روزنامه صمت شماره 64
روزنامه صمت شماره 64
ویژه نامه روز ملی صادرات ضمیمه روزنامه امروز
رهبرمعظمانقالباسالمی
در حکم اغاز دوره جدید شورای عالی انقالب فرهنگی:
نخستین روزنامه تخصصی صبح ایران
شتاب رشد علمی کشور
نباید به هیچ بهانه ای کاهش یابد
یکشنبه
27مهر 1393
24ذی الحجه 1435
19اکتبر2014
سال هفتم دوره جدید شماره 64پیاپی 24 1382صفحه 8 +صفحه ضمیمه
2
مردان دولت در ضیافت صادرکنندگان
سیگنال های مثبت
حضور بخش خصوصی در صنعت
دریافت کارمزد
قیمت 1000 :تومان
www.smtonline.ir
www.smtnews.ir -
حضرت ایت اهلل خامنه ای رهبر معظم انقالب اس�لامی در
اس��تانه اغاز دوره جدید ش��ورای عالی انقالب فرهنگی،
با صدور حکمی ،بر مدیری��ت راهبردی چالش های حوزه
فرهن��گ با «اس��تفاده کام��ل و کارامد و هم اف��زا از همه
فرصت ها و ظرفیت ها»« ،مهار تهدیدها و اسیب ها با نگاه
حکیمانه و معقول» و «مواجهه هوشمندانه با معارضه های
مهاجمان و س��تیزه گران» به عنوان تکالیف اصلی شورای
عالی انقالب فرهنگی تاکید کردند.
3
از کارت خوان ها در بالتکلیفی
باال گرفتن موج انتقاد و اعتراض به دریافت کارمزد
از کارت خوان ه��ای فروش��گاهی از ابت��دای ابان و
اختالف نظر در رابطه با این موضوع باعث ش��د که
پیگیری این موضوع به هیات دولت برسد.
20
معاون معدنی وزیر اعالم کرد:
معادن مساعد اماده
سرمایه گذاریخصوصی ها
5
رییس صندوق ضمانت صادرات ایران خبرداد
رشد 86درصدی
خسارات پرداختی
7
صادرکنندگان فرش را
نفی نکنیم
حمید کارگر
سرپرست مرکز ملی فرش ایران
7
راهکارهای جهش
صادرات غیرنفتی
اطالعات دانش بنیان
ضعف حوزه معدن
دولت بانک های اطالعاتی
را دست کم نگیرد
محمدرضا غفوری
مهندس شهناز نوایی
سید علینقی خاموشی
کارشناس اقتصادی
7
عضو خانه معدن
5
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی
دولت و بخش خصوصی
به هم اعتماد کنند
زهرا فریدزادگان
18
روزنامه نگار
22
رویداد
تحقق استاندارد
نیازمند نظارت
مصرفکننده است
احمد پاکزاد
روزنامهنگار
مفاهیم«اس��تاندارد» و«تولید» در دوران��ی که جامعه از
حساسیت زیادی نسبت به محیط پیرامون برخوردار است ،
انچناندرهمتنیدهشده اندکهتفکیکانهاازیکدیگرمحال
می باش��د«.تولید»کیفیتورقابترابرایتداومحیاتخود
می جوید و «استاندارد» با تدوین و نظارت الگوی صحیح ،ان
رامستمرمی کند.
دنیای صنع��ت و تولید ام��روزا ین مرزه��ای جغرافیایی
را کمرن��گ می داند و بازار خود را در گس��تر ه جهانی تعریف
کرد ه اس��ت و برای حضور رقابت جویانه مستلزم بهره گیری
از چارچوب هایی اس��ت که متناس��ب با نظام جهانی ،تولید
و مدیریت خود را نظام مند کرده تا ش��انه به ش��انه همکاران
بین المللی خود در مس��ابقه بازار وارد شده و سربلند و پیروز
ازانبیرونبیاید.
از ای��ن رو ن��گاه ب��ه اس��تاندارد ،نه ب��ه عنوان ی��ک ناظر
دس��ت و پاگیر ،بلکه به عنوان یک مش��اور هوشمند همراه
صنعتگران خواهد بود و این چنین بینشی است که می تواند
بهره وری را همراه با توس��عه تعام�لات برای تولیدکنندگان
ارمغان بیاورد.در چند س��ال گذشته ش��اهد گسترش نفوذ
کمی و کیفی مفهوم استاندارد به معنای واقعی ان در عرصه
تولیدوصنعتبوده ایم.نگاهیبهعملکردسازماناستانداردو
تحقیقاتصنعتیهمنمایانگراینواقعیتاست.ازسویدیگر
نیزحضورهم هجانبهبرند هایایرانیدرعرصه هایبین المللی
واقتدارایشاندربازارهایداخلیکهمصرف کنندهرابهخرید
محصول ایرانی بیش از گذشته ترغیب و قانع نموده است؛ هم
از نش��انه های پای بندی و اعتقاد صنعتگران این سرزمین به
مفهوم اس��تاندارد است .قطعاً تقویت روزافزون پیوند قلبی و
تعاملواقعیسازمان هایدولتیوبخشخصوصیحوزه های
تولی��د و صنعت می تواند در نهادینه س��ازی و تحقق بیش از
پیش این مضمون متعالی نقش داش��ته باش��د .روند رش��د
تدوین و تجدید نظر استانداردهای ملی درسالهایگذشته،
نمایشگر روانتر شدن رابطه این دو بخش است.خوشبختانه
درتشکیلکمیته هایملیتدوینهمشاهدتعاملمناسبو
همکاریروبهگسترشبخشخصوصیباسازماناستاندارد
می باشیم.امروزهتیمهایتحقیقوتوسعهگروههایصنعتی
در کنار کارشناس��ان خبره و زبده س��ازمان اس��تاندارد قرار
میگیرن��د و به اتفاق هم و با اش��تراک گذاری دانش و تجربه
خویشاستانداردهایروزامدتروکاراتریراتدوینمیکنند.
اینگونه موارد؛ طلیعه اینده درخشانتری در ارتقای کیفی و
جهانیسازیبرندهایداخلیرانشانمی دهد.
اما در ش��رایطی ک��ه روزانه هزاران ن��وع کاال و خدمات در
مقیاس وس��یع ،تولید و به بازارهای داخلی عرضه می شوند،
تداوممفهوماستاندارد،جزبانظارتجامعهمصرف،موفقیت
چندانی نخواهد داشت .لذا باید باور داشته باشیم ناظر واقعی
در کیفیت ،مصرف کننده اس��ت و اگر او چنین باوری داشته
باش��د؛ عرصه برای ناخالصان و س��وداگران تنگ خواهد شد
و بس��تر شکوفایی برای کس��انی بوجود می اید که عمیقاً به
اس��تاندارد و حقوق مصرف کننده ایمان دارند .بدین جهت
دس��تیابی به روند دائم��ی از کیفیت برتر ،در گ��رو تعادل و
تعاملس��هراسمثلث��یخواهدبودک��همصرفکنندگان،
تولیدکنندگان و اس��تاندارد ،انها را تشکیل دادهاند .از سوی
دیگر اگ��ر بپذیریم ،بهبود کیفیت به عن��وان یکی از اهداف
اس��تاندارد ،درخواس��تی مداوم اس��ت و اگر عادالنه به انچه
تولیدمی ش��ودوانچهبازس��تاندهمی ش��ود؛توجهداش��ته
باش��یم؛یعنیاس��تانداردرارعایتکرده ای��مواگرمنصفانه
کیفیت تولیدات ایرانی را بررس��ی کنیم ،مالحظه میگردد
علیرغم پیشرویهای خوبی که در ارتقاء کیفیت و بهرهوری
بدست امده و با تمام موفقیت هایی که در عرصههای تجارت
بینالمللیکس��بشده،لیکناستانداردسازیرامی تواندر
مراحل اولیه خود دانست .از انجایی که هدف استاندارد ،ارائه
الگوهای مناس��ب و عادالنه تولید و مصرف است؛ در نگاهی
به امار مصرف در بخش های گوناگون و مقایس��ه با امارهای
جهانی مالحظه می شود؛ بدلیل عدم وجود الگوهای فراگیر
درتولی��دومص��رف،تفاوت هایقابلتاملیوج��ودداردکه
نیازمندی به توجه بیش از پیش به مثلث (تولید ،اس��تاندارد
و مص��رف) وجود دارد .ایرانیان در نان و ش��کر بیش از 6برابر
اس��تانداردهای جهانی مصرف دارند .در مصرف نوشابه های
گازدار 4برابر و مصرف نمک 2برابر دیگران پیشگام هستند.
در عوض ،تخم مرغ ،شیر و ماهی را یک سوم الگوهای جهانی
مصرف می کنند .یکی از س��اده ترین نتایج��ی که از چنین
تحلیلیبدستمی ایدایناستکهدرصورتتوسعهوتحقق
استاندارد و رشد همگون تولید ،استاندارد و مصرف؛ بی شک
ق��ادر خواهیم بود با ایجاد تن��وع در تولید منطبق با فرهنگ
مصرفمردم ،توزیععادالنهسهممصرفرافراهماوریم.
طی 5سال گذش��ته در حوزه صنعت پاستا چنین رویداد
مبارکی پیش امده اس��ت .ایجاد رویکرد رقابت پذیری توجه
به قیمت تمام ش��ده بهره وری در تولید ،نگاه دانش محورانه
به توزیع و بازاریابی ،ایجاد تنوع در شکل و طعم ،بهره گیری از
دستاوردهای نوین فناوری و تمرکز بر فعالیت های فرهنگی
به جای تبلیغات یک س��ویه ،دست به دست هم داده و سرانه
مص��رف را تا 3برابر افزایش داده اس��ت .در واقع ضمن حفظ
س��همگندمدرس��فرهایرانیان ،ایشانباتنوع لذت بخشیاز
فراورده های ان مواجه شدند و از ان استقبال کردند.
درجهان بی م��رز تجارت و تولید ،ش��رط موفقیت ،ایجاد
س��ازگاری تولید و دانش متناسب با رقبای بین المللی است
و پیروزی در چنین رقابت ش��دید که به واقع حق ملت ایران
است،مستلزمتوجهعملیوعلمیبهاستاندارداست.بی شک
باچنینرویکردی ،برتجارتجهانمسلطخواهیمشد.
2
خبر
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
public@smtnews.ir
رهبر معظم انقالب اسالمی در حکم اغاز دوره جدید شورای عالی انقالب فرهنگی:
شتابرشدعلمیکشورنبایدبههیچبهانه ایکاهشیابد
حضرت ای��ت اهلل خامن��ه ای رهبر معظم
انقالب اسالمی در اس��تانه اغاز دوره جدید
ش��ورای عالی انق�لاب فرهنگی ،ب��ا صدور
حکم��ی ،بر مدیریت راهب��ردی چالش های
ح��وزه فرهنگ با «اس��تفاده کامل و کارامد
و هم اف��زا از همه فرصت ه��ا و ظرفیت ها»،
«مهار تهدیدها و اس��یب ها با نگاه حکیمانه
و معق��ول» و «مواجه��ه هوش��مندانه ب��ا
معارضه ه��ای مهاجم��ان و س��تیزه گران»
به عنوان تکالیف اصلی ش��ورای عالی انقالب
فرهنگی تاکید کردند.
ایش��ان همچنین ۷اولویت کاری شورای
عال��ی انق�لاب فرهنگی از جمل��ه پیگیری
تصمیمات و مصوبات قبلی و اجرای س��ریع
انها ،مواجهه فعال و مبتکرانه با جبهه بندی
ه��واداران فرهن��گ انقالب��ی و اس�لامی و
معارضان عنود ان ،پیگیری جدی پیشرفت
و ش��تاب حرکت علمی و فن��اوری ،و تحول
و نوس��ازی در نظام اموزشی و علمی کشور
به ویژه تحول در علوم انس��انی را مش��خص
کردند و ۳عضو حقوقی جدید را به مجموعه
اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی افزودند.
متن حکم رهبر معظم انقالب اس�لامی به
این شرح است:
بسم اهلل الرحمن الرحیم
فلس��فه وج��ودی ش��ورای عال��ی انقالب
فرهنگ��ی ،فه��م و تبیین و تثبی��ت و انفاذ
ماهیت فرهنگی انقالب اس�لامی و بازارایی
م��داوم جبه��ه فرهنگی انقالب اس�لامی و
پایش پیشرفت های فرهنگی کشور متناسب
با ظرفیت ها و شایس��تگی های عظیم ایران
اسالمی و انقالبی است.
مدیریت راهبردی چالش های این حوزه با
«اس��تفاده کامل و کارام��د و هم افزا از همه
فرصت ها و ظرفیت ها» و نیز «مهار تهدیدها
و اس��یب ها با ن��گاه حکیمان��ه و معقول» و
«مواجهه هوشمندانه با معارضات مهاجمان
و س��تیزه گران» از جمله تکالیف اصلی این
ش��ورا اس��ت .عرصه های کلیدی و اساس��ی
همچون تولید علم ،س��بک زندگی ،اموزش
و پژوه��ش ،فرهن��گ عموم��ی ،مهندس��ی
فرهنگ��ی ،حوزه ه��ای مهمی هس��تند که
س��اماندهی ان در جمه��وری اس�لامی به
ش��ورای عالی انقالب فرهنگی سپرده شده
اس��ت .التزام ش��ورای عالی انقالب فرهنگی
به نام و عنوان خود ،ش��رط موفقیت اش در
ماموریت های خطیری است که بر عهده ان
گذاشته شده است.
با توج��ه به پایان یافت��ن دوره ای دیگر از
مس��ئولیت ش��ورای عالی انق�لاب فرهنگی
و در اس��تانه اغ��از دوره ای جدی��د اعض��اء
حقوق��ی و حقیقی این ش��ورا همچون دوره
گذش��ته با اضافه ش��دن معاون برنامه ریزی
و نظ��ارت راهب��ردی رییس جمهور و معاون
رییس جمه��ور در ام��ور زنان و خان��واده و
ریی��س دفتر تبلیغات اس�لامی ب��ه اعضای
حقوقی برای یک دوره ۳ساله دیگر منصوب
می گردند.
الزم می دان��م از زحم��ات و تالش ه��ای
بی وقف��ه و مثمرثمر رییس و اعضای محترم
شورای عالی انقالب فرهنگی و دبیر محترم
و دبیرخان��ه ش��ورا طی ای��ن دوره قدردانی
و تش��کر و نکات و موارد ذی��ل را به عنوان
اولویت های کاری شورا در دوره جدید اعالم
نمایم:
-۱ب��ا وج��ود تالش های خوب ش��ورا در
پیگی��ری اولویت های ابالغی در س��ال های
گذش��ته ،امروز اولویت اصلی شورا تحقق و
اجرای سریع و کامل تصمیمات و مصوبات و
پیگیری انها تا حصول نتیجه کامل می باشد.
-۲ب��ا توجه به جبهه بندی جدی میان
ه��واداران فرهن��گ انقالبی و اس�لامی و
معارض��ان عنود ب��ا انگیزه ان ،ش��ورای
عال��ی انقالب فرهنگ��ی باید ب��ا برخورد
فعال و مبتکرانه با این جبهه بندی اشکار
فرهنگ��ی ،دلبس��تگان فرهن��گ دینی و
انقالبی را در داخل و خارج کش��ور دلگرم
و امی��دوار و مطمئن و معارضان را نگران
و ناامید کند.
-۳ب��ا توج��ه ب��ه رویش ه��ای معتنابه و
جوش��ش های ف��راوان فعالیت های فرهنگی
در س��طوح مردمی ،خصوصا جوانان مومن و
انقالبی ،دستگاه های فرهنگی نظام و در راس
انها شورای عالی انقالب فرهنگی باید نقش
حلقات مکمل و تس��هیل گر و الهام بخش را
در فعالیت ه��ای خودجوش و فراگیر مردمی
عرصه فرهنگ برای خود قائل باشند و موانع
را از سر راه انها کنار بزنند.
-۴ارتق��اء کمی و کیف��ی مصرف و تولید
محص��والت و کااله��ای فرهنگ��ی ج��ز با
سیاستگذاری های درس��ت و اقدام پیگیر و
مستمر و به صحنه اوردن همه ظرفیت های
مل��ی ای��ن عرص��ه ،ممک��ن نخواهد ش��د.
ب��از مهندس��ی س��اختار فعالیت ه��ا و
مدیریت ه��ای فرهنگی ب��ا چنین رویکردی
الزم��ه موفقی��ت در ای��ن اوردگاه تاریخی
فرهنگی اس��ت .ش��ورای عالی بای��د بتواند
همه ظرفیت های نرم افزاری و سخت افزاری
و منابع انس��انی حوزه فرهنگ را متناسب با
شرایط پیش گفته ،بازارایی و هم افزا کند.
-۵پیگی��ری جدی پیش��رفت و ش��تاب
حرک��ت علم��ی و فن��اوری کش��ور یکی از
اساس��ی ترین اولویت های کش��ور است که
ش��ورای عالی انقالب فرهنگی در ان نقش
جدی دارد .بحمداهلل با تصویب و ابالغ نقشه
جامع علمی کش��ور ،حوزه عل��م و فناوری
نقش��ه راه خ��ود را یافت��ه ،س��تاد راهبری
نقش��ه جامع علمی تشکیل شده؛ و حرکت
در ان مس��یر اغاز گردی��د و تاکنون اثار و
دستاوردهای خوبی هم در پی داشته است،
الزم اس��ت این مس��یر با جدی��ت و اهتمام
بیش��تری به ویژه از سوی مسئوالن در قوای
سه گانه و خصوصا دولت محترم دنبال شود.
ش��تاب رش��د علمی کش��ور نباید به هیچ
بهانه ای حتی اندکی کاهش یابد ،بلکه باید
روز ب��ه روز بر ان افزوده ش��ود و ش��ورا نیز
نقش خ��ود را در نظارت و پایش و راهبری
ان به طور جدی و فعال ایفا نماید.
- ۶مهندس��ی فرهنگ��ی و موضوع تحول
و نوس��ازی در نظام اموزشی و علمی کشور
اع��م از اموزش عال��ی و اموزش و پرورش و
نیز تحول در علوم انس��انی که در دوره های
گذش��ته مورد تاکی��د بوده اس��ت ،هنوز به
س��رانجام مطلوب نرسیده اس��ت ،به تعویق
افت��ادن این امور خس��ارت بزرگ��ی متوجه
انقالب اس�لامی خواهد کرد ،ل��ذا باید این
امور جدی تر گرفته شده و با یک بازنگری و
برنامه ریزی جدید طی مدت زمان معقول و
اختصاص بودجه یک میلیارد
تومانی به انجمن های علمی
امضای تفاهمنامه همکاری
میان استاندارد و محیط زیست
هفتمین جش��نواره ملی حرکت ب��ا تقدیر از 103
برگزیده 28 ،تا 30مهر ماه در دانش��گاه شیراز برگزار
می شود.
به گزارش ایسنا ،دکتر ضیا هاشمی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم
با اعالم این خبر اظهار کرد در هفتمین جش��نواره ملی حرکت 17هزار اثر
علمی پژوهشی از سوی انجمن های علمی سراسر کشور ارائه شده که این اثار
ابتدا از س��وی دانشگاه ها مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت بیش از یکهزار
و 100اثر به مرحله سراسری راه یافتند.
به گفته وی ،س��پس اثار ارائه شده در 16حوزه مورد بررسی قرار گرفتند
و در نهایت 103اثر ،فرد و انجمن برگزیده در جشنواره معرفی خواهند شد.
هاش��می 16حوزه مورد بررس��ی را در بخش های اختراع��ات ،ابتکارات و
نواوری ه��ا ،تالیف و ترجمه کتاب ،دبیر انجمن برگزیده ،حامیان انجمن های
علمی ،اس��تادان مش��اور برگزیده ،حرکت های کارافرین دانش��جویی نمونه،
کارشناسان انجمن و نشریات و ...برشمرد.
وی ب��ا بیان اینک��ه در حال حاض��ر 6050انجمن علمی دانش��جویی در
کشور ثبت شده اس��ت ،تصریح کرد :انجمن های علمی دانشگاه ازاد و وزارت
بهداشت ،جزو این امار نیستند.
هاشمی گفت 37 :درصد از مجموع انجمن های علمی دانشگاه ها مربوط به
حوزه علوم انسانی هستند.
معاون وزی��ر علوم همچنین درباره زمان برگزاری جش��نواره فارابی گفت:
این جش��نواره باید با حضور رییس جمهور برگزار شود که در این زمینه دفتر
ریاس��ت جمهوری از ما چندین زمان پیشنهادی را خواسته است و ما منتظر
هماهنگی نهایی هستیم.
روس��ای س��ازمان حفاظت محیط زیست و سازمان
مل��ی اس��تاندارد در حاش��یه همای��ش اس��تاندارد و
محیط زیست ،با امضای تفاهمنامه ای همکاری های دو جانبه را نهادینه کردند.
به گ��زارش واح��د مرکزی خب��ر ،خانم ابت��کار رییس س��ازمان حفاظت
محیط زیس��ت در گفت وگ��و ب��ا خبرنگاران گف��ت :حق��وق مصرف کننده با
محیط زیس��ت گره خورده و این تفاهمنامه زمینه کار مشترک دو سازمان را
تعیین کرده است و باعث هم افزایی کارها خواهد شد.
وی افزود :محیط زیس��ت از اهمیت ویژه ای برخوردار است که متاسفانه در
این روزها اس��یب زیادی به دلیل ضعف نظارت و بی توجهی به استانداردها و
فقر تعهد در قبال طبیعت دیده و مشکالت زیادی فراهم شده است.
ابتکار تصریح کرد :در صورت همکاری سازمان های مرتبط می توان عملکرد
خوبی در این حوزه ها داش��ت .وی به موضوع فناوری در حوزه محیط زیست
اش��اره ک��رد و گفت :با هم��کاری س��ازمان اس��تاندارد می توانی��م موضوع
محیط زیست را ارتقا بخشیم.
ابتکار همچنین به مصارف تولید انرژی و موضوع گازهای گلخانه ای اش��اره
کرد و گفت :باید مش��کالت حوزه های کشاورزی و طبیعی را جدی بگیریم و
در بهینه سازی مصرف سوخت ،استانداردها را لحاظ کنیم.
وی گفت :اگر در حوزه خدمات و نظارت س��ختگیرانه عمل کنیم دستیابی
به منافع زیست محیطی قطعی خواهد بود .ابتکار با بیان اینکه الگوی مصرف
در کشور ما بسیار نامناسب است ،تصریح کرد :باید برای بهینه سازی مصرف
انرژی بسیار تالش کنیم .ابتکار با بیان اینکه بازار بهینه سازی مصرف سوخت
هم اکنون به سمتی پیش می رود که در مقابل بازار انرژی قرار خواهد گرفت،
تاکید کرد :باید نگرش ها را اصالح و از بحث های حاشیه ای پرهیز کنیم.
ایران قرن ها با همسایگان شرقی خود
با مسالمت زندگی کرده است
جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران اظهار کرد :نیروی زمینی سپاه اسناد
کافی درباره نفوذ اشرار از کشورهای شرقی به داخل کشور را در اختیار داشته و انها
را در اختیار مس��ئوالن وزارت خارجه و وزارت کشور قرار داده است .به گزارش ایسنا،
سردار سرتیپ پاسدار عبداهلل عراقی در نشست خبری که به مناسبت پنجمین سالگرد
شهادت شهید شوشتری برگزار شد ،اظهار کرد :ایران قرن ها با همسایگان شرقی خود
با مسالمت زندگی کرده و هر تجاوزی به صورت غیرقانونی از طریق کشورهای همسایه
شرقی انجام گیرد ما به صورت قانونی و از طریق مسئوالن سیاسی ان تجاوز را پیگیری
می کنیم .جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران همچنین با بیان اینکه 5سال
پیش در استان سیستان وبلوچستان اقدامات تروریستی در وسط روز برگزار می شد و
اش��وبگران و ضد انقالب داخل خاک ما نفوذ کرده بودند ،گفت :اما امروز با توجه به
اقدامات س��پاه ،نیروی انتظامی ،وزارت اطالعات و سایر دستگاه ها ما درگیری ها را به
نقطه مرزی برده ایم .نیروی زمینی اکنون پاسخ قاطعی به اشرار می دهد.
جمهوری اسالمی اریان
وزارت صنعت،معدن و تجارت
ممکن به سرانجام خود برسد.
-۷تش��کیل منظ��م و به موقع جلس��ات
ش��ورای عالی و حضور فع��ال و با مطالعه و
س��ازنده اعضا به ویژه روس��ای محترم قوا در
جلس��ات و مباحث ش��ورا و ص��رف وقت و
همت کافی توسط همه اعضا به ویژه اعضای
حقیقی مورد تاکید می باشد.
توفیقات همه حضرات را از خداوند متعال
مسالت می کنم.
سیدعلی خامنه ای
/۲۶مهر1۳۹۳ /
نگاه روز
امار اشتغال از بهار تا تابستان
تعداد ش��اغالن کشور در تابس��تان سال جاری به
21میلی��ون و 498ه��زار و 13نفر رس��ید که این
میزان نس��بت به ش��اغالن فصل بهار س��ال جاری
392هزار و 318نفر بیشتر شده است.
ب��ه گزارش ایرن��ا ،تعداد ش��اغالن در بخش های
مختلف اقتصادی نشان می دهد که بخش کشاورزی
در این مدت 52هزار و 903نفر از شاغالن خود را از
دست داده و این در حالی است که به تعداد شاغالن
بخش های صنعت و خدمات افزوده شده است.
کاهش تعداد شاغالن در بخش کشاورزی می تواند
به دنبال خشکسالی و به تبع ان مهاجرت بخشی از
جمعیت روستایی کشور به شهرها باشد .هم اکنون
نرخ رشد جمعیت در مناطق روستایی منفی است.
تع��داد ش��اغالن در بخش صنعت در بهار س��ال
ج��اری 6میلی��ون و 975هزار و 68نف��ر بود که در
تابس��تان به 7میلیون و 213هزار و 947نفر رسید.
همچنین شاغالن بخش خدمات از بهار تا تابستان
س��ال 93از 9میلی��ون و 990ه��زار و 917نفر به
10میلیون و 197هزار و 259نفر رسیده است.
همچنین نرخ مش��ارکت اقتصادی 6ماه نخس��ت
امس��ال 0/1درص��د رش��د داش��ت و از 37/1ب��ه
37/2درصد رس��ید .در مدت یادش��ده از جمعیت
بیکار کشور 272هزار و 870نفر کاسته شده است.
نرخ بیکاری از 10/7درصد در بهار س��ال جاری به
9/5درصد در تابستان امسال کاهش یافت.
اگهی دریافت نظرات
در مورد مالیات بر ارزش افزوده
بدین وسیله از کلیه واحد های صنعتی و معدنی ،واردکنندگان و صادرکنندگانی که در دوره
ازمایشی قانون مالیات بر ارزش افزوده مواجه با مسائل و مشکالتی شده اند دعوت می شود با
توجه به الیحه جدیدی که در این خصوص در حال بررسی است نقطه نظرات و پیشنهاد های
اصالحی خود را در رابطه با کلیت و مواد قانون موجود حداکثر تا 15ابان ماه سال جاری به
ادرس پست الکترونیکی arzesh-afzoudeh@mimt.gov.ir :ارسال فرمایید.
مرکز روابط عمومی و اطالع رسانی
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
industry@smtnews.ir
صنعت
ترمز واردات خودرو با کمبود اسقاطی ها
ضرورت تبیین سیاست های سرمایه گذاری بخش خصوصی
3
کارشناسان با اشاره به سهم 72درصدی بخش خصوصی در تولیدات صنعتی سال 91اعالم کردند
سیگنالهایمثبتحضوربخشخصوصیدرصنعت
ش�کوفه حبیبزاده -گروه صنعت :با توجه به اینکه همواره ب�ه حضور بخش خصوصی در فعالیتهای
اقتصادی کش�ور تاکید ش�ده و سهم بخش صنعت نیز در اقتصاد کشور بس�یار باالست ،انتظار میرود
بخش خصوصی نقش پررنگی در صنعت ایفا کند .در س�الهای گذش�ته با شرایطی که در کشور ایجاد
شد و تحریمها فشار سنگینی را بر اقتصاد ایران وارد اورد ،بخش خصوصی نسبت به بخشهای دولتی
و ش�بهدولتی ضعیفتر ش�د که این نکته را میتوان از تعطیلی بسیاری از بنگاههای متوسط و کوچک
ک�ه در تملک بخش خصوصی ب�ود ،دریافت کرد .اما با روی کار امدن دول�ت یازدهم و توجه ویژه این
دولت به مش�ورت با نمایندگان بخش خصوصی این انتظار وجود داش�ت که اقبال این بخش از حضور
در صحنه اقتصادی کش�ور افزایش یابد .با توجه به اینکه امارهای جدیدی مبنی بر اندازهگیری س�هم
بخش خصوصی در اقتصاد و صنعت و معدن منتشر نشده است ،این موضوع را با برخی از فعاالن بخش
خصوصی در میان گذاشتیم .این فعاالن تاکید کردند که این امید در میان بخش خصوصی ایجاد شده
اما ش�رایط ان گونه که انتظار میرفت تغییر محسوسی نداشته و مشکالت این بخش همچنان به قوت
خود باقی است.
معاون طرح و برنامهریزی وزارت
صنع��ت ،مع��دن و تج��ارت در
در رابطه با
گفتوگ��و ب��ا
س��هم بخ��ش صنع��ت ،معدن و
تجارت در اقتصاد کشور گفت :بر
اساس امار رسمی مراجع مربوط،
سهم بخش خصوصی در اقتصاد حدود ۴۰درصد یعنی
بهطور دقیق معادل ۳۸/۴درصد است.
حسین ابوییمهریزی با اشاره به سهم بخش خصوصی
در بخ��ش صنعت اظهار ک��رد :امارهای جدیدی مبنی
بر س��هم این بخش در زمان حاضر وج��ود ندارد ،زیرا
امارهای مراجع رس��می مربوط به سال ۱۳۹۲و 6ماه
اول امس��ال منتشر نش��ده ولی به روایت امار منتشره
در س��ال ۱۳۹۱توس��ط مرکز امار ایران ،سهم بخش
خصوص��ی در ارزش تولی��دات واحده��ای صنعتی ۷۲
درصد و در بخش معدن ۶۲درصد است.
وی اظهار کرد :از س��ویی صنایع عالقهمند هستند از
بودجهه��ای عمرانی برای اج��رای طرحهای صنعتی و
معدنی بهرهمند ش��وند اما این بودجه در نهایت بهطور
غیرمس��تقیم به بخش غیرمولد کش��ور میرسد .اگر به
رون��د بودجههای عمرانی نیز ن��گاه کنیم ،میبینیم که
روندی کاهش��ی داشته و همان روند کاهشی بیشتر از
30درصد ان محقق نش��ده است .امسال نیز این رقم با
کاهش مواجه ش��ده ،ولی امید اس��ت که به نام صنعت
بودجه تخصیص داده نش��ود و س��ر از سایر ردیفها در
بیاورد.
پورفالح بیان کرد :مشکالت بخش خصوصی با توجه
به اقدامات نرمافزاری که تا امروز اتفاق افتاده تاحدودی
ارتباطی به وزارت صنعت ،مع��دن و تجارت ندارد زیرا
ای��ن وزارتخانه کنار بخش خصوصی اس��ت تا مش��کل
نقدینگ��ی و بدهیهای معوق تولیدکنن��دگان ،نرخ ارز
برای تسویه حساب تس��هیالت صندوق ذخیره ارزی و
...را برطرف کند ،اما این مش��کالت سختافزاری کامال
برطرف نشده و برخی از مشکالت همچنان ادامه دارد.
رییس کمیس��یون صنای��ع اتاق
بازرگانی ایران نیز در گفتوگو با
گف��ت :میتوانی��م س��هم
بخش خصوصی را در ردیفهای
بودج��های به راحتی بس��نجیم؛
بهطور مثال یک��ی از ردیفهایی
که ش��امل بخش خصوصی در صنعت و معدن میشود
بحث بودجهای اس��ت که برای بازتوزیع هدفمند کردن
یارانهها یا حذف سوبسید از انرژی مطرح میشود.
احمد پورفالح ادامه داد :امس��ال در مجموع 10هزار
میلیارد تومان برای این منظور در نظر گرفت ه ش��ده که
این رقم نس��بت به سال 89که 30درصد از درامدهای
حاصل از اج��رای هدفمندی یارانهه��ا و 20درصد در
س��ال 90بوده ،روند کاهشی داشته اس��ت .هرچند با
توجه به مش��کالت و کمبوده��ای بودجهای دولت این
موضوع قابل درک اس��ت اما نکته اینجاست؛ مبلغی که
در روز اول بودجهنویس��ی در نظر گرفته میش��ود ،در
پایان س��ال دچار انحرافهای س��نگین شده و عمال به
اجرا درنمیاید.
رییس کمیس��یون صنایع اتاق بازرگانی ایران گفت :
بخ��ش خصوصی از س��ال 1389برای افزایش س��قف
ممنوعالخروج��ی از ی��ک میلیون تومان ب��ه 2میلیارد
توم��ان تالش کرد ک��ه در نهای��ت 500میلیون تومان
تصویب ش��د و در برنامه 1393مورد تاکید قرار گرفت
ام��ا میبینیم که برخی از بانک ها از این دس��تورالعمل
تمکین نکرده و سلیقهای عمل میکنند.
وی ب��ا تاکید بر اینک ه باید روی فعالیتهای بانکهایی
که بنگاهداری عمل میکنند کار کرد ،تصریح کرد :باید
عملک��رد بانک ها در عقود مش��ارکتی به صرف دریافت
سود نباش��د ،بلکه در ضررها نیز شریک شوند .بانک ها
باید بپذیرند بخش��ی از این زیان را متقبل ش��وند ،زیرا
واحدهای تولیدی در تحریمها تقصیری نداشتند.
پورف�لاح ضم��ن ابراز امی��دواری به عملک��رد دولت
یازده��م تاکی��د ک��رد :از نظ��ر نرمافزاری کم��اکان به
رفتاره��ای دولت یازدهم خوشبین هس��تیم و امید و
انگی��زه بخش خصوصی کاهش نیافته و رش��د صنعتی
و اقتصادی نمایانگر این مسئله است .با تعاملی که بین
بخشهای مختلف دولتی با تشکلها و بخش خصوصی
و اتاقهای بازرگانی انجام ش��ده،امید میرود تا فردای
س�هم 72درصدی بخش خصوص�ی در ارزش
تولیدات واحدهای صنعتی
سیر نزولی تخصیص بودجه به بخش خصوصی
مولد
بانکها در سود و ضرر واحدها شریک باشند
150هزارمیلیارد تومان نقدینگی
مورد نیاز بنگاه های تولیدی
ایسنا -قائممقام وزیر صنعت ،معدن و تجارت
گفت :براس��اس گزارشهای اعالم شده از سوی
ای��ن وزارتخانه150 ،هزار میلیارد تومان حداقل
نقدینگی م��ورد نیاز برای س��رمایه در گردش
بنگاه های تولیدی اس��ت ،یعنی تقریبا دو برابر
انچه در هر 3ماه اختصاص یافته است .مجتبی خسروتاج با بیان اینکه
نقدینگی در 3ماه ابتدایی امسال 18هزار میلیارد تومان بوده است ،اظهار
کرد :این نرخ که بهعنوان سرمایه در گردش در اختیار واحدهای صنعتی
ق��رار گرفته باید به 35هزار میلیارد تومان در هر 3ماه افزایش یابد .وی
با بیان اینکه اگر به روند 3ماه ابتدایی س��ال پیش رویم در انتهای سال
تنها 50درصد نقدینگی مورد نیاز را می توانیم پاس��خگو باش��یم ،بیان
کرد :بخش��ی از این معضل به مشکالت شبکه بانکی با منابع مورد نیاز
باز می گردد که در الیحه جدید پیش بینی شده تا حد زیادی این مشکل
برطرف شود .قائممقام وزیر صنعت ،معدن و تجارت با تاکید بر اینکه بازار
س��رمایه بیشتر متکی بر سرمایه های مردمی و منابعی است که بخش
خصوصی در داخل و خارج می تواند فراهم کند ،ادامه داد :این امر نیازمند
این اس��ت که قوانین و اییننامه ها بتوانند پوش��ش و تضمین کافی را
به س��رمایهگذار بخش خصوصی بدهند .معاون توسعه بازرگانی داخلی
وزارت صنعت ،معدن و تجارت با بیان اینکه امروزه سرمایه گذاری در هر
رش��ته ای به جایگاه رقابتی موجود در ان رشته برمی گردد ،خاطرنشان
کرد :مزیت دسترس��ی به مواد ارزان ،دسترسی خوب به نیروی انسانی
صاحب فن و حرفه و بازار مصرف در جایگاه رقابتی نقش بسزایی دارند.
بهتری برای امروز صنعت ایجاد شود.
حمایت کالم�ی از حضور بخش خصوصی در
بخش صنعت
عضو هیات مدی��ره خانه صنعت،
مع��دن و تج��ارت ای��ران نیز در
بی��ان کرد:
گفتوگ��و ب��ا
بخش خصوصی ش��رایطی را نیاز
دارن��د ت��ا بتوان��د در فض��ای
کس��بوکار حضور داشته باشد و
مهم تری��ن عامل برای حضور ،مس��اعد ب��ودن این فضا
است .تمام عواملی که روی جذب سرمایه ،ثبت شرکت،
ن��وع فعالیت و اهمیت اقتص��ادی تاثیر دارد باید فراهم
شود تا بخش خصوصی امکان فعالیت داشته باشد.
ارمان خالقی ادامه داد :در ش��رایط فعلی و در دولت
یازدهم به نظر میرسد فضای کسبوکار رو به بهبودی
پی��ش میرود و حداق��ل در کالم حمایت از این بخش
صورت میگیرد ،اما مسئله این است که در عمل تا چه
میزان این امر میس��ر اس��ت .وی افزود :در حال حاضر
برای ثبت شرکت ها تغییری در رویه قبلی اتفاق نیفتاده
اس��ت و همچنان مش��کالت در این زمینه وجود دارد،
البته باید توجه داشت که مسائل مربوط به ثبت زیرنظر
قوه قضاییه است نه دولت یازدهم.
خالق��ی در رابطه با س��هم دریافت تس��هیالت بخش
صنعت گفت :دکتر روحانی ،مقام ارش��د اجرایی کشور
انتقاداتی را نسبت به نوع عملکرد سیستم بانکی کشور
وارد کرد و مدیریت تسهیالت را نسبت به بخش تولید
کشور نادرست دانس��ت .این انتقادها همان گالیههایی
اس��ت که سالهاس��ت بخش خصوصی بر بانک ها وارد
میکند.
وی توضیح داد :سیستم بانکی کشور همچنان چابکی
الزم را ن��دارد و اعطای منابع به بخش تولید نیز تغییر
چش��مگیری که بتوان به ان اش��اره کرد ،نیافته است.
انتقاده��ا به طور عمده به نوع عملکرد سیس��تم بانکی
ضرورتایجادنهضتواحدهای
تحقیقوتوسعهدرواحدهایتولیدی
ش�اتا -معاون اموزش ،پژوه��ش و فناوری
وزارت صنع��ت ،مع��دن و تجارت با اش��اره به
اهمیت موض��وع تحقی��ق و پژوهش R&D
در توس��عه صنعتی و اقتصادی کش��ور گفت:
باید نهضت ایجاد واحدهای تحقیق و توس��عه
متناس��ب با طبقه بندی ش��رکت ها اعم از کوچک ،بزرگ و متوسط
صورت بگیرد .علی اصغر توفیق در نشست هم اندیشی روسای ادارات
ام��وزش ،پژوهش و فناوری س��ازمان های صنع��ت ،معدن و تجارت
اس��تان ها با بیان اینکه امروزه دنیای ITاهمیت بس��یار باالیی دارد
و با شتاب باالیی درحال پیش��روی است ،افزود :این صنعت نیازمند
کار بیش��تر و سرمایه گذاری است تا بتوان به توسعه الزم دست یابد.
وی همچنین ایجاد کارافرین��ی در صنعت فناوری اطالعات و ایجاد
اقدام��ات جدید دراین صنعت را حائ��ز اهمیت خواند و گفت :در این
بین نقش وزارت صنعت ،معدن و تجارت عالوه بر سیاستگذاری ،نقشی
حمایتی اس��ت از این رو ضمن اس��تقبال از شرکت هایی که وارد این
عرصه می شوند تالش می کند تا تسهیل کننده امور انها باشد .در این
راستا باید تالش کنیم تا زنجیره و شبکه صنعت ITبه صورت جامع
و با قدرت بیش��تر در کش��ور اجرایی شود .توفیق همچنین ضرورت
توجه به موضوع بهره وری را در ارتقای جایگاه این صنعت موثر دانست
و گفت :درحال حاضر بهره وری در کش��ور از جایگاه پایینی برخوردار
اس��ت بنابراین باید بهره وری از فاز تعریف و توصیف درامده و تعیین
شاخص هایی خاص داشته باشیم.
کشور و بوروکراسی حاکم بر ان است که متاسفانه نگاه
بانک ها به این بخش بس��یار کاسبکارانه و بنگاهداری
است و انها به دنبال سود حداکثری هستند.
بانکها همراهی نمیکنند
عضو هیات مدیره خانه صنعت ،معدن و تجارت ایران
تصریح ک��رد :تامین نقدینگی مورد نی��از بخش تولید
کشور بهعنوان وظیفه بخش بانکی تعریف نشده است.
وقتی دم از اقتصاد مقاومتی میزنیم به این معناس��ت
که کش��ور در شرایط ویژهای به سر میبرد و هر بخش
بای��د به وظیفه خود برای کمک به بخش تولید بهتر از
گذش��ته عمل کند .در حال حاضر بخش تولید کش��ور
که بیش��تر در دس��تان بخش خصوصی اس��ت نیازمند
حمایتهای مضاعفی نسبت به گذشته است.
وی ادامه داد :سیس��تم بانکی کش��ور با علم به اینکه
چنی��ن نی��ازی در بخش تولی��د وج��ود دارد و اقتصاد
مقاومتی یک دس��تورالعمل جدی اس��ت ،سهم بخش
تولی��د را از دریاف��ت تس��هیالت افزایش نداده اس��ت.
سیاس��تهای پولی و بانکی بان��ک مرکزی نیز تغییری
نداش��ته و همان چیزی اس��ت که دو س��ال گذشته به
بانک ها ابالغ ش��ده اس��ت .خالقی بیان کرد :اما باوجود
چنین ش��رایطی نویدهایی برای بهبود شرایط از جمله
اخبار مبنی بر تخصیص یارانه به بخش تولید و افزایش
توان بانک ها برای تخصیص تسهیالت به این بخش نیز
به گوش میرس��د .این پیامهای مثبتی است که بخش
خصوص��ی انها را دریافت کرده اس��ت و در برنامههای
خود انها را در نظر خواهد گرفت.
با وجود این شرایط به نظر میرسد کماکان زمان نیاز
است تا بخش خصوصی بتواند شرایط مساعدی را برای
حضور در صحنه اقتصادی کش��ور بهویژه بخش صنعت
و معدن داشته باشد .با این وجود به سبب تعامل دولت
یازدهم با بخش خصوصی و در نظر گرفتن مش��ورت با
انها در برنامههای اقتصادی ،بخش خصوصی همچنان
امید خود را به بهبود شرایط حفظ کرده است.
لزوم تدوین سیاست صنعتی
برای افزایش رقابت
ایرنا -یک کارش��ناس اقتصادی گفت :برای
دستیابی به رقابت سالم در اقتصاد باید از ایجاد
انحصار در بخشهای مختلف اقتصاد اعم از تولید
و خدمات جلوگیری شود .همچنین دولت باید
یک برنامهریزی و سیاس��ت صنعتی مش��خص
تدوین کند و در چارچوب ان ،بنگاهها را به سمت اهدافی که مدنظر خود
اس��ت ،هدایت کند .علی دینیترکمانی اظهار کرد :در همه کشورهای
بزرگ دنیا که میزان تولیدات نیز در مقیاس باال است ،معموال انحصار
چندجانبه وجود دارد و چند بنگاه هس��تند که سهم عمده تولیدات را
در اختیار دارند ،بنابراین در این شرایط نمیتوان بازار را به معنایی که
مدنظر سیاس��تگذاران اس��ت ،رقابتی کرد .این کارشناس اقتصادی با
اش��اره به تولید 80درصد خودروی ایران توسط 2بنگاه خاص ،گفت:
برای ایجاد رقابت در اقتصاد و رفع انحصار باید نظارتها جدیتر شود
ت��ا رقابت واقعی میان این بنگاهها به وجود ای��د و از این طریق تولید
محصوالت بهتر و با کیفیتتر نی��ز افزایش یابد .دینیترکمانی گفت:
برای افزایش رقابت در کش��ور دولت باید نظارت جدیتری هم داشته
و کمکها نیز مش��روط ب��ه تحوالت بنیادی در بنگاهها باش��د؛ یعنی
دولت باید یک برنامهریزی و سیاس��ت صنعتی مش��خص تدوین کند
و در چارچوب ان بنگاهها را به س��مت اهدافی که مدنظر خود اس��ت،
هدایت کند .وی افزود :همچنین دولت میتواند از ابزار سیاست تجاری
و تعرفهای در جهت افزایش رقابت و هدایت بنگاههای داخلی به سمت
تولید و ارائه کاالهای بهتر و قیمت مناسبتر استفاده کند.
یادداشت
کاهش نرخ تسهیالت
با کاهش نرخ تورم
امکان پذیر است
شهرام شیرکوند
پژوهشگر و مشاور صنعت خودرو
توانمند ش��دن تولید کنندگان ایرانی نسبت به
رقبای خارج��ی یکی از مهم تری��ن رویکرد های
اقتصاد کش��ور اس��ت و برای تقویت تولید ملی
باید شرایط مساعدی برای تولید کنندگان ایجاد
ک��رد و انان را برای حض��ور در بازارهای جهانی
توانمند ساخت.
در حال حاضر اسان س��ازی بخش��ی از مسائل
واحده��ای تولیدی و بخش��ش جرائ��م مالیاتی
واحدهای��ی که اصل مالیات را پرداخت کرده اند،
تاثی��رات مثبتی در بخش ه��ا و جوامع تولیدی
داش��ته و عامل مهمی در تش��ویق این واحدها
ب��ه ادامه فعالیت و افزایش تولید داخلی اس��ت.
اس��تفاده از ظرفیت واحدهای تولیدی می تواند
تحولی بزرگ در اقتصاد کشور ایجاد کند که این
امر مس��تلزم کاهش نرخ تس��هیالت بانکی برای
واحدهای تولیدی است.
زمانی که ش��رایط برای تولید و کار در کش��ور
مهیا باش��د به دنبال ان اش��تغالزایی افزایش و
مس��ائل و بحران های اجتماعی از جمله بیکاری
که منش��ا اصلی ناهنجاری های اجتماعی است،
کاه��ش خواهد یافت .ام��ا در کنار ن��رخ باالی
س��ود بانکی یکی از مش��کالت موجود در مسیر
رشد تولید ،تزریق نامناس��ب اعتبارات یا توزیع
نامناسب اعتبارات و منابع بانکی بین متقاضیان
وام و تسهیالت اعتباری است.
ب��ه گفت��ه کارشناس��ان ای��ن ن��رخ حت��ی از
محدودیت های اعطای تس��هیالت مهم تر بوده و
باعث ش��ده هزینه پول برای تولید کننده انچنان
باال باش��د که جاذبه خ��ود را برای بخش بزرگی
از تولید کننده ه��ا از دس��ت بده��د .بنابراین در
چنی��ن فضایی باید ای��ن مانع به ه��ر نحوی از
سر راه تولید برداشته ش��ود .البته سیاست های
دیگری مانند نظام مالیاتی نامناسب ،نظام ارزی
نامناس��ب و سیاست های نامناس��ب بازرگانی و
س��یل واردات کاال و خدمات نیز به عنوان موانع
تولید به شمار می روند.
ام��ا بیش��تر کارشناس��ان و مس��ئوالن ام��ور
اقتصادی کش��ور به کاهش نرخ به��ره بهعنوان
مهم ترین اصل برای توسعه و تحرک اقتصاد باور
دارند .از س��ویی سیاس��ت های کاهش نرخ بهره
زمانی کارامد است که با توزیع مناسب اعتبارات
همراه باش��د .برای کاهش نرخ تس��هیالت باید
سیاس��ت های تکمیل��ی و ش��یوه های مناس��ب
اجرای��ی و نح��وه توزیع مناس��ب اعتب��ارات در
سیس��تم بانکی ایجاد ش��ده و نماینده دولت در
بخش تولید بر ان نظارت مستمر داشته باشد.
از طرف��ی ب��ا کاهش س��ود نرخ بانک��ی ایجاد
انگی��زه در امر س��رمایه گذاری ب��رای طرح های
تولیدی بیش��تر خواهد ش��د .البته برای افزایش
انگی��زه در س��رمایه گذاران ب��رای مش��ارکت و
فعالی��ت در بخش ه��ای مختلف تولی��دی باید
امنیت سرمایه گذاری را برقرار کرد .در این راستا
کاه��ش نرخ بیم��ه و کاهش هزینه های س��ربار
تولید ،س��رمایه گذاری در طرح ه��ای تولیدی و
اشتغالزا را تسهیل خواهد کرد.
در جهت کاهش نرخ س��ود تسهیالت نیز باید
تولی��د ناخالص ملی را افزای��ش و حجم پول در
گردش را کاهش داد .کاهش نرخ تس��هیالت با
کاهش نرخ تورم امکان پذیر است .تغییر نرخ بهره
یکی از اقداماتی اس��ت ک��ه باید بهصورت علمی
انج��ام گیرد و نمی توان به ص��رف اعمال قدرت
ان را تغیی��ر داد .ای��ن در حالی اس��ت که برای
کاهش نرخ سود تس��هیالت باید تولید ناخالص
ملی افزایش و حجم پول در گردش کاهش یابد
ک��ه این امر مس��تلزم سیاس��تگذاری های کالن
اقتصادی اس��ت و به یک جهتگیری درس��ت و
صحیح نیاز دارد.
بدیهی اس��ت با پایی��ن امدن ن��رخ بهره های
بانکی ،نقدینگی س��رمایهداران به جای س��رازیر
شدن در بانک ها به سمت و سوی سرمایه گذاری
در بخش تولید س��وق پیدا کرده و بدین س��ان
ب��ا افزای��ش واحد ه��ای تولی��دی تن��وع عرضه
محصوالت تولید ش��ده به بازار نیز بیشتر شده و
با افزایش عرضه کاال در بازار قیمت ها نیز کاهش
خواهد یافت .بنابراین با این روش گرانی و تورم
تا حد قابل توجهی مهار و با رشد کاهنده مواجه
خواهد شد.
بر این اساس ،نتایج حاصل از کاهش نرخ سود
تس��هیالت بانکی در همه بخش ه��ای اقتصادی
و افزایش عرضه تس��هیالت بانکی حاکی از این
است که اثر کاهش نرخ سود تسهیالت بر توسعه
بخش های اقتصادی بیش��تر از اثر افزایش عرضه
تسهیالت است بهطوری که رشد تولید ناخالص
داخلی واقعی نیز با کاهش نرخ س��ود تسهیالت
بانکی تقریبا دو برابر شده و نرخ رشد تورم را نیز
کاهش میدهد .از این رو رش��د صادرات مثبت
میش��ود ،اما افزایش عرضه تس��هیالت منجر به
افزایش تورم می شود.
یادداشت
انتقاد یا تحلیل
با استناد!
حسین علیزاده
روزنامه نگار
روزانه حجم وسیعی از اطالعات در قالب خبر و گزار
ش
درخصوص مباح��ث گوناگون در رس��انه های جمعی،
س��ایت ها و خبرگزاری ها جابه جا می شود .این میزان از
اطالع��ات در اصل با توجه به اقب��ال و نیاز بخش های
مختلف جامعه ،دسته بندی و پرورانده شده و در اختیار
مخاطبان قرار داده می ش��ود .ام��ا نحوه جمع اوری این
اطالع��ات خود داس��تانی دارد .اتفاقاتی ک��ه روزانه در
ه��ر حوزه موجب پیدایش خبر می ش��وند و هر یک در
برگیرنده چندین بعد از موضوعات هس��تند ،بستری را
برای پرداختن و به اصطالح رمزگشایی ایجاد می کنند
ک��ه با تحلیل و چرایی ان ،خواننده یا حتی نویس��نده
به نکاتی دس��ت می یابد که در کنار افزایش اطالعات،
ذهن و نگاه پویای مخاطب در ان حوزه فعال می ش��ود.
از این رو یک گزارش گذش��ته از سوژه ای ناب و جذاب
نیازمند ابزاری قوی و تاثیر گذار است با نام «اطالعات»
که براس��اس ان تحلیل ها منطق��ی و نتیجه گیری ها با
راهکاری تاثیرگذار همسو باشد.
ام��ا ش��اید بتوان گفت مان��ع اصلی به وج��ود امدن
گزارش��ی کامل و چند بعدی از منظ��ر پرداختن ،نبود
همین ابزار توانمند یعنی «اطالعات» است که دسترسی
نداشتن به منابعی مستند و جامع می تواند میزان صحت
ان گزارش را کاهش دهد .اگر چه استفاده از شیوه های
متداول با در دسترس قرار گرفتن اطالعات به اسانی و
بدون زحمت ،ان هم از طریق سایت ها و مطالب منتشر
ش��ده گذشته ،ش��اید بخش��ی از این نقص را پوشش
دهد اما نه برای نویس��نده ارزش��ی داش��ته و نه دردی
را از خوانن��ده درمان می کند .با این حال ش��اید انچه
موجب افزایش این فرایند در تهیه گزارش ها ش��ده نه
خاستگاه نویسنده بلکه نبود تعامل منابع منتج به سوژه
گزارش است .حوزه خودروسازی این روزها کم از سوژه
نیس��ت .هجمه هم به این صنعت کم نیست .اما انچه
می ماند بالتکلیف بودن بسیاری از این سوژه هاست که
عدم تعامل خودروس��از با رسان ه و اطالع رسانی محدود
موجب می شود تا بستری ایجاد شود که در همه سطوح
جامعه ،بدون در دس��ترس داش��تن کمترین اطالعات
اظهارنظرهایی ش��ود که کالف در حال باز ش��دن این
صنعت را دوباره پیچیده و پیچیده تر کند .از سوی دیگر
به نظر می رسد پرداختن به اطالعاتی که در این حوزه
کانالیزه ش��ده و بوی همس��ویی می دهد ،دردی از این
صنعت دوا نکند .از این رو چه بهتر که انتقاد یا تحلیل و
تجلیل در این حوزه ،مستدل تر ،ملموس تر و راهگشا تر
باشدکه در حال حاضر تعامل خودروساز با رسانه در این
مقطع کمتر به چشم می اید.
بین الملل
کاهش ۱۶درصدی
فروش رنو به ایران
تس�نیم -فروش رنو فرانس��ه به ایران در سپتامبر
۲۰۱۴م با افت ۱۶درصدی نسبت به ماه قبل از ان مواجه
شد و به ۲۶۰۰دستگاه رسید .شرکت خودروسازی رنو
فرانس��ه اعالم کرد در 9ماه نخست سال جاری میالدی
25ه��زار و 400دس��تگاه از محصوالت خود را به بازار
ایران عرضه کرده اس��ت .فروش رن��و به ایران در 9ماه
نخست سال جاری میالدی نسبت به مدت مشابه سال
قبل افت 19درصدی داشته است .رنو در 9ماه نخست
سال 2013م بالغ بر 31هزار و 382دستگاه خودرو به
ایران صادر کرده بود .فروش این ش��رکت فرانسوی به
ایران که درپی تحریم ها کاهش یافته بود از ابتدای سال
2014م کم وبیش روندی صعودی داش��ته است .رنو در
سپتامبر سال میالدی گذشته تنها 850دستگاه خودرو
به ایران فروخته بود که این رقم در س��پتامبر امس��ال
بیش از 3برابر ش��ده و به 2600دستگاه رسیده است.
البته میزان فروش رنو به ایران در سپتامبر امسال نسبت
به ماه قبل از ان افت 16درصدی داش��ته است .لوگان
پرفروش ترین محصول این شرکت در ایران است که با
نام ال 90و به صورت س��ی کی دی در این کش��ور تولید
می شود.
تویوتا فراخوان جهانی داد
موج -شرکت تویوتا برای سومین بار در سال جاری
ی��ک میلیون و 67هزار خودروی دیگر خود را فراخوان
داد .ش��رکت ژاپنی تویوتا برای رفع 3مشکل مدل های
تویوتا کرون مجستا (،)Toyota Crown Majesta
ن��وح ( ،)Noahووکس��ی ( ،)Voxyک��روال رومی��ون
( ،)Corolla Rumionاری��س ( )Aurisو دیگ��ر
مدل های لوکس خود در س��طح جهان��ی فراخوان داد.
مش��کل این مدل ها در سیستم ترمز و سوخت رسانی
انها عنوان ش��ده اس��ت .این در حالی اس��ت که هیچ
گزارشی در مورد ایجاد سانحه یا فوت به دلیل نقص در
این مدل ها گزارش نشده است .همچنین این فراخوان
داوطلبانه اعالم شده است و برای تمام دارندگان اجباری
نیست .این درحالی است که در ماه اوریل سال جاری نیز
شرکت تویوتا با فراخوان 6میلیون و 39هزار خودروی
خود دومین فراخوان ب��زرگ خود را اجرا کرده بود .دو
ماه پس از ان نیز 2میلیون و 3هزار خودروی دیگر به
دلیل نقص در کیسه های هوا فراخوانی شد .این سومین
فراخوان این شرکت در سال جاری محسوب می شود.
4
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
خودرو
industry@smtnews.ir
خروج ٤٠٠هزار خودروی فرسوده از چرخه مصرف تا پایان سال پیش بینی شد
ترمز واردات خودرو با کمبود اسقاطی ها
دانی�ال درویش -گروه صنع�ت :اجرای
طرح واردات خودرو در ازای اسقاط ،فرایندی
ش��تاب دهنده به اس��قاط خودروی فرسوده و
خروج ان از چرخه ناوگان حمل ونقل کش��ور
اس��ت .درحال حاض��ر بی��ش از ی��ک میلیون
خودروی فرس��وده در کش��ور وج��ود دارد به
نظر می رس��د افزای��ش ۱۱۵درصدی واردات
خودرو در نیمه نخس��ت امسال و اجرای طرح
واردات خودرو در ازای اسقاط ،به روند خروج
خودروه��ای فرس��وده از ن��اوگان حمل ونقل
سرعت ببخش��د .این در حالی است که پیش
از ای��ن نیز نزدیک ب��ه ۱/۵میلیون خودروی
فرسوده با فعالیت ١٢٦مرکز اسقاط خودروی
فرس��وده از چرخه تردد خارج شده که به نظر
می رسد برای خروج باقی فرسوده ها به همین
تعداد مرکز در کش��ور نیاز باش��د اما انچه مد
نظر است رابطه میان افزایش یا کاهش تعداد
خروج خودروهای فرس��وده با می��زان واردات
خودرو است که نشان می دهد با کاهش میزان
خودروهای اسقاطی ،میزان واردات خودرو نیز
کاه��ش یافته اس��ت .در این خصوص علیرضا
چلوی��ی ،دبیر انجمن صنفی مراکز اس��قاط و
بازیافت کش��ور اظهار کرده که روند اس��قاط
خودروها پس از اعالم طرح جدید دولت جهت
واردات خودرو سیر افزایشی به خود گرفته اما
هم اکنون کمی این روند کند ش��ده است .وی
اف��زود :با اعالم طرح جدی��د واردات خودرو و
افزایش تعداد اسقاط خودروها ،به علت نیازی
که وجود داش��ت روند اسقاط شیب تندی به
خود گرفت ام��ا در ادامه با افت تقاضای برگه
اسقاط و همچنین مرتفع شدن نیازهای اولیه
واردکنندگان و همچنین برخی از مش��کالتی
که در این راس��تا وجود دارد ،این روند کاهش
پیدا کرده است .در همین حال قائم مقام ستاد
مدیریت حمل ونقل سوخت کشور با تاکید بر
س��رعت گرفتن اس��قاط و خروج خودروهای
فرس��وده از ناوگان حمل ونقل گفت :این طرح
در قال��ب مصوبه قانونی دولت از ٢٥خردادماه
امس��ال عملیاتی ش��ده و خ��روج خودروهای
فرس��وده را به نح��وی خیره کننده ،ش��تاب
خ��ودرو تا پایان امس��ال و خ��روج ٤٠٠هزار
دس��تگاه خودروی فرسوده ،همچنین افزایش
تعداد خودروهای فرسوده در چند سال اینده
(ب��ا توجه به فزونی تولید خ��ودرو در دو دهه
گذش��ته) ایجاد مراکز جدید اس��قاط خودرو
ضرورت دارد.
کمب�ود خ�ودروی اس�قاطی ،دلی�ل
کاهش واردات
داده اس��ت .مجتبی ش��فیعی در توضیح این
ط��رح گفت :در ط��رح واردات خودرو در ازای
اس��قاط ان ،وارد کننده مکلف اس��ت با توجه
به میزان مص��رف خودروی وارداتی ،خودروی
فرس��وده را اس��قاط کند بنابرای��ن اگر میزان
مصرف خ��ودروی وارداتی ٦لیت��ر در یکصد
کیلومتر باش��د ،وارد کننده مکلف به اس��قاط
یک دستگاه خودروی فرسوده است و اگر این
میزان مصرف بنزین برای خودروی وارداتی ٦
تا ١٠لیتر باش��د ،وارد کننده مکلف به اسقاط
۴دستگاه خودروی فرسوده خواهد بود .وی با
بیان اینکه طرح خروج خودروهای فرسوده به
دلیل دور شدن ستاد از وظایف ذاتی و قانونی
خود در طول س��ال های گذش��ته روند کندی
داشته است ،تصریح کرد :پارسال (تا ابان ماه)
به دلیل مشکل در تامین تسهیالت مالی برای
جایگزینی خودروی فرس��وده در شبکه بانکی
کشور ،تنها ١٦هزار دستگاه خودروی فرسوده
از رده خارج ش��د و کمک های بالعوض دولت
در 4ماه پایانی سال سبب شد این رقم به ٧٢
هزار دستگاه افزایش یابد.
۱/۵میلیون خودروی فرسوده از رده
خارج شد
ش��فیعی با بیان اینکه تاکنون ۱/۵میلیون
دس��تگاه خ��ودروی فرس��وده از رده خ��ارج
ش��ده اند ،تصریح کرد :بیش��ترین امار خروج
اینگونه خودروها با ٢٥٠هزار دستگاه به سال
١٣٨٩مربوط می شود.قائم مقام ستاد مدیریت
حمل ونقل سوخت کشور مصوبه مهرماه سال
پیش دولت مبنی بر خروج خودروی فرسوده
در ازای واردات ان را گام��ی مه��م در فرایند
چرخ��ه خروج خودروهای فرس��وده خوانده و
اعالم کرده بود پیش از این که مصوبه تناسبی
می��ان واردات خ��ودرو و اس��قاط ان وج��ود
نداشت ،واردات خودرو در سال ١٣٩١به ٤٥
هزار دستگاه رسید.
سبقت واردات از اسقاط در سال ٩٢
به گفته شفیعی این میزان واردات خودرو در
سال گذش��ته ٧٠هزار دستگاه بود که رعایت
نشدن نس��بت واردات به اس��قاط ان (واردات
یک دستگاه در ازای اسقاط دو دستگاه خودرو)
سبب س��بقت واردات از اس��قاط خودرو شد.
قائم مقام س��تاد مدیریت حمل ونقل و سوخت
کش��ور ،مصوبه دولت را ترمزی ب��رای واردات
خ��ودرو و پ��دال گازی برای س��رعت گرفتن
اس��قاط خودروهای فرس��وده خواند و تصریح
ک��رد :هم اکنون فرایند اس��قاط خ��ودرو روال
خوبی دارد به گونه ای که ش��مار ثبت نام برای
اس��قاط خودرو به روزانه ١٧٠٠مورد رس��یده
اس��ت .وی با بیان اینک��ه هم اکنون ۱۰۰هزار
دس��تگاه خودرو اسقاط و از رده خارج شده اند،
تصریح ک��رد :انتظار می رود ب��ا فرایند جدید
خروج خودروهای فرس��وده ،تا پایان امس��ال
وعده اسقاط ٤٠٠هزار خودرو محقق شود.
فعالی�ت ١٢٦مرکز اس�قاط خودروی
فرسوده
قائم مقام ستاد مدیریت حمل ونقل و سوخت
کش��ور درباره مراکز اس��قاط خ��ودرو گفت:
هم اکنون ١٢٦مرکز اس��قاط در سراسر کشور
فع��ال اس��ت و به همین تعداد نیاز اس��ت که
چنین مراکزی با تجهیزات مکانیزه و مدرن در
نقاط مختلف کشور ایجاد شود .شفیعی گفت:
با توجه به پیش بینی واردات ۱۰۰هزار دستگاه
روی خط خبر
واکاوی بازگشت خودروساز بزرگ فرانسوی به ایران
پژو بماند یا برود؟
در صحت یادداش��ت این صفحه باید گفت گزارش��ی که
خبرگزاری فارس در خصوص «واکاوی بازگشت خودروساز
فرانس��وی به صنعت خودرو ایران» منتش��ر کرده دیدگاه
نویسنده این گزارش نسبت به مزایا و معایب ادامه همکاری
پژو فرانسه با خودروساز داخلی ما بوده است و هر بند ان از
سوی خودروساز مذکور ،جای دفاع یا تفسیر و توضیح دارد.
