسالمی‬ ‫به این کتاب و در واقع به نوعی معرفی ان به عنوان‬ ‫قرائت رسمی از دوران پهلوی بود‪ .‬ما می بینیم که‬ ‫این مساله در ســریال «معمای شاه» نیز خودش‬ ‫را نشان می دهد‪ .‬می دانم که شما به عنوان مشاور‬ ‫در این سریال حضور نداشتید اما قبول دارید که با‬ ‫ع قرائت رسمی از دوران‬ ‫خاطرات فردوست یک نو ‬ ‫پهلویشد؟‬ ‫ایــن «قرائت رســمی» را نمی فهمم‪ .‬من مشــاور‬ ‫تاریخی ســریال های کســانی مانند اقایان حســن فتحی‪،‬‬ ‫جعفری جوزانــی‪ ،‬ســید ضیاءالدین دری و خیلی های دیگر‬ ‫بودم‪ .‬سوال این است که «قرائت رسمی» کدام یکی است؟‬ ‫همان زمانی که دولت اقای احمدی نژاد همایش هولوکاست‬ ‫را در تهران برگزار کرد که هولوکاست یهودیان در زمان جنگ‬ ‫جهانیدومراانکارمی کرد‪،‬پخشسریال«مدارصفردرجه»‬ ‫اقای فتحی شروع شــد که در واقع وقوع هولوکاست را تایید‬ ‫می کرد‪ .‬در این وضعیت‪ ،‬کدام یک روایت رســمی اســت؟‬ ‫ولی الله قرنی اولین رییس ستاد‬ ‫ارتش انقالب اسالمی که خیلی‬ ‫زود و به طرز مشکوکی کشته‬ ‫شده است‬ ‫سریالی که از شبکه اول سیما پخش می شد یا همایشی که‬ ‫دولت اقای احمدی نژاد برگزار کرده بود؟‬ ‫می شود گفت روایتی که فردوســت از دربا ر و شاه‬ ‫بیان می کند‪ ،‬به نوعی روایت رســمی و مورد تایید ‬ ‫است؟‬ ‫مورد تایید چه کسی ؟ بهتر است بگوییم مورد اقبال‬ ‫مردم قرار گرفت‪ .‬کدام کتاب تاریخی را بعد از انقالب سراغ‬ ‫دارید که این همه فروش رفته باشد؟ این کتاب را که کسی به‬ ‫مردم تحمیل نکرد‪ .‬هنوز که هنوز اســت خاطرات فردوست‬ ‫سالی یک یا دو بار در همین بازار کتاب چاپ می شود‪ .‬االن‬ ‫فکر می کنم به چاپ‪ ۳۲‬یا‪ ۳۳‬رسیده است‪ .‬بعضی چاپ های‬ ‫اولیه در تیراژ‪ ۵۰‬هزار دوره بود‪ .‬کدام کتاب را با این مختصات‬ ‫سراغ دارید؟‬ ‫علت چیســت؟ چون خاطرات فردوست منحصر بفرد‬ ‫اســت و جایگزین ندارد‪ .‬خاطرات علم نمی تواند جای ان را‬ ‫بگیرد چون یادداشت های روزانه متعلق به دوره زمانی معین و‬ ‫محدودی است‪ .‬هیچ راوی دست اول دیگری نیز وجود ندارد‬ ‫که زندگی محمدرضا شاه را از دوران کودکی تا پایان سلطنت‬ ‫ ترسیمکندبهجزخاطراتفردوست‪.‬خاطراتفردوستنقطه‬ ‫عطفی بود در تاریخ نگاری دوره پهلوی‪.‬‬ ‫برای اخرین ســوال‪ ،‬برداشــت خــودم را عرض‬ ‫می کنم‪ ،‬اگــر نکته ای وجــود دارد اضافــه کنید‪.‬‬ ‫این طورکهمنمی فهممامروزوبعدازانتشاراسناد‬ ‫مختلفی که از منابع اطالعاتی بیرون امده است‪،‬‬ ‫اهمیت خاطرات فردوست برای خود شما بیشتر از‬ ‫گذشته شده است؟‬ ‫بله‪ ،‬دقیقــا‪ .‬همان طور کــه قبال عرض کــردم در‬ ‫دوران ‪ ۴۵‬ساله «جنگ سرد» سرویس های اطالعاتی غرب‬ ‫به خصوصبریتانیاوامریکاشبکه هایمخفیمتعددیایجاد‬ ‫کردندباکارکردمشخص‪.‬شبکه هاییکهدرزمانجنگسردبا‬ ‫کارکرد مقابله با کمونیسم و شوروی ایجاد شد به تدریج تبدیل‬ ‫شدندبهشبکه هایمخفیقدرتبرایتاثیرگذاریدرسیاست‬ ‫و اقتصاد و انجام معامالت بزرگ‪ .‬در یک کالم‪ ،‬بدل شدند‬ ‫به شــبکه های مافیایی واقعی‪ .‬پس از پایان «جنگ سرد»‬ ‫این شبکه ها به موجودیت خود در قالب کانون های متنفذ و‬ ‫نهادینهشدهقدرتادامهدادند‪.‬نقشاینشبکه هاوکانون ها‬ ‫روز به روز مشخص تر می شود‪ .‬یعنی‪ ،‬این شبکه ها به تدریج‬ ‫بهمخلوقیمستقلازدولت هاوحتیرقیببادولت هایبزرگ‬ ‫غربی تبدیل شــدند؛ مثل فرانکنشتین که مخلوق و مصنوع‬ ‫یک پزشک بود ولی تبدیل شد به هیوالیی که موجودیت خود ‬ ‫را دارد‪ .‬این کانون های قدرت همان فرانکنشــتینی هستند‬ ‫که دولت های غربی در دوران جنگ ســرد افریدند و اکنون‬ ‫موجودیتمستقلخودرادارند‪.‬ازنظرمن‪،‬مهم ترینواولین‬ ‫منبعی که نقش و سبک کار این شبکه ها را فاش کرد خاطرات‬ ‫فردوستبودوتاکنونهیچمنبعیبهاهمیتاینکتابدرذکر‬ ‫بعضی جزئیات شبکه های فوق سراغ ندارم‪.‬‬ ‫با این تفاسیر به نظر می رســد تعمدی وجود دارد‬ ‫که با دســتمایه قرار دادن مباحث مربوط به دربار و‬ ‫تشکیک درباره این بخش از خاطرات‪ ،‬انچه مهم‬ ‫است را در این خاطرات زیر سوال ببرند‪.‬‬ ‫بلــه‪ ،‬کامــا عمــدی اســت‪ .‬ایــن تــاش برای‬ ‫خراب کردنیابایکوت کردنخاطراتفردوستیانقششاپور‬ ‫ریپورتر یا جرج کندی یانگ است‪ .‬در کنار ان تالش می کنند‬ ‫یادداشت های بازسازی شده منسوب به اســدالله علم را جا‬ ‫بیندازندوعلمرابه عنوانوزیرحکیمدرحدخواجهنظام الملک‬ ‫باالببرند‪.‬وقتیپایپروژه هایمیلیاردهادالریدرمیاناست‬ ‫صرف یکی دو میلیون دالر بودجــه برای تحقیقات تاریخی‬ ‫هدایت شده با هدف استتار کارنامه و اسناد و سوابق و روابط‬ ‫این کانون های مافیایی عجیب نیست‪ .‬مساله‪ ،‬تاریخ نگاری‬ ‫متعارفنیست‪،‬بلکهپرونده هایبالفعلکانون هاییاستکه‬ ‫بسیار قدرتمند ثروتمند و تاثیرگذارند‪.‬‬ ‫ظهور و سقوط یک خاطرات‬ ‫تاریخسیاسی‬ ‫مصطفی شوقی‬ ‫دبیرگروه تاریخ‬ ‫‪3‬‬ ‫است او چطور موفق نمی شود و بعد از عدم موفقیت چطور‬ ‫از کشور خارج شده اســت‪ .‬در هیچ یک از خاطراتی که از‬ ‫ان زمان موجود است نیز چنین مساله ای وجود ندارد و تنها‬ ‫مستند این ادعا همین دعوت فردوست برای دیدار ب ا هایزر‬ ‫است که مورد قبول او قرار نمی گیرد‪ .‬در کنار ان اما سوال‬ ‫جدی اینجاست چرا هایزر که قرار بود در کشور کودتایی با‬ ‫نام «کورتاژ» راه بیندازد مانع بی طرفی ارتش نشده است؟‬ ‫این ادعا نیز در این رابطه ســکوت می کند و همان طور که‬ ‫گفته شــد تنها مســتند به خاطرات ویراســت شده حسین‬ ‫فردوســت اســت‪ .‬بدون اینکه فکتی جز دعوت به دیدار‬ ‫فردوست ب ا هایزر بدهد‪.‬‬ ‫ایا می توان گفت که ظهور و سقوط سلطنت پهلوی‬ ‫یک رمــان تاریخــی اســت بر اســاس عشــق و خیانت‪،‬‬ ‫سوادگری و توهم و پارانویا از شخصیت محمد رضا پهلوی‬ ‫و حکومت او را در ســی و هفت ســال روایت کرده اســت؛‬ ‫خاطراتی امیخته با داستان های جاسوسی و پلیسی‪ .‬قصدم‬ ‫تقلیل دادن کتاب خاطرات فردوست نیست‪ ،‬کاش همان‬ ‫جزوه کوتاه به نام خودش منتشر می شد و بعد از ان کتابی‬ ‫پژوهشــی همانند جلد دوم – با اندکی تساهل و تسامح ‪ -‬در‬ ‫کنارش به نام نویسنده یا ویراستار منتشر می شد‪ .‬گویا این‬ ‫رویه نزد دســتگاه اطالعاتی ایران در دهه شصت و اوایل‬ ‫هفتاد شمسی وجود داشــته که دستگیر شدگان به نوشتن‬ ‫جزوه خاطرات می پرداختند یا نهاد اطالعاتی دستگیر کننده‬ ‫انتشــار اســنادی از فعالیت های انها را در دســتورکار قرار‬ ‫می دادند؛ احســان طبری در کژ راهه‪ ،‬خاطرات جهانگیر‬ ‫تفضلی‪ ،‬خاطرات کوتاه نوشت نورالدین کیانوری که بعدها‬ ‫به مصاحبه ای مفصل تر انجامید‪ ،‬زندگینامه سیاسی مظفر‬ ‫بقایی که توسط همین موسســه مطالعات و پژوهش های‬ ‫سیاسی منتشر شــده یا خاطرات ایرج اســکندری از حزب‬ ‫توده که در خارج از کشور منتشــر و در داخل نیز نشر داده‬ ‫شد‪ ،‬نمونه هایی از این دست کتاب ها هستند‪.‬‬ ‫کتاب ظهور و سقوط سلطنتپهلویمی توانستیکی‬ ‫از بهترین پژوهش های تاریخی در حوزه پهلوی دوم باشد‬ ‫اما بسیاری از محققان تاریخ معاصر ان را به همین دالیل‬ ‫که بخشی از ان بازگو شد‪ ،‬مستند نمی دانند و البته هنرنمایی‬ ‫سریال های تاریخی تلویزیون و ارائه همین موضوعات به‬ ‫شــکلی ابتدایی و بدون رتوش‪ ،‬ان را به ســطحی پایین تر‬ ‫کشانده است‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی را باید همانند دو‬ ‫مجلدی که منتشر شده‪ ،‬متفاوت و جدا از هم ارزیابی شود‪.‬‬ ‫در جلد دوم با عنوان «جستارهایی از تاریخ معاصر ایران»‬ ‫به بررسی انچه خاطرات ارتشبد حســین فردوست نامیده‬ ‫می شود‪ ،‬نویســنده یا ویراســتار برخی روایت ها‪ ،‬اسامی و‬ ‫کدهایی که در کتاب وجــود دارد را با پرونده ها‪ ،‬امکانات و‬ ‫اسنادی که در مرکز پژوهش های سیاسی وزارت اطالعات‬ ‫در اختیار داشته‪ ،‬در قالب یک اثر پژوهشی ارائه و ضمیمه‬ ‫خاطرات کرده اســت‪ .‬بنابراین جلــد دوم را جدا از برخی از‬ ‫تحلیل هایش می توان اثری پژوهشی نامید‪ .‬البته نقدی بر‬ ‫ان وارد است؛ اینکه ویراستار بر اساس فرضیات مختص‬ ‫به خود که در برخی از اثاری که تاکنون ارائه داده نیز وجود‬ ‫دارد‪ ،‬این پژوهش ها را سامان داده است‪.‬‬ ‫قبل از اینکه به اصل ماجرا‪ ،‬یعنی جلد اول خاطرات‬ ‫فردوســت بپردازیم اقای شــهبازی‪ ،‬اما کتاب دیگری نیز‬ ‫ویراستاری کرده اند؛ خاطرات نورالدین کیانوری‪ ،‬دبیر اول‬ ‫حزب توده ایران و نوه شــیخ فضل الله نوری ‪ .‬ســوال مهم‬ ‫اینجاســت؛ چرا کتاب نورالدین کیانوری که در صفحات‬ ‫متعدد خاطراتش سعی شده دبیر اول حزب توده به عنوان‬ ‫حلقــه اول اطالعاتی شــوروی در ایــران نام برده شــود‪،‬‬ ‫به سرنوشــت کتاب اقای فردوســت مبتال نیســت؟ یعنی‬ ‫کســی به نوع روایت کیانوری‪ ،‬برخالف فردوست ایرادی‬ ‫نمی گیرد؟ گرچه راوی این خاطرات نیز شرایط عادی برای‬ ‫بازگو کردن خاطراتش نداشته و شاید اگر خودش راوی اول‬ ‫بود‪ ،‬چیز دیگری درمی امد‪ .‬بر اساس گفته های ویراستار‪،‬‬ ‫کتاب ظهور و سقوط در ابتدا‪ ،‬خاطرات خود نوشت حسین‬ ‫فردوســت در جزوه ای بوده که دست به دست میان برخی‬ ‫از رجال و بزرگان می گشــته تا به او رســیده‪ .‬وی احساس‬ ‫کرده این جزوه نقشــه پیدا کــردن گنجی پنهان اســت‪.‬‬ ‫بر اساس اسناد و اطالعاتی که در اختیار داشته است بدون‬ ‫اینکه با حســین فردوست رودررو شــود و درباره مواردی از‬ ‫او سواالتی بپرسد‪ ،‬پژوهشــی بر پایه اسناد اطالعاتی که‬ ‫هنوز از طبقه بندی خارج نشده اند‪ ،‬شروع می کند‪ .‬در مقابل‬ ‫ن کیانوری اما از این جهت که اســنادی‬ ‫خاطرات نورالدیــ ‬ ‫برای پژوهش نداشته و خود ســوژه در روایتی بازجوگونه به‬ ‫پرسش هایی پاسخ داده است‪ ،‬ان چیزی است که می بینیم؛‬ ‫یعنی مســتقل و قابل اســتناد‪ .‬اما خاطرات فردوست تنها‬ ‫جزوه ای بوده که با اســناد و روایت هایی ویراســته شــده‬ ‫اســت‪ .‬ضمن اینکه بســیاری از ارجاعاتی که ویراستار در‬ ‫کتاب می دهد‪ ،‬گزارش های دفتر ویژه اطالعات است که‬ ‫فردوســت رئیس ان بوده؛ یعنی همان اسناد دفتر کفایت‬ ‫می کند که برای بیان جزئیات به ان مراجعه شود‪ .‬دفتر ویژه‬ ‫در واقع نزدیک ترین نهاد اطالعاتی به شاه و باالترین مرجع‬ ‫اطالعاتی رژیم گذشته است که برخی از گزارش های ان با‬ ‫دستور مستقیم شاه تهیه می شده است‪.‬‬ ‫با این اوصاف اما ایا می توان از خاطرات فردوســت‬ ‫به راحتی گذشــت؟! جدا از روایت های جنســی ‪،‬عشــقی‬ ‫‪،‬پلیســی و جاسوســی که از دربار محمد رضا پهلوی بیان‬ ‫شده اســت؛ خط روایت این کتاب قابل تامل است و برای‬ ‫یاداوری و یک نمونه از راه غیر مستندی که به تاریخ پژوهان‬ ‫ارائه می دهد را بیــان می کنم؛ فردوســت در انتهای جلد‬ ‫اول خاطرات خود از نقش اش در بی طرفی ارتش ســخن‬ ‫می گوید و تماس با انقالبیــون‪ .‬او می گوید که با مهندس‬ ‫بازرگان از طریق یکی از بســتگان نزدیکش تماس برقرار‬ ‫کرده بود‪ .‬روایت او در این بخش جالب توجه است؛ جایی‬ ‫که می خواهد از نقش خود در سقوط رژیم گذشته بیان کند‬ ‫و به نوعی چراغ سبزی از خدمات خود را در ایام بازداشت در‬ ‫جمهوری اسالمی ارائه نماید‪ .‬فردوست در کتابش لحظه‬ ‫به اصطالح نابی را از اعــام بی طرفی ارتش بیان می کند‬ ‫که اول شــخص اش خودش اســت‪« :‬متن برای امضای‬ ‫اول به شفقت داده شد که امضا کند‪ .‬او گفت که من وزیر‬ ‫جنگ دولت بختیارم و نمی توانم امضا کنم‪ .‬من امضا کردم‬ ‫و به ترتیب به امضای سایرین رسید‪ .‬در این زمان قره باغی‬ ‫دو بار به اتاق مجاور رفت و به بختیــار تلفن کرد‪ .‬بار اول با‬ ‫عجله مراجعت کرد و گفت‪« :‬اگر این صورت جلسه امضا‬ ‫شــود خواهد رفت!» گفتم‪« :‬هیچ یــک از اقایان نگفتند‬ ‫که بروند‪ .‬ما وظیفه ارتش را در قبال نخست وزیر مشخص‬ ‫کردیم‪ ».‬قره باغــی دو مرتبه از اتاق خارج شــد و مجددا با‬ ‫عجله مراجعت کرد و گفت‪« :‬بختیار رفــت!» در این اثنا‬ ‫که قره باغی برای مکالمــه با بختیار در ســالن نبود‪ ،‬حاتم‬ ‫از فرصت اســتفاده کرد و گفــت‪« :‬ارتشــبد قره باغی مرا‬ ‫که جانشین او هستم یک ماه اســت که نپذیرفته ولی هر‬ ‫روز صبح تا غروب بــا ژنرال هایزر جلســه دارد و هم اکنون‬ ‫نیز هایزر در ستاد اســت!» ســپهبد طباطبایی نیز نزد من‬ ‫امد و گفــت‪« :‬اگر اعلیحضــرت مراجعت کند مــا که این‬ ‫صورت جلســه را امضا کرده ایم چه خواهیم شد؟» گفتم‪:‬‬ ‫«بگویید من مســئولم!» طباطبایی تشــکر کــرد‪ .‬در این‬ ‫موقع‪ ،‬امینی افشــار به من گفت که حدود دوهــزار نفر از‬ ‫جلوی بی سیم رد شــده و به ســمت ســتاد می ایند‪ .‬من با‬ ‫سرعت از اتاق کنفرانس خارج شــدم‪ .‬قره باغی دنبال من‬ ‫بود و گفت‪« :‬بد نیست یک دیداری از ژنرال هایزر بکنید‪.‬‬ ‫او با ستادش در همین اتاق پهلو اســت‪ ».‬گفتم‪« :‬با این‬ ‫وضع تظاهرات بهتر است دیدار به بعد موکول شود‪ » .‬و به‬ ‫سرعت دور شدم‪».‬‬ ‫متاســفانه روایت ناقص مورد اســتفاده گزارش های‬ ‫غیر مستند و نتیجه گیری هایی محیرالعقول بعدی می شود‪.‬‬ ‫نمونه ای از همین نوع روایت های غیر دقیق که نتیجه گیری‬ ‫غلطی را به همراه داشته است را می توان در همین بخش‬ ‫از خاطرات فردوســت دید‪ .‬در روایت بی طرفــی اما در دو‬ ‫نقل قول‪ ،‬فردوست ابتدا از قول تیمســار حاتم می گوید‪:‬‬ ‫ت هایزر دیدار می کند در حالی‬ ‫«قرباغی هر روز با ژنرال رابر ‬ ‫که من که جانشینش هستم را یک ماه است که نپذیرفته‪».‬‬ ‫دیگر اینکه از قول تیمســار قره باغی دعوت می شود که به‬ ‫دیدار هایزر که «در همین اتاق پهلو اســت برود!» این در‬ ‫حالی اســت که اعالم بی طرفی ارتش زمانی اتفاق افتاده‬ ‫اســت که اساســا ماموریت هایزر در ایران چند روزی است‬ ‫به پایان رســیده‪ .‬بنابر نوشــته خود رابرت هایــزر در کتاب‬ ‫«ماموریت به تهران» منتشر شــده در مرکز اسناد انقالب‬ ‫اسالمی‪ ،‬در روز ‪ 14‬بهمن تهران را به مقصد پایگاه هوایی‬ ‫اینجرلیک ترکیه و بعد مقر نیروهای امریکایی در اشتوتگارت‬ ‫المان ترک کرده اســت‪ .‬امریکایی ها این موضوع را رسما‬ ‫چهار روز بعد در ‪ 18‬بهمن ‪ 1357‬فاش کرده اند‪ .‬حال چطور‬ ‫در روز اعالم بی طرفی ارتش ‪ ،‬هایزر در اتاق بغلی در جلسه‬ ‫مشورتی ارتش بوده است؟!‬ ‫البته بعدها حرف هایی در مورد بازگشت دوباره هایزر‬ ‫برای کودتا در ایران مطرح شــد؛ بر اســاس این نوشته ها‬ ‫که هیچ مســتندی درباره ان جز همین بخش از خاطرات‬ ‫فردوست وجود ندارد‪ ،‬هایزر به تهران بازگشته و قرار بوده در‬ ‫کشور کودتا کند که موفق نشده است‪ .‬این ادعا اما نگفته‬ ‫تاریخ سیاسی‬ ‫درباره کتابی که پرتیراژ ترین کتاب تاریخی ایران است‬ ‫‪65‬‬ ‫هفته اول‬ ‫فرهنگ‬ ‫نیمه اول جشنواره فیلم فجر شــاهد اکران چند فیلم خوب بود‪.‬‬ ‫در عین حال اما از برخی فیلم ســازان نیز اثاری نمایش داده شد که در‬ ‫حد انها نبود‪ .‬این هفته البته با حاشــیه هایی هم همراه بود‪ .‬از مسائل‬ ‫افتتاحیه تا فرش های قرمز و برنامه های زنده سیما‪.‬‬ ‫ت‬ ‫یتر‬ ‫ا‬ ‫و‬ ‫ل‬ ‫در میانه ماراتن‬ ‫درجشنوارهفیلمفجرچهمی گذرد؟‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪66‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪1‬‬ ‫سرانجام جشنواره فیلم فجر که دومین بار است جدا از‬ ‫بخش بین الملل برگزار می شود‪ ،‬اغاز شد‪ .‬سی و چهارمین‬ ‫ی در تاالر‬ ‫دوره این جشنواره‪ ،‬یازدهم بهمن ماه طی مراسم ‬ ‫وحدت و با حضور جمعی از هنرمندان و مدیران ســینمایی‬ ‫اغاز به کار کرد‪ .‬این مراســم که در اتفاقی کم نظیر بدون‬ ‫تاخیر شروع شــد‪ ،‬به روال بیشــتر رویدادهای این چنینی‬ ‫ بی حاشــیه نبود و در شــب معرفی برگزیدگان بخش اقالم‬ ‫تبلیغاتی‪ ،‬هم صدای اعتراض شنیده شد و هم بغض هایی‬ ‫از سر شوق و سپاس در گلو پیچید‪.‬‬ ‫اجرای این مراسم برعهده احسان کرمی بود که البته‬ ‫بهرام رادان و مهناز افشار هم در بخش هایی او را همراهی‬ ‫می کردند‪ .‬دعوت از سینماگران و چهره های مطرح سینما‬ ‫تاکنون بیشــتر برای بخش معرفی برگزیــدگان و اهدای‬ ‫جوایز اتفاق می افتاد که این بار این اتفاق به شــکل کمی‬ ‫متفاوت تر تکرار شد‪.‬‬ ‫افتتاحیــه جشــنواره فیلم فجــر طبــق برنامه ریزی‬ ‫اعالم شده با معرفی برگزیدگان بخش مواد تبلیغی همراه‬ ‫بود که در ان فیلم های «اعترافات ذهن خطرناک من»‪،‬‬ ‫«خواب تلخ» و «من می خوام شاه بشــم» برنده سیمرغ‬ ‫بلورین شدند‪ .‬همچنین در این مراسم برای تقدیر از شهید‬ ‫مدافع حرم‪ ،‬از خانواده شــهید ســیاح طاهــری با حضور‬ ‫هنرمندانی همچون رخشان بنی اعتماد‪ ،‬فاطمه معتمداریا‪،‬‬ ‫مهتاب کرامتی و سیده زهرا حســینی نویسنده کتاب «دا»‬ ‫قدردانی شد‪.‬‬ ‫صحبت های محسن امیریوسفی‪ ،‬اشک و بغض رضا‬ ‫کیانیان و تمام واکنش هایی که از سوی هنرمندان حاضر‬ ‫در این مراسم نسبت به فاطمه معتمداریا ابراز شد‪ ،‬از جمله‬ ‫اتفاقات حاشیه ای ایین افتتاحیه جشنواره بود؛ جشنواره ای‬ ‫که گفته شد فقط در مراسم گشایش ان مسئوالن سخنرانی‬ ‫خواهند داشت و در اختتامیه خبری از سخنرانی مدیر و وزیر‬ ‫و دبیر نیست‪.‬‬ ‫اگر بخواهیم به حواشی این مراسم اشاره کنیم‪ ،‬اول‬ ‫باید از محسن امیریوسفی شــروع کنیم که پس از دریافت‬ ‫سیمرغ بهترین انونس فیلم‪ ،‬خود را «من معضل‪ ،‬محسن‬ ‫امیر یوسفی هستم» معرفی کرد‪.‬‬ ‫کارگردان فیلم «اشــغال های دوست داشــتنی» که‬ ‫معلوم است هنوز از حرف محمد حیدری‪ ،‬دبیر جشنواره که‬ ‫فیلم او را معضل هرسال جشنواره نامیده بود دلخور است‪،‬‬ ‫در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسالمی از عالقه خود برای‬ ‫حضور فیلم «اشغال های دوست داشتنی» و عوامل ان در‬ ‫جشنواره سخن گفت‪.‬‬ ‫او با اشاره به اینکه در سه سال گذشــته فیلم خود را‬ ‫به طور قانونی به جشنواره ارائه کرده‪ ،‬اما هربار در اقدامی‬ ‫ غیرقانونی به هیات انتخاب ارائه نشده است‪ ،‬به جمله ای از‬ ‫زمان انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت‪« :‬اقای‬ ‫روحانی جمله ای دارد که سلطان قلب هاست‪ ،‬او گفت که‬ ‫«من سرهنگ نیستم بلکه حقوقدانم» امید ما این بود که‬ ‫این حقوقدانی در تمام کشور و همچنین در سینمای ایران‬ ‫جاری و ساری شود که این اتفاق نیفتاد‪».‬‬ ‫امیریوســفی بــا بیــان اینکــه فیلمــش را در هیــچ‬ ‫جشــنواره ای نمایش نداده و امیدوار بوده که اولین اکران‬ ‫ان در ایران باشد‪ ،‬سیمرغ بلورین خود را به شهاب حسینی‬ ‫که به خاطر همان واژه «معضل» از ســمت مشــاوره دبیر‬ ‫جشنواره استعفا کرد‪ ،‬اهدا کرد تا به این طریق از مردی که‬ ‫پای حرفش و فیلمش ایستاد‪ ،‬تشکر کند‪.‬‬ ‫در بخشی دیگر از این مراسم که به بزرگداشت چهار‬ ‫سینماگر اختصاص داشت تقدیر ویژه ای از رضا کیانیان‪،‬‬ ‫رویا تیموریان‪ ،‬مهدی فخیم زاده و محمد مهدی دادگو به‬ ‫عمل امد‪.‬‬ ‫دادگو پس از حضور در جایگاه و صحبت از فداکاری‬ ‫فیلم ما اجتماعی است‬ ‫گفت وگوی مثلث با تهیه کننده «شیار» و «نفس»‬ ‫برادر رضا کیانیان در‬ ‫افتتاحیه از کودکی این‬ ‫بازیگر سینما گفت‬ ‫بهرام رادان به همراه‬ ‫مهناز افشار از مجریان‬ ‫افتتاحیه بودند‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫«ســیانور» را به دلیل اســتفاده از نگاتیو در فیلمبرداری و‬ ‫اماده نبودن فیلم برای نمایش سه روز ابتدایی در سینماهای‬ ‫مردمی از حضــور در بخــش شــمارش ارای مردمی کنار‬ ‫گذاشت‪.‬‬ ‫از اینها که بگذریم روز اول این رویداد هنری در کاخ‬ ‫رسمی جشنواره با ارامشی نسبی همراه بود و هنوز ان طور‬ ‫که باید تنور ان داغ نشــده بود‪ ،‬مخصوصــا اینکه به گفته‬ ‫گوهر خیراندیش «ان قدر فیلم های اندوهبار و اشک اور‬ ‫را کنار هم در جدول نمایــش روز اول چیده بودند که برای‬ ‫اخرین فیلم اشکی به چشم کسی نمانده بود‪ ».‬این بازیگر‬ ‫که در فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» تینا پاکروان بازی کرده‬ ‫است این درخواســت را در نشست خبری فیلم خود مطرح‬ ‫کرد که از سال اینده فکری برای این وضعیت بشود تا چنین‬ ‫فیلم هایی پشت سر هم نمایش داده نشوند‪.‬‬ ‫اما در همان روز اولی که نشست های نقد و پرسش و‬ ‫پاسخ فیلم ها برگزار شد حرف های حامد بهداد‪ ،‬تینا پاکروان‬ ‫و گوهر خیراندیش در انتقاد از عملکرد تلویزیون را می توان‬ ‫مهم ترین اتفاق حاشیه ای روزهای اول جشنواره دانست‪.‬‬ ‫این حاشیه ها هم از انجا شروع شد که در اولین شب‬ ‫شروع جشنواره از عوامل فیلم «نیمه شب اتفاق افتاد» برای‬ ‫حضور در برنامه نقد سینمای ایران شبکه چهار سیما دعوت‬ ‫شد که گفته شد‪ ،‬به دلیل اجازه ندادن به یکی از بازیگران‬ ‫هیچ یک از عوامل حاضر به شرکت در ان برنامه و نیز برنامه‬ ‫«هفت» نشدند‪.‬‬ ‫حامد بهداد هم در نشســت خبری ایــن فیلم در کاخ‬ ‫جشنواره از هیچ انتقادی کم نگذاشت و تلویزیون ایران را‬ ‫رسانه ای ورشکسته دانست که هیچ کس ان را نمی بیند‪.‬‬ ‫این بازیگر که در ابتدای نشست با حالتی سرخوشانه با‬ ‫ی که‬ ‫یک دوربین کوچک مشغول فیلمبرداری بود‪ ،‬هنگام ‬ ‫سوالی درباره همان برنامه تلویزیونی مطرح شد با عصبانیت‬ ‫پاســخ داد‪« :‬برای من به عنوان یک ایرانی جذاب نیست‬ ‫که تلویزیون کشــور خودم را نمی بینم‪ .‬شاید در وهله اول‬ ‫ندیدن تلویزیون جالب باشــد و نوعی لج کردن به حساب‬ ‫بیاید اما باید به این فکر کنیم که اینجا خانه ماست‪ ،‬چرا نباید‬ ‫مخاطب داشته باشد؟»‬ ‫وی با ابراز تاسف از کم توجهی تلویزیون به فیلم های‬ ‫سینمایی و اشــاره به اینکه فیلم های سینمایی ایران تمام‬ ‫معضالت و دغدغه های مردم را به خوبی نشان می دهند‪،‬‬ ‫اما هیچ جایی در تلویزیون ندارند گفت‪« :‬مهم نیست که مرا‬ ‫به تلویزیون راه ندهند‪ ،‬اما باید به این نکته توجه کنید که چرا‬ ‫سریال های ترکی این همه در میان مردم ما تماشاگر دارند‪.‬‬ ‫سریال هایی که اگر داستان تمام انها را در هاونگ بکوییم‬ ‫چیزی از ان درنمی اید‪».‬‬ ‫پس از اظهارات بهداد‪ ،‬گوهر خیراندیش هم اضافه‬ ‫کرد که به دلیل ســرما با کاله و البته حفــظ حجاب به کاخ‬ ‫جشنواره امده بود و جای تعجب است که تلویزیون همان‬ ‫ظاهر را در ســریال کاله پهلوی و معمای شاه پخش کرده‬ ‫اما برای حضورش در یک برنامه تلویزیونی مشــکل ایجاد‬ ‫شده است‪.‬‬ ‫این بحث ها که بازتاب زیادی هم داشــتند در نهایت‬ ‫با پاسخی از ســوی روابط عمومی ســیما همراه بود که در‬ ‫ان ضمن تاکید بر احساساتی شــدن بهداد در بیان برخی‬ ‫مطالب متناقض‪ ،‬اعالم شد که همچنان امکان حضور وی‬ ‫در برنامه شبکه چهارم فراهم است‪.‬‬ ‫در چند روز ابتدایی جشنواره که هنوز به نیمه نرسیده‬ ‫است‪ ،‬فیلم هایی از بخش های مختلف سودای سیمرغ‪،‬‬ ‫هنر و تجربه و نگاه نو در کاخ جشنواره نمایش داده شده اند‬ ‫که برخی فیلم ها از جمله «یک شــهروند کامال معمولی»‬ ‫اهالی رســانه و منتقــدان را ناامید کرد‪ .‬مجیــد برزگر پس‬ ‫از ســاخت فیلم موفق «پرویز» که موفق به کسب جوایز‬ ‫متعددی هم شــد نتوانســت در فیلم جدید خود انتظارات‬ ‫ی کسل کننده را به نمایش گذاشت‪.‬‬ ‫را براورده کند و فیلم ‬ ‫فیلم «دلبری» هم که تعریــف و تمجیدهایی قبل از‬ ‫جشنواره از ان شنیده می شــد در کاخ جشنواره با اعتراض‬ ‫و انتقادهای مرسوم اهالی رســانه و منتقدان که به صورت‬ ‫خنده و کف زدن نشان داده می شود‪ ،‬همراه شد و عده زیادی‬ ‫هم سالن را ترک کردند‪ .‬حتی در روز نشست خبری این فیلم‬ ‫هم شنیده می شد که هنگامه قاضیانی از انچه بر پرده دیده‬ ‫ناراضی است و با ناراحتی در نشست حضور پیدا کرده است‪.‬‬ ‫شــاید صحت این شــنیده را در این بتوان جست وجو کرد‬ ‫که ابتدا اعالم شــد این بازیگر به دلیل مشکلی در تارهای‬ ‫صوتی و حنجره خیلی نمی تواند صحبــت کند اما در عمل‬ ‫خالف این دیده شد‪.‬‬ ‫بــا ایــن حــال در بیــن فیلم هایــی کــه در کاخ‬ ‫مردمی جشــنواره و نیــز ســینماهای دیگــر بــه نمایــش‬ ‫درامده است‪« ،‬النتوری» رضا درمیشــیان که «عصبانی‬ ‫فرهنگ‬ ‫و همراهی های همســر هنرمندان‪ ،‬به حامد احمد‪ ،‬همسر‬ ‫فاطمه معتمداریا اشــاره کرد که پس از حاشیه های شهر‬ ‫کاشــان و واکنش هایی که برخی تندروها نسبت به حضور‬ ‫معتمداریا برای شرکت در جلسه نقد و بررسی فیلم «یحیی‬ ‫سکوت نکرد» نشــان داده بودند‪ ،‬صبر زیادی را متحمل‬ ‫شده است‪ .‬معتمداریا که برای تقدیر از دادگو حضور داشت‬ ‫و اتفاقا ان شب رکورددار حضور روی سن تاالر وحدت هم‬ ‫بود‪ ،‬پس از پایان صحبــت دادگو‪ ،‬در حالی که بغض کرده‬ ‫بود گفت‪« :‬در تمام این روزهای ســخت اشکم در نیامد‪،‬‬ ‫اما حاال که از همســرم سخن گفتید‪ ،‬اشــکم سراریز شد‪.‬‬ ‫مهم ترین ســختی کار ما بر عهده همســران مان است به‬ ‫ویژه همسر من‪».‬‬ ‫البته این بغض و اشک فقط برای فاطمه معتمداریا‬ ‫نبود و هنگامی که رضا کیانیان هم برای بزرگداشــت خود‬ ‫روی سن امد احساسی مشابه همکار خود را بروز داد‪.‬‬ ‫کیانیان که توسط برادر بزرگترش داود و علی ربیعی‪،‬‬ ‫وزیر کار‪ ،‬رفاه و امور اجتماعی تقدیر شد در سخنانی بیان‬ ‫کرد‪« :‬من خیلی خوش شــانس بودم که در خانواده خوبی‬ ‫به دنیا امدم و پدر و مادر خوبی داشتم به خصوص به خاطر‬ ‫برادرم داود که یک گروه تئاتری داشت و من خود را به زور‬ ‫به گروه او چپاندم‪ .‬به مدرسه خوبی رفتم و بابت همسرم هم‬ ‫خوش شــانس بودم‪ ،‬چون ادم هرقدر هم که همسرش را‬ ‫پیش از ازدواج بشناسد بعد از ان تغییر کیفی دارد‪».‬‬ ‫او در حالی که پس از ذکر نام همسرش همراه با مکث‬ ‫و بغض صحبت می کرد‪ ،‬ادامه داد‪« :‬هایده همســرم‪ ،‬از‬ ‫خانواده خوب سهراب سپهری است و شانس دیگرم پسرم‪،‬‬ ‫علی اســت چون معلوم نیســت بچــه ادم از داخل قوطی‬ ‫شانسی چه چیزی بیرون بیاید‪ ،‬اینها همه شانس من است‬ ‫که با کارگردان هــا و عوامل خوبی کار کــرده ام و همه این‬ ‫شانس ها باعث شد تا چنین برنامه ای برگزار شود‪».‬‬ ‫رویــا تیموریان هم کــه یکی دیگر از تقدیرشــدگان‬ ‫مراســم افتتاحیه بــود با بیــان جمالتی تشــکر امیز و نیز‬ ‫دست بوسی همسرش‪ ،‬مسعود رایگان روبه رو شد که او را‬ ‫حقیقتی در زندگی اش دانست که باعث شده به خود ببالد‪،‬‬ ‫ قد بکشد و سر بر بالینش بگذارد‪.‬‬ ‫به این ترتیب با پایان مراسم افتتاحیه‪ ،‬جشنواره سی‬ ‫و چهارم فیلم فجر یا به قول بهرام رادان‪« ،‬جشــن رفاقت‬ ‫و عشــق و هنر» رســما اغاز شــد و نمایش فیلم های کاخ‬ ‫جشــنواره (برج میالد)‪ ،‬کاخ مردمی (پردیس ســینمایی‬ ‫ملت) و دیگر سینماهای شهر شروع شد‪.‬‬ ‫در سالن همایش های برج میالد و نیز پردیس ملت‬ ‫مراســم ویژه ای برای هنرمندان برگزار می شــود که در ان‬ ‫عوامل هر یک از فیلم ها با عبور از فرش قرمز همراه با اهالی‬ ‫رسانه و منتقدان و نیز مردم حاضر در پردیس ملت فیلم های‬ ‫خود را تماشا می کنند‪.‬‬ ‫ضمن اینکه از همان روز نخست ارای مردمی فیلم ها‬ ‫به شکلی متفاوت ارائه می شود و برخالف روال سال های‬ ‫قبل که چند فیلــم برتر به ترتیب درصــد ارای خود‪ ،‬اعالم‬ ‫می شــدند امســال در چند روز ابتدایی فقط پنج فیلمی که‬ ‫بیشترین رای را داشتند به ترتیب حروف الفبا معرفی شدند‪.‬‬ ‫این در حالی است که از بین فیلم های بخش سودای‬ ‫سیمرغ‪ ،‬پیش از شروع جشنواره رضا میرکریمی‪ ،‬کارگردان‬ ‫فیلم«دختر»‪،‬به عنوانمدیرعاملخانهسینماکهمسئولیت‬ ‫شمارش ارای مردمی را دارد از حضور در این بخش انصراف‬ ‫داد و در روز ســوم جشــنواره نیز بهروز شــعیبی فیلم خود‬ ‫سرد و تلخ و اعجاب انگیز‬ ‫درباره دو فیلم کامال متفاوت‬ ‫‪67‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫نیستم» را هنوز نتوانسته اســت اکران عمومی کند‪« ،‬ابد‬ ‫و یک روز» سعید روســتایی‪« ،‬اژدها وارد می شود» مانی‬ ‫حقیقی‪« ،‬ایســتاده در غبــار» محمدحســین مهدویان و‬ ‫«بارکــد» مصطفی کیایــی از جمله فیلم هــای پرطرفدار‬ ‫مردمی بوده اند‪.‬‬ ‫«النتوری» داستانی عاشقانه دارد که باران کوثری‪،‬‬ ‫نوید محمدزاده و مریــم پالیزبان نقش هــای اصلی ان را‬ ‫بازی می کنند‪ .‬این فیلم به عنوان نماینده ســینمای ایران‬ ‫در بخش پانارومای شصت و ششمین جشــنواره برلین به‬ ‫نمایش در خواهد امد‪.‬‬ ‫در «بارکد» که این جمله « پشت هر ادمی یه داستانی‬ ‫هست و پشت هر داستانی یه ادم‪ ،‬بهتره قبل از هر قضاوتی‬ ‫یه کم صبر داشته باشیم» معرفی شده است‪ ،‬بهرام رادان‪،‬‬ ‫محسن کیایی‪ ،‬سحر دولتشــاهی‪ ،‬بهاره کین افشا‪ ،‬بابک‬ ‫بهشاد‪ ،‬علی کوچکی‪ ،‬شهرام جمشیدی‪ ،‬ارش تاج‪ ،‬رضا‬ ‫شریف نژاد‪ ،‬سحر اربین‪ ،‬مرجان علیزاده و نیز پژمان بازغی‬ ‫بازی کرده اند‪.‬‬ ‫این فیلم جدیدترین ســاخته مصطفی کیایی اســت‬ ‫که ســال گذشــته با فیلم «عصر یخبندان» در جشــنواره‬ ‫حضور داشت‪.‬‬ ‫فیلم مانی حقیقی بــا نام «اژدها وارد می شــود» که‬ ‫در بخش رقابتی جشــنواره فیلم برلین پذیرفته شده است‬ ‫همزمان در جشــنواره فجر هم در رقابتی تنگاتنگ با دیگر‬ ‫فیلم های بخش ســودای ســیمرغ قرار دارد‪ .‬در خالصه‬ ‫داستان این فیلم امده است‪« :‬دوم بهمن ماه ‪ ،1343‬یک‬ ‫شــورلت ایم پاال‪ ،‬نارنجی رنگ از قبرســتانی می گذرد و به‬ ‫سمت کشتی به خاک نشســته ای می راند‪ .‬داخل کشتی‬ ‫یک زندانی سیاســی تبعیدی حلق اویز شــده است و روی‬ ‫دیوارهای کشــتی خاطــرات روزانه اش را نوشــته بود‪ .‬ایا‬ ‫این نوشته ها به کارگاه بابک حفیظی کمک خواهد کرد تا‬ ‫بفهمد چرا سال هاســت که هیچ مرده ای در این قبرستان‬ ‫دفن نشده است؟»‬ ‫در فیلم حقیقی‪ ،‬امیر جدیــدی‪ ،‬همایون غنی زاده‪،‬‬ ‫فیلمما‬ ‫اجتماعی است‬ ‫احســان گودرزی‪ ،‬نادر فالح‪ ،‬علی باقــری و کیانا تجمل‬ ‫بازی کرده اند‪.‬‬ ‫«ابد و یک روز» که اولین ســاخته ســعید روستایی‬ ‫اســت و در بخــش نــگاه نــو و ســودای ســیمرغ حضور‬ ‫دارد‪ ،‬روایتگــر خانواده ای اســت کــه در تدارک مراســم‬ ‫عروســی ســمیه هســتند‪ ،‬اما اتفاقاتی روابط خواهران و‬ ‫برادران را ســرد می کند کــه در نهایت باعــث ماجراهایی‬ ‫می شود‪.‬‬ ‫در این فیلم پیمان معادی‪ ،‬نویــد محمدزاده‪ ،‬پریناز‬ ‫ایزدیار‪ ،‬ریمــا رامین فر‪ ،‬شــیرین یزدان بخش‪ ،‬معصومه‬ ‫رحمانی‪ ،‬مهدی قربانی‪ ،‬محمد علی محمدی‪ ،‬اسماعیل‬ ‫گرجی‪ ،‬امیررضا فــاح و شــبنم مقدمی بــه ایفای نقش‬ ‫پرداخته اند‪.‬‬ ‫دیگر فیلمســازی کــه در اولیــن تجربه ســینمایی‬ ‫خود موفق به جلب نظر تماشــاگران زیادی شــده است‪،‬‬ ‫محمد حســین مهدویان اســت که با «ایســتاده در غبار»‬ ‫بخشی از زندگی شهید احمد متوسلیان را روایت می کند‪.‬‬ ‫در این فیلم هــادی حجازی فر که بیشــتر به عنوان‬ ‫کارگردان تئاتر شناخته می شــود در نقش احمد متوسلیان‬ ‫دیده می شــود‪ .‬او بــرای بازی در ایــن فیلم گریم بســیار‬ ‫ســنگینی داشــته و چهره اش طوری دچار تغییر شــده که‬ ‫به گفته خودش مادرش هــم او را نتوانســته در این نقش‬ ‫بشناسد‪.‬‬ ‫البته با ادامه شمارش ارای مردمی احتماال در ترتیب‬ ‫و نیز اسامی این فهرست تغییراتی ایجاد خواهد شد و هنوز‬ ‫عده زیادی منتظر تماشای فیلم هایی همچون «بادیگارد»‬ ‫ابراهیم حاتمی کیا‪« ،‬هفــت ماهگی» هاتف علیمردانی‪،‬‬ ‫«خشم و هیاهو» هومن سیدی‪« ،‬ماالریا» پرویز شهبازی‬ ‫و «وارونگی» بهنام بهزادی هســتند‪ .‬البته قاعدتا باید به‬ ‫این فیلم هــا «کفش هایم کو؟» کیومــرث پوراحمد را هم‬ ‫اضافه کرد اما باتوجه به اخرین ساخته وی که سال گذشته‬ ‫با واکنش های خوبی در جشــنواره همراه نشد‪ ،‬شاید کمی‬ ‫تردید بهتر باشد‪.‬‬ ‫گفت وگوی مثلث با تهیه کننده‬ ‫«شیار» و «نفس»‬ ‫سرد و تلخ و‬ ‫اعجاب انگیز‬ ‫درباره دو فیلم‬ ‫کامال متفاوت‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫روزنامه نگار‬ ‫فرهنگ‬ ‫‪68‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪3‬‬ ‫«اخرین بار کی ســحر را دیدی؟» ایــن فیلم فرزاد‬ ‫موتمن است‪ .‬فیلمی دور از سایه روشــن این کارگردان‪.‬‬ ‫فیلمنامه از ان امیر عربی اســت‪« .‬اخرین بار کی سحر را‬ ‫دیدی» یک درام جنایی اســت‪ .‬روایتی تلــخ از قتل یک‬ ‫خواهر به دســت بــرادرش‪ .‬امیر عربی نشــان داده که به‬ ‫خوبی در متن هایش می تواند گره افکنی کند‪ .‬در این فیلم‬ ‫نیز قصه نسبتا خوبی روایت می شود؛ همه چیز در خدمت‬ ‫داستان کلی پیش می رود تا باالخره معلوم شود اخرین بار‬ ‫چه کسی سحر را دیده است‪ .‬اما یک فیلمنامه نسبتا خوب‬ ‫دلیل خوبی برای خوش ســاخت بودن یک فیلم نیست‪.‬‬ ‫فرزاد موتمــن در انتخاب برخــی بازیگران اشــتباه کرده‬ ‫است‪ .‬فریبرز عرب نیا نقش مهمی دارد اما این نقش مهم‬ ‫به کلیشه ای ترین شکل ممکن در فیلم بروز می کند‪ .‬انجا‬ ‫که ریتم فیلم گاهی دســتخوش نوع خاص بازی عرب نیا‬ ‫می شود؛ ســکوت‪ ،‬سکوت و ســکوت‪ .‬ریتم می افتد‪ .‬به‬ ‫همین سادگی‪ .‬فیلم موتمن اما دو بخش دارد‪ .‬بخش اول‬ ‫را می شود تا جایی دانست که قاتل دختری که در ابتدای‬ ‫فیلم به قتل می رســد باالخــره اعتراف می کنــد تا خیال‬ ‫تماشاگر بابت به قتل نرسیدن سحر راحت شود‪ .‬بنابراین‬ ‫تماشاگر حرفه ای در پایان بخش اول فیلم موتمن به این‬ ‫نتیجه می رســد که با دو قتل ســروکار دارد کــه اتفاقا قرار‬ ‫نیست تکلیف هر دو قتل برایش روشن شود‪.‬‬ ‫پرستو فرهادی‬ ‫خبرنگار‬ ‫‪2‬‬ ‫نرگس ابیار در جشنواره فیلم فجر امسال با فیلم‬ ‫«نفس» در بخش سودای سیمرغ با دیگر فیلم سازان‬ ‫رقابت می کند‪ .‬این فیلم روایت زندگی چهار کودک در‬ ‫سال های اوایل انقالب اسالمی و جنگ تحمیلی است‬ ‫و باید دید ابیار که پیش از این با ســاخت فیلم «شیار‬ ‫‪ »143‬موفقیتی را کســب کرد این بار می تواند ان را با‬ ‫«نفس» تکرار کند‪.‬‬ ‫محمد قاســمی یکی از تهیه کننــدگان این فیلم‬ ‫که «نفس» را با همکاری ابوذر پورمحمدی و شــرکت‬ ‫ســینمایی نور تابان ساخته اســت‪ ،‬در گفت وگویی با‬ ‫مثلث از عالقه خود به گرفتن دوباره ســیمرغ مردمی ‬ ‫جشنواره فجر گفت‪.‬‬ ‫فرهنگ‬ ‫در «اخرین بار کی ســحر را دیدی» می توان گفت‬ ‫برخــی بازیگرها نه بهتریــن انتخاب بلکــه حداقلی ترین‬ ‫انتخاب هم نمی توانســتند لقب بگیرند و البتــه نوع بازی‬ ‫گرفتن از سیامک صفری و ژاله صامتی‪ .‬قصه امیر عربی‬ ‫تکلیف این شخصیت ها را معلوم کرده اما نوع بازی گرفتن‬ ‫از ایــن بازیگران که اتفاقــا قابلیت فراوانی بــرای تغییر و‬ ‫نزدیک شدن به نقش های متفاوت را دارند گاهی ان قدر‬ ‫دچار ضعف می شود که باور این شخصیت ها در طول فیلم‬ ‫دشوار و دشوارتر می شــود‪ .‬خیلی ســخت است که یک‬ ‫کارگردان از ســیامک صفری بازی بدی بگیرد اما این کار‬ ‫سخت را فرزاد موتمن انجام داده است‪ .‬هرچند ژاله صامتی‬ ‫تا حدودی موفق شده همانی باشد که قصه روایت می کند‬ ‫اما قرار نیست یک فیلم با قصه ای که پر است از گره های‬ ‫جنایی و پلیسی را تنها یک بازیگر نجات بدهد‪ .‬اما بخش‬ ‫دوم فیلم‪ .‬بخشی که قرار اســت به تعداد شخصیت های‬ ‫داستان اضافه شود و این یعنی کار سخت تر‪ .‬از این حیث‬ ‫که این شــخصیت ها باید به ســیر اصلی داســتان کمک‬ ‫کنند‪ .‬بازی قابل دفاع اتیال پسیانی در این بخش کمی گره‬ ‫گشا اســت اما باز هم نمی تواند کلیشه عرب نیا را بشکند‪.‬‬ ‫در بخش دوم اما بارهــا فیلم موتمن ریتــم کندی به خود‬ ‫می گیرد اما چه اتفاقی باعث نشســتن تماشــاگر تا دقیقه‬ ‫نود می شــود؟ روشــن اســت‪ .‬قصه فیلم جذابیت خاص‬ ‫خودش را دارد‪ .