اما از انجا که دسترسی به مدیران ارشد و یا حتی معاونان
در حوزه خودروسازی بسیار سخت و بعضا غیرممکن است،
تنها به انتش��ار ان بس��نده کردیم و سعی خواهیم کرد در
اینده گزارش��ی در این خصوص ب��ا اظهارنظر مدیران این
خودروسازی منتشر کنیم .این روزها در خبرها می خوانیم
که مس��ئوالن بلند پایه صنعت خ��ودروی ایران با مقامات
شرکت خودروس��ازی پژو فرانس��ه برای بازگشت به ایران
در حال مذاکره هس��تند .به نظر می رس��د مدیران صنایع
خودروس��ازی ایران می خواهند همانند ۲۰س��ال گذشته
همکاری گس��ترده ای با فرانس��وی ها داشته باشند .در این
گزارش ،نگاهی به ویژگی های مثبت و منفی این همکاری
انداخته ایم.
ویژگی های مثبت
-۱ام��کان تولید ۲محصول پ��ارس و ۴۰۵برای مدت
20سال و همکاری در ساخت داخل قطعات انها.
-۲هم��کاری در تولید CKDمحصول ۲۰۶و س��اخت
داخ��ل قطعات ان .ش��ایان ذکر اس��ت ک��ه در زمان قطع
همکاری پژو با ایران خودرو در س��ال ۹۰این محصول پس
از ۸سال تنها ۷۰درصد ساخت داخل شده بود.
-۳همکاری در طراحی مشترک محصول ۲۰۶صندوقدار
SDو امکان صادرات ان در شبکه پژو.
-۴همکاری با شرکت پژو سبب ارتقای سطح دانش فنی
تولید خودرو در پرسنل ایران خودرو شد.
ویژگی های منفی
-۱در ط��ول ۲۰س��ال گذش��ته ب��ا وجود چندی��ن بار
درخواس��ت و مذاکره مس��ئوالن ایران خودرو ،این شرکت
حاض��ر به س��رمایه گذاری نش��ده و تنها سیاس��ت فروش
قطعه را ادامه داده اس��ت -۲ .در ۱۰سال گذشته با وجود
پیگیری های بس��یار ،این شرکت هیچ محصول جدیدی را
بع��د از ۲۰۶برای بازار ایران معرفی نکرد -۳ .با وجود انکه
س��طح تولید محص��والت با برند پژو در ایران در س��ال۹۰
به باالترین تیراژ خارج از فرانس��ه یعنی ۴۵۰هزار دستگاه
رس��ید و درامد حاص��ل از فروش قطعات ب��ه ایران خودرو
اف��زون بر ۱/۵میلی��ارد یورو ب��ود ،به یکباره ش��اهد قطع
همکاری این ش��رکت با ایران خودرو بودیم -۴ .این شرکت
در قطع ناگهانی همکاری خود با ایران خودرو هیچ توجهی
به س��رمایه گذاری هنگفتی که توس��ط ایران خودرو برای
تولید محص��والت با برند پژو به خص��وص ۲۰۶کرده بود،
نکرد -۵ .ایران خودرو برای سال ۹۱برنامه تولید ۲۰۰هزار
دس��تگاه خودروی ۲۰۶را داشت و جمع تولید محصوالت
پژو به افزون بر ۵۵۰هزار دس��تگاه می رس��ید و چیزی در
حدود ۷۰درصد حجم تولید این ش��رکت را شامل می شد
که قطع رابطه مذکور تولید ایران خودرو را در سال ۹۱نصف
کرد و در س��ال ۹۲با ۳۰درصد کاهش مواجه س��اخت-۶ .
شرکت پژو از حدود ۵سال قبل از قطع رابطه با ایران خودرو
با س��یر نزولی س��وداوری و از دس��ت دادن سهم خود در
بازار خودروی اروپا مواجه ش��ده بود و به دلیل مش��کالت
شدید داخلی توجهی به بازار ایران به عنوان یک بازار ویژه
نداشت و این باعث شد که به دلیل مشکل کمبود نقدینگی
به فروش سهام خود به ش��رکت امریکایی جنرال موتورز و
خودروسازان
رونمایی از اپلیکیشن ایران خودرو
ایکو پرس -اپلیکیش��ن گروه صنعتی
ایران خ��ودرو در هجدهمین نمایش��گاه
بین المللی خودروی تبریز رونمایی ش��د.
این اپلیکیشن روی گوشی های هوشمند
نصب می شود و به کاربران اجازه می دهد
به اطالعات ایران خودرو دسترسی داشته
باشند .اپلیکیش��ن ایران خودرو عکس ها،
مش��خصات فنی و کاتال��وگ محصوالت،
نشانی و شماره تلفن نمایندگی ها ،اخرین
وضعی��ت ف��روش و اخبار مختل��ف گروه
صنعتی ایران خ��ودرو را در اختیار مردم
ق��رار می دهد .نرم افزار یاد ش��ده با هدف
دسترسی دائم مش��تریان به ایران خودرو
و ارتب��اط دوطرف میان ای��ن دو معرفی
ش��ده و کاربران می توانند نظرات خود را
به ایران خودرو ارسال کنند.
ریی��س مجمع عال��ی واردات در گفت وگو با
با اشاره به کمبود خودروهای اسقاطی
در ب��ازار اظهار ک��رد :درحال حاض��ر صاحبان
خودروهای فرس��وده به صورت اختیاری اقدام
به ارائه خودروی خود برای اس��قاط می کنند و
مرکزی برای مراجعه ش��رکت های واردکننده
برای اسقاط خودرو وجود ندارد بنابراین امارها
گوی��ای کاهش واردات خ��ودرو در چند وقت
اخیر است .محمدحس��ین برخوردار خواستار
همکاری و ارائه راهکاری مش��خص از س��وی
دول��ت برای بهبود این ش��رایط ش��د و گفت:
دولت باید با تعیین زمان مشخص برای اسقاط
خودروها ،صدور نک��ردن تاییدیه فنی و باطل
کردن س��همیه س��وخت این خودروها نسبت
به ایجاد انگیزه در اسقاط کنندگان اقدام کند.
وی با اش��اره به س��ختگیری دولت یازدهم در
الزام واردکنندگان به اسقاط خودروها تصریح
کرد :در دولت های گذشته واردکنندگان حتی
با پرداخ��ت ریالی معادل اس��قاط خودرو نیز
می توانس��تند اقدام به واردات خودرو کنند اما
در دولت یازدهم این امکان برداشته شده و تنها
واردکنندگانی می توانند اقدام به واردات کنند
که به طور قطع نس��بت به اس��قاط ۴خودرو
اقدام کرده باشند .رییس مجمع عالی واردات،
خواس��تار همکاری بیشتر دولت در این زمینه
ش��د و گفت :هم اکنون می��زان واردات خودرو
نس��بت به چند ماه اخیر کاهش چش��مگیری
داش��ته اس��ت که دلیل ان در کن��ار مدیریت
واردات از سوی دولت ،نبود خودروی اسقاطی
اس��ت که می ت��وان با ایج��اد محدودیت هایی
نس��بت به ملزم کردن صاحب��ان خودروهای
فرسوده اقدام کرد.
سپس نیز به فروش سهام خود به شرکت چینی دانگ فنگ
رضایت دهد .این ش��رکت هم اکنون نیز با مش��کل متورم
بودن هزینه های دس��تمزد و س��ربار مواجه ب��وده و برنامه
س��نگینی برای حذف حدود ۱۰هزار شغل در کارخانه های
خود در سراس��ر اروپا دارد -۷ .سیاس��ت مسئوالن کنونی
ایران خ��ودرو در برخورد با مدیران ارش��د پژو اش��اره ای به
زیان ه��ای حاصل از قطع رابط��ه ناگهانی پژو ن��دارد-۸ .
شرکت پژو در برخورد با بازارهای صادراتی محصوالت خود
همواره بس��یار سخت گیر بوده اس��ت -۹ .پس از دو دهه
همکاری و با وجود تعهدات ش��رکت پژو در قراردادهایش
با ایران خودرو ،این ش��رکت همواره به مانع تراش��ی در راه
س��اخت داخل قطعات مبادرت می کرد و کارشناسان انها
تا انجا که می توانستند با بهانه جویی های مختلف سعی در
انجام نش��دن این امر مهم داش��تند .به نحوی که در زمان
قطع همکاری ارزش خرید قطعات ایران خودرو از پژو افزون
بر یک میلیارد یورو می ش��د و قطع��ات مهم با فناوری باال
هنوز خودکفا نشده بودند .مثل کنترل یونیت الکترونیکی
موتور ،ایربگ و بسیاری از قطعات موتور و....
به گزارش فارس ،حال باید دید با این کارنامه همکاری،
مس��ئوالن خودروس��ازی ای��ران با چه مدل��ی می خواهند
همکاری مجدد را با این ش��رکت شکل بدهند .چنانچه در
خبرها امده اس��ت ،قرار است ش��رکت مشترکی به صورت
جوینت ونچر JVتشکیل شود.
سامانه پیامکی برای اطمینان از اصلی بودن قطعه
روابط عمومی ش��رکت س��ایپا یدک
ب��ا اعالم خبر راه اندازی س��امانه پیامکی
اطمینان از اصالت قطعات یدکی س��ایپا
اظهار ک��رد :مش��تریان گروه س��ایپا از
ای��ن پس می توانند با ارس��ال پیامک به
ش��ماره ۵۰۰۰۱۸۱۳از اصل��ی ب��ودن
قطعات یدکی خودرو هنگام خرید قطعه
مطمئ��ن ش��وند .روابط عمومی س��ایپا
یدک از مشتریان گروه سایپا خواست به
منظور جلوگیری از وارد ش��دن هرگونه
اسیب احتمالی به خودرو ،هنگام خرید
قطع��ات یدکی برای اطمین��ان از اصلی
بودن قطعه ،از این امکان اس��تفاده کرده
و قطع��ات اصلی س��ایپا را با برچس��ب
اطمینان فق��ط از نمایندگی های مجاز و
عاملیت های فروش قطعه تهیه کنند.
تسنیم :رضا ش��یوا ،رییس شورای رقابت از تعیین
تکلیف قیمت خودروهای جدید در جلسه هفته جاری
ش��ورا خبر داد .وی با اش��اره به اینکه در جلس��ه این
هفته ش��ورای رقابت قیمت خودروهای جدید تعیین
تکلیف خواهد شد ،اظهار کرد :درحال حاضر محصوالت
جدید ایران خودرو و س��ایپا قیمت گذاری نشده اند که
در صددیم این هفته این موضوع را مورد بررس��ی قرار
دهیم .شیوا با بیان اینکه هم اکنون خودروهای ال،۹۰
دن��ا و یکی از مدل های ام وی ام قیم��ت نهایی ندارند،
افزود :قیمت پ��ژو ۲۰۶تیپ ۲محص��ول جدید ایران
خودرو که قرار ش��د با موتور ملی تولید شود ،هم باید
مورد بررسی قرار گیرد به همین منظور از شرکت های
خوروساز درخواس��ت کرده ایم تا اطالعات خودروهای
جدید خود را به شورای رقابت ارسال کنند.
مهر :وو روهائو ( ،)WU Ruhaoقائم مقام شرکت
صادرات خودروسازی جک اعالم کرد :در 6ماه نخست
س��ال جاری افزون بر ۸هزار دس��تگاه خودرو به ایران
صادر ش��ده است .وی ایران را در سگمنت خودروهای
س��واری مهم ترین بازار جی.ای.س��ی دانست و اظهار
کرد :جک در بیش از ۱۰کش��ور مانن��د ایران دارای
پارتنر اس��ت به طوری که هم اکن��ون بیش از یک هزار
نمایندگی در چین دارد و ۱۰۰ش��رکت نمایندگی در
اقص��ی نقاط جهان با این ش��رکت همکاری می کنند.
قائم مقام ش��رکت صادرات JACاز مذاکره با شرکت
کرم��ان موت��ور ای��ران ب��رای تولی��د و عرض��ه J۲و
(P۱پیکاپ) در ایران خبر داد.
خبر خودرو :عباس��علی غیاثی ،دبیر انجمن صنفی
ش��رکت های خدمات پ��س از فروش خودرو نس��بت
ب��ه سوءاس��تفاده برخی از ش��رکت های ب��ه اصطالح
امدادخودرویی متفرقه و نامعتبر هش��دار داد و افزود:
به تازگ��ی برخ��ی از ش��رکت های به اصط�لاح امداد
خودروی��ی (متفرق��ه و غیرمعتبر) از طری��ق برقراری
تماس تلفنی با دارندگان انواع خودروها انان را ترغیب
ب��ه اس��تفاده از کارت طالیی خدمات ام��دادی خود
می کنن��د و گاهی اظهار می دارند که دارنده خودرو در
قرعه کشی برنده شده اس��ت و می تواند کارت طالیی
مربوطه را با ۸۰درص��د تخفیف خریداری کند .وی با
اش��اره به نامه انجمن صنفی شرکت های خدمات پس
از ف��روش خودرو ب��ه معاون امور صنای��ع و اقتصادی
وزیر صنع��ت ،معدن و تجارت اظهار کرد :در این نامه
درخواست شده که در صورت صالحدید دستور الزامی
و اجباری نب��ودن کارت طالیی برای مالکان خودروها
از سوی مراجع ذی ربط از جمله پلیس محترم ناجا به
اطالع عموم مردم برسد.
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
mine@smtnews.ir
معدن
5
کنسرسیوم ،ناجی سنگ اهنی ها می شود؟
معاون معدنی وزارت صنعت ،معدن و تجارت در گفت و گو با
تاکید کرد
پهنه های مساعد اماده سرمایه گذاری بخش خصوصی
حامد شایگان -گروه معدن :تکیه بر اقتصاد معدنی
برای خروج از رکود تورمی که هم اکنون اقتصاد کش��ور
را با خود درگیر کرده یکی از مهم ترین تصمیماتی است
که اخیرا دولت در این راس��تا اتخاذ کرده اس��ت .دولت
درحال��ی قصد دارد تا با تکیه ب��ر اقتصاد معدنی اقتصاد
تورم زده خود را بهبود بخش��د که براس��اس اظهار نظر
اخیر وزیر صنعت ،معدن و تجارت س��هم 3برابری برای
معادن در تولید ناخالص ملی هدفگذاری شده است .این
هدفگذاری نیازمند عزم جدی دولت در رفع مش��کالت
پی��ش روی معادن و صنایع معدنی و زمینه س��از حضور
هرچه بیشتر س��رمایه گذاران داخلی و خارجی است ،در
این رابطه کارشناس��ان معتقدند افزایش سهم معادن در
اقتص��اد ملی ورود س��رمایه گذاری های جدید به ویژه در
بخش های اکتشاف و فراوری را طلب کرده و الزم است
تا با برقراری تعام�لات بین المللی ضمن ایجاد بازارهای
صادراتی جایگزین زمینه ورود تکنولوژی و فناوری های
نوی��ن را فراهم اورد ،موضوعی که به نظر می رس��د که
هم اکنون در برخی از زمینه های ان شاهد اقدامات دولت
هس��تیم در این راس��تا گفت وگویی را با جعفر سرقینی،
مع��اون معدن��ی وزارت صنعت ،معدن و تج��ارت انجام
داده ایم که در زیر می خوانید:
ش�ورای عالی معادن تا چه می�زان می تواند در
تخلف�ات و اختالفات معدن�ی ورود پیدا کند و ایا
امکان تشکیل دادگاه ویژه معادن وجود دارد؟
یکی از وظایف ذاتی شورای عالی معادن ورود به بحث
تخلفات معدنی است و همچنین یکی از وظایف وزارتخانه
هم جلوگی��ری از تضییع حقوق مع��ادن بوده و موظف
است تا حق و حقوق دولت را از مواد معدنی استخراجی
بگی��رد اینکه چند تا معدن تخلف انجام داده اند و وزارت
صنعت ،معدن و تجارت هم رسیدگی کرده یک موضوع
اپیدمی نیست اما درحال حاضر بحث مانیتورینگ معادن
در ش��رف انجام است به گونه ای که با طراحی باسکول و
دوربین هایی که به سیس��تم یکپارچه متصل هس��تند و
هم اکنون برخی از نمونه های ان در معادن سنگان نصب
ش��ده امکان انتقال و بررسی داده های معادن به صورت
لحظه ای قابل کنترل و بازیابی است.
ایا برای رونق معادن ام�کان تعدیل در حقوق
دولتی یا تس�هیل در اخ�ذ پروانه های بهره برداری
وجود دارد؟
مبنای حقوق دولتی متوس��ط 10درصد است که در
قانون پیش بینی ش��ده است .یعنی قانون به دولت اجازه
می دهد تا 10درصد از ارزش ماده معدنی را تحت عنوان
حقوق دولتی به خود اختصاص دهد این درحالی اس��ت
که هم اکنون متوس��ط دریافتی حق��وق دولتی 3درصد
اس��ت .البته تالش ش��ده تا در مناطق محروم کمترین
میزان حقوق دولتی دریافت شود اما باید توجه داشت که
این میزان حقوق دولتی متناس��ب با نرخ معمول جهانی
اس��ت چون به غیر از چند کش��ور محدود که معادن در
صورت واقع ش��دن در زمین خصوصی به اشخاص تعلق
دارد در اکثر کش��ورهای جهان مع��ادن متعلق به عموم
اس��ت و معدنکار موظف به پرداخت حقوق و عوارض در
حق دولت است.
برخی از کارشناس�ان به کوچک سازی صنایع
اعتق�اد دارند این درحالی اس�ت که در معادن این
اعتق�اد روند معکوس داش�ته و معتقدن�د معادن
باید به س�مت تجمیع و بزرگ سازی هدایت شوند،
نظرتان را در این خصوص بیان کنید؟
در س��ال های گذش��ته هم��واره ب��ه افزای��ش حضور
بخش خصوص��ی در بخش معادن و صنایع معدنی تاکید
شده است به طوری که اعالم شده در مناطقی که امکان
حضور بخش خصوصی وج��ود دارد بخش دولتی اجازه
حضور نخواهد داش��ت نمونه ان را می توان در واگذاری
64پهنه معدنی در اس��تان های مختل��ف به این بخش
مش��اهده ک��رد به گونه ای که تا به ح��ال در هیچ دولتی
سابقه نداشته پهنه های بزرگ معدنی به بخش خصوصی
واگذار ش��ود که هم اکنون مراحل اجرایی ان در ش��رف
انجام است.
تقویت بخش پیمانکاری تاچه میزان در اولویت
است؟
پیمان��کاری در مع��ادن تاکنون نظام من��د نبوده البته
در ش��رایط کنونی وضعیت کمی بهتر ش��ده و تعدادی
از پیمانکاران این حوزه رش��د کرده اند .اما مشکل اصلی
این گروه در اختیار نداشتن تجهیزات و فناوری های روز
دنیا اس��ت که نیاز این بخش را ب��ه واردات تجهیزات و
فناوری ه��ای روز در ظرفیت های باال دوچندان می کند.
البته در این خصوص هنوز کار مشخصی صورت نگرفته
اما می توان دلیل اصلی رش��د کنون��ی پیمانکاران را در
واگذاری فعالیت های معادن بزرگ ش��رکت های دولتی
جست وجو کرد.
تاکنون چه برنامه ریزی و تس�هیالتی در زمینه
واردات ماشین االت صورت گرفته است؟
نگاه روز
ایمیدرو حافظ 20درصدی سهم دولت در معادن و صنایع معدنی
محمد پوراسفندیاری
کارشناس ایمیدرو
با توجه به اینکه س��ازمان های توس��عه ای
به عنوان سازمان مادر در اقتصاد نقش افرین
هستند سیاس��ت گذاری و برنامه ریزی انها
عامل��ی برای تح��رک در بخش های اقتصاد
می شود ،در سایه این سیاست ها ،مشارکت
و حض��ور بخش خصوص��ی در امور مختلف
معدن از مراحل اکتشاف ،استخراج ،فراوری
در زنجیره بخش معدن به یک معنا س��بب
فعال س��ازی اقتصاد معادن خواهد ش��د .در
این میان فعال س��ازی طرح های نیمه تمام
و راکد ،طیف وس��یعی از صنایع و خدمات
را در برمی گی��رد به طوری که بس��یاری از
سازندگان تجهیزات ،قطعات ،ماشین االت و
شرکت های فنی و مهندسی جان دوباره ای
می گیرند .این امر همزمان به رشد و تقویت
بنی��ه مال��ی و فنی ش��رکت های خصوصی
می انجامد.
حال قان��ون تاس��یس س��ازمان ایمیدرو
و مس��ئولیت ان در توس��عه بخ��ش معدن
و صنای��ع معدن��ی و ب��ا توج��ه ب��ه حیطه
فعالیت ه��ای تعریف ش��ده ان و منطبق بر
سیاس��ت های اصل 44قانون اساس��ی ،که
به سازمان های توس��عه ای اجازه داده شده
در مناط��ق کمتر توس��عه یافته و در زمینه
فناوری های نوین و پرریس��ک تا سقف 49
درص��د س��رمایه گذاری کنن��د و همچنین
اختی��ار س��ازمان در حفظ س��هم دولت در
صنایع و معادن در اصل 44قانون اساس��ی
به میزان 20درصد است ،از این رو سازمان
توس��عه و نوس��ازی معادن و صنایع معدنی
می تواند با مش��ارکت بخش غیردولتی و از
طریق ش��رکت های زیرمجموعه در توسعه
معادن و صنایع معدنی کشور نقش موثری
ایفا کند .با اس��تناد به این م��وارد قانونی و
توان فنی و مهندسی سازمان و شرکت های
زیرمجموع��ه ،می ت��وان یک��ی از مهم ترین
کس��ب و کاره��ای س��ازمان را توس��عه و
نوس��ازی بخش مع��دن و صنایع معدنی در
نظ��ر گرفت که از زمان تاس��یس س��ازمان
تاکنون با حساسیت زیادی درحال پیگیری
است.
اکنون دولت به این نتیجه رس��یده که در
بسته خروج از رکود از توانمندی های بخش
معدن نیز اس��تفاده کن��د .درحالی که چند
وقت پیش گالیه هایی درباره حضور کمرنگ
بخش معدن در بس��ته سیاس��تی دولت از
س��وی فعاالن معدنی مطرح ش��د ،اعضای
کارگروه تخصصی ستاد هماهنگی اقتصادی
دول��ت معتقدن��د بخش معدن در اس��تانه
پیوستن به نسخه خروج از رکود است .البته
دولت نیز اعالم کرده است که در بسته ضد
رکود از نظر کارشناس��ی معدن��کاران بهره
خواهد جس��ت ک��ه در این می��ان بر لزوم
اس��تفاده از ظرفیت های بخش معدن تاکید
ش��د .البته باید گالیه ه��ای اهالی معدن را
بحق دانس��ت ،به این دلیل که بخش معدن
و صنایع معدنی به عنوان یکی از بخش های
باالدستی اقتصاد کش��ور و به عنوان صنایع
مادر محسوب می شوند که رونق این بخش
می تواند در کنار تامین منابع الزم از طریق
بان��ک و ب��ورس منج��ر به رونق کس��ب و
کارهایی در صنایع پایین دستی شود.
س��ازمان های توس��عه ای بناب��ر رس��الت
توس��عه ای خود در بخشی از اهداف تعریف
ش��ده ،توجه ب��ه ورود فناوری های جدید را
مورد تاکید قرار داده اند .به عنوان مثال این
امر در س��ازمانی همچون ای��درو که صنایع
«ه��ای تک» و نان��و بخش وی��ژه ای دارند،
دیده می ش��ود .از س��وی دیگر ایمیدرو نیز
در ماموریت ه��ای خود به ای��ن مهم توجه
دارد .مث�لا در تعری��ف اکتش��اف عن��وان
ش��ده که بررس��ی ،تهیه و اجرای طرح های
اکتش��اف ،احداث ،توسعه ،تجهیز و نوسازی
مع��ادن و صنایع معدنی ای��ران با نگاه ویژه
به فناوری های نوین و پرریسک انجام شود.
همچنی��ن یک��ی از بخش های��ی که در
راهب��رد س��ازمان های توس��عه ای گنجانده
ش��ده است ،بومی س��ازی از طریق توجه به
پژوهش و داخلی س��ازی فناوری و توجه به
انتقال فناوری اس��ت که در سال های اخیر
پررنگ تر ش��ده که نمونه ه��ای ان در حوزه
س��اخت تجهیزات مورد نیاز صنایع مختلف
از جمله مع��دن و صنای��ع معدنی مختلف
نمایان شده است.
در شرایط کنونی امکان واردات ماشین االت دست دوم
برای معدنکاران وجود داش��ته و در اخرین بخشنامه ای
ک��ه صادر ش��ده پیمانکاران بزرگ نی��ز می توانند از این
تسهیالت بهره مند شوند اما برنامه اصلی وزارت خانه این
اس��ت که از محل اصلی کمک ه��ای فنی و اعتباری و با
مشارکت بانک ها و شرکت های تولید کننده ماشین االت
معدن��ی و س��نگین چارچوب��ی را تعری��ف کنی��م ت��ا
ماشین االت در تعداد و ظرفیت های باال وارد کشور شوند
و در اختیار پیمانکاران و بهره برداران به صورت اقساطی
قرار گیرند.
افزایش 200میلیارد تومانی
سرمایه صندوق
مدیر عامل صندوق بیمه سرمایه گذاری فعالیت های معدنی اعالم
کرد :سرمایه این صندوق پس از تایید کمیسیون اقتصادی دولت به
680میلیارد ریال در اینده نزدیک افزایش می یابد.
به گزارش روابط عمومی ایمیدرو ،محمدرضا شهاب الدین در محل
نمایشگاه بین المللی معدن ،صنایع معدنی ،ماشین االت ،تجهیزات و
صنایع وابسته گفت :افزایش سرمایه صندوق در کمیسیون تخصصی
تایید شده و در دستور کار جلسه اتی کمیسیون اقتصادی دولت قرار
دارد که پس از تایید در این کمیسیون ابالغ می شود.
وی افزود :همچنین افزایش س��رمایه صندوق بیمه سرمایه گذاری
فعالیت های معدنی به 200میلیارد تومان در س��ال اینده در بودجه
س��ال 94پیش��نهاد خواهد ش��د .ش��هاب الدین با انتقاد از باالبودن
نرخ س��ود تس��هیالت بانکی و خودداری اغلب معدنکاران از دریافت
تس��هیالت ،اظهار امیدواری کرد با حمایت دولت و مسئوالن ذیربط
نرخ سود تسهیالت بانکی برای معدنکاران کاهش یابد.
وی ب��ا بی��ان اینک��ه معدن��کاران بخش ه��ای مختل��ف از جمله
تولیدکنندگان س��نگ تاکنون از خدمات و تسهیالت صندوق بیمه
بهره مند ش��ده اند ،گفت :درنظر داریم تا س��ایر بخش های معدنی از
جمله فعاالن معادن مس هم از تسهیالت صندوق استفاده کنند.
شهاب الدین درباره سهولت کار معدنکاران برای دریافت تسهیالت
از صندوق بیم��ه اظهار کرد :در این زمینه درنظر داریم فعالیت های
کارشناسی را به س��ازمان نظام مهندسی معدن واگذار کنیم که در
این زمینه تفاهمنامه ای با سازمان مذکور به امضا رسیده و به زودی
اجرایی می ش��ود .صندوق بیمه س��رمایه گذاری فعالیت های معدنی،
ی��ک صندوق حمایت��ی در حوزه مع��دن و تنه��ا بیمه گر تخصصی
معدنکاران اس��ت که زیر پوش��ش ایمیدرو فعالیت می کند؛ از این رو
هرگونه حمایت و تقویت ان به طور مستقیم در توسعه بخش معدن
کشور تاثیرگذار خواهد بود.
نمایشگاه بین المللی معدن ،صنایع معدنی ،ماشین االت ،تجهیزات
و صنایع وابس��ته که از روز 25مهر اغ��از بکار کرده ،تا روز 28مهر
ماه جاری دایر است.
یادداشت
اطالعات دانش بنیان
ضعف حوزه معدن
مهندس شهناز نوایی
عضو خانه معدن
در چن��د م��اه اخیر بح��ث س��رمایه گذاری در
حوزه ه��ای مختلف معدن و صنای��ع معدنی و با
وجود جاذبه های باالی��ی که در این حوزه وجود
دارد به یک��ی از دغدغه های فع��االن این بخش
مبدل ش��ده اس��ت .دغدغه هایی که فعاالن ان
س��عی دارند با تکیه بر حمایت های دولتی بستر
مناسب برای ورود سرمایه گذاران جدید را فراهم
کنند.در واقع موضوع س��رمایه گذاری معدنی در
حالی اهس��ته می رود به یک چالش تبدیل شود
که ش��ناخت جاذبه های سرمایه گذاری در بخش
مع��دن و ارائه برخ��ی اطالع��ات دانش بنیان به
بخش عظیمی از سرمایه گذارانی که ظرفیت های
موج��ود در این بخش اگاه نیس��تند و همچنین
استفاده از پروژه های دانش بنیان می تواند زمینه
جذب س��رمایه گذاران و ارتق��ای اقتصاد معدنی
کشور را فراهم کند.
در موقعی��ت فعلی پیگیری مباح��ث پیرامون
مع��دن به دلی��ل کاه��ش قیمت نف��ت در دنیا
از جای��گاه خاصی ب��رای برخی س��رمایه گذاران
برخوردار شده است .از این رو امید ان می رود که
در بخش معدن با ارائه اطالعات علمی زمینه ساز
مناسبی برای توسعه بخش معدن باشیم هر چند
که بای��د بخش خصوصی با جذب س��رمایه گذار
خارجی و حمایت دولت فعال تر ش��ده و توس��عه
صنعت ف��راوری در کش��ور و در نهایت افزایش
نقش معدن درتولیدات ناخالص داخلی را موجب
شود.
البته در طول چند سال اخیر و به دلیل حاکم
بودن شرایط تحریمی و نداشتن ارتباطات مناسب
با کشورهای پیشرفته معدنی ،نتوانسته ایم همگام
ب��ا تکنولوژی و فناوری های روز دنیا قدم برداریم
این در حالیس��ت که در بخش اکتشافات معدنی
نیازمند ص��رف هزینه باالیی برای دس��تیابی به
ظرفیت های عظی��م معدنی هس��تیم ،تا پس از
انجام عملی��ات حفاری اکتش��افی و مغزه گیری
و حص��ول اطمین��ان از وج��ود ذخای��ر فلزی و
اس��تراتژیک بتوانیم با مش��ارکت سرمایه گذاران
خارج��ی و داخل��ی از ارزش اف��زوده باالیی نیز
برخوردار شویم.
البت��ه به نظر می رس��د در این راس��تا نیازمند
حمای��ت بی��ش از پی��ش دول��ت هس��تیم تا با
تخصیص بودجه مناس��ب برای اکتش��افات پایه
و ارائه تس��هیالت ،تامین و ایجاد زیرساخت های
موردنیاز معدنکاری و با افزایش خطوط ریلی در
بحث حمل و نقل ،اب و انرژی و س��ایر امکانات
زیربنایی و در نهایت حمایت مس��ئولین محترم
اس��تان ها از طرح ه��ای معدن��ی از اکتش��اف تا
فراوری ،زمینه س��از پیشرفت و ابادانی کشور در
نق��اط محروم برای ادامه فعالی��ت در این بخش
گردند.
داخل پرانتز
از سوی شرکت های بزرگ معدنی رقم خورد
تولید 17میلیون تن
سنگ اهن
ش��رکت های ب��زرگ معدنی کش��ور در 6ماه
نخس��ت امس��ال ،بیش از 17میلیون تن سنگ
اهن تولید کردند.
ب��ه گزارش روابط عمومی س��ازمان توس��عه و
نوس��ازی مع��ادن و صنایع معدنی ای��ران ،دفتر
منابع انس��انی و پش��تیبانی ایمیدرو اعالم کرد:
8شرکت بزرگ معدنی کش��ور شامل چادرملو،
گل گهر ،مرکزی ،س��نگان ،سیرجان ،جالل اباد،
میش��دوان و فالت مرکزی از ابتدای فروردین تا
پایان ش��هریور امس��ال 17 ،میلیون و 43هزار و
79تن سنگ اهن تولید کردند.
در حالی که میزان تولید سنگ اهن شرکت های
یاد شده 16 ،میلیون و 783هزار و 616تن بود
ک��ه این ام��ر ،حاکی از رش��د 2درصدی میزان
تولید این محصول است.
در این میان ،ش��رکت های معدنی کشور شامل
چادرمل��و (با تولید 6میلیون و 144هزار و 393
ت��ن) ،گل گهر (با تولی��د 5میلیون و 326هزار
و 364ه��زار تن) و مرک��زی ( 2میلیون و 369
هزار و 247تن) به ترتیب رتبه های اول تا س��وم
تولید س��نگ اهن در م��دت مذک��ور را به خود
اختصاص دادند .ش��رکت های بعدی سنگ اهن
نیز مشتمل بر سنگان (یک میلیون و 165هزار
و 880ت��ن) ،س��یرجان ( 787هزار و 341تن)،
جالل اباد ( 652هزار تن) ،میشدوان ( 389هزار
و 575تن) و ف�لات مرکزی ( 208هزار و 280
تن) بودند.
بر اساس این گزارش ،شرکت های مذکور در 6
م��اه جاری 25 ،میلی��ون و 679هزار و 897تن
ماده معدنی اس��تخراج کردند که نسبت به مدت
مشابه س��ال 23( 92میلیون و 89هزار و 489
تن) 11 ،درصد رشد نشان می دهد.
6
روی خط خبر
چین در طرح فوالد قائن
سرمایه گذاری می کند
س��رمایه گذاران چین��ی ،فعالی��ت خ��ود را برای
پیش��برد طرح فوالد قائن اغاز کردند .این فعالیت
با امضای قرارداد نهایی بین مسئوالن اجرایی طرح
فوالد قائن و ش��رکت ام سی س��ی چین اغاز ش��ده
است.
مدیر طرح فوالد قائن گفت :طرح فوالد قائن پس
از طرح فوالدی سپیددشت چهارمحال و بختیاری،
دومی��ن طرح از 7طرح فوالد کش��ور اس��ت که از
این به بعد با اس��تفاده از تس��هیالت فاینانس چین
تکمیل می شود .فالحتی افزود :بعد از سیر اقدامات
مهندس��ی اولیه که چند ماه طول می کشد ،تزریق
نخس��تین پرداخت های مالی سرمایه گذاران چینی
به طرح محقق می شود.
وی ب��ا بیان اینکه ش��رکت چین��ی تامین منابع
مالی فاز اول این طرح را متعهد ش��ده است ،گفت:
مجتمع فوالد قائن که عملیات اجرایی ان از اواسط
س��ال 87اغاز ش��ده اکنون در 2ف��از تولید اهن
اسفنجی و شمش فوالد درحال اجراست.
ب��رای اجرای فاز اول طرح فوالد قائن 85میلیارد
توم��ان و خری��د تجهیزات ان از خارج کش��ور 25
میلیون یورو نیاز اس��ت .با راه اندازی کارخانه فوالد
قائ��ن یک میلیون ت��ن از نیاز فوالد کش��ور تامین
می شود.
مدی��ر طرح فوالد قائن پیش��رفت این مجتمع را
52درصد اعالم کرد و افزود :تاکنون 200میلیارد
تومان برای مجتمع فوالد قائن هزینه شده است.
فالحتی گفت :با راه اندازی این مجتمع برای هزار
و 200نفر اش��تغال مس��تقیم و برای 12هزار نفر
اشتغال غیرمستقیم ایجاد می شود.
واگذارنکردنمعدنبهموسسه
کوثر ،ظلم به یزدی هاست
نماینده مردم یزد و اش��کذر در مجلس از وزارت
صنع��ت ،مع��دن و تجارت به خاطر تامین نش��دن
منابع مال��ی اب انتقاد کرد .به گ��زارش ماین نیوز،
محمدصالح جوکار از وزیر صنعت ،معدن و تجارت
به دلی��ل واگذاری نکردن معدن به موسس��ه کوثر
به عنوان تامین کنن��ده منابع مالی خط انتقال اب
استان یزد انتقاد کرد .وی بیان کرد :وزارت صنعت،
مع��دن و تجارت بای��د بداند مخالفت ب��ا واگذاری
مع��دن D19به موسس��ه کوثر ک��ه تامین کننده
منابع مالی اب به اس��تان یزد است ،ظلم بزرگی به
مردم اس��تان روا میدارد .رییس مجمع نمایندگان
اس��تان ی��زد عنوان کرد :ب��ه دنبال درخواس��ت از
ریاست جمهوری مبنی بر تامین منابع مالی انتقال
اب به اس��تان یزد و دس��تور ایش��ان توسط معاون
اجرایی رییس جمهوری ،متاس��فانه وزارت صنعت و
مع��دن بدون توجه به بحران اب در اس��تان که به
طور قطع پیش��رفت صنعتی اس��تان را دچار رکود
کرده ،با واگذاری معدن مخالفت کرده است.
چادرملو حدود 6میلیون تن
کنسانتره سنگ اهن تولید کرد
ش��رکت معدنی و صنعت��ی چادرمل��و از ابتدای
سال تاکنون 5/92،میلیون تن کنسانتره سنگ اهن
و 845هزارت��ن س��نگ اهن دانه بن��دی تولید کرد.
محمود نوریان ،مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی
چادرملو در گفت وگو با معدن 24با اعالم این مطلب
گفت :این مجموعه در 6ماه گذش��ته 8/3میلیون
تن س��نگ اهن استخراج کرده و تولید گندله ان به
1/65میلیون تن رسیده است .وی درباره طرح های
در دست اجرای شرکت گفت :طرح احداث کارخانه
احیای مس��تقیم و فوالد چادرملو با ظرفیت اسمی
تولید اهن اس��فنجی 1/55میلیون تن و فوالد خام
یک میلیون تن ،کل سرمایه گذاری 12/724میلیارد
ریال و هزینه شده 9/863میلیارد ریال است.
صنایع معدنی
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
کنسرسیوم ،ناجی سنگ اهنی ها می شود؟
همبستگی شرکت های سنگ اهنی عالوه بر جلوگیری از دامپینگ رقبای خارجی ،قدرت رقابت پذیری انها را افزایش خواهد داد.
محبوب�ه ناط�ق -گ�روه مع�دن :ت�داوم اف�ت قیم�ت س�نگ اهن
در بازاره�ای جهان�ی و ب�ازار داخل�ی ،باالخ�ره س�نگ اهنی ها را
ب�ه ای�ن نتیجه رس�اند ک�ه ب�ا یکدیگ�ر درمقابل ای�ن نوس�انات و
تصمیم گیری ب�ازار داخلی و خارجی ،ب�ه صورتیکپارچه عمل کنند.
از این رو ،با تشکیل کنسرسیوم سنگ اهنی عالوه بر اتخاذ سیاست های
یگانه در مقابل فش�ارهای خارجی ،ق�درت چانه زنی تولید کنندگان
دبیر انجمن سنگ اهن در این خصوص
می گوید :تشکیل کنسرسیوم در
به
مرحله پیش��نهاد اس��ت ،چراکه به دنبال
کاهش قیمت جهانی سنگ اهن و سقوط
ان ب��ه زی��ر 80دالر و همچنین انحصار
بازار جهانی س��نگ اهن در دست 4الی
5غول بزرگ س��نگ اهنی ،به این نتیجه
رس��یدیم که برای کش��وری مانند ایران
ک��ه س��هم اندک��ی در بازاره��ای جهانی
سنگ اهن دارد ،باید سیاست های فروش
تولید کنندگان س��نگ اهن به هم نزدیک
ش��ود و به نظر رسید تشکیل کنسرسیوم
می تواند اقدام مهمی در این زمینه باشد.
علیرضا سیاس��ی راد با اش��اره به اینکه
نوس��انات قیمت در بازار جهانی و داخلی،
فشار زیادی بر تولید کنندگان وارد می کند،
می گوید :درحال حاضر قیمت سنگ اهن
در ی��ک فض��ای رقابت��ی ناس��الم تعیین
می شود و قدرت چانه زنی تولید کنندگان
را پایین می اورد .از این رو ،به نظر می رسد
ک��ه برای هماهنگی بی��ن تولید کنندگان
و عرضه کنن��دگان س��نگ اهن ایران��ی
بای��د ی��ک مجموع��ه واحد ایجاد ش��ود
و اخری��ن تصمیم��ات درخص��وص
نرخ گ��ذاری س��نگ اه��ن در ان جم��ع
گرفته ش��ود .اما این طرح درحال حاضر
در مرحله کارشناسی بوده و هنوز قطعی
نش��ده است .وی در پاس��خ به این سوال
که ایا این کنسرس��یوم بیش��تر با هدف
بازار داخل طراحی شده است؟ می افزاید:
چنین نیست اتفاقا عمده دلیل ما برخورد
با برخ��ی ناهماهنگی ها در نرخ گذاری در
بازاز ه��ای جهانی صورت می گیرد ،چراکه
برخ��ی همکاران ما با رقابت های ناس��الم
و مخرب باعث ش��دند ق��درت چانه زنی
ما کاه��ش پیدا کند .بنابراین نیاز اس��ت
بنگاه های کوچ��ک هماهنگ با بنگاه های
ب��زرگ نرخ بدهند و رفتار همگنی با بازار
داشته باشند.
وی ادام��ه می ده��د :ب��رای تش��کیل
ای��ن کنسرس��یوم از نظر قانون��ی نیازی
نیس��ت با وزارتخانه هماهنگ کنیم ولی
سیاس��ت های انجم��ن همیش��ه نگاهی
ب��ه سیاس��ت های عموم��ی و وزارتخانه
داش��ته ت��ا ببین��د چه نس��بتی ب��ا این
سیاست ها پیدا کند.
هدف از تشکیل
کنسرسیوم ،برخورد با
برخی نا هماهنگی ها و
رقابت های نا سالم بین
تولید کنندگان سنگ اهن
است
در 7م��اه اول س��ال 2014م ،مق��دار
عرض��ه در ب��ازار س��نگ اهن 72میلیون
تن بی��ش از تقاضا ب��وده و در عمل بازار
با مازاد عرضه مواجه ب��وده ،این درحالی
است که در سال 2013م ،استرالیا حدود
50/9درص��د ،برزیل حدود 18/9درصد،
افریقای جنوبی 5/2درصد و هندوس��تان
1/4درص��د بازار این کش��ور را در اختیار
2014م و 163میلی��ون تنی در س��ال
2015م می ش��ود ،پیش بین��ی می کنند
قیمت س��نگ اهن در 2015م بین 92تا
94دالر در هر تن خواهد بود اما این رقم
همچنان بیش از 80دالر است.
سیاسی راد در رابطه با بازار این محصول
معدنی گفت :بخش س��نگ اهن امروز در
ش��رایط بحران داخلی و بین المللی است،
فرصت بازار تمام شده
داشته اند و کشورهای دیگر از جمله ایران
در مجموع تنها ب��ه 23/6درصد این بازار
دسترسی دارند.
کارشناس��ان با ادامه افزای��ش تولید 4
غول س��نگ اهنی (بی اچ پ��ی ،ریوتینتو،
واله و فورتس��کیو) که سبب عرضه مازاد
52میلی��ون تنی س��نگ اهن در س��ال
در محیط داخلی مباحث ما با دولت زیاد
است و در بازار بین المللی نیز شرکت های
بزرگ س��نگ اهنی به دنبال حذف رقبا
هستند.
وی اف��زود :بقای تک ت��ک ما به فعالیت
جمعی وابسته اس��ت و دیگر فعالیت های
درون بنگاه��ی جوابگو نیس��ت ،از این رو
اتح��اد می توان��د زمینه واکن��ش مثبت
شرکت ها به بازار خواهد بود.
وی ک��ه از تدوین کنن��دگان س��ند
استراتژی بخش س��نگ اهن است ،گفت:
در این س��ند ما به دنبال ان هس��تیم که
پروژه ه��ای مهم مط��رح و جایگاه کنونی
سنگ اهن در ایران و اهداف ان مشخص
شود.
ای��ن فعال بخش معدن ادامه داد :دولت
اکنون دس��تور داده اس��ت ک��ه بانک ها
وارد فعالیت ه��ای بنگاهداری نش��وند اما
می بینیم که هم اکنون انها درحال نهایی
ک��ردن قراردادها برای به دس��ت اوردن
پهنه بندی ها هستند و این نشان می دهد
ک��ه بانک ها به دنب��ال ایجاد ش��رکت در
بخش معادن هستند.
وی با اش��اره ب��ه سیاس��ت های پیش
روی ش��رکت های س��نگ اهن��ی اضافه
کرد :اگ��ر در یک دوره خ��اص ،وضعیت
مناس��ب بازار سبب ش��د تا افراد زیادی
وارد بازار س��نگ اهن ش��وند باید اکنون
اع�لام کنیم که فرصت بازار تمام ش��ده و
پس از این باید با سیاس��تگذاری مناسب
در این بخش فعالیت کرد.
داخل پرانتز
برخی بانک ها برای گرفتن پهنه های معدنی تالش می کنند
عضو هیات مدی��ره انجمن تولیدکنندگان
و صادرکنندگان س��نگ اهن معتقد است:
ام��روز دولت بر دخالت نک��ردن بانک ها در
حوزه بنگاهداری تاکی��د می کند اما برخی
از انها برای گرفتن پهنه های جدید معدنی
تالش جدی به عمل می اورند.
س��جاد غرق��ی در حاش��یه نمایش��گاه
بین الملل��ی مع��دن ،صنای��ع معدن��ی،
ماش��ین االت ،تجهیزات و صنایع وابسته به
خبرنگار ایرنا ،اظهار کرد :از انجا که فعاالن
بازار س��نگ اهن کش��ور با موج های منفی
رقب��ای داخلی و خارجی مواجه هس��تند،
راهکار مقابله با این روش های غیرحرفه ای
همسویی و خرد جمعی دست اندرکاران این
بخش است.
وی گف��ت :پیش نوی��س س��ند راهبردی
س��نگ اهن کش��ور که با تالش شماری از
فع��االن این عرص��ه تدوین ش��ده ،اذرماه
mine@smtnews.ir
س��ال جاری در همایشی از س��وی انجمن
یادشده رونمایی خواهد شد.
غرقی افزود :ش��رایط کنونی برای فعالیت
دست اندرکاران س��نگ اهن کشور بحرانی
است ،زیرا روند نزولی قیمت سنگ اهن در
بازار چین به عنوان نقطه اصلی صادرات این
بخش ،نگران کننده است و در داخل کشور
تصمیم��ات گاه وبیگاه در ارتباط با این ماده
معدنی ش��رایط بی ثباتی را به وجود اورده
است.
عضو تش��کل نامبرده تاکید کرد :فعالیت
انف��رادی در ش��رایط کنون��ی نمی توان��د
پاس��خگوی نیاز باش��د ،بلکه ضرورت دارد
فع��االن بخش س��نگ اهن با س��ازماندهی
در قالب کنسرس��یوم ،فعالیت های خود را
سامان بخشند و به جای عرضه محموله های
خرد در بازارهای جهانی ،صادرات میلیونی
در بازار سنگ اهن را مورد توجه قرار دهند
تا بتوانند در دادوستدها قدرت مانور قیمتی
بیشتری داشته باشند.
وی ،خط��اب ب��ه وزارت صنعت ،معدن و
تج��ارت ،گفت :انتظ��ار تولیدکنن��دگان و
صادرکنندگان س��نگ اهن این اس��ت که
تصمیمات با ارزیابی شرایط و اوضاع جهانی
به مورد اجرا گذاشته شود و بدون مطالعات
کارشناس��ی و رایزنی با اهل حرفه از صدور
مصوبه های قانونی پرهیز کنیم.
غرق��ی تصمی��م ب��ه اخ��ذ ع��وارض از
صادرکنندگان سنگ اهن را نادرست و فاقد
مطالعات کارشناسی دانست و گفت :ذخایر
زیرزمین��ی باید در جهت رش��د و توس��عه
کشور مورد بهره برداری قرار گیرد و به جای
اطالق عناوین خام ف��روش به کارافرینان و
ارزش افرین��ان مواد معدنی ،سیاس��ت های
حمایتی و پش��تیبانی کننده از این بخش را
در دستورکار قرار دهیم.
س�نگ اهن را نیز در بازارهای مصرف افزایش خواهد داد .حال سوال
اینجاس�ت که ایا کنسرس�یوم سنگ اهنی ها همه مش�کالت انها را
می تواند حل کند؟
افزایش 25درصدی حاشیه سود
نایب رییس انجمن س��نگ اهن ایران نیز
درباره کافی بودن کنسرس��یوم سنگ اهن
برای مقابله با مش��کالت ریزودرشت سنگ
می گوید :سنگ اهن ایران
اهنی ها به
فاقد برند اس��ت و این اتف��اق درکنار نبود
اش��نایی برخ��ی معدنکاران با بازار س��بب
تشکیل کنسرسیوم ،
برند سازی ،تعاونی
های حمل و نقل و تبدیل
چابهار به بندر 25دالر
به سود سنگ اهنی ها
می افزاید
واردشدن ضربه به س��نگ اهن ایران شده،
به طوری که قیمت سنگ اهن ما 10دالر با
هند و 20دالر با استرالیا تفاوت دارد و این
منطقی نیست و باید با ایجاد کنسرسیوم از
حقوق فروشندگان ایرانی دفاع کنیم با این
حال ایجاد کنسرس��یوم یکی از راه حل های
ما ب��رای برون رفت س��نگ اهن ای��ران از
شرایط فعلی است.
بهرام ش��کوری اضافه می کن��د :ما برای
ف��روش 50هزارتن س��نگ اهن نمی توانیم
ق��درت چان��ه زنی داش��ته باش��یم اما اگر
کل صادرات س��نگ اهن س��ال گذشته که
افزون بر 23میلیون تن اس��ت را از س��وی
یک کنسرس��یوم واحد ،پیشنهاد می کردیم
به طور قطع می توانس��تیم با قیمت بهتری
ان را به فروش برس��انیم .وی با اش��اره به
اینک��ه ما راه ه��ای زیادی را ب��رای افزایش
قیمت س��نگ اهن یا کاه��ش قیمت تمام
ش��ده ان پیش��نهاد دادیم ک��ه در مجموع
می توان��د 25تا 30دالر به حاش��یه س��ود
س��نگ اهن بیفزای��د ،اظهار ک��رد :یکی از
این راه ها ایجاد کنسرس��یوم و ایجاد برند و
شناسنامه دار کردن سنگ اهن ایران است.
راه ه��ای دیگری مث��ل ایج��اد تعاونی های
حمل ونق��ل نیز می تواند قیمت تمام ش��ده
تولید س��نگ اهن را کاه��ش دهد ،چنانکه
سال گذش��ته 1500میلیارد تومان هزینه
حم��ل و نقل داخلی این کاال ش��د که 10
درصد ان برابر با 150میلیارد تومان هزینه
باربری ش��رکت های حمل ونقل اس��ت .در
ص��ورت تش��کیل تعاونی ه��ای حمل ونقل
از س��وی تولید کنندگان س��نگ اهن ،این
هزین��ه می توان��د صرف تجهی��ز و افزایش
ن��اوگان حمل و نق��ل مواد معدنی ش��ود.
وی ب��ا اش��اره به اینک��ه ایجاد بن��درگاه در
چابه��ار از دیگر پیش��نهادهای نایب رییس
انجمن س��نگ اهن اس��ت ک��ه می تواند به
کاهش قیمت تمام ش��ده تولید سنگ اهن
بینجام��د ،توضیح داد :انتقال ب��ار به چابهار
به جای بندرعباس ممکن اس��ت قیمت ها را
افزای��ش دهد اما به نفع س��نگ اهن و البته
اقتصاد منطقه و استان سیستان وبلوچستان
که خود دارای معادن زیادی اس��ت ،خواهد
ب��ود ،چرا که چابهار از عمق بیش��تری برای
پهلو گرفتن کشتی های پهن پیکر با ظرفیت
باالی 80تا 100هزارتن برخوردار است و به
ل بار توس��ط کشتی
همین دلیل هر تن حم
3دالر ارزان ت��ر از حمل بار با کش��تی هایی
ک��ه با ظرفیت کمتر ام��کان پهلو گرفتن در
بندرعب��اس را دارند تمام می ش��ود .از طرف
دیگر ،اگر دوران تحریم تمام شود و واردات
و ص��ادرات افزای��ش یاب��د بندرعباس دیگر
ظرفیت و گنجایش بیش��تری برای بارگیری
کش��تی هایی بیش از این را ندارد .بنابراین
االن که دوران رکود است بهترین زمان برای
اح��داث یک بندر دیگر در س��واحل جنوبی
کشور است تا در زمان رونق اقتصادی از ان
بهره برداریم .این سیاستی است که در تمام
دنیا در زم��ان رکود اقتص��ادی مورد توجه
قرارمی گی��رد ت��ا پس از اتمام ی��ک دوره از
س��یکل های تجاری ،وارد فاز رونق اقتصادی
شویم و از زیرساخت هایی که در زمان رکود
ساختیم بهره ببریم.
اگهی فراخوان شرکت فوالد مبارکه اصفهان
نوبت اول
ردیف
نوع فراخوان
شماره
موضوع
مهلت ارسال مدارک
1
مناقصه
48378557
احداث خط راه اهن به طول 500متر و افزایش خطوط مانوری
ایستگاه محصوالت در شرکت فوالد مبارکه
1393/08/07
2
مناقصه
48367368
بابیت ریزی و ساخت یاتاقان های توربوژنراتور نیروگاه بخار شرکت
فوالد مبارکه
1393/08/05
3
مناقصه
48380846
انجام عملیات تهیه ،تامین مواد و مصالح و تعویض خط لوله
اتش نشانی واحد 28ناحیه فوالدسازی و ریخته گری مداوم شرکت
فوالد مبارکه
1393/08/06
4
مناقصه
48380847
انجام عملیات تهیه ،تامین مواد و مصالح و تعویض خط لوله
اتش نشانی ناحیه فوالدسازی و نورد پیوسته سبا شرکت فوالد
مبارکه
1393/08/06
5
مناقصه
48381626
انجام تعمیرات سالیانه و اساسی در نیروگاه بخار و گازی شرکت
فوالد مبارکه
1393/08/05
6
مناقصه
48380047
بازسازی و رسوب زدایی ساپورت های رول های واحد ریخته گری
مداوم شرکت فوالد مبارکه
1393/08/05
7
مناقصه
48372759
مناقصه خرید 16قلم رنگ
1393/08/03
جهت دریافت اسناد و کسب اطالعات بیشتر به نشانی www.msc.irمراجعه فرمایید.
روابط عمومی شرکت فوالد مبارکه اصفهان
(کد اگهی :ر ـ )93098
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
یادداشت
صادرکنندگان فرش را
نفی نکنیم
حمید کارگر
سرپرست مرکز ملی فرش ایران
در دانش��گاه پاریس س��واد اموخته بود اما مروج
بی س��وادی ش��د و گرداگ��ردش را اف��کار و اوهام
عوامانه فرا گرفته بود .به میانسالی که رسید ،رهبر
خمرهای سرخ شد و صدهاهزار نفر از مردم کامبوج
را تنها ب��ه علت «پولدار بودن» کش��ت .می گویند
روزی یارانش خیابان ها را بستند و کف دست مردم
را لمس کردند و هر ان کس را که دستش زبر نبود
به جرم انکه مرفه اس��ت و کشاورز یا کارگر نیست،
همانجا کشتند!
از کش��تار ظالمان��ه «پل پوت» چند دهه بیش��تر
نگذش��ته اس��ت و این ثروت س��تیزی و داراکش��ی
افسانه ای باستانی نیست .واقعیتی نزدیک است .این
ن��گاه نارفیقانه با دارایی و س��رمایه داری در ایران ما
نیز ـ البته نه با چنان قس��اوت و کش��تاری ـ با افت
و خیزهایی وجود داشته است .ایرانیان سرمایه دار را
کسی پنداشته اند که خون مردم را به شیشه می کند
و دسترنج دیگران را به یغما می برد .ادبیات داستانی
و تاریخی این س��رزمین پر اس��ت از ذکر ثروتمندان
زالوصفتی که چشم بر نامرادی های دیگران بسته اند
و رفاه خود را جس��ته اند .و اه و فغان مردم همیش��ه
بلن��د بوده اس��ت از این مرفهان ب��ی درد .برای انکه
س��خنم را درباره این باور عمومی مستند کرده باشم
اش��اره به خاطرات و دست نوشته های امین الضرب
(تاجر و کارافرین عهد ناصری) خالی از لطف نیست
که با احس��اس نگرانی نسبت به مصادره اموالش در
نوش��ته های خود مدام بر حکمران��ی قانون در بالد
فرنگ پا می فش��ارد و از این می گوید که در انجا هر
کس س��رش به کار خودش گرم اس��ت.این بازرگان
خوش��نام در وصف امنیت س��رمایه و سرمایه دار در
مس��کو می نویس��د« :یکی دیگر وضع تج��ارت این
مملکت اس��ت .م��ردم می دانند م��ال دارند یا ملک
دارند .کس��ی را ق��درت اینکه مال کس��ی را بگیرد
و تعطی��ل کند یا انکه طمع کند یا ملک کس��ی را
دس��ت اندازی کند اب��داً ،نظام قان��ون را طوری قرار
داده اس��ت که امکان ندارد کس��ی بتوان��د به مال و
امالک کس��ی ن��گاه کن��د» .او در ج��ای دیگری و
ال به الی سطور نامه اش به امین السلطان نوشته است:
«در فرنگس��تان ادم و م��ردم و زن و بچه و دختر و
پسر و حیوانات و سگ ها متحدند و باالتفاق مشغول
کار هس��تند .کشتی و ش��من دوفر و کارخانجات ...
از ششصد زرع زیرزمین زغال سنگ بیرون می اورند...
مردم ایران تمام بیکار مانده همدیگر را می پایند چه
کس چه خری��ده و چه خورده» .هن��وز و امروز هم
گاه سرمایه دار مترادف با غارتگر و طماع و بی انصاف
معنا می شود و حتی بسیاری از بروندادهای رسانه ای
کش��ور از جمله برنامه های صدا و سیما نیز خواسته
یا ناخواسته همس��و با چنین باوری گام برمی دارند.
تجار و صادرکنندگان فرش نیز از چنین نگاه دور از
انصافی بی نصیب نبوده اند .در بروندادهای رس��انه ای
به فرش دس��تباف ،همچنان که قالیبافان بی بضاعت
و ستم کش��یده تصور می ش��وند ،بازرگانان فرش نیز
طماع و بی درد معرفی می ش��وند و دارایی شان نشان
نامردم��ی قلم��داد می ش��ود.کمند برنامه هایی که
س��رمایه را مایه ایجاد ش��غل و گ��ردش چرخ تولید
بدانند .کمند یادداشت ها ،گزارش ها و مصاحبه هایی
که س��رمایه دار را کارافرین و در فکر معیشت خلق
معرفی کنند .کمند رس��انه هایی که به جای پیروی
از کلیش��ه رایج «سرمایه بد اس��ت» به سراغ تبیین
اندیشه «س��رمایه می تواند خوب باش��د» بروند و از
این روس��ت که ب��ازرگان و صادرکنن��ده فرش قدر
نمی بیند .بر این گمانم که باور و فرهنگ عمومی ما
نیازمند پاالیش و بازنگری اس��ت و این مهم بیش از
همه بر عهده رس��انه است .برای دستیابی به اهداف
نامگذاری های این چند س��اله ـ و امس��ال نیز ـ که
رن��گ و بویی اقتص��ادی دارند ،باید که «س��رمایه»
به س��ان یک ارزش ش��ناخته ش��ود و س��رمایه دار،
کارافرین و صادرکننده تکریم شوند .شاید یک سوی
ای��ن تکریم ،جنب��ه حاکمیتی و ت�لاش نیروی قضا
برای پاسداشت حیثیت اجتماعی فعاالن اقتصادی و
تقویت امنیت سرمایه گذاران باشد اما سوی دیگر ان
تالش��ی فرهنگی برای بازنگری در باورهای عمومی
جامع��ه و ان هم به مدد رسانه هاس��ت .دگرگونی در
باورها و نگرش مردم و متقاعدس��ازی افکار عمومی
نس��بت به تایید و تکریم سرمایه گذاران ،کارافرینان
و صادرکنندگان از منظر ارتباطات انسانی فرایندی
زمان ب��ر اس��ت و زدودن باورهایی ک��ه طی قرون و
اعصار در ذهن و جان جامعه رس��وب کرده است کار
اس��انی نخواهد بود اما رسانه در این عرصه توانمند
اس��ت .به عنوان خادم هنر ـ صنعت فرش دستباف،
این ارج نهادن به صادرکنندگان فرش را ارزومندم.
trade@smtnews.ir
تجارت
7
فرار بدون بازگشت!
بازار گندمزارهای اسیا داغ است
رییس صندوق ضمانت صادرات ایران خبرداد:
رشد 86درصدی خسارات پرداختی
گ�روه تج�ارت -در ای�ن اوضاع س�خت اقتص�ادی و تحریم ه�ای بانکی که
صادرکنندگان با مش�کل تامین مالی و نقل و انتقال پولی مواجه اند ،یکی از
س�ازمان هایی که با هدف حمایت از تجار و توس�عه صادرات کشور پیشگام
اس�ت ،صندوق ضمانت صادرات ایران نام دارد که با پرداخت خسارات برای
صادرکنندگان و صدور بیمه نامه ،ضمانتنامه و پوش�ش ریسک ،امر صادرات
را برای تجار تس�هیل می بخش�د .مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات ایران
اظهار کرد :همچنان تمرکز ریس�ک صادراتی در چند کشور را داریم که این
مس�ئله بسیار خطرناک است و با رخ دادن کوچک ترین اتفاقی اعم از تغییر
در مق�ررات گمرکی ان کش�ور تا روابط دیپلماتیک دچار خس�ارت فراوانی
خواهیم شد.
طاهر شه حامد دیروز در نشستی خبری که به مناسبت معتقدی��م نباید با صادرکننده هیچ گاه چکش��ی برخورد
روز ملی صادرات برگزار شد ،در مورد خسارت این صندوق کرد و ب��ه جای پیگیری قضایی ،ات�لاف وقت و هزینه با
از ابتدای امس��ال گفت :پرداخت خسارت نسبت به سال صادرکننده تفاهم می کنیم.
ش��ه حامد عمده تامین و پوش��ش های مالی در عرصه
قبل ۸۶درصد رش��د داشته اس��ت که از طرفی می توان
گفت ،پوش��ش بیش��تری داش��ته ایم و از طرف دیگر این ص��ادرات را برعه��ده بانک توس��عه صادرات دانس��ت و
خسارت مربوط به پوشش سال های ۹۰و ۹۱و تغییر نرخ افزود :به خاطر تحریم ها ،تامین مالی از این حوزه به اندازه
ارز اس��ت که صادرکننده تسهیالتی را از بانک گرفته و به کاف��ی صورت نمی گرفت که در کنار ان از بیمه نامه های
هر دلیلی از بازپرداخت بازمانده است و مجبور شدیم ،در کوتاه م��دت صادراتی اس��تفاده کردیم ،مض��اف بر اینکه
این ۶ماه امسال ۱۹میلیون دالر خسارت پرداخت کنیم .بانک های خصوصی مانند بانک اقتصاد نوین ،اینده و دی
وی به تعهدات صندوق اش��اره کرد و گف��ت :در پایان به عالوه بانک سپه و صنعت و معدن بیشترین همکاری را
با صندوق ضمانت صادرات داشته اند.
سال گذش��ته مانده تعهدات صندوق
مدیرعام��ل صن��دوق ضمان��ت
بیش از ۴۵هزار میلیارد ریال بود که
تا به حال هر
صادرکننده ای که برای صادرات در پاس��خ به اینکه بیشترین
این رقم در 6ماهه نخست امسال به
پوش��ش ضمانت صادرات��ی برای چه
۴۷هزار میلیارد ریال رس��ید .مجموع
صادرات به روسیه
کش��ورهایی انجام می ش��ود ،گفت:
تعهدات صندوق ضمانت صادرات در
6ماه نخس��ت امسال نسبت به مدت مراجعه کرده را پوشش ۸۵درصد پوش��ش صادراتی صندوق
مشابه س��ال گذشته 6/3درصد رشد داده ایم و از این به بعد
ضمانت صادرات مربوط به کشورهای
پرریسک اس��ت که عراق ،افغانستان
داشته است.
نیز در مورد صادرات
میوه و هر محصولی به و س��وریه از ان جمله ان��د و می توان
75درص�د پوش�ش صن�دوق
برای پرخطرها
گفت ۹۸درصد پوشش ما مربوط به
این کشور تا حد توان
کشورهای اسیایی ،یک درصد مربوط
ش��ه حامد تصریح ک��رد :در مورد
پوشش خواهیم داد
به کش��ورهای اروپایی و کمتر از یک
بیمه نامه های کوتاه م��دت 47درصد
درصد مربوط به افریقاست .همچنین
بیمه نامه ه��ا مخت��ص به ص��ادرات،
پس از عراق ۱۶ ،درصد ضمانت های
42درصد مربوط به خرید بین اسناد
صادرشده برای امارات متحده عربی،
صادرات��ی و 11درص��د کل گردش
۱۲درصد افغانستان۴ ،درصد سوریه
صادرات��ی اس��ت ،ضم��ن اینکه 85
درصد پوش��ش های صندوق به کش��ورهای گ��روه 6و 7و یک درصد مربوط به صادرات به ترکیه است.
ریسک پذیری صورت می گیرد که در زمره انها کشورهای مزایای پوشش صندوق ضمانت
وی در م��ورد اینکه پوش��ش ضمان��ت صادراتی برای
عراق ،افغانستان و سوریه قرار دارد.
وی به این نکته نیز اش��اره کرد که در کنار این مسائل ،صادرکنن��ده چ��ه مزایای��ی دارد ،گف��ت :صادرکننده به
میزان بازیافت های صندوق افزایش یافته و از ۱۰میلیون تنهایی نمی تواند صالحیت خریدار خارجی را تش��خیص
دالر در سال قبل به ۱۹میلیون دالر رسیده است ،چراکه دهد ،در حالی که ما با ارتباطی که با موسس��ات اعتباری
دنی��ا داریم ،لحظه ب��ه لحظه وضعیت اعتب��اری ،میزان
امالک و دارایی و حتی تعداد چک های برگشتی خارجی
را داشته و وقتی صادرکننده ایرانی به ما مراجعه می کند،
می توانیم جزئیات وضعیت ط��رف خارجی را به او اعالم
کرده و حتی بگوییم که قرارداد ببندد یا خیر ،اما مشکل
اینجاست که صادرکنندگان تنها برای پوشش کاالی خود
و صادرات به کشورهای پرخطر به ما مراجعه می کنند ،در
حالی که ما به تازگی تخفیف ویژه ای را درنظر گرفته ایم تا
برای پوشش صادراتی کامل صادرکننده اعم از پرریسک
و کم ریس��ک تا ۸۰درصد ص��دور ضمانت نامه صادراتی
تخفیف دهیم.
سیاست صندوق در قبال بازار روسیه
وی در پاس��خ به اینکه با توجه ب��ه تغییر بازار وارداتی
روس��یه برای حمایت از صادرکنن��دگان ایرانی ،صندوق
ضمانت صادرات چه سیاس��تی را در پیش گرفته ،گفت:
تا به حال هر صادرکننده ای که برای صادرات به روس��یه
مراجعه کرده را پوش��ش داده ای��م و از این به بعد نیز در
م��ورد صادرات میوه و هر محصولی به این کش��ور تا حد
توان پوشش خواهیم داد.رییس صندوق ضمانت صادرات
همچنین در پاس��خ به اینکه ش��نیده می شود که شهرام
جزای��ری پ��س از ازادی خود از زن��دان همچنان به این
صن��دوق بدهی دارد ،گف��ت :خیلی به دنب��ال پیگیری
قضایی نیس��تیم و ترجیح می دهیم با مذاکره ،مسئله را
حل کنیم ،مضاف بر انکه قبل از ازاد شدن وی از زندان،
کارهای��ی را برای احقاق ح��ق صندوق پیگیری کردیم و
این ف��رد مراجعاتی به صندوق ضمانت صادرات داش��ته
اس��ت .وی در پایان در مورد وضعیت بودجه صندوق نیز
گفت :اکنون ۱۸۰میلیون دالر سرمایه در گردش صندوق
است که ۵درصد نس��بت به سال قبل رشد داشته و در
کنار ان با مصوبه دولت ۵۰۰ ،میلیون دالر توسط معاونت
برنامه ریزی ریاس��ت جمهوری قرار است ،به این صندوق
اختصاص داده شود.
تخصیص بخشی از درامد نمایشگاه برای توسعه صادرات
حس��ین اس��فهبدی مدیرعامل ش��رکت
نمایش��گاه های بین الملل��ی اع�لام کرد :با
تاکید وزیر صنعت ،معدن و تجارت بخشی
از درامد ش��رکت نمایشگاه های بین المللی
جهت کمک به توس��عه صادرات تخصیص
می یابد .به گزارش ش��اتا ،حسین اسفهبدی
با اشاره به سیاست های دولت تدبیر و امید
و نیز اهمیت تعامل با کشورها تصریح کرد:
در این مدت کشورهای خارجی از برگزاری
نمایش��گاه در ای��ران اس��تقبال بیش��تری
کرده ان��د .وی اف��زود :همه نمایش��گاه های
برگ��زار ش��ده داخل��ی و خارج��ی درامد
افزایشی داش��ته اند چنانکه درامد برخی از
نمایش��گاه ها از جمله نمایشگاه پتروشیمی
در بخش خارجی تا چندی��ن برابر افزایش
داش��ته است .اس��فهبدی همچنین با بیان
برخی مش��کالت بودجه ای جهت توس��عه
فعالیت ه��ای نمایش��گاهی گفت :مس��ئله
بازس��ازی سالن های نمایش��گاه و مشکالت
سرمایشی و گرمایشی س��الن ها از مسائلی
است که باید برطرف شود.
کوتاه از تجارت
تس�نیم -رویت��رز اع�لام ک��رد ب��ه منظ��ور
افزای��ش حج��م ذخای��ر کااله��ای اس��تراتژیک،
واردکنندگان بخش خصوص��ی در ایران در چند
هفت��ه اخیر ۹۵ ،تا ۱۲۰ه��زار تن ذرت خریداری
کرده اند.
مه�ر -علی محرر ،رییس س��ازمان چای گفت:
س��مت بنده از ریاست س��ازمان چای تغییر کرده
اس��ت و «محمد ولی روزبه��ان» به عنوان رییس
جدید این س��ازمان قرار است فعالیت خود را اغاز
کند.
ایرنا -مهدی خلج ،رییس س��ازمان دامپزش��کی
کشور گفت :با توجه به شرایط مطلوب تولید گوشت
مرغ ،ایران امکان صادرات گوشت مرغ تازه سرد شده
به کشورهای همسایه را دارد.
مهر -عیس��ی گلش��اهی ،مدیرکل دفتر بهبود
کیفیت فراوری و توس��عه ابزیان سازمان شیالت
کش��ور با بیان اینکه ای��ران توانایی صادرات بیش
از 100ه��زار تن محصوالت ش��یالتی به روس��یه
را دارد ،گف��ت :می��زان کل ص��ادرات محصوالت
شیالتی کشور تا پایان سال جاری به 350میلیون
دالر خواهد رسید.
یادداشت
راهکارهای جهش
صادرات غیرنفتی
محمدرضا غفوری
کارشناس اقتصادی
صادرات غیرنفتی در تمام کش��ورهای دارنده ذخایر
نفت به یک اس��تراتژی اصلی در اقتصاد تبدیل ش��ده
اس��ت در ایران نیز پس از پایان جنگ تحمیلی و شروع
برنامه های توس��عه ای به موضوع مهم توسعه صادرات
غیرنفتی توجه ویژه ای شد.
البته در س��ال های گذش��ته با اف��ت و خیزهایی در
ص��ادرات غیرنفتی مواجه بودیم ک��ه برخی از ان تابع
ش��رایط بین الملل و برخی به سیاس��ت های اقتصادی
دولت ها برمی گشت.
مق��ام معظم رهب��ری هم��واره به موض��وع متکی
نبودن به نفت تاکید داش��ته اند و به تازگی نیز در ابالغ
سیاس��ت های اقتصاد مقاومتی به موض��وع صادرات
ب��ه عنوان یک��ی از مهم تری��ن بندهای این سیاس��ت
پرداخته ان��د.در بن��د ۱۰ای��ن سیاس��ت ها ،حمایت
همه جانب��ه هدفمند از صادرات کااله��ا و خدمات به
تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزاوری مثبت توصیه
شده اس��ت.برای جهش در صادرات غیرنفتی اقدامات
زیادی باید در دس��تورکار سیاس��تگذاران و متولیان
ام��ر تولید و تجارت قرار گی��رد که مهم ترین ان از نظر
نگارنده به شرح ذیل است:
* برای توس��عه و جهش در ص��ادرات غیر نفتی نیاز
به تعامالت مناس��ب بین المللی است تا امکان حضور
در بازارهای خارجی فراهم شود در چند ماهه گذشته
و بهبود نس��بی روابط جمهوری اسالمی ایران با دیگر
کشورها نش��انه های از بهبود فضای صادرات غیرنفتی
دیده می شود.
* در ای��ران بی��ش از ۹۰درصد از واحدهای تولیدی
ج��زو صنایع کوچک و متوس��ط هس��تند و بی ش��ک
یک واح��د تولیدی کوچک توان حض��ور در بازارهای
بین الملل را نخواهد داشت پس باید با ایجاد سازوکاری
مناس��ب و ایجاد پل ارتباطی بین واحدهای کوچک و
بازارهای بین الملل این خال را برطرف کرد.
برای این س��اختار بی ش��ک باید در بخش خصوصی
ی��ک س��اختار ش��کل بگی��رد و ایج��اد اتحادیه ها و
انجمن های ق��وی در حوزه ص��ادرات می تواند به این
ام��ر کمک کند .در این راس��تا ایجاد بخش های میانی
متخصص در تدارک و تهیه بس��تر ص��ادرات در قالب
مجموعه ه��ای کوچ��ک و تش��کیل لین��ک صادراتی
مناسب برای این گونه واحدها می تواند از طریق ایجاد
شرکت های س��هامی در بین این رشته ها شکل گرفته
یا از طریق متخصصان امر ،صادرات و بخش خصوصی
به ایجاد انها اقدام کرد.
* قوانین ،ایین نامه ها و بخشنامه های دست وپاگیر
یک��ی از چالش های صادرات غیرنفتی اس��ت که باید
ضمن شناس��ایی نس��بت به اسیب شناس��ی برخی از
مقررات اقدام کرد و این موضوع با تش��کیل جلس��ات
مش��ورتی بی��ن دول��ت ،مجلس ش��ورای اس�لامی و
تش��کل های فع��ال تولی��دی و صادرات��ی امکان پذیر
خواه��د ب��ود که خوش��بختانه اقدامات��ی در چند ماه
گذشته در این خصوص انجام شده است.
* ص��ادرات غیر نفت��ی موضوع��ی فرادس��تگاهی
و فرابخش��ی اس��ت و نمی توان تنها از یک س��ازمان یا
وزارتخانه توقع س��ازماندهی صادرات را داشت در این
راه باید س��ایر دس��تگاه های اجرایی کشور به خصوص
نظ��ام بانکی ،گمرک و ..برای تحق��ق جهش صادرات
اقدام کنند.
* ایج��اد پنج��ره واحد برای صادرکنن��دگان باعث
سرعت عمل بیشتر ،کاهش هزینه های غیر ضروری ،از
بین رفتن زمینه های فساد و بی نیازی به حضور خواهد
شد .در این پنجره واحد تمام دستگاه ها و سازمان های
دخی��ل در صادرات فع��ال بوده و به ص��ورت متمرکز
موضوع را مدیریت می کنند.
* در دنیای اقتصاد ام��روزی برندها نقش مهمی در
ب��ازار دارند یکی از چالش ها و موانع توس��عه صادراتی
در ایران نبود برندهای بزرگ در تولیدات داخلی است
باید صنعتگران و تولید کنندگان ما با تولید محصول با
کیفیت و ایجاد برن��د در محصول خود بتوانند در بازار
متنوع جهانی حضور داشته باشند.
* تولید ب��ا کیفیت و نگاه صادراتی داش��تن یکی از
الزامات پایدار بودن تولیدات اس��ت .تولید کننده باید
نگاه صادرات محور داشته باشد و محصول رقابت پذیر
تولید کند .بنابراین باید تغییر ساختار در نظام تولیدی
کشور رخ دهد و از یک نگاه سنتی خارج شود.
* س��اماندهی بازارچه ه��ای م��رزی ضم��ن ایجاد
اش��تغال برای مناطق مرزی فرصت مناس��بی را برای
تبادالت تجاری با کش��ورهای همسایه ایجاد می کند
هم اکنون ش��رایط برخی از کشورهای همسایه اقتضا
می کند این بازارچه ها فعال تر و گسترده تر شوند.
* بازار داخلی محل رقابت شرکت های تولیدی است
و بازاره��ای بین الملل��ی محل همراهی ش��رکت های
ایرانی .بازرگانان و تجار ایرانی در خارج از کش��ور نباید
به تخریب یا رقابت ناسالم روی اورند ،بلکه باید کمک
کنند تا محصول ایرانی در خارج عرضه ش��ود در اینجا
نقش تش��کل های صادراتی در وفاق و حل موضوعات
صنفی صادرکنندگان بیشتر دیده می شود.
در پای��ان این نکته مدنظر قرار گیرد که برای جهش
صادراتی باید عزم ملی ایجاد شود و قوای سه گانه و همه
دستگاه های اجرایی به خصوص دستگاه دیپلماسی در
این مسیر همراه شوند.
خبرخوان
کاهش فروش
فراورده های گوشتی در بازار
– در ماه اخیر با انتش��ار تصاویری از نحوه
فارس
تهیه خمیر مرغ ،موجی رسانه ای ایجاد شد و از سالم
نبودن ای��ن ماده اولیه غذایی ک��ه در فراورده های
گوشتی و کبابی ها مصرف می شود ،خبرداد تاحدی
که بر بازار فروش ان تاثیر بس��زایی داشته تاحدی
که بنابر اذعان رئیس اتحادیه فراورده های گوشتی
20درص��د در بازار ف��روش ان کاهش وجود دارد.
س��یدمحمد موس��وی ،رئیس اتحادیه فراورده های
گوشتی کشور در نشست خبری با انتقاد از سیستم
نظارت بر تولید و بازار گفت :در اروپا سرانه مصرف
48کیلو در کشورهای همجوار 22کیلو و در کشور
ما 6/5کیلوگرم اس��ت و اگ��ر می گویند خمیر مرغ
و فراورده های گوش��تی بد اس��ت ،به جای تعطیل
کردن صنعت و بازار ان ،راهکار مناسب ارائه بدهند.
باید به جای هدر دادن منابع به دنبال ایجاد ارزش
افزوده باشیم ،چرا 10تا 15درصد گوشت مرغ در
اسکلت ان به هدر می رود.
اجرای طرح جامع
برچسب گذاری مواد غذایی
ایس�نا -کاوه زرگران ،دبیر کانون صنایع غذایی
با بیان اینکه قانون غذا از س��الیان دور تدوین شده
است ،گفت :برچس��ب گذاری روی مواد غذایی که
به صورت جامع در س��ال این��ده اجرا و مواردی به
ان اضافه می ش��ود ،قطعا می تواند در رس��یدن به
اس��تانداردهای اروپای��ی تاثیر گذار باش��د .به دلیل
اینک��ه بازنگری دقیق��ی روی ان ص��ورت نگرفته،
دارای نواقصی اس��ت ک��ه باتوجه ب��ه فناوری های
روز دنیا باید به روز رس��انی شود .در همین راستا در
یکس��ال گذشته تعاملی بین س��ازمان غذا و دارو و
تشکل های غذایی شکل گرفته و جلسات متعددی
نیز به صورت ماهانه و هفتگی برگزار شده است.
دبی��ر کان��ون صنایع غذایی با اش��اره ب��ه نتیج ه
برگزاری این جلسات گفت :در مذاکرات انجام شده
بین سازمان غذا و دارو و تشکل های غذایی ،ضوابط
قانون غذا اصالح و مواردی به ان اضافه شد.
ب��ه گ��زارش ایس��نا ،در ای��ن دس��تورالعمل
تولید کنندگان و وارد کنندگان موظف شدند عالوه
ب��ر درج موارد ذکرش��ده در م��اده 11قانون مواد
خوردنی و اشامیدنی مصوب سال 1346شامل نام
و نام تجاری ف��راورد ه غذایی ،وزن فراورده غذایی،
ش��ماره پروانه های بهداشتی ،تاریخ تولید و انقضای
مصرف ،مواد تشکیل دهنده ،نام و نشان تولید کننده
یا بسته بندی کننده ،سری ساخت ،شرایط نگهداری،
الزامات و توصیه های بهداش��تی و موارد دیگری از
قبیل اظهارات توصیفی مانند تازه ،منجمد ،طبیعی
یا ارگانیک ،غنی ش��ده یا دس��تکاری ژنتیکی شدن
ف��راورده غذای��ی را روی برچس��ب مطابق تعاریف
موجود در ضابطه درج کنند.
گشتی در بازار
مه�ر -سیدحس��ین مهاجران ،رئی��س اتحادیه
فروش��ندگان میوه و سبزی از افزایش 15درصدی
قیمت میوه های لوکس به دلیل بازگش��ت حجاج و
افزای��ش تقاضا خبرداد و گفت :هم اکنون قیمت هر
کیلوگ��رم انگور ارومیه قرمز بین 9000تا 10000
توم��ان و قیمت ه��ر کیلوگرم موز بی��ن 4800تا
5200توم��ان اس��ت .زمانی که حجاج به کش��ور
بازمی گردند ،تقاضا برای خرید میوه افزایش می یابد
و قیم��ت میوه ه��ای لوکس باال م��ی رود ،به همین
جه��ت هم اکن��ون این نوع میوه ها در ب��ازار 10تا
15درصد گران شده اند .اما انتظار می رود که اوایل
ماه محرم قیمت ها پایین بیایند.
وی با اش��اره به ورود میوه ه��ای پاییزی از جمله
خرمالو و لیموش��یرین به بازار ،افزود :درحال حاضر
قیم��ت هر کیلوگرم خرمالو بی��ن 3500تا 4000
تومان ،لیمو ش��یرین و پرتق��ال جنوب بین 2000
تا 2500تومان ،پرتقال ش��مال رنگ امیزی ش��ده
3000ت��ا 3500تومان ،نارنگ��ی بذر خارجی بین
4000تا 5000تومان ،نارنگی رس��می بین 2500
ت��ا 3000تومان ،انگور ارومی��ه قرمز بین 9000تا
10000تومان ،انگور ارومیه س��فید بین 4000تا
5500تومان ،انگور مهره ،سمرقندی و شاهرودی از
2500ت��ا 3000تومان و موز بین 4800تا 5200
تومان است.
مهر -ایرج هوس��می ،رئیس اتحادیه چایکاران
با اشاره به کاهش 50درصدی تولید چای خشک
در کشور ،گفت :تولید چای خشک در سال جاری
از 10ه��زار ت��ن تجاوز نکرده اس��ت .برداش��ت
چای در چین س��وم به شکل موردی در برخی از
مناطق انجام گرفت و در مناطق دش��ت به دلیل
خشکسالی که وجود داشت ،هیچ گونه بهره برداری
انجام نگرفت و برداشت چای در این مناطق با افت
60درص��دی همراه ب��ود .وی با اش��اره به اینکه
تولید چای خشک در س��ال جاری از 10هزار تن
تجاوز نکرده اس��ت ،افزود :سال پیش چای خشک
تولید شده در کش��ور 20هزار تن بوده که امسال
این میزان 50درصد کاهش یافته است .هوسمی،
تولید برگ س��بز چ��ای در امس��ال را نزدیک به
60هزار ت��ن عنوان کرد و گف��ت :تمام مطالبات
چایکاران پرداخت شده است.
8
بررسی
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
بازار و اصناف
trade@smtnews.ir
از بازار گوشت در 9سال گذشته
فرار بدون بازگشت!
گ�روه تجارت -می گویند گوش��ت غذای مرفه های روزی از ش��روع سال جدید گذش��ته بود ،قیمت ها روز
بی درد است؛ پرداخت 35هزارتومان تنها برای یک کیلو! ب��ه روز افزایش یافته اند .قیمت علوفه همچنان به دلیل
برای همین اس��ت که سال هاست جایش را در سفره ها خشکسالی های س��ال 87و 86به شدت افزایش یافته
ب��ه اقالم دیگری داده اس��ت و مهمانی ب��ه مهمانی رخ و قیمت گوش��ت قرمز در همین ابتدای س��ال 88روند
نش��ان می دهد .نگاهی به روند کمرنگ تر شدن قرمزی افزایشی به خود گرفته است.
نگاهی به نمودار قیمتی گوش��ت قرمز نشان می دهد
گوشت در سبد خرید خانوار ها نشان می دهد که افزایش
ت ان در طول 9سال گذشته تا چه حد که نقطه عطف افزایش قیمت گوشت از اواخر سال 87
سینوس��ی قیم
و فروردین سال 88شکل گرفته است.
برکاهش سرانه مصرف تاثیر گذاشته است.
در ان روزها ،روزنامه س��رمایه گزارشی منتشر کرد و
سال :84روزهای ارام
از ماج��رای وارد ش��دن گوش��ت های الوده 3س��الی قیمت گوش��ت را در طول 3سال اخیر (یعنی از روز به
گذشته و همه چیز فراموش شده است و مصرف گوشت روی کار امدن دولت نهم) بررسی کرد.
بر اس��اس این گزارش ،قیمت خرده فروش��ی گوشت
و م��رغ به حالت قبلی برگش��ته و مصرف گوش��ت مرغ
همچنان بیش��تر از گوشت گوس��فندی است و قیمت گوسفندی در اسفند 87و در مقایسه با اسفند سال 84
ح��دود 1600تومانی ان و واردات و صادرات حس��اب در هر کیلو به حدود 10هزار تومان رس��یده .رقمی که
بیش از 124درصد رش��د داشته است .اما امار و ارقامی
شده گوشت ،تعادل بازار را برقرار کرده است.
که این روزنامه از س��ال 88در مقایسه با سال 84اعالم
سال :85علوفه های دردسر ساز
از روی کار امدن دولت محمود احمدی نژاد یک سال کرده است ،جالب است.
به نوشته سرمایه ،هر کیلو گوشت گوسفند که در سال
می گ��ذرد .قیمت مرغ 200تومان افزایش داش��ته و به
جنگ زرگری مدیران کش��اورزی با مدیران بازرگانی
مرز 1900تومان رس��یده است .نوس��انات قیمت مواد 84بین 4850تا 5600تومان قیمت داش��ت ،در سال
پروتئینی شروع ش��ده و خبرگزاری فارس در گزارشی 88به صورت متوسط کیلویی 10500تومان رسیده که رس��انه ای نمی شود اما نشان دهنده ناهماهنگی مدیران
ارشد دولت در امر برنامه ریزی اقتصادی است.
از اشفته بازاری می گوید که قیمت های شان را 15دالل رشد 116/49درصدی قیمت را نشان می دهد.
بازار گوش��ت قرم��ز ،درحالی روند افزایش��ی خود را
جالب ت��ر اینک��ه کاظ��م صمدی،
تعیین می کند .بر اساس این گزارش،
رییس اتحادیه گوش��ت گوسفندی سپری می کند که دامپروری کشور در 4سال گذشته در
صن��ف دامداران به ش��دت از دولت
به طور قطع امار ارائه
تهران از افزایش 10درصدی قیمت رکود و سراش��یبی سقوط قرار گرفته است و دامپروران
گله دارند ،چراک��ه به گفته فخراهلل
شده به وسیله وزارت
ای��ن م��اده پروتئینی ه��م خبر داد ح��دود 30درص��د از گاوهای مول��د را به دلیل باالبودن
جهاندار ،رییس اتحادی��ه دامداران
ای��ران ب��اال ب��ودن قیم��ت علوفه جهادکشاورزیغیرواقعی و گف��ت« :قیمت هر کیلو گوش��ت هزینه های علوفه کش��ته اند .از سویی دیگر افت قیمت
گوسفندی در سال 8700 ،87تومان ش��یر و نابس��امانی بازار ان نیز باعث ش��د تا به یکباره
موجب ش��ده که تولید گوشت برای
است.بررسی هایما
بود که در ح��ال حاضر به 9100تا عرضه گوش��ت قرمز کاهش یابد و بازار گوشت قرمز که
فع��االن صن��ف او صرف��ه اقتصادی
نشانمی دهدسرانه
9500توم��ان در هر کیلو رس��یده از توزیع نامناسب از سوی وزارت بازرگانی رنج می برد ،با
نداش��ته باش��د ،به طوری که برای
تولی��د هر کیلو گوش��ت قرمز 300مصرفبهطورمتوسط
اس��ت .گوشت گوس��فندی از اواخر موج های سنگین گرانی مواجه شد.
ش��اید هرگز به ذهن کسی خطور نمی کرد که کشور
ت��ا 500تومان هم ض��رر می کنند! به زیر هفت و نیم کیلوگرم س��ال گذش��ته تاکنون ب��ا افزایش
رسیده است .در برخی
تدریجی قیمت مواجه ش��ده اس��ت ای��ران روزی وارد کنن��ده دام از کش��وری کوچک چون
در سال 85مقدار 53هزار و 68تن
گوش��ت قرمز و مرغ به ارزش 105مناطق سرانه به ۹۰۰گرم و متاس��فانه به علت نداشتن نظارت ارمنس��تان با وسعت 29هزار کیلومتری باشد .کشوری
میلی��ون و 493هزار ی��ورو معادل و در پاره ای نقاط حدود ۱۷صحی��ح ب��ر بس��یاری از واحد های که زمانی قسمتی از کشور پهناور ایران بوده است.
ف��روش ،افزای��ش قیم��ت گوش��ت سال :90سرانه های دروغ
134میلی��ون و 729هزار دالر وارد
کیلوگرمبودهاست
صعودی ش��ان را طی
با وج��ودی که قیمت ها س��یر
گوس��فندی شدت بیش��تری گرفته
کشور ش��د در حالی که این میزان
اس��ت ».صمدی در ای��ن گفت و گو می کند ،س��رانه مصرف س��االنه گوش��ت 25کیلوگرم
در س��ال 86با 84/6درصد افزایش
به صراحت به دالالن و سودجویانی اعالم می ش��ود! رقمی که از س��ال 86تا سال 13 ،90
در وزن و 77درصد رش��د در ارزش
دالری ب��ه رقم 97ه��زار و 970تن و ب��ه ارزش 168اشاره کرد که همچنان با تداوم قاچاق گوسفند زنده به درص��د افزایش داش��ته .ای��ن امار بهتری��ن دلیل برای
میلی��ون و 885هزار یورو مع��ادل 238میلیون و 201کشورهای همسایه مانند عراق موجب افزایش قیمت و توجیه سیاس��ت های اقتصادی دولت است .دولت اعالم
هزار دالر رس��ید .در سال گذش��ته 44هزار و 902تن نابسامانی بازار گوشت قرمز ش��ده اند.بحران دیگر از راه می کند که گرانی گوش��ت هیچ تاثیری بر روند استفاده
انواع گوش��ت ب��ه ارزش 73میلی��ون و 361هزار یورو رس��یده اس��ت؛ واردات بی رویه گوشت به کشور ان هم محصوالت پروتئینی نداشته و برنامه های او برای کنترل
معادل 103میلیون و 471هزار دالر بیشتر از سال 85در ش��رایطی که نزدیک به 20درصد از مصرف کش��ور قیمت موفق امیز بوده است؛ حاصلش می شود ادامه روند
قبل! امارهای گمرک نشان می دهد در 3ماه نخست 90
وارد کرد که این امر نشان دهنده نیاز باالی مصرف داخل کاهش داشته است.
س��یداحمد مقدس��ی ،عض��و هیات مدی��ره مرک��ز افزون بر 43هزارتن انواع گوشت گا و و گوسفند به کشور
به انواع گوشت و ضرورت تامین ان است.
همکاری ه��ای ام��ور دام اع�لام می کند که براس��اس وارد ش��ده است که متوس��ط قیمت گوشت وارداتی به
سال :86رشد قیمت ها ادامه دارد
بازار س��ال 86با ارامش نسبی شروع می شود .قیمت اس��تانداردهای جهانی ،نیاز گوش��ت با تولیدات داخلی کشور حدود 6هزار و 800تومان بوده است.
بر اس��اس امارها گرانترین نوع گوش��ت گوس��فندی
بعضی از میوه و سبزیجات کنترل شده است و تنها چند تامین می شود اما با این وجود هر ساله مقدار زیادی(60
تومان با سال گذشته تفاوت دارد .اما قیمت گوشت مرغ تا 70هزار تن) گوش��ت که از لحاظ کیفیت قابل رقابت وارداتی به کش��ور حدود 9ه��زار و 800تومان قیمت
باوجود اعمال سیاس��ت های تنظیم بازار نسبت به اواخر با تولید داخل نیس��تند ،از هند و برزیل به کش��ور وارد داشته اس��ت و این در حالی اس��ت که متوسط قیمت
سال گذشته روند افزایشی را در پیش گرفته ،به طوری ش��ده است .با در نظر گرفتن سرانه مصرف 12کیلویی ،گوش��ت گوس��اله در ش��هر ته��ران در ح��دود 12ت��ا
که قیمت مرغ از کیلویی 1900به 2200تومان افزایش تولیدات کش��ور که ( 840هزار تن) اس��ت کفایت نیاز 14هزارتومان اس��ت و برای گوشت گوسفندی بین 17
تا 19هزار تومان قیمتی اس��ت که
یافته است .افزایشی که با در نظر تغییر سال نو ،منطقی داخلی را می دهد اما واردات بی رویه
به دس��ت مصرف کنن��دگان نهایی
گوشت قرمز بازار تولیدات داخلی را
و قابل پیش بینی است.
گمرک تازه ترین امارش از میزان واردات انواع گوشت به هم ریخته و باعث می شود گوشت می گویند گوشت غذای می رسد.
البت��ه بخش��ی از تف��اوت قیمت
قرمز و س��فید در س��ال 86را اعالم می کند؛ از مجموع تولیدکنندگان روی دست شان باقی مرفه های بی درد است؛
پرداخت 35هزارتومان بی��ن گوش��ت واردات��ی ب��ا قیمت
گوشت وارداتی کشور در سال 65 ،86هزار و 244تن به بماند و تولید انها خریداری نشود.
مصرف کنندگان قابل توجیه اس��ت
ارزش 183میلیون و 256هزار دالر انواع گوشت قرمز و س�ال :89گوش�ت وارد
تنها برای یک کیلو!
بیش از 32هزار و 695تن به ارزش 54میلیون و 944نمی شود ،می شود
ولی دو تا س��ه برابر بودن این قیمت
فاصله زیادی به نظر می رسد.
دولت
ب��ه
ش��ماری
انتقادهای بی
هزار دالر به انواع گوشت مرغ و خروس یخ زده اختصاص
برای همین است که
در همی��ن دوره زمان��ی واردات
داشته است .در بین انواع گوشت وارداتی قرمز 63 ،تن و ده��م مبن��ی ب��ر واردات گس��ترده
گوشت قرمز وارد اس��ت به گونه ای سال هاست جایش را در
اف��زون ب��ر 14/7هزار تن گوش��ت
به ارزش 269هزار دالر به انواع گوشت بره تازه یا سرد
ک��رده اختصاص یافت که متوس��ط قیمت ان با 3هزار که منتقدان ،واردات را عامل نابودی سفره ها به اقالم دیگری مرغ نیز به کش��ور انجام شده است
که به طور متوس��ط قیمت هر کیلو
و 962توم��ان در هر کیلوگرم در بین گوش��ت وارداتی صنع��ت دامپ��روری در درازم��دت
داده است و مهمانی
گوش��ت مرغ وارداتی معادل 2400
بیشترین میزان را دارا بود .این در حالی است که واردات توصیف کرده اند.
به مهمانی رخ نشان
تومان بوده است ،این در حالی است
دول��ت راه پایی��ن اوردن قیم��ت
این نوع گوشت در سال 85صفر بود.
می دهد
ک��ه تولید کنن��دگان ایرانی به دلیل
گوش��ت را تنها در واردات می داند و
سال :»87ارامش پیش از طوفان
بازار در ارامش پیش از طوفان است .خشکسالی سال بی توجه به نظرات کارشناسی شده،
افزای��ش قیمت نهاده ه��ا مانند دان
گذشته و شرایط اب و هوایی کشور مشکلی اساسی در همچنان گوشت قرمز وارد می کند.
م��رغ که وارداتی اس��ت و همچنین
تامین علوفه به وجود اورده است و برای همین دامداران قیمت هر کیلو گوشت قرمز 12هزار و 500تا 17هزار قیم��ت حامل های انرژی در ح��ال حاضر با قیمت تمام
مجبور ش��ده اند که دام های مولد ش��ان را به بازار عرضه تومان در نوسان است .جالب اینجاست که صحبت های شده ای به مراتب باالتر از 2400تومان در داخل کشور
مس��ئوالن همچنان متناقض اس��ت؛ ص��ادق خلیلیان ،به تولید گوشت مرغ می پردازند و اگر چه قیمت عرضه
کنند.
تالش ه��ای دولت ب��رای واردات و توزیع جو و علوفه وزی��ر تازه نفس وزارت کش��اورزی توق��ف روند افزایش این نوع گوش��ت در کش��ور بین 3200تا 3400تومان
دامی در نیمه دوم سال 1387جواب می دهد و قیمت ها قیمت گوشت قرمز را ،افزایش صادرات عوارض گوشت اس��ت ولی در عمل بس��یاری از تولید کنن��دگان ایرانی
کم��ی کاهش پیدا می کنند ام��ا از انجایی که دامداران گوس��فندی اعالم کرده است ،وزارت بازرگانی همچنان به دلیل هزینه های باالی تولید دچار مش��کالت جدی
ب��ه دلیل باال ب��ودن قیمت علوفه ،در ط��ول 6ماه اول اصرار به واردات بی رویه گوشت قرمز می کند!
هستند.
احمد سجادی ،معاون وزیر اموردام کشاورزی چند روز
پایان س��ال ،رقم شگفت انگیزی ثبت می شود؛ قیمت
سال بخش وس��یعی از دام های مولدش��ان را از چرخه
تولی��د حذف کرده ان��د ،هم جمعی��ت دام مولد کاهش پیش از اظهارات خلیلیان می گوید که تولید گوشت قرمز هر کیلو گوش��ت قرمز در پایان س��ال 90به 21هزار و
چشمگیری یافته است و هم به دلیل عرضه باال گوشت ،در س��ال جاری افزایش داشته و کشور نیازی به واردات 831تومان رسیده است!
قیمت ها روند منطقی ش��ان را ط��ی می کنند و هنوز در ندارد .او در گفت و گویی که با ایلنا داش��ته این موضوع سال :91موج دوباره گرانی
تیتر یک اغلب خبرگزاری ها مش��ترک است« :هجوم
را اعالم می کند اما اصرار دارد که رس��انه ای نشود؛ چرا
بازار اثری از گرانی نیست!
که وزارت کشاورزی تنها متولی تولید گوشت قرمز است دوباره گرانی ها به بازار»
سال :88شروع یک بحران
علی اصغر ملکی ،رییس اتحادیه تهیه و توزیع گوشت
در روزه��ای پایانی س��ال ،87دورخیز قیمت ها برای و توزیع و تنظیم گوشت بر عهده وزارت بازرگانی بوده و
گوس��فندی در همان روزهای شروع سال در گفت وگو
افزای��ش ،ش��کل گرفته ب��وده و در ش��رایطی که چند این وزارتخانه در این زمینه دخالتی نمی کند!
با ایس��نا در تحلیل وضعیت بازار گوشت گوسفندی در
س��ال قبل اعالم می کند بزرگترین مشکلی که اتحادی ه
گوشت گوسفندی در سال قبل با ان مواجه شد خروج
دام به خارج از کش��ور به صورت غیرقانونی بود 6 .ماه
دوم س��ال هم با بی ثباتی بازار همراه اس��ت .قیمت ها
همچنان نوس��ان دارند و به عقی��ده فعاالن این صنف،
اختالف قیمت ارز در داخل و خارج از کش��ور ،قاچاق
دام زنده به کش��ور عراق و حتی به برخی از کشورهای
حاشیه خلیج فارس ،دالیل بی ثباتی قیمت گوشت قرمز
در سطح بازار است.
بهرام خانی ،مع��اون بهبود تولیدات دامی س��ازمان
جه��اد کش��اورزی می گوی��د ک��ه نخری��دن تضمینی
محصوالت دام��ی باوجود ابالغ قانون افزایش بهره وری
کش��اورزی که دولت مکلف ب��ه اجرای خرید تضمینی
محصوالت کش��اورزی شده است ،به موقع و کامل اجرا
نمی شود.
سال :92امارهایی که اشتباه بود
فروردین ماه ،از سوی چند کارشناس اعالم می شود
که امار های منتش��ر ش��ده در رابطه با میزان س��رانه
مص��رف حقیقی نیس��تند و خالف انچه ت��ا به حال از
سوی وزارت جهاد کشاورزی اعالم شده ،سرانه مصرف
به طور متوس��ط به زیر هفت و نیم کیلوگرم رس��یده
است!
عباس کشاورز اولین کارشناسی است که این موضوع را
بررسی می کند و می گوید؛ امارهای وزارت جهادکشاورزی
با وضعیت تولید مواد پروتئینی در کشور همخوانی ندارد.
او ادامه می دهد؛ «به طور قطع امار ارائه ش��ده به وس��یله
وزارت جهادکش��اورزی غیرواقعی اس��ت .تولیدات دامی
تابعی از مصرف علوفه اس��ت .در بخ��ش زراعت افزایش
تولید علوفه مشاهده نمی شود .با توجه به واردات و تولید
نهاده های مورد اس��تفاده در صنع��ت دامپروری ،افزایش
تولید به خصوص برای ش��یر و گوش��ت قرمز قابل قبول
نبوده و امارها غیرواقعی است .تا سال ،۸۴میزان واردات
گوش��ت قرمز به ۵۰هزار تن در کشور نمی رسید .بعد از
س��ال ۸۴به تدریج واردات روند افزایشی به خود گرفت و
تا سال ،۸۹حجم واردات به ۲۰۰هزار تن رسید .در سال
۹۰و ۹۱نی��ز میزان واردات گوش��ت قرمز ۱۴۳هزارتن
اعالم ش��ده اس��ت .اما باوجود افزایش واردات ،قیمت ها
کنترل نشده .این مسئله نشان دهنده کاهش تولید داخلی
است .بر اساس امار وزارت جهاد کشاورزی ،سرانه مصرف
گوشت در کشور افزایش دارد .بر اساس این امارها سرانه
مصرف گوش��ت که تا س��ال ۸۴نزدیک به ۱۲کیلوگرم
بوده از س��ال ۸۵تاکنون به ۱۵کیلوگرم رس��یده است.
در حالی که بررس��ی های ما نشان می دهد سرانه مصرف
به طور متوسط به زیر هفت و نیم کیلوگرم رسیده است.
در برخی مناطق س��رانه به ۹۰۰گ��رم و در پاره ای نقاط
حدود ۱۷کیلوگرم بوده است » .صحبت های او در جایی
جالب تر می ش��ود که می گوید؛ از نظر او گوش��ت از سبد
غذایی خانوار ایرانی حذف شده ،چه برسد به اینکه سرانه
مصرف افزایش هم داشته باشد!
سال :93سال سکوت
حدود 6ماه از سال 93می گذرد .قیمت اغلب اقالم
اصلی افزایش نداشته و قیمت گوشت هم جزئی از ان
اس��ت .دولت تمام هم و غمش تثبیت قیمت هاست تا
جایی که مقایس��ه قیمت های مواد پروتئینی بین دو
سال 92و 93نش��ان می دهد که گوشت گوسفندی
که در س��ال 32000 ،92تومان فروخته شده است،
در س��ال ،93همان گوش��ت 35000تومان بفروش
رسیده.
اما به گواه امار در 6ماه گذش��ته قیمت اغلب اقالم
اصلی خوراکی افزایش وجود نداش��ته اس��ت و قیمت
گوشت هم جزئی از این امار است .این یعنی قیمت ها
تثبیت شده و دولت توانسته است بازار مواد پروتئینی
را به خوبی کنترل کند .اما متاس��فانه همچنان سرانه
مصرف از س��وی اتحادی��ه فراورده های گوش��تی 6/5
کیلوگرم اعالم شده...
public@smtnews.ir
گزارش ،استان ها ،بازار ،بین الملل ،نمایشگاه ،توسعه و اینه
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
س�ارا اصغری -گروه گزارش :
الودگ��ی ه��وا ،اف��زون ب��ر بروز
پیامد ه��ای منف��ی در ح��وزه
اقتصادی ،ضریب سالمت و بهداشت شهروندان
را به شدت در معرض خطر جدی قرار می دهد.
براس��اس امار جهانی ،الودگی هوا چهارمین
عامل مرگ ومیر در جهان است .براساس امار
منتشرش��ده از سوی سازمان جهانی بهداشت
( ،)WHOیک میلیارد و 400میلیون نفر در
جه��ان در معرض الودگی هوا ق��رار دارند که
س��االنه 3میلیون نفر در دنی��ا جان خود را به
دلیل عوارض مستقیم یا غیرمستقیم الودگی
هوا از دست می دهند .به گزارش مهر ،سازمان
بهداش��ت جهان��ی در اخرین گ��زارش خود
الودگ��ی هوا را مهم ترین عامل محیطی مرگ
در دنیا دانس��ته و اعالم کرد که از هر 8مورد
مرگ در دنیا یک مورد بر اثر الودگی هواست.
الودگی هوا چیست؟
ه��ر م��اده ای ک��ه وارد هوا ش��ود و خواص
فیزیکی ،شیمیایی و زیستی ان را تغییر دهد
و موجب ناخالصی و کدری ان ش��ود« ،هوای
الوده» گویند .جو یا اتمس��فر س��امانه گازی
طبیعی پویا و پیچیده ای اس��ت که حیات در
سیاره زمین به ان بستگی دارد .تحلیل رفتن
الیه ازن استراتوسفر به خاطر الودگی هوا ،دیر
زمانی است که خطری برای تندرستی مردمان
و نیز زیس��ت بوم های زمین شناخته می شود.
در شهرها ،ماشین ها و اتوبوس ها ،هواپیماها و
نیز صنایع و ساختمان سازى ممکن است باعث
الودگى هوا ش��وند .در خارج از ش��هرها غبار
حاصل از شخم زدن زمین به وسیله تراکتورها،
ماشین ها و کامیون هایى که در جاده هاى شنى
ی��ا خاکى مى رانند ،ری��زش کوه و دود حاصل
از اتش سوزى بیش��ه ها و مزارع باعث الودگی
هوا می شود .یک عامل مهم دیگر الودگى هوا
در اغلب ش��هرهاى بزرگ گاز ازن در س��طح
زمین اس��ت .ازن در س��طح زمی��ن هنگامی
تشکیل می شود که گازهاى االینده حاصل از
اتومبیل ها و سایر وسایلى که سوخت مصرف
مى کنند با نور خورش��ید واکنش مى کند؛ در
نتیجه گاز ازن به وجود می اید که براى انسان
س��مى است .این گاز در ش��رایط ساکن بودن
هوا ،درخش��ندگى نور خورش��ید و اب وهوای
گرم بیشتر به وجود می اید .این ازن در سطح
زمین را نباید ب��ا «ازن خوب» که کیلومترها
باالتر در قس��مت فوقانى ج��و زمین قرار دارد
و اش��عه ماورای بنفش مضر خورشید را جذب
می کند ،اش��تباه گرف��ت .اگ��زوز اتومبیل در
ش��هرها االینده های متعددى را از خود خارج
مى کند ،از جمله مونوکسیدکربن ،دی اکسید
نیتروژن ،دى اکس��ید گوگ��رد ،ذرات معلق از
جمل��ه ذرات کوچکتر ١٠میکرومت��ر ،بنزن،
فرمالدئید و هیدروکربن های چندحلقه ای.
الودگی هوا بحرانی است که در حال حاضر
اب و ایینه و ماهی ها ...و زندگی
40سال روی صنایع داخلی کار کردیم و از ابعاد بین المللی غافل بودیم
راه طوالنی اسکناس؛ «تکاب»؛ چمستان ،تهران
9
8میلیارد دالر زیان ساالنه
و 45هزار مرگ در ایران؟
بس��یاری از کش��ورهای جهان ب��ا ان روبه رو
هستند.
مهم تری�ن االینده های ج�وی منابع
انتشار انها
منوکس��یدکربن ( ،)COاکس��ید
نیت��روژن ( ،)Noxاکس��یدگوگرد (،)SOx
هیدروکربوره��ا ( ،)CxHyذرات معل��ق
( )PTSو ازن ( )PTSمهم ترین االینده های
جوی به ش��مار می روند .برای تمام این مواد
به اس��تثنای هیدروکربورها یکسری مقرراتی
وج��ود دارند که این مقررات محدودیت هایی
را برای استانداردس��ازی «کیفیت هوا» ارائه
می کنند .این محدودیت ها با شرایط سالمت
انطب��اق دارند و در صورتی که ش��اخص های
این مواد از س��طح این استانداردها فراتر رود
این االینده ها می توانند به ش��دت س�لامت
عمومی را در معرض خطر قرار دهند.
خدمات حمل و نق��ل عمومی ،نیروگاه های
ترموالکتری��ک ،صنای��ع ،مص��ارف خانگ��ی و
کش��اورزی و ش��یالت مهم ترین منابع انتشار
الودگی هوا محسوب می ش��وند .کشاورزی و
شیالت مهم ترین منابع انتشار منوکسیدکربن،
هیدروکربورها ،اکسید نیتروژن و ذرات معلق
هس��تند ،درحالی که صنای��ع و نیروگاه های
ترموالکتریک مسئوالن اصلی انتشار دی اکسید
گوگرد به شمار می روند .زمانی که این مواد در
اتمس��فر منتشر می شوند مواد سمی با جریان
هوا ب��ه مناطق دورتر حداکثر ت��ا فاصله هزار
کیلومتر منتقل می شوند.
اث�رات الودگ�ی :از خس�ارت های
میلیاردی تا مرگ
براس��اس امار س��ازمان جهانی بهداشت ،از
ابت�لای افراد به بیماری های مرتبط با الودگی
هوا ،هر ساله معادل ۲هزار و ۱۰۰میلیارد ریال
و خس��ارت مرگ و میر ناش��ی از الودگی هوا
هزار و ۶۰۰میلیارد ریال براورد ش��ده است.
س��االنه ۳میلیون نفر در اثر الودگی هوا جان
خود را از دس��ت می دهند که ۹۰درصد انان
در کشورهای توس��عه یافته هستند .در برخی
کش��ورها تعداد افرادی که در اثر همین عامل
ج��ان خ��ود را از دس��ت می دهند بیش��تر از
قربانیان سوانح رانندگی است .این مرگ و میر
به طور خاص مربوط به اسم ،برونشیت ،تنگی
نف��س و حمالت قلب��ی و الرژی های مختلف
تنفس��ی است .براس��اس گزارش سال ۲۰۱۴
م سازمان بهداش��ت جهانی حدود 7میلیون
نفر به علت الودگی هوا در سال ۲۰۱۲م جان
خود را از دس��ت داده ان��د که این رقم دو برابر
پیش بینی هاس��ت .از این 7میلی��ون نفر4/3 ،
میلیون نف��ر به علت الودگی هوای خانه ها در
اثر دود و الودگی ناشی از سوخت و اجاق های
خوراک پزی نامناس��ب جان باخته اند .این امار
همچنین نشان می دهد که بیش از 3میلیون
و ۷۰۰هزار نفر ب��ر اثر الودگی هوا در فضای
بیرونی در شهرها و روستاها در سراسر جهان
جان خود را از دست داده اند.
الودگی هوا به روش های گوناگونی می تواند
اثار زیانبار بلندمدت و کوتاه مدتی بر س�لامت
انس��ان ها بگ��ذارد .تاثیر الودگی ه��وا بر افراد
مختلف متفاوت اس��ت .اس��یب پذیری برخی
اف��راد در برابر الودگی هوا بس��یار بیش��تر از
س��ایرین اس��ت .کودکان کم س��ن و سال و
س��المندان بیش��تر از دیگران از الودگی هوا
اس��یب می بینند .معم��وال میزان اس��یب ها
بس��تگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد
ش��یمیایی زیانبار دارد ،یعن��ی مدت تماس با
االینده ه��ا و غلظت مواد ش��یمیایی .صدمات
ریوی ناشی از هوای الوده به ازن ،خطری است
که هر ۳نفر از ۵نفر با ان روبه رو هستند.
۱۰شهر الوده جهان
بر اس��اس گزارش جدید س��ازمان بهداشت
جهان��ی از وضعیت الودگی ش��هرهای جهان
ش��هرهای ایران ،هن��د و پاکس��تان در میان
الوده ترین ش��هرهای جهان و شهرهای ایاالت
متح��ده و کان��ادا ج��زو پاک ترین ش��هرهای
جه��ان از نظ��ر وضعی��ت الودگی ه��وا قرار
گرفتند10.شهر الوده جهان به ترتیب عبارتند
از :اه��واز ـ ایران ،االنباتار ـ مغولس��تان ،لودانا
ـ هند ،س��نندج ـ ایران ،کویته ـ پاکس��تان،
کرمانشاه ـ ایران ،پیشاور ـ پاکستان ،گابورن ـ
بوتسوانا ،یاسوج ـ ایران و کانپور ـ هند.
خس�ارت های 8میلی�ارد دالری
در ایران
براس��اس اعالم بانک جهانی در سال،1392
ساالنه ۸میلیارد دالر بابت الودگی هوا به ایران
ضرر وارد می شود .براس��اس امار تکان دهنده
سازمان بهداشت جهانی ایران در سال 2013
م رتب��ه س��وم را از نظر الودگی ه��وا در میان
کش��ورهای الوده جهان کس��ب کرده است،
در حالی که بر اس��اس امار این سازمان ،ایران
در س��ال 2012م رتب��ه هش��تم را در میان
کش��ورهای ال��وده جهان کس��ب ک��رده بود.
امارهای دیگر این بانک نش��ان می دهد مرگ
و میر ناش��ی از الودگی هوای شهر در تهران،
س��االنه ۱۰۰میلیارد ریال یعنی ۵۷درصد از
تولید ناخالص ملی به اقتصاد ایران خس��ارت
وارد می کند .از س��وی دیگ��ر ،هزینه اموزش
در ای��ن زمینه 25میلیون دالر و 0/02درصد
از تولی��د ناخالص داخلی و خس��ارات ناش��ی
از الودگ��ی هوای ش��هری ب��ه مراکز تفریحی
50میلی��ون دالر و 0/40درصد تولید ناخالص
اس��ت .به گزارش ایسنا ساالنه 45هزار نفر در
کشور بر اثر الودگی هوا می میرند.
همچنی��ن این رق��م ۲/۶برابر نرخ ناش��ی
از س��رطان خون و ۱/۵برابر تلفات ناش��ی از
تصادف��ات رانندگی براورد ش��ده اس��ت .هر
تهرانی روزانه به طور متوسط ۶۰۰گرم از انواع
االینده را استنشاق می کند .این درحالی است
که به دلی��ل باال بودن میزان هیدورکربن های
حلق��وی در ه��وا ،می��زان بیماری س��رطان
در ته��ران ه��م افزای��ش یافته و ش��هروندان
در مع��رض ابت�لا ب��ه ای��ن بیم��اری مرگبار
قرار گرفته اند.
همچنین پیش بینی می شود خسارت ساالنه
الودگی هوا در ایران تا س��ال 2016میالدی،
حدود 16میلیارد دالر خواهد شد.
راه های مقابله 10شهر پاک دنیا با الودگی هوا
الودگ��ی هوا از جمله معضل های جهانی اس��ت که
کشورهای مختلف در دنیا با ارائه راهکارهای مختلفی
سعی در مقابله با ان هستند.
به گزارش ایسنا ،با وجود تشدید بحران الودگی هوا
در اغلب ش��هرهای صنعتی و بزرگ ام��ا در برخی از
نقاط دنیا شهرهایی وجود دارند که به دالیل مختلف
عنوان پاک ترین شهرهای جهان را از ان خود کرده اند.
شهر «کالگری»
در ای��ن می��ان ش��هر
«کالگ��ری» در کان��ادا با
وجود انکه از صنایع نفت
و گاز بزرگ��ی برخ��وردار
اس��ت مقام��ات زیس��ت
محیطی ان موفق شده اند
تا با طراحی مناسب ساختارها و شبکه های شهری از
ش��دت تراکم ترافیکی در این شهر بکاهند .همچنین
حمل و نقل ریلی و ایستگاه های جمع اوری زباله برای
جداس��ازی مواد تجزیه پذیر از دیگر ویژگی های این
شهر تمیز است.
شهر «هونولولو»
در ش��هر «هونولولو» در
امریکا نیز سیستم حمل
و نق��ل ان ک��ه ش��امل
خط��وط اختصاص��ی
اتوبوس��رانی اس��ت ب��ر
پاکی��زه بودن این ش��هر
تاثیری چش��مگیر داشته اس��ت .همچنین افزایش
هرچه بیش��تر اس��تفاده از اتوبوس برای رفت و امد
از می��زان ترافی��ک و دود ناش��ی از س��وخت
خودروها به میزان زیادی کاسته است.
شهر «هلسینکی»
ش��هر «هلس��ینکی» در
فنالن��د نی��ز بی��ش از
500هزار س��کنه دارد که
تمامی انان برای داش��تن
ش��هری پ��اک ت�لاش
می کنن��د .همچنی��ن
خیابان های عریض در این شهر باعث می شود رانندگان
مدت زمان کمتری را در ترافیک بس��ر ببرند و سوخت
کمتری نیز مصرف کنند.
شهر «اتاوا»
پاکیزگی ش��هر را در اولویت خود قرار داده اند .عالوه بر
ان ،اس��تفاده از دوچرخه و اختصاص مس��یرهای ویژه
برای دوچرخه س��واری به رفع الودگی هوا در این شهر
کمک زیادی کرده است.
شهر «اسلو»
شهر «اسلو» در نروژ یکی از
پاکیزه ترین شهرهای جهان
اس��ت .از س��ال 2010
می�لادی ،مقامات ش��هری
اتوبوس های��ی را در س��طح
این ش��هر در اختیار مردم
قرار دادند که از سوخت تولید شده از فضوالت انسانی به
دس��ت می ای��د و این راه ح��ل تاثیر بس��زایی در کاهش
الودگی هوای این شهر داشته است.
در «اتاوا» کانادا نیز عالوه
ب��ر اس��تفاده گس��ترده از
سیس��تم حم��ل و نق��ل
عمومی ریلی برای کاهش
ترافی��ک و الودگ��ی هوا،
برنامه های دیگ��ری برای
پاکیزه نگه داشتن فضای شهر در نظر گرفته شده است.
ب��ه طور مث��ال در فاصله ماه ه��ای 15اوریل تا 15مه
بیش از 60هزار داوطلب به پاکس��ازی پارک ها و س��ایر
فضاهای شهری می پردازند.
در ش��هر «اس��تکهلم»
سوئد نیز بازیابی سیستم
حمل و نقل ش��هری که
ب��ه کاه��ش ترافی��ک و
مص��رف
کاه��ش
س��وخت های دیزل��ی
منجر شده به پاکیزگی هوای ان کمک کرده است.
در ش��هر «مینه پولی��س»
امری��کا س��اکنان ان ب��ا
اس��تفاده هرچه بیشتر از
سیستم حمل و نقل ریلی
ب��ه ج��ای خودروه��ای
شخصی تالش برای حفظ
به عالوه راه اندازی سیستم
حمل و نقل عمومی پاک و
فراه��م ک��ردن ام��کان
دسترسی اس��ان در تمام
نق��اط ش��هر به وس��ایل
حم��ل و نقل عمومی برای
شهر «مینه پولیس»
شهر «استکهلم»
شهر «زوریخ»
مردم در شهر «زوریخ» سوئیس از جمله عوامل پاکیزه
بودن هوای این شهر است.
شهر «کاتسویاما»
ش��هر «کاتس��ویاما» در
ژاپن با جمعیت کمتر از
30هزار نفر به دلیل انکه
منطق��ه ای گردش��گری
است مقامات ان را وادار
ساخته تا پاکیزگی شهر
را در اولویت خود قرار دهند .در این ش��هر توریستی
س��عی بر حفظ هرچه بیشتر فضاهای طبیعی شده و
همی��ن امر نقش مهمی در کاهش الودگی هوای ان
داشته است.
شهر «برن»
شهر «برن» در سوئیس
نیز که ج��زو پاکیزه ترین
ش��هرهای جهان اس��ت
مقامات شهری برنامه های
مختلف��ی را ب��رای حفظ
پاکیزگ��ی ش��هر اج��را
کرده اند که مهم ترین انها مدیریت مناس��ب سیستم
حمل و نقل شهری و کنترل ترافیک است.
از جمل��ه برنامه ه��ای اصل��ی کنت��رل ترافی��ک در
این ش��هر مح��دود ک��ردن اس��تفاده از خودروهای
ش��خصی و گسترش اس��تفاده از سیستم جابه جای
عمومی است.
از جمله برنامه های مشترکی که در تمام این شهر ها
جه��ت پاکیزگ��ی هوا ص��ورت گرفته ،م��ی توان به
سیستم حمل و نقل عمومی اشاره کرد.
از گذر تاریخ
پرحادثه ترین الودگی های
تاریخی
دود یکی از قدیمی ترین االینده های هواس��ت
که برای س�لامت بشر مضر است .زمانی که دود
ناش��ی از اتش حاصله از س��وختن چوب توسط
س��اکنان اولیه غارها جای خود را به دود ناش��ی
از کوره های زغال س��وز در ش��هرهای پرجمعیت
داد ،الودگی هوا به قدری افزایش یافت که زنگ
خط��ری برای برخی از س��اکنان ان ش��هرها به
صدا درامد.
در ق��رن 61می�لادی ،فیلس��وف روم��ی به
نام س��نکا ( )Senecaدر گزارش��ی از وضعیت
رم اورده اس��ت« :وقت��ی من از هوای س��نگین
رم و ب��وی ب��د دودکش ها ک��ه می چرخیدند و
بخار ه��ای بیماری زا و دوده را به هوا می ریختند
خ��ارج ش��دم ،تغییری در حالت خود احس��اس
ک��ردم ».وقتی که الودگی ه��وا در کاخ تاتبری
( )Tutbury castleدر ناکینگهام برای الینور
همس��ر هِنری دوم غیرقابل تحم��ل بود ،تغییر
مکان داد.
160س��ال بعد سوخت زغال س��نگ در لندن
ممنوع ش��د ،ب��ه طوری ک��ه در س��ال 1300
می�لادی ادوارد اول ط��ی ص��دور فرمانی اعالم
ک��رد« :تمام کس��انی که صدای مرا می ش��نوند
اگاه باشند که اگر به علت سوزاندن زغال مقصر
ش��ناخته شوند س��ر خود را از دس��ت خواهند
داد ».در س��ال .1661م ج��ان ا ِ ِولی��ن (John
)Evelynدر بروشوری با عنوان فومی فوجیوم
( )Famifugiumراه حل های��ی را برای کاهش
الودگی های هوا پیشنهاد کرد که هنوز بسیاری
از انها کاربرد دارند.
مسائل و مش��کالت الودگی در دوران انقالب
صنعتی (از ابتدای قرن بیس��تم تا سال .1925م
و از س��ال 1925به بعد) با یکدیگر متفاوت بوده
است.
از س��ال 1925به بعد ،حوادث نگران کننده ای
در رابط��ه با الودگی ش��دید هوا در ش��هرهای
ب��زرگ دنی��ا اتفاق افت��اد که به چن��د مورد ان
اشاره می کنیم.
حادث�ه دره می�وز بلژیک :دس��امبر 1930
ح��دود 60نف��ر انس��ان و تع��داد زی��ادی گاو
و گوس��فند ب��ه عل��ت وج��ود وارونگ��ی هوا و
تراک��م االینده های خ��روج از صنایع ،س��ازنده
اسیدس��ولفوریک ،شیشه سازی و تهیه روی تلف
شدند .حالت وارونگی حدود 5روز طول کشید و
بیش��تر مرگ و میرها در روزهای چهارم و پنجم
دس��امبر گزارش شده اس��ت .غلظت SO2هوا
در روزهای یاد ش��ده تا 38قس��مت در میلیون
بوده است.
دون�ورا پنس�یلوانیا ـ امری�کا 31 :اکتبر
1948حال��ت پای��داری بر ف��راز ش��هر دونورا
مس��تقر ش��د و تراکم االینده هایی که از صنایع
فوالد ناش��ی می ش��د ،باعث بیماری 6هزار نفر
از جمعیت 12هزار نفری ش��هر ش��د که تعداد
زیادی از انان بستری شدند.
لن�دن :م��ه دود ب��زرگ در روزه��ای 5تا 9
دس��امبر س��ال 1925اتفاق افتاد ،الودگی هوا
در ش��هر لندن به اندازه ای افزایش یافت که در
اث��ر به کارگیری بیش از اندازه زغال س��نگ و در
اثر س��رمای هوا مه دود غلیظی همه ش��هر را فرا
گرفت و نزدیک 4ه��زار نفر در اثر این الودگی
جان خود را از دس��ت دادن��د و بیش از صدهزار
نفر هم بیمار شدند .در تحقیقاتی که بعدا انجام
ش��د امار کشته ش��دگان ان واقعه را نزدیک 12
هزار تن برشمرده است.
ابعاد گس��ترده این فاجعه ک��ه از ان به عنوان
یکی از بزرگ ترین فاجعه های زیس��ت محیطی و
بدتری��ن فاجعه مرتبط با الودگی هوا در بریتانیا
یاد می ش��ود فش��ار افکار عمومی موجب شد تا
مجلس بریتانی��ا ،مصوبه ای را ب��ا عنوان مصوبه
هوای پاک در سال 1965م تصویب کرد.
ای��ن حوادث و ح��وادث مش��ابه در نیویورک،
لس انجل��س ،پوزاریکای مکزی��ک و ...منجر به
وض��ع قوانین ،مقررات و اس��تانداردهایی ش��د
ک��ه از ان زم��ان تا به حال چندی��ن بار تجدید
شده است.
پس از این حوادث بود که کش��ورهای مختلف
در دنیا ب��ه فکر قوانینی برای مقابله با مش��کل
الودگی برامدند ،از جمله این قوانین می توان به
تصویب «قانون کنترل الودگی هوا» اشاره کرد.
ام��ا این مصوبه تنها موجب به تصویب رس��یدن
یک قانون موثرتر ش��د .این قانون یکبار در سال
1960م و بار دیگر در سال 1962م بازنگری و به
قانون هوای تمیز سال 1963م منجر شد.
10
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
گزارش
public@smtnews.ir
قصه کار و زندگی و درامد حالل در چند ایستگاه از تولد تا پایمردی و گشودن سفره ای در اندازه ده ها خانواده و نان خور
اب و ایینه و ماهی ها ...و زندگی
محمد عل�ی عرفی ن�ژاد :کاش خاطره ها متصل به
کلید خاموش و روشن بود تا هرهنگام دلمان می خواست
به تلخی و شیرینی گذشته ها نیندیشیم ،کلید خاموش
را می زدیم و خالص ...اما نمی شود ،ممکن نیست و این
بود و نبود زندگی رهایمان نمی کند ،قصه را بخوانیم:
ایستگاه اول
چه خوش خل��ق بودیم ،مهربان ب��ودی ،درخت های
دوروبرت چه س��بز و غنچه ها چقدر قش��نگ می شدند
صبح ه��ا و چق��در خجالت��ی می ش��دند وقت��ی غروب
می ش��د ،خیلی از گل ها پرهایش��ان را جمع می کردند
و در س��کوت می خوابیدند ،همین وقت ها بود که چراغ
گردسوز نفتی خانه را روشن می کردی ،زیرلب شعری را
زمزمه می کردی که معنی اش را نمی فهمیدم ،اما خوابم
می گرفت ،ش��ب قصه اغاز می ک��رد و در کوچه باغ های
دور ادمی غزل می خواند ،می پرسیدم و می گفتی ،غریب
اس��ت ،ادم های غریب تنهایی ش��ان را می خوانند و من
به اس��مان نگاه می کردم که پراز س��تاره بود ،ماه مثل
یک پره پرتقال وس��ط بود و بازمی گفتی ،این ستاره ها،
بچه های ماه هس��تند پدرش��ان خورشید است که رفته
س��فر ،هی فکر ،می ک��ردم ،چرا پدر ها س��فر می روند؟
می گفتی :روزگار است دیگر ،دست خود ادم که نیست،
همه انهایی که عاش��ق هس��تند ،بیشتر سفر می روند و
این بچه ها هستند که باید تمرین کنند برای یاد گرفتن
زندگ��ی و ازادی ...باید ازادی را مواظبت کرد ،یکی از
کلمه هایی اس��ت که حرف هایش به هم نمی چسبند،
بنابراین می شود بین الف تا ی ان دست برد ،باید ازادی
را دوس��ت بداری ...نخس��تین کلمه ای ک��ه یاد گرفتم
ازادی بود تا رسیدیم به ایستگاه بعدی.
ایستگاه دوم
ایس��تگاه دوم ،ایستگاه جدایی بود ،باید یاد می گرفتم
دور از تو هم زندگی کنم ،نهال های شکل گرفته ایستگاه
اول ،شده بودند درخت ،س��ایه داشتند ،چقدر نشستن
زیرس��ایه درخت خوب بود ،افتاب چشم را نمی زد ،در
همین ایس��تگاه بود که ابر را ش��ناختم ،مثل پنبه های
درش��تی که در باد می چرخیدند ،از الی ابر ها اس��مان
را می دی��دم ،ابی تر و زیباتر ،مثل دور ه��ای دریا ،نیلی
یکدس��ت ،هر روز یکی می امد س��ر کالس و برای مان
روی تخت��ه س��یاه با گچ چیز هایی می نوش��ت .نگاهش
مهربان بود و غمگین ،بیش��تر وقت ه��ا غمگین بود ،اما
حرف های قش��نگی می زد ،می گفت کوچ��ک که بودم
پدرم ش��یربز ها و گوس��اله ها را در یک پوست گوسفند
مث��ل بچه می خوابانید و هی تکان می داد ،بعد ماس��ت
و پنی��ر درس��ت می کرد ،ام��ا من تا بزرگ نش��دم مزه
پنی��ر را نمی فهمیدم ،پدر پنیر و ماس��ت و سرش��یر را
به یک لبنیاتی زیر بازارچه می داد ،ما فقط ش��یر و نان
می خوردیم.
و ...زیرلب می گفت :تف به این روزگار ،پنیر و ماست
و خامه را دیگران می خوردند و ما فقط ش��یر با حسرت
می خوردی��م ،در ایس��تگاه دوم ب��ود ک��ه بی عدالتی را
شناختم ،پس چرا تو از ازادی می گفتی؟!