‬تماشــاگر با قصه ای که امیر عربی نوشته‬ ‫خود را ملزم به کشــف می داند بنابراین بازی های بد‪ ،‬ریتم‬ ‫کند و قاب های کالسیک و کلیشه ای را تاب می اورد‪ .‬هر‬ ‫چند طنازی های داستان امده تا تماشاگر را در مواقعی که‬ ‫احساس خستگی می کند دوباره به دیدن فیلم تشویق کند‪.‬‬ ‫به خصوص اینکــه طنازی ها از جنس بازی با شــبکه های‬ ‫اجتماعی و مجازی است‪ .‬طنازی در بین چند مامور اگاهی‬ ‫و جایی که قرار است ادم ها اصال لبخند نزنند رخ می نماید‪.‬‬ ‫طنز معموال در چنین فضاهایی است که شکل واقعی تری‬ ‫به خود می گیرد‪ .‬نکتــه دیگری که در مــورد فیلم موتمن‬ ‫می تــوان به ان اشــاره کرد این اســت که معمــوال در هر‬ ‫فیلمی اگر چه قراردادی مبنی بر بهتر دیده شدن بازیگران‬ ‫اصلی وجود ندارد اما چنین قــراردادی هم وجود ندارد که‬ ‫بازیگران نقش های فرعــی از بازیگران نقش های اصلی‬ ‫بهتر دیده شوند؛ این اتفاق در فیلم موتمن رخ داده و جای‬ ‫انتقاد دارد‪ .‬انجا که بازیگران نقش های فرعی اتفاقا بجا و‬ ‫درست هستند اما اصلی ها در بهترین حالت ممکن انتخابی‬ ‫دم دستی به شمار می روند‪ .‬موتمن شاید با قصه ای که ان‬ ‫همه گره را به درســتی در هم تنیده بود و به وقتش دســت‬ ‫به گره گشایی زد می توانست کار به مراتب با کیفیت تری‬ ‫ارائه کند‪ .‬اما یک شب پس از اکران «اخرین بار کی سحر‬ ‫را دیدی» فیلمی در کاخ جشنواره اکران شد که نمی توان‬ ‫به سادگی از کنار ان گذشــت؛ «ابد و یک روز» اگر چه در‬ ‫عنوان فیلم ظاهرا «یک روز» اضافه وجود دارد اما واقعیت‬ ‫این است که فیلم سعید روســتایی اضافه ندارد‪ .‬همه چیز‬ ‫توجیه دارد‪ .‬حتی اگر خیلی سرســختانه به این فیلم نگاه‬ ‫کنیم و بگوییم ده دقیقه نخســت فیلم ریتــم کندی دارد‬ ‫این توجیه منطقی به نظر می رســد که قرار نیست «فقر»‬ ‫را از لحظه اول توی صورت تماشــاگر بزنیم‪ .‬قرار اســت‬ ‫در ده دقیقه نخســت تماشــاگر یک حیاط ببیند با بیشمار‬ ‫نرده و در‪ .‬یک قــاب ببیند از خانه ای که هیــچ توفیری با‬ ‫زندان ندارد‪ .‬ادم ها در زنــدان فقر گرفتار شــده اند و این‬ ‫گرفتاری نه به مبتذل ترین شــکلش که در قالب داستان‬ ‫روایت می شــود‪ .‬خانواده در تدارک مراسم عروسی سمیه‬ ‫هســتند‪ ،‬اما اتفاقاتی روابــط خواهران و برادران را ســرد‬ ‫می کند‪ .‬سرد و تلخ و اعجاب انگیز‪ .‬بازی ها ذره ای اضافه‬ ‫نیست‪ .‬نه پیمان معادی و نه نوید محمدزاده هرگز از نقش‬ ‫فاصله نمی گیرند که نســبت به هم خود را بازیگر تر نشان‬ ‫بدهند‪ .‬یک دوئل واقعــی در جریان اســت‪ .‬دوئل میان‬ ‫تماشــاگر و قصه‪ .‬قصه با ادم هایش‪ .‬ادم ها با فقر‪ .‬همه‬ ‫چیز انگار با یکدیگر ســر جنگ دارد‪ .‬روســتایی یک فیلم‬ ‫ساخته که به طور حتم ســر و صدای فراوانی به پا خواهد‬ ‫کرد‪ .‬موافقانش و مخالفانش حتما شبیه اعداد صفر و صد‬ ‫خواهند بود‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫عالوه بر مضمون‪ ،‬به لحاظ ساختاری هم با «شیار ‪»143‬‬ ‫تفاوت دارد یعنی همان قدر که می توان «شــیار ‪ »143‬را‬ ‫یک فیلم دفاع مقدسی دانست‪« ،‬نفس» را می توان فیلم‬ ‫اجتماعی دانست‪.‬‬ ‫اما شــاید یکی از نکات اشــتراک حضور برخی‬ ‫بازیگرانی باشــد کــه در فیلــم قبلی هــم بازی‬ ‫می کردنــد‪ .‬پرهیزی نداشــتید که حضــور این‬ ‫بازیگران در کنار نام نرگس ابیــار تداعی کننده‬ ‫فیلم «شیار ‪ »143‬برای مخاطب نباشد؟‬ ‫از ان فیلم تنها گالره عباســی‪ ،‬مهران احمدی و‬ ‫علی نفیسی در «نفس» حضور داشــتند و اطالع دارم که‬ ‫فرهنگ‬ ‫این ســومین فیلمی اســت که شــما با همراهی‬ ‫نرگس ابیار می ســازید‪ .‬باتوجه به استقبالی که‬ ‫از «شیار‪ »143‬شــد‪« ،‬نفس» هم با موضوعی‬ ‫شبیه ان ساخته شده است؟‬ ‫«نفس» سومین فیلم ســینمایی است که در ان‬ ‫با خانم ابیار همکاری دارم و البته پنجمین فیلم ســینمایی‬ ‫خودم است‪ .‬این فیلم درباره یک خانواده است که از سال‬ ‫‪ 1356‬تا ‪ 1360‬ماجراهایی بر انها می گذرد و روایت وقایع‬ ‫ان زمان را از منظر و نگاه این خانواده می بینیم‪.‬‬ ‫این زمانی که اشاره کردید هم با انقالب اسالمی‬ ‫برخــورد دارد و هم با اغاز جنــگ تحمیلی‪ .‬یعنی‬ ‫«نفس» بیشــتر در ژانــر دفاع مقــدس معرفی‬ ‫می شود؟‬ ‫در این تاریخ حوادث انقالب پررنگ می شود و بعد‬ ‫هم کشور درگیر جنگ می شود‪ .‬درواقع وقایع ان دوران در‬ ‫این فیلم از نگاه این خانواده بررســی می شــود و بیشتر به‬ ‫مسائل اجتماعی پرداخته می شود؛ به همین دلیل بیشتر‬ ‫از انکه «نفس» را یک فیلم دفاع مقدسی بخواهیم بدانیم‬ ‫ان را یک اثر اجتماعی می دانم‪.‬‬ ‫این فیلم با «شیار» خیلی تفاوت دارد؟‬ ‫بله‪ ،‬تفــاوت زیادی بــا هم دارنــد و در «نفس»‪،‬‬ ‫صلح جایگاه و اهمیت باالیی دارد‪ .‬ضمن اینکه «نفس»‬ ‫خانم ابیار انها را براساس نقش و توانمندی هایی که داشتند‬ ‫دعوت به کار کرد‪ .‬همان طور که جمشی د هاشم پور‪ ،‬پانته ا‬ ‫پناهی ها و ســیامک صفری نیز برهمین اســاس در فیلم‬ ‫حضور دارند‪ .‬البته این را هم تاکید کنم که هر کدام از سه‬ ‫بازیگر اولی که نام بردم نقشی کامال متفاوت از فیلم قبلی‬ ‫دارند‪.‬‬ ‫کمی هم از پروسه ساخت فیلم که برای نمایش‬ ‫در جشنواره اماده شده است بگویید‪.‬‬ ‫فیلمبرداری «نفس» تقریبا اردیبهشت ماه امسال‬ ‫اغاز شــد و حدود ‪ 70‬روز فیلمبرداری داشــتیم که در چند‬ ‫شهر مختلف انجام شد‪ .‬بخشی از این فیلم در یزد‪ ،‬بخشی‬ ‫دیگر در هشتگرد‪ ،‬حوالی قزوین‪ ،‬خجیر و نیز در تهران و‬ ‫شهر ری ساخته شده است‪.‬‬ ‫همین تعدد مکان فیلمبرداری و لوکیشــن ها باعث‬ ‫شد زمان فیلمبرداری و تعداد روزها متفاوت باشد و به این‬ ‫ترتیب در عین ســخت بودن‪ ،‬با هزینه ای معمولی کاری‬ ‫بزرگ انجام شده است‪.‬‬ ‫پیش بینی تان برای کســب جایزه در جشــنواره‬ ‫فجر چیست؟‬ ‫پیش بینی خاصی ندارم ولی امیدوارم مردم فیلم را‬ ‫دوست داشته باشند چون برای انها فیلم می سازیم‪ .‬با این‬ ‫ حال از انجا که فیلم قبلی ما سیمرغ مردمی را کسب کرد و‬ ‫همه سینماگران این سیمرغ را که برگزیده و انتخاب مردم‬ ‫است‪ ،‬دوست دارند‪ ،‬ما هم مستثنی نیستیم ولی نمی دانم‬ ‫چه اتفاقی می افتد‪.‬‬ ‫‪69‬‬ ‫پیش دستی مجمع فوتبال‬ ‫مجمع فدراسیون فوتبال اعالم کرد که علی کفاشیان تا اردیبهشت ماه سال‬ ‫اینده به عنوان نفر اول تشکیالت فوتبال ایران اختیار تام خواهد داشت‪.‬‬ ‫این در حالی است که وزارت ورزش همچنان بر ضرورت تعیین سرپرست‬ ‫برای فدراسیون در پایان دوره ریاست کفاشیان تاکید می کند‪.‬‬ ‫ورزش‬ ‫تی‬ ‫تر‬ ‫یک‬ ‫دست وزارت ورزش برای‬ ‫تعیینسرپرستبستهشد‬ ‫کفاشیان برنده نزاع با سجادی؟‬ ‫ورزش‬ ‫‪70‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪1‬‬ ‫موضوع انتخاب سرپرســت حاال به محل نزاع میان‬ ‫علی کفاشــیان و نصرالله ســجادی تبدیل شــده اســت‪.‬‬ ‫ موضوعی کــه مســئوالن وزارت ورزش در اخرین مجمع‬ ‫چندان حساسیتی درباره اش نشان ندادند در روزهای اخیر‬ ‫به جدی ترین چالش میان فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش‬ ‫تبدیل شده است‪ .‬سجادی که در خصوص برگزاری مجامع‬ ‫انتخاباتی همه کاره وزارت ورزش محســوب می شود‪ ،‬هر‬ ‫روز تاکید می کند که فدراســیون فوتبال هــم باید در پایان‬ ‫دوره ریاســت علی کفاشیان صاحب سرپرســت شود و در‬ ‫ســوی مقابل نیز این علی کفاشیان است که تاکید می کند‬ ‫فدراسیون فوتبال نیازی به سرپرست ندارد‪.‬‬ ‫چندی پیش وقتــی داورزنی برای چهار ســال دیگر‬ ‫به عنوان رئیس فدراســیون والیبال انتخاب شــد نصرالله‬ ‫سجادی در حاشیه این مجمع اختالف میان وزارت ورزش‬ ‫و فدراسیون فوتبال را اشکار کرد‪ .‬معاون ورزش حر فه ای‬ ‫و قهرمانی وزارت ورزش و جوانان دربــاره تاریخ انتخابات‬ ‫فدراســیون فو تبا ل‪ ،‬خاطر نشــان کرد‪« :‬از ‪ 20‬دی تا ‪20‬‬ ‫اسفند به مدت دو ماه برای ‪ 40‬فدراسیون در حوزه قهرمانی‬ ‫تقویم برگزاری مجمع را لحاظ کرده ایم‪ .‬برای برنامه سال‪95‬‬ ‫هم کارهای مهمی را پیش رو داریم‪ .‬اگر شرایط مهیا شود‬ ‫مجمع چند فدراسیون را در ســال ‪ 94‬برگزار خواهیم کرد‪.‬‬ ‫در مورد فو تبا ل هم برابر اساسنامه فدراسیون های ورزشی‬ ‫باید بعد از پایان دوران ریاســت سرپرســت انتخاب شود؛‬ ‫اساسنامه این را می گوید‪».‬‬ ‫وی در پاسخ به این سوال که چقدر احتمال دارد علی‬ ‫کفاشیان همچنان بر مسند سرپرســتی فدراسیون فو تبا ل‬ ‫باقی بماند؟ گفت‪« :‬من بر اساس اساسنامه حرف می زنم‪.‬‬ ‫هر کسی ممکن است خودش بر اســاس ذهنیتش حرفی‬ ‫بزند‪ .‬موارد دیگری که مطرح می شــود‪ ،‬بــه عقب افتادن‬ ‫تاریخ مجمع مربوط اســت‪ .‬مجمع فوتبال تصمیم گرفت‬ ‫که انتخابات را عقب بیندازد و این موضوع به ایین نامه های‬ ‫موجود ربطی ندارد که سرپرست چه کسی باشد‪ .‬ب ه ه ر حال‬ ‫دوره چهار ساله ریاست فدراســیون فوتبال وقتی به اتمام‬ ‫برسد معنی ان این است که یا باید رئیس انتخاب شود یا باید‬ ‫سرپرست کار را در دست بگیرد‪.‬‬ ‫اسفند چالش برانگیز‬ ‫‪ 15‬اســفندماه ریاست علی کفاشــیان در فدراسیون‬ ‫فوتبال به پایان می رســد و باتوجه به اینکه زمان انتخابات‬ ‫فدراســیون فوتبــال به ســال ‪ 95‬موکــول شــده ‪ ،‬حرف و‬ ‫حدیث های زیادی در مورد اداره فدراسیون فوتبال به وجود‬ ‫امده است‪.‬‬ ‫عده ای اعتقاد دارند چــون انتخابات با رای اعضای‬ ‫مجمع به تعویق افتاده و در اساســنامه فدراسیون فوتبال‬ ‫قانون دقیقی در این باره وجود ندارد‪ ،‬کفاشیان می تواند تا‬ ‫روز انتخابات به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال به کارش‬ ‫ادامه بدهد‪ .‬اما عــده ای دیگر هم می گویند بهتر اســت‬ ‫فدراسیون فوتبال تا روز انتخابات با سرپرست موقت اداره‬ ‫شود تا شائبه ای پیش نیاید‪ .‬این نقص بزرگ در اساسنامه‬ ‫فدراســیون فوتبال که یکی از ابهامات بی شمار ان است‬ ‫باعث شده تا حاال بسیاری در مورد ادامه فعالیت کفاشیان‬ ‫تا روز انتخابات سوال های زیادی داشته باشند‪.‬‬ ‫اما نصرالله ســجادی‪ ،‬معاون وزیر ورزش و جوانان‬ ‫اعالم کرد که بهتر اســت تا روز انتخابات‪ ،‬فدراســیون از‬ ‫طریق سرپرست موقت اداره شود‪ .‬این صحبت ها اختالف‬ ‫بیــن وزارت ورزش و جوانان بــا علی کفاشــیان را وارد فاز‬ ‫تازه ای کرد‪.‬‬ ‫تقریبا همه می دانند که در ماه های منتهی به انتخابات‬ ‫فدراسیون فوتبال‪ ،‬وزارت ورزش تمام تالش خود را می کند‬ ‫تا علی کفاشــیان رای نیاورد و انتخاب سرپرســت موقت‬ ‫بهترین فرصت اســت‪ .‬در صورتــی که بــرای چندماهی‬ ‫فدراسیون فوتبال با سرپرست موقت اداره شود این فرصت‬ ‫بــرای وزارت ورزش و جوانــان به وجود می ایــد که بتواند‬ ‫رای اعضای مجمع را به نفع گزینه خود تغییر بدهد‪ .‬البته‬ ‫کفاشیان که در طول ‪ 8‬سال ریاستش در فدراسیون فوتبال‬ ‫بارها نشــان داده که قوانین این بازی را به خوبی بلد است‬ ‫درکار مجمع دخالت نکنید‬ ‫برای تعیین سرپرست می توان‬ ‫مجمع فوق العاده تشکیل داد‬ ‫بعید است چنین اجازه ای به وزارت ورزش و جوانان بدهد‪.‬‬ ‫کشمکش بین وزارت ورزش و کفاشیان مبنی بر اینکه‬ ‫سرانجام بعد از پایان دوره ریاست کفاشیان و تا روز برگزاری‬ ‫انتخابات ایا فدراسیون با سرپرست اداره می شود یا اینکه‬ ‫باید شخصی جدید امور فدراســیون را بر عهده بگیرد هنوز‬ ‫ادامه دار است‪.‬‬ ‫از طرفی کفاشــیان در خصوص انتخابــات اینگونه‬ ‫واکنش نشان می دهد‪« :‬اساسنامه به این شکل است که‬ ‫پس از چهار ســال دیگر توسط سرپرســت اداره نمی شود‬ ‫و باالترین مرجع تصمیم گیرنــده در این خصوص مجمع‬ ‫فدراســیون اســت‪ .‬ما باید مجمــع را برگــزار می کردیم تا‬ ‫تعیین تکلیف شــود اما چون مجمع به پایان سال موکول‬ ‫شــد تصمیم گیری شــد تا این انتخابات دو ماه بعد برگزار‬ ‫شو د‪ .‬بنابراین سرپرست را باید کنار گذاشت و اصوال حکم‬ ‫فدراســیون را مجمع می دهد نه فرد خاصی‪ .‬من برای این‬ ‫حرف دلیل دارم‪ ،‬چون اساسنامه فدراسیون فوتبال با سایر‬ ‫فدراسیون ها متفاوت است که وزیر بخواهد رئیس را تغییر‬ ‫بدهد‪ .‬در واقع اگر تغییراتی باشد باید با حکم مجمع اعمال‬ ‫شود‪ .‬اگر رئیس اســتعفا بدهد یا فوت کند این نایب رئیس‬ ‫است که وظیفه سرپرستی را به عهده خواهد داشت‪».‬‬ ‫موضوع انتخاب سرپرســت حاال به محل نزاع‬ ‫میان علی کفاشــیان و نصرالله سجادی تبدیل‬ ‫شدهاست‪ .‬موضوعیکهمسئوالنوزارتورزش‬ ‫در اخرین مجمع چندان حساسیتی درباره اش‬ ‫نشــان ندادند در روزهای اخیر بــه جدی ترین‬ ‫چالش میان فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش‬ ‫تبدیلشدهاست‪.‬‬ ‫اول فدراسیون وظیفه ریاست تا انتخابات را بر عهده دارد‪».‬‬ ‫اما ایــن حرف های کفاشــیان بــا واکنــش نصرالله‬ ‫ســجادی همراه شــد‪ .‬او در واکنش به اظهــارات رئیس‬ ‫فدراسیون فوتبال گفت «من هر کسی نیستم بلکه معاون‬ ‫وزیر ورزشــم!» یــک روز بعد از شــدت گرفتن ایــن نزاع‬ ‫رســانه ای میان کفاشــیان و ســجادی اما این خود وزیر‬ ‫ورزش بــود که وارد عمل شــد‪ .‬محمود گــودرزی در مورد‬ ‫اختالف نظرهــای اخیر میان رئیس فدراســیون فو تبا ل و‬ ‫معاون ورزش قهرمانی و حر فه ای وزارت ورزش و جوانان‬ ‫در مورد تعیین یا عدم تعیین سرپرســت برای فدراســیون‬ ‫فو تبا ل‪ ،‬این گونه اظها رنظر کرد‪« :‬بایــد ببینیم که در این‬ ‫زمینه اساســنامه و قوانین چه چیــزی را می گوید و ضمن‬ ‫احترام به قوانین بین المللی باید به چارچوب های داخلی در‬ ‫نظر گرفته شده قوانین برای کشورها نیز احترام گذاشت‪».‬‬ ‫او ا دا م ه داد‪« :‬ما بر اساس انچه قانون می گوید امور‬ ‫خود را دنبال می کنیم و امیدوارم که رسانه ها نیز در این زمینه‬ ‫به ما کمک کنند و از ملتهب شــدن فضا جلوگیری نمایند‪.‬‬ ‫گردن ما در برابر قانون از مو باریک تر است‪».‬‬ ‫اما این همه واکنش وزیــر ورزش درباره فوتبال نبود‪.‬‬ ‫هفته گذشته گزارش جنجالی کمیســیون اصل نود درباره‬ ‫فساد در فوتبال منتشــر شــد ؛ موضوعی که وزیر ورزش و‬ ‫جوانان درباره ان اینگونه واکنش نشان داد‪« :‬شعار ورزش‬ ‫پاک و معنــوی جزو اولویت هــای اصلــی وزارت ورزش و‬ ‫جوانان اســت‪ .‬ما باید به دنبال شفاف سازی فضا باشیم نه‬ ‫اینکه به ســمت مچ گیری پیش برویم‪ .‬کمیســیون اصل‬ ‫ نود یک کمیســیون ناظر است که براســاس قانون اجازه‬ ‫ورود به چنین مباحثی را دارد و هر انچ ه را تشخیص دهد به‬ ‫بخش قضایی معرفی خواهد کرد‪ .‬ما در این زمینه چیزی را‬ ‫تایید و تکذیب نمی کنیم و بر مبنای قوانین امور را پیگیری‬ ‫می کنیم‪ .‬هر دو بخش یعنی هم مــا و هم انها در چارچوب‬ ‫قانونی وظایف خود را دنبال می کنیم‪ .‬به هر حال همان طور‬ ‫که عرض کردم گردن ما در برابر قانون از مو باریک تر است‬ ‫و امیدوارم که ورزش ســیر پاک شــدن را طی کند و شعار‬ ‫ورزش پاک محقق شود‪».‬‬ ‫حرکت رو به جلوی کفاشیان‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫علی کفاشــیان ناگهان در میانه نزاع با ســجادی به‬ ‫نفع وزیر ورزش موضع گیری کــرد‪ .‬از مدت ها پیش گفته‬ ‫می شد که اختالفاتی میان سجادی و گودرزی وجود دارد ؛‬ ‫اختالفاتی که این دو نفر هرگز در رسانه ها از ان حرف نزدند‪.‬‬ ‫همواره در رســانه ها تاکید کردند که دلیلی برای اختالف‬ ‫با یکدیگر ندارند‪ .‬ســجادی و گودرزی تاکید داشــتند که‬ ‫چون با یکدیگــر در وزارت ورزش کار می کنند پس دلیلی‬ ‫برای اختالف وجود ندارد‪ .‬اما از قــرار معلوم انها در زمینه‬ ‫فوتبال چندان هم همسو نیستند‪ .‬دست کم اگر هر دوشان‬ ‫عالقه ای به ادامه فعالیت کفاشیان در فدراسیون فوتبال‬ ‫ندارنــد در روش تغییر دادن شــرایط بــا یکدیگر اختالف‬ ‫دارند‪ .‬انجا که ســجادی شمشــیر را برای کفاشــیان از رو‬ ‫بســته اما گودرزی در تازه ترین واکنش خود نشان داده که‬ ‫نمی خواهد مثل معاونش وارد نزاع مستقیم با علی کفاشیان‬ ‫شود‪ .‬گودرزی گفته که درباره تعیین سرپرست باید به قانون‬ ‫مراجعه کنیم‪ .‬این اظهارنظر با موضع سجادی فرق دارد‪.‬‬ ‫چه سجادی می گوید قانون مشخص است و باید در پایان‬ ‫دوره ریاست کفاشیان وزارت ورزش برای فوتبال سرپرست‬ ‫تعیین کند‪ .‬اما حرکــت رو به جلوی کفاشــیان در این بین‬ ‫خالی از لطف نیســت‪ .‬انجا که مرد پیچیــده فوتبال ایران‬ ‫عالقه مند است از دل نزاع درون سازمانی میان گودرزی و‬ ‫سجادی برای خودش شرایط و فرصت تازه ای ایجاد کند‪.‬‬ ‫کفاشیان می گوید‪« :‬حرف وزیر‪ ،‬حرف ماست‪ ،‬اساسنامه‬ ‫در خصوص من تصمیم می گیرد‪».‬‬ ‫وی در مــورد این مســاله کــه بحث سرپرســتی در‬ ‫فدراســیون فوتبال به کجا کشیده خواهد شــد و محمود‬ ‫گودرزی اعالم کرده در این خصوص باید طبق اساسنامه‬ ‫پیش رفت‪ ،‬تصریــح می کنــد‪« :‬این موضــوع که کامال‬ ‫مشــخص اســت‪ .‬حرف وزیر هم حــرف ماســت و ما هم‬ ‫می گوییم اساســنامه باید تصمیــم بگیرد‪ .‬اساســنامه در‬ ‫خصوص من و بحث سرپرستی در فدراسیون فوتبال باید‬ ‫تصمیم بگیرد‪».‬‬ ‫اما یکی از موضوعاتی که این روزها مطرح می شود‬ ‫این است که اگر مجمع بخواهد برای فدراسیون سرپرست‬ ‫تعیین کند باید مجمع فوق العاده تشکیل شود‪ .‬کفاشیان‬ ‫در این باره می گوید‪« :‬این موضوع را باید بررسی کنیم که‬ ‫ببینم ایا مجمع فوق العاده بگذاریم یا نه؛ این موضوع نیاز‬ ‫به بررسی دارد‪».‬‬ ‫با همه اینها اما شــاید حق با مصطفی هاشــمی طبا‬ ‫است ؛ رئیس پیشین سازمان تربیت بدنی که معموال عادت‬ ‫ندارد مسائل را پیچیده جلوه دهد‪ .‬او می گوید‪« :‬این مساله‬ ‫بسیار ساده است و راه حل های زیادی برای رسیدگی به این‬ ‫مســاله وجود دارد‪ ،‬اما بعضی از افراد حل مساله را سخت‬ ‫و پیچیده کردند‪ .