سرشیر را می داد به جایش اسکناس کاغذی می گرفت،
به تو می گفتم ،اینکه عدالت نیست ،انها رادیو هم دارند،
جنس ها را ش��ب ها به انبار می اورد ،یکدفعه که داشتم
نگاهش می کردم ،با غضب گفت :برو از جلوی چش��مم
دور شو ...دردم امد .تو معذرت خواستی و مرا انداختی
توی اتاق و با عصبانیت گفتی:
می خواهی ما رو هم مثل خانواده مش قاس��م بندازه
بیرون؟ هر ک��ی هرچی داره مال خودش��ه ...با زحمت
گیراورده ...به من و توچه...
ایستگاه چهارم
ازرده ش��دم ،ازرده ش��دی ،گفت��ی :هیچ وقت دنبال
مقصر نگرد ،هرکی روزی خودش رو می خوره ،به کسی
چه مربوطه؟ بابای تو هم اگه حواسش رو جمع می کرد
و از رو نردبون نمی افتاد خب وضع ما هم خوب می شد...
شب توی اسمان هیچ ستاره ای نبود ،هرچه بود رفته
ب��ود زیر ابر ها ،با خودم گفتم ،م��ن از نردبان نمی افتم،
نمیذارم تو رنج بکش��ی ،خواهر و برادرم رو خوش��بخت
می کنم ،بابام رومی ب��رم بهترین دکتر ،به تو گفتم ،اگه
یخورده پول داش��تم ،کار خوبی شروع می کردم ،یادته؟
عصر پنجش��نبه بود ،یه بسته دس��تمال گره خورده رو
گذاشتی تو سینی و گفتی:
من به این النگوها و اون دوتا فرش ابریشمی جهازیم
احتیاج ندارم ،اما پولش به درد تو می خوره.
اشک چشمانم را رها نمی کرد ،بغض یک عمر تماشا و
نشناختن لذت ازارم می داد.
10روز نگذش��ته ب��ود ،ب��ه کم��ک یک��ی دو تن از
صراف های اطراف فردوس��ی توانستم یک میز با چهارتا
بلبرینگ درست کنم و بگذارم کنار جوی اب چند بسته
اس��کناس نوهم خری��دم .با چند تای��ی دالر و فرانک و
لیره و درهم امارات و ش��دم یک پا صراف .روز های اول
چندان خوب نبود ،بعضی ها س��رم کاله گذاشتند ،ناچار
شدم با مامور شهرداری کنار بیام ،با همکاران مغازه دارو
با صندوق دار های قبلی .کم کم جا افتادم .شب ها با ترس
و لرز چهار چرخه ام را در یک پارکینگ پارک می کردم
و هم��ه زندگی ام را بر می داش��تم و خ��ودم را به خانه
می رس��اندم ،اصال از من سوالی نمی کردی ،همه چیز را
توی چشم هایم می خواندی .از اول هم همین طور بود.
ایستگاه پنجم
چندتا ج��وان خوش تیپ و کاربل��د از روی نردبان ها
اط��راف را متر می زدن��د ،برایم دوربین ه��ای دیجیتال
گذاش��ته بودند ،همه چیز داش��ت جل��و می رفت ،فقط
قلب��م درد گرفت��ه ب��ود ،از یاد ت��و ،از ان چش��م های
قش��نگ مهربان ،از ان غذا درست کردن هایت ،کتلت،
کله گنجشکی ،ابگوشت ،خواستگاری رفتنت ،گل گفتن
و گل ش��نیدنت ،عروس به خانه اوردن��ت ،چرا در این
ایس��تگاه روی یک صندلی نیس��تی؟ مگر روزگار با تو
چه کرده بود؟
ایستگاه سوم
ی گیر کرد،
ایس��تگاه سوم ،دست و پایم در پیله زندگ
دیگ��ر ازادی ی��ادم رفته بود ،تو ی��ادم دادی برای زنده
ماندن و زندگی باید جنگ کنم .کار کنم ،پول دربیاورم،
گفتی .بی خیال ،اینها برایت می ش��ود خاطره .از خاطره
ب��دم امد ،خاطره چیز خوبی نبود ،وقتی نمی توانس��تم
کاری مناسب پیدا کنم .وقتی رنگ پول ،توی جیب هایم
دیده نمی شد ،همسایه مان همیشه از خانه شان بوی نان
تازه می امد ،ش��ب ها چراغ ش��ان حیاط اجاره ای مان را
روش��ن می کرد ،وقتی داش��تیم نان بیات ب��ا حلوا ارده
می خوردی��م ،از اتاق انها بوی ابگوش��ت و لیمو عمانی
می امد ،دیده بودم در انباری گوش��ه حیاط ،پراس��ت از
دبه ه��ای روغن و پنیر و کره ،ی��ه عالمه مرغ و خروس
داشت ،زنش به تو می گفت شب ها سرگرمی اش شمردن
اس��کناس هایی اس��ت ک��ه در گاوصندوق��ش روی هم
می چید ،چه نادرس��ت بود که این همه پنیر و گوشت و
داش��تم با کنترل از راه
دور در صراف��ی را ب��از می کردم که گوش��ی ام زنگ زد،
ش��دم خیس عرق ،اه ...مادر ،مادرم ،همه راه سخت را
ب��ا من امدی ،تحمل کردی ،با باب��ام کنار اومدی ...اما
عاقبتت شد این!
در ای��ن ایس��تگاه همه چی��ز هس��ت ام��ا خال��ی ،تو
نیستی ،خنده هایت نیس��ت ،صدای قشنگ و مهربانت
نیس��ت ...هیهات ...همه چیز در این ایس��تگاه ش��کل
گرف��ت ،غمگین بودم م��ن ،باور نمی ک��ردم مادر با ان
هم��ه بزرگ��ی و مهربان��ی «تخت بند» ش��ود( .معموال
به ادمی که بیش��تر از س��ه روز به خاطر بیماری روی
تخت می ماند ،می گفتند تخت بند ش��ده ،بعضی ها هم
می گفتند «تخته بند»)
سرمایه ،کار و اینده نگری
روزی بنده خدایی که بعد فهمیدم ،همه س��رمایه اش
را س��پرده گذاری کرده امده بود به صرافی ،می خواست
دالر بخرد ،در همین لحظه شخص دیگری وارد شد که
قصد داش��ت مقداری ارز بفروشد ،طبق برنامه حساب و
کت��اب کردیم و اقای الف ،ارز ه��ای اقای ب را خرید و
حق و حقوق ما را هم داد ،بعد صحبت شان گل انداخت
و من که چندان دل خوش��ی هم نداشتم و حالم خوب
نبود برای تمام ک��ردن قیل و قال این ادم های صاحب
نقدینگی گفتم:
ش��ما که هر دو توان��ش را دارید ،قبال ه��م کارگاه و
کارخان��ه دار بودی��د ،خب ،چ��را این پول ه��ا را به کار
نمی اندازید ،یک جای مناس��ب می خواهید و چندتایی
هم نیروی کار که کار بلد هم باشند.
دو دوست تازه به هم رسیده نگاهی به هم انداختند و
نگاهی هم به من و بعد اقای الف گفت:
در یک صورت
حرفت قبول و فکرت را شهید نمی کنم ،خودت هم بیا
وسط ،هر س��ه کار کنیم .حوصله جواب دادن نداشتم،
بنابراین گفتم:
می بینید که من کار دارم ،نزدیک پنجاه سال دویده ام
و ح��اال خدای دو عالم تفضل کرده و دس��تم را گرفته،
بنابراین چه نیازی اس��ت به عوض کردن ش��غل و کار
و زندگ��ی؟ با این همه ،بگذارید فک��ر کنم با یک عزیز
ه��م صحبت کنم ...این عزیز مادرم اس��ت که عمری را
با من همراهی کرده و هرچه دارم از اوس��ت ...اما فعال
مریض است.
اقای ب گفت:
مطمئن باش که ه م حال ایشان خوب می شود و هم
این دوستی به یک کار خوب ختم خواهد شد.
یادت هست مادر؟ امدم کنار تختت ،دستت را گرفتم،
سرد بود .نگاهم کردی و با همان بی حالی گفتی:
چه شده؟ در چش��م هایت امید می بینم ،تو که خوب
باشی منم خوبم ...حرفی داری؟
یادت هست مادر؟ وقتی ماجرا را گفتم ،گفتی:
به دلم افتاده موفق می شی ،فقط سعی کن دو دوست
تازه را بهتر بشناس��ی ،چه چی��زی بهتر از کار تولیدی!
هم برکت دارد ،هم به چند نفر دیگر برای نان دراوردن
کمک می کنی...
مادر ...احساس کردم دست هایت دارد گرم می شود،
ان بی رنگ��ی چهره ات رن��گ گرفته بود ،برایم ش��دی
همان ش��یرزنی که زندگی مان را حف��ظ کرد ،وادارمان
کردی درس بخوانیم ،در هم��ان حیاط بزرگ اجاره ای
که همس��ایه مان نان برش��ته سفارشی می خورد ،سرت
را ب��اال می گرفت��ی و یادم��ان دادی روی پای خودمان
باشیم ،النگوهایت را و س��ینه ریزت را فروختی که شد
مای��ه کارم ،از کنار جوی اب که یک میز با چهار چرخ
بلبرینگی بود ،ش��دم صاحب یک مغازه کوچک تا امروز
ک��ه برای کار و زندگی تازه کمک��م می کنی ...همه این
کارها را می کنم ،اما در صورتی که تو هم گوشه ای از کار
را بگی��ری ،یک کار تولیدی خوب راه می اندازیم ...فقط
باید از روی تخت بلند شوی...
ایستگاه ششم
داش��تم در سکوت شب و خیابان راه می رفتم ،صدای
موتور را ش��نیدم ،برگش��تم که دیدم جوانی بلندقد که
کاله ایمنی هم داش��ت از کنارم گذش��ت ،رفت جلوتر
و دور زد ،وحش��ت زده دیدم یک اسلحه به دست دارد،
اما دس��ت هایش می لرزد ،تقریبا مرا به دیوار چسباند و
هیجان زده گفت:
هر چی داری بده...
یکدفعه ترسم ریخت ،او بیشتر از من
می ترسید.
گفتم ،یعنی چی ...مثال چی می خوای؟
گفت وقت تلف نکن ،وگرنه یه گوله حرومت می کنم،
من خیلی دیوونه ا م ،رد کن بیاد...
صدای ماش��ین امد ،ماش��ین پلیس بود با چراغ های
گردان ،پس��رک س��ریع پیاده ش��د که فرار کند ،ارام
دس��تش را گرفتم ،اس��لحه اش را هم گرفتم و گذاشتم
توی جیبم و گفتم:
اگه نمی خوای بیچاره ت کنم ،مثل یه دوس��ت با من
راه بی��ا ،انگار نه انگار .در حالی ک��ه می لرزید ...زد زیر
گریه ،ماش��ین پلی��س کنارمان قرار گرف��ت و پس از
نیم نگاهی پلیس صندلی عقب ارام گفت:
ـ قدم می زنین؟
خندیدم و سالم کردم و گفتم:
توی راه که می امدیم با هم دوس��ت ش��دیم ،دنبال
نانوایی می گردیم.
پلیس جوان خندید و گفت:
نبش اون خیابون جلویی یه نونوایی هست ،البته اگه
داشته باشه ...تشکر کردم و به دزد بی اسلحه گفتم...
دیدی ،باالخره گیراوردیم؟ ...جوینده یابنده س...
راننده ماشین پلیس گاز داد و رفت ...پسرک بغضش
ترکی��د و دوباره زد زیر گریه ...بعد فهمیدم برای خرید
قرص گرانقیمت سرطان سینه مادرش پول ندارد.گفتم:
پس چطور پول داشتی اسلحه بخری؟
با گریه خنده اش گرفت:
فک��ر ک��ردم فهمیدی��ن ...ای��ن اس��لحه قالبی��ه،
م��ال پس��رمه ...از ناچ��اری زدم ب��ه س��یم اخر.
گفتم :ا ِ؟ پس متاهلی!
دوباره گریه کرد:
زنم رفته خونه باباش ،منم و این پسر شش ساله و یه
دختر چهار ساله و یه مادر ...
گفتم:البد هشتاد ساله!
خندی��د ...گف��ت :اگه اج��ازه میدین بای��د برگردم،
خونمون پایین شهره .گفتم:
نخیر ...ما االن کریمخان هس��تیم ،یه دارو خونه هم
هس��ت دو خیاب��ون باالتر ...می ری��م داروی مادرت رو
می گیریم پولم رو بدم به داروخانه چی ،بهتر از اینه که
بدم به یه موتوری ...
خجالت زده گف��ت :پس بفرمایین سوارش��ین ،پیاده
خس��ته میشین .گفتم :خدا خیرت بده ...ترجیح میدم
پیاده برم ،تا س��وار موتور بشم ،موتور مال روزه ،نه شب
...
تعج��ب کرده بود ...در داخل داروخانه نس��خه را داد
بپیچند ...خوش��بختانه پول همراهم بود ،مغزم س��وت
کشید ،یک جعبه سی تایی قرص بیضی شکل رنگارنگ
دویست هزار تومن اب خورد ،می خواست جلوی مردم
نشسته و ایستاده در داروخانه مثال دستم را ببوسد ،که
دستم را کشیدم عقب ،بعد نشانی صرافی را دادم و قرار
شد قبل از ظهر فردا بیاید.
ایستگاه اخر
اس��مش فرامرز بود ،ش��ده ب��ود یک پا مری��د ،گروه
س��ه نفره مان پس از یک بررس��ی چن��د روزه در حالی
که فرامرز هم مش��غول کار ش��ده بود تصمی م گرفتیم
با اس��تفاده از وام «تعاون» حوضچه های ماهی قزل اال
بزنیم.
یادت هس��ت مادر؟ حالت خوب شده بود ،وقتی کار
ابگیری حوضچه ها شروع شد نشسته بودی لب جدول
اس��تخر اول ،چه حالی داشتی وقتی بچه ماهی ها را به
اب می ریختند ،مواظب بودی بیرون نپرند ،از مهندس
همراه مان که برای راه اندازی کمک مان می کرد پرسیدم:
چرا خواستی وام تعاونی را هم بگیریم؟ این دو رفیق
انقدر داشتند که احتیاج به وام نداشته باشند.
خندید و گفت :با این وام که بیشتر هم کمک تان کرد،
با صندوق تعاونی خود به خود ش��ریک شدید ،حاال انها
هم برای سالمت ماهی هادل دل می کنند و به هر حال
سهم تان را گرفته اید...
یادت هست مادر؟ ماهی ها که به اندازه الزم رسیدند،
کلی مش��تری امد ،اما تو دلت نمی امد ماهی ها بمیرند،
فرامرز مسئول بیرون بر ها شد ،هر روز پسرش هم می امد
وکنار دست تو می نشست وقتی نزدیک ظهر هوا گرم تر
ن می پریدند ،پس��ر
می ش��د ،بچ��ه ماهی ها ب��اال و پایی
فرامرز ش��ده بود مس��ئول نجات ماهی های شیطان که
باپرش های ش��ان می افتادند توی باغچه ه��ا ،مادر یادت
هس��ت ،از همان منطقه دور و بر اس��تخر ها چقدر برای
کار می امدن��د؛ تعداد ثابت بروبچه ها به 20نفر رس��ید،
اقای الف یک اتاق کنار استخر درست کرده بود ،همانجا
می خوابید ،همانجا صبحانه درست می کرد و هر روز ده
صبح به همه ناشتایی می داد ...
کارمون انق��در گرفت که پول ف��روش مغازه صرافی
را خرج خری��د زمین های کناری کردی��م و تو هم یک
س��هم گرفتی ،حق تو بود .غروب ها که در اس��تخر ها را
می بستیم ،چه حال و هوایی داشتیم.
و ...زندگی رنگ قشنگی دارد
مادر یادت هس��ت؟ ...یادمان هس��ت ،همه خوشحال
برای «یادگار» پس��ر فرامرز که روز اول مدرس��ه اش را
گذراند ه بود جشن گرفته بودیم ،ماهی ها هم خوشحال
بودند ،تو خواس��ته بودی محل فروش قزل اال ها را ببریم
بیرون در خروجی ...ماهی ها را دوست داشتی ،نیمه شب
بود که عزم رفتن کردی ،به من رحم نکردی ،به یادگار
رح��م نکردی ...ان مقوای��ی را که با خط خوش رویش
«وان یکاد» نوش��ته بودی قاب کردیم و به دیوار است،
زیرش نوشتیم ایستگاه اخر ...حاال سی نفر هستیم ،سی
نفری که در کودکی مزه پنیر را نمی دانستیم ،نان خالی
بیات شده می خوردیم با چای شیرین ،حاال هر روز نان
و نیمرو و پنیر می خوریم و خوش��حالی بیشتر به خاطر
حالل شدن سود کار است ،بنده خدایی می گفت:نان در
اوردن از کار تولیدی ،هم حالل است هم برکت دارد...
یادت که هست مادر ...
همیشه می گفتی :عاقبت به خیر شدید ...کاری کنید
که نان حالل به خانه ببرید ...حاال سی نفر همکار داریم
و ده ها هزار همسایه شاد ...ماهی ها را می گویم...
چقدر مز ه دارد ،همسایه های خوب داشته باشی ،سی
نفر کارگر و نان خور و اینهمه دل خوش ...
حاال هر س��ه نف��ر بی هیچ غمی ،کن��ار اب و ایینه و
ماهی ها زندگی ارامی داریم.
حتی در ایستگاه اخر.
گزارش
report@smtnews.ir
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
بررسی نقش اقتصادی تامین اجتماعی در جامعه
11
چتر بیمه اجتماعی زیرباران زندگی
قاس�م دهقان – گروه گزارش :همه
ما دغدغ��ه این��ده را داری��م و بارها در
ذهن و فکرمان ای��ن دل نگرانی را تجربه
کرده ای��م که در س��ال های اینده حال و
روزمان چگونه خواهد بود.
بدیهی اس��ت که این نگرانی ،هرچه در
این��ده مبهم مان جلوتر می رویم بیش��تر
و بیش��تر می ش��ود و نقط��ه اوج ان نیز
سال های واپسین عمر و سنین کهنسالی
است و ترس از اینکه در ان زمان ،شرایط
و اوضاع ما به چه شکلی خواهد بود؟
البته اگر واقع بین و منصف باش��ید به
این واقعی��ت خواهید رس��ید که بخش
اعظ��م نگرانی و دلواپس��ی م��ورد نظر،
مرب��وط ب��ه اوض��اع و اح��وال جیب تان
و همین ط��ور حس��اب بانک��ی و مق��دار
موجودی و پس اندازتان در روزگار پیری
می شود و اشتباه هم نیست چون به قول
معروف نفس کشیدن خرج دارد.
در ضم��ن این دل نگرانی که اش��اره ای
به ان کردیم تنها مختص به من و ش��ما
و همش��هریان و هموطنان مان نیست و
دغدغه همه ابناء بشر بوده و هست.
از همین رو مقوله حمایت های فراگیر
اجتماع��ی و ل��زوم توج��ه دولت ه��ا و
حکومت ه��ا به طراحی و ارائه برنامه های
حمایتی و پوشش های پشتیبانی کننده از
اقشار مردم به خصوص طبقات ضعیف تر
در حال حاضر به نوعی از الزامات زندگی
تک تک م��ا بدل ش��ده و س��ازمان ها و
ادارات عریض و طویل و پرش��اخ و برگی
تاس��یس و راه اندازی شده اند تا این نیاز
قطعی عموم را براورده ساخته و پوشش
دهند.
نظام تامین اجتماعی
«نظ��ام تامی��ن اجتماعی» به ش��کل
کنونی ان سال هاست که پای خود را به
زندگی مان باز کرده است و هر یک از ما
حقوق بگیران به دفعات با «سازمان تامین
اجتماعی» یا نمونه های کوچک تر مشابه
ان س��روکار داشته ایم که با عنوان هایی
مانند «س��ازمان بازنشستگی کشوری» و
ب
خ
ش اول
«سازمان بازنشس��تگی نیروهای مسلح»
در ابع��ادی کوچک ت��ر و ب��ه جمعیت��ی
محدودتر در کش��ورمان خدمات رس��انی
می کنند.
موض��وع «تامین اجتماع��ی» در ایران
هرچند براس��اس مدارک ،سابقه ای بیش
از یکصد س��ال داش��ته و به سال 1286
بازمی گ��ردد ام��ا در حقیق��ت اج��رای
فراگیر ان (که در بدو امر به قش��ر کارگر
کش��ورمان اختصاص داش��ت) از حدود
60س��ال پیش تحقق پی��دا کرد (یعنی
از اوایل دهه س��ی خورشیدی) و تا چند
س��ال پس از ان هم صرف اشنا ساختن
کارگران و کارفرمایان به عنوان دو طرف
اصل��ی قراردادهای بیمه تامین اجتماعی
شد.
برای نمونه در سال شروع این امار یعنی
سال 1340در شرایطی که کل جمعیت
کش��ور 22میلیون و 79ه��زار نفر اعالم
ش��ده بود ،براساس امار س��ازمان تامین
اجتماعی مجموع افرادی که زیر پوشش
این س��ازمان قرار گرفت��ه بودند به یک
میلی��ون و 232هزار و 600نفر رس��ید
که این تعداد به معنای ضریب پوش��ش
5/58درص��دی بوده یا ب��ه عبارت دیگر
5/58درصد از کل جمعیت کش��ور زیر
پوش��ش خدمات س��ازمان یاد شده قرار
گرفته بودند.
نرخ رش��د گسترده شدن چتر حمایتی
تامین اجتماعی به اندازه ای اهس��ته بود
که تا 4سال پس از مقطع زمانی پیشین
ضریب پوشش 5/58درصدی فوق الذکر
ب��ه 6درصد نرس��ید و حدود 10س��ال
طول کشید تا 10درصد جمعیت کشور
زیرپوشش سازمان تامین اجتماعی قرار
بگیرند.
در س��ال 1357و همزم��ان ب��ا وقوع
انقالب اس�لامی در ایران ،از مجموع 36
میلیون و 389هزار نفر جمعیت رسمی
کشور ،بالغ بر 6میلیون و 706هزار نفر
در زیرمجموعه پوششی تامین اجتماعی
ق��رار گرفت��ه بودند و این تع��داد معادل
18/95درصد جمعیت کش��ور را شامل
می شدند.
ضری��ب پوشش��ی 18/95درص��دی
س��ازمان تامین اجتماعی طی 20س��ال
بع��د از پیروزی انقالب دو برابر ش��ده و
در س��ال 1377به 38/93درصد رسید
و در ح��ال حاض��ر نیز بر مبن��ای اماری
که در دس��ترس ق��رار دارد و ت��ا پایان
س��ال 1390را شامل می ش��ود ،ضریب
پوش��ش بیمه س��ازمان تامین اجتماعی
ب��ه باالترین مقدار خ��ود در طول حیات
این س��ازمان رس��یده که معادل 46/52
درصد است.
داده اس��ت را از 50سال قبل (مشخصا
از س��ال )1340به روشنی بیان می کند.
افراد زیر پوشش بیمه
امارهای رسمی
امار رس��می موج��ود در ای��ن حیطه
ک��ه می توان به ان دسترس��ی پیدا کرد،
وضعیت سازمان تامین اجتماعی و افراد
زیر پوش��ش ان و ن��وع خدماتی که ارائه
ضریبپوششبیمه
سازمانتامیناجتماعیبه
باالترینمقدارخوددرطول
حیاتاینسازمانرسیده
کهمعادل46/52
درصداستبهعبارت
روشن تر 34،میلیونو
958هزارنفرازجمعیت
75/1میلیوننفریایراندر
پایان سال 90در زمره افراد
موردحمایتوپوششنظام
ناجتماعیایرانقرار
تامی
گرفتند
به عبارت روشن تر 34 ،میلیون و 958
هزار نفر از جمعیت 75/1میلیون نفری
ای��ران در پایان س��ال 90در زمره افراد
م��ورد حمایت و پوش��ش نظ��ام تامین
اجتماعی ایران قرار گرفتند.
موضوع «تامین
اجتماعی» در ایران هرچند
براساس مدارک ،سابقه ای
بیش از یکصد سال
داشته و به سال 1286
بازمی گردد اما در حقیقت
اجرای فراگیر ان (که در
بدو امر به قشر کارگر
کشورمان اختصاص
داشت) از حدود 60سال
پیش تحقق پیدا کرد
البته همان گونه ک��ه پیش تر نیز بدان
اشاره شد ،از انجا که برخی سازمان های
مش��ابه با تامین اجتماعی نظیر سازمان
بیمه خدمات کش��وری و س��ازمان بیمه
نیرو های مس��لح نی��ز در ای��ران فعالند
(که نخس��تین کارمندان بخش دولتی را
پوشش داده و دومی نیز پوشش نیرو های
نظامی و انتظام��ی را برعهده دارد) ،امار
جمعی��ت برخودار از خدم��ات بیمه ای و
بازنشس��تگی بیش از رقم یاد شده بوده
و قطعا بیش از نصف جمعیت کل کشور
خواهد بود.
چالش ه�ای تامی�ن اجتماع�ی؛
مشکالت مردم
ب��ا هم��ه اینه��ا چالش ه��ای موجود
پیرامون عملکرد سازمان تامین اجتماعی
و سواالت و مش��کالت مردم در رابطه با
ان نی��ز کم نیس��تند و هنگام��ی که به
محدوده خدمات رس��انی سازمان مذکور
نه از س��طح پایتخت که از نگاه پوششی
در کل کشور توجه ش��ود این کاستی ها
بیشتر نمایان می شود.
چه بس��ا افرادی که زیر پوشش تامی
ن
اجتماع��ی در دیگر ش��هر های کش��ور و
به ویژه شهر های کوچک تر قرار دارند و از
بسیاری خدمات مورد نیازشان محرومند
ان هم در ش��رایطی که در سایر مناطق
برخوردار ت��ر و در راس انها ،تهران دایره
گس��تردگی خدمات مورد نیاز به مراتب
وس��یع تر اس��ت و قس��متی از جمعیت
محروم تر کشور احتماال تا پایان عمرشان
قادر نخواهند بود از خدمات مشابه انچه
هم اکنون در تهران ارائه می شود استفاده
کنند.
ان هم در ش��رایطی مانند بیمه شدگان
تهرانی و معادل انها حق بیمه می پردازند
و ب��ا پرداخ��ت حق بیمه ه��ای تک تک
همین مردم در گوشه و کنار کشور است
که منابع مالی س��ازمان تامین اجتماعی
برای مثال در س��ال 90به بیش از 277
ه��زار و 435میلی��ارد ریال رس��یده در
صورتی که مصارف ان معادل 159هزار
و 425میلیارد ریال اعالم ش��ده اس��ت.
حال اگر منابع ذکر ش��ده در س��ال 90
را ب��ا 1776میلی��ون ریال منابع س��ال
1340مقایس��ه کنی��م و در کنار 1383
میلیارد ریال مصارف س��ازمان در همان
س��ال قرار دهیم ،متوجه خواهیم شد که
چه حجم عظیمی از درامد اقشار عموما
ضعیف کش��ور به خزانه س��ازمان تامین
اجتماع��ی واریز می ش��ود و قاعدتا هیچ
تفاوتی هم نباید بین افراد پرداخت کننده
ح��ق بیم��ه تهران��ی و ان بیمه گ��ذاران
محت��رم در ف�لان ش��هر دور افت��اده
کش��ور مان ک��ه در محرومی��ت و ب��ا
کمبود های بس��یار گذران عمر می کنند
وجود داشته باشد .به هر صورت مطالب
و مشکالت و البته اقدامات صورت گرفته
ن اجتماعی کش��ورمان
در ح��وزه تامی��
به اندازه ای اس��ت که ام��کان بیان همه
انها در ی��ک گزارش وجود ن��دارد و در
ش��ماره های بعد به انها پرداخته خواهد
شد.
برخی شاخص های اصلی سازمان تامین اجتماعی به تفکیک سال
نام شاخص
زمان
تعداد بیمه شدگان اجباری
تعداد بیمه شدگان اصلی
زن
مرد
مجموع
زن
مرد
مجموع
درامد تامین اجتماعی
مصارف تامین اجتماعی
از محل دریافت حق بیمه
(میلیون ریال)
(میلیون ریال)
سال 1391
2/121/810
10/164/873
12/286/683
1/382/442
7/423/494
8/805/936
324/290/291
211/500/205
سال 1390
1/890/809
9/606/280
11/497/089
1/319/423
7/325/006
8/644/429
249/861/666
159/425/441
سال 1389
1/551/617
9/022/087
10/573/704
1/250/264
7/207/602
8/457/866
196/978/148
137/909/836
سال 1388
1/429/482
8/488/060
9/917/542
1/174/317
6/969/403
8/143/720
134/210/727
115/808/742
سال 1387
1/266/429
7/885/814
9/152/243
1/111/788
6/734/204
7/845/992
104/618/616
91/423/625
سال 1386
1/039/000
7/403/492
8/442/492
------------
-------------
7/445/523
82/232/270
68/755/159
سال 1385
889/323
6/622/701
7/512/024
------------
-------------
6/599/278
60/791/951
52/376/672
سال 1384
655/000
6/819/726
7/474/726
------------
-------------
6/417/406
46/138/102
39/371/879
سال 1383
629/023
6/532/844
7/161/867
------------
--------------
6/123/839
38/726/521
30/044/062
سال 1382
632/000
6/256/154
6/888/154
------------
--------------
5/878/247
29/137/625
22/786/227
منبع:سازمان تامین اجتماعی
سال 1392
2/418/878
10/389/169
12/808/047
1/555/710
7/326/825
8/882/535
407/115/435
290/114/695
از گذر تاریخ
چگونگی شکل گیری
بیمه تامین اجتماعی
قدیمی تری��ن پیش��ینه نظام تامی��ن اجتماعی
به ش��کل ابتدایی ان به نخستین سال های قرن
هفده��م میالدی بازمی گردد که از قضا مصادف
ش��د با ب��روز فقر فراگی��ر و پر دامن��ه دراروپای
ان روزگار .ای��ن بح��ران به حدی ش��دت گرفت
ک��ه باعث ش��د برخ��ی دولت ها ب��رای حمایت
از قش��ر های ش��اغل و کم درامد خود دست به
اقدام حمایتی بزنندکه نخس��تین مصداق ان به
ن��ام هنری چهارم پادش��اه وقت انگلس��تان ثبت
شده اس��ت زیرا وی در سال 1604م دستورداد
مبلغ��ی از درامد هر معدن انگلس��تان را کس��ر
ک��رده و ب��رای خری��د دارو و م��داوای کارگران
مصدوم ش��ده در همان مع��ادن اختصاص دهند.
اما نخس��تین قانون بیمه های اجتماعی درس��ال
1881م در المان و در زمان صدارت بیسمارک
(صدراعظ��م اهنین المان) تصویب ش��د و دوره
نوی��ن تامین اجتماعی به ش��کل امروزی ان هم
درپی بحران اقتصادی اوایل قرن بیستم میالدی
اغاز شد که در فاصله سال های 1929تا 1933م
امریکا و اروپا را تا حد فلج شدن زمینگیر کرد.
در خص��وص تاریخچ��ه بیمه ه��ای اجتماعی
درای��ران نیز نخس��تین اقدام در ای��ن عرصه ،به
س��ال 1286باز می گردد که در ان طرحی برای
حمای��ت از بازماندگان کارگران ش��اغل درحوزه
خدم��ات عموم��ی – با ن��گاه ویژه ب��ه کارکنان
دولت – تصویب ش��د .در سال 1301با تصویب
نخس��تین قانون استخدام کشوری ،یک صندوق
بازنشس��تگی برای کارکنان دولت تش��کیل شد
ل بعد سازمان بازنشستگی کشوری از
که در س��ا
دل ان بیرون امد .اما قدیمی ترین نهاد کش��ور
که از س��ال های گذشته پوش��ش بیمه اجتماعی
را عرض��ه کرده و هنوز ه��م فراگیرترین ،در نوع
خود محسوب می شود ،سازمان تامین اجتماعی
کنونی است که پیشینه شکل گیری و تاسیس ان
به س��ال های ابتدایی سده چهاردهم خورشیدی
کنونی بازمی گردد .با اغاز موج ساخت و سازها و
برنامه های عمرانی حکومت پهلوی اول درفاصله
س��الهای 1300تا 1320خورش��یدی ،تعدادی
ح عمرانی بزرگ راه اندازی شد و با
کارخانهو طر
افزایش جمعیت های متشکل کارگری ،لزوم نگاه
حمایتی و رفع نیازهای اساس��ی و اولیه ان قشر
زحمتکش نیز مورد توجه قرار گرفت تاس��رانجام
با اغاز پروژه گس��ترده و زبربنای��ی خط راه اهن
سراس��ری کشور از س��ال ،1308وزارت طرق و
ش��وارع ان روزها (وزارت راه وشهرسازی کنونی)
ایین نام ه تشکیل صندوق احتیاط کارگران طرق
و ش��وارع را تدوی��ن کرد که در اس��فند 1309
مص��وب و از ابتدای س��ال 1310اجرایی ش��د.
اهداف اصلی تاسیس این صندوق ،ارائه خدمات
درمانی به اسیب دیدگان ناشی از حوادث کاری،
حمای��ت از خانواده ه��ای کارگران فوت ش��ده و
حمای��ت از کارگران در ص��ورت از کار افتادگی
ناش��ی از کار بود .سال 1325نقطه عطف بعدی
در این مسیر بود .زیرا در خالل این سال موضوع
«بن��گاه رفاه اجتماعی» مطرح و بعدها تبدیل به
بخشی از نخس��تین پیشنویس قانون کارکشور
شد.
از جمله موارد ش��اخصی که در موضوع بنگاه
رف��اه اجتماع��ی به ان توجه ش��ده و به تصویب
رسید مبحث محدودیت 48ساعت کار در هفته
و همچنین ش��رایط کار زن��ان و کودکان بود که
برای نخستین بارمورد توجه قرار گرفت .سپس در
ادامه این روند و در سال ،1328مجلس ان دوره
قانون «تاسیس صندوق تعاون و بیمه کارگران»
را تصویب کرد که در حقیقت نوعی به روزرسانی
بحث بنگاه رفاه اجتماع��ی بود .مهم ترین تحول
ان سال ها را باید در طول سال 1331جست وجو
کنیم چراکه در ان س��ال ،پ��س از انکه مرحوم
مص��دق توانس��ت اختیاراتی ازمجل��س ان دوره
اخذ کند« ،الیح��ه قانونی بیمه ه��ای اجتماعی
کارگ��ران» در هیات دولت تصویب ش��د ودراین
قانون بود که برای نخس��تین بار بحث بیمه های
اجتماعی با مفاهیمی جدید نظیر بازنشستگی و
بیم ه بی��کاری عالوه بر مباحث بیمه های درمانی
و حمای��ت از کارگران مص��دوم و حادث ه دیده و
خانواده ه��ای انان ،مورد تاکید جدی قرار گرفت
و باالخره مهم ترین دس��تاورد تصویب این قانون،
تاس��یس س��ازمان بیمه های اجتماعی کارگران
ب��ود که در اردیبهش��ت ماه س��ال 1332حاصل
ش��د .با ادامه این تحوالت (و ش��اید بتوان گفت
در نقط��ه پای��ان ان) درس��ال 1354مجموعه
فراز و نش��یب های مس��یر طی ش��ده که از سال
1286اغاز ش��ده بود در نهایت منجربه تصویب
«قانون تامین اجتماعی» ش��ده و براس��اس مفاد
ان ،س��ازمان تامین اجتماعی جایگزین سازمان
بیمه های اجتماعی ش��د .س��ازمان بازنشستگی
کش��وری هم درهمین سال و در قالب چارچوب
کنونی اش راه اندازی ش��د .تاسیس وزارت رفاه و
تامین اجتماعی است که در سال 1383رخ داد
و در س��ال 1390ن��ام این وزارتخان��ه به وزارت
تعاون ،کارو رفاه اجتماعی تغییر یافت.
روی خط خبر
برنامه دولت
برای ساخت یک میلیون مسکن
سرمایه گذاران اروپا
اماده بازگشت به ایران شدند
«سرکوب مالی» خاتمه یافت؛ وضعیت
«برد-برد» پایدار می شود؟
انحراف 8ساله سود بانکی
اژیر قرمز کسری بودجه در دولت
روشن شد
اولویت بندی تخصیص 1200میلیارد
تومان یارانه به تولیدکنندگان
سایر بانک ها هم ،مانند بانک دی
به صادرات توجه کنند
بویانحاللانجمنقطعه سازانبلندشد!
سوداگری در بازار مسکن
با تراکم فروشی
خاتمی بهترین سفیر نظام
برای سفر به اروپاست
مذاکرات وین ،همه راضی اند
پیشنهادهای جدید در چمدان دیپلمات ها
12
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
«با اجازه»...
صفحه «ب��ا اجازه» منتخب مطالبی اس��ت که
به نظر مفید می ایند و شایس��ته نشر دوباره اند.
زحمت تهیه و تولید مطالب با همکاران شاغل
به
در دیگر مطبوعات اس��ت و ما اهالی
ویروس چینی خودروسازی
ایران را تنبل تر می کند
ورود پی��کان که اغاز صنعتی ش��دن ای��ران توصیف
می ش��د ،پس از چند دهه به عنوان بالی صنعت حذف
ش��د و از قول یک جاس��وس انگلیسی نقل شده که «با
پیکان ،انتقام ملی شدن صنعت نفت را از ایران گرفتیم».
صحت س��اختاری این گفت��ار را می توان در وضعیت
کنونی صنعت خودروس��ازی و بازار خودرو ایران یافت،
زیرا اکنون پ��س از 5دهه رخوت و کپی کاری ،برخی
خودروسازان کشور که در میان انان نام های سابقه داری
نیز وجود دارد ،پش��ت سر خودروسازان چینی تازه کار
راه افتاده اند .خودروس��ازان چینی در 8س��ال قبل با
اس��تفاده از فرصت تحریم ها و سیاست مصرف بی رویه
ارزهای انباش��ت شده ایران در بانک های چین ،نخست
با عرضه خودروهای س��نگین ،نیمه سنگین و مسافری
فرصت هایپسازتحریم
تحریم ها بخشی از سناریوی غرب برای
رهای��ی از چالش ه��ا و مش��کالت داخلی
خودشان و سیاس��ت های سلط ه طلبانه و
یکجانب��ه گرایانه امری��کا در تعریف منافع
نامش��روع در منطقه بود .ح��ال با نزدیک
شدن با گذشت چند س��ال از این سناریو
انه��ا هرچند با دنب��ال کردن اس��تراتژی
مش��خص خود در ماه های گذشته ،یعنی
ادامه تحریم های بین المللی علیه کشورمان،
به دنب��ال تثبیت نظم جدی��دی که برای
خاورمیانه طراحی کرده اند ،بودند.
ام��ا از انج��ا که تنظی��م روابط ش��ان با
رقبای اقتصادی خود در عرصه بین المللی
یعنی چین ،روس��یه و اروپ��ا نیز از اهمیت
حیاتی ت��ری برای ش��ان برخوردار اس��ت،
چ��اره ای ندارند جز اینکه با س��بک کردن
تحریم ه��ای بین المللی علیه کش��ورمان،
مس��یر تازه ای ب��رای بازافرینی نقش خود
باز کنند .حال در چنین ش��رایطی ،دولت
نظر بادامچیان
درباره خاتمی و احمدی نژاد
از جمله کشنده بدنام «هوو» در بازار ایران نفوذ کردند
و اکن��ون هم با انواع خودروهای س��واری و توس��ل به
صادرات روزافزون هر روز بیش��تر خودنمایی می کنند.
چینی ها در عرصه س��واری نخست با عرضه خودروهای
کوچ��ک ،کم مص��رف و ارزان کار خود را در ایران اغاز
کردند و از انجا که مجوز ورود به حریم خودروس��ازان
دولتی را دریافت نکرده بودند ،س��راغ بخش خصوصی
رفته و از همانجا اس��تارت تجارت پرسود خود در بازار
خودرو کشور را زدند.
یازده��م بای��د با تکی��ه ب��ر ظرفیت های
دیپلماس��ی اقتصادی خ��ود و بهره برداری
هوش��مندانه از این موقعیت خاص ،ضمن
بهره برداری از باالترین س��طح چانه زنی و
امتیازگیری ،با گش��ودن فضای الزم برای
تراکنش ه��ای مالی و تج��اری بین المللی،
تالش کند تا ماهیت قرارداد های تجاری با
ش��رکای قبلی را پی��ش از انکه به انحراف
درامد ه��ای نفتی منجر ش��ود ،به گونه ای
تنظیم کند که به انتقال دو گزینه اصلی به
کشور ختم شود و اول ورود سرمایه گذاری
خارج��ی و دوم ورود دانش فنی و فناوری
به کش��ور .در واقع انچ��ه اهمیت دارد ان
است که سیاس��ت گذاران اقتصادی دولت،
از ای��ن فرصت تاریخ س��از برای بهس��ازی
زیرساخت های اقتصادی کشور و به روزاوری
ان و نه محلی برای تامین هزینه های جاری
دولت بهره برداری شایسته ای داشته باشند
ت��ا اگر دوباره به دنب��ال تنگ کردن حلقه
تحریم ها علیه کش��ورمان ش��دند ،مجالی
برای بازگرداندن فش��ار تحریم ها برای شان
باقی نگذاشته باشیم.
شرکای خودروسازی ایران چین یا غرب؟
ذخایر اب در وضعیت زرد
بازنشر انها همت گمارده ایم.
«زکاه العلم نشره» ،زکات دانش انتشار ان است.
انعکاس
درخواست نشست اضطراری «اوپک»
سرمایه گذاران خارجی به دنبال
فرصت های تجاری با ایران
در اینه مطبوعات
public@smtnews.ir
در ش��رایطی که کمتر از یک ماه و نی��م دیگر تا تعیین تکلیف پرونده
هسته ای ایران باقی مانده ،خودروس��ازان و مشتریان ایرانی منتظرند تا
ببینند پس از حل وفصل احتمالی این «پرونده» ،کدام خودروسازان دنیا
راهی «جاده مخصوص» خواهند شد.
هرچند فعال نمی توان پیش بینی دقیقی از سرانجام «پرونده هسته ای»
و «تداوم لغو تحریم های بین المللی علیه ایران» داشت ،اما با فرض اینکه
ای��ن پرونده مختومه و تحریم ها نیز متوقف ش��وند ،این پرس��ش پیش
اسداهلل بادامچیان،
عضو شورای مرکزی
موتلفه در گفت وگو با
ایلنا با تاکید بر اینکه
رئیس جمه��وری که
دو دوره ریاست دولت
را برعهده داشته ،برای نظام ارزشمند است،
گف��ت :محمد خاتمی بهتری��ن گزینه نظام
برای فرس��تادن به اروپاس��ت و احمدی نژاد
نی��ز بهتری��ن گزین��ه ب��رای فرس��تادن به
فلسطین است.
او همچنین گفته اس��ت که در دولت اقای
روحانی ما بنای دعوا نداریم.
دیگه چه خبر؟
خاطره هاشمی از خبرسازی وزارت خارجه دولت سابق
ای��ت اهلل هاش��می رفس��نجانی
ناگفته هایی از خبرسازی وزارت خارجه
دول��ت قب��ل را روای��ت ک��رد .وی در
تو گو با نش��ریه اندیشه پویا تعریف
گف
ک��رد ک��ه( :در دوران دول��ت احمدی
نژاد) م��ن به دعوت ملک عبداهلل برای
تو گوی ادیان
شرکت در کنفرانس گف
به مکه رفتم و درخالل س��فر تفاهمات خوبی برای کم کردن اختالفات
داشتیم ...وقتی برگش��تیم ناگهان وزیر خارجه دولت احمدی نژاد اعالم
کرد که از اقای ری ش��هری که نماینده ولی فقیه در سازمان حج بود در
فرودگاه جده انگش��ت نگاری شد و به ایشان توهین کردند .من موضوع
را از خود اقای ری شهری پرسیدم و گفت اصال چنین چیزی نبود .خود
ایش��ان به اقای متکی زنگ زد که چرا چنین خبری را پخش کرده اید؟
در جواب گفت ،زیر فش��ار بودم که چنین خبری را بسازم و بگویم .وی
ادامه داد«:مصالح جهان اسالم و منافع کشور را فدای اختالفات سیاسی
خوی��ش کردند و پس از ان دیدید که عربس��تان چه رویکردی با ایران
داشت و چه ضررهایی که به خاطر این تخاصم ساختگی متوجه جهان
اسالم به خصوص کشورهای اسالمی در منطقه شد».
می اید که استراتژی خودروس��ازان ایرانی در حوزه شرکای خارجی چه
تغییری خواهد کرد؟ دقیق تر اینکه پس از لغو احتمالی تحریم ها ،صالح
خودروس��ازان ایرانی در شراکت و همکاری با کدام شرکت های خارجی
اس��ت؟ چینی ها؟ اروپایی ها به خصوص فرانس��وی ها؟ یا امریکایی ها؟ به
اعتقاد کارشناس��ان ،برای پاس��خ به این پرسش ها باید ابتدا نقاط قوت و
ضعف و همچنین نیازمندی های صنعت خودرو کشور را در نظر گرفت و
در مرحله بعد نیز امکان سنجی الزم را در مورد اینکه کدام خودروسازان
دنیا حاضر به حضور در «جاده مخصوص» خواهند شد ،انجام داد.
به عبارت بهتر ،انچه شرکای خودروسازی کشور را پس از لغو تحریم ها،
تعیی��ن می کند ،اول ش��رایط داخلی صنعت خودرو ایران اس��ت و دوم
افتاب مدعی ش��د :س��لطانی نماینده عضو کمیته
پیگیری پرونده باب��ک زنجانی در مجلس تاکید دارد که
اس��امی زنان مختلفی در پرونده زنجانی مطرح است که
تعداد این زن ها دست کم به 5نفر می رسد.
بولتن نیوز مدعی شد :الیا نماینده شاخص تهران در
مجلس گفت :اخیرا در نهاد ریاست جمهوری کارمندانی که
10سال و باالتر سابقه کار دارند را استخدام می کنند و این
به ان معناس��ت که افرادی که در زمان ریاست جمهوری
خاتمی و قبل از ان جذب شدند ،استخدام رسمی می شوند.
عصر ایران نوش��ت :روزنامه نیویورک تایمز با اشاره
ب��ه ماجرای نقص فنی در هواپیم��ای وزیر امور خارجه
امریکا در فرودگاه وین نوش��ت که تی��م مذاکره کننده
ایران��ی که برای بازگش��ت ب��ه تهران به ف��رودگاه وین
مراجع��ه کرده بود از این ماجرا با خبر ش��د و در حالی
که نقص فنی هواپیمای کری هنوز برطرف نش��ده بود،
محمدجواد ظریف به یک��ی از خبرنگاران پایگاه خبری
المانیتور گفت که «پس ،فقط هواپیماهای ما نیس��تند
که دچار مشکل می شوند»!
توسعه بدون عدالت مردود است
مدل توسعه اقتصادی غربی بر پایه دستیابی به توسعه
از هر طریق ممکن حتی اقدام های ناعادالنه بناشده است،
این درحالی اس��ت که توس��عه اقتصادی منهای عدالت
انتقاد ی ا ست که همچنان پشت سر نظام اقتصادی غرب
که همانا اقتصاد لیبرال است مطرح می شود و دستیابی
به توسعه از طریق حرکات ظالمانه مشکل بنیادی است
که اقتصاد اسالمی با توسعه اقتصادی مد نظر غرب دارد.
دس��تیابی به توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه یافته
ک��ه به طور عمده بر پای��ه بازار ازاد بنا ش��ده اند موجب
انباش��ت ثروت و رانت در دس��ت عده کوچکی از جامعه
می ش��ود .ای��ن درحالی اس��ت که از جمله مس��ائل روز
حکومت های سراسر دنیا عالوه بر بهبود شرایط اقتصادی
اتباع کشور خود مسئله عدالت اجتماعی می باشد .حتی
ح ثروتمندان لیبرال را
حکومت های��ی که منافع و مصال��
جس��ت وجو می کنند ،از ترس ش��کل گیری انقالب برای
بقا و تداوم حکومت خود ش��عار رسیدگی به امور مردم،
ارتق��ای س��طح رفاه و عدال��ت می دهند ک��ه نگاهی به
وعده های انتخاباتی روس��ای جمهوری چون باراک اوباما
رئیس جمهوری امریکا موید این مطلب است.
تمایل خارجی ها برای همکاری های مش��ترک .کارشناس��ان البته تاکید
می کنند که هر نوع ش��راکت با خودروس��ازان خارجی و از هر کشوری،
در نهای��ت باید ب��ا در نظر گرفتن منافع ملی انجام ش��ود .به گفته انها،
اینکه ش��رکای خودروسازی ایران از چین باشند یا فرانسه یا امریکا یا،...
بس��تگی مس��تقیم به منافع ملی دارد ،چه انکه هر خودروس��از خارجی
بتواند به رش��د و توس��عه صنعت خودرو کش��ور کمک کند ،در اولویت
همکاری و شراکت است.
ب��ه هر حال صنعت خ��ودرو ایران دارای یکس��ری نقاط ضعف و قوت
اس��ت؛ بنابراین باید معیار انتخاب شرکای خارجی ،توان انها در تقویت
نقاط قوت و پوشش نقاط ضعف این صنعت باشد.
دولت نامحرم حساب های بانکی نیست
مجال نمی دهند بانک مرکزی درست
نظارت کند
دور بعدی مذاکرات هسته ای
اواسط ابان
امار ها ،موید رشد اقتصادی
امار 6ماه نخس��ت گمرک کش��ور برای س��ال 93
نش��ان می دهد که هر دو سوی تجارت خارجی ایران
در 6ماه نخست امسال نسبت به 6ماه نخست سال
92رش��د داشته اس��ت .واردات کل کشور در 6ماه
نخست سال ،92میلیارد دالر بوده در حالی که برای
سال جاری این عدد به 26میلیارد دالر رسیده است.
همچنین ص��ادرات از 19میلیارد دالر به حدود 23
میلیارد دالر رسیده اس��ت .هرچند رشد در شهریور
کندتر شده ،اما نش��ان می دهد که تحوالت سیاسی
داخل��ی به ه��ر حال اث��ار مثبت خود را ب��ر مبادی
ورودی و خروجی کشور داشته است .این امار ها برای
6ماه نخس��ت سال 92نسبت به س��ال 91کاهش
13درصد برای صادرات و حتی کاهش 25درصدی
برای واردات را نش��ان می دهد که با اطالعات مربوط
به رش��د منفی اقتصادی انطباق دارد .همین موضوع
را می توان از بهبود رتب��ه مبادالت خارجی ایران که
توسط بانک جهانی منتشر شده نیز درک کرد.
شنیده ها
انتخابات اینقدر ناز کردن نداره!
شنیده ش��د که یک عضو کمیس��یون نظارت بر
اصل 44معتقد اس��ت که برگزاری انتخابات هیات
مدیره اتاق تعاون اینق��در ناز کردن ندارد و دولت
باید ب��ا نظارت کافی برای برگ��زاری یک انتخابات
صحیح در این مس��یر را داشته باشد .نادر قاضی پور
در ارتباط با به تاخیر افتادن انتخابات هیات مدیره
ات��اق تعاون گفت :همگ��ی می دانیم که اتاق تعاون
از ان تعاونی هاس��ت نه دولت .ع��ده ای می خواهند
که نیروه��ای خود را در این ات��اق حفظ کنند که
این کار درستی نیس��ت .نماینده ارومیه ادامه داد:
تمام تالش ما در س��ال های اخیر این بوده است که
بتوانیم اص��ل 44را به خوبی اجرای��ی کنیم .نباید
ع��ده ای به دنب��ال تحمیل نیروهای خ��ود به اتاق
تعاون باشند .سهام عدالت از ان مردم فقیر جامعه
اس��ت اما عده ای می خواهند برای سهام عدالت هم
هیات مدیره معرفی کنند.
دور جدید تالش برای تغییر قانون کار
جهت اطالع
ریابکوف 2 :طرف در 98درصد
به توافق رسیده اند
بادستورنمی شودنرخسودبانکیتعیینکرد
بانکداری الکترونیک ،اب و جارو می شود
بلیت 40هزار دالری برای سفر با
قطار به تهران
ایت اهلل جنتی در ی��ک گفت وگوی تلویزیونی که
ش��ب جمعه از س��یمای جمهوری اسالمی پخش شد،
گفت :در انتخابات مجلس شش��م ،عده ای را به اشتباه
تایی��د صالحی��ت کردیم .وی اف��زود :افرادی ب��ا ابزار
س��وءقصد قبضه کردن خب��رگان را دارند و من از این
افراد حس��ن نیتی س��راغ ندارم .دبیر ش��ورای نگهبان
درباره وزارت فرهنگ و ارش��اد اس�لامی نیز گفت این
وزارت باید به صورت ریش��ه ای اصالح شود و اختالف
سلیقه ام با فرزندم (علی جنتی وزیر ارشاد) کم نیست و
چند بار در خانه به صورت خصوصی به وی تذکر دادم.
یک��ی از طرفداران احمدی نژاد که از وی به عنوان
یکی از تئوریسین های جریان انحرافی نام برده می شود،
در صفح��ه توئیتر خ��ود از کابینه احتمال��ی دوازدهم
ریاس��ت جمهوری نام برده اس��ت .به گزارش س��حام،
وی از انگی��زه خود در بیان نام وزرا در کابینه احتمالی
دولت دوازدهم خودداری کرده و نامی از رئیس جمهور
مورد نظر خود نبرده ولی ریاس��ت یک مرکز رسانه ای
به ن��ام «هما» را برعهده دارد که از حروف اول کلمات
هواداران محمود احمدی نژاد تشکیل شده است.
صفر شدن تعرفه صادرات
بازار داخل را برهم می زند
رئی��س کمیس��یون بازرگانی داخلی ات��اق ایران
با بی��ان اینکه باید ب��ر بازار ص��ادرات نظارت کرد،
گفت :باید قوانین صادرات مدیریت ش��ود و بتوانیم
بستری در کش��ور ایجاد کنیم که صادرکنندگان و
تولیدکنن��دگان در یک فضای مناس��ب به اقتصاد
تو گو با
کش��ور کمک کنند .خس��رو فروغان در گف
خبرنگار تس��نیم در ش��یراز ،با اش��اره از بین رفتن
تعرفه صادرات غیرنفتی در کشور اظهار کرد :با صفر
کردن تعرفه صادرات غیرنفتی بیشتر تولیدکنندگان
داخلی به فکر صادرات می افتند و این س��بب برهم
زدن نظم بازارهای داخلی می ش��ود .وی با اشاره به
تحریم های اعمال ش��ده علیه ایران ،تصریح کرد :به
خاطر تحریم ها یک ثبات اقتصادی مناس��ب نداریم
و موقعیت صادرات در کشور زیاد مناسب نیست.
فروغ��ان با اش��اره به مش��کالتی که ب��رای صادر
کنندگان ایرانی وجود دارد ،گفت :یکی از مشکالت
اصلی ما در صادرات این است که کاالهای ایرانی را
با دالر مبادله نمی کنند.
وی با اش��اره ب��ه اولویت کاالهای صادر ش��ده به
کش��ورهای جهان خاطرنش��ان کرد :اگ��ر فقط به
ص��ادرات بپردازی��م و تولیدکنن��دگان فقط صادر
کنند ه باشند بازارهای داخلی دچار رکود می شود و
با کمبود کاال در کشور مواجه می شویم.
نمایشگاه
trade@smtnews.ir
مدیر کل دفتر امور ترویج تجارت سازمان توسعه تجارت ایران در گفت وگو با
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
13
40سالرویصنایعداخلیکارکردیم
وازابعادبین المللیغافلبودیم
سومین نمایشگاه بین المللی
قهوه به کار خود پایان داد
میالد محمدی ـ گروه تجارت :یکی از مهم ترین تاثیرات صنعت نمایشگاهی در هر کشوری ،ایجاد بازارهای رقابتی از
طریق فراهم اوردن شرایط حضور تولیدکنندگان خارجی در ایران است .در واقع برپایی یک نمایشگاه در کنار اینکه
محفلی برای معرفی و نمایش محصوالت برتر است ،می تواند جوالنگاهی باشد برای تولیدکنندگان و فعاالن تجاری تا
دس�تاوردهای خود را در ش�رایطی یکسان به رخ هم بکشند .در زمینه تاثیرات مختلف صنعت نمایشگاهی بر اقتصاد
ایران پیش از این با کارشناس�ان و مس�ئوالن زیادی به گفت وگو نشستیم .این بار نوبت به مهرداد جاللی پور مدیر کل
دفتر امور ترویج تجارت س�ازمان توسعه تجارت ایران رس�یده تا تجربیات خود را در زمینه نمایشگاه های مختلف به
بگوید.
مخاطبان
چرا زمانی که از نمایش�گاه س�خن
به میان می اید از ان به عنوان صنعت
نمایشگاهی یاد می شود؟
چون این عرصه فقط یک رشته نیست! برای
برگزاری یک نمایشگاه چندین رشته مختلف
دست به دس��ت هم می دهند تا برگزاری ان
میسر ش��ود .در صنعت نمایشگاهی هر کار
و پروژه ای از چند جز تش��کیل شده چندین
رش��ته با هم ادغام ش��ده اند تا یک نمایشگاه
ش��کل بگی��رد .در درج��ه اول مدیریت یک
نمایش��گاه نیاز به علم مدیریت دارد .مثال در
تعاریف صندوق بین المللی پول اصال مدیریت
نمایشگاه به عنوان یکی از زیرشاخه های صدو
بیس��ت و چهارگانه تجارت خدماتی دس��ته
بندی می شود .بخش خدمات گردشگری هم
از نکات مهمی اس��ت که باید مورد توجه قرار
بگیرد .مثل بحث ترخیص کاال ،حمل و نقل که
هرکدام یک تخصص مجزایی می طلبد .از علوم
بانکی و حسابداری ،بیمه و فنی مهندسی گرفته
تا خود عرضه کاال و محصوالت نمایشگاهی در
کنار هم قرار می گیرند تا صنعت نمایشگاهی
به وجود بیاید.
حتی در صنعت نمایش��گاهی شما شاهد
س��اخت و س��از و معم��اری هس��تید .که
بازه��م اینه��ا تخص��ص الزم را می طلبند.
یعنی یک معمار نمایش��گاهی باید اصولی
را رعای��ت کند ک��ه محصولش در کمترین
زمان ممکن بیش��ترین تاثیر را برای جذب
مخاطب داشته باشد .یا مثال اصول برندیگ
یا بازاریابی هم از نکاتی است که در صنعت
نمایش��گاهی مورد اهمیت است و تخصص
خاص خودش را می طلبد.
یک�ی از ش�یوه های برگ�زاری
نمایش�گاه ها ،نمایش�گاه های مجازی
اس�ت .فکر می کنید با توجه به شرایط
فعل�ی ای�ران ،نمایش�گاه های مجازی
می توانن�د در راس�تای جذب مخاطب
نمایشگاهی موثر عمل کنند؟
نمایشگاه های مجازی فعال در کل جهان
حرفی برای گفتن ندارند .یعنی شاید نهایتا
بتوان از انها ب��ه عنوان ابزاری برای معرفی
نمایش��گاه های حقیقی استفاده کرد .یعنی
هن��وز نمی توانند حتی در مقام مقایس��ه با
نمایش��گاه های حقیق��ی ق��رار بگیرند .اگر
مجازی شدن یک نمایش��گاه به صرفه بود
و مس��یر پیش��رفت را هموار می کرد قطعا
االن در المان با توجه به س��ابقه عظیم انها
در صنعت نمایش��گاهی ،باید ش��اهد موج
عظیمی از نمایشگاه های مجازی می بودیم
اما می بینیم که اینطور نش��ده و انها سعی
می کنند هر س��ال نه تنها بر حقیقی بودن
فس��تیوال های خود تاکید کنن��د ،بلکه در
تالش هستند تا سال به سال به انها وسعت
ببخشند.
بنابرای��ن مج��ازی ب��ودن می تواند فقط
ب��ه عن��وان یک اب��زار کارام��د در خدمت
نمایش��گاه های معمولی قرار بگیرد .ان هم
فقط برای عقب نماندن از قافله جهانی .باید
توجه داش��ت که هنوز هم انچه مردم را با
دنیای صنایع پیون��د می دهد ،لمس کردن
است! حس کردن است! شما هر قدر هم که
بخواهید از فناوری های به روز مثل ارتباط
تصویری و اینها استفاده کنید باز هم حال
و هوای دیدار و کنار هم نشس��تن را حس
نمی کنید.
حاال چط��ور می توانید ب��رای خرید یک
کاالی مهم از فضای مجازی استفاده کنید؟
مثال ممکن است شما بخواهید یک صندلی
بخرید .نیاز به این دارید که ان را از نزدیک
لمس کنید .برای حس کردن جنسش،برای
راحتی اش،چطور می توان راحتی را از طریق
مث�لا یک دوربی��ن و از راه دور حس کرد؟
راحتی که ابزار اندازه گیری ندارد .هزار جور
تبلی��غ هم که در کن��ار ان ارتباط مجازی
برای صندلی مورد نظر شما بشود ،نمی توان
از انتخاب ان مطمئن شد .چرا؟ چون اینجا
دیگر فقط کار چشم نیست .حواس دیگری
از جمله المس��ه باید به کار گرفته ش��ود تا
شما محصول موردنظرتان را انتخاب کنید.
نکته دیگر مقایس��ه ای اس��ت که شما از
طری��ق حضور در یک نمایش��گاه می توانید
بین دو یا چند محصول داش��ته باشید .ایا
در فضای مجازی می توان چند محصول را
با هم مقایس��ه کرد؟ و ایا می توان ریزترین
و جزئی تری��ن تفاوت ه��ا را از ای��ن طریق
متوجه ش��د؟ اگر ش��ما بخواهید مثال یک
خودرو جدید را که س��ازنده ،ان را هم رده
ش��رکت هایی مثل بنز و بی ام و می داند ،با
خودروهای این دو ش��رکت مقایسه کنید،
اصولی ترین حالت این اس��ت که این دو را
در کنار هم ببینید ،از هر دو سواری بگیرید،
اپش��ن های انها را با دست خودتان بررسی
کنید و در نهایت به این باور برسید که این
خ��ودرو در حد فالن ماش��ین بنز یا بی ام و
هست یا نیست.
بنابرای�ن صحب�ت در م�ورد
نمایش�گاه های مج�ازی فعلا منتفی
است .در مورد دیگر انواع نمایشگاه ها
و تاثیر برگزاری انها توضیح دهید؟
اگر بخواهیم در مورد بهترین و مهم ترین
و متداول ترین ش��یوه نمایشگاهی صحبت
کنیم باید به سراغ نمایشگاه های تخصصی
و تج��اری بروی��م .در واقع چی��زی به نام
نمایشگاه عرضه مس��تقیم کاال نداریم .این
نمایش��گاه ها را بیش��تر می توان ب��ا عنوان
جش��نواره معرف��ی کرد .می توان��د فیزیک
ثابتی هم نداش��ته باش��د ج��ای ثابتی هم
نداش��ته باش��د .مثال ممکن است یک برند
ب��زرگ تولی��د ل��وازم خانگی ب��رای تمام
محصوالتش و از همه نمایندگی هایش برای
حضور در یک مکان مش��خص دعوت کند
تا به صورت مس��تقیم و با قیمتی پایین تر
از ح��د معمول کاال را به دس��ت مش��تری
برسانند .خب این که نمایشگاه نیست .یک
فروشگاه بزرگ با شرایط ویژه فروش است.
این نوع از نمایشگاه بیشتر به درد شرایطی
می خورد که مثال دول��ت بخواهد قیمت ها
را در ب��ازار کنت��رل کن��د و روی باال رفتن
قیمت ها تاثیر منفی بگذارد .در این شرایط
به برگزاری جش��نواره های مثال بهاره یا ماه
رمض��ان روی می اورد ت��ا بازاری ها نتوانند
روی ایتم های بین المللی
انگونه که باید و شاید کار
نکرده ایم .این باعث شده
که وقتی در نمایشگاه ها
قدم می زنیم هیچ خبری
از حال و هوای بین المللی
بودن نیست
قیمت ه��ارا باال ببرن��د .در ضمن باید توجه
داش��ت که نمایش��گاه های عرضه مستقیم
کاال برای نیازه��ای روزمره و عمومی مردم
کاربرد دارد .مثال برای خوراک و پوش��اک.
نه برای لوازم خانگی یا مصالح ساختمانی.
سوال بعدی ما در مورد تاثیر حضور
شرکت های خارجی بر بازارهای رقابتی
است .اگر ش�رایط برای س�فر تاجران
خارج�ی مهیا باش�د ،تاثی�ر خوبی در
بازارهای رقابتی می گذارد .یعنی غیراز
اینکه طبق صحبت های شما به معرفی
اغاز سیزدهمین نمایشگاه
لوازم و تجهیزات پلیس
فارس -س��یزدهمین نمایش��گاه بین المللی لوازم
و تجهی��زات پلیس ایمنی و امنیتی با حضور س��ردار
اشتری جانش��ین فرمانده نیروی انتظامی اغاز به کار
کرد .با حضور سردار اشتری جانشین فرمانده نیروی
انتظام��ی و تنی چند از فرمانده��ان نیروی انتظامی
س��یزدهمین نمایش��گاه بین المللی لوازم و تجهیزات
پلیس ،ایمنی و امنیتی اغاز به کار کرد.
ای��ن نمایش��گاه تا 29مه��ر در مصلی ته��ران برپا
خواه��د ب��ود و اخرین تجهی��زات پلیس��ی ،ایمنی و
امنیتی به نمایش گذاشته خواهد شد.