‬همه فدراســیون های ورزشــی به عنوان‬ ‫یک موسسه غیر دولتی دارای اساسنامه هستند که به تایید‬ ‫هیات دولت هم رسیده است و باید طبق ان عمل کرد‪».‬‬ ‫هاشــمی طبا ادامــه می دهــد‪« :‬در مــورد انتخاب‬ ‫سرپرست برای فدراســیون فوتبال هم‪ ،‬باید به اساسنامه‬ ‫این فدراســیون رجوع کرد و هر چه در اساسنامه ذکر شد‪،‬‬ ‫باید طبق ان عمل کرد‪ .‬اگر در اساسنامه فدراسیون در این‬ ‫مورد قانونی وجود ندارد‪ ،‬مجمع فدراســیون باید تشکیل‬ ‫جلسه فوق العاده دهد و در این مورد تصمیم گیری کند‪».‬‬ ‫حاال فدراســیون فوتبــال باید در دو جبهــه بجنگد‪.‬‬ ‫جبهه داخلی که هــر روز حلقه محاصره علیه کفاشــیان را‬ ‫تنگ تر می کنــد و در راس این ائتالف نصرالله ســجادی‬ ‫قرار گرفته است و البته جبهه خارجی‪ .‬انجا که فدراسیون‬ ‫فوتبال با مســاله جنگ روانی ســعودی ها علیه نمایندگان‬ ‫فوتبال ایران در لیگ قهرمانان اســیاروبه رو است و در این‬ ‫باره همه انتظار دارند که با مواضعی محکم برابر سعودی ها‬ ‫بایستد‪ .‬مجموعه تغییراتی که در فدراسیون فوتبال در حال‬ ‫وقوع است یک ادرس به ما می دهد؛ محمود اسالمیان‪.‬‬ ‫مردی که تا کنون ابدا درباره انتخابات فدراســیون فوتبال‬ ‫اعالم امادگی نکرده اما اصال بعید نیســت که او در شرایط‬ ‫خاصی قرار بگیــرد و وارد میدانه رقابت با علی کفاشــیان‬ ‫شود‪ .‬به خصوص اینکه در غیاب رئیس فدراسیون فوتبال‬ ‫این نایب رئیس اول است که می تواند به عنوان سرپرست‬ ‫تشــکیالت فوتبال را در اختیار بگیرد‪ .‬ایــا مجموعه ای از‬ ‫چالش ها میان وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال به حذف‬ ‫کفاشیان و نزدیک شدن محمود اسالمیان به پست ریاست‬ ‫فدراســیون فوتبال منجر خواهد شــد یا اتفاق دیگری رخ‬ ‫خواهد داد؟ تجربه نشان داده که علی کفاشیان مرد البی‬ ‫اســت‪ .‬او می تواند از پیچ تند معاون وزیر عبــور کند یا در‬ ‫همین مرحله کار را به رقبای احتمالــی اش واگذار خواهد‬ ‫کرد؟‬ ‫ورزش‬ ‫این کشمکش دقیقا نشــان دهنده این است که هم‬ ‫معــاون وزیر ورزش و هم علی کفاشــیان به نوعی ســنگ‬ ‫خودشان را به سینه می زنند‪.‬‬ ‫علی کفاشــیان در پاسخ به ســوالی درباره چگونگی‬ ‫تعیین سرپرست در فدراســیون فو تبا ل پس از اتمام دوره‬ ‫چهار ســاله ریاســتش تصریح می کنــد‪« :‬در اساســنامه‬ ‫فدراسیون فو تبا ل عنوان شده حکم رئیس فدراسیون یا هر‬ ‫شخص دیگری را مجمع فدراســیون مشخص می کند نه‬ ‫شخص خاصی‪ .‬اساسنامه فدراسیون فو تبا ل با اساسنامه‬ ‫سایر فدراسیون ها فرق می کند‪ .‬در اساسنامه فدراسیون‪،‬‬ ‫رئیس مجمع این فدراســیون‪ ،‬رئیس فدراســیون فو تبا ل‬ ‫است‪ .‬در حالی که در ســایر فدراسیون ها‪ ،‬اساسنامه ها به‬ ‫نحو دیگری است و رئیس مجمع انها وزیر ورزش و جوانان‬ ‫است‪».‬‬ ‫وی بر خــاف اظهــارات معــاون ورزش حرفه ای و‬ ‫قهرمانــی وزارت ورزش و جوانــان تاکیــد کــرد‪« :‬درباره‬ ‫فدراســیون فو تبــا ل و موضــوع سرپرســتی ان‪ ،‬مجمــع‬ ‫تصمیم گیرنده است‪ .‬قرار بود مجمع انتخاباتی اسفند ماه‬ ‫برگزار شود که به دلیل برخی از مسائل که باید تعیین تکلیف‬ ‫می شد و ثبت نا م نامزدها نیازمند دو ماه زمان بود‪ ،‬در نهایت‬ ‫مجمع تصمیم گرفت انتخابات را در اردیبهشت ماه برگزار‬ ‫کنــد‪ .‬باتوجه به زمــان باقیمانده‪ ،‬نمی تــوان در این برهه‬ ‫سرپرستی تعیین کرد‪.‬‬ ‫رئیس فدراسیون فو تبا ل ا ضاف ه می کند‪« :‬اگر رئیس‬ ‫فدراسیون به هر دلیلی استعفا دهد یا فوت کند‪ ،‬نایب رئیس‬ ‫فوتبال دو صاحب ندارد‬ ‫وزارت ورزش نمی تواند برای فوتبال‬ ‫سرپرست تعیین کند‬ ‫بازی تازه اقای رئیس‬ ‫مجمع فوتبال در استانه ازمونی‬ ‫سخت قرار گرفته‬ ‫‪71‬‬ ‫ورزش‬ ‫وزارت حق تعیین سرپرست برای‬ ‫فدراسیون ها را دارد‬ ‫به اساسنامه فوتبال ایرادهای جدی وارد است‬ ‫عبدالحمید احمدی‬ ‫‪2‬‬ ‫مشاور عالی وزیر ورزش‬ ‫این روزها بحث تعیین سرپرســت برای فدراســیون‬ ‫فوتبال مورد توجه رسانه ها ســت‪ .‬اقای سجادی گفته اند‬ ‫که وزارت ورزش باید برای فوتبال سرپرســت تعیین کند‪.‬‬ ‫مســئوالن وزارت ورزش کامال این موضــع را قبول دارند‪.‬‬ ‫در واقع موضع وزارت ورزش در این مســاله‪ ،‬همان چیزی‬ ‫اســت که اقای ســجادی پیش از این اعالم کرده و گفته‬ ‫است‪ .‬فکر می کنم ایشان تمام مســائل را در رابطه با لزوم‬ ‫انتخاب سرپرست بعد از پایان مهلت ریاست اقای کفاشیان‬ ‫گفته اســت و نیازی به توضیح اضافی وجود ندارد‪ .‬شــاید‬ ‫عده ای در این بین بگویند در صورت دخالت وزارت ورزش‬ ‫در امور فدراســیون فوتبال‪ ،‬فوتبال کشورمان همانند چند‬ ‫ســال قبل‪ ،‬باز هم از ســوی فیفا تعلیق خواهد شــد‪ .‬باید‬ ‫بگویم نباید مســائل را طوری عنوان کنیــم که ذهن مردم‬ ‫را نســبت به واقعیت ها خراب کنیم‪ .‬گذشــته شرایطش با‬ ‫حال فرق داشــت‪ .‬در ان دوره رئیس فدراســیون از سوی‬ ‫وزارت برکنار شــده بود و فیفا با استناد به این مساله فوتبال‬ ‫کشــورمان را تعلیق کرد‪ .‬امــا االن ما دنبــال برکنار کردن‬ ‫رئیس فدراسیون نیستیم و طبق قانون مهلت ریاست اقای‬ ‫کفاشیان در تاریخی مشخص تمام می شود و بعد از ان باید‬ ‫برای اداره فدراسیون یک سرپرست از سوی وزارت ورزش‬ ‫انتخاب شود‪.‬‬ ‫بنابراین اگر برای خیلی ها امروز ســوال است که ایا‬ ‫انتخاب سرپرست از ســوی فیفا به عنوان دخالت دولت در‬ ‫امور فدراسیون محسوب می شود یا خیر‪ ،‬باید عرض کنم‬ ‫که پاســخ منفی اســت‪ .‬نه‪ .‬این موضوع ابدا برای فوتبال‬ ‫ایران هزینه ای به دنبال ندارد‪ .‬چــون اصال بحث دخالت‬ ‫مطرح نیست‪ .‬وزارت متولی ورزش است و طبق اختیاراتش‬ ‫می تواند این کار را انجام بدهد‪ .‬این درســت اســت که در‬ ‫انتصاب رئیس فدراسیون مجمع تصمیم گیرنده است ‪ ،‬اما‬ ‫وقتی مسئولیت یک رئیس فدراســیون به پایان می رسد‪،‬‬ ‫باید برای یک میان دوره و تا برگزاری مجمع برای انتخابات‪،‬‬ ‫فدراسیون توسط سرپرســت اداره شود و این یک موضوع‬ ‫کامال جا افتاده و منطبق با عرف و پذیرفته شده است‪ .‬حاال‬ ‫اگر یک رئیس فدراســیون بنا به هر دلیلــی‪ ،‬نتواند به کار‬ ‫خود ادامه بدهد‪ ،‬نمی شود که فدراسیون بدون مدیر باشد‬ ‫و طبق همین بر اساس عرف‪ ،‬وزارت ورزش برای انتخاب‬ ‫سرپرست اقدام می کند و در مورد فدراسیون فوتبال هم به‬ ‫همین شکل خواهد بود‪ .‬من طی روزهای اخیر بارها شاهد‬ ‫موضع گیــری برخی افراد در خصــوص تصمیمات وزارت‬ ‫ورزش بوده ام‪ .‬اعضای مجمع و هیات رئیســه فدراسیون‬ ‫فوتبال گفته اند که اساســنامه فدراسیون فوتبال با تمامی ‬ ‫فدراسیون های دیگر متفاوت است و طبق همین اساسنامه‬ ‫وزارت حق تعیین سرپرست برای فدراسیون فوتبال را ندارد‪.‬‬ ‫در این باره باید موضوع مهمی را عرض کنم؛ فراموش نکنیم‬ ‫که در اساســنامه هم به این موضعی که دوستان روی ان‬ ‫تاکید می کنند اشاره ای نشده است‪ .‬ضمن اینکه ایرادهای‬ ‫جدی به اساسنامه فدراســیون فوتبال وارد است و به هیچ‬ ‫وجه نمی شود به ان استناد کرد ‪ ،‬زیرا این اساسنامه درست‬ ‫و قابل قبول نیست‪.‬‬ ‫همه اینها به خاطر این است که وزارت ورزش با یک‬ ‫فرد مساله دارد و به عنوان مثال نمی خواهد علی کفاشیان به‬ ‫کارش ادامه بدهد؟ این حرف درستی نیست‪ .‬اساسا وزارت‬ ‫ورزش با فرد مشکلی ندارد‪ .‬وزارت ورزش با علی کفاشیان‬ ‫مشکل ندارد‪ .‬بلکه قصد دارد شــرایطی پیش بیاید که در‬ ‫فوتبال هم اقدامات قانونی ببینیم‪ .‬اصال چنین بحثی نیست‬ ‫که بعضی ها می گویند وزارت ورزش نمی خواهد کفاشیان‬ ‫در فوتبال بماند و در این باره به جمع بندی رسیده‪ .‬نه‪ ،‬ابدا‬ ‫این طور نیســت‪ .‬اصال بحــث جمع بندی در کار نیســت‪.‬‬ ‫درباره اداره فدراســیون این مجمع اســت که باید تصمیم‬ ‫بگیرد‪ .‬وزارت هم نشان داده است که در رای گیری مجمع‬ ‫درکار مجمع دخالت نکنید‬ ‫برای تعیین سرپرست می توان مجمع فوق العاده تشکیل داد‬ ‫شهرام دبیری‬ ‫ورزش‬ ‫‪72‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫‪3‬‬ ‫عضو هیات رئیسه فدراسیون فوتبال‬ ‫نمی دانم دلیل اصرار برخی افراد برای دخالت در امور‬ ‫فدراسیون فوتبال چیست‪ .‬عالقه ای هم ندارم که در این‬ ‫مورد وارد جز ئیات شوم یا در مورد فرد خاصی حرف بزنم‪.‬‬ ‫اما واقعیت این اســت که ما در تعریف فدراسیون فوتبال‬ ‫می گوییم فدراسیون فو تبا ل یک نهاد عمومی غیر دولتی‬ ‫است که اساسنامه ان را فیفا تایید کرده و پس از ان هم این‬ ‫اساسنامه به تصویب هیات وزیران رسیده است‪ .‬اساسنامه‬ ‫فدراسیون فو تبا ل با قوانین فیفا و کشورمان مطابقت دارد و‬ ‫خارج از این چارچوب نیست‪ .‬اما کدام مرجع درباره فوتبال‬ ‫تصمیم گیرنده اصلی اســت؟ مجمع‪ .‬مجمع فدراســیون‬ ‫فو تبا ل باالترین مرجع تصمیم گیری است و در مجمع اخیر‬ ‫تعیین زمان انتخابات در اردیبهشت ماه را به هیات رئیسه‬ ‫محول کرد‪ .‬تا زمان این انتخابات‪ ،‬هیات رئیســه و مجمع‬ ‫فدراســیون فو تبا ل فعالیت قانونی خواهند داشت‪ .‬تا ان‬ ‫زمان هم هیات رئیسه که شامل رئیس فدراسیون فو تبا ل‬ ‫هســتند‪ ،‬هیچ منعی برای فعالیت قانونی ندارند‪ .‬دوستان‬ ‫به طور مرتب از واژه سرپرست استفاده می کنند‪ .‬می گویند‬ ‫وزارت ورزش باید برای فدراسیون فوتبال سرپرست تعیین‬ ‫کند ؛ این طور نیســت‪ .‬در اساســنامه فدراســیون فو تبا ل‬ ‫موضوعی به نام تعیین سرپرست پس از اتمام مدت زمان‬ ‫قانونی رئیس فدراسیون فو تبا ل وجود ندارد‪ .‬شاید این بند‬ ‫در فدراسیون های دیگر وجود داشته باشد و وزارت ورزش‬ ‫دخالتی ندارد و صرفا مجمع را اداره می کند و اگر مجمع به‬ ‫این جمع بندی برسد که چه کسی رئیس باشد‪ ،‬قطعا همان‬ ‫فرد طبق نظر مستقیم اعضای مجمع انتخاب خواهد شد‪.‬‬ ‫حاال به جای پرداختن به این مساله‪ ،‬بعضی از دوستان‬ ‫هستند که دنبال بحث های حاشیه ای و ایجاد فضای تقابل‬ ‫هســتند‪ .‬انچ ه مورد نظر هســت و خواهد بــود‪ ،‬اینده یک‬ ‫رشته ورزشــی مهم مانند فوتبال است و باید کاری کنیم که‬ ‫این رشته از اینده روشــنی برخوردار باشد‪ .‬همه کسانی که‬ ‫و جوانان هم تا زمان انتخابات فردی را به عنوان سرپرست‬ ‫تایید کند‪ ،‬اما در فدراســیون فو تبا ل چنیــن بندی موجود‬ ‫نیست‪ .‬کفاشیان تا انتخابات به ریاست خود ادامه می دهد‬ ‫مگر اینکه خودش عالقه ای به ریاســت نداشته باشد و در‬ ‫ان صورت نایب رئیس اول به عنوان سرپرست تا انتخابات‬ ‫فعالیت می کنــد‪ .‬امیــدوارم که ایــن موضوع بــه زودی‬ ‫حل و فصل شــود و هیچ نهادی در امور فدراسیون فو تبا ل‬ ‫دخالت نکند تا فیفا هــم تحت تاثیر این موضوع تصمیمی‬ ‫ را علیه ایران اتخــاذ نکند‪ .‬اگر اعضــای مجمع بخواهند‬ ‫برای این فدراسیون سرپرست تعیین کنند‪ ،‬می توانند برای‬ ‫این کار جلسه فوق العاده بگذارند‪ .‬اما اینکه بگویند وزارت‬ ‫ورزش می تواند سرپرست تعیین کند‪ ،‬نه این طور نیست‪.‬‬ ‫بهتر است به بیراهه نرویم‪ .‬این موضوع اصال معنایی ندارد‬ ‫و همان طور که قبال هم گفته ام‪ ،‬مجمع در این خصوص‬ ‫تصمیم گیرنده اســت‪ .‬اساســنامه فدراســیون فوتبال به‬ ‫تایید فیفا رســیده و پس از ان هم هیات دولت ان را تایید‬ ‫کرده است که مسلما هر کاری نیاز باشد‪ ،‬باید در چارچوب‬ ‫اساسنامه صورت بگیرد‪.‬‬ ‫اگر اعضــای مجمــع بخواهند بــرای فدراســیون‬ ‫سرپرست تعیین کنند می توانند درخواست تشکیل مجمع‬ ‫فوتبال دو صاحب ندارد‬ ‫ورزش‬ ‫وزارت ورزش نمی تواند برای فوتبال سرپرست تعیین کند‬ ‫دکتر مهدی خبیری‬ ‫‪4‬‬ ‫در ورزش هســتند‪ ،‬یک تیم هســتند و قطعا تقابلی وجود‬ ‫ندارد‪ .‬کسانی که دنبال حاشیه ســازی هستند انرژی خود‬ ‫را صرفا صرف تقابل می کنند‪ .‬این در حالی است که هیچ‬ ‫تقابلی برای ما وجود ندارد‪ .‬نگاه ما به رشد و توسعه فوتبال‬ ‫اســت و دنبال ایجاد یک فضای ســالم و ورزشی هستیم‪.‬‬ ‫این بحث ها موضوعات انحرافی اســت و کســانی که به‬ ‫حاشیه سازی و ایجاد فضای تقابلی در فوتبال دامن می زنند‪،‬‬ ‫قطعا در مسیر رشد و توسعه فوتبال قدم بر نمی دارند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫مجمــع؛ ایــن کلیــد واژه را نبایــد فرامــوش کنیم‪.‬‬ ‫اصلی تریــن مرجــع تصمیم گیرنده در خصوص مســائل‬ ‫مربوط بــه فوتبــال مجمــع فدراســیون فوتبال اســت‪.‬‬ ‫در خصوص مشــکالت ایجاد شــده بیــن وزارت ورزش و‬ ‫فدراســیون فوتبال باید بگویم که وزارت ورزش و دوست‬ ‫بنده جناب اقای ســجادی تاکید دارند که با پایان دوران‬ ‫ریاست علی کفاشیان باید فدراسیون فوتبال با سرپرست‬ ‫اداره شود؛ این حرف کامال درست است که مجمع عمومی‬ ‫فدراسیون فوتبال در خصوص سرنوشت فدراسیون فوتبال‬ ‫تصمیم می گیرد و تصمیم مجمع نیز در اخرین جلسه برگزار‬ ‫شده این بود که این مسئولیت را به هیات رئیسه ارجاع داد‪.‬‬ ‫حــاال هیات رئیســه می توانــد بــه جای کفاشــیان‬ ‫سرپرست بگذارد یا اینکه اجازه دهد وی تا زمان انتخابات‬ ‫همچنان رئیس باقــی بماند‪ .‬در هر صورت هیات رئیســه‬ ‫تصمیم گیرنده است چون انها نیز از طرف مجمع انتخاب‬ ‫شده اند و در نهایت اینکه این جز و صالحیت مجمع است‬ ‫که رئیس فدراســیون و اعضای هیات رئیســه را انتخاب‬ ‫کنند؛ هرچنــد برخی تصمیمات از ســوی همین مجمع به‬ ‫هیات رئیسه واگذار می شود‪.‬‬ ‫باید تاکید کنم که هیات رئیســه مســئولیت اجرای ‬ ‫تعیین سرپرست را برعهده دارد و انها می توانند این تصمیم‬ ‫را بگیرند که سرپرست انتخاب کنند یا کفاشیان به کارش‬ ‫ادامه دهد و هیچ فرد و نهاد دیگری نمی تواند در این مورد‬ ‫دخالت کند‪.‬‬ ‫امــا دوســتان می گوینــد چــون اساســنامه ســایر‬ ‫فدراسیون ها شــبیه یکدیگر اســت‪ ،‬پس از پایان دوران‬ ‫ریاست یک رئیس در فدراســیون‪ ،‬از سوی وزارت ورزش‬ ‫سرپرست تعیین می شود‪.‬‬ ‫با همین استدالل گفته می شــود که در فدراسیون‬ ‫فوتبال هم بایــد پس از پایان دوران ریاســت کفاشــیان‬ ‫سرپرست انتخاب شــود‪ .‬من به صراحت به شما می گویم‬ ‫م در‬ ‫که نمی شود این کار را کرد‪ .‬ما پروسه بدی را طی کردی ‬ ‫گذشته که منجر به تعلیق فوتبال ایران شد‪.‬‬ ‫ضمن اینکه در گذشته که بنده به عنوان ناظر ‪ AFC‬و‬ ‫فیفا فعالیت می کردم چنین مشکلی در بیش از پنج کشور‬ ‫اسیایی وجود داشت‪ .‬فیفا این موضوع را مصداق دخالت‬ ‫دولت در فوتبال این کشورها عنوان کرده و در این مورد با‬ ‫هیچ کشوری شوخی ندارد‪.‬‬ ‫وقتی اساسنامه فدراســیون فوتبال مورد تایید ‪AFC‬‬ ‫و فیفا و از ســوی دیگر مورد تایید هیات دولت است پس‬ ‫صاحب فوتبال مشــخص اســت؛ مجمع‪ .‬مجمع صاحب‬ ‫اصلی فوتبال اســت و نمی شــود فوتبــال دو صاحب و دو‬ ‫فرمان داشــته باشــد که هر نهاد بخواهد یک فرمان را در‬ ‫دست بگیرد‪.‬‬ ‫شــاید در فدراســیون های دیگر‪ ،‬فدراســیون های‬ ‫بین المللی انها چشم شــان را بر هم بگذارند و بگویند مورد‬ ‫خاصی نیســت و اتفاقا تعلیقی در کار نباشــد اما فراموش‬ ‫نکنیم که تغییر اساسنامه فدراسیون فوتبال ‪ 16‬ماه وقت ما‬ ‫را گرفت در حالی که اساسنامه افغانستان را یک هفته ای‬ ‫نوشتیم‪ .‬البته اساســنامه فدراســیون ایران به این دلیل‬ ‫ورزش‬ ‫فوق العــاده بدهند‪ .‬تاکید می کنم اگــر اعضای مجمع به‬ ‫این جمع بندی برســند‪ ،‬می توانند برای تعیین سرپرســت‬ ‫فدراسیون فوتبال درخواســت برگزاری مجمع فوق العاده‬ ‫بدهند‪ .‬این درخواســت باید به صورت شــفاف و روشــن‬ ‫باشد‪ ،‬اما خود اعضای مجمع این اختیار را به هیات رئیسه‬ ‫دادند که برای انتخابات‪ ،‬زمان تعیین کند و معنای چنین‬ ‫تصمیمی این است که هیات رئیسه تا انتخابات به صورت‬ ‫قانونی فعالیت خواهد کرد‪ .‬رئیس فدراسیون هم یکی از‬ ‫اعضای هیات رئیسه محســوب می شود‪ .‬اعضای مجمع‬ ‫اکنون می توانند درخواست مجمع فوق العاده بدهند‪ ،‬اما‬ ‫این خودشان بودند که این اختیار را به هیات رئیسه دادند‪.‬‬ ‫با ایــن حال هر تصمیمی کــه نیاز باشــد‪ ،‬اعضای مجمع‬ ‫باید بگیرنــد‪ .‬باالترین مقــام تصمیم گیرنده در خصوص‬ ‫فدراســیون فوتبال هم مجمع اســت‪ .‬دستورجلسه برای‬ ‫اعضا ارســال شــده و یکی از موارد هم مربــوط به تعیین‬ ‫زمان انتخابات اســت‪ .‬همان طور که در مجمع پیشنهاد‬ ‫شد‪ ،‬انتخابات اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد و باید زمان‬ ‫دقیق ان را در هیات رئیسه مشخص کنیم‪ ،‬اما برای تعیین‬ ‫زمان نام نویسی نامزدهای ریاست تصمیم گیری شده و در‬ ‫اسفندماه نامزدها می توانند نام نویسی کنند‪.‬‬ ‫نایب رئیس سابق فدراسیون فوتبال‬ ‫طوالنی شــد که برخی موارد را به کمیتــه انتقالی تحمیل‬ ‫کردند‪ .‬چون ما مجبور بودیم‪ ،‬این موضــوع به ‪ 16‬ماه به‬ ‫طول انجامید ؛ از یک سو سازمان تربیت بدنی می گفت ما‬ ‫باید بگوییم چطور اساسنامه نوشته شــود و از سوی دیگر‬ ‫سایر ارگان ها ادعا داشتند ما باید بگوییم چه چیزی نوشته‬ ‫شود بنابراین چون همه این مســائل قبال اتفاق افتاده ما‬ ‫نباید دو بار از یک ســوراخ گزیده شــویم‪ .‬من با مسئوالن‬ ‫وزارت ورزش از جمله گودرزی و سجادی رفاقت داشته و‬ ‫انها همگی از دوستان نزدیک من بوده اند و به انها احترام‬ ‫می گذارم‪.‬‬ ‫اگر انها بــا من تمــاس بگیرنــد که این مســائل را‬ ‫می گویم اما اگر تماس نگرفتند خیلی روشن و با صراحت‬ ‫بنویسید که اساسنامه فدراسیون فوتبال با اساسنامه سایر‬ ‫فدراســیون ها تفاوت عمده دارد و به خاطــر این تفاوت و‬ ‫به دلیل اینکه هیات دولت ان را تاییــد کرده باید به دولت‬ ‫خودمان و از ســوی دیگر به ‪ AFC‬و فیفا احترام گذاشت و‬ ‫باید طبق ان پیش رفت و نباید ســعی کــرد خدایی نکرده‬ ‫برخالف این مسائل عمل کنیم تا دوباره تعلیق شویم‪.‬‬ ‫شــاید برای ســایر فدراســیون ها بتوانند سرپرست‬ ‫تعیین کننــد اما ایــن موضوع بــرای فدراســیون فوتبال‬ ‫مصداق ندارد‪.‬‬ ‫اقای سجادی که عرض کردم دوست بنده هستند‪،‬‬ ‫گفته اند در مجمع مشــخص نشد که کفاشــیان خودش‬ ‫به عنوان رئیس فدراســیون باقی بماند‪ .‬همه حرف های‬ ‫ســجادی درســت اما فقط یک اصل را در نظر بگیرید که‬ ‫صاحب فوتبال در ایــن مملکت فقط مجمع فدراســیون‬ ‫است یعنی ‪ 75‬نفر صاحب فوتبال هستند و انها باید تصمیم‬ ‫بگیرند چه اتفاقی بیفتد‪ .‬ممکن است مجمع بخواهد یک‬ ‫سال انتخابات را عقب بیندازد البته انها نیز باید تابع مقررات‬ ‫وزارت ورزش باشــند و قانونمند عمل کنند هرچند که این‬ ‫مسائل جزئی است و ربطی به کلیات ندارد‪.‬‬ ‫به نظر می رســد ســکوت قانونی در اساســنامه در‬ ‫این خصوص باعث شــکاف بین وزارت ورزش و فوتبال‬ ‫شده اســت‪ .‬در واقع نمی توان به روشــنی قضاوت کرد‪.‬‬ ‫به خوبی به یاد دارم که بار اولی که بــا وزرای بنگالدش‬ ‫و افغانســتان دیدار کردم بار اول انها اصــا مرا تحویل‬ ‫نگرفتند امــا زمانی که اتفاقات فدراســیون انها را به فیفا‬ ‫گزارش داده و انها تعلیق شدند‪ ،‬برای بار دوم در فرودگاه‬ ‫فقط برایم فرش قرمز نینداختند و مســتقیم من را به خانه‬ ‫وزیر بردند و وزیر گفت چــه کاری می توانیم انجام دهیم‬ ‫که گفتــم اتفاقا بالتر گفته ما چــه کاری می توانیم برای‬ ‫شما انجام دهیم‪ .‬چون فیفا به دنبال این است که دولت را‬ ‫به عنوان پشتیبان فوتبال داشته باشد و به دنبال ان نیست‬ ‫که دولت را حذف کند‪.‬‬ ‫امیدوارم این مشکالت حل شود و دوستان هم خطا‬ ‫نکنند و اجازه دهند که کار فوتبال مطابق با اساسنامه اش‬ ‫پیش برود چون صاحب فوتبال فقط مجمع است‪.‬‬ ‫باز هم تاکید می کنم که صاحب فوتبال‪ ،‬مجمع است‬ ‫و در این مورد مجمع باید تصمیم بگیرد‪ .‬اگر بدانیم که فیفا‬ ‫نسبت به دخالت دولت در فوتبال تا چه حد حساسیت دارد‬ ‫هرگز سعی نمی کنیم تصمیماتی بگیریم که بعدها نتوانیم‬ ‫پاسخگویش باشیم‪.‬‬ ‫بنابرایــن اوال از مســئوالن وزارت ورزش می خواهم‬ ‫که در این باره همــه جوانــب را در نظر بگیرنــد و در ثانی‬ ‫اعضای مجمع به عنوان امانــت داران اصلی فوتبال باید‬ ‫سعی کنند در چارچوب قانون رفتار کنند‪.‬‬ ‫‪73‬‬ ‫گزار‬ ‫ش ویژه‬ ‫افشاگری هاشمی درباره‬ ‫انتخاب سرمربی امید‬ ‫ورزش‬ ‫‪74‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫چرا جای فرکی را خاکپور گرفت؟‬ ‫در حالی که شــروع دوبــاره لیگ برتر باعث شــده تا‬ ‫موضوع ناکامی تیم ملی امید تا حدود زیادی به حاشیه رانده‬ ‫شود‪ ،‬این کیومرث هاشــمی‪ ،‬رئیس کمیته ملی المپیک‬ ‫است که در نخستین واکنش خود نسبت به ناکامی امیدها‬ ‫حرف های جالبی مطرح کرده است‪ .‬هر چند مطرح شدن‬ ‫چنین اظهاراتی از ســوی مقامات مسئول در ورزش کشور‬ ‫حاال دیگر چندان تازگی ندارد‪ .‬فدراسیون فوتبال‪ ،‬وزارت‬ ‫ورزش و حاال کمیته ملی المپیک هر یک به نوعی ســعی‬ ‫می کنند دیگری را مقصر نشــان دهنــد‪ .‬وزارت ورزش در‬ ‫جریان برگزاری مســابقات نزاع با مســئوالن تیــم امید را‬ ‫استارت زد و البته فدراسیون فوتبال هم که از سوی خاکپور‬ ‫و همراهانش به شدت مورد انتقاد قرار گرفته بود‪ ،‬در ائتالفی‬ ‫ناخواســته با وزارت ورزش ســعی کرد همه تقصیرها را به‬ ‫گردن کادر فنی تیم امید بیندازد‪ .‬هر چند کادر فنی تیم امید‬ ‫ی بزرگ بی تقصیر نبود اما حرکت رو‬ ‫چندان هم در این ناکام ‬ ‫به جلوی مسئوالن فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش باعث‬ ‫شد تا رئیس کمیته ملی المپیک نیز نسبت به ماجرای حذف‬ ‫امیدها واکنش نشان دهد‪.‬‬ ‫امیدها ناکام ماندند‪ .‬البته این اتفاق تازگی نداشــت‬ ‫و مشــابه تمام اتفاقاتی بود که حداقل در چند دوره گذشته‬ ‫انتخابی المپیک رخ داده بود‪ .‬بــا این حال موردی که این‬ ‫ناکامی را این بار بیش از هر زمــان دیگری در کانون توجه‬ ‫قرار داد‪ ،‬دخالت وزارت ورزش در انتخاب ســرمربی برای‬ ‫تیم ملی امید کشورمان بود‪ .‬فدراســیون فوتبال به همراه‬ ‫حبیب کاشــانی‪ ،‬مدیر تیم ملــی امید‪ ،‬ابتدا می خواســتند‬ ‫زالتکو کرانچار به عنوان ســرمربی تیم مشغول به کار شود‬ ‫ولی ناگهان با تشــکیل کمیته ای در وزارت ورزش‪ ،‬با ذکر‬ ‫این موضوع که کرانچار الکلی اســت‪ ،‬هدایت این تیم به‬ ‫دستان محمد خاکپور‪ ،‬ملی پوش سابق کشورمان افتاد‪.‬‬ ‫هدایتی کــه بی حرف و حدیــث نبــود در نهایت هم‬ ‫منجر به صعود تیم ملی فوتبال کشورمان به المپیک نشد‪.‬‬ ‫اتفاق تازه تــر‪ ،‬واکنش هایی بود که بعــد از حذف تیم ملی‬ ‫کشورمان رخ داد؛ وزارت ورزش‪ ،‬مسئولیت این ناکامی را‬ ‫برعهده فدراسیون فوتبال گذاشــت و فارغ از اینکه کمیته‬ ‫تحت نظــارت این نهاد مانــع همکاری با کرانچار شــده از‬ ‫پذیرش مسئولیت شــانه خالی کرد‪ .‬فدراسیون فوتبال هم‬ ‫با ارائه توضیحاتی مختصر تالش کرد‪ ،‬کاری کند که این‬ ‫وسط نه سیخی بسوزد و نه کبابی‪ .‬بااین حال مهم ترین این‬ ‫واکنش ها‪ ،‬ســکوت کمیته ملی المپیــک در قبال ناکامی‬ ‫ تیم ملی امید است‪ ،‬سکوتی که به نظر می رسید مهم ترین‬ ‫دلیلش‪ ،‬عدم دخالت در انتخاب سرمربیگری تیم ملی امید‬ ‫باشــد؛ هرچند پیش تر و بعد از اقدام وزارت ورزش مبنی بر‬ ‫مانع شدن از کار کرانچار در تیم ملی‪ ،‬این توقع وجود داشت‬ ‫ث هاشــمی‪ ،‬وارد‬ ‫کمیته ملی المپیک و در راس ان کیومر ‬ ‫عمل شــود تا انتخاب مناســب تری صورت بگیرد‪ .‬کمیته‬ ‫در شرایطی مورد انتقاد «منفعل بودن» درباره اتفاقات تیم‬ ‫امید قرار گرفته که حاال هاشــمی‪ ،‬رئیس این نهاد‪ ،‬نه تنها‬ ‫این انتقاد را رد می کند بلکه از تالش برای کمک به تیم ملی‬ ‫امید هم سخن به میان می اورد‪.‬‬ ‫رئیس کمیتــه ملی المپیــک در این بــاره می گوید‪:‬‬ ‫«من این انتقــاد را قبول نــدارم‪ .‬هرکس باید در راســتای‬ ‫شرح وظایف خود عمل بکند‪ .‬ان مقطعی که می خواستند‬ ‫کرانچار را به عنوان ســرمربی بیاورند دستگاه ورزش اعالم‬ ‫کرد کرانچار باید بیاید در کمیته مربیان خارجی رای بیاورد‬ ‫که انجا رای نیاورد‪ .‬حــاال انها ورود پیــدا کرده اند‪ .‬بعد از‬ ‫اینکه تیم نتیجه نگرفت اولین و بیشترین حمله ای که شد‬ ‫به وزارت ورزش بود که چرا در کار تیم دخالت کردید؟ حاال‬ ‫اگر ما هم یک دخالت این چنینــی می کردیم مثال خاکپور‬ ‫نباشد حسن باشد‪ ،‬حسن هم اگر نتیجه نمی گرفت‪ ،‬رسانه‬ ‫و کارشناســان از کمیته انتقاد می کردنــد و می گفتند پس‬ ‫نقش فدراســیون چیســت‪ .‬ما وقتی حرفی می زنیم بحث‬ ‫منفعل بودن نیست‪».‬‬ ‫هاشــمی در ادامه صحبت هایش به این مورد اشاره‬ ‫کرد که بهتر بود به اســتقالل فدراســیون فوتبال اهمیت‬ ‫داده می شد‪« :‬این موضوع باید جا بیفتد‪ .‬ما نه تنها در رابطه‬ ‫با فوتبال بلکه در رابطه با همه رشــته ها این حرف را زدیم‪.‬‬ ‫ما گفتیم باالترین نهاد تخصصی و فنی هر رشــته ورزشی‬ ‫فدراسیون اســت‪ .‬قطعا کســانی که نظر می دهند بهتر از‬ ‫بنده نظــر می دهند‪ .‬بنابراین وقتی من بیایــم ورود کنم که‬ ‫شما مربی دلخواه ما را بگذارید‪ ،‬فردا روز‪ ،‬برای فدراسیون‬ ‫مشکل درست می کنم‪ .‬من نمی توانم بگویم فدراسیون از‬ ‫من تمکین کند‪ .‬ایا در این حرف مــن منطق وجود ندارد؟‬ ‫البته ما بارها گفتیم اگر نظر مشورتی از کمیته خواستید در‬ ‫خدمت هستیم ولی فردا نروید بگویید گزینه ما این بوده‪».‬‬ ‫هاشمی با این حال به وضوح اشاره می کند که مربی‬ ‫مورد نظــرش برای هدایــت تیم ملی امید چه کســی بوده‬ ‫اســت‪« :‬زمانی که بحث مربی خارجی در تیم امید منتفی‬ ‫شد‪ ،‬گفتند نظر مشورتی شما از بین مربیان داخلی چه کسی‬ ‫است که من گفتم نظرم روی حسین فرکی است‪ .‬به دالیل‬ ‫مختلفی که در تیم های مختلــف بازیکن و مربی بوده‪ ،‬در‬ ‫بحث باشگاهداری موفق بوده‪ ،‬در بحث اخالق مداری‪ ...‬و‬ ‫رفتند پیگیری کردند‪ ،‬گفتند فرکی حاضر نیست بیاید‪ .‬از من‬ ‫خواستند که من هم با ایشان صحبت کنم‪ .‬خودم شخصا به‬ ‫اقای فرکی زنگ زدم و این درخواست را از ایشان داشتم‪.‬‬ ‫اما ایشان چون در ســال اولی بود که با سپاهان همکاری‬ ‫می کردند‪ ،‬گفتند من نسبت به باشگاه تعهد دارم و نمی توانم‬ ‫این مســئولیت را قبول کنــم‪ .‬ما در این حد هــم ورود پیدا‬ ‫کردیم‪ .‬من هیچ وقت تا االن این موضوع را جایی نگفته ام‪.‬‬ ‫می خواهم بگویم که باز هم انجا ما گفتیم تصمیم گیرنده‬ ‫خود فدراسیون اســت‪ .‬اگر من بخواهم در کار فدراسیون‬ ‫دخالت کنم ما باید اسم فدراســیون را اداره کل بگذاریم‪.‬‬ ‫فدراســیونی که هر حرفی که من می زنم و وزارت می زد را‬ ‫چشم بگوید‪ ،‬می شــود اداره کل و معنای فدراسیون از ان‬ ‫برداشته می شود‪ .‬متاسفانه یکی از معضالت ورزش ما االن‬ ‫این است‪ .‬فدراسیون باید استقالل داشته باشد‪ ،‬حتی اگر‬ ‫در حال اشتباه باشد‪».‬‬ ‫رئیس کمیته ملــی المپیک برای اثبــات عقیده اش‬ ‫مبنی بر احترام گذاشتن به استقالل فدراسیون ها در نهایت‬ ‫گفت‪« :‬حتی در کارگروه انتخــاب مربیان خارجی‪ ،‬وزارت‬ ‫از اقای شاهرخ شــهنازی‪ ،‬دبیرکل کمیته خواستند که در‬ ‫ان شــرکت کنند که من اجازه ندادم ایشان در این کارگروه‬ ‫باشد‪ .‬ایا کمیته در اینجا نقش نداشت؟ چرا نقش داشت اما‬ ‫ما اعتقاد داریم فدراســیون باید پاسخگو باشد‪ .‬کار کمیته‬ ‫اماده ســازی و پشــتیبانی تیم ها برای حضور در بازی های‬ ‫المپیک است‪ .‬حاال اگر فدراسیون در این باره کوتاهی کرده‬ ‫است‪ ،‬باید پاسخگو باشد‪».‬‬ ‫رئیس کمیته ملی المپیک که بارها از هماهنگی با وزیر‬ ‫ورزش ابراز رضایت کرده است این بار در واکنش به حذف‬ ‫تیم ملی امید به نوعی تصمیمــات گودرزی را نیز به چالش‬ ‫کشیده است‪ .‬او یکی به نعل زده و یکی به میخ؛ هم وزارت‬ ‫ورزش را به دلیل تشــکیل کارگروه ارزیابی مربیان خارجی‬ ‫به چالش کشــیده و هم فدراســیون فوتبال را در خصوص‬ ‫ناکامی تیم ملی امید مقصر دانسته است‪ .‬به نظر می رسد‬ ‫باتوجه به انتقادهای اخیر در خصوص منفعل بودن کمیته‬ ‫ملی المپیک نسبت به ناکامی تیم ملی امید‪ ،‬هاشمی توپ را‬ ‫فورا به زمین وزارت ورزش و فدراسیون فوتبال انداخته است‬ ‫تا از اتهام های احتمالی نجات پیدا کند‪.‬‬ ‫کیومرث هاشمی باالخره‬ ‫سکوت خود را شکست‬ ‫ورزش‬ ‫مهندس در مقابل‬ ‫مهندس‬ ‫هفته گذشته عادل فردوسی پور به بهانه تولد شهریار‬ ‫ســراغ علی دایی رفت و با او گفت وگوی مفصلی ترتیب داد‬ ‫که واکنش های فراوانی را به همراه داشــت‪ .‬علی دایی در‬ ‫این مصاحبه با رویی گشاده به ســواالت و حتی کنایه های‬ ‫ژورنالیستی عادل پاسخ داد‪ .‬او در مورد سختکوشی هایش‬ ‫گفت‪« :‬من یاد گرفتم کارم را انجام دهم‪ .‬زبان یاد گرفتم و‬ ‫اگردیگرانهمزبانیادمی گرفتندمطمئنابهترمی توانستند‬ ‫کار کنند‪ .‬شــاید خیلی ها از نظر فنی از من باالتر بود اما من‬ ‫چیزهایی داشتم که دیگران نداشتند‪ .‬من تالش و پشتکار‬ ‫باالیــی داشــتم‪ ».‬وی ادامه داد‪« :‬پدرم دوســت داشــت‬ ‫من مهندس شــوم‪ .‬بیشــتر به خاطر او مهندس شــدم‪ .‬از‬ ‫بچگی روی من حساس بود‪ .‬در فوتبال مادرم خیلی کمکم‬ ‫کرد و پدرم مخالف فوتبــال بود‪ ».‬دایــی در مورد خاطرات‬ ‫کودکی اش گفت‪« :‬تابســتان ها خودمان کار می کردیم و‬ ‫خرج یک سال را در می اوردیم‪ .‬خودم دوست نداشتم فشاری‬ ‫بهپدرمبیاید‪.‬خداراشکرمی کنمان طورکهاودوست داشت‬ ‫بزرگ شــدیم‪ .‬مدیون پدر و مادرم هســتم‪ .‬بــاور نمی کنید‬ ‫االن حس می کنم پدرم دارد مرا دعا می کنــد‪ ».‬او در مورد‬ ‫تلخ ترین اتفاق ورزشی اش گفت‪« :‬تلخ ترین اتفاق زندگی‬ ‫ورزشی من پاره شدن طحالم در بازی با بحرین بود‪ .‬ان موقع‬ ‫تعویض هایمان را انجام داده بودیــم‪ .‬ان ‪ ۲۰‬دقیقه پایانی‬ ‫برای من ‪ ۲۰۰‬سال گذشت! بعد از بازی در رختکن بیهوش‬ ‫شدموبهبیمارستانمنتقلشدم‪».‬داییادامهداد‪«:‬خداداد‪،‬‬ ‫مهدوی کیا‪ ،‬باقری‪ ،‬علی کریمی و‪ ...‬گذشت کردند تا من‬ ‫این رکورد را بزنم و این رکورد فقط متعلق به من نیست‪ ،‬بلکه‬ ‫متعلق به تمام همبازیان من می باشد‪ ».‬این تنها بخشی از‬ ‫حرف های جالب علی دایی در برنامه نود بود‪.‬‬ ‫س هفته‬ ‫عک‬ ‫بازی تازه اقای رئیس‬ ‫مجمع فوتبال در استانه ازمونی سخت قرارگرفته است‬ ‫مهدی ربوشه‬ ‫دبیر گروه ورزش‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫ورزش‬ ‫تــاش وزارت ورزش بیهــوده اســت‪ .‬زور انهــا بــه‬ ‫فدراسیون فوتبال نمی رسد‪ .‬انها تا انجایی می توانند به علی‬ ‫کفاشیان برخی مسائل را دیکته کنند که پای خود کفاشیان‬ ‫در میان نباشد‪ .‬روزهای قبل از اعزام تیم ملی به جام جهانی‬ ‫برزیل را به خاطر دارید؟ هر معاون یا مقامی‪ ،‬وزارت ورزش‬ ‫اراده برکناری اش را در دســتورکار قرار داد علی کفاشیان به‬ ‫ان تن داد‪ .‬از مهدی محمد نبی گرفته تا فریده شــجاعی‪.‬‬ ‫کفاشیان نزدیک ترین دوســتانش را کنار زد‪ .‬خود در مسند‬ ‫ریاست فدراسیون فوتبال باقی ماند‪ .‬او قبل از این هم سابقه‬ ‫چنینبرخوردهاییداشتهاست‪.‬وقتیعزیزمحمدیومهدی‬ ‫تاج را کنار زد‪ .‬البته تاج در دولت احمدی نژاد موفق شــد بار‬ ‫دیگر به فدراســیون برگردد اما ضلع ســوم مثلثی که زمانی‬ ‫هرگز از هم جدا نمی شــدند یعنی عزیزمحمدی به حاشــیه‬ ‫رانده شــد تا تنها رئیس اتحادیه فوتبال باشــد؛ جایی که در‬ ‫تصمیم گیری های فوتبالی ابدا سمبه پرزوری نداشته است‪.‬‬ ‫علی کفاشیان طی ســال های اخیر بارها مقابل نمایندگان‬ ‫دولت ایستاده است‪ .‬بارها مقابل وزرایی که قصد داشته اند او‬ ‫را کنار بزنند ایستاده و تهدید کرده که اگر بخواهند جایگاهش‬ ‫را متزلزل کنند فیفا وارد عمل خواهد شــد و فوتبال ایران را‬ ‫دوباره تعلیق خواهد کرد‪ .‬تعلیــق؛ همان چیزی که وقتی از‬ ‫زبان رئیس فدراســیون فوتبال مطرح می شــود بسیاری از‬ ‫مخالفان عقب نشــینی می کنند‪ .‬طنز تلخی است‪ .‬فوتبال‬ ‫ایران می توانســت با رئیسی بهتر‪ ،‬رئیســی جدی تر بسیار‬ ‫بیشــتر از اینها در مسیر توســعه قرار بگیرد اما فوتبال ایران‬ ‫پا به پای تصمیمات علی کفاشیان پیش رفت‪ .‬اگر ایستاد‬ ‫به دلخواه کفاشیان بود و اگر معدود پیشرفتی هم نصیبش‬ ‫شد باز هم از لطف سرشار جناب کفاشــیان بود‪ .‬بهتر است‬ ‫برای روشن شدن این بحث که افرادی بهتر از کفاشیان هم‬ ‫می توانستند فوتبال ایران را اداره کنند به سراغ دم دستی ترین‬ ‫مثال برویم؛ نوع تعامل با سرمربی تیم ملی بزرگساالن‪ .‬علی‬ ‫کفاشیان‪ ،‬کی روش را به فوتبال ایران اورد‪ .‬واقعا او بود که‬ ‫این مربی را وارد ایران کرد‪ .‬کار بزرگــی بود‪ .‬در مقطعی که‬ ‫مهدی تاج و خیلی های دیگر هرگز عالقه ای به حضور این‬ ‫مربی پرتغالی در فوتبال ایران نداشتند‪ .‬در مقطعی که برخی‬ ‫مربیان ایرانی از موضعی باال تیم ملی را طلب می کردند اما در‬ ‫سطح باشگاهی هم کارنامه قابل توجهی نداشتند‪ .‬بله‪ ،‬در ان‬ ‫مقطع کی روش به فوتبال ایران امد‪ .‬اما علی کفاشیان هرگز‬ ‫نتوانست به این مربی مدیریت کند‪ .‬هرگز نتوانست شرایطی‬ ‫را ایجاد کند کــه این مربی بــزرگ در فوتبال ایــران اغازگر‬ ‫عصر جدیدی باشــد‪ .‬هرگز از کی روش در مواردی که باید‬ ‫استفاده می شد بهره ای برده نشد‪ .‬هر چند وقتی از موضوع‬ ‫بهره برداری حــرف می زنیم باید امکانات ســخت افزاری و‬ ‫نرم افزاری فوتبال مان را نیز در نظــر بگیریم‪ .‬اما با این حال‬ ‫خیلی ها معتقدند از کی روش بسیار بهتر از اینها می توانستیم‬ ‫بهره ببریم‪ .‬در دوره نخســت کفاشــیان به طور اشتباهی به‬ ‫سمت ریاست فدراسیون فوتبال رسید‪ .‬در دوره دوم ریاست‬ ‫او اما یک اتفاق مهم رخ داد‪ .‬اعضای مجمع می خواســتند‬ ‫به دولت بگویند گوش ما به حرف های تو بدهکار نیســت‪.‬‬ ‫به رقیب رای ندادند‪ .‬کفاشــیان دوباره رئیس شــد‪ .‬فوتبال‬ ‫همچنان در سطحی بسیار معمولی و شاید ضعیف به حرکت‬ ‫خود ادامه داد‪ .‬فساد گسترده شــد و مردم از فوتبال دلسرد‬ ‫شــدند‪ .‬هر چند مردم هنــوز تیم ملی را دوســت دارند چون‬ ‫مربی اش را می پســندند و بازیکنانش را غیرتمند می دانند‪.‬‬ ‫اما با همه اینهــا فوتبال به ان چیزی تبدیل نشــد که مجمع‬ ‫می خواست‪ .‬مجمع فوتبال فکر می کرد اگر مدیری همچون‬ ‫قریب را قربانی کند و شــانس دوباره را نصیب کفاشیان کند‬ ‫فوتبال زیر و رو خواهد شد اما هیچ تغییری ایجاد نشد‪ .‬حاال‬ ‫فوتبال باز هم به انتخابات خود نزدیک شــده است‪ .‬وزارت‬ ‫ورزش که طی ســال های اخیر در مورد فوتبال کم مرتکب‬ ‫اشتباه نشده بار دیگر شمشیر را برای علی کفاشیان از رو بسته‬ ‫است‪ .‬شاید حرف درستی می زند اما می خواهد حرفش را به‬ ‫بدترینشکلممکنبزند‪.‬نتیجه اشاحتماالجزبهره برداری‬ ‫تبلیغاتی به نفع کفاشیان نیست‪ .‬انجا که کفاشیان بار دیگر‬ ‫می خواهد مجمع را مقابــل وزارت ورزش قرار دهد و بگوید‬ ‫دولت نمی خواهد ببیند که فوتبالی ها مستقل هستند‪ .‬حاال‬ ‫یکی از حســاس ترین مقاطع زمانی است‪ .‬اعضای مجمع‬ ‫فوتبال که به طور مرتــب از رای دادن بــه برنامه نامزدهای‬ ‫انتخابات فدراسیون فوتبال سخن می گویند باید راه نجات‬ ‫فوتبال را انتخاب کنند‪ .‬ایا این شــرایط مهم را درک خواهند‬ ‫کرد؟ زمان همه چیز را معلوم می کند‪.‬‬ ‫‪75‬‬ ‫مسی مشمایی‬ ‫دیدار‬ ‫‪76‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫کودک افغان به شهرت جهانی رسید‬ ‫خیلــی زودتــر از انکــه تصــور می شــد تبدیــل به‬ ‫مشــهورترین پنج ســاله روی کره زمین شــد‪ .‬همه چیز از‬ ‫یک عکس شروع شد‪ ،‬عکسی از پشــت سر یک کودک‪،‬‬ ‫کودکی با موهای کوتــاه که روی پیراهــن قهوه ای رنگ‬ ‫خود‪ ،‬یک مشمای راه راه به تن کرده بود و روی این پوشش‬ ‫پالستیکی‪ ،‬با خودکار نوشته بودند «مسی» ان هم با شماره‬ ‫همیشگی ســتاره بی بدیل ارژانتینی‪ .