مطرح کرد؛
بازار ای�ران در عرصه بین المللی کمک
خواهد ک�رد تولید کنن�ده داخلی هم
فرص�ت این را دارد ت�ا کاال و محصول
خ�ودش را مس�تقیما ب�ا محص�ول
ش�رکت های خارجی مقایس�ه کرده و
نقاط ضعف و قوت ان را بررس�ی کند.
االن در خیل�ی از بازاره�ای داخل�ی
متاسفانه شرایط رقابتی وجود ندارد؟
نمی توان گفت اص�لا رقابت وجود ندارد.
بعض��ی کاالها هس��تند ک��ه ب��ازار رقابتی
خودش��ان را در داخ��ل دارند و ما در تولید
انها به س��طحی از کیفیت رس��یده ایم که
مخاطب ایرانی اص�لا دنبال نمونه خارجی
ان نمی رود .یک راست می رود سراغ نسخه
ایرانی .مثل فرش ماش��ینی .در نمایش��گاه
فرش ماش��ینی هم که برگزار شد اگر یک
بررسی کوچک می کردید متوجه می شدید
که بیش از 90درص��د محصوالت خوب و
مرغوب نمایشگاه ایرانی بودند.
در خیل��ی از م��وارد همی��ن ک��ه چن��د
تولید کنن��ده خوب داخل��ی رو در روی هم
ق��رار بگیرند خودش فض��ای رقابتی ایجاد
می کن��د .حداقل این ام��کان را به مخاطب
می ده��د که مث�لا از بین 50برن��د ایرانی
حق انتخاب های متنوع داش��ته باشد .انچه
مدنظ��ر شماس��ت حالت ای��ده ال و درجه
یک اس��ت اما شرایط فعلی هم برای بعضی
صنایع شرایط بدی نیس��ت .رعایت کردن
حداقل ها هم خودش غنیمت است.
در م��ورد همین فرش ماش��ینی کال برای
م��ردم ما جا افت��اده که حتم��ا ایرانی ان را
خری��داری کنن��د .چون ب��ازار رقابت داخلی
ان در س��طح خوب و مطلوبی اس��ت .حتی
اگ��ر نس��خه های بلژیکی و ترکی��ه ای هم در
بازار باش��د اما باز م��ردم ایرانی ان را ترجیح
می دهن��د .ی��ا مث�لا در صنعت ش��یرینی و
ش��کالت ،کسی به دنبال ش��کالت سوئیسی
نمی رود .همه طعم و کیفیت ش��کالت ایرانی
را قبول دارند .باید بدانیم در هر شرایطی ما
دو س��طح رقابت داریم .یکی داخلی و یکی
خارجی .ممکن است مثال در مورد تیم های
فوتبالی داخل کش��ور اگر کسی بپرسد اقا
لیگ ایکس خوب است یا بد؟ خب احتماال
جواب این اس��ت که بله .ش��رایط خوب و
اخبار نمایشگاهی
اس��تانداردی دارد .اما اگ��ر بخواهیم ان را
با جام باش��گاه های اس��یا مقایسه کنیم باز
هم می توان گفت خوب است؟ نخیر خوب
نیس��ت .ما حداقل ها را در کش��ور خودمان
داریم کاری که می توان کرد این اس��ت که
ت�لاش کنیم این لی��گ از جایگاه فعلی اش
باالتر ب��رود .حد مطلوب این اس��ت که ما
شرایط را طوری فراهم کنیم تارقابت خوب
بین محصوالتمان را در حضور خارجی ها به
نمایش بگذاریم .یعنی دنیا شاهد پیشرفت
ما باشد.
البت�ه تجرب�ه ورود ب�ه بازاره�ای
رقابت جهانی در برخی صنایع نش�ان
داده که هر صنعتی خودش را به عرصه
بین المللی مطرح کند در یک چشم به
هم زدن رش�د عظیمی را تجربه کرده
و ب�ه موفقیت می رس�د .نمونه بارز ان
صنع�ت گی�م و طراح�ی نرم افزارهای
مختل�ف داخل�ی اس�ت ک�ه خ�ودش
را در ورط�ه جهان�ی ش�دن انداخ�ت
و ام�روز تقریب�ا ب�ه اهدافش رس�یده
اس�ت! مقصود ایجاد تحولی اینچنینی
در بازارهای کش�ور اس�ت .یک رقابت
جهان�ی ب�ا تاثیر گذاری وس�یع و قابل
توجه .این اتفاق عظیم را چرا نباید در
دیگر صنایع حس کنیم؟
ما در نمایشگاه های خودمان در 40سال
اخیر بیش��تر در بعد تقویت صنایع داخلی
کار کردی��م و از ابع��اد بین المللی تا حدی
غاف��ل بودیم .اگر کم کاری نمی کردیم االن
در نمایش��گاه فرش خودمان می توانستیم
موج عظیمی از ش��رکت کنندگان خارجی
را ببینیم .حتی در حوزه جذب صنعتگران
برای همین حوزه ای که شما اشاره کردید
یعنی بازی ه��ای رایانه ای هم ضعف داریم.
اگ��ر به خوبی روی ای��ن موضوع کار کرده
بودی��م االن اروپایی ها باید به ایران س��فر
می کردن��د ت��ا از نزدی��ک از کش��وری که
خ��ودش را به انها رس��انده دی��دن کنند.
هم��ان مثل معروف مش��ت نمون��ه خروار
اس��ت! یک تاجر وقتی مشت کاالی ایرانی
را در قال��ب ی��ک غرفه در کش��ور خودش
دیده باید ترغیب ش��ود که بیاید خروارش
را هم ببیند.
در ای��ن مورد ما فعال ضعف داریم و روی
ایتم های بین المللی انگونه که باید و شاید
کار نکرده ایم .این باعث ش��ده که وقتی در
نمایش��گاه ها قدم می زنیم هی��چ خبری از
حال و هوای بین المللی بودن نیست .اما در
کشورهای دیگر همین که در یک نمایشگاه
راه می روی از هر ملیتی می توانی ادم پیدا
کنی .هم به عنوان غرفه دار و هم به عنوان
بازدید کننده .حاال اینکه این رقابت چطور
ش��کل بگیرد ،چطور با ه��م تعامل کنند و
چط��ور از هم یاد بگیرند دیگر کار بس��یار
ساده ای است که به مدد همان بین المللی
بودن به وجود می اید .کال نمایش��گاه های
ما در کش��ور با رویک��رد تاکید بر بازارهای
داخلی برپا می ش��وند و هنوز تالش خاصی
برای بین المللی شدن انها نشده است.
مهر -س��ومین جش��نواره و نمایش��گاه بین المللی
قهوه ،کاکائو و صنایع وابس��ته پس از 5روز برگزاری
ب ه کار خود پایان داد.
در این جشنواره و نمایشگاه ،ده ها شرکت داخلی و
خارجی حضور داش��تند .در طول 5روز برگزاری این
فستیوال ،محل نمایش��گاهی برج میالد تهران شاهد
حضور مخاطبانی بود که ضمن بازدید از نمایش��گاه و
اش��نایی با انواع قهوه و تجهیزات ساخت قهوه ،انواع
قهوه اماده و عرضه ش��ده در غرفه های نمایش��گاه را
نیز میل کردند.
در این نمایش��گاه و جشنواره ،عالوه بر شرکت های
داخلی ،ش��رکت ها و نمایندگی های 7کش��ور ایتالیا،
لهستان ،مالزی ،یونان ،ترکیه ،المان و فرانسه حضور
و مشارکت داشتند.
در این نمایشگاه انواع صنایع ،دستگاه ها و تجهیزات
تولید و عرضه قهوه و کاکائو از جمله دستگاه قهوه ساز
اتوماتیک اس��پرس ،دس��تگاه های قهوه س��از صنعتی
تمام اتوماتیک ،دس��تگاه اس��یاب قهوه ،ماش��ین های
و دس��تگاه های بس��ته بندی پ��ودر قه��وه و کاکائو و
همچنین خط تبدیل و تولید قهوه به چشم می خورد.
در سومین جشنواره و نمایش��گاه بین المللی قهوه،
کاکائو و صنایع وابس��ته همچنین انواع قهوه ش��امل
دس��ر خامه و قهوه ،قه��وه روز ،قهوه یخی ،بس��تنی
گردویی با قهوه ،دس��ر شکالت و قهوه ،اسپرسو ،فلت
وایت ،نوش��یدنی های قهوه دار ،کاپوچینو ،ایسد کافی
ژاپنی ،ایسد کافی ،ماکیاتو ،کافه او له ،الته ،امریکانو،
کورتادو ،جیبرالتار و دیگر قهوه های مصرفی در ایران
و جهان ارائه شده بود.
همچنی��ن ش��رکت های صاحب ن��ام و عن��وان دار
ش��امل ایلی ،کالیاری ،الواتزا ،سیمونلی ،ماهگونیک،
جیمبالی ،توپر ،مونین ،هندپرسو از سراسر جهان در
کنار ش��رکت های ایرانی همانن��د لمیز ،ارام و ریو در
این نمایشگاه و جشنواره مشارکت کرده بودند.
پوسترهایی از سراسر جهان
در خانه هنرمندان
ایرنا 200 -پوس��تر از سراسر جهان با موضوع های
اجتماعی ،در خانه هنرمندان ایران به نمایش درامد.
داور نمایش��گاه پوس��ترهایی از سراس��ر جهان روز
ش��نبه در گفت وگو ب��ا ایرنا اظهار کرد :پوس��ترهای
نمایش��گاه براس��اس تم اجتماعی و اثاری از طراحان
مع��روف با موضوع های اجتماعی مانند صلح ،جنگ و
افریقا انتخاب شده است.
علی عمرانی افزود :این اثار بازگوکننده موضوعات و
مشکالت بین المللی است که مرجعی برای هنرجویان
گرافیک اس��ت تا با تعداد زی��ادی از اثار مطرح دنیا
اش��نا شوند .پس از 2سال رایزنی با طراحان گرافیک
و بررسی جش��نواره های بین المللی ،با توافق طراحان
معروف ،پوسترهای انها در ایران به نمایش در می اید.
عمران��ی افزود :طراحان فایل 200پوس��تر برای ما
فرس��تاده اند و با توجه به فضایی که برای نمایش اثار
در اختیارمان قرار دارد ،همه انها در ابعاد 50در 70
چاپ و به نمایش درخواهند امد.
این نمایش��گاه ت��ا 30مهرماه در خان��ه هنرمندان
ایران برپا است.
برپایی نمایشگاه دستاوردهای
30ساله وزارت اطالعات
فارس -نمایش��گاه دس��تاوردهای 30ساله وزارت
اطالعات با عن��وان مجاهدت های خاموش در کرمان
برپا شد.
صبح دیروز به مناس��بت سی امین سالگرد تاسیس
وزارت اطالعات نمایشگاهی از عملکرد و دستاوردهای
30س��اله س��ربازان گمنام امام زمان(ع��ج) با عنوان
مجاهدت های خاموش در کرمان برپا ش��د .همچنین
دیروز همایشی به مناسبت سی امین سالگرد تاسیس
وزارت اطالعات با حضور مقامات اس��تانی در کرمان
برگزار شد.
اخبار
فراشبند به صنایع تبدیلی
خرما نیاز دارد
:عضو هیات نمایندگان استان فارس با گالیه
از اس��تقرار نیافتن صنایع تبدیل��ی و صنایع مرتبط با
فراوری محصول قصب و خرما در شهرستان فراشبند
گفت :این امر سبب شده تا دسترنج باغداران این منطقه
نصیب دالالن و واسطه ها بشود .نادر فریدونی ادامه داد:
هرچند چند کارگاه خرما پاک کنی و بسته بندی سنتی
و نیمه صنعتی شهرستان فراشبند احداث شده ولی به
علت مشکل سرمایه در گردش صاحبان این کارگاه ها
امکان صادرات مطلوب و با کیفیت باالی بس��ته بندی
نیز به بازارهای جهانی با وجود مرغوبیت محصول برای
این افراد فراهم نشده است .وی همچنین گفت :دولت
می تواند با پرداخت تسهیالت از صندوق توسعه ملی و
در پاسخ به خواسته های بحق ساکنان فراشبند ودیگر
شهرس��تان های دارای وضعیت مش��ابه ،در راس��تای
تحق��ق اقتصاد مقاومتی مورد نظر مقام معظم رهبری
گام های اساسی بردارد.
صادرات 100میلیون دالر کاال
از خراسان شمالی
ایرنا :مدی��رکل صنعت ،معدن و تجارت خراس��ان
ش��مالی از صدور 100میلیون دالر کاال از این اس��تان
به 13کش��ور در 6ماه نخس��ت امسال خبر داد .یحیی
نیک��دل اظهار کرد:کاالهای صادر ش��ده به وزن 413
هزار تن به مقاصد افغانس��تان ،ترکمنس��تان ،ترکیه،
عراق ،هند ،سریالنکا ،روسیه ،اذربایجان ،تاجیکستان،
ارمنس��تان ،مالزی ،ژاپن و امارات بارگیری شده است.
وی اف��زود :صدور این میزان کاال از اس��تان نس��بت به
مدت زمان مشابه سال قبل 22درصد از لحاظ ارزشی
و 21درصد از لحاظ وزنی رش��د دارد .وی گفت :عمده
کاالهای صادراتی استان در 6ماه نخست امسال شامل
محصوالت پتروشیمی ،اکسید الومینیوم ،محصوالت
فوالدی ،پالس��تیکی ،س��اختمانی و مواد غذایی بوده
اس��ت .وی برنامه هدف گذاری شده استان در سال 93
را ص��دور 145میلی��ون دالر کاال عن��وان و بیان کرد:
با ص��دور 100میلیون دالر کاال از اس��تان 69 ،درصد
از برنامه صادراتی امس��ال تحقق یافته اس��ت .نیکدل
افزود :در 6ماه نخست امسال میزان صادرات از گمرک
استان نیز از نظر ارزشی 36میلیون دالر و از نظر وزنی
95هزار تن بوده که نسبت به نیمه سال قبل به ترتیب
16درصد کاهش و 23درصد افزایش نشان می دهد.
158میلیون دالر کاال
از استان قزوین صادر شد
ایرنا :مدیر کل گمرک استان قزوین گفت :در 6ماهه
نخست امسال 161هزار و 796تن کاال به ارزش 158
میلیون دالر از گمرک این اس��تان به 46کش��ور صادر
ش��د .علیرض��ا صدری خواه با بیان اینک��ه 70نوع کاال
به خارج از کش��ور صادر شده اس��ت ،افزود :این میزان
ص��ادرات از لحاظ وزنی 28درصد و به لحاظ ارزش هم
7درصد نس��بت به مدت مشابه سال قبل کاهش نشان
می ده��د .وی اظهار کرد :عمده تری��ن کاالهایی که از
گمرک استان صادر شده شامل کاالهای صنعتی ،مواد
ش��وینده ،مصنوعات مسی ،اهن االت و فوالد ،شیشه،
کاش��ی و سرامیک ،سایر محصوالت شیمیایی و برقی،
موکت و تخم مرغ اس��ت .صدری خواه مقصد کاالهای
صادرش��ده را کش��ورهای عراق ،ترکیه ،ترکمنستان،
افغانستان ،پاکستان ،ایتالیا ،تاجیکستان ،گرجستان،
هلند ،ارمنستان ،المان و اذربایجان اعالم کرد.
درخواست ثبت 300شرکت
سرمایه گذار خارجی
ایرن�ا :ریی��س س��ازمان اقتص��ادی و دارای��ی
خراس��ان رضوی گفت :در نیمه نخس��ت امسال 300
درخواس��ت برای ثبت شرکت سرمایه گذاری خارجی
در این اس��تان ارائه شده است .سیدعلی شهابی افزود:
این میزان در مقایس��ه با س��ال های قبل رش��د بسیار
چش��مگیری دارد .وی گف��ت :ط��ی 12ماه پارس��ال
درمجموع 317مورد درخواس��ت خارجی برای ثبت
شرکت و س��رمایه گذاری در خراسان رضوی دریافت
ش��ده بود .ش��هابی افزود :حداقل رقم سرمایه گذاری
ب��رای ش��رکت های خارج��ی 900ه��زار دالر و برای
اش��خاص حقوق��ی 300هزار دالر اس��ت .وی پیش از
ای��ن نیز گفته بود در نتیجه عملک��رد دولت در عرصه
روابط بین ،ش��مار درخواس��ت های ثبت و راه اندازی
شرکت س��رمایه گذاری خارجی در خراسان رضوی در
یک س��ال اخیر برابر با تعداد درخواست های 10سال
گذش��ته اس��ت .رییس س��ازمان اقتص��ادی و دارایی
خراس��ان رضوی افزود :در طول یک س��ال اخیر 500
درخواس��ت خارجی برای ثبت شرکت سرمایه گذاری
در این اس��تان داش��تیم .وی گفت :حوزه فعالیتی این
ش��رکت ها بیش��تر در بخش های تولی��دی ،صنعت و
معدن و گردشگری است .وی بدون ذکر نام کشورهای
متقاضی ثبت ش��رکت س��رمایه گذاری گفت :تاکنون
128طرح سرمایه گذاری خارجی در خراسان رضوی
به ثبت رس��یده که 570میلیون دالر سرمایه مصوب
انها بوده اس��ت .شهابی افزود :در مجموع 600میلیون
دالر سرمایه خارجی پوششی و غیرپوششی وارد استان
خراسان رضوی شده است.
14
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
استانها
public@smtnews.ir
نمکصنعتی،اوازهخوزستانراجهانیمی کند
مری�م نظری-گروه اس�تان ها :هیچ
خبری از کاغذبازی ها و درخواس��ت های
کتبی نبود .ن��وراهلل حس��ن زاده ،رییس
جدید س��ازمان صنعت ،معدن و تجارت
اس��تان خوزس��تان وقتی برای ماموریت
کاری ب��ه ته��ران ام��ده ب��ود ،دور از
ژست های مدیریتی با یک تماس تلفنی،
دع��وت ب��ه مصاحب��ه و امدن ب��ه دفتر
روزنامه را با روی گشاده پذیرفت .او یک
ماه پیش وقتی حکمی مبنی بر انتصابش
به ریاس��ت س��ازمان صنع��ت ،معدن و
تجارت استان خوزستان دریافت کرد ،در
اولین مصاحبه ها وع��ده داد تولید نمک
صنعتی در خوزستان به ظرفیتی خواهد
رسید که بخش عمده نیاز به این ماده را
در دنیا تامین کند .هرچند خوزستان به
جز نفت و گاز به پتروش��یمی ،س��یمان،
فوالد و نیشکرش نیز شناخته شده است
ام��ا به گفته حس��ن زاده اقداماتی انجام
شده تا چندسال دیگر ،نمک صنعتی نیز
از محصوالت ش��ناخته ش��ده این استان
باش��د .او با ما از همه مش��کالت صنعت،
معدن و تجارت خوزستان گفت .به گفته
حس��ن زاده ریشه مش��کالت خوزستان
به 8س��ال جنگ تحمیلی بازمی گردد و
گفت:
تخریب زیرس��اخت ها .او به
این مش��کالت که حل نمی ش��ود مگر با
همکاری همه نهادها در افزایش تولید با
کیفیت داخلی.
چ�را خوزس�تان در زمین�ه
اش�تغالزایی چن�دان موف�ق نبوده
است؟
دلیلش این اس��ت که بخش خصوصی
در خوزستان سرمایه گذاری کرده و دولت
هم کار خودش را در سرمایه گذاری برای
صنایع ب��زرگ انجام داده اس��ت اما این
صنایع پایین دس��تی هستند که اشتغال
ایجاد می کنند که خوزس��تان در زمینه
صنایع پایین دستی ضعیف است.
دلی�ل ضعف�ی ک�ه از ان س�خن
می گویید چیست؟
در نظ��ر بگیری��د در بندر خرمش��هر،
قبل از جنگ زمینه اش��تغال نه تنها برای
خوزستانی ها بلکه برای سایر استان ها هم
فراهم بود یا در پاالیشگاه ابادان هم وضع
ب��ه همین منوال بود ام��ا با وقوع جنگ،
بسیاری از زیرس��اخت ها از بین رفت .از
طرف دیگر در دوران جنگ بس��یاری از
نخبگان خوزس��تانی چه از نظر فکری و
چ��ه از نظر مالی مجب��ور به مهاجرت به
سایر استان ها ش��دند .اصال روال زندگی
انها عوض ش��د و مس��یر دیگ��ری را در
پی��ش گرفتند و بع��د از جنگ هم دیگر
در همان استان ها ماندگار شدند .با پایان
جنگ برای راه ان��دازی دوباره صنعت در
این منطقه تدابیر ویژه ای اندیشیده شد.
خب تس��هیالت وی��ژه ای در نظر گرفته
ش��د .عده ای ه��م امدند و مش��غول به
کار ش��دند اما اس��تفاده از تبصره های 3
و 19منجر به موافقت های اصولی ش��د
و مثل ه��ر کار دیگری ،اف��رادی هم در
بین انها بودند که برای تس��هیالت امده
بودن��د ،نه برای پاگی��ری صنعت و کار و
تولی��د در این منطق��ه .از طرف دیگر در
بحث صادرات هم زیرس��اخت هایی مثل
مرز ،جاده و ...اس��یب دیدند .خوزستان
اگر هنوز سرپاس��ت به دلیل این است که
ظرفیت های خدادادی ان زیاد بود .بعد از
جنگ برای توسعه اعتباراتی به استان ها
تعل��ق می گرف��ت .خیل��ی از اس��تان ها
این اعتب��ارات را می گرفتند و ش��هرک
صنعت��ی ایجاد می کردند ک��ه جاذبه نیز
دارد .خیلی ها هم زیرس��اخت ها را برای
توس��عه ایجاد کردند ام��ا در نظر بگیرید
که خوزس��تان ب��ه دالی��ل تخریب هایی
که داش��ت ،اعتباراتی که می گرفت را به
ساخت وس��از خانه های م��ردم اختصاص
داد که ای��ن امر طبیعی بود .وقتی مردم
هنوز خانه های شان را بازسازی نکرده اند
که نمی توان انتظار ایجاد شهرک صنعتی
داش��ت .به این ترتیب می توان گفت که
خوزس��تان از این قافله عقب ماند .ما در
بحث بازسازی هم اعتبارات ویژه داشتیم
ام��ا به هرحال این اعتب��ارات به گونه ای
نبود که بتوانیم زیرس��اخت های صنعتی
اس��تان را ه��م تقویت کنی��م .به همین
دلی��ل تا همی��ن چندس��ال پیش حتی
شهرهای ابادان و خرمشهر هم گازرسانی
نش��ده بودند چه برس��د به شهرک های
صنعتی و دلیل اصلی که س��رمایه گذاری
در صنای��ع کوچک در خوزس��تان برای
بخش خصوصی جذابیت ندارد نیز همین
موضوع است.
ام�ا در زمین�ه پتروش�یمی ها
خوزستان موفق عمل کرده است.
خوزستان به دالیل
تخریب هایی که داشت،
اعتباراتی که می گرفت
را به ساخت وساز
خانه های مردم
اختصاص داد که این امر
طبیعی بود .وقتی مردم
هنوز خانه های شان را
بازسازی نکرده اند که
نمی توان انتظار ایجاد
شهرک صنعتی داشت
بل��ه 50درص��د س��رمایه گذاری ها در
پتروش��یمی ها اتف��اق افت��اده اس��ت اما
س��رمایه گذاری ها عموم��ا ب��ه دفات��ر و
ش��رکت هایی وابسته بودند که در تهران
مستقر بودند و خرید و فروش ها و منابع
مالی در تهران بود .اما بانک های استان ها
مناب��ع در اختیار انها قرار دهند به اندازه
منابعی ک��ه دارند می توانند تس��هیالت
دهن��د .ما در زمینه دادن م��اده اولیه به
انها تفاوتی با سایر استان ها نداشتیم در
صورتی که باید تفاوتی قائل می شدیم و
این مزید بر علت شد.
در صادرات چطور؟
در ص��ادرات ه��م 80درص��د صادرات
خوزس��تان به صنایع پتروشیمی مربوط
است .درست است که صادرات غیرنفتی
محس��وب می ش��ود اما صادراتی اس��ت
که گ��ردش مال��ی ان در اس��تان اتفاق
نمی افتد .بنابرای��ن بانک های ما برای در
اختیار ق��رار دادن منابع با کمبود منابع
مواجه هس��تند و نمی توانند چرخ تولید
را ب��ه حرک��ت دربیاورن��د و این موضوع
دوطرفه اس��ت .صنعتگران هم مشکالت
خودشان را دارند .گاهی هم شرایطی در
کشور پیش می امد که جرات و جسارت
را از بانک ه��ا ب��رای دادن تس��هیالت
می گرفت .ما در ش��رایطی هس��تیم که
نمی توانی��م رکود را نادی��ده بگیریم اما
گاه��ی کارهایی می کنیم که خودمان به
این وضعیت دامن می زنیم.
چه کارهایی؟
بعض��ی واحد ه��ا دارن��د فعالیت ش��ان
را می کنن��د ام��ا م��ا ب��ا ارائ��ه نک��ردن
راه حل هایی در سیس��تم های خود باعث
بروز مش��کالتی برای انها می شویم .مثال
کارخان��ه روغنی در ی��ک منطقه محروم
بهبهان و زیدان وجود دارد که س��رمایه
ان حدود 60تا 70میلیارد تومان براورد
ش��ده است که با قرار دادن سند خود در
رهن بانک کشاورزی پنج ،شش میلیارد
توم��ان وام گرفته اس��ت و از طرف دیگر
هم با س��ندی حدود 20میلیارد ،از بانک
دیگری دو ،سه میلیارد وام گرفته است.
در ح��ال حاضر نه بانک اول تس��هیالتی
برای س��رمایه در گردش ب��ه او می دهد
و نه بان��ک دوم .این ها قب�لا روغن خام
می گرفتند ،تنی 800دالر اما حاال قیمت
دالر تغییر کرده است پس باید به همین
نسبت سرمایه در گردش بگیرد .با اینکه
کارخانه در بازاریابی و فروش محصوالت
ب��ه خوبی عمل کرده و فعال بوده اس��ت
و حتی توانس��ته صادرات به عراق داشته
باش��د ،اما به خاطر نداش��تن سرمایه در
گردش ،االن چند ماهی است که تعطیل
اس��ت و کارگرانش هم حقوق نگرفته اند.
بای��د سیس��تم بانکی برای ای��ن موضوع
راه حل پیدا کند .راه هایی هم وجود دارد
اما باید این روند تس��ریع ش��ود .جریمه
بیشتر ،مشکالت کارگری و ...پیش روی
انهاست .باید این شرایط درک شود.
هم�کاری س�ایر نهاده�ا چگونه
است؟
البته استاندار جدید و مسئوالن جدید
مصمم هستند که مشکالت را حل کنند
اما مش��کالت وجود دارند .مثال در یکی
از پایانه ه��ای مرزی خوزس��تان ،متولی
مش��خصی وجود ندارد .پایانه یک حرفی
می زن��د ،گم��رک ی��ک حرف��ی می زند،
صنع��ت ،مع��دن و تجارت ی��ک حرفی
می زند ،فرمانداری و شهرداری هم حرف
خودش��ان را می زنند .راه ها هم مش��کل
دارند و می بینیم که ان طرف مرز هم به
نفع خود اس��تفاده می کند .اگر بخواهیم
س��رمایه گذاری را جذب کنی��م که این
مش��کل را حل کن��د ،س��ایر نهادها هم
می خواهند مش��کل نهاد و سیستم خود
را از درامد سرمایه گذار حل کنند و این
موضوع باعث می ش��ود که س��رمایه گذار
جذب نش��ود .در س��ال های اخیر چقدر
رهب��ر معظ��م انق�لاب درب��اره اقتصاد
مقاومت��ی صحبت کرده ان��د؟ دیگر چند
بار دیگ��ر باید بگویند ک��ه عده ای درک
کنند منظورش��ان چیست؟ وقتی ایشان
می گوین��د راه و چاره اقتص��اد مقاومتی
اس��ت ،خ��ب اقتص��اد مقاومت��ی یعنی
تولید داخلی و حمای��ت از ان .تولیدات
صادرات گرا و رقابتی ان هم به تمام معنا.
اگر بگویند که همه دس��تگاه ها این پیام
را درک کرده ان��د ،من می گویم که درک
نکرده اند .در عمل باید این را نش��ان داد،
نه در کالم .بعضی وقت ها محیط زیست
می گوید صنایع االینده .کارخانه سیمان
را مث��ال می زنم .خوزس��تان 3کارخانه
س��یمان دارد .مث�لا ای��ن کارخانه جزو
ک��د «و» محیط زیس��ت اس��ت .می روند
کارخان��ه را در بیابان تاس��یس می کنند
ک��ه 100کیلومتر با ش��هر فاصل��ه دارد.
فیلت��ر هم می گ��ذارد .ما در خوزس��تان
س��ال به دوازده م��اه گرد و غب��ار داریم.
ایا این درس��ت اس��ت ک��ه بگوییم دود
س��یمان االینده اس��ت و هر سال انها را
جریم��ه کنیم؟ این ها پس کجا مس��تقر
ش��وند؟ فیلتر هم دارند .چه باید بکنند؟
اگر الودگی برای رودخانه باش��د یا اینکه
فن��اوری قدیمی دارند و یا موارد مش��ابه
این ه��ا که با زندگی مردم س��روکار دارد
ما موافق سختگیری ها هستیم اما گاهی
می توانند با توجه به ش��رایط کش��ور ،با
تولید داخلی تعامل کنند.
االن مش�کل واحده�ای صنعتی
خوزستان چیست؟
کمبود نقدینگی
اینکه مش�کل واحدهای صنعتی
در سراسر کشور است.
البت��ه با امدن دول��ت جدید و با ایجاد
ثب��ات و امید ،همین امی��د به واحدهای
صنعت��ی منتقل ش��د .ما بای��د بپذیریم
خوزستان 3کارخانه
سیمان دارد .مثال این
کارخانه جزو کد «و»
محیط زیست است
می روند کارخانه را در
بیابان تاسیس می کنند
که 100کیلومتر با شهر
فاصله دارد درست است
که بگوییم دود سیمان
االینده است و هر سال
انها را جریمه کنیم
که همه واحده��ا نمی توانند دوباره فعال
ش��وند .بعضی از واحدها ک��ه نمی توانند
خ��ود را با محی��ط وفق بدهن��د ،ناگزیر
از حذف ش��دن هس��تند .باید این را هم
بپذیریم .با مطالعاتی که انجام شده برای
دوره ای هر واحدی می تواند فعال ش��ود.
ممکن اس��ت الگ��وی مص��رف ،نیازهای
بازار ،رقبایی که وارد رقابت می شوند و...
تغییر کنند.
با توجه به فعالیت صنایع نیشکر
نیاز به احداث کارخانه کاغذ احساس
نشده است؟
در این چندساله تولید کاغذ کارخانه ای
نداش��تیم .نیش��کر گیاه��ی اس��ت ک��ه
10درصدش می شود شکر و 90درصدش
می رود در صنای��ع جانبی .برخی صنایع
جانبی مثل خمیرمای��ه ،الکل و ...اکنون
فع��ال اس��ت .تولیداتی ه��م دارند مثل
ام دی اف و ...ام��ا بدون اغراق حدود 400
نوع صنعت می توان از نیشکر ایجاد کرد.
یکی از کارهایی ک��ه واقعا ضرورت دارد
تولید کاغذ است.
ما کارخانه ه��ای 5گانه ای را در صنعت
نیش��کر در خوزس��تان داری��م که حجم
باالی��ی ب��اگاس ی��ا تفاله نیش��کر تولید
می کنند .باگاس چون حاوی الکل اس��ت
اصال نگهداری ان مشکل س��از اس��ت اما
بهترین منب��ع برای تولید کاغذ اس��ت.
االن مطالعاتی انجام ش��ده است و حتی
ش��ریکی هم برای تولید کاغذ پیدا شده
است.
کارخانه ای هم هس��ت ک��ه حدود 40
س��ال اس��ت کاغذ تولی��د می کن��د اما
تکنول��وژی ان قدیم��ی اس��ت .اگر این
اتفاق بیفتد می توانیم کاغذ تمامی کشور
را تولی��د کنیم بدون قطع کردن درخت.
با تکنولوژی جدید کاغ��ذ با کیفیت باال
هم می توانیم تولید کنیم.
درب�اره تولی�د نم�ک صنعتی در
خوزس�تان بگویید .اولی�ن برنامه ای
که اعالم کردید در این باره بود.
در اس��ترالیا و فرانس��ه و اس��پانیا نمک
صنعتی از دریا استحصال می شود اما بیشتر
این کش��ورها به دلیل اینکه افتاب ندارند
مساحت زیادی از زمین را اشغال می کنند.
اما ویژگی های خوزستان به گونه ای است
که برای این کار مناسب است .ما زمین هایی
داریم که در کنار تاالب و خورهای ماهشهر
که تنها برای چنین کاری مناسب هستند و
به دلیل گرمای خوزستان در مساحتی کم،
میزان باالیی از نمک برداش��ت می ش��ود.
در حال حاضر س��االنه ی��ک میلیون تن
نمک برداش��ت می کنیم که پاس��خگوی
همه پتروش��یمی های خوزس��تان است.
بدون اغراق بهترین شرایط را برای تولید
نمک صنعتی داریم .این قول را به اقای
وزی��ر داده ام که خوزس��تان ب��ه یکی از
صادر کننده های اصل��ی نمک صنعی در
دنیا مبدل ش��ود .نمک صنعتی ،می تواند
نام خوزستان را جهانی کند .هم در بندر
است ،هم مسیر حمل ونقل دریایی است،
هم زمین مناس��ب داری��م و هم در کنار
خ��ور قرار گرفته اس��ت .در حال حاضر
بازارهای��ی را ه��م شناس��ایی کرده ایم.
مثال پتروش��یمی قطر با پرداخت هزینه
حمل ونقل دریایی باال ،از اس��ترالیا نمک
وارد می کند که می توان��د بازار هدف ما
باش��د ،همین ط��ور اروپا ،عربس��تان و...
مقدم��ات ان را ش��روع کرده ایم .ما توان
این را داریم که س��االنه حدود 5میلیون
ت��ن نم��ک تولی��د کنی��م .اگر اس��کله
اختصاصی هم داشته باشد که می توانیم
از همان جا صادر کنیم.
بازارهای صنعتی و خدماتی
public@smtnews.ir
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
سرانه اسکناس در ایران بیش از 10برابر استاندارد جهانی است
15
راه طوالنی اسکناس؛ «تکاب»؛ چمستان ،تهران
ی س��ال
در راس��ته خیابان فردوس��ی در تمامی روزها
ان��واع اس��کناس های نو و مس��کوکات ایران��ی و خارجی
با قدری س��ود توس��ط دالالن به فروش می رسد اما این
ن��وع تج��ارت کنار خیابانی در موارد خ��اص و نیز در ایام
خاص رونق بیشتری می گیرد .به گفته مدیرکل سازمان
تولید اس��کناس بانک مرکزی ،هم اکنون 8میلیارد قطعه
اس��کناس و ایران چک در دس��ت مردم است که مدام در
سیس��تم بانکی درحال گردش است .در سال 86و اوایل
س��ال ،87سرانه اسکناس در ایران 115قطعه بود که به
ن چک ه��ای بانک مرکزی ،این
دلیل انتش��ار و رواج ایرا
سرانه به 100قطعه رسید .درحال حاضر سرانه اسکناس
در کش��ورهایی مانند امریکا ،انگلیس و فرانسه 10تا 15
قطعه و در کشورهای همسایه ایران 30تا 35قطعه است.
از س��وی دیگر ،براساس اخرین امارهای رسمی ،در 6
ماه اول س��ال جاری 15برابر حجم اس��کناس و مسکوک
در دس��ت مردم توس��ط بانک ها از طریق دس��تگاه های
کارت خوان و دستگاه های الکترونیکی مبادله شده است
که با فرض ثابت ماندن این ش��رایط تا پایان س��ال ،این
ن هم اکنون
حج��م به 30برابر خواهد رس��ید .همچنی��
س��الی 8میلیون قطعه اس��کناس فرسوده امحاء می شود
که به همین میزان جایگزین می ش��ود .در سال های 91
و 92هزین��ه چاپ هر قطعه اس��کناس حدود صدتومان
بود .اگر این 8میلیون را در هزینه تولید هر اسکناس که
صدتومان اس��ت ضرب کنیم ،می بینیم که بانک مرکزی
هر س��اله هزینه ای ح��دود 800میلیون توم��ان را برای
تولید اسکناس در کشور که ان هم تحت لیسانس کشور
دیگری اس��ت ،متحمل می شود .هم اکنون اسکناس های
2000 ،1000و 5000تومانی در چاپخانه بانک مرکزی
چاپ می ش��ود و اسکناس های 200 ،20،50،100 ،10و
500تومانی از مرحله چاپ خارج ش��ده اس��ت .به گفته
رییس سازمان تولید اسکناس و مسکوک در حال حاضر
100تومانی 200 ،تومانی و 500تومانی به سکه تبدیل
شده اند و چاپ اسکناس انها متوقف شده است؛ بنابراین
هر انچه وجود دارد همان هایی است که در دست مردم
باقی مانده اس��ت .مجید صنیع��ی با بیان اینکه تولید هر
کدام از اقالم س��که 200 ،100و 500تومانی به بیش از
100و حت��ی 200میلی��ون قطعه می رس��د ،گفت :این
درحالی است که تولید انها متوقف نشده و تصمیم داریم
به اندازه ای که تاکنون تولید داشتیم ،باز هم انجام دهیم.
وی وضعیت اسکناس های 1000تومانی را مناسب عنوان
ک��رد و با بیان اینکه اس��کناس های 2000تومانی نیز به
اندازه کافی در س��طح جامعه موجود است و مجوز انتشار
مجدد ان وجود دارد ،گفت :اسکناس های 5000تومانی
هم از موقعیت مناسبی در بازار برخوردار بوده و پی درپی
در حال تولید و توزیع است.
قدمت 26س�اله چاپ اس�کناس روی کاغذهای
تولیدی کشور
در ای��ران ،پ��ول کاغ��ذی از زم��ان فتحعلی ش��اه وارد
دادوس��تدهای مردم شد .اولین بانکی که چاپ اسکناس
در ای��ران را برعه��ده گرف��ت ،بانک جدید ش��رق بود که
پ شده
مرکزش در لندن قرار داش��ت و اسکناس های چا
توسط این بانک در بانک بازرگانی ایران منتشر می شد .در
س��ال ۱۲۶۷هجری قمری ،امتیاز چاپ اسکناس از بانک
جدید شرق به بانک شاهی واگذار شد .بانک شاهنشاهی
ایران ،طبق قرارداد رویتر حق انحصاری نشر اسکناس را
داش��ت ،اما چاپ اسکناس همچنان در بانک جدید شرق
انجام می گرفت تا اینکه مجلس در س��ال 1310شمسی
در هنگام معامله و براس��اس توافق فروش��نده و خریدار
تعیین می شود.
دالیل رشد قیمت اسکناس
حق چاپ اس��کناس را به مدت 10س��ال ب��ه بانک ملی بیش از ارزش ان است.
داد و بعد از تاس��یس بانک مرکزی ،حق انتش��ار اسکناس
به طور متوسط هر 5سال یک بار یک دور هزینه کامل
ب��ه بانک مرکزی داده ش��د .البته در ان زم��ان هم ایران برای چاپ اسکناس صرف می شود ،هزینه چاپ هر قطعه
اس��کناس مورد نیاز خود را به کش��ورهای خارجی اغلب اسکناس تقریبا 60الی80تومان است که گاهی به 100
به انگلیس س��فارش می داد تا اینکه با راه اندازی کارخانه تومان هم می رس��د ،بنابراین چاپ هر قطعه اس��کناس با
تولید کاغذ اوراق بهادار از سال 67به بعد ،اسکناس روی این رقم صرفه اقتصادی ندارد .چاپ اس��کناس در ایران
کاغذهای تولید کشور به چاپ رسید.
ع�لاوه بر اینکه غیراقتصادی اس��ت ،عامل انتقال 70نوع
«ت��کاب» مخف��ف «تولی��د کاغذ
بیماری در بین مردم اس��ت .با توجه
نزدیکی
بهادار» است که در امل و در
به اینکه متوسط گردش اسکناس در
مرکزی،
ک
بان
اعالم
طبق
قرار
«چمس��تان»
منطق��ه ای به نام
ایران 5تا 6س��ال و از متوس��ط عمر
های
س
اسکنا
تمام
اس��کناس
کاغذ
تولید
دارد .کارخانه
گردش در کشورهای پیشرفته بیشتر
و
اس��ت
مرک��زی
ک
بان
متعل��ق ب��ه
تولید
داخل
در
کشور
است ،بنابراین انتشار الودگی بیشتر
با
هم
کش��ور
های
س
اس��کنا
تم��ام
خواهد بود.
می شود و از سال 67
در
تکاب
کارخانه
کاغ��ذ
از
اس��تفاده
ب�ازار خری�د و ف�روش
ایران با هیچ کشوری
چاپخان��ه ای ک��ه ان ه��م متعلق به
اسکناس
اسکناس
نشر
قرارداد
بانک مرک��زی اس��ت و در خیاب��ان
قیمت ها در بازار پول های تانخورده
پس
واقع
در
ندارد.
چاپ
پاس��داران تهران واقع شده ،به
در ایام خاص و به ویژه روزهای پایانی
مرکزی،
می رس��د .طبق اعالم بانک
کارخانه
تاسیس
از
سال و ایام نوروز بدون تبعیت از یک
داخل
در
تمام اس��کناس های کشور
قان��ون واحد به طور صع��ودی گران
کاغذ امل ،صددرصد
با
ایران
67
تولید می ش��ود و از س��ال
می ش��ود .دالالن این بازار در تجارت
اسکناس ها در داخل
اسکناس
نشر
هیچ کش��وری قرارداد
خیابانی ش��ان هیچ گونه محدودیتی
شدند
منتشر
کشور
کاغذ
کارخانه
تاس��یس
ندارد .پس از
ب��رای فروش به مش��تریان ندارند و
داخل
در
ها
س
اسکنا
صددرصد
امل،
روزهایی که مش��تریان زیادی دارند
از
یکسری
البته
شدند.
منتشر
کشور
ب��ا قیمت های ب��اال اس��کناس های
موارد امنیتی مورد استفاده در اسکناس هنوز هم وارداتی تانخ��ورده را به مش��تریان می فروش��ند.به گفته یکی از
اس��ت .به گفته کارشناس��ان ،خمیر کاغذ اسکناس قبل فعاالن بازار اس��کناس؛ هفته گذش��ته و همزمان با عید
از خودکفا ش��دن از یک ش��رکت سوئیس��ی وارد کشور غدیر ،هر بس��ته 100تایی اسکناس نو 500تومانی 75
می ش��د .قبل از س��ال ،62حتی طراحی اسکناس ها نیز هزار تومان ،بس��ته اس��کناس 1000تومانی 110هزار
در خارج از کش��ور انجام می شد؛ به طوری که ایران فقط تومان ،بس��ته اسکناس 5هزار تومانی 520هزار تومان،
عالئم فرهنگی -هنری ایرانی را که باید روی اسکناس ها بس��ته اس��کناس 10هزار تومانی یک میلیون و بیس��ت
درج می ش��د به تولیدکننده س��فارش می داد ،اما درحال هزار تومان ،بسته اسکناس 100تومانی 30هزار تومان،
حاضر در بانک مرکزی اداره کلی به نام «تولید اس��کناس بسته اس��کناس 200تومانی 40هزار تومان و هر بسته
و مسکوک» وجود دارد که تمامی امور طوالنی مربوط به اس��کناس 50تومانی 45هزار تومان به فروش رس��ید.
چاپ و توزیع اسکناس را انجام می دهد.
ب��ه گفت��ه وی ،قیمت گذاری اس��کناس ها در ابتدای هر
هزینه چاپ اسکناس در ایران
س��ال و براس��اس اخرین معامالت انجام گرفته توس��ط
مرکزی
ک
بان
وقت
رییس
فروردین ماه س��ال گذش��ته،
کلکس��یونرها و فروشندگان بزرگ انجام می گیرد ،ضمن
ارقام
ب��رای
اس��کناس
چاپ
اع�لام ک��رده بود که هزینه
اینکه قیمت کل و پایه هر اس��کناس توسط قانون عرضه
1000تومانی
و
۵۰۰تومان��ی
۵۰تومان��ی 100 ،تومانی،
و تقاضا سنجیده می شود و در نهایت ،قیمت هر اسکناس
به طور کلی دو ماه اسفند و فروردین و روز عیدغدیر هر
س��ال به دلیل اینکه در ایام مذکور خریدهای عید نوروز
انج��ام می گیرد و مردم به یکدیگر عیدی داده و بانک ها
نی��ز به دنبال اس��کناس های نو هس��تند ،حجم ورودی
اسکناس به بازارهای مصرف افزایش می یابد.
یکی دیگر از فعاالن بازار اس��کناس ضمن بیان مطلب
تو امد کلکس��یونرها در فصل
گفت :رف
ف��وق ب��ه
بهار بیش��تر اس��ت و با افزایش عرض��ه و تقاضا در بهار،
بازار اس��کناس نیز رونق می گیرد .براین اساس و با توجه
به اینکه موجودی بازار اس��کناس در ایام رونق این بازار
بررس��ی می ش��ود ،قیمت پایه خرید و فروش اسکناس
نی��ز در همی��ن ایام و برای کل س��ال تعیی��ن می گردد.
محمدباقر رس��تمی اظهار کرد :فروش��ندگان اسکناس
به طور عمده با یکدیگر در ارتباط هس��تند و بیش��ترین
تعداد این افراد در تهران به فعالیت مش��غول بوده و پس
از تهران ،ش��هرهای اصفهان ،کرمان ،ش��یراز ،مش��هد و
تبریز به عنوان بورس های دیگر خرید و فروش اسکناس
ش��مرده می ش��وند .وی در م��ورد نح��وه قیمت گذاری
اس��کناس گفت :به طور کلی عرض��ه و تقاضا مهم ترین
عامل ب��رای تعیین قیمت هر کاالی��ی در بازارهای ازاد
است و بازار اسکناس نیز از همین قانون پیروی می کند.
پس از ان ،تیراژ و س��ری های منتش��ر شده از اسکناس
م��ورد معامله و تمیز و نو ب��ودن از جمله عوامل موثر در
تعیین قیمت یک اسکناس محسوب می شود.
رس��تمی در مورد تیراژ اس��کناس و سری های منتشر
ش��ده توضیح داد :صورت و مخرج کس��ر چاپ ش��ده در
اس��کناس نش��ان دهنده تیراژ چاپ ش��ده و اعداد دارای
ممیز ،نشان دهنده سری منتشر شده است.
وی اف��زود :ن��و ب��ودن ،ش��رط اصلی خری��د و فروش
اس��کناس اس��ت و درجات مختلف اس��کناس از عوامل
تعیین کنن��ده قیم��ت ان اس��ت .تازگی ،تمی��ز بودن،
معی��وب نب��ودن و نداش��تن پارگی ،تانخوردگ��ی و ...از
جمله عواملی هستند که بر افزایش قیمت یک اسکناس
تاثی��ر مس��تقیم داش��ته و همواره توافق بی��ن خریدار و
فروش��نده و قانون عرضه و تقاض��ا ،تعیین کننده قیمت
در بازار معامالت اس��کناس اس��ت.این فعال بازار خرید
و فروش اس��کناس در ادامه اظهار داش��ت :مالک اصلی
قیمت گذاری اس��کناس در درجه اول نو بودن اسکناس
(بانکی) اس��ت .اسکناس هایی که درجات پایین کیفیت
ف قیمت زیادی با اسکناس های نو
را دارا هس��تند اختال
دارن��د .وی افزود :پارگی ،تاخوردگ��ی ،کثیفی ظاهری،
سوراخ ایجاد شده و رنگ رفتگی اسکناس باعث می شود
تا این کاال بی کیفیت قلمداد شود و از نظر قیمت گذاری
نیز با قیمت کمتری به فروش برس��د .رس��تمی در مورد
نح��وه نگهداری اس��کناس تصریح ک��رد :راه های زیادی
برای نگهداری و حفظ اسکناس می توان برشمرد؛ برخی
افراد از البوم های تمبر و عکس جهت نگهداری اسکناس
اس��تفاده می کنند ک��ه البته این البوم ه��ا گاهی باعث
خرابی و شکستگی گوشه های اسکناس می شود .عده ای
نیز از پاکت های شمیزی کلفت برای نگهداری اسکناس
استفاده می کنند .کلکسیونرها اسکناس ها را که عموما از
کشورهای مختلف جمع اوری شده به ترتیب حروف الفبا
و پشت س��ر هم در جعبه های مخصوص دردار محافظت
می کنند.
بازار خرید و فروش اسکناس های کلکسیونی
در بازار اسکناس های کلکسیونی داستان دیگری وجود
دارد .در این بازار ،یک بسته صدتایی اسکناس 10تومانی
که تنه��ا هزارتومان می ارزد ،بین 50ت��ا 350هزارتومان
قیمت دارد.
یکی از فروشندگان اسکناس های کلکسیونی در معرفی
می گوید :تمام اسکناس های کلکسیونی
این بازار به
براساس ویژگی های خاص به فروش می رسد .در این بازار
یک جفت اسکناس 100تومانی به قیمت 500هزارتومان
ی مش��تری
به فروش می رس��د یا مث�لا دوعدد 10تومان
350هزارتومان��ی دارد .ب��ه گفت��ه مجید ،در ای��ن بازار
نرخ اس��کناس ها ب��ه 5میلیون تومان رس��یده و در برخی
اسکناس های نایاب شاهد نرخ هایی تا 200میلیون تومان
نیز هس��تیم .مجی��د در مورد فاکتوره��ای تعیین قیمت
اس��کناس های کلکس��یونی می گوید :یک فاکتور تعیین
قیمت این اس��ت که چه کسی این اسکناس را امضا کرده
باش��د .از ابت��دای پیروزی انقالب تاکن��ون 17امضا روی
اس��کناس ها امده اس��ت .اولین امضا متعلق به بنی صدر
به عنوان وزی��ر اقتصاد و دارایی و نوب��ری به عنوان رییس
کل بانک مرکزی اس��ت .پس از ان ،تمام اس��کناس هایی
که تاکنون چاپ و منتش��ر ش��ده اس��ت با امضای اقایان
نمازی-نوربخش؛ ایروانی -نوربخش؛ ایروانی -قاس��می؛
نوربخ��ش -قاس��می؛ نوربخ��ش -عادل��ی؛ محمدخان
-عادل��ی؛ محمدخ��ان -نوربخش؛ نم��ازی -نوربخش؛
مظاه��ری -نوربخ��ش؛ مظاهری -ش��یبانی؛ حس��ینی
ش��یبانی؛ دانش جعف��ری -ش��یبانی؛ دانش جعفری -مظاهری؛ حس��ینی -مظاهری؛ حسینی -بهمنی ،سیف
طیب نیا اس��ت که اس��کناس های 5و 10هزارتومانی باامضای طیب نیا (وزیر اقتصاد) و ولی اهلل سیف (رییس کل
بانک مرکزی) مدتی اس��ت که وارد بازار ش��ده اما هنوز به
ی از
تعداد دوره های گذشته نرس��یده است .در زمان برخ
افراد نامبرده اسکناس فراوانی چاپ شد اما در زمان بعضی
دیگر ،اس��کناس کمی منتشر شده اس��ت که طبیعتا ان
اسکناس ها خیلی قیمتی تر هستند.
وی در ادامه می گوید :تنها امضا مهم نیست .نکته بعدی
در تعیین قیمت اس��کناس این است که مثال کدام امضا در
کنار کدام نوع فیلیگران (تصویر 3بعدی اسکناس که اصوال
تصویر امام خمینی یا ش��هید حسین فهمیده یا لوگوی اهلل
است) قرار بگیرد .در این میان ،اعداد هم بسیار مهم است.
روی اس��کناس چه قس��مت ب��اال و چه قس��مت پایین
مجموعه اعدادی نوشته شده است .یک عدد کسری و یک
عدد 6رقمی مقابل انکه قرمزرنگ اس��ت .کمتر کس��ی به
این اعداد توجه می کند اما این اعداد بخش مهمی از دنیای
اسکناس است .صورت و مخرج کسری هر اسکناسی بیان
می کن��د که چه تعداد اس��کناس در ان زمان چاپ ش��ده
اس��ت .از صورت و مخرج این کسر می توان فهمید که این
اسکناس با چه امضایی است و چه مشخصاتی دارد و چقدر
می ارزد .هرچه تعداد اسکناس های چاپ شده در یک دوره
کمتر باشد ،ارزش اسکناس ها هم بیشتر است.
وی تاکی��د می کن��د :در دولت ه��ای نه��م و ده��م
اس��کناس های بس��یار زیادی چاپ ش��د ،ول��ی رتبه دوم
بیشترین اسکناس های چاپ شده مربوط به دوره نمازی و
نوربخش است .کمترین میزان چاپ اسکناس هم مربوط
به دوره محمدخان و عادلی اس��ت .در زمان دانش جعفری
و مظاهری هم حدود 13میلیون قطعه اسکناس چاپ شد.
وی می افزای��د :یک فاکتور دیگر نی��ز اندازه فونت اعداد
چاپ شده بر روی اسکناس است.
درواقع س��ایز فونت ها متفاوت است .اگر فونت پول ریز
باش��د قیمت ان بیشتر اس��ت و اگر فونت بزرگ باشد یک
مرتبه قیمت اسکناس کاهش شدیدی می یابد.
مجید با تاکید بر اینکه چنانچه عددها رند باش��د ،دیگر
ریز و درش��ت بودن اعداد اهمیت خود را از دست می دهد،
توضیح می دهد :در هر چند میلیون قطعه اسکناس چاپ
ش��ده ،فقط یک قطعه اسکناس هس��ت که همه اعدادش
یکی اس��ت ،مثال همه یک اس��ت یا همه دواست یا 4رقم
رن��د یا 3رقم رند وج��ود دارد که قیمت هر کدام با دیگری
متفاوت اس��ت .این فعال بازار اسکناس با ذکر چند مثال از
اسکناس های گران قیمت موجود در بازار ،می گوید2 :عدد
ی تظاهراتی
از یک اسکناس 200تومانی که به 200تومان
معروف است (تصویر روی ان عکس افرادی است که دارند
تظاهرات می کنند و مشتشان باالست) ،با امضای کشیده
نوربخش -عادلی ،ش��ماره ریز ،فیلیگران شهید فهمیده و
مخرج 5 ،99|77میلیون تومان خریداری شده و 6میلیون
و 200هزارتوم��ان به فروش می رس��د .یعنی یک بس��ته
ی از این اس��کناس ها چون ج��زو نایاب ترین انواع
صدتای
اسکناس است250،میلیون ت ا 310میلیون تومان خرید و
فروش می شود .یک جفت صدتومانی هم با امضای ایروانی
و قاس��می با فیلیگران ش��هید فهمیده و شماره ریز هست
که ان هم 5میلیون تومان قیمت دارد ،اما شماره درشتش
فقط 20هزارتومان می ارزد .یک جفت 200تومانی دیگر
با امضای نوربخش-عادلی و فونت متوسط هست که 3/5
میلیون تومان قیمت دارد.
دانستنی ها
را ه تشخیص اسکناس جعلی
از اصلی
زمانی ساده ترین راه تشخیص اسکناس اصل از تقلبی
این بود که اسکناس را جلوی نور و روشنی قرار می دادیم
و اگر نخ وسط اس��کناس دیده می شد ،خیال مان راحت
بود که اس��کناس مان اصل است اما این روز ها علم جعل
انقدر رش��د کرده که اکث��ر موارد امنیتی اس��کناس ها
قاب��ل جعل اس��ت و دیگر با دیدن نخ وس��ط اس��کناس
نمی توان جعلی یا اصلی بودن اسکناس را تشخیص داد.
براس��اس اعالم بانک مرکزی؛ نخس��تین ویژگی امنیتی
خ ویندو اس��ت که در برخی
اس��کناس ۵۰هزارتومانی ن
نقاط اس��کناس ان را به صورت ظاهر ش��ده می بینیم و
در برخ��ی نقاط در داخل کاغذ اس��کناس قرار گرفته که
روی نخ ویندو عدد ۵۰۰هزارریال نوشته شده و در مقابل
ن��ور به وض��وح می توان ان را دید .اما ن��خ دومی که اصل
بودن اس��کناس را نش��ان می دهد نامرئی است و با چشم
نمی ت��وان ان را دی��د .نخ دیگری ک��ه در نزدیکی این نخ
کار ش��ده به نام نخ پنهان یا Embedاس��ت .این نخ در
اسکناس های ۱۰۰و ۲۰۰تومانی در داخل خمیره کاغذ
کار شده و با اشعه ماوراءبنفش در رنگ های سبز ،ابی ،زرد
و قرمز قابل مش��اهده است .واترمارک از دیگر نشانه های
اصل بودن اسکناس است که وجه مشترک تمام اسنادی
اس��ت که در س��ازمان تولید اس��کناس و مسکوک بانک
مرکزی تولید می شوند ،یعنی هم در داخل اسکناس قرار
گرفته و هم در کاغذ ایران چک .روی ایران چک واترمارک
حکیم ابوالقاسم فردوس��ی به صورت 3بعدی کار شده و
قابل مش��اهده است .الیاف فلورسنتی که در داخل کاغذ
ایران چک ه��ا به کار رفت��ه از دیگر ویژگی ه��ای امنیتی
ایران چک هاس��ت و با قلم های نوری که نور فلورسنت را
پخش می کنند و ب��ا المپ های UVهم در 4رنگ قابل
مش��اهده اس��ت .در روی ایران چک های ۵۰هزارتومانی
طرح بارگاه حضرت امام رضا (ع) ،حاشیه باالی این طرح،
عدد ۵۰۰هزار که در سمت چپ این حاشیه قرار گرفته و
ع��دد ۵۰۰هزار که در زیر بارگاه قرار گرفته دارای مرکب
برجسته هستند .همچنین نوشته ایران چک به فارسی و
نوشته ۵۰۰هزار ریال به صورت برجسته بوده و زبری ان
زیر انگشتان دست قابل لمس است.
روی ایران چک ه��ا دو نوع ش��ماره گذاری وجود دارد
که یک نوع ان ش��ماره گذاری فارس��ی در باالی س��مت
راس��ت ایران چک است و 2رقم سمت راست ان به عنوان
چک دیجیت محس��وب می ش��ود .به این معنا که شماره
س��ریال و پیش س��ریال با یک الگوریت��م خاصی به هم
مرتبط ش��ده و با اع��داد ثابتی حرک��ت می کنند و پس
از انجام یک س��ری عملیات خ��اص ریاضی عدد خاصی
حاصل می ش��ود که 2رقم سمت راست ان عدد به عنوان
چ��ک دیجی��ت انتخاب ش��ده اس��ت .زمانی ک��ه تمام
ش��ماره های قبل از این 2رقم به سیس��تم داده ش��ود ،از
روی چک دیجیت مشخص می شود که رمز و اصالت سند
چگونه اس��ت .اگر اعداد دستکاری ش��وند 2رقم سمت
چک دیجیت مس��لما تغییر خواهد کرد که نشان دهنده
ثب��ت غیرواقعی اطالعات اس��ت .مرکب حرارتی از دیگر
م��وارد امنیتی در ایران چک اس��ت ک��ه روی ایران چک
۵۰۰هزارریال��ی لوگ��وی بانک مرکزی ب��ا مرکب ترمو
یا حرارتی طراحی ش��ده اس��ت .خاصی��ت مرکب ترمو
این اس��ت که با قرار گرفتن انگش��تان دس��ت روی ان و
یک مال��ش کوچک ،طرح و لوگوی بان��ک مرکزی محو
می ش��ود و بالفاصله با کنار رفتن انگش��ت و قرار گرفتن
ط��رح در دمای محی��ط مجددا به حال��ت اول بازخواهد
گش��ت .مرکب ضد کپ��ی هم از موارد امنیتی اس��ت که
ضریب امنیت اس��کناس را باال می برد ،در زیر طرح بارگاه
روی ایران چ��ک ۵۰۰هزارریالی 4 ،برگ با رنگ نارنجی
وجود دارد که با مرکب ضد کپی طراحی ش��ده است .این
طرح در اس��ناد کپی یا اسکن شده به رنگ قهوه ای تیره
یا مش��کی تبدیل می ش��ود 2 .ویژگی دیگ��ر که بر روی
ایران چک ۵۰۰هزارریالی کار ش��ده و توسط مردم قابل
تشخیص است به نام سیترو یا طرح ناقص دو طرف چک
معروف اس��ت که در اسکناس های دیگر هم وجود دارد.
این طرح به این ش��کل اس��ت که بخشی از طرح در روی
س��ند کار شده و بخش دیگر در پشت ان و با قرار گرفتن
در مقابل نور به صورت کامل قابل دیدن اس��ت .یک کار
تخصصی دیگر که در سازمان تولید اسکناس و مسکوک
انجام می شود این است که طراحی تمامی اسناد امنیتی
با نرم افزارهای امنیتی اجرا می ش��ود و در این کار سعی
بر این اس��ت ک��ه طراحی ها از نوع خطی باش��د .در این
ن��وع طراحی ،از خط های فوق العاده ن��ازک در حد ۰/۱
میلیمتر و نازک تر اس��تفاده می ش��ود .تم��ام تصاویری
که روی اس��ناد دیده می ش��ود ،خطی اس��ت و به علت
نزدیک��ی فاصله این خطوط به هم حتی زیر اس��کنر ها و
دستگاه های کپی بس��یار دقیق هم قابل تفکیک نیست
و طراح��ی خط��ی تبدیل ب��ه حالت نقطه ای می ش��ود.
ریزنوش��ته یا میکروپرینت نیز یک ویژگی امنیتی دیگر
در ایران چک ه��ای ۵۰۰هزارریالی اس��ت که توس��ط
بانک ها و به وس��یله ذره بینی با 5براب��ر بزرگنمایی قابل
مشاهده اس��ت .خطوطی در قسمت باال و پایین حاشیه
ب��االی بارگاه کار ش��ده که نوش��ته ایران چک به صورت
ریز نوش��ته ش��ده و در حالت عادی به صورت خط دیده
می ش��ود و در صورت کپی یا اسکن ش��دن نیز یک خط
را نش��ان می دهد .ایران چک ۱۲م��ورد امنیتی دارد که
7م��ورد از ویژگی های امنیتی اع��م از موارد نخ امنیتی،
واترمارک داخل کاغذ ،سیترو داخل چاپ ،طرح مخفی،
مرکب ترمو بانک مرکزی ،مرکب ضد کپی و به طور کلی
برجستگی مرکب ایران چک ها مربوط به مردم می شود
و به راحتی قابل رویت و تشخیص است.
یادداشت
صنعت ساختمان
نیازمند معادن کوچک
مقیاس
16
عضو خانه معدن
تازه های معدنی
فاطمیان ،مدیر کل دفتر صنایع معدنی در گفت وگو با
عنوان کرد:
بخش خصوصی؛ موتور توسعه معدن
طاهر احمدی نژاد
مع��ادن کوچک مقی��اس که بخش عم��ده ای از
معادن کشور را به خود اختصاص داده اند از جایگاه
وی��ژه ای در صنایع معدنی برخوردار هس��تند .قرار
گرفتن معادن در نقاط مختلف کشور و نبود تجمع
در یک نقطه مش��خص باعث شده تا در این مناطق
که بیش��تر انها جزو مناطق کمتر توس��عه یافته و
محروم به شمار می ایند با ایجاد اشتغال برای افراد
جویای کار زمینه رش��د و توسعه در صنایع معدنی
فراهم شود.
در واقع مواد معدن��ی موجود در معادن کوچک
مقیاس که بیش��ترین ان را موادی همچون شن و
ماس��ه و انواع س��نگ های معدنی تشکیل می دهند
خوراک صنعت ساختمان س��ازی بوده و این مواد را
ب��ه عنوان مصالح در اختیار فع��االن این حوزه قرار
می دهن��د .اما در حال حاضر ب��ه دلیل رکودی که
در صنای��ع معدنی به وجود امده فعالیت تعدادی از
معادن متوقف شده است.
یکی از مش��کالت اساس��ی که در م��ورد معادن
کوچک مقیاس وجود دارد حمل و نقل مواد معدنی
اس��ت .چراکه در حال حاضر ب��ه دلیل پایین بودن
ارزش مواد معدنی تولید شده در این معادن نسبت
به هزین��ه حمل و نقل انها باعث ش��ده تا فعالیت
انه��ا بدون صرفه اقتصادی ش��ده و از س��وی دیگر
مس��تهلک بودن ماش��ین االت و تجهیزاتی که در
برخی از ای��ن معادن مورد اس��تفاده قرار می گیرد
باعث ش��ده تا میزان بهره وری و تولید مواد معدنی
کاهش پیدا کند .از انجایی که صنایع معدنی نقش
مهمی در توس��عه اقتصادی ایفا می کنند الزم است
ت��ا برای رونق بخش��یدن به ان ب��ا توجه به معادن
کوچک مقیاس که بیش��ترین معادن فعال کشور را
تشکیل می دهند این روند را تسریع کرد .پرداخت
یارانه برای هزینه های جانبی همچون حمل و نقل
از جمله مواردی اس��ت که می تواند تا حدی انگیزه
فعالی��ت و بهره ب��رداری از معادن را ب��رای فعاالن
این حوزه به وج��ود اورد .همچنین نبود مدیریت
درس��ت در مورد برخی از مع��ادن کوچک مقیاس
و نبود برنامه ریزی و سیاس��ت گذاری مناسب برای
بهره وری و تولید مواد معدنی باعث کوچکتر شدن
محدوده های معادن از میزان واقعی خود ش��ده که
ای��ن موضوع موجبات افزایش تعداد معادن کوچک
و در نتیج��ه کاهش میزان بهره وری را فراهم اورده
اس��ت .به عنوان مثال سمنان از ذخایر باالی نمک
بهره مند بوده به طوری ک��ه هم اکنون بیش از 50
واح��د معدنی فع��ال در این زمینه وج��ود دارد .از
این رو می توان با انجام سیاس��تگذاری های درست
و منطقی با کم ش��دن تعداد مع��ادن و تبدیل انها
به واحدهای بزرگ با تجمیع منابع مالی که توسط
س��رمایه گذاران وارد این بخش شده زمینه توسعه
و رش��د در تولید را فراهم کرده و از س��وی دیگر با
تامین م��واد مورد نیاز برای صنای��ع مختلف که از
جمله مهم ترین انها صنعت ساختمان س��ازی است
به رکود حاکم بر این صنعت نیز غلبه کرد.