‬همه می پرسیدند که‬ ‫این پسر بچه کیســت؟ حتی ادرس ها هم اشتباه بود‪ ،‬چرا‬ ‫که در شــرح عکس ها امده بود که کودک عراقی طرفدار‬ ‫لیونل مسی‪ .‬یک کمپین در فضای مجازی تشکیل شد تا‬ ‫این پسربچه را پیدا کنند و به او پیراهنی از جنس نخ و پارچه‬ ‫هدیه کنند‪ .‬عاقبت او یافته شــد‪ ،‬ان هم نه در عراق که در‬ ‫افغانستان‪ .‬نامش مرتضی احمدی است کودکی که در حال‬ ‫حاضر معروف ترین هوادار لیونل مسی درجهان محسوب‬ ‫می شــود‪ .‬اولین کســی که از یافته شــدن این پسربچه و‬ ‫هویت او خوشحال شــد‪ ،‬خود لیونل مسی بود‪ .‬او در یکی‬ ‫از شــبکه های اجتماعی بالفاصله عکس های مرتضی را‬ ‫منتشــر کرد و نوشــت‪« :‬این کودک واقعی است‪ .‬او تایید‬ ‫کرده نام این پســر بچه پنج ســاله مرتضی است و در شهر‬ ‫غزنی افغانستان زندگی می کند‪».‬‬ ‫بعد از این خبر بود که جورج مسی‪ ،‬پدر لیونل مسی‪ ،‬به‬ ‫خبرگزاری فرانسه گفته است که فوق ستاره باشگاه بارسلونا‬ ‫از موجی که عکس های این کودک در شبکه های اجتماعی‬ ‫به راه انداخته‪ ،‬باخبر است و می خواهد کاری برای او بکند‪.‬‬ ‫این کودک پنج ســاله در یک خانواده فقیر در منطقۀ‬ ‫جاغوری در والیت غزنی افغانستان زندگی می کند و رویای‬ ‫دیدار با لیونل مســی‪ ،‬یکی از بهترین بازیکن های فوتبال‬ ‫جهان را همواره در سر داشــته اما خانواده فقیر او حتی از‬ ‫خرید یک دســت لباس واقعی برای وی عاجــز بودند‪ ،‬به‬ ‫همین دلیل برادر بزرگ تر او همایون که ‪ ۱۵‬ســاله است‪،‬‬ ‫دو هفته قبل با اســتفاده از یک کیســه نایلونی و نوشــتن‬ ‫نام لیونل مســی روی ان‪ ،‬یک لباســی پالســتیکی برای‬ ‫برادر خود طراحی کرده و عکس های ان را در فیسبوک به‬ ‫اشتراک گذاشت و همین باعث شهرت او شد‪ .‬پدر مرتضی‪،‬‬ ‫«محمد عارف احمدی» که یک کشــاورز اســت‪ ،‬پس از‬ ‫مراجعه به یکی از مراکز درمانی کابل به شــهرت پســرش‬ ‫پی بــرد‪ .‬او می گوید‪« :‬امیدوار اســت که روزی پســرش‬ ‫فوتبالیست قهاری شود‪ .‬می خواهم پسرم مسی افغانستان‬ ‫شــود‪ .‬مرتضی می خواهد روزی شخصا مســی را ببیند‪ .‬او‬ ‫از من درخواست خریدن لباس مســی را کرد اما من از این‬ ‫توانایی (مالی) برخوردار نیستم‪».‬‬ ‫در ایالت انها حتی برق وجود ندارد‪ .‬خانواده احمدی‬ ‫فوتبال را از طریق تلویزیونی که برقش را از باتری اتومبیل‬ ‫گرفته اند تماشــا می کنند‪ .‬جالــب انکه بــرادران مرتضی‬ ‫طرفدار رونالــدو هســتند و در زمان تماشــای فوتبال بازار‬ ‫کری خوانی میــان انها داغ اســت‪ .‬پدر مرتضــی در مورد‬ ‫داســتان ان پیراهن مشــمایی هــم روایت جذابــی دارد‪:‬‬ ‫«مرتضی خیلی وقت بود که پیراهن ارژانتین با اسم و شماره‬ ‫مسی می خواست اما ما دسترســی کافی برای خرید ان را‬ ‫نداشــتیم‪ .‬یک شــب مرتضی خیلی گریه می کرد تا اینکه‬ ‫برادرش همایون به مرتضــی کمک کرد تا با یک کیســه‬ ‫پالستیکی پیراهنی شــبیه پیراهن مسی ســاخته و وی را‬ ‫خوشحال کند‪ ».‬همایون یک دانش اموز طرفدار بارسلونا‬ ‫است‪ .‬او مراحل ساخت پیراهن برای برادرش را این گونه‬ ‫شرح داده است‪« :‬همسایه ما کیسه حاوی مواد غذایی را‬ ‫دور ریخته بود و مرتضی ان را برای من اورد و از من خواست‬ ‫تا برای او پیراهن لیونل مسی را درست کنم‪».‬‬ ‫مرتضی خودش هم در ایــن باره می گویــد‪« :‬ما در‬ ‫اطــراف خانه مان زمین بــازی نداریم و تنهــا توپی که من‬ ‫دارم نیز سوراخ شده است‪ .‬اما من مسی را دوست دارم‪ .‬او‬ ‫واقعا خوب بازی می کند و من پیراهنی که برادرم برای من‬ ‫درست کرده را دوست دارم‪ .‬می خواهم وقتی بزرگ شدم‪،‬‬ ‫مثل مسی شــوم‪ ».‬این باور ان قدر در مرتضی رشد کرده‬ ‫که این روزها هرکه از او نامش را می پرسد‪ ،‬می گوید‪« :‬من‬ ‫مسی هستم‪».‬‬ ‫مرتضی خیلی زود محبوبیــت جهانی پیدا کرد‪ ،‬اکثر‬ ‫رسانه های معتبر جهان از او یاد کردند‪ .‬بنا به اعالم سایت‬ ‫موندو دپورتیوو منبع رســمی نزدیک به باشــگاه بارسلونا‪،‬‬ ‫لیونل مســی به زودی با کودک افغان عالقه مندش دیدار‬ ‫داستان مرتضی داســتان عجیبی است‪ ،‬این‬ ‫داستان نسخه های مشابه زیادی دارد‪ ،‬چندی پیش‬ ‫حیدر کودک لبنانی هم که پدر و مادرش را در بمباران‬ ‫از دست داده بود‪ ،‬تنها ارزویش را دیدار کریستیانو‬ ‫رونالدو اعالم کرد‪ ،‬ارزویی که خیلی زود محقق شــد‬ ‫و ان کودک لبنانــی در اغوش ســتاره پرتغالی جای‬ ‫گرفت‪ .‬حیدر و مرتضی نشــان می دهنــد که وظیفه‬ ‫ستاره هایی مثل رونالدو و مسی در جهان امروز تا چه‬ ‫اندازه فراتر از فوتبال اســت و در دنیایی که خیلی از‬ ‫کودکان از حداقل ها محروم هســتند؛ این دو ستاره‬ ‫هستند که جانشــین همه نداشتن ها می شوند‪ .‬این‬ ‫کودکان با رویای مسی شدن یا رونالدو شدن‪ ،‬درد ها‬ ‫و کمبود ها را التیام می دهند و به اینده امیدوار ترند‪.‬‬ ‫اینجاست که رونالدو و مسی را نباید تنها در بازی های‬ ‫فوتبال خالصه کرد‪ ،‬انها وظیفــه اجتماعی بزرگی بر‬ ‫عهده دارند‪.‬‬ ‫خواهد کرد‪ .‬منبع این خبر افزوده که لیونل مسی قرار است‬ ‫به زودی مرتضی احمدی و خانواده اش را به اسپانیا دعوت‬ ‫کند‪ .‬این موضوع چند روز پیش از طریق ایمیل و از ســوی‬ ‫سید علی کاظمی ‪ ،‬سخنگوی فدراسیون فوتبال افغانستان‬ ‫به فدراسیون فوتبال اســپانیا و نزدیکان باشگاه بارسلونا و‬ ‫لیونل مسی اطالع داده شده است‪ .‬سخنگوی فدارسیون‬ ‫فوتبال افغانستان نیز تاکیده کرده است که ترتیب مالقات‬ ‫مرتضی با مســی کــه در یکــی از روســتاهای دور افتاده‬ ‫اســتان غزنی افغانســتان زندگی می کند‪ ،‬داده شده و این‬ ‫کودک افغان به زودی به ارزویش خواهد رسید‪ .‬سخنگوی‬ ‫فدراسیون فوتبال افغانستان در این باره به خبرگزاری فرانسه‬ ‫گفت‪« :‬مسی با ما در تماس است تا قرار مالقاتی را با این‬ ‫پسر بچه تعیین کند‪ .‬ما در تالش هســتیم تا ببینیم که ایا‬ ‫مسی می تواند به افغانستان بیاید یا اینکه این پسر پنج ساله‬ ‫باید به اسپانیا یا حتی کشــور ســومی برای دیدار با ستاره‬ ‫بارسلونا سفر کند‪».‬‬ ‫با توجه بــه جنــگ داخلی کــه در افغانســتان بین‬ ‫نیروهای دولتی و طالبان در جریان اســت‪ ،‬سفیر اسپانیا‬ ‫در کابل به خبرگزاری فرانسه گفته که احتماال این مالقات‬ ‫در اروپا انجــام خواهد شــد‪ .‬تاکنون تاریــخ دقیقی برای‬ ‫حضور مرتضی در بارسلونا اعالم نشده اما باشگاه بارسلونا‬ ‫در تالش اســت تدارکات الزم برای رســاندن این کودک‬ ‫افغانی به رویایش که دیدار با لئو مسی است را در دستورکار‬ ‫قرار دهد‪ .‬پس از ان بــود که خبر دیدار مرتضی با مســی‬ ‫تیتر اول رســانه ها شد و به عنوان مثال شــبکه تلویزیونی‬ ‫«فاکس» هم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی‬ ‫«توئیتر» نوشــت‪« :‬رویا به حقیقت تبدیل می شود! پسر‬ ‫پنج ساله افغانی با پیراهن پالســتیکی مسی‪ ،‬با الگویش‬ ‫دیدار می کند‪».‬‬ ‫این خبر به طور کامل مرتضــی را هیجان زده کرده‪،‬‬ ‫به طوری که پدرش می گوید‪« :‬ما انتظار این همه حمایت‬ ‫را نداشــتیم‪ .‬مردم از سراســر جهان تالش کردند لیونل‬ ‫بتواند مرتضی را پیداکند‪ .‬نمی دانم چه اتفاقی می افتد‪ .‬ما‬ ‫در کمال فروتنی در انتظار پاسخ مسی می مانیم‪ .‬اگر این‬ ‫اتفاق بیفتد‪ ،‬لحظه بزرگی در زندگی مرتضی خواهد بود‪».‬‬ ‫مرتضی خیلی زودتــر از انکه ســتاره محبوب خود را‬ ‫ببیند‪ ،‬به پیراهن ان رسید و با ان عکس یادگاری گرفت‪ .‬او‬ ‫با حضور خبرنگاران با کرام الدین کریم‪ ،‬رئیس فدراسیون‬ ‫فوتبال افغانســتان دیدار کــرد‪ .‬پس از مالقــات مرتضی‬ ‫احمدی با رئیس فدراســیون فوتبال‪ ،‬مرتضی با ترکیبی از‬ ‫پیراهن پالســتیکی نمادینش و پیراهن اصلی مســی در‬ ‫بارسلونا با بازیکنان تیم ملی ‪ ۱۶‬سال افغانستان به صورت‬ ‫نمایشی پا به توپ شد‪.‬‬ ‫پپ در جزیره‬ ‫چالش جدید گواردیوال در منچستر سیتی‬ ‫سرنوشت مهندس‬ ‫پیگرینی در حالی ســیتی را ترک خواهد کرد که این‬ ‫تیم شــانس دارد که این فصــل در هر ‪ 4‬جام بــه قهرمانی‬ ‫برسد و به همین دلیل اقدام مالکان عرب این باشگاه مورد‬ ‫انتقاد شدید رسانه های انگلیسی قرار گرفته است‪ .‬سیتی‬ ‫این فصل به فینــال اتحادیه صعود کــرده و در جام حذفی‬ ‫و لیگ قهرمانان نیــز در مرحله یک هشــتم نهایی حضور‬ ‫دارد و یکــی از تیم های مدعــی در لیگ برتر نیز هســت‪.‬‬ ‫پیگرینی در ‪ 144‬بازی به عنوان مربی ســیتی توانست ‪92‬‬ ‫برد‪ 20 ،‬تساوی و ‪ 32‬شکست را در کارنامه خود داشته باشد‬ ‫و یک قهرمانی در لیگ و یــک قهرمانی در جام اتحادیه را‬ ‫در کارنامه خود دارد‪ .‬پیگرینی ســعی دارد که نسبت به این‬ ‫خبر خیلی واکنش مبتنی بر احساس انجام ندهد‪ .‬او که در‬ ‫نشست خبری بازی با ساندرلند شــرکت کرده بود در همین‬ ‫رابطه گفت‪« :‬با باشــگاه صحبت کرده ام و باید بگویم که‬ ‫کار من در سیتی پایان همین فصل به اتمام خواهد رسید‪.‬‬ ‫باشگاه هیچ کاری بدون اطالع من انجام نداد و خیانتی از‬ ‫سوی مدیران ندیدم‪ .‬در مورد مذاکرات با گواردیوال از یک‬ ‫ماه پیش اطالع داشتم‪».‬‬ ‫هر چند شایعه ها اینده خوبی را برای او متصور هستند ‪،‬‬ ‫روزنامه دیلی اکسپرس مدعی شد که باشگاه چلسی قصد‬ ‫دارد مانوئل پیگرینی‪ ،‬ســرمربی منچسترسیتی را در پایان‬ ‫فصل به خدمت بگیرد‪.‬‬ ‫دالرهای نفتی‬ ‫لوییز انریکه‪ :‬از پیوستن پپ به منچسترسیتی خیلی‬ ‫خوشحال شدم‪ .‬به عنوان یک هوادا ر فوتبال و دوست پپ‬ ‫باید بگویم که او عاشــق چالش است و مطمئنم که دوران‬ ‫خوبی در انتظار باشگاه جدیدش قرار دارد‪ .‬فصل های بسیار‬ ‫جذابی را زیر نظر پپ خواهند گذراند‪ .‬باید ببینیم فلســفه و‬ ‫ایده هایش در کشوری که به این ایده ها عادت ندارد چگونه‬ ‫جواب می دهد اما مطمئنا انتظار دارم که به موفقیت برسد‪.‬‬ ‫یورگن کلوپ‪ :‬او یکی از بهترین مربیان دنیاســت؛‬ ‫ تردیدی در این نیست‪ .‬او تا به حال در دو باشگاه بزرگ کار‬ ‫کرده و‏اکنون باید در منچسترسیتی کارش را انجام بدهد‪.‬‬ ‫پپ در اسپانیا به همه چیز رسید؛ در المان هم تقریبا همین‬ ‫‏طور بود‪ .‬بنابراین فکر می کنم در انگلیس هم به دنبال همه‬ ‫جام ها خواهد بود‪.‬‬ ‫تیری انری‪ :‬بر این باورم که شرایط او شبیه به بارسلونا‬ ‫خواهد بود‪ .‬سران سیتی تصمیم مناسبی گرفتند و این تیم‬ ‫می تواند با گواردیوال قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا را به‬ ‫دست اورد‪ .‬گواردیوال دوست دارد تیمش در درجه نخست‪،‬‬ ‫مالکیت توپ را در دســت بگیــرد‪ .‬او حتی زمانــی که تیم‬ ‫ی فکر می کند و این‬ ‫دفاعی بازی می کند‪ ،‬به کارهای هجوم ‬ ‫تفاوت او با دیگر مربیان است‪.‬‬ ‫ریو فردینالد‪ :‬خبر حضور پپ در سیتی روزم را خراب‬ ‫کرد‪ .‬رکوردهای او در بارسلونا و بایرن غیرواقعی است‪ .‬او به‬ ‫تیم هایی می رود که در اوج امادگی هستند‪.‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫پپ گواردیوال برای اینکه تیم مطلوب خود را بسازد‪،‬‬ ‫به هیچ وجه با مشکل مالی دست و پنجه نرم نمی کند و همه‬ ‫چیز در اختیارش اســت‪ .‬گواردیوال خودش یک دســتمزد‬ ‫رویایی می گیرد‪ .‬او در این باشــگاه انگلیســی ســالی ‪۲1‬‬ ‫میلیون یورو دریافــت خواهد کرد‪ .‬بدین ترتیب ســرمربی‬ ‫سابق بارسلونا از فصل اینده با دریافت هفته ای ‪ ۳۸۵‬هزار‬ ‫واکنش ها‬ ‫دیدار‬ ‫یک چالش جدید شروع شد‪ .‬او مرد چالش های جدی‬ ‫اســت‪ ،‬تاریخ همیشــه برای او در حال تکرار است‪ .‬روزی‬ ‫که هدایت بارسلونا را برعهده گرفت‪ ،‬همه می پرسیدند که‬ ‫این مربــی بی تجربه که تمام ســابقه اش در اداره تیم دوم‬ ‫بارسا خالصه می شود‪ ،‬مگر چه چیزی می خواهد به تیمی‬ ‫اضافه کند که با فرانک ریکارد هــم زیبا بازی می کرد و هم‬ ‫خوب نتیجه می گیرد‪ ،‬تیمی که با رونالدینی و و دکو و‪ .‬خوش‬ ‫می درخشید اما پپ گواردیوال امد و عصر تیکی تاکا را رقم‬ ‫زد ؛ عصری که دوران تازه ای برای فوتبال جهان محسوب‬ ‫می شد ‪ .‬پپ در بارسلونای خودش به همه چیزهایی که در‬ ‫فوتبال باشگاهی جهان می شد رسید‪ .‬این اتفاق برای او در‬ ‫بایرن مونیخ هم رخ داد‪ .‬وقتی خبر امد که گواردیوال دوران‬ ‫استراحت را پشت سر گذاشته و می خواهد به المان برود‪.‬‬ ‫بایرنی ها دوران اوج مربیگری یوپ هاینکس را پشــت سر‬ ‫می گذاشت‪ ،‬دورانی که با جام های قهرمانی همراه بود‪ ،‬ان‬ ‫وقت هم این سوال را پیش کشیدند که گواردیوال چه چیزی‬ ‫می خواهد به تیمی اضافه کند که داشــت بــا زوج ریبری و‬ ‫روبن هم خوب نتیجه می گرفت و هم زیبا بازی می کرد ‪ .‬باز‬ ‫هم پپ تاثیر خود را بر تیم بایرن مونیخ گذاشت و این تیم را‬ ‫با نسلی تازه تبدیل به یکی از تاکتیکی ترین تیم های فوتبال‬ ‫اروپا کرد‪ .‬حاال باز هم نوبت یک چالش تازه است‪ ،‬مهندس‬ ‫پیگرینی بهترین دوران همه ســال های منچستر سیتی را‬ ‫ساخته است‪ ،‬در حالی که این تیم هم خوب بازی می کند و‬ ‫هم خوب نتیجه می گیرد‪ ،‬این بار پپ چه چیزی می خواهد‬ ‫به منچستر ســیتی اضافه کند؟ این ســوالی است که باید‬ ‫ماند و دید‪.‬‬ ‫خبر رسمی اعالم شد‪ ،‬درفاصله ای به اندازه نیم فصل‬ ‫تا شــروع فصل اینده رقابت های لیگ برتر ســال اینده در‬ ‫جزیره‪ ،‬ان هم بابیانیه ای رسمی که باشگاه منچستر سیتی‬ ‫صادر کــرد‪ .‬از روزهــای قبل می شــد حــدس زد که این‬ ‫اتفاق می افتد‪ ،‬درســت از همان روزهایی که رســانه های‬ ‫انگلیسی خبردادند که همســر گواردیوال در شهر منچستر‬ ‫به دنبال مدرســه می گردد‪ .‬اما این ماجرا زمانی رسمی شد‬ ‫که باشگاه منچستر ســیتی بیانیــه داد‪ .‬در بیانیه باشــگاه‬ ‫ســیتی امده است‪« :‬باشگاه منچسترســیتی تایید می کند‬ ‫در نتیجه مذاکرات صورت گرفته در طــی چند هفته اخیر‬ ‫با پپ گواردیوال‪ ،‬با وی به توافق رســیده اســت و او فصل‬ ‫ ‪ 6 201-7 201‬هدایت منچسترســیتی را بــر عهده خواهد‬ ‫گرفت‪ .‬قرارداد ما با وی ســه ساله اســت‪ .‬پیش از این در‬ ‫سال ‪ 2012‬نیز با هم مذاکراتی داشتیم‪ .‬با احترام کامل به‬ ‫مانوئل پیگرینی و بازیکنان‪ ،‬برای جلوگیری از بروز شایعات‬ ‫غیرضروری تصمیم بر این شــد تا خبر ایــن توافق اعالم‬ ‫شــود‪ .‬پیگرینی نیز از علنی شــدن این خبر کامال حمایت‬ ‫کرده اســت و با تمرکز کامل روی اهداف باشگاه‪ ،‬تا پایان‬ ‫فصل کار هدایت بازیکنان را بر عهده خواهد داشت‪ ».‬در‬ ‫این انتقال نقش یــک نفر بیش از هرکس پررنگ اســت‪.‬‬ ‫چیکی بگریستین‪ ،‬مدیر باشگاه منچسترسیتی رابطه بسیار‬ ‫نزدیکی با گواردیوال دارد و به همین ترتیب توانست در رقابت‬ ‫با چلسی و منچستریونایتد‪ ،‬این مربی اسپانیایی را به خدمت‬ ‫بگیرد‪ .‬قرارداد این مربی اســپانیایی با منچسترسیتی سه‬ ‫ساله و از تابستان خواهد بود‪.‬‬ ‫نکته جالب این اســت که ســال ها قبل می توانست‬ ‫این اتفاق بیفتد و گواردیوال به منچستر سیتی ملحق شود ؛‬ ‫موضوع به گواردیوالی بازیکن برمی گردد‪ .‬در سال ‪2005‬‬ ‫بود که این باشگاه به گواردیوال پیشنهاد داد تا به طور تستی‬ ‫در تمرینات این تیم حضور پیدا کند تــا در صورت رضایت‬ ‫طرفین‪ ،‬قراردادی بین انها امضا شــود‪ .‬ایــن در حالی بود‬ ‫که گواردیوال بعد از ‪ 17‬ســال حضور در بارســا‪ ،‬راهی رم و‬ ‫برشا شده بود و در ان زمان برای باشگاه قطری السد بازی‬ ‫می کــرد‪ .‬او در نهایت این پیشــنهاد را نپذیرفــت و راهی‬ ‫مکزیک شد اما حاال بعد از بیش از یک دهه‪ ،‬حضور در این‬ ‫باشگاه را تجربه خواهد کرد‪.‬‬ ‫یــورو پردرامدترین عضو باشــگاه منچسترســیتی خواهد‬ ‫شــد‪ .‬در واقع این رقم‪ 12/7 ،‬میلیون پوند بیش از ارســن‬ ‫ونگر‪،‬سرمربی ارسنال‪ 13/7 ،‬میلیون پوند بیش از لوئیس‬ ‫فان خال‪ ،‬سرمربی باتجربه منچســتریونایتد و ‪ 14‬میلیون‬ ‫پوند بیش از یورگن کلوپ است‪ .‬او برای خرید بازیکن هم‬ ‫با کمترین مشــکل روبه رو ســت و به راحتی می تواند روی‬ ‫دالرهای نفتی برای ولخرجی حساب کند‪ .‬گاردین گزارش‬ ‫داده که منچسترسیتی برای پپ گواردیوال بودجه ای ‪۱۵۰‬‬ ‫میلیون پوندی کنار گذاشته تا این مربی بتواند تیم جدیدش‬ ‫را در تابستان تجهیز کند‪.‬‬ ‫همچنین میل اسپورت در گزارش جداگانه ای مدعی‬ ‫شده است که پوگبا و استونز در صدر فهرست خریدهای پپ‬ ‫گواردیوال برای منچسترسیتی قرار دارند‪ .‬اورتون در تابستان‬ ‫گذشــته راضی به فروش استونز نشــد و به نظر می رسد در‬ ‫تابســتان پیش رو‪ ،‬دوباره بر ســر جذب این بازیکن رقابت‬ ‫ت کمتر‬ ‫خواهد بود‪ ،‬البته اورتون راضی به فروش وی به قیم ‬ ‫از ‪ ۵۰‬میلیون پوند نیست‪.‬‬ ‫‪77‬‬ ‫افول عصر دیکنز‬ ‫دیدار‬ ‫‪78‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫چرا این غول ادبیات کالسیک دیگر‬ ‫محبوبنیست؟‬ ‫هفت فوریه ســالروز تولد نویســنده بزرگی اســت که‬ ‫ســال ها برای کودکان جهــان الهام بخش بــود‪ .‬بعید بود‬ ‫که نســل ها از پس دوران نوجوانی و جوانی خود نام چارلز‬ ‫دیکنز را نشنیده باشند‪ ،‬حتی ان هایی که خیلی کتابخوان‬ ‫نبودند و اهل مطالعه محســوب نمی شــدند هم به هرحال‬ ‫به طریقی قصه های پر رنج کودکان گمشده در زرق و برق‬ ‫دوره ویکتوریایی انگلســتان را می شــناختند‪ .‬انقدر فیلم‪،‬‬ ‫انیمیشــن از چهره های کودکانی که از میان فقر امید خود‬ ‫را به همراه می کشــیدند و پیش می برند وجود داشــت که‬ ‫همه این نام ها‪ ،‬نام های اشــنایی برای همــه ادم ها بود‪.‬‬ ‫همه قصه اولیور توئیست بینوا را می دانستند که برای یک‬ ‫کاسه بیشتر از غذایی نه چندان لذیذ‪ ،‬بدترین مجازات های‬ ‫ممکن را متحمل شد‪ ،‬انها قصه پرماجرای دیوید کاپرفیلد‬ ‫را شــنیده بودند و با همه جزئیات غافلگیر کننده اش و البته‬ ‫پرحادثه اش اشــنا بودند و البته پیــپ در ارزوهای بزرگ و‬ ‫حضورش در خانه متروک و غریب خانم هابیشام هم قصه‬ ‫اشنایی برای همه بود‪ .