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
معدن و توسعه
mine@smtnews.ir
نرگ�س قیص�ری -گ�روه مع�دن:
ش��اید بت��وان گف��ت مهم تری��ن بخش
از زنجی��ره تکامل��ی خ��ط ارزش افزوده
م��واد معدن��ی ،بخ��ش ف��راوری م��واد
معدن��ی اس��ت که خ��ود ب��ا بخش های
دیگر زنجیره ،ش��امل اکتشاف،استخراج
و بهره ب��رداری رابط��ه تنگاتنگ��ی دارد.
ویژگی مه��م دیگربخش معدن ،ظرفیت
باالی پذیرش سرمایه گذاری و مشارکت
بخش خصوصی اس��ت که به عنوان یکی
از ظرفیت های قوی در این حوزه مطرح
است.
بخ��ش خصوص��ی و ف��راوری م��واد
معدن��ی می توان��د موت��ور توس��عه
مع��دن باش��د .در این رابط��ه خبرنگار
،گفت وگوی��ی ب��ا س��ید محم��د
فاطمیان مدی��ر کل دفتر صنایع معدنی
وزارت صنع��ت ،معدن و تج��ارت انجام
داده است که می خوانید.
از فراوری به عنوان حلقه اتصال
بین صنعت و معدن یاد می ش�ود ،در
حالی که کش�ور ما از ظرفیت باالیی
در م�واد معدن�ی برخ�وردار اس�ت.
برنامه ه�ای وزارت صنع�ت ،معدن و
تجارت را در این زمینه بیان کنید؟
در کش��ور ما تاکنون بی��ش از 65نوع
م��اده معدنی شناس��ایی ش��ده و این در
حالی است که کش��ور از ظرفیت باالیی
در ذخای��ر مواد معدنی برخوردار اس��ت،
بنابراین الزم اس��ت ت��ا در این بخش با
انجام برنامه ریزی بلند مدت و میان مدت
زمینه افزایش بهره وری از ذخایر معدنی
را فراهم کنیم.
از س��وی دیگ��ر بای��د توجه داش��ت
ک��ه از ذخایر معدنی به عن��وان مبنا در
تولی��د ناخالص ملی یاد می ش��ود و یکی
از مهم ترین راهبردها و اس��تراتژی ها در
توس��عه صنعتی کش��ور بخ��ش معدن و
صنایع معدنی است.
این در حالی اس��ت که با وجود حاکم
بودن ش��رایط تحریم ،وابستگی چندانی
در ح��وزه معدن به کش��ورهای توس��عه
یافته وجود ندارد ،بنابراین انچه مس��لم
است با سرمایه گذاری در بخش فراوری
قادر خواهیم بود ضمن توس��عه صنعتی
کشور زمینه افزایش تولید ناخالص ملی
را نیز فراهم کنیم.
البته در زمینه رش��د و توسعه فراوری
اقدامات زی��ادی صورت گرفته به طوری
که پیش��رفت های یک س��ال اخیر قابل
بازار صادرات ورق دریای سیاه
در رکود
کاه��ش عرض��ه داخل��ی ،افت
ارزش ی��ورو و قیمت ه��ای پایین
چین باعث شده فشار ها بر قیمت
ورق صادراتی دریای سیاه بیشتر
شود .قیمت فعلی معامالت ورق
گرم به حوزه یورو ٥١٠تا ٥١٥دالر هر تن فوب اس��ت .البته
برخی در ٤٢٠تا ٥٣١دالر پیش��نهاد می دهند که غیرمنطقی
است .در سایر کشورها ورق گرم روسیه ٥٣٥دالر هر تن فوب
است ولی امکان فروش در ٥١٥دالر وجود دارد .تقاضای فصلی
در روسیه رو به پایین است از این رو تمایل به صادرات بیشتر
می ش��ود که بر قیمت ها اثر منفی خواهد داشت .در خاورمیانه
ورق گرم چین ٥٣٥تا ٥٤٥دالر هر تن سی اف ار است.
مقایسه با یک دهه گذشته نیست و این
نشان از عزم جدی وزارت صنعت ،معدن
و تجارت در رشد و توسعه اقتصاد معدنی
کشور دارد.
در تدوی�ن برنام�ه شش�م چ�ه
راهکارهایی برای توسعه فراوری در
نظر گرفته شده است؟
همان طور که مش��خص اس��ت باید در
سیاس��تگذاری و برنامه ه��ای عملیات��ی
پایین دس��تی برنامه ششم توسعه بخش
ف��راوری نی��ز با اس��تناد ب��ه برنامه های
باالدس��تی تدوین گردد و قطعا معاونت
معدنی وزارت صنع��ت ،معدن و تجارت
ب��ر عملیات��ی ش��دن ای��ن راهبردها در
حوزه های مختلف معدن و صنایع معدنی
تاکید دارد.
در زمین�ه افزای�ش بهره برداری
از مع�ادن و اکتش�افات معدن�ی چه
اقداماتی صورت گرفته است؟
اکتش��اف از اهمی��ت باالی��ی در
افزای��ش بهره ب��رداری از مع��ادن
برخوردار است تا باانجام مطالعات زمین
شناس��ی و پی جوی��ی در محدوده ه��ای
معدنی ،زمینه اکتش��اف و استخراج مواد
معدن��ی را فراهم کنی��م ،همچنین الزم
اس��ت اطالعات الزم و کارشناس��ی شده
درخص��وص محدوده ه��ای معدن��ی در
ثبات قیمت ورق فوالدسازان
چینی
چندین فوالدساز بزرگ چینی
از جمل��ه انگان��گ ،هنگان��گ و
ووگانگ اس��تیل قیمت ورق گرم
تولی��د نوامبر خ��ود را ثابت نگه
داشته اند.
قیمت ورق س��رد اغلب انها نی��ز ١٦دالر هر تن پایین امده
اس��ت .ثب��ات قیمت ورق گرم ای��ن کارخانه ها فع��االن بازار را
متعجب س��اخت چون انتظار داش��تند به تبعیت از بائو استیل
قیم��ت را پایی��ن بیاورند.کارخانه بائو اس��تیل هفته قبل اعالم
کرده بود قیمت ورق گرم و سرد را ١٦دالر هر تن پایین می اورد.
بدین ترتیب قیمت ورق گرم تولید نوامبر کارخانه انگانگ ٥٣٨
دالر هر تن بدون ١٧درصد مالیات بر ارزش افزوده خواهد بود.
ازذخایرمعدنیبهعنوان
مبنادرتولیدناخالص
ملی یاد می شود و یکی
ازمهم ترینراهبردهاو
استراتژی هادرتوسعه
صنعتیکشوربخشمعدن
وصنایعمعدنیاست
اختیار س��رمایه گذاران داخلی و خارجی
قرار گی��رد تا با افزایش ق��درت انتخاب
س��رمایه گذاران زمین��ه ورود انها به این
بخش فراهم شود.
از سوی دیگر باید توجه داشت افزایش
سرمایه گذاری ها و استفاده از دانش فنی
متخصصان داخلی و خارجی می تواند به
تکمیل زنجیره تولید بینجامد.
از انجای��ی که این حوزه متکی به مواد
اولی��ه اس��ت و در این بخش نیز کش��ور
ما از ظرفیت باالیی برخوردار می باش��د،
بنابراین افزایش س��رمایه گذاری ها ضمن
تامین م��واد اولیه صنایع پایین دس��تی
ب��ه افزایش صادرات و در نتیجه ارزاوری
منجر می شود.
در بخ�ش اکتش�افات ،س�رمایه
اولیه از چه منابعی قابل تامین است؟
اکتش��اف از جمل��ه بخش هایی اس��ت
ک��ه از ریس��ک باالیی برخوردار اس��ت،
ب��ه همین دلیل بخ��ش خصوصی تمایل
کمتری ب��رای ورود به ای��ن بخش دارد
و ترجیح می دهد س��رمایه گذاری خود را
به دیگر بخش ها ک��ه از صرفه اقتصادی
بیشتری برخوردار است ،هدایت کند .در
این راس��تا دولت نقش مهمی داشته و با
پوشش دادن بخش های با ریسک باال از
طریق اعطای تس��هیالت برای اکتش��اف
محدوده های معدن��ی زمینه بهره برداری
از معادن را فراهم کرده است.
از سوی دیگر استفاده از منابع صندوق
توس��عه ملی نیز می تواند نقش بس��زایی
در رس��یدن به اهداف در حوزه اکتشاف
داش��ته باش��د.بحث دیگری ک��ه در این
زمینه وج��ود دارد ایجاد ارتباط و تعامل
بی��ن فعاالن این حوزه اس��ت .در واقع با
تعامل این افراد و تش��کیل کنسرس��یوم
در بخ��ش خصوص��ی ب��ا ایج��اد ی��ک
ساختار مناس��ب در اکتشافات ،می توان
مصرف فوالد اروپا
کاهش می یابد
چش��م انداز مص��رف ظاه��ری
فوالد در کش��ورهای cisدرس��ال
2014نس��بت به پیش بینی قبلی
ان 3/8درصد کاهش داش��ته و به
56/9میلیون خواهد رسید که یکی
از دالی��ل ان بحران در اوکراین اس��ت .در روس��یه روند ضعیف در
بخش های مصرف کنن��ده فوالد تقاضای ف��والد را کاهش داده که
منتهی به رش��د نیم درصدی و رس��یدن به 43/2میلیون تن شد.
مصرف ف��والد در اوکراین با 1/1درصد افزای��ش به 43/7میلیون
تن خواهد رس��ید .در منطقه «منا» نیز تقاضای فوالد کاهش یافته
است و پیش بینی می شود که با 3/3درصد افزایش به 67/6میلیون
تن رسیده و مجددا در سال 2015تا 6/6درصد رشد داشته باشد.
الیاژهای اهن؛ تعامل کربن و فلز
الیاژه��ای اهن به فلزاتی گفته می ش��ود که اجزای اصلی
ان ه��ا را اهن و کربن تش��کیل داده اس��ت .در حدود 0/01
درصد از کربن حل ش��ده در اهن ،تشکیل محلول جامدی را
می دهد که «فریت» نام دارد .اگر مقدار کربن موجود در اهن
به 6/67درصد برسد ،ماده شیمیایی حاصله را «سمنتیت»
می گویند .فریت و س��منتیت ،الیاژهای اصلی اهن و کربن
هستند.
الیاژهای اهن
الیاژهای��ی از اهن و کربن که دارای کربن کمی هس��تند،
به اس��انی برای عملیات مکانیک��ی (اهنگری و پرس کاری)
مناسبند .از این الیاژها فوالدهای گوناگون ساخته می شود.
هر قدر مقدار کربن در الیاژها بیش��تر باش��د ،س��منتیت
بیش��تری تشکیل می ش��ود و الیاژ ،س��خت تر و شکننده تر
خواه��د بود .الیاژه��ای اهن و کربن ک��ه درصد کربن ان ها
زیاد اس��ت ،در ریخته گری مصرف دارند و جزو دسته چدن
هس��تند .چدن الیاژی از اهن و کربن اس��ت که مقدار کربن
ان از ۲درصد بیش��تر اس��ت .چدن های تجارتی تا ۵درصد
کربن دارند.
فوالد
منظ��ور از فوالد ،الیاژه��ای اهن و کربنی هس��تند که تا
۲درص��د کربن دارند .خ��واص مکانیکی ف��والد ،از خواص
چدن باالتر اس��ت .فوالد را می توان اب داد ،نورد و اهنگری
کرد .فوالد بسیار نیرومند و شکل پذیر است و به اسانی قابل
تراش کاری است.
فوالد نرم که کمتر از 0/25درصد کربن دارد ،شکل پذیری
خیلی خوبی داش��ته و قابل جوش��کاری و اهنگری اس��ت و
می توان روی ان نورد گرم و سرد انجام داد.
فوالد های زنگ نزن
فوالده��ای زنگ نزن ،گروهی از فوالدهای پر اس��ت برای
زن��گ نزن ش��دن باید حداق��ل ح��اوی 10/5درصد کروم
باش��ند .تاریخچه افزودن کروم به فوالدها و تاثیر اشکار ان
بر مقاومت به خوردگی ،در س��ال ۱۸۲۱در ساخت قاشق و
چنگال مش��خص شد .ازمایش های ابتدایی با الیاژها ،نشان
داد که ب��ا افزایش مقدار کروم ،ش��کل پذیری فوالد کاهش
می یاب��د به همین دلیل تا اوایل قرن بیس��تم ،از این الیاژها
چندان اس��تفاده نش��د .مزیت فوالدهای مقاوم به خوردگی
در فاصله س��ال های ۱۹۰۰تا ۱۹۱۵دوب��اره نمود پیدا کرد
و توسعه یافت.
تاثیر عناصر الیاژ ساز
بازار صادرات ورق ترکیه
در رکود
کاه��ش تقاض��ای بازارهای هدف
باعث ش��ده قیمت ورق های پوششی
صادرات��ی ترکی��ه کاه��ش یاب��د.
قیمت های پایین چین و نوسان نرخ
ارز نیز به کاهش قیمت ها کمک کرد.
قیمت فعل��ی ورق گالوانیزه صادراتی ترکی��ه ١٠تا ١٥دالر هر تن
پایین امده و به ٧٥٠تا ٧٧٠دالر هر تن فوب رس��یده است .قیمت
ورق رنگی صادراتی در ٨٥٠تا ٨٨٠دالر هر تن فوب در ثبات است.
تقاضای اروپایی ها نیز با توجه به افزایش ارزش دالر نس��بت به یورو
پایین است .عرضه کنندگان ترکیه توانایی رقابت با پیشنهادات ارزان
چین را ندارند .اخرین قیمت ورق گرم در بازار داخلی ترکیه ٥٩٠تا
٦٠٠دالر هر تن درب کارخانه ثبت شده است.
دریچه
برای تهیه فوالد 4 ،روش وجود دارد :روش کنورتور ،روش
ال.دی ،روش اجاق باز یا زیمنس مارتین ،و روش الکتریکی.
فوالدها بسته به موارد استعمالشان ،به 2دسته «فوالدهای
س��اختمانی» و «فوالدهای ابزار» تقس��یم بندی می شوند.
فوالدهای��ی که کم تر از 0/6درصد کرب��ن دارند ،فوالدهای
س��اختمانی و فوالدهایی که بیش از این میزان کربن دارند،
فوالدهای ابزار نامیده می شوند.
زمین��ه کاه��ش هزینه ه��ای س��ربار را
فراهم کرد.
فعاالن این ح��وزه به دلیل نبود اطالع
از ف��راوری و بهره برداری از محدوده های
معدن��ی و نبود اطمینان برای بازگش��ت
س��رمایه و س��ود حاص��ل از ان کمت��ر
حاضر ب��ه س��رمایه گذاری در این بخش
می شوند.
البت��ه دول��ت ب��ا حمایت از س��ازمان
زمین شناسی در بخش هایی که ریسک
باالی��ی دارن��د بخش��ی از دغدغه ه��ا را
برطرف کرده است.
ای�ا مع�ادن و صنای�ع معدن�ی
پاسخگوی نیاز بازار داخلی است؟
در حال حاضر به جرات می توان گفت؛
صنایع معدنی فعال در کشور در بسیاری
از م��وارد پاس��خگوی نی��از صددرصدی
م��واد مورد نی��از در صنای��ع مختلف نه
تنه��ا از نظر کمی ،بلک��ه از لحاظ کیفی
هستند.
ش��اید این ام��ر فقط به تعامل بیش��تر
بی��ن تولیدکنن��دگان و مصرف کنندگان
محص��والت معدنی نیاز داش��ته باش��د.
در ای��ن رابطه وزارت صنع��ت ،معدن و
تجارت با برگزاری جلسات مشترک بین
تولیدکنن��دگان و مصرف کنندگان برای
تعیین کیفیت کاالی مورد نیاز صنایع و
چگونگ��ی تحویل ان به مصرف کنندگان
ب��ه بهبود ش��رایط حاکم بر ب��ازار کمک
می کند.
باید توجه داش��ت ک��ه در برخی موارد
با کمب��ود مواد معدنی روبه رو هس��تیم؛
مثال در صنعت الومینیوم سازی تنها 50
درصد از پودر الومینا به عنوان ماده اولیه
وجود دارد و بقیه را وارد می کنیم.
وضعیت بازار خارجی برای صنایع
معدنی ایران چگونه است؟
از انجای��ی ک��ه م��واد معدن��ی از وزن
باالی��ی برخورداران��د ،صادرکنن��دگان
محص��والت معدن��ی ،ترجی��ح می دهند
کش��ورهای مجاور و همسایه به خصوص
در ح��وزه خلیج فارس که از بازار مصرفی
خوبی برخ��وردار هس��تند را در اولویت
ق��رار دهند .در واق��ع ظرفیت صادراتی
ای��ران در ح��وزه صنای��ع معدنی رش��د
چشمگیری داشته که از جمله مهم ترین
انها ص��ادرات س��یمان اس��ت به طوری
که طبق اخرین امار س��ال گذش��ته 19
میلی��ون تن ص��ادرات س��یمان صورت
گرفته است.
)۱کربن :این ماده ،اس��تحکام کششی و حد تسلیم فوالد را
در حالت نوردش��ده افزایش می دهد .کربن ،به ویژه با مقادیر
باال ،فوالد را سختی پذیر و عملیات حرارتی پذیر می کند.
)۲سیلیس�یم :ای��ن م��اده در تولید فوالد ،ب��ه دلیل میل
ترکیبی زیاد با اکس��یژن موجود در ف��والد مذاب ،به عنوان
یک عنصر اکسیژن زدا به کار می رود .جهت اکسیژن زدایی،
حداق��ل 0/15درصد سیلیس��یم الزم اس��ت .ای��ن عنصر،
اس��تحکام کشش��ی فوالده��ای عملیات حرارتی نش��ده را
افزایش می دهد.
)۳منگن�ز :افزای��ش تقریبا یک درصد منگن��ز به فوالد در
حال��ت بدون عملیات حرارتی ،اس��تحکام کشش��ی و تنش
تسلیم فوالد را افزایش می دهد .فوالدهای منگنزدار چنانچه
ب��رای مدت طوالن��ی در دمای باال قرار بگیرند ،س��اختمان
کریس��تالی انها درش��ت دانه ش��ده و بدین ترتیب این گونه
فوالده��ا در مقابل افزای��ش زمان نگه��داری و افزایش دما
حساسیت دارند.
)۴فسفر :این عنصر نیز به نوبه خود قابلیت چقرمگی فوالد
را کاهش می دهد.
)۵گوگرد :این عنصر بیش��تر به صورت س��ولفید منگنز در
فوالد وجود دارد و باعث بهبود قابلیت ماشین کاری می شود.
)۶کروم :کروم یکی از عناصر الیاژی مهم اس��ت که قابلیت
س��ختی پذیری عمقی و هم خاصی��ت چقرمگی ان را تاحد
قابل توجهی بهبود می بخشد.
تجارت بین الملل
trade@smtnews.ir
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
بررسی مبادالت تجاری خوشه های طالیی در جهان
17
بازار گندمزارهای اسیا داغ است
فران�ک میرزایی-گروه تجارت :از زمانی که انس�ان با نیازهای اولیه
خود اشنا شد ،نیاز به غذا و رفع گرسنگی از مهم ترین خواسته هایی
ب�ود که ب�رای بقای خود به ان توجه کرد .م�زارع و چمنزارها اولین
مکان هایی بودند که فکر کشت محصوالت غذایی را در ذهن انسان
ایج�اد کرد .تا پی�ش از ان ،تامین غ�ذا در حیات وحش و جنگل ها
ممکن بود .حدود 5000س�ال پیش از میالد ،مردم غارنش�ین فالت
ای�ران ب�ر اثر تغییراتی ک�ه از لح�اظ اب و هوا و تش�کیل مزارع و
چمنزاره�ا به وجود امد به دش�ت ها روی اوردن�د و زندگی تازه ای
را اغاز کردند .قدیمی ترین مردم دشت نش�ین ،مردم محل س�یلک
بودن�د .تحقیقات انجام گرفته از ان منطقه نش�ان می دهد که مردم
فالت ایران به امر کش�اورزی می پرداختن�د و حیوانات اهلی را نیز
پرورش می دادند .در هزاره چهارم پیش از میالد ،تجارت محصوالت
کشاورزی به ویژه گندم و جو رو به پیشرفت نهاد.
براس�اس باستان شناسی های انجام شده ،کش�ت گندم به سوریه و
بررسی بازار و پیش بینی قیمت ها یکی
از مهم ترین عوامل دخیل در تصمیم گیری
ب��رای تولی��د ،واردات و حت��ی صادرات
کااله��ای اس��تراتژیک اس��ت .کااله��ای
کشاورزی به ویژه ان دسته از محصوالتی
که در تامین کاالهای اساسی نقش دارند،
به دلیل اس��تراتژیک بودنشان همواره از
اهمی��ت خاصی برخوردارن��د؛ چراکه این
پیش بینی ها راه را برای تصمیم گیران این
حوزه تا حدودی هم��وار می کند .یکی از
این محصوالت گندم است .در بازار گندم،
مب��ادالت تج��اری منطقه دریای س��یاه
متوق��ف و این امر باع��ث افزایش قیمت
جهانی در سال گذش��ته شد؛ چراکه این
نگرانی مطرح گشت که شاید در صادرات
این محص��ول اختالل ایجاد ش��ود .البته
انتظار می رود با فروکش کردن مشاجرات
ایجاد ش��ده ،در نهایت متوسط قیمت ها
در س��ال 2014پایین تر از سال گذشته
ش��ود .کشور روس��یه و اوکراین دو کشور
بزرگ تولیدکننده گندم جهان هس��تند.
بحران های ایجاد شده در این دو منطقه،
س��بب کاهش حدود 15درصدی قیمت
گندم این دو کش��ور از بازار جهانی شده کش��ورهای تولیدکنن��ده ای��ن محصول،
است .پیش بینی های اینده بازار گندم این چین ،هند ،امریکا و روسیه است .سازمان
اس��ت که صادرات منطقه دریای سیاه به جهان��ی خواربار و کش��اورزی هر س��اله
نسبت بدون توقف ادامه یابد؛ این دیدگاه اقدام ب��ه ارائه ام��اری در خصوص تولید
مبتن��ی ب��ر تازه تری��ن داده ه��ای فروش ای��ن محصول در جه��ان می کند .فائو در
صادرات��ی از خرده فروش��ان خصوص��ی و جدیدتری��ن براورد خ��ود از میزان تولید
دول��ت اوکراین اس��ت .دوم انک��ه انتظار گن��دم جهان اعالم کرد ،در س��ال جاری
می رود در خارج از منطقه دریای س��یاه ،میالدی کل تولید گندم در جهان با رشد
3تولیدکننده از میان 4تولیدکننده بزرگ 0/2درصدی نس��بت به سال قبل مواجه
گندم در جهان (به استثنای اتحادیه اروپا خواهد شد و به 718/5میلیون تن خواهد
با 28عضو) از نرخ رش��د تولی��د باالتری رسید.
برخوردار باشند و انتظار
براس��اس این امار،
م��ی رود در ای��ن فصل
اگرچه بر اساس شواهد اتحادی��ه اروپا با تولید
2014-2015میالدی
147/1میلی��ون ت��ن
تاریخی ،زادگاه کشت
ب��رای دومین بار متوالی
گن��دم ط��ی امس��ال
با مازاد محصول مواجه گندم به شکل پیشرفته
رتب��ه نخس��ت جهان
ان توسط بشر به
ش��ود ،بنابراین اگرچه
را به خ��ود اختصاص
پیش بینی ه��ا پ��س از
ایران و منطقه فالتی ان داده و چی��ن ب��ا
احتمال
تجدیدنظر ب��ه
125/3میلی��ون تن و
باز می گردد اما درحال
زی��اد از رون��د صعودی
هند ب��ا 95/9میلیون
حاضر ،ایران در میان
برخوردار می ش��وند ،اما
ت��ن ب��ه ترتی��ب در
تولیدکننده
هنوز هم انتظار می رود کشورهای
رتبه های دوم و س��وم
متوس��ط قیمت ه��ا در گندم مقام دوازدهم را به قرار گرفته ان��د .تولید
س��ال 2014می�لادی خود اختصاص داده است گن��دم اتحادی��ه اروپا
در مقایسه با سال قبل
در س��ال جاری رش��د
پایین تر امده و در سال
2/4درصدی داش��ته
2015میالدی به دلیل
اس��ت .امریکا با تولید
کس��ری گندم این ب��ازار در فصل زراعی 55/2میلی��ون تن گن��دم در رتبه چهارم
2015-2016میالدی باالتر رود.
جه��ان ق��رار داش��ته و روس��یه ،کانادا،
تولیدکنندگان بزرگ گندم
اس��ترالیا ،پاکس��تان ،ترکی��ه ،اوکراین و
گن��دم از جمله محصوالت کش��اورزی قزاقستان نیز به ترتیب در رتبه های پنجم
اس��ت که کش��ت ان به چند کش��ور در تا یازدهم از این نظر قرار گرفته اند .ایران
جهان محدود می شود .از جمله مهم ترین در مقام دوازدهم از این فهرس��ت ایستاده
نگاه روز
فلس�طین یا کمی دورتر به س�مت ش�مال در امت�داد بخش جنوبی
اناتول�ی بازمی گردد اما نکته مهم این اس�ت که کش�ت گندم و جو
نخس�تین بار در ایران تکامل یافت .گندم کش�ت ش�ده از ایران به
جنوب بین النهرین ،هندوس�تان ،ترکمنستان ،روس�یه و از انجا به
چین و جنوب روس�یه گسترش یافت .از ان تاریخ تا به امروز ،زمان
بس�یار زیادی می گ�ذرد و تجارت گندم همچنان ب�ه عنوان یکی از
مهم ترین تجارت ها در جهان مطرح است.
که سبب می ش��ود توجه بیشتری نسبت
به ان داش��ته باش��یم این است که ایران
یکی از مقصدهای مهم گندم این کش��ور
محسوب می شود.
هر ساله بخش وسیعی از واردات گندم
ای��ران از هن��د تامین می ش��ود .موضوع
حساس��یت برانگیز در مورد واردات گندم
از هند این اس��ت که در س��ال های اخیر
مس��ئوالن از وجود بیماری های خطرناک
در ای��ن گندم های وارداتی خبر می دهند.
بر این اس��اس ،مس��ئوالن کشور خواهان
ممنوعیت واردات این محصول به کش��ور
هس��تند .رییس س��ازمان حف��ظ نباتات
چن��دی پیش بی��ان کرد :گن��دم هندی
و پاکس��تانی نباید به کش��ور وارد ش��ود
چرا که این محصول در کشورهای مذکور
دارای بیماری ها و افات خطرناکی اس��ت
که بای��د از ورود ان جلوگی��ری کند .به
گفته این مس��ئول ،این کش��ورها از نظر
شرایط بهداشت گیاهی وضعیت مناسبی
ندارند .بر این اساس ،واردات گندم هندی
و پاکستانی به کشور ممنوع اعالم شد.
اس��ت .ارژانتین ،مصر و ازبکس��تان نیز با
تولی��د کمتر از ایران رتبه های س��یزدهم
تا پانزدهم را به خ��ود اختصاص داده اند.
ش��ورای بین المللی غالت نیز موسس��ه
دیگری اس��ت ک��ه ارقام تولی��د گندم را
محاس��به می کند .این نهاد تخصصی در
پیش بینی های خود ،تولید گندم جهان در
سال جاری را 12میلیون تن( 1/5درصد)
کمتر از تولید گندم جهان در سال 2013
م خواند .در س��ال میالدی گذشته 709
میلی��ون تن گندم در جهان تولید ش��ده
بود .این موسس��ه علت افت تولید امسال
را کاهش تولید در کش��ورهای روس��یه،
اوکرای��ن ،کان��ادا ،ایران ،چی��ن ،مراکش
و اس��ترالیا اعالم کرده اس��ت .در مقابل،
انتظار می رود تولی��د گندم اتحادیه اروپا،
قزاقستان ،امریکا ،امریکای جنوبی و هند
طی امس��ال افزایش یاب��د .درحال حاضر
سطح زیر کش��ت این محصول در جهان
با 1/9درص��د افزایش به 223/5میلیون
هکتار رسیده است.
ای�ران دوازدهمی�ن تولیدکنن�ده
جهان
اگرچ��ه ب��ر اس��اس ش��واهد تاریخی،
زادگاه کش��ت گندم به ش��کل پیشرفته
ان توس��ط بش��ر به ایران و منطقه فالتی
ان باز می گردد ام��ا درحال حاضر ،ایران
در می��ان کش��ورهای تولیدکننده گندم
مقام دوازدهم را ب��ه خود اختصاص داده
است .این مقام که در سال زراعی 2013م
یک پل��ه باالتر بود ،بر اس��اس امار اعالم
ش��ده از فائو ،تولید ایران در س��ال زراعی
2014میالدی با اف��ت 7درصدی ،به 13
میلیون تن رس��یده اس��ت .بر اساس این
در میان کش��ورهای واردکننده گندم،
گزارش ،تولید گندم ایران در سال زراعی
این کش��ور با کاهش 7/1درصدی نسبت مصر عنوان بزرگتری��ن واردکننده گندم
به سال قبل مواجه شده و به 13میلیون در دنیا را دارد .این کش��ور ساالنه چیزی
تن رس��یده اس��ت .ایران در سال گذشته در ح��دود 7میلی��ون ت��ن واردات گندم
ب��ه کش��ور دارد ک��ه نیمی از ان ،س��هم
14میلیون تن گندم تولید کرده بود.
واردات گن��دم روس��یه
دومی�ن مق�ام
ب��ه این کش��ور اس��ت.
تولید به هند رسید
فائو در جدیدترین
حجم باالی واردات این
هند پ��س از چین
براورد خود از میزان
محصول به مصر س��بب
دومی��ن مق��ام را در
تولید گندم جهان اعالم شد تا این کش��ور اقدام
تولید گن��دم به خود
کرد ،در سال جاری
به اعمال سیاس��ت های
داده
اختص��اص
میالدی کل تولید گندم مدیریتی کند تا نه تنها
اس��ت .ای��ن کش��ور
از این عن��وان فرار ،بلکه
از زمان ه��ای بس��یار
در جهان با رشد 0/2
به خودکفایی نیز دست
دور اقدام به کش��ت
گس��ترده گن��دم در درصدی نسبت به سال یاب��د .ب��ر این اس��اس،
مراتع خ��ود می کرد .قبل مواجه خواهد شد
وزارت کش��اورزی مصر
و به 718/5میلیون تن قص��د دارد ب��ا افزای��ش
ای��ن کش��ور ع�لاوه
ظرفیت سیلوهای گندم
ب��ر اینک��ه یک��ی از
خواهد رسید
خ��ود ب��ه ی��ک میلیون
تولیدکنندگان بزرگ
ت��ن در س��ال ،ب��ه خود
گن��دم در جه��ان
کفای��ی در تولید گندم
محس��وب می ش��ود.
البت��ه ،هن��د در س��ال 2009م اقدام به ب��رای ن��ان یاران��ه ای خ��ود ت��ا س��ال
اعمال سیاستی مبنی بر ممنوعیت فروش 2019م برس��د .ظرفی��ت ذخیره س��ازی
غ�لات به خارج از کش��ور ک��رده بود که گندم مصر در حال حاضر 1/5میلیون تن
بعد از پایان این دوره 4س��اله ،در س��ال است ،ولی امارات متحده عربی تعهد کرده
2013م ص��ادرات را از س��ر گرف��ت .بر است تحت بخش��ی از بسته کمکی مالی
اساس امار س��ال 2014م ،صادرات برنج 4میلی��ارد و 900میلیون دالری خود به
و گندم این کش��ور به حدود 18میلیون ساخت 25س��یلوی گندم جدید هر یک
تن رس��ید که از این میزان ،حدود 8تن ب��ه ظرفیت 60هزار تن اقدام کند که در
ان مربوط به صادرات گندم اس��ت .یکی صورت تحق��ق ان ،ظرفیت ذخیره گندم
از صادرکنندگان این محصول به دنیا نیز مص��ر تا پایان 2014م ب��ه 3میلیون تن
هست .نکته قابل توجه در مورد این کشور افزایش خواهد یافت.
رشد 10درصدی تولید گندم ایران
عباس کشاورز
معاون تولیدات زراعی
دولت به دنب��ال جایگزینی 8محص��ول راهبردی
دیگر به جای تولید گندم در س��ال های اتی اس��ت.
تغییراتی که نش��ان از تغییر رویکرد و راهبرد دولت
یازده��م ب��ه تامین این کاالی سیاس��ی و امنیتی با
کمترین هزینه و بیشترین سود می دهد .تولید گندم
جمهوری اسالمی ایران سال گذشته نه تنها کاهش
نیافته بلکه از 10درصد رش��د نیز برخوردار ش��ده
و این در حالی اس��ت که دیگر غ�لات ایران نیز در
دوره مورد بررس��ی با اندکی افزای��ش تولید مواجه
شده است.
ام��ار فائو درب��اره کاهش تولید ی��ک میلیون تنی
غ�لات در ایران که برخی از رس��انه های داخلی نیز
ان را منتش��ر کرده بودند نادرس��ت اس��ت چرا که
براساس امار موجود ایران در سال زراعی 92 - 93
حدود 10/2میلیون تن گندم تولید کرده که حدود
7میلیون تن ان توس��ط دولت به ش��کل تضمینی
خریداری شده است .تولید گندم سال گذشته ایران
براب��ر با 9تا 9/1میلیون تن ب��وده که نزدیک به 4
میلیون و 800هزار تن ان از سوی دولت خریداری
شده بود.
در س��ال زراع��ی 92 - 93در تولی��د غ�لات نیز
کاهشی نداش��ته ایم ،زیرا وقتی تولید گندم از رشد
10درص��دی برخوردار ش��ده بالطب��ع تولید دیگر
غالت نیز با افزایش مواجه شده است.همچنین سال
گذش��ته یک میلیون و 900هزار تن برنج در کشور
تولید شد و با وجودی که برداشت برنج امسال هنوز
مص�ر بزرگ تری�ن وارد کنن�ده
گندم
پایان نیافته امید می رود تولید در این بخش نیز با 5
تا 6درصد افزایش مواجه شود.
امسال تنها در تولید جو افزایشی نداشته ایم ،سال
گذشته 2میلیون و 700هزار تن جو تولید شد که
امس��ال به علت کاهش بارندگی ها و سرمازدگی این
میزان به دو میلیون و 400هزار تن رسید که حدود
300هزار تن کاهش نس��بت به مدت مش��ابه سال
قبل نش��ان می دهد.از انجا که 26درصد جو کشور
در استان خراس��ان رضوی تولید می شود اما امسال
به دلیل نامس��اعد بودن شرایط اب و هوایی این امر
محقق نشده است.
س��ازمان خواربار و کش��اورزی مل��ل متحد (فائو)
ام��ار خود را از وزارت جهادکش��اورزی و مرکز امار
ایران دریافت می کند لذا برای هیچ کش��وری تولید
امار نمی کند که بخواهد براساس ان وضعیت تولید
محصوالت کش��اورزی ان کش��ور را تحلیل و اعالم
کند .براس��اس تولیدات س��ال جاری هن��وز جایگاه
ای��ران به عن��وان یکی از بزرگتری��ن تولیدکنندگان
جهان مشخص نشده است .فائو به تازگی اعالم کرده
اس��ت؛ تولید غالت ایران در سال زراعی که ابتدای
مهر امس��ال پایان یافت به 19/3میلیون تن رسیده
است که نس��بت به سال قبل از ان یک میلیون تن
کاهش نش��ان می دهد .ایران در سال زراعی گذشته
20/3میلیون تن غالت تولید کرده بود.
گندم مهم تری��ن غله تولیدی در ایران اس��ت که
براس��اس گزارش فائو تولید ان تا پایان سال زراعی
امس��ال به 13میلیون تن رسیده است .برنج دومین
غل��ه تولیدی مهم در ایران محس��وب می ش��ود که
براس��اس براورد فائو تولید ان با افزایش 100هزار
تنی به 1/9میلیون تن رس��ید اما تولید جو و ذرت
در ایران بدون تغییر به ترتیب در س��طح 3/2و 1/3
میلیون تن باقی مانده است.
گفت وگو
می توان در بازار جهانی گندم
سهم داشت
ای��ران یک��ی از مص��رف
کننده ه��ای ب��زرگ گن��دم در
جهان اس��ت و س��االنه چیزی
در ح��دود 3میلی��ون تن گندم
وارد کش��ور می ش��ود .در ای��ن
میان ،بیشترین میزان واردات ما
در مورد این محصول از کش��ورهای CISانجام می شود
چ��را که این کش��ورها اقدام به ص��ادرات گندم به جهان
در ای��ن رابطه با رض��ا نورانی ،رییس
می کنن��د.
اتحادی��ه ملی محصوالت کش��اورزی گفت وگویی انجام
داده است.
کش�ورهای بزرگ تولیدکنن�ده گندم جهان
کدامند؟
تمام کشورهای منطقه CISاز تولیدکنندگان بزرگ
گندم به حساب می ایند از جمله انها قزاقستان ،روسیه و
اوکراین است .عالوه بر ان ،کشورهای اروپایی و امریکایی
نی��ز تولیدکننده های بزرگ هس��تند کما اینکه اتحادیه
اروپا مقام اول را در تولید دارد .این کش��ورها به دلیل قرار
گرفت��ن در موقعیت جغرافیایی خاصی که برای کش��ت
گندم مناس��ب است ،به بزرگترین تولیدکنندگان جهان
تبدیل ش��ده اند .با توجه به اینکه کشورهای تولیدکننده
گن��دم محدود هس��تند ،سیاس��ت و برنام��ه اصلی این
کش��ورها برنامه ری��زی تولید ب��رای صادرات اس��ت .بر
همین اس��اس ،بازار کش��ورهایی مثل ایران که از جمله
مصرف کنندگان بزرگ گندم محسوب می شوند را هدف
قرار می دهن��د و روی انها س��رمایه گذاری می کنند .در
ای��ن زمینه ،این دولت ها اقدام ب��ه حمایت های خاص از
کش��اورزان خ��ود می کنند تا تولید کش��ور را باال ببرند و
بتوانند بازارهای بیشتری را تصاحب کنند.
ب�ا توج�ه ب�ه اینک�ه روس�یه و اوکرای�ن
تولیدکنندگان بزرگ گندم هس�تند ،بحران های
اخیر تاثیری بر قیمت گندم داشته است؟
بحران ه��ای اتفاق افتاده در حوزه اوکراین و روس��یه،
موج��ب تغییراتی در ب��ازار جهانی گندم شده اس��ت اما
از انج��ا که ای��ن بازارهای تولیدی به ما نزدیک هس��تند
تغیی��ری بر قیمت گن��دم وارداتی از ای��ن مناطق ایجاد
نش��ده است .کمااینکه چون حجم تولیدات انها به همان
اندازه باقی مانده ،قیمت ها کاهش نیز یافته است .چرا که
ممنوعیت های مطرح شده از سوی روسیه برای صادرات
محصول ب��ه اتحادیه اروپا و امری��کا ،موجب تولید مازاد
گندم و کاهش قیمت ها شده است.
هن�د یک�ی از واردکننده های گن�دم به ایران
اس�ت .با توج�ه به مس�ائل مطرح ش�ده در مورد
الودگ�ی محص�والت هن�دی ،ای�ا واردات انجام
می شود؟
هند یکی از شرکای تجاری ما است اما با توجه به اینکه
بحث س�لامت غذا در اولویت اقدامات و دستورات دولت
قرار گرفته است ،هیچ بخشش و گذشتی در سیاست های
دولت دخیل نیست و اگر بداند محصولی دارای الودگی و
بیماری یا باقیمانده سموم و فلزات سنگین است ،به هیچ
عنوان اجازه واردات ان را نمی دهد ولی چون هند یکی از
کشورهایی است که ایران مبادالت تجاری بسیاری با ان
دارد ،دولت اقدام به اعمال سیاست های چندجانبه کرده
تا مشکالت مرتفع شود.
چین حجم باالیی از تولید را در دست دارد ،ایا
این کش�ور به تازگی موفق به کس�ب این موقعیت
شده است؟
از انج��ا که چی��ن یک کش��ور ب��زرگ و پرجمعیت در
جهان اس��ت ،به مواد غذایی بس��یاری برای تامین مصرف
کش��ور خود نیاز دارد .در این راس��تا ،الزم است تا تولیدات
خ��ود را در زمین��ه محص��والت کش��اورزی افزایش دهد.
گن��دمنی��زیکیازهمی��نمحصوالتیاس��تکهمصرف
باالی��ی در کش��ور دارد به همین دلیل تولید ان باالس��ت.
درکلنمی ت��وانگفتکهگندممحصولیاس��تکهچین
ب��ه تازگی ان را تولید می کند ،البته با توجه به حجم عظیم
مبادالت تجاری که در ب��ازار گندم وجود دارد ،چین نیز به
دنبال کسب س��هم از این بازار جهانی ،اقدام به تولید گندم
مازاد ب��ا هدف صادرات کرده اس��ت .اگر توجه کنید تولید
و ص��ادرات چین ،همه کش��ورهای بزرگ ح��وزه تجارت
از جمله کش��ورهای اروپایی و امریکایی را ازار می دهد چرا
ک��ه هدف عمده اقتصادی چین تس��لط بر ب��ازار صادراتی
دنیاس��ت به طوری که تمام بازارهای کش��ورهای دیگر را
به مخاطره انداخته اس��ت .اما از انجا که مس��یر این کشور
ب��رای ایران طوالنی اس��ت و از طرفی چون به کش��ورهای
CISنزدیک هس��تیم ،واردات گندم را از بنادر ش��مال به
خصوصبندرانزلی،نوشهرانجاممی دهیم.دراینخصوص
روس��یهپیشنهاددادهاستکهبهدلیلداشتنکشتی های
50ه��زار تنی ،صادرات خ��ود را از طریق بندر امام خمینی
در خلیج فارس انجام دهند .این در حالی است که قیمت ها
هم بسیار مناس��ب و ارزان است .البته هدف دولت حرکت
به س��مت خودکفایی است .محصوالت استراتژیک باید در
حوزه مرزهای داخل تامین ش��ود تا در صورتبروز حوادثی
چونتحریم هایاخیر،دولتدچاربحراننشود.
چه سیاستی باید در پیش گرفت؟
در اقتص��اد مقاومت��ی ،طرح و برنامه رفتن به س��مت
خودکفایی و تولید برای صادرات است .با توجه به اینکه ما
در دوره کوتاهی به خودکفایی و صادرات هم رسیدیم اگر
تفکر تولید برای صادرات داشته باشیم بسیاری از مسائل
اقتصادی و مش��کالت مربوط به اش��تغال حل می شود.
عالوه بر اینکه ارزاوری خوبی نیز خواهیم داشت و اقتدار
خود را در بازارهای جهانی نشان خواهیم داد
دولت بانک های
اطالعاتی را دست کم
نگیرد
سید علینقی خاموشی
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی
موض��وع حذف دهک ه��ای پردرامد از فهرس��ت
یارانه بگیران مدتی اس��ت که ب��ه یک چالش بزرگ
برای دولت تبدیل شده است .در این زمینه مجلس
اص��رار دارد که دولت به موجب قانون باید نس��بت
ب��ه حذف دهک های پردرامد اق��دام کند .در مقابل
دول��ت نیز اگرچ��ه به پیامدهای مثب��ت حذف این
دهک ها از فهرس��ت یارانه بگیران معترف اس��ت اما
اعالم می کند راهی برای شناس��ایی این افراد وجود
ندارد و به لحاظ فنی قادر نیست این بخش از قانون
را به اجرا دراورد .در این زمینه باید گفت اگرچه به
دلیل مشکالت س��اختاری در کشور شناخت دقیق
میزان درامد خانوارها امکان پذیر نیست با این وجود
دولت می تواند با استفاده از ابزارهای اطالعاتی فعلی
در کشور بخشی از یارانه بگیران را از فهرست حذف
کند .در این راستا یکی از پایگاه های اطالعاتی مهم
که می تواند برای شناس��ایی درام��د افراد به دولت
کمک کند ،فهرس��ت بیمه ش��دگان کشور است .در
این فهرست اطالعات درامدی افراد مشخص شده و
دولت می تواند بر طبق محاسبات خود از یک میزان
درامد مشخص به باالتر را از فهرست دریافت یارانه
حذف کند .عالوه بر این داده های موجود در سازمان
امور مالیاتی نی��ز می تواند اطالعات خوبی را در این
زمینه در اختیار دولت قرار دهد .بدیهی است دولت
بر مبنای اطالعاتی که به واسطه ان از مردم مالیات
می گیرد ،می تواند طبقاتی که ملزم به دریافت یارانه
نیس��تند را هم شناس��ایی کرده و پرداخت یارانه به
این گروه را مورد تجدید نظر قرار دهد .دس��ته سوم
اطالعاتی که دولت می تواند بر مبنای ان دهک های
پردرامد را مورد شناس��ایی قرار دهد ،حس��اب های
بانکی افراد است .در این راستا برخی اعالم می کنند
که این موضوع نفوذ به حریم شخصی اطالعات فردی
اس��ت ،اما باید توجه کرد این داده های اقتصادی در
بانک های اطالعاتی موجود است و دولت اختیار دارد
برای این کار از اطالعات فوق اس��تفاده کند .دولت
یازدهم باید توجه داشته باشد پرداخت نقدی یارانه
به همه افراد جامعه یک سیاس��ت اشتباه بود که از
دولت گذش��ته اغاز شد و اگر مسئوالن فعلی نیز در
این رویه تغییری ایجاد نکنند این اش��تباه ،ادامه دار
می شود و پیامدهای منفی ان جامعه را متاثر خواهد
کرد.
دولت نامحرم
حساب های بانکی
نیست
اقتصاد
نظرگاه
احمد توکلی
نماینده مجلس
درحال حاضر یکی از چالش های بزرگ دولت حذف
دهک ه��ای پردرام��د از دریافت یارانه اس��ت ،این در
حالیست که هر از گاهی از سوی دولت مطرح می شود
که راهی برای شناس��ایی این دهک ها وجود ندارد .در
این مورد باید گفت بررس��ی درامد اح��اد مردم برای
پرداخت مالی��ات وظیفه دولت اس��ت ،بنابراین دولت
می تواند بر همین اس��اس افرادی که مشمول دریافت
یارانه نقدی می شوند را هم تشخیص دهد و منطق این
دو کار یکسان اس��ت .از نظر تجربی نیز در کشور های
غربی به خصوص کش��ور های اسکاندیناوی به مردم از
سوی دولت یارانه هایی پرداخت می شود که همه این
یارانه ها بر شناسایی مستحقان متکی است .این موضوع
از نظر ش��رعی نیز مجاز است و براس��اس احکام دین
اسالم ،شیعیان ۱۴۰۰س��ال است که افراد نیازمند را
تشخیص داده و به ان ها خمس و زکات می پردازند.
در ای��ران برای دس��تیابی به اطالع��ات نیازمندان،
دولت امارهای ثبتی زی��ادی در اختیار دارد ،به طور
مث��ال خودروهایی که به نام اف��راد یک خانواده ثبت
شده اند مشخص هس��تند ،عالوه بر این دولت درامد
مودی��ان مالیاتی را ه��م در اختی��ار دارد و از طریق
عوارض نوسازی شهرداری ها می تواند متراژ خانه های
اف��راد را تفکیک کند .همچنین دولت از طریق کارت
بازرگانی تجار می تواند حجم واردات و صادرات ان ها
را مشخص کند.
بررس��ی حساب های بانکی افراد نیز راه دیگری برای
تشخیص اطالعات مالی افراد است .در این زمینه دولت
بررسی حس��اب بانکی افراد را ورود به حوزه خصوصی
ان ه��ا می داند ،در حالی که در همه دنیا این کار انجام
می ش��ود و کش��ورها برای اخذ مالیات به حساب اتباع
خود سرکش��ی می کنن��د و حتی با کش��ورهای دیگر
قرارداد می بندند تا بتوانند حس��اب اتباعش��ان در ان
کش��ورها را بررسی کنند .در این زمینه باید توجه کرد
که اگرچه حساب های بانکی محرمانه است اما دولت ها
نامحرم نیستند و می توانند حساب های افراد را کنترل
کنند.
در پایان باید تاکید شود که هدفمندی یارانه ها برای
اجرای عدالت انجام ش��د اما شیوه اجرای این قانون،
بر مبنای عدالت نیس��ت .این سنگ بنای بی عدالتی
در گذشته نهاده شده و انتظار داریم ادامه نیابد.
economy@smtnews.ir
یادداشت
استراتژی های توسعه صنعت کارگزاری
پرونده دریافت کارمزد از کارت خوان ها در بالتکلیفی
18
کارشناسان در راستای اجرای بهتر قانون هدفمندی یارانه ها به دولت یازدهم پیشنهاد دادند
3راهکاردولتبرایشناسایی
وحذفپردرامدها
س�مانه گالب -گ�روه اقتص�اد :در
دی م��اه س��ال 89هنگامی ک��ه محمود
احمدی نژاد رییس جمهوری وقت در یک
گفت وگ��وی تلویزیونی اغاز اجرای طرح
هدفمن��دی یارانه ها را اع�لام کرد ،این
سیاست را گامی در جهت افزایش برابری
اقتصادی و دستیابی به عدالت اجتماعی
دانست .در همین گفت وگو اعالم شد همه
کس��انی که برای دریاف��ت یارانه ثبت نام
کرده اند جزو فهرس��ت یارانه بگیران قرار
می گیرن��د و هیچ یک از اف��راد متقاضی
از این فهرس��ت ح��ذف نمی ش��وند .در
همان زمان بسیاری از اقتصاددانان اعالم
کردند که این ش��یوه پرداخت یکس��ان
با ه��دف بهره مندی طبق��ات کم درامد
از یارانه ه��ا در تض��اد اس��ت و نمی توان
عدالت اقتص��ادی در دریافت یارانه را از
ای��ن روش دنبال کرد .دولت وقت نیز در
ج��واب این انتقاد اعالم کرد که پرداخت
یکسان برای همیشه ادامه ندارد و در گام
بعدی حذف طبقات پردرامد در دس��تور
کار ق��رار خواهد گرف��ت .البته این امر تا
پایان کار دولت دهم محقق نشد و دولت
برای پرداخت یارانه نه تنها از سهم بخش
تولید و بهداشت چشم پوشی کرد بلکه از
منابع دیگ��ر درامدی نیز قرض گرفت تا
بتواند میزان یارنه ای را که متعهد ش��ده
بود پرداخت کند.
در پیچ و خم شناخت دهک ها
ب��ا روی کار ام��دن دول��ت یازدهم ،و
اجرای ف��از دوم قانون هدفمندی باز هم
موضوع ح��ذف دهک ه��ای پردرامد در
دس��تور کار قرار گرفت ،دول��ت تدبیر و
امید در بدو امر اع�لام کرد که از طریق
بررسی حس��اب های بانکی مردم ،اقشار
پر درامد را مش��خص ک��رده و انها را از
فهرست یارانه بگیران حذف می کند .این
اظهارنظر ام��ا با واکنش ه��ای متعددی
رو ب��ه رو ش��د و ع��ده ای ان را س��رک
کش��یدن در ام��ور و اطالعات ش��خصی
م��ردم دانس��تند .در نهایت نی��ز دولت
اعالم کرد که این موضوع را در دس��تور
کار ندارد و تنها کس��انی که خودشان از
دریافت یارانه انصراف دهند را از فهرست
یارانه بگیران حذف می کند ،در نتیجه فاز
دوم هدفمندی نیز بدون شناسایی اقشار
پردرامد اغاز شد .اما قضیه به همین جا
ختم نش��د و مجلس دول��ت را ملزم کرد
که دهک های پردرامد را شناس��ایی کند
و انها را از دریافت یارانه محروم س��ازد.
ب��ا وجود این ال��زام قانون��ی دولت هنوز
نیز تاکید دارد که راهی برای شناس��ایی
دهک ه��ا ندارد و در اخرین اظهارنظر در
این زمین��ه نیز رییس جمهوری کش��ور
اع�لام ک��رد ک��ه برای
دولت مش��خص نیست
از چ��ه طریق��ی بای��د
ای��ن دهک ه��ا را مورد
شناسایی قرار دهد .این
کش وقوس ه��ا بهانه ای
ش��د برای انکه به س��راغ
کارشناسان برویم و نظر انها
را در مورد راه های شناس��ایی
دهک های پردرامد جویا شویم.
دولت ملزم ب�ه اجرای قانون
است
در همی��ن راس��تا عض��و کمیس��یون
اقتص��ادی مجلس با بی��ان اینکه دولت
موظ��ف به اج��رای قانون اس��ت و نباید
در این زمینه اما و اگری داش��ته باش��د،
اظهار ک��رد :اگر دولت نظ��ری در مورد
قانون دارد باید ان را در قالب یک الیحه
اصالحی فوری به مجلس بیاورد تا بتواند
در یک مدت زمان مش��خص زمینه های
اجرایی شدن قانون را فراهم کند.
ای��رج ندیم��ی در
گفت وگ��و با
اظهار ک��رد :از ابتدا
نی��ز در قان��ون
هدفمن��دی ،ق��رار
نب��ود ک��ه هم��ه
دهک ها از دول��ت یارانه دریافت کنند و
دولت بنا داش��ت تنها بخش��ی از درامد
خود را در قالب کمک جبرانی اعطا کند.
بر همین مبنا نیز برخی خانواده ها که از
ابت��دا خ��ود را مح��ق دریاف��ت یاران��ه
نمی دانس��تند از دریاف��ت مبلغ 45هزار
تومانی چشم پوشی کردند ،این در حالی
اس��ت که هنوز بس��یاری از خانواده های
ثروتمند هنوز جزو یارانه بگیران محسوب
می ش��وند .ندیم��ی در پاس��خ ب��ه این
پرس��ش که ای��ا شناس��ایی خانوارهای
پردرامد به معنی نفوذ به حریم شخصی
اطالع��ات اف��راد نیس��ت ،گف��ت :برای
شناخت این دهک ها دولت نیازی ندارد
به اطالعات شخصی افراد مراجعه کند و
بانک های اطالعاتی موجود نیز می توانند
ب��رای شناس��ایی ای��ن دهک ه��ا مورد
اس��تفاده قرار گیرند .وی در این زمینه
توضی��ح داد :در حال حاضر با مراجعه به
ام��ار گمرک می ت��وان صادرکنندگان و
واردکنندگان بزرگ را ش��ناخت و حجم
فعالیت انها را براورد کرد و بر این اساس
بخش��ی از افرادی که شایس��ته دریافت
یارانه نیستند ،مشخص می شوند.
ندیمی فهرس��ت مالیات��ی موجود در
سازمان امور مالیاتی را منبع خوبی برای
شناس��ایی اف��راد پردرامد اع�لام کرد و
نحوه پرداخت اخرین قسط بدهی هند
افزود :دولت از این طریق می تواند برخی
دیگر از گروه های برخوردار را از فهرست
یارانه بگیران ح��ذف کند .نماینده مردم
الهیج��ان در مجلس ادام��ه داد :دولت
می تواند در گام نخس��ت به طور عمومی
اع�لام کند اف��رادی ک��ه از ی��ک مبلغ
مشخص ،بیشتر درامد دریافت می کنند،
بای��د به صورت خوداظه��اری از دریافت
یارانه انصراف دهن��د ،در غیراین صورت
زمانی که دولت یارانه
اقشار برخوردار را
حذف کند بخشی از مبلغ
صرفه جویی شده را
می تواند صرف کمک
بیشتر به اقشار ضعیف
کند که این موضوع با
هدف ابتدایی این قانون
نیز تطابق بیشتری دارد.
دولت خود اقدام به این کار خواهد کرد.
پ��س از این مرحله دولت می تواند راس��ا
دست به اقدام بزند و گروه های پردرامد
را حذف کند.
پیامدهای یک حذف پر سود
ندیم��ی در م��ورد پیامده��ای مثبت
حذف دهک ه��ای پردرامد از فهرس��ت
یارانه بگیران اظهار کرد :نخس��تین پیامد
مثبت این کار جلوگیری از کسری بودجه
در زمین��ه درام��د و هزین��ه هدفمندی
اس��ت .وی در این زمین��ه توضیح داد:
دولت در حال حاضر بیش��تر از درامدی
ک��ه از محل افزایش قیمت ها به دس��ت
اورده به پرداخ��ت یارانه اختصاص داده
اس��ت .این در حالی است که قوه مجریه
موظف اس��ت پرداخت یاران��ه را تنها از
منابع هندی اعالم کردند مکانیسم پرداختی که در ماه های ژوئن
و جوالی برای پرداخت بخش��ی از بدهی نفتی هند به ایران مورد
استفاده قرار گرفته بود ،برای تسویه 400میلیون دالر دیگر از این
بدهی مجددا استفاده خواهد شد .ایندیا تایمز نوشت :هند از هفته
جاری 900میلیون دالر از پول نفت خریداری ش��ده از ایران را در
2قسط پرداخت خواهد کرد .این پول عالوه بر 1/65میلیارد دالری خواهد بود که اخرین بار برای تسویه
بیش از یک س��وم از 4میلیارد دالر بدهی نفتی هند به ایران پرداخت ش��د .پاالیشگاه های هندی نخستین
قسط به میزان 400میلیون دالر را روز دوشنبه به ایران پرداخت خواهند کرد و 500میلیون دالر دیگر پیش
از 24نوامبر که مهلت تعیین شده برای مذاکرات هسته ای است ،پرداخت خواهد شد .به گفته منابع اگاه ،در
حالی که پرداخت نخستین قسط مشخص شده اما درباره تاریخ قسط بعدی هنوز از سوی بانک مرکزی هند
تصمیم گیری نشده است .پاالیشگاه های هند 1/65میلیارد دالر بدهی تسویه شده قبلی را در 3قسط مساوی
550میلیون دالر در 26ژوئن ،هشتم جوالی و 24جوالی پرداخت کردند .از فوریه سال 2013م که امریکا
کانال های پرداخت پول به ایران را با هدف زیرفش��ار قرار دادن ایران برس��ر برنامه هسته ای بلوکه کرد ،هند
45درصد از پول نفت خریداری شده از ایران را از طریق شعبه بانک «یو سی او» در کلکته به روپیه پرداخت
می کند و برای باقی ان به دنبال راهی برای پرداخت بوده است.
مح��ل درامدهای حاص��ل از هدفمندی
انجام ده��د .ندیمی به س��هم نهادهای
دیگر از بودجه هدفمندی نیز اشاره کرد
و گفت :عالوه بر این باید تنها 50درصد
درامدهای هدفمندی به پرداخت نقدی
اختصاص یابد اما دولت در وضعیت فعلی
همه درام��د حاصل را به پرداخت نقدی
یارانه اختصاص داده و حتی برای همین
اندازه نیز کسری دارد .وی پیامد مثبت
دیگر حذف دهک های پردرامد را کمک
بیشتر به اقشار ضعیف جامعه اعالم کرد
و اف��زود :زمان��ی که دولت یارانه اقش��ار
برخوردار را حذف کند بخش��ی از مبلغ
صرفه جویی شده را می تواند صرف کمک
بیش��تر به اقش��ار ضعیف کن��د که این
موض��وع با هدف ابتدای��ی این قانون نیز
تطابق بیشتری دارد.
مردم اظهارنامه پرکنند
تاکید ای��ن نماینده مجل��س بر اینکه
دول��ت باید حتم��ا راهکاره��ای اجرایی
ح��ذف دهک ها را تش��خیص دهد و در
زمین��ه اجرایی ک��ردن این قان��ون گام
بردارد ،در حالی اس��ت ک��ه عضو هیات
علم��ی دانش��گاه تربیت م��درس معتقد
است برای شناس��ایی دهک های جامعه
روش های مشخصی وجود دارد.
مرتض��ی عزت��ی در
،
گفت وگ��و با
الزام هم��ه مردم به
پر کردن اظهارنامه
مالیات��ی را ی��ک
راه حل مناسب برای
این کار دانس��ت و اظه��ار کرد :اگر همه
مردم کشور اظهارنامه درامدی یا مالیاتی
داش��تند ،دولت ب��ه جای اینک��ه دوباره
اقدام به جمع اوری اطالعات خانوار کند،
می توانست این اطالعات را مورد بررسی
ق��رار دهد .این اس��تاد دانش��گاه روش
پرکردن اظهارنامه مالیاتی را نس��بت به
راه هایی که تاکنون برای شناسایی افراد
مورداس��تفاده ق��رار گرفت��ه ،دارای
مزیت های چندگانه خواند و توضیح داد:
یک��ی از ویژگی ه��ای مثب��ت این طرح
چند سناریو برای احیای سازمان برنامه
نسبت به روش های قبلی این است که به
لحاظ قانونی اگر کس��ی اطالعات غلطی
در این اظهارنامه ها ارائه کند مجرم تلقی
شد و جریمه خواهد شد.
وی ب��ا بیان اینکه دول��ت در چند ماه
گذشته می توانس��ت زمینه های اجرایی
ش��دن ای��ن کار را فراه��م کن��د ،افزود:
بدیهی اس��ت در ابتدای ام��ر ،این کار با
خط��ا همراه خواهد ب��ود اما اگر دولت با
جدیت موضوع را پیگیری کند و افرادی
که اطالع��ات غلط پر کرده ان��د جریمه
شوند ،در یک دوره زمانی این خطاها به
مرور اصالح می ش��ود .عزتی این راهکار
را دارای فوای��د بس��یاری ب��رای اقتصاد
کشور دانس��ت و توضیح داد :در صورت
اجرای��ی ش��دن این طرح ،مش��کل فرار
مالیاتی حل می شود و عالوه بر این بانک
اطالعاتی به دست امده از این طریق در
همه سیاست ها و تصمیمات اقتصادی به
دولت کم��ک خواهد ک��رد .تاکید این
اقتصاددان ب��ر اتخاذ روش ه��ای جدید
برای شناس��ایی دهک ها درحالی اس��ت
ک��ه عضو هی��ات علمی دانش��گاه الزهرا
نیز روش های قبلی برای شناسایی افراد
ثروتمند را اشتباه می داند.
حس��ین راغف��ر با
اشاره به اینکه اولین
و مهم تری��ن کار
دول��ت ک��م کردن
هزینه یارانه اس��ت،
گفت :دولت درحال
حاض��ر 43ه��زار میلیارد توم��ان یارانه
نق��دی پرداخت می کند ک��ه این میزان
مبلغ قابل توجهی است و باید به سرعت
در جهت کم ک��ردن این هزینه اقدامات
الزم انجام ش��ود .وی ب��ا تاکید بر اینکه
دول��ت در این زمین��ه برنامه هایی را در
دستور کار دارد ،افزود :در این باره وزارت
تع��اون ،کار و رف��اه اجتماع��ی برنام��ه
جدیدی را در پیش گرفته و قرار است با
ی��ک روش جدید شناس��ایی خانوارها و
رتبه بندی انها از دهک های پایین به باال
انجام شود.
مشاور معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری
گفت :چند س��ناریو برای احیای سازمان برنامه و بودجه وجود
دارد که یکی از انها پیش��نهاد ادغام دو معاونت و یک س��ازمان
است.
محمدرض��ا واع��ظ مه��دوی در گفت وگو با ف��ارس در مورد
احیای س��ازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اظهار کرد :بحث احیای سازمان تقریبا تمام شده است و
پیش بینی ها این بوده که در یک ماه اینده این موضوع عملی شود.
مش��اور معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور در پاس��خ به این سوال که ایا دو معاونت
س��رمایه انسانی و نظارت راهبردی ادغام می شوند ،گفت :از این موضوع خبری ندارم و 3عامل باید در
نحوه احیای سازمان مدنظر قرار گیرد.
وی افزود :یکی از این مباحث ،تعیین تکلیف سازمان اداری استخدامی و معاونت برنامه ریزی و سرمایه
انسانی است و مسئله این است که دو معاونت باقی بماند یا یکی شود.
مهدوی با اش��اره به اینکه س��ومین بحث نحوه اداره دفاتر برنامه ریزی در استان هاست ،بیان کرد :این
دفاتر اکنون زیر نظر استانداری ها اداره می شود که قبال جزو سازمان برنامه و بودجه ریزی کشور بودند
و باید تعیین تکلف شود که زیر نظر چه نهاد و ساختاری قرار گیرند.
بورس
economy@smtnews.ir
کارشناسان در گفت و گو با
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
تشریح کردند
19
استراتژی های توسعه صنعت کارگزاری
کیمیا بامدادیان -گروه اقتصاد :صنعت کارگزاری
در حال��ی یکی از پایه های اصلی و الزمه توس��عه بازار
سرمایه اس��ت که در س��ال های اخیر بیش از گذشته
مورد توجه مسئوالن و مدیران بازار سرمایه قرار گرفته
اس��ت .توقف اعطای مجوز کارگ��زاری جدید در کنار
برنامه ریزی برای توس��عه زیرس��اخت های شرکت های
کارگزاری موضوعی بود که در س��ال های اخیر در حال
اجراس��ت .به این ترتیب که ش��رکت های کارگزاری با
رتبه بندی در گروه های مختلف دسته بندی شدند تا با
ایجاد فضای��ی رقابتی به تخصصی کردن عملکرد خود
ب��رای ارتقای رتبه اقدام کنند .این در حالی اس��ت که
برخی از کارگزاران ،رتبه بندی و لزوم تخصصی ش��دن
کارگزاری ها را باعث رقابتی شدن این صنعت نمی دانند
و معتقدن��د برای ایجاد فضای رقابتی ملزومات دیگری
باید وجود داشته باشد.
تقویت کارگزاری ها بهتر از دسته بندی انها
ایجاد فضای رقابتی
در ای��ن رابط��ه علی اصغ��ر مه��ری زاده ،مدیرعامل
کارگزاری اردیبهش��ت ایرانی��ان در گفت وگو با
بی��ان کرد :در دنیا ش��رکت های کارگ��زاری به صورت
تخصص��ی عمل نمی کنن��د بلکه همه انه��ا به صورت
رقابتی در بازار سرمایه به فعالیت می پردازند.
وی با اشاره به اینکه تعداد شرکت های کارگزاری در
ایران بسیار زیاد است ،گفت :کشورهایی که دارای بازار
سرمایه پیش��رفته هس��تند ،تعداد کارگزاری های شان
زیاد نیست اما این گونه کشورها شرکت های کارگزاری
بس��یار بزرگی دارند ،به این ترتیب در چنین شرایطی
بازار رقابتی بسیار مناسبی بین انها به وجود می اید.
مه��ری زاده عملک��رد ش��رکت های کارگ��زاری در
کش��ورهای توس��عه یافته را ب��ه صورت قوی دانس��ت
و گف��ت :از انجای��ی که ش��رکت های کارگ��زاری در
کش��ورهای توس��عه یافته دارای عملکردهای بس��یار
قوی هستند ،بنابراین ش��رکت های کارگزاری کوچک
نمی توانس��تند در چنین فضای رقابت��ی فعالیت کنند
و تصمی��م گرفتند با یکدیگر ادغام ش��وند تا بتوانند با
شرکت های بزرگتر به رقابت بپردازند.
وی تخصصی عمل کردن شرکت های کارگزاری را به
نفع بازار سرمایه ندانست و اظهار کرد :اگر شرکت های
کارگزاری به صورت تخصصی عمل کنند ،ممکن است
شرایط انحصاری به وجود اید و صنعت کارگزاری دچار
مشکالت بیشتری شود.
مه��ری زاده ب��ه ایج��اد فض��ای رقابت��ی در صنعت
کارگ��زاری اش��اره ک��رد و گف��ت :برای انک��ه صنعت
کارگ��زاری رونق بگیرد ،باید ش��رایطی به وجود اید تا
ش��رکت های کارگزاری در فضای کامال رقابتی فعالیت
کنند.
وی ب��ه درامد ش��رکت های کارگزاری اش��اره کرد و
اف��زود :از انجایی که ش��رکت های
کاه��ش داد .وی یک��ی از راه های
کارگ��زاری از جذب مش��تریان به
بازگشت رونق به صنعت کارگزاری
کشورهایی که
س��وی خود درامد کسب می کنند،
را ادغ��ام ش��رکت های کارگ��زاری
دارای بازار سرمایه
دانس��ت و بی��ان کرد :ب��ا توجه به
بنابراین با ایجاد ش��رایط متنوع در پیشرفته هستند ،تعداد
انک��ه مج��وز افزایش ش��رکت های
صنعت کارگزاری ،سرمایه گذاران را
کارگزاری های شان
به سوی خود جلب می کنند.
کارگزاری بس��یاری داده شده است
زیاد نیست اما این گونه بنابراین یکی از این راه ها کم کردن
نداشتن عمق و حجم کافی
این ش��رکت ها یا ادغام انهاس��ت تا
در همین خصوص علی موسوی،
کشورها شرکت های
مدیر بورس کاالی کارگزاری پارس کارگزاری بسیار بزرگی بتوانن��د با قدرت بیش��تر و در یک
فضای رقابتی ب��ه فعالیت بپردازند.
نمودگ��ر در گفت وگو با
بیان دارند ،به این ترتیب در
موسوی وجود تصمیمات یک شبه
کرد :تخصصی کردن ش��رکت های
چنین شرایطی بازار
در صنعت کارگزاری را بس��یار مضر
کارگزاری بحث بس��یار گسترده ای
رقابتی بسیار مناسبی دانست و اظهار کرد :نباید در صنعت
اس��ت .بنابراین برای تصمیم گیری
در ای��ن خص��وص باید ابت��دا همه بین انها به وجود می اید کارگزاری به یکب��اره تصمیم گیری
کرد و به ادغ��ام یا تخصصی کردن
شرایط را بررسی کنیم.
شرکت های کارگزاری پرداخت زیرا
وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه
در کشور ما از عمق کافی برخوردار نیست ،اظهار کرد :همواره این تصمیمات به ضرر بازار س��رمایه بوده و ان
در چند س��ال گذش��ته به تعداد زیادی از شرکت های را تح��ت تاثیر ق��رار می دهد .بنابرای��ن باید عواقب هر
کارگ��زاری مجوز فعالیت داده ش��د ،اما بازار س��رمایه تصمیمی از همه جهات س��نجیده ش��ود .وی یکی از
نس��بت به میزان افزایش این ش��رکت ها عمق و حجم بهتری��ن راه ها برای رونق صنع��ت کارگزاری را تقویت
مناسبی را پیدا نکرد .بنابراین بورس نتوانست کشش و ش��رکت های کارگزاری دانس��ت و بیان ک��رد :اکنون
ظرفیتی متناس��ب با این تعداد شرکت کارگزاری را به شرکت های کارگزاری دارای عملکرد مناسبی نیستند
وجود اورد .موسوی وجود این تعداد شرکت کارگزاری و باید با ایجاد بس��تر مناس��ب انه��ا را تقویت کرد .به
در ای��ن صنع��ت را در زمان رکود نامطلوب دانس��ت و این ترتیب به نظر می رس��د که بهترین و مطلوب ترین
گفت :با توجه به انکه به یکباره و بدون برنامه ریزی های کار برای یافت��ن راه حل مناس��ب درخصوص عملکرد
مناسب مجوز فعالیت برای شرکت های کارگزاری صادر کارگزاری ه��ا پرس وج��و از فع��االن و متخصصان این
ش��د ،بنابراین نباید این تعداد را نیز بدون برنامه ریزی شرکت ها باشد.
موس��وی با اشاره به اینکه ش��رکت های کارگزاری با
توجه به زمینه فعالیت ش��ان زیرس��اخت های مناسبی
را ب��ه وجود اورده اند و نیروهای کاری مورد نیازش��ان
را اس��تخدام کرده اند ،گفت :با توجه ب��ه انکه تاکنون
ش��رکت های کارگزاری در زمینه های مختلفی ازجمله
ب��ورس کاال ،ان��رژی ،اوراق به��ادار و فرابورس فعالیت
می کردند ،بنابرای��ن برنامه ریزی و چگونگی حرکت به
سوی اینده را نیز بر این اساس طراحی کرده اند .از این
رو تخصص��ی کردن انها و همچنی��ن تغییر یکباره در
روند عملکرد انها ،این صنعت را دچار اخالل می کند.
وی در توضی��ح دلی��ل مخالفت ب��ا تخصصی کردن
کارگزاری ه��ا گف��ت :در ح��ال حاض��ر ش��رکت های
بازارگردان��ی یا س��رمایه گذاری و بازاریابی مش��تریان
را به س��وی خود ج��ذب کرده اند و اگر ب��ه انجام امور
تخصص��ی بپردازند و ب��رای نمونه در یکی دو رش��ته
فعالی��ت کنند ،این میزان مش��تریان اندک خود را نیز
از دست می دهند.
موس��وی در ش��رایط کنون��ی تقوی��ت کارگزاری ها
را از دس��ته بندی انه��ا مفیدتر خوان��د و بیان کرد :در
چنین ش��رایطی به طور قطع ،ش��رکت های کارگزاری
در زمینه دس��ته بندی و عملکرد تخصصی شان چندان
راغب نخواهند ب��ود .وی منظور از تقویت کارگزاری ها
را تقویت دفتر ،تجهیزات و نیروی انس��انی دانس��ت و
بیان کرد :در ش��رایطی که در ب��ازار رکود وجود دارد،
هرگون��ه تغییر در فعالیت کارگزاری ها مطلوب نخواهد
بود و باید ش��رایطی را در صنعت کارگزاری فراهم کرد
که همه ش��رکت های کارگزاری در ش��رایط رقابتی به
فعالیت بپردازند .موس��وی وضعیت کنونی شرکت های
کارگزاری را نتیجه تصمیمات گذش��ته سازمان بورس
دانس��ت که مجوزه��ای بس��یاری برای ش��رکت های
کارگزاری صادر کرد .بنابراین هرگونه تصمیم عجوالنه
نی��ز در این باره به ضرر صنعت کارگزاری خواهد بود و
عواقب ان در اینده پدیدار می شود.
موس��وی رکود حاکم بر بازار س��رمایه را همیشگی
ندانست و بیان کرد :سازمان بورس برای رونق صنعت
کارگزاری و همچنین بازار س��رمایه ،باید شرکت ها را
ترغیب و تش��ویق به حضور در ب��ورس کاال و بورس
اوراق به��ادار کند تا به این ترتی��ب خودبه خود بازار
س��رمایه نیز ب��زرگ ش��ود .وی تن��وع فعالیت های
شرکت های کارگزاری در دنیا را بسیار زیاد دانست و
بیان کرد :کشورهایی که بازارهای سرمایه گسترده ای
دارند ،دارای ابزارهای بس��یار متنوع و جذابی هستند
ام��ا در ای��ران این گون��ه نیس��ت و خدم��ات چندان
متنوعی در این گونه ش��رکت ها برای س��رمایه گذاران
ارائه نمی شود.
زیر ذره بین
سدشکنی شاخص بورس تهران
گ�روه اقتصاد -در حال حاضر بازار س��رمایه روزهای بهتری را س��پری
می کند .روز گذش��ته س��رانجام ش��اخص بورس به عنوان یکی از مهم ترین
متغیرهای بازار س��هام با رش��دی هرچند اندک ،توانس��ت س��د 71هزار را
پ��س از بی��ش از یک م��اه درجا زدن بش��کند و وارد کانال 72هزار ش��ود.
اکن��ون س��هامداران رفت��ار متفاوتی را نس��بت به ماه های گذش��ته از خود
نش��ان می دهند .در هفته های گذشته س��هامداران حاضر بودند با شناسایی
س��ود اندک در بازار س��رمایه اقدام به فروش س��هام خود کنند و همین امر
باعث ش��ده بود تا بازار سرمایه در یک بازه بس��یار اندک درجا بزند .به این
ترتیب س��رمایه گذاران با کوچک ترین نش��انه مثبت در بازار سرمایه خریدار
و با کوچک ترین نش��انه منفی به فروش��نده تبدیل می شدند .در این رابطه
اظهار کرد :
محمدرضا صفری ،کارش��ناس بازار سرمایه در گفت وگو با
در ماه های گذشته شاخص کل در یک بازه بسته نوسان می کرد اما از زمانی
که امیدها نس��بت به نتیجه مذاکرات هس��ته ای افزایش یافت ،بازار سرمایه
نس��بت به این خبرها واکنش نش��ان داد و ش��اخص کل افزایش یافت .وی
تغییر در رفتار سرمایه گذاران را مشهود دانست و گفت :با توجه به چشم انداز
مثبت سیاسی و اقتصادی در جامعه ،سرمایه گذاران دیگر حاضر نیستند که
با کسب س��ودهای اندک از بازار سرمایه خارج شوند و همین موضوع باعث
شده تا خریداران بیشتری به سوی بورس روانه شوند .صفری در بازار دیروز
گ��روه حمل ونقل را دارای تاثیر مناس��ب خواند و بی��ان کرد :گروه حمل و
نق��ل در نتیجه تحریم ه��ا و کاهش صادرات و واردات اس��یب زیادی دیده
بود و دچار تعدیل های منفی در بازار س��رمایه ش��ده بود .اما به دنبال ایجاد
فضای مثبت در مذاکرات هسته ای این گروه مورد اقبال سرمایه گذاران قرار
معرفی
نقدشونده ترین
سهام بورسی
گرفت و دیروز خریداران را به سوی خود جلب کرد و در نتیجه ان80-90 ،
درصد این گروه روز مثبتی را س��پری کردند .وی گروه پتروش��یمی ها را به
دلیل کاهش قیمت جهانی نفت پر ریس��ک دانس��ت و اظهار کرد :به دلیل
کاهش قیمت جهانی نفت این گروه دیروز مورد استقبال سرمایه گذاران قرار
نگرفت .صفری با اش��اره به اینکه گزارش های 6ماهه شرکت های بسیاری در
این هفته ارائه می ش��ود ،گفت :در هفته پیش رو س��رمایه گذران با توجه به
گزارش های 6ماهه اعالمی از س��وی ش��رکت ها می توانند به خرید و فروش
سهام خود بپردازند.
نگاهی به امار
در نتیج��ه دادوس��تدهای دیروز بورس تهران بی��ش از 368میلیون برگه
س��هم و حق تقدم در بازار دست به دست شد که ارزش این مبادالت بیش
از 1هزار و 217میلیارد ریال بود و در 48هزار نوبت معامالتی انجام شد.
در نتیج��ه ای��ن معامالت در می��ان 39صنعت حاضر در ب��ورس تهران،
گروه ه��ای خودرو با بیش��ترین حجم و ارزش معامالت توانس��تند در صدر
برترین گروه های صنعت قرار بگیرند .گروه فنی و مهندس��ی و مالی نیز در
رده های دوم و س��وم نشستند .در بازار دیروز شاخص توانست با رشدی 38
واحدی سرانجام به عدد 72هزار و 16برسد .نمادهای گروه مپنا ،کشتیرانی
جمهوری اس�لامی ایران ،ایران خودرو و فوالد مبارکه بیشترین تاثیر مثبت
را بر ش��اخص داش��تند .در مقابل نیز س.نفت و گاز و پتروش��یمی تامین،
گس��ترش نفت و گاز پارسیان و بانک پاسارگاد بیش��ترین تاثیر منفی را بر
این متغیر داش��تند .همچنین دیروز حمل و نقل توکا ،قند نیشابور ،تولیدی
کاش��ی تکسرام ،کشتیرانی جمهوری اس�لامی ایران ،ایران ارقام ،فنرسازی
سهام شناور ازاد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق
بهادار در روز 31شهریورماه 93اعالم شد.
به گزارش اداره نظارت بر ناشران بورسی ،سازمان بورس و
اوراق بهادار ،در راستای ابالغیه ضوابط نحوه محاسبه سهام
ش��ناور ازاد ناشران پذیرفته ش��ده در بورس ها و بازار خارج
بورس مصوب ش��ورای عالی بورس و اوراق بهادار مورخ 11
مرداد ،89درصد س��هام شناور ازاد شرکت ها در تاریخ 31
شهریور 93را اعالم کرد.
در این جدول 15ش��رکت دارای درصد سهام شناور ازاد
باالی 50درصد 14 ،شرکت دارای درصد سهام شناور بین
یادداشت
بازار سرمایه
نیازمند نیروی
انسانی متخصص
شهریار شهمیری
مدیرعامل کارگزاری سهم اشنا
صنعت کارگزاری به صورت ذاتی صنعتی تخصصی
اس��ت .اما باید از چند جهت ان را مورد بررس��ی قرار
دهیم .نخست انکه تعداد شرکت های کارگزاری بازار
س��رمایه متناس��ب با میزان حجم معامالت و ارزش
بازار ما است یا خیر .به طور مسلم هنگامی که تعداد
ش��رکت های کارگزاری را نس��بت به دیگر کش��ورها
مقایس��ه می کنیم ،درمی یابیم که تعداد انها بس��یار
بیشتر از حد استانداردهای دیگر بورس های دنیاست.
مش��اهده می کنی��م در بورس های توس��عه یافته
کش��ورهایی مانند ترکیه و مال��زی که موفقیت های
چش��مگیری داش��تند باوجود انکه حج��م و ارزش
معامالت در بازار سرمایه ش��ان بسیار بیشتر از کشور
ماست اما تعداد ش��رکت های کارگزاری شان به اندازه
نصف کشور ما هم نیست.
در ایران ش��رکت های کارگزاری برای فعالیت های
مختلف شان می توانند مجوزهای متفاوتی را دریافت
کنند که از ان جمله می توان به مجوزهای سبدگردانی،
مش��اور سرمایه گذاری و پردازش��گری اطالعات مالی
اش��اره کرد .بر این اساس هم سازمان بورس می تواند
انواع این مجوزها را یا به ش��رکت های مس��تقل یا به
شرکت های کارگزاری اعطا کند.
ب��رای تخصصی ت��ر ش��دن فعالیت ه��ای صنعت
کارگزاری ،س��ازمان بورس اقدامات��ی را انجام داد .به
این ترتیب در چند س��ال گذشته سازمان بورس گام
نخست را با رتبه بندی شرکت های کارگزاری برداشت.
به این ترتیب قرار ش��د که شرکت ها براساس دارایی
فیزیک��ی ،نوع مجوز ،تعداد کارکن��ان و ارائه خدمات
رتبه بندی ش��وند .ازاین رو به کارگزاری های مختلف
رتبه های الف ،ب و ...داده ش��د .اما این امر باعث شد
که یکسری هزینه هایی به شرکت های کارگزاری وارد
شود .از سوی دیگر مشاهده می کنیم که این صنعت
برخالف تصور همگان صنعت بسیار سوددهی نیست.
برای نمونه در یک جامعه اماری به صورت میانگین،
بس��یاری از معامالت برخی ش��رکت های کارگزاری
وابستگی زیادی به نهادهای مالی یا معامالت خودشان
داشته و در چنین شرایطی نتوانسته اند رقابت مناسبی
بین کارگزاران به وج��ود اورند .در بورس های بزرگ
دنیا ش��رکت های کارگزاری به ارائ��ه خدمات متنوع
می پردازند بنابراین باید در ایران نیز ش��رایطی فراهم
ش��ود تا این ش��رکت ها از ابزارهای متنوعی استفاده
کرده و خدمات بیش��تری را به س��رمایه گذاران ارائه
کنند .اما در ایران برخی شرکت های کارگزاری به طور
کامل به س��ازمان های دولتی وابسته هستند و برخی
دیگر به صورت خصوصی اداره می شوند .به طور کلی
هزینه های شرکت های دولتی توسط سهامداران عمده
تامین می ش��ود ،به همین دلیل به س��وی تخصصی
ش��دن پیش نرفته اند و ش��رکت های خصوصی نیز با
صرف هزینه های هنگفت و برای انکه در بازار رقابتی
صنعت کارگزاری قرار بگیرند به اس��تخدام نیروهای
متخصص پرداخته اند .همچنین بازار سرمایه برخالف
بازار پول از کمبود نیروهای متخصص رنج می برد .در
حال حاضر س��ازمان بورس یکس��ری گواهینامه های
حرفه ای را تعبیه کرده و براس��اس توانایی ها و دانش
اف��راد این گواهینامه ها را به انها اعطا می کند اما این
تعداد نیروی کارشناس برای صنعت کارگزاری کافی
نیس��ت .بنابراین در می یابیم که نیروی انسانی نقش
بسیار پررنگی را در تخصصی عمل کردن شرکت های
کارگزاری ایفا می کند.
بورس کاال
خاور و س��رمایه گذاری ملت با بیش��ترین رشد قیمت در صدر معامالت قرار
گرفتند .در مقابل نورد و قطعات فوالدی ،معادن منگنز ایران ،کش��اورزی و
دامپروری مگسال ،مس شهید باهنر ،افست ،سایپا شیشه و درخشان تهران
با بیشترین کاهش قیمت در انتهای جدول معامالت قرار گرفتند .همچنین
س��رمایه گذاران دیروز طوالنی ترین صف های خری��د را برای نمادهای گروه
مپن��ا ،رادیاتور ای��ران ،ایرکا پارت صنعت ،لیزین��گ ایرانیان ،صنایع اذراب،
کربن ایران و کابل البرز تش��کیل دادن��د .در مقابل نمادهای فوالد امیرکبیر
کاشان ،صنایع کاغذس��ازی کاوه ،س��یمان مازندران ،پارس پامچال ،پارس
الکتریک ،س��رمایه گذاری ش��اهد و نورد الومینیوم با سنگین ترین صف های
ف��روش به کار خود پایان دادند .گفتنی اس��ت دیروز ایران خودرو با معامله
31میلیون س��هم ،دارای بیشترین حجم معامالت بود .همچنین گروه مپنا
با معامله 17میلیون س��هم و صنایع اذراب در رتبه های بعدی قرار گرفتند.
گفتنی اس��ت گ��روه مپنا ،ایران خودرو و ش��رکت ارتباطات س��یار ایران با
بیشترین ارزش معامالت رتبه های اول تا سوم را کسب کردند.
40تا 50درصد 49 ،ش��رکت سهام ش��ناور بین 30تا 40
درصد و 60شرکت سهام شناور بین 20تا 30درصد دارند.
این درحالی اس��ت که سهام شناور 74شرکت بین 10تا
20درصد قرار دارد .بر این اس��اس ،قندش��یرین خراسان با
66/07درصد سهام ش��ناور ازاد در اخرین روز شهریورماه
93به عنوان نقدش��ونده ترین س��هام در میان شرکت های
بورسی انتخاب شد .سهام شناور با احتساب ضریب شناوری
این شرکت نیز 66درصد است .سرمایه گذاری صنعت بیمه
که در دوره قبل رتبه نخست را به خود اختصاص داده بود،
در این دوره با 65/71درصد سهام شناور و 66درصد سهام
ش��ناور با احتساب ضریب ش��ناوری در رتبه دوم قرار دارد.
رتبه س��وم جدول نقدشونده ترین سهام شرکت های بورسی
به س��رمایه گذاری توس��عه اذربایجان اختصاص دارد .سهام
شناور این شرکت در پایان شهریورماه 65/69درصد و سهام
ش��ناور با احتساب ضریب شناوری 66درصد بود .در مقابل
درصد س��هام شناور با احتس��اب ضریب شناوری 9شرکت
صفر درصد اس��ت .س��یمان ایالم ،گلوکزان ،الومراد ،فوالد
کاوی��ان ،معدنی دماوند ،مجتمع فوالد خراس��ان ،نس��اجی
بروجرد ،سیمان فارس و پتروشیمی اصفهان این 9شرکت
را تشکیل می دهند.
عرضه 36نوع کاال
در رینگ پتروشیمی
روز گذش��ته تاالر فراورده های نفتی و پتروش��یمی
بورس کاالی ایران شاهد عرضه 36نوع کاال بود.
ب��ه گ��زارش ب��ورس کاال ،در ای��ن روز و در ت��االر
فراورده های نفتی و پتروشیمی ،حدود 26هزار تن انواع
مواد پتروشیمی مجتمع های اروند ،ایالم ،ابادان ،برزویه،
بوعلی س��ینا ،پارس ،تندگویان ،خراس��ان ،خوزستان،
رازی ،شازند ،شیراز ،کارون ،کرمانشاه و شرکت پلیمر
کرمانشاه عرضه شد .گروه قیر نیز شاهد عرضه 16هزار
و 300تن انواع قیر شرکت نفت جی 10 ،هزار و 500
تن انواع قیر ش��رکت نفت پاس��ارگاد و 7هزار تن قیر
85100شرکت پاالیش نفت تبریز بود .گفتنی است،
در ای��ن روز و در تاالر صادرات��ی 8500 ،تن کاالهای
شرکت های اذر دوام یول ،معماران تجارت افتاب ،پترو
پاالیش سهند گس��تر تبریز و توسعه نفت هرمزان به
همراه 100تن عایق رطوبتی شرکت تولیدی و صنعتی
الیاف سازان شمال روی تابلوی عرضه رفت.
بازنگری در شیوه
ارزیابی ریسک
نظرگاه
غالمعلی ثبات
عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه
انتخاب رویکرد ترکیبی و توزیع ریس��ک در بین
راننده و خودرو کار اسانی به نظر نمی رسد و اجرای
این فرایند نیازمند توسعه دانش ارزیابی ریسک در
میان شرکت های بیمه است به طوری که شناسایی
رانندگان پر خطر و کم خطر و ریس��ک های ان باید
واقعی تر دیده شود.
در حالی که الیحه اصالح بیمه ش��خص ثالث در
مجلس در اس��تانه ارائه ق��رار دارد تا قبل از بودجه
93بررس��ی و تصویب ش��ود وضعیت فعل��ی و ارائه
راهکارهایی جهت ایجاد تحول ساختاری و بنیادین
در این رشته از بیمه نامه ضروری به نظر می رسد.
از زمان��ی ک��ه اصالح بیمه نامه ش��خص ثالت در
دس��تور کار کارگروه مربوطه در مجلس قرار گرفت،
کارشناس��ان صنعت بیمه در جهت اصالح ساختار
فعلی راهکارهای متفاوتی ارائه کردند.
راننده محور بودن یا خودرو محور بودن مقوله ای
است که بیش از هر چیز مورد اختالف نظر در بین
فعاالن صنعت بیمه بوده اس��ت به طوری که تمرکز
بر خودرو بدون در نظر گرفتن ریسک های رانندگان
پرخطر از اشکاالتی است که بر قانون فعلی بیمه نامه
شخص ثالث وارد است .اما به نظر می رسد مهم ترین
موض��وع مطروحه درای��ن بین ،توجه به س��ابقه و
خصوصیات راننده خودرو اس��ت که در قانون فعلی
هم از طریق تخفیف عدم خس��ارت و جریمه تعدد
خس��ارت تا حدود زیادی به ان توجه ش��ده است.
بنابراین بعید است که مش��کالت و پیچیدگی های
راننده محور ش��دن بیمه نامه شخص ثالث کمتر از
وضعیت فعلی باشد و بتوان به خوبی ان را اجرا کرد.
دراین بین راه حل اساسی که می توان پیش بینی کرد
ورود نکردن قانون به موضوع قیمت گذاری و واگذار
کردن ان به ش��رکت های بیمه است تا ریسک ویژه
هر بیمه گذار و خ��ودرواش به طور موردی ارزیابی و
حق بیمه متناسب با ان در شرکت بیمه تعیین شود.
این روش ،عادالنه ترین و منطقی ترین روش تعیین
حق بیمه است که باعث می شود هر بیمه گذار حق
بیمه متناسب با ریسک خود و خودرواش را بپردازد
و حقش به خاطر سایر بیمه گذاران ضایع نشود.
خبر
۳راهی نحوه انتخاب
رئیس کل بانک مرکزی
کلیات اداره بانک مرکزی درحالی روز گذشته در
جلسه مجمع تش��خیص مصلحت نظام به تصویب
رس��ید که بناس��ت کمیس��یون اقتص��اد کالن به
بررس��ی ه��ای خود درب��اره نحوه انتخ��اب رئیس
کل بان��ک مرکزی و ...ادامه دهد .کس��ب اطالع از
حاضرین جلس��ه روز گذش��ته مجمع حاکی از این
اس��ت که بناست کمیس��یون اقتصاد کالن بررسی
های خود را درباره انتخاب رئیس کل بانک مرکزی
ادام��ه دهد و گ��زارش خود را در ای��ن خصوص به
مجمع ببرد.
کمیسیون اقتصاد کالن مجمع تشخیص مصلحت
نظام بین انتخاب رئیس کل بانک مرکزی با ش��یوه
فعل��ی (حکم رئیس جمه��ور) ،رای مجلس و حکم
سران قوا تصمیم گیری خواهد کرد .مجید قاسمی
رئیس کمیس��یون اقتصاد کالن مجمع تش��خیص
مصلحت نظام درباره مراحل بررس��ی نحوه انتخاب
رئی��س کل بانک مرک��زی در مجمع تش��خیص ،
همزمان با اغاز بررس��ی ها در این زمینه گفته بود:
نحوه انتخاب رئیس کل بانک مرکزی در کمیسیون
اقتصاد کالن مجمع تشخیص مصلحت نظام در حال
رس��یدگی اس��ت و امیدواریم هرچه زودتر به جمع
بندی برسد.
وی با بیان اینکه پیشنهادات بسیاری درباره مدت
فعالی��ت و نحوه مدیریت رئی��س کل بانک مرکزی
مطرح اس��ت ،افزود :اما تغیی��ری در حکم انتخاب
رئیس کل بانک مرکزی نخواهیم داشت چرا که در
ابالغی��ه مقام معظم رهبری ب��رای اعالم موضوع به
مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اینکه رئیس
کل بانک مرکزی توس��ط قوه مجریه انتخاب ش��ود
ای��رادی وجود ن��دارد اما درب��اره چگونگی انتخاب
درحال بحث هس��تیم .غالمرضا مصباحی مقدم نیز
در ارتب��اط با اخری��ن وضعیت رس��یدگی به نحوه
انتخ��اب رئی��س کل بانک مرکزی در کمیس��یون
اقتصاد کالن مجمع تشخیص مصلحت نظام ،گفته
بود :یکی از مس��ائلی که انجا مطرح ش��د چگونگی
پیش��نهاد رئیس کل بانک مرکزی اس��ت که البته
دراین باره س��ناریوهای مختلفی مطرح ش��د .عضو
مجمع تش��خیص مصلحت نظام ادام��ه داد :یکی از
پیش��نهادهایی که در کمیس��یون اقتصادی مجمع
مطرح ش��د و ظاهرا ً نتیجه هم گرف��ت این بود که
پیشنهاد دهنده گروه کارشناسی باشند که انها با در
نظر گرفتن صالحیت هایی از جمله داشتن دکترای
اقتصاد یا دکترای مدیریت مالی ،حداقل پنج س��ال
س��ابقه بانک مرکزی یا هفت سال س��ابقه بانکی و
حسن شهرت و عدم سوءپیشینه گزینه ریاست بانک
مرکزی را معرفی کنند.
20
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
بانک و بیمه
economy@smtnews.ir
شمارش معکوس اغاز شد
پرونده دریافت کارمزد از کارت خوان ها در بالتکلیفی
گ�روه اقتص�اد :اس��تفاده از کارت خوان ه��ای
فروش��گاهی راهی اس��ت برای اینکه کارهای روزمره
س��اده تر انجام ش��ود و همین عامل هم در سال های
اخیر اس��تفاده از کارت خوان ها را در مبادالت روزمره
ایرانی ه��ا به ش��دت افزایش داده اس��ت .هر چند که
اس��تفاده و نهادینه کردن ابزارهای الکترونیک بانکی
به خصوص دس��تگاه های کارت خوان بسیار زمان بر و
هزینه ب��ر بود اما باالخره پس از تالش های بس��یار از
س��وی بانک مرکزی ،سیس��تم بانک��ی و اصناف این
امر در س��ال های اخیر نهادینه و به جزء جدانشدنی
معامالت روزانه افراد تبدیل شد.
این روی��ه جاری بود تا اینکه براس��اس سیاس��ت
جدی��د بانک مرکزی ،مقرر ش��د از ابت��دای ابان ماه
از پذیرندگان دس��تگاه های کارت خوان فروش��گاهی
در قبال هر تراکنش کارمزد کس��ر ش��ود .ان طور که
منتق��دان این ط��رح می گویند ،با اج��رای این طرح
بازگشت به دوران اس��تفاده از اسکناس در مبادالت
روزان��ه افراد محتم��ل خواهد بود و این سیاس��ت را
ناقض تالش های بانک مرکزی در رابطه با گس��ترش
بانکداری الکترونیک در سال های گذشته می دانند.
ب��ه هر حال ب��اال رفت��ن انتق��ادات و اعتراضات به
دریاف��ت کارم��زد از کارت خوان ه��ای فروش��گاهی
از ابت��دای ابان م��اه و اختالف نظ��ر در رابطه با این
موضوع باعث ش��د که پیگیری این موضوع به هیات
دولت برس��د ،چراکه اصناف معتقدن��د اصل کارمزد
درست است ولی بانک ها باید این کارمزد را بپردازند
نه فروشنده ها!
توپ کارمزدها در زمین شورای پول
نتیج��ه هم این ش��د که بع��د از ورود هیات دولت
به پرونده کارم��زد فروش��گاه ها ،ماموریتی جدید به
بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار محول شد تا بعد
از بررسی های کارشناسی بانک مرکزی سیاستگذاران
پولی و بانکی در شورا با در نظر گرفتن ابعاد مختلف
درباره دریافت کردن یا نکردن کارمزدها به جمع بندی
واحدی برسند که در نهایت هم این امر باعث شد ،در
عمل زمان اجرای این طرح به تعویق بیفتد و دریافت
کارم��زد از کارت خوان ها از ابان ماه معلق ش��ود زیرا
انطور که گفته می ش��ود ،هن��وز طرحی دراین باره به
ش��ورای پول و اعتبار نرفت��ه و بانک مرکزی در حال
انجام بررسی های کارشناسی است.
حال با توجه به اینکه کمتر از 4روز به پایان مهرماه
باقی مانده و از انجایی که کارشناس��ان بانک مرکزی
در حال بررس��ی های کارشناس��ی برای ارائه طرحی
به ش��ورا هس��تند ،بعید به نظر می رسد که در فاصله
چن��دروزه تا اغاز ابان تصمیم گی��ری درباره دریافت
کارمزد از کارت خوان های فروش��گاهی به س��رانجام
برس��د .علی طیب نی��ا ،وزیر امور اقتص��ادی و دارایی
درباره طرح مسئله دریافت کارمزد از کارت خوانهای
طال عقب نشینی کرد
گروه اقتصاد :افزایش ش��اخص سهام امریکا موجب
شد تا قیمت طال در اخرین لحظات مبادالت روز جمعه
ب��ا کاهش اندکی روبه رو و در نهایت روز ش��نبه بر نرخ
1239دالر تثبیت شود .ضمن اینکه دیروز قیمت طال
در بازار داخل ،هم جهت با روند قیمتی این فلز گرانبها
در بازاره��ای مالی بین الملل��ی ،در موقعیت نزولی قرار
گرفت و کمی عقب نشینی کرد.
به این ترتیب ارزش هر گرم طالی 18عیار س��اخته
نش��ده 96هزار و 180تومان ق��رار گرفت و هر قطعه
سکه بهار ازادی با 2هزارتومان افت قیمت از نرخ 939
هزارتومان روز پنجش��نبه به ن��رخ 937هزارتومان در
نخس��تین روز هفته رسید .نیم س��که هم دراین روز با
2هزارتومان کاهش ،بر نرخ 471هزارتومان قرار گرفت.
قیمت این سکه در اخرین روز هفته گذشته در بازار
ته��ران با ن��رخ 473هزارتومان به ف��روش رفت .البته
بنابراین این اقدام ناچارا صورت می گیرد.
امارها چه می گویند
دبیرکل بانک مرکزی خبر داد:
زمان بررسی دریافت کارمزد از کارت خوان ها ،شاید این هفته
دبیر کل بانک مرکزی از احتمال بررسی طرح دریافت کارمزد از کارت خوان های فروشگاهی در جلسه هفته
جاری ش��ورای پول و اعتب��ار خبر داد و گفت :دریافت کارمزد از کارت خوان ها قطعی اس��ت .محمود احمدی
در گفت وگو با تس��نیم در ارتباط با زمان بررس��ی دریافت کارمزد از کارت خوان های فروش��گاهی در ش��ورای
پول و اعتبار ،اظهار کرد :دریافت کارمزد از کارت خوان ها در دس��تور جلس��ه شورای پول و اعتبار است و طبق
زمان بندی شورا این طرح را مورد رسیدگی قرار خواهد داد .وی درباره زمان بررسی این طرح در شورای پول
و اعتب��ار افزود :معموال چندین طرح در دس��تور کار ش��ورای پول و اعتبار قرار می گی��رد و همین روال باعث
می ش��ود که زمان بررسی دو تا سه هفته طول بکش��د .دبیرکل بانک مرکزی با تاکید براینکه دریافت کارمزد
از کارت خوان ها قطعی اس��ت ،تصریح کرد :ورود بانک مرکزی به این مس��ائل به خاطر نفع و ضرر بانک مرکزی
یا نظام بانکی نیس��ت ،بلکه این بانک به خاطر نقش حاکمیت و اینده اندیش��ی به چنین مسائلی ورود می کند.
احمدی ضمن اشاره به اینکه راهی جزء دریافت کارمزد نیست ،افزود :صنعت بانکداری الکترونیک ایجاد شده
و جزو پرمشغله ترین صنایع قرار گرفته است و بناست این صنعت با موفقیت و دستاوردهای جدید به کار خود
ادامه دهد از همین رو باید هزینه های ان نیز تامین شود .وی ادامه داد :بانک مرکزی دالیل خود را در شورای
پول و اعتبار مطرح می کند و از انجایی که شورا نهادی فرادستگاهی است به طور حتم بهترین تصمیم درباره
دریافت کارمزد از کارت خوان ها در این شورا گرفته خواهد شد.
فروش��گاهی در ش��ورای پول و اعتبار می گوید :این
طرح هنوز در ش��ورا مطرح نشده اس��ت اما به زودی
مورد رسیدگی قرار می گیرد.
بای��د یاداورش��د ،بانک مرکزی ه��م چندی قبل با
صدور اطالعیه ای تاکید کرده بود که دریافت کارمزد
از کارت خوان های فروش��گاهی بعد از مصوبه شورای
پول و اعتبار اجرایی خواهد شد.
دریافت کارمزد قطعی است
البته ولی اهلل س��یف ،ریی��س کل بانک مرکزی نیز
در تازه تری��ن اظه��ار نظر خود ،در حاش��یه جلس��ه
هی��ات دول��ت در ارتباط با مس��ئله کارمزدها ،تاکید
کرده که مس��ئله کارم��زد خدماتی ک��ه از بانکداری
الکترونیک ارائه می ش��ود ،اجتناب ناپذیر اس��ت و اگر
بخواهیم سیس��تم های ما به روز شود و استمرار پیدا
کن��د ،ناگزیر باید هزینه ان را اس��تفاده کننده از این
خدم��ات متقبل ش��ود ،بنابراین براس��اس بحثی که
در دولت انجام ش��د این موضوع منتفی نشده و این
کار عملیاتی خواهد ش��د .نظام بانکی زیرساخت های
الکترونیک و ابزارهای سخت افزاری و نرم افزاری نیاز
به اس��تمرار دارد تا بتواند به موقع تامین هزینه شود،
براس��اس امارها هم اکنون هزینه تمام ش��ده برای
ه��ر تراکنش فروش��گاهی طبق اع�لام بانک مرکزی
250ـ 200تومان اس��ت ولی بانک مرکزی و شورای
پ��ول و اعتبار قص��د دارند در این ط��رح 100-150
تومان کارمزد از پذیرنده دریافت کنند.
امار رس��می ش��اپرک نش��ان می دهد که مجموع
تراکنش ه��ا در پایانه ه��ای ف��روش در خردادم��اه
429میلی��ون تراکن��ش اس��ت ک��ه ش��امل خرید،
مانده گیری و پرداخت قبوض و خرید ش��ارژ است که
به ترتیب س��هم تراکنش ها در این بخش ها عبارتند از
294میلی��ون و 703هزار و 826میلیون ریال برای
خرید87 ،میلی��ون و 553هزار و 139میلیون ریال
ب��رای مانده گیری و 47میلی��ون و 689هزار و 812
میلیون ریال برای پرداخت قبوض و خرید شارژ.
با احتس��اب امار یک ماهه تراکنش های پایانه های
ف��روش و همچنی��ن با توج��ه به قیمت تمام ش��ده
200-250تومان��ی ای��ن تراکنش ها بای��د گفت که
ه��ر م��اه 85میلی��ارد و 989میلیون توم��ان برای
این بخش هزینه می ش��ود .همچنین یک حس��اب و
کتاب سرانگش��تی نشان می دهد که در طول 12ماه
هزینه ای که برای تراکنش های فروش��گاهی می شود
چیزی ح��دود یک هزار میلیارد تومان اس��ت .اما در
صورت اجرایی ش��دن دریافت کارم��زد از پذیرنده ها
از اب��ان ماه ب��ا تصویب رق��م 100-150تومانی اگر
ام��ار ی��ک م��اه را در 12ماه ض��رب و حاصل را در
کارم��زد احتمال��ی 100تومان ض��رب کنیم عددی
که ب��ه دس��ت می ای��د 500میلیارد تومان اس��ت،
یعن��ی از این پس فروش��گاه ها باید نیم��ی از هزینه
تم��ام ش��ده تراکنش های فروش��گاهی را خودش��ان
پرداخت کنند.
ای��ن درحالی اس��ت ک��ه ناصر حکیم��ی ،مدیرکل
فن��اوری اطالع��ات بان��ک مرک��زی با اع�لام اینکه
خدماتی که روی پایانه های فروش ارائه می ش��ود به
قدری باال اس��ت که این هزینه ه��ای جزئی دریافتی
که برای بهبود شبکه اس��تفاده می شود بسیار ناچیز
اس��ت ،می گوید :احس��اس می کنم فروشندگانی که
مخال��ف اجرای این طرح هس��تند از مبل��غ کارمزد
دریافت��ی مطلع نیس��تند ،مبلغی که ب��رای کارمزد
دریافت می ش��ود واقعا ناچیز اس��ت .به ه��ر حال با
توجه به اهمیت موض��وع و عزم جدی بانک مرکزی
ب��رای اجرای این سیاس��ت باید منتظ��ر ماند و دید
سرانجام ش��ورای پول و اعتبار دستور اخذ کارمزد از
کارت خوان ها را ب��ه بانک مرکزی صادر می کند یا به
دلی��ل اعتراض بازاریان و اصن��اف باید منتظر تعویق
ای��ن برنامه بانک مرک��زی از اول ابان م��اه به زمان
دیگری باشیم.
باجه خبر
این افت قیمت در حالی بود که ربع س��که و سکه های
یک گرمی روز گذش��ته ،نس��بت به روز پنجشنبه بدون
تغییر ماند و به ترتی��ب بر نرخ 266و 175هزارتومان
جاخوش ک��رد .ان طور که گفته می ش��ود یکی دیگر
از عوام��ل افت قیمت ط�لا در بازارهای داخلی در کنار
کاه��ش قیمت اونس جهانی ،قدرت برابری دالر در این
روز بوده اس��ت .پس از انک��ه در اخرین روزهای هفته،
ریی��س کل بانک مرکزی از احتمال کاهش قیمت دالر
خبر داد ،فعاالن بازار پیش بینی می کردند ،قیمت دالر
روند نزول��ی پیش گیرد ولی برخالف ای��ن گمانه زنی،
قیمت دالر کاهش پیدا نکرد و در مسیر ارزانی مقاومت
ک��رد .برخی تحلیلگ��ران بازار اعتقاد دارن��د ،صرافان و
صاحبان دالر در بازار در مقابل کاهش قیمت ها مقاومت
می کنند اما این ایس��تادگی نیز تداوم چندانی نخواهد
داش��ت و به زودی روند قیمت گذاری ها نزولی می شود
3هزار میلیارد ریال برای طرح های دانش بنیان
معاون امور اعتباری و س��رمایه گذاری بانک توس��عه تعاون از اختصاص 3هزار
میلیارد ریال منابع صندوق توس��عه ملی به ش��رکت های دانش بنیان خبر داد و
پیش بینی کرد :در س��ال جاری بیش از 4هزار میلیارد ریال از منابع این صندوق
به فعاالن بخش تعاون پرداخت شود .سیدباقر فتاحی در گفت وگو با ایسنا ،اظهار
کرد :یکی از مباحثی که دنبال می کنیم و به زودی به نتیجه می رسد تفاهمنامه ای
است که با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به جهت حمایت از طرح های
دانش بنیان خواهیم داشت .وی افزود :در جلسات متعددی که با معاونت علمی و
فناوری ریاست جمهوری داشتیم مقرر شد تا از محل منابع صندوق توسعه ملی
رقمی در حدود 3هزار میلیارد ریال از طریق قرارداد عاملیت با صندوق توس��عه
ملی در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم برای شرکت های تعاونی دانش بنیان تامین
اعتبار کنیم که گام بزرگی در حمایت از طرح های دانش بنیان خواهد بود .او ادامه
داد :بانک توسعه تعاون از سال 1391عاملیت منابع صندوق توسعه ملی در بخش
ارز و ریال را برعهده گرفت ه است و یکی از بانک های فعال در بخش توزیع منابع
صندوق توسعه ملی به شمار می رود.
چراکه س��وم اذر ماه با اعالم نتیجه مذاکرات و احتمال
بهبود روابط خارج��ی ایران دلیل دیگری برای افزایش
قیم��ت دالر وجود ندارد .تحلیلگران بازار اعتقاد دارند،
دول��ت تمایل به قیمت گذاری دالر در مرزهای باالتر از
3هزار تومان دارد چراکه این قیمت را بهای واقعی این
ارز خارجی می داند ،اما گفته های سیف رییس کل بانک
مرکزی در مورد کاهش قیم��ت دالر ،این گمانه زنی را
باطل می کند.
پرداختتسهیالتخرد،رویکردبانکپارسیان
بخش عمده تس��هیالت بانک پارس��یان باید به س��مت تس��هیالت خرد و
متوس��ط هدایت ش��ود تا ضمن ایجاد جریان جدید درامدی ،موجب کاهش
ریسک شده و در نهایت پرتفوی مناسب تری عاید بانک کند.
علی دیواندری ضمن بیان این مطلب در گردهمایی مدیران و کارشناس��ان
اعتباری بانک پارسیان گفت :بخش عمده تسهیالت را باید به سوی تسهیالت
خرد و متوس��ط س��وق دهیم که جریان جدید درامدی ایجاد کند و موجب
شود ریسک بانک کاهش یابد و در نهایت پرتفوی مناسب تری داشته باشیم.
ضمن اینکه تس��هیالت بزرگ هم نباید متوقف شود و باید به گروه هایی داده
شود که ظرفیت خوبی داشته و سوداور باشند و ریسک ان در حد صفر باشد.
مدیرعامل بانک پارس��یان اس��تراتژی و سیاس��ت مدیریت بانک را وجود
نداشتن پرونده راکد دانست و افزود :سیاست مدیریت بانک این نیست که از
کنار مطالبات معوق به راحتی بگذرد ،بلکه این است که هیچ پرونده راکدی
وجود نداش��ته باشد و کس��انی به عنوان متولی وجود داشته باشند که با کار
کارشناسی و با تصمیم گیری موثر ،پرونده ها را از حالت رکود خارج کنند.
مدیر بخ��ش ای تی موسس��ه اعتباری
عسکریه گفت :تا پایان اذر ماه همه شعبی
که امکان نصب خودپرداز داشته باشند به
ATMشتابی مجهز خواهند شد .سید مرتضی بکا با
بیان اینکه هم اکنون ۱۳۷خودپرداز عضو شبکه شتاب
در شعب موسسه نصب کرده ایم ادامه داد :برنامه ریزی
کرده ایم که تا پایان 3ماه سوم سال جاری تمامی شعبی
را که امکان نصب خودپرداز داش��ته باشند به ATM
شتابی مجهز کنیم.
پس��ت بانک ها بزرگتری��ن تامین کننده
خدم��ات مالی خ��رد در دنیا هس��تند و
هم��واره ارتباط تنگاتنگی بین پس��ت و
پست بانک در حوزه ICTوجود دارد .علی نعمتی عضو
هیات مدیره پست بانک ایران با بیان مطلب فوق افزود:
پست بانک های دنیا با توجه به ظرفیت هایشان درامدزا
هس��تند و عموما درامدهای انان از محل کارمزدها و
خدمات غیرمش��اع است .وی افزود :همه مسئوالن به
ظرفیت های پست بانک ایران اعتقاد دارند و این بانک
گسترده ترین شبکه بانکی را داراست.
بان��ک مهر اقتص��اد در روز ه��ای اتی
همایش سراسری با حضور مدیران کل
اس��تان ها و معاونین ح��وزه مرکزی در
مشهد مقدس برگزار می کند .در این همایش که در
روزه��ای ۲۶ت��ا ۲۸مهرماه در هت��ل مدینه الرضا
مش��هد برگزار می شود قرار است س��ند چشم انداز
بانک بررس��ی و نح��وه تدوی��ن ان در افق ۱۴۰۴
بازنگری شود.
بان��ک ص��ادرات ایران در راس��تای
توس��عه اقتص��ادی کش��ور ت��ا پایان
ش��هریور ماه ،١٣٩٣اف��زون بر ٤٣٦
هزار میلیارد ریال تس��هیالت پرداخت کرده است.
ای��ن تس��هیالت به بخ��ش خصوص��ی و دولتی در
سرفصل های مختلف شامل :کش��اورزی ،صنعت و
مع��دن ،بازرگان��ی و خدمات ،ص��ادرات کاال ،راه و
ساختمان و مسکن پرداخت شده است.
انرژی
industry@smtnews.ir
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
کاهش بیش از ۳دالری قیمت نفت خام در هفته گذشته
21
روزهایناارامطالیسیاه
قیمت نفت روزهای ارامی را س��پری نمی کند .در هفته نسبی قیمت نفت کامال قابل انتظار بود ،گفت :در دو سال
منتهی به ٢١مهر ( 13اکتبر) قیمت انواع نفت خام ها در گذش��ته به طور عمده عوامل سیاس��ی و تحوالت
بازارهای جهانی بیش از ۳دالر کاهش یافت و بیش��ترین ژئوپلیتیک��ی ،قطع و کاه��ش عرضه نفت خام
سهم را در این میان نفت دبلیو تی ای امریکا با ٤دالر و ٦ناش��ی از ای��ن تحوالت پی درپ��ی ،دلیل باال
سنت کاهش به خود اختصاص داد.
ماندن قیمت نفت بوده است.
قیمت نفت س��بک و س��نگین ایران در هفته منتهی
غالمحس��ین حس��ن تاش با بیان اینکه
ب��ه ٢١مهرماه ب��ه ترتیب به ٨٩دالر و ١٤س��نت و ٨٧هم اکن��ون مش��کالت ژئوپلیتیکی قدری
دالر و ٤٠س��نت رس��ید که نسبت به هفته گذشته نفت کمتر ش��ده و به همین دلیل قیمت نفت
س��بک ٣دالر و ٧٧س��نت و نفت س��نگین ٣دالر و ٨٦رو به کاهش گذاش��ته است ،تصریح کرد:
س��نت کاهش یافت .عوامل متع��ددی چون ضعف تقاضا با بس��یج جهانی علی��ه داع��ش ،نگرانی از
ب��رای نفت خام ،عرضه فراوان نف��ت خام ،اقدام به فروش گس��ترش تحرکات داعش به مناطق نفت خیز
قرارداده��ای اتی و اختیاری توس��ط بورس بازان ،افزایش جنوب و کردس��تان عراق کمتر ش��ده ،ضمن
تولید نفت لیبی و تداوم تولید باالی نفت خام در امریکا از اینک��ه با کاهش درگیری ها در لیبی تولید این
دالیل اصلی کاهش قیمت نفت است .مهران امیرمعینی ،کشور بیشتر ش��ده است .کارش��ناس ارشد موسسه
مشاور موسسه مطالعات انرژی در گفت وگو با شانا با اشاره مطالعات انرژی درباره نقش عربس��تان در کاهش قیمت
به اینکه با کاه��ش تقاضا و افزایش عرضه به طور طبیعی نفت اظهار کرد :عوامل سیاس��ی از طریق عرضه و تقاضا
کش��ورها به دنبال تخفیف بیش��تر برای جذب مش��تری می توانند تاثیر گذار باشند ،مثال اگر تقاضا بیشتر از عرضه
هس��تند ،تصریح کرد :از نظر اقتصادی عملکرد عربستان باش��د و هیچ کش��وری نتواند عرضه را بیش��تر کند روند
برای جذب بیش��تر خریدار توجیه اقتص��ادی دارد ،اما از قیمت ها افزایشی خواهد بود و در ان صورت یک کشور با
انجا که این کشور عضو اوپک است
ارزان تر فروختن نمی تواند تاثیری روی
عملکرد ان قابل توجیه نیس��ت .به
قیمت ها داشته باشد ،مگر اینکه بتواند
امریکابهدنبالکاهش
گفته امیرمعین��ی ،عضو اوپک بودن
عرضه خود را زیاد کند.
قیمت هانیست؛چراکه
برای اعضای این سازمان ایجاد تعهد
کاه�ش قیم�ت متناس�ب با
بازار
می کند و کشورها باید طبق تعهدات
در این صورت هزینه
اوپک عمل کنند.
همزمان با سقوط قیمت جهانی نفت
تولیدشیل اویلافزایش
کارش��ناس ارش��د موسس��ه
برخی از کشورها مانند ایران ،عربستان
می یابد.بنابراین،این
بین المللی مطالعات ان��رژی با بیان
و کویت قیمت رس��می نف��ت خود را
کشورتمایلینداردکه
اینکه کش��ورهای عضو اوپک باید از
کاهش دادن��د .مدیر ام��ور بین الملل
ظرفیت سازی هایشدر
شرکت ملی نفت ایران نیز درباره این
عربستان درخواس��ت کاهش تولید
کنند ،گفت :اگر اوپک منسجم عمل اینزمینهباهزینهروبه رو کاهش قیمت نفت گفت :قیمت نفت
ایران متناسب با قیمت نفت عربستان
نکند ،بازار عکس العمل مناس��بی در
شود
کاه��ش یافت .سیدمحس��ن قمصری
مقابل این سیاست نشان نخواهد داد
دراین باره که عربستان برای مشتریان
و ه��ر زمانی که این س��ازمان «بد»
اسیایی خود ،قیمت نفت را کاهش داده است ایا ایران نیز
عمل کرد قیمت ها با کاهش شدید مواجه شد.
قیمت نفت خود را کاهش خواهد داد ،اظهار کرد :قیمت
کاهش مشکالت ژئوپلیتیکی
در همین زمینه یکی از کارشناس��ان ارش��د موسس��ه نفت به صورت ماهانه اعالم می شود و براساس شرایط بازار
مطالعات انرژی با اش��اره به اینکه از حدود دو سال پیش نوسان دارد.
مدی��ر امور بین الملل ش��رکت ملی نفت ای��ران درباره
رش��د عرضه نفت از تقاضای ان پیش��ی گرفته و کاهش
شماره مجوز342089:
نوبت اول
اگهی مناقصه شماره /5خ م الف 93 /
مناقصه گزار :شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران منطقه اهواز
ردیف
موضوع مناقصه
1
دالی��ل فنی ای��ن کاهش قیم��ت نفت گف��ت :وضعیت
اقتصادی ،عرضه و تقاضای بازار و قیمت فراورده هایی که
هم اکنون در بازار عملیاتی وجود دارد ،برخی از عوامل این
کاهش قیمت هستند.
کاهش بیشتر قیمت به ضرر امریکاست
ریی��س انجمن اقتصاد ان��رژی ایران نیز در گفت وگو با
تس��نیم با اعالم اینکه احتمال کاهش بیشتر قیمت نفت
در ص��ورت ادامه رکود اقتصادی جهان وجود دارد ،گفت:
کاهش قیمت نفت نتیجه تبانی برخی از کشورها نیست.
محمد مزرعتی با بی��ان اینکه بازار جهانی نفت خام به
دلیل ش��رایط اقتصادی جهان بسیار حساس شده است،
گفت :پیش از این انتظار می رفت که اقتصاد جهان بهبود
یابد اما این گونه نش��د و هم اکنون اقتص��اد در یک رکود
نسبی به سر می برد.
وی ادامه داد :متاس��فانه از سوی دیگر عرضه نفت خام
و به تبع س��طح ذخیره سازی نفت برخی کشورها افزایش
یافته است؛ این شرایط در حالی است که تقاضا برای نفت
خام کمتر از عرضه اس��ت .همین موضوع باعث ش��د که
قیمت نفت خام روند کاهش��ی را در پیش بگیرد و سطح
شرکت ملی پاالیش و پخش فراورده های نفتی ایران
مبلغ براورد پایه اجرای کار
شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران
مبلغ تضمین شرکت در مناقصه
تجدید مناقصه احداث و تجهیز سکوهای بارگیری جدید تاسیسات
نظامیه اهواز
5/157/395/479ریال
115/000/000ریال
2
تجدید مناقصه اجرای سیستم حفاظت الکترونیک استندهای بارگیری
و تلفن های اضطراری سطح باند مخازن تاسیسات نظامیه اهواز
2/580/880/376ریال
57/000/000ریال
3
تجدید مناقصه احداث مرکز پرووینگ و نصب و راه اندازی لوپ پروور
تاسیسات نظامیه
2/924/776/227ریال
64/000/000ریال
تاریخ تحویل مدارک جهت ارزیابی کیفی و اسناد مناقصه :به مدت پانزده روز پس از انتشار اگهی نوبت دوم مندرج در روزنامه و فرم های استعالم ارزیابی
کارهای پروژه ای /مهندسی و توانایی بهداشتی ،ایمنی و محیط زیست قابل برداشت از سایت های http://iets.mporg.irو ahyaz-niopdc.irو اسناد مناقصه
از دبیرخانه کمیسیون مناقصات منطقه .ضمنا کلیه مناقصات با هر تعداد شرکت کننده بازگشایی خواهد شد .جهت کسب اطالعات با شماره تلفن 4464123ـ0611
خدمات مهندسی منطقه تماس حاصل نمایید.
نشانی تحویل مدارک ارزیابی کیفی :اهواز ـ میدان شهید بندر ـ جنب سپاه پاسداران ـ دبیرخانه کمیته فنی بازرگانی منطقه
جمع اوری پاکات ارزیابی کیفی :حداکثر روز 4شنبه .1393/08/14
اعالم نتیجه ارزیابی کیفی و تحویل اسناد مناقصه :روز شنبه مورخ 1393/08/24اعالم خواهد شد.
جمع اوری پاکات نرخ :حداکثر تا ساعت 14روز چهارشنبه مورخ .93/09/05
بازگشایی پاکات نرخ :روز یکشنبه مورخ 1393/09/09انجام خواهد پذیرفت.
نوع ضمانتنامه شرکت در مناقصه و هزینه خرید اسناد :به شرح فوق بصورت ضمانتنامه بانکی یا فیش واریزی به حساب شماره 4120040100003و شناسه پرداخت
29100000029نزد بانک ملی پخش فراورده های نفتی منطقه اهواز و ارائه رسید وجه از امور مالی منطقه اهواز .هزینه خرید اسناد هر مناقصه به مبلغ 150/000
ریال به حساب مذکور.
شرایط عمومی متقاضی:
1ـ دارای رتبه 5تاسیسات مکانیک و برق جهت مناقصات ردیف 1و 3و رتبه 5تاسیسات برق جهت مناقصه ردیف 2و یک کار در زمینه سیستم حفاظت الکترونیک
جهت مناقصه ردیف .2
2ـ در خصوص مناقصه ردیف ،2قرار داشتن در لیست مجاز سازمان حراست الزامی است.
3ـ شرکت هایی که قبال با شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه اهواز کار داشته اند ،ارائه رضایت نامه الزامی است.
روابط عمومی منطقه اهواز
ضمنا اگهی در سایت www.shana.irنیز درج می گردد.
شرکت نفت فالت قاره ایران
شرکت نفت فالت قاره ایران
اگهی مناقصه عمومی و دو مرحله ای
امین ،تهیه ،تدارک مصالح و اجرای ترمیم ساپورت ها ،فونداسیون ها ،کانال ها
و محوطه سازی کارخانه ابوذر در منطقه خارک
مناقصه شماره /92/250ات
شرکت نفت فالت قاره ایران در نظر دارد تا از طریق برگزاری مناقصه عمومی
و یک مرحله ای ،عملیات فوق را به یک شرکت واجد شرایط و دارای سوابق کاری
مرتبط و توان فنی الزم و حداقل دارای رتبه 5در رشته ساختمان از معاونت
برنامه ریزی و نظارت راهبردی واگذار نماید.
نام و نشانی دستگاه مناقصه گذار :شرکت نفت فالت قاره ایران به نشانی تهران،
خیابان ولی عصر ،نرسیده به تقاطع چمران ـ مدرس ،خیابان تورج ،خیابان خاکزاد،
شماره 12
موضوع مناقصه :تامین ،تهیه ،تدارک مصالح و اجرای ترمیم ساپورت ها،
فونداسیون ها ،کانال ها و محوطه سازی کارخانه ابوذر
محل انجام پروژه :منطقه خارک
نوبت اول
مدت انجام پروژه 9 :ماه
شرایط متقاضیان:
1ـ داشتن تخصص و تجربه کافی و سوابق مفید در انجام کارهای مرتبط با
تاسیسات و تجهیزات نفتی
2ـ توان ارائه تضمین شرکت در مناقصه به مبلغ 30/500/000ریال
3ـ توان ارائه ضمانت نامه انجام تعهدات به میزان 5درصد مبلغ قرارداد
4ـ حداقل رتبه 5در رشته ساختمان از معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی
تاریخ ،مهلت ،نشانی و نحوه دریافت اسناد مناقصه :متقاضیان می توانند جهت اطالع
از شرایط واگذاری و مهلت و نحوه دریافت اسناد به بخش مناقصات سایت اینترنتی
این شرکت با ادرس www.iooc.co.irمراجعه نمایند.
امور قراردادهای شرکت نفت فالت قاره ایران
قیمت ها به کانال ۸۰دالر برسد.
به گفته وی اقدام درس��تی که در این ش��رایط
باید صورت گیرد ،این اس��ت که ش��رایط ب��ازار به خوبی
درک و بررس��ی ش��ود که ایا این افزایش عرضه به ویژه از
س��وی تولیدکنندگان غیراوپکی ادامه خواهد یافت یا نه؟
در ص��ورت ادامه عرضه بیش از تقاض��ای نفت خام ،نیاز
است که اوپک در نشستی ،از تولید خود بکاهد.
مزرعتی درباره نقش امریکا در کاهش قیمت نفت خام
اظهار کرد :امریکا به دنبال کاهش قیمت ها نیست؛ چراکه
در این ص��ورت هزینه تولید ش��یل اویل افزایش می یابد.
بنابراین ،این کشور تمایلی ندارد که ظرفیت سازی هایش
در این زمینه با هزینه روبه رو ش��ود ،از سوی دیگر امنیت
عرضه نفت خام برای این کشور بسیار مهم است.
ونزوئال ،خواستار نشست فوق العاده اوپک
در همین حال نیکالس مادورو رییس جمهوری ونزوئال
از فراخوان کش��ورش برای برگزاری نشس��ت فوق العاده
اعض��ای اوپک به منظور بررس��ی کاه��ش قیمت نفت در
بازاره��ای جهانی خبر داد و گفت :کاهش مقطعی قیمت
نف��ت به منظور ضرب��ه زدن به روس��یه و همچنین ضربه
زدن به ونزوئال صورت گرفته اس��ت که البته با گذش��ت
زمان قیمت نفت بار دیگر افزایش خواهد یافت؛ روس��یه
۱۰میلیون بش��که نفت تولید می کن��د و امریکا علیه این
کشور اعالن جنگ اقتصادی کرده است.
یادداشت
امیر دش�تی -وضع کنونی بازار نفت را می توان
به کالفی سر درگم تشبیه کرد ،زیرا حتی مقام های
کش��ورهای تولید کننده یا کارشناس��ان نمی توانند
پیش بینی و تحلیل روشنی از اینده قیمت های نفت
خام ارائه دهند.
بازاره��ای جهانی نف��ت در هفته های اخیر به طور
غیرمنتظ��ره ای با تحوالت پیچی��ده و خارج از عرف
روبه رو بوده اس��ت به طوری که مش��اهده می ش��ود
با وجود تش��دید ناارامی های سیاسی در کشورهای
ت این ماده روندی
بزرگ تولید کننده نفت خام ،قیم
کاهش��ی در پیش گرفته و از سوی دیگر عرضه نفت
رو به افزایش گذاشته است.
این در حالی اس��ت که اگ��ر یک دهه پیش اوضاع
سیاس��ی و امنیتی کش��ورهای تولید کننده از جمله
عراق ،نیجریه ،لیبی و س��وریه وضع کنونی را داشت
و همزمان ایران و روسیه ،دو تولید کننده بزرگ نفت
با تحریم و محدودیت های امروزی روبه رو بودند ،باید
شاهد رشد روزافزون قیمت نفت می بودیم.
ام��ا هم اکنون در اوض��اع کنونی ،ن��ه تنها قیمت
نف��ت افزایش نمی یابد ،بلکه تداوم روند کاهش��ی و
ناهماهنگی تولیدکنندگان اوپک در تصمیم س��ازی
برای مقابله با سقوط قیمت ها ،سبب رقابت میان انها
برای س��هم گیری بیشتر از بازار با کاهش قیمت های
رسمی فروش نفت شده است.
برخ��ی تحلیلگ��ران و کارشناس��ان ب��ازار نفت بر
ای��ن باورند که کاه��ش اخیر قیمت ه��ا ،در نتیجه
کند ش��دن روند رش��د اقتصادی اروپا و چین ،رشد
فناوری های استخراج گسترده منابع شیل در امریکا
و همچنین خودداری عربستان سعودی از حمایت از
قیمت های باالی نفت ،پدید امده اس��ت .همچنین
برخی تحلیلگران بر این باورند که کاهش بهای نفت
می تواند برای مدت طوالنی ادامه داشته باشد.
بعضی از اعضای اوپک برای متعادل کردن بودجه
خود به ش��دت به صادرات نفت وابسته اند .از این رو
خواهان کاهش اضطراری تولید نفت برای بازگرداندن
قیمت های جهانی به باالی ١٠٠دالر برای هر بشکه
ش��ده اند ،اما به نظر می رسد که تولیدکنندگان دیگر
مانند عربستان سعودی نگرانی کمتری دارند.