‬چارلز دیکنز از این دست قصه های‬ ‫اشــنا زیاد دارد‪ .‬او رکوردار خلق کاراکترهــای منحصر به‬ ‫فرد و عجیب است‪ .‬در رمان های او حدود هزار شخصیت‬ ‫ساخته شده که به نقل از بیوگرافی نویسان تقریبا همه انها‬ ‫را از ادم های دوروبر خودش در زندگی واقعی گرفته و فقط‬ ‫جنبه های خاصی از انها را اغراق و کاریکا توریزه کرده است‬ ‫و به همین خاطر اســت که ادم های او همه واقعیت پذیر و‬ ‫اشنا به نظر می امدند‪.‬‬ ‫دیکنز هیچ گاه در محدوده ادبیــات منحصر نماند و‬ ‫همواره به هنرهای دیگر هم ســرک کشــید‪ .‬چارلز دیکنز‬ ‫یکی از نویسندگانی است که کارگردانان از اثار او استقبال‬ ‫می کنند‪ .‬تعداد کســانی که سرگذشــت الیور توئیســت را‬ ‫خوانده یــا بر پرده ســینما ها و در تلویزیــون دیده اند قطعا‬ ‫بیشتر از کسانی است که نام نویسنده این داستان را نیز به‬ ‫درستی می دانند‪ .‬البته اثار شناخته شده و معروف دیکنز از‬ ‫تعداد انگشتان دست بیشتر است؛ ارزوهای بزرگ‪ ،‬دیوید‬ ‫کاپرفیلد‪ ،‬ســرود کریســمس‪ ،‬داستان دو شــهر‪ ،‬دوست‬ ‫مشــترک ما‪ ،‬خانه متــروک‪ ،‬دوریت کوچــک‪ ،‬نیکالس‬ ‫نیکلبــی‪ ،‬مارتین چازلویــت و‪ ...‬همگی از داســتان های‬ ‫معروف این نویســنده شــناخته شده انگلیســی است که‬ ‫تقریبا همه انها ورژن نمایشــی هــم دارنــد‪ .‬واقعیت این‬ ‫است که شیوه داستانسرایی و شخصیت پردازی دیکنز در‬ ‫داســتان هایش انقدر ماهرانه اســت که به منبعی بی مانند‬ ‫در اقتباس های ســینمایی و تلویزیونی تبدیل شده است‪.‬‬ ‫انگار دیکنز سال ها قبل از اختراع مدیوم هایی چون سینما‬ ‫و تلویزیون‪ ،‬کارکرد و ویژگی های انها را شناخته بود و برای‬ ‫انها می نوشــت‪ .‬چارلز دیکنز قدرتی در نوشته هایش دارد‬ ‫که می تواند مخاطب را از خنده به اوج برســاند یــا او را در‬ ‫حالتی قرار دهد که نفسش در سینه حبس شود‪ .‬پیوستگی‬ ‫و جذابیت و کشــش داســتان های دیکنز دقیقا ان چیزی‬ ‫اســت که یک ســریال تلویزیونی به ان نیاز دارد و شاید به‬ ‫همین دلیل هم داستان های او پرطرفدارترین منابع برای‬ ‫فیلمنامه نویسان تلویزیونی هستند‪ .‬عالقه دیکنز به تئاتر‬ ‫موجب شده نوشته های او به گونه ای باشد که کامال مناسب‬ ‫یک اقتباس تصویری باشــد‪ .‬او عاشق تئاتر بود و باید او را‬ ‫یک فیلمنامه نویس خواند‪ .‬همین ویژگی نیز باعث شــد تا‬ ‫هنوز قلمش خشک نشــده‪ ،‬کارگردانان تئاتر هم عصرش‬ ‫نوشته هایش را بر صحنه ببرند و کارهایش جزو نخستین اثار‬ ‫ادبی باشد که در تلویزیون و سینما به تصویر کشیده شدند‪.‬‬ ‫سوال مهم این است که ایا عصر دیکنز در کتابخانه ها‬ ‫به پایان رسیده اســت؟ جواب قاطع و قطعی دادن به این‬ ‫سوال به طور حتم اشتباه است‪ ،‬اما به نظر می رسد که کم کم‬ ‫این عصر به افول خود نزدیک اســت‪ ،‬شــاید گاهی ادای‬ ‫احترامی از سوی هنر هنوز هم به این مجموعه کالسیک‬ ‫ادبیات می شــود‪ ،‬مثل همان فیلم ســرود کریسمس که‬ ‫چندی پیش با بازی جیم کری تولید شــد‪ ،‬فیلمی که در ان‬ ‫ی دوست داشتنی یعنی اسکروچ‬ ‫یکی از ان چهره های قدیم ‬ ‫به نمایش گذاشــته شــد‪ .‬ولی در همه ایــن اقتباس های‬ ‫ی و گذشــته‪ ،‬ان‬ ‫مدرن‪ ،‬دیگر ان وفاداری به فضای قدیم ‬ ‫معماری وهم اور‪ ،‬ان فقر مشهود و‪ ...‬به چشم نمی خورد‪.‬‬ ‫گویــی ان دوران‪ ،‬ان روایــت دیگر برای نســل های تازه‬ ‫جذابیت ندارد و همه چیز مســتلزم بازسازی تازه دارد‪ .‬همه‬ ‫این ها نشان از یک افول دارد‪ ،‬افولی که فقط چارلز دیکنز‬ ‫دست به گریبان ان نیست و خیلی از غول های کالسیک‬ ‫دارند از ان رنج می برند‪ .‬این روزها باید از کتاب فروشی ها‬ ‫پرســید که اخرین باری کــه کتابی از داستایوفســکی؛ از‬ ‫تولستوی؛ از جویس و‪ ...‬به فروش رسانده اند‪ .‬کی بوده؟‬ ‫چارلز دیکنز در این میان بیشتر از بقیه مقاومت کرده بود و‬ ‫روایت قصه گونه ان باعث شده بود که مخاطبان تازه هم با‬ ‫او همراه باشند اما به نظر می رسد که این مقاومت هم رفته‬ ‫رفته دارد می شکند و اولیور توئیست بینوا و بی دفاع در مقابل‬ ‫قصه هایی مثل هری پاتر کم می اورد و دور نیست که این‬ ‫کتاب ها هم انچنان دور مانده شوند که فقط در کتاب درسی‬ ‫از انها یاد شود‪ ،‬شاید خیلی از ان روز فاصله نداشته باشیم‬ ‫که وقتی از کســی می پرســیم که دیوید کاپرفیلد کیست‪،‬‬ ‫جواب بدهد که همان شــعبده بازی که از میان دیوار چین‬ ‫رد می شد‪ .‬شاید روزی از دست راه برسد که حتی وقتی نام‬ ‫خود چارلز دیکنز هم اورده می شود‪ ،‬بقیه سریع ان را گوگل‬ ‫کنند و در میان اطالعات ویکی پدیا گونه بخوانند که چارلز‬ ‫دیکنز نویسنده شهیر انگلیسی در هفتم فوریه ‪1812‬م در‬ ‫خانواده‏ای فقیر در انگلســتان به دنیا امد‪ .‬وی از نوجوانی‬ ‫به نگارش روی اورد و سلســله مقاالتی هجوامیز از زندگی‬ ‫روزانه مردم انگلیس منتشــر کــرد‪ .‬در کتاب‏هــای اولیه‬ ‫دیکنز‪ ،‬خرده‏گیری شدیدی از جامعه عصر ملکه ویکتوریا‬ ‫وجود دارد که باعث شــهرت پا برجای او شد‪ .‬همچنین در‬ ‫اثار او‪ ،‬سهل‏انگاری فراوانی نسبت به اصول و قواعد ادب‬ ‫و زبان دیده می‏شود که با قدرت اســتادی اش در ظرافت‬ ‫و بذله‏گویى برطرف شــده اســت‪ .‬وی به ســبب انعکاس‬ ‫حقایق موجــود در جامعه در اثار خــود‪ ،‬به عنوان بنیانگذار‬ ‫سبک رئالیسم شناخته می‏شــود که در ان‪ ،‬حقیقت‏جویى‬ ‫و واقع‏بینی به جــای خیال‏پردازی و خیال‏پرســتی مطرح‬ ‫می شود‪ .‬شــهرت اثار دیکنز به ســبب قدرت او در مجسم‬ ‫کردن خصوصیــات قهرمانان خــود و تصویر صحنه‏های‬ ‫زندگی اجتماعی و جنبه احساســی انهاست‪ .‬دیکنز عالوه‬ ‫بر واقع‏بینــی‪ ،‬لحنی پرجاذبه و مردم پســند دارد و ســبک‬ ‫نوشــته‏هایش‪ ،‬نافــذ‪ ،‬مطایبه‏امیــز‪ ،‬عرفانی‪ ،‬انســانی و‬ ‫خیال‏انگیز اســت‪ .‬وی توانســته به صورتــی قانع کننده‪،‬‬ ‫بی‏عدالتی‏هــا و ســتمگری‏هایی را که از طــرف بزرگترها‬ ‫بر کودکان وارد می‏شــود‪ ،‬در نظر خواننده مجســم سازد‪.‬‬ ‫چارلز دیکنز ســرانجام در نهم ژوئن ‪1870‬م در ‪ 58‬سالگی‬ ‫درگذشت‪ .‬این همان دردی است که کودکان نسل جدید‬ ‫را تهدید می کند؛ دردی که می توان از ان به درد ســطحی‬ ‫شــدن نام برد‪ .‬در میان این گروه های تلگرامی هیچ قصه‬ ‫ایده بخشی وجود ندارد‪ ،‬همه خواندن ها در لطیفه های انی‬ ‫خالصه می شــود و دیگر لذت خواندن به عنوان یک لذت‬ ‫غیر قابل مقایســه با لذت های دیگر محســوب نمی شود‪.‬‬ ‫البته شــاید بگویید که نوع ادبیات عوض شــده و هنوز هم‬ ‫نویسندگان بیشماری هستند که کتاب هایی با تعداد نسخه‬ ‫زیاد به بازار چاپ جهانی می فرســتند و این حرف درســت‬ ‫است و اصوال در ادبیات همواره نویسندگان تاریخ مصرف‬ ‫دارند و با تغییر سالیق‪ ،‬به تغییر نویسنده محبوب می رسیم‬ ‫اما شــیب کتابخوانی و توجه به رمان در ادبیات جهان ان‬ ‫چنان رو به سقوط است که می توان از هم اکنون روزهای‬ ‫بدتری را هم پیش بینی کرد‪ .‬نمی خواهیــم از بحث چارلز‬ ‫دیکنز دور شویم و این بحث را به اینده ادبیات جهان پیوند‬ ‫بزنیم‪ ،‬بحث در مورد چهره هایی محبوبی است که دارند از‬ ‫میان ادم ها می روند‪ .‬چهره هایی که ســال های سال این‬ ‫وظیفه را برعهده داشتند که کودکان و حتی بزرگساالن را با‬ ‫مفاهیم انسانی اشنا کنند‪ ،‬خیلی سخت است که باور کنیم‬ ‫باید با همه ان قیافه های معصومانه کودکانه خداحافظی‬ ‫کنیم‪ ،‬امیدواریم که مجبور نباشــیم بگوییــم‪ ،‬خداحافظ‬ ‫اولیور توئیســت‪ ،‬خداحافــظ دیوید کاپرفیلــد‪ ،‬خداحافظ‬ ‫استال‪ ،‬خداحافظ پیپ‪...‬‬ ‫فرهنگ فیلم های جنگ و دفاع ایران‬ ‫لحظه های انقالب‬ ‫روایت انقالبی گری یک نویسنده‬ ‫کتاب «لحظه های انقالب» اثر مرحــوم محمود گالبدره ای که پیش از این توســط‬ ‫انتشارات «عصر داستان» منتشر شده بود از سوی دفتر نشــر معارف راهی بازار کتاب شد‪.‬‬ ‫کتاب «لحظه های انقالب» به شکل گزارش نویسی نوشته شد ه و به معنای واقعی تلفیقی از‬ ‫روایتوقصه نویسیداردونکتهقویکهدراینکتابمشاهدهمی شودنزدیک بودنبهواقعیات‬ ‫است‪ .‬این کتاب مستند گونه ای است از لحظه های اسطوره ای انقالب مردم ایران که نویسنده‬ ‫با تمام گوشت و خون خود شخصا ازموده است‪ .‬نویسنده سعی کرده با حفظ امانت و صداقت‪،‬‬ ‫تا انجا که خود ناظر عینی حوادث بوده وقایع انقالب را نقل کند‪ .‬گالبدره ای با «لحظه های‬ ‫انقالب» انقالبی گری یک نویســنده را در نقش خودش تبیین می کند‪ .‬نوشتن در گرماگرم‬ ‫حرکت اجتماعی بزرگ مردم و همگام بودن با این حرکت بزرگ پیشنهاد گالبدره ای به جامعه ‬ ‫نویسندگان ایرانی است که در ان مقطع از ملت عقب افتاده بودند‪ .‬داستان نویسان در ان مقطع‬ ‫بسیار از ملت عقب افتاده بوده اند و گرچه عمده شاعران نیز چنین وضعی داشته اند اما حضور‬ ‫انقالبی چند شاعر در این اثر دیده می شود و نویسنده نیز بارها ابیاتی از شاعران مختلف را برای‬ ‫بیانمضمونموردنظرشاستخداممی کند‪«.‬لحظه هایانقالب»اگرچهبر خالفگفت هخود‬ ‫مرحوم گالبدره ای قطعا رمان نیست‪ ،‬اما بسیار با لوازم رمان نویسی و نگاه داستانی نوشته شده‬ ‫ است که باعث می شود خواندنش لذت خواندن یک متن خالقه را داشته باشد‪ .‬از جمل ه این‬ ‫لوازم رمان نویسی‪ ،‬یکی حضور شخصیت هایی است که اگرچه در انقالب سهم زیاد یا نقش‬ ‫مستقیمی ندارند اما اظهارنظرهای گاه به گاهشان واقعا شخصیت داستانی به انها می دهد‪.‬‬ ‫کتابی به قلم مسعود فراستی‬ ‫«فرهنگ فیلم های جنگ و دفاع ایران» به قلم مسعود فراستی منتشر شد‪« .‬فرهنگ‬ ‫فیلم های جنگ و دفاع ایران» با هدف معرفی و نقد برخی از اثار سینمایی و مستند در حوزه‬ ‫دفاع مقدس همزمان با ایام دهه فجر انقالب اســامی توسط نشر ساقی روانه بازار کتاب‬ ‫شد‪ .‬این اثر را می توان دایره المعارفی از اثار دفاع مقدس به شمار اورد‪.‬‬ ‫این کتاب در بردارنده تمامی فیلم های جنگی ایران از سال ‪ 1357‬تا ‪ 1391‬است که‬ ‫بیش از ‪ 200‬فیلم سینمایی و هزارفیلم کوتاه و مستند را پوشش می دهد‪ .‬فصلی از کتاب به‬ ‫مجموعه روایت فتح سید مرتضی اوینی اختصاص دارد و به بررسی صدفیلم وی می پردازد‪.‬‬ ‫ب جز شناسنامه فیلم ها‪ ،‬در بردارنده بسیاری از نقدهای مطرح در مورد اثار نیز هست‪.‬‬ ‫کتا ‬ ‫در قسمتی از مقدمه کتاب می خوانیم‪« :‬در این کتاب فیلم های جنگی را از فیلم های‬ ‫دفاع تفکیک کرده ایم؛ چرا که بسیاری از فیلم های جنگی ما‪ ،‬جنگی اند اما نه دفاع مقدسی‪.‬‬ ‫جنگ ما که قطعا مهمترین واقعه تاریخ بعد از انقالب ماســت‪ ،‬جنگ میهنی بوده و جنگ‬ ‫دفاعی‪ ،‬جنگی تحمیلی و دفاعی مقدس‪ .‬پیروزی در ان‪ ،‬شکل کالسیک دیگر جنگ ها را‬ ‫نداشت‪ .‬شهادت طلبی کلید ان بوده است‪ .‬شرکت کنندگان در جنگ تحمیلی ما‪ ،‬منحصر به‬ ‫نیروهای نظامی نشده‪ ،‬کودک و جوان و پیرمرد در کنار سپاهی و ارتشی و بسیجی‪ ،‬دست به‬ ‫اسلحه برده و جنگیده و شهید شده اند‪ .‬زنان به خصوص مادران‪ ،‬پشت جبهه فعال بوده اند‪.‬‬ ‫جنگ دفاعی و مقدس ما‪« ،‬میراث جمعی ما» است‪ .‬ما به سینمای دفاع که مهمترین ژانر‬ ‫ملی سینمای ماست‪ ،‬سخت نیاز داریم‪».‬‬ ‫طپانچه خانم‬ ‫نمایشبرگزیده‬ ‫جشنوارهتئاتر فجر‬ ‫درســت ‪ ۲۴‬ســاعت پــس از افتتاحیــه‬ ‫ســی و چهارمین جشــنواره فیلم فجــر‪ ،‬تاالر‬ ‫وحدت میزبان اهالی تئاتر در مراســم پایانی‬ ‫ســی و چهارمین جشــنواره تئاتــر فجر شــد؛‬ ‫مراســمی به کارگردانی نیما دهقان که در ان‬ ‫از خانواده های دو شهید تقدیر و حکم دبیری‬ ‫جشنواره تئاتر فجر برای دومین دوره پیاپی به‬ ‫سعید اسدی اعطا شد‪.‬‬ ‫نمایــش «طپانچــه خانم» بــا دریافت ســه جایزه‪،‬‬ ‫بیشــترین تعداد جوایز این بخش را دریافت کرد‪ .‬نمایش‬ ‫«طپانچه خانــم» کاری از گروه تئاتر «پارکینگ» نوشــته‬ ‫محمد امیریاراحمدی و کارگردانی شهاب الدین حسین پور‬ ‫است و فریبا متخصص‪ ،‬ارش فالحت پیشه‪ ،‬حمید رحیمی‪،‬‬ ‫محمد صدیقی مهر‪ ،‬علیرضا مویــدی‪ ،‬گیلدا حمیدی‪ ،‬ندا‬ ‫مقصودی‪ ،‬مینا کریمی جبلی‪ ،‬مرضیه موسوی‪ ،‬الله کریمی‬ ‫و مهدا رزازی در این نمایش ایفای نقش می کنند‪ .‬داستان‬ ‫نمایــش مربوط به دهــه ‪ ۳۰‬و ‪ ۴۰‬بــوده و داســتان زندگی‬ ‫اخترالسلطنه را به نمایش می گذارد که سعی دارد بهداشت‬ ‫و فرهنگ و تمدن را در شهرش ایجاد کند‪.‬‬ ‫ایــن زن قدرتمند درگیر اصالحات اســت امــا با زور‬ ‫طپانچه می خواهد مردم را به ســوی تمدن رهنمون سازد‪،‬‬ ‫به این ترتیب نوعی ضوابط خاص را در شــهر ایجاد کرده‬ ‫است‪ .‬این زن کلکسیون طپانچه دارد اما با قانون منع حمل‬ ‫اسلحه روبه رو می شود تا جایی که حتی به او اجازه نمی دهند‬ ‫اسلحه هایش را در خانه نگه دارد‪ .‬پافشاری او به نگهداری‬ ‫طپانچه ها مسیر نابودی را برایش رقم می زند‪.‬‬ ‫حســین پور کارگــردان ایــن نمایــش دربــاره ایــن‬ ‫نمایش گفته اســت‪« :‬این نمایشــنامه همچون دیگر اثار‬ ‫امیریاراحمدی از زبانی خــاص و جعلی و منحصر به فردی‬ ‫برخوردار است که در نظر عام شباهت هایی به زبان پهلوی‬ ‫دارد اما داســتان نمایش به شکلی رئالیستی‬ ‫نوشته شده است‪ .‬تالشم این است که نمایش‬ ‫شباهتی به نمایش «بیوه های غمگین ساالر‬ ‫جنگ» که قبال اجرا کرده ام‪ ،‬نداشته باشد‪.‬‬ ‫البته فضای نمایشــنامه از اجرای قبلی‬ ‫متفاوت است و در ساختار نیز از این شباهت‬ ‫فاصله گرفتیم تا دو جهان متفاوت خلق شود‪.‬‬ ‫روی نورپردازی‪ ،‬گریم‪ ،‬طراحی لباس و دکور‬ ‫تاکید زیادی داریم و در اجرا نیز نورپردازی و‬ ‫گریم به سمت ســوررئال حرکت کرده است‪.‬‬ ‫دکــور نیز بــه شــکل مینیمال طراحی شــده‬ ‫است‪».‬‬ ‫فریبا متخصص که بــرای ایفای نقش‬ ‫اصلی نمایــش‪ ،‬جایزه بهتریــن بازیگر زن را‬ ‫به خود اختصــاص داد‪ ،‬در مورد این نمایش گفته اســت‪:‬‬ ‫«دریافت این جایزه یک حس تازه ای است که خوب است‪.‬‬ ‫این اولین بار است که در جشنواره تئاتر فجر شرکت می کنم‪.‬‬ ‫همیشه از این مساله پرهیز داشتم‪ .‬خیلی عالقه ندارم چه‬ ‫در جشنواره فیلم فجر و چه در جشنواره تئاتر فجر کار کنم‪.‬‬ ‫دوست دارم همه چیز با صبر باشد و ارام ارام و با خیال راحت‬ ‫تمرین شود‪.‬‬ ‫عجله هر کسی را اذیت می کند‪ .‬برای رسیدن نمایش‬ ‫طپانچه خانم‪ ،‬حدود ‪ ۶۰‬جلســه تمرین داشتیم که سخت‬ ‫بود‪ .‬چون شب ها تا دیر وقت تمرین می کردیم‪ .‬خیلی اذیت‬ ‫شدیم‪ .‬ولی خب نتیجه داد‪».‬‬ ‫پیشخوان جهانی‬ ‫ترامپ گزینه‬ ‫اشپیگل برای‬ ‫جلد بود‬ ‫کودتای‬ ‫خاموش و‬ ‫لوپوئن‬ ‫اینده مارکو‬ ‫روبیو از نگاه‬ ‫نیوزویک‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫دیدار‬ ‫‪79‬‬ ‫بازار‬ ‫در پودمان اموزشی مبارزه با پولشویی مطرح شد‬ ‫باید با همه توان در برابر پولشویی‬ ‫به عنوان بزرگترین جرم در جامعه ایستاد‬ ‫پودمان اموزشــی اداره مبارزه با پولشــویی با موضوع‬ ‫تشریح سیاست های مبارزه با پولشــویی در ایران با حضور‬ ‫جناب اقــای فروتن قائم مقام مدیرعامــل‪ ،‬اقای محمدی‬ ‫معاون نظارت و بازرســی و جمعی از مدیران و کارشناسان‬ ‫حوزه مرکزی‪ ،‬مسئوالن دوایر مدیریت شعب استان تهران‬ ‫و مســئوالن ادارات مبارزه با پولشــویی برخــی بانک های‬ ‫کشور و با ســخنرانی دکترمســعود پوراحمد مدیرکل اداره‬ ‫مبارزه با پولشویی وزارت اطالعات‪ ،‬در سالن همایش های‬ ‫بانک انصار واقع در ساختمان نارنجستان برگزار شد‪.‬‬ ‫به گزارش اداره کل بازاریابی و تبلیغات‪ ،‬در ابتدای این‬ ‫همایش‪ ،‬دکتر شــریعتی فر‪ ،‬رئیس اداره مبارزه با پولشویی‬ ‫بانک انصار گزارشــی از اقدامات بانــک را در حوزه وظایف‬ ‫مربوطه ارائه داد و ضمن اشاره به ایجاد و راه اندازی سامانه‬ ‫فرانام برای احراز هویت مشتریان داخلی و خارجی و سامانه‬ ‫هوش تجاری (داشــبورد گزارش گیــری اطالعات ناقص‬ ‫مشــتریان) برای تکمیل اطالعات ناقص مشــتریان‪ ،‬از‬ ‫برنامه های اموزشــی‪ ،‬تدوین دســتورالعمل ها و اقدامات‬ ‫گسترده صورت گرفته برای بهبود عملیات بانک در مبارزه‬ ‫با پولشویی سخن گفت‪ .‬پس از ان‪ ،‬دکترمسعود پوراحمد‪،‬‬ ‫مدیرکل مبارزه با پولشویی وزارت اطالعات با تاکید بر مبارزه‬ ‫قطعی با پولشــویی در جامعه با همه توان مادی‪ ،‬قانونی‪،‬‬ ‫انسانی‪ ،‬مدیریتی‪ ،‬تجربی و علمی به ایراد سخن پرداخت‬ ‫و در ابتدا ضمن اشــاره به موضوع امنیــت و ابعاد گوناگون‬ ‫ک ُبعدی بودن امنیت اتحاد جماهیر شــوروی سابق‬ ‫ان و ت ‬ ‫که به ســقوط ان ابرقدرت انجامید‪ ،‬گفــت‪« :‬امنیت ابعاد‬ ‫گوناگونی از جمله نظامی‪ ،‬داخلی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬اقتصادی‪،‬‬ ‫سیاســی و فرهنگی دارد و باید به همه ابعــاد ان توجه کرد‬ ‫تا امنیت واقعی و مانــدگار در جامعه به دســت اید‪ ».‬اقای‬ ‫پوراحمد ســپس پیچیدگی حوزه امنیت در جهان پرتحول‬ ‫امروزی را یاداور شــد و به معرفی و تشــریح راه های ایجاد‬ ‫امنیت اقتصــادی پرداخت و کاهش وابســتگی به خارج‪،‬‬ ‫اعمال حاکمیــت کارا و موثر‪ ،‬ثبات تصمیمــات‪ ،‬ثبات در‬ ‫متغیرهــای اقتصادی‪ ،‬پیگیــری مبارزه با فســاد و قوانین‬ ‫شــفاف و اثربخش را عوامل ثبات اقتصــادی و امنیت این‬ ‫حوزه برشمرد‪ .‬مدیرکل مبارزه با پولشویی وزارت اطالعات‬ ‫سپس خصوصی سازی‪ ،‬شایسته ســاالری‪ ،‬تبادل سیستم‬ ‫ اطالعات‪ ،‬نظام پاســخگویی‪ ،‬تبادل اطالعــات با مراکز‬ ‫ذیربط در سایر کشورها‪ ،‬نظارت موثر وکارا و فرهنگ سازی‬ ‫صدای پای انقالب صنعتی‬ ‫سینا ضرغام‬ ‫بازار‬ ‫‪80‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫مدیرعامل فوالد اریا‬ ‫انقــاب صنعتــی یعنــی دگرگونــی در صنعــت‬ ‫(دگرگونی هایی در کشاورزی)‪ ،‬تولید ماشین االت و حمل‬ ‫و نقل که در اواســط قرن هجدهم از انگلستان شروع شد‪.‬‬ ‫در اینکه رشــته تحوالت را می توان انقــاب صنعتی نامید‬ ‫اختالف نظر وجود دارد‪ .‬درســت اســت که واژه انقالب به‬ ‫دگرگونی های ناگهانی اطالق می شــود ولی این در حالی‬ ‫اســت که هیچ گاه تحوالت در صنعــت نمی تواند ناگهانی‬ ‫باشد‪ .‬حتی بعضی از محققین تنها این تحوالت را مختص‬ ‫به صنعت نمی دانند و معتقدند که این قبیل از تحوالت دارای‬ ‫جنبه های اجتماعی و فکری نیز هســتند‪ .‬صنعتی شدن به‬ ‫معنی استفاده از نیروی ماشین به جای نیروی انسانی است‪،‬‬ ‫که این تحول ابتدا از انگلستان شروع شده است‪ .‬چرا که این‬ ‫پیر استعمارگر از چندین قرن تحوالت سیاسی‪ ،‬اجتماعی و‬ ‫اقتصادی به صورت خواسته و ناخواسته بهره مند می شد‪،‬‬ ‫که اینها همه با هم باعث شد این کشور اولین کشور صنعتی‬ ‫جهان باشد‪ .‬ساخت اولین پل اهنی جهان در سال ‪،1779‬‬ ‫احداث اولین شــبکه راه اهــن در ســال ‪ 1825‬و همچنین‬ ‫افزایش چشمگیر فراورده های کشــاورزی و دامی از جمله‬ ‫نتایج مثبت انقالب صنعتی در انگلســتان بــود‪ .‬اما در این‬ ‫جریان بود که خصوصا در کالنشهرها کارخانه های متعدد‬ ‫با دودکش های بلند و غلیظ جایگزین دهکده های سرسبز‬ ‫و خرم روستایی شدند‪ .‬اصوال رشد و گسترش کارخانه جات‬ ‫منجر به از بین رفتــن جنگل ها و فضاهای ســبز‪ ،‬افزایش‬ ‫دود و الودگی هــوا‪ ،‬به وجود امدن کوه هــای ذغال و توده‬ ‫فضوالت می شــود‪ .‬در عصر تولیدات و انقالب صنعتی هر‬ ‫اختراع جدید ســبب می شود که ماشــین های تازه به جای‬ ‫عده ای از کارگران به کار بیفتنــد و گروهی را بیکار کنند‪ .‬در‬ ‫نتیجه بیکار شــدن عده ای از کارگران فقر و تنگدســتی بر‬ ‫انها چیره می شــود و اینجاست که فضای فســاد شروع به‬ ‫رشد می کند و هر روز بیشتر و بیشتر می شود‪ .‬چارلز دیکنز‪،‬‬ ‫نویسندهعصرانقالبصنعتیبریتانیادررماناولیورتوئیست‬ ‫به معضالت کودکان ان زمان در انگلستان می پردازد و این‬ ‫چنین می گوید که اولیور گفت‪« :‬هیچ وقت کسی تشویقم‬ ‫نکرد‪ ،‬کسی دستم را نگرفت‪ ،‬تر و خشکم نکرد‪ ،‬نگفت که‬ ‫برای دولت الکترونیک را اصول مبارزه با پولشویی دانسته‬ ‫و گفت‪« :‬پیگیری مبارزه با فساد مهم ترین مقوله در مبارزه‬ ‫با پولشــویی بوده و نقش قانون در این راســتا تعیین کننده‬ ‫اســت‪ ».‬وی پس از ان‪ ،‬با اشــاره به تعریف پولشویی که‬ ‫تحصیل‪ ،‬تملک‪ ،‬نگهداری یا استفاده از عواید فعالیت های‬ ‫غیرقانونی با علم به جرم بودن ان است‪ ،‬اختالس‪ ،‬ارتشاء‪،‬‬ ‫قاچاق کاال‪ ،‬قاچاق موادمخدر‪ ،‬زمین خواری‪ ،‬پورسانت‪،‬‬ ‫سرقت‪ ،‬فساد‪ ،‬فحشاء‪ ،‬جعل اسناد‪ ،‬کالهبرداری‪ ،‬فرار از‬ ‫مالیات و تامین مالی تروریسم را به عنوان مصادیق جرائم‬ ‫منشــا تولید پول کثیف دانســت‪ .‬دکترپوراحمد در بخش‬ ‫دیگری از مطالب خود‪ ،‬به بیان نقش سیستم بانکی در مبارزه‬ ‫با پولشــویی پرداخت و ضمن اشاره به روش های مجرمین‬ ‫در تزریق پول کثیف به شــبکه بانکی و جریان پولی کشور‬ ‫مصادیق متعددی را در زمینه اخذ رشوه با استفاده از حساب‬ ‫دیگران و کارت های بازرگانی یکبارمصرف ذکر کرد و سپس‬ ‫بر لزوم مستندســازی جریان وجــوه‪ ،‬امــوال و دارایی ها‪،‬‬ ‫معامالت و قراردادها به عنوان یک راه حل برای جلوگیری‬ ‫از تکرار چنین حوادثی تاکید کرد‪ .‬میهمان پودمان اموزشی‬ ‫اداره مبارزه با پولشویی بانک انصار‪ ،‬در پایان سخنان خود از‬ ‫لزوم نظارت بر جا به جایی بدون دلیل وجوه عمده و شناسایی‬ ‫شیوه های غیرمعمول تجاری سخن گفته و نتیجه گرفت که‬ ‫مستندســازی جریان وجوه‪ ،‬اموال‪ ،‬دارایی ها‪ ،‬معامالت و‬ ‫قراردادها‪ ،‬گزارش دهی معامالت مشــکوک‪ ،‬جمع اوری‬ ‫اطالعات از طرق مختلــف‪ ،‬پردازش اطالعــات و تبادل‬ ‫اطالعات با کشورهای دیگر از الزامات اجتناب ناپذیر مبارزه‬ ‫با پولشویی به شمارمی ایند‪.‬‬ ‫دوســتم دارد‪ ،‬امید برایم واژه ای غریبه بود‪ ،‬تا چه برســد به‬ ‫کلم ه امید به اینده‪ ».‬کدام اینده؟ کارگران کارخانه ها اکثرا‬ ‫زنان و کودکان بودند چرا که به اندازه مردان دستمزد طلب‬ ‫نمی کردند‪ .‬کار خســته کننده و کســالت اور بود و انضباط‬ ‫شــدیدی بر کارگران حاکم بود‪ .‬همچنین کار با ماشــین ها‬ ‫خطرناک بود‪ .‬خیلی از کارگرها دست ها یا انگشتانشان را از‬ ‫دست می دادند‪ .‬به منظور کوشش برای جلوگیری از استثمار‬ ‫کارگران‪ ،‬قوانین کار در کارخانه ها وضع شد‪ .‬در سال ‪1844‬‬ ‫قانون کار در کارخانه توســط مجلس انگلستان به تصویب‬ ‫رسید‪ .‬در این قانون ســرمایه داران و صاحب کارخانه جات‬ ‫حق به کارگیری کودکان زیر ‪ 10‬سال را نداشتند‪ .‬همچنین‬ ‫قانــون کار در معادن هم تصویب شــد که مانــع کارکردن‬ ‫زنان و کودکان در معــادن زیرزمینی می شــد‪ .‬البته تا قرن‬ ‫نوزدهم‪ ،‬اغلب کشــورهای صنعتی قوانین کار کودکان را‬ ‫داشتند‪ .‬اما در کشور عزیزمان اتحادیه های کارگری مقابله‬ ‫با شرایط بد کاری ایجاد شد و خوشبختانه به صورت قدرتمند‬ ‫و موثر در کنار و مــوازات اداره و وزارت کار و امور اجتماعی‬ ‫در حال خدمات و دفاع از حقوق این انســان های با شرف و‬ ‫زحمت کش است‪ .‬و صد البته که مزایای بیمه در کشورمان‬ ‫به هیچ وجه کافی و کامل نیست و بیمه کننده و بیمه شونده‬ ‫هر دو خواهان تغییر اساسی در شاکله این حقوق هستند؛‬ ‫حقوقی که در این عصر و این قرن حق مســلم هر انســانی‬ ‫است‪.‬‬ ‫بازار‬ ‫کوثر تنها موسسه اعتباری در فهرست‬ ‫‪ 10‬شرکت پیشرو کشور‬ ‫عملکرد مثبت و نقشه راه مناسب‪ ،‬منجر به ان شد تا‬ ‫موسسه اعتباری کوثر جایگاه دوم شرکت های پیشرو از نظر‬ ‫رشد فروش را به خود اختصاص دهد‪ .‬شرکت اعتباری کوثر‬ ‫مرکزی با فروش ‪ 29‬هزار و ‪ 720‬میلیارد ریالی و در حالی که‬ ‫در رتبه بندی قبلی در جایگاه ‪ 82‬قرار داشت‪ ،‬در رتبه بندی‬ ‫جدید با جهش ‪ 31‬پله ای‪ ،‬سکوی ‪ 51‬را از ان خود کرد‪.‬‬ ‫به گزارش روابط عمومی موسســه اعتباری کوثر؛ در‬ ‫هجدهمین همایش شرکت های برتر ایران‪ ،‬این موسسه‬ ‫با قرار گرفتن در گروه بانک ها و بیمه ها موفق شد با رشدی‬ ‫‪ 110‬درصدی در فــروش خود‪ ،‬جایگاه دوم شــرکت های‬ ‫دارای بیشترین رشد فروش را از ان خود کند‪.‬‬ ‫دکتر رضایی‪ ،‬مدیرعامل موسســه اعتبــاری کوثر با‬ ‫حضور در هجدهمین همایش شرکت های برتر ایران و اخذ‬ ‫رتبه دوم در میان ‪ 10‬شرکت پیشرو گفت‪« :‬این موسسه با‬ ‫تالش های مدیران متخصص و جهادی‪ ،‬کارکنان خدوم و‬ ‫پرتالش خود توانست رتبه دوم را در میان‪ 10‬شرکت پیشرو‬ ‫در زمینه رشد فروش کسب کند‪ ».‬نایب رئیس هیات مدیره‬ ‫موسسه اعتباری کوثر با اشاره به عملکرد مثبت این موسسه‬ ‫افزود‪« :‬عالوه بر مشارکت در طرح های اقتصادی‪ ،‬با هدف‬ ‫حمایت از دولت محترم تدبیر و امید و ارائه خدمات در قالب‬ ‫پرداخت تسهیالت قرض الحســنه‪ ،‬منجر به ارتقای رتبه‬ ‫این شرکت و حضور در جمع ‪ 100‬شرکت برتر ایران شد‪».‬‬ ‫دکتر رضایــی با اشــاره به حرکــت صعودی و رشــد‬ ‫موسســه اعتباری کوثر گفت‪« :‬برای ایجاد سود و ارتقای‬ ‫خدمتگــزاری بــه مــردم‪ ،‬در صــدد شناســایی طرح های‬ ‫اقتصادی توجیه دار که در راســتای تقویت کشور و دولت‬ ‫باشــد‪ ،‬هســتیم‪ ».‬ســازمان مدیریت صنعتــی رتبه بندی‬ ‫شرکت های برتر ایران را برای سالیان متوالی برگزار می کند‬ ‫و فهرست را با الهام از رسالت ســازمان با فراهم کردن امار‬ ‫و اطالعات شــفاف و مفید در مورد بنگاه هــای اقتصادی‬ ‫کشور‪ ،‬فضای روشــن تری از کسب و کار اقتصادی کشور‬ ‫ارائه می دهد و به مدیران‪ ،‬سیاســتگزاران و پژوهشگران‪،‬‬ ‫یاری می رســاند تا شــناخت و درک دقیق تری از مقیاس‪،‬‬ ‫ســاختار مالی و اقتصادی صنایع و بنگاه هــای اقتصادی‬ ‫بزرگ کشور بیابند‪.‬‬ ‫امسال ‪ 800‬بنگاه تولیدی به طور داوطلبانه اقدام به‬ ‫ثبت نام و ارائه اطالعات مالی خود به این سازمان دادند که‬ ‫از میان انها ‪ 500‬شرکت برتر انتخاب شد؛ شرکت های برتر‬ ‫در‪ 28‬شاخص مشخص شدند که شاخص «فروش» مبنای‬ ‫اصلی و مهم ان است‪.‬‬ ‫همزمان با دهه فجر‬ ‫افتتاح صندوق سرمایه گذاری ارمان اتی کوثر‬ ‫صندوق ارمان اتــی کوثر به عنــوان اولین صندوق‬ ‫قابل معامله با درامد ثابت موسســه اعتباری کوثر طراحی‬ ‫و تاسیس شــده اســت‪ .‬به گزارش روابط عمومی موسسه‬ ‫اعتباری کوثر؛ هدف از تشــکیل این صندوق‪ ،‬جمع اوری‬ ‫سرمایه از ســرمایه گذاران و تشکیل سبدی از دارایی های‬ ‫با درامد ثابــت و ارائه نرخ ســود موثــر و باالتر نســبت به‬ ‫سرمایه گذاری های مشابه می‏باشد‪.‬‬ ‫صنــدوق ارمان اتی کوثــر با ســرمایه گذاری مجدد‬ ‫روزانه ســود در صندوق‪ ،‬نرخ ســود موثر جذابــی را برای‬ ‫سرمایه گذاران فراهم می‏اورد و هر سرمایه گذار می‏تواند‬ ‫در هر زمان با فروش واحدهای سرمایه گذاری اصل و سود‬ ‫حاصل در دوره سرمایه گذاری را به دست اورد‪.‬‬ ‫مزایای صندوق‏های ارمان اتی کوثر‪:‬‬ ‫* دریافــت نــرخ ســود موثــر و باالتــر نســبت بــه‬ ‫صندوق های مشابه‬ ‫* سرمایه گذاری مجدد روزانه ســود هر سرمایه گذار‬ ‫در صندوق‬ ‫* نقدشــوندگی بــاالی واحدهــای ســرمایه‏گذاری‬ ‫(امکان فــروش در تمامــی کارگزاری های بــورس اوراق‬ ‫بهادار)‬ ‫* امکان ســرمایه‏گذاری با مبالغ کم باتوجه به ارزش‬ ‫ی ‪ 10‬هزار ریالی واحدهای صندوق‬ ‫اسم ‬ ‫* شفافیت اطالعاتی بیشتر باتوجه به انتشار لحظه‏ای‬ ‫‪ NAV‬صندوق و عدم تاخیر در به روزرسانی اطالعات‬ ‫* کاهش هزینه‏های اجرایی نسبت به صندوق‏های‬ ‫سرمایه‏گذاری فعلی‬ ‫بر اساس این گزارش؛ پذیره نویسی این صندوق در‬ ‫دهه مبارک فجر و همزمان با ســالگرد پیروزی شکوهمند‬ ‫انقالب اســامی خواهد بود‪ .‬جهت پذیره نویسی و خرید‬ ‫واحدهای ســرمایه گذاری با به همراه داشتن شناسنامه و‬ ‫کارت ملی‪ ،‬به شعب منتخب موسسه اعتباری کوثر مراجعه‬ ‫فرمائید‪.‬‬ ‫شعب منتخب‪:‬‬ ‫‪.1‬شعبه مطهری‬ ‫‪.2‬شعبه اشرفی اصفهانی‬ ‫‪.3‬شعبه خواجه عبدالله انصاری‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫سرمایه موسسه اعتباری کوثر از مبلغ سه هزار میلیارد‬ ‫ریال به شــورای انقالب هزار میلیارد ریال افزایش یافت و‬ ‫حداقل سرمایه الزم برای تبدیل موسســه به بانک تامین‬ ‫گردید‪ .‬بدینوسیله ضمن عرض تبریک این دستاورد مهم‬ ‫به تمامی سهامداران‪ ،‬مشتریان و کارکنان عزیز و گرامی‪،‬‬ ‫رجاء واثق دارد کســب این موفقیت اغاز فصل دیگری در‬ ‫مسیر بلوغ موسسه اعتباری کوثر در صنعت بانکداری است‪.‬‬ ‫ضمن تبریک ایام الله دهه فجر و پیروزی شکوهمند انقالب اسالمی و به همین مناسبت و در راستای تحقق سیاست های‬ ‫اعتباری موسسه در امر وصول مطالبات و معاضدت به بدهکاران تسهیالتی که بنا به دالیل و شرایط خاص اقتصادی و اجتماعی‬ ‫تا کنون موفق به ایفای تعهدات خود نشده اند مقرر گردید‪ ،‬در صورت واریز و تسویه بدهی خود از تاریخ ‪ 1394/11/12‬تا پایان‬ ‫سال جاری با در نظر گرفتن شرایط زیر از بخشودگی جریمه تاخیر تادیه به میزان شش درصد برخوردار گردند‪:‬‬ ‫تمامی اشخاص حقیقی درصورت تســویه بدهی خود در مهلت قید شده‪ ،‬از بخشودگی شــش درصد جرایم تاخیر تادیه‬ ‫برخوردار می گردند‪ .‬اشــخاص حقوقی نیز که در این مدت در مورد تســویه بدهی خود اقدام نمایند با کســب مجوز از معاونت‬ ‫اعتبارات و تسهیالت از بخشودگی متناسب برخوردار خواهند شد‪.‬‬ ‫دهه فجر انقالب‬ ‫بازار‬ ‫همزمان با ایام مبارک‬ ‫بخشش شش درصد جریمه تاخیر تادیه‬ ‫همزمان با ایام مبارک دهه فجر‬ ‫‪81‬‬ ‫بازار‬ ‫مدیرعامل بانک دی در شیراز‪:‬‬ ‫بازار‬ ‫‪82‬‬ ‫مثلث | شماره ‪299‬‬ ‫بانک دی در مسیر تعالی‬ ‫ایده و ارمان های شهدا در حرکت است‬ ‫به گزارش اداره کل روابط عمومی‪ ،‬مدیرعامل بانک‬ ‫دی در مراسم افتتاح ساختمان جدید شعبه مرکزی در شیراز‬ ‫گفت‪« :‬سامانه هوشــمند جامع بانک دی با هدف توسعه‬ ‫فعالیت های بانکداری الکترونیک و ارائه بهترین خدمات‬ ‫بانکی به مشتریان و سهامداران راه اندازی خواهد شد‪».‬‬ ‫دکتر شفیع زاده افزود‪« :‬دسترســی به حساب های‬ ‫مشتریان‪ ،‬دسترسی به خدمات کارگزاری بانک دی متصل‬ ‫به بازار سرمایه کشور و دسترسی به انواع بیمه های معتبر‬ ‫این بانک‪ ،‬بزودی از طریق این ســامانه هوشــمند جامع‬ ‫فراهم خواهد شد‪».‬‬ ‫وی با تبریک فرارســیدن ســی وهفتمین ســالگرد‬ ‫پیروزی انقالب اسالمی خاطر نشان کرد‪« :‬ایران اسالمی‬ ‫در حوزه های امنیت‪ ،‬دفاع‪ ،‬علم و ســایر حوزه ها در سطح‬ ‫منطقه مقاوم اول را دارد و این توفیق را مرهون تالش های‬ ‫مجاهدان و شهدای گرانقدر ایران زمین است‪».‬‬ ‫دکتر شفیع زاده با بیان اینکه باید در حوزه اقتصادی‬ ‫نیز همانند ســایر حوزهای امنیتی‪ ،‬دفاعــی و علمی پویا‬ ‫عمل کنیم‪ ،‬گفت‪« :‬اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی‬ ‫مورد تاکیــد رهبری با به کار گیــری از ظرفیت های بخش‬ ‫خصوصی از جمله راهبردهای توفیق در این راه است‪».‬‬ ‫وی افزود‪« :‬سیاســت های اقتصــاد مقاومتی باید‬ ‫مبنای عمــل فعالیت های ما باشــد تا بتوانیــم در منطقه‬ ‫درخشش الزم را داشته باشــیم و از تمامی پتانسیل های‬ ‫موجود برای شکوفایی اقتصادی استفاده کنیم‪».‬‬ ‫مدیرعامل بانک دی خاطر نشــان کرد‪« :‬بانک دی‬ ‫در مســیر تعالی ایده و ارمان های شهدا در حرکت است و‬ ‫با نگاه ایمانی در حوزه اقتصاد و به کار گیری ظرفیت های‬ ‫بخــش خصوصی اینده روشــنی را بــرای اقتصاد کشــور‬ ‫متصور است‪».‬‬ ‫وی بانــک دی را یــک مجموعه اثر گــذار در حوزه‬ ‫اقتصــاد معرفــی کــرد و گفــت‪« :‬نــگاه شــعبه محوری‬ ‫نداریــم و سیاســت های اتخاذ شــده در اســتان فارس و‬ ‫سایر اســتان های کشور ایجاد یک شــعبه وارائه خدمات‬ ‫بانکداری الکترونیک اســت تا مشــتریان و ســهامداران‬ ‫این بانک از بهترین خدمات اسان و در دسترس بهره مند‬ ‫شــوند‪ ».‬وی افزود‪« :‬در این رهگذر بــا بانک های عامل‬ ‫دیگــر تفاهمنامه هــای الزم به امضــا خواهد رســید تا با‬ ‫اتصال ودسترســی انالین‪ ،‬مشــتریان بتوانند از هر کدام‬ ‫از شعب بانک های کشور استفاده الزم را داشته باشند‪».‬‬ ‫به اعتقاد این مدیر اقتصادی در ‪10‬ســال گذشــته‪ ،‬رشد‬ ‫چشمگیری در استفاده از بانکداری الکترونیک در جامعه‬ ‫را شاهد بوده ایم‪ .‬وی در خاتمه گفت‪« :‬با روش های نوین‬ ‫بانکداری‪ ،‬مسیر سرامدی ومتعالی شدن و تعالی بخشی به‬ ‫فعالیت های اقتصادی را طی خواهیم کرد‪».‬‬ ‫در این مراسم مهدی قاســمی‪ ،‬معاون امور شعب‪،‬‬ ‫خانواده شــهدا‪ ،‬ایثارگران وجانبازان انقالب اســامی را‬ ‫بزرگترین سهامداران این بانک معرفی کرد و از مقام شامخ‬ ‫انان تجلیل کرد‪ .‬وی گفت‪« :‬ساختمان مرکزی بانک دی‬ ‫دراســتان فارس همزمان با ایام الله دهــه فجر در ‪ 9‬طبقه‬ ‫احــداث و مورد بهره بــرداری قرار گفته اســت‪ ».‬به گفته‬ ‫این مســئول‪ ،‬فعالیت های این بانک از سال ‪ 1389‬اغاز‬ ‫و توانسته با روند تخصصی در امور بانکداری الکترونیک‬ ‫جایــگاه مناســبی را در اقتصــاد کشــور و فعالیت هــای‬ ‫بین المللی داشته باشد‪.‬‬ ‫وی رونــد اثر بخــش بانــک دی را حاصــل فعالیت‬ ‫جهادی دانست که با ایجاد ‪ 91‬شعبه بانکی به راهبردهای‬ ‫مهم اقتصاد مقاومتی دست یافته است‪.‬‬ ‫قاسمی تاکید کرد‪« :‬تمامی خدمات ارزی‪ ،‬صرافی‪،‬‬ ‫کارگزاری بورس‪ ،‬لیزینگ و ســوئیفت از طریق اینترنت و‬ ‫موبایل بانک در اختیار مشتریان این بانک خواهد بود‪».‬‬ ‫وی با اشــاره به این مطلــب که فعالیــن اقتصادی‬ ‫استان فارس شرکای مستقیم ما هستند‪ ،‬افزود‪« :‬ارتباط‬ ‫تنگا تنگ با شرکای اقتصادی راهگشاری فعالیت های این‬ ‫بانک خواهد بود‪ ».‬او تک شعبه بودن این بانک در استان‬ ‫فارس را توجه به توسعه بانکداری الکترونیک توصیف کرد‬ ‫و گفت‪« :‬با اتخاذ این روش از شرکای بیشتری بهره مند و‬ ‫انان نیز از خدمات ایمن الکترونیــک وکاهش مراجعه به‬ ‫شعب بانکی برخوردار خواهند شد‪».‬‬ ‫عالیشــوند‪ ،‬فرماندار شهرســتان شــیراز نیز در این‬ ‫مراســم با مهم توصیف کــردن فعالیت هــای بانکداری‬ ‫الکترونیک ان را گامی ارزنده در روند فعالیت های اقتصاد‬ ‫بین الملل عنوان کرد‪ .‬به گفته فرماندار شهرستان شیراز‪،‬‬ ‫دســتیابی به اهداف دولت و نظام اسالمی در امر اقتصاد‬ ‫مقاومتی کار بزرگی اســت که از سوی بانک دی اغاز شده‬ ‫و اســتمرار خواهــد یافــت‪ .‬وی توجه به اقتصــاد داخلی‬ ‫پس از برجــام با رویکــرد اقتصــاد مقاومتــی و همچنین‬ ‫توســعه مبادالت بین المللــی را باتوجه بــه رهنمودهای‬ ‫رهبر معظم انقالب مورد تاکیــد و توجه مدیران اقتصادی‬ ‫اســتان و شهرســتان شــیراز قرار داد و از انان خواست با‬ ‫تالش حداکثری کشور را بر قله افتخار برسانند‪.‬‬ ‫مدیرکل بنیاد شــهید اســتان فارس نیز بــا ذکر این‬ ‫مطلب که ‪ 192‬هزار نفر از جامعه ایثارگران و خانواده شهدا‬ ‫مخاطبان این اداره کل هســتند و عمده سهامداران این‬ ‫بانک نیز محســوب می شــوند از مدیران ارشد بانک دی‬ ‫خواســت تا خدمات مطلوب ودر دسترســی را به خانواده‬ ‫شهدا در سراســر اســتان فارس ارائه دهند‪ .‬مدیرکل بنیاد‬ ‫شهید فارس‪ ،‬این استان را مستعد ارائه خدمات گردشگری‬ ‫دانست که از این طریق درامدهای ریالی وارزی سرشاری‬ ‫تولید خواهد شــد و قطعا فعالین اقتصادی به این رویکرد‬ ‫مهم توجه وافر خواهند داشت‪.‬‬ ‫در پایان این مراســم که با حضور امام جمعه موقت‬ ‫شــیراز‪ ،‬دکتر عرب مازار‪ ،‬رئیس هیات مدیره‪ ،‬دکتر مورج‬ ‫عضــو هیات مدیــره بانــک دی و مدیران دســتگا ه های‬ ‫اجرایی اســتان همراه بود از خانواده های شــهدا از جمله‬ ‫مدافعین حرم اهل بیت (ع) به ویژه سردار عبدالله اسکندی‬ ‫تجلیل شد‪.‬‬