براساس بیانیه اخرین نشست اوپک ،وزیران نفت
اوپ��ک ب��رای دومی��ن و اخرین بار در س��ال ٢٠١٤
می�لادی٢٧ ،نوامب��ر ( ٦اذرماه) در وی��ن اتریش به
منظور بررس��ی سیاس��ت های تولید خ��ود گردهم
می این��د و بای��د منتظر ماند و دید ک��ه اعضای این
س��ازمان چه تصمیمی را برای نیمه نخس��ت س��ال
٢٠١٥میالدی می گیرند.
موضوع :اگهی تجدید مناقصه عمومی
شماره اگهی87330013 :
شماره مجوز337299 :
ش کرتانتقالگازاریان
منطقهدوعملیاتانتقالگاز
کالف سردرگم بازار نفت
نوبت اول
ـ شماره تقاضا9310054 :
ـ دستگاه مناقصه گزار :شرکت انتقال گاز ایران ـ منطقه دو عملیات انتقال گاز
ـ موضوع مناقصه :خرید 120بشکه روغن توربین زاریا طبق مشخصات مندرج در اسناد مناقصه از سازندگان داخلی
ـ محل اخذ اسناد مناقصه :اصفهان ،کیلومتر 17جاده اصفهان نجف اباد ـ اداره مرکزی منطقه دو عملیات انتقال گاز ،امور کاال ،تلفن
031-36278205ـ /031-35052192نمابر 021-81314571
ـ مبلغ تضمین شرکت در مناقصه 108/000/000 :ریال (صد و هشت میلیون ریال)
ـ مهلت ارائه مدارک و اعالم امادگی :حداکثر 10روز از تاریخ انتشار اگهی نوبت دوم
ـ محل تحویل پاکت مناقصه :دبیرخانه منطقه دو عملیات انتقال گاز به نشانی فوق
ـ پاکت های مناقصه شامل پاکت های الف ـ ب ـ ج و در یک پاکت سربسته و ممهور شده قابل قبول می باشد.
ـ ارائه اساسنامه با اخرین تغییرات انجام شده (روزنامه رسمی) برای شرکت ها و سازندگان داخلی الزامی است.
فرایند مناقصه :عمومی ـ یک مرحله ای
ـ برنده مناقصه در هنگام عقد قرارداد بایستی ضمانتنامه معادل %10کل مبلغ قرارداد را به عنوان حسن اجرای تعهدات در وجه شرکت انتقال گاز
منطقه دو عملیات انتقال گاز با مدت زمان حداقل یک سال ارائه نمایند.
ـ متن قرارداد تیپ شامل 11صفحه در سایت موجود می باشد.
ـ اطالعات فوق بانضمام سایر اسناد مناقصه در سایت های ذیل موجود می باشد.
WWW.NIGC-DIST2.IR
WWW.SHANA.IR
WWW.NIGC-NIGTC.IR
http://iets.mporg.ir
واحد
تعداد
بشکه
120
شرح کاال
OIL FOR USE IN ZORYA TURBINESIN ISFAHAN2 STATION (OIL3, AEROSHELL TURBINE OIL
)3 OR EQUIVALENT OIL
SHOULD MEET BELLOW SPECIFICATION:
1- OIL TYPE: MINERAL
2- VISCOSITY@400C: 12.28 MM2/S
3- FLASH POINT (CLOSED CUP): 1460C
4- PoUR POINT: BELOW -450C
5- DENSITYa150C: 0.875kg/l
6- TOTAL ACIDITY:0.15mg KOH/gr
7- STRONGACID NUMBER: NIL
8- COPPER CORROSI ON3 Hrs @1000C:PASSES
9- SAPONIFICATION MATTER: 0.25 mgKOH/gr
10- ASH:0.001%m/m
11- AROMTIC CONTENT: 6% MAX
])12- OXIDATION:(DEFSTAN91-99
13- TOTAL ACID NUMBER INCREASE:0.24 mgKOH/GR
14- ASPHALTENES:0.09%m/m
الزم به ذکر است روغن مورد نظر بایستی با روغن مورد استفاده فعلی در توربوکمپرسور سازگار باشد و تاییدیه سازگاری را از پژوهشگاه صنعت نفت
دریافت نماید.
هزینه انجام ازمایشات با شرکت تولیدکننده روغن است.
روابط عمومی منطقه دو عملیات انتقال گاز
تاریخ انتشار نوبت اول93/07/27 :
تاریخ انتشار نوبت دوم93/07/28 :
یادداشت
دولت و بخش
خصوصی به هم
اعتماد کنند
زهرا فریدزادگان
روزنامه نگار
معم��وال در همه جای دنیا س��رمایه گذاران به دنبال
افزایش س��رمایه خود و اس��تفاده از فرصت های رشد
و پیشرفت هس��تند .در واقع زیرساخت هایی که برای
سرمایه گذاری فراهم می ش��ود به منزله برگ برنده ای
اس��ت که در اختیار س��رمایه گذار ق��رار می گیرد تا با
استفاده از ان عالوه بر ارتقای جایگاه مالی خود ،زمینه
رش��د و ترقی بخش ها و افراد دیگر کشور را نیز فراهم
کند ،بنابراین نمی توان گفت که س��ود سرمایه گذاری
تنها به جیب سرمایه گذار می رود.
شاید با ذکر یک مثال س��اده بتوان موضوع را کمی
بهت��ر توضی��ح داد .کش��ور را در ابعاد ی��ک اتومبیل
مس��ابقات فرمول یک تصور کنید که در یک پیس��ت
مس��ابقه تصمیم به رقابت با اتومبیل ه��ای دیگر دارد.
براس��اس قوانین مس��ابقات فرمول یک ،دو سرنشین
سوار بر یک اتومبیل می ش��وند ،یک نفر راننده و یک
نفر هدایت گر یا کسی که در کنار راننده ،همراه با یک
نقشه مس��یر راه ،نشسته و در طول مس��یر ،راننده را
از پیچ وخم های پیش رو اگاه می کند .بی ش��ک هدایت
راننده ،کس��ی که س��کان خ��ودرو را در دس��ت دارد
س��خت ترین کار ممکن در این مس��ابقات خواهد بود؛
چرا ک��ه کمترین و کوچک ترین اش��تباه و بی توجهی
در هدای��ت راننده ،منجر به خط��رات جبران ناپذیری
می شود .شاید از نگاه یک کارشناس اتومبیلرانی ،کسی
در مس��ابقات فرم��ول یک برنده خواهد ش��د که تمام
حواس خود را به هدایت گر بس��پارد و با س��رعت قابل
کنترل در مسیر مس��ابقه حرکت کند .تنها در چنین
شرایطی تماشاگران نیز از مسابقات لذت خواهند برد.
حال تصور کنید این مس��ابقات در سطح بین المللی و
میان کشورهای مختلف اجرا ش��ود ،به یقین مردمان
کش��ورهایی از نتیجه مسابقه خرسند و راضی خواهند
بود که اتومبیلران و هدایت گر زبده تر و متخصص تری
از کشورشان در این رقابت حضور داشته باشد.
اگ��ر هدایت گ��ر را دول��ت و راننده را س��رمایه گذار،
اتومبیل را کش��ور ،پیست مس��ابقه را عرصه جهانی و
تماشاگران را شهروندان و مردم یک کشور فرض کنیم،
ان وقت با اندکی تامل ،جایگاه سرمایه گذار در پیشرفت
و ترقی کشور به خوبی تبیین می شود.
بی شک شروع مسابقه با استارت راننده اغاز می شود،
اگر او تخص��ص کافی برای رانندگی ب��ا اتومبیل های
مس��ابقه ای را نداش��ته باش��د ،هدایت گر هر انداز ه هم
که با دقت بیش��تری وی را هدایت کند ،موفق نخواهد
بود؛ بنابراین رانن��ده و هدایت گر مکمل نقش یکدیگر
برای حرکت اتومبیل در مس��ابقه هستند .این موضوع
مصداق کامل سرمایه گذار و دولت در کشور است .اگر
سرمایه گذار با برنامه ریزی ،دقت و هدف درست و تحت
نظارت دولت در بخش های مورد نیاز س��رمایه گذاری
کن��د ،عالوه بر دس��تیابی به منفعت بیش��تر ،موجب
پیشرفت کش��ور در عرصه بین المللی و ایجاد رضایت
کامل شهروندان می شود .این در حالی است که دولت
نیز زمینه ها و تخصص های الزم را برای هدایت سرمایه
س��رمایه گذار در طرح های مختلف داشته باشد .برایند
ای��ن دو ،چیزی جز رضایت م��ردم ،پیروزی در عرصه
رقابت بین المللی و حرکت رو به جلوی کشور نیست.
درواق��ع باید گفت که اعتماد دولت و س��رمایه گذار
به یکدیگر ،عالوه بر کاهش زیان های احتمالی ناش��ی
از س��رمایه گذاری نابجا ،زیرساخت مناس��بی را برای
رقابت های بیش��تر ،پویایی اقتصاد و رشد کشور فراهم
می کند؛ بنابراین پافش��اری دول��ت برای حضور بخش
خصوصی برای سرمایه گذاری باید با اعتماد این بخش
به دولت اتفاق بیفتد تا سکان هدایت طرح های عمرانی
و غیرعمرانی با سرمای ه بخش خصوصی و نظارت دولت
هرچه س��ریع تر به نتیجه رسیده و چرخ های کشور به
حرکت دراید.
خبرخوان
ایس�نا« :قطار لوک�س عقاب طالی�ی دانوب»
حرکتش را از مجارس�تان در مس�یر «جواهرات
پارس�ی» اغاز کرده که با گذش�تن از کشورهای
رومانی ،بلغارستان و ترکیه ،چهارشنبه شب (۳۰
مهرماه) به مرز ایران می رس�د .نخس�تین توقف
این قطار که حامل ۱۲۰گردش�گر اروپایی است،
در ش�هر زنجان خواهد بود .قط�ار لوکس عقاب
طالیی در ادامه به یزد ،اصفهان ،ش�یراز و تهران
سفر خواهد داشت.
:مس��لم بی��ات ،مدیرکل اس��تاندارد اس��تان
تهران گفت :در بازرسی های انجام شده از مراکز تولید
و عرض��ه بتن ،در ۲ماه گذش��ته ۴ ،برن��د بتن اماده،
شن و ماسه غیراستاندارد با نام های جاوید بتن ،صالح
بت��ن ،اریا بتن قصر و راه و س��اختمان کوش��ا به علت
غیراستاندارد بودن ،توقیف و جمع اوری شد.
ایس�نا :روس ه��ا در ماه ه��ای گذش��ته ب��ه ارائه
پیش��نهاداتی پرداختند ک��ه این بار ب��ه ظرفیت های
اقتصادی دریای خزر توجه داش��ت .گسترش مبادالت
اقتص��ادی ایران و روس��یه ،این بار با ای��ن تفاوت که
روس ها واردکننده هستند و ایران صادرکننده هر چند
وزارت کش��اورزی ایران خبر از قطعی ش��دن صادرات
محصوالت کشاورزی کش��ور به روسیه داده است ،اما
باقی ماندن برخی ابهامات زیرساختی در این دریا اجرا
شدن توافقات را در هاله ای از ابهام باقی گذاشته است.
22
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
زیربنایی
industry@smtnews.ir
کارشناسان با اشاره به تمایل خطوط کشتیرانی خارجی برای حضور در بندرشهید رجایی تاکید می کنند
ی سرمایه گذاری بخش خصوصی
ضرورت تبیین سیاست ها
بهروز فتاحی-گروه صنع�ت :با اجرایی
ش��دن تحریم ه��ای امری��کا علیه ای��ران که
به دنب��ال ان در تاری��خ ش��هریور 87معامله
ب��ا کش��تیرانی و هواپیمای��ی ای��ران ممنوع
ش��د ،تمامی خطوط معتبر کش��تیرانی دنیا،
همکاری و سرویس دهی مستقیم خود به بندر
ش��هیدرجایی را که به عنوان نخس��تین بندر
وارداتی با س��هم ۳۷درص��دی و دومین بندر
صادراتی با ۱۳درصد س��هم مبادالت اس��ت،
قطع کردند .این رخداد برای بزرگ ترین بندر
کانتینری و مهم ترین بندر تجاری ایران با دارا
بودن رتب��ه ۴۴درمیان بن��ادر جهان و رتبه
چه��ارم در میان بنادر منطق��ه ،اتفاقی ناگوار
ب��ود؛ چرا که با اعم��ال تحریم ها ،بزرگ ترین
دروازه دریای��ی کش��ور ب��ه روی الینره��ای
خارجی بسته شد و به گفته کارشناسان حجم
عظیمی از مب��ادالت تجاری ایران با تغییرات
اساس��ی روبه رو شد .بی شک زمانی که دروازه
اصلی ورود و خروج کاال در یک کش��ور بسته
می ش��ود و از این بابت در معرض اسیب های
جدی قرار می گیرد ،نمی توان انتظار داش��ت
که بنادری که س��هم کمت��ری میزان تجارت
دارند ،بتوانند به حیات خود ادامه دهند.
ام��ا با اغاز مذاکرات ژن��و این امید می رفت
که با برداش��ته ش��دن تحریم ها ،بنادر ایران
نیز همانن��د دروازه های دیگر کش��ور دوباره
احیا ش��وند و چ��رخ اقتصاد و تج��ارت را به
حرک��ت در اورند .این امید با ورود نخس��تین
کش��تی کانتینری بزرگ که چند ملیتی بود
و از س��نگاپور وارد بندر جب��ل علی و از انجا
وارد بندرعباس و بندر ش��هید رجایی شد ،به
حقیقت پیوس��ت و زمینه ورود کش��تی های
دیگر را به این بن��در فراهم کرد و یکی دیگر
از کشتی های همین شرکت تایوانی در تاریخ
۳مرداد از بندر شانگهای به بندر شهید رجایی
وارد شد.
اعالم امادگی کشتیرانی های خارجی
به دنبال ای��ن امر علی جهاندی��ده ،معاون
بندری س��ازمان بن��ادر و دریان��وردی اعالم
ک��رد ک��ه از کش��ورهایی نظیر هن��د ،چین،
تایوان و کره جنوبی ش��رکت های کشتیرانی
به بن��ادر ایران خواهند امد و س��ازمان بنادر
و دریانوردی در قالب تفاهمنامه ،درخواس��ت
مکت��وب و اع�لام بین الملل��ی ،امادگی بندر
شهید رجایی را برای پذیرش کشتی ها اعالم
کرده اس��ت و برنامه دارد خطوط الینری دنیا
را به این بندر کانتینری جذب کند.
ای��ن در حالی اس��ت ک��ه هفته گذش��ته
خبرگ��زاری مه��ر نوش��ت؛ هن��وز به دلی��ل
مش��کالتی در بخش هایی مانند تامین منابع
مالی و گش��ایش ال س��ی ،خطوط کشتیرانی
برتر وارد بنادر ایران به ویژه بندر شهید رجایی
نشده اند .از سوی دیگر روز گذشته اعالم شد
که ۴خط برتر کش��تیرانی دنیا با اغاز س��ال
جدید میالدی وارد ایران می شوند.
لزوم تجهیز بیشتر بندر
برای اط�لاع دقیق از رون��د ورود و حضور
کش��تی های خارجی در بندر شهید رجایی و
چگونگ��ی رفع موانع پیش روی این بندر این
موضوع را با محمدحسین داجمر ،مدیرعامل
و ریی��س هیات مدیره کش��تیرانی جمهوری
اس�لامی ایران در میان گذاش��تیم که وی در
می گوید :درحال حاضر
این زمینه ب��ه
بندر ش��هید رجایی در حد حج��م مبادالت
فعل��ی تجهیز ش��ده اس��ت و اگر بن��ا بر این
باش��د که تع��داد ورود کش��تی های خارجی
افزایش پیدا کند ،الزم است بندر از تجهیزات
بیشتری برخوردار باشد.
ب��ه گفته وی ،تجهیز بندر ش��هید رجایی،
نیازمند سرمایه گذاری است و با توجه به اینکه
سیاست دولت در این بخش ،واگذاری بندر به
بخش خصوصی برای س��رمایه گذاری اس��ت،
س��ازمان بنادر و کشتیرانی تمایل چندانی به
سرمایه گذاری بخش خصوصی ندارد و درنظر
دارد به صورت خودکفا سرمایه گذاری کند که
این امر نیز مس��تلزم وجود منابع مالی کافی
است .از سوی دیگر اگر سازمان بنادر بخواهد
برای تجهیز بندر از س��رمای ه بخش خصوصی
درحال حاضر بندر
شهید رجایی در حد حجم
مبادالت فعلی تجهیز
شده است و اگر بنا بر
این باشد که تعداد ورود
کشتی های خارجی
افزایش پیدا کند ،الزم است
بندر از تجهیزات بیشتری
برخوردار باشد
استفاده نکند ،باید بودجه مورد نیاز خود را از
دولت دریافت کند.
روند کند پیشرفت بندر
داجمر می افزاید :در س��ال های اخیر ،بندر
ش��هید رجایی ان طور که شایس��ته پیشرفت
و ترق��ی یک بندر مهم اس��ت ،توس��عه پیدا
نک��رده اس��ت و اگر وض��ع بر همی��ن منوال
پیش رود ،نمی توان انتظار داشت که کیفیت
س��رویس دهی و خدمات مدیریت��ی در بندر
ش��هید رجایی ب��ا توجه ب��ه افزایش خطوط
کشتیرانی ،در حد مطلوب باشد.
وی یک��ی از مش��کالت فعلی بندر ش��هید
رجایی را تردد و افزایش حجم ترافیک در این
بندر می داند و می گوی��د :ترافیک های ایجاد
ش��ده در بن��در باعث کاهش س��رعت تخلیه
و بارگیری می ش��ود که در صورت اس��تمرار
این امر ،موجب اعتراض کش��تی های خارجی
خواهد ش��د .وی اظه��ار امی��دواری می کند
که سیاس��ت س��ازمان بنادر در م��ورد ورود
س��رمایه گذاران بخش خصوص مشخص شود
که تا زمان برداشته شده کامل تحریم ها ،بندر
ش��هید رجایی از تجهیزات الزم و اس��تاندارد
ب��رای تخیله و بارگیری کش��تی های خارجی
برخوردار باشد.
بندر شهید رجایی یک هاب دریایی
ب��ه واقع باید بندر ش��هید رجایی را بندری
بدون رقیب و به عنوان بن��در «هاب» -یعنی
ش��بیه به یک تقاطع چه��ارراه -خلیج فارس
دانست؛ عنوانی که به دالیل گوناگونی اعم از
مدیریت نادرست وتحریم ها و خودتحریمی ها
با افت عملکرد روبه رو شده است.
محمد فی��روزی ،عضو کمیس��یون عمران
مجلس با تاکید بر جایگاه بندر شهید رجایی
در بخ��ش حمل ونقل دریای��ی و تاثیر ان بر
می گوید :س��ازمان
اقتصاد کش��ور به
بن��ادر باید با حضور و س��رمایه گذاری بخش
خصوصی به منظور تجهی��ز این بندر موافقت
کند چرا که در صورت برداش��ته شدن کامل
افزایش ۱۰۰درصدی اجاره ویال در شمال کشور
ویالس��ازی ها ازجمله م��واردی هس��تند که برای
ش��مال ایران ،تهدیدهای زیادی را ایج��اد کرده اند.
ام��ا صرف نظ��ر از هم��ه چالش هایی که ای��ن روند
ساخت وس��از برای محیط زیس��ت و منابع طبیعی به
وجود اورده ،بی سروس��امانی قیمت ویالها در فروش
و اجاره ،وضعیتی را س��بب ش��ده که سال هاست به
یک س��یر عادی در بازار ویال و مس��کن تبدیل شده
است .تس��نیم نوش��ت؛ اگرچه برخی از کارشناسان
محلی ،موج ساخت وس��از ویالها را یک حباب و تب
می دانس��تند ،اما این روند بدون توقف به پیش��روی
خود ادامه داد تا زنگ خطر برای مازندران و ساکنان
ان به صدا دراید و از ان پس مسئوالن استان در یک
دهه همواره نس��بت به افزایش بی ضابطه و قارچ گونه
ویالها در مناطق مختلف استان هشدار دهند.
در مقاب��ل انچ��ه که همواره در این س��ال ها مورد
تاکید بسیاری از مازندران نشینان به ویژه فروشندگان
زمین های کش��اورزی ،انبوه سازان و واسطه ها بوده و
هس��ت ،ورود س��رمایه به اس��تان به دلی��ل افزایش
ساخت و س��از ویالها در مازندران اس��ت .این عده بر
این باورند که افزایش ساخت ویالها سبب رونق بازار
مشاغل ساختمانی و جذب سرمایه در استان می شود،
ولی مخالفان این دیدگاه معتقدند س��رمایه ای که از
راه ساخت وساز ویالها به استان وارد می شود ،به طور
عادالنه در اس��تان توزیع نمی شود و به قشر خاصی
تعلق می گیرد؛ ضمن اینکه سود اصلی این فعالیت ها
به جی��ب پیمانکاران و واس��طه گران خرید و فروش
ویالها می رود.
انچه هر روز بر تعداد ویالس��ازان اس��تان افزوده و
میل کشاورزان را به فروش زمین های کشاورزی اباء
و اجدادی ش��ان بیشتر کرد ،ش��یب صعودی قیمت
ویاله��ا به دلیل افزای��ش هزینه های ساخت وس��از و
قیمت مصالح س��اختمانی در س��ال های اخیر است.
قیمت ویالها در 15س��ال گذش��ته به طور تقریبی با
ش��تابی مشخص و روند صعودی یکسان ،کمی بیش
از تورم ساالنه رشد کرد.
نگاهی ب��ه قیمت مس��کن در مازن��دران در 6ماه
نخس��ت امسال نشان می دهد که با اغاز سال 1393
ای��ن نرخ ب��ا افزایش 20ت��ا 30درصدی در اس��تان
روبه رو بود .این در حالی اس��ت که بازار مس��کن در
اس��تان رونق چندانی نداش��ته و بس��یاری از فعاالن
ساخت وس��از از وض��ع فعلی ب��ازار س��اختمان ابراز
نارضایتی می کنند .به عبارتی بازار مس��کن و ویال در
عین حال که افزایش ح��دود 20درصدی در فروش
را تجربه می کند ،با رکود نیز روبه رو است .دراین باره
محمودرضا فتح��ی ،دبیر اتحادیه مش��اوران امالک
مازندران می گوید :وضع فعلی بازار مس��کن در رکود
ساخت وس��از نی��ز تاثیر زیادی داش��ت .البته در این
میان افزایش قیمت مصالح س��اختمانی و باال رفتن
اجرت ها به دلیل تورم موجود هم تاثیرگذار است .اما
رکود ب��ازار خرید و فروش مس��کن نقش زیادی در
ای��ن زمینه دارد .وی ادامه می دهد که ساخت و س��از
زمانی برای یک سازنده می تواند سود داشته باشد که
قیمت زمین پایین تر از قیمت تمام ش��ده ساخت در
هر مترمربع باش��د یا اختالف کمی میان این دو نرخ
وجود داشته باشد .در حالی که امروز این وضع حاکم
نیست و سازنده برای فعالیت باید زمین را دست کم
دو برابر قیمت سال گذشته خریداری کند.
ش��اید تا چند س��ال پی��ش روند س��اخت ویال در
مناطقی مشخص مانند س��رخرود ،ایزدشهر ،رویان،
نوش��هر ،چالوس ،سلمانش��هر ،خرم اب��اد ،تنکابن و
رامس��ر مش��اهده می ش��د اما افزایش قیمت زمین
و همچنی��ن کمب��ود زمین ب��رای خری��د و فروش
س��بب ش��د که این روند به مرور ب��ه مناطق بکر و
ش��هرهای دیگ��ر اس��تان نیز کش��یده ش��ود که در
این میان زمین های کش��اورزی اس��تان بیش��ترین
اسیب ها را دیدند.
گس��ترش و افزایش این اس��یب ها به شالیزارهای
اس��تان اگرچه از ابتدا مخالفت مس��ئوالن را در پی
داشت ،اما روند مقابله با این تخلف به گونه ای بود که
نتوانست بازار ویالس��ازی استان مازندران را متوقف
کند .با این حال افزایش حساسیت این موضوع سبب
شد تا در ماه گذش��ته مسئوالن ارشد استان به فکر
اقدامی قطعی برای مقابل��ه با این وضعیت بیفتند و
بس��یاری از بنگاه های غیرمجاز را به عنوان متخلفان
بازار ویال پلمب یا حتی تخریب کنند.
تحریم ها و اظهار تمایل ش��رکت های خارجی
برای تردد به ای��ن بندر ،فرصتی برای تجهیز
بندر وجود نخواهد داشت.
ب��ه گفت��ه وی با لغ��و تحریم ه��ا ،خطوط
کشتیرانی جنوب شرق اسیا نسبت به خطوط
کشتیرانی اروپایی تمایل بیشتری برای حضور
از خود نش��ان دادند و با روند رو به رشد ورود
خطوط کشتیرانی به این بندر مرحله تخلیه به
بنادر کشورهای حاشیه مانند دوبی و بارگیری
مجدد از این بنادر به سمت ایران حذف شده
و مراحل ورود کاال به کش��ور کاهش یافته و
از سوی دیگر رسوب کاال و مدت زمان حضور
کاال در بنادر کمتر می شود.
کاهش هزینه های حمل ونقل
فیروزی معتقد اس��ت که این اتفاق س��بب
کاه��ش هزینه ه��ای حم��ل دریای��ی چه در
کاالهای واردات��ی و چه در کاالهای صادراتی
می شود؛ چراکه کشتی هایی که در بندر شهید
رجایی بار تخلیه می کنند ،در برگشت کاالی
صادراتی را حمل خواهند کرد از این رو حجم
کش��تی ها برای حمل محموله های بیش��تر و
هزینه های حمل کاهش می یابد.
ام��ا در همین حال نباید ای��ن موضوع را از
نظر دور داشت که پیش از این به صورت خود
ب��ه خود کاه��ش تقاضا برای حم��ل دریایی،
هزینه ه��ای حمل را کاهش داده بود و به نظر
می رسد لغو تحریم ها درحال حاضر نمی تواند
بر این بازار تاثیر بیش��تری داشته باشد ،اما به
هر حال باید منتظر ماند تا با برداشته ش��دن
کام��ل تحریم ها دور ت��ازه ای از ورود و خروج
کش��تی های خارجی به بندر ش��هید رجایی
اغاز شود.
ویژه
جزئیات پرداخت
وام ۵۰میلیونی مسکن
ایرن�ا :محمدس��عید ایزدی ،مدیرعامل ش��رکت
عمران و بهسازی شهری ایران گفت :تالش خواهیم
کرد تا پای��ان هفته اینده دس��تورالعمل چگونگی
پرداخ��ت این تس��هیالت به متقاضیان ش��هرهای
مختلف تهیه ش��ود تا متقاضیان نوسازی بافت های
فرسوده پس از تشکیل پرونده بتوانند از این امتیاز
بهره گیری کنند.
به گفته وی ،تاکنون ۳۵هزار واحد بافت فرسوده
تش��کیل پرونده داده اند ،اما با توجه به مصوبه اخیر
هیات دولت ،متقاضیان این تسهیالت به بانک های
عام��ل معرفی می ش��وند ت��ا بتوانند از تس��هیالت
یادش��ده بهره مند ش��وند .ایزدی گفت :بررس��ی ها
نشان می دهد که ۳میلیون واحد مسکونی در کشور
نیازمند نوسازی هس��تند ،اما ۲میلیون و ۲۰۰هزار
واحد مس��کونی در محدوده بافت های فرسوده قرار
دارند و تالش می کنیم تا پایان برنامه ششم توسعه
کش��ور یک میلیون و ۸۰۰واحد ان با اس��تفاده از
تسهیالت بانکی نوسازی شود.
وی تاکید کرد :در فرایند واگذاری این تسهیالت
قرار است به ازای هر گونه تاریخی ،میانی و پیرامونی
سهمیه متفاوتی در نظر گرفته شود ،دومین موضوع
اولویت بن��دی واگذاری ه��ا اس��ت به طوری ک��ه در
پهنه های پرخطر اختصاص وام س��همیه بیش��تری
دارد در مرحل��ه بعد بر حضور نهادهای تس��هیل گر
ب��رای ارتباط بین م��ردم وزارت راه و شهرس��ازی
و ش��هرداری تاکید شده اس��ت تا این سهمیه ها و
اولویت بندی ها از این طریق به مردم اطالع رس��انی
ش��ود .مرحله چهارم نیز به جریان انداختن س��ایر
دستگاه ها در این موضوع است.
بورس و بازار
economy@smtnews.ir
معادن در اینه بورس
(ریال)
اخرین قیمت
نام شرکت
حجم معامالت
درصد تغییر
ارزش معامله
(ریال)
تعداد دفعات معامله
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
خودرو در اینه بورس
(ریال)
اخرین قیمت
نام شرکت
استخراج ذغال سنگ
درصد تغییر
ارزش معامله
حجم معامالت
(ریال)
23
تعداد دفعات معامله
خودرو و ساخت قطعات
ذغالسنگ نگین طبس
4195
1.70
218,820
917896604
82
ایران خودرو
2813
2.03
31,841,200
89566011631
1637
صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود
9998
0.21
104,980
1049537688
44
سایپا دیزل
786
0.90
7,943,506
6240970434
752
گسترشسرمایهگذاریایرانخودرو
3281
0.68
5,485,762
17996101665
715
تامین ماسه ریختهگری
7516
زامیاد
1333
-1.33
8,627,791
11497561543
689
رادیاتور ایران
6018
3.88
7,760,366
46701523108
650
توسعه معادن روی ایران
2292
-1.76
2,965,780
6797939334
416
سرمایهگذاری رنا(هلدینگ
1111
1.46
8,415,215
9346859965
644
توسعهمعادنوفلزات
2599
0.08
11,728,121
30485145549
387
سایپا
1330
0.61
5,259,824
6994836779
507
معدنی و صنعتی گل گهر
5575
0.13
764,284
4277045909
146
الکتریک خودرو شرق
2147
-2.76
1,805,522
3876532207
444
معادنمنگنزایران
6383
-3.99
150,811
962685835
87
اهنگری تراکتورسازی ایران
2274
2.11
2,775,237
6311010491
382
معادن بافق
4300
-2.54
232,074
997808368
58
ایران خودرودیزل
761
-1.04
4,232,632
3219368733
361
توسعه معدنی و صنعتی صبانور
5195
-0.08
32,754
166005329
29
نیرو محرکه
2291
-2.14
3,736,155
8560245395
348
باما
9715
-0.23
18,844
179950481
25
گروهبهمن
1543
-0.19
2,455,931
3789114716
339
معدنی و صنعتی گل گهر
5623
0.99
4,800,000
26990400000
1
ریختهگری تراکتورسازی ایران
2164
-2.26
1,942,388
4202684039
292
ایرکا پارت صنعت
5043
2.96
2,893,151
14589556025
281
موتورسازانتراکتورسازیایران
2477
2.61
1,213,193
3005300771
217
کمکفنرایندامین
2100
-2.23
1,067,614
2242264960
190
تولیدمحورخودرو
2024
-3.25
1,156,650
2340882842
178
چرخشگر
2458
0.66
773,629
1901810822
172
محورسازانایرانخودرو
2547
3.16
1,181,441
3009710962
169
ح .نیرو محرکه
997
0.10
1,010,855
1007688378
150
مهرکامپارس
2392
-3.08
634,317
1517568295
90
فنرسازیزر
1775
-0.73
569,399
1010946357
86
قطعات اتومبیل ایران
3270
لنت ترمزایران
526,347
معامالت
0.80حجم
بیشترین
1720985621
77
1290422900
75
737184231
72
استخراج سایر معادن
390,011
-1.29
2931145854
120
استخراج کانه های فلزی
سیمان ،اهک و گچ
سیمان شرق
2026
1.50
1,996,230
4045336766
391
سیمان فارس و خوزستان
2481
-0.44
1,646,397
4082822206
177
سیمانسپاهان
1685
0.06
516,301
870130169
82
سیمان دورود
14051
-0.21
67,499
948442525
74
سیمان تهران
3906
0.18
446,489
1746679590
58
سیمان بهبهان
35487
2.45
58,169
2064251703
34
سیمان خزر
5276
3.15
309,779
1634352386
29
سیمانغرب
5092
0.37
47,721
246685270
26
سیمان کرمان
8780
-0.32
80,493
704088134
24
سیمان داراب
2284
0.04
44,807
102967224
22
سیمانهگمتان
4933
-0.78
84,500
404582712
22
سیمانهرمزگان
13603
-0.08
66,545
903637950
21
سیمانشاهرود
سیمان
کردستان
4761
3886
-0.21
-0.28
51,797
47,208
243452900
181051122
7
18
صوفیان
سیمان
سیمان بجنورد
4211
5312
-0.02
-0.30
3,659
23,653
14804314
120985095
1
15
سیمان قائن
31463
فلزات اساسی 971
-0.09
29399862
14
کالسیمین
کارون
سیمان
3838
6633
-2.29
-0.02
1,346,025
16,845
5166650948
111528140
457
13
شمالاصفهان
سیمانمبارکه
فوالد
2569
2933
0.47
-0.03
2,664,091
26,690
6938046117
77533870
360
9
3623
3.78
356,209
2777
2.13
265,433
خودرو3201
3.96
1778613696 31841200
555,615
712813
-3.84
178,809
873914587
53
-0.94
175,067
462162608
44
نام شرکت
رینگسازیمشهد
ایران
فنرسازیخاور
مهندسینصیرماشین
4887
سایپااذین
2640
مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران
ت-بانک گردشگری
حجم معامالت
17934243
17534896
قیمت پایانی
6774
477
صنایع اذر اب
12842061
2335
سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات
11728121
2599
فوالد الیاژی ایران
3394
-2.36
3,186,239
10815531015
347
سرمایه گذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین
11712264
2741
ملی صنایع مس ایران
2283
-0.17
3,969,055
9040119086
329
مس شهیدباهنر
2298
-3.89
1,916,488
4404929199
309
پالسکو کار
10129406
1433
شرکت اهن و فوالد ارفع
3496
-0.71
363,001
1268958588
172
بیشترین ارزش معامالت
سهامی ذوب اهن اصفهان
2615
0.15
941,541
2462412623
134
نام شرکت
قیمت پایانی
لولهوماشینسازیایران
1767
-0.51
689,995
1219368918
110
مدیریت پروژه های نیروگاهی ایران
6774
1.21485E+11
هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
4588
-0.24
647,915
2972632742
91
فوالد خوزستان
6758
-0.09
83,819
546666851
80
ایران خودرو
2813
89566011631
صنعت روی زنگان
3053
-0.88
85,079
259776329
55
گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی و گردشگری ایران
11143
51283969011
نورد الومینیوم
5782
-0.52
145,944
843828100
48
پذیره نویسی اوراق اجاره شرکت واسط مالی فروردین
1000000
49590000000
ملی سربوروی ایران
1729
0.29
205,838
356114652
46
رادیاتور ایران
6018
46701523108
الومینیومایران
4541
-0.68
231,974
1045592716
44
توسعه خدمات دریایی و بندری سینا
44379
46097672550
صنایع فوالد الیاژی یزد
2847
1.61
84,749
241315802
40
اجاره مپنا سه ماهه 20درصد
1000000
39180000000
زرین معدن اسیا
4493
-0.04
29,848
134107166
24
فروسیلیس ایران
3098
0.39
68,695
220438395
23
فراوریموادمعدنیایران
5084
0.00
38,851
197556381
19
نوردوقطعات فوالدی
5981
-4.00
115,831
692785211
15
سپنتا
12359
0.36
3,909
50062563
4
7108
0.00
1,375
9383000
4
فوالد خراسان
کاشی و سرامیک
بیشترین کاهش قیمت
کاشی نیلو
نام شرکت
تولیدیگرانیتبهسرام
3096
2264
نورد و تولید قطعات فوالدی
تولیدی کاشی تکسرام
2713
کاشی پارس
8686
کاشی سعدی
4390
معادن منگنز ایران
کشاورزی و دامپروری مگسال
564,271
(ریال)
1747056393
130
-3.82
0.85
268,251
607253548
70
3.99
412,975
1120337855
62
1.45
96,619
839235401
60
-0.97
43,781
188955400
38
کاشی الوند صنایع مس شهید باهنر
2613
-0.80
سایپا شیشه 4361
کاشی وسرامیک حافظ
-0.16
قیمت پایانی
5981
6383
35375
درصد تغییر
-4
-3.99
-3.93
بیشترین افزایش قیمت
نام شرکت
قیمت پایانی
حمل و نقل توکا
2991
9.72
بیمه دی
1939
4.92
توسعه خدمات دریایی و بندری سینا
44379
4.36
تولیدی کاشی تکسرام
2713
3.99
قند نیشابور
5607
3.99
3321
3.98
3196
3.97
2298
66,783
-3.89
169061690
19
5,5403255
-3.87
23234760
3
افست
15644
-3.87
کشتیرانی جمهوری اسالمی ایران
تولیدی درخشان تهران
5623
-3.86
ایران ارقام
(ریال)
درصد تغییر
(ریال)
ارزش معامله
(ریال)
نرخ سکه و ارز
عنوان
خرید (ریال)
فروش(ریال)
سکه یک گرمی
1,690,000
1,750,000
سکه ربع
2,580,000
2,660,000
سکه نیم
4,670,000
4,710,000
سکه امامی
9,340,000
9,370,000
سکه بهار ازادی
9,330,000
9,370,000
1گرم طال
944,100
961,800
1مثقال طال
4,145,000
4,165,000
نوع ارز
خرید(ریال)
فروش(ریال)
دالر امریکا
32380
32480
یورو
41350
41450
پوند انگلیس
52000
52200
فرانکسوئیس
33800
34150
لیر ترکیه
14450
14550
ریال عربستان
8400
8600
رینگت مالزی
10100
9900
شاخص های بورس
(ریال)
نام شاخص
مقدار شاخص
درصد تغییر
زراعت01-
8443.9
-3.935243123
ذغال سنگ10-
1135.1
1.693244938
استخراجنفتجزکشف11
716.8
0.293829579
کانه فلزی13-
16539.3
0.001813894
سایر معادن14-
4731
-1.293553098
منسوجات17-
1137.7
0
محصوالت چرمی19-
667.5
0.014983518
محصوالت چوبی20-
25071.7
-1.545246061
محصوالت کاغذ21-
10809.9
1.005391364
انتشار و چاپ22-
58178.7
-3.87133871
فراورده نفتی23-
296095.4
-0.006551513
الستیک25-
17445.5
-0.062441282
فلزات اساسی27-
33387.6
-0.004192998
محصوالت فلزی28-
16858.1
1.719654138
ماشین االت29-
10673.3
-0.858281394
دستگاههای برقی31-
229777.2
-0.565121378
وسایل ارتباطی32-
2607.5
0
ابزار پزشکی33-
2385.3
0.9693532
خودرو34-
11987
0.763268943
حمل و نقل35-
1125.2
0
مبلمان36-
272.7
0
قند و شکر38-
4705
1.806772693
چند رشته ای ص39-
7270.4
-0.050865399
غذایی بجز قند42-
2413
-0.371593724
مواد دارویی43-
5070.6
0.065123439
شیمیایی44-
5058.3
-0.482017785
پیمانکاری45-
919.7
0
کاشی و سرامیک49-
2477.3
-0.141083521
سیمان53-
771.2
0.051894136
کانی غیرفلزی54-
1981
1.542877646
سایرمالی58-
گذاریها56-
سرمایه
1727.7
1477.8
0.48857093
-0.067622397
نقل60-
حمل و
بانکها57-
3038.5
624.5
3.791631085
-0.08
رادیویی64-
550.1
0.054565296
مالی65-
129210.7
-0.015166722
بیمه و بازنشسته66
3161.4
1.174512753
انبوه سازی70-
760.3
0.996280553
رایانه72-
4182.6
-0.100315277
فنی مهندسی74-
599.8
3.592400691
شاخص ازاد شناور
81261.9
0.065387002
شاخص بازار دوم
142080.7
-0.055852521
شاخص 30شرکت بزرگ
3292
0.060790274
شاخص50شرکت فعالتر
2998.8
0.06006006
شاخص صنعت
61096.8
0.063546136
شاخص بازار اول
52986.7
0.098423337
شاخص کل
72016.6
0.052793469
شاخص قیمت 50شرکت
137953.6
0.022331333
شاخص کل فرابورس
826.7
-0.253378378
بازار اول فرابورس
222.8
0.08984726
بازار دوم فرابورس
386.8
-0.334965215
یکشنبه 27مهر 24 - 1393ذی الحجه 19 -1435اکتبر -2014شماره -64پیاپی 1382
88105304
الو وزیر
س��ایت بهین ی��اب ب��ه عنوان مرجع��ی برای
شناس��ایی تولیدکنندگان در وزارت صنعت راه اندازی
ش��ده اس��ت اما به نظر می رس��د اخیرا به جز ثبت نام
ش��رکت های پتروش��یمی برای خری��د کاال از رینگ
پتروش��یمی بورس کاال ،فعالیت دیگری در این سایت
انجام نمی ش��ود .ایا سایر تولیدکنندگان برای دریافت
محصوالتی غیر از پتروشیمی ،امکان ثبت نام از طریق
این سایت را دارند؟ ایا این سایت امکان رصد تقاضای
واقعی برای س��ایر کااله��ا از طریق بورس کاال را دارد
ی��ا خیر؟ اگر چنین امکانی وجود دارد چرا در س��ایت
بهین یاب اجرایی نمی شود؟
پرسه در شب
کارگر نمونه
مینو بدیعی -صبح بسیار زود تقریبا
6صبح در محل کارش حاضر می شود،
خانه اش در اسالمش��هر اس��ت و محل
کارش در میدان ونک ،یک سازمان بزرگ صنعتی،
از س��حر که وارد محل کارش می شود اول تمامی
محوطه حیاط بزرگ سازمان را که پر از برگ های
خشکیده پاییزی است جارو می کند .انقدر کارش
تمیز و پاکیزه است که حتی یک برگ خشک هم
در کف این محوطه بزرگ باقی نمی ماند .بعد سراغ
پ��ل هوایی بین دو بخ��ش اداری می رود و تمامی
میله ه��ا و نرده ها را با دل و جان می س��اید و پاک
می کند .مرحله بعدی راهروهایی است که البته به
او ارتباطی ندارد و به کارگران دیگر مربوط است و
او می رود تا کار انان را هم سر و سامان دهد ،یک
لحظه بیکار نیست و همیشه در حال رفت و روب و
تمیز کردن ،به گونه ای عاشق کارش است.
هم��ه او را حاجی اصغر صدا می کنند زیرا یکبار
به دلیل همه شایس��تگی هایی که در عرصه کار از
خود نش��ان داده بود مدیران با خرج سازمان او را
به مکه و مدینه اعزام کردند و ...
یکروز در حالی که همچنان مشغول تمیز کردن
حیاط س��ازمان بود به س��راغش رفتم و با او گپی
صمیمانه زدم.
سالم حاجی اصغر حالت چطوره؟با صورتی بشاش و امیدوار در حالی که همچنان
مشغول جارو کردن بود ،گفت :خیلی خوبم ،شکر!
حاج��ی از اینک��ه اینقدر کار می کنی خس��تهنمی شی؟
کار جوهر ادمه واس��ه چی خسته بشم ،اقای ...اش��اره به مدی��ر بخش خدمات منو واس��ه این
کار اس��تخدام کرده و همه مسئولیت ها رو به من
سپرده!!
گفت��م :البته که همین طوره ش��ما واس��ه بقیه
نمونه هستید
ـ ای خانم ،زندگ��ی خرج داره! 6تا بچه دارم از
17سال به پائین ،همه اینها کلی خرج دارن!
انشاءاهلل که خونه مال خودته ،خدا بچه هاتونرو هم براتون نگه داره!
اره .تو اسالمش��هر با کمک سازمان و با گرفتنوام از بانک مسکن تونستم خدا رو شکر یک خونه
نقلی حی��اط دار بخرم چ��ون حاج خان��م اصال از
اپارتمان خوشش نمی اد!
خوب ح��اج خان��م خیلی خوش س��لیقه اساپارتمان کجا و خونه حیاط دار کجا؟
خدا عمرش بده اقای ( ...اسم یکی از مدیرانس��ازمان را می ب��رد) خیل��ی بهم کم��ک کرد هر
وقت دس��تم خالی می شد اجازه وام از سازمان رو
واسه ام می گرفت.
از اینکه این همه قسط بدی ناراحت نیستی! ای خان��م ،خدا خ��ودش روزی رس��انه ،مگهنشنیدین از تو حرکت از خدا برکت!
به این همه اگاهی و درک این کارگر زحمتکش
درود می فرس��تم ،کارگری که به طور تقریبی در
روز نزدی��ک به 12س��اعت کار می کن��د و حتی
زمانی ک��ه همه کارکنان ش��رکت رفته اند حاجی
اصغر مشغول کار است.
در تمام��ی روزهایی ک��ه او با ش��وق و ذوق به
س��ازمان می امد و م��ن او را در حال کار و تالش
می دی��دم یکروز او را از همه روزها ش��ادتر دیدم،
روزی ک��ه انگار عاش��قانه پنجره های س��اختمان
شرکت را پاک می کرد .در ان روز جنب و جوشش
بیشتر شده بود و درحین کار با همکارانش شوخی
داشت.
یکی می گفت :حاجی اصغر بلیتت برده؟!!
دیگری شادی کنان می گفت :باید شیرینی بدی
قبول نیست.
سومی داد می زد :بابا حاجی اصغر حرف نداره!
زمانی که از او پرس��یدم :راستی حاجی چه خبر
شده امروز خیلی خوشحالی؟
همچنان که با همه ش��ور و شعفش می خندید،
گفت :مگه خبر ندارین امس��ال ه��م کارگر نمونه
شدم!
صاحب امتیاز :سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران
مدیرمسئول و سردبیر :ناصر بزرگمهر
معاون سردبیر :مسعود دهشور
قائم مقام اداری ،مالی و بازرگانی :خلیل محمودی
مدیر تحریریه :مهدی اسحاقیان
مدیر فنی و هنری :مهدی نجفی
مدیر فناوری :علی رضا فخرابادی
مدیر چاپ :بیژن بهادری
دبیر ویرایش و تصحیح :حسین شیرازی
تلفن82190 :
فکس88713730 :
سازمان اگهی ها88722732-3 :
امور مشترکین88722735 :
روابط عمومی88105309 :
توزیع و سازمان شهرستان ها88724211 :
چاپ :انتخاب رسانه44905300-2 :
دبیر گروه گزارش :مینو بدیعی
دبیر گروه صنعت :میترا ممسنی
دبیر گروه معدن :شهریار خدیوفرد
دبیر گروه تجارت :عاطفه خسروی
دبیر گروه اقتصاد :مهدیه انوشه
دبیر گروه گفتگو :محمود مقدسی
دبیر گروه استان ها :مریم نظری
دبیر گروه عکاسی :شیرین برناستی
نقطه چین
2/6میلیارد تومان فروش
سینمای ایران در یک هفته
فروش 2/6میلیارد تومانی سینمای ایران
در هفته پیش��ین به عنوان اتفاقی بی سابقه
در تاری��خ س��ینمای ای��ران ،احتم��االت را
برای رس��یدن فروش کل س��ینمای ایران
به رقمی دس��ت نیافتی افزایش داده است؛
اتفاقی که اگر طرح س��ینما ـ کارت در بدنه
دولت اجرایی ش��ود ،رخ خواهد داد و البته
در س��ال های پیش روی قابل تکرار خواهد
ب��ود اما انچه این ف��روش را ماندگار خواهد
ک��رد ،عامل دیگری اس��ت که بدون چنین
یارانه های فرهنگ��ی ،چنین اتفاق بزرگی را
رقم زد .به گزارش «تابناک» ،سینمای ایران
پ��س از یک دهه رکود ک��ه با اعمال برخی
حاال مگه چی شده!
سیاست های اشتباه در دوره مدیریت پیشین
سینمای کشور نیز شتاب گرفته بود ،دوران
تازه ای را پشت سر می گذارد و برجسته ترین
نمود این تغییر در هفته گذش��ته با فروش
۲میلیارد و 600میلیون تومانی رقم خورد
که چنین فروش��ی برای سینمای ایران در
طول یک هفته بی سابقه بود .مطابق با امار
اعالم شده توس��ط پخش کننده فیلم ها ،در
هفته گذشته «شهر موشها »۲یک میلیارد
و ۵۰میلی��ون« ،اتش بس ۷۰۰ »۲میلیون،
«خ��واب زده ه��ا» ۵۵۰میلی��ون« ،ارایش
غلیظ» ۲۲۰میلیون و «خانوم» ۹۵میلیون
تومان فروخته اند و درواقع ۵فیلم روی پرده
قابی از زندگی
مریم نظری -شبانه روز 24ساعت بیشتر
نیست .اما بعضی از ادم ها نمی دانم تردستی
می دانند یا س��احری ،چنان ساعت را کش
می دهن��د که به اندازه 5س��ال در یک س��ال ،کار انجام
می دهند .جایی خواندم که روزانه باید 8ساعت کار کرد
و 8س��اعت هم اس��تراحت 8 .س��اعتی را هم به تفریح
اختصاص داد .اما در برنامه روزانه ما ش��هروندانی که در
دنیای صنعتی امروز زندگی می کنیم ،به جز 8ساعتی که
روزان��ه کار می کنیم اگر رفت و امد در ترافیک را هم در
نظر بگیرید 10ساعتی را در راه خدمت به جامعه صرف
می کنیم 8 .ساعت خواب هم که سرجای خودش است.
تقریبا روزی نیس��ت ک��ه خرده کاره��ای کوچک 2-3
س��اعتی وقت نگیرد ،بنابراین ما می مانیم و 3-4ساعتی
که گاه��ی با یک اتف��اق غیرمنتظره ،ان هم از دس��ت
م��ی رود .اما باور کنید یا نه ،بعض��ی از ادم ها حجمی از
در ی��ک هفته بی��ش از ۲میلی��ارد و ۶۰۰
میلیون تومان به حس��اب گیشه سینمای
ایران واریز کردند.
بخش��ی از این افزایش فروش به واس��طه
تعطیلی عید غدیرخم بود و درواقع روزهای
پنجش��نبه ،جمعه ،یکش��نبه و دوش��نبه،
4روز پرمخاطب برای فیلم های روی پرده
بودند؛ اما حقیقت امر ان اس��ت که چنین
تعطیالت��ی بار ها رخ داده و س��ینمای ایران
چنین رونقی را به خ��ود ندیده بود و حتی
فروش سینمای ایران در یک هفته پاییزی
به ی��ک میلیارد تومان هم نمی رس��ید و از
این منظر نمی توان از کنار این ش��گفتی به
سادگی گذش��ت؛ شگفتی که پیش از ورود
یارانه های فرهنگی در قالب سینما ـ کارت
تحقق یافت و ثمره بلیت فروشی است.
وقتی روز کش می اید
کارهای مثبت را در همین 24س��اعت انجام می دهند و
وقت��ی برنامه روزانه ش��ان را تعریف می کنن��د ،ادم اول
باورش نمی شود ،اما همین که تالش های شان به نتیجه
نشست ،تازه از تعجب دوتا شاخ روی سرت سبز می شود.
«ش» را گاهگاهی می دیدم.
از وقت��ی مدرک کارشناس��ی را گرفته بودیم ،راهمان
از هم جدا ش��ده بود .دیگر مثل روزهایی که همه جای
دانش��گاه با هم دیده می ش��دیم ،نمی توانستیم برای هم
وقت بگذاری��م .او از صبح تا بعدازظهر س��رکار می رفت
و من از ظهر تا ش��ب .همین ش��د که کمتر همدیگر را
می دیدیم ،اما او هیچگاه از س��راغ گرفتن از من خس��ته
نمی شد .تلفن می کرد .پیامک می فرستاد و ایمیل می زد.
تنبلی بود یا واقعا گرفتاری ها اجازه نمی داد ،نمی توانستم
ان طور که باید جواب تلفن ها و پیامک هایش را بدهم .دو
سالی به همین منوال گذشت و یک روز به تلفن همراهم
صدای سراج در تونس پیچید
زنگ زد و گفت برای خداحافظی زنگ زده اس��ت« .ش»
در همان دو س��ال هم در ی��ک دفتر بیمه کار کرده بود،
هم کالس زبان رفته بود ،هم پروژه های تحقیقاتی انجام
داده بود و حاال از یک دانش��گاه معتبر بین المللی بورس
تحصیلی گرفته بود برای دوره دکترا! حاال من به ش��بانه
روزم فکر می کنم .به 24ساعتی که حداقل دو ساعتش
هر روز در ترافیک هدر می شود.
ب��ه دوره ه��ای زبانی که ثبت ن��ام ک��رده ام و به بهانه
نداش��تن وقت ،نیم��ه کاره رها کرده ام .ب��ه مجالتی که
خریده ام .ورق زده ام و گوشه اتاق تلنبار کرده ام تا روزی
وقت��ش پیدا ش��ود و کامل بخوانمش��ان .ب��ه خوابی که
شاید بتوان یک س��اعت از ان کم کرد .به خرد هُکارهای
کوچکی که شاید انجام دادنشان چندان ضرورت نداشته
باش��د .به 24ساعتی فکر می کنم که شاید برای من هم
کش بیاید.
عزت اهلل انتظامی در بیمارستان بستری شد
گروه موسیقی «حسامالدین سراج» در شهرهای تونس به اجرای برنامه پرداخت.
به گزارش ایس��نا در تونس ،اجرای موسیقی سنتی ایرانی توسط گروه موسیقی
س��راج جزو برنامههای هفت ه فرهنگی ایران در تونس بود که در دو ش��هر تونس و
سوسه انجام شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت.
اج��رای اول این گ��روه در افتتاحی ه هفت ه فرهنگی ای��ران در تونس و با حضور
وزیران فرهنگ دو کشور ،علی جنتی و مراد الصکلی ،در قصر نجمه الزهرا در شهر
تونس انجام شد.
عزت اهلل انتظامی به دلیل مش��کالت تنفس��ی بار دیگر در بیمارستان بستری
شد.
به گزارش ایسنا ،این بازیگر که چند روزی به دلیل سرفه های شدید با مشکل
مواجه شده بود در بیمارستان بستری و زیر نظر قرار گرفت .به گفته خانواده اش
وضعیت جسمانی مناس��بی دارد و به زودی از بیمارستان ترخیص خواهد شد.
انتظامی پیش از این هم چندین بار به دلیل مشکالت ریه در بیمارستان بستری
شده بود.
زیر پوستی
انساناتفاقیاستکهگاهیمی افتد
س�میرا کرم�ی -هن��وز
اتفاق های خوب از سر اتفاق
ه��م ک��ه ش��ده ،می افتند و
انس��ان را ب��ه ادم ی��اداوری می کنن��د.
اتفاق هایی که افتادن شان ،به ادمی شوک
وارد می کند و یکه می خوری .وقتی سوار
ش��دم چندی��ن دقیق��ه از ش��روع بحث
می گذشت .اما طولی نکشید که فهمیدم ،
مردی ک��ه روی صندلی جلوی تاکس��ی
نشس��ته اس��ت ،مش��غول پرگوی��ی و
بیهوده گوی��ی اس��ت .از صاحب��کارش
می گفت که اذیتش می کند و از او بسیار
کار می کش��د و ...گویی نش��نیده بود که
«ک�� م گوی و گزیده گوی چ��ون ُدر /تا از
ان��دک تو جهان ش��ود پُ��ر» .همه کالفه
بودن��د .یکی با باالبر شیش��ه تاکس��ی ور
می رفت .یکی هم س��عی می کرد عینک
افتابی اش را در جلدش بگذارد و دوباره در
بیاورد تا متوجه حرف ها و فضا نشود .من
هم که هرگز در مسافت های اینقدر کوتاه
مطالعه نمی کردم ،کت��اب «ابن الوقت» را
دراوردم و شروع به ورق زدن کردم .فقط
مانده بود راننده که با مهربانی و صبوری
هم��ه گویی و هیچ گویی م��رد را تحمل
می ک��رد ،حت��ی گاهی به تایی��د چیزی
می گفت .ناگهان مرد در حال حرف زدن،
ب��ه راننده دو س��که 200تومان��ی داد در
حالی که کرایه اش حداق��ل 1000تومان
می شد .دو نفری که کنار من در صندلی
عقب نشس��ته بودند ب��ا پوزخند ،منتظر
عکس العمل راننده بودند .که راننده گفت:
«اما اقا 500تومانی ندارم که بقیه پولت را
حس��اب کنم» .مرد که منتظ��ر بود تا با
واکنش تند راننده روبه رو ش��ود و به نظر
می رسید ظرفیت باالیی برای پرخاشگری
دارد .گفت «نیازی نیس��ت اق��ا» .راننده
گفت «ن��ه باید پولی که ب��ه زندگی ادم
می اید حالل باشد اقا» .بدم نیامد من هم
در بازی راننده وارد شوم شروع به گشتن
عکس نوشت
ن
برداشت انار در روستای انبوه استان گیال
پیامگیر صوتی88105304 :
نش�انی :تهران ،خیابان قائم مقام فراهان�ی ،کوچه ازادگان
شماره 26کد پستی 1586733811
وب سایتwww.smtnews.ir :
پست الکترونیکیinfo@smtnews.ir :
روابط عمومیPR@smtnews.ir:
اگهیads@smtnews.ir :
پیامک300082190 :
کیفم کرده ،یک 500تومانی پیدا کردم و
ب��ه رانن��ده دادم .پیرمرد ک��ه معلوم بود
س��ال های زیادی است که عمرش در این
کار گذش��ته است .تشکر کرد و پول را به
مرد داد و در مقابل تش��کرش لبخند زند.
م��ن که اتفاق را باور نداش��تم .کرایه ام را
حساب کردم و باقی مسیر را پیاده رفتم.
اتفاق های خوب انقدر کم هستند که باید
مزه مزه ش��ان کرد .قطره قطره طعم شان را
چش��ید .دیرتر به محل کار رس��یدم ،اما
فرصت بیشتری پیدا کردم تا طعم خوب ،
انسان خوب و اتفاق خوب را با نم نم باران
پاییزی ،مزه مزه کنم.
دشواری ساخت فیلم در خارج
از ایران بیشتر است
فارس مرتضی رفیع خواه
عباس کیارستمی گفت که باید بگویم ساخت فیلم
در خارج از ایران دشواری های متفاوت و حتی بیشتری
دارد .ای��ن کارگ��ردان این س��خنان را در پنجاهمین
جش��نواره بین المللی فیلم پرتق��ال طالیی انتالیا ،در
مراسمی که با عنوان «ماسترکالس» به نام وی ترتیب
داده شده بود ،بیان کرد .به گزارش ایرنا ،این مراسم با
نمایش فیلم کوتاه جاده برفی کیارستمی و نمایشگاه
از عکس س��فید برفی و جاده های کیارس��تمی شروع
ش��د .خبرگزاری اناتولی گزارش داد ،کیارستمی بعد
از نمای��ش فیلم به س��واالت هنرمندان و عالقه مندان
هنر سینما پاسخ داد .جشنواره بین المللی فیلم پرتقال
طالیی برای اولین بار در سال 1964م با نام «فستیوال
هنری انتالیا» برگزار ش��د .این جش��نواره که یکی از
قدیمی ترین فعالیت های فرهنگی در حوزه س��ینمای
ترک به ش��مار می رود ،امس��ال حاوی بخش ویژه ای
به مناسبت «صدمین سالگرد سینمای ترکیه» است.
محمدعل�ی عرفی نژاد -ب��ه این چند
تصویر توجه کنیم .شاید خود ما هم یکی
از بازیگ��ران کل تصویر باش��یم ،اما چون
همیشه در توب ه باز است و می توان با یک جاروی فکری
کوچک فضا و زم��ان و مکان را پاک کرد ،پس امیدوار
باشیم.
-1اقایی با پوشش خیلی تمیز و نونوار همراه خانمی
که باید همس��ر ،خواهر ،نامزد و ...او باشد در یک کوچه
یا خیابان پردرخت در حال صحبت و گفت وگو اس��ت،
ش��ما از روبه روی وی در حرکت هستید که ناگاه اقای
شیک پوش (می بخشید) محتویات گلو و دهان را جمع
کرده و درست در وس��ط خیابان اقدام به یک سونامی
وحش��تناک می کن��د ،وحش��ت زده ن��گاه می کنید ،او
می بین��د ،اما بی خیال کاری ک��ه انجام داده به صحبت
ادامه می دهد ،تعجب برانگیزتر عکس العمل نشان ندادن
خانم همراه است ،معلوم است به چنین حرکتی عادت
کرده .خم به ابرو نمی اورد.
-2داخل مترو و روی نیمکت یک واگن نشس��ته اید.
روبه روی ت��ان باز هم یک اقا در حال حل کردن جدول
اس��ت ،متفکر دنبال س��وال ها می گ��ردد ،اما بیکار هم
نیست ،یکی از انگش��ت ها در حال جست وجو در دماغ
است.
-3باز هم درون واگن مترو ایستاده اید ،دو جوان که
اطراف موهای سرشان را خالی کرده و به اندازه یک قاچ
خربزه در وسط سر دارند روبه روی هم نشسته و درحال
صحب��ت درباره شاهکارهای ش��ان در محی��ط بیرونی
دانشگاه هستند ،با هر خاطره فریادهای خنده شان همه
را متعجب می کند ،جالب تر اینکه همزمان هر دوی شان
با گوشی های ش��ان مشغول بازی هس��تند ،مردم؟ اصال
مهم نیستند ...مردم هم باز خم به ابرو نمی اورند.
...اخر شب باز هم روی صندلی واگن مترو نشسته اید،
کنار دس��ت تان جوانکی خوش برخورد نشس��ته است،
طب��ق معمول درحال نوش��تن هس��تید ک��ه متوجه
می شوید جوانک سر در نوش��ته شما مشغول خواندن
است ،نگاهش می کنید ،می خندد و با تمسخر می گوید:
داشتم به خط و نوشته شما فکر می کردم .چقدر بد خط
هس��تید ،گرمای اتش درونی ازارتان می دهد ،معترض
می گویید :من به درون جیب ش��ما نگاه می کنم؟ فقط
می خندد و باز می گوید :برای س��رگرمی می نویس��ید؟
روی کاغذ می نویسم ،و فضول شماری می کنم ،می زند
زیر خنده ،دندان هایش زرد و مشمئز کننده است و بوی
بدی هم از دهانش بیرون می زند ،می گویم:
حاال ،برای سرگرمی یا قصه نویسی ،چه فرقی می کند؟
س��رتان را باال بگیرید و به این همه س��وژه نگاه کنید،
فکر نمی کنید نباید در خط و نوش��ته دیگران دخالت
کرد ،تازه نظر هم می دهید؟ با وقاحت می خندد ...روی
صندلی روبه رو جا خالی می شود ،از جا برمی خیزم ،اما
نمی نشینم ،او وقیحانه می خندد ...رفتارهای اجتماعی
ما گاهی اوقات به ش��دت زنند ه نشان می دهد ،در یک
تصویر ش��لوغ علی دایی ،قهرمان یک عصر طالیی ،در
حال عبور از میان یک جمع جوان اس��ت ،عده ای دور
و برش را دارند .البته برای اینکه درعکس ها بهتر دیده
ش��وند ،قهرمان ما ،طفلک تمام صورتش از عرق خیس
اس��ت ،در ان میان ،جوانکی هیجان زده و دیوانه وار ،از
گوش��ه عکس بدون اینکه قهرمان ارزوهایش را ببیند،
دست راستش را از میان جمعیت رد کرده و با وقاحت
تمام نیشگونی از صورت او گرفته است ،دایی به شدت
عصبانی اس��ت و پسرک زل زده توی دوربین ان هم با
لبخند نمکین.
نمون��ه دیگر را همه می شناس��ند ،معروف اس��ت به
مرده خ��ور ،م��ردی اس��ت ح��دود 50س��اله ،در همه
ماجراه��ای مرب��وط به تش��ییع پیک��ر هنرمن��دان و
ورزش��کاران که می داند حتما دوربین ها حضور دارند،
یک طرف تابوت را روی شانه اش گرفته و در عین حال
به ویزور دوربین ن��گاه می کند ،بارها فکر کردم ،او این
تصاویر را برای چی می خواهد ! سرگرم شود ،به خانواده
و فامی��ل پز بدهد! خ��ودش را جاودانه کند ؟ اصال مگر
کار ندارد که هر ش��ب خبرها را در روزنامه ها و رادیو و
تلویزیون زیر نظ��ر می گیرد ،اگر فرزندانی دارد ،به انها
چه پاسخی می دهد؟
ما این ش��خصیت های اندک اجتماعی را به هر حال
داریم ،اما نیاز به یک بررس��ی همه جانبه هس��ت ،مگر
می شود در عبور از پیاده رو و خیابان های منتهی به بازار
تهران ،ش��اهد این چهره های ماندگار نشویم! امان از
ش��نیدن بعضی س��خنان ویژه از دهان بعضی ادم های
به اصطالح خوشمزه ،فروشنده لطیفه می گوید خریدار
جوک تعریف می کند ،نانوا متلک می پراند ،حاال بگذریم
از ان «بعضی ه��ای» دیگر که هی��چ حریمی را رعایت
نمی کنن��د .این بعضی ها بدون اج��ازه و بدون توجه به
روحیه طرف مقابل ،وارد حریم او می ش��وند و حساب و
کتاب خطوط قرمز و س��فید و سیاه را نمی کنند ،فقط
برای خندیدن ...خیلی هم که معترض بشویم ،با همان
کالم وقیحانه جمله معروفی را به لب می اورند:
حاال مگه چی شده؟
راستی ،چیزی شده؟